Ἡ ἀπόφαση τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας ὅτι ἀπό τό σχολικό ἔτος 2017-18 καί ἑξῆς δέν θά παρέχεται στούς μαθητές βιβλίο τοῦ Μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ἀλλά μόνο ἕνας πανθρησκειακός «Φάκελος» τοῦ μαθητῆ δημιουργεῖ δικαιολογημένα ἀντιδράσεις.

Ὁ μακαριστός προηγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους ἀρχιμανδρίτης  π. Γεώργιος Γρηγοριάτης – Καψάνης[1] ἀναφέρει σχετικά σέ κείμενό του :

«Τό νέο μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν δέν ἔχει πιά Ὀρθόδοξο Χριστιανικό χαρακτήρα, δέν βοηθᾶ τούς μαθητές νά γνωρίσουν τήν Χριστιανική τους πίστη, δέν οἰκοδομεῖ τήν θρησκευτική, τήν ἐθνική καί τήν πολιτισμική ταυτότητα τῶν Ἑλληνοπαίδων.

Θεολόγοι καί ἄλλοι ἐπιστήμονες, πού ἐκπροσωποῦν θεολογικούς καί ἐκπαιδευτικούς φορεῖς, ὅπως ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ.), ἀγωνιοῦν καί διαμαρτύρονται ἐπί δεκαετίες τόσο γιά τήν ἐνδεχόμενη κατάργηση τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν στήν δημόσια ἐκπαίδευση ὅσο καί γιά τήν μετατροπή του σέ θρησκειολογικό.

Εἶναι προφανές ὅτι οἱ ἀρχιτέκτονες τοῦ νέου Προγράμματος Σπουδῶν ἔχουν κατά νοῦ νά ἀποδοκιμάσουν ὅ,τι δέν πρόλαβαν νά γκρεμίσουν οἱ Βαυαροί τῆς Ἀντιβασιλείας τοῦ Ὄθωνος.

Μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν, εἰς πεῖσμα τῆς ἀνάγκης γιά μία Ὀρθόδοξη διδαχή μέ τά «ἀγαθά τῆς ρωμαίικης παραδόσεώς μας», ἐπιβάλλεται ἕνας σύγχρονος βαρλααμιτισμός, πού εἰσχωρεῖ βάναυσα στά σπλάγχνα τοῦ Γένους. Ἡ οὐμανιστική παιδεία, μέ μορφή διαφορετική ἀπό ἐκείνη τοῦ παλαιοῦ βαρλααμιτισμοῦ, μέ τά χαρακτηριστικά τοῦ πανθρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ, εἰσβάλλει στά σχολεῖα, γιά νά ἀκυρώσει τήν Παιδεία τοῦ Γένους. Ἐπιχειρεῖται νά ἀποκοποῦν τά παιδιά ἀπό τίς ζωογόνες ρίζες τῆς πατροπαραδότου Ὀρθοδόξου Πίστεως, πού καθιστᾶ τούς ἀνθρώπους Σῶμα Χριστοῦ, Ἐκκλησία Χριστοῦ, «κοινωνούς θείας φύσεως»[2] , καί νά ἀφομοιωθοῦν στήν χοάνη μιᾶς οὐμανιστικῆς θρησκευτικότητος, πού δέν ἐλευθερώνει τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἁμαρτία καί τόν θάνατο, δέν τόν ὁδηγεῖ στόν ἁγιασμό καί τήν θέωση, ἀλλά, τοὐναντίον, τόν προετοιμάζει, γιά νά ἀποδεχθεῖ τήν δαιμονική Πανθρησκεία.

Αὐτός ὁ ἰδιότυπος νεοβαρλααμιτισμός ἐπιβάλλεται ἀπό μιά μερίδα θεολόγων, ὅπως ὁ ἐκσυγχρονιστικός καί οἰκουμενιστικός σύνδεσμος θεολόγων «Ὁ Καιρός», οἱ ὁποῖοι δείχνουν πώς ἐχθρεύονται τήν ἡσυχαστική θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τήν μαρτυρική Ὀρθοδοξία τῶν Νεομαρτύρων, τήν ἀσκητική παιδεία τῶν Κολλυβάδων, τήν ἁπλοϊκή πίστη τῶν ἀγωνιστῶν τῆς Παλιγγενεσίας τοῦ 1821. Οἱ θεολόγοι αὐτοί δέν κατανοοῦν ὅτι ἀντιστρατεύονται τόν λόγο τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, ὁ ὁποῖος δέν ἀναγνωρίζει ἄλλες ὁδούς σωτηρίας πλήν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ[3] . Δέν κατανοοῦν ἑπομένως ὅτι, στερώντας ἀπό τά Ὀρθόδοξα Ἑλληνόπουλα τήν ἀναγκαία γι' αὐτά Ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστική παιδεία καί ἐπιβάλλοντας τήν δημόσια πολυθρησκειακή θρησκευτική ἐκπαίδευση, φανερώνουν τήν κρίση θεολογίας καί πιό πολύ τήν κρίση πίστεως, στήν ὁποία βρίσκονται, γιά νά θυμηθοῦμε τόν σχετικό λόγο τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ. Διερωτᾶται κανείς, ἐάν μπορεῖ οἱ θεολόγοι αὐτοί νά θεωροῦνται μέλη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅταν ἐν τοῖς πράγμασι ὑπονομεύουν τό διδακτικό της ἔργο στίς εὐαίσθητες ἀκόμη ψυχές τῶν μαθητῶν. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι δέν μποροῦν νά εἶναι ἐντός τοῦ περιβόλου τῆς Ἐκκλησίας, δέν μποροῦν νά εἶναι μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἐφ' ὅσον τό ὑποσκάπτουν.

Οἱ ἐμπνευστές τοῦ νέου Προγράμματος Σπουδῶν φαίνεται νά πιστεύουν ὅτι ὁ λαός μας δέν χρειάζεται τόν Χριστό στήν Παιδεία, ἀλλά ὅτι ἔφθασε ἡ ὥρα νά ζητήσει ἀπό τόν Χριστό νά «ἀπέλθη τῶν ὁρίων αὐτῶν». Ὅμως, πρίν ἀπό ἐμᾶς, ἄλλοι λαοί, τῶν ὁποίων τίς ἀρχές διδασκαλίας τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος πασχίζουμε νά ἀντιγράφουμε, εἶχαν διώξει τόν Χριστό ἀπό τήν παιδεία τους καί ἔζησαν τίς συνέπειες τῆς ἀπομακρύνσεώς Του. «Τό σχολεῖον τῆς Εὐρώπης ἔχει ἀποχωρισθῆ ἀπό τήν πίστιν εἰς τόν Θεόν. Εἰς αὐτό ἔγκειται ἡ μεταστροφή της εἰς δηλητηριάστριαν, εἰς αὐτό καί ὁ θάνατος τῆς εὐρωπαϊκῆς ἀνθρωπότητος», εἶπε μέ κάθε εἰλικρίνεια ὁ βαθύς γνώστης τῆς εὐρωπαϊκῆς κουλτούρας, ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς, ὁ ὁποῖος ἔζησε στό ἴδιο του τό σῶμα τήν βαρβαρότητα τῆς ἀποχριστιανοποιημένης Εὐρώπης, ὅταν ἦταν αἰχμάλωτος τῶν Ναζί στά στρατόπεδα τοῦ Νταχάου.

Ὁ σύγχρονος νεοελληνικός οὐμανισμός ἐπιβάλλει στούς Νεοέλληνες νά διώξουν ἀπό τήν δημόσια θρησκευτική ἐκπαίδευση τόν Χριστό τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως καί νά δεχθοῦν τήν νεοεποχίτικη πολυθρησκευτική θρησκευτική παιδεία, τήν παιδεία τῆς Πανθρησκείας. Ἐλπίζουμε ὅτι ὁ λαός μας δέν θά ὑποκύψει στίς ἐπιλογές μιᾶς μειοψηφίας θεολόγων καί διαμορφωτῶν τῆς δημόσιας παιδείας, ἀλλά θαρραλέα θά ζητήσει ἀπό τούς ἁρμοδίους παράγοντες τῆς Πολιτείας νά ἐπανεξετάσουν τό θέμα, νά τό θέσουν σέ ἕνα οὐσιαστικό δημοψήφισμα, ἀφοῦ ἀκουσθοῦν καί οἱ Ὀρθόδοξες καί οἱ πανθρησκευτικές προτάσεις, γιά νά ἐπιλέξει μόνος του, ἄν ἀκόμη θέλει τόν Χριστό στήν Παιδεία ἤ ἄν ἐπιθυμεῖ τήν ἀποχριστιανοποίησή της.

Γιά μιά ἀκόμη φορά τό ἴδιο δίλημμα ὀρθώνεται μπροστά μας. Οὐμανιστική ἤ θεανθρωποκεντρική παιδεία; Συσχηματισμός μέ τόν κόσμο ἐν ὀνόματι μιᾶς δῆθεν προσαρμογῆς στά νέα κοινωνικά δεδομένα ἤ προσήλωση στήν πάντοτε καινή καί οὐδέποτε ἐκκοσμικευμένη παιδαγωγική τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Παιδαγωγοῦ, ὁ ὁποῖος μᾶς κάνει δικό Του Σῶμα, Ἐκκλησία Του, αὐθεντική εἰκόνα Του;

Ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός ἴδρυε σχολεῖα, γιά νά ὁδηγεῖται δι' αὐτῶν ὁ λαός σέ θεογνωσία, ὄχι σέ στείρα ἐγκυκλοπαιδική γνῶση. Ἡ γνωσιολογία, ἡ ὁποία χαρακτηρίζει τό φρόνημα καί διέπει τά κηρύγματα τοῦ ἐνθαποστόλου ἁγίου Κοσμᾶ, δέν εἶναι ἡ γνωσιολογία τῶν ἐγκυκλοπαιδιστῶν, τῶν εὐρωπαίων καί Ἑλλήνων διαφωτιστῶν τοῦ 18^ου αἰῶνος, τῶν Βαυαρῶν ἀρχιτεκτόνων τῆς νεωτέρας παιδείας τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους. Ἡ γνωσιολογία του εἶναι εὐθυγραμμισμένη μέ ἐκείνη τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων μέχρι τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

Πιστεύουμε ὅτι οἱ ἐκτιμήσεις μας γιά τήν βούληση τοῦ Ὀρθοδόξου ἑλληνικοῦ λαοῦ στό θέμα τῆς θρησκευτικῆς παιδείας εἶναι ὀρθές καί ὁ λαός μας, ἄν ἐρωτηθεῖ, θά προτίμησει νά μείνει πιστός στήν παρακαταθήκη τῶν πατέρων του καί δέν θά ἀποδεχθεῖ ἕνα πανθρησκευτικό μάθημα γιά τά παιδιά του. Θά προτιμήσει νά καταργηθεῖ τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, παρά νά ἐκπέσει σέ μία ἀντίχριστη θρησκευτική ἀγωγή! Θά ἦταν προτιμότερο γι' αὐτόν νά καταργηθεῖ τό μάθημα καί νά προσφέρει μία Ὀρθόδοξη παιδεία στά παιδιά του ἔξω ἀπό τό δημόσιο σχολεῖο, παρά νά ἀποδεχθεῖ μία δημόσια μύηση στήν ἐπερχόμενη Πανθρησκεία.

Ἐάν παρά ταῦτα ὁ λαός μας ἐνσυνείδητα προτιμήσει νά ἀπομακρύνει τόν Χριστό ἀπό τήν δημόσια παιδεία, θά εἶναι μοιραία ἐκεῖνος ὑπεύθυνος τῆς ἐπιλογῆς του. Ὁ Χριστός, ὅπως μαρτυρεῖται στό Ἱερό Εὐαγγέλιο, δέν ἐκβιάζει κανένα. Εἶναι Θεός της ἐλευθερίας. «Κρούει τήν θύραν» καί περιμένει νά τόν δεχθοῦμε. Ἀλλά καί ἀπομακρύνεται, ὅταν ἐμεῖς δέν τόν δεχόμαστε. Μόνον ἄς γνωρίζουμε ὅτι τό τίμημα τῆς ἀπουσίας τοῦ Χριστοῦ ἀπό τήν ζωή μας θά εἶναι βαρύ, θά εἶναι ὁ ὄλεθρος. Ὅπως λέγει ὁ προφητικός λόγος : «ὅτι ἰδού οἱ μακρύνοντες ἑαυτούς ἀπό σοῦ ἀπολοῦνται»[4] . Καί ὅπως γράφει ὁ ἅγιος Νικόλαος Ἀχρίδος : «Ὁ Χριστός ἀπεμακρύνθη ἀπό τήν Εὐρώπην, ὅπως κάποτε ἀπό τήν χώραν τῶν Γαδαρηνῶν, ὅταν οἱ Γαδαρηνοί τό ἐζήτησαν. Μόλις ὅμως Αὐτόςἔφυγεν, ἦλθε πόλεμος, ὀργή, τρόμος καί φρίκη, κατάρρευσις, καταστροφή»[5].

Ἡ παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ τῆς Πανθρησκείας, τήν ὁποία νομιμοποίησε ἡ ψευδοσύνοδος τῆς Κρήτης, εἰσάγεται τώρα καί στά σχολεῖα. Ἡ ἀμέλεια καί ἀδιαφορία τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος νά καταδικάσει τόν Οἰκουμενισμό καί νά ἀποφασίσει τήν ἀποχώρησή της ἀπό τό λεγόμενο «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν», δηλ. τῶν αἱρέσεων, εἶχε τόν πρῶτο πικρό καρπό της. Τό νά καταργηθεῖ τό ὁμολογιακό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν, ἡ ὀρθόδοξη διαπαιδαγώγηση τῶν Ἑλληνοπαίδων, καί νά εἰσαχθεῖ ἡ οἰκουμενιστικὴ θρησκειολογία. Ὅταν στίς περισσότερες Μητροπόλεις καί ἐνορίες δέν ἀκούγεται τίποτε ἐναντίον τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τῶν διαθρησκειακῶν συναντήσεων, ὅταν οικουμενιστές Πατριάρχες καί Ἐπίσκοποι προσφέρουν ὡς δῶρο τό «ἱερό» κοράνιο καί συμπροσεύχονται μέ τούς αἱρετικούς καί τούς ἀλλοθρήσκους, ὅταν στίς Θεολογικές Σχολές, μέ τήν συνηγορία καί Ἐπισκόπων, εἰσάγεται ἡ διδασκαλία τοῦ Ἰσλάμ, ὅταν οἱ πρωτεργάτες τῆς μετατροπῆς τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν σέ θρησκειολογία συνεργάζονται μέ τήν Ἱερά Σύνοδο καί πολλές Μητροπόλεις, ἡ εὐθύνη δέν βαρύνει μόνο τόν ἄθεο Ὑπουργό Παιδείας καί τήν ἄθεη κυβέρνηση, ἀλλά καί ὅσους ἐκκλησιαστικούς ἡγέτες μέχρι σήμερα δέν ἀντιδροῦσαν, ἀλλά ἐνεθάρρυναν πρός αὐτήν τήν κατεύθυνση τά πράγματα[6] .

Τά νέα Προγράμματα Σπουδῶν, τά ὁποία ἀποτελοῦν ἀπομίμηση τῆς νεοβουδιστικῆς κίνησης Arigatou, ἀποδεικνύουν τήν ρατσιστική κακομεταχείριση τῆς Μητέρας τοῦ Γένους Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, καί τήν προνομιακή μεταχείριση στήν ἐκπαίδευση τῶν Παπικῶν, τῶν Ἑβραίων καί τῶν Μουσουλμάνων, ὅπως ἐπιθυμοῦν οἱ διευθύνοντες τά τοῦ Οἰκουμενισμοῦ[7] .

Δυστυχῶς, προβλέπουμε ὅτι δέν εἶναι μακρυά ὁ καιρός, πού στούς Ὀρθοδόξους Ἱερούς Ναούς τῆς χώρας μας θά γίνει ὅ,τι γίνεται τώρα καί στά σχολεῖα. Θά γεμίσουν ἀπό Παπικούς, Προτεστάντες, Μονοφυσίτες, κληρικούς καί λαϊκούς, γιατί ὄχι καί ἀπό Ἑβραίους, Μουσουλμάνους, Βουδιστές καί ἄλλους. Ἡ ψευδοσύνοδος τῆς Κρήτης ἔκανε τό πρῶτο βῆμα πρός αὐτήν τήν κατεύθυνση.

Συνοψίζοντας τά ἀνωτέρω, διαμαρτυρόμαστε σέ ὅλους τούς τόνους καί πρός κάθε κατεύθυνση γιά τό ὅτι μέ τό νέο Πρόγραμμα Σπουδῶν ἐξισώνεται ὁ Χριστός μέ τόν Μωάμεθ, τόν Βούδα, τόν Κομφούκιο καί ἡ ἐν Χριστῶ ζωή μέ τήν θρησκευτικότητα τῶν ἄλλων θρησκειῶν, δηλ. διδάσκεται στά παιδιά ὅτι σωτηρία ὑπάρχει καί στίς ἄλλες θρησκεῖες. Ὅσοι τό πράττουν, κηρύσσουν «ἕτερον εὐαγγέλιον»[8] , «εὐαγγέλιο» πλάνης, μέ τό ὁποῖο δέν μποροῦμε νά συμφωνήσουμε. Ἐκφράζουμε τήν ἐλπίδα ὅτι ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός θά κάνει τό θαῦμα του καί δέν θά ἐπιτρέψει νά ἐξισώνεται στίς ψυχές τῶν Ὀρθοδόξων μαθητῶν ἡ Ἀλήθεια μέ τό ψεῦδος, διότι τό σοβαρό αὐτό πλῆγμα τῆς δαιμονικῆς «Νέας Ἐποχῆς» στό σῶμα τοῦ εὐλογημένου Ὀρθοδόξου λαοῦ μας θά ἀποτελέσει ἀσυγχώρητο λάθος τῆς γενεάς μας, ἡ ὁποία καί θά πληρώσει τό βαρύ τίμημα αὐτῆς τῆς ἀποστασίας.

[1] ΑΡΧΙΜ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΨΑΝΗΣ, «Ὀδηγός πρός τήν Πανθρησκεία τό νέο πρόγραμμα σπουδῶν γιά τό μάθημα τῶν θρησκευτικῶν», ἐν περιοδικῷ Ὁ Ὅσιος Γρηγόριος, ἐτήσια ἔκδοσις τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου Ἁγίου Ὄρους, περίοδος Β΄, ἔτος 2012, ἀριθμ. 37, σσ. 5-18. 

