Περιστατικά κρυπτοχριστιανών

  Κωνστ. Αμοιρίδη

Κάνεως, Οι δίπιστοι του Σταυρί.
Εφημ. «Ποντιακή Φωνή» 24-5-1964

        Ήταν Μάιος μήνας στα 1867. Το ότι οι κάτοικοι της Κρώμνης φανερώθηκαν ως Ορθόδοξοι Έλληνες και στην ψυχή και στην καρδιά, αυτό έδωσε μεγάλο θάρρος στους Σταυριώτες, κι έλεγαν αναμεταξύ τους. «Αφού ο εκατοχρονίτης Μολλά-Μπεχρέμ' ς πέταξε το σαρίκι κι έβγαλε τον κίτρινο τσουμπέ, γιατί κι εμείς να μην πετάξουμε από πάνω μας τη ντροπή του αρνησίθρησκου;»
       Γι' αυτό οι χωρικοί συγκεντρώθηκαν στο σπίτι του πρωτόπαπα του χωριού, και αφήνοντας κατά μέρος και τα ψέματα, έκαναν την εξής συμφωνία. «Δεν έχει σημασία το ότι οι παπούδες μας αρνήθηκαν το Χριστό μπροστά στους ανθρώπους. Εμείς, κι αν ακόμα μας σφάξουν, είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε όπως έκαναν οι Κρωμέτες. Θα φανερώσουμε την πίστη μας και θα χάσουμε όλα μας τα υπάρχοντα, αρκεί να βγούμε από αυτή την κόλαση». Και αμέσως υπόγραψαν τη συμφωνία και πήραν απόφαση να πάνε στο Κάνι και να ομολογήσουν την πίστη των πατέρων τους μπροστά στο Μουτασερίφη και όλο το Συμβούλιο.
       Και τότε έβλεπες στο Σταυρί ένα θέαμα που να σπαράζη την ανθρώπινη καρδιά. Όλοι αγκάλιαζαν τις γυναίκες και τα παιδιά τους, έκλαιγαν και τα αποχαιρετούσαν, όχι γιατί φοβούνταν για την απόφαση που έπαιρναν, αλλά για τα βάσανα που θα τους επέβαλε η βάρβαρη κυβέρνηση του τόπου, η οποία ούτε νόμο είχε ούτε πίστη, και η οποία ήταν εξοργισμένη γιατί οι Σταυριώτες πήραν θάρρος από τους Κρωμέτες και από τους Γιαγλί-ντερέδες.
       Αφού πολύ το σκέφτηκαν και το συζήτησαν, πήγαν και λειτουργήθηκαν στην εκκλησία και μετάλαβαν, έκαναν το σταυρό τους και πήραν του Κανί το δρόμο κι ήρθαν μπροστά στο Μουτεσαρίφ, τον Χάμαλην Γιουσούφ πασά, και άφοβα του είπαν την απόφασή τους. Ο Μουτεσαρίφης, έξυπνος άνθρωπος, όταν βρέθηκε μπροστά σε ογδόντα ανθρώπους έτοιμους να πεθάνουν, επροσκάλεσε το Ινταρέ-Μεζλισίν και το Μουφτή της πολιτείας και μπροστά τους προσπάθησε με καλό τρόπο να τους κάνη ν' αλλάξουν γνώμη. Όταν όμως είδε πως είναι αμετάπειστοι, τους φυλάκισε.
       Δυο μέρες έμειναν στη φυλακή πεινασμένοι, διψασμένοι, άυπνοι, και κατόπι τους έβγαλε και τους έστειλε σε καταναγκαστικά έργα. Και έβλεπες τους νέους μάρτυρες του χριστιανισμού να κουβαλούν με τη ράχη τους από μέσα από την πολιτεία μεγάλες πέτρες, κάτω από το μαστίγιο των ζεπτιέδων, και να χτίζουν ντουβάρια στη Ρωμαίισσα, στο τούρκικο νεκροταφείο, άλλους να καθαρίζουν αποχωρητήρια σε δημόσια γραφεία, άλλους να κουβαλούν στα λουτρά τα σκεύη των χανουμισσών, άλλους να καθαρίζουν τα χάνια της πολιτείας από τις ακαθαρσίες των υποζυγίων, άλλους να κάνουν κατώτερες δουλειές, ενώ τους έφτυναν, τους ύβριζαν, τους έσπρω­χναν και τους ράβδιζαν.
       Τί έκαναν οι πρόκριτοι και οι δημογέροντες του Κανί; Η αλήθεια είναι πως δεν κάθισαν με σταυρωμένα χέρια. Ο δεσπότης ο Γερβάσιος Καρνέτης προσκάλεσε σε συνεδρίαση τη Δημογεροντία, που αποτελούνταν από το Χατζή Αναστάση Τσαμουρλή, τον αδελφό του Χατζή Κωνσταντίνο, το Χατζή Κωνσταντίνο Τσαμκιόζη, τον Αναστάση Βαφειάδη, το Γιάννη Τουλούμη, το Χατζή Δημήτρη Μουμτζή, τον Αγαθάγγελο Δημητριάδη. Η Δημογεροντία αποφάσισε και έκρινε καλό να στείλουν πεζοδρόμους στην Τραπεζούντα -γιατί τότε τηλεγραφεία δεν υπήρχαν, και στο ταχυδρομείο τα ελληνικά γράμματα πάντα ανοίγονταν από τους ταχυδρομικούς υπαλλήλους- να δώσουν είδηση στην Αδελφότητα των Αργυροπολιτών και τον εκεί σχολάρχην Γεώργιον Παπαδόπουλον τον Κυριακίδην για τα όσα έγιναν στο Κάνι, και εκείνοι να ειδοποιήσουν τις Πρεσβείες και το Πατριαρχείο και να προλάβουν το κακό.
       Βρήκαν και έστειλαν τέτοια παλληκάρια, και γρήγορους σαΐδες, το Γιάννη του Λουκά και τον Παντελή Ζαμανόπουλο, που σε 15 ώρες έφτασαν από το Γουλάτι στην Τραπεζούντα. Απ' εκεί ο Κυριακίδης έγραψε αμέσως στο Πατριαρχείο και στις Πρεσβείες και έστειλε αναφορά στην Υψηλή Πύλη και πέτυχαν να σταλούν γρήγορα κυβερνητικές διαταγές, να σταματήσουν οι βασανισμοί των Σταυριωτών και να τους αφήσουν να παν στα σπίτια τους.
       Και ύστερα από κάμποσες μέρες, στις 29 Ιουνίου, ελεύθεροι, και χωρίς σαρίκι και τσουμπέ, με χαρούμενο το πρόσωπο και γαληνεμένη την καρδιά, γύρισαν τρεχάτοι στα χωριά τους, πήγαν στις εκκλησίες, άναψαν μεγάλες λαμπάδες, χτύπησαν τις καμπάνες, δόξασαν την Αγία Τριάδα, που οι γονείς τους μπροστά τους την αρνούνταν, και άρχισαν τις χαρές και τις διασκεδάσεις.

Μονάχα οι Κασίμ-ζαντέδες, επειδή είχαν την πόστα της Τραπεζούντας ως το Ερζερούμ, δεν πήραν μέρος ως τον καιρό της Ανταλλαγής, οπότε κρυφά-κρυφά ένα δυο ήρθαν κι εκείνοι στο Ωραιόκαστρο της Θεσσαλονίκης και φανερώθηκαν και δόξασαν το Θεό.

«Ο ΟΣΙΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ
Ο ΑΣΚΗΤΗΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (1884-1980)»
Τεύχος 3. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ-ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2001. Θεσ/νίκη
Έκδοσις: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»

http://www.impantokratoros.gr/0E116FBC.el.aspx

Ένα από τα μεγάλα παγκόσμια ιστορικά αινίγματα, είναι αυτό της θρησκευτικής μεταστροφής της Ανατολικής, (Βυζαντινής), Αυτοκρατορίας. Πως δηλαδή  μια μικρή ομάδα ανθρώπων, όπως ήταν οι Σελτζούκοι και οι Οθωμανοί, κατόρθωσε μέσα σε δυο αιώνες περίπου να αλλάξει όλο τον χαρακτήρα μιας περιοχής, στην οποία όταν είχε έρθει από την ανατολή κατοικούσαν ήδη 20 περίπου εκατομμύρια ελληνόφωνοι χριστιανοί.  Το θέμα αυτό έχει εξεταστεί από  πολλούς ιστορικούς αλλά χωρίς ικανοποιητικές απαντήσεις

Ήδη από το έτος 1330 ήτα πλέον δύσκολο να διατηρηθεί η θεωρεία ότι η εκκλησία και η Κοινωνία στην Μικρά Ασία ήταν ένα αδιαίρετο σώμα. Από τότε στο μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασία η Εκκλησία σαν οργανωμένο ίδρυμα  ουσιαστικά  παρέμενε με ελάχιστα ίχνη της παλιάς εποχής που κυριαρχούσε απόλυτα στην καθημερινή κοινωνική ζωή των Μικρασιατών. Τα περισσότερα μοναστήρια είχαν ήδη ερημώσει και η χριστιανική κοινωνία που συνέχεια ελαττώνονταν, συνέχισε να υπάρχει αλλά τώρα πια σαν μια θρησκευτική ομάδα πολιτών δεύτερης κατηγορίας .

Σε όλη την διάρκεια της Οθωμανικής αυτοκρατορίας βρίσκονταν σε εξέλιξη μια διαδικασία θρησκευτικής μεταστροφής που σε κάποιες περιοχές, κυρίως προς το τέλος της αυτοκρατορίας γίνονταν πιο έντονη, εξ αιτίας κυρίως εξωτερικών γεγονότων που μεγάλωναν την ανασφάλεια της Υψηλής Πύλης.

Η διαδικασία αυτή απέφερε στις αρχές του εικοστού αιώνα την ολοκληρωτική φυλετική διαφοροποίηση αυτού που στη συνέχεια ο Κεμάλ Ατατούρκ ονόμασε «Τούρκος», με το γνωστό του ρητό, «Τι ευτυχής να λέω πως είμαι Τούρκος», με την διαφορά ότι πραγματικός Τούρκος δεν υπήρχε πια και στη θέση του υπήρχε ο Έλληνας και κάποιοι άλλοι εξηληνισμένοι μέχρι τον δέκατο τέταρτο αιώνα λαοί με μια καινούργια ετικέτα. Τα ήθη και οι παραδόσεις έμειναν, σε ένα μεγάλο βάθος μπερδεμένων και συγχυσμένων θρησκευτικών συνειδήσεων  και παρά τον τραγικό  διαχωρισμό του 1922.

Εδώ  όμως υπάρχει και το πιο σημαντικό σημείο όλης αυτής της ιστορίας.  Όλη αυτή η διαδικασία της ιστορικής μεταστροφής του θρησκευτικού χαρακτήρα της Μικρας Ασίας, πάνω από ένα βαθύ ορθόδοξο υπόβαθρο επειδή από την αρχική της δομή ήταν ατελής και συνάμα συχνά μόνο επιφανειακή, παρέμεινε μια σημαντική ιδιαιτερότητα που χαρακτήρισε το τουρκικό Ισλάμ, για να φτάσει στον εικοστό αιώνα και στα χρόνια μας, σα ένα μεγάλο θρησκευτικό πρόβλημα της ίδια της θρησκευτικής ταυτότητας αυτού που καλούμε σήμερα τουρκικού λαού.

Εδώ, σε αυτό το σημαντικό σημείο, θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι η χαμένη θρησκευτικότητα της Μικρας Ασίας και το τίμημα της θρησκευτικής αποστασίας, πήραν την εκδίκηση τους, με το σημερινό πνευματικό αλλά και πραγματικό χάος της γειτονικής χώρας, που καλύπτετε επιδέξια χάρις  ενός απολυταρχικού  στρατοκρατικού μανδύα.

ΤΟ  ΙΕΡΟ  ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ  ΦΑΤΙΧ

Πριν από εικοσιπέντε περίπου χρόνια ένας συσπουδαστής μου που έχει κάνει το παρθενικό του ταξίδι στην Βασιλεύουσα με είχε γράψει χαρακτηριστικά : «Ανεβαίνοντας στην κορυφή του Κερατίου, στον λόφο όπου ήταν η μεγάλη εκκλησία του Παντοκράτορας, εκεί όπου βρίσκονταν οι αυτοκρατορικοί τάφοι των Κομνηνών και των Παλαιολόγων και σήμερα το ιστορικό τέμενος του πορθητή, το Φατίχ, που είναι και θρησκευτικό κέντρο των ισλαμιστών, θα αντικρίσεις έξαφνα κάπου στα δεξιά, ένα άσημο τάφο με μια χαμηλή σιδερένια περίφραξη ολόγυρα.

Εκεί πάνω σε ένα τοίχο αντιστήριξης, έκπληκτος, θα διαβάσεις μια πλάκα την οποία ο ίδιος ο μουφτής έγραψε, με όλη την σοβαρότητα της αλήθειας, της τραγικής αλήθειας για τον ίδιο, απευθυνόμενος στο ποίμνιο του. Η πλακέτα έγραφε με σαφήνεια στα τουρκικά:  «Το Ισλάμ δεν επιτρέπει να ανάβετε κεριά, ούτε να κρεμάτε κουρέλια, ούτε να κολλάτε αναθήματα, ούτε να ρίχνεται νομίσματα, είναι αμαρτία». Μάταια  όμως για τον ορθόδοξο εκπρόσωπο της μουσουλμανικής θρησκείας. Ακριβώς στο ίδιο μέρος, θα έβλεπες πάντα κάποιο κερί να καίει, ή κάποιο ανάθημα, ζωντανή μαρτυρία κάποιας χαμένης τραγικής θρησκευτικής συνείδησης. Ένα συνηθισμένο φαινόμενο σε όλη τη Τουρκία που δίνει λαβή σε άλλες μουσουλμανικές χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν, να την κατηγορούν σαν αιρετική χώρα.

ΤΟ  ΘΑΥΜΑ  ΤΗΣ  ΠΑΝΑΓΙΑΣ

Τον Δεκέμβριο  του 1998 το νησί των Πριγκιποννήσων, Μπουργάζ, Αντιγόνη στα ελληνικά, είχε συγκλονιστεί από μια ιστορία που δείχνει για άλλη μια φορά τους δεσμούς του ορθόδοξου χριστιανισμού με τους σημερινούς κατοίκους . Το νησί αυτό ήταν κάποτε καθαρά ελληνικό, αλλά σήμερα υπάρχουν λίγοι Έλληνες και Τούρκοι από διάφορες περιοχές της Τουρκίας, κυρίως από τον Πόντο. Οι Τούρκοι αυτοί είναι Σουνίτες, αλλά και Αλεβίτες, οι οποίοι έχουν θρησκευτικό κέντρο στο νησί. Το νησί έχει μια ορθόδοξη εκκλησία, τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο, που δεσπόζει μπροστά σου καθώς πλησιάζεις στο νησί από την θάλασσα.

Την περίοδο εκείνη , κάθε βράδυ έξω από την εκκλησία και σε όλη την γύρω περιοχή, ακούγονταν έντονα μια αναπνοή αγωνίας η οποία φούσκωνε και ξεφούσκωνε σαν να αναστέναζε. Οι Τούρκοι κάτοικοι της περιοχής, είχαν ανησυχήσει αλλά δεν μπορούσαν να εξηγήσουν το φαινόμενο. Κάποιοι μάλιστα έφτασαν στο σημείο να πάρουν ιατρικά ακουστικά και αφού πλησίαζαν τους εξωτερικούς τοίχους της εκκλησίας, προσπαθούσαν να αποκαλύψουν την πηγή των ηχηρών αυτών αναστεναγμών, που τους είχαν αναστατώσει. Η φημολογία είχε οργιάσει στο νησί και οι ίδιοι οι Τούρκοι μιλούσαν για την φωνή της Παναγιάς, της Αννέ Μαριάμ στα τουρκικά, που ήθελε να προειδοποιήσει για το τέλος του κόσμου. Όλοι παραδέχονταν το  θαύμα που δεν μπορούσαν να το εξηγήσουν.

Το νέο έφτασε και στην Κωνσταντινούπολη και ένας γνωστός Τούρκος δημοσιογράφος, (ο Σαντετίν Τέκοσϊ), από το τουρκικό κανάλι STAR, αποφάσισε να πάει στο νησί να ερευνήσει την υπόθεση. Αφού έφτασε εκεί, πήγε στην εκκλησία την ώρα που ο ελληνορθόδοξος ιερέας τελούσε σχεδόν μόνος του τη λειτουργία. Ο Τούρκος δημοσιογράφος αφού περίμενε να τελειώσει η τελετή, τον πλησίασε και τον ρωτήσει τι νομίζει πως συμβαίνει. Ο ιερέας απάντησε πως πραγματικά ακούγεται κάθε βράδυ ένας ηχηρός αναστεναγμός, αλλά δεν ήταν σε θέση να εξηγήσει την πραγματική αιτία, ενώ από το ύφος του έδειχνε πως δεν θα ήθελε να εμπλακεί σε πιθανή πρόκληση προς το θρησκευτικό αίσθημα των μουσουλμάνων Τούρκων.

Ο δημοσιογράφος όμως επέμενε και κατάφερε να μαγνητοφωνήσει το αναστεναγμό, ενώ πήρε αρκετές συνεντεύξεις από Τούρκους κατοίκους του νησιού. Ένας απ αυτούς, Αλεβίτης, (θρησκευτική αίρεση με πολλά στοιχεία Ορθοδοξίας), δήλωσε μπροστά στην κάμερα ότι εδώ και πολλά χρόνια στο Μπουργάζ ζούσαν πολλοί Έλληνες και το νησί ήταν καθαρά ορθόδοξο χριστιανικό, γι' αυτό έχει και μια μεγάλη χριστιανική παράδοση. «Τώρα, ίσως η Παναγία των χριστιανών ήρθε ξανά ,πιθανώς να θέλει να κάνει μια παρέμβαση, για να δείξει την αγωνία της πως ο κόσμος έχει τραβήξει στραβό δρόμο και να προειδοποιήσει για τις αμαρτίες των ανθρώπων». Εφτά μήνες μετά γίνετε ο μεγάλος σεισμός της Τουρκίας με θύματα 16.000 ανθρώπους. Αυτά από ένα Τούρκο.

Η  ΙΕΡΗ  ΚΑΤΑΚΟΜΒΗ

Ανάμεσα στην πόλη των Αδάνων όπου είναι το μεγαλύτερο αστικό κέντρο της Ανατολίας και την ιστορική πόλη του Καχραμάν Μαράς, ανατολικότερα, υπάρχει μια λοφώδη περιοχή όπου τα παλαιοτέρα χρόνια οι πρώτοι χριστιανοί της Μικράς Ασίας είχαν δημιουργήσει πολλές εστίες λατρείας. Στην περιοχή αυτή, υπάρχουν και ορισμένες κατακόμβες,  όπου οι χριστιανοί κατέφευγαν τότε για να γλιτώσουν από τις διώξεις των ειδωλολατρών και των Ρωμαίων, ενώ εκεί τελούσαν τα μυστήρια τους και ασκούσαν ελεύθεροι την λατρεία τους. Μια από αυτές τις κατακόμβες όμως, έχει σήμερα μια  ιδιαίτερη σημασία για τους μουσουλμάνους Τούρκους της περιοχής και όχι μόνο, όπως θα δούμε παρακάτω.

Στην κατακόμβη αυτή,  που ονομάζετε «Η κατακόμβη των εφτά Νέων Μαρτύρων», κοντά στα Άδανα, με πολλές σπηλιές και υπόγειους διαδρόμους, συγκεντρώνεται το ενδιαφέρων πολλών Τούρκων μουσουλμάνων από την περιοχή αλλά και από όλη την Τουρκία. Ο χώρος θεωρείται ιερός και όσοι πηγαίνουν εκεί πηγαίνουν για να προσκυνήσουν και να ζητήσουν κάποια χάρη από τον Θεό, που σε αυτό το σημείο δεν έχει κανένα δογματικό χρώμα, αφού άλλοτε ήταν οι χριστιανοί και σήμερα είναι οι μουσουλμάνοι που προσεύχονται πάλι εκεί στο ίδιο σημείο. Μόλις κατεβείς μέσα στην κατακόμβη υπάρχει μια υπόγεια αίθουσα όπου δεσπόζουν  δυο βραχώδεις τοποθεσίες. Οι Τούρκοι επισκέπτες πιστεύουν πως όποιος ακουμπάει εκεί την πλάτη του, τότε θα ξεχάσει όλα τα βάσανα του και θα νοιώσει ένα μοναδικό αίσθημα ανακούφισης και γαλήνης.

Τούρκος καθηγητής ψυχολογίας που μίλησε στο τουρκικό κανάλι TGRT, το οποίο παρουσίασε το μέρος και έκανε μια ενδιαφέρουσα έρευνα, είπε πως από αιώνες οι άνθρωποι κατέφευγαν εκεί για να βρούνε προστασία. Έτσι οι βράχοι αυτοί απόκτησαν κάποια μαγνητική δύναμη ψυχολογικής ανακούφισης σε όσους ζητάνε την επαφή μαζί τους. Πιο πέρα υπάρχει ένας στενός διάδρομος για τον οποίο οι Τούρκοι λένε πως όποια γυναίκα καταφέρει να τον διαβεί και είναι άτεκνη, τότε θα αποκτήσει την ικανότητα να τεκνοποιήσει.

Αλλά τα πιο εντυπωσιακό είναι ότι όσοι κατεβαίνουν εκεί κάτω, κυρίως γυναίκες με τις χαρακτηριστικές μουσουλμανικές μαντίλες, ανάβουν κεριά ενώ στην άκρη της στοάς υπάρχει ένα παλιός τάφος, όπου όπως πιστεύεται βρίσκεται η σωρός ενός Αγίου, που τώρα πια θεωρείται σαν άγιος των μουσουλμάνων και ο χώρος είναι γεμάτος από τάματα των πιστών που ζητάνε κάποια χάρη.

Περιττό να πούμε ότι όλα αυτά έχουν προκαλέσει την οργή στο επίσημο μουσουλμανικό ιερατείο, ενώ αυτόκλητοι ιεροκήρυκες προσπάθησαν μάταια να πείσουν τους επισκέπτες της ιερής κατακόμβης πως αυτό που κάνουν, δεν είναι έκφραση μουσουλμανικής πίστης. Αλλά μάταια. Όπως είπαμε κάθε μέρα κατά εκατοντάδες, ακόμα και χιλιάδες, έρχονται οι επισκέπτες να προσκυνήσουν στην ιερή κατακόμβη.

ΤΟ ΑΓΙΑΣΜΑ

Αναρίθμητες είναι οι εκκλησίες της Μικρας Ασίας που μετατράπηκαν σε τζαμιά μετά την εδραίωση του ισλαμισμού. Πολλές από αυτές αναγνωρίζονται αμέσως από τον επισκέπτη από τους χαρακτηριστικούς τρούλους και από τις σταυροειδείς κατασκευές τους, γεγονός που προδίδει αμέσως την χριστιανική προέλευση του κτίσματος.

Σε κάποιες από αυτές υπάρχουν στα υπόγεια τους σκηνώματα που παρέμειναν και μετά την ισλαμική επικράτηση και συχνά αφοράνε  άγιους, που τώρα τους παρουσιάζουν  σαν μουσουλμάνους άγιους. Τα ιερά  αυτά σκηνώματα δεν έχουνε λιώσει, αλλά παραμένουν στους τάφους τους σε κατάσταση μούμιας. Συχνά τα τουρκικά κανάλια έχουν παρουσιάσει τέτοιες σκηνές από τους Άγιους αυτούς  που λατρεύονται σαν μουσουλμάνοι άγιοι, τα σκηνώματα των οποίων παραμένουν σχεδόν άθιχτα ακόμα και 1000 χρόνια μετά τον θάνατο τους  και λατρεύονται σαν θαυματουργοί, ενώ πολλοί προσκυνητές έρχονται από όλη την Τουρκία να τους προσκυνήσουν και να ζητιόσουν κάποιες θεραπείες, ή κάποιο άλλο θαύμα.

Ξεχωριστό όμως είναι το παράδειγμα του κεντρικού τζαμιού της Κιουτάχειας, όχι για τους αγίους η τα σκηνώματα, αλλά για ένα άλλο γεγονός που θυμίζει ξεκάθαρα χριστιανική ορθόδοξη εκκλησία της Μικρας Ασίας. Στο κέντρο του τζαμιού, υπάρχει μια τρύπα όπου αναβλύζει ένα θαυματουργό νερό, ένα αγίασμα όπως το παρουσιάζουν οι παλαιότεροι, ακριβώς στο κέντρο του εσωτερικού του τζαμιού. Οι πιστοί σχεδόν κάθε μέρα ανασηκώνουν τα χαλιά που βάζουν οι προσκυνητές για να προσευχηθούν στον Αλλάχ και από κάτω στο βάθος μιας τρύπας  υπάρχει η θαυματουργός πηγή, με το άγιασμα. Εκεί οι πιστοί ρίχνουν μια αλυσίδα με ένα κουπί και το γεμίζουν με νερό. Η πηγή αυτή είναι ονομαστή για τις θαυματουργές της ιδιότητες και πολλοί έρχονται μόνο και μόνο για να πιουν το νερό της πηγής, από το τζαμί της Κιουτάχειας, μια πηγή σε ένα ιερό μέρος όπου κάποτε είχε ακμάσει ο χριστιανισμός.

Επειδή όμως πολλοί θα θεωρήσουν ότι όλα αυτά που αναφέρουμε περιέχουν και κάποιο στοιχείο μεροληψίας, θα παραθέσουμε μια σειρά χαρακτηριστικών δημοσιευμάτων από τον τουρκικό τύπο των τελευταίων ετών :

ΣΕ  ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΙΚΟ ΤΖΑΜΙ  ΕΟΡΤΑΣΤΗΚΕ Η ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ  ΑΓΙΟΥ  ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ

10/11/2000. Εφημερίδα  Μιλιέτ

Στο κεντρικό μουσουλμανικό τέμενος της πόλης Σηλυβρία, της ανατολικής Θράκης, το οποίο πριν φύγουν οι Έλληνες κάτοικοι της ήταν χριστιανικός ναός και τώρα είναι το «Φατίχ –τζαμί», εορτάστηκε η μνήμη του Αγίου Νεκταρίου καθώς το μέρος εκείνο ήταν όπου πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του ο Άγιος.

Μεγάλη όμως εντύπωση προκάλεσε στους ιερείς  που τελέσαν την επιμνημόσυνη θεια λειτουργία, η παρουσία  Τούρκων μουσουλμάνων που μετά την καθημερινή τους προσευχή προτίμησαν να μείνουν και να παρακολουθήσουν την χριστιανική λειτουργία προς τιμή του μεγάλου Αγίου της Ορθοδοξίας.

Για την θεια λειτουργία είχαν έρθει και Έλληνες από την Κωνσταντινούπολη, καθώς και ιερείς από την Ελλάδα και όπως αναφέρουν τα ίδια τα τουρκικά δημοσιεύματα παρ’ όλο που  κράτησε περίπου τρεις ώρες, οι Τούρκοι παρέμειναν μέχρι το τέλος με μεγάλη ευλάβεια παρακολουθώντας του Έλληνες παπάδες.

Της λειτουργίας χοροστάτησε ο εκπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, πατήρ Μελέτιος, ο οποίος τα τελευταία δυο χρόνια έρχεται και τέλει μνημόσυνο προς τιμή του Αγίου Νεκταρίου στην Σηλυβρία, μια άλλοτε καθαρα ελληνική πόλη. Να σημειωθεί ότι την περίοδο εκείνη στην Τουρκία όπως και σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες  ήταν ο ιερός μήνας της νηστείας του Ραμαζανίου και τα μουσουλμανικά τεμένη καθημερινά γέμιζαν από πιστούς που πηγαίνανε  να παρακολουθήσουν την προσευχή που δίνει τέλος στην ημερήσια νηστεία για να ακολουθήσει το εσπερινό γεύμα, που ονομάζεται Ιφτάρ.

Έτσι και στο τέμενος της Σηλυβρίας υπήρχαν πολλοί πιστοί που μετά την προσευχή τους έμειναν σαν να μην είχε αλλάξει τίποτα,  παρακολουθώντας την ορθόδοξη τελετουργία.

ΤΟΥΡΚΑΛΑ  ΠΗΔΗΞΕ   ΝΑ   ΠΙΑΣΕΙ   ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ

ΣΤΟΝ ΑΓΙΑΣΜΟ ΤΩΝ ΥΔΑΤΩΝ  ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

7/1/03. Εφημερίδα Σταρ.

Πενήντα χρόνια είχε να γίνει αγιασμός των υδάτων στον Κεράτιο κόλπο στην περιοχή του Χαλίτς, όπως αναφέρει ο τουρκικός τύπος και την φορά αυτή έγινε ένα μεγάλο θαύμα. Μια νεαρή Τουρκάλα, η Σουνά Γιαβούζ κάτοικος του Γιεσίλκιοϊ, ένοιωσε και αυτή την ανάγκη να πηδήξει στα νερά όταν οι παπάδες έριξαν τον σταυρό για να τον πιάσει και να πάρει την ευλογία της άγιας αυτής ημέρας.

Το γεγονός προβλήθηκε από μεγάλο μέρος του τουρκικού τύπου, καθώς για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια η εκκλησία του Αγίου Στεφάνου του Γιεσίλκιοϊ και του Αγίου Γιώργη του Τσενγέλκιοϊ τελούσαν τον αγιασμό των υδάτων, την ίδια ώρα που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος έριχνε και αυτός τον ιερό σταυρό στην περιοχή του Φαναριού.

Και ενώ οι Έλληνες παπάδες έριχναν τον σταυρό στην θάλασσα του Χαλίτς και πηδούσαν στα παγωμένα νερά κάποιοι θαρραλέοι Ρωμιοί της Πόλης, η νεαρή Τουρκάλα ρίχτηκε και αύτη με τα ρούχα της στην θάλασσα για να πιάσει ή τουλάχιστον να ακουμπήσει τον ιερό σταυρό και να πάρει την ευλογία του την άγια αυτή ημέρα.

Εξηγώντας την ενέργεια  της αυτή η νεαρή Τουρκάλα, ονόματι Σουνά Γιαβούς, ανέφερε στους έκπληκτους Τούρκους δημοσιογράφους πως το έκανε για να τιμήσει αυτή την γιορτή των Ρωμιών και όπως τόνισε αν της ξαναδίνονταν η ευκαιρία θα το ξανάκανε και θα πηδούσε στα νερά να πιάσει τον σταυρό και να πάρει την ευλογία του.

Το γεγονός αυτό θεωρείται από τους μελετητές σαν άλλη μια απόδειξη ότι υπάρχουν χριστιανικά κατάλοιπα στους μουσουλμάνους κατοίκους της Τουρκίας και είναι άλλο ένα επεισόδιο των τελευταίων χρόνων που δείχνει πως αυτή η κρυμμένη ορθόδοξη θρησκευτικότητα, έχει αρχίσει να εκδηλώνετε με πόλους τρόπους.

Η  ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ  ΕΛΠΙΔΑ  ΓΙΑ… ΤΟΥΣ  ΤΟΥΡΚΟΥΣ

2/3/2003. Εφημερίδα Σαμπάχ.

Τόπος προσκυνήματος, προσευχής και δέησης για τα προβλήματα και τα βάσανα των Τούρκων, έχει γίνει εδώ και καιρό η  ελληνορθόδοξη εκκλησία της Παναγίας, στη κεντρική περιοχή του Ούνκαπανί, στην Κωνσταντινούπολη.

Το εκπληκτικό αυτό γεγονός της αθρόας προσέλευσης των μουσουλμάνων Τούρκων στην ελληνορθόδοξη εκκλησία, για να προσευχηθούν και να ζητήσουν σωτήρια από τα  μύρια τόσα βάσανα τους, αποκαλύπτει η ίδια η κυριακάτικη τουρκική εφημερίδα Σαμπάχ, αποκαλώντας χαρακτηριστικά την ελληνική εκκλησία σαν, «Πόρτα της Ελπίδας».

Εδώ και καιρό, όπως αποκαλύπτει η τουρκική εφημερίδα, η εκκλησία αυτή έχει γίνει τόπος προσέλευσης και προσκυνήματος των Τούρκων μουσουλμάνων, οι οποίοι μάλιστα την έχουν δώσει και δικό τους όνομα  αποκαλώντας της «Ay Bir», δηλαδή ο «Αϊ Πρώτης», εξ αιτίας της μεγάλης προσέλευσης που γίνετε στην εκκλησία της Πανάγιας κάθε πρώτη του μηνός.

Η προσέλευση αυτή γίνετε ανεξάρτητα από το θρησκευτικό χαρακτήρα που έχει ο μήνας για τους μουσουλμάνους, είτε δηλαδή είναι ο μήνας του Ραμαζανίου, ή κάποιος άλλη θρησκευτική μουσουλμανική εορτή.

Χαρακτηριστικό είναι πως οι άνθρωποι αυτοί συνήθως ταλαιπωρημένοι, φτωχοί και με πολλά προβλήματα, έρχονται  από κάθε γωνιά της Κωνσταντινούπολης, ακόμα και απομακρυσμένες περιοχές, καθώς η φήμη της εκκλησίας όπου η Παναγία βοηθάει τους ανθρώπους που προσεύχονται στην χάρη Της, έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις. Χρησιμοποιούν κάθε μέσο ακόμα και τα κλασικά κάρα  για να φτάσουν εκεί, να προσευχηθούν, να ανάψουν ένα κεράκι, να φιλήσουν το χέρι του παπα και να ζητήσουν βοήθεια από την Παναγία, που τους κοιτάει με το αιώνιο βλέμμα της αγάπης Της.

Ενδεικτικός  είναι ο διάλογος που δημοσιεύει η Σαμπάχ,  για μια γηραιά Τουρκάλα η οποία σηκώθηκε από το ασιατικό προάστιο της Ουμρανίγιε, και έκανε πολύ δρόμο μέχρι να έρθει και να προσκυνήσει στην εκκλησία της Παναγίας.  Ο Τούρκος δημοσιογράφος την ρώτησε : «Θεια έχεις κάποιο πρόβλημα η κάποιο καημό ;» και  κλασική μαντυλοφόρα Τουρκάλα απάντησε : «Από τότε που πέθανε ο άντρας μου έχουμε γεμίσει προβλήματα. Τα παιδιά μου δεν έχουν δουλειά, τα εγγόνια μου πεινάνε  και η ζωή μας έχει γίνει πολύ δύσκολη. Γι' αυτό το λόγο ήρθα εδώ να παρακαλέσω για κάποια βοήθεια.  Άκουσα πως και εδώ είναι σπίτι του Θεού. Υπάρχει και εδώ αγιότητα και ευλογία. Προσευχήθηκα για να μας βοηθήσει η Παναγία  και να βοηθήσει και τα παιδιά μου».

ΕΝΑ  ΕΚΠΛΗΚΤΙΚΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ

23/5/2003. Εφημερίδα Σταρ.

«Τον τελευταίο καιρό έχει παρατηρηθεί και ένα  εκπληκτικό φαινόμενο.  Τουρκάλες με τις χαρακτηριστικές μαντίλες πηγαίνουν  σε ελληνικές εκκλησίες της Κωνσταντινούπολης, ανάβουν κεριά,  κάνουν τάματα στην Πανάγια και να φιλάνε το χέρι του παπά, μαζί με τα παιδιά τους, ζητώντας του κάποια βοήθεια στα προβλήματα  τους που τα τελευταία χρόνια περισσεύουν στην γειτονική χώρα».

Όπως έγραψε σχετικά   η μεγάλης κυκλοφορίας τουρκική εφημερίδα, Star, έχει γίνει της…μόδας, Μουσουλμάνοι και κυρίως γυναίκες, να πηγαίνουν στις εκκλησίες, να προσκυνήσουν εικόνες και να ανάβουν κεριά, ζητώντας κάποια χάρη από την Μεγαλόχαρη, ενώ προσκυνάνε τους Παπάδες,  όπως τους  μουσουλμάνους Μπαμπάδες, Ντεντέδες και άλλους αγίους. Ανάμεσα τους και διάσημοι Τούρκοι, όπως οι καλλιτέχνες Μπουλέντ Έρσοϊ και Ζενγκίν Οζέρ.

Τον τελευταίο καιρό με την μεγάλη οικονομική κρίση και την μεγάλη δυστυχία που έχει πέσει στα λαϊκά στρώματα, έχει παρατηρηθεί μια μεταστροφή στους ελληνορθόδοξους χριστιανικούς ναούς, στα αγιάσματα και στα χριστιανικά προσκυνήματα και εκεί βρίσκουν «καταφύγιο» οι Μουσουλμάνοι, προσπαθώντας να βρούνε κάποια γιατρειά και ανακούφιση στα μεγάλα προβλήματα που έχουν.

Έτσι οι Παπάδες αντικατέστησαν τους μουσουλμάνους Μπαμπάδες και Ντεντέδες, η Μεϊρέμ Ανά, (Παναγιά), τους τόπους προσκυνήματος, ενώ τα αγιάσματα γεμίζουν κάθε μέρα από πιστούς …Μουσουλμάνους, που ζητάνε την ευλογία και κάποιο θαύμα στα βάσανα που έχουν. Φτάνουν στο σημείο, όπως γράφει η ίδια η Star, να προσκυνήσουν ακόμα και τις άγιες εικόνες, κάτι το οποίο απαγορεύετε με αυστηρό τρόπο από το Ισλάμ, εκπλήσσοντας και τους ίδιους τους Παπάδες, που γίνονται αποδέκτες όλων αυτών των δεήσεων , κυρίως απελπισμένων ανθρώπων.

Έτσι οι χριστιανικές εκκλησίες γεμίζουν όχι από πιστούς αλλά …από τούρκικες μαντίλες, ανθρώπους  αρρώστους και άλλους, κάθε λογής,  που έχουν κάποιο σοβαρό πρόβλημα. Προσκυνάνε τους αγίους, ανάβουν κεριά και ζητάνε την λύτρωση, όντας Μουσουλμάνοι, από… τους Χριστιανούς αγίους.

ΤΟΥΡΚΟΣ ΥΠΟΨΗΦΙΟΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΣΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ

ΖΗΤΗΣΕ ΚΑΙ  ΠΗΡΕ ΤΗΝ ΕΥΛΟΓΙΑ ΤΟΥ …ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ

26/3/2004. Εφημερίδα Χουριέτ.

Μεγάλη αίσθηση προκάλεσε στην Τουρκία το γεγονός ότι υποψήφιος δήμαρχος του κυβερνώντος ισλαμικού κόμματος «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» του Ταϊπ Ερντογαν, από μια περιοχή της Κωνσταντινούπολης,  αφού παρακολούθησε την θεια λειτουργία στη συνέχεια φανερά και δημόσια ζήτησε την ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου.

Συγκεκριμένα ο Γιουσούφ Τουλούν, υποψήφιος δήμαρχος της περιοχής του Σαριγιέρ της Κωνσταντινούπολης  προσήλθε με ευσέβεια στον ιερό ναό της Παναγίας Ευαγγελίστριας για να παρακολουθήσει  την θεία λειτουργία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Της λειτουργίας χωροστάστησε ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και μετά το πέρας της λειτουργίας, ο Ισλαμιστής υποψήφιος δήμαρχος πλησίασε τον Πατριάρχη και του ζήτησε την ευλογία του. Μάλιστα όπως έγινε γνωστό, ο Γιουσούφ Τουλούν πρόσφερε και ένα τριαντάφυλλο στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.

Ο Πατριάρχης δέχτηκε με ξεχωριστή ευχαρίστηση την παρουσία του Ισλαμιστή Τούρκου υποψηφίου δημάρχου και  μετά το πέρας της πολύ θερμής συνομιλίας που είχαν, ο Γιουσούφ Τουλούν δήλωσε χαρακτηριστικά στους Τούρκους δημοσιογράφους, «Πήραμε την ευλογία από την αγιότητα του Πατριάρχη».

Το γεγονός προκάλεσε ιδιαίτερη εντύπωση καθώς είναι η πρώτη φορά που δημόσια και φανερά Τούρκος πολιτικός και μάλιστα Ισλαμιστής, παρακολούθησε χριστιανική θεια λειτουργία και  επί πλέον ζήτησε και πήρε την ευλογία του ίδιου του Πατριάρχη.

ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟΥΡΚΙΚΑ ΚΑΝΑΛΙΑ (ATV,  Kanal D,  STAR),

Τον  Απρίλιο  του 2004, (αλλά και κάθε Απρίλιο),  δημιουργήθηκε   το αδιαχώρητο  από Τούρκους προσκυνητές στην εορτή του Αγίου Γεωργίου, στην  νήσο Πρίγκηπο,   το γνωστό νησί των Πριγκιποννήσων που στις αρχές του αιώνα έσφυζε από Έλληνες, ενώ σήμερα δεν έχουν απομείνει παρά μερικές δεκάδες Ρωμιοί χριστιανοί Ορθόδοξοι.

Οι Τούρκοι προσκυνητές  έφτάναν από το πρωί στο νησί για να προσκυνήσουν την χάρη του Αγίου. Πολύ γρήγορα  δημιουργήθηκε  το αδιαχώρητο, καθώς  προσκυνητές από κάθε πλευρά της Κωνσταντινούπολης δεν σταμάτησαν να φτάνουν για να πάνε στην εκκλησία που φημίζεται για τα θαύματα της στους προσκυνητές, είτε είναι Έλληνες χριστιανοί ορθόδοξοι, είτε είναι Τούρκοι που πιστεύουν στην μεγάλη χάρη του Αγίου.

Το εκπληκτικό  ήταν πως οι Τούρκοι προσκυνητές άναβαν κεριά, φιλούσαν την εικόνα, πολλοί ανέβαινα την ανηφόρα προς τον ναό ξυπόλητοι, ενώ άλλοι τραβούσαν κάποια κλώστη σε όλη την διαδρομή. Όταν έφταναν έξω από την εκκλησία οι περισσότεροι Τούρκοι δέχονταν την ευλογία και τον σταύρωμα στο μέτωπο από τον Έλληνα ιερέα.

Σε όλα αυτά ήταν έκδηλη η πίστη που έδειχναν οι Τούρκοι μουσουλμάνοι για ένα χριστιανό άγιο, όπως ο Άγιος Γεώργιος και αυτό, όπως τονίζεται από τους παλιούς κάτοικους του νησιού, είναι κάτι που συνέβαινε πάντα καθώς ο Άγιος αυτός ασκεί μεγάλη γοητεία για τα θαύματα που έχει κάνει και στον μουσουλμανικό πληθυσμό.

Περιεχόμενα:

Α΄. Θαύματα κεκοιμημένων αγίων

1. Το Ντουραχάνι

2. Ο άγιος Γεώργιος στην Πρίγκηπο

Γιορτή του παιδιού και γιορτή του αγίου Γεωργίου

Γράφουν στον τοίχο ευχές

3. Η «Γιάτρισσα των Χριστιανών»

4. Ο αρχάγγελος Μιχαήλ στο Μανταμάδο

5. Το μαυσωλείο του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στη Δαμασκό

6. Το αγίασμα της αγίας Φωτίδας και η πίστη του Αγά

7. Ένας ξεχωριστός στάβλος

8. Ο αχυρώνας της Παναγίας

9. Ο άγ. Γεώργιος ο Επανωσήφης

10. Οι πεταλιές του αγίου Γεωργίου

11. Η βεβήλωση του άη Γιάννη

12. Τα θαύματα γύρω από τους νεομάρτυρες

Τι είναι οι νεομάρτυρες

Θαυμαστά σημεία

13. Το γιαταγάνι των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων

14. Διηγήσεις από την επαρχία Αμαρίου

Α. Το λάδι του άη Γιάννη

Β. Ο σταυρός του αγά

Γ. Του Τούρκου η μουρνέ

Δ. Το όργωμα κι ο άγιος Σπυρίδωνας

Ε. Το απέναντι χωριό

15. «Ανεύρεσις απολεσθέντος υιού»

16. Δύο σύγχρονα θαύματα

Α. Η ανάσταση του Σαουδάραβα

Β. Θεραπεία διά του σταυρού

Β΄. Θαύματα ζώντων αγίων

1. «Τση Κεράς του το σπίτι»

2. Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

3. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

4. Ο άγιος Ιωσήφ ο Γεροντογιάννης

5. Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης

6. Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης

7. Ο άγιος ιερέας Γεώργιος εκ Νεαπόλεως Καππαδοκίας

8. Ο άγιος Βασίλειος Κοντζικλής ο θαυματουργός

9. Ο άγιος Ηλίας Διαμαντίδης, ο μυροβλύτης

10. Ο άγιος Ιωάννης, ο Νέος Ελεήμων

11. Η αγία Ελέναμπα η προορατική

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πλευρές της σχέσης ανάμεσα στο χριστιανισμό

και το μουσουλμανισμό είναι το γεγονός ότι, σε περιοχές όπου συνυπήρξαν

πληθυσμοί που ανήκαν και στις δυο πνευματικές παραδόσεις, οι μουσουλμάνοι

γίνονταν αποδέκτες θαυματουργικών παρεμβάσεων του Χριστού, της Θεοτόκου

και διαφόρων χριστιανών αγίων. Τέτοια γεγονότα παρατηρούνται και σήμερα,

όπως μαρτυρούν οι Τούρκοι αδελφοί μας που, αν και μουσουλμάνοι,

συμμετέχουν στον ετήσιο εορτασμό του αγίου Γεωργίου στην Πρίγκηπο.

Ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι, παρόλο που οι μουσουλμάνοι συχνά είχαν

εύλογους ενδοιασμούς να επικαλεστούν τα ιερά πρόσωπα του χριστιανισμού,

συνήθως η παρέμβασή τους εθεωρείτο κάτι το φυσικό. Οι μουσουλμάνοι αδελφοί

μας «πίστευαν» ότι τα ιερά πρόσωπα του χριστιανισμού υπάρχουν και

διαθέτουν παρεμβατική δύναμη. Τούτο μάλλον μπορεί να εξηγηθεί από το ότι

το Ισλάμ θεωρεί ότι ο Θεός του είναι ο ίδιος Θεός με Εκείνον της ιουδαϊκής

και της χριστιανικής παράδοσης.

Για μένα, τον ταπεινό, τα θαύματα αυτά είναι η διαρκής πρόσκληση του

Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων προς τους μουσουλμάνους αδελφούς μας,

για να προσέλθουν στο χριστιανισμό. Πρέπει να πούμε ότι η Θεοτόκος και οι

άγιοι λαμβάνουν τη δύναμη να κάνουν θαύματα από το Χριστό, δηλαδή η δύναμή

τους είναι η φανέρωση της θεότητας του Χριστού και κατ’ επέκτασιν η

φανέρωση της Αγίας Τριάδας.

Το θέμα αυτό μπορεί να συζητηθεί εκτενέστερα σε ένα άλλο κείμενο. Προς το

παρόν θα ήθελα –αν ο Θεός το ευλογήσει– να σας ξεναγήσω λίγο στον όμορφο

κόσμο της θείας δύναμης.

[Σημ: στα αποσπάσματα που μεταφέρουμε από βιβλία, διατηρήσαμε την

ορθογραφία τους].

Α΄. Θαύματα κεκοιμημένων αγίων

1. Το Ντουραχάνι

Το 1434, τέσσερα χρόνια μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από τους

Οθωμανούς, ο Ντουραχάν πασάς, Μπεηλέρμπεης της Ρούμελης, πέρασε με το

στρατό του πάνω από τη λίμνη των Ιωαννίνων (Παμβώτιδα), που είχε παγώσει.

Όταν πληροφορήθηκε, εκ των υστέρων, ότι ήταν λίμνη, συγκλονίστηκε,

καταλαβαίνοντας πόσο μεγάλο κίνδυνο είχε διατρέξει.

Επειδή στο σημείο, απ’ όπου πέρασε, υπήρχε ένα εικονοστάσι με την εικόνα

της Παναγίας, ο πασάς θεώρησε ότι η Μητέρα του Θεού είχε σώσει τον ίδιο

και το στρατό του από τον πνιγμό. Έτσι, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, έχτισε

προς τιμήν Της στο σημείο εκείνο ένα μοναστήρι, που σήμερα φέρει το όνομά

του. Το Ντουραχάνι (μονή Δουραχάνης) σήμερα αποτελεί ένα σημαντικό

πνευματικό και ανθρωπιστικό κέντρο της περιοχής.

2. Ο άγιος Γεώργιος στην Πρίγκηπο

Η ιερά μονή του αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στην Πρίγκηπο γίνεται τόπος

συνάντησης χριστιανών και μουσουλμάνων κάθε χρόνο στην εορτή του αγίου (23

Απριλίου). Ας δούμε μια εκτενή περιγραφή από την κα Ράλλη Παπαγεωργίου.

Πηγή:

http://www.dailygreece.com/2007/04/muslims_believe_in_orthodox_saint_george_in_turkey.php

H κυρία που βρισκόταν στο ίδιο φαιτόν (αλογάμαξα) με εμάς ήταν

μουσουλμάνα. Γιατί όμως πήγαινε στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και

μάλιστα ανήμερα του ορθόδοξου Πάσχα; Το πρώτο σχόλιό μας ήταν για την κακή

κατάσταση του δρόμου.

Στην Πρίγκηπο, όλοι οι δρόμοι είναι σκαμμένοι! Τελικά τη ρώτησα, «δεν

είστε μουσουλμάνα;». «Είμαι». «Τότε γιατί πηγαίνετε σε ελληνορθόδοξο

μοναστήρι;» «Ορθόδοξος, μουσουλμάνος, δεν έχει σημασία». «Γιατί

πηγαίνετε;» επιμένω εγώ... «Πίστη!».

Έμεινα άφωνη με την απάντηση! Μια μουσουλμάνα πιστεύει στον Άγιο Γεώργιο!

Μου εξήγησε πως πάει για να κάνει ευχή. Είναι η 4η ή η 5η φορά που

πηγαίνει, ενώ ο γιος της δεύτερη. «Πραγματοποιήθηκαν οι ευχές σας;», τη

ρωτάω. «Ναι», μου λέει, ενώ ο γιος της, αν και απογοητευμένος, επιμένει

πιστεύοντας πως ίσως αυτήν -την 3η φορά- και η δική του ευχή

πραγματοποιηθεί.

Φτάνοντας στους πρόποδες του λόφου που βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου

Γεωργίου του Κουδουνά, το θέαμα είναι εκπληκτικό!!! Χιλιάδες άνθρωποι

ανεβαίνουν την ανηφόρα που οδηγεί στο μοναστήρι! Είναι κυρίως

μουσουλμάνοι! Οι Έλληνες είναι ελάχιστοι. Μου το είχαν επισημάνει και το

προηγούμενο βράδυ της Ανάστασης στην εκκλησία του Πατριαρχείου, «φέτος δεν

ήρθαν τόσοι πολλοί από Ελλάδα».

Άνδρες, γυναίκες, παιδιά ανηφορίζουν κρατώντας στα χέρια τους μια...

κουβαρίστρα! Πολύχρωμες κλωστές κατά μήκος του δρόμου δίνουν χρώμα στο ήδη

ανοιξιάτικο περιβάλλον. Οι άνθρωποι δένουν μικρές κορδέλες ή μαντιλάκια

στα κλαδιά των δέντρων, αφήνουν σημειώματα ή ζωγραφιές, για να τους

προστατεύει ο Άγιος από κάθε κακό, να αγοράσουν ένα σπίτι, να βρουν

καλύτερη δουλειά, να τους αγαπήσει αυτός που θέλουν. «Το όνομα του

Βεντούτ, στην καρδιά του, πρόσθεσε την αγάπη μου γι’ αυτόν, ας με αγαπήσει

σε παρακαλώ!..».

Με τη φίλη μου τη Γιασεμίν διασχίζουμε δύσκολα τον πετρόχτιστο δρόμο. Είχε

επισκεφθεί το μοναστήρι μικρή, όταν είχε έρθει με τους γονείς της από το

Βέλγιο, αλλά δεν θυμάται και πολλά... Η ανηφόρα γίνεται πιο απότομη και

κουραστική, και ο κόσμος περισσότερος. Αριστερά η θέα της θάλασσας του

Μαρμαρά και η Πόλη από μακριά είναι μαγευτική. Μια κοπέλα μας προσφέρει

κύβους ζάχαρης. «Τι είναι αυτό;», τη ρωτάμε. Έκανε ευχή, λέει, και

πραγματοποιήθηκε. Η φίλη της μας εξηγεί πως όταν η ευχή σου

πραγματοποιηθεί, την επόμενη χρονιά πρέπει να επιστρέψεις στην εκκλησία

και να μοιραστείς τη... γλύκα της ευχής σου με όλους! «Τι ευχήθηκες;»

ρώτησα τη νεαρή, γύρω στα 23-24 φαινόταν. «Να βρω δουλειά σε σχολείο».

«Και βρήκες;». «Ναι», απαντά με ένα διάπλατο χαμόγελο ευτυχίας. «Ε,

συγχαρητήρια τότε». Ανεβαίνοντας παρατηρώ πως υπάρχουν και άλλοι που

κρατούν στα χέρια τους κουτιά με ζάχαρη. Μεγάλη επιτυχία ο Άγιος στους

μουσουλμάνους, μονολογώ.

Αρκετά μέτρα πριν από την εκκλησία ξεκινά η ουρά για να εισέλθεις. Την

προσπερνάμε με τη Γιασεμίν (ένεκα της δημοσιογραφικής ταυτότητας) και πάμε

στην είσοδο του ναού. Απίστευτο! Μοναχοί πουλούν κεριά και μικρά

κουδουνάκια (Άγιος Γεώργιος Κουδουνάς) στους μουσουλμάνους, που

συνωστίζονται για να... ανάψουν το κερί και να φιλήσουν την εικόνα της

Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου. Μια γυναίκα με μαντίλα, υψώνοντας τα

χέρια προς τα πάνω, όπως προσεύχονται δηλαδή οι μουσουλμάνοι,

επαναλαμβάνει μάλλον ψιθυριστά την ευχή της μπροστά από την εικόνα της

Παναγίας. Μια γυναίκα... μαντιλοφορούσα!

Γιορτή του παιδιού και γιορτή του αγίου Γεωργίου

Η ΗΜΕΡΑ της ονομαστικής εορτής του Αγίου Γεωργίου ταυτίστηκε φέτος με τη

γιορτή του παιδιού στην Τουρκία. Για τους ορθόδοξους μπορεί η γιορτή να

μεταφέρθηκε, όμως οι μουσουλμάνοι είναι... τυπικοί, όπως εδώ και πολλά

χρόνια. «Στις 23 Απριλίου και στις 24 Σεπτεμβρίου ερχόμαστε», μου είχε

είπε η συμπαθητική κυρία στο φαιτόνι. Το βλέμμα μου πέφτει στη Χάλκη. Η

Θεολογική Σχολή δεν φαινόταν από το σημείο που βρισκόμουνα, όμως την

είχαμε δει όταν περνούσαμε με το βαπόρι, βουβή ανάμεσα στα δέντρα.

Αν και απόγευμα ο ήλιος καίει... Ο κόσμος συνεχίζει να έρχεται, ενώ

κάποιοι φαίνεται να έχουν προετοιμαστεί να περάσουν τη νύχτα τους εκεί,

δίπλα στο μοναστήρι. Τελικά, τα θαύματα δεν έχουν θρησκεία και η πίστη

είναι η ανάγκη του ανθρώπου να πιστέψει πως μπορεί να τα καταφέρει!

Κατηφορίζοντας μαζέψαμε πολλούς κύβους ζάχαρης με τη Γιασεμίν. «Έκανες

ευχή;» τη ρωτάω. «Ναι» μου απαντά, «εσύ;». Κι εγώ, να δούμε λοιπόν...

Γράφουν στον τοίχο ευχές

ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ του ναού κάποιες νεαρές κοπέλες έγραφαν σε ένα αλουμινιένο

τμήμα του τοίχου την ευχή τους. Οι Τούρκοι αστυνομικοί επιτηρούν τη γραμμή

που υπάρχει ακόμα και μέσα στην εκκλησία. Δεν φαίνεται να τους ενοχλεί,

ούτε να ξαφνιάζονται. Μάλλον η πιο ξαφνιασμένη ήμουν εγώ. Μπροστά στην

εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, όλοι... προσκυνούν! Η εικόνα είναι

γεμάτη τάματα και πολλά ρολόγια! Δεν κατάλαβα για ποιο λόγο υπάρχουν τα

ρολόγια, αλλά δεν πειράζει... Ούτε χρόνος υπήρχε, ούτε κάποιος διαθέσιμος

να ρωτήσω. Όλοι ήταν είτε απασχολημένοι, είτε απορροφημένοι. Στο πίσω

μέρος της εκκλησίας, πάνω στο βράχο, ορισμένες γυναίκες λιώνουν τους

κύβους της ζάχαρης, κολλάνε τα κεριά και επαναλαμβάνουν ψιθυριστά την ευχή

τους. Είναι 4 το απόγευμα και στην ουρά περιμένουν τουλάχιστον 1.000

άτομα. Ακόμη ανεβαίνουν...

3. Η «Γιάτρισσα των χριστιανών»

Το 1462 κοιμήθηκε ειρηνικά στη Χίο μια μεγάλη αγία δασκάλα της

χριστιανικής πίστης, η αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα, η Θαυματουργή. Ήταν η

μικρότερη κόρη μιας πολύτεκνης οικογένειας, που από νεαρή ηλικία,

νιώθοντας τον ευλογημένο και υγιή έρωτα προς το Θεό, αποσύρθηκε σε ήσυχο

μέρος, όπου θα μπορούσε να προσεύχεται απερίσπαστη. Στη συνέχεια εντάχθηκε

σ’ ένα μικροσκοπικό μοναστήρι και, αν και δεν ήταν ηγουμένη, πολλές

γυναίκες παρακινήθηκαν, λόγω της αγιότητάς της, να μονάσουν κοντά της.

Έτσι, η αγία, που είχε ήδη μοιράσει όλα τα χρήματα και τα κοσμήματά της

στους φτωχούς, δαπάνησε και τα κτήματα της πατρικής της κληρονομιάς για να

μεγαλώσει το μοναστήρι τους.

Κατά τις οικοδομικές εργασίες μάλιστα οι εργάτες βρήκαν έναν κρυμμένο

θησαυρό. Τότε η αγία προσευχήθηκε με δάκρυα και είπε: «Κύριε, αν ο

θησαυρός αυτός είναι σταλμένος από Σένα, φανέρωσέ μας το, αν όμως είναι

παγίδα του διαβόλου, ας αφανιστεί». Και αμέσως ο θησαυρός μετατράπηκε σε

ένα σωρό κάρβουνα. [Ίσως πρέπει η αγία να αναγορευτεί σε προστάτιδα του

Χρηματιστηρίου –θα μας χρειαζόταν ένας έλεγχος σαν αυτόν].

Ένα άλλο θαύμα της, ενώ ζούσε ακόμη και, χωρίς να το θέλει, οι μοναχές την

είχαν εκλέξει ηγουμένη τους, ήταν το εξής: κάποτε βάρβαροι επιδρομείς από

κάποια ευρωπαϊκή χώρα επιτέθηκαν στο νησί και εισέβαλαν και στο μοναστήρι.

Ένας απ’ αυτούς όρμησε να βιάσει μια μοναχή και αμέσως έπεσε νεκρός. Τότε

η αγία δόξασε το Θεό, από τον Οποίο είχε ζητήσει προστασία, αλλά και

προσευχήθηκε και αναστήθηκε ο επίδοξος βιαστής! Οι σύντροφοί του έμειναν

άναυδοι και η αγία τους συγκέντρωσε, τους νουθέτησε και τους απέλυσε εν

ειρήνη. Έφυγαν από το νησί και έκτοτε, όταν κάποτε επέστρεψαν, ήταν

«ημερώτεροι και φιλανθρωπότεροι, και τα πρότερα δεινά δεν ετόλμησαν πλέον

να κάμουν» (αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, εκδ. Αστήρ,

1993, σελ. 146-147)

Μετά την κοίμησή της (το θάνατό της) η αγία τέλεσε αμέτρητα θαύματα με τη

δύναμη του Θεού. Πλήθος ασθενών θεραπεύτηκαν από διάφορες νόσους της ψυχής

και του σώματος. Πολλοί από αυτούς διανυκτέρευαν στο ναό της, την έβλεπαν

στον ύπνο τους και το πρωί είχαν θεραπευθεί. Ωστόσο ενέσκηψε η

Τουρκοκρατία και η αγία τελούσε τα θαύματά της και σε χριστιανούς και σε

μουσουλμάνους. Δύο απ’ αυτά αναφέρονται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, σελ. 147

και 150. Τα μεταφέρουμε σε περίληψη:

Α. Στη μεγάλη πόλη της Μικράς Ασίας Μαγνησία ζούσε ένας Τούρκος πολύ

πλούσιος, που έμεινε παράλυτος σε όλο το αριστερό μέρος του σώματός του.

Παρά τις προσπάθειες των γιατρών και τα χρήματα που δαπάνησε, δεν

ωφελήθηκε. Είχε όμως μια χριστιανή σκλάβα, τη Μαρία, η οποία του είπε:

«Αφέντη μου, στη Χίο είναι μια μεγάλη αγία των χριστιανών, που γιατρεύει

κάθε αρρώστια χωρίς βότανα και έμπλαστρα. Ας πάμε, να σε γιατρέψει».

Ο άρχοντας πήρε τη Μαρία και άλλους συνοδούς και πέρασε απέναντι, στη Χίο.

Πήγαν στο ναό και η κοπέλα του είπε: «Ξεκουράσου λίγο και θα έρθει η

γιάτρισσα να σε θεραπεύσει οπωσδήποτε» (είναι εκπληκτικό το θάρρος και η

πίστη της, όπως επισημαίνει και ο άγ. Νικόδημος, γιατί θα μπορούσε η αγία,

για κάποιο λόγο, να μη θεραπεύσει τον άρχοντα και η σκλάβα, που τον

εξέθεσε κιόλας, να υποστεί τις συνέπειες). Όμως η αγία του εμφανίστηκε σε

όνειρο και του είπε: «Για τα δάκρυα, τις προσευχές και την πίστη της

ομώνυμής μου Μαρίας, της δούλης σου, σε θεραπεύω» [το όνομα της αγίας πριν

γίνει μοναχή ήταν Μαρία]. «Σήκω και περπάτα στο όνομα του Κυρίου μου και

πήγαινε υγιής στο σπίτι σου». Ο άρχοντας ξύπνησε εντελώς υγιής! Αφιέρωσε

πολλά δώρα στο ναό και απελευθέρωσε τη Μαρία, η οποία παρέμεινε στο

μοναστήρι και φρόντιζε το ναό για όλη την υπόλοιπη ευλογημένη ζωή της.

Το θαύμα αυτό προκάλεσε σάλο στη Μαγνησία, την πατρίδα του πρώην ασθενούς,

και από τότε πολλοί Μαγνησιείς χριστιανοί έρχονταν κάθε χρόνο στη Χίο για

να εορτάσουν τη μνήμη της αγίας, στις 20 Οκτωβρίου (γράφω «έρχονταν»,

γιατί οι χριστιανοί της Μαγνησίας ξεριζώθηκαν το 1922 και ήρθαν στην

Ελλάδα ως πρόσφυγες).

Β. Το 1745 ήρθε στο ναό της αγίας οδηγούμενος από το χέρι ένας Τούρκος

εντελώς τυφλός και παρακάλεσε τον εφημέριο (τον ιερέα) να ζητήσει από την

αγία να του δώσει το φως του. Ο εφημέριος προσευχήθηκε και ο Τούρκος πήγε

στο σπίτι του (ήταν κάτοικος της Χίου). Τη νύχτα είδε στον ύπνο του μια

μοναχή, που του είπε να ξαναπάει στον παπά και να του ζητήσει νερό από «το

λουτρό που είναι μέσα στο αρμάρι» (στο συρτάρι) να πλυθεί.

Έτσι και έγινε. Ο ιερέας αρχικά βρέθηκε σε αμηχανία, γιατί δεν υπήρχε εκεί

κανένα λουτρό. Μετά σκέφτηκε τον αγιασμό που φύλαγε στο αρμάρι με την αγία

κάρα (το κρανίο) της αγίας. Έδωσε στον τυφλό απ’ αυτόν κι εκείνος έπλυνε

τα μάτια του και αμέσως είδε το φως του.

4. Ο αρχάγγελος Μιχαήλ στο Μανταμάδο

Ένα από τα μεγάλα και ιστορικά ορθόδοξα προσκυνήματα της Ελλάδας είναι η

ιερά μονή του αρχαγγέλου Μιχαήλ (Ταξιάρχη) στο Μανταμάδο της Λέσβου, η

ανάγλυφη θαυματουργή εικόνα της οποίας φιλοτεχνήθηκε το 1766 από χώμα

ζυμωμένο με το αίμα μοναχών, τους οποίους κατέσφαξαν θαλάσσιοι επιδρομείς

(μάλλον πειρατές, πιθανόν Τούρκοι).

Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι μουσουλμάνοι του νησιού σέβονταν τον

αρχάγγελο και δεν πείραζαν το ναό του, λόγω του πλήθους των θαυμάτων του:

«μη τολμώντων των Αγαρηνών [=Τούρκων] άψασθαι το καθόλου διά το

θαυματουργείν οσημέραι» (οι Τούρκοι δεν τολμούσαν να αγγίξουν καθόλου το

μοναστήρι, λόγω των καθημερινών θαυμάτων του).

Το παράθεμα από το βιβλίο του αρχιμανδρίτη Δανιήλ Γούβαλη Το θαύμα της

πίστεως, Αθήναι 1985, σελ. 100.

