Στο Βερολίνο, εκεί που χτυπάει η καρδιά του γερμανικού κράτους, ενός από τους μεγαλύτερους οικονομικούς και πολιτικούς εταίρους της Τουρκίας, την Πέμπτη 25 και την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου 2016, κορυφαίοι επιστήμονες από διαφορετικές περιοχές του πλανήτη ανοίγουν το θέμα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου στην έδρα του παλαιότερου ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος της γερμανικής πρωτεύουσας, του Πανεπιστημίου Humboldt-Universität zu Berlin.

Με αφορμή το 1ο Επιστημονικό Συνέδριο «1916-1923: Η Εκδίωξη, η Εξολόθρευση και η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου» που διοργανώνει η Ομοσπονδία Συλλόγων Ελλήνων Ποντίων Ευρώπης (ΟΣΕΠΕ) σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Έρευνας της Διασποράς και των Γενοκτονιών του Πανεπιστημίου του Μπόχουμ και επιχορήγηση του Ιδρύματος Ιβάν Σαββίδη, θα αποδειχθεί για ακόμα μία φορά αυτό που όλοι γνωρίζουμε: Το αδιαμφισβήτητο έγκλημα της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου διά χειρός των Τούρκων Οθωμανών, στις αρχές του 20ού αιώνα.

Το εξώφυλλο του προγράμματος του διεθνούς συνεδρίου

 
Μεταξύ των αναγνωρισμένης επιστημονικής και ερευνητικής δεινότητας εισηγητών είναι και ο Κωνσταντίνος Φωτιάδης, καθηγητής Ιστορίας και ερευνητής της Ιστορίας του Ποντιακού Ελληνισμού, ο άνθρωπος που έχει γράψει 22 βιβλία για το θέμα της Γενοκτονίας των Ποντίων. Το pontos-news.gr επικοινώνησε μαζί του για να μας δώσει μια πρόγευση όσων θα πει την Παρασκευή 26 Φεβρουαρίου στο διεθνές επιστημονικό συνέδριο του Βερολίνου. Εκείνος όμως, γνωστός για την ευθύτητά του, μίλησε για πολύ περισσότερα.

Κύριε καθηγητά, ποιο είναι το θέμα της εισήγησής σας στο διεθνές συνέδριο «1916-1923: Η Εκδίωξη, η Εξολόθρευση και η Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου»;
Θα μιλήσω για την Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου μέσα από τα αυστριακά και γερμανικά έγγραφα των υπουργείων Εξωτερικών τους. Μέσα από αυτά αποδεικνύεται η συμμετοχή τόσο της Γερμανίας όσο και της Αυστρίας στο έγκλημα της Γενοκτονίας των χριστιανικών λαών Αρμενίων, Ασσυρίων, Αραμαίων και Ελλήνων του Πόντου.

Να μου επιτρέψετε σ’ αυτό το σημείο να υπενθυμίσω ότι στις 23 Απριλίου του 2015 ο πρόεδρος της Γερμανίας Γιοάχιμ Γκάουκ είπε πως «έχουμε και εμείς ευθύνη για τα τραγικά γεγονότα της εποχής εκείνης».

Ο Κ. Φωτιάδης φωτογραφημένος στον τάφο του Πόντιου πατριώτη Κ. Γ. Κωνσταντινίδη, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών

 
Τότε είχε φέρει ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, το οποίο άντλησε από τα αρχεία του υπουργείου Εξωτερικών της Γερμανίας που μελετώ κι εγώ. Κάποια στιγμή είχαν ενημερώσει τον αρχικαγκελάριο Χόλβεγκ (Holweg) της Γερμανίας ότι «υπάρχουν πάρα πολλά έγγραφα που μαρτυρούν το έγκλημα της Γενοκτονίας που διαπράττατε σε βάρος των Αρμενίων». Απάντησε πως για εκείνους προείχε η συνέχιση της συνεργασίας με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Η χώρα βρισκόταν σε πόλεμο, και κατά τον Χόλβεγκ είχαν απόλυτη ανάγκη για πολιτικούς αλλά κυρίως οικονομικούς λόγους –τους ενδιέφερε πολύ ο υπόγειος πλούτος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας– να διατηρήσουν τη συμμαχία μαζί της, χωρίς να δίνουν σημασία στον αφανισμό των Αρμενίων και των υπόλοιπων χριστιανικών μειονοτήτων στη Μικρά Ασία.

Ξέρετε, για εμάς ήταν ευχάριστη έκπληξη το ότι ο πρώτος πολίτης της Γερμανίας παραδέχεται το αδιαμφισβήτητο έγκλημα!

Το ίδιο ευχάριστο είναι το διεθνές συνέδριο που διοργανώνεται από ένα σοβαρό πανεπιστήμιο –κάτι που δεν έκαναν τα ελληνικά πανεπιστήμια–, το οποίο ασχολείται με θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μειονοτήτων και Διεθνούς Δικαίου.

Το φημισμένο γερμανικό πανεπιστήμιο Humboldt-Universität zu Berlin

 
Και μάλιστα το πανεπιστήμιο διοργανώνει όχι ένα γενικό συνέδριο με θέμα τις γενοκτονίες του 20ού αιώνα αλλά, συγκεκριμένα, συνέδριο με πολύ αξιόλογους ειδικούς ερευνητές που έρχονται από όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα του πλανήτη μας για να μιλήσουν αποκλειστικά και μόνο για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου.

Θα έλεγα ότι πρόκειται για τη μεγαλύτερη νίκη μετά την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από το ελληνικό Κοινοβούλιο, το 1994 – έκτοτε η Βουλή μας λιποψύχησε και λιποψυχεί έως τις μέρες μας.

Είναι η Γερμανία εκείνη που έρχεται να δώσει ένα χαστούκι και στην πολιτική των ελλαδικών κυβερνήσεων. Να διευκρινίσω ότι το πανεπιστήμιο του Μπόχουμ δεν κάνει το συνέδριο στην έδρα του, αλλά επιλέγει το μέρος που ελήφθησαν οι αποφάσεις του αφανισμού των χριστιανικών πληθυσμών της Μικράς Ασίας, στο Βερολίνο. Σε αυτό προσθέστε ότι οι εργασίες του διεθνούς συνεδρίου γίνονται στην αίθουσα Senatssaal, που χρησιμοποιείται για τις επίσημες εκδηλώσεις και δεν γίνεται σε κάποιο από τα αμφιθέατρα του πανεπιστημίου. Για μένα έχει σημασία η επιλογή του χώρου του συνεδρίου! Το πανεπιστήμιο επίσης έχει αποφασίσει μετά το τέλος του συνεδρίου, αμέσως να αναρτηθούν όλες οι εισηγήσεις στο διαδίκτυο.

Γνωρίζετε εάν είναι προσκεκλημένοι και θα παραστούν Γερμανοί πολιτικοί, γεγονός που θα είχε ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα σε ευρωπαϊκό επίπεδο;
Δεν γνωρίζω για Γερμανούς πολιτικούς. Ωστόσο θα χαιρετίσει ο Τζεμ Όζντεμιρ (Cem Özdemir), Γερμανός πολιτικός τουρκικής καταγωγής.

Ανεξάρτητα, θεωρώ ότι όλα τα βήματα των διοργανωτών είναι τολμηρά και δεν αποκλείω να υπάρχει και κάποιος επίσημος χαιρετισμός από το γραφείο του Γερμανού Προέδρου της Δημοκρατίας ή και από τα πολιτικά κόμματα της Γερμανίας.
 

Από την πολυθεματική έκθεση του Κ. Φωτιάδη

Αυτό κι αν θα είναι νίκη, κ. Φωτιάδη!

Να σας πω, είναι ήδη πολύ μεγάλη νίκη η διοργάνωση αυτού του συνεδρίου. Μια απάντηση στο φιλοκεμαλικό ελληνικό Κοινοβούλιο. Όπως και η απόφαση του κυπριακού Κοινοβουλίου που πέντε μέρες μετά το συνέδριο του Βερολίνου, στις 2 Μαρτίου, εγκαινιάζει την πολυθεματική έκθεσή μου στην Πύλη Αμμοχώστου στη Λευκωσία με θέμα «Πόντος και υποχρέωση στη μνήμη». Είναι μια πολυθεματική έκθεση που είχα παρουσιάσει στο Δήμο Αχαρνών για 50 μέρες, και με την Εύξεινο Λέσχη Αθηνών στο Γκάζι, και με το Δήμο Αθηναίων.

Αλήθεια, έχετε υπόψη σας εάν θα πραγματοποιηθούν εκδηλώσεις υπό την αιγίδα της ελληνικής κυβέρνησης ενόψει της ημέρας μνήμης της 19ης Μαΐου;
Γνωρίζω ότι θα πραγματοποιηθούν κάποιες εκδηλώσεις από το υπουργείο Άμυνας. Δεν περιμένω πολλά πράγματα από το υπουργείο «α-Παιδείας» και τον Νίκο Φίλη.

Δεν υπάρχει κάποια αλλαγή στη θέση του υπουργού Παιδείας σ’αυτό το θέμα, σωστά;
Όχι. Δεν έχει γίνει κάτι. Ωστόσο θα ήθελα να πω κάτι σε όλο τον ελληνισμό – και το λέω με πολύ σεβασμό για τους Εβραίους. Χίλιοι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης έχουν και το δικό τους μουσείο της Γενοκτονίας, και το ερευνητικό τους κέντρο.

Κι εμείς, που μόνο οι Πόντιοι είμαστε ένα εκατομμύριο, και πάνω από τρία εκατομμύρια οι πρόσφυγες από τον μικρασιατικό και παρευξείνιο ελληνισμό, οι οποίοι ζούμε στην Ελλάδα, δεν έχουμε ένα σοβαρό μουσείο Γενοκτονίας και ένα σοβαρό ερευνητικό κέντρο. Εκτός βέβαια του μικρού κέντρου που είχε ιδρύσει η Μέλπω Μερλιέ και μιας προσπάθειας που έχει γίνει από την Επιτροπή Ποντιακών Μελετών στην Αθήνα.

Θα έλεγα ότι ο ποντιακός και μικρασιατικός ελληνισμός είναι ορφανός από ένα ερευνητικό κέντρο, ένα γενικό μουσείο και έναν χώρο όπου να φυλάσσεται και να αξιοποιείται η μνήμη.

Ο ποντιακός ελληνισμός κ. Φωτιάδη δεν έχει ευθύνη για αυτή την σοβαρότατη έλλειψη;
Γι' αυτό το οποίο συμβαίνει, την άμεση ευθύνη έχει ο ποντιακός χώρος, γιατί όλα αυτά τα χρόνια λεηλατήθηκε από τους μηχανισμούς του αθηναϊκού κράτους που μας ήθελε πάντα διαιρεμένους. Και ενώ για παράδειγμα αυτή τη στιγμή γίνεται μια πάρα πολύ ουσιαστική προσπάθεια από το πανεπιστήμιο της Γερμανίας, στον ελλαδικό χώρο γίνονται αποσπασματικές εκδηλώσεις.
 

Για πρώτη φορά βλέπω, μάλιστα, ότι ενέπλεξαν και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Εκλεκτοί και αγαπητοί συνάδερφοι με τους οποίους μας συνδέει φιλία και η συναδελφικότητα –ορισμένοι είναι και δικά μου αγαπημένα παιδιά– θεωρώ ότι εγκλωβίστηκαν σε ένα συνέδριο¹ που γίνεται για τη Γενοκτονία. Αν και θα χαρακτήριζα θετικό βήμα την εμπλοκή του δικού μας πανεπιστημίου στην υλοποίηση κάποιων εκδηλώσεων γι' αυτό το θέμα, θεωρώ πως θα έπρεπε προηγουμένως το πανεπιστήμιο να ψάξει να δει τι κρύβεται πίσω από όλη αυτή τη διαδικασία. Αυτό εννοώ όταν μιλάω για εγκλωβισμό.

Όμως θεωρητικά πρόκειται για ακόμα ένα βήμα που κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ναι, αλλά δεν έχουμε πλέον ανάγκη από βήματα. Δεν έχουμε ανάγκη από διασπαστικά συνέδρια, των οποίων οι διοργανωτές δεν πιστεύουν σε τίποτα. Εκτιμώ ότι στόχος τους είναι η διατήρηση της θέσης τους στα προεδρεία και σε κάποιους μηχανισμούς, νομίζοντας ότι έτσι θα μπορούν να έχουν λόγο ύπαρξης.

Σήμερα έχουμε ανάγκη από αληθινή ενότητα.

Εάν ρωτήσεις τον καθένα ξεχωριστά θα σου πει ότι μιλούν για ενότητα και πως θα πρέπει ο οργανωμένος χώρος να είναι ενωμένος· όμως όταν γίνονται κινήσεις για να επιτευχθεί ο στόχος, τότε βλέπουμε και πάλι τους σκοτεινούς μηχανισμούς να αναλαμβάνουν και έτσι να μην προχωράει τίποτα.

Ας ευχηθούμε να υπάρξει θετικό αποτέλεσμα από το σημερινό συνέδριο κ. Φωτιάδη, γιατί ο αγώνας που είναι μπροστά είναι μεγάλος και δύσκολος.
Με δεδομένο το πόσο αξιόλογοι είναι οι εισηγητές, θεωρώ πως θα υπάρχει θετικό αποτέλεσμα. Να σημειώσω ότι από τους συναδέλφους του Αριστοτελείου εκτός από τον Μιχαηλίδη [σ.σ. Ιάκωβος Μιχαηλίδης, αναπληρωτής καθηγητής Νεότερης και Σύγχρονης Ιστορίας ΑΠΘ], οι υπόλοιποι δεν έχουν μιλήσει για την ιστορία και τα θέματα Γενοκτονίας του ποντιακού ελληνισμού, γεγονός που με κάνει να περιμένω με αγάπη τις εισηγήσεις και τα πορίσματα τους. Θα έχει ενδιαφέρον.

Απλώς θα προτιμούσα σ’ ένα τέτοιο συνέδριο να συμμετείχαμε όλοι μαζί.

______
1. Ο Κ. Φωτιάδης αναφέρεται στη σημερινή επιστημονική ημερίδα «Οι Γενοκτονίες των Χριστιανικών Λαών της Ανατολής (1875-1923) και η διαχείριση της μνήμης τους» που διοργανώνεται από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ποντιακών Σωματείων στο Μακεδονία Παλάς της Θεσσαλονίκης.

Πηγή: pontos-news.gr