Ἡ ἑταιρία «Σκοπιά» εἶναι γνωστή γιά τή συνήθειά της νά ἀλλάζει τίς διδασκαλίες της ὅταν γιά κάποιο λόγο κρίνει ὅτι ἡ ἑρμηνεία πού ἔδινε δέν τήν ἐξυπηρετεῖ πλέον. Αὐτό τό ὀνόμαζε στό παρελθόν «νέο φῶς». Σήμερα τό ὀνομάζει: «ἐκλέπτυνση στήν κατανόηση» ἤ «ἐπανεξέταση».

Μιά τέτοια ἀλλαγή ἐμφανίζεται στό τεῦχος 15/11/2016 τοῦ περιοδικοῦ «Σκοπιά», ἀνατρέποντας ἀρκετές βασικές διδασκαλίες τῆς ἑταιρίας. Ἀλλά ἄς τό δοῦμε πιό συγκεκριμένα. Ἀφοῦ ἔχει κάνει ἀναφορά στή βαβυλώνια αἰχμαλωσία τοῦ Ἰσραήλ, ὁ συντάκτης θέτει τό ἑξῆς ἐρώτημα:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 22. «Έχουν υποστεί ποτέ οι Χριστιανοί κάτι αντίστοιχο με τη βαβυλωνιακή αιχμαλωσία;».

Στή συνέχεια προσθέτει:

«Επί πολλά χρόνια, αυτό το περιοδικό εξέφραζε την άποψη ότι οι σύγχρονοι υπηρέτες του Θεού περιήλθαν σε Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία το 1918 και ότι ελευθερώθηκαν από τη Βαβυλώνα το 1919. Εντούτοις, για λόγους που θα αναλύσουμε σε αυτό και στο επόμενο άρθρο, κρίθηκε απαραίτητο να γίνει μια επανεξέταση[1] του θέματος».

Τί ἐννοεῖ ὅμως ἡ ἑταιρία ὅταν μιλάει γιά αἰχμαλωσία ἀπό τό 1918 ὡς τό 1919; Πρόκειται γιά τήν περίοδο κατά τήν ὁποία ὁ Ἰωσήφ Ρόδερφορδ, δεύτερος πρόεδρος τῆς ἑταιρίας, μαζί μέ ἕξι συνεργάτες του καταδικάστηκαν καί φυλακίστηκαν. Αὐτό γιά τήν ἑταιρία θεωρήθηκε ὡς σύγχρονο ἀνάλογο τῆς βαβυλώνιας αἰχμαλωσίας, ἀφοῦ χωρίς τήν ἡγεσία της –τούς προφῆτες της- ἡ ἑταιρία ἔχανε τή σύνδεσή της μέ τόν Ἰεχωβά καί δέν μποροῦσε νά λάβει «νέο φῶς». Τελικά ὁ Ροδερφορδ ἀφέθηκε ἐλεύθερος μερικούς μῆνες ἀργότερα, ἀφοῦ δέχτηκε νά ἀφαιρέσει ἀπό τίς ἐκδόσεις τῆς ἑταιρίας τίς σελίδες ἐκεῖνες πού θεωρήθηκαν ἐπιλήψιμες. Τώρα λοιπόν, αὐτή ἡ διδασκαλία ἀλλάζει:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 22-23: «Σκεφτείτε το εξής: Η Βαβυλώνα η Μεγάλη είναι η παγκόσμια αυτοκρατορία της ψεύτικης θρησκείας. Προκειμένου, λοιπόν, να υπόκειται ο λαός του Θεού στη Βαβυλωνιακή αιχμαλωσία το 1918, θα έπρεπε να είχαν γίνει με κάποιον τρόπο υπόδουλοί της ψεύτικης θρησκείας εκείνον τον καιρό. Τα γεγονότα όμως δείχνουν ότι, στις δεκαετίες που προηγήθηκαν του Α' Παγκόσμιου Πολέμου, οι χρισμένοι υπηρέτες του Θεού στην πραγματικότητα απελευθερώνονταν από τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη, δεν υποδουλώνονταν σε αυτήν. Αν και είναι αλήθεια ότι οι χρισμένοι υπέστησαν διωγμό κατά τη διάρκεια του πρώτου παγκόσμιου πολέμου, η θλίψη που βίωσαν προκλήθηκε κυρίως από τις κοσμικές αρχές, όχι από τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη. Στην πραγματικότητα λοιπόν, δεν φαίνεται να περιήλθε ο λαός του Ιεχωβά σε αιχμαλωσία στη Βαβυλώνα τη Μεγάλη το 1918».

Φυσικά αὐτό δέν εἶναι ἀλήθεια, καθώς ὁ Ροδερφορδ φρόντισε νά κατηγορήσει τούς κληρικούς τῆς ἐποχῆς του ὡς ὑποκινητές τῆς καταδίκης του. Δέν θά ἐπικεντρωθοῦμε ὅμως σ’ αὐτό, καθώς δέν ἀφορᾶ στό θέμα μας. Καί ἡ «Σκοπιά» συνεχίζει, γιά νά ἐξηγήσει τί ἐννοεῖ:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 23: «Ωστόσο, ιδίως μετά τον θάνατο των αποστόλων, σηκώθηκαν άντρες που έλεγαν "διεστραμμένα πράγματα για να παρασύρουν τους μαθητές πίσω τους"… Το 313 Κ. Χ., αυτή η αποστατική μορφή Χριστιανοσύνης έλαβε νομική αναγνώριση από τον ειδωλολάτρη Ρωμαίο Αυτοκράτορα Κωνσταντίνο. Έκτοτε, Εκκλησία και Κράτος άρχισαν να πορεύονται χέρι χέρι… Αργότερα, υπό τον Αυτοκράτορα Θεοδόσιο Α (379-395 Κ. Χ.), η Καθολική Εκκλησία, όπως έγινε τελικά γνωστή η μολυσμένη μορφή της Χριστιανοσύνης, αποτέλεσε την επίσημη θρησκεία της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Οι ιστορικοί αναφέρουν ότι η ειδωλολατρική Ρώμη «εκχριστιανίστηκε» τον τέταρτο αιώνα. Η αλήθεια είναι ότι εκείνον τον καιρό οι αποστάτες Χριστιανοί είχαν ήδη ενωθεί με τις ειδωλολατρικές θρησκευτικές οργανώσεις της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως μέλη της Βαβυλώνας της Μεγάλης. Εντούτοις, ένας μικρός αριθμός όμοιων με σιτάρι χρισμένων Χριστιανών έκαναν το καλύτερο που μπορούσαν για να λατρεύουν τον Θεό, αλλά οι φωνές τους καταπνίγονταν».

Γιατί εἶναι σημαντικά ὅλα αὐτά; Διότι ἡ ἑταιρία δίδασκε μέχρι πρότινος ὅτι ἡ ἀποστασία ἀφοροῦσε ὅλη τήν Ἐκκλησία, καί ὅτι οὐσιαστικά δέν ὑπῆρχε Ἐκκλησία μέχρι νά ἔρθει ὁ Ρῶσσελ καί ἡ ἑταιρία του νά συμπληρώσουν τό κενό. Φτάνει μάλιστα νά ρίξει τήν εὐθύνη γι’ αὐτό στό Θεό, ἀφοῦ «ἔπρεπε νά γίνει ἔτσι»:

2013. «Σκοπιά», 15/12/2013, σελ. 7: «Θέλοντας να ξεκαθαρίσει τα πράγματα, ο Παύλος εξήγησε υπό θεϊκή έμπνευση ότι, πριν από την ημέρα του Ιεχωβά, έπρεπε να εμφανιστεί μια μεγάλη αποστασία και "ο άνθρωπος της ανομίας"».

Τώρα ὅμως ἀλλάζει διδασκαλία καί παραδέχεται ὅτι ὑπῆρχε «μικρός ἀριθμός» κεχρισμένων[2] ἀκόμα καί κατά τήν περίοδο τῆς ἀποστασίας, οἱ ὁποῖοι ἁπλά «καταπνίγονταν». Δηλαδή, θέλει νά πεῖ ὅτι ὑπῆρξε συνέχεια ἀπό τούς ἀποστόλους μέχρι τό Ρῶσσελ. Αὐτοί μάλιστα οἱ ὀλίγοι κεχρισμένοι ἐκμεταλλεύτηκαν, κατά τήν «Σκοπιά», «σημαντικούς παράγοντες», γιά νά λατρεύουν τόν Θεό κι’ αὐτοί ἦταν ἡ ἀνακάλυψη τοῦ πιεστηρίου καί οἱ μεταφράσεις. Διαβάζομε στό ἴδιο ἄρθρο τῆς «Σκοπιᾶς»:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 24: «Θα ήταν ποτέ οι αληθινοί Χριστιανοί ελεύθεροι να λατρεύουν τον Θεό φανερά και με αποδεκτό τρόπο; Ναι! Αχτίδες πνευματικού φωτός άρχισαν να διαπερνούν το σκοτάδι, χάρη σε δύο σημαντικούς παράγοντες. Ο πρώτος ήταν η εφεύρεση ενός πιεστηρίου στα μέσα του 15ου αιώνα το οποίο χρησιμοποιούσε κινητά στοιχεία… Ο δεύτερος αξιοσημείωτος παράγοντας ήταν η απόφαση λίγων θαρραλέων αντρών στη χαραυγή του 16ου αιώνα να μεταφράσουν τον Λόγο του Θεού στις γλώσσες που μιλούσε ο κοινός λαός».

Ἡ ἑταιρία προσπαθεῖ μέ τόν τρόπο αὐτό νά δημιουργήσει τήν ἐντύπωση ὅτι συνδέεται μέ τό παρελθόν. Τό ἐρώτημα ὅμως εἶναι τό ἑξῆς: πῶς οἱ «λίγοι θαρραλέοι ἄντρες» κατάφεραν νά πραγματοποιήσουν τή μετάφραση «του Λόγου του Θεού στις γλώσσες» χωρίς τήν ὕπαρξη τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία, κατά τόν Ἀπ. Παῦλο, εἶναι ὁ μόνος «στῦλος καί ἐδρέωμα τῆς ἀληθείας»; (Α΄ Τιμ. γ΄ 15).

Στή συνέχεια, τό κείμενο συμπληρώνει:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 25: «... ο Κάρολος Τέηζ Ρώσσελ και λίγοι σύντροφοί του άρχισαν να μελετούν συστηματικά τη Γραφή στα τέλη του 19ου αιώνα. Αρχικά, στόχος του αδελφού Ρώσσελ ήταν να εξακριβώσει ποιά από τις επικρατούσες θρησκείες δίδασκε την αλήθεια. Είχε συγκρίνει προσεκτικά τις διδασκαλίες πολλών θρησκειών, ακόμα και μη Χριστιανικών, με τα όσα λέει η Γραφή. Σύντομα αντιλήφθηκε ότι ούτε μία από εκείνες τις θρησκείες δεν προσκολλούνταν πλήρως στον Λόγο του Θεού».

Ἄν ὅμως ὁ Ρῶσσελ δέν βρῆκε οὔτε μία σωστή θρησκεία, ποῦ ἀνῆκαν αὐτοί οἱ ὀλίγοι πιστοί ἄνθρωποι, ὁ «μικρός ἀριθμός» κεχρισμένων, οἱ ὁποῖοι ἀντιστέκονταν στή «βαβυλώνια αἰχμαλωσία» ὅλους αὐτούς τούς αἰῶνες, ὅπως ἡ ἑταιρία ἰσχυρίζεται; Καί ἄραγε, αὐτός ὁ «μικρός ἀριθμός» κεχρισμένων, πῶς εἶναι σίγουρο ὅτι ἑρμήνευε σωστά τίς Γραφές;

Ἡ ἴδια ἡ «Σκοπιά ἀποκλείει αὐτή τήν βεβαιότητα, ὁμολογώντας:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 29: «Δεν ήταν όλα όσα έκαναν οι Σπουδαστές της Γραφής το διάστημα 1914-1919 σε αρμονία με τις Γραφικές αρχές. Παρότι ειλικρινείς, οι αδελφοί δεν είχαν πάντα τη σωστή άποψη για την υποταγή στις κοσμικές κυβερνήσεις[3] (Ρωμ. 13:1). Επομένως, ως ομάδα, δεν ήταν πάντοτε ουδέτεροι σε ό,τι αφορούσε τις πολεμικές προσπάθειες. Για παράδειγμα, όταν ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών όρισε την 30η Μαΐου 1918 ως ημέρα προσευχής για την ειρήνη, η Σκοπιά πρότρεψε τους Σπουδαστές της Γραφής να συμμετάσχουν και εκείνοι στην τήρησή της. Μερικοί αδελφοί αγόρασαν ομόλογα για να υποστηρίξουν οικονομικά τις πολεμικές προσπάθειες, ενώ κάποιοι λίγοι πήγαν μάλιστα στα χαρακώματα με όπλα και ξιφολόγχες. Εντούτοις, θα ήταν λάθος να συμπεράνουμε ότι οι Σπουδαστές της Γραφής αιχμαλωτίστηκαν αρχικά από τη Βαβυλώνα τη Μεγάλη επειδή χρειάζονταν διόρθωση και διαπαιδαγώγηση».

Ἄπό τό 1914 ἕως τό 1919 λοιπόν κάποιοι ὀπαδοί τῆς ἑταιρίας χρειάζονταν «διόρθωση καί διαπαιδαγώγηση», γιατί «Δεν ήταν όλα όσα έκαναν οι Σπουδαστές της Γραφής το διάστημα 1914-1919 σε αρμονία με τις Γραφικές αρχές». Ὄχι μόνο, ἀλλά μερικοί «αγόρασαν ομόλογα για να υποστηρίξουν οικονομικά τις πολεμικές προσπάθειες, ενώ κάποιοι λίγοι πήγαν μάλιστα στα χαρακώματα με όπλα και ξιφολόγχες». Δηλαδή, ὑποστήριξαν καί ὑπηρέτησαν τήν «Μεγάλη Βαβυλώνα».

Στή συνέχεια, ἡ ἑταιρία κάνει ἀκόμα μιά ἀλλαγή στίς διδασκαλίες της, καθώς γράφει:

2016. «Σκοπιά», 15/11/2016, σελ. 30: «Τα εδάφια Μαλαχίας 3:1-3 περιγράφουν τον καιρό —από το 1914 ως τις αρχές του 1919— κατά τον οποίο οι χρισμένοι “γιοι του Λευί” θα υφίσταντο μια περίοδο εξαγνισμού. Στη διάρκεια εκείνου του καιρού, ο Ιεχωβά Θεός, "ο αληθινός Κύριος", συνοδευόμενος από τον Ιησού Χριστό, τον “αγγελιοφόρο της διαθήκης”, ήρθε στον πνευματικό ναό για να επιθεωρήσει όσους υπηρετούσαν εκεί».

Πρόκειται γιά τόν περίφημο «καθαρισμό τοῦ ναοῦ», ἕνα θέμα πού ἔχει ἀπασχολήσει τήν ἑταιρία ἀρκετές φορές στό παρελθόν, μέ τελευταία ἡμερομηνία τό 1918 («Σκοπιά» 15/5/1998) καί μάλιστα τήν περίοδο μετά τίς 26/3/1918, καθώς τότε «ὁ Χριστός νίκησε τό διάβολο» («Γεννηθήτω τό θέλημά σου», 1964) καί ἄρα ἦταν πλέον ἐλεύθερος νά ἀναλάβει τόν καθαρισμό. Τώρα,ἡ ἑταιρία μεταφέρει τό γεγονός σέ ἕνα εὐρύτερο διάστημα, γιά λόγους πού μόνο ἡ ἴδια γνωρίζει.