5. Το μαυσωλείο του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στη Δαμασκό

Στο παραπάνω βιβλίο του π. Δανιήλ Γούβαλη, σελ. 144, αλιεύουμε τα

παρακάτω:

Στη Δαμασκό της Συρίας υπάρχει ο μεγαλοπρεπέστατος μοναστηριακός Ναός του

Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου, κτίσμα του Ιουστινιανού. Από τότε που οι Άραβες

κατέλαβαν την περιοχή (8ος αι. μ.Χ.) μετεβλήθη σε μουσουλμανικό τέμενος

[πρόκειται για το Τζαμί των Ομαγιάδων, 995 μ.Χ.]. Ωστόσο σ’ ένα σημείο του

κολοσσιαίου Ναού υπάρχει ένα θαυμάσιο, καλλιτεχνικό και αρκετά μεγάλο

μαυσωλείο. Πρόκειται για τον τάφο της τιμίας κεφαλής του Βαπτιστού. […]

Σ’ αυτόν τον Ναό μετά την τέταρτη εύρεσι της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου

θησαυρίστηκε από τον Ιουστινιανό σε ωραία λάρνακα το ανευρεθέν λείψανο.

Όταν οι Μουσουλμάνοι μετέτρεπαν τον Ναό σε τζαμί έβαλαν χέρι και στο τάφο.

Αλλά έφριξαν, διότι με την πρώτη σκαπανιά άρχισε να βγαίνη απ’ εκεί ζεστό

αίμα, που συνέχισε να τρέχη επί αρκετά ημερονύχτια. Δεν σταματούσε.

Πανικόβλητοι οι Άραβες ζήτησαν την προσευχή του Χριστιανού Πατριάρχου.

Εκείνος με όλο τον ιερό κλήρο της Δαμασκού έκανε τριήμερες λιτανείες γύρω

από τον τάφο, οπότε την τρίτη ημέρα σταμάτησε το αίμα. Ειδική γραφή με

αραβικά γράμματα χρυσά επάνω στο μνημείο, εξιστορεί το συγκλονιστικό αυτό

περιστατικό. Μέχρι σήμερα ο μουσουλμανικός κόσμος σέβεται πολύ τον τάφο

του Προδρόμου, και συγχρόνως τον φοβάται. Δεν τολμά να πλησιάση κοντά του.

6. Το αγίασμα της αγίας Φωτίδας και η πίστη του Αγά

Το παρακάτω γεγονός καταγράφεται στον τόμο Ασκητές μέσα στον κόσμο, που

εκδόθηκε από το Ησυχαστήριο «Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος» στη Μεταμόρφωση

Χαλκιδικής, 2008, σελ. 315-317.

«Μια από τις πολλές φορές που πηγαίναμε με τον ιερέα του χωριού μου, τον

παπά Αλέκο, να εξυπηρετήσουμε τον συνοικισμό της Αμφιπόλεως» [ανατ.

Μακεδονία κοντά στο Στρυμώνα], διηγήθηκε ο Γέροντας Γρηγόριος της Ι. Μ.

Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως, «συναντήσαμε κάποιον ηλικιωμένο που τότε

βοηθούσε στην εκκλησία της Αμφιπόλεως. Συζητώντας μαζί του μας διηγήθηκε

ένα γεγονός που συνέβη επί τουρκοκρατίας, όταν αυτός ήταν παιδί δώδεκα

ετών:

»Είχε αρρωστήσει βαριά ο Αγάς, έτρεχε σε γιατρούς στα κοντινά μέρη, έφτασε

μέχρι την Θεσσαλονίκη αλλά δεν μπορούσε να τον κάνη κανείς καλά και η

υγεία του πήγαινε προς το χειρότερο. Καθηλώθηκε στο κρεββάτι. Κάποια μέρα

απελπισμένος θυμήθηκε την αγία Φωτίδα, το εξωκλήσι της αγίας που ήταν κατά

σάρκα αδελφή της αγίας Φωτεινής [εορτάζουν την ίδια μέρα, 26 Φεβρουαρίου],

το οποίο απέχει περίπου ένα χιλιόμετρο από τον συνοικισμό και στο οποίο

μέχρι σήμερα αναβλύζει αγίασμα. Το “αγίασμα της αγίας Φωτίδος”. “Η αγία

Φωτίδα θα με κάνει καλά”, είπε ο Αγάς. Διέταξε λοιπόν τον τότε επίτροπο

της εκκλησίας της Αμφιπόλεως να πάη να του φέρη αγίασμα από την αγία

Φωτίδα.

»Ο επίτροπος δεν μπορούσε να κάνη διαφορετικά. Βγαίνοντας όμως από το

σπίτι του Αγά ψιθύρισε: “Γουρούνι, θα σου φέρω, νομίζεις, αγίασμα από την

αγία μας να το μαγαρίσης;”. Έφυγε, υπολόγισε την ώρα που θα έκανε να πάη

και να επιστρέψη από το εξωκλήσι για να μην αντιληφθή την απάτη ο Αγάς και

τον τιμωρήση, πήρε κοινό νερό και το πήγε αντί για αγίασμα στον Αγά.

»Ο Αγάς, όταν έφθασε το δήθεν αγίασμα της αγίας Φωτίδος, διέταξε τους

παρισταμένους να τον ανασηκώσουν στο κρεββάτι του, έκλαψε και με ευλάβεια

και δάκρυα στα μάτια είπε δυο φορές: “Αγία Φωτίδα, βοήθησέ με. Αγία

Φωτίδα, βοήθησέ με”. Πήρε το “αγίασμα”, όπως το θεωρούσε, το ήπιε και την

άλλη μέρα ήταν καλά. Όλοι έμειναν κατάπληκτοι, ειδικά ο επίτροπος που

ήξερε τι έκανε. Η πίστη, ο πόθος και η εμπιστοσύνη του Αγά στην αγία

Φωτίδα, καθώς και οι πρεσβείες της αγίας, τον έκαναν καλά».

7. Ένας ξεχωριστός στάβλος

Για να γίνουν κατανοητά τα παρακάτω, χρειάζεται μία ιστορική διευκρίνιση:

Οι «Τούρκοι» της Κρήτης.

Όπως και σε ολόκληρο τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο, έτσι και στην Κρήτη, οι

άνθρωποι δε χαρακτηρίζονταν με το όνομα της εθνικής τους καταγωγής (π.χ.

«Έλληνες») αλλά με το όνομα της θρησκευτικής τους παράδοσης. Αυτό δεν

συνέβαινε λόγω κάποιου θρησκευτικού φανατισμού ή φονταμενταλισμού (όπως

πιθανόν να νομίσατε), αλλά απλώς και μόνον επειδή και η Ρωμανία (το

Βυζάντιο) και το οθωμανικό σουλτανάτο που την κατέκτησε ήταν κράτη

πολυεθνικά (αυτοκρατορίες) και όλοι οι κάτοικοί τους θεωρούνταν μέλη του

ίδιου κράτους, ανεξάρτητα από την εθνική τους προέλευση. Η έννοια του

έθνους ως ιδιαίτερης ιστορικής μονάδας είναι προϊόν της νεώτερης

ευρωπαϊκής πολιτικής φιλοσοφίας και δεν υπήρχε στους ανθρώπους του

βυζαντινού και του οθωμανικού χώρου.

Έτσι, στην Κρήτη της Τουρκοκρατίας ζούσαν «Ρωμιοί» (=χριστιανοί ορθόδοξοι)

και «Τούρκοι» (=μουσουλμάνοι), καθώς και «Εβραίοι» (=ιουδαίοι στο

θρήσκευμα), ενώ οι προερχόμενοι από τη δυτική Ευρώπη ονομάζονταν «Φράγκοι»

(=παπικοί). Επειδή η λέξη «Τούρκος» σήμαινε μουσουλμάνος, χρησιμοποιήθηκε

και η λέξη «τουρκεύω» και «τουρκίζω», που σήμαινε ασπάζομαι το Ισλάμ ή

εξαναγκάζω κάποιον να το ασπαστεί διά της βίας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων της Κρήτης, θεωρουμένων ως

Τούρκων, ήταν απόγονοι χριστιανών, που εξισλαμίστηκαν σταδιακά, λόγω των

αφόρητων συνθηκών διαβίωσης κάτω από την κυριαρχία των ανεξέλεγκτων και

φανατικών γενιτσάρων. Πολλοί από αυτούς είχαν γίνει αρχικά

κρυπτοχριστιανοί (παρίσταναν τους μουσουλμάνους, ενώ λάτρευαν κρυφά το

Χριστό), έχοντας λάβει γι’ αυτό και ευλογία από το πατριαρχείο

Αλεξανδρείας (ενώ το Κων/λεως είχε αρνηθεί να δώσει την ευλογία του, βλ.

Νικολάου Π. Ανδριώτη Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα, Εθνική Βιβλιοθήκη,

δημοσιεύματα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1974). Οι

απόγονοί τους όμως συχνά γίνονταν αληθινοί μουσουλμάνοι και μάλιστα πολλές

φορές φανατικοί και αγριότατοι απέναντι στους χριστιανούς. Κατά τη γλώσσα

όμως, την ενδυμασία, τη μουσικοχορευτική παράδοση και πολλά άλλα ήθη και

έθιμα σε τίποτα δεν διέφεραν από τους χριστιανούς Κρητικούς.

Οι Τούρκοι της Μ. Ασίας ονόμαζαν τους Τουρκοκρήτες «μπουρμάδες», δηλαδή

«γυρισμένους» (εξωμότες, ως πρώην χριστιανούς), χαρακτηρισμό που

υιοθέτησαν χλευαστικά εναντίον τους και οι χριστιανοί Κρήτες. Πολλές φορές

οι Τουρκοκρήτες φέρονταν απάνθρωπα στους χριστιανούς, πάνω στους οποίους,

σημειωτέον, είχαν απόλυτη εξουσία (τους φόνευαν για παιχνίδι). Πολλοί

Τουρκοκρήτες όμως, άντρες και γυναίκες, ήταν φιλήσυχοι και είχαν καλές

σχέσεις με τους χριστιανούς γείτονες και συγχωριανούς τους.

Οι άνθρωποι αυτοί, με τουρκική συνείδηση πλέον, έφυγαν με την ανταλλαγή

των πληθυσμών και κατοίκησαν στα παράλια της Μ. Ασίας, ιδίως στην περιοχή

του Αϊβαλιού. Εκεί διατήρησαν τη γλώσσα τους, που ήταν η ελληνική (το

κρητικό ιδίωμα), και οι γεροντότεροι είναι ακόμη ελληνόφωνοι. Το κεμαλικό

καθεστώς όμως τους υποχρέωσε να αλλάξουν τα ελληνικά επώνυμά τους σε

τουρκικά.

Και τώρα ας προχωρήσουμε στη διήγησή μας.

Στο νομό Ηρακλείου Κρήτης, στην πεδιάδα της Μεσσαράς, κοντά στο χωριό

Καλύβια, βρίσκεται το μεγάλο μοναστήρι της Παναγίας Καλυβιανής, που

γιορτάζει στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου). Η ιστορική και

θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρέθηκε στην περιοχή το 1873, στα κτήματα

του Τούρκου Χουσεΐν Μπέη Βραζεράκη από τα Καλύβια, όπου βρισκόταν και το

παλιό, μικρό εκκλησάκι της Παναγίας. Οι χριστιανοί της περιοχής, μετά από

πολλές περιπέτειες, κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν διαταγή του διοικητή Κρήτης

Ρεούφ πασά για την απαλλοτρίωση του χώρου γύρω από την εκκλησία, για να το

αγοράσουν και να το χρησιμοποιούν για την τιμή της Θεοτόκου.

Οι Τούρκοι όμως φανατικά εξακολουθούσαν να αντιδρούν και ο ιδιοκτήτης της

περιοχής έβαζε μέσα στην εκκλησία το άλογό του. Τότε συνέβη το εξής

περιστατικό, που το γνωρίζω από την προφορική παράδοση του χωριού μου

(Αποδούλου Αμαρίου), που γειτονεύει με την περιοχή, και είναι

καταγεγραμμένο και στο βιβλίο Η Παναγία Καλυβιανή και τα ιδρύματα, Μοίρες

Ηρακλείου 1978, σελ. 12:

Ο ιδιοκτήτης αγάς είχε ένα παιδί παράλυτο στο κρεβάτι πολλά χρόνια και δεν

υπήρχε ελπίδα να θεραπευθεί. Η Χανούμ και μητέρα του παιδιού ήταν ευσεβής

στη θρησκεία της και στον ύπνο της τής παρουσιάστηκε η Παναγία και της

έδωσε παραγγελία να σκουπίσει την εκκλησία που βάζει το άλογό του ο αγάς

και ύστερα να θυμιάσει και με αυτά θα γίνει καλά το παιδί της.

Στην αρχή δεν πίστεψε, αλλά της παρουσιάστηκε τρεις φορές. Φοβόταν τον

άνδρα της και δεν είπε τίποτε. Αποφάσισε όμως να εκτελέσει την παραγγελία

μόνη της. Πήγε, σκούπισε την εκκλησία, την καθάρισε και θύμιασε, χωρίς να

τη δει κανείς. Όταν επέστρεψε στο σπίτι, το παράλυτο παιδί έλειπε από το

κρεβάτι του. Θυμήθηκε τα λόγια της μαυροφόρας [της Παναγίας] και άρχισε να

αδημονεί. Ρώτησε τις γειτόνισσες αν είδαν το παιδί της κι εκείνες

ξαφνιάστηκαν, γιατί ήξεραν πως το παιδί ήταν παράλυτο στο κρεβάτι.

Ξαφνικά παρουσιάστηκε μια γειτόνισσα και ανάγγειλε ότι το παράλυτο παιδί

είναι με την υγεία του και παίζει με τα άλλα παιδιά στην πλατεία, ψηλά

στον Κούλε του χωριού. Έτρεξε η μητέρα του και το βρήκε υγιέστατο και

χαρούμενο. Κατάλαβε το θαύμα και δόξαζε το Θεό.

Ο αγάς δεν άργησε να φανεί. Είδε την κίνηση και εκστατικός πληροφορήθηκε

από τη γυναίκα του τα συμβάντα. «Δε σου είπα τίποτα, γιατί φοβήθηκα». Τότε

ο αγάς με ευλάβεια προσευχήθηκε και ομολόγησε ότι είναι αληθινή η πίστη

των Ρωμιών, κάνοντας συγχρόνως και τη δήλωση ότι παραχωρεί την εκκλησία

στους χριστιανούς με όλη τη γύρω περιοχή. Οι φανατικοί Τούρκοι των

Καλυβίων δεν το άκουσαν αυτό με ευχαρίστηση και κατηγορούσαν τον αγά πως

έγινε χριστιανός και μάλιστα άρχισαν να τον ονομάζουν από τότε ειρωνικά

«παπά Μανώλη».

8. Ο αχυρώνας της Παναγίας

Στο ύψωμα νότια του Ρεθύμνου είναι χτισμένο το χωριό Καστελλάκια, όπου

βρίσκεται η μικρή ιστορική εκκλησία της Παναγίας, της Ζωοδόχου Πηγής

(εορτάζει την Παρασκευή μετά το Πάσχα). Η ιστορία του περιλαμβάνει το εξής

γεγονός, που το γνωρίζουμε από διηγήσεις παλαιών κατοίκων της περιοχής

(μένω στο διπλανό χωριό, τα Περιβόλια –σήμερα Περιβόλια και Καστελλάκια

είναι προάστια του Ρεθύμνου), αλλά επί του παρόντος το αντλούμε από άρθρο

του δασκάλου Νίκου Δερεδάκη στην εφημερίδα «Κρητική Επιθεώρηση» της 3

Μαΐου 2008, σελ. 8.

Η παράδοση αναφέρει ότι μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Τούρκους,

το 1646, τα Καστελλάκια περιήλθαν στα χέρια ενός ισχυρού Τούρκου, που

ονομαζόταν Χαρτζαλής. Μόλις πήρε στην κατοχή του το μικρό οικισμό, έσπευσε

να μεταβάλει την εκκλησία σε αχυρώνα. Όταν πέθανε ο Χαρτζαλής, η περιουσία

του, μαζί με τα Καστελλάκια, περιήλθαν στον ανηψιό του τον Τσιτσέκο, που

ήταν καλός και συνετός άνθρωπος. Η παράδοση συνεχίζει, ότι ένα βράδυ

εμφανίστηκε στον ύπνο του Τσιτσέκου η Παναγία και του είπε να επαναφέρει

την εκκλησία στην αρχική της μορφή. Ο Τσιτσέκος αδιαφόρησε, μη δίνοντας

σημασία στο όνειρο. Το επόμενο βράδυ εμφανίστηκε ξανά η Παναγία και

επιτακτικά αυτή τη φορά του ζήτησε το ίδιο πράγμα. Ο Τούρκος αυτή τη φορά

φοβήθηκε τόσο, ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα ξανάκανε τον αχυρώνα

εκκλησία. Μέσα στο ναό, μάλιστα, τοποθέτησε και μία εικόνα της Παναγίας

που είχε βρει, άγνωστο πως, στον αχυρώνα. Ακόμα ο Τσιτσέκος πρόσφερε στην

Παναγία και δέκα μπακίρινα μίστατα λάδι (κουρούπι εκατό οκάδων).

Ο Τσιτσέκος τοποθέτησε ως φύλακα της εκκλησίας μια Τουρκάλα, η οποία

διατηρούσε και την εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και δεν επέτρεπε σε Τούρκο να

την πλησιάσει, αφού πίστευε πολύ στη δύναμη της Παναγίας. Κάποτε, μάλιστα,

όταν ένας χριστιανός από το Ατσιπόπουλο, μαζί με το άρρωστο παιδί του πήγε

στην εκκλησία να ανάψει μια λαμπάδα, για να γιάνει η χάρη της το παιδί, η

Τουρκάλα του είπε ότι το παιδί του δεν πρόκειται να γίνει καλά και ότι

μόλις φθάσει στο Ρέθυμνο αυτό θα πεθάνει, όπως και έγινε.

Πάντως, και οι Τούρκοι της περιοχής σέβονταν και προστάτευαν το ναό της

«Μαϊρέ-Χανούμ», όπως την έλεγαν. Την ημέρα του πανηγυριού, Παρασκευή του

Πάσχα, άρμεγαν τα ζώα τους σε κοινά δοχεία με τους χριστιανούς, αυτοί

έφευγαν και άφηναν το γάλα να το πιουν οι πανηγυριστές.

9. Ο άγ. Γεώργιος ο Επανωσήφης

Στο νομό Ηρακλείου βρίσκεται η ιστορική μονή του αγίου Γεωργίου του

Τροπαιοφόρου, η λεγόμενη «μονή Επανωσήφη». Το σπουδαίο αυτό μοναστικό

κέντρο της κεντρικής Κρήτης είχε την ιδιαιτερότητα ότι βρισκόταν ανάμεσα

σε χωριά με αμιγώς μουσουλμανικό πληθυσμό! Όμως, παρά τα προβλήματα που

προκαλούσαν ενίοτε φανατικοί και θερμόαιμοι μουσουλμάνοι, η θαυματουργική

δύναμη του αγίου τον είχε καταστήσει σεβαστό στη συντριπτική πλειοψηφία

τους.

Στην εφημερίδα Ελεύθερη Σκέψις Ηρακλείου στις 12.7.1930 διαβάζουμε:

«Ακόμη και αυτοί οι Τούρκοι των πέριξ χωρίον επίστευον εξ ολοκλήρου προς

την θαυματουργόν δύναμιν του αγίου. Αυτοί μάλιστα το πρώτο αρσενικό αρνί

το οποίον εγεννάτο εις το κοπάδι των, το εσάμωναν [=σημείωναν] του Αγίου

Γεωργίου και του το επήγαιναν άμα εμεγάλωνε».

Κατά την Τουρκοκρατία, ο Τούρκος αγάς που κατείχε το κτήμα, όπου βρίσκεται

το ξωκλήσι του αρχαγγέλου Μιχαήλ (Μετόχι του Αηστράτηγου), περιγελούσε τον

άη Γιώργη και, όταν ο ηγούμενος του Επανωσήφη προσπάθησε να τον πείσει για

τη θαυματουργική δύναμη του αγίου, εκείνος απείλησε να σφάξει όλους τους

μοναχούς, αν δεν κάνουν τον άγιο να προκαλέσει βροχή, μεσούντος του

Ιουνίου. Οι μοναχοί επιδώθηκαν σε ολονύκτια προσευχή αλλά μέχρι το πρωί

δεν υπήρχε ούτε ένα σύννεφο στον ουρανό. Ο αγάς ξεκίνησε με ομάδα ενόπλων

για τη σφαγή, όταν όμως έφτανε κοντά στη μονή, άρχισε να βρέχει. Άνοιξαν

οι καταρράκτες του ουρανού και οι Τούρκοι, για να γλιτώσουν, μπήκαν στον

ανεμόμυλο της μονής. Στη συνέχεια ο αγάς όχι μόνο σεβάστηκε τον άγιο, αλλά

και δώρισε το μετόχι στο μοναστήρι.

Τα παραπάνω καταγράφονται στο Νίκου Ψιλάκη Μοναστήρια και ερημητήρια της

Κρήτης, Ηράκλειο 1994, τόμ. Α΄, σελ. 50 και 60.

10. Οι πεταλιές του αγίου Γεωργίου

Στην περιοχή Καλλιθέα του Ρεθύμνου υπήρχε ένα παλιό εκκλησάκι του αγίου

Γεωργίου, στα κτήματα του μουσουλμάνου Αλή Μελεμενάκη από τα γειτονικά

Περιβόλια. Τη δεκαετία του 1920 οι χριστιανοί Ρεθεμνιώτες ήθελαν να το

ανακαινίσουν, αλλά ο Αλής, φανατικός και ανένδοτος, δεν επέτρεπε καμιά

εργασία μέσα στα όρια της περιουσίας του.

Άλλαξε όμως γνώμη, όταν τον επισκέφτηκε ο ίδιος ο άγιος Γεώργιος, ο οποίος

τον πίεσε να επιτρέψει την ανακαίνιση του ναού του. Ο Αλής, συγκλονισμένος

από την εμπειρία της επίσκεψης του αγίου, όχι μόνο υποχώρησε αλλά και

χρηματοδότησε την αγιογράφηση της εικόνας του αγίου, που σήμερα κρέμεται

στην πρόναο, πίσω από το παγκάρι με τα κεριά, και φέρει την επιγραφή:

«Δαπάναις Αλή Μελεμενάκη, 1925».

Από τις πεταλιές του αλόγου του αγίου, που ακούγονταν τις νύχτες στον

περιβάλλοντα χώρο, ο ναός ονομάστηκε «άγιος Γεώργιος ο Πεταλιώτης». Σήμερα

είναι μεγάλος ενοριακός ναός του Ρεθύμνου.

11. Η βεβήλωση του άη Γιάννη

Σημειωτέον ότι ο Δημήτρης Τσαγκαράκης από την Αργυρούπολη Ρεθύμνης

(κοιμήθηκε γύρω στο 1939 σε ηλικία περίπου 90 ετών) διηγόταν πως, όταν

ήταν παιδί, την εποχή της Τουρκοκρατίας, είδε με τα μάτια του δύο Τούρκους

να πεθαίνουν αιφνίδια μέσα στο ιερό του εξωκλησιού του αγίου Ιωάννη του

Προδρόμου ανατολικά του Ρεθύμνου, στη «γέφυρα των Μισσιρίων». Ο πρώτος

Τούρκος μπήκε μέσα για να ουρήσει και να βεβηλώσει το ναό, ενώ ο δεύτερος,

βλέποντάς τον να καταρρέει, μπήκε να τον βοηθήσει. Οι Τούρκοι που

μαζεύτηκαν από τη γύρω περιοχή δεν τόλμησαν να μπουν στο ιερό, για να τους

βγάλουν, αλλά τους έσυραν με μπαστούνια και πήγαν και τους έθαψαν.

12. Τα θαύματα γύρω από τους νεομάρτυρες

Τι είναι οι νεομάρτυρες. Για τους μουσουλμάνους αδελφούς μας που πιθανόν

να διαβάσουν αυτό το κείμενο, πρέπει να διευκρινίσω τα παρακάτω:

Στο χριστιανισμό ονομάζονται «μάρτυρες» οι άνθρωποι που πεθαίνουν, επειδή

αρνούνται ν’ αλλάξουν θρησκεία. Ο χριστιανισμός έχει εκατομμύρια μάρτυρες

κάθε ηλικίας και φύλου, από την αρχή της ύπαρξής του μέχρι σήμερα. Όλοι οι

μάρτυρες είναι άγιοι, επειδή αυτό που τους παρακίνησε στο μαρτύριο δεν

ήταν κάποιος στενοκέφαλος φανατισμός, αλλά η αγάπη τους για το Χριστό.

Ονομάζονται «μάρτυρες» επειδή δίνουν τη μαρτυρία τους για τη χριστιανική

τους πίστη, αλλά και επειδή υφίστανται «μαρτύρια» (θάνατο και πιθανόν

βασανιστήρια, συχνά μάλιστα ιδιαιτέρως φρικιαστικά) στην προσπάθεια των

διωκτών τους να τους κάνουν ν’ αλλάξουν πίστη. Η ονομασία αυτή υπάρχει

στην Αγία Γραφή, όπου ο Χριστός προλέγει ότι οι χριστιανοί θα γίνουν

«μάρτυρές Του» σε όλο τον κόσμο (Πράξ. 1, 8) και στη συνέχεια ο Πέτρος

δίνει μαρτυρία για τον Ιησού ως Χριστό και Κύριο (Πράξ. 2, 14-36).

Απευθυνόμενος ο Παύλος προς τον Ιησού κατά την προσευχή του στο Πράξ. 22,

17-21, χαρακτηρίζει τον άγιο Στέφανο «μάρτυρά Του» (στ. 20). Έτσι από την

αρχή του χριστιανισμού ονομάζουμε «αγίους μάρτυρες» τους ανθρώπους που

θανατώθηκαν για την πίστη τους στο Χριστό.

«Νεομάρτυρες» ονομάζουμε τους αγίους μάρτυρες που θανατώθηκαν για την

πίστη τους τελευταίους αιώνες. Η εποχή της Τουρκοκρατίας για τον ελληνικό

χώρο (περ. 1453 έως 1912, κατά περιοχές) είναι γεμάτη νεομάρτυρες.

Πρόκειται κατά κανόνα για απλούς καθημερινούς ανθρώπους, ευσεβείς, που

πιέστηκαν ν’ ασπαστούν το Ισλάμ από κάποιους φανατικούς μουσουλμάνους και,

όταν αρνήθηκαν, συκοφαντήθηκαν στις οθωμανικές αρχές ότι δήθεν έβρισαν το

Μωάμεθ ή ότι υποσχέθηκαν να γίνουν μουσουλμάνοι και μετά υπαναχώρησαν και

γενικά για «εγκλήματα» θρησκευτικού χαρακτήρα. Κάποιοι άλλοι

συκοφαντήθηκαν με τον ίδιο τρόπο από προσωπικούς τους εχθρούς, ενώ κάποιες

κοπέλες από μουσουλμάνους που τις ποθούσαν, ενώ εκείνες απέκρουαν τις

ερωτικές τους προτάσεις. Υπάρχουν και κάποιοι που ασπάστηκαν το Ισλάμ για

μερικά χρόνια και στη συνέχεια μετάνιωσαν, έκλαψαν νιώθοντας τον εαυτό

τους προδότη του Χριστού, και, αφού προσευχήθηκαν και πήραν ευλογία

κάποιου σοφού χριστιανού ιερέα, παρουσιάστηκαν στις οθωμανικές αρχές και

διακήρυξαν πως είναι ξανά χριστιανοί.

Όλοι αυτοί –άντρες και γυναίκες– καταδικάστηκαν σε θάνατο. Πολλοί

βασανίστηκαν πρώτα με απίστευτη αγριότητα (μήπως κι αλλάξουν πίστη) και

τελικά αποκεφαλίστηκαν ή απαγχονίστηκαν ή ανασκολοπίστηκαν (παλουκώθηκαν,

κοινώς «σουβλίστηκαν») ή γδάρθηκαν ζωντανοί ή κρεμάστηκαν στα τσιγκέλια

(μεγάλα τσιγκέλια, πάνω στα οποία τους έριχναν και τους άφηναν καρφωμένους

μέρες, ώσπου να ξεψυχήσουν) ή κάηκαν ζωντανοί. Μάλιστα η εκτέλεσή τους

έγινε δημόσια, ως εορταστικό «θέαμα».

Θαυμαστά σημεία. Πολλοί νεομάρτυρες έλαβαν από το Θεό, μετά το θάνατό

τους, μεγάλο θαυματουργικό χάρισμα, ενώ πολλών η εκτέλεση συνοδεύτηκε από

θεϊκά σημεία, που έγιναν ορατά από χριστιανούς και μουσουλμάνους. Αυτά

είναι που μας ενδιαφέρουν στο κείμενό μας.

Το πιο συνηθισμένο σημείο είναι ότι το σώμα του μάρτυρα φωτιζόταν από

ουράνιο φως κάθε νύχτα για λίγο καιρό. Στο βιβλίο Νέον Μαρτυρολόγιον (εκδ.

Αστήρ, 1993, σελ. 201-208), στο οποίο ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

συγκέντρωσε κείμενα για νεομάρτυρες γραμμένα από ανθρώπους που είδαν με τα

μάτια τους το μαρτύριό τους, αναφέρονται εμφανίσεις τέτοιου ουράνιου φωτός

στα παρακάτω μαρτύρια:

1. του αγίου Ιωάννη, στο Ασπρόκαστρο (2 Ιουνίου 1492 [τραγική ειρωνεία:

την ίδια χρονιά με την «ανακάλυψη της Αμερικής»] –η ημερομηνία του

μαρτυρίου είναι και η μέρα, κατά την οποία τιμούμε τη μνήμη κάθε μάρτυρα),

2. των αγίων Ιακώβου του οσιομάρτυρα και ασκητή και των μαθητών του

Ιακώβου διακόνου και Διονυσίου μοναχού (1 Νοεμβρίου 1520)

3. του αγίου Παρθενίου, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (Σάββατο του Λαζάρου,

24 Μαρτίου* 1657 [οι ημερομηνίες με * ελήφθησαν από το Πανάγιον του

Γεωργίου Εμμ. Πιπεράκι, έκδ. «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος» Μήλεσι 2006,

διότι ο άγ. Νικόδημος αναφέρει μόνο χρονολογία]),

4. του αγίου Νικολάου του Παντοπώλη στην Κων/πολη (23 Σεπτεμβρίου 1672),

5. του αγίου Αγγελή, επίσης στην Κων/πολη (1 Σεπτεμβρίου 1680),

6. του αγίου Ηλία Αρδούνη (Αρντούνη) στην Καλαμάτα (31 Ιανουαρίου*, γύρω

στο 1686),

7. του αγίου Ρωμανού του μοναχού (5 Ιανουαρίου* 1694),

8. του αγίου Αυξεντίου στην Κων/πολη (15 Ιανουαρίου 1720),

9. του αγίου Αναστασίου του ιερέα (8 Ιουλίου* 1743),

10. της αγίας Κυράννας (28 Φεβρουαρίου* 1751), μέσα στη φυλακή,

11. του αγίου Γεωργίου στην Πτολεμαΐδα (23 Απριλίου* 1752), που, εκτός από

το φως, ξεχύθηκε η θάλασσα μυστηριωδώς προκαλώντας μεγάλη πλημμύρα, μέχρι

που καθάρισε το αίμα του,

12. του αγίου Νικολάου του Νέου στη Χίο (31 Οκτωβρίου 1754),

13. της αγίας Ακυλίνας στην περιοχή της Θεσσαλονίκης (27 Σεπτεμβρίου

1764),

14. του αγίου Μύρωνος στο Ηράκλειο της Κρήτης (20 Μαρτίου* 1793),

15. του αγίου Ζαχαρία στην Πάτρα (20 Ιανουαρίου* 1782),

16. του αγίου Δημητρίου στο Γαλατά Κων/πόλεως (27 Ιανουαρίου* 1784),

17. του αγίου Κωνσταντίνου του «εξ Αγαρηνών» (Τούρκου), στις 2 Ιουνίου

1819,

18. του αγίου Γεωργίου στα Ιωάννινα (17 Ιανουαρίου 1838).

19. Ως Ρεθεμνιώτης ξέρω ότι αυτό το φως εμφανίστηκε και στο Ρέθυμνο, στους

τάφους των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων (28 Οκτωβρίου 1824), για τους

οποίους θα μιλήσουμε παρακάτω.

Εκτός από το φωτεινό φαινόμενο, καταγράφονται και μερικά άλλα σημεία

σχετικά με την εκτέλεση των νεομαρτύρων:

Στην εκτέλεση του αγίου Γεωργίου στη Σόφια της Βουλγαρίας (11 Φεβρουαρίου

1515) ένα ξαφνικό σύννεφο έσβησε την πυρά, ενώ αργότερα, όταν την άναψαν

για να κάψουν το ιερό σώμα του, εκείνο δεν καιγόταν.

Ομοίως, η φωτιά που άναψαν για να κάψουν το σώμα του αγίου Δημητρίου στη

Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας (2 Ιουνίου 1657), χωρίστηκε στα δυο και άφησε

το σώμα του ανέπαφο.

Τον άγιο Αθανάσιο της Σμύρνης (24 Ιουλίου* 1700) τον άφησαν άταφο μαζί με

τα σώματα εκτελεσθέντων μουσουλμάνων κακοποιών. Τη νύχτα άγρια σκυλιά

κομμάτιασαν τα σώματα των νεκρών, αλλά δεν πείραξαν καθόλου το σώμα του

μάρτυρα.

Πολλών μαρτύρων οι δήμιοι –οι βασανιστές ή εκτελεστές– τιμωρήθηκαν με

τρέλα ή θάνατο, προφανώς επειδή παραδόθηκαν τόσο πολύ στο διάβολο, που

απέκλεισαν εντελώς από τη ζωή τους την προστασία του Θεού, ή ίσως και για

να ξεπληρώσουν μέρος της αμαρτίας τους σ’ αυτή τη ζωή και να ελαφρύνει η

θέση τους μετά θάνατον. Ας μου επιτραπεί να αναφέρω δύο περιπτώσεις.

1. Τρεις ονομαστοί μουσουλμάνοι, που ευθύνονταν για το θάνατο του αγίου

Αγγελή στην Κων/πολη, για τον οποίο μιλήσαμε, «ο Σαρί Αμπτουλάχογλους,

γεντί κουλέ αγασής, ο Βασιλικός μεζίνης, και ο Γιακούτ Αγανούνογλους»

(αναφέρω τα στοιχεία τους όπως καταγράφονται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, σελ.

98), ασθένησαν θανάσιμα και, στην επιθανάτια κλίνη, δε μπορούσαν να

ξεψυχήσουν, αλλά έξω φρενών γενόμενοι φώναζαν συνεχώς «Αγγελή, ω Αγγελή!».

Η εφιαλτική αυτή κατάσταση συνεχίστηκε για πολλές μέρες, μέχρι που οι

δικοί τους κάλεσαν τη σύζυγο του αγίου και πήραν από αυτήν συγχώρηση για

το φόνο του, τον οποίο εκείνοι είχαν διαπράξει. Όταν εκείνη (ως αληθινή

χριστιανή) τους συγχώρησε, λυτρώθηκαν από το ατελείωτο ψυχορράγημα και

ξεψύχησαν. Το γεγονός αυτό συγκλόνισε τόσο την κοινωνία της Κων/πολης,

ώστε συγκροτήθηκε συμβούλιο μουσουλμάνων αξιωματούχων, που αποφάσισε να

μην πιεστεί στο εξής κανείς χριστιανός να ασπαστεί με τη βία το Ισλάμ. Η

απόφαση αυτή εφαρμόστηκε όσο ζούσαν εκείνοι οι αξιωματούχοι.

2. Στις 21 Ιουνίου 1732 θανατώθηκε στη Χίο ο άγιος Νικήτας ο Νισύριος (από

το νησί Νίσυρος). Ο άγιος ήταν γιος εξισλαμισμένου προεστού και, αν και

βαφτίστηκε ο ίδιος μετά τη γέννησή του, εξισλαμίστηκε σε νηπιακή ηλικία

και δε θυμόταν τη χριστιανική του καταγωγή. Όταν όμως το ανακάλυψε,

συγκλονίστηκε, αρνήθηκε το Ισλάμ, έφυγε από το σπίτι του και κατέφυγε στη

Νέα Μονή Χίου, όπου κατηχήθηκε στο χριστιανισμό (δηλαδή έλαβε γνώση της

χριστιανικής πίστης). Μια μέρα συνελήφθη από έναν «άνθρωπο του χαρατζή»

(του φοροεισπράκτορα), Κρημλή το γένος, επειδή δεν είχε χαρτιά ούτε

χρήματα να πληρώσει το χαράτσι, και, ενώ περίμενε τη μεταφορά του στις

φυλακές, κάποιος τον αναγνώρισε και τον φώναξε Μεϊμέτη. Τότε ο Κρημλής τον

έφερε στον αγά και, μετά από ανάκριση και έρευνα, μαθεύτηκε ότι ήταν

μουσουλμάνος που επέστρεψε στο χριστιανισμό.

Βασανίστηκε επί δέκα μέρες στη φυλακή τόσο πολύ, ώστε χαρακτηρίζεται

μεγαλομάρτυρας (οι Τούρκοι στη συνέχεια αποκάλυψαν ότι τη νύχτα έβλεπαν

ανεξήγητα τη σκοτεινή φυλακή πλημμυρισμένη από φως) και τελικά

αποκεφαλίστηκε δημόσια από τον ίδιο τον Κρημλή, αργά και βασανιστικά με

πολλές μαχαιριές.

Ο Κρημλής όμως στη συνέχεια άρχισε να τρέμει ολόκληρος και τη νύχτα να

βλέπει εφιαλτικά όνειρα με τον άγιο Νικήτα. Η ζωή του έγινε αφόρητη, μέχρι

που (ίσως από συμβουλή της γυναίκας του, που ήταν χριστιανή) έβαλε και

ζωγράφισαν την εικόνα του αγίου και την τοποθέτησε σε μια κρυψώνα στον

οντά του. Τότε απαλλάχτηκε από τους εφιάλτες, αλλά του έμεινε το τρέμουλο

σε όλη του τη ζωή. Πέθανε μάλιστα παράλυτος.

Στον οντά του, όταν είχε επισκέψεις, ακουγόταν χτύπος από τη θυρίδα, στην

οποία είχε κρύψει την εικόνα το αγίου. Και, για να μην την ανακαλύψουν οι

ομόθρησκοί του, την έστειλε στο σπίτι όπου είχε τη γυναίκα του και εκεί

την τιμούσε με ακοίμητο καντήλι.

13. Το γιαταγάνι των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων

Το 1824 αποκεφαλίστηκαν στο Ρέθυμνο, μετά από βασανιστήρια, τέσσερις νέοι

άντρες από το χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Ο Γεώργιος, ο

Αγγελής, ο Μανουήλ και ο Νικόλαος. Συγγενείς μεταξύ τους, ήταν

κρυπτοχριστιανοί, δηλαδή χριστιανοί που παρίσταναν τους μουσουλμάνους από

το φόβο των φανατικών Τουρκοκρητικών (όπως πολλοί στην Κρήτη κατά την

Τουρκοκρατία, καθώς είπαμε). Όταν όμως ξέσπασε η επανάσταση του 1821 (στην

οποία η Κρήτη συμμετείχε ενεργά), εκδήλωσαν ανοιχτά τη χριστιανική τους

ιδιότητα.

Συνελήφθησαν λοιπόν με την κατηγορία ότι ήταν μουσουλμάνοι που αρνήθηκαν

την πίστη τους, οδηγήθηκαν πεζοί στο Ρέθυμνο, δικάστηκαν και βασανίστηκαν.

Αφού διακήρυξαν την πίστη τους με τα λόγια «Γεώργιος εγεννήθηκα, Γεώργιος

θα ποθάνω», «Αγγελής εγεννήθηκα» κ.τ.λ., αποκεφαλίστηκαν ως δημόσιο θέαμα

στις 28 Οκτωβρίου 1824. Οι χριστιανοί έθαψαν τα σώματά τους στην αυλή του

ναού του αγ. Γεωργίου, στα Περιβόλια, που είναι σήμερα νεκροταφειακός

ναός, και τις νύχτες έβλεπαν στον τάφο τους φως «σαν από αναμμένες

λαμπάδες». Ο λαός τους τίμησε αμέσως ως αγίους και σήμερα στον τόπο του

μαρτυρίου τους στέκει προς τιμήν τους περικαλλής ναός. Εορτάζουν στις 28

Οκτωβρίου.

Την ημέρα του αποκεφαλισμού τους όμως, ο Τούρκος δήμιος πήγε στο σπίτι του

και σκούπισε το ματωμένο γιαταγάνι του με μια πετσέτα. Η τυφλή μητέρα του,

χωρίς να έχει ιδέα για τα γεγονότα, άγγιξε την πετσέτα και αιφνιδίως

επανήλθε το φως της! Ρώτησε το γιο της για την προέλευση του αίματος και,

όταν έμαθε για τη σφαγή των μαρτύρων, του είπε: «Να ξέρεις πως αυτοί οι

άνθρωποι ήταν άγιοι».

Έτσι εκείνη η μουσουλμανική οικογένεια φύλαξε το γιαταγάνι ως ιερό

κειμήλιο. Πέρασε από χέρι σε χέρι και, εκατό χρόνια μετά, όταν έφευγαν οι

μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών, κάποιος απόγονός τους το

παρέδωσε σε χριστιανικά χέρια. Σήμερα φυλάσσεται στον ιερό ναό του αγίου

Νικολάου στη Σπλάντζια, μέσα την παλιά πόλη των Χανίων, όπου οι τέσσερις

άγιοι τιμώνται με ιδιαίτερη λαμπρότητα.

(Πληροφορία π. Παύλου Λουκογιωργάκη, εφημερίου του χωριού Επισκοπή

Ρεθύμνης)

14. Διηγήσεις από την επαρχία Αμαρίου

Ας δούμε μερικές ιστορίες που μεταφέρθηκαν μέσω της προφορικής παράδοση

της επαρχίας Αμαρίου, στα νότια του νομού Ρεθύμνης. Τις περιπτώσεις Α και

Γ γνωρίζω από παιδί, αλλά καταγράφονται και στο Γεωργίου Κ. Φωτάκη

Αποδούλου, έκδ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αποδούλου, Ρέθυμνο 2008, σελ.

19, σημ. 3, και 38-40. Για την περίπτωση Β με πληροφόρησε ο Αντώνης Μ.

Λίτινας, αγιογράφος από τα Πλατάνια Αμαρίου, ενώ για την Ε ο π. Νικόλαος

Πολάκης, ιερέας στο Ρέθυμνο.

Α. Το λάδι του άη Γιάννη. Στο Αποδούλου Αμαρίου, το χωριό μου, αρχές του

20ού αιώνα, λειτουργούσε στη μοναδική ενορία του χωριού, στην εκκλησία του

αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο παπά Γιάννης, γενάρχης της οικογένειας των

Γιαννάκηδων. Μια μέρα ο ιερέας αντιλήφθηκε ότι κάποιος είχε κλέψει λάδι

από το πιθάρι, που ήταν μέσα στην εκκλησία για τα καντήλια. Με απόλυτη

φυσικότητα και εμπιστοσύνη στη δύναμη του αγίου, απευθύνεται σ’ αυτόν και

του λέει: «Άη Γιάννη, το λάδι σου κλέφτουνε. Πιάσ’ τον κλέφτη».

Δεύτερη και τρίτη φορά όμως ο ιερέας διαπίστωσε νέα κλοπή. Ξαναζήτησε από

τον άγιο να παρέμβει και τελικά, την τρίτη φορά, αγανακτισμένος, του λέει:

«Άη Γιάννη, είπα σου πως σου κλέφτουνε το λάδι. Αν δεν πιάσεις τον κλέφτη,

θα σε καπνίσω με γαϊδαροκαβαλίνες (κοπριά γαϊδάρου)!».

Την άλλη μέρα, μπαίνοντας ο παπάς στην εκκλησία, είδε έντρομος ένα

γιγαντόσωμο μουσουλμάνο κάτοικο του χωριού να έχει κολλήσει στο έδαφος

κρατώντας στην πλάτη του ένα ασκί με λάδι, που είχε αφαιρέσει από το

πιθάρι. Όχι μόνο δε μπορούσε να προχωρήσει, αλλά ούτε να κατεβάσει το ασκί

από τους ώμους του –ο άγιος τον είχε πετρώσει! Και λέει στον παπά: «Παπά,

πες του αγίου σου να με λύσει να φύγω κι εγώ θα του φέρω όσο λάδι του

’κλεψα κι άλλο τόσο!».

Ο παπάς συγκλονίστηκε και τρόμαξε πάρα πολύ για το λόγο που είχε τολμήσει

να ξεστομίσει προς τον άγιο (ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του και τις

ψυχές όλων των ανθρώπων που αναφέρονται σ’ αυτό το κείμενο, χριστιανών και

μουσουλμάνων). Φόρεσε το πετραχήλι του και του διάβασε ευχές μέχρι που ο

άνθρωπος μπόρεσε να κινηθεί. Όταν έφυγε, εκπλήρωσε το τάμα του και

επέστρεψε στην εκκλησία το λάδι που είχε κλέψει στο διπλάσιο.

Β. Ο σταυρός του αγά. Η Γέννα ήταν ένα μεγάλο «τουρκοχώρι» της επαρχίας

Αμαρίου (δηλαδή χωριό εξισλαμισμένο αμιγώς ή σχεδόν αμιγώς). Η γυναίκα του

αγά της Γέννας αρρώστησε και ο σύζυγός της, απελπισμένος από τις μάταιες

προσπάθειες των γιατρών, πείστηκε από χριστιανούς να αποταθεί στον

ηγούμενο της γειτονικής ιεράς μονής των Ασωμάτων. Μίλησε λοιπόν σ’ έναν

μοναχό από το μοναστήρι κι εκείνος μετέφερε στον ηγούμενο το αίτημα να

«διαβάσουνε» στην άρρωστη γυναίκα του υπέρ υγείας.

«Κάνει όμως, γέροντα», ρώτησε ο μοναχός «να διαβάσομε σε Τούρκο;». «Πώς

δεν κάνει;» απάντησε εκείνος. «Εδώ διαβάζομε στα ζώα και στσι Τούρκους δεν

κάνει, απού ’ναι αθρώποι;». Ανέθεσε λοιπόν σ’ αυτό το μοναχό να διαβάσει

στην άρρωστη.

Οι προσευχές του μοναχού έφεραν αποτέλεσμα: η άρρωστη χανούμη βρήκε την

υγειά της. Ο αγάς, από ευγνωμοσύνη, αφιέρωσε στο μοναστήρι ένα σταυρό

ευλογίας, απ’ αυτούς που χρησιμοποιούνται κατά τη θεία λειτουργία. Ο

σταυρός παρέμεινε στο μοναστήρι και όλοι τον έλεγαν «ο σταυρός του αγά».

Σήμερα βρίσκεται στην ενορία του γειτονικού χωριού Βισταγή Αμαρίου.

Γ. Του Τούρκου η μουρνέ. Λίγα χιλιόμετρα από το Αποδούλου βρίσκεται το

χωριό Άγιος Ιωάννης ο Χλιαρός. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στο

χωριό αυτό δεν κατοίκησε κανένας Τούρκος, γιατί, όπως έλεγαν οι χωριανοί,

«ο άγιος δεν τους ήθελε». Όμως ένας πλούσιος μουσουλμάνος από τη γειτονική

Νίθαυρη αποφάσισε ν’ αποδείξει σε όλους πως ο ισχυρισμός αυτός είναι ψέμα.

Επίταξε λοιπόν ένα σπίτι της αρεσκείας του και μεταφέρθηκε στον Άη Γιάννη

ακολουθούμενος από τουλάχιστον έναν υπηρέτη.

Το επόμενο πρωί όμως, αντί να ξυπνήσει στο κρεβάτι του, βρέθηκε έξω από το

χωριό σ’ ένα χωράφι, κάτω από μια μουριά. Σαστισμένος σηκώθηκε και γύρισε

στο χωριό. Τιμώρησε τον υπηρέτη του, βέβαιος πως τη νύχτα, κάτω απ’ τη

μύτη του, μπήκαμε οι «γκιαούρηδες» και τον κλέψανε κοιμισμένο και τον

πήγανε έξω απ’ το χωριό για να τον ξεφτιλίσουν.

Η κατάσταση αυτή όμως συνεχίστηκε και τα επόμενα βράδια. Κάθε βράδυ ο

Τούρκος κλείδωνε το σπίτι, έβαζε φρουρούς στις πόρτες και τα παράθυρα κι

όμως το πρωί, χωρίς να σημειωθεί καμιά παραβίαση, ξυπνούσε στον ίδιο τόπο,

κάτω απ’ τη μουριά. Τελικά, απελπισμένος και πεπεισμένος πως «ο άγιος των

χριστιανών» πράγματι δεν τον θέλει στο χωριό του, εγκατέλειψε την

προσπάθεια και γύρισε στη Νίθαυρη.

Η μουριά, κάτω από την οποία ξυπνούσε κάθε πρωί ο Τούρκος, ονομάστηκε

έκτοτε στην τοπική διάλεκτο «του Τούρκου η μουρνέ».

Δ. Το όργωμα κι ο άγιος Σπυρίδωνας. Τον παλιό καιρό κατά κανόνα τις εορτές

των γνωστών αγίων οι χριστιανοί της υπαίθρου τηρούσαν αργία από τις

αγροτικές εργασίες. Στο χωριό Χορδάκι Αμαρίου, την ημέρα της εορτής του

αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου), ένας μουσουλμάνος πήρε «το ζευγάρι του»

(τα βόδια του) και ξεκίνησε να οργώσει. Στο δρόμο συνάντησε έναν

χριστιανό. «Σήμερο, αγά, θα κάνεις χωράφι» (=θα οργώσεις), του λέει, «απού

’ναι τ’ αγίου Σπυριδώνου;». «Άντε, μωρέ, να δουλέψομε» απαντά εκείνος «κι

άσ’ το Σπυρίδο σου να σφυρίζει!».

Όταν όμως ο Τούρκος άρχισε να οργώνει, αφηνίασαν τα βόδια και τράπηκαν σε

φυγή, ζεμένα καθώς ήταν στο αλέτρι. Έτρεξαν και βούτηξαν κάτω απ’ το

φαράγγι, δίπλα στο οποίο ήταν το χωράφι του! Όμως δε σκοτώθηκαν, γιατί

κρεμάστηκαν από το υνί κι έμειναν εκεί μετέωρα. Μετά από πολλές

προσπάθειες ο ιδιοκτήτης τους και όσοι άλλοι έτρεξαν να τον βοηθήσουν

κατόρθωσαν να τα φέρουν πάνω σώα.

Ε. Το απέναντι χωριό. Ένας Τούρκος από το Αποδούλου είχε μια κόρη τυφλή.

Κάποια χρονιά λοιπόν, στις 26 Ιουλίου, ημέρα της εορτής της αγίας

Παρασκευής (που έχει την ευλογία από το Θεό να θεραπεύει τις παθήσεις των

ματιών), την πήρε και πήγε στο χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου

Ρεθύμνου, που φαίνεται στο βουνό ακριβώς απέναντι από το Αποδούλου. Εκεί

εόρταζαν τη μνήμη της αγίας σε ναό αφιερωμένο στη χάρη της. Μπήκαν μέσα

και παρακολούθησαν τη λειτουργία. Μετά το τέλος της λειτουργίας πήρε την

κοπέλα και βγήκαν έξω. Τότε εκείνη στάθηκε, κοίταξε μακριά και τον ρώτησε:

«Μπαμπά, ποιο είναι αυτό το χωριό απέναντι;». Είχε βρει το φως της –και το

χωριό απέναντι ήταν το χωριό τους, το Αποδούλου.

15. «Ανεύρεσις απολεσθέντος υιού»

Στην εφημερίδα Φωνή της Kύπρου της 24/6.4.1912 (η διπλή ημερομηνία δηλώνει

παλαιό και νέο ημερολόγιο) διαβάζουμε την ακόλουθη εντυπωσιακή είδηση:

Tην παρελθούσαν εβδομάδα, κατά τον μεταξύ Mερσίνης και Kύπρου πλουν, έλαβε

χώραν εν τω ατμοπλοίω, εν ώ εταξίδευον και ημέτεροι συμπατριώται εκ

Kαϊμακλίου επιστρέφοντες εκ Mερσίνας εις Kύπρον, συγκινητικώτατον δράμα

οφειλόμενον εις θαύμα προνοίας Θείας μάλλον ή εις τυχαίαν σύμπτωσιν, όπερ

εν λεπτομερείαις έχει ως εξής: Γυνή τις εξ Aλλαγιάς, Eλληνίς Oρθόδοξος,

προ δεκαεξαετίας απώλεσε τον δωδεκαετή υιόν της, εις μάτην δε επί έτη

πολλά αναζητούσα αυτόν ουκ έπαυσε θρηνούσα την συμφοράν της μηδεμίαν

ανακούφισιν και παρηγορίαν ευρίσκουσα εν τω κόσμω. Eις τοιαύτην ευρίσκετο

κατάστασιν, ότε, προ ολίγων εβδομάδων, είδε καθ’ ύπνους άνθρωπόν τινα

ονόματι Aνδρέαν, όστις διεβεβαίου αυτήν ότι θα ανεύρη τον απολεσθέντα

υιόν. Φιλόθρησκος και ευσεβής μετά πίστεως απέβλεψεν εις τον καθ’ ύπνους

παρουσιασθέντα Ανδρέαν, ως τον Aπόστολον Aνδρέαν, εφ ώ και ήρχετο εις

Kύπρον την παρελθούσαν εβδομάδα διά προσκύνημα εις την Mονήν του Aποστόλου

Aνδρέου μετά πίστεως ότι θα ανεύρισκε τον απολεσθέντα υιόν, ότε κατά τον

πλουν, μετά θρήνων διηγείτο εις τους διερωτώντας αυτήν τα κατά την

συμφοράν της και το όνειρον.

Mεταξύ των επιβατών ήσαν και τινές Δερβίσαι, ών είς μετά πολλού

ενδιαφέροντος και παθητικοτάτης στάσεως παρηκολούθει την δυστυχή γυναίκα,

ήν και πλησιάσας ιδιαιτέρως και λεπτομερέστερον μαθών τα κατ’ αυτήν

ανεγνώρισεν αυτήν ως μητέρα του και εαυτόν ως υιόν της επιδείξας και το

γνωστόν τη μητρί αυτού επί του προσώπου σημείον, εξ ού η μήτηρ εβεβαιώθη

ότι είχεν ενώπιόν της τον προσφιλή υιόν της. H συγκινητική σκηνή της

αναγνωρίσεως βεβαίως δεν περιγράφεται διά λόγων, αλλά ούτε επί

νεκραναστάσει δύναται να υπάρξη τόση χαρά, θερμότατοι δε και διαρκείς

υπήρξαν οι ασπασμοί και αι περιπτύξεις, καθ’ άς και εξηγήθη η απώλεια του

αρπαχθέντος υπό Tούρκων εξισλαμισθέντος και εκπαιδευθέντος εις Tουρκικόν

Iεροσπουδαστήριον. O φιλόστοργος υιός αμέσως απέβαλε το δερβισικόν της

κεφαλής κάλυμμα, καθώς και την ενδυμασίαν, ξυρισθείς υπό ενός των ημετέρων

συμπατριωτών, οίτινες παρόντες εις την συγκινητικήν σκηνήν μετέσχον της

χαράς και εκοινώνησαν του ενθουσιασμού, εξεδήλωσε δε εαυτόν χριστιανόν,

πιστόν της μητρός του τέκνον και περιεβλήθη χριστιανικήν ενδυμασίαν. Ήδη

ευρίσκεται εις Kύπρον μετά της μητρός του εις την Mονήν του Aποστόλου

Aνδρέα, όθεν βραδύτερον θα διέλθωσιν εκ Λευκωσίας διά να μεταβώσιν εις

Kύκκον.

Πηγή, αναδημοσίευση στο http://www.geocities.com/lelefty/storries.htm.

16. Δύο σύγχρονα θαύματα

Α. Η ανάσταση του Σαουδάραβα

Το παρακάτω γεγονός έκανε το γύρω του κόσμου και δημοσιεύθηκε σε πολλούς

τόπους. Το αναδημοσιεύουμε από το διαδίκτυο

(http://www.pigizois.net/index2.htm ).

Τον Δεκέμβριο του 2004 βγήκε από τα μέσα ενημέρωσης ένας μουσουλμάνος

σαουδάραβας και διηγήθη ζωντανό συγκλονιστικό γεγονός που έζησε και που

άλλαξε όλη του τη ζωή. (Το διηγήθηκε από την τηλεόραση το ραδιόφωνο και

δημοδιεύτηκε σε εφημερίδες και περιοδικά σε όλη τη Σαουδική Αραβία,

Παλαιστίνη και προφανώς σε όλες τις γειτονικές χώρες. Υπάρχει και στα

Αραμαϊκά σε ιστοσελίδα αλλά δεν γνωρίζω σε ποιο δίκτυο.)

Παντρεύτηκε πριν από χρόνια μια κοπέλα, πλούσια μουσουλμάνα αλλά στείρα.

Οπότε πέρασαν τα χρόνια και δεν μπορούσαν να αποκτήσουν παιδιά, παρόλο που

είχαν πολλά χρήματα και πήγαν σε πολλούς γιατρούς. Οι γονείς του του

έλεγαν να παντρευτεί και δεύτερη γυναίκα και να κρατήσει και την πρώτη

αφού ο νόμος τους, επιτρέπει να έχουν μέχρι και τέσσερις γυναίκες. Εκείνος

κουρασμένος και αρκετά στεναχωρημένος πήρε τη σύζυγο του να πάνε ταξίδι

αναψυχής στη γειτονική μας από το Ισραήλ Συρία για να ξεκουραστούν και να

ξεχάσουν λίγο. Στη Συρία ενοικίασε λιμουζίνα με οδηγό-ξεναγό να τους πάει

σε όλα τα κοσμικά αξιοθέατα της Συρίας. Ο οδηγός πρόσεξε στο ζευγάρι που

ξεναγούσε μια πικρία πόνο και θλίψη στα πρόσωπα τους. Αφού λοιπόν

ξεκουράστηκαν καλά, πήρε το θάρρος και τους ρώτησε γιατί δεν φαινόντουσαν

ευχαριστημένοι, μήπως άραγε έφταιγε ο ίδιος και δεν τους άρεσε κάτι στην

ξενάγηση και την περιήγηση, που τους έκανε. Εκείνοι του ανοίχθηκαν και του

εξήγησαν το πρόβλημα της ατεκνίας τους.

Ο μουσουλμάνος λοιπόν οδηγός τους είπε ότι εδώ στη Συρία οι Χριστιανοί και

μάλιστα οι Ορθόδοξοι έχουν το μοναστήρι της Παναγίας της Σεϊδανάγιας

(Σεϊντανάγια αραβικά σημαίνει Δέσποινα Κυρία) και πολλοί άτεκνοι

καταφεύγουν στη Θαυματουργική της εικόνα. Εκεί λοιπόν τους δίνουν από το

φυτίλι του καντηλιού της θαυματουργής αυτής εικόνας και το τρώνε το

καταπίνουν και τότε η «Μαρία» των Χριστιανών τους δίνει κατά την προαίρεση

τους και την πίστη τους.

Ενθουσιασμένος λοιπόν ο Σαουδάραβας και η γυναίκα του λένε στον ξεναγό

πήγαινε μας εκεί στη Σεϊδανάγια, «τη Δέσποινα των Χριστιανών», και, αν

γίνει το ποθούμενο και αποκτήσουμε παιδί, θα σου προσφέρω 20.000$ σε σένα

και 80.000$ στο μοναστήρι.

Πήγαν στη μονή έκαναν ότι έπρεπε και γυρίζοντας πίσω η γυναίκα βρέθηκε

έγκυος. Σε μερικούς μήνες γέννησε ένα χαριτωμένο αγοράκι υγιέστατο και

πανέμορφο, θαύμα της Παναγίας μας.

Μόλις γέννησε η σύζυγός του, ο Σαουδάραβας ήθελε να εκπληρώσει, να

πραγματοποιήσει το τάξιμο που είχε κάνει. Τηλεφώνησε λοιπόν στον οδηγό

εκείνο να το παραλάβει από το αεροδρόμιο της Δαμασκού. Ο οδηγός όμως

πανούργος και κακός ειδοποίησε άλλου δυο φίλους του για να πάνε μαζί στο

αεροδρόμιο να παραλάβουν τον πλούσιο και κατόπιν δολίως να το σκοτώσουν

και να λάβουν όσα χρήματα θα είχε μαζί του, δική τους μοιρασιά.

Πράγματι έτσι κι έγινε. Τον παρέλαβαν από το αεροδρόμιο. Καθ’ οδόν, χωρίς

ο άμοιρος να γνωρίζει τι θα συνέβαινε, τους είπε ότι από τη χαρά του θα

έδινε και στους φίλους του οδηγού από 10.000$.Αυτοί αντί να τον πάνε στο

μοναστήρι, τον οδήγησαν σε έρημο μέρος, τον έσφαξαν κόβοντας του πρώτα το

κεφάλι καθώς και τα υπόλοιπα μέρη του σώματός του χέρια και πόδια σε

κομμάτια. Τους τύφλωσε όμως το πάθος από αυτήν την εγκληματική τους

ενέργεια και αντί να τον πετάξουν εκεί τον έβαλαν στο μπορτ μπαγκάζ του

αυτοκινήτου, αφού πήρανε μαζί τους χρήματα ρολόϊ και ότι είχε και

ξεκίνησαν να πάνε σε άλλο ερημικό μέρος για να τον πετάξουν. Στον εθνικό

δρόμο τους χάλασε το αμάξι και στάθηκαν στη μέση του δρόμου. Για να δουν

τι συνέβαινε και γιατί σταμάτησε η μηχανή και τους άφησε. Ένας περαστικός

τους είδε και από μόνος του σταμάτησε με το αυτοκίνητο του να τους

βοηθήσει. Εκείνοι όμως φοβούμενοι μήπως γίνουν αντιληπτοί για το φοβερό

έγκλημα που είχαν διαπράξει προσποιήθηκαν ότι δεν θέλουν βοήθεια.

Ο περαστικός οδηγός όμως φεύγοντας παρατήρησε να στάζει αίμα κάτω από το

πορτ μπαγκάζ και πιο κάτω ειδοποίησε την αστυνομία να πάνε να εξιχνιάσουν

τι συνέβαινε, διότι αυτοί οι τρεις, του φάνηκαν ύποπτοι. Έφθασε η

αστυνομία, είδαν οι αστυνομικοί το αίμα στο οδόστρωμα και δίνουν διαταγή

να ανοίξουν το μπορτ μπαγκάζ. Μόλις άνοιξαν σηκώνεται και βγαίνει έξω ο

Σαουδάραβας υγιής ολοζώντανος με αίματα βέβαια αλλά ραμμένος.

«Μόλις τώρα» τους λέει « η Παναγία τελείωσε και τις τελευταίες ραφές του

λαιμού μου εδώ μπροστά δείχνοντας το καρύδι του λαιμού του αφού μου έραψε

όλο μου το σώμα πρώτα»

Ο κακοποιός εγκληματίας ταξιτζής και οι συνεργοί του, έχασαν τα λογικά

τους, τρελάθηκαν και με χειροπέδες τους οδήγησαν στις ψυχιατρικές φυλακές.

Φώναζαν σαν δαιμονισμένοι «…εμείς σε σκοτώσαμε εμείς σε κομματιάσαμε σου

κόψαμε το κεφάλι πώς ζεις;».

Ο Σαουδάραβας πήγε για πιστοποίηση του λαμπρού θαύματος. Τον είδαν

ιατροδικαστές, εμπειρογνώμονες, αστυνομικοί και πιστοποίησαν με υπογραφές

το θαύμα.

Τα ράμματα ήσαν και είναι φανερά. Φαινόταν φρεσκοσυναρμολογημένος.

Διεκήρυττε δε και ομολογούσε ότι «η Παναγία με έραψε και με ανάστησε

δυνάμει του Υιού της». Κατόπιν ο ιαθείς και αναστηθείς κάλεσε τηλεφωνικώς

όλους τους δικούς του και ήλθαν στη Συρία. Πήγαν στο μοναστήρι,

ευχαρίστησαν την Παναγία Σαϊδανάγια και πρόσφεραν δεήσεις και δοξολογίες

και αντί του ποσού των 80.000$, που ήταν το τάξιμο του στην Παναγία

Σαϊδανάγια, προσφέρει στη μονή το ποσό των 800.000$ για τη μεγάλη

ευεργεσία που του προσέφερε η Παναγία μας.

Ο ίδιος σήμερα αφηγείται συνεχώς το συγκλονιστικό αυτό θαύμα και αρχίζει

πάντοτε λέγοντας: «Όταν ήμουν μουσουλμάνος μου συνέβη αυτό κι αυτό»

δηλώνοντας ότι δεν είναι πλέον μουσουλμάνος, ούτε αυτός ούτε η οικογένεια

του… Το θαύμα αυτό τάραξε τις αραβικές μουσουλμανικές χώρες και όλη τη

Μέση Ανατολή, δημιούργησε σάλο και φοβερή έκπληξη.

Β. Θεραπεία διά του σταυρού

Από το διαδίκτυο πληροφορούμαστε την παρακάτω εντυπωσιακή ιστορία

(http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=159&Itemid=48

):

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές γνωστός Χότζας της Αιγύπτου μαζί με την

οικογένεια του, εγκατέλειψαν τον μουσουλμανισμό και βαπτίσθηκαν

Χριστιανοί. […]

Ποιο όμως συνταρακτικό γεγονός έκανε τον γνωστό Χότζα, τα στοιχεία του

οποίου για ευνόητους λόγους δεν δημοσιεύουμε να γίνει χριστιανός; Όπως

εξιστορεί ο ίδιος η μεταστροφή του οφείλεται σε θαύμα. Ο πρώην Χότζας και

νυν νεοφώτιστος Χριστιανός ανέφερε ότι η μικρή κόρη του έπασχε από ανίατη

ασθένεια. Γύρισε όλα τα νοσοκομεία και επισκέφθηκε αρκετούς γιατρούς στην

Αίγυπτο, όπου μέχρι πρότινος ζούσε αλλά και στο εξωτερικό. Όλοι οι γιατροί

σχεδόν συνέκλιναν στην ίδια άποψη. Συνιστούσαν θεραπευτική αγωγή, η οποία

ωστόσο, όπως τόνιζαν δεν θα βοηθούσε για την αποφυγή του μοιραίου. Μάλιστα

συνέστησαν στον απελπισμένο πατέρα να πάρει την κόρη του στο σπίτι, αφού

πίστευαν ότι δεν υπάρχει πλέον θεραπεία. Ο απελπισμένος πατέρας,

καλλίφωνος Χότζας, προσευχόταν καθημερινά στον Αλλάχ για βοήθεια.

Βλέποντας τη θλίψη του κάποιος κοντινός φίλος του πρότεινε να βάλει πάνω

από το προσκεφάλι της κόρης του, ένα σταυρό. Στο άκουσμα της πρότασης ο

πρώην Χότζας αντέδρασε… «Δεν είναι δυνατόν να κάνω εγώ κάτι τέτοιο, δεν θα

πουλήσω την πίστη μου…», είπε. Η ιδέα, ωστόσο, της τοποθέτησης του σταυρού

άρχισε να τον απασχολεί. Χωρίς να αναφέρει σε κανένα τίποτε, αγόρασε ένα

σταυρό και το έβαζε όταν ήταν μόνος στο δωμάτιο της κόρης του πάνω από το

προσκεφάλι της. Οι ημέρες περνούσαν και η κόρη του εισήλθε σε κωματώδη

κατάσταση, χάνοντας κάθε επικοινωνία με το περιβάλλον. Όλοι στην

οικογένεια αλλά και στην περιοχή που υπηρετούσε ο πρώην Χότζας περίμεναν

το μοιραίο. Ο απελπισμένος πατέρας μέρα-νύκτα καθόταν δίπλα της,

κλαίγοντας. Μέσα του, όπως ομολογεί τώρα, υπήρχε μια ελπίδα πως κάτι θα

συμβεί.

Ένα βράδυ καθώς ο θλιμμένος πατέρας κρατούσε το χέρι της κόρης του, είδε

πως από το σταυρό που είχε στο προσκεφάλι της να εκπέμπεται ένα

εκτυφλωτικό φως, το οποίο απλώθηκε σ' όλο το κρεβάτι. Αρχικά νόμιζε πως

ονειρεύεται ή ότι κάτι συμβαίνει με τη σκέψη του εξ αιτίας της

στεναχώριας. Ωστόσο, το φως το έβλεπε φανερά. Ξαφνικά βλέπει την κόρη του

να σηκώνεται από το κρεβάτι της και να λέει: «Μπαμπά πεινάω, φέρε μου κάτι

να φάω»! Ο δυστυχής Χότζας δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει τι είχε

συμβεί. Πήγε στην κουζίνα περιχαρής. Οι φωνές του ξεσήκωσαν τη σύζυγό του

αλλά και τη γειτονιά. Σε λίγο στο σπίτι του ήταν το αδιαχώρητο. Ο ίδιος

έλεγε και ξαναέλεγε τι ακριβώς συνέβη. Μιλούσε για το θαύμα του σταυρού.

Τηλεφώνησε μάλιστα στο φίλο του που του είχε προτείνει να βάλει το σταυρό

στο προσκεφάλι της μικρής κόρης του και τον ευχαρίστησε.

Οι γείτονες και οι φίλοι του προσπάθησαν να αποδώσουν το θαύμα στον Άγιο

Γεώργιο, τον οποίο αποδέχονται οι μουσουλμάνοι. Εκείνος όμως ήξερε για την

δύναμη του σταυρού. Βίωσε το θαύμα. Η κόρη του πλέον δεν παρουσίαζε τίποτε

και οι θεράποντες γιατροί που γνώριζαν την κατάσταση δεν πίστευαν στα

μάτια τους, όταν είδαν πως οι νέες εξετάσεις δεν έδειχναν απολύτως τίποτε.

Λίγες ημέρες μετά το θαύμα ο πρώην Χότζας είχε λάβει την απόφασή του. Είπε

στη σύζυγο του πως θα γίνει Χριστιανός. Εκείνη αρχικά αντέδρασε και

σκέφθηκε τους διωγμούς που θα ακολουθήσουν για τον ίδιο και για όλη την

οικογένεια από τους μουσουλμάνους. «Θα μας σκοτώσουν» έλεγε. Εκείνος όμως

είχε πλέον πάρει το δρόμο του. Της ανακοίνωσε πως θα φύγουν οριστικά από

την Αίγυπτο. «Θα βαπτισθούμε χριστιανοί και θα ζήσουμε πλέον σε άλλη

χώρα».

Έτσι και έπραξε. Ωστόσο, η είδηση της εισόδου του στην Εκκλησία του

Χριστού κυκλοφόρησε ευρέως τόσο στην πόλη που υπηρετούσε, όσο και στο

μουσουλμανικό ιερατείο. Σήμερα ο πρώην Χότζας και νυν νεοφώτιστος

Χριστιανός σπουδάζει θεολογία. Για τους μουσουλμάνους σήμερα ο ίδιος και η

οικογένεια του είναι επικηρυγμένοι. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν

μπορούμε να δημοσιεύσουμε περισσότερα στοιχεία.

Β΄. Θαύματα ζώντων αγίων

Όλοι οι άγιοι είναι ζώντες. Εμείς όμως εννοούμε αγίους, που θαυματούργησαν

κατά την επίγεια ζωή τους, πριν αναχωρήσουν για «τας ουρανίους μονάς».

Πρόκειται κατά κανόνα για αγίους που έζησαν σε περιοχές κατοικημένες ή

κατακτημένες από μουσουλμάνους ή με ανάμικτο πληθυσμό, χριστιανικό και

μουσουλμανικό. Αξιοσημείωτο κι εδώ είναι ότι οι μουσουλμάνοι θεωρούσαν

αυτονόητο το θαυματουργικό χάρισμα των αγίων και προσέτρεχαν σ’ αυτούς με

φυσικότητα, όπως και οι χριστιανοί. Από το βίο τους σταχυολογούμε μερικές

ενδιαφέρουσες και χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

1. «Τση Κεράς του το σπίτι»

Γύρω στο 1750 ένας άγιος ασκητής μόναζε στο ερειπωμένο τότε μοναστήρι της

αγίας Ειρήνης, νότια του Ρεθύμνου, κοντά στο ομώνυμο χωριό (σήμερα

γυναικεία μονή και σημαντικό πνευματικό κέντρο του Ρεθύμνου). Ο άγιος

αυτός, του οποίου το όνομα δεν διασώζεται, θεράπευσε με την προσευχή του

την ασθενή θυγατέρα του πασά του Ρεθύμνου και έλαβε, ως αμοιβή, την άδεια

«να μεγαλώσει τση Κεράς του το σπίτι», δηλαδή το ναό του μοναστηριού, μέσα

όμως σε προθεσμία σαράντα ημερών. Αυτό και έγινε.

Η παράδοση αυτή συμφωνεί με την αρχιτεκτονική των κτισμάτων, που προδίδει

τουρκικούς χρόνους, και με τα γράμματα τα λαξευμένα στο υπέρθυρο της

εισόδου του ναού, στα οποία ο Gerola (Monumenti Veneti nell’ isola di

Creta, 3ος, σ. 173) είχε διαβάσει τη χρονολογία 1755.

Το γεγονός καταγράφεται από το Ν. Δρανδάκη, στα Κρητικά Χρονικά, Δ, 1950,

σελ. 61, σημ. 203, και αναδημοσιεύεται στο βιβλίο του Νίκου Ψιλάκη

Μοναστήρια και ερημητήρια της Κρήτης, τόμ. Β΄, σελ. 78.

2. Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος ήταν αιχμάλωτος του ρωσοτουρκικού πολέμου του

1710-11. Πουλήθηκε δούλος σε έναν Οθωμανό αξιωματικό στο Προκόπι της

Καππαδοκίας και υπέστη φρικτά βασανιστήρια για να ασπαστεί το Ισλάμ, όμως

διατήρησε γενναία τη χριστιανική πίστη του. Έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή του

ως δούλος, με κατοικία ένα στάβλο, επιδιδόμενος όμως στην προσευχή και

μεταλαβαίνοντας κρυφά κάθε Σάββατο στο λαξευτό εκκλησάκι του αγ. Γεωργίου

όχι μόνον επιβίωσε, αλλά έφτασε και σε υψηλά μέτρα αγιότητας.

Όταν η αγιότητά του έγινε αντιληπτή από τους ιδιοκτήτες του και τους

άλλους μουσουλμάνους της περιοχής, ο ίδιος έγινε σεβαστός και απόλαυσε μια

σχετική ησυχία.

Το πιο γνωστό θαύμα του αγίου είναι το εξής: μια μέρα, ενώ ο Τούρκος

αφέντης του βρισκόταν στη Μέκκα, η γυναίκα του έκανε τραπέζι σε συγγενείς

και φίλους στο αρχοντικό τους. Ο Ιωάννης υπηρετούσε στο τραπέζι, όταν

σερβιρίστηκε ένα πιάτο από το αγαπημένο πιλάφι του αφέντη του. Το είδε η

οικοδέσποινα και αναστέναξε λέγοντας: «Πόση ευχαρίστηση θα έπαιρνε ο

αφέντης σου, αν ήταν εδώ κι έτρωγε μαζί μας από τούτο το φαγητό». Ο άγιος

τότε ζήτησε ένα πιάτο ζεστό πιλάφι για… να το στείλει στον αφέντη του στη

Μέκκα. Του το έδωσαν σχεδόν με ειρωνεία, όμως, όταν επέστρεψε ο αφέντης

του είχε μαζί του το πιάτο, που ανεξήγητα είχε μεταφερθεί κοντά του, και

μάλιστα έφερε το χαρακτηριστικό έμβλημα όλων των σερβίτσιων του

αρχοντικού.

Ο άγιος κοιμήθηκε ειρηνικά το 1730, αφού έλαβε τη θεία κοινωνία κρυμμένη

από τον ιερέα μέσα σ’ ένα μήλο. Τρία χρόνια αργότερα, μετά από ένα φωτεινό

όραμα, ανοίχθηκε ο τάφος και το σώμα του βρέθηκε άφθαρτο, ευλύγιστο και

ευωδιάζον. Το 1830 στρατιώτες του Οσμάν πασά αποπειράθηκαν να το κάψουν

ρίχνοντάς το στη φωτιά. Όμως το ιερό σκήνωμα έμεινε σχεδόν ανέπαφο και

μάλιστα οι στρατιώτες το είδαν να κινείται μέσα στις φλόγες, σαν ζωντανό,

και τράπηκαν σε φυγή.

Μαυρισμένο από τη φωτιά το άγιο λείψανο φυλάσσεται σήμερα στο Νέο Προκόπι

Ευβοίας, όπου μεταφέρθηκε από τους χριστιανούς κατά τη Μικρασιατική

Καταστροφή (1922). Η μνήμη του αγίου εορτάζεται στις 27 Μαΐου.

Βλ. το συναξάρι του αγίου στο

http://www.oodegr.com/oode/synaxaristis/iwann_rwsos1.htm.

3. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Τις πληροφορίες που μας ενδιαφέρουν τις αντλούμε κυρίως από το συναξάρι

του αγίου ιερομάρτυρα και ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού (μαρτύρησε στις 24

Αυγούστου 1779 και αυτή την ημέρα τιμούμε τη μνήμη του), γραμμένο από τον

αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων Σάπφειρο Χριστοδουλίδη, το οποίο

συμπεριέλαβε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο Νέον Μαρτυρολόγιον (εκδ.

Αστήρ, 1993, σελ. 201-208) και ο επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνος στο βιβλίο

του Κοσμάς ο Αιτωλός, έκδ. ορθοδόξου ιεραποστολικής αδελφότητος «Ο

Σταυρός», Αθήναι 1998. Από εκεί μεταφέρω τα ακόλουθα:

Α. Από ταις Φιλιάταις οι πρώτοι Αγάδες επήγαν, διά να ιδούν τον Άγιον, και

να ακούσουν την διδαχήν του, και επειδή ήτον καλοκαίρι, εκοιμήθηκαν έξω

εις τον κάμπον. Και προς τας πέντε ώρας της νυκτός είδον ένα φως ουράνιον,

ωσάν σύννεφον, οπού εσκέπαζε τον τόπον εκείνον, οπού εκάθητο ο Άγιος, το

οποίον εδιηγούντο εις τους Χριστιανούς. Όθεν το πρωΐ εζήτουν να τους δώση

την ευχήν του ο Άγιος από την καρδίαν του, και όχι από τα χείλη του.

Β. Άλλος πάλιν Τούρκος αξιωματικός από την Καββαΐαν, είχε δεινήν ασθένειαν

φιάγγου, οπού δεν εδύνετο να χύση το νερόν του. Ούτος ακούοντας διά τον

Άγιον, έστειλε τον δούλον του, παρακαλώντας τον να υπάγη εκεί, διά να τον

ευχηθή, και διά μέσου του ίσως ο Θεός να τον ιατρεύση. Ο Άγιος δεν ηθέλησε

να υπάγη, ονομάζοντας τον εαυτόν του αμαρτωλόν. Πάλιν έστειλεν ο Τούρκος

τον δούλον του με ένα αγγείον νερόν, παρακαλώντας τον Άγιον να του το

ευλογήση. Τότε βλέποντας την μεγάλην ευλάβειαν του Τούρκου ο Άγιος, του

εμήνυσε να κάμη δύο προστάγματα, να μη πίνη ρακί, και να μοιράση το

δέκατον του πλούτου του εις τους πτωχούς. Και αφού υποσχέθηκε να τα κάμη

ευλόγησε νερόν, και πίνοντάς το ο ασθενής εις τέσσαρας ημέρας ιατρεύθη

τελείως. Όθεν έκαμε μεγάλας ελεημοσύνας.

Γ. Κατά το φανάρι εις τόπον λεγόμενον Λυκουρίσι, ένας Τούρκος εξουσιαστής

του τόπου, βλέποντας τον σταυρόν, οπού αφήκεν εκεί ο Άγιος, όταν εδίδαξε,

καθώς είχε συνήθειαν, τον έβγαλεν από τον τόπον του, και τον έφερνεν εις

το σπήτι του, διά να κάμη δύο στύλους του κρεββατιού, οπού είχεν εις την

δραγάταν του. Αλλ ευθύς, ω του θαύματος! γίνεται μεγάλος σεισμός, και μη

δυνάμενος να σταθή εις τους πόδας του, έπεσε κατά γης κυλιόμενος ώραν

πολλήν, και αφρίζων, και τρίζων τους οδόντας του, ωσάν δαιμονισμένος.

Ύστερον δε σηκωθείς από δύο Τούρκους οπού διάβαινον εκείθεν, και ελθών εις

τον εαυτόν του, εγνώρισε πως τούτο το έπαθεν από θεϊκήν οργήν, διά την

τόλμην οπού έλαβε, και έβγαλε τον τίμιον σταυρόν. Όθεν μόνος του τον

επήγε, και τον εστερέωσε πάλιν εις τον τόπον, όπου ήτον και προτύτερα. Και

κάθε ημέραν επήγαινε, και τον εφίλει με μεγάλην ευλάβειαν. Και άλλην φοράν

οπού επέρασεν εκείθεν ο ιερός διδάσκαλος, έδραμεν αυτός ο ίδιος Τούρκος

εις προσκύνησίν του, και εδιηγείτο παρρησία εις όλους το θαύμα, και εζήτει

ταπεινώς την συγχώρησιν.

Δ. Ένας από τους Αγαρηνούς οπού εθανάτωσαν τον Άγιον, επήρε το

επανωκαμίλαυκόν του [το μαύρο πέπλο που φορούν οι μοναχοί πάνω από το

καλυμμαύχι τους στο κεφάλι] και γυρίζοντας εις τον χότζαν το έβανεν εις το

κεφάλι του, και επεριγέλα τον Άγιον. Και παρευθύς δαιμονισθείς έβγαλε τα

ρούχα του και έτρεχε φωνάζοντας, πως αυτός εθανάτωσε τον ασκητήν. Όθεν

μανθάνοντας τούτο ο Πασσιάς, επρόσταξε, και τον έβαλαν εις τα σίδερα, και

εκεί κακώς ο κακός εξέψυξεν [ξεψύχησε].

Ε. Ως γνωστόν, ο άγιος είχε λάβει από το Θεό ένα συγκλονιστικό προορατικό

χάρισμα, που τον ανέδειξε στον κατ’ εξοχήν τιμώμενο ως προφήτη της εποχής

του, αλλά και του νέου Ελληνισμού. Οι προφητείες του (στις οποίες

συμπεριλαμβάνονται αναφορές στους βαλκανικούς πολέμους, στο Β΄ Παγκ.

Πόλεμο, σε εφευρέσεις όπως το τηλέφωνο, η τηλεόραση, τα αεροπλάνα κ.τ.λ.)

καταγράφονταν από ακροατές του και κυκλοφορούσαν σε ελληνόφωνα και

αλβανόφωνα χειρόγραφα. Στο προαναφερόμενο βιβλίο του επ. Αυγουστίνου, σελ.

350, διαβάζουμε τη γνωστή προφητεία του στο νέο από το Τεπελένι, που

αργότερα έγινε ο Αλή πασάς:

«Θα γίνης μεγάλος άνθρωπος, θα κυριεύσης όλη την Αρβανιτιά, θα υποτάξης

την Πρέβεζα, την Γάργα, το Σούλι, το Δέλβινο, το Γαρδίκι, και αυτό το

τάχτι του Κουρ πασά. Θα αφήσης μεγάλο όνομα στην οικουμένη. Και στην Πόλι

θα πας, μα με κόκκινα γένια. Αυτή είναι η θέλησι της θείας προνοίας.

Ενθυμού όμως εις όλην την διάρκειαν της εξουσίας σου να αγαπάς και να

υπερασπίζεσαι τους χριστιανούς, αν θέλης να μείνη η εξουσία εις τους

διαδόχους σου».

Ο Αλή πασάς, ως γνωστόν, δεν τήρησε τη συμβουλή του αγίου και δεν έμεινε η

εξουσία στους διαδόχους του. Και πήγε όντως στην Κωνσταντινούπολη «με

κόκκινα γένια»: απεστάλη η κομμένη κεφαλή του από το Χουρσίτ πασά.

4. Ο άγιος Ιωσήφ ο Γεροντογιάννης

Ο άγιος Ιωσήφ ο Γεροντογιάννης (1799-1874, τιμάται 7 Αυγούστου) ήταν ένας

σκληρός και ασεβής κτηνοτρόφος από το χωριό Λιθίνες της Σητείας, πατέρας

τεσσάρων παιδιών. Όταν όμως έχασε το κοριτσάκι του, ένιωσε συντριβή,

μετανόησε και στράφηκε προς το Θεό. Κάποια στιγμή έζησε μια οπτασία του

παραδείσου και της κόλασης και απέκτησε το χάρισμα να θεραπεύει ασθένειες.

Αυτό έγινε αφορμή να συρρέουν πλήθη ασθενών στο χωριό του, τους οποίους

θεράπευε με το όνομα του Χριστού, φυσικά δωρεάν. Ο επίσκοπος Ιεροσητείας

Ιλαρίων, χωρίς να τον γνωρίζει, τον έλεγξε ως αγύρτη, είδε όμως με τα

μάτια του ένα θαύμα του αγίου και τον ευλόγησε (η φοράδα του επισκόπου

γέννησε και μετά αφηνίασε και αποστράφηκε το μωρό της, κι όμως με μια

κουβέντα του αγίου το δέχτηκε και το θήλασε).

Οι Τούρκοι όμως του χωριού του τον συκοφάντησαν ότι κρύβει επαναστατικούς

σκοπούς κι έτσι ο Μουσταφά πασάς, διοικητής της Κρήτης, τον κάλεσε τρεις

φορές σε απολογία στο Ηράκλειο. Κάθε φορά η άφιξή του γινόταν αφορμή

μεγάλης συγκέντρωσης, ενώ πολλά θαύματα τελούνταν υπό το βλέμμα των

Τούρκων. Την τρίτη φορά ο άγιος τέλεσε δύο θαύματα στο σπίτι του πασά.

Θεράπευσε την πεθερά του, κατάκοιτη επί σειρά ετών από ανίατη ασθένεια,

και το γιο του, που είχε τραυματιστεί σοβαρά πέφτοντας από τη σκάλα. Τότε

ο πασάς τον απέλυσε εν ειρήνη και μάλιστα του έστειλε στο χωριό ένα φορτίο

με δώρα, τα οποία ο άγιος μοίρασε στους ανθρώπους, κρατώντας μόνο τα

καντήλια (που του είχε στείλει) για την εκκλησία.

Στη συνέχεια, θέλοντας να αποφύγει το πλήθος των ασθενών που τον

καταδίωκε, αποσύρθηκε στα ερείπια της ιεράς μονής του Τιμίου Προδρόμου

(μονή Καψά), αλλά κι εκεί σύντομα περικυκλώθηκε από ασθενείς και από

υποψήφιους μοναχούς. Έτσι επιδόθηκε σε πολυετή προσπάθεια ανακαίνισης της

μονής, στην οποία έζησε έκτοτε, με μικρά διαλείμματα, και όπου βρίσκεται ο

τάφος του και φυλάσσονται τα άγια λείψανά του.

Βλ. λεπτομέρειες στο βιβλίο Η ιερά μονή Καψά Σητείας και ο όσιος Ιωσήφ ο

Γεροντογιάννης, έκδ. της μονής, χ.χ.

5. Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης

Στο βίο του αγίου Ιωάννη της Κρονστάνδης (1829-1908, τιμάται 2

Δεκεμβρίου), του γίγαντα της φιλανθρωπίας και προικισμένου με το χάρισμα

των ιαμάτων, διαβάζουμε τα ακόλουθα [Αλεξάνδρου Σεμενώφ-Τιάν-Σάνσκυ, Άγιος

Ιωάννης της Κρονστάνδης (μτφρ. από τα ρωσικά), έκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου,

Ωρωπός Αττικής 2000, σελ. 296-297]:

Προς αυτόν έστρεφαν την προσοχή τους και προς αυτόν κατέφευγαν καθολικοί,

προτεστάντες, εβραίοι, μουσουλμάνοι και άλλοι. Συνήθως ερωτούσε τους

αλλοθρήσκους για τις ανάγκες και τις δυσκολίες τους χωρίς να θίγη θέματα

θρησκείας. […] Στην ίδια περιοχή της νοτίου Ρωσίας [Κριμαία] θεραπεύθηκε

με την προσευχή του ένας άρρωστος Τάταρος. Ο π. Ιωάννης ερώτησε την

Τατάρα, που τον παρακαλούσε για τον σύζυγό της: «Πιστεύεις στον Θεό;».

Αφού έλαβε καταφατική απάντησι, της είπε: «Θα προσευχηθούμε λοιπόν και οι

δύο. Εσύ με τον δικό σου τρόπο και εγώ με τον δικό μου».

6. Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης

Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (1840-1924, τιμάται 10 Νοεμβρίου), ο

λεγόμενος Χατζεφεντής, ήταν ένας εξαιρετικά χαρισματούχος ιερομόναχος από

τα Φάρασα της Καππαδοκίας, σεβαστός σε μουσουλμάνους και χριστιανούς,

θαυματουργός ήδη εν ζωή, που οδήγησε το λαό του (το «ποίμνιό του», τα

«λογικά του πρόβατα»), καταδιωγμένο από τους Τούρκους το 1924, στην Ελλάδα

και κοιμήθηκε από τις κακουχίες στην Κέρκυρα, όπου και βρίσκεται ο τάφος

του, ενώ τα άγια λείψανά του βρίσκονται σήμερα στο ιερό ησυχαστήριο της

Σουρωτής Θεσσαλονίκης, που είναι αφιερωμένο στον άγ. Ιωάννη το Θεολόγο.

Στη συγκλονιστική βιογραφία του (έκδ. του ησυχαστηρίου της Σουρωτής,

2007), γραμμένη από το γέροντα Παΐσιο, μετά από εξαντλητική έρευνα,

διαβάζουμε πολλές περιπτώσεις θαυμαστών παρεμβάσεων του αγίου σε

μουσουλμάνους, πράγμα που το θεωρούσαν όλοι πολύ φυσικό. «Είναι αλήθεια

ότι ο Πατήρ, όπου περνούσε και του έφερναν αρρώστους, για να τους διαβάση,

ποτέ δεν εξέταζε εάν ο άρρωστος είναι Χριστιανός ή Τούρκος, αλλά από ποια

αρρώστια πάσχει, για να βρη την ανάλογη ευχή» (σελ. 43). Ας σημειωθεί

επίσης ότι, όταν λειτουργούσε, διάβαζε το ευαγγέλιο και στα ελληνικά και

στα φαρασιώτικα (καππαδοκικό ιδίωμα) και στα τούρκικα. Ας δούμε μερικές

μόνον από τις πολλές περιπτώσεις:

Α. Κάποτε που περιόδευε στα χωριά με τον ψάλτη του Πρόδρομο, είχε περάσει

και από το χωριό Σινασός. Οι Τούρκοι του χωριού εμπόδισαν τον Πατέρα να

έρθη σε επαφή με τους Χριστιανούς. Ο Πατήρ Αρσένιος δεν μίλησε καθόλου,

παρά είπε μόνο στον Πρόδρομο: «Πάμε να φύγουμε και θα τους ιδής τους

Τούρκους να τρέχουν να μας προλάβουν». Μόλις βγήκαν μισή ώρα έξω από το

χωριό, ο Χατζεφεντής γονάτισε και ύψωσε τα χέρια του στον Ουρανό (έκανε

προσευχή). Και ενώ ήταν καλός καιρός, για μια στιγμή μαζεύθηκαν σύννεφα

και άρχισε βροχή –κατακλυσμός με δυνατό αέρα– και το χωριό Σινασός να

σείεται ολόκληρο.

Οι Τούρκοι αμέσως κατάλαβαν το σφάλμα τους και έστειλαν δύο ζαπτιέδες

(αγγελιοφόρους καβαλλάρηδες), για να τον προλάβουν. Και όταν τον έφθασαν,

έπεσαν στα πόδια του Χατζεφεντή και ζητούσαν συγχώρεση εκ μέρους όλου του

χωριού. Τότε ο Πατήρ Αρσένιος τους συγχώρεσε και ξαναγύρισε στην Σινασό.

Σταύρωσε το χωριό στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος και αμέσως σταμάτησαν

όλα και καλωσύνεψε.

Β. Είχαν φέρει κάποτε από τους Τελέληδες μια τυφλή Μουσουλμάνα, ονόματι

Φάτμα, ημέρα Τετάρτη στον Χατζεφεντή, να την διαβάση να γίνη καλά. Επειδή

ήταν έγκλειστος, αφού χτύπησαν τη πόρτα του κελλιού του αρκετά οι συνοδοί

της τυφλής, την άφησαν απ’ έξω και πήγαν στο Μεσοχώρι. Εκείνη την ώρα, μια

Φαρασιώτισσα, που της είχε αγκυλωθή το χέρι της, πήγε στο κελλί του

Χατζεφεντή και πήρε από το κατώφλι της πόρτας του χώμα, άλειψε το παθεμένο

χέρι της και έγινε καλά. (Έτσι έκαναν όλοι οι Φαρασιώτες αυτές τις δύο

ημέρες, που έμενε έγκλειστος, και δεν τον ενοχλούσαν). Όταν λοιπόν είδε

την τυφλή, τη ρώτησε γιατί περιμένει και η τυφλή της είπε την αιτία. Τότε

η Φαρασιώτισσα της απάντησε:

- Τι κάθεσαι και χασομεράς; Δεν ξέρεις ότι ο Χατζεφεντής την Τετάρτη και

την Παρασκευή δεν ανοίγει; Πάρε χώμα από το κατώφλι της πόρτας και τρίψε

τα μάτια σου να γίνης καλά, όπως κάνουμε και όλοι αυτές τις ημέρες, όταν

αρρωσταίνουμε.

Η Φαρασιώτισσα έφυγε και πήγε στην δουλειά της. Η Μουσουλμάνα όμως είχε

παραξενευθεί στην αρχή γι’ αυτό που άκουσε, αλλά μετά έψαξε και βρήκε το

κατώφλι, πήρε χώμα και έτριψε τα μάτια της και αμέσως άρχισε να βλέπη

θαμπά. Από την χαρά της τότε πήρε μια πέτρα και χτυπούσε σαν τρελλή την

πόρτα του Πατρός Αρσενίου, ο οποίος άνοιξε και, επειδή είδε πως ήταν

Μουσουλμάνα, ενώ δεν μιλούσε αυτήν την ημέρα, έκανε διάκριση και τη ρώρησε

τι θέλει. Του είπε τον λόγο και ο Πατήρ πήρε το Ευαγγέλιο και την διάβασε

και αμέσως της ήρθε όλο της το φως. Εκείνη τότε από την χαρά της έπεσε στο

πόδια του και τον προσκυνούσε με ευλάβεια, αλλ’ ο Πατήρ την μάλωσε και της

είπε:

- Εάν θέλης να προσκυνήσης, να προσκυνήσης τον Χριστό που σου έδωσε το

φως, και όχι εμένα.

Έφυγε μετά χαρούμενη να βρη τους συνοδούς της και ανεχώρησαν για το χωριό

της.

Γ. Φαρασιώτες από την Δράμα και εγκατεστημένοι στην Θεσσαλονίκη διηγήθηκαν

ότι δύο Σέχοι (αρχηγοί Μουσουλμανικών φυλών και μάγοι) από το Χατζή-Πεχτές

είχαν επισκεφθή τον Πατέρα Αρσένιο. Ο Πατήρ τους δέχθηκε και τους έφτιαξε

και καφέ. Οι Σέχοι όμως άρχισαν τις ανόητες και ζαλισμένες ερωτήσεις, που

έφερναν μόνον πονοκέφαλο. Ο Πατήρ, για να τους ξεφορτωθή, τους είπε:

- Δεν μπορώ να σας ακούω, γιατί πονάει το κεφάλι μου.

Εκείνοι όμως δεν κατάλαβαν και είπε ο ένας στον Πατέρα Αρσένιο:

- Παπάς Εφέντης, θα σου φτιάξουμε ένα μουσχά (χαϊμαλί) και, άμα το

φορέσης, σ’ όλη σου την ζωή δεν θα σε πονέση το κεφάλι σου.

Ο Πατήρ τους απάντησε τότε αυστηρά:

- Έχω μεγαλύτερη δύναμη από την δική σας και μπορώ να σας κάνω με την

δύναμη του Χριστού να μην κουνηθήτε καθόλου από τον τόπο που κάθεσθε.

Τους άφησε αμέσως τότε και πήγε δίπλα στο κελλί του. Όταν είχαν

αποτελειώσει τον καφέ τους οι Σέχοι και θέλησαν αν φύγουν, με κανέναν

τρόπο δεν μπορούσαν να κουνηθούν από τον τόπου που κάθονταν, διότι ένιωθαν

να είναι δεμένοι με ένα αόρατο δέσιμο. Αναγκάσθηκαν τότε να φωνάξουν τον

Πατέρα Αρσένιο, για να τους λύση. Ο Πατήρ πήγε αμέσως, αλλά δεν τους

μίλησε. Μόνο νόημα τους έκανε να φύγουν, και έτσι μπόρεσαν να

ξεκοκκαλώσουν από τον τόπο τους. Οι Σέχοι κατάλαβαν το σφάλμα τους και

ζήτησαν συγχώρεση από τον Πατέρα και του είπαν φεύγοντας:

- Παπάς Εφέντης, συγχώρα μας. Η δύναμή σου είναι μεγάλη, γιατί την

παίρνεις από την μεγάλη σου πίστη. Εμείς με τον σατανά δουλεύουμε.

Δ. Ο Συμεών Καραούσογλου θυμάται το παρακάτω γεγονός: Μία Τζερκέζα

(Μουσουλμάνα) είχε παρακαλέσει τον Πρόδρομο της Κοπαλούς να της φέρει ένα

φυλαχτό από τον Χατζεφεντή, επειδή ήταν στείρα και ο άνδρας της ήταν

έτοιμος να την χωρίση γι’ αυτόν τον λόγο. Ο Πρόδρομος την λυπήθηκε, διότι

ήταν και ορφανή και ολομόναχη, χωρίς κανέναν συγγενή. Άφησε την δουλειά

του και ήρθε στο χωριό. Επειδή ήταν λίγο αργά, όταν έφθασε, δίσταζε ο

ίδιος να πάη στον Πατέρα Αρσένιο και είπε σε κάποιον επίτροπο να πάη

εκείνος. Ο επίτροπος πήγε και πήρε ένα φυλαχτό, δηλαδή την ευχή που θα της

διάβαζε γραμμένη. Επειδή δε ήξερε ότι η Τζερκέζα ήταν πλούσια – ο άνδρας

της ήταν μεγάλος κτηνοτρόφος –, νικήθηκε από την πλεονεξία και πήρε την

ευχή του Πατρός Αρσενίου που ήταν διπλωμένη και την τύλιξε με ένα δικό του

σημείωμα, όπου έγραφε να στείλη δέματα, τυρί, κρέατα κ.λπ., δήθεν ότι τα

ζήτησε ο Χατζεφεντής. Το έδωσε μετά στον Πρόδρομο της Κοπαλούς ο

πλεονέκτης επίτροπος και εκείνος, χωρίς να ξέρη, πήγε την άλλη μέρα και το

έδωσε στην Τζερκέζα, με την οποία γειτόνευαν στα κτήματα. Αυτή το ξετύλιξε

και το μεν φυλαχτό το φόρεσε με ευλάβεια, το δε σημείωμα το πήρε και

έστειλε στον επίτροπο ό,τι έγραφε, διότι θα τα πήγαινε δήθεν εκείνος στον

Πατέρα Αρσένιο. Στον χρόνο η Τζερκέζα απέκτησε [παιδί] και έστελνε και

στην συνέχεια πολλά πράγματα στον επίτροπο, χωρίς να γνωρίζη ο Πατήρ.

Μετά από δύο χρόνια το έμαθε και κάλεσε τον επίτροπο εκείνον και του έκανε

παρατηρήσεις. Ο επίτροπος όμως, αντί να ζητήση συγχώρεση, δυστυχώς

αρνιόταν. Τότε ο Πατήρ Αρσένιος του είπε:

- Καλύτερα είναι να εξοφλήσης σε τούτη την ζωή, παρά να κολασθής. Γι’ αυτό

από αυτή την στιγμή να γεμίση το κορμί σου σπυριά και να σε τρώνε, όσον

καιρό έτρωγες και συ της Τζερκέζας τα τυριά και τα κρέατα.

Από εκείνη την στιγμή το κορμί του επιτρόπου γέμισε σπυριά και με φαγούρα

μεγάλη. Δεν μπόρεσε όμως ν’ αντέξη την φαγούρα και πήγε στον Πατέρα

Αρσένιο και του ζήτησε συγχώρεση. Εκείνος τον συγχώρεσε, τον διάβασε και

θεραπεύθηκε.

Ε. Η Στέλλα Κογλανίδου διηγείται ότι είχαν φέρει στο πατρικό της σπίτι,

στα Φάρασα, έναν βουβό Τούρκο ηλικίας τριάντα ετών, και ο πατέρας της τον

πήρε και τον πήγε στον Πατέρα Αρσένιο, για να τον διαβάση και να γίνη

καλά. Ενώ ο Χατζεφεντής του διάβαζε το Ευαγγέλιο, πριν ακόμη τελειώση, ο

βουβός άρχισε να μιλάη στην συνέχεια τον πήγε πάλι στο σπίτι του και ο

βουβός μιλούσε. Δηλαδή τον φιλοξένησε και θεραπευμένο, και την άλλη μέρα

τον πήραν οι συγγενείς του και έφυγαν.

Στ. [Διηγείται ο γέροντας Παΐσιος]. Δυο γέροι Τούρκοι που κάθονταν έξω από

ένα μπακάλικο [στο Γιαχ-Γυαλί (Αχγιαβούδες)], μου είπαν να καθίσω, και

στην συνέχεια με ρώτησαν από πού έρχομαι και πού πηγαίνω και εάν είμαι

παπάς, στους οποίους είπα σχετικά με το ταξίδι μου. Ο ένας γέρος Τούρκος

μου είπε τα εξής: «Εκεί στα Φάρασα ήταν ένας Αζίζ Παπάς (Άγιος Παπάς). Τον

έλεγαν Χατζεφεντή και πήγαιναν από παντού τους αρρώστους και τους διάβαζε

και γίνονταν καλά. Με είχαν πάει κι εμένα, που ήταν στραβό το κεφάλι μου,

και με διάβασε και έγινα καλά». Μου έδειχνε δε και το κεφάλι του, πώς ήταν

γυρισμένο προς τις πλάτες του και πώς επανήλθε στην θέση του.

Ζ. Ο Συμεών Καραούσογλου διηγήθηκε ότι κάποτε πήγε στα Φάρασα ένας

λήσταρχος Τούρκος και μπήκε μέσα στον Ναό την ημέρα της Αναστάσεως, ενώ

είχε αρχίσει η Θεία Λειτουργία. Ο Χατζεφεντής, μόλις τον είδε αρματωμένο

και με τέτοια αναίδεια, τον ειδοποίησε να φύγη έξω γρήγορα. Ο λήσταρχος

όμως δεν έδωσε καθόλου σημασία, όπως και ο Πατήρ δεν του είπε τίποτα πια,

παρά συνέχισε ατάραχος την Θεία Λειτουργία. Όταν όμως βγήκε στα Άγια, στην

Μεγάλη Είσοδο, ο Τούρκος άρχισε να τρέμη επιτόπου, χωρίς να μπορή να φύγη

έξω, διότι ένιωθε τον εαυτό του δεμένο με ένα αόρατο δέσιμο. Το έπαθε

αυτό, όταν είδε τον Πατέρα Αρσένιο στα Άγια, να μην πατάη στην γη, αλλά να

περπατάη στον αέρα. Αφού λοιπόν μπήκε με τα Άγια στο Ιερό, μετά έκανε ο

Πατήρ στον Τούρκο νόημα να φύγη και τότε ένιωσε τον εαυτό του λυμένο ο

Τούρκος και βγήκε έξω από τον Ναό τρέμοντας και έπεσε σε μια άκρη σαν

νεκρός στην γη.

Όταν τελείωσε η Θεία Λειτουργία και ο κόσμος όλος σκόρπισε στα σπίτια

τους, ένας επίτροπος τον είδε τον λήσταρχο κάτω πεσμένο σε μια άκρη και

είπε στον Χατζεφεντή:

- Να έχω την ευχή σου, εκείνος ο Τούρκος είναι πεσμένος κάτω στην γη σαν

πεθαμένος.

Ο Πατήρ του είπε:

- Καλά.

Όταν τελείωσε και αυτός από το Ιερό και έφευγε, πήγε και τον σήκωσε επάνω,

και έτσι μπόρεσε να στηριχθή στα πόδια του. Αφού του έκανε αυστηρές

παρατηρήσεις, είπε στον επίτροπο:

- Δώσ’ του πέντε γρόσια, μια που είναι Πάσχα σήμερα.

Έφυγε μετά θεραπευμένος και κατατρομαγμένος και μάζεψε όλους τους Τούρκους

(Τσέτες) που είχαν κυκλωμένο το χωριό, και έφυγαν όλοι φοβισμένοι.

Η. Μερικοί Τούρκοι άρρωστοι, που θεωρούσαν τον εαυτό τους ανάξιο για να

ζητήσουν από τον Χατζεφεντή να τους διαβάση, ζητούσαν από την στάχτη του

θυμιατηριού, που άδειαζε στην άκρη του τζακιού του, την οποία διέλυαν σε

νερό, την έπιναν οι Τούρκοι και γίνονταν καλά.

Θ. Πήγαν κάποτε από τις Τσαχιρούδες μία Τουρκάλα νεόνυμφη δαιμονισμένη, με

αλυσίδες δεμένη, στον Χατζεφεντή, για να την διαβάση. Επειδή ήταν

έγκλειστος εκείνη την ημέρα, οι συγγενείς της βασανισμένης ψυχής

παρακάλεσαν τους επιτρόπους να μεσολαβήσουν, για να τους δεχθή, διότι,

παρόλο που την είχαν και δεμένη, δεν μπορούσαν και πάλι να την

συγκρατήσουν. Ο Πατήρ τους δέχθηκε και έκανε νόημα για να την λύσουν.

Μόλις λύθηκε όμως, όρμησε στον Πατέρα Αρσένιο, του άρπαξε το ένα του πόδι

και το δάγκωνε. Ενώ κρατούσε το Ευαγγέλιο, για να την διαβάση, δεν το

άνοιξε, παρά την χτύπησε απαλά στο κεφάλι της τρεις φορές και το δαιμόνιο

έφυγε αμέσως από την γυναίκα, η οποία άρχισε μετά να κλαίη και να φυλάη με

ευλάβεια το δαγκωμένο πόδι του Πατρός. Επίσης ο πατέρας της έπεσε και

αυτός στα πόδια του και τον παρακαλούσε να δεχθή ολόκληρο τον κεσέ του (το

πουγγί) και έλεγε:

- Πάρ’ τα όλα, να είναι δικά σου, γιατί έσωσες το παιδί μου.

Ο Πατήρ τον σήκωσε επάνω και του είπε:

- Κράτησε τα λεφτά σου. Η πίστη μας δεν πουλιέται.

Ι. Μια φορά που του πήγε ένας Τούρκος δύο ζώα φορτωμένα μπαχτσίς (δώρα),

γιατί απέκτησε η στείρα γυναίκα του δύο παιδιά με το φυλαχτό που της

έστειλε ο Χατζεφεντής, του έκανε αυστηρή παρατήρηση με τα εξής λόγια: «Στο

χωριό σου φτωχούς δεν είχες; Τι μου τα κουβάλησες εδώ; Για να σου πω το

αφερίμ (μπράβο); Εγώ μπαχτσίσια δεν μαζεύω».

ΙΑ. Είχαν φέρει στον Χατζεφεντή μια φορά έναν Τούρκο, διηγήθηκε ο

Βασίλειος Καρόπουλος, που είχε στραβώσει το κεφάλι του στο δεξιό του μέρος

και είχε μείνει ακίνητο. Ο Τούρκος αυτός ήταν λήσταρχος και πολύ αιμοβόρος

και του συνέβη αυτό, φαίνεται, κατά παραχώρησιν Θεού, γιατί έτσι μόνο

σταμάτησε τις κλεψιές του και τα εγκλήματα που έκανε. Είχε γυρίσει

προηγουμένως σε πολλούς γιατρούς, για να θεραπευθή, αλλά γιατρειά δεν

βρήκε. Ήρθε μετά και στον Χατζεφεντή και, αφού τον διάβασε, επανήλθε το

κεφάλι του στην θέση του. Και μετά του έκανε και αυστηρές παρατηρήσεις για

την όχι καλή ζωή του και του έδωσε και κανόνα, καθώς και σ’ όλη του την

οικογένεια, γιατί ήταν όλοι θηρία και όχι άνθρωποι.

Σταματούμε εδώ, παρόλο που αναφέρονται κι άλλες περιπτώσεις στο ίδιο

βιβλίο.

7. Ο άγιος ιερέας Γεώργιος εκ Νεαπόλεως Καππαδοκίας

Ο άγιος Γεώργιος, ο ιερέας της Νεάπολης (Νέφσεχιρ) Καππαδοκίας, γεννήθηκε

το 1760 και κοιμήθηκε εξόριστος στη Λευκωσία της Κύπρου, μετά από σειρά

συκοφαντιών, στις 12 Σεπτεμβρίου 1816. Το τίμιο λείψανό του ζητήθηκε από

τους Νεαπολίτες, αλλά οι Κύπριοι δεν το έδωσαν. Ο άγιος –μη αναγνωρισμένος

ακόμη επίσημα– υπήρξε πνευματικός της οσίας Φωτεινής της Νεαπολίτισσας και

κατέγραψε στα καραμανλίδικα (τουρκική γλώσσα με ελληνική γραφή) τις

συγκλονιστικές εμπειρίες της. Επίσης μετέφρασε στα τούρκικα και εξέδωσε

στα καραμανλίδικα βίους αγίων ανδρών και γυναικών, με τον τίτλο

Αλτούνολουκ (Χρυσαύλακας). (Ας σημειωθεί εδώ ότι οι χριστιανοί της

περιοχής του ήταν τουρκόφωνοι, κατόπιν πιέσεων του τουρκικού καθεστώτος).

Στο βίο του, που προτάσσεται της έκδοσης των χειρογράφων του για την αγία

Φωτεινή (πρώτη έκδοση 1925, παρούσα έκδοση στο Η νέα οσία Φωτεινή η

Νεαπολίτις, έκδ. Ιεράς Μονής Αγ. Προκοπίου Τρικάλων 2002, σελ. 29-32),

διαβάζουμε το ακόλουθο, που το μεταφέρω εν περιλήψει:

Λόγω της έλλειψης νερού στην άνω χριστιανική συνοικία και των ποικίλων

δυσκολιών της μεταφοράς του από την κάτω και μακρινή τουρκική συνοικία, ο

άγιος θέλησε να μεταφέρει νερό από πηγή που απείχε δύο ώρες από την πόλη.

Το έργο αυτό όμως, εκτός από τις υπέρογκες δαπάνες που απαιτούσε,

χρειαζόταν και έκδοση σουλτανικού διατάγματος. Έτσι ο ευλαβής ιερέας πήγε

στην Κωνσταντινούπολη.

Τις ημέρες εκείνες είχε ασθενήσει βαριά ο γιος του Μεγάλου Βεζίρη και οι

γιατροί δεν του είχαν δώσει ελπίδες επιβίωσης. Τότε ο άγιος παρουσιάστηκε

το πρωθυπουργικό μέγαρο και ζήτησε να προσευχηθεί υπέρ της υγείας του

ασθενούς. Ο Μέγας Βεζίρης απάντησε καταφατικά και ο ιερέας ήρθε στο σπίτι

του και προσευχήθηκε θέτοντας το χέρι στο κεφάλι του ασθενούς. Και η υγεία

του αποκαταστάθηκε.

Ο Μέγας Βεζίρης ευγνώμων διαβεβαίωσε τον ιερέα ότι θα του δώσει αμέσως

οποιοδήποτε αντάλλαγμα και ο άγιος ζήτησε τη μεσολάβησή του για την έκδοση

του σουλτανικού διατάγματος, με το οποίο θα μπορούσε να εκτελεστεί το έργο

της μεταφοράς του νερού. Πήρε το διάταγμα και επέστρεψε στη Νεάπολη, όπου

επιδόθηκε στην κατασκευή υδραγωγείου και κρηνών σε κάθε χριστιανική

γειτονιά. Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε στις 12 Ιουλίου 1812 και έλαβε την

ονομασία «το νερό του παπά Γιώργη».

Οι παρακάτω άγιοι βιογραφούνται λεπτομερώς στον τόμο Ασκητές μέσα στον

κόσμο. Από εκεί αντλήσαμε τα στοιχεία που παραθέτουμε εδώ:

8. Ο άγιος Βασίλειος Κοντζικλής ο θαυματουργός

Ο άγιος Βασίλειος Κοντζικλής έζησε στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας το 19ο

αιώνα. Ήταν ένας έγγαμος και πολύτεκνος ιερέας, πολύ πιστός, που είχε

μαθητεύσει για ένα διάστημα σε κάποιους από τους αγίους ασκητές της

Καππαδοκίας. Εκεί υποθέτω ότι θα είχε μάθει όχι μόνο να είναι ταπεινός και

εγκρατής, αλλά και την επιστήμη της νοεράς προσευχής στο όνομα του Ιησού,

με καθαρή καρδιά και απερίσπαστο νου, πράγμα που σίγουρα θα είχε

καθοριστική σημασία για την πνευματική του εξέλιξη.

Σώζεται ένας κρεμαστός σταυρός με το όνομά του και τη χρονολογία 1830,

καθώς και ένα ευχολόγιο (λειτουργικό βιβλίο) σε καραμανλίδικη γραφή, δώρο

ενός αγίου ασκητή, που ο άγιος Βασίλειος το χρησιμοποιούσε όταν

προσευχόταν για τη θεραπεία κάποιου.

Ο Θεός του είχε δώσει το προορατικό και το ιαματικό χάρισμα και είχε

τελέσει αμέτρητες θεραπείες, τόσο σε χριστιανούς όσο και σε μουσουλμάνους.

Ας δούμε μερικές καταγεγραμμένες περιπτώσεις:

Α. Στο χωριό Ανδρονίκη ένας πλούσιος Τούρκος είχε το μονάκριβό του παιδί

άρρωστο. Έπασχε από τρέλα βαριάς μορφής και δεν ήξερε τι έκανε. Ήταν

επιθετικό στους ανθρώπους, έσπαζε, έκανε ζημιές και η οικογένειά του δεν

μπορούσε να το συγκρατήσει. Ο πατέρας του τελικά το έκλεισε σε ένα

δωμάτιο, κλείδωσε τις πόρτες και του έδινε τροφή από ένα μικρό παραθυράκι.

Ήταν τόσο εξαγριωμένο και επικίνδυνο ώστε κανείς δεν μπορούσε να το

πλησιάσει. Ο πατέρας προηγουμένως είχε πάει το παιδί σε γιατρούς και σε

μάγους αλλά κανείς δεν μπόρεσε να το βοηθήσει. Είχε ακούσει και για τον

θαυματουργό ιερέα και πάνω στην απελπισία του σκέφτηκε: «Τι κάθομαι και

περιμένω; Δεν παίρνω το παιδί μου να το πάω στον παπά Βασίλη στο Ταζλίκ να

το διαβάσει καμιά ευχή να γίνη καλά, όπως τόσοι και τόσοι άνθρωποι είδαν

τη θεραπεία τους απ’ αυτόν τον άγιο άνθρωπο;».

Κάλεσε καμιά δεκαριά γεροδεμένους νέους, οι οποίοι κατάφεραν να δέσουν και

να φορτώσουν το παιδί του σ’ ένα γαϊδουράκι, δεμένο επίσης πάνω στο

σαμάρι. Βλέποντας αυτό το θέαμα οι χωρικοί του Ταζλίκ μαζεύτηκαν από

περιέργεια στο σπίτι του παπά Βασίλη, να δουν αν θα γίνει καλά ο νέος. Ο

πατέρας του παιδιού έπεσε στα πόδια του παπά και κλαίγοντας τον

παρακαλούσε. […]. «Ησύχασε, παιδί μου, ο γιος σου θα γίνει καλά» απάντησε

ο παπάς.

Φέρνουν μπροστά το παιδί. Φορά το πετραχήλι και του διαβάζει τις ευχές από

το ευχολόγιο του ερημίτου. Το σταυρώνει και λέει στον πατέρα να λύσουν το

παιδί, που τώρα ήταν ήρεμο. Το πιάνει από το χέρι, το σηκώνει όρθιο και

του λέγει: «Παιδί μου, απ’ αυτή τη στιγμή είσαι καλά, δεν έχεις τίποτε. Να

είσαι στο εξής καλό και φρόνιμο παιδί, να αγαπάς τους γονείς σου και τους

συνανθρώπους σου. Πήγαινε στην ευχή του Θεού».

Ο πλούσιος πατέρας έπεσε στα πόδια του ευχαριστώντας τον και του πρόσφερε

πολλά μπαχτσίσια (δώρα), τα οποία ο παπάς φυσικά δεν δέχτηκε.

Β. Κάποια ημέρα ο παπά Βασίλης καθόταν με παρέα γερόντων στον εξώστη του

διώροφου σπιτιού του και συζητούσαν. Σε μια στιγμή τους λέει: «Κοιτάξτε

προς το Άας Πουνάρ (Άσπρη Βρύση, ασπρόνερο). Βλέπετε έναν Τούρκο πάνω σε

γαϊδουράκι; Είναι φτωχός, βασανισμένος, άρρωστος και έρχεται σε μένα να

του διαβάσω ευχή γιατί υποφέρει. Φέρνει μαζί του στον κόρφο του σαράντα

λεπτά (ένα γρόσι) για να μου δώσει ως αμοιβή για την ευχή που θα του

διαβάσω» […].

Περίμεναν με περιέργεια την άφιξη του Τούρκου. Όταν ήρθε, χαιρέτισε

κάνοντας ένα τεμενά μέχρι το χώμα. Ο παπά Βασίλης τον αντιχαιρέτισε και

τον ρώτησε τι ήθελε. Απάντησε: «Αχ, παπά Εφέντη, από μακριά έρχομαι,

ντέρτια (βάσανα) πολλά έχω. Πονάω πολύ. Δεν μπορώ να κοιμηθώ ούτε νύχτα

ούτε μέρα. Ήρθα να μου διαβάσης ευχή από το άγιο κιτάπ (βιβλίο) που έχεις,

μήπως βρω την γιατρειά μου».

Ο παπά Βασίλης του διάβασε ευχή και αμέσως σταμάτησαν οι πόνοι του. Από

ευγνωμοσύνη έβγαλε από τον κόρφο του σαράντα λεπτά και τα έδινε στον παπά,

στον οποίο συνεχώς έλεγε ευχές και ευχαριστίες.

- Τι είναι αυτά, γιαβρούμ; ρώτησε ο παπάς, τάχα σα να μην ήξερε.

- Παπά Εφέντη, είναι ένα γρόσι, είναι η πληρωμή σου.

- Μα, παιδί μου, με ένα γρόσι πιάνει η ευχή; Δεν έχεις άλλα χρήματα πάνω

σου;

- Αμάν, παπά Εφέντη, σε παρακαλώ, δέξου τα. Και αυτά τα μάζεψα από άλλους

δανεικά.

- Εντάξει, γιαβρούμ, μην στενοχωριέσαι, αστειεύτηκα, ήθελα να σε πειράξω.

Κράτα τα και αυτά. Τώρα έλα να φας και να ξεκουραστής.

Έφυγε ο Τούρκος θεραπευμένος και ευχαριστημένος, και μάλιστα του έδωσε ο

παπά Βασίλης ψωμί και αλάτι για τα παιδιά του.

Γ. Άλλη φορά ήρθαν δυο Τούρκοι να θεραπευθούν. Ο ένας είχε μαζί του πέντε

γρόσια και ο άλλος ένα. Ο παπά Βασίλης τους είδε από μακριά […]. Όταν

έφθασαν στο σπίτι του, ο Τούρκος που είχε τα πέντε γρόσια ήταν πιο

θαρραλέος, γιατί είχε περισσότερα χρήματα, ενώ ο άλλος ήταν διστακτικός

και φοβισμένος. Τότε του λέγει ο παπά Βασίλης: «Έλα μέσα, μην ντρέπεσαι.

Διστάζεις γιατί έχεις ένα γρόσι μόνο και ο φίλος σου έχει πέντε γρόσια;».

Οι Τούρκοι μόλις άκουσαν αυτά έμειναν έκπληκτοι και είπαν: «Παπά Εφέντη,

πολλά ακούστηκαν για σένα, για όσα καλά κάνεις στον κόσμο, αλλά πρώτη φορά

βλέπουμε και ακούμε παπά να γνωρίζη τις σκέψεις των ανθρώπων και τι έχει ο

καθένας στην τσέπη του».

Αφού διάβασε στον καθένα την ανάλογη ευχή, στο τέλος τους είπε: «Τώρα

πηγαίνετε στην ευχή του Θεού. Αφού έχετε πίστη και κάνατε τόσο κόπο να

έρθετε από μακριά, μην φοβάστε, ο Θεός σας θεραπεύει». Οι Τούρκοι άπλωσαν

τα χέρια τους να του δώσουν τα χρήματα, αλλά ο πατήρ αρνήθηκε να τα πάρη.

Τους είπε: «Φτωχοί άνθρωποι είστε. Να ψωνίσετε κάτι για τις οικογένειές

σας».

Ο θαυματουργός αυτός άγιος –μη αναγνωρισμένος ακόμη επίσημα– κοιμήθηκε

γύρω στο 1900.

9. Ο άγιος Ηλίας Διαμαντίδης, ο μυροβλύτης

Ο άγιος γεννήθηκε το 1880 στο χωριό Χουρμικιάντο των Σουρμένων του Πόντου

και πέρασε μαρτυρικά παιδικά χρόνια στα χέρια της μητριάς του, η οποία τον

βασάνιζε στην κυριολεξία με σαδισμό. Εκείνος όμως όχι μόνο δεν αποκάλυπτε

στον πατέρα του τη φρικτή συμπεριφορά της, αλλά και αργότερα, στα γηρατειά

της, τη φρόντισε με ανεξικακία σαν μητέρα του. Αυτός ήταν και ο λόγος

–κατά την εκτίμηση του αγίου γέροντα Παϊσίου του Αγιορείτη– που ο Θεός του

έδωσε τόσο πλούσια τη θαυματουργική χάρη Του.

Μετά από πολλές ταλαιπωρίες και περιπέτειες, παντρεύτηκε και απέκτησε έξι

κόρες, αλλά υιοθέτησε και δύο ορφανά κορίτσια και τα μεγάλωσε σαν παιδιά

του. Εργαζόταν κι αυτός ως αρτοποιός, αρχικά ως βοηθός και στη συνέχεια με

δικό του φούρνο. Τότε αποκαταστάθηκε οικονομικά και μπόρεσε να επιδοθεί

στις ελεημοσύνες, όπως επιθυμούσε, με τη βοήθεια της γυναίκας του.

Συνεργαζόταν μάλιστα με ντόπιες Τουρκάλες, που τις έστελνε όπου

χρειαζόταν, για να φαίνεται πως οι Τούρκοι κάνουν τις ελεημοσύνες και ο

ίδιος να μένει στην αφάνεια. Έστελνε π.χ. αλεύρι με μια Τουρκάλα σε μια

χήρα με τέσσερα παιδιά και καθόταν η Τουρκάλα και τη βοηθούσε και να

ζυμώσει.

Αν και ήταν εντελώς αγράμματος, έβλεπε κάθε βράδυ στον ύπνο του έναν

άγγελο, που του μάθαινε γράμματα, ψαλτική και αγιογραφία κι έτσι άρχισε να

διαβάζει, αλλά και να ψάλλει (ήταν καλλίφωνος) και να αγιογραφεί. Όμως το

1918, ως γνωστόν, λόγω των τουρκικών βιαιοτήτων, πολλοί Πόντιοι έφυγαν για

τη Ρωσία. Ο άγιος με την οικογένειά του κατέφυγε στο χωριό Μαχμουτία,

κοντά στο Βατούμ, όπου ήταν παντρεμένη η κόρη του Αγάπη. Εκεί έζησε σε ένα

αγρόκτημα, όπου φιλοξένησε αμέτρητους φτωχούς. Δυστυχώς ταλαιπωρήθηκε πολύ

από το σοβιετικό καθεστώς, ιδίως όταν αργότερα χειροτονήθηκε κρυφά ιερέας

(ενώ η θρησκευτική πίστη βρισκόταν υπό διωγμόν) και λειτουργούσε τη νύχτα

σε ερημοκλήσια και στο εκκλησάκι του αγ. Γεωργίου που είχε ανακαλύψει

κατόπιν ονείρου στο κτήμα και αναστηλώσει. Συνελήφθη και βασανίστηκε

πολλές φορές, όμως, με τη δύναμη του Θεού, δεν υποχώρησε. Κάθε φορά που

έβγαινε από τη φυλακή, πριν θεραπευθεί από τα βασανιστήρια, ξανάρχιζε τις

νυχτερινές λειτουργίες, στις οποίες συμμετείχαν κρυφά οι κάτοικοι της

περιοχής.

Προικισμένος από το Θεό με το χάρισμα των ιαμάτων, θεράπευσε πολλούς

ασθενείς. «Έρχονταν από πολύ μακριά Αρμένιοι, Ρώσοι, Γεωργιανοί, ακόμη και

Τούρκοι για να θεραπευθούν». Ας δούμε τρία χαρακτηριστικά περιστατικά:

Ένας Τούρκος, ονόματι Χουσεΐν, ζούσε στο σπίτι της κόρης του στην

Μαχμουτία. Δίπλα τους έμενε ένας Διοικητής της Αστυνομίας που η γυναίκα

του ήταν τρελή και την έδεναν με αλυσίδες. Ο Χουσεΐν τον λυπήθηκε και του

είπε ότι υπάρχει ένας Έλληνας που μπορεί να θεραπεύση την γυναίκα του.

Αμέσως ζήτησε να τον φέρη στο σπίτι του. Ο π. Ηλίας είπε να φέρουν την

άρρωστη στο σπίτι της κόρης του Χουσεΐν. Εκεί επί δώδεκα ημέρες την

διάβαζε, την σταύρωνε και μετά έγινε καλά και ήρθε στα λογικά της. Από

τότε η Αστυνομία δεν τον ξαναενόχλησε. Ο Διοικητής έγινε κρυφά χριστιανός

[ήταν άθεος] και ο π. Ηλίας βάπτισε όλη την οικογένειά του.

Τρεις Τούρκοι που ζούσαν στη Ρωσία έμαθαν ότι ο πατήρ κάνει θαύματα και

αποφάσισαν να τον σκοτώσουν ή να τον απαγάγουν και να σφραγίσουν την

εκκλησία. Πηγαίνοντας με τ’ άλογά τους τη νύχτα, ένας καβαλάρης με άσπρο

άλογο τους έκοβε τον δρόμο. Τα άλογά τους φοβήθηκαν και γύρισαν πίσω. Ήταν

ο άγιος Γεώργιος που τους έδιωξε. Μετανοιωμένοι διηγήθηκαν το πάθημά τους

στον π. Ηλία ζητώντας συγχώρηση.

Μία άλλη φορά ο άγιος ανακοίνωσε στην οικογένειά του πως ο άη Γιώργης τον

προειδοποίησε για επικείμενη επίθεση ομάδας φανατικών Τούρκων. Πράγματι τη

νύχτα μια ομάδα, με επικεφαλής τον Αχμέτ Κιτιάκ, τους χτύπησε την πόρτα

ζητώντας δήθεν να τους δείξουν το δρόμο. Δεν τους άνοιξαν, αυτοί όμως

σκότωσαν το σκυλί και άρχισαν να πυροβολούν. Οι σφαίρες πήγαιναν

δώθε-κείθε αλλά καμία δεν άνοιξε το σπίτι. Η Καλή [κόρη του] έβλεπε στην

πόρτα τον άγιο Γεώργιο με ανοιχτά τα χέρια να τους προστατεύη. Τέλος

έβαλαν φωτιά δίπλα στον αχερώνα, όπου μέσα ήταν η εκκλησία και κάηκε. Πήρε

φωτιά και η σκεπή του σπιτιού, αλλά την έσβησαν. Ο π. Ηλίας ύστερα πήγε

και προσευχήθηκε μπροστά στα εικονίσματα και ρώτησε τον Χριστό: «Ποιοι

είναι αυτοί που έκαψαν την εκκλησία;». Και ο Χριστός τους απαρίθμησε έναν

έναν.

Ο π. Ηλίας κοιμήθηκε τον Ιούλιο του 1946 μέσα σε ένα φωτεινό όραμα και μια

διάχυτη ευωδία. Από τον τάφο του έβγαινε φως και κάθε βράδυ τα μεσάνυχτα,

ανάβλυζε μύρο. Μετά από χρόνια ο τάφος του ανοίχτηκε και το σώμα του

βρέθηκε άφθορο και ευωδιάζον. Όμως το 1962, που ανοίχτηκε για δεύτερη

φορά, το λείψανό του είχε κλαπεί. Ο θαυματουργός αυτός διδάσκαλος της

ορθόδοξης πίστης τιμάται τοπικά ως άγιος στο Βατούμ.

10. Ο άγιος Ιωάννης, ο Νέος Ελεήμων

Ο άγιος Ιωάννης ο Νέος Ελεήμων (ονομάζεται έτσι επειδή υπάρχει και ο

παλαιός άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, επίσκοπος Αλεξανδρείας του 5ου αιώνα),

γεννήθηκε το 1836 στο χωριό Λωρία (Μούζενα) της επαρχίας Τραπεζούντας του

Πόντου, που και σήμερα υπάγεται στην Τουρκία, και το επώνυμό του ήταν

Τριανταφυλλίδης. Ήταν έγγαμος και πατέρας, είχε ορφανέψει από μικρός και

εργαζόταν σκληρά για να ζήσει ο ίδιος και η οικογένειά του. Εκτός από τις

γεωργικές εργασίες εργαζόταν και ως αρτοποιός. Κάποια στιγμή τρεις άγγελοι

εμφανίστηκαν στον ίδιο και στη σύζυγό του και πληροφόρησαν εκείνη ότι οι

χωριανοί του Ιωάννη θα του ζητήσουν να γίνει ιερέας και δεν πρέπει να το

αρνηθεί. Της έδωσαν επίσης πληροφορίες για το μέλλον το δικό του και της

οικογένειάς τους.

