Υπάρχουν στα Συναξάρια Άγιοι, οι οποίοι δεν ήταν μόνο πιστοί Χριστιανοί, αλλά και στρατιώτες της Πατρίδος. Μέλη δηλ. του στρατεύματος. Το ένα δεν αναιρεί το άλλο. Ο καλός Χριστιανός είναι καλός πατριώτης και συνεπής στρατιώτης. Η Εκκλησία ευλογεί τα όπλα τα ιερά, όταν με αυτά υπερασπιζόμαστε την τιμή, την ελευθερία, το δίκαιο, τη ζωή και την ασφάλεια ενός λαού. Την εδαφική ακεραιότητα, την εθνική ανεξαρτησία, τη λαϊκή κυριαρχία και την ηθική αξιοπρέπεια των κρατών, για να πολιτεύονται οι πολίτες με ησυχία, ευσέβεια και σεμνότητα.
Η θεόπνευστη Αγία Γραφή καταφάσκει στην αγάπη για την Πατρίδα, αρκεί όλα να είναι δίκαια και καλοβαλμένα. Ο Χριστιανισμός όντως ανέχεται στην παρούσα φάση αυτού του κόσμου που είμαστε και το στρατό και την αστυνομία και τα δικαστήρια. Χωρίς αυτά το κακό από την αναρχία και την αδικία θα ήταν μεγαλύτερο. Ο αρχαίος Ισραήλ έκανε τόσους πολέμους με τη βοήθεια του Θεού. Ο Χριστός μας και ο απ. Παύλος αγαπούσαν την Πατρίδα τους. Πουθενά και κανένας δεν είπε στους στρατιωτικούς που τους πλησίαζαν να παρατήσουν τη δουλειά τους. Ο Μ. Βασίλειος μας λέγει ότι «πρέπει να σεβόμαστε και να αγαπάμε την πατρίδα μας, όπως τους γονείς μας».
Ακόμη πιο πολύ όμως και στο στρατό και σε κάθε εγκεκριμένο από την θεολογία και την ηθική του Ευαγγελίου επάγγελμα, ο Χριστιανός είναι μαθητής, παιδί και δούλος του Ιησού Χριστού. Τιμά τον επίγειο άρχοντα, υπηρετεί την Πατρίδα, δεν κάνει κατάχρηση εξουσίας, σέβεται όμως πρωτίστως το Θεό. "Πειθαρχεί πρώτα και περισσότερο στο Θεό και μετά στους ανθρώπους, εφόσον ό, τι λένε συμφωνεί με το θείο Νόμο». Αγαπά και ομολογεί τον Αρχηγό και Λυτρωτή του Χριστό.
Πιο πάνω δηλαδή από όλα είναι το βάπτισμά μας και η ιδιότητα του Χριστιανού. Αν η ανδρεία χαρίζει νίκες και ελευθερία επί της γης, η αρετή και η ομολογία χαρίζουν αγιότητα και στεφάνια στον ουρανό. "Όποιος ομολογήσει τον Χριστό στη γη, θα τον ομολογήσει και ο Χριστός ενώπιον Του Πατρός Του και των αγγέλων".
Γύρω από το Άγιο Θυσιαστήριο υπάρχουν άγγελοι και άγιοι. Οι άγιοι δεν είναι μια χαμένη και ξεχασμένη υπόθεση. Κρατούν θυμιατήρια γεμάτα από τις προσευχές των Χριστιανών και τα προσφέρουν στον Κύριο της δόξης? Γνωρίζουν δια μέσου του Χριστού και του Αγ. Πνεύματος τα προβλήματά μας και παρακαλούν και παίρνουν εντολή από το Θεό να μας βοηθήσουν. Και βοηθούν, γιατί αγαπούν και συνεχίζουν το άγιο έργο που έκαναν στη γη.
Άλλοι άγιοι λοιπόν κρατούν τα αίματα του μαρτυρίου, άλλοι τους κόπους της ασκήσεως, άλλοι τους άθλους της ιεραποστολής και άλλοι τις καλοσύνες τους. Αυτά τα προσφέρουν στον Κύριο της δόξας και ζητούν έλεος από το Θεό για όλο τον κόσμο. Δεν είναι δυνατόν να είμαστε άπιστοι και να λέμε τις ανοησίες των αιρετικών. Στους αγίους η Αγ. Γραφή και η Εκκλησιαστική μας Παράδοση δείχνουν τιμή και σεβασμό.
Ιδιαίτερα οι άγιοι αγαπούν και προστατεύουν τον τόπο της καταγωγής τους, τους αφιερωμένους σ αυτούς τόπους, τους ανθρώπους και τις οικογένειες που τους τιμούν, εκεί όπου κλήθηκαν να επέμβουν σε κάποιο ιστορικό γεγονός. Αν και στην άλλη ζωή καταργούνται οι βαθμοί συγγενείας και οι δεσμοί αίματος, τα όρια χρόνου και τόπου, όπως και κάθε άλλο εγκόσμιο γεγονός λαμβάνει τέλος, "η αγάπη όμως και η προσευχή ουδέποτε εκπίπτουν".
Στην Παραβολή του πλουσίου και του Λαζάρου είναι χαρακτηριστικό ότι ο κολασμένος πλούσιος, από φόβο βεβαίως, παρακαλεί για τα εναπομείναντα ασεβή αδέλφια του τον Πατριάρχη Αβραάμ, πόσο μάλλον οι Άγιοι Πάντες παρακαλούν από ουράνιο ενδιαφέρον για τη σωματική και πνευματική ακεραιότητα των χριστιανών που αγωνίζονται κάτω στη γη και επικαλούνται κάποιους συγκεκριμένους αγίους.
Είναι μεγάλο αμάρτημα και μεγάλη πλάνη να νομίζουμε ότι η σχέση μας με τους αγίους περιορίζεται σ αυτή μόνο τη ζωή και ότι μετά θάνατο δεν υπάρχει επικοινωνία με τον ουράνιο πνευματικό κόσμο. Όχι μόνο στην Αποκάλυψη, αλλά και στην Π. Διαθήκη αναφέρονται τα θαύματα και οι παρεμβάσεις των Αγίων, όπως και τα αποτελέσματα των προσευχών τους και οι θαυματουργίες των λειψάνων τους. Η ζωή συνεχίζεται, δεν διακόπτεται, γιατί είναι ζωντανός και παρών ο Ιησούς Χριστός, «ο Οποίος είναι χθές και σήμερον ο Αυτός και εις τους αιώνας». Μετά δεν την Ανάσταση και την Πεντηκοστή γέμισε η ζωή μας με αγίους και θαύματα όπως και ο ουρανός είναι γεμάτος από αστέρια.
Βεβαίως, όπως λέγει και ο ιερός Χρυσόστομος, "Τιμή μάρτυρος, Μίμησις μάρτυρος", δηλ. η αληθινή τιμή και αγάπη για τους αγίους είναι να τους μιμηθούμε. Όχι στα θαύματα, αλλά στη ευσέβεια και τη ζωή, που τους έδωσαν το χάρισμα από το Θεό να επιτελούν ποικίλα «σημεία και τέρατα». Παντού πρέπει να τιμούμε με τη ζωή μας και την προσευχή μας "τους φίλους του Θεού". Εν προκειμένω ο απόστολος Παύλος το λέγει καθαρά: «μιμηταί μου γίνεσθε καθώς κι εγώ Χριστού". Όχι μόνο να προσφέρουμε αρτοκλασίες και λουλούδια γύρω από τις εικόνες και από την άλλη μεριά νάχουμε ζωή παράνομη και σχέσεις απαράδεκτες και μια συναισθηματική μόνο προσέγγιση της αγιότητος. Έμπρακτη μίμηση και καθημερινός αγώνας με προσευχή, αγία Γραφή και Μυστήρια χρειάζονται.
Οπωσδήποτε πρέπει να διαβάζουμε τους βίους των αγίων μας και μάλιστα του δικού μας που έχουμε το όνομά του. Μερικές οικογένειες έχουν (ιδίως στη Σερβία) καθιερώσει έναν οικογενειακό άγιο και τον τιμούν εκείνη τη μέρα. Εξομολογούνται, εκκλησιάζονται, κοινωνούν, καλούν ανθρώπους, ελεούν φτωχούς. Αυτό χρειάζεται για να εμπνεόμαστε στη ζωή μας από τα ζωντανά ευαγγέλια που είναι οι άγιοί μας. Νάχουμε ακόμη και την εικόνα τους στο σπίτι μας. Εμείς δεν έχουμε στην Αγιασμένη Ορθόδοξη Παράδοσή μας γενέθλια στα μπαράκια, αλλά μνήμες αγίων στην Εκκλησία μας. Γιορτάζουμε δηλαδή τη μέρα που γεννήθηκαν στον ουρανό με τη μαρτυρική ή την ειρηνική κοίμησή τους και ζητούμε τις προσευχές τους και κατ ιδίαν και μέσα στην Εκκλησία με τη θεία Λειτουργία συλλογικά.