[2] Β΄ Πέτρ. 1, 4.

[3] Πράξ. 4, 12.

[4] Ψαλμ. 72, 27.

[5] ΟΣΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ, Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καί ὁ Οἰκουμενισμός, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1974, σ. 252.

[6] ΣΥΝΑΞΙΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΧΩΝ, Ἀνοικτή Ἐπιστολή-Ὁμολογία γιά τή «Σύνοδο» τῆς Κρήτης, Σεπτέμβριος 2016, http://www.impantokratoros.gr/4BC6693D.el.aspx

[7] ΣΕΒ. ΜΗΤΡ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ, Τό νέο πρόγραμμα στά θρησκευτικά τῶν Ὀρθοδόξων μαθητῶν καί ἡ νεοβουδιστική κίνησις ARIGATOU, 28-9-2016, https://www.imp.gr/home-4/anakoino8enta-deltia-typoy/anakoino8enta-deltia-typoy-2016/54--ανακοινωθέντα-δελτία-τύπου-2016/1096-το-νεο-προγραμμα-στα-θρησκευτικα-των-ορθοδοξων-μαθητων-και-η-νεοβουδιστικη-κινησισ-arigatou.html

[8] Γαλ. 1, 6.

Πηγή: Ακτίνες

Καταρχὰς, κ. Καραχάλιο(ε), θὰ θέλαμε νὰ γνωρίζουμε ἀπὸ ποιὸ μέρος τῆς Ἑλλάδος κατάγεστε.

Χαίρετε! Πρῶτα ἀπ’ ὅλα θὰ ἤθελα νὰ σᾶς εὐχαριστήσω γιὰ τὴν ἰδιαίτερη τιμὴ πού μοῦ κάνετε νὰ μοιραστῶ τὶς ἐμπειρίες μου στὴν Πολεμική μας Ἀεροπορία μαζί σας. Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε, πρὶν συνεχίσουμε, νὰ μὲ λέτε μὲ τὸ ὄνομά μου, Μανώλη, μιᾶς καὶ ἡ συζήτηση ποὺ θὰ ἔχουμε θέλω νὰ εἶναι σὲ ἁπλό, σεμνὸ καὶ προσωπικὸ ἐπίπεδο.

Γεννήθηκα καὶ μεγάλωσα στὰ Χανιά τῆς Κρήτης στὶς 2 Ἰανουαρίου 1978. Θὰ ἤθελα νὰ ἀναφέρω ὅτι εἶμαι τὸ τέταρτο παιδὶ τῆς οἰκογενείας μου καὶ, ἐνῷ ἔχασα τὸν Πατέρα μου μόλις ἕναν χρόνο μετὰ τὴ γέννησή μου, ἡ ἡρωίδα Μητέρα μου κατάφερε νὰ μᾶς ἀναθρέψει μὲ τὶς καλύτερες ἀρχές.

Τὸ ὅτι γίνατε πιλότος ἀποτελεῖ παιδικό σας ὄνειρο ἢ ἁπλῶς ἦταν μιὰ ἐπιλογὴ ἐπαγγελματικῆς ἀποκατάστασης; Μιλῆστε μας γιὰ αὐτό.

Δὲν μπορῶ νὰ διανοηθῶ κάποιον νέο νὰ ἀποφασίσει νὰ γίνει πιλότος τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας γιὰ ἐπαγγελματικὴ ἀποκατάσταση. Γιὰ ἐμένα ἦταν καὶ παραμένει τὸ παιδικό μου ὄνειρο, ποὺ, δόξα τῷ Θεῷ, κατάφερα νὰ τὸ κάνω πραγματικότητα. Ἀπὸ μικρὸς θυμᾶμαι τὸν ἑαυτό μου νὰ πετάγομαι τρέχοντας νὰ βγῶ ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι γιὰ νὰ δῶ τὰ Α-7 Corsair, ποὺ πετοῦσαν πάνω ἀπὸ τὴν πόλη καθοδὸν γιὰ προσγείωση στὸ ἀεροδρόμιο τῆς Σούδας. Τὰ θαύμαζα καὶ προσπαθοῦσα ἀκόμα περισσότερο νὰ διαβάσω, γιὰ νὰ περάσω στὴ Σχολὴ Ἰκάρων. Δὲν μποροῦσα νὰ διανοηθῶ τὸν ἑαυτό μου νὰ κάνει κάτι ἄλλο ἐκτὸς ἀπὸ τὸ νὰ πετάω ἀεροπλάνο, γι’ αὐτὸ, παρόλο ποὺ τὴν πρώτη φορὰ ποὺ ἔδωσα πανελλήνιες ἐξετάσεις γιὰ τὴ Σχολὴ Ἰκάρων μὲ ἔκοψαν στὶς ψυχοτεχνικὲς ἐξετάσεις καὶ πῆγα γιὰ ἕνα χρόνο στὸ Πολυτεχνεῖο τῆς Πάτρας στὸ Τμῆμα Μηχανικῶν Ὑπολογιστῶν καὶ Πληροφορικῆς, ἕνα ἀπὸ τὰ καλύτερα τμήματα τῆς Δέσμης, ξαναέδωσα τελικὰ δεύτερη φορὰ καὶ πέρασα 2ος στὴ Σειρά μου τὸ 1996. Τὸ πεῖσμα μου, τὸ πάθος γιὰ τὸ ἀεροπλάνο καὶ τὴν Πολεμική μας Ἀεροπορία μὲ βοήθησαν νὰ προσπαθῶ καὶ νὰ εἶμαι Ἀρχηγὸς Σειρᾶς καὶ τὰ τέσσερα χρόνια καὶ νὰ παραμείνω Ἀρχηγὸς Σχολῆς κατὰ τὸ τέταρτο ἔτος.

Ἀναγνωρισμένα ἀποτελεῖτε ἕναν ἀπὸ τοὺς καλύτερους πιλότους τῆς πολεμικῆς μας ἀεροπορίας. Τί ἦταν αὐτὸ ποὺ σᾶς ἀνέδειξε;

Δὲ νομίζω ὅτι ἔκανα κάτι διαφορετικὸ ἀπὸ αὐτὸ ποὺ κάνει ὁ κάθε  Ἕλληνας ἀεροπόρος καθημερινὰ στὸ Αἰγαῖο. Ἡ μόνη διαφορὰ εἶναι ὅτι ἐγὼ εἶχα τὴν ἐπιπλέον ἐκπαίδευση καὶ τὶς εὐκαιρίες στὸ F-16 Demo Team. Θεωρῶ τὸν ἑαυτό μου τυχερὸ ποὺ ἔζησα αὐτὴν τὴν ἐμπειρία καὶ γιὰ αὐτὸ προσπάθησα νὰ κάνω ὅ,τι καλύτερο μποροῦσα γιὰ τὴν προβολὴ τῆς Πολεμικῆς μας Ἀεροπορίας.

Δὲν ἔκανα τίποτα παραπάνω ἀπὸ τὸ νὰ εἶμαι ὁ ἑαυτός μου, ταπεινός, σεμνός, ἐπαγγελματίας, προσπαθώντας πάντα μὲ ἀγάπη καὶ μὲ χαμόγελο νὰ ἐπικοινωνῶ μὲ τὸν κόσμο.

Μιλῆστε μας γιὰ τὸ αἴσθημα ἀλλὰ καὶ τὴ θέση εὐθύνης ἔναντι τῆς πατρίδος ἀπὸ τὸ πόστο ποὺ τὴν ὑπηρετεῖτε. Τί εἶναι γιὰ ἐσᾶς ἡ πατρίδα, ἡ Ἑλλάδα; Ποιὸ θεωρεῖτε χρέος σας πρὸς αὐτήν;

Λέω τὴ λέξη Πατρίδα, Ἑλλάδα καὶ δακρύζω ἀπὸ συγκίνηση καὶ περηφάνια. Δὲν εἶναι εὔκολο νὰ περιγράψω τὰ συναισθήματά μου…

Αἰσθάνομαι τὸ χρέος ἀπέναντί της καὶ πεισμώνω, δαγκώνω τὰ χείλη μου καὶ προσπαθῶ ἀκόμα περισσότερο νὰ μὴν τὴν ἀπογοητεύσω, νὰ κάνω περήφανους τοὺς συμπατριῶτες μου καὶ, ἂν χρειαστεῖ, νὰ δώσω καὶ τὴ ζωή μου γιὰ νὰ τὴν ὑπερασπιστῶ.

Συμπληρώνοντας, ὅσον ἀφορᾶ τὸ F-16 Demo Team ΖΕΥΣ, θεώρησα χρέος μου νὰ «Διατηρήσω τὴν Ἑλληνικὴ Φλόγα ἀναμμένη» στὶς ψυχὲς τῶν Ἑλλήνων τὴ δύσκολη περίοδο τοῦ 2010-2013 καὶ νὰ συνεχίσω τὴν παράδοση τῶν ἑλληνικῶν ἀκροβατικῶν σμηνῶν τῆς Πολεμικῆς μας Ἀεροπορίας…

Θὰ θέλαμε νὰ μᾶς ἐνημερώσετε γιὰ τὸ ἐπίπεδο καὶ τὴν κατάρτιση τῶν ἑλλήνων πιλότων σὲ σχέση μὲ τοὺς συναδέλφους σας ἄλλων προηγμένων στρατιωτικὰ κρατῶν, ὅπως οἱ ΗΠΑ, τὸ Ἰσραήλ, ἡ Γερμανία, ἡ Τουρκία κλπ. Ἡ πολεμική μας ἀεροπορία σήμερα, δεδομένου καὶ τῆς οἰκονομικῆς συγκυρίας, θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἀξιόμαχη, ἑτοιμοπόλεμη καὶ πὼς μπορεῖ νὰ προασπίσει τὴν ἐδαφικὴ κυριότητα τῆς πατρίδος μας; Ποιὲς εἶναι οἱ ἀπόψεις τῶν ἑταίρων μας στὸ ΝΑΤΟ γιὰ τὴν ἑλληνικὴ πολεμικὴ ἀεροπορία;

Ἡ Πολεμική μας Ἀεροπορία πιστεύω ὅτι ἦταν, εἶναι καὶ θὰ παραμείνει ἀνάμεσα στὶς καλύτερες τοῦ κόσμου, γιατί ἡ καθημερινὴ ἐκπαίδευση τοῦ προσωπικοῦ εἶναι ρεαλιστικὴ καὶ ὑψηλοῦ ἐπιπέδου. Δὲν ἔχουμε τὸ περιθώριο νὰ μὴν εἴμαστε ἕτοιμοι…

Τὰ ἀποτελέσματα ποὺ παρουσιάζονται συχνὰ στὰ μέσα ἐνημέρωσης γιὰ τὶς πρωτιὲς Ἑλλήνων ἀεροπόρων σὲ διεθνεῖς ἀσκήσεις ἐπιβεβαιώνουν τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ σύμμαχοί μας μᾶς σέβονται καὶ πάντα μᾶς ὑπολογίζουν.

Τί αἰσθάνεστε κάθε φορὰ ποὺ συμμετέχετε σὲ κάποια ἐπίδειξη ἢ ἄσκηση;

Κάθε ἄσκηση ἢ ἐπίδειξη εἶναι μιὰ πρόκληση γιὰ μένα.

Πάντα προετοιμάζομαι γιὰ νὰ νικήσω, δίνοντας τὸν καλύτερό μου ἑαυτό, ἐνῷ λέω στοὺς συναδέλφους μου ὅτι “FAILURE IS NOT AN OPTION”…

Πῶς σᾶς ἀντιμετωπίζουν οἱ ξένοι συνάδελφοί σας;

Οἱ ξένοι συνάδελφοι σέβονται τὴν ἐμπειρία μου, ἐνῷ πάντα ἀκούω τὰ καλύτερα λόγια γιὰ τὴ Χώρα μας. Αὐτὸ ποὺ ἀναγνωρίζουν περισσότερο εἶναι ὁ ἐπαγγελματισμὸς καὶ τὸ πάθος μου γιὰ τὰ ἀεροπλάνα καὶ τὶς ἀεροπορικὲς ἐπιδείξεις.

Γνωρίστε μας ἐν συντομίᾳ τὴ σταδιοδρομία σας.

Ὅπως σᾶς ἀνέφερα προηγουμένως, ὁλοκλήρωσα τὶς σπουδές μου στὴ Σχολὴ Ἰκάρων ὡς Ἀρχηγὸς Σειρᾶς καὶ ὁρκίστηκα Ἀξιωματικός τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας τὸ 2000. Μετὰ ἀπὸ τὴν προκεχωρημένη καὶ ἐπιχειρησιακὴ ἐκπαίδευση στὰ ἀεροσκάφη Τ-2, ὅπου τελείωσα πρῶτος σὲ βαθμολογίες μεταξὺ τῶν συμμαθητῶν μου, ἐκπαιδεύθηκα στὰ ἀεροσκάφη Α-7, ὅπου καὶ ὑπηρέτησα στὴν 336 Μοίρα, στὸν Ἄραξο, μέχρι τὸν Ἰούλιο τοῦ 2003. Τότε, ὡς Ἀνθυποσμηναγὸς ἀκόμα, πῆγα στὰ νεοαφιχθέντα ἀεροσκάφη F-16 Block 52+, ὅπου μετὰ τὴν ὁλοκλήρωση τῆς ἐκπαίδευσης στὸ Σμῆνος Μετεκπαίδευσης, τοποθετήθηκα στὴν 340 Μοίρα. Ἀπὸ τότε μέχρι τὸν Δεκέμβριο 2013, ὁλοκλήρωσα ὅλων τῶν εἰδῶν τὶς εἰδικὲς ἐκπαιδεύσεις ποὺ εἶναι διαθέσιμη ἡ Μοίρα, μὲ ἀποκορύφωμα τὴν ἐκπαίδευσή μου τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2010 στὸ F-16 Demo. Εἶχα τὴν τιμὴ νὰ συμπληρώσω τὴν καριέρα μου στὴν Πολεμικὴ Ἀεροπορία ὡς Β’ Διοικητὴς Σμήνους Μάχης τῆς 340 Μοίρας.

Ἐπιπλέον, τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2012 στὸ Βέλγιο εἶχα τὴν τιμὴ νὰ μὲ ἀνακηρύξουν μέλος τοῦ BOARD OF DIRECTORS τοῦ EUROPEAN AIRSHOW COUNCIL, πρεσβεύοντας τὴ χώρα μας στὸ ἐξωτερικό.

Σὲ αὐτὸ τὸ σημεῖο θὰ θέλαμε νὰ σᾶς ρωτήσουμε ἐὰν ἔχετε οἰκογένεια καὶ ἐὰν ναὶ, πῶς ἀντιμετωπίζει τὴν καθημερινότητά σας ἐν πτήσει;

Εἶμαι παντρεμένος μὲ τὴ Μαριάντζελα καὶ ἒχω δυὸ κόρες, τὴ Μαρία- Γεωργία, 10 ἐτῶν, καὶ τὴ Δήμητρα- Μιχαέλα, 8 ἐτῶν.

Ἡ οἰκογένειά μου εἶναι πάντα δίπλα μου, κάνοντας ὑπομονὴ καὶ δείχνοντας κατανόηση γιὰ τὶς ἰδιαίτερες συνθῆκες ἀπασχόλησης, καθὼς πολλὲς φορὲς δὲν ὑπάρχει ὡράριο… ἢ μπορεῖ νὰ αὐξηθοῦν τὰ μέτρα ἑτοιμότητας καὶ νὰ πρέπει νὰ παραμείνω στὴ Μοίρα γιὰ περισσότερες ὧρες…

Νιώθετε ποτὲ αἴσθημα φόβου σὲ ἐπικίνδυνες ἀσκήσεις;

Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ πῶ ὃτι φόβος δὲν ὑπάρχει στὸ λεξιλόγιο ἑνὸς πολεμιστή.

Ὃλα εἶναι θέμα προετοιμασίας καὶ ἠθικοῦ.

Ὃσο περίπλοκη καὶ ἂν εἶναι μιὰ ἂσκηση, μὲ τὴν ἐμπειρία, τὶς ἱκανότητες καὶ μὲ τὴν ὁμαδικὴ ἐργασία πάντα τὰ καταφέρνουμε…

Ζώντας σήμερα στὴν Ἑλλάδα τῆς κρίσης, τῆς φτώχειας καὶ τῆς ἀνασφάλειας σκεφτήκατε ποτὲ νὰ ἀξιοποιήσετε τὶς πτητικές σας ἱκανότητες σὲ κάποια πολιτικὴ ἀεροπορικὴ ἑταιρεία;

Ἂν μοῦ κάνατε αὐτὴν τὴν ἐρώτηση πρὶν 10 χρόνια, ὃταν δὲν εἶχα παιδιὰ καὶ οἱ συνθῆκες στὴν Ἑλλάδα ἦταν καλύτερες, θὰ σᾶς ἔλεγα ὃτι δὲ θὰ φύγω ποτὲ ἀπὸ τὴν Πολεμική Ἀεροπορία.

Ὡστόσο, μὲ τὰ παρόντα δεδομένα, εἶναι δικαίωμα τοῦ καθενὸς νὰ κάνει τὶς ἐπιλογὲς στὴ ζωή του, γιὰ νὰ βοηθήσει τὴν οἰκογένειά του καί, τὸ σημαντικότερο, νὰ διατηρήσει τὴν ἀξιοπρέπειά του.

Ἀπὸ ποιὰ χαρακτηριστικὰ πρέπει νὰ διέπεται ἕνας νέος ποὺ σκέφτεται νὰ ἐνταχθεῖ στὴν πολεμικὴ ἀεροπορία;

Ἐκτός τῶν αλλων, πρέπει νὰ διακατέχεται ἀπὸ «Ἦθος καὶ Πάθος», δυὸ λέξεις ποὺ χρησιμοποιοῦνται καὶ στὴν ἀγγλική γλώσσα μὲ τὴν ἲδια ἀκριβῶς ἒννοια.

Ἦθος, γιὰ νὰ μπορεῖ νὰ διατηρήσει τὴν ἀξιοπρέπειά του καὶ νὰ εἶναι δίκαιος, καὶ Πάθος, γιὰ νὰ προσπαθεῖ γιὰ τὸ καλύτερο, χωρίς νὰ σταματάει νὰ ὀνειρεύεται.

