Σήμερα θά ξεκινήσουμε τό θέμα μας μέ μία ἐρώτηση. Προσοχή δέν εἶναι «ἀπροσδόκητο»! Θά περιμένω ἀπάντηση: «Εἶναι ἀδάμαστο θηρίο, ἀνάβει φωτιές καί πετάει δηλητήριο. Τί εἶναι;»

...Ἡ γλώσσα μας. Οἱ παραπάνω χαρακτηρισμοί γιά τή γλώσσα δέν εἶναι δικοί μας. Τούς διαβάζουμε στήν Ἁγία Γραφή, στή θεόπνευστη ἐπιστολή τοῦ ἁγίου Ἰακώβου τοῦ ἀδελφοθέου: «πᾶσα γὰρ φύσις θηρίων τε καὶ πετεινῶν ἑρπετῶν τε καὶ ἐναλίων δαμάζεται καὶ δεδάμασται τῇ φύσει τῇ ἀνθρωπίνῃ, τὴν δὲ γλῶσσαν οὐδεὶς δύναται ἀνθρώπων δαμάσαι· ἀκατάσχετον κακόν, μεστὴ ἰοῦ θανατηφόρου» (Ἰακ. γ’ 7-8). Δηλαδή, ὅλα τά εἴδη τῶν θηρίων καί τῶν πτηνῶν καί τῶν ἑρπετῶν καί τῶν θαλασσινῶν, δαμάστηκαν καί δαμάζονται ἀπό τόν ἄνθρωπο. Τήν γλώσσα ὅμως κανείς ἀπό τούς ἀνθρώπους δέν μπόρεσε νά τή δαμάσει. Εἶναι ἀσυγκράτητο κακό, γεμάτη θανατηφόρο δηλητήριο.

Ἀναφέρει ὅμως καί μιά ἄλλη εἰκόνα ὁ ἅγιος Ἰάκωβος: «ἰδοὺ ὀλίγον πῦρ ἡλίκην ὕλην ἀνάπτει! καὶ ἡ γλῶσσα πῦρ, ὁ κόσμος τῆς ἀδικίας» (Ἰακ. γ’ 5-6). Δεῖτε μιά μικρή σπίθα πῶς ἀνάβει καί καταστρέφει μεγάλες ἐκτάσεις! Καί ἡ γλώσσα εἶναι φωτιά, ἕνας ὁλόκληρος κόσμος ἀδικίας.

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ-ΕΦΑΡΜΟΓΗ

1. Μήπως εἶναι ὑπερβολικά ὅλα αὐτά; Γιατί ὀνομάζει ἡ Ἁγία Γραφή «ἀσυγκράτητο κακό» τή γλώσσα; Ποιά εἶναι τά ἁμαρτήματα στά ὁποῖα παρασύρεται κανείς μέ τή γλώσσα; (...)

Τά ἄσχημα λόγια. Δυστυχῶς πρόκειται γιά μιά ἐπιδημία. Μικροί καί μεγάλοι συνηθίζουν νά βρίζουν, συχνά ἀσυναίσθητα, μέ τίς πιό αἰσχρές βωμολοχίες. Εἶναι ἕνα σημεῖο πού πρέπει πολύ νά προσέξουμε γιά νά μήν παρασυρθοῦμε. Δέν εἶναι δυνατόν μέ τό ἴδιο στόμα πού λέμε λόγια προσευχῆς καί ἀγάπης, νά ἐκτοξεύουμε βρισιές καί κατάρες!

Οἱ διάφορες συζητήσεις μέ τά πονηρά ὑπονοούμενα, πού μολύνουν τό νοῦ καί τήν καρδιά...

Τά λόγια θυμοῦ καί ὀργῆς πού πληγώνουν τόν ἄλλον. Λόγια προσβλητικά καί ἄδικα πού μπορεῖ νά χαλάσουν καί τίς πιό καλές φιλίες.

Ἡ κατάκριση, τό κουτσομπολιό καί ἡ εἰρωνεία. Κατηγοροῦμε τούς ἄλλους καί τούς κατακρίνουμε, ἐνῶ ὁ Κύριος σαφῶς μᾶς προειδοποίησε: «Μὴ κρίνετε, ἵνα μὴ κριθῆτε» (Ματθ. ζ’ 1).

Τά ψέματα καί οἱ συκοφαντίες, μιά ἐφεύρεση καθαρά διαβολική, ἀφοῦ ὁ διάβολος εἶναι αὐτός πού πρῶτος εἰσήγαγε τό ψέμα στή ζωή τῶν ἀνθρώπων (στούς πρωτοπλάστους).

Ἡ περιαυτολογία. Νά μιλοῦμε διαρκῶς γιά τόν ἑαυτό μας καί τά δῆθεν κατορθώματά μας.

Ἡ πολυλογία. Στήν Ἁγία Γραφή λέει ὅτι «ἐκ πολυλογίας οὐκ ἐκφεύξῃ ἁμαρτίαν» (Παροιμίες ι’ 19). Δηλαδή εἶναι ἀδύνατον ὅταν φλυαρεῖς, νά ξεφύγεις ἀπό τήν ἁμαρτία. Ἄν τό δοῦμε λίγο μαθηματικά, οἱ πιθανότητες νά ἁμαρτήσουμε αὐξάνονται, καθώς αὐξάνονται τά λόγιά μας. Στήν εὐχή τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου «Κύριε καί Δέσποτα τῆς ζωῆς μου...» τήν ὁποία διαβάζουμε τίς ἡμέρες αὐτές τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ἀνάμεσα στά ἄλλα παρακαλοῦμε τόν Θεό μέ τό ἑξῆς αἴτημα: «Πνεῦμα ἀργολογίας μή μοί δῶς». Ἄν ἀνοίξουμε ἕνα λεξικό, θά δοῦμε ὅτι ἀργός λόγος εἶναι ὁ λόγος ὁ ἀνώφελος, ὁ περιττός, χωρίς βαρύτητα. Ζητᾶμε δηλαδή ἀπό τόν Θεό νά μήν ἔχουμε ὄχι μόνο ἄσχημα λόγια στό στόμα μας ἀλλά οὔτε καί ἀργά, ἀνούσια λόγια.

Κι ὅλα αὐτά δέν μολύνουν μόνο τή δική μας ψυχή, ἀλλά ἐπηρεάζουν καί τίς ψυχές τῶν ἀνθρώπων πού εἶναι γύρω μας. Πῶς; (…)

Οἱ ἄσχημες λέξεις, τά ὑπονοούμενα καί τά κουτσομπολιά μολύνουν καί τούς ἄλλους πού τά ἀκοῦνε.

Οἱ εἰρωνεῖες καί ἡ κατάκριση τούς πληγώνουν.

Τά ψέματα καί οἱ δικαιολογίες τούς κάνουν νά χάνουν τήν ἐμπιστοσύνη τους καί νά γίνονται καχύποπτοι.

Οἱ πολυλογίες, τά ἀνούσια ἀστεῖα καί τά πειράγματα πόσες φορές δέν δημιουργοῦν παρεξηγήσεις...

Ἡ γλώσσα, παρότι εἶναι τόσο μικρή, ἀποδεικνύεται τόσο δυνατή πού ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά τήν ἐλέγξει.

Τό περίεργο εἶναι ὅτι ἐνῶ ὅλοι γνωρίζουμε ποιές εἶναι οἱ ἐκτροπές τῆς γλώσσας, εὔκολα παρασυρόμαστε. Τί λέτε λοιπόν; Πῶς θά κατορθώσουμε νά χαλιναγωγήσουμε αὐτό τό ἀδάμαστο θηρίο; (...)

Πρῶτα ἄς ποῦμε μερικές πρακτικές συμβουλές:

α. Ὅταν εἴμαστε θυμωμένοι, ταραγμένοι μέ κάτι ἤ κάποιον, τότε καλύτερα νά μή μιλήσουμε. Τό πιό σίγουρο εἶναι ὅτι θά ποῦμε πράγματα γιά τά ὁποῖα μετά θά μετανιώσουμε. Ἐδῶ ἰσχύει αὐτό πού λένε, μέτρα ὥς τό 100 καί μετά μίλα.

β. Πρίν μιλήσω σκέπτομαι. Ὄχι ὅ,τι μᾶς ἔρχεται στό νοῦ ἐκείνη τή στιγμή, νά τό λέμε. Νά ρωτᾶμε τόν ἑαυτό μας: Εἶναι σωστό; Μήπως πειράξει τόν ἄλλον; Ταιριάζει μέ τήν περίσταση;

γ. Νά μή διακόπτω τούς ἄλλους ὅταν μιλοῦν, καί ὅταν μιλάω, νά μιλῶ μέ ταπεινοφροσύνη, ἤρεμα, σάν νά μέ ἀκούει ὁ Χριστός.

δ. Νά μή φλυαροῦμε. Ἄλλωστε αὐτό εἶναι καί ἐγωιστικό. Ἐκτός τῶν ἄλλων οἱ κουβέντες οἱ πολλές, εἴπαμε καί στήν ἀρχή, φέρνουν τήν ἁμαρτία, προκαλοῦν παρεξηγήσεις, ὁδηγοῦν καί στήν κατάκριση. Ἄς παρακαλοῦμε νά ἀποκτήσουμε αὐτό πού λέει πάλι ὁ Ὅσιος Ἐφραίμ στήν προσευχή του: «Πνεῦμα σωφροσύνης χάρισαί μοι». Τό ἀντίδοτο λοιπόν στήν πολυλογία εἶναι ἡ σωφροσύνη, ἡ σύνεση, ἕνα κράτημα στά λόγια μας.

ε. Κι ὅταν ἡ συζήτηση ξεπερνᾶ τά ὅρια, νά μή συμμετέχουμε. Νά ἀποφεύγουμε τά κουτσομπολιά καί τήν κατάκριση τῶν ἄλλων. Νά φεύγουμε μακριά!

Καί τό κυριότερο: Νά προσευχόμαστε θερμά στόν Ἅγιο Θεό νά μᾶς ἀπαλλάξει ἀπό τά ἁμαρτήματα τῆς γλώσσας καί νά καταφεύγουμε συχνά στό ἱερό Μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως ὅπου θά τά ἐξομολογούμαστε καί θά λαμβάνουμε τή θεία χάρη γιά τή συνέχιση τοῦ ἀγώνα μας.

Ἀπό ὅσα εἴπαμε μέχρι τώρα, ἡ γλώσσα μπορεῖ νά φέρει ἀκόμα καί τήν καταστροφή καί μᾶλλον ἐπιβεβαιώνεται αὐτό πού λέει ὁ λαός «ἡ γλώσσα κόκκαλα δέν ἔχει καί κόκκαλα τσακίζει». Ὥστε τίποτα καλό δέν ἔχει ἡ γλώσσα; (…)

Καί βέβαια ἔχει. Ξέρετε τί μᾶς λέει ὁ Χριστός; «Ἐκ γὰρ τῶν λόγων σου δικαιωθήσῃ καὶ ἐκ τῶν λόγων σου καταδικασθήσῃ» (Ματθ. ιβ’ 37). Ἀπό τά λόγια μας θά σωθοῦμε ἤ θά καταδικασθοῦμε. Τά λόγια μας δηλαδή μποροῦν νά μᾶς δικαιώσουν, νά μᾶς δοξάσουν.

Ποιά εἶναι τά λόγια πού θά μᾶς δοξάσουν, θά ὠφελήσουν καί ἐμᾶς καί τούς ἄλλους;(...)

α. Τά λόγια της παρηγοριᾶς, πού μποροῦν νά ἁπαλύνουν τόν πόνο ἑνός ἀνθρώπου.

β. Τά λόγια της πίστεως, τῆς ἱεραποστολῆς πού μποροῦν νά στηρίξουν καί νά ὁδηγήσουν κάποιον νά γνωρίσει τόν Χριστό.

γ. Λόγια εὐχαριστίας, πού ἐκφράζουν τήν εὐγνωμοσύνη μας, μιά πολύ σπουδαία ἀρετή.

δ. Λόγια εἰλικρινή (προσοχή, ὄχι λόγια πού μπορεῖ νά εἶναι ἀλήθεια ἀλλά δέν δείχνουν σεβασμό στόν ἄλλον), ἁγνά, σεμνά.

ε. Λόγια χαρᾶς κι αἰσιοδοξίας, πού κάνουν τούς ἀνθρώπους εὐτυχισμένους, εἰρηνικούς.

στ. Λόγια προσευχῆς καί δοξολογίας στό Θεό. Τρεῖς λέξεις, ἕνα ἁπλό «Δόξα τῷ Θεῷ».

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Σίγουρα θά ἔχετε ἀκούσει αὐτό πού μᾶς λέει ὁ Χριστός. «Ἐκ γάρ τοῦ περισσεύματος τῆς καρδίας τό στόμα λαλεῖ» (Ματθ. ιβ’ 34). Ἄν στήν καρδιά μας περισσεύει ἡ ἀγάπη, μέ ἀγάπη θά μιλήσουμε, ἄν περισσεύει ἡ χαρά, μέ χαρά, ἄν περισσεύει τό μίσος καί ἡ κακία, μέ μίσος καί κακία θά μιλήσουμε. Τό πόσα λέμε, τό τί λέμε καί πῶς τό λέμε εἶναι αὐτό πού μᾶς χαρακτηρίζει, εἶναι αὐτό πού ξεχωρίζει ἕναν ἄνθρωπο πού ζεῖ μέ τό Χριστό ἀπό ἕναν ἄνθρωπο πού ζεῖ χωρίς Χριστό. Εἶναι αὐτό πού ξεχωρίζει ἕναν Χριστιανό! Ἀξίζει νά θυμόμαστε ἀπό τήν Ἁγία Γραφή αὐτό πού μᾶς λέει ὁ Ἅγιος Ἰάκωβος ὁ Ἀδελφόθεος: «εἴ τις ἐν λόγῳ οὐ πταίει, οὗτος τέλειος ἀνήρ». Τελικά καί σίγουρα, ἐκεῖνος πού ἔχει καθαρό στόμα, ἐκεῖνος εἶναι καθαρός καί τέλειος.

ΣΥΝΘΗΜΑ: Τέλειοι στά λόγια, τέλειοι σέ ὅλα!

 

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα