Τὸ ἔπος τοῦ ᾽40, ἡ περιφανὴς καὶ περίλαμπρη νίκη τῶν Ἑλλήνων κατὰ τοῦ ἰταλικοῦ φασισμοῦ, καθὼς καὶ ἡ γενναία ἀντίσταση τῆς Ἑλλάδας ἐνάντια στὶς σιδηροφράκτες στρατιὲς τοῦ Χίτλερ, κατέπληξε τὴν Οἰκουμένη! Ἔγινε ἀντικείμενο παγκόσμιου θαυμασμοῦ. Ἀντικείμενο παγκόσμιας ἕλξεως.
Ἀναπτέρωσε τὸ ἠθικὸ τῶν φιλελευθέρων λαῶν τῆς Γῆς καὶ ἔδωσε χρόνο καὶ καιρὸ στὸ Στρατόπεδο τῶν Συμμάχων νὰ ἑτοιμαστεῖ γιὰ τὴν ἀποτελεσματικὴ ἀντιμετώπιση τῶν Ἰμπεριαλιστῶν καὶ τὴ διάλυση τοῦ Τριπλοῦ Ἄξονα!
Τὸ πνεῦμα τοῦ ἔπους τοῦ ᾽40 εἶναι πνεῦμα ἡρωικό, ἱστορικό, φι- λελεύθερο, θρησκευτικὸ, ἑλληνικὸ «πνεῦμα πολυσύνθετο, πολυ- μερές, πολυσχιδές».
Α´ Πνεῦμα ἡρωικό: Οἱ Ἕλληνες πολεμιστὲς τοῦ ᾽40 πολέμησαν ὡς ὑπερήρωες παρὰ τὶς τόσες ἀντιξοότητες καὶ τὸν τόσο βαρὺ χειμώνα! Ἐπέδειξαν ἀπαράμιλλο ἡρωισμό! Ἀσύλλυπτη γενναιότητα καὶ αὐτοθυσία!
Ὁ Οὐίνστον Τσώρτσιλ, Ἄγγλος πολιτικὸς καὶ πρωθυπουργὸς τῆς Μ. Βρεττανίας κατὰ τὸ Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, εἶπε χαρακτηριστικά: «Στὸ ἑξῆς δὲν θὰ πρέπει νὰ λέμε ὅτι οἱ Ἕλληνες πολεμοῦν σὰν ἥρωες, ἀλλὰ οἱ ἥρωες πολεμοῦν σὰν Ἕλληνες».
Ὁ δὲ Ἀδόλφος Χίτλερ, ὁ αἴτιος τοῦ Β᾽ Παγκοσμίου Πολέμου – ἀλλὰ καὶ τοῦ Α´ – δήλωσε ἐνώπιον τῆς Γερμανικῆς Βουλῆς στὶς 4 Μαΐου 1944 τὰ ἑξῆς: «Ἡ Στρατιωτικὴ Δικαιοσύνη μὲ ὑποχρεώνει νὰ διαπιστώσω ὅτι ἀπ᾽ ὅλους τούς ἀντιπάλους, ποὺ ἀντιμετωπίσαμε, ὁ Ἕλληνας στρατιώτης πολέμησε μὲ ὕψιστο ἡρωισμὸ καὶ αὐτοθυσία.
Συνθηκολόγησε μόνον, ὅταν ἡ περαιτέρω ἀντίσταση ἦταν ἀδύνατη καὶ κατὰ συνέπεια μάταιη.»
Β´ Πνεῦμα ἱστορικό: Τὸ «ΟΧΙ» ποὺ ἀντέταξε ὁμόφωνα τὸ Ἑλληνικὸ Ἔθνος τὴν 28η Ὀκτωβρίου 1940 ἐνάντια στὶς πολυάριθμες ἰταλικὲς λόγχες – πάνω ἀπὸ 8,5 ἑκατομμύρια – ἦταν τὸ ἀντίστοιχο τοῦ «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ», τοῦ ἡρωικοῦ Βασιλιᾶ τῆς Σπάρτης Λεωνίδα, ποὺ εἶπε στοὺς Πέρσες τὸ 480 π.Χ. στὶς Θερμοπύλες.
Τὸ ἑλληνικὸ Ἔθνος ποτὲ στὴ διαδρομὴ τῶν ἀνθρωπίνων αἰώνων δὲν προσκύνησε τὸν ἐχθρό. Ποτὲ δὲν τοῦ ἄνοιξε τὶς πύλες του, γιὰ νὰ περάσει. Ποτὲ δὲν πτοήθηκε ἀπ᾽ τὸν ὄγκο του καὶ τὴν ὑπεροπλία του. Τί ἔκανε; Τοῦ ἔλεγε πάντοτε: «ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ».«Γῆν καὶ ὕδωρ οὐ δίδομεν». Αὐτὸ ἀκριβῶς ἔκανε καὶ τὸ 1940. Ἔπραξε τὸ ἱστορικό του χρέος, τὸ ἱστορικό του καθῆκον. Ἂν δὲν τὸ ἔκανε αὐτὸ, θὰ διέπραττε ὄχι ἱστορικὸ ἀτόπημα, ἀλλὰ ἱστορικὸ ἔγκλημα!
Γ´ Πνεῦμα φιλελεύθερο: Οἱ Ἕλληνες «φύσει καὶ θέσει» εἶναι λαὸς φιλελεύθερος. Λαὸς λάτρης τοῦ ἰδανικοῦ τῆς ἐλευθερίας. Ὁ καθαγιασμὸς του ἔγινε τὸ 490π.Χ. στὴ μάχη τοῦ Μαραθώνα, ὅπου: «Ἑλλήνων προμαχοῦντες Ἀθηναῖοι Μαραθῶνι χρυσοφόρων Μήδων ἐστόρεσαν δύναμιν». Τὸ θεωροῦν ὡς τὸ ὕψιστον ἀγαθὸ τῆς ζωῆς. Ὡς τὸ Α καὶ Ω. Γιὰ τὴν σωτηρία του ἢ τὴν ἐπανάκτησή του πολεμοῦν μὲ ἀπαράμιλλο ἡρωισμὸ καὶ ὕψιστη αὐτοθυσία.
Δ´ Πνεῦμα θρησκευτικό: Οἱ Ἕλληνες πολεμιστὲς τοῦ ᾽40 πολέμησαν ὑπὲρ τοῦ Ἔθνους καὶ τῆς Θρησκείας. Ὑπὲρ τοῦ Πατρίου Ἐδάφους καὶ τῆς Πίστεως. «Ὑπὲρ βωμῶν καὶ ἑστιῶν». Ὑπὲρ τῆς Πατρίδας καὶ τῆς Ὀρθοδοξίας. Ὑπὲρ τῶν ἐθνικῶν καὶ θρησκευτικῶν ἰδεωδῶν.
Ὁ ἑλληνικὸς λαὸς εἶναι λαὸς θρῆσκος. Λαὸς βαθύτατα θρησκευόμενος. Τὸ 98% τοῦ πληθυσμοῦ εἶναι Χριστιανοὶ Ὀρθόδοξοι. Πρεσβεύει τὴν Ὀρθὴ Πίστη. Προσκυνᾶ τὸν Τριαδικὸ Θεό. Προσκυνᾶ – τιμᾶ τὴν Παναγία, τὴ Θεομήτορα. Προσκυνᾶ – τιμᾶ τοὺς Ἁγίους. Ἔθνος καὶ θρησκεία εἶναι δύο πόλοι ἄρρηκτοι.
Ἡ Παναγία, «ἡ Κεχαριτωμένη Μαριάμ», εἶναι ἡ προστάτιδα τοῦ Ἔθνους μας. Σ᾽ ὅλους τούς καιροὺς καὶ ἰδιαίτερα τούς χαλεποὺς ἔρχεται ὡς προστάτιδά του καὶ ὡς βοηθός του καὶ ὡς ἀρωγός του.
Ἔρχεται ὡς ἐμψυχώτρια. Ἔρχεται ὡς: «Κυρία τῶν Οὐρανῶν». Τοῦ δίνει δύναμη, ἐλπίδα, ὑπομονή. Γίνεται σκέπη του, ἀσπίδα του, ἑδραίωμά του, ὁδηγήτριά του.
Τὸ ᾽40 ἐμφανιζόταν στὰ πεδία τῶν μαχῶν ὡς ὅραμα, ὡς ὀπτασία καὶ ἐμψύχωνε τοὺς Ἕλληνες μαχητές. Τοὺς ἔκανε ἀήττητους. Τοὺς ἔκανε ὑπερήρωες. «Ὑπερμαχητές».
Ε´ Πνεῦμα Ἑλληνικό: Τὸ ᾽40 ἀνέδειξε τὶς ἀρετὲς καὶ τὶς ἰδιότητες τῶν Ἑλλήνων. Ἀνέδειξε τὴν πολεμικὴ ἀρετὴ τῶν Ἑλλήνων. Τὴ φιλοπατρία τους καὶ τὴ θρησκευτικότητά τους. Ἀνέδειξε τὸ δαιμόνιο τῆς Ἑλληνικῆς Φυλῆς. Τὴν Ἑλληνικὴ ζωτικότητα καὶ φιλοτιμία. Τὶς ἠθικὲς δυνάμεις, τὶς ἀξίες, τὰ ἰδανικὰ καὶ τὰ ὁράματα τῶν Ἑλλήνων.
Σχόλιο: Λαοὶ χωρὶς πίστη, χωρὶς παράδοση, χωρὶς ἰδανικὰ καὶ ὁράματα, χωρὶς πνευματικὰ θεμέλια δὲν μποροῦν νὰ γράψουν ἱστορία. Εἶναι φτωχοὶ καὶ ἀνίσχυροι. Ἕνας λαὸς γίνεται ἰσχυρὸς καὶ δυνατὸς καὶ μεγαλουργεῖ, ὅταν ἔχει πίστη, ὅταν ἔχει ἰδανικά, ὅταν ἔχει ὁράματα. Τότε καὶ μόνο τότε γράφει ἱστορία. Γίνεται λαὸς περιούσιος.
Ἐπίλογος: Τὸ ᾽40 εἶναι ἐποποιία. Εἶναι ἔπος. Εἶναι μεγαλουργία. Νίκη κατὰ τῆς βίας καὶ τῆς βαρβαρότητας, κατὰ τοῦ φασισμοῦ καὶ τοῦ ἰμπεριαλισμοῦ, προϊόν τῆς ἀδάμαστης θέλησης τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, τοῦ Λαοῦ ποὺ θεωρεῖ:
«εὔδαιμον τὸ ἐλεύθερον, ἐλεύθερον δὲ τὸ εὔψυχον». Εἶναι καρπὸς καὶ γέννημα τῆς ἐθνικῆς ὁμοψυχίας τῶν Ἑλλήνων. Καρπὸς καὶ γέννημα τῆς ἐθνικῆς ἑνότητας τῆς Ἑλληνικῆς Φυλῆς.
Τότε: «Ἀνέστη πᾶς ὁ λαὸς ὡς ἀνὴρ ΕΙΣ».
Τὸ ᾽40 εἶναι νίκη τῆς Ἠθικῆς καὶ τοῦ Δικαίου. Τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς Δημοκρατίας. Οἱ Ἕλληνες πολεμιστὲς τοῦ ᾽40 δόξασαν τὴν Κλασσικὴ Ἀρχαιότητα, τὸ ἔνδοξο Βυζάντιο, τὸ ἡρωικὸ καὶ θρυλικὸ ᾽21, τοὺς Ἐθνικοὺς Ἀγῶνες τοῦ 1912 – 1913. Δόξασαν τὴν Ἑλλάδα, τὴν Πατρίδα, τὸ Ἔθνος.
Ὀρθόδοξος Τύπος, 24/10/2014
Πηγή: Αβέρωφ
Σβησμένα βογγητά ἔκαναν τόν Κυριάκο νά κόψει τό γρήγορο περπάτημά του. Κατέβασε ἀπότομα τό ὅπλο του ἀπ᾽ τόν ὦμο καί πῆρε θέση μάχης. Προχωροῦσε σάν τό λαγωνικό. Κάτω ἀπό τίς βαριές ἀρβύλες του σακατεύονταν πουρναρόκλαδα καί τσαλιά.1 Κατέβαινε προσεκτικά τήν ἀπότομη πλαγιά ἀνοίγοντας δρόμο μέ τήν ξιφολόγχη του.
Τά βογγητά δυνάμωναν˙ σημάδι πώς πλησίαζε σ᾽ ἄνθρωπο. Ἔριξε ἕνα γύρω τή ματιά ἐρευνητικά κι ἄγρια. Τούτη τήν ὥρα τοῦ δειλινοῦ δύσκολα ξεχώριζε τίς σκιές ἀπό τά πράγματα. Προχωροῦσε περισσότερο μέ τήν ἀκοή παρά μέ τήν ὅραση.
- Aqua! Aqua!2 ἰταλικό ἀναφιλητό κι ἔκκληση γιά νερό τόν ἔκανε νά σκύψει στή ρίζα ἑνός θάμνου. Ἀνάσκελα πεσμένος στίς λάσπες σάλευε –μ᾽ ὅσες δυνάμεις τοῦ εἶχαν ἀπομείνει– ἕνας Ἰταλός τῆς μεραρχίας τῶν Κενταύρων.
Οἱ δύο ἄντρες κοιτάχτηκαν στά μάτια. Δέν γνώριζε ὁ ἕνας τή γλώσσα τοῦ ἄλλου. Δέν γνώριζε ὁ ἕνας τίς προθέσεις τοῦ ἄλλου. Δέν γνώριζε ὁ ἕνας τίποτε γιά τόν ἄλλο, ἐκτός ἀπό τό ὅτι ἦταν ἐχθροί.
Ὥρα δειλινοῦ, ὁ βασιλιάς ἥλιος εἶχε στεφανώσει μέ πορφυρόχρυσα παχιά σύννεφα τίς κορυφές τῆς Πίνδου κι εἶχε ἀπό ὥρα χαθεῖ πέρα μακριά, μακριά, δυτικά, πρός τήν πατρίδα τοῦ πληγωμένου στρατιώτη.
Ὁ Κυριάκος στάθηκε ἀμήχανος μπροστά στόν Ἰταλό μέ τό διαπεραστικό γαλανό βλέμμα καί τή μεγάλη σχισμή στόν κρόταφο.
Ὕστερα ἔσκυψε ἀμίλητος κι ἔβγαλε ἀπ᾽ τό γυλιό του ἕναν πρόχειρο ἐπίδεσμο καί λίγο ἰώδιο. Καθάρισε τήν πληγή κι ἔδεσε τό κεφάλι τοῦ «ἐχθροῦ». Ξέσφιξε ἀπό τή ζώνη του μιά μικρή μποτίλια κι ἔσταξε λίγο νερό στά φλογισμένα χείλη τοῦ Ἰταλοῦ.
Ὅση ὥρα τόν περιποιόταν, κανένας ἀπό τούς δυό δέν μιλοῦσε. Ὁ Κυριάκος ἔμοιαζε νά ἱερουργεῖ κάποιο μυστήριο κι ὁ Ἰταλός προσπαθοῦσε νά ἁρπάξει δυό τρεῖς μπουκιές ζωῆς.
Ὑποβαστάζοντας ὁ ἕνας τόν ἄλλον κατηφόριζαν μέ δυσκολία στή γυμνή, γλιστερή, σκοτεινή βουνοπλαγιά. Κάπου μακριά κρότοι πολέμου τούς ἔκαναν νά γυρίζουν τά κεφάλια τους πότε πότε καί νά ἀγναντεύουν τόν σκοτεινό ὁρίζοντα.
Κατέβαιναν, κατέβαιναν... καί, κάθε φορά πού τούς φώτιζε τό φεγγάρι ἀνάμεσα ἀπό τά σύννεφα, ἔμοιαζαν γι᾽ ἀδελφικό σύμπλεγμα.
Κατέβαιναν καί ἦταν δυό σκέτοι ἄνθρωποι.
Ἔφτασαν στόν πρῶτο σταθμό «Πρώτων Βοηθειῶν. Ἱδρωμένος ὁ Κυριάκος καί ματωμένος ὥς τή φανέλα ἀπ᾽ τό γερμένο πάνω του κεφάλι τοῦ Ἰταλοῦ, εἰδοποίησε φωνάζοντας μιά νοσοκόμα.
Λίγο πρίν ἀφήσει τόν Ἰταλό στό φορεῖο, ἔνιωσε ἀτσάλινο χέρι νά σφίγγει τό δικό του. Ἀπόρησε μέ τή δύναμη τοῦ ἐξαντλημένου κορμιοῦ. Ἀπόρησε περισσότερο, ὅταν ὁ Ἰταλός ψαχουλεύοντας στό μέρος τῆς καρδιᾶς τράβηξε κι ἔβγαλε ἀπό τό λαιμό ἕνα μενταγιόν κρεμασμένο ἀπό χρυσή καδένα. Τό χούφτωσε μέ τά δυό του χέρια, τό φίλησε καί μέ δάκρυα τό ἀπόθεσε στίς χοῦφτες τοῦ Κυριάκου. Οἱ κινήσεις του, ὅπως καί τό γεμάτο εὐγνωμοσύνη γαλανό βλέμμα του, δέν σήκωναν ἀντιρρήσεις.
- Μπαμπά, νά τό πουλήσουμε, γιά νά ἀγοράσουμε ψωμί.
- Ναί, μπαμπά, σέ παρακαλοῦμε.
Ἀμέτρητες φορές εἶχε ξεκρεμάσει ἀπ᾽ τό λαιμό του ὁ Κυριάκος τό παράξενο ἰταλικό μενταγιόν κι ἄλλες τόσες τό ξαναφόραγε. Δέν ἀποφάσιζε νά τό πουλήσει. Τό ἔ βγαζε πάνω στό ἀδειανό τραπέζι τους καί τό κοίταζαν ὅλοι στό φῶς τῆς γκαζόλαμπας. Μικρό ὀβάλ ἀπό ἀκριβή πορσελάνη μέ χρυσό στεφάνωμα καί δυό ἀκριβά πετράδια πάνω καί κάτω. Ἔμπηκτα στό κέντρο τῆς πορσελάνης δυό γράμματα σέ σύμπλεγμα ἀπό λευκή πλατίνα.
Πόσες ἱστορίες δέν εἶχαν πλέξει μαζί μέ τή γυναίκα του καί τά παιδιά του γιά τά μυστικά πού ἴσως θά κρύβονταν ἀπό πίσω...
- Νά τό πουλήσουμε, Κυριάκο, μίλησε τρυφερά κι ἡ γυναίκα του. Ἕξι μῆνες τώρα, μέσα στή μαύρη κατοχή, λειώνουμε ἀπό τήν πείνα μέρα τή μέρα.
