Πριν δημιουργήσει ο Θεός αυτό τον ωραίο κόσμο και τον άνθρωπο, γνώριζε ότι ο άνθρωπος μετά θα πέσει και είχε από την αρχή τον τρόπο πώς να τον ανορθώσει μετά την πτώση.

Δει τον μοναχόν είναι εν πασι τοις εαυτού σχήμασι και πράγμασι τύπον ωφελείας τοις ορώσιν αυτόν, όπως εκ των πολλών αρετών αυτού των διαλαμπουσών ως ακτινών, βλέποντες οι της αληθείας εχθροί και μη βουλόμενοι, ομολογήσωσιν, ότι εστί τοις Χριστιανοίς ελπίς σωτηρίας βε­βαία και αμετάπτωτος, πανταχόθεν τε επιδράμωσι προς αυτόν ως καταφυγών όντα, ώστε υψωθήναι το κέρας της Εκκλησίας κατά των εχθρών αυτής και πολλούς κινηθήναι προς ζήλον της αυτού αρετής και του κόσμου εξελθείν, και γενέσθαι αυτόν αιδέσιμον εν πάσιν εκ του κάλλους της πολιτείας αυτού. Καύχημα γαρ της Χριστού Εκκλησίας η μοναχική πολιτεία.

Αδελφοί, ο αγώνας μας είναι προσωρινός, η ανταμοιβή όμως και τα έπαθλα είναι αιώνια. Όσο μάλιστα κανείς αγωνίζεται με προθυμία, τόσο και ο εχθρός μανιάζει και του επιτίθεται με περισσότερη σφοδρότητα, αλλά η χάρη του Θεού δεν σταματά να χορηγεί την ενίσχυση και τη βοήθειά της σε εκείνον που πολεμά, αν βέβαια αυτός την επικαλείται με όλη του την ψυχή.

Εκ της εργασίας της βιαίας τίκτεται η θέρμη η άμετρος, η πυρπολουμένη εν τη καρδία εκ θερμών ενθυμήσεων, των καινώς επιπολευουσών τη διανοία. Αύτη δε η ερ­γασία και η φυλακή λεπτύνουσι τον νουν εν τη θέρμη αυτών και παρέχουσιν αύτω όρασιν, και αύτη η όρασις τίκτει τους θερμούς λογισμούς, ους προείπον, εν τω βάθει της οράσεως της ψυχής, ήτις καλείται θεωρία. Αύτη δε η θεωρία τίκτει την θέρμην και εκ της θέρμης ταύτης, της εκ της χάριτος της θεω­ρίας επιγινομένης, γεννάται η επιρροή των δακρύων.

Οἱ δοκιμασίες ποὺ μᾶς ἔρχονται εἶναι μερικές φορές ἡ ἀντιβίωση ποὺ δίνει ὁ Θεὸς γιὰ τὶς ἀρρώστιες τῆς ψυχῆς μας καὶ πολὺ μᾶς βοηθοῦν πνευματικά.

Πρόσεχε σεαυτώ, ώ αγαπητέ, αεί και ίδε εν τη συνεχεία των έργων σου και τάς θλίψεις τάς συναντώσας σοι και την χωράν της ερήμου της διαγωγής σου και την λεπτό­τητα του νοός σου μετά της στρυφνότητος της γνώσεως σου και το μήκος το πολύ της ησυχίας σου μετά των φαρμάκων των πολλών...

Δὲν τακτοποιοῦνται οἱ ἁμαρτίες οὔτε μὲ τὸ νὰ περάσει ὁ καιρὸς οὔτε ἁπλῶς μὲ τὸ νὰ πεῖ κανεὶς στὴν προσευχή του: «Συγχώρησε μέ, Θεέ μου, γιατί ἔκανα αὐτό». Εἶναι πολὺ σοβαρὸ τὸ θέμα, καὶ ὁ καθένας πολὺ σοβαρά, πολὺ ὑπεύθυνα νὰ τὸ τακτοποιήσει καὶ ὄχι μὲ ἀρρωστημένη διάθεση.

Γιά ποιό λόγο όλοι οι λαοί είναι φοβισμένοι; Τι φοβούνται οι λαοί στη γη; Τι φοβάται ο άνθρωπος στην γη; Ο ένας λαός φοβάται τον άλλο λαό, τρέμει ο ένας λαός τον άλλο λαό.

Αύτη εστίν η τάξις η σώφρων και Θεώ προσφιλής, το μή περιβλέπειν τοις οφθαλμοίς ώδε κακείσε, αλλά πάντοτε τοις έμπροσθεν επεκτείνεσθαι και μη αργολογείν, αλλά τα μόνα αναγκαία λαλείν και ενδύμασι πενιχροίς αυταρκείσθαι προς την χρείαν του σώματος, και ούτω τοις βρώμασι τοις συνιστάνουσι το σώμα κεχρήσθαι και μη τη γαστριμαργία.

Απέναντι στην αμαρτία οφείλουμε να είμαστε ανένδοτοι, γιατί και μία φορά να υποκλέψει τη συγκατάθεσή μας, καθίσταται αληθινός κύριός μας. Πρόσφορο παράδειγμα που υποδεικνύει τον ύπουλο και τυραννικό χαρακτήρα της αμαρτίας είναι ο τρόπος της Σεμιράμιδος, με τον οποίο υφάρπαξε τη βασιλεία και έγινε αυτοκράτειρα.