30/1/2007
Μήνυμα του Μακαριωτάτου προς τους Εκπαιδευτικούς και Μαθητές της Άθήνας
Αγαπητοί μου Εκπαιδευτικοί,
Aγαπητά μου παιδιά,
Διαβάζοντας τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών, οι οποίες απεικονίζουν με γλαφυρότητα τις στάσεις ζωής των νέων ανθρώπων, είναι αναγκαίο να σταθούμε σε ένα ανάμεσα στα πολλά ενδιαφέροντα ευρήματα.
Τα παιδιά μας στο ερώτημα «ποιο είναι για σένα το πρότυπο του καλού καθηγητή» επιλέγουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό «τον φίλο», ενώ οι επιλογές «καθηγητής με εξελιγμένες ιδέες» ή «χωρίς ταμπού» βρίσκονται στην τελευταία θέση των απαντήσεων.
Οι Τρεις Ιεράρχες, οι Τρεις Φωτισμένοι Δάσκαλοι, τους οποίους εορτάζουμε, με την ποιμαντική τους διακονία, το διδακτικό και επιστημονικό τους έργο αποδεικνύονται τα πρότυπα όλων των δασκάλων οι οποίοι θέλουν να σταθούν στο πλευρό των μαθητών τους.
Ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος συγκεκριμένα γράφει: «Από την τέχνη αυτή (της αγωγής) δεν υπάρχει άλλη μεγαλύτερη. Γιατί τι είναι ίσο με το να διαπαιδαγωγήσεις την ψυχή και να διαπλάσεις τη διάνοια του νέου;» Σε ένα άλλο λόγο του αναφέρει: «Οι μαθητές τότε προ πάντων αγαπούν και μιμούνται το καλό, όταν έχουν τέτοια παραδείγματα από τους δασκάλους τους… Εκείνος που εφαρμόζει πρώτος εκείνα που συμβουλεύει στους άλλους, με την έμπρακτη τήρηση της συμβουλής περισσότερο απ’ όλα τον ακροατή. Ο καλός δάσκαλος είναι απαλλαγμένος από φθόνο και έπαρση. Θέλει οι αρετές να γίνουν κοινό κτήμα των μαθητών του, θέλει μόνο να τους εξισώσει σε όλα με τον εαυτό του. Γιατί αυτό κυρίως είναι το γνώρισμα του πραγματικού δασκάλου, το να συμπάσχει στις συμφορές των μαθητών του, το να θρηνεί και να πενθεί για τα τραύματα αυτών που έχει στην ευθύνη του.
Αλλά και ο Μ.Βασίλειος, δάσκαλος και αυτός, προσθέτει: «(Ο δάσκαλος) Να είναι ευπροσήγορος, ακόμα και όταν πρόκειται να επιτιμήσει, διότι μόνο έτσι γίνεται ευπρόσδεκτος. Τα σφάλματα των νέων πρέπει να διορθώνονται με πατρική ευσπλαχνία και με επιστημονικό λόγο». Από τις απόψεις των δυο προαναφερομένων αγίων δεν απομακρύνεται και ο Αγ. Γρηγόριος λέγοντας: «Στο φόβο ανάμιξε την ηπιότητα. Μετρίασε την απειλή με την ελπίδα. Γνωρίζω πως η καλοσύνη επιτυγχάνει πολλά και παρακινεί στην ανάλογη ανταπόδοση».
Αγαπητοί μου Εκπαιδευτικοί
Aγαπητά μου παιδιά,
Τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε μια εποχή η οποία χαρακτηρίζεται, όπως είναι γνωστό σε όλους, ως «εποχή της ρευστότητας». Οι ενήλικες προσπαθώντας να παρακολουθήσουν τους εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς του καθημερινού μας βίου συχνά απουσιάζουν από δίπλα τους. Οι Τρεις Ιεράρχες μας διδάσκουν εδώ ότι αυτή η πραγματικότητα είναι παραλογισμός προτάσσοντας ως σταθερά σημεία την πίστη στον Θεό, την αξία της Παιδείας και τα ίδια τα παιδιά μας.
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
Προς τους Εκπαιδευτικούς των Σχολείων της Αθήνας. Με την ευκαιρία της εορτής των Τριών Ιεραρχών
30/1/2007
Αγαπητοί μου Εκπαιδευτικοί,
Aγαπητά μου παιδιά,
Διαβάζοντας τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών, οι οποίες απεικονίζουν με γλαφυρότητα τις στάσεις ζωής των νέων ανθρώπων, είναι αναγκαίο να σταθούμε σε ένα ανάμεσα στα πολλά ενδιαφέροντα ευρήματα.
Τα παιδιά μας στο ερώτημα « ποιο είναι για σένα το πρότυπο του καλού καθηγητή» επιλέγουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό «τον φίλο», ενώ οι επιλογές «καθηγητής με εξελιγμένες ιδέες» ή «χωρίς ταμπού» βρίσκονται στην τελευταία θέση των απαντήσεων.
Οι Τρεις Ιεράρχες, οι Τρεις Φωτισμένοι Δάσκαλοι, τους οποίους εορτάζουμε, με την ποιμαντική τους διακονία, το διδακτικό και επιστημονικό τους έργο αποδεικνύονται τα πρότυπα όλων των δασκάλων οι οποίοι θέλουν να σταθούν στο πλευρό των μαθητών τους.
Ο Αγ.Ιωάννης ο Χρυσόστομος συγκεκριμένα γράφει: « Από την τέχνη αυτή (της αγωγής) δεν υπάρχει άλλη μεγαλύτερη. Γιατί τι είναι ίσο με το να διαπαιδαγωγήσεις την ψυχή και να διαπλάσεις τη διάνοια του νέου;» Σε ένα άλλο λόγο του αναφέρει: «Οι μαθητές τότε προ πάντων αγαπούν και μιμούνται το καλό, όταν έχουν τέτοια παραδείγματα από τους δασκάλους τους…Εκείνος που εφαρμόζει πρώτος εκείνα που συμβουλεύει στους άλλους, με την έμπρακτη τήρηση της συμβουλής περισσότερο απ’όλα τον ακροατή. Ο καλός δάσκαλος είναι απαλλαγμένος από φθόνο και έπαρση. Θέλει οι αρετές να γίνουν κοινό κτήμα των μαθητών του, θέλει μόνο να τους εξισώσει σε όλα με τον εαυτό του. Γιατί αυτό κυρίως είναι το γνώρισμα του πραγματικού δασκάλου, το να συμπάσχει στις συμφορές των μαθητών του, το να θρηνεί και να πενθεί για τα τραύματα αυτών που έχει στην ευθύνη του.
Αλλά και ο Μ.Βασίλειος, δάσκαλος και αυτός, προσθέτει: « ( Ο δάσκαλος) Να είναι ευπροσήγορος, ακόμα και όταν πρόκειται να επιτιμήσει, διότι μόνο έτσι γίνεται ευπρόσδεκτος. Τα σφάλματα των νέων πρέπει να διορθώνονται με πατρική ευσπλαχνία και με επιστημονικό λόγο». Από τις απόψεις των δυο προαναφερομένων αγίων δεν απομακρύνεται και ο Αγ.Γρηγόριος λέγοντας: « Στο φόβο ανάμιξε την ηπιότητα. Μετρίασε την απειλή με την ελπίδα. Γνωρίζω πως η καλοσύνη επιτυγχάνει πολλά και παρακινεί στην ανάλογη ανταπόδοση.»
Αγαπητοί μου Εκπαιδευτικοί
Aγαπητά μου παιδιά,
Τα παιδιά μας μεγαλώνουν σε μια εποχή η οποία χαρακτηρίζεται , όπως είναι γνωστό σε όλους, ως «εποχή της ρευστότητας». Οι ενήλικες προσπαθώντας να παρακολουθήσουν τους εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς του καθημερινού μας βίου συχνά απουσιάζουν από δίπλα τους. Οι Τρεις Ιεράρχες μας διδάσκουν εδώ ότι αυτή η πραγματικότητα είναι παραλογισμός προτάσσοντας ως σταθερά σημεία την πίστη στον Θεό, την αξία της Παιδείας και τα ίδια τα παιδιά μας.
Ο ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
Προς την Εκπαιδευτική Κοινότητα επ` ευκαιρία του εορτασμού των Τριών Ιεραρχών
23/1/2003
Οι Τρεις Ιεράρχες τους οποίους τιμούμε και εορτάζουμε σήμερα, δεν συνέβαλαν μόνο αποφασιστικά στη Θεολογία μας και την παιδεία μας, αλλά υπήρξαν και εκφραστές του πνεύματος της Ειρήνης και της Αγάπης.
Με το βίο και τα έργα τους προέβαλαν συστηματικά και θεμελίωσαν την Ειρήνη, την Ειρήνη του Χριστού. Ο Χριστός ήλθε στον κόσμο και θυσιάστηκε για την Αγάπη και την Ειρήνη. Ο Σταυρός του Χριστού είναι το θυσιαστήριο της ειρήνης. Και η θυσία της ειρήνης συνεχίζεται μέσα από τα μυστήρια της Εκκλησίας μας και ιδιαίτερα από το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, στο οποίο οι Τρεις μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας ανακαλύπτουν την αγάπη και την ειρήνη του Χριστού.
Οι Τρεις Ιεράρχες είναι κήρυκες της Ειρήνης και της Αγάπης, είναι εκείνοι που αγωνίσθηκαν και πολεμήθηκαν από αρχές και εξουσίες για τις ιδέες τους και την ελευθερία της σκέψεως που διέθεταν. Η πορεία τους υπήρξε πορεία ειρήνης και αγάπης και ακολουθώντας τους μπορούμε να ανακαλύψουμε το δώρο της ζωής, που είναι η τελείωσή μας η σωτηρία μας.
Σήμερα ολοένα και περισσότερο υφιστάμεθα έναν γενικότερο αποπροσανατολισμό και δεχόμαστε τις έντονες επιδράσεις της μεταμοντέρνας καταναλωτικής, ηλεκτρονικής εποχής. Ο άνθρωπος σήμερα υπερβάλλει την σημασία και τις συνέπειες των τεχνολογικών επιτευγμάτων εις βάρος της πνευματικής του υποστάσεως. Έχει υποτιμήσει την αξία της ψυχής και της ηθικής. Πιστεύει ότι μόνον η επιστήμη και η τεχνολογική πρόοδος θα λύσει τα προβλήματά του. Λησμονεί πως δεν είναι ο άνθρωπος άψυχη ύλη που δέχεται παθητικά την επέμβαση των επιστημονικών πειραμάτων και μεθόδων. Απατά τον εαυτό του, νομίζοντας πως είναι δυνατόν να ικανοποιηθεί με υλικά αγαθά και απολαύσεις «εικονικής πραγματικότητας».
Αυτός ο σύγχρονος άνθρωπος των επιστημονικών επιτευγμάτων και των πολλών εφευρέσεων, αυτός που κυριαρχεί στις φυσικές δυνάμεις και στέλνει μηχανήματα ερεύνης στο διάστημα, αυτός ο ίδιος είναι και εκείνος που δημιουργεί όπλα μαζικής καταστροφής και είναι έτοιμος να εξοντώσει τον συνάνθρωπό του για τα οικονομικά συμφέροντα.
Αντικρίζουμε σήμερα τους ισχυρούς της γης να ετοιμάζονται να πλήξουν τον εχθρό τους. Να προξενήσουν τον τρόμο και τον πόνο σε χιλιάδες ανθρώπους εξαιτίας των διαφωνιών μεταξύ των πολιτικών ηγετών. Ο πόλεμος για μια ακόμη φορά έρχεται να ταράξει την ηρεμία, την ανάπτυξη και την πρόοδο, με ανυπολόγιστες συνέπειες για την παγκόσμια ειρήνη μεταξύ των λαών. Ο διάλογος δεν ενδιαφέρει κανέναν από τους ισχυρούς και η ανθρώπινη ύπαρξη χάνει την αξία της μπροστά στα συμφέροντα των πολεμικών βιομηχανιών και των προγραμμάτων εξοπλισμού.
Οι Τρεις Μεγάλοι Πατέρες πολέμησαν και αντιμετώπισαν την κακία και τον αυταρχισμό των αρχόντων της εποχής του και εξορίστηκαν, κακοποιήθηκαν και υπέφεραν, αλλά με στήριγμα την πίστη τους στο Θεό, αντέταξαν τις δυνάμεις του υπέρ των πτωχών και αδυνάτων, αντιτάχθηκαν στην κοινωνική αδικία και αγωνίστηκαν για την ειρήνη και την αγάπη, που τόσο χρειαζόμαστε εμείς σήμερα.
Μιλάμε όλοι για ειρήνη, αλλά δεν αγωνιζόμαστε σωστά για την κατάκτησή της, επειδή δεν έχουμε μέσα μας τον Χριστό, όπως Τον είχαν οι Τρεις Ιεράρχες. Η αρρώστια της έχθρας και των πολεμικών συγκρούσεων δεν θεραπεύεται μόνον με τα ανθρώπινα μέσα. Πρέπει να έχουμε μέσα μας τον Χριστό, ακολουθώντας το παράδειγμά τους.
Εσείς, παιδιά μου, είστε το μέλλον του τόπου μας. Μην αφήνετε τον εαυτό σας να ραθυμεί. Αφυπνιστείτε γιατί ο κόσμος μας πρέπει να έχει ένα καλύτερο αύριο. Η ψυχή σας εάν αφεθεί στον Χριστό θα μπορέσει να αναπτύξει όλες τις πολύτιμες, τις ευεργετικές, τις ιερές της δυνάμεις.
Εσείς, παιδιά μου, εκμεταλλευόμενοι την εμπειρία και τις γνώσεις που σας μεταλαμπαδεύουμε όλοι εμείς που είμαστε υπεύθυνοι για την εκπαίδευση και την παιδεία σας (είτε λαϊκοί, είτε κληρικοί), πέρα από τις συμβατικότητες και ανθρώπινες εντολές, θα μπορέσετε με την πίστη σας να αποτελέσετε την αφετηρία για την δημιουργία ενός νέου κόσμου. Του κόσμου της δικαιοσύνης, της συναδέλφωσης, της ειρήνης και της αγάπης. Μην περιμένετε άλλο και ξεκινήστε αναπτύσσοντας τις δικές σας πρωτοβουλίες.
Αγαπητά μου παιδιά, αγαπητοί μου εκπαιδευτικοί. Κάθε σκοπός στη ζωή επιτυγχάνεται με αδιάκοπο αγώνα. Με ξεκάθαρες και αγνές προθέσεις. Με ολοκληρωτικό δόσιμο στην επιδίωξη των στόχων και των ιδανικών. Χωρίς υστεροβουλίες και προσωπεία, χωρίς δισταγμούς και παλινδρομήσεις. Ο κόσμος περιμένει από εσάς κάτι καλύτερο, το οποίο είναι δυνατό, αρκεί να δημιουργούμε αξίες αιώνιες όπως είναι η ειρήνη και η αγάπη και όχι ο πόλεμος και η αντιπαλότητα.
Όταν θεμελιώνετε το μέλλον σας στην επικοινωνία και την ενότητα με τον Χριστό, δεν υπάρχουν φραγμοί, εμπόδια, αδιαφορία και αναλγησία. Θα βιώνετε την κοινωνία αγάπης με τους συνανθρώπους σας και θα στοχεύετε στα απόλυτα ιδανικά της αγάπης και της ειρήνης, ομοιάζοντας στους Τρεις Μεγάλους Ιεράρχες της Εκκλησίας μας.
Σας εύχομαι ολόψυχα καλή χρονιά και καλή πρόοδο,
Με αγάπη Χριστού,
† Ο Αθηνών Χριστόδουλος
