Ερώτηση π. Κωνσταντίνου Καντάνη:
Αφού είναι παναίρεση κύριε καθηγητά, πώς και η Ορθόδοξη Εκκλησία η οποία βιώνει όλα αυτά που λέτε, αυτή είναι η ζωή της Ορθοδοξίας, πώς συμμετέχει στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών;
Καθ. Δημήτριος Τσελεγγίδης:
Κοιτάξτε, είναι σα να με ρωτάτε όπως το ακούω, αφού εμείς γεννηθήκαμε άνωθεν, πως αμαρτάνουμε; Το ερώτημα είναι τόσο απλοϊκό όσο και παράλογο, δηλαδή, αν δεν πούμε κάποιες παραμέτρους.
Μας λέει ο Απόστολος Παύλος και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, κατ’ αρχήν ο Απόστολος Παύλος, ότι πεθάναμε κατά την αμαρτία. Εμείς είμαστε νεκροί, ζούμε μετά το θάνατό μας, ο οποίος είναι ο θάνατος της αμαρτίας στο πλαίσιο της Εκκλησίας. Ο Απόστολος Ιωάννης μας λέει ότι ο πιστός επειδή γεννήθηκε άνωθεν κτλ., ού δύναται αμαρτάνειν. Οντολογικώς όμως. Γιατί; Γιατί σπέρμα εν αυτώ μένει το Άγιο Πνεύμα και επομένως εφόσον βρίσκεται σ’ αυτήν την σχέση δεν μπορεί να αμαρτάνει. Αλλά αυτό δεν είναι μαγική πράξη, δεν είναι ένας μηχανισμός επειδή γεννηθήκαμε δεν αμαρτάνουμε γιατί αυτό θα ακύρωνε το αυτεξούσιό μας. Έτσι λοιπόν αμαρτάνουμε όχι από αδυναμία αλλά από αυτεξουσιότητα. Δεν θέλουμε να κάνουμε το θέλημα του Θεού και μερικοί επιμένουν όπως ο Ιούδας.
Ο Ιούδας είχε τον καλύτερο πνευματικό οδηγό, τον καλύτερο Γέροντα θα λέγαμε. Έτσι; Ποιος μπορεί να συγκριθεί με τον Χριστό; Αδυνατούσε ο Χριστός να τον καθοδηγήσει; Όχι. Ο Ιούδας μέχρι την τελευταία στιγμή καθοδηγείται, ακόμη και στο Μυστικό Δείπνο του οποίου δεν στερείται και την Θεία Μετάληψη. Όμως οὐκ ἠβουλήθη συνιέναι. Αυτό είναι πολύ δυνατό, δηλαδή θα λέγαμε εντός εισαγωγικών «δεν μπορεί να το παραβιάσει ούτε ο Θεός», επειδή δεν θέλει, επειδή μας έδωσε το κατ’ εικόνα το οποίο έχει το λογικό και το αυτεξούσιο και μας τιμά με αυτό που είναι ο Θεός, Αυτεξούσιος. Άρα, όπως ο πιστός ού δύναται αμαρτάνειν ότι σπέρμα εν αυτώ μένει .. δηλαδή, εφόσον θέλει να μην αμαρτάνει, είναι το λιγότερο, η φυσιολογικότητά του να μην αμαρτάνει.
Μέσα στην Εκκλησία δεν είμαστε απλώς για να μην αμαρτάνουμε, δεν έχουμε πάρει μόνο αυτό το αγαθό, αλλά να ζήσουμε την αιωνία ζωή στο παρόν, τη ζωή δηλαδή την ΑγιοΤριαδική. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει ο άνθρωπος, δεν είναι κατόρθωμα του ανθρώπου αλλά είναι δωρεά του Θεού μέσα μας και το πήραμε χωρίς να ερωτηθούμε σε ανύποπτο χρόνο, επειδή ο Θεός μας εγέννησε κατά την πρόνοιά Του μέσα στην Εκκλησία κτλ.. Αν δεν θελήσουμε όμως, απενεργοποιείται αυτή η θεία ενέργεια που είναι η Βασιλεία του Θεού.
Κατά συνέπεια, μην μας κάνει εντύπωση πως θρησκευτικοί μας ηγέτες κάνουν και λένε αυτά τα πράγματα. Ας γυρίσουμε ο καθένας στον εαυτό μας και να δούμε εμείς αν αμαρτάνουμε -που αμαρτάνουμε- και γιατί αμαρτάνουμε. Δεν αμαρτάνουμε γιατί είναι αδύναμος ο Θεός μέσα μας, αλλά γιατί δεν κάνουμε εκείνο που είναι στις προδιαγραφές μας και στις δυνατότητες του κατ’ εικόνα. Δηλαδή, οι εντολές του Χριστού δεν είναι εξωπραγματικές, είναι ακριβώς οι προδιαγραφές μας, οι δυνατότητές μας … για να ζούμε το κατά φύσιν. Το καλό λίαν αναφέρεται σ’ αυτόν τον κόσμο, στο να μπορούμε να υπάρχουμε σε μία σχέση φυσιολογική, όχι στο καθ’ ομοίωση, όχι στην θεία ζωή, αυτό δεν είναι η δυνατότητά μας, αυτό είναι άκτιστο, μας παρέχεται όμως ως δωρεά υπό την προϋπόθεση ότι τηρούμε τις προδιαγραφές, τις εντολές δηλαδή.
Τώρα, εμείς που πήραμε μέσα μας την άκτιστη ζωή του Τριαδικού Θεού, εφόσον δεν θέλαμε να κάνουμε την αμαρτία αν ήμασταν ενήλικοι, δεν θα αμαρτάναμε. Όμως, επειδή δεν προσέχουμε, και επειδή απατώμεθα όπως απατήθηκε η Εύα και ο Αδάμ από την διαβολή και διαστροφή του θελήματος του Θεού, επειδή δεν προσέχουμε, δεν βρισκόμαστε σε νήψη σε πνευματική εγρήγορση, ο νους μας δεν είναι εκεί για όπου κατασκευάστηκε, δηλαδή να έχει την διαρκή αναφορά του, την ευχαριστιακή την δοξολογική προς τον Θεό. Γι’ αυτό βρίσκει τόπο, χρόνο και χώρο ο πονηρός και μας εισάγει τα πονηρά αυτά τηλεγραφήματα, τα οποία έχουν ένα ωραίο περιτύλιγμα όπως ήταν ωραίος ο απαγορευμένος καρπός όταν τον πρόσεξε η Εύα και της φάνηκε ωραίος και θέλησε να τον γευθεί. Αυτό επαναλαμβάνεται στην προσωπική μας ζωή.
Θέλω να πω με αυτό το παράδειγμα ότι, μην ρίχνουμε την πέτρα του αναθέματος. Να γυρίζουμε στον εαυτό μας και να μετανοούμε εμείς γι’ αυτά τα οποία κάνουμε ούτως ή άλλως και ενώ έχουμε τη δυνατότητα να μην τα κάνουμε. Και από εμάς προέρχονται, το εννοώ σύνολο τώρα, η πνευματική μας ηγεσία όπως άλλωστε και η πολιτική. Δεν μας έρχονται από άλλον πλανήτη, μην διαμαρτυρόμαστε γι’ αυτό. Να μετανοούμε γιατί εμείς δεν τηρούμε το θέλημα του Θεού, γιατί αν το τηρούσαμε και ζούσαμε κατά το θέλημά Του, οι ηγέτες μας θα εξέφραζαν αυτήν την πραγματικότητα.
… Βεβαίως θα πει κανείς, οι ηγέτες είναι να καθοδηγούν. Μα όταν εμείς δεν φροντίσαμε σε ανύποπτο χρόνο και φτάσαμε σε μια ηλικία για το θέλημα του Θεού και αλλοιθορίζαμε προς τον κόσμο, ήτανε φυσικό να πάθουμε αυτόν τον βαθμό της πνευματικής διαστροφής, να θεωρήσουμε ως καλό αυτό το οποίο εμείς κρίναμε και όχι Εκείνον που μας κατασκεύασε και μας είπε καθαρά ποιο είναι το θέλημά Του ως καλό. Γιατί μόνον ο Θεός είναι καλός και ως καλό θεωρείται εκείνο που έχει το κάλλος του Θεού και εκεί πέρα βρίσκονται οι προδιαγραφές μας, γι’ αυτό η κτίση ήταν λίαν καλή τότε.
Άρα η λύση, τώρα εγώ δεν προσφέρω μόνο την ερμηνεία αλλά και τη λύση του προβλήματος αν θέλετε ως προς αυτό, εφόσον στραφούμε με πνεύμα μετανοίας στον εαυτό μας και γνωρίζουμε ότι ήγγικεν και όχι απλώς ήγγικεν η Βασιλεία των Ουρανών -αυτή είναι και η λύση στο γενικότερο κοινωνικοοικονομικό μας πρόβλημα- αλλά ήδη η Βασιλεία του Θεού βρίσκεται εντός μας. Το θέμα είναι ότι την απενεργοποιήσαμε με την κακή χρήση του αυτεξουσίου ακούγοντας τον κόσμο που κείται εν τω πονηρώ και τον πονηρό. Επομένως η θεραπεία είναι εντός της Εκκλησίας με την υπακοή, με την μέθοδο την εκκλησιαστική στο πνευματικό εργαστήριο αυτό, στο νοσοκομείο της Εκκλησίας με τους πνευματικούς οδηγούς που είναι οι οικονόμοι της χάριτος, οι ιερείς οι Αρχιερείς μας κτλ που τηρούν το θέλημα του Θεού, [για] να καθαριστούμε. Και τότε θα δούμε και θα μπορέσουμε -γιατί μας δίνεται αυτή η δυνατότητα ακτίστως με τη μετοχή στο Σώμα και το Αίμα του Χριστού- να ενισχυόμαστε και να τηρούμε αυτές τις προδιαγραφές. Τότε όχι απλώς δεν θα αμαρτάνουμε που είναι το φυσιολογικό μας στη νέα πραγματικότητα, την κενή κτίση την οποία βρισκόμαστε μέσα στην Εκκλησία, αλλά θα έχουμε όντως αυτό που είπε ο Χριστός … ίνα ζωὴν έχωσι καὶ περισσὸν έχωσιν.
Αυτή η ζωή επειδή είναι άκτιστη και δεν χωράει στον κτιστό μας χώρο, ξεχύνεται και ξεχειλίζει και αγγίζει τους άλλους στο μέτρο όμως, όχι μαγικά, όχι μηχανιστικά, αλλά στο μέτρο της δεκτικότητας των άλλων, όταν και οι άλλοι κάνουν κάποια προσπάθεια καλής χρήσης αυτού του αυτεξουσίου στο πλαίσιο της Εκκλησίας.
Έτσι λοιπόν μην περιμένουμε ούτε παθητικώς να τακτοποιηθούν τα πράγματα, δεν θα τακτοποιηθούν μαγικώς αν δεν μετανοήσουμε. Όταν πήγαν στο Χριστό κάποιοι και είπαν τι έκανε ο Πιλάτος που έσφαξε κάποιους .. υπενθύμισε ο Χριστός -να τους δώσει την ερμηνεία δηλαδή- προσέθεσε σε αυτό και έναν πύργο που έπεσε και καταπλάκωσε κάποιους και είπε ότι αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν οι αμαρτωλότεροι όλων. Μην θεωρούμε ότι όταν γίνεται κάτι κακό, ότι αυτοί που το παθαίνουν είναι οι χειρότεροι. … Είναι ενδεικτικό, απλώς θέλει να πει ο Χριστός ότι αν δεν μετανοήσετε πολύ χειρότερα θα πάθετε.
Άρα μας δίδεται διαχρονικώς το μήνυμα ότι το ζητούμενο είναι να δούμε ποιο είναι το ευάρεστο θέλημα του Θεού και αυτό είναι φανερό μέσα στην Εκκλησία. Απλώς να τηρήσουμε το θέλημα του Θεού, να θέλουμε να το τηρήσουμε. Όπως είπα προηγουμένως οι Οικουμενικές Σύνοδοι, οι Κανόνες της Εκκλησίας, έχουν ορίσει, περιορίσει, δηλαδή καθορίσει, το περιεχόμενο της Αγιοτριαδικής ζωής της Εκκλησίας και άρα τα πράγματα είναι δεδομένα και απλά. Εμείς πρέπει να γίνουμε οι κήρυκες, ευγνωμόνως και δοξολογικά προς τον Θεό, στους άλλους ανθρώπους αυτού του περιεχομένου της ζωής και να μην θέλουμε να γίνουμε συνεργάτες σε μια διαδικασία κτιστή και μάλιστα όχι καθαρή, αφού αυτά είναι αντίθετα με το θέλημα του Θεού.
(συνεχίζεται)
Απομαγνητοφώνηση (από 46:15 έως 55:55)
Πηγή: Επόμενοι τοις Αγίοις Πατράσι, Αβέρωφ