Ἀπό τά παραπάνω ἐξάγεται τό ἑξῆς συμπέρασμα: Ἄν ἡ Ἐκκλησία ἔπεσε σέ ἀποστασία, ὅπως θέλει καί διδάσκει ἡ «Σκοπιά» μέχρι σήμερα, τότε κανείς, ἐκτός αὐτῆς, δέν θά μποροῦσε νά ἑρμηνεύσει τίς Γραφές θεόπνευστα, καθόσον μόνο ἡ Ἐκκλησία εἶναι «στῦλος καί ἑδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α΄ Τιμ. γ΄ 15). Ἐξάλλου, ὁ Κύριος διεβεβαίωσε ὅτι «πῦλαι ἄδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. ιστ΄ 18), ὅτι θά εἶναι μαζί της «ἔως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. κη΄ 20) καί ὅτι ὁ Παρἀκλητος θά τήν ὁδηγεῖ «εἰς πᾶσαν τήν ἀλήθειαν» (Ἰω. ιστ΄ 13). Ἑπομένως, μόνη Αὐτή εἶναι ὁ γνήσιος καί μοναδικός ἑρμηνευτής τῶν Γραφῶν.

Ἡ «Σκοπιά» διδάσκει πολλές ἀντιγραφικές διδασκαλίες, τίς ὁποῖες μάλιστα ἀλλάσσει κατά καιρούς. Δέν ἔχει λοιπόν καμία σχέση μέ τήν ἱστορική Ἐκκλησία τῶν Ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ.

Ἄλλωστε, ὁ ἴδιος ὁ Κύριος προειδοποίησε ὅτι: «Βλέπετε μή πλανηθῆτε∙πολλοί γάρ ἐλεύσονται ἐπί τῷ ὀνόματί μου λέγοντες ὅτι ἐγώ εἰμι καί ὁ καιρός ἤγγικε. Μή πορευθῆτε ὀπίσω αὐτῶν» (Λουκ. κα΄ 8).
 
___________________________
[1] Οἱ ὑπογραμμίσεις, δικές μας.
[2] «Κεχρισμένοι» ὀνομάζονται συγκεκριμένα πρόσωπα μεταξύ τῶν ὀπαδῶν, στά ὁποῖα συγκαταλέγονται καί οἱ ἀρχηγοί τῆς ἑταιρίας. Κατά τήν ἑταιρία εἶναι εἰδική τάξη καί ἀποτελοῦν τήν «Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ». Γιά περισσότερες πληροφορίες βλέπε προηγούμενα τεύχη τοῦ «Διαλόγου».
[3] Οἱ ὑπογραμμίσεις, δικές μας.

Περιοδικό «διάλογος»

Ιανουάριος - Μάρτιος 2017, τεύχος 87

Για να γίνετε συνδρομητές στο Περιοδικό "ΔΙΑΛΟΓΟΣ" παρακαλούμε καλέστε στο 2106396665

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Η ζοφώδης ανθρωπαρέσκεια πολλές φορές εφευρίσκει κακόδοξες ατραπούς με το επικάλυμμα δήθεν της αβρότητας.  Κάποιοι φτάνουν να θεωρούν και την πλάνη του Ισλάμ ως άλλη οδό σωτηρίας.  Είναι αλήθεια ότι αυτοί που εκφράζουν αυτή την κακόδοξη θέση για το Ισλάμ, δεν εκφράζονται κατά παρόμοιο τρόπο και για τη δαιμονική αίρεση των Χιλιαστών ή ‘’μαρτύρων του Ιεχωβά’’ όπως αυτοκαλούνται.  Αποτελεί μονομέρεια που φανερώνει απαράδεκτη ανθρωπάρεσκη στάση για προφανείς λόγους.

Όπως ο Χιλιασμός είναι αντιτριαδικός και πολεμεί την Αγία Τριάδα, δηλαδή τον Θεό, έτσι  και η  Μωαμεθανική πλάνη είναι αντιτριαδική.   Ιδού τι λέγει το βλάσφημο κοράνι για την Αγία Τριάδα :  ‘‘Πιστεύετε λοιπόν στο Θεό και στους Αποστόλους του και μη λέτε Τριάδα’’ (Κοράνι, κεφ. Δ, στιχ. 171).  Πως αναφέρονται στο Ισλάμ, καταδεικνύοντάς το ως δήθεν άλλη οδό σωτηρίας;
Όπως ο Χιλιασμός πολεμά την Θεότητα του Χριστού, έτσι  και η  Μωαμεθανική πλάνη. Η μη παραδοχή της Θεότητας του Χριστού, που σαφώς τη διδάσκει και το χριστομάχο κοράνι, καταδεικνύει ότι το θεομάχο Ισλάμ, είναι διάδοχη και χειρότερη πλάνη  της Αρειανικής αίρεσης.   Ορθώς χαρακτηρίσθηκε από τον Άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, ο Ισλαμισμός ως αίρεση.  «Ελέγχεται δε πανταχόθεν ο Άρειος άθεος, αρνούμενος τον Υιόν, και τοις ποιήμασιν αυτόν συναριθμών» λέγει ο Άγιος Αθανάσιος ο Μέγας (Κατά Αρειανών Α΄), για την άρνηση της Θεότητας του Χριστού.  Το αυτό συμβαίνει και με τον Χιλιασμό και την Ισλαμική πλάνη. Πως αναφέρονται στο Ισλάμ, καταδεικνύοντάς το ως άλλη οδό σωτηρίας;

Όπως ο Χιλιασμός δεν αναγνωρίζει την Παναγία μας ως Θεοτόκο, έτσι  και η  Μωαμεθανική πλάνη. Το κοράνι, κεφ. Δ, στιχ. 171 γράφει : «Βλασφημούν όποιοι λένε ότι ‘’Ο Θεός είναι ο Χριστός ο γιός της Μαριάμ’’ ».  Πως αναφέρονται στο Ισλάμ καταδεικνύοντάς το ως άλλη οδό σωτηρίας;  Ούτε αβρααμική θρησκεία είναι το Ισλάμ όπως επιμένουν αρκετοί, ούτε και άλλη οδός σωτηρίας.

Πηγή: Ακτίνες

Αγωνίζονται οι δυστυχείς οι Χιλιαστές ή Ιεχωβίτες, να πείσουν εαυτούς και τους άλλους, για την χιλιετή βασιλεία του Χριστού πάνω στη γη. Γράφουν γράμματα και μάλιστα χειρόγραφα και τα αποστέλλουν στα σπίτια, σε γνωστά τους και άγνωστα πρόσωπα, για την επικείμενη κάθοδο και παρουσία του Χριστού και την εγκαθίδρυση της βασιλείας Του πάνω στη γη.

Το όλο σκεπτικό τους βασίζεται στην πλανεμένη παραδοχή τους ότι ο Χριστός μετά την επέμβασή Του και την εξάλειψη του Αντιχρίστου θα δέσει τον Σατανά για χίλια και θα βασιλεύσει ο Ίδιος στη Γη.
Θεμέλιο της άποψης αυτής είναι ότι ο Χριστός θεωρείται μόνο άνθρωπος και θέλουν να συνδυάσουν πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις. Δεν τους βγαίνει λοιπόν Παράδεισος και Βασιλεία ουρανών, θριαμβεύουσα Εκκλησία και γη των πραέων και επιλέγουν τον αρχαίο λογισμό και την εισήγηση του όφεως για κυριαρχία επί της γης. Αναμασούν όλες τις εβραϊκές επιθυμίες και τους πόθους των μαθητών πρό της Πεντηκοστής για θρόνο του Δαβίδ και επίγεια εξουσία και να καθίσουν οι δικοί Του δεξιά κι αριστερά…

Η όλη τους προσπάθεια πρέπει να κατανοηθεί στα πλαίσια ότι διολισθαίνουν σε μια εβραϊκή θεώρηση του μέλλοντος υπό πολιτική και στρατιωτική κυριαρχία των παιδιών του Θεού, η οποία προς το παρόν είναι μόνο οικονομική και τραπεζική.

«Η Χιλιετής Βασιλεία, λένε, είναι ο τίτλος που δόθηκε στα χίλια χρόνια της Βασιλείας του Ιησού Χριστού στη γη. Μερικοί προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα χίλια χρόνια με αλληγορικό τρόπο. Μερικοί αντιλαμβάνονται τα χίλια χρόνια απλώς σαν ένα μεταφορικό τρόπο για να πεις «μια μεγάλη χρονική περίοδος». Σ` αυτό καταλήγουν μερικοί που δεν περιμένουν μια κυριολεκτική φυσική βασιλεία του Ιησού Χριστού στη γη. Ωστόσο, στην Αποκάλυψη 20:2-7 έξι φορές αναφέρει συγκεκριμένα ότι η Χιλιετής Βασιλεία θα διαρκέσει 1000 χρόνια. Αν ο Θεός ήθελε να πει «μια μεγάλη χρονική περίοδος», μπορούσε να το είχε κάνει εύκολα χωρίς να αναφέρει σαφώς και κατ` επανάληψη ένα ακριβές χρονικό πλαίσιο.

Είναι αλήθεια ότι η ερμηνεία του Ευαγγελίου για όσους μάλιστα δεν γνωρίζουν την ελληνική γλώσσα είναι ένα μέγιστο πρόβλημα. Ο πρώτος ιδρυτής Κάρολος Ρώσσελ, αμερικανός εβραϊκής καταγωγής, που ερμήνευσε την Αγία Γραφή σε πέντε τόμους Γραφικών μελετών, ασφαλώς και δεν μπορούσε να αποδώσει το ίδιο, όπως οι άγιοι Πατέρες. Τι να κάνει ένας κατ΄ ουσίαν αβάπτιστος οπαδός μιας αμερικανικής αιρέσεως;
Ύστερα η ερμηνεία της Αγίας Γραφής γίνεται διά της Αγίας Γραφής. Το εργαλείο της Ερμηνείας όμως δεν είναι απλά και μόνο η ανθρώπινη διάνοια και λογική, αλλά το άγιο Πνεύμα που υπάρχει μόνο στην Ορθόδοξη Εκκλησία και λειτουργεί με την συμπληρωματική μέθοδο… Όπως ακριβώς συνέβη και με τον ευνούχο της Βασιλίσσης των Αιθιόπων Κανδάκης, που διάβαζε τον Ησαϊα και δεν καταλάβαινε και έστειλε το Άγιο Πνεύμα τον άγιο απόστολο Φίλιππο για του ερμηνεύσει την περικοπή του Αμνού του Θεού.

Το κλειδί λοιπόν τής κατανόησης τού αριθμού 1000 βρίσκεται στην επιστολή Β΄ Πέτρου 3/γ΄ 8. Εκεί λέει: «Εν δε τούτω μη λανθανέτω υμάς, αγαπητοί, ότι μία ημέρα παρά Κυρίω ως 1000 έτη και 1000 έτη ως ημέρα μία».

Στην Αγία Γραφή η λέξη «ημέρα», έχει για το Θεό πολλές έννοιες. Π.χ. στην Έξοδο 20/κ΄ 11, μας λέει πως ο Θεός διαμόρφωσε τη γη και τη θάλασσα σαν κατοικία τού ανθρώπου «σε 6 ημέρες». Όμως στη Γένεση 2/β΄ 4, λέει ότι ο Θεός τα έκανε αυτά σε μια ημέρα: «καθ’ ην ημέραν εποίησε ο Θεός γην και ουρανόν».

Η λέξη «ημέρα» λοιπόν, έχει για το Θεό μεταβλητή διάρκεια, και σημαίνει «περίοδο χρόνου». Οι 6 δημιουργικές ημέρες λοιπόν, σημαίνουν 6 δημιουργικές περιόδους, και όταν λέει: «την ημέρα που έκανε γη και ουρανό», εννοεί «την περίοδο που έκανε γη και ουρανό».

Κατά τον ίδιο τρόπο και ο απόστολος Πέτρος στη Β΄ Πέτρου 3/γ΄ 8, εννοεί πως μία περίοδος τόσο μεγάλη για εμάς όσο τα 1000 έτη, για το Θεό είναι τόσο ασήμαντη, όσο για εμάς μια μικρή περίοδος μίας ανθρώπινης ημέρας. Ο Θεός δε μετράει το χρόνο σε ημέρες!

Kαι στο συμφραζόμενο όμως αυτού τού εδαφίου, ο απόστολος Πέτρος μας δείχνει ακριβώς το ίδιο πράγμα. Από το χωρίο Β΄ Πέτρου 3/γ΄ 3, μας λέει πως στις έσχατες ημέρες (που άρχισαν στον καιρό τού Χριστού), θα υπήρχαν άνθρωποι που θα κορόϊδευαν τη Χριστιανική ελπίδα τής 2ης Παρουσίας τού Χριστού, και θα έλεγαν: «Πού είναι η υπόσχεση τής Παρουσίας του τόσα χρόνια;» Και συνεχίζει στο εδάφιο 5: «Επειδή εκουσίως αγνοούσι τούτο…»

«Γι’ αυτό», (λέει ο απόστολος στα εδάφια 8 και 9), «επειδή για το Θεό ακόμα και μια περίοδος 1000 ετών είναι ασήμαντη σαν μια ημέρα, μη νομίζετε ότι ο Θεός αργεί να εκπληρώσει την υπόσχεση τής Παρουσίας Του».

Ο απόστολος Πέτρος λοιπόν, χρησιμοποιεί εδώ τα 1000 έτη ως σύμβολο μιας μακράς περιόδου από την εποχή του, ως την Παρουσία τού Χριστού, δηλαδή ενός χρονικού διαστήματος που στην πραγματικότητα είναι ως τώρα 2000 έτη και όχι 1000.

Το βασικό σφάλμα των υποστηρικτών των χιλιαστικών δοξασιών είναι η εφαρμογή της κυριολεκτικής ερμηνείας σε μια περικοπή που είναι εμφανές πως πρέπει να ερμηνευτεί αλληγορικά. Ο Άγιος Εφραίμ, επικρίνοντας την πείσμονα επιμονή τους στην κυριολεκτική ερμηνεία των χιλίων ετών αυτής της περικοπής, επισημαίνει με κάποια αγανάκτηση πως αν τα περισσότερα, απ’ όσα γράφει ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη, τα είπε «ἐν παραβολῇ καὶ αἰνίγματι», τότε και τα χίλια έτη τα ανέφερε συμβολικά. Και, απευθυνόμενος προς τους οπαδούς του χιλιασμού, γράφει:

«Αλλά εσύ απαιτείς από μένα την αναφορά των χιλίων ετών; Και εγώ θα απαιτήσω από σένα τη λυχνία, τη λευκή ψήφο, τη χλιαρή πόση και τον εμετό που ανέφερε συμβολικά απευθυνόμενος στις επτά εκκλησίες. Αν μου ζητάς εξηγήσεις για την πρώτη ανάσταση των χιλίων ετών και εγώ θα σου ζητήσω εξηγήσεις για τον ωχριούντα ίππο…». Και συνεχίζει: «Δὸς μοὶ τὰς ἑπτὰ φιάλας καὶ λάβε τὰ χίλια ἔτη. Ἀπόδειξον γυναίκα εἶναι πόλιν, καγὼ σοὶ περὶ τῶν χιλίων ἐτῶν παρέξομαι ἀπόδειξιν… Μὴ πόλις γεννᾶ; Μὴ γεννήσασα γίνεται Ἰερουσαλήμ; Μὴ θηρίον ἐστὶν ὁ ἄνθρωπος τῆς ἀνομίας;».

