Αποστολικό Ανάγνωσμα
Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως
(Εβρ. ια' 9-10, 32-40)
Υπάρχουν κάποιες ψυχές που η ζωή τους αποτυπώνει χαρίσματα και αγώνες. Η Βιβλική όμως μορφή του Πατριάρχου Αβραάμ εκπροσωπεί σε όλο της το μεγαλείο την πίστη. Την ευλογία της Πίστεως στον Θεό με ό,τι βεβαίως αυτό συνεπάγεται και ιδίως την αταλάντευτη πορεία προς την απόλυτη εφαρμογή του θείου θελήματος.
Προξενεί συγκίνηση και θαυμασμό το ηρωικό του κατόρθωμα. Πλούσιος αυτός όσο ελάχιστοι, παρέμεινε ελεύθερος και δεν υποδουλώθηκε στα υλικά αγαθά. Και μάλιστα η γη Χαναάν ήταν δική του, διότι του την χάρισε ο ίδιος ο Θεός, εν τούτοις “παρώκησεν εις την γην της επαγγελίας” ως εις ξένην γην. Ενώ ζούσε στη γη, τον νου του τον είχε στραμμένο προς τον ουρανό, και τούτο διότι “εξεδέχετο την τους θεμελίους έχουσαν πόλιν, ης τεχνίτης και δημιουργός ο Θεός”.
Ομολογουμένως η πίστις του ανθρώπου αυτού ήταν κάτι το μοναδικό. Αυτή η ζωντανή του πίστις ήταν η αιτία που φέρεται πλέον ως παράδειγμα προς μίμησιν σε ολόκληρο το Σώμα της Εκκλησίας και έως τα τέλη των αιώνων. Γι' αυτό και ο Απόστολος των Εθνών που εκήρυξε όσο κανένας άλλος την πίστη του Χριστού, θα τονίσει: “Πίστει παρώκησεν Αβραάμ εις την γην της Ευαγγελίας”! Όντως εάν απουσίαζε η ευλογία της πίστεως, ή εάν υπάρχει μεν αλλά είναι ατροφική και υποτονική, είναι φύσει αδύνατον ο άνθρωπος να μη παρασυρθεί από τα εγκόσμια και να μη μολυνθεί από τις ποικίλες ηδονές.
Γι' αυτό και είχε απόλυτο δίκαιο ένας σύγχρονος Όσιος, ο οποίος έλεγε: “Βλέπεις άνθρωπο να μένει εδραίος στον αγώνα τον Χριστιανικό και νέον να παραμένει αγνός στο σώμα και στην ψυχή; Εκεί υπάρχει ο όρος της πίστεως με την υψηλή κορυφή της προς τον Ιησούν αγάπης”. Έτσι λοιπόν με αφορμή την πίστη του Αβραάμ, όπως τόσο δυναμικά και θεόπνευστα μας παρουσιάζει το Αποστολικό μας Ανάγνωσμα, ας ατενίσουμε τις χαριτοσκεπείς κορυφές της αρετής αυτής, θαυμάζοντας ταυτοχρόνως τις πλαγιές, τις απότομες μεν αλλά θελκτικές, στις οποίες αναρριχώνται οι άγιοι της κάθε εποχής. Τα τέκνα της πίστεως που αυθεντικώς βιώνουν την Ορθόδοξη Εκκλησιαστική μας ζωή. Και πρώτα απ' όλα θα πρέπει να τονίσουμε ότι η πίστις που κατέχει η Ορθοδοξία μας και όχι μια οποιαδήποτε πίστις, φωτίζει τον νου και καθαρίζει την καρδίαν θερμαίνοντας ταυτόχρονα την όλην ύπαρξιν στην αγάπη του Ιησού διά της εφαρμογής των Ευαγγελικών εντολών.
Αλλοίμονο στον άνθρωπο, είτε είναι απλοϊκός, είτε φέρει κατά κόσμον γνώσεις και επιστημονικές περγαμηνές, που αδιαφορεί για το πού κατευθύνεται η νοερά ενέργεια της υπάρξεώς του. Εάν ο “φιλομάκελος νους” αφεθεί ασύδοτος, τότε ο άνθρωπος θα πέφτει από πλάνη σε πλάνη και τέλος μπορεί στην κυριολεξία να γίνει “έξω φρενών”, αφού μέσα του θα φιλοξενείται δαιμονική ενέργεια. Το δε χειρότερο όλων είναι να καταντήσει άθεος και άπιστος. Καταστάσεις δηλαδή που υποβιβάζουν τον άνθρωπο σε κατωτέρα μορφή από εκείνες των δαιμόνων και αυτών των κτηνών, αφού, κατά τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, “νους αποστάς εκ του Θεού ή κτηνώδης ή δαιμονιώδης καθίσταται”.
Εάν λοιπόν θέλουμε να γνωρίσουμε τα του κόσμου στις σωστές τους διαστάσεις, εάν έχουμε επιθυμία να μάθουμε για την πέραν του τάφου ζωήν και εάν, πρωτίστως όλων, ενδιαφερόμαστε να δούμε τον ίδιο τον εαυτό μας, την ψυχή μας, να ανακαλύψουμε τον προορισμό μας, δεν έχουμε παρά να στραφούμε εξ' όλης ψυχής τε και καρδίας στην πέτρα της πίστεως, στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό.
Πώς αλήθεια θα εμπνευσθεί η δύναμις της απαρνήσεως των εγκοσμίων, και πώς η θέλησις θα σφυρηλατηθεί απούσης της πίστεως; Πώς η καρδιά θα αρνηθεί τον ένοχο πλουτισμό, την μάταιη δόξα, τις ανόητες επιδείξεις, τις γνωριμίες με τους μεγάλους του κόσμου και γενικώς πώς θα απαγκιστρωθεί από τις προσκολλήσεις του κόσμου και της αμαρτίας, όταν δεν καλλιεργείται συστηματικώς δια της προσευχής και των Ιερών μυστηρίων η σώζουσα πίστις; Αυτή η πίστις του Χριστού θα εμπνεύσει, αλλά και θα πραγματοποιήσει, τις ιερές αποφάσεις. Από αυτήν θα αντλήσει δύναμη η θέλησις και θα σπάσει τα δεσμά της δουλείας. Από αυτήν την αρετή της πίστεως ενισχυμένος ο Αβραάμ “παρώκησεν εις την γην της επαγγελίας ως αλλοτρίαν” και έζησε ως ξένος και παρεπίδημος. Με την ευλογία αυτής της ζωντανής πίστεως οι Άγιοι κατορθώνουν τα μεγάλα έργα της ασκήσεως, της ομολογίας και τέλος αυτού τούτου του μαρτυρίου του αίματος.
Ναι, αυτή η Ορθόδοξος Χριστιανική πίστις που ως κόρην οφθαλμού κατέχουμε και την οποία με ιερό ενθουσιασμό μεταλαμπαδεύουμε, καθιστά τον άνθρωπο ουρανοπολίτη. Ο λόγος του Κυρίου που λέγει “όπου εστίν ο θησαυρός υμών, εκεί έστω και η καρδία υμών”, αποτυπώνει, κατά τον θαμαστότερο τρόπο, όχι μόνο τους ζοφερούς εγκλωβισμούς της αμαρτίας, αλλά και την Χριστιανική πραγματικότητα που βιώνουν οι πραγματικά πιστοί.
Αυτό ακριβώς περιγράφει και ο Άγιος Ιουστίνος, ο απολογητής και μάρτυς, όταν μεταξύ των άλλων τονίζει προς τον Αυτοκράτορα της Ρώμης Τίτο: “Όσο για μάς (=τους Χριστιανούς), πιστεύουμε ότι από κανέναν δεν είναι δυνατόν να πάθωμε κάτι κακό, εφ' όσον κανείς δεν ημπορεί να αποδείξει ότι είμεθα κακίας εργάτες ή πονηροί. Σεις να μας φονεύσετε μεν ημπορείτε, να μας βλάψετε όμως, ουδέποτε”. Και στην συνέχεια γράφει : “Ένθεν δε και άθεοι κεκλήμεθα”. Ναι· είμεθα άθεοι ως προς τα είδωλα. Και τούτο διότι σεβόμεθα και προσκυνούμε τον αληθέστατον Θεόν, τον πατέρα της δικαιοσύνης και της σωφροσύνης και των άλλων αρετών, τον “ανεπίμικτον” κακίας Θεόν, και τον Υιόν τον ενανθρωπήσαντα, ο Οποίος μας εδίδαξε την Αλήθεια”!
Και κλείνει ο απολογητής της Πίστεως εκθέτοντας την διδασκαλίαν του Χριστού, την Πίστη δηλαδή την Χριστιανική, αποδεικνύοντας ότι οι Χριστιανοί, όχι μόνο εχθροί της πολιτείας και ανήθικοι δεν είναι, αλλά τουναντίον είναι αγνοί, ευεργετικοί, ανεξίκακοι, πράοι, θεοσεβείς, νομοταγείς, ἄνθρωποι και μέλη της κοινωνίας για το αγαθόν.
Αδελφοί μου, δεν απομένει παρά να αποδείξουμε, ως πιστοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί που είμεθα, του λόγου το αληθές.
Αμήν.
Αρχ. Ιωήλ Κωνστάνταρος