Τὸ δικό σας μήνυμα;

Κλείνοντας θὰ ἤθελα νὰ πῶ σὲ ὅλους τοὺς νέους “DARE TO DREAM”, «Τολμῆστε νὰ Ὀνειρεύεστε»!

Ναί, τολμῆστε νὰ ὀνειρεύεστε, ἡ ζωὴ εἶναι μπροστά σας, μὴν περιμένετε ἀπὸ τοὺς ἄλλους νὰ κάνουν τὴ ζωὴ σας καλύτερη, κάντε το μόνοι σας.

Μείνετε πιστοὶ στὶς ἀρχές σας, πιστοὶ στὶς Ἑλληνικὲς παραδόσεις μας, πάρτε μιὰ ἀπόφαση στὴ ζωή σας, κάντε ὄνειρα καὶ κάντε τὰ ἀδύνατα δυνατὰ νὰ τὰ πραγματοποιήσετε.

Ὁ κόσμος γύρω μας εἶναι γεμάτος εὐκαιρίες, ἁρπάξτε μιά.

Αὐτὴν τὴν ἐποχὴ ἔχουμε τὸ μεγαλύτερο ἐργαλεῖο γνώσης: τὸ Διαδίκτυο· ἐκμεταλλευτεῖτε το…

Ὡς φυλή εἴμαστε ἱκανοὶ/ ὲς καὶ ἒξυπνοι/ ες, ἀλλὰ δὲ φτάνει μόνο αὐτό…

Προσπαθῆστε γιὰ τὸν δύσκολο δρόμο, πολεμῆστε, ἀγωνιστεῖτε, ὅπως κάνανε καὶ οἱ πατεράδες και οι παπποῦδες μας…

Τέλος, σᾶς παρακαλῶ κλεῖστε τὶς τηλεοράσεις, μὴ χαραμίζετε τὸν χρόνο σας, διαβάστε βιβλία καὶ προσπαθῆστε νὰ μορφώσετε τοὺς ἑαυτούς σας…

Καὶ πάλι σᾶς εὐχαριστῶ γιὰ τὴν τιμὴ ποὺ μοῦ κάνατε.

Νὰ σᾶς ἔχει ὁ Θεὸς ὅλους καλά.

Εὐχαριστοῦμε πολὺ γιὰ τὰ ὅσα ἐνδιαφέροντα μᾶς εἴπατε καὶ νὰ σᾶς εὐχηθοῦμε νὰ ἔχετε πάντα καλὲς καὶ ἀσφαλεῖς πτήσεις!

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ο αγωγός EastMed, ένα προτεινόμενο μέσο μεταφοράς αερίου από την ανατολική Μεσόγειο σε νέες αγορές, θα ήταν ένα δαπανηρό και δύσκολο έργο, αλλά είναι εφικτό. Εξετάζονται επίσης ευκολότερες και λιγότερο δαπανηρές λύσεις, αλλά το στοιχείο της ασφαλείας δουλεύει υπέρ του EastMed. Ο EastMed θα επιτρέψει στην Κύπρο, την Ελλάδα και το Ισραήλ να συνεργαστούν, αναπτύσσοντας τους ρόλους τους ως κόμβους σταθερότητας, σε μια ταραχώδη γειτονιά. Η ΕΕ και οι ΗΠΑ πιθανότατα θα δουν βελτίωση στην ενεργειακή εξάρτηση της Δύσης. Και το Ισραήλ θα έχει την ευκαιρία να βελτιώσει τις σχέσεις του με την ΕΕ, όχι μόνο συμμετέχοντας σε ένα έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, αλλά και βρίσκοντας νέους πελάτες για το δικό του φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά. 

Οι ανακαλύψεις φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο μεταβάλλουν την περιφερειακή δυναμική. Η μεταφορά του αερίου σε νέους εξαγωγικούς προορισμούς, κυρίως στην Ευρώπη, θα είναι περίπλοκη, αλλά εφικτή.

Με αυτή την πρόκληση, η Κύπρος, η Ελλάδα και το Ισραήλ έχουν εσχάτως εντείνει τις επαφές τους. Διεξάγονται τακτικά τριμερείς διασκέψεις κορυφής με τη συμμετοχή του Κυπρίου Προέδρου Νίκου Αναστασιάδη και των Πρωθυπουργών της Ελλάδας και του Ισραήλ, Αλέξη Τσίπρα και Μπέντζαμιν Νετανιάχου. (Τον Απρίλιο του 2017, η Ιταλία προσχώρησε στο κλαμπ, υπογράφοντας σχετική δήλωση στο Τελ Αβίβ).

Η πρώτη τριμερής σύνοδος κορυφής πραγματοποιήθηκε στη Λευκωσία τον Ιανουάριο του 2016 και η δεύτερη τον Δεκέμβριο του 2016 στην Ιερουσαλήμ. Μία τρίτη πραγματοποιήθηκε μόλις λίγες μέρες πριν στη Θεσσαλονίκη. Κατά την πιο πρόσφατη σύνοδο κορυφής, οι ηγέτες συμφώνησαν να εμβαθύνουν την ενεργειακή τους συνεργασία, διερευνώντας μέσα κατασκευής του υποθαλάσσιου αγωγού "EastMed".

Το έργο προβλέπει 1.300 χιλιόμετρα υποθαλάσσιου αγωγού και 600 χιλιόμετρα χερσαίου, από τις πηγές της Ανατολικής Μεσογείου, προς την Κύπρο, από την Κύπρο προς την Κρήτη, από την Κρήτη στην ηπειρωτική Ελλάδα (στην Πελοπόννησο) και από την Πελοπόννησο προς τη Δυτική Ελλάδα. Στη συνέχεια, το σχέδιο είναι να συνδεθεί η Δυτική Ελλάδα με την Ιταλία, ανατολικά του Otranto, μέσω αγωγού ανοικτής θαλάσσης μήκους 207 χιλιομέτρων δια μέσου του ​Ιονίου Πελάγους, του λεγόμενου "Ποσειδώνα".

Με μια πρώτη ματιά, το μεγαλύτερο εμπόδιο για την κατασκευή του αγωγού EastMed - ο οποίος, αν κατασκευαστεί, θα είναι ο μακρύτερος και βαθύτερος υποθαλάσσιος αγωγός παγκοσμίως - είναι η τεχνική του βιωσιμότητα. Οι πρακτικές προκλήσεις αφθονούν.  Προσεγγίζοντας την Κρήτη, για παράδειγμα, υπάρχει μια έκταση περίπου 10 χιλιομέτρων όπου το βάθος είναι αρκετά μεγάλο, πράγμα που θα μπορούσε να προκαλέσει κατασκευαστικά προβλήματα. Ωστόσο, οι εμπλεκόμενες εταιρείες είναι αισιόδοξες, ότι η τεχνολογία θα προχωρήσει αρκετά ώστε να μπορέσει να κατασκευαστεί ο αγωγός.

Η Εταιρεία Προμηθευτών Φυσικού Αερίου (ΔΕΠΑ) της Ελλάδας περιγράφει το έργο ως "τεχνικά εφικτό", σύμφωνα με μελέτες που έχει πραγματοποιήσει. Για να ενισχύσει την υπόθεση της, η ΔΕΠΑ σημειώνει την επιτυχία του αγωγού Medgaz, που βρίσκεται μεταξύ Αλγερίας και Ισπανίας. Ο Ισραηλινός υπουργός Ενέργειας Yuval Steinitz προσπάθησε επίσης να μειώσει τους φόβους για τα κατασκευαστικά ζητήματα και υποστηρίζει ότι ο EastMed μπορεί να ολοκληρωθεί μέχρι το 2025.

Ωστόσο, η τεχνική εφικτότητα δεν είναι το μοναδικό θέμα ανησυχίας. Μια άλλη πρόκληση είναι το κόστος, το οποίο προβλέπεται να κυμανθεί μεταξύ 4 και 7 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Οι χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου είναι επίσης ανησυχητικές, καθώς θα μπορούσαν να εμποδίσουν τις ιδιωτικές εταιρείες να υποστηρίξουν το έργο παράλληλα με την ΕΕ (η οποία είναι έτοιμη να προσφέρει συγχρηματοδότηση).

Τα εναλλακτικά σενάρια βρίσκονται στο τραπέζι για την αντιμετώπιση αυτών των προβληματισμών. Οι βάσεις Υγροποίησης Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ), είτε στην Κύπρο είτε στο Ισραήλ, θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θεωρητικά, αλλά το απαγορευτικά υψηλό κόστος κατασκευής, δεν τις καθιστά πρώτη επιλογή. Σε πρακτικό επίπεδο, υπάρχουν δύο πραγματικές επιλογές.

Η πρώτη είναι να κατασκευαστεί ένας υποθαλάσσιος αγωγός μήκους 550 χλμ, που ξεκινά από το κοίτασμα Leviathan στα ύδατα του Ισραήλ, διέρχεται από τα κυπριακά ύδατα και φτάνει στη νότια Τουρκία. Το φυσικό αέριο του Ισραήλ θα αποστέλλεται στη συνέχεια από τη νότια Τουρκία στην Ευρώπη, μέσω υφιστάμενων και ίσως και νέων δικτύων αγωγών. Το έργο αυτό εκτιμάται ότι θα κοστίσει το ήμισυ ή ίσως ακόμη και λιγότερο από το ήμισυ του κόστους του EastMed. Ωστόσο, ενόψει της έλλειψης απόφασης για το Κυπριακό, το Ισραήλ διστάζει να προχωρήσει σε συμφωνία με την Τουρκία για το θέμα αυτό.

Η δεύτερη επιλογή είναι να χρησιμοποιηθούν οι ήδη υπάρχουσες εγκαταστάσεις ΥΦΑ στην Αίγυπτο. Το αέριο από την ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε θεωρητικά να παραδίδεται στις δύο αιγυπτιακές εγκαταστάσεις στη Damietta και το Idku, μετατρέποντας την Αίγυπτο σε εξαγωγέα αερίου. Αλλά η πρόσφατη ανακάλυψη του πεδίου Zohr αντιπροσωπεύει έναν άγνωστο παράγοντα. Δεν μπορεί να προβλεφθεί ο τρόπος με τον οποίο αυτό το πεδίο θα επηρεάσει τις ενεργειακές προτεραιότητες της Αιγύπτου και την ισορροπία μεταξύ εγχώριας κατανάλωσης και εξαγωγών. Επίσης, ούτε η κατασκευή νέων αγωγών, ούτε η αναστροφή του υφιστάμενου, που συνδέει το Ισραήλ με τις εγκαταστάσεις αιγυπτιακού υγροποιημένου φυσικού αερίου θα ήταν μια εύκολη διαδικασία.

Εάν το Κυπριακό επιλυθεί σύντομα, η τουρκική επιλογή θα κερδίσει έδαφος. Ωστόσο, οι επανειλημμένες συνομιλίες μεταξύ Αναστασιάδη και του τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί είναι εξαιρετικά απίθανο να οδηγήσουν σε μια σημαντική απόφαση. Εν πάση περιπτώσει, η Τουρκία δεν θα θεωρηθεί αξιόπιστος εταίρος από το Ισραήλ, για όσο διάστημα ο πρόεδρος Tayyip Erdoğan κυριαρχεί στην πολιτική σφαίρα, παρά την προσέγγιση που επιτεύχθηκε το περασμένο καλοκαίρι. Το Ισραήλ έχει επίσης επιφυλάξεις έναντι της Αιγύπτου: ο αυξανόμενος ρόλος της Ρωσίας στον ενεργειακό τομέα της Αιγύπτου δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Το Ισραήλ έδωσε πάντα μεγάλη σημασία στις πολιτικές και τις παραμέτρους ασφαλείας. Εάν αναπτυχθεί το έργο EastMed, θα βελτιώσει ασφαλώς τις σχέσεις του Ισραήλ με την ΕΕ. Ο αρμόδιος Επίτροπος για τη δράση για το κλίμα και την ενέργεια Miguel Arias Cañete δήλωσε ότι η κατασκευή αυτού του αγωγού θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια, ένα δυνητικό αποτέλεσμα το οποίο εξέτασαν και οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Η παραδοσιακή διαίρεση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ, όσον αφορά την άποψή τους για τη Μόσχα, μπορεί να λειτουργήσει υπέρ του EastMed. Ενώ η Γερμανία εξετάζει ευνοϊκά το Nord Stream II, ο οποίος θα συμπληρώσει το Nord Stream I στη μεταφορά ρωσικού φυσικού αερίου στην Ευρώπη κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα, η ΕΕ θα μπορούσε να δώσει έμφαση στην ενεργειακή ασφάλεια και να ωθήσει (με την υποστήριξη των ΗΠΑ) τον EastMed.

Το Ισραήλ είναι η κινητήρια δύναμη για την ανάπτυξη της ενέργειας στην ανατολική Μεσόγειο και οι επιλογές του στο θέμα αυτό θα έχουν σοβαρές επιπτώσεις, όσον αφορά, τόσο τους στρατηγικούς υπολογισμούς, όσο και τον μακροπρόθεσμο οικονομικό σχεδιασμό. Συνεργαζόμενη με αξιόπιστες δημοκρατικές χώρες, η Ιερουσαλήμ θα μπορέσει να μετριάσει τον κίνδυνο αστάθειας, να εξασφαλίσει πελάτες στην ηπειρωτική Ευρώπη, να ενισχύσει τις σχέσεις της με την ΕΕ και να βελτιώσει την εικόνα της στην Ευρώπη.

Ο Γεώργιος Ν. Τζογόπουλος είναι Λέκτορας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Επισκέπτης Λέκτορας στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο της Νίκαιας.

Πηγή: https://besacenter.org , Ινφογνώμων Πολιτικά

Πρόλογος

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ μας είναι από τη φύση της καθολική και ασφαλώς οικουμενική (παγκόσμια). Έχει ανοιχτή την αγκαλιά της σ' όλους τους ανθρώπους, κάθε φυλής και εποχής, και τους καλεί να έρθουν κοντά της. O Χριστός, που είναι ή κεφαλή της, απευθύνει διαχρονικά στον κόσμο το «δεύτε προς με πάντες», ενώ παράλληλα στέλνει τους μαθητές Του να διδάξουν το Ευαγγέλιο της σωτηρίας «εις πάντα τα έθνη».

Αυτή τη συστατική και φυσική ιδιότητα της Εκκλησίας, την οικουμενικότητα-παγκοσμιότητα, τη διεκδικούν σήμερα δυο κινήματα, που εκφράζουν το πνεύμα της εποχής: ό Οικουμενισμός και ή Παγκοσμιοποίηση. Η Παγκοσμιοποίηση προωθείται από ισχυρές πολιτικοοικονομικές δυνάμεις και προβάλλει το μοντέλο μιας ενοποιημένης ανθρωπότητας, ενώ ό Οικουμενισμός δραστηριοποιείται στον θρησκευτικό χώρο, επιδιώκοντας την εκπλήρωση του οράματος ενός ενωμένου Χριστιανισμού και στοχεύοντας τελικά σε μια οικουμενική θρησκεία, μια Πανθρησκεία. Στο τεύχος τούτο επιχειρούμε να σκιαγραφήσουμε το κίνημα του Οικουμενισμού -στο οποίο συμμετέχει και ή Ορθοδοξία-, επειδή αυτό παραμένει άγνωστο στο ευρύτερο πλήρωμα της Εκκλησίας μας και επειδή οι εξελίξεις στους κόλπους του προκαλούν ανησυχία και προβληματισμό.

Ίσως ν' ακούγεται περίεργα, αλλά είναι γεγονός ότι σήμερα ό Οικουμενισμός απειλεί την οικουμενικότητα της Εκκλησίας μας, γιατί διολισθαίνει όλο και περισσότερο σε συμβιβαστικές-συγκρητιστικές τακτικές, που αναιρούν θεμελιώδεις αρχές της ορθοδόξου πίστεως. Και, ας μην το λησμονούμε, ή ορθή πίστη είναι ή πρώτη και κύρια προϋπόθεση της σωτηρίας του ανθρώπου, σύμφωνα με τη θεόπνευστη αγιοπατερική απόφανση:
«Όστις βούλεται σωθήναι, προ πάντων χρή αυτώ την καθολική κρατήσαι πίστιν, ην ει μη τις σώαν και άμωμον τηρήσειεν, άνευ δισταγμού, εις τον αιώνα απολείται» (Σύμβολο της Πίστεως αγίου Αθανασίου Αλεξανδρείας).

Έτσι, λοιπόν, αν το σωτήριο μήνυμα της Ορθοδοξίας μας χαθεί ανάμεσα στα πλάνα μηνύματα των ετεροδόξων και των αλλοθρήσκων, για χάρη ενός ουτοπικού οικουμενιστικού οράματος, τότε θα χαθεί και η ελπίδα του κόσμου.

Τι είναι ό Οικουμενισμός.

Ο Οικουμενισμός είναι μια κίνηση, που διακηρύσσει ότι έχει ως σκοπό την ενότητα του διαιρεμένου χριστιανικού κόσμου (Ορθοδόξων, Παπικών, Προτεσταντών, κ.ά.). H ιδέα της ενότητας συγκινεί κάθε ευαίσθητη χριστιανική ψυχή και ανταποκρίνεται στους μύχιους πόθους της. Την ιδέα αυτή οικειοποιείται και ό Οικουμενισμός. Άλλα το ενωτικό του όραμα, όραμα κατεξοχήν πνευματικό, το στηρίζει κυρίως πάνω στις ανθρώπινες προσπάθειες και όχι στην ενέργεια του Αγίου Πνεύματος. Μόνο το Άγιο Πνεύμα μπορεί, όταν συναντήσει την ανθρώπινη μετάνοια και ταπείνωση, να κάνει αυτό το όραμα πραγματικότητα. H ποθητή ενότητα, αν και όταν συμβεί, δεν θα είναι παρά ένα θαύμα του Θεού.

Πότε εμφανίστηκε.

Οι ρίζες του Οικουμενισμού πρέπει ν' αναζητηθούν στον προτεσταντικό χώρο, στα μέσα του 19ου αί. Τότε κάποιες χριστιανικές Ομολογίες, βλέποντας τον κόσμο να φεύγει από κοντά τους λόγω της αυξανόμενης θρησκευτικής αδιαφορίας και των οργανωμένων αντιθρησκευτικών κινημάτων, αναγκάστηκαν σε μια συσπείρωση και συνεργασία. Αυτή ή ενωτική δραστηριότητα τους έλαβε οργανωμένη πλέον μορφή, ως Οικουμενική Κίνηση, τον 20ό αι., και κυρίως το 1948, με την ίδρυση στο Άμστερνταμ της Ολλανδίας του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών (Π.Σ.Ε.), που εδρεύει στη Γενεύη.

Θα πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί ότι το Π.Σ.Ε. δεν θα μπορούσε ποτέ να πάρει "οικουμενικό" χαρακτήρα, αλλά θα παρέμενε απλά μια ενδοπροτεσταντική υπόθεση, αν δεν συμμετείχαν και κάποιες τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες. Οι Ρωμαιοκαθολικοί αρνήθηκαν να συμμετάσχουν. Αργότερα όμως, χωρίς να ενταχθούν στο Π.Σ.Ε., μπήκαν κι αυτοί στην Οικουμενική Κίνηση. Με σχετικό διάταγμα της Β' Βατικανής Συνόδου (1964), εγκαινίασαν έναν δικό τους Οικουμενισμό που στοχεύει στην ένωση όλων των Χριστιανών κάτω από την παπική εξουσία.

H συμμετοχή των Ορθοδόξων στην Οικουμενική Κίνηση.

Πρέπει να ομολογήσουμε ότι σημαντική ώθηση στη δημιουργία της Οικουμενικής Κινήσεως έδωσε και το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως ιδιαίτερα μάλιστα με το Διάγγελμα του 1920, που, όπως αποδείχθηκε, αποτέλεσε τη βάση και τον "Καταστατικό Χάρτη" της συμμετοχής των Ορθοδόξων στην Οικουμενική Κίνηση. Το Διάγγελμα αυτό ήταν κάτι το πρωτόγνωρο στην ιστορία της Εκκλησίας, επειδή για πρώτη φορά επίσημο ορθόδοξο κείμενο χαρακτήριζε όλες τις ετερόδοξες Κοινότητες της Δύσεως "Εκκλησίες", «ως συγγενείς και οικείας εν Χριστώ και συγκληρονόμους και σύσσωμους της επαγγελίας του Θεού». Έτσι ανέτρεπε την ορθόδοξη εκκλησιολογία. Και για να μην αναφερθούμε σε παλαιότερες εποχές, φτάνει να θυμηθούμε ότι λίγα χρόνια νωρίτερα (1895) το ίδιο Πατριαρχείο, σε εγκύκλιο του τοποθετούσε τον Παπισμό εκτός Εκκλησίας, επειδή εισήγαγε «αιρετικός διδασκαλίας και καινοτομίας». Για αυτό και καλούσε τους Δυτικούς Χριστιανούς να επιστρέψουν στους κόλπους της μιας Εκκλησίας, δηλαδή της Ορθοδοξίας.

Το Διάγγελμα του 1920 έχοντας ως πρότυπο τη διακρατική «Κοινωνία των Εθνών», πρότεινε τη σύμπηξη μιας «συνάφειας και κοινωνίας μεταξύ των Εκκλησιών», με κυριότερους στόχους:
α) την επανεξέταση των δογματικών διαφορών με συμβιβαστική διάθεση,
β) την παραδοχή ενιαίου ημερολογίου (ή μερική εφαρμογή του οποίου επέφερε, δυστυχώς, ενδοορθόδοξο εορτολογικό διχασμό), και
γ) τη συγκρότηση παγχριστιανικών συνεδρίων.

Έκτος από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, όλες σχεδόν οι Ορθόδοξες Εκκλησίες ζήτησαν σταδιακά να γίνουν, και έγιναν, δεκτές ως μέλη του Π.Σ.Ε. Μερικές, ωστόσο, αναγκάστηκαν αργότερα ν' αναδιπλωθούν και ν' αποχωρήσουν, καθώς αφενός παρακολουθούσαν με απογοήτευση τον εκφυλισμό του και αφετέρου πιέζονταν από τις έντονες αντιοικουμενιστικές αντιδράσεις του ποιμνίου τους. Εύλογο πρόβαλλε το ερώτημα: Πώς, άραγε, μπορεί ή Ορθοδοξία να είναι ενταγμένη ως "μέλος" σε "κάτι", τη στιγμή που ή ίδια είναι το "όλον", το Σώμα του Χρίστου, και που καλεί όλους να γίνουν μέλη Του; H παρουσία, άλλωστε, των Ορθοδόξων Εκκλησιών στις Συνελεύσεις του Π.Σ.Ε., λόγω του τρόπου συγκροτήσεως και λειτουργίας του, ήταν πάντα ισχνή, ατελέσφορη και διακοσμητική. Οι αποφάσεις του διαμορφώνονταν αποκλειστικά από την ποσοτική υπεροχή των προτεσταντικών ψήφων. Βέβαια, μέχρι το 1961, οι Ορθόδοξοι στις Γενικές Συνελεύσεις κατέθεταν ιδιαίτερες δηλώσεις -μερικές αποτελούν μνημειώδη ομολογιακά κείμενα- ως εκπρόσωποι της Μιας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας.

Όσον αφορά στο οικουμενιστικό άνοιγμα του Βατικανού, ή ανταπόκριση της Ορθοδοξίας υπήρξε θετική, με κύριο εκφραστή της τον Οικουμενικό Πατριάρχη Αθηναγόρα. O Πατριάρχης συναντήθηκε με τον πάπα Παύλο ΣΤ' στα Ιεροσόλυμα (1964), προχώρησε μαζί του στην αμοιβαία άρση των αναθεμάτων του Σχίσματος του 1054 και υποστήριξε το "διάλογο της αγάπης", προωθώντας έτσι τους στόχους της Β' Βατικανής Συνόδου.

Τα θεωρητικά "ανοίγματα" του Οικουμενισμού.

1) Ο Οικουμενισμός, για να υλοποιήσει τους στόχους του, αναγκάζεται να παραθεωρήσει ή και ν' αναθεωρήσει ορισμένες βασικές αρχές της Ορθοδοξίας. Προβάλλει την αντίληψη της "Διευρυμένης Εκκλησίας", σύμφωνα με την οποία ή Εκκλησία είναι μία και περιλαμβάνει τους Χριστιανούς κάθε Ομολογίας, από τη στιγμή που δέχτηκαν το βάπτισμα. Έτσι όλες οι χριστιανικές Ομολογίες είναι μεταξύ τους "Αδελφές Εκκλησίες".

2) Μέσα στο ίδιο πνεύμα κινείται και ή ιδέα της "Παγκόσμιας ορατής Εκκλησίας": H Εκκλησία που υφίσταται τάχα "αόρατα" και απαρτίζεται απ' όλους τους Χριστιανούς, θα φανερωθεί και στην ορατή της διάσταση με τις κοινές ενωτικές προσπάθειες.

3) Τις αντιλήψεις αυτές επηρέασε και ή προτεσταντική Θεωρία των κλάδων, σύμφωνα με την οποία ή Εκκλησία είναι ένα "δένδρο" με "κλαδιά" όλες τις χριστιανικές Ομολογίες, καθεμιά από τις οποίες κατέχει ένα μόνο μέρος της αλήθειας.

4) Ας προστεθεί επίσης και ή θεωρία των "δύο πνευμόνων", που αναπτύχθηκε μεταξύ ορθοδόξων οικουμενιστών και Παπικών. Σύμφωνα μ' αυτήν Ορθοδοξία και Παπισμός είναι οι δύο πνεύμονες, με τους οποίους αναπνέει ή Εκκλησία. Για ν' αρχίσει τάχα ν' αναπνέει ορθά και πάλι, θα πρέπει οι δύο πνεύμονες να συγχρονίσουν την αναπνοή τους.

5) Τέλος, στις μεθόδους, που χρησιμοποιεί ό Οικουμενισμός για την προσέγγιση των Χριστιανών, περιλαμβάνεται και ό δογματικός μινιμαλισμός. Πρόκειται για προσπάθεια να συρρικνωθούν τα δόγματα στα πιο αναγκαία, σ' ένα "μίνιμουμ" (=ελάχιστο), προκειμένου να υπερπηδηθούν οι δογματικές διαφορές μεταξύ των Ομολογιών. Το αποτέλεσμα όμως είναι ή παραθεώρηση του δόγματος, ό υποβιβασμός και ή ελαχιστοποίηση της σημασίας του. «Ας ενωθούν», λένε, «οι Χριστιανοί, και τα δόγματα τα συζητούν αργότερα ο! θεολόγοι»! Με τη μέθοδο βέβαια του δογματικού μινιμαλισμού είναι ίσως εύκολο να ενωθούν οι Χριστιανοί. Οι τέτοιοι "Χριστιανοί" όμως μπορεί να είναι "Ορθόδοξοι, δηλαδή αληθινά Χριστιανοί;

Η ορθόδοξη αντίληψη για την Εκκλησία.

Σύμφωνα με την ορθόδοξη εκκλησιολογία, Εκκλησία και Ορθοδοξία ταυτίζονται. H Εκκλησία είναι οπωσδήποτε Ορθόδοξη και ή Ορθοδοξία είναι ή Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία, το Σώμα του Χριστού. Και επειδή ό Χριστός είναι ένας, άρα και ή Εκκλησία είναι μία. Γι` αυτό ποτέ δεν νοείται διαίρεση στην Εκκλησία. Μόνο χωρισμό από την Εκκλησία έχουμε. Σε συγκεκριμένες δηλαδή ιστορικές στιγμές οι αιρετικοί και οι σχισματικοί αποκόπηκαν απ' αυτήν, κι έτσι έπαψαν να είναι μέλη της.

H Εκκλησία κατέχει το πλήρωμα της αλήθειας, όχι μιας αφηρημένης αλήθειας, αλλά ενός τρόπου ζωής που σώζει τον άνθρωπο από το θάνατο και τον κάνει "κατά χάριν Θεό". "Αντίθετα, ή αίρεση αποτελεί ολική ή μερική άρνηση της αλήθειας, ένα κομμάτιασμά της, που έτσι παίρνει το χαρακτήρα και την παθολογία μιας ιδεολογίας. Χωρίζει τον άνθρωπο από τον τρόπο υπάρξεως που έδωσε ό Θεός στην Εκκλησία Του και τον θανατώνει πνευματικά.

Τα δόγματα επίσης, τα οποία περικλείουν τις υπερβατικές αλήθειες της πίστεως μας, δεν είναι αφηρημένες έννοιες και διανοητικές συλλήψεις, ούτε, πολύ περισσότερο, μεσαιωνικός σκοταδισμός ή θεολογικός σχολαστικισμός. Εκφράζουν την εμπειρία και το βίωμα της Εκκλησίας. Γι` αυτό, όταν υπάρχει διαφορά στα δόγματα, υπάρχει οπωσδήποτε και διαφορά στον τρόπο ζωής. Κι όποιος υποτιμά την ακρίβεια της πίστεως, δεν μπορεί να ζήσει την πληρότητα της εν Χριστώ ζωής.

Ο Χριστιανός πρέπει να δεχθεί όλα όσα αποκάλυψε ό Χριστός. Όχι ένα "μίνιμουμ", αλλά το σύνολο. Γιατί στην ολότητα και την ακεραιότητα της πίστεως διασώζονται ή καθολικότητα και ή ορθοδοξία της Εκκλησίας. Έτσι εξηγούνται οι μέχρις αίματος αγώνες των αγίων Πατέρων για τη διαφύλαξη της πίστεως της Εκκλησίας, καθώς και ή μεριμνά τους για τη διατύπωση, με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος, των "όρων" των Οικουμενικών Συνόδων. Οι "όροι" αυτοί δεν σημαίνουν τίποτε άλλο παρά τα όρια, τα σύνορα της αλήθειας, για να μπορούν οι πιστοί να διακρίνουν την Εκκλησία, ως Ορθοδοξία, από την αίρεση.

Οι ετερόδοξοι, με το να αρνηθούν την πληρότητα τής αλήθειας, χωρίστηκαν από την Εκκλησία. Γι` αυτό και είναι αιρετικοί. Επομένως στερούνται την αγιαστική χάρη του Αγίου Πνεύματος, και τα "Μυστήρια" τους είναι άκυρα, Το βάπτισμα λοιπόν, που τελούν, δεν μπορεί να τους εισαγάγει στην Εκκλησία του Χριστού. «Τους γαρ παρά των αιρετικών βαπτισθέντας ή χειροτονηθέντας ούτε πιστούς ούτε κληρικούς είναι δυνατόν», μας λέει ό ΞΗ' κανόνας των Αγίων Αποστόλων. Και ό άγιος Νικόδημος ό Αγιορείτης συμπληρώνει: «Όλων των αιρετικών το βάπτισμα είναι ασεβές και βλάσφημοι και ουδεμία κοινωνία έχει προς το των Ορθοδόξων».

Τι μας λένε όμως οι ορθόδοξοι οικουμενιστές;

Ορθόδοξος ιεράρχης διακήρυσσε ότι «το Άγιο Πνεύμα επενεργεί σε κάθε χριστιανικό βάπτισμα» και ότι ό αναβαπτισμός των ετεροδόξων Χριστιανών από τους Ορθοδόξους εμπνέεται από «στενοκεφαλιά, φανατισμό και μισαλλοδοξία... Είναι μια αδικία κατά του χριστιανικού Βαπτίσματος και πραγματικά μία βλασφημία του Αγίου Πνεύματος»!

Άλλος ιεράρχης δήλωσε απευθυνόμενος σε ετεροδόξους: «Είμεθα όλοι μέλη Χριστού, ένα και μοναδικό σώμα, μια και μοναδική "καινή κτίσης" έφ' όσον το κοινό μας βάπτισμα μας ελευθέρωσε από τον θάνατο».

Η οικουμενιστική εκκλησιολογία εκφράστηκε από επίσημα ορθόδοξα χείλη και ως έξης: «Οφείλομε να είμεθα έτοιμοι να αναζητήσομε και να αναγνωρίσομε την παρουσία της Εκκλησίας και εκτός των ιδικών μας κανονικών ορίων, προς τα οποία ταυτίζομε την μίαν, αγίαν, καθολική και αποστολικήν Εκκλησίαν».

Άλλα υπάρχουν και τολμηρότεροι, που οραματίζονται την "επανίδρυση" της Εκκλησίας διαμέσου της ενώσεως όλων των Χριστιανών: Ορθόδοξος ιεράρχης διατείνεται ότι «έχουμε ανάγκη ενός νέου Χριστιανισμού, που θα βασίζεται εξ ολοκλήρου σε νέες αντιλήψεις και όρους. Δεν μπορούμε να διδάξουμε το είδος της θρησκείας που παραλάβαμε στις ερχόμενες γενιές».

Οι διάλογοι.

Ο Οικουμενισμός, για να προωθήσει τα σχέδια του, χρησιμοποιεί πολλά μέσα. Το βασικότερο είναι οι διάλογοι. Κανείς δεν αγνοεί ότι ή Ορθόδοξη Εκκλησία από τη φύση της είναι ανοιχτή στο διάλογο. Ο Θεός πάντοτε διαλέγεται με τον άνθρωπο και οι Άγιοι της Εκκλησίας δεν αρνήθηκαν ποτέ τη διαλεκτική επικοινωνία τους με τον κόσμο. Οι Άγιοι, έχοντας αυτοσυνειδησία της κοινωνίας τους με το Θεό, προσπαθούσαν με το διάλογο να μεταδώσουν την εμπειρία της αλήθειας που βίωναν. Γι` αυτούς ή αλήθεια δεν ήταν αντικείμενο έρευνας. Δεν την αναζητούσαν, δεν την διαπραγματεύονταν απλά την πρόσφεραν. Αν Ο διάλογος δεν οδηγούσε τους ετερόδοξους στην απόρριψη της πλάνης τους και στην αποδοχή της ορθοδόξου πίστεως, δεν τον συνέχιζαν.

Δυο χρόνια διαλεγόταν Ο άγιος Μάρκος Ο Ευγενικός με τους Παπικούς στη Σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-1439). Βλέποντας όμως την υπεροψία, την αδιαλλαξία και την εμμονή τους στην πλάνη, διέκοψε κάθε σχέση μαζί τους, προτρέποντας μάλιστα τους ορθόδοξους πιστούς: «Ν' αποφεύγετε τους Παπικούς, όπως αποφεύγει κανείς το φίδι».

Θεολογικό διάλογο είχε αρχίσει και Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιερεμίας Β' Ο Τρανός με τους προτεστάντες θεολόγους της Τυβίγγης (1579). Όταν διαπίστωσε όμως ότι o διάλογος δεν απέφερε κανέναν καρπό, τον διέκοψε. «Σάς παρακαλούμε», τους έγραφε, «μη μας κουράζετε άλλο... Ας πορευθείτε τον δικό σας δρόμο. Αν θέλετε, μπορείτε να μας γράφετε, αλλά όχι πλέον για δόγματα πίστεως».

Οι διάλογοι του Οικουμενισμού.

Οι σύγχρονοι οικουμενιστικοί διάλογοι διαφέρουν ριζικά από τους διάλογους των Αγίων, γιατί διεξάγονται με βάση τις αρχές της διευρυμένης Εκκλησίας και του δογματικού μινιμαλισμού. Γι` αυτό είναι ανορθόδοξοι και άκαρποι. Απόδειξη, ότι στα εκατό σχεδόν χρόνια της διεξαγωγής τους δεν έχουν προσφέρει τίποτε το αξιόλογο στην ενότητα του χριστιανικού κόσμου. Αντίθετα μάλιστα, κατάφεραν να διχάσουν τους Ορθοδόξους! Τα κυριότερα σημεία της παθολογίας των σημερινών διαλόγων είναι τα εξής:

Α'. Έλλειψη ορθόδοξης ομολογίας: Στους διάλογους ορισμένοι Ορθόδοξοι δεν εκφράζουν την ακράδαντη πεποίθηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας ότι αυτή αποτελεί τη μία και μοναδική Εκκλησία του Χριστού πάνω στη γη. Δεν προβάλλουν, επίσης, την αγιασμένη παράδοση και την πνευματική εμπειρία της Ορθοδοξίας, που διαφέρουν από τις παραδόσεις και τις εμπειρίες του δυτικού Χριστιανισμού. Μόνο μια τέτοια ομολογιακή στάση θα μπορούσε να καταξιώσει και να κάνει γόνιμη την ορθόδοξη παρουσία στους διάλογους.

Β'. Έλλειψη ειλικρίνειας: Το έλλειμμα της ορθόδοξης μαρτυρίας, σε συνδυασμό με την αποδεδειγμένη ανειλικρίνεια των ετεροδόξων, δυσχεραίνει περισσότερο τον διαχριστιανικό διάλογο και τον καθιστά αναποτελεσματικό. Γι` αυτό πολλές φορές είτε παρατηρούνται αμοιβαίες επιφανειακές υποχωρήσεις είτε χρησιμοποιείται διφορούμενη γλώσσα και ορολογία, προκειμένου να συγκαλύπτονται οι διαφορές. Αν πρώτα-πρώτα οι Ρωμαιοκαθολικοί ήταν ειλικρινείς, θα έπρεπε να δηλώσουν με σαφήνεια στους οικουμενιστικούς κύκλους αυτό που τονίζουν στους δικούς τους πιστούς την αδιάλλακτη δηλαδή προσήλωση τους στο παπικό πρωτείο και αλάθητο. Έτσι, βέβαια, θα φαινόταν ξεκάθαρα και το πώς οραματίζονται την ενότητα των Χριστιανών: όχι ως ενότητα πίστεως αλλά ως υποταγή όλων κάτω από την παπική εξουσία. Επιπλέον θα επιβεβαιωνόταν ή διαπίστωση ότι ό παπικός θεσμός αφενός αποτελεί την τραγικότερη αλλοίωση του Ευαγγελίου του Χριστού και αφετέρου χρησιμοποιεί τους διάλογους για την εξυπηρέτηση και μόνο της επεκτατικής του πολιτικής. Κύρια έκφραση της ανειλικρίνειας των Παπικών αποτελεί ή διατήρηση και ή ενίσχυση της Ουνίας. Πρόκειται για έναν ύπουλο θεσμό, τον οποίο ο Παπισμός χρησιμοποίησε και εξακολουθεί να χρησιμοποιεί ως ενωτικό μοντέλο, παρ' όλες τις έντονες διαμαρτυρίες των Ορθοδόξων και παρά το ότι αυτός σήμερα αποτελεί το βασικότερο εμπόδιο στους διμερείς διάλογους. Αν πάλι οι ποικιλώνυμοι Διαμαρτυρόμενοι ήταν ειλικρινείς, θα έπρεπε να δηλώσουν με ευθύτητα ότι δεν είναι καθόλου διατεθειμένοι να υποχωρήσουν από τις βασικές προτεσταντικές τους αρχές και ότι άλλες, τελικά, είναι οι αιτίες που τους αναγκάζουν να έρχονται σε διάλογο. Αυτό, άλλωστε, φανερώνει και ο κατήφορος που έχουν πάρει οι "Εκκλησίες" τους (ιεροσύνη γυναικών, γάμοι ομοφυλοφίλων κ.ά.).

Γ'. Υπερτονισμός της αγάπης: Επειδή ή ανειλικρίνεια και οι ιδιοτελείς σκοπιμότητες δηλητηρίασαν τους διάλογους, που κατάντησαν σε ατέρμονες και άκαρπες θεολογικές συζητήσεις, επιχειρήθηκε μια στροφή. Οι διάλογοι τώρα ονομάστηκαν "διάλογοι αγάπης" τόσο για λόγους εντυπώσεων όσο και για να παρακαμφθεί ο σκόπελος των δογματικών διενέξεων. «H αγάπη προέχει», τονίζουν. «H αγάπη επιβάλλει να ενωθούμε, έστω κι αν υπάρχουν δογματικές διαφορές». Γι' αυτό και ή πρακτική στους σημερινούς διάλογους είναι να μη συζητούνται αυτά που χωρίζουν, αλλά αυτά που ενώνουν, ώστε να δημιουργείται μια ψευδαίσθηση ενότητας και κοινής πίστεως. στις Οικουμενικές Συνόδους όμως οι Πατέρες συζητούσαν πάντοτε αυτά που χώριζαν. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα σε οποιονδήποτε διάλογο μεταξύ πλευρών που έχουν διαφορές: Συζητούνται αυτά που χωρίζουν- γι' αυτό εξάλλου γίνεται ο διάλογος- και όχι αυτά που ενώνουν. Για μας τους Ορθοδόξους ή Αγάπη και ή Αλήθεια είναι έννοιες αδιάσπαστες. Διάλογος αγάπης χωρίς την αλήθεια είναι ψεύτικος και αφύσικος διάλογος. Ενώ διάλογος αγάπης "εν αλήθεια" σημαίνει: Διαλέγομαι με τους ετεροδόξους από αγάπη, για να τους επισημάνω που βρίσκονται τα λάθη τους και πώς θα οδηγηθούν στην αλήθεια. Εάν πραγματικά τους αγαπώ, πρέπει να τους πω την αλήθεια, όσο κι αν αυτό είναι δύσκολο ή οδυνηρό.

Δ'. Άμβλυνση ορθοδόξων κριτηρίων: Στην παθολογία των διαλόγων ανήκει και ή άμβλυνση των ορθοδόξων θεολογικών κριτηρίων, που προκύπτει από την καλλιέργεια μιας "οικουμενικής αβροφροσύνης", προσωπικών σχέσεων και φιλίας ανάμεσα στους ετερόδοξους θεολόγους. H πίστη θεωρείται όχι ή αλήθεια, που σώζει, αλλά ένα σύνολο θεωρητικών αληθειών, που επιδέχονται συμβιβασμούς. Ισχυρίζονται οι ορθόδοξοι οικουμενιστές: "Διάλογο κάνουμε, δεν αλλάζουμε την πίστη μας!". Και ασφαλώς ό διάλογος, ως "αγαπητική έξοδος" προς τον άλλον, είναι θεάρεστος. Ο οικουμενιστικός όμως διάλογος, όπως διεξάγεται σήμερα, δεν είναι συνάντηση στην αλήθεια, αλλά είναι "αμοιβαία αναγνώριση". Αυτό σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε τις ετερόδοξες Κοινότητες ως Εκκλησίες, ότι αποδεχόμαστε πώς οι δογματικές διαφορές τους αποτελούν "νόμιμες εκφράσεις" της ίδιας πίστεως. "Έτσι όμως πέφτουμε στην παγίδα του δογματικού συγκρητισμού: Τοποθετούμε στο ίδιο επίπεδο την αλήθεια με την πλάνη, εξισώνουμε το φως με το σκοτάδι.

Ε'. Συμπροσευχές: Οι ορθόδοξοι οικουμενιστές, με την άμβλυνση των θεολογικών τους κριτηρίων, είναι πολύ φυσικό να συμμετέχουν χωρίς αναστολές σε κοινές με τους ετερόδοξους λατρευτικές εκδηλώσεις και συμπροσευχές, που πραγματοποιούνται συχνά στα πλαίσια των διαχριστιανικών συναντήσεων. Γνωρίζουν ότι με τον οικουμενιστικό αυτό συμπνευματισμό δημιουργείται το κατάλληλο ψυχολογικό κλίμα, που απαιτείται για την προώθηση της ενωτικής προσπάθειας. Οι ιεροί Κανόνες όμως της Εκκλησίας μας απαγορεύουν αυστηρά τις συμπροσευχές με τους ετερόδοξους. Γιατί οι ετερόδοξοι δεν έχουν την ίδια πίστη μ' εμάς. Πιστεύουν σ' έναν διαφορετικό, διαστρεβλωμένο Χριστό. Γι' αυτό και ό άγιος Ιωάννης ό Δαμασκηνός τους αποκαλεί απίστους: «O μη κατά την παράδοσιν της Καθολικής Εκκλησίας πιστεύων άπιστος εστίν». Η συμπροσευχή λοιπόν απαγορεύεται, επειδή δηλώνει συμμετοχή στην πίστη του συμπροσευχομένου και δίνει σ' αυτόν την ψευδαίσθηση ότι δεν βρίσκεται στην πλάνη, οπότε δεν χρειάζεται να επιστρέψει στην αλήθεια.

Στ'. Διακοινωνία: Αν οι ιεροί Κανόνες απαγορεύουν τις συμπροσευχές με τους αιρετικούς, πολύ περισσότερο αποκλείουν τη συμμετοχή μας στα "Μυστήρια" τους. Και στο σημείο αυτό όμως οι Ορθόδοξοι δεν φανήκαμε συνεπείς. Η Β' Βατικανή Σύνοδος, μέσα στα πλαίσια του οικουμενιστικού "ανοίγματος" που έκανε, πρότεινε τη Διακοινωνία με τους Ορθοδόξους: Παπικοί θα μπορούν να κοινωνούν σε ορθόδοξους ναούς και Ορθόδοξοι σε παπικούς. Με τον τρόπο αυτό τόσο οι Παπικοί όσο και οι ορθόδοξοι οικουμενιστές πιστεύουν ότι σταδιακά θα επέλθει de facto ή ένωση Παπισμού και Ορθοδοξίας, παρ' όλες τις δογματικές τους διαφορές. Αν για τους Παπικούς μια τέτοια θέση δικαιολογείται από την αντίληψη που έχουν για την Εκκλησία και τα Μυστήρια (κτιστή χάρη κ.λπ.), για μας τους Ορθοδόξους είναι παράλογη και απαράδεκτη. H Εκκλησία μας ποτέ δεν θεώρησε τη θεία Ευχαριστία ως μέσο για την επίτευξη της ενότητας, αλλά πάντοτε ως σφραγίδα και επιστέγασμά της. Άλλωστε, το κοινό Ποτήριο προϋποθέτει κοινή πίστη. Αν δηλαδή ένας Ορθόδοξος κοινωνεί σε παπικό ναό, αυτό σημαίνει ότι αποδέχεται και την παπική πίστη.

Συνεργασία σε πρακτικά θέματα.

Άλλο μέσο για την επίτευξη των σκοπών του Οικουμενισμού αποτελεί ή διαχριστιανική συνεργασία σε πρακτικούς τομείς. Οι οικουμενιστές διατείνονται ότι τα ποικίλα σύγχρονα προβλήματα (κοινωνικά, ηθικά, περιβαλλοντικά κ. ά.) οφείλουν να μας ενώνουν. Η Εκκλησία, ασφαλώς, έδειχνε και δείχνει πάντα μεγάλη ευαισθησία σ` όλα τα ανθρώπινα προβλήματα, ωστόσο ή από κοινού με τους αιρετικούς αντιμετώπιση τους παρουσιάζει τα έξης μειονεκτήματα:

α) Η φωνή της Ορθοδοξίας, όταν συμφύρετε με τις άλλες χριστιανικές φωνές, χάνει τη διαύγεια της και αδυνατεί να κοινοποιήσει στον σημερινό άνθρωπο τον δικό της μοναδικό τρόπο ζωής, που είναι Θεανθρωποκεντρικός, σε αντίθεση με τον ανθρωποκεντρικό τρόπο ζωής των ετεροδόξων.

β) Η Εκκλησία υποκύπτει στον πειρασμό της εκκοσμικεύσεως, χρησιμοποιώντας στο κοινωνικό της έργο κοσμικές πρακτικές των άλλων Ομολογιών, σε βάρος του σωτηριολογικού της μηνύματος. Εκείνο όμως που έχει ανάγκη ό σημερινός άνθρωπος, δεν είναι ή βελτίωση της ζωής του μέσω ενός εκκοσμικευμένου Χριστιανισμού, έστω κι αν αυτός μπορέσει να εξαλείψει όλες τις κοινωνικές πληγές, αλλά ή απελευθέρωση του από την αμαρτία και ή θέωσή του μέσα στο αληθινό Σώμα του Χριστού, την Ορθόδοξη Εκκλησία.

γ) Ο ορθόδοξος πιστός, βλέποντας τους ετερόδοξους να συνεργάζονται με τους εκκλησιαστικούς του ποιμένες, αποκομίζει την εσφαλμένη εντύπωση ότι ανήκουν κι αυτοί στην Εκκλησία του Χριστού, παρά τις δογματικές διαφορές.

Ανταλλαγή επισκέψεων.

Τα τελευταία χρόνια ή οικουμενιστική πολιτική ασκείται και με τις ανταλλαγές επισήμων επισκέψεων μεταξύ των Ομολογιών, οι οποίες πραγματοποιούνται από υψηλόβαθμους, κυρίως, κληρικούς. Αυτές περιλαμβάνουν εγκωμιαστικές προσφωνήσεις, ασπασμούς, ανταλλαγές δώρων, κοινά γεύματα, συμπροσευχές, κοινές ανακοινώσεις και άλλες χειρονομίες φιλοφροσύνης. Ειδικότερα, από το 1969 έχει καθιερωθεί ή ετήσια αμοιβαία συμμετοχή, Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, στις θρονικές εορτές Ρώμης και Κωνσταντινουπόλεως.

Οι συναντήσεις αυτές, δυστυχώς, δεν είναι απλές εθιμοτυπικές επισκέψεις. Οι ίδιοι, άλλωστε, οι οικουμενιστές ομολογούν ότι με τους κοινούς εορτασμούς βιώνεται ένα είδος εκκλησιαστικής κοινωνίας, με την αμοιβαία αναγνώρισή τους. Ο πιστός λαός μας όμως, όταν παρακολουθεί τις επισκέψεις από τα οπτικοακουστικά μέσα επικοινωνίας, δοκιμάζει δυσάρεστη έκπληξη σκανδαλίζεται, πικραίνεται, απορεί, αλλά και προβληματίζεται, καθώς μάλιστα άλλοτε ακούει τους ποιμένες του να μιλούν με ορθοδοξότατη και αγιοπατερική γλώσσα, και άλλοτε τους βλέπει ανάμεσα στους ετερόδοξους να συμπεριφέρονται διπλωματικά, Ένας τέτοιος όμως συμβιβασμός στο χώρο της αλήθειας της Εκκλησίας, ακόμα και για την ιερότερη σκοπιμότητα, δεν θα πληρωθεί, άραγε, με ακριβό και οδυνηρό τίμημα;

Η διαθρησκειακή εξέλιξη του Οικουμενισμού.

H βαθύτατη κρίση προσανατολισμού, που εμφανίστη¬κε πολύ νωρίς στην Οικουμενική Κίνηση, την ανάγκασε πρώτα να στραφεί στην αντιμετώπιση των κοινωνικο¬πολιτικών προβλημάτων των ανθρώπων, εγκαταλείπο¬ντας τη θεολογία ως δρόμο ενώσεως, και υστέρα να πραγματοποιήσει ένα άνοιγμα προς τις μη χριστιανικές θρησκείες. Παραδέχεται ότι όλες οι θρησκείες αποτελούν διαφορετικούς δρόμους σωτηρίας, παράλληλους με το Χριστιανισμό, και ότι το Άγιο Πνεύμα ενεργεί και σ' αυτές. Σύνθημά της έχει το αξίωμα της "Νέας Εποχής": «Πίστευε ό,τι θέλεις, μόνο μη διεκδικείς την αποκλειστικότητα της αλήθειας και του δρόμου της σωτηρίας».

Συγκαλεί λοιπόν διαθρησκειακές συναντήσεις, οι οποίες δεν είναι απλά επιστημονικά συνέδρια, όπως διατείνονται οι διοργανωτές τους, αλλά συνάξεις ομολογίας της ενότητας με βάση την πίστη στον ένα Θεό. Γι` αυτό συχνά περιλαμβάνουν και κοινές λατρευτικές εκδηλώσεις, στις οποίες συμπροσεύχονται ορθόδοξοι, ετερόδοξοι και αλλόθρησκοι. O Τριαδικός Θεός όμως των Ορθοδόξων, ό αληθινός και αυτοαποκαλυπτόμενος Θεός, δεν είναι ό ίδιος με τον οποίο "Θεό" των ετεροδόξων και των αλλοθρήσκων, με κάποιον φανταστικό δηλαδή "Θεό", που δημιούργησε, και συντηρεί ή θρησκευτική ανάγκη του μεταπτωτικού ανθρώπου. Δυστυχώς, το διαθρησκειακό αυτό άνοιγμα συμμερίζονται και ορθόδοξοι οικουμενιστές ιεράρχες, οι οποίοι μάλιστα εκφράζουν απόψεις σαν τις επόμενες:

1. «Η Οικουμενική Κίνηση, αν και έχει χριστιανική προέλευση, πρέπει να γίνει κίνηση όλων των θρησκειών... Όλες οι θρησκείες υπηρετούν το Θεό και τον άνθρωπο. Δεν υπάρχει παρά μόνο ένας Θεός...».

2. «Κατά βάθος, μία εκκλησία ή ένα τέμενος αποβλέπουν στην ίδια πνευματική καταξίωση του ανθρώπου».

3. «Το Ισλάμ, στο Κοράνιο, μιλάει για Χριστό, για Παναγία, κι εμείς πρέπει να μιλήσουμε για τον Μωάμεθ με θάρρος και τόλμη. Να δούμε την ιστορία του και την προσφορά του, το κήρυγμα του ενός Θεού και τη ζωή των μαθητών του, που είναι μαθητές του ενός Θεού...».

4. «Ρωμαιοκαθολικοί και Ορθόδοξοι, Προτεστάνται και Εβραίοι, Μουσουλμάνοι και Ινδοί, Βουδιστές και Κομφουκιανοί... θα πρέπει να συντελέσομε όλοι μας στην προώθηση των πνευματικών αρχών του οικουμενισμού, της αδελφοσύνης και της ειρήνης. τούτο όμως θα μπόρεση να γίνει μόνον εάν είμεθα ηνωμένοι εν τω πνευματι του ενός Θεού».

Βασική επιδίωξη των διαθρησκειακών συναντήσεων είναι ή δημιουργία σημείων επαφής μεταξύ των θρησκειών, ώστε να διευκολυνθεί ή κοινή αντιμετώπιση των κοινωνικών και διεθνών προβλημάτων. Την επιδίωξη αυτή εκμεταλλεύονται κατά καιρούς και ισχυροί κοσμικοί άρχοντες, επιστρατεύοντας τις θρησκείες στην προώθηση ανόμων συμφερόντων τους. Αυτό φάνηκε καθαρά μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, όταν πραγματοποιήθηκαν «κατ' επιταγήν» πλειάδα διαθρησκειακών συναντήσεων. Έτσι όμως ή Εκκλησία μας, αντί να είναι «κρίση» και «έλεγχος» της ανομίας, μεταβάλλεται σε υποστηρικτή και συντηρητή της. Εγκλωβίζεται στην εγκόσμια προοπτική των διαφόρων θρησκειών και υποβιβάζεται στο επίπεδο μιας κοσμικής Θρησκείας με ωφελιμιστικό και χρησιμοθηρικό χαρακτήρα. Ταυτόχρονα, αναγκάζεται να αθετήσει το ιεραποστολικό της χρέος, εφόσον γίνεται αποδεκτό, από επίσημους μάλιστα εκπροσώπους της, ότι όλες οι θρησκείες αποτελούν «ηθελημένας από Θεού οδούς σωτηρίας»!

Κάποιοι ορθόδοξοι οικουμενιστές, εξάλλου, φτάνουν στο σημείο να μιλούν για την ειρήνη, τη δικαιοσύνη, την ελευθερία, την αγάπη και άλλα κατεξοχήν πνευματικά αγαθά με μια ψυχρή κοσμική γλώσσα. Αποσιωπουν ότι τα αγαθά αυτά αποτελούν καρπούς του Αγίου Πνεύματος, θεία δώρα που χορηγούνται με την πνευματική «εν Χριστώ Ιησού» άθληση κι όχι μέσα από διαθρησκειακές συναντήσεις. Πρέπει, βέβαια, να τονιστεί, ότι ή Ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία, ούτε έστω ή καλύτερη. Είναι Εκκλησία: H αυτό-αποκάλυψη και φανέρωση του Θεού στην ιστορία. Έχει συνείδηση της Οικουμενικότητας και της Αλήθειας του Χριστού που κατέχει, γι' αυτό και δεν φοβάται τις σχέσεις της με τους μη Χριστιανούς. Γνωρίζει όμως τα όρια αυτών των σχέσεων, όπως τα έχει διαμορφώσει ή αγιοπατερική Παράδοση και ή μυστηριακή της εμπειρία. Για παράδειγμα, ό άγιος Γρηγόριος ό Παλαμάς, κάτω από συνθήκες σκληρής αιχμαλωσίας, διαλέχτηκε με τους Οθωμανούς Τούρκους. Δεν δίστασε, ωστόσο, με κίνδυνο της ζωής του, να πει την αλήθεια και να ελέγξει την πλάνη τους. Πώς αντιμετώπιζαν, άλλωστε, οι άγιοι Μάρτυρες τους ειδωλολάτρες και οι άγιοι Νεομάρτυρες τους Μωαμεθανούς; Δεν ομολογούσαν την αλήθεια; Θα μπορούσαμε να τους φανταστούμε να προσεύχονται μαζί τους; Αλλά τότε δεν θα είχαμε Μάρτυρες!

H Εκκλησία μας λοιπόν αρνείται να θυσιάσει στο βωμό άλλων σκοπιμοτήτων τη μοναδικότητα της και να αποδεχθεί το οικουμενιστικό σύνθημα ότι «σε όλες τις θρησκείες, πίσω από διαφορετικά ονόματα, λατρεύεται ό ίδιος Θεός». Πιστεύει ακράδαντα ότι ό άνθρωπος σώζεται μόνο δια του Χριστού, συμφωνά με το αποστολικό:
«Ουκ εστίν εν άλλω ουδενί ή σωτηρία ουδέ γαρ όνομα εστίν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δει σωθήναι ημάς» (Πράξ. 4,12).

Πηγή: (Από το Φυλλάδιο «Ο Οικουμενισμός», Έκδοση 12η, 145η χιλιάδα, 2016), Ιερά Μονή Παρακλήτου. 

Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος ὁ Κολλυβᾶς, ἀποτελεῖ μία ἀπὸ τὶς μεγαλύτερες ἐξέχουσες μορφὲς τοῦ μοναστικοῦ φρονήματος τοῦ 18ου αἰῶνος, καθὼς καὶ μία φωτισμένη μορφὴ τοῦ Ἑλληνικοῦ γένους. Τὸ κατὰ κόσμον ὄνομά του ἦταν Ἀθανάσιος Τούλιος καὶ καταγόταν ἀπὸ τὸ νησὶ τῆς Πάρου. Ὁ ἴδιος ξεχώρισε σὲ μία δύσκολη ἐποχὴ γιὰ τὸ Ἑλληνικὸ γένος, γιὰ τὴ θεολογικὴ κατάρτισή του, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴ θύραθεν παιδεία του, ἀφοῦ διετέλεσε διδάσκαλος καὶ σχολάρχης.

Ὁ Ὅσιος ἐγεννήθηκε τὸ 1722 ἢ 1723, στὸ Κῶστο τῆς Πάρου καὶ ἔλαβε τὸ ὄνομα Ἀθανάσιος. Ὁ πατέρας του ὀνομαζόταν Ἀπόστολος Τούλιος μὲ καταγωγὴ ἀπὸ τὴ Σίφνο, ἀλλὰ ἐκατοίκησε στὸ Κῶστο, ἀφοῦ ἐνυμφεύθηκε Κωστιανή. Ἐκεῖ ἐδιδάχθηκε τὰ πρῶτα του γράμματα στὰ ὁποῖα ἔδειξε ἰδιαίτερη κλίση, καὶ γι’ αὐτὸ ὁ πατέρας του τὸν ἔστειλε στὴ Σχολὴ τῆς Μονῆς τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου Ναούσης Πάρου. Στὴν συνέχεια τὸν ἀπέστειλε στὴ Σχολὴ τοῦ Παναγίου Τάφου στὴ Σίφνο καὶ κατόπιν μὲ ἔξοδα τῆς Μονῆς Ἁγίου Ἀντωνίου Κεφάλου στὴ Σχολὴ τῆς Ἄνδρου, ἂν καὶ οἱ βιογράφοι του δὲν συμφωνοῦν ὄλοι μὲ αὐτό. Τὸ 1745, σὲ ἡλικία 23 ἐτῶν ἀποχαιρετᾶ τοὺς γονεῖς του καὶ φθάνει στὴ Σμύρνη, ὅπου ἐγγράφεται στὴν Εὐαγγελικὴ Σχολή. Μιὰ σχολὴ ὅπου ἐφοίτησαν ὁ Ἀδαμάντιος Κοραῆς καὶ ὁ Νικόλαος Καλλιβούρτσης, δηλαδὴ ὁ μετέπειτα στενός του συνεργάτης Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, παραμένοντας ἐκεῖ γιὰ ἕξι ἔτη. Ὅταν πληροφορήθηκε τὴ λειτουργία τῆς Ἀθωνιάδας Σχολῆς μὲ διευθυντὴ τὸ Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη, ἀπὸ τὴν Πάτρα, ἐγγράφεται ἀμέσως (1751), τὴν ἐποχὴ ποὺ ἀναλαμβάνει Διευθυντὴς ὁ Διάκονος τότε, Εὐγένιος Βούλγαρης. Ἀπὸ τὸ Νεόφυτο ἐκπαιδεύτηκε στὰ «Γραμματικὰ» καὶ στὰ «Περὶ Συντάξεως» τοῦ Θεοδώρου Γαζῆ, ἐνῶ ἀπὸ τὸν Εὐγένιο στὰ φιλοσοφικὰ μαθήματα καὶ τὶς ὑπόλοιπες ἐπιστῆμες τῆς ἐποχῆς. Κατόπιν ἐκπαιδεύεται στὴ ρητορικὴ καὶ τὴν ποιμαντική, ἐνῶ σταδιακὰ ἀρχίζει νὰ ξεχωρίζει γιὰ τὶς ἰκανότητές του. Ἡ διαρκὴς ἀνέλιξή του τὸν καθιστᾶ «δεξὶ χέρι» τοῦ Εὐγένιου Βούλγαρη καὶ σὲ ἡλικία 35 ἐτῶν, ἀναλαμβάνει τὴ θέση τοῦ καθηγητοῦ τῆς Σχολῆς.

Ἡ φήμη του γιὰ τὶς ἰκανότητές του ἐμαθεύθηκε ἀνάμεσα στὴν ὑπόδουλη ὀρθόδοξη κοινότητα, γι’ αὐτὸ καὶ οἱ Θεσσαλονικεῖς τὸν ζητοῦν γιὰ τὴ Διεύθυνση τῆς Σχολῆς τους. Μὲ παρότρυνση ἀλλὰ καὶ πίεση τοῦ Εὐγένιου Βούλγαρη δέχεται, ἂν καὶ ἀρχικὰ προέβαλε κάποιες ἐνστάσεις. Ἔτσι διευθύνει τὴ Σχολὴ ἐπιτυχῶς γιὰ τέσσερα χρόνια (1758 – 1762), ὅταν καὶ τὸ 1762 ἡ Σχολὴ κλείνει λόγῳ ἐπιδημίας πανώλης. Ἔτσι καταφεύγει σὲ μία σχολὴ στὴν Κέρκυρα, ποὺ τὴ διευθύνει ὁ Νικηφόρος Θεοτόκης. Ἐκεῖ τελικὰ ὁλοκληρώνει τὶς σπουδές του καὶ ὁδηγεῖται στὸ Μεσολόγγι, μετὰ ἀπὸ πρόσκληση τοῦ συμμαθητοῦ του στὴν Ἀθωνιάδα Παναγιώτη Παλαμᾶ, ποὺ εἶχε ἱδρύσει ἀπὸ τὸ 1760 τὴν Παλαμιαία Σχολή. Μετὰ τὰ Ὀρλωφικὰ (1768 – 1774), ἡ Παλαμιαία Σχολὴ εὑρίσκεται σὲ ἀκμὴ μὲ τὸν Ἀθανάσιο νὰ διαδραματίζει σημαντικὸ ρόλο, ὅμως τότε λαμβάνει τιμητικὴ πρόσκληση ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο ἀναφέροντάς του: «Ἡ μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία διὰ γραμμάτων Συνοδικῶν τὸν παρακαλεῖ ν’ ἀπέλθει εἰς Ἅγιον Ὄρος ὡς διδάσκαλος καὶ σχολάρχης τῆς Ἀθωνιάδος Σχολῆς μετὰ τὸν ἀοίδιμον Εὐγένιον».

Ὁ ἴδιος δέχεται ἄμεσα καὶ παρεπιδημεῖ στὸ Ἅγιον Ὄρος, ὅπου συναντᾶ τὸν Ἅγιο Μακάριο Νοταρᾶ, ὁ ὁποῖος τὸν προτρέπει νὰ χειροτονηθεῖ. Ὁ Ἀθανάσιος ὑπακούει καὶ χειροτονεῖται ἀπὸ τὸν ἴδιο πρεσβύτερος. Τὸ 1777, πικραμένος ἀπὸ τὸν τρόπο ποὺ ἀντιμετωπίσθηκαν οἱ Κολλυβάδες καὶ μετὰ ἀπὸ κάλεσμα ἐπιστρέφει ὡς Σχολάρχης στὴ Σχολὴ τῆς Θεσσαλονίκης. Διευθύνει τὴ Σχολὴ γιὰ 6 ἔτη (1777 – 1783) ἢ γιὰ ἄλλους 8 ἔτη (1777 – 1785). Τὸ ποίμνιο τῆς Θεσσαλονίκης τὸν γνωρίζει πλέον καὶ ἀπὸ τοῦ ἄμβωνος ὡς Ἱερέα. Τώρα μὲ νέα Πατριαρχικὴ ἐπιστολὴ καλεῖται νὰ ἀναλάβει τὴ διεύθυνση τῆς Σχολῆς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Τοῦ ζητοῦν μάλιστα νὰ καθορίσει μόνος του τὸ ὕψος τῆς ἀμοιβῆς του. Ὁ ἴδιος ὅμως θὰ ἀπαντήσει: «Τὰς μὲν ἀρχιερατείας τιμῶ καὶ προσκυνῶ ἀλλ’ ἐγὼ δὲν εἶμαι ἄξιος. Ἂν ἐκαταλάμβανα ὅτι ἔκαμνα περισσότερον καρπὸν εἰς τὴν Βασιλεύουσαν πόλιν, ἤθελα ἔλθει αὐτόκλητος. Ἐπειδὴ ὅμως, ὡς στοχάζομαι, αὐτοῦ εἶναι κάποια ἐμπόδια, διὰ τοῦτο, ἄφετέ μέ, παρακαλῶ, ἐδῶ εἰς τὰ πέριξ νὰ ὠφελῶ ὅσον δύναμαι τοὺς ἀδελφούς μου καὶ τὸ Γένος μου». Καὶ τὸν ἄφησαν...

Ἡ ὁριστική του ἀπόφαση εἶναι ἡ ἐπιστροφὴ στὴν πατρίδα του, τὴν Πάρο. Καὶ ἐνῶ τὸ πλοῖο κατευθύνεται πρὸς τὸ νότιο Αἰγαῖο, ξεσπάει ὁ Ρωσοτουρκικὸς πόλεμος καὶ τὸ πλοῖο ἀναγκάζεται νὰ προσορμισθεῖ στὴ Χίο (5 – 6 Νοεμβρίου 1786, 64 ἐτῶν). Ἀποσύρεται στὸ μονύδριο τῆς Ἁγίας Τριάδας. Ἐκεῖ μελετᾶ καὶ προσεύχεται. Ξεκινᾶ τὸ Θεολογικὸ τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ καὶ τὴ Λογικὴ τοῦ ἀοιδίμου Εὐγένιου Βούλγαρη. Ὅταν τελειώνει ὁ πόλεμος, δέχεται νὰ παραμείνει στὴ Χίο, στὰ χέρια τῆς βουλήσεως τοῦ Θεοῦ. Τελικὰ θὰ παραμείνει ἐκεῖ τρεῖς δεκαετίες. Ἡ «Φιλοσοφικὴ Σχολή», ὅπως τὴν ἀποκαλοῦσαν, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν του γνωρίζει τεράστια ἀκμὴ καὶ ἀνάλογη φήμη. Τὸ 1812, 90 ἐτῶν πλέον, παραιτεῖται.

Ὁ Ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, πρέπει νὰ ἀναφερθεῖ πὼς ἦταν ἕνας ἀπὸ τοὺς διωκόμενους Κολλυβάδες μοναχοὺς (ὅπως ὑποτιμητικὰ τοὺς ἀποκαλοῦσαν, λόγῳ τῆς θεολογικῆς διαμάχης γιὰ τὴ χρήση τῶν Κολλύβων), οἱ ὁποῖοι μὲ ἰσχυρὰ ἐπιχειρήματα, προσπάθησαν καὶ τελικὰ κατάφεραν νὰ διατηρήσουν, ἀπὸ τὶς νοθεῖες τοῦ Πρωτεσταντισμοῦ καὶ τῆς Οὐνίας, τὴν Ὀρθόδοξη πίστη. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο ἐδέχθηκε σφοδρὸ διωγμὸ στὸ Πατριαρχεῖο, μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Νικόδημο τὸν Ἁγιορείτη, τὸν Ἅγιο Μακάριο Νοταρᾶ, τὸν Νεόφυτο Καυσοκαλυβίτη, τὸν Ἀγάπιο τὸν Κύπριο, τὸν Ἰάκωβο τὸν Πελοποννήσιο καὶ τὸν Χριστόφορο Προδρομίτη, γιὰ τὸν ἀγώνα τους ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας. Ὁ ἴδιος καθαιρεῖται ἀπὸ ἱερέας καὶ καταδικάζονται οἱ ὑπόλοιποι. Διώκονται καὶ ἐξορίζονται ἀπὸ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἐνῶ ὁ Ἀθανάσιος ὁδηγεῖται, ὅπως προαναφέρθηκε, στὴ Θεσσαλονίκη. Ἡ πίκρα ὅμως τῶν διωγμῶν αὐτῶν ἔγινε τὸ νερὸ ποὺ ἐπότισε  μὲ τοὺς διασκορπισμένους Κολλυβάδες τὸ Ὀρθόδοξο Γένος σὲ μία δύσκολη καὶ μεταβατικὴ ἱστορικὴ ἐποχή.

Τὸ 1771 ἐντέλει, ἡ Μεγάλη τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία διαπίστωσε τὶς συκοφαντίες καὶ τοὺς ἀθωώνει. Μεταξὺ ἄλλων ἡ ἀθώωση ἀναφέρει:
«Δύναται πολλάκις καὶ συρραφεῖσα διαβολὴ ὑποκλέψαι τοῖς ἀνεγκλήτοις καὶ ἀναιτίου καταδίκης αἰτία γενέσθαι πρὸς ἄνδρας ἀθώους καὶ ἀμετόχους τῶν κατ’ αὐτῶν λαληθέντων... Ἐπειδὴ τοιγαροῦν καὶ ὁ κὺρ Ἀθανάσιος ὁ Πάριος, ἀνὴρ ὢν οὐ τῶν εὐκαταφρονήτων, σοφίας τὲ μετασχηκὼς τῆς θύραθεν καὶ τῆς καθ’ ἡμᾶς καὶ καλῶς μεμνημένος τὰ θεῖα... ἀθῶος ὑπάρχει... ἔχων καὶ τὸ ἐνεργοῦν τῆς ἱερωσύνης αὐτοῦ ἀκωλύτως...».

Στὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἀποσύρθηκε σὲ ἕνα ἀπόμερο μέρος τῆς Χίου, τὰ Ρεστά, ὅπου ὑπῆρχε μονύδριο τοῦ Ἁγίου Γεωργίου. Ἐκεῖ μαζί του ἡσύχαζε καὶ ὁ μαθητὴς καὶ φίλος του Νικηφόρος καὶ ὁ Ἱεροδιάκονος Ἰωσὴφ ἀπὸ τὰ Φουρνὰ τῶν Ἀγράφων, ὁ ὁποῖος εἶχε χρηματίσει καὶ δάσκαλος στὴ Σχολή. Ἐδῶ συγγράφει τὸ πόνημά του «ἀλεξίκακον πνευματικὸν» κατὰ τῶν τότε «ἐκσυγχρονιστῶν» ποὺ ἀντέλεγαν καὶ ἐφέρονταν καταφρονητικὰ σὲ ζητήματα τῶν Θείων Γραφῶν. Πρὸς τὸ τέλος τῆς ζωῆς του παθαίνει ἀποπληξία. Ὁ ἴδιος προετοιμάσθηκε πνευματικά, μετέλαβε καὶ ἐκοιμήθηκε μὲ εἰρήνη μιὰ ἡμέρα μετά, στὶς 24 Ἰουνίου 1813. Στὰ προπύλαια τοῦ ναοῦ ἐθαψαν τὸ σεπτό του σκήνωμα, ἐνῶ οἱ συνασκητὲς στὸ κελί του βρῆκαν μόνο μία τριμμένη στολή, ἕνα μελανοδοχεῖο καὶ ἕνα λυχνάρι. Τὰ ὀστά του τοποθετήθηκαν στὸ ὀστεοφυλάκιο τοῦ ναϋδρίου, ἀλλὰ ἀποτεφρώθηκαν κατὰ τὴ μεγάλη πυρκαγιά, τὸ 1822.

Τὸ συγγραφικὸ ἔργο τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου εἶναι πλούσιο καὶ πολὺ σημαντικό. Ἀφορᾶ σχεδὸν ὅλους τοὺς τομεῖς τῆς χριστιανικῆς δράσεως (βίοι Ἁγίων, δογματικά, κοινωνικά, λειτουργικά, παιδαγωγικά, ποιμαντικά) καὶ ἀξιολογεῖται σήμερα τὴ βιβλική, κοινωνικὴ καὶ δογματική του κατάρτιση, ὡς ἕνα ἐξαιρετικὸ δεῖγμα ὀρθόδοξης ποιμαντικῆς διακονίας.

Πηγή: Μέγας Συναξαριστής

Ὑπουργεῖο Παιδείας καὶ Ἰνστιτούτο Ἐκπαιδευτικῆς Πολιτικῆς (Ι.Ε.Π.) ἐπείγονται φαίνεται νὰ ἐπιβάλουν τὰ νέα προγράμματα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικών, τὰ ἀκατάλληλα καὶ ἀσύμβατα πρὸς τὸ Σύνταγμα, τοὺς Νόμους τοῦ Κράτους καὶ τὶς ἀποφάσεις τοῦ Ἀνωτάτου ἀκυρωτικοῦ Δικαστηρίου (Σ.τ.Ε.). Ἀλλὰ καὶ πρὸς τὸ καθιερωμένο ἀπὸ τὴν Εὐρωπαϊκὴ Σύμβαση δικαίωμα τῶν γονέων νὰ ἐξασφαλίσουν στὰ παιδιά τους ἀγωγὴ καὶ παιδεία «σύμφωνη μὲ τὶς δικές τους θρησκευτικὲς καὶ φιλοσοφικὲς πεποιθήσεις».

Δημιουργοῦν τετελεσμένα ἐνῶ διαρκεῖ, ὑποτίθεται, ὁ διάλογος μὲ τὴν Ἐκκλησία γιὰ τὴν ἀναμόρφωση αὐτῶν τῶν προγραμμάτων, ὅπως εἶχε συμφωνηθεῖ κατά τὴ συνάντηση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου μὲ τὸν Πρωθυπουργὸ καὶ τὸν ἁρμόδιο τότε Ὑπουργό. Ἐκτύπωσαν τὰ νέα βιβλία τῶν Θρησκευτικῶν καὶ κάλεσαν ἐσπευσμένα τοὺς Θεολόγους σὲ ἐπιμόρφωση στὰ νέα προγράμματα. Σὲ πρόχειρη καὶ βιαστική, ὅπως-ὅπως, ἐπιμόρφωση σὲ δύο απογεύματα πάνω σὲ ὕλη 250 σελίδων, ἐκτὸς τοῦ ὑποστηρικτικοῦ ὑλικοῦ (Ὁδηγοῦ Ἐκπαιδευτικῶν καὶ τοῦ Διδακτικοῦ Ὑλικοῦ). Ἂν εἶναι ποτὲ δυνατὸν νὰ ἐπιτευχθεῖ πλήρης καὶ σωστὴ ἐνημέρωση σὲ τόση ὕλη μέσα σὲ δύο ἀπογευματινὲς συναντήσεις.

Μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο πιστεύουν, φαίνεται, οἱ κυβερνώντες ὅτι θὰ δημιουργήσουν τετελεσμένα καὶ θὰ ἀναγκάσουν τὴν Ἐκκλησία νὰ ἀποδεχθεῖ τὰ νέα προγράμματα λέγοντάς της ὅτι τὰ βιβλία ἐκτυπώθηκαν, οἱ Θεολόγοι ἔχουν ἐπιμορφωθεῖ, συνεπῶς δὲν μποροῦν νὰ ἀλλάξουν τὰ προγράμματα. Ἤ, ἂς τὰ ἐφαρμόσουμε τώρα καὶ βλέπουμε τυχόν ἀλλαγές στὴν πορεία ἐφαρμογῆς τους. Ἔχουν ἄλλωστε καὶ τὴ συνδρομή τῆς καιρικῆς ὁμάδας τῶν Θεολόγων, ποὺ συμπλέουν μαζί τους, ἐνῶ ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων, ποὺ ἐκπροσωπεῖ τὴν πλειονότητα τῶν Θεολόγων, διαμαρτύρεται ἐντονότατα καὶ προσφεύγει στὴ δικαιοσύνη.

Ἔτσι ἐπιχειρεῖται νὰ ἐπιβληθεῖ ἡ ἰδεολογία τῶν κυβερνώντων στὸ μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν. Ἐκτὸς καὶ ἂν ἔχουν ἐξασφαλίσει τὴν συγκατάθεση μελῶν τῆς ἐπιτροπῆς διαλόγου τῆς Ἐκκλησίας, πρὶν κἂν ἀποφασίσει ἡ Ἱεραρχία, ποὺ εἶναι ἀδιανόητο. Καὶ καθιστᾶ ὑπεύθυνους ἔναντι τῆς κοινωνίας καί τῆς ἱστορίας ὅσους τυχὸν ἐνέχονται σ’ αὐτὴ τὴν ἀπαράδεκτη μεθόδευση. Ὁμιλοῦμε ὑποθετικά, γιατὶ ἀδυνατοῦμε νὰ πιστεύψουμε ὅτι εἶναι δυνατὸ νὰ συνέβη κάτι τέτοιο.

Μὲ τὰ νέα προγράμματα τῶν Θρησκευτικῶν ἐπιχειρεῖται στὴν παροῦσα φάση ἡ μεταβολὴ τοῦ χαρακτῆρος καὶ τοῦ περιεχομένου τοῦ μαθήματος. Ἡ μετάλλαξή του ἀπὸ ὀρθόδοξη ἀγωγὴ σὲ θρησκειολογία. Σὲ διδασκαλία ὅλων τῶν θρησκειῶν. Καὶ μάλιστα ἐξισωτικά. Χωρὶς τονισμὸ τῆς Θεανθρώπινης προσωπικότητος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς ἀσύγκριτης ὑπεροχῆς τῆς διδασκαλίας Του ἔναντι τοῦ Μωάμεθ καί τοῦ Κορανίου καὶ τῶν κειμένων τῶν ἄλλων θρησκειῶν. Ὁ Χριστὸς δέν εἶναι ἁπλῶς ἕνα ἱστορικὸ πρόσωπο, ὁ ἱστορικὸς Ἰησοῦς. Ἀλλά τὸ δεύτερο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Κύριος οὐρανοῦ καί γῆς.

Τὸ θέμα δὲν εἶναι ὁ θρησκευτικὸς ἐγγραμματισμός. Νά ἀποκτήσουν δηλαδὴ οἱ νέοι γνώσεις γύρω ἀπὸ τὶς θρησκεῖες, ἀλλὰ νὰ γνωρίσουν καὶ νὰ ἀγαπήσουν τὸν Χριστό. Ἔτσι θά νιώσουν ψυχικὴ πληρότητα καὶ ἀσφάλεια καὶ δὲν θὰ ἐκκλίνουν στὴν παραβατικότητα, στὴ βία, στὸ ἔγκλημα, στὸν σατανισμό, στὴν παραθρησκεία καὶ σὲ ἄλλες φθοροποιές διεξόδους.

Ὅπως ἐπανειλημμένα τονίσαμε, μὲ τὸν σχετικισμὸ ποὺ χαρακτηρίζει τὰ νέα προγράμματα, θὰ ὑπάρξει θρησκευτικὸ συνονθύλευμα, σύγκραση καὶ ἀχταρμάς, μὲ συνέπεια οἱ μικροὶ μαθητὲς τοῦ Δημοτικοῦ καὶ τοῦ Γυμνασίου νὰ μπερδευτοῦν, ἐφόσον δὲν ἔχουν γνωρίσει προηγουμένως πλήρως τὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ ζωή. Θὰ χάσουν τὸ θρησκευτικό τους προσανατολισμὸ καὶ θὰ καταλήξουν στὴν αθεΐα. Ἐκεῖ ὁδηγεῖ ὁ σχετικισμός, ἡ ἀντίληψη ὅτι δὲν ὑπάρχει πλήρης καὶ ἀπόλυτη ἀλήθεια. Ἀλλὰ καί ὁ συγκρητισμός. Ἡ ἀνάμειξη δηλαδὴ στοιχείων διαφορετικῆς προελεύσεως θρησκειῶν καί τύπων λατρείας τους. Εὔστοχα παρατηρήθηκε πὼς ἡ ἀντίληψη ὅτι «ἡ θρησκεία εἶναι ἕνας χῶρος ὅπου δὲν κυριαρχεῖ ἡ ἀλήθεια, ἀλλὰ ἡ αὐθαιρεσία ἢ τὸ γοῦστο, εἶναι ἕνας χῶρος, ὅπου τελικὰ anything goes». Καὶ κατὰ τὸν Grace Davie «μία ἐπονομαζομένη πολυθρησκευτική (multi faith) ἐκπαίδευση μπορεῖ νὰ καταλήξει στὸ νὰ μὴν σέβεται τὴν πίστη κανενός· καὶ στὸ νὰ ὑποβαθμίζει ἐντελῶς τὴν ἔννοια τῆς Θρησκείας». Ἐκεῖ ὁδηγοῦνται οἱ νέοι μας ἀπὸ τούς κυβερνήτες πού ὑπόσχονται δημοκρατικὸ διάλογο, ἀλλὰ ἐφαρμόζουν ὡς φαίνεται τὴν ἀρχὴ τοῦ «ἀποφασίζομεν καὶ διατάσσομεν». Αὐθαιρετοῦν, παρανομοῦν καὶ τρομοκρατοῦν. Ἀπειλοῦν μὲ ἀπολύσεις τοὺς θεολόγους, ποὺ δὲν θὰ ἐφαρμόσουν τὰ νέα προγράμματα.

Συμβαίνουν δέ ὅλα αὐτά, δηλαδὴ ἀλλάζει ὁ χαρακτήρας καὶ τὸ περιεχόμενο τῆς ἀγωγῆς τῶν ὀρθοδόξων μαθητῶν, ἐνῶ κατοχυρώνεται μὲ νόμο, ποὺ εἰσηγήθηκε πέρυσι ὁ κ. Φίλης, ἡ ἀμιγὴς θρησκευτικὴ ἀγωγὴ τῶν Μουσουλμάνων, τῶν Ἑβραίων καὶ τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν. Γιατί; Γιὰ νὰ ἀλλάξει θρησκευτικῶς καὶ ἐθνολογικῶς ἡ σύσταση τοῦ πληθυσμοῦ μας; Δὲν ἀναγνωρίζονται δικαιώματα στὴν πλειοψηφία τῶν πολιτῶν; Τὸ ἐρώτημα εἶναι: Ἡ Ἐκκλησία θὰ ἀπεμπολήσει τὸ δικαίωμα νὰ διδάσκονται οἱ νέοι μας τὴν πίστη τῶν πατέρων τους, ὅπως συμβαίνει μὲ τοὺς ἀλλόθρησκους καί ἀλλόδοξους;

Τὸ θέμα τῆς ἀλλαγῆς τῶν προγραμμάτων τῶν Θρησκευτικῶν εἶναι σοβαρό. Ἡ ὀρθόδοξη πίστη εἶναι τὸ πλέον ἀπαραίτητο καὶ ἀναγκαῖο στήριγμα τῶν παιδιῶν μας στὴ σύγχρονη κοινωνία, ὅπου ἀντιμετωπίζουν ποικίλα ἀρνητικὰ ἐρεθίσματα. Ὅπως σωστά ἔχει παρατηρηθεῖ, «ἡ μεγαλύτερη ἀπειλή γιὰ τὰ παιδιά στὶς σύγχρονες κοινωνίες δὲν εἶναι ὅτι θὰ πιστέψουν σὲ κάτι πολὺ βαθιά, ἀλλὰ ὅτι δὲν θὰ πιστέψουν καθόλου βαθιά σὲ τίποτα».

Ἂς σταματήσουν λοιπὸν τὰ φληναφήματα περί κατηχητισμοῦ. Καὶ τὰ περὶ ἐκσυγχρονισμοῦ τῶν Θρησκευτικῶν μὲ τὰ νέα προγράμματα. Τὸ ἐντελῶς ἀντίθετο συμβαίνει. Καὶ ἂς μὴν ἐπιμένουν αὐτοὶ ποὺ μᾶς διαφεντεύουν. Ἂς γίνει πάγωμα τῶν προγραμμάτων, ἂς ἐκτυπωθοῦν καὶ διανεμηθοῦν τὰ ὑπάρχοντα βιβλία τοῦ 2006, ὥσπου νὰ γραφοῦν νέα μὲ τὴ σύμφωνη γνώμη ὅλων τῶν πλευρῶν, ὕστερα ἀπὸ σοβαρὸ καὶ ἀξιόπιστο διάλογο.

Ἄλλωστε τὸ θρησκευτικὸ μάθημα ὡς ὁμολογιακὸ διδάσκεται σὲ 26 ἀπὸ τὶς 28 χῶρες τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης. Γιατί στὴν Ἑλλάδα πρέπει νὰ γίνει θρησκειολογικό; Ἂς σταματήσει νὰ εἶναι ἡ ἀντιμετώπιση τοῦ θρησκευτικοῦ μαθήματος τῶν ὀρθόδοξων κατώτερη ἀπὸ ἐκείνη τῶν ἄλλων θρησκειῶν καὶ δογμάτων. Ἂς προβάλλουμε τὴν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ μόνου Θεοῦ, στὶς καρδιὲς τῶν παιδιῶν μας. «Ἡ μορφή του ἡ ἁγία καὶ τὰ λόγια του τὰ θεῖα, ἂς ρίχνουν φῶς κι ἀθανασία στὶς ἁγνὲς καρδιὲς» τῶν παιδιῶν μας. Ἀρκετὰ τὰ πληγώσαμε ὣς τώρα μὲ τὰ μνημόνια καὶ τὸ γενικὸ χάλι τῆς κοινωνίας ποὺ δημιουργήσαμε. Ἄς μὴν τὰ στερήσουμε τὴν ψυχικὴ δύναμη καὶ ὑποστήριξη ποὺ δίνει ἡ πίστη στὸ Χριστό, ὁδηγώντας τα στὴν ἀθεΐα. Ἐκκλησία καὶ κοινωνία ὀφείλουμε νὰ ἐμποδίσουμε τὰ σχέδια νὰ πάψει ἡ παιδεία μας νὰ εἶναι ἑλληνικὴ καὶ ὀρθόδοξη.

Πηγή: Ἑνωμένη Ρωμηοσύνη

Τὴν Τετάρτη 7 Ἰουνίου 2017 στὸ μεγάλο ἀμφιθέατρο τοῦ Πολεμικοῦ Μουσείου Ἀθηνῶν πραγματοποιήθηκε ἐνημερωτικὴ ἐκδήλωση τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν μὲ θέμα: "Ἀναθεώρηση τοῦ Συντάγματος καὶ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Συμβολὴ σὲ ἕναν ἀνοικτὸ διάλογο".

Τὴ βαρυσήμαντη ἐκδήλωση (διαρκείας δυόμισι ὡρῶν) παρακολούθησαν πολλὲς ἑκατοντάδες ἐκλεκτῶν ἀκροατῶν, μεταξὺ τῶν ὁποίων μία εἰκοσάδα ἐπισκόπων, δύο ὑπουργοὶ τῆς σημερινῆς Κυβερνήσεως, οἱ πρόεδροι τοῦ Ἀρείου Πάγου καὶ τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, πολλοὶ ἀνώτατοι δικαστικοὶ καὶ πλῆθος ἄλλων ἐπιστημόνων, κληρικῶν καὶ λαϊκῶν. Συντονιστὴς τῆς ὅλης ἐκδηλώσεως ἦταν ὁ πανοσιολογιώτατος ἀρχιμανδρίτης Συμεὼν Βολιώτης, πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς.

Ὁ Μακαριώτατος Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος προλόγισε μὲ σύντομη καὶ ἐμπνευσμένη εἰσήγηση τὴν εἰδικὴ αὐτὴ ἐκδήλωση τονίζοντας ἰδιαίτερα τὰ ἀκόλουθα: "Ἡ ἀγωνία μας εἶναι μία καὶ μοναδική: πῶς θὰ προσφέρουμε τὰ πάντα στὸν ἄνθρωπο, πῶς θὰ προσφερθοῦμε γιὰ τὸν ἄνθρωπο. Δὲν ἔχουμε καμία ἀγωνία καὶ κανένα φόβο μήπως χάσουμε κάποιο προνόμιο ἐξουσίας καὶ κυριαρχίας".

Ἀκολούθησαν κατὰ τὸ πρόγραμμα τρεῖς εἰσηγήσεις ὡς ἑξῆς:

1. Ὁ κ. Σωτήριος Ρίζος, ἐπίτιμος πρόεδρος τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας καὶ Διευθυντὴς τοῦ Νομικοῦ Γραφείου τῆς Προεδρίας τῆς Δημοκρατίας, ἀνέπτυξε τὸ θέμα: "Οἱ σχέσεις Κράτους καὶ Ἐκκλησίας ὡς ἀντικείμενο ρυθμίσεως τοῦ Συντάγματος καὶ τὸ πρόβλημα τῆς ἀπορρυθμίσεώς τους". Ὁ ὁμιλητὴς μὲ ἄφθαστη νηφαλιότητα καὶ ἐπιστημονικὴ ἐμβρίθεια ἀπέδειξε τὴν προσχηματικὴ προσπάθεια γιὰ ἀναθεώρηση τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ Συντάγματος ποὺ ἔχει τίτλο "Σχέσεις Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας" καὶ ὑπογράμμισε μεταξὺ τῶν ἄλλων τὰ ἑξῆς: "Τὴ συζήτηση περὶ ἀναθεωρήσεως ὑποδαυλίζουν, ἀπὸ καιροῦ εἰς καιρόν, ἰδίως κατὰ τὴν περίοδο τῆς μεγάλης κρίσεως, κύκλοι ποὺ ὑπονοοῦν ὅτι τὸ περιεχόμενο τοῦ Συντάγματος εἶναι κακὸ καὶ ὅτι ἕνα ἄλλο Σύνταγμα θὰ ἔκανε περισσότερο εὐρωπαϊκὴ τὴ Χώρα καὶ θὰ ἀπέτρεπε μελλοντικὰ δεινά. Ἀλλὰ πολιτικοὶ καὶ νομικοὶ ποὺ στρατεύονται σ᾿ αὐτὴ τὴν κατεύθυνση, ἀποφεύγουν νὰ ἀπαντήσουν στὸ ἐρώτημα "τίς ἢ τί πταίει: ἡ τήρηση τοῦ Συντάγματος ἢ οἱ παραβάσεις τοῦ Συντάγματος;" Διότι ἐὰν φταίει ἡ εὐλαβικὴ τήρηση ἑνὸς κακοῦ Συντάγματος, τότε πρέπει νὰ ἀναθεωρήσουμε τὸ Σύνταγμα. Ἐὰν ὅμως φταίει ἡ ἀθέτηση τοῦ Συντάγματος (...), τότε μᾶλλον πρέπει νὰ ἀναθεωρήσουμε τὴ στάση μας ἔναντι τοῦ Συντάγματος".

2. Ὁ κ. Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Ἐκκλησιαστικοῦ Δικαίου στὴ Νομικὴ Σχολὴ τοῦ Α.Π.Θ., ἀνέπτυξε τὸ θέμα: "Συνταγματικὸ καὶ νομοθετικὸ status (=κατάσταση) τῶν θρησκευμάτων στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση". Ὁ κ. Καθηγητὴς διατύπωσε τὸ ἀκόλουθο συμπέρασμα: "Οἱ σχέσεις μεταξὺ Κράτους καὶ Ἐκκλησιῶν στὶς χῶρες τῆς εὐρωπαϊκῆς ἠπείρου διαμορφώνονται ξεχωριστὰ ἀνὰ χώρα, σύμφωνα μὲ τὴν οἰκεία ἱστορική, ἐκκλησιαστικὴ καὶ γενικότερη πολιτιστικὴ παράδοση. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἡ ὅποια τυποποίηση ἢ ἔνταξή τους σὲ κατηγορίες, εἶναι προφανῶς σχηματικὴ καὶ μᾶλλον ἀκαδημαϊκοῦ χαρακτήρα. Καὶ τοῦτο διότι, ὅπως διαπιστώσαμε, εἶναι δυνατὸν ὑπὸ καθεστὼς ἑνώσεως τῶν δύο θεσμῶν, ἡ κρατικὴ στήριξη στὴν ἐπίσημη Ἐκκλησία νὰ εἶναι μᾶλλον ἰδεολογικὴ καὶ συμβολική (Ἀγγλία καὶ Σκωτία), ἐνῶ ὑπὸ καθεστὼς χωρισμοῦ μεταξὺ Κράτους καὶ Ἐκκλησίας νὰ παρατηρεῖται εὐρύτατη, ἄμεση καὶ ἔμμεση, θεσμικὴ καὶ οἰκονομικὴ κρατικὴ στήριξη σὲ ὁρισμένα ἢ καὶ σὲ ὅλα τὰ θρησκεύματα, μὲ ἐμφατικὰ παραδείγματα τὶς χῶρες τῆς Γερμανίας, Ἰταλίας, Ἱσπανίας, Βελγίου, ἀλλὰ καὶ Δανίας".

3. Ὁ κ. Θεόδωρος Παπαγεωργίου, Νομικὸς Σύμβουλος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀνέπτυξε τὸ θέμα: "Τὸ νομοθετικὸ καθεστὼς καὶ οἱ σχέσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μὲ τὸ Κράτος: δεδομένα καὶ παρανοήσεις". Ὁ τελευταῖος ὁμιλητής, ὁ ὁποῖος παρουσίασε 17 "ζεύγη παρανοήσεων" γύρω ἀπὸ τὶς σχέσεις Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας "ἀφ᾿ ἑνὸς καὶ νομικῶν δεδομένων - ἀπαντήσεων ἀφ᾿ ἑτέρου", κατέληξε σὲ ἀξιοπρόσεκτα συμπεράσματα: "Ὅταν τὸ κοινωνικὸ σῶμα ἐρωτᾶται μὲ διάφορες ἀφορμὲς (δημοσκοπήσεις κ.λπ.) ἐὰν εἶναι ὑπὲρ τοῦ χωρισμοῦ Κράτους καὶ Ἐκκλησίας, καλεῖται νὰ δώσει σωστὲς ἀπαντήσεις σὲ ἕνα λάθος ἐρώτημα. Καὶ εἶναι λάθος ἡ ἐρώτηση, γιατὶ ὑποθέτει ἀφετηριακὰ ὅτι κατὰ νόμον Ἐκκλησία καὶ Κράτος εἶναι ἀμοιβαῖα ἀναμεμειγμένες ἡ μία στὶς ἐσωτερικὲς ὑποθέσεις τῆς ἄλλης. Αὐτὸ δὲν ἰσχύει, τουλάχιστον σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴν ἀνάμειξη τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ θεωρεῖται ὁ δῆθεν θιγόμενος ἀπὸ τὸ ἐρώτημα. Τὸ ζητούμενο συνεπῶς εἶναι ἄλλο: α) ἡ θέση βάσεων γιὰ τὴν ἄσκηση μιᾶς σύγχρονης καὶ ταυτόχρονα μακρόπνοης θρησκευτικῆς πολιτικῆς γιὰ ὅλα τὰ θρησκεύματα καὶ ὄχι μόνο γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ β) ἡ πλήρης κατοχύρωση θρησκευτικῆς αὐτοδιοίκησης γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Αὐτὰ ὅμως τὰ δύο κεντρικὰ ζητήματα δὲν σχετίζονται καθόλου μὲ τὴν ἀναθεώρηση τοῦ Συντάγματος, ἀλλὰ μὲ τὴν νομοθετικὴ πρωτοβουλία τοῦ κοινοῦ νομοθέτη".

Οἱ εἰσηγήσεις καὶ τῶν τριῶν ἐπιλέκτων ὁμιλητῶν κράτησαν ἀδιάπτωτο τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ ἀκροατηρίου, τὸ ὁποῖο μὲ θερμὰ χειροκροτήματα ἐξεδήλωνε τὴν ἱκανοποίησή του γιὰ τὰ ἐμπεριστατωμένα καὶ νομικῶς θεμελιωμένα περιεχόμενά τους.

Θεωροῦμε καθῆκον μας νὰ ἐπισημάνουμε τὴν ἀξιόλογη συνεισφορὰ τῶν διακεκριμένων αὐτῶν θεραπόντων τῆς νομικῆς ἐπιστήμης, οἱ ὁποῖοι μᾶς διεφώτισαν ἐπαρκῶς γιὰ ἕνα τόσο θεμελιῶδες ζήτημα. Εὐχόμαστε ἡ παραπάνω ἐκδήλωση νὰ συντελέσει στὴν ὁμαλότερη συνύπαρξη, στὸ ἄμεσο μέλλον, τῶν κορυφαίων θεσμῶν Ἐκκλησίας καὶ Πολιτείας μὲ τὴν πιστὴ πλέον τήρηση τοῦ ἰσχύοντος Συντάγματος τῆς Ἑλλάδος.

Πηγή: Περιοδικό "Ὁ Σωτήρ", τ. 2159 (15 Ἰουλίου 2017)

Πλέον και το ίδιο το Facebook γνωρίζει τα πάντα για τους χρήστες του (δηλαδή τους περισσότερους κατοίκους των δυτικών χωρών).

Πρόσφατα ένας πολιτικός αναλυτής ήρθε στο γραφείο μου, άνοιξε το λάπτοπ του και μου έδειξε πως διαχειρίζεται μια προεκλογική καμπάνια στο Facebook, σε μια χώρα που δε με αφήνει να ονοματίσω.

Ας πούμε ότι, στις βρετανικές εκλογές, θέλεις να επηρεάσεις γυναίκες άνω των σαράντα ετών σε μια συγκεκριμένη οδό στην περιοχή του Κένσινγκτον, οι οποίες έχουν κατοικία στο εξωτερικό. Φτιάχνεις ένα βίντεο με την Τερέζα Μέι να λέει «το Brexit σημαίνει Brexit» και πειραματίζεσαι με διάφορες μορφές. Μία θα μπορούσε να είναι σε ερώτηση: «Είναι επικίνδυνο το hard Brexit;» Μια άλλη είναι σε δήλωση: «Hard Brexit: Παρανοϊκό». Αλλάζεις τα χρώματα. Πληρώνεις το Facebook για να στείλει τα βίντεο και βλέπεις ποιο παίρνει τα περισσότερα κλικ. Τότε στοχοποιείς εκ νέου εκείνους που έκαναν αυτά τα κλικ. Μόνο εκείνοι, και οι φίλοι με τους οποίους θα το μοιραστούν, θα δουν τη διαφήμισή σου. Έτσι μπορείς να στείλεις μια εντελώς διαφορετική διαφήμιση, ίσως ακόμη και θετική προς το Brexit, σε άλλους ψηφοφόρους. Στην ουσία πρόκειται για κρυφή καμπάνια. Και είναι και φθηνή. Ο φίλος μου ξόδεψε περίπου 50.000 δολάρια για να φτάσει σε τέσσερα εκατομμύρια ψηφοφόρους. Η αρμόδια αρχή της χώρας του για τις εκλογές πιθανότατα δεν θα τον βρει ποτέ, κυρίως διότι δεν εργάζεται για κάποιο κόμμα.

Αυτές οι μέθοδοι εξαπλώνονται παγκόσμια. Ο Matthew Oczkowski, επικεφαλής προϊόντων στην Cambridge Analytica, την μεγάλη εταιρία δεδομένων που εργάστηκε στην καμπάνια του Ντόναλντ Τραμπ και λέγεται πως ήταν σύμβουλος στην καμπάνια Leave κατά το δημοψήφισμα της Βρετανίας για το Brexit, επισημαίνει: «Έχουμε εκλογές που πραγματοποιούνται στην Αφρική και στην Νότια Αμερική, και στην ανατολική και δυτική Ευρώπη». Το Facebook έχει αλλάξει τη δημοκρατία. Αυτό ίσως βοηθά να εξηγηθούν τα πρόσφατα, απροσδόκητα εκλογικά αποτελέσματα.

Η στοχοποίηση γίνεται όλο και πιο ακριβής. Μέχρι περίπου το 2012, το Facebook κρατούσε τις διαφημίσεις ξεχωριστά από το περιεχόμενο των χρηστών και μοιραζόταν ελάχιστα δεδομένα χρηστών με τους διαφημιστές. Αλλά τότε βγήκε στο χρηματιστήριο και οι επενδυτές άρχισαν να απαιτούν περισσότερα έσοδα από διαφημίσεις, ιδιαίτερα από smartphones. Τώρα οι διαφημίσεις εμφανίζονται στην αρχική σελίδα του χρήστη, ανάμεσα σε ειδήσεις από τα media και σε αναρτήσεις φίλων. Πολλοί χρήστες ούτε καν συνειδητοποιούν πως μια διαφήμιση είναι διαφήμιση. Πλέον και το ίδιο το Facebook γνωρίζει τα πάντα για τους χρήστες του (δηλαδή τους περισσότερους κατοίκους των δυτικών χωρών). Εσύ μπορεί να ζεις ως ετεροφυλόφιλος, αλλά εκείνο μπορεί να συμπεράνει από τις προτιμήσεις σου πως είσαι ομοφυλόφιλος.

Επιπλέον, το Facebook επιτρέπει στους διαφημιστές να χρησιμοποιούν περισσότερα προσωπικά δεδομένα. Αυτό βοήθησε την καμπάνια του Τραμπ να στοχοποιήσει, ας πούμε, άτομα που λατρεύουν τα όπλα, που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο και μένουν στα προάστια του Πίτσμπεργκ. Άλλες διαφημίσεις του Τραμπ, που έδειχναν τη Χίλαρι Κλίντον να μιλά το 1996 για εγκληματίες «αρπακτικά», εστάλησαν σε Αφροαμερικανούς σε πολιτείες με πολλούς αναποφάσιστους, στο πλαίσιο μιας προφανώς επιτυχημένης προσπάθειας να τους εμποδίσουν να την ψηφίσουν.

Η εστίαση σε συγκεκριμένους ψηφοφόρους είναι πιο αποτελεσματική και φθηνότερη από το να μιλάς στην τηλεόραση στο «γενικό κοινό», το οποίο έτσι κι αλλιώς δεν υφίσταται, εξηγεί ο Charlélie Jourdan, διαφημιστής στο Old Continent Agency στις Βρυξέλλες. Η στοχοποίηση μέσω Facebook είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε πολιτικά συστήματα που είναι δομημένα σε περιφέρειες, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Βρετανία, όπου ελάχιστες τοπικές ψήφοι μπορούν να μεταβάλλουν το εκλογικό αποτέλεσμα.

Τα fake news είναι μόνο ένα «υποπρόβλημα» στο Facebook. Στα κοινωνικά δίκτυα, το ψέμα σπανίως τιμωρείται. Δεν είσαι υποχρεωμένος να αναφέρεις πηγές για τους ισχυρισμούς σου. Πράγματι, πολλοί ψηφοφόροι μάλλον έχουν περισσότερη εμπιστοσύνη σε ερασιτεχνικό περιεχόμενο που δεν καλύπτεται από την ομπρέλα κάποιας φίρμας, απ’ ότι στα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης. Και μπορείς να προσλάβεις υποτιθέμενους σχολιαστές που θα κουβεντιάζουν για την ανάρτησή σου, παρατείνοντας με αυτόν τον τρόπο τη «ζωή» της.

Η αποστολή διαφημίσεων μπορεί, επίσης, να βοηθήσει ένα κόμμα να διαμορφώσει την πλατφόρμα του. Αν στους χρήστες του Facebook αρέσει μια απαγόρευση εισόδου σε μουσουλμάνους, ο υποψήφιός σου μπορεί να την υιοθετήσει. Έπειτα μπορείς να ζητήσεις από τον κόσμο που έκανε κλικ στη διαφήμισή σου, να σου δώσει χρήματα ή να παρευρεθεί στις συγκεντρώσεις σου.

Η εκστρατεία του Τραμπ εστίασε στο Facebook πολύ περισσότερο από της Κλίντον. Κατά τον ίδιο τρόπο, η βρετανική καμπάνια Leave αφιέρωσε το 98% του προϋπολογισμού της, ύψους 6,8 εκατ. στερλινών, στην ψηφιακή διαφήμιση και έστειλε σχεδόν ένα δισεκατομμύριο στοχευμένες διαφημίσεις, κυρίως στο Facebook, σύμφωνα με τον επικεφαλής, Dominic Cummings.

Πολλοί φιλελεύθεροι θεωρούν την Cambridge Analytica (το μεγαλύτερο μέρος της ανήκει στον χορηγό του Τραμπ, Robert Mercer) σατανική ιδιοφυία. Φοβούνται πως η εταιρία στοχοποιεί κόσμο βάσει της ψυχοσύνθεσής του. Αληθεύει πως είναι δυνατό, σε έναν βαθμό, να διαπιστώσεις ποιοι χρήστες είναι εσωστρεφείς (συχνά χρησιμοποιούν λέξεις όπως «βιβλίο, «Pokémon» και «δεν») και ποιοι είναι ιδιότροποι (προτιμούν τις βρισιές), εξηγεί η Sandra Matz, ψυχολόγος στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Θα μπορούσες να προσαρμόσεις διαφημίσεις σε κάθε ομάδα. Και η Cambridge Analytica ισχυρίζεται πως είναι ειδήμων στην ψυχομετρία. Ωστόσο, δεν την χρησιμοποίησε στις αμερικανικές εκλογές, υποστήριξε ο Oczkowski σε συνέντευξη podcast που παραχώρησε στον Michael Bossetta, πολιτικό αναλυτή στο Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Στην ανάγκη να φτάσει σε 15 εκατ. εύπιστους ψηφοφόρους, η καμπάνια του Τραμπ τους χώρισε σε μεγάλα δημογραφικά τμήματα, αντί να στοχοποιήσει μεμονωμένα άτομα.

Ο Oczkowski παραδέχεται πως τα στοιχεία για την στοχοποίηση τον προβληματίζουν, ως «φιλελεύθερο που πιστεύει σθεναρά στην ιδιωτικότητα». Ωστόσο, προσθέτει, οι χρήστες του διαδικτύου συνήθως θυσιάζουν την ιδιωτικότητά τους χάριν ευκολίας. Αυτό επιτρέπει στην Cambridge Analytica να έχει πρόσβαση, για παράδειγμα, σε στοιχεία πιστωτικών καρτών Αμερικανών.

Οι ευρωπαϊκοί κανόνες για την προστασία των προσωπικών δεδομένων είναι πολύ πιο αυστηροί. Αλλά οι εκλογικοί νόμοι είναι παρωχημένοι και οι ρυθμιστικές αρχές δεν είναι αρκετά πρόθυμες ή εξοικειωμένες για να πιάσουν τους παραβάτες.

Το Γραφείο του Επιτρόπου Πληροφοριών της Βρετανίας ερευνά αυτή τη στιγμή πολιτικές καμπάνιες, περιλαμβανομένης αυτής του δημοψηφίσματος για το Brexit, τονίζοντας: «Ανησυχούμε για την χρήση προσωπικών δεδομένων που έχει καταγγελθεί πως κάνει η Cambridge Analytica». Αλλά το δημοψήφισμα έχει ήδη κερδηθεί. Και οποιοσδήποτε παρεμβαίνει σε μια εκλογική καμπάνια από το εξωτερικό, πιθανότατα είναι ασφαλής. Ο φίλος μου ο αναλυτής, μου είπε πως μοναδική του ανησυχία είναι μία de facto ρυθμιστική αρχή: το ίδιο το Facebook. Προειδοποιεί: «Αυτή είναι η πολιτική αυτή τη στιγμή. Αν η πολιτική γίνει τόσο καλή στη χειραγώγηση όσο είναι οι εμπορικές μάρκες, την έχουμε πατήσει όλοι».

Πηγή: ID-on't renounce my freedom