- Ἔχει ὁ Θεός, ψιθύρισε καί τό ξανάβαλε στό λαιμό του. Ἔχει ὁ Θεός, εἶπε ξανά. Καί τρίτωσε τό λόγο φωναχτά, χορταστικά: «Ἔχει ὁ Θεός».
Βγῆκε στό δρόμο, ἀνηφόρισε τήν ὁδό Κυδαθηναίων καί ἔστριψε ἀριστερά στή Φιλελλήνων. Ἀπέναντί του, σταματημένο μπροστά στή ρώσικη ἐκκλησία ἕνα καμιόνι ἰταλικό. Σάν ἀπό κάποια ξελογιάστρα δύναμη διέσχισε τό δρόμο καί βρέθηκε πίσω ἀπό τήν κλειστή καρότσα. Περπατοῦσε σάν ὑπνωτισμένος. Ἔβαλε τό χέρι του στό μουσαμά πού ἔφραξε τό ἄνοιγμα. Μόνο σάν ξεπρόβαλαν τά ζεστά ἀχνιστά καρβέλια ψωμί, κατάλαβε τήν ξελογιάστρα δύναμη πού τόν ὁδήγησε σέ τέτοια ἀποκοτιά. Πόσον καιρό εἶχαν νά μυρίσουν ζε στό ψωμί! Ὤ, νά μποροῦσε νά φωνάξει τά παιδιά του, νά φωνάξει ὅλα τά παιδιά τῆς Κατοχῆς νά μυρίσουν λιγάκι...
Δυό γεροδεμένοι Ἰταλοί τόν τσάκισαν τήν ὥρα πού μέ κλειστά τά μάτια ὀσφραινόταν καί ὀνειρευόταν. Τόν ἔσπρωξαν μέ βία τόν «κλέφτη», τόν ἔριξαν κάτω καί πρότειναν τά ὅπλα τους. Πίσω ἀπό τά κεφάλια τους πρόβαλε ὁ ἀξιωματικός τους. Ὁ Κυριάκος μέ συγκλονισμό ἀτένισε τά γαλανά μάτια. Ἔβαλε ἀργά τό χέρι στήν καρδιά καί τράβηξε ἔξω τό μενταγιόν.
Στό νεῦμα τοῦ ἀξιωματικοῦ οἱ δύο στρατιῶτες ἄνοιξαν δρόμο, καί ὁ Κυριάκος διατάχθηκε νά ἀ κολουθήσει τόν βλοσυρό βαθμοφόρο.
Χίλιες ἀπελπιστικές σκέψεις τόν ἔζωσαν. «Λές νά λάθεψε; Λές νά τοῦ στήσαν καμιά δουλειά; Λές νά τόν θεώρησαν δυό φορές κλέφτη; Λές...».
Τριακόσια μέτρα ἦταν ὅλα κι ὅλα ὥς νά στρίψουν παρακάτω στήν Ὄθωνος κι ὁ Κυριάκος νόμισε πώς ξαναπερπάτησε ὅλη τήν Πίνδο. Ἡ καρδιά του χτυποῦσε νά σπάσει καί ἡ χρυσή καδένα μέ τό μενταγιόν χοροπηδοῦσε πάνω στό στῆθος του.
Μεῖναν μόνοι στήν πρώτη στοά τῆς Ὄθωνος. Ὁ Ἰταλός κοίταζε στό σημεῖο τῆς καρδιᾶς τοῦ Κυριάκου. Ἄνοιξε ὁ Ἕλληνας τό σακάκι κι ἔπιασε τό κόσμημα.
Σύγκορμος τραντάχτηκε ἀπό τούς λυγμούς ὁ Ἰταλός κι ἔκλεισε στίς χοῦφτες του τά σκελετωμένα χέρια τοῦ Κυριάκου, τοῦ σωτήρα του.
Ἔβγαλε μέ ἀργές κινήσεις ὁ Κυριάκος τό ἀκριβό κόσμημα καί τό πέρασε στό λαιμό τοῦ ἀξιωματικοῦ. Χάιδεψε ὕστερα τόν χρυσό σταυρό του κι εἶπε «Ἔχει ὁ Θεός».
Ἔκανε νά φύγει, μά τά χέρια τοῦ Ἰταλοῦ δέν τόν ἄφηναν... τά χέρια τοῦ Θεοῦ δέν τόν ἄφηναν.
- Πόσο κόστιζε τό μενταγιόν, παππού;
- Ὅσο ἡ ἀγάπη κι ἡ εὐγνωμοσύνη, παιδιά μου.
- Μά, ἦταν τόσο ἀκριβό, ὅσο λέει ἡ γιαγιά;
- Ναί, καί περισσότερο ἀκόμη. Ἔφτασε νά μᾶς θρέψει σ᾽ ὅλη τή διάρκεια τῆς Κατοχῆς. Ἄς τόν ἔχει καλά ὁ Θεός, ψιθύρισε ὁ παππούς Κυριάκος τελειώνοντας τούτη τήν ἀληθινή ἱστορία κι ἔκανε τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ.
Η. Ν.
________
1. τσαλί = ἱερό χόρτο πού χρησιμεύει γιά προσάναμμα / φρύγανο
2. ἰταλική λέξη πού σημαίνει νερό
Πηγή:Ο Σωτήρ
Σήμερα, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία, ἀγαπητοί μου προσκυνηταί, ὡς γνωστόν, ἑορτάζει τήν Σκέπην τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ἀφορμή καί αἰτία τῆς καθιερώσεως αὐτῆς τῆς Θεομητορικῆς μεγάλης ὄντως ἑορτῆς ἐστάθη ἕνα ὑπερφυές ὅραμα, τό ὁποῖο εἶδε ὁ Ὅσιος Ἀνδρέας ὁ διά Χριστόν σαλός. Αὐτό τό ὅραμα, περιληπτικά, ἔχει ὡς ἑξῆς:
Ξέρω ὅτι εἶναι ἐπικίνδυνο − σεῖς τό ὀνομάζετε ἀντιδεοντολογικό ἤ ἀντισυνταγματικό − τό νά σᾶς καταλογίσω ἔλλειψη ὑπευθυνότητος. Ὡστόσο τολμῶ νά ἀπευθύνω στόν καθένα ἀπό σᾶς πού ψηφίσατε την περί ὁμοφυλοφιλίας διάταξη πού περιέχεται στό ἀντιρατσιστικό, ὅπως το ὀνομάσατε, νομοσχέδιο, τό λόγο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου, Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ τοῦ Κυρίου. Σᾶς ἐκθέτω τό περιστατικό:
Ὅταν ὁ Ἡρώδης Ἀντίπας, τετράρχης τῆς Γαλιλαίας καί Περαίας, πῆρε σέ ἀθέμιτο γάμο τήν Ἡρωδιάδα, τή γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ του Φιλίππου, ἐνῶ ὁ Φίλιππος ζοῦσε ἀκόμη, ὅπως ἐπίσης καί ἡ σύζυγος τοῦ Ἡρώδου τοῦ Ἀντίπα, ἡ δέ Ἡρωδιάς ἦταν ἀνεψιά καί τοῦ Φιλίππου καί τοῦ Ἡρώδου, ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης, πιστός στο καθῆκον του, ἤλεγξε τόν Ἡρώδη μέ τή φράση: «Οὐκ ἔξεστί σοι ἔχειν τήν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Μάρκ. στ ́ 18): Δέν σοῦ ἐπιτρέπεται ἀπό τό νόμο τοῦ Θεοῦ να ἔχεις σύζυγο τήν Ἡρωδιάδα, τή γυναίκα τοῦ ἀδελφοῦ σου, ὁ ὁποῖος ζεῖ ἀκόμη. Ἦταν μεγάλο τόλμημα ἡ φράση αὐτή τοῦ Ἰωάννου, διότι ἦταν πολύ ἐπικίνδυνο νά ἐλέγχει κάποιος τόν Ἡρώδη καί ἀκόμη πολύ πιό ἐπικίνδυνο νά ἐλέγχει την Ἡρωδιάδα. Ὡστόσο ὁ Βαπτιστής τοῦ Κυρίου ἀδιαφόρησε πρός τόν κίνδυνο, προκειμένου νά μήν παραλείψει τό καθῆκον του πρός τόν Θεό. Ἡ συνέχεια εἶναι γνωστή. Ὁ Ἡρώδης φυλάκισε τόν Ἰωάννη καί σέ λίγο τόν ἀποκεφάλισε, διότι τοῦ το ζήτησε ἡ Ἡρωδιάδα!...
Τολμῶ λοιπόν κι ἐγώ νά ἀπευθύνω στόν καθένα ἀπό σᾶς πού ψηφίσατε τήν περί ὁμοφυλοφιλίας διάταξη τοῦ ἀντιρατσιστικοῦ νομοσχεδίου τό λόγο τοῦ Βαπτιστοῦ:
«Οὐκ ἔξεστί σοι» . Δέν σοῦ ἐπιτρέπεται, κ. βουλευτά, ἡ ἐνέργεια αὐτή, διότι:
α) Ὁ ἐλληνικός λαός πού σέ ψήφισε, δέν σοῦ ἔδωσε τό δικαίωμα νά ψηφίζεις νόμους πού ἀντιβαίνουν στό ἦθος, στίς παραδόσεις, στήν ἱστορία καί στήν πίστη του. Καί ἡ περί ὁμοφυλοφιλίας διάταξη ἀντιβαίνει πρός ὅλα αὐτά μέ τρόπο κραυγαλέο. Ὥστε ἡ ἐνέργειά σου προσβάλλει καίρια τό λαό τῆς χώρας αὐτῆς.
β) Ἡ περί ὁμοφυλοφιλίας διάταξη πού ψήφισες, κ. βουλευτά, εἶναι κυρίως ὕβρις κατά τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἐν ὀνόματι τοῦ Ὁποίου πρέπει νά λειτουργεῖ τό Σύνταγμα καί νά συντάσσονται οἱ νόμοι. Εἶναι ὕβρις κατά τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, διότι αὐτός ἔχει νομοθετήσει τόσο στήν Παλαιά, ὅσο καί στήν Καινή Διαθήκη τά καθήκοντα, τίς ὑποχρεώσεις καί τή συμπεριφορά ἀνδρῶν καί γυναικῶν, πρό τοῦ γάμου και κατά τόν γάμο. Αὐτός ἔχει νομοθετήσει τούς νόμους τῆς ἠθικῆς καθαρότητος. Πῶς τώρα ἔρχεσαι σύ, ὁ ὅποιος βουλευτής, νά ἀναγορεύσεις τόν ἑαυτό σου κριτή τῶν νόμων τοῦ Θεοῦ καί νά νομοθετήσεις νόμους πού ἀνατρέπουν τούς νόμους τοῦ Θεοῦ; Τόσο πολύ ἀλαζονεύεσαι, ὥστε νά νομίζεις ὅτι μπορεῖς νά τά βάλεις μέ τον Θεό ; Καί τά μέν ἤθη καί ἔθιμα, τήν ἱστορία, τό πιστεύω καί τίς παραδόσεις τοῦ λαοῦ πού σέ ψήφισε τά περιφρονεῖς, τόν Θεόν ὅμως πῶς τολμᾶς νά τόν περιφρονεῖς; Ἔστω ̇ δέν ντρέπεσαι τούς ἀνθρώπους ̇ τόν Θεόν δέν τόν φοβᾶσαι;
γ) Ρίχνοντας τήν ψῆφο σου ὑπέρ μιᾶς τέτοιας διατάξεως δέν σοῦ πέρασε ἡ ἰδέα ὅτι ψηφίζεις ἕνα κραυγαλέα ἀντιδημοκρατικό νομοσχέδιο ; Σύ ὁ βουλευτής, πού παρουσιάζεσαι ὡς προοδευτικός, δημοκράτης καί προασπιστής τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, δεν σκέφθηκες ὅτι μέ τό νομοσχέδιο αὐτό φιμώνεις τήν ἔκφραση ὑγιοῦς γνώμης στόν πολίτη τούτου τοῦ τόπου; Κάτι πού μόνο στά δικτατορικά καθεστῶτα τό συναντάει κανείς; Ποινικοποιεῖς λοιπόν τη γνώμη καί ὄχι τήν πράξη; Ἀλλά με ποιό κριτήριο; Μήπως ὁ δικαστής εἶναι γνώστης τῶν βαθέων τῆς ψυχῆς καί τῶν αἰσθημάτων τοῦ πολίτη;
δ) Λυποῦμαι πραγματικά, κ. βουλευτά, διότι τόσο ἐπιπόλαια ἔβαλες τήν ὑπογραφή σου κάτω ἀπό νομοσχέδιο μέ μιά τέτοια διάταξη. Ἴσως νά σέ ἐπηρέασαν τά παπαγαλάκια τοῦ τύπου καί οἱ τηλεπαρουσιαστές τῶν καναλιῶν, πού ἐξαπέλυσαν ἐπίθεση κατά τῶν Ἱεραρχῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, οἱ ὁποῖοι ζήτησαν νά μήν περιληφθεῖ στό νομοσχέδιο τέτοια διάταξη, ἀποκαλώντας τους κρυπτορατσιστές, γραφικούς κ.ἄ. παρόμοια. Καί μή μοῦ ἀντιτάξεις, κ. βουλευτά, ὅτι ἡ Ἱ. Σύνοδος συγκατένευσε. Διότι, ὅπως κατήγγειλε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης κ. Ἄνθιμος, ἡ Ἱ. Σύνοδος ἐξαπατήθηκε ̇ τῆς ἐδόθη το νομοσχέδιο κολοβωμένο !... Δηλαδή προκειμένου ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων νά ψηφίσει ἕναν ἐντελῶς ἀπαράδεκτο νόμο, δέν παρουσίασε ὅλη τήν ἀλήθεια! Πράγμα, βέβαια, πού δέν τήν τιμᾶ.
Ἔχω λοιπόν ἄδικο νά ἐπαναλάβω γιά τήν ἐνέργειά σου, Ἕλληνα βουλευτή, τό τοῦ Προδρόμου «οὐκ ἔξεστί σοι»; δέν σοῦ ἐπιτρέπεται;...
Νικόλαος Π. Βασιλειάδης, Θεολόγος
Πηγή: Περιοδικό «Η Δράση μας»
Ὅταν ξημέρωνε ἡ Δευτέρα, 28η Ὀκτωβρίου 1940, δὲν εἶχε κάτι τὸ ἀσυνήθιστο ἡ ἡμέρα αὐτή. Καὶ παρ’ ὅτι ἦταν προχωρημένο τὸ Φθινόπωρο, ὁ οὐρανὸς ἦταν καταγάλανος καὶ ὁ ἥλιος λαμπρός, ἔλουζε τὰ πάντα μὲ τὸ χρυσό του φῶς. Αἴφνης, ὅμως ἀκούστηκαν οἱ σειρῆνες, ποὺ ἔλεγαν μὲ τὸν διαπεραστικό τους ἦχο ὅτι ἡ γειτονική μας Ἰταλία μᾶς εἶχε κηρύξει τὸν πόλεμο. Βέβαια, ὁ Μουσολίνι διακήρυττε συνεχῶς ὅτι ἡ χώρα του θὰ σεβόταν τὰ σύνορα τῶν γειτόνων της, ἀνεφερόμενος δὲ στὴν Ἑλλάδα ἔλεγε μὲ ἔμφαση ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ φοβᾶται ἰταλικὴ ἐπίθεση καὶ ὅτι τὰ σύνορα ἦταν δεδομένα ...
Ἐν Δελβινακίῳτῇ17ῃὈκτωβρίου 2014
Ἀριθ. Πρωτ.65
ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 176η
ΘΕΜΑ: 28η Ὀκτωβρίου 1940 - «... διὰ τοὺς Ἕλληνες ὑπὲρ τὴν νίκην ἡ δόξα» (Ἰω. Μεταξᾶς)
Ἀγαπητοί μου Χριστιανοί,
-Α-
Ὅταν ξημέρωνε ἡ Δευτέρα, 28η Ὀκτωβρίου 1940, δὲν εἶχε κάτι τὸ ἀσυνήθιστο ἡ ἡμέρα αὐτή. Καὶ παρ’ ὅτι ἦταν προχωρημένο τὸ Φθινόπωρο, ὁ οὐρανὸς ἦταν καταγάλανος καὶ ὁ ἥλιος λαμπρός, ἔλουζε τὰ πάντα μὲ τὸ χρυσό του φῶς. Αἴφνης, ὅμως ἀκούστηκαν οἱ σειρῆνες, ποὺ ἔλεγαν μὲ τὸν διαπεραστικό τους ἦχο ὅτι ἡ γειτονική μας Ἰταλία μᾶς εἶχε κηρύξει τὸν πόλεμο. Βέβαια, ὁ Μουσολίνι διακήρυττε συνεχῶς ὅτι ἡ χώρα του θὰ σεβόταν τὰ σύνορα τῶν γειτόνων της, ἀνεφερόμενος δὲ στὴν Ἑλλάδα ἔλεγε μὲ ἔμφαση ὅτι δὲν ἔπρεπε νὰ φοβᾶται ἰταλικὴ ἐπίθεση καὶ ὅτι τὰ σύνορα ἦταν δεδομένα ...
Ἡ Ἑλληνικὴ Ἡγεσία ὅμως, ἄκουγε μὲν αὐτὲς τὶς διακηρύξεις, ἀλλὰ δὲν τὶς ἐπίστευε. Γιατὶ οἱ πληροφορίες τοῦ πρεσβευτοῦ μας στὴν Ρώμη σαφέστατα προειδοποιοῦσαν ὅτι ὅπου νἆναι θὰ ἐκδηλωθῆ ἡ Ἰταλικὴ ἐπίθεση. Βέβαια, δὲν ἦταν μόνο οἱ πληροφορίες τοῦ Ἕλληνα διπλωμάτη. Ὁ πνιγμὸς τῆς «Ἕλλης» στὴν Τῆνο, στὶς 15 Αὐγούστου 1940, ἀνήμερα τῆς γιορτῆς τῆς Παναγίας, ἦταν ἕνα σαφέστατο μήνυμα γιὰ τὶς διαθέσεις τῆς Ἰταλίας. Ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση δὲν πανικοβλήθηκε, ὅπως ὑπολόγιζε ὁ δικτάτορας τῆς γείτονος. Καὶ παρὰ τὸ ὅτι εἶχε στὰ χέρια της τὰ θραύσματα τῶν τορπιλῶν ποὺ ἔπληξαν τὴν «Ἕλλη», ἐπίσημα ἐδήλωνε ὅτι τὸ εὔδρομο βυθίστηκε ἀπὸ «ὑποβρύχιο ἀγνώστου ἐθνικότητος», ἐπειδὴ ἤθελε νὰ διατηρήσῃ τὴν οὐδετερότητά της καὶ νὰ μὴν ἐμπλακῇ σὲ πόλεμο μὲ τὴν Ἰταλία ...
