Η (γυναικεία σήμερα) Ιερά Μονή της Παναγίας Καλυβιανής βρίσκεται στην περιοχή Καλύβια Μεσαράς, στα νότια του νομού Ηρακλείου, κοντά στις Μοίρες και είναι ένα από τα πιο σημαντικά προσκυνήματα της Κρήτης.
Από τα βυζαντινά χρόνια υπήρχε στον τόπο αυτό ανδρικό μοναστήρι, απομεινάρι του οποίου είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, του 14ου αιώνα, στο οποίο κατά την παράδοση βρέθηκε η θαυματουργός εικόνα του Ευαγγελισμού, μικρή σε μέγεθος. Το μοναστήρι αυτό καταστράφηκε από τους Τούρκους και οι μοναχοί έγιναν ομολογητές και μάρτυρες της πίστεως.
Ακολούθησε μια περίοδος που οι μοναχοί σκορπισμένοι από τον φόβο των Τούρκων ζούσαν σαν καλυβίτες. Ένας από αυτούς ήταν και ο Όσιος Χαράλαμπος από της Δαφνές Τεμένους. Ο τάφος του υπάρχει πίσω από το Ιερό του Καθολικού της μονής και λίγο πιο αριστερά βρίσκεται Ναός αφιερωμένος σ΄ αυτόν. Εορτάζει στα εννιάμερα της Παναγίας, στις 23 Αυγούστου.
Το μοναστήρι αποκτά και πάλι ζωή με επίκεντρο το μικρό εκκλησάκι. Τα βιβλία της μονής, χρονολογούνται από το έτος 1873 και δείχνουν πως επιτελείτο σημαντικό φιλανθρωπικό έργο προς τους πάσχοντες αδελφούς, (φυλακισμένους, άπορους, νόθα και ορφανά παιδιά, σχολεία κτλ).
Στις αρχές του 20ου αιώνα με εντολή του τότε Επισκόπου Αρκαδίας κ. Βασιλείου, κτίζεται το έτος 1927 ο Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, που τώρα λειτουργεί ως Καθολικό της Ιεράς Μονής Καλυβιανής.
Το 1956 στη μονή υπήρχε μόνο ένας μοναχός, ο π. Ευμένιος Συγγελάκης. Με ενέργειες του Επισκόπου Αρκαδίας (Κρήτης) και μετέπειτα μακαριστού Αρχιεπισκόπου Κρήτης Τιμοθέου Παπουτσάκη, η μονή μετατρέπεται σε γυναικεία με σκοπό τη λατρεία του Θεού και τη φιλανθρωπία. Ένα συγκρότημα ιδρυμάτων αναπτύσσεται γύρω από τη μονή: Ορφανοτροφείο «Στοργή της Παναγίας», Γηροκομείο «Οι Άγιοι Δέκα», Κέντρο εφηβικής προστασίας «Η Αγία Σκέπη», Παιδική προστασία «Η Θεοτόκος», Σχολή κοπτικής ραπτικής «Ο Ευαγγελισμός».
Εδώ επίσης φιλοξενούνται ψυχές ταλαιπωρημένες και πληγωμένες από τη ζωή και τους ανθρώπους. Στόχος είναι η σωστή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών και η ομαλή ένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο, καθώς και η παρηγοριά και ανακούφιση κάθε πονεμένης ψυχής του Γηροκομείου. Παράλληλα λειτουργούν εργαστήρια Ιεροραπτικής, Αγιογραφίας Υφαντικής, Μουσείο Εκκλησιαστικού και λαογραφικού τύπου, Δημοτικό σχολείο και Νηπιαγωγείο για τα παιδιά των ιδρυμάτων και της γύρω περιοχής και κατασκήνωση στον Κόκκινο Πύργο, για τις διακοπές των παιδιών των ιδρυμάτων.
Οι περίπου 40 αδελφές της μονής προσφέρουν τον εαυτόν τους, νύκτα και ημέρα, στην υπηρεσία του Θεού και των ανθρώπων υπό την καθοδήγηση της Ηγουμένης Τιμοθέης Γερακάκη. Συμπαραστάτης στο έργο της αδελφότητας είναι ο δάσκαλος και διευθυντής για 35 χρόνια του Δημοτικού Σχολείου και Πνευματικός της μονής π. Νεκτάριος Πατεράκης.
Πηγή: Μοναστήρια
