Δύο είναι τα είδη των πειρασμών. Ή οι θλίψεις βασανίζουν τις καρδιές ως χρυσόν στην κάμινον, ελέγχοντας δια της υπομονής την ακεραιότητά των, ή πολλές φορές και αυτή η αφθονία της ζωής λειτουργεί ως δοκιμαστήριο για τους περισσοτέρους. Διότι είναι εξίσου δυσκατόρθωτο να διαφυλαχθεί η ψυχή ανυποχώρητος στις δύσκολες περιστάσεις, αλλά και να μην αλαζονευθεί κάποιος όταν τον δοξάζουν. Και του μεν πρώτου είδους των πειρασμών παράδειγμα είναι ο μέγας Ιώβ, ο ακαταμάχητος αυτός αθλητής, ο οποίος υποδεχόμενος με ακλόνητον καρδία και σταθερότητα λογισμών όλη τη βία του διαβόλου η οποία σαν χείμαρρος του επετέθη, τόσον ανώτερος από τους πειρασμούς εφάνη, όσον μεγάλα και ανυπέρβλητα εφαίνοντο να είχαν προβληθεί από τον εχθρό τα αγωνίσματα.

Παραδείγματα δε των πειρασμών που οφείλονται στην ευημερία της ζωής είναι και άλλα, είναι όμως και ο πλούσιος αυτός για τoν οποίον ηκούσαμε σήμερα να αναγινώσκεται. Αυτός είχε μεν πλούτον, ήλπιζε δε ότι θα αποκτήσει και άλλον. Και ο φιλάνθρωπος Θεός δεν τον κατέκρινεν εξ αρχής, αλλά του προσέθετε στον υπάρχοντα πλούτο και άλλον, μήπως τυχόν του προκαλούσε κάποτε κορεσμόν, και με τον τρόπον αυτόν εβοηθούσε την ψυχήν του να γίνει πιο κοινωνική και ήμερη.

Διότι λέγει «ανθρώπου τινός πλουσίου ηφόρησεν η χώρα, και διελογίζετο καθ’ εαυτόν, τι ποιήσω; Καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω». Γιατί όμως είχαν τόσην ευφορία τα χωράφια ενός ανθρώπου ο οποίος κανένα καλόν δεν επρόκειτο να κάμει με τα αγαθά που θα απεκόμιζε; Για να φανεί περισσότερον η μακροθυμία του Θεού, και ότι η καλοσύνη του φθάνει μέχρι και του σημείου αυτού. Διότι «βρέχει επί δικαίους και αδίκους, και ανατέλλει τον ήλιον επί πονηρούς και αγαθούς». Η καλοσύνη του όμως αυτή επισσωρεύει μεγαλυτέραν τιμωρία για τους πονηρούς. Ποτίζει με τις βροχές την γη που καλλιεργείται από τα χέρια των πλεονεκτών. Έδωσε τον ήλιο για να θερμαίνει τους σπόρους και να πολλαπλασιάζει δια της ευφορίας τους καρπούς. Και όλα όσα προέρχονται από τον Θεόν παρόμοια είναι. Καταλληλότης της γης, εύκρατοι καταστάσεις των αέρων, αφθονίες σπερμάτων, συνεργία βοών και ό,τι άλλο βοηθεί στην προαγωγή της γεωργίας.

Τι είδους όμως είναι αυτά που προέρχονται από τον άνθρωπον; Η πικρότης του ήθους, η μισανθρωπία, η δυσκολία στο να δώσει. Αυτά ανταπέδωσεν ο άνθρωπος για να δείξει την ευγνωμοσύνη του στον ευεργέτην. Δεν ενεθυμήθη την κοινήν φύση, δεν εθεώρησε απαραίτητο να διαμοιράσει το περίσσευμα του στους πτωχούς, δεν ελογάριασε καθόλου την εντολή «μη απόσχη ευ ποιείν ενδεή», και «ελεημοσύναι και πίστεις μη εκλειπέτωσάν σε», και «διάθρυπτε (να διαμοιράζεις δηλαδή) πεινώντι τον άρτον σου». Και μολονότι όλοι οι Προφήτες και όλοι οι διδάσκαλοι το διαλαλούν, όμως δεν εισηκούοντο από τον πλούσιον, αλλά οι μεν αποθήκες εκινδύνευαν να διαρραγούν στενοχωρούμενες από το πλήθος των αποθηκευμένων αγαθών, η αμετάδοτος καρδία όμως δεν εχόρταινε. Διότι με το να προσθέτει συνεχώς τα νέα στα παλαιά, και να αυξάνει την ευπορία με την συγκομιδή κάθε ετους, περιέπεσε στην αδιέξοδον αυτήν αμηχανίαν. Ούτε επέτρεπε δηλαδή να ελαττωθούν τα παλαιά εξ αιτίας της πλεονεξίας, ούτε επαρκούσε να αποθηκεύσει τα νέα εξ αιτίας του πλήθους των. Γι’ αυτό και οι ιδέες του ήσαν αλλεπάλληλοι και οι φροντίδες ανυπέρβλητοι.

Τι να κάμω; Ποίος δεν θα ελυπείτο αυτόν που ευρίσκεται σε τόσην στενοχωρία; Ταλαίπωρος ενώπιον τόσο μεγάλης ευφορίας, ελεεινός εμπρός στα παρόντα αγαθά, ελεεινότερος ενώπιον των προσδοκωμένων. Δεν του αποφέρει εισοδήματα η γη. Στεναγμοί μόνον του φυτρώνουν. Δεν του συγκεντρώνει ευφορία καρπών, αλλά φροντίδες και λύπες και αμηχανίαν φοβερά. Θρηνεί όμοια με τους πτωχούς. Ή μήπως δεν εκβάλλει την ιδίαν φωνή και ο στενοχωρούμενος για την πτωχεία του; Τι να κάμω; Από πού τροφές; Από πού ενδύματα; Τα ιδια λέγει και ο πλούσιος. Η καρδία του πονά, η μέριμνα τον κατατρώγει. Πράγματι, αυτό που ευφραίνει τους άλλους, αυτό λυώνει τον πλεονέκτη. Δεν χαίρεται που τα έχει όλα άφθονα και στην διάθεσή του, αλλά αντιθέτως ο πλούτος που ρέει γύρω του κεντά την ψυχήν του, μήπως καθώς ξεχειλίζει από τις αποθήκες χυθεί και προς τους έξω, και γίνει αφορμή κάποιου καλού για τους πτωχούς.

Και μου φαίνεται ότι το πάθος της ψυχής αυτού ομοιάζει με εκείνο των γαστριμάργων, οι οποίοι προτιμούν να εκραγούν από την πολυφαγία παρά να δώσουν κάτι από τα υπολείματα στους ενδεείς. Συνειδητοποίησε, άνθρωπε, ποιος σου τα έδωσε. Ενθυμήσου ποιος είσαι, τι διαχειρίζεσαι, από ποίον τα έλαβες, για ποίον λόγον επροτιμήθης από τους πολλούς. Έγινες υπηρέτης του αγαθού Θεού, διαχειριστής για τους συναννθρώπους σου. Μη νομίζεις ότι όλα έχουν ετοιμασθεί για την κοιλία την ιδική σου. Να θεωρείς ως ξένα αυτά που έχεις στα χέρια σου. Προσωρινώς σε ευφραίνουν, έπειτα ξεγλιστρούν σαν το νερό και χάνονται. Θα απαιτηθεί όμως γι’ αυτά να δώσεις λόγο με κάθε λεπτομέρεια. Αλλά συ τα έχεις αμπαρώσει όλα με θύρες και μοχλούς. Και αφού τα ασφάλισες καλά, επαγρυπνείς με τις φροντίδες τους, και σκέπτεσαι μέσα σου, χρησιμοποιώντας ανόητον σύμβουλο τον εαυτό σου. Τι να κάμω; Εύκολο ήταν να ειπείς ότι θα χορτάσω αυτούς που πεινούν, θα ανοίξω τις αποθήκες και θα καλέσω όσους έχουν ανάγκη. Θα μιμηθώ τον Ιωσήφ στο κήρυγμα της φιλανθρωπίας, θα ειπώ λόγον μεγαλόψυχο. Όσοι στερείσθε τον άρτον ελάτε εδώ, να λάβει ο καθένας από την δωρεά που έδωσε ο Θεός, ωσάν από κοινήν πηγήν, όσον του είναι αρκετόν. Αλλά συ δεν κάνεις έτσι. Τι δηλαδή; Φθονείς μάλιστα τους ανθρώπους για την απόλαυση των αγαθών, και δημιουργείς μέσα στην ψυχή σου πονηρούς συλλογισμούς, φροντίζοντας όχι πώς να χορηγήσεις στον καθένα ό,τι του χρειάζεται, αλλά πώς θα τα αποθηκεύσεις όλα, και έτσι θα αποστερήσεις όλους από την ωφέλεια που θα είχαν από αυτά.

Παρουσιάσθησαν εκείνοι που απαιτούν την ψυχήν του, και εκείνος συζητούσε με την ψυχήν του για τα φαγητά. Αυτή την νύχτα τον παρελάμβαναν, και αυτός εφαντάζετο πολυχρόνιο την απόλαυση. Του επετράπη όμως να κάνει όλες αυτές τις σκέψεις και να εκδηλώσει την εσωτερική του διάθεση, ώστε να δεχθεί απόφασιν ανάλογον με την προαίρεσή του.

Αυτό όμως μην το πάθεις εσύ. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγον έχει γραφεί. Για να αποφύγωμε την εξομοίωση με εκείνον. Την γη να μιμηθείς, ω άνθρωπε. Να καρποφορήσεις όπως εκείνη, μη φανείς κατώτερος από αυτήν που δεν έχει ψυχήν. Εκείνη λοιπόν εκτρέφει τους καρπούς όχι για ιδικήν της απόλαυσιν, αλλά για να υπηρετήσει εσένα. Ενώ συ τον καρπό της αγαθοεργίας σου, για τον εαυτόν σου τον συγκεντρώνεις. Διότι οι δωρεές των αγαθών έργων επιστρέφουν στους δωρητάς. Έδωσες στον πεινασμένον; Αυτό που εδόθη γίνεται ιδικό σου, και μάλιστα επανέρχεται επηυξημένον. Όπως ακριβώς ο σίτος, όταν πέσει στην γη γίνεται κέρδος για τον σπορέα, έτσι και ο άρτος που κατετέθη στον πεινασμένον, αποδίδει ύστερα μεγάλον κέρδος. Ας σου γίνει λοιπόν το τέλος της γεωργίας αρχή της επουρανίου σποράς. Διότι λέγει «σπείρατε εαυτοίς εις δικαιοσύνην». Γιατί λοιπόν αδημονείς, γιατί κόπτεσαι, αγωνιζόμενος να περικλείσεις τον πλούτο με πηλό και πλίνθους; «Κρείσσον όνομα καλόν υπέρ πλούτον πολύν».

Εάν όμως θαυμάζεις τα χρήματα για την δόξα που απολαμβάνεις χάριν αυτών, σκέψου πόσον περισσοτέραν δόξα σου προξενεί το να αποκαλείσαι μυρίων τέκνων πατέρας, παρά να έχεις μυρίους στατήρες στο βαλάντιόν σου. Διότι τα χρήματα θα τα εγκαταλείψεις εδώ και χωρίς να το θέλεις, ενώ την υπόληψη για τα καλά εργα θα την προσκομίσεις στον Δεσπότην, όταν ολόκληρος λαός θα σε περικυκλώσει ενώπιον του κοινού Κριτού, και θα σε αποκαλούν τροφέα και ευεργέτην και με όλα τα ονόματα της φιλανθρωπίας. Δεν βλέπεις αυτούς που διαθέτουν μέσα στα αμφιθέατρα τον πλούτο τους προς τους αθλητάς του παγκρατίου, και στους ηθοποιούς, και σε ορισμένους θηριομάχους ανθρώπους, τους οποίους θα σιχαίνετο κανείς και να τους αντικρύσει, και αυτό για την τιμή της στιγμής και για τις ζητωκραυγές και τα χειροκροτήματα του λαού. Και συ που μέλλεις να απολαύσεις τόσην μεγάλη δόξαν, είσαι τόσο μικροπρεπής όταν πρόκειται για παρόμοιες δαπάνες; Ο Θεός θα είναι αυτός που θα σε υποδεχθεί, άγγελοι θα σε επευφημούν, όλοι οι άνθρωποι από κτίσεως κόσμου θα σε μακαρίζουν. Δόξα αιώνιος, στέφανος δικαιοσύνης, βασιλεία των ουρανών θα είναι για σε τα έπαθλα της καλής διαχειρίσεως των φθαρτών αυτών πραγμάτων. Όμως για κανένα από αυτά δεν φροντίζεις, αφού η μέριμνά σου για τα παρόντα σε έκαμε να περιφρονείς τα ελπιζόμενα αγαθά. Εμπρός λοιπόν, διάθεσε τον πλούτο ποικιλοτρόπως, γίνε φιλότιμος και λαμπρός, όσον αφορά στις δαπάνες γι’ αυτούς που έχουν ανάγκην. Ας λεχθεί και για σε: «Εσκόρπισεν, έδωκε τοις πένησιν, η δικαιοσύνη αυτού μένει εις τον αιώνα».

Μην αυξάνεις τις τιμές εκμεταλλευόμενος τις ανάγκες των άλλων. Μη περιμένεις πότε θα υπάρξει έλλειψις σίτου για να ανοίξεις τις σιταποθήκες. «Ο γαρ τιμιουλκών (που αυξάνει δηλαδή την τιμή) σίτον, δημοκατάρατος». Μην περιμένεις λιμοκτονία για να κερδίσεις χρυσόν, ούτε κοινήν στέρηση για να πλουτίσεις ο ίδιος. Μη καπηλευθείς ανθρώπινες συμφορές, μην εκμεταλλευθείς την οργήν αυτήν του Θεού για να αποκτήσεις χρηματικήν περιουσία. Μην ερεθίσεις τα τραύματα εκείνων που έχουν πληγωθεί από τις μάστιγες. Συ όμως αποβλέπεις στο χρήμα, και στον αδελφό δεν προσβλέπεις. Και γνωρίζεις μεν την σημασία που έχει το χάραγμα του κάθε νομίσματος, και ξεχωρίζεις το γνήσιον από το πλαστόν, αγνοείς όμως εντελώς τον αδελφό στην ώρα της ανάγκης. Και σε υπερευχαριστεί μεν το ωραίο χρώμα του χρυσού, δεν υπολογίζεις όμως πόσο σε επυβαρύνει ο στεναγμός του πτωχού. Πώς να σου κάμω γνωστά τα βάσανά του; Εκείνος, αφού παρατηρήσει τα όσα υπάρχουν μέσα στον οίκο του, βλέπει ότι ο μεν χρυσός ούτε υπάρχει, ούτε πρόκειται να υπάρξει ποτέ. Τα σκεύη δε και το ένδυμά του είναι τοιαύτα ώστε αν κάποιος πτωχός θελήσει να τα αποκτήσει, αξίζουν όλα μαζί ολίγους οβολούς. Τι λοιπόν; Στρέφει τώρα το βλέμμα στα παιδιά του για να οδηγήσει αυτά στην αγορά, και να εύρει από εκεί ανακούφισιν από τον θάνατον.

Αναλογίσου εδώ τι αγώνας γίνεται μεταξύ της ανάγκης που δημιουργεί η πείνα και της πατρικής στοργής. Η πείνα απειλεί με τον πιο οικτρόν θάνατον, ενώ η φύσις τον ωθεί να αποθάνει μαζί με τα τέκνα του. Και αφού πολλές φορές όρμησε να το πραγματοποιήσει και άλλες τόσες οπισθοχώρησε, τελικώς υπέκυψε αφού τον εξεβίασε τόσον αμείλικτα η ανάγκη. Και τι συλλογίζεται τώρα ο πατέρας; Ποίον να θυσιάσω πρώτον; Ποίον θα ιδεί με ευχαρίστησιν ο σιτοπώλης; Να έλθω στον μεγαλύτερον; Εντρέπομαι όμως τα πρεσβεία του. Αλλά τον μικρό μου; Λυπούμαι όμως την ηλικία του, που δεν γνωρίζει από συμφορές. Ο ένας έχει φανερά τα χαρακτηριστικά των γονέων του, ο άλλος έχει καλήν επίδοση στα μαθήματα. Αλλοίμονο, τι αδιέξοδο; Τι θα γίνω; Ποίον θα αδικήσω; Ποίου θηρίου την καρδία να αναλάβω; Πώς να λησμονήσω την φύση; Εάν τους κρατήσω όλους, θα τους ιδώ όλους να αφανίζωνται από την πείνα. Εάν διαθέσω προς ανταλλαγήν τον ένα, με ποίους οφθαλμούς θα αντικρύσω τους υπολοίπους, αφού ήδη θα με υποπτεύωνται για έλλειψιν εμπιστοσυνης; Πώς θα κατοικώ εδώ μέσα, αφού μόνος μου κατέστησα τον εαυτόν μου άτεκνο; Πώς θα πλησιάσω σε τραπέζι που θα έχει γεμίσει με τον τρόπον αυτόν;

Και αυτός μεν έρχεται με άφθονα δάκρυα να πωλήσει το πιο αγαπημένο από τα παιδιά του, συ όμως δεν λυγίζεις από την συμφοράν, ούτε αναλογίζεσαι την φύσιν. Αλλά ενώ λιμοκτονία συνθλίβει τον ταλαίπωρο, συ αναβάλλεις και ειρωνεύεσαι, και έτσι του κάνεις διαρκεστέρα την συμφορά. Και αυτός μεν προσφέρει τα σπλάχνα του ως αντίτιμο των τροφών, το ιδικό σου όμως χέρι δεν ξηραίνεται υποδεχόμενο τιμήματα τοιούτων συμφορών, αλλά και αγωνίζεσαι για περισσότερον κέρδος. Φιλονικείς για να λάβεις όσο το δυνατόν περισσότερα και να δώσεις ολιγότερα, επιβαρύνοντας με κάθε τρόπο την συμφοράν αυτού του δυστυχούς. Ούτε τα δάκρυα του πόνου ούτε ο στεναγμός σου μαλακώνουν την καρδίαν, αλλά μένεις άκαμπτος και αμείλικτος. Όλα τα βλέπεις ως χρυσά, τα φαντάζεσαι όλα χρυσά, αυτό είναι το ονειρό σου όταν κοιμάσαι, αυτή η έννοια σου όταν ξυπνάς. Όπως ακριβώς οι μανιακοί δεν βλέπουν τα ίδια τα πράγματα, αλλά φαντάζονται αυτά που τους υπαγορεύει το πάθος, έτσι και η δική σου ψυχή, που έχει κυριευθεί από την φιλοχρηματία, τα βλέπει όλα ως χρυσόν και ως άργυρον. Πιό ευχαρίστως θα έβλεπες τον χρυσό παρά τον ήλιον. Εύχεσαι όλα να μετατραπούν σε χρυσάφι, και ευρίσκεις βέβαια τρόπους να το κατορθώσεις όσον σου είναι δυνατόν.

Διότι τι δεν μηχανεύεσαι για να αποκτήσεις χρυσόν; Ο σίτος σου γίνεται χρυσός, ο οίνος στερεοποιείται και γίνεται χρυσός, το μαλλί για σένα γίνεται χρυσός, κάθε εμπορική συναλλαγή, κάθε νέα ιδέα χρυσόν σου αποφέρει. Ο ίδιος ο χρυσός άλλον χρυσό γεννά, αφού πολλαπλασιάζεται με τα δάνεια που δίδεις, και όμως δεν χορταίνεις, η επιθυμία δεν ευρίσκει τέλος.

Στα λαίμαργα παιδιά πολλές φορές επιτρέπουμε αφειδώς να τρώγουν όσον και ό,τι επιθυμούν, ώστε με τον υπερβολικόν χορτασμό, να τους προκαλέσουμε αποστροφή. Με τον πλεονέκτην όμως δεν συμβαίνει το ίδιο, αλλά όσον περισσότερα αποκτά τόσον πιο πολλά επιθυμεί. «Πλούτος εάν ρέει, μη προστίθεσθε (μην προσκολλάτε δηλαδή) την καρδίαν». Συ όμως κρατείς τον πλούτο που συνεχώς αυξάνεται, και περιφράσσεις όλες τις διεξόδους. Έπειτα με το να κρατήται και να λιμνάζει, τι σου προξενεί; Αχρηστεύει τις ασφάλειες, και μάλιστα βιαίως τώρα που έχει αμπαρωθεί, και πλημμυρίζει. Καταστρέφει τις αποθήκες του πλουσίου, κατεδαφίζει τα χρηματοκιβώτια, ωσάν να επέδραμε κάποιος εχθρός. Αλλά θα οικοδομήσει μεγαλύτερες; Αμφίβολον είναι εάν και αυτές δεν τις παραδώσει στον κληρονόμο του κρημνισμένες. Διότι είναι δυνατόν γρηγορότερα να εγκαταλείψει αυτός την παρούσα ζωήν, παρά να χτισθούν εκείνες σύμφωνα με τα σχέδια της πλεονεξίας.

Αλλά εκείνου μεν το τέλος είναι ανάλογον με τους κακούς σχεδιασμούς του. Σεις όμως, εάν μου έχετε εμπιστοσύνην, ανοίξτε όλες τις θύρες των χρηματοκιβωτίων, και αφήστε να ρέει άφθονος ο πλούτος. Όπως σε ένα μεγάλο ποτάμι που διοχετεύεται με πολυάριθμα κανάλια στην πολύκαρπο γη, έτσι και σεις αφήστε τον πλούτο να διαμοιρασθεί μέσα από διαφόρους δρόμους στις οικίες των πτωχών. Τα πηγάδια όταν αντλούνται δίδουν αφθονώτερο νερό, ενώ όταν εγκαταλείπωνται σαπίζουν και στερεύουν. Ομοίως και ο πλούτος, όταν μένει στάσιμος είναι άχρηστος, ενώ όταν κινείται και μεταδίδεται γίνεται κοινωφελής και καρποφόρος. Ω, πόσο μεγάλος θα είναι ο έπαινος από τους ευεργετουμένους! Μην τον καταφρονήσεις. Και πόσο μεγάλος ο μισθός από τον δίκαιον Κριτήν! Πρόσεξε, μην απιστήσεις.

Πάντοτε να σε συντροφεύει το παράδειγμα του κατηγορουμένου πλουσίου. Αυτός, με το να φυλάσσει τα παρόντα και να αγωνιά για τα ελπιζόμενα, και ενώ αγνοεί εάν αύριο θα ζει, αμαρτάνει από την σημερινήν ημέρα μεριμνώντας για την αυριανήν. Ακόμη δεν ήλθεν ο ζητιάνος και προκαταβολικώς εδείκνυε την αγριότητα. Δεν συνέλεξε ακόμη τους καρπούς, και είχεν ήδη το κατάκριμα της πλεονεξίας. Η γη μεν εχαιρέτιζε με τα προϊόντα της. Προεφανέρωνε βαθύ το ρίζωμα του σπαρμένου σίτου, επαρουσίαζε πλούσια τα σταφύλια Επάνω στα κλήματα, παρείχε την ελαία κατάφορτη από καρπούς, και υποσχόταν κάθε τρυφήν από τα καρποφόρα δένδρα. Εκείνος όμως ανίκανος για κάθε καλό και άκαρπος. Ενώ ακόμη δεν τα είχε, φθονούσε ήδη αυτούς που τα έχουν ανάγκη. Μολονότι υπάρχουν τόσοι κίνδυνοι από την συγκομιδήν των καρπών. Διότι και το χαλάζι τσακίζει και ο καύσωνας αρπάζει μέσα από τα χέρια και βροχή που διαφεύγει παράκαιρα από τα σύννεφα αφανίζει τους καρπούς. Εσύ λοιπόν αντί να προσεύχεσαι στον Κύριο να ολοκληρωθεί η δωρεά, καθιστάς εκ των προτέρων ανάξιον τον εαυτόν σου να υποδεχθείς αυτά που σου εδείχθησαν.

Και συ μεν συνομιλείς κρυφά με τον εαυτόν σου, τα λόγια σου όμως αυτά ελέγχονται στον ουρανό. Γι’ αυτό από εκεί σου έρχονται οι απαντήσεις. Ποία είναι όμως αυτά που λέγει; «Ψυχή, έχεις πολλά αγαθά αποκείμενα. Φάγε, πίε, ευφραίνου καθ’ ημέραν». Ω τι παραλογισμός. Εάν είχες ψυχήν χοίρου, τι άλλο καλλίτερο θα ημπορούσες να της ευαγγελισθείς; Τόσον κτηνώδης είσαι, τόσον αναίσθητος για τα αγαθά της ψυχής, ώστε να της προσφέρεις για να την περιποιηθείς βρώματα της σαρκός; Αυτά που προορίζονται για τον αφεδρώνα, εσύ τα παραπέμπεις στην ψυχή; Εάν μεν έχει αρετήν, εάν είναι πλήρης αγαθών έργων, εάν έχει προσοικειωθεί τον Θεόν, έχει πολλά αγαθά, και ας ευφραίνεται με την καλήν ευφροσύνην της ψυχής. Επειδή όμως το φρόνημά σου είναι γήινο και έχεις θεόν την κοιλία και είσαι όλος σάρκινος, υποδουλωμένος στα πάθη, άκουε την προσωνυμία που σου αρμόζει, την οποία δεν σου την έδωσε κάποιος άνθρωπος, αλλά ο ίδιος ο Κύριος.

«Άφρον, ταύτη τη νυκτή την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου. Α δε ητοίμασας, τίνι έσται;». Η γελοιοποίησις της απερισκεψίας είναι κακόν μεγαλύτερον από την αιώνιον κόλαση. Αυτός που πρόκειται εντός ολίγου να αρπαγεί από την ζωήν αυτή, τι συλλογίζεται; «Καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω». Πολύ καλά κάμνεις, θα ημπορούσα να του ειπώ. Αξίζει πράγματι να καταστραφούν τα ταμεία της αδικίας. Κατεδάφισε με τα ίδια σου τα χέρια εκείνα που κακώς έχεις οικοδομήσει. Ισοπέδωσε τις σιταποθήκες, από τις οποίες ποτέ κανείς δεν έφυγε παρηγορημένος. Εξαφάνισε κάθε οίκημα που ασφαλίζει την πλεονεξίαν, απομάκρυνε την στέγην, γκρέμισε τους τοίχους, δείξε στον ήλιο τον μουχλιασμένον σίτο, βγάλε από την φυλακή τον δεσμευμένον πλούτο, φέρε στο φώς τα σκοτεινά καταγώγια του μαμωνά. «Καθελώ μου τας αποθήκας και μείζονας οικοδομήσω». Εάν όμως και αυτές τις γεμίσεις, τι άλλο άραγε θα διανοηθείς; Ή μήπως θα τις καταστρέψεις και πάλι θα τις οικοδομήσεις; Και τι είναι πιο ανόητον από αυτά, να κοπιάζεις αδιάκοπα, να βιάζεσαι να οικοδομήσεις, και να τα καταστρέφεις πάλι με βιασύνην; Εάν θέλεις, έχεις αποθήκες, τις οικίες των πτωχών. Θησαύρισε για τον εαυτόν σου θησαυρό στον ουρανόν. Αυτά που εναποτίθενται εκεί ούτε ο σκόρος τα κατατρώγει ούτε η σήψις τα αφανίζει ούτε τα κλέπτουν οι λησταί.

Αλλά θα δώσω σε αυτούς που έχουν ανάγκη όταν γεμίσω τις δεύτερες αποθήκες. Έχεις εξασφαλίσει λοιπόν την μακροζωία. Κοίταξε μη σε προλάβει αυτός που επείγεται να σε παραλάβει λόγω προθεσμίας. Η υπόσχεσις αυτή αποδεικνύει πονηρίαν και όχι καλωσύνην. Διότι υπόσχεσαι όχι για να δώσεις κατόπιν, αλλά για να αποφύγεις το παρόν. Τι σε εμποδίζει να τα δώσεις τώρα; Δεν έχεις τον πτωχόν ενώπιόν σου; Δεν είναι πλήρεις οι αποθήκες; Και ο μισθός δεν είναι έτοιμος; Δεν είναι ξεκάθαρη η εντολή; Ο πεινασμένος λιώνει, ο γυμνός παγώνει, ο οφειλέτης άγχεται, και συ αναβάλλεις την ελεημοσύνην για την επαύριον; Άκου τoν Σολομώντα: «Μη είπεις, επανελθών επάνηκε (πήγαινε και ξαναγύρισε δηλαδή), αύριον δώσω… ου γαρ οίδα τι τέξεται η επιούσα». Τι παραγγέλματα περιφρονείς φράζοντας τα ώτα σου με την φιλαργυρία; Πόσην ευγνωμοσύνην έπρεπε να χρεωστά στον ευεργέτη, και να είσαι χαρούμενος και να λαμπρύνεσαι με την τιμήν, διότι ο ίδιος δεν ενοχλείς τις θύρες των άλλων, αλλά εκείνοι κρούουν τις ιδικές σου; Τώρα όμως είσαι κατηφής και αμίλητος, αποφεύγεις τις συναντήσεις, μη τυχόν αναγκασθείς να βγάλεις έστω και το παραμικρόν από τα χέρια σου. Ένα λόγο γνωρίζεις. Δεν έχω, δεν θα δώσω, είμαι πτωχός. Είσαι πράγματι πτωχός και στερημένος από κάθε αγαθόν. Πτωχός από αγάπη, πτωχός από φιλανθρωπία, πτωχός από πίστη στον Θεόν, πτωχός από ελπίδα αιωνία. Κάμε συμμετόχους στα τρόφιμα τους αδελφούς σου εκείνο που αύριο σαπίζει, δώσε το σήμερα σ’ αυτόν που το στερείται. Η χειροτέρα μορφή πλεονεξίας είναι το να μη δίδει κάποιος στους ενδεείς ούτε από τα φθειρόμενα.

Και ποίον, λέγει, αδικώ, με το να κρατώ για τoν εαυτόν μου αυτά που μου ανήκουν; Ποία, ειπέ μου, είναι αυτά που σου ανήκουν; Από πού τα έλαβες, και τα έφερες στην ζωήν αυτήν; Όπως ακριβώς κάποιος που ευρίσκει στο θέατρο θέση με καλήν θέαν, εμποδίζει έπειτα τους εισερχομένους, θεωρώντας ως ιδικό του αυτό που προορίζεται για χρήσιν κοινήν, έτσι είναι και οι πλούσιοι. Αφού εκυρίευσαν εκ των προτέρων τα κοινά αγαθά, τα ιδιοποιούνται απλώς επειδή τα επρόλαβαν. Εάν ο καθένας εκρατούσε εκείνο που αρκεί για την ικανοποίηση των αναγκών του, και άφηνε το περίσσευμα σ’ αυτόν που το χρειάζεται, κανείς δεν θα ήταν πλούσιος, αλλά και κανείς πτωχός. Γυμνός δεν εξήλθες από την κοιλία της μητέρας σου; Πάλι γυμνός δεν θα επιστρέψεις στην γη; Τα παρόντα λοιπόν από πού τα έχεις; Εάν μεν λέγεις ότι μόνα τους ήλθαν, είσαι άθεος, αφού δεν αναγνωρίζεις τον δημιουργόν, ούτε ευχαριστείς τον Σωτήρα. Εάν όμως ομολογείς ότι είναι από τον Θεόν, ειπέ μας τον λόγο για τον οποίον τα έλαβες. Μήπως ο Θεός που διανέμει άνισα τα βιοτικά, είναι άδικος; Γιατί ενώ συ πλουτείς, εκείνος είναι πτωχός; Για κανέναν άλλο λόγο, παρά για να λάβεις εσύ τον μισθόν της καλοσύνης και της καλής διαχειρίσεως, και εκείνος να τιμηθεί με τα μεγάλα έπαθλα της υπομονής. Συ όμως αφού τα περιέλαβες όλα στην αχόρταγον αγκάλη της πλεονεξίας, νομίζεις ότι κανέναν δεν αδικείς όταν αποστερείς τόσους πολλούς; Ποίος είναι ο πλεονέκτης; Αυτός που δεν μένει στην αυτάρκεια. Ποίος είναι ο άρπαγας; Αυτός που αφαιρεί όσα ανήκουν στον καθένα. Και συ δεν είσαι πλεονέκτης; Δεν είσαι άρπαγας, όταν αυτά που εδέχθης για να τα διαχειρισθείς, αυτά συ τα ιδιοποιείσαι; Ή θα ονομασθεί λωποδύτης εκείνος που απογυμνώνει τον ενδεδυμένον, αυτός δε που δεν ενδύει τον γυμνόν, ενώ ημπορεί να το κάμει, αξίζει να ονομασθεί αλλιώς; Ο άρτος που κρατάς εσύ ανήκει σ’ αυτόν που πεινά, το ένδυμα που συ φυλάσσεις στις αποθήκες ανήκει στον γυμνόν, το υπόδημα που συ αφήνεις να σαπίσει ανήκει στον ανυπόδητον. Το χρήμα που έχεις εσύ κρυμμένο ανήκει σ’ αυτόν που το χρειάζεται. Ώστε αδικείς τόσους, όσους ημπορούσες να ευεργετήσεις.

Καλά τα λόγια, λέγει, αλλά καλλίτερος ο χρυσός. Όπως δηλαδή συμβαίνει με αυτούς που συζητούν με τους ακολάστους περί εγκρατείας. Πράγματι και εκείνοι όταν εξυβρίζεται η πόρνη, φλέγονται προς την επιθυμία, μόνον με την ενθύμηση. Πώς να σου καταστήσω γνωστά τα βάσανα του πτωχού, ώστε να μάθεις πόσο μεγάλοι στεναγμοί ευρίσκονται πίσω από τους θησαυρούς σου; Ω πόσον ποθητός θα σου φανεί κατά την ημέρα της κρίσεως ο λόγος αυτός: «Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου κληρονομήσατε την ητοιμασμένην υμίν βασιλείαν από καταβολής κόσμου. Επείνασα γαρ και εδώκατέ μοι φαγείν. Εδίψησα και εποτίσατέ με, γυμνός ήμην και περιεβάλετέ με». Αλλά πόσον μεγάλη φρίκη και ιδρώτας και σκοταδισμός θα σου προκληθούν όταν ακούσεις την καταδίκη: «Πορεύεσθε απ’ εμού οι κατηραμένοι εις το σκότος το εξώτερον, το ητοιμασμένον τω διαβόλω και τοις αγγέλοις αυτού. Επείνασα γαρ και ουκ εδώκατέ μοι φαγείν. Εδίψησα και ουκ εποτίσατέ με, γυμνός ήμην και ου περιεβάλλετέ με». Διότι εκεί δεν κατηγορείται ο άρπαγας, αλλά κατακρίνεται όποιος δεν μοιράζεται τα αγαθά του με τον πλησίον.

Εγώ μεν είπα όσα εθεώρησα ότι συμφέρουν. Για σένα δε, εάν πεισθείς, είναι ολοφάνερα τα αγαθά που σύμφωνα με τις επαγγελίες σε αναμένουν. Εάν όμως παρακούσεις, η απειλή έχει ήδη γραφεί. Από αυτήν την εμπειρία σου εύχομαι να διαφύγεις, αφού πρώτα αποκτήσεις καλλίτερον φρόνημα, για να σου γίνει λύτρον ο ίδιος ο πλούτος σου, και να εύρεις εκεί έτοιμα τα ουράνια αγαθά, με την χάριν αυτού που μας εκάλεσεν όλους στην Βασιλείαν του, «ω η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων. Αμήν».

Πηγή: Από το βιβλίο Πατερικόν Κυριακοδρόμιον, σελίς 375 και εξής.Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς. Ορθόδοξη Πορεία, Ακτίνες

Ἔγινε καὶ αὐτό! Ἡ Δημοκρατία τῆς Σλοβακίας μέσα στὰ πλαίσια τῶν 17 κρατῶν τοῦ εὐρώ (Eurogroup) ἀποφάσισε νὰ ἐκδώσει ἀναμνηστικὸ νόμισμα τῶν 2 εὐρὼ μὲ παράσταση τῶν δύο Θεσσαλονικέων ἀδελφῶν Κυρίλλου καὶ Μεθοδίου, ποὺ τιμῶνται ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὡς ἅγιοι καὶ μάλιστα ἰσαπόστολοι. Στὴν παράσταση οἱ δύο μορφὲς θὰ εἰκονίζονταν μὲ φωτοστέφανο, σύμβολο τῆς ἁγιότητός τους, κρατώντας τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ σύμβολο τοῦ Σταυροῦ. Ἡ ἀπόφαση ὑποβλήθηκε, σύμφωνα μὲ τὴ νόμιμη διαδικασία, πρὸς ἔγκριση ἀπὸ τὴν Ἐπιτροπὴ τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Ὡστόσο ἡ Ἐπιτροπὴ γνωστοποίησε στὴ Σλοβακικὴ Κυβέρνηση ὅτι «ὁρισμένα κράτη ἀντιτίθενται στὸ νόμισμα λόγῳ θρησκευτικῆς οὐδετερότητας» καὶ ζήτησαν νὰ ἀπαλειφθοῦν τὰ φωτοστέφανα τῶν δύο Ἁγίων. Γιὰ τὸν Σταυρὸ μὲ τὶς δύο ὁριζόντιες κεραῖες δὲν ὑπῆρχε ἀντίθεση, διότι ἤδη ὑπάρχει στὰ κοινὰ κέρματα τῆς Σλοβακίας τοῦ ἑνὸς καὶ τῶν δύο εὐρώ. Ὡστόσο ἡ ἀντίδραση φαίνεται ὅτι δὲν ἦταν ἐξίσου ἰσχυρὴ ἀπὸ ὅλα τὰ κράτη – μέλη τοῦ Eurogroup. Τὸ θλιβερὸ ὅμως εἶναι ὅτι ἡ ἀντίδραση προῆλθε ἀπὸ τοὺς ἀντιπροσώπους τῆς Γαλλίας καὶ δυστυχῶς τῆς... Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος! Καὶ ἡ μὲν Γαλλία, ἕνα κράτος ποὺ διεχώρισε τὶς σχέσεις του μὲ τὴν Ἐκκλησία, γι’ αὐτὸ καὶ παραπαίει συνεχῶς, εἶχε κάποια δικαιολογία. Οἱ ἐκπρόσωποι ὅμως τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος, τῆς ὁποίας τὸ Σύνταγμα ἀρχίζει μὲ τὴ φράση «Εἰς τὸ ὄνομα τῆς ἁγίας καὶ ὁμοουσίου καὶ ἀδιαιρέτου Τριάδος»· τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος, τῆς ὁποίας οἱ δύο ἱεραπόστολοι καὶ φωτισταὶ τῶν Σλάβων ἅγιοι Κύριλλος καὶ Μεθόδιος ὑπῆρξαν παιδιά, τῆς χώρας τῆς ποτισμένης μὲ αἵματα χιλιάδων μαρτύρων, τῆς χώρας τῶν ὁσίων καὶ τῶν ἁγίων μὲ τὰ μυροβλύζοντα καὶ θαυματουργοῦντα λείψανα, τῆς χώρας τοῦ θαύματος τῶν Βαλκανικῶν πολέμων καὶ τοῦ ἔπους τοῦ 1940, πῶς ἀποστασιοποιοῦνται ἀπὸ τὸ πιστεύω τους; Διότι ἡ ἄρνηση προῆλθε ἀπὸ τὴν ἐκπρόσωπό μας στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἐπιτροπὴ καὶ τοὺς συνεργάτες της, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ ἕναν ὑπουργὸ τῆς σημερινῆς Κυβερνήσεως καὶ δύο βουλευτὲς τοῦ κόμματος τῆς ἀξιωματικῆς ἀντιπολιτεύσεως (Βλ. περιοδικὸ «Κοινωνία», τεῦχ. 2/2013, σελ. 106-107). Δυστυχῶς στὶς ἀντιχριστιανικὲς διακηρύξεις καὶ κινήσεις Ἑλλήνων βουλευτῶν τῶν τελευταίων ἐτῶν προστίθεται καὶ ἡ ἀνωτέρω θλιβερὴ προσπάθεια. Πάντως ἡ Σλοβακία ἐπέμεινε στὴν ἀπόφασή της καὶ ἐξέδωσε ἤδη 1 ἑκατομμύριο κέρματα μὲ τὰ χριστιανικὰ σύμβολα πρὸς ἐντροπὴν τῶν ἀναξίων ἐκπροσώπων τῆς Ὀρθοδόξου Ἑλλάδος!...

ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ». Τεῦχ. 2078.

ΛΙΑΝ ΚΑΥΤΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΕΤΑΤΡΕΠΟΝΤΑΙ

ΣΕ ΑΘΕΡΑΠΕΥΤΕΣ ΠΛΗΓΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΓΑΓΓΡΑΙΝΕΣ

 1. Τὶς τελευταῖες ἑβδομάδες γίνεται τεράστιος θόρυβος πάλι μὲ τοὺς συνανθρώπους μας, τὶς νομάδες ΡΟΜΑ ἢ ἀθίγγανους ἢ κοινῶς τσιγγάνους-γύφτους.

Ὡς γνωστόν, τὸν νομαδικὸ αὐτὸ λαὸ τὸν ἔχουν ἐγκαταλείψει πλήρως ἡ Πολιτεία, Δῆμοι, Κοινότητες, ἡ πνευματικὴ καὶ θρησκευτικὴ ἡγεσία, κοπτόμενοι μόνον ὑπὲρ ἀλλοφύλων ἐπιδρομέων καὶ οὐδόλως γιὰ τοὺς Ἕλληνες ὑπηκοόυς ΡΟΜΑ. Τοιουτοτρόπως ζοῦν ἄλλοι μὲν σὲ μόνιμους καταβλυσμούς, ἄλλοι δὲ εἶναι περιπλανωμένοι, ζώντας σὲ σκηνὲς ἀνὰ τὴν ὑφήλιο καὶ ἔτσι διατυμπανίζουν τὴν μεγίστη κοινωνικὴ ἀναλγησία τῶν ἰθυνόντων.

2. Οἱ ἐν λόγῳ δυστυχισμένοι συνάνθρωποί μας εἶναι παραγκωνισμένοι ἀπὸ τὴν Πολιτεία καὶ ἐν γένει τὴν κοινωνία καὶ ἄκρως ἐγκαταλελειμμένοι.

 3. Πολλοὶ ἐξ αὐτῶν εἶναι ἀγαθοπροαίρετοι καὶ εἰδικεύονται σὲ μερικὰ ἐπαγγέλματα, ὅπως π.χ. τῶν παλιατζήδων, οἱ ὁποῖοι διέρχονται τὶς ὁδοὺς τῶν διαφόρων συνοικιῶν καὶ γειτονιῶν καὶ περισυλλέγουν ὅ,τι εἶναι δυνατὸν νὰ ἀνακυκλωθῇ.

Δηλαδὴ εἶναι μεγίστη προσφορὰ στὴν κοινωνία, καθαρίζοντας τὶς διάφορες γωνίες μὲ τὴν περισυλλογὴ τῶν ἀνακυκλούμενων (εἶναι οἱ καλλίτεροι «οἰκολόγοι» καὶ «περιβαλλοντολόγοι»), ἀπομακρύνουν ὅλα αὐτὰ τὰ πρὸς χρῆσι ἀντικείμενα καὶ συμβάλλουν ἐμμέσως στὴν οἰκονομία.

Διότι π.χ. γιὰ τὴν παραγωγὴ χάρτου ἀπαιτεῖται ἡ κοπὴ ἑκατοντάδων δένδρων καὶ ἡ κατανάλωσι τόννων νεροῦ καὶ ἐνεργείας.

Ἄλλοι δὲ γίνονται καρεκλάδες, καλαθοποιοί, πιλοποιοί (καπελάδες) καὶ κάνουν λοιπὰ χειρωνακτικὰ καὶ ὑποτιμημένα ἐπαγγέλματα, ἄρα εἶναι λίαν ἐποικοδομητικὰ στελέχη στὴν κοινωνία.

 4. Ἀπὸ αὐτούς, ὅμως, οἱ ἄκρως ἐγκαταλελειμμένοι καὶ μὴ ἱκανοὶ γιὰ τὰ ἀνωτέρω ἐπαγγέλματα, δυστυχῶς, πέφτουν στὴν παρανομία καὶ ὑποτροπιάζουν συνεχῶς, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἀπασχολοῦν συνεχῶς τὴν Ἀστυνομία, τὰ Δικαστήρια καὶ ἐν γένει τὴν Διοίκησι καὶ νὰ καθίστανται ἐπικίνδυνα ἄτομα γιὰ τοὺς κοινοὺς θνητοὺς καὶ καταλυτικὰ ἄτομα γιὰ τὴν καθόλου κοινωνία.

 5. Οἱ ἀθίγγανοι τῆς Φλωρίνης καὶ τῶν ἄλλων περιοχῶν ἦταν νομάδες, ποὺ ἔρρεπαν πρὸς τὴν ἐγκληματικότητα.

 6. Ὁ εἰς πάντα διαπρέψας ἀείμνηστος θρυλικὸς Γέρων Αὐγουστῖνος Καντιώτης, τότε Μητροπολίτης Φλωρίνης, σὰν ἰδανικὸς ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου, δὲν ἀπευθύνθη στὴν Ἀστυνομία καὶ λοιπὲς ὑπηρεσίες γιὰ τὴν περιστολὴ τῆς ἐγκληματικότητος, ἀλλὰ κινήθηκε πρὸς οὐσιαστικὴ καὶ ὁριστικὴ ἄρσι τῆς αἰτίας τῶν ἐγκληματικῶν τους πράξεων. Πρὸς τοῦτο τοὺς ἐπλησίασε, τοὺς ἔδειξε ἀπεριόριστη ἀγάπη καὶ στοργὴ σὰν πνευματικά του τέκνα καὶ ἐκεῖνοι τὸν σεβάστηκαν καὶ τὸν ἀγάπησαν καὶ πειθαρχοῦσαν στὶς ὑποδείξεις του. Ἀφοῦ τοὺς ἐκατήχησε σωστά - καὶ ὄχι ὅπως κατηχοῦνται ἐλλειπέστατα σήμερα οἱ περισσότεροι τῶν ἀνθρώπων -, ὅπως ἐπιβάλλεται νὰ κατηχῆται ὁ κάθε Χριστιανός, ὅρισε τὴν ὁμαδική τους βάπτισι στὸν ποταμό.

Περίπου 600 λεωφορεῖα μὲ εὐλαβεῖς καὶ ταπεινοὺς προσκυνητὲς ἀπὸ ὅλη τὴν Ἑλλάδα κατευθύνονταν στὴν Φλώρινα νὰ ἀπολαύσουν τὸ σπουδαιότατο αὐτὸ γεγονὸς καὶ νὰ εὐχηθοῦν καὶ προσευχηθοῦν μαζὶ μὲ τὸν θρυλικὸ Γέροντα Αὐγουστῖνο ὑπὲρ τῶν Νεοφωτίστων ἀδελφῶν μας ΡΟΜΑ.

 7. Δυστυχῶς ὅμως ὁ ἀνεγκέφαλος Στρατηγὸς Πατίλης, ὁ «σατράπης» τῆς Βορείου Ἑλλάδος, κατὰ τὴν περίοδο τῶν Συνταγματαρχῶν, ἀπαγόρευσε τὴν προσπέλασι τῶν 600 λεωφορείων μὲ τοὺς περίπου 30.000 εὐλαβεῖς προσκυνητές. Ἐὰν πραγματικὰ οἱ Συνταγματάρχες ἐπίστευαν ἀπολύτως στὸ «Ἑλλὰς Ἑλλήνων Χριστιανῶν» ὄχι μόνο δὲν θὰ ἐμπόδιζαν τοὺς εὐλαβεῖς προσκυνητές, ἀλλὰ ἀπεναντίας θὰ καλοῦσαν τὰ διεθνῆ Μέσα Μαζικῆς Ἐνημερώσεως, γιὰ νὰ διαδώσουν τὸ μέγιστο κοινωνικὸ ἔργο τοῦ θρυλικοῦ Γέροντος Αὐγουστίνου ἀνὰ τὴν ὑφήλιο καὶ θὰ μποροῦσαν νὰ καυχηθοῦν: «μέχρι τώρα καὶ οἱ Ἕλληνες ζοῦσαν σὰν ΡΟΜΑ - γύφτικα, ἐνῷ τώρα ἀκόμη στὴν Ἑλλάδα καὶ οἱ ΡΟΜΑ ἐκπολιτίζονται καὶ δὲν συμπεριφέρονται πλέον γύφτικα, ἀλλὰ ὡς πρότυπα τάξεως, καθαριότητος, εὐπρέπειας, εὐσυνειδησίας, εἶναι εὐλαβῆ καὶ ταπεινὰ μέλη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ ἐποικοδομητικὰ στελέχη τῆς πολιτείας».

 8. Ὡς γνωστὸ τὸ αἴσχιστο κατεστημένο ὄχι μόνο δὲν συνέδραμε τὸν θρυλικὸ Γέροντα Αὐγουστῖνο στὴν ἀποκατάστασι τῶν ΡΟΜΑ, ἀλλὰ ἀπεναντίας τὸν ἔσερναν στὰ Δικαστήρια γιὰ τὰ ἐκκλησιαστικά του κτήματα καὶ τὸν ἐμπόδισαν νὰ κατασκευάσῃ ἐκεῖ κτίρια γιὰ τὴν στέγασι τῶν ἀθιγγάνων. Ὅμως ὁ θρυλικὸς Γέρων Αὐγουστῖνος δὲν ἐκάθησε μὲ «σταυρωμένα τὰ χέρια», ὅπως οἱ περισσότεροι ἄλλοι Μητροπολίτες, ἀλλὰ ἀπεναντίας προσέφυγε καὶ αὐτὸς στὰ Δικαστήρια καὶ τοῦ ἐπεδικάσθησαν ὅτι αὐτὰ εἶναι ὄντως ἐκκλησιαστικὴ περιουσία καὶ κατασκεύασε ἐκεῖ τὰ οἰκήματα γιὰ τοὺς ἀθίγγανους. Οἱ ἀθεόφοβοι ἰθύνοντες ἀπαγόρευσαν στὸν θρυλικὸ Γέροντα Αὐγουστῖνο νὰ τὰ δωρήσῃ στοὺς ἀθίγγανους, διότι δὲν ἦταν ἑλληνικῆς ἰθαγενείας, ἀλλὰ μόνον Ἕλληνες ὑπήκοοι. Τότε ὁ Γέρων Αὐγουστῖνος ξεπέρασε καὶ αὐτὸν τὸν σκόπελο νοικιάζοντάς τους τὰ οἰκήματα μὲ ἕνα εὐτελὲς τίμημα, τὸ ὁποῖο ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρὰ τὸ ἐπλήρωνε ὁ ἴδιος ὡς φιλοδώρημα στοὺς Νεοφώτιστους ΡΟΜΑ …

 9. Ἐὰν εἶχαν ἴχνος φιλότιμου, εὐσυνειδησίας, ἤθους ἐργασίας καὶ πνεῦμα εὐποιΐας καὶ οἱ περισσότεροι τῶν Μητροπολιτῶν, τότε θὰ εἶχε ἐπιλυθῆ τὸ μακροχρόνιο καυτὸ πρόβλημα τῶν ΡΟΜΑ καὶ θὰ δίδασκαν καὶ ἐμᾶς νὰ μὴ ζοῦμε σὰν «γύφτοι» πετώντας τὰ μισοφαγωμένα φαγητά ἢ μισοπιωθέντα ἀναψυκτικά, καφέδες  κ.λπ. καὶ τὰ τσιγάρα μολύνοντας καὶ καταστρέφοντας τὸ περιβάλλον, ἀλλὰ θὰ εἴμεθα καὶ ἐμεῖς οἱ ὑπόλοιποι Ἕλληνες σὰν τοὺς ἀθίγγανους Φλωρίνης, πολιτισμένοι, εὐσυνείδητοι, φιλότιμοι, τίμιοι καὶ σωτῆρες τοῦ περιβάλλοντος…

 10. Τὸ ἁμαρτωλὸ κράτος, πέραν τῶν τεράστιων φόρων, ποὺ εἰσέπραττε ἀπὸ τὸν βαρύτατα φορολογούμενο πτωχὸ ἑλληνικὸ λαό, ἔπαιρνε καὶ τεράστια ποσὰ ἀπὸ τὴν Ἡνωμένη Εὐρώπη γιὰ πληθώρα προγραμμάτων, τὰ ὁποῖα ἐξανεμίσθηκαν, διότι τὰ διάφορα ποσὰ τὰ ἔδιδαν μὲ τὸ ἀζημείωτο στὸν συρφερτὸ τῆς ἑκάστοτε κυβερνώσης παρατάξεως καὶ τοὺς ἀδηφάγoυς κομματικούς συνδικαλιστές (πράγματα τὰ ὁποῖα εἶναι ἡ συμφορὰ τῆς κοινωνίας καὶ τῆς πολιτείας) . . .

Οἱ διάφοροι αὐτοὶ «ἀετονύχηδες» καὶ «πατριάρχες τῆς διαπλοκῆς» δὲν τὰ χρησιμοποιοῦσαν ἀποκλειστικὰ καὶ κυρίως γιὰ παραγωγικὰ ἔργα καὶ ἐπενδύσεις, ἀλλά, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, γιὰ βίλλες, κότερα, πολυτελέστατα ἐξοχικὰ καὶ γιὰ τὴν καλοπέρασι. Πολλοὶ δὲ ἐλεεινότατοι δῆθεν ἐπιχειρηματίες τὰ ἐπένδυαν ἀντὶ γιὰ ἐκπαιδευτήρια γιὰ τὴν παραγωγή, σὲ ξενυκτάδικα γιὰ τὴν προαγωγὴ τῆς νεολαίας στὰ ξενυκτάδικα καὶ τὰ ἄνδρα διαφθορᾶς.

Ποῦ νὰ περισσεύσουν λοιπὸν χρήματα γιὰ προγράμματα γιὰ τὸν ἐκπολιτισμὸ τῶν ΡΟΜΑ ; ; ; ;

 11. Τὸ ἴδιο περίπου ἰσχύει καὶ γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Τὴν ἀμύθητη περιουσία τὴν ἐξανέμισαν οἱ διοικοῦντες τὴν Ἐκκλησία σὲ «ἡμετέρους», ἢ τὴν ἐσφετερίσθηκαν ἢ ἦσαν ἀνίκανοι νὰ τὴν διαχειρισθοῦν, καὶ ἔτσι ἀπεγυμνώθη ἡ Ἐκκλησία τῆς περιουσίας της καὶ τώρα δὲν ἔχει νὰ πληρώσῃ οὔτε τὸν συρφετό, ποὺ διόριζαν καὶ στὸν Ρ.Σ. τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.

 12. Παρ᾿ ὅλον ὅτι ὁ γέρων Αὐγουστῖνος δὲν ἐζήτησε ἀπὸ τὴν Πολιτεία καὶ τὴν Ἐκκλησία οὔτε μία δεκάρα, ἐν τούτοις οἱ ἰθύνοντες τὸν κατέτρεχαν καὶ ἔβαζαν καὶ τοὺς τρισάθλιους δημοσιογράφους τοῦ κίτρινου τύπου νὰ τὸν διασύρουν, ἐφαρμοζομένων τῶν Γραφικῶν χωρίων :   

«…ὁδοιπορίαις πολλάκις, κινδύνοις ποταμῶν, κινδύνοις ληστῶν, κινδύνοις ἐκ γένους, κινδύνοις ἐξ ἐθνῶν, κινδύνοις ἐν πόλει, κινδύνοις ἐν ἐρημίᾳ, κινδύνοις ἐν θαλάσσῃ, κινδύνοις ἐν ψευδαδέλφοις· ἐν κόπῳ καὶ μόχθῳ, ἐν ἀγρυπνίαις πολλάκις, ἐν λιμῷ καὶ δίψει, ἐν νηστείαις πολλάκις, ἐν ψύχει καὶ γυμνότητι· χωρὶς τῶν παρεκτὸς ἡ ἐπισύστασίς μου ἡ καθ’ἡμέραν, ἡ μέριμνα πασῶν τῶν ἐκκλησιῶν. Τὶς ἀσθενεῖ, καὶ οὐκ ἀσθενῶ; Τὶς σκανδαλίζεται καὶ οὐκ ἐγὼ πυροῦμαι; » (Β΄ Κορινθίους 11, 26-29)

«…μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν,… » (Ἑβραίους 11, 25),

ὅπως καὶ ἔχουμε ἀναπτύξει σὲ διάφορα περιοδικά μας, ὡς π.χ.

 τεῦχος 39, σελ. 67-75

(http://www.fotgrammi.gr/index.php?option=com_content&view=article&id)

 τεῦχος 44, σελ. 1-9,

 τεῦχος 49, σελ. 37-49

(http://www.fotgrammi.gr/index.php?option=com_content&view=article&id) κ.λπ.

Ὅλοι αὐτοὶ οἱ ἀργυρώνητοι καὶ ἰδιοτελέστατοι δημοσιογράφοι, ἀδίστακτοι καὶ πανοῦργοι φασίστες, ποὺ τὸ παίζουν δημοκράτες καὶ σοσιαλιστὲς, ἐνορχηστρωμένα ἐλασπολογοῦσαν καὶ διέσυραν ἀφαντάστως τὸν θρυλικὸ Γέροντα Αὐγουστῖνο ὡς «Χομενιί», ὡς «καθυστερημένο», ὡς «ὀπισθοδρομικό», «φασίστα», «ἐθνικιστή», «ναζιστή» καὶ πληθώρα ἄλλων φρικτῶν χαρακτηρισμῶν…

 13. Ἐὰν εἶχαν ἴχνος εὐσυνειδησίας, ἤθους, ἀρετῆς οἱ ἰθύνοντες τῆς Πολιτείας καὶ τῆς Ἐκκλησίας, θὰ πρότειναν τὸν θρυλικὸ Γέροντα Αὐγουστῖνο νὰ βραβευθῇ κυρίως γιὰ τὸ κοινωνικό του ἔργο καὶ εἰδικώτερα, διότι κατώρθωσε νὰ ἐκπολιτίσῃ καὶ νὰ μετατρέψῃ τοὺς ρέποντες πρὸς τὴν ἐγκληματικότητα ΡΟΜΑ σὲ πρότυπα τῆς πολιτείας καὶ τῆς κοινωνίας, γιὰ νὰ ἔπαιρνε τὸ βραβεῖο Νόμπελ.

 Ἀξίζει ἡ τιμὴ αὐτὴ νὰ τοῦ ἀποδοθῇ, ἔστω καὶ τώρα. Τὸ ἔργο του πρέπει νὰ συμπληρωθῇ μὲ ἐκπαίδευσι διδασκάλων καὶ ἱερέων, ποὺ θέλουν νὰ ἐκπαιδεύσουν καὶ καθοδηγοῦν τοὺς ΡΟΜΑ.

 14. Γεννᾶται τὸ ἐρώτημα, μήπως οἱ ἰθύνοντες τῆς πολιτείας καλύπτουν μερικὰ κοινωνικὰ φαινόμενα καὶ πληγὲς καὶ τὰ ὑποθάλπουν, γιὰ νὰ τὰ ἀνασύρουν ἐν καιρῷ, γιὰ νὰ ἀποπροσανατολίζουν τὴν κοινωνία ἀπὸ πληθώρα ἄλλων καυτῶν κοινωνικῶν, ἐθνικῶν καὶ οἰκονομικῶν προβλημάτων καὶ νὰ διευκολύνουν πονηρὰ σχέδια τῶν καταχθονίων σκοτεινῶν δυνάμεων ;

Π.χ. ἐν προκειμένῳ νὰ πετύχουν νὰ ὑπερψηφισθῇ ἀκωλύτως καὶ ὁ ἀντιχριστιανικὸς - ἀντιρατσιστικὸς νόμος - τὰ σχέδια τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, γιὰ νὰ βάζουν στὰ νεογέννητα τὰ τσιπς, γιὰ νὰ δύνανται νὰ μᾶς ἐντοπίζουν και κατευθύνουν ἀνὰ πᾶσα στιγμή.

Οἱ ἰθύνοντες καυχῶνται ὅτι τὸ Νομοσχέδιο τὸ ἔχουν πρὸ πολλοῦ ἕτοιμο. Καὶ συμπεριλαμβάνουν μεταξὺ τῶν ἄλλων ἀντιχριστιανικῶν καὶ ἀντικοινωνικῶν μέτρων καὶ ἐξέτασι DNA, καὶ σὲ ὅσες γυναῖκες δὲν ἔχουν τὴν πολυτέλεια νὰ γεννήσουν σὲ κλινικὲς καὶ γεννοῦν στὰ χωράφια, στὰ βουνὰ καὶ στὰ λαγκάδια, ὡς ἀγρότισσες ἢ τσοπάνες. Αὐτὰ τὰ πανάκριβα ἔξοδα γιὰ αὐτὲς τὶς ἐξετάσεις πρέπει νὰ τὰ ἀναλαμβάνῃ τὸ κράτος, γιὰ νὰ μὴ ἀναγκασθῇ ἡ πτωχιὰ τσοπάνα νὰ πουλήσῃ ὅλη τὴν στάνη της καὶ ἡ πτωχιὰ ἀγρότισσα νὰ πουλήσῃ γιὰ πινάκιο φακῆς τὰ χωράφια της καὶ τὸ σπίτι της, γιὰ νὰ πληρώνωνται αὐτὲς οἱ πανάκριβες ἐξετάσεις.

 15. Μήπως καὶ αὐτὸν τὸν ἀνεγκέφαλο, ποὺ διέπραξε τὸ στυγερότατο ἔγκλημα ἐναντίον τοῦ ἀριστεροῦ ὀργανοπαίκτη, τὸν ἔβαλαν ἀρχικῶς στὸ Κ.Κ.Ε. καὶ μετὰ στὴν ΧΡΥΣΗ ΑΥΓΗ καὶ τοῦ ὑποσχέθηκαν ὅτι θὰ προσπαθήσουν νὰ τὸν βγάλουν ὡς διανοητικῶς ἀνάπηρο, γιὰ νὰ ἔχουν τὴν προβοκάτσια καὶ νὰ περάσουν τὸν ἀντιρατσιστικὸ νόμο ἀκωλύτως ; ; ;

 16. Μήπως καὶ τοὺς 500 γνωστοὺς ἄγνωστους τοὺς ὑποθάλπουν οἱ διάφορες ὑπηρεσίες, γιὰ νὰ τοὺς χρησιμοποιοῦν κατὰ βούλησι ἀναλόγως τῶν περιστάσεων ; 

Μᾶς εἶναι τελείως ἀδιανόητον νὰ μὴ δύνανται νὰ ἀντιμετωπίζουν 35 ὁλόκληρα χρόνια αὐτοὺς τοὺς γνωστοὺς ἄγνωστους, γιὰ νὰ τοὺς χρησιμοποιοῦν ἑκάστοτε στὴν ἀναστάτωσι τῆς κοινωνίας καὶ νὰ τοὺς ἐπιβάλλει ἡ ἑκάστοτε κυβερνώσα κλίκα.

 17. Δεκάδες χιλιάδες νουνεχεῖς Ἕλληνες πιστεύουν ἀπολύτως ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ «παρατράγουδα» εἶναι καθαρὲς σκηνοθεσίες τῶν πανούργων ἰθυνόντων, γιὰ νὰ ἀποπροσανατολίζουν τὸν λαὸ καὶ νὰ ἐπιβάλλουν τὰ καταχθόνια σατανικὰ σχέδια τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων, τὶς ὁποῖες ὑπηρετοῦν.

 18. Ἀνάγκη λοιπὸν νὰ ἀφυπνισθοῦν ὅλοι καὶ νὰ ἀντιδράσουμε ἐγκαίρως καὶ εὐκαίρως προτοῦ αὔριο θὰ εἶναι πάρα πολὺ ἀργά, δηλαδὴ «ζήτω ποὺ καήκαμε» ! ! !

 19. Παρακαλοῦνται τὰ Μ.Μ.Ε., ἠλεκτρονικὰ καὶ ἔντυπα, νὰ συμβάλλουν στὴν σωτηρία τοῦ τόπου καὶ νὰ ἐπανέλθουμε στὶς ρίζες μας, γιὰ νὰ δυνηθοῦμε, μὲ τὴν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, νὰ σωθοῦμε ἀπὸ τὴν ἀφόρητη αὐτὴ κατάστασι, ποὺ μᾶς ὁδήγησαν οἱ ἰθύνοντες.

 20. Ὅλοι οἱ κοινωνικοὶ θεσμοὶ ἔχουν ἀνάγκη νὰ ὑπηρετοῦνται ἀπὸ ἱκανούς, ἐλευθερόφρονες καὶ ἀνεξάρτητους ἀνθρώπους καὶ φιλανθρώπους ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ, στην ΕΛΛΑΔΑ, ποὺ πρέπει νὰ βρῇ τοὺς θεσμούς, ποὺ ἀποβάλλουν τὴν διαίρεσι καὶ τὴν διχόνοια καὶ ἀνυψώνουν τὸν ἄνθρωπο σύμφωνα μὲ τὴν θελησι ΤΟΥ  ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ ΜΑΣ …

 22.ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ ΠΟΤΕ ΠΩΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΑΝ ΤΟ ΑΓΡΟΙΚΟΝ ΛΑΤΙΟ. ΙΔΟΥ Η ΝΕΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ.ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΣΩΤΗΡΙΟ ΕΤΟΣ, ΕΛΛΗΝΕΣ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΟΙ ΦΙΛΕΛΛΗΝΕΣ, ΘΑ ΕΧΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΕΔΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΙΪΚΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ. ΑΣ ΜΕΛΕΤΗΣΟΥΜΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΦΩΤΙΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΡΧΟΝΤΑ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ ΑΣ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΟΥΜΕ ΠΑΛΙ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΜΕ ΤΗΝ ΔΙΔΑΧΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

 ΟΣΤΙΣ ΘΕΛΕΙΝ ΟΠΙΣΩ ΜΟΥ ΕΛΘΕΙΝ…ΚΥΡΙΕ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΕ ΥΙΕ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΕΛΕΗΣΟΝ ΜΑΣ...

1. Βιογραφικά του Χρυσοστόμου

Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ιεράρχης με ασυνήθιστες πνευματικές ικανότητες, με ακατάβλητο ψυχικό σθένος και με πλούσια και εμφανή τα χαρίσματα της θείας Πρόνοιας ήταν επόμενο να διακριθεί ως εξέχουσα προσωπικότητα στη χορεία των μεγάλων πατέρων, που κοσμούν το στερέωμα της Εκκλησίας.

Είναι, αναμφισβήτητα, ο ενδοξότερος και ο πολυγραφότατος από τους εκκλησιαστικούς συγγραφείς των βυζαντινών –ιδίως των πρώτων– χρόνων και ο κατ' εξοχήν πνευματικός ηγέτης της χριστιανικής κοινωνίας. Και όπως χαρακτηριστικά έχει παρατηρηθεί η μελέτη των εκκλησιαστικών πραγμάτων παρουσιάζει τον Χρυσόστομο ως τον κορυφαίον μεταξύ των θεωρητικών Πατέρων της Εκκλησίας, επικεφαλής των οποίων είναι ο Γρηγόριος ο Θεολόγος, αλλά εν πολλοίς και αυτού του Μ. Βασιλείου, ο οποίος υπερέχει όλων δια την κοινωνικήν του δράση.

Αλλ' επειδή ο Χρυσόστομος ασχολήθηκε ως επί το πλείστον με τα προβλήματα του ανθρώπου και όχι τόσο με τα θεωρητικά προβλήματα της εποχής του, τα οποία βεβαίως και εγνώριζε καλά, και επειδή ο σκοπός της εκκλησιαστικής ζωής του ήταν η εξύψωση της ηθικής ζωής και η ανάδειξη των πνευματικών δυνάμεων των χριστιανών με το προσωπικόν του παράδειγμα και με τον λόγον του, γι' αυτό εμφανίζεται στην ιστορία της Εκκλησίας με το χαρακτηριστικόν γνώρισμα του αγωνιστή της έμπρακτης χριστιανικής ηθικής ζωής και του μάρτυρος της χριστιανικής αγάπης.

Ο Χρυσόστομος αισθάνεται έντονη την προστασία της θείας Πρόνοιας, η οποία με καταφανή τρόπο καθοδηγούσε τα διαβήματά του στην πορεία της εκκλησιαστικής ζωής και δράσεώς του. Και ο ίδιος ομολογούσε την εύνοια αυτή της θείας Πρόνοιας και την έβλεπε ολοκάθαρα να προσδιορίζει την προσωπική ζωή του από τα παιδικά του χρόνια, όπως συμβαίνει με όλες εκείνες τις μεγάλες προσωπικότητες, που η θεία Πρόνοια προορίζει να γίνουν όργανά της. Αυτή η θεία Πρόνοια του επεφύλαξε ευνοϊκές συνθήκες και όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις να λάβει την καλύτερη για την εποχή του μόρφωση.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας παρέχουν οι πηγές, ο Χρυσόστομος, γόνος αριστοκρατικής και διαπρεπούς οικογενείας, λόγω γεννήσεως και μορφώσεως ανήκε στο πνευματικό ελληνικό περιβάλλον. Γεννήθηκε στην Αντιόχεια μεταξύ των ετών 344-354 ίσως το 350-351 –κατά την τελευταία άποψη του αείμνηστου καθηγητού της Πατρολογίας Παν. Χρήστου- από γονείς ευσεβείς, και ανατράφηκε μέσα σε χριστιανικό περιβάλλον που του παρείχε η θαλπωρή της οικογενείας του και ιδιαίτερα της μητέρας του Ανθούσας, από την οποία έλαβε το λεπτό πνεύμα και τον ευαίσθητο χαρακτήρα. Αναφερόμενος αργότερα για την οικογένειά του ο Χρυσόστομος έλεγε «ο εμός πατήρ και ο πάππος και ο επίπαππος σφόδρα ευσεβείς και σπουδαίοι ετύγχανον όντες».

Κατά ταύτα όλη η οικογένειά του απέπνεε το πνευματικό άρωμα της ευσεβείας και μέσα σ' αυτό ανατράφηκε πνευματικά από τα παιδικά του χρόνια με φρόνηση και σοβαρότητα, γεγονός που προμήνυε πόσο μεγάλη και σημαντική προσωπικότητα θα ανεδεικνύετο. Βέβαια την ανατροφή του ανέλαβε αποκλειστικά η ευσεβεστάτη και σεμνή μητέρα του Ανθούσα και η θεία του, από πατέρα, Σαβιανή, αφού ο πατέρας του Σεκούνδος, ανώτερος αξιωματικός του στρατού απέθανε ολίγον μετά την γέννησή του και για την μόρφωσή του δεν φείσθηκε θυσιών, κόπων και χρημάτων.

Η μητέρα του με την εξασφάλιση των μέσων για την παροχή κάθε δυνατής μορφώσεως του υιού της αποδείχθηκε όχι μόνο μεγάλη τροφός αλλά και καταπληκτική παιδαγωγός. Αυτή, χήρα, μόλις είκοσι χρονών, αφοσιώθηκε αποκλειστικά και ολόψυχα στην ανατροφή του Ιωάννη και στη φροντίδα να εξασφαλίσει κάθε εκπαίδευση για να γίνει μια συγκροτημένη και τέλεια προσωπικότητα. Αυτή με την άγια ζωή της αλλά και με τις συνετές συμβουλές της έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην παροχή πολύπλευρης παιδείας. Αυτή κατέβαλε στην ψυχή του νεαρού Ιωάννη τα πρώτα σπέρματα της ευαγγελικής αληθείας και τον έστρεψε από μικρό προς την τέλεια και απόλυτη χριστιανική ζωή. Θα ήταν δυνατόν να είχε λεχθεί και για τη μητέρα του Ανθούσα ό,τι είχε ειπεί ο Γρηγόριος Θεολόγος για την μητέρα του Μ. Βασιλείου, την Εμμέλεια «τ ούτο εν γυναιξί ώφθη η Ανθούσα όπερ παρ' ανδράσιν ο Ιωάννης». Με ανάλογο θαυμασμό είχε εκφρασθεί και ο εθνικός ρήτορας Λιβάνιος με αφορμή τη μητέρα του Χρυσοστόμου για τις χριστιανές γυναίκες γενικότερα· «Βαβαί, οίαι παρά Χριστιανοίς γυναίκες εισίν».

Όμως η θεία Πρόνοια του επεφύλαξε, εκτός από την αρίστη ανατροφή από τη μητέρα του Ανθούσα, και εξαιρετική μόρφωση από διαπρεπέστερους διδασκάλους και ρήτορες της εποχής του. Εφοίτησε στην ονομαστική ρητορική σχολή των περίφημων εθνικών ρητόρων του Ανδραγαθίου και του Λιβανίου από τους οποίους διδάχθηκε τους θησαυρούς των γνώσεων της κλασικής αρχαιότητος. Ο Λιβάνιος μάλιστα όταν ερωτήθηκε ποιον θα άφηνε διάδοχόν του στη Σχολή, απάντησε ότι προόριζε τον Ιωάννη εάν δεν τον είχαν συλήσει οι Χριστιανοί. Βέβαια τον Ιωάννη δε τον εσύλησαν οι Χριστιανοί, γιατί ο ίδιος από μόνος του και εκούσια έγινε χριστιανός ή όπως είχε ειπεί για κάθε ανθρώπινη ψυχή ο Τερτυλλιανός, ο Ιωάννης ήταν ψυχή χριστιανική από τη φύση της «anima naturaliter christiana».

Στη συνέχεια ο Ιωάννης παρακολούθησε τους διακεκριμένους διδασκάλους της Θεολογικής Σχολής της Αντιοχείας –του περίφημου «Ασκητηρίου»–, τον Καρτέριον και τον ευσεβή και ασκητικόν Διόδωρον, τον οποίον, θαυμάζοντας έλεγε «τον άπαντα χρόνον διετέλεσε αποστολικόν επιδεικνύμενος βίον, μηδέν ίδιον έχων, αλλά παρ᾿ ετέρων τρεφόμενος, αυτός τη προσευχή και τη διδασκαλία του λαού προσκαρτερών».

Εκτός όμως των διδασκάλων του, μεγάλη επίδραση στη διάπλαση της θρησκευτικής διαθέσεως και του χαρακτήρος του άσκησε και ο γηραιός επίσκοπος Αντιοχείας, Άγιος Μελέτιος, για τον οποίο ο Χρυσόστομος έλεγε ότι η θέα και μόνο της όψεώς του εγοήτευε τους πάντας και τους προσείλκυε στην αρετή. Είναι γεγονός ότι ο Άγιος Μελέτιος «ηράσθη της ευφυΐας και του κάλλους της καρδίας του Ιωάννου», τον προσείλκυσε στην Εκκλησία και τον εβάπτισε (σε ηλικία περίπου 21 ετών, το έτος 372).

Η φοίτηση του Χρυσοστόμου κοντά σε τόσο διαπρεπείς διδασκάλους είχε ως αποτέλεσμα να λάβει ευρεία και λαμπρά μόρφωση και από ενωρίς να δείξει τις εξαιρετικές ικανότητες και επιδόσεις του. Χωρίς να είναι διανοούμενος ή φιλόσοφος ανεδείχθη σε έναν κλασικό ρήτορα ή ομιλητή με την έννοια περισσότερον του διδασκάλου της ηθικής αγωγής. Αυτό, άλλωστε, φαίνεται ολοκάθαρα από τη γλώσσα και το ύφος του. Στη ρητορική δεξιοτεχνία του ύφους του άνετα μπορεί να συγκριθεί με τον κορυφαίο ρήτορα της αρχαιότητος, τον Δημοσθένη, και τους Ξενοφώντα και Πλάτωνα. Και παρ᾿ ότι παρέμεινε Έλληνας στην παιδεία, δεν συγκινήθηκε από την ελληνική φιλοσοφία και ποτέ δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να ασχοληθεί ιδιαίτερα με αυτήν. Πάντως η επίδραση των κλασικών σπουδών στη λογοτεχνική υφή και την επιχειρηματολογία του σε όλα τα έργα του –ιδίως τα πρώτα– είναι έντονη.

Ο Χρυσόστομος μετά την αποφοίτηση από τις κοσμικές σπουδές στις ανώτερες σχολές, για ένα ελάχιστο χρόνο –ίσως ολίγους μόνον μήνες– άσκησε το επάγγελμα του δικηγόρου ή ρητοροδιδασκάλου, κάτι που είχε συμβεί και με άλλους μεγάλους πατέρες (Μ. Βασίλειο, Γρηγόριο κ.λπ.). Αλλά το δικηγορικό έργο, ως επάγγελμα, περιελάμβανε (και περιλαμβάνει) εκτός άλλων την εξυπηρέτηση των επιδιώξεων και των συμφερόντων του πελάτου, που δεν είναι πάντοτε σύμφωνα με τις προσωπικές πεποιθήσεις και ηθικές αρχές του ασκούντος αυτό. Γι᾿ αυτό και ο Χρυσόστομος, τονίζοντας τις αρνητικές περιπτώσεις και πλευρές, χαρακτηρίζει το επάγγελμα «μεστόν πονηρίας και δολιότητος» και εγκαίρως διαπιστώνει ότι το δικηγορικόν επάγγελμα δεν τον ικανοποιεί και ότι αυτός δεν είχε γεννηθεί να γίνει δικηγόρος.

Και, όπως ήδη αναφέρθηκε, ενώ είχε όλα τα μέσα και τις προϋποθέσεις να αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη και ευρύτερη μόρφωση, να έχει δόξες και τιμές στον κόσμο, αυτός έδειξε πλήρη αποστροφή προς τα εγκόσμια. Είναι ανόητο, έλεγε, να κυνηγά κανείς σκιές, όπως είναι ο πλούτος, η δύναμη, οι ηδονές· «το γαρ σκιάς διώκειν μαινομένου εστίν».

Αρεσκόμενος στο μονήρη και ασκητικό βίο μετά το βάπτισμά του αφοσιώνεται αποκλειστικά στα θεία και γίνεται νέος άνθρωπος, όπως λέγει ο βιογράφος του Παλλάδιος. Από τότε δεν εξεστόμισε ποτέ κακόν λόγον ή κατάρα ή αστειότητα και ποτέ δεν ορκίσθηκε και δεν ψεύσθηκε. Στη μόνωση βρήκε αυτό που ζητούσε· η μόνωση προσφέρει στιγμές περισυλλογής, αυτοεξέτασης, προσευχής, που υψώνουν τον άνθρωπο στις σφαίρες του υπερφυσικού.

Σύνθημα της ζωής του ήταν το θαυμάσιον λόγιον· «έ χου των πνευματικών, υπερόρα των βιοτικών».

Ανάλογη είναι και η διατύπωση του Μ. Βασιλείου στην Ομιλία του «Εις το Πρόσεχε σεαυτώ»· «υ περόρα σαρκός, παρέρχεται γαρ· επιμελού ψυχής, πράγματος αθανάτου». Αλλά ο Χρυσόστομος το θέμα της ματαιότητος και παροδικότητος της παρούσης ζωής ανέπτυξε με περισσή χάρη και δύναμη στις θαυμάσιές του ομιλίες «Προς Ευτρόπιον», όπου χαρακτηριστικά τονίζει ότι πρέπει «και στους τοίχους και στα ενδύματα και στην αγορά και στις οικίες και στους δρόμους και στις θύρες και στις εισόδους και προ πάντων στη συνείδηση και καρδιά συνεχώς πρέπει να γράφωμεν και συνέχεια να μελετούμε πάντοτε το ρητό “ματαιότης ματαιοτήτων τα πάντα ματαιότης”».

Τον Χρυσόστομο ενδιαφέρει κυρίως το έργο της πνευματικής ζωής και αναπτύξεως των ανθρώπων, η κυρίως μόρφωση των ψυχών, και επειδή έχει τη γνώμη ότι η θεωρία και η πράξη όχι μόνο δεν πρέπει να απέχουν μεταξύ τους αλλά να συμπίπτουν, γι᾿ αυτό αισθάνθηκε την ανάγκη –όπως όλοι οι μεγάλοι Πατέρες– της απομακρύνσεως εκ του κόσμου, της μονώσεως και της ασκήσεως, προκειμένου να επιτευχθεί η πλήρης πνευματική ολοκλήρωση και η πνευματική ελευθερία με την κυριαρχία του πνεύματος επί του σώματος.

Συνέπεια αυτών των απόψεών του ήταν η απόφασή του να αποσυρθεί από τα εγκόσμια. Τούτο έγινε μετά τον θάνατο της προσφιλούς μητέρας του το 374. Και τούτο γιατί η μητέρα του μόλις αντελήφθη ότι ο Ιωάννης εσχεδίαζε να φύγει στην έρημο, τον πήρε από το χέρι και τον πήγε στην κλίνη όπου τον εγέννησε και με δάκρυα στα μάτια, αλλά με την ίδια στοργή και τρυφερότητα που γνώριζε, του υπενθύμισε όλα εκείνα –και ήταν πάρα πολλά– που στερήθηκε με τη χηρεία της για χάρη του. «Τον παρακάλεσε να μην τη ρίξει τώρα με τη δική του φυγή σε δεύτερη χηρεία, εγκαταλείποντάς την, αλλά να περιμένει λίγο, γιατί το τέλος της δεν είναι μακριά». «Άλλωστε, του είπε, στους νέους υπάρχει πάντα ο χρόνος και η ελπίδα να φθάσουν εκεί που θέλουν.

Όταν με παραδώσεις στη γη και με θάψεις κοντά στον πατέρα σου, του είπε, τότε “κάνε μακρινές αποδημίες και ταξίδευσε σε οποιαδήποτε θάλασσα θέλεις, χωρίς κανένας να σε εμποδίσει”. Όσο καιρό όμως αναπνέω ακόμη, κάνε υπομονή και μείνε μαζί μου... Πρόσεξε, του είπε, γιατί εγώ φρόντισα να μη σου λείψει τίποτε, να είσαι απερίσπαστος από βιοτικές ανάγκες και αμέριμνος από όλα τα αναγκαία για να μπορέσεις (εσύ) να συνεχίσεις το ιερό έργο σου. Και να ξέρεις, του πρόσθεσε, κανείς δεν σε αγαπά πιο πολύ από μένα τη μητέρα που σε γέννησε... Αν όχι τίποτε άλλο, τουλάχιστον γι᾿ αυτό μείνε όσο ακόμη ζω κοντά μου.. .».

Ασφαλώς τα λόγια της μητέρας νίκησαν την σκέψη και θέληση του υιού της Ιωάννη και υπερίσχυσε η αγάπη του για εκείνην. Κατόπιν τούτου ο Ιωάννης ανέβαλε –δεν ματαίωσε– τον σκοπό του μένοντας κοντά της και ζώντας ως υπάκουος υιός στο σπίτι μαζί με τη μητέρα του, στην Αντιόχεια.

Τότε ανεχώρησε στα ιερά ησυχαστήρια - ασκητήρια, που δεν ήταν πολύ μακριά έξω από την Αντιόχεια και τα οποία «ώσπερ λαμπτήρες εισίν αφ᾿ υψηλού τοις πόρρωθεν επιβαίνουσι φαίνοντες, επί λιμένος καθήμενοι και προς γαλήνην την αυτών άπαντας έλκοντας, ουκ εώντες εν σκότω διάγειν τους εκεί βλέποντας». Τότε ο Χρυσόστομος και μετά από παρότρυνση φίλων του αναφερόμενος στον μοναχικόν βίον, έγραψε τις θαυμάσιες πραγματείες περί ασκητισμού, στις οποίες ετόνιζε ότι σκοπός του είναι η τελείωση του ανθρώπου στην κατά Θεόν ζωή, η οποία δεν ήταν εύκολον και δυνατόν να επιτευχθεί μέσα στη γεμάτη από πειρασμούς και φαυλότητα κοινωνία. Σχετικά λέγει· «Θα ευχόμουν η κοινωνία να ήταν καλή για να μη χρειάζεται να τρέχουν στις ερήμους όσοι ζουν μέσα σ᾿ αυτή· και ούτε οι ασκητές που ζουν στις ερημίες να έρχονται για να ζήσουν σ᾿ αυτή».

Πρόθεσή του δεν ήταν να προτρέψει τους ανθρώπους να αποσυρθούν σωματικά από τον κόσμο, εγκαταλείποντας τις πόλεις τους, αλλά να αναμορφώσει τη ζωή της κοινωνίας, των πόλεων και των χωριών, σύμφωνα με τις αρχές του Ευαγγελίου· γι᾿ αυτό, άλλωστε, και έγινε ποιμήν, διδάσκαλος και ιεροκήρυκας.

Γιατί πράγματι μέσα στην κοινωνία δεν κατόρθωσαν οι διακηρύσσοντες την κοινωνική αλλαγή με τα υλικοτεχνικά μέσα, την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνικής, να φέρουν την ευημερία των ανθρώπων και την κοινωνική δικαιοσύνη. Αντίθετα, κοινή είναι η διαπίστωση ότι κάθε ημέρα αυξάνει η αδικία, η εκμετάλλευση και η διαφθορά, ο εκφυλισμός και η πολυτέλεια με τις ποικίλες απολαύσεις, οι συνεχείς ανταγωνισμοί, τα μίση και οι πόλεμοι. Κατά συνέπεια κανείς απ᾿ αυτούς δεν θεωρεί ότι οι θλίψεις, οι στερήσεις και ο πόνος της καθημερινής ζωής έχουν ευεργετικά αποτελέσματα για την ανάπτυξη ισχυρής βουλήσεως και ακεραίου χαρακτήρα. Μόνο με κόπους πολλούς, στερήσεις και επίμονες ασκήσεις μπορεί ο πιστός να γίνει κύριος των αδυναμιών του σώματός του και όχι με την εύκολη, και γεμάτη ανέσεων και απολαύσεων ζωή, λέγει ο Χρυσόστομος.

Άλλωστε, ο Χρυσόστομος δεν θεωρούσε την άσκηση ως αυτοσκοπό και ούτε απέβλεπε με αυτήν αποκλειστικά στην ατομική τελείωση. Αντίθετα, θεωρούσε την άσκηση ως ευκαιρία κατάλληλη για την αναμόρφωση της κοινωνίας και της σωτηρίας των ανθρώπων, σε συνδυασμό με την λοιπή πνευματική ζωή.

Η ασκητική ζωή, βεβαίως, έδιδε την ευκαιρία στον Χρυσόστομο για πιο άνετη επικοινωνία με τον Θεό δια της προσευχής. Ο Χρυσόστομος ήταν άνθρωπος της προσευχής και της μονώσεως· ζούσε συνεχώς προσευχόμενος. Η προσευχή είναι ρίζα συγχρόνως και τροφή της πνευματικής ζωής και αν στερήσεις, έλεγε, τον εαυτό σου της προσευχής είναι ωσάν να βγάζεις το ψάρι από το νερό και περιμένεις να ζήσει· «ώσπερ γαρ εκείνω ζωή το ύδωρ, ούτω σοι προσευχή». Είναι αδύνατον να ζει κανείς χωρίς την προσευχή· «αμήχανον άνευ προσευχής αρετή συζήν και μετά ταύτης πορεύεσθαι τον βίον». Η πείρα και η μαρτυρία των προσευχομένων δείχνει ότι δεν υπάρχει στον κόσμο ισχυρότερο πράγμα από την προσευχή· «ουκ έστιν ουδέν ευχής δυνατώτερον, ουδ᾿ ίσον». Αυτή κάνει τους ανθρώπους «ναούς του Χριστού»· αυτή είναι το ύψιστον αγαθόν· «παντός αγαθού κεφάλαιον και σωτηρίας και ζωής αιωνίου πρόξενος». Γι᾿ αυτό και συνιστούσε στους άλλους συνεχώς να προσεύχονται· «καν εν βαλανείω ης, εύχου, καν εν οδώ καν επί κλίνης, όπου εάν ης εύχο υ». Γιατί έτσι θα αισθάνονται τους εαυτούς τους ευτυχείς και μακαρίους «επί τη του Θεού λατρεία».

Παράλληλα με τη συνεχή προσευχή η άσκηση έδιδε στον Χρυσόστομο την κατάλληλη ευκαιρία και για συνεχή μελέτη της Αγίας Γραφής, η οποία κρατεί την ψυχή σε διαρκή επικοινωνία με τον Θεό. Μάλιστα ο Χρυσόστομος θεωρούσε ως αιτία όλων των κακών στην κοινωνία και καθημερινή ζωή των ανθρώπων «το μη ειδέναι τας Γραφάς». Η μελέτη της Αγίας Γραφής ήταν το καταφύγιόν του σε όλες τις δοκιμασίες της πολυτάραχης ζωής του και σ᾿ αυτήν και μόνον εύρισκε γαλήνη και ανακούφιση.

Συνιστούσε στους πιστούς την ανάγνωση της Αγίας Γραφής ακόμη και αν πολλές φορές δεν είναι απόλυτα κατανοητό το αληθινό νόημά της. Με την συνεχή ανάγνωση των Αγίων Γραφών ο Χρυσόστομος απέκτησε τέτοια οικειότητα με το περιεχόμενό τους και τόσο βαθειά τις κατανόησε, ώστε, κατά κοινή ομολογία, να γίνει ο επιδεξιότερος και ικανότερος ερμηνευτής τους, αφού συνέγραψε τα πολυαριθμότερα, περίπου 700 Ομιλίες, και ασύγκριτα σε κάλλος και δύναμη ερμηνευτικά υπομνήματα καθώς και άλλα έργα του.

Ο Χρυσόστομος έζησε επί εξαετία και πλέον ως ασκητής και αναχωρητής στα Μοναστήρια και ασκητήρια με συνεχή προσευχή και μελέτη της Αγίας Γραφής και προ πάντων με στερήσεις και σκληραγωγία κοντά σε διασήμους για την εποχή του ασκητές.

Εκεί εσχεδίαζε τη δράση του ως αναμορφωτού των ψυχών, προετοίμαζε τον εαυτόν του για την μεγάλη του αποστολή στον κόσμο και ελάμβανε την απόφασή του για τους αγώνες της πνευματικής δράσεώς του στην κοινωνία. Και βεβαίως εγνώριζε καλά ότι κάθε πνευματική δράση στην κοινωνία θα αντιμετώπιζε οπωσδήποτε και την ανάλογη αντίδραση του κόσμου. Την δράση αυτή επεχείρησε με την ανάληψη του έργου που θέλησε να πραγματοποιήσει μέσα στην Εκκλησία και την κοινωνία με την χάρη και την ευλογία της.

Γι᾿ αυτό και όταν επέστρεψε στον κόσμο, στην Αντιόχεια, μετά την άσκησή του στην ερημία, χειροτονήθηκε διάκονος (381) από τον επίσκοπο της πόλεως Μελέτιον, τον οποίον και βοηθούσε στα ποιμαντορικά καθήκοντα. Ως απλός διάκονος ο Χρυσόστομος παρέμεινε για μία εξαετία και στο διάστημα αυτό επεδόθη στη συγγραφή αξιολόγων πραγματειών (όπως περί Παρθενίας κ.ά.) και στο διδακτικό έργο.

Το 386 χειροτονήθηκε ως πρεσβύτερος από τον διάδοχο του Μελετίου Φλαβιανό και ως πρεσβύτερος τότε, στην πρώτη ομιλία του από άμβωνος, εκφράζει το δέος του να προσεγγίσει την Αγία Τράπεζα και, όπως λέγει, του φαίνεται απίστευτον, μειρακίσκος αυτός να ομιλεί ενώπιον του εκκλησιάσματος. Όμως το εκκλησίασμα αυτό διεπίστωνε πόσον σπουδαίον και υπέροχον ρήτορα είχε έμπροσθέν του και με βαθειά ικανοποίηση έβλεπε τα μεγάλα δείγματα των εκπληκτικών ικανοτήτων του. Ίσως όμως και ο ίδιος ο Χρυσόστομος να συνειδητοποιούσε για πρώτη φορά το εξαιρετικό χάρισμα της ευγλωττίας με το οποίο η θεία Πρόνοια τον επροίκισε. Γιατί ήταν γεννημένος ρήτορας και από την αρχή κατεγοήτευε το ακροατήριό του με την ευφράδεια και τη δύναμη του λόγου του.

Έτσι από τότε και επί μία δωδεκαετία περίπου ως πρεσβύτερος στην Αντιόχεια και επί άλλα έξι ως Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως εκήρυττε συνεχώς· μερικές φορές δυο και τρεις φορές την ημέρα· «εβουλόμην, έλεγε, και εν νυκτί τούτο ποιείν και ως μυρία σχισθέντα παραγίνεσθαι υμίν και διαλέγεσθαι». Η ψυχή του ήταν κυριευμένη από το πάθος να κηρύττει τον λόγο του Θεού· προς τούτο περιήρχετο όλους τους ναούς της πόλεως.

Το κήρυγμά του διεκρίνετο για την αμεσότητα και την πειστικότητά του γι᾿ αυτό και ήταν το αποτελεσματικότερο μέσο να επιδράσει στα άτομα και στην κοινωνία. Από τα κηρύγματά του αυτά και τις εκφωνηθείσες ομιλίες του προέρχονται τα ογκώδη και πολυάριθμα ερμηνευτικά έργα του στα βιβλία της Αγίας Γραφής.

Ο Χρυσόστομος είχε την εσωτερική πεποίθηση ότι οι εκκλησιαστικοί ηγέτες είναι λειτουργοί και όργανα του Χριστού επί της γης. Ειδικότερα για την αποστολή του κληρικού θαυμάσια είναι τα όσα αναφέρει στο υπέροχο έργο του «Περί Ιερωσύνης».

Κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρεσβύτερος στην Αντιόχεια συγκλονιστικά γεγονότα συνετάραξαν την πόλη. Εξεγέρθηκαν Αντιοχείς εναντίον του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β´, εξ αιτίας της επιβολής σκληρών φόρων και προέβησαν σε βιοπραγίες εναντίον των αρχών. Μάλιστα έσπασαν τους ανδριάντας - αγάλματα του αυτοκράτορα και της οικογενείας του (του αδελφού του, της συζύγου του Φλακίλλης και των δύο τέκνων του). Η είδηση της καταστροφής τους έφθασε αμέσως στον αυτοκράτορα, ο οποίος αισθάνθηκε προσβεβλημένος και εξοργίσθηκε τόσο πολύ για την ανόσια πράξη, ώστε αποφάσισε να κατεδαφίσει τελείως την πόλη και να εξολοθρεύσει τους κατοίκους της. Έτσι άρχισαν τις συλλήψεις και φυλακίσεις. Οι Αντιοχείς πανικοβλήθηκαν και, έντρομοι και απελπισμένοι, πολλοί εγκατέλειψαν την πόλη και κατέφυγαν στα βουνά και στις ερημίες, όπου ατυχώς βρήκαν το θάνατο από την πείνα και τις κακουχίες και άλλοι κατέφυγαν στους ναούς (Η πόλη σχεδόν ερημώθηκε).

Τότε ήλθε η ώρα του Χρυσοστόμου, η ώρα της Εκκλησίας, η οποία έχει το μοναδικό προνόμιο, όταν στις δυσκολότερες στιγμές της Ιστορίας οι άλλοι –οι αρμόδιοι και υπεύθυνοι ή μη– σιωπούν ή καιροσκοπούν, αυτή, δια των εκπροσώπων της να διακηρύττει την αλήθεια και μόνο, να βρίσκεται κοντά στο λαό της, να τον παρηγορεί και να του δίνει ελπίδα.

Στην απελπιστική κατάσταση και απόγνωση των κατοίκων της Αντιοχείας εμφανίσθηκε ο Χρυσόστομος, ο οποίος εξεφώνησε τους περίφημους λόγους του «εις Ανδριάντας» καθ᾿ όλη την περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής. Με αυτούς προσπάθησε, επωφελούμενος της ψυχικής καταστάσεως των κατοίκων, –και τελικά επέτυχε– να εμψυχώσει τους εναπομείναντας πανικόβλητους Αντιοχείς και να τους δώσει ελπίδα, αρχίζοντας τους λόγους του με τη φράση· «Τι είπω και τι λαλήσω; δακρύων ο παρών καιρός, ουχί ρημάτων, θρήνων ουχί λόγων, ευχής ου δημηγορίας. Τις ημίν εβάσκανεν, αγαπητοί; τις ημίν εφθόνησεν; πόθεν η τοσαύτη γέγονε μεταβολή; Ουδέν της πόλεως της ημετέρας σεμνύτερον ην, ουδέν γέγονε ελεεινότερον νυν... ουδέν της πόλεως της ημετέρας πρότερον μακαριώτερον ην, ουδέν ατερπέστερον γέγονε νυν.

Χωρίς πολέμου φυγή, χωρίς μάχης επανάστασις... Σιγή πανταχού φρίκης γέμουσα και ερημία· οι βουνοί λάβετε κοπετόν και τα όρη θρήνον... ου γαρ εστιν ο υβρισθείς ομότιμόν τινα έχων επί της γης· βασιλεύς γαρ εστι, κορυφή και κεφαλή των επί γης ανθρώπων απάντων. Δια τούτο δη προς τον άνω καταφεύγομεν βασιλέα· εκείνον καλέσωμεν εις βοήθειαν...». Με αυτά τα λόγια και με άλλα παρόμοια συνιστούσε την μετάνοια και επιστροφή των Αντιοχέων, οι οποίοι, πράγματι, μεταμελημένοι τώρα, δέχθηκαν το κήρυγμα της μετανοίας και μεταβλήθηκαν· «ο ακόλαστος σώφρων εγένετο, ο θρασύς επιεικέστερος, ο ράθυμος σπουδαίος, οι μηδέποτε εκκλησίαν ιδόντες, αλλ᾿ εις θεάτροις προσεδρεύοντες, εις εκκλησίαν διημερεύουσι νυν».

Παράλληλα ο Χρυσόστομος επενέβη στις Αρχές και με το προσωπικό του κύρος και τους πειστικούς του λόγους επέτυχε να σταματήσουν οι διώξεις και οι φυλακίσεις των πολιτών και να μην πραγματοποιηθούν οι θανατικές καταδίκες των συλληφθέντων. Ενώ ο επίσκοπος Φλαβιανός, παρά τις αντικειμενικές δυσκολίες (που οφείλονταν στις καιρικές συνθήκες λόγω του χειμώνος, τα προβλήματα της υγείας του λόγω γήρατος και των οικείων του, η αδελφή του ήταν ετοιμοθάνατη, καθώς και των εορτών του Πάσχα, που επέβαλαν να βρίσκεται κοντά στο ποίμνιό του) μετέβη στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί με την πραότητα που τον διέκρινε και με επίμονες προσπάθειες κατόρθωσε να εξευμενίσει τον Αυτοκράτορα και το διάβημά του να επιτύχει. Και ο Χρυσόστομος έλεγε· «Ο Βασιλεύς είναι φιλάνθρωπος, ο Επίσκοπος επιβλητικός, αλλά προ πάντων ο Θεός φιλεύσπλαγχνος».

Η ευχάριστη είδηση έφθασε γρήγορα στους Αντιοχείς και στο άκουσμά της ο λαός πανηγύριζε με απερίγραπτη χαρά ώστε ο Χρυσόστομος σε σχετική ομιλία του να λέγει· «Ευλογητός ο Θεός, ο την ιεράν ταύτην εορτήν μετά χαράς και ευφροσύνης πολλής καταξιώσας ημάς επιτελέσαι σήμερον και την κεφαλήν αποδούς τω σώματι και τον ποιμένα τοις προβάτοις...». Έτσι ετελείωσε η μεγάλη εκείνη δοκιμασία των Αντιοχέων κατά την οποία ο Χρυσόστομος κατάφερε στις δύσκολες εκείνες στιγμές όχι μόνο να τους παρηγορήσει, να ζωντανέψει την πίστη τους στο Χριστό αλλά και να τους αναμορφώσει σε αληθινούς χριστιανούς.

Η δράση του έσωσε την πόλη από βέβαιη καταστροφή· και όπως έλεγε πολύ εύστοχα· «αρκεί εις άνθρωπος ζήλω πεπυρωμένος ολόκληρον διορθώσασθαι δήμον». Φαίνεται όμως ότι η μεταστροφή μερικών δεν ήταν μόνιμη αλλά προσωρινή, και κράτησε τόσο όσο διαρκούσε ο κίνδυνος για την πόλη και τους κατοίκους της, γιατί ο Χρυσόστομος στη συνέχεια εκφράζει την βαθειά του λύπη θεωρώντας ότι μάταια και άσκοπα ήταν τα κηρύγματά του. Ήθελε, αν ήταν δυνατόν, όλοι να γίνουν άγιοι, εκλεκτοί του Θεού στον κόσμο.

Για τον Χρυσόστομο η σωτηρία της ψυχής των χριστιανών ήταν το πολυτιμότερο πράγμα και έδειξε το μεγαλείο της ανδρειωμένης ψυχής του για τους κατοίκους της Αντιοχείας και σε άλλες δύσκολες ανθρώπινες στιγμές. Τέτοιες ήταν συχνά εχθρικές επιδρομές, προβλήματα πείνας (να σημειωθεί ότι η Εκκλησία της Αντιοχείας τότε έτρεφε περισσότερους από 3.000 αναξιοπαθούντες, χήρες, ορφανά, ασθενείς, φυλακισμένους, ηλικιωμένους, ξένους κ.λπ.), αλλά και σεισμών που προκάλεσαν με τις πολλές καταστροφές μεγάλη δυστυχία και απόγνωση στους κατοίκους. Και στις περιπτώσεις αυτές ο Χρυσόστομος βρέθηκε –όπως άρμοζε σε Ιεράρχη, πνευματικό ποιμένα– και πάλι κοντά στο λαό· του παραστάθηκε και του πρόσφερε παρηγορία και ελπίδα. Σε κάποια σχετική ομιλία του λέγει· «είδατε Θεού δύναμη, είδατε Θεού φιλανθρωπία; Με τη δύναμή του έσεισε την οικουμένη και με την φιλανθρωπία του πάλι την εστερέωσε... Μα ενώ ο σεισμός πέρασε, ο φόβος μένει. Και ενώ εκείνος ο σάλος έφυγε, η ευλάβεια ας μη φύγει. Κάναμε λιτανείες τρεις ημέρες. Μα ας μη σταματήσουμε τη σπουδή για προσευχή. Γι᾿ αυτό έγινε ο σεισμός. Για τη ραθυμία μας. Εραθυμήσατε και ήλθε ο σεισμός...».

Ο ιερός πατήρ αντιμετώπισε με την ίδια επιτυχία και τους εχθρούς της πίστεως, τους Ιουδαίους και τους αιρετικούς, διαφωτίζοντας το ποίμνιο για το οποίο έτρεφε απεριόριστη και έμπρακτη αγάπη.

Η φήμη του φλογερού αυτού πρεσβυτέρου, του Ιωάννου, είχε γίνει γνωστή όχι μόνο στην περιοχή της Αντιόχειας αλλά και σ᾿ όλα τα μέρη της Ανατολής και Δύσεως, παντού, σ᾿ όλη την επικράτεια της αυτοκρατορίας. Έτσι έφθασε και στην πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη και όταν απέθανε ο Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Νεκτάριος, ο λαός, αναγνωρίζοντας τις πασίγνωστες ικανότητες και το αδαμάντινον ήθος του, απέβλεψε προς αυτόν «τον επιστήμονα της ιερωσύνης», όπως λέγει ο βιογράφος του. Αλλ᾿ επειδή εγνώριζαν ότι ο Χρυσόστομος δεν θα εδέχετο να ανέλθει στον κενό πατριαρχικό θρόνο και θα απεποιείτο το αξίωμα αυτό, χρησιμοποιήθηκε ένα τέχνασμα με το οποίο πείσθηκε ο Χρυσόστομος να οδηγηθεί έξω της πόλεως, απ᾿ όπου απήχθηκε, χωρίς ούτε ο ίδιος ούτε ο λαός να γνωρίζει πού θα οδηγείτο.

2. Άνοδος του Χρυσοστόμου στον πατριαρχικόν θρόνον της Κωνσταντινουπόλεως

Συγκεκριμένα, ο Έπαρχος (Διοικητής) της πόλεως Αστέριος παραπλανών τον Χρυσόστομο, τον παρακάλεσε να επισκεφθούν τους τάφους των μαρτύρων έξω από την πόλη και εκεί τον περίμεναν στρατιώτες, οι οποίοι παρά τη θέλησή του τον επιβίβασαν στην άμαξα και τον φυγάδευσαν οδηγώντας τον στην πρωτεύουσα παρά την αντίδρασή του (398). Χειροτονείται από τον Αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας Θεόφιλο –που βρισκόταν τις ημέρες εκείνες στην πρωτεύουσα– και αναγορεύεται Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως «ψηφίσματι κοινώ κλήρου τε και λαού».

Ο Χρυσόστομος παρ´ ότι δεν ήταν ακόμη ψυχικά προετοιμασμένος για ένα τέτοιο υπούργημα, όμως θεώρησε ότι η απροσδόκητη αυτή εξέλιξη των γεγονότων ήταν κατά θεία βούληση γι´ αυτό και αφοσιώθηκε στα νέα του ποιμαντικά καθήκοντα με αποστολικό ζήλο και υποτάχθηκε υπακούοντας στην απαίτηση των αρχόντων και στη φωνή του λαού, που τη θεώρησε θέλημα του Θεού.

Η θέση του ως Πατριάρχη διαφέρει βασικά από εκείνην του πρεσβυτέρου· τώρα αισθάνεται ότι έχει εξουσία αλλά και αποστολή να αγωνισθεί με όλες τις δυνάμεις του και τα μέσα που του δίδει το αξίωμά του τόσο για την κάθαρση των εκκλησιαστικών πραγμάτων όσο και για την αναμόρφωση της κοινωνίας.

Η προσωπική του ζωή όμως δεν άλλαξε· ζούσε ζωή απλή και λιτή με συνεχή προσευχή και μελέτη των Αγίων Γραφών· ζούσε και στη νέα του θέση και πάλι μόνος. Και επειδή ακολουθούσε αυστηρή δίαιτα και απέφευγε τις κοινωνικές σχέσεις, δεν δεχόταν επισκέψεις και ούτε προσκλήσεις σε γεύματα, δόθηκε η εντύπωση ότι ήταν ακοινώνητο άτομο. Η εξωτερική εμφάνισή του δεν ήταν επιβλητική· ήταν βραχύσωμος, λεπτός και αδύνατος, ρυτιδωμένος, σκυθρωπός και μελαγχολικός.

Στην πλούσια και άνετη ζωή του προκατόχου του επέβαλε αυστηρές οικονομίες στις δαπάνες για να εξοικονομηθούν χρήματα προκειμένου να διατεθούν για Νοσοκομεία και άλλους κοινωφελείς σκοπούς. Έτσι άρχισε να πωλεί πολυτελή έπιπλα και άλλα αντικείμενα, που δεν εχρειάζοντο για τον ίδιο.

Η αντιμετώπιση των κοινωνικών προβλημάτων έδειξε τα ιδιαίτερα χαρίσματα του Χρυσοστόμου και φανέρωσε την αγωνιστικότητα και δύναμη της ψυχής του. Δεν δίστασε να έλθει αντιμέτωπος με τα πελώρια και δυσεπίλυτα κοινωνικά προβλήματα. Από τη μια η μεγάλη φτώχεια, η δυστυχία και η εξαθλίωση των πολλών και από την άλλη η πολυτέλεια, η χλιδή και η σπατάλη των ολίγων βάθυναν ανάμεσα στους ανθρώπους την αδικία και μεγάλωναν την κοινωνική ανισότητα.

Ο Χρυσόστομος θεώρησε χρέος του αλλά και ιερό καθήκον να αγωνισθεί κατ´ αρχήν για την εξυγίανση των εκκλησιαστικών πραγμάτων που βρίσκονταν σε μεγάλη κατάπτωση και διαφθορά.

Έτσι με βαθειά πίστη και μεγάλη συναίσθηση της πνευματικής ευθύνης της θέσεώς του, με σύνεση και αγάπη προς τον κλήρο και την αποστολή του στην κοινωνία, αποφάσισε να λάβει μέτρα εναντίον: α) των «βαλαντιοσκόπων», εναντίον δηλαδή των κληρικών εκείνων που πλούτιζαν από την ιερωσύνη, β) εναντίον των «κολάκων και παρασίτων», εκείνων δηλαδή που έκαναν αναξιοπρεπή ζωή, ζώντας κοσμική ζωή, γ) εναντίον των «κοιλιοδούλων», που ζούσαν αργή ζωή και δ) εναντίον εκείνων που ζούσαν με «συνεισάκτους». Ακόμη έλαβε μέτρα για την ηθική κάθαρση των ταγμάτων των χηρών και των διακονισσών.

Ζητούσε την καθαρότητα του βίου και ήταν αμείλικτος για τους αναξίους ιερείς, διακόνους και μοναχούς· και τους αδιορθώτους απέβαλε παντελώς από τις τάξεις του κλήρου.

Δεν δίστασε, στη γενικότερη πολιτική της ηθικής καθάρσεως, να απολύσει 13 επισκόπους ως σιμωνιακούς και αναξίους και στη θέση τους να τοποθετήσει ικανούς και ευσεβείς. «Εάν ο κλήρος, το άλας της γης, παρουσίαζε έκλυτο βίο, πως θα ζητούσε από το ποίμνιο να ζει άγιον και κατά Χριστόν βίον», έλεγε.

Με τα μέτρα που έλαβε εξύψωσε το κύρος του κλήρου και αποκατέστησε το γόητρο της Εκκλησίας μέσα στην κοινωνία.

Όπως ο ίδιος έλεγε, δεν αποστρεφόταν τους ελεγχομένους, αλλά μισούσε τις κακές πράξεις· «ταύτα λέγομεν ουχ ίνα πλήξωμεν, αλλ´ ίνα διορθωσώμεθα, ου τους ανθρώπους μισούντες, αλλά την πονηρίαν αποστρεφόμενοι».

Ο έλεγχος στους παρεκτρεπομένους γινόταν χωρίς οργή και αλαζονεία, αλλά με αγάπη και ενδιαφέρον για την πνευματική κάθαρση. Στις ενέργειές του διαπνεόταν από βαθειά συναίσθηση της πνευματικής ευθύνης απέναντι του ποιμνίου.

Γι´ αυτό και δεν δίστασε να επιδείξει την ίδια αυστηρότητα και για το φαύλο και διεφθαρμένο βίο των αρχόντων, των πλουσίων και των ισχυρών, χωρίς να δέχεται κανέναν συμβιβασμό, η να υπηρετεί κάποια πολιτικότητα και σκοπιμότητα. Με παρρησία και θάρρος αλλά και λεπτότητα αντιμετώπισε και τους πολιτικούς άνδρες της ανωτάτης κρατικής βαθμίδος, της εξουσίας γενικότερα, ακόμη και το ίδιο το παλάτι.

Το καθήκον του ως ποιμενάρχου τον ωθούσε στην επιτέλεση του έργου της αναμορφώσεως της κοινωνίας, ελέγχοντας, άλλοτε με αυστηρότητα και άλλοτε με αγάπη. Έτσι δεν άργησε να συγκρουσθεί και με την ίδια την αυτοκράτειρα Ευδοξία για τις αδικίες που διέπραττε, τη φιλοχρηματία και τις σπατάλες που έκανε. Στηλίτευσε τη μεγάλη πολυτέλεια, τις ασυλλόγιστες δαπάνες και τις διασκεδάσεις της Αυλής, αλλά και του ευρύτερου χώρου της ανωτέρας κοινωνίας, όπου έβλεπε την επιδειξιομανία «την κονίασιν των παρειών και τα ημιαγμένα χείλη (βαμμένα), τας μυραλοιφάς (αρώματα), το χρυσοφορείν και μαργαριτοφορείν, την περίεργον αμφίεσιν και υπόδεσιν...» και όλες εκείνες τις ποικίλες επινοήσεις της ανθρωπίνης ματαιοδοξίας.

Την ίδια παρρησία και τόλμη έδειξε και για τον πανίσχυρο αυλικό, και πρωθυπουργό Ευτρόπιο, στον οποίο έκανε αυστηρές παρατηρήσεις για τη φαυλότητα και την απληστία του, να πωλεί δημόσιες θέσεις, να δημεύει περιουσίες και επιπλέον να θέλει την κατάργηση του δικαιώματος του ασύλου των Ιερών Ναών. Και όμως, όταν εξέπεσε του αξιώματός του και ζήτησε ταπεινωμένος άσυλο στην Εκκλησία, ο Χρυσόστομος τον προστάτευσε με σθένος και τότε εξεφώνησε τους περίφημους λόγους του «Εις Ευτρόπιον».

Ο λαός επεδοκίμαζε τις ενέργειες αυτές του Χρυσοστόμου, του Ποιμενάρχου του, τον οποίον κυριολεκτικά ελάτρευε. Γιατί έβλεπε ότι τα μέτρα που είχε λάβει είχαν ως αποτέλεσμα να αρχίσει σιγά σιγά να επιβάλλεται μια πειθαρχία σε πολλούς κοινωνικούς τομείς και να περιορίζονται οι κοινωνικές αδικίες που διαπράττονταν προηγουμένως.

Όμως, όπως είναι γνωστόν, όπου υπάρχει δράση, υπάρχει και αντίδραση. Έτσι το ασυμβίβαστο του χαρακτήρος του Χρυσοστόμου και το ανυποχώρητο ενώπιον των οργανωμένων συμφερόντων, αλλά και το γεγονός ότι δεν θέλησε και δεν επεδίωξε την φιλία ή την εύνοια κανενός κοσμικού άρχοντα, όλα αυτά, είχαν ως αποτέλεσμα –όπως αναμενόταν άλλωστε– να προκληθεί εντονότατη και ισχυρή αντίδραση των θιγομένων από τους λόγους και τα έργα του Χρυσοστόμου. Στην πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας ο Χρυσόστομος δεν ηδυνήθη να χρησιμοποιήσει και να αξιοποιήσει όλες τις ικανότητές του και τα μοναδικά προσόντα του, γιατί δεν έδειχνε ελαστικότητα και προσαρμοστικότητα προς τους πολιτικούς άρχοντες. Και όπως λέγει ο Παλλάδιος «προκαταλαμβάνει φθόνος τας διανοίας των μισθωτών ποιμένων» και μια πρωτοφανής και κακοήθης πολεμική εξυφαίνεται εναντίον του Χρυσοστόμου, με πρωταγωνιστή τον «λιθομανή και χρυσολάτρη» Θεόφιλο Αλεξανδρείας.

Οι αντίπαλοί του, των οποίων έλεγχε τη φαυλότητα και καυτηρίαζε τις κακίες, όπως ήταν η φιλάργυρη, ματαιόδοξη και δεισιδαίμων αυτοκράτειρα Ευδοξία με τις κυρίες της αυλής, τη Μάρσα, Καστρικία και Ευγραφία, ο Ευτρόπιος, ο σπουδαιότερος και πανίσχυρος πολιτικός άρχων και πολλοί άλλοι άρχοντες και πλούσιοι που συνασπίσθηκαν και δημιούργησαν μία ισχυρότατη αντίδραση.

Σ´ αυτούς πρέπει να προστεθούν και οι διωχθέντες κληρικοί και επίσκοποι, των οποίων ο διεφθαρμένος βίος προκάλεσε τον έλεγχόν του και για τους οποίους έλεγε ότι «ουδένα δέδοικα ως των επισκόπων, πλην ολίγων».

Όλοι αυτοί μαζί συνεργάσθηκαν και συνωμότησαν για να εξοντώσουν τον Χρυσόστομον. Η αρχική εκτίμηση προς αυτόν και η κοινή αποδοχή μετεβλήθηκαν σε φοβερό μίσος εναντίον του και έτσι άρχισε «η περί τον θεσπέσιον Ιωάννην τραγωδία», όπως εύστοχα χαρακτηρίζει τις δοκιμασίες του Χρυσοστόμου, ο Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης.

Οι δυσαρεστημένοι επίσκοποι (Ακάκιος Βεροίας, Αντίοχος Πτολεμαΐδος, Σεβηριανός Γαβάλων και άλλοι) και μη, προσπάθησαν να υπονομεύσουν την ακεραιότητα του ήθους και τη φήμη του Χρυσοστόμου, διαδίδοντας σε βάρος του διάφορες φανταστικές επινοήσεις, όπως ότι ζούσε μόνος για να τρώει πολύ! Ότι δεν φιλοξενούσε και δεν συνέτρωγε με άλλους για να έχει της δικής του επιλογής πρόσωπα μαζί του και το χειρότερο ότι δήθεν δεχόταν κατ´ ιδίαν γυναίκες! Μη αναγνωρίζοντες ότι αυτός ζούσε ασκητική και εγκρατή ζωή από τα πρώτα χρόνια της ζωής του και ότι είχε νεκρώσει κάθε σαρκική επιθυμία. Ακόμη ότι δεν έκανε το σημείο του σταυρού και δεν προσευχόταν, αυτός που όλη η ζωή του ήταν μια συνεχής προσευχή.

Τέτοιες αστείες και παιδαριώδεις συκοφαντίες εξύφανε η παρασυναγωγή επισκόπων με επικεφαλής τον Θεόφιλο Αλεξανδρείας και στην Ψευδοσύνοδο παρά την Δρυν και το 403 κατεδίκασαν ερήμην τον Χρυσόστομο.

Ο Θεόφιλος ήταν δυσαρεστημένος με τον Χρυσόστομο γιατί στη θέση του ήθελε να εκλέξει τον ευνοούμενό του Ισίδωρο και ακόμη γιατί ο Χρυσόστομος δέχθηκε τους Μακρούς Αδελφούς, μοναχούς, τους οποίους αυτός κατεδίωξε για προσωπικούς λόγους.

Και ενώ ευρίσκετο τότε στην Κωνσταντινούπολη ως υπόδικος με την σημειωθείσα εν τω μεταξύ μεταβολή των διαθέσεων απέναντι του Χρυσοστόμου και γενικότερα των εκκλησιαστικών πραγμάτων, χρησιμοποιήθηκε από την Αυλή εναντίον του Χρυσοστόμου. Έτσι συγκροτήθηκε η περίφημη Ψευδοσύνοδος, η αποκλειθείσα αργότερα Ληστρική Σύνοδος παρά την Δρυν (403), η οποία με βάση τις προαναφερθείσες γελοίες και ψευδείς καταγγελίες σχημάτισε το κατηγορητήριο σε βάρος του Χρυσοστόμου. Ο Χρυσόστομος, προαισθανόμενος τα όσα επρόκειτο να συμβούν και βλέποντας να πλησιάζει το τέλος του αγώνος του, δεν έχανε το θάρρος του και μάλιστα συνιστούσε και στους φίλους του να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και την πίστη τους στον Χριστό και στην Εκκλησία.

3. Καταδίκη και εξορία του Χρυσοστόμου

Η Ψευδοσύνοδος, στην οποία τα άγρια ανθρώπινα πάθη και το αβυσσαλέο μίσος εναντίον ενός συνεπισκόπου τους καθ´ όλα αθώου, εθριάμβευσαν, – συχνά ο Θεός επιτρέπει να συκοφαντείται και να αδικείται ο δίκαιος– κατεδίκασε ερήμην τον Χρυσόστομον, τον καθήρεσε και αποφάσισε την εξορία του. Την απόφαση της Ψευδοσυνόδου αυτής επικύρωσε ο αυτοκράτορας.

Για να αποφευχθούν αιματοχυσίες και άλλες συνέπειες των οπαδών του Χρυσοστόμου οδηγήθηκε κρυφά και με στρατιωτική συνοδεία στη Βιθυνία (Πραίνετον). Ο λαός όμως, το πιστόν ποίμνιό του, πληροφορήθηκε τα διαδραματισθέντα και με διαδηλώσεις γύρω από τα ανάκτορα ζητούσε επιμόνως την ανάκληση του Χρυσοστόμου. Επηκολούθησαν συγκρούσεις με τραυματισμούς και φόνους. Τότε, κατά σύμπτωση, συνέβη ένας μεγάλος σεισμός στην Κωνσταντινούπολη, ο οποίος, εκτός των άλλων καταστροφών γενικότερα, προκάλεσε και στο υπνοδωμάτιο της αυτοκράτειρας κάποιες καταστροφές. Το γεγονός αυτό η δεισιδαίμων αυτοκράτειρα απέδωσε σε θεία οργή, συνδέοντάς το με την εξορία του Χρυσοστόμου, και συναισθανομένη ενδομύχως την ενοχή της για την σύμπραξή της, στην εξορία του Αγίου ανδρός, έντρομη ζήτησε επιμόνως από το σύζυγό της αυτοκράτορα Αρκάδιο την ανάκληση του Χρυσοστόμου, την οποία και έκανε δεκτή αμέσως ο σύζυγός της.

Ο Χρυσόστομος όμως ζητούσε να υπάρξει σχετική απόφαση Συνόδου για να επανέλθει, αλλά τέτοια Σύνοδος δεν προλάβαινε τότε να συγκληθεί γιατί οι επίσκοποι μόλις είχαν αναχωρήσει για τις επαρχίες τους μετά την Ψευδοσύνοδο παρά την Δρυν. Και έτσι ο Χρυσόστομος αναγκάσθηκε να συμμορφωθεί με την αυτοκρατορική απόφαση, χωρίς απόφαση Συνόδου και να επανέλθει στο θρόνο του.

Η επάνοδος του Χρυσοστόμου ήταν θριαμβευτική και ο λαός του επεφύλαξε λαμπρά υποδοχή· τότε εξεφώνησε εκ του προχείρου ομιλία –αριστούργημα ρητορικής τέχνης και κάλλους– για να τους ευχαριστήσει και στην οποία επαινεί και εγκωμιάζει το ποίμνιό του για τη στάση που τήρησε στην περιπέτεια της εξορίας του και την αφοσίωση που έδειξε στο πρόσωπό του. Σχετικά λέγει· «Τι ποιήσω, ίνα υμίν αξίως αποδώσω της αγάπης την αμοιβήν; Αγαπώ ετοίμως το αίμα μου εκχέειν υπέρ της υμετέρας σωτηρίας». Έτσι το δίκαιον ανεγνωρίσθη και επεκράτησε, αλλά δυστυχώς μόνον για λίγο. Η επιστροφή και η αποκατάσταση του Χρυσοστόμου στο θρόνο του ήταν μία εύθραυστη ανακωχή. Οι εχθροί του δεν ησύχασαν και τώρα οργανώθηκαν καλύτερα για να έχει επιτυχία η προσπάθειά τους.

Αφορμή δόθηκε από μία ομιλία πάλιν του Χρυσοστόμου στην οποία παρεπονέθη στην Αυτοκράτειρα για τους θορύβους που προκαλούσαν οι εορταστικές εκδηλώσεις, (οι αγώνες και οι χοροί) που γίνονταν για να τιμήσουν την αυτοκράτειρα Ευδοξία, της οποίας ο αργυρός Ανδριάντας στήθηκε κοντά στον Ιερόν Ναόν της Αγίας Σοφίας, απέναντι από το μέγαρο της Συγκλήτου, στην κεντρική αγορά και οι οποίες παρεμπόδισαν την κανονική τέλεση της λατρείας και τις ακολουθίες. Στο λόγο του ο Χρυσόστομος έλεγξε αυστηρά εκείνους που συμμετείχαν στις εορταστικές εκδηλώσεις και φαίνεται ότι υπήρξε μάλλον σκληρός στις εκφράσεις του και με βαρείς υπαινιγμούς σε βάρος της Ευδοξίας. Ο ιστορικός Σωκράτης γράφων σχετικά αναφέρει την αρχή μιας ομιλίας του που αποδίδεται, όχι χωρίς αντιρρήσεις, στον Χρυστόστομο· «πάλιν Ηρωδιάς μαίνεται, πάλιν ταράσσεται, πάλιν ορχείται, πάλιν την κεφαλήν Ιωάννου ζητεί λαβείν επί πίνακι».

Η Ευδοξία και η Αυλή γενικότερα ενοχλήθηκε και οργισμένη με τα λόγια του Χρυσοστόμου ζήτησε από τον σύζυγό της Αρκάδιο να λάβει μέτρα εναντίον του. Πράγματι ο αδύναμος Αρκάδιος συνεκάλεσε νέα τοπική Σύνοδο το 404, η οποία κατεδίκασε και πάλιν τον Χρυσόστομο με την κατηγορία «ως αναλαβόντα τον θρόνον αυτού ουχί δι´ αποφάσεως μείζονος Συνόδου, αλλά δια διαταγής βασιλικής» μόνον και τον εξόρισε στην Κουκουσό της Αρμενίας. Βεβαίως, ο Χρυσόστομος κατέβαλε προσπάθειες και προέβη σε ενέργειες να αποδείξει το δίκαιό του και ότι η καταδίκη και η εξορία ήταν αποτέλεσμα προσωπικής εμπαθείας των αντιπάλων του επισκόπων, του Θεοφίλου και των ανθρώπων της Αυλής και όχι συνέπεια κανονικών παραβάσεων. Όμως οι ενέργειές του αυτές δεν έφεραν αποτέλεσμα και στις 10 Ιουνίου του 404 οδηγήθηκε στην εξορία.

Ο Χρυσόστομος οδηγείται βιαίως στον τόπο της εξορίας του στις 10 Ιουνίου 404. Η πορεία του μέχρι εκεί ήταν όχι μόνο περιπετειώδης αλλά κυριολεκτικά μαρτυρική, γεμάτη από κακουχίες και δεινοπαθήματα. Οδοιπορεί με συνοδεία σκληροτράχηλων στρατιωτών, άρρωστος με πυρετό και εξουθενωμένος σε δρόμους κακοτράχαλους, τόπους δύσβατους και ορεινούς, άλλοτε με βαρυχειμωνιά και άλλοτε με αφόρητο καύσωνα επάνω στην άγρια φύση της ορεινής Αρμενίας. Ωστόσο και πάλιν έδειξε υπομονή και καρτερικότητα στις κακουχίες του και παράλληλα είχε το κουράγιο να δείχνει ότι δεν τον επηρέαζαν τα δυσάρεστα προσωπικά γεγονότα· από τον τόπο της εξορίας του έγραψε πάμπολλες επιστολές από τις οποίες σώζονται περίπου 242. Σ᾿ αυτές γράφει προς τους φίλους του τις περιπέτειες του ταξιδίου της εξορίας του και βρίσκει την ευκαιρία να προβάλλει την ηθική αξία των παθημάτων, προτρέποντας όλους στην κατά Χριστόν ζωήν. Όσοι επικοινωνούσαν μαζί του και του έδειχναν τη συμπάθειά τους αποτελούσαν την μόνη παρηγορία και παραμυθία του· σχετικά έλεγε· «Εύδηλον ότι τούτο πολλήν φέρει την παραμυθίαν, το κοινωνούς έχειν της αθυμίας την οικουμένην άπασαν».

Αλλά η επικοινωνία που αναπτύχθηκε με τους φίλους του και η αλληλογραφία μαζί τους ενόχλησε τους εχθρούς του οι οποίοι και αντέδρασαν σκληρά με το να ενεργήσουν και να επιτύχουν την απομάκρυνση και εξορία του σε ακόμη πιο απομεμακρυσμένη περιοχή, στην ερειπωμένη Πιτυούντα, στους πρόποδες του Καυκάσου, κοντά στα παράλια του Πόντου.

Έτσι αρχίζει μία νέα, χειρότερη από την προηγούμενη και ακόμη δυσκολότερη, πορεία του Χρυσοστόμου, μέσα από τραχειές και επικίνδυνες διαβάσεις. Μετά από τρεις μήνες πορεία, εξουθενωμένος πια, φθάνει στα Κόμανα του Πόντου, αλλά οι σωματικές δυνάμεις του, λόγω της εξαντλήσεώς του από τον πυρετό, τον εγκαταλείπουν πλέον τελείως. Υποβασταζόμενος, οδηγείται στον Ιερό Ναό της πολίχνης, τον ’γιο Βασιλίσκο, όπου, φορώντας ολόλευκη ιερατική στολή, που του έδωσε ο ιερέας του ναού, και κάνοντας το σημείο του σταυρού, εκοινώνησε των Αχράντων Μυστηρίων για τελευταία φορά, λέγοντας τη συνηθισμένη φράση του: «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν» και αμέσως έγειρε το σώμα του στα χέρια του ιερέως και άφησε την τελευταία του πνοή, στις 14 Σεπτεμβρίου του 407.

Πέθανε εξόριστος και καθηρημένος, στα 60 περίπου χρόνια του από τα οποία τα 6-7 έζησε ως ασκητής, τα 6 ως διάκονος, τα 12 ως Πρεσβύτερος, τα 9 και 7 μήνες ως Αρχιεπίσκοπος και τα 3 και 3 μήνες σε εξορία.

Η έκπτωση του Χρυσοστόμου από τον Πατριαρχικό θρόνο προκάλεσε σχίσμα μέσα στην Εκκλησία των οπαδών του «Ιωαννιτών» αποκαλουμένων, οι οποίοι δεν ανεγνώριζαν τον διάδοχόν του –παρά τις επίμονες συστάσεις του να υπακούσουν στους νέους εκκλησιαστικούς άρχοντες και να διαφυλάξουν την ενότητα της Εκκλησίας– καθώς και μεταξύ της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως και των Εκκλησιών της Ρώμης, της Αντιοχείας και της Αλεξανδρείας. Το σχίσμα αυτό μεταξύ των Εκκλησιών αποκαταστάθηκε αφού οι Εκκλησίες δέχθηκαν να εγγράψουν στα δίπτυχά τους το όνομα του Ιωάννη της Αντιοχείας το 413, της Κωνσταντινουπόλεως επί Αττικοῦ το 417 και της Αλεξανδρείας το 419. Χαρακτηριστική της εμπαθείας εναντίον του Χρυστοστόμου είναι η φράση του Κυρίλλου «εάν περιλάβετε τον Ιωάννην μεταξύ των επισκόπων διατί δεν περιλαμβάνετε και τον Ιούδα μεταξύ των Αποστόλων»;

Το σχίσμα των «Ιωαννιτών» αποκαταστάθηκε με την ανακομιδήν των λειψάνων του Χρυστοστόμου στην Κωνσταντινούπολη επί Πρόκλου το 438.

Η μεταφορά των λειψάνων (εορτάζεται στις 27 Ιανουαρίου) από τα Κόμανα συνοδεύθηκε με μία επιστολή –διαταγή– του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β´, υιού του Αρκαδίου και της Ευδοξίας, η οποία έγραφε· «Τω Οικουμενικώ Πατριάρχη Διδασκάλω και Πνευματικώ Πατρί Ιωάννη τω Χρυσοστόμω Θεοδόσιος Βασιλεύς. Νεκρόν ομοίως τοις άλλοις το σώμα το σον είναι νομίσαντες, Πάτερ τίμιε, μετακομίσαι αυτό απλώς προς ημάς και αγαγείν ηβουλήθημεν· δια τούτο και του ποθουμένου δικαίως διημάρτομεν· αλλά συ γε, Πάτερ τιμιώτατε, σύγγνωθι ημίν μετακαλουμένους, ο την μετάνοιαν πάσιν διδάξας· και παισί φιλοπάτορσιν επίδος ημίν σαυτόν και τους ποθούντας σε δια της σης παρουσίας εύφρανον».

Παλλαϊκή υπήρξε η υποδοχή των λειψάνων του· σύσσωμος λαός, κλήρος και μοναχοί με επικεφαλής τον αυτοκράτορα, τους αυλικούς, τη σύγκλητο και όλους τους επισήμους άρχοντες, υποδέχθηκαν και προσκύνησαν με σεβασμό τα λείψανά του, τα οποία συνόδευσαν μέχρι τον ιερό Ναό των Αγίων Αποστόλων. Ήταν πρωτοφανείς οι εκδηλώσεις τιμής, αγάπης και βαθυτάτου σεβασμού από τις μυριάδες του λαού για τον αδικημένο ιεράρχη, στον οποίο είχε ετοιμασθεί μεγαλοπρεπής τάφος, αντάξιος του μεγαλείου του.

Το φέρετρό του ασπάσθηκε ο ίδιος ο Αυτοκράτορας Θεοδόσιος Β´, ο οποίος μάλιστα έβγαλε την πορφύρα του το εκάλυψε και, βαθύτατα συγκινημένος και γονατιστός, του ζήτησε συγνώμη για την αδικία που διέπραξαν σε βάρος του οι γονείς του Αρκάδιος και Ευδοξία· και τον παρεκάλεσε να τους συγχωρήσει και να λησμονήσει την αδικία που του έκαναν.

Η μνήμη του εορτάζεται την 13η Νοεμβρίου και την 30η Ιανουαρίου μαζί με τους δύο άλλους μεγάλους Ιεράρχες, Βασίλειον τον Μέγαν και Γρηγόριον τον Θεολόγον.

Και όπως ορθά έχει παρατηρηθεί, οι εορτές των Αγίων αποσκοπούν να γνωρίσουν οι πιστοί τους εορταζομένους Αγίους, τον βίον και τα κατορθώματά τους και να τους μιμηθούν στη δική τους ζωή.

Κατά τον Ιωάννη Χρυσόστομο «εορτή εστίν αγαθών έργων επίδειξις, ψυχής ευλάβεια, πολιτείας ακρίβεια». Τέτοια ήταν η επίγεια ζωή Ιωάννου του Χρυσοστόμου και παρόμοια οφείλει να είναι του κάθε πιστού.

4. Χαρακτηρισμός της προσωπικότητος και του έργου του Χρυσοστόμου

Ο Χρυσόστομος παρέχει πράγματι το λαμπρότερο παράδειγμα ηγέτη και Ιεράρχη, ο οποίος ως «ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων». Τήρησε πιστά και απαρέγκλιτα τη διδασκαλία του ποιμαντικού έργου και ποτέ δεν διεχώρισε το διδακτικό-θεωρητικό από το πρακτικό έργο του. Προς τούτο χρησιμοποίησε τον άμβωνα και αναδείχθηκε φάρος τηλαυγής. Η πνευματική αναγεννητική προσπάθειά του επεκτάθηκε προς όλα τα κοινωνικά στρώματα και δεν άφησε κανένα σημείο και καμία πτυχή της κοινωνικής ζωής με την οποία να μην καταπιάστηκε και την οποία να μην αντιμετώπισε.

Στην προσπάθειά του αυτή για την αναμόρφωση της κοινωνίας άρχισε από τα παιδιά, συνιστώντας στους γονείς πώς θα ανατρέφουν τα τέκνα τους. Χαρακτηριστικά αναφέρει· «βοσκημάτων οι παίδες ατιμότεροι και όνων και ίππων μάλλον επιμελούμεθα ή παίδων».

Ο Νικόδημος ο Αγιορείτης, σε έναν εγκωμιαστικό λόγο του στον Ιωάννην τον Χρυσόστομο, διερωτάται πώς να ονομάσωμεν τον Ιωάννη. Να τον ονομάσωμεν Ιεράρχην και διδάσκαλον της Εκκλησίας; Και βέβαια, απαντά, αφού η θέση του είναι υπεράνω όλων των Ιεραρχών και διδασκάλων της Εκκλησίας. Προς τούτο επικαλείται την οπτασίαν την οποίαν είδε ο Αδελφειός, επίσκοπος Αραβισσού, σύμφωνα με τις διηγήσεις του Γεωργίου Αλεξανδρείας και του Ανωνύμου. Κατ᾿ αυτές ο Αδελφειός θέλοντας να μάθει ποια δόξα αξιώθηκε να λάβει ο θείος Χρυσόστομος στους ουρανούς από το Θεό, περιήλθε σε κατάσταση εκστάσεως στον παράδεισο και αφού είδε σε ένα ολόλαμπρο και ωραιότατο τόπο όλους τους πατέρες και διδασκάλους της Εκκλησίας, έφυγε περίλυπος, γιατί δεν είδε εκεί που περίμενε να ιδεί τον Χρυσόστομο. Τότε τον ερώτησε ο οδηγός του για ποια αιτία είναι λυπημένος και όταν εκείνος έμαθε το λόγο αποκρίθηκε· «Ιωάννην τον της μετανοίας λέγεις; άνθρωπος, εν σώματι ων, εκείνον ιδείν ου δύναται! Εκεί γαρ παρίσταται όπου ο θρόνος ο δεσποτικός». Αλλά και ο γιος Μάρκος ο Ασκητής, λέγει ο Ανώνυμος, είδε την ίδια οπτασία και άκουσε τα ίδια λόγια για τον Χρυσόστομο.

Ο Άγιος Νικόδημος ομολογεί και αποδέχεται τελικά ότι ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι πολυώνυμος, δεδομένου ότι ο κάθε χαρακτηρισμός του ανταποκρίνεται απόλυτα και επιτυχημένα στις αρετές που τον κοσμούσαν. Έτσι δέχεται ότι μπορούμε να ονομάσωμεν τον Χρυσόστομον·

α) Άγγελον, αφού έζησε αληθινά μια ζωή ισάγγελον και ασκητικήν, με χαμευνία, συνεχείς ασκήσεις, προσευχές και αγρυπνίες και αφού όλη του η πολιτεία υπήρξε ομολουμένως αγγελική.

β) Απόστολον, αφού με την αποστολική διδασκαλία του έφερε ως ισαπόστολος τη χριστιανική πίστη σε ειδωλολατρικούς λαούς τους οποίους κυριολεκτικά εσαγήνευσε. Το ιεραποστολικό έργο του εκχριστιανισμού έφθασε επί των ημερών του στα πέρατα της Οικουμένης· διαδόθηκε στην Κιλικία, Φοινίκη, Αραβία, Περσία, Αιθιοπία, Βιθυνία, Πόντο, Ίβηρες, Σκύθες, Γότθους κ.λπ. ’λλωστε είχε συνεργασία και συναναστροφή με τους αποστόλους Πέτρο, Ιωάννη, Ανδρέα, Στάχυν κ.ά.

γ) Προφήτην, αφού πολλές φορές προφήτευσε και για διάφορα πράγματα.

δ) Μάρτυρα, αφού μαρτύρια υπέστη κατά την πορεία της εξορίας του τόσον από τους συνοδούς στρατιώτες, όσον και από την φθονερή επίθεση επισκόπων, όπως του Καισαρείας Φαρέτριου και άλλων. Παρά ταύτα για όλα αυτά τα μαρτύρια ο ιερός πατήρ έλεγε· «Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν· ου γαρ παύσομαι τούτο επιλέγων αεί επί πάσιν μοι τοις συμβαίνουσιν».

ε) Θαυματουργόν, αφού στο λείψανό του δόθηκε πλούσιο το χάρισμα των θαυμάτων, ώστε όλοι να τον ονομάζουν, κατά τον Ανώνυμον, «Ιωάννην τον Θαυματουργόν».

στ) Ελεήμονα, αφού για την χαρακτηριστική ευσπλαγχνία του και το πλούσιο έλεός του στους πτωχούς και ενδεείς ονομάσθηκε κατά τον Ανώνυμον, «Ιωάννης ο της ελεημοσύνης».

ζ) Κήρυκα της μετανοίας, αφού ο λόγος του είχε τη δύναμη να προσελκύσει κάθε αμαρτωλό που τον άκουσε σε μετάνοια γι᾿ αυτό και ονομάσθηκε ο «Ιωάννης ο της μετανοίας».

η) Ρήτορα, αφού η ρητορική δεινότητά του υπήρξε ανυπέρβλητη από όλους τους γνωστούς εκκλησιαστικούς και μη, ρήτορες της ιστορίας με τη γνωστή, χαρακτηριστική παρατήρηση του Λιβανίου γι᾿ αυτόν· «ει μη χριστιανοί εσύλησαν αυτόν», θα τον άφηνε διάδοχόν του.

θ) Τέλος, εξηγητήν των Γραφών, αφού η ερμηνευτική ικανότητά του υπερέβαινε και αυτού του Γρηγορίου του Θεολόγου στην ερμηνεία των Γραφών. Χαρακτηριστική είναι η μαρτυρία ότι όταν ο Χρυσόστομος, ενθουσιώδης θαυμαστής του Παύλου, ερμήνευε τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, ο ίδιος ο Απόστολος Παύλος του έλεγε (ψιθύριζε στα αυτιά του) την ερμηνεία των νοημάτων τους. Γι᾿ αυτό και χαρακτηρίζεται ως το «στόμα του Χριστού και το στόμα του Παύλου».

Ο Χρυσόστομος λόγω της πολυσχιδούς δράσεώς του και του πολυμερούς έργου του έλαβε πληθώρα χαρακτηρισμών τόσον από τους συγχρόνους του όσον και από τους μεταγενεστέρους του.

Ως πνευματικός ηγέτης ο Χρυσόστομος υπήρξε, κατά κοινήν ομολογίαν, μοναδικός και ανεπανάληπτος· υπήρξε ο μέγιστος φωστήρ και ο μεγαλοφωνότατος διδάσκαλος της οικουμένης.

Έτσι, κατά την ΣΤ´ Οικουμενικήν σύνοδον είναι «ο της Εκκλησίας διδάσκαλος».

Κατά τον Ιννοκέντιον, πάπα Ρώμης, σύγχρονον του Χρυσοστόμου, είναι «ο μέγας της οικουμένης διδάσκαλος». 

Κατά τον (ιστορικόν) Θεοδώρητον Κύρου είναι «το της Εκκλησίας στόμα και ο της ευσεβείας ανθρώπων οφθαλμός»· επίσης είναι «ο νέος Ιωάννης Βαπτιστής». 

Κατά τον ιερόν Φώτιον είναι «ο τρισμακάριστος άνθρωπος». 

Κατά τον Γεώργιον Αλεξανδρείας είναι «ο της οικουμένης απάσης διδάσκαλος και φωστήρ». 

Κατά τον Συμεών Μεταφραστήν είναι «ο αληθής του Θεού άνθρωπος και γνήσιος της μετανοίας κήρυξ». 

Κατά τον Λέοντα τον σοφόν είναι «ο της θείας ευσπλαγχνίας μιμητής και εγγυητής». 

Κατά τον Θεοδόσιο τον μικρόν είναι «ο οικουμενικός διδάσκαλος». 

Κατά τον Ισίδωρο Πηλουσιώτη είναι «ο των του Θεού απορρήτων σοφός και υποφήτης Ιωάννης, ο της εν Βυζαντίω Εκκλησίας και πάσης οφθαλμός». 

Τέλος κατά τον Νικόδημον τον Αγιορείτην είναι «ο διδάσκαλος των διδασκάλων».

Ο Ιωάννης Χρυσόστομος ήταν, πανθομολογουμένως, ο μεγαλύτερος συγγραφέας και τα έργα του διακρίνονται για το πολύ σπουδαίον περιεχόμενό τους, την ανώτερη ποιότητά τους, το υψηλό ύφος και τη θαυμάσια έκφρασή τους. Επίσης διακρινόταν για την απλότητα, τη σαφήνεια και τη ρητορική δύναμη. Από τους σπουδαιότερους ρήτορες της ιστορίας είχε κατανοήσει τις ανάγκες της ψυχής των ανθρώπων και απευθυνόταν σ᾿ αυτές γι᾿ αυτό και τα κηρύγματά του είχαν τόση επικαιρότητα και επίδραση στο ποίμνιό του. Ο Χρυσόστομος υπήρξε πολυγραφότατος συγγραφέας και σε ποιότητα περιεχομένου και σε ποσότητα και σ᾿ αυτά είναι ασύγκριτος. Τα έργα του, που διατηρούνται σε περισσότερα από 2.000 περίπου χειρόγραφα, διακρίνονται σε Πραγματείες, Ομιλίες, Λόγους και Επιστολές.

Από τους σημαντικότερους πατέρες της Εκκλησίας ο Χρυσόστομος ανήκει στους μεγαλύτερους άνδρες της ανθρωπότητος. Με ανεπτυγμένη τη συνείδηση του χρέους του, ασυμβίβαστος και ανυποχώρητος για θέματα αρχών και καθήκοντος έμεινε στην ιστορία της ανθρωπότητος ως ο αλύγιστος αγωνιστής, ως ο Ιεράρχης του καθήκοντος και ο μάρτυρας της αληθείας.

Βασικές πηγές πληροφοριών για τη ζωή και τη δράση του Ιωάννου Χρυσοστόμου είναι τα ίδια τα συγγράμματά του· μάλιστα ιδιαίτερον ενδιαφέρον για τις πολύτιμες πληροφορίες ειδικά για την περίοδο της εξορίας του, έχουν οι επιστολές του που εγράφησαν κατά την τελευταία περίοδο της ζωής του.

Άλλες πηγές πληροφοριών είναι τα έργα συγχρόνων ή ολίγον μεταγενεστέρων ιστορικών, οι Βιογραφίες και οι Πανηγυρικοί λόγοι. Σπουδαιότερη απ᾿ αυτές είναι ο «Διάλογος περί βίου και πολιτείας του μακαρίου Ιωάννου, επισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου» (περίπου 407-408) του Παλλαδίου, φίλου και επισκόπου Ελενοπόλεως. 

Μεγάλη αξία έχουν επίσης οι πληροφορίες που αναφέρουν οι ιστορικοί του Ε´ αιώνα, Σωκράτης (Εκκλησιαστική Ιστορία, 6, 2-23), Σωζομενός (Εκκλησιαστική Ιστορία, 8, 2-28), Θεοδώρητος Κύρου (Εκκλησιαστική Ιστορία, 5, 27-36), οι οποίοι έτρεφαν ιδιαίτερο θαυμασμό στο πρόσωπο και στο έργο του Χρυσοστόμου καθώς και ο ιερός Φώτιος (Μυριόβιβλος 273).

Ενδιαφέροντα είναι ακόμη το «Εγκώμιον Ιωάννου» (Ρ G 47, Χ L ΙΙΙ- L Ι), το οποίο συνετάγη και αποδίδεται εις τον Αρχιεπίσκοπον Αντιοχείας Μαρτύριον (471) και το σύντομον «Εγκώμιον» του Πρόκλου Κωνσταντινουπόλεως (Ρ G 65, 829-833), ο οποίος εφρόντισε την μετακομιδή του λειψάνου του Χρυσοστόμου στην Κωνσταντινούπολη, όπως και ο φερόμενος «βίος και πολιτεία και θαύματα του Ιωάννου του Χρυσοστόμου» με το όνομα του πατριάρχη Αλεξανδρείας Γεωργίου [Η. Savilii , Chrysostomi Opera Omnia 8 (1612) 157-265], και ο «Βίος και πολιτεία του εν Αγίοις πατρός ημών Ιωάννου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, του Χρυσοστόμου» του Συμεών του Μεταφραστού (Ρ G 114, 1046-1209), και διάφορα άλλα.

Πάντως οι μεταγενέστερες βιογραφίες και τα Αγιολογικά Εγκώμια του Ιωάννου Χρυσοστόμου είναι οπωσδήποτε πηγές δευτερεύουσας σημασίας.

*Ο Χρίστος Θ. Κρικώνης, είναι καθηγητής της Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας-Πατρολογίας και Ερμηνείας Πατερικών Κειμένων της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

ΠΗΓΗ: http://sophia-siglitiki.blogspot.gr/2013/11/o-endoxoteros-kai-polygrafotatos-agios-iwannis-o-xrysostomos.html

Τιμωρία και ανταμοιβή! Είναι στα χέρια του Θεού και τα δύο αυτά. Αλλά, όπως ο επίγειος βίος δεν είναι παρά μια σκιά της αληθινής ζωής στους ουρανούς, αντιστοίχως η τιμωρία και η ανταμοιβή είναι μια σκιά μονάχα της αληθινής τιμωρίας και ανταμοιβής στην αιωνιότητα.

Οι κύριοι διώκτες του αγίου του Θεού, Ιωάννου του Χρυσοστόμου, ήταν ο πατριάρχης Θεόφιλος Αλεξανδρείας και η αυτοκράτειρα Ευδοξία.

Μετά τον μαρτυρικό θάνατο του Χρυσοστόμου, πικρότατη, τιμωρία ανέμενε και τους δύο. Ο μεν Θεόφιλος δαιμονίστηκε, ενώ η Ευδοξία σύντομα αρρώστησε πολύ βαριά με μια ανίατη ασθένεια – όλο το σώμα της γέμισε πληγές από τις οποίες έβγαιναν σκουλήκια. Ήταν τόσο έντονη η δυσωδία που ανέδιδε το σώμα της, ώστε ήταν ανυπόφορο για οποιονδήποτε να περάσει έστω και έξω από το σπίτι της.

Οι ιατροί χρησιμοποιούσαν τα πιο ισχυρά αρώματα και ευωδέστατο θυμίαμα για να περιορίσουν τη φρικτή δυσωδία της κακιάς βασίλισσας, αλλά δεν κατάφερναν τίποτα. Στο τέλος, η Ευδοξία πέθανε μέσα σε φρικτή αγωνία και σήψη.

Ακόμη και μετά θάνατον το χέρι του Θεού έπεσε βαρύ επάνω της. Η κάσα που περιείχε το σαπισμένο σώμα της έτρεμε μέρα και νύχτα επί τριάντα τέσσερα ολόκληρα χρόνια. Σταμάτησε, μόνον όταν ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος τέλεσε την ανακομιδή των λειψάνων του αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου στην Κωνσταντινούπολη,

Απεναντίας, δείτε τι συνέβη στον Χρυσόστομο μετά από την κοίμησή του! Ανταμοιβή! Ανταπόδοση δίκαιη, τέτοια που μονάχα ο Θεός μπορεί να δώσει. Ο Άραβας Επίσκοπος Αδέλτιος, ο οποίος δέχθηκε τον εξόριστο άγιο Χρυσόστομο στην Κουκουσό, προσευχόταν, μετά την κοίμηση του Χρυσοστόμου, στον Θεό να του αποκαλύψει που είχε πάει η ψυχή του αγίου. Η απάντηση ήλθε, ενώ βρισκόταν σε προσευχή.

Ήταν σαν να βρισκόταν έξω απ τον εαυτό του και τον καθοδηγούσε στων ουρανό ένας αστραπόμορφος νέος, ο όποιος του έδει­χνε έναν-έναν τους Ιεράρχες, ποιμένες και διδασκάλους της Εκκλησίας, καλώντας τους με τα ονόματά τους -όμως δεν έβλεπε ανάμεσά τους και τον Ιωάννη.

Υστέρα ο άγγελος του Θεού τον οδήγησε στο πέρασμα έξω απ’ τον Παράδεισο και ο Αδέλτιος επέστρεψε στην κανονική κατάσταση. Όταν ο άγγελος τον ρώτησε γιατί ήταν λυπημένος, ο Επίσκοπος απάντησε ότι λυπόταν, επειδή δεν είχε δει τον αγαπημένο του δάσκαλο Ιωάννη Χρυσόστομο, Ο άγγελος του εξήγησε: «Ουδείς άνθρωπος ενδεδυμένος ακόμη τη σάρκα μπορεί να τον δει, διότι είναι στον Θρόνο του Θεού με τα Χερουβείμ και τα Σεραφείμ».

Ύμνος στον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο

Η Εκκλησία δοξάζει τον άγιο Ιωάννη,

τον ενθεότατο Χρυσόστομο!

Του Χριστού τον γενναίο στρατιώτη,

το μέγα καύχημα, την κρηπίδα της Εκκλησίας,

το βάθος του χρυσουργού νου και της καρδίας,

τη χρυσοφθόγγο λύρα του πνεύματος!

*

Βούτηξε ο Ιωάννης στα βάθη των μυστηρίων του Θεού

και αλίευσε το μαργαριτάρι που λάμπει όπως τα άστρα.

Ο υψιπέτης νους του ανήλθε στο ύψος του ουρανού!

Ως θεοφάντωρ απεκάλυψε την θεία αλήθεια·

και όσα είδε επαληθεύτηκαν στον ρου της ιστορίας.

*

Όλα τα προσέφερε στον Υιό του Θεού!

Αποκάλυψε σ’ εμάς τη φρίκη της αμαρτίας

αλλά και το εγκαλλώπισμα των αρετών,

που κοσμούν τον άνθρωπο.

Ως τα θεία σαφών, ο άγιος Ιωάννης

μας έδειξε τα πολύτιμα μυστήρια του Θεού,

τους γλυκύτατους θησαυρούς του Παραδείσου.

*

Ως χρυσορρήμων ερμηνευτής του Ευαγγελίου

και πολέμιος στερρός των αιρέσεων,

ήταν έμπλεως πνευματικής ευφροσύνης

και ζήλου για τον Χριστό,

ως άλλος ευαγγελιστής και απόστολος.

*

Πολέμησε την αδικία εις βάρος άλλων,

αλλά με ειρήνη δέχθηκε να τον βασανίσουν αδίκως,

όπως κάθε άλλος μάρτυς Χριστού!

Λογιζόταν το μαρτύριό του σφραγίδα της ουρανίου σωτηρίας. Αυτός, ο διάκονος του Χριστού ακέραιος ανεδείχθη

και αψευδής ποιμενάρχης των πιστών.

Για τούτο η Εκκλησία αξίως μεγαλύνει

τον πανένδοξό της Χρυσόστομο.

(Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Ο Πρόλογος της Αχρίδος, τ. 11, Νοέμβριος, σ.123-126)

ΠΗΓΗ: http://anavaseis.blogspot.gr/2013/11/blog-post_3383.html#more
 

Ἡ φοροδοτική ἱκανότητα, δέν ταυτίζεται μέ τήν ἁπλῆ δυνατότητα ἀποκτήσεως φοροδοτικῆς ἱκανότητος.

Ὁ φόρος ἀκίνητης περιουσίας, πρέπει νά εἶναι φορολόγηση ὑπαρκτῆς φοροδοτικῆς ἱκανότητος τοῦ ἰδιοκτήτου ἐκ τῆς ἐκμεταλλεύσεως ἀκινήτου.

Ὁ φόρος ἀκίνητης περιουσίας, γιά νά εἶναι συνταγματικός, πρέπει νά μήν συνιστᾶ φορολόγηση τῆς ἀκίνητης περιουσίας καθ' ἑαυτῆς. Διότι τότε, θά ἦτο φόρος ἐπί τῆς ἁπλῆς δυνατότητος ἀποκτήσεως φοροδοτικῆς ἱκανότητος. Ἐνδέχεται ὅμως, νά μήν ἀποκτηθῆ καθόλου φοροδοτική ἱκανότητα ἐκ τῆς ἀκίνητης περιουσίας, α) εἴτε ὡς ἐκ τῆς φύσεως τοῦ ἀκινήτου, β) εἴτε λόγῳ ἐξωγενῶν περιστάσεων ὅπως μία γενική οἰκονομική κρίση, γ) εἴτε ἐξ ὑποκειμενικῶν παραγόντων, ὅπως εἶναι ἡ κατάσταση τῆς ὑγείας τοῦ ἰδιοκτήτου ἤ τῆς οἰκογενείας του, δ) εἴτε λόγῳ τοῦ συνδυασμοῦ αὐτῶν τῶν γεγονότων καί περιστάσεων. Συνεπῶς, δέν νοεῖται φόρος ἐπί τῆς ἀκίνητης περιουσίας καθ' ἑαυτῆς.

Φορολογητέα ὕλη, δέν δύνται νά ἀποτελέσῃ ἡ ἀκίνητη περιουσία καθ' ἑαυτή, διότι δέν κινεῖται. Καί ὅ,τι δέν κινεῖται, ἀλλά ἁπλῶς ἵσταται ἤ, ἐν προκεμένῳ κατ' ἀκρίβειαν κεῖται, δέν μαρτυρεῖ φοροδοτική ἱκανότητα ἐπ' οὐδενί λόγῳ.  

Φορολογητέα ὕλη δύναται νά ἀποτελέσῃ μόνο ὅ,τι κινεῖται στίς συναλλαγές καί ὑπό τήν προϋπόθεση ἡ κίνησή του νά ἀποτελεῖ ἀπόδειξη, ἤ ἔστω ἰσχυροτάτη ἔνδειξη, φοροδοτικῆς ἱκανότητος.

Τό κατά πόσον ἡ ἔνδειξη αὐτή εἶναι σύμφωνη πρός τά διδάγματα τῆς κοινῆς πείρας καί τό κοινῶς γνωστόν ὡς συνήθως συμβαῖνον, δέν εἶναι μόνον ζήτημα νόμου, ἀλλά εἶναι καί θέμα ἐλέγχου τῶν δικαστηρίων, προκειμένου να μήν ἀφίσταται ἡ νομοθετική πρόβλεψη, ἀλλά καί ἡ συγκεκριμένη ἐπιβολή, τοῦ φόρου, ἀπό τήν πραγματική φοροδοτική ἱκανότητα.

Στό ἄρθρο 78 τοῦ Συντάγματος γίνεται λόγος περί εἴδους περιουσίας πού δύναται νά προσδιορισθῆ ἀπό τόν νόμο ὡς "ἀντικείμενο τοῦ φόρου" (π.χ. κυριότητα ἤ ἐπικαρπία ἐπί ἀκινήτου, ἤ ὑπεραξία ἔργου τέχνης).

Ἀλλά, ἄλλο εἶναι τό ἀντικείμενο τοῦ φόρου, ὡς τεχνικός προσδιορισμός ἐκείνου τοῦ "εἴδους περιουσίας" πού δύναται νά φορολογηθῆ, καί ἄλλο εἶναι ἡ φορολογητέα ὕλη. Φορολογητέα ὕλη, προκειμένου περί Φ.Α.Π., εἶναι τό εἶδος τῆς περιουσίας, πού ὄχι μόνον τεχνικῶς δύναται νά προσδιορισθῆ ὑπό τοῦ νόμου ὡς δυνάμενο νά φορολογηθῆ, ἀλλά καί οὐσιαστικῶς, ἀπό ἀπόψεως φοροδοτικῆς ἱκανότητος, συνιστᾶ εἶδος περιουσίας πού ἀντικειμενικῶς "μαρτυρεῖ ", σχεδόν βοᾶ, τήν ὕπαρξη φοροδοτικῆς ἱκανότητος τοῦ ἰδιοκτήτου.

Παραδείγματος χάριν, τέτοια φοροδοτική ἱκανότητα, μαρτυρεῖ τραπεζικό δάνειο σέ πολιτικό, τοῦ ὁποίου ἠμελήθη ἡ εἴσπραξις καί παρεγράφη, καί ὡς ἐκ τούτου, κατ' ἀρχήν, σώζεται ὁ πλουτισμός στήν περιουσία του. Ἤ μία περιουσιακή μεταβίβαση ἀκινήτου προς Α.Ε. ἤ Ε.Π.Ε., που ὅμως ἀφορᾶ οἰκία τοῦ Διευθύνοντος Συμβούλου τήν ὁποία αὐτός καρπώνεται ἐπί ἔτη ἀντί νά τήν ἐνοικιάζει, ὁπότε καί πάλιν πρόκειται γιά πλουτισμό, ἐνδεχομένως νόμιμο, ἀλλά φορολογητέο ὡς "εἶδος περιουσίας".

Νά τό ποῦμε ἁπλᾶ, προκειμένου νά ἀναζητηθῆ τό συντομότερο μία ἄλλη, συνταγματική καί δίκαια, πηγή δημοσίων ἐσόδων: Ἀκίνητη περιουσία πού δέν παράγει πλουτισμό, εἰσόδημα, πρόσοδο, δέν εἶναι δυνατόν να φορολογεῖται καθ' ἑαυτή.

Ἀκόμη καί ὁ φόρος ἰδιοκατοικήσεως, ἀφοῦ προϋπόθεση εἶχε τήν παραδοχή ὅτι ὁ φορολογούμενος δέν δικαιοῦται δωρεάν στεγάσεως στήν κατοικία του, ἀντισυνταγματικός ἦταν, ἀλλά διέφυγε τοῦ δικαστικοῦ ἐλέγχου συνταγματικότητος, διότι στήν ἀρχή θεσπίσθηκε μόνον γιά μεγάλες κατοικίες (ἄνω τῶν 100 τ.μ.). Τότε, ὅλες σχεδόν οἱ οἰκογένειες, ἐξαιρέσει τῶν πολύ πλουσίων, στεγάζονταν σε λιγώτερα τετραγωνικά. Θεωρήθηκε λοιπόν ὁ φόρος ἰδιοκατοικήσεως συνταγματικῶς ἀνεκτός, καθ'?οσον ἄλλωστε συνιστᾶ πραγματικά μικρή ἐπιβάρυνση γιά τόν μέσο φορολογούμενο.

Τοῦτο δέν προδικάζει ὅμως, τί θά γίνῃ μέ τήν συνταγματικότητα τοῦ σχεδιαζομένου ὡς μονίμου, "φόρου ἀκίνητης περιουσίας", ἤδη μεγάλου ὕψους καί πολυτρόπως ἀδίκου, σέ συνθῆκες μάλιστα σοβαρῆς οἰκονομικῆς κρίσεως πού ἀπαξιώνει μέχρις ἐκμηδενισμοῦ τήν ἀκίνητη περιουσία καί ὁδηγεῖ στήν ἐκποίησή της "γιά ἕνα κομμάτι ψωμί".

Στήν πρόβλεψη τέτοιου φόρου ἀκίνητης περιουσίας, τίθεται καί θέμα προστασίας τῆς ἐμπιστοσύνης τῶν διοικουμένων, ὅλων ἡμῶν, πού προγραμματίσαμε τήν ἐπαγγελματική καί οἰκογενειακή ζωή μας, μέ βάση τήν δυνατότητα κτήσεως ἰδιοκτησίας ἐλευθέρας παντός φορολογικοῦ βάρους (πλήν φόρου μεταβιβάσεως και φόρου κληρονομίας).

Ἡ ἀντίληψη, ὅτι δύναται νά φορολογεῖται ἡ ἰδιοκτησία καθ' ἑαυτή, ἁπλῶς διότι αὐτή ὑπάρχει, χωρίς λόγο πού νά συνδέεται μέ πραγματική φοροδοτική ἱκανότητα ἐκ προσόδων ἤ πραγματικοῦ πλουτισμοῦ κτωμένου, ἤ εὐχερῶς δυναμένου νά κτηθῆ, ἐκ τῆς ἰδιοκτησίας, ἀποτελεῖ ἄδικο καί ἀφύσικο κατάλοιπο φεουδαρχικῶν καθεστώτων. Δέν προσιδιάζει οὔτε σέ εὐνομούμενη πολιτεία, οὔτε σέ ἐλεύθερη χώρα, οὔτε σέ ἐλεύθερους πολίτες.

Εἶναι μικρή ἡ ἀπόσταση, ἀπό τόν γενικό φόρο ἀκίνητης περιουσίας φυσικῶν προσώπων, καί δή ἐν μέσω οἰκονομικῆς κρίσεως, μέχρι ἕνα γενικό φόρο ἐπί αὐτῆς τῆς ἴδιας τῆς ὑπάρξεως τῶν φυσικῶν προσώπων.

 Μέ μεγάλη ἐπιτυχία πραγματοποιήθηκε  ἡ ἐκδήλωση μέ θέμα  “ Η ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ ΣΤΟ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ”, στό Πνευματικό Κέντρο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Φθιώτιδος στή Λάμια. Ἡ ἐκδήλωση πραγματοποιήθηκε  μετά ἀπό εὐγενική πρόσκληση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Φθιώτιδος κ. Νικολάου πρός τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κονίτσης κ. Ἀνδρέα γιά νά ἐνημερώσει τήν κοινωνία τῆς Λαμίας γιά τό ἐθνικό θέμα τῆς Βορείου Ἠπείρου.

            Στό κατάμεστο ἀμφιθέατρο τοῦ Πνευματικοῦ κέντρου, μέ τήν παρουσία τοῦ Σεβασμ. Μητροπολίτου Καρπενησίου κ. Νικολάου, βουλευτῶν τοῦ νόμου Φθιωτιδος, ἐκπροσώπων τῶν στρατιωτικῶν ἀρχῶν καί τῆς τοπικῆς αὐτοδιοίκησης, μέ τή συμμετοχή κλήρου καί λαοῦ, καί μέ τήν δυναμική παρουσία νέων Βορειοηπειρωτῶν, ὁ Μητροπολίτης Κονιτσης καί πρόεδρος τοῦ ΠΑΣΥΒΑ κ. Ἀνδρέας ἀναφέρθηκε ἐκτενῶς στήν ἱστορική πτυχή  τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ζητήματος. Ἀπό τή δημιουργία του τό 1913 μέ τήν ἀπελευθέρωση τῆς ἑνιαίας Ἠπείρου, τούς ἀγῶνες τῶν Βορειοηπειρωτῶν γιά τήν αὐτονομία τους, τό Πρωτόκολλο τῆς Κέρκυρας, τήν παραβίαση τῶν δικαιωμάτων τους, τήν  3η ἀπελευθέρωση ἀπό τόν ἑλληνικό στρατό τό 1940, ὡς καί τούς φοβερούς διωγμούς  τοῦ καθεστῶτος τοῦ Χότζα, ὁ Σεβασμιωτατος παρουσίασε  σύντομα ἀλλά περιεκτικά τούς ἀγῶνες, τήν ἀγωνία καί τήν ἀντίσταση τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ ἑλληνισμοῦ πού παρέμεινε, μόνος αὐτός ἀπό τά ἄλλα τμήματα τοῦ ἑλληνισμοῦ  στή σκλαβιά γιά 600 χρόνια. Ἀναφέρθηκε ἐπίσης στόν φωτεινό καί ἐθναρχικό ρόλο τοῦ προκατόχου του ἀειμνήστου Μητροπολίτη Κονίτσης κυροῦ ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΥ πού ξύπνησε τήν ὑπνώττουσα ἑλληνική κοινωνία καί ἀφύπνισε τίς συνειδήσεις τῶν Ἑλλήνων ὅπου γῆς γιά συμπαράσταση στούς δοκιμαζόμενους ἀδελφούς.

 Ἰδιαίτερη βαρύτητα ἔδωσε ὁ ὁμιλητής στήν σκιαγράφηση τῆς σύγχρονης κατάστασης τοῦ βορειοηπειρωτικοῦ. Ἀναφέρθηκε ἐκτενῶς στήν φυγή τῶν Βορειοηπειρωτῶν  πού ἀλλοιώνει τήν πληθυσμιακή σύνθεση, τήν πολιτική  διάσπαση πού ἐπικρατεῖ στούς κόλπους τοῦ ἑλληνισμοῦ, τήν καταπάτηση τῶν περιουσιῶν τῶν Ἑλλήνων καί τήν μή ἀπόδοση τῆς ἐκκλησιαστικῆς  περιουσίας στόν κάτοχό της, τήν λεηλάτηση τῶν πολιτιστικῶν θησαυρῶν τῆς Βορείου Ἠπείρου, ἀλλά καί στήν παραβίαση τῶν ἐκπαιδευτικῶν δικαιωμάτων τῶν ἀδελφῶν μας, πού δέν μποροῦν ἐλεύθερα νά ἐκφράζονται στή μητρική τους γλώσσα. Ἰδιαίτερη μνεία ἔγινε γιά τήν περίπτωση τῆς Χειμάρρας πού ἐξακολουθεῖ νά βιώνει τήν ἀλβανική σκληρότητα, μέ τή θυσία ἑνός παιδιοῦ της, τοῦ Ἀριστοτέλη Γκούμα πρίν 3 χρόνια, ἐπειδή μιλοῦσε τήν ἑλληνική γλώσσα.

            Τέλος ὁ Σεβασμιώτατος ἀναφέρθηκε στίς εὐθύνες τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους πού μέ τήν κατάργηση τῶν συντάξεων τοῦ ΟΓΑ στούς Βορειοηπειρῶτες δίνει τή χαριστική βολή γιά τήν ἐγκατάλειψή τους, ἐνῶ ἀναφέρθηκε καί στούς κινδύνους πού ἐγκυμονεῖ μιά ὑποτίμηση τῶν διεκδικήσεων πού θέτουν οἱ Τσάμηδες οἱ ὁποῖοι ἀντί νά ἀπολογοῦνται γιά τά ἐγκλήματά τους, ἐμφανίζονται τώρα ὡς τιμητές καί διεκδικητές.

 Ὁ Μητροπολίτης Ἀνδρέας ὑποστήριξε πώς τή δύσκολη αὐτή στιγμή, τό πρωτόκολλο τῆς Κέρκυρας ( πού ὑπεγράφη ἀπό τήν ἴδια τήν Ἀλβανία) ἀποτελεῖ τή μόνη ρεαλιστική βάση ἐπίλυσης  τῶν προβλημάτων τῶν ἀδελφῶν μας, ἐνῶ εὐχήθηκε νά ἔλθει ἡ ὥρα πού θά γίνει πράξη τό ποθούμενο γιά τό ὁποῖο μιλοῦσε ὁ Προφήτης τῆς Ἀνάστασης τοῦ Γένους, Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός.

            Κλείνοντας τήν ἐκδήλωση ὁ οἰκοδεσπότης Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Νικόλαος προσέφερε ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ ἕνα ἀγαλματίδιο τοῦ ἐθνομάρτυρα ἥρωα τῆς περιοχῆς  Ἀθανασίου Διάκου στόν πρόεδρο τοῦ ΠΑΣΥΒΑ, τόν βεβαίωσε ὅτι συντάσσεται στό πλευρό του στόν ἀγώνα γιά τά δικαιώματα τῶν ἀδελφῶν μας καί εὐχήθηκε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας νά ἀπολαύσει πραγματική ἐλευθερία στήν δράση της καί τή διαχείριση τῆς περιουσίας ποῦ τῆς ἀνήκει.

 Ὡς μέλη τῆς ΣΦΕΒΑ καί τοῦ ΠΑΣΥΒΑ θά θέλαμε νά εὐχαριστήσουμε θερμά τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Φθιώτιδος τόσο γιά τήν πρωτοβουλία του νά διοργανώσει μία ἐξαιρετικά ἐπιτυχημένη ἐκδήλωση ἐνημέρωσης τοῦ λαοῦ τῆς Λαμίας  σχετικά μέ τό ζήτημα τῆς Βορείου Ἠπείρου, ὅσο καί γιά τήν θερμή ἀγάπη καί φιλοξενία μέ τήν ὁποία περιέβαλε τόν Μητροπολίτη Κονίτσης καί τήν ἀντιπροσωπεία τῆς ΣΦΕΒΑ κατά τήν παραμονή μας στή Λαμία.

Αναφύονται σημαντικά νομικά ζητήματα ως προς το εάν είναι δυνατόν να παρέχονται στα όργανα της Ε.Ε. νέες αρμοδιότητες από διατάξεις διεθνών συνθηκών οι οποίες δεν αποτελούν δίκαιο της Ε.Ε., σχολιάζει στην «Κ» ο δικηγόρος, ειδικός σε ευρωπαϊκά θέματα, Σπύρος Παππάς.

Του Γιάννη Σεϊτανίδη

Την ώρα που επιχειρείται σε πολιτικό επίπεδο ο έλεγχος των αποφάσεων της Τρόικα –ή των πολιτικών που προτείνει– στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης εκκρεμούν προσφυγές Κυπρίων για την ακύρωση της απόφασης του Eurogroup της 25ης Μαρτίου και ιδίως κατά το μέρος που αφορά την αναδιάρθρωση του τραπεζικού τομέα, όπως εκτελείται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.
Σε άλλες υποθέσεις που εισήχθησαν στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι ενάγοντες/καταθέτες υποστηρίζουν ότι η προσβαλλόμενη απόφαση (η οποία αποτελεί κοινή απόφαση στην ουσία της ΕΚΤ και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής) πάσχει από ακυρότητα καθότι βαίνει πέραν των εξουσιών τις οποίες έχει παραχωρήσει η Συνθήκη της Ευρωπαϊκής Ένωσης στα όργανα αυτά και προσβάλλει το δικαίωμα το οποίο προστατεύεται από το άρθρο 1 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Προασπίσεως των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του άρθρου 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σύμφωνα με τους ενάγοντες σε κανένα απολύτως σημείο ούτε στη Συνθήκη (άρθρα 282-284) αλλά ούτε και στο Πρωτόκολλο (αριθ. 4) για το Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών και της ΕΚΤ, περιέχεται ή παραχωρείται εξουσία είτε για την απομείωση ή κούρεμα καταθέσεως ως στόχου, σκοπού ή μέσου αλλά ούτε και συμμετοχή σε ή δημιουργία μηχανισμού του τύπου ΕLΑ («Emergency Liquidity Assistance») αλλά ούτε και σε συμμετοχή διαδικασίας προς λήψη απόφασης με την οποία να εξαρτάται η παροχή συνδρομής ως κράτος μέλος από την επιβολή μεταξύ άλλων του κουρέματος των καταθέσεων.

Κατά το άρθρο 35 του Πρωτοκόλλου για το Καταστατικό του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών η ΕΚΤ υπέχει ευθύνη για πράξεις ή παραλείψεις έναντι άλλων πιστωτών και χρεοφειλετών ή έναντι οιουδήποτε προσώπου.

Επίσης, μία άλλη σειρά αγωγών ζητεί την αποκατάσταση της ζημίας που υπέστησαν οι ενάγοντες μετά την υπογραφή του μνημονίου. Οι ενάγοντες ζητούν αποζημίωση με την αιτιολογία ότι υπάρχει επαρκής αιτιώδης σύνδεσμος μεταξύ των απαιτήσεων της Επιτροπής και της απώλειας των κεφαλαίων λόγω «κατάφωρης παραβίασης υπέρτερου κανόνα δικαίου που προστατεύει τους ιδιώτες», όπως ορίζει το άρθρο 1 του Πρωτοκόλλου 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου ή/και το άρθρο 17 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ε.Ε.

Ο προβληματισμός

Οι αγωγές των Κυπρίων ανοίγουν ένα μείζον θέμα, τη διερεύνηση της νομικής βάσης των αποφάσεων που επιβάλει η Τρόικα. «Η άσκηση των εν λόγω αιτήσεων ακύρωσης και αγωγών αποζημίωσης κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της σχετικής απόφασης για το «κούρεμα» των καταθέσεων σε κυπριακές τράπεζες εντάσσεται στην προβληματική σχετικά με την έλλειψη αρμοδιότητας της Ε.Ε. και της ΕΚΤ για να λάβουν τις κρίσιμες αποφάσεις», σχολιάζει στην «Κ» ο δικηγόρος Βρυξελλών και ειδικός στο ευρωπαϊκό δίκαιο, Σπύρος Παππάς.

Σύμφωνα με τον κ. Παππά «η διαφορά της περίπτωσης της Κύπρου σε σύγκριση με τις ενέργειες της Ε.Ε. και της ΕΚΤ σε άλλες υποθέσεις είναι ότι η νομική βάση της κρίσιμης απόφασης του Eurogroup είναι, αφενός, το νέο Άρθρο 136 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφετέρου, η Συνθήκη για τη Θέσπιση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ΕΜΣ) για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας στη ζώνη του ευρώ, η οποία δίνει αρμοδιότητες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στην ΕΚΤ (από κοινού και με το ΔΝΤ) να διαπραγματεύονται με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος το εκάστοτε μνημόνιο το οποίο αποτελεί προϋπόθεση για την παροχή βοήθειας από τον ΕΜΣ».

«Στο πλαίσιο αυτό», προσθέτει, «αναφύονται σημαντικά νομικά ζητήματα ιδιαίτερα ως προς το εύρος της εν λόγω αρμοδιότητας, αλλά και ως προς το εάν είναι δυνατόν να παρέχονται στα όργανα της Ε.Ε. νέες αρμοδιότητες από διατάξεις διεθνών συνθηκών οι οποίες δεν αποτελούν δίκαιο της Ε.Ε. Ωστόσο, ενόψει του γεγονότος ότι οι σχετικές αιτήσεις δεν δημοσιεύονται στο σύνολό τους, δεν μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς ποιοι λόγοι ακύρωσης έχουν προβληθεί ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της Ε.Ε. και ως εκ τούτου δεν μπορούμε να προβλέψουμε την έκβαση των σχετικών υποθέσεων, οι οποίες, πάντως, άπτονται ιδιαίτερα λεπτών νομικών ζητημάτων. Σε κάθε περίπτωση κι ανεξάρτητα από τη βασιμότητα των νομικών επιχειρημάτων, αναμένεται το Γενικό Δικαστήριο της Ε.Ε. να είναι κατ’ αρχήν επιφυλακτικό, ως προς το αίτημα ακύρωσης της σχετικής απόφασης».

ΠΗΓΗ: http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2013/11/blog-post_6618.html#more

Ὑπονομεύει τήν Ὀρθόδοξον Ἑλλάδα καί τήν οἰκογένειαν τό κατατεθέν εἰς τήν Βουλήν νομοσχέδιον

Ἀπαγορεύονται, ἐφ᾽ ὅσον ψηφισθῆ ὑπό τῆς Βουλῆς, νά ὁμιλοῦν ἐναντίον τῶν γάμων τῶν ὁμοφυλοφίλων, ἐναντίον τῆς ἰσλαμοποιήσεως τῆς Χώρας καί τῆς ἀνεγέρσεως τεμενῶν, νά ἀμφισβητοῦν τό ὁλοκαύτωμα, νά στρέφωνται ἐναντίον τῆς Ἑβραιομασωνίας καί ἐναντίον τῶν θρησκευτικῶν ὁμάδων, αἱ ὁποῖαι δέν ἀνήκουν εἰς τήν Ὀρθόδοξον πίστιν.

Ὅλα τά ἀνωτέρω περιγράφονται μέ συγκεκριμένην ὁρολογίαν προφανῶς, διά νά μή ἐξεγερθῆ ὁ λαός. Ἡ βασική φιλοσοφία τοῦ ὑπό ψήφισιν νομοσχεδίου εἶναι ὅτι ἡ «διάκρισις» θά τιμωρῆται μέ αὐστη- ράς χρηματικάς καί εἰς ὡρισμένας περιπτώσεις καί διοικητικάς ποινάς.

Πῶς καθορίζονται αἱ ποιναί.

Ὑπογραμμίζομεν ὅτι ὁ Πρωθυπουργός μετά τάς συλλήψεις τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τῆς «Χρυσῆς Αὐγῆς» εἶχε δηλώσει ὅτι δέν χρειάζεται ἀντιρατσιστικός νόμος, διότι ἡ ὑπάρχουσα νομοθεσία εἶναι ἐπαρκής. Μέ τό ὑπό ψήφισιν νομοσχέδιον συμφωνοῦν οἱ «Ἀριστερούληδες» Ἱεράρχαι, οἱ ὁποῖοι καί πρό ἑβδομάδων εἶχον συνταχθῆ μέ τά κόμματα τῆς Ἀριστερᾶς καί ἕνα ἐλάχιστον τμῆμα τῆς ΝΔ.

Ἐνῶ ἡ Χώρα καταρρέει οἰκονομικῶς, οἱ θεσμοί καί οἱ νόμοι τοῦ Κράτους γνωρίζουν πρωτοφανεῖς «διαρρήξεις» ὑπό τοῦ πολιτικοῦ κόσμου καί τῶν ὀργανωμένων πολιτικῶν καί οἰκομικῶν συμφερόντων, ἡ πολιτική αἱματηρή βία κυριαρχεῖ εἰς τό προσκήνιον καί ὁ λαός γίνεται καθημερινῶς πτωχότερος, ἡ Κυβέρνησις ἡτοίμασε τό ἀντιρατσιστικόν νομοσχέδιον, διά τό ὁποῖον εἶχε συγκρουσθῆ τόσον μέ τήν ἀριστεράν ὅσον καί μέ τό ΠΑΣΟΚ, μετά τοῦ ὁποίου ἡ ΝΔ συγκυβερνᾶ. Τό νομοσχέδιον εἰς τό ὄνομα τοῦ ἀντιρατσισμοῦ προβλέπει αὐστηράς ποινάς εἰς ὅσους ὁμιλοῦν ἤ δημοσιεύουν ἤ προβάλλουν κείμενα, τά ὁποῖα εἶναι «ρατσιστικά». Ὁ Πρωθυπουργός μετά τάς συλλήψεις τῶν ἡγετικῶν καί ἄλλων στελεχῶν τῆς «Χρυσῆς Αὐγῆς» ἐδήλωσε δημοσίως ὅτι δέν χρειάζεται ἡ κατάθεσις ἀντιρατσιστικοῦ νομοσχεδίου, διότι ἡ ὑπάρχουσα νομοθεσία εἶναι ἐπαρκής. Ὀλίγας ἑβδομάδας μετά τάς συλλήψεις, τό ὑπουργεῖον Δικαιοσύνης ἡτοίμασε τό ἀντιρατσιστικόν νομοσχέδιον, τό ὁποῖον προβλέπει αὐστηράς ποινάς εἰς ὅσους προκαλοῦν διακρίσεις μέ βάσιν τήν φυλήν, τό χρῶμα, τήν θρησκείαν, τάς γενεαλογικάς καταβολάς, τήν ἐθνικήν καταγωγήν, τόν γενετήσιον προσανατολισμόν καί τήν σωματικήν ἀκεραιότητα.

Τό νομοσχέδιον περιλαμβάνει εἰδικήν διάταξιν μέ τάς προβλεπομένας ποινάς διά τήν ἐξύμνησιν ἤ ἐπιδοκιμασίαν ἐγκλημάτων γενοκτονίας ἤ τήν ἄρνησιν τοῦ ὁλοκαυτώματος κ.λπ. Τό νομοσχέδιον εἶναι γραμμένον κατά τοιοῦτον τρόπον, ὥστε νά φαίνεται ὅτι διασφαλίζει τήν κοινωνικήν γαλήνην καί τήν δημοσίαν τάξιν. Τό νομοσχέδιον ὅμως θέτει «φίμωτρον» εἰς τούς πολίτας καί εἰς τούς ἐκκλησιαστικούς ταγούς διά κάποια θέματα. Παραδείγματα:

• Θά δύναται ἕνας Μητροπολίτης νά ὁμιλήση ἐναντίον τῆς ἰσλαμοποιήσεως-μουσουλμανοποιήσεως τῆς Χώρας καί ἐναντίον τῆς ἀνεγέρσεως μικρῶν ἤ μεγάλων τεμενῶν εἰς τήν Ἀθήναν, εἰς τήν Θεσσαλονίκην ἤ εἰς τάς πρωτευούσας τῶν Νομῶν;

• Θά δύναται ἕνας Μητροπολίτης νά ὁμιλῆ ἐναντίον τῆς ὁμοφυλοφιλίας, ἐναντίον τῶν γάμων τῶν ὁμοφυλοφίλων καί νά παρουσιάζη τάς θέσεις τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Κυρίου μας διά τούς ἀρσενοκοίτας καί γενικώτερον διά ὅλους ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι διακατέχονται ἀπό τό «πάθος τῆς ἀτιμίας» ὡς τό ἐχαρακτήρισεν ὁ Ἀπόστολος Παῦλος;

• Θά δύναται ἕνας Μητροπολίτης νά στρέφεται ἐναντίον τοῦ Σιωνισμοῦ καί τῶν σχεδίων του ἐναντίον τοῦ Ἑλληνισμοῦ; Θά δύναται, ἐπίσης, νά ὁμιλῆ ἐναντίον τοῦ Κεντρικοῦ Ἰουδαϊκοῦ Συμβουλίου τῆς Ἀμερικῆς, εἰς τήν περίπτωσιν κατά τήν ὁποίαν ἐπαναλάβη ὅσα ἐζήτησεν ἐπί τοῦ μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν κυροῦ Χριστοδούλου; (Τότε ἐζήτησε τήν κατάργησιν τῆς ἀναγραφῆς τοῦ θρησκεύματος ἀπό τάς ἀστυνομικάς ταυτότητας).

• Θά δύναται ἕνας Μητροπολίτης, ἕνας δημοσιογράφος, ἕνας πολίτης νά ὁμιλῆ ἐναντίον τῆς Λέσχης Μπίλντερμπεργκ, ἐναντίον τῆς Μασονίας, ἐναντίον τῶν Ρόταρυ, τούς ὁποίους οἱ παλαιοί θεολόγοι καί «γεροντάδες» θεωροῦν παρακλάδι τῆς Μασονίας;

• Ποίαν τύχη θά ἔχουν τά βιβλία, τά ὁποῖα ξεσκεπάζουν τήν Ἑβραιομασονίαν; Θά ριφθοῦν εἰς τήν πυράν; Καί ποίαν τύχην θά ἔχουν ὅσοι ἔχουν συγγράψει βιβλία, μέ τά ὁποῖα δέν ἀρνοῦνται τό ὁλοκαύτωμα τῶν Ἑβραίων, ἀλλά μετριάζουν κατά πολύ τόν ἀριθμόν τῶν θυμάτων τοῦ Ναζισμοῦ καί ἔχουν τήν ἄποψιν ὅτι ἡ ὑπόθεσις ἔχει μυθικάς διαστάσεις;

• Ποίαν τύχην θά ἔχουν ὅσοι ὁμιλοῦν διά ἀλβανοποίησιν, ἀφρικανοποίησιν ἤ ἀσιατοποίησιν τῆς Χώρας, ἐξ αἰτίας τῶν πολλῶν παρανόμως μεταναστῶν εἰς τήν Ἑλλάδα;

• Ποία ἡ τύχη ὅσων χρησιμοποιοῦν τήν λέξιν «λαθρομετανάστης» ἤ ζητοῦν τήν λῆψιν μέτρων ἐναντίον λαθρομεταναστῶν ἤ ἐπισημαίνουν κινδύνους διά τήν ὑγείαν ἀπό τήν ἀνεξέλεγκτον παρουσίαν λαθρομεταναστῶν εἰς τήν Ἑλλάδα;

Ὅλα αὐτά, μέ βάσιν ὅσα διαρρέονται ἐπισήμως ὑπό τῆς Κυβερνήσεως, ἀπαγορεύονται καί προβλέπονται βαρύταται ποιναί. Τό σύνολον τῆς Διοικούσης Ἐκκλησίας μέ ἐπικεφαλῆς τόν Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν κ. Ἱερώ- νυμον καί τούς «Ἀριστερούληδες» Ἱεράρχας, οἱ ὁποῖοι σιωποῦν διά τά θέματα τῆς ὁμοφυλοφιλίας, τῆς Μασονίας, τοῦ σιωνισμοῦ, τῆς λαθρομεταναστεύσεως, τῆς μουσουλμανοποιήσεως καί τῆς ἀλλοιώσεως τῆς ἑλληνορθοδόξου ταυτότητος τῶν μικρῶν καί τῶν μεγάλων πόλεων, συμπλέει μέ τήν Κυβέρνησιν καί τά κόμματα τῆς ἀριστερᾶς, τά ὁποῖα ἠγωνίσθησαν διά τήν κατάθεσιν τοῦ νομοσχεδίου. Ὑπάρχουν, ὅμως, καί οἱ Μητροπολῖται, οἱ ὁποῖοι ὁμιλοῦν διά τά θέματα, τά ὁποῖα ἀπαγορεύει τό νομοσχέδιον. Δι᾽ αὐτοῦ οἱ Μητροπολῖται αὐτοί ἤ θά σιγήσουν ἤ θά ὁμιλοῦν καί θά εὑρεθοῦν ἀντιμέτωποι μέ τόν νόμον, ὁπότε θά τούς ἐξαναγκάσουν εἰς σιωπητήριον. Ἀναμένομεν τάς ἀντιδράσεις τῶν βουλευτῶν εἰς τήν Βουλήν. Ὅπως ἀναμένομεν καί τάς ἀντιδράσεις ὡρισμένων βουλευτῶν τῆς ἀναθεωρητικῆς ἀριστερᾶς, οἱ ὁποῖοι προσφάτως ἐζήτησαν νά μή τιμῶμεν τήν γενοκτονίαν τῶν Ποντίων.

Τό ρεπορτάζ

Διά τό νομοσχέδιον αὐτό αἱ σοβαρώτεραι ἡμερήσιαι ἐφημερίδες ἐδημοσίευσαν ρεπορτάζ συνεργατῶν των κατά τήν 2αν Νοεμβρίου. Ἐκ τῶν ἐφημερίδων αὐτῶν («δημοκρατία», «Συντακτῶν», «Ἡ Ἑλλάδα αὔριο») δημοσιεύομεν τό ρεπορτάζ τῆς ἐφημερίδος «Ἡ Ἑλλάδα αὔριο», πού ὑπογράφει ἡ κ. Ἄννα Δολλάρη.

Αὐτό ἔχει ὡς ἀκολούθως:

«Ἡ σημασία τοῦ ἀντιρατσιστικοῦ νομοσχεδίου, ποὺ κατατέθηκε στὴ Βουλή, παίρνει εὐρύτερες διαστάσεις μετὰ τὶς ἀποκαλύψεις γιὰ τὶς ἐγκληματικὲς ἐνέργειες τῆς Χρυ σῆς Αὐγῆς καὶ τὴν προφυλάκιση τῆς ἡγεσίας της.

Μπορεῖ τὸ συγκεκριμένο σχέδιο, τὸ ὁποῖο ἀναμένεται νὰ γίνει πλέον νόμος τοῦ κράτους, νὰ στηρίξει πολλὲς κατηγορίες στὸ μέλλον, τὶς ὁποῖες θὰ βροῦν μπροστά τους πολλοὶ ὀπαδοὶ τῆς φασιστικῆς ἀκρότητας καὶ τῆς μισαλλοδοξίας. Σύμφωνα μὲ τὶς βασικὲς διατάξεις τοῦ νομοσχεδίου, ἡ ὑποκίνηση κάθε μορφῆς ρατσιστικῆς βίας διώκεται αὐτεπαγγέλτως καὶ τιμωρεῖται μὲ ποινὴ φυλάκισης 3 μηνῶν ἕως 3 ἐτῶν καὶ χρηματικὴ ποινὴ ἀπὸ 5.000 ἕως 20.000 εὐρώ, ἐνῶ τὰ θύματα δὲν εἶναι ὑποχρεωμένα νὰ καταβάλουν τὸ σχετικὸ παράβολο ὑπὲρ τοῦ Δημοσίου, ὅταν προβοῦν σὲ καταγγελία καὶ ὅταν δηλώσουν παράσταση πολιτικῆς ἀγωγῆς. Τὸ νο- μοσχέδιο, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ προϊὸν -κατὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος- συγκερασμοῦ τῶν σχετικῶν προτάσεων, ποὺ εἶχαν κατατεθεῖ στὴ Βουλὴ προβλέπει μάλιστα βαρύτερη ποινικὴ μεταχείριση στὶς περιπτώσεις ποὺ οἱ πράξεις τελοῦνται ἀπὸ δημόσιο λειτουργὸ ἢ ὑπάλληλο.

Οἱ ποινὲς

Ἀναλυτικὰ τὰ κυριότερα σημεῖα τοῦ νομοσχεδίου 927/1979 περὶ “κολασμοῦ πράξεων ἢ ἐνεργειῶν ἀποσκοπουσῶν εἰς φυλετικάς δια- κρίσεις” ἔχουν ὡς ἑξῆς:

1. Δημόσια ὑποκίνηση βίας ἢ μίσους

Μὲ φυλάκιση τριῶν μηνῶν ἕως τριῶν ἐτῶν καὶ χρηματικὴ ποινὴ 5.000-20.000 τιμωρεῖται ὅποιος προκαλεῖ, διεγείρει ἢ προτρέπει σὲ πράξεις ἢ ἐνέργειες ποὺ μποροῦν νὰ προκαλέσουν διακρίσεις, μῖσος κα τὰ προσώπου ἢ ὁμάδας προσώπων, ποὺ προσδιορίζονται μὲ βάση τὴ φυλή, τὸ χρῶμα, τὴ θρησκεία, τὶς γενεαλογικὲς καταβολές, τὴν ἐθνικὴ καταγωγή, τὸν γενετήσιο προσανατολισμὸ καὶ τὴ σωματικὴ ἀκεραιότητα. Τὸ ἴδιο τιμωρεῖται ὅποιος μὲ πρόθεση καὶ μὲ τὰ παραπάνω μέσα παροτρύνει σὲ διάπραξη φθορᾶς ἢ βλάβης πραγμάτων, ποὺ χρησιμοποιεῖ ἀπὸ τὶς ἐν λόγῳ ὁμάδες κατὰ τρόπο ποὺ μπορεῖ νὰ ἐκθέσει σὲ κίνδυνο τὴ δημόσια τάξη.

Ἂν οἱ παραπάνω πράξεις εἶχαν ἀποτέλεσμα τὴν τέλεση ἐγκλήματος, ἐπιβάλλεται ποινὴ τουλάχιστον ἕξι μηνῶν καὶ χρηματικὴ ποινὴ 15.000-30.000 εὐρώ. Μὲ τὶς ἴδιες ποινὲς τιμωρεῖται καὶ ὅποιος συνιστᾶ ἢ συμμετέχει σὲ ὀργάνωση ἢ ἕνωση προσώπων ποὺ ἐπιδιώκει συστηματικὰ τὴν τέλεση τῶν ἀνωτέρω πράξεων.

2. Δημόσιος ἐγκωμιασμός, ἄρνηση ἢ ἐκμηδένιση ἐγκλημάτων

Ἐπίσης μὲ τὶς ἴδιες ποινὲς τιμωρεῖται καὶ ὅποιος μὲ πρόθεση δημόσια καὶ μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο (π.χ. προφορικά, διὰ τοῦ Τύπου ἢ τοῦ Διαδικτύου) ἐγκωμιάζει, ἐπιδοκιμάζει, ἀρνεῖται κακόβουλα τὴ σημασία τῶν ἐγκλημάτων γενοκτονίας ἢ κατὰ τῆς ἀνθρωπότητας καὶ τῶν ἐγκλημάτων πολέμου, καθὼς καὶ τοῦ Ὁλοκαυτώματος καὶ τοῦ ναζισμοῦ, μὲ τρόπο ποὺ μπορεῖ νὰ ὑποκινήσει βία ἢ μῖσος ἢ νὰ ἐνέχει ἀπειλητικὸ ἢ προσβλητικὸ χαρακτήρα κατὰ ὁμάδας προσώπων μὲ βάση τὴ φυλή, τὸ χρῶμα, τὴ θρησκεία, τὶς γενεαλογικὲς καταβολές, τὴν ἐθνικὴ καταγωγὴ καὶ τὸν γενετήσιο προσανατολισμό.

Ἡ τέλεση τῶν παραπάνω πράξεων ἀπὸ δημόσιο λειτουργὸ ἢ ὑπάλληλο τιμωρεῖται μὲ αὐξημένη ποινή.

3. Εὐθύνη νομικῶν προσώπων ἢ ἑνώσεων προσώπων

Ἂν κάποια ἀπὸ τὶς παραπάνω ἀξιόποινες πράξεις, τελέσθηκε πρὸς ὄφελος ἢ γιὰ λογαριασμὸ νομικοῦ προσώπου ἢ ἑνώσεως προσ ώπων ἀπὸ νόμιμο ἐκπρόσωπο ἢ ἐξουσιοδοτημένο πρόσωπο, ὁ ὑπουρ γὸς Δικαιοσύνης μπορεῖ νὰ ἐπιβάλει, μὲ ἀπόφασή του, σωρευ- τικὰ ἢ διαζευκτικά: α) διοικητικὸ πρόστιμο ἀπὸ 10.000 ἕως 100.000 εὐρώ, β) ἀποκλεισμὸ ἀπὸ δημόσιες παροχές, ἐπιχορηγήσεις, ἐπιδοτήσεις, διαφημίσεις, προμήθειες κ.ἄ. γιὰ διάστημα 1-6 μηνῶν.

Ἂν οἱ πράξεις αὐτὲς ἔχουν τελεστεῖ σὲ ραδιοφωνικὴ ἢ τηλεοπτικὴ ἐκπομπὴ οἱ κυρώσεις ἐπιβάλλονται ἀπὸ τὸ ΕΣΡ.

4. Αὐτεπάγγελτη δίωξη ἀδικημάτων Ν. 927/1979

Οἱ πράξεις ποὺ περιγράφονται στὸ σχέδιο νόμο κατὰ τῶν διακρίσεων, καθὼς καὶ τὰ ἐγκλήματα ποὺ τελοῦνται συνεπείᾳ αὐτῶν, διώκονται αὐτεπαγγέλτως. Ὁ παθών κατὰ τὴν ὑποβολὴ τῆς ἔγκλησης, ὅπως καὶ ὅταν παρίσταται ὡς πολιτικῶς ἐνάγων, δὲν καταβάλλει τὸ σχετικὸ παράβολο ὑπὲρ τοῦ Δημοσίου».

ΠΗΓΗ: Ορθόδοξος Τύπος, α.φ. 1997, 8 Νοεμβρίου 2013, http://katanixis.blogspot.gr/2013/11/blog-post_7972.html?spref=fb

Α. Εισαγωγή

Ο Ν. 3984/2011 είναι ένας « υγιής «οργανισμός». Υπό την έννοια ότι, ενσωματώνει στην εθνική έννομη τάξη, την ευγενή επιδίωξη της Οδηγίας 2010/53/ΕΕ, για θέσπιση κοινών προτύπων, μεταξύ των Κρατών – Μελών, σχετικά με την ποιότητα και ασφάλεια των ανθρώπινων οργάνων που προορίζονται για μεταμόσχευση.

Ωστόσο, επωάζει ένα « καρκινικό κύτταρο » : Το άρθρο 9 παρ. 2, το οποίο ενεργοποιείται από την 1.6.2013. Επίκειται μία νομική «καρκινογένεση». Εξίσου επιβλαβής, τόσο για τον νομικό «οργανισμό», όσο και για τον ανθρώπινο.

Β. Το πρόβλημα

1. Τι προβλέπει η Οδηγία

 Στο πλαίσιο του ανωτέρω σκοπού, η οδηγία και ο νόμος καλύπτουν την δωρεά ανθρωπίνων οργάνων.Κατά την έννοια της οδηγίας, την οποίαν ο νόμος, εν προκειμένω, ορθά ενσωματώνει, « δότης » είναι κάθε άνθρωπος που προβαίνει στη δωρεά ενός ή περισσότερων οργάνων, είτε κατά τη διάρκεια της ζωής του,είτε μετά το θάνατό του.

Όπως σημειώνεται στο σημείο 21 της αιτιολογικής έκθεσης της οδηγίας « στην  Ένωση συνυπάρχουν πολλά διαφορετικά πρότυπα όσον αφορά τη συγκατάθεση στη δωρεά,  περιλαμβανομένων των συστημάτων στα οποία πρέπει να υπάρχει η ρητή συγκατάθεση για τη δωρεά οργάνου και των συστημάτων στα οποία η δωρεά μπορεί να γίνει αν δεν υπάρχει ένδειξη αντίρρησης στη δωρεά.  Για να γίνεται δυνατή η έκφραση της προσωπικής απόφασης στο θέμα αυτό,  ορισμένα κράτη μέλη έχουν δημιουργήσει ειδικά μητρώα στα οποία οι πολίτες μπορούν να καταγράφουν την επιθυμία τους όσον αφορά τη δωρεά οργάνων.  Η παρούσα οδηγία δεν επηρεάζει τα ποικίλα συστήματα συναίνεσης που ήδη λειτουργούν στα κράτη μέλη ».

Τόσο από το εν λόγω σημείο, όσο και από το σώμα της οδηγίας, προκύπτουν τα ακόλουθα : α ) η οδηγία δεν αποσκοπεί στο να επέμβει στην έννομη τάξη των Κ-Μ και να επιβάλλει έναν ενιαίο τρόπο συγκατάθεσης στην δωρεά, είτε κατά την διάρκεια της ζωής του προσώπου, είτε μετά τον θάνατό του και β ) ανεξαρτήτως του τρόπου, συγκατάθεση στην δωρεά, πρέπει να υπάρχει. Τόσο στην περίπτωση της δωρεάς εν ζωή, όσο και στην μετά θάνατον.

Εξάλλου, σύμφωνα με το σημείο 19 της αιτιολογικής έκθεσης, « Η φιλαλληλία αποτελεί σημαντικό παράγοντα της δωρεάς οργάνων.  Για να εξασφαλισθεί η ποιότητα και η ασφάλεια των οργάνων, τα προγράμματα μεταμόσχευσης οργάνων πρέπει να βασίζονται στις αρχές της εθελοντικής και μη αμειβόμενης δωρεάς.  Αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία,  δεδομένου ότι η παραβίαση των ανωτέρω αρχών ενδέχεται να εγκυμονεί σοβαρότατους κινδύνους.  Αν το όργανο δεν προσφέρεται εθελοντικά και/ή αποφέρει οικονομικό κέρδος,  μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο η ποιότητα της διαδικασίας δωρεάς, δεδομένου ότι η βελτίωση της ποιότητας ζωής ή η σωτηρία της ζωής ενός ανθρώπου δεν αποτελεί τον κύριο ή τον μοναδικό επιδιωκόμενο σκοπό ».

Συνεπώς, σκοπός της οδηγίας, τον οποίον τα Κ-Μ, υποχρεούνται να υλοποιήσουν, με τα δικά τους μέσα, είναι να επέρχεται η μεταμόσχευση, εφόσον αυτή συνιστά την πραγματική βούληση του προσώπου. Κατ’ επέκτασιν, ακόμα και σε ένα σύστημα μη ρητής συγκατάθεσης, ο νόμος ενσωμάτωσης της οδηγίας, δεν επιτρέπεται να οδηγήσει στον, κατ’ ουσίαν, αποκλεισμό της διερεύνησης της αντίρρησης στην δωρεά.

2. Τι προβλέπει ο νόμος για το ενήλικο θανόν πρόσωπο

Σύμφωνα με το άρθρο 9 παρ 2 του Ν. 3984/2011, η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, δεν είχε εκφράσει την αντίθεση του σύμφωνα με την παράγραφο 3 « και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειας

του ».

Από την διάταξη αυτή, σε συνδυασμό με τα ανωτέρω, προκύπτει ότι, από 1.6.2013 και εντεύθεν, κάθε ενήλικο πρόσωπο στην Ελλάδα καθίσταται δότης εκ του νόμου. Καθίσταται, δηλαδή, δωρητής του εαυτού του, χωρίς καν να έχει περάσει από το μυαλό του η σκέψη και, εάν έχει περάσει, χωρίς να την έχει εξωτερικεύσει, είτε καταφατικά, είτε αρνητικά, έστω εμμέσως ! Σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου, η πρόβλεψη ισχύος από 1.6.2013 αποσκοπεί στην ενημέρωση των πολιτών, μέσω σχετικής εκστρατείας. Μέχρι την στιγμή που συντάσσεται αυτό το άρθρο (μέσα Μαρτίου 2013) καμμία ενημερωτική εκστρατεία δεν έχει εκδηλωθεί. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου, « Στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τηρείται αρχείο όπου καταχωρίζονται οι δηλώσεις των πολιτών περί αντίθεσης τους στην αφαίρεση οργάνων τους μετά θάνατον. Κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να αποστέλλει στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων σχετική δήλωση του, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής. Για τη δήλωση δεν απαιτείται συγκεκριμένος τύπος, αρκεί να συνάγεται ρητά και αβίαστα η ακριβής βούληση του προσώπου. Η δήλωση αυτή είναι ελεύθερα ανακλητή. Η ανάκληση γίνεται με νεότερη δήλωση ανάκλησης, η οποία αποστέλλεται ομοίως στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Η αρχική δήλωση διαγράφεται από το αρχείο και θεωρείται ως μη γενόμενη ». Τέλος, σύμφωνα με την παρ. 5 του άρθρου «Η αφαίρεση οργάνων από θανόντα δότη διενεργείται μετά την επέλευση του θανάτου, κριτήριο για την οποία είναι η νέκρωση του εγκεφαλικού στελέχους, σύμφωνα με τα ευρέως αποδεκτά και σύγχρονα δεδομένα της επιστήμης, όπως ορίζεται στην απόφαση του ΚΕ.Σ.Υ. περί διάγνωσης του εγκεφαλικού θανάτου (απόφαση 9 της 21/20.3.1985). Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης καθορίζεται επακριβώς το κριτήριο επέλευσης του θανάτου, κατόπιν γνώμης του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (ΚΕ.Σ.Υ.). Με όμοιο τρόπο θεσπίζεται "Κώδικας Πρακτικής", σχετικά με τη διαδικασία διάγνωσης και επιβεβαίωσης του εγκεφαλικού θανάτου».

Ωστόσο, ακόμα και ενημερωτική εκστρατεία να υπάρξει και παρά την πρόβλεψη της παρ. 5 ως άνω, η διάταξη της παρ. 2, δεν παύει να αντίκειται στο Σύνταγμα, στο ενωσιακό και στο διεθνές δίκαιο, διότι, παραβιάζει την θεμελιώδη αρχή του δικαίου της ιδιωτικής αυτονομίας και αυτοδιάθεσης. Δημιουργεί δε τον κίνδυνο να μετατραπεί η Ελλάδα σε χώρα «παραγωγής» και διάθεσης ανθρωπίνων οργάνων από εγκληματικές οργανώσεις.

Γ. Η αντισυγματικότητα του άρθρου 9 παρ. 2 Ν. 3984/2013

Αποτελεί στοιχείο της ελευθερίας του ανθρώπου να αποφασίσει να προβεί σε δωρεά και μάλιστα του εαυτού του. Η ελευθερία του ανθρώπου είναι ύψιστο έννομο αγαθό. Ως εκ τούτου, μόνο σε ιδιαίτερα εξαιρετικές περιπτώσεις μπορεί να την περιορίσει ο νομοθέτης και μάλιστα, στο πεδίο της ιατρικής, σε περιπτώσεις που αφορούν στο ίδιο το πρόσωπο και όχι σε σχέση με κάποιο άλλο, τρίτο (1).

Η ελευθερία του ατόμου πλήττεται όταν προσβάλλεται ουσιαστικά η αξιοπρέπειά του και η προσωπικότητά του. Πτυχή της αξιοπρέπειας και της προσωπικότητας του είναι – μεταξύ άλλων – η υγεία και η σωματική ακεραιότητα 2. Σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 1 Σ, ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου, αποτελούν πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας. Η εν λόγω διάταξη, αποτελεί την βασική κατεύθυνση ερμηνείας των διατάξεων που κατοχυρώνουν τα θεμελιώδη δικαιώματα(3). Κατά την συντριπτικώς επικρατούσα άποψη, ο νομοθέτης δεσμεύεται από τα θεμελιώδη δικαιώματα και κατά την διαμόρφωση του ιδιωτικού δικαίου(4). Συνεπώς, η προστασία της ανθρώπινης υπόστασης εδράζεται σε ένα δικαίωμα αυτοκαθορισμού του ανθρώπου. Πρόκειται για το δικαίωμα να διαθέτει τη ζωή του για τον ίδιο, να ανήκει στον εαυτό του(5). Αυτοκαθορισμός της ζωής υπάρχει, όταν υφίσταται πραγματική εξουσία αυτοκαθορισμού(6). Η ανωτέρω διάταξη, οδηγεί σε ετεροκαθορισμό της ζωής του ατόμου. Συνιστά αντισυνταγματική νομοθετική παρέμβαση στην ιδιωτική αυτονομία. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η ευγενής πρόθεση να σωθούν οι ζωές ασθενών, ευτελίζεται σε πρόσχημα. Ως εκ τούτου, το ανωτέρω άρθρο θα ήταν σύμφωνο με το σύνταγμα, εάν ήταν διατυπωμένο, ως ακολούθως : « Παρ. 2 :  Η αφαίρεση ενός ή περισσότερων οργάνων από ενήλικο, θανόν πρόσωπο πραγματοποιείται εφόσον, όσο ζούσε, είχε εκφράσει την συμφωνία του » και « Παρ 3 : Στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων τηρείται αρχείο όπου καταχωρίζονται οι δηλώσεις των πολιτών περί συμφωνίας τους στην αφαίρεση οργάνων τους μετά θάνατον. Κάθε ενήλικος πολίτης μπορεί να αποστέλλει στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων σχετική δήλωση του, με βεβαιωμένο το γνήσιο της υπογραφής. Για τη δήλωση δεν απαιτείται συγκεκριμένος τύπος, αρκεί να συνάγεται ρητά και αβίαστα η ακριβής βούληση του προσώπου. Η δήλωση αυτή είναι ελεύθερα ανακλητή. Η ανάκληση γίνεται με νεότερη δήλωση ανάκλησης, η οποία αποστέλλεται ομοίως στον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων. Η αρχική δήλωση διαγράφεται από το αρχείο και θεωρείται ως μη γενόμενη ».

Επισημαίνεται ότι, στην διάταξη της παρ. 2, η φράση «και κατόπιν συναίνεσης της οικογένειάς του », στο αρχικό σχέδιο νόμου δεν υπήρχε καν. Προσετέθη με το  άρθρο 55 παρ. 4 του Ν. 4075/2012. Αλλά και η προσθήκη αυτή δεν αποκαθιστά την συνταγματική τάξη. Πρώτον, διότι σύμφωνα με τα ανωτέρω, δεν αλλάζει το γεγονός ότι ο νομοθέτης καθιστά το σύνολο των πολιτών υποχρεωτικά «δωρητές». Δεύτερον, διότι δεν αποτρέπει τον σοβαρότατο κίνδυνο, που ανωτέρω επισημαίνουμε και, κατωτέρω, αναπτύσσουμε.

Δ. Η αντίθεση του άρθρου 9 παρ. 2 του Ν. 3984/2011 στο δίκαιο της ΕΕ

Ήδη, ανωτέρω, έχει καταστεί σαφές ότι, με το εν λόγω άρθρο του νόμου, δεν ενσωματώνεται ορθά η οδηγία 2010/53/ΕΕ στην εθνική έννομη τάξη : Η οδηγία απαιτεί έκφραση της συμφωνίας του δωρητή και όχι τεκμήριο συναίνεσης. Εν προκειμένω, το τεκμήριο συναίνεσης, δεν αποτελεί επιτρεπτό μέσο του εθνικού νομοθέτη, προς υλοποίηση του σκοπού της οδηγίας. Δεν παρέχει ισχυρότερη προστασία. Αντιθέτως, αναιρεί, την όποια προστασία της ατομικής ελευθερίας, καθόσον, ουσιαστικά, καθιερώνει υποχρέωση δωρεάς και μάλιστα του εαυτού εκάστου εξ ημών. Περαιτέρω, η ίδια η αιτιολογική έκθεση της οδηγίας, εφιστά την προσοχή του εθνικού νομοθέτη, ως προς την τήρηση του ενωσιακού δικαίου : Στο σημείο 19 αυτής, λαμβάνει χώρα αναφορά στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ ( ΧΘΔ/ΕΕ ) και ειδικά, στο άρθρο 3 παρ. 2γ. Το άρθρο φέρει τίτλο « Δικαίωμα στην ακεραιότητα του ανθρώπου ». Σύμφωνα με την παρ. 1 « κάθε πρόσωπο έχει δικαίωμα στην σωματική και διανοητική ακεραιότητά του ». Σύμφωνα με την παρ. 2 « στο πεδίο της ιατρικής και της βιολογίας πρέπει να τηρούνται τα εξής : - η ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του ενδιαφερομένου, σύμφωνα με τον νόμο ». Με την υποχρέωση «δωρεάς», ως άνω, ελεύθερη και εν επιγνώσει συναίνεση του ανθρώπου, δεν υπάρχει.

Ε. Η αντίθεση του άρθρου 9 παρ. 2 του Ν. 3984/2011 στο διεθνές δίκαιο

Η Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και την Βιοϊατρική ( Σύμβαση του Oviedo ), αποτελεί εσωτερικό δίκαιο, βάσει του Ν. 2619/1998. Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 5, 6, 8, 17 και 20 της Σύμβασης προκύπτει ότι: α ) πρέπει να προστατεύεται η σωματική ακεραιότητα του ανθρώπου ως όντος, β ) κάθε επέμβαση στον άνθρωπο, στα πλαίσια της ιατρικής επιστήμης, πρέπει να τυγχάνει της ελεύθερης συναίνεσής του. Συνεπώς, δεν επιτρέπεται να τεκμαίρεται, ούτε να επιβάλλεται νομοθετικά, είτε άμεσα, είτε έμμεσα. Επιπροσθέτως, το ΕΔΑΔ έχει κρίνει, επί τη βάσει του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, πως το Κράτος, δεν μπορεί να επιβάλλει αναγκαστικά μέτρα σε βάρος του πολίτη, στην ιδιωτική του σφαίρα, εκτός εάν πρόκειται για ιατρική αναγκαιότητα. Αυτή, όμως, πρέπει να αφορά στο ίδιο το πρόσωπο(7). Κάθε περαιτέρω λέξη, ως προς την αντίθεση της επίμαχης διάταξης του Ν. 3984/2011 κρίνεται ως περιττή.

ΣΤ. Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΤΡΩΣΗΣ ΤΗΣ ΣΩΜΑΤΙΚΗΣ ΑΚΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

Στην ελεύθερη αγορά, η εμπορευματοποίηση της ιατρικής φροντίδας είναι επιτρεπτή. Αλλά, όχι απεριορίστως. Ο νομοθέτης παρεμβαίνει για να αποτρέψει το εμπόριο ανθρωπίνων οργάνων, δηλαδή, την επίτευξη κέρδους από την πώληση τους. Αυτού του είδους την εμπορευματοποίηση την απαγορεύει το αξιακό σύστημα του ελληνικού συντάγματος. Την απαγορεύει το δίκαιο της ΕΕ : Στην αιτιολογική έκθεση της οδηγίας ( σημείο 19 ), γίνεται μνεία του άρθρου 21  της Σύμβασης του Oviedo. Την απαγορεύει το διεθνές δίκαιο, με το άρθρο 21 της Σύμβασης του Oviedo : «Απαγορεύεται η μετατροπή του ανθρωπίνου σώματος και των μερών του καθεαυτών, σε πηγή κέρδους» (παρ. 2, δεύτερο εδάφιο )

Την απαγορεύει και ο Ν. 3984/2011. Ωστόσο, προκύπτει το ερώτημα, αν η απαγόρευση αυτή είναι αποτελεσματική και αποτρεπτική, όπως, παγίως απαιτεί το ενωσιακό δίκαιο. Με τα άρθρα 35 και 36, κατ’ επιταγήν του άρθρου 23 της Οδηγίας, ορίζονται τα σχετικά αδικήματα και οι ποινές. Στο άρθρο 35 προβλέπονται ο πλημμεληματικός χαρακτήρας των αδικημάτων και ανάλογου χαρακτήρα ποινές. Το άρθρο 36 είναι κακουργηματικού χαρακτήρα, καθώς αναφέρεται στην σύσταση εγκληματικής οργάνωσης, με σκοπό την τέλεση αποκόμισης κέρδους από την εμπορία των ανθρωπίνων οργάνων. Εντάσσεται στην ίδια την φύση του αδικήματος : Εμπορία ανθρωπίνων οργάνων, δεν μπορεί να είναι  υπόθεση ενός – δύο ή τριών εγκληματιών. Κατά την άποψή μας, η ποινική αντιμετώπιση εξασθενεί, ακριβώς, λόγω του άρθρου 9 παρ. 2 : Αφ΄ ής στιγμής κάθε πολίτης καθίσταται υποχρεωτικά «δότης», παραβιάζεται το δικαίωμα αυτοκαθορισμού και αυξάνεται ο κίνδυνος να πληγεί στον πυρήνα του, το έννομο αγαθό της ανθρώπινης σωματικής και διανοητικής ακεραιότητας. Στην περίπτωση που ο οποιοσδήποτε πολίτης, από την 1.6.2013 και μετά, π.χ. τραυματισθεί βαρύτατα ή ακόμη και λιγότερο βαρειά, σε ένα τροχαίο, λόγω της τεκμαιρόμενης συναίνεσής του, είναι πολύ πιθανό, να μην καταβληθούν οι ενδεικνυόμενες προσπάθειες ανάνηψής του. Αυξάνονται οι πιθανότητες να μην αναζητηθούν, πραγματικά, οι οικείοι του, για να συναινέσουν στην αφαίρεση των οργάνων του. Αυξάνονται οι πιθανότητες, η εγκληματική οργάνωση, καλυπτόμενη από την υποχρεωτικότητα της «δωρεάς», να ενεργήσει ευχερέστερα. Συνέπεια της ευχερέστερης αυτής δράσης θα είναι η ιδιαίτερη δυσχέρανση του έχοντος έννομο συμφέρον, να αποδείξει τους ισχυρισμούς του περί ανθρωποκτονίας από πρόθεση ( γιατί όχι ; ), με κίνητρο την εμπορία ανθρωπίνων οργάνων. Επίσης, θα δυσχερανθεί ιδιαίτερα, να αποδείξει ότι, ουδείς είχε απευθυνθεί στον ΕΟΜ, προς διαπίστωση, εάν το θανόν ενήλικο πρόσωπο, είχε στείλει επιστολή μη συμφωνίας αφαίρεσης των οργάνων του.

Με μία τέτοια διάταξη, σε καιρούς κρίσης και υποχώρησης του κοινωνικού κράτους, το κίνητρο και της αθέμιτης  εμπορευματοποίησης θα καταστεί ακόμη πιο ισχυρό. Το επακόλουθο, ενδέχεται να είναι, η καταβολή, εξαιρετικά σημαντικών ποσών στις εγκληματικές οργανώσεις, για να αποκτηθούν, το γρηγορότερο δυνατόν, ανθρώπινα όργανα. Επίσης, υφίσταται κίνδυνος στοχοποίησης προσώπου, λόγω ιατρικής καταλληλότητάς του προς μεταμόσχευση.

Ζ. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Τα θεμελιώδη δικαιώματα, αποτελούν πρωτίστως, αμυντικά δικαιώματα του πολίτη, έναντι επεμβάσεων της δημόσιας εξουσίας(8). Με το άρθρο 9 παρ. 2 του Ν. 3984/2011, ο νομοθέτης υποκαθιστά ανεπίτρεπτα την ελεύθερη βούληση του ατόμου, ειδικά όταν αυτό βρίσκεται σε αντικειμενική αδυναμία άσκησής της. Εξ’ άλλου, τα θεμελιώδη δικαιώματα τριτενεργούν στις μεταξύ των ιδιωτών σχέσεις(9). Συνεπώς, ισχύει αυτό που ο διετύπωσε ο αμερικανός δικαστής Cardozo, σε μία απόφασή του, ήδη απότο 1914 : «Every human being of adult years and sound mind has a right to determine what shall be done with his own body; and a surgeon who performs an operation without his patient‘s consent commits an assault(10 )».

1.   BVerfG Beschluss, 2 BvR 2270/96; FamRZ 1998, 895 = NJW 1998, 1774

2.   Σύγκρ. ΑΠΟλ. 13/1999, Δ/ΝΗ/40, 753, ΕΦ ΔΩΔ 24/2006, ΝΟΜΟΣ, ΠΠΡ ΑΘ 6806/2004, ΝΟΜΟΣ

3.   Belling/Ορφανίδης : Η δράση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στο ιδιωτικό δίκαιο, ΝοΒ 53, Απρίλιος 2005, Τεύχος 4, σελ. 41.

4.   BVerfGE 92, 158, Canaris, Jus, 1989, 161 ff., Singer, Vertragsfreiheit, Grundrechte und der Schutz des Menschen von sich selbst, JZ 95, 1133 (1136)

5.      BVerfGE, 35, 202 – Lebach, Orfanidis, Eigentumsproblematik und Mitbestimmung hinsichtlich der Europäischen Verfassung, Peter Lang, 2006, 182, με περαιτέρω παραπομπές.

6.      Damm, Imperfekte Autonomie und Neopaternalismus – Medizinrechtliche Probleme der Selbstbestimmung in der modernen Medizin, MedR, 2002, Heft 8, 375 ff.

7.      ΕΔΑΔ, 24.9.92, Bd 244, 25-26

8.      BVerfGE 7, 198, 204, BVerfGE 50, 290, 337, BVerfGE 68, 193, 205, Belling/Ορφανίδης, ό.π., 41.

9.      Αναλυτικά, Belling/Ορφανίδης, ό.π., 41 επ. Σημειώνεται ότι η τριτενέργεια είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα της νομικής επιστήμης, των τελευταίων 63 ετών

10    Damm, ,ό.π. 377