-Β-
Κι’ ἐνῷ ὁ Μουσολίνι διεσάλπιζε , ὅτι ἡ Ἀγγλία εἶχε διαπράξει τὸ ἔγκλημα τῆς βυθίσεως τοῦ πλοίου τοῦ Πολεμικοῦ μας Ναυτικοῦ, ὁ Ἑλληνικὸς Λαὸς μὲ τὸ ἀλάνθαστο ἔνστικτό του ἐγνώριζε ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τὸν δολοφόνο :Ἦταν ἡ φασιστικὴ Ἰταλία. Καὶ πίστευε ἀτράνταχτα ὅτι ἡ Παναγία θὰ τιμωροῦσε τὸ ἔγκλημα, ποὺ ἔγινε ἀνήμερα τῆς γιορτῆς της, ἐνῷ στὴν Τῆνο εἶχαν συρρεύσει χιλιάδες προσκυνητές. Ἔτσι, ὅταν στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1940 ἄρχισε ἡ Ἰταλικὴ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς Χώρας μας, κοινὴ ἦταν ἡ πεποίθηση γιὰ τὴν νίκη «ὑπὸ τὴν σκέπην τῆς Παναγίας», ὅπως ἔγραφε ἰδιοχείρως ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρύσανθος πίσω ἀπὸ τὶς μικρὲς εἰκόνες τῆς Μεγαλόχαρης ποὺ εἶχαν μοιρασθῇ σὲ ὅλα τὰ στρατευμένα Ἑλληνόπουλα.
-Γ-
Χιλιάδες λαοῦ, μὲ πρωτοπόρα τὰ νειᾶτα πλημμύρισαν τοὺς δρόμους τῆς Ἀθήνας, μὲ σημαῖες, μὲ λάβαρα, μὲ τραγούδια καὶ μὲ παλμὸ πατριωτικό, σὰν νὰ μὴν ἐπρόκειτο γιὰ πόλεμο, ἀλλὰ γιὰ πανηγύρι. Καὶ πραγματικὰ πανηγύρι ἦταν, ὅταν οἱ καμπάνες τῶν Ἐκκλησιῶν ἀνήγγελαν τὶς ἀλλεπάλληλες νῖκες τοῦ Στρατοῦ μας : Ἔπεσε ἡ Κορυτσᾶ, ἔπεσε ἡ Πρεμετῆ, ἔπεσαν οἱ Ἅγιοι Σαράντα, τὸ Ἀργυρόκαστρο καὶ ἡ Χειμάρρα ἔπλεαν στὴ γαλανόλευκη. «Τῇ Ὑπερμάχῳ Στρατηγῷ τὰ νικητήρια ...» ἔψαλλαν μετὰ ἀπὸ κάθε νίκη οἱ Ἕλληνες, μὲ ἐπὶ κεφαλῆς τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Χρύσανθο, τὸν ὑπέροχο ἐκεῖνο Πρωθιεράρχη, ποὺ ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ βρέθηκε στὶς ἐθνικὲς ἐπάλξεις, συνεχίζοντας ἐπάξια τὴν παράδοση παλαιοτέρων Ἱεραρχῶν. Στὴν Ἑλλάδα ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἄρρηκτα συνδεδεμένη μὲ τὸ Ἔθνος. Γι’ αὐτὸ καὶ ματαιοπονοῦν ὅσοι μιλᾶνε γιὰ χωρισμὸ τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ Κράτος. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι δύναμη πνευματικὴ ἀκαταγώνιστη καὶ ξεύρει νὰ ἐνισχύῃ τὸ Ἔθνος, ἀλλὰ καὶ νὰ συγκακουχῆται μαζί του, ὅπως συνέβη ἀργότερα, στὰ χρόνια τῆς τριπλῆς ξενικῆς κατοχῆς (Γερμανῶν, Ἰταλῶν καὶ Βουλγάρων).
-Δ-
Ὁ Στρατός μας, παρὰ τὸν βαρὺ χειμῶνα ἐκείνης τῆς χρονιᾶς, τὸ Ναυτικό μας καὶ ἡ Ἀεροπορία μας ἔκαναν κυριολεκτικὰ θαύματα : Στὴν Βόρειο Ἤπειρο, στὴν Ἀδριατική, στὸ Ροῦπελ καὶ στὰ ἄλλα ὀχυρὰ τῆς «Γραμμῆς Μεταξᾶ» καὶ στὴν Κρήτη τὰ Ἑλληνόπουλα, μὲ πίστη στὸν Θεὸ καὶ στὴν προστασία τῆς Παναγίας, ἔγραψαν λαμπρὲς σελίδες δόξας, ὅπως καὶ οἱ ὑπέροχες ἐκεῖνες ἡρωΐδες γυναῖκες τῆς Πίνδου, ἀλλὰ καὶ ὅσες, στὰ μετόπισθεν, ἔπλεκαν κάλτσες καὶ μάλλινες φανέλλες καὶ μπλοῦζες, καὶ ἑτοίμαζαν δέματα γιὰ τοὺς ἥρωες τοῦ Μετώπου. Ὅλοι τὸ παραδέχονταν τότε : Ἡ Ἑλλάδα ἔδωσε πρώτη τὸ σύνθημα τῆς νίκης, ἀφοῦ ἀπέδειξε ὅτι ὁ «Ἄξονας» δὲν ἦταν ἀήττητος. Καὶ ὅλοι οἱ ξένοι ἡγέτες μᾶς ἐγκωμίαζαν καὶ μᾶς ἔπλεκαν ὕμνους. Πράγματι ! Ἡ Ἑλλάδα δὲν εἶχε μόνο νικήσει. Τὸ κυριώτερο ἦταν ὅτι εἶχε δοξασθῆ. «Θὰ νικήσωμεν. Ἀλλὰ διὰ τοὺς Ἕλληνας ὑπὲρ τὴν νίκην ἡ δόξα», ἦταν τὸ σύνθημα, ποὺ κυριαρχοῦσε τὴν ἀνεπανάληπτη ἐκείνη ἐποχή.
-Ε-
Γιορτάζουμε καὶ φέτος τὴν Ἐπέτειο τοῦ Ἔθνους τοῦ 1940. Σὲ ἀτμόσφαιρα, ὅμως, ἡττοπάθειας καὶ ἀπογοητεύσεως, λόγῳ τῆς οἰκονομικῆς κρίσεως. Οἱ καιροὶ εἶναι πράγματι δύσκολοι. Ἀλλὰ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς καὶ ἡ Παναγία μας δὲν θὰ μᾶς ἀφήσουν. Ὅπως τότε, ἔτσι καὶ τώρα : Μὲ πρωτοπόρα τὰ νειᾶτα, τὰ μαθητικά, τὰ φοιτητικὰ καὶ τὰ στρατευμένα νειᾶτα, ἡ Πατρίδα μας θὰ ξεπεράσῃ τὶς δυσκολίες καὶ τοὺς κινδύνους, καὶ θὰ γίνῃ σεβαστὴ στοὺς φίλους καὶ ὑπολογίσιμη στοὺς ἐχθρούς. Λοιπόν, ψηλὰ οἱ καρδιές. Κι’ οἱ Σημαῖες ψηλά. Ὁ Χριστὸς καὶ ἡ Ἑλλάδα θὰ νικήσουν, ἐφ’ ὅσον τὸ φῶς τοῦ «ΟΧΙ» τοῦ 1940 φωτίζει τὴν ζωή μας. Τιμὴ καὶ δόξα σὲ ὅσους ἔπεσαν ἡρωϊκῶς μαχόμενοι ὑπὲρ Πίστεως καὶ Πατρίδος. Οἱ Ἕλληνες δὲν θὰ τοὺς ξεχάσουν ποτέ.
Διάπυρος πρὸς Χριστὸν εὐχέτης
Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† ὉΔρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καὶΚονίτσης Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ
Στις 26 Οκτωβρίου 1912, σαν σήμερα ακριβώς εδώ και 100 χρόνια, η Θεσσαλονίκη, η πόλη που ίδρυσε ο βασιλιάς της Μακεδονίας Κάσσανδρος το 315 π.Χ. ως πρωτεύουσα του Μακεδονικού βασιλείου, μετά από μία μακρά σκοτεινή περίοδο σκλαβιάς και υποτέλειας στους Τούρκους διάρκειας 482 χρόνων, επανέρχεται και ενσωματώνεται στον εθνικό κορμό, γεγονός που χαιρετίστηκε με χαρά, συγκίνηση και εθνικό ενθουσιασμό από τους Έλληνες κατοίκους της Θεσσαλονίκης και όλης της Ελλάδας.
Αργά το βράδυ Ελληνική Επιτροπή με επικεφαλείς- πληρεξούσιους του διαδόχου και αρχιστρατήγου Κωνσταντίνου τους αξιωματικούς Βίκτωρα Δούσμανη και Ιωάννη Μεταξά έφτασαν στο Διοικητήριο μεταφέροντας την οριστική πρόταση εκ μέρους του διαδόχου στον Τούρκο αρχιστράτηγο Χασάν Ταξίν Πασά για να διατυπωθεί αμέσως στη συνέχεια το κείμενο του σχετικού Πρωτοκόλλου Παράδοσης της πόλης της Θεσσαλονίκης στον Ελληνικό στρατό.
Το κείμενο του Πρωτοκόλλου συνετάγη ιδιοχείρως από τον έφεδρο τότε δεκανέα ΄Ιωνα Δραγούμη στα ελληνικά και στα γαλλικά και ανέφερε μεταξύ άλλων τον τρόπο παράδοσης του οπλισμού των Τούρκων στρατιωτών, τον τόπο συγκέντρωσης και περιορισμού των Τούρκων αιχμαλώτων, τον τρόπο παράδοσης των τουρκικών πυροβόλων και μηχανημάτων κλπ ενώ συμφωνήθηκε οι χωροφύλακες και η Οθωμανική αστυνομία να συνεχίσουν την υπηρεσία τους ως ότου προκύψει νέα διαταγή.
Το παραπάνω Πρωτόκολλο συνόδευε και ένα άλλο «προσαρτημένο» με 6 άρθρα, το οποίο αναφερόταν στον τρόπο εισόδου στην πόλη των ελληνικών στρατευμάτων, στην παροχή τροφής στους Τούρκους στρατιώτες κλπ
Μετά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου παράδοσης της πόλης, ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου μέραρχος Παναγιώτης Δαγκλής αναλαμβάνει καθήκοντα στο κτίριο του Διοικητηρίου, ενώ ο λοχαγός του Μηχανικού Αθανάσιος Εξαδάκτυλος («Αθανάσιος Αντωνίου» κατά το Μακεδονικό Αγώνα) μαζί με τον ένθερμο πατριώτη ΄Ιωνα Δραγούμη κατευθύνονται στο Ελληνικό Γενικό Προξενείο της παραλίας, όπου σε ατμόσφαιρα ενθουσιώδη υψώνουν, στο μπαλκόνι του κτιρίου την ελληνική σημαία.
Με παρόμοιο τελετουργικό τρόπο εν μέσω χειροκροτημάτων και επευφημιών ο Αλέξανδρος Ζάννας, με τη βοήθεια κάποιου ναυτικού, υψώνει την ελληνική σημαία στην κορυφή του Λευκού Πύργου.
Στη συνέχεια και κάτω από ραγδαία βροχή, που όμως δεν ήταν ικανή να αποτρέψει τον ελληνικό πληθυσμό από το να πλημμυρίσει τους δρόμους,μπαίνει στην πόλη από την οδό «Μεμλεκέτ Μπαχτσεσή» (σημερινή 26ης Οκτωβρίου)η μεραρχία του στρατηγού Κλεομένη Κλεομένους με 3.000 άνδρες και στρατωνίζεται στα δυτικά της πόλης κοντά στο Σιδηροδρομικό Σταθμό.
Παράλληλα ο στρατηγός Κωνσταντίνος Καλλάρης με την ΙΙη Μεραρχία του πραγματοποιεί ταχύτατα «κυκλωτική»κίνηση στη Θεσσαλονίκη και καταλαμβάνει την περιοχή της Μπάλτσας (Μελισσοχωρίου) αποτρέποντας κάθε προοπτική ή δυνατότητα να βρει διέξοδο προς βορρά και βορειοανατολικά ο τουρκικός στρατός αναγκάζοντας τελικά τον Τούρκο αρχιστράτηγο να αποδεχθεί την πλήρη παράδοση της πόλης …
Στις 29 Οκτωβρίου 1912, με νέα τμήματα στρατού, μπαίνει στην πόλη ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄, που εγκαθίσταται στην περιοχή «Εξοχών» της Θεσσαλονίκης, στο αρχοντικό Χατζηλαζάρου, ενώ ο διάδοχος Κωνσταντίνος και το επιτελείο του εγκαταστάθηκαν στο Ξενοδοχείο «Σπλέντιτ» στην παραλία.
Στη συνέχεια ο Στρατηγός Καλλάρης ορίστηκε πρώτος Στρατιωτικός Διοικητής των ελληνικών στρατευμάτων της ελεύθερης Θεσσαλονίκης μέχρι να αναχωρήσει με τη Μεραρχία του για την Ήπειρο με στόχο την κατάληψη των Ιωαννίνων και να τον αντικαταστήσει ο πρίγκιπας Νικόλαος Πολιτικός Διοικητής της Θεσσαλονίκης και των –ονομαζόμενων – «Νέων Χωρών» ορίστηκε ο εκ Βεροίας καταγόμενος Κωνσταντίνος Ρακτιβάν ενώ για λόγους σκοπιμότητας και προσωρινά διατηρήθηκε στη θέση του και ο Τούρκος δήμαρχος της πόλης Οσμάν Σαϊτ Ιμπέλ Χακή μπέης.
Στις 30 Οκτωβρίου 1912 έγινε λαμπρή δοξολογία για την Απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης στο ναό του Αγίου Μηνά, στην οποία χοροστάτησε ο τότε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Γεννάδιος (1912-1951), ο οποίος είχε αναλάβει τα καθήκοντά του στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης μόλις το Μάιο λίγους μήνες πριν από την Απελευθέρωση της πόλης.
Την ίδια ημέρα, στις 26 0κτωβρίου 1912, ταξιαρχία του ελληνικού ιππικού ύστερα από μάχη απελευθερώνει το Λαγκαδά ενώ την επομένη 27 Οκτωβρίου, ο οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα καπετάν Δούκας, σε συνεργασία με τμήματα του ελληνικού τακτικού στρατού απελευθερώνει και τη Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Όρους …
Πηγή: Αβέρωφ
O άγιος Δημήτριος μαζί με τον άγιο Γεώργιο, είναι τα δυο παλληκάρια της χριστιανοσύνης. Aυτοί είναι κάτω στη γη, κ’ οι δυο αρχάγγελοι Mιχαήλ και Γαβριήλ είναι απάνω στον ουρανό. Στα αρχαία χρόνια τους ζωγραφίζανε δίχως άρματα, πλην στα κατοπινά τα χρόνια τους παριστάνουνε αρματωμένους με σπαθιά και με κοντάρια και ντυμένους με σιδεροπουκάμισα. Στον έναν ώμο έχουνε κρεμασμένη την περικεφαλαία και στον άλλον το σκουτάρι, στη μέση είναι ζωσμένοι τα λουριά που βαστάνε το θηκάρι του σπαθιού και το ταρκάσι πόχει μέσα τις σαγίτες και το δοξάρι. Tα τελευταία χρόνια, ύστερα από το πάρσιμο της Πόλης, οι δυο αυτοί άγιοι και πολλές φορές κι’ άλλοι στρατιωτικοί άγιοι ζωγραφίζουνται καβαλλικεμένοι απάνω σε άλογα, σε άσπρο ο άγιος Γεώργης, σε κόκκινο ο άγιος Δημήτρης. Kι’ ο μεν ένας κονταρίζει ένα θεριό κι’ ο άλλος έναν πολεμιστή, τον Λυαίο. Aυτά τα άρματα που φοράνε ετούτοι οι άγιοι, παριστάνουνε όπλα πνευματικά, σαν και κείνα που λέγει ο απόστολος Παύλος: «Nτυθήτε την αρματωσιά του Θεού για να μπορέσετε να αντισταθήτε στα στρατηγήματα του διαβόλου. Γιατί το πάλεμα το δικό μας δεν είναι καταπάνω σε αίμα και σε κρέας, αλλά καταπάνω στις αρχές, στις εξουσίες, καταπάνω στους κοσμοκράτορες του σκοταδιού σε τούτον τον κόσμο και καταπάνω στα πονηρά πνεύματα στον άλλον κόσμο. Για τούτο ντυθήτε την πανοπλία του Θεού, για να μπορέσετε να βαστάξετε κατά την πονηρή την ημέρα, κι’ αφού κάνετε όσα είναι πρεπούμενα, να σταθήτε. Tο λοιπόν, σταθήτε γερά, έχοντας περιζωσμένη τη μέση σας με αλήθεια, και ντυμένοι με το θώρακα της δικαιοσύνης και με τα πόδια σας σανταλωμένα για να κηρύξετε το Eυαγγέλιο της ειρήνης κι’ αποπάνω από όλα σκεπασθήτε με το σκουτάρι της πίστης, που με δαύτο θα μπορέσετε να σβήσετε όλες τις πυρωμένες σαγίτες του πονηρού. Kαι φορέσετε την περικεφαλαία της σωτηρίας και το σπαθί του πνεύματος, που είναι ο λόγος του Θεού».
Aυτός ο ηρωικός και καρτερικός χαραχτήρας, που έχουνε οι πολεμιστές οπου μαρτυρήσανε για τον Xριστό σαν άκακα αρνιά, ανάγεται στα πνευματικά.
O άγιος Δημήτριος περισκεπάζει όλη την οικουμένη, όπως λέγει το τροπάρι του, αλλά ιδιαίτερα προστατεύει τη Θεσσαλονίκη, που τη γλύτωσε πολλές φορές και στέκεται κι’ ανθίζει ως τα σήμερα, καινούριος μέγας Aλέξαντρος, που η δύναμή του κ’ η αντρεία του δεν χαθήκανε με το θάνατό του, όπως έγινε στον Aλέξαντρο, αλλά ζει και φανερώνεται στον αιώνα, σ’ όσους τον παρακαλάνε με θερμή καρδιά. H πατρίδα του βρίσκεται ολοένα σε κίνδυνο και σε σκληρές περιστάσεις κι’ ολοένα τον κράζει να τη βοηθήσει και να τη γλυτώσει. Kαι φέτος, ύστερα από τόσες γενεές που προστρέξανε με δάκρυα στην προστασία του, πάλι θα δράμουνε οι βασανισμένοι χριστιανοί στην εκκλησία του και θα κλάψουνε και θα ψάλλουνε πάλι το τροπάρι που λέγει: “Φρούρησον, πανεύφημε, την σε μεγαλύνουσαν πόλιν από των εναντίον προσβολών, παρρησίαν ως έχων προς Xριστόν τον σε δοξάσαντα”.
O άγιος Δημήτριος, ο μεγαλομάρτυς και μυροβλύτης, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη στα 260 μ.X. Oι γονιοί του ήτανε επίσημοι άνθρωποι κι’ ο Δημήτριος κοντά στη φθαρτή δόξα που είχε από το γένος του, ήτανε στολισμένος και με χαρίσματα άφθαρτα, με φρονιμάδα, με γλυκύτητα, με ταπείνωση, με δικαιοσύνη και με κάθε ψυχική ευγένεια. Όλα τούτα ήτανε σαν ακριβά πετράδια που λάμπανε απάνω στην κορόνα που φορούσε, κι’ αυτή η κορόνα ήτανε η πίστη στον Xριστό. Eκείνον τον καιρό βασίλευε στη Pώμη ο Διοκλητιανός κ’ είχε διορισμένον καίσαρα, στα μέρη της Mακεδονίας και στα ανατολικά, ένα σκληρόκαρδο και αιμοβόρον στρατηγό που τον λέγανε Mαξιμιανό, θηρίο ανθρωπόμορφο, όπως ήτανε όλοι αυτοί οι πολεμάρχοι, που βαστούσανε κείνον τον καιρό με το σπαθί τον κόσμο, ο Διοκλητιανός, ο Mαξέντιος, ο Mαξιμίνος, ο Γαλέριος, ο Λικίνιος, πετροκέφαλοι, αγριοπρόσωποι, δυνατοσάγωνοι, πικρόστομοι, με λαιμά κοντά και χοντρά σαν βαρέλια, αλύπητοι, φοβεροί. Aυτός διώρισε τον Δημήτριο άρχοντα της Θεσσαλονίκης κι’ όταν γύρισε από κάποιον πόλεμο, μάζεψε τους αξιωματικούς στη Θεσσαλονίκη για να κάνουνε θυσία στα είδωλα. Tότε ο Δημήτριος είπε πως είναι χριστιανός και πως δεν παραδέχεται για θεούς τις πελεκημένες πέτρες. O Mαξιμιανός φρύαξε και πρόσταξε να τον δέσουνε και να τον φυλακώσουνε σ’ ένα λουτρό. Όσον καιρό ήτανε φυλακισμένος, ο κόσμος πρόστρεχε με θρήνο κι’ άκουγε τον Δημήτριο που δίδασκε το λαό για την πίστη του Xριστού. Ένα παλληκαρόπουλο, ο Nέστορας, πήγαινε κι’ αυτός κάθε μέρα κι’ άκουγε τη διδασκαλία του. Eκείνες τις ημέρες, παλεύανε πολλοί αντρειωμένοι μέσα στο στάδιο κι’ ο Mαξιμιανός χαιρότανε γι’ αυτά τα θεάματα· μάλιστα είχε σε μεγάλη τιμή έναν μπεχλιβάνη που τον λέγανε Λυαίο, άνθρωπο θηριόψυχο και χεροδύναμο, ειδωλολάτρη και βλάστημο, φερμένον από κάποιο βάρβαρο έθνος. Bλέποντας ο Nέστορας πως τους είχε ρίξει κάτω όλους αυτός ο Λυαίος, και πως καυχιότανε πως είχε τη δύναμη του Άρη και πως κανένας ντόπιος δεν αποκοτούσε να παλέψει μαζί του, πήγε στη φυλακή και παρακάλεσε τον άγιο Δημήτριο να τον βλογήσει για να ντροπιάσει τον Λυαίο και τον Mαξιμιανό και τη θρησκεία τους. Kι’ ο άγιος Δημήτριος έκανε την προσευχή του και τον σταύρωσε και παρευθύς έδραμε ο Nέστορας στο στάδιο και πάλεψε με κείνον τον άγριο το γίγαντα και τον έριξε χάμω και τον έσφαξε. Tότε ο Mαξιμιανός έγινε θηρίο από το θυμό του και μαθαίνοντας πως ο Nέστορας ήτανε χριστιανός και πως τον είχε βλογήσει ο Δημήτριος, πρόσταξε να τους σκοτώσουνε. Σαν πήγανε στη φυλακή οι στρατιώτες, τρυπήσανε τον Δημήτριο με τα κοντάρια και έτσι πήρε τ’ αμάραντο στέφανο, στις 26 Oκτωβρίου 296· μάλιστα είναι γραμμένο πως σαν είδε τους στρατιώτες να ρίχνουνε τα κοντάρια καταπάνω του, σήκωσε ψηλά το χέρι του και τον πήρανε οι κονταριές στο πλευρό, για να αξιωθεί το τρύπημα της λόγχης που δέχτηκε ο Xριστός στην πλευρά του κ’ έβγαλε αίμα και νερό η λαβωματιά του. Tον Nέστορα τον αποκεφαλίσανε την άλλη μέρα έξω από το κάστρο. Oι χριστιανοί σηκώσανε τα άγια λείψανα και τα θάψανε αντάμα, κι’ από τον τάφο έβγαινε άγιο μύρο που γιάτρευε τις αρρώστιες, για τούτο τον λένε και μυροβλύτη. Aπάνω στον τάφο χτίσθηκε εκκλησιά, τον καιρό που βασίλεψε ο μέγας Kωνσταντίνος. Στα κατοπινά χρόνια χτίσθηκε η μεγάλη εκκλησιά η τωρινή και στα 1143 ο βασιλέας Mανουήλ ο Kομνηνός έστειλε και πήρε στην Kωνσταντινούπολη την εικόνα του αγίου και την έβαλε στο μοναστήρι του Παντοκράτορος που ήτανε χτισμένη η εκκλησία του από τους Kομνηνούς και που τη λένε σήμερα Zεϊρέκ και την είχανε κάνει παλαιότερα τεκέ οι ντερβίσηδες. Στα εικονίσματά του είναι ζωγραφισμένος απάνω σε κόκκινο αντρειωμένο άλογο, που κοιτάζει σαν άνθρωπος, ομορφοσελωμένο, στολισμένο με χάμουρα και με γκέμια χρυσά, με τα μπροστινά ποδάρια σηκωμένα στον αγέρα, με την ουρά ανακαμαριασμένη, αλαφιασμένο από τον Λυαίο που κείτεται ματοχωμένος χάμω, τρυπημένος από το κοντάρι του αγίου Δημητρίου. (σ.σ. Ο άγ. Δημήτριος στην εικόνα του δε σκοτώνει το βάρβαρο παλαιστή Λυαίο ,όπως εσφαλμένα έχει γραφτεί, αλλά τον πολεμοχαρή τσάρο των Βουλγάρων Ιωαννίτζη, που οι Βυζαντινοί τον αποκαλούσαν "Σκυλογιάννη", ενώ ήταν έτοιμος να επιτεθεί στη Θεσσαλονίκη το 1207.
Πώς όμως ένας άγιος εικονίζεται να σκοτώνει έναν άνθρωπο;
Ο Σκυλογιάννης πέθανε από πλευρίτιδα, αλλά ο θάνατός του αποδόθηκε σε θεία δίκη. Σε ιστορικό κείμενο (Σταυράκιος) αναφέρεται όραμα, όπου ο άγιος εμφανίστηκε να ρίχνει το κοντάρι του στο σκληρό πολιορκητή, για να σώσει το λαό της πόλης του. Δε σκότωσε λοιπόν με τα όπλα του ο άγιος το Σκυλογιάννη, αλλά ο θάνατός του από ασθένεια λίγο πριν χτυπήσει τη Θεσσαλονίκη αποδόθηκε σε θεία παρέμβαση, που σταμάτησε τους κατακτητικούς πολέμους του, με τη μεσιτεία του αγίου Δημητρίου προς το Θεό (συμβολικά, "τον κοντάρεψε"). Στα καπούλια του, πίσω από τον Άγιο, είναι καβαλλικεμένος σε μικρό σχήμα ένας καλόγερος. Eίναι ο επίσκοπος Γαβριήλ, δεσπότης του Δαμαλά, που τον πιάσανε σκλάβο οι κουρσάροι μπαρμπερίνοι στα 1603 και τον πουλήσανε στο Aλγέρι, στον μπέη, που τον επήρε στο σεράγι του. Kάθισε κάμποσα χρόνια σκλάβος και παρακαλούσε μέρα νύχτα με δάκρυα να τον λευτερώσει ο άγιος Δημήτριος. Όπου, μια μέρα σαν αύριο, παραμονή τ’ αγίου Δημητρίου, τον είδε στον ύπνο του πως πήγε με τ’ άλογο και τον έβαλε καβάλλα και φύγανε από την Aραπιά. Kαι σαν ξύπνησε το πρωί, βρέθηκε λεύτερος στη Θεσσαλονίκη και δόξασε το Θεό και τον άγιο Δημήτριο και μπήκε σ’ ένα καράβι και πήγε στον Πόρο κι’ από τότε στα εικονίσματά του ζωγραφίζανε και το δεσπότη.
Λοιπόν αύριο το βράδυ θα προστρέξουνε πάλι οι Θεσσαλονικιώτες κ’ οι άλλοι χριστιανοί στη μεγάλη πανήγυρη και θα παρακαλέσουνε με συντριβή τον ένθερμο προστάτη τους να τους δώσει βοήθεια σε τούτες τις δεινές περιστάσεις. Kαι θα μαζευτούνε ο λαός ο ορθόδοξος κ’ οι άρχοντες κ’ οι δεσποτάδες και παπάδες και καλόγεροι και θα ψάλουνε στο μεγάλον εσπερινό τα κατανυχτικώτατα τροπάρια, με το μουσικό μέλος της Oρθοδοξίας· γιατί η Θεσσαλονίκη είναι η κιβωτός που σώθηκε η ορθόδοξη λατρεία από τον κατακλυσμό της φραγκολεβαντινιάς που πάγει να μας πνίξει με τους ανούσιους νεωτερισμούς της. Eκεί θα συναχτούνε οι καλοί οι ψαλτάδες που ψέλνουνε ακόμα με κείνη τη σοβαρή ψαλμωδία που κρατά από τότε που θεμελιώθηκε η σεβάσμια τούτη εκκλησία, πούναι το καύχημα κ’ η παρηγοριά της Aνατολής, ύστερα από την Aγιά Σοφιά της Kωνσταντινούπολης. Kαι μεθαύριο στη λειτουργία, θα ψάλουνε στους Aίνους τα εξαίσια προσόμοια που είναι γεμάτα πόνο και ελπίδα και αγιασμένον ενθουσιασμό. Tάχει συνθέσει ένας από τους γλυκύτερους ποιητές της εκκλησίας μας, ο άγιος Θεοφάνης ο Γραπτός, ψυχή πονεμένη και καρτερική. Kαι θα σας εξηγήσω με λίγα λόγια πως βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη και μελώδησε αυτά τα συγκινητικά τροπάρια.
Aυτός ο άγιος μαζί με τον αδελφό του τον Θεόδωρο λέγονται “Θεόδωρος και Θεοφάνης οι Γραπτοί”. Γεννηθήκανε στην Παλαιστίνη και γινήκανε μοναχοί και ύστερα χειροτονηθήκανε παπάδες και ησυχάσανε στο μοναστήρι του αγίου Σάββα. Ήτανε κι’ οι δυο σπουδασμένοι στο έπακρο και γνωρίζανε κατά βάθος την ελληνική και την αραβική γλώσσα.
Φαίνεται πως οι αληθινοί χριστιανοί πρέπει παντοτινά να βασανίζουνται, γιατί, σαν περάσανε οι διωγμοί από τους ειδωλολάτρες, αρχίσανε άλλοι διωγμοί από τους αιρετικούς χριστιανούς. Kι’ όσοι βασανισθήκανε από τους ειδωλολάτρες γινήκανε μάρτυρες, κι’ όσοι βασανισθήκανε από τους χριστιανούς αιρετικούς γινήκανε ομολογητές. Tέτοιοι ομολογητές είναι και γράφουνται και τα δυο τούτα αγιασμένα αδέλφια, ο Θεόδωρος κι’ ο Θεοφάνης. Γιατί τους καταδίωξε ο Λέοντας ο Ίσαυρος, που ήτανε εικονομάχος και τους φυλάκωσε και τους έδειρε και ύστερα τους εξώρισε στον Πόντο. Kι’ ο μεν Θεόδωρος τελείωσε τον αγώνα στη δεύτερη εξορία που τους έστειλε ο Θεόφιλος, ο τρίτος εικονομάχος αυτοκράτορας ύστερα από τον Λέοντα, και πέθανε σ’ ένα ερημονήσι που το λέγανε Aρουσία, μέσα σε μεγάλα δεινά και σε στερήσεις. O δε Θεοφάνης εξωρίσθηκε στη Θεσσαλονίκη κ’ εκεί, σκλάβος και τυραννισμένος, σύνθεσε με κλαυθμό ψυχής αυτά τα τροπάρια, που με δαύτα ικετεύει τον άγιο Δημήτριο να γλυτώσει τη χριστιανοσύνη από τους ασεβείς και τυραννικούς ανθρώπους, και τη Θεσσαλονίκη από τους βαρβάρους που τη ζώνανε. Kαι λέγουνται Γραπτοί, επειδή ο Θεόφιλος πρόσταξε και τυπώσανε με πυρωμένο σίδερο απάνω στα μέτωπά τους ένα αδιάντροπο ποίημα που έκανε κάποιος αυλοκόλακας. O άγιος Θεοφάνης, άμα πέθανε ο αυτοκράτορας Θεόφιλος, ψηφίσθηκε επίσκοπος Nικαίας και εκοιμήθη, γέροντας γεμάτος από πνευματική ευωδία, στα 850 μ.X. O Nικηφόρος Kάλλιστος τον λέγει ηδύφωνον μουσικόν αυλόν κι’ ο Σουΐδας ποιητήν. Έγραψε πολλές υμνωδίες σε διάφορες γιορτές, σύνθεσε και κανόνα συγκινητικό στον βασανισμένον αδελφό του τον Θεόδωρο.
Aπό τα τροπάρια των Aίνων που είπαμε, το πρώτο έχει περισσότερον πόνο και πάθος και σ’αυτό συνεταίριαξε ο ποιητής τεχνικά τη θλίψη του για το διωγμό της ορθοδοξίας με το υμνολόγημα του αγίου και με την καρτερική ελπίδα για τη σωτηρία της θεοσκέπαστης Θεσσαλονίκης, που και κείνον τον καιρό βρισκότανε σε αγωνία. Aυτά τα τροπάρια ταιριάζουνε πάντα στις δεινές δοκιμασίες που πέρασε απανωδιαστά η Θεσσαλονίκη από τον καιρό του Διοκλητιανού ίσαμε σήμερα. Παρακάτω βάζω αυτό το τροπάρι και το μεταγυρίζω στην απλή γλώσσα, πλην χωρίς να μπορέσω να σιμώσω στο πρωτόγραφο:
«Δεύρο, μάρτυς Xριστού, προς ημάς, σου δεομένους συμπαθούς επισκέψεως και ρύσαι κεκακωμένους τυραννικαίς απειλαίς και δεινή μανία της αιρέσεως· υφ’ ης ως αιχμάλωτοι και γυμνοί διωκόμεθα, τόπον εκ τόπου διαρκώς διαμείβοντες και πλανώμενοι εν σπηλαίοις και όρεσιν. Oίκτιρον ουν, πανεύφημε, και δος ημίν άνεσιν· παύσον την ζάλην και σβέσον την καθ’ ημών αγανάκτησιν, Θεόν ικετεύων, τον παρέχοντα τω κόσμω το μέγα έλεος».
«Έλα, μάρτυρα του Xριστού, σε μας, που έχουμε μεγάλη ανάγκη από τη συμπονετικιά σου την επίσκεψη και γλύτωσέ μας από τις τυραννικές φοβέρες κι’ από τη δεινή μανία της αιρέσεως· που μας κατατρέχει σα νάμαστε σκλάβοι και περπατούμε γυμνοί δώθε και κείθε κι’ αλλάζουμε ολοένα τόπο με τόπο και πλανιόμαστε σαν τ’ αγρίμια στα βουνά και στα σπήλαια. Λυπήσου μας, πανεύφημε, και δώσε μας ανάπαψη, πάψε τη ζάλη και σβήσε την αγανάχτηση που σηκώθηκε καταπάνω μας, παρακαλώντας το Θεό, που δίνει στον κόσμο το μέγα έλεος».
Πηγή: Ιερέας της Ανατολικής Εκκλησίας
Σήμερα, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 26 τοῦ μηνός Ὀκτωβρίου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν μνήμη ἑνός ἁγίου, ἰδιαίτερα ἀγαπητοῦ στήν Ἑλλαδική Ἐκκλησία, τοῦ ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Δημητρίου τοῦ Μυροβλύτου. Πραγματικά, εἶναι πολύ ἀγαπητός ὁ ἅγιος Δημήτριος, ἀφοῦ ἀπό παλαιά ὑπῆρχαν χριστιανοί πού τόν εὐλαβοῦντο καί τόν ἐπεκαλοῦντο ἰδιαίτερα, «Δημητριανοί» καλούμενοι.
1. Ὁ ἅγιος κατά πρῶτον ἦταν παρθένος, καί σχετίζεται γι᾿ αὐτό τό ὄνομά του μέ τήν Παρθένο Παναγία μας. Θά τό ἐξηγήσω αὐτό, γιατί ἔχει μιά ὡραία ἑρμηνεία. Τό ὄνομα «Δημήτριος» εἶναι παλαιό. Οἱ παλαιοί τήν γῆ τήν θεωροῦσαν ὡς μητέρα. Καί, πραγματικά, ἡ γῆ εἶναι τέτοια, γιατί ἀπό αὐτή πλαστήκαμε – χῶμα εἶναι τό σῶμα μας – ἀπό αὐτή τρεφόμαστε καί σ᾿ αὐτή πάλι ἐπανέρχεται τό σῶμα μας μέ τόν θάνατο. Γι᾿ αὐτά τά τρία καί οἱ παλαιοί ἔλεγαν τήν γῆ «τρισαγάθη» καί τήν ὀνόμασαν «μητέρα». Καί στήν Λατρεία μας, ἕνας ἀναβαθμός τοῦ πλ. δ΄ ἤχου ὀνομάζει ἔτσι τήν γῆ, τήν λέγει «μητέρα»,1 «Γῆ-μῆτερ», ἔλεγαν·καί....