Ένα άλλο πρόβλημα, που επισημαίνει ο Άγιος Εφραίμ, είναι πως, αν δεχθούμε αυτή τη θεωρία, δημιουργείται πρόβλημα και σε διάφορα άλλα θέματα από διδασκαλίες που σχετίζονται μ’ αυτήν. Σύμφωνα με τις χιλιαστικές αντιλήψεις, υπάρχουν δύο θάνατοι, δύο αναστάσεις και δύο ημέρες κρίσης. Άλλοι Χριστιανοί θα είναι στον ουρανό, άλλοι στον Παράδεισο και άλλοι στην Ιερουσαλήμ. Δημιουργείται ένα, πραγματικά, ευφάνταστο σενάριο.

Η σωστή ερμηνεία της περικοπής είναι η εξής: Το δέσιμο του Σατανά είναι η μείωση της δύναμης του Σατανά με την πρώτη Παρουσία του Κυρίου. Το λύσιμο είναι η έλευση του Αντιχρίστου. Ο Αρέθας Καισαρείας γράφει χαρακτηριστικά: «Ὅτι μὲν οὖν οὐδὲν τούτων ἡ Ἐκκλησία δέδεκται, περιττόν ἐστὶ καὶ λέγειν. Ἡμεῖς τοίνυν ἀκούοντες τοῦ Κυρίου πρὸς τοὺς Σαδδουκαίους λέγοντος, ὅτι ὡς ἄγγελοι τοῦ Θεοῦ ἐν οὐρανῷ, οὕτως οἱ δίκαιοι ἔσονται, καὶ τοῦ Ἀποστόλου φήσαντος, ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι βρῶσις καὶ πόσις, τὸν τοῦ Εὐαγγελικοῦ κηρύγματος χρόνον τὴν χιλιετίαν ἐξελάβομεν».

Πηγή: Χριστιανική Εστία Λαμίας

Κατ' αρχήν πρέπει να σημειώσουμε πώς το φαινόμενο της γλωσσολαλιάς δεν είναι καινούργιο. Είναι γνωστό στην αρχαία Ελλάδα (Πυθία) και σε άλλες εξωxριστιανικές θρησκείες, π.χ. μεταξύ των Δερβίσηδων.

Ο ιστορικός Ευσέβιος αναφέρει για τον Μοντανό πως εμπνεόταν από πνεύμα πλάνης και άρχιζε να «ενθουσιά» και να «ξενοφωνή», προφητεύων «διαφορετικά από το κατά παλαιάν παράδοσιν και διαδοχήν έθιμον της Εκκλησίας» (Εύσεβ., Εκκλ. Ίστ. Ε 16,7, ΕΠΕ 2, σ. 170).

Τέτοια φαινόμενα παρουσιάσθηκαν κατά τον ΙΖ' αιώνα στους ουγενόττους και κατά τον ΙΗ' αιώνα στους γιανσενίτες της Γαλλίας. Στην Αγγλία το φαινόμενο παρουσιάσθηκε στους κουάκερους και στους μεθοδιστές, στους μορμόνους και σε άλλες αμερικανικές αιρέσεις.

Αλλά στις περιπτώσεις αυτές επρόκειτο για σποραδικό φαινόμενο και μορφή ευσέβειας. Στη νέα κίνηση πρόκειται πλέον όχι για εξαιρέσεις, αλλά για δόγμα, για κανόνα. Αποτελεί απόδειξη πως ο πιστός έλαβε την πληρότητα του Αγίου Πνεύματoς και, επομένως, τη βεβαιότητα της σωτηρίας. Ήταν λοιπόν φυσικό να καλλιεργηθεί η εσωτερική επιθυμία και η ισχυρή τάση για την εμπειρία των φαινομένων αυτών. Έτσι, ασυναίσθητα, δημιουργήθηκε ειδική ψυχολογική μέθοδος, με σκοπό να οδηγήσει σε τέτοιες εμπειρίες.

Οι πεντηκοστιανοί επικαλούνται το γεγονός της πεντηκοστής και υπογραμμίζουν πώς αυτό δεν ήταν μοναδικό, αλλά επαναλαμβάνεται και στον καθένα από αυτούς. Όπως οι Απόστολοι μιλούσαν «ξένες γλώσσες», έτσι κι αυτοί σήμερα, με το «βάπτισμα του Άγίου Πνεύματος», μιλούν «ξένες γλώσσες».

Δεν γνωρίζουμε αν οι απόστολοι μίλησαν στην κυριολεξία τις γλώσσες πού αναφέρονται στη Γραφή (Πράξ. β' 9-11). Γεγονός είναι πώς οι απόστολοι μιλούσαν και ο καθένας από τούς ακροατές τους άκουγε το λόγο τους στη δική του διάλεκτο (Πράξ. β' 6-8). Μιλούσαν «εν Πνεύματι Aγίω»!

Ήταν τα «εγκαίνια» του κηρύγματος, με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Και το είχε ανάγκη εκείνη η εποχή, γιατί η «γη» ήταν χέρσα! Μ' αυτό τον τρόπο δήλωνε ο Θεός πώς πολλά έθνη θα εισέλθουν στην Εκκλησία και με όλες τις γλώσσες θα δοξαστεί το όνομά Του. Ήταν ακόμη σύμβολο ενότητας, εξουδετέρωση του γεγονότος της Βαβέλ, όπου έγινε η σύγχυση των γλωσσών!

Ένα άλλο είδος γλωσσολαλιάς είναι το «λαλείν γλώσση» (Α' Κορ. ιδ' 2-5). Γιατί η γλωσσολαλιά των αποστόλων είχε σαν σκοπό το κήρυγμα, όμως «ο λαλών γλώσση ουκ ανθρώποις λαλεί, αλλά τω Θεω, ουδείς γάρ ακούει, πνεύματι δέ λαλεί μυστήρια» (Α' Κορ. ιδ' 2).

Η γλωσσολαλιά των πεvτηκoστιανών δεν είναι σημείο ενότητας δημιουργεί συνεχώς νέα σχίσματα στην Εκκλησία. Οι πεντηκοστιανοί ισχυρίzovται πώς αποτελούν επανάληψη της πεντηκοστης, αλλά οι «γλώσσες» πού μιλούν δεν γίνονται κατανοητές. Αντίθετα στην πεvτηκoστή όλοι κατανοούσαν τούς αποστόλους, ακόμη κι αυτοί πού τούς χλεύαζαν (Πράξ. β' 6-13).

H «γλωσσολαλιά» πού αναφέρεται στην Α' Κορ. ιδ' 2-27 δεν θεωρείται από τον απόστολο Παύλο σημαντικό χάρισμα, ούτε το ελάμβαναν όλοι οι πιστοί. Έπαιξε τελείως δευτερεύovτα ρόλο στην Εκκλησία και με τον καιρό εξέλιπε.

Ήδη στην εποχή του αγίου Iωάννου του Χρυσοστόμου το χάρισμα αυτό είχε ατονήσει, γιατί ο ίδιος αναφέρει: «Και γάρ ήσαν τό παλαιόν καί χάρισμα της ευχής εxovτες πολλοί μετά γλώττης», δηλαδή τον παλαιό καιρό υπήρχαν και άνθρωποι πού είχαν το χάρισμα της προσευχής μαζί με το χάρισμα να ομιλούν γλώσσες! (Χρυσ. όμιλ ΛΕ' στήν Α' Κορ., ΕΠΕ, σ. 464).

Τα «σημεία» πού αναφέρovται στο Μάρκ. ιστ' 17-18 επαληθεύθηκαν (Πράξ. ι' 44-45). Όμως αυτή η «γλωσσολαλία» δεν ήταν κάτι το υποχρεωτικό για όλους τούς πιστούς. «Μή πάvτες λαλούσι γλώσσας;» (Α' Κορ. ιβ' 28-30), ρωτάει ο απόστολος και υπογραμμίζει πώς πρέπει να επιδιώκουμε τα «καλύτερα χαρίσματα», όπως είναι η αγάπη, γιατί «αι γλώσσαι παύσονται», όμως «η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει» (Α' Κορ. ιβ' 31. ιγ' 8).

Το φαινόμενο πού περιγράφεται στις Πράξ. ι' 44-46 (Κορνήλιος), Πράξ. η' 14-17 (στη Σαμάρεια) και Πράξ. ιθ' 1-6 (στην Έφεσο) ήταν εξαιρετικές περιπτώσεις, πού ο Θεός θέλησε, όπως άλλωστε και στη περίπτωση του ληστή (Λουκ. κγ' 43). Όπως όμως και να έχει το ζήτημα, το φαινόμενο της γλωσσολαλιάς δεν έγινε ποτέ κεντρικό σημείο στη ζωή της χριστιανικής Εκκλησίας, ούτε φέρεται σε συσχετισμό με το κεντρικό περιεχόμενο του ευαγγελίου.

O απόστολος Παύλος παίρνει κριτική στάση απέναντι στο φαινόμενο αυτό (Α' Κορ. ιβ'-ιδ') και διατηρεί σοβαρότατες επιφυλάξεις για τη χρήση της γλωσσολαλιάς στις συναθροίσεις. Προτρέπει να περιορίζεται στην ιδιωτική χρήση (μυστική προσευχή). Με την παρέμβασή του θέλησε να διορθώσει μία απαράδεκτη κατάσταση: Οι Κορίνθιοι έκαναν ακριβώς το ίδιο σφάλμα με τούς σημερινούς πεντηκοστιανούς υπογράμμιζαν το «σημείο» της «γλωσσολαλιάς» (Α' Κορ. ιδ' 218).

Αvτίθετα με τη στάση αυτή των Κορινθίων ο Παύλος υπογράμμισε: «πλήν εν τη Εκκλησία πέvτε λόγους προτιμώ να λαλήσω διά του νοός μου διά να κατηχήσω και άλλους, παρά μυρίους λόγους με γλώσσαν» (Α' Κορ. lδ' 19). «Αi γλώσσαι», λέγει, δεν είναι «σημείον προς τούς πιστεύovτας, αλλά προς τούς απίστους» και αν σε μία σύναξη όλοι μιλούν «γλώσσας», τότε αν κάποιος, εισέλθει, θα πει πώς «είσθε μαινόμενοι» (Α' Κορ. lδ' 22-24).

O Απόστολος Παύλος λοιπόν δεν προέτρεπε σε γλωσσολαλιά (Α' Κορ. lδ' 19). Εκτός τούτου η «γλωσσολαλιά» στις συναθροίσεις δεν ήταν χάρισμα «αυτοτελές», είχε ανάγκη ερμηνείας (Α' Κορ. lβ' 10. 30. lδ' 13. 26-28).

Μάλιστα ο απόστολος τοποθετεί τη «γλωσσολαλιά» στην κατώτατη βαθμίδα των χαρισμάτων (Α' Κορ. lβ' 28) και σε μερικά εδάφια ούτε καν αναφέρει αυτό το χάρισμα (Ρωμ. ιβ' 4 έξ.).

Κατά κανόνα όλοι οι αιρετικοί που κυκλοφορούν σήμερα στην Ελλάδα πιστεύουν στην χιλιετή βασιλεία, ότι δηλαδή, αναμένεται μια περίοδος 1000 ετών, όπου ο Χριστός θα εγκαταστήσει εδώ κάτω στην Γή ένα χριστιανικό βασίλειο όπου όλα θα είναι όμορφα και παραδεισένια. Αυτή η δοξασία για την χριστιανική εκκλησία αποτελεί πλάνη, και όσοι από την αρχή του χριστιανισμού δέχονταν 1000ετη επίγειο βασιλεία του Χριστού χαρακτηρίζονται από την εκκλησία αιρετικοί.

Η πλάνη αυτή στηρίζεται στο 20^ο κεφ. της αποκαλύψεως εκεί αναφέρεται ότι ο διάβολος δένεται για 1000 έτη και ότι ο Χριστός με τις ψυχές των μαρτύρων βασιλεύει 1000ετη. «Καὶ εἶδον θρόνους, καὶ ἐκάθισαν ἐπ' αὐτούς, καὶ κρῖμα ἐδόθη αὐτοῖς, καὶ τὰς ψυχὰς τῶν πεπελεκισμένων διὰ τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ καὶ διὰ τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ» (Αποκ κ'4) και μόνο η φράσις «είδον τας ψυχάς των πεπελεκισμένων» αρκεί για να καταδείξει ότι εδώ δεν πρόκειται για υλική επίγεια βασιλεία αλλά για κάτι το πνευματικό για βασιλεία πνευματική.

Για εμάς τα πράγματα έχουν ως εξής, οι ψυχές των πεπελεκισμένων βασιλεύουν με τον Χριστό 1000 έτη δηλαδή υπάρχει μια μακρότατη περίοδος, μια περίοδος πριν λυθεί ο Σατανάς δηλαδή πριν έρθει ο Αντίχριστος και πριν ο Αντίχριστος δείξει όλη την αντιχριστιανική του κακία, θέτοντας εκτός νόμου την χριστιανική λατρεία, υπάρχει λοιπόν μια μακρότατη χρονική περίοδος που μέσα στην εκκλησία οι ψυχές των πεπελεκισμένων βασιλεύουν μαζί με τον Χριστό˙ ένα απλό παράδειγμα, 25-26 Οκτώβριου βρισκόμαστε στην Θεσσαλονίκη, χιλιάδες, μυριάδες, λαός προστρέχει στον ναό του Άγιου Δημητρίου, υμνολογίες αναπέμπονται στον άγιο, αναρίθμητα χείλη ασπάζονται ευλαβικά την εικόνα του, μεγαλοπρεπέστατη πομπή διασχίζει την πόλη, τι συμβαίνει; Απλούστατα ο Άγιος Δημήτριος βασιλεύει, μπορούμε να παραλλάξουμε την φράση της αποκαλύψεως «Καὶ εἶδον θρόνον, καὶ ἐκάθισεν ἐπ' αὐτου, καὶ την ψυχην του πεπελεκισμένου Δημητρίου διὰ τὴν μαρτυρίαν Ἰησοῦ και δια τον λόγων του Θεού και έζησε και βασίλευε με του Χριστού χίλια έτη».

Όταν κάποτε στο μέλλον λυθεί ο Σατανάς, δηλαδή όταν έρθει ο Αντίχριστος και όταν αρχίσει να δείχνει σε πληρότητα το αντιχριστιανικό του μένος, τότε, οι Χριστιανοί της Θεσσαλονίκης, οι Χριστιανοί της Μακεδονίας, δεν θα  μπορούν να τιμούν σαν βασιλέα τον Άγιο Δημήτριο, δεν θα μπορούν να διοργανώνουν μεγαλοπρεπείς πανηγύρεις, δεν θα μπορούν να τιμήσουν τον πεπελεκισμένον δούλον του Χριστού.

Αυτό που τώρα είναι φυσικό και αυτονόητο, δηλαδή να προστρέχουν χριστιανοί  να τιμήσουν την μνήμη ενός μάρτυρος, και κατ' επέκταση ενός οποιοδήποτε Αγίου της Χριστιανικής πίστεως, κάποτε αυτό δεν θα μπορεί να γίνεται, Αποκ κ7: Καὶ ὅταν τελεσθῇ τὰ χίλια ἔτη, λυθήσεται ὁ Σατανᾶς ἐκ τῆς φυλακῆς αὐτοῦ.

