Κάθε Ὀκτώβριο ἡ μνήμη τῆς καρδιᾶς μας πετᾶ στὰ βορειοηπειρωτικὰ βουνά· ἐκεῖ ὅπου οἱ πατέρες μας δίδαξαν μὲ τὴν ἀνδρεία τους τὸν κόσμο τί σημαίνει νὰ ἀγωνίζεσαι καὶ νὰ πεθαίνεις γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν λαῶν.
Ἦταν Ὀκτώβριος τοῦ 1940 ὅταν ἡ μικρὴ Ἑλλάδα μας ταπείνωσε τὴ φασιστικὴ Ἰταλία μὲ τὸ ἡρωικὸ ΟΧΙ της. Καὶ μὲ τὴ γενναία ἀντίστασή της, χάρη καὶ στὴ βοήθεια τῆς Μεγαλόχαρης, ματαίωσε τὰ γενικότερα σχέδια τῆς συμμάχου τῆς Ἰταλίας, τῆς ναζιστικῆς Γερμανίας. Αὐτὰ τότε. Τότε ποὺ ὅλοι στὴν Εὐρώπη μιλοῦσαν μὲ θαυμασμὸ γιὰ τοὺς Ἕλληνες, ἀκόμη καὶ αὐτὸς ὁ Χίτλερ!
Ὅμως ὁ φετινὸς Ὀκτώβριος κεντᾶ διαφορετικὰ τὴ μνήμη μας. Καὶ δὲν πρέπει νὰ περάσει ἀπαρατήρητο τὸ ἄλλο θαῦμα τῆς νεότερης ἱστορίας μας, τὸ θαῦμα τοῦ 1912-13. Κλείνουν ἐφέτος ἑκατὸ χρόνια ἀπὸ τότε ποὺ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ καὶ τὸν ἱερὸ ἐνθουσιασμὸ καὶ τοὺς γενναίους ἀγῶνες τῶν προγόνων μας διπλασιάστηκε σχεδὸν ἡ ἀγαπημένη πατρίδα μας. Μὲ τὸ αἷμα τῶν ἡρώων στρατιωτῶν μας φύτρωσε τὸ εὔοσμο καὶ ἀμάραντο ἄνθος τῆς ἐλευθερίας καὶ στήθηκε στὴ γῆ τῆς Μακεδονίας μας ὁ Τίμιος Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ἡ γαλανόλευκη στὶς 26 Ὀκτωβρίου τοῦ 1912 ἀνήμερα τοῦ Ἁγίου Δημητρίου κυμάτισε περήφανη στὸν Λευκὸ Πύργο τῆς Θεσσαλονίκης.
Τὰ χριστιανικὰ κράτη τῆς Βαλκανικῆς, Ἑλλάδα, Βουλγαρία, Μαυροβούνιο καὶ Σερβία, μετὰ ἀπὸ πολλὲς διπλωματικὲς συσκέψεις μεταξύ τους, μὴν ἀντέχοντας τὶς σκληρὲς συμπεριφορὲς εἰς βάρος τους τῶν Τούρκων κατακτητῶν, ἀποφάσισαν νὰ κηρύξουν πόλεμο κατὰ τῆς Τουρκίας. Οἱ Εὐρωπαϊκὲς Μεγάλες Δυνάμεις τήρησαν οὐδέτερη στάση ἀποβλέποντας στὰ συμφέροντά τους. Πρῶτο κήρυξε τὸν πόλεμο κατὰ τῆς Τουρκίας τὸ Μαυροβούνιο στὶς 25 Σεπτεμβρίου.
Ἡ χώρα μας κήρυξε τὸν πόλεμο στὶς 5 Ὀκτωβρίου καὶ ὁ βασιλιὰς Γεώργιος ἔπειτα ἀπὸ πρόταση τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου ἀπηύθυνε πρὸς τὸν ἑλληνικὸ λαὸ τὸ ἑξῆς διάγγελμα, τὸ ὁποῖο γνωστοποίησε καὶ στὶς Μεγάλες Δυνάμεις:
«Πρὸς τὸν λαόν μου
Αἱ ἱεραὶ ὑποχρεώσεις πρὸς τὴν φιλτάτην Πατρίδα, πρὸς τοὺς ὑποδούλους ἀδελφούς μας καὶ πρὸς τὴν ἀνθρωπότητα ἐπιβάλλουσιν εἰς τὸ Κράτος μετὰ τὴν ἀποτυχίαν τῶν εἰρηνικῶν προσπαθειῶν, πρὸς ἐπίτευξιν καὶ ἐξασφάλισιν τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων τῶν ὑπὸ τὸν τουρκικὸν ζυγὸν Χριστιανῶν, ὅπως διὰ τῶν ὅπλων θέσῃ τέρμα εἰς τὴν δυστυχίαν τὴν ὁποίαν οὗτοι ὑφίστανται ἀπὸ τόσων αἰώνων.
Ἡ Ἑλλὰς πάνοπλος μετὰ τῶν συμμάχων αὐτῆς, ἐμπνεομένων ὑπὸ τῶν αὐτῶν αἰσθημάτων καὶ συνδεομένων διὰ κοινῶν ὑποχρεώσεων, ἀναλαμβάνει τὸν ἱερὸν ἀγῶνα τοῦ δικαίου καί τῆς ἐλευθερίας τῶν καταδυναστευομένων λαῶν τῆς Ἀνατολῆς.
Ὁ κατὰ ξηρὰν καὶ θάλασσαν στρατὸς ἡμῶν ἐν πλήρει συναισθήσει τοῦ καθήκοντος αὐτοῦ πρὸς τὸ Ἔθνος καὶ τὴν Xριστιανοσύνην, μνήμων τῶν ἐθνικῶν αὐτοῦ παραδόσεων καὶ ὑπερήφανος διὰ τὴν ἠθικὴν αὐτοῦ Ὑπεροχὴν καὶ ἀξίαν, ἀποδύεται μετὰ πίστεως εἰς τὸν ἀγῶνα ὅπως διὰ τοῦ τιμίου αὐτοῦ αἵματος ἀποδώσῃ τὴν ἐλευθερίαν εἰς τοὺς τυραννουμένους.
Ἡ Ἑλλὰς μετὰ τῶν ἀδελφῶν συμμάχων Κρατῶν θὰ ἐπιδιώξῃ πάσῃ θυσίᾳ τὸν ἱερὸν αὐτὸν σκοπόν, ἐπικαλούμενοι δὲ τὴν ἀρωγὴν τοῦ Ὑψίστου ἐν τῷ δικαιοτάτῳ τούτῳ ἀγῶνι τοῦ πολιτισμοῦ, ἀνακράζομεν: ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ, ΖΗΤΩ ΤΟ ΕΘΝΟΣ!
Ἀθῆναι 5 Ὀκτωβρίου 1912
ΓΕΩΡΓΙΟΣ»
Γενικὸς Διοικητὴς Στρατοῦ ὁρίσθηκε ὁ τότε Διάδοχος Κωνσταντῖνος. Ὁ Στρατός μας συγκροτήθηκε σὲ δύο μεγάλα σώματα, στὸν Στρατὸ Θεσσαλίας καὶ στὸν Στρατὸ Ἠπείρου, μὲ σύνολο ἀνδρῶν 110.000 περίπου.
Τὸν στρατὸ αὐτὸ τὸν ἀποτελοῦσαν γενναῖα παλληκάρια ἀπὸ ὅλα τὰ ἐλεύθερα ἐδάφη τῆς Πατρίδας μας καὶ ἀπὸ τὴν Κρήτη καὶ τὴ μακρινὴ Κύπρο μας.
Οἱ στρατιωτικὲς ἐπιχειρήσεις ἄρχισαν ἀμέσως. Τὸ Σῶμα τῆς Θεσσαλίας μὲ ἀρχιστράτηγο τὸν Διάδοχο Κωνσταντῖνο κατευθύνθηκε ἀρχικὰ πρὸς τὴ βορειοδυτικὴ Μακεδονία. Πέρασε τὴν ὀροσειρὰ τῆς Μελούνας καὶ ἐλευθέρωσε στὶς 6 Ὀκτωβρίου τὴν Ἐλασσόνα καὶ τὴ Δεσκάτη, κυρίευσε τὰ στενὰ τοῦ Σαρανταπόρου στὶς 9 Ὀκτωβρίου καὶ μὲ σύνθημά του «Ἐμπρὸς πάντοτε!» ἐλευθέρωσε τὰ Σέρβια στὶς 10 Ὀκτωβρίου, τὴν Κοζάνη στὶς 12 Ὀκτωβρίου, τὰ Γρεβενά, τὴν Πτολεμαΐδα καὶ τὴν Κατερίνη στὶς 15 Ὀκτωβρίου, τὴ Βέροια στὶς 16 Ὀκτωβρίου, τὴν Ἔδεσσα στὶς 18 Ὀκτωβρίου καὶ τὰ Γιαννιτσὰ μετὰ ἀπὸ σκληρὴ μάχη στὶς 19 καὶ 20 Ὀκτωβρίου. Ἔπειτα ἀπὸ τὴ νίκη τοῦ στρατοῦ μας στὰ Γιαννιτσὰ ὁ στρατός μας πῆρε τὸ δρόμο γιὰ τὴ Θεσσαλονίκη. Στὶς 25 Ὀκτωβρίου ἐλευθερώθηκε καὶ ὁ Λαγκαδάς.
Ὁ ἀρχηγὸς τοῦ τουρκικοῦ στρατοῦ τῆς Θεσσαλονίκης ἀρχιστράτηγος Χασὰν Ταξὶν Πασὰς διαπιστώνοντας ὅτι ἦταν ἀδύνατον νὰ ἀποκρούσει τὴν ὁρμητικὴ προέλαση τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ ἀναγκάσθηκε καὶ ὑπέγραψε τὴν ἄνευ ὅρων παράδοση τῆς Θεσσαλονίκης στοὺς Ἕλληνες τὴν 26η Ὀκτωβρίου 1912.
Αὐτὴ ἦταν ἡ θαυμαστὴ ἀπελευθερωτικὴ πορεία τοῦ στρατοῦ μας ἐκεῖνο τὸ εἰκοσαήμερο τοῦ 1912. Μιὰ πορεία θριάμβου ποὺ ἐπανέφερε ἔπειτα ἀπὸ 482 χρόνια τουρκικῆς σκλαβιᾶς (τὸ 1430 εἶχε σκλαβωθεῖ ἡ Θεσσαλονίκη) τὴν ἐλευθερία στὴν πρωτεύουσα τῆς βορείου Ἑλλάδος.
Δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦμε ποτὲ τοὺς ἱεροὺς ἀπελευθερωτικοὺς ἀγῶνες τῆς Ἱστορίας μας. Ἔχουμε πολλοὺς τέτοιους ἀγῶνες στὴν Πατρίδα μας. Στὴν Ἤπειρο, στὴ Θράκη, ἀργότερα στὴν Κύπρο καὶ στὰ ἄλλα νησιά μας. Ἂν λησμονήσουμε τὴν Ἱστορία μας, θὰ χάσουμε τὸν ἑαυτό μας καὶ τὸν προσανατολισμό μας. Αὐτὸ ἐπιδιώκουν πολλοὶ ἐχθροί μας. Ἐὰν θέλουμε νὰ συνεχίσουμε νὰ ὑπάρχουμε ὡς Ἔθνος, πρέπει νὰ ἐμπνεόμαστε ἀπὸ τὰ ὑψηλὰ ἰδανικὰ τῶν πατέρων μας. Τὸ ὀφείλουμε ὡς χρέος εὐγνωμοσύνης στὸ αἷμα τῆς θυσίας τους.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Ο ΣΩΤΗΡ», Τευχ. 2053.
