Παῦλος Μελᾶς, 1870 – 1904

Σχόλιο Π.Ε.ΦΙ.Π.: Σέ παλαιότερη ἔρευνα τοῦ μακαριστοῦ ἰδρυτοῦ τῆς Π.Ε.ΦΙ.Π. εἶχε καταδειχτεῖ ὅτι: «οἱ Ἕλληνες Πολύτεκνοι καί τά παιδιά τούς ὑπῆρξαν (καί παραμένουν) οἱ πρῶτοι Ἐθνικοί Αἱμοδότες, ὡς πρωταγωνιστές καί ἐθνομάρτυρες σέ ὅλους ἀνεξαιρέτως τούς Ἐθνικούς Ἀγῶνες»!  Σάν παράδειγμα εἶχε ἀναφερθεῖ τότε ὅτι κατά τήν Ἐπανάσταση τοῦ 1821 τό μεγαλύτερο μέρος τῶν ἡρώων ἦσαν Πολύτεκνοι ἤ τέκνα Πολυτέκνων. Μάλιστα, στό τεῦχος 24/1984 (σελ. 14-17 καί 20-21) εἴχαμε δημοσιεύσει κάποιους ἀπό αὐτούς τούς ἥρωες, τούς γνωστότερους, ὀνομαστικά, σημειώνοντας ταυτόχρονα πόσα παιδιά εἶχαν ἤ ἀπό πόσα ἀδέλφια ἦσαν.

(…)

Μητροπολίτης Γερμανός Καραβαγγέλης, 1866 – 1935

Ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας (1878 – 1912) καί οἱ Πολύτεκνοι!

Ἡ Μακεδονία ἀποτελεῖ τήν καρδιά τῆς Βαλκανικῆς Χερσονήσου, γεγονός πού τῆς προσδίδει a priori μία ἐξέχουσα γεωστρατηγική καί πολιτική σημασία. Σέ βάθος τοῦ χρόνου, ἀποτέλεσε τόν τόπο σύγκρουσης ἀντίρροπων ἐθνικῶν κινήσεων, ἐνῶ ἡ περίοδος τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα ἀποτέλεσε μεγάλο σταθμό τῶν ἀμυντικῶν ἀγώνων τοῦ Ἑλληνικοῦ  Ἔθνους.

Ἡ ἔναρξη τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγῶνος σηματοδοτεῖται τό 1870 μέ τή δημιουργία τῆς Βουλγαρικῆς Ἐξαρχίας καί μέχρι τό 1897 χαρακτηρίζεται κυρίως ἀπό ἔντονη προπαγανδιστική δράση. Ὁ Ἀγώνας ἔλαβε τό ἔνδυμα τῆς ἔνοπλης σύγκρουσης τοῦ Ἑλληνισμοῦ μέ τούς Βουλγάρους, ἀλλά καί μέ τούς Τούρκους κατά τήν περίοδο 1904–1908, ἐνῶ στά χρόνια πού ἀκολούθησαν ἔλαβε καί ἄλλες μορφές, ἐκτός τῆς ἔνοπλης σύγκρουσης, κυρίως σέ πολιτικό καί διπλωματικό ἐπίπεδο. (…)

Ἴων Δραγούμης, 1878 – 1920

 
Μέ τή διάλυση τῆς «Πανελληνίου Ὀργάνωσης» τόν Αὔγουστο τοῦ 1909, θεωρητικά λήγει καί ὁ Μακεδονικός Ἀγώνας, ὁ ὁποῖος, παρά τίς θυσίες σέ αἷμα καί χρῆμα, ἀποδείχτηκε πολύτιμος γιά τόν Ἑλληνισμό. Τά στελέχη τοῦ Ἑλληνικοῦ στρατοῦ ἐπέδειξαν ἡγετικές καί ὀργανωτικές ἱκανότητες καί, συνάμα, ἀπέκτησαν ἐμπειρίες καί γνώσεις στό χῶρο τῆς Μακεδονίας, οἱ ὁποῖες θά ἐξαργυρωθοῦν ἀργότερα μέ τούς Βαλκανικούς Πολέμους. Παράλληλα, ἀνέκτησαν τό σεβασμό καί τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ Ἑλληνικοῦ Λαοῦ, ἀνυψώνοντας τό πολεμικό φρόνημά του, πού εἶχε καταρρακώσει ὁ πόλεμος τοῦ 1897.

(Πηγή: Σκαλτσογιάννης Γεώργιος, Ἱστορικός, Διεύθυνση Ἱστορίας Στρατοῦ, «Μακεδονικός Ἀγώνας»).

Ὅπως σέ κάθε περίοδο τῆς Ἑλληνικῆς ἱστορίας ἔτσι καί στό Μακεδονικό Ἀγώνα, ἡ Ἑλληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οἰκογένεια ἀποτέλεσε ἕνα ἀπό τούς πιό σημαντικούς ρόλους. Αὐτή ἦταν πού προίκισε μέ ἀνδρεία τούς Ἕλληνες ἀγωνιστές τοῦ Ἀγῶνος αὐτοῦ.

Σημείωση: Στή συνέχεια παραθέτουμε, ἀπό τήν ἔρευνα τῆς Εὐαγγελίας, τόν ἀλφαβητικό κατάλογο τῶν Μακεδονομάχων πού ὑπῆρξαν οἱ ἴδιοι Πολύτεκνοι ἤ ἦσαν τέκνα Πολυτέκνων, μέ άναφορά στόν ἀριθμό τῶν παιδιῶν τους (μέ π. δίπλα) ἤ στόν ἀριθμό τῶν παιδιῶν–ἀδελφῶν τῆς πατρικῆς οἰκογενείας των (μέ ἀδ. δίπλα καί μέ π.π.ο., ἀπό τά ἀρχικά τῆς φράσεως: «παιδί πολύτεκνης οἰκογενείας», σέ ὅσους δέν ἀναφέρεται ὁ ἀριθμός. Κατά τή διάρκεια τῆς ἔρευνας βρέθηκαν 210 Πολύτεκνοι Μακεδονομάχοι, ὅμως σίγουρα εἶναι πολύ περισσότεροι, ἐάν λάβουμε ὑπ’ ὅψη μας ὅτι ἐκείνη τήν περιόδο ἕνα μεγάλο ποσοστό (πάνω ἀπό 70%) τῶν Ἑλλήνων ἦσαν Πολύτεκνοι.

Ἀλφαβητικός Κατάλογος Πολυτέκνων Μακεδονομάχων

1. Αβράσογλου Ιωάννης (Αμβρακιώτης): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας
2. Αλατά – Παπαδημητρίου Φωτεινή: Πολύτεκνη με 5 παιδιά
3. Αμβράση (Αδελφή του Αμβράση): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
4. Αμβράση (Αδελφή του Αμβράση): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
5. Αμβράση (Αδελφή του Αμβράση): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
6. Αμβράσης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
7. Αναγνωστάκος Μιχαήλ (Καπετάν Ματαπάς): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας
8. Ανδριανάκης Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
9. Ανδριανάκης Ελευθέριος (Αδελφός του Δημήτριου Ανδριανάκη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
10. Ανδριανάκης Ι. (Αδελφός του Δημήτριου Ανδριανάκη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
11. Ανδριανάκης Νικόλαος (Αδελφός του Δημήτριου Ανδριανάκη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
12. Ανδριανάκης (Αδελφός του Δημήτριου Ανδριανάκη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
13. Αποστολίδη Ειρήνη: Πολύτεκνη με 4 παιδιά
14. Αποστολίδης Λάζαρος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
15. Αργυράκος Γεώργιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
16. Αργυράκος Νικόλαος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
17. Αργυράκος Χρήστος (Καπετάν Κίτσος Μουρίκης): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
18. Αργυρίου Γεώργιος ή Κυπραίος: Υπερπολύτεκνος με 9 παιδιά
19. Αργυρόπουλος Ιωάννης: Πολύτεκνος με 5 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
20. Αρίδας Δημήτριος: Υπερπολύτεκνος με 6 παιδιά
21. Αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Καπετανόπουλος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
22. Βαϊνάς Γρηγόριος (Καπετάν Αγραφιώτης): Πολύτεκνος με 5 παιδιά
23. Βασιλείου Δημήτριος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
24. Βαφόπουλος Γεώργιος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
25. Βαφόπουλος Θωμάς (Γιος του Γεωργίου Βαφόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
26. Βαφόπουλος Χρήστος (Γιος του Γεωργίου Βαφόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
27. Βαφοπούλου Αικατερίνη (Κόρη του Γεωργίου Βαφόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
28. Βαφοπούλου Αναστασία (Κόρη του Γεωργίου Βαφόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
29. Βαφοπούλου Ζωή (Κόρη του Γεωργίου Βαφόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
30. Βαφοπούλου Μαρία (Κόρη του Γεωργίου Βαφόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
31. Βέρρος Ζήσης: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
32. Γεροβασιλείου Ευάγγελος: Πολύτεκνος
33. Γερογιάννη Δέσποινα: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
34. Γερογιάννης Γεώργιος (Αδελφός της Δέσποινας Γερογιάννη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
35. Γερογιάννης Θεοχάρης (Αδελφός της Δέσποινας Γερογιάννη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
36. Γερογιάννης Μαυρουδής (Αδελφός της Δέσποινας Γερογιάννη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
37. Γεωργίου ή Νάτσης Ευάγγελος (Καπετάν Βαγγέλης Στρεμπενιώτης): Πολύτεκνος με 4 παιδιά
38. Γούλιος (Αδελφός του Ιερέως Γερμανού Γούλιου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 10 παιδιά
39. Γούλιος Ανδρέας (Αδελφός του Ιερέως Γερμανού Γούλιου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 10 παιδιά
40. Γούλιος ή Παπαγερμανός Σταύρος (Γιος του Ιερέως Γερμανού Γούλιου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
41. Γούλιος Πέτρος (Αδελφός του Ιερέως Γερμανού Γούλιου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 10 παιδιά
42. Γούλιου Σταφυλιά (Αδελφή του Ιερέως Γερμανού Γούλιου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 10 παιδιά
43. Δαγκλής Παναγιώτης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
44. Δέλλιος Χρήστος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
45. Δογιάμα Αγγελική: Πολύτεκνη με 5 παιδιά
46. Δογιάμας Γεώργιος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά.
47. Δογιάμας Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
48. Δογιάμας Λάζαρος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
49. Δογιάμας Τραϊανός: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
50. Δραγούμης Ιωάννης (Ίων): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 11 παιδιά
51. Δραγούμης Μάρκος (Θείος του Ίωνος Δραγούμη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
52. Δραγούμης Νικόλαος (Αδελφός του Ίωνος Δραγούμη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 11 παιδιά
53. Δραγούμης Στέφανος (Πατέρας του Ίωνος και του Νικολάου Δραγούμη κι αδελφός του Μάρκου Δραγούμη): Υπερπολύτεκνος με 11 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
54. Εξάρχου Διονύσιος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
55. Εξάρχου Χρήστος: Υπερπολύτεκνος με 6 παιδιά
56. Ζήσης Ιωάννης: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
57. Ιερεύς Αλέξανδρος Παπαλέξης: Υπερπολύτεκνος με 6 παιδιά
58. Ιερεύς Γερμανός Γούλιος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά και παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 10 παιδιά
59. Ιερεύς Γεώργιος Λαζόγκας: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
60. Ιερεύς Δημήτριος Οικονομίδης (Γιος του ιερέως Δημητρίου Οικονομίδη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
61. Ιερεύς Δημήτριος Οικονομίδης (θείος του καπετάν Βαγγέλη Στρεμπενιώτη): Πολύτεκνος με 4 παιδιά
62. Ιερεύς Δημήτριος Παπαδημητρίου: Πολύτεκνος με 7 παιδιά
63. Ιερεύς Νικόλαος Βλάχος – Οικονόμος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
64. Ιερεύς Νώε Παπαϊωάννου: Πολύτεκνος με 4 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
65. Ιερεύς Παπαϊωάννου: Υπερπολύτεκνος με 6 παιδιά
66. Ιερεύς Πέτρος Στυλιάδης: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
67. Ιερεύς Χρήστος Παπαμιχαήλ ή Παπαδόπουλος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
68. Ιωάννης (Γιοβάνης) από τη Ραχώνα Πέλλης: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
69. Κάκκαβος Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
70. Κακουλίδης Γεώργιος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 13 παιδιά
71. Καλαϊντζή – Σαμαρά Γλυκερία (σύζυγος του Ιωάννη Σαμαρά): Πολύτεκνη με 4 παιδιά
72. Καραβαγγέλη – Άψη Δέσποινα (Αδελφή του Μητροπολίτου Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
73. Καραβαγγέλη – Ρόμπαμπα Κλεονίκη (Αδελφή του Μητροπολίτου Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