Θα έρθει μια ζοφερή περίοδος στην ανθρωπότητα που ο σατανάς θα λυθεί δηλαδή θα έρθει ο άνθρωπος της αμαρτίας και θα βασιλεύει θα έρθει ο γιος του σατανά, ο γιος της απωλείας, να εγκαθιδρύσει βασίλειο, στην αρχή όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, δεν θα δείξει το ειδεχθές πρόσωπο του, αλλά θα εμφανιστεί σαν λυτρωτής μιας αναταραγμένης και συγχυσμένης ανθρωπότητος, σιγά σιγά θα δείχνει τις αντιχριστιανικές του προθέσεις.   Αργότερα θα αρχίσει τους πρώτους μικρούς διωγμούς κατά των χριστιανών, στην συνέχεια θα προβεί σε απροσχημάτιστο γενικό εξοντωτικό πόλεμο κατά τις χριστιανικής εκκλησίας. Τότε οι χριστιανοί δεν θα μπορούν αν συναθροίζονται κατά χιλιάδες στην Θεσσαλονίκη για να τιμούν τον πεπελεκισμένο Δημήτριο σαν βασιλέα, ούτε στην Θερμή της Λέσβου για να υμνολογούν τον Άγιο Ραφαήλ, άλλον πεπελεκισμένον.

Τότε σε αυτά τα σκληρά χρόνια δεν θα λέμε βασιλεύει ο πεπελεκισμένος  Δημήτριος μετά του Χριστού, ούτε βασιλεύει ο πεπελεκισμένος Ραφαήλ μετά του Χριστού.  Τότε θα τιμώνται και θα γεραίρονται όλοι οι μεγάλοι του Σατανά, όλοι όσοι εδίωξαν την χριστιανική εκκλησία, την εδίωξαν με έργα, με λόγια, με συγγράμματα, με την τέχνη, με οποιοδήποτε τρόπο.

Τότε λχ θα τιμάται ο Νέρων, θα τιμάται ο Άρειος, θα τιμάται ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, θα τιμάται ο Φρόιντ, ο Καΐρης,  ο Μαρξ, ο Σκορτσέζε, ο Κάρολος Ρώσελ, ο Ράδερφορντ και λοιποί. Αυτοί  θα βασιλεύουν τότε, όχι βεβαία μετά του Χριστού αλλά μετά του Αντίχριστου.

Όταν λέει η Αποκάλυψις ότι θα λυθεί ο Σατανάς μετά τα 1000 έτη σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθεί η προφητεία του αποστόλου Παύλου τότε αποκαλυφθήσεται ο άνομος, Β' Θεσσ β-8, ο κατεξοχήν άνομος αυτός που θα έρθει σε πλήρη αντίθεση με τον νόμο του θεού αυτός που θα στεριώσει δικούς του νόμους. Όταν θα αποκαλυφθεί ο άνομος τότε έχουμε και την μεγάλη θλίψη: έσονται γαρ αι ημέραι (Μαρκ ιγ 19)˙ θα είναι τόσο θλιβερές εκείνες οι ημέρες που παρόμοιες δεν θα έχουν υπάρξει στην μακραίωνη ιστορία της ανθρωπότητος θα είναι θλιβερές διότι αφενός ο αντίχριστος θα εξοντώνει κάθε ιερό και όσιο από τον κόσμο και αφετέρου διότι ο Θεός για να συνετίσει την αποστάτιδα ανθρωπότητα, θα προβεί σε σκληρές παιδαγωγικές τιμωρίες.

Αυτό σύμφωνα με την προφητική γλώσσα της αποκαλύψεως ονομάζεται έκχυσις των 7 φιαλών της οργής του Θεού, περί αυτού βλέπε το ιστ' κεφάλαιο της Αποκαλύψεως ,ένα τρομερό κεφάλαιο, όλοι όσοι πάρουν το σφράγισμα του Αντιχρίστου θα βογκούν από τον πόνο, σύμφωνα με το Αποκ ιστ 8-9 τέταρτη φιάλη της οργής του Θεού, θα πληγεί η αποστάτις ανθρωπότης που ακολούθησε τον μεγάλο αποστάτη θα πληγεί με φρικτούς καύσωνες. Τους καύσωνες και τις αβροχίες θα τις συντονίζουν οι τρομεροί προφήτες του Θεού ο Ηλίας και ο Ενώχ, οι οποίοι θα πολεμήσουν σκληρά τον αντίχριστο, ούτοι έχουσιν εξουσίαν (Αποκ ια 6)˙ λοιπόν λύσιμο του Σατανά, εμφάνισις του Αντίχριστου, 7 φιάλες της οργής του Θεού μεγάλη θλίψις, είναι ένα και το αυτό, η ίδια φρικτή ιστορία. Μετά από αυτήν την φρικτή ιστορία έρχεται η ημέρα του Κυρίου δεν ξέρουμε εάν θα έρθει  μετά από μικρό ή από μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά ξέρουμε ότι  αυτή η θλιβερή περίοδος της ανθρώπινης ιστορίας, πρέπει να προηγηθεί, να προηγηθεί χρονολογικά από την ημέρα του Κυρίου. Έτσι μπορούμε να πούμε πρώτα το λύσιμο του Σατανά, και έπειτα η ημέρα του Κυρίου ή πρώτα η εμφάνισις του Αντιχρίστου και έπειτα η ημέρα του Κυρίου ή πρώτα η μεγάλη θλίψις και έπειτα η ημέρα του Κύριου. Αυτό άλλωστε δηλώνεται και στην Αγία Γραφή, λόγου χάριν ο απόστολος Παύλος στην Β' προς Θεσσαλονικείς επιστολή στο δεύτερο κεφάλαιο, λέει καθαρά ότι πρώτα θα έρθει ο άνθρωπος την αμαρτίας, ο άνομος, και μετά θα έρθει ο Χριστός να παραλάβει την εκκλησία του.

Δυστυχώς στους κύκλους των Πεντηκοστιανών τα λόγια του αποστόλου αναποδογυρίζονται, αυτό δείχνει ότι μέσα στους Πεντηκοστιανούς ενεργεί το πνεύμα της πλάνης.

Πρώτα η μεγάλη θλίψις και μετά η ημέρα του Κυρίου.

Ο ευαγγελιστής Μάρκος το δηλώνει σαφέστατα, έσονται γαρ αι ημέραι (Μαρκ ιγ 19-24-26)˙ ένας που διαθέτει στοιχειώδη νόηση, μελετώντας το ιγ' κεφάλαιο του ευαγγελιστού Μάρκου βλέπει ότι μετά την ζοφερά περίοδο της μεγάλης και πρωτοφανούς θλίψεως έρχεται ο Χριστός, μετά την θλιψη εκείνην (Μαρκ ιγ 24) και δηλώνεται καθαρά ότι μέσα στην θλίψη βρίσκονται και οι εκλεκτοί του θεού δηλαδή οι Χριστιανοί, και μάλιστα για χάρη τους ο Κύριος συντομεύει την μεγάλη θλίψη και ει μη εκολόβωσε κύριος τα ημέρας ου καν αλλά δαι τους εκλεκτούς ους εξελέξατο (Μαρκ ιγ 20). Το ίδιο τονίζει και ο (Ματθ κδ 21), πρώτα η μεγάλη θλίψις, και μετά ο Χριστός για να παραλάβει τους εκλεκτούς ,οι εκλεκτοί βρίσκονται μέσα στην μεγάλη θλίψη.

Οι ψευδοποιμένες των Πεντηκοστιανών που διακατέχονται από πρωτοφανές πνεύμα πλάνης, κατακρεουργούν και διαστρεβλώνουν τα λόγια του Χριστού. Λένε ότι αγαπούν τον Χριστό αλλά δεν τον αγαπούν, αφού διαστρεβλώνουν κατάφορα τα άγια λόγια του. Ενώ ο Χριστός λέει ότι οι εκλεκτοί του θα περάσουν από την μεγάλη θλίψη, οι αιρετικοί αυτοί λένε ότι ο Χριστός θα εμφανιστεί πριν από την μεγάλη θλίψη και θα ανεβάσει του δικούς του στο μεσουράνημα και θα τους έχει εκεί μέχρι να τελειώσει η μεγάλη θλίψις.

Διαβάζουμε στον Μάρκο «εάν ο Κύριος δεν συντόμευε» διαβάζουμε στον Ματθαίο «θα γίνει τότε μεγάλη θλίψις που τέτοια δεν έγινε από την αρχή του κόσμου και ούτε θα γίνει», διαβάζουμε στην Αποκάλυψη στο 7^ο κεφάλαιο ότι οι εκλεκτοί του Θεού βρίσκονται στον επουράνιο ναό μπροστά στον θρόνο του Θεού ντυμένοι με ολόλευκες στολές με φοίνικες στα χέρια, σύμβολα νίκης, και λατρεύουν ακατάπαυστα τον Θεό μαζί με τους αγγέλους, αυτοί περιγράφονται ως ερχόμενοι «εκ της θλίψεως της μεγάλης», πρώτα περνούν από την θλίψι την μεγάλη, και μετά κατακτούν την δόξα στον επουράνιο ναό.

Και είπε προς με εις εκ των πρεσβυτέρων  (Αποκ. ζ 14-17) πρώτα πέρασμα από την μεγάλη θλίψη, πρώτα δάκρυα, και έπειτα η δόξα της επουράνιου Βασιλείας.  Αλλά οι ψευδοπροφήτες Πεντηκοστιανοί αλλοιώνουν πέρα για πέρα τον  νόημα του Ευαγγελίου, τα λόγια της Αγίας Γραφής.

Οι επτά φιάλες της Αποκαλύψεως όπως είπαμε, εκχύνονται στην περίοδο της μεγάλης θλίψεως ,στην περίοδο της αποστασίας του Αντίχριστου.  Σ' αυτή την οδυνηρή χρονική περίοδο οι εκλεκτοί δεν απομακρύνονται στο μεσουράνημα όπως λέει η Πεντηκοστιανη πλάνη, αλλά μένουν εδώ κάτω και αγωνίζονται. Οι εκλεκτοί χριστιανοί βαπτισμένοι, χρισμένοι, κοινωνούντες των αχράντων μυστηρίων, ενδύονται στολήν θεοΰφαντον. Αν κάποιος στα χρόνια του Αντίχριστου λυγίσει και δεχθεί το σφράγισμα του θηρίου, τότε είναι σαν να ξεβαφτίζεται, τότε γυμνώνεται από την στολή της χάριτος.

Γι' αυτό συνιστά ο λόγος του Θεού σε όσους βρίσκονται σε αυτήν την ζοφερή περίοδο να προσέξουν να μην χάσουν την θεοΰφαντη στολή τους. Μακάριος όστις αγρυπνεί και φυλάττει τα ενδύματα αυτού δια να μην περιπατάει γυμνός και βλέπουν την ασχημοσύνη αυτού (Αποκ ιστ-15).

Η προτροπή αυτή είναι για τους Χριστιανούς που ζουν στην περίοδο των επτά φιαλών, δηλαδή στην περίοδο της μεγάλης θλίψεως, βρίσκεται στο χωρίο Αποκ ιστ 15, στο σημείο που γίνεται λόγος για την έκχυση της έκτης φιάλης, αυτό σημαίνει ότι οι εκλεκτοί χριστιανοί δεν έχουν μεταφερθεί σε κάποιο μεσουράνημα, αλλά βρίσκονται εδώ κάτω είναι ντυμένοι με την στολή της θειας χάριτος, και προτρέπονται, να βρίσκονται σε κατάσταση προσοχής και εγρηγόρσεως ώστε να μην χάσουν την ενδυμασία τους και γίνουν γυμνοί και γίνουν ρεζίλι με την γύμνια τους, μακάριος ο γρηγορών.

Αν οι άνθρωποι που φορούν τα ενδύματα τα θεϊκά βρίσκονται στο μεσουράνημα, εκτός κινδύνου, τότε ποιος ο λόγος να γίνει αυτή η προτροπή από τον Χριστό; Ιδού έρχομαι ως κλέπτης: το ιδού έρχομαι ως κλέπτης έχει την έννοια ότι δεν πρέπει οι Χριστιανοί που δοκιμάζονται το καμίνι της μεγάλης θλίψεως, να απελπίζονται, διότι ξαφνικά μπορεί να έρθει η ημέρα του Κυρίου, ξαφνικά ως κλέπτης εν νυκτί, οπότε τελειώνουν τα βάσανα των Χριστιανών.

Το ιδού έρχομαι σημαίνει ότι ο Χριστός είναι στον ουρανό και οι δικοί του στην Γη, όχι αυτό που λένε οι Πεντηκοστιανοι, ότι ο Χριστός έχει παραλάβει τους δικούς του στο μεσουράνημα και βρίσκεται μαζί τους.  Εάν βρίσκεται μαζί με του δικούς του τότε πως μπορεί να χρησιμοποίει το ρήμα έρχομαι;

Οι σύγχρονοι αιρετικοί διαβάζοντας στο εικοστό κεφάλαιο της Αποκαλύψεως για δέσιμο του Σατανά επί 1000 χρόνια νομίζουν ότι πρέπει να το εκλάβουν κατά κυριολεξία, εμείς λέμε ότι ο Σατανάς δένεται με τον ερχομό του Χριστού στην Γη και μέχρι τα χρόνια του Αντίχριστου είναι δεμένος με σχετική έννοια. Το ότι το δέσιμο του Σατανά δεν πρέπει να εκθλιφθεί με απόλυτη έννοια, αλλά με σχετική έννοια, φαίνεται από πολυάριθμες περικοπές και χωρία της Αγίας Γραφής τα οποία θα παρουσιάσουμε άλλη φορά, εδώ μόνο τούτο έχουμε να πούμε ότι από το ίδιο το εικοστό κεφάλαιο της Αποκαλύψεως βγαίνει ο συμπέρασμα ότι το δέσιμο του Σατανά έχει σχετική σημασία.

Το κείμενο της Αποκαλύψεως αναφέρει ότι σαν λύνεται ο Σατανάς, μετά τα 1000 έτη, με ένα τρέξιμο στα μήκη και στα πλάτη της Γης, στρατολογεί, ο Σατανάς, όχι εκατοντάδες οπαδούς, όχι χιλιάδες, όχι μυριάδες, αλλά αμέτρητους σαν την άμμο της θαλάσσης (Αποκ. κ-8 ).

Όταν λοιπόν λέει η Αποκάλυψη ότι ο Χριστός με τους δικούς του βασιλεύει 1000 έτη ή ότι ο Σατανάς δεσμεύεται 1000 έτη αυτά πρέπει να εκληφθούν με σχετική έννοια όχι με απόλυτη έννοια, εάν υπήρχε απόλυτη βασιλεία του Χριστού επί 1000 έτη και απόλυτο δέσιμο του Σατανά σε αυτήν την χρονική περίοδο τότε ο Σατανάς μετά το λύσιμο του, ούτε μισό οπαδό δεν θα μπορούσε να αποκτήσει, όχι μυριάδες  μυριάδων σαν την άμμο της θαλάσσης.

Μα θα πει κανείς γιατί η Γραφή λέει ότι βασιλεύει ο Χριστός με τους δικούς του 1000 έτη; Ή γιατί λέει ότι δένεται ο Σατανάς 1000 έτη;

Απαντούμε, η Αγία Γραφή πολλές φορές χρησιμοποιεί το σχήμα της υπερβολής θέλοντας να τονίσει ιδιαίτερα μια περίοδο που η εκκλησία θα κινείται με ελευθερία και θα προχωρεί και θα αυξάνει εν αντιθέσει με μια θλιβερή δυσάρεστη χρονική περίοδο των έσχατων ημερών όπου τα πράγματα θα σκουρύνουν, εκφράζεται με λόγο υπερβολής.

Αυτό το συναντούμε πολλές φορές στην Αγία Γραφή ενδεικτικά θα αναφέρουμε ένα παράδειγμα. Η προς Κολασσαείς επιστολή εγράφη γύρω στα 62-63 μ.Χ. λοιπόν, στο χωρίο α-22 αναφέρεται. Αναφέρει ο Απ Παύλος, ότι οι Χριστιανοί της Φρυγίας πρέπει να μείνουν σταθεροί στην ελπίδα του ευαγγελίου του οποίου ευαγγελίου το μήνυμα, εκυρήχθη σε όλη την οικουμένη, οι φράσεις στο πρωτότυπο έχουν ως εξής  "μὴ μετακινούμενοι ἀπὸ τῆς ἐλπίδος τοῦ εὐαγγελίου οὗ ἠκούσατε, τοῦ κηρυχθέντος ἐν πάσῃ τῇ κτίσει τῇ ὑπὸ τὸν οὐρανόν" ε, ποιος λογικός άνθρωπος θα παραδεχτεί, ότι το 62 μ.Χ, είχε κηρυχθεί το Ευαγγέλιο σε όλη την οικουμένη, σε όλη την υδρόγειο, σε όλη την υφήλιο, ασφαλώς κανείς.  Εδώ χρησιμοποιείτε ένα σχήμα υπερβολής ο Απόστολος Παύλος θέλει να τονίσει πόσο ευλόγησε ο Θεός τους Αποστόλους, πόσο τους δυνάμωσε, ώστε να σκορπίσουν σε ανατολή και δύση το Ευαγγελικό μήνυμα, σχήμα υπερβολής, και ο λόγος δεν εκλαμβάνεται με απόλυτη αλλά με σχετική έννοια.

Να ρίξουμε μια ματιά στο 24 κεφ. του Ευαγγελίου του Ματθαίου εκεί δίνεται από τον ίδιο τον Χριστό ένα εσχατολογικό διάγραμμα, δίνεται περιγραφή των γεγονότων προ της ημέρας του Κυρίου, παρουσιάζονται διάφορα προδρομικά σημεία της παρουσίας του Κυρίου.

Στην αρχή γίνεται λόγος για εμφάνιση ψευδοπροφητών και ψευδομεσσιών οι οποίοι μάλιστα προφητεύεται ότι θα παραπλανήσουν πολύ κόσμο, κδ-5, κατόπιν αναφέρονται πόλεμοι που γίνονται και που γίνονται σε μακρινές χώρες, κδ-6, αναφέρονται και παγκόσμιοι πόλεμοι, κδ7, επίσης γίνεται λόγος για πείνα και φοβερές αρρώστιες και για σεισμούς κατά τόπους, κδ7, σημειώνεται ακόμη ότι η αμαρτία θα λάβει μεγάλες διαστάσεις και οι καρδιές των ανθρώπων δεν θα γνωρίζουν να αγαπούν, κδ 12, τονίζεται επίσης αυτές της ημέρες οι Χριστιανοί πρέπει να εξοπλιστούν με υπομονή, κδ13, στη συνέχεια διαγράφεται ένα καθαρό και σαφές εσχατολογικό σημείο, η διάδοσις του Ευαγγελίου σε όλη την Οικουμένη, κδ 14, κατόπιν γίνεται λόγος για τον Αντίχριστο και τη μεγάλη θλίψη.  Στον Ιουδαϊκό ναό θα στήσει τον θρόνο του το βδέλυγμα της ερημώσεως. Ο Αντίχριστος παρουσιάζεται σαν ένα σιχαμερό ων που διαλέγει σαν τόπο παραμονής του ένα άγιο τόπον.   Κατόπιν σημειώνεται η παρηγορητική προφητεία ότι χάρις των εκλεκτών συντομεύουν οι ημέρες της μεγάλης θλίψεως.

Βεβαίως εδώ με τα εσχατολογικά γεγονότα τα προ της ημέρας του Κυρίου, συμπλέκονται και κάποια αντίστοιχα γεγονότα που αφορούν μεγάλες θλίψεις του Ιουδαϊκού έθνους, περί αυτού θα κάνουμε εκτενή λόγο σε άλλη μας ομιλία, προσχωρούμε, κατόπιν γίνεται λόγος για έντονες φήμες και διαδόσεις εμφανίσεων του Χριστού, εδώ ο Χριστός, εκεί ο Χριστός, στην συνέχεια προφητεύονται αναστατώσεις κοσμολογικών διαστάσεων, ανωμαλίες και αναταραχές στον Ήλιο, στην Σελήνη, στα άστρα, οι δυνάμεις των ουρανών ‘σαλευθήσονται' κδ 29 τελευταίο εσχατολογικό σημείο παρουσιάζεται στον ουρανό του σημείου του Υιού του ανθρώπου, που κατά τους Πατέρες την Εκκλησίας είναι ο Σταύρος του Χριστού, ο Ματθαίος αυτά αναφέρει ως γεγονότα των εσχάτων ημερών προ της συντέλειας, εάν υπήρχε και ένα μεγάλο εσχατολογικό γεγονός όπως η χιλιετής βασιλεία του Χριστού θα το παρέλειπε; ασφαλώς όχι, αυτό έπρεπε οπωσδήποτε να το αναφέρει, δηλαδή θα έγραφε ο Ματθαίος, θα γίνει μεγάλη θλίψις, θλίψις που όμοια με αυτή δεν έγινε, κατόπιν θα γίνει μεγάλη χαρά, 1000 χρόνια η γη θα γίνει παράδεισος και θα βασιλεύει σε αυτήν ο Χριστός με τους δικούς του, και μετά και λοιπά τα υπόλοιπα, αναταραχές στα ουράνια σώματα και λοιπά.

Αγαπητοί ακροατές η χιλιετής βασιλεία αποτελεί μια πλάνη των αιρετικών, ένα παραμύθι, αν ήταν αληθινή θα την έγραφε εδώ ο Ματθαίος, αλλά ούτε ο Ματθαίος, ούτε ο Μάρκος, ούτε ο Λουκάς, στις παράλληλες περικοπές τους ομιλούν για 1000ετη βασιλεία, δεν ομιλούν γιατί δεν υπάρχει, αλλά ούτε ο απόστολος Παύλος στις 14 επιστολές του κάνει λόγο για επίγειο Βασιλεία του Χριστού επί 1000 έτη ούτε οι άλλοι Απόστολοι στις υπόλοιπες επιστολές της Καινής Διαθήκης. Ένα εσχατολογικό γεγονός τόσο μεγάλων διαστάσεων, το οποίο μάλιστα αποτελεί πηγή χαράς και παρηγοριάς, είναι αδιανόητο να παραληφθεί, να ξεχαστεί.

Το ότι κανένα Ευαγγέλιο και καμία επιστολή της Καινής Διαθήκης δεν κάνει λόγο για αυτό, σημαίνει ότι αυτό είναι ανύπαρκτο, πέρα για πέρα ανύπαρκτο, υπάρχει μόνο στα μυαλά των μαρτύρων του Ιεχωβά των Ευαγγελικών των Πεντηκοστιανών και των λοιπών πλανώντων και πλανωμένων.  

Χιλιετής Βασιλεία σημαίνει παραμύθι των αιρετικών, και σύμφωνα με την Ιεχωβίτικη έκδοση του παραμυθιού, εδώ στην Γη επί 1000 χρόνια οι άνθρωποι θα τρώνε τα ποιο ωραία βερίκοκα και τα ποιο ωραία ζαρζαβατικά.  Ενώ σύμφωνα  με την Πεντηκοστιανή έκδοση του παραμυθιού, οι μισοί θα έχουν φθαρτά σώματα και θα τρώνε, ενώ οι άλλοι μισοί, αυτοί που έχουν αρπαγεί για 7 χρόνια στο μεσουράνημα, δεν θα τρώνε γιατί θα έχουν άφθαρτα σώματα, και θα φαντάζουν σαν εξωγήινοι στα μάτια των άλλων που θα τρώνε....

Θεέ μου !! και μη χειρότερα !!

Ο κάθε ένας παίρνει και μια Αγία Γραφή στο χέρι, αποκτά και κάποιους οπαδούς και εξηγεί την Γραφή κατά το κοινώς λεγόμενο, όπως του κατέβει, και παραδόξως, βρίσκει ανθρώπους που τον παραδέχονται....

Ας μην παραξενευόμαστε, μας το προειδοποιεί ο απόστολος Παύλος, ότι την πλάνη πολλοί θα την ακολουθήσουν....

Στις Πεντηκοστιανές ομάδες δίδεται μεγάλη έμφασις στα χαρίσματα της γλωσσολαλιάς και της προφητείας. Επειδή αυτά υπήρχαν στην πρώτη χριστιανική Εκκλησία, και μάλιστα σε μεγάλο βαθμό, σε αφθονία, συμπεραίνουν ότι και σήμερα πρέπει να συμβαίνη το ίδιο.

Δηλαδή σε όποια θρησκευτική ομάδα σήμερα παρατηρούνται προφητείες, γλωσσολαλιές, ενύπνια, οράματα, εκστατικά φαινόμενα κ.τ.τ., σ' αυτήν υπάρχει το Άγιο Πνεύμα, αυτή θεωρείται Αποστολική Εκκλησία. Αυτή αποτελεί συνέχεια της πρώτης Εκκλησίας μετά την Πεντηκοστή.
Αφού, λένε, στην αρχή έτσι ήταν τα πράγματα, έτσι πρέπει να είναι και τώρα. Ο συλλογισμός τους όμως είναι επιπόλαιος. Στην αρχή της Παλαιάς Διαθήκης με τον Μωϋσή και τον Ιησού του Ναυή και στην αρχή της Χριστιανικής Εκκλησίας με την Πεντηκοστή και τους Αποστόλους λαμβάνουν χώρα έκτακτα, υπερφυή, καταπληκτικά φαινόμενα, τα οποία όμως δεν επαναλαμβάνονται στους επόμενους αιώνες. Στο βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων, βλέπουμε ότι οι Απόστολοι μετά την Πεντηκοστή παρουσίαζαν πρωτοφανείς υπερφυσικές εκδηλώσεις. Αλλά το ίδιο συνέβαινε ακόμη και με τους επτά βοηθούς των, όπως λ.χ. με τον Στέφανο και τον Φίλιππο (πρβλ. στ' 8, 15, 55, η' 13, 38). Τότε στην αρχή, στο ξεκίνημα της Παλαιάς ή της Καινής Διαθήκης χρειάζονταν αυτά τα μεγάλα έξοχα γεγονότα.

Επίσης στην αρχή τόσο της Παλαιάς όσο και της Καινής Διαθήκης έπεφταν φοβερές τιμωρίες, για να εδραιωθούν οι ηθικοί νόμοι πού προέβαλλε ο Θεός στον λαό. Θα σταθούμε λίγο σ' αυτό το σημείο. Θα υπενθυμίσουμε την σκληρή τιμωρία του κλέφτη Άχαρ (Π. Διαθήκη) καθώς και την παρόμοια τιμωρία του ζεύγους Ανανία και Σάπφειρας (Κ. Διαθήκη).
Σήμερα στις μεγάλες εορτές κοινωνούν πολλοί Χριστιανοί. Παρά ταύτα, δεν βλέπουμε να παθαίνουν κάτι κακό όσοι κοινωνούν αναξίως.
Στις πρώτες όμως ημέρες της χριστιανικής Εκκλησίας όποιος προσερχόταν αναξίως στη Θεία Ευχαριστία, ετιμωρείτο παραδειγματικά. Και αυτό, για να συνειδητοποιήσουν οι πρώτοι Χριστιανοί το μέγεθος της αμαρτίας. Όχι μόνο με αρρώστιες, αλλά και με θάνατο. Στην Α' προς Κορινθίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου αναφέρεται ότι εκείνοι πού έτρωγαν τον άρτο της Ευχαριστίας και έπιναν από το ποτήριο του Κυρίου αναξίως και χωρίς να διακρίνουν σ' αυτά το σώμα και το αίμα του Κυρίου ετιμωρούντο με αρρώστιες καθώς και με θανάτους - «δια τούτο εν υμίν πολλοί ασθενείς και άρρωστοι και κοιμώνται ικανοί» (ια' 30). «Κοιμώνται ικανοί» θα πη «αρκετοί πεθαίνουν»

Βλέπουμε λοιπόν, ότι στην αρχή γίνονται κάποια πράγματα πολύ διαφορετικά.
Η ίδια κατάστασις επικρατεί αντίστοιχα και στην Π. Διαθήκη. Στις πρώτες ημέρες της Συναγωγής, στα χρόνια του Μωϋσή και του Ιησού του Ναυή, τότε πού δόθηκε ο Νόμος και η Γη της Επαγγελίας, όποιος παραβίαζε κάποια εντολή υφίστατο παραδειγματική τιμωρία.
Προηγουμένως κάναμε μνεία της τιμωρίας κάποιου κλέφτη. Ας δούμε το περιστατικό με λεπτομέρειες. Η εντολή του Ιησού του Ναυή ήταν να μην απλώση Ισραηλίτης χέρι σε αντικείμενα από την κυριευθείσα Ιεριχώ πού αφιερώθηκαν στον Θεό. Ας διαβάσουμε λίγο στο 7ο κεφάλαιο του βιβλίου του Ιησού του Ναυή.

«Και είπε ο Ιησούς προς τον Άχαρ (ή Αχάν): Παιδί μου δώσε τώρα δόξα στον Κύριο τον Θεό του Ισραήλ και εξομολογήσου σ' αυτόν και πες μου τώρα τι έπραξες. Μη μου το κρύψης. Και αποκρίθηκε ο Άχαρ προς τον Ιησούν και είπε: Αληθινά, εγώ αμάρτησα στον Κύριο τον Θεό του Ισραήλ και έπραξα ως εξής· είδα ανάμεσα στα λάφυρα μία καλή βαβυλωνιακή στολή και διακόσιους σίκλους ασήμι και χρυσό έλασμα πενήντα σίκλων, τα επεθύμησα και τα πήρα- και να, είναι κρυμμένα στην γη, στην μέση της σκηνής μου- και το ασήμι από κάτω από αυτά.

»Και απέστειλε ο Ιησούς ανθρώπους και έτρεξαν στην σκηνή, και να, ήταν κρυμμένα στην σκηνή του και το ασήμι από κάτω. Τα πήραν από την σκηνή και τα έφεραν στον Ιησού και σε όλους τους Ισραηλίτες και τα τοποθέτησαν ενώπιον του Κυρίου.
»Τότε ο Ιησούς και όλοι οι Ισραηλίτες έπιασαν τον Άχαρ τον γιο του Ζερά και το ασήμι και την στολή και το χρυσό έλασμα και τους γυιούς του και τις θυγατέρες του και τα βόδια του και τους όνους του και τα πρόβατά του και την σκηνή του και όλα όσα είχε, και τους ωδήγησαν στην κοιλάδα Αχώρ. Και είπε ο Ιησούς: «Γιατί μας κατετάραξες; Ο Κύριος αυτή την ήμερα θα σε καταταράξη». Και ολόκληρος ο Ισραηλιτικός λαός τον λιθοβόλησε. Και τους κατέκαυσαν μέ φωτιά- και τους λιθοβόλησαν. Και πάνω του έφτιαξαν ένα σωρό από μεγάλες πέτρες, ό οποίος παραμένει μέχρι σήμερα» (Ίησοϋς τοϋ Ναυή, ζ' 19-26).

