ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΡΩΣΣΙΑ ΣΗΜΕΡΑ
Με αφορμή την έλευση των ιερών λειψάνων του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ στην Αθήνα, ο Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος, παραχώρησε αποκλειστική συνέντευξη στο Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «ROMFEA.GR».
Η συνέντευξη του Μητροπολίτη κ. Νικόλαου στον Διευθύνοντα του Πρακτορείου Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «Romfea.gr» κ. Αιμίλιο Πολυγένη έχει ως εξής:
Αιμίλιος Πολυγένης: Ποιός ο λόγος που σε αυτή τη συγκεκριμένη συγκυρία ζητήσατε το λείψανο του Αγίου Σεραφείμ του Σάρωφ, Σεβασμιώτατε;
Μητρ. Μεσογαίας κ Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος: Το αίτημα της ελεύσεως του τιμίου λειψάνου του Αγίου Σεραφείμ, μας υποβλήθηκε από τον ιερέα και τους πιστούς της Ρωσόφωνης κοινότητάς μας, στις Αχαρνές, τον Φεβρουάριο του 2007. Τον Ιούλιο του ιδίου έτους, υποβάλαμε το αίτημα στον Πατριάρχη Μόσχας κ. Αλέξιο, ο οποίος και πέρσι το φθινόπωρο το έκανε δεκτό με μεγαλοκαρδία.
Ο Άγιος Σεραφείμ είναι ο Άγιός του Ρωσικού λαού, είναι ο ανύστακτος φύλακάς τους, είναι η παρηγοριά και το στήριγμά τους. Ποτέ δεν τον έχουν αποχωρισθεί. Αν καταλαβαίνω καλά την ψυχολογία της πίστης του Ρωσικού λαού, είναι θυσία η προσφορά του τιμίου λειψάνου. Και γι’ αυτό είναι μεγάλη τιμή μας η αγάπη τους. Μας προσφέρουν ό,τι πολυτιμότερο έχουν ως λαός και ό,τι περισσότερο αγαπούν ως Εκκλησία.
Αιμίλιος Πολυγένης: Δεν φοβάστε μήπως ο ερχομός του τιμίου λειψάνου ερμηνευθεί είτε ως κίνηση τεχνητής συσπείρωσης του λαού μας γύρω από την Εκκλησία είτε ως προσπάθεια οικονομικής αξιοποίησης της θρησκοληψίας και της νοσηρής ευλάβειας;
Μητρ. Μεσογαίας κ Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος: Δεν φοβούμαι, γιατί ούτε το ένα αποτελεί στόχο μας ούτε το άλλο φιλοξενήθηκε ποτέ στη σκέψη μας. Είναι μεγάλη αμαρτία η χάρις του Θεού να νοθεύεται με κοσμικά μικρόβια. Η πίστη μας δεν έχει ανάγκη ούτε από ψυχολογικές ενέσεις ούτε από οικονομικές συμμαχίες. Τί μεγάλο πράγμα που είναι απλά να δεχθούμε τον άγιο ως ευκαιρία ευλογίας, το νεκρό λείψανό του ως πηγή ζωής! Αν η τόνωση της πίστης μας ενώσει περισσότερο με την Εκκλησία, αυτό δεν είναι τεχνητή συσπείρωση αλλά άγιος σύνδεσμος.
Αιμίλιος Πολυγένης: Είδαμε, Σεβασμιώτατε, ότι στείλατε ένα γράμμα στα παιδιά των Γυμνασίων και Λυκείων της Ανατολικής Αττικής και προτρέψατε τους θεολόγους να αφιερώσουν μία ώρα μαθήματος στον Άγιο Σεραφείμ. Ποιά η βαθύτερη σκέψη σας γι’ αυτήν την πρωτοβουλία;
Μητρ. Μεσογαίας κ Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος: Ο Άγιος Σεραφείμ είναι άγιος που η ζωή του συγκινεί ιδιαίτερα την παιδική ψυχή και σκανδαλίζει όμορφα την σκέψη των ορθολογιστών. Γι’ αυτό και είναι πολύ επίκαιρος.
Εμένα μέ ενθουσιάζει ο συνδυασμός της ασκητικής του σκληρότητος με τη μοναδική του τρυφερότητα προς τα παιδάκια. Είναι μεγαλειώδες να ζεις άφοβα με μιά αρκούδα, κατάμονος μέσα στην αγριάδα ενός αχανούς ερημικού δάσους και να εκφράζεσαι εκστατικά αγκαλιάζοντας ή παίζοντας με μικρά παιδιά∙ να προσεύχεσαι με ανυποχώρητη επιμονή, νά ασκείσαι με επίμονη βία και να υποχωρείς στο πρόγραμμά σου προκειμένου να σηκώσεις το βάρος ενός άγνωστου σε σένα αδελφού σου που σε πλησιάζει.
Να χαιρετάς όλους με το «Χριστός Ανέστη, χαρά μου», όποιοι κι αν είναι, όποιον εαυτό και αν κομίζουν. Το καλύτερο νέο σου να είναι η Ανάσταση του Χριστού και η μεγαλύτερη χαρά σου το πρόσωπο του συνανθρώπου σου. Να μεταμορφώνεις τον ταραγμένο κόσμο γύρω σου αναδίδοντας το άρωμα της εσωτερικής ειρήνης σου.
Να μεταγγίζεις το Άγιο Πνεύμα που έχεις μέσα σου, τόσο εύκολα στο δοχείο της ζωής του συνομιλητή σου. Να είσαι εξήντα επτά χρόνια χαμένος στο άγνωστο και κρυμμένος στην ασημότητα και να σε φανερώνει ο Θεός λίγα χρόνια στα γεράματά σου και τότε να συγκεντρώνεις την ελπίδα και τον αναστεναγμό όλης της εκκλησίας, όλου του κόσμου.
Αυτά χρειάζεται να μάθουν τα παιδιά. Χρειάζεται να αντιληφθούν ότι ακουμπώντας με ευλάβεια τα χείλη τους στο νεκρό λείψανο ενός γηρασμένου αγίου μπορεί να ζωντανέψει η ζωή τους, να αποκτήσει όραμα η νιότη τους, να αλλάξει προσανατολισμό η πορεία τους.
Αιμίλιος Πολυγένης: Δεν νομίζετε ότι γενικότερα το θέμα της τιμής των λειψάνων και της προσκύνησης των εικόνων έχει μια υπερβολή στην εποχή μας;
Μητρ. Μεσογαίας κ Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος: Η εποχή μας γενικά είναι εποχή νοσηρών υπερβολών. Και πολύ πιθανόν η αρρώστια της υπερβολής να έχει επηρεάσει και το θέμα που αναφέρεστε. Παρά ταύτα, τα λείψανα η Εκκλησία μας τα ονομάζει «ιερά» και «χαριτόβρυτα» και τις εικόνες τις αποκαλεί «άγιες».
Από τους αποστολικούς κιόλας χρόνους, τίμησε με ιδιαίτερο τρόπο τα λείψανα των αγίων, αφενός μεν θεμελιώντας πάνω τους όλα ανεξαιρέτως τα ιερά της θυσιαστήρια, αφετέρου δε καθιερώνοντας τις εορτές επί τη ανακομιδή των τιμίων λειψάνων.
Έτσι στις 2 Μαΐου τιμούμε τα λείψανα του Αγ. Αθανασίου, στις 20 Μαΐου του Αγ. Νικολάου, στις 2 Αυγούστου του Αγ. Στεφάνου, στις 3 Σεπτεμβρίου του Αγ. Νεκταρίου κ.ο.κ. Επίσης η Εκκλησία γιορτάζει θαυματουργές εικόνες και τιμά ιερά αντικείμενα, όπως τις αλυσσίδες του Απ. Πέτρου, τη Ζώνη και το Μαφόριο της Υπεραγίας Θεοτόκου, τον Τίμιο Σταυρό του Κυρίου.
Αυτά όλα δεν είναι σύγχρονες προσθήκες. Αποτελούν ευλογημένες λειτουργικές πράξεις που στηρίζονται στη χρυσή Παράδοση της Εκκλησίας μας και στη δοκιμασμένη εμπειρία της. Εκεί που βλέπω την επικίνδυνη σύγχρονη υπερβολή είναι στην τεχνητή αμφισβήτηση της χάρης τους και στη συστηματική πολεμική στην προσκύνησή τους.
Αιμίλιος Πολυγένης: Φαίνεται ότι μέσα στη Ρωσική ευσέβεια υπάρχει και κάποια διείσδυση πολιτικής εκμετάλλευσής της. Ποιά η άποψή σας επ’ αυτού;
Μητρ. Μεσογαίας κ Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος: Εσείς, απ’ ό,τι βλέπω στο αξιοπρεπές Πρακτορείο σας, έχετε μια ισορροπημένη επαφή με τη ζωή της Ρωσικής Εκκλησίας.
Εγώ αντιλαμβάνομαι ότι προφανώς υπάρχει μία πολιτική. Η Ρωσική πολιτεία, όπως και επί τσάρου έτσι και σήμερα, επιδιώκει να φτιάξει μια πολύ δυνατή, πλούσια και με απήχηση στο λαό Εκκλησία.
Δίνει χρήματα, δημιουργεί εκκλησιαστική περιουσία, τιμά τα εκκλησιαστικά πρόσωπα και πράγματα, τους θεσμούς και τις συνήθειες, τονώνει την πίστη, δυναμώνει την ευσέβεια, συμμετέχει στη ζωή της Εκκλησίας ενεργά.
Πρό τριών μηνών (29.6.2008), όπως εσείς κ. Πολυγένη παρουσιάσατε στην Romfea.gr, πως ο Πούτιν δήλωσε ότι «θα συνεχίζουμε να στηρίζουμε την Εκκλησία». Το ίδιο έκανε την επομένη και ο Μεντβέντεφ. Στην Ελλάδα δυστυχώς προσπαθούμε να γκρεμίσουμε την πίστη, να απαξιώσουμε την Εκκλησία, τη θέλουμε φτωχή, ανίκανη, δίχως αποστολή.
Αρνούμαστε την ιστορία, την παράδοσή μας, την αλήθεια, τον εαυτό μας. Ασεβούμε. Το εντελώς αντίθετο με τη Ρωσία. Όταν πρό δύο μηνών βρέθηκα στη Μονή του Ντιβέγιεβο, κατά τους εορτασμούς της ανακομιδής του τιμίου λειψάνου του Αγ. Σεραφείμ, καθόταν δίπλα μου ο Υπουργός Ατομικής Ενέργειας κ. Κυριένκο και μου είπε: «Κάτι άκουσα ότι σήμερα η Ελληνική Κυβέρνηση αποφάσισε να βγάλει τα θρησκευτικά από τα σχολεία. Είναι αλήθεια;»
Εξεπλάγην και του απήντησα: «Δεν πιστεύω. Κάτι θα είχα ακούσει. Αυτά τα πράγματα δεν γίνονται τόσο ξαφνικά». «Απλά», μου λέει, «μου έκανε εντύπωση, γιατί εμείς, εδώ στη Ρωσία, προσπαθούμε να τα βάλουμε σε ολά τα επίπεδα εκπαίδευσης».
Δεν γνωρίζω αν είναι καλή ή κακή η Ρωσική εκκλησιαστική πολιτική. Σίγουρα είναι έξυπνη. Δεν γνωρίζω αν είναι δικαιολογημένη ή προκλητή η Ελληνική εκκλησιαστική πολιτική. Σίγουρα είναι εθνικά καταστροφική.
Αιμίλιος Πολυγένης: Σεβασμιώτατε, ευχαριστούμε πολύ. Ευχόμαστε η έλευση του τιμίου λειψάνου να ευλογηθεί και να αφυπνίσει όλους μας ως άτομα και ως έθνος