74. Καραβαγγέλη – Στυλιανοπούλου Πηνελόπη (Αδελφή του Μητροπολίτου Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
75. Καραβαγγέλη – Χαρισιάδου Ασπασία ή Αφροδίτη (Αδελφή του Μητροπολίτου Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
76. Καραβαγγέλη – Χατζηαποστόλου Ευρυδίκη (Αδελφή του Μητροπολίτου Καστοριάς Γερμανού Καραβαγγέλη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
77. Καραβασιλίδης Κυριάκος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
78. Καραβίτης Γεώργιος (αδελφός του Γεωργίου Καραβίτη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
79. Καραβίτης Εμμανουήλ (αδελφός του Γεωργίου Καραβίτη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
80. Καραβίτης Ιωάννης (αδελφός του Γεωργίου Καραβίτη): Πολύτεκνος με 4 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
81. Καραβίτης Ιωσήφ (αδελφός του Γεωργίου Καραβίτη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
82. Καραμανλής Γεώργιος: Υπερπολύτεκνος με 8 παιδιά
83. Καραμανλή Φωτεινή (Σύζυγος του Γεωργίου Καραμανλή): Υπερπολύτεκνη με 8 παιδιά
84. Καραμούζης Γεώργιος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
85. Κομπόκης Κωνσταντίνος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
86. Κοντογιάννης Ανάργυρος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
87. Κοντορέπας Κωνσταντίνος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
88. Κορομηλάς Λάμπρος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
89. Κουτσός Βασίλειος: Υπερπολύτεκνος με 13 παιδιά
90. Κυριαζής Πέτρος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
91. Κωνσταντινίδης Ιωάννης: Υπερπολύτεκνος με 8 παιδιά
92. Κωτσόπουλος Σταύρος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
93. Κωτσοπούλου Μαρία (Σύζυγος του Σταύρου Κωτσόπουλου): Πολύτεκνη με 4 παιδιά
94. Κώττα Ζωή (Σύζυγος του Κωνσταντίνου Χρήστου (Καπετάν Κώττα)): Υπερπολύτεκνη με 8 παιδιά
95. Κώττας ή Κωτινούδης Νικόλαος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
96. Λαζάρου Κωνσταντίνος: Πολύτεκνος με 7 παιδιά
97. Λάλλας Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
98. Λιατζάκης Γεώργιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
99. Λιατζάκης Τραϊανός: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
100. Λουκίδης Ανδρέας: Υπερπολύτεκνος με 8 παιδιά
101. Λύττας Θωμάς: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
102. Μαζαράκης – Αινιάν Αλέξανδρος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
103. Μαζαράκης – Αινιάν Κωνσταντίνος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
104. Μακκάς ή Πιπερής Χριστόδουλος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
105. Μαμιάκας Φώτιος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
106. Μάνος Αθανάσιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
107. Μάνος Βασίλειος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
108. Μάνος Νικόλαος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
109. Μαντζουρίδου Καλλιόπη: Πολύτεκνη με 4 παιδιά
110. Μελάς Μιχαήλ (Πατέρας του Παύλου Μελά): Υπερπολύτεκνος με 10 παιδιά
111. Μελάς Παύλος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 10 παιδιά
112. Μητροπολίτης Γρεβενών Αιμιλιανός Λαζαρίδης: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 9 παιδιά
113. Μητροπολίτης Δράμας Χρυσόστομος Καλαφάτης: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
114. Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
115. Μητροπολίτης Κίτρους Παρθένιος Βαρδάκας: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
116. Μητροπολίτης Κορυτσάς Φώτιος Καλπίδης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
117. Μπακιρτζής Νικόλαος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
118. Μπέλλες ή Μπέλλης Γεώργιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
119. Μπέλλες ή Μπέλλης Μιχαήλ: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
120. Μπέλλες ή Μπέλλης Νικόλαος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
121. Μωραΐτης Θεόδωρος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
122. Μωραΐτης Νικόλαος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
123. Μωραΐτης Στέργιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
124. Μωραΐτης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
125. Νεδέλκος Αναστάσιος (Αδελφός του Δημητρίου Νεδέλκου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
126. Νεδέλκος Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
127. Νεδέλκος Ιωάννης (Αδελφός του Δημητρίου Νεδέλκου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
128. Νεδέλκος Πέτρος (Αδελφός του Δημητρίου Νεδέλκου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
129. Νταηλάκης ή Ντέλκος Νικόλαος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
130. Νταλίπη Βασιλική (Σύζυγος του Δημητρίου Νταλίπη): Πολύτεκνη με 5 παιδιά
131. Νταλίπης Δημήτριος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
132. Μανωλούσης Κωνσταντίνος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
133. Ξανθίδου – Abbot Μαρία: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
134. Ξανθίδου – Ανδρεοπούλου Ευανθία: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
135. Ξανθίδου – Μάνου Ιωάννα: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
136. Ξανθίδου – Σιμώτα Ματθλίδη: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
137. Οικονομίδης Γεώργιος (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Οικονομίδη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
138. Ουζούνη Ευτέρπη (Μητέρα του Βασίλειου Ουζούνη): Πολύτεκνη με 4 παιδιά
139. Ουζούνης Βασίλειος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
140. Ουζούνης Ζήσης (Πατέρας του Βασίλειου Ουζούνη): Πολύτεκνος με 4 παιδιά
141. Παλαιολόγος Βασιλεύς Γεώργιος: Υπερπολύτεκνος με 8 παιδιά
142. Παλαιολόγος Διάδοχος Κωνσταντίνος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
143. Πάνος Γεώργιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
144. Πάνος Παναγιώτης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
145. Πάνος Παρίσιος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
146. Πανουσόπουλος Βασίλειος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
147. Παπαδημητρίου Αθανάσιος (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
148. Παπαδημητρίου Διονύσιος (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
149. Παπαδημητρίου Εμμανουήλ (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
150. Παπαδημητρίου Θεόδωρος (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
151. Παπαδημητρίου Λάζαρος (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