Ο άγιος έγινε ιερέας και μαθήτευσε στους μοναχούς του αγίου Γεωργίου

Χουτουρά. Αν και ολιγογράμματος έδειξε φλογερό ζήλο και εξελίχθηκε όχι

μόνο σε άριστο κήρυκα του θείου λόγου αλλά και σε ευλογημένο ειρηνοποιό,

καθώς ολόκληρα χωριά κατέφευγαν σ’ αυτόν –συχνά σταλμένα από τον ίδιο το

μητροπολίτη– για να ακούσει τις διαφορές τους και να τις επιλύσει με

σοφία, οδηγώντας στη συμφιλίωση.

Το 1877, με το ρωσοτουρκικό πόλεμο, διοργάνωσε μεγάλο έρανο

(κινητοποιώντας κυρίως πλούσιους), για να καταπολεμήσει την πείνα και

κυρίως αυτή η επίπονη και πολύτιμη δραστηριότητά του τού έδωσε το

χαρακτηρισμό του Νέου Ελεήμονα. Όταν μάλιστα ένας αποτυχημένος δάσκαλος

του χωριού σκότωσε κατά λάθος από το ξύλο το εγγονάκι του αγίου, εκείνος

έπεσε με ζήλο στην προσευχή και, με την παρέμβασή του, κατόρθωσε να

ειρηνεύσει τους εξαγριωμένους συγγενείς του και να βγάλει από τη φυλακή το

δάσκαλο.

Κοιμήθηκε ειρηνικά στις 13 Ιουνίου 1903 και, τρία έτη αργότερα, μετά από

αίτησή του στο όνειρο κάποιας συγχωριανής του, έγινε η ανακομιδή των

λειψάνων του, όπου τα χέρια του βρέθηκαν άφθορα λόγω της μεγάλης του

φιλανθρωπίας. Τότε λοιπόν χωριά ολόκληρα από τη γύρω περιοχή έφθασαν να

προσκυνήσουν το τίμιο λείψανο, ακόμη και Τούρκοι αγάδες, οι οποίοι έφεραν

ως αφιερώματα λάδι και κερί. Και δήλωσαν: «Αυτός ο παπάζ εφέντης και

ζώντας άγιος ήταν και μετά το θάνατό του φανερώθηκε περισσότερο. Αν του

χτίσετε εκκλησία, κι εμείς θα προσφέρουμε».

Μετά την ανακομιδή των λειψάνων του αγίου συνέβησαν πολλά θαύματα. Το

Οικουμενικό Πατριαρχείο τον αναγνώρισε επίσημα ως άγιο και εορτάζει στις

13 Ιουνίου (κοίμηση) και στις 7 Οκτωβρίου (ανακομιδή των λειψάνων του).

11. Η αγία Ελέναμπα η προορατική

Η Ελέναμπα ήταν μια ευσεβής και σοφή έφηβη κόρη, που ζούσε στο χωριό

Κεφαλοχώρι της Νίκαιας της Μικράς Ασίας. Το όνομά της σημαίνει «Ελένη που

μιλάει σαν αββάς» (=γέροντας, πνευματικός διδάσκαλος). Ήταν ορφανή και

πάμπτωχη και εργαζόταν ως υπηρέτρια σε έναν πονόψυχο Τούρκο. Εκείνος

πολλές φορές την άκουγε τη νύχτα να προσεύχεται και να παρακαλεί το Θεό να

φορτωθεί τις αμαρτίες άλλων, συγκεκριμένων, ανθρώπων, που αργότερα

προφανώς θα έκανε προσευχές, νηστείες και άλλες θυσίες για να τις

εξαλείψει.

Ήταν προικισμένη από το Θεό με προορατικό χάρισμα και πολλοί άνθρωποι

έρχονταν να πάρουν τη συμβουλή της, αλλά και να ζητήσουν τις προφητείες

της (εννοείται, χωρίς αμοιβή). Ιδίως πληροφορούσε γυναίκες για την τύχη

των συζύγων τους, που είχαν επιστρατευθεί στα τουρκικά Τάγματα Εργασίας

(Αμελέ Ταμπουρού). Ο Τούρκος αφέντης της τη σεβόταν και κατέγραφε τις

προφητείες της, γιατί διαπίστωνε με τα ίδια του τα μάτια το χάρισμά της.

Η οσία αυτή νέα κοιμήθηκε γύρω στο 1920, σε ηλικία μικρότερη των 14 ετών.

Πριν κοιμηθεί είχε προβλέψει το θάνατό της και είχε ζητήσει να τη ντύσουν

σαν μοναχή. Από τον τάφο της ανέβλυσε αγίασμα και όσοι άρρωστοι το έπιναν

θεραπεύονταν. Τα ρούχα της και κάποια προσωπικά της αντικείμενα

μεταφέρθηκαν από τους συγγενείς της, με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών, στο

Νέο Κεφαλοχώρι, στο νομό Σερρών, όπου την ευλαβούνται ως αγία.

Περιεχόμενα:

Α΄. Θαύματα κεκοιμημένων αγίων

1. Το Ντουραχάνι

2. Ο άγιος Γεώργιος στην Πρίγκηπο

Γιορτή του παιδιού και γιορτή του αγίου Γεωργίου

Γράφουν στον τοίχο ευχές

3. Η «Γιάτρισσα των Χριστιανών»

4. Ο αρχάγγελος Μιχαήλ στο Μανταμάδο

5. Το μαυσωλείο του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στη Δαμασκό

6. Το αγίασμα της αγίας Φωτίδας και η πίστη του Αγά

7. Ένας ξεχωριστός στάβλος

8. Ο αχυρώνας της Παναγίας

9. Ο άγ. Γεώργιος ο Επανωσήφης

10. Οι πεταλιές του αγίου Γεωργίου

11. Η βεβήλωση του άη Γιάννη

12. Τα θαύματα γύρω από τους νεομάρτυρες

Τι είναι οι νεομάρτυρες

Θαυμαστά σημεία

13. Το γιαταγάνι των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων

14. Διηγήσεις από την επαρχία Αμαρίου

Α. Το λάδι του άη Γιάννη

Β. Ο σταυρός του αγά

Γ. Του Τούρκου η μουρνέ

Δ. Το όργωμα κι ο άγιος Σπυρίδωνας

Ε. Το απέναντι χωριό

15. «Ανεύρεσις απολεσθέντος υιού»

16. Δύο σύγχρονα θαύματα

Α. Η ανάσταση του Σαουδάραβα

Β. Θεραπεία διά του σταυρού

Β΄. Θαύματα ζώντων αγίων

1. «Τση Κεράς του το σπίτι»

2. Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

3. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

4. Ο άγιος Ιωσήφ ο Γεροντογιάννης

5. Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης

6. Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης

7. Ο άγιος ιερέας Γεώργιος εκ Νεαπόλεως Καππαδοκίας

8. Ο άγιος Βασίλειος Κοντζικλής ο θαυματουργός

9. Ο άγιος Ηλίας Διαμαντίδης, ο μυροβλύτης

10. Ο άγιος Ιωάννης, ο Νέος Ελεήμων

11. Η αγία Ελέναμπα η προορατική

Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες πλευρές της σχέσης ανάμεσα στο χριστιανισμό

και το μουσουλμανισμό είναι το γεγονός ότι, σε περιοχές όπου συνυπήρξαν

πληθυσμοί που ανήκαν και στις δυο πνευματικές παραδόσεις, οι μουσουλμάνοι

γίνονταν αποδέκτες θαυματουργικών παρεμβάσεων του Χριστού, της Θεοτόκου

και διαφόρων χριστιανών αγίων. Τέτοια γεγονότα παρατηρούνται και σήμερα,

όπως μαρτυρούν οι Τούρκοι αδελφοί μας που, αν και μουσουλμάνοι,

συμμετέχουν στον ετήσιο εορτασμό του αγίου Γεωργίου στην Πρίγκηπο.

Ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι, παρόλο που οι μουσουλμάνοι συχνά είχαν

εύλογους ενδοιασμούς να επικαλεστούν τα ιερά πρόσωπα του χριστιανισμού,

συνήθως η παρέμβασή τους εθεωρείτο κάτι το φυσικό. Οι μουσουλμάνοι αδελφοί

μας «πίστευαν» ότι τα ιερά πρόσωπα του χριστιανισμού υπάρχουν και

διαθέτουν παρεμβατική δύναμη. Τούτο μάλλον μπορεί να εξηγηθεί από το ότι

το Ισλάμ θεωρεί ότι ο Θεός του είναι ο ίδιος Θεός με Εκείνον της ιουδαϊκής

και της χριστιανικής παράδοσης.

Για μένα, τον ταπεινό, τα θαύματα αυτά είναι η διαρκής πρόσκληση του

Χριστού, της Θεοτόκου και των αγίων προς τους μουσουλμάνους αδελφούς μας,

για να προσέλθουν στο χριστιανισμό. Πρέπει να πούμε ότι η Θεοτόκος και οι

άγιοι λαμβάνουν τη δύναμη να κάνουν θαύματα από το Χριστό, δηλαδή η δύναμή

τους είναι η φανέρωση της θεότητας του Χριστού και κατ’ επέκτασιν η

φανέρωση της Αγίας Τριάδας.

Το θέμα αυτό μπορεί να συζητηθεί εκτενέστερα σε ένα άλλο κείμενο. Προς το

παρόν θα ήθελα –αν ο Θεός το ευλογήσει– να σας ξεναγήσω λίγο στον όμορφο

κόσμο της θείας δύναμης.

[Σημ: στα αποσπάσματα που μεταφέρουμε από βιβλία, διατηρήσαμε την

ορθογραφία τους].

Α΄. Θαύματα κεκοιμημένων αγίων

1. Το Ντουραχάνι

Το 1434, τέσσερα χρόνια μετά την κατάληψη των Ιωαννίνων από τους

Οθωμανούς, ο Ντουραχάν πασάς, Μπεηλέρμπεης της Ρούμελης, πέρασε με το

στρατό του πάνω από τη λίμνη των Ιωαννίνων (Παμβώτιδα), που είχε παγώσει.

Όταν πληροφορήθηκε, εκ των υστέρων, ότι ήταν λίμνη, συγκλονίστηκε,

καταλαβαίνοντας πόσο μεγάλο κίνδυνο είχε διατρέξει.

Επειδή στο σημείο, απ’ όπου πέρασε, υπήρχε ένα εικονοστάσι με την εικόνα

της Παναγίας, ο πασάς θεώρησε ότι η Μητέρα του Θεού είχε σώσει τον ίδιο

και το στρατό του από τον πνιγμό. Έτσι, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, έχτισε

προς τιμήν Της στο σημείο εκείνο ένα μοναστήρι, που σήμερα φέρει το όνομά

του. Το Ντουραχάνι (μονή Δουραχάνης) σήμερα αποτελεί ένα σημαντικό

πνευματικό και ανθρωπιστικό κέντρο της περιοχής.

2. Ο άγιος Γεώργιος στην Πρίγκηπο

Η ιερά μονή του αγίου Γεωργίου του Κουδουνά στην Πρίγκηπο γίνεται τόπος

συνάντησης χριστιανών και μουσουλμάνων κάθε χρόνο στην εορτή του αγίου (23

Απριλίου). Ας δούμε μια εκτενή περιγραφή από την κα Ράλλη Παπαγεωργίου.

Πηγή:

http://www.dailygreece.com/2007/04/muslims_believe_in_orthodox_saint_george_in_turkey.php

H κυρία που βρισκόταν στο ίδιο φαιτόν (αλογάμαξα) με εμάς ήταν

μουσουλμάνα. Γιατί όμως πήγαινε στο μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου και

μάλιστα ανήμερα του ορθόδοξου Πάσχα; Το πρώτο σχόλιό μας ήταν για την κακή

κατάσταση του δρόμου.

Στην Πρίγκηπο, όλοι οι δρόμοι είναι σκαμμένοι! Τελικά τη ρώτησα, «δεν

είστε μουσουλμάνα;». «Είμαι». «Τότε γιατί πηγαίνετε σε ελληνορθόδοξο

μοναστήρι;» «Ορθόδοξος, μουσουλμάνος, δεν έχει σημασία». «Γιατί

πηγαίνετε;» επιμένω εγώ... «Πίστη!».

Έμεινα άφωνη με την απάντηση! Μια μουσουλμάνα πιστεύει στον Άγιο Γεώργιο!

Μου εξήγησε πως πάει για να κάνει ευχή. Είναι η 4η ή η 5η φορά που

πηγαίνει, ενώ ο γιος της δεύτερη. «Πραγματοποιήθηκαν οι ευχές σας;», τη

ρωτάω. «Ναι», μου λέει, ενώ ο γιος της, αν και απογοητευμένος, επιμένει

πιστεύοντας πως ίσως αυτήν -την 3η φορά- και η δική του ευχή

πραγματοποιηθεί.

Φτάνοντας στους πρόποδες του λόφου που βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου

Γεωργίου του Κουδουνά, το θέαμα είναι εκπληκτικό!!! Χιλιάδες άνθρωποι

ανεβαίνουν την ανηφόρα που οδηγεί στο μοναστήρι! Είναι κυρίως

μουσουλμάνοι! Οι Έλληνες είναι ελάχιστοι. Μου το είχαν επισημάνει και το

προηγούμενο βράδυ της Ανάστασης στην εκκλησία του Πατριαρχείου, «φέτος δεν

ήρθαν τόσοι πολλοί από Ελλάδα».

Άνδρες, γυναίκες, παιδιά ανηφορίζουν κρατώντας στα χέρια τους μια...

κουβαρίστρα! Πολύχρωμες κλωστές κατά μήκος του δρόμου δίνουν χρώμα στο ήδη

ανοιξιάτικο περιβάλλον. Οι άνθρωποι δένουν μικρές κορδέλες ή μαντιλάκια

στα κλαδιά των δέντρων, αφήνουν σημειώματα ή ζωγραφιές, για να τους

προστατεύει ο Άγιος από κάθε κακό, να αγοράσουν ένα σπίτι, να βρουν

καλύτερη δουλειά, να τους αγαπήσει αυτός που θέλουν. «Το όνομα του

Βεντούτ, στην καρδιά του, πρόσθεσε την αγάπη μου γι’ αυτόν, ας με αγαπήσει

σε παρακαλώ!..».

Με τη φίλη μου τη Γιασεμίν διασχίζουμε δύσκολα τον πετρόχτιστο δρόμο. Είχε

επισκεφθεί το μοναστήρι μικρή, όταν είχε έρθει με τους γονείς της από το

Βέλγιο, αλλά δεν θυμάται και πολλά... Η ανηφόρα γίνεται πιο απότομη και

κουραστική, και ο κόσμος περισσότερος. Αριστερά η θέα της θάλασσας του

Μαρμαρά και η Πόλη από μακριά είναι μαγευτική. Μια κοπέλα μας προσφέρει

κύβους ζάχαρης. «Τι είναι αυτό;», τη ρωτάμε. Έκανε ευχή, λέει, και

πραγματοποιήθηκε. Η φίλη της μας εξηγεί πως όταν η ευχή σου

πραγματοποιηθεί, την επόμενη χρονιά πρέπει να επιστρέψεις στην εκκλησία

και να μοιραστείς τη... γλύκα της ευχής σου με όλους! «Τι ευχήθηκες;»

ρώτησα τη νεαρή, γύρω στα 23-24 φαινόταν. «Να βρω δουλειά σε σχολείο».

«Και βρήκες;». «Ναι», απαντά με ένα διάπλατο χαμόγελο ευτυχίας. «Ε,

συγχαρητήρια τότε». Ανεβαίνοντας παρατηρώ πως υπάρχουν και άλλοι που

κρατούν στα χέρια τους κουτιά με ζάχαρη. Μεγάλη επιτυχία ο Άγιος στους

μουσουλμάνους, μονολογώ.

Αρκετά μέτρα πριν από την εκκλησία ξεκινά η ουρά για να εισέλθεις. Την

προσπερνάμε με τη Γιασεμίν (ένεκα της δημοσιογραφικής ταυτότητας) και πάμε

στην είσοδο του ναού. Απίστευτο! Μοναχοί πουλούν κεριά και μικρά

κουδουνάκια (Άγιος Γεώργιος Κουδουνάς) στους μουσουλμάνους, που

συνωστίζονται για να... ανάψουν το κερί και να φιλήσουν την εικόνα της

Παναγίας και του Αγίου Γεωργίου. Μια γυναίκα με μαντίλα, υψώνοντας τα

χέρια προς τα πάνω, όπως προσεύχονται δηλαδή οι μουσουλμάνοι,

επαναλαμβάνει μάλλον ψιθυριστά την ευχή της μπροστά από την εικόνα της

Παναγίας. Μια γυναίκα... μαντιλοφορούσα!

Γιορτή του παιδιού και γιορτή του αγίου Γεωργίου

Η ΗΜΕΡΑ της ονομαστικής εορτής του Αγίου Γεωργίου ταυτίστηκε φέτος με τη

γιορτή του παιδιού στην Τουρκία. Για τους ορθόδοξους μπορεί η γιορτή να

μεταφέρθηκε, όμως οι μουσουλμάνοι είναι... τυπικοί, όπως εδώ και πολλά

χρόνια. «Στις 23 Απριλίου και στις 24 Σεπτεμβρίου ερχόμαστε», μου είχε

είπε η συμπαθητική κυρία στο φαιτόνι. Το βλέμμα μου πέφτει στη Χάλκη. Η

Θεολογική Σχολή δεν φαινόταν από το σημείο που βρισκόμουνα, όμως την

είχαμε δει όταν περνούσαμε με το βαπόρι, βουβή ανάμεσα στα δέντρα.

Αν και απόγευμα ο ήλιος καίει... Ο κόσμος συνεχίζει να έρχεται, ενώ

κάποιοι φαίνεται να έχουν προετοιμαστεί να περάσουν τη νύχτα τους εκεί,

δίπλα στο μοναστήρι. Τελικά, τα θαύματα δεν έχουν θρησκεία και η πίστη

είναι η ανάγκη του ανθρώπου να πιστέψει πως μπορεί να τα καταφέρει!

Κατηφορίζοντας μαζέψαμε πολλούς κύβους ζάχαρης με τη Γιασεμίν. «Έκανες

ευχή;» τη ρωτάω. «Ναι» μου απαντά, «εσύ;». Κι εγώ, να δούμε λοιπόν...

Γράφουν στον τοίχο ευχές

ΣΤΗΝ ΕΙΣΟΔΟ του ναού κάποιες νεαρές κοπέλες έγραφαν σε ένα αλουμινιένο

τμήμα του τοίχου την ευχή τους. Οι Τούρκοι αστυνομικοί επιτηρούν τη γραμμή

που υπάρχει ακόμα και μέσα στην εκκλησία. Δεν φαίνεται να τους ενοχλεί,

ούτε να ξαφνιάζονται. Μάλλον η πιο ξαφνιασμένη ήμουν εγώ. Μπροστά στην

εικόνα του Αγίου Γεωργίου του Κουδουνά, όλοι... προσκυνούν! Η εικόνα είναι

γεμάτη τάματα και πολλά ρολόγια! Δεν κατάλαβα για ποιο λόγο υπάρχουν τα

ρολόγια, αλλά δεν πειράζει... Ούτε χρόνος υπήρχε, ούτε κάποιος διαθέσιμος

να ρωτήσω. Όλοι ήταν είτε απασχολημένοι, είτε απορροφημένοι. Στο πίσω

μέρος της εκκλησίας, πάνω στο βράχο, ορισμένες γυναίκες λιώνουν τους

κύβους της ζάχαρης, κολλάνε τα κεριά και επαναλαμβάνουν ψιθυριστά την ευχή

τους. Είναι 4 το απόγευμα και στην ουρά περιμένουν τουλάχιστον 1.000

άτομα. Ακόμη ανεβαίνουν...

3. Η «Γιάτρισσα των χριστιανών»

Το 1462 κοιμήθηκε ειρηνικά στη Χίο μια μεγάλη αγία δασκάλα της

χριστιανικής πίστης, η αγία Ματρώνα η Χιοπολίτιδα, η Θαυματουργή. Ήταν η

μικρότερη κόρη μιας πολύτεκνης οικογένειας, που από νεαρή ηλικία,

νιώθοντας τον ευλογημένο και υγιή έρωτα προς το Θεό, αποσύρθηκε σε ήσυχο

μέρος, όπου θα μπορούσε να προσεύχεται απερίσπαστη. Στη συνέχεια εντάχθηκε

σ’ ένα μικροσκοπικό μοναστήρι και, αν και δεν ήταν ηγουμένη, πολλές

γυναίκες παρακινήθηκαν, λόγω της αγιότητάς της, να μονάσουν κοντά της.

Έτσι, η αγία, που είχε ήδη μοιράσει όλα τα χρήματα και τα κοσμήματά της

στους φτωχούς, δαπάνησε και τα κτήματα της πατρικής της κληρονομιάς για να

μεγαλώσει το μοναστήρι τους.

Κατά τις οικοδομικές εργασίες μάλιστα οι εργάτες βρήκαν έναν κρυμμένο

θησαυρό. Τότε η αγία προσευχήθηκε με δάκρυα και είπε: «Κύριε, αν ο

θησαυρός αυτός είναι σταλμένος από Σένα, φανέρωσέ μας το, αν όμως είναι

παγίδα του διαβόλου, ας αφανιστεί». Και αμέσως ο θησαυρός μετατράπηκε σε

ένα σωρό κάρβουνα. [Ίσως πρέπει η αγία να αναγορευτεί σε προστάτιδα του

Χρηματιστηρίου –θα μας χρειαζόταν ένας έλεγχος σαν αυτόν].

Ένα άλλο θαύμα της, ενώ ζούσε ακόμη και, χωρίς να το θέλει, οι μοναχές την

είχαν εκλέξει ηγουμένη τους, ήταν το εξής: κάποτε βάρβαροι επιδρομείς από

κάποια ευρωπαϊκή χώρα επιτέθηκαν στο νησί και εισέβαλαν και στο μοναστήρι.

Ένας απ’ αυτούς όρμησε να βιάσει μια μοναχή και αμέσως έπεσε νεκρός. Τότε

η αγία δόξασε το Θεό, από τον Οποίο είχε ζητήσει προστασία, αλλά και

προσευχήθηκε και αναστήθηκε ο επίδοξος βιαστής! Οι σύντροφοί του έμειναν

άναυδοι και η αγία τους συγκέντρωσε, τους νουθέτησε και τους απέλυσε εν

ειρήνη. Έφυγαν από το νησί και έκτοτε, όταν κάποτε επέστρεψαν, ήταν

«ημερώτεροι και φιλανθρωπότεροι, και τα πρότερα δεινά δεν ετόλμησαν πλέον

να κάμουν» (αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, Νέον Μαρτυρολόγιον, εκδ. Αστήρ,

1993, σελ. 146-147)

Μετά την κοίμησή της (το θάνατό της) η αγία τέλεσε αμέτρητα θαύματα με τη

δύναμη του Θεού. Πλήθος ασθενών θεραπεύτηκαν από διάφορες νόσους της ψυχής

και του σώματος. Πολλοί από αυτούς διανυκτέρευαν στο ναό της, την έβλεπαν

στον ύπνο τους και το πρωί είχαν θεραπευθεί. Ωστόσο ενέσκηψε η

Τουρκοκρατία και η αγία τελούσε τα θαύματά της και σε χριστιανούς και σε

μουσουλμάνους. Δύο απ’ αυτά αναφέρονται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, σελ. 147

και 150. Τα μεταφέρουμε σε περίληψη:

Α. Στη μεγάλη πόλη της Μικράς Ασίας Μαγνησία ζούσε ένας Τούρκος πολύ

πλούσιος, που έμεινε παράλυτος σε όλο το αριστερό μέρος του σώματός του.

Παρά τις προσπάθειες των γιατρών και τα χρήματα που δαπάνησε, δεν

ωφελήθηκε. Είχε όμως μια χριστιανή σκλάβα, τη Μαρία, η οποία του είπε:

«Αφέντη μου, στη Χίο είναι μια μεγάλη αγία των χριστιανών, που γιατρεύει

κάθε αρρώστια χωρίς βότανα και έμπλαστρα. Ας πάμε, να σε γιατρέψει».

Ο άρχοντας πήρε τη Μαρία και άλλους συνοδούς και πέρασε απέναντι, στη Χίο.

Πήγαν στο ναό και η κοπέλα του είπε: «Ξεκουράσου λίγο και θα έρθει η

γιάτρισσα να σε θεραπεύσει οπωσδήποτε» (είναι εκπληκτικό το θάρρος και η

πίστη της, όπως επισημαίνει και ο άγ. Νικόδημος, γιατί θα μπορούσε η αγία,

για κάποιο λόγο, να μη θεραπεύσει τον άρχοντα και η σκλάβα, που τον

εξέθεσε κιόλας, να υποστεί τις συνέπειες). Όμως η αγία του εμφανίστηκε σε

όνειρο και του είπε: «Για τα δάκρυα, τις προσευχές και την πίστη της

ομώνυμής μου Μαρίας, της δούλης σου, σε θεραπεύω» [το όνομα της αγίας πριν

γίνει μοναχή ήταν Μαρία]. «Σήκω και περπάτα στο όνομα του Κυρίου μου και

πήγαινε υγιής στο σπίτι σου». Ο άρχοντας ξύπνησε εντελώς υγιής! Αφιέρωσε

πολλά δώρα στο ναό και απελευθέρωσε τη Μαρία, η οποία παρέμεινε στο

μοναστήρι και φρόντιζε το ναό για όλη την υπόλοιπη ευλογημένη ζωή της.

Το θαύμα αυτό προκάλεσε σάλο στη Μαγνησία, την πατρίδα του πρώην ασθενούς,

και από τότε πολλοί Μαγνησιείς χριστιανοί έρχονταν κάθε χρόνο στη Χίο για

να εορτάσουν τη μνήμη της αγίας, στις 20 Οκτωβρίου (γράφω «έρχονταν»,

γιατί οι χριστιανοί της Μαγνησίας ξεριζώθηκαν το 1922 και ήρθαν στην

Ελλάδα ως πρόσφυγες).

Β. Το 1745 ήρθε στο ναό της αγίας οδηγούμενος από το χέρι ένας Τούρκος

εντελώς τυφλός και παρακάλεσε τον εφημέριο (τον ιερέα) να ζητήσει από την

αγία να του δώσει το φως του. Ο εφημέριος προσευχήθηκε και ο Τούρκος πήγε

στο σπίτι του (ήταν κάτοικος της Χίου). Τη νύχτα είδε στον ύπνο του μια

μοναχή, που του είπε να ξαναπάει στον παπά και να του ζητήσει νερό από «το

λουτρό που είναι μέσα στο αρμάρι» (στο συρτάρι) να πλυθεί.

Έτσι και έγινε. Ο ιερέας αρχικά βρέθηκε σε αμηχανία, γιατί δεν υπήρχε εκεί

κανένα λουτρό. Μετά σκέφτηκε τον αγιασμό που φύλαγε στο αρμάρι με την αγία

κάρα (το κρανίο) της αγίας. Έδωσε στον τυφλό απ’ αυτόν κι εκείνος έπλυνε

τα μάτια του και αμέσως είδε το φως του.

4. Ο αρχάγγελος Μιχαήλ στο Μανταμάδο

Ένα από τα μεγάλα και ιστορικά ορθόδοξα προσκυνήματα της Ελλάδας είναι η

ιερά μονή του αρχαγγέλου Μιχαήλ (Ταξιάρχη) στο Μανταμάδο της Λέσβου, η

ανάγλυφη θαυματουργή εικόνα της οποίας φιλοτεχνήθηκε το 1766 από χώμα

ζυμωμένο με το αίμα μοναχών, τους οποίους κατέσφαξαν θαλάσσιοι επιδρομείς

(μάλλον πειρατές, πιθανόν Τούρκοι).

Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, οι μουσουλμάνοι του νησιού σέβονταν τον

αρχάγγελο και δεν πείραζαν το ναό του, λόγω του πλήθους των θαυμάτων του:

«μη τολμώντων των Αγαρηνών [=Τούρκων] άψασθαι το καθόλου διά το

θαυματουργείν οσημέραι» (οι Τούρκοι δεν τολμούσαν να αγγίξουν καθόλου το

μοναστήρι, λόγω των καθημερινών θαυμάτων του).

Το παράθεμα από το βιβλίο του αρχιμανδρίτη Δανιήλ Γούβαλη Το θαύμα της

πίστεως, Αθήναι 1985, σελ. 100.

5. Το μαυσωλείο του αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή στη Δαμασκό

Στο παραπάνω βιβλίο του π. Δανιήλ Γούβαλη, σελ. 144, αλιεύουμε τα

παρακάτω:

Στη Δαμασκό της Συρίας υπάρχει ο μεγαλοπρεπέστατος μοναστηριακός Ναός του

Αγ. Ιωάννου του Προδρόμου, κτίσμα του Ιουστινιανού. Από τότε που οι Άραβες

κατέλαβαν την περιοχή (8ος αι. μ.Χ.) μετεβλήθη σε μουσουλμανικό τέμενος

[πρόκειται για το Τζαμί των Ομαγιάδων, 995 μ.Χ.]. Ωστόσο σ’ ένα σημείο του

κολοσσιαίου Ναού υπάρχει ένα θαυμάσιο, καλλιτεχνικό και αρκετά μεγάλο

μαυσωλείο. Πρόκειται για τον τάφο της τιμίας κεφαλής του Βαπτιστού. […]

Σ’ αυτόν τον Ναό μετά την τέταρτη εύρεσι της κεφαλής του Αγίου Ιωάννου

θησαυρίστηκε από τον Ιουστινιανό σε ωραία λάρνακα το ανευρεθέν λείψανο.

Όταν οι Μουσουλμάνοι μετέτρεπαν τον Ναό σε τζαμί έβαλαν χέρι και στο τάφο.

Αλλά έφριξαν, διότι με την πρώτη σκαπανιά άρχισε να βγαίνη απ’ εκεί ζεστό

αίμα, που συνέχισε να τρέχη επί αρκετά ημερονύχτια. Δεν σταματούσε.

Πανικόβλητοι οι Άραβες ζήτησαν την προσευχή του Χριστιανού Πατριάρχου.

Εκείνος με όλο τον ιερό κλήρο της Δαμασκού έκανε τριήμερες λιτανείες γύρω

από τον τάφο, οπότε την τρίτη ημέρα σταμάτησε το αίμα. Ειδική γραφή με

αραβικά γράμματα χρυσά επάνω στο μνημείο, εξιστορεί το συγκλονιστικό αυτό

περιστατικό. Μέχρι σήμερα ο μουσουλμανικός κόσμος σέβεται πολύ τον τάφο

του Προδρόμου, και συγχρόνως τον φοβάται. Δεν τολμά να πλησιάση κοντά του.

6. Το αγίασμα της αγίας Φωτίδας και η πίστη του Αγά

Το παρακάτω γεγονός καταγράφεται στον τόμο Ασκητές μέσα στον κόσμο, που

εκδόθηκε από το Ησυχαστήριο «Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος» στη Μεταμόρφωση

Χαλκιδικής, 2008, σελ. 315-317.

«Μια από τις πολλές φορές που πηγαίναμε με τον ιερέα του χωριού μου, τον

παπά Αλέκο, να εξυπηρετήσουμε τον συνοικισμό της Αμφιπόλεως» [ανατ.

Μακεδονία κοντά στο Στρυμώνα], διηγήθηκε ο Γέροντας Γρηγόριος της Ι. Μ.

Τιμίου Προδρόμου Μεταμορφώσεως, «συναντήσαμε κάποιον ηλικιωμένο που τότε

βοηθούσε στην εκκλησία της Αμφιπόλεως. Συζητώντας μαζί του μας διηγήθηκε

ένα γεγονός που συνέβη επί τουρκοκρατίας, όταν αυτός ήταν παιδί δώδεκα

ετών:

»Είχε αρρωστήσει βαριά ο Αγάς, έτρεχε σε γιατρούς στα κοντινά μέρη, έφτασε

μέχρι την Θεσσαλονίκη αλλά δεν μπορούσε να τον κάνη κανείς καλά και η

υγεία του πήγαινε προς το χειρότερο. Καθηλώθηκε στο κρεββάτι. Κάποια μέρα

απελπισμένος θυμήθηκε την αγία Φωτίδα, το εξωκλήσι της αγίας που ήταν κατά

σάρκα αδελφή της αγίας Φωτεινής [εορτάζουν την ίδια μέρα, 26 Φεβρουαρίου],

το οποίο απέχει περίπου ένα χιλιόμετρο από τον συνοικισμό και στο οποίο

μέχρι σήμερα αναβλύζει αγίασμα. Το “αγίασμα της αγίας Φωτίδος”. “Η αγία

Φωτίδα θα με κάνει καλά”, είπε ο Αγάς. Διέταξε λοιπόν τον τότε επίτροπο

της εκκλησίας της Αμφιπόλεως να πάη να του φέρη αγίασμα από την αγία

Φωτίδα.

»Ο επίτροπος δεν μπορούσε να κάνη διαφορετικά. Βγαίνοντας όμως από το

σπίτι του Αγά ψιθύρισε: “Γουρούνι, θα σου φέρω, νομίζεις, αγίασμα από την

αγία μας να το μαγαρίσης;”. Έφυγε, υπολόγισε την ώρα που θα έκανε να πάη

και να επιστρέψη από το εξωκλήσι για να μην αντιληφθή την απάτη ο Αγάς και

τον τιμωρήση, πήρε κοινό νερό και το πήγε αντί για αγίασμα στον Αγά.