Είδατε πόσο σκληρά τιμωρήθηκε μία κλοπή! Γιατί; Διότι τότε στην αρχή, μόλις οι Ισραηλίτες έμπαιναν στην Γη της Επαγγελίας, ίσχυαν άλλα μέτρα. Μήπως λιγώτερο τιμωρήθηκαν τρία άτομα, ο Κορέ, ο Δαθάν και ο Αβειρών πού σήκωσαν μπαϊράκι εναντίον του Μωυσή; Άνοιξε η γη και τους κατάπιε. Και μάλιστα μαζί με τις οικογένειες τους και τις περιουσίες τους (Πρβλ. 16ο κέφ. Αριθμών).

Στην αρχή λοιπόν, στις πρώτες ημέρες του λαού της Παλαιάς Διαθήκης, αλλά και του λαού της Καινής Διαθήκης όλα έχουν ένα ιδιαίτερο χαρακτήρα. Όχι μόνο οι ευλογίες είναι πρωτοφανείς, αλλά και οι τιμωρίες. Ασυνήθιστα θαύματα. Πρωτάκουστες επεμβάσεις της ευλογούσης αλλά και της τιμωρούσης δεξιάς του Θεού.

Όταν αυτή η αλήθεια κατανοηθή καλά από τους Χριστιανούς, τότε θα φανή πόσο λανθασμένη είναι η θέσις των Πεντηκοστιανών, οι οποίοι νοσούν ότι κάποια έκτακτα και υπερφυσικά σημεία πού εμφανίσθηκαν στο ξεκίνημα της χριστιανικής Εκκλησίας, στις πρώτες ημέρες της, στις πρώτες δεκαετίες της μπορούν να συνεχίζωνται μέσα σ' ένα συγκεκριμένο θρησκευτικό χώρο δηλαδή στον χώρο των δικών τους συνάξεων.

Όταν λοιπόν ένας Πεντηκοστιανός κηρύττη ότι πρέπει στην θρησκευτική σύναξι να υπάρχη γλωσσολαλιά, διότι έτσι γινόταν στην αρχή του Χριστιανισμού, δεν σκέπτεται σωστά. Αν ήταν σωστό αυτό, θα έπρεπε σήμερα στις εκκλησιαστικές συνάξεις όσοι κοινωνούν αναξίως να πέφτουν βαρειά άρρωστοι ή και να πεθαίνουν. Θα έπρεπε όποιος πει ψέματα στον ποιμένα της Εκκλησίας, σαν τον Ανανία και την Σάπφειρα, να πέφτη κάτω νεκρός.

Να σημειώσουμε ότι τα βιβλία της Κ. Διαθήκης πού γράφτηκαν στην δεκαετία του 60 μ.Χ. ή του 70 ή αργότερα δεν κάνουν την παραμικρή μνεία γλωσσολαλιάς.

Στα τέλη του 1ου, στον 2ο, στον 3ο και στους επόμενους αιώνες δεν υπήρχε στην Εκκλησία χάρισμα γλωσσολαλιάς. Μόνο σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, όταν μεταδιδόταν ο Χριστιανισμός σε χώρες βάρβαρες, σε χώρες πού επί αιώνες επικρατούσε ειδωλολατρία, γινόταν κάποια εξαίρεσις του κανόνος.

Κάτι τέτοιο σημειώνει ο άγιος Ειρηναίος, ομιλώντας για την διάδοσι του Χριστιανισμού στους βαρβάρους της περιοχής της Γαλλίας.

Και σήμερα στην Ορθόδοξο Ιεραποστολή της Κορέας, υπήρξαν κάποιες περιπτώσεις κατά τις οποίες νεοφώτιστοι μετά την λήψι του χρίσματος παρουσίασαν γλωσσολαλιά. Επίσης άγιοι Γέροντες της Ορθοδοξίας, όπως ο αγιορείτης π. Ιλαρίων ο Ίβηρ (ΙΘ' μ.Χ. αι.) όπως ο γνωστός π. Παΐσιος, όπως ο π. Πορφύριος έτυχε να συνομιλήσουν με ξενόγλωσσους ανθρώπους και να συνεννοηθούν μαζί τους, παρ' όλο πού δεν γνώριζαν την γλώσσα τους. Αυτά βέβαια είναι σπάνια περιστατικά και συμβαίνουν μόνο στον χώρο της αληθινής Εκκλησίας και όχι των αιρέσεων.

Το ότι στα πρώτα βήματα του Χριστιανισμού εμφανίσθηκε, και μάλιστα σε έντασι και αφθονία το χάρισμα της γλωσσολαλιάς, είχε τότε κάποιο λόγο. Έφερε ένα μήνυμα. Ποιο; Ότι ο Θεός με την έναρξι τής Κ. Διαθήκης δέχεται στις αγκάλες του όλα τα έθνη. Όλες οι γλώσσες είναι ευλογημένες, όχι μόνο αυτή πού μιλούσαν οι Εβραίοι. Αποτελούσε ακόμη μία εντυπωσιακή παρουσία της θείας Χάριτος, η οποία χρειαζόταν τότε, διότι οι διάνοιες των ανθρώπων είχαν παχυνθή από την ειδωλολατρία αιώνων.

Πάνω σ' αυτό το θέμα, ο ιερός Χρυσόστομος τονίζει τα εξής:

 «Για ποιόν λοιπόν λόγο αυτή η χάρις (δηλ. η γλωσσολαλιά) περιωρίσθηκε κι εξαφανίσθηκε τώρα από τους ανθρώπους; Αυτό έγινε, όχι γιατί ο Θεός μας περιφρόνησε, αλλα γιατί μας τίμησε υπερβολικά. Πώς; Θα σάς το πω. Οι άνθρωποι τότε ήταν πιο ανόητοι, διότι μόλις απηλλάγησαν από την λατρεία των ειδώλων και το μυαλό τους ήταν ακόμη πιο παχύ και πιο αναίσθητο. Είχαν μεγάλη αδυναμία στα σωματικά και παραδίδονταν σ' αυτά και καθόλου δεν γνώριζαν τι ακριβώς είναι η νοητή και αόρατη χάρις, η οποία γίνεται αντιληπτή μόνο με την πίστι. Γι' αυτόν τον λόγο γίνονταν υπερφυσικά σημεία. Διότι άλλα από τα πνευματικά χαρίσματα είναι αόρατα και κατανοούνται μόνο με την πίστι και άλλα παρουσιάζουν κι ένα αισθητό σημάδι για να καταλάβουν κάτι οι άπιστοι.

»Ένα παράδειγμα. Η άφεσις των αμαρτιών είναι ένα πράγμα νοητό και αόρατο, διότι δεν βλέπουμε με τα σωματικά μάτια πώς καθαριζόμαστε από τις αμαρτίες. Γιατί έτσι; Διότι αυτή πού καθαρίζεται είναι η ψυχή, και η ψυχή βέβαια δεν βλέπεται με τα σωματικά μάτια. Λοιπόν, η κάθαρσις από τα αμαρτήματα είναι μία νοητή και πνευματική δωρεά, πού δεν μπορεί να γίνη αντιληπτή με τα σωματικά μάτια- αλλά η ομιλία ξένων γλωσσών, ενώ ανήκει και αυτή στην νοητή και αόρατη ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, παρουσιάζει όμως και αισθητό σημάδι, εύκολα αντιληπτό και στους απίστους...
»Εγώ λοιπόν τώρα δεν έχω ανάγκη από υπερφυσικά σημεία. Γιατί; Διότι έμαθα να πιστεύω στον Δεσπότη Χριστό και χωρίς να μου δώση υπερφυσικό σημείο. Εκείνος βέβαια πού απιστεί, χρειάζεται ενέχυρο, ενώ εγώ πού πιστεύω δεν έχω ανάγκη ούτε από ενέχυρο ούτε από υπερφυσικό σημείο. Γνωρίζω ότι καθαρίσθηκα από τις αμαρτίες, και χωρίς να γλωσσολαλήσω. Εκείνοι όμως τότε δεν επίστευαν, εάν δεν τους εδίδετο υπερφυσικό σημείο».

Στην συνέχεια ο Χρυσορρήμων τονίζει ότι τότε πού υπήρχε άγνοια του Χριστιανισμού και απιστία, χρειαζόταν η γλωσσολαλιά προς βοήθειαν των απίστων. Παραπέμπει και σε σχετικό χωρίο της Α' προς Κορινθίους επιστολής (Πρβλ. ιδ' 22). Για τους ανθρώπους της εποχής εκείνης, οι χριστιανικές διδασκαλίες ήταν απρόσιτες. Για να γίνουν προσιτές χρειάζονταν ενέχυρα, εγγυήσεις, αποδείξεις και θαύματα. Όσα τους δίδασκαν οι Απόστολοι ήταν αόρατα και αφανή. Ο νέος Θεός ήταν άγνωστος και αφανής. «Εκείνοι ει μη έλαβον πρώτον σημείον και ενέχυρον, ουκ αν αύτω επίστευον περί των αφανών». Δηλαδή «εκείνοι αν δεν έπαιρναν πρώτα κάποιο σημάδι και κάποιο ενέχυρο, δεν θα επίστευαν στον Θεό, δεν θα επίστευαν σε πράγματα αόρατα». Και καταλήγει: «Εγώ και χωρίς αυτά παρουσιάζω τέλεια πίστι. Και γι' αυτόν τον λόγο δεν γίνονται σήμερα υπερφυσικά σημεία» (πρβλ. Ιωάννου Χρυσοστόμου, Α' ομιλία εις την Πεντηκοστήν).

Υπογραμμίζουμε μία φράσι του αγίου Πατρός, «ουχί ατιμάζοντος ημάς Θεού, αλλά τιμώντος έστι το συστείλαι την των σημείων επίδειξιν». Συνεστάλη η επίδειξις σημείων. Δηλαδή περιωρίσθηκε η πληθώρα των πνευματικών χαρισμάτων, τα οποία υπήρχαν στην αρχέγονο Εκκλησία. Αυτή η ενέργεια του Θεού σημαίνει τιμή προς τους Χριστιανούς. Δεν τους θεωρεί πια ο Θεός τους Χριστιανούς νήπια πού χρειάζονται ένα σωρό δωράκια, παιγνιδάκια και αρκουδάκια πού γεμίζουν ολόκληρο δωμάτιο.

Τότε στην αρχή, τότε παλαιά χρειάζονταν τα πολλά δωράκια. Γράφει ο ιερός Χρυσόστομος: «Παλαιά πολλοί προσεύχονταν σε ξένη γλώσσα... Περσικά ή λατινικά χωρίς ο νους τους να γνωρίζη αυτό πού λεγόταν στην ξένη γλώσσα» (ομιλία 35η στην Α' Κορινθίους). «Το παλαιόν», στα παλαιά χρόνια, στο ξεκίνημα του Χριστιανισμού, όχι τώρα.

Ο Ειρηναίος, ενώ σ' ένα σημείο αναφέρει γλωσσολαλιές, σε άλλο απαριθμώντας τα πνευματικά χαρίσματα, τις παραλείπει. Αυτό σημαίνει ότι στις ημέρες του άρχισε να εκλείπη το χάρισμα της γλωσσολαλιάς. «Άλλοι εκδιώκουν δαίμονες βέβαια και αληθινά, ώστε πολλές φορές αυτοί πού καθαρίσθηκαν από τα πονηρά πνεύματα να πιστέψουν και να γίνουν μέλη της Εκκλησίας. Άλλοι έχουν το χάρισμα να προγνωρίζουν τα μέλλοντα, άλλοι να βλέπουν οπτασίες και άλλοι να εκφέρουν προφητικές ρήσεις. Άλλοι θεραπεύουν τους αρρώστους επιθέτοντας σ' αυτούς τα χέρια. Τους καθιστούν υγιείς. Ήδη, όπως το αναφέραμε, και νεκροί αναστήθηκαν και έμειναν κοντά μας αρκετά χρόνια...». (Έλεγχος ψευδωνύμου γνώσεως, απόσπασμα 11). Εδώ βλέπουμε να αναφέρονται το κατά δαιμόνων χάρισμα, το προορατικό, των οπτασιών, των προφητικών εμπνεύσεων, το ιαματικό και το θαυματουργικό. Το χάρισμα της γλωσσολαλιάς απουσιάζει.

Εάν μελετήσουμε το έργο του Ιουστίνου, συγχρόνου του Ειρηναίου, «Διάλογος προς Τρύφωνα» θα ιδούμε διάφορα χαρίσματα, όχι όμως γλωσσολαλιά. Συγκεκριμένα γίνεται λόγος για το ιαματικό χάρισμα, για το προορατικό, για το διδακτικό (πρβλ. 39, 2), για το χάρισμα της προφητείας. Επειδή ο Τρύφων ήταν Ιουδαίος, ο Ιουστίνος του είπε ότι την πάλαιαν εποχή το φαινόμενο της προφητείας υπήρχε στον Ιουδαϊκό λαό, άλλα στην συνέχεια έφυγε από τους Ιουδαίους και ήλθε στους Χριστιανούς και διατηρείται μέχρι τώρα. Ας ιδούμε το κείμενο: «Παρά γαρ ημίν μέχρι και νυν προφητικά χαρίσματα έστιν, εξ ου και αυτοί συνιέναι οφείλετε, ότι το πάλαι εν τω γένει υμών οντά εις ημάς μετετέθη» (82, 1).

 Δηλαδή στα χρόνια του Ιουστίνου δεν υπήρχε χάρισμα γλωσσολαλιάς. Αυτό το χάρισμα, το τόσο εντυπωσιακό, δεν το αναφέρει.

Να σημειώσουμε ότι ο Ιουστίνος γεννήθηκε γύρω στο 110 μ.Χ. Έζησε στην Παλαιστίνη, στην Κόρινθο, στην Αθήνα, ιδιαίτερα στην Ρώμη. Σ' αυτές τις περιοχές δεν συνάντησε χάρισμα γλωσσολαλιάς. Σ' αυτές τις περιοχές ο Χριστιανισμός είχε εδραιωθή και δεν χρειαζόταν γλωσσολαλιές. Εάν ο Ειρηναίος, πού σαν επίσκοπος Λυώνος (Νότιος Γαλλία) διαδίδοντας τον Χριστιανισμό σε βαρβάρους λαούς τής κοιλάδος του Ροδανού, στους Κέλτες και σε πιο μάκρυνες περιοχές, πληροφορήθηκε για ύπαρξι γλωσσολαλιάς και την ανέφερε, αυτό είναι κάτι διαφορετικό. Οι βάρβαροι εκείνοι λαοί, πού δεν είχαν ούτε γραφή, βρίσκονταν σε νηπιακή ηλικία και χρειάζονταν κάποια εντυπωσιακά δωράκια. Ωστόσο, αργότερα πού εδραιώνεται κι εκεί ο Χριστιανισμός, ο Ειρηναίος, όπως το είπαμε απαριθμεί τα άλλα χαρίσματα, αλλά δεν κάνει λόγο για την γλωσσολαλιά.

Ας έλθουμε στον Ωριγένη (γεννήθηκε το 185 μ.Χ.). Στο σύγγραμμά του «Κατά Κέλσου», παρουσιάζονται οι κατηγορίες του εθνικού φιλοσόφου Κέλσου εναντίον των χριστιανικών δογμάτων. Ελέγχονται και τα χαρίσματα των χριστιανών και αντιπαρατίθενται «χαρίσματα των εθνικών». Για γλωσσολαλιά δεν γίνεται λόγος. Εάν υπήρχε τότε, θα έδινε μεγάλη τροφή στον Κέλσο για περισσότερη κατηγορία.
Και ο Ωριγένης αναφέρεται σε διάφορα χαρίσματα των Χριστιανών της εποχής του, αλλά για γλωσσολαλιά όχι. Λ.χ. στην εποχή του υπήρχαν Χριστιανοί πού θεράπευαν ανθρώπους πού βασανίζονταν από δαιμονοκαταληψία. «Όχι λίγοι Χριστιανοί απομακρύνουν το γένος των δαιμόνων από τους πάσχοντες, χρησιμοποιώντας όχι κάποιο τρόπο παράδοξο, μαγικό, με φίλτρα φαρμακευτικά, αλλά μόνο με την προσευχή και με πολύ απλό εξορκισμό» (Κατά Κέλσου, ζ' 4). Για χάρισμα όμως γλωσσολαλιάς δεν αναφέρει.

Γνωρίζω ότι Πεντηκοστιανοί ερευνητές έχουν μελετήσει όλα τα έργα του Ωριγένους. Έχουν βρη ένα κατάλογο χαρισμάτων. Τον δημοσιεύουν στα έντυπά τους, αλλά το χάρισμα της γλωσσολαλιάς δεν το συνάντησαν. Στα μέρη όπου έδρασε ο Ωριγένης, Αίγυπτο και Παλαιστίνη, λίγο στην Αραβία και στην Νικομήδεια (επισκέφθηκε και την Ρώμη και την Αθήνα) ο Χριστιανισμός είχε εδραιωθή. Δεν βρισκόταν σε νηπιακή ηλικία για να χρειάζεται δεκανίκια.

Μάλιστα ο Ωριγένης μας δίδει μία πολύ σημαντική μαρτυρία, την οποία φυσικά παραβλέπουν οι Πεντηκοστιανοί πού μελετούν τα έργα του. Μας λέει ότι στην αρχή πού εμφανίσθηκε σαν διδάσκαλος ο Ιησούς γίνονταν υπερφυσικά σημεία, θαύματα. Μετά την Ανάληψί του αυτά εμφάνισαν μεγάλη έξαρσι. Ύστερα όμως άρχισαν να ελαττώνονται, και στις ημέρες πού ζούσε ο Ωριγένης ήταν ελάχιστα. Τα είχαν λίγοι Χριστιανοί, αφοσιωμένοι στον λόγο του Χριστού, που τηρούσαν πιστά τις εντολές του και είχαν καθαρισθή από τα πάθη. «Σημεία του Αγίου Πνεύματος, κατ' αρχάς μεν της Ιησού διδασκαλίας, μετά δε την ανάληψιν αυτού πλείονα εδείκνυντο, ύστερον δε ελάττονα- πλην και νυν έτι ίχνη εστίν αυτού παρ' ολίγοις, τας ψυχάς τω λόγω και ταίς κατ' αυτόν πράξεσι κεκαθαρμένοις» (Κατά Κέλσου, ζ' 8).

Ανάμεσα στά χαρίσματα πού μπορούσε κανείς να συνάντηση σε κάποιους αγιασμένους Χριστιανούς, ο Ωριγένης αναφέρει την εκδίωξι δαιμόνων, την θεραπεία ασθενών και την προόρασι -«εξεπάδουσι δαίμονας και πολλάς ιάσεις επιτελούσι και ορώσι τίνα κατά το βούλημα του λόγου περί μελλόντων». (Κατά Κέλσου, α' 46). Για γλωσσολαλιά δεν ομιλεί. Αυτό βέβαια δεν προξενεί χαρά στους Πεντηκοστιανούς, διότι δεν ενισχύει τις απόψεις τους.

Στην εν λόγω περικοπή ο Ωριγένης αναφέρει ότι ο Κύριος και οι Απόστολοι έκαναν πολλά υπερφυσικά. Και χρειαζόταν τότε να γίνη έτσι, για να μπορέσουν οι άνθρωποι να απαγκιστρωθούν από την πατροπαράδοτη θρησκεία και ν' ακολουθήσουν μία καινούργια πίστι, η οποία μάλιστα τους εξέθετε και σε πολλούς κινδύνους, μέχρι και τον θάνατο.
«Χωρίς δυνάμεων και παραδόξων» δεν θα κατώρθωναν τίποτε. Τώρα όμως σημειώνει ο Αλεξανδρινός διδάσκαλος απουσιάζει η άφθονη υπερφυσική παρουσία. Σώζονται όμως κάποια ίχνη -«και έτι ίχνη του Αγίου εκείνου Πνεύματος, οφθέντος εν είδει περιστεράς, παρά Χριστιανοίς σώζεται».
Τότε όμως στην αρχή του Χριστιανισμού απαιτούντο πολλά. «Ουκ αν γαρ χωρίς δυνάμεων και παραδόξων εκίνουν τους καινών λόγων και καινών μαθημάτων ακούοντας προς το καταλιπείν μεν τα πάτρια, παραδέξασθαι δε μετά κινδύνων των μέχρι θανάτου τα τούτων μαθήματα».
Δηλαδή, ανεξάρτητα από τις γλωσσολαλιές, τα άλλα πνευματικά χαρίσματα πού αφθονούσαν και υπεραφθονούσαν στα πρώτα βήματα τού Χριστιανισμού, στον Β' και στον Γ' μ.Χ. αιώνα λιγόστευσαν τόσο, ώστε ο Ωριγένης να ομιλεί για «ίχνη σημείων τού Αγίου Πνεύματος».

Αυτό, όπως είδαμε, μας το είπε και ο ιερός Χρυσόστομος, ο οποίος μάλιστα μας εξήγησε και για ποιόν λόγο έγινε.

Μερικοί Ορθόδοξοι, μόλις πλησιάσουν τους Πεντηκοστιανούς, εντυπωσιάζονται από την ομιλία ξένων γλωσσών. Νομίζουν ότι αυτό συνδέεται με το Άγιο Πνεύμα. Ας μάθουν όμως ότι η ξενογλωσσία μπορεί να είναι νερό πού προέρχεται από ακάθαρτη πηγή.

Ας ξεκινήσουμε με τον Μοντανισμό. Στην καταδικασμένη από την Εκκλησία «αίρεσι των Φρυγών» τού Β' μ.Χ. αιώνος πού ίδρυσε ο πρώην ιερεύς της Κυβέλης Μοντανός, άνθρωπος πολύ αλαφροΐσκιωτος, και την επεξέτεινε με την συνεργασία δύο «προφήτιδων» γυναικών, της Πρίσκιλλας και της Μαξιμίλλας, συνέβαιναν πολλά ενθουσιαστικά, εκστατικά και «προφητικά» φαινόμενα όμοια με των Πεντηκοστιανών. Παρετηρείτο και το «λαλείν εκφρόνως και ακαίρως και αλλοτριοτρόπως», και το «ξενοφωνείν» (Ευσεβίου, Εκκλ. Ιστορία Ε' 7 και 9).
Δηλαδή μιλούσαν σαν τρελλοί, έβγαζαν περίεργες φωνές την ώρα πού δεν περίμενες, φώναζαν με αλλοιωμένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου, και επί πλέον λαλούσαν και ξένες γλώσσες.
Και στον Πνευματισμό παρατηρείται ομιλία ξένων γλωσσών. Αναφέρονται μέντιουμ πού μιλούσαν δεκάδες γλωσσών, ακόμη και νεκρές γλώσσες αρχαίων λαών.
Γλωσσολαλιές συναντούνται και στο Ισλάμ, στους ορχούμενους δερβίσηδες, και σε δαιμονισμένους και σε παραθρησκευτικές ομάδες όπου είναι ανακατεμένη και η ινδουιστική θεολογία.

Αν θέλουμε να πάμε πολύ μακρυά και πολύ πίσω, θα συναντήσουμε ομιλία ξένων γλωσσών και στις Πυθίες της αρχαίας Ελλάδος.
Και αν θέλουμε να έλθουμε στις ημέρες μας και πολύ κοντά μας, θα πρέπει να πούμε ότι και εντός των μελών της Ορθοδόξου Εκκλησίας υπάρχουν οι λεγόμενες «οραματίστριες» και «φωτισμένες», οι οποίες μέσα στα ενθουσιαστικά τους φαινόμενα έχουν και τις γλωσσολαλιές.

Μου έτυχε μία περίπτωσι, πού δεν πρόκειται να την ξεχάσω. Συνέβη στην Αθήνα. Συγκεκριμένα στο Γαλάτσι. Εκεί κάποτε σ' ένα σπίτι συζητούσαμε συνεχώς δογματικά θέματα με την Αγία Γραφή ανοιγμένη μπροστά μας. Γινόταν αγώνας προκειμένου μία Χριστιανή να αποβάλη από πάνω της ιεχωβιτικές επήρειες. Κάποια ημέρα βρέθηκε στην συνάντησι μία Πεντηκοστιανή και μία «φωτισμένη». Η πρώτη έλεγε ότι «εμείς έχουμε γνήσιες γλωσσολαλιές. Εσείς δέν έχετε διότι είσθε ειδωλολάτρες». Εννοούσε την τιμή προς τις ιερές εικόνες. Και η «φωτισμένη» με έντονο ύφος αντέτεινε, «εσείς δεν μπορεί να έχετε γλωσσολαλιές, διότι είσαστε αιρετικοί».

Στην δεκαετία του 1980 γνώρισα ένα νεαρό πού έμπλεξε με μία παραθρησκευτική ομάδα, επικεφαλής της οποίας ήταν ένας Έλληνας πού παρίστανε τον μεγάλο διδάσκαλο και παιδαγωγό. Αυτός κατά καιρούς διωργάνωνε διάφορα σεμινάρια, επί πληρωμή, για να ανεβάση το πνευματικό επίπεδο των ακροατών του. Κάθε φορά, και διαφορετικό θέμα. Συχνά, το θέμα, «σεξουαλική αλχημεία», για το οποίο «αισχρόν έστι και λέγειν». Τότε ζούσε ένας μεγάλος Γέροντας και μου είπε, «Αυτός ο άνθρωπος είναι πολύ παλιάνθρωπος»!

Κάποια άλλη φορά διωργάνωνε το Σεμινάριο, «Τα δώρα του Πνεύματος». Στο πρόγραμμα προβλεπόταν μία τελετή, κατά την οποία, ο σοφός διδάσκαλος ακουμπούσε τα χέρια του πάνω στο κεφάλι των μαθητευομένων και τους χορηγούσε δύναμι πνευματική και γλωσσολαλιά.

Έτυχε να γνωρίσω μία δαιμονισμένη, πού καταγόταν από την Πάτρα, η οποία όταν κατεχόταν από την δαιμονική ενέργεια μιλούσε ξένες γλώσσες. Κάποτε πού την επήγαν στα Ιεροσόλυμα, έλεγε σε διάφορους τουρίστες και προσκυνητές τις αμαρτίες πού έκαναν, στην γλώσσα τους.
Παλαιότερα στις αρχές του εικοστού αιώνος, στον Πειραιά, υπήρχε μία κοπέλλα η Αικατερίνη Κράκαρη πού την ώρα τής κρίσεως μιλούσε πολλές και διάφορες ξένες γλώσσες. Σ' έναν ορθολογιστή Ελληνοαιγύπτιο είπε στην αραβική ό,τι κακό και αμαρτωλό έκανε στην ζωή του. Αυτήν τελικά την εθεράπευσε ο Άγιος Νεκτάριος και έγινε μοναχή στην Μονή του στην Αίγινα με το όνομα Παρθενία. Διετέλεσε Γραμματέας του Μοναστηρίου. Ήξερε κάποια γράμματα. Γνώριζε και λίγα γαλλικά- αλλά όταν υπέφερε από την κατοχή του πονηρού πνεύματος μιλούσε όλες τις γλώσσες.

Τα πονηρά πνεύματα γνωρίζουν όλες τις ανθρώπινες γλώσσες. Σε κάθε άνθρωπο κάθε εθνότητος, μόλις του βάζουν μία κακή σκέψι στον νου, την λένε στην δική του γλώσσα.
Εκστατικές καταστάσεις και γλωσσολαλιές εμφανίσθηκαν παλαιότερα και στους Ουγενότους τον ΙΖ' αιώνα (πρόκειται για Προτεστάντες της Γαλλίας πού συγκρούονταν συνεχώς με τους Ρωμαιοκαθολικούς).
Ίδιες καταστάσεις παρατηρήθηκαν τον ΙΗ' αιώνα στους Ιανσενίτες (πρόκειται για κίνησι μεταξύ Ρωμαιοκαθολικισμού και Προτεσταντισμού με πολλούς οπαδούς από την γαλλική διανόησι. Ο Πάπας τους αποκήρυξε).

Οι γλωσσολαλιές είναι γνωστές και στους Κουάκερους και στους Μορμόνους. Όλοι τους βέβαια τις δέχονται ως προερχόμενες από το Άγιο Πνεύμα.

Οι Πεντηκοστιανοί βέβαια έχουν κι αυτοί την εντύπωσι ότι η γλωσσολαλιά τους οφείλεται στο Άγιο Πνεύμα. Αφού πάρουν πρώτα το βάπτισμα του ύδατος, λαμβάνουν κατόπιν το βάπτισμα του Πνεύματος. Τότε εμφανίζεται η γλωσσολαλιά.
Εμείς δεν δεχόμαστε ότι σε μία αίρεση δρα το Άγιο Πνεύμα και χαρίζει γλωσσολαλιές. Οι ίδιοι λένε ότι αυτά πού γίνονται στις συνάξεις τους, γίνονται στο όνομα του Κυρίου. Εφ' όσον πιστεύουν στον Κύριο και τον επικαλούνται, δεν μπορεί να προέρχωνται τα χαρίσματα τους από άλλη πηγή.
Κατ' αρχήν δεν πιστεύουν ορθά στον Κύριο. Έτυχε να συζητήσω με Πεντηκοστιανούς και η Χριστολογία τους έμοιαζε με των Νεστοριανών. Δεν πιστεύουν σωστά για τα Μυστήρια του Κυρίου, για την Μητέρα του, για τους Αγίους του, για τον ερχομό του στις έσχατες ήμερες. Δεν ερμηνεύουν σωστά τα λόγια του Κυρίου, λ.χ. ο Κύριος είπε ότι θα στείλω το Άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία και θα παραμένη πάντοτε, αιωνίως, σ' αυτήν. Έπ' αυτού οι Πεντηκοστιανοί λένε τα εντελώς αντίθετα.
Έπειτα, οι αιρετικοί αυτοί διακατέχονται από πρωτοφανή υπερηφάνεια. Κάποιος ποιμένας τους εδώ στην Ελλάδα έχει τέτοια ιδέα για το άτομο του, πού ούτε Πάπας της Ρώμης να ήταν... Περί της υπερηφάνειας τους όμως θα ομιλήσουμε σε επόμενο κεφάλαιο.
Όπου υπάρχει υπερηφάνεια, απουσιάζει η χάρις του Παρακλήτου. Τότε εμφανίζεται κάποιο άλλο πνεύμα πού παριστάνει το Άγιο Πνεύμα.

Ο Χριστός στην επί του Όρους ομιλία του είπε: «Ο καθένας πού λέγει «Κύριε, Κύριε» δεν θα εισέλθη στην βασιλεία των ουρανών, αλλά θα εισέλθη εκείνος πού εφαρμόζει το θέλημα του ουρανίου Πατρός μου. Πολλοί θα μου ειπούν εκείνη την ημέρα (της Κρίσεως), «Κύριε, Κύριε, στο όνομά σου δεν προφητέψαμε, και στο όνομά σου δεν βγάλαμε δαιμόνια και στο όνομά σου δεν επιτελέσαμε μεγάλα θαύματα»; Και τότε θα ομολογήσω σ' αυτούς, «ποτέ δεν σας εγνώρισα. Φύγετε μακρυά μου, οι εργάτες της ανομίας» (Ματθ. ζ' 21-23).

Οι Πεντηκοστιανοί πού καυχώνται ότι μελετούν την Αγία Γραφή, ας προσέξουν και κάτι πού αναφέρεται στις Πράξεις των Αποστόλων, τον καιρό που δρούσε ο Απόστολος Παύλος στην Έφεσο. Κάποιοι περιοδεύοντες εξορκιστές χρησιμοποιούσαν το όνομα του Ιησού να θεραπεύσουν δαιμονισμένους. Όχι μόνο δεν τα κατάφεραν, αλλά όπως λέμε «έφαγαν το ξύλο της χρονιάς τους» (Πρβλ. Πράξ. ιθ' 13-17).

Επειδή έκαναν εξορκισμούς στο όνομα του Κυρίου, δεν εσήμαινε ότι συνεργάζονταν με το Άγιο Πνεύμα.
Πολλά αναφέρονται στην Αγία Γραφή γι' αυτό το θέμα. Στα βιβλία Γ' Βασιλειών και Β' Παραλειπομένων αναγράφεται μία πολεμική επιχείρησις του Βασιλέως Αχαάβ (9ος π.Χ. αι.) εναντίον των Σύρων. Τετρακόσιοι προφήτες, αναγνωρισμένοι από τον βασιλέα και ευνοούμενοι από αυτόν, συνιστούσαν να την κάνη την επιχείρησι. «Ο Κύριος το είπε. Να πολεμήσης στην Ραμώθ Γαλαάδ. Ο Κύριος θα σου την παραδώση». Τους άκουσε και καταστράφηκε. Παρόλο πού προφήτευαν στο όνομα του Κυρίου ήταν ψεύτικοι προφήτες κι έλεγαν ψευδοπροφητείες. (Για περισσότερα βλέπε Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλη, Περίπατοι στην Αγία Γραφή, κεφ. «Ανάβαινε εις Ραμώθ Γαλαάδ»).

Όποιοι έτυχε να βρεθούν σε συνάξεις Πεντηκοστιανών και άκουσαν γλωσσολαλιές, κατάλαβαν ότι αυτές, μόνο με το Άγιο Πνεύμα δεν είχαν σχέσι. Κάτι αντίστοιχο με τον βασιλέα Ιωσαφάτ, σύμμαχο του Αχαάβ, ο οποίος βλέποντας τον τρόπο και το ύφος και τις φωνές και τις κινήσεις των τετρακοσίων προφητών του Αχαάβ, κατάλαβε ότι αυτοί δεν ήταν γνήσιοι προφήτες, έστω κι αν επεκαλούντο το όνομα του Κυρίου. Τους ωσφραινόταν ως ψευδοπροφήτες.
Όποιος έχει υγιή αισθητήρια, καταλαβαίνει. «Και γαρ η όψις δήλον ποιεί» το ποιόν ενός προσώπου ή ενός πράγματος.

Συνέβη, πολλοί ορθόδοξοι πού έμπλεξαν με την Πεντηκοστιανή αίρεση και πού έφθασαν στο σημείο να γλωσσολαλούν, να επιστρέψουν στην Εκκλησία.
Τους ερωτήσαμε τι ένοιωθαν την ώρα πού γλωσσολαλούσαν. Τους ερωτήσαμε για το ξεκίνημά τους στην γλωσσολαλιά. Μάθαμε ενδιαφέροντα πράγματα.

Προσέξετε.

Τον Μάρτιο του 2002 είχα καλέσει ένα πρώην Πεντηκοστιανό να κάνη ομιλία στα Νέα Παλάτια Ωρωπού, γιατί άρχισε να δημιουργήται εκεί μία εστία αυτών των αιρετικών. Ο ομιλητής είχε κάνει δώδεκα χρόνια κοντά τους και είχε αναπτύξει σπουδαία δράσι. Το μικρό του όνομα, Αναστάσιος.

Σε κάποιο σημείο της ομιλίας του, αναφέρθηκε στην πρώτη προσπάθεια πού κατέβαλε, σε μία πεντηκοστιανή σύναξι στην Καλαμάτα, για να γλωσσολαλήση. Ας τον ακούσουμε.
«Άφησε τον εαυτό σου», μου έλεγαν εκείνο το βράδυ. «Μη σκέπτεσαι τίποτα λογικά. Θα δοξάζης τον Θεό και θα λες συνέχεια, «δόξα, δόξα, δόξα», «αλληλούια, αλληλούια...». Εγώ επί μία ώρα φώναζα, φώναζα συνεχώς «δόξα» και «αλληλούια». Είχα ιδρώσει. Ήταν τότε και καλοκαίρι. Και κάποια στιγμή άρχισα να χάνωμαι. Εν τω μεταξύ δίπλα μου ήταν ένα ανδρόγυνο, ο άνδρας από το ένα μέρος και η γυναίκα από το άλλο. Και οι δυο τους λαλούσαν σε μία γλώσσα εντελώς ακαταλαβίστικη. Ούτε εκείνοι καταλάβαιναν τι έλεγαν ούτε εγώ. Σε μένα άρχισε να συμβαίνη κάτι σαν αυθυποβολή. Από αριστερά μου και δεξιά μου ακούονταν συνεχώς αυτά τα ακαταλαβίστικα λόγια. Ένοιωθα ότι με επηρέαζαν. Ήταν, για να χρησιμοποιήσω ένα παράδειγμα, σαν να είχαν τον ιό της γρίπης πού εύκολα μεταδίδεται στον διπλανό τους. Έτσι καθώς είχα αφήσει τον εαυτό μου ελεύθερο, άρχιζα να φωνάζω κι εγώ. Έλεγα, ό,τι μου κατέβαινε.
»Μάλιστα, έλεγα ό,τι μου κατέβαινε! Άλλωστε δεν μου είπαν να λέω κάτι συγκεκριμένο. «Ο,τι σου έρθη θα λες». Έτσι με συμβούλευαν. Μου έφεραν κι ένα λογικό επιχείρημα. «Εμείς μοιάζουμε με τα νήπια. Είμαστε σαν τα μωρά. Είμαστε νήπιοι εν Χριστώ. Τα νήπια δεν καταλαβαίνουν τι λένε. Λοιπόν θα λες λογάκια, κι όσο αυξάνεις στην πνευματική ηλικία, θα αρχίζης να το καλλιεργής αυτό. Έτσι θα έρθη μία πιο ξεκάθαρη γλώσσα. Και στην συνέχεια ακόμη πιο ξεκάθαρη. Και θα αρχίσης να λαλής τα μεγαλεία του Θεού».
»Μου έβαλαν στο μυαλό την ιδέα πώς, ό,τι θ' αρχίσω να λέω, μου το βάζει στο στόμα ο Θεός, οπότε δεν έχει σημασία αν εγώ δεν το καταλαβαίνω. Εκείνο πού είναι το σπουδαίο είναι ότι ο Θεός μου τα δίνει αυτά τα λόγια».
Λοιπόν, ο ένας γλωσσολαλούσε αριστερά του, ο άλλος δεξιά του. Αυτός έφθασε στο σημείο να χάνη τον εαυτό του. Θα άφηνε ελεύθερο το στόμα του να βγάλη οποιοδήποτε φθόγγο. Όλα αυτά Δαν αποτελούν μία καλά μεθοδευμένη τεχνική; Έχουν την εντύπωσι οι Πεντηκοστιανοί ότι έτσι γλωσσολαλούσαν στην αρχαία Εκκλησία; Κάνουν μεγάλο λάθος.

Ας ακούσουμε και μία άλλη εμπειρία. Ομιλεί μία κυρία πού κατάγεται από την Κρήτη - το μικρό της όνομα Δέσποινα.
«Κάποια στιγμή άνοιξα, άφησα ελεύθερο το στόμα μου και άρχισα να λέω πράγματα ακαταλαβίστικα... Στις συνάξεις εγώ έλεγα αυτά τα ακαταλαβίστικα. Και οι άλλοι πάλι έλεγαν γλώσσες ακαταλαβίστικες. Και κανένας δεν καταλάβαινε κανένα. Εγώ όταν έλαβα αυτό πού έλαβα, ένοιωσα μέσα μου ένα βάρος ασήκωτο. Αμφέβαλλα ότι ήταν Πνεύμα Άγιο».

Αυτά μας είπε η Δέσποινα.
Συνέβη, πολλές φορές ν' ακούσω κασσέτες με ηχογραφημένες γλωσσολαλιές από Πεντηκοστιανές συνάξεις. Θεέ μου! Τι άκουσμα ήταν αυτό; Υστερικές κραυγές, ασυγκράτητο παραλήρημα, νευρικό ξέσπασμα, ξέφρενος ενθουσιασμός, ένα ξενόγλωσσο αλαλούμ ανακατεμένο και με λίγα ελληνικά, αγριεμένο ύφος, θρησκευτικές αναφωνήσεις με τεντωμένο λαρύγγι... Αν ήταν δυνατό να προέρχωνται όλα αυτά από το Άγιο Πνεύμα! Έτσι γλωσσολαλούσαν στην πρώτη Εκκλησία; Θεός φυλάξοι!

Έχω ένα φίλο γιατρό. Το μικρό του όνομα, Παναγιώτης. Και η γυναίκα του γιατρός. Αυτός για ένα διάστημα είχε επηρεασθή πολύ από τους Πεντηκοστιανούς. Έτυχε κάποιοι γιατροί να ανήκουν σ' αυτόν τον χώρο, και σαν συνάδελφο τον παρέσυραν. Αυτός προσπάθησε να οδηγήση εκεί και την γυναίκα του. Εκείνη πήγε μία φορά. Όταν άρχισαν οι ομαδικές προφητείες και γλωσσολαλιές με όλο τους το νευρωτικό και παραληρηματικό μεγαλείο, έφριξε. Αργότερα που κουβεντιάσαμε, μου είπε: «Μα πώς να με παρασύρουν; Τους γνώρισα από κοντά. Πρόκειται για παλαβούς»!

Ένας φίλος μου ερωτοτροπούσε με τους Πεντηκοστιανούς, παρακολουθούσε τις συνάξεις τους, τραγουδούσε τους ύμνους των, συμμετείχε στις προσευχές τους. Αυτό, στην δεκαετία του 1990. Ωρισμένες φορές έπειθε μερικούς φίλους του να τον συνοδεύουν στις Πεντηκοστιανές συνάξεις. Είχε καλή κοινωνική θέσι, και οι φίλοι του ήταν κι αυτοί επίσημοι.

Ακούστε τι συνέβη. Πήγε στην σύναξι παίρνοντας μαζί ένα φίλο του πού εργαζόταν στην κορεατική πρεσβεία των Αθηνών. Όταν ήλθε η ώρα των προφητειών και των γλωσσολαλιών, άκουε κάτι και έφριττε. Σκούντησε τον φίλο του. «Αυτός εκεί», λέει, «ομιλεί στην κορεατική. Και ξέρεις τι λέει; Βρίζει τον Χριστό στα κορεατικά»!
Ποιος μπορεί να ξέρη, τι λένε οι γλωσσολαλούντες Πεντηκοστιανοί, όταν χρησιμοποιούν τις διάφορες γλώσσες, γνωστές και άγνωστες!

Κάτι σαν προσωπική εξομολόγησι. Έτυχε να μου φέρουν ηχογραφημένες γλωσσολαλιές Πεντηκοστιανών καθώς και δικών μας φωτισμένων. Κατώρθωσα να ξεχωρίσω μερικές φράσεις. Τις κατέγραψα, όπως λ.χ. «Ραχάμπι οντού γιαχά αχάν χούμπζε γιαμπά αναχά κούμπα». Κατόπιν σκέφθηκα, «μήπως εδώ λέει κάτι άσχημο, κάτι βλάσφημο». Σ' αυτό επηρεάσθηκα από εκείνο πού αποκάλυψε ο υπάλληλος της κορεατικής πρεσβείας. Πάντως ο Θεός αυτόν τον άνθρωπο ήθελε να τον σώση, καθώς και τον φίλο του, ο όποιος δεν άργησε να απομακρυνθή από τους Πεντηκοστιανούς.

Με όσα είπαμε, κατατοπίσαμε τους αναγνώστες στο θέμα της γλωσσολαλιάς.

Κλείνοντας αυτό το κεφάλαιο, θα επαναλάβουμε ότι τα έντονα και πλούσια πνευματικά χαρίσματα στις πρώτες ημέρες του Χριστιανισμού είχαν καιρικό χαρακτήρα. Ήταν μόνο για τότε. Τότε συνέβαιναν πράγματα πού ήταν μόνο για τότε.

Εκείνες τις ημέρες υπήρχε το Αποστολικό χάρισμα. Οι Απόστολοι, πού είχαν όλες τις δωρεές του Αγίου Πνεύματος πού είχαν συναναστραφή τον Χριστό, πού γέμισαν την ημέρα της Πεντηκοστής με Άγιο Πνεύμα και έγιναν πάνσοφοι, οι Απόστολοι ήταν μόνο για τότε. Δεν ξαναπαρουσιάσθηκαν. Στο όραμα της Άνω Ιερουσαλήμ αποτελούν τους δώδεκα θεμέλιους λίθους, τα δώδεκα πολύτιμα πετράδια του τείχους της θεοκατασκεύαστης πόλεως. Έχουν μοναδική θέσι. Είναι μοναδικοί και ανεπανάληπτοι.

Για τότε ήταν οι Απόστολοι. Για τότε ήταν και τα άφθονα και υπεράφθονα πνευματικά χαρίσματα.

Σ' ένα αντιαιρετικό βιβλίο του Δημ. Κόκκορη διαβάζουμε τα εξής:

«Κατά τα πρώτα βήματα του Χριστιανισμού έκτακτα, έντονα, ποικίλα και πληθωρικά τέρατα, σημεία και θαύματα επιτελούμενα υπό χαρισματικών συνόδευαν το κήρυγμα. Όταν εμπεδώθηκε και εξαπλώθηκε η πίστις και στερεώθηκε η Εκκλησία, και οι Χριστιανοί είχαν αγκαλιάσει και εβίωναν πλέον ως τρόπον ζωής την διδασκαλία του Ευαγγελίου, και μετά ζήλου ειργάζοντο για την διάδοσί της, και έως θανάτου έφθαναν υπέρ της πίστεως, τα χαρίσματα άρχισαν να ελαττώνονται βαθμιαία και σταδιακά -δεν είχαν ανάγκη πλέον από δεκανίκια θαυμάτων- μέχρις ενός σημείου πού το Άγιο Πνεύμα έκρινε σκόπιμο και αναγκαίο. Έτσι οι νεκραναστάσεις έπαυσαν, οι προφητείες περιωρίσθηκαν, η γλωσσολαλιά εξέλιπε».