Μια προφητική επιστολή του Σμύρνης Χρυσόστομου στον Ε. Βενιζέλο, την προπαραμονή του μαρτυρικού θανάτου του στην κατάληψη της Σμύρνης

1. «Αὐτὸ μιὰ μέρα θὰ γίνῃ Ρωμαίϊκο καὶ καλότυχος ὅποιος ζήση σὲ ἐκεῖνο τὸ βασίλειο». 

Πραγματικά αυτή τη βδομάδα είχα αποφασίσει να μην γράψω κάτι. Θεωρώ ότι είναι η πιο ήρεμη εβδομάδα του χρόνου λόγω της εποχής,

Ὑπάρχουν, ἀγαπητοί μου, γλῶσσες ποὺ δὲν λένε ποτέ «Δόξα σοι, ὁ Θεός». Ὑπάρχουν γλῶσσες χειρότερες, ποὺ ὄχι μόνο δὲν λένε«Δόξα σοι, ὁ Θεός» ἀλλὰ καὶ γογγύζουν.

Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔζησε, ἀγαπητοί μου, σὲ ἐποχὴ δύσκολη. Οἱ Τοῦρκοι εἶχαν ἐπεκταθῆ· ἡ σημαία τους ἔφτανε ἀπ᾿ τὴ Βιέννη ὣς τὸ Νεῖλο, κι ἀπ᾿ τὴ Βαγδάτη ὣς τὸ Ἀλγέρι. Ἦταν μιὰ ἰσχυρὴ αὐτοκρατορία, ποὺ τὴν ἔτρεμαν μικροὶ καὶ μεγάλοι. Ἰδίως στὴν Ἀλβανία τόσο εἶχαν ἐπιβληθῆ, ὥστε ἀπὸ τὶς 600 χιλιάδες Χριστιανοὺς εἶχαν μείνει μόνο 50 χιλιάδες.

"... Ἀπόψε, ὅμως, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, τὰ θέματα ποὺ πρέπει νὰ ἀπασχολοῦν τὴν προσευχή μας, πέρα ἀπὸ τὰ καθαρῶς πνευματικά, εἶναι καὶ ὅσα ἀντιμετωπίζει ἠ Ἐκκλησία καὶ τὸ Ἔθνος μας. Ἔτσι, λοιπόν,

Η σεξουαλικότητα προορίζεται αποκλειστικά για τον/την σύζυγο μέσα στο γάμο. Αν δεν το εξηγήσουμε εμείς αυτό στα παιδιά μας, κανείς άλλος δεν θα το κάνει.

Η Σόνια Στεφανίδου, ήταν κόρη του Τραπεζούντιου γιατρού Φιλοποίμενα Στεφανίδη, που τιμήθηκε για τις εθελοντικές του υπηρεσίες σε πέντε μέτωπα.

Είναι ανάγκη να αξιολογούνται θετικά οι Έλληνες πρόγονοί μας, διότι σκέπτονταν, αναζητούσαν και ενεργούσαν, με υψηλού επιπέδου για την εποχή τους, λογικά, κοινωνικά, πνευματικά και θεολογικά κριτήρια.

Άγιος Ειρηναίος, Λουγδούνου: Ο οικουμενικός πατέρας και διδάσκαλος της Εκκλησίας.

Ορισμένοι από τους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας μας έλαβαν τον τίτλο του Οικουμενικού Διδασκάλου, διότι η προσφορά τους σε Αυτή υπήρξε καθοριστική για την διατύπωση της διδασκαλίας Της. Η δράση τους ξεπέρασε τα στενά γεωγραφικά όρια και την εποχή, που έζησαν και έδρασαν, επιδρώντας καταλυτικά στην διαμόρφωση της οικουμενικής διαστάσεως της Εκκλησίας. Ένας από αυτούς τους μεγάλους Πατέρες και οικουμενικούς διδασκάλους υπήρξε και ο άγιος Ειρηναίος, επίσκοπος Λουγδούνου.

Καταγόταν από την ευρύτερη περιοχή της Σμύρνης της Μ. Ασίας. Ο χρόνος γέννησής του δεν είναι γνωστός με ακρίβεια. Το ότι υπήρξε μαθητής του αγίου Πολυκάρπου Σμύρνης (+167), εικάζεται ότι γεννήθηκε περί το 130 από χριστιανούς γονείς. Σύμφωνα με μαρτυρία του αγίου Ιερωνύμου υπήρξε μαθητής και του σημαντικού Αποστολικού Πατέρα Παπία, επισκόπου Ιεραπόλεως. Φαίνεται ότι έλαβε σπουδαία θεολογική και θύραθεν παιδεία. Είναι βεβαιωμένο ότι σπούδασε την δεύτερη σοφιστική, ως ρητορική τέχνη. Κοντά σε σπουδαίους θεολόγους και ποιμένες διδάχτηκε και παρέλαβε την γνήσια αποστολική παράδοση, η οποία διέκρινε τους επισκόπους της Ασίας.

Περί το 160 μετακόμισε στη Ρώμη, όπου γνωρίστηκε με τον άγιο Ιουστίνο. Εκεί ο Χριστιανός Φιλόσοφος λειτουργούσε θεολογική και φιλοσοφική σχολή. Φαίνεται πως ο Ειρηναίος μαθήτευσε στην φημισμένη σχολή του Ιουστίνου και συμπλήρωσε τις θεολογικές και φιλοσοφικές του γνώσεις. Αυτό αποδεικνύεται από τον απολογητικό τρόπο που αντιμετωπίζει τις αιρέσεις στο έργο του, διότι μοιάζει με την απολογητική του Ιουστίνου. Η παραμονή του στη Ρώμη του έδωσε την ευκαιρία να γνωριστεί με πολλούς ομολογητές της εκεί ακμάζουσας εκκλησίας.

Περί το 170 αναχώρησε για την μεγάλη πόλη Λούγδουνο (Λυών) της νοτίου Γαλλίας, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα. Η μετάβασή του εκεί δεν ήταν τυχαία, διότι η Γαλατία είχε καταστεί τόπος μετανάστευσης μεγάλου ελληνόφωνου χριστιανικού στοιχείου Μικρασιατών, εξαιτίας των σκληρών διωγμών, οι οποίοι ήταν συχνοί στην Μ. Ασία. Σύμφωνα με μαρτυρία του Γρηγορίου Τουρώνης είχε σταλεί στην Λυών από τον άγιο Πολύκαρπο Σμύρνης για να υπηρετήσει πνευματικά τους Μικρασιάτες πρόσφυγες. Αυτό βεβαιώνει και η πληροφορία ότι με την άφιξή του, χειροτονήθηκε πρεσβύτερος. Σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, έγινε ενθουσιωδώς δεκτός από ομάδα προσφύγων Φρυγών Χριστιανών, οι οποίοι όμως έκλειναν προς την αίρεση του Μοντανισμού. Μάλιστα κάποιοι από τους «προφήτες» της ομάδας, «επαγγέλονταν» την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, ότι θα γινόταν στη Λυών, όπου θα εγκαθιδρύονταν η επίγεια χιλιετής βασιλεία Του, όπως πίστευαν οι μοντανιστές. Αλλά δε γνώριζαν πως ο ορθόδοξος Ειρηναίος βρισκόταν στη Λυών, ως απεσταλμένος του πάπα Ελεύθερου για να αγωνιστεί κατά της αιρέσεως αυτής, η οποία είχε πάρει ανησυχητικές διαστάσεις στην περιοχή και την οποία είχαν φέρει οι μετανάστες Φρύγες από τη Μ. Ασία, την κοιτίδα της. Ο πάπας Ελεύθερος αποζητούσε την ριζική αντιμετώπιση της αιρέσεως και θεώρησε πως ο Ειρηναίος ήταν το κατάλληλο πρόσωπο.

Το 177 υπέστη μαρτυρικό θάνατο ο επίσκοπος της Λυώνος Ποθεινός, μαζί με πολλούς άλλους Χριστιανούς της περιοχής, όταν ο Ειρηναίος έλειπε στη Ρώμη, καλεσμένος του πάπα Ελεύθερου, για την οργάνωση της αιρέσεως του Μοντανισμού. Όταν επέστρεψε στη Λυών, ο λαός τον εξέλεξε επίσκοπο στη θέση του Μάρτυρα Ποθεινού. Ο Ειρηναίος άρχισε ένα τιτάνιο έργο διοργάνωσης της τοπικής εκκλησίας, ιεραποστολής και καταπολέμησης των αιρέσεων.

Εκείνη την εποχή ήταν σε πλήρη εξέλιξη ένας από τους πλέον φοβερούς διωγμούς κατά των Χριστιανών, τον οποίο είχε κηρύξει με διάταγμά του ο αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος (161-180). Η φιλοσοφική του ιδιότητα (ήταν στωικός φιλόσοφος) δεν τον εμπόδισε να διατάξει έναν από τους πλέον φονικούς διωγμούς κατά των αδίκως διωκομένων Χριστιανών. Παρ’ όλες τις διώξεις ο Ειρηναίος άσκησε ένα αξιοθαύμαστο έργο. Διοργάνωσε ένα σπουδαίο ιεραποστολικό δίκτυο στους ελληνόφωνους, λατινόφωνους και Κέλτες κατοίκους της Ευρώπης. Καταπολέμησε τις αιρέσεις, οι οποίες πληθύνονταν στην Εκκλησία. Στόχος του η χειρότερη και πιο επικίνδυνη αίρεση: ο Γνωστικισμός. Επρόκειτο για ένα θρησκειοφιλοσοφικό κίνημα, το οποίο διέστρεφε σε απόλυτο βαθμό την διδασκαλία της Εκκλησίας και καλλιεργούσε έναν απίστευτα νοσηρό μυστικισμό. Είναι ο πρώτος μεγάλος εκκλησιαστικός άνδρας και θεολόγος, ο οποίος κατάφερε να θέσει στο περιθώριο τον Γνωστικισμό και να τον εκμηδενίσει!

Ο Ειρηναίος κλήθηκε να αντιμετωπίσει και ένα άλλο μεγάλο πρόβλημα, το οποίο ταλαιπώρησε σοβαρά την Εκκλησία το δεύτερο μισό του 3ου μ. Χ. αιώνα. Την έριδα για τον εορτασμό του Πάσχα, η οποία είχε διχάσει την Εκκλησία. Είχε επικρατήσει η συνήθεια στους Χριστιανούς της Μ. Ασίας να εορτάζουν το Πάσχα μαζί με τους Εβραίους στις 14 του εβραϊκού μήνα Νισάν, σε αντίθεση με τους δυτικούς, οι οποίοι το εόρταζαν την πρώτη Κυριακή μετά την εαρινή ισημερία. Ο Ειρηναίος στάθηκε διαλλακτικός, νουθετώντας τον οργίλο πάπα Ρώμης Βίκτωρα, ο οποίος σκόπευε να δημιουργήσει σχίσμα στην Εκκλησία. Κλήθηκε επίσης να αντιμετωπίσει και το πρόβλημα των μετανοούντων, καθότι επικρατούσαν τάσεις ακραίες στην Εκκλησία, για όσους ήθελαν να επιστρέψουν σ’ Αυτή.

Ο άγιος Ειρηναίος υπήρξε μεγάλος θεολόγος της Εκκλησίας, ο οποίος αποφάνθηκε για ύψιστες αλήθειες Της. Παράλληλα υπήρξε και μεγάλος συγγραφέας, ο οποίος άφησε στην Εκκλησία ένα σπουδαίο συγγραφικό έργο. Υπήρξε ιδιοφυία στον αντιρρητικό και απολογητικό έργο. Τα πιο γνωστά του συγγράμματα είναι: «Έλεγχος και ανατροπή της ψευδωνύμου γνώσεως», και «Επίδειξη του αποστολικού κηρύγματος». Μας άφησε επίσης πληθώρα επιστολών του.

Το 193 είχε ξεσπάσει νέος σκληρός διωγμός από τον Σεπτίμιο Σεβήρο (193-211). Ο Ειρηναίος είχε γίνει στόχος των ειδωλολατρών για το σπουδαίο έργο του. Συνελήφθη, μαζί με πλήθος άλλων πιστών και υπέστη μαρτυρικό θάνατο το 202. Η μνήμη του τιμάται στις 23 Αυγούστου.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὡς σοφὸς Ἱεράρχης φερωνύμως ἐκήρυξας, τοῦ Εὐαγγελίου ἐν κόσμῳ, τῆς εἰρήνης τὰς χάριτας, παμμάκαρ Εἰρηναῖε ἱερέ, καὶ ἤθλησας στερρῶς ὑπὲρ Χριστοῦ· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν μελῳδικῶς, Ἱερομάρτυς κράζοντες· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ χορηγοῦντι διὰ σοῦ, ἡμῖν χάριν καὶ ἔλεος.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τοὺς ἀσφαλεῖς.
Ὡς ἱερόν, ὑφηγητὴν τῆς χάριτος, καὶ εὐκλεῆ, τῆς ἀληθείας μάρτυρα, εὐφημοῦμεν καὶ βοῶμέν σοι, Εἰρηναῖε παμμακάριστε· Εἰρήνης πρὸς ὁδὸν Πάτερ κατεύθυνον, τοὺς πόθῳ προσιόντας τῇ πρεσβείᾳ σου, παρέχων ἡμῖν πταισμάτων ἄφεσιν.

Μεγαλυνάριον.
Χαίροις Ἀποστόλων ὁ μιμητής, καὶ τῆς ἐν Λουγδούνῳ, Ἐκκλησίας ὑφηγητής· χαίροις Εἰρηναῖε, σοφὲ Ἱερομάρτυς, εἰρήνην ὁ βραβεύων, τοῖς σὲ γεραίρουσι.

Πηγή: Ιερός Ναός Αγίου Αχιλλίου Λάρισας, Ορθόδοξος Συναξαριστής

«Πρό τής εισόδου τού στενού, τού αποτελούντος μικράν κοιλάδα, εψάλησαν αι συνήθεις τότε εις τόν τουρκικόν στρατόν πρό τής μάχης ευχαί καί ερρίφθησαν ομοβροντίαι καί κανονιοβολισμοί πρός εκφόβισιν τών Ελλήνων. Ο τουρκικός στρατός εβάδισε πρός τό στενόν. Προηγείτο τό πυροβολικόν καί ακολουθούσαν τό πεζικόν καί τό ιππικόν. Ισχυρά δύναμις εφώρμησε κατά πρώτον κατά τών ανιχνευθείσων πρό διημέρου θέσεων τού Κοντοσόπουλου καί τού Καλύβα.

Ο Μπεϋράν πασσάς αντιληφθείς τό ισχυρόν τής θέσεως διηύθυνε κατά τού δεξιού τών Ελλήνων στρατόν εκ τεσσάρων χιλιάδων. Ήρχισε τότε εκεί σφοδρά μάχη, πρός τήν οποίαν έσπευσε καί ο ευρισκόμενος πρός τήν έξοδον τής κοιλάδος Γκούρας. Αλλ’ η ορμή τού πολλού εκείνου τουρκικού στρατού ήτο τόση, ώστε οι εξ αρχής τοποθετημένοι εκεί Έλληνες οπλαρχηγοί υπεχώρησαν πρός τά υψηλότερα τού λόφου καί ο Γκούρας ανήλθε πρός τήν ράχιν τών Βασιλικών. Ο Κοντοσόπουλος είχεν ήδη τραυματισθή πρός τόν γοφόν καί μετεφέρετο από τούς άνδρας του.

Δι’ ολίγην ώραν οι Τούρκοι ανεθάρρησαν, φαντασθέντες ότι διεσκόρπισαν οριστικώς τούς ευρεθέντας πρός αυτών Έλληνας. Αλλ’ ο γοργότατος καί στρατηγικός Γκούρας έσπευσε μέ τούς άλλους οπλαρχηγούς εκ τών πλαγίων πρός τά εμπρός καί κατέλαβε μίαν παλαιάν εκκλησιάν. Εκείθεν ήνοιξε πύρ εναντίον τών προχωρούντων Τούρκων κατά μέτωπον.

Η μάχη ήρχισεν εκ νέου σφόδρα καί πεισματώδης καί από τά δύο μέρη. Μετά μίαν ώραν κατέφθασεν ο Βασίλειος Μπούσγος μέ τόν Μήτρον Τριανταφυλλίναν καί τόν Λάππαν από τήν Λειβαδιάν, μέ πυροβολισμούς εξ αποστάσεως, πού ενεθάρρυναν τούς αμυνόμενους. Κατέφθασε μετ’ ολίγον από τήν Φοντάναν καί ο Παπανδρέας καί εκτύπησε τήν οπισθοφυλακήν τού εχθρού, πού είχε μαζί της αρκετά κανόνια.

Τότε ηκούσθη μία κραυγή:

– «Έρχεται ο Δυσσέας!»

Ο Οδυσσεύς Ανδρούτσος δέν ευρίσκετο εκεί, αλλ’ η κραυγή εκείνη ήτο σκόπιμος. Τό όνομά του επροκαλούσε εις τήν Ρούμελην τόν φόβον πού ενέπνεεν εις τούς Τούρκους τής Πελοποννήσου τό όνομα τού Κολοκοτρώνη. Επεκράτησε μετά τούτο εις τάς τάξεις τών Τούρκων στρατιωτών μικρά σύγχυσις. Κατά τήν ψυχολογικήν αυτήν στιγμήν ο Γκούρας ενήργησε επιδεξιώτατα στρατηγικήν κίνησιν. Άφησε τούς άλλους νά συνεχίσουν τήν άμυναν απέναντι τού κατά μέτωπον επιτιθέμενου στρατού καί παραλαβών τόν Ρούκην έκαμε γοργόν ελιγμόν πρός τά οπίσω καί προσέλαβε τόν εχθρόν από τά νώτα.»

Διονύσιος Κόκκινος – Ελληνική Επανάστασις

Οι Τούρκοι αρχικά υποτίμησαν τόν εχθρό καί νόμιζαν ότι θά περνούσαν εύκολα από τό πέρασμα τών Βασιλικών. Μέ τό πέρασμα τού χρόνου όμως οι Έλληνες άρχισαν νά τούς κλείνουν τά περάσματα καί νά τούς περικυκλώνουν. Όταν βγήκαν καί τά γιαταγάνια από τίς θήκες, οι Τούρκοι πανικοβλήθηκαν καί άρχισαν νά τρέχουν γιά νά σωθούν μέσα στά δύσβατα καί δασώδη μονοπάτια. Ήταν όμως αργά. Περικυκλωμένοι όπως ήταν από όλες τίς μεριές, αποδεκατίστηκαν. Ζητούσαν οίκτο καί φώναζαν: «Αλλάχ, Αλλάχ ράι (έλεος) καπιτάν!»

Ο Μεμίς πασάς έπεσε νεκρός από τόν ίδιο τόν Γκούρα, ενώ σκοτώθηκε καί ο γιός τού Μπεϋράν πασά. Ο ίδιος ο πασάς εγκατέλειψε τή μάχη, τρέχοντας πρός τό Ζητούνι, ενώ οι νικητές έσφαζαν τά υπολλείματα τού στρατού του. Περίπου 1000 ήταν οι Τούρκοι νεκροί, ενώ όλα τά εφόδια πού είχαν εγκαταλειφθεί στήν Πλατανιά, πέρασαν στά χέρια τών νικητών. Στά χέρια τους έπεσαν επίσης οκτώ κανόνια, εκατοντάδες άλογα, καμήλες, βουβάλια, δεκάδες αραμπάδες, τουρκικές σημαίες καί τό περίφημο μπουγιούκ (μεγάλο) μπαϊράκι, η σημαία τής εφόδου.

Ο Γκούρας έπαθε αγκύλωση στά δάκτυλα από τό πιάσιμο τού σπαθιού καί όταν ζήτησε από τόν Μπαλαούρα νερό γιά νά πιεί, ο τελευταίος δέν μπόρεσε νά βρεί καθαρό νερό στό ποτάμι, καθώς ήταν κόκκινο από τό αίμα τών Τούρκων σκοτωμένων. Μεταξύ τών διακοσίων Τούρκων αιχμαλώτων ήταν καί ο Αλβανός Φράσσαρης. Ο Φράσσαρης είχε ξαναπιαστεί αιχμάλωτος τών Ελλήνων καί τόν είχαν ανταλλάξει μέ τόν Γιώργο Δυοβουνιώτη, ο οποίος κρατείτο από τόν Χουρσίτ. Ο Φράσσαρης τότε είχε ορκιστεί ότι δέν θά ξαναπολεμήσει εναντίον τών Ρωμιών. Γιά αυτή του τήν μπαμπεσιά οι Αγοργιανίτες τόν έγδαραν ζωντανό, μιμούμενοι τίς βάρβαρες συνήθειες τών πασάδων. Ο σουλτάνος δέν μπόρεσε νά χωνέψει αυτή τήν ατιμωτική ήττα από τό στρατηγό του καί λίγο αργότερα έστειλε τούς δήμιους γιά νά τόν εκτελέσουν.

Πηγή: Αγία Σοφία, Αβέρωφ

Ἔντολή τῆς 8ης Μεραρχίας τοῦ ΕΛΑΣ, μετὰ τὴν διάλυσι τοῦ ΜΑΒΗ (Μετώπου Ἀπελευθερώσεως Β. Ἠπείρου), γιὰ τὴν δημιουργία «κοινῶν ὑπαρχηγείων» Ἀλβανῶν -ΕΛΑΣ σὲ Φιλιάτες, Πωγώνιον καὶ Κόνιτσαν. Ὁ ΕΛΑΣ συνεισέφερε τὰ μέγιστα γιὰ τὴν διάλυσι τοῦ ΜΑΒΗ.

Πηγή: Αβέρωφ

Την Τρίτη, το ουκρανικό κοινοβούλιο υιοθέτησε νομοσχέδιο που απαγορεύει την Ορθόδοξη Εκκλησία που συνδέεται με το Πατριαρχείο της Μόσχας και συχνά θεωρείται μεταδότης επιρροής για το Κρεμλίνο, δυόμισι χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο.

Ἔφτασαν στό ἅγιο Ὅρος [1] καί ἀνέβηκαν ἐκεῖ ὅπου ἐμφανίσθηκε ὁ Θεός [2] καί ἀφοῦ παρέμειναν ἐκεῖ πέντε μέρες καί πέντε νύχτες προσευχόμενοι, ἄκουσαν μιά φωνή πού ἔλεγε:

Ο Σμύρνης Χρυσόστομος, ο γενναίος χαί απτόητος, ο φλογερός και μαρτυρικοστεφανωμένος Μητροπολίτης της ιστορικής Σμύρνης θανατώθηκε από τον αιμοδιψή όχλο τη νύχτα του Σαββάτου 27 Αυγούστου 1922.

Η Αγία Μάρτυς Βάσσα  ήκμασε κατά τους χρόνους του Βασιλέως  Μαξιμιανού εν έτει 280, και κατήγετο  εκ της Εδέσσης της Mακεδονίας. Συζευχθείσα δε Ουαλλέριον τινά, ιερέα των ειδώλων, εγέννησεν εξ αυτού τρείς υιούς, Θεόγνιον, Αγάπιον,και Πιστόν, τους οποίους ανέτρεφε δια της εις Θεόν ευσεβείας,  ούσα και αυτή Χριστιανή και πιστή εκ προγόνων.

Διαβληθείσα είτα υπό του ιδίου ανδρός της, παρέστη μετά των τριών υιών αυτής έμπροσθεν του Ανθυπάτου Βικαρίου, και ομολογήσασα ευτήν Χριστιανήν,ερρίφθη εν τη φυλακή μετά των δύο υιών της, Θεόγνιος δέ, ο πρεσβύτερος υιός κρεμασθείς εξεσχίσθη.

Μετά δέ τούτον έφεραν και τον δεύτερον αυτής υιόν  Αγάπιον  και έδειραν, τον οποίον η μήτηρ του ενεθάρρυνε και παρεκίνει είς το Μαρτύριον, μετά ταύτα εξέδαραν το δέρμα της κεφαλής του μέχρι του στήθους του, και εν όσω τον εξέδερον, ο του Χριστού αθλητής έλεγε το αξιομνημόνευτον τούτο απόφθεγμα «Ουδέν ούτως ηδύ, ώς το πάσχειν υπέρ Χριστού», τουτέστιν ουδέν γλυκύτερον του υπέρ Χριστού πάσχειν.

Ύστερον εφέρθη και ο τρίτος αυτής υιός, ο Πιστός καλούμενος, και ομολογήσας την εις Χριστόν πίστιν, ετιμωρήθη με διαφόρους βασάνους και έλαβε την διά ξίφους αποκεφάλισιν μετά των αδελφών του, ούτω δέ πάραυτα και οι τρείς αποκεφαλισθέντες, έτυχον οι μακάριοι των της αθλήσεως αμαραντίνων στεφάνων.

Η δέ μήτηρ αυτών Βάσσα ερρίφθη  εις την φυλακήν, εκεί ευρισκομένη, έλαβε τροφήν διά χειρός Αγγέλου και ενεδυναμώθη δι΄αυτής. Έπειτα εξαγαγόντες αυτήν εκείθεν, την προσέταξαν να ακολουθή κατόπιν Βικαρίου πορευομένου είς την Μακεδονίαν,εκεί δέ ηνάγκασαν την Αγίαν να θυσιάση είς τα είδωλα, και επειδή δεν επείσθη, πρώτον μεν την έβαλαν εν ύδατι, εν πυρά, και μετά ταύτα την ελιθοβόλησαν.

Επειδή δέ έμεινεν αβλαβής είς όλα τάυτα, διά τούτο εφέρθη είς τον ναόν των ειδώλων, ένθα λαβούσα το είδωλον του Διός, έσεισεν αυτό και συνέτριψεν, όθεν εδόθη είς βοράν των θηρίων, και φυλαχθείσα εκ τούτων αβλαβής, ερρίφθη είς την θάλασσαν μακράν της στερεάς ώς τριάκοντα στάδια. Και τότε μέν εφάνη η Αγία είς τους μακρόθεν ορώντας καθημένη επί θρόνου, τον οποίον τρείς άνδρες, λάμποντες υπέρ τον Ήλιον εφάνησαν ότι έβαλαν μετά της Αγίας εις πλοίον, μεθ΄ημέρας δέ οκτώ ανεφάνη η Μάρτυς επί της νήσου Άλωνος, (κειμένης κατά το μέρος του Ελλησπόντου, και τουρκεστί μεν λεγομένης Πασά λιμάνι, υποκειμένης  δέ  τω Αρχιεπισκόπω Προικονήσου). Οι τρείς φαινόμενοι ηλιόμορφοι άνδρες ίσως ήσαν οι προμαρτυρήσαντες τρείς υιοί της Αγίας, Θεόγνιος, Αγάπιος  και Πιστός.

Τούτο δε μαθών ο εν τη Μακεδονία ευρισκόμενος Ανθύπατος παρά τινός Φιλίππου ονομαζομένου, έγραψεν είς τον Κονσουλάριον της Κυζίκου και άρχοντα της επαρχίας του Ελλησπόντου, παρακινών αυτόν να συλλάβη την Αγίαν. Όθεν αυτός ερευνήσας και ευρών την Μάρτυρα, επειδή δεν επείσθη να θυσιάση είς τα είδωλα, προσέταξε να οπισθοδέσωσι τας χείρας αυτής και να συντρίψωσι τα μέλη της, και τελευταίον να κόψωσι την αγίαν της κεφαλήν, τούτων δε γενομένων,παρέδωκε την ψυχήν της είς χείρας Θεού, παρά του οποίου έλαβε του Μαρτυρίου τον αϊδιον στέφανον. Ταίς των σών Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς. Αμήν.

(Μέγας Συναξαριστής  Κωνσαντ. Χ. Δουκάκη [1894])

Ἀπολυτίκιο. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ὡς καλλίτεκνος μήτηρ τῇ Τριάδι προσήγαγες, Βάσσα Ἀθληφόρε θεόφρον, τοὺς καρποὺς τῆς κοιλίας σου, Θέογνιον Ἀγάπιον Πιστόν, ἀθλήσαντας τῷ λόγῳ σου στερρῶς· μεθ’ ὧν θείας ἀπολαύουσα χαρμονῆς, σῶζε τοὺς ἐκβοῶντάς σοι· δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Σολομονῆς προσεπιβαίνουσα τοῖς ἴχνεσι Τοῦ μαρτυρίου τοῖς ἀγῶσι παρεθάρρυνας Τῶν υἱῶν σου τὴν τριάδα, Βάσσα Θεόφρον· Ἀλλ’ ὡς πάντα ὑπερβᾶσα τὰ ἐπίπονα Ἐπωδύνων πειρασμῶν ἀπελευθέρωσον Τοὺς βοῶντάς σοθ, χαίροις Μάρτυς πολύαθλε.

Μεγαλυνάριον.
Βάσις πρὸς ἀγῶνας μαρτυρικούς, Βάσσα ἀνεδείχθης, τῶν υἱῶν σου τῶν εὐκλεῶν· λόγῳ γὰρ καὶ ἔργῳ, αὐτοὺς ἐνδυναμοῦσα, σὺν τούτοις ἐδοξάσθης, στερρῶς ἀθλήσασα.

Πηγή: Ορθόδοξη Παρουσία, e-MHTERIKO

Κανένα άθλιο "πολιτικό" σύστημα δεν υφίσταται χωρίς την αμιγή και "πολύτιμη βοήθεια" συστημικών "δημοσιογράφων" που είναι η "φωνή" και τα "χέρια" του σε ό,τι τους...κελεύσει (με το αζημίωτο)!

Η Αποστολική Εκκλησία της Κρήτης από των πρώτων χρόνων του χριστιανικού μηνύματος ανάδειξε πολλούς αγίους οι οποίοι με την ζωή και τα έργα τους αγίασαν την γη τους και πρόσφεραν τους εαυτούς τους στην υπηρεσία του ευσεβούς λαού της Νήσου. Άγιοι μάρτυρες και ασκητές, μοναχοί και ιερωμένοι, αρχιερείς και πρεσβύτεροι πότισαν με το τίμιο αίμα και τον ίδρωτα τους τη γη για τη δόξα και την αίγλη της Εκκλησίας.

Ένας τέτοιος Κρητικός στην καταγωγή και πολύ λίγο γνωστός ήταν και ο άγιος Αθανάσιος ο Πατελλάρος (ο καθήμενος, όπως τον ονομάζουν οι Ρώσοι) που τίμησε τον τόπο της καταγωγής του και αναδείχτηκε άγιος σε μια ξένη χώρα, όπου μέχρι σήμερα με τα θαύματα του επιμαρτυρεί την αγιότητα του.

Η εποχή που έζησε ο Αθανάσιος χαρακτηρίζεται για τις εσωτερικές της ανωμαλίες σ’ ολόκληρη την Ανατολή, ιδιαίτερα στην Κωνσταντινούπολη, λόγω των επεμβάσεων των ξένων πρεσβευτών αλλά και των παπικών και προτεσταντών που τους επηρέαζαν και τους καθοδηγούσαν. Ήταν μια εποχή συγκρούσεων και αντιθέσεων, συκοφαντιών και κατηγοριών, υποκρισίας και προδοσίας, δωροδοκιών και φθηνών διακανονισμών. Ο Θρόνος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας ήταν το επίκεντρο όλων αυτών των καταστάσεων.

Μέσα λοιπόν σ΄ αυτό το κλίμα γεννήθηκε γύρω στα 1580 στην Κρήτη ο Αλέξιος Πατελλάρος (ή Πατελάρος), ο μετέπειτα άγιος Αθανάσιος. Η Κρήτη τότε ήταν κάτω από τους Ενετούς κι έτσι ο μικρός Αλέξιος μορφώθηκε στα σχολεία τους και έλαβε κατώτερη και ανώτερη μόρφωση σύμφωνα με τα δικά τους μέτρα. Μορφώθηκε αρκετά καλά ώστε έγινε σύντομα ένας συγκροτημένος φιλόσοφος, φιλόλογος και εξαίρετος ομιλητής. Από μικρός έδειξε ιδιαίτερη συμπάθεια και κλίση προς το μοναχισμό. Γι’ αυτό πορεύθηκε προς το Όρος Σινά και το Άγιον Όρος, όπου γνώρισε και έζησε από κοντά το μοναστικό ιδεώδες. Μελέτη και προσευχή ήταν τα όπλα του, που τον βοήθησαν στην συνέχεια σε μια περιπετειώδη ζωή. Στο Άγιον Όρος εγκαταβίωσε στην μονή Εσφιγμένου, αφού προηγουμένως έζησε για λίγο σε μονή στην Θεσσαλονίκη, όπου εν τω μεταξύ χειροτονήθηκε διάκονος και πήρε το όνομα Ανανίας . Απ’ εκεί ταξίδεψε στους Αγίους Τόπους και στην επιστροφή του έζησε μόνος πια σ’ ένα κελλί κοντά στις Καρυές. Η ζωή του τώρα ήταν ασκητική, αφιερωμένη ολοκληρωτικά στη νηστεία, τη μελέτη και την προσευχή. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου χειροτονήθηκε πρεσβύτερος και άλλαξε το όνομά του σε Αθανάσιος, το οποίο διατήρησε σ’ όλη την υπόλοιπη ζωή του.

Την εποχή εκείνη πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ήταν ο εθνομάρτυρας Κύριλλος Λούκαρις, που καταγόταν επίσης από την Κρήτη. Ο Κύριλλος Λούκαρις πληροφορήθηκε για την ανώτερη κατάρτιση, αλλά και τα προσόντα του Αθανάσιου. Στη Θεσσαλονίκη, που υπηρέτησε για μικρό χρονικό διάστημα, απέκτησε τη φήμη μεγάλου ιεροκήρυκα και θαυμάσιου χειριστή του προφορικού και γραπτού λόγου. Τον κάλεσε έτσι ο Κύριλλος Λούκαρις στην Κωνσταντινούπολη, όπου τον διόρισε προσωπικό του γραμματέα και σύμβουλο. Εκτίμησε τις γνώσεις και τις αρετές του, γι’ αυτό σύντομα ο Αθανάσιος χειροτονήθηκε μητροπολίτης Θεσσαλονίκης (1630-1634).

Τα γεγονότα όμως στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως δεν είχαν θετική εξέλιξη. Ο προστάτης και ευεργέτης του Κύριλλος Λούκαρις με τις ξένες επεμβάσεις, ιδιαίτερα των Ιησουϊτών, εξορίζεται στην νήσο Τένεδο και τη θέση του καταλαμβάνει ο ίδιος ο Αθανάσιος . Δεν έμεινε όμως για αρκετό χρονικό διάστημα στον Πατριαρχικό Θρόνο. Κατόρθωσε να παραμείνει μόνο σαράντα μέρες. Κατηγορίες και συκοφαντίες τον βρίσκουν στερημένο κάθε δικαιώματος αλλά και καθηρημένο. Στην κατάσταση αυτή ο Αθανάσιος βρήκε πάλι καταφύγιο στο Άγιον Όρος, στο παλαιό του κελλί στις Καρυές, αλλά όχι για πολύ. Τον Σεπτέμβριο του 1635 ο Αθανάσιος έφθασε στην Αγκώνα της Ιταλίας. Δεν έμεινε όμως για πολύ εκεί. Στις 25 Οκτωβρίου τον βρίσκουμε στην Βενετία. Με τη μεσολάβηση γνωστών του προσπάθησε να επανέλθει στο Θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως ή της Θεσσαλονίκης. Απαίτηση των Ενετικών αρχών και άλλων στενών συνεργατών της κούριας του Βατικανού ήταν να γράψει ομολογία πίστεως προς τον Πάπα της Ρώμης. Αυτό δεν το έκανε ο Αθανάσιος. Αφού ταξίδεψε στη συνέχεια στη Χίο, Πάτμο, Πάρο, Μήλο, Κύθηρα, Ζάκυνθο και Κέρκυρα, κατόρθωσε με την επέμβαση της Ενετικής εξουσίας να επανέλθει στη μητρόπολη Θεσσαλονίκης. Εδώ παρέμεινε από τον Αύγουστο του 1637 μέχρι τον Ιούνιο του 1638.

Οι διαμάχες όμως στο Πατριαρχείο συνεχίστηκαν λόγω των ξένων επεμβάσεων. Έτσι στο θρόνο ανέβηκε τώρα ο Κύριλλος Κονταρής, αφού οι Ιησουίτες στραγγάλισαν τον Κύριλλο Λούκαρι. Η κατάσταση αυτή δεν ήταν καθόλου ευχάριστη. Έτσι ο Αθανάσιος, φοβούμενος για την ζωή του, εγκαταλείπει τη Θεσσαλονίκη και φθάνει μέσω Κωνσταντινουπόλεως στη Χίο. Αλλά και πάλι οι διάφορες συγκυρίες τον βοήθησαν να επανέλθει στη Θεσσαλονίκη, αυτή τη φορά προεδρικώς. Από τον Αύγουστο του 1639 μέχρι το 1643 παρέμεινε εκεί, έχοντας υπό την κυριαρχία του και την πατριαρχική μονή των Βλατάδων.

Στην συνέχεια ο Αθανάσιος ταξίδεψε «εις τα μέρη της άνω Μυσίας». Σε μια μονή του Ιασίου ο Αθανάσιος εφησύχαζε γράφοντας διάφορα έργα και μεταφράζοντας βιβλία της Αγίας Γραφής στη Νεοελληνική γλώσσα Με τους εκεί ηγεμόνες ανέπτυξε φιλικές σχέσεις, αφού στόχος του ήταν να επιστρέψει σαν πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Τελικά επιστρέφει τον Ιούνιο του 1652 και παραμένει μόνο σαράντα μέρες.

Οι σχέσεις του αγίου Αθανασίου με τη Ρωσία χρονολογούνται από την εποχή που ήταν μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Τα πολλά χρέη της μητροπόλεως του τον ανάγκασαν να απευθυνθεί στον τσάρο της Ρωσίας Αλέξιο για βοήθεια. Έτσι βλέπουμε ήδη το πρώτο του γράμμα μόλις ανέλαβε την διοίκηση της μητροπόλεως Θεσσαλονίκης το 1631. Με πολύ πόνο παρακαλεί τον Τσάρο να συμπαρασταθεί στη δύσκολη αυτή περίοδο που καταδυναστεύεται από τους Τούρκους. Στις 24 Αυγούστου του 1643 επαναλαμβάνει τις παρακλήσεις του προς τον τσάρο της Ρωσίας. Στο γράμμα αυτό φαίνεται ο πόνος του Πατελλάρου για την άδικη συμπεριφορά των Τούρκων. Ονομάζει τον τσάρο της Ρωσίας μόνο προστάτη των Ορθοδόξων και τον καλεί να έλθει αρωγός και βοηθός . Είναι η μόνη ελπίδα όλων των Ορθοδόξων για να σώσει τη μητρόπολη Θεσσαλονίκης από τα χρέη. Την πρώτη φορά, δηλ. το 1631, έστειλε το γράμμα του στον Τσάρο με κάποιο Επίσκοπο Κοσμά από τη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους. Είναι σημαντικό το γεγονός ότι αυτός ο Κοσμάς εκ μέρους του Αθανασίου έστειλε στον Τσάρο λείψανα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και άγιο μύρο από τον άγιο Δημήτριο. Μαζί με τις εκκλήσεις του Αθανασίου έφθασε και εκείνη του πατριάρχη Κυρίλλου Λούκαρι, που υπεστήριζε τις προσπάθειες του Αθανασίου. Τόσο ο Τσάρος όσο και ο μητροπολίτης Μόσχας έστειλαν μικρό χρηματικό ποσό στον Αθανάσιο, λόγω δικών τους οικονομικών δυσκολιών.

Στη συνέχεια με την ευκαιρία της επίσκεψης κάποιου αρχιμανδρίτη Γρηγορίου από την μονή Αγίου Παντελεήμονα του Αγίου Όρους, ο Αθανάσιος γράφει ξανά στον Τσάρο και του αποστέλλει μύρο από τον άγιο Δημήτριο. Πληροφορεί μάλιστα τον Τσάρο ότι τα λείψανα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά θαυματουργούν στη Θεσσαλονίκη και εισηγείται τη μεταφορά του χεριού του Αγίου στη Ρωσία για ευλογία και θεραπεία των πιστών του βασιλείου του. Στα γράμματα αυτά του Αθανασίου φαίνεται ο βαθύς του πόνος από τις ταλαιπωρίες που του προκαλούσαν οι Τούρκοι λόγω των μεγάλων χρεών της μητροπόλεως του και με έντονο τρόπο εκλιπαρεί τον τσάρο της Ρωσίας να δείξει γενναιοδωρία. Αλλά και από τη Μολδαβία διάφοροι άλλοι ιερωμένοι έγραψαν στον τσάρο της Ρωσίας προσπαθώντας να βοηθήσουν τον Αθανάσιο στις προσπάθειές του να σώσει τήν μητρόπολη Θεσσαλονίκης από τα χρέη. Τον Σεπτέμβριο του 1645 μια άλλη έκκληση έφθασε στον νέο τσάρο της Ρωσίας  Αλέξιο. Όλες οι άλλες είχαν απευθυνθεί στον τσάρο Μιχαήλ.

Απ’ έδώ αρχίζει ένα νέο κεφάλαιο στη ζωή του Αθανασίου, σύντομο μεν αλλά πολύ σημαντικό για τις σχέσεις Ρωσίας και Οικουμενικού Πατριαρχείου. Ο Αθανάσιος έφθασε στη Μόσχα στις 15 Απριλίου 1653 συνοδευόμενος από πολλούς ιερωμένους και λαϊκούς , όπως τον αρχιμανδρίτη Νεόφυτο και τον κελλάρη Γρηγόριο του μοναστηρίου της Αναλήψεως της Κρήτης, τον αρχιμανδρίτη Χριστόφορο από τη Θεσσαλονίκη, τον αρχιμανδρίτη Δοσίθεο από τα Ιωάννινα, και άλλους διακόνους και λαϊκούς.

Ο αυτοκράτορας της Ρωσίας στις 22 Απριλίου δέχθηκε επίσημα τον πρώην Κωνσταντινουπόλεως Αθανάσιο και τη συνοδεία του. Η υποδοχή ήταν λαμπρή με όλες τις πρέπουσες τιμές. Ο αυτοκράτορας έστειλε το προσωπικό του άλογο, για να μεταφέρει τον Αθανάσιο στα ανάκτορα της Μόσχας μαζί με τον Έλληνα διερμηνέα. Η άφιξη του Αθανασίου ήταν επιβλητική. Η υποδοχή από τον Τσάρο και τους δικούς του έγινε στην τραπεζαρία του παλατιού. Ένας διάκονος της αυλής του Τσάρου παρουσίασε τον Αθανάσιο και τη συνοδεία του στον Τσάρο με τα εξής λόγια: «Μεγάλε αυτοκράτορα και τσάρε, πρίγκιπα Αλέξιε Μιχαήλοβιτς, αυτοκράτορα όλης της Ρωσίας και κάτοχε πολλών κρατών – Αθανάσιος ο πρώην πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και οι άλλοι γέροντες σε σένα, μεγάλε αυτοκράτορα, υποβάλλουν την υπακοή τους» . Στη συνέχεια πρόσφερε ο Πατριάρχης τα εξής δώρα στον αυτοκράτορα: μια εικόνα του Σωτήρος Χρίστου, ένα ξύλινο ανάγλυφο σταυρό, λείψανα του Ευαγγελιστή Ματθαίου, το άγιο μύρο που ευλόγησαν οι τέσσερις πατριάρχες της Ανατολής, από τον αρχιμανδρίτη των Ιωαννίνων ένα ξύλινο σταυρό, από την Κρήτη λείψανα του αγίου Αλεξίου, ανθρώπου του Θεού. Στη συνέχεια ο Πατριάρχης Αθανάσιος εξεφώνησε λόγο και ο αυτοκράτορας ρωτούσε να μάθει σχετικά με τη σωτηρία εν συντομία. Μετά ο αυτοκράτορας ζήτησε από τον Πατριάρχη να καθίσει για ν’ ακούσει τα δώρα του Τσάρου: ένα ασημένιο κύπελλο, δαμασκηνό ύφασμα και άλλα ενδύματα και εκατό ρούβλια… Η υπόλοιπη συνοδεία του Πατριάρχη έλαβε επίσης άλλα μικρότερα δώρα και χρηματικό ποσό. Ένα μικρό απόσπασμα από τον λόγο του Αθανάσιου είναι σημαντικό να αναφερθεί: «Είμαστε με το θέλημα του Θεού πτωχοί και χάσαμε τους Έλληνες βασιλείς μας για τις αμαρτίες μας και τώρα ζούμε κάτω από τον ζυγό των απίστων. Μόνο συ ο Τσάρος είσαι προστάτης και στύλος της πίστεως και βοηθός στις καταστροφές μας…».

Ο πρώην Κωνσταντινουπόλεως Αθανάσιος και η συνοδεία του επισκέφτηκαν την Λαύρα του  Αγίου Σεργίου και άλλες μεγάλες μονές της Ρωσίας. Εν τω μεταξύ ο Τσάρος υστέρα από παράκληση του Αθανασίου του χάρισε μια πλήρη αρχιερατική στολή με μίτρα και εγκόλπιο, όπως και πολλές εικόνες για την μονή του Αγίου Νικολάου της Μολδαβίας. Στις 12 Δεκεμβρίου εκλήθησαν εν νέου ο Πατριάρχης και η συνοδεία του από τον Τσάρο για την αποχαιρετιστήρια τελετή της επιστροφής. Τους δέχθηκε τώρα στην χρυσή αίθουσα του Θρόνου. Ακολούθησε η ίδια τελετή και προσεφέρθησαν στο τέλος φαγητά και ποτά στους υψηλούς επισκέπτες.

Ο Αθανάσιος άφησε στον Τσάρο ένα εκτενές ευχαριστήριο γράμμα και αναχώρησε με την συνοδεία του μέσα στο βαρύ χειμώνα με χιόνια και φοβερό κρύο. Γι’ αυτό κουρασμένος από την πορεία του αυτή αναγκάστηκε να σταματήσει για λίγο στην μονή της Μεταμορφώσεως στην πόλη Λουβνί της Ουκρανίας. Έφθασε περίπου εκεί στις αρχές Φεβρουαρίου του 1654. Αισθανόμενος ότι πλησιάζει το τέλος του συνέταξε την πνευματική του διαθήκη διαθέτοντας όλα τα ποσά που του έδωσε ο Τσάρος σε διάφορα μοναστήρια, όπως σ’ όλες τις μονές του Αγίου Όρους, στην μονή της Αγίας Αναστασίας στη Θεσσαλονίκη, στο μοναστήρι του Σινά, σε διάφορες μονές των Ιεροσολύμων και στις μονές Αγίου Νικολάου και Αρχαγγέλου Μιχαήλ της Ρουμανίας. Άφησε επίσης μερικά ποσά στους συνοδούς του και μερικά για τα έξοδα της κηδείας του και τα μνημόσυνα υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του. Στις 5 Απριλίου 1654 ο πρώην Κωνσταντινουπόλεως Αθανάσιος άφησε την τελευταία του πνοή εκεί στη μονή της Μεταμορφώσεως . Σύμφωνα με τη διήγηση βρέθηκε ο Αθανάσιος με το Ευαγγέλιο στα χέρια του ευλογών τον κόσμο. Οι τελευταίες του λέξεις ήταν: «Ω Κύριε δέξου το πνεύμα μου».
Είναι άξιο λόγου να αναφερθεί εδώ η ιδιαίτερη τιμή που έτρεφε προς τη μονή του Σινά, αφού άφησε στον τότε αρχιεπίσκοπο Ιωσήφ μια πλήρη αρχιερατική στολή, μίτρα, εγκόλπιο και ιερά σκεύη.

Το 1662 ο μητροπολίτης Γάζας Παΐσιος Λιγαρίδης (του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων) σε όραμα είδε τον Αθανάσιο να τον προστάζει να ανοίξει τον τάφο του. Ο Παΐσιος Λιγαρίδης επισκεπτόταν τυχαία την μονή της Μεταμορφώσεως. Πληροφόρησε αμέσως τον τότε ηγούμενο Βίκτωρα για το παράξενο όραμά του και την εμφάνιση του Αθανασίου. Τότε όλη η αδελφότητα της Μονής ύστερα από πολύωρες παρακλήσεις και αγρυπνία, με την ευλογία του τότε μητροπολίτη Κιέβου Ιωσήφ, ανοίξανε τον τάφο του Αθανάσιου, για να βρεθούν μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη. Ο άγιος Αθανάσιος βρέθηκε καθιστός πάνω στο θρόνο του, όπως τάφηκε, με το σώμα του άφθορο και σε στάση δεήσεως και προσευχής. Τότε επήραν το σκήνωμα του και το τοποθέτησαν στον μεγαλοπρεπή ναό της Μεταμορφώσεως της Μονής την 1η Φεβρουαρίου 1662. Βέβαια το άφθορο λείψανο του Αγίου πολλές φορές μεταφέρθηκε από τόπο σε τόπο, όταν υπήρχε ανάγκη ανακαινίσεως του ναού. Όταν το 1684 άρχισε την ανοικοδόμηση του μεγάλου καθεδρικού ναού της Μεταμορφώσεως, το άγιο λείψανο μεταφέρθηκε στον ιερό ναό του αγίου Γεωργίου.  Εκεί έμεινε μέχρι το 1692, οπότε εγκαινιάστηκε ο καθεδρικός ναός. Ο τότε μητροπολίτης Κιέβου Βαρλαάμ με πολλή μεγαλοπρέπεια εγκαινίασε το ναό και το άγιο λείψανο τοποθετήθηκε εκεί. Όταν το 1728 ο θόλος του ναού γκρεμίστηκε, το ολόσωμο σκήνωμα του Αγίου μεταφέρθηκε στον ξύλινο ναό του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Από εκεί υστέρα από ένα ατύχημα, για σίγουρη φύλαξη, το 1736 μεταφέρθηκε στον πέτρινο ναό του Ευαγγελισμού. Εκεί έμεινε μέχρι το 1743, όταν πια ο μεγάλος αυτός καθεδρικός ναός της Μεταμορφώσεως έλαβε την τελική του μορφή. Η τελετή έγινε από τον τότε μητροπολίτη Κιέβου Τιμόθεο, ο όποιος στη συνέχεια, στις 26 Αυγούστου 1743, έγινε μητροπολίτης Μόσχας. Εκεί στον ίδιο ναό ήταν και η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Λουβέσκαγια. Το 1773 ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά με αποτέλεσμα την πλήρη καταστροφή της Μονής. Οι αδελφοί της Μονής τότε πήραν το άγιο λείψανο και για δυό μέρες με προσευχές και δεήσεις το είχαν έξω στον κήπο της Μονής. Την τρίτη μέρα, μετά από το σβήσιμο της πυρκαγιάς το άγιο λείψανο μεταφέρθηκε στον καθεδρικό ναό. Στις δύο πυρκαγιές που έπληξαν την Μονή το 1736 και το 1785 ο άγιος Αθανάσιος με διάφορους τρόπους θαυματούργησε, σύμφωνα με διηγήσεις του τότε ηγουμένου Παϊσίου. Στις 2 Μαΐου του 1819 με κάθε μεγαλοπρέπεια ο τότε μητροπολίτης Πολτάβας Μεθόδιος και ο ηγούμενος Κύριλλος τοποθέτησαν το άγιο λείψανο μέσα σε μεγάλη ασημένια  θήκη.

Είναι επίσης ενδιαφέρον να αναφερθεί το γεγονός ότι μετά τον θάνατο του οι συνοδοί του κληρικοί του φόρεσαν άπασαν την αρχιερατική στολή με τη μίτρα και την πατερίτσα, τον κάθισαν πάνω στο θρόνο και έτσι τον έθαψαν μέσα σε τάφο από πέτρα μέσα στον ναό της Μεταμορφώσεως. Σύμφωνα με την διήγηση, άνοιξαν μέρος του δαπέδου στην είσοδο ακριβώς της κεντρικής αγίας θύρας. Εκεί που έγινε η ταφή περνούσε ο ποταμός Σούλα και το πλησιέστερο χωριό ονομαζόταν Μγκάκι, που απέχει λίγα χιλιόμετρα από την πόλη Λουβνί. Η αγιοποίηση του έγινε ύστερα από έκθεση του ηγουμένου του Μοναστηρίου προς τον τσάρο της Ρωσίας Αλέξιο Μιχαήλοβιτς με ημερομηνία 6 Ιανουαρίου 1672.  Σύμφωνα με τις πληροφορίες αυτές, η ανακήρυξη του Αθανασίου σε άγιο έγινε μεταξύ του 1672 και 1676.

Ο άγιος Αθανάσιος και το Άγιον Όρος

Από πολύ νέος ο άγιος Αθανάσιος συνδέθηκε με το Άγιον Όρος. Τούτο δείχνει ότι είχε ιδιαίτερη συμπάθεια προς το μοναχισμό. Προτού ακόμα εισέλθει στις τάξεις του ιερού κλήρου, έδειξε την αγάπη του προς το μοναχικό Ιδεώδες. Έφθασε λοιπόν στο Άγιον Όρος και εγκαταβίωσε στην μονή Εσφιγμένου. Ύστερα από μια μικρή διακοπή, όπου έμεινε στη Θεσσαλονίκη, επέστρεψε για δεύτερη φορά στο Άγιον Όρος. Τούτο δείχνει ότι ήταν άνθρωπος της ησυχίας και της γαλήνης. Δεν ενδιαφερόταν για τα εγκόσμια. Τη δεύτερη φορά έζησε μόνος του σ’ ένα κελλί κοντά στις Καρυές. Αυτή την φορά ήδη ήταν χειροτονημένος διάκονος με το όνομα Ανανίας.

Το 1638 σαν πρώην Θεσσαλονίκης ο Αθανάσιος, στενοχωρημένος από τις διάφορες αναταραχές στην Θεσσαλονίκη αλλά και στην Κωνσταντινούπολη, καταφεύγει στο Άγιον Όρος. Εκεί παραμένει για λίγο χρονικό διάστημα, για να επιστρέψει τώρα το 1652 σαν πρώην Οικουμενικός. Στο Άγιον Όρος αγοράζει τη μονή του Ξύστρου, την οποία ανακαινίζει και γίνεται μεγαλοπρεπέστατη, γι’ αυτό και επήρε την ονομασία Σεράγιο. Σ’ αυτό το Σεράγιο ήταν αποφασισμένος ο  Αθανάσιος να περάσει τις υπόλοιπες μέρες της ζωής του «αποσυρθείς εκεί να μελετήσει των βιοτικών πραγμάτων, έστω και πατριαρχική στεφομένων αγλαΐα, το επίκηρον» . Προσωπογραφίες του αγίου Αθανασίου βρίσκονται στο Σεράγιο και στην αίθουσα του Θρόνου του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Ο άγιος Αθανάσιος και η σχέση του με τον πατριάρχη Νίκωνα

Σε μια από τις ρωσικές βιογραφίες του αγίου Αθανασίου σημειώνεται ότι όταν ο Αθανάσιος βρισκόταν στη Μόσχα, του ζήτησε ο πατριάρχης Νίκωνας να τελέσει την θεία λειτουργία, στα ελληνικά φυσικά. Τούτο έγινε και έψαλλαν μάλιστα οι συνοδοί του Αθανασίου, κληρικοί και λαϊκοί. Μάλιστα στη λειτουργία παρίστατο ο Τσάρος με όλη την οικογένειά του. Τούτο έγινε στις 29 Οκτωβρίου 1653. Ήθελε ο πατριάρχης Νίκωνας να εισαγάγει τυπικό της Ελληνικής Εκκλησίας, γι’ αυτό προσπάθησε να διορθώσει τα λειτουργικά βιβλία της Ρωσικής Εκκλησίας. Ο Αθανάσιος γι’ αυτό τον λόγο συνέταξε ένα σημαντικό έργο, το οποίο μάλιστα παρέδωσε στον Τσάρο, με τον έξης τίτλο: «Ερμηνεία της θείας λειτουργίας όταν Ιερουργεί αρχιερεύς κατά την τάξιν και συνήθειαν της ανατολικής Εκκλησίας, Αθανάσιος ο πρώην οικουμενικός πατριάρχης εν Μοσκοβία ούτως αξιωθείς κατά το ,αχνγ’ έτος το σωτήριον, μηνί Ιουλίω ινδ. στ’». Γι’ αυτό το επίμαχο θέμα σώζονται πολλές επιστολές του αγίου Αθανασίου τόσο προς τον πατριάρχη Νίκωνα όσο και προς τον τσάρο της Ρωσίας.

Η ορθοδοξία του αγίου Αθανασίου

Πολλοί δυτικοί συγγραφείς, αλλά και δικοί μας, θέλουν τον Αθανάσιο φιλοπαπικό, βασιζόμενοι στις σχέσεις του με ρωμαιοκαθολικούς κύκλους. Είναι γεγονός ότι ο Αθανάσιος διατηρούσε αλληλογραφία με πολλούς από τους ρωμαιοκαθολικούς προπαγανδιστές του Πάπα. Τα κείμενα αυτά του Αθανασίου βρίσκονται στα αρχεία της Προπαγάνδας της Πίστης άλλα και του Βατικανού. Η περίπτωση του Αθανασίου δεν ήταν η μοναδική. Λόγω των ξένων διπλωματικών επεμβάσεων στα εσωτερικά της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας δημιουργούνταν ανωμαλίες στην εκλογή νέου πατριάρχη. Αυτό για τον δέκατο έβδομο αιώνα ήταν φυσιολογικό. Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε κάτω από ποιές συνθήκες ζούσαν οι εκάστοτε υποψήφιοι του Οικουμενικού Θρόνου, γι’ αυτό πρέπει η κριτική μας να είναι επιεικής και να μην τους καταδικάζουμε χωρίς να λαμβάνουμε υπ’ όψιν αυτές τις καταστάσεις. Ήταν μαρτυρικές μέρες για όλους τους τότε πατριάρχες. Προσπαθούσαν να σώσουν το Πατριαρχείο, για να συνεχίσει την πορεία του μέσα σ’ αυτές ακριβώς τις αντίξοες συνθήκες. Πάντως, για την περίπτωση του αγίου Αθανασίου, φαίνεται καθαρά από τον Λόγο που εξεφώνησε στις 30 Ιουνίου 1652 πάνω στο χωρίο «Σύ ει Πέτρος και επί ταύτη τη πέτρα οικοδομήσω μου την Εκκλησίαν». Αυτός ο Λόγος του Αθανασίου ήταν μια απάντηση στους Λατινόφρονες, που τον θεωρούσαν δικό τους αλλά και στους Ορθοδόξους, που αμφέβαλλαν για την σταθερότητα του στην Ορθοδοξία. Γι’ αυτό και ο περίεργος τύπος, όργανο των παπικών, Αθανάσιος ο Κύπριος, έγραψε απάντηση στον λόγο του Αθανασίου με τον τίτλο «Αντιπατελλάριος» όπου τον υβρίζει και τον καταδικάζει με απρεπή και φτωχή γλώσσα.

Μερικά θαύματα του αγίου Αθανασίου

Από διάφορες ρωσικές πηγές αναφέρονται πολλά θαύματα του αγίου Αθανασίου. Κάποτε, γύρω στα 1813, μια από τις γνωστές πριγκίπισσες της Ρωσίας έπασχε από ανίατη ασθένεια για πολλά χρόνια. Είδε λοιπόν στον ύπνο της τον Άγιο, ο όποιος την καθοδήγησε πως να φθάσει στον τόπο όπου ήταν το άγιο λείψανο του. Έφθασε λοιπόν στις 25 Μαΐου στο ναό όπου ήταν τοποθετημένο το λείψανο του Αγίου. Παρακολούθησε την θεία λειτουργία με πολλή ευλάβεια. Την ίδια μέρα ήλ­θε  και πάλιν στο ναό την ώρα του εσπερινού. Λόγω της προχωρημένης ηλικίας της, άλλα και της παράλυσής της, με δυσκολία την κουβαλούσαν κάθε φορά στην εκκλησία. Αλλά προς απορία όλων η ευγενής αυτή κυρία έφθασε στην εκκλησία, αφού πρώτα σηκώθηκε μόνη της και περπάτησε χωρίς την βοήθεια κανενός. Στην συνέχεια εξομολογήθηκε στον ηγούμενο της Μονής όπου βρισκόταν το λείψανο ότι έφθασε εκεί ύστερα από διαταγή του Αγίου, που εμφανίστηκε τρείς φορές στον ύπνο της. Της έδειξε μάλιστα τη Μονή που ήταν κτισμένη πάνω σε ένα ύψωμα με τον Άγιο καθήμενο μέσα. Αφού ζήτησε πληροφορίες από συγγενείς της, που γνώριζαν τον τόπο, μεταφέρθηκε εκεί και θεραπεύτηκε τελείως.

Τον επόμενο χρόνο συνέβη ακόμα ένα θαύμα από τον Άγιο. Αυτή την φορά δεν ήταν θεραπεία του σώματος αλλά του πνεύματος. Κάποιος κύριος αμάρτανε συνέχεια με σαρκικά αμαρτήματα και στο τέλος έχασε τα λογικά του. Ήρθε σε μετάνοια. Ο αδελφός του τον πήρε για να επισκεφθούν το Κίεβο, όπου τότε υπήρχαν πολλοί άγιοι γέροντες. Καθ’ οδόν σταμάτησαν στα μέρη όπου ήταν το σκήνωμα του Αγίου. Όταν λοιπόν έφθασαν στον ναό όπου βρίσκονταν το λείψανο του Αγίου, ήταν η ώρα της θείας λειτουργίας. Ο άρρωστος αμέσως έτρεξε προς το μέρος του Αγίου κι άρχισε με δάκρυα να φιλά τον Άγιο. Είδε τότε το πρόσωπο του Αγίου σαν αγγελικό αισθανόμενος ότι ο Άγιος ήταν ζωντανός και του μιλούσε και τον ευλογούσε για την ειλικρινή του μετάνοια.Από εκείνη την ώρα ο άρρωστος αυτός βρήκε τον εαυτό του και δοξολογούσε τον Θεό για το θαύμα.

Μια άλλη περίπτωση επίσης είναι πολύ συγκινητική. Μια κυρία βρισκόταν στα τελευταία της. Όλοι την είχαν ξεγράψει και περίμεναν τον θάνατο της. Μάλιστα η περιγραφή λέγει ότι σχεδόν την είχαν βάλει μέσα στο φέρετρο. Μια συγγενής της έφερε στο σπίτι της την εικόνα του αγίου Αθανασίου. Μόλις αντίκρισε την εικόνα έπεσε σε βαθύ ύπνο. Ύστερα από προσευχές των παρισταμένων προς τον Άγιο, όταν ξύπνησε ήταν πια καλά, σαν να μην της συνέβη τίποτε και σηκώθηκε δοξολογώντας το Θεό.

Ο άγιος Αθανάσιος σύμφωνα με τα γραφόμενα από διαφόρους εμφανιζόταν συχνά σε απλοϊκούς ανθρώπους που υπέφεραν από διάφορες ασθένειες προσκαλώντας τους κοντά του και υποσχόμενος ότι θα τους θεραπεύσει. Έτσι σε όλα τα μέρη της Ρωσίας ήταν γνωστός για την αγιότητα αλλά και τα θαύματά του. Πολλά ζευγάρια ιδιαίτερα από την Σιβηρία είχαν πρόβλημα τεκνογονίας. Ο Άγιος εμφανιζόταν και τους καλούσε για μετάνοια και προσευχή. Έφθαναν λοιπόν στην Μονή, όπου ήταν το σκήνωμα του Αγίου, και υστέρα από σύντομο χρονικά διάστημα τεκνοποιούσαν.

Αναφέρεται η περίπτωση κάποιας Μαρίας από το Χάρκοβο που έπασχε από αθεράπευτη τύφλωση για τρία χρόνια. Λοιπόν οι συγγενείς της την έφεραν μπροστά στον Άγιο την ώρα της θείας λειτουργίας. Ξαφνικά την ώρα του Χειρουβικού μπόρεσε και είδε με τα ίδια της τα μάτια τον Άγιο και αμέσως έτρεξε και άναψε ένα κερί μπροστά του υποκλινόμενη με ευλάβεια για το δώρο που της έδωσε, δηλαδή την όρασή της.

Κάποια νεαρή κοπέλα από την περιοχή της Πολτάβας με το όνομα Ευφροσύνη, ήταν κωφή. Βρισκόμαστε γύρω στο έτος 1829. Την μέρα που γιορτάζει η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Καζάν είδε στον ύπνο της τον άγιο Αθανάσιο καθισμένο στο θρόνο του. Την επομένη δοξολογούσε τον Θεό που την αξίωσε να δει τον Άγιο. Ενώ έκανε την προσευχή της, αισθάνθηκε ένα χέρι να την στηρίζει και ξαφνικά μπροστά στα μάτια της μητέρας της βρήκε την ακοή της. Ένα χρόνο αργότερα έπασχε από υψηλό πυρετό. Την μετέφεραν στην Μονή του Αγίου μπροστά στο άγιο σκήνωμά του. Αισθάνθηκε μια ανέκφραστη μακαριότητα. Μετά τον Όρθρο και συγκεκριμένα την ώρα της Δοξολογίας κάποια δύναμη την άγγιξε και από εκείνη την ώρα θεραπεύτηκε. Εφτά χρόνια αργότερα παντρεμένη πια και πάσχουσα από φοβερή ανίατη ασθένεια είδε στον ύπνο της τον άγιο Αθανάσιο. Αυτή προσευχόταν συνέχεια. Ο Άγιος έβγαλε την μίτρα του την άγγιξε με αυτή και την διέταξε να σηκωθεί και να δοξολογήσει τον Θεό, πράγμα που έκανε θεραπευμένη τελείως.

Ο Άγιος συνεχίζει μέχρι σήμερα να θαυματουργεί με διάφορους τρόπους σ’ αυτούς που με πίστη τρέχουν να ζητήσουν την προστασία και το έλεός του. Πολλά θαύματα γίνονται την μέρα που γιορτάζεται η μνήμη του στη Ρωσία στις 2 Μαΐου. Στο Άγιο Όρος και την Κρήτη εορτάζεται στις 21 Αυγούστου. Από όλα τα μέρη της Ρωσίας τρέχουν να προσευχηθούν μπροστά στο ολόσωμο και άφθορο σκήνωμά του, δείγμα της αγιότητας του . Ακόμα την εποχή του μεγάλου διωγμού, δηλ. του κομμουνιστικού καθεστώτος, οι αθεϊστικές αρχές, για να μην μπορεί ο κόσμος να έρχεται κοντά του, αποφάσισαν να το τοποθετήσουν σε μουσείο σαν μουσειακό έκθεμα. Μάλιστα νόμιζαν ότι βάζοντας ένα αρκετά υψηλό εισιτήριο, ο κόσμος δεν θα ερχόταν. Αλλά και πάλιν έφθαναν εκεί οι πιστοί και με πολλή ευλάβεια ζητούσαν από τον Άγιο βοήθεια. Τελικά οι αρχές απομάκρυναν το άγιο λείψανο σε άγνωστο μέρος – ίσως σε κανένα υπόγειο – απ’ όπου, ύστερα από ενέργειες του σημερινού μητροπολίτη Νικόδημου, μεταφέρθηκε στον καθεδρικό ναό του Χαρκόβου, όπου ο πιστός λαός του Θεού προσέρχεται και τιμά τον Άγιο λαμβάνοντας την ευλογία του.

Σχέσεις αγίου Αθανασίου και Μολδαβίας

Η σχέση του Αθανασίου με την περιοχή αρχίζει από τη στιγμή που άφησε τη μητρόπολη Θεσσαλονίκης το 1643 κι έφτασε «εις τα μέρη της άνω Μυσίας». Την εποχή εκείνη ηγεμόνας της Μολδαβίας ήταν ο πολύ γνωστός Βασίλειος Λούπου, που φημιζόταν για την δυναμικότητα αλλά και την μεγαλοπρέπειά του. Ο άνδρας αυτός, αισθανόμενος τις ευθύνες του σαν ορθόδοξος μονάρχης, αναμείχθηκε ενεργά στις εκκλησιαστικές υποθέσεις του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως.

Σ’ αυτό λοιπόν τον ορθόδοξο ηγεμόνα κατέφυγε ο Αθανάσιος, αφού με τα υπέρογκα χρέη της μητροπόλεως Θεσσαλονίκης δεν μπορούσε να διοικήσει κανονικά και να αποτρέψει τις επεμβάσεις των Αγαρηνών και Εβραίων πιστωτών του. Στη Ρουμανία έζησε στη μονή του Αγίου Νικολάου στο Γαλάτσι, αναμένοντας ή την επιστροφή του στη μητρόπολη Θεσσαλονίκης ή στον Θρόνο του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Υπήρχαν τότε και άλλες εσωτερικές διαμάχες ανάμεσα στον ηγεμόνα της Μολδαβίας και τους αντιπάλους του. Έτσι λίγο πριν από την πτώση του Λούπου ο Αθανάσιος αναβιβάζεται στον Πατριαρχικό Θρόνο περί το γ’ δεκαήμερο του Ιουνίου του 1652, όχι όμως για πολύ.

Πριν αλλά και μετά την μετάβασή του στη Ρωσία ο Αθανάσιος εγκωμιάζει συνεχώς τους ηγεμόνες της Μολδαβίας που τον προστατεύουν. Έτσι βλέπουμε ότι μετά την αναχώρησή του από την Κωνσταντινούπολη φθάνει στο Άγιο Όρος, όπου με χρήματα του Λούπου αγοράζει την μονή του Ξύστρου, όπου ελπίζει να περάσει το υπόλοιπο της ζωής του.

Αυτή λοιπόν η σχέση του Αθανάσιου με τους ηγεμόνες της Μολδαβίας δημιούργησε ευνοϊκό κλίμα για την ήσυχη πορεία του ίδιου. Αλλά λόγοι γήρατος και υγείας δεν επέτρεψαν στον Αθανάσιο να πε­τύχει οτιδήποτε. Ενώ ήταν ταλαιπωρημένος και αισθανόμενος από τις πολλές απαιτήσεις τελεία εξάντληση, ο Θεός τον κάλεσε κοντά του να τον αναπαύσει για πάντα. Φυσικά με τη ζωή του και τους κόπους του έδειξε την αγάπη του προς την Εκκλησία. Μπορεί να εκλιπαρούσε τους διάφορους ηγεμόνες των Ορθοδόξων κρατών να τον βοηθήσουν να καταλάβει τους θρόνους του, αλλά τούτο δεν σημαίνει ότι ήταν φίλος της δόξας. Αγαπούσε το έργο του ποιμένα, γι’ αυτό και ήθελε να βοηθήσει τους πιστούς χωρίς να προκαλέσει ζημιά στην εν γένει ζωή της Εκκλησίας. Έτρεφε πολλή, ίσως και υπερβολική αγάπη προς την  Εκκλησία του Χριστού και πίστευε ότι με τη μόρφωση και τις γνώσεις του θα ανέβαινε το κύρος της  Ορθοδοξίας. Γι’ αυτό δεν πρέπει να παρεξηγούνται οι ενέργειές του αυτές και να δίνεται η λανθασμένη εντύπωση ανθρώπου με εγωισμό και φιλοδοξία. Ήταν άνθρωπος δοσμένος στο Θεό και στην Εκκλησία.

Γενικά

Ο Αθανάσιος άφησε πίσω του ένα τεράστιο συγγραφικό έργο, το οποίο παραμένει άγνωστο και ανέκδοτο. Τα διάφορα χειρόγραφα των έργων του βρίσκονται στις διάφορες βιβλιοθήκες και τα αρχεία των μεγαλουπόλεων της Ευρώπης. Οπωσδήποτε στη Ρωσία έπεσημάνθησαν τέτοια έργα, πολύ σημαντικά για την πλήρη βιογραφία του Αγίου. Ιδιαίτερα μέσα από τις επιστολές του βλέπει κανείς καθαρά το δράμα του, την ταραχώδη και ταλαιπωρημένη ζωή του. Στο Άγιον Όρος επίσης σώζεται αριθμός έργων του. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στα αρχεία της Λατινικής Προπαγάνδας στη Ρώμη, όπου υπάρχουν πολλοί φάκελοι με επιστολές του αγίου Αθανασίου. Πάντως το γεγονός είναι ότι ο Αθανάσιος είχε ιδιαίτερη ευαισθησία προς τους αγίους της Εκκλησίας μας αλλά και τις ιερές ακολουθίες. Ήταν ένας πραγματικός   λειτουργιολόγος. Γνώριζε την τάξη της Εκκλησίας και την ακολουθούσε. Το εκδεδομένο κείμενο «Οίκοι κδ’ εις τον πανένδοξον μέγαν Δημήτριον τον μυροβλήτην. Ποίημα του Παναγιωτάτου πρώην Θεσσαλονίκης Αθανασίου Πατελάρου Κρητός» είναι ένα δείγμα της ευαισθησίας του αγίου Αθανασίου.

Η καταγωγή του αγίου Αθανασίου δεν ήταν τυχαία. Τότε η Κρήτη, που ήταν κάτω από την επιρροή των Ενετών, είχε αρκετά ανεβασμένο βιοτικό αλλά και πνευματικό επίπεδο. Μέσα λοιπόν σ’ αυτό το περιβάλλον ο Αθανάσιος έζησε τα νεανικά του χρόνια. Η οικογένειά του, πλούσια και αριστοκρατικής καταγωγής, φρόντισε καί έδωσε στον Αθανάσιο άρτια ανατροφή και εκπαίδευση. Με απόφαση της Ενετικής Δημοκρατίας η οικογένεια τών Πατελλάρων τής Κρήτης γί­νεται μέλος της τάξης των ευγενών της νήσου (23.9.1600). Πολύτεκνος ο πατέρας του Γεώργιος ασκούσε από το 1572 το επάγγελμα του δικηγόρου. Τρία από τα αδέλφια του διακρίθηκαν σαν επιστήμονες. Ο Αθανάσιος μορφώθηκε αποκλειστικά στην Κρήτη και μπορούμε να πούμε ότι αυτή η μόρφωση μέσα στο δικό του περιβάλλον τον βοήθησε να αναπτύξει τις πνευματικές του δυνάμεις και να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες στη ζωή του. Φυσικά η παραμονή του στο Ά­γιον Όρος οπωσδήποτε του χάρισε την ευκαιρία να μελετήσει και να εμβαθύνει στις Γραφές, κάτι που τον συγκινούσε ιδιαίτερα. Στο τέλος έγινε ένας τέλειος ρήτορας, φιλόσοφος, ποιητής κτλ. Γνώριζε έκτος από την ελληνική, τη λατινική, την ιταλική και την αραβική. Ήταν καλός γνώστης και επιδέξιος χειριστής της αρχαίας ελληνικής και της λατινικής φιλολογίας.

Σήμερα ο Αθανάσιος Πατελλάρος τιμάται από την Εκκλησία της Ρωσίας σαν άγιος γνωστός και θαυματουργός, γιατί συνεχίζει τόσους αιώνες να επισφραγίζει την αγιότητά του με την ολόσωμη παρουσία του στη γη της Ρωσίας, που τον φιλοξένησε και δέχθηκε το τίμιο σκήνωμα του στα χώματα της. Υπήρξε Κρητικός την καταγωγή, Αγιορείτης στην άσκηση, μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Οικουμενικός Πατριάρχης. Είναι καιρός να τιμηθεί και από την Οικουμενική Ορθοδοξία, μια και η ζωή του ήταν δοσμένη για όλους.

(Περιοδικό Ορθόδοξη Μαρτυρία )

Πηγή: Κύριος Ιησούς Χριστός

Τα εμβόλια mRNA για τον κοροναϊό Wuhan (COVID-19) αυξάνουν τον κίνδυνο μυοκαρδίτιδας (φλεγμονή του καρδιακού μυός) κατά έξι φορές, σύμφωνα με μελέτη Νοτιοκορεατών ερευνητών.

Η κατάσταση στα Βαλκάνια φαίνεται να βελτιώθηκε κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Βασιλείου του Α΄ με τον προσηλυτισμό στο χριστιανισμό του Βούλγαρου χάνου Βόριδος -