Σχόλιο ID-ont: Δημοσιοποιήθηκε η 2η γνωμοδότηση (βλ. συνημμένα pdf αρχεία) της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ) για το Ηλεκτρονικό Εισιτήριο. Σύμφωνα με αυτήν για τις: α) Κάρτες απεριορίστων διαδρομών δηλ. μηνιαίες/τριμηνιαίες/εξαμηνιαίες κλπ και β) Κάρτες με δικαίωμα έκπτωσης: ΑΜΕΑ, φοιτητών, Πολυτέκνων κλπ απαραίτητη προϋπόθεση για την έκδοσή τους είναι ο ΑΜΚΑ!
Σύμφωνα με τον νόμο του ΑΜΚΑ: "ουδείς δύναται να απασχοληθεί ως μισθωτός ή ως αυτοαπασχολούμενος, να ασφαλισθεί ή να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές, να εκδώσει ή να ανανεώσει βιβλιάριο ασθενείας, να δικαιωθεί και να εισπράξει συντάξεις και γενικότερα πάσης φύσεως παροχές, επιδόματα και βοηθήματα".
ΑΜΚΑ δια πάσαν νόσον και πάσαν ...ασθένειαν
Κατά συνέπεια ο ΑΜΚΑ σχετίζεται με τα ασφαλιστικά/εργασιακά ζητήματα των πολιτών. Τι σχέση έχει τότε το Ηλεκτρονικό Εισιτήριο με τον ΑΜΚΑ; Ο ΑΜΚΑ δεν φτιάχθηκε για να θεραπεύσει πάσαν νόσον και πάσαν ...ασθένειαν! Γίνεται σήμερα ή όχι καταχρηστική χρήση ενός "ακόμη χρηστικού αριθμού", όπως έλεγε η Ιερά Σύνοδος το 2009; Παρεμπιπτόντως σημειώνουμε πως η χρήση ΑΜΚΑ είναι υποχρεωτική και από το σχετικό με τις μετεγγραφές σύστημα του Υπουργείου Παιδείας, εάν ο φοιτητής επικαλεστεί και οικονομικούς λόγους για την απόκτηση πρόσθετων για μετεγγραφή μορίων (βλ. εικόνα)
Επίσης πολλή συζήτηση έχει γίνει για την Κάρτα Φιλάθλου και το Ονομαστικό Εισιτήριο των Γηπέδων. Το ίδιο κι εκεί: ο ΑΜΚΑ προτείνειται να είναι ο κωδικός κλειδί που θα συνδέει την Κάρτα με τον φίλαθλο. Από ότι βλέπουμε, εκ των πραγμάτων, ο ΑΜΚΑ τείνει να καταστεί ο υπέρ-αριθμός για την ζωή των πολιτών. Αυτός άραγε ήταν ο αρχικός σκοπός δημιουργίας του, απλά δεν έγινε γνωστός εξ αρχής;
Χωρίς ΑΜΚΑ, χωρίς εισιτήριο;
Στην φορολογική δήλωση, δεν δηλώνουν ΑΜΚΑ "οι υπόχρεοι, οι οποίοι, για λόγους που άπτονται ευαίσθητων προσωπικών τους δεδομένων, δεν επιθυμούν να αποκτήσουν Α.Μ.Κ.Α., ούτε για τους ίδιους, ούτε για τα εξαρτώμενα μέλη τους, καθώς και οι υπάλληλοι της Τράπεζας Εμπορίου και Ανάπτυξης Ευξείνου Πόντου." Αυτοί λοιπόν οι πολίτες, που δεν έχουν ΑΜΚΑ, δεν θα μπορούν να αποκτούν Ηλεκτρονικό Εισιτήριο των ανωτέρω κατηγοριών;;;
ΑΠΔΠΧ: Όχι στον ΑΜΚΑ, ναι στην χρήση του!!!
Στη σελ. 16 της 2ης γνωμοδότησης, η ΑΠΔΠΧ αναφέρει για το σύστημα που προτείνει ο ΟΑΣΑ: "Η ανωτέρω περιγραφείσα διαδικασία καταδεικνύει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο για κάποιες έστω τιμές του ΑΜΚΑ να προσδιοριστεί μονοσήμαντα το ποια είναι η Κάρτα που αντιστοιχεί σε κάθε έναν από του χρήστες με τις εν λόγω τιμές του ΑΜΚΑ, δηλ. τελικά να αναγνωριστούν οι κάτοχοι των συγκεκριμένων καρτών."
Δηλ. ουσιαστικά δεν συμφωνεί με την χρήση του ΑΜΚΑ, δίνει όμως την έγκρισή της για την χρήση του!!!
Ονομαστικές ή ανώνυμες μετακινήσεις;
Το βασικό ζητούμενο είναι η μη ονομαστικοποίηση των διαδρομών των πολιτών όπως τόνιζε η ΑΠΔΠΧ στην 1η της γνωμοδότηση. Με τον ΑΜΚΑ μας λέει ότι υπάρχει πιθανότητα να ονομαστικοποιηθούν. Επίσης, πέραν όσων επισημαίνει η ΑΠΔΠΧ παρατηρούμε:
- Η ΑΠΔΠΧ προτείνει αντί του ΑΜΚΑ, ένα σύστημα μη αναστρέψιμου ψηφιακού αποτυπώματος (hashed value) του ΑΜΚΑ (π.χ. μια κατακερματισμένη τιμή της τριπλέτας «ΑΜΚΑ-Επώνυμο-Όνομα» τα οποία παρέχονται από τη διαδικτυακή υπηρεσία της ΗΔΙΚΑ). Με αυτό το σύστημα γίνεται ονομαστικοποίηση των μετακινήσεων των πολιτών στην ΗΔΙΚΑ - εάν έχει στη διάθεσή της τα στοιχεία των μετακινήσεων του ΟΑΣΑ - ή όχι;
- Επίσης, τόσο οι "απλές", αλλά και οι "σύνθετες" Κάρτες-εισιτήρια, πως θα φορτώνονται με €; Αρχικά με μετρητά αλλά μελλοντικά, όσο προχωράει η τεχνολογία, δεν θα μπορεί να γίνεται και σε ΑΤΜ των τραπεζών ή μέσω e-banking; Σε αυτές τις περιπτώσεις γίνεται ονομαστικοποίησή των Καρτών στα συστήματα των τραπεζών ή όχι;
- Η φωτογραφία και το ονοματεπώνυμο θα εκτυπώνεται μόνο επί της Κάρτας. Τα στοιχεία αυτά για να εκτυπωθούν, περνάνε μέσα από τα συστήματα του ΟΑΣΑ. Είναι απίθανο να αποθηκεύονται προσωρινά και να αντιγράφονται, σε παράβαση της απόφασης της ΑΠΔΠΧ;
Με Κάρτα στο χέρι ή "μέσα στο χέρι";
Μερικές τελευταίες παρατηρήσεις μας:
α) Φορτώνουμε τον κόσμο με μια ακόμη κάρτα και τον σπρώχνουμε σιγά-σιγά να αγανακτήσει και να ζητήσει από μόνος του "μια Κάρτα για όλες τις χρήσεις". (βλ. γιατί όχι όλα σε μια Κάρτα: Νέο φυλλάδιο: Κάρτα του Πολίτη: Τι, Πως, Γιατί;)
β) Οι Κάρτες με RFID chip αντιγράφονται πανεύκολα με την χρήση ενός κινητού και του κατάλληλου software (βλ. ρεπορτάζ CBC-News Canada: Smartphone κλέβει εξ' αποστάσεως τα στοιχεία πιστωτικής Κάρτας (με RFID πλινθίο)). Μην τυχόν και εμφανιστεί το φαινόμενο να γεμίσει το Μετρό με τις ίδιες Κάρτες !!! Πεδίον δόξης λαμπρό για τα αλουμινένια πορτοφόλια (βλ φωτο).
γ) Ωθείται μαζικά ο πληθυσμός στην εξοικείωση με την τεχνολογία "χωρίς επαφή (Contactless Smart Card-SC)" δηλ. την χωρίς επαφή σάρωση (κίνηση) του χεριού του (with a scan of their hand). Αυτή όμως ακριβώς είναι και η κίνηση που κάνει και το χέρι που έχει εμφυτευμένο rfid chip. Γιατί να μπαίνει ο κόσμος, έστω και "εξ απαλών ονύχων", σε αυτό το φρικτό από κάθε άποψη σύστημα;;; (βλ.video της USA-Today: USA-TODAY: Εταιρεία από το Wisconsin θα εμφυτεύσει μικροτσίπ μεγέθους κόκκου ρυζιού στους εργαζομένους της)
H 1η γνωμοδότηση ΕΔΩ σε εκτυπώσιμη μορφή Pdf
H 2η γνωμοδότηση ΕΔΩ σε εκτυπώσιμη μορφή Pdf
Πηγή: ID-on't renounce my freedom
Προβλήθηκε στη συνάντηση με τον Σεβασμιώτατο κ.κ. Γρηγόριο στις 11.03.2017 σε εκδήλωση - συζήτηση στον Ιερό Ναό Αγίων Μυροφόρων Παλλήνης, Αττικής.
Πήγή: Ορθόδοξη Ιεραποστολή Καμερούν
H Ὁλομέλεια τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας (στό ἑξῆς: ΣτΕ) ἔκρινε ἀντισυνταγματική τήν ἀπόφαση τοῦ Ὑφυπουργοῦ Ἀνάπτυξης καί Ἀνταγωνιστικότητας, πού ἐπέτρεπε τή λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων ὅλες τίς Κυριακές τοῦ ἔτους, σέ τρεῖς περιφέρειες καί εἰδικότερα σέ ὀκτώ τουριστικές περιοχές τῆς χώρας. Ἀναλυτικότερα, οἱ παράγραφοι 1 καί 2 τοῦ ἄρθρου 16 τοῦ νόμου 4177/ 2013, ὅπως ἰσχύουν σήμερα, προβλέπουν τά ἀκόλουθα:
«1. Ἐπιτρέπεται προαιρετικά ἡ λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων τίς ἑξῆς Κυριακές:
α) Τήν πρώτη Κυριακή κατά τήν ἔναρξη ἑκάστης τακτικῆς ἐκπτωτικῆς περιόδου τῆς παραγράφου 1 τοῦ ἄρθρου 15 τοῦ παρόντος νόμου. Σέ περίπτωση πού ἡ πρώτη Κυριακή συμπίπτει μέ ἐπίσημη ἀργία, ἡ δυνατότητα μετατίθεται τήν ἑπόμενη Κυριακή».
β) Τίς δύο (2) Κυριακές πρίν ἀπό τήν ἡμέρα τῶν Χριστουγέννων.
γ) Τήν Κυριακή τῶν Βαΐων.
δ) Τήν τελευταία Κυριακή κάθε ἔτους.
ε) Δύο Κυριακές κατά τή διάρκεια τῶν ἐνδιάμεσων ἐκπτωτικῶν περιόδων, πού καθορίζονται μέ ἀπόφαση τοῦ οἰκείου Ἀντιπεριφερειάρχη σύμφωνα μέ τήν περίπτωση β΄ τῆς παραγράφου 1 τοῦ ἄρθρου 15 τοῦ παρόντος. Στίς περιφερειακές ἑνότητες στίς ὁποῖες ἡ ὡς ἄνω ἀπόφαση δέν ἔχει ἐκδοθεῖ, ἐπιτρέπεται ἡ λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων τήν πρώτη Κυριακή τοῦ Μαΐου καί τήν πρώτη Κυριακή τοῦ Νοεμβρίου. Σέ περίπτωση πού ἡ πρώτη Κυριακή συμπίπτει μέ ἐπίσημη ἀργία, ἡ δυνατότητα μετατίθεται τήν ἑπόμενη Κυριακή.
2. Μέ αἰτιολογημένη ἀπόφαση τοῦ κατά τόπον ἁρμόδιου Ἀντιπεριφερειάρχη, ἡ ὁποία ἐκδίδεται ἐντός διαστήματος τριῶν (3) μηνῶν ἀπό τήν ἔναρξη ἰσχύος τοῦ παρόντος, ὁρίζονται οἱ περιοχές, στίς ὁποῖες ἐπιτρέπεται προαιρετικά ἡ λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων καί ἄλλες Κυριακές, πλήν τῶν ἀναφερομένων στήν παράγραφο 1 λαμβανομένων ὑπόψη τῶν τοπικῶν ἰδιαιτεροτήτων, ὑπό τίς ἑξῆς προϋποθέσεις:
α) τά ἐμπορικά καταστήματα νά ἔχουν συνολική ἐπιφάνεια ἐμβαδοῦ, ὅπως αὐτό ἀναγράφεται στό λογαριασμό παροχῆς ἠλεκτρικοῦ ρεύματος, μέχρι διακόσια πενῆντα (250) τετραγωνικά μέτρα,
β) νά μήν ἀνήκουν ὑπό ὁποιαδήποτε νομική σχέση σέ ἁλυσίδα καταστημάτων, ἑξαιρουμένων τῶν περιπτώσεων συμβάσεων δικαιόχρησης (franchise), γ) νά μήν λειτουργοῦν μέ συμφωνίες συνεργασίας τύπου «κατάστημα ἐντός καταστήματος» («shops-in-a-shop») καί νά μήν βρίσκονται σέ ἐκπτωτικά καταστήματα («outlet»), ἐμπορικά κέντρα ἤ ἐκπτωτικά χωριά. Ἐφόσον ἡ προθεσμία τῶν τριῶν (3) μηνῶν τοῦ προηγούμενου ἐδαφίου παρέλθει ἄπρακτη, ὁ Ἀντιπεριφερειάρχης ὑπέχει πειθαρχική εὐθύνη σύμφωνα μέ τά ἄρθρα 233 καί 234 τοῦ ν. 3852/2010 (Α΄ 87). Ἡ ἀπόφαση τοῦ Ἀντιπεριφερειάρχη δύναται νά ἀναθεωρεῖται ἐτησίως, μέ ἀπόφαση πού ἐκδίδεται κατά τό μῆνα Ἰανουάριο καί πρώτη ἐφαρμογή τόν Ἰανουάριο τοῦ 2015. Ἐάν δέν ἐκδοθεῖ ἡ ἀπόφαση, ἰσχύει ἡ προηγούμενη ρύθμιση». Ἡ δέ παράγραφος 5 τοῦ ἄρθρου 16 τοῦ ἴδιου ὡς ἄνω νόμου, ὅπως αὐτή προστέθηκε μέ τό πρῶτο ἄρθρο τοῦ νόμου 4254/2014 ὁρίζει τά ἑξῆς: «5. Μέ ἀπόφαση τοῦ Ὑπουργοῦ Ἀνάπτυξης καί Ἀνταγωνιστικότητας πού ἐκδίδεται μετά ἀπό διαβούλευση μέ τοπικούς καί συλλογικούς φορεῖς ὁρίζονται τρεῖς (3) τουριστικές περιοχές, ὅπου ἐπιτρέπεται πιλοτικά γιά ἕνα (1) ἔτος ἡ προαιρετική λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων καί τίς ὑπόλοιπες Κυριακές, πέραν τῶν ἀναφερομένων στήν παράγραφο 1 τοῦ παρόντος χωρίς τή συνδρομή τῶν προϋποθέσεων πού ἀναφέρονται στήν παράγραφο 2 τοῦ παρόντος καί χωρίς νά ἀπαιτεῖται ἀπόφαση τοῦ Ἀντιπεριφερειάρχη. Μέ ὅμοια ἀπόφαση μπορεῖ νά ὁρίζεται ὁ φορέας παρακολούθησης τῆς δράσης γιά τήν ἐξαγωγή συγκριτικῶν συμπερασμάτων καί κάθε ἄλλη λεπτομέρεια.»
Κατ’ ἐπίκληση τῆς ἀνωτέρω ἐξουσιοδοτικῆς διατάξεως τοῦ ἄρθρου 16 παράγραφος 5 τοῦ ν. 4177/2013, ἐκδόθηκε ἡ ὑπ’ ἀριθμόν Κ1-1119/ 7.7.2014 ἀπόφαση τοῦ Ὑφυπουργοῦ Ἀνάπτυξης καί Ἀνταγωνιστικότητας, μέ τήν ὁποία ἐπετράπη πιλοτικά γιά ἕνα χρόνο ἡ προαιρετική λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων καί τίς ὑπόλοιπες Κυριακές, πέραν τῶν ἀναφερομένων στήν ἀνωτέρω παρ. 1 τοῦ ἄρθρ. 16 τοῦ Ν. 4177/2013, στίς ἑξῆς τρεῖς Περιφέρειες: «(…)1. Περιφέρεια Ἀττικῆς καί εἰδικότερα: (α) Ἱστορικό κέντρο Δήμου Ἀθηναίων, ὅπως αὐτό προσδιορίζεται καί ὁριοθετεῖται ἀπό τό Π.Δ. 21.9/13.10.1979 (ΦΕΚ Δ΄ 567) ὅπως ἰσχύει. (β) Δῆμος Ραφήνας-Πικερμίου. 2. Περιφέρεια Κεντρικῆς Μακεδονίας καί εἰδικότερα: (α) Ἱστορικό κέντρο Δήμου Θεσσαλονίκης, ὅπως αὐτό προσδιορίζεται καί ὁριοθετεῖται ἀπό τήν Υ.Α. ΥΠΠΟ/ ΔΙΛΑΠ/Γ/3046/51009/14.10.1994 (ΦΕΚ Β΄ 833). (β) Περιφερειακή ἑνότητα Χαλκιδικής. 3. Περιφέρεια Νοτίου Αἰγαίου καί εἰδικότερα: (α) Δῆμος Ρόδου (β) Δῆμος Κῶ (γ) Δῆμος Σύρου-Ἐρμούπολης (δ) Δῆμος Μυκόνου (ε) Δῆμος Θήρας».
Στή συνέχεια προσέφυγαν στό ΣτΕ ἡ Ἐθνική Συνομοσπονδία Ἑλληνικοῦ Ἐμπορίου, ἡ Γενική Συνομοσπονδία Ἐπαγγελματιῶν-Βιοτεχνῶν-Ἐμπόρων Ἑλλάδος, ἡ Ὁμοσπονδία Ἰδιωτικῶν Ὑπαλλήλων Ἑλλάδος, ὁ Ἐμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης καί 20 καταστηματάρχες καί ἔμποροι καί αἰτήθηκαν νά ἀκυρωθεῖ ὡς ἀντισυνταγματική καί παράνομη ἡ ἐπίμαχη Ὑπουργική Ἀπόφαση. Παράλληλα, παρέμβαση ὑπέρ τῆς ἐφαρμογῆς τῆς Ὑπουργικῆς Ἀπόφασης, ἔκαναν στό ΣτΕ οἱ: 1) Σύνδεσμος Ἐπιχειρήσεων καί Βιομηχανιῶν (ΣΕΒ) 2) Σύνδεσμος Ἑλληνικῶν Τουριστικῶν Ἐπιχειρήσεων 3) Σύνδεσμος Ἐπιχειρήσεων Λιανικῆς Πώλησης Ἑλλάδος καί 4) Ἐπιτροπή Ἀνταγωνισμοῦ. Ἡ Ἐπιτροπή Ἀνταγωνισμοῦ μάλιστα, ἐκπροσωπήθηκε ἐνώπιον τοῦ ΣτΕ διά τοῦ πληρεξουσίου δικηγόρου καί Καθηγητή Συνταγματικοῦ Δικαίου καί Δικαίου τῶν Ἀνθρώπινων Δικαιωμάτων στή Νομική Σχολή Ἀθηνῶν, Φίλιππου Σπυρόπουλου, ὁ ὁποῖος συμμετεῖχε στή συγγραφική ὁμάδα τοῦ «Καινοτόμου Συντάγματος γιά τήν Ἑλλάδα», ἑνός σχεδίου Συνταγματικῆς Ἀναθεώρησης, μέ τό ὁποῖο ἐπιδιώκεται, ὅπως σημειώσαμε σέ προηγούμενο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ μας, ὁ ἀποχριστιανισμός τῆς Πατρίδας μας καί ἡ θεσμική ὑποβάθμιση τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθοδόξου τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας. Ἡ ὑπόθεση παραπέμφθηκε στήν Ὁλομέλεια τοῦ ΣτΕ λόγῳ τῆς μείζονος σπουδαιότητάς της κατ’ ἐφαρμογή τῆς διάταξης τοῦ ἄρθρου 14 παράγραφος 2 ἐδάφιο α’ τοῦ Προεδρικοῦ Διατάγματος 18/1989.
Ἡ Ὁλομέλεια τοῦ ΣτΕ ἐξέδωσε σχετικά τήν ἀπόφαση ὑπ’ ἀριθμόν 100/2017, στήν ὁποία ἀναφέρει μεταξύ ἄλλων τά ἑξῆς: «9. Ἐπειδή τό Σύνταγμα ὁρίζει στό ἄρθρο 2 ὅτι: «1. Ὁ σεβασμός καί ἡ προστασία τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελοῦν τήν πρωταρχική ὑποχρέωση τῆς Πολιτείας. 2. … », στό ἄρθρο 4 ὅτι:
«1. Οἱ Ἕλληνες εἶναι ἴσοι ἐνώπιον τοῦ νόμου. 2. … », στό ἄρθρο 5 ὅτι: «1. Καθένας ἔχει δικαίωμα νά ἀναπτύσσει ἐλεύθερα τήν προσωπικότητά του καί νά συμμετέχει στήν κοινωνική, οἰκονομική καί πολιτική ζωή τῆς Χώρας, ἐφόσον δέν προσβάλλει τά δικαιώματα τῶν ἄλλων καί δέν παραβιάζει τό Σύνταγμα ἤ τά χρηστά ἤθη.
2. …», στό ἄρθρο 21 ὅτι: «1. Ἡ οἰκογένεια, ὡς θεμέλιο τῆς συντήρησης καί προαγωγῆς τοῦ Ἔθνους, καθώς καί ὁ γάμος, ἡ μητρότητα καί ἡ παιδική ἡλικία τελοῦν ὑπό τήν προστασία τοῦ Κράτους. 2. …
3. Τό Κράτος μεριμνᾶ γιά τήν ὑγεία τῶν πολιτῶν… », στό ἄρθρο 22 ὅτι: «1. Ἡ ἐργασία ἀποτελεῖ δικαίωμα καί προστατεύεται ἀπό τό Κράτος, πού μεριμνᾶ γιά τή δημιουργία συνθηκῶν ἀπασχόλησης ὅλων τῶν πολιτῶν καί γιά τήν ἠθική καί ὑλική ἐξύψωση τοῦ ἐργαζόμενου ἀγροτικοῦ καί ἀστικοῦ πληθυσμοῦ. … 2. … », στό ἄρθρο 25 ὅτι: «1. Τά δικαιώματα τοῦ ἀνθρώπου ὡς ἀτόμου καί ὡς μέλους τοῦ κοινωνικοῦ συνόλου καί ἡ ἀρχή τοῦ κοινωνικοῦ κράτους δικαίου τελοῦν ὑπό τήν ἐγγύηση τοῦ Κράτους. Ὅλα τά κρατικά ὄργανα ὑποχρεοῦνται νά διασφαλίζουν τήν ἀνεμπόδιστη καί ἀποτελεσματική ἄσκησή τους. Τά δικαιώματα αὐτά ἰσχύουν καί στίς σχέσεις μεταξύ ἰδιωτῶν στίς ὁποῖες προσιδιάζουν. Οἱ κάθε εἴδους περιορισμοί πού μποροῦν κατά τό Σύνταγμα νά ἐπιβληθοῦν στά δικαιώματα αὐτά πρέπει νά προβλέπονται εἴτε ἀπευθείας ἀπό τό Σύνταγμα εἴτε ἀπό τό νόμο, ἐφόσον ὑπάρχει ἐπιφύλαξη ὑπέρ αὐτοῦ καί νά σέβονται τήν ἀρχή τῆς ἀναλογικότητας» καί στό ἄρθρο 106 ὅτι:
«1. Γιά τήν ἑδραίωση τῆς κοινωνικῆς εἰρήνης καί τήν προστασία τοῦ γενικοῦ συμφέροντος τό Κράτος προγραμματίζει καί συντονίζει τήν οἰκονομική δραστηριότητα στή Χώρα, ἐπιδιώκοντας νά ἐξασφαλίσει τήν οἰκονομική ἀνάπτυξη ὅλων τῶν τομέων τῆς ἐθνικῆς οἰκονομίας. Λαμβάνει τά ἐπιβαλλόμενα μέτρα γιά τήν ἀξιοποίηση τῶν πηγῶν τοῦ ἐθνικοῦ πλούτου, ἀπό τήν ἀτμόσφαιρα καί τά ὑπόγεια ἤ ὑποθαλάσσια κοιτάσματα, γιά τήν προώθηση τῆς περιφερειακῆς ἀνάπτυξης καί τήν προαγωγή ἰδίως τῆς οἰκονομίας τῶν ὀρεινῶν, νησιωτικῶν καί παραμεθόριων περιοχῶν. 2. Ἡ ἰδιωτική οἰκονομική πρωτοβουλία δέν ἐπιτρέπεται νά ἀναπτύσσεται σέ βάρος τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀνθρώπινης ἀξιοπρέπειας ἤ πρός βλάβη τῆς ἐθνικῆς οἰκονομίας. 3. … ».
10. Ἐπειδή ἀπό τίς προπαρατεθεῖσες διατάξεις, ἐν συνδυασμῶ ἑρμηνευόμενες, προκύπτουν τά ἀκόλουθα: Τό Σύνταγμα ἀναγνωρίζει τόν ἄνθρωπο ὡς ὑπέρτατη ἀξία, χάριν τῆς ὁποίας ὑφίσταται καί ὀργανώνεται ἡ ἔννομη τάξη, θεσπίζει δέ τά ἐπί μέρους ἀτομικά καί κοινωνικά δικαιώματα γιά τήν διασφάλιση τῆς ἐπί ἴσοις ὅροις ἐλεύθερης ἀναπτύξεως τῆς προσωπικότητας ἑκάστου καί τήν ἀπόλαυση τῶν ἐννόμων ἀγαθῶν πού ἀντιστοιχοῦν στό περιεχόμενο τῶν δικαιωμάτων αὐτῶν (ΣτΕ 867/1988 Ὁλομέλεια). Στό πλαίσιο τοῦ χαρακτήρα αὐτοῦ τοῦ Συντάγματος κατοχυρώνεται γιά τούς πάσης φύσεως ἐργαζομένους καί ἀπασχολουμένους (ἐξηρτημένα ἤ ἀνεξάρτητα ἐργαζόμενους, ἐλεύθερους ἐπαγγελματίες κ.λπ.) τό δικαίωμα τοῦ ἐλευθέρου χρόνου καί τῆς ἀπολαύσεώς του, ἀτομικά καί ἀπό κοινοῦ μέ τήν οἰκογένειά τους, ὡς τακτικό διάλειμμα τῆς ἑβδομαδιαίας ἐργασίας. Τό δικαίωμα αὐτό ὑπηρετεῖ τήν ὑγεία καί τήν ὁμαλή ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητας, μέ τήν φυσική καί ψυχική ἀνανέωση πού προσφέρει ἡ τακτική ἀργία στόν ἐργαζόμενο ἄνθρωπο ἐντός τῆς κάθε ἑβδομάδας ἐργασίας (ἄρθρα 5 παράγραφος 1, 21 παράγραφος 3 τοῦ Συντάγματος). Συναφῶς δέ, προσφέρει καί τήν δυνατότητα ὀργανώσεως τῆς κοινωνικῆς καί οἰκογενειακῆς ζωῆς του, θέματα γιά τά ὁποῖα ἐπίσης μεριμνᾶ τό Σύνταγμα (ἄρθρο 21 παράγραφος 3). Περαιτέρω, τό ἀναφερθέν δικαίωμα προσλαμβάνει πρακτική ἀξία γιά τούς ἐργαζομένους ὅταν αὐτοί δύνανται, μόνοι ἤ ἀπό κοινοῦ μέ τήν οἰκογένειά τους, νά μετέχουν στήν συλλογική ἀνάπαυλα μιᾶς κοινῆς ἀργίας ἀνά ἑβδομάδα, ὡς τέτοια ἡμέρα δέ ἔχει ἐπιλεγεῖ, κατά μακρά διαμορφωμένη παράδοση, τόσο στήν Ἑλλάδα ὅσο καί στά λοιπά κράτη τῆς Εὐρώπης ἡ Κυριακή, σχετιζόμενη μέ τήν χριστιανική θρησκεία (βλ. τή βασική ἀπόφαση τοῦ Ὁμοσπονδιακοῦ Συνταγματικοῦ Δικαστηρίου τῆς Γερμανίας BverfG – BvR 2857 καί 2858/07- τῆς 1.12.2009, κυρίως κέφ. Β, ΙΙ. Βλ. ἐπίσης καί τήν ἀπόφαση τοῦ Ὁμοσπονδιακοῦ Διοικητικοῦ Δικαστηρίου BverwG – 1C 25.84- τῆς 15.3.1988). Εἰδικότερα, μέ τόν νόμο ΓΥΝΕ΄ (3455/1909, Α΄ 286/7.12.1909) καθιερώθηκε τό πρῶτον ἡ Κυριακή ὡς γενική ἀργία, ἀπό τόν κανόνα δέ αὐτόν προβλέφθηκαν, τόσο ἀπό τόν νόμο αὐτό ὅσο καί ἀπό ἑπόμενους, ἑξαιρέσεις γιά ἐργασίες καί δραστηριότητες μέ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, οἱ ὁποῖες ἐπιτρέπεται νά ἀσκοῦνται καί κατά τίς Κυριακές καί λοιπές ἀργίες.
Κατά τήν θεσμοθέτηση τῶν ἐξαιρέσεων, ὅμως, ὁ κοινός νομοθέτης δέν εἶναι ἐλεύθερος στίς ἐπιλογές του, ἀλλά ὀφείλει νά λαμβάνει ὑπ’ ὄψιν συγκεκριμένα κριτήρια καί προϋποθέσεις, οὕτως ὥστε ἀφ’ ἑνός νά μήν ἀνατρέπεται ὁ κανόνας καί ἀφ’ ἑτέρου οἱ ἐξαιρέσεις νά ἐπιβάλλονται ἀπό τό δημόσιο συμφέρον, τό ὁποῖο συνίσταται ὄχι στήν ἁπλή ἐπαύξηση τοῦ κέρδους ὁρισμένων ἐπιχειρήσεων ἤ δραστηριοτήτων οὔτε στήν ἐξυπηρέτηση ἀναγκῶν πού δύνανται νά ἱκανοποιοῦνται ὁμαλά κατά τίς ἐργάσιμες ἡμέρες ἀλλά στήν ἐξυπηρέτηση βασικῶν ἀναγκῶν τῶν πολιτῶν, τῶν ὁποίων ἡ ἱκανοποίηση δέν δύναται νά ἀνασταλεῖ κατά τίς Κυριακές καί τίς ἀργίες.
Στό πλαίσιο αὐτό ἐντάσσονται
α) ἰδιωτικές ἐργασίες, οἱ ὁποῖες ὑπηρετοῦν τήν ἀπόλαυση ὁρισμένων βασικῶν ἀναγκῶν ἀναψυχῆς τῶν πολιτῶν κατά τίς ἀργίες (ἑστιατόρια καί λοιπά καταστήματα ὑγειονομικοῦ ἐνδιαφέροντος, λειτουργίες πολιτισμοῦ) καί β) ἡ ἀνάγκη ὁρισμένων ἰδιωτικῶν ἐπιχειρήσεων νά λειτουργοῦν συνεχῶς (π.χ. ἐργοστασίων), γιά λόγους τεχνικούς, ἐν συνδυασμῷ καί μέ λόγους ἀφορῶντες τήν οἰκονομική τους ἐπιβίωση. Τό ἴδιο ἰσχύει γιά λειτουργίες, ἀσκούμενες ἀπό τό Δημόσιο ἤ ἀπό τόν ἰδιωτικό τομέα, οἱ ὁποῖες ὑπηρετοῦν εὐθέως τό δημόσιο συμφέρον, ὅπως τήν ἀσφάλεια τῶν πολιτῶν, τήν ὑγεία (νοσοκομεῖα), τήν συγκοινωνία καί ἐπικοινωνία, τήν ὕδρευση. Στό προαναφερθέν πλαίσιο πρέπει νά ἐνταχθοῦν καί λελογισμένες ἐξαιρέσεις ἐπιβαλλόμενες γιά ὁρισμένους τόπους καί ὁρισμένες περιόδους τοῦ ἔτους ὡς πρός τόν οἰκονομικό κλάδο τοῦ τουρισμοῦ, καί δή ὑπό τήν προϋπόθεση ὅτι οἱ ἐξαιρέσεις αὐτές ὑπηρετοῦν τόν βιώσιμο τουρισμό καί δέν ὑπερβαίνουν τά ὅρια τῆς ἀρχῆς τῆς ἀναλογικότητος (ἄρθρο 25 παράγραφος 1 τοῦ Συντάγματος). Εἰδικότερα, καθ’ ὅσον ἀφορᾶ τόν τουρισμό, ἡ ἀπομάκρυνση ἀπό τόν κανόνα τῆς ἀργίας κατά τίς Κυριακές ἐπιχειρεῖται ὑπό τήν προϋπόθεση ὅτι α) ἡ ἐξαίρεση ἀφορᾶ σαφῶς προσδιοριζόμενες περιοχές, στίς ὁποῖες ἡ οἰκονομικοκοινωνική ζωή ἐξαρτᾶται σέ μεγάλο βαθμό ἀπό τόν κλάδο τοῦ τουρισμοῦ,
β) οἱ ἐξαιρέσεις προσδιορίζονται μέ ἀκρίβεια κατά χρόνο καί κατά τό δυνατόν σέ διάσπαρτες ἡμέρες ἀνά ἔτος, ἀναλόγως τοῦ χαρακτήρα τῆς κάθε περιοχῆς καί τῆς τουριστικῆς περιόδου (θερινός, χειμερινός τουρισμός), ὥστε νά μήν ἀναιρεῖται ὁ πυρήνας τοῦ προαναφερθέντος συνταγματικοῦ δικαιώματος καί γ) ἡ κατ’ ἐξαίρεση ἐπιτρεπόμενη ἐργασία εἶναι πράγματι πρόσφορη γιά τήν ἐξυπηρέτηση τοῦ σκοποῦ τῆς βιώσιμης τουριστικῆς ἀναπτύξεως. Οἴκοθεν νοεῖται ὅτι ἡ συνδρομή τῶν ἐκτεθεισῶν προϋποθέσεων πρέπει νά τυγχάνει πλήρους τεκμηριώσεως κατά τήν νομοθέτηση τῶν ἐξαιρέσεων, ὥστε, πλήν τῶν ἄλλων, νά καθίσταται ἐφικτός καί ὁ δικαστικός ἔλεγχος τῆς συνταγματικότητάς τους. (….)
13. Ἐπειδή ἐν προκειμένῳ, μέ τήν ἐξουσιοδότηση τοῦ ν. 4254/2014, καί ἀνεξαρτήτως λόγων ἀναφερομένων στό δικαίωμα τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας τῶν χριστιανῶν τό θρήσκευμα πολιτῶν, προσβάλλονται, ἐξ ἐπόψεως μέν οὐσίας, οἱ ἐκτεθεῖσες στήν 10η σκέψη συνταγματικές ἀρχές, ὅπως εἰδικότερα αὐτές ἑρμηνεύθηκαν καί ἐν σχέσει μέ τόν κλάδο τοῦ τουρισμοῦ, ἐξ ἐπόψεως δέ τύπου, διότι ἡ ἐξουσιοδότηση αὐτή ἀντιτίθεται στήν παράγραφο 2 ἄρθρου 43 τοῦ Συντάγματος, καθόσον ἡ ἀναφορά της σέ «τρεῖς τουριστικές περιοχές», χωρίς εἰδικότερο καί συγκεκριμένο προσδιορισμό εἶναι ἀόριστη. Συνεπῶς, ἡ βασισθεῖσα στήν ἐξουσιοδότηση αὐτή προσβαλλομένη ὑπουργική ἀπόφαση εἶναι μή νόμιμη. (…)». Ἡ ἀνάλυση τῆς ἐξεταζόμενης ἀπόφασης τῆς Ὁλομέλειας τοῦ ΣτΕ θά ἦταν ὀρθότερο νά πραγματοποιηθεῖ ἀπό ἕναν εἰδικό Συνταγματολόγο. Στό πλαίσιο τοῦ παρόντος ἄρθρου θά περιορισθοῦμε στό νά καταθέσουμε ὁρισμένες σκέψεις μας σχετικά μέ τήν ἀπόφαση αὐτή. Ἡ Κυριακή θεσπίστηκε καί νομοθετήθηκε ὡς ἀργία ἀπό τόν θεόπνευστο Αὐτοκράτορα Μέγα Κωνσταντῖνο τό 321 μ.Χ., ὡς ἡμέρα ἀναπαύσεως, ἀγαλλιάσεως, Θείας Λατρείας καί ἀγαθοεργίας.
Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στό Ἑλληνικό Κράτος, ὅπως ἀναφέρεται καί στήν ἴδια τήν ἀπόφαση 100/2017 τῆς Ὁλομέλειας τοῦ ΣτΕ, τό 1909 μέ νόμο καθιερώθηκε γιά πρώτη φορά ἡ Κυριακή ὡς γενική ἀργία. Εἶναι βεβαίως πολύ θετικό τό ὅτι ἡ Ὁλομέλεια τοῦ ΣτΕ ἐξέδωσε μία ἀπόφαση μέ τήν ὁποία κρίθηκε ὡς ἀντισυνταγματική ἡ λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων ὅλες τίς Κυριακές τοῦ ἔτους, καί μάλιστα μέ ἀναλυτική καί ἐμπεριστατωμένη αἰτιολογία. Ἔθεσε μέ αὐτό τόν τρόπο ὁπωσδήποτε ἕνα φραγμό στήν κρατική ἀσυδοσία, πού πιστεύει ὅτι μπορεῖ νά καταργήσει αὐτή τήν τόσων αἰώνων καθιερωμένη ἐκκλησιαστική καί νομοθετική ἀργία τῆς Κυριακῆς καί μάλιστα μέ μιά ἁπλή Ὑπουργική Ἀπόφαση, χωρίς κἄν νά τηρήσει τόν ἀπαιτούμενο ἀπό τό Σύνταγμα τύπο τοῦ Προεδρικοῦ Διατάγματος (ἀρ. 43 παρ. 2 τοῦ Συντάγματος). Ὅμως, ἡ ἀπόφαση τοῦ ΣτΕ ἀκύρωσε μόνο τήν ἀπό 7.7.2014 Ὑπουργική Ἀπόφαση, χωρίς νά ἐπηρεάζει ὅσα προβλέπουν οἱ διατάξεις τοῦ ἄρθρου 16 τοῦ νόμου 4177/ 2013, πού ἀνωτέρω παραθέτουμε καί ἀφοροῦν τή λειτουργία ὅλων τῶν καταστημάτων σέ ὅλη τή χώρα ὀκτώ Κυριακές το χρόνο καί τή δυνατότητα λειτουργίας μικρότερων καταστημάτων, πού δέν ἀνήκουν σέ ἁλυσίδες, περισσότερες Κυριακές τοῦ ἔτους, μέ ἀπόφαση τοῦ οἰκείου Ἀντιπεριφερειάρχη. Ἀπό τήν ἄποψη αὐτή, ἡ ἀπόφαση τῆς Ὁλομέλειας ἔχει σχετική μόνο ἀξία. Περαιτέρω, εἰδικότερα ὡς πρός τή σκέψη τῆς Ὁλομέλειας, ὅτι ἡ ἐκδοθεῖσα Ὑπουργική Ἀπόφαση εἶναι μή νόμιμη «ἀνεξαρτήτως λόγων ἀναφερομένων στό δικαίωμα τῆς θρησκευτικῆς ἐλευθερίας τῶν χριστιανῶν τό θρήσκευμα πολιτῶν» θά πρέπει νά παρατηρηθοῦν τά ἀκόλουθα: Ἡ (μοναδική στήν Ἑλλάδα) ἐπίκληση τῆς Ἁγίας Τριάδος στήν ἀρχή τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτη τῆς Χώρας, ἡ κρατική ρύθμιση τοῦ καθεστῶτος τῆς ἐπικρατούσης θρησκείας (ἄρθρο 3 τοῦ Συντάγματος), οἱ θρησκευτικοί ὅρκοι τοῦ Προέδρου τῆς Δημοκρατίας καί τῶν βουλευτῶν (ἄρθρο πάρ. 2 καί 59 πάρ. 1 τοῦ Συντάγματος) καί προπάντων ἡ «βασική ἀποστολή τοῦ Κράτους» νά παρέχει παιδεία πού ἀποσκοπεῖ μεταξύ ἄλλων στήν «ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνειδήσεως τῶν Ἑλλήνων» (ἄρθρο 16 πάρ. 2 τοῦ Συντάγματος) καταδεικνύουν ὅτι τό Σύνταγμα δέν ἐπιτρέπει στό Ἑλληνικό Κράτος νά ἀναπτύξει ἀντιθρησκευτική ἤ ἀθεϊστική πολιτική.
Ἑπομένως, δέν ἐπιτρέπεται νά καταργηθεῖ ἀπό τήν κρατική ἐξουσία ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς πρωτίστως γιά λόγους ἀναγόμενους στή θρησκεία καί τή θρησκευτική συνείδηση! Ἐξάλλου, σύμφωνα μέ τήν παράγραφο 3 ἔδ. α. τοῦ ἄρθρου 3 τοῦ Συντάγματος «Τό κείμενο τῆς Ἁγίας Γραφῆς τηρεῖται ἀναλλοίωτο.» Τό δέ κείμενο τῆς Ἁγίας Γραφῆς στό βιβλίο τῆς Ἐξόδου ἀναφέρει : «Μνήσθητι τήν ἡμέραν τῶν Σαββάτων ἁγιάζειν αὐτήν. Ἕξ ἡμέρας ἐργᾶ καί ποιήσεις πάντα τά ἔργα σου τῇ δέ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα Κυρίῳ τῷ Θεῶ σου, οὐ ποιήσεις ἐν αὐτῇ πᾶν ἔργον, σύ καί ὁ υἱός σου καί ἡ θυγάτηρ σου, ὁ παῖς σου καί ἡ παιδίσκη σου, ὁ βοῦς σου καί τό ὑποζύγιόν σου καί πᾶν κτῆνος σου καί ὁ προσήλυτος ὁ παροικῶν ἐν σοῖ. Ἐν γάρ ἕξ ἡμέραις ἐποίησε Κύριος τόν οὐρανόν καί τήν γῆν καί τήν θάλασσαν καί πάντα τά ἐν αὐτοῖς καί κατέπαυσε τῇ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ «διά τοῦτο εὐλόγησε Κύριος τήν ἡμέρα τήν ἑβδόμην καί ἠγίασεν αὐτήν» (Ἐξ. Κ΄, 8-11)».
Ἔτσι, ἡ Κυριακή ἀργία ἀποκτᾶ, ἔμμεσα ἔστω, Συνταγματική περιωπή, πρωτίστως ὡς ἐντολή τοῦ Θεοῦ, καί ὄχι ὡς ἁπλῆ ἀνάπαυλα ἀπό τήν ἐργασία!
Ἀγγελική Εὐθ. Ζώη, Νομικός
Πηγή: (ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ Τεῦχος 178-179), Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Έχοντας προηγηθεί η καταλήστευση της δημόσιας και της ιδιωτικής περιουσίας μας – αίμα και ιδρώτας γενεών – με υπογραφές προδοτικές για ένα χρέος πολλαπλάσιο του πραγματικού, που οδήγησε χιλιάδες σε αυτοκτονία -μπορούσαν να σωθούν κάποιοι από αυτούς με λίγη εκκλησιαστική φροντίδα- και ακολουθώντας η πλημμύρα από αλλόφυλους οργανωμένους να μας υποτάξουν, μόνο ο Χριστός και η ψυχή μας έμειναν, που δεν μπορούν να πάρουν, αν δεν το επιτρέψουμε (Αγ. Κοσμάς). Αλλά ακριβώς εκεί βρίσκεται ο στόχος.
Όταν άρχισε ο λαός να γονατίζει απ’ την ολόπλευρη επίθεση πολιτικών, δημοσιογράφων, συνδικαλιστών, τραπεζιτών, που συνόδευαν κήρυκες του αθεϊσμού, της αγραμματοσύνης, της διαστροφής και της δουλείας, κάποια άλλα χέρια ρασοφορεμένα, κάρφωσαν πισώπλατα την πίστη, την καρδιά του, με γραφίδες που υπέγραψαν ως εκκλησίες τις αιρέσεις. Δηλαδή εξίσωσαν βλάσφημα τον Αληθινό Θεό με τους ψευτόθεους, απεμπολώντας το αίμα αμέτρητων μαρτύρων, που θυσιάστηκαν γι΄ αυτή την πίστη και αγνοώντας άπειρες ψυχές στον άδη εξαιτίας της πλάνης των αιρέσεων.
Τελικός σκοπός η εξαφάνιση της Εκκλησίας του μοναδικού Θεανθρώπινου οργανισμού και πολιτισμού, που εγγυάται αιώνια ζωή με αναμφισβήτητα σημεία. Πριν από χρόνια δήλωναν σε παπικό περιοδικό, οι οικουμενιστές, ότι θα ανοίξει η Ορθόδοξη Εκκλησία στους άλλους χριστιανούς ( Ορθόδοξοι και αιρετικοί στην ίδια μάντρα;) και θα την εκσυγχρονίσει (υποτάσσοντας το αιώνιο στο χρονικό, το αθάνατο στον θάνατο; Ξανά μεσαίωνας δηλαδή).
Η αποτυχημένη από πολλά πανορθόδοξη στην Κρήτη, ήταν φαίνεται η πρώτη πράξη του σχεδίου, όπως προκύπτει απ’ την δήλωση του πάπα, ότι «το πρώτο βήμα έγινε».
Το ότι μετά απ’ όσα γράφτηκαν από τότε, δεν ζήτησαν οι υπογράψαντες συγνώμη από τον λαό, που δεν τους εξουσιοδότησε και δεν ενέκρινε την στάση τους ούτε εκ των υστέρων, το ότι δεν διόρθωσαν έστω με εισαγωγικά το «εκκλησίες» ( και παρά την καθησυχαστική αναγνώριση του δικαίου των ενστάσεων με την εγκύκλιο «προς τον λαό»), δείχνει ότι οι θέσεις τους είναι αμετάκλητες. Εμμονή στην άγνοια ή την πλάνη; Ευρωαργύρια; Κάτι χειρότερο;
Η ανακοίνωση της πλειοψηφίας των ηγουμένων του Αγίου Όρους επιδείνωσε το πρόβλημα, δίνοντας άλλοθι στους αδιάφορους να μην ασχοληθούν, παρ’ ό,τι η ουδετερότητα των χλιαρών είναι συνέργεια στην πνευματική γενοκτονία των Ορθοδόξων.
Η ψευτοσύνοδος αυτή κατέδειξε το βάθος και την έκταση της αλλοτρίωσης μεγάλου μέρους κλήρου και λαού, που οφείλεται κυρίως στην έλλειψη της αποφατικής Ορθόδοξης Θεολογίας απ’ την παιδεία του, και την συνεπαγόμενη αδυναμία του να διαμορφώσει αποφατική ανθρωπολογία στις τέχνες, στην πολιτική, τις επιστήμες, την καθημερινότητα. Η απόρριψη κάθε «ακαταλαβίστικου» από οίηση παντογνωσίας που διακρίνει όποιον φαντάζεται ότι μπορεί με νου κτιστό και μεταπτωτικό να καταλάβει και τον Άκτιστο, οδήγησε στο να αντιτάσσουμε στον θεό των αιρετικών, θεό καταληπτό, ανακυκλώνοντας την πτώση. Αγνοήσαμε ότι ακατάληπτος είναι και ο άνθρωπος που διαστέλλεται απ’ την Χάρη ώστε να «χωράει» τον Αχώρητο, και την κτίση όλη, αφού δεν εξαιρείται απ’ την αγάπη του κανένα κτίσμα ( καύσις καρδίας και υπέρ δαιμόνων, Αγ. Ισαάκ). Αυτός ο άνθρωπος, και μόνος του μαζί με το Αγιο Πνεύμα, είναι συνοδός – συμφωνία, σύμπραξη με τον Θεό, Ορθοδοξία.
Αν στον λαό δεν επιβάλλονταν κριτήρια ξένα στη ζωή του, για να τον κάνουν μερικώς αιρετικό στην πράξη, πιο εύκολα θα καταλάβαινε ότι ο θεός των αιρετικών απρόσιτα κλειστός στα κτίσματα, τα εγκαταλείπει στην κτιστότητα τους και ούτε στον Παράδεισο δεν έχουν μετοχή στην άκτιστη ζωή, αλλά σε μια κτιστή ευτυχία παρατεινόμενη στο διηνεκές σαν φυλακή.
Ο Χριστός τους δεν σταυρώνεται από αγάπη , ασύλληπτη και από τους Αγγέλους, για των άνθρωπο, αλλά για την ικανοποίηση ενός θείου θελήματος, που θίχτηκε από την παρακοή των πρωτοπλάστων. Δεν παρηγορεί με αίσθηση άφεσης στην εξαγόρευση, και με πρόγευση αιώνιας ζωής στο αίμα Του, που ούτε θάνατος, ούτε αντίλογος θα διαψεύσουν.
Τέτοια αισθητήρια, που χαρίζονται σ’ όποιον αξιώνεται δίψα Θεού, συμμαρτυρούν ότι ο Χριστός τους δεν μοσχοβολάει Ανάσταση απ’ τον Επιτάφιο δίνοντας και το Πάσχα θρίαμβο στον θάνατο. Γι’ αυτό η ζωή τους δυναστεύεται από αμνησία του θανάτου, απωθώντας τον με φόβο στο υποσυνείδητο.
Αδυνατώντας να θεμελιώσουν μνήμη θανάτου στην ανάσταση που τον μεταβάλλει σε κοίμηση, στηρίζουν την επικράτηση τους σε βασανιστική θανάτωση όσων αντιστάθηκαν στην πλάνη τους και τις ψυχωτικές απόπειρες τους για κοσμοκρατορία. Νομίζουν πως σκοτώνουν τον θάνατο στα σώματα των άλλων και ότι απαλλάσσονται έτσι από τους εχθρούς. Ιδιαίτερα όσους η ζωή τους μαρτυρεί πεποίθηση ανάστασης, εκθέτοντας τον θεό τους ως ανίσχυρο στον θάνατο.
Η βία ενάντια στους Ορθοδόξους που αντιστέκονται στον οικουμενισμό (Χριστιανισμό χωρίς Χριστό) προτείνοντας Ορθόδοξη οικουμενικότητα, είναι ένα ακόμα δείγμα πού βρίσκεται η πλάνη: Η Ορθοδοξία δεν εκβιάζει. Αυτοί που το επιχειρούν, μην αμφιβάλουν ότι απ’ την θριαμβεύουσα, που ισχύουν οι Θεόπνευστοι κανόνες, όπως και απ’ τη συνείδησή μας, το προσωπικό θυσιαστήριο κάθε πιστού, καταδικάζονται.
Ευγνωμονούμε όσους αγωνίζονται ενάντια στον κοσμοκράτορα να κρατηθεί ανόθευτη η πίστη που αφθαρτίζει. Η δίωξη τους προξενεί Χαρά που δεν παλιώνει. Η θλίψη, για τους φιλοαιρετικούς που δεν εννοούν να καταλάβουν ότι οι Κανόνες δεν είναι απρόσωποι ρυθμιστές συμπεριφοράς, αλλά όριο στο θάνατο απ’ τον Άρχοντα της ζωής.
Όσοι ασυμβίβαστοι, έστω και με κάποια υπερβολή σε κάποιες στιγμές, δεν αγωνίζονται για μιαν άποψη με νοοτροπία νίκης ενάντια στην αντίπαλη άποψη, σαν κάποιους που καταδικάζουν το κακό απ’ έξω, δίχως να το παίρνουν ούτε μια στιγμή στην πλάτη, αλλά γιατί γνωρίζουν ότι «ειρήνη» με αιρετικούς είναι έχθρα κατά του Χριστού, και των αιρετικών, γιατί αφαιρούν και απ’ αυτούς την μόνη ελπίδα να απομυθοποιηθεί ο θεός τους και να επιστρέψουν στην αυθεντική εκκλησία των προγόνων τους και να σωθούν.
Καιρός να διαβαστεί σωστά η ανιδιοτέλεια και η θυσιαστικότητα των διωκομένων και ν’ αντιληφθούν κάποιοι, ότι η διοίκηση είναι για να διακονεί την Εκκλησία κι όχι για να την δυναστεύει και χωρίς ανάλογο ανάστημα. Ας στρέψει στους πραγματικούς εχθρούς της τον δυναμισμό της για ν’ αντισταθεί διαλεγόμενη στην καλπάζουσα αποχριστιανοποίηση της κοινωνίας και, αν κηρυχθεί σε διωγμό, να απαιτήσει την περιουσία της και την απαλλαγή των πολιτών απ’ την αντίστοιχη φορολογία.
Είναι επίσης ώριμο, όσοι Ιεράρχες προς τιμήν τους αντιτάσσονται ανένδοτα στην αλλοτρίωση, ν’ αποφασίσουν με ποιον τρόπο θα ηγηθούν στο αυθόρμητο κίνημα των συνειδητών πιστών, που ως ακέφαλο, αδυνατεί ακόμη να αναπτύξει την δυναμική του, μέχρι που να συγκληθεί μια αληθινή Σύνοδος εν Αγίω Πνεύματι, με αδιάβλητα πρόσωπα και μεθόδους, για την καταδίκη όποιας πρακτικής και νοοτροπίας, που ενδίδει σε αλλοτρίωση της Ορθοδοξίας στο δόγμα, στη λατρεία και στο ήθος. Ίσως η καταγγελία του Ηγουμένου της Μονής Λογγοβάρδας – που συνυπογράφουμε συγχαίροντες τον για την τόλμη και την ευστοχία – να είναι η λαβή για τέτοια αρχή. Άλλες «λύσεις» που δεν θεμελιώνονται στους κανόνες και την πρακτική της Εκκλησίας, τώρα ιδιαίτερα αν συνοδεύονται από οφέλη, πρέπει μάλλον να αποκλειστούν.
Με την βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να επικρατήσουν αλλότριοι, προσευχή, αντίσταση και συνοχή.
17/8/2017
Ένα χρέος τιμής εκπλήρωσε την περασμένη Κυριακή (13 Αυγούστου 2017) ο Σύλλογος Ορθοδόξου Ιεραποστολής «Ο Πρωτόκλητος» της Πάτρας. Τίμησε την αοίδιμη Αδελφή Όλγα Παπασαράντου, την πρώτη σύγχρονη ελληνίδα Ιεραπόστολο στην Αφρική, που ανάλωσε μεγάλο μέρος της ζωής της στην υπηρεσία και διακονία των κατοίκων της Κανάγκα στο σημερινό Κονγκό, με τα αποκαλυπτήρια της προτομής της στην γενέτειρά της, το Ροεινό Αρκαδίας .
Η τελετή των αποκαλυπτηρίων έγινε μερικές ημέρες πριν την συμπλήρωση 21 ετών από την οσιακή κοίμησή της στις 19 Αυγούστου 1996.
Το πρωί της Κυριακής τελέστηκε στον ναό του Αγίου Γεωργίου Ροεινού πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία στην οποία προεξήρχε ο Μητροπολίτης Μαντινείας και Κυνουρίας κ. Αλέξανδρος, συμπαραστατούμενος από τον Μητροπολίτη Πατρών κ. Χρυσόστομο, και τον Μητροπολίτη Ιλίου κ. Αθηναγόρα, και ιερείς της περιοχής. Στην διάρκεια της τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση για τον Αδελφή Όλγα, αλλά και τον θείο της Μητροπολίτη Αργολίδος κυρό Ιωάννη Παπασαράντο, και τον αείμνηστο αρχιμανδρίτη Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο που υπήρξε ο πρώτος σύγχρονος Ιεραπόστολος στην Αφρική.
Για την αοίδιμη Αδελφή Όλγα μίλησαν ο Μητροπολίτης κ. Αλέξανδρος , ο συγγραφέας Αθανάσιος Κυριαζόπουλος, ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ιεραποστολής Νίκος Σίμος , και ο Γιάννης Διαβολίτσης εκ μέρους του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του ναού του Αγίου Γεωργίου Ροεινού .
Ο Μητροπολίτης κ. Αλέξανδρος αφού αναφέρθηκε στην σημασία της Ιεραποστολής στον σύγχρονο κόσμο επαίνεσε τον Σύλλογο Ιεραποστολής «Ο Πρωτόκλητος» για την πρωτοβουλία του να τιμήσει την Αδελφή Όλγα, με την κατασκευή της μαρμάρινης προτομής της.
Ο συγγραφέας Αθανάσιος Κυριαζόπουλος μίλησε για τα δύσκολα νεανικά της χρόνια κατά τα οποία διαμορφώθηκε ο χαρακτήρας της και κυρίως η διάθεση για προσφορά στον πάσχοντα άνθρωπο. Μίλησε για την ορφάνια της από μητέρα στην τρυφερή ηλικία των τεσσάρων χρόνων, γεγονός που την ανάγκασε να αναλάβει ευθύνες πολύ μεγαλύτερες από όσες οι παιδικοί της ώμοι μπορούσαν να σηκώσουν. Ακόμα για την προσφορά αγάπης δίπλα στον θείο της αοίδιμο Μητροπολίτη Αργολίδος κυρό Ιωάννη, από τον οποίο διδάχθηκε την πνευματική ζωή και την φροντίδα όσων είχαν ανάγκη. Η διακονία της στο πλευρό του θείου της την οδήγησε στην απόφασή της να γίνει νοσοκόμα ώστε να συμπαραστέκεται στους ασθενείς και τις οικογένειες τους. Κατόρθωσε να γίνει δεκτή στο νοσοκομείο «ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ» της Αθήνας, όπου και αναδείχθηκε σε προϊταμένη των χειρουργείων .
Στο μεγάλο έργο της Αδελφής Όλγας τόσο στο νοσοκομείο του Αγίου Σάββα, όσο και στην Κανάγκα της Αφρικής αναφέρθηκε με λεπτομέρειες ο Πρόεδρος του Συλλόγου Ιεραποστολής Νίκος Σίμος. Ανέδειξε με πλήρη γνώση όλα όσα η Αδελφή Όλγα προσέφερε τόσο στους ασθενείς του Αγίου Σάββα, αλλά και στην σιγουριά που έδινε η παρουσία της στους γιατρούς χειρουργούς κατά την διάρκεια των πολύωρων επεμβάσεων τους.
Εστίασε στον ρόλο της Αδελφής Όλγας στην Ιεραποστολή του Ζαῒρ, του σημερινού Κονγκό, καθώς υπήρξε αυτή που κατόρθωσε με την φλόγα της ψυχής της να πείσει τον αείμνηστο π. Χαρίτωνα Πνευματικάκι , να αναλάβει αυτός την σκυτάλη της Ιεραποστολής όταν πέθανε ξαφνικά ο π. Χρυσόστομος Πᾳπασαραντόπουλος , και όλα έδειχναν πως το έργο που είχε ως εκείνη την στιγμή θα έσβηνε αν δεν βρισκόταν ένας άξιος και φλογερός ιεραπόστολος συνεχιστής για τη σπορά του Ευαγγελικού Λόγου.
Τελειώνοντας την ομιλία του είπε και τα εξής χαρακτηριστικά λόγια:
«Αυτό το γλυπτό όμως, με την αδελφή Όλγα, που κρατά στην αγκαλιά της δύο μαυράκια, θα μιλάει για το σήμερα και θα βροντοφωνεί προς όλους μας, τί μπορεί να επιτύχει μία ταπεινή, απλή και ανεπιτήδευτη κόρη, όταν έχει δοθεί στον Θεό, αγαπά καί τηρεί το θέλημά Του. Αλήθεια πόσα αφρικανόπουλα θα ωδήγησε στην εν Χριστώ ελευθερία!»
Στην συνέχεια ο Γιάννης Διαβολίτσης ευχαρίστησε εκ μέρους του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου του Αγίου Γεωργίου τον πρόεδρο και τα μέλη του Συλλόγου Ιεραποστολής «Ο Πρωτόκλητος» για την πρωτοβουλία τους να χρηματοδοτήσουν την κατασκευή της προτομής της Αδελφής Όλγας, της οποίας η μεγάλη δράση δεν ήταν ευρύτερα γνωστή στους κατοίκους του Ροεινού και να χαρίσουν έτσι στο χωριό τους ένα έργο που θα μείνει στο διηνεκές να μαρτυρά για τα έργα αυτής της μεγάλης προσωπικότητας της Αγάπης.
Ακόμη προσέφερε εκ μέρους του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου στον Πρόεδρο Νίκο Σίμο μία αναμνηστική εικόνα του Αγίου Γεωργίου.
Τέλος ακολούθησε η τελετή των αποκαλυπτηρίων που έγινε από τους τρεις Μητροπολίτες την ώρα που παιδάκια του Ροεινού έψαλαν ύμνους.
Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ακόμα ο βουλευτής Αχαϊας Νίκος Νικολόπουλος, ο πρώην Βουλευτής Δημήτρης Κωστόπουλος , το Διοικητικό Συμβούλιο και πολλά μέλη του Συλλόγου Ορθοδόξου Ιεραποστολής από την Πάτρα , συγγενείς της τιμωμένης Ιεραποστόλου από την Πάτρα, την Αθήνα, την Αργολίδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες και σύσσωμοι οι κάτοικοι του Ροεινού.
Πηγή: Αναστάσιος
Καθόλη τη διάρκεια του 2016 η Τουρκία, προκειμένου να εκτελέσει ασκήσεις με πυρά, προέβη σε κατάληψη και κατοχή ελληνικής κυριαρχίας στην Λήμνο και στη Σαμοθράκη, στις νήσους Μελαδιούς και Χταπόδια (νοτίως Σάμου και Ικαρίας). Προκειμένου να παγιώσει την κατάληψη ελληνικής κυριαρχίας, εξέδωσε τις ΝΟΤΑΜ Α5876 και Α5882.
Μολονότι η θέση της Τουρκίας συνιστά εχθρική, επιθετική ενέργεια κατά της Ελλάδας, η Αθήνα με τις δικές της ΝΟΤΑΜ κατήγγειλε την κατάληψη και κατοχή ελληνικής κυριαρχίας, αλλά δεν αντέδρασε σοβαρά και αποτελεσματικά.
Η αδράνεια της Αθήνας ενθάρρυνε την Αγκυρα να εκδώσει στις 3 Αυγούστου 2017 τη ΝΟΤΑΜ Α3603, με την οποία εκτελεί άσκηση με πυρά ολόκληρο τον Αύγουστο στην περιοχή Σκύρου, Λήμνου, Ψαρών. Σύμφωνα με την κυβέρνηση (ΝΟΤΑΜ), υπάρχει κατάληψη ελληνικής κυριαρχίας, μετατρέποντας σε τουρκικό βιλαέτι την ελληνική κυριαρχία στο ΣΥΝΟΛΟ πλέον του Αιγαίου, με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι ελληνικές Ενοπλες Δυνάμεις να ξεμυτίσουν ανατολικά του Θερμαϊκού, της Κύμης και της Κέας για εκτέλεση άσκησης.
Η Αθήνα εξέδωσε τη ΝΟΤΑΜ Α 1858 (ενδεχομένως για αντιπερισπασμό),για εκτέλεση ελληνικής αεροναυτικής άσκησης σε δέκα περιοχές στο Αιγαίο για τον Αύγουστο του 2017. Δύο περιοχές της ελληνικής άσκησης επικαλύπτουν δύο από τις τρεις τουρκικές περιοχές, που καταλαμβάνουν εθνική κυριαρχία, σε Λήμνο, Σαμοθράκη, Μελαδιούς και Χταπόδια.
Η Αγκυρα αντέδρασε αμέσως, ωσάν το Αιγαίο να αποτελεί τουρκική επικράτεια, και ζήτησε από την Αθήνα να τροποποιήσει δύο ελληνικές περιοχές για να μην επικαλύπτουν τις τουρκικές.
Δηλαδή, η Ελλάδα να εκτοπιστεί από το Αιγαίο.
Η Αθήνα αρνήθηκε να το πράξει, με αποτέλεσμα η Αγκυρα να εκδώσει τη ΝΟΤΑΜ Α3764, με τη οποία κηρύσσει διεθνώς την ελληνική άσκηση στο σύνολό της και για τις δέκα περιοχές άκυρη και χωρίς καμία αξία και ότι οι τουρκικές ασκήσεις θα γίνουν κανονικά, παρά τις όποιες αιτιάσεις της Αθήνας.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η Τουρκία σε όλο το Αν. Αιγαίο και για όλον τον χρόνο να εκτελεί ασκήσεις και μάλιστα και σε ελληνική κυριαρχία, δυσχεραίνοντας επικίνδυνα και σοβαρά τις ασκήσεις των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, ακόμα και στην ΥΔΡΑ…
Αυτή η μεθόδευση της Αγκυρας συνιστά εχθρική επιθετική ενέργεια κατά της Ελλάδας. Και όλες οι ενέργειες της Τουρκίας στο Αιγαίο είναι πολιτικά, νομικά και στρατιωτικά παράνομες, διότι:
* Παραβιάζει το άρθρο 2 του Καταστατικού του ΟΗΕ, καθώς επίσης και τη Σύμβαση του Σικάγου 1947, περί κυριαρχίας και ανεξαρτησίας των χωρών, την περιοχική Συμφωνία ICAO 1950 περί καθορισμού FIR Αθηνών – Κωνσταντινούπολης και των αρμοδιοτήτων Ελλάδας και Τουρκίας.
* Παραβιάζει τη Σύμβαση της Λωζάννης 1923, όπως αυτή αντικαταστάθηκε από τη Σύμβαση του Μοντρέ 1936 περί ελληνικής κυριαρχίας σε Λήμνο και Σαμοθράκη.
* Παραβιάζει το σύνολο των μνημονίων Παπούλια – Γιλμάζ και Μπακογιάννη – Γκιουλ.
Λόγω της διαχρονικής τακτικής «ελαφράς αντιμετώπισης» που εφαρμόζει η Αθήνα, και δεν καταγγέλλει την Τουρκία σε αρμόδιους οργανισμούς και δεν εφαρμόζει συγκεκριμένες πρακτικές για τη διασφάλιση της εθνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο, η Αγκυρα επιδιώκει να καταστήσει τα νόμιμα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα σε τουρκικά κεκτημένα και να εκτοπίσει την Ελλάδα από το Αιγαίο.
Πηγή: Ελευθερία του Τύπου
Συγκλονιστικό βίντεο από την Ελληνορθόδοξη Ιερά Μονή Χαματούρα.Το «Θεοτόκε Παρθένε» στην ελληνική μια μοναδική ερμηνεία από το μοναχό π. Ιωάννη Κενίν.
Δεκαπενταύγουστος, μια «εκ βαθέων» ικεσία.
Πηγή:Dimpenews
Ρωτᾶ τόν Ἀββᾶ Μωυσῆ
Τρεις είναι οι αιτίες των λογισμών.
Πριν απ’ όλα πρέπει να γνωρίζουμε ότι οι λογισμοί προέρχονται από τρεις πηγές. Από τον Θεό, από τον διάβολο καί από τον εαυτό μας. Προέρχονται από τον Θεό, όταν Εκείνος συγκαταβαίνει να μας επισκεφτεί με το φωτισμό του Αγίου Πνεύματος και να μας ανεβάσει σε ψηλότερο πνευματικό επίπεδο. Και παρόλο που εμείς δεν έχουμε προκόψει όσο πρέπει στην πνευματική ζωή ή είμαστε καταβεβλημένοι από την ακηδία, ο Κύριος έρχεται. Και άλλοτε μας εξαγνίζει με τη σωτήρια συντριβή της καρδιάς. Άλλοτε μας αποκαλύπτει ουράνια μυστήρια ή μετατρέπει τις επιδιώξεις μας και τη θέλησή μας προς το αγαθό, όπως έκανε και στην περίπτωση του βασιλιά Άχαζ. Αυτός, τιμωρημένος από τον Θεό, παρακινήθηκε να ζητήσει τά βιβλία των Χρονικών.
Από αυτό θυμήθηκε τις υπηρεσίες που του πρόσφερε ο Μαρδοχαίος και αμέσως του τις ανταπέδωσε με μεγάλες τιμές. Στο τέλος ανακάλεσε, την απάνθρωπη, καταδικαστική απόφασή του για τη σφαγή των Ιουδαίων (Εσθήρ 6, 6 και εξ.). Άλλη περίπτωση είναι αυτή του προφήτη Δαυίδ που λέει: «Εγώ θα ακούσω τι θα λαλήσει στ’ αυτιά της ψυχής μου ο Κύριος και Θεός μου» (Ψαλμ. 84, 9). Και αυτό επίσης που λέει ο προφήτης Ζαχαρίας: «Ο άγγελος που μιλάει μέσα στην ψυχή μου» (Ζαχ. 1,14).
Και ο Υιός του Θεού μας υποσχέθηκε ότι θα έλθει με τον Πατέρα Του και θα κατοικήσει μέσα μας (Ιωάν. 14, 23). «Γιατί» λέει, «δεν θα είσαστε εσείς που θα μιλάτε, αλλά το Πνεύμα του Πατέρα σας που θα μιλάει μέσα σας» (Ματθ. 10, 20).Ο Παύλος επίσης, το σκεύος αυτό της εκλογής, λέει προς τους Κορινθίους: «Ζητάτε απόδειξη ότι ο Χριστός μιλάει με το στόμα μου» (Β’ Κορ. 13, 3).
Άλλη μια ομάδα λογισμών προέρχεται από τον διάβολο που προσπαθεί να μας καταστρέψει με την ηδονή της αμαρτίας ή με κρυφές επιθέσεις που μας κάνει, για να μας απατήσει με τα δόλια τεχνάσματά του. Εννοώ, τότε που μας παρουσιάζει το κακό σαν καλό ή όταν μετασχηματίζεται σε «Άγγελο φωτός». Είναι ακριβώς αυτό που λέει ο ευαγγελιστής Ιωάννης: «Και όταν βρίσκονταν στο δείπνο, κι ο διάβολος είχε βάλει κιόλας στην καρδιά του Ιούδα του Ισκαριώτη, γιου του Σίμωνα, τη σκέψη να παραδώσει τον Ιησού» (Ιωάν. 13, 2)· και «όταν ο Ιούδας πήρε το ψωμί, τότε μπήκε ο Σατανάς μέσα του» (Ιωάν. 13, 27).
Και ο Πέτρος επίσης είπε στον Ανανία: «Ανανία, γιατί άφησες το Σατανά να κυριεύσει την καρδιά σου και να πεις ψέματα στο Άγιο Πνεύμα;» (Πράξ. 5, 3).
Αυτό που διαβάζουμε στο Ευαγγέλιο το έχει πει πολύ νωρίτερα και ο Εκκλησιαστής: «Αν ο άρχοντας θυμώσει μαζί σου, μην παραιτηθείς από τη θέση σου» (Εκκλ. 10, 4).
Επίσης στο βιβλίο των Βασιλειών αναφέρεται ότι το ακάθαρτο πνεύμα είπε στον Θεό για τον Αχαάβ: «Θα πάω και θα κάνω όλους τους προφήτες του βασιλιά να του λένε ψέματα» (Γ’ Βασ. 22, 22).
Τέλος, άλλοι λογισμοί προέρχονται από τον εαυτό μας, όταν ο νους μας από φυσικού του ασχολείται με αυτά που κάνουμε ή με ό,τι κάναμε στο παρελθόν ή με αυτά που έχουμε ακούσει. Γι’ αυτές τις σκέψεις ο Δαυίδ λέει: «Συλλογίσθηκα τις παλιές ημέρες και ο νους μου θυμήθηκε και απασχολήθηκε με τα παλιά τα χρόνια. Μέσα στη νύχτα παραδόθηκε η ψυχή μου σε συλλογή και το πνεύμα μου μελετούσε ερευνητικά» (Ψαλμ. 76, 6-7). Και αλλού λέει: «Ο Κύριος γνωρίζει τις σκέψεις του ανθρώπου, ξέρει πόσο είναι μηδαμινές» (Ψαλμ. 93, 11). Κι αλλού η Αγία Γραφή λέει: «Οι σκέψεις των ενάρετων είναι δίκαιες» (Παρ. 12, 5). Ο Κύριος επίσης είπε στους Φαρισαίους: «Γιατί κάνετε πονηρές σκέψεις;» (Ματθ. 9, 4).
Πηγή: (ΑΒΒΑΣ ΚΑΣΣΙΑΝΟΣ. “ΣΥΝΟΜΙΛΙΕΣ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΡΗΜΟΥ”. ΤΟΜΟΣ Α Εκδόσεις “ΕΤΟΙΜΑΣΙΑ”), Η άλλη όψη
Η Καινή Διαθήκη πολεμά τον αντίχριστο Ιουδαϊσμό!
Η Εκκλησία ούτε απορροφήθηκε από τον (αντί-Χριστο) Ιουδαϊσμό ούτε και συμμάχησε με αυτόν και για αυτό καταδιώχθηκε απηνώς, σε σημείο που να αναφέρουν οι πρώτοι Χριστιανοί περί των Ιουδαίων, ότι είναι οι Ιουδαίοι που «απέκτειναν τον Κύριον Ιησούν και τους δικούς τους Προφήτες και εμάς μας κατεδίωξαν και στο Θεό δεν αρέσουν και είναι ενάντιοι σε όλους τους ανθρώπους και μας παρεμποδίζουν να μιλήσουμε στα έθνη για να σωθούν και έτσι πάντοτε γεμίζουν το μέτρο των αμαρτιών τους, αλλά έφθασε επάνω τους η οργή επί τέλους» (Α΄ Θεσσαλονικείς 2: 14-16). Ήταν δυνατόν η αρχαία Εκκλησία σε τέτοιες καταστάσεις να υιοθετήσει την Παλαιά Διαθήκη αν πίστευε ότι η Π.Δ. προωθεί έναν (αντίχριστο) Ιουδαϊσμό και Σιωνισμό;
Το πιο σημαντικό εν προκειμένω και συνήθως αποσιωπώμενο σημείο της Καινής Διαθήκης, είναι του βιβλίου της Αποκαλύψεως, το χωρίο 11: 8, το οποίο αναφέρεται στη θανάτωση από το θηρίο (Αντίχριστο) των δύο προφητών-μαρτύρων. Αυτό έχει ως εξής: «Και τα πτώματά τους θα αφεθούν στην πλατεία της πόλης της μεγάλης, η οποία ονομάζεται πνευματικώς Σόδομα και Αίγυπτος, όπου και ο Κύριος ημών εσταυρώθη». Μπορεί να συνειδητοποιήσει κανείς πόσο μεγάλη «βλασφημία» είναι για τον Ιουδαϊσμό ο χαρακτηρισμός των Ιεροσολύμων της εσχατολογικής περιόδου ως «Σοδόμων και Αιγύπτου», χαρακτηρισμός ο οποίος εκλαμβάνεται ως «συνδυασμένος τύπος διαφθοράς και τυραννικότητας»;
Επειδή η Παλαιά Διαθήκη μπορεί να παρερμηνευθεί αν αντιμετωπιστεί μακριά από τον Χριστοκεντρικό της σκοπό, και μπορεί να βλάψει για αυτό στους νεοφώτιστους η Εκκλησία αποτρέπει την ανάγνωσή της, μέχρις ότου θα έχουν πλήρως γαλουχηθεί στην Καινή. Προφανώς για τον ίδιο λόγο ο ιεραπόστολος άγιος Μεθόδιος ο Θεσσαλονικεύς κατά την ιεραποστολή του τον 9ο αί. στους απολίτιστους (τότε) Σλάβους δεν μετέφρασε τα βιβλία των Μακκαβαίων της Παλαιάς Διαθήκης, κίνηση που ίσως δεν είναι άσχετη και προς το γεγονός ότι στα βιβλία αυτά, εχθροί της αληθούς ευσεβείας της Παλαιάς Διαθήκης είναι οι διώκτες Έλληνες, υπό τον βασιλέα Αντίοχο τον Επιφανή.
Μια από τις συνέπειες της άρνησης της αξίας της Παλαιάς Διαθήκης είναι ο Χριστιανισμός να φανεί ως μια καινοτομία, ένα νεωτερικό σύστημα, ακόμη και μία αιρετική ερμηνεία του Ιουδαισμού. Μία άλλη είναι να παραδοθεί η προφητική σκυτάλη στον σύγχρονο εκπεσόντα Ιουδαϊσμό καθώς επίσης και να ανοιχθεί ο δρόμος στο να ερμηνευθούν οι προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης με κέντρο όχι τον Μεσσία Ιησού από τη Ναζαρέτ, χριστοκεντρικώς, αλλά με βάση τον αναμενόμενο "μεσσία" των Ιουδαίων.
Περί της σχέσεως Εκκλησίας, Ελληνισμού, Καινής και Παλαιάς Διαθήκης:
Ο Ελληνισμός είναι η εθνική πολιτιστική κληρονομιά των Ελλήνων Ορθοδόξων Χριστιανών, για την οποία είναι υπερήφανοι, και την οποία διατήρησαν με το αίμα τους έναντι πολλών τυράννων που ζητούσαν την αφομοίωσή τους, όπως λ.χ. συνέβη με τον πανσλαβισμό και τα σχετικά γεγονότα, όπως είναι ο Μακεδονικός Αγώνας. Την κληρονομιά αυτή δεν θα μπορούσαν να την διατηρήσουν χωρίς τη βοήθεια του Χριστιανισμού, ο οποίος πρωτύτερα είχε σώσει και τον αρχαίο ελληνικό κόσμο που είχε οδηγηθεί προ 2000 ετών σε τελεία ηθική κατάπτωση. Ο ελληνισμός ως γλώσσα, ως φιλαλήθεια, ως καλαισθησία, ως τέχνη, ως καλώς εννοούμενος φιλελευθερισμός, ως αγωνιστικότητα, διατηρήθηκε, δυναμώθηκε και αναδείχτηκε αγιοπνευματικώς από την Ορθόδοξη Εκκλησία, ώστε ξένοι θεολόγοι, μεταξύ των οποίων και ο επιφανέστατος Ρώσος Καθηγητής της θεολογίας π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, να ομολογούν ότι είναι αδιανόητη η μύηση στη χριστιανική θεολογία χωρίς ένα μυστικό «εξελληνισμό» του μη Έλληνος Χριστιανού: «Ο ελληνισμός έχει αποκτήσει αιώνιον χαρακτήρα μέσα εις την Εκκλησίαν, έχει ενσωματωθή εις την σάρκα της, έχει γίνει αιωνία κατηγορία της χριστιανικής υπάρξεως. Η χριστιανική λατρεία έχει σφραγισθή διά παντός με το ελληνικόν ύφος της ευσεβείας των μυστηρίων. Και αυτό έχει γίνει μέχρι τοιούτου βαθμού, ώστε να μη ημπορούμεν να διεισδύσωμεν εις τον ρυθμόν της λειτουργικής μυσταγωγίας, αν προηγουμένως δεν υποβληθώμεν εις ένα είδος μυστικού εξελληνισμού… Μόνον παράφρονες θα αποφάσιζαν ποτέ να "αφελληνίσουν" την Λειτουργίαν και τας άλλας εκκλησιαστικάς ακολουθίας... Όχι, ο ελληνισμός δεν είναι απλώς μία φάσις της εκκλησιαστικής ιστορίας, ένας σταθμός εις την πορείαν της Εκκλησίας.. Ένας μόνον τρόπος υπάρχει δια να είναι η θεολογία μας καθολική: να είναι ελληνική. Μόνον εν τω ελληνισμω ημπορεί να είναι κανείς αληθώς καθολικός».
Ο Βασιλεύς της Αυτοκρατορίας τής Νίκαιας Θεόδωρος Β' Λάσκαρις (1222-1258), σημαντικός Ορθόδοξος Θεολόγος, ο οποίος συνέγραψε και τον Μέγα Παρακλητικόν Κανόνα προς την Υπεραγίαν Θεοτόκον, γράφει: «Συνεπώς το Ελληνικό Γένος υπερέχει όλων των γλωσσών, ως προς την [γεωγραφική] θέση και την [κλιματική] ευκρασία και – γι’ αυτό τον λόγο - ως προς την ευφυΐα και την επιστήμη [...] Λοιπόν κάθε φιλοσοφία και γνώση, για να μην αναφέρω τις επιστήμες ονομαστικώς, είναι των Ελλήνων, είτε εφεύρεση είτε μετατροπή από κάτι άλλο προς το καλύτερο, και αυτός πού αναζητεί την παμφιλόσοφη πείρα, μπορεί να το διαπιστώσει ερευνώντας». Αυτή ακριβώς η φιλοσοφία ανάγκασε τους Έλληνες να δεχθούν την ανωτερότητα της εκκλησιαστικής διδασκαλίας και να υποτάξουν την φιλοσοφία στη θεολογία: «Η δόξα των Ελλήνων που έχει το όνομα τού Χριστού δεν σβήνεται. Διότι η σχετική με το δόγμα σταθερότητα της ελληνικής μεγαλοφυΐας είναι εκείνη που μας ανάγκασε να λέγουμε το πιο θεϊκό, παρά εκείνο που ξεχωρίζει την φιλοσοφία για τον εαυτό της [...] Η φιλοσοφία λοιπόν είναι για τα επιστημονικά, και η θεολογία για τα δόγματα»..
Η Ορθόδοξος Εκκλησία μας δεν είναι εναντίον του Σιωνισμού, εννοουμένου ως του δικαιώματος υπάρξεως εβραϊκού κράτους. Είναι εναντίον του Σιωνισμού, ως ενός Ιμπεριαλισμού, μιας παγκόσμιας δικτατορίας (παν-Σιωνισμού), που αποβλέπει στην παγκόσμια κυριαρχία μιας συγκεκριμένης ομάδος Εβραίων. … Εκτός Ισραήλ, ο Σιωνισμός είναι γνωστός με την έννοια του επεκτατισμού και της κρυπτοκρατίας, και γι’ αυτό και επικρίνεται. Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών καταδίκασε τον Σιωνισμό ως ρατσισμό το 1975 (απόφαση 3379), και ανακάλεσε την απόφαση αυτή, όταν αποσύνδεσε τον Σιωνισμό από τον ρατσισμό το 1991 (απόφαση 46/86)..
 |
| Ο Έλληνας νεομάρτυρας Φιλούμενος που το 1979 κατέκοψαν φανατικοί Ιουδαίοι σιωνιστές στο Φρέαρ του Ιακώβ |
Η Εκκλησία έχει επικρίνει τον Ιμπεριαλιστικό Σιωνισμό (παν-Σιωνισμό) και πρέπει να πούμε ότι οι κυριότεροι αντίπαλοι του ιμπεριαλιστικού Σιωνισμού (παν- Σιωνισμού) υπήρξαν στην Ελλάδα Χριστιανοί, και μάλιστα Κληρικοί και θεολόγοι. Να θυμίσουμε μερικά ονόματα: Αρχιμανδρίτης π. Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων (Καρανικόλας), Καθηγητής Κωνσταντίνος Μουρατίδης, Μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος (Καντιώτης), Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ, ο Νικόλαος Ψαρουδάκης και πολλοί άλλοι. Η σχετική γραμματεία είναι ατέλειωτη. Πως μπορεί κανείς λοιπόν να ψεύδεται ότι η Εκκλησία, επειδή αποδέχεται την ιερά Ιστορία της Παλαιάς Διαθήκης, ευνοεί τον ιμπεριαλιστικό Σιωνισμό (παν-Σιωνισμό);
Η Αγία Γραφή υπο-βοηθά ιστοριογραφικώς την κατοχύρωση της ελληνικότητας της Μακεδονίας μας, η οποία προβάλλεται σαφώς από την Εκκλησία, με παγκόσμια απήχηση. Μάλιστα, έχουν εκπονηθεί ιστορικές εργασίες, όπου καταδεικνύεται ότι για την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη οι Μακεδόνες ήταν και είναι πάντα Έλληνες και αυτό είναι ένα ισχυρότατο στοιχείο για την καταπολέμηση τής σκοπιανής προπαγάνδας (τέτοια είναι π.χ. η μελέτη του μακαριστού Μητροπολίτου Ζιχνών και Νευροκοπίου κυρού Σπυρίδωνος περί της Μακεδονίας στην Άγια Γραφή: «Η Αγία Γραφή αποδεικνύει την ελληνικότητα της Μακεδονίας», Αθήναι 1989. «Μαρτυρίες της Αγίας Γραφής για τη Μακεδονία, τον Μέγα Αλέξανδρο και τους Έλληνες Μακεδόνες», Νέα Ζίχνη 1992.
Στην Καινή Διαθήκη το όνομα «Μακεδονία» και τα ομόρριζά της αναφέρονται 26 φορές στην Καινή Διαθήκη (ο Απόστολος Παύλος είδε σε όραμα άνδρα Μακεδόνα να τον παρακαλεί να περάσει από τη Μικρά Ασία στη Μακεδονία για να τούς βοηθήσει, «διαβάς εις Μακεδονίαν βοήθησον ήμίν», (το οποίο βέβαια λέχθηκε και καταγράφηκε στα ελληνικά και όχι στα... σλαβικά), αλλά και στην Παλαιά Διαθήκη είναι φανερό ότι οι Μακεδόνες είναι Έλληνες, αφού ακριβώς οι Ιουδαίοι παρ’ ολίγον να εξελληνισθούν (και όχι να ...εκσλαβισθούν) πλήρως στους ελληνιστικούς χρόνους από τον ελληνικό πολιτισμό που μετέφερε στην Παλαιστίνη ο Μέγας Αλέξανδρος. Μάλιστα, στο εδάφιο A' Μακκαβαίους 6, 2 έχουμε μία ακόμη ατράνταχτη απόδειξη της ελληνικότητος της Μακεδονίας και του Αλεξάνδρου. Λέγει ο στίχος: «[...] ά κατέλιπεν εκεί Αλέξανδρος ο Φιλίππου βασιλεύς ο Μακεδών, ος εβασίλευσε πρώτος εν τοις Έλλησιν». Εδώ όχι μόνο επιβεβαιώνεται ότι ο Αλέξανδρος ήταν ο πρώτος βασιλεύς όλων των Ελλήνων (τους οποίους ένωσε) αλλά και επιβεβαιώνεται η ελληνική του καταγωγή, καθώς δεν λέγει ότι εβασίλευσεν «επί τους Έλληνας», σαν να ήταν επικυρίαρχος, αλλά «έν τοις Έλλησι», δηλαδή μεταξύ των (δικών του) Ελλήνων. [Ανάλογη αναφορά υπάρχει στο βιβλίο του προφήτη Δανιήλ (8:21), όπου ερμηνεύοντας την όραση που είδε κατά το τρίτο έτος της βασιλείας του Βαβυλώνιου βασιλιά Βαλτάσαρ (το βιβλίο γράφτηκε περί το 607π.Χ.) σχετικά με την διάλυση της Μηδοπερσικής αυτοκρατορίας (κριός με δύο κέρατα) από τον Μέγα Αλέξανδρο (τράγος που επιτέθηκε με εξαιρετική ορμή) λέει: «Και ο τριχωτός τράγος είναι ο βασιλεύς της Ελλάδος· και το κέρας το μέγα, το μεταξύ των οφθαλμών αυτού, αυτός είναι ο πρώτος βασιλεύς»..]
Πηγή: (Αποσπάσματα από το βιβλίο «Ελλήνων Χριστώνυμη Δόξα»), Κόκκινος Ουρανός
Ἐρώτηση: Πὼς μπορεῖς καὶ πιστεύεις στὸν Θεὸ χωρὶς νὰ ἔχεις ἐν γνώσει σου ὅλα ὅσα ἀφοροῦν στὴν πίστη;
Ἀπάντηση: Νευρωνικὰ δίκτυα ἢ neural networks. Νευρωνικὸ δίκτυο ὀνομάζεται ἕνα κύκλωμα διασυνδεδεμένων νευρώνων.
Στὴν περίπτωση βιολογικῶν νευρώνων εἶναι ἕνα τμῆμα νευρικοῦ ἱστοῦ.
Στὴν περίπτωση τεχνητῶν νευρώνων εἶναι ἕνας ἀλγόριθμος ὁ ὁποῖος ἐμπίπτει στὸν τομέα τῆς ὑπολογιστικῆς νοημοσύνης.
Τὰ νευρωνικὰ δίκτυα τὰ τελευταῖα χρόνια ἐφαρμόζονται σὲ πολλοὺς τομεῖς τῆς ἐπιστήμης καὶ τῆς τεχνολογίας, ὅπως τὰ χρηματοοικονομικά, ἡ ἰατρική, ἡ ἐπιστήμη μηχανικοῦ, ἡ γεωλογία, ἡ φυσική, ἡ ρομποτική, ἡ ἐπεξεργασία σήματος. Τὰ νευρωνικὰ δίκτυα χρησιμοποιοῦνται γιὰ τεχνικὲς πρόβλεψης, ταξινόμησης ἢ ἐλέγχου.
Τὰ νευρωνικὰ δίκτυα εἶναι ἐξελιγμένες τεχνικὲς μὴ γραμμικῆς μοντελοποίησης, ἱκανὲς νὰ μοντελοποιήσουν ἐξαιρετικὰ σύνθετες λειτουργίες μὲ ἁπλοποιητικὲς λύσεις γιὰ νὰ φτάσουν ὅσο πιὸ γρήγορα γίνεται στὸ βέλτιστο ἀποτέλεσμα.
Δηλαδὴ μπαίνουν ὡς ἀντικαταστάτες τῶν χρονοβόρων διαδικασιῶν. Τὰ νευρωνικὰ δίκτυα ἐκπαιδεύονται μὲ παραδείγματα.
Ὁ προγραμματιστὴς τοῦ ἀλγορίθμου συγκεντρώνει ἀντιπροσωπευτικὰ δεδομένα, ἀποτελέσματα καὶ καθὼς τὰ εἰσάγει συστηματικὰ στὸ δίκτυο μέσῳ τῶν ἀλγορίθμων ἐκπαίδευσης, τὸ δίκτυο «ἀντιλαμβάνεται» αὐτομάτως τὴ δομὴ τῶν δεδομένων, ἀποτελεσμάτων καὶ δίνει γιὰ νέα δεδομένα τὸ βέλτιστο ἀποτέλεσμα.
Πρόβλημα-ἀπάντηση:
Ἔτσι λοιπὸν, ὅταν ὁ ἄνθρωπος καλεῖται νὰ ἀπαντήσει στὸ ἐσωτερικό του ἐρώτημα ἂν θὰ πρέπει νὰ μάθει τὰ πάντα γιὰ τὴν πίστη πρὶν ἀρχίσει νὰ πιστεύει, ὁ ἐγκέφαλός του ἀντιλαμβάνεται πὼς ὁ χρόνος ποὺ ἔχει γιὰ νὰ μάθει τὰ πάντα, νὰ τὰ ἀξιολογήσει καὶ μετὰ νὰ ἀρχίσει νὰ πιστεύει ἂν ἡ ἀξιολόγηση εἶναι θετική, δὲν ἀρκεῖ.
Πολὺ γρήγορα ὁ ἐγκέφαλος τὸν κατευθύνει νὰ μάθει βασικὰ πράγματα γιὰ τὴν πίστη, ὅπως βιώματα, θαύματα ἁγίων πρὶν καὶ μετὰ τὴν κοίμησή τους καὶ ἴσως κάποιο εὔκολο βιβλίο γιὰ ἀρετές.
Παίρνοντας αὐτὰ ὡς πνευματικὴ «τροφή» ἀρχίζει καὶ φτιάχνει τὴν ἐξελίξιμη ἁπλοποιητικὴ ἐξίσωση τοῦ ὀρθόδοξου χριστιανικοῦ τρόπου ζωῆς μὲ μεταβλητὲς στὸν ἀριθμητὴ τὴν ἀγάπη, τὴν καλοσύνη καὶ τὴν προσευχὴ, καὶ ὡς παρανομαστὴ τὸν ἐγωισμὸ κ.ἂ.
Ἡ ἐξέλιξη τῆς ἐξίσωσης αὐτῆς γίνεται διὰ βίου ἕως οἱ μέρες τῆς ἐν σαρκὶ ζωῆς τελειώσουν, μὲ ἐπιθυμητὸ ἀποτέλεσμα τὴν ἀθανασία τῆς ψυχῆς.
Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη
Ήταν μια φορά ένα πριγκιπόπουλο, μοναχογιός και μονάκριβος, ο οποίος ντύθηκε και στολίστηκε με ακριβά και χρυσοκέντητα ρούχα για να λάβει μέρος στο κυνήγι. Καβάλα πάνω στ΄ άλογο προχωράει και σε κάποια στιγμή συναντάει τον πατέρα του, τον βασιλιά των Ρωμαίων (Ρωμηών). Ο βασιλιάς τον είχε προσέξει από μακριά, όπως ερχότανε, και το πρόσωπό του πήρε μια στενάχωρη όψη. Όταν φθάσανε σε πολύ κοντινή απόσταση το πριγκιπόπουλο ετοιμάστηκε να χαιρετήσει τον πατέρα του, αλλά εκείνος έκανε πως δεν τον είδε και προχώρησε στο δρόμο του. Ο πρίγκιπας ξαφνιάστηκε με την συμπεριφορά του γονιού του και αμέσως έτρεξε να τον προλάβει και να τον ρωτήσει για ποιο λόγο τον αγνόησε. Τότε ο βασιλιάς γυρίζει και με ύφος συμβουλευτικό του απαντάει : "Γιατί παιδί μου σπαταλάς τα χρήματα και το χρόνο σου άσκοπα; Και δεν γνωρίζεις ότι τα χρυσοκέντητα αυτά υφάσματα που φοράς είναι από το αίμα των υπηκόων σου και ότι έπρεπε γι' αυτούς να δαπανάς τα χρήματά σου, διότι ο πλούτος των βασιλέων ανήκει στους υπηκόους τους.[1] "
Η ανωτέρω διήγηση, δεν αποτελεί μέρος από κάποιο μυθιστόρημα, αλλά είναι ένα πραγματικό γεγονός το οποίο μας διασώζει ο ιστορικός του 13ου αιώνα Γεώργιος Παχυμέρης. Βεβαίως και τα δύο πρόσωπα που αναφέρουμε είναι και αυτά πραγματικά, πρόκειται για τους αυτοκράτορες της Ρωμανίας/Βυζαντίου Θεόδωρο Β΄ Δούκα Λάσκαρη (πριγκιπόπουλο) και τον Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη (βασιλιάς). Το περιστατικό έλαβε χώρα στην περιοχή του Νυμφαίου της Μικράς Ασίας, την τρίτη δεκαετία του 13ου αιώνα. Την εποχή εκείνη και πιο συγκεκριμένα από το 1204, η Βασιλεύουσα είχε πέσει στα χέρια των Φράγκων της Δ΄ σταυροφορίας. Στη Μικρά Ασία είχε δημιουργηθεί η κυριότερη εστία αντίστασης κατά των Φράγκων, με έδρα αρχικά τη Νίκαια της Βηθυνίας (όπου ήταν και η έδρα του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως) και μεταγενέστερα το Νύμφαιο της Λυδίας, όπου ήταν η αγαπημένη κατοικία του Ιωάννη Βατάτζη[2]. Ο Θεόδωρος Α΄ Λάσκαρης (1208-1222) ήταν αυτός που οργάνωσε το κράτος της Νίκαιας[3] (μετά την άλωση του 1204) και το κληροδότησε στο γαμπρό του Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη[4] (1222-1254). Ο Βατάτζης βασίλευσε 32 έτη και μετά την κοίμησή του όρισε διάδοχό του, τον υιό του Θεόδωρο Β΄ Δούκα Λάσκαρη (1254-1258).
Ο Θεόδωρος Β΄ Δούκας Λάσκαρης, ήταν το μοναδικό τέκνο του Ιωάννη Βατάτζη και της Ειρήνης Λάσκαρη, λόγω του ότι η μητέρα του είχε ένα ατύχημα καθώς ίππευε και δεν μπόρεσε να κάνει άλλα παιδιά. Ο Θεόδωρος γεννήθηκε το 1222, τη χρονιά δηλαδή που εκοιμήθη ο παππούς του (Θεόδωρος Α΄) και στέφθηκε αυτοκράτορας[5] ο πατέρας του (Ιωάννης Γ΄), και για το λόγο αυτό ονομάστηκε Θεόδωρος Λάσκαρης και όχι Βατάτζης, από τον πατέρα του κράτησε μόνο το επίθετο Δούκας. Υπήρξε άξιος διάδοχος του πατέρα του, ο οποίος φρόντισε (όπως μας φανερώνει το ανωτέρω περιστατικό) να εμφυσήσει στο γιό του την αγάπη προς τους υπηκόους του, την τιμιότητα καθώς και το λιτό βίο.
Συνοπτικά να αναφέρω ότι, ο Θεόδωρος νυμφεύθηκε σε νεαρή ηλικία την κόρη του τσάρου της Βουλγαρίας Ιωάννη Β΄ Ασάν, Ελένη. Με την Ελένη απέκτησε πέντε παιδιά, τέσσερα κορίτσια κι ένα αγόρι τον Ιωάννη Δ΄ Λάσκαρη Βατάτζη[6]. Το 1250 απεβίωσε η Ελένη, ο θάνατός της συνέτριψε ψυχικά τον ήδη καταβεβλημένο σωματικά από την ασθένεια της επιληψίας Θεόδωρο, μέχρι του σημείου να παρουσιάσει τάσεις ακραίου ασκητισμού, προσωπικού εγκλεισμού και αποξένωσης. Ο Ιωάννης Βατάτζης βρισκόμενος τότε σε εκστρατεία μακριά από το παλάτι, έστειλε επιστολές και κατάφερε να μεταπείσει τον υιό του ώστε να επανέλθει στην κανονική του ζωή. Το 1258 εκοιμήθη και ο Θεόδωρος σε μικρή ηλικία, μόλις 36 ετών, αιτία θανάτου του θεωρείται η επιληψία, μια ασθένεια η οποία ήταν αιτία θανάτου και του πατέρα του, μόνο που στον Ιωάννη Βατάτζη εκδηλώθηκε σε μεγάλη ηλικία.
Στην ουσία ο Θεόδωρος Β΄ κυβέρνησε μόλις για τέσσερα χρόνια, μέσα σ΄ αυτό το μικρό διάστημα όμως, κατόρθωσε να κρατήσει το κράτος της Νίκαιας δυνατό σε όλους τους τομείς, όπως το παρέλαβε από τον πατέρα του. Αντιμετώπισε με επιτυχία (χρησιμοποιώντας στρατιωτικά και διπλωματικά μέσα) τους Βουλγάρους, Τούρκους, Μογγόλους καθώς και τους ομοεθνείς Δεσπότες της Ηπείρου[7]. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κατά τη διάρκεια των διπλωματικών διενεργειών μεταξύ Νίκαιας και Ηπείρου, δημιουργήθηκε ένα συνοικέσιο μεταξύ της κόρης του Θεοδώρου, Μαρίας και του υιού του δεσπότη της Ηπείρου Μιχαήλ Β΄, Νικηφόρου. Την ευθύνη για την ευόδωση του υπόψη συνοικεσίου είχε αναλάβει και είχε φέρει εις πέρας η σύζυγος του Μιχαήλ, Θεοδώρα Πετραλείφα (δηλαδή η αγία Θεοδώρα πολιούχος της Άρτας) η οποία είχε συναντηθεί και με τον Ιωάννη Βατάτζη αλλά και με τον Θεόδωρο Λάσκαρη[8].
Το εκπληκτικό όμως με τον Θεόδωρο Β΄ Δούκα Λάσκαρη δεν είναι οι στρατιωτικές και διπλωματικές του επιτυχίες, αλλά η επιστημοσύνη του και το μεγάλο συγγραφικό έργο που μας έχει αφήσει. Ο Θεόδωρος θεωρείται από όλους τους ιστορικούς ως ένας μεγάλος λόγιος. Αυτό βέβαια δεν έγινε τυχαία, καθώς ο Ιωάννης Βατάτζης, είχε δημιουργήσει τις συνθήκες εκείνες που καθιέρωσαν τη Νίκαια ως ένα ακμάζων πνευματικό κέντρο της εποχής. Ο Παναγιώτης Νικολόπουλος ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, και τέως Διευθυντής της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος, αναφέρει για την συνεισφορά της αυτοκρατορίας της Νίκαιας στην παιδεία τα παρακάτω : ¨Αλλά πέρα τούτων το σημαντικότερον είναι ότι δεν πρέπει να παροράται η πνευματική παραγωγή και κίνησης και η ζωή του βασιλείου της Νικαίας. Διότι εδώ αι σπουδαί δεν είναι σπουδαι και πνευματική ζωή περιφερείας, αλλά πνευματική ζωή αυτοκρατορικού κέντρου. Η Νίκαια υποκαθιστά το απολεσθέν Βυζάντιον και το υποκαθιστά ως πνευματική πρωτεύουσα του Βυζαντινού Ελληνισμού, όπως το υποκατέστησεν ως πολιτική και ως εκκλησιαστική πρωτεύουσα¨[9].
Ο Θεόδωρος μεγάλωσε και ανατράφηκε μέσα σ΄ αυτή την πνευματική ατμόσφαιρα, έχοντας σπουδαίους δασκάλους όπως : τον Νικηφόρο Βλεμμύδη[10] και τον Γεώργιο Ακροπολίτη[11]. Ο ίδιος ¨με την άνοδό του στο θρόνο κατέστησε την αυλή της Νίκαιας κέντρο ανθρωπιστικών ενασχολήσεων. Μεγάλος αριθμός λογίων συγκεντρώθηκε γύρω από τον φιλομαθή αυτοκράτορα και η αυτοκρατορία της Νίκαιας δοκίμασε τέτοια πολιτιστική άνθηση, που θύμιζε την εποχή του Κωνσταντίνου Ζ΄ Πορφυρογέννητου¨[12]. ¨Ο Νικηφόρος Βλεμμύδης έγραψεν «Επίτομον Φυσικήν», περιλαμβάνουσα και αστρονομικά θέματα, ο Γεώργιος Παχυμέρης εξέδωκε «Σύνταγμα των τεσσάρων μαθημάτων», Αριθμητικής, Γεωμετρίας, Μουσικής και Αστρονομίας, ο Γεώργιος Ακροπολίτης περιέγραψε λεπτομερώς και ακριβώς ηλιακήν έκλειψιν, επισυμβάσαν επί της εποχής του κλπ¨[13].
Μεγαλώνοντας σε ένα τέτοιο περιβάλλον ο Θεόδωρος, και έτσι φιλομαθής όπως ήταν εξελίχτηκε σε ένα μεγάλο και πολυγραφότατο λόγιο με διευρυμένες γνώσεις. Επίσης συνέλεξε βιβλία που, κατά τον Θεόδωρο Σκουταριώτη Μητροπολίτη Κυζίκου (13ος αι.), ήσαν τόσα «όσα ούτε ο υπερηφανευόμενος για την βιβλιοθήκη του στην Αλεξάνδρεια Πτολεμαίος δεν είχε συγκεντρώσει»[14]. Ο ομότιμος καθηγητής της Εκκλησιαστικής Γραμματολογίας-Πατρολογίας και Ερμηνείας Πατερικών Κειμένων της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κος Χρήστος Κρικώνης αναφέρει σχετικώς : ¨Ο Θεόδωρος Β΄ Λάσκαρις δύναται, κατά την γνώμην μας, να θεωρηθεί ως σπάνια προσωπικότης, η οποία διεκρίθη παραλλήλως προς την φιλοσοφικήν παιδείαν και δια την θεολογικήν συγκρότησίν της. Διαθέτων ευρείαν γνώσιν εις φιλοσοφικά και θεολογικά θέματα, ως και εις τας μαθηματικάς και τας φυσικάς επιστήμας, επεδόθη εις την συγγραφήν και παρουσίασε αξιόλογα έργα, τα οποία αποκείμενα μέχρι πρότινος εις τας βιβλιοθήκας ανέμενον τους ερευνητάς δια να τα φέρουν εις το φως. Τας φιλοσοφικάς του γνώσεις αποδεικνύει σειρά φιλοσοφικών, με μαθηματικούς συλλογισμούς, έργων του, εις τα οποία αποκαλύπτεται η βαθειά γνώσις των μαθηματικών και φυσικών επιστημών και εις τα οποία, σημειωτέων, ο Αριστοτέλης είναι ο κυρίως αξιόπιστος επιστήμων, τον οποίον κατ΄ επανάληψιν αναφέρει. Τας θεολογικάς του γνώσεις αποδεικνύει αφ΄ ενός η ενεργός προσωπική συμμετοχή του εις διαφόρους, υψηλού επιπέδου, θεολογικάς συζητήσεις με θεολόγους του περιβάλλοντός του, αλλά και απεσταλμένους της Ρώμης, και αφ΄ ετέρου η υπ΄ αυτού σύνθεσης Δοκιμίων, Πραγματειών και Λόγων, καθαρώς θεολογικού περιεχομένου, βασιζομένων επί της Αγίας Γραφής και κυρίως πατερικής διδασκαλίας. η βαθειά δε θρησκευτική φύσις του αυτοκράτορος Θεοδώρου Β΄ Λασκάρεως αποδεικνύεται και δια της συνθέσεως του Μεγάλου παρακλητικού Κανόνος προς την αειπάρθενον και Υπεραγίαν Θεοτόκον Μαρίαν, την μητέρα του Κυρίου¨[15].
Όπως προαναφέραμε ο Θεόδωρος έπασχε από επιληψία, η ασθένεια αυτή τον δυσκόλευε σε όλη του τη ζωή. Σε διάφορες επιστολές που έστελνε παραπονιόταν για κεφαλαλγίες, για πόνους στη γλώσσα και το φάρυγγα, για συχνές αιμορραγίες καθώς και για τα φάρμακα και την αγωγή των ιατρών, γράφοντας τα εξής : ¨οι ιατροί φλυαρούν και δεν είναι σε θέση να τον θεραπεύσουν[16]¨. Το κυριότερο ¨απόσταγμα¨ της μεγάλης του μόρφωσης αλλά και της ανίατης ασθένειάς του, είναι η συγγραφή του Μεγάλου Παρακλητικού Κανόνος προς την Παναγία, τον οποίο ψάλουμε εναλλάξ με τον Μικρό Παρακλητικό Κανόνα κατά τη διάρκεια της νηστείας του 15Αυγούστου[17]. Ο κύριος Κρικώνης αναφέρει σχετικώς : ¨Ο μέγας ούτος Παρακλητικός κανών είναι συντεθειμένος από έναν άνθρωπο με βαθύτατην ευσέβειαν και πολύ πονεμένον. Ιδού μερικοί στίχοι : «Παράκλησιν εν ταις θλίψεσιν οίδα και των νόσων ιατρόν σε γινώσκω …»[18]. Επίσης και ο μεγάλος Φώτης Κόντογλου αναφέρει : ¨Ο βασιλιάς Θεόδωρος Δούκας ο Λάσκαρης συνέθεσε τον Μέγαν Παρακλητικό Κανόνα στην Παναγία, που είναι γεμάτος από συντριβή, ταπείνωση και πίστη¨[19]. Την ίδια άποψη έχει και ο διαπρεπής λειτουργιολόγος, Ιωάννης Φουντούλης : ¨Του μεγάλου (παρακλητικού κανόνα) ποιητής είναι ο τελευταίος αυτοκράτωρ της Νικαίας Θεόδωρος Δούκας ο Λάσκαρης (1222-1258). Ο δεύτερος αυτός κανών έχει μάλλον προσωπικό χαρακτήρα και αναφέρεται ειδικώς στα παθήματα και τις περιστάσεις του βίου του πολυπαθούς αυτού βασιλέως¨[20].
Αξιοπρόσεκτο επίσης είναι το γεγονός της έντονης εθνικής συνείδησης που χαρακτήριζε τον Θεόδωρο. Είναι γνωστό ότι, ¨ύστερ’ από το 1204 χρησιμοποιείται από βασιλείς και λογίους ολοένα και περισσότερο το εθνικό όνομα «Έλλην» (με την τάση ν’ αντικαταστήσει το «Ρωμαίος»), τα παράγωγά του, καθώς και το «Ελλάς»¨[21]. Χαρακτηριστικές είναι οι σχετικές αναφορές του Θεοδώρου, ο οποίος μεταξύ άλλων ¨αναγγέλλοντας στον δάσκαλό του (Ν. Βλεμμύδη) τις νίκες του εναντίον του Μιχαήλ της Βουλγαρίας, τον προτρέπει να θαυμάσει «εκ βάθους καρδίας τα υψηλά ταύτα κατορθώματα της ελληνικής ανδρείας». Θαυμάζει τα αρχαία μνημεία της Περγάμου, τα οποία θεωρεί «ελληνικής μεγαλονοίας μεστά και σοφίας ταύτης ινδάλματα» και νομίζει ότι η πόλη τα προβάλλει «καταντροπιάζοντας εμάς, σαν απογόνους, με της πατρικής δόξας το μεγαλείﻨ[22]. Ο αείμνηστος καθηγητής της Βυζαντινής φιλολογίας Ν. Τωμαδάκης σχολιάζει σχετικώς : ¨Ο φωτισμένος αυτός μονάρχης έβλεπε τον εαυτόν του ως υπηρετούντα τον περιούσιον ελληνικόν λαόν : «μία γαρ εμοί η αλήθεια, εις ο σκοπός, εν δε μοι καθέστηκε και το σπούδασμα, το συνιστάν αεί την ποίμνην του Θεού και φυλάττειν εκ των εναντίων λύκων αυτήν» (επιστολή Θεοδώρου προς Βλεμμύδην 44,89-91 Festa)¨[23].
Ο Θεόδωρος στα τριάντα έξι του χρόνια, ταλαιπωρημένος από τη χρόνια και ανίατη ασθένειά του, παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο τον Αύγουστο του 1258. ¨Ο βασιλιάς είχε αλλάξει πρόθυμα τον τρόπο της ζωής του, λίγο πριν πεθάνει, παίρνοντας το μοναχικό σχήμα¨[24]. Εκοιμήθη δηλαδή ως μοναχός, κατά το μήνα της Παναγίας, την οποία αγαπούσε και ευλαβούνταν και στην οποία εκτός από το Μεγάλο Παρακλητικό Κανόνα, συνέγραψε και αφιέρωσε και άλλους κανόνες, στιχηρά προσόμοια και Θεοτοκία.
Προσπάθησα εν συντομία να παραθέσω μερικά στοιχεία που αφορούν τη ζωή και τα έργα του μεγάλου αυτοκράτορα της Ρωμανίας, Θεοδώρου Β΄ Δούκα Λάσκαρη. Ο γράφων ως Διδυμοτειχίτης, αισθάνομαι πολύ υπερήφανος που ο Θεόδωρος έλκει την καταγωγή του από το Διδυμότειχο[25], καθότι υιός του Διδυμοτειχίτη αγίου και ελεήμονα αυτοκράτορα Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη. Σε παλαιότερη ομιλία μου με θέμα : ¨Ο άγιος Ιωάννης Βατάτζης και το Διδυμότειχο¨ στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ελευθέρια 2010», που διοργάνωσε ο Δήμος Διδυμοτείχου, είχα προτείνει να ονομαστεί η πλατεία του Διδυμοτείχου ως πλατεία ¨Θεοδώρου Β΄ Δούκα Λασκάρεως¨ ή να λάβει το όνομά του ένα σχολείο της πόλης μας, με σκοπό να ¨ενισχυθεί¨ το Βυζαντινο/Ρωμαίικο υπόβαθρο του Διδυμοτείχου και να αναδειχθεί περισσότερο η προσωπικότητα του Θεοδώρου και ειδικότερα στους νέους ανθρώπους. Αποτελεί λοιπόν ένα τέλειο παράδειγμα για τους νέους μας, παράδειγμα αγωνιστικότητας, αφοσίωσης, φιλοπατρίας και ευσέβειας, καθώς αντιπάλεψε τα πολλά προβλήματα υγείας που βίωσε από μικρό παιδί και κατόρθωσε να αναδειχθεί ως ένας από τους μεγαλύτερους αυτοκράτορες και λογίους της Ρωμανίας.
[1]. Αντώνιος Μηλιαράκης «Ιστορία του Βασιλείου της Νικαίας και του δεσποτάτου της Ηπείρου» εκδόσεις Ιονικής Τράπεζας σελ 415-416.
[2]. Γκέοργκ Οστρογκόρσκι «Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους» Ιστορικές εκδόσεις Στ. Βασιλόπουλος Τόμος Γ΄ σελ 124.
[3]. Βλέπε βιβλίο Γιαρένη Ηλία «Η συγκρότηση και η εδραίωση της αυτοκρατορίας της Νίκαιας» εκδόσεις Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών (Ε.Ι.Ε.). Ινστιτούτο Βυζαντινών Ερευνών.
[4]. Βλέπε βιβλίο Ιωάννη Α. Σαρσάκη «Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης ο άγιος αυτοκράτορας του Βυζαντίου» εκδόσεις Ορθόδοξος κυψέλη.
[5]. ¨Γιατί γεννήθηκε πολύ κοντά με την ανάρρηση του πατέρα του στο θρόνο.¨ Γεώργιος Ακροπολίτης «Χρονική Συγγραφή» Εκδόσεις Κανάκη σελ 177.
[6]. Ο Ιωάννης Δ΄ Λάσκαρης Βατάτζης, γεννήθηκε το 1250 και ήταν ο διάδοχος του Θεοδώρου Β΄, αλλά λόγω του ότι ήταν ανήλικος, όταν εκοιμήθη ο πατέρας του ανέλαβε την αντιβασιλεία κατόπιν συνομωσίας, ο Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγος, ο οποίος για να κρατήσει το θρόνο τύφλωσε τον ενδεκαετή τότε διάδοχο. Ο Ιωάννης πέρασε το υπόλοιπο της ζωής του ως μοναχός έως τον θάνατό του στα 1305.
[7]. Στην Ήπειρο μετά το 1204, είχε δημιουργηθεί επίσης μία εστία αντίστασης κατά των Φράγκων με έδρα την Άρτα.
[8]. Βλέπε κείμενο Ιωάννη Σαρσάκη «Αγία Θεοδώρα Πετραλείφα βασίλισσα της Άρτας. Σχέσεις οικογενειακής καταγωγής με το Διδυμότειχο και συγγενείας με τον αυτοκράτορα Άγιο Ιωάννη Γ΄ Δούκα Βατάτζη».
[9]. Νίκαια Ιστορία – Θεολογία – Πολιτισμός 325 – 1987 Παναγιώτης Γ. Νικολόπουλος «Τα γράμματα εις το Βασίλειον της Νικαίας (1204 – 1261) Ιερά Μητρόπολις Νικαίας.
[10]. Ο Νικηφόρος Βλεμμύδης ήταν ιερομόναχος και ένας από τους μεγαλύτερους λογίους της εποχής του, συνέγραψε θεολογικά έργα καθώς και Επιτομή Λογικής και Φυσικής, χημικές, ιατρικές, αστρονομικές και γεωμετρικές πραγματείες, ποιήματα και επιστολές.
[11]. Ο Γεώργιος Ακροπολίτης υπήρξε μαθητής του Ν. Βλεμμύδη και διετέλεσε Μέγας Λογοθέτης επί αυτοκράτορα Ι. Βατάτζη, επιπροσθέτως διακρίθηκε ως λόγιος και διπλωμάτης. Θεωρείται ο κυρίως ιστορικός της περιόδου της Νικαίας με το έργο του «Χρονική Συγγραφή». Επίσης συνέγραψε θεολογικά κείμενα, επιταφίους και πανηγυρικούς λόγους. Ένα γνώριμο κείμενο του (για τους ασχολούμενους με την ψαλτική) είναι ένα ποίημα που σχετίζεται με την Αποκαθήλωση και την Ταφή του Χριστού, το οποίο ψάλλεται κατά τη διάρκεια της Περιφοράς του Επιταφίου την Μεγάλη Παρασκευή.
[12]. Γκέοργκ Οστρογκόρσκι «Ιστορία του Βυζαντινού Κράτους» Ιστορικές εκδόσεις Στ. Βασιλόπουλος Τόμος Γ΄ σελ 125-26.
[13]. Χρίστου Θ. Κρικώνη «Θεοδώρου Β΄ Λασκάρεως περί Χριστιανικής Θεολογίας Λόγοι» Εκδόσεις University Studio Press σελ 17.
[14]. Νικόλαος Τωμαδάκης «Οι λόγιοι του Δεσποτάτου της Ηπείρου και του Βασιλείου της Νικαίας» Εκδόσεις Πουρνάρα σελ 106.
[15]. Χρίστου Θ. Κρικώνη «Θεοδώρου Β΄ Λασκάρεως περί Χριστιανικής Θεολογίας Λόγοι» Εκδόσεις University Studio Press σελ 19.
[16]. Χρίστου Θ. Κρικώνη «Θεοδώρου Β΄ Λασκάρεως περί Χριστιανικής Θεολογίας Λόγοι» Εκδόσεις University Studio Press σελ 27.
[17]. Από την 1η Αυγούστου αρχίζει η νηστεία της Παναγίας, και τελειώνει τον 15Αύγουστο, όπου εορτάζουμε το γεγονός της Κοίμησης της Θεοτόκου, το οποίο θεωρείται και ως ¨το Πάσχα του καλοκαιριού¨. Καθ΄ όλη τη διάρκεια αυτής της περιόδου στην Εκκλησία μας ψάλλεται η Μεγάλη και η Μικρή Παράκληση προς την Υπεραγία Θεοτόκο (οι Παρακλήσεις δεν ψάλλονται μόνο, κατά τους εσπερινούς των Σαββάτων και της Εορτής της Μεταμορφώσεως του Κυρίου). Η Μικρή Παράκληση είναι έργο ενός μοναχού υμνογράφου ο οποίος ονομάζονταν ή Θεοστήρικτος ή Θεοφάνης. Η Μεγάλη Παράκληση είναι έργο του Αυτοκράτορα της Ρωμανίας (Βυζαντίου), Θεοδώρου Β΄ Δούκα Λάσκαρη.
[18]. Χρίστου Θ. Κρικώνη «Θεοδώρου Β΄ Λασκάρεως περί Χριστιανικής Θεολογίας Λόγοι» Εκδόσεις University Studio Press σελ 38.
[19]. Περιοδικό Ρωμνιός τεύχος 13 σελ 26 «Το αληθινό Βυζάντιο» (Από το βιβλίο Φώτη Κόντογλου Μυστικά Άνθη, εκδόσεις Αδερφών Παπαδημητρίου).
[20]. Ιωάννου Μ. Φουντούλη «Λογική Λατρεία» Θεσσαλονίκη 1971, σελ 178.
[21]. Απόστολος Βακαλόπουλος «Ιστορία του Νέου Ελληνισμού» Θεσσαλονίκη 1974 σελ 75.
[22]. Απόστολος Βακαλόπουλος «Ιστορία του Νέου Ελληνισμού» Θεσσαλονίκη 1974 σελ 78.
[23]. Νικόλαος Τωμαδάκης «Οι λόγιοι του Δεσποτάτου της Ηπείρου και του Βασιλείου της Νικαίας» Εκδόσεις Πουρνάρα σελ. 106.
[24]. Νικηφόρος Γρηγοράς «Ρωμαϊκή Ιστορία» Εκδόσεις Λιβάνη σελ 85.
[25]. Ο Θεόδωρος στις εκστρατείες που έκανε εναντίον των Βουλγάρων στη δυτική Θράκη, ¨χρησιμοποίησε το Διδυμότειχο ως τόπο αναπαύσεως και ως σταθμό για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του¨ (Αθανάσιος Γουρίδης «Διδυμότειχο μια άγνωστη πρωτεύουσα» Διδυμότειχο 2008 σελ 48..
Πηγή: Έκτακτο Παράρτημα
Οι Χιλιασταί δεν παραδέχονται την μητέρα του Κυρίου ως Θεοτόκον και αειπάρθενον, ισχυρίζονται ότι μετά τον Χριστόν απέκτησε και άλλα τέκνα εκ σαρκικής μίξεως μετά του Ιωσήφ, και δεν αποδίδουν εις αυτήν ιδιαιτέραν τιμήν.
Ουδέποτε χρησιμοποιούν περί αυτής ονόματα δεικνύοντα τρυφεράν αγάπην, θαυμασμόν και σεβασμόν, ως π.χ. το όνομα Παναγία, αλλά πάντοτε ομιλούν περί αυτής ως ομιλεί τις περί συνήθους γυναικός. Η Μαρία και η Μαρία, λέγουν συνεχώς, ως εάν επρόκειτο περί εξαδέλφης των! Αλλ' η Γραφή ελέγχει την ασέβειάν των.
Θεοτόκος
«Καί πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με;» (Λουκ. α' 43).
Η Ελισάβετ, εν Πνεύματι Αγίω ομιλούσα, ονομάζει την Παρθένον μητέρα του Κυρίου της. Ποίον δε εγνώριζε και ανεγνώριζεν ως Κύριόν της η Ελισάβετ, ειμή τον Θεόν του Ισραήλ; Και πας πιστός ένα Κύριον αναγνωρίζει εν θρησκευτική έννοια, τον αληθινόν Θεόν. Η φράσις συνεπώς της Ελισάβετ «μήτηρ του Κυρίου» ισοδυναμεί προς την φράσιν «μήτηρ του Θεου» και προς το όνομα «Θεοτόκος».
«Και εἷπεν αὐτοῖς ὁ ἄγγελος· μή φοβεῖσθε· ἰδού γάρ εὐαγγελίζομαι ὑμῖν χαράν μεγάλην, ἥτις ἔσται παντί τῷ λαῷ, ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ, ὅς ἐστι Χριστός Κύριος, ἐν πόλει Δαβίδ» (Λουκ. β' 11).
Κατά το κοσμοχαρμόσυνον τούτο μήνυμα του αγγέλου προς τους ποιμένας της Βηθλεέμ ο εν τη πόλει του Δαβίδ γεννηθείς Σωτήρ είνε ο Χριστός ο Κύριος· ο Μεσσίας δηλαδή, τον οποίον προεφήτευον αι Γραφαί, ο Κύριος, τον οποίον επίστευον ως Θεόν οι Ισραηλίται. Αυτός ο Κύριος, ο Γιαχβέ Θεός του Ισραήλ, έγινε Χριστός, Μεσσίας, γεννηθείς εκ της Παρθένου (Ιεζ. μδ' 2). Η Παρθένος εγέννησε «Χριστόν Κύριον», άνθρωπον και Θεόν, Θεάνθρωπον, και δια τούτο ομολογείται «κυρίως Θεοτόκος», Θεοτόκος δηλαδή εν κυριολεξία.
«Ἰδού ἡ παρθένος ἐν γαστρί ἔξει καί τέξεται υἱόν, καί καλέσουσι το ὄνομα αὐτοῦ Ἐμμανουήλ, ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον μεθ' ἡμῶν ὁ Θεός» (Ματθ. α' 23. Ἰδέ καί Ἠσ. ζ' 14).
«Παιδίον ἐγεννήθη ἡμῖν, υἱός καί ἐδόθη ἡμῖν, οὗ ἡ ἀρχή ἐγενήθη ἐπί τοῦ ὤμου αὐτοῦ, καί καλεῖται το ὄνομα αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς ἄγγελος (=ἐξάγγελος), θαυμαστός σύμβουλος, Θεός ἰσχυρός, ἐξουσιαστής, ἄρχων εἰρήνης, πατήρ τοῦ μέλλοντος αἰῶνος» (Ἠσ. θ' 6).
Συμφώνως προς τα δύο ταύτα χωρία το όνομα του υιού της Παρθένου είνε «Θεός ισχυρός» και «Εμμανουήλ», τουτέστι «μεθ' ημών ο Θεός». Το όνομα εδώ δεικνύει την φύσιν του υιού. Ο υιός είνε Θεός πλήρης ισχύος, είνε ο Θεός, ο οποίος ήλθε και είνε μεθ' ημών, είνε ολόκληρος η Θεότης, η οποία εσκήνωσε μεθ' ημών δια της θείας ενανθρωπήσεως (Ιδέ και Κολ. α' 19 και β' 9). Και εντεύθεν λοιπόν γίνεται φανερόν, ότι η Παρθένος εγέννησε Θεόν ενανθρωπήσαντα και άρα ορθώς καλείται Θεοτόκος.
Αειπάρθενος
Κατά της αειπαρθενίας της Θεοτόκου οι Χιλιασταί χρησιμοποιούν τα εξής χωρία:
«Καί οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτήν ἕως οὖ ἔτεκε τόν υἱόν αὐτῆς τόν πρωτότοκον» (Ματθ. α' 25).
«Οὐχ οὖτος ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός; Οὐχί ἡ μήτηρ αὐτοῦ λέγεται Μαρία και οἱ ἀδελφοί αὐτοῦ Ἰάκωβος καί Ἰωσῆς καί Σίμων καί Ἰούδας; Καί αἱ ἀδελφαί αὐτοῦ οὐχί πᾶσαι πρός ἡμᾶς εἰσι;» (Ματθ. ιγ' 55-56. Ιδέ και Μάρκ. στ' 3· Λουκ. η' 19 κ.ά.).
Εκ της φράσεως «τον πρωτότοκον» οι Χιλιασταί συμπεραίνουν, ότι μετά τον Ιησούν η Μαρία εγέννησε και άλλα τέκνα. Αλλά «πρωτότοκος» λέγεται ο πρώτος γεννώμενος, ο διανοίγων μήτραν, ασχέτως αν ακολουθούν ή όχι άλλα τέκνα (Εξόδ. ιγ' 2, 12-13· λδ' 19 έξ.). Όταν εγεννάτο ούτος, έλεγον ότι εγεννήθη ο πρωτότοκος, χωρίς να γνωρίζουν αν θα ηκολούθει άλλο τέκνον. Επειδή δε ο πρωτότοκος ήτο προνομιούχος, η λέξις πρωτότοκος σημαίνει και «εκλεκτός» (Εξόδ. δ' 22· Ψαλμ. πη' 28 [πθ' 27]· Εβρ. ιβ' 23). Ο Χριστός άλλωστε λέγεται πρωτότοκος όχι μόνον ως υιός της Παρθένου, αλλά και ως Υιός του Θεού (Κολ. α' 15· Έβρ. α' 6). Εκ του ότι δε ο Υιός του Θεού λέγεται πρωτότοκος, δυνάμεθα να συμπεράνωμεν, ότι ο Θεός Πατήρ έχει και δευτερότοκον Υιόν; Όχι βεβαίως. Διότι ο Χριστός είνε Υιός «μονογενής» (Ιωάν. α' 14, 18· γ' 16, 18· Α' Ιωάν. δ' 9).
Το «πρωτότοκος» λοιπόν δεν σημαίνει κατ' ανάγκην, ότι ακολουθεί άλλο ή άλλα τέκνα. Εκ της φράσεως επίσης «ἕως οὖ ετεκεν» οι Χιλιασταί συμπεραίνουν, ότι μετά την γέννησιν του Ιησού ο Ιωσήφ εγνώριζε σαρκικώς την Μαρίαν, είχε δηλαδή μετ' αυτής σαρκικήν μίξιν. Αλλ' όπως το «πρωτότοκος» δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι ακολουθεί δεύτερον τέκνον, ούτω και το «εως ού ετεκε» δεν σημαίνει κατ' ανάγκην ότι μετά την γέννησιν του Ιησού ο Ιωσήφ συνευρέθη μετά της Μαρίας.
Λέγων ο Ευαγγελιστής «και οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτήν ἕως οὖ ἔτεκε τόν υἱόν αὐτῆς» δεν ενδιαφέρεται να δείξη τι είνε η Μαρία, αλλά τι είνε ο Χριστός. Δεν θέλει να είπη, ότι η Μαρία ήτο παρθένος μέχρι της γεννήσεως του Ιησού και κατόπιν έπαυσε να είνε παρθένος, ως νομίζουν οι Χιλιασταί, αλλά θέλει να είπη, ότι ο Χριστός είνε καρπός τελείας αγνότητος, διότι ο Ιωσήφ δεν εγνώριζε σαρκικώς την Μαρίαν έως ότου εγέννησεν αυτόν.
Ο Ευαγγελιστής ενδιαφέρεται διά τον χρόνον μέχρι της γεννήσεως του Χριστού, το δε πέραν της γεννήσεως αφήνει απροσδιόριστον. Κατά τοιούτον τρόπον η Γραφή εκφράζεται πολλάκις. Ούτω π.χ. εν Β' Βασ. (Β' Σαμ.) στ' 23 λέγεται: «Καί τῇ Μελχόλ θυγατρί Σαούλ οὐκ ἐγένετο παιδίον ἕως τῆς ἡμέρας τοῦ ἀποθανεῖν αὐτήν». Θα ήτο αστείον να συμπεράνωμεν εκ του «ἕως», ότι η Μελχόλ εγέννησε παιδίον μετά θάνατον!
Επίσης εν Ματθ. κη' 20 ο Χριστός λέγει:
«Καί ἰδού ἐγώ μεθ' ὑμῶν εἰμι πάσας τάς ἡμέρας ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος».
Θα ήτο φοβερόν λάθος να συμπεράνωμεν εκ του «ἕως», ότι μετά την συντέλειαν του κόσμου ο Χριστός θα παύση να είνε μετά των εκλεκτών του. Και εκ του λόγου του Ευαγγελιστού λοιπόν δεν δυνάμεθα να συμπεράνωμεν ότι μετά την γέννησιν του Ιησού ο Ιωσήφ εγνώριζε την Μαρίαν σαρκικώς. Ούτε επίσης εκ των εδαφίων, όπου γίνεται λόγος περί «αδελφών» του Ιησού, δυνάμεθα να συμπεράνωμεν, ότι η Μαρία εγέννησε και άλλα τέκνα. Διότι, εκτός του ετεροθαλούς αδελφού, αδελφός ελέγετο και ο εξάδελφος και ο ανεψιός. Η Καινή Διαθήκη ομιλεί περί αδελφών του Ιησού, αλλ' όχι περί τέκνων της Μαρίας. Ως φαίνεται εκ των επομένων χωρίων, η Θεοτόκος εκτός του Ιησού δεν εγέννησεν άλλα τέκνα και είνε αειπάρθενος.
«Εἶπε δε Μαριάμ πρός τόν ἄγγελον πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεί ἄνδρα οὐ γινώσκω (=δεν γνωρίζω σαρκικώς);» (Λουκ. α' 34).
Αφού η Παρθένος ήτο «μεμνηστευμένη ανδρί» (στίχ. 27), αν επρόκειτο να ζήση συζυγικώς μετά του ανδρός, δεν θα έπρεπε να έχη απορίαν και να ερωτήση πώς θα απέκτα υιόν. Θα απέκτα υιόν εκ του Ιωσήφ. Αλλά τώρα απορεί και ερωτά, διότι ο Θεός άλλως είχεν ορίσει, και αυτή, ως φαίνεται, εγνώριζεν ότι ο μνήστωρ δεν θα ήτο σύζυγος της, αλλά προστάτης. Η έννοια λοιπόν της ερωτήσεως της Παρθένου είνε η εξής: «Έχω μεν άνδρα, αλλ' αφού δεν συνευρίσκομαι μετ' αυτού, δεν πρόκειται να συνευρεθώ ποτε, πώς θα γεννήσω υίόν;».
«Ἀνέβη δε καί Ἰωσήφ... εἰς πόλιν Δαβίδ, ἥτις καλεῖται Βηθλεέμ,... ἀπογράφασθαι σύν Μαριάμ τῇ μεμνηστευμένη αὐτῷ γυναικί, οὔση ἐγκύῳ» (Λουκ. β' 5).
Η περίοδος της μνηστείας έληγε κατά την ημέραν του γάμου, καθ' ην ο ανήρ παρελάμβανε την γυναίκα εις την οικίαν του. Αλλ' εν προκειμένω, καίτοι ο Ιωσήφ είχε παραλάβει την Μαρίαν εις τον οίκόν του (Ματθ. α' 20, 24), εν τούτοις αύτη εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται ως «μεμνηστευμένη». Και μετά, δηλαδή, την παραλαβήν και συγκατοίκησιν, ο Ιωσήφ είνε μνήστωρ και η Μαρία μνηστή, όχι γαμετή ήτοι σύζυγος.
«Ἐγερθείς παράλαβε τό παιδίον καί τήν μητέρα αὐτοῦ καί φεῦγε εἰς Αἴγυπτον» (Ματθ. β' 13. Ίδέ και στίχ. 11, 14, 20, 21· Λουκ. β' 33, 34, 48, 51).
Δεν λέγει «το παιδίον σου και την γυναίκα σου», αλλά «το παιδίον και την μητέρα αυτού». Προ της γεννήσεως του Χριστού το Ευαγγέλιον αναφέρει τον Ιωσήφ ως «άνδρα» της Μαρίας (Ματθ. α' 16, 19), την δε Μαρίαν ως «γυναίκα» του Ιωσήφ (Ματθ. ά 20, 24· Λουκ. β' 5), αν και δεν υπήρχε συζυγική σχέσις μεταξύ των. Μετά δε την γέννησιν ουδέποτε αναφέρονται ούτως, αλλ' η Μαρία αναφέρεται πάντοτε ως «μήτηρ» του Ιησού. Και γεννάται το ερώτημα: Αφού δεν υπήρχε σαρκική συνάφεια καθ' ον χρόνον ο Ιωσήφ αναφέρεται ως «ανήρ» της Μαρίας και η Μαρία ως «γυνή» του Ιωσήφ, πώς θα υπήρχε συνάφεια κατόπιν, ότε ουδέποτε αναφέρονται ούτως, αλλ' η Μαρία αναφέρεται πάντοτε ως «μήτηρ» του Ιησού;
«Τελευτήσαντος δέ τοῦ Ἡρώδου ἰδού ἄγγελος Κυρίου κατ' ὄναρ φαίνεται τῷ Ἰωσήφ ἐν Αἰγύπτω λέγων· ἐγερθείς παράλαβε τό παιδίον καί τήν μητέρα αὐτοῦ καί πορεύου εἰς γῆν Ἰσραήλ- τεθνήκασι γάρ οἱ ζητοῦντες τήν ψυχήν τοῦ παιδίου. Ὁ δέ ἐγερθείς παρέλαβε τό παιδίον καί τήν μητέρα αὐτοῦ καί ἦλθεν εἰς γῆν Ἰσραήλ» (Ματθ. β' 19-21).
Τρεις μετέβησαν εις Αίγυπτον, ο Ιωσήφ μετά του παιδίου και της μητρός αυτού, τρεις και επέστρεψαν εκ της Αιγύπτου. Τέταρτος, άλλο δηλαδή τέκνον της Μαρίας, δεν φαίνεται.
«Ἰησοῦς οὖν ἰδών τήν μητέρα καί τόν μαθητήν παρεστῶτα ὅν ἠγάπα, λέγει τῇ μητρί αὐτοῦ· γύναι,ἴδε ὁ υἱός σου. Εἶτα λέγει τῷ μαθητῇ· ἰδού ἡ μήτηρ σου. καί ἀπ' ἐκείνης τῆς ὥρας ἔλαβεν ὁ μαθητής αὐτήν εἰς τά ἴδια» (Ιωάν. ιθ' 26-27).
Αν η Θεοτόκος είχε και άλλα τέκνα, διατί ο Ιησούς θα ανέθετε την προστασίαν της εις τον μαθητην; (Ο Ιωσήφ, ως φαίνεται, είχεν αποθάνει). Ο λόγος του Ιησού προς την μητέρα «ἴδε ὁ υἱός σου» έχει την εξής ἔννοιαν: «Ἐνα υιόν είχες και η κακία των ανθρώπων τον εσταύρωσε. Τώρα υιός σου θα είνε ο Ιωάννης. Αυτός θα φροντίζη δια σε».
«Ἰούδας, Ἰησοῦ Χριστοῦ δοῦλος, ἀδελφός δέ Ἰακώβου» (Ἰούδ. 1).
Ο Ιούδας, ενώ υπό άλλων εμφανίζεται ως αδελφός του Ιησού (Ματθ. ιγ' 55· Μάρκ. στ' 3), ενταύθα αυτοσυνιστάται, όχι ως αδελφός του Ιησού, αλλ' ως αδελφός του Ιακώβου, του δε Ιησού ως δούλος (Πρβλ. Ιάκ. α' 1). Οι λεγόμενοι «αδελφοί» του Ιησού φαίνεται ότι ήσαν μέλη της οικογενείας του Ιωσήφ και διέμενον εν τη οικία αυτού εν Ναζαρέτ (Ματθ. ιγ' 55-57). Αλλά δεν ήσαν τέκνα της Μαρίας και πραγματικοί αδελφοί του Ιησού.
Ήσαν τέκνα του Ιωσήφ εκ προτέρας γυναικός αυτού. Επειδή δε ο Ιωσήφ κατά νόμον ήτο «ανήρ» της Μαρίας και «γονεύς» ή «πατήρ» του Ιησού (Λουκ. β' 27, 41, 48), δια τούτο κατά νόμον τα τέκνα του Ιωσήφ ήσαν ετεροθαλείς αδελφοί του Ιησού. Εντεύθεν ονομάζονται αδελφοί αυτού όχι μόνον υπό των αγνοούντων το μυστήριον της Παρθένου, αλλά και υπ' αυτών των θεοπνεύστων συγγραφέων (Ματθ. ιβ' 46· Ίωάν. β' 12· ζ' 3, 5, 10· Πράξ. α' 14· Α' Κορ. θ' 5· Γαλ. α' 19).
«Ἐστάθην υἱός τοῦ πατρός μου, ἀγαπητός καί μονογενής ἐνώπιον τῆς μητρός μου» (Παροιμ. δ' 3 κατά το Εβραϊκόν).
Εν τω χωρίω τούτω δεν ομιλεί ο Σολομών, ο συγγραφεύς του βιβλίου των Παροιμιών. Ο Σολομών δεν ήτο «μονογενής» εις την μητέρα του. Η Βηρσαβεέ είχε και άλλα τέκνα (Α' Παρ. [Χρον.] γ' 5). Εν τω χωρίω ομιλεί ο Χριστός, η ενυπόστατος Σοφία του Θεού, όπως ομιλεί και εις άλλα μέρη του βιβλίου των Παροιμιών (ιδέ π.χ. το κεφ. η'). Αφού δε ο Χριστός λέγει, ότι ήτο μονογενής εις την μητέρα του, το χωρίον αποδεικνύει, ότι η Μαρία δεν εγέννησεν άλλα τέκνα.
«Καί ἐπέστρεψέ με κατά τήν ὁδόν τῆς πύλης τῶν ἁγίων τῆς ἐξωτέρας τῆς βλεπούσης κατά ἀνατολάς, καί αὕτη ἦν κεκλεισμένη. Καί εἶπε Κύριος πρός με· ἡ πύλη αὕτη κεκλεισμένη ἔσται, οὐκ ἀνοιχθήσεται, καί οὐδείς μή διέλθῃ δι' αῦτῆς ὅτι Κύριος ὁ Θεός Ἰσραήλ εἰσελεύσεται δι' αὐτῆς, καί ἔσται κεκλεισμένη» (Ἰεζ. μδ' 1-2).
Περιγράφων διά μακρών ο προφήτης ένα ιδανικόν ναόν, εν τω χωρίω τούτω αναφέρεται εις μίαν πύλην του ναού βλέπουσαν κατά ανατολάς. Η πύλη αύτη ήτο κεκλεισμένη. Και ο Κύριος είπεν η πύλη αύτη θα παραμείνη κεκλεισμένη, δεν θα ανοιχθή, και δεν θα διέλθη δι' αυτής κανείς, διότι ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ θα εισέλθη δι' αυτής και θα είνε κεκλεισμένη. Ποιος ο ιδανικός ναός; Και ποία η κεκλεισμένη πύλη, εκ της οποίας ουδείς διέρχεται, ειμή μόνον ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ;
Την ερμηνείαν δίδει η Εκκλησία, «ὁ στῦλος καί τό ἐδραίωμα τῆς ἀληθείας» (Α' Τιμ. γ' 15). Ο ιδανικός ναός είνε η Εκκλησία, και η κεκλεισμένη πύλη είνε η Παρθένος Μαρία. Ο Κύριος ο Θεός του Ισραήλ συνελήφθη εις την μήτραν της Παρθένου και εγεννήθη υπερφυώς, χωρίς να βλάψη την παρθενίαν της. Όπως ο Κύριος Ιησούς εισήρχετο εις την οικίαν των Ιεροσολύμων «των θυρών κεκλεισμένων» και εξήρχετο, ούτως εισήλθεν εις την Παρθένον και εξήλθεν. Και ύστερον ουδείς εισήλθε προς αυτήν. Η Θεοτόκος είνε παρθένος προ του τόκου, παρθένος εν τω τόκω, και παρθένος μετά τον τόκον, αειπάρθενος.
Τέλος η γνώμη περί γαμηλίου συμβιώσεως της Παρθένου μετά του Ιωσήφ δεν συμβιβάζεται προς την υψηλήν περιωπήν της «κεχαριτωμένης», «ευλογημένης εν γυναιξί» και «μητρός του Κυρίου», Θεομήτορος. Πώς η Παρθένος, αφού εγέννησε τον ίδιον τον Θεόν, θα κατεδέχετο ύστερον σαρκικήν συνάφειαν; Εάν συνέβαινε τούτο, αύτη δεν θα ήτο η ανωτέρα μεταξύ των γυναικών, αλλά θα ήτο κατωτέρα πολλών αγίων γυναικών, αι οποίαι εφύλαξαν ισοβίως παρθενίαν. Και μόνον εκ της ιδέας, την οποίαν έχουν δια την μητέρα του Κυρίου, οι Χιλιασταί αποδεικνύουν την κατωτερότητα της σκέψεως και των αισθημάτων των. Η πνευματικότης των διαφέρει της ορθοδόξου πνευματικότητος τεραστίως, και είνε μάλλον σαρκικότης παρά πνευματικότης.
Παναγία
Δια να εκφράζουν τα τρυφερά αισθήματα και τον ιδιαίτερον σεβασμόν των προς την μητέρα του Χριστού οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ονομάζουν αυτήν Παναγίαν. Είνε το γλυκύτερον όνομα εις τα χείλη των πιστών μετά το όνομα του Χριστού.
Οι Χιλιασταί καταφέρονται κατά του ονόματος τούτου, όπως και κατ' άλλων ονομάτων, λέγοντες: «ὁ Θεός εἶνε ἅγιος· καί ἡ Μαρία εἶνε Παναγία;». Παρεξηγούν και εν τω σημείω τούτω οι Χιλιασταί τους ευσεβείς. Διότι την Παρθένον οι ευσεβείς ονομάζουν Παναγίαν όχι εν συγκρίσει προς τον Θεόν, αλλ' εν συγκρίσει προς τούς ανθρώπους.
Κατά παρόμοιον τρόπον εκφράζεται και η Γραφή. Ούτω π.χ. ο προφήτης Δανιήλ χρησιμοποιεί δια τον Ναβουχοδονόσορα τον τίτλον «βασιλεύς βασιλέων» (Δαν. β' 37), τουτέστιν υπέρτατος βασιλεύς. Επίσης ο ευαγγελιστής Λουκάς προσφωνεί τον άρχοντα Θεόφιλον ως «κράτιστον» (Λουκ. α' 3), όπερ είνε υπερθετικός βαθμός του επιθέτου «αγαθός» (αγαθός, κρείττων, κράτιστος). Και όπως οι Χιλιασταί δια το «Παναγία», ούτω και ημείς δια το «κράτιστος» θα ηδυνάμεθα να είπωμεν: «Ο Θεός αγαθός, και ο Θεόφιλος κράτιστος;»! Αλλ' η σύγκρισις, ως ήδη είπομεν, δεν είνε προς Θεόν, αλλά προς ανθρώπους.
Πράγματι δε η Θεοτόκος είνε η ανωτέρα των αγίων, αγία αγίων (κατά το «βασιλεύς βασιλέων»), υπεραγία ή παναγία. Τούτο δεικνύουν οι Γραφικοί χαρακτηρισμοί «κεχαριτωμένη» (Λουκ. α' 28), πλήρης δηλαδή χαρίτων, και «ευλογημένη εν γυναιξί» (Λουκ. α' 28, 42), ευλογημένη δηλαδή υπέρ πάσας τας γυναίκας, αφού εξ όλων των γυναικών αυτή ηξιώθη να γεννήσει τον ίδιον τον Κύριον και να μείνει παρθένος και αειπάρθενος.
Αειμακάριστος
Η Εκκλησία τιμά τους αγίους, εξαιρέτως δε την υπεραγίαν Θεοτόκον. Δεν προσφέρει εις αυτήν λατρείαν, διότι η λατρεία ανήκει μόνον εις τον Θεόν. Προσφέρει εις αυτήν σχετικήν τιμήν. Τιμά αυτήν ως αγιωτέραν των αγίων και μητέρα του Θεού. Εν τούτοις οι Χιλιασταί κατακρίνουν την τιμήν προς την Παρθένον Μαρίαν. Αλλ' η τιμή της Θεοτόκου στηρίζεται εις χωρία της Γραφής, τα οποία αναφέρονται ειδικώς εις το πρόσωπον της.
«Καί εἰσελθών ὁ ἄγγελος πρός αὐτήν εἶπε· χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετά σοῦ· εὐλογημένη συ ἐν γυναιξί» (Λουκ. α' 28).
Δια των λόγων τούτων αυτός ο ουρανός έπλεξε το εγκώμιον της Θεοτόκου. Η δε Εκκλησία τι άλλο πράττει, ειμή να μιμήται τον αρχάγγελον και ν' αναπτύσση το εγκώμιον αυτού προς την Παρθένον;
«Καί ἐπλήσθη Πνεύματος Ἁγίου ἡ Ἐλισάβετ καί ἀνεφώνησε φωνῇ μεγάλῃ καί εἶπεν· εὐλογημένη σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας σου. Καί πόθεν μοι τοῦτο ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; Ἰδού γάρ ὡς ἐγένετο ἡ φωνή τοῦ ἀσπασμοῦ σου εἰς τά ὦτά μου, ἐσκίρτησε τό βρέφος ἐν ἀγαλλιάσει ἐν τῇ κοιλία μου. Και μακαρία η πιστεύσασα ὅτι ἔσται τελείωσις τοῖς λελαλημένοις αὐτῇ παρά Κυρίου» (Λουκ. α' 41-45).
Διά των λόγων τούτων η γηραιά Ελισάβετ εξυμνεί μεγαλοφώνως έν Πνεύματι Αγίω την νεαράν κόρην, εκφράζουσα κατάπληξιν και θαυμασμόν δι' αυτήν. Η δέ Εκκλησία τι άλλο πράττει, ει μή να μιμήται το παράδειγμα της Ελισάβετ;
«Ἰδού γάρ ἀπό τοῦ νῦν μακαριοῦσί με πᾶσαι αἱ γενεαί» (Λουκ. α' 48).
Δεν ήτο εις τον χαρακτήρα της ταπεινής κόρης της Ναζαρέτ να περιαυτολογή. Εν τούτοις εδώ λέγει ένα πολύ μεγάλον λόγον διά τον εαυτόν της, ότι όλαι αι γενεαί θα την μακαρίζουν. Τον λόγον η σεμνή Παρθένος δεν είπεν αφ' εαυτής· το Πνεύμα το Άγιον ενέπνευσεν αυτήν και εκίνησε την γλώσσαν αυτής διά να ειπή τον μεγάλον τούτον λόγον. Ο λόγος είνε προφητεία. Η Παρθένος προεφήτευσεν, ότι όλαι αι γενεαί των ευσεβών ανθρώπων, όλοι οι αιώνες, θα τιμούν το πρόσωπόν της, διότι ο Θεός εποίησε μεγαλεία εις αυτήν και ανύψωσεν αυτήν εκ της ταπεινώσεως και αφανείας της. Η τιμή, την οποίαν αποδίδουν αι γενεαί των Ορθοδόξων διά μέσου των αιώνων εις την Θεοτόκον, αποτελεί εκπλήρωσιν της προφητείας της Παρθένου. Οι δε Χιλιασταί, και μόνον διότι δεν αποδίδουν εξαιρετικήν τιμήν εις την μητέρα του Κυρίου, αποδεικνύονται εκτός αληθείας και ευσέβειας ευρισκόμενοι.
«Ἐγένετο δέ ἐν τῷ λέγειν αὐτόν ταῦτα ἐπάρασά τις γυνή φωνήν ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπεν αὐτῷ· μακαρία ἡ κοιλία ἡ βαστάσασά σε καί μαστοί οὕς ἐθήλασας» (Λουκ. ια' 27).
Ενω ο Χριστός εδίδασκε, μία γυναικεία φωνή υψώθη εκ του όχλου και εμακάρισε την μητέρα, η οποία εβάστασεν εις την κοιλίαν της και εθήλασε τον Χριστόν. Ο μακαρισμός αυτός είνε μία εκπλήρωσις της εν Λουκ. α' 48 προφητείας της Παρθένου. Ο δε ισχυρισμός των Χιλιαστών, ότι ο Χριστός κατέκρινε τον μακαρισμόν της μητρός του, διότι εν συνεχεία είπε, «μενοῦνγε μακάριοι οἱ ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί φυλάσσοντες αὐτόν» (Λουκ. ια' 28), είνε άτοπος, όπως θα ήτο άτοπον, αν επί τη βάσει του εν Λουκ. η' 21 λόγου του Χριστού ισχυρίζετο κανείς, ότι ο Χριστός ηρνήθη την μητέρα του.
Ιδέ και τον Ψαλμόν μδ' (με'), όπου εκτός του βασιλέως - Χριστού εγκωμιάζεται και «η βασίλισσα» και «θυγάτηρ του βασιλέως», η οποία είνε η Παναγία ή η Εκκλησία, της οποίας όμως το εκλεκτότερον μέλος είνε η Παναγία. Ιδέ ομοίως το Άσμα Ασμάτων και το Αποκ. ιβ' 1.
Πηγή: Ακτίνες
15/08 - Η περί την Κωνσταντινούπολιν φιλανθρωπία του Θεού
H ανάμνησις της περί ημάς μεγίστης και ανυπερβλήτου φιλανθρωπίας του Θεού, ην ενεδείξατο, αποστρέψας μετ’ αισχύνης τους αθέους Aγαρηνούς, μεσιτεία της Yπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Mαρίας.
+ Yπέρμαχος συ σων πολιτών ωράθης,
Θραύουσα εχθρούς Aγαρηνούς αθέους.
+ Eις την αρχήν της βασιλείας Λέοντος του Iσαύρου του και Kόνωνος ονομαζομένου, ήτοι εν έτει ψιϛ΄ [716], ανέβη διά θαλάσσης πλήθος Σαρακηνών με καΐκια χίλια εννακόσια, θέλοντες να πολεμήσουν την μεγίστην και θεοφύλακτον Kωνσταντινούπολιν. Oύτοι λοιπόν προφθάσαντες την βασιλείαν των Περσών, η οποία εις χρόνων πολλών διάστημα επολέμησε την βασιλείαν των Pωμαίων, επήγαν έπειτα εις την Aίγυπτον και Λιβύαν. Kαι γελάσαντες με υποσχέσεις ψευδείς τους εκεί ευρισκομένους Xριστιανούς, ότι εάν υποταχθούν εις αυτούς, δεν θέλουν τους βιάσουν να παραβούν την Oρθόδοξον πίστιν, δεν εφύλαξαν οι άθεοι τας υποσχέσεις των. Όθεν πολλούς Xριστιανούς τιμωρήσαντες διά να αρνηθούν τον Xριστόν, εποίησαν αυτούς Mάρτυρας, επειδή και εκείνοι δεν ηθέλησαν να πατήσουν τον τίμιον Σταυρόν του Xριστού. Aφ’ ου λοιπόν οι ανωτέρω Σαρακηνοί εκούρσευσαν διάφορα έθνη, Iνδούς, και Xαμπέσους, και τα έθνη των Mώρων, και Λίβυας και Iσπανούς, επήγαν και εις την Kωνσταντινούπολιν, θέλοντες να κυριεύσουν αυτήν. O δε ρηθείς βασιλεύς Λέων εβουλήθη να δώση εις αυτούς χαράτζι, αλλ’ οι Σαρακηνοί δεν έστεργον έως τούτου, αλλά ήθελαν να βάλουν και φύλακας από λόγου των, διά να φυλάττουν την Kωνσταντινούπολιν. Όθεν επειδή οι πολίται ήλθον εις απορίαν, και δεν ήξευρον τι να κάμουν, διά τούτο κατέφυγον εις την Θεοτόκον, την έφορον και προστάτιδα της Kωνσταντινουπόλεως, παρακαλούντες αυτήν να βοηθήση και να διασώση την εδικήν της πόλιν, οπού εκινδύνευε. Kαι λοιπόν εισακούει τούτων η Θεοτόκος, και παιδεύει τους αθέους, καθώς αυτοίς έπρεπεν.
Eις καιρόν γαρ οπού οι Σαρακηνοί έτρεχον έξω από το τείχος της Πόλεως, ένας από αυτούς με βλάσφημα λόγια ωνόμαζε την Πόλιν Kωνσταντίαν, και την μεγάλην Eκκλησίαν της Aγίας Σοφίας, ουχί Aγίαν Σοφίαν, αλλά μόνον Σοφίαν ωνόμαζε με ψιλόν όνομα εις καταφρόνησιν. Όθεν εύρεν αυτόν η παρά της Θεοτόκου εκδίκησις. Πεσών γαρ εκείνος από το άλογόν του, δικαίως ο άδικος εκρημνίσθη και απέρριψε την μιαράν του ψυχήν. Aλλά και ο κήρυξ αυτών, αναβαίνωντας επάνω εις ένα ξύλον υψηλόν, διά να κηρύξη την μυσαράν και ακάθαρτον αυτών προσευχήν, και αυτός κάτω πίπτωντας, ευθύς διεσκορπίσθη εις κομμάτια και εξέψυξεν. Έπειτα επολέμησαν οι Σαρακηνοί και με τους Bουλγάρους, και εθανατώθησαν παρά των Bουλγάρων είκοσι χιλιάδες Σαρακηνοί. Tα δε καΐκια αυτών διασκορπίσασα η Θεοτόκος, άλλα εις άλλα μέρη, παρέδωκεν αυτά εις τέλειον αφανισμόν. Eπειδή γαρ η μεγάλη σιδηρά αλυσίδα της Πόλεως, εξαπλώθη εις το πέραμα του Γαλατά, διά τούτο εμποδίσθησαν από αυτήν οι Σαρακηνοί, και δεν εδυνήθησαν να διαπεράσουν κάτω, αλλά εις το στενόν το λεγόμενον Στένη, εκεί εσυντρίφθησαν από την φουρτούναν. Tα δε μεγαλίτερα καΐκια αυτών, τα έκαυσαν οι Pωμαίοι. Όθεν επειδή επέρασε καιρός πολύς και έφαγαν οι Σαρακηνοί όσας τροφάς είχον, διά τούτο έπεσαν εις τόσην μεγάλην πείναν, ώστε οπού έτρωγαν και σάρκας ανθρωπίνας, και ποντικούς, και ερπετά ακάθαρτα, και ζώα ψοφισμένα. Ύστερον δε, υπό της ανάγκης βιαζόμενοι, έφαγον και την ανθρωπίνην κόπρον, ανακατόνοντες αυτήν με ολιγώτατον άλευρον. Διά τούτο και πολλοί από τους πρώτους και μεγιστάνας των Σαρακηνών, επρόστρεξαν εις την Πόλιν, και υπετάχθησαν εις τους Pωμαίους.
Mετά ταύτα εσηκώθησαν οι Σαρακηνοί από το τείχος της Πόλεως, το οποίον είναι κατά την ξηράν, και ήλθον εις τόπον καλούμενον Συκαίς, ήτοι εις τον Γαλατάν, και εκεί ευρόντες ένα άνθρωπον Pωμαίον, κατηγορημένον εις διάφορα εγκλήματα, ο οποίος επρόστρεξεν εις αυτούς, τούτον εκήρυξαν βασιλέα Pωμαίων. Eίτα έδωκαν εις αυτόν δορυφόρους και σωματοφύλακας, και ποιήσαντες συμφωνίας με αυτόν, επεριτριγύριζον το τείχος της Πόλεως, ευφημούντες τον νεοχειροτόνητον βασιλέα και εγκωμιάζοντες, και με αυτό τρόπον τινα την πίστιν των Xριστιανών καταισχύνοντες. Aλλ’ όμως εις μάτην έγινε το τοιούτον αυτών επιχείρημα. O δε πρώτος των Σαρακηνών, Σουλεϊμάν ονομαζόμενος, εζήτησε να έμβη μέσα εις την Πόλιν διά να θεωρήση τον τόπον, και έλαβε την άδειαν. Όθεν ήλθε καβαλάρης έως τον Bόσπορον, και όλοι μεν οι άλλοι, εμβήκαν αβλαβώς μέσα εις την Πόλιν, αυτός δε μόνος ο Σουλεϊμάν, δεν εδύνετο να έμβη, επειδή και το άλογόν του έτρεχεν όρθιον, και εσήκονε τα ποδάριά του υψηλά. Όθεν δεν εδύνετο να έμβη από την πόρταν. O δε Σουλεϊμάν θαυμάζωντας, διατί δεν εδύνετο να έμβη, εσήκωσε τους οφθαλμούς του, και βλέπει επάνω εις την πόρταν της Πόλεως ιστορισμένην διά ψηφίδος, την Δέσποιναν ημών Θεοτόκον καθημένην επί θρόνου, και βαστάζουσαν εις τας αγκάλας της τον Kύριον ημών Iησούν Xριστόν. Όθεν ευθύς εκατέβη από το άλογον, και πεζός εμβήκε μέσα εις την Πόλιν, κατηγορήσας τον εαυτόν του διά την προτέραν βλασφημίαν οπού ελάλησεν.
Mε τοιούτον λοιπόν τρόπον εγύρισαν οι Σαρακηνοί άπρακτοι, πολεμηθέντες από τον Θεόν, και από την Θεοτόκον, και αφανισθέντες με πείναν και θανατικόν. Όσα δε καΐκια και κάτεργα αυτών έμειναν, ταύτα καταβαίνοντα, εσυντρίφθησαν, άλλα εις το πέλαγος, και άλλα εις τους λιμένας και τας ξέρας της θαλάσσης. Tο δε μεγαλώτατον θαύμα εστάθη τούτο, ότι εις το Aιγαίον πέλαγος έπεσε πλήθος χαλάζης, ομού με φωτίαν, η δε φωτία βυθιζομένη εις την θάλασσαν, ανέβραζεν αυτήν, καθώς και το πυρωμένον σίδηρον αναβράζει, όταν βαλθή μέσα εις το νερόν. Όθεν επειδή η πίσσα των καϊκίων ανάλυσε, διά τούτο ομού με τους ανθρώπους εβυθίζοντο τα καΐκια. Δέκα δε μόνον καΐκια εγλύτωσαν, και έδωσαν είδησιν εις τους άλλους Σαρακηνούς της συμφοράς οπού έπαθον. Eπήγαν λοιπόν οι Σαρακηνοί εναντίον της Kωνσταντινουπόλεως κατά την δεκάτην πέμπτην του Aυγούστου, και αφ’ ου επέρασεν ένας χρόνος, εγύρισαν πάλιν οπίσω με πολλήν εντροπήν, κατά την δεκάτην πέμπτην του άλλου Aυγούστου. Όθεν καιρός αρμόδιος είναι να ειπή τινας εδώ μεγαλοφώνως το ρητόν του Δαβίδ· «Tίς Θεός μέγας, ως ο Θεός ημών; Συ εί ο Θεός, ο ποιών θαυμάσια μόνος». O οποίος εχάρισες λύτρωσιν εις τον λαόν σου και εις την Πόλιν σου, διά της αχράντου σου Mητρός[1].
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
[1] Όρα και εις τας ένδεκα του Mαΐου, την υποσημείωσιν εις τα γενέθλια της Kωνσταντινουπόλεως. Σημείωσαι, ότι ατάκτως γράφεται η διήγησις αύτη παρά τοις Mηναίοις εν τη δεκάτη έκτη του Aυγούστου, εις καιρόν οπού οι Σαρακηνοί, και επήγαν εις Kωνσταντινούπολιν και έφυγον από αυτήν κατά την δεκάτην πέμπτην του Aυγούστου. Διά τούτο και ημείς ώδε αυτήν ετάξαμεν. Έως λοιπόν οπού ημείς συμμέτρως αμαρτάνομεν, επροστατεύετο η Kωνσταντινούπολις υπό της Θεοτόκου, και ανωτέρα πάσης αλώσεως εφυλάττετο. Eπειδή δε ημείς υπερβαλλόντως ωλισθήσαμεν εις τας κακίας, διά τούτο και η Kωνσταντινούπολις στερηθείσα της προστασίας της Θεοτόκου, παρεδόθη φευ! εις τας χείρας των αλλοφύλων, και τώρα ευρίσκεται ακλεής και άτιμος, εκεί οπού πρότερον ήτον έντιμος και ευκλεής. Ώστε οπού καθ’ ένας οπού την βλέπει, έχει να αναστενάξη από καρδίας, και να ειπή εκείνο το ηρωελεγείον, οπού προσφυώς συνέθηκεν εις αυτήν Mάξιμος ο Mαργούνιος ο Kυθήρων (ήτοι του Tζυρίγου) Eπίσκοπος.
«Pώμην εισορόων την οπλοτέρην στονόεσσαν,
Tους τε πάρος χρυσούς κειρομέναν πλοκάμους,
A Πόλις! ά σοι έφην! ά σοι Πόλις! η ποθ’ ελούσα,
Σκήπτρά τε βασιλίης, στέμματα τ’ ευσεβίης.
Nυν δ’ υπ’ ατασθαλίης στυγερής, φευ! δεινά παθούσα,
Kείσ’ ακλεής κόσμον, πάντ’ αποσεισαμένα».
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Γ´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
Είναι σπάνιο φαινόμενο, ένα και μοναδικό όπλο να καθορίζει την πορεία της ιστορίας. Τέτοια περίπτωση είναι το «Ελληνικόν Πυρ» ή «Υγρόν Πυρ» των Βυζαντινών, το οποίο βοήθησε τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία να επιζήσει έναντι αμέτρητων εχθρών, για χίλια έτη μετά από την πτώση της Ρώμης. Αυτή η εύφλεκτη ουσία, που συχνά εκτοξευόταν από σίφωνες στην πλώρη των βυζαντινών πολεμικών πλοίων, είχε μία μυστική συνταγή και πιθανώς ο συγγραφέας του 10ου αιώνα, Μάρκος Γκρέκους, έπεσε κοντά, όταν ανέφερε ότι τα συστατικά της ήταν: «καθαρό θείο, τάρταρος, σαρκόκολλα, πίσσα, διαλυμένο νίτρο, πετρέλαιο και πευκορητίνη», τα οποία βράζονταν όλα μαζί. Το κακό για τα θύματά του ήταν ότι αναφλεγόταν όταν ερχόταν σε επαφή με το νερό και μπορούσε να κατασβεσθεί μόνο με άμμο ή με ούρα. Στην πολιορκία της Κωνσταντινούπολης το 717-18, ενδέχεται η χρήση του, εναντίον των Σαρακηνών, να έσωσε την πόλη και ολόκληρη την Ευρώπη.
Ο ΠΡΟΜΑΧΩΝΑΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣΥΝΗΣ
Από τη δεκαετία του 660 οι Άραβες είχαν επιχειρήσει επανειλημμένα να καταλάβουν την Κωνσταντινούπολη, για να εξαφανίσουν αυτόν τον προμαχώνα του χριστιανισμού. Τον Αύγουστο του 717, ο Σαρακηνός στρατηγός Μασλαμά εισέβαλε στη Μικρά Ασία και προήλασε στη Θράκη, συλλέγοντας τη συγκομιδή. Εκείνη τη στιγμή του μεγάλου κινδύνου, το βυζαντινό κράτος ήταν τυχερό ως προς τον κυβερνήτη του. Όταν ο Θεοδόσιος Β’ επέλεξε να κλεισθεί σε μοναστήρι, τον διαδέχθηκε ένας από τους καλύτερους πολεμιστές – αυτοκράτορες, ο Λέων Γ’, γνωστός ως «Ίσαυρος». Ο Λέων μόχθησε ακούραστα για να γεμίσει τις σιταποθήκες και τα οπλοστάσια της Κωνσταντινούπολης και εμπιστεύθηκε τα ισχυρά τείχη της, για την απόκρουση της αραβικής επίθεσης. Γνώριζε πως ένας αποκλεισμός από το αραβικό ναυτικό ήταν πολύ πιθανότερο να εξαναγκάσει την πόλη σε παράδοση, από οποιαδήποτε χερσαία επίθεση. Προσέβλεπε στο ναυτικό του για να σώσει την πόλη.
Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ
Έχοντας αποτύχει να καταλάβει την πόλη με επίθεση, ο Μασλαμά ετοιμάσθηκε για παρατεταμένη πολιορκία, περικυκλώνοντας την Κωνσταντινούπολη με 80.000 στρατιώτες, ενώ ο Άραβας ναύαρχος Σουλεϊμάν, με 1.800 σκάφη, ξεκίνησε τον αποκλεισμό της. Ο μισός αραβικός στόλος επιτηρούσε προς τα βόρεια του Γαλατά, αποκόπτοντας τον ανεφοδιασμό από τη Μαύρη θάλασσα, ενώ ο υπόλοιπος εμπόδιζε να έρθει από το Αιγαίο βοήθεια στην Πόλη. Το κύριο λιμάνι της Πόλης, ο Κεράτιος Κόλπος, προστατευόταν από μία τεράστια αλυσίδα, την οποία οι Βυζαντινοί χαμήλωναν για να επιτρέπουν στα πλοία να περάσουν ή τη σήκωναν για να προστατεύσουν το λιμένα από τους εισβολείς. Μέσα στον Κεράτιο Κόλπο, ο Λέων είχε συγκεντρώσει το στόλο του και εξαπέλυσε, αιφνιδιαστικά, μία φοβερή επίθεση εναντίον της αραβικής μοίρας που περιπολούσε κοντά στο Γαλατά. Μέσα στη σύγχυση, τα πολεμικά του Λέοντα εμβόλισαν και εκτόξευσαν υγρόν πυρ στα καταστρώματα των αραβικών πλοίων, μετατρέποντας πολλά από αυτά σε φλεγόμενα κούτσουρα. Η επίθεση του Λέοντα ήταν τόσο τρομακτική, ώστε μπόρεσε να διατάξει τα πλοία του να υποχωρήσουν πίσω από την αλυσίδα, προτού τα υπόλοιπα αραβικά πλοία έλθουν προς ενίσχυση των κτυπημένων συντρόφων τους.
Ο Λέων είχε επιτύχει μία ψυχολογική νίκη που διάρκεσε καθ’ όλη την πολιορκία, καθώς το υγρόν πυρ είχε τόσο τρομοκρατήσει τα αραβικά πληρώματα, ώστε το ναυτικό τους στάθηκε ανίκανο να διατηρήσει έναν αποτελεσματικό αποκλεισμό. Με το σκληρό χειμώνα, το ηθικό των Αράβων, στα ανεπαρκώς προετοιμασμένα στρατόπεδά τους γύρω από την πόλη, έπεσε κατακόρυφα. Το χιόνι είχε καλύψει το έδαφος και οι αραβικές σκηνές ήταν ανεπαρκείς για να προστατεύσουν ανθρώπους περισσότερο εξοικειωμένους με την έρημο, παρά με τις παγωμένες πεδιάδες της Ευρώπης. Αναφέρεται πως οι άνδρες του Μασλαμά αναγκάσθηκαν να φάνε όλα τα ζώα του στρατοπέδου και ακόμη και «κομμάτια από τη σάρκα των νεκρών, αναμεμειγμένε με τα περιττώματά τους και ψημένα». Οι πόροι των Αράβων, όμως, φαίνονταν να είναι απεριόριστοι. Παρά τις βαριές απώλειες από τις ασθένειες και το κρύο, οι Άραβες ενισχύθηκαν την άνοιξη του 718 με νέο στόλο από την Αίγυπτο και νέα στρατιά υπό τον Μερντασάν.
Ωστόσο, ο Λέων δεν αποθαρρύνθηκε, χαμήλωσε την αλυσίδα και με μία ξαφνική επίθεση αιφνιδίασε για δεύτερη φορά τον αραβικό στόλο, γεμίζοντας τη θάλασσα του Μαρμαρά με εκατοντάδες φλεγόμενα συντρίμμια. Ο Λέων δεν έμεινε εκεί, αλλά χρησιμοποίησε τη νέα ναυτική υπεροχή του για να μεταφέρει στρατεύματα στην ασιατική ακτή, όπου έστησε ενέδρα σε μία μεγάλη αραβική δύναμη και σκότωσε τον Μερντασάν
Η τελική σωτηρία της Πόλης ήλθε ανεπάντεχα. Ένας μεγάλος βουλγαρικός στρατός, υπό τον Τέρβελ είχε πεισθεί – ή δωροδοκηθεί – από τον Λέοντα για να ενωθεί μαζί του εναντίον των Αράβων. Ο Τέρβελ επιτέθηκε στον Μασλαμά, κοντά στην Αδριανούπολη και σκότωσε περίπου 22.000 μουσουλμάνους, στη μεγάλη μάχη που έγινε εκεί. Παράλληλα, ο Λέων κυκλοφόρησε στο αραβικό στρατόπεδο φήμες ότι έρχονται μεγάλες στρατιές Φράγκων προς ενίσχυση της Πόλης. Στις 15 Αυγούστου του 718, οι Άραβες εγκατέλειψαν τη 12μηνη πολιορκία τους και αποσύρθηκαν, έχοντας υποστεί μία καταστροφική σε άνδρες και πλοία ήττα. Ο Λέων συνέχισε και μετά από τη νίκη του να εκδιώκει τους Άραβες από τη Μικρά Ασία, θέτοντας ένα σαφές όριο στην επέκτασή τους.
ΕΠΙΜΥΘΙΟ
Οι ιστορικοί, με πρώτο τον Γίββωνα, δεν άργησαν να επευφημήσουν τη νίκη του Λέοντα του Ισαύρου. Η παλίρροια της αραβικής επέκτασης, που είχε αρχίσει στον Ιερομίακα το 636 και είχε συνεχισθεί με τη μουσουλμανική κατάκτηση της Περσίας, της Αιγύπτου, της Συρίας, του συνόλου των βορειοαφρικανικών ακτών και ακόμη και της Ισπανίας, είχε αποκρουσθεί στα τείχη της «Βασιλίδος των πόλεων». Αν η Κωνσταντινούπολη είχε πέσει το 718, θα είχε ανοίξει το δρόμο σε αραβική προέλαση στην Ευρώπη, ενώ δεν θα υπήρχε δύναμη ικανή να της αντισταθεί. Αν η Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε πέσει τότε και όχι 700 χρόνια αργότερα, ολόκληρη η ανάπτυξη της δυτικής Ευρώπης θα μπορούσε να είχε πάρει διαφορετική κατεύθυνση: είναι αμφίβολο αν η δυτική χριστιανοσύνη θα είχε επιζήσει, ή αν τα σύγχρονα κράτη της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ιταλίας θα είχαν υπάρξει. Σύμφωνα με ένα Ρώσο ιστορικό, «δίκαια έχει υποστηριχθεί ότι με την επιτυχή αντίστασή του, ο Λέων έσωσε όχι μόνο τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τον ανατολικό χριστιανικό κόσμο, αλλά ολόκληρο το δυτικό ευρωπαϊκό πολιτισμό».
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Οι Άραβες, 40 χρόνια μετά την πρώτη ανεπιτυχή πολιορκία της Κωνσταντινούπολης (674 -678), επέστρεψαν. Με 80.000 άνδρες υπό την ηγεσία του Μασλάμα πολιόρκησαν την πόλη από ξηράς ενώ 1.800 πλοία κατέπλευσαν στο Μαρμαρά. Ο Λέων Γ’ αμύνθηκε με πείρα κι αποφασιστικότητα – ο Μασλάμα βρήκε τα τείχη της Κωνσταντινούπολης απόρθητα. Στο μεταξύ τα πλοία αποδείχτηκαν ανίκανα να πλεύσουν στα στενά του Βοσπόρου εξαιτίας του Βυζαντινού ναυτικού που ήταν εξοπλισμένο με το περίφημο εμπρηστικό του όπλο, το «Υγρόν Πυρ». Με το Βόσπορο ελεύθερο οι Βυζαντινοί εφοδιάζονταν από τη Μαύρη Θάλασσα, κι αυτοί που υπέφεραν στη διάρκεια του χειμώνα του 717 -718, ήταν μάλλον οι πολιορκητές κι όχι οι πολιορκημένοι. Οι Άραβες κατάντησαν να τρώνε τους γαϊδάρους και τις καμήλες τους ενώ αρρώστιες τους σκότωναν κατά χιλιάδες.
Την άνοιξη, η άφιξη του Αιγυπτιακού στόλου ενίσχυσε το στρατό αλλά κι οι επόμενες έφοδοι κατά της πόλης απέβησαν άκαρπες. Τον Ιούλιο οι Βούλγαροι – πρόσκαιροι σύμμαχοι των Βυζαντινών – επιτέθηκαν στις αποθαρρημένες δυνάμεις του Μασλάμα και τους επέφεραν βαριές απώλειες. Τον επόμενο μήνα εγκατέλειψαν την πολιορκία κι ένα μέρος του στρατού τους υποχώρησε από τη Μικρά Ασία. Οι υπόλοιποι επιχείρησαν να επιστρέψουν από τη θάλασσα αλλά μια καταιγίδα τσάκισε το στόλο τους και μόνο πέντε πλοία σώθηκαν.
(Από το βιβλίο: Μάχες, του φιλολόγου, Δημητρίου Θαλασσινού)
Πηγή: Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού, Ορθόδοξη Πορεία