152. Παπαδημητρίου Μαρία (Κόρη του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
153. Παπαδημητρίου Χρήστος (Γιος του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
154. Παπαζαφειρίου – Σταματιάδης Γεώργιος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
155. Παπάζογλου Ιωάννης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας
156. Παπαϊωάννου Πέτρος (αδελφός του ιερέως Νώε Παπαϊωάννου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
157. Παπαϊωάννου Στέφανος (αδελφός του ιερέως Νώε Παπαϊωάννου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
158. Παπαϊωάννου Χρήστος (αδελφός του ιερέως Νώε Παπαϊωάννου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
159. Παπαϊωάννου: Πολύτεκνη με 4 παιδιά
160. Παπαϊωάννου Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
161. Παπαϊωάννου: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
162. Παπαϊωάννου: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
163. Παπαϊωάννου: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
164. Παπαϊωάννου: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
165. Παπαϊωάννου: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
166. Παπαναστασίου Δημήτριος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
167. Παπαναστασίου Ιωάννης: Πολύτεκνος με 7 παιδιά
168. Παπαπέτρου – Αργυροπούλου Ασπασία (σύζυγος του Ιωάννη Αργυρόπουλου): Πολύτεκνη με 5 παιδιά
169. Παπαχρήστου ή Παπαδόπουλος Σπυρίδων: Πολύτεκνος με 4 παιδιά και παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
170. Πάππας Γεώργιος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 11 παιδιά
171. Πάππας Νικόλαος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 11 παιδιά
172. Πάππας Χρήστος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 11 παιδιά
173. Παρλιάρης Ιωάννης: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
174. Πετρίδης Πέτρος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
175. Πηχεών Αναστάσιος: Υπερπολύτεκνος με 8 παιδιά
176. Πηχεών Ελένη (Κόρη του Αναστασίου Πηχεών): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
177. Πηχεών Φιλόλαος (Καπετάν Φιλώτας) (Γιος του Αναστασίου Πηχεών): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
178. Πίνας ή Πινόπουλος Δημήτριος (Γιος του Νικολάου Πίνα ή Πινόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
179. Πίνας ή Πινόπουλος Ηλίας (Γιος του Νικολάου Πίνα ή Πινόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
180. Πίνας ή Πινόπουλος Νικόλαος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
181. Πίνας ή Πινόπουλος Σωτήριος (Γιος του Νικολάου Πίνα ή Πινόπουλου): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
182. Πραντούνας Χρήστος (Καπετάν Καψάλης): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 8 παιδιά
183. Πρεσβυτέρα του ιερέως Δημητρίου Οικονομίδη: Πολύτεκνη με 4 παιδιά
184. Ράλλης Ιωάννης: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
185. Ριβάρη Ευδοκία: Πολύτεκνη με 4 παιδιά
186. Ριβάρη Ευδοξία (Κόρη της Ευδοκίας Ριβάρη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
187. Ριβάρη Φειδώ (Κόρη της Ευδοκίας Ριβάρη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
188. Ριβάρης Νικόλαος (Γιος της Ευδοκίας Ριβάρη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
189. Ριβάρης Πέτρος (Γιος της Ευδοκίας Ριβάρη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
190. Σαμαρά – Μαλαματάρη Μαγδαληνή: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
191. Σαμαράς Αθανάσιος (Αδελφός της Μαγδαληνής Σαμαρά – Μαλαματάρη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
192. Σαμαράς Αντώνιος (Αδελφός της Μαγδαληνής Σαμαρά – Μαλαματάρη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
193. Σαμαράς Αστέριος (Αδελφός της Μαγδαληνής Σαμαρά – Μαλαματάρη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
194. Σαμαράς Κωνσταντίνος (Αδελφός της Μαγδαληνής Σαμαρά – Μαλαματάρη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
195. Σαμαράς Χατζηδημήτριος (Πατέρας των ανωτέρω): Υπερπολύτεκνος με 6 παιδιά
196. Σαμαράς Χρήστος (Αδελφός της Μαγδαληνής Σαμαρά – Μαλαματάρη): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
197. Σαμαράς Ιωάννης: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
198. Σάντης Κωνσταντίνος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
199. Σαπουντζή – Τσάλκου Ιορδάνα: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
200. Σαπουντζής Γρηγόριος: Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 7 παιδιά
201. Σαπουντζής Χρήστος: Υπερπολύτεκνος με 7 παιδιά
202. Σερίδης Γεώργιος (Καπετάν Σπανός): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
203. Σερίδης Δημήτριος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
204. Σερίδης Κωνσταντίνος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
205. Σιδέρης Ισίδωρος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
206. Σκορδάκος Ιωάννης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
207. Σκορδάκος Κωνσταντίνος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
208. Σμυρνιού – Κουτσοσπύρου Φιλομένη: Υπερπολύτεκνη με 8 παιδιά
209. Σουλιώτης Αθανάσιος (Νικολαΐδης): Παιδί υπερπολύτεκνης οικογένειας με 9 παιδιά
210. Στρεμπίνος Νικόλαος: Υπερπολύτεκνος με 12 παιδιά
211. Στυλιάδης Απόστολος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
212. Στυλιάδης ή Παπαστυλιάδης Αθανάσιος: Υπερπολύτεκνος με 10 παιδιά
213. Στύλου ή Στυλιάδης Λάμπρος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
214. Στύλου ή Στυλιάδης Κωνσταντίνος (Γιος του Λάμπρου Στύλου ή Στυλιάδη): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 5 παιδιά
215. Τάσου Βιδάνος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
216. Τάσου Λοζάνης: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
217. Τάσου Μιχαήλ (Μίλης): Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
218. Τάσου Στέφανος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
219. Τσάκης Κωνσταντίνος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
220. Τσιάπος Μιχαήλ: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
221. Τσιάπος Νικόλαος: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 6 παιδιά
222. Τσιότσης (Τζώρτζης) Χρήστος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά
223. Χαρίσης Θεοδόσιος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
224. Χατζηαθανασίου Δημήτριος: Πολύτεκνος με 6 παιδιά
225. Χρήστου Κωνσταντίνος (Καπετάν Κώττας): Υπερπολύτεκνος με 8 παιδιά
226. Χρυσάφης Αναστάσιος: Πολύτεκνος με 5 παιδιά
227. Χύτα – Γκόγκου Παναγιώτα: Παιδί πολύτεκνης οικογένειας με 4 παιδιά
228. Χύτας Αστέριος: Πολύτεκνος με 4 παιδιά

Μέ ἔντονη γραμματοσειρά σημειώσαμε τούς Ὑπερπολυτέκνους καί τά τέκνα τῶν  Ὑπερπολυτέκνων (ἀπό 6 παιδιά–ἀδέλφια καί ἄνω).

Συγκινητικές καί ἄξιες ὑπόμνησης εἶναι καί οἱ περιπτώσεις τῶν Οἰκογενειῶν Ἀργυράκου, Ριβάρη καί Τάσου, τῶν ὁποίων θυσιάστηκαν γιά τήν Πατρίδα ὅλα τά παιδιά (καί τά 4), καθώς καί τῶν Οἰκογενειῶν Δογιάμα καί Καραβίτη, τῶν ὁποίων θυσιάστηκαν τά 4 ἀπό τά 5 παιδιά.

Εἶναι χρέος ὅλων μας νά τιμοῦμε αὐτούς τούς Πολυτέκνους ἥρωες καί τίς Οἰκογένειές τους,  πόσο μᾶλλον νά τούς μιμούμαστε καί νά τούς ἔχουμε ὡς παράδειγμα, διότι χωρίς αὐτούς ἡ Ἑλλάδα μας θά ἦταν μισή ἕως καί ἀνύπαρκτη καί ἡ Μακεδονία θά ἦταν σέ σλάβικα ἤ ἀκόμη καί σέ τούρκικα χέρια.

Ἀφιερώνεται στήν κα Μαρία Τσακίρη, φιλόλογο (1o Γυμνάσιο Σπάτων) και σεναριογράφο και σκηνοθέτη της ταινίας «Παύλος Μελάς - Γράμματα από τη Μακεδονία», στόν Συνταγματάρχη (ΜΧ) Παναγιώτη Σπυρόπουλο, Ἱστορικό τῆς Διεύθυνσης Ἱστορίας Στρατοῦ καί ὑπερπολύτεκνο μέ 11 παιδιά, καί στήν κα Ἰωάννα Σκαρλάτου–Μεταξᾶ, συγγραφέα–θεολόγο.

Πηγές:

1. Ελίνα Μαστέλλου – Γιαννάκενα, Παύλος Μελάς και Μακεδονικός Αγώνας (1904 – 1908) (Πληροφορίες για την Φωτεινή Αλατά – Παπαδημητρίου, τον Αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο Καπετανόπουλο, Λάμπρο Κορομηλά, για το Μητροπολίτη Κορυτσάς Φώτιο Καλπίδη, για τον Αθανάσιο Σουλιώτη (Νικολαῒδη) και για τον Χρήστο Πραντούνα (Καπετάν Καψάλη))
2. Εργασία της ΜΠΡΟΥΜΠΑ ΝΙΚΗ: ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΘΕΜΑ : ΔΑΣΚΑΛΕΣ ΣΤΟΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ ΚΑΙ Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥΣ (Πληροφορίες για τη Φωτεινή Αλατά – Παπαδημητρίου)
3. Γεωργίου Μόδη, Μακεδονικός Αγών και Μακεδόνες Αρχηγοί (Πληροφορίες για τον Αμβράση και τις αδελφές του, τον Δημήτριο Παπαναστασίου και Ιωάννη Παπαναστασίου)
4. Βίντεο «Μακεδονικός Αγώνας 1904 – 1908, Δίψα ελευθερίας αλλοτινή – Μέρος 2ο (Πληροφορίες για το Μιχαήλ Αναγνωστάκο (Καπετάν Ματαπά) και το Γεώργιο Τσόντο (Καπετάν Βάρδα))
5. Βίντεο «Μακεδονικός Αγώνας 1904 – 1908, Δίψα ελευθερίας αλλοτινή – Μέρος 3ο» (Πληροφορίες για την οικογένεια των Ανδριανάκηδων)
6. https://ellinoistorin.gr/?p=29998 (Πληροφορίες για τον Γεώργιο Αργυρίου ή Κυπραίο)
7. https://ellinoistorin.gr/?p=15310 (Πληροφορίες για τον Λάζαρο Αποστολίδη, τη σύζυγό του την Ειρήνη και τον Δημήτριο Αρίδα)
8. Εταιρεία Μακεδονικών σπουδών, Το μεγάλο συναξάρι, Αφανείς γηγενείς Μακεδονομάχοι (1903 – 1913) (Πληροφορίες για τον Χρήστο Αργυράκο (Καπετάν Μουρίκη), την Αγγελική Δογιάμα (Μητέρα των αδελφών Δογιάμα), τον Ιερέα Γεώργιο Λαζόγκα, την οικογένεια των Λιατζάκηδων, τον Θωμά Λύττα, για τον Νικόλαο Μπακιρτζή, την οικογένεια των Μπελλέδων, τον Ιωάννη Σαμαρά και την σύζυγό του την Γλυκερία Καλαϊντζή – Σαμαρά, την οικογένεια των Τασούδων, τον Γεώργιο Παπαζαφειρίου – Σταματιάδη και τον Χρήστο Τσιότση (Τζώρτζη), τον Αστέριο Χύτα και τη κόρη του, τη Παναγιώτα)
9. Βίντεο «Καπετάν Γιώργης Αργυρίου Κυπραίος (1890-1977) – YouTube» (Πληροφορίες για τον Γεώργιο Αργυρίου)
10. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Επιστημονικό Συνέδριο, 100 χρόνια μετά το θάνατο του Παύλου Μελά. (Πληροφορίες για τον Ιωάννη Αργυρόπουλο και τη σύζυγό του Ασπασία)
11. Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Άγνωστοι και ελάχιστα γνωστοί αγωνιστές της περιοχής Γευγελής κατά το Μακεδονικό Αγώνα (Πληροφορίες για την οικογένεια του Γεωργίου Βαφόπουλου)
12. Κολτσίδα Αντωνίου, Ιστορία του Μελενίκου, Η διαχρονική πορεία του Ελληνισμού, Συμβολή στην Ιστορία του Βόρειου Ελληνισμού, Εκδόσεις Αδελφοί Κυριακίδη α.ε. (Πληροφορίες για τον Ευάγγελο Γεροβασιλείου, τη Καλλιόπη Μαντζουρίδου και το Κωνσταντίνο Τσάκη)
13. Πάππα Βασιλείου, Ο Χαλκιδιώτης Μακεδονομάχος Καπετάν Γιαγλής, η ηρωική δράση του ένοπλου Σώματός του στη Χαλκιδική, Νιγρίτα Σερρών και Άγιον Όρος. Συμβολή στα 100χρονα των Βαλκανικών πολέμων (Πληροφορίες για τη Δέσποινα, το Θεοχάρη και τον Μαυροδή Γερογιάννη, τον Ανάργυρο Κοντογιάννη και το Βασίλειο Κουτσό)
14. Στρατηγού Παναγιώτη Δαγκλή, Αναμνήσεις – Έγγραφα – Αλληλογραφία (Το αρχείο του), Τόμοι Α’ και Β’, Επιμέλεια: Ξ. Λευκοπαρίδη, Βιβλιοπωλείο Ε.Γ. Βαγιονάκη (Πληροφορίες για τον Παναγιώτη Δαγκλή)
15. Ανέκδοτα έγγραφα για το Μακεδονικό Αγώνα του Σ.Γ. Αστεριάδη, Γ. Τσόντου (Πληροφορίες για τον Καπετάν Βαγγέλη Στρεμπενιώτη)
16. Στυλιάδη Χαραλάμπου, Η συμβολή των εκπαιδευτικών λειτουργών κατά τον Μακεδονικόν Αγώνα 1870 – 1903 – 1908, Εκδόσεις Ζήτη (Πληροφορίες για το Χρήστο Εξάρχου και το γιό του, το Διονύσιο, τον Ιερέα Πέτρο Στυλιάδη, αδέλφια Σερίδη, τον Νικόλαο Πίνα ή Πινόπουλο και την οικογένειά του, τον Απόστολο Στυλιάδη, τον Αθανάσιο Στυλιάδη ή Παπαστυλιάδη, τον Λάμπρο Στύλου ή Στυλιάδη και το γιό του, το Κωνσταντίνο Στύλου ή Στυλιάδη και τον Θεοδόσιο Χαρίση)
17. Παπαδημητρίου Ρούλας, Η Εκκλησία στο Μακεδονικό Αγώνα (Πληροφορίες για τον Καπετάν Βαγγέλη Στρεμπενιώτη, το θείο του τον Ιερέα Δημήτριο Οικονομίδη και την οικογένειά του και για την οικογένεια του Ιερέως Δημητρίου Παπαδημητρίου)
18. Μαυρομμάτης Θωμάς, Αληθινοί Ήρωες, β’ τόμος, Ήρωες της Μακεδονίας (Πληροφορίες για τον Ίωνα Δραγούμη)
19. Μελά Ναταλίας, Παύλος Μελάς, Εκδόσεις Δωδώνη (Πληροφορίες για το Στέφανο Δραγούμη, τον Μάρκο Δραγούμη και το Νικόλαο Δραγούμη)
20. https://florina-history.blogspot.com/2011/03/blog-post_27.html. ΠΟΛΥΠΟΤΑΜΟΣ. Ηρωικές Μορφές του ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ, της Αντιγόνης Τσάμη. (Πληροφορίες για τον Ιωάννη Ζήση)
21. https://maccunion.wordpress.com/2013/05/08/%ce%b7-%ce%ac%ce..., Σόνιας Ευθυμιάδου – Παπασταύρου, Η άγνωστη ιστορία μιας οικογένειας μακεδονομάχων. (Πληροφορίες για τον Παπα – Γερμανό Γούλιο, τα αδέλφια του και τα παιδιά του)
22. Χεκιμόγλου Ευάγγελος, Ο Νικόλαος Μάνος και ο Μεσοπόλεμος στη Θεσσαλονίκη, Εταιρία Μακεδονικών Σπουδών (Πληροφορίες για τον Κωνσταντίνο Κοντορέπα, τον Αθανάσιο Μάνου, το Βασίλειο Μάνου, τον Νικόλαο Μάνου, τη Μαρία Ξανθίδου – Abbot, την Ευανθία Ξανθίδου – Ανδρεοπούλου, την Ιωάννα Ξανθίδου – Μάνου και τη Ματθλίδη Ξανθίδου – Σιμώτα)
23. https://yaunatakabara.blogspot.com/2011/12/blog-post_18.html. Αθηνά Τζινίκου-Κακούλη, Ηρωίδες στο Μακεδονικό Αγώνα: Φωτεινή Καραμανλή, μητέρα Εθνάρχη και γιαγιά Πρωθυπουργού, "Η Μακεδόνισσα στο θρύλο και στην Ιστορία". (Πληροφορίες για τον Γεώργιο Καραμανλή και τη σύζυγό του)
24. ΓΕΝΙΚΟ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟ ΣΤΡΑΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΠΟΛΕΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΤΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ, ΚΑΒΑΛΑ (Πληροφορίες για τον Ιερέα Νικόλαο Βλάχο – Οικονόμου και για τον Ιωάννη Κωνσταντινίδη)
25. Κουκλιάτη Γεωργίου, Το αρχείο οικογενείας Κώττα, Συμβολή στην ιστορία του χωριού Πετροκέρασα (Ραβνά) Χαλκιδικής κατά τον 19ο αιώνα, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Πληροφορίες για τον Νικόλαο Κώττα ή Κωτινούδη)
26. http://lastpoint.gr/o-makedonomachos-kapetan-agras-tellos-agras-sarantos-agaphnos-1880-1907.gr (Πληροφορίες για τον Κωνσταντίνο Μανωλούση)
27. Σιώκη Νικολάου, Όψεις από τη ζωή και τη δράση μιας οικογένειας κατά την περίοδο του Μακεδονικού Αγώνα και του Μεσοπολέμου μέσα από ανέκδοτες πηγές (Πληροφορίες για τον Ιερέα Χρήστο Παπαμιχαήλ ή Παπαδόπουλο και το γιό του τον Σπυρίδωνα Παπαχρήστου ή Παπαδόπουλο)
28. Δέλτα Πηνελόπης, Τα μυστικά του βάλτου και Μόδη Γεωργίου, Ο Μακεδονικός Αγών και η Νεώτερη Μακεδονική Ιστορία (Πληροφορίες για τον Ιωάννη (Γιοβάνη) και την οικογένεια του Μποζίνη από τη Ραχώνα Πέλλης)
29. Μόδη Γεωργίου, Ιππότες του Σταυρού (Μακεδονικές ιστορίες), Έκδοση Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα (Πληροφορίες για το Νικόλαο Μωραΐτη και τα’ αδέλφια του)
30. Μπέλλου – Θρεψιάδη Αντιγόνης, Μορφές Μακεδονομάχων και τα Ποντιακά του Γερμανού Καραβαγγέλη, Εκδόσεις Τροχαλία (Πληροφορίες για τον Γεώργιο Κακουλίδη)
31. Κακκάβου Δημητρίου, Απομνημονεύματα (Πληροφορίες για τον Δημήτριο Κάκκαβο και τον Κωνσταντίνο Λαζάρου)
32. Κελαϊδή Πάρη, Μακεδονομάχοι και Ηπειρομάχοι από τα Σφακιά. Τόμος 1ος Μακεδονικός Αγώνας 1903 – 8 (Πληροφορίες για τον Ιωάννη Καραβίτη)
33. Καραβίτη Ιωάννου, Ο Μακεδονικός Αγών (Απομνημονεύματα) (Πληροφορίες για τον Ιωάννη Καραβίτη)
34. Παπασταύρου – Ευθυμιάδου Σόνιας, Αθέατες πλευρές του Μακεδονικού Αγώνα, Το παράδειγμα της Καστοριάς, Εκδόσεις Πελασγός (Πληροφορίες για τον Κυριάκο Καραβασιλίδη, τον Μητροπολίτη Κορυτσάς Φώτιο Καλπίδη, την οικογένεια Ουζούνη, το Πέτρο Κυριαζή, τον Νικόλαο Νταηλάκη ή Ντέλκο και τη Φιλομένη Σμυρνιού)
35. https://yaunatakabara.blogspot.com/2012/06/blog-post_24.html. Μακεδονικός Αγώνας: Ο οπλαρχηγός Παρλιάρης και οι αγωνιστές από τον Ταξιάρχη Χαλκιδικής. Της ΕΡΑΤΩ ΖΕΛΛΙΟΥ - ΜΑΣΤΟΡΟΚΩΣΤΑ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΑΞΙΑΡΧΗ (ΛΟΚΟΒΗ) ΧΑΛΚΙΔΙΚΗΣ (Πληροφορίες για τον Γεώργιο Καραμούζη και για τον Ιωάννη Παρλιάρη)
36. Χιόνη Κωνσταντίνου, Ο Μακεδονικός αγώνας στο σαντζάκι της Δράμας, Η πορεία του Μακεδονικού αγώνα στις περιοχές Καβάλας – Δράμας και Θάσου (Πληροφορίες για τον Κωνσταντίνο Κομπόκη)
37. https://yaunatakabara.blogspot.com/2012/10/b.html. του Στεργ. Τριανταφυλλίδου Δημοδιδασκάλου, Περιοδική Έκδοσης του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου Φλωρίνης, "ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ", Τεύχος 9ο, Φλώρινα 1958 (Πληροφορίες για τον Σταύρο Κωτσόπουλο και τη σύζυγό του)
38. Εκδήλωση Συνδέσμου Μοναστηριωτών και των Πέριξ «Η Καρτερία», Μια καθημερινή μέρα στο Μοναστήρι (Πληροφορίες για τον Δημήτριο Λάλλα)
39. https://yaunatakabara.blogspot.com/2011/10/blog-post_30.html (Πληροφορίες για τον Ανδρέα Λουκίδη)
40. Κάρτσιου Βασιλείου, Ο Μακεδονικός Αγώνας στην Ανατολική Μακεδονία, Η μάχη της Δοβίστας (14 Ιουλίου 1907), Τα γεγονότα που συντάραξαν τα Δαρκανοχώρια και τις Σέρρες και έφεραν στα πρόθυρα του πολέμου Ελλάδα και Τουρκία, Εκδόσεις Ερωδιός (Πληροφορίες το Χριστόδουλο Μακκά ή Πιπερή, τον Φώτιο Μαμιάκα και για τα αδέλφια Πάνου και Τσιάπου)
41. Μενάγια Αρτέμιδος (Χλόης Αχαϊκού), Παύλος Μελάς – Των Μακεδονομάχων ο ήρωας, α’ τόμος (Πληροφορίες για τον Παύλο Μελά)
42. Ανεστόπουλου Αγγέλου, Μακεδονικός Αγών 1903 – 1908 και η συμβολή των κατοίκων εις την απελευθέρωσιν της Μακεδονίας, τόμος Α’ (Πληροφορίες για τους αδελφούς Νεδέλκου, τους τέσσερις αδελφούς Παπαϊωάννου και τη μητέρα τους, τον Αστέριο Χύτα και τη κόρη του, τη Παναγιώτα και τον Πέτρο Πετρίδη)
43. Μενάγια Αρτέμιδος (Χλόη Αχαϊκού), Ακριβοπληρωμένη λευτεριά, β’ τόμος και Παπασταύρου – Ευθυμιάδου Σόνιας, Αθέατες πλευρές του Μακεδονικού Αγώνα, Το παράδειγμα της Καστοριάς, Εκδόσεις Πελασγός (Πληροφορίες για τον Δημήτριο Νταλίπη και τη σύζυγό του τη Βασιλική)
44. Μακεδονικό ημερολόγιο 1912 (Πληροφορίες για τον Μητροπολίτη Γρεβενών Αιμιλιανό Λαζαρίδη)
45. Ομιλία Θεολόγου Υπ. Δρ. Θεολογίας Παναγιώτη Τσαγκάρη, Γερμανός Καραβαγγέλης, ο Παπαφλέσσας της Λέσβου, (Πληροφορίες για τον Μητροπολίτη Καστοριάς Γερμανό Καραβαγγέλη)
46. Παναγιώτη Τζουμέρκα, ο Επίσκοπος Κίτρους Παρθένιος Βαρδάκας 1904‐1933, ο βιος και η δράση του, Συμβολή στην επισκοπική ιστορία του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Μακεδονία (Πληροφορίες για τον Μητροπολίτη Κίτρους Παρθένιο Βαρδάκα)
47. Κυριάκου Παπακυριακού, Ο Μακεδονικός Αγώνας στο νομό Σερρών (Πληροφορίες για τον Ιωάννη Παπάζογλου και για τον Αναστάσιο Χρυσάφη)
48. Α. Κωστόπουλος, Β. Κωτουλοπούλου - Κωστοπούλου. (2020). Ο Μακεδονικός αγώνας (ιστορικό ανθολόγιο). Μαλλιαρής Παιδεία. (Πληροφορίες για τον Ιερέα Παπαϊωάννου)
49. Μαρκεζίνη Σπύρου Πολιτική Ιστορία της Ελλάδος (Πληροφορίες για τον Βασιλέα Γεώργιο Παλαιολόγο και τον γιό του τον Διάδοχο Κωνσταντίνο)
50. Γκιουλέκα Κωνσταντίνου, Από τις εφημερίδες της εποχής, Ο Μακεδονικός Αγώνας 1903 - 1908, η ένοπλη φάση. Εκδόσεις Μένανδρος, Αθήνα 2016 (Πληροφορίες για τον Βασίλειο Πανουσόπουλο)
51. https://www.org/archives/ochrida (Πληροφορίες για τον Αναστάσιο Πηχεών, το γιό του τον Φιλόλαο και τη κόρη του την Ελένη)
52. https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ιωάννης_Ράλλης&oldid=8473682 (Πληροφορίες για τον Ιωάννη Ράλλη)
53. Κατάλογος των υπό οργάνων του Βουλγαρικού Κομιτάτου, δολοφονηθέντων Ορθοδόξων εν Μακεδονία και Θράκη κατά τα τελευταία πέντε έτη (Πληροφορίες για την οικογένεια των Ριβάρηδων)
54. Ανεστόπουλου Αγγέλου, Μακεδονικός Αγών 1903 – 1908 και η συμβολή των κατοίκων εις την απελευθέρωσιν της Μακεδονίας, τόμος Β’ (Πληροφορίες για την οικογένεια των Σαμαράδων και τον Αστέριο Χύτα)
55. https://florina-history.blogspot.com/2011/10/i.html. Χρήστος I. Σαπουντζής (Πληροφορίες για τον Χρήστο Σαπουντζή και τα παιδιά του)
56. Αντωνίου Μιχαήλ Κολτσίδα, Ιστορία του Μοναστηρίου και των περιχώρων. Ο Ελληνισμός. Κοινωνική και εθνική διάσταση. Συμβολή στην ιστορία του βόρειου Ελληνισμού (Πληροφορίες για τον Κωνσταντίνο Σάντη)
57. Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΒΟΪΟ, admin (Πληροφορίες για τον Ισίδωρο Σιδέρη)
58. Μακεδονικός Αγών, Διαλέξεις για τα 80 χρόνια, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Πληροφορίες για το Γιάννη Σκορδάκου και το Κωνσταντίνο Σκορδάκου)
59. Αθανασίου Σουλιώτη –Νικολαΐδη, Ο Μακεδονικός Αγών, Η «Οργάνωσις Θεσσαλονίκης», 1906 - 1908, Απομνημονεύματα, πρόλογος Σοφίας Αθ. Σουλιώτη, εισαγωγή: Διογένη Ξαναλάτου, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1959 (Πληροφορίες για τον Αθανάσιο Σουλιώτη (Νικολαΐδη))
60. Γούναρη Βασίλη, Ο Μακεδονικός Αγώνας μέσα από τις φωτογραφίες του (1904 -1908), Εκδόσεις Έφεσος (Πληροφορίες για τον Νικόλαο Στρεμπίνο)
61. Αθηνάς Τζινίκου – Κακούλη, Καπετάν Κώττας, ο εθνομάρτυρας γηγενής Μακεδονομάχος (Πληροφορίες για τον Κωνσταντίνο Χρήστου (Καπετάν Κώττα))

 Ἔρευνα–Ἐπιμέλεια: Εὐαγγελία Λάππα

 
Πηγή: (Περιοδικό «Ελληνορθόδοξη Πολύτεκνη Οικογένεια» τεύχος 165), Π.Ε.ΦΙ.Π.