Ένα από τα ειδεχθέστερα εγκλήματα των ναζί στην χώρα μας, κατά την διάρκεια της γερμανικής κατοχής 1941-1944, ήταν το Ολοκαύτωμα των κατοίκων στους Πύργους (Κατράνιτσα) Εορδαίας, το δεύτερο σε αριθμό νεκρών μετά τα Καλάβρυτα (με 818 θύματα) μαρτυρικό Ελληνικό χωριό. Ένα χωριό που αφανίστηκε στην κυριολεξία από τους υπανθρώπους του ναζιστικού Γ΄ Ράϊχ και οι κάτοικοί του, πάνω από 318 άτομα, βρήκαν το θάνατο με απίστευτες μεθόδους που δεν τις χωράει ανθρώπου νους...
Η ιστορία των Πύργων Εορδαίας Κοζάνης, της Κατράνιτσας όπως ήταν γνωστή στο παρελθόν, είναι μια ιστορία γεμάτη αγώνες, θυσία και δόξα.
Το ξημέρωμα της 24ης Απριλίου 1944 οι Γερμανοί μαζί με τους ντόπιους συνεργάτες τους, περικύκλωσαν το χωριό κι έστησαν τα πολυβόλα σε καίρια σημεία. Ο αγώνας για την μεγάλη Γερμανία τους είχε μετατρέψει σε λαβωμένο θηρίο που στο πέρασμά του δεν αφήνει τίποτα όρθιο. Μάζεψαν τους χωριανούς σε δύο σημεία ένα στην πάνω συνοικία και ένα στην κάτω. Πριν καλά-καλά ξυπνήσουν, παιδιά-γυναίκες- ηλικιωμένοι, δεν κατάλαβαν τι συνέβαινε και ο φόβος άρχισε να τους κυριεύει. Προσπάθησαν να τρέξουν, να κρυφτούν μήπως και γλιτώσουν, πίστευαν πως όντας άοπλοι λίγο φιλότιμο θα υπήρχε στις σιδερένιες καρδιές των κατακτητών. Όμως μάταια! Δεν ήξεραν πως η λέξη φιλότιμο δεν υπάρχει στην Γερμανική γλώσσα.
Τα πολυβόλα μούγκριζαν, οι σφαίρες βροχή, τα κορμιά σωριάζονταν άψυχα στο χώμα, άλλοι κλείνονταν σε αχυρώνες και καίγονταν ζωντανοί, άλλοι σκοτώνονταν στα σπίτια τους, σε ρέματα και βουνοπλαγιές.
Απόγνωση και πανικός συνοδεύει όσους προσπαθούν να καταφύγουν στο βουνό. Βρίσκουν καταφύγιο στις ρεματιές και τις σπηλιές. Όμως νιώθουν ότι οι κατακτητές τους πλησιάζουν. Φιμώνουν τα βρέφη να μην κλαίνε τα σκεπάζουν με κλαδιά ή τα κρύβουν οι μανάδες μέσα στα φορέματά τους. Δυστυχώς συλλαμβάνονται και εκτελούνται ομαδικά 95 γυναικόπαιδα.
Μέσα στο χωριό στον μεσαίο Μαχαλά, όσοι συλλαμβάνονται οδηγούνται κοντά στην εκκλησία της Μεταμόρφωσης και σε παρακείμενη αχυρώνα καίγονται ζωντανοί 180 άνθρωποι. Στην συνοικία των Σεβαστειανών σκοτώνουν εν ψυχρώ 35 ανυπεράσπισταγυναικόπαιδα.
Στον κάτω Μαχαλά έχουν συγκεντρώσει σχεδόν όλους τους επιζήσαντες και αφού διαχωρίζουν τους άντρες από τα γυναικόπαιδα στήνουν τα πολυβόλα απέναντι από τους άνδρες. Ευτυχώς την τελευταία στιγμή μοτοσικλετιστής ακυρώνει την εκτέλεσή τους με νέα διαταγή, για μεταφορά των συλληφθέντων σε χάνι της Πτολεμαΐδας.
Αφήνουν πίσω τους δοσίλογους συνεργάτες τους να ολοκληρώσουν τον αφανισμό του χωριού με την λεηλασία. Αυτοί με την σειρά τους αφού αρπάζουν τα πάντα, για μέρες μεταφέρουν τα λάφυρα και την δόξα της Κατράνιτσας. Έρχεται στο τέλος η φωτιά για να αποτελειώσει ότι έμεινε όρθιο. Οι καπνοί υψώνονταν από σπίτια – αχυρώνες – στάβλους, το αίμα, η καμένη σάρκα βεβαίωναν μια καταστροφή χωρίς προηγούμενο, χωριό ερημωμένο, άψυχα κορμιά που περίμεναν την ταφή τους μαρτυρούν τις φρικαλεότητες του κατακτητή.
Ο θλιβερός απολογισμός, 318 καταγεγραμμένα θύματα!
ΑΘΑΝΑΤΟΙ
Ο λαός θέλοντας να χαρακτηρίσει το ολοκαύτωμα αυτό δίκαια το ονόμασε σφαγή, γιατί έτσι μόνο μπορεί να χαρακτηριστεί ο τρόπος με τον οποίο διαπράχθηκε. Το γεγονός αυτό δεν πέρασε στην ιστορία, είναι ακόμη ζωντανό στην μνήμη των πιο ηλικιωμένων, στην μνήμη των ανθρώπων που έχασαν τόσο άδικα τις οικογένειές τους και φέρουν αιώνιο το πένθος...