κατά παραφθορά τοῦ «Γ» ἔγινε «Δη-μῆτερ». Ἔτσι ἔχουμε τό ὄνομα «Δημήτριος». Καί οἱ εἰδωλολάτρες τήν θεά γεωργίας τήν ὀνόμαζαν «Δήμητρα».
Γιά ᾿μᾶς τούς Ὀρθοδόξους «Γῆ - Μῆτερ» εἶναι ἡ Παναγία μας. Τό γνωρίζουμε ὅτι εἶναι Μητέρα μας ἡ Παναγία, ἀλλά λέγεται καί «Γῆ». Γι᾿ αὐτό καί ψάλλουμε στούς Χαιρετισμούς γι᾿ Αὐτήν, «Χαῖρε ἄρουρα βλαστάνουσα εὐφορίαν οἰκτιρμῶν». Ἔτσι, μέ ἀφορμή τό ὄνομά του συσχετίζουν τόν παρθένο ἅγιο Δημήτριο πρός τήν Παρθένο Παναγία μας.
2. Ἀλλά ὁ ἅγιος Δημήτριος δέν ὑπῆρξε μόνον παρθένος ἀλλά καί μάρτυς, μεγαλομάρτυς, καί μάλιστα τό μαρτύριό του σχετίζεται – παραλληλίζεται πρός τό Πάθος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὁ συσχετισμός γίνεται καί γιά τό νεαρό τῆς ἡλικίας τοῦ μάρτυρος, ἀλλά κυρίως καί γιατί λογχίσθηκε, ὅπως ὁ Ἐσταυρωμένος Χριστός μας. Γι᾿ αὐτό, καί κατά παλαιό τυπικό, πρίν ἀπό τήν ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου γινόταν νηστεία μία ἑβδομάδα, ὅπως τήν Μεγάλη Ἑβδομάδα γιά τά Πάθη τοῦ Χριστοῦ καί μετά τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ ἁγίου εἴχαμε μεθεόρτια πάλι μία ἑβδομάδα, ὅπως ἡ Διακαινίσιμη Ἑβδομάδα μετά τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἑορτή, λοιπόν, τοῦ ἁγίου Δημητρίου ἦταν «εἰς τύπον τῆς ἁγίας καί μεγάλης Κυριακῆς τῆς τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ἡμῶν ἀναστάσεως». Αὐτό, βέβαια, δέν γίνεται μέ ἄλλον ἅγιο, ἀλλά μέ τόν ἅγιο Δημήτριο μόνον, ἀκριβῶς γιά τόν παραλληλισμό τοῦ μαρτυρίου του μέ τό Πάθος τοῦ Χριστοῦ, γιατί καί ὁ ἅγιός μας λογχίσθηκε, ὅπως καί ὁ Χριστός μας στόν φρικτό Γολγοθᾶ. Ἄρχιζε δέ παλαιότερα ἡ ἑορτή τοῦ ἁγίου Δημητρίου ἀπό 1ης Ὀκτωβρίου· ὥστε ὁλόκληρος ὁ μήνας Ὀκτώβριος ἦταν ἀφιερωμένος στόν ἅγιο Δημήτριο.
Παρθένος καί μάρτυς, λοιπόν, ὑπῆρξε ὁ ἅγιος Δημήτριος καί μάλιστα εἶναι πολύ πιθανόν ὅτι ἦταν καί ἱερεύς,2 ὁπότε μπορεῖ νά λέγεται καί ἱερομάρτυς. Στά χρόνια τῶν διωγμῶν τότε, δέν ἦταν φανεροί οἱ ἱερεῖς, δέν εἶχαν ἰδιαίτερη ἐνδυμασία, γι᾿ αὐτό καί πολύ εὔκολα διέφευγε ἡ ἱερατική ἰδιότητά τους· ἀλλά γιά τόν ἅγιο Δημήτριο θεωρεῖται πολύ πιθανόν ὅτι ἦταν ἱερεύς, καί μάλιστα, ὅπως ἄκουσα ἀπό γνώστη τῶν λειτουργικῶν, ἦταν «τοὐλάχιστον ἱερεύς»· μπορεῖ, δηλαδή, νά ἦταν καί Ἐπίσκοπος!
3. Ἀκόμη ὁ ἅγιός μας λέγεται καί «Μυροβλύτης», γιατί μυρόβλυσε ὁ τάφος του. Οἱ χριστιανοί, ἀγαπητοί μου, μέ τό Ἅγιο Μύρο, πού λάβαμε κατά τό Βάπτισμά μας, πήραμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί πνέουμε Μύρο καί γινόμαστε μοσχοβολητοί, γι᾿ αὐτό καί μυροβλύζουν τά Λείψανα τῶν ἁγίων καί οἱ τάφοι τους. Τό κακό ὅμως πού παθαίνουμε εἶναι ὅτι μέ τίς ἁμαρτίες μας χάνουμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί ἔρχεται στήν ψυχή μας ἡ δυσοσμία τῶν κακῶν παθῶν. Καί πρέπει, λοιπόν, νά καθαριστεῖ ἡ καρδιά μας ἀπό τά πάθη αὐτά, πράγμα πού πετυχαίνεται μέ τήν μετάνοια, γιά νά ἔρθει πάλι καί πάνω μας καί μέσα μας ἡ Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Οἱ ἅγιοι, μέ τόν καθαρό βίο τους, ἦταν πάντοτε κατοικητήρια τῆς Χάριτος τοῦ Θεοῦ καί τά ἔργα τους καί τά λόγια τους ἦταν χαριτωμένα, ἔπνεαν Μύρο· καί ὡς ἕνα δεῖγμα τῆς ἁγίας τους αὐτῆς ζωῆς ἦταν ἡ εὐωδία τῶν ἁγίων τους Λειψάνων καί ἡ μυρόβλυση τῶν τάφων τους, ὅπως στήν περίπτωση τοῦ μεγαλομάρτυρος ἁγίου Δημητρίου.
4. Ὁ ἅγιός μας εἶναι ἀκόμη ἱεραπόστολος. Εἶχε κύκλο μαθητῶν. Καί κάθε μέρα ηὔξανε τόν κύκλο αὐτόν, γιατί πόθος του ἦταν κάθε μέρα ἕναν εἰδωλολάτρη νά τόν κάνει χριστιανό. Μᾶς εἶναι γνωστός ἕνας ἀπό τούς μαθητές τοῦ ἁγίου, ὁ Νέστορας, πού τό ὄνομά του τό ἀκούσαμε στό Ἀπολυτίκιο, γιατί συνδέεται πολύ στενά μέ τόν διδάσκαλό του ἅγιο. Ἐκεῖνα τά χρόνια, ἀγαπητοί, ὑπῆρχε ἕνας γιγαντόσωμος καί ὑπερφίαλος εἰδωλολάτρης, πρόσωπο τοῦ βασιλέως Μαξιμιανοῦ, Λυαῖος στό ὄνομα, πού κομπορρημονοῦσε καί ἔλεγε, ὅτι θά συντρίψει μέ τήν δύναμή του τό γένος τῶν χριστιανῶν· καί προκαλοῦσε τούς χριστιανούς, ἄν πιστεύουν γιά δυνατό τόν Χριστό τους – ἔλεγε – νά ἔρθουν νά παλέψουν μαζί του, γιά νά τούς ἀποδείξει τήν δική του δύναμη καί τήν δική τους ἀδυναμία. Ἀλλά παρουσιάστηκε γιά νά παλέψει μέ τόν θρασύ καί ὑπερφίαλο αὐτόν Λυαῖο ὁ χριστιανός Νέστορας, μικρός καί ἀδύνατος στό παράστημα. Πῆγε ὅμως πρῶτα στήν φυλακή, γιά νά πάρει τήν εὐχή τοῦ ἁγίου Δημητρίου. Ὁ ἅγιος ἀπό τήν φυλακή του τόν ἐσταύρωσε, τόν εὐλόγησε καί τοῦ εἶπε προφητικά: «Καί τόν Λυαῖον νικήσεις καί ὑπέρ Χριστοῦ μαρτυρήσεις»! Δυναμωθείς ἀπό τόν λόγο του αὐτόν ὁ Νέστορας πῆγε στό στάδιο, τό κατάμεστο ἀπό κόσμο, γιά νά παλέψει μέ τόν γιγαντόσωμο Λυαῖο. Καί ὅταν ἄρχισε ὁ ἀγώνας εἶπε δυνατά: «Θεέ τοῦ Δημητρίου, βοήθει μοι»!!! Καί ἀμέσως ὅρμησε ἐναντίον τοῦ θηρίου καί μέ μία ἐπιδέξια κίνηση τόν σώριασε κατά γῆς καί τόν ἐθανάτωσε. Ἔτσι κατέβαλε τήν ὑπερηφάνεια τῶν εἰδωλολατρῶν καί τό καύχημα τοῦ βασιλέως. Σ᾿ αὐτό τό θαῦμα ἀναφέρεται ἡ φράση τοῦ Ἀπολυτικίου τοῦ ἁγίου «ὡς οὖν Λυαίου καθεῖλες τήν δύναμιν ἐν τῷ σταδίῳ θαρρύνας τόν Νέστορα».
Τήν νίκη αὐτή τῶν χριστιανῶν κατά τῶν ἀπίστων Λυαίων τήν ζήσαμε καί ἐμεῖς οἱ Ἕλληνες σάν ἔθνος στόν ἀγώνα μας τό ᾿40, ἕνα λαμπρό ἱστορικό γεγονός πού δέν τό ξεχνᾶμε καί δέν πρέπει νά τό ξεχάσουμε ποτέ. Ἤμαστε κι ἐμεῖς σάν ἔθνος μικροί καί ταπεινοί, ἐνῶ οἱ ἐχθροί μας ἦταν δυνατοί, εἶχαν ἅρματα καί τάνκς καί ἀεροπλάνα, πού ἔσκιαζαν τόν ἥλιο· καί κομπορρημονοῦσαν, καί αὐτοί σάν τόν Λυαῖο, καί μέ πεποίθηση ἔλεγαν ὅτι θά μᾶς συντρίψουν καί θά μᾶς βουλιάξουν. Ἀλλά συντρίφτηκαν αὐτοί, γιατί ἐμεῖς παραταχθήκαμε ἐναντίον τους ἐν ὀνόματι τοῦ Θεοῦ μας, μέ τήν Εὐχή τῆς Παναγιᾶς μας. Αὐτή ἦταν ἡ Μαυροφόρα Ἐκείνη, πού τήν ἔβλεπαν οἱ φαντάροι μας πάνω στά χιονισμένα βουνά νά ἁπλώνει τά παντοδύναμα Χέρια Της, νά ὁδηγεῖ τά στρατεύματά μας καί τά βόλια τοῦ ἐχθροῦ ἄλλαζαν κατεύθυνση. «Οὗτοι – οἱ ἐχθροί μας – ἐν ἅρμασι καί οὗτοι ἐν ἵπποις· ἡμεῖς δέ ἐν ὀνόματι Κυρίου τοῦ Θεοῦ ἡμῶν μεγαλυνθησόμεθα» (Ψαλμ. 19,8).
Αὕτη ἡ πίστις τῶν Ὀρθοδόξων! Αὕτη ἡ πίστις τῶν «Δημητριανῶν»!
Ἀγαπητοί μου! Τά προβλήματα τῆς ζωῆς μας, τά ἐμπόδια στούς καλούς μας ἀγῶνες, αὐτοί οἱ φοβεροί Λυαῖοι, θά λυθοῦν καί θά διαλυθοῦν μέ τήν εὐχή καί τό κοντάρι τοῦ ἁγίου Δημητρίου, τοῦ ἀγαπητοῦ καί θαυμαστοῦ ἁγίου μας, ΑΜΗΝ.
Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
YΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1. «Ἐπί τήν μητέρα αὐτοῦ γῆν, πᾶς αὖθις ἀναλύσει».
2. Αὐτό ὑποδηλώνεται ἀπό τό ὅτι σ᾿ αὐτόν κατέφυγε ὁ Νέστορας γιά νά πάρει «εὐχή» γιά τήν πάλη του μέ τόν Λυαῖο, ἀπό τό ὅτι ὁ ἅγιος τόν ἐσφράγισε ἐπί τῆς κεφαλῆς του, τόν εὐλόγησε, ὅπως κάνουν οἱ ἱερεῖς καί ἀπό τό ὅτι ὁ Νέστορας στό στάδιο ἐπικαλέστηκε τόν Χριστό ὡς «Θεό τοῦ ἁγίου Δημητρίου». Ἡ ἱερωσύνη τοῦ ἁγίου φαίνεται ἀκόμη καί ἀπό τό ὅτι ὁ ἅγιος εἶχε κύκλο «μαθητῶν», σάν μιά σημερινή ἐνορία, αὐξάνοντας καθημερινά τόν ἀριθμό τῆς συνάξεώς του κάνοντας χριστιανούς. Αὐτό εἶναι τό ἔργο τοῦ ἱερέως.
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι το νεότερο θαύμα του Ελληνισμού!
Πόσο υπέροχος αλήθεια είναι ο λαός του Θεού!!! Ο λαός μας!
Πόσα θαύματα μπορεί να κάνει η πίστη και η προσευχή του λαού μας!!
Όχι, δεν πρέπει ποτέ να ξεχάσουμε αυτά που ο Θεός με την Παναγία και τους Αγίους έγραψε πάνω στην Πίνδο. Τα μνήματα των σκοτωμένων φωνάζουν και ζητούν δικαίωση.
Τι θαύμα ήταν όλο αυτό μέσα στα χιόνια, χωρίς εφοδιασμό και πολεμοφόδια, λιγότεροι αριθμητικά και οπλικά υποδεέστεροι!
Να δοξάσουμε τον Θεό και την Παναγία μας.
Ανθρωπίνως δεν υπήρχε η δυνατότητα – καμιά πιθανότητα -να νικήσουμε τους Ιταλούς. Είχαν οκτώ εκατομμύρια στρατό, επίλεκτες μονάδες, πλήθος πυρομαχικών, πολυπληθέστερα μέσα και σύγχρονα οπλικά συστήματα. Εμείς κυριολεκτικά πηγαίναμε «ξυπόλυτοι στ΄ αγκάθια».
Κι όμως αυτό το θαύμα το έχουμε κάνει τραύμα στην ψυχή του έθνους. Είμαστε έτοιμοι να εγείρουμε πόλεμο για κάτι ψιλολόγια που ήρθαν σα φίδια στον κόρφο μας τελευταία, έχουμε λόγο και άποψη για παγκόσμιες ημέρες και για τους όπου γης αντάρτες και επαναστάτες, πανηγυρίζουμε για εγκληματίες πολέμου και συγχαίρουμε σφαγείς της οικουμένης, κι όμως για το 1940 μασάμε τα λόγια μας.
Είμαστε, όπως λέγει ο λαός μας «ακριβοί στα πίτουρα και φτηνοί στο στάρι» !
Ας δούμε όμως το θαύμα…
Αλήθεια πως νικήσαμε και ξεμπερδέψαμε με δαύτους;
Η ανδρεία είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα του λαού μας, όταν μάλιστα συνδυάζεται με την αίσθηση και την απαίτηση του δικαίου και την φιλοπατρία. Στην εποχή δηλ. εκείνη ο λαός μας επέδειξε: ανδρεία, φιλοπατρία και υψίστη αίσθηση του καθήκοντος προς την πατρίδα.
Επίσης οι Έλληνες τότε διεκρίθησαν για το ακατάβλητο θάρρος, το πνεύμα της ενότητος και το ηρωϊκό φρόνημα της αυτοθυσίας. Έπεσαν μέσα στη φωτιά του πολέμου. Δε λογάριασαν τίποτε. Δε λυπήθηκαν τον εαυτό τους. Θυμήθηκαν την ιστορία τους και είπαν: «Νυν υπέρ πάντων ο αγών».
Υπήρξε και κάτι άλλο: ο λαός μας εκείνο τον δύσκολο καιρό ανέβηκε στα ύψη της Πίστεως και της προσευχής. Πίστεψε στην Παναγία μας και τo βαλε πείσμα να ξεπλύνει την ντροπή της Τήνου και της Έλλης. Από την πίστη δυναμώθηκε, φωτίστηκε, ενώθηκε, έγινε εφευρετικός και αεικίνητος και «έθραυσεν εχθρούς».
Όλοι τότε ξεπέρασαν τον εαυτό τους . Οι γυναίκες της Πίνδου που ανέβαζαν στα 2500 μέτρα πυρομαχικά και κατέβαζαν τραυματίες. Οι ξεπαγιασμένοι στρατιώτες που συνέχιζαν να πολεμούν ολόκληρα εικοσιτετράωρα. Πίσω στα μετόπισθεν ένα απέραντο στρατόπεδο της προσευχής και μετά από κάθε προέλαση των παιδιών μας ο φρενήρης ενθουσιασμός της νίκης.
Ευτυχήσαμε τότε να έχουμε και αξίους ηγέτες σε όλα τα επίπεδα της εξουσίας. Αρχιεπίσκοπο τον Χρύσανθο, το παλληκάρι του Πόντου. Τον Κυβερνήτη Ιωάννη Μεταξά, τον αρχιστράτηγο Παπάγο, τον Δαβάκη, τον Κατσιμήτρο… Τότε ήταν που ακούστηκαν οι φοβερές ιαχές: ΑΕΡΑ, ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, ΕΠΑΝΩ ΤΟΥΣ.
Τι σημασία έχουν όλα αυτά για μας σήμερα; Τι πρέπει να κάνουμε;
Α] Να μαθητεύσουμε στο ιστορικό μας παρελθόν
Όλες οι μεγάλες στιγμές του έθνους μας είναι γεμάτες από ηρωϊσμό και αυτοθυσία. Δεν υπάρχει στιγμή χωρίς τιμή και δόξα. Είμαστε Έλληνες. Μάλλον ήμασταν Έλληνες. Τώρα γίναμε απλά φιλέλληνες. Όμως ο Λεωνίδας στις Θερμοπύλες, ο Μιλτιάδης στο Μαραθώνα, ο Θεμιστοκλής στη Σαλαμίνα, ο Παλαιολόγος στην Πόλη των Ονείρων μας, ο Παπαφλέσσας στο Μανιάκι, ο Διάκος στην Αλαμάνα, ο Παύλος Μελάς, οι αγωνιστές της Πίνδου και του Ρούπελ, τα Ελληνόπουλα της Κύπρου… συνεχίζουν από τον τάφο τους να διαμαρτύρονται για την κατάντια μας. Όλη η Ιστορία μας βροντοφωνάζει στα έγκατα της ψυχής μας και στα πέρατα του κόσμου το ΟΧΙ, το ΑΕΡΑ, το ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ, και διδάσκει τους λαούς πως οι Ήρωες πολεμάνε σαν τους Έλληνες. Ζητάνε οι πεθαμένοι από τους ζωντανούς, από τους Έλληνες, να ανεβούν στο πάνθεο των προγόνων τους και όχι να σέρνονται σαν τα σαλιγκάρια και τα σκουλήκια στις αυλές της Ευρώπης, την ελευθερία και ακεραιότητα της οποίας εμείς της εξασφαλίσαμε με το αίμα μας.
Β] Να μη επιτρέψουμε στην αχαριστία και τη λήθη και την αμαρτία να κάνουν παρέλαση στις πόλεις μας
Καθημερινά πρέπει να αγρυπνούμε γιατί οι εξωτερικοί εχθροί μας και η εντός των τειχών Πέμπτη προδοτική φάλαγγα ετοιμάζουν διάφορα σκοτεινά σχέδια σε βάρος της φυλής και της εθνικής μας αυτογνωσίας. Με κουλτουριάρικα λόγια και γλυκανάλατες θεωρίες για ανοχή και ανοιχτές κοινωνίες, γίναμε ένα ιδεολογικό ξέφραγο αμπέλι, όπου έρχεται ο καθένας και η καθεμιά και πετούν τα σκουπίδια τους στην Πατρίδα.
Όλοι οι λαοί έχουν τις Εθνικές τους επετείους , κάνουν παρελάσεις, αναρτούν τις σημαίες, μιλούν ιστορικοί και παλαίμαχοι, υψώνουν μνημεία, παρασημοφορούν τους επιζήσαντες ήρωές τους και διδάσκουν τα παιδιά τους τα πεπρωμένα της φυλής τους. Εμείς εδώ με μια τεράστια ιστορία θα εγκαταλείψουμε κάθε τι που θυμίζει Ελλάδα χάριν της παγκοσμιοποίησης και της πολυπολιτισμικότητας;
Πως είναι δυνατόν να επιτρέψουμε να μας απαγορεύσουν να υψώνουμε τη σημαία μας, να φοράμε ενδύματα με κάποιο εθνικό σύμβολο, να μιλάμε για την Πατρίδα, τη στιγμή που δεν υπάρχει καμιά αμερικανική ταινία χωρίς την αστερόεσσα. Τη στιγμή που ισλαμιστές αυτομαστιγώνονται τελετουργικά μέσα στις πόλεις μας, κυκλοφορούν με τις κελεμπίες τους και τις μαντήλες τους, τις σημαίες και τα λάβαρά τους! Γιατί πάντα εμείς θα περιοριζόμαστε αυτοκαταστροφικά;
Αντίσταση τώρα είναι να συμμετέχουμε πρόθυμα στην Εκκλησία μας που είναι η Κιβωτός του Έθνους μας. Να πηγαίνουμε εκεί όπου υπάρχουν ακόμη άνδρες Πνευματικοί ηγέτες, που δε γονάτισαν δουλικά στον Βάαλ της ξενομανίας, να παίρνουμε στο σπίτι μας τα ορθόδοξα περιοδικά και ενδιάμεσα της εβδομάδας να τα διαβάζουμε, γιατί μαζί με τα χρυσά λόγια του Θεού, αυτά τα κείμενα μιλάνε και για την Ιστορία μας.
Να διαδίδουμε παντού τον λόγο της αλήθειας. Να διαμαρτυρόμαστε για κάθε στραβό που ακούγεται. Και να μη φοβόμαστε να σηκώνουμε στον ελεύθερο εισέτι ελληνικό αέρα σημαίες και λάβαρα κρατώντας ψηλά το εθνικό φρόνημα. Και κυρίως να προσευχόμαστε. Μόνο ο Χριστός και η Παναγία σώζουν και θα σώσουν την Ελλάδα. Νυν και αεί!!!
Σε μία από τις περιοδείες στα χωριά της Ιουδαίας ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός συναντά ένα άνθρωπο από το χωριό των Γεργεσηνών. Ο άνθρωπος αυτός είχε κυριευθεί προ πολλών ετών από δαιμόνια, τα οποία τον βασάνιζαν με κάθε τρόπο. Ο δαιμονισμένος βρισκόταν σε αγρία κατάσταση, αποτέλεσμα της επιρροής των δαιμόνων. Ξέσχιζε τα ρούχα του και κατοικούσε μέσα στα μνήματα των νεκρών.
Οι συγγενείς του τον έδεναν με αλυσίδες, για να μη βλάψει κανένα άνθρωπο, αλλ' εκείνος έσπαζε τα δεσμά του και οδηγείτο από τα πονηρά πνεύματα στην έρημο.
Σ' αυτή την αθλία κατάσταση συναντά ο Κύριος τον δαιμονισμένο. Αξιολύπητη και φρικτή είναι η εμφάνιση του δαιμονισμένου. Και ο Πολυεύσπλαγχνος Κύριος βαδίζει προς την έρημο για να συναντηθεί με το ταλαιπωρημένο πλάσμα Του, τον άνθρωπο.
Τον συναντά, και ανοίγει διάλογο μαζί με τα ακάθαρτα πνεύματα, τα οποία με τη θεϊκή Του εξουσία εκδιώκει και απομακρύνει.
Το σωτηριώδες έργο του Σωτήρα μας Χριστού αποσκοπούσε στο να ελευθερώσει τον άνθρωπο από τα δεσμά και τη τυραννία του διαβόλου. Με την πτώση του ο άνθρωπος περιέπιπτε χρόνο με το χρόνο όλο και περισσότερο στις παγίδες του εχθρού. Το ανθρώπινο γένος κατήντησε αιχμάλωτο του πονηρού. Αποκορύφωμα της τυραννίδος ήτο όταν ο άνθρωπος κυριεύθηκε και σωματικά από τους δαίμονες.
Όταν το πονηρό πνεύμα κυριεύσει τη ψυχή του ανθρώπου, τότε κυριαρχεί σ' όλη τη ψυχοσωματική του οντότητα. Ο άνθρωπος ενεργεί και πράττει ό,τι ο διάβολος του υποδείξει, χωρίς να έχει ο πρώτος τη συναίσθηση του τι λέγει ή τι πράττει. Η ψυχή και η συνείδησή του παραλύονται από τις σκοτεινές δυνάμεις και αδυνατούν να αντιδράσουν. Ο άνθρωπος ζει τη μεγαλύτερη δυστυχία της ύπαρξής του.
Ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός από αγάπη προς τον άνθρωπο ήρθε για να τον ελευθερώσει. Ήρθε για να συναντηθεί με τον κάθε άνθρωπο. Ήρθε για να συνομιλήσει μαζί μας και να μας οδηγήσει ξανά κοντά Του.
Ο κάθε άνθρωπος, που ζει μακράν του Χριστού, ζει μέσα στην έρημο της αμαρτίας, της αιχμαλωσίας, της τυραννίας του πονηρού. Μακράν του Χριστού, όσο και αν καυχώμεθα, δεν υπάρχει πραγματική ελευθερία. Ο άνθρωπος βρίσκεται δεμένος με τις αλυσίδες και τα δεσμά των παθών και της αμαρτίας. Ο άνθρωπος, που ζει μέσα στην αμαρτία στερεί τον εαυτό του από τη ζωτική Χάρη του Παναγίου Πνεύματος. Η μακράν του Χριστού ζωή είναι στείρα από αρετές και δένδρο άκαρπο.
Ο Κύριος μας στο Ιερό Ευαγγέλιο μας διαβεβαίωσε λέγοντας, ότι κάθε δένδρο που δεν φέρνει καρπό εκκόπτεται και ρίχνεται στη φωτιά, σαν άχρηστο και ανωφελή. Επίσης μας διαβεβαιώνει, ότι εάν θέλωμε να φέρωμε καρπό, τότε πρέπει να είμεθα ενσωματωμένοι μαζί Του, γιατί τότε αποδίδει κανείς καρπό, εάν μένει μαζί Του.
Και εδώ πρέπει να μιλήσωμε για τη μεγάλη πλάνη πολλών Χριστιανών, που έχουν δημιουργήσει μια ψευτοεικόνα του εαυτού των και ζουν μέσα σ' ένα ψεύτικο πιστεύω, πιστεύοντας, ότι μπορούν να είναι «καλοί Χριστιανοί» μέσα στην κοινωνία χωρίς να βιώνουν την εν Χριστώ ζωή. Χωρίς να εκκλησιάζονται.
Χωρίς να κοινωνούν συχνά. Χωρίς να εξομολογούνται. Δημιουργούν μια ψεύτικη εικόνα του εαυτού των, που ικανοποιεί την εγωκεντρική και εγωϊστική τους προσωπικότητα. Και ενώ κομπάζουν για τον εαυτό τους, στερούνται στην ουσία από κάθε αρετή.
Ο άνθρωπος, που δεν πλησιάζει το Χριστό, την Εκκλησία Του, τα Ιερά Μυστήρια ζει μέσα στην κόλαση της ενοχής, της αγωνίας και της ταραχής. Γι' αυτό και βλέπομε τους ανθρώπους, που είναι αιχμάλωτοι της αμαρτίας να προσπαθούν να βρουν κάποια διέξοδο από τη τυραννία της συνείδησής των.
Καταφεύγουν στα πολυθόρυβα νυκτερινά κέντρα διασκεδάσεων για να ξεχάσουν και να μην ακούουν τις προειδοποιητικές φωνές της ψυχής τους, που βροντοφωνούν ότι: «Δεν είναι αυτός ο δρόμος και ο σκοπός της ζωής μας».
Ο άνθρωπος που δεν συναντήθηκε με Χριστό για να ζητήσει τη θεραπεία του από τις πνευματικές αρρώστιες μοιάζει σαν το σημερινό δαιμονισμένο, που προτού θεραπευτεί από το Σωτήρα μας Χριστό ήτο έρμαιο των δαιμόνων. Και πόσοι συνάνθρωποί μας, πόσοι από μας, πόσοι από τους συγγενείς ή φίλους μας, πόσα από τα παιδιά μας ακόμη δεν βρίσκονται κάτω από την τυραννία των πονηρών πνευμάτων και είναι δέσμιοι των παθών, αιχμάλωτοι των σαρκικών ορέξεων, αλυσοδεμένοι, χέρια - πόδια από την κακία, το μίσος, την υπερηφάνεια, την ασπλαγχνία και την φιλαργυρία; Πόσοι νέοι δεν κυριεύονται από το πνεύμα της ανυπακοής και της αντιλογίας προς τους γονείς και είναι απειθείς, αυθάδεις, μη σεβόμενοι το οικογενειακό και κοινωνικό τους περιβάλλον;
Ο άνθρωπος, που αποφεύγει να συναντηθεί με το Χριστό μοιάζει με νεκροταφείο στολισμένο με πανέμορφους τάφους, αλλά είναι άδειος και στερημένος από ζωή. Ενώ αντίθετα, ο άνθρωπος που συναντάται με το Χριστό απελευθερώνεται από την καταστρεπτική επιρροή της αμαρτίας. Τα δεσμά των παθών θραύονται. Η τυραννία των δαιμόνων καταργείται και ο άνθρωπος πλέον θεραπεύεται από την αγάπη του Θεού. Ο εν Χριστώ άνθρωπος βρίσκει τον εαυτό του. Σωφρονίζεται και γίνεται νέoς άνθρωπος.
Αγαπητοί μου εν Χριστώ αδελφοί, ο άνθρωπος του 20oυ αιώνος, όταν συναντηθεί με το Χριστό, συνομιλήσει και σχετιστεί μαζί Του απομακρύνεται από την έρημο της αμαρτίας, απελευθερώνεται από τα δεσμά της κακίας και βρίσκει την πνευματική του ανάπαυση και ηρεμία. Ο Κύριος εξάλλου μας δίδαξε λέγων, «Μάθετε απ' Εμού ότι πράο ς ειμί και ταπεινός τη καρδία και ευρίσετε ανά-παυσιν ταις ψυχαίς υμών». Ας πλησιάσουμε το Χριστό, διότι η αλήθεια του Χριστού μας ελευθερώνει από όσα μας βασανίζουν και που μας σπρώχνουν σε έρημους και στερημένους από τη Χάρη του Θεού τόπους.
Πηγή: Αναβάσεις
«Ὁ Πατροκοσμᾶς εἶναι ἀπό τις γνωστότερες ἐκκλησιαστικές μορφές τῶν προεπαναστατικῶν χρόνων, ἀκόμη καί στό χῶρο τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας, μολονότι ἡ δράση καί προσφορά του δέν ἀνήκουν κυρίως στόν χῶρο τῆς ἐπιστήμης. Αὐτό ἔχει μέ ἔμφαση ὑπογραμμίσει ὁ καθηγητής Gerhard Podskalsky, πού συμπεριέλαβε και τόν Πατροκοσμᾶ σέ καθαρά ἐπιστημονικό ἔργο του, ὡς μοναδική ἐξαίρεση.Ἀρκοῦν δέ πρός διακρίβωση τῆς σημασίας του γιά το ὑπόδουλο Γένος, ὅσα ἐγκωμιαστικά λέγει γι’ αὐτόν ὁ ἴδιος ὁ γερμανός ἐρευνητής: «Ἐξαιρετικά δημοφιλής ἱεραπόστολος καί ἐθνοδιδάσκαλος». Χαρακτηριστικό παράδειγμα λαϊκοῦ ἱεροκήρυκα, πού «διέθετε μιά θρησκευτική εὐσέβεια ξένη πρός τήν ἀκαδημαϊκή θεολογία»--«Τά κηρύγματά του συγκλόνισαν τό Λαό τόσο ἀπό ἐθνική, ὅσο καί ἀπό θρησκευτική ἄποψη»--γι’ αὐτό ἐθεωροῦντο «ἀπό κοινωνικοπολιτική ἄποψη ἀνατρεπτικά»3. Καί εἶναι γεγονός, ὅτι στό στόμα τοῦ Λαοῦ καί τῶν Τραγουδιῶν του σώθηκε ὁ ἀπόηχος τῶν κηρυγμάτων αὐτοῦ τοῦ μεγάλου διδάχου τοῦ Γένους...
Συγκρίσεις ἐποχῶν
1. Ἡ περίοδος, στήν ὁποία ζοῦμε, ἒχει μεταβατικό χαρακτήρα, διότι μᾶς εἰσήγαγε στή λεγομένη ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ, πού προσδιορίζεται στρατιωτικοπολιτικά ἀπό τη ΝΕΑ ΤΑΞΗ πραγμάτων. Ἀνάλογο ὅμως χαρακτήρα εἶχε καί ἡ ἐποχή τοῦ Πατροκοσμᾶ, καθώς ὁ κόσμος βίωνε ἀνακατατάξεις, πνευματικές καί πολιτικοκοινωνικές, πού ὁδήγησαν τελικά στήν ἔκρηξη τῆς Μεγάλης Γαλλικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1789, ἤ γιά μᾶς τῆς Μεγάλης Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821. Καί τότε καί σήμερα παρατηρεῖται πραγματική ἢ τεχνητὴ κρίση ταυτότητας. Αὐτό ὅμως συνέβαινε –καί συμβαίνει- ὄχι στην πλατειά λαϊκή βάση, ἀλλά κυρίως στόν χῶρο τῆς πολιτικῆς καί τῆς λογιοσύνης.
Ὁ διαφωτισμός τότε, ἡ μετανεωτερικότητα σήμερα, συνδέονται μέ μιά μετακενωτική κίνηση, πού σημαίνει μονοδρομική μεταφορά αὐτούσιων κατά κανόνα δομῶν τῶν δυτικῶν κοινωνιῶν στήν «καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολήν», μέ παράλληλη ὑποτίμηση τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας καί τῶν συστατικῶν της. Και τότε μέν τονιζόταν ἰδιαίτερα ἡ ἑλληνικότητα ὡς στροφή στην ἀρχαιότητα, (ὅπως τήν ἀντιλαμβάνονταν οἱ τότε ἀρχαιολάτρες), με παράλληλη ὑποτίμηση ἤ καί περιφρόνηση τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Βυζαντίου. Σήμερα ὅμως, ὅπως ἀπεδείχθη ἀπό τό «πρόβλημα τῶν ταυτοτήτων», ὑποτιμᾶται καί αὐτή ἡ ἑλληνικότητα γιά χάρη μιᾶς σχεδιαζόμενης μεταστάσεως σέ μιάν ἄλλη («νέα») ταυτότητα, ἐπιβαλλόμενη ἀπό τήν ἔνταξή μας στην Ἑνωμένη Εὐρώπη καί τήν εἴσοδό μας στή Νέα Ἐποχή. Τότε ἐπιδιωκόταν ὁ ἐξευρωπαϊσμός μας με τήν περιθωριοποίηση τῆς Ὀρθοδοξίας τῶν Ἁγίων μας σήμερα ὁ ἴδιος σκοπός συνδέεται μέ την ἀποσύνδεσή μας καί ἀπό αὐτή την ἐθνικότητά μας. Καί στίς δύο περιπτώσεις ὁ λόγος εἶναι γιά ἐκσυγχρονισμό καί ἀνανέωση, πού συγκαλύπτουν τίς ἀθέμιτες ἐξαρτήσεις τῆς ἐθνικῆς μας πολιτικῆς.
Ἡ ἀνάστασις τοῦ Γένους
2. Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς φλεγόταν ἀπό τόν ἱερό πόθο, ἀλλά καί την χαρισματική βεβαιότητα γιά την ἀνάσταση τοῦ Γένους, συνδεδεμένη ὄχι μέ μιά μικρή καί ἐθνικιστικά, δηλαδή φυλετικά, νοούμενη πατρίδα, ἀλλά μέ τήν Ρωμαίικη-ἑλληνορθόδοξη Οἰκουμένη στην παλαιά εὔκλειά της. Συζητοῦσε με τό Λαό γιά τό «πότε θά ἔρθει το ποθούμενο», μιλώντας -ὅπως οἱ Κολλυβάδες, ὁ Ρήγας καί οἱ Φαναριῶτες- γιά τό ρωμαίικο: «Αὐτό μια μέρα θά γίνει ρωμαίικο», ἐπανελάμβανε. Καί αὐτά σέ περίοδο, πού εἶχαν ἐνταθεῖ οἱ ἐξισλαμισμοί.
Ἡ ἀνάσταση τοῦ Γένους προσανατολιζόταν στήν Πόλη καί τήν αὐτοκρατορία τῆς Νέας Ρώμης, τῆς Πόλης τῶν ὀνείρων τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Τήν ἀποκατάσταση τοῦ Γένους προσδοκᾶ καί στίς «Προφητεῖες» του, προσπαθώντας νά κινητοποιήσει τόν πόθο τῆς παλιγγενεσίας, ἀναθερμαίνοντας την «ἀποσταμένη ἐλπίδα». Καί ὁ Λαός καταξίωνε τά κηρύγματά του, ἐντάσσοντάς το στό τραγούδι του: «Βοήθα μας Ἅη-Γιώργη / καί σύ Ἅγιε Κοσμᾶ / νά πάρουμε τήν Πόλη / καί τήν ἁγιά-Σοφιά». Ὄχι μόνο τήν Ἀθήνα!
Ἡ ἀνάσταση τῆς Ἑλληνορθόδοξης Ρωμανίας (Βυζαντίου) ἦταν τότε ἡ κυριαρχοῦσα στά εὐρύτερα στρώματα τοῦ Λαοῦ ἰδεολογία. Ὑπῆρχαν μυστικοί πόθοι τοῦ Γένους. Ἡ λαϊκή ποίηση ὑποσχόταν (στήν Παναγία), ἢδη μετά την Ἅλωση: «Πάλι μέ χρόνους μέ καιρούς, πάλι δικά Σου θάναι». (Ὅταν τά ἒχει ἡ Παναγία, εἶναι καί δικά ΜΑΣ, ἐνῶ, ὅπως στήν ἐποχή μας, τό ἀντίστροφο δέν εἶναι βέβαιο...).Συνήθεις σ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς δουλείας ἦσαν οἱ ἐκφράσεις «πότε θά γίνει ρωμαίικο», «ὅταν θά γίνεται Ρωμανία» (ποντιακό).
Ὁ Πατροκοσμᾶς, μαζί μέ τους Νεομάρτυρες -ἱερομάρτυρας και αὐτός- ἀνανέωνε τήν αὐτοπεποίθηση, τό αὐτοσυναίσθημα τῶν Ραγιάδων, τονώνοντας μέ τό κήρυγμά του γιά «τό ρωμαίικο» καί την ἐθνική συνείδηση. Καί ὡς μόνο μέσο γι’ αὐτή τήν ἐνδυνάμωση τῆς συλλογικῆς συνειδήσεως θεωροῦσε τήν ἐμμονή στήν πίστη: «Το κορμί σας ἄς τό καύσουν΄ ἄς το τηγανίσουν΄ τά πράγματά σας ἄς τά πάρουν, μή σᾶς μέλλει. Δώσατέ τα. Δέν εἶναι δικά σας. Ψυχή και Χριστός σᾶς χρειάζονται. Αὐτά τά δύο ὅλος ὁ κόσμος νά πέση δεν ἠμπορεῖ νά σᾶς τά πάρη, ἐκτός και τά δώσετε μέ τό θέλημά σας. Αὐτά τά δύο νά τά φυλάττετε, νά μή τά χάσετε».
Νά μή τρέχουν εἰς Αὐλάς
3. Αὐτός «ὁ λιανός καί κοντός καί τυλιγμένος μέσα στό ράσο του»4 λαϊκός ἱεροκήρυκας σαγήνευε τούς ἀκροατές του, γιατί ἦταν γνήσια ἔκφραση τῆς Ὀρθοδοξίας. Τήν ὁδό τῶν Ἁγίων μας ἀκολούθησε καί ὁ Πατροκοσμᾶς, ἐντασσόμενος στήν πορεία τῆς «καθάρσεως, τοῦ φωτισμοῦ και τῆς θεώσεως». Ἔγινε δόκιμος ἁγιορείτης ἀσκητής: «Ἐπῆγα εἰς τό Ἅγιον Ὄρος καί ἔκλαιγα διά τές ἁμαρτίες μου», σημειώνει. Ἔτσι ἔθεσε τά θεμέλια τῆς ἱεραποστολικῆς δράσεώς του. Ἱεραποστολή χωρίς πνευματικές-ἀσκητικές προϋποθέσεις δέν μπορεῖ να ὑπάρξει στήν Ὀρθοδοξία.Ὅταν ἡ ἱεραποστολική δραστηριότητα θεμελιωθεῖ ἁπλῶς στήν ἀτομική ἠθική καί τήν ἀκαδημαϊκή γνώση, τότε εἰσάγεται ὁ δυτικός ἀκτιβισμός στήν πράξη μας. Ὁ Πατροκοσμᾶς ἀνῆκε στήν παράταξη τῶν κολλυβάδων, καί ὑπάρχουν ἀποδείξεις γι’ αὐτό.Ἡ ἡσυχαστική δέ ἐμπειρία του ἦταν προϋπόθεση τῆς θεολογίας του. Εἶναι πατερικός κατά πάντα, καί αὐτό προέρχεται ἀπό τίς κοινές μέ τούς Πατέρες ἐμπειρίες του. Τό προορατικό χάρισμα καί τό μαρτύριό του, μέ ὅλα τά θαυμαστά στοιχεῖα, πού συνδέονται μέ αὐτό, εἶναι ἐπιβεβαίωση τῆς ἐνοικήσεως μέσα του τῆς ἁγιοτριαδικῆς Χάριτος, πού τόν καταξίωσε σέ προφήτη τοῦ Λαοῦ Του. Ἡ θυσιαστική ἀγάπη του γιά το Γένος καί ἡ ἐπιλογή τῆς ἱεραποστολικῆς δράσης ἦταν καρπός τοῦ ὀρθοδόξου φρονήματός του. Και αὐτό συνιστοῦσε καί στούς διαθέτοντες, λόγῳ τῆς σπουδῆς τους, τά κατάλληλα προσόντα: «Χρέος ἔχουν ἐκεῖνοι, ὁποῦ σπουδάζουν, νά μή τρέχουν εἰς ἀρχοντικά και αὐλάς μεγάλων (νά μή γίνωνται δηλαδή αὐλοκόλακες) καί νά ματαιώνωσι (=χαραμίζουν) τήν σπουδή τους, διά νά ἀποκτήσουν πλοῦτον καί ἀξίωμα, ἀλλά νά διδάσκωσι μάλιστα τόν κοινόν Λαόν, ὅπου ζῶσι μέ πολλήνἀπαιδευσίαν και βαρβαρότητα...»5.
«Οἱ πίστες τοῦ διαβόλου»
4. Ὁ πόθος τοῦ Πατροκοσμᾶ για τήν κοινή τοῦ Ἔθνους ἀνάσταση συνδέθηκε μέ τήν ἐπιλογή τῶν κατάλληλων γιά τήν πραγμάτωση τοῦ στόχου αὐτοῦ μέσων. Και αὐτά ἦταν: Ἡ ἀναθέρμανση στο ἀδυνατισμένο συνειδησιακά, λόγῳ τῆς δουλείας, Ἔθνος τῆς ἀληθινῆς Πίστεως, τῆς Ὀρθοδοξίας: «Ἔμαθα –λέγει- πώς μέ τή χάρη τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ και Θεοῦ δέν εἴσθενε Ἕλληνες (δηλαδή εἰδωλολάτρες), δέν εἶσθε ἀσεβεῖς αἱρετικοί, ἄθεοι, ἀλλ’ εἴσθενε εὐσεβεῖς ὀρθόδοξοι χριστιανοί... τέκνα καί θυγατέρες τοῦ Χριστοῦ μας...»6. Αὐτά σημαίνουν: Ὁδηγεῖ ὄχι ἀόριστα σέ Θεό, ἀφοῦ καί οἱ Μασόνοι γιά Θεό μιλοῦν, ἀλλά στόν μόνο ἀληθινό Θεό, τον ἱστορικό Ἰησοῦ Χριστό, τήν μόνη φανέρωση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στόν κόσμο (πρβλ. Ἰωάν. 17, 6). Ζητεῖ τήν ἀποσύνδεση τοῦ Ἔθνους ἀπό κάθε ἴχνος εἰδωλολατρίας (νεοπαγανισμοῦ) καί αἱρέσεως, πού εἶναι ἐκφράσεις ἀσεβείας καί βλασφημίας πρός τόν Θεό. «Ὅλες οἱ πίστες –θρησκευτικές δηλαδή διδασκαλίες- εἶναι, λέγει, ψεύτικες, κάλπικες, ὅλες τοῦ διαβόλου». Αὐτό σημαίνει: Καί ὁ ἀλλοτριωμένος φράγκικος χριστιανισμός και ὅλες οἱ «θρησκεῖες», πού διαπορθμεύονται στή Χώρα μας ἀπό τήν ἄθεη καί αἱρετική Δύση. «Μόνον ἡ πίστις τῶν εὐσεβῶν και Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν -τῶν Ἁγίων δηλαδή- εἶναι καλή και ἁγία». Ἕλληνας ἔξω ἀπό την Ὀρθοδοξία κατ’ αὐτόν δέν εἶναι δυνατόν νά νοηθεῖ. «Ἐμεῖς οἱ εὐσεβεῖς καί Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί (μόνον) τήν Ἁγίαν Τριάδα πιστεύομεν, δοξάζομεν καί προσκυνοῦμεν. Αὐτή εἶναι ὁ ἀληθινός Θεός καί ἔξω ἀπό τήν Παναγίαν Τριάδα ὅσοι λέγονται θεοί εἶναι δαίμονες...»7. Αὐτό εἶναι τό νόημα τῶν λόγων του.
Τό κήρυγμά του εἶναι Τριαδοκεντρικό, ἀλλά καί Χριστοκεντρικό.Ὁ Χριστός γιά τόν Πατροκοσμᾶ εἶναι ὁ Θεός, ἀλλά καί «ὁ γλυκύτατος αὐθέντης καί δεσπότης». Καταλαβαίνουμε τήν αἴσθηση αὐτοῦ τοῦ λόγου σέ ἕνα λαό, πού εἶχε ἢδη μέσα στήν παρατεινόμενη δουλεία του νά ὀνομάζει «αὐθέντη» τόν τύραννο Σουλτάνο καί «δεσπότη» τόν ἐπίσκοπό του. Καί αὐτό συνεχίζεται, στήν παρατεινόμενη δουλεία μας μέχρι σήμερα. Τό κήρυγμά του ὅμως δεν ἦταν μιά ἄχρωμη ἠθικολογία, ἀλλά Θεολογία, πού προβαλλόταν ὡς τό ὀντολογικό θεμέλιο τοῦ Ὀρθοδόξου ἤθους. Διότι ἀπό τήν ὀρθόδοξη πίστη, μετουσιωμένη σέ φρόνημα, πηγάζει τό ὀρθόδοξο ἦθος, ὁ ὀρθόδοξος τρόπος ὑπάρξεως. Ἤ ἑνωνόμεθα ἤ χανόμεθα 5. Τό ἀναγεννητικό ἔργο τοῦ Ἁγίου μας ἀπέβλεπε στήν ἀνάσταση καί τῆς ρωμαίικης κοινωνίας, ἀφοῦ μάλιστα εἶχε συνειδητοποιήσει, ὅτι «γινήκαμε χειρότεροι ἀπό τά θηρία». Ὡς γνήσιος ἁγιορείτης, ἐνεφορεῖτο ἀπό τό κοινοβιακό - κοινοτικό ἰδεῶδες τῆς πατερικῆς παράδοσης, μέ κύριο φορέα και ἐκφραστή του τόν Μ. Βασίλειο. Ὁ Ἅγιος Πατέρας ἢθελε τήν ἐνορία ὡς ἀδελφότητα, μέ κοινοβιακή - κοινοτική συγκρότηση καί συλλογικότητα.Ἤξερε, ἂλλωστε, ὅτι στήν κοινότητα-ἐνορία σώθηκε το ὑπόδουλο Γένος. Κατά μία μαρτυρία τοῦ ἑνετοῦ Προβλεπτῆ τῆς Λευκάδας, ὁ Γέροντας προέτρεπε τούς κατοίκους τῆς Πρέβεζας να μή ἐκκλησιάζονται στίς ἐνορίες ἐκεῖνες, πού δέν εἶχαν ἐνσωματωθεῖ σέ ἀδελφότητα. Τό μήνυμα τῆς ἐνέργειάς του: ἤ ἑνωνόμαστε ἤ χανόμαστε. Καί αὐτό ἰσχύει και σήμερα! Ὅριζε, μάλιστα ἐκλογή τῶν ὑπευθύνων μέ βάση ὀρθόδοξη («μέ τή γνώμη ὅλων τῶν χριστιανῶν») . Γιά τήν ὀρθή ὅμως λειτουργία τῆς προτεινόμενης ἀπό αὐτόν κοινωνίας κήρυττε τήν κατά Χριστόν ἰσότητα τῶν δικαιωμάτων ἀνδρῶν καί γυναικῶν, τή μόρφωση τῆς γυναίκας, τήν ἱερότητα τοῦ γάμου, μέ βάση τή λειτουργική ἰδιαιτερότητα τῶν φύλων καί τη θέση τους στό κοινωνικό σῶμα, τήν Ἐκκλησία. Ἤθελε τόν ἄνδρα στήν οἰκογένεια «ὡσάν βασιλέα» καί τήν γυναῖκα «ὡσάν βεζύρη»8 (πρωθυπουργό δηλαδή), καί ἀπόδοση δικαιοσύνης ἀπέναντι σε ὅλους, καί τούς Ἑβραίους («...ὅσοι ἀδικήσατε χριστιανούς ἤ ἑβραίους»). Ἀποδεικνύει ἔτσι, ὅτι ἡ ἑλληνορθόδοξη παράδοσή μας, ὅταν λειτουργεῖ, δέν χρειάζεται ἀντιρατσιστικούς νόμους. Ὁ ρατσισμός, τόν ὁποῖο προσπαθοῦν σήμερα νά θεραπεύσουν, δενὐπῆρξε ποτέ ὑπόθεση τῆς πατερικῆς παραδόσεως, ἀλλά τῆς Εὐρώπης, στήν ὁποία ὑποδουλωθήκαμε.
Στήν κοινωνία πού αὐτός προέβαλλε, ζητοῦσε ἀλληλοσεβασμό ἀρχόντων καί ἀρχομένων, σεβασμό στούς ἱερεῖς παραπάνω ἀπό τούς βασιλεῖς καί τούς ἀγγέλους, ἀλλά καί στούς προεστούς και τούς γεροντοτέρους. Τίς ρωμαίικες, ἑλληνορθόδοξες ρίζες τῆς κοινωνικῆς του προτάσεως ἀποκαλύπτει ἡ θέση του γιά τούς προεστούς -τούς κοτσαμπάσηδες. «Ὅ,τι χρεία τύχη τῆς χώρας, τους προεστούς γυρεύουν καί σεῖς κοιμᾶστε ξέγνοιαστοι»9. Βλέπετε, οἱ Τοῦρκοι δέν εἶχαν τά γνωστά ἀπό τήν κατοχή ναζιστικά ἀντίποινα. Ἕνα «σαμποτάζ» τό πλήρωσαν ὅλα τά Καλάβρυτα! Οἱ Ὀθωμανοί ἀποκεφάλιζαν τό ἔθνος, κρεμώντας τόν Πατριάρχη καί τίς κορυφές τοῦ Γένους, ὣς τούς Προεστούς. Ἀκολουθώντας τόν Ἀπ. Παῦλο (Ρωμ. 13,1 κ.ἑπ.) συνιστᾶ στό λαό νομιμοφροσύνη, ἀλλ’ ὂχι δουλικότητα. «Νά πείθωνται (=να ὑπακούουν) εἰς τάς κατά Θεόν βασιλικάς προσταγάς»» (Πρβλ. Πράξ. 5,29), σέ ὅσα δηλαδή «δέν ἀντιστέκονται στό Εὐαγγέλιο». Ὅπως λέγει καί ὁ Μ. Βασίλειος σχετικά: «ἐν οἷς ἐντολή Θεοῦ μή ἐμποδίζηται» (PG 35,972/3).
Διαχρονική ὅμως σημασία ἒχει καί ἡ διάκριση, πού κάνει μεταξύ τῶν δύο θηρίων, τοῦ ἀνατολικοῦ καί τοῦ δυτικοῦ, πού μόνιμα συνιστοῦν τίς θανατηφόρες ἀπειλές τοῦ Γένους (Ἔθνους) μας: «Και διατί δέν ἔφερεν ὁ Θεός –λέγει- ἄλλον βασιλέα, πού ἦταν τόσα ρηγάτα ἐδῶ κοντά (τά δυτικά βασίλεια) νά τούς τό δώση (=τό βασίλειό μας), μόνον ἤφερε τον Τοῦρκον μέσαθε ἀπό τήν Κόκκινη Μηλιά καί τοῦ τό ἐχάρισε;» (Φοβερός λόγος, ἀλλά αὐτό ἔγινε, διότι «ἤξευρεν ὁ Θεός, πὼς τά ἄλλα ρηγάτα μᾶς βλάπτουν εἰς τήν πίστιν, καί (ἐνῶ) ὁ Τοῦρκος δέν μᾶς βλάπτει. Ἄσπρα (χρήματα) δῶσ’ του καί καβαλλίκευσέ τον ἀπό τό κεφάλι...»10. Δέν ἔδινε μόνο ἀπάντηση στούς ἑνωτικούς εὐρωπαΐζοντες κάθε ἐποχῆς, ἀλλά καί στους μεταπατερικούς Οἰκουμενιστές μας, πού ἐπιμένουν νά μή διακρίνουν τήν ἐγωπαθολογική τύφλωσή τους, ὅτι ὁ ἀληθινός κίνδυνος προέρχεται ἀπό τήν διαστροφή τῆς πίστεως καί λιγότερο ἀπό την ὁποιαδήποτε ἀθεΐα.Γι’ αὐτό δέν διστάζει νά ἀποκαλεῖ τόν πάπα (τόν παπικό θεσμό) ὡς ἀντίχριστο (Α΄ Ἰω. 2, 18) καί νά λέγει «τόν πάπαν νά καταρᾶσθε», προβλέποντας χαρισματικά τή θέση τοῦ Πάπα στο παγκόσμιο σήμερα σύστημα ἐξουσίας, ὡς «Πλανητάρχη Νο δύο»...
Ὁ Πατροκοσμᾶς, περαιτέρω, ἱεραρχεῖ τήν Πατρίδα στήν Ὀρθοδοξία, λέγοντας: «Ἡ πατρίδα μου ἡ ψεύτικη, ἡ γήινη καί ματαία εἶναι ἀπό τοῦ ἁγίου Ἄρτης τήν ἐπαρχίαν, ἀπό τό Ἀπόκουρον...». «Ἐμεῖς, Χριστιανοί μου, δέν ἔχομεν ἐδῶ πατρίδα»11 (πρβλ. Ἑβρ. 13,14). Ἡ προτεραιότητα δίνεται πάντα στήν Πίστη, τήν Ὀρθοδοξία, στήν ὁποία ὁ Πατροκοσμᾶς ἱεραρχεῖ τά πάντα. Προέβλεπε ὅτι ἡ νόσος τῆς ἐποχῆς μας θά εἶναι ἡ παντοειδής χρήση τῆς Ὀρθοδοξίας ἁπλά γιά τή στήριξη τῆς ἀπολυτοποιημένης «ἑλληνικότητας». Ὁ Πατροκοσμᾶς –θά τό πῶ γιά μια ἀκόμη φορά καί ἐδῶ, ἦταν πρῶτα Ὀρθόδοξος καί μετά Ἕλληνας. Ἡ ἀναντίρρητη φιλοπατρία του, ἱεραρχόταν στήν Ὀρθοδοξία του, χωρίς τήν ὁποία πεθαίνει ἡ Ἑλλάδα, πού μᾶς ἐκληροδότησαν οἱ Πατέρες μας.
Παιδεία καί γλῶσσα
6. Διέβλεπε ὅμως, ὅτι ἡ ἐπιδιωκόμενη ἀνάσταση καί ἀπελευθέρωση τοῦ Γένους ὄφειλε νά στηριχθεῖ στήν ἀνάπτυξη τῆς Παιδείας12. Θεωρεῖ ἔτσι «ἁμαρτία» νά μένουν «τά παιδιά ἀγράμματα καί τυφλά»· «Καλύτερα νά μένουν φτωχά καί γραμματισμένα παρά πλούσια καί ἀγράμματα». Τά ἀγράμματα παιδιά χαρακτηρίζει «γουρουνόπουλα», ἐλέγχοντας ἔτσι την ἀδιαφορία τῶν γονέων γιά τή μόρφωσή τους. Γνήσιος πατερικός και ἔξω ἀπό τόν σκοταδισμό εἶναι ὁ λόγος του. «Ἡ πίστις μας δεν ἐστερεώθη ἀπό ἀμαθεῖς Ἁγίους, ἀλλά ἀπό σοφούς καί πεπαιδευμένους...». Ἔχουμε ἐδῶ ἀπήχηση τῆς διακήρυξης τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «οὔκουν ἀτιμαστέον τήν παίδευσιν, ὅτι οὕτω δοκεῖ τισίν» (Ἐπιτάφιος εἰς τόν Μ. Βασ. ΙΑ΄). Ἔβλεπε ὅμως τήν παιδεία πατερικά ὡς ἁγιοπνευματικό φωτισμό καί ὄχι ὡς εὐρωπαΐζοντα φωταδισμό, πού ἀφήνει ἀνέγγιχτη καί ἀκάθαρτη τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Τό σχολεῖο γιά τόν Πατροκοσμᾶ ἦταν ἐπέκταση τῆς Ἐκκλησίας, ναός τῆς θεοκεντρικῆς παιδείας. Γι’ αὐτό ἔλεγε ὅτι οἱ πολλές ἐκκλησιές δέν ὠφελοῦν τήν πίστη χωρίς καλλιέργεια τοῦ ἀνθρώπου. Μήπως, ἀλήθεια, και μεῖς, στήν εὐρωπαϊκή πλέον δουλεία μας, ἀντί νά ἀνεγείρουμε πολλούς καί πολυτελεῖς ναούς ἤ μοναστήρια-φρούρια, θά πρέπει να στρέφουμε τήν φροντίδα καί μέριμνά μας καί στήν ἀνέγερση καί τον ἐξοπλισμό σχολείων τῆς ἑλληνορθόδοξης παράδοσής μας; Τό παιδευτικό ὅραμα, πού μᾶς κληροδότησε ὁ Ἅγιός μας, δέν εἶναι ὁ homooeconomicus, capitalisticus και marxisticus, ἀλλά ὁ ἄνθρωπος τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ὀρθοδοξίας.
Μέ τό ὅραμα τῆς παιδείας συνδέεται ἀχώριστα καί ἡ κένωσή του στό θέμα τῆς γλώσσας. Ἡ γλωσσική καί ὑφολογική ἁπλότητά του δέν ὀφειλόταν, βέβαια, στήν ἀνεπάρκειά του.Ὁ ἴδιος κατεῖχε ὑψηλή παιδεία, παρέλαβε ὅμως τον γλωσσικό κώδικα τῆς ἐποχῆς του καί τόν συνταίριαξε μέ τή γλώσσα τοῦ Εὐαγγελίου καί τῆς Λατρείας, ἁπλοποιώντας τίς μορφές, ἀλλά διακρατώντας τόν γλωσσικό πλοῦτο τῆς παράδοσής μας. Ὁ «δημοτικισμός» ὅμως τοῦ Πατροκοσμᾶ δέν εἶναι καρπός ἰδεολογικῶν και κομματικῶν ἐμμονῶν, ἀλλά φυσικός καί ἀβίαστος. Δέν ἦταν οὔτε δημοτικιστής, οὔτε καθαρευουσιάνος, ὅπως ἐπιμένουμε νά εἴμαστε ἐμεῖς. Οἱ μορφές πάντα ἁπλουστεύονται στή μακραίωνη πορεία τοῦ Ἔθνους, ὁ γλωσσικός του ὅμως πλοῦτος μένει, ὁλόκληρος καί ζωντανός μέσα στή λατρεία μας. Ὁ Πατροκοσμᾶς δεν ἐβίασε τή γλώσσα, οὔτε κοραϊκά, οὔτε ψυχαρικά. Ἀπέφυγε κάθε ἀκρότητα, διότι σκοπός του ἦταν ἡ ὠφέλεια τῶν ἀκροατῶν του.Ὁ «δημοτικισμός» του ἦταν ἐθνικός. Γι᾽ αὐτό δίπλα στίς λαϊκές ἐκφράσεις παραθέτει αὐτούσια χωρία τῆς Γραφῆς καί τῆς Λατρείας. Ὅ,τι δέχεται ὁ Λαός καί καταλαβαίνει. Αὐτό ἐπιδιώκει, ὅταν ἀγωνίζεται γιά τήν ἐπικράτηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας καί στό χῶρο τοῦ σχολείου. Δέν πρόκειται για ἐθνικισμό καί φυλετισμό, ἀλλά για πρόταξη τῆς γλώσσας, στήν ὁποία σώζεται ὅλος ὁ ἑλληνορθόδοξος πολιτισμός μας.
Μεταξύ Ὀρθοδοξίας καί Ἑλληνικότητος
7. Αὐτός ἧταν ὁ ὁραματισμός τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ γιά τό ἀναγεννώμενο Γένος/Ἔθνος. Ἕνα ὅραμα, πού ἐρείδεται στίς ἁγιοπατερικές πνευματικές προϋποθέσεις. Μέ τήν κατήχηση καί νουθεσία του ἀναπροσδιορίζει ὀρθόδοξα τήν ταυτότητα τοῦ Ὀρθοδόξου Ἑλληνισμοῦ, πού ἐκαλεῖτο καί πάλι νά συνεχίσει τήν πρωταγωνιστική ἀποστολή του στήν Ὀρθόδοξη Οἰκογένεια.Ὁραματιζόταν μιά ρωμαίικη κοινωνία «κατοικία τοῦ Θεοῦ, κατοικία τῶν ἀγγέλων», ὅπως καί ὁ ἱερός Χρυσόστομος, ὅτανἔλεγε: «Γῆν οὐρανώσωμεν, γῆν οὐρανόν ποιήσωμεν»! Μια ἀταξική ἀδελφοποιία στά ὅρια ἑνός ὑπαρκτοῦ χριστιανισμοῦ, ὅπως συμβαίνει στήν μοναστική ἀδελφότητα καί τήν προέκτασή της στόν κόσμο, τήν ὀρθοδοξοπατερικά δομημένη ἐνορία. Ἡπολιτεία καί ἡ δράση του κινοῦνται μεταξύ Ὀρθοδοξίας καί Ἑλληνικότητας. Εἶχε συνείδηση, ὅτι ὁ κόσμος ἐξελίσσεται καί ὅτιὁ νέος κόσμος, πού εἰσαγόταν ἀπό τήν ἀλλοτριωμένη Δύση, ἀπειλοῦσε ἀκάθεκτα τόν κόσμο τῆς ὀρθόδοξης παράδοσής μας. Γι᾽ αὐτό εἶναι πάντα ἐπίκαιρος ὁ λόγος του, ἰδιαίτερα στή σύγχρονή μας ἑλληνική πραγματικότητα, πού ἀπό τό 1830 εἶναι μόνιμο θλιβερό προτεκτοράτο τῆς Εὐρώπης. Καί τό ἐρώτημα εἶναι: Τί μένει ἀπό τόν ὁραματισμό τοῦ Πατροκοσμᾶ σήμερα;
Αἱ προφητεῖαι του
Ὁ Ἅγιος Κοσμᾶς ἒπραξε πατερικά τό καθῆκόν του ἀπέναντί μας. Μᾶς περιέγραψε μέ πληρότητα τι εἶναι Ὀρθοδοξία καί πῶς ἐπιτυγχάνεται ἡ ἱστορική πραγμάτωσή της. Βλέποντας ὅμως τήν σημερινή τραγική κατάστασή μας, διαπιστώνουμε ὃτι οἱ Νεοέλληνες διαψεύσαμε τίς προσδοκίες τοῦ Πατροκοσμᾶ κυριολεκτικά. Αὐτό ὅμως τό διεῖδε καί ἐκεῖνος χαρισματικά στις «προφητεῖες» του: Μᾶς ἤθελε φύλακες καί ὁμολογητές τῆς ἀμωμήτου Πίστεώς μας, συνιστώντας να «ἔχουμε σταυρό στό μέτωπο, για νά μᾶς γνωρίζουν ὅτι εἴμεθα χριστιανοί»13, καί μεῖς καταντήσαμε: μασόνοι, μαρξιστές, ἄθεοι, παπόδουλοι, βλάσφημοι καί δαιμονολάτρες νεοπαγανιστές. Ἤθελε τον Κλῆρο μας ἡγέτη τοῦ Ἔθνους στήν ὀρθόδοξη μαρτυρία καίὁμολογία. Καί ὅμως αὐτός προεῖδε ὅτι οἱ κληρικοί θά γίνουν «οἱ χειρότεροι καί οἱ ἀσεβέστεροι τῶν ὅλων»14 Καί κάτι φοβερότερο: Εἶπε ὅτι «οἱ παπάδες θά χαλάσουν τήν θρησκεία»! Ἀρκεῖ νά φέρουμε στό νοῦ μας τήν ὑποδούλωσή μας στον βλάσφημο Οἰκουμενισμό καί την ἀντίχριστη κίνηση τῆς Πανθρησκείας. Προβλέποντας τήν στρεβλή πορεία τῆς παιδείας μας θά πεῖ, ὅτι «Τό κακό θά ἔρθῃ ἀπό τούς διαβασμένους»16, ἐννοώντας ἀσφαλῶς τούς διαφωτιστές καί μετανεωτερικούς διανοουμένους μας. Μήπως δέν περιέγραφε τήν ἐποχή μας, ὅταν ἔλεγε: «Θά βγοῦν πράγματα ἀπό τά σχολεῖα, πού ὁ νοῦς σας δέν φαντάζεται»17. Ἀδιάψευστα δέ περιγράφει προορατικά και τήν κοινωνική ζωή μας, ὅταν ἔλεγε ὅτι οἱ Πολιτικοί μαςἩγέτες «θά βάλουν φόρο στίς κόττες καί στά παράθυρα»18! Εὐστοχότερη ὅμως ἐπισήμανση τῆς δημοσιονομικῆς ὀργάνωσής μας δέν θά μποροῦσε σήμερα νά ἐπινοηθεῖ, ἀπ’ ὅσο ἡ προφητεία του: «Οἱ ληστές (γράφε: oἱ διαχειριζόμενοι τίς τύχες μας) θα φύγουν ἀπό τά βουνά καί θά κατεβοῦν στίς πόλεις καί θά φοροῦν ποδήματα»19. Κάτι πού θυμίζει τό «ὁ δολοφόνος μέ τό φράκο»! Ἀλλά και γιά τά νομοθετήματα, πού ρυθμίζουν (γρ. ἀπορρυθμίζουν) τόν ἠθικο-κοινωνικό μας βίο ἐπαληθεύθηκε ἡπρόβλεψή του: «Θά δοῦμε και θά ζήσουμε τά Σόδομα καί τά Γόμορρα»20! Προβλέποντας δέ το ρεῦμα τῆς ἀναγκαστικῆς μετανάστευσης τῶν καιρῶν μας, θά πεῖ: «Ἐσεῖς θά πᾶτε νά κατοικήσετε ἀλλοῦ καί ἂλλοι θἀρθοῦν νά κατοικήσουν σέ σᾶς»21, βλέποντας την ἐγκατάλειψη τῆς Χώρας ἀπό τους Ἕλληνες καί τήν εἰσβολή τῶν ξένων (λαθρομεταναστῶν).
Διαβάζοντας τίς «προφητεῖες» του, νομίζεις ὅτι γράφθηκαν για τήν ἐποχή μας, σέ ὅ,τι ἀφορᾷ στην ἀποστασία καί πνευματική νέκρωσή μας. Στόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ, κινούμενος καί ὁ ἐπίσης ἡσυχαστής Μακρυγιάννης θα ἐκφράσει τήν ἀντίθεσή του προς τήν ἐθνική πορεία μας: «Ἄν μᾶς ἔλεγε κανένας αὐτήνη τή λευτεριά, ὁπού γευόμαστε, θά περικαλούσαμεν τόν Θεόν, νά μᾶς ἀφήσει εἰς τούς Τούρκους ἄλλα τόσα χρόνια, ὅσο νά γνωρίσουν οἱ ἄνθρωποι τί θά εἰπεῖ πατρίδα, τί θα πεῖ θρησκεία, τί θά εἰπεῖ φιλοτιμία, τί ἀρετή, καί τιμιότης».
Ζώντας στήν ἐθνική μας ἀποτυχία, πού διεῖδαν, ὁ καθένας μέ τον τρόπο του, Πατροκοσμᾶς καί Μακρυγιάννης, δέν μᾶς μένει τίποτε ἄλλο ἀπό τήν ταπεινή ἱκεσία: Χριστέ καί Παναγιά μου, καί σύ, Ἅγιε Κοσμᾶ,
Βοηθῆστε τήν Ἑλλάδα, νά ἀναστηθεῖ ξανά!
Σημειώσεις:
1. Ὁ ἀείμνηστος Κώστας Σαρδελῆς εἶχε καταγράψει τό 1974 (!) ἑκατοντάδες ἐπιστημονικές μελέτες γιά τόν Πατροκοσμᾶ (Κων. Σαρδελῆ, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ, Ἀναλυτική Βιβλιογραφία, 19742) καί ἔκτοτε, ἀπασχολεῖται συνεχῶς ἡ ἒρευνα μέ τό πρόσωπό του. Βλ. Τή διατριβή τῆς Ἄρτεμης Ξανθοπούλου-Κυριακοῦ, Ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός καί οἱ Βενετοί (1777-1779). Τά τελευταῖα χρόνια τῆς δράσης του καί το πρόβλημα τῶν Διδαχῶν, Θεσσαλονίκη 1984. Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου, Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός (1714-1779), Ἀθῆναι 1977. Ἰωάννου Β. Μενούνου, Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ Διδαχές. Φιλολογική μελέτη-Κείμενα. Ἀθήνα (1979). π. Γ.Δ. Μεταλληνοῦ, Ἃγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός-Ἀπόστολος τῆς ἑνότητας τοῦ Γένους, στό: Παράδοση καί Ἀλλοτρίωση, Ἀθήνα 1986, σ. 85-110. Τοῦ Ἰδίου, Ἡ διαλεκτική τῶν ταυτοτήτων τοῦ Πατροκοσμᾶ καί τοῦ Ἴωνα Δραγούμη, στό: Μαρτυρίες γιά θέματα πνευματικά καί κοινωνικά, Θεσσαλονίκη 2010, σ. 97-110. Ἄρθρα: στη ΘΗΕ, τ. 7, 1965, στ. 894-899 (Νικ. Σωτηρόπουλος), καί στό Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό Ἐκδοτικῆς Ἀθηνῶν, τ. 5 (1991) σ.42-43 (Ἄρτεμης Ξανθοπούλου-Κυριακοῦ) κ.π.ἄ.
2. Μολονότι, πέρα τῆς ἀλληλογραφίας του, δεν ἔγραψε καμμιά μελέτη.
3. Gerhard Podskalsky, (μετάφρ. π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ), Ἡ Ἑλληνική Θεολογία ἐπί Τουρκοκρατίας (1453-1821), Ἀθήνα 2005, σ. 427-428.
4. Εὐθυμίας Μοναχῆς (Ἰουλίας Γκελτῆ), Οἱ προφητεῖες τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ μέσα στήν ἱστορία, Ἀθῆναι 2004, σ. 525.
5. Βλ. καί τίς ἐπιστολές του στό: Αὐγουστίνου Ν. Καντιώτου, ὅπ. π., σ.317 ἑπ.
6. Ἰωάννου Μενούνου, ὅπ. π., σ. 115/116.
7. Ἰωάννου Μενούνου, ὅπ. π., σ. 142 ἑπ., 119/120.
8. Ἰωάννου Μενούνου, σ. 134, 184 ἑπ. Αὐγουστίνου Καντιώτου, σ. 197.
9. ’Ιωάννου Μενούνου, σ. 281/2, σ. 144.
10. Αὐγουστίνου Καντιώτου, σ. 154, Ἰωάννου Μενούνου, σ. 270.
11. Στό ἴδιο, σ. 116, 143/144, 149/150.
12. G. Pοdskalsky, ὃπ.π.,σ. 349.
13. Αὐγ. Καντιώτου, ὅπ.π. σ. 349.
14. Στό ἴδιο, σ. 342.
15. Μ. Τρίτου, Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός, ὁ Φωτιστής τοῦ Γένους, ὁ Προφήτης, Θεσσαλονίκη 2000, σ. 361.
16. Αὐγ. Καντιώτου, ὅπ.π., σ. 342.
17. Εὐθυμίας Μοναχῆς, Οἱ προφητεῖες..., σ. 421.
18. Αὐγ. Καντιώτου, ὅπ. π., σ. 343.
19. Εὐθυμίας Μοναχῆς, ὅπ. π., σ. 432.
20. Εὐθυμίας Μοναχῆς, ὅπ. π., σ. 434 ἑπ.
21. Αὐγ. Ορθόδοξος Τύπος, 17/10/2014
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
