Η Παναγία είναι η αρχόντισσα αυτού, του τόπου, που επεθύμησε να υμνείται το γλυκύτατο όνομά της. Σ’ όλο τ’ όρος είναι η μόνη γυναικεία μορφή που δεσπόζει στις ψυχές και τους τόπους. Εξαιρετικά ξεχωρίζουν τρεις μονάχα αγίες που έχουν κάποια σχέση και με τη ζωή της και φυλάγονται ακέρια άγια λείψανά τους. Η αγία Άννα, η μητέρα της, που στο Κυριακό της ομώνυμης νότιας σκήτης φυλάγεται το τιμιώτατο πόδι της, της αγίας Αναστασίας, σχεδόν ολόσωμο, του πιο μεγάλου θησαυρού της Μονής Γρηγορίου και της αγίας Μαγδαληνής της Παρθένου, μυροφόρου και ισαποστόλου το αριστερό χέρι στη Σιμωνόπετρα, που όχι σπάνια έχει ευωδία θαυμαστή και θερμότητα ζωντανού ανθρώπου.
Οι περισσότεροι ναοί στο Άγιον Όρος είναι αφιερωμένοι στήν Παναγία. Ό,τι πιο πολύτιμο εδώ, είναι οι άγιες εικόνες της, ντυμένες με χρυσά και ασημένια “πουκάμισα”, με πολλά αφιερώματα και θαύματα: η Ιβηρίτισσα, η Κουκουζέλισσα, η Τριχερούσα, η Εσφαγμένη, η Αντιφωνήτρια, η Γοργοϋπήκοος, του Άξιον Έστί, η Γαλακτοτροφούσα και τόσες άλλες στοργικές βρεφοκρατούσες και δεόμενες…
Ο ένας άγιος δίνει το κομποσχοίνι του στον άλλο για να μη σβύσει η φωτιά της προσευχής και παγώσει ο κόσμος και σβύσει αφανισμένος. Οι κρίκοι της αλυσίδας των χρόνων στεριώνουν με τους κόμπους των ευχών που τρέχουν στα δάχτυλα των αγίων. Στις πικρές μέρες, που ζει ο σημερινός κόσμος κι όλα μέσα του έχουν παλιώσει κι έχουν τη γεύση του χαρουπιού, στον Άθωνα όλα είναι τα παλιά καινούργια και τα καινούργια παλιά και ζωντανά μέσα στη ζεστασιά της αγκαλιάς της Παναγίας, μέσα στις ζωηφόρες αχτίδες της ποικιλίας του αγίου Πνεύματος μα και της Ενότητας.
Μια τέτοια παράδοση φιλόθεων, φιλοθεοτόκων και φιλαδέλφων αγίων καταντάει αλήθεια προκλητική· δε σ’ αφήνει εύκολα να ησυχάζεις μα σου δίνει και μια παρηγοριά και δύναμη μεγάλη μέσα από ασφάλεια ακριβή. Πάνω από δεκατρείς δεκάδες οι άγιοι του Άθωνα. Πάνω από δεκατρείς εκατοντάδες οι μοναχοί του Άθωνα σήμερα. Οι πρώτοι πρεσβεύουν για τους δεύτερους και προσκαλούν. Χαρά μεγάλη που και σήμερα κρυμμένοι βρίσκονται συνεχιστές της ζωής τόσων αγίων, θεόφιλοι και φιλάρετοι, παιδιά της Παναγίας, που σκύβει και τους ακούει… Που τη χαρά τους δεν ξέρουν τι να την κάμουν… Που τη μισή χαρά τους όλες οι ψευτοχαρές του κόσμου δεν φτάνουν… Που τη χαρά τους αυτή τη δίνει η απ’ όλες τις χαρές πιο μεγάλη… Η κυρία των Αγγέλων, η χαρά των θλιβομένων, η αγιορείτισσα Παναγία…
Οι άγιοι του Άθωνα είναι οι διαμαντόπετρες στο περιδέραιο της Ελεούσας. Είναι τα μυρίπνοα εαρινά άνθη του περιβολιού της, που κανένας χειμώνας δε μπορεί να μαράνει και στην ευωδία τους πολλοί προστρέχουν ταπεινά σήμερα. Είναι το μοσχοβόλημα του κρίνου της Παναγίας π’ ανθίζει ψηλά στον Άθωνα, το βουνό της Μεταμόρφωσης και της μεταμόρφωσής μας, των αγίων, της Παναγίας, που άξια βαπτίσθηκε: Άγιον Όρος!… και τ’ αχνάρια των αγίων και της Παναγίας είναι ζωντανά τυπωμένα πάνω του.
Πηγή: (Ετήσια έκδοσις της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, «ο Όσιος Γρηγόριος», περίοδος Β΄, έτος 1979, αριθμ.4), Πεμπτουσία