Λίγο μετά τη μεγάλη ἐθνική ἑορτή τῆς 28ης Ὀκτωβρίου, πού εἶναι καί ἑορτή τῆς πίστεώς μας, τῆς Ἁγίας Σκέπης. Καθώς καθώς βρισκόμαστε μέσα στό ἑορταστικό κλίμα, ἡ σκέψη μας στρέφεται στόν μεγαλειώδη ἀγώνα στόν ὁποῖο ἀποδύθηκε τότε ὁ στρατός μας ἀλλά καί ὅλο τό ἔθνος ἐνάντια στούς Ἰταλούς, ἐχθρό κατά πολύ ὑπέρτερό μας. Καί ὅμως οἱ πρόγονοί μας πολέμησαν· ὅπως ὁ ἅγιος Νέστωρ, ὁ μαθητής τοῦ ἁγίου Δημητρίου, πού ἑορτάζουμε σήμερα, μέ τόν Λυαῖο, πέρα ἀπό τούς ὑπολογισμούς τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς. Ἄς προσπαθήσουμε λοιπόν νά ἐμβαθύνουμε στό νόημα τῆς ἑορτῆς καί νά ἀναβαπτισθοῦμε στό πνεῦμα τοῦ ΟΧΙ.

Α. Ἡ ὑλική ὑπεροχή τῶν Ἰταλῶν ἦταν πολύ μεγάλη. Οἱ Ἰταλοί ὑποστήριζαν ὅτι διέθεταν στρατό 8.000.000 λογχῶν συνολικά, καί τώρα στρέφονταν ἐναντίον ἔθνους πού εἶχε τόσο περίπου πληθυσμό!

Πιό συγκεκριμένα ἡ ἀναλογία τῶν δυνάμεων Ἑλλήνων - Ἰταλῶν πού βρίσκονταν ἀντιμέτωπες στά ἑλληνοαλβανικά σύνορα τήν παραμονή τῆς 28ης Ὀκτωβρίου ἦταν:

• στρατός:

Ἰταλοί: 100.000 περίπου ἄνδρες (59 τάγματα πεζικοῦ, 135 πυροβολαρχίες, 150 ἅρματα μάχης, 18 ἴλες ἱππικοῦ, 6 τάγματα ὅλμων, 1 τάγμα πολυβόλων).

Ἕλληνες: 35.000 περίπου ἄνδρες (39 τάγματα πεζικοῦ καί 40,5 πυροβολαρχίες· ἅρματα ὁ ἑλληνικός στρατός δέν διέθετε).

• ἀεροπορία:

ἰταλική: 400 περίπου σύγχρονα ἀεροσκάφη

ἑλληνική: 140 περίπου, παλαιότερης τεχνολογίας.

–Τί γνωρίζετε ἀπό τό ἱστορικό τοῦ πολέμου πού διεξήγαγε ἡ Ἑλλάδα κατά τοῦ Ἄξονος, δηλαδή τῆς Ἰταλίας καί τῆς Γερμανίας;

Ἡ μάχη τῆς Ἑλλάδας διήρκεσε, πρός παγκόσμια κατάπληξη, 216 μέρες, δηλαδή περίπου 7 μῆνες: ἀπό 28 Ὀκτωβρίου 1940 ἕως 31 Μαΐου 1941. Διακρίνεται σέ δύο περιόδους:

1. τόν ἑλληνοϊταλικό πόλεμο, νικηφόρο γιά τούς Ἕλληνες· 5 μῆνες θριάμβου τῶν ἑλληνικῶν ὅπλων: 28 Ὀκτωβρίου 1940 – 5 Ἀπριλίου 1941 .

2. τόν πόλεμο καί κατά τῆς Γερμανίας· 2 μῆνες ἀπεγνωσμένης ἄμυνας .

Β. Ὁ ἑλληνικός στρατός πολέμησε ἐναντίον ἑνός ἐχθροῦ ὑπέρτερού του καί σέ ἀριθμό καί σέ ἐξοπλισμό μέ μοναδική αὐταπάρνηση καί γενναιότητα. Ἐκτός ἀπό τήν ὑλική ὑπεροχή τοῦ ἀντιπάλου ἀντιμετώπισε τόν φοβερό ἠπειρωτικό χειμώνα (ὅπως καί οἱ Ἰταλοί) – μονάδες ὁλόκληρες ἀποδεκατίστηκαν ἀπό τά κρυοπαγήματα – καί τόν προβληματικό ἀνεφοδιασμό σέ πυρομαχικά καί τρόφιμα, πού γινόταν ὅλο καί πιό δυσχερής ὅσο προήλαυνε στή Βόρειο Ἤπειρο. Στά λίγα λεπτά πού ἔχουμε στή διάθεσή μας, εἶναι ἀδύνατον νά περιγράψουμε τήν ἐποποιΐα πού ἔγραψαν οἱ πρόγονοί μας στά ἠπειρωτικά βουνά, ἀλλά καί ἀργότερα τή γενναία ἀντίστασή τους κατά τῶν Γερμανῶν στά ὀχυρά τῆς Γραμμῆς Μεταξᾶ καί στήν Κρήτη.

–Ποιά τά ἀποτελέσματα τῆς μάχης τῆς Ἑλλάδας; Ποιά ἡ σημασία της;

Ἄς ἀφήσουμε νά μιλήσει ἡ Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους (Ἐκδοτική Ἀθηνῶν Α.Ε., τόμος ΙΕ’, σελ. 454α):

«Ὁ ἡρωικός ἀγώνας τῆς Ἑλλάδος ἐναντίον τοῦ Ἄξονα, κατὰ τοὺς ἑπτὰ συνολικὰ μῆνες τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ καὶ τοῦ ἑλληνογερμανικοῦ πολέμου…, ἀποτελεῖ ἀναμφισβήτητα μιὰ ἀπὸ τὶς ἐνδοξότερες σελίδες τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας. Ἔχει ὅμως καὶ ἱστορικὴ σημασία εὐρύτερη, γιατὶ ἐπηρέασε πολλαπλὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ Β’ Παγκοσμίου πολέμου καὶ συνέβαλε κρίσιμα στὴν ἔκβασή του. Τοῦ ἀνήκει ἔτσι περίβλεπτη θέση στή γενικότερη σύγχρονη ἱστορία καὶ εἰδικότερα στὴν ἱστορία τοῦ Β’ Παγκοσμίου πολέμου».

Πιό συγκεκριμένα:

1. «Οἱ Ἕλληνες κατέφεραν τὴν πρώτη πραγματικὴ ἥττα στὶς κατὰ ξηρὰν δυνάμεις τοῦ Ἄξονα… Καὶ ἂν ἀκόμη ἡ Ἑλλὰς συντριβόταν αὔριο, ἡ στρατιωτι-κὴ συμβολή της θὰ ἔμενε ἀμείωτη… Θὰ εἶναι δόξα τῆς Νεωτέρας Ἑλλάδος ὅτι συνέτριψε τὸ μύθο τοῦ ἀηττήτου τοῦ Ἄξονα…» (Τimes τῆς Νέας Ὑορκης 28/11/1940· ὅ.π., σελ. 455α).

2. Ἡ στάση τῆς Ἑλλάδας καί οἱ ἐπιτυχίες της ἐπηρέασαν τήν παγκόσμια κοινή γνώμη, μετέβαλαν τήν ἀτμόσφαιρα τοῦ πολέμου καί εἶχαν ἐπίδραση ἀνυπολόγιστης ἀξίας στό ἠθικό τῶν λαῶν. Πολλές ἐφημερίδες, πολλοί ραδιοφωνικοί σταθμοί καί πολλοί ἐκλεκτοί ἄνθρωποι, διάσημοι καί μή, σέ ὅλο τόν κόσμο (ἀκόμη καί στήν Τουρκία!) σχολίαζαν ἐγκωμιαστικά ὑπέρ τῶν Ἑλλήνων τά πολεμικά γεγονότα τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ πολέμου καί χαιρέτιζαν μέ ἐνθουσιασμό τίς ἑλληνικές νίκες!

3. «Ἡ διάψευση τοῦ θρύλου γιὰ τὸ ἀήττητο τοῦ Ἄξονα καὶ ἡ μεταβολὴ ἔτσι στὶς ἐκτιμήσεις γιὰ τὴν ἐξέλιξη τοῦ πολέμου εἶχε σοβαρότατες ἐπιπτώσεις στὸ διπλωματικὸ πεδίο. Κράτη ποὺ θεωροῦνταν βέβαιο ὅτι θὰ μετεῖχαν στὸν πόλεμο ὑπὲρ τοῦ Ἄξονα, ἄρχισαν νὰ ἐμφανίζουν διστακτικότητα γιὰ τὴ συμμετοχή τους ἢ καὶ νὰ προβάλλουν ἄρνηση» (ὅ.π., σελ. 456α).

4. Σοβαρότατες ἐπιπτώσεις καί στό στρατιωτικό πεδίο.

Ἡ ἐπιτυχής πολεμική προσπάθεια τῆς Ἑλλάδας ἐπί τόσους μῆνες εἶχε ὡς συνέπεια τή δέσμευση ἰσχυρῶν ἰταλικῶν καί γερμανικῶν δυνάμεων, πού διαφορετικά θά εἶχαν διατεθεῖ σέ ἄλλα μέτωπα.

Συγκεκριμένα οἱ προφανεῖς στρατηγικές συνέπειες, πού ἐπηρέασαν τήν ἐξέλιξη τοῦ ὅλου πολέμου, θεωροῦνται δύο:

α. Βελτίωση τῶν βρετανικῶν θέσεων στή Μεσόγειο.

Ὁ χειμώνας τοῦ 1940 εἶχε ὁρισθεῖ ἀπό τόν Ἄξονα γιά τήν ἐκδίωξη τῆς Μ. Βρετανίας ἀπό τή Μεσόγειο καί τήν Αἴγυπτο μέ ὁρμητήριο τήν Ἑλλάδα. Τό ἑλληνικό ΟΧΙ ἀνέτρεψε αὐτά τά σχέδια καί ἔδωσε χρόνο καί δυνατότητα στούς Βρετανούς νά σταθεροποιήσουν τή θέση τους στήν Ἀφρική καί τήν Ἐγγύς καί Μέση Ἀνατολή.

β. Συμβολή στήν ἥττα τῶν Γερμανῶν ἀπό τούς Ρώσους.

Ὁ Χίτλερ εἶχε ἀποφασίσει νά ἐπιτεθεῖ κατά τῆς Σοβιετικῆς Ἕνωσης στίς 15 Μαΐου. Θέλησε ὅμως νά τακτοποιήσει τό ἀνοιχτό ἑλληνικό μέτωπο . Ἔτσι ἀναγκάστηκε νά ἀναβάλει τήν ἐπίθεση κατά τῶν Ρώσων κατά 6 ἑβδομάδες (ἀπό 15/5 στίς 21/6). Ἡ ἀναβολή αὐτή τῆς ἐπιθέσεως κατά τῆς Ρωσίας θεωρεῖται ἀπό ὅλους τούς ἱστορικούς τοῦ Β’ παγκοσμίου πολέμου ὡς ἡ πλέον καταστροφική γιά τό Γ’ Ράιχ ἀπόφαση τοῦ Χίτλερ. Διότι κατά τή διάρκεια τοῦ ρωσογερμανικοῦ πολέμου ἐπῆλθε ὁ βαρύτατος ρωσικός χειμώνας, πρίν προφθάσουν νά ἐπιτύχουν οἱ Γερμανοί ἀποφασιστικά ἀποτελέσματα. Ἔκτοτε ὁ χρόνος ἐργαζόταν εἰς βάρος τους ὥς τήν τελική ἥττα.

Χαρακτηριστικό τό παρακάτω ἀπόσπασμα ἀπό ἐκπομπή τοῦ Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ τῆς Μόσχας στίς 27 Ἀπριλίου 1942 μέ θέμα «Χαιρετισμός πρός Ἕλληνες»: «…Ἐπολεμήσατε μικροὶ ἐναντίον μεγάλων καὶ ἐπικρατήσατε. Δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ γίνει διαφορετικά, γιατὶ εἶσθε Ἕλληνες. Ὡς Ρῶσοι κερδίσαμε, χάρη στὴ θυσία σας, χρόνο γιά νά ἀμυνθοῦμε. Σᾶς εὐγνωμονοῦμε» (ὅ.π., σελ. 457α).

–Πραγματικά μοναδική ἡ συμβολή τῆς πατρίδας μας στήν ἐπιτυχή ἔκβαση τοῦ πολέμου. Ἄν ὅμως, παιδιά, ἡ Ἑλλάδα κατέρρεε πολύ σύντομα ἔπειτα ἀπό τό ΟΧΙ, θά ἦταν ἄξια τιμῆς καί σεβασμοῦ αὐτή ἡ ἐπέτειος;

Ὁπωσδήποτε θά ἦταν. Σίγουρα βέβαια τό ἑλληνικό ΟΧΙ δέν θά εἶχε τήν αἴγλη πού ἔχει τώρα, μετά τήν ἐντυπωσιακή ἐξέλιξη αὐτῆς τῆς συρράξεως. Ὡστόσο καί στήν περίπτωση τῆς σύντομης ἑλληνικῆς κατάρρευσης μετά ἀπό ἔντιμο ἀγώνα ἡ γενιά τοῦ ᾿40 θά ἦταν ὁπωσδήποτε ἄξια τοῦ ἰδιαίτερου σεβασμοῦ μας, διότι ἔμπρακτα θά μᾶς εἶχε δείξει τόν δρόμο τῆς τιμῆς, πού εἶναι ἡ προσήλωση στά ἰδανικά μας καί ὁ ἀγώνας ὑπέρ αὐτῶν μέ κάθε θυσία. Ἡ νίκη ἠθικά θά εἶχε κερδηθεῖ, ὅπως καί τώρα μέ τούς Γερμανούς, ἀπέναντι στούς ὁποίους μπορέσαμε νά προτάξουμε ἄμυνα ἐλαχίστων ἡμερῶν, ἡρωική ὅμως, πού ἀπέσπασε ἀκόμη καί τόν γερμανικό ἔπαινο.

Πάντως ἱστορικά τό ἡρωικό ΟΧΙ τοῦ ᾿40 τό εὐλόγησε καί μέ τά δυό Του χέρια ὁ Θεός, ὥστε νά γίνεται λόγος γιά «μία ἀπό τίς ἐνδοξότερες σελίδες τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας» καί γιά θαῦμα. Εὐλόγησε καί στεφάνωσε μέ πολλές καί ἐντυπωσιακές ἐπιτυχίες τήν ἑλληνική προσπάθεια. Ἡ ἴδια ἡ Παναγία, ἡ λαβωμένη τῆς Τήνου, μᾶς ἕνωσε κάτω ἀπό τή σκέπη της. Ἡ παρουσία της στό μέτωπο ἦταν ὁλοζώντανη καί δραστική, κάποτε καί ὀφθαλμοφανής. Καί τό δίκαιο εἶναι κάθε μεγαλούργημα τοῦ ἔθνους μας νά τό ἀποδίδουμε στόν Θεό καί τήν ἐπίσκεψή Του.

Ποιό θά μπορούσαμε νά ποῦμε ὅτι εἶναι τό μεγάλο ἠθικό δίδαγμα πού κληροδότησε στίς ἐπερχόμενες γενεές τό ΟΧΙ τοῦ ᾿40;

Ἡ προσήλωση στά ἰδανικά μας – Χριστός, Ἑλλάδα, οἰκογένεια – καί ἡ ἀπόφαση νά θυσιάζουμε τά πάντα γιά τήν ὑπεράσπισή τους, ἀκόμη καί ὅταν τά προγνωστικά τῆς ἀνθρώπινης λογικῆς εἶναι τελείως ἀποθαρρυντικά. Νά βαδίζουμε τόν δρόμο τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ μέ ἀκράδαντη πίστη στή βοήθεια τοῦ Θεοῦ, στό θαῦμα.

Ἡ Ἑλλάδα, παιδιά, ἦταν μιά μικρή χώρα, πού δέν μποροῦσε νά συγκριθεῖ μέ τούς γίγαντες ἐκείνης τῆς ἐποχῆς, τήν Ἀγγλία, τίς ΗΠΑ, τή Σοβιετική Ἕνωση, οὔτε ἡ δική της συμβολή μέ τή δική τους στήν τελική νίκη. Ἡ Ἑλλάδα ἦταν μία φτωχή χήρα, πού προσέφερε τό δίλεπτό της, ὅλα ὅσα εἶχε. Καί αὐτό ἦταν τόσο πολύ, ὥστε νά προκαλέσει τόν παγκόσμιο θαυμασμό καί νά ἐπηρεάσει τόσο ἐντυπωσιακά – σέ σύγκριση μέ τά μέτρα της – τήν τελική ἔκβαση.

Σέ ἐθνικό λοιπόν ἐπίπεδο ἄς μήν ἀκοῦμε διάφορες φωνές πού μᾶς λένε νά μήν πηγαίνουμε στό στρατό, διότι δῆθεν ἐξυπηρετοῦμε ἔτσι τά συμφέροντα τῶν μεγάλων. Ὁ καθένας μας μέ τήν προσωπική του θυσία γράφει τήν ἱστορία τοῦ κόσμου. Καί δεύτερον στόν πνευματικό μας ἀγώνα νά προσφέρουμε καθημερινά ὅλο τόν ἑαυτό μας, τίς πτωχές μας δυνάμεις γιά τόν προσωπικό μας ἁγιασμό καί τή δόξα τοῦ Θεοῦ. Καί τότε θά ἀπολαμβάνουμε πλούσια τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους, τόμος ΙΕ’, Ἐκδοτική Ἀθηνῶν, Ἡ ἱστορική σημασία τοῦ ἑλληνοϊταλικοῦ καὶ τοῦ ἑλληνογερμανικοῦ πολέμου, σελ. 454-457.

2. Παπακωνσταντίνου Φ. Θεοφίλου, Ἡ μάχη τῆς Ἑλλάδος 1940-1941, Ὀργανισμός Ἐκδόσεων “Kabanas – Hellas”, ἔκδ. β’, συμπληρωμένη, Ἀθῆναι 1971, Κεφ. 3ον: Σχέδια καὶ προπαρασκευή: σελ. 69-77, Κεφ. 31ον: Ἡ κρίσις τῆς ἱστορίας: 383-389, Κεφ. 32ον: Ἀπολογισμός: 391-396.

 

ΓΡΑΦΕΙΟ ΝΕΟΤΗΤΟΣ
(t): + 30 210 66 32 687 (εσωτερικό 138)
(f): + 30 210 60 25 101
(e): neotita@imml.gr
Θουκυδίδου 6 & Βυζαντίου
Τ.Θ. 1, Τ.Κ. 19004, Σπάτα Αττικής
Αθήνα‚ Ελλάδα