Το πρωινό της 15ης Οκτωβρίου η VIIη Μεραρχία του Στρατού Θεσσαλίας αναχώρησε για την απελευθέρωση της Κατερίνηςκαι προχωρούσε κανονικά και χωρίς προβλήματα από την πλευρά του εχθρού.
ΣΑΝ ΣΗΜΕΡΑ… 13/10/1904. Θάνατος του Παύλου Μελά . Ο γενικός αρχηγός των ανταρτικών σωμάτων της Δυτικής Μακεδονίας, Ανθυπολοχαγός Παύλος Μελάς (Μίκης Ζέζας), μετά από πιθανή προδοσία από το Βουλγαρικό Κομιτάτο, κυκλώνεται από τουρκικό απόσπασμα στο χωριό Στάτιστα (Μελάς) Κορεστίων. Μετά από σκληρή μάχη τραυματίζεται σοβαρά και πεθαίνει, ενώ επτά από τους άνδρες του συλλαμβάνονται αιχμάλωτοι. Η θυσία του νεαρού αυτού αξιωματικού αποτελεί από τότε σύμβολο του αγώνα για τη σωτηρία της Μακεδονίας.

Το Υπουργείο Παιδείας προσπαθεί απεγνωσμένα να απαξιώσει το ξεκάθαρο μήνυμα που εκπέμπει η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων(ΠΕΘ), η οποία απαιτεί την άμεση απόσυρση από τα σχολεία, των αντισυνταγματικών, αντιπαιδαγωγικών και αντορθόδοξων Προγραμμάτων Σπουδών και «Φακέλων» του μαθήματος των Θρησκευτικών. Η προσπάθεια αυτή του Υπουργείου γίνεται με δύο τρόπους, α) κατηγορώντας την ΠΕΘ ότι παρανομεί, διότι υποτίθεται, καλεί τους Θεολόγους σε απείθεια εναντίον των αποφάσεων του και β) διασπείροντας ψευδή και παραπλανητικά στοιχεία, ισχυριζόμενο ότι η πλειονοψηφία των Θεολόγων συμφωνεί δήθεν με τα «νέα» Θρησκευτικά που το Υπουργείο εισήγαγε στα σχολεία.
Άμεσα, αποστομωτικά και εφυώς η ΠΕΘ, με ανακοινώσεις που εξέδωσε(1) απέκρουσε και τις δύο παραπάνω κατηγορίες που εκτόξευσε εναντίον της το Υπουργείο και ο Υπουργός Παιδείας. Στο παρόν σημείωμά μας, όμως, θα επιχειρήσουμε να μεταφέρουμε στο ευρύ κοινό κάποιες, κατά το δυνατόν, εκλαϊκευμένες απαντήσεις, καλύτερα θα λέγαμε πρόχειρες σκέψεις, καταδεικνύοντας και κατ΄ αυτόν τον τρόπο, το άτοπο των ισχυρισμών του Υπουργού και του Υπουργείου της Παιδείας.
Α) Το Υπουργείο και ο Υπουργός Παιδείας ισχυρίζονται σε όλους τους τόνους ότι παρανομούν η ΠΕΘ και οι Θεολόγοι. Στο άκουσμα αυτής της κατηγορίας, ασυναίσθητα, ένα μειδίαμα χαράζει στα χείλη μας, διότι:
1. Έρχεται στο νου μας το «Κοίτα ποιος μιλάει τώρα!» (τίτλος μιάς παλαιότερης πετυχημένης αμερικανικής κωμωδίας)(2), και, παράλληλα, η επωδός (το ρεφρέν), από το λαϊκό άσμα «Μια ζωή παρανομία»(3), το οποίο αναφέρει : «Μια ζωή παρανομία, μια ζωή δε δίνω μία σε λόγια κι υποσχέσεις, μια ζωή ψάχνω εμένα, με χωρίζουνε μ’ εσένα χιλιάδες αντιθέσεις»!..
2. Έχουμε ήδη μελετήσει επισταμένως τα Δελτία τύπου της ΠΕΘ, η οποία, προφανώς, κρίνει σκόπιμο, προτού προβεί σε οποιαδήποτε ενέργεια για να διασφαλίσει από άδικες συκοφαντικές και δυσφημιστικές κατηγορίες την τιμή και την υπόληψη των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου της, των Θεολόγων καθηγητών αλλά και των αγώνων τους για την παροχή, σύμφωνα με το Σύνταγμα της χώρας μας και τους νόμους της ελληνικής πολιτείας, ορθόδοξης χριστιανικής Παιδείας στα σχολεία της πατρίδας μας, να καλέσει το Υπουργείο Παιδείας και τον κ. Υπουργό να τεκμηριώσουν με νομική επιχειρηματολογία τις όποιες κατηγορίες της προσάπτουν. Η ΠΕΘ, όπως έχουμε επανειλημμένα διαπιστώσει, στα έγγραφά της πάντοτε, με απόλυτη σαφήνεια και ξεκάθαρα στηριζόμενη στο γράμμα και στο πνεύμα των νόμων, καλεί όλους και επιδιώκει από όλους, συμπεριλαμβανομένου του Υπουργού και του Υπουργείου της Παιδείας, την εφαρμογή της νομιμότητας.
3. Επίσης, πληροφορούμαστε από το διαδίκτυο, ότι ήδη διαβιβάστηκε από Εισαγγελέα διαμέσου του Υπουργείου Δικαιοσύνης, στη βουλή δικογραφία κατά του Υπουργού Παιδείας κ. Κωνσταντίνου Γαβρόγλου από τον πρόεδρο του Συλλόγου Γονέων και Κηδεμόνων σχολείου του Αγρινίου για τη διδασκαλία και το περιεχόμενο του βιβλίου των Θρησκευτικών, προφανώς επειδή ο κ. Εισαγγελέας έκρινε βάσιμες τις καταγγελίες του γονέα. Τον δρόμο της προσωπικής αγωγής εναντίον του Υπουργού Παιδείας που επέλεξε ο συγκεκριμένος γονέας, πιθανόν να ακολουθήσουν και άλλοι γονείς.
Άραγε, ο κ. Γαβρόγλου ο οποίος με τις αποφάσεις του δείχνει να περιφρονεί ακόμη και το κοινό περί δικαίου αίσθημα αλλά και τις αποφάσεις των δικαστηρίων της χώρας, είναι τώρα α) ευχαριστημένος από αυτόν τον κύκλο των αλληλομηνύσεων, στον οποίον, εξαιτίας του, μπαίνει το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και η κοινωνία μας όλη και β) θεωρεί ότι κάτω από αυτές τις συνθήκες μπορεί να παραχθεί αξιόλογο και γόνιμο εκπαιδευτικό έργο και να κυλήσει ομαλά η εκπαιδευτική ζωή;
Β) Σύμφωνα με μία έρευνα του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), η πλειονοψηφία των Θεολόγων συμφωνεί με τα «νέα» Θρησκευτικά, όπως διατείνεται το Υπουργείο Παιδείας!
Σύμφωνα με την ΠΕΘ, όμως, ο ισχυρισμός αυτός είναι ψευδής και παραπλανητικός, διότι, α) η διεξαχθείσα έρευνα αφορούσε την αξιολόγηση της 2μερης επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών (Δασκάλων και Θεολόγων), και όχι την αποδοχή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών αυτών καθ΄ αυτών, και β) πρόκειται για ένα μη έγκυρο, από επιστημονικής πλευράς, ερωτηματολόγιο, το οποίο οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν αναγκαστικά και επώνυμα, για να καταφέρουν να πάρουν τη βεβαίωση παρακολούθησης της επιμόρφωσης, χωρίς την οποία, όπως πληροφορηθήκαμε, διαδιδόταν η εκφοβιστική φήμη ότι δεν θα μπορούσαν να διδάξουν ξανά και γ) παρακολούθησαν την εν λόγω επιμόρφωση υπό καθεστώς ψυχολογικού εκβιασμού, ακόμα και τραμπουκισμών από μέρους στελεχών του Υπουργείου Παιδείας, όπως τότε, είχε δημόσια καταγγείλει η ΠΕΘ(4).
Αλλά, πέρα από αληθινές ή ψεύτικες έρευνες, εκφοβιστικά διλήμματα και πλασματικά ερωτηματολόγια, το Υπουργείο και ο Υπουργός Παιδείας θα έπρεπε να γνωρίζουν, ότι σε μια δημοκρατική και ευνομούμενη πολιτεία, η εφαρμογή των νόμων και των αποφάσεων των δικαστηρίων και μάλιστα του Ανωτάτου δικαστικού θεσμού της χώρας, του Συμβουλίου της Επικρατείας, πρέπει να εφαρμόζονται άμεσα και χωρίς παρεκκλίσεις από τη διοίκηση, ανεξάρτητα από τις συγκυριακές ή τις κατασκευασμένες θετικές ή αρνητικές πλειοψηφικές απόψεις των πολιτών της χώρας. Και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, το Συμβούλιο της Επικρατείας έχει αποφανθεί με δύο πρόσφατες αποφάσεις του (660 & 926/ 2018) και έχει ακυρώσει τα νέα Προγράμματα Σπουδών και τους «Φακέλους» του μαθήματος των Θρησκευτικών και αυτή την απόφασή του, οφείλει το Υπουργείο και ο Υπουργός Παιδείας άμεσα να σεβασθούν και να εφαρμόσουν.
Γ) Τέλος, οφείλουμε να διατρανώσουμε προς όλους ότι οι ορθόδοξοι Θεολόγοι της πατρίδας μας δεν διαπραγματεύονται σε καμιά περίπτωση την έκφραση της συνείδησης και της ταυτότητάς τους μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία και τη διδασκαλία στην τάξη, για την ακεραιότητα της οποίας έχουν ορκιστεί ως εκπαιδευτικοί λειτουργοί. Οι αληθινοί Θεολόγοι, με άλλα λόγια, έπρατταν πάντοτε, πράττουν και θα συνεχίσουν να πράττουν τα αντίθετα από όσα έκαναν ή κάνουν, κατά καιρούς, και σύμφωνα με τους «καιρούς», οι διάφοροι μηδίσαντες και ριψάσπιδες της πίστης και του έθνους.
Υποσημειώσεις:
1. α) Δελτίο τύπου : Η ΠΕΘ προς τον Υπουργό Παιδείας κ. Κ. Γαβρόγλου: Σύ εἶ νῦν ἀνόμως γαυριῶν..! Ἡμεῖς "ἡττώμενοι Νικῶμεν"…, Αθήνα, 4 Οκτωβρίου 2018, Αριθμ. Πρωτ. 115 και β) Δελτίο τύπου : Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ) διαψεύδει τα παραπλανητικά στοιχεία που δημοσίευσε το Υπουργείο Παιδείας για το αν είναι θετικοί οι Θεολόγοι στο νέο μάθημα των Θρησκευτικών, Αθήνα, 7 Οκτωβρίου 2018, Αριθμ. Πρωτ. 118.
2. Look Who΄s Talking Νοw! Κομεντί αμερικανικής παραγωγής του 1993, σκηνοθεσία: Τομ Ροπελέβσκι, με τους : Τζον Τραβόλτα, Κίρστι Άλεϊ, Τζορτζ Σίγκαλ, Ολυμπία Δουκάκης.
3. Τραγουδιστής: Καραφώτης Κώστας, Στιχουργός: Φαλάρας Πάνος, έτος 2007.
4. Δελτίο τύπου : Καταγγελία της ΠΕΘ για προσπάθεια εκφοβισμού και παραπλάνησης συναδέλφων από Σύμβουλο του Υπουργείου Παιδείας, Αθήνα, 9 Μαΐου 2017, Αριθμ. Πρωτ. 57.
Πηγή: Ακτίνες

