«Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός» (Σύμβ. πίστ. 6)
Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἔχουμε ἑορτὴ μεγάλη, δεσποτική. Ἀνάληψις, μία ἀπὸ τὶς πιὸ μεγάλες ἑορτὲς τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας. Σύντομος θὰ εἶνε ὁ λόγος τοῦ γέροντος ἐπισκόπου.
* * *
Ὁ ἄνθρωπος, κάθε ἄνθρωπος, ὅπου καὶ ἂν κατοικῇ καὶ ὁποιοδήποτε χρῶμα καὶ ἂν ἔχῃ, εἶνε πλάσμα τοῦ Ὑψίστου, ἔχει δημιουργηθῆ ἀπὸ τὸ Θεό. Μόνο ἄπιστοι καὶ ἄθεοι μπορεῖ νὰ ποῦν, ὅτι αὐτὸς ἔτσι τυχαίως βρέθηκε πάνω σὲ τοῦτο τὸν πλανήτη. Ἐὰν γιὰ ἕνα ἄγαλμα ποὺ βλέπουμε, π.χ. τοῦ μεγάλου Ἀλεξάνδρου, δὲν λέμε ὅτι μόνο του παρουσιάστηκε, ἔτσι τυχαίως, γιατὶ ξέρουμε ὅτι κάποιος γλύπτης δούλεψε καὶ χρειάστηκε χρόνο πολὺ γιὰ νὰ τὸ λαξεύσῃ, πολὺ περισσότερο αὐτὸ ἰσχύει γιὰ τὸν ἄν θρωπο, ποὺ εἶνε ἕνα ἄγαλμα ἔμψυχο.
Ὁ ἄνθρωπος ὑπερέχει ὅλων τῶν ἄλλων δημιουργημάτων, διότι ἔχει προικιστῆ μὲ ἔξοχα προσόντα, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ σπουδαιότερα εἶνε δύο· ὁ νοῦς, ἡ σκέψις, καὶ ἡ ἐλευθερία του.
Ἐὰν ἔκανε καλὴ χρῆσι αὐτῶν τῶν δύο, θὰ γινόταν «θεοείκελος», ὅπως λέει ὁ Ὅμηρος, δηλα δὴ θεοειδής, θεόμορφος, εἰκόνα - ὁμοίωμα τοῦ Θεοῦ· θὰ ἔφθανε σὲ ὕψη οὐράνια. Δυστυχῶς δὲν ἔκανε καλὴ χρῆσι τῶν δωρεῶν τοῦ Θεοῦ· ἔκανε κατάχρησι καὶ ἐξέπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος τῆς ἀποστολῆς του. Ἁμάρτησε καὶ ἐξωρίστηκε ἀπὸ τὸν παράδεισο.
Αὐτὴ ἦταν ἡ πτῶσις τοῦ ἀνθρώπου, ἀπὸ τὴν ὁποία ἄρχισε ἡ διαφθορὰ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Τὴ συμφορὰ αὐτὴ θρηνεῖ ὁ προφήτης Δαυῒδ λέγοντας· «Ἄνθρωπος ἐν τιμῇ ὢν οὐ συνῆκε, παρασυνεβλήθη τοῖς κτήνεσι τοῖς ἀνοήτοις καὶ ὡμοιώθη αὐτοῖς» (Ψαλμ. 48,13,21) . Τί σημαίνουν τὰ λό για αὐτά; Ὅτι ὁ ἄνθρωπος λόγῳ τῆς διαφθορᾶς του δὲν συνειδητοποίησε τὴν ἀξία του, ἀλλὰ κατέπεσε καὶ κατήντησε ὅμοιος μὲ τὰ ζῷα. Καὶ μόνο αὐτό;
Ἔγινε καὶ χειρότερος ἀπὸ αὐτά. Γιατὶ τὰ ἄλογα ζῷα, μὲ τὰ ἔνστικτα ποὺ τοὺς ἔδωσε ὁ Θεὸς καὶ μὲ μία ὑποτυπώδη λογική, συχνὰ τὰ βλέπεις νὰ στέκουν ὑψηλότερα ἀπὸ τὸν ἄν θρωπο. Δὲν ἀναπτύσσω ἐδῶ περισσότερο τὴν πρότασι αὐ τή. Θὰ πῶ μόνο τὸ ἑξῆς.
Σὺ ὁ ὀκνηρός, λέει ἡ Γραφή, ποὺ δὲν θέλεις νὰ ἐργασθῇς ἀλλὰ κάθεσαι ἀργός, πήγαινε στὰ ζῷα νὰ διδαχθῇς. Τὸ μυρμήγκι εἶνε πολὺ ἐρ γατικό· μέρα - νύχτα κινεῖται, συλλέγει καὶ μεταφέρει καρπούς, γεμίζει τὶς ὑπόγειες ἀποθῆκες του μὲ ἐφόδια. Πήγαινε στὸ μυρμήγκι ὀκνηρέ, νὰ πάρῃς τὸ μάθημα τῆς ἐργατικότητος (βλ. Παρ. 6,6). Πήγαινε καὶ στὴ μέλισσα, ποὺ τώρα τὴν ἄνοιξι πετάει ἀπὸ ἄνθος εἰς ἄνθος, συλλέγει τὸ νέκταρ, μαζεύει τὸ χυμό τους –ὤ ἐργοστάσιο τοῦ Θεοῦ· ἂς φτειάξουν οἱ ἄνθρωποι μιὰ μέλισσα· δὲν μποροῦν– καὶ ὁ χυμὸς αὐτὸς γίνεται μέλι, μέλι γλυκύτατο (βλ. ἔ.ἀ. 6,8α).
Ἐνῷ λοιπὸν τὰ ζῷα μένουν στὴ θέσι τους, ὁ ἄνθρωπος ἔπεσε καὶ παρουσιάζει κακίες καὶ ἐ λαττώματα μεγάλα. Λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος· Πῶς νὰ σὲ ὀνομάσω ἄνθρωπο, «ὅταν κλωτσᾷς σὰν τὸ γάιδαρο, διεγείρεσαι σὰν τὸν ταῦρο, χρεμετίζῃς γιὰ γυναῖκες σὰν τὸ ἄλογο, γα στριμαργῇς σὰν τὴν ἀρκούδα, παχαίνῃς τὴ σάρκα σὰν τὸ μουλάρι, μνησικακῇς σὰν τὴν καμήλα, ἁρπάζῃς σὰν τὸ λύκο, ὀργίζεσαι σὰν τὸ φίδι, δαγκώνῃς σὰν τὸ σκορπιό, εἶσαι ὕπουλος σὰν τὴν ἀλεποῦ, κρατᾷς φαρμάκι πονηρίας σὰν τὴν ἀσπίδα καὶ τὴν ὀχιά, καὶ πολεμᾷς ἐναντίον τῶν ἀδελφῶν σου σὰν ἐκεῖνο τὸν πονηρὸ δαίμονα;» (ὁμ. Δ΄, η΄ εἰς Ματθ· P.G. 57,48-49).
Ἔπεσε ὁ ἄνθρωπος. Ἡ πτῶσι του εἶνε μεγάλη, καὶ μάλιστα στὴν ἐποχή μας. Οἱ πατέρες τῆς Ἐκκλησίας λένε, ὅτι ὁ ἄν θρωπος ἔγινε θηρίο, ἀγριώτερος, πιὸ ἐπικίνδυνος κι ἀπὸ θηρίο (βλ. Χρυσόστομος εἰς ΡΜΗ΄ Ψαλμ.· P.G. 55,490) . Σήμερα ἔγινε θηρίο ἐπιστημονικό· ἡ ἐπιστήμη του ἀνακάλυψε τὴν πυρηνικὴ ἐνέργεια, καὶ μὲ λίγες βόμβες μπορεῖ νὰ ἀφανίσῃ πόλεις ὁλόκληρες.
Ἔπεσε ὁ ἄνθρωπος. Τὸ ὁμολογοῦν φιλόσοφοι, ποιηταί, ἱστορικοί, ψυχολόγοι. κ.λπ. Πῶς ὅμως μπορεῖ νὰ ἀνορθωθῇ; Ποιός θὰ τὸν ἀνορθώσῃ; Ἐδῶ εἶνε τὸ μεγάλο ζήτημα.
* * *
Κανείς ἄλλος, ἀγαπητοί μου, δὲν ἦταν ἱκανὸς νὰ θεραπεύσῃ τὸν πεσόντα ἄνθρωπο παρὰ μόνο ἐκεῖνος ποὺ τὸν ἔπλασε, τὸν τίμησε μὲ χαρίσματα οὐράνια καὶ προνόησε γιὰ τὴν αἰώνια εὐτυχία του· ὁ ἐν Τριάδι Θεός. Ἐκεῖνος σπλαχνίστηκε τὸ πλάσμα του καὶ στὸ πρόσωπο τοῦ ἐνανθρωπήσαντος Υἱοῦ του, τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, κατέβηκε ἐδῶ στὴ γῆ καὶ ἔζησε κοντά του τριαντατρία χρόνια.
Γεννήθηκε βρέφος στὴ Βηθλεέμ, ἔφυγε πρόσφυγας στὴν Αἴγυπτο. Ἐπέστρεψε καὶ μεγάλωσε στὴ Ναζαρέτ, ἕνα ἄσημο χωριό (γι᾽ αὐτὸ χλευαστικὰ ὠνομάστηκε Ναζωραῖος), ἔζησε ἐκεῖ φτωχὸς ὅσο κανείς ἄλλος. Ὅπως εἶ πε ὁ ἴδιος, «οἱ ἀλεποῦδες καὶ τὰ πουλιὰ ἔχουν φωλιές, ἀλλὰ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου δὲν ἔχει ποῦ νὰ κλίνῃ τὴν κεφαλή» (Ματθ. 8, 20). Στὸ τριακοστὸ ἔτος του βαπτίσθηκε στὸν Ἰορδάνη. Μετὰ βγῆκε στὴν ἔ ρημο, ὅπου πολέμησε καὶ νίκησε τὸ σατανᾶ. Κατόπιν ἄρχισε τὸν δημόσιο βίο καὶ τὸ ἔργο του. Δίδαξε ἀλήθειες οὐράνιες, ἔδωσε ἐντολὲς σωτήριες, ἔκανε θαύματα ἀμέτρητα ποὺ δὲν ξαναέγιναν στὸν κόσμο. Ὅπως εἶπε κάποιος, καὶ ἂν σὲ ἄλλους πλανῆτες κατοικοῦν νοερὰ ὄντα, δὲν εἶνε δυνατὸν νὰ ἔχουν θρησκεία ἀνώτερη ἀπὸ αὐτὴν ποὺ ἵδρυσε ὁ Χριστός.
Τέλος καταδικάστηκε εἰς θάνατον, σταυρώθηκε, ὑπέστη τὰ πάθη ποὺ ἱστοροῦν τὰ εὐαγγέλια, καὶ τὴν τρίτη ἡμέρα ἔγινε τὸ θαῦμα τῶν θαυμάτων· ἀνέστη ἐκ νεκρῶν! Ἔχουμε ἀποδείξεις; Ἀπαντῶ· Ἐὰν μπορῇς νὰ μετρήσῃς τὶς ἀκτῖνες τοῦ ἡλίου, τότε μπορεῖ νὰ μετρήσῃς τὶς ἀποδείξεις ποὺ ἔχει ἡ ἀνάστασις, τὸ θεμελιῶδες αὐτὸ δόγμα τῆς πίστεώς μας.
Μετὰ τὴν ἀνάστασι ἔκανε ἀρκετὲς ἐμφανίσεις στοὺς μαθητάς του· τὸν εἶδαν πολλοί. Καὶ ὕστερα ἀπὸ σαράντα ἡμέρες ἔγινε αὐτὸ ποὺ ἑ ορτάζουμε σήμερα, ἡ Ἀνάληψις στοὺς οὐρανούς. Τοὺς κάλεσε στὸ ὄρος τῶν Ἐλαιῶν. Ἐκεῖ τοὺς εὐλόγησε, τοὺς ἀποχαιρέτησε καὶ εἶπε· Φεύγω, σᾶς ἀφήνω· περιμένετε ἐδῶ, καὶ σὲ λίγο ἔρχεται «ἡ δωρεὰ τοῦ ἁγίου Πνεύματος» (Πράξ. 2,38). Καὶ τότε, ἐνῷ μιλοῦσε μὲ τοὺς μαθητάς του, ἄρχισε νὰ ἀνυψώνεται ἀπὸ τὸ ἔδαφος ὅπως ὁ ἀετὸς καὶ νὰ μικραίνῃ στὰ μάτια τους μέχρι ποὺ ἔγινε ἕνα στίγμα, μιὰ τελεία· ἤ, γιὰ νὰ φέρω παράδειγμα σύγχρονο, ὅπως τὸ ἀεροπλάνο ἀπογειώνεται, ἔτσι καὶ ὁ Χριστὸς ἀπογειώθηκε καὶ ἀνέβηκε ψηλά.
Ἀνέβασε τὴν πεσοῦσα ἀνθρωπίνη φύσι μας καὶ τὴν ἐκάθισε στὰ δεξιὰ τοῦ Πατρός, ὅπως ὁ μολογοῦμε· «Καὶ ἀνελθόντα εἰς τοὺς οὐρανοὺς καὶ καθεζόμενον ἐκ δεξιῶν τοῦ Πατρός» (Σύμβ. πίστ. 6) . Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ἀνωρθώθηκε ἀπὸ τὴν πτῶσι του σὲ ὕψος ἀφάνταστο.
Οἱ μαθηταὶ ἔβλεπαν τὸ Χριστὸ ν᾽ ἀνυψώνεται καὶ θαύμαζαν. Καὶ τότε παρουσιάστηκαν δύο ἄγγελοι καὶ τοὺς εἶπαν· Τί κάθεστε καὶ βλέπετε στὸν οὐρανό; Ὁ Ἰησοῦς, ὅπως τὸν εἴδατε νὰ φεύγῃ, ἔτσι θὰ ξανάρθῃ!… (βλ. Πράξ. 1,11).
Ναί, θὰ ξανάρθῃ. Ὄχι πλέον ὡς νήπιο, ὡς ἄνθρωπος ἀδύνατος. Θὰ ξανάρθῃ ἐν δόξῃ, γιὰ νὰ κρίνῃ τὸν κόσμο· θὰ κρίνῃ ἐμένα, ἐσᾶς, ὅλους. Καὶ ὅσο εἶστε βέβαιοι ὅτι αὔριο εἶνε Παρασκευή, τόσο βέβαιοι νὰ εἶστε ὅτι ἔρχεται «κρῖ ναι ζῶντας καὶ νεκρούς, οὗ τῆς βασιλείας οὐκ ἔσται τέλος» (Σύμβ. Πίστ. 7. Α΄ Πέτρ. 4,5. Λουκ. 1,33) .
* * *
Μὲ λίγα λόγια, ἀδελφοί μου, σᾶς ἐξήγησα ὅ λο τὸν κύκλο τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου· πῶς δημιουργήθηκε, πῶς ἔπεσε ἀπὸ τὸ ὕψος του, καὶ ὅτι μόνο διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, διὰ τῆς Ἐκκλησίας του, μπορεῖ πάλι νὰ ἐπανέλθῃ στὸν ἀρχικό του προορισμό. Γι᾽ αὐτὸ θέλω νὰ σᾶς τονίσω νὰ κρατήσετε δύο πράγματα.
Τὸ ἕνα εἶνε ἡ θρησκεία, ἡ πίστι μας, ἡ Ὀρ θοδοξία. Δὲν ὑ πάρχει ἄλλη πίστι σὰν αὐτή. Εἶνε ἡ μόνη ἀληθινή. Νὰ πιστεύουμε Ἰησοῦν τὸν Ναζωραῖο, τὸν ἐσταυρωμένο καὶ Θεό μας, καὶ νὰ κλείνουμε τὰ αὐτιά μας στὶς φωνὲς τῆς ἀπιστί ας καὶ ἀθεΐας. Μὴν ἀνεχώμεθα νὰ προσβάλλῃ κανεὶς τὰ ἱερὰ καὶ ὅσιά μας. Πρέπει νὰ ἐξαλειφθῇ κάθε ἀσέβεια καὶ βλασφημία.
Τὸ ἄλλο εἶνε ἡ ἀγάπη στὴν πατρίδα, μία ἀπὸ τὶς ὡραιότερες καὶ ἀρχαιότερες πατρίδες τοῦ κόσμου. Σὲ ἐποχές, ποὺ ἄλλοι ζοῦσαν ἀκόμη στὰ δάση καὶ τρώγανε βελανίδια, ἐμεῖς χτίζαμε Παρθενῶνες καὶ Ἁγια-Σοφιές. Σήμερα, ὅπως αὐ τοὶ ἀγαποῦν καθένας τὸν τόπο του, ἂς ἀγαποῦμε κ᾽ ἐμεῖς αὐτὸ τὸν τόπο, ὅπου μᾶς ὥρισε ὁ Θεὸς νὰ ζοῦμε. Νὰ τιμοῦμε τοὺς προπάτορές μας καὶ τὶς θυσίες τους, ποὺ μᾶς χάρισαν τὴν ἐλευθερία. Νὰ μελετοῦμε τὴν ἱστορία μας· νὰ διδασκώμεθα ἀπὸ τὴν πεῖρα ὅσων περάσαμε, νὰ μὴν ἐπαναλάβουμε λάθη τοῦ παρελθόντος. Νὰ ἀξιοποιοῦμε τοὺς θησαυροὺς τῆς παιδείας, τῆς γλώσσης, τοῦ πολιτισμοῦ μας.
Ὀρθοδοξία καὶ Ἑλλάδα συνδέονται ἀρρήκτως. Ἀφωσιωμένοι στὴν πίστι τῶν ἁγίων μας καὶ στὴν παράδοσι τῶν προγόνων μας. Κανείς μὴ μᾶς ἀλλάξῃ! Κανένας βλάσφημος, κανένας πόρνος, κανένας μοιχός, κανένα διαζύγιο.
Μὲ τὴν ἐλπίδα λοιπὸν ὅτι θὰ εἶστε πιστοί, δίκαιοι, φρόνιμοι, ταπεινοί, καὶ θὰ ἐκκλησιάζεσθε τακτικά, εὐλογῶ ὁ γέροντας ἐπίσκοπος τὰ χωράφια, τὰ δέντρα, τὰ σπίτια, τὶς γυναῖκες καὶ τὰ παιδιά σας. Καὶ εὔχομαι καὶ παρακαλῶ, ἡ Μακεδονία μας, ὅπως ἦταν, ἔτσι νὰ εἶνε καὶ νὰ μείνῃ πάντα ἑλληνική.
(†) ἐπίσκοπος Αυγουστίνος
Πηγή: (Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἀναλήψεως τοῦ Κυρίου Ἀμυνταίου τὴν 27-5-1993, μὲ νέο τώρα τίτλο. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 18-5-2022.)
