Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Την Πέμπτη 6 Οκτώβριου 2016, στον μεθοριακό σταθμό του Καπετάν Αντρέεβο της Βουλγαρίας, στα σύνορα με την Τουρκία, έγιναν τα εγκαίνια της νέας Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (European Border and Coast Guard – EBCG), που αντικαθιστά την FRONTEX με σκοπό να ενισχύσει τα εξωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις ανεξέλεγκτες μεταναστευτικές ροές, προσφέροντας περισσότερη ασφάλεια.
Τα εγκαίνια έγιναν από τον Επίτροπο Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και ΙθαγένειαςτηςΕυρωπαϊκής Ένωσης κ. Δημήτρη Αβραμόπουλο.
***
Όταν η Ελλάδα σπάει κάθε ρεκόρ από την «εισβολή», μέσω Τουρκίας, των περισσότερων παράτυπα εισερχομένων πρόσωπων, από κάθε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όταν το 2015 στην Ελλάδα εισήλθαν από την Τουρκία 856.723 πρόσφυγες- μετανάστες.
Όταν λίγες μέρες πριν τα εγκαίνια, μπήκαν στο Έβρο περισσότεροι από 200 μετανάστες – πρόσφυγες.
Όταν οι μεταναστευτικές ροές, τον Απρίλιο του 2016, «έφεραν» στη Ελλάδα, τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, τον Πάπα Φραγκίσκο να βρεθούν από κοινού με τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών Ιερώνυμο, και τον Έλληνα πρωθυπουργό.
Όταν η Βουλγαρία, η οποία έχει σηκώσει συρματόπλεγμα σε μήκος 130 από τα 259 χλμ. των συνόρων της με την Τουρκία, κατέγραψε τους επτά πρώτους μήνες του 2016 μόλις 2.573 αφίξεις μεταναστών-προσφύγων ενώ στην Ελλάδα μόνο τους τρεις πρώτους μήνες του 2016, ο αντίστοιχος αριθμός, με στοιχεία της Υπάτης Αρμοστείας του ΟΗΕ, έφτασε τα 151.453 άτομα !!!
Θα περίμενε κανείς τα εγκαίνια της νέας Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής να γίνουν στην Ελλάδα.
Δεν είναι η Ελλάδα η πρώτη από τις ευρωπαϊκές χώρες που δέχεται το μεγαλύτερο κύμα μεταναστών και προσφύγων ;
Και δεν έφτανε μόνο αυτό, αλλά και στην πρώτη αξιολόγηση των αδυναμιών λειτουργίας της νέας Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, που θα γίνει μέχρι το τέλος του Νοεμβρίου, όπως δήλωσε σήμερα (12-10-2016) ο εκτελεστικός διευθυντής του νέου οργανισμού, Φαμπρίτσε Λετζέρι θα συμμετάσχουν μόνο τρεις χώρες της ΕΕ (Γερμανία, Σλοβενία, Φινλανδία).
Και εδώ, απούσα η Ελλάδα λες και εδώ δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα με τις μεταναστευτικές ροές.
***
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, και δυστυχώς, χρησιμοποιώντας τον Έλληνα Επίτροπο Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας –αποδεικνύει για ακόμη μια φορά ότι λειτουργεί εις βάρος της χώρας μας, δίνοντας προτεραιότητα σε άλλες χώρες (Βουλγαρία, Γερμανία, Σλοβενία, Φινλανδία) που δεν έχουν το τεράστιο πρόβλημα της Ελλάδας, αφήνοντας τη χώρα μας απροστάτευτη στα χερσαία και θαλάσσια σύνορά της και χωρίς να έχει λόγο στα τεκταινόμενα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση, με τον τρόπο της, εγκλωβίζει στην Ελληνική επικράτεια τους χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες που είχαν αρχική επιδίωξη να αναζητήσουν μια αξιοπρεπή και χωρίς φόβο ζωή, μακριά από πολέμους, στην Ευρώπη.
Μέσα σε αυτό το κλίμα, ένα ανίκανο και υποτελές εγχώριο πολιτικό σύστημα, συνεχίζει να παραδίδει την Εθνική μας κυριαρχία και να συναινεί – ενεργά και παθητικά - στην μετατροπή της πατρίδας μας σε τριτοκοσμική αποικία.
Αλεξανδρούπολη, 12 Οκτωβρίου 2016
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος ΛΣ (ε.α)
Σχετική Συνέντευξη:
Όπως έγραψε πρόσφατα ο πρώην υφυπουργός εξωτερικών Δημήτρης Κούρκουλας:
«Η Συνθήκη της Λωζάνης δεν είναι μόνο το θεμέλιο της ελληνοτουρκικής συνύπαρξης επί σχεδόν ένα αιώνα. Είναι το πιστοποιητικό θανάτου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και το πιστοποιητικό γέννησης της Τουρκικής Δημοκρατίας, υπογεγραμμένο μάλιστα και από τις ευρωπακες δυνάμεις. Είναι το αποκορύφωμα της πολιτικής και στρατιωτικής δράσης του δημιουργού της Τουρκίας Κεμάλ Ατατούρκ. Για όσο διάστημα ηγεμόνευε στη γείτονα χώρα η κεμαλιστική ιδεολογία, η Συνθήκη της Λωζάνης αποτελούσε το ιερό κείμενο της γένεσης του κοσμικού κράτους.»
Επομένως, η κρίσιμη ερώτηση είναι γιατί ο Σουλτάνος επιχειρεί τώρα μια πλήρη ανατροπή των ελληνοτουρκικών σχέσεων με μια βάναυση αμφισβήτηση της Συνθήκης της Λωζάνης. Μήπως επειδή χάνει το έδαφος κάτω από τα πόδια του; Μήπως σχετίζεται με την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος; Το έκανε αυτό τώρα που η Ελλάδα βρίσκεται σε αδυναμία, 93 χρόνια μετά από την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης; Μήπως επειδή γνωρίζει την κατευναστική και υποχωρητική πολιτικής μας, που εκλαμβάνεται από την Τουρκία ως αδυναμία; Μήπως για να εξοντώσει τους κεμαλιστές; Μήπως απώτερος στόχος του είναι το Καστελόριζο;
Οι διαπραγματεύσεις για την Συνθήκη της Λωζάνης άρχισαν στις 22 Νοεμβρίου 1922, διήρκεσαν οκτώ μήνες και η υπογραφή της Συνθήκης έγινε στις 24 Ιουλίου 1923. Τα κράτη που έλαβαν μέρος ήταν η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, η Σοβιετική Ένωση, η Ρουμανία, το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Σερβο-Κροατία, η Ελλάδα και η Τουρκία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρευρέθηκαν ως παρατηρητές.
Κανένα κράτος-μέλος της ΕΕ, ούτε καν αυτά που υπέγραψαν την Συνθήκη της Λωζάνης, δεν ύψωσε τη φωνή του κατά της απαράδεκτης στάσης του Σουλτάνου. Η σημερινή Ρωσία, που υπέγραψε τότε τη Συνθήκη ως Σοβιετική Ένωση, επίσης τηρεί σιγήν ιχθύος προς μεγάλη θλίψη μερίδας Ελλήνων που λατρεύουν τον μεγάλο φιλέλληνα Πούτιν.
Από την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923 μέχρι το 1973, δηλαδή για 50 χρόνια, το Αιγαίο Πέλαγος ελέγχετο και κυριαρχείτο, από στρατιωτική, οικονομική και πολιτιστική άποψη, από την Ελλάδα. Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου, η Τουρκία ουδέποτε διαμαρτυρήθηκε γι’ αυτή την κατάσταση και ποτέ δεν αμφισβήτησε το ισχύον νομικό καθεστώς.
Αυτή η κατάσταση άλλαξε δραματικά το 1973, όταν ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα πετρελαίου έξω από την νήσο Θάσο από την αμερικανική εταιρεία Oceanic Exploration. Εκείνη την περίοδο, βασικά για λόγους πολιτικής εσωτερικής κατανάλωσης, οι δικτάτορες που κυβέρνησαν την Ελλάδα από το 1967 μέχρι το 1974 ανακοίνωσαν ότι τα κοιτάσματα είχαν μεγάλη εμπορική αξία, χωρίς να αντιληφθούν τις διεθνείς επιπτώσεις αυτής της πράξης τους. Η Τουρκία αμέσως αντέδρασε και την 1η Νοεμβρίου 1973 παραχώρησε στην Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων TRAO δικαιώματα εξερεύνησης υδρογονανθράκων στο Ανατολικό Αιγαίο, σε μια περιοχή που ξεκάθαρα επικάλυπτε την ελληνική υφαλοκρηπίδα των νησιών Λήμνου, Σαμοθράκης, Αγίου Ευστράτιου, Λέσβου και Χίου.
Η Τουρκία έχει επιμείνει για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, σε μια θέση που αμφισβητεί την ύπαρξη υφαλοκρηπίδας στα ανατολικά νησιά του Αιγαίου. Η Τουρκία χρησιμοποιεί δύο επιχειρήματα: κατά πρώτο λόγο, τα νησιά δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, παρά μόνο οι ήπειροι, και κατά δεύτερο, και αν ακόμα δεχθούμε ότι τα νησιά του Αιγαίου διαθέτουν υφαλοκρηπίδα, τότε σίγουρα θα ισχύει η αρχή των “ειδικών περιστάσεων” και επομένως η τουρκική υφαλοκρηπίδα δεν μπορεί να περιορισθεί σε μια στενή λωρίδα που βρίσκεται ανατολικά των ελληνικών νησιών.
Όπως αναφέρει ο Σταύρος Λυγερός:
«Η ιστορία μας διδάσκει, όμως, πως όταν η Άγκυρα προσθέτει μία νέα μονομερή διεκδίκηση στο καλάθι των ελληνοτουρκικών δεν την ξεχνάει. Την καλλιεργεί με επιμονή και συστηματικότητα, ώστε να την εγγράψει στη συνείδηση του διεθνούς συστήματος ως υπαρκτή διαφορά που χρειάζεται επίλυση μέσω συμβιβασμού. Αυτό μας οδηγεί στην εκτίμηση ότι η ευθεία αμφισβήτηση της συνθήκης της Λωζάννης από τον Ερντογάν δεν είναι πυροτέχνημα. Ειπώθηκε για να μπει με κάποιον τρόπο στο τραπέζι».
Επίσης, ο καθηγητής Άγγελος Συρίγος σωστά τονίζει:
«Εμμέσως πλην σαφώς αμφισβητείται ένας βασικός κανόνας του διεθνούς δικαίου: Οι συνθήκες που θεσπίζουν συνοριακές γραμμές (όπως είναι δηλαδή η Συνθήκη της Λωζάννης) περιβάλλονται με ιδιαίτερο κύρος. Ο λόγος είναι η προστασία του συνοριακού status quo και η θέσπιση του απαραβίαστου των συνοριακών ρυθμίσεων».
Υπάρχει και μια, τραβηγμένη, θεωρία ότι ο Ερντογάν αντέδρασε στην επερχόμενη οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας και Αιγύπτου. Όπως έγραψε η Αιγυπτιακή εφημερίδα Al Ahram η Αθήνα και το Κάϊρο βρίσκονται πολύ κοντά σε μια τέτοια συμφωνία και Αιγύπτιοι εμπειρογνώμονες βρίσκονται στην Αθήνα για τις τελικές πινελιές σ’ αυτή την συμφωνία, που αναμφίβολα θα εμπλέξει και την Κύπρο μια και θα χρειαστεί να υπάρξει ένα σημείο, όπου θα συμπίπτει η ΑΟΖ των τριών κρατών. Έτσι ο Ερντογάν αποφάσισε να τους προλάβει και να είναι έτοιμος να πολεμήσει μια τέτοια συμφωνία. Περιμένουμε χρόνια τώρα, από τότε που ήταν στο ΥΠΕΞ η Ντόρα Μπακογιάννη, να προχωρήσει η οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών Ελλάδας και Αιγύπτου.
Η Δημιουργική Ασάφεια της Υφαλοκρηπίδας
Το φάντασμα της υφαλοκρηπίδας συνεχίζει να ταλαιπωρεί όλες τις ελληνικές κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης. Έτσι ο κ. Κοτζιάς δεν καταδέχτηκε να απαντήσει στις τελευταίες προκλήσεις του ομόλογού του από την Άγκυρα, αλλά αρκέστηκε σε μια ανακοίνωση του ελληνικού ΥΠΕΞ, που σημειώνει ότι η Τουρκία δεν συμπεριφέρεται με τρόπο που αρμόζει σε ευρωπαϊκή χώρα και σύμφωνα με τις επιταγές του διεθνούς δικαίου, μια ανακοίνωση που είμαι σίγουρος ότι «κατατρόμαξε» την κυβέρνηση της Τουρκίας.
Στην πραγματικότητα το ελληνικό ΥΠΕΞ υπέπεσε σε ένα τραγικό λάθος όταν δήλωσε «Υπενθυμίζουμε ότι το μοναδικό αντικείμενο των διερευνητικών επαφών ήταν και είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, σύμφωνα με τις προβλέψεις και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου».
Εδώ βρίσκεται και το μέγεθος της ελληνικής τραγωδίας, διότι όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις, από την εποχή του Ανδρέα Παπανδρέου, συνεχίζουν να αγνοούν την ΑΟΖ και να συζητούν μόνο το θέμα της υφαλοκρηπίδας με την Τουρκία. Η Τουρκία με επιθετικότητα και ασύστολο θράσος συνεχίζει για 40 χρόνια τώρα μια επιθετική και επεκτατική πολιτική στο Αιγαίο και τα τελευταία χρόνια και στο σύμπλεγμα του Καστελόριζου, προβάλλοντας συνεχώς αβάσιμες διεκδικήσεις, παραβιάζοντας όλους τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.
Από την περίοδο που ξεκίνησαν οι υποτιθέμενες ελληνοτουρκικές διαπραγματεύσεις η Τουρκία είχε απαγορεύσει στην Ελλάδα να συζητηθεί το θέμα της ΑΟΖ, κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα με μοναδική εξαίρεση τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013. Εκείνη την ημέρα έλαβε χώρα ο 55ος γύρος των ελληνοτουρκικών συνομιλιών από το 2002 που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες στο Αιγαίο. Ήταν μια ιστορική συνάντηση, διότι για πρώτη φορά ο Πρέσβης Αποστολίδης, που ήταν επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στα θέματα αυτά, έθεσε το θέμα της ΑΟΖ στον Τούρκο ομόλογό του. Όταν ο Γεώργιος Παπανδρέου έγινε Πρωθυπουργός, είχε δώσει εντολή στον Πρέσβη Αποστολίδη να μην αναφέρει την ΑΟΖ στις συζητήσεις του με την τουρκική πλευρά! Ο Αλέξης Τσίπρας, μη φανατικός οπαδός της ΑΟΖ, συνεχίζει σήμερα την ίδια πολιτική.
Τελικά χρειάστηκε να μάθουμε για την αρχή της τραγωδίας της ΑΟΖ από ένα διαβαθμισμένο έγγραφο του Υπουργείου Εξωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας. Την περίοδο που ήταν Πρωθυπουργός ο Κωνσταντίνος Καραμανλής έγινε μια συνάντηση του τότε Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Εξωτερικών Γιάννη Τζούνη με τον Βρετανό Πρέσβη στην Αθήνα I.J.M. Sutherland. Σε αυτό το εμπιστευτικό έγγραφο, ο Βρετανός Πρέσβης περιγράφει την συνομιλία που είχε με τον Τζούνη στο γραφείο του στις 23 Ιανουαρίου 1979. Εξηγεί ότι την συνάντηση την ζήτησε ο Έλληνας Πρέσβης για να τον ενημερώσει για τις συνομιλίες που είχε με τους Τούρκους στην Βιέννη μεταξύ 9 και 12 Ιανουαρίου. Ο Τζούνης εξηγεί ότι σε μια συνάντηση στο Παρίσι τον περασμένο Δεκέμβριο, οι δυο πλευρές συμφώνησαν να συζητήσουν την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και να ανταλλάξουν χάρτες, που θα δείχνουν που θα είναι η γραμμή οριοθέτησης της κάθε πλευράς, χωρίς να προβάλουν τις μέγιστες θέσεις τους.
Στην συνέχεια αναφέρει ότι στις δυο πρώτες ημέρες στην Βιέννη δεν υπήρξε καμία πρόοδος, γιατί προηγήθηκε ένας σοβαρός καβγάς, αφού οι Τούρκοι δεν ήθελαν να καταθέσουν τον χάρτη και αργότερα επέμειναν ότι θα δώσουν τον χάρτη σε μια μυστική συνάντηση με ελάχιστους παρόντες και από τις δύο πλευρές.
Φαίνεται ότι ο Τζούνης έδωσε στον Sutherland τον γνωστό σήμερα τουρκικό χάρτη που μοιράζει στα δύο το Αιγαίο Πέλαγος με τον 380 παράλληλο. Η ελληνική πλευρά εξεπλάγη, γιατί δεν περίμενε έναν τέτοιον χάρτη, που δεν έδινε κανένα δικαίωμα υφαλοκρηπίδας σε κανένα ελληνικό νησί. Ο χάρτης αντιπροσώπευε για τους Τούρκους τη θεωρητική μέση γραμμή του Αιγαίου δεν μετρούσε καν την Εύβοια και έφτανε να μην δίνει υφαλοκρηπίδα ούτε στην Κρήτη. Απ’ ότι είμαι σε θέση να γνωρίζω, το ίδιο ζήτησε ο Τούρκος εκπρόσωπος σε κατ’ ιδίαν συνομιλία με τον Μανώλη Γούναρη, εκπρόσωπο της Ελλάδας στην σύνοδο του CIESM στη Μασσαλία το 2013.
Η πρόταση των Ελλήνων ήταν μια οριοθετημένη γραμμή ανάμεσα στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και την τουρκική ακτή, τροποποίηση του χάρτη με βάση τη φόρμουλα της «φυσικής προέκτασης». Έτσι προτάθηκαν τρία «δάκτυλα»: μεταξύ Λήμνου και Λέσβου, Λέσβου και Χίου και Χίου και Ικαρίας. Σε σχετική ερώτηση του Βρετανού Πρέσβη, ο Τζούνης απάντησε ότι αυτή η διευθέτηση με τα «δάκτυλα» ήταν μικρή σε έκταση, αλλά αποτελούσε την αρχική διαπραγματευτική θέση που θα ακολουθούσε.
Επίσης ανέφερε ότι η Ελλάδα ήταν διατεθειμένη να συζητήσει και άλλη φόρμουλα όπου θα αναφερόταν στο μέγεθος των «δακτύλων». Από την άλλη πλευρά φάνηκε ότι οι Τούρκοι δεν έδειχναν καμία διάθεση να προσφέρουν άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Τέλος, ο Τζούνης εξήγησε στον Sutherland ότι η Ελλάδα προσφερόταν να αναλάβει δεσμεύσεις, που θα περιλάμβαναν την εγγύηση της ελεύθερης κίνησης για τα τουρκικά πλοία από περιοχές που ανήκαν στην ελληνική υφαλοκρηπίδα, ότι κανένα μέρος δεν θα ανακηρύξει αποκλειστική οικονομική ζώνη στο Αιγαίο (έμφαση δική μου), και ότι κανένα κράτος δεν θα τοποθετήσει επιθετικά όπλα στο βυθό της δικής του υφαλοκρηπίδας. Φαίνεται ότι η Ελλάδα έχει κρατήσει, για 37 χρόνια τώρα, την υπόσχεσή της να μη κηρύξει ΑΟΖ στο Αιγαίο!
Ο Βασίλης Μαρκεζίνης και εγώ, αυτή την συμπεριφορά χαρακτηρίσαμε ως «φοβικό σύνδρομο» σε τρία άρθρα που γράψαμε για την ελληνοτουρκική διένεξη. Στην σημερινή συγκυρία ακούγονται προφητικά τα λόγια μας:
«Τέλος, υπάρχει το ενδεχόμενο μιας πιο «βίαιης» τουρκικής αντίδρασης, ίσως ενός νέου επεισοδίου σαν τα «Ίμια». Αυτή τη φορά, η Τουρκία θα επιδίωκε να «απομονώσει» –υποθέτουμε, παρά να καταλάβει– το Καστελόριζο από την υπόλοιπη ελληνική επικράτεια, με απώτερο στόχο να μας επιβάλει ένα συμβιβασμό ως προς τη συνεκμετάλλευση της ΑΟΖ μας.
Σε μια τόσο επιθετική κίνηση θα μπορούσαμε, ασφαλώς, να αντιδράσουμε με διάφορους τρόπους με τη βοήθεια όλων των συμμάχων μας, μια και κανείς δεν έχει συμφέρον να αφήσει την Τουρκία να ανοίξει τόσο προκλητικά ακόμη μια εστία συγκρούσεων στη Μέση Ανατολή. Η προσωπική μας άποψη, εντούτοις, είναι ότι μια τόσο αστόχαστη τουρκική κίνηση θα επέτρεπε στην Ελλάδα, σε επίπεδο δημοσίων σχέσεων, να ανατρέψει ακόμη μια φορά τον ισχυρισμό της Τουρκίας ότι ανήκει στην ευρωπαϊκή οικογένεια και ότι χρησιμοποιεί το επιχείρημα του casus belli κάθε φορά που δεν μπορεί να υποχρεώσει τους συνομιλητές της να τις δώσουν ότι θέλει.
Ασφαλώς, θα μπορούσαμε, επίσης, να προετοιμαστούμε για προληπτική δράση στην περιοχή, η οποία δεν θα ήταν απαραιτήτως στρατιωτικής φύσεως αλλά θα μπορούσε να προσλάβει τη μορφή εντατικών οικονομικών και επικοινωνιακών δραστηριοτήτων, που θα καθιστούσαν την πιθανότητα χρήσης ωμής βίας από πλευράς Τουρκίας όχι απλώς παράνομη, αλλά και πιο προβληματική.»
Ο Αντώνης Φώσκολος που ασχολείται για χρόνια τώρα με τον πλούτο των υδρογονανθράκων σε μια αναλυτική μελέτη του το 2011 ανέφερε μεταξύ άλλων:
«Νοτίως της Κρήτης υπάρχουν 3-4 υπεράκτιες περιοχές (Εικόνα 2), που αξίζουν να γίνουν αντικείμενο έρευνας υδρογονανθράκων λόγω των μεγάλων ποσοτήτων που μπορούν να έχουν.
Οι 2 περιοχές που έχουμε σοβαρές επιστημονικές ενδείξεις είναι νότια της Κρήτης όπου υπάρχουν 9 λασποηφαίστεια και νοτιοανατολικά της Κρήτης, στην Ελληνική λεκάνη του Ηρόδοτου. Αναλυτικότερα:
Νοτίως της Κρήτης, ήτοι γύρω από τα λασποηφαίστεια θα πρέπει να υπάρχουν αποθέματα υδρογονανθράκων, κυρίως φυσικού αερίου, της τάξης των 1,5 τρις M3. κατ’ αναλογία με το τι έχει βρεθεί στον Κώνο του Νείλου, την Κασπία Θάλασσα (κοίτασμα Shah Deniz), τη Νορβηγία και αλλού.
Νοτιοανατολικά της Κρήτης υπάρχει η λεκάνη του Ηρόδοτου. Το ελληνικό τμήμα της λεκάνης θα πρέπει να έχει πιθανά αποθέματα της τάξης των περίπου 2 Τρις M3, κατ’ αντιστοιχία με τις ανακαλύψεις φυσικού αερίου στον Κώνο του Νείλου ( SHELL, BP), την πολύ πρόσφατη μελέτη της OMV και τις προβλέψεις των πιθανών αποθεμάτων φυσικού αερίου στο Κυπριακό τμήμα της λεκάνης του Ηρόδοτου που εφάπτεται του Ελληνικού τμήματος της λεκάνης του Ηρόδοτου. Τα ιζήματα είναι της ιδίας προέλευσης και οι γεωλογικοί σχηματισμοί πάρα πολύ παρεμφερείς. Από το σύνολο των πιθανών 3,5 Τρις M3 φυσικού αερίου αν αφαιρέσουμε μία ποσότητα 0,75 Τρις M3 για την απάλειψη εισαγωγής αργού πετρελαίου, για 25 χρόνια προκύπτει μία εξοικονόμηση της τάξης των $ 223.75 Δις.»
Αυτές τις περιοχές νότια της Κρήτης προσπαθεί να αρπάξει ο Σουλτάνος και γι΄ αυτό η κυβέρνηση της Τουρκίας ισχυρίζεται για χρόνια τώρα ότι η Ελλάδα δεν έχει θαλάσσια σύνορα με την Αίγυπτο και πολλές φορές φτάνει να δείχνουν ότι η υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ της Τουρκίας φτάνει μέχρι τη Γαύδο.
Επίλογος
Η τραγική κατάσταση της πατρίδας μας απεικονίζεται σε αυτή την παράγραφο, γραμμένη από ένα ανώνυμο (ΠΚ) συγγραφέα αυτής της ιστοσελίδας:
«Η Ελλάδα λόγω σωρείας σφαλμάτων εδώ και χρόνια που όμως κλιμακώνονται τους τελευταίους μήνες με την πολιτική αδρανείας που ακολουθεί η κυβέρνηση και στα της εξωτερικής πολιτικής έχει επιτρέψει στην Τουρκία να έχει την απόλυτη πρωτοβουλία κινήσεων σε κάθε επίπεδο και να ζητά πλέον ανοικτά την αλλαγή μιας συνθήκης την οποία η χώρα μας αδυνατεί να υπερασπιστεί διπλωματικά, οικονομικά και ακόμα σε επίπεδο νοοτροπίας του ελληνικού λαού. Και δεν είναι μόνο το Αιγαίο αλλά και η Κύπρος που άρον – άρον βαδίζει προς τον σταυρό ενός συγκεκαλυμμένου νέου σχεδίου Ανάν και όπου με την συνέργεια της ελληνικής κυβέρνησης» διοργανώνει φιέστες στην κατεχόμενη Σαλαμίνα, την πόλη σύμβολο της ελληνικότητάς της. Και αν “πέσει” η Κύπρος το Αιγαίο δεν στέκει».
Ένας βετεράνος Αμερικανός διπλωμάτης μου θύμισε χθες ότι ένα από τα τραγικά λάθη της εξωτερικής πολιτικής μας είναι ότι, για δεκαετίες τώρα, αντιδρούμε στα σχέδια της Τουρκίας και ποτέ δεν παίρνουμε προδραστικές πρωτοβουλίες για κρίσιμα θέματα.
Μου είπε επί λέξει «You continue being reactive and never proactive». Ένας πρωτοετής φοιτητής στις διεθνείς σχέσεις θα κατανοούσε την τακτική της Τουρκίας, που βάζει τόσα θέματα στο τραπέζι, ώστε να κερδίσει έστω ένα από αυτά. Ήρθε η ώρα να αρχίσουμε και εμείς να βάζουμε θέματα στο τραπέζι. Το μόνο ισοβαρές είναι η ΑΟΖ. Η Τουρκία είναι τρομοκρατημένη από αυτά τα τρία γράμματα (ΑΟΖ) για πάνω από τρείς δεκαετίες, αλλά δυστυχώς διαθέτει οπαδούς και στην Ελλάδα, που θέλουν να συζητούν μόνο το θέμα της υφαλοκρηπίδας και να αγνοούν την ΑΟΖ παίζοντας έτσι το παιχνίδι της γείτονος. Χρειαζόμαστε μια νέα εξωτερική πολιτική, γιατί η Ανατολική Μεσόγειος έχει αρπάξει φωτιά επικίνδυνα για αρκετά χρόνια. Η Κύπρος διαθέτει ΑΟΖ, η Αίγυπτος διαθέτει ΑΟΖ, το Ισραήλ διαθέτει ΑΟΖ, αλλά για μας αυτή η ιδέα δεν είναι στις προτεραιότητες της πολιτικής ηγεσίας και της Βουλής μας. Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για την συνέχιση του φοβικού μας συνδρόμου, διαφορετικά κάποια στιγμή θα κινδυνεύσουμε σοβαρά να παραδώσουμε μια χώρα μικρότερη από αυτή που παραλάβαμε.
Πηγή: Mignatiou.com
Σχετικό άρθρο:
Για την συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου και το θέμα του μαθήματος των θρησκευτικών μίλησε στην εκπομπή του ΣΚΑΙ «Αταίριαστοι» ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικόλαος.
«Η συνάντηση ήταν μια αξιοπρεπής συνάντηση, δεν ξέρω αν έπρεπε να γίνει έτσι όπως έγινε, προσωπικά νομίζω ότι αυτά πιο εύκολα λύνονται με χαμηλότερους τόνους παρά με αυτό τον τρόπο. Παρά ταύτα ήταν μια πολύ αξιοπρεπής και ευγενής επικοινωνία και από τις δύο πλευρές» ανέφερε μεταξύ άλλων ο Σεβασμιώτατος.
Στην συνέχεια ο κ. Νικόλαος συμπλήρωσε: «Έπρεπε να τεθεί το θέμα γιατί η Εκκλησία έχει αντιδράσει και να καταθέσει το λόγο της. Αφορμή ήταν τα Θρησκευτικά και αυτό συζητήθηκε, αν κι εγώ προσωπικά πιστεύω το θέμα είναι πολύ βαθύτερο. Είναι ιδεολογική σύγκρουση, και όχι σύγκρουση πολιτικών απλών ή μόνο εγωισμών.»
Για το αν τα Θρησκευτικά θα έπρεπε να έχουν και τις υπόλοιπες θρησκείες ο κ. Νικόλαος απάντησε: «Κατ' αρχάς τα θρησκευτικά πάντα είχαν και τις υπόλοιπες θρησκείες και φυσικά και πρέπει να τις έχουν.
Ακόμα και στην κατήχηση η Εκκλησία πρέπει να πει τι λένε και οι άλλες θρησκείες.»
Για το αν η Εκκλησία πρέπει να έχει λόγο στο τι διδάσκεται στα σχολεία ο Μητροπολίτης Μεσογαίας τόνισε: «Ε πως δεν πρέπει να έχει. Φυσικά και πρέπει να έχει λόγο η Εκκλησία, όπως πρέπει και πολύ σωστά της προβλέπεται αυτό το δικαίωμα, της κάθε άλλης θρησκείας να εκφράσει αυτό που η ίδια ζει και πιστεύει στους μαθητές της. Αυτό ζήτησε και η Εκκλησία, ότι να έχουμε λόγο κι εμείς.»
Επίσης ο κ. Νικόλαος πρόσθεσε: «Εγγυητής για αυτό που λέει η Εκκλησία είναι η ίδια, άρα έχει λόγο και πρέπει να τον έχει, τη στιγμή μάλιστα που έχουμε μια κυβέρνητική αντίληψη πολιτική που έχει σφραγίδα αντιεκκλησιαστική.»
Για την σκληρή, όπως την χαρακτήρισε, δήλωση του Υπουργού Παιδείας κ. Νίκου Φίλη ότι η Εκκλησία έχει συμβάλει στην ηθική έκπτωση της κοινωνίας ο Μητροπολίτης Μεσογαίας υπογράμμισε: «Εάν αυτό του ξέφυγε πρέπει να το μαζέψει. Εάν το εννοεί τότε έχουμε τεράστιο πρόβλημα. Σημαίνει ότι αμφισβητεί την Εκκλησία ως προς την συνέπεια επιτέλεσης της αποστολής της, δημόσια, την γκρεμίζει και ακυρώνει τον εαυτό του ως συνομιλητή της.»
Πηγή: Ακτίνες
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Κατερίνη 10-10-2016
Την Πέμπτη 6 Οκτωβρίου 2016 πραγματοποιήθηκε συνάντηση των μελών της ένωσής μας και ύστερα από πολύωρη συζήτηση και με υψηλό αίσθημα ευθύνης απέναντι στην Πολιτεία και την Εκκλησία αποφασίσαμε ομόφωνα τα εξής:
1. Αρνούμαστε να διδάξουμε τα νέα προγράμματα των Θρησκευτικών για λόγους συνείδησης. Είναι πολύ επιεικής ο χαρακτηρισμός «επικίνδυνα και απαράδεκτα» που απέδωσε ο Αρχιεπίσκοπος σε αυτά. Αντλούμε αυτό το δικαίωμα από το Σύνταγμα της Ελλάδας και συγκεκριμένα από το άρθρο 103, παράγραφο 1 του Συντάγματος και άρθρο 24 του ν. 3528/2007 του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα και σύμφωνα με τον ίδιο νόμο άρθρο 25, παράγραφο 3.
2. Αποφασίσαμε να διδάξουμε το μάθημα, σύμφωνα με τα βιβλία των μαθητών, τα οποία διανεμήθηκαν κανονικά και βρίσκονται στην διάθεση των καθηγητών αλλά και των μαθητών όπως ακριβώς τόνισαν στις δηλώσεις τους τόσο ο υπουργός όσο και ο Αρχιεπίσκοπος.
3. Αρνούμαστε μια μικρή μειοψηφία του παράνομου Θεολογικού Συνδέσμου «Καιρός» εντελώς αντιδημοκρατικά και αυθαίρετα να καθορίζει αποκλειστικά το περιεχόμενο και τις μεθόδους διδασκαλίας του μαθήματός μας. Είναι εντελώς ανέντιμο να μην συμμετέχει στο σχεδιασμό των νέων προγραμμάτων το Πανελλήνιο όργανο που εκπροσωπεί τον κλάδο μας και είναι η ΠΕΘ (Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων) αλλά και η Εκκλησία.
4. Ήταν σκόπιμη και εντελώς προσχεδιασμένη η προσπάθεια επιβολής των νέων προγραμμάτων ξαφνικά τον Σεπτέμβριο για να προκαλέσει αναστάτωση στους καθηγητές, στους μαθητές και στα σχολεία ώστε να φανεί σαν αίτημα «δικό μας» δηλαδή των Θεολόγων εκπαιδευτικών η συγγραφή νέων βιβλίων. Σε καμία περίπτωση δεν θα επιτρέψουμε να μετατραπεί το μάθημα των Θρησκευτικών σε «θρησκειολογική σούπα». Αποτελεί πάγιο αίτημά μας η αναμόρφωση των σχολικών εγχειριδίων γιατί πάντα εχθρός του καλού είναι το καλύτερο. Άλλο πράγμα όμως νέα βιβλία και άλλο πράγμα αυτή η ανιστόρητη και παράνομη επιβολή ενάντια στο Σύνταγμα τους Νόμους και τις αποφάσεις της Δικαιοσύνης νέων προγραμμάτων που ωθούν και προσηλυτίζουν τους ορθόδοξους μαθητές στην αθεΐα και την πολυθρησκεία.
5. Απαιτούμε όπως ακριβώς η κυβέρνηση με το νόμο που ψήφισε τον Μάιο και ορίζει πως οι Έλληνες Μουσουλμάνοι, οι Έλληνες Εβραίοι και οι Έλληνες Ρωμαιοκαθολικοί μπορούν και έχουν το δικαίωμα να κάνουν το δικό τους ξεχωριστό ομολογιακό μάθημα να ισχύσει ακριβώς το ίδιο και για τους Έλληνες Ορθόδοξους μαθητές που είναι η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών μας. Με ποιο δικαίωμα η κυβέρνηση συντηρεί και προωθεί μια τέτοια κατάφορη ανισότητα εις βάρος των ορθοδόξων μαθητών;
6. Καλούμε τις ενώσεις των Γονέων, τους συλλόγους γονέων και όλους τους πολίτες να αντιδράσουν σε αυτή την κατάφορη αδικία εις βάρος των παιδιών μας. Είναι απαραβίαστο δικαίωμα από τις διεθνείς συνθήκες να διδαχθούν τα παιδιά μας την πίστη των γονέων τους.
7. Δεν έχουμε επιμορφωθεί και είμαστε ουσιαστικά έξω από την διαδικασία διδασκαλίας του νέου προγράμματος. Είναι απαραίτητο να προηγηθεί ενημέρωση και πρότυπη διδασκαλία από τους συμβούλους ώστε να κατανοήσουμε το νέο τρόπο και την ουσία των αλλαγών που προτείνει το υπουργείο παιδείας και αυτό διότι η πράξη πολλές φορές δίνει άλλη οπτική, σε σχέση με αυτήν την πρώτη ματιά που δίνει η προφορική και πρόχειρη, βιαστικά δοσμένη ενημέρωση.
8. Τέλος είναι σημαντικό να έχουμε οι καθηγητές και οι μαθητές τα νέα βιβλία, τα οποία θα είναι καρπός της συνεργασίας όλων όσων εμπλέκονται σε αυτή την διαδικασία Εκκλησίας, ΠΕΘ και Πολιτείας. Είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να ορίζουμε το περιεχόμενο, την ουσία και τους στόχους του μαθήματος «οι καθηγητές της τάξης» και όχι οι «θεωρητικοί» του ΙΕΠ και του Υπουργείου.
ΓΙΑ ΤΟ ΔΣ
Ο Πρόεδρος Η Γραμματέας
Μπεϊνάς Ιωάννης Τολιοπούλου Άννα
Πηγή: Ακτίνες
Στήν πρόσφατη Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, πού συζητήσαµε τό µάθηµα τῶν Θρησκευτικῶν στά Σχολεῖα, πολλοί Ἱεράρχες ἐπέµεναν νά ἀποδεχθῶ τήν πρόταση νά συγκαταλέγοµαι στήν Ἐπιτροπή πού θά κάνη διάλογο µέ τό Ἰνστιτοῦτο Ἐκπαιδευτικῆς Πολιτικῆς γιά τό νέο Πρόγραµµα Σπουδῶν πού ἔχει εἰσαχθῆ στά Σχολεῖα τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπικράτειας καί γιά τά βιβλία τά ὁποῖα θά συγγραφοῦν.
Μέ πολλή λύπη ἀρνήθηκα νά συµµετάσχω σέ αὐτήν τήν Ἐπιτροπή, ὄχι ἀπό κάποια ἀντίδραση, ἀλλά γιατί διεπίστωσα ὅτι δέν ὑπάρχει σαφής εἰκόνα πάνω στό θέµα αὐτό, καί ἕνας διάλογος πού θά γίνη σέ ἄλλη βάση θά εἶναι ἀτελέσφορος.
Ἔχω µελετήσει ἐπισταµένως πάρα πολλά κείµενα, ἤτοι τόν ὀγκώδη φάκελλο ἀπό τίς Συνεδριάσεις τῆς ∆ιαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῶν τελευταίων ἐτῶν, τά ὑπάρχοντα βιβλία καί τό νέο Πρόγραµµα Σπουδῶν, ἀλλά καί κείµενα πού προῆλθαν ἀπό τό Ἰνστιτοῦτο Ἐκπαιδευτικῆς...
Πολιτικῆς, τούς ἐµπειρογνώµονες τοῦ Ὑπουργείου, τήν Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων καί τήν Ἕνωση Θεολόγων Καιρός, διατριβές, γνωµοδοτήσεις νοµικῶν καί πανεπιστηµιακῶν, ἀποφάσεις τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν κλπ.
Παρατήρησα ὅτι ἡ Πολιτεία εἶχε ἕνα συγκεκριµένο στόχο, τόν ὁποῖον ἐφήρµοζε, τόν ὁποῖο παρακολουθοῦσε καί τελικά τόν ὑλοποίησε ἄσχετα ἀπό τίς ἀλλαγές στά Κυβερνητικά σχήµατα καί στήν ἡγεσία τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας.
Στήν συνέχεια θά ἀναφέρω ἕνα µικρό χρονικό θέσεων γιά τό θέµα αὐτό κατά τήν διάρκεια τοῦ ἔτους πού διερχόµαστε.
1. Ἡ ∆ιαρκής Ἱερά Σύνοδος τόν Ἰανουάριο τοῦ 2016, ὕστερα ἀπό κοινή Συνεδρίαση µέ τούς Κοσµήτορας καί τούς Προέδρους τῶν δύο Θεολογικῶν Σχολῶν καί τούς ἐκπροσώπους τῶν συνδικαλιστικῶν ὀργανώσεων τῶν θεολόγων, κατέληξε στήν ἑξῆς ἀπόφαση:
«Νά ἐπικεντρωθεῖ τό ἐνδιαφέρον στό τρέχον Πρόγραµµα Σπουδῶν µέ τήν δική του θεµατική µεθοδολογία, στό ὁποῖο ὅµως νά γίνουν µερικές βελτιώσεις, ἐντάσσοντάς το στά σύγχρονα παιδευτικά δεδοµένα, ὁπότε νά εἰσαχθοῦν σέ κάθε βιβλίο –ὄχι σέ κάθε µάθηµα– µερικά κεφάλαια θρησκειολογικά, ἀνάλογα µέ τήν θεµατολογία τοῦ βιβλίου, ἀφοῦ ὅµως δοθεῖ προτεραιότητα στήν ὀρθόδοξη παράδοση, τήν ὁποία ἀκολουθεῖ ἡ πλειοψηφία τῶν ἑλλήνων πολιτῶν, ἀλλά καί νά χρησιµοποιηθοῦν ὡς ἐφαρµογές καί τά καλά στοιχεῖα τοῦ Νέου Προγράµµατος Σπουδῶν» (∆ελτίον Τύπου Ἱερᾶς Συνόδου, 13-1-2016).
2. Ἡ ∆ιαρκής Ἱερά Σύνοδος ἀπέστειλε ἐπιστολή στόν Ὑπουργό Παιδείας (ὑπ' ἀριθ. Πρωτ. 881/391/22.02.2016), στήν ὁποία µεταξύ τῶν ἄλλων, περιλάµβανε καί τήν ἑξῆς ἀπόφασή της:
«Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος προτίθεται νά συνεργαστεῖ περαιτέρω, στή βάση τῆς ἐπιστηµονικῆς βελτίωσης τοῦ ὑπάρχοντος µαθήµατος καί τῆς στήριξης τῶν καθηγητῶν του. Ἀντιτίθεται στήν κατάργηση καί ἀντικατάστασή τουἀπό ἕνα µάθηµα «γεωγραφίας τῶν θρησκειῶν» ἤ «θρησκευτικοῦ ἐγκυκλοπαιδισµοῦ» µέ κάποια ἁπλῶς ἰδιαίτερη παρουσίαση τῆς παρουσίας τῆς Ὀρθοδοξίας στόν ἑλλαδικό χῶρο».
3. Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κατά τήν 8η Μαρτίου 2016 σύµφωνα µέ τό ∆ελτίο Τύπου υἱοθέτησε τήν ἀπόφαση τῆς ∆ιαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου, πού παρατέθηκε προηγουµένως.
Ἐπίσης «ἔγινε ἀποδεκτή ἡ πρόταση τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου γιά "τήν ὑποχρεωτικότητα τοῦ µαθήµατος τῶν Θρησκευτικῶν, τήν τήρηση τῶν ὡρῶν διδασκαλίας στό τρέχον πρόγραµµα καί τόν Ὀρθόδοξο χαρακτήρα του"». Ἡ πρόταση αὐτή ἐντάσσεται µέσα στήν ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας.
4. Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυµος µετά τήν συνάντησή του µέ τούς ἐκπροσώπους τῆς Πανελλήνιας Ἕνωσης Θεολόγων µεταξύ τῶν ἄλλων εἶπε:
«Βεβιασµένα τώρα ἀκοῦµε τά νέα προγράµµατα τά ὁποῖα ξέρουµε πῶςἐλήφθησαν καί πώς προωθήθηκαν καί µέ σφραγίδα ποίων ἀνθρώπων προωθήθηκαν αὐτά τά προγράµµατα", εἶπε ὁ Ἀρχιεπίσκοπος καί συµπλήρωσε: "Ἐγώ µέ µιά λέξη θά ἔλεγα σήµερα ἐπειδή διάβασα τά καινούρια προγράµµατα καί τά εἶδα: εἶναι ἀπαράδεκτα! Εἶναι ἐπικίνδυνα!Εἶναι πράγµατα πού δέν θά ἀποδώσουν καρπούς ἀλλά µεγάλη ζηµιά στήν Παιδεία γενικότερα, στήν κοινωνία καί ρήξη στίς σχέσεις Ἐκκλησίας-Πολιτείας. Γι’ αὐτό καί ἀπό αὐτή τή θέση σήµερα, θά τά πῶ καί στήν Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου, κάνω ἔκκληση πρός τόν πρωθυπουργό κ. Τσίπρα νά σταµατήσει αὐτήν τήν προσπάθεια, νά ἀναβάλει κάθε µιά πρωτοβουλίαἑνός ἢ µερικῶν ἀνθρώπων καί σέ µιά βάση µεγάλη Ἐκκλησίας καί Πολιτείας νά συνεργαστοῦµε σοβαρά ἐπιτέλους σέ ἕναν τόπο πού ἀκούγονται λόγια, λόγια, λόγια καί λείπει ὁ λόγος!» (skai.gr, 20-09-2016, 14:20).
5. Ὁ Μακαριώτατος κ. Ἱερώνυµος σέ ἐπιστολή του πρός τόν Πρωθυπουργό καί τούς Ἀρχηγούς τῶν Κοινοβουλευτικῶν Ὁµάδων, ἔγραψε, µεταξύ τῶν ἄλλων:
«Το αἴτηµα αὐτό δέν ἀπαντήθηκε ποτέ ἀπό τό Ι.Ε.Π., οὔτε ὑπῆρξε πρόσκληση γιά ἄλλη συνάντηση. Τό αἴτηµά µας γιά ἀνοικτό καί οὐσιαστικό διάλογο παραµένει σέ ἐκκρεµότητα, ἀλλά µέ προαπαιτούµενο τήνἔναρξή του ἀπό µηδενική βάση».
6. Ὁ Μακαριώτατος στήν εἰσήγησή του κατά τήν Ἱεραρχία τοῦ Ὀκτωβρίου 2016 εἶπε γιά τό µάθηµα τῶν Θρησκευτικῶν, µεταξύ ἄλλων:
«Ὁ τρόπος µέ τόν ὁποῖο πρωτοστάτησε ἡ Πολιτεία, τά καινούργια προγράµµατα τά ὁποῖα µελέτησα, µέ ἔπεισαν ὅτι δέν πρόκειται γιά Θρησκευτικά, ἀλλά γιά µιά ἐπιχείρηση ἀλλοιώσεως τῆς πίστεώς µας.
Γιά τό θέµα αὐτό παραπέµπω στήν πολυσέλιδη ἐπιστολή τήν ὁποία ἀπηύθυνα στόν Πρωθυπουργό καί τούς Ἀρχηγούς τῶν Κοµµάτων καί τήν ὁποία πρό ὀλίγων ἡµερῶν σας κοινοποίησα.
Πρότασίς µου: Ἐξ ἀρχῆς ἀντιµετώπιση κάθε ἀναγκαίας ἀλλαγῆς σέ συνεργασία πραγµατική Ἐκκλησίας καί Πολιτείας ὅπως προβλέπει τό Σύνταγµα καί ὁ Καταστατικός µας Χάρτης».
Καί στίς τελικές προτάσεις του συµπεριέλαβε καί τήν ἑξῆς:
«Ὑλοποίηση τῆς ληφθείσης ἀποφάσεως στή Βουλή τήν Τετάρτη 28 Σεπτεµβρίου 2016 σύµφωνα µέ τήν ὁποία θά συνεχισθῆ ἡ συνεργασία µέσα ἀπό ἀµοιβαῖο διάλογο ἀπό µηδενική βάση Ἐκκλησίας – Πολιτείας γιά τό περιεχόµενο τοῦ µαθήµατος τῶν Θρησκευτικῶν».
7. Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος κατά τήν συνεδρίασή της τήν 5-10-2016, ἀπεφάσισε, ὅπως καταγράφηκε στό ∆ελτίον Τύπου, µεταξύ ἄλλων, «νά ζητηθεῖ συνάντηση τοῦ Μακαριωτάτου µετά τοῦ κ. Πρωθυπουργοῦ ἐντός τῆς ἡµέρας προκειµένου νά τοῦ ἐκθέσει τίς ἀπόψεις καί τήν σύµφωνη γνώµη τῆς Ἱεραρχίας σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τό µάθηµα τῶν Θρησκευτικῶν. Ἐπίσης γιά τό ἴδιο θέµα ἔχει ζητήσει συνάντηση καί µέ τόν Πρόεδρο τῶν ΑΝ.ΕΛ. κ. Πάνο Καµµένο».
Ὁ ἐκπρόσωπος Τύπου τῆς Ἱεραρχίας Μητροπολίτης ∆ηµητριάδος κ. Ἰγνάτιος, ἀπαντώντας σέ ἐρωτήσεις τῶν δηµοσιογράφων, προσδιόρισε τήν πρόταση τήν ὁποία θά ὑπέβαλλε ἡ Ἐπιτροπή τῆς Ἱεραρχίας στήν συνάντησή της µέ τόν Πρωθυπουργό καί τούς Ὑπουργούς. Μεταξύ τῶν ἄλλων εἶπε: «Αὐτό πού ζητᾶµε εἶναι γιά τή χρονιά πού ἄρχισε νάἀνασταλεῖ τό Πρόγραµµα Σπουδῶν τοῦ µαθήµατος τῶν Θρησκευτικῶν»(Desk Vimaorthodoxias, 5-10-2016, 14:51).
8. Ὁ Μακαριώτατος µετά τήν συνάντηση µέ τόν Πρωθυπουργό καί τούς Ὑπουργούς εἶπε στούς δηµοσιογράφους, µεταξύ τῶν ἄλλων:
«∆ηµοσιογράφος: Μηδενική βάση, δηλαδή;
∆ηµοσιογράφος: Φέτος θά ἰσχύση τό πρόγραµµα;
Ἀρχιεπίσκοπος: Θά χρησιµοποιηθοῦν τά παλιά βιβλία καί ἡ προσπάθεια τῶν διορθώσεων θά γίνη ἀπό τώρα καί ἕως ὅτου γραφοῦν τά καινούρια βιβλία θά χρησιµοποιοῦνται τά βιβλία τά σηµερινά».
9. Ὁ Ὑπουργός Παιδείας, Ἔρευνας καί Θρησκευµάτων κ. Φίλης µετά τήν συνάντηση µέ τούς ἐκπροσώπους τῆς Ἱεραρχίας καί τόν Μακαριώτατο ἀνέφερε µεταξύ τῶν ἄλλων:
«∆ΗΜ: Συνεχίζετε µέ τά νέα προγράµµατα φέτος κανονικά;
ΝΦ : Βεβαίως συνεχίζουµε καί δέν ὑπάρχει ζήτηµα διαφωνίας αὐτή τή στιγµή γιά τό ζήτηµα αὐτό. Ἤδη ἔχουν ἐκδοθεῖ τά νέα προγράµµατα, γίνονται οἱ ἐπιµορφώσεις τῶν καθηγητῶν. Ἀλλά ἐπαναλαµβάνω: ∆έν ἔχουµε µία ἀντίληψη δογµατική. Θέλουµε τό διάλογο, θά ξανακούσουµε τίς ἀπόψεις πού θά διατυπωθοῦν ἐπί τῶν συγκεκριµένων προγραµµάτων ἀπό παράγοντες ἐκκλησιαστικούς καί θά προχωρήσουµε στήν ἀξιολόγηση τοῦ µαθήµατος στό τέλος τῆς χρονιᾶς.
∆ΗΜ: Πάγωµα τῶν προγραµµάτων σπουδῶν δέν ὑπάρχει;
ΝΦ: Σᾶς εἶπα ὅτι ἐφαρµόζονται» (ἀπό τήν ἱστοσελίδα τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας).
10. Ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, κατά τήν Συνεδρίαση τῆς 6ης Ὀκτωβρίου, ἀφοῦ ἐνηµερώθηκε ἀπό τόν Ἀρχιεπίσκοπο καί τούς Ἱεράρχες πού συναντήθηκαν µέ τόν Πρωθυπουργό καί τούς Ὑπουργούς ἀπεφάνθη, σύµφωνα µέ τό ∆ελτίον Τύπου τῆς ἡµέρας ἐκείνης:
«Γιά τήν τρέχουσα χρονιά θά ἀξιοποιηθοῦν τά ὑπάρχοντα βιβλία Θρησκευτικῶν, τά ὁποῖα ἔχουν ἤδη διανεµηθεῖ στούς µαθητές. [...].
Ἀκολούθως ὁ Μακαριώτατος ἀνέφερε ὅτι σέ τηλεφωνική ἐπικοινωνία πού εἶχε νωρίς τό πρωί τό Γραφεῖο Τύπου τῆς Ἱερᾶς Συνόδου µέ τήν Ὑφυπουργό παρά τῷ Πρωθυπουργῷ καί Κυβερνητική Ἐκπρόσωπο κ. Ὄλγα Γεροβασίλη, ἐδόθη ἡ διαβεβαίωση ὅτι γιά τό µάθηµα τῶν Θρησκευτικῶνἰσχύουν τά ὅσα εἰπώθηκαν στή χθεσινή συνάντηση µέ τόν Πρωθυπουργό καί γι’ αὐτό κάθε ἄλλη ἐνέργεια εἶναι προσωπικέςἑρµηνεῖες τοῦ καθενός».
∆ιαβάζοντας κανείς ὅλες αὐτές τίς ἀποφάσεις καί τίς δηλώσεις, διαπιστώνει µερικά χαρακτηριστικά σηµεῖα.
α) Ἡ Ἱεραρχία ἀποφάσισε νά κάνη διάλογο στό παλαιό Ἀναλυτικό Πρόγραµµα, ἐπί τῇ βάσει τοῦ ὁποίου γράφηκαν τά βιβλία. Ὅµως, ἡ Κυβέρνηση µέ ὑπουργική ἀπόφαση ἀπέστειλε σέ ὅλα τά Σχολεῖα τό νέο Πρόγραµµα Σπουδῶν γιά νά ἐφαρµοσθῆ, µέ τήν ὁδηγία νά χρησιµοποιήσουν ὑλικό ἀπό τά παλαιά βιβλία:
«Κατά τή φετινή σχολική χρονιά, ἔχουν διανεµηθεῖ στούς µαθητές τά σχολικά βιβλία τῶν παλαιῶν Προγραµµάτων Σπουδῶν. Οἱ ἐκπαιδευτικοί µποροῦν νά τά ἀξιοποιοῦν κατά τήν κρίση τους, ὡς πηγές στή διδασκαλία, µέ βάση τά νέα Προγράµµατα Σπουδῶν, ἀποκλειστικά στήν περίπτωση πού τά θέµατα τῶν νέων Προγραµµάτων Σπουδῶν σχετίζονται µέ τά περιεχόµενά τους» (Ὑπουργεῖο Παιδείας, Ἔρευνας καί Θρησκευµάτων: Οδηγίες εφαρµογής των νέων Προγραµµάτων Σπουδών του µαθήµατος των Θρησκευτικών στο ∆ηµοτικό, στο Γυµνάσιο και στο Λύκειο, 27-9-2016).
β) Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος ἔµενε σταθερός στίς ἀπόψεις του καί τίς θέσεις τῆς Ἱεραρχίας, ἀφοῦ ἔκανε λόγο γιά παραµονή τῶν βιβλίων πού ἐγράφησαν µέ τό παλαιό Ἀναλυτικό Πρόγραµµα, καί ἔκανε λόγο γιά διάλογο ἀπό µηδενική βάση, ἀναφερόµενος στό νέο Πρόγραµµα Σπουδῶν. Ἐπίσης, ὁ ἐκπρόσωπος Τύπου τῆς Ἱεραρχίας, ἐνηµέρωσε τούς δηµοσιογράφους ὅτι θά προταθῆ ἡἀναστολή τοῦ νέου Προγράµµατος.
γ) Ἡ Κυβέρνηση παρέµεινε στήν ἀπόφασή της νά ἐφαρµοσθῆ τό νέο Πρόγραµµα, νά γίνουν Σεµινάρια Ἐπιµορφώσεως καί οἱ θεολόγοι καθηγητές νά χρησιµοποιήσουν τά παλαιά βιβλία, τά ὁποῖα εἶχαν ἤδη διανεµηθῆ, στήν προοπτική τοῦ νέου Προγράµµατος Σπουδῶν.
δ) Τελικά, ἀπό ὅ,τι καταλαβαίνω θά γίνη διάλογος µεταξύ ἐκπροσώπων τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ Ἰνστιτούτου Ἐκπαιδευτικῆς Πολιτικῆς ὄχι πάνω στά βιβλία τοῦ παλαιοῦ Προγράµµατος, ὅπως ἀρχικά ἀποφάσισε ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά πάνω στό νέο Πρόγραµµα Σπουδῶν, πού ἤδη ἐφαρµόζεται, γιά νά βελτιωθοῦν, ὥστε νά καταρτισθοῦν τά νέα βιβλία.
Παρακαλουθώντας τήν ἐξέλιξη τῆς πορείας τοῦ θέµατος, διεπίστωσα ὅτι ἀποφασίσθηκε κάτι πού εἶναι ἀντικείµενο σεµιναρίου διπλωµατίας καί γι' αὐτό οἱ ἀναλυτές τοῦ γεγονότος αὐτοῦ ἔχουν συγκεχυµένες ἀπόψεις.Ἄλλοι ἀπό αὐτούς ἰσχυρίζονται ὅτι ἡ Κυβέρνηση ἐπέβαλε τίς ἀπόψεις της καί ἄλλοι ὅτι ὑποχώρησε ἡ Κυβέρνηση στίς ἀπόψεις τῆς Ἐκκλησίας.
Πάντως, κάποιος Ἀρχιερεύς πού συµµετεῖχε στήν συζήτηση πού ἔγινε στό Πρωθυπουργικό Μέγαρο εἶπε ὅτι «τό συµπέρασµα εἶναι ὅτι δέν βγάζω κανένα συµπέρασµα» (kathimerini.gr, 07-10-2016, 10:47). Νοµίζω ὑπάρχουν συµπεράσµατα, τά ὁποῖα ἐξάγονται ἄν δοῦµε τό θέµα µέσα ἀπό ἄλλη ὀπτική γωνιά.
Ἐπειδή, ὅµως, ἤµουν εἰσηγητής καί στήν ∆ιαρκῆ Ἱερά Σύνοδο καί στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὅπου ἐλήφθη καθαρή ἀπόφαση, εἶχα τήν ἄποψη ὅτι δέν πρέπει νά γίνη νέος ἀτελέσφορος διάλογος καί γι' αὐτό δέν ἀποδέχθηκα νά συµµετάσχω σέ ἕναν διάλογο, ὁ ὁποῖος δέν θά εὐδοκιµήση ὅσον ἀφορᾶ τίς ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας.–
Ὀκτώβριος 2016
1. Εἰσαγωγικὸ σημείωμα
Ο ΑΓΙΟΣ ΣΥΜΕΩΝ ὁ Νέος Θεολόγος γεννήθηκε στὸ χωριὸ Γαλάτη τῆς Παφλαγονίας τὸ 949. Στὴν Κωνσταντινούπολη ἔμαθε τὰ στοιχειώδη γράμματα, καὶ συνέχισε ἀσκούμενος στὴν ταχυγραφία καὶ τὴν καλλιγραφία. Στὸ διάστημα αὐτὸ γνώρισε τὸν γέροντα Συμεὼν τὸν Εὐλαβῆ, ὁ ὁποῖος τὸν ἔφερε στὴν πίστη:
“Σ' εὐχαριστῶ, γιατὶ ὅταν πόθησα νὰ δῶ ἕναν ἅγιό σου καὶ μὲ τὴ βοήθειά του νὰ πιστέψω καὶ νὰ βρῶ ἔλεος κοντά σου, ἐσὺ ὄχι μόνο αὐτὸ ἔκανες, ἀγαθέ, καὶ τὸν γνήσιο δοῦλο σου, τὸν μακάριο καὶ ἅγιο Συμεών, μοῦ ἔδειξες μὲ βεβαιότητα, καὶ μοῦ χάρισες νὰ ἀγαπηθῶ ἀπὸ ἐκεῖνον, ἀλλὰ καὶ μύρια ἄλλα, ποὺ δὲν ἤλπιζα, μοῦ δώρησες ἀγαθά.”
Ἤθελε νὰ γίνει μοναχός, ἀλλὰ ὁ Συμεὼν ὁ Εὐλαβὴς δὲν τὸν ἄφηνε, περιμένοντας νὰ ὡριμάσει μέσα του ἡ κλήση γιὰ τὸν ἀσκητικὸ βίο. Ὁ θεῖος του τὸν σύστησε στοὺς γιοὺς τοῦ αὐτοκράτορα Ρωμανοῦ τοῦ Β΄. Ὁ Συμεὼν δέχτηκε κρατικὸ ἀξίωμα καὶ ἔγινε μέλος τῆς συγκλήτου, ἀλλὰ καὶ διάβαζε μὲ ζῆλο ἀσκητικὰ κείμενα καὶ προσευχόταν. Ἐπιτέλους, σὲ ἠλικία περίπου 27 ἐτῶν, ὁ γέροντάς του τὸν κάλεσε στὴ μονὴ Στουδίου στὴν ΚΠολη.
Εἶχε περιόδους κούρασης καὶ λιποψυχίας, δαιμονικοὺς φόβους καὶ ἀκόμα σεξουαλικὲς φαντασιώσεις. Ἀντιμετώπισε ἐπίσης τὸν φθόνο ὁρισμένων συνασκητῶν καὶ τοῦ ἴδιου τοῦ ἡγούμενου, ἀλλὰ καὶ τὴν προσπάθεια τοῦ κατὰ κόσμον πατέρα του νὰ τὸν ἀπομακρύνει ἀπὸ τὸ μοναστήρι. Τελικὰ ὁ ἡγούμενος κατάφερε νὰ διώξει τὸν Συμεὼν καὶ ὁ γέροντάς του τὸν ἔφερε στὴ γειτονικὴ μονὴ τοῦ ἁγίου Μάμαντος. Ἐκεῖ ὁ ἅγιος ὁλοκλήρωσε τὴ δοκιμασία του καὶ ντύθηκε τὸν μοναχικὸ χιτῶνα. Ἐκείνη τὴν ἐποχὴ πέθανε ὁ ἡγούμενος, καὶ μὲ ψῆφο τοῦ πατριάρχη Νικόλαου τοῦ Χρυσοβέργη καὶ τῶν μοναχῶν τοῦ ἁγίου Μάμαντος ὁ Συμεὼν χειροτονεῖται ἱερέας, παρὰ τὴ θέλησή του, καὶ ἀναλαμβάνει τὴν ἡγουμενία.
Πολλὲς φορὲς τὸν ἔβλεπαν στὴ Λειτουργία καὶ μάλιστα τὴν ὥρα τῆς ἁγίας ἀναφορᾶς νὰ τὸν σκεπάζει φωτεινὴ νεφέλη. Δὲν χρησιμοποιοῦσε τόσο τὸν λόγο, ὅσο τὸ παράδειγμά του γιὰ νὰ συνετίζει τοὺς μοναχούς. Ὅμως, τὸ περιεχόμενο τῶν κηρυγμάτων του, νὰ θελήσουν οἱ μοναχοὶ ζωντανὴ θεογνωσία ἤδη στὸν βίο αὐτό, κατὰ τὸ ὑπόδειγμα τῶν μεγάλων πατέρων, τῶν προφητῶν καὶ ὅλων τῶν ἁγίων, ἀναστάτωνε τοὺς ράθυμους, ποὺ κάποτε ἐξεγείροντο.
Μεταξὺ τῶν μαθητῶν του, οἱ ὁποῖοι ἔρχονταν ἀπὸ διάφορα μέρη γιὰ νὰ ὠφεληθοῦν, ἦταν ὁ Ἰταλὸς ἐπίσκοπος Ἱερόθεος, καὶ ὁ μοναχὸς Ἀρσένιος, ὁ ὁποῖος τὸν διαδέχθηκε στὴν ἡγουμενία. Μετὰ ἀπὸ 25 ἔτη διαποίμανσης τῆς μονῆς, ὁ Συμεὼν μὲ τὴ συγκατάθεση τοῦ πατριάρχη Σέργιου, παραιτεῖται ἑκούσια καὶ ὁρίζει ἡγούμενο τὸν Ἀρσένιο, ὥστε νὰ ἀφοσιωθεῖ ὁ ἴδιος στὴν ἡσυχία καὶ τὴ μελέτη.
Ὅταν πέθανε ὁ Συμεὼν ὁ Εὐλαβής, ὁ ἅγιος συνέταξε ἀκολουθία, ἔφτιαξε εἰκόνα του καὶ γιόρταζε ἐτησίως τὴ μνήμη του. Ὁ πατριάρχης τὸν κάλεσε νὰ μάθει σχετικὰ μ' αὐτὰ καὶ χάρηκε. Ὅμως ὁ πρώην ἐπίσκοπος Νικομηδείας Στέφανος, πρωτοσύγγελος τοῦ Πατριαρχείου, ἀντιστάθηκε στὴν πρωτοβουλία τοῦ Συμεών, ἀπὸ φθόνο γιὰ τὴν θεολογικὴ ὑπεροχὴ τοῦ ἁγίου, ἀπὸ τὴν ὁποία εἶχε νικηθεῖ σὲ διάφορες συζητήσεις. Ἀρχικὰ ὁ Στέφανος δὲν κατάφερε νὰ πείσει τὸ Πατριαρχεῖο, τοῦ ὁποίου οἱ ἀρχιερεῖς, ἄλλωστε, τιμοῦσαν ἤδη τὸν Συμεὼν τὸν Εὐλαβῆ, ἔχοντας στὴν πράξη ἀποδεχτεῖ τὴν πρωτοβουλία τοῦ Συμεών.
Τέλος ὁ Στέφανος πείθει τὴ Σύνοδο νὰ ἐπανεξετάσει τὸ θέμα. Ὑπὸ τὸ πρόσχημα ὅτι ὁ Συμεὼν ὁ Εὐλαβὴς δὲν εἶχε ἄψογο ἠθικὸ βίο, τὸ θέμα ἔρχεται στὴ Σύνοδο, ὅπου ὁ ἅγιος Συμεὼν ἐξηγεῖ πῶς θεμελιώνεται στὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας ἡ πρωτοβουλία του. Ἀλλὰ ἀξίζει νὰ θυμηθοῦμε ἐδῶ καὶ τὴν παρατήρηση τοῦ Πεντζίκη, ὅτι “ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἡ θέρμη τῆς ἀγάπης μέσα στὰ σπλάχνα του, τὸν εἶδαν οἱ μαθητές του μὲ τὰ μάτια τους ὁλοφάνερα, νὰ τὸν μεταρσιώνει σὰ νά 'ταν νεφέλη δακρύων, μέτρα ὁλόκληρα πάνω ἀπ' τὸ ἔδαφος, δὲν μποροῦσε βέβαια νὰ περιμένει ἄδειες γιὰ νὰ ἐκφράσει τὴ λατρεία του. Ἐπεβλήθηκε γενόμενος εἰκόνα ὁ ἴδιος. Ὅπως ὅλοι οἱ Ἅγιοι τοῦ Θεοῦ ἱερὰ Εἰκονίσματα, ποὺ ὁ κοινὸς βίος ἀσπάζεται βρίσκοντας παρηγοριὰ καὶ Σωτηρία” (Τὸ μυθιστόρημα τῆς κυρίας Ἔρσης, σ. 178).