Σχόλιο Τ.Ι.: Στο άρθρο δεν υπάρχει ίχνος εμπάθειας ή εχθρότητας σε κάποια τάξη ανθρώπων, απεναντίαν όλοι οι άνθρωποι έχουν ίση αξία και υπόληψη. Αναπαράγεται από επιστημονικό ενδιαφέρον, για το δίκαιο και την κοινωνική ισότητα.
Άνθρωποι- βιτρίνες και παιδιά – σύμβολα: Κανένας νόμος για τα θύματα ενός ακήρυχτου πολέμου
Οι straight αποτελούν το 92,5 του παγκόσμιου πληθυσμού της γης.
Η ιατρική άποψη για την ομοφυλοφιλία είναι ότι η κατάσταση αυτή αφορά και σχετίζεται με ελαττωματικά γονίδια ωστόσο η ευρύτερη αποδοχή την οποία και απολαμβάνουν οι ομοφυλόφιλοι συνδέεται με μια διαφορετική φιλοσοφική-κοινωνική προσέγγιση που συνεχώς αυξάνεται.
Το αξιοσημείωτο είναι ότι η νέα τάξη πραγμάτων έχει την συνεχώς αυξανόμενη τάση να κατοχυρώνει θεσπίζοντας νόμους την κοινότητα των ομοφυλόφιλων ενώ καταπατούνται ή δεν λαμβάνονται υπόψη θεμελιώδη δικαιώματα – τα οποία αποκτήθηκαν ανά τους αιώνες κ ύστερα από πολλούς αγώνες- της πλειοψηφίας των ανθρώπων, των straight.
Στον κόσμο των πέντε Ηπείρων κ ειδικά στην Ευρώπη και στην Αμερική οι θεσμοί εξελίσσονται και υπάρχει η γενική πεποίθηση ότι όλοι έχουμε δικαιώματα στον έρωτα, στην αγάπη, στο γάμο, στην οικογένεια. Και πράγματι έτσι θα πρέπει να είναι.
-Γιατί όμως οι ομοφυλόφιλοι από την στιγμή που έχουν ένα καλά οργανωμένο θεσμικό πλαίσιο καταπατούν δικαιώματα των straight?
-Γιατί στις περισσότερες Δυτικές κοινωνίες δεν υπάρχει ούτε καν ως σκέψη η δημιουργία θεσμικού πλαισίου που να επισύρει ποινές ως προς τη σεξουαλική εξαπάτηση;
-Γιατί οι ομοφυλόφιλοι «χρησιμοποιούν» ανθρώπους και εν αγνοία αυτών των ανθρώπων συνάπτουν μαζί τους γάμους και δημιουργούν οικογένειες; Ποιος τους δίνει αυτό το δικαίωμα;
Στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες, κι ενώ η πλειοψηφία του πληθυσμού τάσσεται υπέρ των δικαιωμάτων των ομοφυλόφιλων , είναι υπέρ του γάμου μεταξύ ομόφυλων, ακόμα και υπέρ της απόκτησης παιδιών, μια μεγάλη μερίδα των ομοφυλόφιλων αρνούνται το να γνωρίζει η κοινωνία τις πραγματικές σεξουαλικές τους προτιμήσεις και χρησιμοποιούν αθώες γυναίκες και παιδιά προκειμένου να στηρίξουν το κοινωνικό προφίλ του δήθεν φυσιολογικού, εξαπατώντας για το ποιοί πραγματικά είναι.
Τα αποτελέσματα είναι οδυνηρά:
-Στην Ελλάδα:
Στην περίπτωση των σεξουαλικά εξαπατημένων ανδρών… ειδικά αν έχουν αποκτήσει παιδιά…την ανατροφή τους αναλαμβάνει η μητέρα λεσβία… με τη φίλη της! Το πόσο υγιές είναι αυτό το δήθεν «οικογενειακό σχήμα», το έχουν απαντήσει ήδη τα λεγόμενα παιδιά του ουράνιου τόξου, που μεγάλωσαν με ομόφυλους γονείς! Οπότε τα σχόλια τα δικά μας περιττεύουν.
Στην περίπτωση των σεξουαλικά εξαπατημένων γυναικών, οι μητέρες παίρνουν τα παιδιά τους και φεύγουν. Ωσάν φυγάδες! Επιστρέφουν συνήθως στις επαρχιακές πόλεις όπου γεννήθηκαν προκειμένου να ζήσουν ήρεμα προσφέροντας στα παιδιά τους μια οικογένεια, αυτή του παππού και της γιαγιάς καθώς και υγιή οικογενειακά πρότυπα. Όσες από τις γυναίκες αντέχουν και ξεπερνούν το σοκ που επιφέρει η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας του άντρα τους. Γιατί υπάρχουν και οι άλλες: Γυναίκες που δεν μπόρεσαν να αντέξουν το ισχυρό σοκ και έπαθαν προβλήματα υγείας: εγκεφαλικά, καρδιακά προβλήματα, εγκλεισμός σε ψυχιατρικές κλινικές.
Ένα υψηλό ποσοστό από την πρώτη κατηγορία των γυναικών: Αυτών που κατάφεραν να είναι υγιείς, υφίσταται απειλές από τους ομοφυλόφιλους συζύγους ότι θα καταφέρουν να τις «βγάλουν» τρελές και ότι υποστηρίζουν ανυπόστατες θεωρίες, κι άρα πρέπει να εγκλειστούν σε ψυχιατρικές κλινικές ή στην καλύτερη των περιπτώσεων τις οδηγούν σε κάποιον ψυχίατρο όπου ο σύζυγος ορκίζεται ότι είναι straight, η γυναίκα ορκίζεται ότι ο σύζυγος είναι ομοφυλόφιλος, κι επειδή πολλές φορές η αλήθεια είναι λιγότερο πιστευτή από το ψέμα χορηγείται στην γυναίκα φαρμακευτική αγωγή.
Οι αρμόδιες αρχές των κρατών αδιαφορούν για την κατηγορία αυτή των ανδρών και γυναικών που χρησιμοποιούνται ως βιτρίνες, καθώς και των παιδιών που χρησιμοποιούνται σαν σύμβολα της νίκης υπέρ της πλειοψηφίας του κόσμου τούτου που είναι οι straight, και δεν τους αναγνωρίζει κανένα δικαίωμα. Ωσάν να είναι οι ίδιοι και τα παιδιά τους μια περίλυπη μειονότητα η οποία θα πρέπει να μείνει στην αφάνεια προκειμένου να μην διαταράξουν την κοινωνική οργάνωση κι ευταξία. Ωσάν το κράτος να θέλει να κλείσει τα στόματα ανθρώπων που λειτούργησαν στηριζόμενοι στις ηθικές αρχές και αγάπησαν το θεσμό της οικογένειας.
Στην Ελλάδα οι περισσότεροι δικηγόροι αντιμετωπίζουν με συνεχώς αυξανόμενη τάση τέτοιου είδους ιστορίες.
Κανένας δεν μιλάει… Τα στόματα μένουν κλειστά…
Πρώτον, γιατί η ομοφυλοφιλία είναι πολύ δύσκολο ως υπόθεση να αποκαλυφθεί και κυρίως να αποδειχθεί και,
Δεύτερον, αν αποκαλυφθεί, το ποιο πιθανό είναι άνδρες κ γυναίκες – θύματα, ενός αόρατου και άνισου γι αυτές πολέμου, να ξοδέψουν τεράστια χρηματικά ποσά χωρίς ποτέ να βρουν το δίκιο τους, γιατί: Η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας θεωρείται ποινικά κολάσιμη πράξη.
Στην περίπτωση δε που οι άνθρωποι αυτοί αποκαλύψουν τις σεξουαλικές προτιμήσεις των ομοφυλόφιλων αντρών/γυναικών τους τότε το πιο πιθανό είναι να κατηγορηθούν για παραβίαση προσωπικών δεδομένων το οποίο θεωρείται ποινικό αδίκημα και οδηγεί στη φυλακή!
Το θεσμικό πλαίσιο των Δυτικών κρατών αδιαφορεί για ένα φαινόμενο που υπάρχει, δυναμώνει, αυξάνεται, και θέτει στο περιθώριο ευυπόληπτους και ειλικρινείς ανθρώπους και τους οδηγεί στα ψυχιατρεία, στις φυλακές, στο περιθώριο…σαν να μην υπάρχουν ούτε αυτοί ούτε και τα παιδιά τους.
Θα πρέπει να υπάρξει ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και αλλαγή του θεσμικού πλαισίου έτσι ώστε από τη στιγμή που καλύπτονται βασικά δικαιώματα των ομοφυλόφιλων να καλύπτονται και δικαιώματα των straight ανθρώπων οι οποίοι είναι θύματα μιας αρρωστημένης κατάστασης, αυτής της ανάγκης κάποιων λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους να χειραγωγούν ανθρώπινες ψυχές και να τις χρησιμοποιούν σαν να είναι αντικείμενα.
Επιβάλλονται νόμοι περί σεξουαλικής εξαπάτησης τώρα περισσότερο από ποτέ.
Το ερευνητικό έργο κωλύεται από πολιτικές παρεμβάσεις και η όποια έρευνα που πραγματοποιείται σε παγκόσμιο επίπεδο δεν διαφωτίζει με τρόπο σίγουρο τον τρόπο σκέψης των ομοφυλόφιλων καθώς εγείρονται θέματα προσωπικών δικαιωμάτων και δεδομένων.
Η σεξουαλική προτίμηση όμως όταν αυτή συνοδεύεται από σύνδρομα άρνησης ή απόκρυψης της ταυτότητας καθιστούν το άτομο άκρως καταπιεσμένο και τελικά ψυχολογικά άρρωστο που εκθέτει με τις επιλογές του αθώους συνανθρώπους σε έναν κυκεώνα δυσάρεστων καταστάσεων.
(Κι ενώ ακόμα και με ένα απλό εγκεφαλογράφημα αποδεικνύεται η διαφορετικότητα στις δομές των εγκεφάλων των ετεροφυλόφιλων και των ομοφυλόφιλων και άρα μπορεί να αποδειχθεί η σεξουαλική ταυτότητα κάποιου, κανένας νομοθέτης μέχρι σήμερα δεν έχει σκεφτεί να βοηθήσει χιλιάδες ανθρώπους ανά τον κόσμο που εξαπατούνται σεξουαλικά).
Με ποιόν τρόπο μια γυναίκα που χρησιμοποιήθηκε ως βιτρίνα ή ως ένα χάπι «placebo» για έναν γκέι… θα αποδείξει ότι ο σύζυγός της, την έχει εξαπατήσει σεξουαλικά και της έχει αποκρύψει την πραγματική σεξουαλική του ταυτότητα;
- Ψάχνοντας το κινητό του; Αυτό συνιστά παραβίαση προσωπικών δεδομένων.
- Ψάχνοντας τον υπολογιστή του ή ενδεχομένως τον κοινό υπολογιστή του σπιτιού; Και αυτό θα την οδηγήσει σε παραβίαση προσωπικών δεδομένων,
Να σημειωθεί δε ότι υπάρχει και η περίπτωση όπου οι ίδιοι οι gay αναγκάζονται λόγω ψυχολογικών πιέσεων να αποκαλύψουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα στο/στη σύζυγο. Στο μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των περιπτώσεων, κυρίως οι άντρες gay, στη συνέχεια, δεν παραδέχονται την αποκάλυψη που οι ίδιοι έκαναν, και απειλούν τις γυναίκες τους ότι θα τις κλείσουν σε ψυχιατρικά ιδρύματα… Το σενάριο αυτό, εφαρμόζεται από τους gay πολύ συχνά… Κι αυτό αποδεικνύεται από μαρτυρίες γυναικών που εξαπατήθηκαν σεξουαλικά και μοιράζονται την προσωπική τους μαρτυρία χρησιμοποιώντας ψευδώνυμα και μέσα από την ανωνυμία που μπορεί να μας προσφέρει το διαδίκτυο.
Οι άνθρωποι –βιτρίνες όμως, ακόμα κι αν έχουν συλλέξει στοιχεία για τη σεξουαλική ταυτότητα του/της συζύγου τους και ακόμα κι αν αυτά συλλέχτηκαν με νόμιμο τρόπο (πράγμα ακατόρθωτο)… δεν θα δικαιωθεί ποτέ σύμφωνα με το υπάρχον ποινικό δίκαιο.
Η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας αποτελεί ποινικό αδίκημα!
Οι straight τότε έχουν 2 επιλογές: Ή να ζήσουν με τον/τη σύζυγο του/της αποσιωπώντας το γεγονός, ή να πάρουν διαζύγιο λέγοντας ψέματα στο δικαστήριο… αφού δεν αναγνωρίζεται ο όρος σεξουαλική εξαπάτηση…. Κι ενώ οι ίδιοι είναι αδικημένοι να μην αναγνωριστεί αυτή η αδικία που έζησαν… ποτέ.
Ο τρίτος δρόμος είναι και ο πιο περίπλοκος… να πουν την αλήθεια και να οδηγηθούν σε πολυεπίπεδες απώλειες… Για παράδειγμα στην Ελλάδα η αποκάλυψη της σεξουαλικής ταυτότητας επισύρει σοβαρές ποινές…
Πρέπει να ενωθούν οι φωνές των θυμάτων και να τοποθετηθούν υπεύθυνα απέναντι σε αυτή την αδικία.
Όλοι έχουν δικαίωμα στην αγάπη και στον έρωτα. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να στερεί από το συνάνθρωπο του να ζήσει μια φυσιολογική οικογενειακή ζωή, μια ζωή χωρίς κρυψίνοιες και χωρίς μισές αλήθειες, χωρίς πληγωμένα παιδιά που ψάχνουν το γιατί… και που στη συνέχεια της ζωής τους τα περιμένει μια όχι και τόσο ευχάριστη αποκάλυψη για τον έναν από τους δύο γονείς του.
Ανα την ιστορία δεν γνωρίζω ποτέ straight άνθρωπος να έχει δηλώσει ψεύτικη σεξουαλική ταυτότητα σε gay και να έχει κάνει σχέση μαζί του, να έχει παντρευτεί, ή και να έχει κάνει παιδιά μαζί του!
-Τελικά θέλουν οι gay να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους straight; Κι αν ισχύει αυτό… Γιατί οι ίδιοι δεν σέβονται τα δικαιώματα των straight;
-Θέλουν να έχουν παραπάνω δικαιώματα διότι θεωρούν ότι μια ανώτερη δύναμη, η φύση ή οι καταστάσεις της ζωής τους, τους αδίκησαν;
-Θέλουν να πολλαπλασιαστούν επί εκατό; Ψάχνουν για οπαδούς ενός φαινομένου που ναι μεν είναι φυσικό, με την έννοια ότι υπάρχει στη φύση, που όμως δεν είναι το φυσιολογικό;
Το σίγουρο είναι ότι ακόμα και αυτοί που αρνήθηκαν τη φύση τους ή την απέκρυψαν κάποια στιγμή αναγκάστηκαν να αποδεχτούν αυτό που πραγματικά είναι.. Φταίνε οι straight γι’ αυτό που είναι; Πρέπει να απολογηθούν οι straight για τους σεξουαλικούς τους πειραματισμούς και τα κρυφά τους πάθη;
Τελικά αρκούνται οι ομοφυλόφιλοι στο να έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους straight;… ή στόχος τους είναι να καταπατήσουν τα δικαιώματα των ετεροφυλόφιλων παίρνοντας έτσι ένα είδος εκδίκησης για τη στάση της παγκόσμιας κοινότητας για τον τρόπο που τους αντιμετώπισε στο παρελθόν;
Πηγή: offtherecord.net

Τη νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου του 1941, το βρετανικό υποβρύχιο «HMS Περσεύς», έκανε περιπολία στην επιφάνεια του Ιονίου Πελάγους, μεταξύ των νησιών Κεφαλονιάς και Ζακύνθου. Ήταν η τελευταία περίπολος προτού επιστρέψει στη βάση του, στην Αλεξάνδρεια.
To υποβρύχιο HMS Perseus
Τη νύχτα της 6ης Δεκεμβρίου του 1941, το βρετανικό υποβρύχιο «HMS Περσεύς», έκανε περιπολία στην επιφάνεια του Ιονίου Πελάγους, μεταξύ των νησιών Κεφαλονιάς και Ζακύνθου. Ήταν η τελευταία περίπολος προτού επιστρέψει στη βάση του, στην Αλεξάνδρεια.
Έκρηξη μέσα στη θύελλα
 |
Ο John Capes |
Στο σκάφος, εκτός από το πλήρωμα, βρισκόταν και ο 31χρονος θερμαστής του Ναυτικού, John Capes, ο οποίος μεταφέρονταν με το υποβρύχιο στην Αλεξάνδρεια για να επιστρέψει στο πλοίο του.
Ο Capes, (ένας δεινός αυτοκινητιστής) είχε ατύχημα στη Μάλτα όταν, ενώ οδηγούσε ένα νοικιασμένο αυτοκίνητο, συγκρούστηκε με όχημα που το έσερνε άλογο και το κατέστρεψε. Έτσι έπρεπε να πάει στη Μάλτα, για να διευθετήσει το θέμα με τον ιδιοκτήτη του κάρου και έτσι έγιναν οι προετοιμασίες από την λεγόμενη Υπηρεσία Μαγικό Χαλί (υποβρύχια που μετέφεραν προμήθειες, καύσιμα αεροπλάνων, πολεμοφόδια και όπλα από την Αλεξάνδρεια στο Γιβραλτάρ) για την μεταφορά του στο νησί που τώρα ήταν υπό πολιορκία. Έφυγε από τη Μάλτα μερικές εβδομάδες αργότερα με το υποβρύχιο «Περσεύς» το οποίο αναχωρούσε για περιπολία και θα κατέληγε στην Αλεξάνδρεια για δεξαμενισμό.
Ήταν μια σκοτεινή και θυελλώδης νύχτα. Ο John Capes ξεκουράζονταν πάνω σε μία άδεια τορπίλη στην πρύμνη του Περσέα. Πάνω από αυτόν υπήρχε η στρογγυλή καταπακτή διαφυγής. Διάβαζε κάποια γράμματα πίνοντας ρούμι από ένα μπουκάλι που αργότερα θα του έσωζε τη ζωή.
Ξαφνικά, μία τεράστια έκρηξη συγκλόνισε το υποβρύχιο από άκρη σε άκρη. Τα φώτα έσβησαν και κραυγές πανικού και απόγνωσης έρχονταν από κάθε σημείο του σκάφους το οποίο άρχισε να πλημμυρίζει με νερό. Το υποβρύχιο είχε χτυπήσει κάτι, ίσως μια νάρκη, και βουτούσε προς το βυθό.
Η πλώρη χτύπησε με δύναμη στο βυθό και στη συνέχεια η πρύμνη απλώς «έκατσε». Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, το υποβρύχιο «Περσεύς» είχε γίνει υγρός τάφος για τους περισσότερους άνδρες του πληρώματος.
Περιέργως, το πρυμναίο τμήμα του υποβρυχίου, άρχισε να πλημμυρίζει μόνο όταν αυτό έφτασε στο κατώτερο σημείο και ο John Capes , αν και τραυματισμένος, ήταν ακόμα ζωντανός.
 |
Το πλήρωμα του Περσέα |
Άρχισε να ψηλαφεί γύρω του μέχρι που βρήκε το φακό που τοποθετείται πάντα κοντά στην καταπακτή κινδύνου. Ευτυχώς δούλευε ακόμη και με τις ακτίνες του να διαπερνούν την υγρή και ομιχλώδη ατμόσφαιρα έψαξε για ζωντανούς συνναύτες του μυρίζοντας τη μυρωδιά μπογιάς από ένα δοχείο που είχε αναποδογυρίσει.
Πήγε στο μηχανοστάσιο όπου βρέθηκε μπροστά σε μία φοβερή σκηνή. Οι ηλεκτρολόγοι ήταν νεκροί, πιθανότατα από ηλεκτροπληξία, αφού ήταν πιθανό να έγιναν οι ίδιοι ζωντανοί διακόπτες, μετά την είσοδο του νερού στο υποβρύχιο. Ωστόσο, ανάμεσα στα διάσπαρτα πτώματα και στα συντρίμμια από το σκάφος κατάφερε να εντοπίσει άλλους τραυματισμένους αλλά ζωντανούς θερμαστές.
Όχι πολύ μακριά από εκεί ήταν η πόρτα διαφυγής. Η πόρτα ήταν ερμητικά κλειστή από την πίεση του νερού από την άλλη πλευρά. Έτριξε δυσοίωνα, ενώ μικροί πίδακες νερού άρχισαν να πετάγονται από το λάστιχό της.
«Αυτή η πόρτα» έγραψε ο Capes, χρόνια αργότερα, «έσωσε εμένα και τους τρεις τραυματίες που βρήκα ζωντανούς στα συντρίμμια. Θυμάμαι ακόμη τη φρίκη, το νερό ανέβαινε στα ύφαλα του μηχανοστασίου κι εμείς περιβαλλόμασταν από τα παραμορφωμένα σώματα των νεκρών. Ο Περσεύς είχε μετατραπεί σε έναν κρύο τάφο από χάλυβα που περιβάλλεται από την αμείλικτη θάλασσα».
Εκείνη τη στιγμή ο Capes θυμήθηκε το μπουκάλι με το ρούμι. Το κρύο διαπερνούσε τα σώματα των επιζώντων, και πίστευε ότι το αλκοόλ θα τους βοηθούσε να ζεσταθούν λίγο. Έτσι ήπιαν και οι τέσσερεις από λίγες αναζωογονητικές γουλιές. Στη συνέχεια, ο Capes μετέφερε τους τραυματίες στο πρυμναίο διαμέρισμα, εκεί που υπήρχε η καταπακτή διαφυγής, η οποία ήταν η μοναδική τους ευκαιρία για να καταφέρουν να διαφύγουν, αν βέβαια δεν είχε μπλοκάρει από τη βύθιση.
Για να ανοίξει η καταπακτή διαφυγής όμως, έπρεπε να εξισωθεί η πίεση στο θάλαμο με αυτή της θάλασσας έξω από αυτόν. Η αντίδραση του Capes ήταν άμεση.
«Έκλεισα την υδατοστεγή πόρτα, απομονώνοντάς μας στο πρυμναίο διαμέρισμα», θυμάται αργότερα. «Άνοιξα τέσσερα ντουλάπια και έβγαλα τις συσκευές διαφυγής Davis για μένα και τους συντρόφους μου». Στη συνέχεια ο Capes κατάφερε να λασκάρει τους σφιγκτήρες της καθόδου , να τραβήξει προς τα κάτω τον καννάβιο αγωγό διαφυγής και να τον στερεώσει στο δάπεδο. Ψάχνοντας όμως στη συνέχεια για την βαλβίδα κατακλύσεως του διαμερίσματος τον περίμενε μία δυσάρεστη έκπληξη. Η βαλβίδα ήταν παραμορφωμένη και αδύνατο να μετακινηθεί. Απελπισμένος αναζήτησε άλλο τρόπο για να πλημμυρίσει σταδιακά το διαμέρισμα. Τότε, σκέφτηκε να καταφύγει στον υποβρύχιο εκσφενδονιστήρα φωτοβολίδων αναγνωρίσεως, που χρησίμευε για την σήμανση της θέσεως του υποβρυχίου εν καταδύσει. Τελικά, κατόρθωσε με αυτό τον τρόπο να προκαλέσει την μερική κατάκλυση του διαμερίσματος πυροβολώντας τη βαλβίδα και όντας τυχερός αφού αυτή δεν είχε ασφαλιστεί από την πίσω πλευρά με μπάρα.
«Κίνησα απαλά τη βάνα και άρχισα να νιώθω την πίεση του νερού που έμπαινε στο σκάφος» - θυμάται ο John Capes. «Καθώς η θάλασσα έμπαινε ορμητικά μέσα, προκάλεσε μία μεγάλη δίνη και μετά σταθεροποιήθηκε. Ο θύλακας με τον αέρα γύρω από την έξοδο διαφυγής μειώθηκε γρήγορα. Ήταν η θάλασσα λοιπόν που ερχόταν να μας σώσει ή να μας πνίξει ή να μας παγώσει μέχρι θανάτου».
 |
Η συσκευή Davis |
Η συσκευή Davis
Ο John χρησιμοποίησε τη συσκευή Davis και αναπνέοντας με δυσκολία ( η συσκευή αυτή περιείχε καθαρό οξυγόνο ) βούτηξε στο γλοιώδες στρώμα μπογιάς, πέρασε μέσα από τον αγωγό διαφυγής και άρχισε να ανεβαίνει προς τα πάνω. Ξαφνικά βρέθηκε σ' ένα μικρό θύλακα αέρα, στο ενδιάμεσο αεροστεγές τμήμα κάτω από την έξοδο διαφυγής. Τέντωσε το χέρι του και ξεβίδωσε τη μικρή στρόφιγγα εξαερισμού στο κέντρο της ατσάλινης μπουκαπόρτας. Οι στιγμές αυτές ήταν κρίσιμες, όπως περιγράφει και ο ίδιος. «Ο αέρας διέφυγε σφυρίζοντας ενώ το γλοιώδες νερό ανέβηκε πάνω από το πρόσωπό μου. Τα δόντια μου κτυπούσαν, συνειδητοποίησα ότι το οξυγόνο δεν θα μου έδινε πολλά περιθώρια ακόμα ... Ωστόσο είχα πολλά να κάνω. Mε όση δύναμη μου είχε απομείνει προσπάθησα να λασκάρω τα παξιμάδια της χειρολαβής. Ευτυχώς δεν είχαν διαβρωθεί από το αλάτι και βγήκαν χωρίς δυσκολία. Όταν και το τελευταίο παξιμάδι έφυγε η μπουκαπόρτα πετάχτηκε ορθάνοιχτη και μία τεράστια φυσαλίδα αέρα διέφυγε».
Ο δρόμος για την επιφάνεια ήταν ανοιχτός, αν και θα μπορούσε να αποβεί μοιραίος. Μία μάχη κερδήθηκε αλλά ο πόλεμος δεν είχε τελειώσει. Ο Capes έπρεπε τώρα να πάει πίσω στο ημιπλημμυρισμένο διαμέρισμα, μέσω του αγωγού διαφυγής, για να σώσει τους συντρόφους του. Με ανακούφιση διαπίστωσε ότι ήταν ακόμη ζωντανοί. Η έξοδος από το υποβρύχιο και η ανάδυση στην επιφάνεια ήταν όμως μία εξαιρετικά επικίνδυνη υπόθεση. Η συσκευές Davis περιείχαν καθαρό οξυγόνο και όχι αέρα και αυτό έκανε την ανάδυσή τους ακόμη πιο επικίνδυνη. Αλλά οι απελπισμένοι ναυτικοί δεν είχαν επιλογές. Έπρεπε να βγουν από το βυθισμένο υποβρύχιο και να επιχειρήσουν μία ανάβαση, ανεξάρτητα από το πόσο επικίνδυνη μπορεί να είναι. Ήταν ο μόνος τρόπος για να ξεφύγουν από τον αναπόφευκτο θάνατο που θα είχαν αν έμεναν στο υποβρύχιο.
Χωρίς να χάσουν χρόνο, ο Capes βοήθησε τους συντρόφους του να βγουν από το σκάφος στη θάλασσα και στη συνέχεια ακολούθησε. Η ορατότητα στα παγωμένα νερά του Ιονίου ήταν πολύ περιορισμένη. «Άναψα τον φακό μου και προσπάθησα να δω τριγύρω αλλά δεν μπορούσα να δω παραπάνω από τα λίγα πόδια. Μία εικόνα από το χαλύβδινο περίβλημα του πίσω καταστρώματος ήταν η τελευταία εικόνα που είχα από τον γενναίο Περσέα…»
Η ανάβαση στην επιφάνεια έπρεπε να γίνει αργά γιατί αλλιώς οι συνέπειες θα ήταν τραγικές και μοιραίες για όλους, λόγω της αεραιμίας (νόσος των δυτών). Ο John Capes πέρασε αγωνιώδεις στιγμές προσπαθώντας να επιβραδύνει την άνοδό του. Ήταν ζαλισμένος και αισθανόταν τους πνεύμονές του σαν να πρόκειται να εκραγούν. Αν δεν έκανε κάτι γρήγορα, δεν θα έφτανε στην επιφάνεια ζωντανός. Ξετύλιξε τότε μία μικρή ποδιά που είχε η συσκευή Davis και χρησίμευε για να επιβραδύνει την άνοδο, λειτουργούσε σαν αλεξίπτωτο δηλαδή. Όμως αυτό τον μπέρδεψε και τον αναποδογύρισε. Έτσι άφησε την ποδιά για να επιστρέψει σε κατακόρυφη θέση.
Η αναπνοή του γινόταν όλο και πιο επώδυνη αλλά τα πράγματα θα γίνονταν ακόμη πιο δύσκολα.
«Είχα ακόμη το φακό μου, ο οποίος φώτισε ένα στρογγυλό αντικείμενο από το οποίο κρέμονταν καλώδια», συνέχισε ο Capes. «Θεέ μου, ήταν μία ακουστική νάρκη. Οποιοσδήποτε ήχος θα μπορούσε να την ενεργοποιήσει. Μόνο ο Θεός ξέρει το πως δεν έσκασε. Ίσως ήταν γραφτό να ζήσω. Ο πόνος συνεχώς αυξάνονταν και όταν ένιωσα ότι δεν μπορώ να συνεχίσω άλλο βγήκα στην επιφάνεια!».
«Η θάλασσα ήταν αγριεμένη. Κοίταξα γύρω μου αλλά δεν υπήρχε κανένα σημάδι από τους συντρόφους μου. Δεν ήθελα να πιστέψω ότι ήμουν ο μόνος που επέζησε από τα 60 μέλη του πληρώματος του Περσέα, του υποβρυχίου που η τραγική μοίρα του οποίου, φαινόταν πλέον μόνο στις φυσαλίδες από το ναυάγιο που συνέχιζαν να βγαίνουν στην επιφάνεια.
Τότε, σε κάποια απόσταση, είδα μία λευκή γραμμή πάνω από την γραμμή των κυμάτων. Έμοιαζε με μία διακεκομμένη γραμμή των βράχων, μια παραλία, μάλλον, στο ελληνικό νησί της Κεφαλονιάς. Παρά τον έντονο πόνο στους πνεύμονές μου, άρχισα να κολυμπώ προς την ακτή, ελπίζοντας ότι οι σύντροφοί μου θα έχουν ήδη φτάσει. »
Ο Capes, πολυμήχανος καθώς ήταν, μετέτρεψε το σάκο οξυγόνου της συσκευής Davis σε σωσίβιο, για να τον βοηθήσει να ξεπεράσει την επίπονη διαδικασία της κολύμβησης στα παγωμένα νερά του Ιονίου. Αν και αισθανόταν ήδη τις συνέπειες τις απότομης ανόδου του από τον βυθό και παρά το γεγονός ότι τραυματίστηκε, η σκέψη να σταματήσει δεν περνούσε από το μυαλό του. Συνέχισε να κολυμπάει, πότε με πρόσθιο και πότε με ύπτιο, με συχνές διακοπές για να ξεκουραστεί.
Κάποια στιγμή το πόδι του βρήκε σε κάτι σκληρό. Είχε φτάσει σε μία βραχώδη παραλία. Με μεγάλη προσπάθεια αναρριχήθηκε στα βράχια για να καταλήξει σε ένα σημείο με άμμο. Εκεί έχασε τις αισθήσεις του. Οι κάτοικοι ενός γειτονικού χωριού τον βρήκαν την επόμενη μέρα. Ο John Capes είχε βρεθεί σε μία παραλία κοντά στο χωριό Μαυράτα.
Οι Κεφαλονίτες φύλακες-άγγελοι
Οι Κεφαλονίτες στάθηκαν για τον Άγγλο ναυαγό φύλακες άγγελοι και αφού τον περισυνέλεξαν, τον έκρυψαν αρχικά σε μία σπηλιά και του έδωσαν κρασί και χταπόδι για να τον συνεφέρουν. Επί 18 μήνες, υπό τον φόβο των Ιταλών, τον έκρυβαν από σπίτι σε σπίτι και από χωριό σε χωριό με κίνδυνο της ζωής τους. Ο Capes πέρασε από διάφορα χωριά, Μαυράτα, Χιονάτα, Φαρακλάτα, Ραζάτα, Κουρουκλάτα, Μινιές, Κεραμιές, Σιμωτάτα, Αργοστόλι. Τελικά, μέσα από αυτό το ιδιότυπο ταξίδι κατέληξε στον Πόρο όπου και φιλοξενήθηκε από τον Νικόλαο Βανδώρο. Έναν άνθρωπο που όχι μόνο θα φιλοξενούσε τον Capes, αλλά θα τον συνόδευε και μέχρι την Σμύρνη εγκαταλείποντας πατρίδα και οικογένεια.
Ο Νικόλαος Βανδώρος θυμάται: «Μέναμε συνέχεια μέσα στο σπίτι, δεν τολμούσαμε να βγούμε έξω ούτε κατά διάνοια. Ο John όμως ήθελε να βγαίνει έξω το βράδυ, γύρω στα μεσάνυχτα. Συχνά προσπαθούσαμε να τον συνετίσουμε λέγοντάς του ότι αν μας πιάσουν θα σκοτώσουν κι εκείνον κι εμάς»
Μετά από 18 μήνες παραμονής στην Κεφαλονιά, ο καπετάν Μιλτιάδης Χούμας, ένας θρύλος της ελληνικής αντίστασης, μέλος της συμμαχικής οργάνωσης MI-9, που φυγάδευε με το καΐκι του «Ευαγγελίστρια» Έλληνες και Άγγλους στη Μέση Ανατολή, θα τον φυγαδεύσει και τον ίδιο, μετά από ένα άκρως επικίνδυνο ταξίδι, ανάμεσα σε εχθρικά πλοία και με το φόβο αεροπλάνων που περιπολούσαν την περιοχή.
 |
Το πλήρωμα του «Ευαγγελίστρια» |
Οι κάτοικοι που βοήθησαν τον John Capes
Οι κάτοικοι της Κεφαλονιάς που φιλοξένησαν και βοήθησαν τον John Capes, ήταν μεταξύ άλλων και οι ακόλουθοι:
- Χ. Βαλλιάνος
- Μ. Χαρεράς
- Κ. Μαλιαγρός
- Σ. Φωκάς και ο αδελφός του
- Μ. Πινιατώρος
- Σ. Χαλδάς
- Γ. Κρητικός
- Δ. Κρητικού
- Γ. Πολλάτος
- Κ. Πολλάκη Φ. Μπαζίγος
- Ε. Κοσμετάτου
- Γ. Ραζής
- Γ. Μεταξάς
- Ε. Θωμάτος
- Ν. Μεταξάς
- Ε. Πυλαρινός
- Ν. Βανδώρος
- Γ. Βανδώρος
- Α. Ευαγγελάτος
Η έρευνα του Κώστα Θωκταρίδη διαλύει τις αμφιβολίες.
Για πολλά χρόνια, η ιστορία του John Capes αμφισβητήθηκε από πολλούς. Η ανάδυση από τέτοιο βάθος θεωρήθηκε αδύνατη και μάλιστα με τη χρήση καθαρού οξυγόνου, θεωρήθηκε αδύνατη, επίσης η διάσωση από τους ντόπιους, η απόκρυψή του για τόσους μήνες, ακόμη και η φυγάδευσή του στη Σμύρνη μέσα από τα εχθρικά καράβια και αεροπλάνα έκανε την όλη ιστορία ακόμη πιο απίστευτη. Δεν ήταν λίγοι αυτοί που ισχυρίζονταν ακόμη και ότι ο Capes δεν ήταν καν μέσα στο μοιραίο υποβρύχιο.
Όλα αυτά όμως μέχρι τα Χριστούγεννα του 1997.
Ο Κώστας Θωκταρίδης, διαβάζοντας σε κάποιο από τα σπάνια βιβλία της συλλογής του την ιστορία του HMS Perseus, γοητεύτηκε.
Τι είχε συμβεί άραγε στο υποβρύχιο; Που ακριβώς είχε βυθιστεί; Είχε πέσει σε νάρκη ή είχε τορπιλιστεί από ιταλικό υποβρύχιο όπως υποστήριζαν κάποιοι; Όλα αυτά τα αναπάντητα ερωτήματα λειτούργησαν ως μαγνήτης για τον Θωκταρίδη και την ομάδα του. Έτσι μετά από μερικούς μήνες, τον Δεκέμβριο του 1997, με την ουσιαστική βοήθεια της Ε.Τ.Α.Π.Κ.Ι (Εταιρεία Τουριστικής Ανάπτυξης & Προβολής Κεφαλληνίας) και της Κοινότητας Σκάλας, ξεκινούσε η ερευνητική αποστολή για τον εντοπισμό του υποβρυχίου PERSEUS. Πέρασαν 20 ημέρες, με καθημερινή θαλάσσια αλλά και ιστορική έρευνα μέχρι να βρεθούν τα πρώτα ενθαρρυντικά στοιχεία. Οι ενδείξεις που οδήγησαν στο θρυλικό ναυάγιο, που κείτεται σε βάθος -52 μέτρων, νότια της Κεφαλονιάς.
Οι πρώτες εικόνες από το ναυάγιο ήταν συγκλονιστικές. Το υποβρύχιο 'PERSEUS' ακουμπά στο βυθό με κλίση προς τα δεξιά. Στην αριστερή πλευρά του υποβρυχίου κοντά στην πλώρη του, υπάρχει ένα ρήγμα που προήλθε από την πρόσκρουσή του στη νάρκη. Αυτή είναι και η μοναδική, σημαντική του φθορά. Το υπόλοιπο σκαρί του είναι σε πολύ καλή κατάσταση. Πάνω από μισό αιώνα στο βυθό, σαν να περίμενε κάποιον να πει την ιστορία του ... Το πυροβόλο του, το τιμόνι του στη γέφυρα ,όλα είναι στη θέση τους. Οι πυξίδες του λειτουργούν ακόμα και δείχνουν την πορεία που είχε χαράξει το PERSEUS στην τελευταία του περιπολία...
Η έξοδος διαφυγής του πρυμναίου διαμερίσματος είναι ανοιχτή ... όπως την άφησε ο John Capes. Τα πράγματα μέσα στο πρυμναίο διαμέρισμα θυμίζουν τις εικόνες που είχε περιγράψει ο Βρετανός ναύτης. Υπάρχει ένα μπουκάλι, μία συσκευή DAVIS, μια φόρμα αγγαρείας και 3 άρβυλα. Οι κάτοικοι του βυθού έχουν εγκατασταθεί στο σκαρί του υποβρυχίου... Δύο σμέρνες που ζουν εκεί είναι "ιδιαίτερα προστατευτικές" ως προς τη φωλιά τους, ενώ σμήνη ψαριών "περιπολούν" γύρω από το ναυάγιο..
Σε μικρή απόσταση από το ναυάγιο βρέθηκε ένα αγκυροβόλιο ιταλικής νάρκης. Άλλη μία σημαντική ανακάλυψη της υποβρύχιας έρευνας .. η αιτία της βύθισης επικυρώνεται. Το υποβρύχιο 'PERSEUS' βυθίστηκε μετά από πρόσκρουση σε ιταλική νάρκη.
Οι αρμόδιες Βρετανικές αρχές υπέθεταν ότι το υποβρύχιο είχε πέσει σε νάρκη αλλά δεν το είχαν επιβεβαιώσει μέχρι τον εντοπισμό του ναυαγίου.
Λίγους μήνες μετά τον εντοπισμό του υποβρυχίου, η ομάδα του Κ. Θωκταρίδη πραγματοποίησε τη δεύτερη αποστολή με σκοπό αυτή τη φορά να μπει μέσα στο σκάφος. Για να πραγματοποιηθεί αυτή η αποστολή ήταν σημαντική η υποστήριξη της Εταιρείας Ανάπτυξης και Προώθησης Κεφαλληνίας και Ιθάκης και του Δήμου Ελειού Πρόννων.
Οι καιρικές συνθήκες ήταν καλύτερες αφού είχε λιακάδα και αρκετά ήρεμη θάλασσα αλλά η πρώτη κατάδυση στο H.M.S. Perseus ήταν φορτισμένη συναισθηματικά. Ο Κώστας Θωκταρίδης θα προσπαθούσε τώρα να ανακαλύψει τα μυστικά που έκρυβε μέσα του το ιστορικό ναυάγιο.
Η σιλουέτα του υποβρυχίου που γέρνει προς τα δεξιά με μία κλίση 18ο , δεν άργησε να φανεί. Πρώτος σταθμός της εξερεύνησης, η γέφυρα του H.M.S. PERSEUS. Οι πυξίδες δείχνουν πορεία 1070 . Και οι δύο έχουν σταματήσει στην ίδια ένδειξη, καταγράφοντας την μοιραία πορεία που είχε χαράξει το υποβρύχιο στις 6 Δεκεμβρίου του 1941...
Το εξωτερικό πρυμναίο πηδάλιο είναι γυρισμένο προς τα δεξιά. Το επιβλητικό πυροβόλο προκαλεί δέος. Στον πυργίσκο υπάρχουν δύο κλισιόμετρα. Τα περισκόπια παρατήρησης και μάχης είναι κατεβασμένα γιατί το υποβρύχιο περιπολούσε στην επιφάνεια όταν προσέκρουσε στη νάρκη. Τα περισκόπιά του είναι σε πολύ καλή κατάσταση και μπορεί κανείς να δει ακόμα και τα κρύσταλλά τους. Στην πλώρη του H.M.S. PERSEUS είναι εμφανή τα ίχνη από την πρόσκρουση στο βυθό. Στο σημείο που ακούμπησε η πλώρη του υποβρυχίου έχει δημιουργηθεί ένας κρατήρας δύο μέτρων. Οι άγκυρες είναι ακόμα στη θέση τους. Από τους πρωραίους τορπιλοσωλήνες οι δύτες παρατήρησαν ότι ο πάνω αριστερά είναι ανοιχτός και μέσα διέκριναν το μπροστινό τμήμα της τορπίλης με τον μεταλλικό πυροκροτητή σε σχήμα σταυρού. Ο τορπιλοσωλήνας που βρίσκεται πάνω και δεξιά είναι μισάνοιχτος. Άρα το υποβρύχιο ήταν σε πολεμική ετοιμότητα, τη νύχτα που χάθηκε για πάντα ...
Οι καταδύσεις σ' αυτή την αποστολή ήταν καθημερινές. Και κάθε φορά που ο Κώστας Θωκταρίδης ξεφούσκωνε το ρυθμιστή πλευστότητας για να καταδυθεί στο εντυπωσιακό ναυάγιο, ξεκινούσε για ένα ταξίδι στο παρελθόν.

Η διείσδυση στον πυργίσκο του υποβρυχίου, ήταν πολύ πιο δύσκολη και απαιτούσε ειδικές τεχνικές. Η ανθρωποθυρίδα της γέφυρας είναι πιο μικρή σε μέγεθος από εκείνη του πρυμναίου διαμερίσματος και ο δύτης με δυσκολία χωρούσε να περάσει μέσα από αυτή παρά το γεγονός ότι είχε βγάλει τις αναπνευστικές συσκευές του! Οι δύο αναπνευστικές συσκευές ασφαλίστηκαν πάνω στο μίτο, κοντά στην εξωτερική ανθρωποθυρίδα. Στη συνέχεια ο Κ.Θ πέρασε από άλλες δύο ανθρωποθυρίδες για να φθάσει στο θάλαμο διακυβέρνησης. Εκεί με τη βοήθεια του δεύτερου δύτη της αποστολής, είχε κατεβάσει νωρίτερα άλλες 3 αναπνευστικές συσκευές με ρυθμιστές και κλείστρα τύπου DIN, για να μπορέσει να συνεχίσει με ασφάλεια την υποβρύχια έρευνα στο εσωτερικό του υποβρυχίου. Επιπλέον, για τη μετακίνηση μέσα στο H.M.S. PERSEUS ο δύτης χρησιμοποίησε τεχνικές σπηλαιοκατάδυσης. Οι εικόνες που αντίκρισε μέσα στο θάλαμο πλοήγησης ήταν πρωτόγνωρες. Ένα σκηνικό ντυμένο στο χρώμα της σκουριάς που προκαλεί δέος. Τα περισσότερα από τα αντικείμενα έχουν σπάσει από το ωστικό κύμα της έκρηξης. Ένα είδος λάσπης έχει καλύψει το μεγαλύτερο χώρο του δαπέδου και είναι δύσκολο να διακρίνει κανείς συγκεκριμένα αντικείμενα. Ξεχωρίζει μία συσκευή διαφυγής, διάφορες αναπνευστικές συσκευές και ένα σφραγισμένο μπουκάλι που περιέχει ένα διάφανο υγρό. H πόρτα που οδηγεί στο μηχανοστάσιο είναι μισάνοιχτη. Ο χρόνος έχει σταματήσει την ώρα της έκρηξης. Οι σοροί των άτυχων αξιωματικών και ναυτών είναι παντού ... και φέρνουν στον νου του ερευνητή εικόνες από τις τραγικές στιγμές της βύθισης. Ο τηλέγραφος της δεξιάς μηχανής είναι στη θέση "στοπ" και της αριστερής στο "πρόσω ημιταχώς". Αυτές οι ενδείξεις σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το εξωτερικό πρυμναίο πηδάλιο είναι γυρισμένο προς τα δεξιά μας οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το υποβρύχιο έστριβε προς τα δεξιά όταν προσέκρουσε στη νάρκη. Ίσως, την τελευταία στιγμή συνειδητοποίησαν τον κίνδυνο και προσπαθούσαν ν' αποφύγουν τη σύγκρουση. Ήταν όμως πολύ αργά…

Η εξοικείωση με το χώρο του ναυαγίου είναι απαραίτητη για να μπορέσει να επιτευχθεί και η διείσδυση. Η εξερεύνηση του εσωτερικού ενός υποβρυχίου, κρύβει πολλούς κινδύνους και σίγουρα δεν είναι συχνό φαινόμενο. Οι εσωτερικοί χώροι του υποβρυχίου είναι εκ των πραγμάτων πολύ περιορισμένοι και απαιτούν ιδιαίτερη προσοχή κατά την μετακίνηση μέσα σ' αυτό. Πολύ περισσότερο, όταν είναι γεμάτο νερό και συντρίμμια και ο επίδοξος επισκέπτης του έχει δύο ή τρεις φιάλες καταδύσεων στην πλάτη του!
Ο Κώστας Θωκταρίδης, κατάφερε να διεισδύσει στο βρετανικό υποβρύχιο, σε μια προσπάθεια εξερεύνησης του εσωτερικού του με στόχο τη συγκέντρωση πολύτιμων στοιχείων από τις ενδείξεις των οργάνων του H.M.S. PERSEUS. Παρά το μεγάλο βαθμό δυσκολίας που κρύβει ένα τέτοιο εγχείρημα, πραγματοποιήθηκε με απόλυτη επιτυχία αλλά και ιδιαίτερη προσοχή και σεβασμό, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για ένα υγρό τάφο. Ο δύτης ήταν πολύ προσεχτικός ώστε να μην μετακινήσει τίποτα και να μην προκαλέσει φθορές ενώ φωτογράφιζε σημεία του υποβρυχίου που θα βοηθήσουν στην ιστορική αναπαράσταση της βύθισής του. Όλες οι καταδύσεις στο ναυάγιο που κείτεται σε βάθος -52 μέτρων έγιναν με ατμοσφαιρικό αέρα. Οι αναπνευστικές συσκευές ήταν γεμισμένες από 250 μέχρι 310 Bar. O χρόνος παραμονής στο υποβρύχιο κυμαίνονταν από 30 έως 40 λεπτά σε κάθε κατάδυση. Κατά τη διαδικασία της αποσυμπίεσης χρησιμοποιήθηκε και καθαρό οξυγόνο στα -6 μέτρα. Ο συνολικός χρόνος παραμονής στο βυθό των δύο δυτών, κατά τη διάρκεια της αποστολής ήταν 1352 λεπτά από τα οποία ο Κώστας Θωκταρίδης πέρασε τα 507 μέσα στο βυθισμένο υποβρύχιο. Η θερμοκρασία του νερού στο ναυάγιο ήταν μόνο 10oC ( Ιούλιο Μήνα ) επειδή στην συγκεκριμένη θαλάσσια περιοχή υπάρχουν πηγές από τις οποίες αναβλύζει γλυκό νερό. Ιδιαίτερα μέσα στο ναυάγιο η θερμοκρασία ήταν ιδιαίτερα χαμηλή γιατί το νερό που είναι εγκλωβισμένο μέσα στο υποβρύχιο δεν ανακυκλώνεται.

Η διείσδυση άρχισε από το πρυμναίο διαμέρισμα, στο οποίο βρισκόταν ο John Capes την ώρα που το H.M.S. PERSEUS προσέκρουσε σε νάρκη. Από την ανοιχτή ανθρωποθυρίδα ο Κ. Θωκταρίδης, πέρασε στο εσωτερικό του διαμερίσματος, αφού πρώτα έβγαλε από πάνω του τις αναπνευστικές του συσκευές. Μέσα στο διαμέρισμα είχαν τοποθετηθεί άλλες 3 φιάλες για να είναι δυνατή η ασφαλής διείσδυση μέσα σε αυτό. Τα πάντα είναι όπως τα περιέγραψε ο Βρετανός ναύτης. Υπάρχει ένα μπουκάλι, μία συσκευή DAVIS, μια φόρμα αγγαρείας και 3 άρβυλα. Τα ίχνη από τη μπογιά που χύθηκε όταν από την έκρηξη αναποδογύρισαν κάποια δοχεία- όπως είπε ο βρετανός ναύτης - είναι ακόμα ορατά. Η πόρτα που οδηγεί στο μηχανοστάσιο είναι κλειστή. Διακρίνονται οι αριθμοί των τορπιλοσωλήνων επτά και οκτώ. Στο δάπεδο υπάρχει μία ανοιχτή καταπακτή που οδηγεί σ΄ένα χώρο με μπαταρίες ή κάτι παρόμοιο. Στο κέντρο του διαμερίσματος, υπάρχει το τιμόνι. Μέσα στη λάσπη ο δύτης διέκρινε ξύλινα, σφραγισμένα κιβώτια διασκορπισμένα στο χώρο. Στο δωμάτιο δεν βρέθηκαν ανθρώπινοι σκελετοί, κάτι που επιβεβαιώνει τον ισχυρισμό του J.Capes, ότι βοήθησε όλους τους τραυματίες που ήταν κοντά του να βγουν από την έξοδο διαφυγής και εκείνος έφυγε τελευταίος...
Με την ολοκλήρωση των ερευνών στο πρυμναίο διαμέρισμα, η ιστορία του J.Capes, εξακριβώθηκε από κάθε άποψη και η πιο απίστευτη διαφυγή από βυθισμένο υποβρύχιο εν καιρώ πολέμου, είναι πλέον γεγονός
Πηγή: Κεφαλονίτικα Νέα

Η «μεγάλη μετανάστευση των λαών» ξεκίνησε στην Ευρώπη τον 4ο αιώνα. Δεν ήταν «μετανάστευση». Ήταν εξαιρετικά βίαια και εξαιτίας της διαλύθηκε (μετασχηματίστηκε) για πάντα το μισό ρωμαϊκό κράτος. Κι όμως, δεν είναι τόσο γνωστή. Τι γίνεται εδώ και 20-30 χρόνια στον δυτικό κόσμο; Πολλοί το ονομάζουν «προσφυγικό».
Το ένα κομμάτι της πραγματικής πρόθεσης αποκαλύπτεται όταν η μετανάστευση βαφτίζεται «προσφυγιά» ή «ανθρώπινα δικαιώματα». Αν μιλήσουμε για την Ευρώπη, το σύστημα της ενημέρωσης προσπαθεί ψυχολογικά να πείσει ότι η Μέρκελ διαθέτει ανθρώπινη συμπόνοια, ενώ ο Όρμπαν είναι μισάνθρωπος. Το υπόλοιπο κομμάτι του οργανωμένου ψεύδους αποκαλύπτεται από το follow the money. Ποιος και γιατί χρηματοδοτεί τις ΜΚΟ που πρακτικά στηρίζουν την μετανάστευση;
Αν ήθελε η Δύση να βοηθήσει τον «τρίτο κόσμο», τότε, τρίτος κόσμος και υπανάπτυξη δεν θα υπήρχε. Αυτή η κουβέντα είναι δύσκολη, γιατί περιέχει το θέμα «ποιος ανεβοκατεβάζει τα χρηματιστήρια, ποιος δημιουργεί τον πληθωρισμό, ποιος δίνει το δικαίωμα στην κάθε Fitch, Moody’s, S&P να κατευθύνουν τις δημοκρατικές πολιτείες;». Αλλά και η απλή λογική, η λογική των αριθμών δείχνει πόσο χοντρό είναι το ψέμα της ανθρωπιστικής συμπόνοιας σε κεντρικό πολιτικό επίπεδο. Κάποιοι, όπως ο αμερικανός δημοσιογράφος Roy Beck έχουν εξηγήσει από χρόνια τι λένε οι αριθμοί. Εύκολο είναι να καταλάβει ο καθένας, γιατί η ελεύθερη μετανάστευση δεν είναι ανθρωπιστική πολιτική. Μπορεί να είναι κάτι άλλο από επιδιωκόμενη πολιτισμική μεταβολή;
Πηγή: Το καραβάκι της ιστορίας, Αβέρωφ

Σχόλιο Τ.Ι.: Διασκεδάζει Κύριος βουλάς εθνών, αθετεί δε λογισμούς αρχόντων.
Μεγάλο μέρος, μάλιστα, του αμύθητου ορυκτού πλούτου που διαθέτει το Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται στον υπό ανταλλαγή σερβικό τομέα
Είχα σημειώσει παλαιότερα στη voria.gr, ότι η σπουδαιότητα του Κοσσυφοπεδίου, που το καθιστά πολύφερνο μνηστήρα των ισχυρών, δεν είναι μόνον η γεωστρατηγική θέση του, αλλά και ο θησαυρός που κρύβει στο υπέδαφός του.
Αυτό δεν μπορεί να αποκρυβεί, και θα τεθεί και επισήμως στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, μετά και την προχθεσινή δήλωση του πρωθυπουργού του Κοσσυφοπεδίου, Ραμούς Χαραντινάι, ο οποίος διαφωνεί με την πολιτική του προέδρου Χασίμ Θάτσι, περί ανταλλαγής εδαφών με την Σερβία. Και έχει λόγους να ανησυχεί, επειδή μεγάλο μέρος του αμύθητου ορυκτού πλούτου που διαθέτει το Κοσσυφοπέδιο βρίσκεται στον υπό ανταλλαγή σερβικό τομέα.
Ο Χαραντινάι, με αφορμή το προ ημερών επεισόδιο με την Σερβία περί την λίμνη Γκαζιβόντα, υποστήριξε ότι οι Σέρβοι δεν ενδιαφέρονται τόσο για τους ομοεθνείς τους, ούτε για την τεχνητή λίμνη, αλλά για «μια οροσειρά με μεταλλεύματα και μεγάλο ορυκτό πλούτο από το Γερίνιε μέχρι το Λέσακ ή Λεποσάβιτς», είπε.
Πριν αναφερθώ με λεπτομέρειες στον θησαυρό αυτόν, να υπενθυμίσω δύο περιστατικά, που αποδεικνύουν του λόγου το αληθές, αλλά και μαρτυρούν τους λόγους για τους οποίους οι ισχυροί απέσπασαν το Κοσσυφοπέδιο από την Σερβία. Η τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μαντλίν Ολμπράιτ και ο αρχηγός των στρατευμάτων που βομβάρδισαν την Γιουγκοσλαβία, Γουέσλι Κλάρκ, εμφανίστηκαν στο Κοσσυφοπέδιο, ως εκπρόσωποι εταιριών για τις σχετικές επενδύσεις. Δεν κρατήθηκαν δηλαδή, ούτε τα προσχήματα.
Η Μαντλίν Ολμπράιτ, η οποία πρωτοστάτησε στις ένοπλες συγκρούσεις, σε συνεργασία με τον αδελφό του Προέδρου Χασίμ Θάτσι, συνέστησε αμερικανοτουρκική κοινοπραξία, η οποία επενδύει σε έργα υποδομών σε όλο το κατεχόμενο Κοσσυφοπέδιο, με μοχλό την εταιρεία "Odeteljon".
Ο δε στρατηγός Γουέσλι Κλάρκ και την εταιρία "Envidity Energy", την οποία διευθύνει, κατέθεσε πρόταση ενδιαφέροντος για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου του Κοσσυφοπεδίου. Η εταιρία του δραστηριοποιείται στον ενεργειακό τομέα και έχει παρουσία στο Κοσσυφοπέδιο από το 2013 όταν και κατέθεσε για πρώτη φορά πρόταση ενδιαφέροντος. Μέχρι σήμερα ωστόσο, δεν έχει εγκριθεί εξαιτίας της πολιτικής αστάθειας.
Πέραν τούτου, επαναφέρω και ένα απόσπασμα από παλαιά δημοσίευσή μου, από αναφορά της "The Wall Street Journal", σύμφωνα με την οποία ο Τζορτζ Σόρος, «έχει βάλει στο μάτι τον ορυκτό πλούτο του Κοσσυφοπεδίου» και βρίσκεται σε συνεργασία με τον εκατομμυριούχο Αλβανό, Sahit Muja, ο οποίος ζει στη Νέα Υόρκη και είναι γνωστός για τις εξορυκτικές δραστηριότητές του στο Κοσσυφοπέδιο, διευθύνοντας την εταιρία "Albanian Minerals".
Τι και πόσος είναι τελικά αυτός ο ορυκτός πλούτος; Το 2005, η Παγκόσμια Τράπεζα υπολόγισε ότι αξίζει 13,5 δισ. ευρώ. Πολύ πρόχειρη η εκτίμηση, αφού οι επιχειρηματικοί κύκλοι κάνουν λόγο για περισσότερα από 100 δισεκατομμύρια. Η περιοχή του Κοσσυφοπεδίου έρχεται πέμπτη σε αποθέματα λιγνίτη στον κόσμο. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι τη δεκαετία του 1980 στην περιοχή εξορυσσόταν το 70% του ορυκτού πλούτου της ενιαίας Γιουγκοσλαβίας.
Εκτός από ενεργειακό χρυσωρυχείο, όμως, είναι και πραγματικό χρυσωρυχείο. Χρυσός, άργυρος, νικέλιο, χρώμιο, μόλυβδος και άλλα μέταλλα βρίσκονται σε αφθονία στο υπέδαφός του. Επιπλέον, αποτελέσματα έρευνας που δόθηκαν πριν από λίγο καιρό στη δημοσιότητα φανερώνουν ότι τα αποθέματα της χώρας σε χρυσό, νικέλιο και χρώμιο είναι μεγαλύτερα απ’ όσο υπολογίζονταν μέχρι πρόσφατα. Είναι, λοιπόν, να μην ανοίγει η όρεξη των πολυεθνικών με τέτοιες ευκαιρίες επενδύσεων;
Να σημειωθεί, ότι στην Αλβανία και το Κοσσυφοπέδιο υπάρχουν μεγάλα κοιτάσματα μεταλλευμάτων αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων ευρώ. Εκτός του ότι στο Κοσσυφοπέδιο υπάρχουν τα μεγαλύτερα κοιτάσματα σε άνθρακα στην Ευρώπη, εκτός των ανωτέρω αναφερομένων επίσης έχουν αρσενικό, θάλλιο, βισμούθιο σίδηρος, και άλλα μέταλλα. Επίσης σε Αλβανία και Κοσσυφοπέδιο υπάρχουν κοιτάσματα μεταλλευμάτων, χρωμίου, βωξίτη, χαλκό, νικέλιο, χαλαζία, μαγνήσιο, και κοβάλτιο.
Νομίζω πως αυτά αρκούν, για να καταδείξουν από πού πηγάζει το τόσο μεγάλο ενδιαφέρον των ισχυρών, και ας προβάλλονται… ανθρωπιστικοί λόγοι για την απόσπαση της περιοχής από την Γιουγκοσλαβία.
Πηγή: Ο Μακεδών, Ακτίνες

Η υπογραφή συμφωνίας για την παροχή αερίου, ενέχει θέση διεθνούς συμφωνίας, με βαρύτατες κυρώσεις σε περίπτωση αθέτησης παράδοσης. Οι προβλεπόμενες κυρώσεις επισείουν πολύ υψηλά ασφάλιστρα κινδύνου, το κόστος των οποίων μετακυλίεται στην εμπορική τιμή πώλησης του προϊόντος. Ο τρόπος, με τον οποίο οι υδρογονάνθρακες θα αξιοποιηθούν επηρεάζει ποικιλοτρόπως την Ελλάδα και την Κύπρο.
Οι ισχύουσες σήμερα συμφωνίες προμήθειας αερίου της Τουρκίας έχουν ημερομηνία λήξης. Η μεν συμφωνία προμήθειας από το Ιράν από όπου προμηθεύεται το 25% των αναγκών της, λήγει το 2027. Η δε από την Ρωσία από την οποία προμηθεύεται το 55% των αναγκών της, λήγει το 2023. Η επικείμενη λήξη της Σύμβασης Τουρκίας-Ρωσίας εκτιμάται ότι είναι μία από τις αιτίες που οδήγησαν τη ρωσική εταιρεία Gazprom να πουλήσει πρόσφατα τα δικαιώματά της (μερίδια) στην αντίστοιχη τουρκική εταιρεία Bosphorus Gaz και να απαγκιστρωθεί από την τουρκική αγορά.
Πιθανόν η απομάκρυνση της ρωσικής εταιρείας είναι δείκτης ότι προβλέπονται αναταράξεις στην απρόσκοπτη συνέχιση της συνεργασίας Τουρκίας-Ρωσίας και της προμήθειας αερίου με την υπογραφή νέας συμφωνίας, πριν το 2023, όταν θα λήξει η ισχύουσα. Επιπλέον των ανωτέρω, η Ρωσία είναι προληπτικά προετοιμασμένη είτε να αντιμετωπίσει την κατάσταση διακοπής προμήθειας της Τουρκίας με ρώσικο φυσικό αέριο, είτε την διακοπή διέλευσης ρωσικού αερίου μέσω αγωγών που διέρχονται από την Τουρκία.
Ο διπλασιασμός παροχής ρωσικού αερίου προς την Ευρώπη μέσω του δεύτερου αγωγού που κατασκευάστηκε στον Βορρά (North Stream), είναι μία ένδειξη της ρωσικής προετοιμασίας για αντιμετώπιση της κατάστασης που περιγράφηκε. Επίσης, είναι μία επιπλέον ένδειξη της λυκοφιλίας και της έλλειψης εμπιστοσύνης της Ρωσίας προς την τουρκική ηγεσία.
Επισημαίνεται ότι η ετήσια ποσότητα ρώσικου αερίου που διέρχεται από αγωγούς στην Τουρκία υπολογίζεται σε 10 δισ. κυβικά μέτρα, ακριβώς όση υπολογίζεται ότι θα είναι η ετήσια παραγωγή της Αιγύπτου το 2018. Το 2019 υπολογίζεται ότι η παραγωγή φυσικού αερίου της Αιγύπτου, ως εναλλακτικός εξαγωγέας, θα διπλασιαστεί στα 20 δισ. κυβικά μέτρα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα υπεραποθέματα που πρόσφατα ανακαλύφθηκαν. Για την εμπορική εκμετάλλευση αυτών θα απαιτηθεί περίπου μία δεκαετία.
Σοκαριστική εξέλιξη
Μία πιθανή εξέλιξη αυτής της μορφής θα είναι σοκαριστική για την οικονομία της Τουρκίας, αφού για να καλύψει τις ανάγκες της, θα πρέπει άμεσα να εξεύρει νέο προμηθευτή, με νέες τρέχουσες εμπορικές τιμές προμήθειας του φυσικού αερίου. Αυτό επεξηγεί εν μέρει την αγωνία, με την οποία η Τουρκία επιθυμεί διακαώς να βάλει χέρι στα πιθανά αποθέματα της Ανατολικής Μεσογείου, ιδίως στην ΑΟΖ της Κύπρου. Βέβαια, για να δοθεί μία ένδειξη της τάξης των μεγεθών, τα αποθέματα στην κυπριακή ΑΟΖ στα κοιτάσματα Αφροδίτη και Καλυψώ, όπως έχουν εκτιμηθεί μέχρι σήμερα, επαρκούν για να τροφοδοτήσουν τις ανάγκες της ΕΕ για ένα μόνο χρόνο.
Οι επικείμενες πιθανές γεωτρήσεις από το τουρκικό γεωτρύπανο Πορθητής στην Ανατολική Μεσόγειο, είναι ένδειξη της αγχώδους πολιτικής της τουρκικής ηγεσίας να δημιουργήσει τετελεσμένα για μελλοντική αξιοποίηση στη μοιρασιά. Εκτιμάται ότι το μοίρασμα της πίτας στους υδρογονάνθρακες της κυπριακής ΑΟΖ θα επιχειρηθεί μέσω της νέας προσπάθειας εξεύρεσης λύσης στο Κυπριακό ζήτημα. Η Τουρκία ήδη απροκάλυπτα προβάλει τις εθνικές της επιδιώξεις στην εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, εις βάρος του συμφέροντος των Τουρκοκυπρίων, τους οποίους χρησιμοποιεί απλώς ως αιχμή του δόρατος στις σχετικές επιδιώξεις της.
Σχετικά με τo Ισραήλ, θα απαιτηθούν 7 έως 10 χρόνια για την πλήρη εκμετάλλευση των αποθεμάτων στην δική του ΑΟΖ. Πληροφοριακά, το Ισραήλ μπορεί να παρέχει ετησίως 64 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου προς την Αίγυπτο μέσα στην επόμενη δεκαετία, μέχρι να αξιοποιηθούν τα πρόσφατα ανακαλυφθέντα μεγάλα αποθέματα αερίου στην αιγυπτιακή ΑΟΖ, καθώς και 3 δισ κυβικά μέτρα αερίου προς την Ιορδανία.
Ο κίνδυνος του ιρανικού πετρελαίου
Σχετικά με την επίλυση του Κυπριακού, που εν δυνάμει θα επιλύσει και το θέμα διαχείρισης της κυπριακής ΑΟΖ, Ισραηλινοί εμπειρογνώμονες έχουν εκφράσει την άποψη ότι το Κυπριακό ή θα μείνει στάσιμο, ή θα επιλυθεί με δύο ανεξάρτητα κράτη. Τούτο διότι προτιμούν να συνδιαλέγονται με μία ελληνοκυπριακή κυβέρνηση, παρά να υποχρεωθούν έστω και περιοδικά να συνδιαλέγονται με μία τουρκοκυπριακή που θα ελέγχεται από την Τουρκία.
Η έρευνα και η εκμετάλλευση των όποιων αποθεμάτων υδρογονανθράκων στις ΑΟΖ της Παλαιστίνης, του Λιβάνου και της Συρίας, εκτιμάται ότι θα καθυστερήσει, μέχρις ότου επιλυθούν τα εκκρεμή θέματα εσωτερικής και περιφερειακής ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή.
Η αδειοδότηση εταιρειών για την έναρξη ερευνών σε στόχους στην Δυτική Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της δυτικής-νοτιοδυτικής Κρήτης, εκτιμάται ότι είναι σε πολύ πρώιμο στάδιο. Τούτο, διότι σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, θα απαιτηθούν περίπου οκτώ χρόνια για την ολοκλήρωση των ερευνών (exploration stage), πέντε χρόνια για την ανάπτυξη (development) και περίπου εικοσιπέντε χρόνια για την άντληση.
Επισημαίνεται ότι ο προγραμματισμός αυτός θα είναι βιώσιμος και υλοποιήσιμος, υπό την προϋπόθεση ότι οι περιορισμοί (embargo) εις βάρος του Ιράν, θα εξακολουθήσουν να είναι σε ισχύ για τα επόμενα 30 έως 40 χρόνια. Διότι σε περίπτωση ραγδαίας αλλαγής των ισορροπιών ασφάλειας στην Μέση Ανατολή, είναι δυνατόν να κατακλύσει την αγορά φτηνό ιρανικό αέριο, γεγονός που θα κάνει ασύμφορη οικονομικά την εξόρυξη υδρογονανθράκων στην Ελλάδα ειδικά από μεγάλο βάθος.
Η πολιτική των αγωγών
Πριν ολοκληρωθούν οι προβλεπόμενες γεωτρήσεις για την επιβεβαίωση της ακριβούς ποσότητας αξιοποιήσιμων αποθεμάτων αερίου, ξεκίνησαν οι συζητήσεις για τους πιθανούς τρόπους μεταφοράς του προς τους καταναλωτές, που με προτεραιότητα είναι η διψασμένη για ενέργεια ευρωπαϊκή αγορά.
Η μελλοντική μεταφορά ισραηλινού αερίου μέσω Τουρκίας, είναι κατασκευαστικά ευκολότερη, οικονομικά εφικτή και υλοποιήσιμη, σε αντίθεση με τον θρυλούμενο αγωγό EastMed που έχει αποσπάσει την πολιτική βούληση των Ευρωπαίων. Προϋπόθεση για να είναι ανοικτό το παράθυρο ευκαιρίας για την κατασκευή του, είναι τα κοινά σύνορα στις ΑΟΖ Ελλάδας και Κύπρου, δύο μελών της ΕΕ.
Το σχέδιο διέλευσης μέσω Τουρκίας δεν προχωράει, διότι είναι πολιτικά ριψοκίνδυνο. Συγκεκριμένα, όπως δήλωσαν Ισραηλινοί και Αμερικανοί εμπειρογνώμονες, τα ασφάλιστρα κινδύνου για την κατασκευή και λειτουργία ενός αγωγού από την ΑΟΖ του Ισραήλ μέσω Τουρκίας, είναι κατ’ ελάχιστον τριπλάσια από οποιαδήποτε άλλη δρομολόγηση θα ήταν δυνατόν να επιλεγεί.
Η εκτίμηση των υψηλών ασφαλίστρων βασίζεται αφενός στην έλλειψη εμπιστοσύνης προς την σημερινή τουρκική κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την οικονομική κατάσταση, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την κακή εφαρμογή των νόμων, την καταπάτηση της ελευθερίας του Τύπου. Ένας επιπλέον ουσιαστικός παράγοντας που θεωρείται ότι θα επιδράσει αρνητικά, είναι η ισλαμικής ιδεολογίας διδασκαλία σε όλα τα στάδια εκπαίδευσης στην Τουρκία. Το γεγονός αυτό εκτιμάται ότι θα οδηγήσει στο μέλλον σε υπέρμετρο αντισημιτισμό και αρνητικό κλίμα για ισραηλινές ή και αμερικανικές επενδύσεις στην Τουρκία.
Ξεκαθαρίζοντας τις συμφωνίες
Για να μπουν τα πράγματα στη θέση τους, πρέπει να γίνει ξεκάθαρο ότι οι συμφωνίες για την κατασκευή αγωγών μεταφοράς υδρογονανθράκων, χωρίζονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, που είναι οι ακόλουθες:
- Πρώτον, οι πολιτικές συμφωνίες, διμερείς και πολυμερείς. Οι συμφωνίες αυτής της κατηγορίας, επιβεβαιώνουν την πολιτική βούληση των συμβαλλομένων. Είναι δηλαδή πολιτικού και όχι ουσιαστικού περιεχομένου. Πρωταρχικός σκοπός τους είναι να προετοιμάσουν το έδαφος, εάν οι επενδυτικές εταιρείες επιδείξουν σχετικό ενδιαφέρον για την κατασκευή των αγωγών. Επίσης, σκοπεύουν να διατηρούν το θέμα σε υψηλή ετοιμότητα και επικαιρότητα, ώστε να δημιουργείται ένα αίσθημα ελπίδας και ευφορίας στους πολίτες, με ψηφοθηρικό επιζητούμενο από την κάθε προσυπογράφουσα κυβέρνηση.
- Δεύτερον, οι εμπορικές συμφωνίες που υπογράφονται από εταιρείες, οι οποίες αποφασίζουν να επενδύσουν για την κατασκευή, εκμετάλλευση και συντήρηση των αγωγών. Τις εμπορικές αυτές συμφωνίες είναι πιθανόν να προσυπογράφουν και κυβερνήσεις ενδιαφερομένων χωρών, ιδίως εάν περιλαμβάνονται στις εμπορικές συμφωνίες δεσμευτικοί όροι για τις χώρες, που συντελούν στην βιωσιμότητα των αγωγών, τόσο εμπορικά όσο και την εξασφάλιση θεμάτων ασφαλείας και φυσικής προστασίας. Επίσης, καθορίζονται τα «δικαιώματα» (royalties) και άλλα διαδικαστικά θέματα. Η πρακτική έχει αποδείξει ότι μόνο ένα 5 έως 10% των πολιτικών συμφωνιών ολοκληρώνονται με την υπογραφή των αντίστοιχων εμπορικών συμφωνιών και υλοποίηση των επενδύσεων.
Κατόπιν των ανωτέρω, καθίσταται σαφές ότι η Ελλάδα έχει πολύ δρόμο να διανύσει στο θέμα εντοπισμού και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων. Αυτό, όμως, δεν πρέπει να κουράσει και να εκτρέψει από την υπερκομματική εμμονή στον σκοπό για την τελική επιτυχία. Διότι όπως έγραψε ο Paulo Coelho στο έργο του Αλχημιστής, πριν από περίπου 25 χρόνια: «αν θέλεις κάτι πολύ, όλο το σύμπαν συνωμοτεί για να το πετύχεις».
Πηγή: slpress.gr

Άνοιξε η Κερκόπορτα για τον Ελληνισμό με την Συμφωνία Τσίπρα-Ζάεφ. Οποιος διαβάσει την συμφωνία βήμα-βήμα και προσεχτικά, θα δει πως υπάρχουν ορισμένα σημεία τα οποία προκαλούν σοκ και δέος.
Αυτό διότι αντί να είναι με την πλάτη στον τοίχο τα Σκόπια, η Ελλάδα ανοίγει πλέον το κουτί της πανδώρας.
Ανοίγουμε από το πουθενά ζητήματα, τα οποία θα μπορούσαν να δημιουργήσουν νέα τετελεσμένα στην περιοχή.
Βήμα-βήμα υλοποιείται η Συμφωνία των Πρεσπών σε Αθήνα και Σκόπια. Τη Δευτέρα το βράδυ το υπουργικό συμβούλιο της ΠΓΔΜ έδωσε το «πράσινο φως» στην πρόταση Ζάεφ για τις πρώτες αλλαγές του Συντάγματος και σήμερα διαβιβάστηκε στη Βουλή από τον Νίκο Κοτζιά η σύνθεση της Μεικτής Διεπιστημονικής Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Ελλάδας – ΠΓΔΜ, η οποία θα εξετάσει τα σχολικά βιβλία των δύο χωρών ώστε να αφαιρεθούν τυχόν εκφάνσεις αλυτρωτισμού.
Η εξέταση του σχολικού υλικού θα γίνει με βάση «αυθεντικές, στοιχειοθετημένες και επιστημονικά στέρεες ιστορικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα». Οι δύο χώρες είναι ισότιμες στην Επιτροπή και η κάθε μια αριθμεί επτά μέλη.
Το ελληνικό τμήμα αποτελείται από:
1. Μάρκο Μπόλαρη, Υφυπουργό Εξωτερικών, ως Πρόεδρο του Ελληνικού Τμήματος της Επιτροπής.
2. Σπυρίδωνα Σφέτα, Καθηγητή Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
3. Νικόλαο Ζάικο, Αναπληρωτή Καθηγητή Τμήματος Βαλκανικών, Σλαβικών και Ανατολικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
4. Αλεξάνδρα Ιωαννίδου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος Ρωσικής Γλώσσας και Φιλολογίας και Σλαβικών Σπουδών του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
5. Ιάκωβο Μιχαηλίδη, Αναπληρωτή Καθηγητή Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
6. Ευθύμιο Χαρλαύτη, Σύμβουλο Πρεσβείας Α΄, Α3 Διεύθυνση Χωρών Νοτιοανατολικής Ευρώπης του Υπουργείου Εξωτερικών.
7. Αθανάσιο Λούπα, Υποψήφιο Διδάκτορα Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Από πλευράς πΓΔΜ, όπως ανακοινώθηκε από την πλευρά των Σκοπίων, η Επιτροπή στελεχώνεται από τους:
1. Ambassador Victor Gaber, Head
2. Professor Dalibor Jovanovski, PhD, Member
3. Professor Nikos Chausidis, PhD, Member
4. Professor LjudmilSpasov, PhD, Member
5. Assistant Professor Ana Chupeska-Stanishkovska, PhD, Member
6. Professor FahriRamadani, PhD Member
7. Professor Kica Kolbe, PhD, Member.
Η εξέταση των σχολικών βιβλίων και του συνοδευτικού υλικού, όπως χάρτες και άτλαντες, θα γίνει με βάση «αυθεντικές, στοιχειοθετημένες και επιστημονικά στέρεες ιστορικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα».
Δηλαδή με λίγα λόγια, αν θεωρήσουν ως αλυτρωτισμό τον Μακεδονικό Αγώνα οι Σκοπιανοί, τότε θα αφαιρεθεί από το κεφάλαιο της Ιστορίας. Απλά πράγματα.
Σε περίπτωση που η συμφωνία δεν κυρωθεί από Σκόπια και Αθήνα οι εισηγήσεις της Επιτροπής δεν είναι δεσμευτικές.
Οι πρώτες αλλαγές για τη συνταγματική αναθεώρηση στα Σκόπια
Το υπουργικό συμβούλιο στην ΠΓΔΜ ενέκρινε την πρόταση που πρόκειται να κατατεθεί στο Κοινοβούλιο και αφορά στις συνταγματικές αλλαγές, σύμφωνα με το Bloomberg. Η κυβέρνηση της ΠΓΔΜ θα αποστείλει την πρόταση για μετονομασία της χώρας σε «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» στο Κοινοβούλιο, δήλωσε ο εκπρόσωπος, Mile Boshnjakovski, σε δημοσιογράφους στα Σκόπια.
«Περιμένουμε από τους βουλευτές να αρχίσουν αύριο τις εργασίες και να διευκρινίσουν τις θέσεις τους», δήλωσε ο Boshjnakovski όταν ρωτήθηκε εάν η κυβέρνηση θα έχει την υποστήριξη των 2/3 των βουλευτών που απαιτούνται ώστε να προχωρήσει σε συνταγματικές αλλαγές
Τι προβλέπει το άρθρο 8 της Συμφωνίας των Πρεσπών:
«Εντός ενός μηνός από τη θέση σε ισχύ της παρούσης Συμφωνίας, τα Μέρη θα συγκροτήσουν με ανταλλαγή διπλωματικών διακοινώσεων, στη βάση της ισότητας, μια Κοινή Διεπιστημονική Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων σε ιστορικά, αρχαιολογικά και εκπαιδευτικά θέματα, για να εξετάσει την αντικειμενική, επιστημονική ερμηνεία των ιστορικών γεγονότων βασισμένη σε αυθεντικές, στοιχειοθετημένες και επιστημονικά στέρεες ιστορικές πηγές και αρχαιολογικά ευρήματα.
Οι εργασίες της Επιτροπής θα τελούν υπό την επίβλεψη των υπουργείων Εξωτερικών και Μερών σε συνεργασία με άλλες αρμόδιες εθνικές αρχές. Η Επιτροπή θα εξετάσει και, εφόσον θεωρήσει κατάλληλο, θα αναθεωρήσει οιαδήποτε σχολικά εγχειρίδια και βοηθητικό σχολικό υλικό όπως χάρτες, ιστορικούς άτλαντες, οδηγούς διδασκαλίας που χρησιμοποιούνται σε έκαστο από τα Μέρη, σύμφωνα με τις αρχές και τους σκοπούς της ΟΥΝΕΣΚΟ και του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή θα θέσει συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα ώστε να διασφαλισθεί ότι σε έκαστο από τα Μέρη κανένα σχολικό εγχειρίδιο ή βοηθητικό σχολικό υλικό σε χρήση τη χρονιά μετά την υπογραφή της παρούσης Συμφωνίας δεν περιέχει αλυτρωτικές/αναθεωρητικές αναφορές. Η Επιτροπή επίσης θα εξετάσει οιασδήποτε νέες εκδόσεις σχολικών εγχειριδίων και βοηθητικού υλικού όπως προβλέπεται σε αυτό το άρθρο. Η Επιτροπή θα συνεδριάζει τακτικά, τουλάχιστον δύο φορές ετησίως, και θα υποβάλει μία ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες και τις συστάσεις της προκειμένου να εγκριθούν από το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας, όπως αυτό θα συσταθεί κατ’ εφαρμογή του άρθρου 12».
Ο Στρατηγός αράχνη κονιορτοποιεί την Κυβέρνηση
Αυτή η αναιμική δυναμική του δημοψηφίσματος μπορεί να παραλληλιστεί όχι με την συμμετοχή, αλλά με την πίεση που δέχτηκαν οι Κύπριοι για το Σχέδιο Ανάν. Είναι αυταπόδεικτο, επίσης, ότι το σλαβικό και βουλγαρικό στοιχείο είναι παρά πολύ ισχυρά στη FYROM, σε μια γεωπολιτική σκακιέρα που δύσκολα μπορούν να κατανοήσουν όσοι θεωρούσαν ότι οι Σκοπιανοί στο σύνολό τους αισθάνονται Μακεδόνες…
Ο Μακεδονισμός είναι βαθειά ριζωμένος στους πρώην Σλάβους κομμουνιστές της πΓΔΜ και, ατυχώς, στα τέκνα όσων εγκατέλειψαν την Ελλάδα μετά την ήττα τους τον Αύγουστο του 1949 σε Γράμμο – Βίτσι από τον Εθνικό Στρατό. Η πλειονότητα εξ αυτών κατείχαν και κατέχουν κυβερνητικές θέσεις, για παράδειγμα ο τέως πρόεδρος Γκλιγκόρωφ ήταν Γρηγορόπουλος, ο νυν ΥΠ.ΕΞ. Δημητρώφ είναι από την Αριδαία με επίθετο Παπαδημητρίου, κ.λπ.
Εξ άλλου, πλέον των 200.000 Σλάβων της FYROM έχουν πάρει βουλγαρική υπηκοότητα. Τελικά, ποιοι ψήφισαν; Το 28% του πληθυσμού που είναι Αλβανοί, όπως και το 5% οι Τούρκοι, μαζικά προσήλθαν για να ονομασθούν Μακεδόνες που κατοικούν στη Βόρεια Μακεδονία. Ατυχώς, η Συμφωνία των Πρεσπών είναι θνησιγενής για αυτούς που την εμπνεύσθηκαν ενδίδοντας σε πιέσεις για ίδια οφέλη ένθεν και ένθεν των ελληνοσκοπιανών συνόρων.
Ο Έλλην Μακεδόνας εν πλήρει αγανακτήσει παρακολουθεί την ενδοτικότητα των συντακτών της Συμφωνίας και αδυνατεί να αντιληφθεί τι τους εμπνέει και αν αντιλαμβάνονται τα ολέθρια αποτελέσματά της σε βάρος του Ελληνισμού, που ήδη προκύπτουν πριν ακόμη εγκριθεί. Στο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης ως ο κύριος ομιλητής προσπάθησα να γεμίσω την φαρέτρα του Έλληνα ΥΠ.ΕΞ. με επιχειρήματα, ομού με τις εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες που δεν ήταν ούτε «εθνίκια» ούτε ετερόκλητος όχλος.
Εύχομαι στο μέλλον να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων η όποια πολιτική ηγεσία θα προέλθει από τις εκλογές και να μην τραυματίσει την ήδη τρωθείσα εθνική υπερηφάνεια των Ελλήνων από τα Μνημόνια.
Πηγή: Αβέρωφ

Η «Κ» δημοσιεύει σήμερα εκτενή αποσπάσματα από τα πρακτικά των δύο συσκέψεων των πολιτικών αρχηγών της ΠΓΔΜ στις 27 Ιανουαρίου 2018 και 19 Μαΐου 2018, σε δύο συγκυρίες κρίσιμες με αντικείμενο τις διαπραγματεύσεις με την Ελλάδα για το ονοματολογικό. Η πρώτη σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σε λιγότερο από δύο εβδομάδες από την κανονική έναρξη της διαδικασίας υπό τον ειδικό απεσταλμένο του γ.γ. του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς. Η δεύτερη όταν υπήρχε ήδη στο τραπέζι το όνομα «Μακεδονία του Ιλιντεν». Εξ όσων προκύπτουν από την ανάγνωση των πρακτικών –μικρό μέρος των οποίων δημοσιεύθηκε και στη γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, στις 19 Μαΐου– πολλά στοιχεία της τελικής συμφωνίας των Πρεσπών ήταν ήδη συμφωνημένα, με εξαίρεση, βεβαίως, το όνομα. Προκύπτει ότι τον Ιανουάριο η ΠΓΔΜ δεν συζητούσε συνταγματική αναθεώρηση, ενώ και το εύρος χρήσης (έναντι όλων) ήταν συζητήσιμο. Και τα δύο έχουν, βεβαίως, παραχωρηθεί τον Μάιο, παραμονή της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων. Η Ελλάδα, ήδη από τον πρώτο γύρο είχε συμφωνήσει στην παραχώρηση της ταυτότητας, με τη γλώσσα να ακολουθεί λίγο αργότερα.
Τα πρακτικά περιλαμβάνουν και ορισμένες λεπτομέρειες που υποδηλώνουν τις προθέσεις του Αλέξη Τσίπρα. Τον Ιανουάριο, ο κ. Τσίπρας εμφανιζόταν να θέλει να έχει κλείσει τη συμφωνία με την ΠΓΔΜ ταχέως και να πάει σε εκλογές με κύριο επιχείρημα το τέλος του μνημονίου. Τον Μάιο αυτή η αφήγηση απουσιάζει. Οπως, επίσης, διαφορετική είναι η αντιμετώπιση της Ν.Δ. Η στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης τον Ιανουάριο περιγράφεται ως ενδεχομένως θετική, ενώ τον Ιούνιο οι ηγέτες της ΠΓΔΜ εμφανίζονται βέβαιοι ότι συμφωνία με κυβέρνηση Ν.Δ. δεν μπορεί να υπάρξει. Και στις δύο συσκέψεις, το χάσμα ανάμεσα στην κυβέρνηση του Ζόραν Ζάεφ και στον πρόεδρο Γκιόργκι Ιβάνοφ είναι ορατό. Ο ΥΠΕΞ Νίκολα Ντιμιτρόφ γνωρίζει και την παραμικρή λεπτομέρεια των συνομιλιών και είναι ιδιαίτερα επίμονος στο ζήτημα του ταχύτερου δυνατού χρόνου επικύρωσης.
Παρότι οι συζητήσεις αυτές λαμβάνουν χώρα μήνες πριν από το δημοψήφισμα της 30ής Σεπτεμβρίου, η ανησυχία είναι έκδηλη. Μάλιστα, προκύπτει ότι οι Αλβανοί ηγέτες της ΠΓΔΜ δεν θα είχαν πρόβλημα με την παράκαμψη του συγκεκριμένου βήματος. Επίσης, γίνεται σαφής αναφορά για κίνδυνο παρέμβασης της Ρωσίας στην περιοχή, με σκοπό να μην υπάρξει συμφωνία.
«Ευνοϊκή συγκυρία γιατί στην εξουσία είναι η Αριστερά»
Πρακτικά συνάντησης ενημέρωσης για το ζήτημα του ονόματος, που διοργάνωσε το υπουργείο Εξωτερικών στα Σκόπια, στις 27 Ιανουαρίου 2018.
Στις 27.1, ημέρα Σάββατο, το υπουργείο Εξωτερικών διοργάνωσε συνάντηση ενημέρωσης για το όνομα στη λέσχη των αντιπροσώπων. Παρόντες ήταν ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ, Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ, ο υπουργός Εξωτερικών Νίκολα Ντιμιτρόφ, η υπουργός Αμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, ο πρόεδρος του VMRO-DPMNE Χρίστιαν Μίτσκοσκι, συνοδευόμενος από τα στελέχη του κόμματος, Αλεξάνταρ Νικολόφσκι και Βλάντο Μισαϊλόφσκι, καθώς και ο επικεφαλής του DUI Αλί Αχμέτι, και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μπουγιάρ Οσμάνι. Ο υπουργός Εξωτερικών Ντιμιτρόφ έδωσε σε όλους ένα αντίτυπο των εγγράφων του μεσολαβητή Μάθιου Νίμιτς στα αγγλικά και τα σλαβομακεδόνικα σε έναν κλειστό φάκελο. Στόχος της συνάντησης ήταν η αναζήτηση εθνικής συναίνεσης και η εξεύρεση μιας κοινής στρατηγικής.

Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ.
Ζ. Ζάεφ: Χρειαζόμαστε μία λύση, αλλά όχι με κάθε τίμημα. Η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση συμφωνούν ότι για κάθε λύση απαιτείται ένα δημοψήφισμα. Θα έπρεπε όλοι μαζί, με τον πρόεδρο Ιβάνοφ και τα κόμματα, να ενώσουμε τη σοφία μας για μια αποτελεσματική λύση. Το ερώτημα χρονολογείται από το 1995. Οι συναντήσεις με τον Τσίπρα και τον Κοτζιά θα έπρεπε να διευκολύνουν τη διαδικασία.
Ν. Ντιμιτρόφ: Εχετε δύο έγγραφα μπροστά σας: την πρωτότυπη πρόταση Νίμιτς στα αγγλικά και μια ανεπίσημη στα σλαβομακεδόνικα. Η πρώτη συνάντηση με τον Νίμιτς στις Βρυξέλλες ήταν προπαρασκευαστική. Στη δεύτερη συνάντηση στη Νέα Υόρκη μας έδωσε ο Νίμιτς το πλαίσιο. Το πλαίσιο αφήνει περιθώρια ελιγμών, σε αντίθεση με μια πιο άκαμπτη πρόταση, που θα μπορούσε μόνο είτε να απορριφθεί είτε να γίνει αποδεκτή. Στη Νέα Υόρκη ούτε ο Νίμιτς ούτε οι Ελληνες ανέφεραν την αλλαγή συντάγματος. Η Ελλάδα αντέδρασε έντονα στο πλαίσιο Νίμιτς. Αυτό θα μπορούσε να εκληφθεί ως τακτικισμός από την ελληνική πλευρά. Απαιτούν οι Ελληνες το όνομα να αποτελείται από μία λέξη (Βορεια-μακεδονία) ή να γράφεται με διαχωριστική γραμμή (Βόρεια-Μακεδονία). Το άρθρο 5 του σχεδίου περί μεταφρασιμότητας του ονόματος δεν τους άρεσε. Θέλουν το όνομα να είναι ίδιο σε όλες τις γλώσσες, όπως και στα σλαβομακεδόνικα. Θέλουν ένα μεγάλο εύρος χρήσης. Εκαναν λόγο για αλυτρωτισμό. Ο Νίμιτς θέλει να επισκεφθεί την περιοχή και τις δύο πρωτεύουσες. Κατ’ αρχάς η Ελλάδα χρησιμοποιεί από το 2007, μετά την αναγνώριση από τις ΗΠΑ, την ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική μας ως εφαλτήριο. Ο χρόνος μετράει υπέρ της. Δεύτερον, οι Ελληνες παρουσίασαν το Βουκουρέστι ως νίκη. Αυτό μας βοήθησε στη Χάγη. Μετά το Βουκουρέστι είχαμε εκλογές και το ερώτημα παρέμεινε ανοιχτό. Το 2011 σημειώθηκε μια προσπάθεια εκ μέρους του τότε αντιπροέδρου των ΗΠΑ Τζορτ Μπάιντεν, αλλά όχι εναρμονισμένη με τη διαδικασία Νίμιτς.
Σήμερα η βούληση είναι μεγάλη. Κυριαρχεί μια αίσθηση κοινής ευθύνης. Βοηθάει επίσης ότι δεν πρόκειται να προβάλει βέτο η Βουλγαρία. Οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες θέλουν μία επιτυχία. Θα υπάρξουν μεγάλες προσπάθειες σε υψηλό επίπεδο.
Μπορούμε μόνο εικασίες να κάνουμε κατά πόσον υπάρχει στην Ελλάδα ένα σχέδιο (όπως οι υποστηριζόμενες από την Εκκλησία διαδηλώσεις) και σε ποιο βαθμό χάνουν τον έλεγχο. Μέσω των πιέσεων για τις ψήφους του Καμμένου, ασκείται πίεση και στην κυβέρνηση Τσίπρα. Ο Καμμένος βρίσκεται ακριβώς στο 3%, γεγονός που σημαίνει ότι δεν θα καταφέρει να ξεπεράσει το εκλογικό όριο. Τον Αύγουστο τελειώνει το οικονομικό πρόγραμμα. Αν θεωρηθεί επιτυχημένο, ο Τσίπρας θα πάει σε πρόωρες εκλογές. Θα είναι οι τελευταίες στις οποίες ο νικητής κερδίζει επιπλέον 50 έδρες. Είναι σημαντικό στις διαπραγματεύσεις, πώς θα σταθούμε, ακόμη και αν δεν υπάρξει λύση. Είναι σημαντικό πώς θα παίξουμε τα χαρτιά μας. Δεν θέλουμε να φανούμε στα μάτια τρίτων χωρών μη εποικοδομητικοί. Πώς θα είναι η Ελλάδα μετά τις εκλογές; Στην εξουσία θα είναι η Νέα Δημοκρατία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ο οποίος έχει σπουδάσει στη Δύση. Πρέπει να βιαστούμε. Οσο τσακωνόμαστε τα πράγματα γίνονται πιο εύκολα για τους Ελληνες. Είναι εύκολο για εκείνους, να μας μπλοκάρουν, όταν τους παρέχουμε επιχειρήματα. Το δικό μας βασικό επιχείρημα είναι η σταθεροποίηση των Βαλκανίων. Η προσφυγική κρίση έδειξε πού μπορεί να οδηγηθεί η κατάσταση, όταν γινόμαστε πρόβλημα για την Ε.Ε. Ουδείς στην ΠΓΔΜ θέλει να λύσει το πρόβλημα. Αλλά η μη λύση είναι πρόβλημα.
Ζ. Ζάεφ: Προς το τέλος της θητείας του ο Γκρούεφσκι με ενημέρωσε γι’ αυτό το ζήτημα. Για το ίδιο θέμα έχω πληροφόρηση και από τον πρέσβη Βάσκο Ναουμόφσκι.
Ν. Ντιμιτρόφ: Η πρόταση του Καμμένου είναι πως η λέξη «Μακεδονία» δεν θα πρέπει να εμπεριέχεται σε σύνθετη ονομασία. Η πρόταση του Εντουαρντ Τζόζεφ (σ.σ. από τη δεξαμενή σκέψης International Crisis Group ICG) είναι Republika Makedonija, χωρίς μετάφραση.
Ζ. Ζάεφ: Πώς θα μπορεί αυτό να ενταχθεί στο σύνταγμα;
Ν. Ντιμιτρόφ: Η υποχώρηση είναι ότι δεν απαιτείται αλλαγή του συντάγματος, αν το όνομα είναι το ίδιο στο σύνταγμα.
Δυσμενείς περιστάσεις
Ζ. Ζάεφ: Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Ελλάδα δεν θα μπορεί να πάει στο ΝΑΤΟ και στην Ε.Ε. και να ρίξει την ευθύνη στην ΠΓΔΜ. Θέλουμε να αποδείξουμε στην Ε.Ε. και στο ΝΑΤΟ ότι η ΠΓΔΜ επιθυμεί λύση του ζητήματος. Με τον καιρό οι περιστάσεις γίνονται όλο και πιο δυσμενείς για εμάς. Από την ενδιάμεση συμφωνία και μετά, το αντικείμενο της διαπραγμάτευσης ήταν το όνομα. Τώρα προστίθενται γλώσσα και ταυτότητα. Νομίζω ότι πρέπει να λύσουμε το ζήτημα όσο έχουμε ακόμη την ευκαιρία. Με κάθε αναβολή η κατάσταση γίνεται όλο δυσκολότερη. Η κωλυσιεργία και η εκκρεμότητα οδήγησαν σε πολιτική κρίση στην ΠΓΔΜ. Αν δεν βρούμε τώρα λύση, θα χάσουμε δέκα χρόνια. Η προσφυγική κρίση αναζωπύρωσε το ενδιαφέρον για την περιοχή. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε αυτό το ενδιαφέρον (ακολούθησε και το αντίστοιχο ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ) και να βρούμε μία λύση. Οσον αφορά στη συνάντηση με τον Τσίπρα, αυτή δεν ήταν εύκολη. Η Μογκερίνι χρησιμοποίησε το Νταβός για να κλείσει τη συνάντηση. Ο Τσίπρας παρέμεινε πιστός στα σημεία. Στόχος ήταν ένα θετικό μήνυμα, προς τους πολίτες της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας, προκειμένου να δημιουργηθεί μια καλή ατμόσφαιρα. Αυτό όμως δεν καθιστά ευκολότερη τη συγκυρία. Οι προϋποθέσεις όμως είναι ευνοϊκές, αφού στην Ελλάδα είναι η Αριστερά στην εξουσία.
Ο Τσίπρας συμφώνησε με το χρονοδιάγραμμα του Νίμιτς, αλλά διαφωνεί με τη γραφή του ονόματος στα λατινικά. Πρότεινε το όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» ή «Ανω Μακεδονίας», κατά το πρότυπα του Μαυροβουνίου ή της Λευκορωσίας. Είπε ότι από αυτά που προτείνει ο Νίμιτς είναι όλα αποδεκτά, εκτός από το «Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)», γιατί αυτό δεν είναι γεωγραφικός προσδιορισμός. Τόνισε επίσης ότι το erga omnes αφορά και τις χρήσεις στο εσωτερικό της χώρας. Οσον αφορά στην ταυτότητα, ο Τσίπρας είπε ότι δεν αναφέρεται στην ταυτότητα των ανθρώπων, αλλά αποτελεί περιγραφή της υπηκοότητας και της γλώσσας. Ο Τσίπρας δεν περιμένει ότι η Ν.Δ. θα είναι πλήρως συνεργάσιμη, επειδή ο Κ. Μητσοτάκης θέλει να εξασφαλίσει κέρδη στις εκλογές. Τον Δεκέμβριο του 2017 είχε στείλει ο Μητσοτάκης την ευρωβουλευτή Μαρία Σπυράκη στον πρωθυπουργό για να τον ενημερώσει για τη θέση τους. Η Ν.Δ. είναι έτοιμη να υποστηρίξει μια λύση, μόνο όμως αν συνταχθεί κι ο Καμμένος με αυτήν.

Ο πρόεδρος της ΠΓΔΜ Γκιόργκι Ιβάνοφ.
Γκ. Ιβάνοφ: Στην ενδιάμεση συμφωνία αναφέρεται ρητά ότι η ΠΓΔΜ δεν προβάλλει εδαφικές διεκδικήσεις.
Ζ. Ζάεφ: Πρέπει να περάσει και στους πολίτες αυτό. Εχουμε το άρθρο 118, όπου αναφέρεται ότι οι διεθνείς συμφωνίες υπερισχύουν του συντάγματος. Αν δεν αλλάξει το σύνταγμα, θα πρέπει να μας δώσουν την ευκαιρία να οικοδομήσουμε μια εθνική συναίνεση, που να είναι ισχυρότερη από το σύνταγμα. Ο Τσίπρας με ρώτησε αν είμαι αποφασισμένος να φτάσω ώς το τέλος. Του απάντησα ότι η στιγμή είναι θετική, όχι όμως με κάθε κόστος. Ο Τσίπρας θέλει λύση. Αυτό όμως μπορεί να περάσει από το ελληνικό Κοινοβούλιο, μόνο αν αλλάξει το σύνταγμα. Ο Τσίπρας μίλησε για τα βασικά. Με άκουσε προσεκτικά. Του είπα, τι θα γίνει αν ανεβεί στην εξουσία πάλι το VMRO-DPMNE και ζητήσει να επιστρέψει στην αρχική του μορφή το σύνταγμα; Τι σας βοηθάει μια αλλαγή του συντάγματος; Δεν προσπαθήσαμε να καταλήξουμε σε μια κοινή θέση, αλλά να παρουσιάσουμε τις απόψεις μας. Στο τέλος προστέθηκαν και οι υπουργοί Εξωτερικών μας. Θέλω να ακούσω και τον πρόεδρο, την αντιπολίτευση και το DUI.
Γκ. Ιβάνοφ: Μου κάνει εντύπωση ότι συναντιόμαστε για πρώτη φορά χωρίς τον διαπραγματευτή Βάσκο Ναουμόφσκι. Ούτε ο πρόεδρος της βουλής Ζαφέρι είναι εδώ. Η διαδικασία είναι υπερβολικά σύνθετη. Ο Τσίπρας είναι θετικότερος από τον Παπανδρέου. Θέλει λύση. Δεν ορκίστηκε ενώπιον της Εκκλησίας, είναι πιο ελεύθερος. Τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης αποφέρουν καρπούς. Θέτοντας όμως ένα χρονοδιάγραμμα με υπερφιλόδοξους στόχους, κινδυνεύουμε να προκαλέσουμε μεγάλη απογοήτευση. Η κατάσταση στην Ελλάδα αλλάζει από ώρα σε ώρα. Η ελληνική κοινή γνώμη πιέζει τον Τσίπρα να εγκαταλείψει το χρονοδιάγραμμα του Νίμιτς. Η δική τους πρόταση κινείται στα πρότυπα της Λευκορωσίας και έτσι μας φέρνουν προ τετελεσμένων. Πρέπει να προσέχουμε γιατί οι δημόσιες δηλώσεις μας αναλύονται διεξοδικά στην Ελλάδα. Οι Ελληνες μάς προκαλούν με δημοσιογράφους, για να εκμεταλλευτούν τα επιχειρήματά μας προς όφελός τους.
Χρ. Μίτσκοσκι: Ποιος θα κάνει τις διαπραγματεύσεις, ο υπουργός Εξωτερικών ή ο Βάσκο; Ο Ζόραν Ζάεφ λέει ναι, εσείς όχι.
Ζ. Ζάεφ: Η εμπιστοσύνη (σ.σ. στον διαπραγματευτή μετά τις δηλώσεις του την προηγούμενη μέρα ότι οι προτάσεις Νίμιτς «απέχουν πολύ από μια αξιοπρεπή λύση») έχει διαρραγεί.
Γκ. Ιβάνοφ: Ο διαπραγματευτής ήταν πάντα παρών σε τέτοιες συναντήσεις, προκειμένου να εξηγεί λεπτομέρειες και να δίνει το ευρύτερο πλαίσιο.
Αλ. Νικολόφσκι: Εμαθα ότι ο Καραμανλής στο Βουκουρέστι είχε συμφωνήσει στο όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας (Σκόπια)». Ισχύει;
Ζ. Ζάεφ: Ο Τσίπρας θα δεχόταν ένα όνομα με γεωγραφικό αλλά και χρονικό προσδιορισμό. Για εμάς είναι σημαντικό να τους εξηγήσουμε ότι το σύνταγμα δεν συνιστά οριστική λύση.
Το ζήτημα της γλώσσας
Ν. Ντιμιτρόφ: Στο ζήτημα της γλώσσας, οι Ελληνες έχουν τα λιγότερα επιχειρήματα και αυτή σχετίζεται με την ταυτότητα. Δεν υπάρχει λόγος να επιμένουν ότι ο προσδιορισμός της γλώσσας θα είναι αμετάφραστος. Μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι οι Ελληνες δεν θα τον μεταφράζουν, όλοι οι υπόλοιποι όμως θα το κάνουν. Είναι σημαντικό για εμάς, σε περίπτωση που μας μπλοκάρουν από την Ε.Ε. εξαιτίας της γλώσσας, να συμβεί αυτό στα μάτια της διεθνούς κοινότητας.
Γκ. Ιβάνοφ: Αν γίνουμε κάποια στιγμή μέλος της Ε.Ε., τότε θα αναγράφεται εκεί «μακεδονική γλώσσα».
Χρ. Μίτσκοσκι: Ως αντιπολίτευση είχαμε το θάρρος να έρθουμε σε αυτήν τη συνάντηση. Οσον αφορά όμως στη συνάντηση με τον Τσίπρα, θα έλεγα ότι δεν ξέρει πώς μπορεί να βοηθήσει, θέλει να βοηθήσει, αλλά δεν ξέρει πώς. Λείπει δηλαδή η βούληση. Καλύτερα να αφήσουμε να ηρεμήσει λίγο η κατάσταση. Είναι υπερβολικά αισιόδοξο να θεωρούμε ότι μπορούμε να φύγουμε από εδώ με κοινή θέση. Δύο αρχές είναι σημαντικές: καμία αλλαγή συντάγματος με στόχο την αλλαγή ονόματος και προστασία των εθνικών συμφερόντων, ειδικά της ταυτότητας.
Μπ. Οσμάνι: Δεν υπάρχει άλλη ευκαιρία πέραν του 2018. Η επόμενη θα είναι σε δέκα χρόνια. Ή τώρα ή ποτέ. Πρέπει να διαλέξουμε ένα ή δύο σημεία από την πρόταση Νίμιτς στα οποία δεν θα υποχωρήσουμε. Για εμάς είναι το όνομα και το εύρος χρήσης.
Ζ. Ζάεφ: Εγώ θα προσπαθήσω να εξαντλήσω τα όρια της συναίνεσης. Οχι συνταγματική αλλαγή και ταυτότητα. Αυτές είναι οι κόκκινες γραμμές. Αν υπάρξει συναίνεση στη μακεδονική πλευρά, είναι καλύτερο από μία συνταγματική αλλαγή. Ενα δημοψήφισμα θα είναι επιτυχημένο, μόνο αν συμφωνούν όλοι.
Ν. Ντιμιτρόφ: Εμένα με προβληματίζουν οι ακραίες δημόσιες δηλώσεις στην Ελλάδα.
Ζ. Ζάεφ: Είναι σημαντικό να παραμείνουμε στις απόψεις μας.
Χρ. Μίτσκοσκι: Να καταλήξουμε σε μια κοινή θέση.
Μπ. Οσμάνι: Αν βγούμε δημοσίως και πούμε ότι είμαστε κατά της συνταγματικής αλλαγής, θα διακόψει τη διαδικασία η Ελλάδα.
Αλ. Νικολόφσκι: Αυτή η διαδικασία δεν θα ολοκληρωθεί τώρα. Θα έλεγα να εμφανιστούμε πολύ σκληρότεροι στην πρώτη φάση, για να έχουμε μια καλύτερη αφετηρία στη δεύτερη.
Χρ. Μίτσκοσκι: Είπαμε όλοι να μην υπάρξει συνταγματική αλλαγή. Αυτή η θέση είναι κοινή.
Μπ. Οσμάνι: Δεν συμφωνήσαμε σε αυτό.
Ρ. Σεκέρινσκα: Δεν υπάρχει περίπτωση να βγούμε σήμερα από εδώ με μια κοινή θέση.
Εξαρχής υπήρξε συμφωνία για την ταυτότητα
Δύο ημέρες μετά τη Σύνοδο Κορυφής Ε.Ε. – Δυτικών Βαλκανίων στη Σόφια και συγκεκριμένα το Σάββατο 19 Μαΐου, οι πολιτικοί αρχηγοί και βασικοί παράγοντες της ΠΓΔΜ συναντήθηκαν ξανά. Πρόκειται για την περίοδο κατά την οποία στο τραπέζι υπήρχε πλέον η πρόταση για τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν». Σε αυτή τη σύσκεψη συμμετείχαν ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, ο πρόεδρος Γκιόργκι Ιβάνοφ, ο ΥΠΕΞ Νίκολα Ντιμιτρόφ, η υπουργός Αμυνας Ραντμίλα Σεκέρινσκα, ο πρόεδρος της Βουλής Ταλάτ Τζαφέρι, ο αναπληρωτής πρωθυπουργός Μπουγιάρ Οσμάνι, ο ηγέτης του VMRO Χρίστιαν Μίτσκοφσκι και ο αρχηγός του μεγαλύτερου αλβανικού κόμματος DUI Αλί Αχμέτι. Στη συζήτηση που ακολουθεί παρεμβάλλονται ο Αλεξάνταρ Νικολόφσκι από το VMRO, ο Αρτάν Γκρούμπι από το DUI και ο Μπόρις Ιωσηφόφσκι, συνεργάτης του κ. Ιβάνοφ.

Οι κ. Νίκος Κοτζιάς και Nίκολα Ντιμιτρόφ κατά τη συνάντησή τους, τον περασμένο Μάιο στο Σούνιο.
Η συζήτηση ξεκίνησε με τον Ντιμιτρόφ να παραπέμπει σε όσα είχαν, τότε, γίνει στο Σούνιο, κατά τη συνάντησή του με τον Ν. Κοτζιά, υπό την αιγίδα του ειδικού απεσταλμένου του γ.γ. του ΟΗΕ Μάθιου Νίμιτς. Σύμφωνα με όσα λέει ο Ντιμιτρόφ, η Ελλάδα στο Σούνιο έκανε μια σημαντική παραχώρηση. Καθώς η κυβέρνηση είναι έτοιμη να ονομάσει τη «μακεδονική γλώσσα ως μακεδονική γλώσσα», και την υπηκοότητα ως μακεδονική/πολίτες της δημοκρατίας της Μακεδονίας του Ιλιντεν. Και ο Ντιμιτρόφ επεξηγεί: «Σε ό,τι αφορά την ταυτότητα είχαμε συμφωνήσει ήδη από τον α΄ γύρο των διαπραγματεύσεων. Ωστόσο η διαδικασία κόλλησε στους επόμενους γύρους (σ.σ. τρεις), στο εύρος χρήσης (σ.σ. ergaomnes). Δεν θα έχουν πλειο-ψηφία στο Κοινοβούλιο αν το εύρος χρήσης δεν είναι πλήρες: για τη διεθνή και την εθνική χρήση. Είχαμε δύσκολες συνομιλίες, αλλά χωρίζαμε πάντα φιλικά. Στο Σούνιο υπήρχαν δύο ημίχρονα: Το πρώτο ήταν πολύ δύσκολο. Παρών ήταν και ο Μ. Νίμιτς. Στη διάρκεια του β΄ ημιχρόνου μείναμε μόνοι μας και προσπαθήσαμε σαν συνέταιροι σε μια διαπραγμάτευση να βρούμε μια δημιουργική λύση που θα μπορούσε να λειτουργήσει και στις δύο πλευρές. Εκεί έρχεται η πρόταση για δημοκρατία του “Ιλιντεν Μακεδονία” με μετάφραση σε όλες τις γλώσσες και υπηκοότητα “Μακεδονική”. Ο Κοτζιάς είπε ότι αυτό τους αρκεί, είναι μια επαρκής διαφοροποίηση ανάμεσα στη δική τους και στη δική μας Μακεδονία».
Εν συνεχεία, ο Ντιμιτρόφ τονίζει ότι για την Ελλάδα το ζήτημα είναι το erga omnes να έχει χρήση διεθνώς, αλλά και στο εσωτερικό της ΠΓΔΜ». Επίσης, προκύπτει ότι τότε είχε ήδη επιλυθεί και το ζήτημα της χρήσης των αρχικών MK και MKD από την ΠΓΔΜ. Ο κ. Ντιμιτρόφ περιγράφει τη «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν» ως τη δημιουργική λύση στην οποία κατέληξαν οι ειδικοί από τις δύο χώρες στο Σούνιο. Τόνισε ότι το επίθετο «Ιλιντεν» αντανακλά τον πολυεθνικό χαρακτήρα, το μανιφέστο του Κρουσόβου καλεί σε μια τέτοια συμβίωση, ενώ έκανε μια μικρή ιστορική αναδρομή λέγοντας ότι το πρώτο και το δεύτερο Ιλιντεν (1903 και 1944) ισχύουν ως θεμέλια της κρατικότητας και γι’ αυτό υπάρχει αναφορά σε αυτά στα προοίμια του συντάγματος. «Με αυτό επιτυγχάνεται μια συμβολική συμφιλίωση δεξιών και αριστερών και η ενότητα Μακεδόνων, Αλβανών, Βλάχων, Τούρκων και άλλων εθνικών ομάδων» αναφέρει, επίσης, ο Ντιμιτρόφ. Επισήμανε, ακόμη, ότι η εισαγωγή του ονόματος για τη διεθνή χρήση είναι συνδεδεμένη με τη συμμετοχή της «Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ και η εθνική χρήση με τη διαδικασία ένταξης στην Ε.Ε, στο τέλος της οποίας η «Μακεδονία» θα γίνει πλήρες μέλος.
Εν συνεχεία, ο Ντιμιτρόφ είπε στους πολιτικούς αρχηγούς ότι για όλα αυτά θα πρέπει να γίνει αλλαγή του συντάγματος. Σε ό,τι αφορά τη διεθνή χρήση, είπε ότι για τα σχετικά ντοκουμέντα (διαβατήρια κ.ά.) θα χρειαστούν μια τεχνική μεταβατική περίοδος και μια πολιτική μεταβατική περίοδος. Καθώς και εγγυήσεις ότι κατά τη διάρκεια της ενταξιακής διαδικασίας η Ελλάδα δεν θα θέσει πρόσθετους όρους. Εν συνεχεία, ο Ν. Ντιμιτρόφ είπε ότι αν δεν υπάρξει τώρα λύση, θα έρθει πάλι η Ν.Δ. στην εξουσία, υποστηρίζοντας ότι σε αυτήν «κυριαρχεί η σκληρή πτέρυγα γύρω από τον Σαμαρά. Και αυτό σημαίνει ότι οι δυνατότητες συμβιβασμού και εξεύρεσης μιας λύσης θα περιοριστούν εξαιρετικά». Επίσης, πρόσθεσε, ότι οι ευρωεκλογές είναι τον Μάιο του 2019 και οι Φεντερίκα Μογκερίνι και Γιοχάνες Χαν θέλουν μια επιτυχή ολοκλήρωση.
Υπογράμμισε ότι ο ίδιος δεν έχει την παραμικρή αμφιβολία ότι αυτή η πρόταση όχι μόνο δεν είναι ταπεινωτική, αλλά ότι επιβεβαιώνει τη «μακεδονική» ταυτότητα. Προειδοποίησε ότι υπάρχουν δυνάμεις που θα δουλέψουν εναντίον της λύσης και ότι στο εξής το κίνητρο των Ελλήνων για ένα συμβιβασμό θα είναι μικρότερο. Και τόνισε ότι υπάρχει ασυμμετρία δυνάμεων, καθώς η Ελλάδα χρησιμοποιεί την ιδιότητά της ως μέλος της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ.
Οι συνομιλίες Τσίπρα - Ζάεφ στη Σόφια
Ο Ζόραν Ζάεφ ξεκίνησε τη δική του τοποθέτηση παραπέμποντας στις δύο συνομιλίες που είχε στη Σόφια (δύο ώρες στις 16 και μία ώρα στις 17 Μαΐου) με τον Αλέξη Τσίπρα. Σύμφωνα με τον Ζάεφ, ο Ελληνας πρωθυπουργός τού είπε ότι η λύση είναι «δίκαιη», διότι περιέχει σύνθετη ονομασία, καθαρή διάκριση ανάμεσα στην ελληνική Μακεδονία και την ΠΓΔΜ και είναι για γενική χρήση (erga omnes). Ο Ζάεφ, βέβαια, σημείωσε ότι ίσως αυτή η πρόταση δημιουργεί φόβο στους Ελληνες μπροστά σε ένα νέο αλυτρωτισμό, αλλά έχουν συνειδητοποιήσει ότι η εξέγερση του Ιλιντεν ήταν για κοινωνικά δικαιώματα και ελευθερίες και τέτοια εξέγερση έγινε στην Ελλάδα που δεν οδήγησε σε διεκδικήσεις εις βάρος των άλλων χωρών. Πάντως δεν διευκρινίζει ποια είναι η «τέτοια εξέγερση» που έγινε στην Ελλάδα. Είπε επίσης ότι χωρίς συνταγματικές αλλαγές ο Τσίπρας δεν θα είχε πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο και αυτό θα οδηγούσε σε πρόωρες εκλογές. Και πρόσθεσε πως ο Τσίπρας από τη Ν.Δ. δεν περιμένει υποστήριξη διότι στον Βορρά της χώρας δίνει μάχη ψήφο ψήφο ενάντια στον Καμμένο.

«Ο Τσίπρας έχει καθαρό ότι είναι για εμάς πολύ δύσκολο να αλλάξουμε τη συνταγματική μας ονομασία. Αλλά αν δεν υπάρξουν συνταγματικές αλλαγές, δεν μπορεί να σχηματίσει κοινοβουλευτική πλειοψηφία και αυτή δεν θα προέλθει από τις ψήφους του Καμμένου αλλά από το Ποτάμι. Αυτό θα οδηγούσε σε πρόωρες εκλογές. Από τη Ν.Δ. δεν περιμένει καμία υποστήριξη καθώς δίνει στον Βορρά της χώρας μάχη ψήφο ψήφο ενάντια στον Καμμένο», είναι η σχετική αποστροφή του πρωθυπουργού της ΠΓΔΜ. «Πιστεύω, με βάση αυτά που γνωρίζω, ότι ο Τσίπρας είναι από τους πιο αποφασισμένους να λύσουν το πρόβλημα. Και σε αυτούς συμβαίνουν δυσάρεστα πράγματα. Πιστεύω ότι και σε αυτούς έχουν αναμειχθεί ανατολικές χώρες όπως και σε εμάς, μάλιστα σε αυτούς περισσότερο απ’ ό,τι σε εμάς. Μερικούς τους συμφέρει να μην υπάρχει λύση. Μετά τη δεύτερη συνάντησή μας είμαι πεπεισμένος ότι ο Τσίπρας θέλει να λυθεί το πρόβλημα», επισήμανε. Εν συνεχεία, ο Ζάεφ είπε ότι ορισμένους τους συμφέρει να μην υπάρξει λύση. Συμφώνησε ότι αυτό μπορούσε να καταστρέψει πολιτικές καριέρες, είναι όμως έτοιμος ως ηγέτης να πάρει την ευθύνη και να οδηγήσει αυτή τη διαδικασία. Διατύπωσε ωστόσο την ανησυχία του για το μέλλον της χώρας, εάν αυτό το πρόβλημα δεν λυθεί, λόγω των γενικότερων περιφερειακών προκλήσεων στην ευρύτερη περιοχή. Επίσης, ανακοίνωσε ότι έχει συμφωνήσει με τον Τσίπρα ότι δεν θα δώσουν τίποτα στη δημοσιότητα προτού οι φορείς που λαμβάνουν αποφάσεις δώσουν το πράσινο φως.
Προτάσεις Κοτζιά - Ντιμιτρόφ
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ απαντά, εν συνεχεία, σε ένα ερώτημα του προέδρου της χώρας, για την πρόσβασή του στις προτάσεις Κοτζιά - Ντιμιτρόφ που είχαν προηγηθεί. Ο Ζάεφ λέει ότι δεν δόθηκε αντίγραφο στον Ιβάνοφ, διότι δεν ήταν επίσημο έγγραφο (εν ολίγοις ήταν non paper). Η πρόταση συμφωνίας ήταν ένα εργαλείο διαπραγμάτευσης με σκοπό να αποκρούσει την ελληνική πρόταση και να αντιπαραθέσει κάτι σε αυτή και να επικαιροποιήσει την εκδοχή του Νίμιτς, είπε ο Ζάεφ και πρόσθεσε ότι στον Ιβάνοφ στάλθηκαν όλες οι εκθέσεις προόδου με εξαίρεση την τελευταία που δεν ήταν ακόμα έτοιμη. Επίσης, αναφέρει ότι έχει προβλήματα στο εσωτερικό του σοσιαλιστικού κόμματος και δη με τη πρώην ΥΠΕΞ Ιλίνκα Μίτρεβα.
Σε εκείνη τη φάση έχει ήδη γίνει σαφές ότι τον τόνο της συζήτησης επί του θέματος δίνει ο Ντιμιτρόφ, ο οποίος αναφέρεται σε τρεις πτυχές. Λέει: Πρώτον, «σε ό,τι αφορά τις μελλοντικές δυνατότητές μας, αν δεν πετύχουμε τώρα στην Ελλάδα, θα έρθει η Ν.Δ. η οποία έχει μεγάλη διαφορά στις δημοσκοπήσεις. Εκεί κυριαρχούν οι σκληρές θέσεις γύρω από τον Σαμαρά και όχι αυτές γύρω από την Μπακογιάννη. Σε αυτή την περίπτωση οι πιθανότητες για ένα συμβιβασμό και μια λύση θα μειωθούν δραματικά. Δεύτερον, στο πλαίσιο της προσοχής απέναντι στα Βαλκάνια και της ευκαιρίας μας απέναντι στην Ε.Ε., τον Μάιο του 2019 γίνονται ευρωεκλογές. [...] Το εύρος χρήσης και η ταυτότητα έχουν σχέση με το πώς θα πούμε τελικά το όνομα. Στο τελευταίο πακέτο Μπακογιάννη-Μπάιντεν η γλώσσα ήταν “μακεντόνσκι” με λατινική γραφή, χωρίς μετάφραση. Τώρα είπαμε ότι θα μπορούσαμε να δεχθούμε ένα όνομα γενικής χρήσης, αν η πρόταση ήταν “Κράτος της Μακεδονίας”, “Ανεξάρτητη Μακεδονία” ή “Κυρίαρχη Μακεδονία”. Οι Ελληνες επιμένουν να υπάρχει ένα όνομα με προσδιορισμό. Αυτό ήταν ένα πρόβλημα. Η τωρινή ελληνική παραχώρηση είναι ένα σημαντικό ζήτημα. Με μια άλλη πρόταση είναι δύσκολο να συνδυάσουμε τη δική τους απαίτηση για γενικής χρήσης ονομασία και τη δική μας για αξιοπρέπεια. Τρίτον, επειδή οι Ελληνες δεν αναγνωρίζουν τη μακεδονική γλώσσα, δεν υπάρχει καμία συμφωνία στην Ε.Ε. που να αναγνωρίζει τη μακεδονική γλώσσα. Υπήρχαν κάποια σχόλια γιατί η “μακεδονική” εκδοχή της διακήρυξης της Σόφιας ονομάστηκε έτσι. Στο ερώτημά μας προς την Ε.Ε. πήραμε την απάντηση ότι “έτσι συνηθίζεται”».
Εν συνεχεία ο Ζάεφ περιγράφει μια συνάντησή του με την ευρωβουλευτή της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη. «Στις Βρυξέλλες είχα μια συνάντηση με μια σημαντική εκπρόσωπο της Ν.Δ., τη Μαρία Σπυράκη, η οποία μου έστειλε χαιρετισμούς από τον Μητσοτάκη. Μου είπε ότι έχει σημασία πώς θα συμπεριφερθούν οι ψηφοφόροι στη Μακεδονία (σ.σ.: ελληνική) και αυτό εξαρτάται από τον Καμμένο. Είναι ένα δύσκολο πρόβλημα». Στη συζήτηση εισήλθε μετά ο Αλί Αχμέτι, ο οποίος έλαβε, εμμέσως πλην σαφώς, αποστάσεις από την ιδέα του δημοψηφίσματος. Τόνισε ότι «αν οποιοσδήποτε που λαμβάνει αποφάσεις ρωτούσε τον κόσμο στον δρόμο, δεν θα μπορούσε να λάβει καμία απόφαση». Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και ο Ταλάτ Τζαφέρι. «Η ιδέα του δημοψηφίσματος θα πρέπει να είναι το τελικό καταφύγιο, καθώς οι πολίτες έχουν μεταφέρει την κυριαρχία τους στους ψηφισμένους εκπροσώπους τους», είπε.
Ο Ιβάνοφ έθεσε το ερώτημα γιατί η κυβέρνηση κρύβει τη συμφωνία από τον πρόεδρο. Θύμισε ότι, στην προηγούμενη συνεδρίαση (27 Ιαν. ’18), είχαν την πρόταση Νίμιτς και είχαν διατυπώσει θέσεις οι οποίες πια δεν ισχύουν. Είπε ότι είναι τελείως ανεύθυνο να ενημερώνεται για τη συμφωνία από ξένους ηγέτες και συγκεκριμένα από Βούλγαρο υπουργό. Είπε (περισσότερες της μιας φορές) ότι η κατάσταση στην Ελλάδα αλλάζει κάθε ώρα. Ενώ ως πρόεδρος δήλωσε ότι συμφωνεί με τη θέση του προκατόχου του προέδρου της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» (σ.σ.: ο Μπόρις Τραϊκόφσκι, ο οποίος έλεγε ότι δεν μπορεί να προδώσει το όνομα της “Μακεδονίας”).
Τον λόγο έλαβε εν συνεχεία ο αρχηγός του VMRO Χρίστιαν Μίτσκοσκι, ο οποίος διερωτήθηκε «αν αυξήθηκε ο πληθυσμός της Βουλγαρίας και της Κροατίας με την ένταξη στην Ε.Ε.». Και απάντησε ότι, «αντιθέτως, μειώθηκε». Είπε ότι δεν πρόκειται για δίκαιη ή αξιοπρεπή λύση, αλλά έχει τη συνείδηση ότι πρέπει να ανοίξει μια συζήτηση μέσα στο κόμμα, καθώς αυτά τα ζητήματα δεν είναι στην ημερήσια διάταξη. Σε διάλογο του Μίτσκοσκι με τον Ζάεφ προκύπτει ότι το όνομα «Μακεδονία του Ιλιντεν» δεν ήταν το μοναδικό που βρισκόταν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Είπε, επίσης, ότι η συμφωνία αυτή ακυρώνει την ενδιάμεση συμφωνία του 1995, τις αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης. Επίσης προκύπτει ότι οι εσωκομματικές ισορροπίες ήταν δύσκολες. «Δεν έχουμε καμία εικόνα για τη διαδικασία και δεν είμαστε μέρος της διαδικασίας. Μπορώ μόνο να σας πω, αν το έχω καταλάβει σωστά, πως πρέπει να αρχίσω μια εσωκομματική συζήτηση, γιατί το VMRO δεν είναι χορωδία», είπε ο Μίτσκοσκι, και ο Ζάεφ απάντησε: «Και εμείς δεν είμαστε χορωδία κι εγώ θα έχω εσωκομματική συζήτηση». Ο Ζάεφ καταλήγει ότι η συμφωνία θα υπογραφεί με τον Τσίπρα στις Πρέσπες.

Εντονη ανησυχία ενόψει διενέργειας του δημοψηφίσματος
Ορισμένοι από τους διαλόγους της σύσκεψης υποδηλώνουν την ανησυχία που υπήρχε ήδη τότε στην ΠΓΔΜ για την τύχη του δημοψηφίσματος.
Μίτσκοσκι (Χ.Μ.): Εάν το δημοψήφισμα γίνει το φθινόπωρο, δεν θα μας επιτρέψουν να γίνουμε μέλος το ΝΑΤΟ.
Ντιμιτρόφ (Ν.Ν.): Αμέσως μετά την κύρωση θα στείλουν ένα γράμμα στο ΝΑΤΟ και τους ζητάνε να μας στείλουν πρόσκληση.
Ζόραν Ζάεφ (Ζ.Ζ.): Ο Τσίπρας μου υποσχέθηκε «θα μιλήσω με τον Μακρόν, δεν είναι δίκαιο να μην έχετε ημερομηνία για διαπραγματεύσεις».
Χ.Μ.: Η ερώτηση του δημοψηφίσματος είναι «συμφωνείτε με μια αλλαγή του συντάγματος να αλλάξει το όνομα σε δημοκρατία της Μακεδονίας του Ιλιντεν;».
Ν.Ν.: Η συμφωνία έχει κυρωθεί.
Χ.Μ.: Αυτό σημαίνει ότι το δημοψήφισμα θα γίνει τον Σεπτέμβριο.
Ζ.Ζ: Θέλω να το κάνω νωρίτερα.
Χ.Μ.: Μα είναι καλοκαίρι.
Ζ.Ζ.: Εχετε δίκιο. Τον Ιούλιο και τον Αύγουστο δεν κάνεις δημοψήφισμα.
Χ.Μ.: Τι θα γίνει αν οι πολίτες αποφασίσουν να μην το δεχτούν; Είναι η πρόσκληση του ΝΑΤΟ άκυρη; Και θα μπλοκαριστούν οι διαπραγματεύσεις στην Ε.Ε.;
Σεκέρινσκα (Ρ.Σ.): Οι Ελληνες θα την μπλοκάρουν.
Οσμάνι (Μ.Ο.): Εχουμε ακόμη μία ανησυχία που αφορά τη διενέργεια του δημοψηφίσματος. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι: Μπορεί να δημιουργηθεί πίεση από τη δημοσιότητα και να γίνει ζήτημα της καθημερινής πολιτικής. Αυτό μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη διαδικασία. Δεύτερον, δημοψηφίσματα τον τελευταίο καιρό γίνονται στόχος για επιχειρήσεις τρίτων παραγόντων. Το Brexit, οι εκλογές στις ΗΠΑ, όπου το αποτέλεσμα ήταν οριακό: Ενα οριακό αποτέλεσμα είναι ένας μαγνήτης για την επενέργεια δυνάμεων που δεν τους ενδιαφέρει το καλό της χώρας.
Χ.Μ.: Η θέση σας από την αρχή είναι ότι σας είναι αδιάφορο αν θα γίνει δημοψήφισμα και καλό θα ήταν να μη γίνει κανένα. Το σέβομαι. Εγώ και το VMRO αλλά και η κυβέρνηση ταχθήκαμε υπέρ ενός δημοψηφίσματος. Την ορολογία για «εξωτερικούς παράγοντες» θα την αγνοήσω και θα τη θεωρήσω ατυχή δήλωση. Δεν μπορείτε να συγκρίνετε το Brexit.
Μ.Ο.: Είπα ότι οι ξένοι φίλοι μας θεωρούν ότι τα δημοψηφίσματα γίνονται στόχος για τέτοιου είδους ενέργειες. Μιλάω για τη Ρωσία.
Χ.Μ.: Γιατί εκνευρίζεστε;
Τζαφέρι (Τ.Τ.): Ως πρόεδρος του Κοινοβουλίου πρέπει να έχω κάτι στην ατζέντα που να είναι διακριτό από τη θέληση των πολιτών. Πρέπει να τους πείσω.
Ιβάνοφ (Γ.Ι.): «Φέρτε μου την πρόταση. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί η κυβέρνηση κρύβει την πρόταση από τον πρόεδρο της χώρας. Η κατάσταση στην Ελλάδα αλλάζει κάθε ώρα».
Εν συνεχεία, αρχίζει μια συζήτηση περί εγγυήσεων για ένταξη στο ΝΑΤΟ από τον Ιβάνοφ. Λέει ότι ρώτησε τον Νίμιτς περί του αν υπάρχει εγγύηση ένταξης στο ΝΑΤΟ εάν υπάρξει συμφωνία με τους Ελληνες. «Δεν υπάρχει εγγύηση», απάντησε, σύμφωνα με τον Ιβάνοφ ο ειδικός απεσταλμένος του γ.γ. του ΟΗΕ.
Γ.Ι.: «Πρέπει να φροντίσουμε να μας παράσχει η Ελλάδα εγγυήσεις. Πρέπει να υπάρξει ένας αυτοματισμός».
Ζ.Ζ.: «Και αυτοί χρειάζονται εγγυήσεις. Λένε θα γίνετε πρώτα μέλη της Ε.Ε. και του ΝΑΤΟ και μετά θα ακυρώσετε τα πάντα».
Γ.Ι.: «Μας θεωρούν τόσο αναξιόπιστους πως δεν θα τηρήσουμε αυτά που συμφωνήσαμε».
Ν.Ν.: «Το ότι διαρρέουν λεπτομέρειες της συμφωνίας έκανε μια μικρή ζημιά στην υπόθεση. Χρειάζεται να παρουσιάζεται με βάση την αλήθεια. Ο Βενιζέλος αναπτύσσει το αντίθετο αφήγημα. Αυτό είναι ναρκοπέδιο.
Νικολόφσκι (Α.Ν.): «Αν αποτύχει το δημοψήφισμα πώς θα ψηφίσουμε;».
Γκρούμπι (Α.Γ.): «Πρόκειται για ένα σημείο και άλλα έξι».
Ιοσιφόφσκι (Μ.Ι.) γραμματέας της Προεδρίας): «Ποια είναι τα έξι;».
Α.Γ.: «Το σύνταγμα και το εύρος χρήσης είναι ένα σημείο. Η συμφωνία θα κλείσει ανάμεσα στις δύο κυβερνήσεις, θα κυρωθεί από το Κοινοβούλιο και πρέπει να ψηφιστεί με μια απλή πλειοψηφία. Θα ήταν καλό να την ψηφίσει και η αντιπολίτευση. Μετά θα πάρουμε μια ημερομηνία για να αρχίσουν οι διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. και μια πρόσκληση για το ΝΑΤΟ και μετά θα έρθει το δημοψήφισμα. Οι Ελληνες δεν έχουν ακόμη διατυπωμένη θέση και λένε ότι αυτό εξαρτάται από το δημοψήφισμα. Αλλά ώς τότε θα έχουμε μια ημερομηνία για να γίνουμε μέλος το ΝΑΤΟ».
Τ.Τ.: «Σε ποια βήματα θα μπορούσαν να μας μπλοκάρουν;».
Χ.Μ.: «Σε όλα».
Και ακολουθεί μια συζήτηση η οποία κλείνει και τη σύσκεψη:
Ζ.Ζ.: «Εχετε επαφή με τη Ν.Δ. στο ΕΛΚ;».
Α.Ν.: «Ναι».
Ζ.Ζ.: «Δεν είστε προσκεκλημένοι στις διαπραγματεύσεις;».
Α.Ν.: Η Μπακογιάννη πρότεινε Κεντρική Βαλκανική Δημοκρατία.
Ρ.Σ.: Ο ομφαλός της γης.
Πηγ'ή: Καθημερινή, Ινφογνώμων Πολιτικά