Στὴν ἀπόφαση 77Α/2002 τῆς Ἀρχῆς Προτασίας Προσωπικῶν Δεδομένων μεταξὺ ἄλλων ἀναφέρεται:
«Ἐν πρoκειμένῳ, ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὶς σχετικὲς ρυθμίσεις, τὸ θρήσκευμα στὰ σχολεῖα καταχωρίζεται μεταξὺ ἄλλων:
στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους τῶν μαθητῶν τῆς Στοιχειώδους καὶ τῆς Μέσης Ἐκπαίδευσης καὶ στὸ ἀρχεῖο, ποὺ περιλαμβάνει τὶς δηλώσεις τῶν γονέων καὶ κηδεμόνων τῶν μαθητῶν, οἱ ὁποῖοι, μὲ βάση τὴν προαναφερθεῖσα δήλωση, ἀπαλλάσσονται ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Εἰδικώτερα :
» Ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους τῶν μαθητῶν Στοιχειώδους καὶ Μέσης Ἐκπαίδευσης προσβάλλει τὴν ἀρχὴ τῆς ἀναγκαιότητας.
∆ιότι σκοπὸς τῆς σχετικῆς ἐπεξεργασίας εἶναι ἀποκλειστικὰ καὶ μόνον ἡ ἐπίσημη βεβαίωση, ὅτι ὁ κάτοχος τοῦ ἀπολυτηρίου περάτωσε ἐπιτυχῶς τὸν ἀντίστοιχο ἐκπαιδευτικὸ κύκλο, ἐπιτυγχάνον τας τὴν σημειούμενη ἐπίδοση (βαθμό) σὲ καθένα ἀπὸ τὰ μαθήματα τοῦ ὑποχρεωτικοῦ προγράμματος διδασκαλίας. Ἐν ὄψει τοῦ σκοποῦ αὐτοῦ, ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος τοῦ μαθητῆ σὲ ξεχωριστὸ πεδίο ἐπὶ τοῦ τίτλου – ἀλλὰ καὶ ἡ καταχώρισή του στὸ ἀντίστοιχο ἀρχεῖο ποὺ τηρεῖ τὸ σχολεῖο (ἀρχεῖο τίτλων) – ὑπερβαίνει τὸν σκοπὸ τῆς ἐπεξεργασίας καί, ὡς ἐκ τούτου, δὲν εἶναι νόμιμη. Γιατὶ τὸ θρήσκευμα δὲν ἔχει καμμία ἀπολύτως σχέση μὲ τὴν ἐπίδοση τοῦ μαθητῆ οὔτε μὲ τὴν διαγωγή του, ποὺ καὶ αὐτὴ βεβαιώνεται στὸν τίτλο. Πολὺ περισσότερο πού, στὸν τίτλο τοῦ ἀπολυτηρίου σημειώνεται ὁ βαθμὸς ποὺ πῆρε ὁ μαθητὴς στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν (ἐὰν τὸ παρακολούθησε καὶ ἐξετάσθηκε σὲ αὐτό) καὶ πού, ὁ ἀπολυτήριος τίτλος χρησιμοποιεῖται ἀπὸ τὸν κάτοχό του ὡς τυπικὸ προσὸν γιὰ ποικίλες χρήσεις ἐκτὸς σχολείου (π.χ. γιὰ συμμετοχὴ σὲ ἐξετάσεις καὶ διαγωνισμοὺς καὶ γιὰ ἐξεύρεση ἐργασίας). Στὴν τελευταία αὐτὴ περίπτωση ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στὸ ἀπολυτήριο –ὅπως ἄλλωστε καὶ ἡ μὴ συμπλήρωση τοῦ σχετικοῦ πεδίου, ἐὰν ὑπάρχῃ– θὰ μποροῦσε ἐπιπλέον νὰ ἐκθέσῃ τὸν κάτοχο τοῦ ἀπολυτηρίου σὲ διακρίσεις μὲ βάση τὶς θρησκευτικές του πεποιθήσεις, ἐνδεχόμενο τὸ ὁποῖο, u963 σύμφωνα μὲ τὴν παράγραφο 1 τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ Συντάγματος, ἡ ἔννομη τάξη καλεῖται πάσῃ θυσίᾳ νὰ ἀποτρέψῃ.
» Τὸ συμπέρασμα ποὺ προκύπτει ἀπὸ τὰ ἀνωτέρω εἶναι, ὅτι τόσο ὡς προαιρετικὴ ὅσο καὶ πολὺ περισσότερο ὡς ὑποχρεωτικὴ ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους σπουδῶν δὲν εἶναι νόμιμη, διότι ἀντιβαίνει πρὸς τὴν θεμελιώδη ἀρχὴ τῆς ἀναγκαιότητας τῆς ἐπεξεργασίας δεδομένων προσωπικοῦ χαρακτῆρα (ἄρθρο 4 §1 β΄ ν. 2472/1997). Τὸ σχετικὸ πεδίο (ἔνδειξη) θὰ πρέπει συνεπῶς νὰ διαγραφῇ.
» Τὸ αὐτὸ συμβαίνει καὶ μὲ τὴν ὑποχρεωτικὴ δήλωση τοῦ θρησκεύματος, ποὺ προβλέπεται ὡς ἀναγκαία προϋπόθεση γιὰ τὴν ἀπαλλαγὴ μαθητῆ ἀπὸ τὰ Θρησκευτικά. ∆ιότι τοῦτο, ἀφ’ ἑνὸς μὲν θὰ ἀντέβαινε πρὸς τὴν ἀρνητικὴ θρησκευτικὴ ἐλευθερία τόσο τῶν ἐνδιαφερόμενων μαθητῶν ὅσο καὶ τῶν γονέων καὶ κηδεμόνων τους, ἀφ’ ἑτέρου θὰ προσέκρουε πρὸς τὸ εἰδικώτερο δικαίωμα τῶν γονέων “ὅπως ἐξασφαλίζωσι τὴν μόρφωσιν καὶ ἐκπαίδευσιν [τῶν παιδιῶν τους], συμφώνως πρὸς τὰς ἰδίας αὐτῶν θρησκευτικὰς καὶ φιλοσοφικὰς πεποιθήσεις” (ἄρθρο 2 Πρώτου Πρωτοκόλλου ΕΣ∆Α). Πράγματι, ὅπως παγίως ἑρμηνεύεται ἀπὸ τὰ δικαιοδοτικὰ ὄργανα τοῦ Στρασβούργου, τὸ δικαίωμα αὐτὸ ἀναφέρεται καὶ στὶς γενικώτερες κοσμοθεωρητικὲς ἀντιλήψεις, τὶς ὁποῖες, πέραν τῶν ἀμιγῶς θρησκευτικῶν, οἱ γονεῖς ἐνδεχομένως
ἀκολουθοῦν καί, βάσει τῶν ὁποίων, ἐπιθυμοῦν νὰ διαπαιδαγωγήσουν τὰ παιδιά τους. ∆ὲν εἶναι συνεπῶς ἀπαραίτητο νὰ εἶναι ἄθεοι, ἑτερόδοξοι ἢ ἑτερόθρησκοι, γιὰ νὰ ζητήσουν τὴν ἀπαλλαγὴ τῶν παιδιῶν τους ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν.
» Σημειώνεται ἐδῶ :
» Ὅτι μὲ βάση τὴν συλλογιστικὴ αὐτὴ ἡ παρακολούθηση ἢ μὴ τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καὶ ἡ ἀναγραφὴ τοῦ σχετικοῦ βαθμοῦ στὸν τίτλο δὲν ὑποδηλώνει ἀπαραίτητα τὸ θρήσκευμα τοῦ κατόχου, ἀφοῦ καὶ ὁ ἄθεος ἢ ὁ ἀλλόθρησκος ποὺ ἐπιθυμεῖ, μπορεῖ νὰ παρακολουθήσῃ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἂν δὲν προβῇ σὲ σχετικὴ δήλωση καὶ
» ὅτι ἡ διοίκηση (ὁ ὑπεύθυνος ἐπεξεργασίας διευθυντὴς τοῦ σχολείου) δικαιοῦται νὰ ἐλέγχῃ τὴ σοβαρότητα τῶν σχετικῶν δηλώσεων.
» ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
» Σύμφωνα μὲ τὰ ἄρθρα 19§1 γ΄ καὶ 21§1 ν.2472/1997,
» Η ΑΡΧΗ
» Ἀπευθύνει σύσταση, προειδοποιεῖ καὶ καλεῖ τὸν ὑπεύθυνο ἐπεξεργασίας τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Παιδείας καὶ Θρησκευμάτων μέσα σὲ εὔλογο χρόνο –καὶ πάντως ὄχι περισσότερο ἀπ’ ὅσο εἶναι ἀναγκαῖος γιὰ τὴν τροποποίηση τῶν σχετικῶν ρυθμίσεων καὶ τὴν προσαρμογὴ τῶν σχετικῶν πρακτικῶν– νὰ συμμορφωθῇ πρὸς τὸ περιεχόμενο τῆς παρούσας ἀπόφασης καί, εἰδικώτερα:
• Νὰ μεριμνήσῃ γιὰ τὴν ἄμεση τροποποίηση τῶν σχετικῶν ρυθμίσεων καὶ νὰ λάβῃ καὶ κάθε ἄλλο ἀναγκαῖο μέτρο, προκειμένου νὰ μὴν ἀναγράφεται οὔτε νὰ ἐπιτρέπεται ἡ ἀναγραφὴ τοῦ θρησκεύματος στοὺς ἀπολυτήριους τίτλους σπουδῶν ∆ημοτικῆς καὶ Μέσης Ἐκπαίδευσης.
• Νὰ ἐκδώσῃ κάθε ἀναγκαία ὁδηγία πρὸς τὶς οἰκεῖες ἐκπαιδευτικὲς ἀρχὲς καὶ τοὺς διευθυντὲς τῶν σχολειῶν, ὥστε ἐφ’ ἑξῆς ἀπὸ τοὺς γονεῖς ἢ κηδεμόνες, ποὺ ἐπιθυμοῦν τὰ παιδιά τους νὰ ἀπαλλαγοῦν ἀπὸ τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, νὰ μὴν ζητῆται νὰ δηλώνουν, ἂν εἶναι ἄθρησκοι, ἑτερόδοξοι ἢ ἑτερόθρησκοι, ἀλλὰ νὰ ἀσκοῦν τὸ δικαίωμά τους αὐτό, κατ’ ἐπίκληση τῶν πεποιθήσεών τους καὶ χωρὶς νὰ προβαίνουν σὲ καμμία περαιτέρω διευκρίνιση.
» Ἡ Γραμματέας Καλλιόπη Καρβέλη.
» Ὁ Πρόεδρος Κωνσταντῖνος ∆αφέρμος, Ἐπιτ. Ἀντιπρόεδρος Ἀρείου Πάγου.»