Ἐπὶ ἕξι χρόνια τὸν ταλαιπωροῦσε ὁ Στέφανος, ὥσπου τελικὰ ὁ Συμεὼν καταδικάστηκε ἐρήμην σὲ ἐξορία, καὶ μεταφέρθηκε σὲ μιὰ τοποθεσία κοντὰ στὴ Χρυσούπολη τῆς Προποντίδας. Στοὺς πρόποδες τοῦ βουνοῦ ὅπου τὸν ἄφησαν οἱ διῶκτες του, ὑπῆρχε παρεκκλήσι τῆς ἁγίας Μαρίνας ἐρειπωμένο, τὸ ὁποῖο ἀνῆκε σὲ τοπικὸ ἀξιωματοῦχο. Ὁ ἅγιος ζήτησε νὰ τοῦ παραχωρηθεῖ εἰς προσευχῆς ἐργαστήριον καὶ ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, τὸ ὁποῖο καὶ ἔκανε μὲ χαρὰ ὁ ἰδιοκτήτης του.
Ἡ ἐξορία του προκάλεσε πλῆθος διαμαρτυριῶν στὴ βασιλεύουσα, καὶ τὸ Πατριαρχεῖο ἀνακάλεσε τὴν ποινὴ καὶ ζήτησε τὴν ἐπιστροφή του, μὲ μόνο ὅρο νὰ μειώσει τὴ λαμπρότητα τῶν ἑορτασμῶν τοῦ πνευματικοῦ του πατέρα, “μέχρις ἂν οἱ φθόνῳ κατὰ σοῦ κινούμενοι ἢ παύσωνται ἢ ἐκ τοῦ βίου καὶ τῆς παρούσης ζωῆς γένωνται καὶ τηνικαῦτα ἔσῃ ποιῶν ὡς ἀρεστόν σοί τε δοκεῖ καὶ Θεῷ”. Ὁ Συμεὼν ἀρνήθηκε καὶ ὁ Πατριάρχης τοῦ ἔδωσε τὸ ἐλεύθερο νὰ κάνει ὅ,τι θέλει.
Μετὰ ἀπὸ ὀλιγοήμερη παραμονὴ στὴν ΚΠολη, πέρασε πάλι ἀπέναντι, στὸ ἐκκλησάκι τῆς ἁγίας Μαρίνας, τὸ ὁποῖο ἀνακαίνισε χτίζοντας μοναστήρι μὲ τὴ βοήθεια τῶν μαθητῶν του. Τὴν περίοδο αὐτὴ ἔγραψε τοὺς Ὕμνους Θείων Ἐρώτων καὶ πολλὲς ὁμιλίες. Οἱ βασανισμοὶ δὲν σταμάτησαν. Γείτονες τοῦ μοναστηριοῦ τὸν ἐξύβριζαν καὶ ἀκόμη χειροδικοῦσαν ἢ καὶ τὸν λιθοβολοῦσαν. Ὁ βιογράφος του Νικήτας Στηθάτος ἀναφέρει ἐπίσης πολλὰ θαύματα τοῦ ἁγίου, μεγαλύτερο ὅμως ἀπ' ὅλα θεωρεῖ τὴν ἴδια τὴ σκέψη του.
Ὁ Συμεὼν κοιμήθηκε γύρω στὰ 1022 μετὰ ἀπὸ βασανιστικὴ μάχη μὲ τὴν ἀσθένεια τῆς δυσεντερίας. Ἡ μνήμη του ἑορτάζεται στὶς 12 Μαρτίου, ἡ δὲ ὀνομασία Νέος Θεολόγος, μὲ τὴν ὁποία τὸν τιμᾶ ἡ Ἐκκλησία μας, σημαίνει τὴν ὑπεροχικὴ γνώση του, ἡ ὁποία τὸν κατατάσσει στὴν ἴδια κορυφὴ μὲ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Θεολόγο καὶ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Θεολόγο.
*
Στὶς σελίδες αὐτὲς ἀνθολογοῦνται καὶ ἀποδίδονται στὰ νέα ἑλληνικὰ 22 Ὕμνοι, μαζὶ μὲ δύο ἀποσπάσματα ἀπὸ τὶς Ὁμιλίες (ἀντὶ προλόγου καὶ ἐπιλόγου) καὶ ἐπίσης μὲ ἀποσπάσματα ἀπὸ τοὺς Μακαρισμούς (δέκατος Ἠθικός). Δὲν δημοσιεύω τὸ ἀρχαῖο κείμενο, γιατὶ ὑπάρχει σὲ ἄλλη σελίδα, πλῆρες, ἀπ' ὅπου μπορεῖ κανείς, χρησιμοποιῶντας τὴν ἀρίθμηση, νὰ ἐντοπίσει τὰ ἐδῶ ἀνθολογούμενα καὶ νὰ παραβάλει τὴ μετάφραση μὲ τὸ πρωτότυπο. Ἔργα τοῦ ἁγίου Συμεὼν (ἀρχαῖο κείμενο καὶ μετάφραση στὰ Ἀγγλικά) ὑπάρχουν ἐπίσης στὴν Ἀνθολογία τοῦ Ἑλληνικοῦ Λόγου, τὴν ὁποία δημοσιεύει ὁ Ἐλπήνωρ.
2. Ὅ,τι ἀκοῦς στὶς θεῖες Γραφές
ΤΗΝ ΩΡΑ ποὺ ἀνερχόμαστε στὸ τελειότερο, ὁ ἀόρατος καὶ ἄμορφος δὲν ἔρχεται πιὰ χωρὶς μορφὴ καὶ ὄψη, δὲν συνεχίζει νὰ ἐργάζεται μὲ τὴ σιωπὴ τὴν παρουσία καὶ τὸν ἐρχομὸ τοῦ θείου Φωτός, φανερώνει σὲ κάποια μυστικὴ καὶ μοναδικὴ ὅραση τὴ θεία Μορφή.
Δὲν φανερώνεται σὲ κάποιο σχῆμα ἢ ἐκτύπωμα ὁ Θεός. Ἁπλό, σὲ ἀκατάληπτη, ἀπερίγραπτη καὶ ἄμορφη Μορφὴ τὸ Φῶς τοῦ Προσώπου Του. Τίποτα περισσότερο δὲν μποροῦμε νὰ ποῦμε ἢ νὰ ἐξηγήσουμε : τώρα πιὰ ἐμφανίζεται καθαρά, γνωρίζεται μὲ ὑπερβολή, ἀόρατα μέσα σὲ τρανὴ Ὅραση ὁ ἀόρατος μιλάει καὶ ἀκούει, καὶ ὅπως ἕνας φίλος, πρόσωπο μὲ πρόσωπο μὲ τὸν φίλο του, ἔτσι μόνο μιλάει ὁ Θεός.
Μιλάει Ἐκεῖνος ποὺ ἔχει τὴ θεία φύση, μὲ ὅσους χάρισε ὁ ἴδιος νὰ γίνουν Θεοί. Τοὺς ἀγαπάει ὅπως πατέρας, καὶ πάλι τὰ παιδιά Του ἔχουν γι' Αὐτὸν ἀγάπη θερμή, ὑπερβολική. Τοὺς γίνεται παράξενη ὅραση καὶ πιὸ φρικτὸ ἄκουσμα, δὲν μποροῦν νὰ τὸ ποῦν, μειώνεται ἡ ἀξία του, οὔτε πάλι ἀνέχονται ν’ ἀποσιωπήσουν, ἀνάβουν μὲ τὸν πόθο Του μέρα τὴ μέρα, καὶ μ’ ἕνα μυστικὸ τρόπο γεμίζει μέσα τους ἡ φωνή Του.
Πότε γράφουν τὴν ὀδύνη τους γιὰ τὰ πάθη ἄλλων, πότε τὰ δικά τους λάθη ἐπιδεικνύουν σ’ ὅλους. Ἄλλοτε ἀφηγοῦνται χαρούμενοι τὶς εὐεργεσίες καὶ τὶς ἐνέργειες τῆς θείας Χάρης ποὺ τοὺς ἔγιναν, καὶ τότε ἀνυμνοῦν θεολογικὰ Ἐκεῖνον ποὺ τοὺς ἄλλαξε καὶ τοὺς ἐργάστηκε Θεούς. Ἄλλοτε, ἂν συμβεῖ ν’ ἀκούσουν κάτι νὰ λέγεται ἀντίθετο ἢ λαθεμένο γιὰ τὴν ψυχικὴ σωτηρία μας, τὸ διορθώνουν, σύμφωνα μὲ τὸ μέτρο τῆς γνώσης ποὺ τοὺς δόθηκε, τὸ ἀνακοινώνουν παρέχοντας τὶς μαρτυρίες τῶν θείων Γραφῶν.
Εἶναι τελείως ἀδύνατο νὰ σταματήσουν ἢ νὰ κουραστοῦν ν’ ἀφηγοῦνται, γιατὶ δὲν ἀνήκουν στὸν ἑαυτό τους, ἀλλὰ στὸ μέσα τους ἅγιο Πνεῦμα. Αὐτό τοὺς κινεῖ, καὶ τὸ ἴδιο κινεῖται ἀπ’ αὐτούς, γίνεται σ’ αὐτοὺς ὅ,τι ἀκοῦς νὰ λέγεται στὶς θεῖες Γραφὲς γιὰ τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν – Μαργαριτάρι, Κόκκος Σινάπεως, Ζύμη, Νερό, Φωτιά, Ψωμί, Ποτὸ Ζωῆς, Πηγὴ Ζωντανὴ ποὺ ἀναβλύζει —ρέει ποταμοὺς λόγων τοῦ Πνεύματος, λόγων τῆς θείας Ζωῆς— Λαμπάδα, Κλίνη, Γαμήλιος Θάλαμος, Νυμφῶνας, Νυμφίος, Φίλος, Ἀδελφὸς καὶ Πατέρας.
Τί σημασία ἔχει νὰ λέω πολλά, νὰ προσπαθῶ νὰ τὰ διατρέξω ὅλα, καὶ νά, εἶναι ἀναρίθμητα! Αὐτὰ ποὺ μάτι δὲν εἶδε καὶ αὐτὶ δὲν ἄκουσε, δὲν ἀνέβηκαν στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, ἡ γλῶσσα πῶς νὰ τὰ μετρήσει, πῶς νὰ τ’ ἀφηγηθεῖ ὅλα καὶ νὰ τὰ μιλήσει καλά; Ἂν κι ὅλα, χάρη στὸν Θεὸ ποὺ τὰ χαρίζει, τὰ ἔχουμε ἀποκτήσει καὶ τὰ περιέχουμε μέσα μας, νὰ τὰ μετρήσουμε ὅμως μὲ τὸν λογισμὸ καὶ νὰ τὰ ἐξηγήσουμε, δὲν μποροῦμε καθόλου.
[ἀπὸ τὴν 35η Κατήχηση]
3. Ὁ Ἀρραβώνας
ΤΩΡΑ ΔΑ , σκοτάδι στὴν καρδιά μου κι ἀνέτειλες Ἐσύ.
Ἔδειξες θαύματα ποὺ ὀφθαλμοὶ δὲν ἔχουν δεῖ.
Καὶ σὲ μένα κατέβηκες, τὸν πιὸ τελευταῖο ἀπ’ ὅλους,
Μ’ ἔκανες μαθητή Σου καὶ γιὸ Ἀπόστολου,
κι ἂς μὲ κρατοῦσε φοβερὸς
ὁ δράκος, ὁ θάνατος τῶν θνητῶν,
ὣς τώρα νὰ ἐργάζομαι κάθε ἁμαρτία.
Στὸν ἅδη ἔλαμψες ὁ προαιώνιος ἥλιος,
ὕστερα φώτισες καὶ τὴ δική μου ψυχὴ στὰ σκοτάδια της,
μοῦ χάρισες μέρα χωρὶς δύση,
αὐτὸ ποὺ δὲν πιστεύουν, μόνο ὅσοι τεμπέληδες εἶναι καὶ ἀδιάφοροι, νομίζω.
Τὴ φτώχια ποὺ ἔχω μέσα μου πλημμύρισες μὲ τὸ Ἀγαθὸ ὁλόκληρο.
Ἐσὺ ποὺ ἔκανες αὐτά, ὁ ἴδιος στεῖλε δῶρο Σου τὰ λόγια μου, δῶσε τὶς λέξεις,
νὰ πῶ σὲ ὅλους τὰ θαυμάσιά Σου,
ὅλα ὅσα κάνεις σήμερα μὲ τοὺς δούλους Σου,
κι ὅσοι δὲν νοιάζονται νὰ μάθουν, ἀλλὰ κοιμῶνται στὰ σκοτάδια,
καὶ λένε, ‘νὰ σωθοῦν ἀδύνατο ὅσοι ἔχουν ἁμαρτίες’,
ἂς πάρουν Ἔλεος κι αὐτοὶ ὅπως ὁ Πέτρος
καὶ οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι, Ἅγιοι, Ὅσιοι καὶ Δίκαιοι,
ἔτσι κι αὐτοί, ἂς μάθουν : δὲν εἶναι ἀδύνατο, οὔτε κἂν δύσκολο,
γιὰ τὴ δική Σου ἀγαθότητα, καί ἦταν καί εἶναι καί θὰ εἶναι εὔκολο!
Ὅσοι νομίζουν ὅτι Σ’ ἔχουν, τὸ Φῶς τοῦ κόσμου,
λένε ὅμως δὲν Σὲ βλέπουν, δὲν εἶναι ὁ βίος τους μέσα στὸ Φῶς,
ἡ λάμψη Σου δὲν τοὺς κυκλώνει, καθαρὰ δὲν Σὲ κοιτάζουν καὶ ἀδιάκοπα, Σωτήρα,
ἂς μάθουν : στὴ σκέψη τους ποτὲ δὲν ἔλλαμψες,
τὸ σπίτι Σου στὴ βρώμικη ψυχή τους δὲν τὸ ἔφτιαξες,
μάταια ἐπιχαίρουν, κενὲς οἱ ἐλπίδες,
ὅσοι νομίζουν μετὰ θάνατον, τάχα, θὰ δοῦν τὸ Φῶς Σου.
Εἶναι τώρα ὁ Ἀρραβώνας, ἀπὸ Σένα πάντως τώρα ἐδῶ, Σωτήρα,
χαράζεται ἡ Σφραγίδα Σου στὰ πρόβατά Σου.
Καθένα κλείνει ὁ θάνατός του.
Στὸ τέλος καὶ μετά, ὅλοι τὸ ἴδιο ἄπραγοι,
οὔτε κακὸ οὔτε καλὸ κανείς δὲν ἔχει δύναμη νὰ κάνει τότε,
Σωτήρα μου, εἶναι βέβαιο, ὅπως βρεθεῖ καθένας, ἔτσι θὰ μείνει.
Κύριε, μὲ φοβίζει αὐτό, μὲ κάνει καὶ τρέμω αὐτό,
τὶς αἰσθήσεις μου ὅλες τὶς λιώνει αὐτό.
Ἂν πεθάνει ἕνας τυφλὸς καὶ διαβεῖ ἐκεῖ,
τὸν ἥλιο αὐτὸ πιὰ δὲν θὰ δοῦν τὰ μάτια του,
ἀκόμη κι ἂν τὸ φῶς του πάλι βρεῖ μὲ τὴν Ἀνάσταση.
Ἔτσι ὅποιος στὸν νοῦ εἶναι τυφλός : ἂν πεθάνει,
τὸν νοητὸ ἥλιο, Θεέ μου, Ἐσένα, δὲν πρόκειται νὰ δεῖ,
μὰ ἀπὸ σκοτάδι βγαίνοντας σὲ σκοτάδι θὰ πάει,
καὶ στοὺς αἰῶνες χωρισμένος θὰ εἶναι ἀπὸ Σένα.
Κανένας Κύριέ μου, σὲ Σένα ὅποιος πιστεύει,
στὸ δικό Σου ὄνομα ὅποιος βαφτίστηκε, δὲν θ’ ἀντέξει
τὸ μεγάλο βάρος καὶ φρικτὸ τοῦ χωρισμοῦ Σου, Εὔσπλαχνε.
Εἶναι ἡ λύπη αὐτὴ φοβερή,
φρικτή, ἀβάσταχτη, αἰώνια θλίψη.
Σωτήρα, τί χειρότερο νὰ πάθει ἀπ’ τὸν χωρισμό Σου;
Ποιά ὀδύνη μεγαλύτερη, ἂν χάσει τὴ ζωή,
νὰ ὑπάρχει γιὰ πάντα ὅπως νεκρός, στερημένος ἀπ’ τὴ ζωή,
καὶ μαζὶ ὅλα τ’ ἀγαθὰ τὸ ἴδιο νὰ στερεῖται;
Ἀπὸ σένα φεύγοντας, ἀπὸ κάθε καλὸ φεύγει καὶ τὸ στερεῖται.
Δὲν θὰ εἶναι τότε ὅπως στὴ γῆ αὐτή,
γιατὶ ὅσοι τώρα δὲν Σὲ γνώρισαν,
ἀπόλαυση ἔχουν μιὰ σωματική, ἐδῶ,
μιὰ τρυφή, σκιρτώντας ὅπως ἄλογα.
Ὅσα χαρίζεις δὲν τὰ ἔχουν
παρὰ μόνο τὴ ζωούλα τους νὰ κάνουν
κι αὐτὰ μόνα βλέποντας, νομίζουν τὸ ἴδιο θὰ εἶναι ἐκεῖ
μετὰ τὴν ἔξοδο τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ βίου.
Στραβὰ λογαριάζουν, στραβὰ ζυγιάζουν
ποὺ λένε πὼς δὲν εἶναι μαζί Σου, κι ὅμως ἔχουν τὴν ἄνεσή τους,
τόπο ἑτοιμάζοντας κάποιο —τέτοια βλακεία!—
μακριὰ ἀπ’ τὸ Φῶς, κι ὅμως χωρὶς σκοτάδι
ἀπ’ τὴ Βασιλεία Σου ἔξω, ἀλλὰ κι ἀπ’ τὴ γέεννα
ἀπ’ τὸν Νυμφῶνα πολὺ μακριά, κι ἀπ’ τῆς δικαιοσύνης τὴ φωτιὰ ἐπίσης,
ὅπου νὰ καταλήξουν θέλουν, οἱ ταλαίπωροι,
καὶ λένε, δὲν Σὲ χρειάζονται, αἰώνια Δόξα
καὶ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἔχουν τὴν ἄνεσή τους!
Τὸ σκοτάδι τοὺς κυριεύει, ἡ ἄγνοια,
ἡ ταλαιπωρία, ἀλίμονο, οἱ κούφιες ἐλπίδες.
Πουθενὰ δὲν ἔχει γραφεῖ αὐτὸ οὔτε θὰ ὑπάρχει… Χριστέ, ἡ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν, ἡ γῆ τῶν πράων, Ἐσύ εἶσαι.
Ἐσύ ὁ παράδεισος μὲ τὶς φυλλωσιές,
ὁ θεῖος νυμφῶνας, ὁ ἀνείπωτος γαμήλιος θάλαμος,
Ἐσύ τραπέζι γιὰ ὅλους, ὁ ἄρτος τῆς ζωῆς, παράξενο νερό,
καί τὸ ποτήρι καί τὸ νερὸ τῆς ζωῆς, Ἐσύ εἶσαι,
Ἐσύ καὶ ἡ λαμπάδα ἡ ἀναμμένη στοὺς αἰῶνες γιὰ τοὺς ἅγιους,
Ἐσύ καὶ χιτῶνας καὶ στέφανος, κι ὁ ἴδιος μοιράζεις τοὺς στεφάνους,
Ἐσύ ὁ ἴδιος ἡ χαρά, ἡ ἄνεση, ἡ τρυφὴ καὶ ἡ δόξα,
Ἐσύ ἡ ἀγαλλίαση, Ἐσύ ἡ εὐφροσύνη.
Ὅπως ἥλιος θὰ λάμψει, Θεέ μου, ἡ Χάρη
τοῦ πανάγιου Πνεύματος σ’ ὅλους τοὺς ἅγιους,
ἀνάμεσά τους θὰ λάμψεις ὁ ἀπρόσιτος ἥλιος,
καθένας μέσα του, ὅλοι, τὴ λάμψη Σου θὰ ἔχουν,
ὅση εἶναι ἡ πίστη τους, τὰ ἔργα τους, ἡ ἐλπίδα καὶ ἡ ἀγάπη τους,
ὅσο ἔχουν καθαρίσει, ὅσο φωτίστηκαν ἀπὸ τὸ Πνεῦμα Σου.
Θεέ, μόνε μακρόθυμε, ποὺ ὅλα διακρίνεις,
θὰ τοὺς ὁρίσεις μονὲς διάφορες καὶ τόπους,
τὰ μέτρα τῆς λαμπρότητας, τὰ μέτρα τῆς ἀγάπης,
τῆς ὅρασής Σου, τὸ πόση θὰ τοὺς εἶναι
ἡ δόξα τῆς μεγαλωσύνης Σου, ἡ τρυφὴ καὶ τὸ κλέος,
σὲ μοιρασιὰ οἴκων, παράξενων διαμονῶν.
Ἐκεῖ σκηνὲς διάφορες, οἴκοι πολλοί,
στολὲς ὁλόφωτες πλήθους ἀξιωμάτων,
στέφανοι παμποίκιλοι, πετράδια καὶ μαργαριτάρια,
ἄνθη ἄφθαρτα μὲ παράξενη ὀμορφιά.
Ἐκεῖ κλίνες, στρώματα, τραπέζια, θρόνοι,
καὶ τὸ μεγάλο, τὸ πιὸ ἡδονικό, ἡ μεγάλη τρυφή,
ἦταν, εἶναι καὶ θὰ εἶναι, ὅτι Ἐσένα θὰ βλέπουν καὶ μόνο. …
Στὸ πρόσωπό Σου μαζὶ θὰ κατοικοῦν οἱ εὐθεῖς.
Στὴν εὐθύτητα μέσα τῆς καρδιᾶς τους ἔχεις πάρει Μορφή,
κατοικοῦν μὲ τὴ Μορφή Σου μέσα Σου, Χριστέ μου.
Εἶναι θαυμαστό, παράδοξο δῶρο καλωσύνης!
Στὴ Μορφὴ τοῦ Θεοῦ νὰ φτάσουν οἱ ἄνθρωποι,
νὰ πάρει μέσα τους Μορφή, αὐτὸς ποὺ δὲν τὸν χωράει τὸ σύμπαν,
ὁ ἀναλλοίωτος Θεός, μὲ ἀναλλοίωτη φύση.
Θέλει σὲ ὅλους τοὺς ἄξιους νὰ κατοικεῖ
Ὁλόκληρο νὰ ἔχει μέσα του καθένας τὸν Βασιλιᾶ,
τὴν ἴδια τὴ Βασιλεία καὶ ὅλα τὰ δικά της,
καὶ νὰ λάμπουν, ὅπως ἔλαμψε ὁ Θεός μου ὅταν ἀναστήθηκε.
Πάνω ἀπ’ τὶς βολὲς τοῦ ἥλιου αὐτοῦ ποὺ βλέπουμε,
ἔχουν ἔτσι σταθεῖ σ’ Ἐκεῖνον ποὺ τοὺς δόξασε,
ἔκθαμβοι, ἔχουν τὴ διαμονή τους στὴ μεγάλη δόξα,
στὸ μεγάλωμα χωρὶς τέλος τῆς θείας λαμπρότητας,
γιατὶ δὲν παύει, στοὺς αἰῶνες, ἡ προκοπή. …
Τὸ πλήρωμά Του καὶ ἡ δόξα τοῦ Φωτὸς
θὰ εἶναι ἄβυσσος τῆς προκοπῆς : χωρὶς τέλος ἀρχή,
κι ὅπως μέσα τους Μορφὴ θὰ ἔχει πάρει ὁ Χριστός,
στὸν ἴδιο Αὐτὸν θὰ στέκονται ποὺ ἀπρόσιτα θὰ λάμπει, κι ἔτσι
τὸ τέλος μέσα τους γίνεται ἀρχὴ τῆς δόξας,
καὶ πιὸ καθαρὰ γιὰ νὰ στὸ πῶ,
στὸ τέλος θὰ ἔχουν τὴν ἀρχὴ καὶ στὴν ἀρχὴ τὸ τέλος. …
Ἀλλὰ ὅσοι πέφτουν ἀπὸ τὸν Θεό, ἀπορῶ, ποῦ θὰ σταθοῦν,
ἔχοντας βρεθεῖ μακριὰ ἀπ’ Αὐτὸν ποὺ εἶναι παντοῦ;
Ἀδέλφια, ἡ ἀπορία μου εἶναι γεμάτη, πραγματικά, μεγάλη φρίκη,
χρειάζεται λογισμὸ νοῦ φωτισμένου
νὰ καταλάβει αὐτὸ κανεὶς σωστά,
νὰ μὴ ξεπέσει σὲ σφάλμα κι ἀθετήσει τὰ λόγια τοῦ ἅγιου Πνεύματος.
Μέσα βέβαια στὸ πᾶν θὰ ὑπάρχουν κι αὐτοί,
ἀλλὰ ἔξω ἀπὸ τὸ ἅγιο Φῶς καὶ στ’ ἀλήθεια ἔξω ἀπὸ τὸν Θεό.
Ὅπως οἱ τυφλοὶ ὅταν λάμπει ὁ ἥλιος,
κι ἂν ὁλόκληροι δέχονται φῶς, ὅμως ἔξω ἀπὸ τὸ φῶς ἡ ζωή τους,
χωρισμένοι ἀπὸ τὴν αἴσθηση καὶ τὴν ὅρασή του,
ἔτσι εἶναι στὰ πάντα τὸ θεῖο Φῶς τῆς Τριάδας.
Ἂν καὶ μέσα Του βρίσκονται ὅλοι,
ὅσοι ἔμειναν στὴν ἁμαρτία τους, σὲ σκοτάδι φυλακίστηκαν,
χωρὶς νὰ βλέπουν, χωρὶς καμμιὰ αἴσθηση τοῦ Θεοῦ νὰ ἔχουν,
καιγόμενοι στὴ συνείδησή τους,
κατακρινόμενοι, τὴ θλίψη καὶ τὴν ὀδύνη
ἀπερίγραπτη θὰ ἔχουν στοὺς αἰῶνες.
[Ὕμνος Α’, στ. 46-115, 132-159, 165-180, 184-190, 215-231]
4. Αὐτό
ΑΣΩΜΑΤΟ ἢ σωματικό, ὅ,τι ἂν σκεφτεῖς,
θὰ βρεῖς τὸν Θεὸ νὰ τὰ ἔχει κάνει ὅλα.
Τὰ οὐράνια, ὅ,τι ἀκούσεις,
τὰ ἐπίγεια κι ὅσα εἶναι στοὺς βυθούς,
γιὰ ὅλα Μία ἡ ζωὴ καὶ ἡ δόξα,
Ἕνας ὁ πόθος τους, Μία ἡ βασιλεία,
ὁ Πλοῦτος, ἡ Χαρά, ὁ Στέφανος, ἡ Νίκη, ἡ Εἰρήνη,
κάθε ὀμορφιὰ ποὺ ὑπάρχει,
εἶναι ἡ ἐπίγνωση τῆς ἀρχῆς καὶ αἰτίας,
ἀπ’ ὅπου ὅλα πήγασαν κι ἔχουν γίνει.
Αὐτὸ εἶναι ἡ σύσταση τῶν ἐπάνω καὶ τῶν κάτω,
Αὐτὸ ἡ τάξη τῶν νοητῶν ὅλων,
Αὐτὸ ὑποταγὴ τῶν ὁρατῶν ὅλων,
Αὐτὸ εἶχαν οἱ ἄγγελοι ἀσάλευτο θεμέλιο,
ὅταν ἔπαιρναν γνώση, καὶ φόβο ἀκόμα περισσότερο
τὴν ὥρα ποὺ ἔβλεπαν νὰ πέφτει ὁ σατανᾶς μὲ τοὺς δικούς του ἀπὸ τὴν οἴηση.
Γιατὶ μόνο ὅσοι Αὐτὸ λησμόνησαν,
καταξέπεσαν στὴν ἔπαρσή τους δουλωμένοι,
Ὅσοι πάλι Αὐτὸ εἶχαν νὰ μαθαίνουν,
ἀνάλαφροι γίνονταν ἀπὸ φόβο καὶ τὴν ἀγάπη,
ἀγκάλιαζαν τὸν δικό τους Κύριο ἀχώριστα ἑνωμένοι μαζί Του.
Ἀπ’ ὅπου ἡ ἐπίγνωση τῆς βασιλείας
τὸ μεγάλωμα ἔφερε τῆς ἀγάπης,
γιατὶ καὶ περισσότερη τὴν Ἀστραπὴ
καὶ τρανότερη ἔβλεπαν ἀπὸ τὸ Φῶς τῆς Τριάδας,
καὶ πάλι Αὐτὸ κάθε σκέψη ἄλλη ἔδιωχνε,
τοὺς ἔκανε ἀμετακίνητους,
ποὺ ἀλλοιούμενη ἀρχικὰ πῆραν τὴ φύση τους,
νὰ μένουν στὸ Οὐράνιο ὕψος.
[Ὕμνος Β’, στ. 106-135]
5. Μοναχός
ΜΟΝΑΧΟΣ , στὸν κόσμο ἀπὸ τὸν κόσμο καθαρός,
χωρὶς διακοπὴ μιλάει μὲ τὸν Θεὸ μόνο,
ἀπὸ Ἐκεῖνον βλέπεται Ἐκεῖνον βλέποντας,
ἀπὸ Ἐκεῖνον ἀγαπιέται Ἐκεῖνον ἀγαπώντας,
γίνεται Φῶς μυστικὰ φωτιζόμενος.
Τὸν ἐπαινοῦν καὶ νοιώθει φτωχότερος.
Ἂν δικό τους τὸν νόμισαν, εἶναι σὰν ξένος κοντά τους.
Θαῦμα ξένο τελείως καὶ ἄφραστο!
Γιὰ πλοῦτο ἄπειρο εἶμαι φτωχός,
μοιάζω ἄπορος, πολλὰ κατέχοντας
καὶ λέω : διψάω γιὰ πλῆθος ὑδάτων
ἀλλὰ ποιός θὰ μοῦ δώσει ὅ,τι ἔχω ἄφθονο,
ποῦ θὰ βρῶ Ἐκεῖνον ποὺ βλέπω συνέχεια;
Πῶς θὰ κρατήσω ὅ,τι μέσα μου ὑπάρχει
καὶ πουθενὰ δὲν εἶναι νὰ τὸ δεῖς στὸν ἔξω κόσμο;
Ὅποιος ἔχει αὐτιὰ γιὰ ν’ ἀκούει, ἂς ἀκούει,
τὴν ἀλήθεια νοιώθοντας σὲ λέξεις ἀγράμματου!
[Ὕμνος Γ’]
6. Ἀφήνεσαι κι ἀνατέλλεις
ΠΩΣ ΒΛΕΠΕΙΣ, ἂν κι εἶσαι κρυμμένος, πῶς ὅλα τὰ ἐποπτεύεις,
πῶς δὲν Σὲ βλέπουμε, καὶ μᾶς βλέπεις ὅλους Ἐσύ;
Ὅμως ὄχι ὅλους, δὲν βλέπεις καὶ δὲν γνωρίζεις ὅλους, Θεέ μου,
μόνο τοὺς φίλους Σου γνωρίζεις ἀγαπώντας,
κάνεις ἐξαίρεση, καὶ σ’ αὐτοὺς ἐμφανίζεις τὸν ἑαυτό Σου.
Ἥλιος εἶσαι κρυμμένος ἀπ’ ὅλη τὴ θνητὴ φύση,
στοὺς δικούς Σου ὅμως ἀφήνεσαι κι ἀνατέλλεις, σ’ αὐτοὺς γίνεσαι ὁρατός,
κι ἀνατέλλουν σὲ Σένα οἱ πρὶν στὸ σκοτάδι παραδομένοι,
πόρνοι, μοιχοί, ἄσωτοι, ἁμαρτωλοί, τελῶνες –
ὁ νοῦς τους ἀλλάζει, Παιδιὰ γίνονται τοῦ θείου Σου Φωτός.
Πάντως Φῶς γεννάει τὸ Φῶς, ἄρα Φῶς κι αὐτοὶ ἔχουν γίνει,
ὅπως ἔχει γραφεῖ : Παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, ἀπὸ τὴ Χάρη Σου Θεοὶ οἱ ἴδιοι!
[Ὕμνος Η’, στ. 1-12]
7. Ἡ δόξα μὲ δαγκώνει
Η ΔΟΞΑ μὲ δαγκώνει, κενή, μάταιη
τὰ δόντια της ἔμπηξε στὴν καρδιά μου,
κι ὅταν ἦρθαν τ’ ἄγρια σκυλιά, τὸ πλῆθος τὰ θηρία,
μὲ βρῆκαν νὰ κείτομαι καὶ μὲ κατασπάραξαν.
Ἡ τρυφὴ κι ὁ ἔπαινος τὸν μυελὸ καὶ τὰ νεῦρα μου
διέσπασαν, τῆς ψυχῆς τὴ δύναμη καὶ προθυμία.
Ὅσα μοῦ ἀφαίρεσαν, ἀλίμονο, πῶς νὰ τὰ γράψω ὅλα;
Ἀντὶ γι’ αὐτὰ μοῦ ‘βαλαν νἄχω ληστὲς
τὴν οἴηση καὶ τὸν ὄκνο, τὴν ἡδονὴ καὶ τὴ μέριμνα
πῶς ν’ ἀρέσω στοὺς ἄλλους,
στ’ ἀντίθετα μ’ ἔσυραν καὶ μὲ διαμέλισαν.
Ἄλλοι τὴ σωφροσύνη παινεύοντας, τὴ νηφαλιότητά μου,
ἄλλοι τὰ ἔργα μου, νεκρὸ μὲ κατάφεραν,
οἴηση, τὸ παράδοξο πρᾶγμα, τὴ μεγάλη ἀπορία, σὲ μένα ἔσπειραν, τὸν καταβρωμισμένο.
Γιατὶ πῶς, ἐξήγησε, πῶς δὲν εἶναι ν’ ἀπορεῖ κανείς,
πῶς δὲν εἶναι ἀξιολύπητο τελείως,
τόσα πάθη ξαφνικὰ μοῦ ἐπιτέθηκαν,
μὲ κατάφεραν νεκρό, ἀπ’ ὅλες τὶς ἀρετὲς γυμνό,
πάλι ἔχασα τὸν ἑαυτό μου, τὸν λησμόνησα, ἀπ’ ὅσα ἔγιναν
δὲν κατάλαβα τίποτα, ἀλλὰ ἔχω οἴηση, πὼς εἶμαι ὁ μεγαλύτερος ὅλων
ἀπαθής, ἅγιος, σοφὸς θεολόγος,
δίκαιο εἶναι κι ὅλοι οἱ ἄνθρωποι νὰ μὲ τιμοῦν,
ἀλλὰ καὶ νὰ μ’ ἐπαινοῦν, γιατὶ ἀξίζω ἐπαίνους
προσκαλῶ κάθε ἄνθρωπο καὶ νομίζω πὼς τιμὴ συγκεντρώνω,
ὅσο ἔρχονται καὶ μαζεύονται, τόσο καμαρώνω
κι ὅλο κοιτάζω δεξιὰ ἀριστερά, μήπως ἔγινε κάποιος καὶ λείπει,
δὲν ἦρθε, δὲ μὲ θαύμασε,
κι ἂν τυχὸν βρεθεῖ κανεὶς νὰ μὲ ξέχασε,
ἔχω κακία, τὸν κατηγορῶ, τὸν διασύρω,
νὰ τὸ μάθει κι ὁ ἴδιος, νὰ τὸν πτοήσει ὁ ψόγος
καὶ νὰ ‘ρθεῖ, νὰ προσφωνήσει, νὰ δείξει ὑποταγή,
ὅτι κι αὐτὸς ἀνάγκη ἔχει τὴν εὐχὴ καὶ τὴ φιλία μου. …
Μή μ’ ἀφήσεις, Χριστέ, νὰ πλανιέμαι στὸ μέσο τοῦ κόσμου,
Ἐσένα μόνο ἀγαπάω χωρὶς ποτὲ νὰ Σ’ ἀγάπησα
καὶ μόνη ἐλπίδα ἔχω τὶς δικές Σου ἐντολὲς νὰ φυλάω,
ἂν κι ὁλόκληρος στὰ πάθη βρίσκομαι καὶ δὲν Σ’ ἔχω γνωρίσει καλά.
Γιατὶ ποιός, ἂν Σ’ ἀγάπησε, ἔχει ἀνάγκη τὴ δόξα τοῦ κόσμου;
Ποιός, ἂν Σ’ ἀγάπησε, θέλει κάτι ἄλλο ἀπὸ Σένα τὸν ἴδιο;
Θὰ προσκαλέσει αὐτὸς τοὺς πάντες ἢ μερικοὺς θὰ κολακέψει,
ἢ θὰ φροντίσει νὰ γίνει φίλος καθενός;
Ὅσοι εἶναι δοῦλοι Σου πραγματικοὶ δὲν ἔκαναν τέτοια, οὔτε ἕνας.
Γι’ αὐτὸ ἔχω θλίψη καὶ λύπη, Θεέ μου,
ὅτι βλέπω σ’ αὐτά δουλωμένο τὸν ἑαυτό μου,
καὶ δὲν μπορῶ νὰ τὸ νοιώσω καλά, οὔτε νὰ ταπεινωθῶ,
τὴ δική Σου δόξα τὴ μόνη ἀληθινὴ δὲν θέλω.
[Ὕμνος ΙΒ’, στ. 69-101, 117-129]
8. Καθένας Ἕνας
ΠΩΣδὲν εἶναι θαῦμα φοβερό, πῶς δὲν θὰ φρίξει καθένας, ποὺ τέλεια τὸ νοιώθει,
αὐτό γνωρίζοντας καλά :
Τώρα βρίσκεσαι μαζί μας καὶ στοὺς αἰῶνες.
Καθένα μας τὸν κάνεις σπίτι Σου, σ’ ὅλους κατοικεῖς,
σπίτι γιὰ ὅλους γίνεσαι ὁ Ἴδιος καὶ κατοικοῦμε μέσα Σου,
ἕνας, Σωτήρα, καθένας μας μαζί Σου εἶναι ὁλόκληρος σ’ ὁλόκληρον Ἐσένα,
καὶ μὲ καθένα μόνο του μόνος βρίσκεσαι Σύ
καὶ ὑπεράνω μας ὁλόκληρος ὑπάρχεις μόνος.
Λοιπόν : τώρα ὑπάρχεις. Μέσα μας τὰ φρικτὰ Μυστήρια ὅλα κάνεις τώρα.
Ποιά φρικτά; Ἀπ’ τὰ πολλὰ ἀκοῦστε λίγα,
γιατὶ ἂν κι ὅσα ἔχω πεῖ, εἶναι ὅλα τους ψηλότερα ἀπὸ κάθε ἔκπληξη,
ὅμως, ἄκουγε τώρα ἀπ’ αὐτὰ ἀκόμα πιὸ φρικτά!
Μέλη τοῦ Χριστοῦ γινόμαστε κι ὁ Χριστὸς δικά μας μέλη,
Καὶ τὸ χέρι μου Χριστός, καὶ τὸ πόδι μου Χριστός, ἐμένα τοῦ πανάθλιου,
Καὶ τὸ χέρι τοῦ Χριστοῦ καὶ τὸ πόδι τοῦ Χριστοῦ, ἡ ἀθλιότητα δική μου.
Κινῶ τὸ χέρι, καὶ Χριστὸς ὁλόκληρος εἶναι τὸ χέρι μου.
Κατάλαβε : ἡ ἅγια Θεότητα δὲν χωρίζεται.
Κινῶ τὸ πόδι καὶ νά, φωτεινὸ εἶναι ὅπως Ἐκεῖνος.
Μὴ πεῖς ὅτι εἶμαι βλάσφημος, ἀλλὰ δέξου τα αὐτά,
προσκύνησε τὸν Χριστὸ ποὺ ἔτσι σ’ ἀλλάζει.
Γιατὶ κι ἐσύ, ἀρκεῖ νὰ τὸ θέλεις, θὰ γίνεις μέλος Του,
κι ἔτσι τὰ μέλη καθενός, ὅλα,
μέλη τοῦ Χριστοῦ θὰ γίνουν κι ὁ Χριστὸς δικά μας μέλη,
ὅλα τ’ ἀσχήμονα Εὐσχήμονα θὰ κάνει
ὅλα τέλεια θὰ στολίσει μὲ τὴ Δόξα καὶ τὴν Ὀμορφιὰ τῆς Θεότητας,
καὶ θὰ γίνουμε μαζὶ Θεοὶ μὲ τὸν Θεὸ ζῶντας μαζί,
χωρὶς καθόλου ἀσχημοσύνη πιὰ νὰ βλέπουμε τοῦ σώματος,
ὅλοι μὲ τὸ σῶμα ὁλόκληρο θὰ ἔχουμε τοῦ Χριστοῦ τὴ Μορφή,
καὶ κάθε μέλος θὰ εἶναι ὁ Χριστὸς ὁλόκληρος.
Γιατὶ ἂν καὶ γίνεται σὲ πολλά, παραμένει Ἕνας, ἀδιαίρετος,
κάθε μερίδιο εἶναι ὁ Ἴδιος ὁλόκληρος.
Σωστὰ δὲν τὄχες πάρει, δὲν εἶναι ἄσχημα αὐτά!
Μέλη τοῦ Χριστοῦ εἶναι, κρυφά, γιατὶ σκεπάζονται,
γι’ αὐτὸ εἶναι καὶ σεμνότερα ἀπὸ τ’ ἄλλα,
γιατὶ κανείς δὲν τὰ βλέπει, τοῦ κρυφοῦ κρυφὰ μέλη,
ἀπ’ τὸν ὁποῖο δίνεται, σὲ θεία συνουσία, τὸ Σπέρμα θεϊκό,
στὴ θεϊκὴ Μορφή Του μορφωμένο μὲ φοβερὸ τρόπο
ἀπ’ τὴν ἴδια τὴ Θεότητα ὁλόκληρη, γιατὶ εἶναι ὁ Θεὸς Ὁλόκληρος,
ποὺ ἑνώνεται μαζί μας – Μυστήριο φρικτό! …
Μὲ βρώμικα ροῦχα ποὺ ντύθηκες, δὲν θὰ κοκκίνιζες;
Τὴν ὥρα ποὺ λέω τὰ φρικτὰ Μυστήρια γιὰ μέλη ἅγια
καὶ δόξα βλέπω πλούσια, ὁ νοῦς μου λάμπεται
ἔχω χαρὰ καὶ τίποτα δὲν βλέπω σαρκικό, ἐσὺ
κοιτᾶς τὶς σάρκες σου ποὺ ἔχουν καταβρωμίσει,
στὴ σκέψη σου ἔρχονται τὰ ἀτοπήματά σου,
ἐκεῖ ὁ νοῦς σου γυρνάει συνέχεια σὰν σκουλήκι,
γι’ αὐτὸ πετᾶς στὸν Χριστὸ καὶ σὲ μένα τὴ δική σου ντροπὴ
καὶ λές, ‘δὲν ντρέπεσαι σὺ γιὰ τ’ ἀσχήμονά σου,
ἀλλὰ θέλεις νὰ κατεβάζεις στ’ ἀσχήμονα τὸν ἴδιο τὸν Χριστό;’
Κι ἐγὼ πάλι σοῦ λέω, βλέπε τὸν Χριστὸ στὴ μήτρα,
κι ὅσα ἔγιναν στὴ μήτρα κατάλαβε καὶ τὴ μήτρα ἄφησαν.
Ἀπὸ ποῦ πέρασε ὁ Θεός μου καὶ βγῆκε!
Καὶ περισσότερο κάτι μπορεῖ νὰ βρεῖς, πάνω ἀπ’ ὅσα εἶπα,
αὐτὰ ποὺ καταδέχτηκε γιὰ νὰ δώσει τὴ δόξα Του σὲ μᾶς,
μὴν αἰσχύνεται κανείς ποὺ περνάει τὰ ἴδια
οὔτε ὅταν λέει αὐτὰ ποὺ ἔπαθε Ἐκεῖνος ἢ ὁ ἴδιος παθαίνει.
Ἄνθρωπος ὁλόκληρος ἔγινε, ὁ πράγματι ὁλόκληρος Θεός,
ἕνας αὐτός, δὲν ἔχει διαιρεθεῖ, καὶ ἄνδρας τέλειος πάντως,
κι ὁ ἴδιος εἶναι πάλι Θεὸς Ὁλόκληρος σ’ ὅλα τὰ μέλη.
[Ὕμνος ΙΕ’, στ. 129-161, 167-174, 185-204]
9. Ποιοῦ δάκρυσε ἡ καρδιά;
ΠΩΣ ΑΠΟ ΓΗ —ἀπὸ πηλό, ἀπὸ χῶμα— ἔγινες,
κρατιόσουν μέσα της, μαζί της ὁ βίος σου,
καὶ τώρα ὅλα τἄχεις σὰν ἕνα τίποτα, σοῦ φαίνονται σκιά,
τὰ προσπερνᾶς ὅλα καὶ μόνο ἐμένα ζητᾶς;
Γιὰ μένα θέλεις νὰ μιλᾶς, νὰ διηγεῖσαι γιὰ μένα,
νὰ μὲ βλέπεις, ἂν εἶναι μπορετό, κάθε στιγμή σου,
οὔτε ὕπνο νὰ ἔχεις, οὔτε νὰ τρῶς, οὔτε νὰ πίνεις
ἢ νὰ ντύνεις τὸ σῶμα σου δὲν σὲ νοιάζει καθόλου,
ἀλλὰ ὅπως δέντρα στὸν δρόμο καὶ ξύλα, ποὺ βλέπει ὅποιος βαδίζει,
ἔτσι σοῦ φαίνονται ὅσα ὁ κόσμος λέει δόξες,
σὰν ἕνα τίποτα τ’ ἀφήνεις στὸν δρόμο ποὺ εἶσαι τοῦ βίου σου,
χωρὶς νὰ τριγυρνάει τὸ μάτι τοῦ νοῦ σου,
δὲν ἀφήνεις ν’ ἀποβλέψει ἐκεῖ τὸ μάτι τῆς ψυχῆς σου,
ἐμένα σκέφτεσαι, μόνο ἐμένα θυμᾶσαι
μ’ ἀγαπᾶς, ὅπως κανεὶς ἀπὸ τοὺς γύρω σου.
Ἔχεις ἀκούσει, μιλᾶνε γιὰ μένα συχνά.
Τίνος σκιρτάει ἡ καρδιὰ ὅταν ἀκούσει τ’ ὄνομά μου,
ἀνοίγει ἀμέσως στὴν ἀγάπη καὶ τὸν πόθο;
Ποιοῦ δάκρυσε ἡ καρδιὰ ποὺ μὲ θυμήθηκε μόνο;
Τοὺς θείους λόγους κι ἐντολὲς μὲ δύναμη
ποιός ζήτησε νὰ μάθει, νὰ φυλάξει;
Ὅπως ἐσύ, ποιός μὲ σκέφτηκε, Θεὸ ἀπ’ ὅλα πέρα
κι ἀμέσως πόθησε σὲ μένα μόνο νὰ δουλεύει
γιὰ τοῦτο καὶ γονεῖς καὶ ἀδελφοὺς καὶ σπίτι,
τὴ γῆ του μαζὶ καὶ τοὺς συγγενεῖς, τοὺς γείτονες, τοὺς φίλους
ἔτσι τὰ λησμόνησε κι ἔτσι ἦρθε κοντά μου
σὰν ποτέ του νὰ μὴν εἶδε κανένα τους,
νὰ μὴ γνώρισε στὴ γῆ ἄνθρωπο μέσα στὸν κόσμο …
Μόνο λόγια αὐτὰ κι ἀσήμαντα γιὰ τοὺς ἀναίσθητους,
γιὰ μένα εἶναι μεγάλα, γιὰ μένα ποὺ καταλαβαίνω, εἶναι ὑψηλά.
Ποιά ἐξουσία καὶ ποιός θρόνος μεγάλος στὴ γῆ
ἢ ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ λένε ὅτι ἀπὸ μένα κυβερνοῦν καὶ βασιλεύουν
ἢ ὅτι ἐκπροσωποῦν τοὺς θείους ἀποστόλους μου,
τὸ κατάλαβε αὐτὸ ἢ μπόρεσε νὰ τὸ φυλάξει,
τὸν καιρὸ ποὺ τηροῦσε τὴν ἐντολή μου καὶ τὸν νόμο,
νὰ βλέπει Ἕνα σὲ ὅλους, συγγενεῖς καὶ ξένους,
πλούσιους καὶ φτωχούς, ἄγνωστους καὶ διάσημους,
τοὺς ἰσχυροὺς καὶ τοὺς ἀδύνατους τὸ ἴδιο; …
Φανερώνομαι ἀληθινά, δείχνομαι φιλάνθρωπα,
σὲ κάθε ἄνθρωπο, ὅσο μὲ δέχεται
μεταμορφώνομαι· δὲν τὸ παθαίνω ἐγὼ
ἀλλὰ ὅσοι παίρνουν ἀξία νὰ μὲ βλέπουν.
Δὲν ἔχουν δύναμη ἀλλοιῶς, οὔτε ἀντέχουν περισσότερο,
οἱ ἴδιοι : ἄλλοτε βλέπουν ἥλιο καθαρά,
ὅταν ἔχουν καθαρὸ τὸν νοῦ τους,
ἄλλοτε ἄστρο, ὅταν βρεθοῦν κάτω ἀπ’ τὸ γνόφο
τοῦ σώματος αὐτοῦ καὶ τὴ νύχτα – ὅμως
Φωτιὰ καὶ Λάμψη μὲ κάνει ἡ ζέστη τῆς ἀγάπης,
ὅταν σὰν κάρβουνο ἀνάψει μέσα σου ἡ φιλία.
[Ὕμνος ΚΒ’, στ. 96-123, 129-138, 162-172]
10. Τροφὴ τῶν θηρίων
ΓΙΑΤΙ τὰ πάντα σοῦ ἐξηγῶ;
Γιατί νὰ ἑρμηνεύω προσπαθῶ;
Ἂν ὁ ἴδιος δὲν τὰ δοκιμάσεις
ἂν δὲν καταλάβεις μόνος σου
ἀδύνατο νὰ μάθεις.
Πῶς θὰ μάθεις, ἀπορεῖς, θὰ πεῖς :
ἀλίμονο, πῶς γίνεται, γιατί ἀγνοῶ;
Ἡ ἄγνοια μακριὰ μὲ κρατάει ἀπ’ τὰ καλά,
ἀλίμονο, πόσο ὑστερῶ!
Καὶ θὰ τρέξεις νὰ μάθεις,
γνωστικὸς βέβαια ν’ ἀποκαλεῖσαι.
Ἂν ἀγνοεῖς τὸν ἴδιο τὸν ἑαυτό σου,
ὁ χαρακτήρας σου ποιός εἶναι, πῶς ζεῖς,
μὲ ποιό τρόπο θὰ πάρεις γνώση τοῦ δημιουργοῦ,
πῶς θὰ γίνει ν’ ἀποκληθεῖς πιστός,
καὶ πῶς θὰ γίνει ἄνθρωπος νὰ ὀνομαστεῖς,
τὴν ὥρα ποὺ εἶσαι βόδι, μπορεῖ θηρίο;
Κάποιο ἄλογο θὰ γίνεις ζῶο
ἢ χειρότερο ἀπ' αὐτά,
ὅσο ἀγνοεῖς ποιὸς σὲ δημιούργησε.
Ἐκεῖνον ἀγνοώντας,
νὰ πεῖ ὅτι εἶναι λογικὸς
ποιός θὰ τολμήσει;
Δὲν γίνεται!
Γιατὶ πῶς λογικός,
ὅταν τοῦ λείπει ὁ λόγος;
Ἂν τοῦ λείπει ὁ λόγος
εἶναι στὴν τάξη τοῦ ἄλογου.
Ἂν τὸν ὁδηγήσουν ἄνθρωποι,
εἶναι βέβαιο, θἄχει σωθεῖ.
Ἂν ὅμως δὲν θέλει, καὶ τρέχει
στὰ βουνὰ καὶ στὰ φαράγγια,
θὰ γίνει τροφὴ τῶν θηρίων,
ὅπως ἀρνὶ ποὺ ἔχει χαθεῖ.
Παιδάκι μου! Αὐτά κάνε,
αὐτά φρόντιζε, μή κατρακυλήσεις.
[Ὕμνος ΚΓ’, στ. 517-549]
11. Ποτέ δεν σταμάτησες
ΓΙΑ ΝΑ ΔΟΥΝ τὸ πλῆθος τῶν κακῶν μου,
ἐδῶ θὰ τὰ πῶ. Πάντως ὄχι ὅλα, Λόγε,
εἶναι ἀναρίθμητα, πάνω ἀπ’ τ’ ἄστρα,
πάνω ἀπ’ τὶς σταγόνες τῆς βροχῆς καὶ τὴν ἄμμο τῆς θάλασσας,
πάνω ἀπ’ τὸ πλῆθος τῶν κυμάτων ποὺ σηκώνει ὁ ἄνεμος.
Θὰ τὰ πῶ, ἀλλὰ ὅσα ἀντέχει τὸ βιβλίο τῆς συνείδησης
κι ὅσα ἔχουν οἱ ἀποθῆκες τῆς μνήμης,
τ’ ἄλλα μόνο Ἐσύ γνωρίζεις, μέτρα τα ὁ ἴδιος.
Ἔχω γίνει φονιᾶς, μάθετέ το ὅλοι
κλάψετε μὲ συμπόνοια. Μὲ ποιὸ τρόπο,
τ’ ἀφήνω, μὴ μιλάω πολύ.
Ἔχω γίνει, ἀλίμονο, μοιχὸς στὴν καρδιὰ
καὶ σοδομίτης στὴν πράξη καὶ τὸ θέλημά μου.
Ἔχω γίνει πόρνος, μάγος καὶ παιδοφθόρος,
ἐπίορκος καὶ πλεονέκτης, κλέφτης,
ψεύτης καὶ ξεδιάντροπος, ἅρπαγας, κατήγορος,
μισάδελφος, φθονερὸς πάρα πολύ, φιλοχρήματος,
θρασύς, κι ἔκανα ὅλες τὶς κακίες ποὺ ὑπάρχουν.
Νὰ μὲ πιστέψετε, λέω ἀλήθεια.
Δὲν προσποιοῦμαι οὔτε σοφίζομαι.
Ποιός τ’ ἄκουσε αὐτὰ καὶ δὲν ἔχει ἔκπληξη,
δὲν ἔχει ἀπορία, φιλάνθρωπε, μὲ τὴ μακροθυμία Σου,
δὲν ἔχει θαμπωθεῖ καὶ δὲν θὰ πεῖ :
Πῶς δὲν ἄνοιξε ἡ γῆ νὰ γλυτώσει ἀπ' τὸ βάρος του;
ποὺ δὲν ἀντέχει τὸν ταλαίπωρο στὴν πλάτη της,
πῶς ζωντανὸ δὲν τὸν κατέβασε στὸν ἅδη;
Πῶς δὲν τὸν πλάκωσε κεραυνὸς ἀπὸ ψηλὰ
τὸν παραβάτη αὐτόν, δὲν τὸν ἀνάλωσε;
Πῶς δὲν ἔπεσε ὁ οὐρανὸς ἐπάνω του
πῶς δὲν ἔσβησε ὁ ἥλιος καὶ τὰ ἄστρα,
γιὰ τοῦτον δῶ, ποὺ τόσο μεγάλη ἀπόκτησε περιφρόνηση; …
Δὲν χτυπάει ὅσους πέφτουν ὁ δίκαιος,
πάντως : ἀκόμα πιὸ πολὺ ἁπλώνει τὸ χέρι.
ὁ Κύριός μου, ὁ Καλός μου, αὐτὸ νὰ κάνεις
ποτὲ δὲν σταμάτησες οὔτε θὰ σταματήσεις. …
Γύρω σου ἔχεις Μυριάδες Ἀγγέλων,
Χίλιες Χιλιάδες Ἀρχαγγέλων,
Θρόνους, Κυριότητες Ἀναρίθμητες,
ἔχεις Δυνάμεις, Χερουβίμ, Σεραφὶμ
Πολυόμματα, Ἀρχές, Ἐξουσίες
κι ἄλλους πλῆθος λειτουργοὺς καὶ φίλους.
Ἔχεις τὴ Δόξα Ὑπερένδοξη,
δὲν τολμάει κανείς τους, Θεέ μου,
ν’ ἀτενίσει χωρὶς δέος ὅταν φανερώνεται, ν’ ἀντέξει
τὴν Ἀστραπόμορφη Δόξα τοῦ προσώπου Σου δέν μπορεῖ. …
Μετάνοιωσα ἀπ’ ὅλη τὴν ψυχή μου
φώναξα μὲ ἀλάλητες φωνές,
καὶ τὸν πεσμένο στὸν πιὸ τελευταῖο βυθὸ
τοῦ σκοταδιοῦ ἀπέραντου, ἀτέλειωτου γιὰ πάντα,
ἀπὸ τὸ ἄφατο ὕψος Σου μὲ ἄκουσες,
καὶ τὶς Δυνάμεις ποὺ εἶναι γύρω Σου
τὶς ἄφησες, καὶ ὅλα ὅσα ὑπάρχουν
τὰ ἄφησες, κατέβηκες ἐκεῖ ποὺ εἶχα πέσει.
Ἔλλαμψες ἀμέσως, ἔδιωξες τὸ σκοτάδι
μὲ σήκωσες στὴ θεία πνοή Σου
μ’ ἔστησες στὰ πόδια Σου, μὲ τὴν ἀγάπη Σου
μὲ ἅλωσες, μὲ ἀλλοίωσες ὅλον τελείως.
Εἶδα τὸ πρόσωπό Σου καὶ φοβήθηκα,
ἂν καὶ πρᾶο, εὐπρόσιτο μοῦ φάνηκε.
Ἡ ὀμορφιά Σου ἀπ’ τὸν ἑαυτό μου μ’ ἔβγαλε
ἔξω τελείως, μὲ σημάδεψε, Τριάδα, Θεέ μου! …
Πρᾶος ὁ Χριστός, ταπεινὸς στὴν καρδιά,
ἂν κάποιος ἔνοικο τὸν ἔχει ἀποκτήσει, κατάλαβε :
ἀπὸ μέσα Του ἡ ταπείνωση,
μᾶλλον : ὁ ἴδιος Ἐκεῖνος εἶναι ἡ ταπείνωση.
Ψυχὴ ποὺ ζητάει δόξα ἀπὸ ἀνθρώπους
δὲν γνώρισε καθόλου τὴν ταπείνωση αὐτὴ
ὅποιος οἴηση κρατάει, ἔστω λίγη,
πῶς θἆχε τὴν ταπείνωση ἐντός του; …
Μοναχικὸ σχῆμα ἔχω φορέσει
καὶ σὰν κοσμικὸς ἀγαπάω τὰ κοσμικά,
δόξα, πλοῦτο, ἡδονές, τέρψεις.
Ἔχω τὸν Σταυρό Του στοὺς ὤμους
καὶ ν’ ἀντέξω τοῦ Σταυροῦ τὶς ταπεινώσεις
τελείως ἀρνιέμαι, καθόλου δὲν θέλω,
στοὺς φημισμένους κοντὰ τρυπώνω
μαζί τους τὴ φήμη ποθῶ.
[Ὕμνος ΚΔ’, στ. 63-94, 116-119, 192-202, 235-251, 332-355]
12. Παλάτι ἐργάσου
ΠΑΛΑΤΙ τὸ σπίτι ἐργάσου τῆς ψυχῆς σου
νὰ ζήσει ἐκεῖ ὁ Χριστὸς παντοῦ βασιλεύοντας. …
Κι ἂς μονάζει, ὅποιος ἑνώθηκε μὲ τὸν Θεό, δὲν εἶναι μόνος,
ἂς κάθεται στὴν ἔρημο, ἂς εἶναι σὲ σπηλιά!
Ἂν δὲν συνάντησε Αὐτόν, τὸν ἴδιο, ἂν δὲν γνώρισε,
Ὁλόκληρον Αὐτόν, ποὺ πῆρε σάρκα, τὸν Λόγο τοῦ Θεοῦ
ἂν δὲν ἔλαβε – μοναχὸς δὲν ἔχει γίνει, ἀλίμονο, καθόλου.
Καὶ εἶναι αὐτὸς πραγματικὰ μόνος : ἀπ’ τὸν Θεὸ ἔχει χωριστεῖ –
καὶ μεῖς, καθένας χωρισμένος σίγουρα,
ἀπ’ τοὺς ἀνθρώπους ὅλους, ὁπωσδήποτε,
εἴμαστε ὅλοι ὀρφανοί, ἀποκομμένοι.
Ἡ συγκατοίκηση —ἂς μοιάζει— δὲν εἶναι ἕνωσή μας
ἡ ἀνάμιξή μας, ὁ ἕνας μὲ τὸν ἄλλο ὅπου μαζεύονται πολλοί :
εἴμαστε ὅλοι χωρισμένοι ἀπ’ ὅλους, στὴν ψυχὴ καὶ τὸ σῶμα.
Ἀλήθεια αὐτό, ὁ θάνατος ἀπόδειξη.
Καθένα μας τὸν ἀποκόβει ἀπὸ φίλους καὶ συγγενεῖς
μέσα μας κάνει καὶ ξεχνᾶμε ὅλους, ποὺ τώρα ἀγαπᾶμε.
Καὶ νύχτα, ὕπνος, πράξεις βιωτικές,
τοὺς πολλούς, τὴν ἕνωσή μας, δὲν διαλύουν;
Οὐρανὸ τὸ κελλί του ἀπὸ ἀρετὴ ἔκανε ἐκεῖνος.
Οὐρανοῦ καὶ γῆς τὸν Δημιουργό, στὸ κελλί του
κάθεται κι ὅμως νοεῖ, βλέπει, προσκυνάει,
μὲ τ’ ἄδυτο Φῶς εἶναι μαζὶ χωρὶς διακοπή.
Φῶς τὸ ἀνέσπερο, Φῶς τὸ ἀπρόσιτο,
καθόλου δὲν τὸ ἀποχωρίζεται, δὲν ἀπομακρύνεται ποτέ,
οὔτε μέρα, οὔτε νύχτα, τρώγοντας ἢ πίνοντας,
στὸν ὕπνο, στὸ περπάτημα, τόπο ἀλλάζοντας,
ὅπως ζεῖ, τὸ ἴδιο ἀφοῦ πεθάνει —τρανότερα μᾶλλον—
μὲ τὴν ψυχή του τελείως μαζί Του εἶναι στοὺς αἰῶνες. …
Μοναχοὶ αὐτοί ἀληθινά, μόνοι αὐτοὶ μονάζοντες,
μὲ μόνο τὸν Θεὸ μαζὶ καὶ στὸν Θεὸ μέσα μόνοι,
γυμνοὶ ἀπὸ ἐνθυμήσεις, ἀπὸ σκέψεις ὁποιεσδήποτε,
βλέπουν μόνο τὸν Θεό, σὲ νοῦ χωρὶς ἔννοιες,
σὲ νοῦ μπηγμένο στὸ Φῶς, ὅπως στὸν τοῖχο τὸ βέλος,
ἢ ὅπως ἀστέρι στὸν οὐρανό, ἢ πῶς νὰ πῶ δὲν ἔχω.
Σὰν ἄλλο νυμφῶνα, φωτεινό, κατοικοῦν τὰ κελλιά τους,
στὸν Οὐρανὸ τοὺς φαίνεται ζοῦν
—ἢ ἀλήθεια ζοῦν— βλέπε! μή διστάσεις!
Γιατὶ δὲν βρίσκονται στὴ γῆ, ἂν κι ἀκουμπᾶνε στὴ γῆ
ζοῦν στὸ Φῶς τοῦ αἰώνα ποὺ ἔρχεται,
ὅπου κατοικοῦν οἱ Ἄγγελοι, ποὺ ἐπάνω περπατοῦν,
ἀπ’ ὅπου διαρπάζονται οἱ Ἀρχές, οἱ Ἐξουσίες,
ἀπ’ ὅπου οἱ Θρόνοι καὶ κάθε Κυριότητα παίρνει τὴ δύναμή της.
Ἀκουμπάει ὁ Θεὸς στοὺς ἅγιους καὶ ἀναπαύεται,
ὅμως στὸν Θεὸ οἱ ἅγιοι ζοῦν καὶ κινοῦνται
βαδίζοντας στὸ Φῶς ὅπως ἐπάνω σ’ ἔδαφος.
Τρανὸ θαῦμα! Ὅταν διαβοῦν ἐκεῖ
θὰ εἶναι σὰν Ἄγγελοι καὶ σὰν Παιδιὰ τοῦ Ὕψιστου,
Θεοὶ μὲ τὸν Θεὸ ζῶντας μαζί,
μ’ Ἐκεῖνον ποὺ ἔχει τὴ φύση θεϊκή, μέσα στὴ χάρη Του Θεοί.
Τώρα μόνο, ὑστεροῦν ἀπὸ τοὺς Ἄγγελους
μὲ τὸ σῶμα ποὺ τοὺς κρατάει, τοὺς σκεπάζει, τοὺς καλύπτει.
Ἀλίμονο, βλέπουν τὸν ἥλιο σὰν φυλακισμένοι,
τὶς ἀκτίνες νὰ εἰσδύουν ἀπὸ φεγγίτη,
ἀδύνατο νὰ καταλάβουν τὸν Ὁλόκληρο
νὰ δοῦν καλά, ἔξω ἀπ’ τὴ φυλακὴ νὰ βρεθοῦν,
ν’ ἁπλωθοῦν, ν’ ἀναβλέψουν τρανὰ στὸν ἀέρα.
Ἡ μόνη τους λύπη αὐτή : ὁλόκληρο
δὲν βλέπουν τέλεια τὸν Χριστό, ἂν κι ὁλόκληρο τὸν βλέπουν,
ἀπ’ τὰ δεσμὰ τοῦ σώματος νὰ δραπετεύσουν δὲν μποροῦν,
ἔχοντας λύσει δεσμὰ παθῶν, ὅλες τὶς ἀγωνίες,
ἔχουν λύσει τὰ πολλά, ἕνα τοὺς κρατάει ἀκόμα. …
Μή λέτε, ‘ἀδύνατο νὰ πάρεις ἅγιο Πνεῦμα’,
Μή λέτε, ‘δυνατὸ νὰ σωθεῖς χωρὶς τὸ Πνεῦμα’
Πιά, μή λέτε γιὰ κανένα πὼς ‘ἔχει Πνεῦμα χωρὶς νὰ τὸ γνωρίζει’!
Μή λέτε, ‘ὁ Θεὸς δὲν βλέπεται ἀπὸ ἀνθρώπους’,
Μή λέτε, ‘οἱ ἄνθρωποι δὲν βλέπουν θεῖο Φῶς’,
ἢ ὅτι ‘ἀδύνατο νὰ δοῦν στὴν τωρινὴ ζωή’!
Φίλοι! Αὐτὸ ποτὲ δὲν ἔγινε ἀδύνατο, ἀντίθετα!
Γιὰ ὅποιους τὸ θέλουν δυνατὸ πολύ!
Σ’ ὅποιους χάρισε ὁ βίος κάθαρση ἀπὸ πάθη,
καθαρὸ ἐργάστηκε τοῦ νοῦ τους τὸ μάτι,
καὶ στοὺς ἄλλους τύφλωση πραγματικά,
βρωμιὰ ἁμαρτιῶν, ποὺ καί ἐδῶ καί ἐκεῖ
χωρὶς τὸ θεῖο Φῶς θὰ τοὺς ἀφήσει —μή πλανιέστε!—
Σὲ φωτιὰ καὶ σκοτάδι θὰ τοὺς ὁδηγήσει.
[Ὕμνος ΚΖ’, στ. 1-2, 22-48, 76-107, 125-137]
13. Στὰ μάτια τοῦ Θεοῦ
MONO ἀφῆστε με, στὸ κελλὶ κλεισμένο,
ἀφῆστε με στὸν Θεό, τὸν μόνο φίλο,
φύγετε, πᾶτε μακριά, ἀφῆστε με μόνο
στὰ μάτια τοῦ δημιουργοῦ μου νὰ πεθάνω.
Κανεὶς μὴ χτυπήσει τὴν πόρτα, κανεὶς μὴν ἀφήσει φωνή,
κανεὶς μὴν ἔρθει νὰ μὲ δεῖ, συγγενὴς οὔτε φίλος
κανεὶς μὴν ἀποδιώξει τὸν νοῦ μου ἀπὸ τὴν Ὄψη
τοῦ ἀγαθοῦ Κυρίου, τοῦ Ὄμορφου.
Κανεὶς μὴ μοῦ δώσει φαΐ, κανεὶς μὴ μοῦ φέρει νερό!
Νὰ πεθάνω μπροστὰ στὸν Θεό μου : φτάνει αὐτὸ καὶ περισσεύει!
Θεὸ τὸν Ἐλεήμονα, Θεὸ Φίλο τοῦ ἀνθρώπου,
Ἐκεῖνον ποὺ ἦρθε στὴ γῆ, κατέβηκε, μαζί Του νὰ καλέσει ἁμαρτωλούς,
νὰ τοὺς φέρει στὴ θεία ζωή Του.
Δὲν θέλω πιὰ νὰ δῶ τὸ φῶς αὐτοῦ τοῦ κόσμου,
οὔτε τὸν ἥλιο αὐτόν, οὔτε ὅσα εἶναι στὸν κόσμο.
Βλέπω τὸν Κύριό μου! Βλέπω τὸν Βασιλιᾶ!
Βλέπω αὐτὸν ποὺ ὄντως εἶναι Φῶς, καὶ κάθε φωτὸς αἰτία.
Βλέπω τὴν Πηγὴ κάθε ὀμορφιᾶς, τὴν Αἰτία γιὰ ὅλα, Αὐτήν βλέπω!
Ἀφῆστε με! Θὰ κλάψω, θὰ θρηνήσω τὶς μέρες καὶ τὶς νύχτες ποὺ ἔχασα, κοιτάζοντας τὸν κόσμο αὐτό,
κοιτάζοντας τὸν ἥλιο αὐτό, τὸ φῶς τὸ κοσμικό,
ὅ,τι βλέπουν τὰ μάτια τοῦ καθενός,
τὸ σκοτεινὸ φῶς, ποὺ δὲν φωτίζει τὴν ψυχή.
Χωρίς του μποροῦν νὰ ζοῦν στὸν κόσμο καὶ οἱ τυφλοί,
κι ὅταν πεθάνουν, ἴσοι θἆναι μ’ αὐτοὺς ποὺ τώρα τὸ κοιτάζουν. …
Ἂν ἔρθει ὁ ἄρχοντας τῶν σκοταδιῶν, καὶ δὲν δεῖ
νὰ εἶναι ἡ Δόξα Σου μαζί μου,
ἂν τελείως δὲν ντροπιαστεῖ ὁ σκοτεινός,
ἂν δὲν καεῖ τελείως στὸ ἀπρόσιτο Φῶς Σου,
καὶ μαζὶ ὅλες οἱ ἐνάντιες δυνάμεις, οἱ δικές του,
ἂν τὴ Σημείωση τῆς σφραγίδας Σου δὲν δοῦν, νὰ τραποῦν σὲ φυγή,
τὴν ὥρα ποὺ ἐγὼ θὰ πάρω θάρρος ἀπ’ τὴ Δόξα Σου καὶ θὰ διαβῶ,
χωρὶς καθόλου φόβο, θὰ πλησιάσω, θὰ προσπέσω σὲ Σένα,
ποιό τ’ ὄφελος ἀπ’ ὅσα μέσα μου ἐργάζεσαι τώρα;
Ἀλήθεια κανένα, μόνο θὰ φουντώσουν τὴν κόλασή μου.
Γιατὶ ἐλπίζω νἄχω μέρος στ’ ἀγαθὰ καὶ τὴν αἰώνια Δόξα,
νὰ εἶμαι δοῦλος, νὰ εἶμαι φίλος Σου,
κι ἂν στερηθῶ ἀπ’ ὅλα κι ἀπ’ τὸν ἴδιο Ἐσένα, Χριστέ,
πῶς δὲν θἆναι ἡ δική μου πιὸ φρικτὴ ἀπ’ τὴ θλίψη ὅσων δὲν πίστεψαν,
δὲν Σὲ γνώρισαν, δὲν εἶδαν νὰ λάμψει τὸ Φῶς Σου,
μὲ τὴ γλυκύτητά Σου δὲν γέμισαν…
[Ὕμνος ΚΗ’, στ. 1-18, 24-29, 204-218]
14. Γιὰ ὅλο τὸν κόσμο
ΔΕΝ ΤΟ ΥΠΟΦΕΡΩ, νὰ κρύβω στὴ σιωπὴ τὰ θαύματά Σου,
νὰ μὴ λέω τὴ φροντίδα Σου, δὲν μπορῶ
ὅσα ἔκανες γιὰ μένα, τὸν ἄσωτο καὶ πόρνο,
νὰ μὴ διηγοῦμαι σ’ ὅλους τὸν ἀστείρευτο πλοῦτο τῆς Φιλίας Σου γιὰ ὅλους,
δὲν τὸ ἀντέχω Λυτρωτή μου.
Θέλω γιὰ ὅλο τὸν κόσμο νὰ πάρει ἀπ’ τὸν πλοῦτο αὐτό,
τελείως ἄδειος μὴν ἀπομείνει οὔτε ἕνας.
[Ὕμνος ΚΗ’, στ. 168-174]
15. Δὲν στράφηκα πίσω
ΑΜΑΡΤΗΣΑ στὸν Θεὸ ὅπως ἄλλος
κανένας ἄνθρωπος στὸν κόσμο.
Ὅτι μιλάω ἔτσι ἀπὸ ταπείνωση
κανένας μὴ νομίσει : ἁμάρτησα πραγματικά,
εἶναι ἀλήθεια, πάνω ἀπὸ κάθε ἄνθρωπο.
Κάθε ἁμαρτία —νὰ στὸ πῶ μὲ μιὰ κουβέντα—
καὶ κάθε κακία, τὴν ἔκανα.
Κι ὅμως μὲ κάλεσε, τὸ εἶδα,
καὶ δὲν ἄργησα καθόλου νὰ ὑπακούσω. …
Ἔτρεχε κι ἔτρεχα μὲ ὁρμὴ ἀπὸ κοντά.
Ὅπως ὁ σκύλος κυνηγάει τὸν λαγό,
ἔφευγε, καὶ τὸν ἔπαιρνα στὸ κυνήγι.
Ὅταν χάθηκε μακριά μου
ὁ Σωτήρας καὶ κρύφτηκε
τὴν ἐλπίδα ἐγὼ δὲν ἔχασα,
δὲν εἶπα πὼς τὸν ἔχασα
νὰ γυρίσω πίσω,
ἀλλὰ ὅπου εἶχα βρεθεῖ
ἐκεῖ καθόμουν κι ἔκλαιγα
θρηνοῦσα καὶ τὸν φώναζα
ὁ Κύριός μου ποῦ κρύφτηκες;
Λοιπόν, ἔτσι ποὺ ἤμουν πεσμένος
καὶ φώναζα – παρουσιαζόταν!
Πιὸ κοντὰ δὲν γίνεται!
Τὸν ἔβλεπα κι ἀναπηδοῦσα
ὁρμοῦσα νὰ τὸν ἁρπάξω,
κι ἔφευγ’ ἐκεῖνος γρήγορα,
ἔτρεχα ἐγὼ μὲ δύναμη
συχνὰ τὸν ἔφτανα
τὸ ροῦχο Του ἅρπαζα,
στεκόταν γιὰ λίγο Ἐκεῖνος,
χαιρόμουν ἐγὼ πολύ,
καὶ πάλι ἀμολιόταν
τὸν κυνηγοῦσα
κι ἔτσι
ἔφευγε, ἐρχόταν
κρυβόταν, φαινόταν –
καὶ δὲν στράφηκα πίσω.
Δὲν κουράστηκα οὔτε λίγο
δὲν σταμάτησα νὰ τρέχω
δὲν εἶπα μὲ κοροϊδεύει, καθόλου,
ὅτι μ’ ἀπατάει, μ’ ἐμπαίζει,
ὅταν κρυβόταν,
κάθε ἰσχὺ καὶ δύναμή μου
τὴν ἔβαζα νὰ τὸν ζητάω,
τοὺς δρόμους ἀνίχνευα,
ἐξέταζα τοὺς φράκτες,
θὰ φανεῖ ποῦ,
καὶ γέμιζα δάκρυα,
τοὺς πάντες ἀνέκρινα,
ὅσους τὸν εἶδαν, ὅλους.
Ὅταν λέω πὼς ἀνέκρινα
τί ἐννοῶ καὶ ποιούς νομίζεις;
Τοὺς σοφοὺς τοῦ κόσμου αὐτοῦ;
Τοὺς ἐπιστήμονες νομίζεις;
Καθόλου! Ἀλλὰ τοὺς Προφῆτες,
τοὺς Ἀπόστολους καὶ Πατέρες,
τοὺς ἀληθινοὺς σοφούς,
ὅσοι ἔχουν ἀποκτήσει
τὴν ἴδια τὴ Σοφία ὁλόκληρη,
ποὺ εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός,
ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ.
Αὐτούς λοιπόν, μὲ δάκρυα,
μὲ πολὺ πληγωμένη καρδιὰ
ρωτοῦσα νὰ μοῦ ποῦν
ποῦ ποτὲ Τὸν εἶδαν
σὲ ποιό τόπο Αὐτός,
εἴτε πῶς καὶ μὲ ποιό τρόπο.
Μοῦ ἔλεγαν κι ἔτρεχα
μ’ ὅλη τὴ δύναμη,
οὔτε κοιμόμουν καθόλου,
βίαζα τὸν ἑαυτό μου.
Βλέποντας νὰ τὸν ποθῶ ἔτσι,
ἐμφανιζόταν λίγο, τὸν ἔβλεπα
κι ὅπως ἔχω πεῖ, τὸν καταδίωκα,
μέχρι ποὺ εἶδε ὅτι ὅλα
τὰ ἔχω γιὰ ἕνα τίποτα,
ὅσα εἶναι στὸν κόσμο
καὶ τὸν ἴδιο τὸν κόσμο, ἐννοῶ,
κι ὅλους ὅσοι εἶναι στὸν κόσμο,
ἀνύπαρκτους, σὰ νὰ μὴ τοὺς ἔβλεπα,
τοὺς εἶχε ἡ ψυχή μου,
καὶ σ’ αὐτή τὴ διάθεση μέσα
ποὺ μὲ χώρισε ἀπ’ τὸν κόσμο,
Ὁλόκληρος σ’ ὁλόκληρο ἐμένα φανερώθηκε
Ὁλόκληρος μ’ ὁλόκληρο ἐμένα ἑνώθηκε.
Αὐτὸς ποὺ δὲν εἶναι τοῦ κόσμου καὶ τὸν κόσμο περιφέρει
τὰ ὁρατὰ καὶ τὰ ἀόρατα κρατάει ὅλα μὲ τὸ χέρι Του
Αὐτός, ἀκοῦστε το, ἦρθε νὰ μὲ συναντήσει
καὶ μὲ βρῆκε! Ἀπὸ ποῦ, πῶς ἦρθε, ἀγνοῶ.
[Ὕμνος ΚΘ’, στ. 30-40, 54-137]
16. Μ’ ἐγκατέλειψε
ΑΛΗΘΕΙΑ: παράδοξο θαῦμα ἡ σάρκα μου
ἡ οὐσία, λέω, τῆς ψυχῆς, καὶ ναί, πραγματικά,
τοῦ σώματός μου, σὰν πάρουν τὴ θεία Δόξα
Ἀστραπὲς πηγάζουν θείας Λάμψης.
Σ’ ἕνα μέρος τοῦ σώματος, τὸ βλέπω,
τελεῖται αὐτὸ καλά.
Δὲν θὰ ποθήσω τ’ Ὁλόκληρο σῶμα;
Δὲν θὰ ἱκετεύσω, ἀπαλλαγὴ κακῶν
καὶ τὴν ὑγεία, ποὺ εἶπα,
τὴ Δόξα νὰ πάρει Ὁλόκληρο;
Τὴν ὥρα ποὺ ἤμουν ἔτσι,
ἴσως μὲ θέρμη περισσότερη ἀκόμα,
καὶ κατάπληξη εἶχα ὅση τὰ θαύματα,
ὁ Κύριος, ὁ Ἀγαθός, τὸ δικό Του χέρι μετακίνησε,
τὸ ἔφερε καὶ στ’ ἄλλα μέρη τοῦ σώματος
καὶ βλέπω, μὲ τὸν ἴδιο τρόπο καθαρὰ γίνονται
ὅλα ντύνονται τὴ θεία Δόξα.
Καθαρὸν ἀμέσως, Ἐλεύθερο ἀπὸ δεσμά,
μοῦ δίνει τὸ θεῖο χέρι, μὲ σηκώνει ἀπ’ τὸν βάλτο,
μ’ ἀγκαλιάζει ὁλόκληρος, σφίγγεται πάνω μου
πέφτει στὸ λαιμό μου —πῶς θὰ τ’ ἀντέξω!—
καὶ μὲ δύναμη συνέχεια μὲ φιλάει!
Παράλυσα! Ἔχασα ὅλη τὴ δύναμή μου
—πῶς θὰ τὰ γράψω αὐτά;—
μὲ σηκώνει στοὺς ὤμους Του
—Ἀγάπη! Ἀγαθότητα!—
καὶ μὲ βγάζει ἀπ’ τὸν ἅδη,
ἔξω ἀπ’ τὸν χῶρο, ἔξω ἀπ’ τὸν ζόφο
ἀλλοῦ μέσα μὲ φέρει, σὲ ἄλλο
εἴτε κόσμο, εἴτε ἀέρα,
τελείως ἀδύνατο νὰ πῶ,
αὐτό γνωρίζω : Φῶς μὲ βαστάει,
Φῶς μὲ συγκρατεῖ καὶ σὲ Φῶς μέσα μὲ φέρει,
Μεγάλο, Θεϊκό, Θαυμαστό
τέτοιο ποὺ οἱ Ἄγγελοι νὰ ἐξηγήσουν
καὶ νὰ ποῦν ὁ ἕνας στὸν ἄλλο
δὲν θὰ μπορέσουν, οὔτ’ ἐλάχιστα, νομίζω.
Κι ὅταν βρέθηκα στὰ ἐκεῖ
ἄλλα μοῦ δείχνει πάλι,
τὰ μέσα στὸ Φῶς, σοῦ λέω,
καὶ μᾶλλον τ’ ἀπὸ τὸ Φῶς,
μοῦ δίνει νὰ ἐννοῶ
τὴν παράξενη Ἀνάπλαση,
ποὺ Αὐτὸς μὲ ἀνέπλασε,
μὲ ἀπάλλαξε ἀπ’ τὴ φθορὰ
καὶ τὸ αἴσθημα τοῦ θανάτου
ποὺ μ’ εἶχε κυριεύσει, τὸ ἔδιωξε
ὁλόκληρο μ’ ἐλευθέρωσε.
Ζωὴ μοῦ δώρησε ἀθάνατη
κι ἀπ’ τὸν κόσμο τῆς φθορᾶς
κι ὅλα ποὺ ἔχει μέσα του
μὲ χώρισε.
Μοῦ φόρεσε ἄυλη στολὴ
ποὺ ἔχει τὴν ὄψη τοῦ Φωτός,
Ὑποδήματα τὸ ἴδιο,
Δαχτυλίδι καὶ Στέφανο
ὅλα τους ἄφθαρτα, ἀναλλοίωτα
παράξενα, ὄχι ὅπως τὰ ἐδῶ.
Μ’ ἔκανε ἀπρόσιτο στὴν ἁφή,
ἀψηλάφητο —ἀπορῶ!—
μ’ ἔκανε ἀόρατο ἐξίσου
στοὺς ἀόρατους ἐνταγμένο.
Ἔτσι μ’ ἐργάστηκε, τέτοιο μ’ ἔκανε ὁ Δημιουργός,
κι ὕστερα μ’ ἔφερε σ’ αἰσθητὴ σκηνή,
ναί, σωματική,
μέσα ἐκεῖ μ’ ἔκλεισε
τέλεια μ’ ἀσφάλισε
καὶ μὲ κατέβασε στὸν κόσμο
τὸν αἰσθητὸ καὶ ὁρατό.
Πάλι μ’ ἔβαλε νὰ ζῶ καὶ νὰ εἶμαι
μ’ ὅσους κάθονται στὸ σκοτάδι,
ἐμένα, ποὺ εἶχα ἀπαλλαγεῖ ἀπὸ σκοτάδια,
σὲ κάθειρξη μαζί τους,
μ’ αὐτοὺς ποὖναι στὸ βάλτο, λέω,
νὰ τοὺς διδάσκω ἴσως,
νὰ ὁδηγῶ στὴν ἐπίγνωση
γιὰ τραύματα ποὺ τοὺς καλύπτουν
γιὰ δεσμὰ ποὺ τοὺς κατέχουν.
Διάταξε, κι ἔφυγε. Μ’ ἐγκατέλειψε μόνο μου
στὸ προηγούμενο σκοτάδι, λέω.
Ἀπ’ ὅσα σοῦ εἶπα πρὶν
δὲν μὲ παρηγόρησε τίποτα,
ὅσα μοῦ δώρησε, τ’ ἀνείπωτα ἀγαθά,
ποὺ ὁλόκληρο μ’ ἀνανέωσε
ὁλόκληρο μ’ ἀθανάτισε,
ὁλόκληρο μὲ θεοποίησε
Χριστὸ μὲ τελειοποίησε,
ὅλα ἡ στέρησή Του
μ’ ἔκανε νὰ ξεχνάω,
ἄδειο μὲ ἄφηνε. …
Ἐκεῖνον ζητοῦσα,
τὸν ποθοῦσα, τὸν ἐρωτεύτηκα,
ἡ μεγάλη Του ὀμορφιὰ μὲ πλήγωσε.
[Ὕμνος Λ’, στ. 263-365, 373-6]
17. Ἄν
ΑΝ ΕΝΩΘΕΙΣ μὲ τὸ Φῶς
τὰ πάντα αὐτὸ θὰ σοῦ διδάσκει
τὰ πάντα θὰ σοῦ φανερώσει
ὅσα χρειάζεσαι νὰ μάθεις
καλὰ θὰ στὰ ὑποδείξει.
[Ὕμνος Λ’, στ. 601-5]
18. Σῶμα χωρὶς μάτια
ΣΑΝ σῶμα χωρὶς μάτια
—παράξενο θαῦμα—
ἔτσι κατάντησε ἡ ψυχή.
Τελείως τυφλώθηκε.
Τὸν Θεὸ δὲν βλέπει καθόλου.
Τὸ σῶμα κινεῖται ἀπ’ τὴν ψυχή,
ἀκόμα κι ἂν τυφλωθεῖ.
Ἂν τυφλωθεῖ ἡ ψυχή,
ἀπὸ ποῦ θὰ βρεῖ ποιά κίνηση;
[Ὕμνος ΝΓ’, στ. 180-187]
19. Nεκροί, ἀπ’ ὅλα ἔξω
ΜΕΣΑ στὴν αἴσθηση, κι εἶναι τελείως ἀναίσθητοι,
ἀντίθετοι στὴ φύση τους, ἀπ’ ὅλα ἔξω ὑπάρχουν,
βλέποντας δὲν βλέπουν, κοιτάζοντας δὲν κοιτάζουν,
τὰ θαύματα τοῦ Θεοῦ μ’ αἴσθηση νοερὴ
ἀδύνατο κι αὐτὰ νὰ καταλάβουν, ἔξω ἀπ’ τὸν κόσμο βρίσκονται,
ἢ μᾶλλον : στὸν κόσμο σὰν νεκροὶ προτοῦ πεθάνουν,
πρὶν ἀπ’ τὴν ἔξοδο στὰ ἔγκατα τοῦ ἅδη ἔχουν κλειστεῖ. …
Σὰ νἆταν ἔνδυμα, ἔχουν ντυθεῖ τὸ σκοτάδι :
στὴν αἴσθηση μέσα, ἀναίσθητοι, στὸ μέσο τῆς ζωῆς νεκροί.
[Ὕμνος ΛΒ’, στ. 24-30, 68-69]
20. Ὅσοι δὲν θέλουν
ΑΠΟΔΕΚΤΟ γιὰ μένα αὐτό εἶναι, τῶν Ἀποστόλων
καὶ τῶν Μαθητῶν μου αὐτό ἔγινε τὸ ἔργο
κι αὐτό θέλουν οἱ ἐντολές μου : Θεὸς ὑπάρχω
νὰ τὸ ποῦν στὸν κόσμο παντοῦ,
τί θέλω καὶ τί ὁρίζω νὰ τὸ ποῦν στοὺς ἀνθρώπους
καὶ νὰ τὸ γράψουν νὰ τ’ ἀφήσουν.
Ἔτσι καὶ σύ : ἀγωνίσου, κάνε πράξη, δίδαξε,
κι ὅσοι δὲν θέλουν ν’ ἀκούσουν, λέγε τους,
ὅπως κι ἐγὼ εἶπα τότε, σ’ ἐκείνους ποὺ ἀπόρησαν
‘Σκληρὸς ὁ λόγος σου, καὶ ποιός ν’ ἀκούει θὰ μπορέσει;’
Τοὺς εἶπα : Ἂν δὲν θέλετε ἔτσι, πηγαίνετε,
καὶ κάνετε καθένας ὅ,τι θέλετε ,
στὴν ἐξουσία τους καὶ τὴν προαίρεσή τους
ἀφήνοντας τὰ πάντα, νὰ πάρουν θάνατο ἢ ζωή.
Γιατὶ κανεὶς ποτὲ δὲν ἔχει γίνει ἀθέλητα καλός.
Οὔτε πιστὸς ὁ ἄπιστος θὰ εἶναι χωρὶς θέληση,
οὔτε ποτὲ ὁ φιλόκοσμος φιλόθεος θὰ γίνει,
χωρὶς τὴ θέλησή του ὁ ἐχθρὸς δὲν θ’ ἀλλάξει τὴ θέλησή του, δὲν θὰ γίνει καλὸς καὶ τέλειος.
Γιατὶ κανεὶς δὲν ἔγινε στὴ φύση του κακός,
ἀλλὰ στὴν πρόθεση, κι ἔτσι πάλι,
ἀπὸ κακὸς καὶ πονηρὸς στὴν πρόθεση καὶ τὴ θέληση καλὸς καὶ ἀγαθός, ἂν θέλει θὰ γίνει,
κι ἂν δὲν θέλει, ἀδύνατο ν’ ἀλλάξει.
Ἀθέλητα κανεὶς πουθενὰ στὸν κόσμο δὲν κατόρθωσε τὴν ἀρετή.
Κανεὶς δὲν σώζεται χωρὶς νὰ θέλει, κι ἄλλο ἀπ’ αὐτὸ μὴ ζητᾶς :
καλὰ φρόντιζε νὰ σώσεις τὸν ἑαυτό σου κι ὅσους σ’ ἀκοῦνε,
ἂν γίνει καὶ βρεῖς στὴ γῆ ἄνθρωπο
ποὺ γιὰ ν’ ἀκούει ἔχει αὐτιὰ κι ἀκούει καλὰ τὰ λόγια σου.
[Ὕμνος ΜΓ’, στ. 124-150]
21. Ἄγνωστο
ΑΓΝΩΣΤΟ σ’ ὅσους νομίζουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους
ὅτι εἶναι κάτι ἐνῶ δὲν εἶναι τίποτα.
Ἄγνωστο σ’ ὅσους ἔχουν τέρψη καὶ καύχηση
γιὰ τὸ μέγεθος τοῦ σώματος ἢ τὴ δύναμη ἢ τὸ κάλλος
ἢ γι’ ἄλλο χάρισμα, ὁποιοδήποτε, σοῦ λέω.
Ἄγνωστο, ἂν δὲν καθάρισαν τὴν καρδιά τους.
Ἄγνωστο, ἂν δὲν ζητοῦν μὲ καρδιὰ ζεστὴ νὰ πάρουν τὸ θεῖο Πνεῦμα.
Ἄγνωστο, ἂν δὲν πιστεύουν
ὅτι τὸ Πνεῦμα δίνεται καὶ τώρα σ’ ὅποιους τὸ θέλουν.
Ἡ ἀπιστία ἐμποδίζει, διώχνει τὸ θεῖο Πνεῦμα.
Δὲν ζητᾶς ἂν δὲν πιστεύεις,
καὶ πῶς θὰ λάβεις ὅ,τι δὲν ζήτησες;
Ἀλλ’ ἂν δὲν ἔλαβες, εἶσαι νεκρός.
[Ὕμνος ΜΔ’, στ. 191-211]
22. Ἡ Πανδαισία
ΜΕ ΠΟΛΛΑ Σ’ ἔχουν καλέσει καὶ διάφορα
τὰ ὀνόματα : ὁ ἴδιος ὑπάρχεις Ἕνα
καὶ τὸ Ἕνα αὐτὸ σ’ ὅλη τὴν ὕπαρξη εἶναι ἄγνωστο,
σὲ κάθε φύση, ἀόρατο καὶ ἄρρητο συμβαίνει,
τὸ ἴδιο ποὺ δείχνεται γύρω καὶ τὰ πάντα καλεῖται.
Τὸ Ἕνα αὐτό, τρισυπόστατη φύση
Θεότητα Μία καὶ Μία Βασιλεία
Δύναμις Μία, γιατὶ Ἕνα ἡ Τριάδα βρίσκεται.
Τριάδα Μία ὁ Θεός μου, ὄχι τρία,
τὸ Ἕνα ὅμως Τρία στὶς ὑποστάσεις,
ὁμοφυεῖς στὴ φύση μεταξύ τους
ὁμοδύναμες τελείως, ὁμοουσίως,
ἀσυγχύτως ἑνωμένες πάνω ἀπὸ κάθε κατάληψη
ἀδιαιρέτως πάλι διακρινόμενες,
τρία στὸ ἕνα καὶ τὸ ἕνα, ἀλήθεια, στὰ τρία.
Ἕνας Ἐκεῖνος ποὺ ὅλα τὰ δημιούργησε
Ἰησοῦς Χριστός καὶ ἄναρχος μαζὶ ὁ Πατέρας
μὲ συνάναρχο τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. …
Ὅλα καὶ κάθε ἀγαθὸ εἶναι τὸ Ἕνα αὐτό,
ὅπως ἐφάντασε, ἔλαμψε, καταύγασε, μεταλήφθηκε καὶ μεταδόθηκε.
Ὄχι ἕνα λοιπόν, πολλὰ κι ἐμεῖς τὸ καλοῦμε :
Φῶς, Εἰρήνη, Χαρά, Ζωή, Τροφή, Ποτό,
Ἔνδυμα, Περίζωσμα, Σκηνή, Θεῖος Οἶκος,
Ἀνατολή, Ἀνάσταση, Ἀνάπαυση, Λουτρό,
Φωτιά, Νερό, Ποτάμι, Πηγὴ Ζωῆς, Ρέμα, Ψωμί, Κρασί,
ἡ Πρωτόφαντη νοστιμιὰ γιὰ τοὺς πιστούς,
ἡ Πανδαισία, ἡ Τρυφὴ ποὺ ἀπολαμβάνουμε μυστικά,
πραγματικά : ἥλιος χωρὶς δύση, ἄστρο αἰώνιας λάμψης,
λαμπάδα ποὺ λάμπει στὸ σπίτι τῆς ψυχῆς. …
Ὁ Ἴδιος εἶσαι ἡ ζωὴ κι Ἐσύ τὴ δωρίζεις —αὐτὸ λέω—
μαζὶ της κι ὅλα τ’ ἀγαθά, ποὺ πάλι ὁ Ἴδιος εἶσαι!
Ὅποιος ἔχει ἀληθινὰ Ἐσένα, σ’ Ἐσένα μέσα τὰ ἔχει ὅλα.
[Ὕμνος ΜΕ’, στ. 7-24, 29-39, 98-100]
23. Ἔφυγα μακριά
ΕΦΥΓΑ ΜΑΚΡΙΑ Φίλε τοῦ ἀνθρώπου, εἶχα τὴ σκηνή μου στὴν ἔρημο,
ἀπὸ Σένα, τὸν γλυκό μου Κύριο ἔφυγα καὶ κρύφτηκα,
κάτω ἀπ’ τὴ νύχτα χώθηκα τῆς ἀγωνίας νὰ ἐπιβιώσω.
Ἀπὸ κεῖ γέμισα πολλὲς δαγκωματιὲς καὶ τραύματα.
Γύρισα, ἦρθα σὲ Σένα, καὶ στὴν ψυχή μου ὅμως πολλὲς οἱ πληγές. …
Τὸ ἔλεος τῆς χάρης Σου στάλαξε, Θεέ μου,
τὶς πληγές μου ἄλειψε, ἐξάλειψε τὰ ἕλκη,
τὰ μέλη μου συνάρμοσε καὶ σύσφιξε —παράλυσαν—
ἀφάνισε τὶς οὐλές, μὴ μείνει οὔτε μία, Σωτήρα,
τέλεια γιάτρεψέ με ὁλόκληρο, κάνε με ὅπως πρίν,
ὅταν δὲν εἶχα μολυσμὸ οὔτε μώλωπα
οὔτε πληγὴ νὰ αἱμορραγεῖ, οὔτε κηλίδα, Θεέ μου,
εἶχα γαλήνη, χαρά, εἰρήνη καὶ πραότητα,
τὴν ἅγια ταπείνωση καὶ μακροθυμία,
τὸν φωτισμὸ τῆς ὑπομονῆς καὶ πράξεις ὄμορφες,
σὲ ὅλα ὑπομονὴ καὶ δύναμη ἀνίκητη. …
Χάζεψα, Κύριε, ἀποβλακώθηκα, σὲ μένα ἐλπίζοντας,
μὲ πλάκωσε καὶ μ’ ἔσυρε ἡ ἀγωνία γιὰ τὰ ὑλικὰ
ἡ μέριμνα γιὰ τὰ βιωτικά, ὁ ταλαίπωρος, καταξέπεσα,
ψυχράθηκα σὰν τὸ σίδερο κι ἔγινα μαῦρος
πολὺ καιρό, ὥσπου ἔπιασα σκουριά.
Κι ἔτσι φωνάζω πάλι Ἐσένα,
Φιλάνθρωπε, θέλω νὰ καθαρίσω
νὰ ὑψωθῶ στὴν πρώτη μου Ὀμορφιά
τὸ Φῶς Σου τέλεια ν’ ἀπολαύσω
Τώρα κι ἀδιάκοπα σ’ ὅλους τοὺς αἰῶνες.
[Ὕμνος ΜϚ’, στ. 1-5, 11-21, 41-49]
24. Ἡ σπορά
Η ΣΠΟΡΑ συμφωνεῖ μὲ τὰ γένη τοῦ σπόρου,
σιταριοῦ, σοῦ λέω, κριθαριοῦ, κι ἄλλα γένη,
καὶ πάλι συμφωνεῖ μὲ τὰ γένη ἡ βλάστηση.
Τὰ σώματα, βέβαια, ὅσων πεθαίνουν,
ὅποια συμβεῖ νὰ εἶναι, τὸ ἴδιο πέφτουν στὴ γῆ,
χωρίζονται ἀπ’ αὐτὰ οἱ ψυχές.
Στὴν Ἀνάσταση τῶν νεκρῶν ποὺ προσδοκοῦμε,
κάθε ψυχὴ βρίσκει τὸ σπίτι της ὅπως ἀξίζει
μὲ Φῶς γεμάτο ἢ σκοτάδι.
Καθαρὲς ψυχές, ποὺ μετέλαβαν Φῶς
τὶς λαμπάδες τους ἄναψαν,
θὰ εἶναι πάντως σ’ ἀνέσπερο Φῶς.
Ὅσες ἔχουν τυφλὰ τὰ μάτια τῆς καρδιᾶς τους,
βρώμικες ψυχὲς γεμάτες σκοτάδι,
Φέγγος νὰ δοῦν τὸ θεϊκό, τί τρόπος;
Θὰ συμφωνήσεις, κανένας. Πές λοιπόν,
ἀφοῦ πεθάνουν, κι ἂν κάνουν δεήσεις,
ποιός θὰ τὶς ἄκουγε, ποιός θὰ τοὺς ἄνοιγε τὰ μάτια;
Εἶναι θλιβερό, κι ὅμως, τί βοήθεια
σ’ αὐτοὺς ποὺ ζήτησαν νὰ μείνουν τυφλοί,
ν’ ἀνάψουν τὴ λαμπάδα τῆς ψυχῆς τους δὲν θέλησαν!
Λοιπόν, σκοτάδι θὰ τοὺς περιμένει ἀφώτιστο.
Τὰ σώματα ὅλων, τὸ εἴπαμε, φθείρονται,
τὸ ἴδιο σαπίζουν, τῶν ἁγίων ἐπίσης,
ἐγείρονται ὅμως στάρι καθαρό,
ὅποια εἶχαν σπαρεῖ, στάρι ἁγιασμένο,
τοῦ ἅγιου Πνεύματος σκεύη ἅγια :
καθαρὰ μὲ λαμπρότητα ἐδῶ,
τὸ ἴδιο φεύγουν καθαρά, ἐγείρονται πάλι δοξασμένα
μὲ τὴ Λάμψη καὶ τὴν Ἀστραπὴ τοῦ θείου Φωτός.
Σ’ αὐτὰ θὰ κατοικήσουν τότε οἱ ψυχὲς τῶν ἁγίων,
εἶναι βέβαιο, θὰ λάμψουν πάνω ἀπ’ τὸν ἥλιο,
θὰ γίνουν ἴδιοι μὲ τὸν Κύριο,
τοὺς θείους δρόμους Του ποὺ εἶχαν κρατήσει.
Πάλι, τὰ σώματα ὅσων ἔμειναν στὶς ἁμαρτίες
ἐγείρονται ὅπως εἶχαν τὴ σπορά τους στὴ γῆ,
γεμάτα λάσπη, δύσοσμα, τελείως σάπια,
βέβηλα σκεύη, ζιζάνια κακίας,
ὁλοσκότεινα σὰν τὰ ἔργα ποὺ ἔκαναν
τοῦ σκοταδιοῦ, κάθε κακοῦ ὄργανα ἔγιναν,
τῆς πονηριᾶς ποὺ τὰ ἔσπειρε.
Ἀνασταίνονται ἀθάνατα κι αὐτὰ
πνευματικά, μὲ τὴν ὄψη ὅμως τῆς σκοτεινιᾶς.
Μ’ αὐτὰ λοιπὸν ἑνώνονται οἱ ἄθλιες ψυχές
σκοτεινὲς ὅπως εἶναι, βρώμικες
θὰ εἶναι ἴδιες μὲ τὸν διάβολο,
τὰ δικά του ἔργα ποὺ ἀκολούθησαν,
τὰ δικά του προστάγματα φύλαξαν,
μαζί του στὴ φωτιὰ θὰ καταχωρηθοῦν,
ποὺ δὲν σβήνει
θὰ ὁδηγηθοῦν στὸ σκοτάδι ἐκεῖ, στὸν τάρταρο
καὶ μᾶλλον σύμφωνα κι αὐτὲς θὰ μοιραστοῦν
μὲ τὸ βάρος τῶν ἁμαρτιῶν, ὅποιες ἔχει καθένας τους,
ἐκεῖ θὰ μείνει στοὺς αἰῶνες τῶν αἰώνων.
Οἱ ἅγιοι πάλι, τὸ εἴπαμε, καθένας θὰ ὑψωθεῖ
μὲ τὶς φτεροῦγες τῶν ἀρετῶν τους,
θὰ συναντήσουν τὸν Κύριο κι αὐτοί,
θὰ ὑψωθοῦν, καθένας στὴν ἀξία του.
Εἶναι βέβαιο : ἐδῶ καθένας τώρα
ὅσο τὴν ψυχή του ὀμόρφηνε
τόσο κοντὰ θὰ βρεθεῖ στὸν Δημιουργό
θὰ εἶναι μαζί Του στὸ ἄπειρο τῶν αἰώνων
θὰ σκιρτήσει στὴν ἀπέραντη χαρὰ ἡ καρδιά του.
[Ὕμνος Ν’, στ. 281-342]
25. Μακαρισμοί
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι ὑποδέχτηκαν τὸν Χριστό, τὸ Φῶς ποὺ ἦρθε στὸ σκοτάδι τους, γιατὶ αὐτοὶ ἔγιναν Παιδιὰ τοῦ Φωτὸς καὶ τῆς Μέρας.
*
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι γεύονται τὸν Ἄρρητο μὲ τὸ στόμα τοῦ νοῦ τους κάθε στιγμή, γιατὶ αὐτοὶ βρίσκονται στὴ Μέρα, ἐκεῖ θὰ βαδίσουν μὲ Ὀμορφιά, ὁ βίος τους δὲν θὰ χάσει ποτὲ τὴ Χαρά.
*
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι ζοῦν στὸ Φῶς τοῦ Χριστοῦ ἀδιάκοπα, γιατὶ αὐτοὶ τώρα καὶ στοὺς αἰῶνες χωρὶς τέλος θὰ εἶναι ἀδελφοὶ καὶ συγκληρονόμοι Του.
*
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι ἄναψαν τὸ Φῶς στὴν καρδιά τους καὶ τὸ κράτησαν ἄσβηστο, χαρούμενοι αὐτοὶ στὴν ἔξοδο τοῦ βίου, τὸν Νυμφίο θὰ συναντήσουν, μαζί Του θὰ μποῦν στὸν Νυμφῶνα κρατώντας Λαμπάδες.
*
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι γιὰ τίποτε ἀπ’ αὐτὰ δὲν διστάζουν ἢ δὲν νομίζουν πὼς εἶναι λάθος, γιατὶ αὐτοί, κι ἂν τίποτε ἀπ’ αὐτὰ δὲν ἔχουν, ποὺ δὲν τὸ εὔχομαι, εἶναι ὅμως βέβαιο, θὰ τρέξουν ὁπωσδήποτε νὰ τὸ ἀποκτήσουν.
*
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι λαμπρύνονται μὲ τὸ θεῖο Φῶς, τὴν ἀσθένειά τους βλέπουν, τὴν ἀσχήμια τῆς στολῆς τῆς ψυχῆς τους καταλαβαίνουν, γιατὶ αὐτοὶ συνέχεια θὰ κλάψουν, μὲ τοὺς ποταμοὺς τῶν δακρύων τους θὰ καθαρίσουν τέλεια.
*
ΜΑΚΑΡΙΟΙ, ὅσοι ἔχουν συνέχεια τὸ νοερὸ μάτι ἀνοιγμένο, μὲ κάθε προσευχή τους βλέπουν καλὰ τὸ Φῶς, καὶ στόμα μὲ στόμα μιλοῦν μαζί Του, γιατὶ αὐτοί, τῶν ἀγγέλων ἰσότιμοι, ἤ, τολμηρὸ ἴσως νὰ εἰπωθεῖ, πάνω ἔχουν φτάσει ἀπ’ τοὺς ἄγγελους, καὶ τὸ ἴδιο θὰ εἶναι στὴν ἄλλη ζωή. Γιατὶ οἱ ἄγγελοι ὑμνοῦν, ἐνῶ αὐτοὶ συνομιλοῦν. Κι ἂν τέτοιοι ἔγιναν καὶ συνεχῶς γίνονται, ἤδη τώρα, στὸν βίο αὐτό, ὅταν ἡ φθορὰ τῆς σάρκας τοὺς πιέζει, ποιοί θὰ γίνουν μετὰ τὴν Ἀνάσταση; Πῶς θὰ εἶναι ὅταν πάρουν τὸ πνευματικὸ καὶ ἄφθαρτο σῶμα; Πάντως ἴσοι, ὄχι μόνο μὲ τοὺς Ἄγγελους, ἀλλὰ μὲ τὸν Κύριο τῶν Ἀγγέλων, ὅπως ἔχει γραφεῖ: “γνωρίζουμε”, λέει ὁ Ἰωάννης, “πὼς ὅταν μᾶς φανερωθεῖ θὰ εἴμαστε ὅπως Ἐκεῖνος.”
*
ΜΑΚΑΡΙΟΣ, ὅποιος εἶδε τὸ Φῶς τοῦ κόσμου μέσα του νὰ ἔχει πάρει Μορφή, γιατὶ αὐτός, σὰν ἔμβρυο ἔχοντας τὸν Χριστό, Μητέρα Του θὰ θεωρηθεῖ, ὅπως ὁ ἴδιος Ἐκεῖνος ὁ ἀψευδὴς τὸ εἶπε, “Μητέρα μου ἀδελφοὶ καὶ φίλοι αὐτοί εἶναι.”
[ἀπὸ τὸν δέκατο Ἠθικό]
26. Μήν ἔρθεις σὲ ἀπόγνωση
AΝ Τ' ΑΓΝΟΕΙΣ αὐτά, ἀγαπημένε μου, μήν ἔρθεις σὲ ἀπόγνωση, μή πεῖς, ‘ἐγὼ αὐτὰ οὔτε τὰ ἔμαθα, οὔτε μπορῶ νὰ τὰ μάθω, οὔτε ποτὲ στὸ ὕψος τῆς γνώσης αὐτῆς, τῆς ὅρασης καὶ καθαρότητας θὰ μπορέσω νὰ φτάσω καὶ ν’ ἀνέβω’. Οὔτε πάλι νὰ πεῖς, ‘ἀφοῦ εἶναι ἀλήθεια, ὅτι ἂν κάποιος δὲν φτάσει, ἤδη ἀπὸ τώρα, νὰ ντυθεῖ τὸν Χριστὸ ὡς Θεό, νὰ δεῖ τὸν ἴδιο ὁλόκληρο καὶ νὰ τὸν ἔχει στὴν ψυχή του, στὴ Βασιλεία Του δὲν μπαίνει, τί μ’ ὠφελεῖ ν’ ἀγωνίζομαι ἔστω λίγο καὶ νὰ στεροῦμαι ἀπὸ τὴν ἀπόλαυση τῶν παρόντων;’ Καθόλου μὴ τὸ πεῖς, οὔτε ποὺ νὰ τὸ σκεφτεῖς, ἀλλ’ ἂν τὸ θέλεις ἄκου τὴ συμβουλή μου· μὲ τὴ βοήθεια τῆς Χάρης τοῦ πανάγιου Πνεύματος θὰ σοῦ πῶ τὴν ὁδὸ τῆς σωτηρίας.
Πρῶτα πίστεψε μὲ ὅλη τὴν ψυχή σου ὅτι εἶναι ἔτσι, ὅλα ὅσα εἴπαμε ἀκολουθώντας τὶς θεῖες καὶ θεόπνευστες Γραφές, ὅτι εἶναι ἀληθινά, κι ὅτι ἔτσι χρειάζεται νὰ γίνει καθένας ποὺ πιστεύει στὸν Υἱὸ τοῦ Θεοῦ. Μᾶς ἔχει δώσει Ἐξουσία νὰ γίνουμε Παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, κι ἂν τὸ θελήσουμε, τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ ἐμποδίσει. Πίστεψε μὲ ὅλη τὴν ψυχή σου ὅτι γι’ αὐτὸ ἔγινε κάθε φροντίδα καὶ ἡ ἴδια ἡ κατάβαση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ μαζί μας, γιὰ νὰ μᾶς τελειοποιήσει μὲ τὴν πίστη σ’ Ἐκεῖνον, μὲ τὴν ἀγάπη τῶν ἐντολῶν Του νὰ μᾶς δώσει τὴ Θεότητα καὶ τὴ Βασιλεία Του.
Ἀλήθεια, ἂν δὲν τὰ πιστέψεις αὐτά, ὅτι πράγματι γίνονται ἔτσι, πάντως οὔτε θὰ τὰ ζητήσεις, κι ἂν δὲν ζητήσεις οὔτε θὰ λάβεις. Γιατὶ λέει, Νὰ ζητᾶτε καὶ θὰ λάβετε, νὰ ζητᾶτε καὶ θὰ σᾶς δοθεῖ. Πιστεύοντας λοιπόν, νὰ διαβάζεις τὶς θεῖες Γραφὲς κι ὅ,τι λένε νὰ τὸ κάνεις πράξη, καὶ θὰ τὰ βρεῖς ὅλα χωρὶς ἐξαίρεση ὅπως ἔχουν γραφεῖ, καὶ μᾶλλον, πολὺ περισσότερα θὰ βρεῖς ἀπ’ ὅσα εἶναι στὶς θεῖες Γραφές. Ποιά εἶναι αὐτά; Ὅσα ὀφθαλμὸς δὲν εἶδε, αὐτὶ δὲν ἄκουσε, στὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἀνέβηκαν, τὰ ἀγαθὰ ποὺ ἑτοίμασε ὁ Θεὸς γιὰ ὅσους τὸν ἀγαπᾶνε. Ἂν τὰ πιστέψεις αὐτὰ καὶ κρατήσεις τὴν πίστη σου, δὲν ὑπάρχει οὔτε μία ἀμφιβολία ὅτι θὰ τὰ δεῖς, ὅπως ὁ Παῦλος ἔτσι κι ἐσύ – καὶ ὄχι μόνο αὐτά, ἀλλὰ θ’ ἀκούσεις ἄρρητα ρήματα, γιατὶ προφανῶς θἄχεις ἤδη ἁρπαγεῖ στὸν παράδεισο. Σὲ ποιόν παράδεισο; Ἐκεῖ ποὺ ὁ ληστὴς πῆγε μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τώρα εἶναι.
[ἀπὸ τὸν τρίτο Ἠθικό]
Τέλος και τω Θεώ δόξα.
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 10η Οκτωβρίου 2016.
Ο ΠΑΠΑΣ ΠΗΓΕ «ΓΙΑ ΜΑΛΛΙ» ΣΤΗ ΓΕΩΡΓΙΑ, ΑΛΛΑ ΑΠ’ ΟΤΙ ΦΑΙΝΕΤΑΙ, ΕΦΥΓΕ… «ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΣ»
Με μεγάλη ανακούφιση και ικανοποίησηπληροφορηθήκαμε από τα ΜΜΕ ότι το νέο ταξίδι του Πάπα Φραγκίσκου,αυτή τη φορά σε μια παραδοσιακά Ορθόδοξη χώρα, την Γεωργία, που πραγματοποιήθηκε λίγες ημέρες μετά την Διαθρησκειακή Συνάντηση της Ασίζης,(30.9-2.10.16), ευτυχώς δεν είχε τα αναμενόμενα για τους παπικούς αποτελέσματα.
Μάλλον κατέληξε σε τραγική αποτυχία, δεδομένου ότι περιορίστηκε σε εθιμοτυπικές συναντήσεις και φιλοφρονήσεις με εκατέρωθεν προσφωνήσεις μεταξύ του Πατριάρχου Γεωργίας και του Πάπα. Ο Πάπας και η συνοδεία του προσδοκούσαν πολλά περισσότερα από την επίσκεψη αυτή, αλλά φαίνεται ότι έφυγαν με άδεια χέρια. Εδώ επαληθεύεται η λαϊκή παροιμία: «πήγε για μαλλί, αλλά έφυγε …κουρεμένος». Τώρα πως συμβαίνει να έφυγε «κουρεμένος» ο Πάπας, αφού έτσι και αλλιώς είναι φαλακρός, αυτό είναι άλλο θέμα! Μπορούμε δε να πούμε ότι η αποτυχία του αυτή εν πολλοίς οφείλεται στη σθεναρή αντίδραση του κλήρου και του πιστού λαού της Γεωργίας.
Δεν είχαμε συμπροσευχές, ούτε κοινές διακηρύξεις των δύο θρησκευτικών ηγετών. Δεν επαναλήφθηκαν όλα εκείνα τα αξιοθρήνητα που είδαμε πριν μερικά χρόνια κατά την επίσκεψη του Πάπα Βενεδίκτου ΙΣΤ΄στο Φανάρι το 2006.Να υποδέχεται δηλαδή ο Πατριάρχηςτον αιρεσιάρχη Πάπα με την προσφώνηση «ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου», να τον ανεβάζει σε υψηλό θρόνο, να τον ασπάζεται στο «αγαπήσωμεν αλλήλους», να του δίδει την άδεια να απαγγείλει το «Πάτερ ημών» και να ευλογήσει τον λαό και τέλος να δέχεται να του ψάλλουν «Πολυχρόνιον» και άλλα τροπάρια όπως το παρακάτω: «Κωνσταντίνου η Πόλις Πρωτοκλήτου λυχνία τε άγει εορτήν λαμπροφόρον, δεχομένην τον πρόεδρον Ρωμαίων Εκκλησίας της σεπτής….».Δεν είχαμε επίσης χειροφιλήματα στον Πάπα από τους κληρικούς του Πατριαρχείου, όπως με θλίψη παρακολουθήσαμε προ ημερών στην Συνάντηση της Ασίζης. Στην υπαίθρια, σε στάδιο ποδοσφαίρου, παπική «λειτουργία», συμμετείχαν μόλις 3000 παπικοί, ενώ δεν παρέστη κανένας ορθόδοξος κληρικός.
Από πρόσφατη δημοσίευση στο διαδίκτυο με τίτλο: «Ο Πατριάρχης Γεωργίας Ηλίας Β΄ προς τον Πάπα Φραγκίσκο: ‘Μόνο η αληθινή πίστη και η αληθινή αγάπη θα ανοίξει το δρόμο προς την ενότητα’»(των πρωτοπρεσβυτέρων π. Πέτρου Χιρς και π. Αναστασίου Γκοτσόπουλου) πληροφορηθήκαμε ότι ο Πατριάρχης κατά την προσφώνησή του είπε με ιδιαίτερη έμφαση στον πάπα: «Μόνο η αληθινή πίστη και η αληθινή αγάπη θα ανοίξει το δρόμο προς την ενότητα».Επίσης, λίγο νωρίτερα πάλι τόνισε: «Η αληθινή πίστη, ταπείνωση, μετάνοια και η φιλανθρωπία συνθέτουν το συντομότερο δρόμο προς τη σωτηρία». Κατά την ταπεινή μας γνώμη η απάντηση του Πατριάρχου είναι μεν ορθή, αλλά είναι και ελλιπής. Διότι αφήνει μετέωρο και αναπάντητο το ερώτημα, το οποίο εύλογα θα μπορούσε να θέσει ο Πάπας στον Πατριάρχη: Και που βρίσκεται η αληθινή πίστη; Στην Ορθοδοξία, στον Παπισμό, ή κάπου αλλού; Έπρεπε λοιπόν να δώσει απάντηση στο παρά πάνω ερώτημα και να διακηρύξει σαφέστατα, απροκάλυπτα και χωρίς περιστροφές, ότι «η αληθινή πίστη» βρίσκεται μόνο στην Ορθοδοξία.Ότι ο Παπισμός έχει εισαγάγει πλήθος αιρετικών διδασκαλιών στην μακραίωνη ιστορική πορεία του και ότι επομένως βρίσκεται έξω από την Μία, Αγία, Καθολική, και Αποστολική, ΟρθόδοξηΕκκλησία.Και στη συνέχεια να τον προσκαλέσει σε μετάνοια και επιστροφή στην Ορθοδοξία.Μια τέτοια απάντηση θα ήταν μια αληθινά ομολογιακή απάντηση και τότε ο Πατριάρχης θα ήταν όντως αληθινός μιμητής των αγίων Πατέρων.
Δεν είναι δύσκολο να συμπεράνει κανείς,ποιοί μπορεί να ήταν οι στόχοι και οι επιδιώξεις του ρωμαίου ποντίφικακατά την επίσκεψή τουστην μακρινή αυτή χώρα του Καυκάσου, στην οποία οι παπικοί δεν ξεπερνούν το 3% του πληθυσμού, και η οποία βρίσκεται στο περιθώριο των διεθνών πολιτικών εξελίξεων και εκκλησιαστικών δρωμένων. Η επίσκεψη αυτή, κατά την ταπεινή μας γνώμη, δεν είναι καθόλου άσχετη με το γεγονός ότι η Εκκλησία της Γεωργίας είναι μια από τις τέσσερις Εκκλησίες, που δεν συμμετείχαν στην «Σύνοδο» της Κρήτης. Όπως έχουμε σχολιάσει σε παλαιότερες ανακοινώσεις μας, η «Σύνοδος» αυτή εναρμονίστηκε πλήρως με τις αποφάσεις της Β΄ Βατικανής Συνόδου.Γι’ αυτό άλλωστε πανηγύρισε ο Πάπας, όταν πληροφορήθηκε τις αποφάσεις της. Οπωσδήποτε όμως η χαρά του αυτή μετριάστηκε σημαντικά, όταν έμαθε την μη συμμετοχή των τεσσάρων Εκκλησιών.
Αλλά δεν ήταν μόνον η μη συμμετοχή της Γεωργιανής Εκκλησίας στη «Σύνοδο» της Κρήτης, που στεναχώρησε σφόδρα τον Πάπα. Ήταν και το γεγονός ότι οι Γεωργιανοί εξέφρασαν αντιρρήσεις και τελικά απέρριψαν το κείμενο με τίτλο: «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», το οποίο νομιμοποιεί συνοδικά, αντί να καταδικάσει, τον Οικουμενισμό. Οι Γεωργιανοί με την απόρριψη αυτή ουσιαστικά δεν δέχονται τον όρο «Εκκλησία» στους αιρετικούς παπικούς.
Άλλη μια παράμετρος που προσδιορίζειτην επίσκεψη αυτή και έχει οπωσδήποτε άμεση σχέση μ’ αυτήν, είναι το γεγονός ότι εντός των προσεχών ημερών αναμένεται η εν λόγω Εκκλησία να πάρει επίσημη συνοδική απόφαση κατόπιν συνοδικής μελέτης των οκτώ συνοδικών κειμένων, που παρήγαγε η «Σύνοδος» της Κρήτης. Το πλέον πιθανόν είναι, ότι δεν θα εγκρίνει τα εν λόγω κείμενα, ή τουλάχιστοντο επίμαχο κείμενο με τίτλο: «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», και δεν θα αναγνωρίσει πανορθόδοξο κύρος στις αποφάσεις της. Θα την θεωρήσει ως μία προσυνοδική διάσκεψη και τίποτε περισσότερο. Και αυτό βέβαια είναι κάτι που θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα για τους παπικούς.
Μια τρίτη παράμετρος που μπορεί να έπαιξε κάποιο ρόλο στην επίσκεψη αυτή του Πάπα, είναι η πρόσφατη επίσκεψη στη Γεωργία τον περασμένο Ιούλιο μιας εξαμελούς αντιπροσωπείας από την «Σύναξη Κληρικών και Μοναχών»,μεταξύ των οποίων ο π. Θεόδωρος Ζήσης, ομ. Καθηγητής του Α.Π.Θ. και ο κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης, Καθηγητής του Α.Π.Θ. Ως γνωστόν η παρά πάνω αντιπροσωπεία έτυχε θερμής υποδοχής από τον Πατριάρχη, τον κλήρο και τον πιστό λαό της Γεωργίας. Οι δε συζητήσεις μεταξύ αυτών και της αντιπροσωπείας είχαν καρποφόρα αποτελέσματα. Όλα αυτά βέβαια ελύπησαν σφόδρα τόσο το Φανάρι, όσο και τον Πάπα.
Τέλος δεν θα πρέπει να ξεχνούμε ότι η Εκκλησία της Γεωργίας από το 1983 έπαυσε να είναι μέλος του Π.Σ.Ε., (κάτι το οποίο βέβαια δεν είναι αρεστό ούτε στο Φανάρι, ούτε στο Βατικανό), παρά το γεγονός ότι δέχθηκε και εξακολουθεί να δέχεται μέχρι σήμερα ισχυρές πιέσεις από πολιτικούς και εκκλησιαστικούς παράγοντες, να επανέλθει σ’ αυτό. Ως εκ τούτου δεν συμμετέχει στα οικουμενιστικά δρώμενα των άλλων τοπικών Εκκλησιών και αποτελεί, (μαζί με την Εκκλησία της Βουλγαρίας, που και αυτή δεν συμμετέχει στο Π.Σ.Ε.) ένα ισχυρό φραγμό στον οικουμενιστικό κατήφορο. Σύμφωνα με πρόσφατο ανακοινωθέν του Πατριαρχείου Γεωργίας: «Η Εκκλησία της Γεωργίας έχει κρατήσει αυστηρή στάση σε θέματα οικουμενισμού, αφού διέκοψε την συμμετοχή της στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών από το 1983 και επίσης απείχε από την πρόσφατη πανορθόδοξη συνάντηση στην Κρήτη, διατυπώνοντας μάλιστα κριτική επί των εγγράφων της συναντήσεως, ως και επί της κοινής δήλωσης που προέκυψε από την πρόσφατη συνάντηση μεταξύ Ορθοδόξων και Καθολικών στο Chieti της Ιταλίας» (28.9.16).
Έχοντας λοιπόν ο Πάπας όλα αυτά τα αρνητικά δεδομένα, ήρθε στην Γεωργία προφανώς για να βολιδοσκοπήσει πώς μπορεί να προσεγγίσει την Εκκλησία αυτή και πώς μπορεί να απλώσει γέφυρες επικοινωνίας και διαλόγου προς όφελος του Βατικανού. Πως θα μπορούσε να κερδίσει την εμπιστοσύνη του Πατριάρχου και των επισκόπων, ώστε να δεχθούν μια οικουμενιστικού τύπου Εκκλησιολογία, όπως αυτή εκφράζεται στην βαπτισματική «θεολογία» της Β΄ Βατικανής Ψευδοσυνόδου.
Αλλά δόξα τω Θεώ! Η Εκκλησία της Γεωργίας με αφορμή την επίσκεψη του Πάπα απέδειξε, ότι αγρυπνεί απέναντι στον προβατόσχημο λύκο του Βατικανού. Ότι αποτελεί ένα ισχυρό προπύργιο της Ορθοδοξίας, ένα από τα τελευταία, που εξακολουθούν να αντιστέκονται στη λαίλαπα του Οικουμενισμού.
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
Πηγή: Ακτίνες
Ἐπειδήπερ, πατέρες καί ἀδελφοί, τοῦ ἁγίου πατρός ἡμῶν Συμεών τοῦ Στουδιώτου τά θεόπνευστα τῶν ὑψηλῶν αὐτοῦ πράξεων ἀναγινώσκετε συγγράμματα, ἅπερ ἐκεῖνος εἰς πολλῶν ὠφέλειαν ἐξέθετο θείῳ κινούμενος Πνεύματι, μετά τῶν ἄλλων αὐτοῦ ὑπερφυῶν κατορθωμάτων καί τοῦτο ῥητῶς οὕτως, καθώς ἐν πάσῃ τῇ ζωῇ αὐτοῦ ἐκεῖνος ἀπαραβάτως ἐφύλαξεν, ἔγραψε καί ἐδίδαξε λέγων· “Ἀδελφέ, ἄνευ δακρύων μή κοινωνήσῃ ποτέ”. Τοῦτο οἱ ἀκροαταί ἀκούσαντες – πολλοί γάρ παρῆσαν οὐ μόνον λαϊκοί, ἀλλά καί μοναχοί τῶν ὀνομαστῶν καί περιδόξων ἐπ᾿ ἀρετῇ -, ἐθαύμασαν ἐπί τῷ λόγῳ καί ἀλλήλοις ἐνατενίσαντες εἶπον, ὡς ὑπομειδιῶντες, ὁμοθυμαδόν μιᾷ τῇ φωνῇ· “Λοιπόν ἡμεῖς οὐδέποτε κοινωνήσωμεν, ἀλλά μείνωμεν ἅπαντες ἀκοινώνητοι! “.Τούτων ἀκούσας ὁ ἄθλιος ἐγώ καί ταλαίπωρος, κατ᾿ ἰδίαν τε μνησθείς ἐκείνων αὐτῶν τῶν ταῦτα εἰπόντων καί τῶν ῥημάτων αὐτῶν καί διαπονηθείς, ἔκλαυσα πικρῶς, ἐν ὀδύνῃ καρδίας μου λέγων οὕτως ἐν ἐμαυτῷ· (60) “Ἆρα γε οὕτω περί τοῦ πράγματος ἀληθῶς διακείμενοι καί ὡς ἀδύνατον εἶναι τοῦτο ἀπό ψυχῆς λογισάμενοι, εἶπον ἅ εἶπον; ἤ ὡς μικρόν τι μᾶλλον κατόρθωμα λογισάμενοι τό κατά τόν καιρόν τῆς κοινωνίας κλαῦσαι μόνον, τοῦ ῥήματος κατεγέλασαν; “. Πάντως γάρ εἰ μή καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν καί νύκτα ἔργον ἔχει τό κλαίειν τις ἐνώπιον Χριστοῦ τοῦ Θεοῦ, οὐδέ ὅτε τῶν θείων μυστηρίων μεταλαβεῖν βουληθῇ, κἄν ὁπωσοῦν πενθῆσαι ἤ κλαῦσαι ἰσχύσει κατά Θεόν καί δακρύων κατενεγκεῖν σταλαγμούς· πῶς γάρ, ἐάν μή κατ᾿ οἰκονομίαν τινά ἄρρητον ἤ σύμβασιν ἐξ αἰτίας τινός σπανίως ἐπέλθῃ τινί; ὅ οὐδέ θαυμαστόν μοι δοκεῖ, ὅπου γε πολλοί καί ἐν αὐτῇ τῇ ἐξόδῳ τῆς ψυχῆς αὐτῶν ἔκλαυσαν ὁμοῦ καί ἐδάκρυσαν (οἶμαι δέ οὐ πολλοί, ἀλλά λίαν ὀλίγοι καί εὐαρίθμητοι). Εἰ δέ καί τοῦτο ἀδύνατον πάντῃ λογίζονται, τό μετά δακρύων καθ᾿ ἑκάστην μετέχειν τῶν φρικτῶν μυστηρίων, φεῦ τῆς ἀγνοίας αὐτῶν, βαβαί τῆς ἀναλγησίας, οἴμοι τῆς ἀνοίας τῶν ταῦτα λεγόντων καί ἀμελείας καί τῆς πωρώσεως. Εἰ γάρ ἑαυτούς ἔκρινον, οὐκ ἄν ὑπό τῶν ἰδίων λόγων ἐκρίνοντο· εἰ μετανοίας ἐπεμελοῦντο, οὐκ ἄν ἀδύνατον εἶναί ποτε τοῦτο ἀπηρεύξαντο· εἰ πρᾶξιν μετήρχοντο ἔγκαρπον, οὐκ ἄν ἄγευστοι τοῦ τοιούτου καλοῦ τῆς τοιαύτης δωρεᾶς τοῦ Θεοῦ ὅλως ἐτύγχανον· εἰ φόβον Θεοῦ ἐν καρδίᾳ ἐκτήσαντο, οὐ μόνον ἐν τῷ καιρῷ τῆς μεταλήψεως τῶν θείων μυστηρίων δυνατόν εἶναι τό πενθεῖν καί κλαίειν διεμαρτύραντο, ἀλλά καί ἐν πάσῃ ὥρᾳ εἰ οἷόν τε.
Διό καί τήν ὑμετέραν ἀγάπην περί τούτου πληροφορῆσαι βουλόμενος, ὡς πρός ἐκείνους αὐτούς τούς οὕτως εἰπόντας τόν λόγον ποιούμενος, διερωτῆσαι προῄρημαι· (61) “Εἴπατέ μοι, ὦ βέλτιστοι ἀδελφοί, διά τί τοῦτο ἀδύνατον; “- “Ἐπειδή, φησίν, οἱ μέν εὐχερῶς καί ἐξ ἑτοίμου πρός κατάνυξιν ἔχουσιν, οἱ δέ σκληροκάρδιοί τινες καί λιθοκάρδιοι ὄντες, οὐδέ τυπτόμενοι κατανύσσονται. Οἱ οὖν οὕτως ἔχοντες, πῶς κλαίειν καί πενθεῖν δύνανται καί μετά δακρύων ἀεί κοινωνεῖν; Ἀλλά καί οἱ ἱερεῖς αὐτοί τήν θείαν καί ἀναίμακτον λειτουργίαν ἐπιτελοῦντες, πῶς δύνανται κλαίειν;”- “Αὐτό οὖν τοῦτο τό εἶναι σκληρούς, ὥς φατε, καί πρός κατάνυξιν δυσκινήτους, πόθεν αὐτοῖς, εἴπατε εἰ ἐπίστασθε, προσεγένετο; Εἰ δ᾿ ἀγνοεῖτε, μικρόν τι τοῦ ὕψους ὑμῶν ἀνεπαισχύντες ὑφέντες καί τήν ἀκοήν εὐμενῶς ὑποκλίναντες, μή ἀπαξιώσητε μαθεῖν ἐξ ἐμοῦ τοῦ ἐσχάτου. Γέγραπται γάρ· “Ἐάν δέ τῷ ἐσχάτῳ ἀποκαλυφθῇ, ὁ πρῶτος σιγάτω “.
“Πόθεν οὖν, φησίν, ὁ μέν σκληρός, ὁ δέ εὐκατάνυκτος;” Ἄκουσον. Ἐκ προαιρέσεως ὁ μέν ἀγαθῆς, ὁ δέ φαύλης· καί ἐξ ἐννοιῶν ὁ μέν πονηρῶν, ὁ δέ τοιούτων· καί ἐκ πράξεων ὁ μέν ἐναντίων, ὁ δέ φιλοθέων. Καί εἰ δοκεῖ, σκόπησον καί εὑρήσεις ἅπαντας τούς ἐξ αἰῶνος διά μόνων τῶν τριῶν τούτων, ὅτι πολλοί ἐξ ἀγαθῶν ἐγένοντο πονηροί καί ἐκ πονηρῶν ἀγαθοί. Πόθεν γάρ - ἵνα ἄνωθεν αὐτούς ἐπαριθμήσωμαι - , ὁ Ἑωσφόρος ἐξέπεσεν; οὐχί προαιρέσει καί λογισμῷ συγκαταθέμενος πονηρῷ; Πόθεν ὁ Κάϊν ἀδελφοκτόνος ἐγένετο; οὐχί τῇ πονηρᾷ προαιρέσει ἑαυτόν τοῦ Ποιητοῦ προτιμήσας καί λογισμοῖς πονηροῖς ἐξακολουθήσας, τῷ φθόνῳ ἔκδοτος γέγονε καί τόν φόνον εἰργάσατο; Πόθεν δέ ὁ Σαούλ ἐζήτει κρατῆσαι καί ἀποκτεῖναι τόν Δαυίδ, ὅν ὡς ἑαυτόν ἐτίμα τό πρότερον καί ὑπερηγάπα ὡς εὐεργέτην; (62) ἐκ φύσεως ἤ ἐκ πονηρᾶς προαιρέσεως; εὔδηλον ὅτι ἐκ πονηρᾶς προαιρέσεως· ἐκ φύσεως γάρ οὐδείς ἐγένετο πονηρός, ἐπειδή οὐδέ πονηρῶν ἔργων ποιητής ὁ Θεός, ἀλλά λίαν καλῶν, μάλα δή ἀγαθός ὤν καί τοῦτο οὐ θέσει καί προαιρέσει, ἀλλά φύσσει καί ἀληθείᾳ. Πρός τούτοις πόθεν ὁ μέν εἷς ληστής, ὁ συσταυρωθείς τῷ Δεσπότῃ Ἰησοῦ Χριστῷ, ἔλεγεν· “Εἰ Υἱός εἶ τοῦ Θεοῦ, σῶσον σεαυτόν καί ἡμᾶς”, ὁ δέ ἕτερος αὐτῷ ἀνθυπέφερεν· “Οὐδέ φοβῇ σύ τόν Θεόν; ὅτι ἡμεῖς μέν δικαίως, ἄξια γάρ ὧν ἐπράξαμεν ἀπελάβομεν, οὗτος δέ οὐδέν ἄτοπον ἔπραξε”; Πόθεν, εἰπέ μοι, ὁ μέν ταῦτα, ὁ δέ ἐκεῖνα ἐφθέγξατο; καί ὁ μέν ἐδικαιώθη, ὁ δέ κατεκρίθη; Οὐχί ἐκ προαιρέσεως ἕκαστος καί λογισμῶν ὁ μέν ἀγαθῶν, ὁ δέ πονηρῶν; Ἐκ τούτων γάρ καί ὁ μέν ἀπιστίαν, ὁ δέ πίστιν κτησάμενος ἔλεγε· “Μνήσθητί μου, Κύριε, ἐν τῇ βασιλείᾳ σου”.
Ἵνα δέ τούς ἄλλους παρήσω πολλούς ὄντας, ἐκ τούτων ὧν εἰπεῖν βούλομαι μάθετε καί διδάχθητε ὅτι προαιρέσεως αὐτεξουσιότητι ἕκαστος, ἤ κατανυκτικός καί ταπεινός, ἤ σκληροκάρδιος καί ὑπερήφανος γίνεται. Καί εἰκότως. Δύο γάρ τινων ἀποτασσομένων τῷ βίῳ ὁμοτέχνων, ὁμογενῶν, συνηλικιωτῶν, ἔσθ᾿ ὅτε καί ἀδελφῶν, ὁμογνωμόνων, ὁμοτρόπων, πονηρῶν, φημί, καί σκληρῶν, ἀσπλάχνων, ὠμοτάτων, φιλασάρκων καί φιλαργύρων καί πᾶν εἶδος κακίας καί πονηρίας μετελθόντων ἐπίσης, καί εἰσερχομένων αὐτῶν ἅμα εἰς τό τῆς ἀσκήσεως στάδιον, ὁ μέν αὐτῶν κατορθοῖ πᾶσαν ὁμοῦ ἀρετήν, ζέσει πίστεως καί προθέσεως, πάντων ἀποκοπήν ποιούμενος τῶν κακῶν, ὁ δέ χείρων ἤ ὅπερ ἦν πρό τοῦ ἀποτάξασθαι γίνεται. Πόθεν οὖν οὐκ ἐπίσης καί τά τῆς ἀρετῆς αὐτοῖς κατωρθώθη, (63) ὥσπερ καί τά τῆς κακίας ἐκορυφώθη; Οὐχί ὅτι ὁ μέν προθέσει ψυχῆς ἀγαθῆς πάντα τά κατά Θεόν ὑπέμεινε λυπηρά, καί πρός τούτοις προσέχων ἦν ἐξ αὐτῆς εἰσόδου καί ἀποταγῆς νουνεχῶς ταῖς θείαις Γραφαῖς καί οἴκοθεν ἀφ᾿ ἑαυτοῦ τό ἀγαθόν ποιεῖν ἐξελέξατο, μιμούμενος τούς τῶν εὐλαβεστέρων ἀνδρῶν βίους καί συναμιλλώμενος αὐτοῖς ἐν νηστείαις καί προσευχαῖς, ἐν δεήσεσιν, ἐν σιωπῇ χειλέων, ἐν κατανύξει καί δάκρυσιν, ἐν ἀποχῇ βρωμάτων ἡδέων καί ἀκαίρων ὁμιλιῶν, ἐν ἀποχῇ θυμοῦ καί ὀργῆς καί κραυγῆς, ὑπομένων ἐμπόνως ὕβρεις καί θλίψεις καί στενοχωρίας, καί τά εὐτελῆ καί ἀτιμότερα ἐκλεγόμενος τῶν ἔργων, μή ἀντιλέγων ἤ γογγύζων ἐπιτασσόμενος, ἀλλά προθύμως ἐπιτελῶν πάντα καί τόν ἔσχατον ἀεί μεταδιώκων τόπον καί ἑαυτόν εὐτελέστερον λογιζόμενος πάντων καί, ἁπλῶς εἰπεῖν, πάντα ποιῶν μετά γνώσεως, ὅσα ἡμᾶς αἱ θεῖαι Γραφαί σαφῶς ἐκδιδάσκουσιν, ἵνα τυχών ἐλέους καί συγχωρήσεως τῶν προτέρων κακῶν, εὕρῃ παρρησίαν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ; Ὁ δέ τά ἐναντία τούτων πάντων προθέσει ψυχῆς πονηρᾶς ποιῶν, ἔμεινεν ὅπερ ἦν καί πρό τοῦ ἀποτάξασθαι πονηρός, ἵνα μή λέγω καί χείρων ἤ ὅπερ ἦν.
Οὕτως οὐκ ἐκ φύσεως, ὥσπερ τινές οἴονται, ἀλλ᾿ ἐκ προαιρέσεως γίνεται πᾶς ἄνθρωπος εἴτε ταπεινός καί εὐκατάνυκτος, εἴτε σκληρός τήν καρδίαν καί πεπωρωμένος καί ἀκατάνυκτος. Πότε γάρ, εἰπέ μοι, κατανυγήσεται τήν ψυχήν καί δάκρυον ἐκ ὀφθαλμῶν σταλάξει ὁ πᾶσαν ἡμέραν σχεδόν ὧδε κἀκεῖσε περιερχόμενος καί μήτε σιωπῆς χειλέων, μήτε εὐχῆς, (64) μήτε ἀναγνώσεως καί ἡσυχίας ἐπιμελούμενος, ἀλλά ποτέ μέν προσομιλῶν τοῖς πλησίον ἐν ταῖς συνάξεσι, καί οὐ μόνον ἑαυτόν ἀλλά καί οἷς προσομιλεῖ τῆς ὠφελείας ἀποστερῶν, ποτέ δέ διασύρων καί λοιδορούμενος τούς εὐλαβεῖς τῶν ἀδελφῶν καί αὐτόν ἔσθ᾿ ὅτε τόν προηγούμενον; Πότε κατάνυξιν κτήσεται ὁ πάντα περιεργαζόμενος τά τῆς μονῆς, καί οὐ μόνον τά τῆς μονῆς, ἀλλά καί ἑνός ἑκάστου τόν βίον; καί ποτέ μέν λέγων πρός τινας τῶν ἀδελφῶν· “Ἤκουσα χθές τό καί τό” φησί, ποτέ δέ· “Ἔμαθες τί τῷ δεῖνι συνέβη τῷ ταπεινῷ;” καί πάλιν· “Ἠκούσατε τοῦ δεῖνος τήν συμφοράν; “. Ὁ τοιοῦτος ἄρα πότε τῶν οἰκείων ἀναμνημονεύσει κακῶν, ἵνα καί πονέσας δάκρυον καταφέρῃ ἐξ ὀφθαλμῶν αὐτοῦ; Ὁ δέ καί τῆς συνάξεως ἐξερχόμενος ἐν τῷ καιρῷ τῆς ἀναγνώσεως τῶν θείων Γραφῶν καί ἐγγύς ἤ μακράν καθήμενος καί προσομιλῶν μετά τινων – ποτέ μέν ἐκείνου ποτέ δέ τῶν ἄλλων τάς ἀνωφελεῖς συντυχίας προβαλλομένων καί οὕτω λεγόντων· “Ἠκούσατε, φησί, τί τόν δεῖνα πεποίηκεν ἀδελφόν ὁ ἡγούμενος; “ ὁ δέ· “Λοιπόν, ἐάν εἴπω ὑμῖν τί τόν δεῖνα πεποίηκεν τόν ταπεινόν, τί ἔχετε εἰπεῖν; “- καί οὕτω τοιαῦτα καί χείρονα τούτων ὁ ὁμιλῶν καί ἀπασχολῶν καί ἀπασχολούμενος εἰς φλυαρίας τοιαύτας, πότε εἰς συναίσθησιν ἔλθῃ τῶν οἰκείων ἁμαρτημάτων καί ἑαυτόν ἀποκλαύσεται;
Ὁ γάρ μή προσέχων τοῖς θεοπνεύστοις λογίοις, μηδέ θύραν τιθέμενος περί τά χείλη αὐτοῦ, μηδέ ἀποστρέφων τό οὖς αὐτοῦ ἐξ ἀκοῆς ματαίας καί μεμνημένος τῆς ἐσχάτης ἀπολογίας καί τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ὅπως γυμνοί καί τετραχηλισμένοι ὀφείλομεν παραστήσεσθαι πάντες αὐτῷ καί δοῦναι λόγον ὑπέρ τῶν βεβιωμένων ἡμῖν, (65) πῶς ἄρα, εἰ πλεῖον τῶν ἑκατόν χρόνων ἐπιζήσει ἐν τῷ μοναχικῷ σχήματι, δάκρυον κτήσεται καί πενθήσει θερμῶς ἑαυτόν; Πῶς ὁ τῶν πρωτείων ἀντιποιούμενος ἐν τῇ στάσει τῆς ἐκκλησίας, ἐν τῇ καθέδρᾳ τῆς τραπέζης, καί ὑπέρ τῶν τοιούτων ἀεί μαχόμενος καί λυπούμενος, λυπηθήσεταί ποτε ὑπέρ τῆς ἰδίας ψυχῆς καί κλαύσει πικρῶς ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ; Ὁ δέ καί προφασιζόμενος προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις, ἀδυναμίαν προβαλλόμενος, δυνατός ὤν καί σφριγῶν καί νέος, ἐν τῇ στάσει τῆς ἐκκλησίας, καί παραμετρῶν ἑαυτόν τοῖς πολλά κοπιάσασι καί χρονίσασι τῇ ἀσκήσει τῶν εὐλαβεστέρων ἀδελφῶν, λέγων· “Μή δεύτερός εἰμι τοῦ δεῖνος ἤ τοῦ δεῖνος ἐγώ; ὅτι ἐκεῖνος ἐπακουμβίζων ἵσταται καί ἀπερχόμενος ἵσταται”- συνεξισάζων ἑαυτόν ἐκείνοις, ὁ ἴσως ἀνάξιος ὤν καί τῆς κάτω χώρας, πότε τῆς ἑαυτοῦ ἀσθενείας ἐπιγνώμων γένηται, ἵνα καί στενάξας ἀπό ψυχῆς κατανυγῇ τήν καρδίαν καί δακρύσῃ τοῖς ὀφθαλμοῖς; Ἡ γάρ κενοδοξία, δοῦλον αὐτόν τῇ ἀκηδίᾳ ἐκδοῦσα, οὐκέτι ἐν οὐδενί καρτερῆσαι ἀφίησιν αὐτόν ἐν ὑπομονῇ· καί διάγει ἔκτοτε ἕκαστος τῶν τοιούτων εἰς πᾶσαν σύναξιν ἐν ῥᾴθυμίᾳ καί ἀμελείᾳ, τοῖς πλησιάζουσιν αὐτῷ καί ἀνεχομένοις ἀκούειν αὐτοῦ προσομιλῶν συνεχῶς μάταια καί γραώδη μυθεύματα. Καί οὕτως ἀναισθήτως ἤ μᾶλλον εἰπεῖν ἀναλγήτως τοῖς πνευματικοῖς καί θεοσεβέσιν ἀνδράσι συνεισερχόμενος ἐν ταῖς θείαις συνάξεσιν, ἀνωφελῶς ἐκεῖθεν ἐξέρχεται, μηδεμίαν ἀλλοίωσιν ὅλως πρός τό κρεῖττον ἐπαισθανόμενος προσγινομένην αὐτῷ, τήν διά τῆς κατανύξεως τοῖς ἀγωνιζομένοις ἀπό Θεοῦ διδομένην, τοῦτο μᾶλλον ἀρκεῖν ἑαυτῷ οἰόμενος, τό μή ἀπολιμπάνεσθαι τῶν τετυπωμένων (66) συνάξεων – ὄρθρου λέγω καί λυχνικοῦ καί τῶν ψαλλομένων ὡρῶν -, οὕτως ἁπλῶς εἰς τήν κατόρθωσιν τῶν ἀρετῶν καί τήν τελείωσιν τῶν τετελειωμένων, εἰς τήν κατά Χριστόν ἡλικίαν. Ἔγνων γάρ τινας ὑπό τῆς τοιαύτης ἀπάτης κατασχεθέντας καί σπουδήν μέν ποιουμένους ὥστε μή περιπεσεῖν εἰς ἁμαρτίαν τινά σαρκικήν μεθ᾿ ἑτέρων συναφθέντας σωμάτων· ὅπως δέ τά ἐν κρυφῇ γινόμενα ἤ καί ἐν τῷ ἀφανεῖ μελετώμενα τῆς καρδίας μή ἐκφυγεῖν τό καθόλου φροντίζοντας, καί οἰομένους σωθήσεσθαι ἄνευ τινός ἄλλης ἐργασίας, εὐχῆς λέγω καί σιωπῆς χειλέων καί ἀγρυπνίας καί ἐγκρατείας καί πτωχείας πνευματικῆς καί ταπεινώσεως καί ἀγάπης, μετά μόνης τῆς ἁπλῶς οὕτω γινομένοις ἐν ταῖς συνάξεσιν ὑπαντῆς. Ἀλλ᾿ οὐχ᾿ οὕτως ἔχει· Θεός γάρ οὐ βλέπει εἰς πρόσωπον, οὐδέ εἰς μόνην τήν ἔξωθεν καταστολήν τῶν ἠθῶν, οὐδέ εἰς τάς κραυγάς ἡμῶν, ἀδελφοί, ἀλλ᾿ εἰς καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην καί ἥσυχον καί τόν φόβον τοῦ Θεοῦ ἐπιφερομένην· “Ἐπί τίνα γάρ, φησίν, ἐπιβλέψω, ἀλλ᾿ ἤ ἐπί τόν πρᾷον καί ἥσυχον καί τρέμοντά μου τούς λόγους”.
Τί δέ καί περί τῶν ἀναξίως προσερχομένων καί αἰτήσεις ποιουμένων εἰς τούς προεστῶτας αὐτῶν εἴπω; Καί οἱ μέν ὅσοι εὐλαβείας δῆθεν τῆς ἔξωθεν ἐπιμελόμενοι μόνον ἤ, μᾶλλον εἰπεῖν, ὅσοι πρός τά κέρδη καί τήν δόξαν καί τά παρόντα μόνον κεχήνασιν· “Οὐκ ἐσμέν ἄξιοι, φασί, καί ἡμεῖς, τίμιε πάτερ, διακονῆσαι τῇ μονῇ καί τοῖς ἀδελφοῖς; ἤ μόνος ὁ δεῖνα καί ὁ δεῖνα εἰς τήν δεῖνα καί δεῖνα διακονίαν ἐστίν ἄξιος, καί οἰκονομεῖν οἶδεν ἐκεῖνος κρεῖττον παρ᾿ ἡμᾶς τά πράγματα; (67) Δοκίμασον, εἰ βούλει, καί ἡμᾶς καί εὑρήσεις ποιοῦντας καί οἰκονομοῦντας κρεῖττον ἤ ὡς ἐκεῖνοι τά τῆς μονῆς πράγματα”, οἱ δέ ὅσοι τῇ ἀμελείᾳ καί ῥᾳθυμίᾳ ἐξ αὐτῆς αὐτῶν τῆς ἀποταγῆς ἐκδότους δεδώκασιν ἑαυτούς, ἀδυναμίαν σώματος προβαλλόμενοι, οἱ ἀπό τοῦ κόσμου χθές καί πρώην ἐλθόντες καί μυρίων κακῶν γέμοντες, πρό τοῦ ὑποταγῆναι καί ἱδρῶσαι καί κοπιᾶσαι αὐτούς εἰς τό ἔργον τοῦ Θεοῦ, ἀπερχόμενοι ἵστανται, ὡς εἴρηται, μετά τῶν πολλά κεκοπιασάντων ἐπακουμβίζοντες. Καί ἐάν εἴπῃ ὁ πλησίον αὐτοῦ πρός ἕνα τούτων· “Εἴσελθε, ἀδελφέ, εἰς τόν συνήθη σου τόπον καί στῆθι ψάλλων ἐκεῖ μετά τῶν ἀδελφῶν· δύνασαι γάρ”, ἀποκρίνεται λέγων· “Ἀπό τῶν ὧδε μᾶλλον προσεχέστερον ἀκούων, κάλλιον ψάλλω ἤπερ ἀφ᾿ οὗ ἐκ συνηθείας ἵσταμαι τόπου”. Ἐάν δέ πάλιν προσθείς ὁ ἀδελφός εἴπῃ αὐτῷ· “Οὐ δύνασαι ὧδε ἵστασθαι, ἀδελφέ, ἄνευ προστάξεως τοῦ προεστῶτος ἡμῶν”, ἀκούσας ἐκεῖνος εὐθύς ἀπελθών αἰτεῖται τόν προεστῶτα, σώματος ἀδυναμίαν προφασιζόμενος καί ἀσθένειαν, ἕως οὗ ἐπιτύχῃ τοῦ ἰδίου σκοποῦ· “Καί ἵνα, φησί, πάτερ, ἀκούω τόν πρῶτον κανονάρχον καί ἵσταμαι εἰς τό πρῶτον στηθέον ἤ εἰς τό δεύτερον τοῦ δεῖνος ἐγγύς”, παρισάζων ἑαυτόν τῷ κεκοπιακότι πολλά· καί ὁπηνίκα τοῦ σκοποῦ τύχῃ, ἔκτοτε οὐδέποτε δύναται στῆναι ἐν τῷ χορῷ. Κατά μικρόν δέ καί εἰς πᾶσαν ἄλλην ὑπόθεσιν τοῖς πρώτοις ὁ τοιοῦτος σπουδάζων συναριθμεῖν ἑαυτόν, τήν ἔξωθεν εὐλάβειαν ὑποκρίνεται, προσποιεῖται κοσμίαν καταστολήν, τοῖς ἐρχομένοις ἐν τῇ μονῇ φίλοις τῶν ἄλλων καί ἄρχουσι σπουδάζει προσυπαντᾶν καί ἐν οἷς προσέρχονται ἀδελφοῖς συχνότερον ἀπέρχεται ἐπί τῷ γνώριμος γενέσθαι αὐτῶν, ὠφελεῖσθαι προφασιζόμενος ὑπό τῶν λεγομένων ὑπ᾿ ἐκείνων συντυχιῶν καί ἑρμηνειῶν τῆς θείας Γραφῆς.
(68) Λοιπόν οὖν περιτρέχειν ἄρχεται τό μοναστήριον ἀπό κέλλης εἰς κέλλαν ἀπερχόμενος καί λέγων ἑνί ἑκάστῳ· “Πίστευσον, ἀδελφέ, οὕτως σε ἀγαπῶ, ὅτι ἐάν μή ἴδω σε, οὐδέ ζῆν νομίζω τήν ἡμέραν ἐκείνην”. Εἰ μέν οὖν εὑρέθῃ τις, ἐξ ὧν ἀπερχόμενος ταῦτα λέγει, φοβούμενος τόν Θεόν, ἀποκρίνεται λέγων αὐτῷ· “Μνησθείη σου ὁ Θεός τῆς ἀγάπης, ἀδελφέ μου· τί γάρ καί βλέπεις εἰς ἐμέ ἀγαθόν;”. Ὁ δέ· “Καί τί, φησίν, οὐκ ἔχεις σύ τῶν καλῶν; Ποῖος γάρ οὕτω πραῢς, εὐλαβής, σοφός, γνωστικός, ἄπλαστος καί τό μεῖζον πάντων πατρός σπλάχνα κεκτημένος, πρός πάντας φιλάδελφος ὤν;” Ταῦτα δέ λέγων πρός τό γεύσασθαι ἀποβλέπεται μετ᾿ αὐτοῦ. Ὀ δέ πνευματικός ἀδελφός ὁμιλεῖ αὐτῷ κατά τήν δοθεῖσαν αὐτῷ χάριν τά πρός σωτηρίαν ψυχῆς καί, ὅσον τό ἐφ᾿ ἑαυτόν τούς ἐπαίνους αὐτοῦ ἀπωθούμενος, διορθοῦται τόν ἀδελφόν. Εἰ δέ μή τοιοῦτος εὑρεθῇ, ἀλλ᾿ ἀπ᾿ ἐναντίας σαρκικός καί ἀστήρικτος, εὐθύς φυσιοῦται ἐν ἑαυτῷ ὑπό τῶν ἐπαίνων ἐκείνου καί ἀποκριθείς λέγει πρός αὐτόν· “Καί τί κρεῖσσον τῆς ἀγάπης, ὦ πάτερ καί ἀδελφέ; ὄντως οὐδέν· καί μακάριος ὁ ταύτην κτησάμενος”, καί ἄλλα τινά, ὅσα οἶδε τόν κόλακα ἀποδέχεσθαι καί πρός εὐφημίαν αὐτοῦ διερεθίζειν. Εἶτα ὥσπερ τοῖς ἐπιπλάστοις ἐπαίνοις καταθελγόμενος, νοός κουφότητι χαυνωθείς ὁ τοιοῦτος, εἰ μέν τῶν εὐπόρων ἐστίν, αὐτίκα οὐδ᾿ ὑποχωρῆσαι τοῦτον ἐᾷ, ἀλλ᾿ ἀξιοῖ συνεστιασθῆναι αὐτόν αὐτῷ, καί βρώμασιν αὐτόν δεξιούμενος κενούς ἐπαίνους ἀντιλαμβάνει, τούς εἰς ἀέρα μέν διαλυομένους, βλάβην δέ οὐ τήν τυχοῦσαν τῇ αὐτοῦ προξενοῦντας ψυχῇ. Εἰ δ᾿ οὖν ἀλλά μετά τάς πολλάς καί ἀνωφελεῖς ὁμιλίας λέγει αὐτῷ· (69) “Μηδέν μοι μέμψῃ, ἀδελφέ. Οἶδεν ἡ ἀγάπη, οὐδέν ἔχω ἄξιόν σου, ἵνα σύν ἐμοί τροφῆς μεταλάβῃς. Ἀλλ᾿ ἐπεί τοιαύτην διάθεσιν καί ἀγάπην πρός ἡμᾶς τούς ταπεινούς κέκτησαι, ἔχομεν ἀπό τοῦ νῦν κοινῶς καί φιλικῶς καταπολαύειν ὧν ἄν ἐπιχορηγήσῃ Κύριος ἡμῖν εἰς βρῶσιν, καί συνευφραίνεσθαί σοι”. Ἔκτοτε οὖν παρεμπίπτει ἐν ἑκατέροις τούτοις φροντίς ἀνεξάλειπτος, καί οὐ παύονται πόρους ἐπιζητοῦντες, ὅθεν ἄν καί προσγένηται αὐτοῖς διά τῆς τῶν βρωμάτων δαψιλείας τήν δοκοῦσαν ἀγάπην βεβαιότερον ἐμπεδώσασθαι.
Οὕτω τοίνυν μετά πάντων προφάσει ἀγάπης, μᾶλλον δέ ἀπάτης συνδήσας ἑαυτόν τοῖς πᾶσι, ποτέ μέν αὐτός ἄλλον, ποτέ δέ τῶν ἄλλων ὁ καθ᾿ εἷς αὐτόν προσκαλούμενος, οὐκ ἐπιλείπει αὐτόν τράπεζα καί εὐθηνία τῶν εἰς τρυφήν χορτασμάτων εἰς κόρον, καί οὕτω γίνεται χοῖρος καί δεσμεῖται ταῖς ἡδοναῖς καί θεραπεύει ἐνδελεχῶς τήν γαστέρα, ὀκνῶ γάρ εἰπεῖν καί τά αὐτοῦ ὑπογάστρια. Διό καί μετ᾿ ἐπιτηδεύσεως ἐκ τῶν ἐράνων γαστριζόμενος καθ᾿ ἑκάστην τῆς ἑσπέρας ἐρχομένης μετά τήν τῶν ἀποδειπνίων ἀκολουθίαν εἰς τό κελλίον αὐτοῦ ἀπερχόμενος, λέγει τῷ ὑπουργοῦντι αὐτῷ· “Ἴδε, ταπεινέ, τῷ δίψει συνέχομαι. Ἀλλά θερμόν εὐτρεπίσας, δός μοι πιεῖν καί ἀναψῦξαι τῆς δίψης”. Ἐκεῖνος οὖν, ὡς ἐξ ἔθους ἔχων, εὔνους εὑρίσκεται παραχρῆμα καί δραστικώτατος ὑπηρέτης, οἷα δή καί αὐτός αὐτῷ συνευωχούμενος καί ζωηρότερον μᾶλλον πίνων τόν οἶνον καί ἐκτροφῶν, τοῦ σκότους αὐτῷ λανθάνειν ἐπιβραβεύοντος. Ὅς καί μετά τό πιεῖν ἅπαξ πρός ὄρεξιν αὖθις διεγείρεται βρωμάτων καί λεληθότως τῇ τῶν βρωμάτων ἡδύτητι ὥσπερ ὑποκλεπτόμενος, ἀνεπαισθήτως κορέννυται καί παχεῖαν ἀπεργάζεται τήν γαστέρα καί δυσμεταχείριστον καί τῇ τῆς ψυχῆς ὁρμῇ μή ὑπείκουσαν. (70) Τότε λέγει αὐτῷ ὁ λογισμός· “Ἀπόλυσόν σου τόν ὑπουργόν καί στῆθι ποίησόν σου τήν συνήθη εὐχήν”. Ἀνταποκρίνεται ὁ ἕτερος λογισμός καί λέγει αὐτῷ· “Καί πῶς ἰσχύεις στῆναι ἐμπεπλησμένος ὤν καί κατάγομος; Κοιμήθητι μικρόν καί τῇ φύσει βοήθησον εἰς τό ἐξαναλῶσαι τά βρώματα καί πρό τῆς συνάξεως ἐγέρθητι. Καί τότε μᾶλλον, εὐκίνητον ἔχων τό σῶμα, εὔξῃ καλῶς”. Ὑπακούει τῷ λογισμῷ καί πεσών ὑπνοῖ καί ἐάν ἔξυπνος γένηται, οὐκ ἐγείρεται, ἀλλά λέγει· “Ταχύ ἐστιν, ὑπνώσω ἔτι μικρόν”. Καί οὕτως ὑπερτιθεμένου, φθάνει ἡ σύναξις τοῦ ὄρθρου, καί τηνικαῦτα ἐγειρόμενος εἰσέρχεται εἰς τήν σύναξιν, τό συνειδός ἔχων ἔλεγχον τῆς ἀμελείας καί ῥᾳθυμίας αὐτοῦ.
Καθώς οὖν προείπομεν, ὡς ἔθος αὐτῷ ἐστι, συχνοτέρως εἰς τάς τῶν φίλων καί ἀγαπητῶν πατέρων κέλλας ἀπερχόμενος ἕως βράδυ κάθηται συνδειπνῶν, συμπίνων, προσομιλῶν αὐτοῖς· καί οὕτως ἐν τῷ κελλίῳ ἐρχόμενος, ἄχρηστος γίνεται οὐ μόνον ἐν τῇ ἑσπερινῇ εὐχῇ, ἀλλά δή καί ἐν τῇ τοῦ ὄρθρου συνάξει, μηδέν ὅλως πνευματικόν ἤ ἐννοῆσαι ἤ διαπράξασθαι δυνάμενος. Ἀλλά καί ἐν τῇ αὐτοῦ κέλλῃ, ἐάν ἕτερος ἐλθών παραβάλῃ, ὁμοίως τήν νύκτα παρέλκει, ἔσθ᾿ ὅτε λοιδορῶν καί κατακρίνων βίους ἑτέρων, καί μένει οὗτος τόν ὅλον τῆς ζωῆς αὐτοῦ χρόνον προσαπολλύς ἐν κραιπάλῃ καί μέθῃ καί μερίμναις οὐκ ἀγαθαῖς.
Ἀλλά τίνος ἕνεκα ταῦτα πάντα διῆλθον; Ἵνα δείξω ὑμῖν, ἀδελφοί, ὅτι ὁ τοιοῦτον ἕλκων βίον οὐ δύναταί ποτε δάκρυον ἐξ ὀφθαλμῶν αὐτοῦ καταγαγεῖν· πῶς γάρ ὁ ἀεί τήν αὐτοῦ θεραπεύων γαστέρα καί διηνεκῶς φροντίζων ὁμοίως τοῖς ἔθνεσι τί φάγεται αὔριον καί τί πίεται (71) καί ὡς δεσποίνῃ δουλεύων τῇ τοῦ φάρυγγος ἡδονῇ; Δῶμεν δέ καί ἀπέχεσθαι τῶν εἰρημένων αὐτόν καί μήτε πρός ἄλλου τινός κέλλαν χωρεῖν, μήτε ἄλλον αὐτόν ὑποδέχεσθαι ἐν τῇ κέλλῃ αὐτοῦ, μήτε κόρῳ γαστρός καί πότῳ καί ἀργολογίαις προσανέχειν, ἀλλά κλείσαντα τάς θύρας ἔνδον μένειν τῆς κέλλης μονώτατον· τί οὖν ὁ ὄφελος αὐτῷ, ἐάν μή πνευματική ὑπάρχῃ καί μετά γνώσεως ἡ ἐργασία αὐτοῦ, ἀλλά κάθηται ἀναγινώσκων πρός τό ἀποστηθίσαι τι, ἵνα ἔχῃ τοῦτο λέγειν ἐν καιρῷ συνάξεως ἤ καί παρουσίᾳ φίλων, ὥστε φαίνεσθαι αὐτόν γνωστικόν; Θῶμεν δέ ὅτι οὐχ ἕνεκα τούτου, ἀλλά χάριν ὠφελείας καί τοῦ ἀκοῦσαι λόγον Θεοῦ ἐντυγχάνει ταῖς θείαις Γραφαῖς, εἶτα ἐγερθείς ἵσταται εἰς προσευχήν· ἡ δέ προσευχή αὐτοῦ ἔστωσαν, εἰ δοκεῖ, ψαλμοί δύο ἤ τρεῖς ἤ δέκα ἤ ἑκατόν, αἱ προσκυνήσεις ὡσαύτως, ὅσας ἄν καί εἴποις ποιεῖν, εἶθ᾿ οὕτως ἐκπληρώσας πάντα ἀνακλίνεται καί πλέον οὐδέν· τί οὖν, εἰπέ μοι, ὄφελος αὐτῷ ἐκ τῆς τοιαύτης καί μόνον ἐργασίας, ἐάν μή καί ὁ καρπός τῆς εὐχῆς καί τῆς ἀναγνώσεως ἐπανθήσῃ τῇ ψυχῇ αὐτοῦ διά τῶν δακρύων τῆς μετανοίας, ὅς ἐστιν ἡ ἀπάθεια, ἡ ἐπίκτησις τῆς ταπεινοφροσύνης ὁμοῦ καί πρᾳότητος, καί ἡ γνῶσις μετά σοφίας τοῦ πνεύματος; Παντί γάρ τῷ μετά γνώσεως ἐργαζομένῳ τήν πνευματικήν ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ ἀναλόγως δίχα πάσης ἀμφιβολίας ἡ τῶν εἰρημένων ἐπιγίνεται κτῆσις τῆς ἐμπόνου ἐργασίας αὐτοῦ. Εἰ δέ ἐργαζομένῳ κατά τό δοκεῖν καί πονοῦντι οὐκ ἐπανθήσει τά εἰρημένα, οὐκ ἔστιν κατά Θεόν ἡ ἐργασία αὐτοῦ ἀλλά μόνον πρός ἀνθρώπων ἀρέσκειαν, καί εἰκότως τῶν κρειττόνων ἐξαμαρτάνει.
(72) Οὕτω τοίνυν ἀεί τόν ἑαυτοῦ βίον ἕκαστος τῶν προειρημένων διερχόμενος, δυνήσεταί ποτε ἆρα, ὡς ὁ ἀπό τῆς ἀρχῆς τῆς ἀποταγῆς αὐτοῦ δούς ἑαυτόν ὅλον εἰς τό πάντα τά κατά θεόν λυπηρά ὑπομεῖναι καί παθεῖν, καθώς ἄνωθεν προειρήκαμεν, δάκρυον ἤ κατάνυξιν κτήσασθαι ἤ τήν ἐκ τοῦ κόσμου συνοῦσαν αὐτῷ κακίαν καί πονηρίαν καί σκληροκαρδίαν ἀποβαλέσθαι καί ταπείνωσιν κτήσασθαι; Οὐδαμῶς. Πλανᾷ ἑαυτόν ὅστις ἄν ᾖ, ὁ ταῦτα νομίζων ἤ καί νομοθετῶν. Ὡς γάρ οὐκ ἐνδέχεται τόν μή ἐκπυρούμενον σίδηρον τῷ πυρί ὁμοίως τῷ ἐκπυρουμένῳ λαμπρύνεσθαι ἤ εἰς ἁπαλότητα δι᾿ ἑτέρας τινός μηχανῆς ἔρχεσθαι καί χαλκεύεσθαι καί εἰς ἐργαλεῖον κατασκευάζεσθαί ποτε εὔχρηστον, οὕτως οὐδέ τόν ἀμελῆ καί ῥᾴθυμον καί τοιοῦτον ἕλκοντα βίον ἐπιβλαβῆ, οἷον ὁ λόγος ἐδήλωσε, δυνατόν τῷ ἀναδεξαμένῳ ἐκ πρώτης τύπους ἀγαθούς ἐξ ὑπακοῆς πατέρων πνευματικῶν καί βίον ἐνάρετον ἔχοντι ἐξισωθῆναι καί τῶν αὐτῶν ἐκείνῳ καταπολαῦσαι δωρεῶν καί χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος. Καί εἰκότως. Ὁ μέν γάρ ταπεινός ὤν τήν καρδίαν καί ταπεινοτέρας ἔχων τάς ἐννοίας καί συντετριμμένον τόν λογισμόν προαιρούμενός τε σπουδαιότερον ταῖς θείαις Γραφαῖς ἐξακολουθεῖν καί πᾶσαν ὑπομένων θλῖψιν και πάντα πειρασμόν ὑποφέρων, ἔτι δέ καί μετά πάντων τῶν εὐτελεστέρων συναριθμῶν ἑαυτόν, τάς πράξεις αὐτοῦ δηλονότι καί τά κακά ἀναλογιζόμενος καί μεμφόμενος ἑαυτόν καθ᾿ ἑκάστην καί βλέπων ἁμαρτωλόν ἑαυτόν, προκόπτει συντόμως καί ὑπό τῆς θείας χάριτος, ὅταν μή ἔχῃ ἄνθρωπον, τά πρός σωτηρίαν διδάσκεται, ἐξορίζων κατ᾿ ὀλίγον ἀπό τῆς αὐτοῦ ψυχῆς τάς ἐνούσας αὐτῷ ἀπό τοῦ κόσμου κακίας καί πονηρίας, (73) ἀντεισάγων δέ ἀντ᾿ ἐκείνων τάς ἀρετάς. Ὁ δέ γέμων ἀκαθαρσίας ὁμοῦ καί οἰήσεως καί μή βουλόμενος ἐνώπιον τῆς κραταιᾶς χειρός τοῦ Θεοῦ ταπεινωθῆναι καί ἀνακαλύψαι τά τῆς καρδίας αὐτοῦ πατρί πνευματικῷ καί κολληθῆναι αὐτῷ καί πάντα δρᾶσαι καί παθεῖν, ὅσα πρός ἀρετήν καί Θεόν μετά συνέσεως φέρει καί τελεοῖ τόν κατά Θεόν ἄνθρωπον, γίνεται χείρων ἤ ὅπερ ἦν ἐν τῷ κόσμῳ τοῦ ὑλικοῦ πνεύματος ἀντιστραφέντος καί ἐνοικήσαντος εἰς αὐτόν μετά τῶν ἑπτά πνευμάτων τῆς πονηρίας. Καί οὕτως ὁ μέν ὑπερβαίνει τοσοῦτον καί ὑπερνικᾷ τόν συνεισελθόντα αὐτῷ ἀδελφόν, ὅσον ὁ τρέχων ἐλευθερίως τόν ἐν δεσμοῖς καί πέδαις σιδηραῖς κατεχόμενον· ὁ δέ ἡττᾶται καί τοῖς προτέροις ἐναπομένει κακοῖς ἤ καί χείροσι, μή θελήσας οἴκοθεν ἐκλέξασθαι καί ποιῆσαι τό ἀγαθόν ἐν τῷ ὑπεισελθεῖν καί ἀναδέξασθαι τούς ἀγῶνας τῆς ἀρετῆς.
Διά τοῦτο οὖν, ὡς ἔφθην εἰπών, ἐργασίας ἐστί καρπός ἡ κατάνυξις καί καρπῶν πρόξενος, μᾶλλον δέ ποιητική πασῶν τῶν ἀρετῶν καί δημιουργός αὕτη καθέστηκε, καθώς πᾶσα Γραφή θεόπνευστος μαρτυρεῖ. Τοιγαροῦν καί ὁ θέλων κόψαι πάθη ἤ κτήσασθαι ἀρετάς, ταύτην πρό πάντων τῶν καλῶν καί μετά πασῶν τῶν ἀρετῶν ὀφείλει ἐπιμελῶς ἐκζητεῖν. Χωρίς γάρ ταύτης οὐ θεάσεται καθαράν ποτε τήν ἑαυτοῦ ψυχήν· εἰ δέ μή ταύτην, οὐδέ τό σῶμα πάντως κτήσεται καθαρόν. Ἄνευ γάρ ὕδατος ἀμήχανον ἐκπληθῆναι τό ῥερυπωμένον ἱμάτιον, καί δίχα δακρύων ἀμηχανέστερον ἀποπλυθῆναι καί καθαρθῆναι κηλίδων καί μολυσμῶν τήν ψυχήν. Μή προφασιζώμεθα προφάσεις (74) ψυχοβλαβεῖς καί ματαίας, μᾶλλον δέ εἰπεῖν εἰς ἅπαν ψευδεῖς καί τῆς ἀπωλείας προξένους, ἀλλ᾿ ἐκζητήσωμεν τήν βασιλίδα ταύτων τῶν ἀρετῶν ὁλοψύχως.
Ὁ γάρ ταύτην ὁλοψύχως ἐπιζητῶν, εὑρίσκει αὐτήν· μᾶλλον δέ αὕτη παραγινομένη εὑρίσκει τόν ἐκζητοῦντα ἐπιπόνως αὐτήν, καί κἄν χαλκοῦ κἄν σιδήρου κἄν ἀδάμαντος σκληροτέραν ἔχῃ καρδίαν, ἅμα τῷ παραγενέσθαι κηροῦ παντός μαλακωτέραν ταύτην ἐργάζεται. Πῦρ γάρ ἐστι θεῖον διαλῦον ὄρη καί πέτρας καί λεῖα πάντα ποιοῦν καί μεταποιοῦν εἰς παραδείσους καί ἀλλοιοῦν τάς αὐτό δεχομένας ψυχάς. Μέσον γάρ τούτων πηγή βλύζουσα γίνεται, ὕδωρ ζωῆς ἀεί πηδῶν καί ἁλλόμενον καί καταρδεῦον πλουσίως αὐτάς, καί ὥσπερ ἀπό δεξαμενῆς τινος καταρρέον εἰς τούς ἐγγύς καί μακράν, καί ὑπερεμπιπλοῦν τάς μετά πίστεως δεχομένας τόν λόγον ψυχάς. Ἐκπλύνει μέν γάρ ἐκ πρώτης τοῦ ῥύπου τούς μετόχους αὐτοῦ, εἶτα συνεκπλύνει τά πάθη καί ἀπορρύπτει, ὥσπερ τραυμάτων λεπίδας ταῦτα ἐξανασπῶν, φημί δή πονηρίαν, φθόνον, κενοδοξίαν καί τἆλλα πάντα ἅ τούτοις συνέπεται· οὐ μόνον δε ἀλλά καί ὥσπερ τις φλόξα περιτρέχουσα κατ᾿ ὀλίγον ἐξαφανίζει ἐκκαίουσα καθ᾿ ὥραν ὡς ἀκάνθας αὐτάς καί καταφλέγουσα· ἥτις καί πρῶτον μέν πόθον ἐμποιεῖ τῆς τελείας τούτων ἐλευθερίας τε καί καθάρσεως, ἔπειτα καί τῶν ἀποκειμένων καί ἡτοιμασμένων παρά Θεοῦ ἀγαθῶν τοῖς ἀγαπῶσι αὐτόν.
(75) Ταῦτα δέ πάντα μετά δακρύων, μᾶλλον δέ διά τῶν δακρύων, τό τῆς κατανύξεως θεῖον πῦρ ἀπεργάζεται· ἄνευ δέ δακρύων, ὡς ἔφαμεν, οὐδέ ἕν τούτων ἤ ἐν ἡμῖν αὐτοῖς ἤ ἔν τισιν ἑτέροις γέγονέ ποτε ἤ γενήσεται. Οὐδέ γάρ ἀπό τῶν θείων Γραφῶν ἀποδείξει τοῦτό τις, ὅτι δακρύων δίχα καί κατανύξεως διηνεκοῦς ἐκαθάρθη τις ἀνθρώπων ποτέ ἤ ἅγιος γέγονεν ἤ Πνεῦμα Ἅγιον ἔλαβεν ἤ τόν Θεόν ἐθεάσατο ἤ σκηνώσαντα ἔνδον αὐτοῦ ἔγνωκεν ἤ ὅλως τοῦτον ἔσχε ποτέ ἔνοικον ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ, μή προηγησαμένης μετανοίας καί κατανύξεως καί ὡς ἀπό πηγῆς ἀεί βρυόντων δακρύων διηνεκῶν, τῶν κατακλυζόντων δηλονότι καί τήν τῆς ψυχῆς ἐκπλυνόντων οἰκίαν, καί αὐτήν καταδροσιζόντων καί ἀναψυχόντων τήν ὑπό τοῦ ἀπροσίτου πυρός κατεχομένην καί καταφλεγομένην ψυχήν.
Οἱ οὖν λέγοντες μή εἶναι δυνατόν καθ᾿ ἑκάστην νύκτα καί ἡμέραν πενθεῖν καί κλαίειν, ἑαυτούς πάσης ἀρετῆς γυμνούς εἶναι διαμαρτύρονται. Εἰ γάρ οἱ πατέρες ἡμῶν οἱ ἅγιοι οὕτως ἀποφηνάμενοι λέγουσι· “Ὁ θέλων κόψαι πάθη, κλαυθμῷ κόπτει αὐτά καί ὁ θέλων κτήσασθαι ἀρετάς, κλαυθμῷ κτᾶται αὐτάς”, εὔδηλον ὅτι ὁ μή κλαίων καθ᾿ ἑκάστην, οὔτε τά πάθη κόπτει οὔτε τάς ἀρετάς κατορθοῖ, κἄν, ὡς οἴεται, δοκῇ πάσας μετέρχεσθαι. Τί γάρ ὠφελοῦσιν, εἰπέ μοι, τά ἐργαλεῖα τῆς τέχνης τοῦ τεχνίτου μή παρόντος, τοῦ τήν ὕλην εἰδότος μεταχειρίσασθαι καί ταύτην ποιῆσαι σκεῦος ἁρμόδιον; Τί δέ τόν κηπουρόν ὀνίσησιν, ἐάν ὅλον μέν τόν κῆπον ἐργάσηται καί λαχάνου πᾶν γένος σπείρῃ τε καί φυτεύσῃ ἐν αὐτῷ, μή κατέλθῃ δέ ὑετός ἄνωθεν ἐπ᾿ αὐτοῖς ἤ μή οὔσης ἀρδείας αὐτῷ ὕδατος; Πάντως οὐδέν. Οὕτως οὐδέ ὁ τάς ἄλλας ἀρετάς (76) μετερχόμενος καί κοπιῶν ἐν αὐταῖς ὀνήσεταί τι χωρίς ταύτης τῆς ἁγίας καί μακαρίας δεσποίνης καί δημιουργοῦ πασῶν τῶν ἀρετῶν.
Ὥσπερ γάρ βασιλεύς δίχα τοῦ ὑπ᾿ αὐτόν στρατεύματος ἀσθενής καί εὐχείρωτος τοῖς πᾶσι γίνεται καί οὐδέ βασιλεύς φαίνεται, ἀλλ᾿ ὡς εἷς τῶν λοιπῶν ἀνθρώπων ἐστίν, ὡσαύτως δέ καί τά τοῦ πλήθους στρατεύματα καί στρατόπεδα δίχα βασιλέως ἤ τοῦ ἀρχιστρατήγου αὐτῶν εὐχερῶς διασκορπίζονται καί ὑπό τῶν ἀντιπάλων ἐξαφανίζονται, οὕτως λόγισαι εἶναι τό πένθος πρός τάς λοιπάς ἀρετάς. Στρατόπεδον μέν γάρ ἐπί τό αὐτό συναγόμενον ἁπάσας νόει μοι εἶναι τάς τῶν εἰσαγωγικῶν ἀρετάς, βασιλέα δέ τούτων καί στρατηγάρχην τό μακάριον πένθος καί τόν κλαυθμόν, δι᾿ οὖ ἐπί παράταξιν ἅπαν διατίθεται καί παρατάσσεται τό στρατόπεδον, προθυμοποιούμενον, ἀλειφόμενον, ἐνισχυόμενον, διδασκόμενον, ὅπλα τε αἵρειν καί ὅπῃ δεῖ καί πῶς καί πότε καί ποταπά καί ἐπί ποίῳ καί ποταπῷ τῷ ἀντιπάλῳ κατά καιρόν καί καιρούς καλῶς ὁριζόμενον, τίνας τε πέμπειν σκοπούς καί ὁποίους ἱστᾷν φύλακας καί τί τοῖς ἀπό τῶν ἀντιπάλων πεμπομένοις προσδιαλέγεσθαι χρή καί ποίοις - ἔστι γάρ καί ἀπό μόνης ὁμιλίας τρέψαι πάντας αὐτούς, ἐνίοτε δέ καί ἐκ τοῦ μηδέ εἰς συντυχίαν αὐτούς προσδέξασθαι -, πῶς δέ καί ἐνέδρας κατ᾿ αὐτῶν καί λόγους εἴτουν ἐγκρύμματα, καί πότε καί ποίους τοῦ στρατοπέδου εἰς τοῦτο ἐκπέμψαι καί ἐν ποίοις τόποις, αὐτό δή τό πένθος, λέγω, σαφῶς διατάττεται· ἄνευ δέ τούτου ὁ λαός τῶν ἀρετῶν ἅπας εὐχείρωτος.
Καί διά τοῦτο πρό πάντων καί μετά πάντων ἔργον ἔστω πᾶσιν ἡμῖν, ἀδελφοί, ἡ μετάνοια καί ὁ συνημμένος ταύτῃ κλαυθμός· καί τά τῷ κλαυθμῷ συνεπόμενα δάκρυα· οὔτε γάρ δίχα μετανοίας κλαυθμός, (77) οὔτε δίχα κλαυθμοῦ δάκρυα, ἀλλά τά τρία ταῦτα ἀλλήλοις συνδέδενται, καί οὐκ ἔστι δίχα τοῦ ἑτέρου φανῆναι τό ἕτερον. Μή οὖν λέγῃ τις ἀδύνατον εἶναι τό καθ᾿ ἑκάστην κλαίειν· ὁ γάρ τοῦτο λέγων, ἀδύνατον εἶναι λέγει καί τό καθ᾿ ἑκάστην μετανοεῖν καί ἀνατρέπει πάσας τάς θείας Γραφάς, ἵνα μή λέγω καί αὐτήν τήν ἐντολήν τοῦ Κυρίου τήν λέγουσαν· “Μετανοεῖτε, ἤγγικε γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν”, καί πάλιν· “Αἰτεῖτε καί λήψεσθε, ζητεῖτε καί εὑρήσετε, κρούετε καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν”. Εἰ γάρ τό μετανοεῖν καί κλαίειν καί δακρύειν καθ᾿ ἑκάστην λέγεις ἀδύνατον, τό ταπεινοφρονεῖν καί πάντοτε χαίρειν καί ἀδιαλείπτως προσεύχεσθαι, ἀλλά μήν καί αὐτήν κτήσασθαι καθαράν τήν καρδίαν ἀπό παντοίων παθῶν τε καί λογισμῶν πονηρῶν πρός τό θεάσασθαί τινα τόν Θεόν, πῶς ἐρεῖ ποτε δυνατόν παρά ἀνθρώπων κατορθωθῆναι φθαρτῶν; Οὐδαμῶς· καί οὕτω γενήσεταί σοι τό μετά ἀπίστων καταταγῆναι καί οὐ πιστῶν. Εἰ μέν γάρ ὁ Θεός πάντα ταῦτα ὡς δυνατά παρ᾿ ἡμῖν γίνεσθαι καί εἶπε καί λέγει καί καθ᾿ ἑκάστην βοᾷ, σύ δέ ἀντιλέγεις ἀπ᾿ἐναντίας ἐκείνῳ, ἀδύνατα λέγων εἶναι ἡμῖν καί οὐ δυνατά, πάντως τῶν ἀπίστων διαφέρεις οὐδέν.
Θέλεις οὖν μή κοινωνῆσαί ποτε δίχα δακρύων; Ποίησον τά παρά σοῦ καθ᾿ ἡμέραν ᾀδόμενά τε ὁμοῦ καί ἀναγινωσκόμενα, καί τηνικαῦτα δυνήσῃ καί τοῦτο ἀδιαλείπτως ἐπιτελεῖν. Ποῖα ταῦτα; Καί ὅλως σύ ἀγνοεῖς; Ἄκουε τοῦ λέγοντος· “Οὐ γάρ οἱ ἀκροαταί τοῦ νόμου δίκαιοι οὗτοι παρά τῷ Θεῷ, ἀλλ᾿ οἱ ποιηταί τοῦ νόμου δικαιωθήσονται”. Ἀλλ᾿ ἵνα μή τόν λόγον μηκύνωμεν, αὐτά σοι λέγω, τά τοῦ Δαυίδ (78) ἀναμνήσομαι ῥήματα· “Εἰ ἀναβήσομαι, φησίν, ἐπί κλίνης στρωμνῆς μου, εἰ δώσω ὕπνον τοῖς ὀφθαλμοῖς μου καί τοῖς βλεφάροις μου νυσταγμόν καί ἀνάπαυσιν τοῖς κροτάφοις μου, ἕως οὗ εὕρω τόπον τῷ Κυρίῳ, σκήνωμα τῷ Θεῷ Ἰακώβ”, καί πάλιν· “Οὐκ ἔστιν εἰρήνη ἐν τοῖς ὀστέοις μου ἀπό προσώπου τῶν ἁμαρτιῶν μου, ὅτι αἱ ἀνομίαι μου ὑπερῆραν τήν κεφαλήν μου, ὡσεί φορτίον βαρύ ἐβαρύνθησαν ἐπ᾿ ἐμέ. Προσώζεσαν καί ἐσάπησαν οἱ μώλωπές μου ἀπό προσώπου τῆς ἀφροσύνης μου. Ἐταλαιπώρησα καί κατεκάμφθην ἕως τέλους, ὅλην τήν ἡμέραν σκυθρωπάζων ἐπορευόμην. Ἐκακώθην καί ἐταπεινώθην ἕως σφόδρα, ὠρυόμην ἀπό στεναγμοῦ τῆς καρδίας μου καί ἐγενόμεην ὡς στρουθίον μονάζον ἐπί δώματος, ὡμοιώθην πελεκᾶνι ἐρημικῷ, ὅτι σποδόν ὡσεί ἄρτον ἔφαγον καί τό πόμα μου μετά κλαυθμοῦ ἐκίρνων. Ἐκοπίασα ἐν τῷ στεναγμῷ μου, λούσω καθ᾿ ἑκάστην νύκτα τήν κλίνην μου, λούσω καθ᾿ ἑκάστην τήν κλίνην μου τήν στρωμνήν μου βρέξω”. Φησί δέ καί ὁ τῆς Κλίμακος ἅγιος Ἰωάννης· “Δίψα καί ἀγρυπνία ἐξέθλιψαν καρδίαν· καρδίας δέ θλιβείσης ἐξεπήδησαν ὕδατα”. Ὁπόσα δέ καί ἄλλα περί τούτων ἡμῖν διαλέγεται, αὐτῇ τῇ βίβλῳ ὁ θελήσας ἐγκῦψαι μαθήσεται.
Εἰ οὖν καί σύ ταῦτα, ἅ καθ᾿ ἑκάστην ψάλλεις καί ἀναγινώσκεις ἤ ἄλλων ἀναγινωσκόντων ἀκούεις, ἀπαραλείπτως ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μετά ταπεινοφροσύνης καί πίστεως διάξεις, ἀμήν εὐαγγελίζομαί σοι χαράν μεγάλην, ὅτι ἐάν ἐπιμείνῃς ταῦτα ποιῶν, διψῶν, ἀγρυπνῶν, μέχρι θανάτου ὑποτασσόμενος καί ὑπακούων ἀδιακρίτως καί ἀνυποκρίτως τῷ προεστῶτί σου, (79) ὑποφέρων τε πᾶσαν θλῖψιν καί ὕβριν καί λοιδορίαν καί διαβολήν, οὐ μήν δέ ἀλλά καί μάστιγας καί αἰκίας παρά τῶν εὐτελεστέρων σου ἀδελφῶν, ἐν πάσῃ εὐχαριστίᾳ διατιθέμενος ἀμνησικάκως πρός αὐτούς καί ὑπέρ αὐτῶν προσευχόμενος, χαῖρε καί ἀγαλλία χαρᾷ ἀνεκλαλήτῳ, ὅτι οὐ μόνον ἐν ἑσπέρᾳ καί πρωῒ καί μεσημβρίᾳ, ἀλλά καί ἐσθίοντί σοι καί πίνοντι καί πολλάκις προσομιλοῦντι, ψάλλοντι καί ἀναγινώσκοντι καί εὐχομένῳ καί ἐπί κλίνης ἀνακειμένῳ σοι, ἡ θεία δωρεά καί ἀνεκλάλητος αὕτη ἐλθοῦσα καταδιώξει σε πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς σου καί συνοδεύσει σοι ἐν ὁδῷ καί συγκαταλύσει σοι καταλύοντι καί διακονοῦντι συνδιακονήσει σοι, παραμυθουμένη καί παρακαλοῦσα τάς ἐκ τοῦ κόπου ὀδύνας σου. Καί τότε γνώσεις, ὡς λίαν πρεπόντως καί καλῶς ὁ ἅγιος εἴρηκε Συμεών μή κοινωνῆσαι ἄνευ δακρύων τινά, καί ὡς δυνατόν τοῦτο καί ἐπ᾿ ἀληθείας πᾶσιν ἁρμόδιον. Οὐ γάρ ἐκεῖνος, ἀλλά δι᾿ ἐκείνου τό Ἅγιον Πνεῦμα καί εἶπε καί ἔγραψεν. Εἰ γάρ οὐδείς ἀναμάρτητος, οὐδ᾿ ἄν ἡμέρα μία ἡ ζωή αὐτοῦ, καί οὐδείς δύναται ἁγνήν ἔχειν τήν καρδίαν, εὔδηλον ὅτι ἄνευ μετανοίας καί δακρύων ὀφείλει ἄνθρωπος διελθεῖν μίαν καί μόνην ἡμέραν ἐν πάσῃ τῇ ζωῇ αὐτοῦ· ὅσον τό ἐπ᾿ αὐτόν. Εἰ γάρ καί μή ἔχει δάκρυα, ἀλλά τέως ζητεῖν ὀφείλει ταῦτα ἐξ ὅλης ἰσχύος τε καί ψυχῆς. Οὐδέ γάρ ἄλλως δύναται γενέσθαι ἀναμάρτητος, οὐδέ τήν καρδίαν ἁγνός.
Εἰ δέ μή χαμευνῆσαι καί ἀγρυπνῆσαι βουληθῇ τις, ἀναλογιζόμενος τό πλῆθος τῶν ἁμαρτημάτων αὐτοῦ καί τό βάρος τῶν αὐτοῦ σφαλμάτων, καί διορθώσασθαι (80) ἀνέξεται τούς προσοζέσαντας καί σαπέντας ὑπό ἀμελείας καί καταφρονήσεως μώλωπας τῆς ἐμπαθοῦς ὀρέξεως καί τῶν προλήψεων αὐτοῦ, τῶν εἰς ἀναισθησίαν αὐτόν ἀγουσῶν – τοῦτο γάρ ἡ ὄντως ἀφροσύνη ἐστί -, πῶς εἰς συναίσθησιν ἔλθῃ τῆς μελλούσης τῶν ἁμαρτωλῶν καταδίκης καί κατακρίσεως καί κλαύσει ἐν ὀδύνῃ τῆς καρδίας αὐτοῦ;
Εἰ οὐ βούλεται κακοπαθῆσαί τις ἐν τῷ ταλαιπωρηθῆναι καί κατακαμφθῆναι ἕως τέλους καί ὅλην τήν ἡμέραν σκυθρωπάζων πορεύεσθαι, ἐν τῷ κακωθῆναί τε καί ταπεινωθῆναι ἕως σφόδρα καί ὠρύεσθαι ἀπό στεναγμοῦ τῆς καρδίας αὐτοῦ καί ὡς στρουθίον μονάζον γενέσθαι ἐπί δώματι καί πελεκᾶνι ἐρημικῷ ὁμοιωθῆναι, ἐν τῷ διαθέσει ψυχῆς ξένον γενέσθαι ἀπό πάντων τῶν ἐν τῇ μονῇ καί τῶν ἐν τῷ κόσμῳ καί ἀπαρρησίαστον ἀπό μεγάλων τε καί μικρῶν, ἐν τῷ κοπιᾶν ἐν στεναγμῷ καί τόν ἄρτον ὡσεί σποδόν ἐσθίειν καί τό κιρνᾶν τό πόμα αὐτοῦ μετά κλαυθμοῦ, πῶς ἰσχύσει ποτέ, ἀδελφοί, ἤ λούειν καθ᾿ ἑκάστην νύκτα τήν κλίνην αὐτοῦ ἤ ἐν δάκρυσι τήν στρωμνήν αὐτοῦ βρέχειν; Ὄντως οὐδέποτε οὐδαμῶς, οὐ μόνον ταῦτα ἐν ἐαυτῷ γεγονότα οὐ μή θεάσηται, ἀλλ᾿ οὐδέ ἐν εὐχῆ αὐτοῦ εὑρήσει αὐτά, οὐδέ τόπον ἑτοιμάσαι ἰσχύσει τῷ Κυρίῳ, οὐδέ σκήνωμα ἄξιον τῷ Θεῷ Ἰακώβ, ὅς ἐστι Χριστόν Κύριος, ὁ Σωτήρ καί Θεός ἡμῶν. Εἰ δέ μή ταῦτα προετοιμάσει καλῶς, οὐδέ μετά δακρύων, δηλονότι, οὐδέ ἀξίως καί ὡς δεῖ κοινωνῶν, τόν Βασιλέα καί Θεόν ἐν ἑαυτῷ ὑποδέξεται, κἄν ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ τοῦτο ποιήσειε.
(81) “Τά γάρ ἅγια τοῖς ἁγίοις” καθ᾿ ἑκάστην οἱ μέν λέγουσι καί τοῖς ἄλλοις κηρύττουσι, μέγα ἐκβοῶντες αὐτοῖς – εἴθε δέ καί ἑαυτοῖς-, οἱ δέ λεγόντων ἐκείνων ἀκούετε. Τί οὖν; Ὁ μή ἅγιος καί ἀνάξιος; Οὔ, ἀλλ᾿ ὁ μή καθ᾿ ἑκάστην τά κρυπτά τῆς καρδίας αὐτοῦ ἐξαγγέλλων, ὁ μή μετάνοιαν ἀξίαν ὑπέρ τούτων καί ὑπέρ τῶν ἐν ἀγνοίᾳ ἐπιδεικνύμενος, ὁ μή πενθῶν ἀεί καί σκυθρωπάζων πορευόμενος καί τά προειρημένα μή μετερχόμενος ἐν σπουδῇ, οὗτος οὐκ ἄξιος. Ὁ δέ ταῦτα πάντα ποιῶν καί καί ἐν στεναγμοῖς καί δάκρυσι τόν ἑαυτοῦ βίον διανύων, καί σφόδρα ἐστίν ἄξιος οὐκ ἐν ἑορτῇ μόνον, ἀλλά καθ᾿ ἑκάστην ἡμέραν ἐξ αὐτῆς, εἰ τολμηρόν εἰπεῖν, τῆς ἀρχῆς τῆς μετανοίας καί ἐπιστροφῆς αὐτοῦ τῶν θείων τούτων ἐν μετοχῇ γίνεσθαι μυστηρίων. Συγγνωστός γάρ ἐστιν ὁ τοιοῦτος, ὡς ἐν τούτοις καί τοῖς τοιούτοις ἔργοις μέλλων ἐγκαρτερεῖν μέχρι τέλους, ὁδεύων ἐν ταπεινώσει καί συντετριμμένῃ καρδίᾳ. Οὕτω γάρ ποιῶν καί οὕτως ἔχων, φωτίζεται τήν ψυχήν ὁσημέραι, βοηθούμενος ἐκ τῆς μεταλήψεως τῶν ἁγίων, καί εἰς τελείαν κάθαρσιν καί ἁγιότητα συηντόμως μᾶλλον ἀνάγεται.
Ἄλλως δέ πως ἀποπλυθῆναι ἤ καθαρθῆναι τό ῥερυπωμένον ἡμῶν σκεῦος καί τήν μολυνθεῖσαν οἰκίαν ἡμῶν οὐκ ἔνι. Ἐγώ γάρ οὐδέν πλέον οὔτε ἀπό τῶν θείων Γραφῶν μεμάθηκα, οὔτε ἐξ ἐμαυτοῦ γνῶναι ἴσχυσα. Λέγοντος γάρ ἀκούομεν καθ᾿ ἑκάστην τοῦ ἀποστόλου· “Δοκιμαζέτω γάρ, φησίν, ἕκαστος ἑαυτόν καί οὕτως ἐκ τοῦ ἄρτου ἐσθιέτω καί ἐκ τοῦ ποτηρίου πινέστω. Ὁ γάρ ἀναξίως ἐσθίων καί πίνων τό σῶμα τοῦ Κυρίου, κρῖμα ἑαυτῷ ἐσθίει καί πίνει”καί πάλιν·“ Ὁ δέ ἀναξίως ἐσθίων τό σῶμα καί τό αἷμα τοῦ Κυρίου, (82) ἔνοχος ἔσται τοῦ σώματος καί αἵματος τοῦ Κυρίου, μή διακρίνων τό σῶμα τοῦ Κυρίου “. Εἰ δέ ὁ μή ἀξίους τούς καρπούς τῆς μετανοίας ἐπιδειξάμενος, ἀνάξιος εἶναι ὑπό πάσης θεοπνεύστου Γραφῆς ἀπελέγχεται, πῶς, εἰπέ μοι σύ, δίχα δακρύων ποτέ καθαρθῆναί τις δυνηθῇ καί ἀξίως, ὅσον τό ἐπ᾿ αὐτῷ, τῶν μυστηρίων μεταλαβεῖν; Καρπός γάρ τῆς μετανοίας πρῶτος ταῦτά εἰσι καί, ὥσπερ ἡ βδελυρά τοῦ σώματος ῥύσις καί ἡ τῆς καρδίας πρός πᾶν πάθος οἱονεί ἐνήδονος μίξις τῷ διαβόλῳ οἵα τις θυσία προσάγεται παρ᾿ ἡμῶν, οὕτω τά ἐξ αὐτῆς χεόμενα πάλιν δάκρυα θυσία εὐπρόσδεκτος τῷ Δεσπότῃ προσφέρονται καί τῆς ἐμπαθοῦς ἐκείνης ἡδονῆς τό αἶσχος ἀποκαθαίρουσι, καί τοῦτο δηλῶν ὁ Δαυίδ ἔλεγε· “Θυσία τῷ Θεῷ πνεῦμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην καί τεταπεινωμένην ὁ Θεός οὐκ ἐξουδενώσει”. Καί εἰκότως· ἐν ἕξει γάρ τοιαύτῃ γενομένη ἡμῶν ἡ ψυχή καί οὕτω καθ᾿ ἑκάστην ταπεινουμένη, ἡμέραν μίαν οὐ διέρχεταί ποτε ἄνευ δακρύων κατά τόν εἰρηκότα Δαυίδ· “Λούσω καθ᾿ ἑκάστην νύκτα τήν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τήν στρωμνήν μου βρέξω”.
Διά τοῦτο οὖν παρακαλῶ καί ὑμᾶς, πατέρες καί ἀδελφοί μου, ἐν σπουδῇ ἕκαστος τήν ἑαυτοῦ ψυχήν ἐν τούτοις καί τοῖς τοιούτοις ἐγγυμνασάτω ἔργοις, ἥτις κατανυγεῖσα καί μεταποιηθεῖσα κατά μικρόν, πηγή γίνεται ποταμούς δακρύων καί κατανύξεως ἀναβλύζουσα. Εἰ δέ μή οὕτω καθαροί γεγονέναι σπουδάσομεν, ἀλλ᾿ ἐν ἀμελείᾳ καί ῥᾳθυμίᾳ καί χαυνότητι πορεύεσθαι θελήσομεν, ἐγώ μέν οὐδέν ἐρῶ φορτικόν φειδοῖς τῆς ἀγάπης ὑμῶν, (83) πλήν τοῦτο, ἵτι κἄν συμβῇ ποτέ τινα μετά δακρύων ἴσως κοινωνῆσαι, ἤγουν ἤ πρό τῆς λειτουργίας ἤ ἐν τῇ θείᾳ λειτουργίᾳ ἤ καί ἐν αὐτῷ τῷ καιρῷ τῆς τῶν θείων μεταλήψεως κλαῦσαι, τάς δέ λοιπάς ἡμέρας τε καί νύκτας οὐ προθυμεῖται τοῦτο ποιεῖν, οὐδέν αὐτῷ ἐκ τοῦ πρός ἅπαξ κλαῦσαι τό ὄφελος ἔσται. Οὐ γάρ τοῦτο μόνον ἀξίους ἡμᾶς εὐθύς ἀποκαθαῖρον ποιεῖ, ἀλλά τό καθ᾿ ἑκάστην καί ἀδιαλείπτως μέχρι θανάτου πενθεῖν, ὡς αὐτός ἠμῖν ὁ Δεσπότης ποιεῖν προσέταξε “Μετανοεῖτε, λέγων, αἰτεῖτε καί ζητεῖτε καί κρούετε”. Ἕως πότε; “Ἕως οὗ λήψεσθε, φησί, καί εὑρήσετε καί ἀνοιγήσεται ὑμῖν”. Τίς; Ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν, δηλονότι.
Αὕτη γάρ ἡ μετάνοια καί ἡ οὕτως ἀπαραλείπτως, ὡς εἴπομεν, μέχρι θανάτου μετά πόνου καί θλίψεως ἐπιτελουμένη, κατά μικρόν μικρόν δάκρυα προχέειν ἡμᾶς ποιεῖ πικρά, δι᾿ ὧν ἀποσμήχει καί ἀποκαθαίρει τόν τῆς ψυχῆς ῥύπον καί μολυσμόν· μετά ταῦτα δέ μετάνοιαν ἡμῖν ἐμποιεῖ καθαράν καί εἰς γλυκέα τά πικρά δάκρυα μεταβάλλει καί χαράν ἀένναον ἀπογεννᾷ ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν καί τό ἄδυτον φέγγος ἰδεῖν προξενεῖ, ὅ εἰ μή πάσῃ σπουδῇ καταλαβεῖν ἀγωνισόμεθα, πνευματικοί πατέρες καί ἀδελφοί, οὐκ ἄν τῶν παθῶν ἁπάντων τελείως ἀπαλλαγῶμεν, οὐ ἄν τάς ἀρετάς κτησώμεθα πάσας, οὐκ ἄν ἀξίως ἤ μετά δακρύων τῶν κατά Θεόν ἰσχύσωμεν ποτε τῶν θείων μυστηρίων καθ᾿ ἑκάστην μεταλαμβάνειν ἤ τό συνόν αὐτοῖς θεάσασθαι θεῖον φῶς. Ἀλλ᾿ οὐδέ τήν καρδίαν ἕξομέν ποτε καθαράν, οὐδέ τό Ἅγιον Πνεῦμα ἐνοικήσει γνωστῶς ἐν ἡμῖν, οὐδέ ἰδεῖν ἀξιωθησόμεθα, ὡς οἱ ἅγιοι, τόν Θεόν οὔτε ἐνταῦθα ὄντες (84) οὔτε ἐκεῖ μοί δοκεῖ, τυφλοί ἀπελθόντες, ἀλλ᾿ ὡς ὁ Θεολόγος λέγει Γρηγόριος, τοσοῦτον τῆς ἐκείνου θέας ἐκπέσομεν “κατά τήν ἀναλογίαν τῆς ἑκάστου ἡμῶν ἀπεντεῦθεν ἀμβλυωπίας”, καθ᾿ ὅσον τοῦ φωτός αὐτοῦ ἑκουσίως ἑαυτούς ὑστερήσαμεν ἐν τῇ παρούσῃ ζωῇ.
Ἀλλά γένοιτο πάντας ἡμᾶς, καθαιρομένους τε καί καθαρθέντας, τοῦτον ἀξιωθήσεσθαι κατιδεῖν. Οἱ γάρ ἐκτός τῶν δύο τούτων τοῦ βίου ὑπεξερχόμενοι, ἄδηλον ἔχουσι τό πέρας τῆς περί αὐτούς ἀποφάσεως. Τό δέ ἄδηλον καί ἀβέβαιον, ἀνέλπιστον καί ἀπληροφόρητον· ὁ γάρ μή χάριτι τήν καρδίαν βεβαιούμενος ἐξ οὐδενός ἑτέρου τήν ἀκαταίσχυντον ἐλπίδα ἀδίστακτόν ποτε, οἶμαι, κτήσεται· ὁ δέ ταύτην μή ἔχων, διά τίνος ἄλλου εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα συναρπαγήσεται τοῖς ἁγίοις; Διά τίνος δέ καί ἡ λαμπάς ἡμῶν τότε ἐξαναφθήσεται, ἐσβεσμένη ἀπό τῶν ὧδε τυγχάνουσα; Ποῦ τοῦ ἐλαίου καί πόθεν εὑρισκομένου καί ποίου τοῦ πυρός, εἰπέ μοι, τοῦ ταύτην ἀνάψαι μέλλοντος, ἤ πόθεν ἤ πῶς, ἵνα τότε ἑτοιμασθέντες φαιδροί φαιδραῖς ταῖς λαμπάσι τῷ νυμφίῳ προσυπαντήσωμεν; Ἐξαναστάντων γάρ ἡμῶν ὡς ἐξ ὕπνου, εὐθύς πρός τήν ἀπάντησιν, ὡς ἀκούετε, τρέχειν μέλλομεν. Εἰ οὖν καθεζομένων καί ἐν τοῖς μνήμασιν οἰκούντων ἡμῶν, ἐκβοήσασα ἡ σάλπιγξ ἐξυπνήσει ἡμᾶς, ἐάν μή ἀπό τῶν ὧδε, ὡς λαμπάδας προαναφθείσας, ἔχωμεν τάς ψυχάς, ἀλλ᾿ εὑρεθῶσιν ἤ μηδόλως ἤ ὀλίγον τι καί μικρόν φαίνουσαι καί ὅσον οὔπω σβεσθῆναι, κατά τήν εὐαγγελικήν φωνήν, μέλλουσαι, ποῦ τότε εὑρήσομεν ἤ τάς παντελῶς (85) ἐσβεσμένας ἀνάψαι ἤ ταῖς σβεννυμέναις ἀπό τῆς ἐνδείας τοῦ ἐλαίου προσθεῖναί τι μικρόν; Ὄντως οὐδέν οὐδαμοῦ εὑρήσομεν. Διά τοῦτο σπουδάσωμεν ἀπεντεῦθεν ἤδη ταύτας ἀνάψαι διά μετανοίας ὁμοῦ καί δακρύων φαιδρῶς, ἵνα ἐν τῇ ἀναστάσει λαμπροί λαμπρῶς τῷ νυμφίῳ προσυπαντήσωμεν καί συνεισελευσώμεθα αὐτῷ ἐν τῇ βασιλείᾳ τῶν οὐρανῶν καί τῶν αἰωνίων κατααπολαύσωμεν ἀγαθῶν, ὧν γένοιτο πάντας ἡμᾶς ἐπιτυχεῖν ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν, ᾧ πρέπει πᾶσα δόξα, τιμή καί προσκύνησις εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Πηγή: Ὀρθόδοξοι Πατέρες
Η τρομοκρατία είναι πολύ τρομακτική, ειδικά όταν συμβαίνει κοντά στο σπίτι μας και όχι σε κάποιο απομακρυσμένο μέρος.
Σε κανέναν δεν αρέσει να φοβάται και ήμασταν κάτι παραπάνω από πρόθυμοι για να διώξουμε το φόβο μακριά.
Απαιτήσαμε, επομένως περισσότερη ασφάλεια.Τα τελευταία δέκα χρόνια, έχει γίνει πλέον συνηθισμένο οι κυβερνητικές υπηρεσίες να καταπατούν τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα των πολιτών και να τους κατασκοπεύουν. Να συλλέγουν και να αρχειοθετούν τα προσωπικά δεδομένα τους.
Ανεξάρτητα του εάν είσαι υπέρ των δεξιών ή αριστερών πολιτικών αυτό μας αφορά όλους. Πρέπει λοιπόν να ρίξουμε μια ματιά στα δεδομένα και να αναρωτηθούμε ειλικρινά «άραγε όλα αυτά μας έχουν καταστήσει περισσότερο ασφαλείς;»
Μετά το χτύπημα της 9/11 η κυβέρνηση των ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο νόμος δεν συμβαδίζει με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Δημιούργησαν το Πρόγραμμα Παρακολούθησης των Τρομοκρατών αρχικά για να υποκλέψουν όλες τις επικοινωνίες που συνδέονταν με την al-Qaeda.
Οι αξιωματούχοι ήταν βέβαιοι πως εάν το πρόγραμμα είχε τεθεί σε εφαρμογή πριν από την 9/11, οι αεροπειρατές θα μπορούσαν να είχαν αποτραπεί. Αλλά σύντομα οι νέες αυτές εξουσίες χρησιμοποιήθηκαν επίσης για την ενοχοποίηση των υπόπτων δια συσχετισμού, Το FBI χρησιμοποίησε τα αρχεία των υπηρεσιών μετανάστευσης για να εντοπίσει Άραβες και Μουσουλμάνους που βρίσκονται στις ΗΠΑ.
Πάνω σε αυτή τη βάση 80.000 άτομα κλήθηκαν να δηλωθούν, το FBI ανέκρινε άλλες 8.000 και πάνω από 5.000 βρέθηκαν να είναι υπό προληπτική κράτηση. Κανένας τρομοκράτης δεν βρέθηκα από τη λεγόμενη πιο επιθετική εθνική εκστρατεία εθνοτικού χαρακτηρισμού που έλαβε χώρα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από εκείνη τη στιγμή και έπειτα, έγινε ρουτίνα για τις κυβερνητικές υπηρεσίες η συλλογή και αποθήκευση των προσωπικών δεδομένων των πολιτών, κάτι το οποίο έγινε φανερό και από τις αποκαλύψεις του Snowden το 2013.
Οι αποκαλύψεις αυτές έδειξαν το πώς η NSA μπορεί να απαιτήσει πληροφορίες σχετικά με τους χρήστες της Microsoft ή της Google, πέρα από την καθημερινή συλλογή δεδομένων του Διαδικτύου, όπως τα περιεχόμενα των e-mails και των λιστών επαφής των πολιτών.
Επομένως αντί να ασχολούνται με τους εγκληματίες, οι κυβερνήσεις στρέφουν όλο και περισσότερο την προσοχή τους προς όλους μας. Αλλά εάν ψάχνεις ψύλλους στα άχυρα, προσθέτοντας απλά, περισσότερα άχυρα, δεν πρόκειται να γίνει πιο εύκολο το να βρεις τον ψύλλο.
Αντίθετα κάθε πρόσφατη επιτυχία που έχει ανακοινώσει η NSA προήλθε από την κλασική μέθοδο παρακολούθησης του στόχου. Παρά τις υψηλές προσδοκίες το πρόγραμμα παρακολούθησης της NSA, δεν έχει αποτρέψει κάποια μεγάλη τρομοκρατική επίθεση. Για παράδειγμα, ένας από τους βομβιστές στον Μαραθώνιο της Βοστώνης ήταν ήδη ένας στόχος του FBI.Άρα αυτό που χρειαζόμαστε δεν είναι περισσότερα τυχαία δεδομένα, αλλά καλύτερους τρόπους για να κατανοήσουμε και να χρησιμοποιήσουμε τις πληροφορίες που διαθέτουμε.
Οι υπηρεσίες κατασκοπείας επίσης πιέζουν για «παρακάμψεις» στην κρυπτογράφηση. Στις αρχές του 2016 του FBI ζήτησε από την Apple να φτιάξει ένα πρόγραμμα που να απενεργοποιεί την κρυπτογράφηση στο iPhone ενός τρομοκράτη. Η Apple αρνήθηκε δημοσίως, όχι μόνο επειδή το εργαλείο αυτό θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για να αποδυναμώσει μόνιμα την ιδιωτική ζωή των νομοταγών πολιτών σε όλο τον κόσμο, αλλά επειδή φοβόταν ότι με αυτόν τον τρόπο θα επέτρεπε στις κυβερνήσεις να ζητήσουν πρόσβαση σε τεχνολογίες οι οποίες χρησιμοποιούνται από δισεκατομμύρια ανθρώπους, ένας φόβος τον οποίο συμμερίζονται οι εμπειρογνώμονες σε θέματα ασφαλείας και κρυπτογράφησης.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, το FBI αποκάλυψε ότι μπόρεσε από μόνο του να χακάρει το τηλέφωνο, παραδέχτηκε δηλαδή ότι είπε ψέματα στο κοινό σχετικά με την ανάγκη για ένα νέο πρόγραμμα, κάτι το οποίο θέτει από αμφισβήτηση τις υπηρεσίες κατασκοπείας και το κατά πόσο μπορούν να είναι αξιόπιστοι σε θέματα ιδιωτικής ζωής και ασφάλειας, ιδιαίτερα εάν λάβουμε υπόψη μας ότι η NSA για παράδειγμα, έχει ήδη την ικανότητα να ενεργοποιήσει το μικρόφωνο του iPhone σου ή την κάμερα του λάπτοπ σου, χωρίς να το πάρεις χαμπάρι.
Οι ανησυχίες σχετικά με αυτό συχνά συναντάνε το επιχείρημα «Εάν δεν έχεις κάτι να κρύψεις, δεν χρειάζεται να φοβάσαι». Αλλά αυτή η συλλογιστική δημιουργεί μόνο ένα κλίμα καταπίεσης. Επειδή θέλουμε ορισμένες πτυχές της ζωής μας να μην τις αποκαλύπτουμε δημοσίως δεν σημαίνει ότι κάνουμε κάτι λάθος.
Αυτή τη στιγμή, ζούμε σε δημοκρατία. Αλλά φανταστείτε τη ζημιά που θα μπορούσε να κάνει το λάθος άτομο με όλα τα προσωπικά μας δεδομένα και με τόσο εύκολη πρόσβαση στις συσκευές μας.
Οι αντι-τρομοκρατικοί νόμοι επιτρέπουν στις αρχές να ερευνούν και να τιμωρούν με πιο επιθετικό τρόπο εγκλήματα που δεν σχετίζονται με την τρομοκρατία. Εάν δώσουμε στα όργανα επιβολής του νόμου ισχυρά εργαλεία, θα τα χρησιμοποιήσουν. Γι’ αυτό ο δημοκρατικός έλεγχος είναι τόσο σημαντικός: ακόμα και αν αυτά τα εργαλεία και οι νόμοι δεν έχουν χρησιμοποιηθεί εναντίον μας σήμερα, ίσως αυτό να γίνει αύριο.
Για παράδειγμα, μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 2015, η Γαλλία επέκτεινε τους ήδη διευρυμένους αντι-τρομοκρατικούς νόμους, δίνοντας με αυτόν τον τρόπο μεγαλύτερες εξουσίες στα όργανα επιβολής του νόμου, ώστε να διεξάγουν επιδρομές στα σπίτια και να έχουν τους ανθρώπους σε κατ’ οίκον περιορισμό.
Μέσα σε λίγες εβδομάδες προέκυψαν στοιχεία ότι οι εξουσίες αυτές είχαν χρησιμοποιηθεί για άλλους σκοπούς, όπως την πάταξη των διαδηλώσεων για την κλιματική αλλαγή.
Οι κυβερνήσεις της Ισπανίας, της Ουγγαρίας και της Πολωνίας, εισήγαγαν ακόμα πιο περιοριστικούς νόμους σχετικά με την ελευθερία του συνέρχεσθε και την ελευθερία του λόγου. Η ελευθερία της έκφρασης και του τύπου στην Τουρκία, έχει δεχτεί σοβαρά πλήγματα, κατά τα τελευταία χρόνια, με το πραγματοποιούνται αρκετές συλλήψεις, διότι άσκησαν κριτική κατά της κυβέρνησης.
Τίποτα από όλα αυτά δε μας βοηθάει αποτελεσματικά στον αγώνα μας ενάντια της τρομοκρατίας. Το κίνητρο πίσω από όλα αυτά μπορεί να είναι καλό, ακόμα και αγαθό, αλλά εάν αφήσουμε τις εκλεγμένες κυβερνήσεις μας να περιορίσουν την προσωπική μας ελευθερία, τότε οι τρομοκράτες νίκησαν.
Εάν δεν είμαστε προσεκτικοί, πιθανόν να προχωρήσουμε σιγά- σιγά προς ένα Κράτος παρακολούθησης και επιτήρησης. Τα δεδομένα είναι αρκετά σαφή, η διάβρωση των δικαιωμάτων σε συνδυασμό με τη μαζική παρακολούθηση, δεν οδήγησαν σε σημαντικές επιτυχίες μέχρι τώρα, αλλά έχουν αλλάξει τη φύση της κοινωνίας μας.
Η τρομοκρατία είναι ένα περίπλοκο πρόβλημα… χωρίς απλές λύσεις. Καμιά συσκευή ασφαλείας δεν μπορεί να αποτρέψει μερικά παιδιά από το να φτιάξουν μια βόμβα στο υπόγειό τους.
Πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας την αρχή της αναλογικότητας. Το να δημιουργήσουμε τρόπους για να εισβάλουμε σε κινητά τηλέφωνα εκατομμυρίων πολιτών, δεν είναι το ίδιο με το να ερευνήσουμε ένα σπίτι. Στις περισσότερες χώρες η νομοθεσία επιτρέπει ήδη ένα ευρύ φάσμα δράσεων, συμπεριλαμβανομένης της στοχευμένης παρακολούθησης.
Για να επωφεληθούμε πλήρως από αυτό το υφιστάμενο δυναμικό, χρειαζόμαστε καλύτερη διεθνή συνεργασία και πιο αποτελεσματικές εξωτερικές πολιτικές και πολιτικές ασφαλείας, καλύτερη εφαρμογή της υφιστάμενης νομοθεσίας αντί για θέσπιση νέων και πιο αυστηρών νόμων, που θα υπονομεύουν την ελευθερία μας.
Ας μην καταστρέψουμε μόνο και μόνο επειδή φοβόμαστε, αυτά για τα οποία είμαστε περήφανοι: η δημοκρατία και τα θεμελιώδη δικαιώματα και οι θεμελιώδεις ελευθερίες. Αυτό το βίντεο έγινε με την υποστήριξη του Patreon.com και της Πλατφόρμας Ευρωπαϊκών Ελευθεριών.
Πηγή: Αβέρωφ
Σχετικά άρθρα:
Η πιο σοκαριστική είδηση των τελευταίων ημερών για ακόμη μία φορά πέρασε στα ψιλά. Η Ελλάδα πεθαίνει και η κατάστασή της είναι μη αναστρέψιμη. Τα σχετικά στοιχεία καταγράφηκαν σε έρευνα που εκπόνησε η οργάνωση «διαΝΕΟσις» και διενεργήθηκε από το Εργαστήριο Δημογραφικών και Κοινωνικών Αναλύσεων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, υπό τη διεύθυνση του καθηγητή Βύρωνα Κοτζαμάνη.
Το γενικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι επιστήμονες προκαλεί ανατριχίλα. Το 2050 σε αυτήν την ευλογημένη χώρα του πλανήτη θα κατοικούν μόλις 8.300.000 άνθρωποι και η πλειονότητά τους θα είναι γέροντες. Η έρευνα κατέδειξε ότι από το 2011 -και για πρώτη φορά μεταπολεμικά- ο πληθυσμός της χώρας μας άρχισε να μειώνεται ραγδαία. Η μέση ηλικία, που ήταν 26 έτη το 1951, είναι σήμερα στα 44 έτη και αναμένεται να αυξηθεί επιπλέον κατά 5-8 έτη.
Αντίστοιχα αποτελέσματα προέκυψαν και από μελέτη της Eurostat, που διενεργήθηκε πριν από τρία χρόνια, αλλά ούτε τότε έδωσε κανείς σημασία.
Κι όμως! Αυτό είναι το μεγαλύτερο εθνικό θέμα που αντιμετωπίζει ο τόπος μας. Ο θάνατος της Ελλάδας! Οσο κι αν θέλουμε να πιστεύουμε ότι «η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει», η μελέτη των στατιστικών και των κοινωνικών παραγόντων επιβεβαιώνει ότι μια μεγάλη εθνική καταστροφή είναι υπό εξέλιξη.
Τα στοιχεία θα έπρεπε να συγκλονίσουν τους πάντες - και κυρίως τους πολιτικούς. Ομως ουδείς ασχολείται! Καθημερινά οι βουλευτές διασταυρώνουν τα ξίφη τους για δεκάδες ανούσια ζητήματα, που σε μια δυο μέρες θα ξεχαστούν, καθαρά για λόγους πρόσκαιρων εντυπώσεων, και για το μέγα ζήτημα του μέλλοντος της πατρίδας μας σφυρίζουν αδιάφορα. Θυμίζουν έτσι τις κυβερνήσεις του παρελθόντος, που μοίραζαν αφειδώς χρήματα και έκαναν χιλιάδες διορισμούς (για να έχουν προσωρινά πολιτικά οφέλη), αδιαφορώντας αν οι μελλοντικές γενιές θα αντιμετώπιζαν ένα βουνό από χρέη. Τώρα που ήρθε η ώρα του «λογαριασμού», όλοι κατάλαβαν τις τεράστιες ευθύνες των πολιτικών της Μεταπολίτευσης, που θα μείνουν στην Ιστορία ως πολιτικοί «εγκληματίες».
Να ξέρουν, λοιπόν, οι σημερινοί πολιτικοί ότι ο ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει την εθνοκτονική αμέλειά τους και θα τους καταδικάσει. Επιτέλους, ας ξυπνήσουν. Και μαζί με τους πολιτικούς ας ξυπνήσουμε και όλοι μας. Επιτέλους, γιατί κανένας δεν μιλά γι' αυτό το θέμα; Σε μερικά χρόνια ελάχιστοι Ελληνες θα έχουν απομείνει στην πατρίδα (με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει για την επιβίωσή της εν μέσω εχθρικών γειτόνων), ενώ και όσοι θα ζουν σε άλλους τόπους σταδιακά θα χάνουν την επαφή με τη γη των προγόνων τους.
Στη σημερινή Ελλάδα κανένα κόμμα δεν θέτει ως προτεραιότητα τη στήριξη της οικογένειας, την αύξηση των γεννήσεων, τα κίνητρα για να περιοριστεί η μετανάστευση των νέων. Η Ελλάδα δολοφονείται με χειρουργικό τρόπο, με αυτόπτες μάρτυρες (άρα και συνένοχους) όλους μας.
Ποιο νόημα έχουν οι αλλαγές στο Ασφαλιστικό, τα οικονομικά μέτρα, οι τηλεοπτικές άδειες, οι πωλήσεις των ΔΕΚΟ ή η αναθεώρηση του Συντάγματος, όταν σε λίγα χρόνια τα παιδιά ηλικίας 7-18 ετών θα είναι μόλις 1.000.000; Ποιος θα πληρώνει τότε τους φόρους; Ποιος θα συντηρεί το κράτος, την ιδιωτική οικονομία και το «σύστημα»; Ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός το 2050, σύμφωνα με την έρευνα, θα πέσει κοντά στα 3.000.000! Τι παραπάνω πρέπει να μάθουν τα κόμματα για να καταλάβουν ότι όσα σχεδιάζουν σήμερα είναι απολύτως στον αέρα; Πότε, επιτέλους, θα δουν την καταστροφή που έρχεται;
Πηγή: Δημοκρατία, Ας Μιλήσουμε Επιτέλους
Για τον λόγο αυτό καλούνται οι καταναλωτές και οι φορείς (Σύλλογοι κάθε δραστηριότητας, Ενώσεις κλπ):
ΕΠΙΣΗΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΜΕ ΕΥΚΟΛΟ ΤΡΟΠΟ (ΕΤΟΙΜΕΣ ΦΟΡΜΕΣ):
ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΣ ΣΥΜΒΟΛΑ !
Οι εξηγήσεις του Lidl εξακολουθούν να αφήνουν ερωτηματικά:
«Κατήχηση ειδώλων στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο:
Η απόσχιση των μαθητών από την Ορθόδοξη Πίστη
η ένταξή τους σε μια πολύ-θρησκευτική θρησκευτικότητα,
ως στόχος του νέου Πιλοτικού Προγράμματος Σπουδών»
1. Η μετατροπή του ορθόδοξου Μαθήματος των Θρησκευτικών σε μάθημα για τις θρησκείες
Το 2011εγκρίθηκε ένα νέο Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ) για τα Θρησκευτικά από την πρώην Υπουργό Παιδείας κ. Διαμαντοπούλου[1], συγγραφείς του οποίου φέρονται να είναι τα μέλη μίας 15μελούς ομάδας Θεολόγων. Το νέο Πρόγραμμα, το οποίο εφαρμόζεται από τότε πιλοτικά σε 120 περίπου Δημοτικά και Γυμνάσια της χώρας, μετατρέπει τον ορθόδοξο χαρακτήρα και περιεχόμενο του Μαθήματος των Θρησκευτικών (ΜτΘ) σε πολυθρησκειακό[2]. Ο χαρακτηρισμός της κατεύθυνσης του νέου ΠΣ ως πολυθρησκειακής θεωρείται από κάποιους εσφαλμένος ή ακόμη και συκοφαντικός. Σκοπός της παρούσας εισήγησης είναι να επαληθεύσει αυτόν τον χαρακτηρισμό, μέσω της χρήσης ελάχιστων μόνον από τα πολυπληθή τεκμήρια που υπάρχουν στο νέο ΠΣ, τα οποία βεβαιώνουν τον πολυθρησκειακότου χαρακτήρα, δικαιολογώντας ταυτόχρονα και τον τίτλο που επέλεξα να δώσω σ΄αυτή την εισήγηση.
Αρχικά, γίνεται φανερό, μέσα από την ανάγνωση των σελίδων του, ότι το νέο ΠΣ για το ΜτΘ αποκλείει την ορθόδοξη διδασκαλία στα σχολεία ως μονοθρησκευτικότητα και εισάγει την πολυθρησκευτικότητα:
«Με το νέο ΠΣ για πρώτη φορά επιχειρείται η διδασκαλία των θρησκειών στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Οι όποιες αντιστάσεις και αρνητικές επιφυλάξεις υπονοούν τη διατήρηση της αντίληψης ενός στενά ομολογιακού ΜτΘ, το οποίο πρέπει να ασχολείται αποκλειστικά με το Χριστιανισμό. Στο νέο ΠΣ, επιχειρείται η υπέρβαση αυτών των επιφυλάξεων και πραγματοποιείται ένα προσεκτικό πρώτο βήμα στην κατεύθυνση της διδασκαλίας των θρησκειών και στους τρεις κύκλους της υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Το κύριο σώμα στο νέο ΠΣ παραμένει ο Χριστιανισμός, ενώ σταδιακά επιχειρείται η προσέγγιση άλλων έξι θρησκειών: του Ιουδαϊσμού, του Ισλάμ, του Ινδουισμού, του Βουδισμού, του Ταοϊσμού και του Κομφουκιανισμού»[3].
«Ένα ΜτΘ που στοχεύει αποκλειστικά και μόνο στην εξοικείωση των μαθητών σε μια μόνο ιδιαίτερη θρησκευτική παράδοση έχει πλέον φτάσει στα όριά του»[4].
Όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς, ένας νέος σχεδιασμός της πολυθρησκειακής αγωγής επιβάλλεται αυταρχικά και μάλιστα με αφορισμούς, αφού δεν στοιχειοθετείται με έγκυρα παιδαγωγικά και θεολογικά τεκμήρια (εμπειρικές έρευνες, χριστιανοπαιδαγωγικές μελέτες κ.ά). Συγχρόνως, η διαφορά και η ετερότητά της εξ΄ Αποκαλύψεως ορθόδοξης πίστεως αποκρύπτεται, υποτιμάται και παρουσιάζεται στο νέο ΠΣ με αντιεπιστημονικό και μη θεολογικό τρόπο, ως μία από τις ανθρωποδημιουργημένες θρησκείες.
Η μετατροπή του ορθόδοξου ΜτΘ σε πολυθρησκειακόμάθημαδεν έχει ως στόχο, κατά τη γνώμη μας, την αλλαγή της μεθοδολογίας του μαθήματος, αλλά τη μετατροπή της ουσίας και του χαρακτήρα του, που είναι η αγωγή των παιδιών κατά την ορθόδοξη πίστη και παράδοση. Με αυτό το Πρόγραμμα, το ΜτΘ δεν έχει ως δομική του αφετηρία τα στοιχεία που συνδέουν τους μαθητές με την πίστη τους στονΘεάνθρωπο Ιησού, αλλά μετατρέπεται σε ένα μάθημα εντελώς γνωσιολογικό, που «θεμελιώνεται στη σχέση του με τολόγο» και «στοχεύει να οικοδομήσειλογικάτη θρησκευτική αγωγή των παιδιών και των εφήβων»[5]. Πάνω σ’ αυτό το ορθολογικό μοτίβο έχει οικοδομηθεί ολόκληρη η μετα-θεολογική και μετα-πατερική φιλοσοφία του νέου ΠΣ. Αυτό φαίνεται ολοκάθαρα σε ειδικό κεφάλαιό του με τίτλο: «Η υπογράμμιση της ανθρωποκεντρικής διάστασης», στο οποίο σαφώς καθορίζεται, ωςδιάσταση της σχολικής θρησκευτικής αγωγής, όχι η θεανθρωποκεντρικότητα, αλλά η ανθρωποκεντρικότητα, δηλαδή μία θρησκευτική αγωγή και διδασκαλία χωρίς πίστη, σχέση και αναφορά προς τον Θεό: «Μια σύγχρονη αντίληψη για το ΜτΘ καλείται να εστιάσει το ενδιαφέρον του μαθητή στην ανθρώπινη διάσταση των θρησκειών και της θρησκευτικής πίστεως»[6].Ωστόσο, η προσπάθεια να περιορισθείτο ΜτΘαποκλειστικάσε ένα ορθολογικό, γνωσιολογικόκαι καθαρά ανθρωποκεντρικόπλαίσιο, δεν συνάδει με τηναλήθεια καιτηζωή της ορθόδοξης πίστης, της πίστηςτης πλειονότητας των μαθητών αλλάούτε και με τη θρησκευτικότητατων αλλόδοξων και ετερόδοξων μαθητών.
Το νέο ΠΣ βασίζεται στη συναφειακή και διδασκαλία όλων των θρησκειών. Ο σχεδιασμός, ωστόσο, στερείται θεολογικού και παιδαγωγικού υπόβαθρου, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ότι η πολτοποιημένη διδασκαλία τόσων διαφορετικών θρησκευτικών εκδοχών θα έχει ως συνέπεια τη σύγχυση στη συνείδηση των παιδιών του πνευματικού επιπέδου των 8-14 ετών. Όπως μαρτυρείται, άλλωστε, στο ίδιο το νέο ΠΣ, σκοπός αυτής της συναφειακής θρησκευτικής αγωγής, δεν είναι η καλλιέργεια της πίστης στον Θεάνθρωπο Χριστό, αλλά η συμβολή του ΜτΘ στη δημιουργία μίας σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας. Το ΜτΘ, όμως, μέσα από τέτοιες πολιτικοϊδεολογικές και πρόσκαιρες σκοποθεσίες, παύει να έχει θρησκευτικό χαρακτήρα και να αναφέρεται στην ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης των μαθητών. Καταλήγει στο να καταστεί ένα μάθημα απλής κοινωνικής ή πολιτικής αγωγής, που υπηρετεί καθαρά πολιτικοκοινωνικούς στόχους[7]: «Οι Θρησκείες μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση των συγκρούσεων και στη δημιουργία μιας σύγχρονης πολυπολιτισμικής κοινωνίας». «Ο θεραπευτικός και συμφιλιωτικός ρόλος των θρησκειών παραμένει βασικός, καθώς στις περισσότερες Θρησκείες υπάρχουν “πηγές” θεραπείας και συμφιλίωσης»[8].
Στο πλαίσιο της συμφιλίωσης και της πολυπολιτισμικότητας, το νέο ΠΣ για το Μτθ και ο πολυθρησκειακός του χαρακτήρας φέρονται ως η αναγκαία λύση για την αντιμετώπιση θρησκευτικών συγκρούσεων εντός ή εκτός σχολείου. Μια λύση όμως είναι αναγκαία,όταν υπάρχει πρόβλημα. Η μελέτη όμως της πραγματικότητας αποδεικνύει ότι δεν υπάρχουν θέματα θρησκευτικών συγκρούσεων στο μαθητικό πληθυσμό σε μια χώρα στην οποία το 95% των μαθητών είναι ορθόδοξοι Χριστιανοί και το υπόλοιπο5% των αλλόθρησκων ή ετερόδοξων μαθητών έχει το δικαίωμα απαλλαγής από το Μτθ. Αξιοσημείωτο είναι βέβαια το γεγονός, όπως το μαρτυρούν πολλοί εκπαιδευτικοί θεολόγοι, ότι συχνά οι αλλόθρησκοι και ετερόδοξοι μαθητές δεν κάνουν χρήση αυτού του δικαιώματος αλλά επιλέγουν να συμμετέχουν στο ΜτΘ, πετυχαίνοντας μάλιστα και υψηλές επιδόσεις σ’ αυτό.
2. Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών: Προβλήματα στο σχεδιασμό και στις κατευθύνσεις του
Συστηματικάυποστηρίζεται στις σελίδες του νέου ΠΣ η άποψη ότι το υπάρχον ΜτΘ δεν ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης εποχής καθώς και στα νέα κοινωνικά και πολιτισμικά δεδομένα. Γι’ αυτό τον λόγο θεωρήθηκε αναγκαία, όπως αναφέρεται στο ΠΣ, η εκ βάθρων αλλαγή των μέχρι τώρα ισχυόντων Αναλυτικών Προγραμμάτων και των αντίστοιχών τους σχολικών εγχειριδίων. Τονίζεται, επιπλέον, με την προβολή η ανάγκη αντικατάστασης της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας από μίαπολυθρησκευτική διδασκαλία. Αυτές οι δυο κινήσεις συντελούν αποφασιστικά στην περιθωριοποίηση της ορθόδοξης πίστης και παράδοσης από το νέο ΠΣ για το Μτθ.
Το νέο ΠΣ υποστηρίζει ότι η ορθόδοξη Χριστοκεντρική διδασκαλία αποτελεί μία απαράδεκτη μονοφωνική διδακτική πρακτική, που είναι ανάγκη να παραμερισθεί και να υιοθετηθεί μία πολυθρησκειακή αγωγή, ικανή να συμβάλει στην ανάπτυξη κοινωνικών αρετών και ιδιαίτερα του πλουραλισμού και της καλλιέργειας του σεβασμού στους ξένους.
Στη γραμμή αυτή ένα ακόμη μέσο που χρησιμοποιείται μέσα στις σελίδες του νέου ΠΣ είναι και η μείωση και η υποτίμηση των προηγούμεωνορθοδόξων Αναλυτικών Προγραμμάτων του ΜτΘ με αντιφάσεις, αναλήθειες και διάφορες άλλες μεθοδεύσεις. Η υποτίμηση αυτή σκοπεύει στο να καλλιεργηθεί το έδαφος και να αναδειχθεί η ανάγκη αναθεώρησης των προηγούμενων Αναλυτικών Προγραμμάτων και της συγγραφής νέων[9].
Σ’ αυτό το σημείο πρέπει να γίνει μια διάκριση μεταξύ παιδαγωγικής - διδακτικής μεθοδολογίας και χαρακτήρα – περιεχομένου του ΜτΘ. Το έλλειμμα των προηγούμενων Προγραμμάτων σε παιδαγωγικές και διδακτικές μεθόδους, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για τη μετατροπή του χαρακτήρα και του περιεχομένου του ΜτΘ σε πολυθρησκευτικό, αφού μία νέα μεθοδολογία μπορεί να εφαρμοστεί στην οποιαδήποτε θρησκευτική ύλη με τον οποιονδήποτε προσδιοριστικό χαρακτήρα.
Ακόμη, μια κατεύθυνση του νέου ΠΣ που δημιουργεί προβληματισμό είναι ότι χρησιμοποιήθηκαν άκριτα στη συγγραφή του ερευνητικά τεκμήρια αλλά και μέθοδοι, σκοποθεσίες και κατευθύνσεις που αφορούν το μάθημα έτσι όπως αυτό διδάσκεται σε άλλες χώρες. Όμως, αυτή η πρακτική χρήζει ιδιαίτερης προσοχής καθώς είναι εντελώς αντιπαιδαγωγική η αντιγραφή στοιχείων από άλλες χώρες και διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις, που αφορούν ένα τόσο σπουδαίο θέμα, όπως είναι η θρησκευτική και πνευματική ανάπτυξη παιδιών. Τα στοιχεία αυτά στοιχειοθετούν τις ανατρεπτικές και αντιεπιστημονικές προτάσεις που προτείνει το νέο ΠΣ να εφαρμοστούν στην ελληνική εκπαίδευση όπως αναφέρεται σε σχετικά κείμενα του:
«Η εργασία εκπόνησης ΑΠ είναι φανερό ότι δεν έλαβε υπόψη τα αποτελέσματα των διεθνών ερευνών γύρω από τη θρησκευτική και πνευματική ανάπτυξη των παιδιών. Το αποτέλεσμα ήταν το ΜτΘ να διατηρεί άθικτο τον κατηχητικό του χαρακτήρα, θεωρώντας ως δεδομένο, ότι όλοι οι μαθητές του σχολείου είναι πιστοί Χριστιανοί. Ο κατηχητικός προσανατολισμός του ΜτΘ προβάλλεται περισσότερο στους κατά τάξεις στόχους, οι οποίοι καταλήγουν στη διαμόρφωση όρων ιδεολογικής μονομέρειας[10].
«Στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ούαιώνα το μάθημα βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση: να ισχυροποιήσει τα εκπαιδευτικά του θεμέλια, να υπερβεί τη μονοφωνία και την όποια ομολογιακή φυσιογνωμία του,συμπεριλαμβάνοντας όλους τους μαθητές του ελληνικού σχολείου ανεξάρτητα από τη θρησκευτική ή μη δέσμευσή τους. Οι διδάσκοντες τουμαθήματοςτων Θρησκευτικών εκπαιδευτικοί, δάσκαλοι στην πρωτοβάθμια και θεολόγοι στη δευτεροβάθμια, έχουν την ετοιμότητα να αναγνωρίσουν πως αυτό το αίτημα,κατά κανένα τρόπο δεν αντιφάσκει προς τη χριστιανική άποψη για την πίστη και την εκπαίδευση»[11].
«Το μάθημα βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση: να υπερβεί τη μονοφωνία και την όποια ομολογιακή φυσιογνωμία του»[12].
«Η θρησκευτική εκπαίδευση καλείται να υπηρετήσει ένα θρησκευτικό γραμματισμό, ο οποίος θα πρέπει να υπηρετεί κοινωνικά προστάγματα καθολικού χαρακτήρα, όπως είναι πρώτα και κύρια ο πολιτισμικός εγκλιματισμός του μαθητή στην ευρύτερη κοινωνική πραγματικότητα που ζει και όχι ο ιδεολογικός εγκιβωτισμός του σε απολυτοποιημένες ερμηνείες και στάσεις ζωής»[13].
Στον ΟΕ αναφέρεται ακόμη ότι «η θρησκευτική μάθηση επιχειρεί την υπέρβαση της θρησκευτικής απολυτότητας[14] και ότι «θεωρείται σπουδαίο να ελαχιστοποιηθεί το ενδεχόμενο επιβολής ενός μονοδιάστατου πολιτισμικού μοντέλου»[15].
Η υιοθέτηση, ωστόσο, μιας πολυθρησκειακής κατεύθυνσης της θρησκευτικής αγωγής των νέων μας υπολείπεται επιστημονικών καθώς και πνευματικών και εκκλησιαστικών ερεισμάτων. Μάλιστα, ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος έχει ήδη τοποθετηθεί κατά τα τελευταία χρόνια σε ομιλία του έναντι αυτούπολυσυζητημένου διλήμματος: Ορθόδοξη σχολική χριστιανική αγωγή ή θρησκειολογική αγωγή[16]. Κατά τον ίδιο τρόπο τοποθετήθηκε και ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ.Ιερώνυμος[17]καθώς και πολλοί Ιεράρχες της Εκκλησίας μας[18]
Επίσης, σύμφωνα με τα Πορίσματά της ΚΔ' πανορθόδοξης συνδιάσκεψης για θέματα αιρέσεων (Νοέμβριος 2012) - για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος - γίνεται ρητή και καταδικαστική αναφορά στη «ριζική ἀλλαγή τοῦ προσανατολισμοῦ τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ἀπό τόν Συνταγματικά κατοχυρωμένο στήν Ἑλλάδα ὁμολογιακό του χαρακτῆρα σέ μία προοπτική ἀποδόμησης, πού καταλήγει στόν θρησκευτικό συγκρητισμό».
Εξάλλου, οι Aγιορείτες Πατέρες με επιστολές τους προς τη Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος πήραν σαφέστατη θέση για την επιχειρούμενη μετατροπή του μαθήματος σε διδασκαλία των θρησκειών[19].
Ο Καθηγούμενος επίσης της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου του Αγίου Όρους Αρχιμ. π. Γεώργιος Καψάνης έκανε προσωπική παρέμβαση προς την Ιερά Σύνοδο. «Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών δημιουργεῖ δικαιολογημένα ἀντιδράσεις. Τό νέο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δέν ἔχει πιά Ὀρθόδοξο Χριστιανικό χαρακτῆρα, δέν βοηθεῖ τούς μαθητάς νά γνωρίσουν τήν Χριστιανική τους Πίστι, δέν οἰκοδομεῖ τήν θρησκευτική, τήν ἐθνική καί τήν πολιτισμική ταυτότητα τῶν ἑλληνοπαίδων.
Αὐτός ὁ ἰδιότυπος νεοβαρλααμιτισμός ἐπιβάλλεται ἀπό μία μερίδα θεολόγων, οἱ ὁποῖοι δείχνουν πώς ἐχθρεύονται τήν ἡσυχαστική θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τήν μαρτυρική Ὀρθοδοξία τῶν Νεομαρτύρων, τήν ἀσκητική παιδεία τῶν Κολλυβάδων, τήν ἁπλοϊκή πίστι τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Παλιγγενεσίας τοῦ 1821. Οἱ θεολόγοι αὐτοί δέν κατανοοῦν ὅτι ἀντιστρατεύονται τόν λόγο τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, ὁ ὁποῖος δέν ἀναγνωρίζει ἄλλες ὁδούς σωτηρίας πλήν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ…»
Στην ίδια κατεύθυνση, ο προηγούμενος της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους Αρχιμ. π. Βασίλειος Γοντικάκης γράφει προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, για ό, τι πάει να συντελεσθεί στο χώρο της Παιδείας μας με τα νέα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών: «Ένοιωσα ότι κάτι ιερό και άγιο προδίδεται από το κεφάλαιο της Πίστεώς μας, κάτι που τόχει ανάγκη ο άνθρωπος. Δεν εμπνέομε τη ζωή στην ψυχή του παιδιού με την ενημέρωσι θρησκευτικών απόψεων και διαφορών αλλά με τα ζωντανά παραδείγματα αυτών που νίκησαν τον θάνατο δια της θυσίας της αγάπης. Δεν τρέφεται η ψυχή του μικρού παιδιού με υλικό πληροφοριών θρησκευτικών απόψεων άλλα με το πνεύμα του ηρωισμού της αγάπης».
3.Η δημιουργία μιας νέας θρησκευτικότητας
Εκτιμώντας τα μέχρι τώρα αναφερθέντα στοιχεία, διαπιστώνουμε ότι με το νέο Πρόγραμμα και την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιείται, συντελείται μια προσπάθεια να καλλιεργηθεί η πεποίθηση στα μικρά παιδιά ότι η πίστη τους σε μία θρησκευτική αλήθεια, όπως η πίστη στο Χριστό, δεν είναι συμβατή με τη σύγχρονη πολυπολιτισμική πραγματικότητα και ισοδυναμεί με μία πεισματική εμμονή σε κάτι το μονολιθικό και αναχρονιστικό. Το νέο ΠΣ εισάγει τους μαθητές στη νοοτροπία μιας συναφειακής θρησκευτικότητας, με στοιχεία από όλες τις θρησκείες, σε συνδυασμό τους μάλιστα και με φιλοσοφικές κοσμοθεωρίες. Αυτή η επιλογή θεωρείται, σύμφωνα με το Πρόγραμμα, το σύγχρονο και ορθό σχήμα θρησκευτικότητας, που, λόγω και της πολλαπλότητας και της ποικιλίας του πολυθρησκευτικού περιεχομένου της, μπορεί να προσδώσει νόημα στη ζωή τους και να τους βοηθήσει να ενταχθούν γόνιμα στο νέο πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Έτσι, ο ορθόδοξος ή ετερόδοξος ή αλλόδοξος μαθητής καθοδηγείται πλέον να βρει το υπαρξιακό του νόημα, όχι στο Θεό της πίστεώς του, αλλά σε έναν νέο Θεό που θα κατασκευάσει ο ίδιος με τη βοήθεια των δασκάλων του και των κατευθύνσεων του νεου ΠΣ, με κοσμικά κριτήρια και με βάση μία νέα κοσμοπολίτικη θεολογία, τη θεολογία της πολυπολιτισμικότητας που αναφέρθηκε παραπάνω:
«Εντός ενός τέτοιου πλαισίου πλουραλιστικών εξελίξεων στην Ευρώπη γινόταν πλέον αποδεκτό πως το ΜτΘ δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις εκπαιδευτικές απαιτήσεις της εποχής, διατηρώντας τον «ειδικό» (=χριστιανικό) χαρακτήρα του και αγνοώντας ή θεωρώντας εκ προοιμίου λανθασμένα τα άλλα τμήματα του Χριστιανισμού και βέβαια τις υπόλοιπες θρησκείες»[20].
«Η θρησκευτική αγωγή χρειάζεται να υπερβεί πρακτικές μονοφωνίας και αντιλήψεις αποκλειστικότητας. Βασική προϋπόθεση αυτής της υπέρβασης είναι η διευρυμένη γνώση “γύρω από τις Θρησκείες” και τις όποιες κοσμοθεωρήσεις που νοηματοδοτούν τον ανθρώπινο βίο»[21].
Στον ΟΕ, επίσης αναφέρεται ότι το εγχείρημα της μετατροπής του ΜτΘ σε πολυθρησκευτικό, δεν αντιφάσκει προς τη χριστιανική πίστη και ότι συνδέεται με τη «στροφή» που παρατηρείται στη σύγρρονη ορθόδοξη θεολογία.
«Στο τέλος της πρώτης δεκαετίας του 21ούαιώνα το μάθημα βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πρόκληση: να ισχυροποιήσει τα εκπαιδευτικά του θεμέλια, να υπερβεί τη μονοφωνία και την όποια ομολογιακή φυσιογνωμία του, συμπεριλαμβάνοντας όλους τους μαθητές του ελληνικού σχολείου ανεξάρτητα από τη θρησκευτική ή μη δέσμευσή τους. Οι διδάσκοντες εκπαιδευτικοί το μάθημα των Θρησκευτικών, δάσκαλοι στην πρωτοβάθμια και θεολόγοι στη δευτεροβάθμια, έχουν την ετοιμότητα να αναγνωρίσουν πως αυτό το αίτημα κατά κανένα τρόπο δεν αντιφάσκει προς τη χριστιανική άποψη για την πίστη και την εκπαίδευση. Άλλωστε και στη σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία αναγνωρίζεται μια στροφή και μια επέκταση της κεντρικής της εστίασης από την Εκκλησιολογία στη θεολογία του προσώπου και γενικότερα στη χριστιανική Ανθρωπολογία. Οι λόγοι αυτής της θεολογικής «στροφής» σχετίζονται ιδιαίτερα με τους μεγάλους στόχους της σχολικής θρησκ. εκπ/σης»[22].
«Μια μη ομολογιακή, εμπειριακή προσέγγιση της θρησκευτικής γνώσης είναι αυτή που μπορεί πράγματι να βοηθήσει τους μαθητές όχι μόνο να κατανοούν τις θρησκευτικές ιδέες και πεποιθήσεις - δικές τους και των άλλων - αλλά και να συνεισφέρει στην προσωπική τους ανάπτυξη»[23]
Η υπέρβαση της πίστεως των μαθητών σημαίνει ταυτόχρονα και την υπέρβαση της συμμόρφωσης των μαθητών σε χριστιανικές αξίες και εντολές:
«Η θρησκευτική μάθηση επιχειρεί την υπέρβαση της θρησκευτικής απολυτότητας (δηλαδή τη συμμόρφωση σε χριστιανικές αξίες)[24].
Ο οδηγός Εκπαιδευτικού (ΟΕ), επίσης, αναφέρει ότι οι μαθητές είναι ανάγκη να διεκδικούν την αλήθεια, χωρίς «να διαποτίζονται σε μία θρησκευτική άποψη» και ότι ο θρησκευτικός εγγραμματισμός, που επιδιώκεται με το νέο ΠΣ, τούς βοηθά να διαχειριστούν τον πλουραλισμό, ο οποίος «τους προσφέρει ευκαιρίες να μελετήσουν και να στοχαστούν διαφορετικές θρησκευτικές και φιλοσοφικές θεωρήσεις»[25].
Ταυτόχρονα, όμως, με βάση την πολυθρησκευτική αγωγή που καθιερώνεται με το παρόν ΠΣ, σχεδιάζεται όχι απλώς μία πληροφόρηση για τις θρησκείες, αλλά ο επηρεασμός των πνευματικών και συνειδησιακών εστιών των μαθητών με τις αρχές και τις αξίες των θρησκειών, αφού, όπως αναφέρεται ρητά, απαιτείται ηολιστική εσωτερική εμπλοκή του μαθητή στη μαθησιακή διεργασία:
«Τα περιεχόμενα οργανώνονται γύρω απόθέματα και ζητήματατα οποία σχετίζονται με τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες των μαθητών. Μιλώντας για ενδιαφέροντα και ανάγκες, δεν εννοούμε μόνον τις ιδέες των μαθητών αλλά και τονεσώτερο εαυτότους: τις αντιλήψεις τους για τη ζωή, τη σχέση τους με τους άλλους, την εικόνα που έχουν για τον εαυτό τους,τους φόβους, τις επιφυλάξεις, τις ανασφάλειες και τις προσδοκίες. Τα περιεχόμενα, δηλαδή, τίθενται με τρόπο που απαιτεί την ολιστική εμπλοκήτου εαυτού του μαθητή στη μαθησιακή διεργασία [26]».
Είναι σαφέστατο ότι η πολυθρησκειακή διδασκαλία που εισάγεται με το νέο ΠΣ στοχεύει να επηρεάσει συνειδησιακά τα εσωτερικά κέντρα των μαθητών, έτσι ώστε να παραχθεί σ΄ αυτούς προσωπική νοηματοδότηση, να συνδεθούν βαθύτατα με τα πολυθρησκειακά γνωστικά αντικείμενα που διδάσκονται με σκοπό, μέσα από αυτήν την θρησκευτική ποικιλία, να καταστούν άτομα ικανά να αμφισβητούν με τη σκέψη και να μετασχηματίζουν το θρησκευτικό τους πιστεύω με την πράξη, δημιουργώντας τη δική τους ατομική θρησκευτική πίστη:
«Δημιουργούνται όροι γιαεμπειρίες μάθησης που έχουν προσωπικό νόημα. Εμπειρίες που οδηγούν τους μαθητές να συνδέουν συνειδητά τις ενέργειές τους με τις όποιες συνέπειες καιναενισχύουν τη βαθύτερη σύνδεση του εαυτού με το θρησκευτικό γνωστικό αντικείμενο.Μ' αυτόν τον τρόπο, οι μαθητές δεν μαθαίνουν επιφανειακά, ρηχά και «αναπαραγωγικά», αλλά έχουν ευκαιρίες για προσωπική νοηματοδότηση των όσων μαθαίνουν. Με τις συνεργατικές δράσεις η μάθηση γίνεται αντιληπτή ως μια διαδικασία κοινήςαναζήτησης, κοινού πειραματισμού και κοινής οικοδόμησης της πραγματικότητας. Η κριτική σκέψη ενοποιείται με την πράξη(κριτική πράξη) και οι μαθητές γίνονται «κριτικά σκεπτόμενα άτομα και φορείς μετασχηματισμού»[27].
Έτσι, για παράδειγμα, με το νέο ΠΣ στο Δημοτικό Σχολείο, προβάλλεται η μαθησιακή διαδικασία, κατά την οποία οι μαθητές, μετά από τη εσωτερική σύνδεσή τους με τα πολυθρησκειακά μαθησιακά αγαθά (ανακάλυψη, διαπίστωση και ερμηνεία της ιστορικής διαδρομής από τη θρησκεία στον πολιτισμό) γίνεται προσπάθεια να οικοδομήσουν το δικό τους προσωπικό - νοηματικό και αξιακό - κόσμο:
«Αυτό που επιχειρούμε, είναι να διευρύνουμε και να εμβαθύνουμε την κατανόηση του κόσμου της θρησκείας και να αναδείξουμε τις συνδέσεις του με τον προκείμενο και τον επικείμενο, τον εσωτερικό και τον εξωτερικό κόσμο του μαθητή.Οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να ανακαλύψουν, να διαπιστώσουν και να ερμηνεύσουν την ιστορική διαδρομή από τη θρησκεία στον πολιτισμό και το αντίστροφο, οικοδομώντας παράλληλα τον δικό τους προσωπικό - νοηματικό και αξιακό - κόσμο μέσα από την αναμέτρηση και τη σύνθεση των ερωτημάτων που τους απασχολούν με τις προτάσεις και τις απαντήσεις του Χριστιανισμού και των άλλων θρησκειών»[28].
Όσον αφορά το υπαρξιακό θέμα της προσωπικής τους ζωής και λύτρωσης,οι μαθητές, σύμφωνα με το ΠΣ, διδάσκονται ότι δεν είναι Ένας, ο Σωτήρας και Λυτρωτής τους, σύμφωνα και με την πίστη τους, αλλά ότι μπορούν να σωθούν και σε άλλες θρησκείες.Μαθαίνουν δηλαδή επίσημα και έγκυρα στα θρησκευτικά τους για «σωτηρία του ανθρώπινου προσώπου στον Χριστιανισμό και στις απωανατολικές παραδόσεις του Ινδουϊσμού και του Βουδισμού»[29], και αυτό φυσικά ισχύει και για τους μη χριστιανούς μαθητές!
Το νέο ΠΣ, δεν προτείνει τυχαία και άσκοπα την ταυτόχρονη διδασκαλία όλων των θρησκειών σε κάθε διδακτική ενότητα, διότι φαίνεται πως δεν στοχεύει σε μία απλή πληροφόρηση των μαθητών για τις θρησκείες, αλλά σε μία υπαρξιακή και βιωματική προσέγγισή τους. Με την υπαρξιακή προσέγγιση του νέου ΜτΘ επιδιώκεται η ανάπτυξη μιας νέας θρησκευτικότητας και πνευματικότητας, που θα αφορά ατομικά στον κάθε μαθητή και θα προέρχεται μέσα από το πνεύμα, τις αξίες και τις εμπειρίες που θα υιοθετήσει από στοιχεία των θρησκειών. Δεν υπάρχει επομένως, όπως στη θρησκειολογία, ουδέτερη πληροφόρηση ή εξιστόρηση των θρησκειών, αλλά βίωση της διδασκαλίας τους:
Γι΄αυτό γίνεται λόγος για «την πνευματική και υπαρξιακή αλήθεια που κομίζουν οι θρησκείες με το αντίκρισμά τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι»[30]καθώς επίσης και για «μία κριτική ανάπτυξη της θρησκευτικής τους συνείδησης με γνώσεις, αξίες και στάσεις (που το ΜτΘ) παρέχει για τις θρησκείες»[31].Αναφέρεται επίσης ότι «το ΠΣ επιτρέπει στο ΜτΘ να υπηρετήσει τη μετάβαση του μαθητή από το γράμμα στο πνεύμα των θρησκειών, δηλαδή στο υπαρξιακό, λατρευτικό, κοινωνικό και πολιτισμικό»[32].
Σύμφωνα με τα παραπάνω, ο θεολογικός σκοπός του ΜτΘ στο σχολείο αλλάζει, αφού ανατρέπεται η συνταγματική επιταγή για «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνειδήσεως των μαθητών» καθώς και η, σύμφωνα με τον ισχύοντα εκπαιδευτικό νόμο 1566, άρθρ. 1, υποβοήθησή τους, προκειμένου «να διακατέχονται από πίστη στα γνήσια στοιχεία της ορθόδοξης χριστιανικής παραδόσεως». Τίθεται δηλαδή ένας νέος στόχος στο ΜτΘ, σαφής και συγκεκριμένος, που, κατά μίμηση μιας ασαφούς αντίληψης για την ευρωπαϊκή θρησκευτική αγωγή, διατυπώνεται με έμμεσο τρόπο και στον ΟΕ που απομακρύνει το μαθητή από τις πνευματικές αρχές του Χριστιανισμού κατηχώντάς τον σε μία κοσμική και ανθρωπιστική ηθική και πνευματικότητα: «Εντός του συνθετικού πλαισίου διαμόρφωσης της μη ομολογιακής θρησκ. εκπ/σης από τα μέσα της δεκαετίας του '80 ξεκίνησαν προσπάθειες για εισαγωγή περισσότερων στοιχείων που να ευνοούν την πνευματική και ηθική ανάπτυξη των παιδιών, εννοώντας βέβαια, την «πνευματικότητα» σε μια ευρύτερα ανθρωπιστική διάσταση και με κανένα τρόπο ταυτίζοντάς την αποκλειστικά με την χριστιανική πνευματικότητα»[33].
Οι προθέσεις και οι σχεδιασμοί του νέου ΠΣ, στη νέα πολυθρησκειακή του διάσταση αποκαλύπτονταιαπό τις αποστάσεις που προσδίδει στο νέο ΜτΘ έναντι της εκκλησιαστικής συνειδήσεως των ήδη βαπτισμένων και ενταγμένων σ΄αυτήν ορθοδόξων μαθητών αλλά και έναντι της θρησκευτικής συνειδήσεως των αλλοθρήσκων ή ετεροθρήσκων συμμαθητών τους, αφού και αυτοί μαζί με τους ορθόδοξους μαθητές πρόκειται να μυηθούν στην πρωτάκουστη πολυθρησκειακή ισοπέδωση που επιχειρεί το νέο Πρόγραμμα. Ιδου ο στόχος του: «Άλλο πράγμα είναι η “ανάπτυξηθρησκευτικής συνείδησης” ως παιδαγωγικός σκοπός της Εκπαίδευσης και άλλο με βάση θρησκευτικά ή εκκλησιαστικά κριτήρια»[34] .
Είναι σαφέςαπό το προηγούμενο κείμενοότι στη διδασκαλία τουΜτΘσχεδιάζεται μεθοδευμένα με το νέο ΠΣ μίανέας μορφής πνευματικότητα, η ευρύτερη ανθρωπιστική και εκκοσμικευμένη πνευματικότητα μέσα από μία κατηχητική,υπαρξιακή και βιωματική συμμετοχή των μαθητών στις αλήθειες, στο πνεύμα και στις αρχές των διδασκομένων θρησκειών.Η νέα αυτή πνευματικότητα, όπως είδαμε, δεν ταυτίζεται με τη χριστιανική, δεν είναι, επομένως χριστοκεντρική[35]και καλλιεργείμια πολυθρησκειακή συνείδηση, που ισοδυναμεί με μίαπροσπάθεια εμπλοκής των μαθητών σε ένα μονόδρομο μιας δήθεν θρησκευτικής ανεξιθρησκίας και ελευθερίας, που στην πραγματικότητα οδηγεί στο θρησκευτικό σχετικισμό και μηδενισμό.
4. Η κατάργηση της θρησκευτικής ετερότητας των μαθητών
Δομική παραβίαση της ελευθερίας των μαθητών αποτελούν τα σχέδια που απεργάζεται το νέο ΜτΘ, με βάση το νέο ΠΣ. Μέσα από κραυγαλέες αντιφάσεις, εκφράζεται ένας επιφανειακός και φαρισαϊκός σεβασμός στην ετερότητα, στον πλουραλισμό, στην πολυπολιτισμικότητα, όταν στην ουσία σε όλο το Πρόγραμμα διακρίνεται η παντελής έλλειψη σεβασμού στη διαφορά και την ετερότητα της ορθόδοξης πίστεως των ορθοδόξων αλλά και μη ορθοδόξων μαθητών. Η όλη φιλοσοφία του νέου ΠΣ θεμελιώνεται σε ένα δήθεν σεβασμό στη θρησκευτική ή φυλετική διαφορά, αφού αφανίζεται ο σεβασμός στην οντολογία του προσώπου των μαθητών διά της ισοπεδώσεως της πίστεώς τους με τη διδασκαλία των θρησκειών και των κοσμοθεωριών και την υποχρεωτική κατήχηση σ΄αυτές. Αυτό που συμβαίνει στο νέο Πρόγραμμα θα μπορούσε να ονομασθεί θρησκευτική αλλοτρίωση ή θρησκευτικός ολοκληρωτισμός άλλων εποχών. Εντελώς ανορθόδοξα, αντιπαιδαγωγικά, παράνομα και αυταρχικά, στο όνομα μίας δήθεν καλλιέργειας του πλουραλισμού, παρεμβαίνει το νέο ΠΣ στην πίστη των μικρών παιδιών 8-14 ετών, διδάσκοντάς τους, ένα συνονθύλευμα (6) θρησκειών και τριών εκδοχών του Χριστιανισμού, καταργώντας στην ουσία αυτό που ισχυρίζεται ότι επιδιώκει να πετύχει, δηλαδή τον ίδιο τον πλουραλισμό και το σεβασμό της θρησκευτικής ετερότητας και της διαφοράς του άλλου.
Διευκρινίζεται ότι το ΜτΘ, με το νέο Πρόγραμμα και το ολοκληρωτικό σύνθημα θρησκευτικά για «όλους τους μαθητές του ελληνικού σχολείου ανεξάρτητα από τη θρησκευτική ή μη δέσμευσή τους», καθίσταται υποχρεωτικό και ισωπεδωτικό ως προς τις διαφορές και για τους Χριστιανούς και για τους ετερόδοξους και για τους αλλόθρησκους και για τους άθεους μαθητές. Αυτό σημαίνει ότι καταργούνται οι απαλλαγές και όλοι πλέον οι μαθητές θα διδάσκονται σε όλες σχεδόν τις διδακτικές τους ενότητες, όλες τις θρησκείες ταυτόχρονα, με τον παραπάνω απολυταρχικό τρόπο, με στόχο τη θρησκευτική τους απαξίωση και την πολτοποίηση της θρησκευτικής τους συνειδήσεως, με απόλυτα βέβαιο τον ενδεχόμενο κίνδυνο ολιστικής θρησκευτικής αλλοτρίωσης και συγχύσεώς τους.
Τεράστιο παιδαγωγικό λάθος και ασέβεια προς την ετερότητα των μαθητών θεωρείται, επίσης, τόσο η εσκεμμένη παραβίαση της θρησκευτικής ταυτότητας και ετερότητάς τους, με την υποχρεωτική διδασκαλία και εμφύτευση τόσων Θεών και φιλοσοφιών στις ψυχές τους, όταν, λόγω του μη ώριμου πνευματικού τους επιπέδου, εγκυμονεί άμεσα ο κίνδυνος του θρησκευτικού σχετικισμού και αποχρωματισμού τους.
Υπάρχει επίσης, από την άλλη πλευρά, ακόμη μία παραβίαση της ετερότητας των μαθητών, επειδή, κατά το σχεδιασμό του νέου ΠΣ, αγνοήθηκε εντελώς η ήδη προσδιορισμένη από τους γονείς πίστη, η οποία έχει ως αναφοράτον Ένα και Μοναδικό Θεό και όχι μία πλυθρησκεία με πολλούς Θεούς ή με έναν υπό κατασκευήν πανθρησκειακό Θεό, στον οποίο οδηγεί η πολυθρησκειακή διδασκαλία που επιβάλλει το νέο ΜτΘ.
Ειδικά για τους ορθόδοξους μαθητές, που αποτελούν και την συντριπτική πλειονοψηφία του μαθητικού πληθυσμού της χώρας, δεν είναι δυνατόν να καταργείται από ένα ΠΣ που συνεχώς επικαλείται τον σεβασμό στη ετερότητα του άλλου και να μην λαμβάνεται υπόψη η διαφορά της πίστεώς τους, που επισημαίνει ο κομιστής του Χριστιανισμού στην Ελλάδα, ο Απ. Παύλος, ο οποίος σαφέστατα διδάσκει ότι «ουδέν είδωλον εν κόσμω και ότι ουδείς Θεός έτερος ει μη Είς»[36]. Το ίδιο συμβολικό μήνυμα προς όλους τους Χριστιανούς απευθύνει και ο συγγραφέας της Αποκαλύψεως στη ιερά νήσο Πάτμο, ο Ιωάννης ο Θεολόγος, που αναφέρει επίσης ότι: «είδαμεν ότι ο υιός του Θεού ήκει και δέδωκεν ημίν διάνοιαν ίνα γινώσκωμεν τον αληθινόν. και εσμέν εν τω αληθινώ, εν τω υιώ αυτού Ιησού Χριστώ. Ούτός εστιν ο αληθινός Θεός και ζωή αιώνιος. Τεκνία φυλάξατε εαυτούς από των ειδώλων»[37].
Ο Απ. Παύλος, ακόμη, σε άλλο σημείο απευθύνεται προς τους χριστιανούς γονείς, αναδόχους και δασκάλους και τους συμβουλεύει: «οι πατέρες εκτρέφετε τα τέκνα υμών εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου»[38]. Σημειώνουμε ότι ποτέ και για κανένα λόγο δεν προτάθηκε ούτε υιοθετήθηκε στην αγιογραφική ή την Πατερική εκκλησιαστική Παράδοση και Ιστορίατέτοιο εγχείρημα, να διδάσκονται και να αναπτύσσονται θεολογικά τα παιδιά των Ορθοδόξων μέσα από το πνεύμα, τις αλήθειες και τις αξίες όλων των θρησκειών και των κοσμοθεωριών μαζί!
Σημειώνουμε επίσης ότι στο σχολικό ΜτΘδιδάσκονται οι μαθητές μέχρι και σήμερα οι θρησκείες -λιγότερο ποσοτικά στις τάξεις του Δημοτικού και του Γυμνασίου και περισσότερο στις Λυκειακές- αλλά κάθε μίασε ξεχωριστά κεφάλαια και μόνον ως πληροφορίες και ως ουδέτερες γνώσεις και όχι ως διδασκαλίες προς βίωση και κατήχηση. Ποτέ και σε κανένα Αναλυτικό Πρόγραμμα από το 1836 έως σήμερα, δεν διδάχτηκαν στο ελληνικό σχολείο οι άλλες θρησκείες με ενσυναίσθηση και βίωμα και μάλιστα με μια πολτοποιημένη και συναφειακή μορφή και μέσα από ένα συγκρητιστικό τρόπο, όπως συμβαίνει στο νέο ΠΣ.
Υπογραμμίζεται ακόμη ότι με το νέο ΠΣ η ορθόδοξη παράδοση δεν διδάσκεται αρκούντως, με βάση τα περιεχόμενα και τις αλήθειες της, αφού αφενός καταργείται το Πρόγραμμα στόχων και περιεχομένων και αφετέρου όλα σχεδόν όσα γράφονται στο νέο ΠΣ είναι διασκευασμένα με διαθρησκειακή δομή και από πλευράς παιδαγωγικής δεν αποτελούν διδακτικό υλικό για παιδιά αυτού του πνευματικού επιπέδου, όπως διαπιστώθηκε και στο Διήμερο Επιστημονικό Συνέδριο για το ΜτΘ, που οργανώθηκε τον περασμένο Μάρτιο στη Θεσσαλονίκη από το Εργαστήριο Παιδαγωγικής – Χριστιανικής Παιδαγωγικής[39].
Οι ορθόδοξοι γονείς και ανάδοχοι των μαθητών δεν γνωρίζουν ακόμη το εφαρμοζόμενο σε πιλοτική φάση ΠΣ και ότι αυτό περιέχει αυτά τα στοιχεία σε βάρος της θρησκευτικής συνείδησης των παιδιών τους. Μία μεγάλη μερίδα Επισκόπων της χώρας, επίσης, μεμονωμένα με δηλώσεις τους το έχουν καταδικάσει, αλλά η Ιερά Σύνοδος της Ιεραρχίας δεν έχει συζητήσει μέχρι τώρα το θέμα ούτε πήρε κάποια απόφαση, σε σχέση μάλιστα με τις γνωστές αντιδράσεις που έχουν προκύψει σε όλη τη χώρα και τις επίσημες γραπτές και προφορικές διαμαρτυρίες, παραστάσεις και προτάσεις που απευθύνονταν προς αυτήν. Ο ισχυρισμός μίας μερίδας θεολόγων, που σχεδίασαν ή ακολουθούν το νέο ΠΣ, ότι δήθεν έχουν γίνει θετικές για το νέο Πρόγραμμα εισηγήσεις στη διαρκή Ιερά Σύνοδο από Αρχιερείς και ότι από αυτές εξάγεται ή υπονοείται η θετική συγκατάθεση της Συνόδου δεν ευσταθεί, διότι υπάρχουν και αρνητικές εισηγήσεις και θέσεις πολλών Αρχιερέων από το 2012 έως σήμερα. Όμως η Ιεραρχία λειτουργεί εν Συνόδω και συνοδική απόφαση για το θέμα αυτό δεν υπάρχει.
Είναι βέβαιο ότι εκτός από τους ορθόδοξους γονείς και οι αλλόδοξοι και ετερόδοξοι γονείς, που με τη θέλησή τους και χωρίς κανένα πρόβλημα δέχονται να συμμετέχουν και να βαθμολογούνται τα παιδιά τους στο ορθόδοξο ΜτΘ, δε θα δεχτούν να παρακολουθούν ένα υποχρεωτικό μάθημα θρησκειών, που έχει ως στόχο την αλλαγή της πίστεώς τους και τον εμποτισμό των παιδιών τους με μια νέα πολυθρησκειακή και κοσμικού χαρακτήρα θρησκευτικότητα με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί τεράστιο θέμα.
Το νέο πρόγραμμα του ΜτΘ έχει μεν κοινωνικούς και πολιτικούς στόχους, αλλά δεν έχει στόχους θεολογικούς, αφού δεν ασχολείται με θέματα πίστης, λατρείας, ζωής και πνευματικής ανάπτυξης, που ενδιαφέρουν τους μαθητές και που είναι ανάγκη να βιωθούν και να μαθευτούν από την πλευρά τους προκειμένου να ολοκληρωθούν ψυχοπνευματικά.
5. Αναθεώρηση της οικείας μονοθρησκευτικής πίστεως και δόμηση μίας νέας πολυθρησκευτικής
Σε συνδυασμό με την ενθάρρυνση για αναθεώρηση της οικείας θρησκευτικής παραδόσεως, παρατηρείται στο νέο ΠΣ, η ασύμβατη με τις αρχές της παιδείας μας, προσπάθεια διαμόρφωσης μιας ακραίας αυτονομίας του μαθητή που μεθοδευμένα, μάλιστα, προβάλλεται ως δικαίωμα των μαθητών και ως απότοκο της ελευθερίας τους, μέσω της οποίας καλούνται να τολμήσουν αφενός να αμφισβητήσουν και να αναθεωρήσουν την πίστη τους και αφετέρου να δημιουργήσουν μια άλλη νέα ατομική εκκοσμικευμένη και ανθρωπιστική θρησκευτικότητα ή πνευματικότητα, με περιεχόμενό της μια ποικιλία διαθρησκειακών ή πολυθρησκειακών γνώσεων,πραγματοποιώντας μάλιστα,«ενσυνείδητες τροποποιήσεις ως προς τη φύση και τη λειτουργία της θρησκείας».
Είναι σαφές ότι υπάρχει στο νέο ΜτΘ μεθόδευση καταρχάς αμφισβήτησης και κατόπιν απόσχισης του μαθητή από τη θρησκευτική του παράδοσή:
Τα πάντα, λέει το νέο ΠΣ, μπαίνουν σε μια διαδικασία κριτικής για «να διαμορφώσει ο μαθητής τη δική του άποψη, αλλά και αντι-άποψη». Καμιά απόδειξη δεν γίνεται αποδεκτή “ελαφρά τη καρδία”. Τίποτε δεν θεωρείται δεδομένο, καμιά εξουσία δεν είναι υπεράνω κριτικής. Ο μαθητής επιβεβαιώνει ότι η επιστήμη τολμά, επινοεί και ελευθερώνει. Πάνω και πέρα από την κατανόηση υπάρχει ένα ενδιαφέρον του κάθε μαθητή για μια αναζήτηση αυτού που ορίζεται ως “χειραφέτηση”. Οι άνθρωποι πρέπει να είναι ελεύθεροι, να διαμορφώνουν τις δικές τους γνώμες. Η γνώση είναι αληθινή, όταν μας ελευθερώνει από ό,τι ονομάζεται “πρόσδεση στο παρελθόν”. Χωρίς αυτό το χειραφετικό ενδιαφέρον οι “αλήθειες” οποιασδήποτε γνώσης λειτουργούν στατικά και ενδεχομένως χρησιμοποιούνται για ποικιλότροπη χειραγώγηση»[40].
Από την πλευρά του,ο εκπαιδευτικός, ακολουθώντας το νέο ΠΣ «θα πρέπει να σχεδιάσει και να οργανώσει δημιουργικές δραστηριότητες και στρατηγικές διαλόγου,που δίνουν την ευκαιρία στους μαθητές να εκφραστούν προσωπικά, να τολμήσουν και να εξετάσουν διαφορετικές ιδέες και εκδοχές για την αλήθεια. Οι μαθητές εκπαιδεύονται στο να επεξεργάζονται τις θρησκευτικές ιδέες τους και να πραγματοποιούν ενσυνείδητες τροποποιήσεις ως προς τη φύση και τη λειτουργία της θρησκείας»[41].
Ως το πιο κατάλληλο μεθοδικό μέσο για τη επίτευξη της αμφισβήτησης και απόσχισης από την οικεία θρησκευτική παράδοση, επιλέγονται και υιοθετούνται ξένα μοντέλα και μέθοδοι παιδαγωγικής και διδακτικής με αποδομητικό περιεχόμενο, όπως είναι η κριτική και η κονστρουκτιβιστική προσέγγιση του ΜτΘ:
α. Η κριτική προσέγγιση: Με αυτή την προσέγγιση ξεκινάει ουσιαστικά μία κριτικήαμφισβήτησηςαπέναντιστα «θρησκευτικά πιστεύω» που έχουν οντολογικά και εμπειρικά οι μαθητές από την οικογένεια ή το περιβάλλον τους και καταλήγει σε μία κριτική τοποθέτηση για το εάν είναι καν συμβατό να συζητούνται θέματα διαφορετικών θρησκευτικών αληθειών σε μία ειλικρινή συμβίωση εντός πολυπολιτισμικού περιβάλλοντος.
Έτσι, η κριτική προσέγγισηέχεμετασχηματιστεί σε μία διαδικασία,«μέσω της οποίας μαθαίνουν τα παιδιά για τις διαφορετικές θρησκείες. Η ένσταση αυτής της προσέγγισης βρίσκεται στο γεγονός ότι “τα πιστεύω”,που βρίσκονται στον πυρήνα των θρησκευτικών πεποιθήσεων αγνοούνται, καθώς η όλη εστίαση της θρησκευτικής εκπαίδευσης αναφέρεται στο πώς θα καλλιεργηθούν οι αξίες της ελευθερίας και της ανεκτικότητας. Σε αυτήντη διάσταση, η κριτική προσέγγιση για τη θρησκευτική εκπαίδευση διερευνά το ενδεχόμενο της εστίασης σε ζητήματα θρησκευτικών αληθειών και το κατά πόσο αυτά είναι συμβατά για μια ειλικρινή συμβίωση σε πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα»[42].
β. Η κονστρουκτιβιστική προσέγγιση, συμληρωματικά, καλείται να καλλιεργήσει στους μαθητές το θρησκευτικό σχετικισμό,όταν ξεκινά από τη θέση ότι η θρησκευτική μάθηση έχει ως βάση το γεγονός ότι πρέπει να προσλαμβάνεται ως μία ανθρώπινη κατασκευή και όχι ως αντικειμενική οντολογική αλήθεια:«Η βασική της αρχή βρίσκεται στην εκτίμηση ότι οι κονστρουκτιβιστικές θεωρίες της μάθησης, όπου η γνώση εκλαμβάνεται ως ανθρώπινη κατασκευή, παρά ως αντανάκλαση μιας αντικειμενικής οντολογικής πραγματικότητας, μπορούν να αποτελέσουν βάση για την θρησκευτική εκπαίδευση»[43].
Η κριτική και η κονστρουκτιβιστική προσέγγιση, από κοινού, ως βάσεις του νέου ΠΣ για το ΜτΘ, συμβάλλουν στην παρακίνηση και ενθάρρυνση του μαθητή να αμφισβητήσει τις θεόπνευστες θρησκευτικές του αλήθειες, ως προκατασκευασμένες έννοιες και να τις θεωρεί ως ανθρώπινο κατασκεύασμα. Οι μαθητές καλούνται να δομούν παρά να αναπαράγουν τη γνώση. Οι προκατασκευασμένες έννοιες δε δημιουργήθηκαν, κατά το νέο ΠΣ από τον ίδιο τον μαθητή, αλλά από κάποιους άλλους, και οπωσδήποτε υπονοούνται ο Χριστός, οι Απόστολοι, οι Πατέρες, οι Άγιοι, οι Μάρτυρες και όλοι όσοι θεμελίωσαν με την Αγιογραφική, Πατερική και Συνοδική τους διδασκαλία και μαρτυρία την ορθόδοξη πίστη.
Η παροχή στους μαθητές προκατασκευασμένων εννοιών και νοηματοδοτήσεων δεν τους παρακινεί στο να εμπλακούν στην μαθησιακή διαδικασία. Μάθηση δεν σημαίνει μόνο πρόσκτηση και αναπαραγωγή της γνώσης αλλά και κατασκευή, δημιουργία νέας γνώσης»[44].
Το κέντρο βάρους δεν είναι πλέον ο Θεός, αλλά ο εαυτός, το άτομο του μαθητή. Δεν γίνεται λόγος επομένως για θεοκεντρικότητα αλλά για ατομοκεντρικότητα:«Στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το ΜτΘ η κριτική και η κονστρουκτιβιστική παιδαγωγική προσέγγιση είναι αυτές που εξυπηρετούν καλύτερα τόσο τους παιδαγωγικούς σκοπούς όσο και τους διδακτικούς στόχους του.Η κονστρουκτιβιστική μάθηση απαιτεί οι μαθητές να αναστοχάζονται στις δικές τους εμπειρίες, ενώ ο ρόλος του δασκάλου είναι να βοηθά τους μαθητές να δομούν την γνώση παρά να την αναπαράγουν.Ηεξερεύνηση των ιδεών και των ζητημάτων από τους ίδιους,τους οδηγεί σε δικά τους συμπεράσματα, στοιχείο που τους δίνει την δυνατότητα να προσεγγίζουν τις θρησκευτικές ιδέες μέσα από διαφορετικές διαδρομές.Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η παροχή στους μαθητές προκατασκευασμένων εννοιών και νοηματοδοτήσεων δεν τους παρακινεί στο να εμπλακούν στην μαθησιακή διαδικασία. Στον αντίποδα όμως αυτού, επεξεργαζόμενοι τις δικές τους ιδέες αλλά και με τη διαμεσολάβηση του εκπαιδευτικού θέτουν τη θρησκευτική γνώση και κατανόηση υπό διερεύνηση και αναδομούν τόσο την γλώσσα όσο και τα νοήματα που σχετίζονται με αυτήν»[45].
Η Αγιογραφική και Πατερική θεολογία δεν βρίσκεται στο κέντρο της νέας θρησκευτικής αγωγής που προσφέρει το νέο ΠΣ. Τη θέση της παίρνουν διάφορες θεωρίες, όπως η ερμηνευτική, η συναφειακή θεολογία, η πολιτική, η κοινωνιολογία, ο διαθρησκειακός διάλογος και όσες άλλες είναι ικανές να διδάξουν και να εμφυσήσουν στους μαθητές νοοτροπία ατομικισμού, σχετικισμού, πολυθρησκευτισμού, πλουραλισμού, πολυπολιτισμικότητας: «Στις μεταμοντέρνες προσεγγίσεις που αναπτύσσονται, η διδασκαλία επικεντρώνεται στις προσωπικές αφηγήσεις των μαθητών, ενώ ελαχιστοποιείται η σημασία των περιεχομένων του ΜτΘ. Οι μαθητές δεν αποτελούν πλέον ένα μέρος της διδασκαλίας, αλλά μέρος του ίδιου του θέματος του ΜτΘ. Γι' αυτό τον λόγο ταερμηνευτικάκαιδιαλογικάμοντέλα ΜτΘ, στηριγμένα σε ποικιλία θεωριών (ερμηνευτική, συναφειακή θεολογία, πολιτική, κοινωνιολογία της παιδικής ηλικίας, διαθρησκειακό διάλογο, θεωρία της λογοτεχνίας κ.ά.), προσανατολίζονται στην ανάδειξη των θρησκευτικοπολιτιστικών εμπειριών, στοχασμών και αλληλεπιδράσεων των μαθητών. Στόχος αυτών των προσεγγίσεων είναι να βοηθήσουν τους μαθητές, ώστε να διαμορφώσουν οι ίδιοι τις προσωπικές τους θέσεις,αναγνωρίζοντας την εσωτερική ποικιλία, τα διαπερατά όρια και την αντιθετική φύση των θρησκευτικών παραδόσεων, καθώς και τηνπολυπλοκότητα της πολιτιστικής έκφρασης»[46].
Επιπλέον, με τη συμβολή του υιοθετούμενου στις μεθοδεύσεις του ΠΣ θρησκευτικού εγγραμματισμού του βρετανού Andrew Wright επιχειρείται η σταδιακή απαγκίστρωση των μαθητών από την πίστη τους και η μετακίνησή τους σε μία πολυθρησκεία, βασισμένη σε ένα συμπίλημα από θρησκείες, στις οποίες μεθοδευμένα κατηχούνται και κατ΄ουσίαν καθοδηγούνται με τη βοήθεια του διδάσκοντα και των επιλεγμένων θεωριών της κριτικής και κονστρουκτιβιστικής προσέγγισης καθώς και ενός συνεχούς ανατρεπτικού ως προς την παράδοση αναστοχασμού. Έτσι η νέα προσέγγιση του ΜτΘ επιδιώκει:
να αφυπνίσει την αντίληψη του μαθητή ώστε να συνειδητοποιήσει τις θρησκευτικές προκατανοήσεις του, δηλαδή τη λανθάνουσα ή μερικώς αρθρωμένη θρησκευτική του παράδοση.
να τον βοηθήσει να μετακινηθεί από τις προκατανοήσεις του και να διαλεχθεί με τις αφηγήσεις και τον λόγο βασικών θρησκευτικών αλλά και κοσμικών παραδόσεων που αρνούνται τη θρησκευτική αλήθεια[47].
Αποτελεί έκπληξη, πώς είναι δυνατόν να χρησιμοποιείται τέτοιου είδους ανατρεπτική και αποδομητική διαδικασία, που παραπέμπει σε άλλες απολυταρχικές εποχές, σε παιδιά 8-14 ετών, για τα οποία είναι απαραίτητο, με βάση την παιδαγωγική ψυχολογία, να γίνονται τα πάντα για να βοηθηθούν στην έμπνευση και ανάπτυξη αισθημάτων αγάπης για τον τόπο και τις παραδόσεις του και εμπιστοσύνης στις διαχρονικές αλήθειες της πίστεώς τους προς τον Θεό, που θα συμβάλουν στη διαλεκτική κοινωνικοποίησή τους μέσα από διαδικασίες αλληλεπίδρασης. Αντ΄αυτού καλλιεργούνται στα παιδιά τάσεις αμφισημίας, αμφισβήτησης και απόρριψης όλων των θεμάτων της πίστεως που σχετίζονται με την Αγία Γραφή και την Παράδοση της Εκκλησίας καθώς και τάσεις διεκδίκησης μιας νέας θρησκευτικής αλήθειας.
Σύμφωνα με το νέο ΠΣ, το ΜτΘ, «ενθαρρύνει τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν την ένταση, η οποία αναπτύσσεται μεταξύ της προσωπικής τους άποψης και των προκλήσεωνπου αυτή δέχεται, εκθέτοντάς τους απευθείας στη θρησκευτική αμφισημία και βοηθώντας τους να αναπτύξουν ερμηνευτικές ικανότητες.Με αυτόν τον τρόπο οι μαθητές ούτε διαποτίζονται σε μια θρησκευτική άποψη ούτε και εκτίθενται σε μια αποκλειστικά περιγραφική, μη αξιολογική «μοντέρνα» μελέτη των θρησκειών. Αντί για όλα αυτά οι μαθητές ενθαρρύνονται και ενισχύονταιστη διαμόρφωση θέσεων με ισχυρά επιχειρήματα πάνω στις διεκδικήσεις θρησκευτικής αλήθειας»[48].
«Στο νέο ΠΣ επιχειρείται η ανάδειξη του δυναμικού και εξελικτικού χαρακτήρα των θρησκειών, αφού οι μαθητές καλούνται να τις κατανοήσουν (όπως άλλωστε και τον Χριστιανισμό) ως:
α) διαχρονική αναζήτηση νοήματος και αξίας της ζωής και απαντήσεων σε θεμελιώδη ερωτήματα των ανθρώπων,
β) καθημερινή ζωή ανθρώπων και κοινοτήτων,
γ) εξέχοντα παράγοντα του πολιτισμού,
δ) ζωντανή παρουσία στον σύγχρονο κόσμο»[49].
Με βαθύτατη γνώση και συνείδηση των αρνητικών παιδαγωγικών αλλοιώσεων και επιδράσεων που μπορούν να προκύψουν από το νέο Πρόγραμμα για το ΜτΘ, εισηγούμαστε εδώ και πολύ καιρό, να αποσυρθεί άμεσα από την ελληνική εκπαίδευση, διότι πρόκειται να δημιουργήσει προβλήματα αφενός οντολογικά που αφορούν στην ανάπτυξη της θρησκευτικής συνειδήσεως των μαθητών και αφετέρου θρησκευτικής ταυτότητας και πνευματικής συνοχής στη χώρα, σε μία περίοδο που ίσως περισσότερο από κάθε άλλη φορά είναι επιτακτική η ανάγκη για ενότητα και πνευματική ανασυγκρότηση.
{Η τυχόν προβληματική απάντηση στο ζήτημα αυτό έχει συνέπειες στη διδακτική εργασία του θεολόγου και συνήθως οδηγεί σε προβληματικές διδακτικές προσεγγίσεις και στερεοτυπικές συμπεριφορές, με βάση ψευτοδιλήμματα. Οι πιο γνωστές από αυτές είναι: Η τυπολατρική εμμονή στην «παράδοση», η νοοτροπία ενός αδιέξοδου και επιθετικού αντιρρητισμού, η υπερενασχόληση με τα θρησκευτικά παράδοξα και τα παραθρησκευτικά φαινόμενα, η πόλωση ανάμεσα στο λεγόμενο «κοσμικό» και το θρησκευτικό φρόνημα, η ταύτιση των ορίων Ελληνισμού και Χριστιανισμού, διάφορες μονομέρειες του εκσυγχρονιστικού στόχου, το δίλημμα εάν η θεολογία είναι επιστήμη, η υποτίμηση προσεγγίσεων των «θύραθεν» επιστημών, η απλουστευτική συζήτηση εάν το μάθημα είναι περισσότερο «γνώση» ή «βίωμα» κ.ά.
Όταν οι παραπάνω στάσεις γίνονται ακραίες προκύπτουν ποικίλα προβλήματα στο διδακτικό έργο: Προσανατολισμός της διδασκαλίας με βάση προσωπικές θεολογικές αρχές και όχι την καθορισμένη σκοποθεσία. Διδασκαλία ερήμην του ΠΣ, του βιβλίου του εκπαιδευτικού και μερικές φορές του βιβλίου του μαθητή. Υποτίμηση των εγκεκριμένων διδακτικών μέσων και των προτεινόμενων εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων και υποβάθμιση κάθε έννοιας αξιολόγησης. Διαμόρφωση διδακτέας ύλης με βάση προσωπικές προτιμήσεις και απουσία διδακτικής στρατηγικής. Ανάπτυξη μιας ιδιόμορφης παιδαγωγικής σχέσης με τους μαθητές που βασίζεται σε επιφανειακά συναισθήματα αλληλοαποδοχής[50] .
1. Η αποστολή του έχει καταρχήν παιδαγωγικό χαρακτήρα, σύμφωνα με τους γενικούς σκοπούς της εκπαίδευσης και του Μτθ. Βασικός σκοπός του Μτθ είναι ο θρησκευτικός γραμματισμός των μαθητών. Δεν μιλούμε για την εξασφάλιση «αντικειμενικής» ενημέρωσης των μαθητών για το θρησκευτικό φαινόμενο ή μονομερούς πληροφόρησης για τη θρησκεία που τους ενδιαφέρει. Πρόκειται για μια αναπτυξιακή μαθησιακή διαδικασία που συνθέτει
α) πληροφορίες, γνώσεις, κατανοήσεις, εφαρμογές, αξιολογήσεις,
β) στάσεις, συμπεριφορές, πεποιθήσεις, αξίες, ιδέες, συναισθήματα, βιωματικές προσεγγίσεις,
γ) νοητικές, συνεργατικές, συμμετοχικές, επικοινωνιακές και εκφραστικές δεξιότητες και ικανότητες. Ο καμβάς αυτού του πλαισίου θρησκευτικής μάθησης δίνει έμφαση σε τέσσερις πόλους ενδιαφερόντων:
α) Τις ιδιαίτερες ανάγκες, προσδοκίες και ανησυχίες των εφήβων μαθητών,
β) την τοπική θρησκευτική και πολιτιστική παράδοση,
γ) το οικουμενικό θρησκευτικό φαινόμενο, και δ) τις πανανθρώπινες και καθολικά αποδεκτές παιδαγωγικές και πολιτιστικές αξίες. Επομένως, άλλο πράγμα είναι η «ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης» ως παιδαγωγικός σκοπός της Εκπαίδευσης και άλλο με βάση θρησκευτικά ή εκκλησιαστικά κριτήρια.
2. Η προσωπική ελευθερία των μαθητών είναι απαραβίαστη. Ο θεολόγος οφείλει όχι μόνο να εξασφαλίζει την ελευθερία των μαθητών αλλά να επιδιώκει την ανάπτυξή της μέσα από τη διδασκαλία. Σύμφωνα με αυτή τη θέση, ο σεβασμός στην ετερότητα, η καλλιέργεια κριτικής σκέψης, η αξιοποίηση της διαπολιτισμικότητας είναι βασικοί άξονες στο έργο του[51] .
[1] Η κ. Διαμαντοπούλου ένα έτος νωρίτερα, το 2010, είχε δηλώσει στο LondonSchoolofEconomicsγια τη διδασκαλία του Μαθήματος των Θρησκευτικών στην Ελλάδα: «Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά όλες τις θρησκείες, απελευθερωμένα από εκκλησιαστικές επιρροές και την ίδια στιγμή να τους δώσουμε τη δυνατότητα να μάθουν, να γνωρίζουν και να συγκρίνουν και εν τέλει να αποφασίσουν τι θέλουν να κάνουν στη ζωή τους».
[2] Τη γραμμή της κ. Διαμαντοπούλου ακολούθησε και η κ. Ρεπούση με πρόσφατες δηλώσεις της για το μάθημα των Θρησκευτικών: «Να γίνει προαιρετική η διδασκαλία των θρησκευτικών στα ελληνικά σχολεία και να σταματήσει η ορθόδοξη κατήχηση των μαθητών. Σε διαφορετική περίπτωση να αλλάξει η ύλη του συγκεκριμένου μαθήματος και από Θρησκευτικά να γίνει θρησκειολογία όπως ήταν σε παλαιότερα σχέδια επι υπουργίας της Άννας Διαμαντοπούλου. Η σύγχρονη εκπαίδευση δεν πιστεύει πια στη θρησκευτική κατήχηση, παρά μόνο στην επαφή των παιδιών με τις θρησκείες μέσα από ένα μάθημα ιστορικό, κοινωνιολογικό, για τον ρόλο που έπαιξαν αυτές στην πορεία της ανθρωπότητας».
[3] ΟΕ, 27.
[4] ΠΣ, σ. 11-12.
[5] ΠΣ, σ. 21.
[6] ΠΣ, σ. 18.
[7] Ο Στ. Γιαγκάζογλου, πρ. σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και υπεύθυνος του ΜτΘ και νυν συντονιστής της συγγραφικής ομάδας του νέου ΠΣ, σε προγενέστερο άρθρο του με τίτλο: «Η φυσιογνωμία και ο χαρακτήρας του θρησκευτικού μαθήματος, Η θρησκευτική αγωγή στις σύγχρονες πολυπολιτισμικές κοινωνίες», στο Ανάλεκτα, ΠΙ, σ. 6-15, σημείωνε για το μέλλον του ΜτΘ τα εξής: «Το μάθημα δεν ανταποκρίνεται στην ανάγκη μιας ελεύθερης πλουραλιστικής κοινωνίας. Η λύση δεν είναι παρά η κατάργηση του ομολογιακού μαθήματος και η μετάβαση σε ένα ουδετερόθρησκο σχολείο ή η αντικατάσταση του ομολογιακού από το θρησκειολογικό μοντέλο». Η θεολογία δεν πρέπει να «προσκολλάται στο ένδοξο παρελθόν», ούτε «να κλείνεται σε ένα είδος ιδιοκτησιακής αντίληψης για την κατοχή της αλήθειας». «Χρειάζεται μια νέα προσέγγιση των σημερινών κοινωνικών και πολιτισμικών πραγματικοτήτων του κόσμου μας μέσα από μια θεολογία της πολυπολιτισμικότητας. Είναι όντως ανάγκη το ΜτΘ να αλλάξει φυσιογνωμία και χαρακτήρα. Είναι ανάγκη η θεολογία της πολυπολιτισμικότητας, όχι απλώς να το αγγίξει, αλλά να το διαπεράσει, κομίζοντας μια άλλη μαρτυρία για την αλήθεια της ζωής του ανθρώπου και του κόσμου. Είναι ανάγκη να αναπλαισιωθεί ο θεολογικός και παιδαγωγικός του χαρακτήρας σε νέες βάσεις και αρχές».
[8] ΠΣ, σ. 11.
[9] Το παράδοξο είναι ότι οι ίδιοι οι συγγραφείς του νέου ΠΣ που σαφέστατα θεωρούν και προβάλλουν το ορθόδοξο ΜτΘ ως ανεπαρκές για τις σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας, είναι επίσης οι ίδιοι οι υπεύθυνοι για την κατάρτιση του Προγράμματος του 2003 και της συγγραφής των εν ισχύει Βιβλίων του 2006, τα οποία, έχουν μεν κάποιες αδυναμίες αλλά υιοθετούν ως βάση της θρησκευτικής αγωγής την ορθόδοξη παράδοση.
[10] ΟΕ, σ. 16.
[11] ΟΕ, σ. 27-28.
[12] ΟΕ, σ. 27.
[13]ΠΣ, σ. 16.
[14] ΟΕ, σ. 92.
[15] ΟΕ, σ. 97.
[16] Η θέση του Οικουμενικού Πατριάρχου για το θέμα αυτό έχει διατυπωθεί ως εξής: «Σας είναι γνωστόν ότι κατά τους τελευταίους χρόνους οξεία διεξάγεται συζήτησις περί της χρησιμότητος της θρησκευτικής αγωγής εις την δημοσίαν εκπαίδευσιν. Οι μεν, επικαλούμενοι την παράδοσιν του Γένους ημών και την εισφοράν της Εκκλησίας εις την διατήρησιν της πολιτιστικής ταυτότητος ημών, ως και πολλά άλλα επιχειρήματα, φρονούν ότι η θρησκευτική αγωγή είναι λίαν απαραίτητος και χρήσιμος διά τους νέους και το κράτος. Οι δε, επικαλούμενοι κυρίως την θρησκευτικήν ελευθερίαν και την λεγομένην ουδετερότητα του κράτους έναντι των θρησκειών, προτείνουν να καταργηθή τελείως η θρησκευτική αγωγή από την δημοσίαν εκπαίδευσιν ή τουλάχιστον να μετατραπή εις θρησκειολογικήν εγκυκλοπαιδικήν γνώσιν. Κρίνοντες με κριτήρια τελείως αντικειμενικά, χωρίς ουδεμίαν προκατάληψιν προερχομένην εκ της εν τη Χριστιανική Εκκλησία ηγετικής θέσεως ημών, έχομεν πεισθή ότι η χριστιανική θρησκευτική αγωγή είναι χρησιμώτατον και πολυτιμότατον στοιχείον της καθόλου αγωγής του νέου. Η χριστιανική θρησκευτική αγωγή συντελεί εις το να αποκτήση ο νέος ηθικάς αρχάς συμπεριφοράς. Βεβαίως, πολλαί πηγαί ηθικής προτείνονται, αλλά εκείνη η οποία ασκεί την εντονωτέραν επίδρασιν εις την ψυχήν του παιδός και του νέου είναι η έχουσα ως αναφοράν της την πίστιν εις τον Θεόν της αγάπης, τον πάνσοφον και πατρικόν, ο οποίος δίδει οδηγίας συμπεριφοράς ακριβώς διά το καλόν του ανθρώπου , και αν ακόμη προσωπικώς δεν μετέχομεν της Χριστιανικής Ορθοδόξου Πίστεως, θα πρέπει να επικροτήσωμεν την διδασκαλίαν αυτής εις τα δημόσια σχολεία, ίδια κατά το ηθικόν μέρος αυτής, διότι εξ αυτής θα προέλθουν μεγάλα κοινωνικά οφέλη, ως η μείωσις της παραβατικότητος και της εν γένει αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Η χριστιανική διδασκαλία, εφ' όσον είναι ανόθευτος από ανθρωπίνας παρανοήσεις, περιέχει ως βασικά στοιχεία αυτής την ελευθερίαν και την γνώσιν αφ' ενός, την αγάπην και την καταλλαγήν αφ' ετέρου και την εργασίαν και την αυτοσυγκράτησιν εκ τρίτου», Οικουμενικού πατριάρχου κ Βαρθολομαίου, «Εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου», Ομιλία εις το Πανεπιστήμιον της Δυτικής Μακεδονίας, στο περ. ΕΚΚΛΗΣΙΑ, αρ. 9, Οκτώβριος 2005, σ. 725-726.
[17] Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών κ. Ιερώνυμος σε χαιρετισμό του που απηύθυνε σε Ημερίδα που οργανώθηκε από το Μ. Βασίλειο στην Αθήνα στις 29.12.2012 για το μάθημα των Θρησκευτικών, αναφέρει: «Στὴν ἑλληνικὴ κοινωνία ἰδιαιτέρως, κοινωνία ζυμωμένη καὶ ταυτισμένη μὲ τὴν Ἐκκλησία, ἡ μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ δόθηκε πάντοτε μέσα καὶἀπὸ τὰ σχολεῖα. Τὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν καθρέφτισε καὶ προέβαλε μὲ ρεαλισμὸ καὶ σεβασμὸ πρὸς τὴν ἑλληνικὴἱστορία αὐτὴ τὴν ταύτισι, γενιὲς Ἑλλήνων μαθητῶν μορφώθηκαν κάτω ἀπὸ τὴν ζωογόνο πνοὴ τῆς Πίστεώς μας. Ἀποτέλεσμα ἀγαθὸ εἶναι ἡ ταυτότης καὶἡ αὐτοσυνειδησία τῶν Ἑλλήνων, στοιχεῖα τόσο κρίσιμα καὶ χρήσιμα στὸ διάβα τῆς Ἱστορίας. Σήμερα σὲ μιὰἐποχὴ συγκρητισμοῦ καὶ συγχύσεως, ἡἀπώλεια τῆς ταυτότητος εἶναι πρόβλημα ὁρατὸ γιὰ τὴν πατρίδα μας. Ὁὁμολογιακὸς χαρακτήρας τοῦ μαθήματος εἶναι ἀνάγκη ἐπιτακτική. Τὸ θέμα εἶναι πολὺ μεγάλο, καὶ κάθε συζήτηση καὶἐνασχόλησι μ’ αὐτὸ μέσα στὰ πλαίσια τῆς ἐκκλησιαστικῆς προοπτικῆς εἶναι πολύτιμη συμβολὴ καὶ προσφορὰ στὴν ἑλληνικὴ κοινωνία καὶἰδίως στὴν ἑλληνικὴ νεολαία».
[18] Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ηλείας κ.κ. Γερμανός τονίζει: «Είναι εμφανής η αλλοίωσις του περιεχομένου του μαθήματος των Θρησκευτικών με τα νέα Αναλυτικά Προγράμματα».Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γλυφάδας κ.κ. Παύλος από άμβωνος θα πει για το μάθημα των Θρησκευτικών: «Το θέμα του μαθήματος των θρησκευτικών, το οποίο υποβαθμίζεται συστηματικώς, καθώς επιχειρούν και σχεδόν στη πράξη το πέτυχαν, να γίνει διαθρησκευτικό, στο οποίο εξισώνουν τον Χριστό μας με τον Βούδα και τον Μωάμεθ».Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμάς επισημαίνει σε Ποιμαντορική Εγκύκλιό του: «Σήμερα με την παναίρεση του Οικουμενισμού και τον συγκρητισμό που απλώνεται παντού και στα εγχειρίδια (εννοεί το Πρόγραμμα) ακόμη του σχολικού μαθήματος των Θρησκευτικών, πολεμούν την Θεότητα του Χριστού μας».Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Λαρίσης και Τυρνάβου κ.κ. Ιγνάτιος γράφει σε άρθρο του ότι: «Άλας άναλον, λοιπόν θέλουν να προσφέρουν στους Νέους μας οι νέοι Θεολόγοι». Και τους καλεί να μην προκαλούν με ερωτήσεις του τύπου: «Τι θρησκευτικά θέλετε; Απαντώντας ο ίδιος: Τα Θρησκευτικά που ξέρουμε. Αυτά που μιλούν για την πίστι μας. Αυτά θέλουμε». Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυθήρων κ.κ. Σεραφείμ σε επιστολή του προς τον Υπουργό Παιδείας προτρέπει: «Παρεμποδισατε καί ανακόψατε τήν ὁρμήν νεωτεριστῶν θεολόγων, παρεσυρμένων ἀπό τό ῥεῦμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τῆς παγκοσμιοποιήσεως, τῆς “μεταπατερικῆς” θεολογίας, καθώς ἐπίσης καί τῆς “μετανεωτερικότητας”, οἱ ὁποῖοι εἶναι θεολογικά καί ἐκκλησιολογικά ἀνερμάτιστοι καί μέ τά “πιλοτικά τους προγράμματα”, πού ἤδη ἐφαρμόζονται σέ ἐπιλεκτικά σχολεῖα ἀποπροσανατολίζουν τά παιδιά μας ἀπό τήν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, καθώς παρεισφρύουν εἰς τό ὑλικό, πού προσφέρουν εἰς τήν μαθητιῶσαν νεολαίαν, καί σοβαρά δογματικά λάθη». Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ελασσώνος κ.κ. Βασίλειος σε εισήγησή του προς τη Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος (Οκτώβριος του 2012) σημειώνει: «Το μάθημα των Θρησκευτικών αποτελεί τεράστιον θέμα. Επιδιώκουν και μεθοδεύουν διάφοροι να πείσουν τους υπευθύνους αλλά και τον λαόν, ώστε να μεταβληθεί εις μάθημα θρησκειολογίας και να απολέση τον ομολογιακόν του χρακτήρα. Χρειάζεται συνεχής επαγρύπνησις, σοβαρά αντίστασις και πειστικός διάλογος». Ο Μητροπολίτης Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιος τονίζει ότι: «Η θρησκευτική σχολική παιδεία, εφόσον βέβαια έχει ορθόδοξο χριστιανικό και όχι θρησκειολογικό περιεχόμενο συνεργεί στη διαμόρφωση ισορροπημένων πολιτών».
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας κ.κ. Αμβρόσιος σε επιστολή του επισημαίνει: «το Εκπαιδευτικό πρόγραμμα έχει απομακρυνθή από τήν βασική επιταγή του Συντάγματος, το οποίο ως σκοπό την παιδείας ορίζει: "την ηθικήν, πνευματικήν αγωγήν των Ελλήνων, την ανάπτυξιν της εθνικής και θρησκευτικής συνειδήσεως". Επιχειρείται η αλλοίωση της Ορθόδοξης Συνειδήσεως και αυτοσυνειδησίας των παιδιών μας.
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φιλίππων, Νεαπόλεως καὶ Θάσου κ. Προκόπιος τονίζει σε εισήγησή του προς την Ιερά Σύνοδο, «τόν προβληματισμόν του… διά τήν σιωπήν και ἀπουσίαν τῆς Ἐκκλησίας, τῶν Συνοδικῶν Ὀργάνων γύρω ἀπό τό θεμελιῶδες θέμα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν εἰς τήν Πρωτοβάθμιον και Δευτεροβάθμιον Ἐκπαίδευσιν» επισημαίνει ότι «τό χρέος τῶν Συνοδικῶν καθίσταται ἐπάναγκες καί ἡὁμολογία ἀπαραίτητος διά τήν κατίσχυσιν τῶν ὑγειῶν ἐκπαιδευτικῶν ἀρχῶν καί τοῦἀληθοῦς, καλοῦ καί ὡφελίμου τῶν νέων καί τῆς δοκιμαζομένης συγχρόνου κοινωνίας» και προτείνει στην Ιερά Σύνοδο να στηρίξει και να ενισχύσει «τά κείμενα ἐκείνων ποὺ γράφουν σχετικῶς, ἐμπνεόμενοι ἀπό τήν ἑλληνορθόδοξον ἐκπαιδευτικήν παράδοσιν» και να απορρίψει «τὶς μνημονευόμενες καί δημοσιοποιούμενες θέσεις και λόγους τῶν πρωτεργατῶν «ἐμπειρογνωμόνων» τοῦ ΠαιδαγωγικοῦἸνστιτούτου ἐπωνύμως, αἱὁποῖαι, τώρα πού τίς πληροφορούμεθα, προκαλοῦν ἀντίλογον καί ἀντίδρασιν σοβαράν….Νά δώσωμεν τήν ἐκκλησιαστικήν ὁμολογίαν, ἐνισχύοντες τάς προσπαθείας τῶν διδασκάλων τῆς Θεολογίας, τῶν κοπιόντων και ἐργαζομένων τόν καλόν ἀγῶνα τῆς μορφώσεως καί ἀγωγῆς τῆς νεότητος, τῶν ἑλληνοπαίδων».
Ο Μητροπολίτης Κερκύρας πρόσφατα επεσήμανε την ανάγκη «οι θεολόγοι να δίδουν με όλες τους τις δυνάμεις την μαρτυρία της ελληνορθόδοξης παράδοσης στα σχολεία» και ότι «για την Εκκλησία το μάθημα των θρησκευτικών αποτελεί μεγάλη ευκαιρία για να γνωρίσουν όλα τα παιδιά τι σημαίνει η πίστη στο Χριστό και πώς αυτή διαμόρφωσε τη ζωή και την Ιστορία των Ελλήνων».
Επίσης, σύμφωνα με τα Πορίσματά της ΚΔ' πανορθόδοξης συνδιάσκεψης για θέματα αιρέσεων (Νοέμβριος 2012) - για πρώτη φορά σε επίσημο κείμενο της Εκκλησίας της Ελλάδος - γίνεται ρητή και καταδικαστική αναφορά και στη «ριζική ἀλλαγή τοῦ προσανατολισμοῦ τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ἀπό τόν Συνταγματικά κατοχυρωμένο στήν Ἑλλάδα ὁμολογιακό του χαρακτῆρα σέ μία προοπτική ἀποδόμησης, πού καταλήγει στόν θρησκευτικό συγκρητισμό».
[19] Σε ἐπιστολὴ Προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, ποὺ συνυπογράφουν «ἅπαντες οἱ ἐν τῇ κοινῇ Συνάξει Ἀντιπρόσωποι καὶ Προϊστάμενοι τῶν εἴκοσι Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω», τονίζεται ὅτι σκοπὸς τοῦ Μαθήματος των Θρησκευτικών «δέον νὰ εἶναι οὐχὶ ἡ μετάδοσις ξηρῶν καὶ ἀποσπασματικῶν γνώσεων καὶ ἡ προσφορὰ εἰς τὴν ἄωρον ἡλικίαν τῶν μικρῶν ἑλληνοπαίδων σωρείας ἑτεροκλήτων θρησκευτικῶν παραστάσεων, συμβόλων, πεποιθήσεων καὶ πρακτικῶν, ἀλλὰ ἡ μεταλαμπάδευσις εἰς τὰς ψυχὰς τῶν νέων τοῦ πληρώματος τῆς ζωῆς καὶ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ»... Ποῖος ἀρύεται τὸ δικαίωμα ἀκυρώσεως τῆς Παιδείας τοῦ Γένους;», Με αγωνία ρωτοῦν μὲ ἀγωνία οἱ Ἁγιορεῖτες Πατέρες... καὶ συνεχίζουν: «Δυστυχῶς διαπιστοῦται ὅτι, μὲ πρόσχημα τὴν ἀποφυγὴν τοῦ ‘‘δογματισμοῦ’’ ἢ τοῦ ‘‘κατηχητισμοῦ’’ ἢ τῶν ‘‘ἀγκυλώσεων τοῦ παρελθόντος’’ εἰς τὸ σχολεῖον τῆς δῆθενπολυπολιτισμικῆς νέας ἑλληνικῆςκοινωνίας, ἐπιχειρεῖται ἡ μετατροπὴ τοῦ Μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν εἰς γνωσιακόν - θρησκειολογικόν. Φρονοῦμεν ὅτι τὸ Μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν θὰ ἔδει νὰ εἶναι ὁμολογιακὸν διὰ νὰ εἶναι ἀνοικτόν, εἰδάλλως θὰ εἶναι “φυλακή”».
Ο Καθηγούμενος επίσης της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου του Αγίου Όρους Αρχιμ. π. Γεώργιος Καψάνης προσθέτει με δικό του κείμενο προς την Ιερά Σύνοδο: «Το νέο Πρόγραμμα Σπουδών δημιουργεῖ δικαιολογημένα ἀντιδράσεις. Τό νέο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δέν ἔχει πιά Ὀρθόδοξο Χριστιανικό χαρακτῆρα, δέν βοηθεῖ τούς μαθητάς νά γνωρίσουν τήν Χριστιανική τους Πίστι, δέν οἰκοδομεῖ τήν θρησκευτική, τήν ἐθνική καί τήν πολιτισμική ταυτότητα τῶν ἑλληνοπαίδων.
Αὐτός ὁ ἰδιότυπος νεοβαρλααμιτισμός ἐπιβάλλεται ἀπό μία μερίδα θεολόγων, οἱ ὁποῖοι δείχνουν πώς ἐχθρεύονται τήν ἡσυχαστική θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τήν μαρτυρική Ὀρθοδοξία τῶν Νεομαρτύρων, τήν ἀσκητική παιδεία τῶν Κολλυβάδων, τήν ἁπλοϊκή πίστι τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Παλιγγενεσίας τοῦ 1821. Οἱ θεολόγοι αὐτοί δέν κατανοοῦν ὅτι ἀντιστρατεύονται τόν λόγο τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, ὁ ὁποῖος δέν ἀναγνωρίζει ἄλλες ὁδούς σωτηρίας πλήν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ…
Στην ίδια κατεύθυνση Ο προηγούμενος της Ιεράς Μονής Ιβήρων του Αγίου Όρους Αρχιμ. π. Βασίλειος Γοντικάκης γράφει προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, για ό, τι πάει να συντελεσθεί στο χώρο της Παιδείας μας με τα νέα Πιλοτικά Προγράμματα Σπουδών: «Ένοιωσα ότι κάτι ιερό και άγιο προδίδεται από το κεφάλαιο της Πίστεώς μας, κάτι που τόχει ανάγκη ο άνθρωπος. Δεν εμπνέομε τη ζωή στην ψυχή του παιδιού με την ενημέρωσι θρησκευτικών απόψεων και διαφορών αλλά με τα ζωντανά παραδείγματα αυτών που νίκησαν τον θάνατο δια της θυσίας της αγάπης. Δεν τρέφεται η ψυχή του μικρού παιδιού με υλικό πληροφοριών θρησκευτικών απόψεων άλλα με το πνεύμα του ηρωισμού της αγάπης».
[20] OE, σ. 9.
[21] ΠΣ, σ. 12.
[22] ΟΕ, 27-28.
[23] ΟΕ, σ. 12.
[24] ΟΕ, σ. 92.
[25] ΟΕ, σ. 15.
[26] ΟΕ, σ. 36.
[27] ΟΕ, σ. 36-38.
[28] ΟΕ, σ. 45-46.
[29] ΠΣ - (Γυμνασίου), σ. 55.
[30] ΠΣ, σ. 98.
[31] Με έκπληξη παρατηρούμε ότι ενώ το Ελληνικό Σύνταγμα στο άρθρ. 16 μιλάει για «ανάπτυξη της θρησκευτικής Συνείδησης, στο ΠΣ προστίθεται και το «κριτική», προκειμένου πίσω από αυτό να στεγασθούν οι όποιες ασύμβατες με το Σύνταγμα επιχειρούμενες σε βάρος της θρησκευτικής ταυτότητας των Ελλήνων «εκσυγχρονιστικές» και «προοδευτικές» αλλαγές, παραποιήσεις και ανατροπές.
[32] ΠΣ, σ. 13.
[33] Π.Σ., σ, 22.
[34] ΟΕ, σ. 13.
[35] Σε μήνυμα που απέστειλε ο Παναγιώτατος Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος προς το Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Το μάθημα των θρησκευτικών: Προβληματισμοί – Επισημάνσεις – Προτάσεις», το οποίο διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη στις 11-12 Μαρτίου 2013 από το Εργαστήριο Παιδαγωγικής – Χριστιανικής Παιδαγωγικής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, μεταξύ άλλων επισημαίνει: «Ο Χριστιανός έχων επίγνωσιν ότι ο Χριστός είναι η οδός και η αλήθεια και η ζωή μίαν μόνον γνώσιν επιδιώκει: την γνώσιν του Θεού, ήτις διαφέρει ουσιαστικώς από την παρεχομένην εις τα σημερινά σχολεία γνώσιν, καθ΄ ότι τυγχάνει καρπός κοινωνίας δύο προσώπων, του ανθρώπου μετά του προσωπικού Θεού και ουχί καρπός παρατηρήσεως ενός αντικειμένου. Διό και το πρόγραμμα της εκπαιδεύσεως πρέπει να είναι χριστοκεντρικόν και να έχη ως βαθύτερον στόχον την πνεματικήν καλλιέργειαν των μαθητών… Όθεν, επιθυμία και προσπάθεια της Εκκλησίας ημών είναι η παιδεία να προσφέρη εις τον σύγχρονον παίδα αυτήν την εμπειρίαν της γνώσεως του αληθινού Θεού και μόνον υπό μίαν τοιαύτην προοπτικήν νοηματοδοτείται η εκπαίδευσις και παροχή γνώσεως»
[36] ΟΕ, σ. 273.
[37] Α΄Κορ. 8, 4.
[38] Α΄Ιω. 5, 20.
[39] Εφεσ. 6, 4.
[40] Από το Εργαστήριο Παιδαγωγικής – Χριστιανικής Παιδαγωγική του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας Α.Π.Θ. δίνονται στη δημοσιότητα τα τελικά Πορίσματα του Πανελληνίου Επιστημονικού Συνεδρίου για το Μάθημα των Θρησκευτικών:
Ι. Στη Θεσσαλονίκη, τη Δευτέρα και Τρίτη 11- 12 Μαρτίου 2013, έλαβε χώρα το Πανελλήνιο Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα: «Το μάθημα των θρησκευτικών: Προβληματισμοί – Επισημάνσεις – Προτάσεις», το οποίο διοργανώθηκε από το Εργαστήριο Παιδαγωγικής – Χριστιανικής Παιδαγωγικής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης.
ΙΙ.Από τις εισηγήσεις του Συνεδρίου προέκυψε σοβαρός και πολλαπλός προβληματισμός, ως προς την κατεύθυνση της θρησκευτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα, όπως αυτή διαμορφώνεται μέσα από το περιεχόμενο και την εν γένει παιδαγωγική και θεολογική ταυτότητα του προτεινόμενου Προγράμματος Σπουδών, που εφαρμόζεται πιλοτικά σε σχολεία της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης από το έτος 2011, αλλά και μέσα από τα προβλήματα που δημιουργεί το ζήτημα των απαλλαγών από το Μάθημα των Θρησκευτικών.
ΙΙΙ. Από τη μελέτη και κριτική του προτεινόμενου Προγράμματος Σπουδών που περιλήφθηκε στις εισηγήσεις του Συνεδρίου, διαπιστώθηκε ότι το Πρόγραμμα πρέπει να αποσυρθεί, με το σκεπτικό ότι τα προβλήματα που παρουσιάζει είναι δομικά και δεν επιδέχονται διορθώσεων ή ουσιαστικών παρεμβάσεων.
ΙV. Από το Συνέδριο, επίσης, προέκυψε η ανάγκη σύνταξης ενός νέου Προγράμματος για τα Θρησκευτικά, με τη συμμετοχή των ειδικών επιστημόνων των Θεολογικών Σχολών, εκπροσώπων της Εκκλησίας, εκπροσώπων της Πανελλήνιας Ενώσεως Θεολόγων και των άλλων περιφερειακών Συνδέσμων και Παραρτημάτων Θεολόγων, καθώς και ενεργών θεολόγων της Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης με ειδικά προσόντα.
Στο νέο Πρόγραμμα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι σύγχρονες επιστημονικές προϋποθέσεις σύνταξης αναλυτικών προγραμμάτων, το πνευματικό επίπεδο ανάπτυξης του παιδιού, η ορθή εννοιολόγηση του πλουραλισμού και της θρησκευτικής αγωγής. Κυρίως, επίσης, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη η σχέση του περιεχομένου του με την ιστορική και θρησκευτική ταυτότητα του τόπου, σε συνδυασμό με τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Παράλληλα είναι ανάγκη να λαμβάνεται υπόψη το νομικό και δικαιοπολιτικό καθεστώς, ελληνικό και διεθνές, ως προς τη θρησκευτική εκπαίδευση.
Το νέο Πρόγραμμα θα πρέπει να είναι απαλλαγμένο από κάθε είδους σκοπιμότητες, οποιουδήποτε χαρακτήρα, που στη σύγχρονη κρίσιμη εποχή για την παιδεία και τον πολιτισμό μας, συνιστούν πολυποίκιλη τροχοπέδη.
[41] ΠΣ, σ. 21.
[42] ΟΕ, σ. 76-77.
[43] ΟΕ, σ. 100-101.
[44] ΟΕ, σ. 101.
[45] ΟΕ, σ. 104-105.
[46] ΟΕ, σ. 104-105.
[47] ΟΕ, σ. 13-14.
[48] ΟΕ, σ. 14-15.
[49] ΟΕ, σ. 14-15.
[50] ΟΕ,270.
[51] ΟΕ,272-273.
Πηγή: Ακτίνες
Ἀδελφοί καί πατέρες, ἀναμνησθέντες τῶν τοῦ Θεοῦ προσταγμάτων οὕτω λεγόντων· “Μή κρίνετε καί οὐ μή κριθῆτε”, τούς ἀλλοτρίους βίους μηδαμῶς περιεργάζεσθε, ἅ δέ μᾶλλον λέγουσιν ἡμῖν οἱ ἱερεῖς ποιεῖν ποιεῖτε, κατά δέ τά ἔργα αὐτῶν μή ποιεῖτε, ὡς ἀκηκόατε. Διό πείσθητέ μοι ὡς δοῦλοι Χριστοῦ, τῷ ἀναξίῳ, καί τήν ἐμήν ὀλιγοψυχίαν ῥᾳθυμίαν ἐάσαντες, φροντίσατε, παρακαλῶ, τῶν ψυχῶν ὑμῶν καί ἀόκνως τάς ἐντολάς τοῦ Θεοῦ ποιεῖν σπεύσατε· καί κατ᾿ ἐμοῦ τοῦ ταπεινοῦ μή γογγίζετε, ὡς ἅπαξ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐξεργεθέντες τό μεσονύκτιον, ἀλλά μνησθέντες τοῦ εἰπόντος· “Μεσονύκτιον ἐξηγειρόμην τοῦ ἐξομολογήσασθαί σοι ἐπί τά κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου”, εὐχαριστήσατε τῷ Θεῷ μᾶλλον καί τῷ ὑμᾶς εἰς τήν αὐτοῦ δοξολογίαν διυπνίσαντι καί χάρητε καί σκιρτήσατε, ὅτι μετά τῶν ἁγίων ἀγγέλων ἠξιώθητε ἀνυμνεῖν τόν Θεόν. Ὁ γάρ ἐπί τῇ συνήθει συνάξει ἀγανακτῶν καί ἐπί τῷ μήκει τῶν ἀναπεμπομένων ὕμνων δυσχεραίνων καί κατακλώμενος, οὗτος ἀληθῶς οὐκ οἶδεν ὡς γλυκέα τά λόγια τοῦ Θεοῦ ἐν τῷ λάρυγγι τῶν ἀγαπώντων αὐτόν καί ὑπέρ μέλι καί κηρίον ἐν τῷ στόματι τῶν ἐπιγινωσκόντων αὐτόν, ἀλλ᾿ ὅλος σάρξ ὤν καί σαρκικόν ἔχων τό φρόνημα καί σαρκικωτέραν τήν αἴσθησιν, πνευματικῶς οὐ δύναται γεύεσθαι τῶν εἰς εὐεργεσίαν ἡμῖν δοθέντων ἀπό Θεοῦ, ἀλλά πάντα πικρά τά κατά Θεόν αὐτῷ φαίνονται, καί τό “Γεύσασθε καί ἴδετε ὅτι χρηστός ὁ Κύριος” οὐκ ἐπίσταται. Ὁ δέ τοῦτο μή ἐναργῶς ἐπιστάμενος, τῆς ἀγάπης καί τῆς γλυκύτητος τοῦ Χριστοῦ ἐναργῶς ἠλλοτρίωται. Ὁ δέ τούτων ἄγευστος καί ἀλλότριος – φεῦ μοι, ἐμόν τό ἀτύχημα, ἰδιοποιεῖσθαι γάρ προστέταγμαι τά ἀλλότρια - ἐχθρός ἐστι τοῦ Θεοῦ καί ξένος τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν· ποίαν γάρ ἄλλην, εἰπέ μοι, ἕξει ἐλπίδα ἤ τίνος ἄλλου ἀγάπην περιπλακήσεται καί παραμυθίαν εὑρήσει ἤ ἐνταῦθα ἤ μετά θάνατον; Ὁ δέ καί ἀντιλέγων καί καταστενάζων καί ἐπαρώμενος τοῖς αὐτόν διεγείρουσι πρός ὕμνον θεῖον καί δοξολογίαν Θεοῦ, ποίαν ἀπολογίαν εὑρήσει ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως, καί ἑαυτῷ καί ἑτέροις σκάνδαλον ἀπωλείας γενόμενος;
Πιστεύσατέ μοι, πνευματικοί μου πατέρες καί ἀδελφοί, ὅταν ταῦτα ἀκούσω ἤ θεάσωμαί τινα ἐξ ὑμῶν διά ταῦτα δεινοπαθοῦντα, τοιαύτῃ θλίψει συνέχομαι καί τήν καρδίαν μου δάκνομαι, ὡς αὐτῇ τῇ κολάσει δοκεῖν παραδίδοσθαι, καί χαρᾶς οὐκ ἐπαισθάνομαι οὐδεμιᾶς ἄλλης τοῦ κόσμου, ἀλλά καί αὐτήν ἀπολέγομαι τήν ζωήν· καί κλαίω καί θρηνῶ, ὡς ἤδη κατακρινόμενος, καί τοι παρακαλῶν ὑμᾶς οὐκ ἀκούομαι, ἐπιτιμῶν ἀποπέμπομαι, ἐλέγχων μισοῦμαι καί παιδεύων ἀντιπαιδεύομαι καί ὡς ἐχθρός ἐκδιώκομαι, καί ταῦτα ποιῶν ἀνάπαυσιν οὐ δύναμαι κτήσασθαι. Βουλεύομαι παύσασθαι καί τά ἐμαυτοῦ μόνα σκοπεῖν κακά, ἀλλ᾿ ὅταν τοῦτο στῆσαι θελήσω, τότε ὡς φλόξ ἀνάπτεται ἡ καρδία μου καί πάλιν ἐν τοῖς αὐτοῖς, ὁ ταπεινός, περιέχομαι καί ὀδυνᾶμαι τά ὑμετέρα τραύματα οὐχ ἧττον ἤ τοῖς ἰδίοις μώλωψιν ἀλγύνεται ἕκαστος, καί ὑπέρ ὑμῶν ἐγώ φλέγομαι, καί τόν βίον ἡγοῦμαι ἀβίωτον, καί θαυμάζειν μοι ἔπεισι πῶς εἰς τοιαύτην κατήλθομεν σκότωσιν καί κατά τῶν ἰδίων ψυχῶν πάντα πράττομεν καί ἑαυτούς κατασφάζοντες ὡς ζῶντες ἀπολακτίζομεν, καί δεσμοῦντες τοῖς ἁμαρτήμασιν ἑαυτούς χαίρομεν καί τούς αἴροντας τά τοιαῦτα δεσμά κατεσθίομεν. Ἐάν κωλυθῶμεν παρά τινος μηδέν κατά τῶν ψυχῶν ἡμῶν διαπράξασθαι, ὡς κύνες μαινόμενοι καθυλακτοῦμεν καί μεμφόμεθα αὐτόν, καί οὐ παυόμεθα μέχρις οὗ τήν πρᾶξιν ποιήσομεν καί τάς ψυχάς ἡμῶν ἀπολέσομεν. Εἶτα καί εἰς τά τοιαῦτα ἐθισθέντες παράνομα, φυσικῶς, εἰπεῖν, κακοί γινόμεθα καί οὐκέτι ἀνανεῦσαι βουλόμεθα. Μοναχοί ἐπηγγειλάμεθα εἶναι καί πλεῖον τῶν κοσμικῶν ἐκακώθημεν. Πεινᾶσαι καί διψῆσαι καί κακοπαθῆσαι συνεταξάμεθα, καί ὑπέρ ἑνός κλάσματος ἄρτου λογομαχεῖν καί βλασφημεῖν οὐκ αἰσχυνόμεθα, καί τότε ἴσως ἐπιζητουμένου παρ᾿ ἡμῶν παρά τόν ὡρισμένον καιρόν τῆς τροφῆς. Πᾶσι τοῖς ἐν τῷ κόσμῳ, γονεῦσι, λέγω, καί ἀδελφοῖς καί φίλοις, ἤλθομεν ἀποτάξασθαι, καί τρέφειν μᾶλλον αὐτούς ἐκ τῶν τῆς μονῆς ἄρτων οὐ διαλιμπάνομεν. Ὡς ἐχθρόν τόν κόσμον ἐφύγομεν, καί τούς τοῦ κόσμου καί τά τοῦ κόσμου πλέον ἤ αὐτόν τόν Χριστόν ἀγαπῶμεν.
Εἰπέ μοι, ἐρωτῶ σε, ἀδελφέ, πιστεύων εἶναι κρίσιν καί ἀνάστασιν καί ἀνταπόδοσιν τῶν βεβιωμένων, ἦλθες ἐν τῇ μονῇ ὁμολογῶν εἶναι Θεόν μέλλοντα ἀποδοῦναι ἑκάστῳ κατά τάς πράξεις αὐτοῦ, ἤ οὐδέ τινα τούτων διέθου ἐν τῇ καρδίᾳ σου; Τηρῆσαι τάς συνθήκας ἅς συνέθου καί συνετάξω τῷ Χριστῷ ἐπί πολλῶν μαρτύρων ἐλήλυθας, ἤ τοῦτο μέν ὡς δεσμόν ἀδελφότητος δολίως προσεποιήσω, μέλος γενέσθαι τῆς ἐκκλησίας περιδρασσόμενος, τό δέ ὅλον ἦν σοι ἐν μελέτῃ κατεσκευασμένον, ἵνα λαμβάνῃς ἀνελλιπῶς τά πρός χορτασίαν καί γαστριμαργίαν χορτάσματα καί ζῇς βίον ἀμέριμνόν τε καί ἄπονον; Εἰ μέν οὖν παρεγένου δοῦλος γενέσθαι Χριστοῦ καί ἡμέτερος ἀδελφός, φύλασσε, παρακαλῶ, καί τάς αὐτοῦ ἐντολάς, καί θερμῶς δουλεύειν αὐτῷ προθυμήθητι, ἵνα φανῇς χριστανός ἀληθής ἐκ τῶν ἔργων καί ἀδελφός ἡμῶν φιλόθεος χρηματίσῃς, ἡμῖν ἐν πᾶσιν ἐξομοιούμενος· συγκακόπαθησον ὡς καλός στρατιώτης, ἵνα καί στεφανωθῇς καί συνδοξασθῇς, αἰωνίῳ δόξῃ ἐπευφραινόμενος. Εἰ δέ τό πᾶν σχηματιζόμενος μέν κουρεύεσθαι καί μοναχός γίνεσθαι ἦλθες, τρώγειν δέ καί πίνειν μετ᾿ αὐτῶν ἐμελέτησας μόνον, ἕτοιμα τά πάντα εὑρίσκων δῆθεν ἐξ αὐτομάτου, ἄκουσον καί ἐγώ σοι λέξω ἅ σοι μέλλουσιν ὑπαντῆσαι. Πρῶτον μέν, ὅ καί μέγιστον, ἴσθι ὡς οὐ κατηλλάγης οὐδέ προσῳκειώθης Θεῷ, ἀλλά ἐχθρός λελόγισαι αὐτοῦ καί ἐπίβουλος· καί πῶς δέ οὐκ ἐπίβουλος, ἄλλα μελετῶν ἐν καρδίᾳ καί ἄλλα ἐπί πάντων ἐπαγγελλόμενος καί δοκῶν τόν ἀλάθητον λανθάνειν Θεόν; Ἐκεῖνος· “Μή μεριμνήσητε περί τῆς αὔριον, τί φάγητε ἤ τί πίητε ἤ τί ἐνδύσησθε” διαρρήδην πᾶσιν ἐντέλλεται, σύ δέ διά τοῦτο ἀποκείρῃ, ἵνα μόνον ἀδελφός ὑπάρχῃς καί κοινωνός κτημάτων καί χρημάτων, ὧν ἴσως ἐν τῷ κόσμῳ ὤν οὐκ ἐκυρίευσας. Ὁ ἀπόστολος παραινεῖ λέγων· “Ἔχοντες διατροφάς καί σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα”, σύ δέ μηδέ εἰς αὐτήν τήν ἀναγκαίαν χρείαν ἀρκούμενος, κλέπτεις καί νοσφίζῃ τά τῆς μονῆς. Καί ἐν πᾶσι μέν τοῖς πρός σωματικήν ἡδονήν καί θεραπείαν ὑπάρχουσιν ἀδελφόν σεαυτόν εἶναι τῶν ἁπάντων ἀκαινοτόμητον βούλῃ καί τήν ἰσότητα μετά τῶν κοπιώντων εἰς τό ἔργον Κυρίου προσαπαιτεῖς· ἐάν δέ πρός νηστείαν ἤ ἀγρυπνίαν ἤ τῆξιν σώματος, ἔτι δέ πρός πένθος ἤ εὐχήν ἀδιάλειπτον, παννύχους τε στάσεις καί ψαλμωδίας καί ὕμνους πνευματικούς ἴδῃς τινάς τῶν ἀδελφῶν προθύμως ἑαυτούς γυμνάζοντας καί τρέχοντας ὅλῃ τῇ ψυχῇ καί προθέσει, ἀλλότριον σεαυτόν εἶναι λέγεις καί ταῦτα ποιεῖν μή δύνασθαι· οὐ μόνον δέ ἀλλά καί ἀποκρυβόμενος καί μή εὑρισκόμενος εἰς τήν σύναξιν, οἴει σεαυτόν ὠφελεῖν. Ὤ τῆς ἄγαν σκοτώσεως καί ἀγνοίας καί τῆς ἀπάτης τῶν λογισμῶν σου! Καί τό χαλεπώτερον τούτου, ὅτι καί πειρασμῶν ἴχνος ἐάν ἐνώπιόν σου φανήσεται ἤ καί πρός δοκιμήν σου μικράν τινα λύπην λυπήσῃ σε ὁ ἡγούμενος, καί αὐτό ἀπαρνῇ τό ἔνδυμα, καθά πολλούς ἐγώ λέγοντας ἤκουσα· “Μή γάρ δοῦλος γενέσθαι τινός ἐλήλυθα ἤ διά τό ὑβρίζεσθαι παραγέγονα; “ Ὤ τῆς παραπληξίας!
Οὐκ ἦλθες κατά τῶν ἀοράτων ἐχθρῶν ἀγωνίσασθαι; Οὐκ ἐλήλυθας ἀναλαβέσθαι τόν κατά τῶν παθῶν πόλεμον; Δι᾿ ἥν αἰτίαν στρατευθῆναι καί τοῖς Χριστοῦ στρατιώταις καταταγῆναι ἠθέλησας; ἵνα σιτηρέσια ἐπίσης αὐτοῖς λαμβάνων καί ὀψώνια, ἀνάκεισαι ὡς οἱ ἐπί σκηνῆς τρυφῶντες καί μεθυσκόμενοι; Ἐάν ταῦτα λογίζῃ, οὐαί σοι ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῆς κρίσεως, ὅταν ὁ Χριστός ἔλθῃ ἑκάστῳ ἀποδοῦναι κατά τάς πράξεις αὐτοῦ, ὅταν ἐκζητήσῃ ἀπό τῶν μοναχῶν, τῶν συνταξαμένων αὐτῷ ἐπί πολλῶν μαρτύρων, τάς συνθήκας ἅς συνέθεντο ποιῆσαι καί διαφυλάξαι ἐνώπιον τοῦ ἁγίου θυσιαστηρίου καί τῶν ἁγίων ἀγγέλων αὐτοῦ. Τί γάρ καί ἐρωτώμενοι ἀποκρινόμεθα; Οὐχί· τί προσήλθομεν τῷ ἁγίῳ θυσιαστηρίῳ καί τῇ ἁγίᾳ συνοδίᾳ ταύτῃ, ποθοῦντες τόν μοναχικόν βίον καί τήν ἀγγελικήν ἀσπάσασθαι πολιτείαν; Τί οὖν πρός ταῦτα ἀνθυποφέρομεν; οὐχί τό “Ναί, τίμιε πάτερ”; Ὁ δέ ἱερεύς τί πρός ἡμᾶς φησι πάλιν; “Γινώσκετε, ἀδελφοί, ὅτι ἐφ᾿ ὅσον ἐληλύθατε καταριθμηθῆναι τοῖς δούλοις τοῦ βασιλέως Χριστοῦ, ἑτοιμάσατε ἑαυτούς εἰς πειρασμούς. Ἔσεσθε γάρ εἰδότες ὅτι ἀπό τοῦ νῦν μᾶλλον πᾶσαν μηχανήν ὁ ἐχθρός κινήσει καθ᾿ ὑμῶν. Δεῖ οὖν ὑμᾶς πεινᾶσαι καί διψῆσαι καί ῥιγᾶσαι, ἀτιμασθῆναί τε καί ἐμπτυσθῆναι, ῥαπισθῆναι τε καί χλευασθῆναι καί πάντα τά κατά Θεόν λυπηρά ὑπομεῖναι”. Ἄρα τί πρός ταῦτα ἡμεῖς ἀποκρινόμεθα; Οὐχί πάντα παθεῖν και ὑπομεῖναι ἐπαγγελόμεθα, καί τό “Ναί, τίμιε πάτερ” κατά πᾶσαν ἐρώτησιν τῶν τῆς ὑπομονῆς παθημάτων φθεγγόμεθα; Οὐχί ἐγκράτειαν καί ἀγρυπνίαν καί προσευχήν καί ὑπακοήν μέχρι θανάτου τῷ προεστῶτι καί πάσῃ τῇ ἀδελφότητι φυλάξαι ὁμολογοῦμεν ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀγγέλων; Καί νῦν, ὡς οὐδενός ὄντος τοῦ μέλλοντος ἀπαιτῆσαι ἡμᾶς τάς συνθήκας ταύτας ἅς συνεθέμεθα, οὕτω διακείμεθα, ἐν ἀφοβίᾳ Θεοῦ διάγοντες καί καταφρονήσει τῶν αὐτοῦ ἐντολῶν, κατεπαιρόμενοι οὐ μόνον ἁπάσης τῆς λοιπῆς ἀδελφότητος, ἀλλά καί τῶν προεστώτων ἡμῶν, γογγύζοντες, ἀντιλέγοντες, καταρώμενι, ῥαθυμοῦντες και πάντα ποιοῦντες, ὅσα μισεῖ Θεός καί ὅσα εἰς γέενναν πυρός ἀπολλύουσιν ἡμῶν τάς ψυχάς.
Ποῦ τοιοῦτον ἀπό τοῦ αἰῶνος ἠκούσθη μηχανῆς ἔργον; Ποῖος δαίμων τρόπον ἀπωλείας κατά τῶν ἡμετέρων ψυχῶν ἐπινοήσει μείζονα τούτου; Μᾶλλον δέ τί πλεῖον καθ᾿ ἡμῶν οἱ δαίμονες μεριμνήσουσιν ἤ φροντίσουσι; Τῷ γάρ θελήματι τῆς σαρκός ὁρῶντες οἱ δαίμονες κατεχομένους ἡμᾶς, τόν θάνατον βλέπουσι περιφέροντας· καί τίνος ἄλλου χάριν καθ᾿ ἡμῶν αὐτοί ἐκστρατεύουσιν; Ἅπας γάρ ὁ πόλεμος τῶν δαιμόνων διά τοῦτο καθ᾿ ἡμῶν φέρεται, ὅπως ἐκ τῆς τοῦ Θεοῦ δόξης καί τῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀλλοτριώσωσι χάριτος τούς πειθομένους αὐτοῖς. Ἀλλ᾿ ἡμεῖς καί πρό τῆς ἐκείνων πάλης ἑαυτούς ἡμᾶς, ὡς ὁρῶ, τῆς τοιαύτης ἀπεστερήσαμεν δωρεᾶς, καταλιπόντες τάς τοῦ Θεοῦ ἐντολάς καί μηδέ ζητῆσαι αὐτόν ἐξ ὅλης ψυχῆς ποτε προθυμούμενοι. Εἰ γάρ ἐζητοῦμεν αὐτόν, οὐκ ἄν οὕτω ῥᾳθύμως καί ἀμελῶς ἐβιοῦμεν. Ἐάν τά οὐράνια ἐφροντίζομεν, οὐκ ἄν περί τά γήινα τοσαύτην σπουδήν ἐποιοῦμεν. Ἐάν περί τῶν ἀφθάρτων διενοούμεθα, οὐκ ἄν ἐκεχήναμεν εἰς τά ῥέοντα καί φθαρτά. Ἐάν τῶν αἰωνίων ἐφιέμεθα, οὐκ ἄν τῶν προσκαίρων οὕτως ἀντεποιούμεθα. Ἐάν τόν Θεόν ἠγαπῶμεν, οὐκ ἄν τούς πρός αὐτόν ἡμᾶς ὁδηγοῦντας οὕτως ἀπεστρεφόμεθα. Ἐάν τάς ἀρετάς περιεποιούμεθα, οὐκ ἄν τούς διδασκάλους τῶν ἀρετῶν ἐβδελυσσόμεθα. Ἐάν τήν νηστείαν ἄσμενοι ἠσπαζόμεθα, οὐκ ἄν ποτε διά βρωμάτων ἤ πομάτων ἔνδειαν ἐγογγύζομεν. Ἐάν ἐγκρατεῖς τῶν παθῶν εἶναι ἠγωνιζόμεθα, οὐκ ἄν ἀκρατῶς ταῖς ἡδοναῖς ἐνεδίδομεν. Ἐάν πίστιν εἴχομεν ὀρθήν καί βεβαίαν, οὐκ ἄν τά τῶν ἀπίστων ἔργα διεπραττόμεθα. Ἐάν φόβον Θεοῦ εἰς τάς καρδίας ἡμῶν εἴχομεν, οὐκ ἄν τοῖς γνησίοις δούλοις αὐτοῦ εἰς πᾶσαν ἀρετήν θεάρεστον ἀντεπίπτομεν. Ἐάν ταπείνωσιν ἐκτησάμεθα, οὐκ ἄν τῶν τοῦ Θεοῦ δούλων κατεπαιρόμεθα. Ἐάν ἀγάπην ἀληθινήν κτήσασθαι ἠξιώθημεν, καί τόν Θεόν ἄν ἐγνωρίζομεν και οὐ μόνον παιδεύεσθαι, ἀλλά καί ἀτιμάζεσθαι καί τύπτεσθαι καί ἀδικεῖσθαι καί ἐπηρεάζεσθαι καί πάντα πειρασμόν, πᾶσαν θλῖψιν προθύμως ὑπομένειν διά τόν Χριστόν ἠθελήσαμεν.
Νυνί δέ τοσοῦτον τοῖς πάθεσι κατεσχημένοι τελοῦμεν καί ἐν τοσαύτῃ σκοτώσει καί ἀγνοίᾳ τυγχάνομεν, ὅτι οὐδέ ἐν οἷς ἐσμεν αἰσθανόμεθα, οὐδέ ὅτι κακῶς πράττομεν ἐπιστάμεθα. Διά τοι τοῦτο καί ἐάν παρά τινος ὑπομνησθῶμεν περί τινος ἁμαρτίας, ὡς μή ἀκηκοότες ποτέ τάς τῶν χριστιανῶν Γραφάς οὕτως ἀποκρινόμεθα· “Καί ἆρά γε ἁμαρτία ἡ πρᾶξις αὕτη ἐστί; Καί τίνος χάριν ἤ καί διά τί ἁμαρτία λογίζεται; Ματαίως τοῦτο παρά τινων ἁμαρτία ὀνομάζεται. Εἴθε τάς μείζονας ἐφυλαξάμεθα πράξεις· περί γάρ τούτων τῶν μικρῶν τήν πολλήν ὁ Θεός ἀκρίβειαν οὐ μή ἐνδείξηται”. Καί ταῦτα τίνες; Οἱ μοναχοί, οἱ δευτέραν ὁμολογίαν καί συνθήκην μετά τοῦ Θεοῦ ποιησάμενοι, οἱ τήν στολήν ὡς ἀρετήν καί τό ὄνομα ἀντί ἁγιότητος περιφέροντες, οἱ κόσμον καί τά ἐν κόσμῳ ἀποβαλέσθαι Χριστῷ συνταξάμενοι, οἱ γονεῦσι καί φίλοις ὁμολογήσαντες ἀποτάξασθαι, οἱ ὡς Θεῷ τῷ πνευματικῷ αὐτῶν πατρί συνταξάμενοι ὑποτάσσεσθαι, οἱ μέχρι καί βλέμματος καί ἀργοῦ ρήματος τήν ἀκρίβειαν καί ἄσκησιν ἐπαγγειλάμενοι, τό φθονεῖν ἤ λοιδορεῖν ἤ γογγύζειν ἤ ἀντιλέγειν ἤ ψεύδεσθαι καί ἰδιορρυθμεῖν καί ὀμνύειν ἤ τι τῆς μονῆς κρυφίως νοσφίζεσθαι ἤ καί διδόναι ἑτέρῳ ἄνευ βουλῆς τοῦ προεστῶτος ἁμαρτίαν οὐ κρίνουσι. Πρός τούτοις, οὐδέ τό κακῶς διοικεῖν τά ἐμπιστευθέντα αὐτοῖς πράγματα, οἷον ἤ προσπαθῶς τι ποιεῖν ἐν αὐτοῖς ἤ ἐμπαθῶς ἤ δολερῶς ἤ φθονερῶς ἤ ἀσυνειδήτως καί κατά πραγματείαν, ἡγοῦνται εἶναι τό σύνολον ἁμαρτίαν.
Οὐ φρίττεις, ἄνθρωπε, τοῦ Θεοῦ ἀκούων καθ᾿ ἑκάστην σοι λέγοντος διά πάσης τῆς θείας Γραφῆς· “Λόγος σαπρός μή ἐκπορευέσθω ἐκ τοῦ στόματος ὑμῶν. Ἀμήν γάρ λέγω ὑμῖν, καί ὑπέρ ἀργοῦ λόγου λόγον δώσετε καί ὑπέρ ψυχροῦ ὕδατος μισθόν λήψεσθε”; Οὐκ ἀκούεις ὅτι καί ἐννοιῶν καί λογισμῶν καρδίας κριτής ἐστιν ὁ Θεός; Τί γάρ φησιν; “Ὁ ἐμβλέψας γυναικί πρός τό ἐπιθυμῆσαι, ἤδη ἐμοίχευσεν αὐτήν ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ”. Εἶδες πῶς μοιχός κρίνεται ὁ πρός ἐπιθυμίαν ἐμβλέπων εἰς πρόσωπόν τινος; Οὕτως ἴσθι βεβαίως, ὦ ἄνθρωπε, ὅτι καί ὁ ἐπιθυμίᾳ χρημάτων κρατούμενος φιλάργυρος κρίνεται, εἰ καί μηδέν ἕτερον τό σύνολον κέκτηται, καί ὁ βρωμάτων πολυτελῶν καί πολλῶν ὀρεγόμενος γαστρίμαργός ἐστιν, εἰ καί δι᾿ ἔνδειαν ἄρτῳ μόνῳ καί ὕδατι τρέφεται, καί πόρνος ὁ τοῖς λογισμοῖς ἐπί πολύ συνδυάζων καί μολυνόμενος, εἰ καί πρόσωπον ἀνθρώπου ποτέ μή θεάσηται. Οὕτω καί ὁ λέγων ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτοῦ· “Κακῶς ἐπράχθη τοῦτο καί παραλόγως ἐκεῖνο γέγονε”καί· “Διά τί τό καί τό γέγονεν; ἵνα τί δέ καί ἐκεῖνο οὐ γέγονε;”- μή πλανηθῇ, καταλαλητής ἔσται καί ὡς κατακρίνων κριθήσεται, κἄν μή ἐκβάλῃ ῥῆμα ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ, μηδέ ἀκούσῃ τις τήν φωνήν αὐτοῦ.
Μή πλανᾶσθε, ἀδελφοί μου, φιλάνθρωπός ἐστιν ὁ Θεός καί ἐλεήμων καί εὔσπλαχνος, κἀγώ μαρτυρῶν ὁμολογῶ καί τῇ αὐτοῦ εὐσπλαχνίᾳ θαρρῶ σώζεσθαι. Πλήν γινώσκετε ὅτι τούς μή μετανοοῦντας καί μετά πάσης ἀκριβείας καί φόβου πολλοῦ τηροῦντας τάς αὐτοῦ ἐντολάς, οὐδέν ὠφελήσει, ἀλλά καί χεῖρον μᾶλλον τῶν ἀπίστων ἐθνῶν καί ἀβαπτίστων αὐτούς τιμωρήσεται. Μή πλανᾶσθε, ὦ ἀδελφοί, μηδέ μικρά ὑμῖν τινα τῶν ἁμαρτημάτων φαινέσθωσαν καί ὡς μή τοσαύτην βλάβην ἐμποιοῦντα ταῖς ἡμετέραις ψυχαῖς καταφρονείσθωσαν παρ᾿ ἡμῶν. Μικροῦ γάρ καί μεγάλου ἁμαρτήματος διαφοράν οὐκ ἐπίστανται οἱ εὐγνώμονες δοῦλοι, ἀλλά κἄν μέχρι βλέμματος ἤ ἐννοίας ἤ λόγου πταίσωσιν, ὡς ἐκπεπτωκότες τῆς τοῦ Θεοῦ ἀγάπης διάκεινται, ὅπερ καί ἀληθές εἶναι πείθομαι. Ὁ γάρ ἔξω τοῦ θείου θελήματος μικρόν τι ἐνθυμηθείς καί μή εὐθύς, τήν τοῦ λογισμοῦ προσβολήν ἐκδιώξας, μετάμελος γένηται, ἀλλά καταδεξάμενος κρατήσει τήν ἔννοιαν, εἰς ἁμαρτίαν αὐτοῦ λογίζεται κἄν ἐν ἀγνοίᾳ τοῦ κακόν εἶναι τοῦτο λογίζεται. Ἐλθόντος γάρ τοῦ νόμου, ἤγουν τῆς τῶν ἁγίων Γραφῶν διδασκαλίας, τό μέν ἐν ἀγνοίᾳ κατεχόμενον κακόν ἀνέζησε καί ἡ ἁμαρτία ἐν ἐμοί εὑρέθη οὖσα, ἐγώ δέ νεκρός καί τοῦ καλοῦ ξένος γέγονα.
Χρή τοίνυν πάντας τούς ἐπερχομένους ἡμῖν λογισμούς διακρίνειν καλῶς καί ἀντιπαρατιθέναι αὐτοῖς τάς μαρτυρίας ἐκ τῶν θεοπνεύστων Γραφῶν καί ἀπό τῆς διδασκαλίας τῶν πνευματικῶν καί ἁγίων πατέρων καί, εἰ μέν συνᾴδοντας ταύταις καί ἰσοδυναμοῦντας εὑρίσκομεν αὐτούς, πάσῃ δυνάμει τούτους κρατεῖν καί εἰς ἔργον θαρροῦντας ἐξάγειν· μή συμφωνοῦντας δέ τῷ λόγῳ τῆς ἀληθείας, μετ᾿ ὀργῆς πολλῆς αὐτούς ἐξ ἑαυτῶν ἀποπέμπεσθαι, καθά γέγραπται· “Ὀργίζεσθε καί μή ἁμαρτάνετε”. Ὡς γάρ μίασμα καί θανάτου κέντρον, οὕτως ἐκφεύγειν δεῖ τήν ἐγγινομένην ἐκ τῶν ἐμπαθῶν λογισμῶν εἰσβολήν. Πολλῆς οὖν ἡμῖν χρεία τῆς νήψεως, πολλῆς τῆς σπουδῆς, πολλῆς τῆς τῶν θείων Γραφῶν ἐρεύνης. Τήν γάρ ἐξ αὐτῶν ὠφέλειαν ἐμφαίνων ἡμῖν ὁ Σωτήρ ἔλεγεν· “Ἐρευνᾶτε τάς Γραφάς”. Ἐρευνᾶτε καί μετά πολλῆς ἀκριβείας καί πίστεως κατέχετε τά λεγόμενα, ὅπως ἀκριβῶς ἐκ τῶν θείων Γραφῶν ἐπιστάμενοι τό τοῦ Θεοῦ θέλημα, δύνησθε τό καλόν διακρίνειν ἀπταίστως ἀπό τοῦ χείρονος καί μή παντί πνεύματι ὑπακούειν, μηδέ τοῖς βλαβεροῖς συμπεριφέρεσθαι λογισμοῖς. Πληροφορήθητε, ἀδελφοί μου, ὅτι οὐδέν οὕτως εὔκολον εἰς τό σωθῆναι ἡμᾶς ὡς τό ἐπακολουθεῖν τοῖς τοῦ Σωτῆρος θείοις προστάγμασι. Πλήν ὅμως πολλῶν ἡμῖν δεῖ τῶν δακρύων, πολλοῦ τοῦ φόβου, πολλῆς τῆς ὑπομονῆς καί ἐπιμόνου εὐχῆς, ἵνα κἄν ἑνός δεσποτικοῦ ῥήματος δύναμις ἀποκαλυφθῇ ἡμῖν, ὅπως γνῶμεν τό ἐν μικροῖς λόγοις κεκρυμμένον μέγα μυστήριον καί μέχρι θανάτου καί ὑπέρ μιᾶς κεραίας τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ τάς ψυχάς ἡμῶν θήσωμεν. Ὁ γάρ τοῦ Θεοῦ λόγος ὡς μάχαιρα δίστομός ἐστιν, ἀποτέμνουσα καί ἀποχωρίζουσα τήν ψυχήν ἀπό πάσης σωματικῆς ἐπιθυμίας τε καί αἰσθήσεως· οὐ μόνον δέ ἀλλά καί ὡς πῦρ φλέγον γίνεται, διεγείρων ἡμῶν τό πρόθυμον τῆς ψυχῆς καί ποιῶν ἡμᾶς τοῦ καταφρονεῖν πάντων τῶν λυπηρῶν τοῦ βίου καί ἡγεῖσθαι χαράν πάντα πειρασμόν ἐπερχόμενον, καί τόν φοβερόν τοῖς ἄλλοις ἀνθρώποις θάνατον, ὡς ζωήν καί ζωῆς πρόξενον, ἐπιθυμεῖν καί ἀσπάζεσθαι.
Διό, παρακαλῶ, ἀνανήψωμέν ποτε, ἀδελφοί μου, καί ἀλλήλους διεγείροντες, τῇ παρακλήσει τοῦ λόγου, πρός ζῆλον καί μίμησιν τοῦ καλοῦ, δράμωμεν σπουδαίως, σπεύσωμεν προθύμως καί ζεούσῃ τῇ προθυμίᾳ χωρισθῶμεν τῆ ἀπροσπαθείᾳ τοῦ κόσμου, ἑνωθῶμεν τῇ ταπεινώσει τοῖς ἀπ᾿ αἰῶνος ἁγίοις· ἀποδυσώμεθα τόν παλαιόν ἄνθρωπον τῇ ἐκκοπῇ τοῦ γεώδους θελήματος καί τῇ νεκρώσει τοῦ χοϊκοῦ φρονήματος, ἐνδυσώμεθα τόν νέον Ἀδάμ, Ἰησοῦν Χριστόν, διά τῆς καθαρᾶς καί ἀῢλου προσευχῆς, τοῖς διηνεκέσι δάκρυσιν ἀποσμήξαντες ἑαυτούς. Ὥραν καθ᾿ ὥραν καί ἡμέραν καθ᾿ ἡμέραν ἀνακαινίζεσθαι ποιήσωμεν ἑαυτούς διά μετανοίας, ἵνα καί πολεμεῖν διδαχθῶμεν καί παλαίειν τοῖς ἀεί πολεμοῦσιν ἡμῖν ἐχθροῖς δαίμοσιν. Ὁ γάρ τά εἰρημένα ὅπλα μηδέπω κτησάμενος, ἐν καιρῷ πολέμου στῆναι οὐ δύναται, μᾶλλον δέ ἐν πάσῃ ὥρᾳ τιτρώσκεται. Γυμνός γάρ ὑπάρχων τῶν ὅπλων ἐκείνων, ἐν εἰρήνῃ καί ἐλευθερίᾳ διάγειν οὐ δύναται, ἐπειδή οὐχ ὁμοίως τῶν ἔξω πολέμων καί ὅπλων καί ὁ ἐν ἡμῖν αὐτοῖς πόλεμος, ἀλλά πολύ ἐκείνου φρικωδέστερος οὗτος. Ἄνθρωποι γάρ πρός ἀνθρώπους μαχόμενοι, ποτέ μέν πολεμοῦσι μετά τῶν ὅπλων, ποτέ δέ ὑπαναχωροῦσι καί παύονται, καί ἄρματα ῥίπτουσι καί ὕπνου μεταλαμβάνουσι καί τροφῆς μετά ἀδείας ἁπάσης, καί ὀχυρώμασι πολλάκις ἑαυτούς περικλείουσι καί ἄλλοι ἀντ᾿ἄλλων τήν φυλακήν ἐμπιστεύονται, ὅθεν καί φυγῇ τις χρησάμενος σέσωσται, καί κρατηθείς ἴσως οὐ τεθανάτωται, ἀλλά τήν ἐλευθερίαν περιδόξῳ δουλείᾳ ἀνταλλαξάμενος, περιφανέστερος ὤφθη καί μᾶλλον ἐπλούτησεν. Ἐνταῦθα δέ οὐχ οὕτως, ἀλλά διηνεκής τυγχάνει ὁ πόλεμος καί διηνεκῶς ἀνάγκη περιβεβλῆσθαι τοῖς τοῦ Χριστοῦ στρατώταις τά ἑαυτῶν ὅπλα. Οὐκ ἔνι γάρ ἐν νυκτί ἤ ἐν ἡμέρᾳ ἤ ἐν μιᾷ καιροῦ ῥοπῇ τοῦτον τόν πόλεμον παύσασθαι, ἀλλά καί ἐσθιόντων ἡμῶν και πινόντων καί κοιμωμένων καί ὁτιοῦν ἐργαζομένων, ἐν τῇ ἀκμῇ τῆς μάχης τυγχάνομεν. Ἀσάρκους γάρ ἔχομεν ἐχθρούς, οἵτινες καί κατά πρόσωπον ἡμῶν διηνεκῶς ἵστανται, εἰ καί μή βλέπονται παρ᾿ ἡμῶν, καί σκοποῦσιν ἀκριβῶς εἴ που εὑρεῖν δυνηθῶσι μέλος ἡμῶν ἄσκεπον τοῦ ἐμπῆξαι τά αὐτῶν βέλη καί θανατῶσαι ἡμᾶς. Καί οὐδείς ἐστιν ὁ ἀπό τειχῶν αἰσθητῶν καί ὀχυρωμάτων ἑαυτόν περιφυλάξαι δυνάμενος καί κἄν μίαν ὥραν ἀποκρυβῆναι καί μικρόν ἀναπνεῦσαι καθ᾿ ἑαυτόν ἤ φυγῇ χρήσασθαι καί σωθῆναι, οὐδέ ἄλλον ἀντ᾿ ἄλλου τοῦτον τόν πόλεμον ἀναδέξασθαι, ἀλλά πᾶσιν ἀνθρώποις ἀνάγκη πᾶσα ἐπίκειται τοῦ πολεμῆσαι τοῦτον τόν πόλεμον, καί ἤ νικήσαντά τινα ζῆσαι ἤ πληγέντα ἀποθανεῖν ἀναμφιβόλως.
Πληγή δέ πρός θάνατόν ἐστι πᾶσα ἀμετανόητος καί ἀνεξαγόρευτος ἁμαρτία καί τό εἰς ἀπόγνωσιν τινά ἐμπεσεῖν, ὅπερ τῆς ἡμετέρας ἐστί προαιρέσεως καί θελήσεως. Εἰ γάρ ἡμεῖς ἑαυτούς οὐ προδώσομεν τῷ τῆς ἀμελείας βόθρῳ καί ἀπογνώσεως, οὐδέν οὐδαμῶς οἱ δαίμονες ἰσχύσουσι καθ᾿ ἡμῶν. Ἀλλά καί μετά τό πληγῆναι ἡμᾶς, ἐάν θέλωμεν, ἀνδρειότεροι καί ἐμπειρότεροι διά θερμῆς μετανοίας γινόμεθα. Μετά γάρ τό πληγῆναι καί θανεῖν πάλιν ἀναστῆναι καί πολεμεῖν, τῶν γενναιοτάτων καί ἄγαν ἀδρείως ἐστίν, ὅπερ καί πολλοῦ ἄξιόν ἐστι καί θαύματος πλῆρες. Τό μέν γάρ ἀπλήγους ἡμᾶς διατηρηθῆναι οὐκ ἔστι τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν, τό δέ ἀθανάτους εἶναι ἤ θνητούς τῶν ἐφ᾿ ἡμῖν ἐστι. Μή ἀπογινωσκόντων γάρ ἡμῶν, οὐ τεθνηξόμεθα, θάνατος οὐ κυριεύσει ἡμῶν, ἀλλά ἐσόμεθα ἀεί δυνατοί, τῷ παντοδυνάμῳ καί φιλανθρώπῳ Θεῷ ἡμῶν ἐν μετανοίᾳ προσφεύγοντες.
Διό δή τοῦτο παρακαλῶ ἐμαυτόν τε καί πάντας ὑμᾶς πᾶσαν σπουδήν, πᾶσαν ἀνδρείαν ὑπομονῆς καί καρτερίας διά τῶν ἀγαθῶν ἐπιδείξασθαι πράξεων, ἵνα διά πασῶν τῶν τοῦ Χριστοῦ ἐντολῶν καί προσταγμάτων ὁδεύοντες, ἐν προθυμίᾳ ψυχῆς εἰς τάς αἰωνίους μονάς καταντήσωμεν ἐν ἀγωγίμοις τοῦ Πνεύματος, καί τῇ μιᾷ καί ἀδιαιρέτῳ Τριάδι παραστῆναι καί προσκυνῆσαι καταξιωθῶμεν ἐν αὐτῷ Χριστῷ τῷ Θεῷ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα καί τό κράτος εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Πηγή: Ὀρθόδοξοι Πατέρες
Λίγες μόνο ημέρες μετά τις προκλητικές δηλώσεις του Προέδρου της Τουρκίας κ. Ταγίπ Ερντογάν, με τις οποίες όπως είναι γνωστό επέκρινε την Συνθήκη της Λωζάννης και ζητούσε την αναθεώρηση της, αποκαλύφθηκε και μία ακόμη κίνηση της Τουρκίας που αποσκοπεί στη δημιουργία τετελεσμένων που εξυπηρετούν την στρατηγική της για τον έλεγχο του Αιγαίου.
Πρόκειται για τις Τουρκικές ΝΟΤΑΜ με βάση τις οποίες η Γειτονική χώρα αφενός δέσμευε για την διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων , μεγάλες σε έκταση περιοχές μέσα στο F.I.R Αθηνών εγκλωβίζοντας με τον τρόπο αυτό ελληνικά νησιά όπως η Ικαρία, η Χίος και ο Αη- Στράτης (πρόκειται για την ΝΟΤΑΜ NAVTEX 626/16) αφετέρου επανέφερε τις γνωστές απαιτήσεις της για αποστρατικοποίηση ελληνικών νησιών (πρόκειται για την NOTAM A4 371).
Βέβαια οι αρμόδιες Ελληνικές Αρχές αντέδρασαν άμεσα και εξέδωσαν αντίστοιχες ΝΟΤΑΜ ακυρώνοντας τις Τουρκικές. Με δεδομένο ότι η Ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας είναι σύμφωνα με τις σχετικές διεθνείς συνθήκες η αρμόδια αρχή για την διαχείριση του F.I.R Αθηνών οι ελληνικές ΝΟΤΑΜ είναι και αυτές που τυπικά και επισήμως ισχύουν.
Το ζήτημα που βέβαια δεν είναι νέο – η πρακτική αυτή της Τουρκίας χρονολογείται από το 1974 τουλάχιστον –είναι πολύ σοβαρό και γιατί αποτελεί μέρος της σε βάρος της Ελλάδας και της Κύπρου επεκτατικής στρατηγικής της Τουρκίας αλλά και γιατί παρά τις συνεχείς ενημερώσεις, από την πλευρά των ελληνικών και σε ορισμένες περιπτώσεις Κυπριακών αρχών, των αρμοδίων διεθνών Οργανισμών και φορέων ( NATO, ICAO,ΕΕ λόγω και του Ενιαίου Ευρωπαϊκού Ουρανού και IATA)οι τελευταίοι δείχνουν με την «διαλλακτική» στάση τους να μην επιθυμούν να επέμβουν αποφασιστικά ώστε να λυθούν τα ζητήματα αυτά σύμφωνα με τα οριζόμενα από το διεθνές Δίκαιο και τις επί μέρους Διεθνείς Συνθήκες ,ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις κυρίως το ΝΑΤΟ στη διαδικασία σχεδιασμού των ασκήσεων έχει στο παρελθόν δείξει να αποδέχεται τις απόψεις της Τουρκίας και σε ότι αφορά στο εύρος του ελληνικού εθνικού εναερίου χώρου και σε ότι αφορά το καθεστώς αποστρατικοποίησης ορισμένων νησιών (βλ.υπόθεση Λήμνου).
Η δέσμευση μεγάλων σε έκταση περιοχών από την Τουρκία για την διεξαγωγή των στρατιωτικών ασκήσεων και η έκδοση σχετικής τουρκικής ΝΟΤΑΜ συνιστά παράβαση των κανόνων του F.I.R Αθηνών αρμόδια αρχή για την διαχείριση του οποίου είναι η Ελληνική Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ). Σύμφωνα με την προβλεπόμενη διαδικασία η Τουρκία υποχρεούται να αποστείλει την σχετική ενημερωτική για την διεξαγωγή στρατιωτικών ασκήσεων εντός των διεθνών τμημάτων του F.I.R Αθηνών ΝΟΤΑΜ, στην ελληνική ΥΠΑ η οποία και προβαίνει στην έκδοση της σχετικής διεθνούς ΝΟΤΑΜ ώστε όλοι οι « χρήστες» του F.I.R Αθηνών (κυρίως αεροπορικές εταιρείες) να λάβουν υπόψη τους τις πληροφορίες και να προσαρμόσουν τα σχέδια πτήσης τους αναλόγως.
Σχετική παράβαση των κανόνων του F.I.R από την πλευρά της Τουρκίας είναι και άρνηση υποβολής σχεδίων πτήσεων η έστω ορισμένων στοιχείων των σχεδίων αυτών, των συμμετεχόντων στην άσκηση αεροσκαφών της, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο σοβαρών ατυχημάτων αφού χωρίς σχέδιο πτήσης είναι πολύ δύσκολος ο έγκαιρος εντοπισμός του αεροσκάφους και συνεπώς πολύ δύσκολη η έγκαιρη έκδοση των απαραίτητων σταθερών οδηγιών προς τις εταιρείες των διερχόμενων αεροσκαφών ( κάθε εταιρεία διαθέτει ομάδα ειδικών Flight Dispatchersπου καθημερινά σχεδιάζουν τα δρομολόγια των αεροσκαφών) με σκοπό τον σχεδιασμό της πτητικής πορείας τους και συνεπώς την καλύτερη δυνατή διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας και την πρόληψη ατυχημάτων.
Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι ούτε η Αμερικανική Πολεμική Αεροπορία διανοήθηκε ποτέ κάτι αντίστοιχο παρά τους κανόνες ασφαλείας και μυστικότητας που έχει υιοθετήσει για την προστασία των αεροσκαφών της ( τα αμερικανικά μαχητικά όταν, παλαιότερα, επρόκειτο να πετάξουν εντός ου F.I.R Αθηνών έδιναν στις ελληνικές αρχές τρία στοιχεία από τα 17 που περιλαμβάνει ένα σχέδιο πτήσης, ήτοι ώρα εισόδου στο F.I.R (time of entry), χρόνο παραμονής (time over target) και ,ένα κωδικό που συνέβαλλε στην διαπίστωση αν το αεροσκάφος είναι φιλικό η εχθρικό (IFF code / Identification friend or foe) διευκολύνοντας με τον τρόπο αυτό τον εντοπισμό τους και την λήψη αναγκαίων μέτρων για την διευκόλυνση της εναέριας κυκλοφορίας και την αποφυγή ατυχημάτων).
Παράλληλα τα γεωγραφικά στίγματα της δέσμευσης περιοχών είναι τέτοια ώστε να δημιουργείται ένα «δαχτυλίδι» γύρω από ορισμένα ελληνικά νησιά με αποτέλεσμα , κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των ασκήσεων η πρόσβαση σε αυτά να είναι δύσκολη ως αδύνατη με όλα όσα μια τέτοια κατάσταση συνεπάγεται, ενώ γίνονται δύσκολες ως αδύνατες και ορισμένες ενέργειες όπως ο πλευρικός διαχωρισμός των εισερχομένων στο F.I.R Αθηνών αεροσκαφών στις οποίες η Ελληνική ΥΠΑ προβαίνει προκειμένου να διευκολυνθεί η εναέρια κυκλοφορία.
Η επιμονή της Τουρκίας και η εκ νέου ανακίνηση του θέματος της αποστρατικοποίησης ορισμένων ελληνικών νησιών επίσης δεν είναι καινούργιο ζήτημα – χρονολογείται τουλάχιστον από το 1974- οφείλεται προφανώς στη νέα στρατηγική συνολικής επαναφοράς των τουρκικών διεκδικήσεων στο Αιγαίο.
Είναι δε ενδεικτικό της Τουρκικής τακτικής το γεγονός ότι επικαλείται την Συνθήκη της Λωζάννης την οποία ο Τούρκος Πρόεδρος «κατακεραύνωσε» με τις γνωστές δηλώσεις του ενώ αναφέρεται και στην Συνθήκη των Παρισίων του 1947 που όριζε την επιστροφή των Δωδεκανήσων και του Καστελόριζου από την Ιταλία στην Ελλάδα γεγονός για στο οποίο η Τουρκία δεν μπορεί να παραπέμπει αφού όταν τα Δωδεκάνησα είχαν παραχωρηθεί στην Ιταλία δεν είχε εγείρει καμμία απαίτηση η αξίωση.
Το ζήτημα της αποστρατικοποίησης όμως είχε τεθεί κατά πολύ έντονο τρόπο την περίοδο 1981-1985 επί Κυβερνήσεως Ανδρέα Παπανδρέου όταν το ΝΑΤΟ με Γενικό Γραμματέα τότε τον υποστηρικτή της Τουρκίας Γιόζεφ Λούνς είχε αρνηθεί αφενός στη διαδικασία διάθεσης εθνικών στρατιωτικών δυνάμεων στη Συμμαχία( διαδικασία σύνταξης Country Chapters στη Νατοϊκή ορολογία)να δεχθεί ελληνικές στρατιωτικές δυνάμεις που στάθμευαν στη Λήμνο, αφετέρου στη διαδικασία σχεδιασμού των ασκήσεων να συμπεριλάβει το νησί ως περιοχή προς υπεράσπιση (territory to be defended στη Νατοϊκή ορολογία). Η Ελληνική κυβέρνηση είχε τότε υπενθυμίσει και στην Τουρκία και στο ΝΑΤΟ ότι η επαναστρατικοποίση τα Λήμνου και ης Σαμοθράκης είχαν γίνει αποδεκτές από την Τουρκία στα πλαίσια της Σύμβασης του Montreux, ως λογική συνέπεια της επαναστρατικοποίησης της Ιμβρου και της Τενέδου. Πράγμα ο οποίο είχε επειβεβαιώσει και ο τότε Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Ρουσδή Αράς μιλώντας για την Σύμβαση στην Τουρκική Εθνοσυνέλευση.
Η Ελληνική Κυβέρνηση είχε τότε επισημάνει ότι η δήλωση του Τούρκου υπουργού είναι δεσμευτική με βάση τα προβλεπόμενα από το Διεθνές Δίκαιο και τα νομικά προηγούμενα σχετικά με την δεσμευτική ισχύ των μονομερών δηλώσεων( Πρόκειται για την απόφαση του Διαρκούς Διεθνούς Δικαστηρίου της Κοινωνίας των Εθνών ου 1933 σχετικά με την διένεξη Δανίας Νορβηγίας για το κυριαρχικά δικαιώματα τους στη Γροιλανδία που έγινε γνωστή ως Ihlen Declaraion από το όνομα του Νορβηγού Υπουργού Εξωτερικών που είχε κάνει τις δεσμευτικές, όπως απεφάνθη το Δικαστήριο για την Νορβηγία δηλώσεις) , χωρίς ωστόσο θεαματικά πρακτικά αποτελέσματα με συνέπεια να υπάρξουν αρκετά προβλήματα στη διεξαγωγή των Νατοϊκών ασκήσεων αφού η Ελλάδα έπρεπε να λάβει μέτρα για την προστασία των κυριαρχικών δικαιωμάτων της.
Η Τουρκία βέβαια είχε παράλληλα προσπαθήσει να δημιουργήσει τετελεσμένα και σε ότι αφορά ο F.I.R Λευκωσίας θέλοντας να νομιμοποιήσει το αεροδρόμιο που είχε κατασκευάσει στα κατεχόμενα με την προσέλκυση πτήσεων . Η ελληνική αντίδραση ήταν άρνηση εισόδου στο F.I.R Αθηνών οποιουδήποτε αεροσκάφους δήλωνε τόπο προέλευσης το αεροδρόμιο στα κατεχόμενα. Όμως το θέμα των Τουρκικών επιδιώξεων στο Κυπριακό F.I.R παραμένει σοβαρό και λόγω των διεργασιών για επιβολή λύσης του Κυπριακού αλλά και λόγω κάποιων πληροφοριών ότι οι ΗΠΑ προτίθενται να χρησιμοποιήσουν την βάση της Σούδας στην Κρήτη για τις μελλοντικές επιχειρήσεις στη Συρία μετά την εκεί ενίσχυση των Ρωσικών Δυνάμεων πράγμα που συνεπάγεται μεταξύ άλλων και συχνή χρήση από την αμερικανική πολεμική αεροπορία των F.I.R Αθηνών και Λευκωσίας. Δεν θα πρέπει να θεωρείται απίθανη μια παρέμβαση της Τουρκίας για υπερπτήσεις αμερικανικών αεροσκαφών με προορισμό την Συρία πάνω από τα κατεχόμενα και μέσα από αυτήν μία προσπάθεια παρεμβολής της στη διαχείριση του F.I.R Λευκωσίας με απώτερο στόχο τη δημιουργία τετελεσμένων γεγονότων.
Με αυτά ως δεδομένα απαιτείται προσοχή στα επόμενα βήματα και μάλλον πιο επιθετική τακτική στην προστασία των θεσμοθετημένων διεθνώς δικαιωμάτων μας.
Πηγή: Mignatiou, Ας Μιλήσουμε Επιτέλους
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
Εν Πειραιεί τη 3η Οκτωβρίου 2016.
Η ΝΕΑ ΔΙΑΘΡΗΣΚΕΙΑΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΙΖΗΣ
Πολλές φορές έχουμε σχολιάσει σε άρθρα και μελέτες μας το φαινόμενο των Διαθρησκειακών Συναντήσεων και Συνεδρίων, τα οποία αποτελούν την πιο χαρακτηριστική έκφραση του συγχρόνου Διαθρησκειακού Οικουμενισμού.
Έχουμε δε τονίσει ότι οι Συναντήσεις αυτές προωθούνται και χρηματοδοτούνται από ισχυρούς πολιτικούς παράγοντες, από τα υπόγεια και σκοτεινά ρεύματα της Νέας Εποχής, υπό το πρόσχημα της καταπολεμήσεως της διεθνούς τρομοκρατίας και της προωθήσεως της παγκόσμιας ειρήνης. Ο πραγματικός όμως στόχος αυτών είναι η διαμόρφωση μιας παγκόσμιας θρησκευτικής συνειδήσεως, της λεγόμενης Πανθρησκείας. Τον παρά πάνω στόχο υπηρετώντας με συνέπεια και πιστότητα ο Παπισμός, ξεκίνησε τις Συναντήσεις αυτές για πρώτη φορά το 1986 στην Ασίζη της Ιταλίας και από τότε καθιερώθηκε να διοργανώνονται κάθε χρόνο σε διάφορες χώρες του κόσμου παρόμοιες συναντήσεις, στις οποίες προσκαλούνται εκπρόσωποι όλων των θρησκειών απ’ όλο τον πλανήτη. Η φετινή Διαθρησκειακή Συνάντηση έγινε πάλι στην Ασίζη με την ευκαιρία της συμπληρώσεως 30 χρόνων από της καθιερώσεώς των, με την συμμετοχή δυστυχώς πολλών Ορθοδόξων Ιεραρχών, με επί κεφαλής τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο, είχε δε ως θέμα: «Δίψα για την Ειρήνη. Θρησκείες και Πολιτισμοί σε Διάλογο».
Για μια ακόμη φορά παρατηρήθηκε, κατά την Συνάντηση αυτή, το κατ’ εξοχήν λυπηρό φαινόμενο του συμφυρμού των Ορθοδόξων με τον Πάπα, τους ηγέτες των Προτεσταντών και τους αρχηγούς όλων σχεδόν των θρησκειών του κόσμου. Ορθόδοξοι επίσκοποι, καρδινάλιοι, πάστορες, μουλάδες, ραβίνοι, ινδουιστές, βουδιστές, κουμφουκιανιστές, ταοϊστές, σαμάνοι, μάγοι, κ.α. συνέθεταν το ψηφιδωτό της αντίχριστης αυτής Συνάντησης! Για μια ακόμη φορά η Εκκλησία του Χριστού, έγινε «θρησκεία», και υποβιβάστηκε σε μια από τις δαιμονοθρησκείες του κόσμου! Για μια ακόμη φορά καταπατήθηκαν και κουρελιάστηκαν οι Ιεροί Κανόνες που απαγορεύουν τις συμπροσευχές. Αλήθεια, σε ποιο Θεό προσευχήθηκαν όλοι αυτοί που συμμετείχαν στην φιέστα της Ασίζης; Ο φωτογραφικός φακός «απαθανάτισε» και το θλιβερό φαινόμενο του χειροφιλήματος του Πάπα Φραγκίσκου από Ορθοδόξους Ιεράρχες, οι οποίοι προχώρησαν στη σειρά, δίκην μαθητών δημοτικού σχολείου, να σκύβουν και να φιλούν το χέρι του αμετανόητου αιρεσιάρχη του Βατικανού! Η θλιβερή και αξιοθρήνητη «παράσταση» έκλεισε με την πλέον εξωφρενική σκηνή. Στήθηκε ένα πολύφωτο, όπου οι ηγέτες των αιρέσεων και των θρησκειών, μαζί και ο κ. Βαρθολομαίος, άναψαν τις λαμπάδες του! Προφανώς «ευκρινέστερη» εικόνα της σχεδιαζόμενης εφιαλτικής Πανθρησκείας δε θα μπορούσε να υπάρξει!
Το πρόγραμμα περιελάμβανε και ομιλίες διαφόρων θρησκευτικών ηγετών. Μεταξύ αυτών ομίλησε και ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος μεταξύ άλλων τόνισε ότι: «Η οικοδόμηση της ειρήνης ξεκινά από μέσα μας και ακτινοβολεί προς τα έξω, από το τοπικό έως το παγκόσμιο επίπεδο. Έτσι η ειρήνη απαιτεί μια εσωτερική μετατροπή, μια αλλαγή στις πολιτικές και τη συμπεριφορά»! Ο Οικουμενικός Πατριάρχης, θέλοντας να εναρμονιστεί με το πνεύμα και την ατμόσφαιρα της Συναντήσεως, δεν είπε τίποτε για την αληθινή ειρήνη, που δεν είναι μια ιδεολογία, αλλά ο ίδιος ο Χριστός. Δεν θέλησε να διασαφήσει ότι η ειρήνη μέσα στον χώρο της Εκκλησίας έχει χαρισματικό περιεχόμενο, ότι δεν σημαίνει την απουσία πολέμου, αλλά είναι χάρισμα και καρπός του αγίου Πνεύματος, (βλ.Γαλ.5,22). Ότι η αποστολή της Εκκλησίας είναι να ειρηνεύσει τον άνθρωπο με τον Θεό, που είναι απαραίτητη προϋπόθεση, για να ειρηνεύσουν και οι άνθρωποι στη συνέχεια μεταξύ τους. Να προσφέρει τον Χριστό, τον μόνον ειρηνοποιόν, ο οποίος είναι «η ειρήνη ημών» (Εφ.2,14) κατά τον απόστολο Παύλο.
Τίποτε από τα παρά πάνω δεν ανέφερε, διότι τότε θα δυσαρεστούσε τους αρχηγούς των άλλων θρησκειών και θα δημιουργούσε μια ανεπιθύμητη παραφωνί! Εξ’ άλλου, έπρεπε να ευθυγραμμιστεί και με τις αποφάσεις της «Συνόδου» της Κρήτης, εις ό, τι αφορά τις Διαθρησκειακές Συναντήσεις και Διαλόγους, σύμφωνα με τις οποίες: «Αι κατά τόπους Ορθόδοξοι Εκκλησίαι είναι δυνατόν να συμβάλουν εις την διαθρησκειακήνσυνεννόησιν και συνεργασίαν δια την ειρηνικήν συνύπαρξιν και κοινωνικήν συμβίωσιν των λαών».(Από το συνοδικό κείμενο με τίτλο «Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας εν τω συγχρόνω κόσμω», (κεφ. Α΄ §5). Έτσι προτίμησε να μιλήσει για μια άλλη ειρήνη, που είναι ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα, για μια ειρήνη κοσμικού τύπου, που κατανοείται ως αποτροπή του πολέμου, για μια παγκόσμια ειρήνη, που καλούνται να οικοδομήσουν όλες οι θρησκείες μαζί, αγαπημένες και συναδελφωμένες. Κατά τον κ. Βαρθολομαίο, αυτού του είδους η ειρήνη πραγματώνεται στον εσωτερικό κόσμο του κάθε άνθρωπου και επιτυγχάνεται με μια «εσωτερική μετατροπή, μια αλλαγή στις πολιτικές και τη συμπεριφορά»! Καλεί δε τους αλλοθρήσκους να καταβάλουν προσπάθειες να αλλάξουν εσωτερικά και να γίνουν «ειρηνικοί», χωρίς την απαραίτητη Χάρη του Θεού, και την ανακαινιστική δύναμη του Χριστού! Ωστόσο αδυνατεί να κατανοήσει, ότι αυτού του είδους η ειρήνη τελικά είναι μια χίμαιρα, μια ουτοπία, όπως απέδειξε η παγκόσμια ιστορία μέχρι σήμερα.
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η ομιλία του στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια, στις 19 Σεπτεμβρίου 2016, κατά την τελετή αναγορεύσεώς του σε επίτιμο διδάκτορα. Μεταξύ άλλων τόνισε ότι «ο διάλογος χρειάζεται ισορροπία, δεν υπερκαλύπτει, αλλά ιδίως δεν αφαιρεί από το συνομιλητή τα χαρακτηριστικά του. Σημαίνει αμοιβαία γνωριμία, συνάντηση, αλλά δεν είναι ποτέ πολιτιστικός, η θρησκευτικός συγκρητισμός». «Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν φοβάται τον διάλογο, διότι δεν τον φοβάται η αλήθεια. Αντιθέτως, αν η Ορθοδοξία κλεινόταν στον εαυτό της και δεν συνδιαλεγόταν με όσους βρίσκονται πέρα από το χώρο της, όχι μόνο θα αποτύχαινε στην εκπλήρωση της αποστολής της, αλλά, από "καθολική", και από εκκλησία “διαμέσου της Οικουμένης", όπως είναι, θα μετατρεπόταν σε εσωστρεφή ομάδα, σε "γκέτο" στο περιθώριο της ιστορίας».
Εδώ, κατ’ αρχήν, μας δίδει μερικά στοιχεία της μεθοδολογίας του διαλόγου. Κατά τον κ. Βαρθολομαίο ο διάλογος πρώτον απαιτεί τήρηση ισορροπιών, που σημαίνει σεβασμό των θρησκευτικών πεποιθήσεων και από τις δύο πλευρές των διαλεγομένων. Δεύτερον θα πρέπει να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην υπερκαλύπτεται η άλλη πλευρά, δηλαδή να μην καταβάλλει η μία πλευρά καμία προσπάθεια να πείσει την άλλη, να αποδεχτεί τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις. Αντίθετα μάλιστα, θα πρέπει να προσέχουν οι διαλεγόμενοι, να μην αφαιρούν από το συνομιλητή τα χαρακτηριστικά του, να μην προσπαθούν δηλαδή, να αποδομήσουν και να ανατρέψουν τις πλάνες, που χαρακτηρίζουν το θρησκευτικό ιδεολόγημα του συνομιλητή! Τρίτον ο διάλογος θα πρέπει να παραμένει στα επίπεδα μιας «αμοιβαίας γνωριμίας» και «συνάντησης» και τίποτε περισσότερο! Όταν τηρούνται οι παρά πάνω προϋποθέσεις, ο διάλογος ποτέ δεν κινδυνεύει από τον «θρησκευτικό συγκρητισμό». Και όμως! Αν ρίξουμε μια ματιά στους μέχρι τώρα γενομένους διαλόγους, θα διαπιστώσουμε ότι το στοιχείο του θρησκευτικού συγκρητισμού ήταν αυτό, που κατ’ εξοχήν κυριάρχησε σ’ όλους αυτούς τους διαλόγους. Το ότι βέβαια τέτοιου είδους διάλογοι δεν έχουν καμιά σχέση με τους διαλόγους που έκαναν οι άγιοι Πατέρες μας με τους αιρετικούς και τους αλλοθρήσκους, μόλις είναι ανάγκη να υπογραμμιστεί.
Παρακάτω προσπαθεί να πείσει ότι οι διάλογοι πρέπει να συνεχιστούν, παρά το γεγονός ότι χρεοκόπησαν. Ήδη σε αδιέξοδο έφθασε και ο πρόσφατα διεξαγόμενος Διάλογος Ρωμαιοκαθολικών και Ορθοδόξων στο Κιέτι της Ιταλίας και ήδη βαίνει σε μια θνησιγενή φθορά, επιβεβαιώνοντας τον χαρακτηρισμό του τέως συμπροέδρου Σεβασμιωτάτου Αυστραλίας κ. Στυλιανού, ως «ανούσιου παίγνιου»! Επισημαίνει ο κ. Βαρθολομαίος ότι «Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν φοβάται τον διάλογο, διότι δεν τον φοβάται η αλήθεια» και δεύτερον διότι «αν η Ορθοδοξία κλεινόταν στον εαυτό της…. θα μετατρεπόταν σε εσωστρεφή ομάδα, σε "γκέτο" στο περιθώριο της ιστορίας». Όντως η «αλήθεια» που είναι ο Χριστός «δεν φοβάται τον διάλογο»,φοβούνται όμως να εκφράσουν και να διακηρύξουν αυτή την «αλήθεια» - Χριστός, αυτοί που διαλέγονται με τους αιρετικούς και αλλοθρήσκους, αφού όπως τόνισε παραπάνω ο κ. Βαρθολομαίος, κατά τον διάλογο, πρέπει να τηρούνται ισορροπίες. Να μην καταβάλει δηλαδή η μία πλευρά καμία προσπάθεια να πείσει την άλλη, να αποδεχτεί τις θρησκευτικές της πεποιθήσεις. Αυτό άλλωστε έκανε ο Πατριάρχης κατά την φετινή συνάντηση της Ασίζης. Φοβήθηκε να προβάλει και να διακηρύξει την «αλήθεια» -Χριστός, την αλήθεια της Ορθοδοξίας, για να μην δυσαρεστήσει τους αιρετικούς και αλλοθρήσκους! Τι να συμπεράνουμε από τα λεγόμενα του Πατριάρχου; Σύγχυση φρενών, αντίφαση λόγων και έργων, η παραλογισμό;
Όσο για τον κίνδυνο της απομονώσεως της Ορθοδοξίας, και της μετατροπής της «σε εσωστρεφή ομάδα, σε "γκέτο"», απαντούμε τα εξής: Πρόκειται για ένα επιχείρημα, που όπως πολύ ωραία επισημαίνει ο π. Γεώργιος Μεταλληνός, «σχετίζεται με την προσωρινότητα του παρόντος αιώνος και τις ταπεινές στοχοθεσίες του, σε πλήρη αντίθεση με τον λόγο του Χριστού μας προς τους ‘Δώδεκα’, όταν τον εγκατέλειψαν ‘πολλοί εκ των μαθητών αυτού’, μη δεχόμενοι όλη την Αλήθειά Του. ‘Μη και υμείς θέλετε υπάγειν;’ (Ιω. 6, 66-67). ‘Απομόνωσις’ υπάρχει εκεί όπου απουσιάζει ο Χριστός, ως Ορθοδοξία». (Από την ομιλία του με τίτλο: «Οι Θεολογικοί Διάλογοι και η αποτυχία τους» στην Ημερίδα στο Στάδιο ειρήνης και Φιλίας, στις 23.3.2016). Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αισθάνεται απομονωμένη, διότι κατέχει τον Χριστό, που είναι το παν, το Α και το Ω, η αρχή και το τέλος. Διότι κατέχει Εκείνον που πληρεί και κυβερνά τα σύμπαντα με την παρουσία του, Εκείνον που είναι η καθολική αλήθεια των πάντων, ορατών και αοράτων. Απομονωμένος είναι ο διάβολος και τα κατασκευάσματά του, οι θρησκείες του κόσμου τούτου. Είναι φυσικό και επόμενο να ομιλεί ο κ. Βαρθολομαίος και οι περί Αυτόν περί απομονώσεως και να αισθάνονται απομονωμένοι, διότι δεν έχουν τον Χριστό κατοικούντα εν ταις καρδίαις αυτών, (Βλ.Εφ.3,17). Αν είχαν την Χάρη του Αγίου Πνεύματος μέσα στις καρδιές τους σύμφωνα με τον λόγο του αποστόλου «ο και σφραγισάμενος ημάς και δους τον αρραβώνα του Πνεύματος εν ταις καρδίαις ημών» (Β Κορ.1,22) δεν θα αισθάνονταν απομονωμένοι.
Παρακάτω δίνει και το «στίγμα» των απόψεών του: «Πολιτισμοί και Θρησκείες ήδη συναντήθηκαν για να δώσουν ουσιαστική διάσταση σε οδούς ειρήνης, αλλά σίγουρα η διαδικασία αυτή πρέπει να συνεχισθεί, για να μην επιτραπεί η εμφάνιση φαινομένων έλλειψης ανοχής και θρησκευτικού φανατισμού, για την προστασία της αξίας κάθε πολιτισμού, ώστε να μη θυσιαστεί στον βωμό της παγκοσμιοποίησης, η ενός πολιτισμού που κυριαρχεί των άλλων». Κατά τον κ. Βαρθολομαίο «ουσιαστική διάσταση σε οδούς ειρήνης» δεν έδωσε ο Χριστός με το απολυτρωτικό του έργο, αλλά οι «Πολιτισμοί» και οι «Θρησκείες» με την συνάντησή τους και την συμφιλίωσή τους! Αν αυτός ο λόγος δεν είναι συσχηματισμός με τον κόσμο, τότε τι είναι; Πέραν αυτού φαίνεται να αγνοεί την σύγχρονη σκληρή πραγματικότητα. Το γεγονός δηλαδή ότι παρ’ όλο που οι Πολιτισμοί και οι Θρησκείες «συναντήθηκαν για να δώσουν ουσιαστική διάσταση σε οδούς ειρήνης» εδώ και δεκαετίες, το ζητούμενο της ειρήνης όχι μόνο δεν επιτεύχθηκε, αλλά κατέληξε σε οικτρή αποτυχία. Η περίφημη «σύγκρουση των πολιτισμών», την οποία είχε προβλέψει ο Χάντιγκτον, δυστυχώς πραγματοποιήθηκε. Οι θρησκευτικοί πόλεμοι θέριεψαν. Χιλιάδες αθώοι, κατά κανόνα Χριστιανοί, σε όλο τον κόσμο, διώκονται και εξοντώνονται, στο όνομα «κάποιου Θεού»! Η διεθνής τρομοκρατία, που προωθείται από φανατικές ισλαμικές ομάδες, έχει γίνει ο καθημερινός εφιάλτης της ανθρωπότητας. Το συμπέρασμα λοιπόν είναι ότι η συναδέλφωση των λαών, ως εικόνων του Θεού, δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί έξω από το Σώμα του Χριστού, την Ορθόδοξη Εκκλησία.
Θα κλείσουμε την μικρή αυτή ανακοίνωσή μας με τους θεοφώτιστους λόγους του αείμνηστου αρχιμανδρίτου κυρού Γεωργίου Καψάνη, προηγουμένου της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους από ομιλία του με τίτλο «Οι διαθρησκειακές εκδηλώσεις και η παράδοσις της Εκκλησίας»: «Η αγία μας Ορθόδοξος Εκκλησία είναι η Εκκλησία των Προφητών, των Αποστόλων και των Πατέρων. Γι αυτὸ στην Εκκλησία μας δεν αυτοσχεδιάζουμε, ούτε ακολουθούμε τον λογισμό μας, αλλά ‘επόμεθα τοις θείοις Πατράσιν’ (Δ´ Οικουμενική Σύνοδος), όπως και εκείνοι ήποντο τοις αγίοις Αποστόλοις και Προφήταις. Θα πρέπη λοιπόν και στο θέμα των διαθρησκειακών σχέσεων και εκδηλώσεων να ακολουθούμε τους Προφήτας, τους Αποστόλους και τους Πατέρας. Όπως διδάσκει και ο ιερός Ιωσήφ Βρυέννιος: ‘Αμήχανον άλλως την αλήθειαν γνώναι, η θεολογίας άπτεσθαι, μη τοις αγίοις επόμενον’».
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και Παραθρησκειών
Πηγή: Ακτίνες
«Οἱ Προφῆται ὡς εἶδον…» ~ Συνοδικόν της Ορθοδοξίας
Όταν ένας Επίσκοπος της Εκκλησίας, τολμά δημόσια να χτυπήσει την ποιμαντική ράβδο με δύναμη, και να βροντοφωνάξει απο ιερή αγανάκτηση:
«Oυαί και αλοίμονο, η ένταξή μας στην ΕΟΚ όχι απλώς εμπορική, αλλά ιδεολογική, ηθική, οικογενειακή, Προφητεύω από της θέσεως ταύτης, ότι θα γίνει ο τάφος της Ελλάδος και της ορθοδοξίας…» (π. Αυγουστίνος Καντιώτης εν έτει 1972.)
Και 44 χρόνια μετά αυτό συντελείται, καλά θα κάνει η θεολογία του στοχασμού, που πολλώ απέχει απο αυτό το χάρισμα, να σιωπά μπροστά στίς αποκαλύψεις Του Θεού, μέσω εκείνων που Αυτός θέλησε να ενεργήσει, για να προειδοποιήσει το ποίμνιο Του….
Είναι «ανυπόφορος» ο λόγος του πατέρα Αυγουστίνου, για τον σύγχρονο χριστιανό, διότι είναι οξύς ωσάν των Προφητών. Έλαβε αυτό το χάρισμα, προείδε σωστά τα δεινά που έρχονταν, και με πόνο ψυχής, πολλές φορές με δάκρυα στα μάτια, φώναζε και προειδοποιούσε…
Είπε για την Ευρώπη, για τούς αντίχριστους νόμους που θα υποχρεωθούμε να εφαρμόσουμε, για την διάλυση των θεσμών της οικογένειας, της παιδείας, την στοχευμένη διάλυση του ορθόδοξου φρονημάτος της κοινωνίας, αλλά και της Εκκλησίας…. (την λεγόμενη «ένωση των εκκλησιών»).
Και είναι σύμφωνα οσα προείδε με λόγους και άλλων Αγίων, και σύγχρονων Επισκόπων…
Όπως ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, στο γραμμένο μέσα απο την ναζιστική φυλακή, μήνυμα του στόν λαό, «Το Δικαστήριο ανάμεσα στον Χριστό και στην Ευρώπη…»
«Ο Χριστός απομακρύνθηκε από την Ευρώπη, όπως κάποτε απομακρύνθηκε από τη χώρα των Γαδαρηνών, επειδή το ζήτησαν οι Γαδαρηνοί. Όμως μόλις απομακρύνθηκε, ήρθε ο πόλεμος, η φτώχεια, η φρίκη, η καταστροφή.
Ξανά γύρισε στην Ευρώπη, ο προχριστιανικός βαρβαρισμός των Αβάρων, των Ούνων, των Λογγοβάρδων, αλλά σε μέγιστη φρίκη. Τον Σταυρό Του και την ευλογία Του πήρε ο Χριστός και απομακρύνθηκε. Έμεινε το σκοτάδι και η βρωμιά…
Εσείς τώρα αποφασίστε με ποιόν θα πάτε… Με τη σκοτεινή και βρώμικη Ευρώπη, ή με τον Χριστό; Αμήν.» ~ ῞Αγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς
Όπως τα ίδια προείπε και ο αγαπημένος γέροντας του λαού, ο Άγιος Παϊσιος ο Αγιορείτης:
«Οικουμενισμός, και “κοινή αγορά” (Ε.Ε) ένα κράτος μεγάλο, μια θρησκεία στα μέτρα τους. Αυτά είναι σχέδια διαβόλων…» (Αγίου Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι, τόμος Β”- “Πνευματική αφύπνιση”)
«Είναι κρίμα , γιατί σήμερα κατόρθωσε ο διάβολος κι αιχμαλώτισε τις Ηγεσίες. Κλαίω την Ελλάδα. Δεν έχει μείνει τίποτα όρθιο σήμερα. Η Ελλάδα για να σωθεί, πρέπει όλοι οι Ηγέτες της όπου και αν βρίσκονται, να πάνε εξορία. Να φύγουν, γιατί παρόντες μολύνουν. Σήμερα πουλήθηκαν όλα. Έχει κατορθώσει ο Διεθνής Σιωνισμός, με τα προγράμματα που κάνει εδώ και 180 χρόνια, να εφαρμόσει σήμερα τα σχέδιά του…» («Λόγοι χάριτος και σοφίας», π. Μάξιμος Αγιορείτης, 2001, Άγιον Όρος)
Ὁ Σωκράτης ἔλεγε: «μήν σᾶς νοιάζει τί λένε οἱ πολλοί, ἀλλά τί λέει ὁ ἕνας, ὁ εἰδικός, ἡ ἀλήθεια!»
«Ἡ ἀλήθεια δέν εἶσθε ἐσεῖς κύριοι, ἡ ἀλήθεια δέν εἶναι ἡ Εὐρώπη, ἡ ἐν ἁμαρτίαις γηράσασα, ἡ ἀλήθεια μέ τήν ὀντολογική ἔννοια τῆς λέξης εἶναι μόνο Ἐκεῖνος πού νίκησε τό θάνατο. Οἱ «ἄλλες ἀλήθειες» ἔχουν γίνει καί αὐτές σκουπίδια μέσα στόν τάφο…» μας είπε προ καιρού ο Mητρ. Σιατίστης Παύλος…
Ποιά είναι τώρα η Ευρώπη, ποιός ο π. Αυγουστίνος Καντιώτης , ποιός ο Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, και ποιός ο Άγιος Παϊσιος… ας το αναλογιστούμε όλοι μας.
Και εξετάζοντας τον εαυτό μας, ας διαπιστώσουμε πόσο, (αντίθετα στούς λόγους των Αγίων,) αρέσκομαστε σε ωραία και ήσυχα λόγια, σε ατέρμονες «αγαπολογίες», σε ποιητικό το λόγο μια «μοντέρνα» θεολογία του εφυσηχασμού και του στοχασμού, της σιωπής, απαλλαγμένη απο τις αγιοπνευματικές αλήθειες των Αγίων…
Ιδίως σήμερα που «η Εκκλησία βρίσκεται σε ύπουλο διωγμό», όπως επι λέξει ανέφερε και ο Μητρ. Μεσογαίας Νικόλαος… (κείμενο εδώ)
Σήμερα που επιχειρείτε η επιβολή της σιωπής σε όσους με πονό ψυχής, αντιδρούν στα οσα αντικανονικά λαμβάνουν χώρα (σύναξη Κρήτης, προσπάθεια επιβολής ανορθόδοξων αποφάσεων σε Εκκλησία και παιδεία, συμπροσευχές, ασπασμούς Επισκόπων της χείρας του πάπα (!) βίντεο εδω, μίας αλλοίωσης της ορθοδοξίας σε κάθε επίπεδο…
To να ακούσει κανείς σήμερα τον πατέρα Αυγουστίνο να ομιλεί, είναι μια δοκιμασία…
«Οι δοκιμασίες είναι ωφέλιμες σε όλους ανεξαιρέτως…» Έλεγε ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: «Οι αγωνιστές δοκιμάζονται, για να αυξήσουν τον πνευματικό τους πλούτο. Οι χλιαροί, για να αναγκαστούν να προφυλάξουν τον εαυτό τους από εκείνα που τους βλάπτουν. Οι κοιμισμένοι, για να ξυπνήσουν. Οι απομακρυσμένοι, για να ξαναπλησιάσουν τον Θεό…»
Το κοιμισμένο φρόνημα μας πιθανόν να αντιδράσει, να νιώσει μια «δυσκολία» ο ακροατής, ενα σφίξιμο στο στομάχι, καθώς o προφητικός και οξύς λόγος της αλήθειας, ελέγχει την συνείδηση, ξυπνά, αφυπνίζει, βγάξει εξω του ύπνου τον ακροατή…
Λόγος πατέρα Αυγουστίνου Καντιώτη λοιπόν, «δυσάρεστος», σκληρές αλήθειες και αναφορά στήν πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που σήμερα επαναλαμβάνετε, και που θα θέλαμε να μην υπήρχε, ώστε να απολαμβάνουμε την «ησυχία μας» βρε αδερφέ….
Iδού λοιπόν η δοκιμασία… πλήρεις απαντήσεων, σε όσα ταλανίζουν σήμερα το ορθόδοξο πλήρωμα.
«Yπάρχει Ένωση Εκκλησιών με τον Θεο, και υπάρχει «ένωση εκκλησιών» με τον διάβολο, με θυσία της ορθοδοξιάς, με προδοσία της πίστης…» ~ Μητρ. Αυγουστίνος Καντιώτης.
Εις μνήμη πατέρα Αυγουστίνου Καντιώτη.
Πηγή: (Συγγραφή κειμένου, Δημήτρης Ρόδης για Πνεύματος κοινωνία), Πνεύματος κοινωνία, Αβέρωφ
Ἀδελφοί καί πατέρες, πᾶς ὅστις εὑρεῖν βούλεται τόν Θεόν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτόν καί τῆς ἰδίας μή φεισάσθω ψυχῆς, ἀλλ᾿ ἔχθραν θήτω ἀναμέσον αὐτοῦ καί ἀναμέσον πάντων τῶν κατά σάρκα περιπατούντων. Μή ἐπιστραφήτω τινός τούτων τοῖς δῆθεν παρακλητικοῖς λόγοις καί μή καθίσῃ μετ᾿ αὐτῶν ἐν καθέδρᾳ, μηδέ ὁμιλείτω ὁμιλίας κακάς, δι᾿ ὧν ἡ ψυχή φαρμακεύεται καί ἀναγκάζεται τοῖς προτέροις ἐνδιατρίβειν πονηροῖς λογισμοῖς τε καί ἐνθυμήμασιν. Ἄνθρωπε, φοβήθητι τό μετά ἀγκίστρου δέλεαρ καί ἄκουσόν μου καί μακράν γενοῦ ἐξ αὐτῶν. Μή πάλιν καταγάγῃς σεαυτοῦ τήν ψυχήν ἐν τῷ ἅδῃ. Στῆσον τόν λογισμόν σου καί μή πλανᾶσθαι αὐτόν συγχωρῆς εἰς τό ἀκούειν τά μάταια. Μή ἐπιστραφῇς εἰς τά ὀπίσω, μή ὀκνήσῃ ἤ βαρυνθῇς ῥᾳθυμίᾳ, μή δώσῃς ὕπνον σοῖς ὀφθαλμοῖς μηδέ γλυκάνῃς σόν φάρυγγα ἡδονῇ τινος βρώματος, μέχρις ἄν ἴδοις τό δι᾿ οὐ καί δι᾿ ὅ ἐκλήθης καί πρός ὅ ἐπείγῃ φθάσαι κατά σκοπόν. Μή παραδέξῃ τόν ὑποβάλλοντά σοι λογισμόν· “Τί δεῖ σοι τοῦ πολλοῦ, φησί, κόπου καί τῆς ἀκαίρου ταλαιπωρίας; Χρόνον ἤδη πεπλήρωκας καί δύο καί τρεῖς, καί οὐδέν ἔγνως ὄφελος”. Μή, ἀδελφέ μου, μή ἐμπαγῇς τῇ παγίδι ταύτῃ, μηδέ προδῷς τήν σεαυτοῦ σωτηρίαν, ἀλλά χρῆσαι μᾶλλον εὐτονωτέρᾳ σπουδῇ καί ἀνδρείᾳ εἰς τήν ἐργασίαν τῶν ἀρετῶν, μή ἀπιστῶν τοῖς λόγοις καί διδασκαλίαις τῶν κατά Θεόν σου πατέρων. Θές οὖν ἐν τῇ ψυχῇ σου ἀποθανεῖν πρῶτον ἤ ἀποστῆναι τοῦ ζωηφόρου τούτου ζητήματος· εἰ γάρ ἀδιστάκτως τοῦτο πεποίηκας ἐξ ἀρχῆς, οὐκ ἄν σε ὁ ἀγαθός ὑπερεῖδε Θεός, ἀλλ᾿ ἔδωκεν ἄν σοι τοῦ ποθουμένου σαφῶς τήν ἀπόλαυσιν.
Τοιγαροῦν εἰ θέλεις ἐπιτυχεῖν ὧν ἐφίεσαι καί ποθεῖς, τῶν ἀγαθῶν λέγω τοῦ Θεοῦ, καί ἐξ ἀνθρώπων γενέσθαι ἄγγελος ἐπίγειος, ἀγάπησον, ἀδελφέ, θλῖψιν σώματος, ἄσπασαι κακοπάθειαν, τούς δέ πειρασμούς οὕτω φίλησον ὡς μέλλοντάς σοι γενέσθαι προξένους παντός ἀγαθοῦ. Τί ὡραιότερον, εἰπέ μοι, θλιβομένης ψυχῆς μετά γνώσεως ὅτι ὑπομένουσα τήν πάντων μέλλει κληρονομῆσαι χαράν; Τί ἀνδρειότερον συντετριμμένης καί τεταπεινωμένης καρδίας, ἥ τάς φάλαγγας τῶν δαιμόνων ἀπονητί τρέπουσα εἰς τέλος ἀποδιώκει; Τί ἐνδοξότερον πτωχείας πνευματικῆς τῆς προξένου τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν, ἧς τί ἄν καί ἔσται ἀντάξιον ἤ νῦν ἤ ἐν τῷ αἰῶνι τῷ μέλλοντι; Τό δέ καί ἑαυτοῦ μή μεριμνᾶν ἕνεκέν τινος τῶν γηῒνων, ἀλλ᾿ ὅλην ἔχειν τήν διάνοιαν πρός Χριστόν, πόσων τοῦτο οἴει εἶναι πρόξενον ἀγαθῶν αἰωνίων, ὅσης τῆς ἀγγελικῆς καταστάσεως; Τό δέ καί πάντων ὁμοῦ τῶν προσκαίρων καταφρονεῖν καί αὐτῶν εἰπεῖν τῶν τοῦ σώματος ἀναγκαίων χρειῶν, ὡς μή φιλονεικεῖν ὑπέρ τούτων μετά τινος διά τό τήν εἰρήνην καί τήν ἀγάπην ἐν ἀταράχῳ ψυχῆς καταστήματι ἀμείωτον συντηρεῖν, ποίων τῶν ἀμοιβῶν, τίνων δέ τῶν στεφάνων καί τῶν βραβείων οὐκ ἔστιν ἐπάξιον; Ὄντως ὑπέρ φύσιν ἡ ἐντολή καί ὑπέρ λόγον αἱ ἀμοιβαί, Χριστός τά πάντα ἀντί πάντων τούτοις γενήσεται. Χριστόν δέ ἀκούων μή τῇ τοῦ λόγου ἁπλότητι καί τῇ βραχύτητι τῆς λέξεως πρόσεχε, ἀλλά τήν τῆς Θεότητος ἐννόει μοι δόξαν, τήν ὑπέρ νοῦν καί διάνοιαν, τό ταύτης κράτος τό ἄφραστον, τό ἀμέτρητον ἔλεος, τόν ἀκατάληπτον πλοῦτον, ἅ δαψιλῶς τε καί φιλοτίμως αὐτοῖς δίδωσι, καί ταῦτα τούτοις ἀντί πάντων ἀρκεῖ, ὡς δεξαμένοις αὐτόν ἐκεῖνον ἐν ἑαυτοῖς, τόν αἴτιον καί βραβευτήν παντός ἀγαθοῦ· οὐδέ γάρ ἐπεθύμησέ τινος ἑτέρου ὁ αὐτόν ἰδεῖν καί θεάσασθαι καταξιωθείς, οὐδ᾿ ὁ τῆς ἀγάπης ἔμπλεως γεγονώς τοῦ Θεοῦ ἄλλον τινά ἐπί γῆς ἀγαπῆσαι πλέον ἠνέσχετο.
Τοιγαροῦν σπουδάσωμεν, ἀγαπητοί μου ἀδελφοί, τόν Χριστόν εὑρεῖν καί ἰδεῖν αὐτόν, ὁποῖός ἐστι τό κάλλος καί τήν τερπνότητα, ἐπειδή καί πολλούς ὁρῶμεν τῶν ἀνθρώπων δι᾿ ἑπιθυμίαν προσκαίρων τινῶν κόπους καί πόνους πολλούς ὑπομένοντας καί μακράς ἀποδημίας ποιουμένους, οὐ μόνον δέ ἀλλά καί γυναικός καί τέκνων καί πάσης ἄλλης δόξης καί τρυφῆς καταφρονοῦντας καί μηδέν ἕτερον τοῦ ἰδίου προτιμωμένους θελήματος, ὥστε μή ἀποτυχεῖν τοῦ ἰδίου σκοποῦ. Καί εἰ διά πρόσκαιρα καί φθαρτά τόν ὅλον ἀγῶνα καί αὐτήν τίθενται τήν ψυχήν τῶν ἀνθρώπων τινές, ἡμεῖς ὑπέρ τοῦ Βασιλέως τῶν βασιλευόντων καί Κυρίου τῶν κυριευόντων καί κτίστου καί ἐξουσιαστοῦ τῶν ἁπάντων τάς ψυχάς ἡμῶν καί τά σώματα εἰς θάνατον οὐ προδώσωμεν; Καί ποῦ ἀπελευσώμεθα ἤ ποῦ φύγωμεν, ἀδελφοί, ἀπό προσώπου αὐτοῦ; Ἐάν γάρ εἰς τόν οὐρανόν ἀναβῶμεν, ἐκεῖ αὐτόν ὄντα εὑρήσομεν· ἐάν εἰς τόν ᾅδην κατέλθωμεν, κἀκεῖ πάρεστιν· ἐάν εἰς τά ἔσχατα τῆς θαλάσσης, οὐ φευξόμεθα τήν χεῖρα αὐτοῦ, ἀλλ᾿ ἡ δεξιά αὐτοῦ κατάσχῃ τάς ἡμετέρας ψυχάς καί τά σώματα. Μή δυνάμενοι οὖν ἀνθίστασθαι ἀδελφοί, ἤ φυγεῖν ἀπό προσώπου Κυρίου, δεῦτε καί δῶμεν ἑαυτούς δούλους τῷ δι᾿ ἡμᾶς δούλου μορφήν ἐνδυσαμένῳ Κυρίῳ Θεῷ καί ἀποθανόντι ὑπέρ ἡμῶν, δεῦτε καί ταπεινωθῶμεν ὑπό τήν κραταιάν χεῖρα αὐτοῦ, τήν βλύζουσαν πᾶσι ζωήν τήν αἰώνιον καί τοῖς ζητοῦσι μεταδιδοῦσαν αὐτήν πλουσίως διά τοῦ Πνεύματος.
Ὦ ἀδελφοί μου ἀγαπητοί, πόσης ὀδύνης καί λύπης ἡ ψυχή μου πεπλήρωται, ὅταν ἐγώ μέν ἐξειπεῖν βουληθῶ τῆς χειρός τοῦ Θεοῦ τά θαυμάσια καί τό ἄφραστον κάλλος αὐτῆς, ὡς ἄν εἰδῆτε καί μάθητε τήν μεγαλωσύνην αὐτῆς καί λαβεῖν αὐτόν ἐν ἑαυτοῖς ἐκζητήσητε, οὐχ ὁρῶ δέ τινας ἐξ ὑμῶν μετά πόθου καί θέρμης τοῖς λεγομένοις προσέχοντας ἤ ἐφιεμένους τοιαύτης δόξης ἐπαπολαῦσαι. Διά τοῦτο καί μένω παντάπασιν ἄφωνος, εἰπεῖν ἤ ἐξηγήσασθαί τινι τήν τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ ἡμῶν δόξαν, ἥν τοῖς ἐξ ὅλης ζητοῦσι ψυχῆς χαρίζεται, μηδόλως δυνάμενος. Ἀλλ᾿ ὤ τῆς ἐμῆς ἐκπλήξεως καί τῆς μεγαλωσύνης τῶν τοῦ Θεοῦ δωρεῶν, ὅτι τά σοφά τοῦ κόσμου καί τά ἰσχυρά καί τά πλούσια λιπών, τά ἀσθενῆ τούτου καί τά μωρά καί πτωχά ἐξελέξατο διά πολλήν καί ἄφατον ἀγαθότητα. Καί τίς ἱκανός ὑπέρ μόνου τούτου ἀξίως εὐχαριστῆσαι; Ἄνθρωποι μέν γάρ ἅπαντες σχεδόν τούς ἀσθενεῖς καί πτωχούς ὥσπερ ἀποβδελύσσονται καί βασιλεύς ἐπίγειος τούτους ὁρᾶν οὐκ ἀνέχεται, οἱ ἄρχοντες ἀποστρέφονται, ὑπερορῶσιν οἱ πλούσιοι καί ὡς οὐδέν ὄντας αὐτούς καθυπαντῶντες παρέρχονται, καί τό συναναστρέφεσθαι τούτοις οὐδείς ἡγεῖται μακάριον· ὁ δέ Θεός, ὁ ὑπό μυρίων καί ἀναριθμήτων δυνάμεων λειτουργούμενος, ὁ πάντα φέρων τῷ ῥήματι τῆς δυνάμεως αὐτοῦ, ὁ ἔχων ἄστεκτον τοῖς πᾶσι τήν μεγαλοπρέπειαν αὐτοῦ, οὐ παρῃτήσατο γενέσθαι καί πατήρ καί φίλος καί ἀδελφός τῶν ἀπερριμμένων τούτων, ἀλλά καί σαρκωθῆναι ἠθέλησεν, ἵνα ὅμοιος ἡμῖν κατά πάντα χωρίς ἁμαρτίας χρηματίσῃ καί κοινωνούς ἡμᾶς τῆς δόξης αὐτοῦ καί τῆς βασιλείας ποιήσηται. Βαβαί τοῦ πλούτου τῆς πολλῆς αὐτοῦ ἀγαθότητος! Βαβαί τῆς ἀφάτου συγκαταβάσεως τοῦ Δεσπότου ἡμῶν καί Θεοῦ!
Τί οὐ προστρέχομεν, ἀδελφοί, τῷ οὕτως ἡμᾶς ἀγαπήσαντι εὐσπλάχνῳ Θεῷ; Τί τάς ψυχάς ἡμῶν εἰς θάνατον οὐ προδίδομεν ὑπέρ τοῦ δι᾿ ἡμᾶς ἀποθανόντος Χριστοῦ καί Θεοῦ; Τί δειλοί ἐσμεν καί τήν ἐκ τοῦ σώματος δειλαινόμεθα ἔξοδον; Μή γάρ ᾅδης μέλλει λαμβάνειν ἤ κατέχειν τάς ψυχάς τῶν εἰς Χριστόν ἠλπικότων; Μή γάρ θάνατος ἐξουσιάζει τῶν ἐσφραγισμένων ψυχῶν τῇ χάριτι τοῦ Παναγίου Πνεύματος καί τῷ αἵματι τοῦ Χριστοῦ; Μή ἀντιβλέψαι τολμᾷ ὁ νοητός λύκος τῇ τοῦ ἀρχιποίμενος Χριστοῦ σφραγῖδι, ᾗ σφραγίζει τά ἴδια πρόβατα; Οὐμενοῦν, ἀδελφοί πιστοί καί θεόφρονες. Ὅσοι τοίνυν ἀσφράγιστοι, δράμετε· ὅσοι ἀσημείωτοι, σπεύσατε τῷ σημείῳ σημειωθῆναι τοῦ Πνεύματος. Τίς δέ ἐστιν ὁ ἀσφράγιστος; Ὁ δειλαινόμενος θάνατον. Τίς ὁ ἀσημείωτος; Ὁ μή ἀκριβῶς τό εἶδος τῆς σφραγῖδος γινώσκων· ὁ γάρ τό θεῖον καταμαθών ἐκτύπωμα, θαρρήσας τῇ πίστει ἐλπίδα ἀκαταίσχυντον κέκτηται. Ζητήσωμεν τοιγαροῦν τόν Χριστόν, ὅν διά τοῦ θείου βαπτίσματος ἐνδυθέντες, διά τῶν πονηρῶν ἐξεδύθημεν πράξεων, ἐπειδή ἀναισθήτως ἁγιασθέντες ἔτι νήπιοι ὄντες καί ταῖς φρεσί καί τῇ ἡλικίᾳ, ἑαυτούς ἐμολύναμεν ἐν νεότητι, ἵνα μή λέγω ὅτι καθ᾿ ἑκάστην τῇ τῶν ἐντολῶν παραβάσει μολύνομεν τάς ψυχάς ἡμῶν καί τά σώματα. Διά τοῦτο οὖν πάλιν ἑαυτούς διά τῆς σωτηρίου μετανοίας ἀνακαλεσώμεθα, πάντα ποιοῦντες καί πράττοντες ὅσα Χριστῷ ὑπάρχει εὐάρεστα, ἵνα καί παρ᾿ αὐτοῦ σφραγισθέντες τοῦ λοιποῦ ἄφοβοι βιωσώμεθα· οὐ μόνον δέ ἀλλά καί ἐκ χειρός αὐτοῦ λάβωμεν ἔλεος καί ἄξιοι γενέσθαι ἀξιωθῶμεν τῆς γνώσεως τῶν μυστηρίων Χριστοῦ, γνώσεως δέ λέγω οὐ τῆς ἐν λόγῳ μόνῳ καί ἀκοῇ παραδιδομένης, ἀλλά τῆς ἔργῳ καί πράξει θεωρουμένης. Πῶς οὖν ἔργῳ καί πράξει ἡ γνῶσις ἐν ἡμῖν θεωρεῖται τῶν μυστηρίων Χριστοῦ; Πρόσεχε.
Ὁ Χριστός ἡμῶν καί Θεός οὕτω διαρρήδην βοᾷ καθ᾿ ἑκάστην διά τοῦ εὐαγγελίου αὐτοῦ· ”Μακάριοι οἱ πτωχοί τῷ πνεύματι, ὅτι αὐτῶν ἐστιν ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν”. Τοῦτο τοίνυν ἡμεῖς ἀκούοντες σκοπεῖν ὀφείλομεν καί ἑαυτούς ἀκριβῶς ἐξετάζειν, εἰ τοιοῦτοι ἀληθῶς πτωχοί ἐσμέν, ὥστε καί ἡμετέραν εἶναι τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν τοσοῦτον, ὡς βεβαίαν ἐν αἰσθήσει ψυχῆς τήν κτῆσιν ἔχειν αὐτῆς, καί ἐπί τοσοῦτον κατέχειν αὐτῆς τόν πλοῦτον, ὡς ἐντός αὐτῆς ἀδιστάκτως ὑπάρχειν αἰσθάνεσθαι καί τοῖς ἐκεῖσε καλοῖς ἐντρυφῶντας εὐφραίνεσθαι. Ἐντός γάρ ἡμῶν εἶναι ταύτην ὁ αὐτός ἀπεφήνατο Κύριος· σημεῖα δέ καί ἀποδείξεις τοῦ ταύτης ἐντός εἶναί τινα, τό μηδέν ἐπιθυμεῖν τόν τοιοῦτον τῶν ὁρωμένων καί φθειρομένων, λέγω δή τῶν πραγμάτων καί τῶν τερπνῶν τοῦ κόσμου τούτου, μή πλούτου, μή δόξης, μή τρυφῆς, μή ἄλλης βιωτικῆς ἤ σωματικῆς ἀπολαύσεως, ἀλλ᾿ οὕτως ἀπέχεσθαι ἐκ τούτων ἁπάντων καί οὕτω πρός ταῦτα ἀηδῶς διακεῖσθαι κατά ψυχήν καί προαίρεσιν, ὅσον οἱ ἐν ἐξουσίᾳ καί βασιλικῇ τιμῇ διαπρέποντες πρός τούς ἐπί σκηνῆς πορνικῆς διατρίβοντας διάκεινται καί ὅσον οἱ καθαρά περιβεβλημένοι ἱμάτια καί μύροις εὐώδεσι ἐπιχριόμενοι τήν δυσωδίαν καί τόν βόρβορον ἀποστρέφονται. Ὁ γάρ πρός ἕν τι τούτων τῶν ὁρωμένων ἐπιστρεφόμενος, τήν βασιλείαν ἐκείνην τῶν οὐρανῶν οὔτε εἶδεν οὔτε ὠσφράνθη οὔτε ἐγεύσατο αὐτῆς τῆς θυμηδίας τε καί γλυκύτητος.
Καί πάλιν· “ Μακάριοι οἱ πενθοῦντες, ὅτι αὐτοί παρακληθήσονται”. Ἴδωμεν οὖν αὖθις καί ἑαυτούς ἐξετάσωμεν, εἰ ἄρα ἔχομεν τό πένθος ἐν ἑαυτοῖς καί ποίαν λέγει παράκλησιν τήν ἐπακολουθοῦσαν τῷ πένθει. Πρῶτον μέν γάρ εἴρηκε τούς τῷ πνεύματι πτωχούς εἶναι μακαρίους, ὡς αὐτῶν οὔσης τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν. Οἱ δέ πτωχοί τῷ πνεύματι οὐδεμίαν, ὡς εἴρηται, πρός τά παρόντα προσπάθειαν ἔχουσιν, οὔτε τόν λογισμόν πρός αὐτά ἐμπαθῶς συνδυάζονται, κἄν ψιλῶς ἡδυνόμενον. Πῶς οὖν πενθήσει καί διατί ὁ τόν κόσμον ἅπαντα βδελυξάμενος καί ἐπί πλεῖον τῇ διαθέσει τοῦ λογισμοῦ μακρυνθείς ἐξ αὐτοῦ ἤ ὅσον προσεγγίζει τῷ σώματι; Ὁ μή πρός τι τῶν ὁρωμένων ἔχων τήν ἐπιθυμίαν ὑπέρ τίνος ἄρα λυπηθήσεται ἤ χαρήσεται καί πῶς πενθήσει τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν καί ταύτῃ καθ᾿ ἑκάστην ἐνεφραινόμενος, - ὅτι τούς πενθοῦντας εἶπε τήν παράκλησιν δέχεσθαι; Ἀλλά προσέχετε, παρακαλῶ, τοῖς λεγομένοις καί γνώσεσθε τήν γνῶσιν καί τόν λόγον τοῦ λεγομένου.
Ὁ πιστός ἄνθρωπος, ὁ ταῖς ἐντολαῖς τοῦ Θεοῦ ἀεί μετά ἀκριβείας προσέχων, ὅταν πάντα τά τῶν θείων ἐντολῶν ποιήσῃ καί πρός τό ὕψος τούτων ἤγουν πρός τήν ἄμωμον πολιτείαν καί καθαρότητα τήν ἑαυτοῦ διάνοιαν ἐμβατεύσῃ, τότε ἀνερευνῶν τά ἑαυτοῦ μέτρα, ἀσθενῆ ἑαυτόν εὑρήσει καί πρός τό ὕψος ἐκεῖνο τῶν ἐντολῶν μή ἰσχύοντα ἀφικέσθαι, ἀλλά καί πτωχόν λίαν ἤτοι ἀνάξιον εἰς ὑποδοχήν τοῦ Θεοῦ καί εὐχαριστίαν καί δόξαν, ὡς μήπω μηδέν κεκτημένον ἴδιον ἀγαθόν· ὁ δέ ταῦτα δι᾿ ἑαυτόν ἐν αἰσθήσει ψυχῆς λογιζόμενος πενθήσει πάντως πένθος τό ὄντως μακαριώτατον, ὅ καί τήν παράκλησιν δέχεται καί πραεῖαν τήν ψυχήν ἀπεργάζεται.
Ἀρραβών γάρ ἐστι τῆς βασιλείας τῶν οὐρανῶν ἡ ἐκ τοῦ πένθους ἐγγινομένη παράκλησις. Πίστις μέν γάρ ἐστιν ἐλπιζομένων ὑπόστασις κατά τόν ἀπόστολον, παράκλησις δέ ἡ ἐκ τῆς ἐλλάμψεως τοῦ Πνεύματος γινομένη ἐν ταῖς πενθούσαις ψυχαῖς ἐπιδημία Θεοῦ, ταπεινοφροσύνην ταύταις βραβεύουσα, ἥτις καί σπόρος καί τάλαντον ὀνομάζεται· αὐξανομένη γάρ καί πολυπλασιαζομένη ἐν ταῖς τῶν ἀγωνιζομένων ψυχαῖς ἐν τριάκοντα καί ἐν ἑξήκοντα καί ἐν ἑκατόν, καρποφορεῖ τῷ Θεῷ καρπόν ἅγιον τῶν χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος. Ὅπου γάρ ταπείνωσις ἀψευδής, ἐκεῖ καί ταπεινοφροσύνης βυθός· καί ὅπου ταπεινοφροσύνη, ἐκεῖ καί ἐλλάμψεις τοῦ Πνεύματος. Ὅπου δέ αἱ ἐλλάμψεις τοῦ Πνεύματος, ἐκεῖ φωτοχυσία Θεοῦ καί Θεός ἐν σοφίᾳ καί γνώσει τῶν μυστηρίων αὐτοῦ. Ἔνθα δέ ταῦτα, ἐκεῖ βασιλεία οὐρανῶν καί βασιλείας ἐπίγνωσις καί οἱ ἀποκεκρυμμένοι θησαυροί τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ, ἐν οἷς καί ἡ φανέρωσίς ἐστι τῆς πτωχείας τῆς πνευματικῆς. Ὅπου δέ πτωχείας πνευματικῆς αἴσθησις, ἐκεῖ καί τό χαρμόσυνον πένθος, ἐκεῖ καί τά ἀεννάως ῥέοντα δάκρυα, τά τήν φιλοῦσαν ταῦτα ψυχήν ἐκκαθαίροντα καί τελείως αὐτήν ἀπεργαζόμενα φωτεινοτάτην.
Διά τούτων οὖν ἀνανεύουσα ἡ ψυχή καί τόν ἑαυτῆς Δεσπότην ἐπιγινώσκουσα, τάς λοιπάς ἀρετάς ἄρχεται σπουδαίως καρποφορεῖν ἑαυτῇ καί Χριστῷ. Καί εἰκότως. Καταρδευομένη γάρ ἀεί καί πιαινομένη τοῖς δάκρυσι καί τό θυμικόν ἑαυτῆς ὅλως ἀποσβεννύουσα, πραεῖα μέν καί ἀκίνητος ὅλη πρός ὀργήν γίνεται, ἐπιθυμεῖ δέ καί ὀρέγεται πεινῶσα ὁμοῦ καί διψῶσα τά τοῦ Θεοῦ μαθεῖν δικαιώματα. Ἐν τούτοις δέ καί ἐλεήμων καί συμπαθής γίνεται, ὡς ἐκ πάντων τούτων καθαράν ἀποτελεῖσθαι τήν καρδίαν αὐτῆς καί ταύτην ἐν ὀπτασίᾳ Θεοῦ γίνεσθαι καί ὁρᾶν καθαρῶς τήν δόξαν αὐτοῦ ὡς ἡ ὑπόσχεσις. Οἱ γοῦν τοιαύτας κτησάμενοι τάς ἑαυτῶν ψυχάς εἰρηνοποιοί εἰσιν ἐν ἀληθείᾳ καί υἱοί Ὑψίστου κατονομάζονται, οἵ καθαρῶς καί τόν ἴδιον Πατέρα καί Δεσπότην ἐπιγινώσκουσι καί ἐξ ὅλης ψυχῆς ἀγαπῶσιν αὐτόν, πάντα δηλαδή πόνον καί πᾶσαν θλῖψιν δι᾿ αὐτόν ὑπομένοντες, ὑβριζόμενοι, λοιδορούμενοι, στενοχωρούμενοι ἕνεκεν τῆς δικαίας αὐτοῦ ἐντολῆς ἥν καί τηρεῖν ἡμῖν ἐνετείλατο, ὀνειδιζόμενοί τε καί διωκόμενοι καί πᾶν πονηρόν ῥῆμα ψευδῶς λεγόμενον κατ᾿ αὐτῶν ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ μετά χαρᾶς ὑπομένοντες, ἀγαλλόμενοι ὅτι ὅλως ἠξιώθησαν ὑπέρ τῆς ἀγάπης αὐτοῦ ἐξ ἀνθρώπων ἀτιμασθῆναι.
Καταμάθετε, ἀδελφοί, τῆς σφραγῖδος Χριστοῦ τό ἀληθές ἐκτύπωμα. Ἐπίγνωτε, οἱ πιστοί, τοῦ χαρακτῆρος τά ἰδιώματα. Μία σφραγίς ἀληθῶς ἡ ἔλλαμψις ὑπάρχει τοῦ Πνεύματος, εἰ καί πολλαί τῶν ἐνεργειῶν αὐτῆς αἱ ἰδέαι καί πολλά τῶν ἀρετῶν αὐτῆς τά γνωρίσματα, ὧν πρῶτον καί ἀναγκαιότερόν ἐστιν ἡ ταπείνωσις, ὡς ἀρχή καί θεμέλιος –“Ἐπί τίνα γάρ, φησίν, ἐπιβλέψω, ἀλλ᾿ ἤ ἐπί τόν πρᾶον καί ἡσύχιον καί τρέμοντά μου τούς λόγους”-, δεύτερον τό πένθος καί ἡ τῶν δακρύων πηγή, περί ὧν θέλω λέγειν πολλά καί ἀπορῶ λόγων, δι᾿ ὧν ἐκφράσαι τά περί τούτων προῄρημαι· θαῦμα γάρ ἀνεκλάλητον, ὅτι διά τῶν ὀφθαλμῶν αἰσθητῶν ῥέοντα τήν ψυχήν νοερῶς τοῦ βορβόρου τῶν ἁμαρτημάτων ἐκπλύνουσι καί εἰς γῆν πίπτοντα τούς δαίμονας φλέγουσι καί καταράσσουσι καί τήν ψυχήν ἐλευθέραν ἐργάζονται τῶν ἀοράτων τῆς ἁμαρτίας δεσμῶν. Ὦ δάκρυα, τά ἐκ θείας ἐλλάμψεως βλύζοντα καί αὐτόν τόν οὐρανόν διανοίγοντα καί προξενοῦντά μοι θείαν παράκλησιν. Πάλιν γάρ καί πολλάκις ὑφ᾿ ἡδονῆς καί πόθου τά αὐτά φθέγγομαι. Ὅπου δακρύων πληθύς, ἀδελφοί, μετά γνώσεως ἀληθοῦς ἐκεῖ καί θείου φωτός αὔγασις. Ὅπου δέ φωτός αὐγή, πάντων ἐκεῖ τῶν καλῶν χορηγία καί ἡ σφραγίς τοῦ Πνεύματος τοῦ Ἁγίου ἐμπεφυτευμένη ἐν τῇ καρδίᾳ, ἐξ οὗ καί πάντες οἱ καρποί τῆς ζωῆς· ἐντεῦθεν πραότης καρποφορεῖται Χριστῷ, εἰρήνη, ἐλεημοσύνη, συμπάθεια, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, ἐγκράτεια, ἐντεῦθεν τό ἀγαπᾶν τούς ἐχθρούς καί ὑπέρ αὐτῶν εὔχεσθαι, τό χαίρειν ἐν τοῖς πειρασμοῖς, τό ἐγκαυχᾶσθαι ἐν ταῖς θλίψεσι, τό τά ἀλλότρια πταίσματα ὡς ἴδια λογίζεσθαί τε καί κλαίειν, τό τήν ψυχήν τιθέναι ὑπέρ τῶν ἀδελφῶν προθύμως εἰς θάνατον.
Τοιγαροῦν ἴδωμεν, ἀδελφοί, καί ἀκριβῶς ἑαυτούς ἐξετάσωμεν καί καταμάθωμεν τάς ψυχάς ἡμῶν, εἰ ἐν ἡμῖν ἐστιν αὕτη ἡ σφραγίς. Ἐπιγνωσώμεθα εἰ ἐν ἡμῖν ὁ Χριστός ἐστιν, ἐκ τῶν εἰρημένων σημείων. Ἀκούσατε, παρακαλῶ, χριστιανοί ἀδελφοί, καί ἀνανήψατε καί σκοπήσατε εἰ τό φῶς ἔλαμψεν ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, εἰ φῶς ἐθεάσασθε τό μέγα τῆς ἐπιγνώσεως, εἰ ἐπεσκέψατο ἡμᾶς ἀνατολή ἐξ ὕψους ἐπιφαίνουσα ἐν σκότει καί σκιᾷ θανάτου καθημένοις ἡμῖν, καί δόξαν μετ᾿ εὐχαριστίας τῷ δωρησαμένῳ ταύτην ἡμῖν ἀγαθῷ Δεσπότῃ διηνεκῶς ἀναπέμπωμεν καί ἀγωνισώμεθα τό θεῖον πῦρ διά τῆς τῶν ἐντολῶν ἐργασίας ἐν ἑαυτοῖς θρέψαι περισσοτέρως, δι᾿ οὗ τό θεῖον φῶς ἐπί πλεῖον φαίνειν καί μεγαλύνεσθαι εἴωθεν. Εἰ δέ οὔπω τόν Χριστόν ἤ τήν ἐκείνου σφραγῖδα ἐλάβομεν καί τά προειρημένα σημεῖα ἐν ἡμῖν αὐτοῖς οὐ γνωρίζομεν, ἀλλά τοὐναντίον μᾶλλον ἐν ἡμῖν ὁ κόσμος ὁ δόλιος ζῇ καί ἡμεῖς ἐν αὐτῷ δυστυχῶς ζῶμεν μέγα τι εἶναι τά πρόσκαιρα ἡγούμενοι καί καταπίπτομεν ἐν ταῖς θλίψεσι καί ἐπί ταῖς ζημίαις δακνόμεθα καί τῇ τρυφῇ καί τῷ πλούτῳ ἐνεφραινόμεθα, φεῦ τῆς ζημίας, φεῦ τῆς ἀγνοίας καί τῆς σκοτώσεως, φεῦ τῆς ταλαιπωρίας καί τῆς ἀναισθησίας ἡμῶν, ὑφ᾿ ὧν κρατούμεθα καί ὑφ᾿ ὧν εἰς τά γήϊνα κατασπώμεθα. Ὄντως ἐλεεινοί καί πανάθλιοι καί αὐτῆς τῆς αἰωνίου ζωῆς καί τῆς τῶν οὐρανῶν βασιλείας ἀλλότριοί ἐσμεν, μηκέτι ἐν ἑαυτοῖς κτησάμενοι τόν Χριστόν, ἀλλά καί τόν κόσμον ζῶντα ἐν ἑαυτοῖς ἔχοντες ὡς ἐν αὐτῷ ζῶντες, καί φρονοῦντες τά γήϊνα. Ὁ δέ οὕτως ἔχων ἐχθρός ἐστιν ἄντικρυς τοῦ Θεοῦ· ἔχθρα γάρ ἐστιν εἰς Θεόν ἡ τοῦ κόσμου προσπάθεια, καθώς φησιν ὁ θεῖος ἀπόστολος·”Μή ἀγαπᾶτε τόν κόσμον, μηδέ τά ἐν κόσμῳ”, ὅτι οὐδείς δύναται Θεῷ δουλεύειν καί κατά ἄνθρωπον ζῆν, ἐπειδή πάντα τά τοῦ κόσμου ἐμπόδιά εἰσι τῆς πρός Θεόν ἀγάπης καί εὐαρεστήσεως.
Τίς γάρ, ἀγαπῶν τήν δόξαν καί τήν παρά ἀνθρώπων τιμήν, ἔσχατον πάντων καί εὐτελέστερον ἕξει ποτέ ἑαυτόν καί ταπεινός τῷ πνεύματι ἤ τήν καρδίαν συντετριμμένος γενήσεται ἤ πενθῆσαί ποτε κἄν ὅλως δυνήσεται; Τίς δέ πλοῦτον ἀγαπῶν φιλαργυρίᾳ τε καί φιλοκτημοσύνῃ κρατούμενος, ἐλεήμων γένηται καί συμπαθής καί οὐχί παντός θηρίου ἀγριώτερος ἔσται καί ἀπηνέστερος; Τίς κενοδοξίᾳ κρατούμενος καί οἰήσει κατεχόμενος, φθόνου ποτέ ἤ βασκανίας ἀπαλλαγήσεται; Ὁ δέ καί πρός τά τῆς σαρκός πάθη καμπτόμενος καί τῷ βορβόρῳ τῶν ἡδονῶν καλινδούμενος, πότε καθαρός ἄρα τῇ καρδίᾳ γενήσεται ἤ πότε καί πῶς τόν Θεόν τόν δημιουργήσαντα αὐτόν ὄψεται; Εἰρηνοποιός δέ πῶς ἔσται ὁ ἀπαλλοτριώσας ἑαυτόν τοῦ Θεοῦ καί μή ἀκούων τοῦ λέγοντος· “Ὑπέρ Χριστοῦ πρεσβεύομεν, ὡς τοῦ Θεοῦ παρακαλοῦντος δι᾿ ἡμῶν· καταλλάγητε τῷ Θεῷ”; Πᾶς γάρ ὁ διά τῆς τῶν ἐντολῶν παραβάσεως ἀνθιστάμενος καί πολεμῶν τῷ Θεῷ, οὗτος κἄν εἰρηνεύειν ἅπαντας πρός ἀλλήλους ποιῇ ἐχθρός ἐστι τοῦ Θεοῦ, ἐπειδή οὐδέ αὐτούς οὕς εἰρηνεύειν πρός ἀλλήλους ποιεῖ, ὡς ἀρέσκει τῷ Θεῷ ποιεῖ τοῦτο. Ἐχθρός γάρ αὐτός πρῶτος ὤν ἑαυτοῦ καί τοῦ Θεοῦ, ἐχθροί καθεστήκασιν αὐτοῦ καί οἱ διά τῶν τοιούτων εἰρηνεύοντες. Οὐ γάρ ἐπίσταται πάντως ὁ ἐχθρωδῶς πρός τινα διακείμενος τά τῷ ἐχθρῷ δοκοῦντα καί ἀρεστά ἑτέροις συμβουλεύειν ὀρθῶς καί τά ἐκείνου διδάσκειν αὐτούς ποιεῖν θελήματα, ἐπειδή καί αὐτό τοῦτο, τό ἀποκεχωρισμένως διάγειν ἐξ αὐτοῦ, ἄγνοιαν ἐμποιεῖ τῶν ἐκείνου καταθυμίων, οὐ μήν ἀλλά καί, διά τό ἐμπαθῶς καί ἀπεχθῶς διακεῖσθαι πρός αὐτόν μελέτην τε ἀένναον ἔχειν ἐναντίως τῶν ἐκείνου θελημάτων πορεύεσθαι, ἐθισμόν τινα ποιεῖ τοῦ - εἰ καί ποτε θελήσει οὗτος ἑτέροις λαλῆσαι τά πρός θεραπείαν ἐκείνου τελούμενα - μή εὐκόλως δύνασθαι. Καί εἰκότως. Ψυχή γάρ ἀφώτιστος, ὑπό τῶν παθῶν καί μάλιστα ὑπό τοῦ φθόνου κρατηθεῖσα καί φθονεῖν τινι μελετήσασα, οὐδέ ἑτέρου τινος ὑπερλαλοῦντος τοῦ φθονουμένου ἀκοῦσαι ἀνέχεται, μή ὅτι γε πρός θεραπείαν ἐκείνου καί διαπρᾶξαί τι ἤ κἄν ὅλως εἰπεῖν. Φύσεως γάρ ἰσχύν λαμβάνει παλαιωθέν πάθος καί κακοῦ μελέτη χρονίσασα εἰς ψυχήν, ὡς μή δύνασθαι τοῦτο ἐξιαθῆναί ποτε. Ἐκ γάρ φωτός σκότος γίνονται οἱ τοιοῦτοι καί, ἐξ ἀγαθότητος εἰς πονηρίαν μεταπίπτοντες, νοσοῦσιν ἀνίατα.
Ὁ δέ γε Θεῷ συγκραθείς διά πίστεως καί ἐπιγνούς αὐτόν διά πράξεως, καί βλέπειν αὐτόν πάντως διά θεωρίας ἠξίωται. Βλέπει δέ ἅ μή γράφειν ἰσχύω. Ὁρᾷ γάρ ξένα τινά θεάματα ὁ νοῦς καί ὅλος φωτίζεται καί φωτοειδής γίνεται, νοεῖν δέ ἤ λαλεῖν ταῦτα οὐκ ἰσχύει. Αὐτός μέν γάρ ὁ νοῦς φῶς ἐστι καί βλέπει τά πάντα φῶς, καί τό φῶς ζῶν ἐστι καί ζωήν τῷ ὁρῶντι παρέχει. Βλέπει ἑαυτόν καθόλου τῷ φωτί ἡνωμένον, καί ὁρῶν συστέλλεται καί ἔστιν ὡς ἦν. Κατανοεῖ τό φῶς ἐν τῇ ψυχῇ καί ἐξίσταται, καί ἐξιστάμενος βλέπει τοῦτο μακράν, στραφείς δέ μέσον πάλιν εὑρίσκεται τοῦ φωτός. Καί οὕτως τί εἴπῃ ἤ τί ἐν τῷ ὁρωμένῳ κατανοήσῃ, ὅλως ἀπορεῖ καί λόγων καί νοημάτων.
Τίς οὖν ἀκούων ταῦτα δή τά μυστήρια οὐ θαυμάσει καί θαυμάσας προσδράμῃ Χριστῷ; Τίς Θεοῦ τερατουργίας μή ποθήσῃ ἰδεῖν καί ἀγαπήσει τόν δωρεάν διδόντα τά δῶρα ταῦτα καί ξένα χαρίσματα; Ὄντως κρεῖττον οὐδέν, ἀδελφοί, ἐν τῷ κόσμῳ ὡς τό μηδέν ἔχειν τοῦ κόσμου, μηδέ θέλειν τι πλέον τῆς ἀναγκαίας χρείας τοῦ σώματος. Χρείαν δέ ἀναγκαίαν ταύτην οἶδεν ὁ λόγος, ἄρτον καί ὕδωρ, ἱμάτιον καί σκέπην, κατά τόν θεῖον ἀπόστολον· “Ἔχοντες διατροφάς καί σκεπάσματα, τούτοις ἀρκεσθησόμεθα”. Εἰ δέ καί πλέον τι τούτων χρήζομεν, πάντως ἐκεῖνος παρέξει ἡμῖν, ἐλπίζουσιν εἰς αὐτόν καί πιστεύουσιν, ὁ τά μείζω χαρίσας καί ἐμπιπλῶν πᾶν ζῷον εὐδοκίας. Μόνον καταλείψωμεν τά ἄλλα πάντα τῆς προσκαίρου ζωῆς, δόξαν φημί τήν κενήν, τόν φθόνον, τήν εἰς ἀλλήλους ἔριν, τόν δόλον, τόν γογγυσμόν, τήν ἐρίθειαν καί πάντα ὅσα τῷ Θεῷ ἀποτρόπαια καί εἰς κίνδυνον φέρει ψυχῆς. Ποθήσωμεν δέ ἐκ ψυχῆς ἅ κελεύει Θεός ἡμῖν κατασπάζεσθαι, φτωχείαν πνευματικήν, ἥν καλεῖ ὁ λόγος ταπείνωσιν, πένθος ἀένναον ἐν νυκτί καί ἡμέρᾳ, ἐξ οὗ πηγάζεται ἡ χαρά τῆς ψυχῆς καί ἡ παράκλησις καθ᾿ ὥραν τοῖς ἀγαπῶσι τόν Θεόν. Ἐκ τούτου γάρ πᾶσι τοῖς ἀγωνιζομένοις ἐν ἀληθείᾳ καί ἡ πραότης κατορθοῦται, πεινῶσι καί διψῶσι τήν δικαιοσύνην καί ζητοῦσιν ἀεί τήν τοῦ Θεοῦ βασιλείαν, τήν ὑπερέχουσαν πάντα νοῦν ἀνθρώπινον. Οὐ μόνον δέ ἀλλά καί τό γενέσθαι τινά ἐλεήμονα, καθαρόν τήν καρδίαν, εἰρήνης μεστόν καί εἰρηνοποιόν καί ἀνδρεῖον εἰς τούς πειρασμούς, ἐντεῦθέν ἐστιν ἐκ τοῦ πενθεῖν καθ᾿ ἑκάστην. Ἐντεῦθεν καί τό μισεῖν ἡμῖν ἐπιγίνεται τά κακά, ἐντεῦθεν ὁ θεῖος ζῆλος ἀνάπτεται εἰς τήν ψυχήν, ὅς οὐκ ἐᾷ ἠρεμῆσαι αὐτήν ὅλως ἤ συνεκκλῖναι πρός τά κακά τοῖς κακοῖς, ἀλλά πληροῖ ταύτην ἀνδρείας καί δυνάμεως εἰς τό μέχρι τέλους ἐγκαρτερεῖν τοῖς δεινοῖς.
Φύγωμεν οὖν τόν κόσμον καί τά ἐν κόσμῳ, ἀγαπητοί ἀδελφοί. Τί γάρ ἡμῖν καί τῷ κόσμῳ καί τοῖς ἐν κόσμῳ ἀνθρώποις; Δράμωμεν, διώξωμεν, ἕως οὗ δραξόμεθά τινος τῶν ἑστώτων καί μή ῥεόντων. Τά γάρ πάντα φθείρεται καί ὡς ὄναρ παρέρχεται καί οὐδέν μόνιμον ἤ βέβαιον ἐν τοῖς ὁρωμένοις. Ὁ ἥλιος, τά ἄστρα, ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ πάντα παρέρχονται, μόνος δέ πάντων μένει ὁ ἄνθρωπος. Τί τοίνυν ἐκ τῶν ὁρωμένων δύναται ἡμᾶς ὠφελῆσαι ἐν καιρῷ ἀνάγκης θανάτου, ἡμῶν ἀπερχομένων ἐντεῦθεν πρός τήν ἐκεῖθεν κατάπαυσιν τοῦ αἰῶνος ἐκείνου, αὐτῶν δέ ὄπισθεν καταλιμπανομένων; Εἰ δέ καί οὕτω τά ὁρώμενα παρελεύσεται, τί τό κέρδος ἡμῶν ἀπιόντων καί τό σῶμα καταλιμπανόντων νεκρόν; Ἀφ᾿ οὗ γάρ ἡ ψυχή καταλίπῃ τό ἴδιον σῶμα, οὔτε βλέπειν δύναται δι᾿ αὐτοῦ οὔτε βλέπεσθαι παρ᾿ ἑτέρου, ἀλλ᾿ ἔκτοτε πρός μόνα τά ἀόρατα ἔχει καί φροντίς οὐδεμία ἐστίν αὐτῇ περί τῶν ὧδε, διπλοῦν ἐκεῖθεν ἐχούσῃ τόν βίον καί τόν ἀγῶνα, ἤ βσιλείας οὐρανῶν καί αἰωνίου δόξης ἤ γεέννης πάλιν καί τιμωρίας πυρός. Ἕν γάρ τούτων εἰς κληρονομίαν αἰώνιον, κατ᾿ ἀξίαν ὧν ἔπραξεν ἐνταῦθα, ἀπολαμβάνει παρά Θεοῦ.
Τοιγαροῦν φύγωμεν, ἀξιῶ, διά ταῦτα τόν κόσμον. Φύγωμεν τήν ἀπάτην τοῦ βίου καί τήν νομιζομένην εὐφροσύνην αὐτοῦ καί μόνῳ προσδράμωμεν τῷ ψυχοσώστη Χριστῷ. Τοῦτον σπουδάσωμεν εὑρεῖν τόν πανταχοῦ παρόντα, καί εὑρόντες κρατήσωμεν προσπεσόντες τούς πόδας αὐτοῦ, καί αὐτούς ἐν θέρμῃ ψυχῆς ἀσπασώμεθα. Ναί παρακαλῶ, σπουδάσωμεν ἔτι περιόντες ἰδεῖν αὐτόν καί θεάσασθαι. Ἐάν γάρ αὐτόν ἀξιωθῶμεν ἐνταῦθα αἰσθητῶς ἰδεῖν, οὐκ ἀποθανούμεθα, θάνατος οὐ κυριεύσει ἡμῶν. Μή γάρ εἰς τό μέλλον ἐκδεξώμεθα τοῦτον ἰδεῖν, ἀλλά νῦν ἀγωνισώμεθα θεάσασθαι αὐτόν, ἐπεί καί Ἰωάννης ὁ Θεολόγος οὕτω φησίν· “Οἴδαμεν δέ ὅτι ἔχομεν τόν Θεόν ἐν ταῖς καρδίαις ἡμῶν, ἐκ τοῦ Πνεύματος οὗ ἐλάβομεν ἐξ αὐτοῦ”. Ὅσοι οὖν τήν πίστιν εἰς αὐτόν ἐκ τῶν ἔργων ἐδείξατε ἀρραγῆ καί βεβαίαν, τά παρ᾿ ἡμῶν ἄνωθεν ῥηθέντα ἀκριβῶς καί καλῶς διακρίναντες, ὁρᾶτε μή λάθητε ἑαυτούς ἐν τῷ δοκεῖν Χριστόν ἔχειν ἐν ἑαυτοῖς, μηδέν ἔχοντες, καί κεναῖς ταῖς χερσίν ὑπεξέλθητε τόν βίον καί ἀκούσητε, ὅπερ ἀπεύχομαι, τῆς ἀπευκταίας ἐκείνης φωνῆς· “Ἄραντες ὁ δοκεῖ κατέχειν ὁ πονηρός, δότε τῷ πλεῖον ἔχοντι”, καί τότε κλαύσετε καί καί πενθήσετε καί λύπην ἕξετε εἰς αἰῶνα ἀπέραντον.
Ἀλλά μή γένοιτο φωνῆς ἀκοῦσαι καί τοιοῦτον παθεῖν τούς ἀπαρνησαμένους ἡμᾶς κόσμον ἅπαντα καί τά ἐν κόσμῳ καί προσδραμόντας Χριστῷ, γένοιτο δέ τάς ἐντολάς τηρήσαντας τοῦ Θεοῦ, διά δακρύων καί μετανοίας καθαρθῆναι τάς καρδίας ἡμῶν, ὡς ἄν καί τό θεῖον φῶς, αὐτόν τόν Χριστόν, ἐντεῦθεν ὀψώμεθα καί μένοντα ἐν ἡμῖν κτησώμεθα, καί διά τοῦ Παναγίου αὐτοῦ Πνεύματος τρέφοντα καί ζωογονοῦντα ἡμῶν τάς ψυχάς, καί ἀπογεύοντα τῆς ἐνηδόνου γλυκύτητος τῶν ἀγαθῶν ἐκείνων τῆς βασιλείας αὐτοῦ, ἧς γένοιτο πάντας ἡμᾶς ἀξιωθῆναι ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν, ᾧ ἡ δόξα εἰς τούς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
Πηγή: Ὀρθόδοξοι Πατέρες
Στάση αναμονής τηρεί η Εκκλησία μετά το «θολό» κλίμα για το τι μέλλει γενέσθαι με το νέο πρόγραμμα σπουδών των Θρησκευτικών το οποίο ναι μεν θα εφαρμοσθεί φέτος και θα αξιολογηθεί, αλλά οι μαθητές θα χρησιμοποιήσουν τα βιβλία του προηγούμενου προγράμματος. Για το θέμα, η Ιεραρχία είχε χθες τηλεφωνική επικοινωνία με την κυβερνητική εκπρόσωπο Όλγα Γεροβασίλη από την οποία, όπως είπε, «εδόθη η διαβεβαίωση ότι για το μάθημα των Θρησκευτικών ισχύουν τα όσα ειπώθηκαν στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό και γι’ αυτό κάθε άλλη ενέργεια είναι προσωπικές ερμηνείες του καθενός».
Η Εκκλησία αναμένει, πλέον, από τον πρωθυπουργό να τηρήσει τις δεσμεύσεις του και να γίνει «εγγυητής» του διαλόγου που θα αρχίσει με το υπουργείο Παιδείας, ενώ εξετάζει το ενδεχόμενο νέας σύγκλησης της Ιεραρχίας τον Νοέμβριο, προκειμένου να συζητηθούν τα θέματα της συνταγματικής αναθεώρησης και της εκκλησιαστικής εκπαίδευσης. Στη χθεσινή συνεδρίαση της Ιεραρχίας, οι περισσότεροι μητροπολίτες εμφανίστηκαν προβληματισμένοι από τη «σολομώντειο» λύση που βρέθηκε μεταξύ κυβέρνησης και Εκκλησίας κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά αφενός να εφαρμοστούν τα νέα προγράμματα σπουδών των Θρησκευτικών και να αξιολογηθούν μετά από διάλογο μεταξύ του υπουργείου Παιδείας και της Εκκλησίας, αφετέρου να χρησιμοποιηθούν τα παλιά βιβλία.
«Το συμπέρασμα είναι ότι δεν βγάζω κανένα συμπέρασμα», φέρεται να είπε ο μητροπολίτης Μεσογαίας, Νικόλαος, ο οποίος συμμετείχε στη συνάντηση με τον πρωθυπουργό, ενώ σχολιάζοντας τα όσα ακούστηκαν για τον υπουργό Άμυνας ότι δάκρυσε κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο ιεράρχης φέρεται να απάντησε πως «δεν χρειάζονται λόγια και δάκρυα, αλλά πράξεις».
Σε δελτίο Τύπου που εκδόθηκε μετά τη συνεδρίαση της Ιεραρχίας, αναφέρεται ότι αποφασίστηκε «όπως η περαιτέρω στάση της Εκκλησίας της Ελλάδος θα εξαρτηθεί από την πρόοδο των εργασιών της Επιτροπής Διαλόγου», την ίδια ώρα που ο εκπρόσωπος Τύπου της Ιεραρχίας, μητροπολίτης Δημητριάδος Ιγνάτιος, κατέστησε σαφές πως «εγγυητής» του Διαλόγου θα είναι ο πρωθυπουργός. «Το κλίμα δημιουργεί προϋποθέσεις να εμπιστευθούμε το πρόσωπο του πρωθυπουργού ότι και ο διάλογος θα είναι ειλικρινής και θα έχει αποτέλεσμα», δήλωσε. Στην Επιτροπή Διαλόγου προτάθηκε να συμμετάσχουν, από την πλευρά της Ιεραρχίας, οι μητροπολίτες Μεσογαίας Νικόλαος, Σιατίστης Παύλος, Μεσσηνίας Χρυσόστομος.
Στην προσπάθεια καταλλαγής στις σχέσεις Πολιτείας - Εκκλησίας αναφέρθηκε χθες ο υπουργός Παιδείας από τη Βουλή, φροντίζοντας ωστόσο να διαμηνύσει ότι την ευθύνη για την εκπαίδευση την έχει το κράτος. Χθες, ο πρόεδρος του αρμόδιου Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ), Γεράσιμος Κουζέλης απέστειλε επιστολή - απάντηση στον Αρχιεπίσκοπο με την οποία, αφού δηλώνει ότι το ΙΕΠ είναι ανοικτό στον διάλογο για να βελτιωθούν τυχόν αστοχίες στα νέα προγράμματα σπουδών, επισημαίνει ότι κατά τη δοκιμαστική εφαρμογή τους στο Δημοτικό και στο Γυμνάσιο, δεν εντοπίστηκαν φαινόμενα σύγχυσης των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων, όπως έχει υποστηρίξει ο κ. Ιερώνυμος.
Επίσης, δίνει απάντηση στις αιτιάσεις του Αρχιεπισκόπου για τη χρήση μουσικού υλικού σημειώνοντας ότι «χωρίς να 'εκκοσμικεύεται' το δόγμα και το ήθος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, επιχειρείται η σύνδεση του νοήματος και του πολιτισμού της Ορθοδοξίας με τον πολιτισμό και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα της εποχής μας».
Πηγή: Ημερησία
Η σκυταλοδρομία είναι το μόνο ομαδικό αγώνισμα στον κλασσικό αθλητισμό. Η βάση του είναι ο ένας αθλητής να δίνει τη σκυτάλη του στον επόμενο (τέσσερις τρέχουν ίσες αποστάσεις) έως τον τερματισμό. Αν του αθλητή πέσει η σκυτάλη συνήθως χάνει τον αγώνα. Ακόμη χειρότερα μπορεί να ακυρωθεί ή να εγκαταλείψει τον αγώνα.
Στη σκυταλοδρομία το σημαντικό είναι να μην πέσει η σκυτάλη. Το ίδιο συμβαίνει και σε κάθε Έθνος. Είναι ζωτικό για την ύπαρξή Του η κάθε γενιά να παραδίδει στην επόμενη τη σκυτάλη των βασικών στοιχείων της ταυτότητας της, όπως και εκείνη πήρε τη σκυτάλη από την προηγούμενή της γενιά. Η γενιά που κατέχει σήμερα τη σκυτάλη - εξουσία στην Ελλάδα δεν θέλει να παραλάβει τη σκυτάλη. Νομίζει ότι αυτή μπορεί καταργήσει την Ελληνική Ιστορία και αυτή να ξεκινήσει τη σκυταλοδρομία, με τους δικούς της κανόνες...
Η γενιά που κατέχει σήμερα την εξουσία στην Ελλάδα δεν καταλαβαίνει, ή δεν θέλει να καταλάβει, ότι τα εξωτερικά στοιχεία μπορεί να αλλάζουν, αλλά η ουσία στην παράδοση της σκυτάλης πρέπει να μένει η ίδια. Η ουσία αυτή της σκυτάλης είναι η ειδοποιός διαφορά, που κάνει τον Έλληνα να διαφέρει από τον Τούρκο, τον Αλβανό, ή τον Γερμανό.
Όσοι μας εξουσιάζουν κάνουν τη δουλειά τους. Όμως από μια σκυτάλη κρατάει ο καθένας από εμάς, ο κάθε Έλληνας. Από εμάς εξαρτάται να μην πέσει η δικιά μας η σκυτάλη και να την παραδώσουμε ασφαλώς στην επόμενη γενιά. Η σημερινή κυβέρνηση επιχειρεί να μετατρέψει τους Έλληνες σε υβριδικά όντα, προϊόντα των ιδεολογημάτων της παγκοσμιοποίησης και της πολυπολιτισμικότητας. Σήμερα, που όλοι οι θεσμοί βρίσκονται σε παρακμή, ο καθένας μας, που δεν υποκύπτει στον Μεγάλο Αδελφό, διασώζει, στο μέτρο της ευθύνης του, την ταυτότητα του Ελληνισμού.
Μένουμε λοιπόν εμείς, τα πρόσωπα που αποτελούμε το Ελληνικό Έθνος, που δεν έχουμε υποστεί σύγχυση ως προς την ταυτότητά μας, και που δεν αισθανόμαστε «θύματα μύθων, δοξασιών, ιδεοληψιών...», όπως πιστεύει για το Ελληνικό Έθνος ο Υπουργός κ. Αρ. Μπαλτάς. Μένουμε εμείς να αγωνιστούμε για να μην πέσει η σκυτάλη και να μη σταματήσει στη γενιά μας η συνέχεια του Έθνους μας. Όσο κουρασμένοι και απογοητευμένοι κι αν είμαστε οφείλουμε να υπερβούμε τους εαυτούς μας. Το οφείλουμε στους κεκοιμημένους μας, που μας έδωσαν τη σκυτάλη, και στους ερχόμενους, που την περιμένουν.
Η εθνική μας λογοτέχνιδα Γαλάτεια Γρηγοριάδου – Σουρέλη, πεθαίνοντας πριν από λίγες ημέρες μας παρέδωσε, με το έργο της, τη σκυτάλη της Παράδοσής μας. Αντίθετα οι κ. κ. Αλ. Τσίπρας και Νικ. Φίλης την πετούν κάτω, ως «εκσυγχρονιστές». Μένει σε εμάς να διαλέξουμε τί θα κάνουμε με τη σκυτάλη μας. Αν δηλαδή θέλουμε ο Ελληνισμός να επιζήσει με οντότητα και ταυτότητα, ή να καταντήσει μια «εκσυγχρονισμένη» ασημαντότητα της Δύσης.-
Πηγή: Ακτίνες
Ας ξεκινήσουμε με κάποια δεδομένα:
1. Η κυβέρνηση, το Υπουργείο Παιδείας δεν απέσυρε ούτε ανέστειλε την εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών που συνεχίζουν να βρίσκονται σε ισχύ. Δεν αναμένεται καμία υπουργική απόφαση αναστολής εφαρμογής τους.
2. Τα παλιά βιβλία Θρησκευτικών υπάρχουν στα χέρια των μαθητών. Είχαν σταλεί στα σχολεία από το καλοκαίρι. Οι Οδηγίες διδασκαλίας που έχει στείλει το Υπουργείο προτρέπουν σε χρήση των βιβλίων αυτών μόνο στο μέρος που αυτά προσιδιάζουν στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών.
3. Η Διοικούσα Εκκλησία δεν πέτυχε το στόχο της που ήταν η αναστολή εφαρμογής του νέου Προγράμματος Σπουδών.
Τι πρόκειται τώρα να ακολουθήσει;
1. Η Σύνοδος θα ορίσει τα μέλη/Ιεράρχες που θα συμμετέχουν στο διάλογο με την Πολιτεία για το μάθημα των Θρησκευτικών. Τα ονόματα που άρχισαν να ακούγονται εξυπηρετούν μάλλον την ομάδα των «προοδευτικών» θεολόγων παρά την παραδοσιακή πτέρυγα της Ιεραρχίας που προσπάθησε ανεπιτυχώς να διασώσει το χριστιανικό μάθημα των Θρησκευτικών.
2. Το Υπουργείο Παιδείας με βραχίονα το ΙΕΠ θα συντονίσει έναν ακόμη διάλογο με την Εκκλησία. Μάλλον προσχηματικός θα είναι και ο διάλογος αυτός αφού για το ΙΕΠ και το Υπουργείο Παιδείας είναι δεδομένο ότι θα εφαρμοστούν τα νέα Προγράμματα Σπουδών. Μόνη δυνατότητα οι μικρές διορθώσεις, προσθήκες και παρεμβάσεις χωρίς όμως αλλαγή του όλου σχεδιασμού, προσανατολισμού και του πολυθρησκευτικού περιεχομένου του μαθήματος.
3. Επιδίωξη του Υπουργείου να υπάρξουν νέα βιβλία Θρησκευτικών από την επόμενη σχολική χρονιά. Για να καταστεί αυτό δυνατόν πρέπει άμεσα να ξεκινήσει η συγγραφή τους. Πώς τώρα οι συγγραφείς θα εργάζονται και ταυτόχρονα θα διεξάγεται ο διάλογος Εκκλησίας - Πολιτείας για το μάθημα παραμένει ερώτημα αναπάντητο.
Όπως όλα δείχνουν την εσπευσμένη γενίκευση της εφαρμογής των νέων Προγραμμάτων Σπουδών για τα Θρησκευτικά φέτος, θα ακολουθήσει τον επόμενο χρόνο μια επίσης βιαστική έκδοση και εκτύπωση νέων σχολικών βιβλίων Θρησκευτικών. Στόχος να καθιερωθεί στην πράξη το νέο Πρόγραμμα Σπουδών που πλέον θα υποστηρίζεται από νέα βιβλία που θα έχουν στα χέρια τους εκπαιδευτικοί και μαθητές.
Το μέλλον του χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών μοιάζει δυσοίωνο. Εκτός κι υπάρξουν δυναμικές αντιδράσεις θεολόγων, ξεκάθαρη και αμετακίνητη στάση της Συνόδου υπέρ του χριστιανικού μαθήματος ή αλλαγές στο πολιτικό σκηνικό.
Πηγή: Θρησκευτικά
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...