Με την ανάληψη της βασιλείας από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και την ίδρυση της Κωνσταντινούπολης ο αρχαίος κόσμος εισέρχεται σε μια νέα εποχή, την υπερχιλιετή βασιλεία της Ρωμανίας. Οι σχέσεις Εκκλησίας και Κράτους επανακαθορίζονται σε νέες βάσεις. Ο Χριστιανισμός νομιμοποιείται και στην συνέχεια γίνεται η επίσημη θρησκεία του Κράτους. Ως αποτέλεσμα, το συνοδικό σύστημα της Εκκλησίας αποκτά και πολιτική διάσταση. Οι όροι των Συνόδων γίνονται νόμοι του Κράτους.

Αυτές οι εξελίξεις έχουν αντίκτυπο και στις αιρέσεις, καθορίζουν την μορφή και την εξέλιξή τους, επεμβαίνουν στην αντιμετώπισή τους. Έτσι ο γνωστικισμός αναμορφώνεται για να επιβιώσει στα νέα δεδομένα. Είναι αναγκαίο. Δεδομένου του ενοποιητικού χαρακτήρα του Χριστιανισμού και την θετική επίδρασή του στην συνοχή της αυτοκρατορίας, κάθε εχθρός του Χριστιανισμού είναι και εχθρός του Κράτους. Αυτό γίνεται κατανοητό στην πράξη, όταν παρακολουθεί κάποιος τον ιστορικό ρόλο των αιρέσεων εντός της Ρωμανίας, ρόλος που μπορεί ν’  αναλυθεί σε τρείς συνισταμένες:

1) Οι αιρέσεις αποτραβιούνται στην περιφέρεια, μακριά από το διοικητικό κέντρο, κατά προτίμηση στα ανατολικά σύνορα της αυτοκρατορίας. Εκεί δημιουργούν τις εστίες τους, υιοθετούν κάποιες φορές εθνική ταυτότητα και εμφανίζουν αποσχιστική δράση, ως συνέπεια του εκκλησιαστικού σχίσματος.

2)Δημιουργούν σχέσεις με τους εξωτερικούς εχθρούς της αυτοκρατορίας και χρησιμοποιούνται ως προγεφυρώματα προετοιμάζοντας τις εισβολές τους. Λειτουργούν δηλαδή ως πέμπτη φάλαγγα, υποβοηθώντας τους εχθρούς ή συμμαχώντας άλλες φορές ανοικτά μαζί τους ενάντια στην Κωνσταντινούπολη.

3)Στο εσωτερικό συντάσσονται με τους εχθρούς του Χριστιανισμού, προκαλούν εμφύλιες διαμάχες, σφετερίζονται την εξουσία. Υπό έρευνα παραμένει το κατά πόσο συνεισέφεραν οι γνωστικές αιρέσεις στην έναρξη της Εικονομαχίας, συντασσόμενες με τους Ιουδαίους και τους μουσουλμάνους, όταν είναι γνωστό ότι οι καθαρά εικονομαχικές επαρχίες ήταν οι χώροι στους οποίους δραστηριοποιούνταν οι αιρέσεις αυτές.

Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, η αντιμετώπιση των γνωστικών αιρέσεων από την Πολιτεία είναι δυναμική. Η καταστολή των εξεγέρσεων απαιτεί την χρήση του στρατού, ενώ στις περιοχές που το πολιτικό θερμόμετρο ανεβαίνει, η αποσυμπίεση γίνεται με μετακινήσεις πληθυσμών.

Στην γνωστική διδασκαλία παρατηρούνται επίσης αλλαγές. Αυτές είναι αιτιολογημένες. Η πολιτεία είναι πρόθυμη να λάβει μέτρα εναντίον τους, κάτι που δεν συνέβαινε τα παλαιότερα χρόνια. Έτσι η διδασκαλία τους τείνει να μιμηθεί τον Χριστιανισμό, ώστε η δράση τους να συμβαίνει στην παρυφές της Εκκλησίας, για να περνά όσο το δυνατόν απαρατήρητη. Παρόλα αυτά το αρρωστημένο στοιχείο της γνωστικής διδασκαλίας παραμένει ευκολοδιάγνωστο σε αντίθεση με άλλες μεγάλες αιρέσεις που συντάραξαν την Εκκλησία.

Σημαντική μεταβολή στην γνωστική διδασκαλία είναι η εγκατάλειψη του μυθολογικού στοιχείου και η συστολή του φιλοσοφικού στο ελάχιστο δυνατό. Ως αποτέλεσμα, εγκαταλείπονται οι ατέλειωτες ιεραρχίες των Αιώνων και τα διογκωμένα Πληρώματα. Είναι μία φυσική εξέλιξη. Ο αρχαίος κόσμος φθίνει και η αρχαία θρησκεία εγκαταλείπεται. Αν οι γνωστικοί επέμεναν στα παραπάνω στοιχεία, τότε δεν θα έβρισκαν κοινό πρόθυμο να τους ακούσει. Η ειδωλολατρεία και ο πολυθεϊσμός ήταν παρωχημένες ιδέες, που δεν ικανοποιούσαν πλέον την ανάγκη του κόσμου για την νέα πνευματικότητα, την οποία κάλυψε ο Χριστιανισμός.

Φαίνεται, ότι κάποια από τα υπολείμματα των Εθνικών συντάχθηκαν με τους γνωστικούς. Αυτό προκύπτει από την αναφορά του αγίου Επιφανίου, για τους Μεσσαλιανούς. Ο άγιος αναγνωρίζει δύο ομάδες με αυτό το όνομα. Στην προγενέστερη από τις δύο κύριο πληθυσμιακό στοιχείο ήταν οι Εθνικοί:

« ἀλλ’ ἐκείνοι μέν ἐξ Ἑλλήνων ὡρμώντο, οὔτε Ἰουδαϊσμῷ  προσανέχοντες οὔτε Χριστιανοί ὑπάρχοντες οὔτε ἀπό Σαμαρειτῶν, ἀλλά μόνον Ἑλληνες ὄντες δῆθεν καί θεούς μέν λέγοντες, μηδενί δέ <τούτων> προσκυνοῦντες, ἐνί δέ μόνον δῆθεν τό σέβας νέμοντες καί καλοῦντες Παντοκράτορα.» (Πανάριον 80.1.4)

Έτσι παρατηρείται ότι κατά την μετάβαση από τον αρχαίο κόσμο στον μεσαιωνικό, στις τάξεις των γνωστικών προσέρχονται μερίδες Εθνικών, οι οποίοι δεν επιθυμούν να ενταχθούν στην επίσημη Εκκλησία, την οποία καταδίωκαν μέχρι πρότινος. Μόνο έτσι μπορεί να ερμηνευθεί η αναφορά του αγίου Επιφανίου, δεδομένου ότι ιστορικά ο μεσσαλιανισμός εμφανίστηκε αρχικά στην Συρία.

Δεύτερη σημαντική εξέλιξη στην γνωστική διδασκαλία είναι ο επανακαθορισμός της γύρω από δύο άξονες: την μανιχαϊκή δυαρχία και τον μοντανιστικό ενθουσιασμό. Τα χαρακτηριστικά αυτά διατηρήθηκαν καθ’ όλη την διάρκεια του μεσαίωνα. Ο Μανιχαϊσμός είναι η γέφυρα μεταξύ του αρχαίου και του μεσαιωνικού γνωστικισμού. Καθόρισε με την δυαρχία του σε απλοποιημένη μορφή την θεωρία του γνωστικισμού, ενώ ο ενθουσιασμός, την πρακτική του.

Ο μεσαιωνικός γνωστικισμός έριξε τις μάσκες. Διδάσκει πλέον, αν και όχι στο ευρύ κοινό, ότι λατρεύει τον Σατανά. Η δαιμονική διδασκαλία, η οποία στην προηγούμενη φάση προσπαθούσε να κρυφθεί πίσω από μυθολογικά ή φιλοσοφικά προσωπεία, τώρα φανερώνεται. Και αυτό το βρίσκουμε πάλι σε αναφορά του αγίου Επιφανίου:

«Ἄλλοι δέ πάλιν ἐκ τούτων ἔτι βαθύτερόν τι διανοούμενοι, ὡς κατά τήν αὐτῶν εὐήθειαν συμβούλῳ τῇ διανοίᾳ χχρώμενοι εἶπον˙ ὁ Σατανᾶς μέγας ἐστί καί ἰσχυρότερος καί πολλά ἐπιτελεῖ κακά τοῖς ἀνθρώποις. διά τί οὐ μᾶλλον προς τοῦτον καταφεύγομεν καί αὐτῷ προσκυνούμεν, αὐτόν τε τιμῶμεν καί αὐτόν εὐφημοῦμεν, ἵνα διά τῆς κολακευτικῆς θεραπείας μή ἐνεργήςῃ ὑμῖν τά πονηρά, ἀλλ’ ὡς δούλων αὐτοῦ ἡμῶν γεγονότων, φασί, φείδητε ἡμῶν; καί οὕτω καί οὗτοι Σατανιανούς ἑαυτούς ἐπωνόμασαν.» (Πανάριον 80.3.1)

Δεν πρόκειται γα μεμονωμένο φαινόμενο. Ο σατανισμός καθορίζει την αντίληψη του μεσαιωνικού γνωστικισμού περί δυαρχίας. Εκτενείς αναφορές κάνεις και ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός, στην Πνευματική Πανοπλία του, όταν εξετάζει τους Βογομίλους, όπως θα δούμε στον οικείο τόπο.

Τέτοιου είδους ομολογία, δεν μπορούν να κάνουν οι γνωστικοί σε ένα αυστηρό χριστιανικό περιβάλλον. Γι’ αυτό και κρύβουν την ιδιότητά τους, κρύβουν και την διδασκαλία τους. Παρουσιάζονται στα λόγια ως Ορθόδοξοι. Ορκίζονται, υπογράφουν δηλώσεις, αναθεματίζουν πρόσωπα και διδασκαλίες χωρίς δισταγμό, αρκεί να ξεφύγουν της προσοχής. Οι αρχές εφηύραν ανακριτικές μεθόδους ανά περίσταση, προκειμένου ν’ ανακαλύψουν την αλήθεια. Σε πολλές περιπτώσεις διέκριναν την ανειλικρίνεια στην μετάνοιά τους, γι’ αυτό και δεν τους δέχθηκαν ως Ορθόδοξους, αλλά διέσπασαν αδελφότητες και έθεσαν τα μέλη τους υπό πνευματική επιτήρηση.

Παρά την μυστικοπάθεια και την απροθυμία των αιρετικών να φανερώσουν την διδασκαλία τους, δεν έχουμε την περίοδο του Μεσαίωνα ίδρυση μυστικών εταιρειών. Αυτό θα συμβεί κατά την επόμενη περίοδο, στην Δύση. Στην Ανατολή η μυστικότητα είναι περιορισμένη μόνο στην διδασκαλία τους και όχι στην δράση τους.

Χαρακτηριστική παραμένει η πολυδιάσπαση των σεκτών. Εξακολουθεί να μην υπάρχει κεντρική διοίκηση στην αίρεση. Το καινούργιο που προστίθεται είναι η διατήρηση μίας κεντρικής διδασκαλίας, στην οποία προστίθενται ή αφαιρούνται ελάχιστα. Έτσι από την πρώτη γνωστική σέκτα που εμφανίστηκε τον Μεσαίωνα, μέχρι την τελευταία, οι ομοιότητες επιτρέπουν να μιλάμε για την εξέλιξη μια βασικής διδασκαλίας. Αυτό είναι παρατηρημένο ήδη από τους μεσαιωνικούς χρόνους και πολλές φορές χρησιμοποιείται το ίδιο όνομα για διαφορετικές σέκτες ή πολλά διαφορετικά ονόματα για μία. Τα διάφορα ονόματα δεν σηματοδοτούν ισχυρές διαφορές, μάλλον διαφορές στην ηγεσία της ομάδας τις περισσότερες φορές.

Η έρευνα του γνωστικισμού της μεσαιωνικής περιόδου έχει στην διάθεσή της ένα στοιχείο που πριν δεν υπήρχε. Επειδή την Εκκλησία συντάραξαν μεγάλες αιρέσεις, μεγάλοι Πατέρες ασχολήθηκαν μαζί τους. Η αντιμετώπιση του γνωστικισμού σε θεολογικό και συγγραφικό επίπεδο περιορίστηκε, και πολλά έργα χάθηκαν λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος. Αλλά υπάρχει η ιστορική παρουσία και δράση των ομάδων και αυτή καταγράφηκε από τους ιστορικούς της Ρωμανίας/Βυζαντίου. Έτσι, ό,τι υπολείπεται από την θεολογική αντιμετώπιση, συμπληρώνεται από την ιστορική καταγραφή.

Ταυτόχρονα η έρευνα του γνωστικισμού μπορεί ν’ ασχοληθεί για πρώτη φορά με την δράση των ομάδων αυτών εκτός από την διδασκαλία τους. Αυτό στην επόμενη περίοδο θα είναι δυσκολότερο, διότι με την ίδρυση των μυστικών εταιρειών, η πολιτική δράση γίνεται παρασκηνιακή και τα στοιχεία που θα μπορούσαν να την καταγράψουν σπανίζουν. Στην περίοδο, όμως που θα εξεταστεί, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί ακόμη, ίσως σε μεμονωμένες περιπτώσεις.

5.1 Μεσσαλιανοί

Το κίνημα των Μεσσαλιανών προήλθε από την περιοχή της Συρίας, όπως δηλώνει και το όνομά τους. Στα συριακά μεσσάλ σημαίνει ευχή, γι’ αυτό και καλούνται επίσης Ευχίτες. Άλλα ονόματα που τους αποδίδονται είναι Ενθουσιαστές και Χορευτές[1]. Από τους αρχηγούς των διαφόρων ομάδων προκύπτουν τα εξής ονόματα:

› Ευσταθιανοί , διότι ενδέχεται να προήλθαν από το παλαιότερο κίνημα του μοναχού Ευστάθιου, ο οποίος καταδικάσθηκε από την σύνοδο της Γάγγρας το 343 μ.Χ.

› Αδελφιανοί, από τον λαϊκό Αδέλφιο, τον οποίο αντιμετώπισε ο Φλαβιανός Αντιοχείας.

› Μαρκιανιστές ή Μαρκιωνιστές, από τον τραπεζίτη Μαρκιανό, ο οποίος έζησε τους χρόνους του Ιουστινιανού και Ιουστίνου Β’ τον Στ’ αι.

› Λαμπετιανοί, από κάποιον Λαμπέτιο γνωστό από το σύγγραμμά του Διαθήκη. Ο Λαμπέτιος έζησε τον Ε’ αι. και ίδρυσε μοναστήρια στην Κιλικία και την Ισαυρία. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός θεωρεί τους Λαμπετιανούς ξεχωριστή αίρεση, αλλά στις υπόλοιπες πηγές αναφέρονται ως συνέχεια των Μεσσαλιανών. Επίσης ο ίδιος συγγραφέας θεωρεί τους Ευσταθιανούς ότι προέκυψαν από αυτούς, αλλά στην πραγματικότητα είναι προγενέστεροι[2].

Η αίρεση ανεφάνη περί το 370 μ.Χ στην βασιλεία του Βαλεντινιανού και του Βάλη[3], στην περιοχή της ανατολικής Συρίας. Αρχηγοί τους αναφέρονται εκείνη την εποχή οι Δαδόης, Σάββας, Αδέλφιος, Ερμάς Συμεών[4] κ.α.

Από τους πρώτους που κινήθηκαν προς αντιμετώπιση των Μεσσαλιανών ήταν ο Λιτώιος, επίσκοπος Μελιτήνης, ο οποίος έκλεισε τα μοναστήρια τους και τους εξόρισε. Στην συνέχεια πέρασαν στην Λυκαονία και στις περιοχές της Μικράς Ασίας, προσποιούμενοι τους Ορθόδοξους. Τους ξεσκέπασε ο Φλαβιανός Αντιοχείας (381-404), ο οποίος ανέκρινε προσωπικά τον Αδέλφιο, εφαρμόζοντας το εξής τέχνασμα.

Έστειλε στην Έδεσσα, όπου βρίσκονταν, ομάδα μοναχών και τους έφεραν στην Αντιόχεια. Εκεί έλεγξε τους κατηγόρους, ως συκοφάντες και τους μάρτυρες ότι ψεύδονται. Κατόπιν προσέγγισε τον ίδιο τον Αδέλφιο και του είπε:

«Ἡμεῖς, ὦ πρεσβύτα, τόν πλείω βεβιωκότες βίον, ἀκριβέστερον καί τήν ἀνθρωπείαν ἐμάθομεν φύσιν καί τα τῶν ἀντιπάλων δαιμόνων ἔγνωμεν μηχανήματα, πείρᾳ δέ καί τήν τῆς χάριτος ἐδιδάχημεν χορηγίαν˙ οὗτοι δέ νέοι ὄντες καί τούτων οὐδέν ἀκριβῶς ἐπιστάμενοι, πνευματικοτέρων ἐπακοῦσαι λόγων οὐ φέρουσι. τοιγάρτοι εἰπέ μοι, ὅπως φατέ καί τό πνεῦμα τό ἐνάντιον ὑποχωρεῖν καί τοῦ παναγίου πνεύματος τήν χάριν ἐπιφοιτάν[5].»

Παρουσιάστηκε δηλαδή ο Φλαβιανός, ότι πρεσβεύει τα ίδια με τον Αδέλφιο, διότι έχουν και οι δυο την ίδια πείρα και θέλει να μάθει περισσότερα από αυτόν. Και αφού τον κολάκεψε και τον έθελξε με τα λόγια του τον έκανε να ομολογήσει τις αληθινές δοξασίες του. Στην συνέχεια τον επιτίμησε:

«... πεπαλαιωμένε ἡμερῶν κακῶν, ἐλέγξαι σε τό σόν στόμα καί οὐκ ἐγώ˙ τά δέ χείλη σου καταμαρτυρήσαι σου[6].»

Μετά την έξωσή τους από τα μέρη εκείνα πέρασαν στην Παμφυλία. Εκεί ήρθαν αντιμέτωποι με τον άγιο Αμφιλόχιο Ικονίου (344-394). Αυτός συνεκάλεσε σύνοδο στην Σίδη το 390 μ.Χ. και τους καταδίκασε. Γι’ αυτή πληροφορούμαστε από τον Μέγα Φώτιο, κάτοχο των πρακτικών της Συνόδου. Σε αυτήν συμμετείχαν 25 επίσκοποι μεταξύ των οποίων «συμπαρόντων δέ αὐτῷ Βίζου τοῦ Σελευκείας καί Μαρουθᾶ τοῦ Σουφαρηνῶν ἔθνους καί Σάμου[7]». Στην Σύνοδο έστειλε επιστολή και ο Φλαβιανός Αντιοχείας, αναφέροντας όσα είχε διαπιστώσει προσωπικά για την διδασκαλία τους.

Η Σύνοδος τους καταδίκασε, χωρίς να κάνει δεκτή την μετάνοιά τους, διότι ήδη υποτίθεται ότι είχαν μετανοήσει, αλλά αποδεικνύονταν ότι παρέμειναν αμετακίνητοι στις κακοδοξίες τους. Ακολούθησε ανταλλαγή επιστολών προς τους επισκόπους των ανατολικών επαρχιών, της Αρμενίας και της Μικράς Ασίας προς ενημέρωση.

Ακολούθησε νέα καταδίκη τους από την Γ’ Οικουμενική Σύνοδο στην Έφεσο το 431 μ.Χ[8]. Τα των Μεσσαλιανιτών συζητήθηκαν στην Στ’ συνεδρίαση, πρωτοστατούντων των Ουαλεριανού Ικονίου και Αμφιλόχιου Σιδηνών. Διαβάστηκε η προηγούμενη συνοδική καταδίκη τους από τον Σισσίνιο Κωνσταντινουπόλεως.

Στην Σύνοδο αυτή καταδικάσθηκε και το σύγγραμμά τους με τον τίτλο Ασκητικό. To αναθεματισθέν σύγγραμμα  επέζησε μέχρι την εποχή του Τιμόθεου Κωνσταντινουπόλεως, ο οποίος το αναφέρει ως Κεφάλαια[9]. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός καταγράφει την διδασκαλία των Μεσσαλιανών από βιβλίο δικό τους[10].

Καταδικαστικές αποφάσεις κατά του κινήματος αυτού έχουμε και στην Συρία, από σύνοδο που συνεκλήθη το 576 μ.Χ. υπό τον Εζεκιήλ[11]. Άλλες συνοδικές αποφάσεις αναφέρουν τις πρακτικές των Μεσσαλιανών[12]. Τέτοια είναι η αναφορά του Γρηγόριου Βαρ Εβραίου για τους ακόλουθους του Ευσέβιου Εδεσσηνού[13]. Θεολογική αναίρεση του μεσσαλιανισμού είχε προηγηθεί από τον άγιο Εφραίμ τον Σύρο[14].

Ο Μέγας Φώτιος αναφέρει και κάποια στοιχεία για τον Λαμπέτιο. Αυτός έζησε τον Ε’ αι. και ίδρυσε μοναστήρια στην Ισαυρία και την Κιλικία. Κατάφερε με απάτη να υποδυθεί τον Ορθόδοξο και να χειροτονηθεί ιερέας. Ο ηγούμενος Γερόντιος της Μονής στη Γλιτίδα απέστειλε επιστολή στον Αλύπιο Αρχιεπίσκοπο Καισαρείας εναντίον του. Ο τελευταίος ενημέρωσε με την σειρά του Ορμίζη, επίσκοπο Κομάνης και του ανέθεσε την εξέταση των κατηγοριών. Οι κατηγορίες που του προσάπτονταν ήταν:

«... ὅτι κόρην κατά στόμα φιλῶν ἐνηγκαλίζετο, καί ὅτι αὐτός ἐκεῖνος ἔφη Λαμπέτιος ἐν Ἰεροσολύμοις μετά τινός διακονίσσης ἐξαμαρτεῖν, καί ὅτι προσελθόντων τινῶν καί νοσήματος ἴασιν ἐξαιτουμένων ἔφη˙ Φέρε μίαν κόρην προς ἐμέ καλήν καί δείξω σοι ἁγιωσύνην, καί ὅτι τούς τάς ὥρας ψάλλοντας ἐξεμυκτήριζε καί διέσυρεν ὡς ὑπό νόμον ἔτι τυγχάνοντας[15].»

Ο Λαμπέτιος καθαιρέθηκε με την ψήφο και του Αλυπίου Καισαρίας, ο οποίος εξαπατηθείς τον είχε χειροτονήσει πρεσβύτερο. Σύγγραμμά του αναφέρεται η Διαθήκη. Περιείχε την διδασκαλία του και αναιρέθηκε από τον Σέβηρο Αντιοχείας (512-519), όταν ήταν ακόμη πρεσβύτερος. Υπερασπιστής του ήταν κάποιος Αλφείος Ρινοκούρων, ο οποίος επίσης καθαιρέθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Πτολεμαίο. Του τελευταίου αναφορά προς τον Τιμόθεο Αλεξανδρείας διάβασε ο Μέγας Φώτιος και διέσωσε τα σχετικά.

Η αίρεση επέζησε στην Συρία, ενώ η συνέχεια της δράσης των Μεσσαλιανών στις επαρχίες της Ρωμανίας συζητείται. Ο K. Fitschen[16] αμφισβητεί την παρουσία τους στην Μικρά Ασία μετά την καταδικαστική απόφαση της Γ’ Οικουμενικής Συνόδου. Αλλά η άποψη αυτή στηρίζεται κυρίως στον τρόπο ανάγνωσης των αναφορών των μεταγενέστερων συγγραφέων. Επίσης εκλαμβάνονται οι Λαμπετιανοί και οι Μαρκιανιστές ως ξεχωριστές ομάδες. Η τάση όμως είναι να θεωρούνται ομάδες μεσσαλιανικές, με διαφορετικό όνομα. Εξάλλου και οι επόμενες γνωστικές σέκτες που ξεπήδησαν από τους Μεσσαλιανούς φέρουν όλα τα χαρακτηριστικά της διδασκαλίας και των πρακτικών τους, με αποτέλεσμα να καλούνται πολλές φορές Μεσσαλιανοί. Συνεπώς δεν έχει σημασία αν επέζησαν αυτοί οι ίδιοι με το ίδιο όνομα, εφόσον επέζησαν όλες οι κακοδοξίες τους.

Έτσι μετά τον Μέγα Φώτιο κάνει αναφορά σε αυτούς ο Γεώργιος Κεδρηνός[17]. To IΒ’ αι. αναφέρεται κάποιος Θεόδωρος Βλαχερνίτης, ο οποίος καταδικάστηκε ως Μεσσαλιανός. Την πληροφορία διασώζει η Άννα Κομνηνή:

«Μετά τοῦτον ἤ μᾶλλον εἰπεῖν σύν τούτῳ καί ὁ Βλαχερνίτης δεδημοσιεύετο ἀσεβῆ καί ἔκφυλα τῆς Ἐκκλησίας φρονῶν, κἄν ἱερωμένος ἦν. ἐνθουσιασταῖς γάρ ὁμιλήσας καί τῆς τούτων λύμης μετασχών πολλούς τε ἐξαπατῶν καί μεγάλας τῶν ἐν τῇ μεγαλουπόλει οἰκίας ὑπορύττων καί παραδιδούς τά τῆς ἀσεβείας δόγματα, ἐπεί πολλά πολλάκις μεταπεμπόμενος καί διδασκόμενος παρά τοῦ αὐτοκράτορος οὐδόλως τῆς οἰκίας κακοδοξίας ἀφίστατο, τῇ ἐκκλησίᾳ καί τοῦτον ὁ αῦτοκράτωρ παρέπεμψεν. οἱ δέ ἐπί πλέον τοῦτον ἐξετάσαντες, ὡς ἀμετάθετον καί αὐτοί ἐγνώκεσαν, αὐτόν τε αἰωνίῳ ἀναθέματι καί τά τούτου δόγματα καθυπέβαλον[18].»

Ο Θεόδωρος καταγόταν από την Τραπεζούντα και ήταν προεστώς στην Εκκλησία των Βλαχερνών[19]. Αυτό αναφέρεται σε έγγραφο του Νικήτα Ηρακλείας του 1117 που αφορούσε βασικά την εξέταση της υπόθεσης του Ιωάννη Ιταλού.

Εξάλλου, άλλη μια καταδικαστική απόφαση επί Αλεξίου Στουδίτου (1025 - 1043) κατά του Ελευθερίου εκ Παφλαγονίας (10ος αι) δείχνει ότι οι κακοδοξίες του ήταν μεσσαλιανικές διδαχές. Αυτός ίδρυσε μοναστήρι στην επαρχία Λύστρων της Λυκαονίας, το επικαλούμενο Μωρόκαμπος. Η απόφαση του 1030 μ.Χ υποχρέωσε την αδελφότητα σε διάλυση.

Τον ΙΒ’ αι. καταδικάσθηκαν από Σύνοδο στην Κωνσταντινούπολη που έγινε το 1140, τα συγγράμματα του Κωνσταντίνου Χρυσομάλλου. Ο ίδιος είχε πεθάνει. Τα συγγράμματά του βρέθηκαν σε τρεις μονές, το Ιερόν του κυρού Νικολάου, την Μονή του αγίου Αθηνογένους και την Μονή του Γηροκομίου. Στα 250 κεφάλαια του κειμένου αναγνωρίστηκαν οι διδασκαλίες των Ενθουσιαστών και των Βογομίλων, σύμφωνα με την απόφαση. Οι μοναχοί Πέτρος και Γεώργιος, ο επονομαζόμενος Παμφίλος δήλωσαν άγνοια και ότι δεν αντιλήφθηκαν τις κακοδοξίες. Αναθεμάτισαν τα κείμενα μαζί με την Σύνοδο. Ο μεν Παμφίλος παρέμεινε ως είχε απλός μοναχός, ενώ από τον Πέτρο αφαιρέθηκε η ηγουμενία της Μονής του αγίου Αθηνογένους, διότι:

«Πῶς γάρ ἄν καί κυβερνᾶν ἄλλους καί διδάσκειν ἱκανός κριθῇ ὁ τοιαύτην αγνοήσας, ὥς φησιν, ἄγνοιαν, καί ἔκδηλον οὕτω πᾶσιν ἀσέβειαν κατανοῆσαι μή δυνηθείς;»

και εστάλη σε άλλη Μονή, υπό άλλον ηγούμενο να καθοδηγείται.

Οι καταδικαστικές αυτές αποφάσεις δημοσιεύονται στο τέλος της ενότητας σε παράρτημα, επειδή είναι δυσεύρετες.

Με την κατηγορία του Βαρλαάμ του Καλαβρού εναντίον των Ησυχαστών για μεσσαλιανισμό, και τις απαντήσεις του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά θα ασχοληθούμε στο τέλος του κειμένου, για λόγους που θα γίνουν εκεί κατανοητοί.

5.1.α Διδασκαλία

Για την διδασκαλία των Μεσσαλιανών αξιόπιστες πηγές είναι ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός και ο Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως. Και οι δύο αναφέρουν όσα διάβασαν σε κείμενα της αίρεσης.

1) Οι Μεσσαλιανοί πίστευαν ότι στον άνθρωπο κατοικεί ενυπόστατος ο Σατανάς και τον εξουσιάζει σε όλα[20],

2) ότι ο Σατανάς και οι δαίμονες εξουσιάζουν τον νου του ανθρώπου και η φύση του επικοινωνεί με τα πνεύματα της πονηρίας[21],

3) ότι συγκατοικούν ο Σατανάς και το Άγιο Πνεύμα στον άνθρωπο[22], και ότι ούτε οι Απόστολοι δεν ήταν καθαροί από την επίδραση που ασκούν[23],

4) ότι ούτε το βάπτισμα τελειοποιεί τον άνθρωπο, ούτε η μετάληψη των θείων μυστηρίων καθαρίζει την ψυχή, αλλά μόνο η προσευχή που επιχειρούν αυτοί[24]. Για την προσευχή του αναφέρει ό Ευθύμιος Ζιγαβηνός ότι:

«Εὐχήν δέ λέγουσι εἴτε τήν προσευχήν, ἥν ἕκαστος προσφέρει τῷ Θεῷ, εἴτε τήν τοῦ Πάτερ ἡμῶν, ἥν ὁ Κύριος τοῖς ἀποστόλοις παρέδωκεν, εἴτε τινα ἑτέραν μόνοις ἐξ αὐτῶν ἐγνωσμένην τοῖς εἰς ἀσέβειαν τελειοτέροις, προς δέ τούς ἄλλους πάντας οὖσαν ἀνέκφορον διά τήν ἐν αὐτῇ τερατολογίαν, οἶμαι, καί σατανικήν ἐπῳδήν[25].»

5) ότι ο άνθρωπος είναι ζυμωμένος με την αμαρτία και μετά το βάπτισμα[26],

6) ότι ο πιστός δεν ενδύεται το άφθαρτο και θεϊκό ένδυμα με το βάπτισμα, αλλά με την προσευχή[27],

7) ότι πρέπει ν’ αποκτήσει ο άνθρωπος απάθεια και να γίνει μέτοχος του Αγίου Πνεύματος με όλες τις αισθήσεις και με βεβαιότητα[28],

8) ότι η ψυχή αισθάνεται την κοινωνία με τον ουράνιο Νυμφίο, όπως αισθάνεται η γυναίκα κατά την συνεύρεση με τον άνδρα[29],

9) ότι οι πνευματικοί βλέπουν και εσωτερικά και εξωτερικά την αμαρτία και την χάρη, όταν ενεργείται και όταν ενεργεί[30],

10) ότι υπάρχει αποκάλυψη που γίνεται με θεϊκή αίσθηση και υπόσταση, όπως στο δόγμα[31],

11) ότι η φωτιά είναι δημιουργός[32],

12) ότι η ψυχή που δεν έχει τον Χριστό σε κάθε αίσθηση και ενέργειά της είναι κατοικητήριο δαιμόνων[33],

13) ότι το κακό υπάρχει εκ φύσεως[34],

14) ότι και πριν από την παράβαση ο Αδάμ ήρθε σ’ επαφή με την Εύα απαθώς[35],

15) ότι στην Μαρία έπεσε σπέρμα και Λόγος[36], σ’ αυτό ο Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως προσθέτει το εξής:

«Λέγουσιν ὅτι σπέρμα καί λόγος ἐνέπεσεν εἰς τήν Μαρίαν˙ καί ὅτι τό σῶμα ὅ ανέλαβεν ἐξ αὐτῆς ὁ Κύριος, δαιμόνων ἧν πεπληρωμένον, καί ἐξέβαλεν τά δαιμόνια, καί οὕτως αὐτό ἐνεδύσατο[37]»,

16) ότι ο άνθρωπος πρέπει ν’ αποκτήσει δύο ψυχές, μία την κοινή και μία την επουράνια[38],

17) ότι είναι δυνατόν ο άνθρωπος να δεχθεί αισθητά την υπόσταση του Αγίου Πνεύματος, με κάθε βεβαιότητα και πραγματικότητα[39],

18) ότι στους προσευχομένους μπορεί να φανερωθεί ο Σωτήρας με φως και σε κάποιο καιρό να βρεθεί ο άνθρωπος παριστάμενος στο θυσιαστήριο, και να του προσφερθούν τρεις άρτοι ζυμωμένοι με λάδι[40].

Συνοπτικά την διδασκαλία των Μεσσαλιανών εξέθεσε ο Αδέλφιος στον Φλαβιανό, όταν ερωτήθηκε, ως εξής:

«... μηδεμίαν μέν ἐκ τοῦ θείου βαπτίσματος ὠφέλειαν τοῖς ἀξιουμένοις ἐγγίνεσθαι, μόνην δέ τήν σπουδαίαν εὐχήν τόν δαίμονα τόν ἔνοικον ἐξελαύνειν. ἕλκειν γάρ ἕκαστον τῶν τικτομένων ἔλεγεν ἐκ τοῦ προπάτορος, ὥσπερ τήν φύσιν, οὕτω δή καί τήν τῶν δαιμόνων δουλείαν˙ τούτων δέ ὑπό τῆς σπουδαίας ἐλαυνομένων εὐχῆς, ἐπιφοιτᾶν λοιπόν τό πανάγιον πνεῦμα, αἰσθητῶς καί ὁρατῶς τήν οἰκίαν παρουσίαν σημαῖνον, καί τό τε σῶμα τῆς τῶν παθῶν κινήσεως ἐλευθεροῦν καί τήν ψυχήν τῆς ἐπί τά χείρω ῥοπῆς παντελῶς ἀπαλλάτειν, ὡς μηκέτι δεῖσθαι λοιπόν μήτε νηστείας πιεζούσης τό σῶμα μήτε διδασκαλίας χαλινούσης καί βαίνειν εὔτακτα παιδευούσης. οὐ μόνον δέ ὁ τούτου τετυχηκώς τῶν τοῦ σώματος ἀπαλλάτεται σκιρτημάτων, ἀλλά καί σαφῶς τά μέλλοντα προορᾷ καί τήντριάδα τήν θείαν τοῖς οφθαλμοῖς θεωρεῖ[41].»

