ΛΟΓΟΣ ΤΡΙΑΚΟΣΤΟΣ
(Διά τόν σύνδεσμον τής εναρέτου τριάδος τών αρετών, τής αγάπης, τής ελπίδος καί τής πίστεως)

^1.Νυνί δε λοιπόν - ύστερα από όλα τα προηγούμενα - μένει τα τρία ταύτα – τά οποία σφίγγουν και διατηρούν τον σύνδεσμο όλων – πίστις, ελπίς, αγάπη∙ μείζων δε πάντων η αγάπη» ^{(πρβλ. Α΄ Κορ. ιγ΄ 13)}, διότι και ο Θεός αγάπη ονομάζεται ^{(πρβλ. Α΄ Ιωάν. δ΄ 16)}. Εγώ όμως την μία την βλέπω σαν ακτίνα, την άλλη σαν φως και την Τρίτη σαν ηλιακό δίσκο, και όλες μαζί σαν ένα φωτεινό απαύγασμα και μία και την αυτήν λαμπρότητα. Η μία, η πίστις, δύναται να επιτελέση τα πάντα. Η άλλη, η ελπίς, περικυκλώνει με το έλεος του Θεού και δεν καταισχύνει τον ελπίζοντα. Και η Τρίτη, η αγάπη, δεν πέφτει ποτέ από το ύψος της ούτε σταματά από το τρέξιμό της ούτε επιτρέπει σ΄ αυτόν που επλήγωσε με τα βέλη της να ηρεμήση από την «μακαρίαν μανίαν» που του επροξένησε.

^2. Αυτός που θέλει να ομιλή για την αγάπη είναι σαν να επιχειρή να ομιλή για τον ίδιο τον Θεόν. Η ανάπτυξις όμως ομιλίας περί Θεού είναι πράγμα επισφαλές και επικίνδυνο σε όσους δεν προσέχουν. Για την αγάπη γνωρίζουν να ομιλούν οι Άγγελοι, αλλά και αυτοί ανάλογα με τον βαθμό της θείας ελλάμψεώς τους. Αγάπη είναι ο Θεός, και όποιος προσπαθεί να δώση ορισμό του Θεού ομοιάζει με τυφλό που μετρά στην άβυσσο τους κόκκους της άμμου.

^3. Η αγάπη, ως προς την ποιότητά της είναι ομοίωσις με τον Θεόν, όσο βέβαια είναι δυνατόν στους ανθρώπους. Ως προς την ενέργειά της, μέθη της ψυχής. Ως προς δε τις ιδιότητές της, πηγή πίστεως, άβυσσος μακροθυμίας, θάλασσα ταπεινώσεως.

^4. Η αγάπη κυρίως είναι η απόρριψις κάθε εχθρικής και αντιθέτου σκέψεως, εφ΄ όσον «η αγάπη ού λογίζεται το κακόν» ^{(Α΄ Κορ. ιγ΄ 5)}. Η αγάπη και η απάθεια και η υιοθεσία μόνο στην ονομασία διαφέρουν. Όπως ταυτίζεται η ενέργεια στο φως, στην φωτιά και στην φλόγα, έτσι να σκέπτεσαι ότι συμβαίνει και σ΄ αυτές. Όσο ποσόν αγάπης λείπει, τόσο ποσόν φόβου υπάρχει. Διότι όποιος δεν έχει φόβο ή είναι γεμάτος από αγάπη ή είναι νεκρωμένος ψυχικά.

^5. Δεν είναι απρεπές εάν από τα ανθρώπινα πράγματα χρησιμοποιήσωμε παραδείγματα για τον πόθο και τον φόβο και την επιμέλεια και τον ζήλο και την δουλεία και τον έρωτα του Θεού.

Μακάριος εκείνος πού απέκτησε τέτοιο πόθο προς τον Θεόν, ωσάν αυτόν πού έχει ο μανιώδης εραστής προς την ερωμένη του.

Μακάριος εκείνος πού εφοβήθηκε τον Κύριον, όσο οι υπόδικοι τον δικαστή.

Μακάριος εκείνος πού έδειξε τόση επιμέλεια και φροντίδα στα πνευματικά, όσο οι ευγνώμονες δούλοι στον κύριό τους.

Μακάριος εκείνος πού έδειξε τόση ζηλοτυπία για τις αρετές, όση οι σύζυγοι πού προσέχουν ζηλότυπα τις γυναίκες τους.

Μακάριος εκείνος πού την ώρα της προσευχής ίσταται εμπρός στον Κύριον όπως οι υπηρέτες εμπρός στον βασιλέα.

Μακάριος εκείνος που προσπαθεί συνεχώς να περιποιήται και να αναπαύη τον Κύριον όπως έτυχε να περιποιηθή και να αναπαύση _{(σεβαστούς)} ανθρώπους.

Δεν προσκολλάται τόσο πολύ η μητέρα στο βρέφος που θηλάζει, όσο ο υιός της αγάπης στον Κύριον.

^6. Ο πραγματικός εραστής φέρνει πάντοτε στον νού του το πρόσωπο του αγαπημένου του και το εναγκαλίζεται μυστικά με ηδονή. Αυτός ποτέ, ούτε και στον ύπνο του δεν μπορεί να ησυχάση, αλλά και εκεί βλέπει το ποθητό πρόσωπο και συνομιλεί μαζί του. Έτσι συμβαίνει στον σωματικό έρωτα. Έτσι συμβαίνει και σ΄ αυτούς πού αν και έχουν σώμα είναι ασώματοι _{(και ασκούν τον πνευματικό έρωτα)}.

^_7. Κάποιος που εκτυπήθηκε από αυτό το βέλος έλεγε για τον εαυτό του - πράγμα πού με κάνει να θαυμάζω - : «Εγώ καθεύδω» από την ανάγκη της φύσεως, «η δε καρδία μου αγρυπνεί» από το πλήθος του έρωτος ^{(πρβλ. Άσμα ε΄ 2)}.

^8. Πρέπει να σημειώσης και τούτο, ως αφωσιωμένε φίλε, ότι αφού η ψυχή σαν άλλη έλαφος εξοντώση τα δηλητηριώδη ερπετά των παθών, τότε «επιποθεί και εκλείπει προς Κύριον» ^{(πρβλ. Ψαλμ. πγ΄ 3)}, διότι πληγώνεται σαν με δηλητήριο από το πύρ της αγάπης ^[1].

^9. Εκείνο που προξενεί η πείνα είναι κάτι πού δεν φαίνεται και δεν εκδηλώνεται. Εκείνο όμως πού προξενεί η δίψα είναι κάτι το έντονο και φανερό πού κάνει έκδηλο σε όλους τον εσωτερικό φλογισμό. Γι΄αυτό και εκείνος πού επόθει τον Θεόν έλεγε: «Εδίψησεν η ψυχή μου προς τον Θεόν, τον ισχυρόν, τον ζώντα» ^{(Ψαλμ. μα΄ 3)}.

^10. Εάν το πρόσωπο πού αγαπούμε γνήσια, μας μεταβάλλη εξ ολοκλήρου με την παρουσία του και μας κάνη φαιδρούς και χαρωπούς και χωρίς λύπη, τι δεν θα προξενή άραγε το πρόσωπο του Δεσπότου, όταν επισκέπτεται μυστικά την καθαρή ψυχή;

^11. Ο φόβος, όταν εισχωρήση πραγματικά σε μία ψυχή, λυώνει και κατατρώγει τα ρυπαρά πάθη της σαρκός. «Καθήλωσον έκ του φόβου σου τάς σάρκας μου», λέγει σχετικά ο Ψαλμωδός ^{(Ψαλμ. ριη΄ 120)}. Ενώ η οσία αγάπη, άλλους συνηθίζει να τους κατατρώγη, όπως είπε ο σοφός: «Εκαρδίωσας ημάς, εκαρδίωσας»∙ δηλαδή «μας επλήγωσες στην καρδιά» ^{(Άσμα δ΄ 9)}. Άλλους τους κάνει ωρισμένες φορές να αγάλλωνται και να λάμπουν από χαρά, όπως πάλι αναφέρεται στην Γραφή: «Επ΄ αυτώ ήλπισεν η καρδία μου και εβοηθήθην και ανέθαλεν η σάρξ μου» ^{(Ψαλμ. κζ΄ 7)}. Και∙ «Καρδίας ευφραινομένης πρόσωπον θάλλει» ^{(Παρμ. ιε΄ 13)}.

Όταν λοιπόν ολόκληρος ο άνθρωπος συγχωνευθή κάπως με την αγάπη του Θεού, τότε και εξωτερικά στο σώμα του σαν σε καθρέπτη δείχνει την εσωτερική λαμπρότητα της ψυχής. Κατ΄ αυτόν τον τρόπο εδοξάσθη και εκείνος ο θεόπτης, ο Μωϋσής. Όσοι κατέκτησαν την ισάγγελη αυτή βαθμίδα, ξεχνούν πολλές φορές την σωματική τροφή. Και νομίζω ότι δεν την επιθυμούν και τόσο συχνά, πράγμα όχι απίστευτο, αφού συμβαίνει και ο μη κατά Θεόν πόθος να κόβη πολλές φορές την επιθυμία του φαγητού.

Αυτών πού έφθασαν πλέον σε τέτοια αφθαρσία νομίζω ότι και το σώμα τους δεν θα ασθενή τόσο εύκολα. Διότι κατά κάποιον τρόπο εξαγνίσθηκε πλέον και αφθαρτοποιήθηκε. Η φλόγα δηλαδή της αγνότητος έσβησε την φλόγα των σαρκικών παθών και ασθενειών. Νομίζω ακόμη ότι και το φαγητό πού τρώγουν δεν τους προξενεί καμμία ευχαρίστησι. Διότι όπως οι υπόγειες φλέβες του νερού ποτίζουν μυστικά τις ρίζες των φυτών, έτσι και τις ψυχές αυτών των ανθρώπων τις τρέφει μυστικά το ουράνιο πύρ.

^12. Η αύξησις του φόβου είναι αρχή της αγάπης. Και το τέλος της αγνείας είναι προϋπόθεσις της θεολογίας. Εκείνος που ένωσε τελείως τις αισθήσεις του με τον Θεόν, μυσταγωγείται στην θεολογία από τον ίδιο τον Θεόν. Εάν όμως οι αισθήσεις δεν έχουν ενωθή με τον Θεόν, είναι δύσκολο και επικίνδυνο να θεολογή κανείς ^[2].

^13. Ο ενυπόστατος Λόγος του Θεού Πατρός, σε εκείνον πού θα κατοικήση, θα χαρίση τελεία αγνότητα και καθαρότητα, νεκρώνοντας τον θάνατο, _{(δηλαδή τα πάθη πού νεκρώνουν την ψυχή)}. Μετά από την νέκρωσι αυτή, ο μαθητής του Χριστού φωτίζεται και γίνεται γνώστης της θεολογίας. _{(Ο αγνός γνωρίζει τον Αγνόν)}, εφ΄ όσον «ο Λόγος Κυρίου, δηλαδή ο Υιός του Κυρίου και Θεού, αγνός _(εστί) διαμένων είς αιώνα αιώνος» ^{(πρβλ. Ψαλμ. ια΄ 7, ιη΄ 10)}. Και όποιος δεν εγνώρισε κατ΄ αυτόν τον τρόπο τον Θεόν, ομιλεί περί Θεού «στοχαστικώς».

^14. Η αγνεία ανέδειξε θεολόγο τον μαθητή ^[3], ο οποίος με την αγνεία του αυτή αξιώθηκε να κηρύξη και να στερεώση τα δόγματα της Αγίας Τριάδος.

^15. Εκείνος που αγαπά τον Κύριον, έχει προηγουμένως αγαπήσει τον αδελφό του. Το δεύτερο οπωσδήποτε είναι απόδειξις του πρώτου. Εκείνος που αγαπά τον πλησίον του, ποτέ δεν θα ανεχθή ανθρώπους πού καταλαλούν. Θα φύγη δε μακρυά από αυτούς σαν από φωτιά. Εκείνος πού λέγει ότι αγαπά τον Κύριον και συγχρόνως οργίζεται κατά του αδελφού του, ομοιάζει με εκείνον πού τρέχει στον ύπνο του!

^16. Η δύναμις της αγάπης είναι η ελπίς, διότι με αυτήν περιμένομε τον μισθό της αγάπης. Η ελπίς είναι «αδήλου πλούτου πλούτος», _{(δηλαδή πλούτος ενός πλούτου πού δεν φαίνεται)}. Η ελπίς είναι ασφαλής απόκτησις θησαυρού πρίν από την απόκτησί του. Αυτή είναι ανάπαυσις και ανακούφισις από τους κόπους. Αυτή είναι η θύρα της αγάπης. Αυτή φονεύει την απόγνωσι. Αυτή εικονίζει εμπρός μας τα πράγματα που ευρίσκονται μακρυά. Έλλειψις της ελπίδος σημαίνει αφανισμός της αγάπης. Σ΄ αυτήν είναι δεμένοι οι πόνοι, σ΄ αυτήν είναι κρεμασμένοι οι κόποι, αυτήν περικυκλώνει το έλεος του Θεού.

^17. Ο εύελπις μοναχός είναι σφάκτης της ακηδίας, την οποία κατανικά με την μάχαιρα της ελπίδος. Η ελπίς γεννάται από την γεύσι και την εμπειρία των δώρων του Κυρίου. Διότι αυτός πού δεν τα εγεύθηκε, έχει δισταγμούς. Την ελπίδα την εξαφανίζει ο θυμός, διότι όπως λέγει η Γραφή, «η ελπίς ού καταισχύνει» ^{(Ρωμ. ε΄ 5)}, ενώ «ανήρ θυμώδης ούκ ευσχήμων» ^{(Παρμ. ια΄ 25)}.

^18. Η αγάπη χορηγεί την χάρι της προφητείας, η αγάπη παρέχει την δύναμι της θαυματουργίας, η αγάπη είναι η άβυσσος της θείας ελλάμψεως, η αγάπη είναι η πηγή του θεϊκού πυρός – όσο περισσότερο πύρ αναβλύζει, τόσο περισσότερο καταφλέγει εκείνον που διψά. Η αγάπη είναι η στάσις και η εδραίωσις των Αγγέλων, η πρόοδος εις τους αιώνες όλων των εκλεκτών του Θεού.

«Ανάγγειλέ μας, ώ σύ η ωραία ανάμεσα στις αρετές, πού βόσκεις τα πρόβατά σου; Πού κατασκηνώνεις το μεσημέρι;» ^{(πρβλ. Άσμα α΄ 7)}. «Φώτισον ημάς, πότισον ημάς, οδήγησον ημάς, χειραγώγησον ημάς». Επιθυμούμε πια να ανεβούμε κοντά σου. Διότι εσύ κυριαρχείς σε όλα. Τώρα μου επλήγωσες την καρδία και δεν μπορώ να ανθέξω στην φλόγα σου. Γι΄αυτό θα σε υμνήσω και θα προχωρήσω: Εσύ κυριαρχείς επάνω στην δύναμι της θαλάσσης, εσύ καταπραΰνεις και νεκρώνεις την ταραχή των κυμάτων της. Εσύ ταπεινώνεις και καταρρίπτεις ως τραυματία τον υπερήφανο λογισμό. Με τον ισχυρό σου βραχίονα διασκορπίζεις τους εχθρούς σου ^{(πρβλ. Ψαλμ. πη΄ 10-11)} και αναδεικνύεις ανικήτους τους ιδικούς σου εραστάς.

» Και βιάζομαι να μάθω πώς σε είδε ο Ιακώβ επάνω στην κορυφή της κλίμακος. Ερωτώ να μάθω γι΄αυτήν την ανάβασι. Πές μου, πώς ήταν ο τρόπος και η σύνθεσις στην διάταξι των βαθμίδων; Των βαθμίδων της αναβάσεως εκείνης, την οποία έβαλε στον νου και στην καρδία του να επιχειρήση ο εραστής σου; ^{(πρβλ. Ψαλμ. πγ΄ 6)}. Διψώ ακόμη να μάθω, ποιος ήταν ο αριθμός των βαθμίδων, και πόσος χρόνος εχρειαζόταν για την ανάβασι. Διότι τους μέν χειραγωγούς της αναβάσεως, _{(τους Αγγέλους δηλαδή)}, τους ανήγγειλε αυτός που σε είδε και επάλαιψε μαζί σου ^[4], αλλά για τίποτε άλλο δεν θέλησε ή μάλλον δεν κατώρθωσε να μας διαφωτίση».

Εκείνη δε -αν και θεωρώ καλύτερο να ειπώ Εκείνος ^[5]- η βασίλισσα, σαν να έσκυψε από τον ουρανό, έλεγε στα αυτιά της ψυχής μου:

«Εάν, ώ εραστά, δεν λυθής από την παχύτητα του σώματος, δεν θα μπορέσης να γνωρίσης το κάλλος του προσώπου μου. Η κλίμαξ ας σε διδάσκη την πνευματική σύνθεσι των επί μέρους αρετών. Στην κορυφή δε αυτής της κλίμακος είμαι στηριγμένη εγώ, καθώς το είπε ο μεγάλος μύστης μου, _{(ο Απόστολος Παύλος)}: «Νυνί δε μένει τά τρία ταύτα∙ πίστις, ελπίς, αγάπη∙ μείζων δε πάντων η αγάπη» ^{(Α΄ Κορ. ιγ΄ 13)}.

Ι.Μ.Παρακλήτου

^[1] Για την κατανόησι της φράσεως αυτής πρέπει να σημειωθή, ότι σύμφωνα με μία λανθασμένη αντίληψι των αρχαίων _{(βλέπε σχόλιο 1, λόγου ΚΕ΄)} η έλαφος κατατρώγει τους όφεις, το δε δηλητήριό τους μέσα στον οργανισμό της δημιουργεί φλόγωσι και αφόρητη δίψα, ώστε να επιποθή «επί τάς πηγάς των υδάτων». Εδώ χαρακτηρίζεται ως έλαφος η ψυχή που ανέβηκε στις βαθμίδες της ταπεινοφροσύνης και της απαθείας και προχωρεί τώρα γεμάτη δίψα και θείο πόθο προς την κορυφή της αγάπης.

^[2] Εάν δηλαδή ο άνθρωπος δεν καταστή ηγιασμένο δοχείο της Χάριτος, δεν μπορεί να γίνη θεολόγος. «Πάσα προσπάθεια του ανθρώπου - παρατηρεί σύγχρονος θεολόγος – όπως γίνη μέτοχος της θεολογίας αυτοδυνάμως, έν τη αυταρκεία της εκπεσούσης αυτού φύσεως και των διεσπασμένων και φύσει άλλωστε περιωρισμένων αυτού δυνατοτήτων είναι ανέφικτος… _{[Και αντί θεολογίας έχομεν τότε]} τον περί Θεού θνητόν ανθρώπινον λόγον, εντός του οποίου κυοφορείται εν πολλοίς το σκάνδαλον μιας αμαρτανούσης θεολογίας, η οποία αντί της ζωής είναι φορεύς του θανάτου» _{(Κ. Μουρατίδης, «Κοινωνία» ΙΖ΄ 2, σελ. 59)}.

^[3] Εννοεί τον άγιο Ιωάννη τον ευαγγελιστή.

^[4] Πρόκειται για τον πατριάρχη Ιακώβ. Το περιστατικό της πάλης του με τον Θεόν περιγράφεται στην Γένεσι, ^{(λβ΄ 24-31)}.

^[5] «Εκείνος», δηλαδή ο Θεός, εφ΄ όσον «Ο Θεός αγάπη εστίν» ^{(Α΄ Ιωάν. δ΄ 16)}.

Πηγή: Ορθόδοξοι Πατέρες

H υπομονή σας πρέπει να είναι τέλεια και να κρα­τήσει ως το τέλος. Και πότε είναι τέλεια η υπομονή;

Όταν σηκώνει κανείς τις δοκιμασίες όχι μόνο καρτε­ρικά, αγόγγυστα, αλλά και με χαρά, ευγνωμονώντας το Θεό για ό,τι παραχωρεί, όσο βαρύ κι αν είναι, όπως θα Τον ευγνωμονούσε για μια μεγάλη ευεργεσία. Πι­στέψτε ακράδαντα -γιατί αυτή είναι η αλήθεια- πως, υπομένοντας την άδικη κατηγορία, αξιώνεστε να συμπεριληφθείτε στη χορεία των μαρτύρων. Δεν πρέπει να χαίρεστε γι’ αυτό; Απεναντίας, αφήνοντας την καρ­διά σας να κυριεύεται από τη λύπη και το παράπονο, εκμηδενίζετε την άξια και την ωφέλεια του θείου δώ­ρου.

Όλοι οι άνθρωποι θα κριθούν από τον Κύριο στη δευτέρα παρουσία Του. Οι δίκαιοι, όμως, θα παρασταθούν στο θεϊκό Κριτήριο με αγαλλίαση ανέκφρα­στη, καθώς θα οδηγηθούν στην αγκαλιά του Θεού και στην αιώνια χαρά. «Είσελθε εις την χαράν του Κυρίου σου» (Ματθ. 25:21), θ’ ακούσει τότε κάθε γνήσιος δούλος του Χριστού, όποιος δηλαδή έχει πίστη ορθή και ζωή θεάρεστη. Πίστη και ζωή, βλέπετε, είναι οι δύο απαραίτητες προύποθέσεις της σωτηρίας. Όπως είπε ο ίδιος ο Ιησούς, «ου πας ο λέγων μοι, Κύριε, Κύ­ριε, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών, αλλ’ ο ποιών το θέλημα του πατρός μου του εν ουρανοίς» (Ματθ. 7:21).

«Υπομονής έχετε χρείαν» (Εβρ. 10:36). Η σοφή συμβουλή δεν είναι δική μου, αλλά του αποστόλου Παύλου. Να υπομείνετε, λοιπόν. Με την υπομονή κερδίζεται η σωτηρία της ψυχής, ή μάλλον αγοράζεται σαν ακριβό εμπόρευμα.

Υπομονή! Υπομονή και γενναιοψυχία! Πιστέψτε πως όλα από το Θεό προέρχονται και όλα για το καλό σας παραχωρούνται, έστω κι αν δεν μπορείτε να το δείτε καθαρά. Άλλωστε, η πίστη χρειάζεται σ’ εκείνα που δεν βλέπουμε και δεν καταλαβαίνουμε. Τα ορατά και κατανοητά δεν απαιτούν πίστη. Γι΄ αυτό λέει ο απόστολος: «Έστι πίστις… πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων» (Εβρ, 11:1).

Ο Κύριος ας σας ελεήσει και ας σας ανακουφίσει, όπως Εκείνος ξέρει, με τις πρεσβείες της πολυεύ­σπλαχνης Παναγίας Μητέρας Του και του ακοίμητου φύλακα αγγέλου σας. Να σκέφτεστε όσους υποφέρουν, όσους καταδιώκονται, όσους βασανίζονται, όσους καταπιέζονται… και να παίρνετε κουράγιο από την υπο­μονή τους.

Η υπέρβαση της δυσκολίας τί σημαίνει; Ότι υπομένετε. Υπομένοντας, φυσικά, πονάτε. Αλλά δεν γί­νεται αλλιώς.

Είστε, είναι αλήθεια, πολύ ευαίσθητη και πληγώ­νεστε βαθιά από την τραγική κατάσταση που αντιμε­τωπίζετε. Βέβαια, για την ψυχοσύνθεσή σας δεν έχετε καμιά ευθύνη. Ευθύνη, όμως, έχετε για την πιθανή υποταγή σας σε εμπαθή αισθήματα. Αν οργίζεστε, μαλώνετε, κατηγορείτε, βαρυγγωμάτε, τότε αμαρτάνετε ενώπιον του Θεού. Αν μονάχα πονάτε, αλλά υπο­μένετε δίχως γογγυσμό, δεν αμαρτάνετε.

Πάνω απ’ όλα ασκηθείτε στην αγάπη. Το αίσθημα της αγάπης ας κυριαρχεί στην καρδιά σας. Τα έργα της αγάπης ας κυριαρχούν στη ζωή σας. Αγάπη να νιώθετε για όλους και να δείχνετε σε όλους, ακόμα κι εκείνους που σας πικραίνουν.

Να λέτε: Δόξα τω Θεω για όλα! Δόξα τω Θεώ, που μου στέλνει κάτι για να υπομένω! Δόξα τω Θεώ, που μου δίνει μια ακόμα ευκαιρία για να μπω στη βασι­λεία Του, τη βασιλεία που ανήκει σ’ όσους υπομείνουν ως το τέλος: «Ο υπομείνας εις τέλος, ούτος σωθήσεται» (Ματθ, 24:13). Εμείς βάζουμε την υπομονή. Και ο Θε­ός τη σωτηρία.

Πηγή: (Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, «Χειραγωγία στην Πνευματική Ζωή», Ι. Μ. Παρακλήτου), Η άλλη όψη

Τίποτα δὲν εἶναι μεγαλύτερο ἀπὸ τὴν καθαρὴ καρδιά, γιατί μία τέτοια καρδιὰ γίνεται θρόνος τοῦ Θεοῦ. Καὶ τί εἶναι ἐνδοξότερο ἀπὸ τὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ; Ἀσφαλῶς τίποτα. Λέει ὁ Θεὸς γι’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν καθαρὴ καρδιά: «Θὰ κατοικήσω ἀνάμεσά τους καὶ θὰ πορεύομαι μαζί τους. Θὰ εἶμαι Θεός τους, κι αὐτοὶ θὰ εἶναι λαός μου». ^{(Β’ Κόρ. 6, 16)}.

Ποιοὶ λοιπὸν εἶναι εὐτυχέστεροι ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους; Καὶ ἀπὸ ποιὸ ἀγαθὸ μπορεῖ νὰ μείνουν στερημένοι; Δὲν βρίσκονται ὅλα τ’ ἀγαθὰ καὶ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὶς μακάριες ψυχές τους; Τί περισσότερο χρειάζονται; Τίποτα, στ’ ἀλήθεια, τίποτα! Γιατί ἔχουν στὴν καρδιά τους τὸ μεγαλύτερο ἀγαθό: τὸν ἴδιο τὸ Θεό!

Πόσο πλανιοῦνται οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἀναζητοῦν τὴν εὐτυχία μακριὰ ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους, στὶς ξένες χῶρες καὶ στὰ ταξίδια, στὸν πλοῦτο καὶ στὴ δόξα, στὶς μεγάλες περιουσίες καὶ στὶς ἀπολαύσεις, στὶς ἡδονὲς καὶ σ’ ὅλες τὶς χλιδὲς καὶ ματαιότητες, ποὺ κατάληξή τους ἔχουν τὴν πίκρα! Ἡ ἀνέγερση τοῦ πύργου τῆς εὐτυχίας ἔξω ἀπὸ τὴν καρδιά μας, μοιάζει μὲ οἰκοδόμηση κτιρίου σὲ ἔδαφος ποὺ σαλεύεται ἀπὸ συνεχεῖς σεισμούς. Σύντομα ἕνα τέτοιο οἰκοδόμημα θὰ σωριαστεῖ στὴ γῆ...

Ἀδελφοί μου! Ἡ εὐτυχία βρίσκεται μέσα στὸν ἴδιο σας τὸν ἑαυτό, καὶ μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ τὸ κατάλαβε αὐτό. Ἐξετᾶστε τὴν καρδιά σας καὶ δεῖτε τὴν πνευματική της κατάσταση. Μήπως ἔχασε τὴν παρρησία της πρὸς τὸ Θεό; Μήπως ἡ συνείδηση διαμαρτύρεται γιὰ παράβαση τῶν ἐντολῶν Του; Μήπως σᾶς κατηγορεῖ γιὰ ἀδικίες, γιὰ ψέματα, γιὰ παραμέληση τῶν καθηκόντων πρὸς τὸ Θεὸ καὶ τὸν πλησίον; Ἐρευνῆστε μήπως κακίες καὶ πάθη γέμισαν τὴν καρδιά σας, μήπως γλίστρησε αὐτὴ σὲ δρόμους στραβοὺς καὶ δύσβατους...

Δυστυχῶς, ἐκεῖνος ποὺ παραμέλησε τὴν καρδιά του, στερήθηκε ὅλα τ’ ἀγαθὰ κι ἔπεσε σὲ πλῆθος κακῶν. Ἔδιωξε τὴ χαρὰ καὶ γέμισε μὲ πίκρα, θλίψη καὶ στενοχώρια. Ἔδιωξε τὴν εἰρήνη καὶ ἀπόκτησε ἄγχος, ταραχὴ καὶ τρόμο. Ἔδιωξε τὴν ἀγάπη καὶ δέχτηκε τὸ μίσος. Ἔδιωξε, τέλος, ὅλα τὰ χαρίσματα καὶ τοὺς καρποὺς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ δέχτηκε μὲ τὸ βάπτισμα, καὶ οἰκειώθηκε ὅλες τὶς κακίες ἐκεῖνες, ποὺ κάνουν τὸν ἄνθρωπο ἐλεεινὸ καὶ τρισάθλιο.

Ἀδελφοί μου! Ὁ Πολυέλεος Θεὸς θέλει τὴν εὐτυχία ὅλων μας καὶ σ’ αὐτὴ καὶ στὴν ἄλλη ζωή. Γί’ αὐτὸ ἵδρυσε τὴν ἁγία Του Ἐκκλησία. Γιὰ νὰ μᾶς καθαρίζει αὐτὴ ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, νὰ μᾶς ἁγιάζει, νὰ μᾶς συμφιλιώνει μαζί Του, νὰ μᾶς χαρίζει τὶς εὐλογίες τοῦ οὐρανοῦ.

Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀνοιχτὴ τὴν ἀγκαλιά της, γιὰ νὰ μᾶς ὑποδεχθεῖ. Ἂς τρέξουμε γρήγορα ὅσοι ἔχουμε βαριά τη συνείδηση. Ἂς τρέξουμε καὶ ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕτοιμη νὰ σηκώσει τὸ βαρὺ φορτίο μας, νὰ μᾶς χαρίσει τὴν παρρησία πρὸς τὸ Θεό, νὰ γεμίσει τὴν καρδιά μας μὲ εὐτυχία καὶ μακαριότητα...

Πηγή: (Ἀπὸ τὴ σειρὰ τῶν φυλλαδίων «Η ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ» τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παρακλήτου Ὠρωποῦ Ἀττικῆς.), Ορθόδοξοι Πατέρες

Ἀγαπητοὶ Χριστιανοί. Τὸ Νέον Ἔτος ἦλθεν. Μία ἀκόμη ἀλλαγή στήν ἀριθμητική μέτρηση τοῦ χρόνου. Μέ τό παρελθόν καί τό μέλλον νά συνθέτουν τήν ἱστορία τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου.Ἀπό τό παρελθόν στό μέλλον, ὅπως ὁρίζει ἡ ἀνθρώπινη ἀντίληψη. Αὐτά τά δύο μέρη τοῦ ἀνθρώπινου χρόνου πού βρίσκονται ἀλληλένδετα εἶναι ὁ ἱστορικός χρόνος, ἀφενός τό παρελθόν, ὅ,τι ἔζησε, γνώρισε, συναισθάνθηκε ὁ ἄνθρωπος καί ἔγινε ἕνα πεδίο ἐμπειρίας καί γνώσης, ἀφετέρου τό ἀνεπίγνωστο μέλλον, τό πεδίο πού ἀνοίγεται ἐμπρός στήν ἐμπειρία τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά συνεχίσει τήν ὑλική καί πνευματική ζωή του.

 ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ
ΕΠΙ ΤΗι ΠΡΩΤΗι ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ 2018
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΠΕΙΡΑΙΩΣ, ΦΑΛΗΡΟΥ, ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ
ΚΑΙ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΡΕΝΤΗ
Σ Ε Ρ Α Φ Ε Ι Μ
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΙΕΡΟΝ ΚΛΗΡΟΝ
ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΗΡΩΜΑ
 ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΥΤΟΥ

* * * * * *

Ἀγαπητοὶ Χριστιανοί

Τὸ Νέον Ἔτος ἦλθεν.

Μία ἀκόμη ἀλλαγή στήν ἀριθμητική μέτρηση τοῦ χρόνου.

Μέ τό παρελθόν καί τό μέλλον νά συνθέτουν τήν ἱστορία τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου.Ἀπό τό παρελθόν στό μέλλον, ὅπως ὁρίζει ἡ ἀνθρώπινη ἀντίληψη.

Αὐτά τά δύο μέρη τοῦ ἀνθρώπινου χρόνου πού βρίσκονται ἀλληλένδετα εἶναι ὁ ἱστορικός χρόνος, ἀφενός τό παρελθόν, ὅ,τι ἔζησε, γνώρισε, συναισθάνθηκε ὁ ἄνθρωπος καί ἔγινε ἕνα πεδίο ἐμπειρίας καί γνώσης, ἀφετέρου τό ἀνεπίγνωστο μέλλον, τό πεδίο πού ἀνοίγεται ἐμπρός στήν ἐμπειρία τοῦ ἀνθρώπου, γιά νά συνεχίσει τήν ὑλική καί πνευματική ζωή του.

Ὁ ἄνθρωπος λοιπόν ὑπάρχει καί ζεῖ μέσα στήν ἱστορία, στόν χῶρο καί τόν χρόνο καί εἶναι συνδεδεμένος μαζί τους. Ὑπάρχει καί ζεῖ ὡς χῶρος καί ὡς χρόνος. Τό σῶμα καί ἡ ψυχή του εἶναι καί ἔχει χῶρο καί χρόνο. Γι’ αὐτό καί ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἱστορίας του ὁ ἄνθρωπος ἀσχολήθηκε καί προσπάθησε νά ὀργανώσει καί τόν ἐξωτερικό καί τόν ἐσωτερικό του χρόνο. Ἔψαχνε τὸ νόημα ποὺ ἔχει γιά ἐκεῖνον ἀλλά καί γιά τήν κοινωνία του, στενότερη ἤ εὐρύτερη, καί κατέληγε στόν λατρευτικό χῶρο καί στόν λατρευτικό χρόνο, στό θρησκευτικό ἱερό ἤ στήν οἰκογενειακή ἑστία. Αὐτή ἡ ἀναζήτηση τοῦ ἀνθρώπου ἦταν τελικῶς δίψα γιά νά προσεγγίσει τό «θεῖο». Γιά αὐτό καί ὁριστικῶς καί καταληκτικῶς μίλησε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στόν Ἄρειο Πάγο στούς Ἀθηναίους «ὅν οὖν ἀγνοοῦντες εὐσεβεῖτε, τοῦτον ἐγώ καταγγέλλω ὑμῖν». «Αὐτόν λοιπόν τόν ὁποῖον σέβεσθε χωρίς νά τόν γνωρίζετε, αὐτόν ἐγώ κηρύττω σέ ἐσᾶς.»

Κι ἐμεῖς οἱ χριστιανοί, ἀγαπητοί μου, πιστεύουμε καί τό μαρτυροῦμε καί ὁμολογοῦμε ὅτι στήν Ἐκκλησία ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος βρῆκαν τό νόημά τους. Στήν Ἐκκλησία ὁ χῶρος καί ὁ χρόνος ἀλλά καί τό νόημά τους εἶναι ἕνα πρόσωπο. Εἶναι ὁ Χριστός ὡς Θεάνθρωπος. Ὁ Χριστός ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί ὡς Ἐκκλησία. Ὁ Χριστός ὡς ἱστορία καί ἡ Ἐκκλησία ὡς χρόνος καί χῶρος αὐτοῦ τοῦ Προσώπου. Ὁ Χριστός «ἐνεχωροχρονήθη» γιά νά ξαναδώσει στόν ἄνθρωπο τή δυνατότητα γιά τόν χαμένο χωροχρόνο του στούς κόλπους τοῦ Θεοῦ.

Αὐτό περιγράφει καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέγοντας πώς διά τοῦ Ἐνσαρκωμένου Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ «ἔχομεν τὴν προσαγωγὴν οἱ ἀμφότεροι ἐν ἑνὶ πνεύματι πρὸς τὸν πατέρα», ὁδηγούμαστε καί πλησιάζουμε καί οἱ δύο, Ἰουδαῖοι καί Ἐθνικοί, πρός τόν Θεό Πατέρα μέ τό αὐτό Ἅγιο Πνεῦμα. Διότι, λέγει, ἔχετε κτισθεῖ ἐπάνω στό πνευματικό θεμέλιο τῶν Ἀποστόλων καί τῶν προφητῶν σέ μιὰ πνευματική οἰκοδομή, τήν Ἐκκλησία, τῆς ὁποίας ἀκρογωνιαῖος καί θεμελιακός λίθος εἶναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός. «ἐν ᾧ πᾶσα ἡ οἰκοδομὴ συναρμολογουμένη αὔξει εἰς ναὸν ἅγιον ἐν Κυρίῳ·» δηλαδή, ἐπάνω στόν Χριστό ὅλη ἡ οἰκοδομή συναρμολογεῖται καί αὐξάνεται κατά τρόπον ἁρμονικό, ὥστε νά γίνει Ναός ἅγιος, σύμφωνα μέ τό θέλημα τοῦ Κυρίου.

Ἄν ἀναλογισθοῦμε, ἀγαπητοί μου, τόν προσωπικό μας ἐσωτερικό χρόνο, τόν ὁποῖο αἰσθανόμαστε, τήν κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας, θά δοῦμε ὅτι τό πιό χαρακτηριστικό στοιχεῖο του εἶναι ἡ κίνηση. Πάντοτε ὑπάρχει μιά κίνηση, μιά τάση πρός κάτι, μιά πάλη. Εἶναι μιά πάλη, ἕνας ἀγώνας πού μᾶς κάνει νά προχωροῦμε πιό πέρα καί πιό πάνω, νά ψάχνουμε νά γεμίσουμε μέ ἕνα νόημα τόν χῶρο καί τόν χρόνο μας. Αὐτό πού νοηματοδοτεῖ καί δίνει μιά ζωτική δύναμη κι ἕναν σκοπό σέ αὐτήν τήν κίνηση εἶναι τό Πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Ὅλα ἔχουν ἕνα κέντρο, τό πρόσωπο τοῦ Ἐνσαρκωμένου Χριστοῦ, τό ὁποῖο νοηματοδοτεῖ καί τόν χῶρο καί τόν χρόνο καί τήν κίνηση καί τόν ἄνθρωπο καί τήν προοπτική του. Εἶναι, ὅπως εἴπαμε, ὁ ἀκρογωνιαῖος καί θεμελιακός λίθος ἐπάνω στόν Ὁποῖο αὐξάνεται ὅλη ἡ οἰκοδομή ὥστε νά γίνει «ναός ἅγιος». Μέσα στήν Ἐκκλησία βεβαίως, αὐτή ἡ ἀναζήτηση, ἡ ροπή, ἡ κίνηση, ἡ πάλη, «συνοικοδομεῖται» ἀπό κοινοῦ μέ ὅλους τούς πιστούς, γιά νά γίνει κατοικία ὅλων πρός σωτηρία, «κατοικητήριον τοῦ Θεοῦ ἐν Πνεύματι». Ἄλλωστε ὁ Χριστός ὡς Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ σώματος, τῶν μελῶν της, τῆς Οἰκογένειάς Του, εἶναι καί «μυριοϋπόστατος», «ὁ Πρωτότοκος ἐν πολλοῖς ἀδελφοῖς». Εἶναι ὁ Ἐμμανουήλ, πού σημαίνει μεθ’ ἡμῶν ὁ Θεός. Ἐντός τῆς Ἐκκλησίας λοιπόν καί ἐνώπιον τοῦ Πρωτοτόκου Χριστοῦ ὅλοι οἱ ἄνθρωποι κουβαλοῦν καί ἀποθέτουν τόν χρόνο καί τόν χῶρο τους. Εἶναι σημαντικό νά κατανοήσουμε ὅτι ἐπειδή ὁ ἄνθρωπος ἐκτίσθη κατ’ εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, λογική χριστόμορφη εἰκόνα, καί ὁμοίωση τοῦ Θεοῦ, εἶναι κατά τή φύση του καί τόν προορισμό του χριστολογικός καί χριστοκεντρικός. Αὐτή εἶναι καί ἡ καλή ἀγγελία, τό Εὐαγγέλιο γιά τήν ἱστορικότητα τοῦ ἀνθρώπου. Διότι ὁ Χριστός εἰσῆλθε στήν καρδιά ὅλης τῆς κτίσεως, τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ ἀνθρώπινου γένους καί ἁγίασε τόν χρόνο καί τόν χῶρο μας, τήν ἱστορία καί τόν κόσμο. Γι’ αὐτό ἀκοῦμε στά λειτουργικά κείμενα τῶν ἡμερῶν νά ἀποκαλεῖται ὁ Κύριος «ἄχρονος Υἱός» στόν Ὁποῖο ἡ Παναγία ἔδωσε χρόνο καί χῶρο. «Ὁ ἄναρχος ἄρχεται καὶ ὁ Λόγος σαρκοῦται».

Βλέπουμε τόν ἑαυτό μας καί τόν κόσμο μας, τόν χωροχρόνο μας, μέσα στή μεγάλη ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μέσα στόν Οἶκο τοῦ Πατέρα μας, οἶκο στόν ὁποῖο ὅμως ὁ Θεός εἶναι ἔνοικος. Κατά τόν Ἅγιο Ἀναστάσιο τόν Σιναΐτη ὁ ἀληθινός χριστιανός εἶναι ὁ «οἶκον ἔχων τόν Θεόν ἔνοικον», δηλαδή ὁ ζωντανός οἶκος τοῦ Θεοῦ πού ἔχει ἔνοικο τόν Θεό. Ἡ ἱστορία μας λοιπόν διαπερνᾶται ἀπό τόν Θεό καθώς ὁ Θεός ἀποκαλύπτεται. Αὐτή ἡ εἰσχώρηση καί ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στήν ἱστορία τοῦ χώρου καί τοῦ χρόνου τοῦ ἀνθρώπου τήν κάνει μιά ἀπό τίς μεγάλες εὐλογίες τοῦ Θεοῦ. Ἡ σάρκωση τοῦ Χριστοῦ στήν Ἱστορία εἶναι μιά ἐπιβεβαίωση τῆς Ἱστορίας, ἡ ὁποία ὅμως συμπληρώνεται ἀπό τήν ἐσχατολογική πραγματικότητα τῆς Ἀνάστασης. Διότι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μᾶς ἐλευθερώνει καί ἀπό τά δεσμά ἑνός ἱστορικοῦ παρελθόντος, ἔστω ἐκείνου πού πάντα κινεῖται πρός τά ἐμπρός, πού πάντα ἐξελίσσεται. Δίχως τήν Ἐσχατολογία, ἡ Ἱστορία θά ἦταν ἁπλῶς μιά διαδοχή γεγονότων, τά ὁποῖα δέν θά εἶχαν οὔτε νόημα οὔτε κατάληξη. Καί ἐδῶ δέν ἀμφισβητεῖται καθόλου ἡ σημασία καί ἡ σπουδαιότητα τῆς Ἱστορίας ἀλλά δέν εἶναι αὐτή τό τέλος. Ἄν ἐπέστρεφε ὁ ἄσωτος υἱός καί δέν ἔβγαινε ὁ πατέρας του νά τόν προϋπαντήσει, τότε ἡ ἐπιστροφή θά ἦταν μάταιη. Αὐτός εἶναι, θά λέγαμε, ὁ ρεαλισμός τοῦ Χριστιανοῦ. Νά γνωρίζει τόν χρόνο καί τόν χῶρο ὄπου ζεῖ, καί νά ζεῖ στόν χρόνο καί στόν χῶρο, ὑπακούοντας στό θέλημα τοῦ Θεοῦ ἀλλά καί χωρίς νά παραδέχεται τόν χρόνο καί τόν χῶρο ὡς τήν τελική του πατρίδα, ὡς τόν οἶκο του. Εἶμαι στόν Οἶκο τοῦ Πατέρα μου ἀλλά θέλω πρωτίστως τόν Πατέρα καί ὄχι τόν οἶκο του καί τά πλούτη του μόνο. Ξοδεύω τά ὑπάρχοντά μου, καί ἔχω δικαίωμα νά τά ξοδέψω, ἀλλά πολλές φορές ξοδεύω καί τόν ἑαυτό μου. Ὅταν συνέρχομαι «εἰς ἑαυτόν» ὅπως ὁ ἄσωτος, τότε βλέπω νά ἔρχεται ἀπό τά ἔσχατα γιά νά μέ συναντήσει ὁ Πατέρας μου. Ἀκόμη δέ περισσότερο καθ’ ὅλον τόν χρόνο τῆς ζωῆς, σέ ὅλη τήν ἱστορία μου, ὁ Θεός ἦταν καί εἶναι Παρών μέ τίς ἐνέργειές Του, μέ τούς νόμους Του, μέ τήν πρόνοια καί τήν Ἀγάπη Του.

Ὁ χρόνος καί ὁ χῶρος λοιπόν εἶναι ἔργο τῆς Ἀγάπης τοῦ Θεοῦ γιά τή συνάντηση μέ τήν Ἀγάπη Του, εἶναι τό πεδίο ἑνός παρελθόντος καί ἑνός μέλλοντος πού νοηματοδοτοῦνται ἀπό τήν αἰωνιότητα καί γίνονται ἐσχατολογικός χρόνος.  Ἄς θυμηθοῦμε τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Θεολόγο πού λέγει ὅτι τό Ὄνομα τοῦ Θεοῦ εἶναι «ὁ Ὤν, ὀ Ἦν καί ὁ Ἐρχόμενος». Αὐτό τό Ὄνομα εἶναι καί ἡ ἐλπίδα γιά σωτηρία ἀλλά καί ὁ πόθος γιά συνάντηση τοῦ χριστιανοῦ. Ὁ Ἐρχόμενος εἶναι ἡ ἐσχατολογική παρουσία τοῦ Θεοῦ πού ἔρχεται ὄχι μόνο ἀπό τό ἱστορικό παρελθόν οὔτε ἀπό τό προσεχές παρόν ἀλλά ἀπό τά Ἔσχατα, τόν ἐσχατολογικό χρόνο τῆς Παρουσίας τοῦ Ἀναστημένου Χριστοῦ πού νοηματοδοτεῖ καί φωτίζει κάθε ἴχνος χώρου καί κάθε ἀπειροελάχιστο χρόνο ἀπό τό «μετά» τό τέλος τοῦ ἱστορικοῦ μας χρόνου. Αὐτή εἶναι καί ἡ προοπτική τῆς θείας Ἀποκαλύψεως.

Εἶναι τό Νέον Ἔτος τοῦ Νέου Ἀδάμ πρός σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου.

Καλό καί εὐλογημένο νέον ἔτος!

Μετὰ πατρικῶν εὐχῶν!

Ο  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ  ΣΑΣ
† ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Θα σου πάει καλά όλη η χρονιά, όχι αν μεθάς την πρώτη του μηνός, αλλά αν και την πρώτη του μηνός και κάθε μέρα κάνεις αυτά που αρέσουν στον Θεό. Διότι η ημέρα γίνεται κακή ή καλή όχι από τη δική της φύση, αφού δεν διαφέρει η μια μέρα από την άλλη, αλλά από τη δική μας επιμέλεια ή ραθυμία.

Αν κάνεις την αρετή, σου έγινε καλή η μέρα. Αν κάνεις την αμαρτία, έγινε κακή και γεμάτη κόλαση. Αν εμβαθύνεις σ’ αυτά κι έχεις αυτές τις διαθέσεις, θα ‘χεις καλή όλη τη χρονιά κάνοντας κάθε μέρα προσευχές, ελεημοσύνες. Αν όμως αμελείς την προσωπική σου αρετή κι εμπιστεύεσαι την ευφροσύνη της ψυχής σου στις αρχές των μηνών και στους αριθμούς των ημερών, θα ερημωθείς απ’ όλα τα αγαθά σου. Αυτό, λοιπόν, επειδή το αντιλήφθηκε ο διάβολος κι επειδή φροντίζει να καταλύσει τους κόπους μας για την αρετή και να σβήσει την προθυμία της ψυχής, μας έμαθε να βάζουμε στις μέρες την ετικέτα της ευτυχίας ή της δυστυχίας. Ένας που έπεισε τον εαυτό του ότι η ημέρα είναι κακή ή καλή, ούτε στην κακή θα φροντίσει για καλά έργα, διότι τάχα άδικα τα κάνει όλα και χωρίς σε τίποτα να ωφελήσει, εξαιτίας της κακορρίζικης ημέρας· ούτε στην καλή πάλι θα το κάνει αυτό, διότι τάχα σε τίποτα δεν τον εμποδίζει η προσωπική του ραθυμία, εξαιτίας της καλορρίζικης ημέρας, κι έτσι και από τις δύο πλευρές θα προδώσει τη σωτηρία του. Κι άλλοτε μεν διότι δήθεν ανώφελα κοπιάζει, άλλοτε διότι δήθεν περιττά, θα ζήσει μέσα στην αργία και την πονηριά. Γνωρίζοντας, λοιπόν, αυτό πρέπει να αποφεύγουμε τις μεθοδείες του διαβόλου και να βγάλουμε από το νου μας αυτήν την ιδέα και να μη προσέχουμε τις μέρες ούτε να μισούμε τη μια και ν’ αγαπούμε την άλλη… Ο χριστιανός δεν πρέπει να γιορτάζει μόνο μήνες ούτε πρωτομηνιές ούτε Κυριακές, αλλά σ’ όλη του τη ζωή να έχει τη γιορτή που του πρέπει. Και ποιά γιορτή του πρέπει; Ας ακούσουμε τον Παύλο που λέει· «Ώστε εορτάζωμεν μη εν ζύμη παλαιά, μηδέ εν ζύμη κακίας και πονηρίας, αλλ’ εν αζύμοις ειλικρινείας και αληθείας» (Α’  Κο. 5, 8). Όταν λοιπόν έχεις καθαρή τη συνείδηση, έχεις πάντα γιορτή· τρέφεσαι με καλές ελπίδες και εντρυφάς στην προσδοκία των μελλόντων αγαθών· όπως, όταν δεν έχεις παρρησία κι έχεις πέσει σε πολλά αμαρτήματα, ακόμη κι αν είναι μύριες γιορτές και πανηγύρια δεν θα ‘σαι σε καθόλου καλύτερη θέση από εκείνους που πενθούν. Διότι, τί όφελος έχω εγώ από τη λαμπρή μέρα, όταν την ψυχή μου τη σκοτίζει η συνείδηση; Αν λοιπόν θέλεις να ‘χεις και κάποιο κέρδος από την πρωτομηνιά, κάνε το εξής. Όταν βλέπεις ότι συμπληρώθηκε ο χρόνος, ευχαρίστησε τον Κύριο, διότι σε έβαλε σ’ αυτήν την περίοδο των ετών. Δημιούργησε κατάνυξη στην καρδιά σου, ξαναλογάριασε τον χρόνο της ζωής σου, πες στον εαυτό σου· Οι μέρες τρέχουν και περνούν, τα χρόνια συμπληρώνονται, πολύ μέρος του δρόμου προχωρήσαμε. Άραγε τι καλό κάναμε; Μήπως άραγε φύγουμε από δω άδειοι κι απογυμνωμένοι από κάθε αρετή; Το δικαστήριο είναι κοντά, η ζωή μας τρέχει προς το γήρας.

Πηγή: (Ιω. Χρυσοστόμου, Λόγος εν ταις Καλάνδαις, PG 48, 955-956), Η άλλη όψη

Μὲ ρωτᾶς , ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ ἀπὸ ποὺ προέρχεται ἡ σημερινὴ κρίση , καὶ τί σημαίνει αὐτὴ . Ποιὸς εἶμαι ἐγὼ γιὰ νὰ μὲ ρωτᾶς γιὰ ἕνα τόσο μεγάλο μυστικὸ ;” Μίλα ὅταν ἔχεις κάτι καλύτερο ἀπὸ τὴ σιωπὴ ” , λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ὅμως παρόλο ποὺ θεωρῶ, ὅτι ἡ σιωπὴ εἶναι ὥρα καλύτερη ἀπὸ κάθε ὁμιλία , καὶ ὅμως λόγω ἀγάπης πρὸς ἐσένα , θὰ σοὺ ἐκθέσω ἐκεῖνα ποὺ σκέπτομαι περὶ αὐτοῦ ποὺ ρώτησες.Ἡ κρίση εἶναι ἑλληνικὴ λέξη , καὶ σημαίνει δίκη. Στὴν Ἁγία Γραφὴ αὐτὴ ἡ λέξη χρησιμοποιεῖται πολλὲς φορὲς . Ἔτσι ὁ ψαλμωδὸς λέει : “διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει ” (Ψάλμ. 1,5). Σὲ ἄλλο μέρος πάλι λέει : ” ἔλεος καὶ κρίσιν ἄσομαι σοὶ , Κύριε ” (Ψάλμ. 100,1) .Ἀντικατάστησε τὴ λέξη “κρίση” μὲ τὴ λέξη “δίκη” καὶ διάβασε : “διὰ τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν δίκη “.Ἕως τώρα οἱ εὐρωπαϊκοὶ λαοὶ χρησιμοποιοῦσαν τὴ λέξη “δίκη” ἀντὶ γιὰ τὴ λέξη “κρίση” ὅποτε καὶ νὰ τοὺς ἔβρισκε κάποια συμφορά. Τώρα ἡ καινούρια λέξη ἀντικατέστησε τὴν παλιὰ , καὶ τὸ κατανοητὸ ἔγινε ἀκατανόητο . Ὅταν γινόταν ξηρασία , πλημμύρα , πόλεμος , ἢ ἔπεφτε ἐπιδημία , ὅταν ἔριχνε χαλάζι , γίνονταν σεισμοὶ , πνιγμοὶ καὶ ἄλλες συμφορὲς , λέγανε «Θεία δίκη!» .Καὶ αὐτὸ σημαίνει : κρίση μέσα ἀπὸ ξηρασίες , κρίση μέσα ἀπὸ πλημμύρες , μέσα ἀπὸ πολέμους , μέσα ἀπὸ ἐπιδημίες κ.λπ. Καὶ τὴ σημερινὴ χρηματο-οἰκονομικὴ δυσκολία ὁ λαὸς τὴν θεωρεῖ ὡς Θεία δίκη , ὅμως δὲν λέει ἡ δίκη ἀλλὰ ἡ κρίση.Ἔτσι ὥστε ἡ δυσκολία νὰ πολλαπλασιάζεται μὲ τὸ νὰ γίνεται ἀκατανόητη! Ἐφόσον ὅσο ὀνομαζόταν μὲ τὴν κατανοητὴ λέξη «δίκη» , ἦταν γνωστὴ καὶ ἡ αἰτία , λόγω τῆς ὁποίας ἦρθε ἡ δυσκολία , ἦταν γνωστὸς καὶ ὁ Δικαστὴς , ὁ Ὁποῖος ἐπέτρεψε τὴν δυσκολία , ἦταν γνωστὸς καὶ ὁ σκοπὸς τῆς ἐπιτρεπόμενης δυσκολίας. Μόλις ὅμως χρησιμοποιήθηκε ἡ λέξη «κρίση» , λέξη ἀκαταλαβίστικη σὲ ὅλους , κανεὶς δὲν ξέρει πιὰ νὰ ἐξηγήσει οὔτε γιὰ ποιὸ λόγο, οὔτε ἀπὸ Ποιὸν , οὔτε ὡς πρὸς τί ; Μόνο σ’αὐτὸ διαφέρει ἡ τωρινὴ κρίση ἀπὸ τὶς κρίσεις ποὺ προέρχονται ἀπὸ τὴν ξηρασία ἢ τὴν πλημμύρα ἢ τὸν πόλεμο ἢ τὴν ἐπιδημία ἢ τοὺς πνιγμοὺς ἢ κάποιους ἄλλους πειρασμούς.Μὲ ρωτᾶς γιὰ τὴν αἰτία τῆς τωρινῆς κρίσης , ἢ τῆς τωρινῆς Θείας δίκης ! Ἡ αἰτία εἶναι πάντα ἡ ἴδια . Ἡ αἰτία γιὰ τὶς ξηρασίες , τὶς πλημμύρες , τὶς ἐπιδημίες καὶ ἄλλα μαστιγώματα τῆς γενιᾶς τῶν ἀνθρώπων , εἶναι ἡ αἰτία καὶ γιὰ τὴν τωρινὴ κρίση. Ἡ ἀποστασία τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸν Θεὸ . Μὲ τὴν ἁμαρτία τῆς Θεὸ-ἀποστασίας οἱ ἄνθρωποι προκάλεσαν αὐτὴ τὴν κρίση , καὶ ὁ Θεὸς τὴν ἐπέτρεψε , ὥστε νὰ ξυπνήσει τοὺς ἀνθρώπους , νὰ τοὺς κάνει εὐσυνείδητους , πνευματικοὺς καὶ νὰ τοὺς γυρίσει πρὸς Ἐκεῖνον . Στὶς μοντέρνες ἁμαρτίες -μοντέρνα καὶ ἡ κρίση. Καὶ ὄντως ὁ Θεὸς χρησιμοποιῆσε μοντέρνα μέσα ὥστε νὰ τὸ συνειδητοποιήσουν οἱ μοντέρνοι ἄνθρωποι: χτύπησε τὶς τράπεζες, τὰ χρηματιστηρία, τὶς οἰκονομίες, τὸ συνάλλαγμα τῶν χρημάτων. Ἀνακάτωσε τὰ τραπέζια στὶς συναλλαγὲς σ’ὅλο τὸν κόσμο, ὅπως κάποτε στὸν ναὸ τῶν Ἱεροσολύμων. Προξένησε πρωτόγνωρο πανικὸ μεταξὺ ἐμπόρων καὶ αὐτῶν ποὺ ἀνταλλάσσουν τὸ χρῆμα. Προκάλεσε σύγχυση καὶ φόβο.Ὅλα αὐτὰ τὰ ἔκανε γιὰ νὰ ξυπνήσουν τὰ ὑπερήφανα κεφαλάκια τῶν σοφῶν της Εὐρώπης καὶ τῆς Ἀμερικῆς , γιὰ νὰ ἔλθουν εἰς ἑαυτοὺς καὶ νὰ πνευματικοποιηθοῦν. Καὶ ἀπὸ τὴν ἄνεση καὶ τὸ ἀγκυροβόλημα στὰ λιμάνια τῆς ὑλικῆς σιγουριᾶς νὰ θυμηθοῦμε τὶς ψυχές μας, νὰ ἀναγνωρίσουμε τὶς ἀνομίες μας καὶ νὰ προσκυνήσουμε τὸν ὕψιστο Θεὸ , τὸν ζωντανὸ Θεό.Μέχρι πότε θὰ διαρκέσει ἡ κρίση ; Ὅσο τὸ πνεῦμα τῶν ἀνθρώπων μένει δίχως ἀλλαγή. Ὥσπου οἱ ὑπερήφανοι ὑπαίτιοι αὐτῆς τῆς κρίσης νὰ παραιτηθοῦν μπροστὰ στὸν Παντοδύναμο . Ὥσπου οἱ ἄνθρωποι καὶ οἱ λαοὶ νὰ θυμηθοῦν , τὴν ἀκαταλαβίστικη λέξη «κρίση» , νὰ τὴν μεταφράσουν στὴν γλώσσα τους , ὥστε μὲ ἀναστεναγμὸ καὶ μετάνοια νὰ φωνάξουν : «Θεία δίκη!». Πὲς καὶ ἐσὺ τίμιε πατέρα , ἡ Θεία δίκη , ἀντὶ ἡ κρίση , καὶ ὅλα θὰ σοὺ γίνουν ξεκάθαρα.Χαιρετισμοὺς καὶ Εἰρήνη.

Πηγή: (Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς ἀπὸ τὸ βιβλίο “Δρόμος δίχως Θεὸ δὲν ἀντέχεται – Ἱεραποστολικὲς Ἐπιστολὲς Α’), Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό