Στα Ουαλικά το όνομα της είναι Gwenfrewi. Ήταν ανηψιά του μεγάλου αγίου Beuno του Θαυματουργού και ζούσε με τους γονείς της πιο ψηλά από την κοιλάδα που βρισκόταν το κελί του και το ψάθινο εκκλησάκι του, στο λόφο όπου τώρα στέκεται η εκκλησία.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο Caradoc, γιος ενός τοπικού οπλαρχηγού ζήτησε να την απολαύσει καθώς κυνηγούσε και επιχείρησε να την αποπλανήσει. Εκείνη αντιστάθηκε στις ορέξεις του και έτρεξε προς το εκκλησάκι του θείου της για προστασία. Ο Caradoc την κυνήγησε και μέσα στο θυμό του της έκοψε το κεφάλι με το σπαθί του. Μία πηγή από νερό άρχισε να ρέει στο σημείο όπου έπεσε το κεφάλι της. Ο Άγιος Beuno επανατοποθέτησε το κεφάλι της και μέσα από θερμή προσευχή προς τον Σωτήρα επανήλθε στη ζωή.
Η Αγία Winefride άρχισε να ακολουθεί τη μοναστική ζωή κάτω από την πνευματική καθοδήγηση του Αγίου Eleri. Έμεινε με τον θείο της ώσπου αυτός μετακόμισε στην περιοχή Clynnog Fawr στη χερσόνησο Lleyn. Έπειτα αφού έμεινε για σύντομο διάστημα στο Bodfari και στο Henllan δίπλα στο Denbigh, η Αγία Winefride ταξίδεψε δυτικά προς τους λόφους ψηλά πάνω από την κοιλάδα Conwy και εκεί εγκατέστησε ένα μοναστήρι από μοναχές στο χωριό Gwytherin. Κοιμήθηκε σε σχετικά νεαρή ηλικία κατά το έτος 650 και οδηγήθηκε στο τόπο της ανάπαυσης της από τον Άγιο Eleri ο οποίος ήταν ο πρώτος που την εκπαίδευσε.
Τα λείψανα της αγίας μεταφέρθηκαν στο αβαείο των Βενεδικτίνων στο Shrewsbury το 1138, παρέμειναν εκεί ώσπου λεηλατήθηκαν και διασκορπίστηκαν κατά την Μεταρρύθμιση.
Μόνο ένα δάκτυλο διασώθηκε και αυτό το πολύτιμο λείψανο παρουσιάζεται για προσκύνηση σήμερα στη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία του Holywell (άγιο πηγάδι). Στο Gwytherin δεν έχει απομείνει κάτι να τη θυμίζει πέρα από την εκκλησία που είναι αφιερωμένη σε αυτή· το πέτρινο εκκλησάκι της κατεδαφίστηκε 300 χρόνια πριν. Η μεγάλη καμπάνα του, η οποία χρειαζόταν τέσσερις άντρες για να μπορέσουν να τη χτυπήσουν, διαλύθηκε σαν άχρηστο μέταλλο το 1730.
Στο Holywell θεωρούν ύψιστη αξία την ανάμνηση της Αγίας Winefride. Μέσα από τις μεσιτείες της, πολλά θαύματα έχουν συμβεί στο Holywell, το οποίο μπορεί να διεκδικήσει τον τίτλο του παλαιότερου προσκυνήματος στη Βρετανία. To 1416 o Henry o πέμπτος πήγε εκεί περπατώντας για να αποδώσει ευχαριστία για τη μεγάλη του νίκη στο Agincourt.
Οι επισκέψεις τον προσκυνητών δεν έχουν μειωθεί και θα ήταν καλό και εμείς να είμαστε μεταξύ τους. Για εμάς η Αγία Winefride συνδέεται με την Ορθόδοξη πίστη μαζί με τον Άγιο Alban τον πρωτομάρτυρα, με τον Δαβίδ και τον Beuno, με τον Cuthbert και τον Aidan, με τον Columba και τον Patrick- μαζί με όλους τους Ορθόδοξους Αγίους της αδιαίρετης Εκκλησίας της οποίας το φως φανερώθηκε στη γη μας.
Στην βάπτιση Του στον Ιορδάνη, ο Χριστός απολύτρωσε μία διαστρεβλωμένη και ανισόρροπη φυσική τάξη, μετατρέποντας το νερό σε ένα κανάλι από χάρη και θεραπεία. Ας είναι έτσι και για όλους εμάς που δεχόμαστε τον αγιασμό της Αγίας Του. Το εκκλησάκι που είναι αφιερωμένο σε αυτήν χτίστηκε με γενναιοδωρία της Margaret, κόμισσας του Richmond. Το εκκλησάκι είναι πλήρως επιπλωμένο και διακοσμημένο με εξαίρετα γλυπτά. Στο πηγάδι όπου βρίσκεται το αγιασμένο νερό της Αγίας, τα νερά ευλογούνται από τους Ορθοδόξους και όποιος επιθυμεί μπορεί να μπει μέσα στο νερό.
(Ακολουθεί το Αγγλικό κείμενο:
Winefride of Treffynon,
Feast day: November 3
Saint Winefride of Treffynon In Welsh her name is Gwenfrewi. She was the niece of the great Saint Beuno the Wonderworker and she lived with her parents higher up the valley from his cell and wattle chapel, on the hill where the parish church now stands. According to tradition, Caradoc the son of a local chieftain sought refreshment from her while out hunting and then attempted to seduce her. She repelled his advances and ran towards her uncle’s chapel for sanctuary.
Caradoc pursued her and in a rage struck off her head with his sword. A spring of water began to flow where her head fell. Saint Beuno replaced her head and, through fervent prayer to the Saviour, she was brought back to life.
Saint Winefride began to follow the monastic life, under the spiritual direction of Saint Eleri. She remained with her uncle until he moved to Clynnog Fawr on the Lleyn peninsula. Then, after staying briefly at Bodfari and Henllan near Denbigh, Saint Winefride travelled west to the hills high above the Conwy valley and there she established a monastery of nuns in the village of Gwytherin. She passed to her reward, still relatively young, in about the year 650 and she was laid to rest by Saint Eleri who had first professed her.
The saint’s relics were taken to the Benedictine abbey at Shrewsbury in 1138, remaining there until they were despoiled and scattered during the Reformation. Only one finger remained and this precious relic is today preserved and venerated in the Roman Catholic church in Holywell. At Gwytherin no memory of her remains, apart from the dedication of the church, for her stone chapel was demolished 300 years ago. Her great bell, which could only be tolled by four men, was broken up for scrap in 1730.
It is above all at Holywell that Saint Winefride is remembered. Through her intercessions, many miracles have been worked at the Holy Well, which can claim to be the oldest place of unbroken pilgrimage in Britain. In 1416 Henry V went there on foot from Shrewsbury to give thanks for his great victory at Agincourt. The visits of pilgrim have never ceased and we too shall be of their number. For us Saint Winefride is united in Orthodox faith with Alban our protomartyr, with David and Beuno, Cuthbert and Aidan, Columba and Patrick – with all the Holy Orthodox saints of the undivided Church whose light has shone in our land.
At His baptism in the Jordan, Christ redeemed a distorted and unbalanced natural order, transforming water into a channel of grace and healing. May it be so for us all as we receive the holy water of His saint.
The Troparion of Saint Winifride in Tone 4.
Suffering death for your virginity, O holy Winifride, through God’s mercy your body was made whole and restored to life. Thy healing grace flows in streams of living water. Pray to God for us, that our souls may be saved.
The Chapel and Well:
The chapel of Saint Winefride (1490‑1500) is a gem, with many interesting decorative carvings in the nave and sanctuary. It was built through the munificence of Margaret, Countess of Richmond, whose son ascended the throne as Henry VII after his victory at Bosworth Field. The chapel is bare of all furnishings except on our pilgrimage when the chapel is once again set up as an Orthodox church. The well is presently undergoing a major restoration by CADW and this year we will have to put up with the continuing presence of scaffolding within the well-house. The work does not prevent us from blessing the waters and, for those who wish to, entering the pool itself.
Source: «Winefride of Treffynon», Archdiocese of Thyateira & Great Britain)
Η αγία Γουίνιφρεντ για την αιώνια ζωή
Το μόνο που ευχόταν, έλεγε και προσευχόταν ήταν να μη την ενοχλήσει και την νικήσει ο πειρασμός στο τελευταίο της πέρασμα προς την αιωνιότητα, αλλά κάθε μέρα που περνά να αγαπά τον Χριστό όλο και περισσότερο. Τις τελευταίες ημέρες της ζωής της έλεγε στις μοναχές που ήταν γύρω της και θρηνούσαν:
«Μην αμφιβάλλετε, αγαπημένα μου παιδιά, ότι στον ουρανό, όπου με τη χάρη του Θεού πηγαίνω, θα κάνω περισσότερα για εσάς από αυτά που μπορώ να κάνω εδώ στη γη. Η υποσχόμενη από τον Χριστό χώρα, όπου μεταβαίνω, δεν είναι χώρα αγνώστων, αλλά ευλογημένος τόπος, όπου η κατανόηση των αναγκών των φίλων και αδελφών στη γη είναι μεγαλύτερη. Δύναμις δίνεται από τον Τριαδικό Θεό και χάρις στους κατοίκους της επουρανίου βασιλείας, για να βοηθούν τους εις την γη ζώντας και να στέλνουν πλούσιες χάρες με τις πρεσβείες τους.
Σας υπόσχομαι να κάνω αυτό στη βασιλεία των ουρανών, γι' αυτό μην είστε λυπημένες, σαν εκείνους που δεν έχουν ελπίδα, σαν τα παιδιά της γης, που πεθαίνουν μέσα στην αμαρτία και δεν έχουν άλλο παρά τον φόβο της κρίσεως, που γι' αυτούς ο θάνατος είναι μόνο ο εκτελεστής που τους σέρνει ανάμεσα από ένα συνωστισμό αποπνικτικό. Να θυμάστε ότι για τις αγνές ψυχές και καθαρές ο θάνατος είναι ένα θερμό αγκάλιασμα, προσκάλεσμα στον Νυμφίο Χριστό.»
Στις νεότερες μοναχές έλεγε:
«Να υπενθυμίσω ότι το σώμα, που είναι όμορφο εξωτερικά, είναι φυλακή της αθάνατης ψυχής σας. Κρατήστε το καθαρό και θυμηθείτε ότι οι καθαρές και αγνές ψυχές στο κρεβάτι του θανάτου λαμβάνουν εκατονταπλάσιες χαρές από τον Κύριο.»
(Από το βιβλίο της Κασσιανής Γ. Μαζαράκη, «Ορθόδοξη Βρετανική και Κελτική Εκκλησία», σελ. 494)
Πηγή: Προσκυνητής, Archdiocese of Thyateira & Great Britain, Ορθόδοξη Κελτική και Αγγλοσαξονική Εκκλησία