Εκτός των παραπάνω προστίθεται και το εξής. Πίστευαν ότι οι τρεις υποστάσεις της Αγίας Τριάδος αναλύονται σε μια. Αυτό εξετάζοντάς το ο Ευθύμιος Ζιγαβηνός, το αποδίδει στους Σαβελιανούς[42]. Επίσης ότι η θεία φύσις τρέπεται και μεταβάλλεται προκειμένου να συγκραθεί με τις ανθρώπινες ψυχές[43].

Ρίζα της Εικονομαχίας: Υπάρχει στον Μέγα Φώτιο μια σημαντική αναφορά σε ένα αντι-μεσσαλιανικό έργο του Ηρακλείδη, επισκόπου Νύσσης:

«Συνέταξε δέ κατ’ αὐτῶν καί Ἡρακλείδας ὁ Νύσσης ἐπίσκοπος ἐπιστολάς δύο, ὧν ἐν τῇ δευτέρᾳ καί χρήσις φέρεται τῆς ἀρχαιότητας τῶν σεπτῶν εἰκόνων[44]».

Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός, ότι ο Μέγας Φώτιος πρόσεξε την θεματολογία της δεύτερης επιστολής του Ηρακλείδη. Ο άγιος έζησε την δεύτερη φάση της Εικονομαχίας και την αναστήλωση των εικόνων του 867 μ.Χ. Μία πρώιμη καταγραφή περί της αρχαιότητας των εικόνων, τόν ενδιέφερε άμεσα.

Για τον εν λόγω επίσκοπο δεν είναι τίποτα γνωστό. Το μόνο που μπορεί να εξαχθεί από την αναφορά του Μ. Φωτίου είναι ότι η επισκοπεία του μπορεί να τοποθετηθεί μεταξύ του 431  και 448 μ.Χ[45].

Η αλήθεια είναι ότι δεν υπάρχουν άμεσες αναφορές σε εικονοκλαστικές πρακτικές των Μεσσαλιανών. Αλλά αν κάποιος θα ήθελε να ανιχνεύσει τις προδιαθέσεις τους θα έπρεπε ν’ απευθυνθεί στην «χριστολογία» τους (καταχρηστική χρήση), κι όχι σε πιθανές συνδέσεις της ασκητικής πρακτικής τους με τον αιγυπτιακό μοναχισμό[46], όπως επιχειρείται. Στο κάτω-κάτω η ασκητική τους μόνο τον τίτλο φέρει και όχι τις συνεπακόλουθες πρακτικές, όπως θα φανεί στο επόμενο κεφάλαιο.

Ανατρέχοντας, λοιπόν, στις δοξασίες των Μεσσαλιανών για τον Χριστό, βρίσκουμε στον Τιμόθεο Κωνσταντινουπόλεως την εξής καταγραφή:

«Λέγουσιν ὅτι τόν ἄνθρωπον ὅν ἀνέλαβεν ἐκ τῆς Μαρίας ὁ Κύριος, πότε μέν αὐτόν εἰς πνεῦμα μετέβαλλεν, πότε δέ εἰς σῶμα˙ διότι αὐτό τό σῶμα τοῦ Κυρίου ἀπερίγραπτον ἦν, καθάπερ ἡ θεία φύσις.»

Το κλειδί για την λύση του θέματος βρίσκεται στην λέξη «απερίγραπτον ». Το «απερίγραπτον» συνδέεται με παρελθόντα χρόνο με τον δοκητισμό των γνωστικών ομάδων. Ενισχύεται αυτή η σύνδεση με την ιδέα της μεταβολής του σώματος του Χριστού άλλοτε σε υλικό, άλλοτε σε πνευματικό. Μπορούμε εδώ να διακρίνουμε μία προσπάθεια συμβιβασμού του γνωστικού δοκητισμού με την διδασκαλία της Εκκλησίας, στις τάξεις των Μεσσαλιανών. Σε μέλλοντα χρόνο το «απερίγραπτον» συνδέεται με το βασικό επιχείρημα των εικονομάχων κατά των εικόνων. Οι εικονομάχοι θεωρούσαν ότι η ανθρώπινη φύση του Χριστού δεν μπορεί να περιγραφεί, γι’ αυτό και οι απεικόνισή της εκλαμβάνονταν ως ειδωλολατρεία.

Τι προκύπτει από τα παραπάνω; Όπως λέει ο Reinhart Staats «μία από τις ρίζες της εικονομαχίας βασίζεται στον μεσσαλιανικό μυστικισμό[47]». Αυτή η σκέψη μπορεί να συγκεκριμενοποιηθεί περισσότερο. Μια από τις ρίζες της Εικονομαχίες ανιχνεύεται στον δοκητισμό των γνωστικών.

5.1.β Πρακτικές

Οι περισσότερες πρακτικές των Μεσσαλιανών οφείλονται στην άποψη, ότι όποιος έλαβε την αισθητή επιφοίτηση του Αγίου Πνεύμα ελευθερώθηκε από τον δαίμονα που τον κατείχε και συνεπώς από τα πάθη και τις αμαρτίες. Αυτός, ων ελεύθερος, δεν δεσμεύεται από υποχρεώσεις, νομικές ή ηθικές. Η ψυχή του δεν ρέπει προς το χειρότερο κι έχει αποκτήσει την απάθεια[48].

Πίστευαν επίσης, ότι σε αυτήν την κατάσταση ο άνθρωπος μπορεί να προβλέπει το μέλλον, όπως επίσης και τις πνευματικές δυνάμεις αισθητά. Γι’ αυτό και κάποιες φορές τους έβλεπαν να πηδάν ξαφνικά μιμούμενοι ότι προσπέρασαν κάποιο αόρατο δαίμονα ή να κάνουν ότι τους τοξεύουν[49].

Επίσης θεωρούσαν ότι τα όνειρα του ανθρώπου στην κατάσταση της απάθειας είναι προφητικά και δηλωτικά του μέλλοντος. Γι’ αυτό επιδίδονταν στον ύπνο πολλές ώρες. Τα εκλάμβαναν ως φωτισμό του πνεύματος και τα ονόμαζαν άγιους ενθουσιασμούς[50].

Όσοι βρίσκονταν στην κατάσταση της απάθειας γνώριζαν και την κατάσταση των ψυχών μετά θάνατον. Επίσης παρουσιάζονταν ως καρδιογνώστες και ότι καταλάβαιναν τις διαθέσεις των ανθρώπων[51].

Εφόσον οι απαθείς δεν είχαν ροπή προς το κακό, πίστευαν ότι μπορούν να επιδίδονται σε κάθε είδους ακολασία, όπερ και έπρατταν. Αναφέρει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός ότι:

«... αἰσχρουργίαις διαφόροις καί χρημάτων κλοπαῖς καί πορνεῖες περιπεσόντες ὤφθησαν.»

Από τα παραπάνω μπορούμε να διακρίνουμε έναν έντονο ελιτισμό, ο οποίος αφορά μεν όσους έλαβαν υποθετικά το Άγιο Πνεύμα, αλλά στην πράξη περιλαμβάνονται όλοι οι Μεσσαλιανοί, ίσως με μια μικρή καθυστέρηση ως προς τον χρόνο της επιφοίτησης.

Απέφευγαν την χειρωνακτική εργασία και ζούσαν κυρίως από την εκμετάλλευση των περιουσιών που προσέφεραν οι νεοεισερχόμενοι. Για να το πετύχουν αυτό δήλωναν εαυτούς ενάντιους σε κάθε μορφής ιδιοκτησία[52]. Ταυτόχρονα εμφανίζονταν άσπλαχνοι και ανελεήμονες προς πάντα χρήζοντα βοήθεια, λέγοντες ότι αυτοί είναι οι πτωχοί τω πνεύματι[53].

Στις τάξεις τους επιτρέπονταν στις γυναίκες να διδάσκουν:

«Οὗτοι γυναίκας διδασκάλους τῶν δογμάτων τῆς ἱδίας αἱρέσεως προβάλλονται˙ οὐ μόνον ἀνδρῶν ἀπλῶς, ἀλλά καί ἱερέων ταῦτας ἐξάρχειν ἐπιτρέποντες˙ κεφαλήν ἑαυτῶν τάς γυναίκας ποιούμενοι καί τήν ὄντως κεφαλήν Χριστόν τόν Θεόν ἡμῶν ἀτιμάζοντες[54].»

Δεν δέχονταν ότι η μετάληψη του Τιμίου Σώματος και Αίματος του Χριστού ωφελεί τους αξίως μεταλαμβάνοντας ή βλάπτει τους αναξίως. Αυτό οφείλονταν στο ότι δεν πίστευαν ότι τα Τίμια Δώρα είναι πραγματικά το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Συνεπώς δεν κοινωνούσαν με φόβο Θεού, αλλά οσάκις μεταλάμβαναν, το έπρατταν αδιάφορα[55]. Μάλιστα θεωρούσαν άσκοπη την συμμετοχή στην Θεία Λειτουργία και συνιστούσαν στους μοναχούς να παραμένουν στους δικούς τους ευκτηρίους οίκους και να προσεύχονται[56].

Στην πράξη ο μεσσαλιανισμός ήταν ένα ενθουσιαστικό κίνημα. Ο όσιος Θεοφάνης αναφέρει ότι στις συνάξεις τους έψαλαν χορεύοντας και κροταλίζοντας, παρερμηνεύοντας τα λόγια του βασιλιά Δαβίδ[57]. Αυτή η πρακτική τους σχετίζεται με τον τρόπο που αντιλαμβάνονταν την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος και την αισθητική επίδειξη της.

Το Βάπτισμα του πυρός : Πίστευαν ότι το εκκλησιαστικό βάπτισμα δεν ωφελεί στην εξάλειψη της ρίζας των αμαρτημάτων. Επειδή διάβαζαν τα λόγια του Χριστού «Ἐάν μή τις γεννηθῇ δι’ ὕδατος καί πνεύματος, οὐ μή εἰσέλθει εἰς τήν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ» (Ιωαν. 3.5) και ότι το Πνεύμα το Άγιο κατήλθε την ημέρα της Πεντηκοστής εν είδει πυρίνων γλωσσών (Πραξ. 2.3) δίδασκαν ότι για την σωτηρία του ανθρώπου είναι αναγκαίο το βάπτισμα του πυρός. Αυτή την διδασκαλία την αιτιολογούσαν με τα λόγια του Προδρόμου, «ἐγώ μέν ὕδατι βαπτίζω ὑμᾶς˙ ἔρχεται δέ ὁ ἰσχυρότερός μου, οὗ οὐκ εἰμί ἱκανός λῦσαι τόν ἱμάντα τῶν ὑποδημάτων αὐτοῦ˙ αὐτός ὑμᾶς βαπτίσει ἐν Πνεύματι ἁγίω καί πυρί» (Λουκ 3.16 & Ματθ. 3.11). Έλεγαν ότι, όπως το πυρ κατακαίει τα ζιζάνια μέχρι την ρίζα, έτσι και το Άγιο Πνεύμα φλέγει και καταναλίσκει την μοχθηρία των βαπτιζομένων και αφανίζει τις πονηρές συνήθειες[58].

Αυτήν ακριβώς την διδασκαλία υιοθέτησαν οι Μορμόνοι, και όχι μόνο. Μαζί με τον ενθουσιασμό υποστηρίζεται από πολλές ακραίες προτεσταντικές ομάδες, όπως οι Κουακέροι, οι Άμις και οι πεντηκοστιανοί που εμφανίζουν ροπή στον ενθουσιασμό.

Γράφει σχετικά ο Gavin David Prosser στην εξέταση του θέματος του ελιτισμού των Μεσσαλιανών:

«Αν δεχθούμε ότι κάποια αποσπάσματα από τις Ομιλίες του ψευδο-Μακάριου και από το Liber Graduum έχουν κάποια σχέση με ομάδες Μεσσαλιανών, τότε μπορούμε να συμπεράνουμε ότι εμφάνιζαν κάποια ιεραρχία ή κάποιον ελιτισμό, διακρίνοντας τάξη «τελείων» από τους υπόλοιπούς. Αυτό βέβαια μπορεί να μην αφορά κάποια πνευματική ιεραρχία, αλλά να εξαρτάται από το αν ο υπό μύηση Μεσσαλιανός είχε λάβει την εμπειρία του «βαπτίσματος του πυρός», μια εμφατικά αισθητική εμπειρία του Αγίου Πνεύματος, που ίσως συνοδεύονταν από επιληπτικούς σπασμούς. Το επίθετο ‘ενθουσιασταί’ χρησιμοποιήθηκε από την ορθόδοξη κριτική στην Έφεσο. Ο μεσσαλιανικός πεντηκοστιανισμός …στηρίζονταν δογματικά στην άποψή τους για την διαφθορά του μεταπτωτικού ανθρώπου…[59].»

5.1.γ Βαρλαάμ εναντίον ησυχαστών

Όταν ο Βαρλαάμ ο Καλαβρός επέστρεψε το 1340 μ.Χ. από την αποστολή που του είχε αναθέσει ο Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος στην έδρα του Πάπα Βενικτου ΙΒ’ στην Αβινιώνα της Γαλλίας, εξέδωσε ένα δεύτερο έργο, με τίτλο Κατά Μασσαλιανών, στο οποίο επιτίθονταν για μια ακόμη φορά κατά των ησυχαστών και του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, προσωπικώς[60]. Στο έργο αυτό που δεν έχει διασωθεί, κατηγορούσε τους μοναχούς για θεολογική πλάνη, δηλαδή για τον ισχυρισμό ότι βλέπουν τον Θεό σύμφωνα με την πλάνη των Μασσαλιανών και των διαδόχων τους Βογομίλων. Αποκαλούσε τους ησυχαστές Βλαχερνίτες (ομφαλοσκόπους τους αποκάλεσε κοροϊδευτικά στο πρώτο σύγγραμμά του), από το όνομα του Θεόδωρου Βλαχερνίτη[61], που αναφέραμε παραπάνω.

Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς απάντησε με μια νέα τριάδα έργων, την τρίτη κατά σειρά, τμήμα του συνολικού Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων. Το πρώτο βιβλίο της τριάδας αυτής τιτλοφορείται Έλεγχος των συμβαινόντων ατόπων εκ του δευτέρων του φιλοσόφου συγγραμμάτων και φέρει τον δεύτερο τίτλο Περί θεώσεως. Σε αυτό ο άγιος μιλα περί μεθέξεως της θεότητος. Χρησιμοποιώντας χωρία από τον άγιο Μάξιμο, τον Διονύσιο Αρεοπαγίτη και άλλους Πατέρες αποδεικνύει ότι η χάρις της υιοθεσίας, η θεοποιός δωρεά του Αγίου Πνεύματος είναι φως:

«Ὁ μέν γάρ σοφός τά θεῖα Μάξιμος[62], συνῷδά τῷ μεγάλῳ Μακαρίῳ[63] καί τοῖς ἄλλοις ἅπασιν ἁγίοις, καθάπερ ἐν τοῖς Περί Φωτός Θείου ἐξενηγμένοις ἡμῖν λόγοις προεξεθέμεθα, τόν ἀρραβῶνα τῆς μελλούσης ἐπαγγελίας, τήν χάριν τῆς υἱοθεσίας, τήν θεοποιόν δωρεάν τοῦ Πνεύματος φῶς εἶναι φησιν ὑπεραρρήτου τοῖς ἁγίοις ἐποπτευόμενον, φῶς ἐνυπόστατον, ἄκτιστον, ἀεί ὄν ἐκ τοῦ ἀεί ὄντος καί ἀνεπινοήτως, νῦν μέν ἐκ μέρους, ἐπί δέ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος τελεοτέρως φανερούμενον τοῖς ἀξίοις καί τόν Θεόν αὐτοῖς δι’ ἑαυτοῦ φανεροῦν[64].»

Αφού απέδειξε ότι η θεολογία των ησυχαστών είναι καθόλα ορθόδοξη και σύμφωνη με τους Πατέρες και όχι μασσαλιανή φέρει προς εξέταση αυτά που υποστήριζε ο Βαρλαάμ:

«Ἀλλ’ αἰσθητόν ἦν», φησί, «τό φῶς ἐκεῖνο καί δι’ ἀέρος ὁρατόν, τότε γεγονώς προς ἔκπληξιν καί εὐθύς ἀπογενόμενον, καί θεότης λέγεται ὡς σύμβολο θεότητος[65].»

Και αυτές της κακοδοξίες του Βαρλαάμ αναιρεί ο άγιος Γρηγόριος με την βοήθεια του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού:

«Τό τοιοῦτον τοίνυν ἀλλότριόν σοι δοκεῖ θεότητος, αἰσθητόν τε καί κτιστόν σύμβολον καί δι’ ἀέρος ὁρατόν; Ἀλλ’ ὡς μέν οὐκ ἀλλότριον, άλλά φυσικόν θεότητος, αὖθις ἄκουσον τοῦ τά θεῖα σοφοῦ Δαμασκηνοῦ λέγοντος, “οὐκ ἐπίκτητον, ὡς ὁ Μωυςῆς, ἔσχε τό τῆς θείας δόξης ὡράϊσμα, ἀλλ’ ἐκ τῆς ἐμφύτου θείας δόξης τε καί λαμπρότητος[66]”˙ καί πάλιν, “τούς κορυφαίους τῶν ἀποστόλων προσλαμβάνεται μάρτυρας τῆς οἰκίας δόξης τε καί θεότητος, αποκαλύπτει δέ αὐτοῖς τήν οἰκίαν θεότητα[67]” , τήν ἁπάντων ἐπέκεινα, τήν μόνην καί ὑπερτελῆ καί προτέλειον[68]».

Δεν είναι λοιπόν οι ησυχαστές Μασσαλιανοί, αλλά ο Βαρλαάμ και οι ομόφρονοί του:

«Προς δέ τούτοις καί φυσικήν ἕξιν λέγεις τήν χάριν τῆς θεώσεως, τουτέστι δυνάμεως φυσικῆς ἐντελέχειάν τε καί φανέρωσιν, ἀφ’ οὗ τῇ τῶν Μασσαλιανῶν ὄντως, ὡς οὐκ οἶσθα, περιπέπτωκας ἀπάτῃ˙ φύσει γάρ ἔσται κατά πᾶσαν ἀνάγκην Θεός θεούμενος, εἰ κατά φυσικήν δύναμιν ἡ θέωσις ἔσται καί τοῖς ὅροις τῆς φύσεως ἐμπεριλαμβάνεσθαι πέφυκε. Μή τοίνυν τήν σ’ αὐτοῦ περιτροπήν τῶν ἀσφαλῶς ἐστώτων λέγε, μηδέ μῶμον τοῖς ἀμωμήτοις τήν πίστιν ἐπιχείρει προστρίψασθαι, τά προς αλήθειαν αἴσχη σἀ τοῖς ἄλλοις ἀποματτόμενος, μᾶλλον δ’ ἀναιδῶς ἐκείνων ὡς τοιούτων καταψευδόμενος[69].»

Το έργο του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά υπέρ του ησυχασμού είναι σημαντικότατο, πυκνό νοημάτων αποτελεί σύνοψη της ορθοδόξου θεολογίας και κυρίως του ησυχασμού. Συγκεφαλιώνει όλη την προηγούμενη πατερική παράδοση επί του θέματος. Στον περιορισμένο χώρο του κειμένου αυτού παρατέθηκαν λίγα χωρία σχετικά με το θέμα.

5.1.δ Οι κατηγορίες των δυτικών για τα έργα του Αγ. Μακαρίου του Αιγυπτίου

Πρώτος ο L. Villecourt [70] θεωρεί ότι ανακάλυψε στα κείμενα του Αγ. Μακαρίου του Αιγυπτίου ίχνη μεσσαλιανικά. Μαζί του συντάχθηκαν οι G. L. Marriott [71] και H. Dörries  [72]. O W. Jaeger προσπάθησε να δείξει ότι οι Ομιλίες είναι επηρεασμένες από την πραγματεία Περί του κατά Θεόν σκοπού του Αγίου Νύσσης, αλλά ο Reinhart Staats [73]  ανέτρεψε το επιχείρημα. O Jean Guillard  [74] επιχείρησε να επεκτείνει την προσπάθεια και στα έργα του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, κυρίως στις Κατηχήσεις.

Οι απόψεις αυτές δεν είναι καινούργιες. Για πρώτη φορά διατυπώθηκαν από τον Βαρλαάμ τον Καλαβρό, όπως είδαμε παραπάνω. Αναδιατυπώθηκαν τον 18ο αι. από τον λόγιο μοναχό Νεόφυτο Καυσοκαλύβη. Αυτός θεώρησε επίσης ότι ανακάλυψε μεσσαλιανικά στοιχεία στις ομιλίες και εκ τούτου κατέληξε στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για έργο που πρέπει ν’ αποδοθεί στον Συμεών Μεσοποταμίτη [75]. Επίσης δέχονταν ότι από αυτές προέκυψαν οι ασκητικές πραγματείες του Συμεών Μεταφραστή.

Τις απόψεις του Νεόφυτου Καυσοκαλύβη αναίρεσε ο Δωρόθεος Βουλησμάς, ο οποίος δέχονταν μεν την ύπαρξη ελάχιστων μεσσαλιανικών στοιχείων στα έργα του οσίου Μακαρίου, με μόνο αξιοσημείωτο το:

«Πλήν ἐπεφάνη τισί τό σημείον τοῦ σταυροῦ διά φωτός… ἄλλοτε πάλιν ἐν τῇ εὐχῇ ὡς ἐν ἐκστάσει γέγονεν ὁ ἄνθρωπος καί εὑρέθη εἰς θυσιαστήριον, ἐστώς ἐν Ἐκκλησίᾳ καί προσηνέχθησαν τῷ τοιούτῳ ἄρτοι τρεῖς ὡς δι’ ἐλαίου ἐζυμωμένοι» (Πνευματικαί Ομιλίαι 8,3),

χωρίο που μπορεί να παραβληθεί με το αντίστοιχο στο έργο του αγίου Ιωάννη του Δαμασκηνού Περί αιρέσεων π’ θέση 18. Αυτά τα ελάχιστα σημεία ερμηνεύει ο Δωρόθεος Βουλησμάς ως νοθείες.

Οι δύο πραγματείες του Νεόφυτου και του Δωρόθεου δεν έχουν εκδοθεί. Βρίσκονται στους κώδικες Παντελεήμωνος 519 (γραμμένος από το χέρι του Βουλησμά) και του Πανεπιστημίου Αθηνών 1267. Μελέτες επί του θέματος έχουν γίνει από τους Κ. Δυοβουνιώτη [76] και Β. Ψευτόγκα [77]. Συνεπώς οι δυτικοί ερευνητές ξανανοίγουν ένα θέμα τελειωμένο δις. Για να προχωρήσουν παραβλέπουν δύο πολύ σημαντικά θέματα. Πρώτον ότι τα σημεία ομοιότητας δεν είναι αρκετά και για να στηριχθεί κάποιος σ’ αυτά πρέπει να παραβλέψει όλο το υπόλοιπο ορθόδοξο κείμενο. Δεύτερον, ότι ο μεσσαλιανισμός δεν είναι μυστικισμός αλλά αισθησιακός ενθουσιασμός. Με τόσες υπερβάσεις από πλευράς δυτικών, μπορούμε να μιλήσουμε για νέο-βαρλααμισμό. Δεν θα αναφερθούμε στην έλλειψη των θεολογικών προϋποθέσεων των δυτικών, έλλειψη που καθιστά αδύνατη εκ μέρους τους την κατανόηση του ησυχασμού. Κλείνοντας παρατίθεται η απάντηση του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά στον Βαρλαάμ για το ίδιο θέμα:

«2. Ταῦτα μέν ταύτῃ˙ θαυμαστόν δέ οὐδέν, εἰ ἐν κρίσει τούς λόγους οἰκονομοῦντες οἱ ἅγιοι καί τῇ τῶν ἀκροωμένων δυνάμει σύμμετρον τήν διδασκαλίαν ἀποδίδοντες πολυτρόπως τάς ὁράσεις ταύτας διερμηνεύουσιν. Ὁ μέντοι θεῖος καί πιστός ἑρμηνεύς Συμεών, ἐκ τοῦ διά πείρας καλῶς εἰδότος (σ.σ. του Μακαρίου) τάς μυστικάς καί τελεστικάς ἐνεργείας τοῦ Πνεύματος μυηθείς, ὡς ἀπ’ ἐκείνου πάλιν φησίν, ἀκούοντες τοῦ λόγου τῆς βασιλείας καί προς δάκρυα καταγόμενοι, μή τοῖς ημετέροις τούτοις ἐναπομείνωμεν δάκρυσι, μηδέ τῇ ἡμῶν ἀκοῇ, ὡς καλώς ἀκούσαντες, μηδέ τοῖς ὁφθαλμοῖς, ὡς καλῶς ἰδόντες, καί ἀρκούντως ἔχειν ἑαυτούς λογισώμεθα˙…

3. Ὁ δέ Βαρλαάμ, τά τοιαῦτα πάντα παρ’ οὐδέν θέμενος, ἀλλά προθέμενος ὡς τοῦ Μασσαλιανῶν ὑπάρχοντα δόγματος, τοῦ προστάτου τούτων Βλαχερνίτου ποιεῖται συλλήβδην ἅπαντα καί, ἀσεβεῖς αὐτός φανερῶς ἀποφηνάμενος εἶναι τούς αΐδιον ἄλλο τι παρά τήν οὐσίαν τοῦ Θεοῦ λέγοντος, τό τήν αΐδιον δόξαν τοῦ Θεοῦ ὁρᾶν τῷ Βλαχερνίτῃ τούτῳ φέρων χαρίζεται. Ποῦ γάρ ἐκεῖνος εὕρηται μή τήν οὐσίαν ὁρατήν λέγων τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τήν αΐδιον δόξαν;… Τί τοίνυν βουλόμενος Μασσαλιανῶν τά τοιαῦτα γράφεις εἶναι καί τοσούτοις τε καί τηλικούτοις ἀντιλέγεις, ἄνθρωπε; ἄρα τούς Μασσαλιανούς ὀρθοδόξους ἤ τούς ὀρθοδόξους ἀποφῆναι Μασσαλιανούς καί μυσαρούς;Καί γάρ ἐκ τῶν σῶν λόγων ἑκάτερον ἐκβαίη ἄν. Σε δη ποῦ χοροῦ τάξομεν ἡμεῖς[78];»

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

1. Καταδίκη των Μεσσαλιανών από την Γ' Οικουμενική Σύνοδο

Ὅρος τῆς αὐτῆς ἁγίας καί οἰκουμενικῆς Σνόδου τῆς ἐν Εφέςῳ
κατά τῶν δυσσεβῶν Μεσσαλιανιτὼν ἤ γοῦν Εὐχιτῶν

Συνελθόντες ἐφ' ἡμῶν οἱ εὐλαβέστατοι καί θεοφιλέστατοι ἐπίσκοποι Οὐαλεριανός καί Ἀμφιλόχιος καί σκέψιν προθένετες κοινήν περί τῶν λεγομένων ἐν τοῖς τῆς Παμφυλίας μέρεσι Μεσσαλιανιτῶν εἰτ' οὖν Εὐχιτῶν ἤ γοῦν Ἐνθουσιαστῶν εἴτε ὁπωσοῦν ἡ μιαρωτάτη τῶν μνημονευθέντων αἵρεσις σαφηνισθείη, ἡμῶν δέ διασκοπούντων, προσεκόμισεν ὁ εὐλαβέστατος καί θεοσεβέστατος επίσκοπος Οὐαλεριανός χαρτίον συνοδικόν περί τούτων αὐτῶν συνταχθέν ἐν τῇ μεγάλῃ Κωνσταντινουπόλει ἐπί τῆς μακαρίας μνήμης Σισιννίου˙ ὅ καί ἀναγνωσθέν ἐπί πάντων ἔδοξεν εὖ πεποιῆσθαι καί ὀρθῶς ἔχειν. καί συνήρεσεν ἅπασιν ἡμῖν και τοῖς θεοφιλεστάτοις ἐπισκόποις Οὐαλεριανῷ καί Ἀμφιλόχιῷ καί πᾶσι τοῖς τῶν Παμφύλων καί Λυκαόνων ἐπαρχιῶν εὐλαβεστάτοις ἐπισκόποις τά ἐν τῷ συνοδικῷ χαρτίῳ τυπωθέντα κρατεῖν ἅπαντα καί κατά μηδένα τρόπον παραβαίνεσθαι αὐτά, βεβαίων ὄντων δηλαδή καί τῶν πεπραγμένων ἐν Ἀλεξανδρίαι, ὥστε τούς ὄντας κατά πᾶσαν ἐπαρχίαν τῆς Μεσσαλιανῶν ἤ γοῦν Ἐνθουσιαστῶν αἱρέσεως ἤ καί ἐν ὑποψίαις τῆς τοιαύτης νόσου γεγενημένους, εἴτε κληρικοί εἰεν εἴτε λαικοί, μεθοδεύεσθαι, καί αναθεματίζοντας κατά τά ἐν τῷ μνημονευθέντι συνοδικῷ διηγορευμένα ἐγγράφως, μένειν τούς μέν κληρικούς ἐν τῷ κλήρῷ, τούς δέ λαικούς ἐν τῇ κοινωνίᾳ τῆς Ἐκκλησίας˙ ἀνανεύοντας δέ προς τοῦτο καί μή ἀναθεματίζοντας, τούς μέν πρεσβυτέρους καί διακόνους καί τούς ἕτερον τινα βαθμόν ἔχοντας ἐν ἐκκλησίαις ἐκπίπτειν καί κλήρου καί βαθμοῦ καί κοινωνίας, τούς δέ λαικούς ἀναθεματίζεσθαι˙ μοναστήρια δέ μη συγχωρεῖσθαι ἔχειν τούς ἐλεγχομένους ὑπέρ τοῦ μή τό ζιζάνιον ἐκτείνεσθαι καί ἰσχύειν˙ πράττεσθαι δέ ταῦτα παντί σθένει χρωμένων τῆς ἐπί τούτων σπουδής αὐτῶν τε τῶν θεοφιλεστάτων ἐπισκόπων Οὐαλεριανοῦ καί Ἀμφιλοχίου καί τῶν κατά πᾶσαν τήν ἐπαρχίαν εὐλαβεστάτων ἐπισκόπων. συνήρεσε δέ προς τούτοις ἀναθεματισθῆναι τό βιβλίον τό προφερόμενον τῆς μιαρᾶς ἐκείνης αἰρέσεως τό λεγόμενον παρ' αὐτοῖς Ασκητικόν, τό προσκομισθέν παρά τοῦ εὐλαβεστάτου καί θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου Οὐαλεριανοῦ, ὡς παρά τῶν αἱρετικῶν ἐκτεθέν, καί εἴ τι ἕτερον σύνταγμα τῆς ἐκείνων ἀνοσιότητος εὑρίσκοιτο παρά τισι, καί τοῦτο εἶναι ἀνάθεμα. ἐπί τούτοις ἀλλήλοις συμβεβηκότων τότε εἰς ὁμοψυχίαν καί κοινωνίαν καί διάθεσιν, ἀναγκαῖον ἦν ἐγγράφως τά δόξαντα φανερά καταστῆσαι˙ εἰ δέ δή τις γένηται ζήτησις περί τούτων ἐν τῷδε τῷ πράγματι αὐτοῖς τε τοῖς θεοσεβεστάτοις ἐπισκόποις Οὐαλεριανῷ καί Ἀμφιλόχιῳ καί τοῖς κατά πᾶσαν τήν ἐπαρχίαν εὐλαβεστάτοις ἐπισκόποις καί εἴ τι δόκειεν ἀνακύπτεν τῶν δυσχερῶν ἤ ἀμφισβτήσιμων, εὖ ἔδοξεν ἔχειν παραληφθέντων τῶν θεοσεβεστάτων ἐπισκόπων ἤ Λυκίων ἤ Λυκαόνων, οὐκ ἀπολιμπανομένου τοῦ μητροπολίτου ἦς ἀν ἕλοιντο ἐπαρχίας, εἰς τύπον ἀνάγεσθαι τόν δέοντ διά τῆς αυτῶν μεσιτείας τά κινούμενα.

2. Καταδίκη Ελευθερίου Παφλαγόνος από την σύνοδο του 1030 επί πατριάρχη Αλεξίου στην Κωνσταντινούπολη

Ι. Ἴσον κρίσεως συνοδικῆς ἐπί τοῦ κυροῦ Ἀλεξίου τοῦ πατριάρχου περί τῆς αἱρέσεως Ἐλευθερίου τοῦ ἀπό Παφλαγονίας.

Τῆς καθ' ἡμῶν τυραννίδος λυθείσης καί εἰδωλολατρίας καταλυθείσης καί τοῦ τῆς θεοσεβείας κηρύγματος πανταχοῦ τῆς οἰκουμένης κατασπαρέντος, τῆς πρώτης ἐπιχειρήσεως ἀποτυχών ὁ κοινός τοῦ ἀνθρωπείου πολέμιος γένους ἐφ' ἕτερόν τι μεταβέβηκε πανουργίας μηχάνημα. Εἰδώς γάρ ὅτι τοῖς ἅπαξ γευσαμένοις θείας γλυκύτητος καί ἐπιγνοῦσι Θεόν ἐπαχθές άποστῆναι τῆς ἐκείνου ὁμολογίας, προσχήματι εὐσεβείας καί τῆς τῶν θείων γραφῶν γνώσεως, μυρίας πλάνας καί δόξας τοῖς ἀπό Χριστοῦ καλεῖσθαι ἡξιωμένοις ἐνεποίησε καί τό καλόν τῆς ἐκκλησίας σῶμα κατέτεμεν, ὡς συμβῆναι, ἀντί τοῦ καλεῖσθαι ἀπό Χριστοῦ, τῆς πρώτης κεφαλῆς, δι' οὖ τῶν δεσμῶν τῆς ἁμαρτίας ἐλύθημεν, ἐξ ἀνθρώπων ἀνοήτων καί τῶν οἰκείων θελημάτων καί ἡδονῶν κατόπιν πορευθέντων ὀνομάζεσθαι. Ἐντεῦθεν Σίμωνες καί Μαρκίωνες, Οὐαλεντιανοί τε καί Ἐβίονες καί ἡ τῶν Μανιχαίων μιαρά καί βδελυρά αἵρεσις, ἧς πονηρόατον ἔκγονον καί ἡ τῶν Μασσαλιανῶν κακόδοξος πλάνη, πάντη χωρίζουσα Θεοῦ τούς ταύτη κατεχομένους, οὐ μόνον ὅτι καί τῆς μανιχαϊκῆς ἀθεΐας τούτους μετόχους ποεῖ, ἄλλ' ὅτι καί προσεξεῦρε τούτοις καί ἕτερα μιαρώτερα˙ τόν τε γάρ νοῦν τῶν ἀνθρώπων κατέχεσθαι παρά τοῦ Σατανᾶ καί τῶν ἀγγέλων αὐτοῦ, καί τήν φύσιν τούτων κοινωνικήν εἶναι τῶν πνευμάτων τῆς πονηρίας. Ἀλλά καί ὁ Σατανᾶς φησι, καί τό ἅγιον Πνεῦμα ἐν ἑκάστῳ ἀπαραχωρήτως οἰκοῦσιν ἀνθρώπῳ˙ δι' ὅ οὔτε ἅγιον βάπτισμα τελειοῖ τόν ἄνθρωπον οὔτε ἡ τῶν θείων μυστηρίων μετάληψις τοῦ δεσποτικοῦ σώματος, ἀλλ' ἡ μόνη παρ' αὐτοῖς σπουδαζομένη εὐχή. Καί τί ἄν πάντα τά ἐκείνων ληρήματα καταλέγοιμι; Φείδομαι γάρ χραίνειν τάς τῶν ευσεβῶν ἀκοάς, ἐπεί καί φύσει τά κακά ἐν τῷ ἀνθρώπῳ φασί, καί τοιαύτην εἶναι τήν αἴσθησιν τῆς κοινωνίας τοῦ οὐρανίου νυμφίου τῇ ψυχῇ ὁποίας ἄν καί γυνή αἴσθητο ἐν τῇ κοινωνίᾳ τοῦ ἀνδρός. Ἀλλά τί ταῦτα προς τάς λοιπάς βλασφημίας καί μυσαρίας;Τόν τε γάρ τίμιον σταυρόν βδελύττονται, καί τήν ἁγίαν θεοτόκον οὐ τιμῶσι – τόν γάρ Χριστόν μή ἐξ αὐτῆς σαρκωθῆναι λέγουσι - ˙ τούς τε βουλομένους τῶν ἰδίων μαθητῶν ἀποτέμνειν ἐπιτρέπουσιν ἑαυτούς ὀμνύναι τε ἀδεῶς καί ἐπιορκεῖν καί ἀναθεματίζειν ὑπούλως τήν αἵρεσιν αὐτῶν ὅτε βιάζοιντο, καί ἄλλας δέ τινάς ἀρρητοποΐας καί αἰσχρουργίας ἅς εἰδεῖεν ἄν τις οἱ τά ἐκείνων τετελεσμένοι. Μηδέ γάρ ἔλθεοι τούτων εἰς πεῖράν ποτέ τις πιστῶν, μηδέ συναρμοσθείη τις μέχρις ὁρμῆς καί κινήματος.

Ταύτης τῆς πλάνης μετέσχε πλουσίως καί Ἐλευθέριος, Ὅς ἐκ τῆς τῶν Παφλαγόνων ὥρμητο χώρας. Ἐπεχωρίασε δέ, ὡς μή ὤφειλε, τῇ τῶν Λυκαόνων ἐπαρχίᾳ, καί τούς ἁπλουστέρους ἀπατήσας, καί τόν λύκον τῷ κωδίῳ περικαλύψας, καί εὐλαβής εἶναι πιστευθείς πειθηνίους ἔσχε πρός ἅπαντα. Ἔνθεν τοι καί μοναστήριον συστησάμενος ὁ Μωρόκαμπος ὠνόμασται – μωράς γάρ κεφαλάς ἐκτρέφει καί τοῦ ἐναντιου πνεύματος ὑποπίμπλησι˙ κάπις γάρ ἡ κεφαλή παρά Ῥωμαίοις, καί κάπος τό πνεῦμα – τούς φοιτῶντας ὑποδεχόμενος πρός ἀπωλείας κατῆγε βάραθρον. Καί ἠγνοήθη μέν ἐπί πολύ, οὐ μην εἰς τέλος διέλαθεν˙ ἐγνώσθη τε γάρ τοῖς τῆς ἐκκλησίας προβολοῖς, καί τῆς κοινωνίας κεχώριστο, διότι πρός τήν σύνοδον μετακληθείς φυγάς ὤχετο. Οὗτος τοίνυν ταῖς τῶν Μασσαλιανῶν μυσαρίαις προσεξεῦρε καί ἕτερα αἰσχρουργήματα. Νενομοθέτηκε γάρ τόν μοναχόν δυσί συνευνάζεσθαι γυναιξί, καί χρόνον ἕνα ἐγκρατῶς ζῆν τόν τά ἐκείνου τετελεσμένον, καί τό ἐντεῦθεν ἀδεῶς χρῆσθαι ταῖς ἡδοναῖς καί ταῖς μίξεσι, διαστελλοντα μεταξύ συγγενίδων καί τῶν ἔξωθεν οὐδαμῶς˙ ἀδιάφορον γάρ εἶναι τοὖτο, καί οὐ κεκωλυμένον παρά τῆς φύσεως. Ὅθεν, οἶμαι, καί τοῦς πολλούς ἐφελκύσατο διά τό ἄνετον καί πρός ἡδυπαθείας ἐλεύθερον. Ἀλλ' ὁ μέν τάς ἁμαρτίας ἔχων προδήλους καί προαγούσας εἰς κρίσιν, οὐ μόνον δε, ἀλλά καί ἐπακολουθούσας αὐτῷ, χωρεῖ πρός τά ἐκεῖθεν δικαιωτήρια˙ οἱ δέ τῆς ἐκείνου λύμης σπασάμενοι ἀδιόρθωτοι μεμενήκασι, καί τοι ἔδοξαν μεταβαλεῖν τόν τρόπον ἐπί Πολυεύκτου τοῦ μακαριωτάτου πατριάρχου καί Φωκᾶ τοῦ ἱερωτάτου μητροπολίτου Ἰκονίου, λίβελλον δόντες καί μεθ' ὑποκρίσεως τήν πλάνην ἐξομοσάμενοι, ὡς αὐτό ἐκεῖνο φαίνεται διαλαμβάνον τό τηνικαῦτα ἀπολυθέν ὑπόμνημα καί ὁ λίβελος.

Ἀλλ' ἔμεινεν ὁ Αἰθίοψ μετά τήν ἔκπλυσιν, καί ὁ καρκίνος πρός πορείαν λοξός, καί ὁ χαμαιλέων ἀμέτοχος τῆς λευκότητος, κἄν πάσας τάς λοιπάς χρόας εὐχερῶς μιμεῖται καί περιτίθεται. Καί οὗτοι πρός ὀρθοδοξίαν καί θεοσέβειαν ἀμετάβλητοι˙ ἐκεῖνόν τε γάρ περιεῖπον, καί μετά θάνατον ἔνδοθεν τοῦ ναοῦ θάψαντες, καί ὕμνους εἰς αὐτόν συνθέντες ᾖδον, καί εἰκόνας αὐτοῦ ἐτίμων, καί τούς πολλούς ἔπειθον τοῦτον σέβεσθαι, ἕως Κωνσταντίνος ὁ θεοφιλέστατος μητροπολίτης Σίδης, ἱερός καί λόγιος ἀνήρ καί ζηλωτής καλῶν ἔργων, τήν πλάνην τούτων φωράσας ἐπί τό συνοδικόν αὐτούς δικαιωτήριον εἵλκυσε καί διήλεγξε, τάς αθέσμους αὐτῶν πράξεις παραγυμνώσας τῷ λόγῳ.

Ἔφησε γάρ ὥς ποτε θνήσεως ἐπιγενομένης τοῖς ἀλόγοις ζώοις, μοναχός τις, ὁ τῆς αἱρέσεως ταύτης διδάσκαλος, ἀσχάλλουσι τοῖς ἀγροίκοις καί λυπουμένοις, ἐπί τῇ τῶν κτηνῶν ἀπωλείᾳ συνεβούλευσε – τῆς ἀνοχῆς σου, Χριστέ – τόν τίμιον σταυρόν ἐπί ταῖς διεξόδοις τῶν ἐπαύλεων θεῖναι καί ὑπ' αύτῶν καταπατηθῆναι ποιῆσαι, ὡς οὕτω λῆξαι μελλούσης τῆς θεηλάτου μάστιγος. Οὖ καί γενομένου, ἄρδην ἀπώλοντο ἅπαντα, τῆς θείας δίκης ἐνταῦθα μή ἀνασχούσης ἔνθα πολλοῖς ἔμελλεν ἡ ἀνοχή βλάβην ἐπενεγκεῖν. Καί τισιν δέ ἀροτριῶσι δυσί ἐντυχεῖν καί διερωτῆσαι εἰ τά τοῦ Ἐλευθερίου ἀσπάζονται δόγματα κἀκεῖνον σέβονται, καί τούτους μάλα προθύμως ὁμολογῆσαι αὐτόν τε τιμᾶν καί τοῖς ἐκείνου ἐγκαλλωπίζεσθαι δόγμασι.

Ἀξιον δέ κἀκεῖνο προσθεῖναι τοῖς εἰρημένοις ὅ Σέργιος ὁ περιφανέστατος πρωτοσπαθάριος καί ἔπαρχος, τούτων ἐξεταζομένων, διηγήσατο. Τάς τοῦ θέματος κρίσεις τῶν Ἀνατολικῶν, φησί διέποντός μου, ὁ ἐπίσκοπος Τζιλούγρων συνήθης μοι ἐγένετο, καί ποτε λόγου κινηέντος περί τούτων, ἐκ μέσης στενάξας καρδίας, ἤρξατο λέγειν οὕτως˙ ἐμοί, φησί, συνήθεια ἐγένετο πρός τόν Νεόφυτον καί συνεχῶς ἐφοίτων πρός αὐτόν. Ἐν μιᾷ οὖν τῶν ἡμερῶν, ἔν τινι τόπῳ ἡσύχῳ ἀπολαβών με καί κύκλον κατά γῆς διαγράψας μέσον τούτου καθεστῆναι πεποίηκε, καί προετρέψατο τά πεπραγμένα ἐξομολογήσασθαι. Ἐμοῦ δέ ὑπακούσαντος καί τό κελευσθέν πεποιηκότος, οὗτος, ὥσπερ ἔνθους γενόμενος, διανοῖξαί μοι τό στόμα προσέταττεν. Ὡς δέ τήν αἰτίαν ἐζήτουν μαθεῖν, ἀπεκρίνατο˙ἵν' ἐντός τούτου πτύσαντός μου, σωματικῶς θεάσῃ ἐπί σε τό ἅγιον Πνεῦμα ἐρχόμενον. Ἐγώ δέ, τό τοῦ ἐπιτάγματος ἄτοπον μή ἐνεγκών, ἀναστάς καί τά ὦτα συσχών, ὑπεχώρησα τοῦτον καταλιπών. Ταῦτα τοίνυν παρά τοῦ ἐπισκόπου ἀκηκοώς, τήν ἀνασθησίαν τῶν ἀθλίων τεθαύμακα˙ οὗτοι δέ ὐπό τοῦ διαβόλου τούς τῆς καρδίας ὀφθαλμούς τυφλωθέντες οὐ δύνανται διαβλέψαι πρός τό τῆς ἀληθείας φῶς.

Μετά γοῦν τινα χρόνον πρός με Γρηγορίου τοῦ καθηγητοῦ παραγεγονότος καί πρός ὁμιλίανἐλθεῖν ἀξιοῦντος, οὐκ ἠνεσχόμην τοῦτο ποιῆσαι, ἀλλ' ἔφην πρός αὐτόν˙ αἱρετικοῖς ὁμιλε[ν καί χαῖρε διδόναι παρά τῆς ἐντολῆς κεκωλύμεθα˙ ἄπελθε τοίνυν καί τόν ἀρχηγόν ῆς καοδοξίας τῆς ἐκκλησίας ἐκβαλών, ἐν ἐρήμῳ ῥίψον καί πυρί τά βιβλία τά εἰς αὐτόν πεποιημένα παραδός, καί τάς εἰκόνας αὐτοῦ ἀπόξεσον, καί τότε καί ὁμιλίας σε ἀξιώσω καί παρρησίας μεταδώσω καί οὐκέτι ἀποστραφήσομαι. Ὑπέσχετο οὖν ὁ μοναχός προθύμως τοῦτο ποιῆσαι, καί τηνικαῦτα προσηκάμεθα αὐτόν. Ὁ δέ μοναχός Γρηγόριος καί οἱ σύν αὐτῷ πρός ταῦτα ἀντιλέγειν οὐκ εἶχον, κατετίθεντο δέ καί τό λείψανον ἐκείνου ἐν ἑτέρῳ τινί ναῷ μεταθεῖναι ἐν ὄρει τυγχάνοντι, καί τά βιβλία πυρί παραδοῦναι καί τάς εἰκόνας αὐτοῦ διαξέσθαι καί διδασκαλίαν αὐτοῦ ἀποστραφῆναι.

Ἀλλ' ἐπεί μία καί τοῦτό έστιν αὐτοῖς ἐντολή τό καί ἀναθεματίζειν προθύμως ἐν καιρῷ περιστάσεως ὀμνύειν τε ἀδεῶς, καί τό μετάμελον ὑποκρίνεσθαι, ἔδοξε τῇ ἁγίᾳ συνόδῳ καί τοῖς ἐνδοξοτάτοις ἄρχουσι τῆς συγκλήτου ἀπεσταλμένοις παρά τοῦ γαληνοτάτου βασιλέως ἡμῶν, ἤ μεταστῆναι τοῦ μοναστηρίου καί ἐν ἑτέροις ἀποκαταστῆσαι ὀρθοδόξους δηλαδή καί μοναχούς ἔχουσιν ἠ δέξασθαι καθηγούμενον ὀρθόδοξον πρός τό τῆς ἀληθείας φῶς ὁδηγούντα ἀσφαλίσασθαί τε ἐν τῷ εὐαγεῖ χαρτοφυλακείῳ καί τήν πλάνην ἐξομόσασθαι καί ἐπ' ἐκκλησίᾳ τόν Ἐλευθέριον ἀναθέματι καί τά τούτου καθυποβάλειν δόγματα, καί τοῦ εὐκτηρίου τό σῶμα αὐτοῦ εκβαλε[ν καί θάψαι καθά δη νενομισμένον ἐστί. Καί εἴπερ πεῖραν ἀκριβῆ δοῖεν, προίόντος τοῦ χρόνου, τῆς ἑαυτῶν πρός τό βέλτιον ἀλλοιώσεως, δεχθῆναί τε παρά τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας καί εἶναι κοινωνικούς, τούτου αὐτοῦ φυλαχθησομένου καί ἐν τοῖς λοιποῖς μοναστηρίοις ἅ κέλλια οὗτοι κατονομάζουσι ἐν διαφόροις ἐπαρχίαις τυγχάνοντα. Μελήσειε δέ περί τούτου τοῖς κατά τόν τόπον θεοφιλεστάτοις μητροπολίταις καί ἐπισκόποις˙ «ὁ γάρ ἐπιστρέψας ἁμαρτωλόν, φησί, ἐκ πλάνης ὁδοῦ αὐτοῦ σώσει ψυχήν ἐκ θανάτου καί καλύψει πλῆθος ἁμαρτιῶν» . Ἄσμενοι δέ οἱ μοναχοί τά διορισθέντα ἐδέξαντο καί τόν Ἐλευθέριον ἀναθεμάτισαν καί τά έκείνου μυσαρά δόγματα.

Ἐπεί δέ, προφάσει τοῦ δέχεσθαι τούς τῶν μετανοοῦντων λογισμούς, πολλούς έξαπάτησαν καί τῆς λύμης με΄τεδωκαν, μή τοῦ λοιποῦ δέχεσθαι έξαγορείας ὠρίσθησαν, ἀλλά καί τούς τεταριχευμένους ἁγίους νομισθέντας διά τό διαμεῖναι τά σώματα ἀδιάλυτα, εἰς ἀπάτην τῶν ἀπλουστέρων, τῇ γῇ παραδούναι καί μηκέτι τοιοῦτό τι τολμᾶν. Τούς γε μην ἐκ τούτων εἰς ἱερωσύνην ἔρχεσθαι μέλλοντας, μαρτυρίας ἐπ' αὐτοῖς προβαινούσης, κατά τήν τοῦ ἀποστόλου διάταξιν, οὐ μόνον παρά τῶν σύν αὐτοῖς ἀσκουμένων, ἀλλά καί παρά τῶν ἔξωθεν, φανερῶς χειροτονεῖσθαι παρά τοῦ θεοφιλεστάτου ἐπισκόπου Λύστρας - ἐκείνῳ γάρ τοῦτο ἀνατιθέαμεν – πολυπραγμονοῦντος δηλαδή τά περί τοῦ βίου καί τοῦ τρόπου αὐτῶν καί τῆς ὀρθότητος τῶν δογμάτων, καί τοῖς άξίοις εὑρισκομένοις χεῖρας ἐπιτιθέναι καί διδόναι τό τοῖς ἀξίοις εὑρισκομένοις χεῖρας ἐπιτιθέναι καί διδόναι τό τῆς ἱεροσύνης ἀξίωμα. Ταῦτα ἐκρίθη προκαθημένου πατριάρχου καί συνεδριαζόντων αὐτῷ θεοφιλεστάτων μητροπολιτῶν.

(Πηγή: Jean Gouillard, Quatre proces de mystiques a Byzance, έκδοση από τον κώδικα Scorialensis R. I. 15, f 124-128)

3. Καταδίκη Θεόδωρου Βλαχερνίτη

Περί τῆς βλασφήμου καί πολυειδοῦς αἱρέσεως τῶν ἀθέων Μασαλιανῶν τῶν καί Φουδαϊτῶν καί Πογομίλων καλουμένων καί Εὐχιτῶν καί Ἐνθουσιαστῶν καί Ἐγκρατιτῶν καί Μαρκιωνιστῶν.

[1] Τοῖς ἐνθουσιῶσι καί διά τινων τῷ δοκεῖν ἐκστάσεων τινάς θεωρίας ὐποκρινομένοις ὁρᾶν καί διά τούτων ἀπατωμένοις καί τούς ἀφελέστερους ἐξαπατᾶν πειρωμένοις, ἀνάθεμα.

[2] Τοῖς τήν ἀκατάληπτον καί ἀνέκφραστον φύσιν ἀπρόσιτον καί ἀνέφικτον καταληπτήν καί ... εἶναι καί λέγουσι καί διδάσκουσι, καί τούς θεσπεσίους πατέρας καί διδασκάλους καί φωστῆρας τῆς ὀρθοδόξου ἡμῶν ἐκκλησίας, οἵτινες ἀκατάληπτον εἶναι ταύτην ἐδίδαξαν, ἀτελεῖς εῖναι φάσκουσι καί εἰς τελειότητα μή φθάσαντας εἰς ἥν αὐτοί φθάσαι μυθεύονται, καταφλυαροῦσιν, ἀνάθεμα.

[3] Τοῖς τό ῥητόν ὅ περί τῆς ἀνωτάτης θείας οὐσίας ὁ μέγας ἐν θεολογίᾳ Γρηγόριος ἐν τῷ περί γενεθλίων τοῦ Χριστοῦ λόγῳ ἐνέγραψεν παρεξηγουμένοις ἀνοήτως καί ἀμαθῶς τό φάσκον˙ «νᾦ μόνῳ σκαιγραφούμενος, καί τοῦτο λίαν ἀμυδρῶς καί μετρίως, οὐκ ἐκ τῶν κατ' αὐτόν, ἀλλ' ἐκ τῶν περί αὐτόν», καί ἀλληνάλλως τό μέν «ἐκ τῶν κατ' αὐτόν»ἐκ τῶν κτισμάτων νοοῦσι, καί οὕτως βλασφημοῦσι καί κτίσμα τόν Θεόν λέγουσι, τό δέ «ἐκ τῶν περί αὐτόν», ἐξ αὐτῆς τῆς θείας «οὐσίας» ὁριζομένοις καί οὕτως ἐνάγουσι καταληπτήν τήν ἀκατάληπτόν καί ὑπερούσιον οὐσίαν, καί οὐ μᾶλλον ἀκατανόητον ταύτην καλοῦσι καί ἀποφαινομένοις καί ἀπό μόνων γνωριζομένην τῶν ἐκτός καί περί αὐτήν, ἀνάθεμα.

[4] Τοῖς αἰσθητῶς τό πανάγιον Πνεῦμα μυθευομένοις ὁρᾶν, καί διά τοῦτο τερατευομένοις εἰς τήν θείαν φύσιν ἑαυτούς ἀμειφθῆναι καί ἀντιφθεγγομένοις τῇ θείᾳ γραφῇ τῇ λεγούσῃ˙ «Θεόν οὐδείς ἑώρακε πώποτε», ἀνάθεμα.

[5] Τοῖς ἐν τῇ κοιλίᾳ τοῦτο αἰσθητῶς ὑποδέχεσθαι δογματίζουσιν, ὡς καί ὄγκον ἐν τούτῳ πάσχειν ἐπίσης ταῖς ὠδινούσαις καί ἐγκύμοσι γυναιξί, καί τό προφητικόν ῥητόν παραφθείρουσι τό φάσκον˙ «Διά τόν φόβον σου ἐν γαστρί ἐλάβομεν καί Ὠδινήσαμεν καί ἐτέκομεν πνεῦμα σωτηρίας ὅ ἐκυήσαμεν ἐπί τῆς γῆς», καί πρός τήν ἑαυτῶν δόξαν τήν ἐρμηνείαν μετάγουσι, ἀνάθεμα.

[6] Τοῖς ἔκστασιν καί ἐνθουσιασμόν παρεισάγουσι καί τήν μέν ἔκστασιν ἀποφαινομένοις ἐνεργείσθαι παρά Χριστοῦ διά τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τόν δέ ἐνθουσιασμόν παρά τοῦ ἁγίου Πνεύματος διά τοῦ Χριστοῦ, καί διαιροῦσιν ἀσεβῶς τόν Χριστόν ἀπό τοῦ Πνεύματος, καί ἄλλην μέν ἐνέργειαν τῷ Χριστῷ διδοῦσιν, ἑτέραν δέ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, καί οὐ μίαν δύναμιν ἤ ἐξουσίαν τῇ μιᾷ θεότητι προσαρμόζουσιν, ἀλλά διαφοράν ἐνεργειῶν, κἄν ταύταις φρενοβλαβῶς παραληροῦσιν ὡς θάτερον ὑπό θατέρου συνεργεῖσθαί τε καί βοηθεῖσθαι εἰς τήν οἰκίαν ἐνέργειαν καί καινάς ἰδιότητας παρά τάς ὑπό τῶν θεοσόφων πατέρων ἐπί τῆς ἁγίας Τριάδος ἐκπεφωνημένας δοξάζουσιν, ὡς ἀσεβῶς καί νοοῦσι καί λέγουσι καί βλασφημίας κατά Θεοῦ ἐρευγομένοις, ἀνάθεμα.

[7] Τοῖς τήν θείαν καί ἱεράν γραφήν τήν τε παλαιάν καί τήν νέαν ἐν χάρτῃ καί μέλανι μόνον τό εἶναι ἔχειν λέγουσι, καί μηδέν τι ὠφέλιμον ἤ πρός ψυχήν τι κέρδος κεκτῆσθαι, μόνα δέ τά παρ' αὐτῶν διδασκόμενα καί παραδιδόμενα ὀνησιφόρα τυγχάνειν, ἀνάθεμα.

[8] Τοῖς καταψευδομένοις τῶν θεοσόφων ἀποστόλων ὡς μή ἐκ Πνεύματος ἁγίου, ἀλλ' ἐκ κοιλίας κηρυξάντων τό εὐαγγέλιον, ἑαυτούς δέ φάσκουσιν ἔκ τινος θειοτέρας ὄψεως μυεῖσθαι τά ἀπόρρητα ἅτινα ὁ θεσπέσιος Παῦλος «ἤκουσεν ἅ οὐκ ἐξόν λαλῆσαι ἀνθρώπῳ», αὐτούς ταῦτα εἰδέναι καί λέγειν, καί τούς παρ' αὐτῶν μυουμένους διδάσκειν, καί τάς οἰκείας ἐμβροντησίας καί παραπληξίας μείζονας τῶν θεοκηρύκων ἀποστόλων λογιζομένοις, καί κατά τοῦτο ἐκείνων ἑαυτούς ὑπερτιθεῖσιν ὡς καί μόνους σωζομένους, τοῦ παντός κόσμου ἀπολλυμένου, ἀνάθεμα.

[9] Τοῖς λέγουσιν ὡς εἰ μή τις ἐξ αὐτοῦ τοῦ Κυρίου αἰσθητῶς ὀπτανομένου τοῖς ἁμαρτάνουσιν ἀκούσῃ τό˙ «Ἀφέωνταί σοι αἱ ἁμαρτίαι», οὐκ ἄλλως ἐστί δυνατόν ἄφεσιν ἁμαρτιῶν λαβεῖν, ἀνάθεμα.

[10] Τοῖς ληροῦσι τούς κατ' αὐτούς ζῶντας πρῶτα μέν ἐξ ἀνθρώπων εἰς ἀγγέλων μεταμείβεσθαι φύσιν, εἴθ' οὕτως εἰς ἀρχαγγέλων καί μετέπειτα κατά προκοπήν ἤ μεταβίβασιν τῶν ἀφ' ἑτέρων εἰς ἕτερα, χερουβίμ καί σεραφίμ γίνεσθαι, καί τελευταῖον θεούς, ὤ τῆς ἀνοίας καί ἀπονοίας, καί κααχρωμένοις τῷ θείῳ ῥητῷ τῷ λέγοντι˙ «Ἐγώ εἶπα˙ θεοί ἐστε καί υἱοί Ὑψίσοτυ πάντες», κἀντεῦθεν πολυθεΐαν εἰσάγουσν, ἀνάθεμα.

[11] Τοῖς διά ταῦτα τά πάντα ἑαυτούς μέν πεφωτισμένους καλοῦσι, τούς δέ πιστούς ἐσκοτισμένους κατονομάζουσιν, ὅτι μή τά αὐτῶν ἐμυήθησαν καί δόγματα καί διδάγματα, ἀνάθεμα.

(Πηγή: Jean Gouillard, Quatre proces de mystiques a Byzance, έκδοση από τούς κώδικες Vindobonensis theol. gr. 306, f 34v – 35v & Taurinensis B.N. 185, f. 18)

4. Συνοδική απόφαση του 1140 μ.Χ. κατά του Κωνσταντίνου Χρυσομάλλου

Μηνί μαΐω, ἰνδικτιῶνος τρίτης, προκαθημένου τοῦ ἁγιωτάτου ἡμῶν δεσπότου καί οἰκουμενικοῦ πατριάρχου κυροῦ Λέοντος ἐν τοῖς δεξιοῖς κατηχουμενίοις τοῦ ἁγίου Ἀλεξίου, συνεδραζόντων αῦτῷ καί ἱεροτάτων ἀρχιερέων τοῦ Ἀγκύρας, τοῦ Κυζίκου, τοῦ Ἀμασείας, τοῦ Μελιτίνης, τοῦ Λαοδικείας, τοῦ Κρήτης, τοῦ Ἀντιοχείας τῆς Πισιδίας, τοῦ Τραϊανουπόλεως, τοῦ Φιλίππων, τοῦ Ἀμάστριδος καί τοῦ Μεσημβρίας, καί θεοφιλῶν ἀρχιεπισκόπων τοῦ Καραβυζύης καί τοῦ Γοτθίας, παρισταμένων καί τῶν δεσποτικῶν ἀρχόντων.

Καί τό μέν περί σωμάτων θεραπείας ἐνασχολεῖσθαι καί φαρμακεύειν ἐπιχειρεῖν πονηρῶς ἔχοντα οὐ τοῦ τυχόντος, εἴποι τις ἄν, οὐδέ τοῦ βουληθέντος απλῶς καί μόνον θελήσαντος˙ ἐκείνου δέ πάντως καί κυρίως καί μάλιστα, ὅν ὁ μέν τῆς ἰατρικῆς τέχνης λόγος ἐμαίυσεν, ἡ δέ χρονία ἐμπειρία λαβοῦσα πάλιν ἐτιθηνήσατο, καί ὀ τῆς ἰατρικῆς προεξάρχων, ὡς λυδία τις λίθος, προεξετάσας τά πρῶτα, καί κατειληφώς οὐκ ἀδόκιμον, τό τῆς ἐπικρίσεως τούτῳ προεπεβράβευσε σύμβολον. Ἰατῆρας δέ ψυχικούς βίου τε διδασκάλους ἀκριβεστέρους καί καλῶν λόγων ὑφηγητάς τε και συγγραφεῖς, ἐπί τισι δέ καί δογματιστάς - ὁμοῦ γάρ ταῦτα πάντα καί νῦν τῇ προκειμένῃ σήμερον ὑποθέσει συνέδραμε – τούς ἅμα μόνον θελήσαντας ἀδοκιμάστως αὐτίκα καί αὐτοχειροτονήτως, τοῦτο δη τό λεγόμενον, γενέσθαι, τίς συγχωρήσειε; Καί ῥαββί κληθήσεται ὁ βουλόμενος, καί διδασκαλικῶν συγγραμμάτων ἐκθέτης ὀ θέλων ἅπας γενήσεται; Καί τίς ἄν μή φρενός τυγχάνων ὅλως ἐπισφαλοῦς τῷ λόγῳ συνθήσεται; Πῶς δέ καί οὐχί, τούτου συγχωρουμένου, πολλοί μέν καί τῶν φρονούντων ἐπισφαλῶς, πολλῆς ἀδείας τοῦ γράφειν δραξάμενοι, πολλά μέν προσεπισπέρουσι τῷ φαινομένῳ σίτῶ ζιζάνια, τινές δέ καί τῶν ἀπλουστέρων, ὡς σωτηρίοις ἀβούλως τοῖς ὀλεθρίοις προστρέχοντες, ἄνθρακας πυρός, ὡς εἰπεῖν, τόν δοκοῦντα τούτοις θησαυρόν ἐφευρήσουσι;

Διά τοῦτο τοιγαροῦν καί ἡμεῖς, ἅμα μέν τό τῶν πολλῶν πρός τό γράφειν καί διδάσκειν ἄλλους αὐτοπροβλήτως αὐθόρμητον ἀναστέλλοντες, ἅμα δέ καί τῆς τῶν πολλῶν σωτηρίας, καί πλέον δῆτα τῶν ἁπλουστέρων φροντίζοντες, οἷσπερ οὐχ ικανόν τροφίμου βοτάνης διακρίνειν τό κώνειον˙ ἐπεί διά τινων μοναχῶν προσελεύσεως τῇ κατά τό Ἱερόν τοῦ κυροῦ Νικολάου λεγομένῃ ἐνασχολουμένων μονῇ, συγγράμματά τινα ἐφευρίσκεσθαι τοῦ τόν βίον ἤδη καταλιπόντος Κωνσταντίνου ἐκείνου τοῦ Χρυσομάλλου ἀνεδιδάχθημεν˙ οἷς δῆτα καί αὐτούς ἐντυχόντας οὐ μετρίως σκανδαλισθῆναι διά πολλήν τινα τήν ἐμφερομένην αὐτοῖς ἐρεσχελίαν ἅμα καί ἀτοπίαν, ὡς ἔλεγον˙ διαδίδοσθαι δέ ἤδη καί πρός πολλούς τά τοιαῦτα, ὥς τινα μᾶλλον τῶν ὠφελεῖν δυναμένων καί πρός βίον ῥυθμίζειν τούς πολλούς ἀκριβέστερον˙ διά φροντίδος ὅτι πολλῆς τό πράγμα ποιήσαντες, καί άπό τῶν τά τοιαῦτα κεκτημένων συγγράμματα τάς προσούσας τούτοις βίβλους ἀναλαβόμενοι, ἀνεμάθομεν γάρ ἀνερευνήσαντες μίαν μέν εἶναι παρά Πέτρῳ τινί μονάζοντι καί τῇ τοῦ ἁγίου Ἀθηνογένους προκαθημένῳ μονῇ, ἑτέραν δέ παρά Γεωργίῳ προέδρῳ τῷ λεγομένῳ Παμφίλῳ, ἐτέραν δέ πάλιν τήν παρά τῶν δηλωθέντων μοναχῶν τῶν τά περί τούτου προσαγγειλάντων προσαχθεῖσαν ἠμῖν, ἥν καί ἀναλαβέσθαι ἐξεῖπον ἀπό τοῦ ἐν τῇ τοῦ Γηροκομείου μονῇ μονάζοντος Εὐθυμίου. Ταύτας οὖν τάς τρεῖς συμφορήσαντες, τά μέν αὐτά καί παρά ταῖς τρισίν ὡς ἐκ μεταγραφῆς ἐμφερόμενα συγγράμματα εὕρομεν, πλείονα δέ τῶν δύο τά παρά τῷ Πέτρῶ ἐφευρέθησαν, ὡς τά μέν ἐν ταῖς δυσίν ἐκείναις εἰς πεντήκοντα πρός τοῖς διακοσίοις τά ὅλα συμποσοῦσθαι κεφάλαια˙ οὕτω γάρ ἡ διδασκαλία τῷ συγγραφεῖ ἐν κεφαλαίων διαιρέσει συντέθειται.

Πολλά δέ τῶν ἐμπεριεχομένων ταύταις καί ἰδίᾶ κατασκοπήσαντες καί συνοδικῶς ἐξετάσαντες, οὐκ ἐρεσχελιῶν μόνον καί καινολογιῶν ἁπλῶς καί μωρολογιῶν, ἀλλά καί αἱρέσεων προφανῶς ἀνάμεστα εὕρομεν, καί πλέον τῶν ἄλλων Ἐνθουσιαστῶν τε καί Βογομήλων. ἵνα γάρ τἄλλα παρῶμεν τά τε παρά τήν ἐκκλησιαστικήν συνήθειαν δηλαδή καί παράδοσιν ἐκ κοιλίας τούτῳ ἐξερευχθέντα καί ὑπό τῆς ἐαυτοῦ διανοίας ἀναπλασθέντα της κακοδαίμονος, καί ὅσα πρός καταδρομήν ἐκείνῳ καί ὕβριν κατά χριστιανοῦ παντός ἐνεγράφησαν, ὅσα τε πάλιν πρός ἀτιμίαν ἀρχῆς ἁπάσης καί περιφρόνησιν, τῷ Σατανᾶ προσκυνεῖν ἀποφλυαρήσαντι τούς ὁποιῳδήτινι ἄρχοντι τιμήν ἤ προσκύνησιν ἀπονέμοντας.

Ἀλλά τό λέγειν βαπτισθέντα πάντα χριστιανόν, διά τό ἐν νηπιότητι κατά τήν κρατοῦσαν συνήθειαν, ἀκατηχήτως ὥς φησι βαπτίζεσθαι, μηδέ χριστιανόν εἶναι τῇ ἀληθείᾳ κἄν ὀνομάζοιτο, ἀλλά κἄν τινας ᾖ τῶν ἀρετῶν κατορθώσας, ὡς ἐθνικόν κατορθοῦν˙ καί μηδέ δεῖν ἀναγινώσκειν αὐτόν τούς λόγους τῆς διδασκαλίας τοῦ εὐαγγελίου, ἀλλά πρότερον κατηχηθῆναι καί μυηθῆναι καί μεταστοιχειωθῆναι, τουτέστι μεταστῆναι ἀπό τῆς ἐξουσίας τοῦ Σατανᾶ.

Καί τό λέγειν πάλιν ὅτι ὅσοι οἱ ὀνομαζόμενοι χριστιανοί μή συνήκασι τήν ἐκ τοῦ θείου βαπτίσματος ἑαυτῶν ἀναστοιχείωσιν, κἄν εἰς ἀρχιερατικόν βαθμόν κατηντήκασι, κἄν πᾶσαν τήν θεόπνευστον γραφήν ἐπί γλώττης φέρουσι καί διδάσκουσιν, εἰς τήν φυσιοῦσαν αὐτούς γνῶσιν ἐναβρυνόμενοι, οὐδέν ὠφελήθησαν εἰ μή κατηχηθέντες αὖθις ἀναστοιχειώσεως τύχωσι καί μορφώσεως τῶν ψυχικῶν αὐτῶν ἕξεων μυστικῆς διά μεσιτείας καί ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τῶν ἐπιγνωμόνων οἰκονόμων τοῦ μεγάλου τούτου μυστηρίου καί τῆς ἱερᾶς γνώσεως ἐπιστημόνων.

Καί ἐν ἑτέρῳ πάλιν κεφαλαίῳ προστιθέναι ὅτι ὅστις οὐ νοερᾷ αἰσθήσει νοερῶς αἰσθάνεται ποιοῦντος ἐν αὐτῷ τοῦ Θεοῦ τό θέλημα αὐτοῦ διά Ἰησοῦ Χριστοῦ εἰς κενόν κοπιᾷ, καί ὅτι τῷ ἀκατηχήτῳ χριστιανῷ μετανοοῦντι καί ἐξομοόγουμένῳ τά μετά ἅγιον βάπτισμα ἁμαρτήματα οὐδέν ὄφελος δεσμά καί φάρμακα θεραπευτικά, ἀλλά διδαχῆς χρεία καί μυήσεως καί πίστεως.

Καί πάλιν ὡς ἐάν χριστιανός βαπτισθείς οὐκ ἐδυναμώθη ἀπό ἀσθενείας καί τῆς εἰς τήν ἁμαρτίαν ῥοπῆς, πορευθείς πρότερον ἐνδυναμωθήτω διά πίστεως καί χειρῶν ἐπιθέσεως τῶν οἰκονόμων τῆς χάριτος τοῦ Χριστοῦ ἥτις ἐκ πίστεως χαρίζεται, οὐκ ἐξ ἔργων.

Ἔτι δέ καί τό λέγειν τούς ἀληθεῖς παρ' ἐκείνῳ χριστιανούς μηδέ νόμοις ὑποκεῖσθαι, ὡς μετά τό φθάσαι εἰς μέτρον τῆς κατά Χριστόν ἡλικίας μηκέτι δύνασθαι εἶναι ὐπό νόμον, ἀλλ' ὡς δυνατόν ποιεῖν τά τοῦ νόμου φύσει.

Καί τό δογματίζειν τάς μετά τό ἅγιον βάπτισμα τοῖς κακίας λογισμοῖς ἐπηρεαζομένας ψυχάς μή δύνασθαι τούτων ἐλευθερωθῆναι, ἐι μή διά τῶν ἐπισκευαστῶν ἀγαθῶν καλουμένων ἀνοήτως, μήτε εἰς ἐκκλησίαν εἰσιέναι, μήτε ψάλλειν, μήτε προσεύχεσθαι, μήτε Χριστόν ὀνομάζειν, μήτε τι τῶν χριστιανῶν ἐπιτελεῖν.

Ἀλλαχοῦ δέ, μήτε μετιέναι τινά ἀρετήν πρό τοῦ τήν καλήν ἀλλιωθῆναι ἀλλοίωσιν, διά τό ἀποστρέφεσθαι ταῦτα τόν Θεόν καί μισεῖν˙ δαίμοσι γάρ ἐοικέναι τούς ταῦτα κατορθοῦντας, καί ὁμολογοῦντας μέν διά τόν Θεόν κατορθοῦν, ἀλόγως δέ, ὥς φησι, ταῦτα ποιοῦντας.

Καί ἵνα συντέμωμεν τά πολλά, τό ἐν διαφόροις κεφαλαίοις αὐτόν ἀποφαίνεσθαι μηδέν τι τούς χριστιανούς ὠφελείσθαι, κἄν πᾶσαν έργἀσωνται ἀρετήν καί κακίαν πᾶσαν ἐκκλίνωσι, κἄν διά τόν Θεόν ταῦτα ποιῶσιν, εἰ μή νοεράν αἴσθησιν τοῦ θείου Πνεύματος δέξονται φυσικῶς τε καί ἀνωδύνως ἐν αὐτοῖς ἐνεργούντος τό ἀγαθόν καί ἀκινήτους πάντῃ ποιοῦντος πρός τό κακόν.

Νομοθετεῖν δέ καί, ἐάν μή τοιοῦτον ἐν συνασθήσει δέξωνται φωτισμόν οἱ ἀναγεννώμενοι ὡς ἐν τῷ ψάλλειν ἀκλινῆ τε ἔχειν τό νοῦν καί ἀμετακίνητον, συνιέναι δέ καί τήν τῶν ψαλλομένων πάσαν διάνοιαν, μη΄δε ψάλλειν ὅλως τούτους μηδέ προσεύχεσθαι, ἀλλά μηδέ ὡς πιστούς εἰς ἐκκλησίαν εἰσέρχεσθαι, ἄχρις ἄν διά τῆς παρ' ἐκείνου εἰσαγομένης κατηχήσεώς τε πάλιν καί μυήσεως μύρων τε χρίσεως ἀναστοιχειωθέντες τῆς τοῦ θείου Πνεύματος ἐν αὐτοῖς δυνάμεώς τε καί ἐνεργείας αἴσθησιν δέξωνται.

Ἀλλά καί τό τά αὐτά ἀξιοῦν καί περί τῆς ἀποκάρσεως καί τόν ἀποκειρόμενον λέγειν ἀνωφελῶς καί αὐτόν ἀποκείρεσθαι, εἰ μή ἐν νοερᾶ αἰσθήσει, καί οὐκ ἐν πίστει τῆς χαριζομένης αὐτῷ αἰσθητῶς τοῦ Πνεύματος χάριτος καί τῆς δι' αὐτῆς ἀλλοιώσεως καί μεταστοιχειώσεως, ὡς μηκέτι ἤ θέλειν ἠ δύνασθαι ἁμαρτάνειν.

Πρός δέ καί πᾶσι τοῖς ἄλλοις εἰσάγειν ὡς πᾶς χριστιανός δύο ἔχει ψυχάς, τήν μέν αὐτῶν ἀναμάρτητον, τήν δέ ἁμαρτητικήν˙ εἰ δέ μίαν ἔχει ψυχήν, χριστιανός οὔπω ἐγένετο.

Πῶς οὐχί τά τοιαῦτα τῶν δηλωθειςῶν αἱρέσεων ἴδια; Τό μέν γάρ νοεράν αἴσθησιν ἤ αἰσθητήν πάλιν νόησιν ἤ καί μόνον αἴσθησιν, ὡς ἐν ἄλλοις φησί, καί ἔλλαμψιν καί ἀποκάλυψιν καί ἐπίγνωσιν τοῦ Πνεύματος ἀπαιτεῖν αὐτόν τούς βαπτιζομένους, ἤ μήν ἀνόητον εἶναι λέγειν τούτοις τό βάπτισμα κἄν εἰ καί πᾶν ἀγαθόν μετέρχοιντο, τῆς τῶν Ἐνθουσιαζομένων πάντως αἱρέσεως, ἀποκαλύψεις θείας φανταζομένων εἰσδέχεσθαι ταῖς τῶν πονηρῶν δαιμόνων ἐξαπατήσεσι.

Τό δέ γε μετά τό θεῖον βάπτισμα τούς βαπτιζομένους, διά τό ἀκατηχήτως, ὥς φησιν, αὐτούς ἀναγεννηθῆναι, τοτέστι πάντας ἡμᾶς τούς χριστιανούς μέχρι διδασκάλων καί ἱερέων καί ἀρχιερέων αὐτῶν δεῖσθαι πάλιν ἐξ ἀρχῆς κατηχήσεως καί μυήσεως καί ἀναστοιχειώσεως διά τῆς παρ' ἐκείνου εἰσαγομένης τελεσιουργήσεως καί τῆς τῶν χειρῶν ἐπιθέσεως τῶν ἐπιστημόνων οἰκονομῶν τῆς μυστικῆς ταυτης χάριτος, οὕς καί μετά πάσης σπουδῆς ἀνερευνᾶν ἀπαιτεῖ, σπανίως εὑρισκομένους τούς μόνους δυναμένους ἀνακαινίζειν τούς προσιόντας καί θείας χ΄ριτος μετίχους ποιεῖν, τῆς τῶν Βογομήλων ἅγιον βάπτισμα καί δεύτερον εἰσαγόντων τό ἑαυτῶν τελειοποιόν καί παρεκτικόν θείου Πνεύματος.

Ἀλλά καί τό ἤ δύο ψυχάς τόν χριστιανόν ἔχειν, ὥς φησιν, ἤ μή εἶναι χριστιανόν, οὕτω ῥητῶς ὑπό τῆς τῶν Μασσαλιανῶν ἤτοι Βογομήλων παμβεβήλου θρησκείας δογματιζόμενον εὕρηται.

Οὐκ ἐκ τούτων οὖν μόνον – ταῦτα γάρ ὥσπερ τι μικρόν γεῦμα παμπλήρους πίθου, ἤ ὅλου ὥς φασιν ὑφάσματος κράσπεδον ἡμῖν ἐνταῦθα παρείληπται - ἀλλά καί μυρίων τῶν ταῖς βίβλοις ἐνεσπαρμένων, τό σαπρόν τῆς γραφῆς καί πυρός ἄξιον καί ἀφανισμοῦ τελείου κατειληφότες, τάς μέν βίβλους αὐτάς καί πυρί παραυτίκα δοθῆναι διωρισάμεθα, καί ἀναθέματι πάντας τοῦς φρονοῦντας οὕτω καθυποβάλλομεν, διοριζόμεθά τε πᾶσι κοινῶς μηδένα μήτε τολμᾶν νέας ἐκτιθέναι διδασκαλίας αὐτοχειροτονήτως ὥσπερ ἑαυτῷ περιτιθέντα τό τῆς διδασκαλίας αξίωμα˙ μήτε μήν παρ' οὑτινοσοῦν ὁποιονδήποτε νέον καινοφανές αναγινώσκεσθαι σύγγραμμα μή φθάσαν ἐπιγνωσθῆναί τε τῇ καθολικῇ ἐκκλησίᾳ, καί δοκιμασθέν πρότερον, ἐπικριθῆναι ὡς εὐσεβές καί ὠφέλιμον˙ μάλιστα μέν τοιγε πάντων τά δηλωθέντα ταῦτα καί λεγόμενα εῖναι τοῦ Χρυσομάλλου συγγράμματα˙ καί οὐκ αὐτά δέ μόνον τά εὑρεθέντα, ἀλλ' εἰ καί τινες ἄλλαι εὑρίσκονται γραφαί ἐκείνου οἱαιδήτινες, μηδένα μήτε ἔχειν παρ' ἑαυτῷ, μήτε ἀναγινώσκειν ὅλως ταῦτα˙ τόν γάρ μετά τήν παροῦσαν σημείωσιν κεκτημένον τι τούτων καί ἀναγινώσκοντα ἤ φρονοῦντα ἤ ὁπωσδήποτε ἀντεχόμενον ἤ καί διδάσκοντα ἤ καί συνειδότα ἕτερον ἔχοντα ταῦτα καί κατ' αὐτά φρονοῦντα καί συγκαλύπτοντα, ασυγγνώστως αὐτόν, ὡς ταῖς δηλωθείσαι ἐνισχημένον αἱρέσεσι παρά μέν ἐκκλησίᾳ πάςῃ ὑπό ἀνάθεμα γίνεσθαι, παραδίδοσθαι δέ καί τοῖς τά πολιτικά διέπουσιν ἄρχουσιν, ὥστε καί παρ' αὐτῶν νομίμως ὑποσχεῖν εὐθύνας.

Ἐπεί δέ τούτων οὕτω παρ' ἡμῶν πραχθέντων τε καί διορισθέντων συνοδικῶς ἐνώπιον καί τῶν παρ' οἷς αἱ βίβλοι ἐφεύρηνται, ἤγουν τοῦ τε μοναχοῦ Πέτρου καί τοῦ Παμφίλου, δέον ἦν καί τούτους ἐρωτηθῆναι εἴτε τούτων ἀντέχονται, εἴτε μήν ὡς ἐσφαλμένων καί ἀσεβῶν καταπτύουσι καί τά ὀλισθηρά τούτων ἀναθεματίζουσι δόγματα, μηδέν τι πλέον ἐπί τούτοις φρονεῖν τῶν συνοδικῶς σήμερον διαγνωσθέντων ἡμῖν, ἀκουόντων πάντων, ἀπεστομάτισαν, ἀλλ' εἰ καί πρότερον παρ' ἑαυτοῖς εἶχον τάς βίβλους, καί τά ἐν αὐτοῖς ἀσυντηρήτως καί ἀπεριμερίμνως ἀναγινώσκοντες ὡς καλῶς ἔχοντα παρεδέχοντο, ἀλλά νῦν ἐξεταστικώτερον ταῦτα καί αὐτοί ἰδόντες ἀναγνωσθέντα καί καλῶς ἀποδοκιμασθέντα κατανοήσαντες, συγγνώμην τε ἐξαιτεῖν ὡμολόγουν ἐφ' οἷς τοιαύτην μεχρι του νῦν ἠγνόησαν ἄγνοιαν, ἀγαθῇ προλήψει καί στοργῇ φιλικῇ τῇ πρός ἐκεῖνον ἡττωμένους καί τοσοῦτον τό ἀπό τοῦδε τῶν τοιούτων ἀφίστασθαι ὡς καί εἰς ἐπήκοον πάντων διηνεκεῖ ἀναθέματι ταῦτά τε τά συγγράμματα καί τόν συγγραψάμενον καί τόν οὕτω φρονοῦντα καί καθυποβάλλειν.

Δεξάμενοι γοῦν καί ἡμεῖς τήν τούτων ὁμολογίαν τε καί διάθεσιν δι' ὅν ἐποιήσαντο τῶν δηλωθέντων ἀσεβῶν συγγραμμάτων ἐνώπιον τῆς ἱερᾶς συνόδου ἀναθεματισμόν καί τήν ἐγκάρδιον τούτων, ὡς διαβεβαοῦνται, κατάγνωσιν, μετά δακρύων τήν συγγνώμην αἰτούμενοι, τῷ μέν Παμφίλῳ τάς ἀναγεγραμμένας ποινάς πρός τό μηκέτι τοιοῦτόν τι φρονεῖν ἠ ἀνθέξεσθαι τούτων ἐπηπειλησάμεθα˙ τόν δέ μοναχόν Πέτρον ἀσύμφορον εἶναι κρίναντες κατάρχειν ἄλλων τό ἀπό τοῦδε, διά τε τό τῆς συνειδήσεως τῶν πολλῶν ἠδη κεκαυτηριασμένον ὅσον τό ἐπ' αὐτῷ καί ὅν μέλλουσι ἔχειν σκινδαλμόν καί τό ὕποπτον, ἔτι δέ καί τό τούτου ἀνίκανον – πῶς γάρ ἄν καί κυβερνᾶν ἄλλους καί διδάσκειν ἱκανός κριθῇ ὁ τοιαύτην ἀγνοήσας, ὥς φησιν, ἄγνοιαν, καί ἔκδηλον οὕτω πᾶιν ἀσέβειαν κατανοῆσαι μή δυνηθείς; - ἐν ἑτέρᾳ σταλῆναι τοῦτον μονῇ καί ὑπό ἀρχγόν μᾶλλον εἶναι ἄλλον καί καθηγητήν τετυπώκαμεν, ἐπειδή καί τῶν τῆς ἡμῶν μετριότητος καί πάσης τῆς ἀρχιερατικῆς ὁμηγύρεως προεκυλινδοῦτο ποδῶν.

Ταῦτα παρεκβληθέντα καί συνηθῶς πιστωθέντα ἐπεδόθη.

(Πηγή: Jean Gouillard, Quatre proces de mystiques a Byzance, έκδοση από τους κώδικες Barocciano 205, f. 521-523v & Patmiaco S. Joannis 366, f. 335-337)

[1] Μόνο στον Τιμόθεο Κωνσταντινουπόλεως, Περί τῶν προσερχομένων τῇ Ἁγίᾳ Ἐκκλησίᾳ (PG 86A,48).

[2] Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων 98.

[3] Ευθύμιος Ζιγαβηνός, Πνευματική Πανοπλία XXVI (PG 130,1273B): «Κατά τούς χρόνους Οὐαλεντινιανοῦ καί Ουάλεντος ἡ τῶν Μασαλιανῶν ἐβλάστησεν αίρεσις».

[4] Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ 120. Επίσης Θεοδώρητου Κύρρου, Εκκλησιαστική Ιστορία IV 11.2 {ed. Léon Parmentier, GCS 44 (1954) 229}. Επίσης, Μ. Φώτιος, Μυριόβιβλος 52 (ed. René Henry, Paris 1959, I 36).

[5] Θεοδώρητου Κύρρου, Εκκλησιαστική Ιστορία IV 11.6 {ed. Léon Parmentier, GCS 44 (1954) 230}. & Ι. Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ 150.

[6] Θεοδώρητου Κύρρου, Εκκλησιαστική Ιστορία IV 11.8 {ed. Léon Parmentier, GCS 44 (1954) 231}. & Ι. Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ 175.

[7] Μ. Φώτιος, Μυριόβιβλος 52.

[8] «Ὅρος τῆς ἁγίας καί οἰκουμενικῆς συνόδου τῆς ἐν Ἐφέσῳ κατά τῶν δυσεβῶν Μεσσαλιανιτῶν ἤ γοῦν Εὐχιτῶν» ACO I-1-7 ed. E. Schwartz (Berlin 1929), 117-8.

[9] PG 86A,48A.

[10] Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’: «Κεφάλαια τοῦ τῶν Μασσαλιανῶν δυσσεβοῦς δόγματος ἀναληφθέντα ἐκ βιβλίου αὐτῶν».

[11] Synodikon Orientale ou Recueil de Synodes Nestoriens, ed. J. B. Chabot NEMBN 37 (1902), 115-6 (κείμενο) 374-375 (μετάφραση).

[12] Ed. M. Kmosko in PS I 3, Paris 1926, Appendix I no XXVII-XXVIII & XXX-XXXI.

[13] Bar Hebraeus, Candélabre des sanctuaires, ed. Kmosko, p. CCLXXI.

[14] "Hymni contra Haereses" 22, 4, ed. E. Beck, CSCO 169, 1957, p. 79.

[15] Μ. Φώτιος, Μυριόβιβλος 52,  εκδ. Ιγνάτιος Σακαλής ΕΠΕ (2001)  τ. 5 σελ. 74.

[16] K. Fitschen, Did ‘Messalianism’ exist in Asia Minor after A.D. 431?, Studia Patristica XXV (Leuven 1993) 352-5.

[17] Γεώργιος Κεδρηνός, Σύνοψις Ιστοριών PG 121,560C & 596C.

[18] Άννα Κομνηνή, Αλεξιά Χ 1.6, ed H-G. Beck-A. Kambylis-R. Keydell CFHB XL/1 (2001), 282-3.

[19] J. Darrouzès, Documents inèdits d’ ecclésiologie byzantine, Paris 1966, 305.

[20] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ α, & Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών α (PG 86A,48b).

[21] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ β.

[22] Ευθύμιου Ζιγαβηνού, Πνευματική Πανοπλία (PG 130,1285A): «Λέγουσιν ὅτι συνοικοῦσιν ἐν τῷ ἀνθρώπω τό Πνεῦμα τε τό ἅγιον καί ὁ δαίμων. Ἀλλά πῶς συνοικήσουσιν ἀλλήλοις Θεός καί δαίμων, τό καθαρώτατον καί πάντων ἀκαθαρτότατον;τό φῶς καί τό σκότος; οἱ κατά διάμετρον ἀλλήλοις ἐχθραίνοντες; Ὅπου γάρ ἐπιδημήσει τό Πνεῦμα τό ἅγιον, δραπετεύει πᾶς δαίμων φεύγων ὀξέως καί ἀμεταστρεπτί, καθάπερ από πυρός. Θεός μέν γάρ τό Πνεῦμα τό ἅγιον˙ εἰ δέ Θεός καί πῦρ καταναλίσκον τήν τῶν δαιμόνων ἰσχύν. καί τό μέν σκότος λύεται τῇ παρουσίᾳ τοῦ φωτός, ὁ δέ πονηρός δαίμων ἐλαύνεται βασανιζόμενος τῇ ἐνοικήσει τοῦ ἁγίου Πνεύματος˙ τοῖς μέν ἄγαν ἐναντίοις οὐκ ἔστιν συνοίκησις˙ φθείρεται γάρ ἤ εξωθείται τό ἀσθενέστερον.»

[23] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ γ & Ευθύμιου Ζιγαβηνού (PG 130,1284D): «Λέγουσιν, ὅτι οὐδ’ οἱ ἀπόστολοι τῆς ἐξουσίας τῶν δαιμόνων ἦσαν ἐλεύθεροι˙ Βαβαί τῆς ἀναισχύντου βλασφημίας! Οἱ τούς δαίμονας τῶν ἐνεργουμένων ἀπελαύνοντες οὐκ ἦσαν ἐλεύθεροι τῆς τῶν δαιμόνων ἐπικρατείας; Καί πῶς ἐδίωκον οἱ δουλεύοντες τούς ἐξουσιάζοντας; οἱ λαβόντες ἐξουσίαν παρά τοῦ Σωτήρος μή τά δαιμόνια μόνον ἐκβάλλειν, ἀλλά καί θεραπεύειν πᾶσαν νόσον καί πᾶσαν μαλακίαν καί πατεῖν ἐπάνω ὄφεων καί σκορπίων ἐπί πᾶσαν τε δύναμιν τοῦ ἐχθροῦ;»

[24] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ δ & Ευθύμιου Ζιγαβηνού PG 130,1276D, & Τιμόθεος Κων/πόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών β (PG 86A,48B): «Λέγουσιν ὅτι μόνη ἡ ἐκτενής προσευχή διώκει δύναται τοῦτον τόν δαίμονα˙ διά χρέμψεως καί ἀποπτύσεως τοῦ προσερχομένου, φυγαδευομένου δε τούτου τοῦ δαίμονος ὡς καπνοῦ ὁρωμένου, ἤ ὡς ὄφεως, ἐν τῷ ἐκπορεύεσθαι˙ καί ὅτι τούτου γινομένου, παρουσία λοιπόν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐπί τόν προσευχόμενον γίνεται, αἰσθητῶς τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐπιφοιτῶντος καί ὁρωμένου.»

[25] PG 130,1273C.

[26] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ε & Ευθύμιου Ζιγαβηνού (PG 130,1277A).

[27] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ στ.

[28] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ζ & Ευθύμιου Ζιγαβηνού (PG 130,1277B): «Τούτου (του δαίμονος) δέ ἀπελαθέντος, ἐπιφοιτᾶν αἰσθητῶς καί ὁρατῶς τό Πνεῦμα τό ἅγιοςν τήν οἰκίαν παρουσίαν σημαῖνον, καί τό σῶμα τῆς των παθῶν κινήσεως ἐλευθεροῦν, καί ἀπάθειαν χαρισόμενον.»

[29] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ η & Τιμόθεος Κων/πόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών δ (PG 86A,48B): «Λέγει ὅτι μετά τήν λεγομένην παρ’ ἐκείνοις ἀπάθειαν, τοιαύτης αἰσθάνεται ἡ ψυχή κοινωνίας γινομένης αὐτῇ παρά τοῦ οὐρανίου Νυμφίου, οἴα αἰσθάνεται ἡ γυνή ἐν τῇ συνουσίᾳ τοῦ ἀνδρός.»

Ευθύμιου Ζιγαβηνού (PG 130,1285C): «Λέγουσιν, ὅτι μετά τήν παρά τοῖς τελείοις αὐτῶν ἀπάθειαν τοιαύτης αἰσθάνεται ἡ ψυχή τούτων κοινωνίας ἐγγινομένης αὐτῇ παρά τοῦ ἐπουρανίου νυμφίου, οἴας αἰσθάνεται γυνή συνουσιάζοντος αὐτῇ τοῦ ἀνδρός. Ὥ τῆς προδήλου φρενοβλαβείας! εἰ τήν ἀγνοτάτην καί ἀπαθεστάτην τοῦ Σωτῆρος ἕνωσιν ἐμπαθεστάτην ἡδυπάθειαν οἵονται, καί καθυβρίζουσιν ἡδονῇ ῥεύσεως παιδογόνων μορίων τολμηρῶς αὐτήν παρεικάζοντες.»

[30] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ θ.

[31] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ι.

[32] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ια.

[33] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιβ.

[34] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιγ & Ευθύμιου Ζιγαβηνού (PG 130,1285B): «Λέγουσιν, ὅτι φύσει τά κακά, τουτέστιν αἱ ἁμαρτίαι. Προς οὕς ἀντιλέγομεν, Εἰ φύσει τά τοιαῦτα κακά, τῆς φύσεως δέ δημιουργός ὁ Θεός, αἴτιος ἄρα κακῶν ὁ Θεός, καί οὔτε κρίσις, οὔτε κόλασις ἔσται τῶν ἁμαρτανόντων, καθώς ἀνωτέρω προδεδήλωται… Εἰ δέ κρίσις ἔσται τῶν ἁμαρτανόντων, οὐ φύσει τά κακά, τουτέστιν αἱ ἁμαρτίαι. Εἰ δέ μή φύσει, προαιρέσει πάντως, καί ῥᾳθυμίᾳ, δι’ ἥν κατακρίνονται, καί κολάζονται πάντες οἱ ἐργάτες τῆς ἁμαρτίας.»

[35] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιδ.

[36] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιε & Ευθύμιου Ζιγαβηνού (PG 130,1276C).

[37] Τιμόθεος Κων/πόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών ζ (PG 86A,49Α).

[38] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιστ.

[39] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιζ.

[40] Ι. Δαμασκηνού, Ιωάννη Δαμασκηνού, Περί αιρέσεων π’ ιη.

[41] Θεοδώρητου Κύρρου, Εκκλησιαστική Ιστορία IV 11.7 {ed. Léon Parmentier, GCS 44 (1954) 231}. Μετάφραση Π. Παπαευαγγέλου, Ιωάννου Δαμασκηνού, Έργα, ΕΠΕ (1991) τ.2 σελ. 277-9: «Καμιά ωφέλεια δεν επέρχεται από το βάπτισμα σ’ αυτούς που αξιώνονται να το δεχθούν, και ότι μόνη η σπουδαία προσευχή εκδιώκει τον δαίμονα που κατοικεί μέσα τους. Γιατί ο καθένας από αυτούς που γεννιούνται, έλεγε, σέρνει από τον προπάτορα όπως ακριβώς την φύση, έτσι και την υποδούλωση στους δαίμονες˙ αυτά απομακρύνονται μόνο με σπουδαία προσευχή, και επιφοιτά το πανάγιο Πνεύμα, δείχνοντας την παρουσία του κατά τρόπο αισθητό και ορατό, ελευθερώνοντας το σώμα από την κίνηση των παθών και απαλλάσσοντας την ψυχή τελείος από την κλίση προς τα χειρότερα, ώστε να μην έχει πλέον ανάγκη ούτε από νηστεία, που καταπιέζει το σώμα, ούτε από διδασκαλία που το χαλιναγωγεί και το εκπαιδεύει να βαδίζει πειθαρχημένα. Και δεν απαλλάσσεται μόνο από τα σκιρτήματα του σώματος εκείνος που θα το κατορθώσει αυτό, αλλά προβλέπει καθαρά καί τα μέλλοντα και βλέπει με τα μάτια του την θεία Τριάδα.»

[42] Ευθύμιου Ζιγαβηνού, Πνευματική Πανοπλία (PG 130.1273D) & Τιμόθεος Κων/πόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών στ’ (PG 86A,49Α).

[43] Ευθύμιου Ζιγαβηνού, Πνευματική Πανοπλία (PG 130.1276Α): «Λέγουσιν, ὅτι τρέπεται καί μεταβάλλεται ῥᾳδίως ἡ θεία φύσις προς ὅ ἄν βούλοιτο, ἵνα συγκραθῇ ταῖς ἀξίαις αὐτῇ ψυχαίς. Καί μην τῶν κτιστῶν ἡ τροπή. Πᾶν γάρ κτιστόν καί τρεπτόν. Ὧν γάρ τό εἶναι ἀπό τροπῆς ἤρξατο, τουτέστιν ἀπό τοῦ μή εἶναι, ταῦτα πάντος τῇ τροπῇ ὑποκείσεται ἤ φθειρόμενα, ὡς τά ἐγκόσμια, ἤ κατά προαίρεσιν ἀλλοιούμενα, ὡς ἄγγελοι καί ψυχαί, κατά τε τήν ἐπί τό καλόν προκοπήν, καί τήν ἐπί τό κακόν κίνησιν. Ἐπί δέ ὁ Θεός ἄκτιστος, πάντως καί ἄτρεπτος. Ὧν γάρ τό εἶναι ἐνάντιον, τούτων καί ὁ τοῦ πῶς εἶναι λόγος ἐνάντιος. Καί καθ’ ἕτερον δέ λόγον ἡ μέν τροπή κινήσεως εἶδός ἐστι, προσηκοῦσα τοῖς κτιστοῖς˙ ὁ δέ Θεός κατά φύσιν ἀκίνητος ἐστι, καί ὑπέρ τήν παρά τοῖς φιλοσόφοις ἐξαχῆ κίνησιν, ὡς ἄποσος καί ἄποιος, κατά τε ἀρχήν καί τέλος. Εἰ δέ ἄτρεπτος κατά φύσιν ὁ Θεός, πάντως καί αμετάβλητος.»

[44] Μέγας Φώτιος, Μυριόβιβλος 52 {ed. R. Henry (1959) I 39}.

[45] E. Honigmann, Patristic Studies, Studi e Testi 173( Citta del Vaticano 1953) 114.

[46] G. D. Prosser, A Defence of Icons during the Messalian Controversy, Studia Patristica XXV (Leuven 1993) 446-7.

[47] Reinhart Staats, Photios and the Synodikon of Orthodoxy in opposition to mystical and prophetic heresies, The Patristic and Byzantine Review 2 (1983), 172.

[48] Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών θ (PG 86A,49Β): «Λέγουσιν ὅτι μετά τήν τοῦ δαίμονος τούτου τοῦ συνουσιωμένου τοῖς ἀνθρώποις, διά τῆς χρέμψεως τε καί ἀποπτύσεως γινομένης δίωξιν, οὐκέτι δεῖται νηστείας, ἤ ἄλλης ψυχικῆς ἤ σωματικῆς εγκρατείας ὁ ἄνθρωπος προς παιδαγωγίαν τοῦ σώματος˙ ἀλλ’ οὐδέ διδασκαλίας τήν ψυχήν ρυθμιζούσης˙ ὡς καί τοῦ σώματος ἠλευθερωμένου τῆς τῶν παθῶν ἐπικρατείας, καί τῆς ψυχῆς μηκέτι δεκτικῆς οὔσης τῆς ἐπί τά χείρω ῥοπῆς˙ ὥς καί τῆς ψυχῆς καί τοῦ σώματος ἐν ἀπαθείᾳ λοιπόν γινομένων.»

[49] Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών ι (PG 86A,49Β-C).

[50] Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών ιδ (PG 86A,49D-51A).

[51] Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών ιζ (PG 86A,52Β).

[52] Επιφάνιος, Πανάριον LXXX  3.4: «Δῆθεν εἰς Χριστόν πεπιστευκέναι λέγοντες, ὡς ἀποταξάμενοι τῷ κόσμῳ καί τῶν ἰδίων ἀνακεχωρηκότες, ὁμοῦ δέ ἀναμίξ ἄνδρες ἅμα γυναιξί καί γυναῖκες ἅμα ἀνδράσιν ἐπί τό αὐτό καθεύδοντες, ἐν ῥύμαις μέν πλατείαις, ὁπηνίκα θέρους ὥρα εἵη, διά τό μή ἔχειν, φησί, κτῆμα ἐπί τῆς γῆς, ἀκώλυτοι δέ εἰσι καί ἐκτείνουσι χεῖρας μεταιτεῖν ὡς ἀβίωτοι καί ακτήμονες.»

[53] Ευθύμιου Ζιγαβηνού, Πνευματική Πανοπλία (PG 130.1288D).

[54] Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών ιη (PG 86A,52Β).

[55] Τιμόθεος Κωνσταντινουπόλεως, Περί των προσερχομένων τη Αγία Εκκλησία, κεφ. Περί Μαρκιανιατών ιβ (PG 86A,49C).

[56] Ι. Δαμασκηνού, Περί Αιρέσεων π’: «Τούτοις προσετίθεσαν τῶν Ἐκκλησιῶν καί τῶν θυσιαστηρίων ὑπεροψίαν, ὡς δέον τούς ἀσκητάς, ἐκκλησιαστικαῖς μέν μή παραμένειν συνάξεσιν, ἀρκεῖσθαι δέ ταῖς ἐν τοῖς εὐκτηρίοις αὐτῶν εὐχαῖς».
[57] Θεοφάνους, Χρονογραφία,ed. B. G. Niebhur, CSHB 43 (1836), 99.9: «Ῥωμαίων βασιλέως Οὐάλεντος ἔτος α’. Τούτῳ τῷ ἔτει ἡ τῶν Μεσσαλιανῶν αἵρεσις, ἤγουν Εὐχητῶν, καί Ἐνθουσιαστῶν, ἀνεφύη. οὗτοι ψάλλοντες κυμβαλίζουσι καί κροταλίζουσι τά παρά τῷ Δαβίδ παχέως ἐκλαμβάνοντες καί ἀνοήτως.»

[58] Ευθύμιου Ζιγαβηνού, Πνευματική Πανοπλία (PG 130.1276D-1277A). Για την εξέταση του θέματος Antoine Guillaumont, Le Baptème de Feu chez les Messaliens, εν Mèlanges d’ Histoire des Religions, δωρητήριο στον Charles-Henri Puech, Paris 1974.

[59] G. D. Prosser, A Defence of Icons during the Messalian Controversy, Studia Patristica XXV (Leuven 1993) 447.

[60] Φιλόθεου Κόκκινου, Βίος Γρηγορίου Παλαμά V 21.

[61] Γρηγορίου Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων 3.1.7.

[62] Μαξίμου Ομολογητού, Α’ Εκατοντάδα προς Θαλάσσιον 31 (Φιλοκαλία, εκδ. Περιβόλι της Παναγιάς, τ.2 σελ. 108).

[63] Μακαρίου, Ομιλία 2.4 (PG 34.465) & Περί ελευθερίας νοός 21-22 (PG 34.956-957).

[64] Γρηγορίου Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων 3.1.6: «Πράγματι ο μέν σοφός εις τα θεία Μάξιμος, συμφώνως προς τον μέγα Μακάριον καί όλους τους άλλους αγίους, όπως εξεθέσαμεν προηγουμένως εις την Περί Θείου Φωτός πραγματεία μου λέγει ότι ο αρραβών της μελλούσης επαγγελίας, η χάρις της υιοθεσίας, η θεοποιός δωρεά του Πνεύματος είναι φως της υπεραρρήτου δόξης εποπτευόμενον από τους αγίους, φως ενυπόστατον, άκτιστον, πάντοτε υπάρχον εκ του πάντοτε ανεπινοήτως υπάρχοντος, φανερούμενον εις τους αξίους και φανερώνων εις αυτούς τον Θεόν δι’ εαυτού, τώρα μεν εν μέρει, εις τον μέλλοντα αιώνα τελειότερον.» (μετ. Π. Χρήστου, ΕΠΕ τ.2 σελ. 579)

[65] Γρηγορίου Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων 3.1.11.

[66] Ιωάννου Δαμασκηνού, Ομιλία Α’ εις την Μεταμόρφωσιν 15-16  (PG 96,569A-B).

[67] Ιωάννου Δαμασκηνού, Ομιλία Α’ εις την Μεταμόρφωσιν   (PG 96,557C).

[68] Γρηγορίου Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων 3.1.22: «Το τοιούτο λοιπόν φως σου φαίνεται ξένον προς την θεότητα, σύμβολον αισθητόν, κτιστόν και δι’ αέρος ορατόν; Αλλ’ ότι δεν είναι ξένον, αλλά φυσικόν της θεότητος, άκουσε πάλιν τον σοφόν εις τα θεία Δαμασκηνόν να λέγη, “δεν έλαβεν επίκτητον το ωράισμα της θείας δόξης, όπως ο Μωυσής, αλλ’ από την έμφυτον θείαν δόξα και λαμπρότητα”, και πάλιν, “κατά τον μέλλοντα αιώνα θα είμεθα πάντοτε μαζί με τον Κύριον, βλέποντες τον Χριστόν αστράπτοντα με το φως της θεότητος˙ τούτο το φως είναι νικητής έναντι ολοκλήρου της φύσεως˙ και πάλιν, “ποσλαμβάνει τους κορυφαίους αποστόλους ως μάρτυρες της οικείας δόξης και θεότητος, αποκαλύπτει δε εις αυτούς την οικείαν θεότητα” την επέκεινα όλων την μόνην υπερτελή και προτέλειαν.» (Μετ. Π. Χρήστου, οπ σελ. 607)

[69] Γρηγορίου Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων 3.1.26: «Προς τούτοις ονομάζεις την χάριν της θεώσεως επίσης φυσικήν έξιν, δηλαδή ενεργοποίησιν και φανέρωσιν φυσικής δυνάμεως, αφ’ ότου περιέπεσες πράγματι εις την απάτην των Μασσαλιανών, χωρίς να το γνωρίζης˙ διότι ο θεούμενος θα είναι αναγκαιότατα φύσει Θεός, αν η θέωσις γίνεται κατά φυσικήν δύναμιν και είναι καμωμένη να εμπεριέχεται εις τους όρους της φύσεως. Μη αποδίδεις λοιπόν εις τους σταθερά ιστομένους την ιδικήν σου εκτροπήν και μη επιχειρής να επιρρίψης μομφήν εις τους αμωμήτους ως προς την πίστιν, μεταβιβάζων τα αληθώς ιδικά σου ίσχη εις τους άλλους, μάλλον δε ψευδολογών εις βάρος εκείνων ότι τα έχουν.» (Μετ. Π. Χρήστου, οπ σελ. 607)

[70] L. Villecourt, Homèlies spirituelles de Macaire en arabe sous le nom de Siméon Stylite, Rev. d’ Or. Chrét. 21 (1918) 337-44 – St Macaire, les opuscules ascétiques et leur relation avec les Homélies Spirituelles, Musèon 35 (1922) 203-212.

[71] G. L. Marriott, The Messalians and the discovery of the Ascetic Book, Harvard Theological Review 19 (1925), 244-260.

[72] H. Dörries, Symeon von Mesopotamien, Die Ueberlieferung des messalianischen Makarios-Schriften, Leipzig 1941.

[73] R. Staats, Gregor von Nyssa und die Messalianer, Berlin 1968.

[74] Jean Guillard, Quatre process de mystiques à Byzance, Revue des etudes byzantines 36 (1978) 5-81.

[75] Θεοδώρητος Κύρρου, Εκκλησιαστική Ιστορία 4.1.2.

[76] Κ. Δυοβουνιώτου, Κρίσις περί των συγγραμμάτων Μακαρίου του Αιγυπτίου, Ε.Ε.Β.Σ. (1924), 86-92.

[77] Β. Ψευτόγκα, Η γνησιότης των συγγραμμάτων Μακαρίου του Αιγυπτίου. Συζήτησις Ελλήνων λογίων του 18ου αι, Χαριστήριον εις Π. Χρήστου, Θεσσαλονίκη 1967, 191-214.

[78] Γρηγορίου Παλαμά, Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων 3.2.2-3:

«Ούτως έχουν ταύττα. Δεν είναι καθόλου αξιοθαύμαστον αν οι άγιοι ερμηνεύουν πολυτρόπως τας οράσεις ταύτας, οικονομούντες τους λόγους κριτικώς και αποδίδοντες την διδασκαλίαν συμμέτρως προς την δύναμιν των ακροωμένων. Ο θείος όμως και πιστός ερμηνευτής Συμεών, μυηθείς από τον γνωρίζοντα καλώς  (σ.σ. τον Μακάριο) τας μυστικάς και τελεστικάς ενεργείας του Πνεύματος, λέγει πάλιν ωσάν εκ μέρους εκείνου, ακούοντες τον λόγον της βασιλείας και εκσπώντες εις δάκρυα, να μην αρκεσθώμεν εις αυτά τα ιδικά μας δάκρυα, ούτε εις την ακοή μας ως ακούσαντες καλώς, ούτε εις τους οφθαλμούς ως ιδόντες καλώς και πιστεύσωμεν ότι έχομεν ό,τι χρειάζεται˙…

3. Ο δε Βαρλαάμ μη υπολογίζων καθόλου όλα αυτά, και ισχυριζόμενος ότι ανήκουν εις το δόγμα των Μασσαλιανών, τα αποδίδει όλα μαζί εις τον προϊστάμενον αυτόν Βλαχερνίτην και, διακηρύσσων φανερώς ότι είναι ασεβείς οι δεχόμενοι αΐδιον κάτι άλλο πέραν της ουσίας του Θεού, μεταφέρων χαρίζει εις τον Βλαχερνίτην τούτον το οράν την αΐδιον δόξαν του Θεού. Πράγματι που ευρίσκεται να λέγη εκείνος ορατήν όχι την ουσίαν του Θεού, αλλά την αΐδιον δόξαν;… Τι λοιπόν θέλεις γράφων ότι τα τοιαύτα είναι είναι των Μασσαλιανών και αντιλέγεις εις τόσους και τόσον σπουδαίους άνδρας άνθρωπε; Άρα γε θέλεις να ανακηρύξης τους Μασσαλιανούς ορθοδόξους ή τους ορθοδόξους Μασσαλιανούς και μυσαρούς; Διότι από τους λόγους σου είναι δυνατόν να συναχθούν και τα δύο. Εσέ δε εις ποίαν χορείαν θα κατατάξωμεν;» (Μετ. Π. Χρήστου, οπ σελ. 649-651-653)

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Οι Τρεις Ιεράρχες άγιοι Βασίλειος, Ιωάννης Χρυσόστομος και Γρηγόριος σε μικρογραφία από το βυζαντινό Ψαλτήρι του Θεοδώρου (περ. 1066)

Ἡ ἰδανική φιλία ἀνθεῖ σέ περιβάλλοντα ἀμόλυντα ἀπό τήν ἁμαρτία καί τήν συναναστροφή τῶν κακῶν καί τῶν πονηρῶν.

Ἡ γοητεία τοῦ κακοῦ καί ἡ φαυλότητα τῆς ζωῆς ἔχουν ἀμαυρώσει ὅλα τά καλά τοῦ βίου μας. Καί μεταξύ αὐτῶν τῶν καλῶν συμπεριλαμβάνονται καί οἱ φιλίες. Κάτω ἀπό τό γενικό ξεπεσμό καί ἐξευτελισμό τῆς ζωῆς χάθηκαν ἤ ἀλλοτριώθηκαν κι αὐτές. Κι ὅμως, φίλοι μου, ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη μιᾶς γνήσιας, ἀληθινῆς, δυνατῆς καί πραγματικῆς φιλίας. Δύσκολα κτίζονται τέτοιες φιλίες. Εὔκολα καταστρέφονται. Κι ὅσοι ἀπέκτησαν τέτοιες ζηλευτές φιλίες ἔζησαν εὐτυχισμένοι. Γι᾽ αὐτό θά σᾶς δώσω τήν συνταγή τῆς ἰδανικῆς φιλίας. Ὄχι ἐγώ. Ἐσεῖς τό ξέρετε, ὅτι πάντα ἀφήνω ἐκείνους πού ξέρουν τά θέματα τῆς ζωῆς μας καλύτερα ἀπό μᾶς νά μᾶς ποῦν τήν σοφή συμβουλή τους. Ἔτσι ἀνεκάλυψα στόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Θεολόγο τίς προϋποθέσεις μιᾶς μεγάλης φιλίας, σάν αὐτή, πού εἶχε ὁ ἴδιος μέ τόν Μέγα Βασίλειο. Ὁ ἴδιος ἔλεγε, ὅτι «ἐφαίνετο νά ἔχωμεν οἱ δύο μας μίαν ψυχήν πού ἐκατοικοῦσεν εἰς δύο σώματα. Τότε πλέον ἐγίναμεν τά πάντα ὁ ἕνας διά τόν ἄλλον, ὁμόστεγοι, ὁμοτράπεζοι, συμφυεῖς, ἀποβλέποντες εἰς τό ἴδιο καί πάντοτε αὐξάνοντες ὁ ἕνας τόν πόθο τοῦ ἄλλου, ὥστε νά γίνῃ θερμότερος καί μόνιμος».

Ἄς δοῦμε λοιπόν πῶς ἐκτίσθη αὐτή ἡ ζηλευτή, εὐλογημένη καί πασίγνωστη φιλία τῶν δύο μεγάλων ἀνδρῶν καί ἁγίων πατέρων μας. Ἔτσι θά διδαχθοῦμε κι ἐμεῖς τά μεγάλα μυστικά τῆς εὐτυχισμένης ζωῆς.

Ἡ ἀληθινή φιλία πρέπει νά εἶναι «θεῖος καί φρόνιμος ἔρως» ἀπηλλαγμένος ἁμαρτίας. Γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος: «Οἱ σωματικοί ἔρωτες, καθώς ἀφοροῦν τά πράγματα πού περνοῦν, περνοῦν κι ἐκεῖνοι ὅπως τά ἐαρινά λουλούδια. Οὔτε ἡ φλόγα μένει, ὅταν τά ξύλα τελιώσουν, ἀλλά χάνεται μαζί μέ αὐτά πού τήν τρέφουν, οὔτε ὁ πόθος ὑπάρχει, ὅταν τό προσάναμμα σβήση. Οἱ θεῖοι ὅμως καί φρόνιμοι ἔρωτες, ἐπειδή ἀναφέρονται εἰς κάτι σταθερόν, διά τοῦτο ἀκριβῶς εἶναι μονιμώτεροι καί ὅσον περισσότερον παρουσιάζεται τό κάλλος των τόσον περισσότερον συνδέουν τούς ἐραστές μέ αὐτό καί μεταξύ των. Αὐτός εἶναι ὁ νόμος τοῦ ἰδικοῦ μας ἔρωτος».

Μιά δυνατή φιλία γεννᾶται, ὅταν οἱ φίλοι διεξάγουν κοινό ἀγῶνα καί ἁμιλλῶνται εἰς τήν κατάκτησιν τῶν ὑψηλῶν κορυφῶν τῆς ἀρετῆς. Γράφει γι᾽ αὐτή τήν κοινή ἐπιδίωξιν τοῦ ἰδίου καί τοῦ Μεγάλου Βασιλείου ὁ ἅγιος Γρηγόριος: «Κοινή ἐπιδίωξις καί τῶν δύο ἡ ἀρετή καί ἡ συμμόρφωσις τῆς ζωῆς μας πρός τίς μελλοντικές ἐλπίδες». Ἐξομολογεῖται διά τόν θεῖον πόθον των: «Τήν ἐπιδίωξιν αὐτήν ἔχοντες ἐμπρός μας κατευθήναμεν τήν ζωήν μας ὁλόκληρον καί κάθε ἐνέργειάν μας· μᾶς ὡδηγοῦσεν ἡ ἐντολή καί ἠκονίζαμεν ὁ ἕνας εἰς τόν ἄλλον τήν ἀρετήν μας καί εἴμεθα, ἐάν δέν εἶναι ὑπερβολικόν τοῦτο νά εἴπω, ὁ ἕνας διά τόν ἄλλον κανών καί μέτρον, μέ τά ὁποῖα διακρίνεται τό ὀρθόν καί τό μή ὀρθόν».

Ἡ ἰδανική φιλία ἀνθεῖ σέ περιβάλλοντα ἀμόλυντα ἀπό τήν ἁμαρτία καί τήν συναναστροφή τῶν κακῶν καί τῶν πονηρῶν. Προσέξτε ἰδιαίτερα τίς συνετές παρατηρήσεις τοῦ ἁγίου Πατέρα μας Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου: «Ἀπό τούς σπουδαστές μας συναναστρεφόμεθα, ὄχι βέβαια τούς πιό ἀνήθικους ἀλλά τούς πιό φρόνιμους· οὔτε τούς πιό ἐριστικούς ἀλλά τούς πιό εἰρηνικούς καί ἐκείνους πού ἡ συναναστροφή των εἶναι ὠφελιμωτέρα. Διότι ἐγνωρίζαμεν ὅτι εἶναι εὐκολώτερον νά λάβῃς τήν ἀσθένειαν παρά νά χαρίσῃς τήν ὑγείαν. Καί εἰς τά μαθήματα ἐφθάσαμεν νά χαιρώμεθα ὄχι μέ τά πιό εὐχάριστα ἀλλά μέ τά πιό ὠφέλιμα. Ἐπειδή καί ἀπό αὐτά οἱ νέοι συμμορφώνονται πρός τήν ἀρετήν ἤ τήν κακίαν». Μακάρι ὅλοι μας νά μπορέσουμε νά κάνουμε αὐτές τίς ἀθάνατες συμβουλές κανόνες καί νόμους ζωῆς.

Ἡ ἀληθινή φιλία στηρίζεται στούς ἀποστολικούς λόγους καί νόμους: «ὅποιος ἀγαπᾶ δέν ζητεῖ τίποτε διά τόν ἑαυτόν του». Καί «Διά τῆς φιλαδελφίας νά γίνεσθε φιλόστοργοι μεταξύ σας. Νά προλαμβάνη ὁ καθένας τούς ἄλλους εἰς τό νά τούς ἀποδίδη τιμήν». Αὐτά ἐφήρμοζαν οἱ θεϊκοί πατέρες, ὅπως ἀναφέρει ὁ ἴδιος σεβαστός πατέρας μας Γρηγόριος: «Ἀγωνιζόμεθα καί οἱ δυό, ὄχι ποιός νά ἔχῃ ὁ ἴδιος τό πρωτεῖον, ἀλλά πῶς νά τό παραχωρήσῃ εἰς τόν ἄλλον· τήν εὐδοκίμησιν ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου τήν ἐθεωρούσαμεν ἰδικήν μας… πρέπει νά πεισθῆτε ὅτι ἐζούσαμεν ὁ ἕνας μέσα εἰς τό εἶναι τοῦ ἄλλου καί δίπλα εἰς τόν ἄλλον». Ἡ ἀγάπη καί ὁ σεβασμός πού εἶχε ὁ ἅγιος Γρηγόριος εἰς τόν Μέγα Βασίλειον φαίνεται στά πιό κάτω λόγια μέ τά ὁποῖα συγκρίνεται ὁ ἴδιος μέ τόν φίλο του. Γράφει: «Τό ὡραιότερον εἶναι ὅτι ἐσχηματίσθη ἀπό ἐμᾶς μία ἀδελφότης πού ἐκεῖνος διεμόρφωνε καί κατηύθυνεν ὡς ἀρχηγός μέ κοινές ἱκανοποήσεις, μολονότι ἐγώ ἔτρεχα πεζός δίπλα εἰς ἅρμα Λυδικόν (ταχυδρόμον δηλαδή), ὅπου καί ὅπως ἐπήγαινεν ἑκεῖνος».

Τήν ἀληθινή φιλία συνδέει καί ὁ κοινός σκοπός τῆς ζωῆς. Ἔτσι ἄρχισε ἡ φιλία μας, ἀποκαλύπτει ὁ θεῖος πατέρας «καθώς μέ τό πέρασμα τοῦ καιροῦ ὡμολογήσαμεν τόν πόθον μας ὁ ἕνας εἰς τόν ἄλλον καί ὅτι αὐτό πού μᾶς ἐνδιέφερε ἦταν ἡ φιλοσοφία, τότε πλέον ἐγίναμεν τά πάντα ὁ ἕνας διά τόν ἄλλον».

Τήν γνήσια φιλίαν συνδέουν οἱ κοινές ἀρχές καί οἱ κοινές ἀντιλήψεις. Γι᾽ αὐτό τό θέμα γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος: «Τίποτε, νομίζω δέν ἀξίζει, ἐάν δέν ὁδηγεῖ εἰς τήν ἀρετήν καί δέν κάνει καλυτέρους ὅσους ἀσχολοῦνται μέ αὐτό. Διά τούς ἄλλους ὑπάρχουν διάφορες ὀνομασίες ἤ ἀπό τόν πατέρα ἤ ἀπό τήν οἰκογένειαν ἤ ἀπό τό ἐπάγγελμα καί τίς πράξεις των. Ἐμεῖς ὅμως ἔχομεν τό μέγα προσόν καί ὄνομα νά εἴμεθα καί νά λεγώμεθα χριστιανοί. Αὐτό ἦτο ἡ μεγαλυτέρα καύχησις γιά μᾶς».

Ἡ μεγάλη φιλία ἐκδηλώνεται μέ τρυφερότηττα, εὐαισθησία, στοργή καί φιλαδελφία. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ἀναφέρεται εἰς τόν φίλον του καί τόν ἀποκαλεῖ «ὁ ἐμός Βασίλειος». Δηλαδή «ὁ δικός μου Βασίλειος». Ἔτσι γίνεται, ὅταν ἡ φιλία εἶναι ἀνιδιοτελής, καθαρή καί λουσμένη στό φῶς τῆς χριστιανικῆς ἀγάπης καί ἀρετῆς. Τί λέτε; Πῶς σᾶς φαίνονται αὐτά; Δοκιμάστε τα καί θά βεβαιωθῆτε, ὅτι θά σᾶς βοηθήσουν νά δημιουργήσετε γερές καί ἰσχυρές φιλίες, πού θά ἀντέξουν στόν χρόνο καί στήν τρικυμία τῆς ζωῆς σας.

Αὐτή ἡ φιλία τῶν ἁγίων ἀνδρῶν διεφημίσθη παντοῦ εἰς τόν τότε κόσμον καί ἔμεινεν εἰς τήν ἱστορίαν. Τό ὁμολογεῖ ὁ ἴδιος ὁ ἅγιος Γρηγόριος. Γράφει: «Αὐτά ἔκαμαν νά γίνωμεν γνωστοί εἰς τούς διδασκάλους καί τούς συναδέλφους μας, γνωστοί εἰς ὅλην τήν Ἑλλάδα, καί μάλιστα εἰς τούς πιό ἐπιφανεῖς Ἕλληνες. Εἴχαμεν πλέον ξεπεράσει τά σύνορα τῆς Ἑλλάδος, ὅπως ἔγινε σαφές ἀπό διηγήσεις πολλῶν. Ἠκούοντο οἱ διδάσκαλοί μας εἰς ὅσους ἠκούοντο αἱ Ἀθῆναι, συνακουόμεθα καί ἐμεῖς οἱ δύο καί συναναστρεφόμεθα εἰς τόσους ἀνθρώπους, εἰς ὅσους καί οἱ δάσκαλοί μας καί δέν ἤμεθα ἕνα ζεῦγος ἄσημον καί κοντά καί μακράν τῶν διδασκάλων μας».

Ὁ ἴδιος θεοφόρος καί ἁγιοπνευματοκίνητος Πατέρας ἔγραψε καί τό ὡραιότατον ἐγκώμιον τῆς φιλίας:

«Μέ τίποτε ἀπό ὅ,τι ὑπάρχει εἰς τόν κόσμον δέν μπορεῖ κανείς νά συγκρίνῃ ἕνα πιστόν φίλον, καί τό κάλλος του δέν ἔχει ὅρια». «Ὁ πιστός φίλος εἶναι ἰσχυρά προστασία» (Σοφ. Σολ. ς’ 14-15) καί βασίλειον ὀχυρωμένον. Ὁ πιστός φίλος εἶναι ἔμψυχος θησαυρός. Ὁ πιστός φίλος εἶναι πολυτιμότερος ἀπό χρυσάφι καί ἀπό πολλούς πολυτίμους λίθους. Ὁ πιστός φίλος εἶναι κῆπος περιφραγμένος καί πηγή σφραγισμένη, τά ὁποῖα ἀνοίγουν πότε-πότε διά νά τά ἐπισκεφθῇ καί νά τά ἀπολαύσῃ κανείς. Ὁ πιστός φίλος εἶναι λιμάνι ἀναψυχῆς. Ἄν δέ εἶναι καί πιό συνετός, πόσον καλύτερον εἶναι τοῦτο; Ἐάν δέ εἶναι καί πολύ μορφωμένος καί διαθέτη παντοειδῆ μόρφωσιν, τήν ἰδικήν μας λέγω καί ἐκείνην ἡ ὁποία ἦτο κάποτε ἰδική μας, πόσον καλύτερον εἶναι αὐτό; Ἐάν δέ καί υἱός τοῦ φωτός (Ἰωάν. ιβ’ 36, Ἐφεσ. ε’ 8), ἤ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ (Δ’ Βασιλ. α’ 9), ἤ ἄνθρωπος ὁ ὁποῖος προσεγγίζει τόν Θεόν (Ἰεζεκιήλ μγ’ 19), ἤ ἔχει ἀνωτέρας, πνευματικάς ἐπιθυμίας (Δαν. θ’ 23), ἤ εἶναι ἄξιος νά φέρη ἕνα χαρακτηρισμόν ἀπό ἐκείνους μέ τούς ὁποίους τιμᾶ ἡ Γραφή τούς ἐνθέους καί ὑψηλούς, οἱ ὁποῖοι ἀνήκουν εἰς ἀνωτέραν τάξιν, γεγονός τό ὁποῖον ἀποτελεῖ ἤδη δῶρον τοῦ Θεοῦ καί εἶναι σαφῶς ἀνώτερον ἀπό τήν ἰδικήν μας ἀξίαν».

Ταῦτα ἐκ τῶν ἔργων τοῦ ἱεροῦ Πατρός Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου:

α) Λόγος μγ’ «Εἰς τόν Μέγαν Βασίλειον» παρ. 19, 20, 21. Ε.Π.Ε. τ. 6 σελ. 161 καί ἑξῆς.
β) Λόγος ια’ «Εἰς Γρηγόριον Νύσσης ἐπιστάντα μετά τήν χειροτονίαν» παρ. 1. Ε.Π.Ε. τ. 1 σελ. 285.

Πηγή: Άγια Μετέωρα

Σέ 70 δευτερόλεπτα ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης Κονίτσης καί ἐθνεγέρτης τοῦ θέματος τῆς Βορείου Ἠπείρου, ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟΣ(+1994) δίνει ἀποστομωτική ἀπάντηση στήν προσβλητική γιά τόν πιστό λαό στάση κάποιων ἐκκλησιαστικῶν ταγῶν, στάση δῆθεν «συνέσεως, φρονήσεως καί νηφαλιότητας», καί στή σύμπραξή τους μέ δηλωμένους ἄθεους, ἀπάτριδες καί ἀποδομητές τοῦ ἔθνους πολιτικούς !

1. Παράδοσις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶναι νά ὑπερμαχεῖ τῶν δικαίων τοῦ Γένους! Κι ὅταν ἡ Ἐκκλησία βλέπει ὅτι τά δίκαια αὐτά, ὁ πολιτικός κόσμος τά παραμερίζει καί τά παραγκωνίζει, ἡ Ἐκκλησία θά γίνει σημαιοφόρος καί πρωτοπόρος

2. (ὅταν κινδυνεύει ἡ πατρίδα, ) ΟΧΙ πιά ἀγωνιστές ἀπό τίς κερκίδες , στό στίβο ὅλοι τώρα ἀγώνα γιά τήν Ἑλλάδα, ΟΛΟΙ στόν στίβο, μικροί καί μεγάλοι, κλῆρος καί λαός, στρατός καί πολιτεία, ἡ ΕΛΛΑΔΑ ὁλόκληρη! Ἑμεῖς βλέπουμε τήν Ἑλλάδα καί μόνο τήν Ἑλλάδα, τά κόμματα ἔρχονται καί παρέρχονται , ἡ Ἑλλάδα μένει ἀδελφοί μου!!!

Πηγή: (https://www.youtube.com/watch?v=TvGN3EBB2HI), Ακτίνες

Πηγή: Ινφογνώμων Πολιτικά

Ποιὰ σκοτεινὰ κέντρα ἐξουσίας μετακινοῦν βίαια τὶς τεκτονικὲς πλάκες τοῦ κόσμου, δημιουργώντας τὸ πελώριο παλιρροϊκὸ κύμα (τσουνάμι) τῆς ὁμοφυλοφιλίας ποὺ καλύπτει μανιωδῶς τὸν πλανήτη, δὲν γνωρίζουμε. Πακτωλὸς ἑκατομμυρίων δολαρίων διατίθεται καὶ πλῆθος μηχανισμῶν ἐνεργοποιεῖται γιὰ τὴν προώθηση τοῦ θεομίσητου πάθους.

Ἕνα τέτοιο θέμα τὸ ἀνέδειξε ὁ δημοσιογράφος Ἀνδρέας Κατσιάπης – Γαλανός (ἱστολόγια «aktines» καὶ «stalagmaties») κοινοποιώντας τὴν ὑγιὴ ἀντίδραση τῆς Ὀργάνωσης CitizenGo στὴν πίεση ποὺ τὸ ὁμοφυλοφιλικὸ κίνημα ἀσκεῖ στὴ Διεθνὴ Ὀλυμπιακὴ Ἐπιτροπή (ΔΟΕ) νὰ ἀλλάξει τὰ κριτήρια μὲ τὰ ὁποῖα ἕνας ἄνδρας «τρὰνς» μπορεῖ νὰ ἀγωνισθεῖ στὴ γυναικεία κατηγορία.

Ὕστερα ἀπὸ αὐτὴ τὴν πίεση «ἡ ΔΟΕ στα­μάτησε νὰ ἀπαιτεῖ πλέον ἐξωτερικὰ γνωρίσματα γιὰ τὸν χαρακτηρισμὸ τοῦ φύλου, ὅπως ἴσχυε μέχρι τὸ 2015, καὶ υἱο­θέτησε τὴ δήλωση ταυτότητας φύλου. Ἁπλῶς εἰσήγαγε ἕνα πρόσθετο χαρακτηριστικὸ ποὺ δὲν φαίνεται ἐξωτερικά, τὸ πο­σοστὸ τεστοστερόνης, παραδεχόμενη ὅμως ἔτσι ἔμμεσα ὅτι ἡ ἐλεύθερη δήλωση ταυτότητας φύλου, ὅπως ἐπιθετικὰ ἀπαιτεῖ τὸ ὁμοφυλοφιλικὸ κίνημα νὰ ἐπιβάλει, ὁδηγεῖ σὲ κοινωνικὲς ἀνισότητες, καθὼς δὲν εἶναι δυνατὸ νὰ μετέχει ἕνας ἄντρας στὴ γυναικεία κατηγορία ἁπλῶς καὶ μόνο μὲ μία δήλωση ἀλλαγῆς ταυτότητας φύλου».

«Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἡ Ὀργάνωση Citi­zenGo ὑποστηρίζει ὅτι θὰ πρέπει νὰ ὑπάρχουν διαμαρτυρίες κάθε φορὰ ποὺ υἱοθετοῦνται τέτοιες παράλογες ἀπαιτήσεις τοῦ ὁμοφυλοφιλικοῦ κινήματος, οἱ ὁποῖες δυστυχῶς προτείνονται τόσο ἀπὸ ὀργανώσεις ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ὅσο καὶ ἀπὸ πολιτικοὺς φορεῖς», ποὺ νομίζουν «ὅτι εἶναι θέμα ὑπεράσπισης μίας εὐάλωτης κοινωνικῆς ὁμάδας, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα ἐπιβάλλεται στὴν κοινωνία ἕνας νέος διαχωρισμὸς» ποὺ ἀδικεῖ κατάφωρα ἄλλες κοινωνικὲς ὁμάδες, τὶς γυναῖκες ἀθλήτριες ἐν προκειμένῳ.

Εἶναι φανερὸ ὅτι ὁ κόσμος μας γίνεται θύμα μιᾶς παγκόσμιας συνωμοσίας ποὺ ἐπιβάλλει δυναστικὰ τὴν ἀποδοχὴ τῆς ὁ­μοφυλοφιλικῆς διαστροφῆς ὡς φυσιολογικῆς. Τὸ ὑφιστάμεθα καὶ στὴν πατρίδα μας.

Ἀλλά, ὅπως γράψαμε καὶ ἄλλοτε, «τὰ κάστρα πέφτουν πάντα ἀπὸ μέσα». Καὶ ἐ­μᾶς μᾶς ἀνησυχεῖ πρωτίστως ἡ θεολογι­κὴ ἀπενοχοποίηση τῆς διαστροφῆς ποὺ ἐ­πιχειρεῖται ἀπὸ ἐκκλησιαστικὰ πρόσωπα. Πρὸ μηνῶν ἑβδομαδιαία ἐφημερίδα, πραγματευόμενη τὸ θέμα, εἶχε ὡς ἐπίτι­τλο τὰ λόγια κληρικοῦ ποὺ ἔλεγε: «Ξέρω ἀρκετοὺς ὁμοφυλοφίλους ποὺ βιώνουν τὸν Παράδεισο».

Ἐδῶ βρίσκεται τὸ πρόβλημα. Καὶ εἶναι ἀφάνταστα λυπηρὸ νὰ βλέπει κανεὶς ἱστολόγια διευθυνόμενα ἀπὸ πρόσωπα ποὺ παρουσιάζονται ὅτι εἶναι τῆς Ἐκκλησίας νὰ προβάλλουν μονομερῶς τὶς ἀπόψεις αὐτῶν ποὺ ἀπενοχοποιοῦν τὴν ὁμοφυλοφιλία, ἀποκλείοντας τὶς ἀντίθετες. Ἔχουμε λοιπὸν μιὰ ἀνεπίτρεπτη λογοκρισία. Ἀνεπίγνωστη – θέλουμε νὰ πιστεύουμε – συμ­πόρευση μὲ τὴν παγκόσμια ὁμοφυλοφιλικὴ συνωμοσία, ποὺ ἔχει ἤδη ἐπιβάλει ἀόρατη δικτατορία στὸν κόσμο.

Πηγή: Ο Σωτήρ

Ψήφισμα με το οποίο καλεί την κυβέρνηση να «αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο αποδοχής της χρήσης του, από αρχαιοτάτων χρόνων, ελληνικού ονόματος «Μακεδονία» και των παραγώγων του», εγκρίθηκε κατά τη διεξαγωγή του συλληλητηρίου στη Θεσσαλονίκη, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Συντονιστική Επιτροπή του «Συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία».

«Η μη συμμόρφωση των εντολοδόχων τού λαού στην εντολή αυτή του λαού θα αποτελέσει κατάφωρη παραβίαση και αντιστροφή των ρόλων εντολέα και εντολοδόχου που ορίζει τη Δημοκρατία» αναφέρεται, μεταξύ άλλων, στο ψήφισμα.

Αναλυτικά, το ψήφισμα της Επιτροπής:

«Κατά την ολοκλήρωση του Συλλαλητηρίου ο εκπρόσωπος της Συντονιστικής Επιτροπής της διοργάνωσης, κ. Όθων Ιακωβίδης, ανέγνωσε το Ψήφισμα του Συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία.

Ψήφισμα Συλλαλητηρίου για τη Μακεδονία

Σήμερα, την 21η Ιανουαρίου 2018, ο Ελληνικός Λαός, ο κατά το Σύνταγμα κυρίαρχος του κράτους και εντολέας της Βουλής και της Κυβέρνησης, συνελθών σε μεγαλειώδη Λαϊκή  Συνέλευση στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη, για να αποφασίσει για τη θέση τού έθνους επάνω στο θέμα της εκχώρησης του ονόματος Μακεδονία στη γείτονα χώρα που θέλει να το υφαρπάσει καταπατώντας κάθε ιστορική και λογική τεκμηρίωση της πατρότητας του μεγάλου αυτού ονόματος του

ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΚΑΙ ΕΝΤΕΛΛΛΕΤΑΙ

προς την, κατά το Σύνταγμα, εντολοδόχο του Βουλή και Κυβέρνηση της Χώρας, να αποκλείσει κάθε ενδεχόμενο αποδοχής της χρήσης τού, από αρχαιοτάτων χρόνων, Ελληνικού ονόματος «Μακεδονία» και των παραγώγων του, που είναι ταυτόσημο με το όνομα «Ελλάς».

Το όνομα αυτό, που είναι η ταυτότητα του έθνους, αποτελεί ταυτόχρονα την ιερά κιβωτό και φορέα των ενδοξότερων σελίδων στην παγκόσμια ιστορία. Η σημερινή, εδώ, Λαϊκή  Συνέλευση, δηλώνει αποφασισμένη, να το υπερασπισθεί μέχρις εσχάτων, κατά τον Ελληνικό τρόπο, με τον οποίο η Ελλάδα γράφει πάντοτε την ιστορία της.  

Η μη συμμόρφωση των εντολοδόχων τού Λαού στην εντολή αυτή του Λαού,  θα αποτελέσει κατάφωρη παραβίαση και αντιστροφή των ρόλων εντολέα και εντολοδόχου που ορίζει τη Δημοκρατία.

Ο Λαός δεν θα μείνει απαθής θεατής. Είναι αποφασισμένος να επιβάλλει την απόφαση του και την ομαλή λειτουργία της Δημοκρατίας που, με το Σύνταγμα, ορίζει ρητά και ξεκάθαρα, ποιος είναι εντολέας και ποιος εντολοδόχος.

Το ψήφισμα εγκρίθηκε και ψηφίστηκε ομοφώνως από την Ανοικτή Λαϊκή Συνέλευση που έλαβε χώρα στη Θεσσαλονίκη, την 21η Ιανουαρίου 2018.

Για το «Συλλαλητήριο για τη Μακεδονία 21 Ιανουαρίου 2018».

Πηγή: news.in.gr, Ακτίνές

Κίνηση Θερμαϊκός Ώρα Μηδέν‎ προς Συλλαλητηριο ΓΙΑ ΤΗ Μακεδονια
16 λεπτά ·
Συλλαλητήριο Κυριακή 21, Ιανουαρίου

* Ιταλικά μέσα μαζικής ενημέρωσης Πάνω από 800.000 στο συλλαλητήριο
* Κινέζικα μέσα μαζικής ενημέρωσης κοντά στο 1 εκατομμύριο στο συλλαλητήριο
* Σκόπιανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης πάνω από 500.000 στο συλλαλητήριο
* Αυστραλία πάνω από 500.000 στο συλλαλητήριο

Ελληνικά κανάλια:
ΕΡΤ Δεκάδες πολίτες στο συλλαλητήριο
ΣΚΑΙ Εκατοντάδες πολίτες στο συλλαλητήριο
ΑΝΤ1 Άφαντος
STAR Άφαντο
Ελληνική αστυνομία 90.000 πολίτες

Αυτό είναι το ελληνικό σύστημα κύριοι 90.000 πολίτες; Δηλαδή δεν κατέβηκε ούτε το 10% των κατοίκων της Θεσσαλονίκης; Προφανώς οι φωτογραφίες δηλαδή είναι μοντάζ. Ο κόσμος δηλαδή δεν έφτανε μέχρι την πλατεία ελευθερίας και το μέγαρο μουσικής. Με κλεισμένα τα Μάλγαρα και πάνω από 20 λεωφορεία δεσμευμένα;

Τα συμπεράσματα δικά σας: Πλάνα τοῦ συλλαλητηρίου τῆς Θεσσαλονίκης γιά τήν Μακεδονία [Θεσσαλονίκη, 21 Ιανουαρίου 2018]

(Πηγή: Αβέρωφ)

Ποιοι έδωσαν εντολή χθες το μεσημέρι να κλείσουν τα μοναδικά κρατικά διόδια στα Μάλγαρα ώστε να σταματήσουν την διέλευση 2000 λεωφορείων;

1. Κλείσανε τα μοναδικά κρατικά διόδια στα Μάλγαρα με εντολή από το υπουργείο συγκοινωνιών για να εμποδίσουν την διέλευση του κόσμου στο συλλαλητήριο.

2. 2000 και λεωφορεία από στερεά Ελλάδα και όχι μόνο τους κρατήσανε στο Καλοχώρι και από εκεί τους επέτρεψαν να έρθουν με τα πόδια μέχρι στο συλλαλητήριο
(μιλαμε για ανθρωπους καθε ηλικίας ηλικιωμένοι, νεοι, οικογενειάρχες ,μικροι, μεγάλοι ,ΑμΕΑ. )

3. Διαπιστώσαμε με λυπη οσοι παρευρέθηκαμε σε αυτόν τον μεγαλο αγώνα οτι ριξανε εσκεμμένα τα δίκτυα της κινητής τηλεφωνιας. Δεν λειτουργούσε κανενα δικτυο.

4. Δεν λειτουργούσε σχεδόν καθόλου κάποιο πάροχο δεδομένων στα κινητά του κόσμου προφανώς να μην γίνονται κοινοποίησης και αναρτήσεις! Τα κανάλια μα κυρίως τα κρατικά που τα πληρώνουμε εμείς οι φορολογούμενοι πολίτες δεν δείξανε ούτε ένα πλάνο !

Πόσο εσωτερικό ΜΠΟΪΚΟΤΆΖ από το Ελληνικό κράτος;;;; Ντροπή σε όλους εκεί που δίνουν αυτές τις εντολές!
ΕΡΤ1: Το αλάτι της Γης
ΕΡΤ2: Καλλιτεχνικό πατινάζ
ΕΡΤ3: Ποδοσφαιρικός αγώνας
Mega: Καταλάθος μπαμπάς
Αντ1: Θα βρεις το δάσκαλο σου
Alpha: Μια κυρία στα μπουζούκια
Star: Traction
Σκάι: 9 μήνες

Την ίδια ώρα που η Θεσσαλονίκη βουλιάζει με περισσότερο από 500.000 κόσμο στο μεγαλύτερο συλλαλητήριο μετά το 1992. Για την Μακεδονία μας! Για την Μακεδονία μας τη μία την ελληνική!
Πόσο περισσότερος αποπροσανατολισμός της κοινής γνώμης; Πόσο φίμωτρο πια από τα “ελληνικά” κανάλια!

Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΗ! Τον λαό δεν μπορείτε να τον φιμώσετε ποτέ!

(Πηγή: Greek Affair)

H Charlotte Fein, παιδί με σύνδρομο Down, σε ομιλία της στον ΟΗΕ.

Νομοσχέδιο για την απαγόρευση διακρίσεων σε παιδιά με σύνδρομο Down (Down Syndrome Non-Discrimination Act) πέρασε από τη Γερουσία και την Κυβέρνηση της πολιτείας του Οχάιο στις ΗΠΑ και βρίσκεται πλέον στο γραφείο του Κυβερνήτη John Kasich για υπογραφή. «Διάγνωση με σύνδρομο Down δεν μπορεί να σημαίνει θανατική ποινή […] Κάθε πολίτης του Οχάιο έχει δικαίωμα στη ζωή, ανεξάρτητα από τον αριθμό των χρωμοσωμάτων του», δήλωσε ο Mike Gonidakis, πρόεδρος του Οργανισμού «Οχάιο-Δικαίωμα στη ζωή».

Το 90% των παιδιών με διαγνωσμένο σύνδρομο Down υποβάλλονται σε έκτρωση, όμως η αμνιοκέντηση που γίνεται στην έγκυο, προκειμένου να βγει η διάγνωση περί συνδρόμου Down, είναι εξαιρετικά επισφαλής, αφού δίνει λανθασμένα αποτελέσματα στο 50% των περιπτώσεων, όπως αναφέρει το NBC news (https://goo.gl/boc3U6), ενώ το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων & Γυναικολόγων σε ανακοίνωσή του τονίζει ότι καμία από τις σχετικές αιματολογικές εξετάσεις (MaterniT21) δεν μπορεί να δώσει ακριβή απάντηση για την ύπαρξη ή μη συνδρόμου Down στο έμβρυο και προτείνει την απάλειψη των όρων «θετικό» και «αρνητικό» στο τεστ, χαρακτηρίζοντας ανακριβείς τις σχετικές διαγνώσεις (https://goo.gl/HLbSes). Η αποτυχία ήταν τέτοια που το Αμερικανικό Κολέγιο Ιατρικής Γενετικής και Γονιδιωματικής αφαίρεσε τον όρο «διάγνωση» από τις σχετικές εξετάσεις και πλέον τις χαρακτηρίζει ως «προγεννητικό έλεγχο» (https://goo.gl/WqBocU). Το φαινόμενο προκάλεσε μέχρι και διαμαρτυρία στον ΟΗΕ του Ευρωπαϊκού Κέντρου Νόμου και Δικαιοσύνης (https://goo.gl/6Xau1C), ο εκπρόσωπος του οποίου δήλωσε ότι: «Η συστηματική εξόντωση των προσβεβλημένων [με σύνδρομο Down] παιδιών πριν – ή ακόμα και κατά τη γέννηση – είναι μια σύγχρονη μορφή ευγονικής και ρατσισμού. Αυτά τα παιδιά μπορούν να ζήσουν μια ευτυχισμένη ζωή. Τα παιδιά και οι ενήλικες με σύνδρομο Down αντιμετωπίζονται και θεωρούνται ως αποτυχία από το σύστημα υγείας και την κοινωνία και το πιο σημαντικό: στο όνομα της ελευθερίας και της επιλογής, τα παιδιά επιλέγονται και απορρίπτονται για λόγους γενετικής και εμφάνισης. Αυτές οι απαράδεκτες διακρίσεις πρέπει να σταματήσουν», κατέληξε, προτρέποντας το Συμβούλιο του ΟΗΕ «να αναγνωρίσει και να θυμηθεί την εγγενή αξιοπρέπεια κάθε ανθρώπινου προσώπου, από τη σύλληψη μέχρι το θάνατο, πριν οι επαγγελματίες γιατροί εξαλείψουν άλλη μια ομάδα αθώων παιδιών» (https://goo.gl/QQKcdb). Οι γονείς των παιδιών δεν είναι ενημερωμένοι για την επιστημονική πρόοδο που έχει επιτευχθεί και επιτρέπει πλέον σε άτομα με σύνδρομο Down να έχουν μια πετυχημένη ζωή, με ισότιμη εκπαίδευση με τους συνομηλίκους τους, ενώ πολλοί ζουν μόνοι τους, παντρεύονται και εργάζονται.

Παρά τα αδιάσειστα επιστημονικά στοιχεία για τις λανθασμένες διαγνώσεις παιδιών με συνδρόμου Down και τις καθολικές διαμαρτυρίες σε παγκόσμια κλίμακα για τη σχεδόν χιτλερική μέθοδο εξόντωσής τους, ενώ θα περίμενε κανείς οι λεγόμενες «οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων» να στηρίξουν τα άτομα αυτά, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο: ο οργάνωση Planned Parenthood («Σχεδιασμένη Γονεϊκότητα» -προσεκτικά σχεδιασμένη, όπως φαίνεται…-), γνωστή για τη φανατική και αδιάκριτη υποστήριξη των εκτρώσεων, οργάνωσε διαμαρτυρία στο Οχάιο για το Νόμο αυτό (παρά το γεγονός ότι πέρασαν τροποποιήσεις που επιτρέπουν στην έγκυο να μην αποκαλύψει το λόγο της άμβλωσης και δεν τιμωρούν αυτήν, παρά μόνο τους γιατρούς που θα παραβαίνουν το Νόμο), αποφεύγοντας, ωστόσο, να εκφραστεί ευθέως εναντίον των παιδιών με σύνδρομο Down και δηλώνοντας ότι «ο Νόμος δεν βοηθάει καθόλου αυτά τα άτομα», ενώ η γνωστή και μη εξαιρετέα Αμερικανική Ένωση για τις Πολιτικές Ελευθερίες (ACLU) εξετάζει την πιθανότητα να προσφύγει δικαστικά κατά του Νόμου…

Πηγές: Σταλαγματιές

https://www.lifesitenews.com/news/good-news-ohio-is-about-to-ban-aborting-down-syndrome-babies

https://www.liveaction.org/news/ohio-house-vote-bill-banning-abortion-syndrome/

Πηγή: Ακτίνες

Σχόλιο Τ.Ι.: Ύβρεις, συκοφαντίες και χοντροκομμένα ψέμματα, δεν μπορούν να αντέξουν μπροστά στην αλήθεια, μπροστά στη ψυχή του Λαού. Δείτε εικόνες από το συλλαλητήριο σε πλήρη εξέλιξη. Βροντερό παρών έδωσαν την Κυριακή 21/1/2018 οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης άλλα και πλήθος κόσμου από όλη την Ελλάδα για να δηλώσουν την αντίθεση τους στην χρήση του όρου «Μακεδονία» στην ονομασία των Σκοπίων.

(ThessalonikiGuide.gr)

Σχόλιο Τ.Ι.: Ύβρεις, συκοφαντίες και χοντροκομμένα ψέμματα, δεν μπορούν να αντέξουν μπροστά στην αλήθεια, μπροστά στη ψυχή του Λαού. Δείτε εικόνες από το συλλαλητήριο σε πλήρη εξέλιξη.

Βροντερό παρών έδωσαν την Κυριακή 21/1/2018 οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης άλλα και πλήθος κόσμου από όλη την Ελλάδα για να δηλώσουν την αντίθεση τους στην χρήση του όρου «Μακεδονία» στην ονομασία των Σκοπίων.

Σχόλιο ID-ont: Ενοποιούνται τα Ληξιαρχεία της χώρας και δημιουργείται το Μητρώο Πολιτών. Δημιουργείται δηλ. μια μεγάλη βάση δεδομένων με ...όλους μας μέσα. Όπως έχουμε ξαναγράψει η Ηλεκτρονική Ταυτότητα (Κάρτα του Πολίτη), για να λειτουργεί, πρέπει να επικοινωνεί με μια μεγάλη ή/και πολλές μικρές βάσεις δεδομένων. Σε αυτό το στάδιο βρισκόμαστε σήμερα, της δημιουργίας μιας από τις μεγάλες βάσεις δεδομένων (μήπως και τη μοναδική;), με την οποία μπορούν να επικοινωνούν, αρχικά, πολλοί κρατικοί φορείς ...

« Νόμισε κανείς ότι σταμάτησαν οι διαδικασίες για την έκδοση της Κάρτας του Πολίτη; Όχι βέβαια! Οι Υπηρεσίες δουλεύουν πυρετωδώς, απλά δεν δημοσιοποιείται η "πρόοδος" που έχει γίνει...» , λέγαμε από το 2013, όταν εξαγγέλθηκε το Μητρώο Πολιτών (βλ. Ακόμη μια εξαγγελία για την Κάρτα του Πολίτη. Αυτή τη φορά από Διευθυντή του ΥΠΕΣ.).

huffingtonpost.gr: «Ευέλικτη και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση», «αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας», «άμεση εξυπηρέτηση του πολίτη», «απλούστευση και επιτάχυνση διαδικασιών στη λειτουργία του κράτους». Έννοιες που ακούγονται εδώ και δεκαετίες ως προεκλογικές υποσχέσεις, αρχίζουν να αποκτούν υπόσταση με το Μητρώο Πολιτών, που τίθεται σε λειτουργία από τη Δευτέρα 22 Ιανουαρίου.

Το νέο πληροφοριακό σύστημα εθνικής εμβέλειας του υπουργείου Εσωτερικών, θα συνδέει online 1.036 υπηρεσίες Ληξιαρχείου και 325 υπηρεσίες Δημοτολογίου, καθώς και το Ειδικό Ληξιαρχείο Αθηνών και θα αποτελεί την κεντρική βάση δεδομένων, στην οποία εντάσσεται το σύνολο των στοιχείων που αφορούν στις ληξιαρχικές πράξεις των Ελλήνων πολιτών. Χάρη σε αυτό, οι συναλλασσόμενοι θα απαλλαχθούν από την ταλαιπωρία να προσκομίζουν από υπηρεσία σε υπηρεσία αποσπάσματα ληξιαρχείου και πιστοποιητικά δημοτολογίου (πιστοποιητικά οικογενειακής κατάστασης και αποσπάσματα ληξιαρχικών πράξεων γέννησης, γάμου και θανάτου), καθώς τα ληξιαρχικά γεγονότα του καθενός θα διατίθεται ηλεκτρονικά στους αντίστοιχους φορείς μέσω ασφαλούς ηλεκτρονικής διασύνδεσης.

Όπως ανέφερε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο γενικός διευθυντής Εσωτερικών και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του υπουργείου Εσωτερικών Θεόδωρος Οικονόμου, πλέον, το Μητρώο Πολιτών επιτρέπει την αυτόματη αποστολή των δεδομένων ληξιαρχικών πράξεων, κατά τη δήλωσή τους, στο αντίστοιχο δημοτολόγιο και τη διεκπεραίωσή τους με μια κίνηση, εξοικονομώντας χρόνο τόσο από τον πολίτη όσο και σημαντικό φόρτο εργασίας από τον υπάλληλο του δημοτολογίου που αναγκαζόταν να επαναλάβει την ίδια διαδικασία από την αρχή.

Εάν π.χ. παντρευτεί ένας δημότης Αθηναίων στο Ηράκλειο Κρήτης, αρκεί να δηλώσει τον γάμο στο ληξιαρχείο Ηρακλείου και δεν θα χρειαστεί να πάει τη ληξιαρχική πράξη στην Αθήνα για να ενημερωθεί η οικογενειακή σου μερίδα, καθώς η μεταβολή θα αποσταλεί αυτόματα μέσω του συστήματος. 

Πάνω σε αυτό το σύστημα θα υποστηρίζονται και άλλες λειτουργίες που παρέχονται από τη δημόσια διοίκηση, όπως είναι η έκδοση ταυτοτήτων και διαβατηρίου, η έκδοση ΑΜΚΑ, τα πιστοποιητικά για εγγραφή των μαθητών στο σχολείο, ενώ το όφελος θα αυξάνεται όσο περισσότεροι φορείς του Δημόσιου θα εντάσσονται λειτουργικά στο νέο σύστημα. Από τις 22 του μηνός άμεση πρόσβαση στα δεδομένα του Μητρώου θα έχουν τα ΚΕΠ, η Ελληνική Αστυνομία, το υπουργείο Παιδείας, ο Ενιαίος Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης (ΕΦΚΑ), ο ΟΓΑ και το υπουργείο Εξωτερικών. Παράλληλα, «ημιαυτόματη» πρόσβαση θα έχουν τα υπουργεία Οικονομικών και Εθνικής Άμυνας, η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ), η ΕΛΣΤΑΤ και το ΚΕΕΛΠΝΟ, ενώ σχετικό ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει και άλλοι φορείς του στενού και ευρύτερου δημόσιου τομέα. 

«Το έργο άρχισε με την ψηφιοποίηση όλων των ληξιαρχικών τόμων από το 1930 έως και σήμερα, ενώ παρασχέθηκε ο κατάλληλος εξοπλισμός σε όλες τις υπηρεσίες ληξιαρχείου και δημοτολογίου, ώστε να μπορούν να συνδέονται σε πραγματικό χρόνο με την κεντρική βάση δεδομένων. Αυτό μας δίνει την ευκαιρία για πραγματική εκκαθάριση των δεδομένων των πολιτών, τόσο από λάθη που πραγματοποιήθηκαν στο παρελθόν κατά την καταχώριση των δεδομένων όσο και από τις διπλοεγγραφές», τόνισε στο Πρακτορείο ο διευθυντής Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του υπουργείου Εσωτερικών, Άγγελος Κουλός.

Η πληροφορία που είναι αποθηκευμένη στο Μητρώο Πολιτών είναι αυθεντική, έχει δηλαδή αποδεικτική αξία και έτσι δεν χρειάζεται κάποιος να την εκτυπώσει και να βάλει σφραγίδα - υπογραφή, ανέφεραν οι σύμβουλοι του υπουργείου Μύρωνας Γουρλής και Γιάννης Σαρρής, οι οποίοι πρόσθεσαν ότι στόχος είναι η σταδιακή κατάργηση των πιστοποιητικών κάνοντας πράξη την δέσμευση για κατάργηση του χαρτιού στις συναλλαγές με το Δημόσιο.
Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από το ΕΣΠΑ 2014-2020, τον συντονισμό του οποίου είχε το υπουργείο Εσωτερικών ως κύριος του έργου και τη διαχείρισή του η Κοινωνία της Πληροφορίας Α.Ε..

Να σημειωθεί ότι η εκπαίδευση των περίπου 3.000 χρηστών του συστήματος (οι υπάλληλοι των δημοτολογίων και των ληξιαρχείων) πραγματοποιήθηκε με σχεδόν μηδενικό κόστος από ομάδα εργασίας του υπουργείου, αξιοποιώντας τη δυνατότητα τηλεεκπαίδευσης που παρέχει το δίκτυο για τους φορείς του Δημοσίου «Σύζευξις», παρά τον αρχικό σχεδιασμό με εκπαίδευση από ανάδοχο έργου.

Σημείωση ID-ont: Οι επισημάνσεις με έντονο χρώμα στο ανωτέρω κείμενο έγιναν από το blog μας. 

Πηγή: Huffington Post, Ηγγικεν, ID-on't renounce my freedom

Την Τετάρτη 27 Απριλίου 2011, όλα τα διεθνή ειδησεογραφικά πρακτορεία μετέδιδαν την δήλωση, του Τούρκου πρωθυπουργού, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα κατασκευάσει τη διώρυγα της Κωνσταντινούπολης (Canal Istanbul), η οποία θα συνδέει τη Μαύρη Θάλασσα με τη Θάλασσα του Μαρμαρά, παράλληλα με τον Βόσπορο για να αποσυμφορηθούν τα Στενά του Βοσπόρου.

Πολλοί αναρωτήθηκαν τότε, αν η εξαγγελία άγγιζε την πραγματικότητα ή ήταν μόνο προεκλογική εν όψει των γενικών εκλογών της Τουρκίας στις 12 Ιουνίου 2011. Ωστόσο, η εξαγγελία, με δεδομένα τα στοιχεία των μεγαλυτέρων διωρύγων του κόσμου (Σουέζ 193 χιλιόμετρα, Παναμά 82) και το χρόνο που αυτές έγιναν (Σουέζ 1859-1869, Παναμά 1904-1914), φάνηκε εφικτή.

Σύμφωνα με τα τότε δημοσιοποιηθέντα στοιχεία, θα γινόταν στην ευρωπαϊκή πλευρά της Τουρκίας, δυτικά της Θρακικής Σηλυβρίας, με μήκος 40 - 50 χιλιόμετρα, πλάτος 150 μέτρα, βάθος 25 μέτρα και εκτίμηση ότι θα ολοκληρωθεί το 2023, στην 100^η επέτειο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας και θα διέρχονται καθημερινά από αυτή 130-160 πλοία.

Την Δευτέρα 15 Ιανουαρίου 2018, η τουρκική κυβέρνηση μέσα από τη συνέντευξη τύπου που έδωσε στην Άγκυρα, ο υπουργός Μεταφορών, Ναυτιλίας και Επικοινωνιών Αχμέτ Αρσλάν επανήλθε στο θέμα ανακοινώνοντας πλέον πιο ακριβή στοιχεία :

• Το έργο σκοπεύει στην πρόληψη της ρύπανσης, που προκαλείται από μεγάλα πλοία που διέρχονται ή αγκυροβολούν στην Θάλασσα του Μαρμαρά , πριν από την νότια είσοδο του Βοσπόρου.

• Η διαδικασία υποβολής προσφορών για το έργο θα οριστικοποιηθεί μέσα στο 2018.

• Η διαδρομή της Διώρυγας θα είναι «Küçükçekmece – Sazlıdere - Durusu» δηλ. θα ξεκινά από τη λίμνη Küçükçekmece που βρίσκεται ανάμεσα στις περιοχές Esenyurt και Avcılar στην ευρωπαϊκή πλευρά της Κωνσταντινούπολης, θα συνεχίζει βόρεια μέσω του φράγματος Sazlıdere και θα φτάνει στη Μαύρη Θάλασσα ανατολικά του φράγματος Terkos, που βρίσκεται στο χωριό Durusu στην περιοχή Çatalca.

• Θα κατασκευαστούν πάνω από τη διώρυγα έξη γέφυρες

• Θα έχει μήκος 45 χιλιόμετρα, πλάτος 150 μέτρα, βάθος 25 μέτρα.

• Θα εξυπηρετεί καθημερινά 160 πλοία.

• Θα ολοκληρωθεί το 2023, στην 100^η επέτειο από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας.

• Στο πρόγραμμα για την κατασκευή της, συμμετέχουν τρία κορυφαία πανεπιστήμια (το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης İTÜ, το Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Μέσης Ανατολής ODTÜ και το Πανεπιστήμιο της Άγκυρας GAZI) καθώς και διεθνείς εμπειρογνώμονες .

***

Τα Στενά του Βοσπόρου έχουν μήκος 31 χιλιόμετρα και πλάτος 770 – 1500 μέτρα. Διέρχονται, κάθε χρόνο από αυτά, περισσότερα από 50.000 πλοία τα οποία αναγκάζονται να αλλάζουν 12 φορές πορεία με στροφές που φθάνουν τις 80 μοίρες και ταχύτητες που πέφτουν και στα 7 μίλια. Ο αριθμός των πλοίων που διέρχονται ετησίως, είναι σχεδόν τετραπλάσιος από αυτά που περνούν τη διώρυγα του Παναμά και τριπλάσιος σε σχέση με τη διώρυγα του Σουέζ.

Τα στοιχεία αυτά, κατατάσσουν τα Στενά του Βοσπόρου σε ένα από τα πιο επικίνδυνα ναυτικά περάσματα του κόσμου . Άλλωστε, το πρόβλημα των ‘’Στενών’’ ήταν αυτό που γέννησε το 1994, την ιδέα κατασκευής του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη. Τότε, η Τουρκία, προβάλλοντας θέματα προστασίας του περιβάλλοντος, από 1^ης Ιουλίου 1994 έθεσε σε ισχύ ειδικό κανονισμό (Maritime Traffic Regulations for the Straits) για τη ναυσιπλοΐα των Στενών που της έδινε το δικαίωμα, να αρνείται τη διέλευση πλοίων ή να τα κλείνει.

Μετά από διεθνείς αντιδράσεις και το γεγονός ότι ο κανονισμός αυτός δεν υιοθετήθηκε από τον ΙΜΟ (Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό), η Επιτροπή Ναυτικής Ασφάλειας του Οργανισμού, από το Νοέμβριο του 1994 υιοθέτησε ομόφωνα (συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας) νέους Κανόνες και Συστάσεις για τα Στενά (Resolution A.827 - Rules and Recommendation on Navigation through the Strait of Istanbul, Strait of Cannakale and the Marmara Sea). Ωστόσο, η Τουρκία δεν κατάργησε τον Κανονισμό της 1^ης Ιουλίου 1994. Το Μάιο του 1999 η Επιτροπή έκλεισε προσωρινά το θέμα, αναλαμβάνοντας η Τουρκία την υποχρέωση να ενημερώνει την Επιτροπή για τις οποιεσδήποτε εξελίξεις.

Πολιτικοί αναλυτές εκτίμησαν τότε, ότι η συγκεκριμένη στάση της Τουρκίας δεν απέρρεε από οικολογικές ευαισθησίες, αλλά σκόπευε στην επιτάχυνση - όπως και έγινε – των διαδικασιών για την κατασκευή του πετρελαιαγωγού Μπακού - Τσευχάν ο οποίος βρισκόταν στα χαρτιά. Τελικά, η κατασκευή του ξεκίνησε το 2002 και η λειτουργία του το Μάιο του 2006.

Το νομικό καθεστώς που διέπει τη ναυσιπλοΐα στα ‘’Στενά’’, άλλαξε πολλές φόρες στο διάβα του χρόνου. Όμως, από τον Ιούλιο του 1936 μέχρι και σήμερα, ισχύει η ’’Συνθήκη του Μοντρέ’’ η οποία, περιέχει ιδιαίτερα πολύπλοκες ρυθμίσεις ως προς τη διέλευση των αλλοδαπών πλοίων, που δίνουν στην Τουρκία το δικαίωμα, ως παράκτιο κράτος, να κάνει το δικό της παιχνίδι. Επίσης, με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS-82) που τέθηκε σε ισχύ το Νοέμβριο του 1994, για το θέμα των Στενών Διεθνούς Ναυσιπλοΐας αναφέρει (άρθρο 35 παρ. γ) ότι «δεν θίγεται το νομικό καθεστώς τους όπου η διέλευση ρυθμίζεται από ισχύουσες διεθνείς Συμβάσεις που ισχύουν από μακρού και που ειδικά αφορούν τέτοια στενά ». Συνεπώς, η Συνθήκη του Μοντρέ παραμένει σε ισχύ χωρίς περαιτέρω τροποποιήσεις.

Η Διώρυγα της Κωνσταντινούπολης, αν υλοποιηθεί, ενώνοντας ύδατα της χωρικής θάλασσας του ιδίου κράτους, όπως η δική μας της Κορίνθου, δεν θα θεωρείται διεθνής και συνεπώς η Τουρκία δεν θα δεσμεύεται για τον τρόπο χρήσης της στη διεθνή ναυσιπλοΐα όπως δεσμεύεται, από τη Σύμβαση του Μοντρέ (1936), για τα «Στενά».

***

Με το άκουσμα της κατασκευής της διώρυγας της Κωνσταντινούπολης, τον Απρίλιο του 2011, ήρθε και το τελειωτικό κτύπημα στον πετρελαιαγωγό Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη, μαζί βέβαια και με την άρνηση του πρωθυπουργού της Βουλγαρίας Μπόικο Μπόρισοφ. Το τελευταίο και ανενεργό πλέον νομοθέτημα για τον πετρελαιαγωγό, ήταν ο Ν. 4011/2011 (άρθρα 165-177).

Στη Θάλασσα του Μαρμαρά, εν μέσω ελληνικής κρίσης και μνημονίων, σημειώνεται «οργασμός» στον τομέα της Λιμενικής Βιομηχανίας :

Στις 16 Δεκεμβρίου 2013, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (European Bank for Reconstruction and Development - EBRD) ανακοίνωσε τη χορήγηση δανείου ύψους 92.000.000 δολαρίων για την ολοκλήρωση των έργων στο Σταθμό εμπορευματοκιβωτίων (containers terminal) του ΑSYAPORT, υπογραμμίζοντας ότι η Τουρκία συνεχίζει να βελτιώνει τις υποδομές της για να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για τη διατήρηση της ισχυρής οικονομικής ανάπτυξής της…

Στις 6 Ιουλίου 2015, το ΑSYAPORT ξεκίνησε τη λειτουργία του, υπογράφοντας συμφωνία με την MSC ( Mediterranean Shipping Company) τη δεύτερη μεγαλύτερη ναυτιλιακή εταιρεία διακίνησης εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2015, η COSCO (China Ocean Shipping Company) μία από τις μεγαλύτερες ναυτιλιακές εταιρείες στον πλανήτη, ανακοίνωσε ότι η θυγατρική της Cosco Pacific συνεργάστηκε με τις εταιρείες China Merchants Holding International (CMHI) και China Investment Corporation (CIC) σχηματίζοντας μια κοινοπρακτική εταιρεία η οποία, στις 16 Σεπτεμβρίου 2015, υπέγραψε συμφωνία για την απόκτηση του 65% των μετοχών του Kumport Terminal, μέσω του Χρηματιστηρίου της Σαγκάης, με τίμημα 940 εκατ. $.

***

Από την άλλη πλευρά, την πλευρά των Βορείων γειτόνων μας, γεγονότα που διαδραματίστηκαν μέσα στο 2017 εγείρουν ανησυχίες για τα γεωπολιτικά δρώμενα :

Στις 31 Ιανουαρίου 2017, στο Βελιγράδι και στις 13 Ιούλιου 2017 στη Θεσσαλονίκη, ο Έλληνας πρωθυπουργός και το Σέρβος Πρόεδρος, Αλεξάντερ Βούτσιτς, συζήτησαν το εγχείρημα, τα ποτάμια Αξιός (Ελλάδα), Βαρδάρης (πΓΔΜ), και Μοράβα (Σερβία) να συνδεθούν και να αποτελέσουν τον πλωτό διάδρομο, που θα συνδέει το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με το Δούναβη, έτσι ώστε τα φορτία να μεταφέρονται με πλοία, από τις αγορές της Ανατολής στην κεντρική Ευρώπη, κερδίζοντας χρόνο και χρήμα.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2017, στην Καβάλα, οι πρωθυπουργοί Ελλάδας και Βουλγαρίας, Αλέξης Τσίπρας και Μπόικο Μπορίσοφ, υπέγραψαν Συμφωνία για την επιτάχυνση της κατασκευής της «Σιδηροδρομικής Εγνατίας», η οποία ουσιαστικά θα αναβαθμίσει τα λιμάνια Μπουργκάς, Βάρνας και Ρούσε δίνοντας τους εύκολη διέξοδο στο Αιγαίο.

Πριν από λίγες μέρες, ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης, δήλωσε ότι στην πρόσφατη επίσκεψή του στα Σκόπια ο εκεί δήμαρχος, Djordje Ivanov, τον ενημέρωσε και του παρουσίασε σχετικό βίντεο για την κατασκευή της διώρυγας Δούναβη - Μοράβα - Αξιού, που θα «φέρει» την Βόρεια Ευρώπη πιο κοντά στο Αιγαίο.

Τα χρόνια περνούν…

Αν συγκρίνουμε το τι κάνουμε εμείς και τι τα άλλα γειτονικά μας κράτη, θα διαπιστώσουμε ότι κινδυνεύουμε να χάσουμε τη γεωπολιτική αξία του τόπου μας και από «πρωταγωνιστές» να γίνουμε «κομπάρσοι».

Αλεξανδρούπολη Ιανουάριος 2018

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)

Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, μέγας θεολόγος και Πατήρ της Εκκλησίας, ωμολόγησε την Ορθόδοξο Πίστι σε μία εποχή που παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την ιδική μας. Η πολιτική των τότε αυτοκρατόρων απέβλεπε σε πολιτικοκοινωνικές ενοποιήσεις σαν τις σημερινές. Ως πρόσφορο μέσον για την πραγματοποίησί τους θεωρήθηκε η υποστήριξις της αιρέσεως του Μονοθελητισμού. Είχαν χρησιμοποιηθή και εκκλησιαστικοί άνδρες, οι οποίοι υποστήριζαν την αίρεσι χάριν των κοσμικών αυτών σκοπιμοτήτων. Είχαν πιστεύσει ότι ασκούν τάχα κάποια εκκλησιαστική οικονομία. Δυστυχώς, όλοι σχεδόν οι πατριαρχικοί θρόνοι είχαν πέσει στην αίρεσι του Μονοθελητισμού. Η Ορθόδοξος Πίστις ζούσε μόνο στην συνείδησι του πιστού λαού και εκφραζόταν με το στόμα των ελαχίστων Ομολογητών, οι οποίοι την εστερέωσαν με το μαρτύριό τους.

ΤΟΥ ΕΝ ΑΓΙΟΙΣ ΠΑΤΡΟΣ ΗΜΩΝ ΜΑΞΙΜΟΥ ΤΟΥ ΟΜΟΛΟΓΗΤΟΥ,

Διάλογος με τον Θεοδόσιο, τον επίσκοπο Καισαρείας Βιθυνίας, κατά την πρώτη του εξορία στο φρούριο της Βιζύης της Θράκης.

Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, μέγας θεολόγος και Πατήρ της Εκκλησίας, ωμολόγησε την Ορθόδοξο Πίστι σε μία εποχή που παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την ιδική μας. Η πολιτική των τότε αυτοκρατόρων απέβλεπε σε πολιτικοκοινωνικές ενοποιήσεις σαν τις σημερινές. Ως πρόσφορο μέσον για την πραγματοποίησί τους θεωρήθηκε η υποστήριξις της αιρέσεως του Μονοθελητισμού. Είχαν χρησιμοποιηθή και εκκλησιαστικοί άνδρες, οι οποίοι υποστήριζαν την αίρεσι χάριν των κοσμικών αυτών σκοπιμοτήτων. Είχαν πιστεύσει ότι ασκούν τάχα κάποια εκκλησιαστική οικονομία. Δυστυχώς, όλοι σχεδόν οι πατριαρχικοί θρόνοι είχαν πέσει στην αίρεσι του Μονοθελητισμού. Η Ορθόδοξος Πίστις ζούσε μόνο στην συνείδησι του πιστού λαού και εκφραζόταν με το στόμα των ελαχίστων Ομολογητών, οι οποίοι την εστερέωσαν με το μαρτύριό τους.

Την εποχή αυτή ο άγιος Μάξιμος είχε διαδραματίσει πρωτεύοντα ρόλο για την συγκρότησι της ορθοδόξου τοπικής Συνόδου της Ρώμης (649), η οποία κατεδίκασε τον Μονοθελητισμό. Για τον λόγο αυτό ευρίσκεται εξόριστος στην Βιζύη της Θράκης. Έχει διακόψει την εκκλησιαστική κοινωνία με τους πατριαρχικούς θρόνους της Ανατολής, επειδή έχουν εκπέσει στην αίρεσι. Η αναφορά του είναι στην ορθοδοξούσα τότε Ρώμη και στον Ομολογητή άγιο Πάπα Μαρτίνο.

Με σκοπό να μεταβάλλουν την γνώμη του και να τον προσεταιρισθούν, ο επίσκοπος Θεοδόσιος και οι αυτοκρατορικοί απεσταλμένοι τον επισκέπτονται στην Βιζύη και διεξάγουν τον κατωτέρω διάλογο. Ο Άγιος με αταλάντευτη σταθερότητα διακρίνει την αλήθεια από την αίρεσι, το φως από το σκότος, και με γνώμονα την διδασκαλία των αγίων Αποστόλων και Πατέρων ανασκευάζει τα επιχειρήματα των μονοθελητών συνομιλητών του. Είναι συγκινητική η ταπείνωσις του Αγίου που συνοδεύει όλες τους τις εκφράσεις και κινήσεις, ακόμη και την ώρα που η αδικία εναντίον του είναι κατάφωρη. Προφανώς, ο φόβος του Θεού, η σταθερή ομολογία και η αληθινή ταπείνωσις συνιστούν το ιερό τρίπτυχο που χαρακτηρίζει κάθε Ορθόδοξο ομολογία.

Ο διάλογος του αγίου Μαξίμου στον τόπο της εξορίας του με τους συγκλητικούς άρχοντες και με τους επισκόπους της Κωνσταντινουπόλεως είναι ένα κλασικό πλέον κείμενο, στο οποίο φανερώνει τις γνήσια Ορθόδοξες και εκκλησιαστικές προϋποθέσεις του Αγίου και τις αιρετικές και κοσμικές αντίστοιχα των συνομιλητών του.

Παραθέτουμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα από αυτόν τον διάλογο, επειδή πιστεύουμε ότι θα βοηθήση τον λαό του Θεού να αντιληφθή ποιοι είναι σε κάθε εποχή οι εκφρασταί της Πίστεώς του, αλλά και να δώσουμε αφορμές θεολογικής αυτοκριτικής σε όσους λόγω της εκκλησιαστικής τους ευθύνης ευρίσκονται μπροστά σε προφανή κίνδυνο να αθετήσουν και σήμερα την ακρίβεια της αγίας Ορθοδόξου Πίστεως λόγω άλλων σκοπιμοτήτων.

Στις 24 του μηνός Αυγούστου, της 14ης επινεμήσεως που μόλις τώρα πέρασε, επισκέφθηκε τον αββά Μάξιμο στον τόπο της εξορίας του, δηλαδή στο κάστρο της Βιζύης, ο προρρηθείς επίσκοπος Θεοδόσιος, σταλμένος όπως είπε από τον ίδιο τον πατριάρχη της Κωνσταντινουπόλεως Πέτρο. Και μαζί του οι ύπατοι Παύλος και Θεοδόσιος, σταλμένοι όπως είπαν κι αυτοί από τον βασιλέα. Είχαν μαζί τους, καθώς φαίνεται, και τον επίσκοπο Βιζύης. Και λέγει ο Θεοδόσιος ο Επίσκοπος:

ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ: Παρακαλούν μέσω ημών ο βασιλεύς και ο πατριάρχης, να μάθουν από σένα ποια είναι η αιτία που δεν έχεις κοινωνία με τον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Γνωρίζετε τις καινοτομίες που έγιναν από την επινέμησι του περασμένου κύκλου, οι όποίες άρχισαν από την Αλεξάνδρεια με τα εννέα κεφάλαια που εξέθεσε ο Κύρος, αυτός που δεν ξέρω πως έγινε πατριάρχης της πόλεως εκείνης, και που επικυρώθηκαν από τον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Γνωρίζετε επίσης και τις άλλες αλλοιώσεις, τις προσθήκες και τις αφαιρέσεις, που έγιναν συνοδικά από τους προεδρεύσαντας στην Εκκλησία των Βυζαντινών. Εννοώ τον Σέργιο, τον Πύρρο και τον Παύλο. Και αυτές τις καινοτομίες τις γνωρίζει όλη η οικουμένη. Γι’ αυτήν την αιτία δεν έχω κοινωνία, ο δούλος σας, με την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως. Ας αρθούν τα εμπόδια που μπήκαν από τους παραπάνω άνδρες, και μαζί μ’ αυτά κι αυτοί που τάβαλαν, όπως είπε ο Θεός: «και τους λίθους εκ της οδού διαρρίψατε» (Ιερεμ. 50, 26). Έτσι, βρίσκοντας την οδό του Ευαγγελίου όπως ήταν πρώτα, λεία και ομαλή και ελεύθερη από κάθε ακανθώδη αιρετική κακία, θα την βαδίζω χωρίς να μου χρειάζεται καμμία ανθρώπινη προτροπή. Μέχρις ότου όμως οι πατριάρχαι της Κωνσταντινουπόλεως καυχώνται για τα τεθέντα εμπόδια και γι’ αυτούς που τα έβαλαν, δεν υπάρχει κανένας λόγος ή τρόπος που να με πείση να έχω κοινωνία με αυτούς.

ΘΕΟΔ.: Μα τι κακό λοιπόν ομολογούμε, ώστε να χωρισθής από την κοινωνία μαζί μας;

ΜΑΞΙΜΟΣ: Επειδή λέγετε ότι ο Θεός και Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός έχει μία ενέργεια της Θεότητος και ανθρωπότητός του. Έτσι συγχέετε τον λόγο της θεολογίας με τον λόγο της οικονομίας. Και πάλι, υιοθετώντας άλλη καινοτομία, αφαιρείτε εξ ολοκλήρου όλα τα γνωριστικά και συστατικά (στοιχεία) της θεότητος και ανθρωπότητος του Χριστού, θεσπίζοντας με νόμους και τύπους, ότι δεν πρέπει να λέγεται γι’ Αυτόν, ούτε μία ούτε δύο θελήσεις ή ενέργειες. Αυτό είναι πράγμα ανυπόστατο, διότι οι άγιοι Πατέρες μας διδάσκουν μεγαλοφώνως ότι: «Αυτό που δεν έχει καμμιά δύναμι, ούτε υπάρχει ούτε είναι κάτι ούτε έχει καμμία εντελώς θέσι».

ΘΕΟΔ.: Μη παίρνης σαν κύριο δόγμα, αυτό που γίνεται από οικονομία.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Αν δεν είναι κύριο δόγμα για όσους το δέχονται, για ποιο λόγο με παραδώσατε ανέντιμα σε βάρβαρα και άθεα έθνη; Για ποιο λόγο καταδικάσθηκα να μένω στη Βιζύη, και οι σύνδουλοί μου, ο ένας στην Πέρβερι κι ο άλλος στην Μεσήμβρια;

Και ποιος πιστός δέχεται την οικονομία που κάνει να σιγήσουν τα λόγια, τα οποία οικονόμησε ο των όλων Θεός να ειπωθούν από τους αποστόλους και τους προφήτας και διδασκάλους; Κι ας ιδούμε, μεγάλε κύριε, σε ποιο κακό καταλήγει το θέμα αυτό, αν το καλοεξετάσουμε. Διότι ο Θεός έβαλε στην Εκκλησία, πρώτον μεν τους αποστόλους, δεύτερον προφήτας, τρίτον διδασκάλους, για να καταρτίζωνται οι πιστοί, λέγοντας στο Ευαγγέλιο προς τους αποστόλους και μέσω αυτών προς τους μεταγενεστέρους «Ο υμίν λέγω, πάσι λέγω», και πάλι «ο δεχόμενος υμάς εμέ δέχεται, και ο αθετών υμάς, εμέ αθετεί». Είναι λοιπόν φανερό και αναντίρρητο, ότι αυτός που δεν δέχεται τους αποστόλους και τους προφήτας και διδασκάλους και δεν υπολογίζει τα λόγια τους, δεν υπολογίζει τον ίδιο το Χριστό.

Ας εξετάσουμε δε και κάτι άλλο. Ο Θεός διάλεξε και κατέστησε αποστόλους, προφήτας και διδασκάλους, προς τον καταρτισμό των πιστών. Αντίθετα, ο διάβολος διάλεξε και ξεσήκωσε ψευδαποστόλους και ψευδοπροφήτας και ψευδοδιδασκάλους, για να πολεμηθή και ο παλαιός νόμος και ο ευαγγελικός. Μοναδικούς δε ψευδαποστόλους και ψευδοπροφήτας και ψευδοδιδασκάλους εννοώ τους αιρετικούς, των οποίων είναι διεστραμμένοι οι λόγοι και οι λογισμοί. Όπως ακριβώς λοιπόν αυτός που δέχεται τους αληθινούς αποστόλους και προφήτας και διδασκάλους, δέχεται τον Θεό, έτσι και αυτός που δέχεται τους ψευδαποστόλους και ψευδοπροφήτας και ψευδοδιδασκάλους, δέχεται τον διάβολο. Αυτός λοιπόν που βάζει τους αγίους μαζί με τους βδελυρούς και ακαθάρτους αιρετικούς (δεχθήτε τα λόγια μου, λέγω την αλήθεια), προφανώς βάζει στην ίδια μοίρα τον Θεό μαζί με τον διάβολο.

Αν λοιπόν εξετάζοντας τις καινοτομίες που έγιναν τώρα στα χρόνια μας, τις βρίσκουμε να έχουν καταντήσει σ’ αυτό το πιο ακραίο κακό, προσέξτε μήπως, ενώ προφασιζόμαστε την ειρήνη, βρεθούμε να νοσούμε και να κηρύττουμε την αποστασία, η οποία θα είναι, κατά τον θείο απόστολο, πρόδρομος της παρουσίας του Αντιχρίστου. Αυτά σας τα είπα χωρίς κανένα δισταγμό, κύριοί μου, για να λυπηθήτε τους εαυτούς σας κι εμάς.

Με συμβουλεύετε επίσης να έλθω να κοινωνήσω με την Εκκλησία στην οποία τέτοια κηρύσσονται, ενώ έχω άλλα γραμμένα στο βιβλίο της καρδιάς μου, και να γίνω κοινωνός μ’ αυτούς που νομίζουν ότι στρέφονται εναντίον του διαβόλου με την βοήθεια του Θεού, ενώ στην πραγματικότητα στρέφονται εναντίον του Θεού; Να μη δώση Ο Θεός, που γεννήθηκε για μένα χωρίς αμαρτία!

Και αφού τους έβαλε μετάνοια, είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Οτιδήποτε έχετε διαταγή να κάνετε στο δούλο σας, σας λέγω κάμετέ το. Εγώ πάντως ουδέποτε θα γίνω συγκοινωνός μ’ αυτούς που δέχονται αυτές τις καινοτομίες.

Μόλις τα άκουσαν εκείνοι αυτά, πάγωσαν. Έβαλαν κάτω τα κεφάλια τους και εσιώπησαν για αρκετή ώρα. Σήκωσε κάποια στιγμή το κεφάλι του ο επίσκοπος Θεοδόσιος, κύτταξε προς τον αββά Μάξιμο και είπε:

ΘΕΟΔ.: Σου λέμε λοιπόν εμείς πως, εάν εσύ κοινωνήσης, ο δεσπότης μας ο βασιλεύς θα ελαφρύνη τον Τύπο.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Η απόστασις που μας χωρίζει είναι ακόμη μεγάλη. Τι θα κάνουμε με το δόγμα του ενός θελήματος που επικυρώθηκε συνοδικά από τον Σέργιο και τον Πύρρο για την αναίρεσι κάθε ενέργειας;

ΘΕΟΔ.: Εκεινο το χαρτί καταστράφηκε και αχρηστεύθηκε.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Το έσβησαν από τους πέτρινους τοίχους, όχι όμως κι από τις νοερές ψυχές. Ας δεχθούν την καταδίκη του που έγινε συνοδικά στην Ρώμη με ευσεβή δόγματα και κανόνες, και τότε θα λυθή το μεσότοιχο και δεν θάχουμε ανάγκη από συμβουλές.

ΘΕΟΔ.: Δεν έχει ισχύ η σύνοδος της Ρώμης, γιατί έγινε χωρίς την διαταγή του βασιλέως.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Αν οι διαταγές των βασιλέων δίνουν κύρος στις προγενέστερες συνόδους και όχι η ευσεβής πίστις, ας δεχθούν και τις συνόδους που έγιναν εναντίον του ομοουσίου, μια και έγιναν με εντολή των βασιλέων. Και ποιος κανόνας ορίζει να είναι έγκυρες μόνο εκείνες οι σύνοδοι που συνεκλήθησαν με εντολή βασιλέως ή οπωσδήποτε όλες οι σύνοδοι να συγκαλούνται κατόπιν βασιλικής διαταγής; Ο ευσεβής κανών της Εκκλησίας γνωρίζει ως άγιες και έγκυρες εκείνες τις συνόδους, τις οποίες διακρίνει η ορθότης των δογμάτων.

ΘΕΟΔ.: Όπως τα λες είναι. η ορθότης των δογμάτων δίνει κύρος στις συνόδους. Τι λοιπόν; Δεν πρέπει καθόλου να λέμε μία ενέργεια στον Χριστό;

ΜΑΞΙΜΟΣ: Σύμφωνα με την αγία Γραφή και τους αγίους Πατέρας τίποτα τέτοιο δεν παρελάβαμε να λέμε. Αλλά, όπως ακριβώς παρελάβαμε να πιστεύωμε για το Χριστό δύο φύσεις, αυτές από τις οποίες απαρτίζεται, έτσι μας επετράπη να πιστεύω με και να ομολογούμε και τις φυσικές Του θελήσεις και ενέργειες που υπάρχουν καταλλήλως σ’ αυτόν, αφού αυτός ο ίδιος είναι εκ φύσεως Θεός μαζί και άνθρωπος.

ΘΕΟΔ.: Πράγματι, κύριε, και εμείς ομολογούμε και τις φύσεις και τις διάφορες ενέργειες, δηλαδή και την θεία και την ανθρωπίνη. και ότι η θεότης του είναι θελητική και η ανθρωπότης του θελητική. επειδή η ψυχή του δεν ήταν χωρίς θέλησι. Αλλά για να μη χάνουμε τον καιρό μας εδώ, ό,τι κι αν είπαν οι Πατέρες το ομολογώ, και μάλιστα το κάνω και εγγράφως (δηλαδή), δύο φύσεις και δύο θελήματα και δύο ενέργειες. Έλα λοιπόν να κοινωνήσης μαζί μας και να γίνη η ένωσις.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Δέσποτα, δεν τολμώ να δεχθώ εγώ έγγραφη συγκατάθεσι από σας γι’ αυτό το πράγμα, διότι είμαι απλός μοναχός. Αν όμως ο Θεός σας έφερε σε κατάνυξι, ώστε να δεχθήτε τους λόγους των αγίων Πατέρων, να ενεργήσετε όπως απαιτούν οι κανόνες. Να στείλετε, δηλαδή, περί τούτου έγγραφο προς τον επίσκοπο Ρώμης, ο βασιλεύς και ο Πατριάρχης και η περί αυτόν σύνοδος. Εγώ πάντως ούτε κι αν γίνουν αυτά θα κοινωνήσω, επειδή οι αναθεματισθέντες αναφέρονται στην αγία αναφορά. Διότι φοβάμαι το κατάκριμα του αναθέματος.

ΘΕΟΔ.: Ο Θεός γνωρίζει ότι δεν σε κατηγορώ που φοβάσαι, αλλά ούτε και κανένας άλλος. Για το όνομα όμως του Κυρίου, πες μας την γνώμη σου, εάν είναι δυνατόν να γίνη αυτό (δηλ. να αρθή το ανάθεμα ήδη αποθανόντος αιρετικού).

ΜΑΞΙΜΟΣ: Ποια γνώμη μπορώ να σας δώσω γι’ αυτό; Πηγαίνετε, ψάξτε να βρήτε αν ποτέ έχει γίνει κάτι τέτοιο και ελευθερώθηκε κανείς μετά θάνατον από το έγκλημα για την πίστι, κι από το κατάκριμα που έχει εξαγορευθή εναντίον του. Πρέπει να καταδεχθούν ο βασιλεύς και ο Πατριάρχης να μιμηθούν την συγκατάβασι του Θεού. και ο μεν να κάνει παρακλητική κέλευσι, ο δε συνοδική δέησι προς τον πάπα της Ρώμης. Χωρίς αμφιβολία, αν βρεθή κάποιος τρόπος εκκλησιαστικός που να το επιτρέπη αυτό για την σωστή ομολογία της πίστεως, θα συμφωνήση περί αυτού μαζί σας.

ΘΕΟΔ.: Αυτό θα γίνη οπωσδήποτε. αλλά δος μου τον λόγο σου ότι, εάν στείλουν εμένα, θα έλθης μαζί μου.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Δέσποτα, σου είναι πιο συμφέρον να πάρης μαζί σου τον σύνδουλό μου που είναι στη Μεσημβρία, παρά εμένα. Εκείνος και την γλώσσα γνωρίζει και τον σέβονται πολύ, μια και τόσα χρόνια τιμωρείται για τον Θεό και για την ορθή πίστι που κρατεί ο θρόνος τους.

ΘΕΟΔ.: Έχουμε μεταξύ μας κάτι μικροδιαφορές, και δεν μου είναι τόσο ευχάριστο να πάω μαζί του.

ΜΑΞΙΜΟΣ: Δέσποτα, αφού νομίζετε ότι πρέπει να γίνη αυτό, ας γίνη όπως αποφασίζετε. εγώ σας ακολουθώ όπου θέλετε.

Μετά από αυτό σηκώθηκαν όλοι επάνω χαρούμενοι και με δάκρυα στα μάτια. Έβαλαν μετάνοια και έγινε προσευχή. Και κάθε ένας τους ασπάσθηκε τα άγια Ευαγγέλια, και τον Τίμιο Σταυρό, και την εικόνα του Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, και της Δεσποίνης ημών Παναγίας Θεοτόκου της Μητέρας Του, αφού έβαλαν επάνω και τα χέρια τους προς βεβαίωσι των συμφωνηθέντων. Αφού ειπώθηκαν αυτά, όταν ασπάζονταν μεταξύ τους είπε ο ύπατος Θεοδόσιος:

ΘΕΟΔ.: Να λοιπόν, έγιναν όλα καλά. Άρα γε θα καταδεχθή ο βασιλεύς να κάνη παρακλητική κέλευσι;

ΜΑΞΙΜΟΣ: Οπωσδήποτε θα κάνη, εάν θέλη να είναι μιμητής του Θεού και να ταπεινωθή μαζί Του για την κοινή σωτηρία όλων μας. Ας αναλογισθή ότι, αφού ο Θεός που φύσει σώζει, δεν μας έσωσε παρά αφού με την θέλησί Του ταπεινώθηκε, πώς ο φύσει σωζόμενος άνθρωπος θα σωθή ή θα σώση χωρίς να ταπεινωθή;

Μετά δε την αναχώρησι των παραπάνω ανδρών, στις 8 του μηνός Σεπτεμβρίου της παρούσης 15ης ινδικτιώνος, πήγε πάλι ο ύπατος Παύλος στη Βιζύη προς τον αββά Μάξιμο, έχοντας μαζί του διαταγή που έλεγε τα εξής: «Παραγγέλομε στην ενδοξότητά σου να πας στη Βιζύη και να φέρης τον Μοναχό Μάξιμο με πολλή τιμή και περιποίησι, λόγω της μεγάλης του ηλικίας και της ασθενείας του, και διότι αυτός ανήκει στους προγόνους μας και τους έχει τιμήσει. Και να τον βάλης στο λαμπρό μοναστήρι του Αγίου Θεοδώρου, που βρίσκεται δίπλα στο Βασιλικό παλάτι». Αφού λοιπόν ο ύπατος τον πήρε και τον έβαλε στο προειρημένο μοναστήρι, πήγε να δώση ειδοποίησι.

Την επομένη ημέρα πήγαν προς αυτόν οι πατρίκιοι Επιφάνιος και Τρώιλος, με λαμπρό ντύσιμο και ύφος, καθώς και ο επίσκοπος Θεοδόσιος. Συναντήθηκαν με αυτόν στο κατηχουμενείο της Εκκλησίας του ιδίου μοναστηριού. Αφού έγινε ο συνηθισμένος ασπασμός κάθησαν, υποχρεώνοντας κι αυτόν να καθήση. Και αρχίζοντας τον λόγο μαζί του ο Τρώιλος είπε:

ΤΡΩΙΛΟΣ: Ο αυτοκράτωρ μας διέταξε να έρθουμε και να σου ανακοινώσουμε την γνώμη που έχει η θεοστήρικτη βασιλεία του. Αλλά πρώτα πες μας, θα κάνης την διαταγή του βασιλέως ή δεν θα την κάνης;
Ο Μάξιμος είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Κύριε, να ακούσω τι διέταξε η ευσεβής του δύναμις και θά αποκριθώ κατάλληλα. γιατί προς κάτι το άγνωστο ποια απάντησι μπορώ να δώσω;

Ο Τρώιλος επέμενε λέγοντας:

ΤΡΩΙΛ.: Δεν πρόκειται να πούμε τίποτε, εάν δεν μας πης πρώτα, αν θα κάνης ή όχι την διαταγή του βασιλέως.

Και όταν τους είδε να αντιστέκωνται και λόγω της καθυστερήσεώς του να βλέπουν πιο σκληρά και μαζί με τους συνακόλουθούς τους να αποκρίνωνται πιο άγρια, ενώ φάνταζαν τα περήφανα στολίδια των αξιωμάτων τους, απαντώντας ο αββάς Μάξιμος είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Αφού δεν θέλετε να πήτε στον δούλο σας την απόφασι του κυρίου και βασιλέως μας, να λοιπόν σας λέω, κι ακούει ο Θεός και οι άγιοι άγγελοι και όλοι εσείς: οτιδήποτε με διατάξη για κάθε πράγμα που καταλύεται και καταστρέφεται σ’ αυτόν τον αιώνα, με προθυμία το κάνω.

Και αμέσως ο Τρώιλος είπε:

ΤΡΩΙΛ.: Συγχωρέστε με, αλλά εγώ φεύγω. γιατί αυτός τίποτε δεν πρόκειται να κάνη.

Και αφού έγινε πάρα πολύς θόρυβος και μεγάλη ταραχή και σύγχυσι, τους είπε ο επίσκοπος Θεοδόσιος:

ΘΕΟΔ.: Πείτε του την διαταγή και θα μάθετε την απάντησί του. Διότι, δεν είναι λογικό να φύγουμε, χωρίς να πούμε και να ακούσουμε τίποτε.

Τότε ο πατρίκιος Επιφάνιος είπε:

ΕΠΙΦ.: Αυτό σου δηλώνει με μας ο βασιλεύς: «Επειδή η Δύσις και όσοι διαστρέφουν (τα πράγματα) στην Ανατολή αποβλέπουν σε σένα, κι όλοι εξ αιτίας σου ξεσηκώνονται μη θέλοντας να συμφωνήσουν μαζί μας για την πίστι, είθε να σε κατανύξη ο Θεός να κοινωνήσης μαζί μας βάσει του Τύπου που εκθέσαμε. Θα βγούμε τότε εμείς οι ίδιοι στη Χαλκή (πύλη) και θα σε ασπασθούμε, θα σου δώσουμε το χέρι και με κάθε τιμή και δόξα θα σε βάλουμε στην μεγάλη Εκκλησία. Θα στέκεσαι μαζί μας στο μέρος που συνηθίζουν να στέκωνται οι βασιλείς. Θα κάνουμε τότε και την σύναξι (Θ. Λειτουργία) και θα κοινωνήσουμε τα άχραντα και ζωοποιά μυστήρια, το ζωοποιό σώμα και αίμα του Χριστού. Θα σε ανακηρύξουμε πατέρα μας. και θα γίνη χαρά όχι μόνο στην φιλόχριστη και βασιλική μας πόλι, αλλά και σ’ όλη την οικουμένη. Γιατί γνωρίζουμε πολύ καλά ότι, εάν εσύ κοινωνήσης με τον εδώ άγιο θρόνο, όλοι θα ενωθούν μαζί μας, αυτοί που εξ αιτίας σου και εξ αιτίας της διδασκαλίας σου αποσχίσθηκαν από την κοινωνία με μας».

Γυρίζοντας τότε προς τον επίσκοπο ο αββάς Μάξιμος του είπε με δάκρυα στα μάτια:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Μεγάλε κύριε, όλοι περιμένουμε ημέρα κρίσεως. Αληθινά, ούτε όλη η δύναμι των ουρανών δεν θα με πείση να το κάνω αυτό. Γιατί, τι θα έχω να απολογηθώ -δεν λέω στο Θεό, αλλά στην συνείδησί μου-, αν για την δόξα των ανθρώπων, που μόνη της δεν έχει καμμιά οντότητα, γίνω εξωμότης της πίστεως που σώζει αυτούς που την υπερασπίζονται;

Όταν άκουσαν τα λόγια αυτά, σηκώθηκαν όλοι επάνω και γεμάτοι θυμό τον έσπρωξαν, τον τράβηξαν και τον έρριξαν κάτω. Τον γέμισαν μάλιστα από το κεφάλι ως τα νύχια με φτυσίματα, που η δυσωδία τους παρέμεινε μέχρις ότου πλύθηκαν τα ρούχα του. Σηκώθηκε τότε και ο επίσκοπος και είπε:

ΘΕΟΔ.: Δεν έπρεπε να το κάνετε αυτό. Έπρεπε να ακούσωμε μόνο την απάντησί του και να την αναφέρωμε στον αγαθό μας βασιλέα.

Μόλις τους έπεισε ο επίσκοπος να ησυχάσουν, κάθησαν πάλι. Με θυμό όμως και αγριότητα του είπαν μύριες βρισιές και ακατανόμαστες κατάρες. Τότε του είπε ο Επιφάνιος:

ΕΠΙΦ.: Πες μας λοιπόν κάκιστε λαίμαργε γέρο, μας είπες αυτά τα λόγια θεωρώντας ως αιρετικούς εμάς και την πόλι μας και τον βασιλέα; Αληθινά, είμαστε περισσότερο Χριστιανοί και ορθόδοξοι από σένα. Και ομολογούμε ότι ο Κύριός μας και Θεός έχει και θεϊκή και ανθρώπινη θέλησι και νοερή ψυχή. και ότι κάθε νοερή φύσι οπωσδήποτε έχει εκ φύσεως το θέλειν και το ενεργείν, επειδή ίδιον της ζωής είναι η κίνησις και ίδιον του νοός η θέλησις. Και γνωρίζουμε ότι είναι θελητικός, όχι μόνο κατά την θεότητα, αλλά και κατά την ανθρωπότητα. Δεν αρνούμαστε επίσης και τις δύο θελήσεις του και ενέργειες.

Και απαντώντας ο αββάς Μάξιμος είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Εάν πιστεύετε έτσι, όπως πιστεύουν οι νοερές φύσεις και η Εκκλησία του Θεού, πώς εσείς με αναγκάζετε να κοινωνήσω με τον Τύπο, που μόνο την αναίρεσι αυτών έχει;

ΕΠΙΦ.: Αυτό έγινε για οικονομία, για να μη ζημιωθούν οι λαοί μας με τέτοιες λεπτολογίες.
Και απαντώντας ο αββάς Μάξιμος είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Συμβαίνει το αντίθετο. κάθε άνθρωπος αγιάζεται με την ακριβή ομολογία της πίστεως, και όχι με την αναίρεσι που βρίσκεται στον Τύπο.

Και είπε ο Τρώιλος:

ΤΡΩΙΛ.: Και στο παλάτι σου είπαμε, ότι (ο Τύπος) δεν ανήρεσε τίποτε, αλλά διέταξε να κατασιγάσουν (οι διϊστάμενες απόψεις) για να ειρηνεύσουμε όλοι.

Και απαντώντας πάλι ο αββάς Μάξιμος είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Η σιωπή των λόγων είναι αναίρεσις των λόγων. Λέγει το Άγιον Πνεύμα μέσω του Προφήτου Δαβίδ: «Ουκ εισί λαλιαί, ουδέ λόγοι, ων ουχί ακούονται αι φωναί αυτών». Άρα λοιπόν ο λόγος που δεν λέγεται, δεν είναι καν λόγος.

Και είπε ο Τρώιλος:

ΤΡΩΙΛ.: Στην καρδιά σου να έχης ό,τι θέλεις, δεν σε εμποδίζει κανείς.

Ο αββάς Μάξιμος απήντησε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Ο Θεός δεν περιώρισε στην καρδιά όλη την σωτηρία, αλλά είπε: «Ο ομολογών με έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω αυτόν έμπροσθεν του Πατρός μου του εν ουρανοίς». Και ο θείος Απόστολος διδάσκει ως εξής: «Kαρδία μεν πιστεύεται εις δικαιοσύνην. στόματι δε ομολογείται εις σωτηρίαν». Αν λοιπόν ο Θεός και οι προφήται και οι απόστολοι του Θεού προτρέπουν να ομολογήται με τους λόγους των Αγίων το μυστήριο, το μεγάλο και φρικτό και σωτήριο για όλο τον κόσμο, δεν πρέπει να σιωπήση με κανένα τρόπο η φωνή που κηρύττει αυτό, για να μη κινδυνεύση η σωτηρία των σιωπώντων.

Και απαντώντας ο Επιφάνιος με πολύ άγριο τρόπο είπε:

ΕΠΙΦ.: Υπέγραψες στον λίβελλο;Και είπε ο αββάς Μάξιμος:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Ναι υπέγραψα.

ΕΠΙΦ.: Και πώς τόλμησες να υπογράψης και να αναθεματίσης αυτούς που ομολογούν και πιστεύουν όπως οι νοερές φύσεις και η καθολική Εκκλησία; Αληθινά με δική μου πρότασι θα σε πάμε στην πόλι, θα σε στήσουμε δεμένο στην αγορά και θα φέρουμε τους μίμους, άνδρες και γυναίκες, και τις πιο διάσημες πόρνες και όλο το λαό, για να χτυπήση και φτύση καθένας και καθεμιά τους το πρόσωπό σου.

Απαντώντας σ’ αυτά ο αββάς Μάξιμος είπε:

ΜΑΞΙΜΟΣ: Ας γίνη όπως είπατε, εάν αναθεματίσαμε αυτούς που ομολογούν ότι ο Κύριος έχει δύο φύσεις, και τις κατάλληλες σ’ αυτόν δύο φυσικές θελήσεις και ενέργειες, και ότι είναι εκ φύσεως αληθινός Θεός και άνθρωπος. Διάβασε, δέσποτα, τα πρακτικά και τον λίβελλο, και εάν βρήτε αυτά που είπατε, κάμετε ό,τι σκέπτεσθε.

Μετά από αυτά τον ωδήγησαν στην Κωνσταντινούπολι και έβγαλαν απόφασι εναντίον τους. Ανεθεμάτισαν και κατεδίκασαν τον εν αγίοις Μάξιμο, τον μακάριο μαθητή του Αναστάσιο, τον αγιώτατο πάπα Μαρτίνο, τον άγιο Σωφρόνιο πατριάρχη Ιεροσολύμων, και όλους τους ορθοδόξους και ομοφρονούντας μ’ αυτούς. Έπειτα έφεραν και τον άλλο μακάριο Αναστάσιο. Αφού χρησιμοποίησαν και γι’ αυτόν τα ίδια αναθέματα και βρισιές, τους παρέδωσαν στους άρχοντες λέγοντας: Αποφασίζουμε να σας παραλάβη αμέσως ο πανεύφημος έπαρχός μας, που είναι δω, στο πολυάνθρωπο ανάκτορό του. Να σας χτυπήση με νεύρα στα μετάφρενα (τον Μάξιμο, Αναστάσιο και Αναστάσιο), και να αποκόψη από την ρίζα το όργανο της ακολασίας σας, δηλαδή την βλάσφημη γλώσσα σας, του Μαξίμου, Αναστασίου και Αναστασίου. Στη συνέχεια να κόψη με σιδερένιο μαχαίρι και την ταραχώδη δεξιά που υπηρέτησε τον βλάσφημο λογισμό σας. Μόλις δε σας αποστερήσουν αυτά τα βδελυκτά μέλη, να τα κρεμάσουν πάνω σας και να σας περιφέρουν στα δώδεκα τμήματα της βασιλίδος των πόλεων. Κατόπιν να σας παραδώση σε ισόβια εξoρία και ταυτόχρονα συνεχή φρούρησι, έτσι που συνεχώς και για όλο το χρόνο της ζωής σας να οδύρεσθε για τα βλάσφημα σφάλματά σας. Γιατί η κατάρα που εφεύρατε εναντίον μας, επέπεσε πάνω στα κεφάλια σας.

Τότε λοιπόν τους πήρε ο έπαρχος και τους τιμώρησε κόβοντας τα μέλη τους. Τέλος τους περιέφερε σ’ όλη την πόλι και τους εξώρισε στην Λαζική.

Πηγή: (από το περιοδικό «Ο ΟΣΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ», τεύχος 21, 1996, σελίδες 6-20) Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Τσάμηδες επιχείρησαν να σταματήσουν τις εκταφές - Οι εθνικιστές, που υποστηρίζουν πως η κατασκευή ελληνικών στρατιωτικών νεκροταφείων στην Βόρειο Ήπειρο θα νομιμοποιήσει ελληνικές διεκδικήσεις, απομακρύνθηκαν από την αστυνομία και οι εργασίες συνεχίστηκαν κανονικά.

Μετά από χρόνια διαπραγματεύσεων, ξεκίνησε επίσημα σήμερα, παρουσία εμπειρογνωμόνων από την Ελλάδα και την Αλβανία, η διαδικασία αναζήτησης, εκταφής, ταυτοποίησης και ταφής των Ελλήνων πεσόντων στις περιοχές του Αργυροκάστρου.

Την ίδια στιγμή, Ομάδα Αλβανών εθνικιστών, επιχείρησε το πρωί  να παρεμποδίσει την εκταφή οστών Ελλήνων στρατιωτών  του Ελληνοϊταλικού Πολέμου 1940 – 1941 στη θέση Ντραγκότι στα Στενά της Κλεισούρας, κοντά στο  Τεπελένι.

Οι Τσάμηδες εθνικιστές, που υποστηρίζουν πως η κατασκευή ελληνικών στρατιωτικών νεκροταφείων στην Βόρειο Ήπειρο θα νομιμοποιήσει ελληνικές διεκδικήσεις,  απομακρύνθηκαν από την αστυνομία και οι εργασίες συνεχίστηκαν κανονικά. 

Υπολογίζεται πως 620 και πλέον πεσόντες είναι θαμμένοι στη συγκεκριμένη θέση, ενώ οι εκταφές θα συνεχιστούν έως την περιοχή της Κορυτσάς, όπου υπολογίζεται πως βρίσκονται πρόχειρα θαμμένοι περίπου 6.800 από τους 8.000 Έλληνες που σκοτώθηκαν σε μάχες με τους Ιταλούς.

Στην Κλεισούρα ο Γιώργος Σούρλας

Στα Στενά της Κλεισούρας, βρέθηκε το πρωί και ο επίτιμος πρόεδρος της Ένωσης Συγγενών Πεσόντων κατά το Έπος 1940 – 1941, συγγραφέας του βιβλίου: «Οι ήρωες του 1940 περιμένουν» και πρώην Υπουργός, Γεώργιος Σούρλας, ο οποίος για χρόνια ολόκληρα είχε αναδείξει το θέμα με τους άταφους νεκρούς του Ελληνοϊταλικού Πολέμου.

Ο ίδιος, εμφανώς συγκινημένος δήλωσε: «Την ημέρα αυτή που αποτελεί ιστορικό ορόσημο για τους άταφους πεσόντες κατά το έπος 1940, είμαστε εδώ στον τόπο της θυσίας για να αποτίσουμε φόρο τιμής και βαθιάς ευγνωμοσύνης στους ήρωες μας που έγραψαν τις πιο λαμπρές σελίδες στην ιστορίας της Ελλάδος, δόξασαν την πατρίδα, προκάλεσαν τον παγκόσμιο θαυμασμό και άλλαξαν την πορεία του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Είμαστε εδώ για να ζητήσουμε από τα βάθη της καρδίας μας, συγγνώμη γιατί δεν πράξαμε το καθήκον μας όλα τα προηγούμενα χρόνια. Δεν εκπληρώσαμε τις θρησκευτικές, εθιμικές και εθνικές μας υποχρεώσεις. Δεν πράξαμε αυτά που επιτάσσει η ιστορική μας κληρονομιά, που μας δίδαξαν οι αρχαίοι πρόγονοί μας, με το «νεκρούς θάπτειν, νεκρόν μη υβρίζειν», αναλωθήκαμε σε εορτασμούς, πανηγυρισμούς και επετειακές εκδηλώσεις της 28 ης Οκτωβρίου με τους ήρωές μας, 77 ολόκληρα χρόνια εγκαταλειμμένους, ξεσκέπαστους στα βουνά και στα λαγκάδια της Βορείου Ηπείρου, στους τόπους θυσίας και μαρτυρίου. Όμως δεν τους ξεχάσαμε, όπως άλλωστε υποσχεθήκαμε πριν από δώδεκα χρόνια, όταν επισκεφθήκαμε τον ιερό αυτό χώρο της ομαδικής ταφής και αρχίσαμε το οδοιπορικό για την αποκατάσταση της της εκκρεμότητας με άταφους τους 7.976 πεσόντες».

Δείτε τις φωτογραφίες από τη διαδικασία που ξεκίνησε...

Πηγή:  Πρώτο Θέμα, Ακτίνες

Χάρη στὴν εὐγενικὴ χορηγία τῆς Live Media τὸ Συλλαλητήριο μεταδόθηκε ζωντανὰ στὸ διαδίκτυο μέσω livestreaming.

Όπως το να αναπνέεις ποτέ δεν είναι άκαιρο, έτσι ούτε και το να ζητάς, αλλά το να μη ζητάς είναι άκαιρο. Διότι όπως έχουμε ανάγκη από αυτήν, την αναπνοή, έτσι και από τη βοήθειά Του· και εάν θέλουμε, εύκολα μπορούμε να Τον προσελκύσουμε. Αυτά που πολλές φορές δεν μπορούμε να κατορθώσουμε με τη δική μας προσπάθεια, αυτά εύκολα θα μπορέσουμε να τα επιτύχουμε με τις προσευχές, τις προσευχές εννοώ τις συνεχείς. Διότι πρέπει πάντοτε και ακατάπαυστα να προσεύχεται και αυτός που βρίσκεται σε θλίψη και αυτός που βρίσκεται σε άνεση, και μέσα στις συμφορές και μέσα στα αγαθά· αυτός που έχει άνεση και πολλά αγαθά, για να μένουν αμετακίνητα και αμετάβλητα και να μην τα στερηθεί ποτέ, και αυτός που έχει θλίψεις και πολλές συμφορές, για να δει κάποια αγαθή μεταβολή, να επέλθει γαλήνη και να παρηγορηθεί.

Έλεγε η Άννα (η μητέρα του Σαμουήλ) συνεχώς τα ίδια και δεν σταματούσε να προσεύχεται δαπανώντας πολύ χρόνο με τα ίδια λόγια. Έτσι λοιπόν και στο Ευαγγέλιο διέταξε ο Χριστός να προσευχόμαστε. Διότι λέγοντας στους Μαθητές: «Όταν προσεύχεστε, μη φλυαρείτε όπως οι ειδωλολάτρες, που νομίζουν ότι με την πολυλογία τους θα εισακουσθούν» (Ματθ. 6, 7), μας δίδαξε και τον τρόπο της προσευχής, δείχνοντας ότι το να εισακουσθεί η προσευχή εξαρτάται όχι από το πλήθος των λόγων, αλλά από την εγρήγορση του νου.

Εάν αγρυπνούμε, η Χάρη μας κάνει ναούς του Αγίου Πνεύματος, ώστε όλα να μας έρχονται πολύ εύκολα… οπουδήποτε κι αν είσαι, το θυσιαστήριο το έχεις μαζί σου… αφού συ ο ίδιος είσαι και ιερέας και θυσιαστήριο και θύμα που θυσιάζεται. Γιατί όπου και να είσαι μπορείς να στήσεις τον βωμό δείχνοντας μόνο άγρυπνη διάθεση, και καθόλου δεν σε εμποδίζει ο τόπος ούτε ο καιρός, αλλά κι αν δεν γονατίσεις, κι αν δεν κτυπήσεις το στήθος και δεν σηκώσεις τα χέρια στον ουρανό, αλλά δείξεις μόνο θερμή διάνοια, η προσευχή σου είναι πλήρης.

Είναι δυνατόν και γυναίκα που υφαίνει και γνέθει με τη ρόκα της να στραφεί βλέποντας τον ουρανό με τη διάνοια και να επικαλεσθεί με θερμότητα το Θεό· είναι δυνατόν και άνθρωπος που ευρίσκεται στην αγορά και περπατά μόνος του να κάνει μακρές προσευχές· και άλλος που κάθεται στο εργαστήριο και ράβει δέρματα να ανεβάσει τη ψυχή του στον Δεσπότη· είναι δυνατόν και ο υπηρέτης, και ο δούλος κι εκείνος που πηγαινοέρχεται κι εκείνος που εργάζεται στο μαγειρείο, όταν δεν μπορεί να έλθει στην εκκλησία, να κάνη προσευχή μακρά και έντονη· δεν περιφρονεί τόπο ο Θεός· ένα μόνο ζητά, διάνοια θερμή και ψυχή που σωφρονεί.

Και πώς είναι δυνατόν, λέει, άνθρωπος κοσμικός, προσηλωμένος στο δικαστήριο, να προσεύχεται τρεις ώρες την ημέρα και να τρέχει στην Εκκλησία; Είναι δυνατόν και πάρα πολύ εύκολα· διότι και αν δεν μπορεί να τρέξει στην Εκκλησία, είναι δυνατόν εκεί που είναι όρθιος μπροστά στις πόρτες και προσηλωμένος στο δικαστήριο να προσευχηθεί. Γιατί δεν χρειάζεται τόσο η φωνή όσο ο νους, ούτε άπλωμα χεριών όσο συγκεντρωμένη ψυχή, ούτε στάση, αλλά φρόνημα· επειδή κι αυτή η Άννα, δεν εισακούστηκε από τη μεγάλη και λαμπρή φωνή της, αλλ’ επειδή φώναζε δυνατά μέσα στη καρδιά της: «Και αυτή φώναζε μέσα στη καρδιά της, και κινούσε τα χείλη της, αλλά η φωνή της δεν ακουόταν…» (Α’ Βασιλ. 1, 13) και συνεχίζει: «…ο Θεός του Ισραήλ ας ικανοποιήσει όλα τα αιτήματα, που ζήτησες απ’ αυτόν… και την θυμήθηκε ο Κύριος» (στίχ. 17, 19). Αυτό το έκαναν πολλές φορές κι άλλοι πολλοί· και ενώ ο άρχοντας από μέσα φώναζε, απειλούσε, χτυπιόταν, έκανε σαν τρελός, αυτοί με το στόμα κλειστό στέκονταν μπροστά στην πόρτα και λέγοντας στο Θεό λίγα λόγια με το νου, όταν έμπαιναν τον άλλαζαν, τον καταπράυναν και από άγριο τον έκαναν ήμερο και σε τίποτε δεν εμποδίστηκαν, ούτε από τον τόπο, ούτε από τον χρόνο, ούτε από τη σιωπή γι’ αυτή τη προσευχή. Αυτό λοιπόν κάνε και συ: στέναξε πικρά, θυμήσου τα αμαρτήματά σου, κοίταξε ψηλά στον ουρανό, πες με το νου σου «ελέησόν με, ο Θεός…» και η προσευχή σου είναι πλήρης. Διότι αυτός που είπε «ελέησόν με, ο Θεός…», έκανε εξομολόγηση· αυτός που είπε: «ελέησόν με…» έλαβε συγχώρηση των παραπτωμάτων, πέτυχε τη Βασιλεία των Ουρανών.

Έτσι προσευχόταν και ο Μωυσής, γι’ αυτό και χωρίς να προφέρει τίποτε, του λέγει ο Θεός: «γιατί μου φωνάζεις;…» (Έξοδ. 14, 15). Διότι οι άνθρωποι ακούνε μόνο αυτή την (εξωτερική) φωνή, ενώ ο Θεός πριν από αυτή ακούει όσους κραυγάζουν από μέσα τους. Άρα γίνεται να ακουγόμαστε και χωρίς να φωνάζουμε, και να προσευχόμαστε με το νου μας με πολλή προσοχή περπατώντας στην αγορά, κι όταν συζητούμε με φίλους και οτιδήποτε κάνουμε να επικαλούμαστε το Θεό με πολύ δυνατή φωνή, την εσωτερική, και να μην την φανερώνουμε σε κανέναν από τους παρόντες, όπως έκανε τότε η Άννα «..και εμνήσθη αυτής Κύριος και συνέλαβε» (Α’ Βασιλ. 1, 13, 19). Τόσο δυνατή ήταν η εσωτερική κραυγή της.

(Η Άννα) «όταν αύξησε την προσευχή… και ο Ηλί παρατήρησε το στόμα της..». Είχε σφραγισθεί λοιπόν η φωνή της, δεν σφραγίσθηκε όμως η δύναμη της προσευχής της, αλλά η καρδιά από μέσα φώναζε περισσότερο. Διότι αυτό κυρίως είναι προσευχή, όταν οι φωνές προέρχονται από μέσα· αυτό είναι μάλιστα το γνώρισμα της ψυχής που πονά, να εκφράζει την προσευχή όχι με τον τόνο της φωνής, αλλά με την προθυμία της καρδιάς.

Όταν νομίσαμε ότι τα σπίτια έγιναν ξαφνικά οι τάφοι μας (από τον φοβερό σεισμό), όταν όλος μαζί ο λαός έκραζε το «Κύριε, ελέησον», τότε και ο Κύριος λύγισε από την ευσπλαχνία του· κινώντας δηλαδή τη γη με μόνο το βλέμμα του, με το χέρι υποβάσταξε την κτίση που έτρεμε.

Είναι εντελώς αδύνατον άνθρωπος που προσεύχεται με την προθυμία που αρμόζει και παρακαλεί το Θεό συνεχώς, να αμαρτήσει ποτέ. Και πώς; εγώ θα σου πω: Αυτός που θέρμανε το νου του και ανάστησε τη ψυχή του και μετέφερε τον εαυτό του κι έτσι επικαλέσθηκε τον Δεσπότη του και θυμήθηκε τις αμαρτίες του και συζήτησε μαζί Του για την συγχώρησή τους παρακαλώντας τον να φανεί ευσπλαχνικός και ήμερος, από την ενασχόληση με αυτά τα λόγια αποβάλλει κάθε βιοτική φροντίδα και αναπτερώνεται και γίνεται ανώτερος από τα ανθρώπινα πάθη· κι εάν ακόμη μετά την προσευχή δει εχθρό, δεν θα τον δει πλέον σαν εχθρό· κι εάν δει όμορφη γυναίκα, δεν θα επηρεασθεί βλέποντάς την, επειδή η φωτιά της προσευχής παραμένει μέσα του και διώχνει μακριά κάθε απρεπή λογισμό. Αλλά επειδή είμαστε άνθρωποι και είναι φυσικό να πέσουμε σε ραθυμία, όταν περάσουν μία και δύο ώρες και τρεις μετά την προσευχή, και δεις τη θερμότητα που είχε προηγηθεί σιγά-σιγά ν’ αρχίσει να υποχωρεί, τρέξε πάλι γρήγορα στην προσευχή και θέρμανε την καρδιά σου που ψυχράνθηκε. Κι εάν το κάνεις αυτό όλη την ημέρα θερμαίνοντας τα μεσοδιαστήματα με τις πυκνές προσευχές, δεν θα δώσεις στο διάβολο αφορμή και είσοδο εναντίον των λογισμών σου.

Πηγή: («Ο κόσμος της Προσευχής», εκδ. Κάλαμος, σ. 121-126), Η άλλη όψη

Ἡ « Ἑταιρεία Ὀρθοδόξων Σπουδῶν» καλεῖ ὅλα τά μέλη της καί ὅλους τούς Ἕλληνες Ὀρθοδόξους καί φιλοπάτριδες νά λάβουν μέρος στό συλλαλητήριο τῆς Κυριακῆς, 21 Ἰανουαρίου 2018, ὥρα 2 μ.μ., στήν πλατεῖα τοῦ Λευκοῦ Πύργου. Δέν πρέπει νά λείψει κανείς ἀπό αὐτήν τήν ἀντιστασιακή ἐκδήλωση ἀπέναντι στούς ἐπῃρμένους κοσμοκράτορες τῆς Ἀμερικῆς καί τῆς Εὐρώπης, πού νομίζουν ὅτι γονατίσαμε καί θά τούς προσκυνήσουμε. Ἡ ἱστορία οὔτε προδίδεται, οὔτε παραδίδεται. Εἶναι κληρονομιά καί ἰδιοκτησία ὑπογεγραμμένη μέ κόπους καί αἷμα. Ὅσοι δέν ἔχουν ἱστορία ἄς κοπιάσουν νά δημιουργήσουν καί νά μήν κλέβουν τούς κόπους καί τίς θυσίες ἄλλων, πλαστογραφώντας ξένη ταυτότητα. Ἄς ἀρκεσθοῦν στά δικά τους, εὐγνωμονώντας τούς προγόνους τους, πρός τούς ὁποίους ἀσεβοῦν, ἀπορρίπτοντας τήν καταγωγή τους. Τούς τό εἶπε ὁ Κύρο Γκλιγκόρωφ, ὁ δικός τους: «Ἐμεῖς εἴμαστε Σλάβοι καί ἤλθαμε στήν περιοχή τόν 6^ο μ.Χ. αἰώνα. Δέν ἔχουμε καμμία σχέση μέ τόν Μ. Ἀλέξανδρο καί τούς Μακεδόνες».

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ  ΣΤΟ  ΣΥΛΛΑΛΗΤΗΡΙΟ  ΤΗΣ  ΚΥΡΙΑΚΗΣ

(Ἡ Μακεδονία εἶναι μία καί ἀποκλειστικά ἑλληνική)

Ἡ « Ἑταιρεία Ὀρθοδόξων Σπουδῶν» καλεῖ ὅλα τά μέλη της καί ὅλους τούς Ἕλληνες Ὀρθοδόξους καί φιλοπάτριδες νά λάβουν μέρος στό συλλαλητήριο τῆς Κυριακῆς, 21 Ἰανουαρίου 2018, ὥρα 2 μ.μ., στήν πλατεῖα τοῦ Λευκοῦ Πύργου. Δέν πρέπει νά λείψει κανείς ἀπό αὐτήν τήν ἀντιστασιακή ἐκδήλωση ἀπέναντι στούς ἐπῃρμένους κοσμοκράτορες τῆς Ἀμερικῆς καί τῆς Εὐρώπης, πού νομίζουν ὅτι γονατίσαμε καί θά τούς προσκυνήσουμε. Ἡ ἱστορία οὔτε προδίδεται, οὔτε παραδίδεται. Εἶναι κληρονομιά καί ἰδιοκτησία ὑπογεγραμμένη μέ κόπους καί αἷμα. Ὅσοι δέν ἔχουν ἱστορία ἄς κοπιάσουν νά δημιουργήσουν καί νά μήν κλέβουν τούς κόπους καί τίς θυσίες ἄλλων, πλαστογραφώντας ξένη ταυτότητα. Ἄς ἀρκεσθοῦν στά δικά τους, εὐγνωμονώντας τούς προγόνους τους, πρός τούς ὁποίους ἀσεβοῦν, ἀπορρίπτοντας τήν καταγωγή τους. Τούς τό εἶπε ὁ Κύρο Γκλιγκόρωφ, ὁ δικός τους: «Ἐμεῖς εἴμαστε Σλάβοι καί ἤλθαμε στήν περιοχή τόν 6^ο μ.Χ. αἰώνα. Δέν ἔχουμε καμμία σχέση μέ τόν Μ. Ἀλέξανδρο καί τούς Μακεδόνες».

Ἡ Μακεδονία εἶναι μία καί ἑλληνική. Τό ἐπιβεβαιώνουν καί τό ἐπικυρώνουν ἀναρίθμητες καί συνεχεῖς διά τῶν αἰώνων μαρτυρίες, γραμματειακές καί μνημειακές. Τό ἐπιβεβαιώνει μέ ἀδιάψευστη θεϊκή μαρτυρία ἡ Ἁγία Γραφή, τό πιό ἔγκυρο καί πολυδιαβασμένο κείμενο τῶν αἰώνων. Ὁ Μακεδόνας  Μ. Ἀλέξανδρος μέ ἑλληνική παιδεία καί γλώσσα, μέ δάσκαλο τόν μέγιστο τῶν Ἑλλήνων φιλοσόφων Ἀριστοτέλη, εἶναι κατά τήν Ἁγία Γραφή ὁ βασιλεύς τῶν Ἑλλήνων (Α΄ Μακκαβαίων, κεφ. 1). Ὄργανο τῆς Προνοίας τοῦ Θεοῦ μετέφερε τήν ἑλληνική γλώσσα στά βάθη τῆς Ἀσίας καί βοήθησε τούς λαούς σέ Ἀνατολή καί Δύση νά ἀκούσουν τό Εὐαγγέλιο τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ στήν ἑλληνική γλώσσα. Χωρίς τόν Μ. Ἀλέξανδρο τό ἔργο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου θά ἦταν δύσκολο, σχεδόν ἀδύνατο. Ὁ Ἑλληνιστής Ἀπόστολος Παῦλος κηρύσσει καί γράφει ἑλληνικά, καί ὄχι σλαβικά, στίς πόλεις τῆς Μακεδονίας, Φιλίππους, Θεσσαλονίκη, Βέροια, σέ ἑλληνικά ἤ ἑλληνόφωνα ἀκροατήρια. Μακεδόνα ἄνδρα βλέπει στό ὅραμά του στήν Τρωάδα πού τόν προσκαλεῖ στά ἑλληνικά νά ἔλθει καί νά κηρύξει στήν ἑλληνική Μακεδονία: «Διαβάς εἰς Μακεδονίαν βοήθησον ἡμῖν» (Πράξ. 16, 9-10).

Ἡ Μακεδονία δέν εἶναι ἁπλῶς μία καί ἑλληνική, ἀλλά μία καί ἀδιαίρετα ἑλληνική, ἀποκλειστικά ἑλληνική, ἔστω καί ἄν δυσμενεῖς ἱστορικές συγκυρίες τήν διῄρεσαν καί τήν διένειμαν. Οἱ μικροί βόρειοι γείτονές μας, ἐπειδή δυσκολεύονται νά πάρουν τήν ὑπογραφή μας γιά τήν παραχώρηση ὅλης τῆς Μακεδονίας μέ τήν χρήση τοῦ ὀνόματος, ἐπενόησαν τώρα μέ τούς δῆθεν ἔξυπνους ξένους διπλωμάτες καί μεσολαβητές καί τούς ἀνόητους ἰδικούς μας καινούργιο σχέδιο νομιμοποίησης τῆς κλοπῆς, ἀλλά καί προσβολῆς ἰδικῆς μας: «Ἐντάξει, δέν καταφέραμε νά σᾶς κλέψουμε ὅλη τή Μακεδονία, νά δεχθεῖτε ὅμως ὅτι δέν εἶναι ἀποκλειστικά δική σας, εἶναι καί δική μας. Κανένας δέν ἔχει ἀποκλειστικό δικαίωμα ἐπί τῆς Μακεδονίας. Νά τήν μοιραστοῦμε σέ βόρεια, νότια, ἄνω, κάτω, νέα, παλιά Μακεδονία μέ μία σύνθετη ὀνομασία, πού θά ἔχει πρίν ἀπό τό ὄνομα ἕνα γεωγραφικό ἤ ἄλλο προσδιορισμό». Τούς ἀφήσαμε ἐπί χρόνια μέσα στό σπίτι τῆς Μακεδονίας ἀνενόχλητους νά κλέβουν τήν ἱστορία καί τήν κληρονομιά μας καί τώρα ζητοῦν καί τίτλους ἰδιοκτησίας μέ τήν ὑπογραφή μας. Αὐτό ἐπεξεργάζονται καί σέ αὐτό συμφωνοῦν καί οἱ περισσότεροι ἀπό τούς ἰδικούς μας πολιτικούς. Θά τούς τό ἐπιτρέψουμε;

Καί ἄν ἀνοηταίνουν, δειλιοῦν, προδίδουν οἱ δικοί μας, ἄν ρίχνουν τίς ἀσπίδες καί λιποτακτοῦν, θά εἶναι μαζί μας ὅλοι ὅσοι ἔγραψαν ἱστορία στήν Μακεδονία, τήν μία καί ἀποκλειστικά ἑλληνική, ἀπό τόν Μ. Ἀλέξανδρο, τόν Ἀπόστολο Παῦλο, τόν Ἅγιο Δημήτριο, τούς Θεσσαλονικεῖς Κύριλλο καί Μεθόδιο, πού ἔδωσαν στούς Σλάβους τό ἀλφάβητο καί τούς μετέφρασαν τά ἑλληνικά βιβλία, τόν Ἅγιο Γρηγόριο Παλαμᾶ, ἀρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, ὅλους τούς Ἁγιορεῖτες Ὁσίους τῆς μακεδονικῆς Χαλκιδικῆς, μέχρι τούς μεγάλους ἥρωες καί μακεδονομάχους τοῦ 20^οῦ αἰώνα, πού ἔδωσαν καί τήν ζωή τους γιά τήν ἑλληνική Μακεδονία. Καί ἄν δέν ἔλθουν οἱ ἐπίσκοποι, φοβούμενοι τούς ἰσχυρούς, θά εἶναι μαζί μας οἱ μεγάλοι ἐθνομάρτυρες ἱεράρχες Γερμανός Καραβαγγέλης, Αἰμιλιανός Γρεβενῶν, Χρυσόστομος Δράμας (μετέπειτα Σμύρνης) καί πολλοί ἄλλοι. Τό εὐλογημένο ράσο, τό ματωμένο ράσο, θά εἶναι παρόν, μπροστά στούς ἀγῶνες, ὅπως πάντοτε. Πλῆθος ἱερέων καί μοναχῶν, θά δώσουμε ἀπτόητοι τήν μάχη ὑπέρ βωμῶν καί ἑστιῶν, γιά τοῦ Χριστοῦ τήν Πίστη τήν ἁγία, γιά τῆς Πατρίδος τήν Ἐλευθερία, γιά τήν ἑλληνική Μακεδονία τῆς Ἁγιοτόκου Θεσσαλονίκης καί τοῦ μοναδικοῦ ἑλληνικοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ Θεός εἶναι μαζί μας καί οἱ Ἅγιοι μᾶς προστατεύουν καί μᾶς εὐλογοῦν. Ἡ Μακεδονία εἶναι μία καί ἀποκλειστικά ἑλληνική.

Μέ ἀγωνιστικούς χαιρετισμούς

καί πίστη στήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ

                         Ὁ Πρόεδρος                                                Ὁ Γενικός Γραμματεύς

    Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης                        Ἀνδρέας Μπουλάκης

Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολ. Σχολῆς Α.Π.Θ.                     Συνταγματάρχης ἐ. ἀ.

ρητηὑπεράσπιση τῶν ἐθνικῶν μας δικαίων στίς συνομιλίες μέ τά Σκόπια.
-  Δέν συμφωνοῦμε μέ καμία χρήση τοῦ ὀνόματος τῆς Μακεδονίας ἤ παραγώγου του καὶ σὲ ὁποιαδήποτε γλώσσα, γιά τήν ὀνομασία σλαβικῆς προέλευσης τοῦ Κράτους τῶν Σκοπίων.
-  Ἡ Μακεδονία εἶναι μία καί

Σχόλιο Τ.Ι.: Εναντίον τού Θεού τών Ορθοδόξων, στρέφονται μόνο άνθρωποι που έχουν πλήρη φιλοσοφική άγνοια και πολλές προκαταλήψεις και εμμονές. Συνήθως αυτοί οι τελευταίοι, παπαγαλίζουν τα λόγια φιλοσόφων αθεϊστών, χωρίς όμως να γνωρίζουν τις βάσεις αυτών τών λόγων, για να καταλάβουν ότι δεν στρέφονται κατά τού Χριστιανικού Θεού, αλλά κατά τού θεού τής Δύσης.

Στο ακόλουθο κείμενο τού Rich Deem μπορούμε να δούμε με στατιστικές και ντοκουμέντα, όχι μόνο το άτοπο τού αθεϊστικού ισχυρισμού, ότι "η θρησκεία είναι η βασική αιτία αιματοχυσίας", όχι μόνο την πραγματική αιτία τής αιματοχυσίας, αλλά και την ίδια τη βαρύτατη ευθύνη τού Αθεϊσμού στα εγκλήματα τής ιστορίας.

Εισαγωγή

Πολλοί αθεϊστές ισχυρίζονται πως η θρησκεία είναι κακό πράγμα και ως εκ τούτου, δεν μπορεί να είναι εκ Θεού.

Είναι αλήθεια, πως υπάρχουν πολλά παραδείγματα κακών που έχουν διαπραχθεί εν ονόματι του Χριστιανισμού. Στο παρελθόν, όσοι διαφωνούσαν με την "επίσημη" εκκλησιαστική διδασκαλία  - όπως για παράδειγμα ο Γαλιλαίος - διώκονταν ή θανατώνονταν.  Πολλοί άλλοι Χριστιανοί σύρθηκαν ενώπιον της Ιεράς Εξέτασης επειδή δίδασκαν από την Αγία Γραφή αντί της "επίσημα εγκεκριμένης" ύλης της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.  Επί πλέον, οι Σταυροφορίες κατέληξαν σε "ιερούς" πολέμους ανάμεσα σε "Χριστιανούς", Εβραίους και Μουσουλμάνους.  Σε πιο σύγχρονες εποχές, έχουν γίνει πόλεμοι ανάμεσα σε Καθολικούς (Σημ. δική μας: εννοεί Παπικούς) και Προτεστάντες στην Βόρειο Ιρλανδία, καθώς και ανάμεσα σε Εβραίους και Άραβες στην Μέση Ανατολή. Ωστόσο, κοινό γνώρισμα σε όλη αυτή τη βία ήταν κατά βάθος ένας αγώνας για εξουσία. Σήμερα, ορισμένοι άνθρωποι σκοτώνουν υποστηρικτές των αμβλώσεων εν ονόματι του Θεού. Αυτοί όλοι είναι στ' αλήθεια απρόθυμα πιόνια της θρησκείας, ή μήπως χρησιμοποιούν την θρησκεία προκειμένου να δικαιολογήσουν τα ιδιαίτερα, πονηρά σχέδιά τους;

Η Ιστορία των ανθρωπίνων θηριωδιών

Οπότε, θα συμφωνήσω απόλυτα με τους αθεϊστές που λένε πως έχουν γίνει πολλές θηριώδεις πράξεις στο όνομα του Θεού, και ακόμα και στο όνομα του Χριστιανισμού.  Όμως οι θηριωδίες αυτές δεν είχαν διαπραχθεί από τον Θεό, παρά μόνο από πονηρά ανθρώπινα πλάσματα.  Αν παρατηρήσουμε την Ιστορία των δημοκτονιών (όπου συμπεριλαμβάνονται οι γενοκτονίες, πολιτικοκτονίες, και μαζικοί φόνοι) προ του 20ου αιώνα, θα διαπιστώσουμε πως εκατομμύρια άνθρωποι έχουν δολοφονηθεί από ομάδες ανθρώπων που απλώς ήθελαν να αφανίσουν κάποιες άλλες ομάδες ανθρώπων. Σημειώστε πως οι αριθμοί αυτοί ΔΕΝ συμπεριλαμβάνουν όσους σκοτώθηκαν σε πολέμους.

Ποιο ποσοστό αυτών των φόνων οφειλόταν στην θρησκευτική δημοκτονία;  Ήταν λιγότερο του 3% των συνόλων.  Αυτό που εκπλήσσει είναι πως οι φόνοι αυτοί συνέβησαν σε μια χρονική περίοδο όπου σχεδόν όλοι οι άνθρωποι του κόσμου συμμετείχαν σε κάποιου είδους θρησκεία.  Ακολουθούν τα δεδομένα για τον 20ο αιώνα:

Η Vox Day, στο The Irrational Atheist (ο Παράλογος Αθεϊστής) καταγράφει 22 αθεϊστικά καθεστώτα που έχουν διαπράξει 153,368,610 φόνους μέσα στον 20ο αιώνα αποκλειστικά:

Ποσοστά δημοκτονίας βασισμένα σε κυβερνητικό έλεγχο

Τι ποσοστό αυτής της δημοκτονίας οφείλεται σε θρησκευτικές διαμάχες;  Αποδεικνύεται πως η θρησκευτική δημοκτονία δεν βρίσκεται καν ανάμεσα στους πρώτους 20 λόγους (αν και είμαι σίγουρος πως θα ενυπάρχει ως ένα βαθμό και στην κατηγορία των "μικρότερων δολοφόνων").  Αλλά και πάλι, το ποσοστό των θρησκευτικών δολοφονιών είναι λιγότερο από 2%. Μάλιστα, οι 2 κορυφαίοι δολοφόνοι ήταν ειδικά αθεϊστικά κράτη (που δεν είχαν ποτέ προϋπάρξει στην ανθρώπινη Ιστορία). 

Θα πρέπει λοιπόν να κατηγορηθεί ο αθεϊσμός για περισσότερο από 50% των θηριωδιών που διαπράχθηκαν κατά την διάρκεια του 20ου αιώνα;  Η απάντηση είναι βέβαια ΟΧΙ!  Αν κανείς εξετάσει την φύση των καθεστώτων που είχαν διαπράξει αυτές τις θηριωδίες (ακόμα και των θρησκευτικών), το στοιχείο-κλειδί είναι η απόλυτη εξουσία (Πίνακας 1, δεξιά στήλη).  Σύμφωνα με τον καθηγητή R.J. Rummel, κατά την περίοδο μεταξύ 1816 και 2005 έχουν γίνει 205 πόλεμοι ανάμεσα σε μη-δημοκρατίες, 166 πόλεμοι ανάμεσα σε μη-δημοκρατίες και δημοκρατίες, και 0 πόλεμοι ανάμεσα σε δημοκρατίες.

Το ρητό του Λόρδου Ακτον, ότι "η εξουσία διαφθείρει, και η απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα" μοιάζε να είναι περισσότερο από ένα απλό κοινότυπο ρητό.

Και οι Χριστιανοί που διαπράττουν το κακό;

Ο Ίδιος ο Ιησούς είχε επιληφθεί του θέματος των "Χριστιανών" που διαπράττουν το κακό, με μια Του ανατριχιαστική προφητεία:

22 πολλοί ερούσι μοι εν εκείνη τη ημέρα· Κύριε Κύριε, ου τω σω ονόματι προεφητεύσαμεν, και τω σω ονόματι δαιμόνια εξεβάλομεν, και τω σω ονόματι δυνάμεις πολλάς εποήσαμεν; 23 και τότε ομολογήσω αυτοίς ότι ουδέποτε έγνων υμάς· αποχωρείτε απ' εμού, οι εργαζόμενοι την ανομίαν. (Ματθ. 7:22-23).

(Μετάφραση στη Δημοτική: "Πολλοί θα μου πουν σ' εκείνη την ημέρα: Κύριε, Κύριε, δεν προφητεύσαμε στο όνομά σου, και στο όνομά σου εκβάλλαμε δαιμόνια, και στο όνομά σου εξασκήσαμε πολλές δυνάμεις; Και τότε θα τους ομολογήσω ότι: Ουδέποτε σας γνώρισα. Φύγετε απ' Εμένα οι εργαζόμενοι την ανομία.)

Πρέπει να παρατηρήσει κανείς ότι ο Ιησούς είπε πως "πολλοί" άνθρωποι που θεωρούν τον εαυτό τους οπαδό Του θα απορριφθούν από τον Ίδιον, όταν την Ημέρα της Κρίσεως θα προσπαθήσουν να τονίσουν πως είναι μαθητές Του.  Όμως ΔΕΝ είναι πραγματικοί μαθητές Του, όσοι επικαλούνται το Όνομά Του.  ...  Ο Χριστιανισμός πρέπει να κριθεί με βάση του τι είχε πει ο Ιησούς, και ΟΧΙ με βάση των ενεργειών των ανθρώπων που απλώς δηλώνουν ότι είναι Χριστιανοί.  Το βιβλίο του Foxe, "Βιβλίο Μαρτύρων", δίνει λεπτομέρειες για τον θάνατο Χριστιανών που είχαν θανατωθεί εξ αιτίας της πίστης τους στον Χριστό, σε πολλές περιπτώσεις δε, από ανθρώπους που κατά δήλωσή τους ήταν Χριστιανοί.

Πώς ξέρεις αν ένα άτομο είναι ή δεν είναι Χριστιανός;

Δεν μπορούμε με σιγουριά να γνωρίζουμε αν κάποιος είναι ή δεν είναι αληθινός Χριστιανός (μόνο ο Θεός μπορεί να καθορίσει κάτι τέτοιο). Όμως, η Αγία Γραφή δίνει μια περιγραφή για την φύση του προσώπου στο οποίο ενοικεί το Άγιο Πνεύμα (που συμβαίνει την στιγμή που το άτομο αποδέχεται τον Ιησού ως Κύριο και Σωτήρα):

22 ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, 23 πραότης, εγκράτεις· κατά των τοιούτων ουκ έστι νόμος. (Προς Γαλάτας 5:22-23)

(Μετάφραση στη Δημοτική: Αλλά ο καρπός τού Πνεύματος είναι: αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότητα, αγαθοσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια. Ενάντια σ' αυτά δεν υπάρχει νόμος.)

Επί πλέον, ο αληθινός πιστός κάνει αυτό που είναι σωστό, και αποδεικνύει την αγάπη του προς τους άλλους.  Ακόμα και οι μη-πιστοί μπορούν άμεσα να αντιληφθούν ποιοι είναι οι πραγματικοί Χριστιανοί.  Σε τελευταία ανάλυση, η συμπεριφορά εκείνων που δηλώνουν πως είναι Χριστιανοί αλλά εργάζονται το πονηρό δεν θα πρέπει να λαμβάνεται υπ' όψιν, όταν ερευνάται αν οι δηλώσεις του Χριστού είναι ή δεν είναι αληθινές.

Συμπέρασμα

Nαι, οι "Χριστιανοί" έχουν όντως διαπράξει θηριωδίες σε βάρος άλλων - θρήσκων και άθρησκων - λαών.  Όμως οι αθεϊστές έχουν διαπράξει αισθητά περισσότερες θηριωδίες απ' ότι το σύνολο όλων των θρησκευτικών ομάδων μαζί*. Αλλά και έτσι ακόμα, το στοιχείο-κλειδί στις θηριωδίες αυτές υπήρξε η ολοκληρωτική εξουσία (και όχι η θρησκεία), με αποτέλεσμα αυτούς τους φόνους εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.  Η Αγία Γραφή λέει μεν πως οι άνθρωποι είναι πονηροί (και οι στατιστικές αυτής της σελίδας υποστηρίζουν αυτή την δήλωση), όμως λέει επίσης πως μπορούν να μεταμορφωθούν με την δύναμη του Αγίου Πνεύματος, για να ζήσουν ζωές με αγάπη, χαρά και ειρήνη.

*Σημ. ΟΟΔΕ:  Είναι επειδή ο Αθεϊσμός είναι στην πραγματικότητα μια άκρως εξτρεμιστική μορφή θρησκείας. Religion does not have to be a faith in a personal God. Atheists have faith in natural forces.  Their fanatic desire to exterminate every other form of faith is unprecedented in history, as shown above.

Πηγή: Ορθόδοξη Ομάδα Δογματικής Έρευνας