«…Καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ» (Λουκ. 8,15)

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, εἶνε ἑορτή. Ἑορτάζουν οἱ διδάσκαλοι καὶ πατέρες τῆς Ἑβδόμης (Ζ΄) Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Σχετικὸ εἶνεκαὶ τὸ εὐαγγέλιο. Εἶνε μία παραβολὴ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁμιλεῖ περὶ σπορέως· διότι σπορεῖς ἦταν καὶ οἱ πατέρες.

Ὁ γεωργὸς σπέρνει σπόρο, οἱ πατέρες ἔσπειραν τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Ὁ γεωργὸς σπέρνει στὰ χωράφια, οἱ πατέρες ἔσπει-ραν στὶς καρδιές. Καὶ πῶς ἔσπειραν; Μὲ δάκρυα, μὲ θαύματα, μὲ βίο ἅγιο, μὲ τὸ αἷμα τους. Αὐτὰ τὰ τέσσερα δὲν τὰ ἔχουμε σήμερα οἱ ἱεροκήρυκες· γι᾿ αὐτὸ δὲν καρποφορεῖ ὁ λόγοςμας. Ὁ σπόρος ὅμως τῶν πατέρων καρποφόρησε. Ἔβγαλε κρίνα καὶ ῥόδα εὐώδη καὶ ἀμάραντα. Βγῆκαν ἅγιοι καὶ μάρτυρες. Ἔτσι ἔγινε τὸ ὡραῖο περιβόλι, ἡ ἁγία Ὀρθοδοξία μας.

Ἀλλά, ἀδελφοί μου, γιὰ νὰ παρουσιασθῇκαὶ ν᾿ ἀνθήσῃ ἡ Ὀρθοδοξία δὲν συνετέλεσε μόνο ὁ σπόρος, τὸ κήρυγμα. Δὲν φτάνει μόνονὰ εἶνε ὁ σπόρος ἐκλεκτός· πρέπει νὰ ὑπάρχῃκαὶ γῆ καλή. Στὴν ἀπόδοσι λοιπὸν τοῦ σπόρου συνετέλεσαν καὶ οἱ ἀκροαταί, οἱ Χριστιανοὶ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης. Αὐτοὶ ἦταν ἐκλεκτὴ «γῆ».
Ἦταν ἀπὸ ᾿κείνους ποὺ μὲ ἀγαθὴ καρδιὰ ἀκοῦνε τὸ λόγο, τὸν κρατοῦν, «καὶ καρποφοροῦσιν ἐν ὑπομονῇ» (Λουκ. 8,15). Ἐὰν σήμερα,ἀγαπητοί μου, δὲν ὑπάρχῃ καρποφορία, εἶνεδιότι λείπει ἡ ὑπομονή. Χρειάζεται ὑπομονή.

* * *

Στὴν ἐποχή μας, ἐποχὴ ἐγωϊσμοῦ, ἐποχὴποὺ ἡ μηχανὴ ἔκανε τὸν ἄνθρωπο νευρόσπαστο, ἐποχὴ ποὺ ἰσχύει ὁ γρόνθος καὶ ἡ δύναμις, ἡ ὑπομονὴ θεωρεῖται ἀδυναμία, γνώρισμα τῶν σκλάβων. Ἀντιθέτως ὁ θυμός, ἡ ὀργή, ἡ ἐκδίκησι θεωροῦνται γνωρίσματα τῶν ἰσχυρῶν. Ἀλλ᾿ ἐμεῖς, ἀδελφοί μου, δὲν θ᾿ ἀκού-σου με τί λέει ὁ κόσμος. Θ᾿ ἀκούσουμε τί λέ-ει ὁ Χριστός. Καὶ ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χρι-στός, καὶ στὴ σημερινὴ παραβολὴ καὶ σὲ ἄλλα μέρη τοῦ Εὐαγγελίου, μᾶς λέει· «Ἐν τῇ ὑ πομονῇ ὑμῶν κτήσασθε τὰς ψυχὰς ὑμῶν» (Λουκ.21,19), καὶ «Ὁ ὑπομείνας εἰς τέλος, οὗτος σωθήσεται» (Ματθ. 10,22· 24,13).

Ἡ ὑπομονὴ λοιπὸν εἶνε ἀρετὴ θαυμαστὴ καὶ πηγὴ εὐεργεσιῶν. Αὐτὸ τὸ καταλαβαίνεικανεὶς ἂν ῥίξῃ μιὰ ματιὰ γύρω του.

• Μέσα στὸ σπίτι. Ἐσὺ ὁ νέος καὶ ἡ νέα, ποὺἑ τοιμάζεστε νὰ στεφανωθῆτε καὶ ν᾿ ἀνοίξετε καινούργιο σπίτι, τί χρειάζεστε; Γιὰ τὸ σπίτι ἀπαιτοῦνται πολλὰ ἐφόδια. Ἂν μπορούσατε ν᾿ἀκούσετε μιὰ φωνὴ ἀπ᾿ τὸν οὐρανό, οἱ ἄγγελοι θὰ ἔσκυβαν στὸ αὐτὶ τῆς νύφης καὶ στὸαὐτὶ τοῦ γαμπροῦ καὶ θὰ ἔλεγαν μιὰ λέξι, ποὺεἶνε τὸ ἀναγκαιότερο ἀπὸ ὅλα· Ἂν θέλετε νὰφτειάξετε σπίτι καὶ νὰ περάσετε τὶς τρικυμίες καὶ θύελλες, τοὺς τυφῶνες καὶ καταιγίδεςτοῦ βίου, ὑπομονὴ καὶ πάλι ὑπομονή! Δὲν εἶνε παῖξε γέλασε ὁ γάμος, δὲν εἶνε παι χνίδικαὶ γλέντι. Ἔχει ὑποχρεώσεις. Λοιπόν, ὑπομονή. Γιατὶ ὁ νέος δὲν εἶνε ἄγγελος καὶ ἡ νέαδὲν εἶνε ἀρχάγγελος. Ἔχουν ἐλαττώ ματα καὶἀ δυναμίες. Καὶ πρέπει νὰ ἀνέχεται ὁ ἕναςτὸν ἄλλο. Διαφορετικά, σύντομα θὰ λησμονή σετε ὑποσχέσεις καὶ ὅρκους, καὶ θὰ τρέχετε σὲ δικηγόρους γιὰ διαζύγιο. Καὶ ὄχι λόγῳπορνείας ἢ μοιχείας, ἀλλὰ γιὰ μικροπράγματα. Πάνω σὲ μικροπράγματα πιάνονται οἱ σύζυγοι καὶ διαλύουν τὸν ἱερὸ δεσμό. Ἂν ὅμως εἶχαν λίγη ὑπομονή, δὲν θὰ ἔφθαναν ἐκεῖ.
• Ἀναγκαία λοιπὸν ἡ ὑπομονὴ γιὰ νὰ σταθῇτὸ σπίτι· πολὺ περισσότερο ὅμως ἀναγκαίαστοὺς γονεῖς. Ἔγινες πατέρας, ἔγινες μάνα; Ἂν θέλῃς ν᾿ ἀναθρέψῃς παιδιὰ καὶ μιὰ μέρα νὰ τὰ καμαρώνῃς, πρέπει νὰ εἶσαι βράχος ὑπομονῆς. Ἂν ὀργίζεστε μὲ τὰ παιδιά σας, δὲν θὰ κατορθώσετε νὰ διαπλάσετε χαρακτῆρες. Ὑπομονὴ λοιπόν, μάνα, ποὺ τὸ ζωηρὸ παιδί σου σὲ στενοχωρεῖ καὶ σὲ ἀναστατώνει. Μὴν πῇςκατάρα ἐναντίον του. Τὰ ζωηρὰ παιδιὰ μπο ρεῖ νὰ γίνουν τὰ καλύτερα παιδιά. Προσπάθησε μὲ τὴν ἀγάπη σου, μὲ τὴ φροντίδα σου,μὲ ὅλα τὰ μέσα ποὺ σοῦ ᾿δωσε ὁ Θεός, τὸ ἄγριο παιδὶ νὰ τὸ κάνῃς ἕναν ἄγγελο.
• Ὑπομονὴ χρειάζεται – ποιός ἄλλος; Ὁ δάσκαλος καὶ ὁ καθηγητής. Ἔχουν μπροστά τουςμιὰ ζούγκλα. Πρῶτα ὁ δάσκαλος κρατοῦσε ῥαβδὶ καὶ τοὺς εἶχε ὅλους σὰν ἀρνιά. Τώρα ποῦ νὰ πάρῃ ῥαβδὶ στὸ χέρι! Θὰ τὸν πᾶνε στὸ ἀ στυνομικὸ τμῆμα γιατὶ χτύπησε τὸ γυιόκα τους καὶ θὰ τὸν ἀπολύσουν. Ἔτσι ὁ δάσκαλος ὑπομένει. Εἶνε ἥρωας ὑπομονῆς, μέσα σὲ 30, 40, 50, 100, 200 παιδιά, ἀπὸ διάφορα κοινωνικὰ στρώμα τα. Παιδιὰ ἄλλα ἔξυπνα καὶ ἄλλα κουτά, ἄλλα ἀγαθὰ καὶ ἄλλα διεστραμμένα, ἕνα δειγματολόγιο χαρακτήρων, παθῶν, ἐλαττωμάτων, ἐγκληματικῶν ῥοπῶν. Σκεφτήκατε ποτὲ τὸ δά-σκαλο; Ἐσὺ δὲν ὑποφέρεις τὸ παιδί σου, κ᾿ ἐκεῖνος πρέπει νὰ καθήσῃ μὲ 50 60 παιδιά.Λένε, ὅτι ἔξω ἀπὸ ἕνα σχολεῖο εἶχαν γράψειτρία ὕψιλον (ΥΥΥ). Ῥώτησε κάποιος· –Τί σημαίνουν αὐτὰ τὰ τρία ὕψιλον; Καὶ τοῦ ἀπήντησαν· –Οἱ δάσκαλοι ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ ὑπο-μονή, καὶ πάλι ὑπομονή, καὶ πάλι ὑπομονή·τρεῖς φορὲς ὑπομονή, γιὰ νὰ φέρουν εἰς πέ-ρας τὸ παιδαγωγικὸ ἔργο.
• Καὶ κάπου ἀλλοῦ χρειάζεται ὑπομονή. Ποῦ;Στὸ νοσοκομεῖο. Ὑπομονὴ οἱ ἄρρωστοι, ὑπομονὴ καὶ οἱ νοσοκόμοι. Εἶπαν κάποτε στὸ διευθυντὴ μιᾶς κλινικῆς· –Σπουδαία ἡ κλινικήσας· προσωπικό, γιατροί, καθαριότης. Ἀλλὰποιό εἶνε τὸ σπουδαιότερο φάρμακο ποὺχρησιμοποιεῖτε; Καὶ ὁ διευθυντής, χωρὶς πολὺ νὰ σκεφτῇ, ἀπήντησε· –Τὸ σπουδαιότεροφάρμακο ποὺ ἔχουμε στὴν κλινική μας εἶνε ἡὑπομονή. Ἀφαίρεσε τὴν ὑπομονή, καὶ κανείςἄρρωστος δὲν μπορεῖ νὰ θεραπευθῇ.
• Ὑπομονὴ τὸ ἀντρόγυνο, ὑπομονὴ οἱ γονεῖς, ὑπομονὴ ὁ δάσκαλος, ὑπομονὴ ὁ ἀσθενής, ὑπομονὴ ὁ γιατρός. Ὑπομονὴ ἀκόμα ὁ προϊστάμενος, ὁποιασδήποτε ὑπηρεσίας. Μόνο ἔτσι θὰ συνεργάζεται καλὰ μὲ ὅλο τὸ προσωπικό· διαφορετικά, παύει ἡ συνεργασία.
• Ὑπομονὴ χρειάζεται καὶ ὁ ἀξιωματικός. Ὅλοι κάναμε στρατιῶτες. Ὅπου ὑπάρχουν ἀξιωματικοὶ μὲ ὑπομονή, δὲν κυβερνοῦν μὲ τὸβούρδουλα, δὲν χρησιμοποιοῦν βλαστήμιεςκαὶ ξύλο· μὲ τὴν ἀγάπη τους παίρνουν τοὺςστρατιῶτες καὶ τοὺς κάνουν ἀετούς. Ὅπουὅμως ὑπῆρξαν ἀξιωματικοὶ χωρὶς ὑπομονή, ἐκεῖ διαλύθηκαν λόχοι καὶ συντάγματα.
• Ὑπομονὴ ὅμως χρειάζεται καὶ ὁ ἐπιστήμονας. Αὐτὲς οἱ μεγάλες ἀνακαλύψεις, ποὺ ἔγι-ναν, εἶνε δῶρα τῆς ὑπομονῆς. Ἐρευνηταὶ κάθησαν νύχτες ὁλόκληρες μέσα στὸ ἐργαστήριο, ἕως ὅτου γίνουν οἱ ἐφευρέσεις.
• Ὑπομονὴ πρὸ παντὸς χρειάζονται οἱ κυβερνῆτες ποὺ κατευθύνουν τὰ ἔθνη. Γιατὶ ἀπὸ ἕνα θυμὸ καὶ μιὰ ὀργὴ δική τους μπορεῖ νὰ ἐκραγοῦν πόλεμοι. Ἐὰν δὲν ὑπάρχῃ ὑπομονή, εἶνε κίνδυνος νὰ ξεσπάσῃ συμφορά.

Σωτήριο φάρμακο ἡ ὑπομονή. Ἂν τώρα ρωτήσετε, Ὑπάρχει τὸ φάρμακο αὐτό; καὶ ποῦ θὰ τὸ βροῦμε; σᾶς ἀπαντῶ· Ὑπάρχει· θὰ τὸβρῆτε στὴν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καὶ στὴν ἁγία Γραφή. Διάβασε τὸν Ἰώβ, νὰ δῇς τί ὑπέ-φερε ἀγογγύστως. Δὲν βλαστήμησε, ἀλλὰ εἶπε αὐτὸ ποὺ ἀκοῦμε στὸ τέλος τῆς θείας Λει-τουργίας· «Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπὸ τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος» (πρβλ. Ἰὼβ1,21). Πονεμένα παιδιὰ τῆς γῆς, μιμηθῆτε τὸν Ἰώβ. Θέλεις ὑπομονή; Ἄνοιξε τὰ εὐαγγέλιακαὶ διάβασε τὰ πάθη τοῦ Χριστοῦ. Ἅμα σκε-φτῇς τί ὑπέφερε ὁ Χριστός, θὰ δῇς ὅτι ἡ δι-κή σου ὑπομονὴ εἶνε μηδὲν μπροστὰ στὴ δι-κή του. Θέλεις ὑπομονή; Ἄκου τὸν ἀπόστολοΠαῦλο ποὺ λέει· «Δι᾿ ὑπομονῆς τρέχωμεν τὸν προκείμενον ἡμῖν ἀγῶνα» (Ἑβρ. 12,1). Θέλεις ὑπο-μονή; Διάβασε τοὺς βίους τῶν ἁγίων. Θὰ πάρῃς δύναμι, θὰ κάνῃς φτερὰ γιὰ νὰ νικᾷς.

* * *

Τί εἶνε ὁ σπόρος, ἀγαπητοί μου; Ἕνα τίποτα. Κι ὅμως, ὅταν τὸν ῥίξῃς μέσ᾿ στὴ γῆ, δὲνχάνεται. Μπορεῖ νὰ περνοῦν βδομάδες, μῆνες ἢ καὶ χρόνια, ἀλλὰ ἔρχεται ἡ ὥρα ἐκεῖνοτὸ τίποτα νὰ γίνῃ ἕνα χρυσὸ στάχυ ἢ ἕνα πλατάνι πελώριο. Ἀπὸ ἕνα σπόρο ἡ γῆ, «ἐν ὑπομονῇ», καρποφορεῖ ἕνα πλατάνι μὲ τόσα φύλλα. Καὶ τί εἶνε ἕνα φύλλο; Τίποτα. Ἔτσι κ᾿ ἐσύ. Ἕνα φύλλο τῆς γῆς εἶσαι. Ἀλλὰ μιὰ παροιμία λέει, ὅτι μὲ τὴν ὑπομονὴ τὸ φύλλο τῆς μουριᾶς γίνεται μετάξι. Τί εἴμαστε, ἀδελφοίμου; Φύλλα ποὺ τὰ παίρνει ὁ ἄνεμος. Ἀλλὰφύλλα τοῦ Θεοῦ. Καὶ κοντὰ στὸ Χριστὸ ὁ θεῖος ἀργαλειὸς θὰ πάρῃ τὶς κλωστές μας, ὅλες τὶς λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας, κι ἂν ἔχουμεὑπομονὴ θὰ τὶς ὑφάνῃ. Ὦ ἁγία ὑπομονή, σὺπαίρνεις τὰ ταπεινὰ φύλλα καὶ τὰ κάνεις μετάξι. Ὅποιος ἔχει ὑπομονή, θὰ φτειάξῃ στολή, στολὴ ἀρετῶν, γιὰ νά ᾿χῃ νὰ ντυθῇ. Κι ὅταν κάποτε σβήσουμε στὸν κόσμο αὐτὸν καὶπᾶμε στοὺς οὐρανούς, ἐκεῖ θ᾿ ἀνοίξῃ ὁ νυμφὼν καὶ ὁ Κύριος θὰ μᾶς καλέσῃ νὰ εἰσέλθουμε στὴ δόξα του, «ὅπου ἦχος καθαρὸς ἑ ορταζόντων καὶ βοώντων ἀπαύστως· Κύριε,δόξα σοι» (τροπ. αἴν. Μ. Τρίτ.). Ἀμήν.

 
(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος