ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Λίγες ημέρες μας χωρίζουν από τη μεγάλη εορτή των Χριστουγέννων και όλα μας τη θυμίζουν: οι φωταγωγημένοι δρόμοι, τα δέντρα και οι φάτνες στις πλατείες, οι στολισμένες βιτρίνες, οι μελωδίες των επίκαιρων τραγουδιών στις αγορές και στα μέσα μαζικής ενημερώσεως. Όλα αυτά ίσως μας βοηθούν, είναι ενδεχόμενο όμως και να μας αποπροσανατολίζουν. Υπάρχει ο κίνδυνος να απορροφηθούμε από τα  επιφανειακά,  τις  αγορές, τα δώρα, τις επισκέψεις, και να χάσουμε την ουσία, να μη γιορτάσουμε Χριστούγεννα με τον Χριστό, η καρδιά μας να μην καταλάβει κάτι  βαθύτερο.
Η Εκκλησία με τις ιερές ακολουθίες της μας βοηθά να εμβαθύνουμε στο νόημα των Χριστουγέννων, που είναι ο ερχομός του Θεού στη γη για τη σωτηρία των ανθρώπων. Γι αὐτό δεν πρέπει να λείψουμε από την εκκλησία. Εκεί θ ἀκούσουμε υπέροχους ύμνους και αναγνώσματα, θα λατρεύσουμε τον Θεό μας, θα Τον ευχαριστήσουμε για την ευδοκία Του∙ το σπουδαιότερο: θα Τον  κοινωνήσουμε.
Στα Ευαγγέλια δύο είναι οι περικοπές οι σχετικές με την εορτή, οι οποίες και θ αναγνωσθούν στην εκκλησία: Λουκ. β’ 1-20: η κατά σάρκα γέννηση του Κυρίου και η προσκύνηση των ποιμένων. Ματθ. α’ 18 - β’ 12: η κατά σάρκα γέννηση του Κυρίου και η προσκύνηση των Μάγων. Ας συγκεντρώσουμε σήμερα την προσοχή μας, παιδιά, στις μορφές των Μάγων, για τους οποίους μας ομιλεί ο ευαγγελιστής  Ματθαίος.
Διαβάζουμε την περικοπή Ματθ. β’ 1-12 ήτμήμα της (κείμενο - ερμηνεία).

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ
1. Ποιός μπορεί να μας πει τι λέει η περικοπή που διαβάσαμε;  (…)

2. Τι ήταν οι Μάγοι; (...)
Βέβαια σήμερα όταν λέμε «μάγοι», εννοούμε ανθρώπους που ασχολούνται  με τη μαγεία και   τα πονηρά πνεύματα, δηλαδή όργανα του σατανά, ψυχές συνειδητά παραδομένες στο σκότος της πλάνης και της αμαρτίας. Οι Μάγοι του Ευαγγελίου δεν ήταν τέτοιοι, δεν μπορεί να ήταν τέτοιοι, διότι προσκύνησαν τον Χριστό ως σωτήρα του κόσμου. Ήταν βέβαια ιερείς και μάντεις των ειδώλων, από την Περσία η την Αραβία, που λατρευαν τον ήλιο και τ  ἀστέρια1  και ασκούσαν  επιστήμη  αναμεμιγμένη  με  δεισιδαιμονία∙  είχαν  όμως  σοφία  και  εντιμότητα  και
καλή διάθεση. Αναζητούσαν την αλήθεια. «Ερευνούσαν τα ουράνια σώματα όχι για να προλέγουν το μέλλον, αλλά για να διακρίνουν τις οδούς της θείας Προνοίας, και μελετούσαν     τα μυστικά της φύσης για να φθάσουν σε γνώση της Αλήθειας»2. Γι αὐτό και ανταποκρίθηκαν στην κλήση του Θεού.

3. Πως τους κάλεσε ο Θεός; (…)
Με το αστέρι. Παρατήρησαν ένα αστέρι στον ουρανό ασυνήθιστα λαμπρό. Και το θεώρησαν σημάδι από τον Θεό.

4. Πως όμως έβγαλαν το συμπέρασμα απ τό αστέρι ότι πρόκειται για «τον τεχθέντα βασιλέα των Ιουδαίων», όπως οι ίδιοι είπαν στα Ιεροσόλυμα;  (…)
Γνώριζαν την προφητεία του μάντη Βαλαάμ από τη Μεσοποταμία, τον οποίο είχε προσκαλέσει στην Παλαιστίνη την εποχή του Μωυσή ο Βαλάκ, βασιλιάς των Μωαβιτών ‒ λαού γειτονικού   και εχθρικού των Ισραηλιτών ‒ για να τους καταραστεί. Ο Θεός όμως τον ενέπνευσε να τους ευλογήσει. Ανάμεσα στα άλλα είπε και τα εξής: «Ανατελεί άστρον εξ Ιακώβ, αναστήσεται άνθρωπος εξ Ισραήλ και θραύσει τους αρχηγούς Μωάβ και προνομεύσει πάντας υιούς Σηθ». Δηλαδή, θ  ἀνατείλει από τους απογόνους του Ιακώβ λαμπερό Αστέρι, θα παρουσιασθεί από  τον ισραηλιτικό λαό άνθρωπος λαμπρός, ένδοξος και ακατάβλητος,  ο  οποίος  θα  συντρίψει τους αρχηγούς των Μωαβιτών, θα καταστρέψει και θα λεηλατήσει όλους τους απογόνους του Σηθ (δηλαδή όλους τους εχθρούς του λαού του Θεού, τις δυνάμεις του σκότους και τα όργανά
τους)3. Γνώριζαν λοιπόν οι Μάγοι την προφητεία του συμπατριώτη τους και προσδοκούσαν
την έλευση του Λυτρωτή του ανθρωπίνου γένους, την οποία δήλωσε αυτό το   αστέρι.
Να  πούμε ότι το αστέρι δεν ήταν φυσικό ουράνιο σώμα αλλά θεία  δύναμη, άγγελος  που πήρε τη μορφή άστρου∙ή κατ’ ἄλλη εκδοχή, η πρώτη του εμφάνιση ήταν  φυσικό  φαινόμενο που κατά θεία Πρόνοια συνέπεσε χρονικά με τη Γέννηση του Σωτήρος. Κατόπιν  όμως άγγελος Θεού. Γιατί, αν δεν ήταν υπερφυσικό φαινόμενο, πως φαινόταν την ημέρα καθοδηγώντας τους Μάγους και κατέβηκε τόσο χαμηλά, ώστε να δείχνει σαφώς το σπίτι όπου βρισκόταν «το παιδίον»;…
Όμως όλα όσα είπαμε μέχρι τώρα, ήταν απλώς βοηθητικά για να καταλάβουμε την περικοπή που διαβάσαμε. Διότι η Αγία Γραφή λέει πολλά μέσα σε λίγους στίχους. Ας έλθουμε στο κυριότερο:

5. Που έγκειται το μεγαλείο των Μάγων; Γιατί είναι αξιοθαύμαστοι και αξιομίμητοι; (…)  Πρώτα - πρώτα, σίγουρα χρόνια ανέμεναν την εκπλήρωση της προφητείας του   Βαλαάμ.
Οι καρδιές τους δεν είχαν κολλήσει στη γη, δεν ξεχάστηκαν στις απολαύσεις και τις ανέσεις. Άγρυπνες διατηρούσαν στα βάθη τους την προσδοκία του Λυτρωτή. Με τι πόθο θα κοιτούσαν τις νύχτες τον ουρανό για κάποιο ξεχωριστό σημείο που θ  ανάγγελλε τον ερχομό   Του!
Κι όταν το είδαν, πόσο θα χάρηκαν! Και ανταποκρίθηκαν. Έδειξαν μία εξαιρετική προθυμία να υπακούσουν στη φωνή του Θεού. Θαυμάζει ο όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης: «Ω πίστις αδιάκριτος! Ω υπακοή υπερβάλλουσα!» Τι πίστη χωρίς ταλαντεύσεις και αμφιβολίες! Τι μεγάλη υπακοή!… Άφησαν τις οικογένειές τους, την πατρίδα τους, την  εργασία  και  τις  ασχολίες τους για ενα μακρινό, κοπιώδες και επικίνδυνο ταξίδι σε μία άγνωστή τους χώρα∙ με μόνο τους εφόδιο την πίστη στη θεό-πνευστη προφητεία, τον άγιο πόθο να προσκυνήσουν τον βασιλιά του κόσμου. Και μήπως μόνο αυτοί από τους ιερείς αστρολάτρες και τους άλλους συμπατριώτες τους είδαν το αστέρι; Αλλά δεν κινήθηκε άλλος μαζί τους. Μέσα σε πόση αδιαφορία ‒ ίσως και σαρκασμό ‒ θα ξεκίνησαν το παράτολμο, το ιερό ταξίδι   τους!
Αλλά και τι σταθερότητα και υπομονή έδειξαν στο μακρινό τους ταξίδι, το οποίο  φαίνεται ότι κράτησε αρκετούς μήνες4 . Ωστόσο η πίστη τους θα δοκιμαστεί πιο πολύ όταν θα φθάσουν στη χώρα των Ιουδαίων. Όταν το αστέρι κρύβεται, η πίστη τους δεν κλονίζεται5. Πηγαίνουν στην πρωτεύουσα του Ισραήλ, όπου θ ἀνέμενε κανείς να γεννηθεί «ο βασιλεύς των Ιουδαίων». «Κι όταν, αντί να  βρουν  μια πολιτεία που να τραντά-ζεται από τον  ενθουσιασμό  για τη γέννηση του βασιλιά της, αντικρίζουν μια πόλη απληροφόρητη, μια αδιάφορη και κοιμισμένη πόλη, δεν βουβαίνονται από τη διάψευση. Ρωτούν∙ όχι αν γεννήθηκε, αλλά που γεννήθηκε Εκείνος»6  . Ο βασιλιάς Ηρώδης ταράζε-ται και φοβάται για τον θρόνο του. Και οι
Ιεροσολυμίτες ταράζονται από φόβο μήπως ξεσπάσει επάνω τους η σκληρότητα  του  αδίστακτου βασιλιά. Δηλαδή όλοι ενδιαφέρονται μόνο για τον εαυτό τους. Κανένα ενδιαφέρον για τον Μεσσία. Οι αρχιερείς και γραμματείς στο ερώτημα του Ηρώδη δείχνουν στη Βηθλεέμ. Χωρίς κανένα ενδιαφέρον κι αυτοί. Κανένα σκίρτημα. Γιατί οι καρδιές τους ήταν   νεκρές.
Οι Μάγοι ξεκινούν για τη Βηθλεέμ. Και ξεκινούν απολύτως μόνοι. Κανείς Ιουδαί-ος δεν τους ακολουθεί. Κι όμως συνεχίζουν ακλόνητοι. Και μετά απ αὐτή τη δοκιμασία ο Θεός τους χαρίζει μια μεγάλη παράκληση. Ξαναφάνηκε το αστέρι. «Ιδόντες δε τον αστέρα  εχάρησαν  χαράν μεγάλην σφόδρα» (Ματθ. β’ 10). Το αστέρι τους οδηγεί στη Βηθλεέμ και στέκεται πάνω από το σπίτι όπου «το παιδίον». Εδώ είναι η έσχατη δοκιμα-σία της πίστεώς τους: ένα φτωχόσπιτο, μια νεαρή μητέρα κι ένα μικρό παιδί∙ χωρίς κανένα εξωτερικό ίχνος βασιλικής ιδιότητας. Και όμως προσκυνούν! Ίσως θα ρωτούσε κανείς: Δεν είχαν μάτια να δουν; Και προσκυνούν, χρυσοφορεμένοι αυτοί, ένα φτωχό παιδάκι; ‒Έβλεπαν με τα μάτια της πίστεως, που τα είχαν φωτίσει άλλα θαυμαστά γεγονότα  προηγουμένως.

ΕΦΑΡΜΟΓΗ
Τι μήνυμα μας στέλνουν οι Μάγοι;  (…)
Οι Μάγοι με το μακρινό ηρωικό τους ταξίδι μας λένε να βαδίζουμε κι εμείς τον ίδιο δρόμο, της υπακοής στο θέλημα του Θεού. Όπως εκείνοι άκουσαν τη φωνή του Θεού, το αστέρι, έτσι κι εμείς. Να προσπαθούμε να πλησιάζουμε όλο και περισσότερο τον  Χριστό.
Και τι δώρα να Του προσφέρουμε;
Έργα αρετής. Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος μας προτρέπει: Πλησίασε τον Χριστό στο μυστήριο της θείας Ευχαριστίας προσφέροντάς Του δώρα πολυτιμότερα από  αυτά  των  Μάγων. Αντί για χρυσό την καθαρότητα και την αρετή∙ αντί για λιβάνι το θυμίαμα της καθαρής προσευχής∙ αντί για σμύρνα το άρωμα της ταπεινοφροσύνης και  αγάπης.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Να γίνουμε, λοιπόν, παιδιά, συνοδοιπόροι των Μάγων. Όλο να πλησιάζουμε τον Χριστό και να παίρνουμε δύναμη από Εκείνον, όπως είναι και το σύνθημα του έτους. Και να μην ξεχνιόμαστε στη μακρινή Περσία η και την Ιερουσαλήμ της άνεσης και των απολαύσεων. Τώρα μάλιστα τα χριστούγεννα, που θα δούμε τον άπειρο Θεό να βρίσκεται μέσα στη φάτνη από αγάπη για μας, να έρχεται στη γη για να μας χαρίσει το ανεκτίμητο δώρο της σωτηρίας μας, ας γεμίσει  η  καρδιά μας με ευγνωμοσύνη και ας πάρουμε αποφάσεις για μια άλλη ζωή. Να μας αξιώσει ο Θεός.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Συνοδοιπόροι των Μάγων στον δρόμο προς τη  Βηθλεέμ.

[1] Πρβλ. το απολυτίκιο της εορτής: «οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες».
[2] Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, υπό ιερομονάχου Μακαρίου Σιμωνοπετρίτου, τόμ. 4ος: Δεκέμβριος, εκδ. Ίνδικτος, Αθήναι 2005, ΚΕ’, σελ. 283.
[3] Ἀριθ. κδ’ 17. Για την ωραία και διδακτική ιστορία του Βαλαάμ βλ. Ἀριθ., κεφ. κβ’-κδ’.
[4] Οι Μάγοι πρέπει να προσκύνησαν τον Κύριο κατά τη διάρκεια του δεύτερου έτους της ανθρώπινης ζωής Του. Γι  αὐτό και ο
Ηρώδης, ο οποίος είχε εξακριβώσει από αυτούς τον χρόνο κατά τον οποίο είχε φανεί το αστέρι που ανήγγειλε τη γέννησή Του (Ματθ. β’ 7), διέταξε κατόπιν να σφαγούν τα νήπια στην περιφέρεια της Βηθλεέμ «από διετούς και κατωτέρω» (στιχ. 16).
[5] Κατά μία άποψη καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού τους δεν είχαν δει το αστέρι∙ ή κατ΄ άλλη άποψη εξαφανίστηκε τουλάχιστον πριν φθάσουν στην Ιερουσαλήμ.
[6] Πρός τήν ΝΙΚΗΝ 1998, 490.

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα