Η Αγία Μητέρα Ορθόδοξος κατ’ Ανατολάς Εκκλησία του Χρστού την 30η Ιανουαρίου εορτάζει τους τρεις μεγίστους φωστήρας της τρισηλίου Θεότητος, Βασίλειον τον Μέγα, Γρηγόριον τον Θεολόγον και Ιωάννην τον Χρυσόστομον. Οι τρεις Ιεράρχες και Οικουμενικοί διδάσκαλοι υπήρξαν κατά την εποχή τους όντως Πανεπιστήμονες και πολυγραφότατοι θεολογικοί συγγραφείς. Εθεράπευσαν με την μελέτη και τα πνευματικά πονήματά τους, τόσον την εκκλησιαστική, όσον και την θύραθεν παιδεία και γι’ αυτό η πολιτεία ανεγνώρισε αυτούς ως προστάτες των γραμμάτων.

Οι τρεις Ιεράρχες έλαβαν πλήρη και πολύπλευρη φιλοσοφική και θεολογική μόρφωση, συνάμα όμως έλαβαν γνώση και όλων των τότε γνωστών και ολοκληρωμένων επιστημών, όπως της ιατρικής, της νομικής, της ρητορικής, της αστρονομίας κ.α.

Από τους τρεις φωστήρες Ιεράρχες, εκείνος που περισσότερο ησχολήθη με την νομική επιστήμη και ήσκησε το επάγγελμα του μαχόμενου νομικού, δικηγόρου, την Καισάρεια, διδάσκοντας παράλληλα και την ρητορική τέχνη, ήταν ο Βασίλειος, πριν βεβαίως εγκαταλείψει τα εγκόσμια και αφιερωθεί ολοκληρωτικά στο Θεό. Τότε συνέγραψε τρία σημαντικά ασκητικά συγγράμματα τα οποία τιτλοφορούνται: “όροι κατά πλάτος”, “όροι κατ’ επιτομήν” και “όροι Ηθικοί”.

Στους μεν “όρους κατά πλάτος” πραγματεύεται περί των γενικών προβλημάτων του μοναχικού βίου, του οποίου ως θεμέλιο χαρακτηρίζει την αγάπη προς τον Θεό και προς τον πλησίον. Στους δε “’όρους κατ’ επιτομήν”, αναλύονται τα γενικά προβλήματα, αλλά και τα ειδικότερα ζητήματα που αφορούν εν τοις πράγμασιν την ορθοπραξία, την εφαρμογή δηλαδή στην πράξη της ορθοδόξου διδασκαλίας της Εκκλησίας από τους μοναχούς και τις μοναχές. Πρόκειται ουσιαστικά για πρακτικές απαντήσεις, υπό την μορφή συστήματος μοναχικού τρόπου βιώσεως του αγγελομίμη του βίου, που δίδονται για κάθε ειδική περίπτωση. Τέλος, στους “όρους Ηθικούς” περιέχονται κείμενά της Αγίας Γραφής, τα οποία αναφέρονται στον πνευματικό και ηθικό βίο των Χριστιανών.

Ο Μέγας Βασίλειος όμως, πριν από την εισαγωγή του στον Ιερό κλήρο, επειδή όπως προ αναφέραμε ήσκησε το επάγγελμα του μαχόμενου δικηγόρου και τους διδασκάλου της ρητορικής τέχνης στην Καισάρεια, συνέγραψε 99 πολύ σημαντικούς κανόνες τους οποίους επεσφράγισε και επικύρωσε δια του Β’ κανόνος αυτής η Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος, η οποία συνεκλήθη το 691 μ.Χ. στην Κωνσταντινούπολη.

Στο παρόν άρθρο θα παραθέσουμε τους σπουδαιότερους από τους 92 κανόνες του Μεγάλου Βασιλείου. Έτσι, στον Α’ κανόνα ο Ιεράρχης δίδει με μοναδική ακρίβεια, σαφήνεια και περιεκτικότητα τους ορισμούς των μεγάλων “εκκλησιαστικών αδικημάτων”, τα οποία είναι αιρέσεις, τα εκκλησιαστικά σχίσματα και οι παρασυναγωγές εντός του εκκλησιαστικού σώματος.

Στη συνέχεια προβαίνει δια του Η’ κανόνος του στην οριοθέτηση και διάκριση του ακούσιου και του εκούσιου φόνου. Με τα σημερινά δεδομένα του ποινικού δικαίου κάνει λόγο για την ανθρωποκτονία εκ προθέσεως, την ανθρωποκτονία εξ’ αμελείας, για το σημερινό έγκλημα εκ του αποτελέσματος, για την θανατηφόρο σωματική βλάβη. Η δε αναφορά του στα “εμβρυοκτόνα δηλητήρια” συνδέεται προφανώς με τα αδικήματα της ετεραμβλώσεως και αυταμβλώσεως.

Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι ο Μέγας Βασίλειος, συλλαμβάνει και τη σημερινή θεωρία του “Ενδεχόμενου δόλου” για τον οποίο ορίζει ότι “αν κάποιος προσφέρει σε άλλο πρόσωπο “περίεργον φάρμακον” για να τον ελκύσει σε σαρκικό έρωτα και το άτομο αυτό αποθάνει, τότε ο προσφέρων το φάρμακο, όπως λέγει, είναι υπεύθυνος για τον θάνατο του προσώπου, όπως εκείνος που διαπράττει ανθρωποκτονία εκ προθέσεως με ευθύ δόλο.

Στο Β’ κανόνα του κάνει λόγο για τα αδικήματα της αμβλώσεως, εκτρώσεως, αλλά ακόμη και για την θεωρία της αληθούς συρροής ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως κα αμβλώσεως.

Στο Δ’ κανόνα του ασχολείται με τους δίγαμους και τρίγαμους. Ο ίδιος όμως ακολουθεί τους παλαιούς Πατέρες της Εκκλησίας και αποδέχεται μόνο την μονογαμία, ενώ απορρίπτει με κάθε τρόπο τη διγαμία και τριγαμία. Μόνο δε σε ορισμένες περιπτώσεις κατ’ οικονομία δέχεται την διγαμία, μόνο και μόνο, για να μην χαρακτηρισθεί μοιχεία.

Στο Ζ’ κανόνα ο Μέγας Βασίλειος αναφέρεται στις ακόλαστες και ανήθικες σαρκικές πράξεις της “αρσενοκοιτίας” και την “κτηνοβασίας”, τις οποίες εξομοιώνει με τον φόνο εκ προθέσεως. Για δε τους εν αγνοία τελέσαντες κάποια από τα ως άνω αδικήματα, λέγει ότι είναι άξιοι συγγνώμης ύστερα όμως από τριάντα έτη ειλικρινούς μετάνοιας. Εν προκειμένω, εμμέσως πλην σαφώς κάνει λόγο για την θεωρία του ποινικού δικαίου περί τις λεγομένης πραγματικής πλάνης.

Στον Θ’ κανόνα του ο νομομαθής Ιεράρχης καταγράφει τους λόγους του διαζυγίου. Ως λόγους διαζυγίου αναγνωρίζει την πορνεία, την μοιχεία, αλλά και την διγαμία, για την οποία αναφέρεται στον ΙΒ’ κανόνα του.

Το ιδιαιτέρως οξύ στις ημέρες μας ζήτημα της τοκογλυφίας απασχολεί και τον Μέγα Βασίλειο, ο οποίος στον ΙΔ’ κανόνα του αναφέρει ότι ο τοκογλύφος μπορεί να γίνει Ιερεύς εάν το άδικο κέρδος το δώσει στους πτωχούς. Είναι ωσάν να οριοθετεί την έννοια της εξαλείψεως του αξιοποίνου.

Στο ΙΑ’ κανόνα του ασχολείται με το λεπτό ζήτημα του ποινικού μας δικαίου, το οποίο αφορά την δύσκολη διάκριση ανάμεσα στο αδίκημα της

θανατηφόρου σωματικής βλάβης και της ανθρωποκτονίας εκ προθέσεως. Τελικώς, ο Μέγας Βασίλειος καταλήγει να υπογραμμίσει ότι το όλο νομικό ζήτημα μπορεί να επιλυθεί επί τη βάσει αντικειμενικών κριτηρίων, αναλόγως, βέβαια με την κρινομένη περίπτωση.

Κατά τον ΚΑ’ κανόνα ο σεπτός Ιεράρχης ορίζει ότι εάν ένας νυμφευμένος άνδρας αμαρτήσει με άλλη νυμφευμένη γυναίκα, τότε λογίζεται ως πόρνος και τιμωρείται βαρύτερα από έναν ανύπανδρο άνδρα που πορνεύει. Καταλήγει δε στην άποψη αυτή επειδή ο ανύπανδρος αναγκάζεται προς το πορνεύειν λόγω της φυσικής επιθυμίας του, ενώ δεν χωρεί συγκατάβαση στον ύπανδρο επειδή εκείνος έχει παρηγοριά της επιθυμίας του την νόμιμη γυναίκα του.

Πολύ σημαντικός είναι και ο ΚΒ’ κανών του Μεγάλου Βασιλείου στον οποίο γίνεται λόγος για το αδίκημα της απαγωγής. Ορίζεται δηλαδή ότι τιμωρούνται όλοι όσοι απαγάγουν γυναίκες είτε ελεύθερες, είτε “προμεμνηστευμένες”. Κατά κανόνα όμως γίνονται δεκτοί εις μετάνοια εκείνοι που αποδίδουν τις γυναίκες αυτές στους άνδρες ή τους γονείς τους. Αν πάλι οι τελευταίοι επιθυμούν να τις δώσουν στους πρώην απαγωγείς τους, τότε το “συνοικέσιον” θεμελιούται. Στον δε ΚΓ’ κανόνα εισάγεται η απαγόρευση να μην πανδρεύεται κάποιος της αποθανούσας γυναικός του την αδελφή, όπως το ίδιο πρέπει να ισχύει και για την χήρα γυναίκα η οποία δεν πρέπει να πανδρεύεται τον αδελφό του αποθανόντος ανδρός αυτής.

Στον ΛΓ’ κανόνα εμμέσως αναφέρεται στο ποινικό αδίκημα της “Εκθέσεως” σε κίνδυνο ζωής, δια το οποίο φέρει ως παράδειγμα την εγκατάλειψη του βρέφους από την μητέρα του επί της οδός αμέσως μετά την γέννηση του.

Ο ΛΗ’ κανών του Ιεράρχου αναφερόμενος στο αδίκημα της εκούσιας απαγωγής ορίζει ότι οι γυναίκες, που παρά την αντίθετη γνώμη των γονέων τους ακολουθούν τον άνδρα που αγαπούν, θεωρούνται ως πόρνες, ενώ εάν δώσουν την συγκατάθεση τους οι γονείς τους, τότε αναγνωρίζεται ως νόμιμη η έγγαμη συμβίωση τους.

Ο Μέγας Βασίλειος ως σύγχρονος, θα λέγαμε, ποινικολόγος, κάνει λόγο στον ΜΓ’ κανόνα του για την υπέρβαση των ορίων της άμυνας, την οποία δεν συγχωρεί ως πράξη όταν είναι δυσανάλογα υπερβολική ως προς την επίθεση που δέχεται ο αμυνόμενος, ο οποίος τιμωρείται με ελαττωμένη ποινή.

Ο ΝΖ’ κανών ορίζει ότι εκείνος που προκαλεί ακούσιο φόνο, πρέπει να απέχει επί 10 έτη από το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Αυτό δε ο κανών πρέπει να τύχει ιδιαιτέρας προσοχής από τους κληρικούς μας που οδηγούν αυτοκίνητο, αφού κινδυνεύουν ανά πάσα ώρα και στιγμή να προκαλέσουν ακούσιο φόνο, οπότε είναι πολύ δύσκολη, βάσει των ιερών κανόνων της Εκκλησίας, η άσκηση των ιερατικών τους καθηκόντων. Παρά ταύτα, ο Μέγας Βασίλειος δέχεται ως ελαφρυντικό την έμπρακτη μετάνοια του προκαλέσαντος τον ακούσιο φόνο.

Επί πνευματικών ακραιφνώς ζητημάτων ο σοφός ιεράρχης ορίζει ότι ο επίορκος πρέπει για 10 έτη, να παραμένει ακοινώνητος. Την ίδια δε ποινή επιβάλλει ο ΞΣΤ’ κανών και στον τυμβωρύχο. Ο δε ΞΖ’ κανών επιλαμβάνεται του ζητήματος της αιμομιξίας μεταξύ των αδελφών, την οποία χαρακτηρίζει απερίφραστα ως έγκλημα. Θεωρεί επίσης ότι “αδελφομιξία” υφίσταται και στην περίπτωση των ετεροθαλών αδελφών. Την ίδια μάλιστα ποινική αντιμετώπιση εφαρμόζει ο ιερός πατήρ και σε εκείνους που έχουν ερωτικές σχέσεις με την μητριά τους.

Ως προς τα λεγόμενα από την νομική επιστήμη “κωλύματα του γάμου”, ο Μέγας Βασίλειος ορίζει ότι απαγορεύεται ο γάμο συγγενούς εξ’ αίματος μέχρι και του δεύτερου βαθμού του ενός των συζύγων και του δεύτερου βαθμού του άλλου συζύγου. Το δε κώλυμα του το υφίσταται και μετά την λύση η ακύρωση του γάμου, αλλά δεν χαρακτηρίζεται ως μοιχεία εάν τυχόν συμβεί.

Ο Μέγας Βασίλειος στον ΠΑ’ κανόνα ορίζει ότι εκείνος που αρνήθησαν την εις Χριστόν πίστη τους “εξ’ ανάγκης και εκ βασάνων φρικτών” μπορούν κα πρέπει ν’ αντιμετωπισθούν από την Εκκλησία με περισσότερη επιείκεια και πνεύμα συγχωρήσεως. Ενώ είναι ασυγχώρητοι και παντελώς εκτός του εκκλησιαστικού σώματος όλοι όσοι άνευ ανάγκης ή μαρτυρίου, αλλά εξ’ ιδιοτέλειας και αδιαφορίας περί την πίστη του Ιησού Χριστού, επρόδωσαν την πίστη τους και έγιναν αρνησίθρησκοι και επίορκοι.

Στον 90ο κανόνα του ο Μέγας Βασίλειος αναφέρεται στο ιδιαίτερο εκκλησιαστικό αδίκημα της σιμωνίας (φιλαργυρία των κληρικών). Ενώ επαινεί και εξυμνεί την αφιλαργυρία και την ανιδιοτέλεια των ιερέων, οι οποίοι τελούν τα μυστήρια της Εκκλησίας χωρίς να απαιτούν από τους πιστούς χρήματα για να επιτελέσουν τα μυστηριακά και ιερατικά τους καθήκοντα. Γι’ αυτό θεωρεί μέγα αμάρτημα την φιλαργυρία, την δε σιμωνία των κληρικών χαρακτηρίζει ως ειδωλολατρεία και βαρεία εκτροπή.

Από όσα παραπάνω εκθέσαμε, νομίζουμε ότι φανερούται η νομική κατάρτιση και συγκρότηση του αγίου ανδρός, ο οποίος χωρίς υπερβολή υπήρξε ένας “σύγχρονος” ποινικολόγος και αστικολόγος που μέχρι και σήμερα οι κοσμικοί και εκκλησιαστικοί του κανόνες έχουν εφαρμογή στο ποινικό και αστικό μας δίκαιο. Τέτοιους λοιπόν πανεπιστήμονες φωστήρες και οικουμενικούς διδασκάλους τιμούμε και δοξολογούν σήμερα μαθητές, φοιτητές, δάσκαλοι και καθηγητές της εκπαιδευτικής κοινότητας της χώρας μας. Είναι δε γεγονός ότι απετέλεσαν και οι τρεις την ενσαρκωμένη κοσμική σοφία και επιστήμη, αλλά κυρίως τα αδιάψευστα στόματα της θεολογίας και θεογνωσίας, της ορθοδοξίας και της ορθοπραξίας. Έθεσαν την γνώση τούτου του κόσμου και την επιστήμη στην υπηρεσία της Εκκλησίας και των συνανθρώπων τους. Γι’ αυτό υπήρξαν μέγιστοι θεολόγοι και μέγιστοι άνθρωποι, που δια της ακτίστου ενέργειας του Παναγίου πνεύματος κατέκτησαν και κυρίως βίωσαν προσωπικά και εμπειρικά την άνωθεν δοθείσα σ’ αυτούς θεία σοφία.

Τέτοιους δασκάλους θέλουμε και σήμερα προκειμένου και η νεολαία μας να έχει πρότυπα γνήσια για να μιμηθεί και να βρει μια πυξίδα ορθοπορείας στον σύγχρονο κόσμο των τρελών αντιθέσεων, των ατέρμονων αναζητήσεων και των απραγματοποίητων ονείρων. Χρόνια πολλά, σε όλους εκείνους που καλλιεργούν το πνεύμα και αναζητούν βήμα-βήμα την θεογνωσία και τον άνωθεν φωτισμό της τρισηλίου θεότητος.

ΠΗΓΗ: http://www.enromiosini.gr/arthrografia/%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%B1%CF%83-%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%BB%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CF%83-%CF%89%CF%83-%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%83-%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CF%89/

Ο Μητροπολίτης Λεμεσού Αθανάσιος σε συνέντευξή του στην Πεμπτουσία μιλά για την παρουσία και θέση της Εκκλησίας στα σύγχρονα προβλήματα όπως την οικονομική κρίση, τον ρατσισμό, τον εθνικισμό, την ομοφυλοφιλία κ.ά.

ΠΗΓΗ: http://www.pemptousia.gr

Νόμιμες και συνταγματικές έκρινε η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας τις περικοπές των αποδοχών στους υπαλλήλους του Υπουργείου ΟΙκονομικών καθώς και της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος και οι εργαζόμενοι στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας ζητούσαν να ακυρωθεί, ως αντίθετη στην Ευρωπαϊκή και ελληνική νομοθεσία, η υπουργική απόφαση που εκδόθηκε σε εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου (Ν. 4024/2011) και καθορίζει τις αποδοχές των απασχολούμενων στις Αρχές (επιστημονικό προσωπικό, δικηγόροι κ.λπ.). Με την προσφυγή τους δε, είχαν ζητήσει να ακυρωθεί η απόφαση της 28ης Φεβρουαρίου 2012 των υπουργών Διοικητικής Μεταρρύθμισης και Οικονομικών, η οποία καθόριζε τις αποδοχές του ειδικού επιστημονικού προσωπικού και των δικηγόρων με σχέση έμμισθης εντολής, των Ανεξάρτητων Διοικητικών ή Ρυθμιστικών Αρχών, της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς και της Επιτροπής Λογιστικής Τυποποίησης και Ελέγχων.

Από την πλευρά τους , οι υπάλληλοι του υπουργείου Οικονομικών ζητούσαν να ακυρωθούν ως αντισυνταγματικά και παράνομα τα εκκαθαριστικά φύλλα μισθοδοσίας τους, με τις περικοπές των αποδοχών τους, σύμφωνα με την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου του Ν. 4024/2011.

Τέλος, οι υπάλληλοι στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς είχαν ζητήσει να κριθεί αντισυνταγματική και παράνομη και κατά συνέπεια να ακυρωθεί η απόφαση της 28ης Φεβρουαρίου για την καθιέρωση των αποδοχών του ειδικού επιστημονικού προσωπικού και την κατάταξη και εξέλιξή τους σε μισθολογικά κλιμάκια. Η δημοσίευση των τριών αποφάσεων αναμένεται μέσα στο επόμενο τρίμηνο.

Πηγή: http://www.lawnet.gr/

Ἐν τῷ παρόντι ποήματι, ἐν ἠρωϊκοῖς στίχοις 733, συζητεῖ ὁ ἱερὸς ποιητὴς περὶ τοῦ ποῖος ἀπὸ τοὺς δύο βίους ἐν τῷ κόσμω τούτω εἶναι ἀνώτερος, ὁ γάμος ἢ ἡ ἀγαμία· ὁ ἔγγαμος βίος ἢ ὁ μοναχικός.

Ως βασική αρχή του Γρηγορίου για την αντιμετώπιση των ταραχών, των διενέξεων και διχονοιών πού προκαλούσαν την διάσπαση της ενότητος και τη διατάραξη της ειρήνης της Εκκλησίας, είχε το ειρηνεύομεν εννόμως μαχόμενοι και πάντοτε μέσα στα πλαίσια των όρων του πνεύματος1. Προσπαθούσε να συνδυάζει άριστα τον έλεγχο και την παρρησία με την αγάπη και την ταπεινοφροσύνη. Διότι, όπως αναφέρει, εστίν ανδρός μεγαλόφρονος φίλων αποδέχεσθαι ελευθερίαν ή εχθρών κολακίαν2.

Στις οποιεσδήποτε παρουσιαζόμενες διαφορές μεταξύ των Ορθοδόξων, ο ίδιος ηγωνίζετο για το ύψιστο αγαθό της ειρήνης, υπέρ της οποίας εξεφώνησε ειδικά προς τούτο μία σειρά τριών λόγων «περί ειρήνης», και το σπουδαιότερο, υπέρ της οποίας προσέφερε τον ίδιο τον εαυτό του. Οι ειρηνικοί αυτοί λόγοι του Γρηγορίου συνδέονται άμεσα με την ειρηνευτική δραστηριότητα, την οποία ανέπτυξε για την επικράτηση της ειρήνης μέσα στην Εκκλησία.

Όπως από τους πέντε θεολογικούς του λόγους, πού εξεφώνησε, επονομάσθηκε θεολόγος και με την προσωνυμία αυτή έμεινε στην ιστορία της Εκκλησίας «Γρηγόριος ο Θεολόγος», κατά παρόμοιο και ανάλογο τρόπο με τους τρεις εκφωνηθέντες λόγους του ο Γρηγόριος μπορεί να χαρακτηρισθεί ως ειρηνοποιός. Ο Γρηγόριος δεν περιορίσθηκε μόνο στη θεωρητική διατύπωση της περί ειρήνης διδασκαλίας του, αλλά ό ίδιος την έκανε πράξη με την ίδια τη ζωή του.

Τον Α' ειρηνικό λόγο3 εξεφώνισε το 364 ο Γρηγόριος, όταν διεπίστωσε ότι αποφεύχθηκε το σχίσμα στην Εκκλησία της επισκοπής Ναζιανζού, αιτία του οποίου θεωρήθηκε ο επίσκοπος της Ναζιανζού Γρηγόριος, πατέρας του Γρηγορίου, ο οποίος, φαίνεται από απλότητα και μάλλον από άγνοια των δογματικών λεπτομερειών, υπέγραψε κάποιο ομοουσιανό φιλοαρειανικού περιεχομένου σύμβολο, το οποίο, ας σημειωθεί, ότι τότε εχαρακτηρίζετο ως τόπος ειρήνης. Η ενέργεια αυτή του επισκόπου Γρηγορίου προκάλεσε την εξέγερση μεγάλου μέρους του ορθοδόξου λαού και ιδία των μοναχών της περιοχής με αποτέλεσμα να επέλθει διακοπή κοινωνίας με τον επίσκοπό τους και να οδηγείται σε σχίσμα η Εκκλησία της Ναζιανζού.

Με την παρέμβαση όμως του, υιού, Γρηγορίου, ο οποίος εγνώριζε ότι ο πατέρας του ουδέποτε είχε αρνηθεί το Σύμβουλο Νικαίας, καθώς και με τη μεσολάβηση του Μ. Βασιλείου, επείσθη ο επίσκοπος, (πατήρ του), Γρηγόριος και εδέχθη ορθόδοξη ομολογία, ταχθείς υπέρ του Ομοουσίου4 και έτσι αποφεύχθηκε το σχίσμα, αποκαταστάθηκε η κοινωνία του επισκόπου με το ποίμνιό του και τους μοναχούς και επιτεύχθηκε η ενότητα και η ειρήνη στην Εκκλησία της Ναζιανζού.

Με τον εκφωνηθέντα Α' λόγο του ο Γρηγόριος εκφράζει την χαρά του για την επιτευχθείσα συμφιλίωση και αποκατάσταση της διασαλευθείσης ειρήνης στους κόλπους της Εκκλησίας. Λέγει σχετικά ότι Θεού μεν και των θείων εγγύς, όσοι το της ειρήνης αγαθόν ασπαζόμενοι φαίνονται, και τω εναντίω τη στάσει απεχθανόμενοί τε και δυσχεραίνοντες5. Και κατακλείει τον λόγον του λέγων: ταύτα ειδότες, αδελφοί, περιλάβωμεν αλλήλους, περιπτυξώμεθα, γενώμεθα γνησίως εν, μιμησώμεθα τον το μεσότοιχον τον φραγμού λύσαντα και δια τον αίματος αυτού πάντα συναγαγόντα και ειρηνεύσαντα. . . αλλά πάντες μένωμεν εν ενί πνεύματι, μια ψυχή συναθλούντες τη πίστει του ευαγγελίου, σύμψυχοι, το εν φρονούντες…6

Έτσι, κατά τον Γρηγόριο, η ειρήνη είναι αναγκαία και αυτονόητη κατάσταση στη ζωή της Εκκλησίας, η δε απουσία της επιφέρει κλονισμό της βάσεως του Χριστιανισμού. Χωρίς ειρήνη, αγάπη και ενότητα δεν νοείται σωστή χριστιανική ζωή και εκκλησιαστική κοινωνία μεταξύ των μελών της είτε λαϊκοί είναι αυτοί είτε κληρικοί. Διότι η αγάπη, η ειρήνη και η ενότητα αποτελούν τα βασικότερα και ουσιαστικότερα γνωρίσματα κάθε ενσυνειδήτου μέλους της Εκκλησίας, δεδομένου ότι ο Θεός είναι Θεός αγάπης, ειρήνης και ενότητος.

Τον Β' ειρηνικό λόγο7 τον εξεφώνισε στην Κωνσταντινούπολη το 379, όταν ο κίνδυνος από το λεγόμενο Αντιοχειανό σχίσμα απείλησε την ενότητα και ειρήνη και της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως. Στον λόγο του αυτόν ο Γρηγόριος απεικονίζει με τα μελανότερα χρώματα8 τις εσωτερικές διχόνοιες και εκκλησιαστικές διενέξεις μεταξύ των Ορθοδόξων. Σχετικά με τη διένεξη αυτή των Ορθοδόξων της Εκκλησίας της Αντιοχείας, την οποία χαρακτηρίζει έναγχον ημίν επαναστάσαν ζυγομαχίαν αδελφικήν9 και θέλοντας να μείνει πιστός στη μνήμη του Μ. Βασιλείου, αλλά και ακολουθώντας την ίδια με εκείνον εκκλησιαστική πολιτική, τάχθηκε με τη μερίδα των Ορθοδόξων, που ανεγνώριζε και ακολουθούσε τον επίσκοπο Μελέτιο. Ο ίδιος διεκήρυσσε με έμφαση ότι αυτός, ο αγωνιστής της ειρήνης, θα συνεχίζει να αγωνίζεται για το ύψιστο αυτό αγαθό και ότι θα επιμένει με τις άοκνες ειρηνευτικές προσπάθειές του για την οριστική επικράτηση της ειρήνης στους κόλπους της Εκκλησίας γενικότερα.

Είναι φανερό ότι ο Γρηγόριος αντιμετώπισε με επιτυχία και αυτή την εκκλησιαστική κρίση, γιατί αρχίζει τον ειρηνικό αυτό λόγο του, αναφωνών: Ειρήνη φίλη, το γλυκύ και πράγμα και όνομα. . . ειρήνη φίλη, το εμόν μελέτημα και καλλώπισμα, ην Θεού τε είναι ακούομεν και ης Θεός τον Θεόν και αυτόθεον, ως εν τω «ειρήνη του Θεού» και «Θεός της ειρήνης» και «Αυτός εστίν η ειρήνη ημών». . . Ειρήνη φίλη, το παρά πάντων μεν επαινούμενον αγαθόν υπ' ολίγων δέ φυλασσόμενον, που ποτε απέλιπες ημάς. . . και πότε επανήξεις ημίν; Ελθέ, ελθέ, τάχιον-τάχιον10. Και διερωτάται, απορών: Εχρήν γάρ, επειδή θεότης ήνωται, διαιρείσθαι την ανθρωπότητα και περί τον νουν ανοηταίνειν τους τάλλα σοφούς;11 Και παρατηρεί: αιδεσθώμεν το δώρον του ειρηνικού, την ειρήνην. . . και ένα πόλεμον ειδώμεν, τον κατά της αντικείμενης δυνάμεως. . . Ηττηθώμεν, ίνα νικήσωμεν12.

Ο Γρηγόριος με όσα ανέφερε στο λόγο εννοεί προφανώς ότι επήλθε επί τέλους ειρήνευση ανάμεσα στο ορθόδοξο ποίμνιό του και αποκαταστάθηκε και πάλιν η ηρεμία στα εκκλησιαστικά πράγματα από το Αντιοχειανό σχίσμα.

---------------------------------------------

1. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 42, 13, PG 36, 473Α (= ΒΕΠ 60, 127, 41128,2 και Επιστ. 16, PG 37, 49Α (= ΒΕΠ 60, 214).

2. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, αυτόθι βλ. και Δ. ΤΣΑΜΗ, Η διαλεκτική φύσις της διδασκαλίας Γρηγορίου του Θεολόγου, Θεσσαλονίκη 1971, σ. 71 έ.

3. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 6, Ειρηνικός Α', επί τη ενώσει των μοναζόντων, μετά την σιωπήν, επί τη παρουσία του πατρός αυτού, PG 35, 721 (= ΒΕΠ 59, 11).

4. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 18, Επιτάφιος εις τον πατέρα, παρόντος Βασιλείου, PG 35, 10051008 (= ΒΕΠ 59, 119, 2840): Και γαρ ηνίκα παρά θερμοτέρω μέρους της Εκκλησίας, κατεστασιάσθημεν γράμματι κλαπέντες και ρήμασι τεχνικοίς εις πονηράν κοινωνίαν, μόνος μεν επιστεύθη την διάνοιαν άτρωτον έχειν, και μη τω μελάνι την ψυχήν συμμελαίνεσθαι, ει και απλότητι συνηρπάσθη, και τον δόλον εκ του της ψυχής άδολου μη εφυλάξατο μόνος δε, μάλλον πρώτος, το στασιάζον προς ημάς, ζήλω της ευσέβειας εαυτώ και τοις άλλοις κατήλλαξε, τελευταίον τ' αποδραμόν, και πρώτον προσδραμόν, αιδοί τε του ανδρός και τη του δόγματος καθαρότητι ώστε και τον πολύν σάλον των Εκκλησιών κατασβεσθήναι και στήναι την καταιγίδα εις αύραν, ταίς εκείνου λυθείσαν ευχαίς τε και παραινέσεσιν, ει τι δει και νεανιεύεσθαι, μεθ' ημών κοινωνών και της ευσέβειας και της ενεργείας.

5. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 6, 1314, Ειρηνικός Α', PG 35, 740Α749 (= ΒΕΠ 59, 18, 1921).

6. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 6, 21 και 22, Ειρηνικός Α', PG 35, 748ϋ749 (= ΒΕΠ 59, 21, 1022 2628).

7. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 22, Ειρηνικός Β', λεχθείς εν Κωνσταντινουπόλει επί τη γενομένη τω λαώ φιλονεικία, περί επισκόπων τινών διενεχθέντων προς αλλήλους, PG 35, 1132 (= ΒΕΠ 59, 166174).

8. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 22, 1, Ειρηνικός Β', PG 35, 1132Α1152Α (= ΒΕΠ 59, 166174).

9. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 22, 1, 3, Ειρηνικός Β', PG 35, 1145Β(=ΒΕΠ59, 172, 10).

10. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 22, 1, Ειρηνικός Β', PG 35, 1132ΑΒ(= ΒΕΠ 59, 166, 814).

11. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 22, 13, Ειρηνικός Β', PG 35, 11450 (= ΒΕΠ 59, 172, 1820).

12. ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ, Λόγος 22, 16, Ειρηνικός Β', PG 36, 11490 (= ΒΕΠ 59, 173, 3538).

ΠΗΓΗ: http://www.osiaefxi.com/2014/01/blog-post_3653.html

Στρέψτε τὰ αὐτιὰ σας σ’ ἐμένα, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί· θὰ σᾶς διηγηθῶ μιὰ ὡραιότατη διήγηση. Διότι εἶναι σωστὸ νὰ κρύβει κανεὶς τὶς ἀποφάσεις τῶν βασιλέων, εἶναι ὅμως καλὸ νὰ ἀποκαλύπτει τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος μὲ ἀφορμή τούς πιστοὺς δούλους του στηρίζει τοὺς ἀδύναμους, ἀπὸ τοὺς ὁποίους πρῶτος εἶμαι ἐγώ. Ὑπάρχει λοιπὸν σ’ ἐμένα ὁ πόθος νὰ ἀγγίξω γεγονότα πού ἔχουν συμβεῖ γιὰ τὴ θεραπεία τῆς ταλαίπωρης ψυχῆς μου. Θέλω νὰ βάλω σήμερα στὸν ἀργαλειὸ στημόνι ἀπὸ τὸ ὡραῖο μαλλὶ τοῦ λογικοῦ προβάτου.

Ποθῶ νὰ ὑφάνω κεντημένο χιτώνα ἀπὸ τὸ μαλλὶ τῆς λογικῆς καὶ προσευχητικῆς γλώσσας. Διότι εἶδα κάποτε ἕνα κριάρι πού εἶχε ὡραία ἐμφάνιση καὶ πνευματικὰ κέρατα, τὰ ὁποῖα ἠχοῦσαν μὲ λόγια τοῦ Θεοῦ· καὶ ἀφοῦ τὸ πλησίασα μὲ μεγάλη ἀγωνία, ἀφαίρεσα ἀπ’ αὐτό ἀθόρυβα μιὰ μικρὴ τούφα.

Μὲ κυρίευσε ὅμως ἕνας ἀβάσταχτος φόβος, διότι ἀποτόλμησα τέτοιες φοβερὲς πράξεις, ἐπειδὴ δὲν ἤμουν συνετός.

Θέλετε λοιπὸν νὰ φανερώσω ποιὸ ἦταν αὐτό τὸ κριάρι πού ἦταν στολισμένο μὲ τόσο ὡραῖα χρώματα; Αὐτό τὸ κριάρι ἦταν ὁ σοφὸς καὶ πιστὸς Βασίλειος, ὁ ὁποῖος ἐπισκόπευσε στὴ χώρα τῶν Καππαδοκῶν καὶ κήρυξε στὴν πόλη τῶν Καισαρέων σωτήριες διδασκαλίες γιὰ ὅλη τὴν οἰκουμένη.

Ὁ Βασίλειος, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀληθινὰ ἡ βάση τῶν ἀρετῶν, τὸ βιβλίο τῶν ἐπαίνων, ὁ βίος τῶν θαυμάτων· αὐτός πού βαδίζει μὲ τὴ σάρκα καὶ προχωρεῖ μὲ τὸ πνεῦμα· αὐτός πού ζεῖ μὲ τὰ γήινα καὶ ἔχει τὸ βλέμμα του στραμμένο στὰ οὐράνια· αὐτός πού εἶναι τὸ βηρύλλιο πλῆκτρο τῆς μυστικῆς κιθάρας, αὐτό πού ἔτερψε τὴ χορεία τῶν ἁγίων Ἀγγέλων· αὐτός πού εἶναι τὸ σταθερὸ ἀρνί τῆς μάνδρας τῆς ζωῆς, πού καταβρόχθισε τὸ χορτάρι τοῦ ἱεροῦ Πνεύματος· αὐτός πού εἶναι τὸ ἀρνί πού πήδησε ἀπὸ τὸν πόθο καὶ ἅρπαξε τὸ ἄνθος ἀπὸ τὴν κορυφὴ τοῦ τιμίου Σταυροῦ· αὐτός πού εἶναι τὸ παχνὶ τῶν δογμάτων, ἡ γλώσσα τῶν λόγων, τὸ βραβεῖο τῶν ὀρθῶν καὶ ὠφέλιμων νοημάτων· αὐτός πού βύθισε τὸν ἑαυτό του στὸ βυθὸ τῶν Γραφῶν καὶ ἀνέσυρε τὸ λαμπρὸ μαργαριτάρι· αὐτός πού εἶναι τὸ ὥριμο σταφύλι τῆς θεϊκῆς κληματαριᾶς, πού ἀπὸ τὸν οὐρανὸ πῆρε τὴ θεία γλυκύτητα· αὐτός πού εἶναι ἡ ὡραία μεμβράνη τῆς ἱερῆς σοφίας, στὴν ὁποία γράφηκαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸ τὰ θεία χαράγματα· αὐτός πού εἶναι τὸ εὔφορο χωράφι τῆς οὐράνιας βασιλείας, τὸ ὁποῖο καρποφόρησε γιὰ τὸν Θεὸ καρποὺς δικαιοσύνης· αὐτός πού εἶναι βουνὸ στολισμένο μὲ τὰ ἄνθη τῆς μυστικῆς τριανταφυλλιᾶς, πού ἡ εὐωδιὰ του ἔφθασε στὸν ἴδιο τὸν οὐρανό· αὐτός πού ἔψαλε ἐπάνω στὴ γῆ ἄσματα ἀρεστά στὸν Θεὸ καὶ πῆρε ἀπ’ τοὺς οὐρανούς στεφάνια εὐπρόσδεκτα· αὐτός πού ἀντιλήφθηκε τὴ χάρη καὶ διακήρυξε, ὅπως ὁ Ἰώβ, τὴν ὁμολογία του στὸν Σωτήρα τῶν ὅλων, λέγοντας: «Τὸ Πνεῦμα τοῦ Κυρίου τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτό πού μὲ δημιούργησε, καὶ ἡ ἔμπνευση τοῦ Παντοκράτορος εἶναι αὐτή πού μὲ διδάσκει»· βεβαιώνοντας ὅτι μὲ τὴν ἔμπνευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος κήρυττε σὲ ὅλους τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.

Ποθῶ ἀκόμη νὰ προσθέσω καὶ ἄλλη ὕφανση στὸ λόγο γιὰ τὰ ἐγκώμια, ὥστε μὲ τὴν ἀπόλαυση καὶ μὲ τὴν ἀνάμνηση τοῦ δίκαιου ἄνδρα νὰ βροῦμε στὶς προσευχὲς μας γνώση καὶ κατάνυξη. Πρέπει λοιπὸν νὰ πάρουμε στὰ χέρια μας τὴ σαΐτα τοῦ Πνεύματος καὶ νὰ τακτοποιοῦμε τὸ νῆμα τῶν νοημάτων μας. Ἔπειτα πρέπει νὰ ἑτοιμαζόμαστε γι’ αὐτή τὴν ἐργασία ἔτσι., ὥστε νὰ κλείνουμε μέσα στὸ στημόνι καὶ τὸ ὑφάδι. Ἂν λοιπὸν κάποιος κλώσει αὐτό τὸ μαλλὶ μὲ προσοχή, θὰ προσφέρει στολὴ ἀθανασίας σ’ ἐκείνους πού ποθοῦν αὐτὴ τὴ στολή.

Τέτοιες εἶναι οἱ ἀπαρχές τοῦ μυστικοῦ θρέμματος· τέτοιες εἶναι οἱ σοδειὲς τοῦ ἅγιου κτήματος. Ἔτσι ἄφθονος ἦταν στὴ διδασκαλία, ὥστε νὰ ντύνει ὅσους τύχαινε νὰ εἶναι παρόντες. Ἦταν πνευματοφόρο κριάρι τοῦ κοπαδιοῦ τοῦ Χριστοῦ, τὸ ὁποῖο ἀνθοῦσε μέσα στὸ ἔλεος τῆς λαμπρῆς Ἐκκλησίας· ἀπὸ τὴ μιὰ προσφέροντας ζεστασιὰ στοὺς φτωχοὺς μὲ τὸ μαλλί του, ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὁδηγώντας σὲ κατάνυξη τοὺς πλούσιους μὲ τὰ χτυπήματα τῶν κεράτων του. Καθὼς παρέμενε νύχτα καὶ μέρα στὰ ἴδια ἄδυτα, δέχθηκε τὴ Χάρη ἀπὸ τὸν οὐρανό. Γι’ αὐτό καὶ κάθε μέρα βγάζοντας ἄφθονα ἄνθη ὡς πρὸς τὸ λόγο, ἀνανέωνε γιὰ τὶς ψυχὲς τὸν ἀναλλοίωτο στολισμό. Καὶ παρόλο πού μοίραζε τὸν ἑαυτό του στὸν καθένα χωριστά, δὲν ἀλαζονεύονταν γιὰ τὴν ποικιλία του.

Ἐπειδὴ λοιπὸν πλήθαινε στὰ ἄφθαρτα ἄνθη, ἐπειδὴ τρεφόταν μὲ τοὺς ἅγιους κάλυκες, ἐπειδὴ ἔβρισκε ἀνάπαυση πάντοτε μέσα στὶς Γραφὲς καὶ ἀπὸ αὐτές ἔβοσκε ἄφθονο τὸ θεϊκὸ χορτάρι, καί ἀπολάμβανε τὴ χλόη στὰ βοσκοτόπια τῆς ἀποστολικῆς διδασκαλίας, καὶ εὐφραινόταν μέσα στὶς ἱερατικὲς αὐλὲς, γι’ αὐτό καὶ ὁ λόγος του κυλοῦσε σὰν ποταμός, καὶ ἡ ἀρετὴ του προχωροῦσε σὰν τὰ κύματα τῆς θάλασσας. Ἐκεῖ τρεφόταν μὲ θεία νοήματα, καὶ ἐδῶ κήρυττε μὲ δυνατὴ φωνὴ ἀθάνατα λόγια· ἐκεῖ ἔτρωγε ἐνάρετα φαγητά, καὶ ἐδῶ διακήρυττε εὐπρόσδεκτα λόγια. Δὲν ἦταν δηλαδὴ ἡ τροφὴ του στρύχνος καὶ βάτος, ἀλλά ἦταν ρόδο καὶ κρίνο, κρόκος καὶ κιννάμωμο. Ἀκολουθοῦσε δηλαδὴ πίσω ἀπὸ τέτοιο χορτάρι, ἀρωματίζοντας τὴν τροφή του μὲ μυστικὰ βλαστάρια. Γι’ αὐτό καὶ τὸ μαλλὶ του γίνονταν λαμπρό, καὶ ἦταν κατάλληλο γιὰ τὴν ὕφανση τῶν θείων διδαγμάτων.

Καὶ γιὰ ποιὸ λόγο πρέπει νὰ λέω πολλὰ γι’ αὐτό τὸ κριάρι, ὅπου ὁλόκληρο ἔγινε σκεῦος ἕτοιμο, ὄχι σκεῦος τυχαῖο, ἀλλά τέτοιο πού εἶδε ὁ Πέτρος νὰ κατεβαίνει ἀπὸ τὸν οὐρανό, πιασμένο ἀπὸ τὶς τέσσερες ἄκρες; Ἀλλά ἐκεῖνο κατεβαίνοντας στὴ γῆ, ἔδειξε ὅτι εἶχε πτηνὰ καὶ τετράποδα· ὁ Βασίλειος ὅμως πού βρῆκε τὴν ἄνοδο στὸν οὐρανό, παρουσίασε σ’ ἐμᾶς λόγια ἔνδοξα καὶ παράδοξα. Καὶ ἐκεῖνο βέβαια τὸ σκεῦος φάνηκε γιὰ λίγο, καὶ ἀνασύρθηκε ἡ ἐμφάνισή του, ἀφοῦ ἀποκαλύφθηκε μόνο σὲ ἕναν· αὐτὸς ὅμως ἀνυψωμένος πολλὰ χρόνια, χορήγησε σὲ πολλοὺς τὴ χάρη τοῦ Πνεύματος. Γιὰ ἐκεῖνο τὸ σκεῦος ὁ Πέτρος ἄκουσε ἀπὸ τὸν οὐρανό, «Ἀπὸ ἐκεῖνα πού ἐγώ καθάρισα, φάγε»· καὶ γι’ αὐτὸν εἰπώθηκε σὲ ὅλους· «Αὐτόν πού ἐγώ ἁγίασα, καὶ σεῖς νὰ τὸν τιμήσετε».

Ποιὸς λοιπὸν δὲν θὰ ἐπαινοῦσε ἐκεῖνον πού δόξασε ὁ Πατέρας; ἤ ποιὸς δὲν θὰ τιμοῦσε ἐκεῖνον πού ἁγίασε ὁ Υἱός; Καὶ ποιὸς δὲν θὰ μακάριζε ἐκεῖνον πού μακάρισε τὸ σοφὸ καὶ νοερὸ καὶ σεβάσμιο Πνεῦμα;

Πωπώ, πῶς εὐδόκησε ἡ ἀπόφαση τοῦ Θεοῦ νὰ κατοικήσει μέσα του καὶ νὰ περπατήσει μέσα του! «Βρίσκω ἀνάπαυση, εἶπε ὁ Θεός, στὸν ταπεινὸ καὶ ἥσυχο, καὶ σ’ αὐτόν πού φοβᾶται τὰ λόγια μου». Ἔτσι ἡ Χάρη τοῦ πλημμύρισε τὸ νοῦ, μὲ ἐκεῖνα τὰ σεμνὰ καὶ ἀστείρευτα ρεύματα, ὥστε νὰ παρουσιάσει κόσμιους καὶ αὐτούς πού μολύνθηκαν μέσα στὰ ἁμαρτήματά τους, ὅπως καὶ αὐτούς πού βαπτίσθηκαν.

Γιὰ νὰ δείξει λοιπὸν ὁ Κύριος τὴν εὐσπλαχνία του καὶ σ’ ἐμένα, ὅταν μοῦ δόθηκε ἀφορμή γιά νά προσφέρω ἐλεημοσύνη σὲ κάποια πόλη, ἄκουσα ὅταν βρέθηκα ἐκεῖ φωνὴ νὰ μοῦ λέει: «Σήκω, Ἐφραίμ, καὶ φάγε νοήματα». Καὶ ἀφοῦ ἀπάντησα, εἶπα μὲ πολλὴ ἀγωνία: «Ἀπὸ ποῦ, Κύριε, νὰ φάω;». Καὶ μοῦ ἀπάντησε: «Νά, στὸν οἶκο μου, τὸ βασιλικό σκεῦος θά σοῦ προσφέρει τὸ φαγητό». Καὶ ἀφοῦ θαύμασα πολὺ γιὰ τὰ λεγόμενα, σηκώθηκα καὶ πῆγα στὸ ναὸ τοῦ Ὕψιστου, καὶ ἀφοῦ προχώρησα ἀθόρυβα στὸ προαύλιο καὶ ἔσκυψα ἀπὸ τὸν πόθο στὰ πρόθυρα, εἶδα στὰ ἅγια τῶν ἁγίων τὸ σκεῦος τῆς ἐκλογῆς νὰ εἶναι ἁπλωμένο λαμπρὰ μπροστὰ στὸ ποίμνιο, νὰ εἶναι ὁλόκληρο στολισμένο μὲ θεοπρεπῆ λόγια, καὶ τὰ μάτια ὅλων νὰ εἶναι στραμμένα σ’ αὐτόν. Εἶδα τὸ λαὸ νὰ τρέφεται ἀπὸ αὐτόν μὲ πνεῦμα, καὶ τὴ χήρα καὶ τὸ ὀρφανὸ νὰ ἐλεεῖται πάρα πολύ. Εἶδα ἐκεῖ νὰ κυλοῦν πρὸς αὐτόν τὰ δάκρυα σὰν ποτάμι, καὶ τὸ μαλλὶ τῆς ζωῆς νὰ λάμπει σὲ ὅλους σὰν χρυσάφι, καὶ τὸν ἴδιο τὸν ποιμένα νὰ στέλνει ψηλὰ μὲ τὰ φτερὰ τοῦ Πνεύματος δεήσεις καὶ νὰ κατεβάζει ἀπαντήσεις. Εἶδα τὴν ‘Ἐκκλησία νὰ καλλωπίζεται ἀπὸ αὐτόν, καὶ τὴν ἀγαπημένη νὰ στολίζεται μὲ πολλὰ στολίδια. Εἶδα τὰ δόγματα τοῦ Παύλου, τὰ διδάγματα τῶν Προφητῶν, τὸ νόμο τῶν Εὐαγγελίων, τὸ φόβο τῶν μυστηρίων. Εἶδα ἐκεῖ τὸν ὠφέλιμο καὶ σωτήριο λόγο νὰ ὑψώνεται πιστὰ στὸν ἴδιο τὸν οὐρανό, καὶ γενικὰ ὅλη ἐκείνη τὴ Σύναξη νὰ λάμπει ἀπὸ τὶς ἀκτῖνες τῆς Χάρης. Ἐπειδὴ λοιπὸν ὅλοι αὐτοί τόσο πολὺ προόδευαν στὴν εὐσέβεια, καθὼς ἀντλοῦσαν ἀπὸ τὸ ἐκλεκτό σκεῦος τῆς βασιλείας, ἀνύμνησα τὸν σοφὸ καὶ ἀγαθό Κύριο, ὁ Ὁποῖος τόσο πολὺ δοξάζει ἐκείνους πού τὸν δοξάζουν.

Ὕστερα λοιπὸν ἀπὸ τὸ κήρυγμα, δόθηκε στὸν ἄνδρα πληροφορία γιὰ μένα ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, καὶ ἀφοῦ ἔστειλε καὶ κάλεσε ἐμένα τὸν τιποτένιο, ἀπευθύνθηκε σέ μένα διὰ μέσου τοῦ διερμηνέα, καί μέ ρώτησε: «Ἐσύ εἶσαι ὁ Ἐφραίμ, ὁ ὁποῖος ἔσκυψες τέλεια τὸν τράχηλό σου καὶ σήκωσες τὸ ζυγὸ τοῦ σωτήριου λόγου;». Καὶ ἀφοῦ ἀπάντησα καί εἶπα, «ἐγώ εἶμαι ὁ Ἐφραίμ, ὁ ὁποῖος ἄφησα τὸν ἑαυτό μου πίσω ἀπὸ τὸν οὐράνιο δρόμο». Καὶ ἀφοῦ μὲ πλησίασε ὁ θεόπνευστος αὐτός ἄνδρας, πρόσφερε σ’ ἐμένα τὸ ἅγιο φίλημά του καὶ ἀφοῦ ἔστρωσε τραπέζι μὲ τὰ φαγητὰ τῆς σοφῆς καὶ ἅγιας καὶ πιστῆς ψυχῆς του, ὄχι τραπέζι καρυκευμένο μὲ φθαρτὰ φαγητά, ἀλλά γεμάτο μὲ ἄφθαρτα νοήματα, ἔλεγε μὲ ποιὲς δηλαδὴ καλὲς πράξεις μποροῦμε νὰ δείξουμε τήν τέλεια μετάνοιά μας στὸν Κύριο πῶς θὰ ἐμποδίσουμε τὶς ἐπιθέσεις τῶν ἁμαρτημάτων, καὶ πῶς θὰ κλείσουμε τὶς εἰσόδους τῶν παθημάτων· πῶς θὰ ἀποκτήσουμε τὴν ἀποστολικὴ ἀρετή, καὶ πῶς θὰ κάμψουμε τὸν ἀδωροδόκητο Κριτή. Καὶ ἀφοῦ ἔκλαψα, κραύγασα καὶ εἶπα: «Ἐσύ, πάτερ, φρούρησε ἐμένα τὸν πλαδαρὸ καὶ ράθυμο· ἐσύ ὁδήγησέ με στὸν ἴσιο δρόμο· ἐσύ φέρε σὲ κατάνυξη τὴ σκληρὴ σὰν πέτρα καρδιά μου· διότι σ’ ἐσένα μὲ ἀνέθεσε ὁ Θεὸς τῶν πνευμάτων, γιὰ νὰ θεραπεύσεις τὴν ψυχή μου. Ἐσύ προσόρμισε τὸ σκάφος τῆς ψυχῆς μου στὸ ἥσυχο λιμάνι».

Καὶ πρόσεξε τὴ φροντίδα τοῦ καλοῦ διδασκάλου, ἀπὸ ποῦ δηλαδὴ ἄδραξε τὸ παράδειγμα τῆς ἀρετῆς μου. Κράτησε σφιχτά, γιὰ νὰ τὸ πῶ ἔτσι, τὸ ραβδὶ τοῦ σώματος, καὶ ἀφοῦ μάδησε τὴ συνήθεια τῶν ἀνόητων παθῶν, ἀφαίρεσε τὰ λέπια μου, δηλαδὴ τὴν ἀδυναμία τῶν ματιῶν μου· καὶ ἀφοῦ ἐλάττωσε τὴν ὠχρότητα καὶ ἀνωριμότητα τοῦ λόγου, μὲ πῆρε μὲ τὸ ζῆλο καὶ μὲ βύθισε στὰ βάθη τῶν διδαγμάτων του. Τότε τὰ σπλάχνα μου πόθησαν πολὺ νὰ συνθέσουν τὸν ἔπαινο τῶν Σαράντα Μαρτύρων· διότι ὁ ἐκλεκτός πληροφόρησε τὰ αὐτιά μου γιὰ κάθε πράξη τῆς καρτερίας τους· πῶς δηλαδὴ προτίμησαν νὰ πεθάνουν γιὰ τὸν Χριστό, καὶ πόσους κινδύνους περιφρόνησαν, γιὰ νὰ Τὸν κερδίσουν, καὶ πόσοι ἦταν οἱ ἅγιοι ὡς πρὸς τὸν ἀριθμό· καὶ ἐξιστοροῦσε τὰ ὑπόλοιπα κατορθώματα τῆς εὐσέβειάς τους.

Ἐπειδὴ λοιπὸν ὁ πιστὸς ἀρχιερέας μᾶς ἔκανε ἄξιους γιὰ μιὰ τέτοια λαμπρὴ ἐργασία, ἀφοῦ ἀφήσουμε τοὺς ἐπαίνους αὐτῶν τῶν τροπαιούχων καλλινίκων ἀνδρῶν γιὰ ἄλλη διήγηση, ἂς μακαρίσουμε αὐτόν, τὸν ὅσιο τοῦ Χριστοῦ, τὸν ἄνδρα πού εἶχε τὸν ἴδιο ζῆλο καὶ τὴν ἴδια τιμὴ μ’ αὐτούς. Διότι, ὅπως οἱ Ἅγιοι ἀντιστάθηκαν μὲ ἀνδρεία στὸν τύραννο Λικίνιο καὶ στὸν ἄρχοντα Δούκα, ἔτσι καὶ ὁ Ὅσιος ἀντιπαρατάχθηκε στὸν Οὐάλη καὶ στὸν Ἄρειο καὶ στὸν ἀλαζονικὸ ἔπαρχο. Ἐκεῖνοι οἱ Ἅγιοι ξερίζωσαν τὰ ἀγκάθια τῆς πλάνης, καὶ αὐτὸς ξερίζωσε τὰ τριβόλια τῆς αἱρετικῆς μανίας. Ἐκεῖνοι διέλυσαν τὰ ἀγωνίσματα τοῦ Λικίνιου, καὶ αὐτός κατάργησε τὰ προστάγματα τοῦ Οὐάλη. Ἐκεῖνοι κατάργησαν τὶς προσταγὲς τοῦ Δούκα, καὶ αὐτός καταντρόπιασε τὰ ἐπιχειρήματα τοῦ Ἄρειου. Ἐκεῖνοι διέλυσαν τὴν ἀλαζονεία τοῦ ἄρχοντα, καὶ αὐτός τσάκισε τὴ μανία τοῦ ἔπαρχου Μόδεστου.

Ἀφοῦ λοιπὸν ὁπλίσθηκε ἀπὸ τὴν ἄθλησή τους μὲ κεντρί, ὅπως ὁ Φινεές, τρύπησε τὶς γλῶσσες πού ἔφυγαν μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό. Γι’ αὐτό καὶ ποθοῦσε πολὺ ἔντονα νὰ πιεῖ τὸ ποτήρι τοῦ μαρτυρίου καὶ βιαζόνταν νὰ στήσει τρόπαιο μὲ τὸ μαρτύριό του. Οἱ Μάρτυρες, χάρη στὴν πίστη τους στὸν Χριστό, σήκωσαν ἐπάνω τους ὅλη μαζὶ τὴ θλίψη καὶ τὴν ὑπέ-μειναν μὲ γενναιότητα· ὁ Βασίλειος ἐπίσης, χάρη στὴν ἐλπίδα του στὸν Χριστό, ὑπέφερε μὲ ἀνδρεία τὴ χιονοθύελλα τῶν πειρασμῶν. Ἐκεῖνοι πέταξαν τοὺς χιτῶνες τους καὶ πρόσφεραν τὰ μέλη τους στὰ βασανιστήρια· καὶ αὐτός βιάζονταν νὰ πετάξει ἀπὸ πάνω του ἀκόμη καὶ τὸ κουρέλι πού εἶχε γύρω ἀπὸ τὸν τράχηλό του καὶ τὸ σῶμα. Ἐκεῖνοι στὴ λίμνη τράβηξαν πρὸς τὸν ἑαυτὸ τους αὐτόν πού πλανιόταν στὴν ἀσέβεια καὶ τὸν ἔκαναν ἄξιο γιὰ τὴ δόξα· αὐτός ἐπίσης βαφτίζοντας τοὺς ἄπιστους στὴν κολυμβήθρα, ἔγινε γι’ αὐτοὺς πρόξενος τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Ἐκεῖνοι μέσα στὰ νερά, φλεγόμενοι ἀπὸ τὸν πόθο, εἶδαν τὸ φῶς μαζὶ μὲ τὰ στεφάνια πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι τους· καὶ αὐτός πυρπολούμενος ἀπὸ τὰ δόγματα τῆς Ἁγίας Τριάδας, πῆρε τὰ βραβεῖα γιὰ τὸν ἀγώνα του ἐνάντιον τῶν κακοδόξων.

Πόσες πανουργίες μεταχειρίσθηκε ὁ πονηρὸς Βελίαρ γιὰ νὰ χωρίσει τὸν Βασίλειο ἀπὸ τὴν οὐράνια βασιλεία! Ἐξόργισε βασιλιάδες, ἄρχοντες καὶ ὄχλους, ἀλλά ὁ Βασίλειος ἔγινε βάση τῶν πιστῶν. Ἐξαγρίωσε ὅλες τὶς καταιγίδες του, ἀλλά δὲν τάραξε διόλου τὸν σοφὸ ἔμπορο. Προκάλεσε θύελλα μὲ τοὺς βοηθούς του, δηλαδὴ μὲ τὶς αἱρέσεις, ἀλλά ἡ τέχνη τοῦ κυβερνήτη ἀποδεικνύονταν περισσότερο. Ξεσήκωσε τρικυμίες ἐνάντιον τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλά δὲν μπόρεσε νὰ βυθίσει τὸ πλοῖο τῆς πίστης τοῦ Βασιλείου. Τὸν πολέμησε μὲ αἱρετικὰ λόγια, ἀλλά ἀμέσως τραυματίζονταν ἀπὸ τὰ δόγματα τῆς θεολογίας. Ἐξόπλισε ἐναντίον του τὸν Ἄρειο, ὅπως τὸν Γολιάθ, ἀλλά χτυπιόταν ἀπ’ αὐτόν, σὰν μὲ σφενδόνη, μὲ τὰ τρία λιθάρια τῆς πίστης. Ἐπιτέθηκε μὲ ὁρμή στὸν πύργο του μὲ τοὺς ἀνέμους τῆς κακοδοξίας —ἄνεμοι δηλαδὴ ἦταν οἱ λόγοι τῶν ἀσεβῶν— ἀλλά δὲν τὸν ἔπεισαν, διότι εἶχε ὀχυρωθεῖ μὲ τὰ τρία ἀπόρθητα τείχη τῆς ἄχραντης Τριάδας. Ἐκτόξευσε τὰ βέλη τῆς πολυθεΐας, ἀλλά ἀμέσως τράπηκε σὲ φυγὴ ἀπὸ τὴ μονοθεΐα. Ἔρχονταν στρατεύματα σκυλιῶν πού γαύγιζαν, ἀλλά μὲ τὴ ράβδο τοῦ σταυροῦ τὰ τραυμάτιζε. Οἱ λύκοι φοροῦσαν πάλι τὸ δέρμα τῶν προβάτων, ἀλλά ἀμέσως ἔλεγχε τὴν ὑποκρισία τους. Βιαζόταν ἡ ἀδικία νὰ τὸν ταράξει, ἀλλά ἀμέσως νικιόταν ἀπὸ τὴ δικαιοσύνη τοῦ ἀνδρός. Φιλονεικοῦσαν οἱ ἄπιστοι νὰ μιμηθοῦν τὴν πίστη καὶ τὴ διδασκαλία του, ἀλλά ἀμέσως διακηρυσσόταν ἡ κακόπιστη καὶ ἀσεβής γνώμη τους. Μεταχειρίζονταν κολακεῖες γιὰ νὰ ἀποκτήσουν τὴν παρρησία του, ἀλλά ἀμέσως ἀποκαλυπτόταν ἡ ἀφροσύνη τους.

Ἐπειδὴ δηλαδὴ γνωρίζουν καὶ οἱ ἔχθροι νὰ σέβονται καὶ νὰ τιμοῦν τὴν ἀρετή καὶ τὴν ἀνδρεία, ὅταν τὸ παιδὶ τοῦ τυράννου βασανιζόταν ἀπὸ φοβερὴ ἀρρώστια, παρακαλοῦσαν τὸν ἄνδρα νὰ προσευχηθεῖ γι’ αὐτό ·ἐκεῖνος ὅμως πρότεινε, λέγοντας: «θὰ προσευχηθῶ, ἂν μοῦ τὸ δώσεις νὰ τὸ ὁδηγήσω στὴν ἀψεγάδιαστη πίστη καὶ νὰ τὸ ἀπαλλάξω ἀπὸ κάθε δυσσέβεια τῶν μαθημάτων τοῦ Ἀρείου»· καὶ ὅταν ὁ πατέρας συμφώνησε, ἀμέσως ὁ Βασίλειος ἔγινε μεσολαβητὴς γιὰ τὸν ἐπίγειο βασιλιὰ πρὸς τὸν οὐράνιο· προσκόμιζε τὴν ὑπόσχεση τοῦ ἄνδρα, καὶ ἔφερνε σ’ αὐτόν τὴ θεραπεία τοῦ παιδιοῦ του.

Μόλις λοιπὸν εἶδαν τὰ φίδια νὰ ἔχει σωθεῖ τὸ παιδί, ξανὰ ἔβλαψαν ὕπουλα τὴ θέληση τοῦ ἀνόητου βασιλιᾶ, καὶ ἀφοῦ πῆραν τὸ γιό του, τὸν βάφτισαν μὲ νερό, ὄχι ὅμως μὲ Πνεῦμα. Δίδασκαν νὰ ἀρνηθεῖ τόνΥἱό τοῦ Θεοῦ. Ἐξωτερικά ντύνοντας καὶ ἐσωτερικὰ ξεντύνοντας· ἐξωτερικὰ ντύνει τὸν Χριστὸ καὶ ἐσωτερικὰ τὸν ξεσχίζει. Γι’ αὐτό καὶ ὕστερα ἀπὸ λίγο ἀφαίρεσε τὸ πνεῦμα τοῦ δύστυχου παιδιοῦ, κηρύττοντας τὴν ἀχαριστία τους.

Αὐτά δὲν εἶναι δευτερότερα ἀπὸ τὰ καταπληκτικὰ ἔργα τοῦ Ἠλία, καὶ δὲν εἶναι κατώτερα ἀπὸ τὰ θαύματα τοῦ Ἐλισσαίου. Ὅπως ἐκεῖνοι ἐπανέφεραν στὴ ζωὴ τοὺς νεκρούς, ἔτσι καὶ ὁ πιστὸς Βασίλειος μὲ τὴν προσευχὴ του ἅρπαξε ἀπὸ τὸ θάνατο τὸ παιδὶ πού ἐπρόκειτο νὰ πεθάνει. Καὶ ὅπως ἐπίσης ὁ Πέτρος τὸν Ἀνανία καὶ τὴ Σαπφείρα, πού ἔκλεψαν, τοὺς θανάτωσε, ἔτσι καὶ ὁ Βασίλειος, κατέχοντας τὴ θέση τοῦ Πέτρου, καὶ συγχρόνως μετέχοντας στὴν παρρησία ἐκείνου, ἔλεγξε τὸν Οὐάλη, πού ἀθέτησε τὴν ὑπόσχεσή του, καὶ θανάτωσε τὸ γιό του. Ἀπὸ τὸ γεγονὸς αὐτό κυρίευσε πολλὴ λύπη καὶ ἀμηχανία τοὺς ἐλεεινοὺς καὶ ἐκεῖνο τὸν ἄπιστο βασιλιά.

Καὶ ποιὸς θὰ μπορέσει νὰ διηγηθεῖ ἀντάξια τὸ πλῆθος τῶν θαυμάτων, πού παρουσίασε ὁ μακάριος καὶ πιστὸς Βασίλειος, μέσα στὰ ἴδια τὰ γεγονότα; Ἐπειδὴ λοιπὸν εἴμαστε ἀδύνατοι νὰ ἐξηγήσουμε τὰ τόσα πολλὰ κατορθώματα τοῦ ἄνδρα, παραλείποντας ὅλα, καὶ ἀναφέροντας ἕνα, ἂς δείξουμε πῶς καὶ τὰ ἀναίσθητα συμμαχοῦσαν μὲ τὸν ἄνδρα. Ἐπειδὴ δηλαδὴ τὰ γεννήματα τῆς ὀχιᾶς μεταχειρίζονταν κάθε τρόπο νὰ φονεύσουν τὸν δίκαιο, διότι συνεχῶς πολεμοῦνταν μὲ τὰ λόγια ἐκείνου καὶ συγχρόνως μὲ τὰ θαύματά του, σὰν μὲ βέλη, προσῆλθαν στὸ βασιλιὰ ζητώντας νὰ τὸν ἁρπάξει καὶ νὰ τὸν ἐξορίσει: «Εἶναι ἀνυπόφορος, εἶπαν, ἀκόμη καὶ νὰ τὸν βλέπουμε· διότι ἐναντιώνεται πάρα πολὺ σ’ ἐμᾶς μὲ τὰ λόγια του· γι’ αὐτό εἶναι ἀδύνατο, βασιλιά, νὰ προοδεύσει ἡ δική μας πίστη, ὅσο αὐτός εἶναι παρών».

Ἐπειδὴ λοιπὸν ὁ βασιλιὰς παρασύρθηκε ἀπὸ τὰ λόγια τους, ἀποφάσισε νὰ ἐξορισθεῖ αὐτός· ἡ γραφίδα ὅμως ἀμέσως, ἐπειδὴ δὲν ἄντεξε νὰ ὑπηρετήσει τὴν παράνομη ἀπόφαση, συντρίφθηκε ἀπὸ μόνη της, διδάσκοντας στὸν ἀνόητο πόσο μεγάλη ἀσέβεια θέλει νὰ διαπράξει στὸ δοῦλο τοῦ Χριστοῦ, ὁ ὁποῖος κήρυττε μία θεότητα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ ἀποδείκνυε ἐντελῶς μὲ σοφία ὅτι εἶναι σκυλιὰ λυσσασμένα ἐκεῖνοι πού φρονοῦσαν ἡ ὁμολογοῦσαν τὴ διαίρεση. Ἐπειδὴ ὅμως δὲν ἀντιλαμβάνονταν ὁ ἀναισθητότερος ἀπὸ τὴν ἄψυχη γραφίδα, ὁ ὁποῖος ἦταν γιὸς τῆς πλάνης, πῆρε καὶ δεύτερη γραφίδα γιὰ νὰ ὑπογράψει καὶ νὰ ἀποτελειώσει τὴν πονηρὴ ἐπιθυμία του. Εἶδε ὅμως καὶ αὐτή τὴ γραφίδα νὰ θραύεται καὶ νὰ μὴ δέχεται νὰ συμμετάσχει στὸ κακὸ πού ἔσπευδε νὰ διαπράξει. «Γιατί σπεύδεις, βασιλιά, νὰ ἐξορίσεις σὲ ξένη χώρα αὐτόν πού ἔχει ἔνοικο μέσα του Ἐκεῖνον πού γεμίζει τὰ πάντα; Γιατί θέλεις νὰ ἐξοντώσεις αὐτόν πού εἶναι σέ ὅλα ἀδιάβλητος; Γιατί διώχνεις ἀπὸ τὴν πόλη τὸν οὐρανοπολίτη; Ἂν μάλιστα πάρεις καὶ τρίτη γραφίδα, θὰ τὴν δεῖς νὰ κομματιάζεται καὶ νὰ μὴ δέχεται κι αὐτή νὰ συνεργεῖ», πράγμα πού τελικά ἔγινε.

Τότε διακηρύχθηκε φανερὰ σὲ ὅλους ἡ νίκη καὶ τὸ λαμπρὸ τρόπαιο τοῦ ἀκατανίκητου ἄνδρα. Οἱ τρεῖς γραφίδες ἔγιναν ὑπερασπιστὲς αὐτοῦ πού κήρυττε τὴν ὁμοούσια Τριάδα. Τὸ χέρι ἔσπευδε νὰ βγάλει τὴν ἀπόφαση, οἱ γραφίδες ἀποδείκνυαν ὅτι αὐτή εἶναι ἄδικη. Τὸ χέρι βιαζόταν νὰ δώσει πονηρὴ ψῆφο, οἱ γραφίδες ἐμπόδιζαν τὴν ἀνωφελῆ βιασύνη. Καὶ ὅπως τὸ ραβδὶ τοῦ Μωυσῆ ντρόπιαζε ὅλους τούς γητευτὲς καὶ τοὺς ὑπόλοιπους μάγους τῆς Αἰγύπτου, ἔτσι καὶ οἱ γραφίδες κατάργησαν ἀμέσως τὴν ἀπόφαση τῶν ἀσεβῶν καὶ τῶν παιδιῶν τοῦ σκότους.

Πῶς νὰ σὲ μακαρίσουμε, πάτερ Βασίλειε, ἐσένα πού μὲ τὸ κεντρὶ τῆς ἀλήθειας κεντρίζεις καὶ διώχνεις τὴν πλάνη· ἐσένα πού ἀναχωρεῖς συνετὰ μαζὶ μὲ τὶς μέλισσες καὶ κατασκηνώνεις στὸ λιβάδι τῶν θεόπνευστων Γραφῶν, καὶ ἀπὸ κεῖ ἀνθολογεῖς γιὰ μᾶς ἄνθη προφητικά, δροσιὰ ἀποστολική, ζωὴ εὐαγγελική· ἐσένα πού διαρκῶς κάθεσαι στὶς κυψέλες τῶν ἀρετῶν, καὶ ἀπ’ αὐτές κατασκευάζεις γιὰ μᾶς τὴ θεία πρόπολη· ἐσένα πού παρήγαγες σοφά, μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τὸ μέλι τῆς θείας καὶ ἀψεγάδιαστης πίστης· ἐσένα πού μᾶς διδάσκεις νὰ καταφρονοῦμε τὶς πονηρὲς σφῆκες καὶ νὰ κατευθύνουμε τὸ πέταγμα στὸν ἴδιο τὸν οὐρανό· ἐσένα πού κραύγασες ὅπως ὁ Δαβίδ, «εἶναι γλυκὰ τὰ λόγια σου στὸ λάρυγγά μου, εἶναι γλυκύτερα ἀπὸ τὸ μέλι στὸ στόμα μου»!

Πιστὲ Βασίλειε, ἔγινες δεκτὸς ὅπως ὁ Ἄβελ, μεταφέρθηκες στὸν οὐρανό ὅπως ὁ Ἐνώχ, σώθηκες ὅπως ὁ Νῶε, ὀνομάσθηκες φίλος τοῦ Θεοῦ ὅπως ὁ Ἀβραάμ, προσφέρθηκες θυσία στὸν Θεὸ ὅπως ὁ Ἰσαάκ, ὑπέφερες πειρασμοὺς μὲ γενναιότητα ὅπως ὁ Ἰακώβ, καὶ δοξάσθηκες πολὺ ὅπως ὁ Ἰωσήφ. Βύθισες μὲ τὴ ράβδο τοῦ σταυροῦ τὸν δεύτερο Φαραώ, ὅπως ὁ Μωυσῆς, κόβοντας τὴ θάλασσα τῶν παθῶν, ἀναδείχθηκες ἀρχιερέας τοῦ Κυρίου ὅπως ὁ Ἀαρών, ἔτρεψες σὲ φυγὴ τοὺς ἐχθρούς ὅπως ὁ Ἰησοῦς ὁ γιὸς τοῦ Ναυῆ, ἀξιώθηκες νά δεχθεῖς τὴ Χάρη, ἐπειδὴ ἔδειξες ζῆλο ὅπως ὁ Φινεές, ὑψώθηκες ὅπως ὁ Σαμουήλ, διαφυλάχθηκες ὅπως ὁ Δαβίδ, ἁρπάχθηκες στὸν οὐρανό ὅπως ὁ Ἠλίας, ἀξιώθηκες διπλὴ χάρη ὅπως ὁ Ἐλισσαῖος. Καθαρίσθηκες μὲ τὴ νοητὴ φωτιὰ ὅπως ὁ Ἠσαΐας καὶ ἁγιάσθηκες ἀπὸ τὰ σπλάχνα τῆς μητέρας σου ὅπως ὁ Ἱερεμίας. Εἶδες, ὅπως ὁ Ἰεζεκιήλ, Ἐκεῖνον πού κάθεται ἐπάνω στὰ Χερουβείμ, φίμωσες, ὅπως ὁ Δανιήλ, τὰ στόματα τῶν λιονταριῶν, καὶ ὅπως οἱ Τρεῖς Παῖδες καταπάτησες ἐντελῶς τὴ φλόγα τῶν ἐχθρῶν. Κήρυξες ὅπως ὁ Πέτρος, δίδαξες ὅπως ὁ Παῦλος, ὁμολόγησες ὅπως ὁ Θωμᾶς ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι ὁ Θεός, Αὐτός πού ἔπαθε γιά μᾶς. Ἐσύ θεολόγησες ὅπως ὁ Ματθαῖος, ὁ Μάρκος, ὁ Λουκᾶς καὶ ὁ Ἰωάννης· καὶ ὅπως οἱ Ἀπόστολοι, δίδαξες τοὺς ἄνομους, ἐπέστρεψες τοὺς ἀσεβεῖς, εὐαρέστησες στὸν Θεό.

Μεσίτευε γιὰ μένα τὸν πολὺ ἐλεεινό, καὶ ἐπανάφερέ με στήν εὐθεία ὁδό μὲ τὶς πρεσβεῖες σου, πάτερ· ἐσύ ὁ ἀνδρεῖος ἐμένα τὸν χαῦνο, ὁ ἀγωνιστής τὸν ὀκνηρό, ὁ πρόθυμος τὸν ράθυμο, ὁ σοφὸς τὸν ἀνόητο· ἐσύ πού θησαύρισες γιὰ τὸν ἑαυτό σου τὸ θησαυρὸ τῶν ἀρετῶν, ἐμένα τὸν στερημένο ἀπὸ κάθε καλό· διότι ἐσένα δόξασε ὁ Πατέρας τῆς εὐσπλαχνίας, καὶ ἐσένα μακάρισε ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ· ἐσένα σὲ καθιέρωσε ναὸ ἅγιο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα· στὸ Ὁποῖο πρέπει ἡ δόξα, ἡ ἐξουσία, ἡ μεγαλοπρέπεια, στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.

Πηγή: Η άλλη όψη 

Έπρεπε βέβαια, ω πάγχρυσε Ιωάννη, όσοι επιχειρούν να συνθέσουν τα εγκώμιά σου, να σου εκφωνούν χρυσόρροο λόγο, έχοντας προηγουμένως την τύχη να έχουν γλώσσα χρυσή. Σ’ αυτούς όμως έπρεπε να υπάρχει η δική σου φωνή, γιατί αυτή μόνο θα πετύχαινε αντάξια την ευφημία σου και μάλιστα τώρα. Γιατί για σένα που έζησες πάνω στη γη μαζί με τους ανθρώπους, ήδη πριν από την εκδημία σου σε αγώνα για το πρωτείο στους λόγους η λήθη των κατορθωμάτων σου ήταν κατήγορος της καλής σου φήμης. Γιατί στην περίπτωση των σοφών κρύβουν κατά κάποιο τρόπο τα κατορθώματά τους, ώστε να μη διαφύγει η πραγματικότητα κάτω από τα φαινόμενα, ενώ στην περίπτωση των πατέρων θαυμάζουν αυτοί και τα ψελλίσματα των παιδιών τους και τα δύο λεπτά είναι προσφιλέστερα στο Θεό από τα λαμπρά κατορθώματα. Γιατί είναι φυσικό να κρίνονται αυτά από την προαίρεση και όχι από το αποτέλεσμα. Επιπλέον δεν πρέπει ν’ αποκρούομε και την προτροπή ενός ανθρώπου που αγαπά το Θεό, γιατί αυτός είναι σεβαστός και του χρεωστούμε πολλές χάρες. Γι’ αυτό αρχίζω το λόγο μου, όχι με θράσος και δίχως συστολή, αλλά με δισταγμό και φόβο σου προσφέρω ό,τι καλύτερο από τα δικά σου θεία και ιερά διδάγματα. Γιατί, αναπτύσσοντας ένα τέτοιο θέμα, δε θα είναι ο έπαινός μου ασήμαντος, εάν πλησιάσω το άξιο, αν όμως δεν το επιτύχω, που βέβαια άριστο είναι να μην το πάθω, αν και αμφίβολο, μου αξίζει συγχώρεση, γιατί υπέκυψα σε δικαιολογημένη ήττα. Δος μου λοιπόν την πυρίπνοη χάρη του Πνεύματος, γιατί και συ χρημάτισες στόμα του Χριστού, βγάζοντας απ’ το μηδαμινό σπουδαίο. Και όχι ένα και δύο, γιατί αυτό μπορεί ίσως να το επιτύχει ο καθένας, αλλά οικοδομώντας σπίτια ολόκληρα και χωριά και πόλεις.

Σαν υπηρέτης του Λόγου, είσαι γεμάτος από λόγους, με τους οποίους κήρυξες τον θείο και ενυπόστατο Λόγο του Θεού Πατέρα, με τη χάρη του Πνεύματος, ομοούσιο με τον Πατέρα, κι οι τρεις ν’ αναγνωρίζονται μονάδα που προσκυνείται σε Τριάδα, και Τριάδα που ανακεφαλαιώνεται σε μονάδα, που τη χαρακτηρίζει κάποια παράδοξη ένωση και διαίρεση. Γιατί ούτε η ενότητά της είναι συγκεχυμένη, ούτε η τριαδικότητά της διαιρείται τελείως, αλλά το ένα διατηρείται μέσα στο άλλο και μέσα στην ενότητα της ουσίας η ενότητα των υποστάσεων και η απαράλλαχτη φύση. Αυτά δίδαξες όλη την οικουμένη, μια θεότητα τρισυπόστατη που ακέρια επικοινώνησε μαζί μας με μια από τις υποστάσεις της. Κι αυτή είναι ο Υιός του Θεού, ο απαθής, ο ενωμένος με την παθητή φύση, και που παθαίνει ό,τι και η παθητή φύση, έχει αρχή της ύπαρξής του, παίρνει σάρκα και αυξάνεται, και ο απλός στη φύση, γίνεται σύνθετος προσλαμβάνοντας τη φύση μας, και αναγνωρίζεται αληθινά με δύο φύσεις, γιατί φέρει μετά την ένωση δύο φύσεις, από τις οποίες, όπως κηρύττεται, απαρτίζεται ένα. Κάθε μία από τις δύο αυτές φύσεις είναι τέλεια σύμφωνα με τον ορισμό και την αιτία της, η μια χωρίς αρχή και άκτιστη, η άλλη με αρχή και κτιστή˙ η μια απαθής, αόρατη, που δεν αγγίζεται και δεν περιγράφεται˙ η κάθε μία έχει τη θέλησή της κι είναι αυτεξούσια και ενεργεί, και τούτο κι εκείνο το κάνει ο ίδιος, ο ένας Χριστός και Υιός και Κύριος, με οργανική υπηρεσία της μιας και δεσποτική ενέργεια της άλλης, επειδή κάθε μία έχει την οικεία ενέργεια και την αυτεξούσια κίνηση. Κι ενώ αυτός ο ένας εκτελεί και τούτο κι εκείνο, πραγματοποίησε και με τα δύο τη σωτήρια ανακαίνισή μας, πράγμα για το οποίο από φιλανθρωπία ΄εκένωσε΄ τον εαυτό του.3

Αυτά δίδαξες, αφού τα έμαθες, και σ’ αυτά επάνω χτίζεις την ομορφιά των άριστων έργων που λάμπει σαν το χρυσάφι και το ασήμι, ώστε, πλησιάζοντας τη φωτιά που διαχωρίζει, να μη μας κατακάψει σα να είμαστε φρύγανα, αλλά να καθαρθούμε όλο και πιο πολύ αποβάλλοντας όποιο στοιχείο είναι κίβδηλο και μένοντας στον αιώνα καθαροί μαζί με τον καθαρό που μας περνά από τη φωτιά και μας θεώνει. Ποιός θα μου δώσει γλώσσα άξια να σ’ επαινέσει; Ποιός θα με φέρει στην προηγούμενη ημέρα, όταν φώτιζε η θεία φλόγα σε γλώσσες μοιρασμένη, κι αναπαυόμενη στον καθένα από τους αποστόλους ενιαία και πολύτροπα, ώστε η ενιαία διδαχή της πίστης να κηρυχθεί με χίλιες γλώσσες, συνάγοντας σ’ ενότητα όσα είχαν διασπαστεί, αφού πρώτα είχε καταλυθεί η πολύσχιστη πλάνη, αυτή που σαν κακή ομόνοια ένωσε παλιά τους χτίστες του πύργου, για να πάρουν το μισθό της ασέβειάς τους, τη σύγχυση της γλώσσας, κι από αυτήν τη διαίρεση της γνώμης τους; Ποιός θα μου δώσει αυτή τη γλώσσα του Πνεύματος, ώστε να διακηρύξω τις υπερφυσικές αρετές αυτού του πνευματοφόρου αγίου; Ας έρθει και εδώ ωκεανός λόγων, άβυσσος νοημάτων˙ μα η χάρη του Πνεύματος σε λόγια δεν υποχωρεί. Γιατί, όποιος θέλει να μιλήσει δίχως Πνεύμα για το Πνεύμα, θέλει να βλέπει δίχως φως και έχει οδηγό στην όρασή του το σκοτάδι. Γι’ αυτό γυρίζω πάλι στον ίδιο αυτόν που τώρα εγκωμιάζομε, ανάβοντας το λύχνο της γνώσης μου από αυτόν σαν από θείο πυρσό, για να είναι ο ίδιος το αντικείμενο του εγκωμιασμού και μαζί ο προμηθευτής των επαίνων.

Ποιός είναι τόσο πλούσιος στο λόγο και έξοχος στη φρόνηση, πράγματα ασύγκριτα μεταξύ τους, ώστε να είναι αδύνατο να ξεχωρίσεις σε ποιο απ’ τα δύο ήταν πιο αξιοθαύμαστος; Ποιός ήταν τόσο χαρακτηριστικό παράδειγμα αρετής ακόμα και στην πρώτη ματιά, ώστε να μη χρειάζεται να το διδάξει κανείς με λόγο; Ποιός σκορπούσε τόσες νιφάδες λόγων, που ακολουθούσαν τα έργα του, και που απ’ αυτόν αντλούσαν τη δύναμή τους, ώστε και γι’ αυτόν να λέγεται «για όσα άρχισε να πράττει και να λέει», αυτό που λέει ο θεσπέσιος Λουκάς για τον Ιησού το Θεό μου από τον οποίο έλαβε το είναι και το εύ είναι;4 Ποιός άσκησε τη θεωρία και την πράξη, καταπατώντας τις ηδονές, σα να ήταν άσαρκος, και εξετάζοντας μαζί με το Θεό τα θεία; Ποιός περιέβαλε την πίστη αρμονικά με τα έργα, όπως την ψυχή περιβάλλουν τα μέλη του σώματος, και τα υπέταξε σ’ αυτήν, ώστε το ένα δίχως το άλλο να ‘ναι άχρηστο κι ανώφελο, αν και στην πίστη δε θα δώσει κανένας λανθασμένα το προβάδισμα; Ποιός απέβαλε σε τέτοιο βαθμό τη λαιμαργία, υποδουλώνοντας αυτήν με τόση εξουσία και φιμώνοντάς την, αν και μάνιαζε, με τον ευσεβή λογισμό του και στάθηκε αυτοκυριαρχημένος κι όχι δούλος της;

Κι ήταν τόσο περίσσεια η εγκράτειά του, ώστε να μην μπορεί να καταλάβει κανείς αν δεχόταν και τι και πόση τροφή και πόσο ποτό. Γιατί η υγεία του ήταν επισφαλής και η σάρκα του ασθενική και πλαδαρή και σαν να του έλειπε η πνοή. Γιατί είναι αδύνατο να ζει κανείς χωρίς αναπνοή, αφού έτσι είναι απαραίτητο ν’ αναπληρώνεται και η έλλειψη των άλλων στοιχείων. Αυτά που εξαντλούνται είναι τρία˙ το ξηρό, το υγρό και η αναπνοή˙ η πρόσφορη αναπλήρωση καθενός από αυτά είναι ορισμένο από τον κτίστη να συγκρατεί τη φυσική κατάσταση του σώματος. Η χάρη όμως του Πνεύματος δεν υποτάσσεται στους φυσικούς νόμους. Γιατί λέει, «ο άνθρωπος δε θα ζήσει μόνο τρώγοντας ψωμί, αλλά ακούοντας κάθε λόγο που βγαίνει από το στόμα του Θεού».5 Ποιός είναι τόσο καθαρός εκτός από το σώμα και στην ψυχή και στο νου, ώστε να του προσμαρτυρείται και η ηλιθιότητα στη σχέση με τη σαρκική ηδονή; Δεν ήταν όμως πραγματικά ηλιθιότητα, γιατί δεν ήταν ανοησία ούτε κάποια φυσική ανικανότητα, αλλά η υπερίσχυση του λόγου, που κρατάει τα ηνία του αλόγου, κι εντείνοντας όλον τον πόθο του προς το Θεό, που γι’ αυτό και έχει δημιουργηθεί, αποκρούει την απαλότητα της ηδονής σαν προσάναμμα της φωτιάς και διαλέγει την τραχύτητα της αρετής που οδηγεί στην αιώνια ανάπαυση. Σ’ αυτά συνηθίζοντας τον εαυτό του από μικρή ηλικία, γινόταν μέρα με τη μέρα όλο και πιο κυρίαρχος του εαυτού του, ώσπου αποκοίμισε τελείως το πάθος, τιθασεύοντάς το με την ασκητική τέχνη και κάνοντάς το υπάκουο, για ν’ αποχτήσει με τον καιρό τη συνήθεια μεταβάλλοντάς την γρήγορα σε δεύτερη φύση. Γιατί η προσπάθεια, όταν επιτύχει τη θεία βοήθεια, έχει τη δυνατότητα να χαρίζει την απάθεια.

Ποιος απέβαλε τη φιλαργυρία μαζί με την οποία και τα χρήματα, ποθώντας τη μη απόκτησή τους τόσο, όσο άλλος την απόχτησή τους, πράγμα που είναι το στήριγμα των παθών, η στέρηση της ελπίδας, ο αντίπαλος της πίστης; Γι’ αυτό κι ο Παύλος, η θεόφθογγη λύρα του Πνεύματος, το πολύηχο στόμα των αποστολικών γλωσσών, την ονομάζει καίρια δεύτερη ειδωλολατρία.6 Γιατί, παραλείποντας κάποιος να δέσει την άγκυρα της ελπίδας από τη θεία πρόνοια, στηρίζεται στη συλλογή των χρημάτων. Προτιμώντας αυτά από το αγαθό, σα να πρόκειται να ζήσει αιώνια και σαν θάλασσα που δε γεμίζει ποτέ, έστω κι αν εισρέουν μεγάλα ποτάμια από χρυσάφι, δεν τα προτίμησε αυτά αυτός που τώρα εγκωμιάζομε, αλλά αποκρούοντάς τα όλα, να, καυχιέται για πατρίδα ένδοξη και περίφημη, λέγω την πόλη του Αντιόχου, που κρατάει τα σκήπτρα της Ανατολής. Γενιά κι αίμα περίφημα, χρυσάφι κι ασήμι και πετράδια πολύτιμα και ρούχα απαλά και φημισμένα τα παραχώρησε σε άλλους, ακόμα και τη φήμη και τη δύναμη του λόγου.

Πηγαίνει στο Μελέτιο, τον προκαθήμενο της Εκκλησίας των Αντιοχέων, που ήταν προικισμένος με πλούσια θεία χαρίσματα, ξακουστός σ’ όλους για το λόγο και το βίο του. Αυτός τον δέχτηκε στα δεκαοχτώ του χρόνια κι έγινε εραστής της ομορφιάς της καρδιάς του, γιατί με προβλεπτικά μάτια έβλεπε τι θα γινόταν ο νέος. Αφού του έδωσε τα θεμελιώδη διδάγματα της ευσέβειας και μόρφωσε ικανοποιητικά το ήθος και τη συμπεριφορά του και προδιέγραψε την ομορφιά της αλήθειας, μορφώνει μέσα του με το λουτρό της παλιγγενεσίας το Χριστό, που ξεπερνά στην ομορφιά τους υιούς των ανθρώπων,7 γιατί άστραφτε από την ομορφιά της θεότητας. Ήταν τριάντα περίπου ετών και φτάνοντας στη σωματική και την πνευματική ωριμότητα έγινε αναγνώστης των θείων λόγων μαζί και δάσκαλος, από σφοδρότητα θείου έρωτα μεταβαίνει στην έρημο, θέλοντας να καταμαράνει τη σάρκα που σφριγούσε κι οργιούσε από τα πάθη, για να μην υποδουλωθεί το ανώτερο στο κατώτερο. Αλληλομαχούν αυτά τα δύο και η φθαρτότητα του σώματος παραχωρεί την επικράτηση στην ψυχή.

Αφού επισκέφθηκε τα γύρω βουνά, βαδίζει σ’ ένα γέροντα, που μιλούσε συριακά, αλλά δεν ήταν ευκαταφρόνητη η γνώση του, κι ασκούσε άκρα εγκράτεια. Κι αφού επί τέσσερα χρόνια πήρε από αυτόν τη σκληραγωγία του και νίκησε ήσυχα κάθε ηδυπάθεια, έχοντας πια λόγο που αμιλλόταν με τους τρόπους του, λαχταρώντας την αφάνεια, γίνεται κάτοικος κάποιου απομακρυσμένου μέρους, που φημιζόταν ως σπήλαιο, μετατρέποντάς το σε καταφύγιο και παλαίστρα και κονίστρα αρετής. Πόσους άθλους ανέλαβε εδώ κι ανάλογα με το πλήθος των πόνων του, έπαιρνε την παράκληση από το Πνεύμα; Πόσες ψυχικές αναβάσεις επέτυχε με τη βοήθεια του Πνεύματος; Προχωρούσε από δύναμη σε δύναμη και με τα δύο μαζί, και με την πράξη και με τη θεωρία, εξορίζοντας από την ψυχή του και το σώμα κάθε αιγυπτιακό νόημα.

Ήταν ένας άλλος Μωυσής χαρισμένος στη ζωή, που είχε εγκαταλείψει τον εδώ αιγυπτιακό βίο κι όλα τα σχετικά με το βίο αυτόν και, βγαίνοντας κατά κάποιο τρόπο έξω από αυτόν, είδε το Θεό να λάμπει μέσα από την τραχύ βάτο της ζωής. Κι όπως από το αγκάθι βγαίνει το ρόδο, έτσι κι από τους κόπους κατά φυσική ακολουθία φυτρώνει το ευωδιαστό φυτό της αρετής για να το μυρίζει ο Θεός. Έτσι, αφού ελευθερώθηκε από χαμαίζηλα φρονήματα και άφησε σαν πέδιλα τις γήινες φροντίδες στον τόπο του Θεού, γίνεται κύριος του νου του και βλέπει το Θεό όσο είναι δυνατό να τον δει άνθρωπος, και πηγαίνει πάλι στην Αίγυπτο, για να μεταφερθεί ο ίδιος και να μεταφέρει πλήθη άπειρα κι αμέτρητα από την Αίγυπτο και τη σκληρή τυραννία του κοσμοκράτορα Φαραώ στην ουράνια γη της επαγγελίας μέσα από την Ερυθρά θάλασσα του θείου ύδατος και αίματος, που έζησαν μέσα στην έρημο των παθών και ξέφυγαν από τον Αμαλήκ, με χέρια απλωμένα, κατά τον τύπο του σταυρού, σ’ αυτόν που άπλωσε στο σταυρό τα χέρια του για χάρη μας, δεχόμενοι από αυτόν την τροπαιοφόρα δύναμη. Έζησε λοιπόν στο σπήλαιο δυο χρόνια, διαφυλάσσοντας άγρυπνη την ψυχή και το σώμα του και, ασχολούμενος, σα να μην είχε σώμα, με τη μελέτη των θείων λόγων εξοστράκισε κάθε είδους άγνοια, εγκαθιστώντας μέσα του το φως της αληθινής γνώσης. Κι αν χρειαζόταν να κοιμηθεί και λίγο για την φυσική του αναζωογόνηση, εκτελούσε τη φυσική αυτή λειτουργία όλα αυτά τα δυο χρόνια χωρίς να ξαπλωθεί ούτε τη νύχτα ούτε τη μέρα. Έτσι νεκρώνονται τα υπογάστρια και παραλύουν οι δυνάμεις των νεφρών και σβήνει η πύρα στα ομφάλια μέρη και δεν έχει τη δύναμη να χρησιμεύσει στον εαυτό του.

Ξαναγυρίζοντας στην πατρίδα, αφού εισήλθε στην τάξη των πρεσβυτέρων της Εκκλησίας κι αφού πλήρωσε σ’ αυτήν όπως το παιδί που έχει ευγνωμοσύνη στην τροφό μητέρα του τα τροφεία, με θεία πρόνοια μετατίθεται προς τη βασιλική πόλη και νυμφεύεται την κόρη του μεγάλου αρχιερέα. Γιατί δεν ήταν δυνατό να κρυφτεί κάτω από το μόδιο ένας τέτοιος φωστήρας, που πάνω του αναπαυόταν το άχρονο και αίδιο φως, αλλά έπρεπε να τοποθετηθεί πάνω σε λυχνοστάτη ψηλό και περίβλεπτο, ώστε, φωτίζοντας από ψηλά κι από σκοπιά κεντρικότατη, να αντηχήσει σαν σάλπιγγα χρυσόφτιαχτη σ’ όλα τα πέρατα. Ποιός κυβέρνησε και ρύθμισε με όμοιο τρόπο την Εκκλησία και έδειξε ταπεινό φρόνημα σε τόσο υψηλό προβάδισμα του αξιώματος; Ποιός χαλιναγώγησε τόσο το θυμό και την οργή του, ώστε ν’ αποχτήσει την επιβαλλόμενη πραότητα, που αποστρέφεται ό,τι είναι αντίθετο στην αρετή και διεκδικεί το δίκαιο από τα χέρια των άδικων; Ποιός είχε τόση αγάπη από την οποία πηγάζει το έλεος, της αρετής του οποίου τα σύμβολα τα έχουν μέχρι σήμερα στήλες ζωντανές; Κάθε λόγος του είχε θέμα την ελεημοσύνη, για να οδηγήσει σε έξη συμπάθειας και μετάδοσης όσους άκουαν τα λόγια του. Γιατί τους έπεισε να δανείζουν στο Θεό τ’ αγαθά τους, να δίνουν φθαρτά και παροδικά και να παίρνουν σ’ αντάλλαγμα τα μόνιμα κι άφθαρτα και να θησαυρίζουν στους ουρανούς το κέρδος της συμπάθειας που δεν ξοδεύεται, που δεν το λεηλατεί ο κλέφτης, να καθαίρουν τις αμαρτίες μ’ ελεημοσύνες και τις αδικίες τους μ’ ευσπλαχνία προς τους φτωχούς, να μοιράζουν, σύμφωνα με το Ευαγγέλιο, το ψωμί στους πεινασμένους, και στους διψασμένους να δίνουν το ποτήρι του νερού˙ να ντύνουν τη γύμνια των γυμνών, να δίνουν ρούχα σ’ όσους δεν έχουν και στέγη σ’ όσους μένουν άστεγοι στο ύπαιθρο, να επισκέπτονται τους άρρωστους, να οδηγούν τα βήματά τους στη φυλακή, να κερδίζουν τη συμπάθεια με συμπάθεια.

Ποιός απέκρουσε την οργή κι έπεισε και το ποίμνιό του να την αποκρούσει, αυτήν που όποιοι την έχουν τους κλείνει τη θεία πηγή της ευσπλαχνίας; Γιατί λέει, ό,τι έκανες στους άλλους, αυτό θα γίνει και σ’ εσένα˙ «με το μέτρο που μετράς, θα σου αντιμετρηθεί».8 Αν δηλαδή συγχωρέσεις, θα συγχωρεθείς. Και πάλι κατ’ ακολουθία αυτού φωνάζει και το αντίθετο˙ δε θα συγχωρεθείς αν δε συγχωρέσεις. Ποιός καταδίκασε το φθόνο και τη ζήλεια και δίδαξε την κατάκριση; Είναι άριστο να σε φθονούν˙ γιατί είναι αγαθό ό,τι επισύρει το φθόνο. Είναι όμως αυτοκατάκριτη, εκτός του ότι κι αισχρότατη, η βάσκανη ζήλεια, το πιο άδικο και πιο αδικαιολόγητο από όλα τα πάθη, αντίπαλο της ευσπλαχνίας, αφού ευσπλαχνία είναι να πονά κανένας για τις συμφορές των άλλων, ενώ ζήλεια να υποφέρει για τις χαρές τους, όχι για χάρη του εαυτού του, αλλά εκείνου που υποφέρει, και την αύξηση των ξένων καλών να την κάνει δυνάμωμα του σαρακιού που τον τρώει, προσβάλλοντας πρώτα αυτόν που το έχει. Κι αφού μας δίδαξε να μην κρίνομε τον σύνδουλό μας για να μην κριθούμε, αφού ο μόνος δίκαιος κριτής ζυγίζει τη δίκη μας με δίκαια σταθμά, ούτε να ιδιοποιούμαστε αρπακτικά το αξίωμα του κυρίου μας. Γιατί μόνο ένας κριτής υπάρχει που από τη φύση του δεν κρίνεται, επειδή είναι ο μόνος έξω από την αμαρτία, Κύριος ο ίδιος που δεν έχει άλλον κύριό του, που φωνάζει στο Ευαγγέλιο˙ «συγχωρέστε, και θα συγχωρεθείτε».9

Ποιός έδιωξε τη λύπη που οδηγεί στο θάνατο και δίδαξε τη λύπη που προκαλεί τη χαρά, από τις οποίες η μια, που εκδηλώνεται ως πένθος για την αμαρτία προς το Θεό, είναι σωτήρια, εφόσον αμαρτία θεωρούν οι δεινοί σ’ αυτά την αποτυχία, ενώ η άλλη λύπη, που προέρχεται από τη στέρηση των ηδονών, καταστρέφει στ’ αλήθεια την ψυχή και καθόλου δεν επιδοκιμάζεται; Γιατί δεν είναι δυνατό, δεν είναι δυνατό να προξενηθεί λύπη, παρά αν δεν πραγματοποιηθεί κάποια επιθυμία. Όποια είναι λοιπόν η επιθυμία, τέτοια είναι και η λύπη απ την στέρησή της˙ αγαθή η επιθυμία, άριστη η λύπη, διαφορετική η επιθυμία, και η λύπη διαφορετική. Η άριστη από τις επιθυμίες είναι μία, αυτή που κατευθύνεται προς το μοναδικό άριστο. Σε αντίθετα πράγματα είναι και οι επιθυμίες αντίθετες. Την αδράνεια της ακηδίας δεν την τονώνει η μνήμη του θανάτου; Δίδαξε λοιπόν να την αποτινάζομε, επειδή κόβει το νεύρο της ίδιας της ψυχικής δύναμης, και έβαλε στη θέση της το θείο φόβο, και παρότρυνε με πόθο το λαό να προσεύχονται και να ξεριζώνουν κυριολεκτικά τη ραθυμία από τις ψυχές και να φυλάγουν με όλη τη δύναμή τους τις καρδιές τους για να μη διεισδύσει σ’ αυτές ο θάνατος από τις αισθήσεις σαν από κάποιες θυρίδες.

Μας δίδαξε ο άγιος να ερευνούμε τις Γραφές, αφού έγινε εξηγητής τους και δάσκαλος κι αφού με προφητικό πνεύμα ερεύνησε τα κρυμμένα βάθη του Πνεύματος και έσπασε το κάλυμμα του γράμματος και φανέρωσε το κάλλος που είχε αποτεθεί, κι όλα αυτά με φρόνημα μακριά από κάθε αλαζονεία και κενοδοξία. Γιατί ήξερε πολύ καλά να καταπατεί την κούφια δόξα, το κούφιο ξόδεμα των κόπων, που καταστρέφει τη γη των αρετών, γιατί γνωρίζει να τρυπάει, σαν κάποιο πιθάρι, το πνευματικό δοχείο των αρετών και, θεωρώντας ως γέμισμα το άδειασμα, δεν κάνει καθόλου λιγότερο κενό το πιθάρι, σκορπίζοντας ανώφελο ιδρώτα και προξενώντας κόπο που δεν απολαμβάνει το κέρδος του. Γιατί γνώριζε ότι κάθε δόξα και κάθε έπαρση ταιριάζει στο Θεό, ενώ στον άνθρωπο ταιριάζει η ταπείνωση, που γίνεται για τον άριστο δρόμο, ανύψωσης και για τον Ισραήλ κλίμακα, που ανεβάζει τον άνθρωπο στο Θεό και κάνει το Θεό προστάτη της καρδιάς του.

Στεκόταν ταπεινά μπροστά σε κάθε πλάσμα εξαιτίας του Κυρίου που το έχει πλάσει, εκεί βέβαια που δεν προσβαλλόταν ο Χριστός και δεν γινόταν παράβαση κι ανατροπή του νόμου. Απέκρουε κάθε περιφάνεια και βλοσυρότητα και ακαταδεξιά. Ήταν μειλήχια η όψη του σ’ αυτούς που συναναστρεφόταν κι ο λόγος του ήπιος και αρτυμένος από θείο άλας. Ο τρόπος του ήταν ευχάριστος, και γλυκύ το χαμόγελό του που δεν έφτανε σε γέλιο αχαλίνωτο. Γιατί, γνωρίζοντας ότι οι κακίες ήταν εγκατεστημένες δίπλα στις αρετές και ότι οι πόρτες τους γειτονεύουν, υπακούοντας σ’ αυτόν που τον συμβούλευε τα άριστα, πρόσεχε τον εαυτό του και γινόταν τραπεζίτης με ορθή πίστη, απορρίπτοντας κάθε κίβδηλο νόμισμα και δεχόμενος τη δραχμή με την εικόνα του βασιλιά, τίναζε από την καρδιά του κάθε κακία, σα να ήταν χώμα, με το φύσημα του θείου Πνεύματος, και ποτιζόταν και γινόταν γόνιμος με τις αντίθετες στις κακίες αρετές, γνωριζόμενος σαν ελιά κατάκαρπη και αειθαλής μέσα στην Εκκλησία, τον οίκο του Θεού και προσφέροντας ώριμο καρπό στο Θεό το πλήθος εκείνων που μ’ ενέργειά του σώζονταν, ή σαν ένα φοίνικα περιφραγμένο με τους πασσάλους των άριστων ελέγχων. Και ήλεγχε άριστα αυτούς που ένωναν μαζί σπίτι με σπίτι και που βιάζονταν να λεηλατήσουν το αμπέλι του Ναβουθαί, αφού δεν υπήρχε ο Ηλιού να τους ελέγξει. Σήκωσε όμως αμέσως το Πνεύμα το άγιο τον Ηλία, εισδύοντας στις ψυχές των δικαίων. Από γενιά σε γενιά σηκώνει προφήτες, ζηλωτές αγαθών έργων, που μισούν κι αποκρούουν ό,τι φαύλο και άτοπο, και εγκαθιστούν μέσα τους στη θέση αυτών κάθε τι σύμφωνο με το νόμο και δίκαιο.

Έτσι ο θείος πατέρας γινόταν κριτής της αδικίας, όχι κρίνοντας με αδικία, μακριά από τέτοια σκέψη˙ γιατί πώς ήταν δυνατό; Αλλά κατακρίνοντας και δείχνοντας ότι έπρεπε αυτή ν’ αποβάλλεται, κι εμπόδιζε από τις θείες αυλές όσους αδικοπραγούσαν. Μια χήρα για παράδειγμα τον πίεζε ενοχλώντας τον συνέχεια, επειδή την έτρωγε μέσα της μια αδικία. Αρπάζει σαν ένα καταφύγιο οχυρό και ακλόνητο αυτόν τον άνθρωπο του Θεού κι ασφαλώς η σκέψη της δεν ήταν η χειρότερη. Γιατί ποιόν άλλον θα έβρισκε να τη βοηθήσει σ’ ό,τι είχε πάθει; Μήπως άρχοντα; Αλλά άρχοντας πάνω από τους άρχοντες ήταν αυτή που αυθαιρετούσε σ’ αυτά. Το βασιλιά μήπως; Αλλά με την προσκόλλησή του στη γυναίκα του παρέλυσε η δική του γνώμη. Γιατί ήταν οστούν και σάρκα από τη σάρκα του αυτή που έκανε την αδικία. Κι εκείνη που έπρεπε να βάζει χαλινάρι στους άλλους, αυτή έτρεχε ν’ αδικήσει η ίδια. Τί κάνεις, παράνομο γυναικάριο; Φοράς το βασιλικό ένδυμα, έχοντάς το σαν φύλακα του νόμου, και καταπατείς το νόμο; Πόσο απερίγραπτη είναι η σοφία εκείνου που είπε, « μη δώσετε τα άγια στα σκυλιά και μη ρίξετε τα μαργαριτάρια σας μπροστά στους χοίρους».10 Γιατί αυτή, αφού καταπάτησε τον θείο κι άγιο νόμο, δηλαδή το πολύτιμο μαργαριτάρι, γύρισε και τσάκισε τη φτωχή χήρα, αρπάζοντάς της το μέσο για την καθημερινή ζωή της.

Τί κάνεις, γυναικάριο άπληστο κι αχάριστο; Έχεις τη γη και τη θάλασσα να σου προσφέρουν αδιάκοπα τα δώρα τους, και κυνηγάς την άπορη χήρα για το μικρό χωραφάκι της που θα ήταν δίκαιο ν’ αλλάζατε τις ζωές σας; Κι ενώ με τα λόγια επιβεβαιώνεις το νόμο, τον αποκηρύττεις με τα έργα σου; Δεν σεβάστηκες τον πατέρα των ορφανών και κριτή των χηρών;11 Εκείνος όμως που τρέφεται πάντοτε με τους θείους λόγους άκουσε τη θεόπνευστη ρήση, «κρίνατε ορθά το ορφανό και αποδώστε δικαιοσύνη στη χήρα»,12 και έχοντας οδηγό πυρίπνοο στο ζήλο του τον Ηλία, ακολουθεί την παρρησία του Ιωάννη λέγοντας, ΄Δε σου επιτρέπεται να έχεις το αμπέλι της αδελφής σου΄. Νομίζεις αλήθεια ότι βγήκες από τα όρια της ανθρώπινης φύσης, επειδή με το βασιλικό αξίωμα βρέθηκες σε ανώτερη θέση; Γιατί η αρχή που συγκροτείται από το νόμο γίνεται βασιλεία, ενώ η αρχή που θεμελιώνεται με την παρανομία ονομάζεται όχι άδικα τυραννία. Δεν διάβασες τί έκανε η Ιεζάβελ; Πώς μπαίνεις σ’ αυτόν τον ιερό ναό; Μακριά από τα θεία ανάκτορα. Ο ναός του Θεού είναι λουτήρας, που καθαρίζει τα αμαρτήματα. Όταν ο τελώνης δέχτηκε στο σπίτι του τον Ιησού δεν σκόρπισε καλά, όσα είχε αδίκως φορολογήσει; Εσύ, κόρη μου (γιατί είσαι ακόμα μέλος, αν και δύσχρηστο, και σε περιλαμβάνω στην εκκλησία με την ελπίδα της σωτηρίας σου, αλλά σωτηρία χωρίς μετάνοια είναι από τ’ αδύνατα), απόδωσε σωστά όσα έχεις αρπάξει ενώ δεν έπρεπε.

Αυτά της έλεγε, αλλά δεν την έπειθε. Είχε κλείσει την ακοή της σαν με μια ασπίδα και δεν άκουγε αυτόν που εφάρμοζε σ’ αυτήν θεραπεία φιλόθεη και σοφή. Κι επειδή έβλεπε ότι η αρρώστια της ήταν τελείως ανίατη, διώχνει από τον ιερό θάλαμο εκείνην που δεν είχε φόρεμα γάμου. Και τί επακολουθεί; Η Ιεζάβελ επιτίθεται πάλι κατά του προφήτη και ο κήρυκας της αλήθειας δε φεύγει καθόλου ούτε ρίχνεται στη φυλακή όπως ΄φωνή βοώντος΄, αλλά καταδικάζεται σε εξορία. Ώ φρόνημα άτοπο! Η γοητεία του φιδιού βιάζεται άλλη μια φορά να εξορίσει από την Εκκλησία τον άνθρωπο του Θεού και δεν αστόχησε στον πόθο του…

…

Αυτά είναι τα ψελλίσματά του σ’ εσένα, Πατέρα των Πατέρων. Είθε όμως να παρακολουθείς από ψηλά εμάς που έχουμε το όνομά σου και σαν δώρο σ’ εμάς να μας κάνεις φίλους του Πλάστη, που είναι ο Χριστός, η αιώνια χαρά, στον οποίο ανήκει η δόξα και η δύναμη τώρα και πάντοτε και στους ατελείωτους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Ψαλμ. 18,5. Ρωμ. 10, 18.

2. Α’ Κορ. 1, 24.

3. Φιλ. 2, 6.

4. Πράξ. 1, 1.

5. Δευτ. 8, 3. Ματθ. 4, 4.

6. Έξ. 5, 5.

7. Ψαλμ. 44, 3.

8. Ματθ. 7, 2.

9. Λουκά 6, 37.

10. Ματθ. 7, 6.

11. Ψαλμ. 67, 6.

12. Ψαλμ. 81, 3….

ΠΗΓΗ: http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=3010

Οὔτε ἱστορικᾶς περγαμηνᾶς θὰ ἐκπτύξω σήμερον πρὸ Ὑμῶν ἴνα ἀποδείξω τὴ ἀπὸ αἰώνων Ἑλληνικότητα τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, οὔτε δὲ καὶ τὸν χρόνον ὑμῶν θὰ κατατρίψω ἐν τῇ ἀπαριθμήσει τῶν δυσυπολογίστως μεγάλων ὑπηρεσιῶν, ἃς ἡ ἀριστοτόκος Μικρὰ Ἀσία παρέσχεν εἰς τὴν ἀνθρωπότητα σύμπασαν ἀπὸ καταβολῆς κόσμου.

Σύλλογος "Ἀνατολή", ἱδρυθεῖς τῷ 1891. Διάλεξις... γενομένη ἐν τῇ αἰθούση τοῦ Φιλολογικοῦ Συλλόγου "Παρνασσοῦ" τὴ 4η Μαρτίου 1921.

Συ­νε­χὲς σφυ­ρο­κό­πη­μα ὑ­φί­στα­ται ἡ Ἑλ­λά­δα τὰ τε­λευ­ταῖα τριά­ντα χρό­νια, ποὺ ἐ­κτο­ξεύ­ε­ται ἀ­πὸ τὸν ἐ­σμὸ τῶν δη­μο­σι­ευ­μά­των, τοῦ πλή­θους τῶν πε­ρι­ο­δι­κῶν ἐν­τύ­πων κα­θὼς καὶ ἀ­πὸ τὸν τύ­πο καὶ τὴν τη­λε­ό­ρα­ση, ποὺ ἀ­πο­σκο­ποῦν στὴν ἀλ­λοί­ω­ση, ὑ­πο­τί­μη­ση καὶ κα­τα­στρο­φὴ ὅ­λων τῶν γνω­ρι­σμά­των τῆς Ἑλ­λη­νι­κό­τη­τας, ὥ­στε νὰ πά­ψουν νὰ ἀ­πο­τε­λοῦν εἰ­δο­ποι­ὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά της τὰ ὁ­ποῖ­α ὑ­πεν­θυ­μί­ζουν δι­α­χρο­νι­κὰ ὅ­τι δι­α­κρί­νε­ται ὁ Ἑλ­λη­νι­σμὸς ἀ­πὸ ὅ­λα τὰ Ἔ­θνη τῆς γῆς καὶ ὅ­τι εἶ­ναι ἀ­νά­δελ­φος. 

Εἶ­ναι γε­γο­νὸς ὅ­τι πο­τὲ δὲν ἔ­μει­νε ἀ­λώ­βη­τος στὴ δι­α­χρο­νι­κή του ἱ­στο­ρί­α ὁ Ἑλ­λη­νι­σμός, ἀν­τί­θε­τα, τρο­φο­δο­τοῦ­σε, ἄ­θε­λά του, πάν­το­τε, τὴν ἀ­δη­φά­γο πο­λε­μι­κὴ ὅ­λων αὐ­τῶν, ποὺ ἐκ­σφεν­δό­νι­ζαν κα­ται­γι­σμὸ ἐ­πι­κρί­σε­ων καὶ λοι­δο­ρι­ῶν καὶ ἔ­φθα­ναν μέ­χρι τῆς ἰ­σο­πέ­δω­σης ὅ­λων τῶν Ἑλ­λη­νορ­θό­δο­ξων χα­ρα­κτη­ρι­στι­κῶν. Ἕ­να συ­νον­θύ­λευ­μα ἀ­πο­τε­λού­με­νο ἀ­πὸ χαλ­κευ­μέ­να ἀ­νό­μοι­α πράγ­μα­τα, πη­γὲς καὶ θε­ω­ρί­ες, ἦ­ταν πάν­το­τε τὸ ὁ­πλο­στά­σιο τῶν λο­γο­κό­πων ἐ­πι­κρι­τῶν παν­τὸς ἑλ­λη­νι­κοῦ ἀ­πὸ πρό­σω­πα μέ­χρι ἱ­στο­ρι­κὰ γε­γο­νό­τα καὶ ἀ­ξί­ες πο­λι­τι­στι­κὲς καὶ θρη­σκευ­τι­κές. Ἡ βαθ­μια­ία συσ­σώ­ρευ­ση τῶν ἔρ­γων αὐ­τῶν τῶν νο­ση­ρῶν σο­φι­στῶν, ποὺ ἐ­πὶ χρό­νια ἐ­πι­χει­ροῦν νὰ κα­τε­δα­φί­σουν ὅ,τι Ἑλ­λη­νι­κὸ καὶ Ὀρ­θό­δο­ξο, ἐ­κτο­ξεύ­ον­τας τὰ δη­λη­τη­ρι­ώ­δη βέ­λη τους, μᾶς προ­κα­λοῦν νὰ ἀ­να­ζη­τή­σου­με τὴν ταυ­τό­τη­τά τους, ὥ­στε νὰ ἀ­πο­κρυ­πτο­γρα­φή­σου­με τὰ κί­νη­τρα καὶ τὰ βα­θύ­τε­ρα αἴ­τια αὐ­τῆς τῆς δο­λε­ρῆς καὶ ἀ­σύ­στο­λης συμ­πε­ρι­φο­ρᾶς.

Ἀ­να­ζη­τών­τας λοι­πὸν πρῶ­τα τὰ αἴ­τια αὐ­τῆς τῆς συ­νε­χοῦς πο­λε­μι­κῆς κα­τὰ τῆς Ἑλ­λά­δας ἐν­το­πί­σα­με καὶ τοὺς πα­ρά­γον­τες ποὺ προ­κα­λοῦν αὐ­τὲς τὶς συμ­πε­ρι­φο­ρές. Οἱ κυ­ρι­ό­τε­ροι πα­ρά­γον­τες αὐ­τοῦ τοῦ λυσ­σα­λέ­ου μέ­νους,  ποὺ κω­δι­κο­ποι­οῦν­ται σὲ ἄρ­νη­ση ἢ ἐκ­μη­δέ­νι­ση τῆς ἑλ­λη­νι­κό­τη­τας, τῆς ταυ­τό­τη­τας, τῆς κα­τα­γω­γῆς, καί τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, εἶ­ναι ἡ ἀ­κα­τά­βλη­τη ἀν­το­χὴ τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ καὶ ἡ δύ­να­μή του νὰ με­ταρ­σι­ώ­νε­ται πά­νω ἀ­π᾿ αὐ­τὸ τὸν κό­σμο, ὅ­πως τοῦ ἔ­μα­θαν οἱ νη­πτι­κοὶ Πα­τέ­ρες τῆς νο­ε­ρᾶς προ­σευ­χῆς. Σ᾿ αὐ­τὴ τὴν ἐ­ξύ­ψω­ση δὲν μπο­ροῦν νὰ τὸν πα­ρα­κο­λου­θή­σουν οἱ πα­νοῦρ­γοι ἐ­πι­κρι­τές του. Αὐ­τοὶ εἶ­ναι «δι­α­φω­τι­στὲς» δὲν εἶ­ναι φω­τι­σμέ­νοι, εἶ­ναι ἐ­με­τι­κοὶ ἐγ­κω­μια­στὲς καὶ ἀ­νια­ρὰ φε­ρέ­φω­να τῆς λε­γό­με­νης «Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης», δη­λα­δὴ τοῦ γαλ­λι­κοῦ ἐμ­φύ­λιου τῶν ἀ­πει­ρά­ριθ­μων σφα­γῶν καὶ ἐγ­κλη­μά­των, μὲ τὸ ἐ­πι­νο­η­μέ­νο καὶ οὐ­δέ­πο­τε ἐ­φαρ­μο­σμέ­νο θε­ω­ρη­τι­κό τους τρί­πτυ­χο τῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας, ἰ­σό­τη­τας, ἀ­δελ­φό­τη­τας. Ἐ­νο­χλεῖ τοὺς δό­λιους «νε­ω­τε­ρι­στὲς» καὶ «προ­ο­δευ­τι­κούς», ὅ­πως αὐ­το­προσ­δι­ο­ρί­ζον­ται καὶ αὐ­το­α­να­κη­ρύσ­σον­ται σὲ «πνευ­μα­τι­κοὺς ἡ­γέ­τες», ποὺ πε­ρι­φρο­νοῦν κα­τά­φω­ρα τούς «ὀ­πι­σθο­δρο­μι­κούς», «πα­ρα­δο­σια­κούς», «συν­τη­ρη­τι­κοὺς» Ἕλ­λη­νες, ποὺ δὲν προ­σαρ­μό­ζον­ται στὶς ἰ­δε­ο­λη­ψί­ες τους. Για­τί γιὰ ἰ­δε­ο­λη­πτι­κοὺς πρό­κει­ται. Αὐ­τοὶ εἶ­ναι οἱ σκο­τα­δι­στὲς τοῦ «δι­α­φω­τι­σμοῦ», ποὺ  φυ­σι­κὰ δὲν ἔ­χουν οὔ­τε ὑ­πο­ψί­α τί ση­μαί­νει νὰ εἶ­σαι κλη­ρο­νό­μος τῆς Φι­λο­κα­λί­ας, τοῦ Εὐ­ερ­γε­τι­νοῦ, τοῦ ἡσυ­χα­σμοῦ, τῶν Νε­ο­μαρ­τύ­ρων καὶ τῶν Ἐ­θνο­μαρ­τύ­ρων ἡ­ρώ­ων τῆς Πα­λιγ­γε­νε­σί­ας. Τὸ σι­νά­φι αὐ­τῶν ποὺ κα­τα­φέ­ρον­ται κα­τὰ τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Ἔ­θνους εἶ­ναι ἕ­νας ἀ­νευ­λα­βὴς χο­ρός, μί­α συν­τε­χνί­α, ποὺ τὰ γε­μᾶτα ἰ­δε­ο­λο­γή­μα­τα συγ­γράμ­μα­τά τους προ­κα­λοῦν ἀ­πέ­χθεια καὶ ἀ­πο­στρο­φὴ πρῶ­τα στοὺς φοι­τη­τὲς καὶ ἀ­κο­λού­θως στοὺς ἀ­να­γνῶ­στες καὶ ἐ­ρευ­νη­τές, ποὺ δὲν τοὺς ἔ­χει κα­τα­κυ­ρι­εύ­σει ὁ πνευ­μα­τι­κὸς ζό­φος, ὅ­πως συμ­βαί­νει μὲ τὰ ἔρ­γα αὐ­τῶν τῶν σκο­τα­δι­στῶν, ἀ­φοῦ τὸ μό­νο μέ­λη­μά τους εἶ­ναι νὰ ἀ­πο­κρύ­πτουν τὴν ἱ­στο­ρι­κὴ ἀ­λή­θεια, ὅ­ταν δὲν ἐ­ξυ­πη­ρε­τῆ τὰ κα­τα­χθό­νια σχέ­δια τὰ δι­κά τους καὶ τῶν χο­ρη­γῶν ἐν­το­λέ­ων τους, για­τί οἱ πε­ρισ­σό­τε­ροι ἀ­π᾿ αὐ­τοὺς εἶ­ναι δυ­στυ­χεῖς ἐν­το­λο­δό­χοι.

Ἂς ἀ­να­ζη­τή­σου­με τώ­ρα τὴν προ­έ­λευ­ση καὶ τὶς πρά­ξεις τῶν κα­τ᾿ ἐ­ξα­κο­λού­θη­ση δο­λο­πλό­κων ποὺ ρο­κα­νί­ζουν τὸν Ἑλ­λη­νι­σμό. Εἶ­ναι ἐ­λά­χι­στοι καὶ αὐ­το­α­πο­κα­λοῦν­ται πα­νε­πι­στη­μια­κοὶ καὶ πνευ­μα­τι­κὴ ἡ­γε­σί­α καὶ ἐ­πί­σης λί­γοι, ἀλ­λὰ κα­τα­στρο­φι­κοὶ ἐ­ξί­σου τῆς λε­γό­με­νης πο­λι­τι­κῆς ἡ­γε­σί­ας καὶ ἀ­πὸ τοὺς τε­λευ­ταί­ους κυ­ρί­ως οἱ τοῦ Ὑ­πουρ­γεί­ου Παι­δεί­ας, Πο­λι­τι­σμοῦ καὶ Ἐ­ξω­τε­ρι­κῶν. Ὅ­λοι αὐ­τοὶ συμ­πε­ρι­φέ­ρον­ται, προ­κει­μέ­νου νὰ ἀ­πο­κρύ­ψουν τὰ σχέ­διά τους, ὅ­πως ὁ Ἀσ­σύ­ριος στρα­τη­γὸς τῆς Πα­λαι­ᾶς Δι­α­θή­κης, ὁ Ῥα­ψά­κης πού δὲν μι­λοῦ­σε στὴ γλῶσ­σα του, τὰ ἀσ­συ­ρια­κά, κα­τὰ τὴν εἰ­σβο­λή του στὴν Ἰ­ου­δαί­α, στοὺς πο­λι­ορ­κη­μέ­νους Ἱ­ε­ρο­σο­λυ­μί­τες, ἀλ­λὰ χρη­σι­μο­ποι­οῦ­σε τὴν Ἰ­ου­δα­ϊ­κὴ γλῶσ­σα, γιὰ νὰ τοὺς πα­ρα­σύ­ρη εὔ­κο­λα στὰ σχέ­διά του καὶ νὰ τοὺς ὑ­πο­δου­λώ­ση. Ἔ­τσι καὶ οἱ λί­γοι ἐν­το­λο­δό­χοι ἱ­στο­ρι­κοί, οἱ πο­λι­τι­κοὶ ἐ­πι­στή­μο­νες, οἱ φι­λό­σο­φοι σὲ ἀ­γα­στὴ συ­νερ­γα­σί­α μὲ ὅ­μοι­ούς τους πο­λι­τι­κούς, ἀ­πο­τε­λοῦν τούς Νέ­ους Ῥα­ψά­κη­δες, για­τί πα­ρι­στά­νουν τοὺς ὁ­μό­γλωσ­σους, ὡς δῆ­θεν ἀ­δελ­φοὶ ζη­λω­τὲς καὶ ἔμ­πει­ροι τῆς Ἱ­στο­ρί­ας καὶ ὡ­στό­σο εἶ­ναι ἐ­χθροί τοῦ γέ­νους τῶν Ἑλ­λή­νων καὶ τῆς Θρη­σκεί­ας τους.    

Κα­τα­λα­βαί­νου­με ὅ­τι δὲν εἶ­ναι Ἕλ­λη­νες, ἀλ­λὰ θνη­τό­ψυ­χοι, φθο­ρεῖς καὶ συ­κο­φάν­τες τοῦ Ἑλ­λη­νι­κοῦ Ἔ­θνους, τῆς ἱ­στο­ρί­ας του καὶ τῶν πα­ρα­δό­σε­ών του, καὶ φα­νε­ρὰ ψεύ­δον­ται καὶ ἐ­ξα­πα­τοῦν ὡς ἀ­σε­βεῖς καὶ ἄ­θε­οι καὶ γρά­φουν καὶ λα­λοῦν ἑλ­λη­νι­στί, ὡς Ἕλ­λη­νες Ὀρ­θό­δο­ξοι, οἱ φρε­νό­πλη­κτοι, μι­σά­δελ­φοι καὶ οἱ ἐ­πι­θε­τι­κὲς ἐ­πι­χει­ρή­σεις τους ἔ­χουν ὡς στό­χους τὰ ὀ­χυ­ρὰ ποὺ συν­θέ­τουν ὡς συ­στα­τι­κὰ στοι­χεῖ­α τὸν Ἑλ­λη­νι­σμὸ καὶ τὴν Ὀρ­θο­δο­ξί­α: Ἱ­στο­ρί­α, Ἰ­δε­ο­λο­γί­α, Γλῶσ­σα, Πί­στη, Πα­τρι­ω­τι­σμό, Ἐ­θνι­κὴ συ­νεί­δη­ση, Ἐ­θνι­κὴ ταυ­τό­τη­τα, Γε­ω­γρα­φι­κὸ χῶ­ρο, Πα­ρα­δό­σεις, συμ­πε­ρι­φο­ρές, ἱ­στο­ρι­κὲς μνῆ­μες, ἦ­θος, πάν­θε­ο ἡ­ρώ­ων, ψυ­χι­κὰ χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά. Ἡ ἐ­πι­δι­ω­κό­με­νη ἅ­λω­ση ἀ­πὸ τοὺς νέ­ους Ῥα­ψά­κη­δες πρέ­πει νὰ συμ­πε­ρι­λά­βη ὅ­λα τὰ κά­στρα τῶν πο­λι­ορ­κού­με­νων. Σή­με­ρα ἀ­πο­σκο­ποῦν καὶ στὴν ἐξ ἐφό­δου ἅ­λω­ση ἢ στὸν ἐ­ξα­ναγ­κα­σμὸ σὲ πα­ρά­δο­ση καὶ τὴν ἀ­πο­στέ­ρη­ση τῶν μέ­σων ἐ­φο­δια­σμοῦ. Προ­δί­δουν αὐ­τοὶ ποὺ τοὺς πι­στεύ­α­με γιὰ φύ­λα­κες καὶ αὐ­τοὶ ἀν­τὶ γιὰ φύ­λα­κες βε­βή­λω­σαν τὸ χῶ­ρο καὶ τὰ Ἱ­ε­ρὰ καὶ τὰ Ὅσι­α καὶ πο­λε­μοῦν ἀ­πὸ μέ­σα. Εἶ­ναι οἱ ἐ­σω­τε­ρι­κοὶ πο­λέ­μιοι. Ὅ­ταν τὸ 1979 ὑ­πο­γρά­φτη­κε ἡ συμ­φω­νί­α ἔν­τα­ξής μας στὴν Εὐ­ρω­πα­ϊ­κὴ Οἰ­κο­νο­μι­κὴ Κοι­νό­τη­τα τὸ Ὑ­πουρ­γεῖ­ο Παι­δεί­ας ἑ­όρ­τα­σε τὸ γε­γο­νός, ὡς ἔ­τος τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Πα­ρά­δο­σης!!

Ἀ­δι­α­φό­ρη­σε γιὰ τὴν πα­ρα­κα­τα­θή­κη:

Ὁ θε­με­λι­ώ­δης ρυθ­μὸς ἂς στυ­λω­θεῖ στὸ κέν­τρο τῆς ἐ­θνι­κό­τη­τας καὶ ἂς ὑ­ψώ­νε­ται κά­θε­τα.

Ἀλ­λὰ στὰ νο­μο­θε­τι­κὰ δι­α­τάγ­μα­τα καὶ στὰ ἐκ­παι­δευ­τι­κὰ προ­γράμ­μα­τα μι­λοῦν σὰν ξέ­νοι «φι­λέλ­λη­νες», ὅ­πως εὔ­στο­χα πα­ρα­τή­ρη­σε ὁ κα­θη­γη­τὴς Θε­ό­δω­ρος Πα­πα­κων­σταν­τί­νου.

Ἡ πνευ­μα­τι­κὴ ἡ­γε­σί­α δί­νει, ὡς πρό­τυ­πα στοὺς ἐκ­παι­δευ­ό­με­νους ὅ­λων τῶν βαθ­μί­δων, τοὺς ἄ­θε­ους δο­λο­φό­νους τοῦ Γαλ­λι­κοῦ Ἐμ­φύ­λιου, ὄ­χι τοὺς ἀ­γω­νι­στὲς τοῦ ᾿21, καὶ ἡ πο­λι­τι­κὴ ἡ­γε­σί­α τὸ 2000 ἀλ­λοι­ώ­νει τὴν Ἐ­θνι­κὴ ταυ­τό­τη­τα στὸ κυ­ρι­ό­τε­ρο συ­στα­τι­κό της, τὴν Ὀρ­θο­δο­ξί­α καὶ ἐ­πι­βάλ­λει τὴν «πο­λυ­πο­λι­τι­σμι­κό­τη­τα» κα­ταρ­γών­τας μὲ Ὑ­πουρ­γι­κὴ ἐγ­κύ­κλιο τὴν ἀ­να­γρα­φὴ τοῦ Θρη­σκεύ­μα­τος (καὶ τῆς ὑ­πο­κο­ό­τη­τας) στὶς ταυ­τό­τη­τες. Οἱ «ἐκ­συγ­χρο­νι­στὲς» πο­λι­τι­κοὶ τὸ ἔ­πρα­ξαν, ἀλ­λὰ ὄ­χι χω­ρὶς ἀν­τι­δρά­σεις ἀ­πὸ ἄλ­λους σώ­φρο­νες πο­λι­τι­κούς, ποὺ ὑ­πο­γράμ­μι­σαν ὅ­τι «ἐ­νι­σχύ­ον­ται οἱ ὑ­πο­ψί­ες γιὰ  ὓ π ο π τ ε ς   ἐ ξ α ρ τ ή σ ε ι ς» καὶ ὅ­τι «ἀ­φή­νουν τούς μα­σσό­νους νὰ ὑ­πο­γρά­φουν ἐ­λεύ­θε­ρα μὲ τὰ δι­α­κρι­τι­κά τους». 

Ὁ πρώ­ην Πρω­θυ­πουρ­γὸς Γ. Πα­παν­δρέ­ου σὲ δη­μό­σια ὁ­μι­λί­α του, ὡς ἀρ­χη­γὸς τοῦ ΠΑΣΟΚ, εἶ­χε πεῖ ὅ­τι πρέ­πει νὰ ἐ­πι­νο­ή­σου­με ἕ­να «νέ­ο πα­τρι­ω­τι­σμό» καὶ οἱ πα­νε­πι­στη­μια­κοὶ συ­νερ­γά­τες τῶν πο­λι­τι­κῶν καὶ ἀ­π᾿ αὐ­τοὺς ἐ­πι­χο­ρη­γού­με­νοι –καὶ ὄ­χι μό­νο ἀ­π᾿ αὐ­τοὺς– στὸ Πα­νε­πι­στή­μιο Ἀ­θη­νῶν κα­λοῦν ἕ­ναν Βρε­ττα­νὸ τοῦ δι­α­βό­η­του (γιὰ τοὺς Ἕλ­λη­νες ἀ­πο­φοί­τους του καὶ τὰ ἀ­πί­στευ­τα ἀν­θελ­λη­νι­κὰ ἰ­δε­ο­λο­γή­μα­τά τους) London School of Economics, γιὰ νὰ μᾶς δι­δά­ξη, οὐ­σι­α­στι­κὰ νὰ ἐ­πι­χει­ρή­ση νὰ σβή­ση τὶς ἐ­θνι­κὲς ταυ­τό­τη­τες ἀ­πὸ τὴν ἐκ­παι­δευ­τι­κὴ πρα­κτι­κή, κά­νον­τας λό­γο γιὰ ἄ­χρη­στες ἀ­να­δρο­μι­κές ταυ­τό­τη­τες, ποὺ εἶ­ναι ὅ­πως τὶς προσ­δι­ό­ρι­σε: ἐ­θνι­κές, θρη­σκευ­τι­κές, πο­λι­τι­σμι­κὲς μὲ με­γα­λο­πρε­πεῖς ἀ­φη­γή­σεις τοῦ πα­ρελ­θόν­τος. Καὶ ἐ­πει­δὴ αὐ­τές, κα­τὰ τὴ θε­ω­ρί­α του, στα­θε­ρο­ποι­οῦν τὸ πα­ρελ­θὸν μέ­σα στὸ μέλ­λον ὑ­πάρ­χει μί­α πα­θο­λο­γί­α στὰ ἐκ­παι­δευ­τι­κὰ ἱ­δρύ­μα­τα. Σή­με­ρα, γρά­φει, ὅ­τι ὁ παι­δα­γω­γι­κὸς λό­γος κα­θο­δη­γεῖ­ται ἀ­πὸ τὴν ἀ­γο­ρά. Τὴν ἀ­πό­δο­ση στὰ Ἑλ­λη­νι­κὰ ἔ­κα­νε ὁ Ἰ ω σ ή φ  Σ ο λ ο μ ώ ν. (Ἐπί­ση­μοι λό­γοι, τ. 31, μέ­ρος Γ΄, Ἀ­θή­να 2002, σ.σ. 2143-2195). Οἱ κυ­ρί­ες τοῦ τμή­μα­τος Νη­πι­α­γω­γῶν ποὺ κά­λε­σαν τὸν Βρε­ττα­νὸ καὶ τὸν ἐγ­κω­μί­α­σαν εἶ­ναι οἱ ἴ­δι­ες ποὺ ἀ­να­ρω­τι­οῦν­ται «Τί εἶ­ναι ἡ πα­τρί­δα μας» καὶ εἶ­ναι αὐ­τὲς ποὺ καυ­τη­ριά­ζουν τὸν «ἐ­θνο­κεν­τρι­σμό», κ.λ.π.

Ἀ­πὸ τοὺς ἰ­σχυ­ροὺς πο­λέ­μιους τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ εἶ­ναι οἱ ἐ­πι­δι­δό­με­νοι σὲ ἀ­νί­ε­ρες συγ­κρί­σεις με­τα­ξὺ Γαλ­λι­κῆς καὶ Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης. Αὐ­τοὶ θέ­λουν νὰ ἀ­γνο­οῦν ὅ­τι τὰ Γαλ­λι­κὰ ἱ­στο­ρι­κὰ φαι­νό­με­να ποὺ ἀ­να­φέ­ρουν δὲν ἔ­χουν καμ­μί­α σχέ­ση μὲ τὴν ἱ­στο­ρί­α τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς πα­ρά­δο­σης καὶ μά­λι­στα τὴς Ἱ ε ρ ῆ ς  Π α ρ ά δ ο σ η ς. Κα­τα­βάλ­λε­ται ἐ­δῶ καὶ χρό­νια ἐ­πί­μο­νη προ­σπά­θεια μὲ σω­ρεί­α συγ­γραμ­μά­των, ἀ­πὸ τοὺς δι­κο­λά­βους τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης, γιὰ νὰ μᾶς πεί­σουν ὅ­τι τὸ θαῦ­μα ποὺ λέ­γε­ται ᾿21 καὶ ἔ­χει παγ­κό­σμι­ες δι­α­στά­σεις εἶ­ναι ἕ­να ἀ­σή­μαν­το συμ­φε­ρον­το­λο­γι­κὸ γε­γο­νὸς ἀν­θρώ­πων ποὺ ἀν­τι­γρά­φα­νε τὴν «με­γα­λει­ώ­δη» Ἐ­πα­νά­στα­ση τῶν Γάλ­λων. Ὅ­λα αὐ­τὰ βέ­βαι­α ἀ­τεκ­μη­ρί­ω­τα μὲ φετ­φά­δες ποὺ ἐκ­δί­δουν οἱ ἴ­διοι οἱ συγ­γρα­φεῖς αὐ­θαί­ρε­τα καὶ ἀ­νε­ξέ­λεγ­κτα. Ὡ­στό­σο ὑ­πάρ­χουν ἀ­παν­τή­σεις τὶς ὁ­ποῖ­ες ἐ­πι­με­λῶς ἀ­πο­κρύ­πτουν ἐ­πὶ χρό­νια καὶ προ­έρ­χον­ται ὄ­χι ἀ­πὸ Ἕλ­λη­νες, ἀλ­λὰ ἀ­πὸ ὁ­μό­φρο­νες καὶ ὁ­μο­γά­λα­κτους. Πα­ρά­δειγ­μα ἀ­κό­μη καὶ ὁ γνω­στὸς ἀ­πὸ πολ­λὲς «εὐ­ερ­γε­σί­ες» του γιὰ τὸν Ἑλ­λη­νι­σμό, ὁ πο­λὺς Χέν­ρυ Κίσ­σιγ­κερ τοὺς δι­α­ψεύ­δει, γρά­φον­τας γιὰ τὴν Ἑλ­λη­νι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση ὅ­τι:

«Ἡ Ἑλ­λη­νι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση δὲν ἦ­ταν Ἐ­πα­νά­στα­ση τῆς με­σαί­ας τά­ξης μὲ σκο­πὸ τὴν ἀ­πό­κτη­ση πο­λι­τι­κῆς ἐ­λευ­θε­ρί­ας, ἀλ­λὰ κί­νη­μα ἐ­θνι­κὸ σὲ βά­ση θρη­σκευ­τι­κὴ ἐ­νάν­τια σὲ δύ­να­μη μὲ τὴν ὁ­ποί­α ὁ τό­τε πρέ­σβης τῆς Ρω­σσί­ας στὴν Κων­σταν­τι­νού­πο­λη εἶ­χε συ­ζη­τή­σεις καὶ δι­α­πραγ­μα­τεύ­σεις γιὰ συ­νε­χεῖς κυ­νι­κὲς πα­ρα­βιά­σεις τῶν Ὀ­θω­μα­νῶν σὲ βά­ρος τῶν Ἑλ­λή­νων», ἐ­νῶ στὴ συ­νέ­χεια πα­ρέ­χει μί­α ἀ­πο­κα­λυ­πτι­κὴ ἀ­ξι­ο­λό­γη­ση τῆς Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης γρά­φον­τας ὅ­τι: «Ἡ νί­κη τῶν Ἑλ­λή­νων στὸ Μο­ριὰ ἔ­κα­νε τὸ Ἀ­να­το­λι­κὸ Ζή­τη­μα κεν­τρι­κό τῆς Εὐ­ρω­πα­ϊ­κῆς δι­πλω­μα­τί­ας, δη­λα­δὴ ἔ­δω­σε ὅ­πως καὶ ἦ­ταν τὴν παγ­κό­σμια ση­μα­σί­α τοῦ 1821» (Βλ. Χ. Κίσ­σιγ­κερ, Ἕ­νας ἀ­πο­κα­τε­στη­μέ­νος κό­σμος, ὁ Μέτ­τερ­νιχ, ὁ Κάσ­λρη καὶ τὰ προ­βλή­μα­τα τῆς Εἰ­ρή­νης, 1812-1822, Πρό­λο­γος – με­τά­φρα­ση – σχό­λια – ἐ­πι­μέ­λεια Δη­μή­τρης Μι­χα­λό­που­λος, ἔκδ. Πα­πα­ζή­σης, Ἀ­θή­να 2003, σελ. 504 & 507-508.

Καὶ ὁ ἴ­διος γιὰ τὴ Γαλ­λι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση γρά­φει τὸ πραγ­μα­τι­κὸ γε­γο­νός, ὅ­τι αὐ­τὴ εἶ­χε ξε­πε­ρα­στεῖ [πο­λὺ σύν­το­μα] ἀ­πὸ τὴν  Αὐτο­κρα­το­ρί­α τοῦ Να­πο­λέ­ον­τα μὲ τὸν ὁ­ποῖ­ο, ἄλ­λω­στε, εἶ­χε ταυ­τι­στεῖ (441). Ἀ­κό­μη δί­νει καὶ δείγ­μα­τα «ἠ­θι­κῆς» καὶ «ἀ­κλό­νη­της ἰ­δε­ο­λο­γί­ας!» τῶν ἀν­θρώ­πων τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης: π.χ. ὁ Ταλ­λε­ϋ­ράν­δος πρῶ­τα ἔ­γι­νε ἐ­πί­σκο­πος μό­νο καὶ μό­νο γιὰ νὰ ἀ­παρ­νη­θῆ τὴν Ἐκ­κλη­σί­α κα­τὰ τὴν Ἐ­πα­νά­στα­ση, με­τὰ ἔ­γι­νε Ὑ­πουρ­γὸς Ἐ­ξω­τε­ρι­κῶν τοῦ Να­πο­λέ­ον­τα καὶ με­τὰ ἔ­στη­νε συ­νω­μο­σί­α γιὰ τὴν πα­λι­νόρ­θω­ση τῶν Βουρ­βώ­νων (250, 253, 254). Γιὰ τὸν Μέτ­τερ­νιχ: Αὐ­τὸ ποὺ λέ­γε­ται «βρε­ττα­νι­κὴ σχο­λὴ» στά­θη­κε ἡ αἰ­τί­α τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης (362).

Ἄλ­λοι, δι­α­πρε­πεῖς ἱ­στο­ρι­κοί, ἐ­πί­σης ὁ­μο­γά­λα­κτοι καὶ ὁ­μό­δο­ξοι τοῦ δό­λιου συγ­κρο­τή­μα­τος τῶν Ἑλ­λή­νων πλα­στο­γρά­φων τοῦ ᾿21, ἀν­τι­θέ­τως ὅ­μως πρὸς αὐ­τούς, το­νί­ζουν κα­θα­ρὰ ποι­ὸς ἦ­ταν ὁ χα­ρα­κτή­ρας τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης καὶ δί­νουν ἔ­τσι καὶ σὲ μᾶς τὰ ἀ­δι­ά­σει­στα τεκ­μή­ρια νὰ τοὺς ἀ­πο­δεί­ξου­με χαλ­κευ­τὲς τῆς ἀ­λή­θειας, ἀ­φοῦ οὔ­τε αὐ­τοὺς ὑ­πο­λο­γί­ζουν ἢ τοὺς ἀ­να­φέ­ρουν ἀ­πα­ξι­ω­τι­κὰ ὡς «συν­τη­ρη­τι­κούς». Ὡ­στό­σο αὐ­τοὶ οἱ «συν­τη­ρη­τι­κοὶ» ἀ­πο­κα­λύ­πτουν στὰ ἴ­δια χρό­νια ποὺ συν­τε­λεῖ­ται ἡ Γαλ­λι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση ὅ­σα ἀ­πέ­κρυ­πταν οἱ λε­γό­με­νοι «ἐ­πα­να­στά­τες» καὶ ὅ­σα ἀ­πέ­κρυ­πταν ἀ­πὸ τό­τε ὅ­λοι οἱ ἱ­στο­ρι­κοί τῆς Εὐ­ρώ­πης καὶ κυ­ρί­ως οἱ ἐ­θε­λό­δου­λοι Ἕλ­λη­νες, προ­σπα­θών­τας νὰ ὑ­πο­τι­μή­σουν ἢ καὶ νὰ γε­λοι­ο­ποι­ή­σουν τὸ ᾿21. Ἂς πά­ρου­με μί­α γεύ­ση ἀ­π᾿ ὅ­σα κα­ταγ­γέλ­λει ὁ Ζο­ζὲφ ντὲ Μέ­στρ, («Κα­τὰ τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σε­ως», μετ­φρ. Τ. Ἀ­θα­να­σό­που­λος, ἐκδ. Κα­στα­νι­ώ­της, Ἀθ. 1999).

«Ἡ ἐλευ­θε­ρί­α καί ἡ ἰσό­τη­τα σᾶς πα­ρου­σι­ά­στη­καν με­ταμ­φι­ε­σμέ­νες σὲ θε­ές, ἀλ­λά, πο­λὺ σύν­το­μα, πε­τών­τας τὰ πλα­νε­ρά τους ροῦ­χα καὶ ξε­δι­πλώ­νον­τας τὰ πέν­θι­μα φτε­ρά τους, πέ­τα­ξαν πά­νω ἀ­πὸ τὴ δό­λια γῆ μας, δεί­χνον­τας τὰ μα­τω­μέ­να κου­ρέ­λια καὶ τὰ φί­δια τῶν μαι­νά­δων» (σελ. 11).

«Ἕ­να πλῆ­θος σκο­τει­νῶν ἀν­θρώ­πων ποὺ μό­νο ἡ οἰ­κο­γέ­νεια τοὺς ἤ­ξε­ρε πὼς τοὺς λέ­νε. Κα­θάρ­μα­τα πρώ­της τά­ξε­ως βα­θιὰ ἀ­νή­θι­κοι καὶ με­γα­λό­σχη­μοι προ­δό­τες. Ἰ­δοὺ οἱ ἐκ­πρό­σω­ποι, οἱ νο­μο­θέ­τες, ἀ­να­γεν­νη­τὲς τῆς Γαλ­λί­ας. Ὁ λα­ὸς ξε­γε­λά­στη­κε πλή­ρως» (σ. 139).

«Εἴ­δα­με τὴ Γαλ­λί­α νὰ ἀ­τι­μά­ζε­ται ἀ­πὸ χι­λιά­δες ἐγ­κλή­μα­τα, ὁ­λό­κλη­ρο τὸ ἔ­δα­φος αὐ­τοῦ τοῦ ὄ­μορ­φου βα­σι­λεί­ου γε­μᾶτο ἰ­κρι­ώ­μα­τα καὶ αὐ­τὴ τὴ δυ­στυ­χι­σμέ­νη γῆ πο­τι­σμέ­νη ἀ­πὸ τὸ αἷ­μα τῶν παι­δι­ῶν τους ποὺ σφά­χτη­καν μὲ τὸν νό­μο. Πο­τὲ ἀ­κό­μα καὶ ὁ πιὸ αἱ­μο­στα­γὴς τύ­ραν­νος, δὲν ἔ­παι­ξε μὲ τό­ση θρα­σύ­τη­τα, μὲ ζω­ὲς ἀν­θρώ­πων καὶ πο­τὲ κά­ποι­ος πα­θη­τι­κὸς λα­ὸς δὲν ὁ­δη­γή­θη­κε στὸ σφα­γεῖ­ο τό­σο ἀ­δι­α­μαρ­τύ­ρη­τα» (σ. 180).

«Δὲν ὑ­πάρ­χει που­θε­νὰ ἡ θε­ϊ­κὴ σφρα­γί­δα στὸ Γαλ­λι­κὸ Σύν­ταγ­μα» (σ. 270).        

«Αὐ­τὸς ποὺ κερ­δί­ζει τὶς μά­χες εἶ­ναι πάν­τα ὁ Ρο­βε­σπι­έ­ρος καὶ ὁ σι­δε­ρέ­νιος δε­σπο­τι­σμός του, ποὺ ὁ­δη­γεῖ τοὺς Γάλ­λους στὴ σφα­γὴ καὶ τὴ νί­κη σκορ­πών­τας χρυ­σά­φι καὶ αἷ­μα» (σ. 285).

«Ὅ­λες οἱ φα­τρί­ες τῆς Γαλ­λι­κῆς Ἐ­πα­νά­στα­σης θέ­λη­σαν τὸν ἐ­ξευ­τε­λι­σμὸ καὶ τὴν κα­τα­στρο­φὴ μά­λι­στα τοῦ οἰ­κου­με­νι­κοῦ Χρι­στι­α­νι­σμοῦ […] ἐξ οὐ καὶ ἕ­πε­ται ὅ­τι ὅ­λες οἱ προ­σπά­θει­ές τους θὰ κα­τα­λή­ξουν μό­νο στὴν ἐ­ξύ­ψω­ση τοῦ Χρι­στι­α­νι­σμοῦ» (σ. 336).             

«Δι­α­χώ­ρι­σαν τοὺς Γάλ­λους ἀ­πὸ τὸ Θε­ό, τὴν ἀ­στή­ρευ­τη πη­γὴ κά­θε ὕ­παρ­ξης» (σ. 347).

«Ἀ­τί­μα­σαν τὸν αἰ­ῶνα μας καὶ κα­τέ­στρε­ψαν τὴ Γαλ­λί­α (σ. 346). Γιὰ νὰ πραγ­μα­το­ποι­η­θεῖ ἡ Γαλ­λι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση, χρει­ά­στη­κε νὰ ἀ­να­τρα­πεῖ ἡ θρη­σκεί­α, νὰ προ­σβλη­θεῖ ἡ ἠ­θι­κή, νὰ δι­α­πρα­χθοῦν ὅ­λα τὰ ἐγ­κλή­μα­τα. Γι᾿ αὐ­τὸ τὸ σα­τα­νι­κὸ ἔρ­γο χρει­ά­στη­κε νὰ χρη­σι­μο­ποι­η­θοῦν τό­σοι δι­ε­φθαρ­μέ­νοι, ὅ­σοι πο­τὲ πρὶν» (σ. 343).

«Ὁ γά­μος εἶ­ναι πιὰ νό­μι­μη ἐκ­πόρ­νευ­ση» (σ. 349).

Καὶ μί­α ση­μαν­τι­κό­τα­τη πα­ρα­τή­ρη­ση γιὰ τὶς αἱ­ρέ­σεις ἀ­πὸ τὸν ἴ­διο. Εἶ­ναι γνω­στὸ ὅ­τι στὴν Ἑλ­λά­δα σή­με­ρα πρω­τα­γω­νι­στοῦν αἱρέ­σεις καί Στο­ές μὲ σκο­πὸ νὰ τὴν κα­τα­πνί­ξουν. Ἂς ση­μει­ώ­σω ἐ­δῶ ὅ­τι δὲν εἶ­ναι οἱ Ἑ­βραῖ­οι γε­νι­κά, ὅ­πως ὑ­πάρ­χει κοι­νὴ ἀν­τί­λη­ψη, αὐ­τοὶ ποὺ μᾶς πο­λε­μοῦν, για­τί, οἱ ἀ­πό­ψεις ποὺ πα­ρέ­θε­σα ἀ­πὸ Ἑ­βραί­ους προ­έρ­χον­ται. Θὰ πρέ­πει νὰ γί­νει δι­ά­κρι­ση ἀ­νά­με­σα σὲ Ἑ­βραί­ους, κυ­ρί­ως Ἕλ­λη­νες καὶ Σι­ω­νι­στές. Ὑ­πάρ­χει τε­ρά­στια δι­α­φο­ρά, ὅ­πως ἔ­χουν ἀ­πο­κα­λύ­ψει ἐ­πί­σης Ἑ­βραῖ­οι δι­α­κε­κρι­μέ­νοι παγ­κο­σμί­ως ἐ­πι­στή­μο­νες, ὅ­πως ὁ φι­λό­σο­φος Ρο­ζὲ Γκα­ρον­τί, ὁ ὁ­ποῖ­ος εἶ­πε ὅ­τι: «Ὁ σι­ω­νι­σμὸς εἶ­ναι εἰ­δω­λο­λα­τρί­α» (Βῆμα, 24.11.1996) καὶ ὁ Ἀ­κα­δη­μα­ϊ­κός τῆς Ὀρ­γα­νι­κῆς Χη­μεί­ας Ἰσ­ρα­ὴλ Σα­χάκ (Ἑ­βρα­ϊ­κὴ Ἱ­στο­ρί­α, Ἑ­βρα­ϊ­κὴ θρη­σκεί­α, β. ἔκδ., «Ἐ­ναλ­λα­κτι­κὲς ἐκ­δό­σεις», Ἀθ. 2009) γιὰ τὸν ὁ­ποῖ­ο ἔ­γρα­ψαν ὁ­μό­φυ­λοί του ὅ­τι εἶ­ναι ὁ τε­λευ­ταῖ­ος τῶν με­γά­λων προ­φη­τῶν, καὶ ὁ ὁ­ποῖ­ος ἀ­να­φέ­ρε­ται μὲ παρ­ρη­σί­α σὲ ὅ­ρο ποὺ χρη­σι­μο­ποί­η­σε ἀ­πὸ τοὺς πρώ­τους, τὸ «Ἰ­ου­δαιο-να­ζι­σμὸς» καὶ κα­ταγ­γέλ­λει τὶς βι­αι­ό­τη­τες τοῦ σι­ω­νι­σμοῦ καὶ τοῦ Ταλ­μου­δι­κοῦ ἑ­βρα­ϊ­κοῦ σω­βι­νι­σμοῦ, ὅ­που μᾶς ἀ­πο­κα­λύ­πτει ὅ­τι καὶ ἡ Κύ­προς πε­ρι­λαμ­βα­νό­ταν στοὺς χάρ­τες τῆς «ἑ­βρα­ϊ­κῆς πο­λι­τεί­ας» ἀ­πὸ τὸν και­ρὸ τοῦ Ἰ­ω­σὴφ Νά­ζη (σ. 160). Προ­σθέ­τει ἐ­πί­σης τὴν τυ­ραν­νί­α ποὺ ἀ­σκοῦ­σαν οἱ ῥα­βί­νοι ἐ­νάν­τια στοὺς ἄλ­λους ἑ­βραί­ους (σ. 162) καὶ τὴν πιὸ ἀ­δι­άν­τρο­πη ἐκ­με­τάλ­λευ­ση τῶν φτω­χῶν Ἑ­βραί­ων ἀ­πὸ τοὺς πλού­σιους Ἑ­βραί­ους, ποὺ εἶ­χαν συμ­μα­χή­σει μὲ τοὺς ῥα­βί­νους (σ. 171).

Γιὰ νὰ ἐ­πα­νέλ­θω, λοι­πόν, με­τὰ ἀ­π᾿ αὐ­τὴ τὴν ἀ­ναγ­καί­α, κα­τὰ τὴ γνώ­μη μου, πα­ρέν­θε­ση, ἔ­γρα­ψε ὁ Ζο­ζὲφ ντὲ Μέστρ γιὰ τὶς αἱ­ρέ­σεις:

«Ὅ­ταν μί­α αἵ­ρε­ση θέ­λει νὰ εἰσ­δύ­σει σὲ μί­α χώ­ρα, δὲν στα­μα­τᾶ τα­πει­νὰ στὰ σύ­νο­ρα καὶ δὲν ρω­τά­ει ἀ­πὸ ἐ­κεῖ ἂν θέ­λουν νὰ τὴ δε­χθοῦν. Γλι­στρᾶ σι­ω­πη­λὰ σὰ φί­δι, σπέρ­νει τὰ δόγ­μα­τά της στὴ σκιὰ κρυ­φὰ καὶ αἴφ­νης ἀ­να­ση­κώ­νε­ται ἀ­πό­το­μα» (σ. 449).

Ἔ­κα­να ἐ­κτε­νῆ ἀ­να­φο­ρὰ στὴ Γαλ­λι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση γιὰ νὰ δεί­ξω πό­σο ἀ­σύ­στο­λοι πλα­στο­γρά­φοι εἶ­ναι αὐ­τοὶ ποὺ συσ­σω­ρεύ­ουν συ­στη­μα­τι­κὰ τὰ προ­πα­γαν­δι­στι­κὰ βι­βλί­α τους, γιὰ νὰ τὴ συγ­κρί­νουν μὲ τὴν ἀ­νε­πα­νά­λη­πτη Ἑλ­λη­νι­κὴ ποὺ τὸ ὄ­νο­μα τοῦ Χρι­στοῦ καὶ τῆς Πί­στης ἦ­ταν, ἀ­κό­μη καὶ πρὶν ἀ­πὸ τὴν ἐ­θνι­κὴ Ἐ­λευ­θε­ρί­α, ὡς αἴ­τη­μα ἀρ­χη­γῶν καὶ λα­οῦ. Στε­ροῦν­ται ντρο­πῆς οἱ συγ­κρί­νον­τες τὴν Ἑλ­λη­νι­κὴ Ἐ­πα­νά­στα­ση μὲ τὴ Γαλ­λι­κὴ Ἀν­ταρ­σί­α τῶν Ἰ­α­κω­βί­νων καὶ τῶν Μα­σσό­νων ἰλ­λου­μι­νά­των. Ἄλ­λω­στε ὁ λό­γος ποὺ δο­λο­φό­νη­σαν τὸν πραγ­μα­τι­κὸ Ἕλ­λη­να Κα­πο­δί­στρια εἶ­ναι καὶ ἡ πο­λε­μι­κὴ ἐ­ναν­τί­ον τους σὲ τε­λευ­ταῖα ἐγ­κύ­κλιό του.

Πό­τε ἀ­σύ­στο­λοι κό­λα­κες τῆς Γαλ­λι­κῆς ἀν­ταρ­σί­ας οἱ Ἕλ­λη­νες Ἐ­πα­να­στά­τες κα­ρα­τόμησαν χι­λιά­δες «ἐ­χθρούς τοῦ λα­οῦ!!;». Πό­τε, ἀν­θέλ­λη­νες φι­λό­σο­φοι καὶ πο­λι­τι­κοὶ ἐ­πι­στή­μο­νες, οἱ Ἕλ­λη­νες ἐ­πα­να­στά­τες κα­ρα­τό­μη­σαν συν­τρό­φους τους, ὅ­πως ὁ Δαν­τὼν γιὰ ἀ­πό­κλι­ση πρὸς τὰ δε­ξιά; Πό­τε ἔ­γι­ναν οἱ Ἀρ­χι­στρά­τη­γοι τοῦ Ἀ­γῶ­να «με­γά­λοι ἱ­ε­ρεῖς» προ­σω­πι­κῆς θρη­σκεί­ας, ὅ­πως ὁ Ρο­βε­σπι­έ­ρος; Ὑ­πάρ­χει στοὺς Ἕλ­λη­νες ἀμ­φι­σβή­τη­ση ἐ­θνι­κῆς συ­νεί­δη­σης καὶ ἀ­νυ­παρ­ξί­α πα­τρί­δας; Γι᾿ αὐ­τὸ μᾶς βομ­βαρ­δί­ζε­τε συ­νε­χῶς μὲ τὰ ὕ­πο­πτα καὶ δό­λια «δι­ε­θνῆ σας Συ­νέ­δρια» ἐ­δῶ καὶ ἀλ­λοῦ (ὅ­πως στὴν Ἀ­κα­δη­μί­α Ἐ­πι­στη­μῶν τοῦ Βε­ρο­λί­νου, ποὺ ἡ γρά­φου­σα με­τεῖ­χε) γιὰ τὴ «Δι­α­σπο­ρά», προ­σπα­θών­τας νὰ καρ­φώ­σε­τε στὴν ψυ­χὴ τῶν Ἑλ­λή­νων ὅ­τι οἱ Ἕλ­λη­νες ἦ­ταν πάν­τα σὲ δι­α­σπο­ρὰ καὶ ὅ­τι, ὅ­πως οἱ Ἑ­βραῖ­οι, δὲν εἶ­χαν πο­τὲ Πα­τρί­δα!! Οἱ Ἕλ­λη­νες ζοῦ­σαν πάν­τα στὴν πα­τρί­δα τους κά­τω ἀ­πὸ ὁ­ποι­α­δή­πο­τε κα­το­χὴ καὶ ὁ πα­τρι­ω­τι­σμὸς τῶν Ἑλ­λή­νων εἶ­ναι πα­ροι­μι­ώ­δης. Οἱ Ἕλ­λη­νες, δὲν εἶ­ναι «πο­λί­τες τοῦ κό­σμου», ὅ­πως θέ­λε­τε νὰ τοὺς κα­ταν­τή­σε­τε μὲ τὰ σχέ­διά σας γιὰ τὴν Παγ­κό­σμια Νέ­α Τά­ξη. Μὲ τὶς δῆ­θεν ἱ­στο­ρι­κές σας προ­σεγ­γί­σεις, ἀ­φελ­λη­νί­ζε­ται τὸν Ἑλ­λη­νι­σμὸ χλευ­ά­ζον­τες δια­ρκῶς τὴν Ἑλ­λη­νι­κό­τη­τά του. Για­τί δὲν κα­τα­πι­ά­νε­στε μὲ ἄλ­λες ἐ­θνι­κὲς ταυ­τό­τη­τες, ὅ­πως τῆς Ἑβρα­ϊ­κό­τη­τας, Γαλ­λό­τη­τας κ.ἄ.; Για­τί τέ­τοι­α ἀ­πο­κλει­στι­κό­τη­τα γιὰ τὴν «πλα­στὴ» ὅ­πως ἰ­σχυ­ρί­ζε­στε Ἑλ­λη­νι­κὴ ταυ­τό­τη­τα; Ἐ­σεῖς ποι­ὰ ταυ­τό­τη­τα ἔ­χε­τε, νέ­οι Ῥα­ψά­κη­δες;

Δὲν θέ­λε­τε νὰ ἀ­κού­σε­τε οὔ­τε τὸν δι­α­πρε­πῆ Βρε­ττα­νὸ πο­λι­τι­κὸ φι­λό­σο­φο Ἔν­τμουντ Μπὲρκ (Στο­χα­σμοὶ γιὰ τὴν ἐ­πα­νά­στα­ση στὴ Γαλ­λί­α ὁ μτφρ. Χ. Γρη­γο­ρί­ου, ἐκδ. Σαβ­βά­λας 2010) ποὺ κά­νει λό­γο γιὰ ψεύ­τι­κα φῶ­τα, γιὰ προ­δο­σί­α ἡ­γε­τῶν, σκο­τει­νὲς φι­λύ­πο­πτες ἀρ­χὲς καὶ ὑ­πο­γραμ­μί­ζει τὶς δι­α­φο­ρὲς τῆς Γαλ­λί­ας, ποὺ «ἀ­τί­μα­σε τὴν ἀ­ρε­τή της» σὲ ἕ­να συν­δυα­σμὸ δό­λι­ων καὶ ἄ­πι­στων ἀν­θρώ­πων τῆς ἐ­ξου­σί­ας, μὲ τὰ ἄλ­λα ἔ­θνη γρά­φον­τας: ὅ­λοι οἱ ἄλ­λοι λα­οὶ ἔ­χουν θε­με­λι­ώ­σει τὴν πο­λι­τι­κὴ ἐ­λευ­θε­ρί­α στὰ πιὸ ἄ­καμ­πτα ἤ­θη, καὶ σὲ ἕ­να σύ­στη­μα πε­ρισ­σό­τε­ρο αὐ­στη­ρῆς καὶ ἀν­δρο­πρε­ποῦς ἠ­θι­κῆς (σελ. 79).

Στα­μα­τῶ ἐ­δῶ γιὰ νὰ ὑ­πο­γραμ­μί­σω ὅ­τι, ὅ­ταν οἱ φύ­λα­κες προ­δί­δουν, ὅ­ταν οἱ ποι­μέ­νες γί­νον­ται λύ­κοι, ἀ­π᾿ ὅ­που καὶ ἂν προ­έρ­χον­ται καὶ ὑ­πο­νο­μεύ­ουν τὴν ἐ­θνι­κὴ ταυ­τό­τη­τα τῶν Ἑλ­λή­νων, πρέ­πει νὰ ἀν­τι­με­τω­πί­ζων­ται ὡς λύ­κοι ἀ­πὸ τὸ ποί­μνιο τοῦ Χρι­στοῦ, ὥ­στε, πα­ρα­φρά­ζον­τας τὸν Κα­πο­δί­στρια, «νὰ κυ­μα­τί­ζει πά­λι ἐ­πὶ τῶν τει­χῶν τῆς Ἑλ­λά­δος τὴ ση­μαί­α τοῦ Σταυ­ροῦ».                 

Μα­ρί­α Μαν­του­βά­λου

Ἀν. Καθ. Φι­λο­σο­φι­κῆς Σχο­λῆς τοῦ Πα­νε­πι­στη­μί­ου Ἀ­θη­νῶν

 ΓΙΑ ΤΗΝ ΄΄ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ΄΄  08/12/2013

Το γύρο του κόσμου κάνει ενα βίντεο με τον τίτλο “To be Greek” και υπενθυμίζει στον Έλληνα το μεγαλείο αυτής της ένδοξης χώρας που μένει ανεξίτηλο στο χρόνο .

Όλα αυτά που υπο το βάρος της κρίσης και του σύγρονου τρόπου ζωής τείνουμε να ξεχάσουμε , παραδόσεις που χάνονται στο πέρασμα του χρόνου και η λήθη που σβήνει τα επιτεύγματα των Ελλήνων στο πέρασμα των χρόνων .