»Ο Αγάς, όταν έφθασε το δήθεν αγίασμα της αγίας Φωτίδος, διέταξε τους

παρισταμένους να τον ανασηκώσουν στο κρεββάτι του, έκλαψε και με ευλάβεια

και δάκρυα στα μάτια είπε δυο φορές: “Αγία Φωτίδα, βοήθησέ με. Αγία

Φωτίδα, βοήθησέ με”. Πήρε το “αγίασμα”, όπως το θεωρούσε, το ήπιε και την

άλλη μέρα ήταν καλά. Όλοι έμειναν κατάπληκτοι, ειδικά ο επίτροπος που

ήξερε τι έκανε. Η πίστη, ο πόθος και η εμπιστοσύνη του Αγά στην αγία

Φωτίδα, καθώς και οι πρεσβείες της αγίας, τον έκαναν καλά».

7. Ένας ξεχωριστός στάβλος

Για να γίνουν κατανοητά τα παρακάτω, χρειάζεται μία ιστορική διευκρίνιση:

Οι «Τούρκοι» της Κρήτης.

Όπως και σε ολόκληρο τον ελληνικό γεωγραφικό χώρο, έτσι και στην Κρήτη, οι

άνθρωποι δε χαρακτηρίζονταν με το όνομα της εθνικής τους καταγωγής (π.χ.

«Έλληνες») αλλά με το όνομα της θρησκευτικής τους παράδοσης. Αυτό δεν

συνέβαινε λόγω κάποιου θρησκευτικού φανατισμού ή φονταμενταλισμού (όπως

πιθανόν να νομίσατε), αλλά απλώς και μόνον επειδή και η Ρωμανία (το

Βυζάντιο) και το οθωμανικό σουλτανάτο που την κατέκτησε ήταν κράτη

πολυεθνικά (αυτοκρατορίες) και όλοι οι κάτοικοί τους θεωρούνταν μέλη του

ίδιου κράτους, ανεξάρτητα από την εθνική τους προέλευση. Η έννοια του

έθνους ως ιδιαίτερης ιστορικής μονάδας είναι προϊόν της νεώτερης

ευρωπαϊκής πολιτικής φιλοσοφίας και δεν υπήρχε στους ανθρώπους του

βυζαντινού και του οθωμανικού χώρου.

Έτσι, στην Κρήτη της Τουρκοκρατίας ζούσαν «Ρωμιοί» (=χριστιανοί ορθόδοξοι)

και «Τούρκοι» (=μουσουλμάνοι), καθώς και «Εβραίοι» (=ιουδαίοι στο

θρήσκευμα), ενώ οι προερχόμενοι από τη δυτική Ευρώπη ονομάζονταν «Φράγκοι»

(=παπικοί). Επειδή η λέξη «Τούρκος» σήμαινε μουσουλμάνος, χρησιμοποιήθηκε

και η λέξη «τουρκεύω» και «τουρκίζω», που σήμαινε ασπάζομαι το Ισλάμ ή

εξαναγκάζω κάποιον να το ασπαστεί διά της βίας.

Η συντριπτική πλειοψηφία των μουσουλμάνων της Κρήτης, θεωρουμένων ως

Τούρκων, ήταν απόγονοι χριστιανών, που εξισλαμίστηκαν σταδιακά, λόγω των

αφόρητων συνθηκών διαβίωσης κάτω από την κυριαρχία των ανεξέλεγκτων και

φανατικών γενιτσάρων. Πολλοί από αυτούς είχαν γίνει αρχικά

κρυπτοχριστιανοί (παρίσταναν τους μουσουλμάνους, ενώ λάτρευαν κρυφά το

Χριστό), έχοντας λάβει γι’ αυτό και ευλογία από το πατριαρχείο

Αλεξανδρείας (ενώ το Κων/λεως είχε αρνηθεί να δώσει την ευλογία του, βλ.

Νικολάου Π. Ανδριώτη Κρυπτοχριστιανικά Κείμενα, Εθνική Βιβλιοθήκη,

δημοσιεύματα της Εταιρίας Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1974). Οι

απόγονοί τους όμως συχνά γίνονταν αληθινοί μουσουλμάνοι και μάλιστα πολλές

φορές φανατικοί και αγριότατοι απέναντι στους χριστιανούς. Κατά τη γλώσσα

όμως, την ενδυμασία, τη μουσικοχορευτική παράδοση και πολλά άλλα ήθη και

έθιμα σε τίποτα δεν διέφεραν από τους χριστιανούς Κρητικούς.

Οι Τούρκοι της Μ. Ασίας ονόμαζαν τους Τουρκοκρήτες «μπουρμάδες», δηλαδή

«γυρισμένους» (εξωμότες, ως πρώην χριστιανούς), χαρακτηρισμό που

υιοθέτησαν χλευαστικά εναντίον τους και οι χριστιανοί Κρήτες. Πολλές φορές

οι Τουρκοκρήτες φέρονταν απάνθρωπα στους χριστιανούς, πάνω στους οποίους,

σημειωτέον, είχαν απόλυτη εξουσία (τους φόνευαν για παιχνίδι). Πολλοί

Τουρκοκρήτες όμως, άντρες και γυναίκες, ήταν φιλήσυχοι και είχαν καλές

σχέσεις με τους χριστιανούς γείτονες και συγχωριανούς τους.

Οι άνθρωποι αυτοί, με τουρκική συνείδηση πλέον, έφυγαν με την ανταλλαγή

των πληθυσμών και κατοίκησαν στα παράλια της Μ. Ασίας, ιδίως στην περιοχή

του Αϊβαλιού. Εκεί διατήρησαν τη γλώσσα τους, που ήταν η ελληνική (το

κρητικό ιδίωμα), και οι γεροντότεροι είναι ακόμη ελληνόφωνοι. Το κεμαλικό

καθεστώς όμως τους υποχρέωσε να αλλάξουν τα ελληνικά επώνυμά τους σε

τουρκικά.

Και τώρα ας προχωρήσουμε στη διήγησή μας.

Στο νομό Ηρακλείου Κρήτης, στην πεδιάδα της Μεσσαράς, κοντά στο χωριό

Καλύβια, βρίσκεται το μεγάλο μοναστήρι της Παναγίας Καλυβιανής, που

γιορτάζει στις 15 Αυγούστου (Κοίμηση της Θεοτόκου). Η ιστορική και

θαυματουργή εικόνα της Παναγίας βρέθηκε στην περιοχή το 1873, στα κτήματα

του Τούρκου Χουσεΐν Μπέη Βραζεράκη από τα Καλύβια, όπου βρισκόταν και το

παλιό, μικρό εκκλησάκι της Παναγίας. Οι χριστιανοί της περιοχής, μετά από

πολλές περιπέτειες, κατόρθωσαν να εξασφαλίσουν διαταγή του διοικητή Κρήτης

Ρεούφ πασά για την απαλλοτρίωση του χώρου γύρω από την εκκλησία, για να το

αγοράσουν και να το χρησιμοποιούν για την τιμή της Θεοτόκου.

Οι Τούρκοι όμως φανατικά εξακολουθούσαν να αντιδρούν και ο ιδιοκτήτης της

περιοχής έβαζε μέσα στην εκκλησία το άλογό του. Τότε συνέβη το εξής

περιστατικό, που το γνωρίζω από την προφορική παράδοση του χωριού μου

(Αποδούλου Αμαρίου), που γειτονεύει με την περιοχή, και είναι

καταγεγραμμένο και στο βιβλίο Η Παναγία Καλυβιανή και τα ιδρύματα, Μοίρες

Ηρακλείου 1978, σελ. 12:

Ο ιδιοκτήτης αγάς είχε ένα παιδί παράλυτο στο κρεβάτι πολλά χρόνια και δεν

υπήρχε ελπίδα να θεραπευθεί. Η Χανούμ και μητέρα του παιδιού ήταν ευσεβής

στη θρησκεία της και στον ύπνο της τής παρουσιάστηκε η Παναγία και της

έδωσε παραγγελία να σκουπίσει την εκκλησία που βάζει το άλογό του ο αγάς

και ύστερα να θυμιάσει και με αυτά θα γίνει καλά το παιδί της.

Στην αρχή δεν πίστεψε, αλλά της παρουσιάστηκε τρεις φορές. Φοβόταν τον

άνδρα της και δεν είπε τίποτε. Αποφάσισε όμως να εκτελέσει την παραγγελία

μόνη της. Πήγε, σκούπισε την εκκλησία, την καθάρισε και θύμιασε, χωρίς να

τη δει κανείς. Όταν επέστρεψε στο σπίτι, το παράλυτο παιδί έλειπε από το

κρεβάτι του. Θυμήθηκε τα λόγια της μαυροφόρας [της Παναγίας] και άρχισε να

αδημονεί. Ρώτησε τις γειτόνισσες αν είδαν το παιδί της κι εκείνες

ξαφνιάστηκαν, γιατί ήξεραν πως το παιδί ήταν παράλυτο στο κρεβάτι.

Ξαφνικά παρουσιάστηκε μια γειτόνισσα και ανάγγειλε ότι το παράλυτο παιδί

είναι με την υγεία του και παίζει με τα άλλα παιδιά στην πλατεία, ψηλά

στον Κούλε του χωριού. Έτρεξε η μητέρα του και το βρήκε υγιέστατο και

χαρούμενο. Κατάλαβε το θαύμα και δόξαζε το Θεό.

Ο αγάς δεν άργησε να φανεί. Είδε την κίνηση και εκστατικός πληροφορήθηκε

από τη γυναίκα του τα συμβάντα. «Δε σου είπα τίποτα, γιατί φοβήθηκα». Τότε

ο αγάς με ευλάβεια προσευχήθηκε και ομολόγησε ότι είναι αληθινή η πίστη

των Ρωμιών, κάνοντας συγχρόνως και τη δήλωση ότι παραχωρεί την εκκλησία

στους χριστιανούς με όλη τη γύρω περιοχή. Οι φανατικοί Τούρκοι των

Καλυβίων δεν το άκουσαν αυτό με ευχαρίστηση και κατηγορούσαν τον αγά πως

έγινε χριστιανός και μάλιστα άρχισαν να τον ονομάζουν από τότε ειρωνικά

«παπά Μανώλη».

8. Ο αχυρώνας της Παναγίας

Στο ύψωμα νότια του Ρεθύμνου είναι χτισμένο το χωριό Καστελλάκια, όπου

βρίσκεται η μικρή ιστορική εκκλησία της Παναγίας, της Ζωοδόχου Πηγής

(εορτάζει την Παρασκευή μετά το Πάσχα). Η ιστορία του περιλαμβάνει το εξής

γεγονός, που το γνωρίζουμε από διηγήσεις παλαιών κατοίκων της περιοχής

(μένω στο διπλανό χωριό, τα Περιβόλια –σήμερα Περιβόλια και Καστελλάκια

είναι προάστια του Ρεθύμνου), αλλά επί του παρόντος το αντλούμε από άρθρο

του δασκάλου Νίκου Δερεδάκη στην εφημερίδα «Κρητική Επιθεώρηση» της 3

Μαΐου 2008, σελ. 8.

Η παράδοση αναφέρει ότι μετά την κατάληψη του Ρεθύμνου από τους Τούρκους,

το 1646, τα Καστελλάκια περιήλθαν στα χέρια ενός ισχυρού Τούρκου, που

ονομαζόταν Χαρτζαλής. Μόλις πήρε στην κατοχή του το μικρό οικισμό, έσπευσε

να μεταβάλει την εκκλησία σε αχυρώνα. Όταν πέθανε ο Χαρτζαλής, η περιουσία

του, μαζί με τα Καστελλάκια, περιήλθαν στον ανηψιό του τον Τσιτσέκο, που

ήταν καλός και συνετός άνθρωπος. Η παράδοση συνεχίζει, ότι ένα βράδυ

εμφανίστηκε στον ύπνο του Τσιτσέκου η Παναγία και του είπε να επαναφέρει

την εκκλησία στην αρχική της μορφή. Ο Τσιτσέκος αδιαφόρησε, μη δίνοντας

σημασία στο όνειρο. Το επόμενο βράδυ εμφανίστηκε ξανά η Παναγία και

επιτακτικά αυτή τη φορά του ζήτησε το ίδιο πράγμα. Ο Τούρκος αυτή τη φορά

φοβήθηκε τόσο, ώστε σε σύντομο χρονικό διάστημα ξανάκανε τον αχυρώνα

εκκλησία. Μέσα στο ναό, μάλιστα, τοποθέτησε και μία εικόνα της Παναγίας

που είχε βρει, άγνωστο πως, στον αχυρώνα. Ακόμα ο Τσιτσέκος πρόσφερε στην

Παναγία και δέκα μπακίρινα μίστατα λάδι (κουρούπι εκατό οκάδων).

Ο Τσιτσέκος τοποθέτησε ως φύλακα της εκκλησίας μια Τουρκάλα, η οποία

διατηρούσε και την εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής και δεν επέτρεπε σε Τούρκο να

την πλησιάσει, αφού πίστευε πολύ στη δύναμη της Παναγίας. Κάποτε, μάλιστα,

όταν ένας χριστιανός από το Ατσιπόπουλο, μαζί με το άρρωστο παιδί του πήγε

στην εκκλησία να ανάψει μια λαμπάδα, για να γιάνει η χάρη της το παιδί, η

Τουρκάλα του είπε ότι το παιδί του δεν πρόκειται να γίνει καλά και ότι

μόλις φθάσει στο Ρέθυμνο αυτό θα πεθάνει, όπως και έγινε.

Πάντως, και οι Τούρκοι της περιοχής σέβονταν και προστάτευαν το ναό της

«Μαϊρέ-Χανούμ», όπως την έλεγαν. Την ημέρα του πανηγυριού, Παρασκευή του

Πάσχα, άρμεγαν τα ζώα τους σε κοινά δοχεία με τους χριστιανούς, αυτοί

έφευγαν και άφηναν το γάλα να το πιουν οι πανηγυριστές.

9. Ο άγ. Γεώργιος ο Επανωσήφης

Στο νομό Ηρακλείου βρίσκεται η ιστορική μονή του αγίου Γεωργίου του

Τροπαιοφόρου, η λεγόμενη «μονή Επανωσήφη». Το σπουδαίο αυτό μοναστικό

κέντρο της κεντρικής Κρήτης είχε την ιδιαιτερότητα ότι βρισκόταν ανάμεσα

σε χωριά με αμιγώς μουσουλμανικό πληθυσμό! Όμως, παρά τα προβλήματα που

προκαλούσαν ενίοτε φανατικοί και θερμόαιμοι μουσουλμάνοι, η θαυματουργική

δύναμη του αγίου τον είχε καταστήσει σεβαστό στη συντριπτική πλειοψηφία

τους.

Στην εφημερίδα Ελεύθερη Σκέψις Ηρακλείου στις 12.7.1930 διαβάζουμε:

«Ακόμη και αυτοί οι Τούρκοι των πέριξ χωρίον επίστευον εξ ολοκλήρου προς

την θαυματουργόν δύναμιν του αγίου. Αυτοί μάλιστα το πρώτο αρσενικό αρνί

το οποίον εγεννάτο εις το κοπάδι των, το εσάμωναν [=σημείωναν] του Αγίου

Γεωργίου και του το επήγαιναν άμα εμεγάλωνε».

Κατά την Τουρκοκρατία, ο Τούρκος αγάς που κατείχε το κτήμα, όπου βρίσκεται

το ξωκλήσι του αρχαγγέλου Μιχαήλ (Μετόχι του Αηστράτηγου), περιγελούσε τον

άη Γιώργη και, όταν ο ηγούμενος του Επανωσήφη προσπάθησε να τον πείσει για

τη θαυματουργική δύναμη του αγίου, εκείνος απείλησε να σφάξει όλους τους

μοναχούς, αν δεν κάνουν τον άγιο να προκαλέσει βροχή, μεσούντος του

Ιουνίου. Οι μοναχοί επιδώθηκαν σε ολονύκτια προσευχή αλλά μέχρι το πρωί

δεν υπήρχε ούτε ένα σύννεφο στον ουρανό. Ο αγάς ξεκίνησε με ομάδα ενόπλων

για τη σφαγή, όταν όμως έφτανε κοντά στη μονή, άρχισε να βρέχει. Άνοιξαν

οι καταρράκτες του ουρανού και οι Τούρκοι, για να γλιτώσουν, μπήκαν στον

ανεμόμυλο της μονής. Στη συνέχεια ο αγάς όχι μόνο σεβάστηκε τον άγιο, αλλά

και δώρισε το μετόχι στο μοναστήρι.

Τα παραπάνω καταγράφονται στο Νίκου Ψιλάκη Μοναστήρια και ερημητήρια της

Κρήτης, Ηράκλειο 1994, τόμ. Α΄, σελ. 50 και 60.

10. Οι πεταλιές του αγίου Γεωργίου

Στην περιοχή Καλλιθέα του Ρεθύμνου υπήρχε ένα παλιό εκκλησάκι του αγίου

Γεωργίου, στα κτήματα του μουσουλμάνου Αλή Μελεμενάκη από τα γειτονικά

Περιβόλια. Τη δεκαετία του 1920 οι χριστιανοί Ρεθεμνιώτες ήθελαν να το

ανακαινίσουν, αλλά ο Αλής, φανατικός και ανένδοτος, δεν επέτρεπε καμιά

εργασία μέσα στα όρια της περιουσίας του.

Άλλαξε όμως γνώμη, όταν τον επισκέφτηκε ο ίδιος ο άγιος Γεώργιος, ο οποίος

τον πίεσε να επιτρέψει την ανακαίνιση του ναού του. Ο Αλής, συγκλονισμένος

από την εμπειρία της επίσκεψης του αγίου, όχι μόνο υποχώρησε αλλά και

χρηματοδότησε την αγιογράφηση της εικόνας του αγίου, που σήμερα κρέμεται

στην πρόναο, πίσω από το παγκάρι με τα κεριά, και φέρει την επιγραφή:

«Δαπάναις Αλή Μελεμενάκη, 1925».

Από τις πεταλιές του αλόγου του αγίου, που ακούγονταν τις νύχτες στον

περιβάλλοντα χώρο, ο ναός ονομάστηκε «άγιος Γεώργιος ο Πεταλιώτης». Σήμερα

είναι μεγάλος ενοριακός ναός του Ρεθύμνου.

11. Η βεβήλωση του άη Γιάννη

Σημειωτέον ότι ο Δημήτρης Τσαγκαράκης από την Αργυρούπολη Ρεθύμνης

(κοιμήθηκε γύρω στο 1939 σε ηλικία περίπου 90 ετών) διηγόταν πως, όταν

ήταν παιδί, την εποχή της Τουρκοκρατίας, είδε με τα μάτια του δύο Τούρκους

να πεθαίνουν αιφνίδια μέσα στο ιερό του εξωκλησιού του αγίου Ιωάννη του

Προδρόμου ανατολικά του Ρεθύμνου, στη «γέφυρα των Μισσιρίων». Ο πρώτος

Τούρκος μπήκε μέσα για να ουρήσει και να βεβηλώσει το ναό, ενώ ο δεύτερος,

βλέποντάς τον να καταρρέει, μπήκε να τον βοηθήσει. Οι Τούρκοι που

μαζεύτηκαν από τη γύρω περιοχή δεν τόλμησαν να μπουν στο ιερό, για να τους

βγάλουν, αλλά τους έσυραν με μπαστούνια και πήγαν και τους έθαψαν.

12. Τα θαύματα γύρω από τους νεομάρτυρες

Τι είναι οι νεομάρτυρες. Για τους μουσουλμάνους αδελφούς μας που πιθανόν

να διαβάσουν αυτό το κείμενο, πρέπει να διευκρινίσω τα παρακάτω:

Στο χριστιανισμό ονομάζονται «μάρτυρες» οι άνθρωποι που πεθαίνουν, επειδή

αρνούνται ν’ αλλάξουν θρησκεία. Ο χριστιανισμός έχει εκατομμύρια μάρτυρες

κάθε ηλικίας και φύλου, από την αρχή της ύπαρξής του μέχρι σήμερα. Όλοι οι

μάρτυρες είναι άγιοι, επειδή αυτό που τους παρακίνησε στο μαρτύριο δεν

ήταν κάποιος στενοκέφαλος φανατισμός, αλλά η αγάπη τους για το Χριστό.

Ονομάζονται «μάρτυρες» επειδή δίνουν τη μαρτυρία τους για τη χριστιανική

τους πίστη, αλλά και επειδή υφίστανται «μαρτύρια» (θάνατο και πιθανόν

βασανιστήρια, συχνά μάλιστα ιδιαιτέρως φρικιαστικά) στην προσπάθεια των

διωκτών τους να τους κάνουν ν’ αλλάξουν πίστη. Η ονομασία αυτή υπάρχει

στην Αγία Γραφή, όπου ο Χριστός προλέγει ότι οι χριστιανοί θα γίνουν

«μάρτυρές Του» σε όλο τον κόσμο (Πράξ. 1, 8) και στη συνέχεια ο Πέτρος

δίνει μαρτυρία για τον Ιησού ως Χριστό και Κύριο (Πράξ. 2, 14-36).

Απευθυνόμενος ο Παύλος προς τον Ιησού κατά την προσευχή του στο Πράξ. 22,

17-21, χαρακτηρίζει τον άγιο Στέφανο «μάρτυρά Του» (στ. 20). Έτσι από την

αρχή του χριστιανισμού ονομάζουμε «αγίους μάρτυρες» τους ανθρώπους που

θανατώθηκαν για την πίστη τους στο Χριστό.

«Νεομάρτυρες» ονομάζουμε τους αγίους μάρτυρες που θανατώθηκαν για την

πίστη τους τελευταίους αιώνες. Η εποχή της Τουρκοκρατίας για τον ελληνικό

χώρο (περ. 1453 έως 1912, κατά περιοχές) είναι γεμάτη νεομάρτυρες.

Πρόκειται κατά κανόνα για απλούς καθημερινούς ανθρώπους, ευσεβείς, που

πιέστηκαν ν’ ασπαστούν το Ισλάμ από κάποιους φανατικούς μουσουλμάνους και,

όταν αρνήθηκαν, συκοφαντήθηκαν στις οθωμανικές αρχές ότι δήθεν έβρισαν το

Μωάμεθ ή ότι υποσχέθηκαν να γίνουν μουσουλμάνοι και μετά υπαναχώρησαν και

γενικά για «εγκλήματα» θρησκευτικού χαρακτήρα. Κάποιοι άλλοι

συκοφαντήθηκαν με τον ίδιο τρόπο από προσωπικούς τους εχθρούς, ενώ κάποιες

κοπέλες από μουσουλμάνους που τις ποθούσαν, ενώ εκείνες απέκρουαν τις

ερωτικές τους προτάσεις. Υπάρχουν και κάποιοι που ασπάστηκαν το Ισλάμ για

μερικά χρόνια και στη συνέχεια μετάνιωσαν, έκλαψαν νιώθοντας τον εαυτό

τους προδότη του Χριστού, και, αφού προσευχήθηκαν και πήραν ευλογία

κάποιου σοφού χριστιανού ιερέα, παρουσιάστηκαν στις οθωμανικές αρχές και

διακήρυξαν πως είναι ξανά χριστιανοί.

Όλοι αυτοί –άντρες και γυναίκες– καταδικάστηκαν σε θάνατο. Πολλοί

βασανίστηκαν πρώτα με απίστευτη αγριότητα (μήπως κι αλλάξουν πίστη) και

τελικά αποκεφαλίστηκαν ή απαγχονίστηκαν ή ανασκολοπίστηκαν (παλουκώθηκαν,

κοινώς «σουβλίστηκαν») ή γδάρθηκαν ζωντανοί ή κρεμάστηκαν στα τσιγκέλια

(μεγάλα τσιγκέλια, πάνω στα οποία τους έριχναν και τους άφηναν καρφωμένους

μέρες, ώσπου να ξεψυχήσουν) ή κάηκαν ζωντανοί. Μάλιστα η εκτέλεσή τους

έγινε δημόσια, ως εορταστικό «θέαμα».

Θαυμαστά σημεία. Πολλοί νεομάρτυρες έλαβαν από το Θεό, μετά το θάνατό

τους, μεγάλο θαυματουργικό χάρισμα, ενώ πολλών η εκτέλεση συνοδεύτηκε από

θεϊκά σημεία, που έγιναν ορατά από χριστιανούς και μουσουλμάνους. Αυτά

είναι που μας ενδιαφέρουν στο κείμενό μας.

Το πιο συνηθισμένο σημείο είναι ότι το σώμα του μάρτυρα φωτιζόταν από

ουράνιο φως κάθε νύχτα για λίγο καιρό. Στο βιβλίο Νέον Μαρτυρολόγιον (εκδ.

Αστήρ, 1993, σελ. 201-208), στο οποίο ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

συγκέντρωσε κείμενα για νεομάρτυρες γραμμένα από ανθρώπους που είδαν με τα

μάτια τους το μαρτύριό τους, αναφέρονται εμφανίσεις τέτοιου ουράνιου φωτός

στα παρακάτω μαρτύρια:

1. του αγίου Ιωάννη, στο Ασπρόκαστρο (2 Ιουνίου 1492 [τραγική ειρωνεία:

την ίδια χρονιά με την «ανακάλυψη της Αμερικής»] –η ημερομηνία του

μαρτυρίου είναι και η μέρα, κατά την οποία τιμούμε τη μνήμη κάθε μάρτυρα),

2. των αγίων Ιακώβου του οσιομάρτυρα και ασκητή και των μαθητών του

Ιακώβου διακόνου και Διονυσίου μοναχού (1 Νοεμβρίου 1520)

3. του αγίου Παρθενίου, πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως (Σάββατο του Λαζάρου,

24 Μαρτίου* 1657 [οι ημερομηνίες με * ελήφθησαν από το Πανάγιον του

Γεωργίου Εμμ. Πιπεράκι, έκδ. «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος» Μήλεσι 2006,

διότι ο άγ. Νικόδημος αναφέρει μόνο χρονολογία]),

4. του αγίου Νικολάου του Παντοπώλη στην Κων/πολη (23 Σεπτεμβρίου 1672),

5. του αγίου Αγγελή, επίσης στην Κων/πολη (1 Σεπτεμβρίου 1680),

6. του αγίου Ηλία Αρδούνη (Αρντούνη) στην Καλαμάτα (31 Ιανουαρίου*, γύρω

στο 1686),

7. του αγίου Ρωμανού του μοναχού (5 Ιανουαρίου* 1694),

8. του αγίου Αυξεντίου στην Κων/πολη (15 Ιανουαρίου 1720),

9. του αγίου Αναστασίου του ιερέα (8 Ιουλίου* 1743),

10. της αγίας Κυράννας (28 Φεβρουαρίου* 1751), μέσα στη φυλακή,

11. του αγίου Γεωργίου στην Πτολεμαΐδα (23 Απριλίου* 1752), που, εκτός από

το φως, ξεχύθηκε η θάλασσα μυστηριωδώς προκαλώντας μεγάλη πλημμύρα, μέχρι

που καθάρισε το αίμα του,

12. του αγίου Νικολάου του Νέου στη Χίο (31 Οκτωβρίου 1754),

13. της αγίας Ακυλίνας στην περιοχή της Θεσσαλονίκης (27 Σεπτεμβρίου

1764),

14. του αγίου Μύρωνος στο Ηράκλειο της Κρήτης (20 Μαρτίου* 1793),

15. του αγίου Ζαχαρία στην Πάτρα (20 Ιανουαρίου* 1782),

16. του αγίου Δημητρίου στο Γαλατά Κων/πόλεως (27 Ιανουαρίου* 1784),

17. του αγίου Κωνσταντίνου του «εξ Αγαρηνών» (Τούρκου), στις 2 Ιουνίου

1819,

18. του αγίου Γεωργίου στα Ιωάννινα (17 Ιανουαρίου 1838).

19. Ως Ρεθεμνιώτης ξέρω ότι αυτό το φως εμφανίστηκε και στο Ρέθυμνο, στους

τάφους των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων (28 Οκτωβρίου 1824), για τους

οποίους θα μιλήσουμε παρακάτω.

Εκτός από το φωτεινό φαινόμενο, καταγράφονται και μερικά άλλα σημεία

σχετικά με την εκτέλεση των νεομαρτύρων:

Στην εκτέλεση του αγίου Γεωργίου στη Σόφια της Βουλγαρίας (11 Φεβρουαρίου

1515) ένα ξαφνικό σύννεφο έσβησε την πυρά, ενώ αργότερα, όταν την άναψαν

για να κάψουν το ιερό σώμα του, εκείνο δεν καιγόταν.

Ομοίως, η φωτιά που άναψαν για να κάψουν το σώμα του αγίου Δημητρίου στη

Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας (2 Ιουνίου 1657), χωρίστηκε στα δυο και άφησε

το σώμα του ανέπαφο.

Τον άγιο Αθανάσιο της Σμύρνης (24 Ιουλίου* 1700) τον άφησαν άταφο μαζί με

τα σώματα εκτελεσθέντων μουσουλμάνων κακοποιών. Τη νύχτα άγρια σκυλιά

κομμάτιασαν τα σώματα των νεκρών, αλλά δεν πείραξαν καθόλου το σώμα του

μάρτυρα.

Πολλών μαρτύρων οι δήμιοι –οι βασανιστές ή εκτελεστές– τιμωρήθηκαν με

τρέλα ή θάνατο, προφανώς επειδή παραδόθηκαν τόσο πολύ στο διάβολο, που

απέκλεισαν εντελώς από τη ζωή τους την προστασία του Θεού, ή ίσως και για

να ξεπληρώσουν μέρος της αμαρτίας τους σ’ αυτή τη ζωή και να ελαφρύνει η

θέση τους μετά θάνατον. Ας μου επιτραπεί να αναφέρω δύο περιπτώσεις.

1. Τρεις ονομαστοί μουσουλμάνοι, που ευθύνονταν για το θάνατο του αγίου

Αγγελή στην Κων/πολη, για τον οποίο μιλήσαμε, «ο Σαρί Αμπτουλάχογλους,

γεντί κουλέ αγασής, ο Βασιλικός μεζίνης, και ο Γιακούτ Αγανούνογλους»

(αναφέρω τα στοιχεία τους όπως καταγράφονται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, σελ.

98), ασθένησαν θανάσιμα και, στην επιθανάτια κλίνη, δε μπορούσαν να

ξεψυχήσουν, αλλά έξω φρενών γενόμενοι φώναζαν συνεχώς «Αγγελή, ω Αγγελή!».

Η εφιαλτική αυτή κατάσταση συνεχίστηκε για πολλές μέρες, μέχρι που οι

δικοί τους κάλεσαν τη σύζυγο του αγίου και πήραν από αυτήν συγχώρηση για

το φόνο του, τον οποίο εκείνοι είχαν διαπράξει. Όταν εκείνη (ως αληθινή

χριστιανή) τους συγχώρησε, λυτρώθηκαν από το ατελείωτο ψυχορράγημα και

ξεψύχησαν. Το γεγονός αυτό συγκλόνισε τόσο την κοινωνία της Κων/πολης,

ώστε συγκροτήθηκε συμβούλιο μουσουλμάνων αξιωματούχων, που αποφάσισε να

μην πιεστεί στο εξής κανείς χριστιανός να ασπαστεί με τη βία το Ισλάμ. Η

απόφαση αυτή εφαρμόστηκε όσο ζούσαν εκείνοι οι αξιωματούχοι.

2. Στις 21 Ιουνίου 1732 θανατώθηκε στη Χίο ο άγιος Νικήτας ο Νισύριος (από

το νησί Νίσυρος). Ο άγιος ήταν γιος εξισλαμισμένου προεστού και, αν και

βαφτίστηκε ο ίδιος μετά τη γέννησή του, εξισλαμίστηκε σε νηπιακή ηλικία

και δε θυμόταν τη χριστιανική του καταγωγή. Όταν όμως το ανακάλυψε,

συγκλονίστηκε, αρνήθηκε το Ισλάμ, έφυγε από το σπίτι του και κατέφυγε στη

Νέα Μονή Χίου, όπου κατηχήθηκε στο χριστιανισμό (δηλαδή έλαβε γνώση της

χριστιανικής πίστης). Μια μέρα συνελήφθη από έναν «άνθρωπο του χαρατζή»

(του φοροεισπράκτορα), Κρημλή το γένος, επειδή δεν είχε χαρτιά ούτε

χρήματα να πληρώσει το χαράτσι, και, ενώ περίμενε τη μεταφορά του στις

φυλακές, κάποιος τον αναγνώρισε και τον φώναξε Μεϊμέτη. Τότε ο Κρημλής τον

έφερε στον αγά και, μετά από ανάκριση και έρευνα, μαθεύτηκε ότι ήταν

μουσουλμάνος που επέστρεψε στο χριστιανισμό.

Βασανίστηκε επί δέκα μέρες στη φυλακή τόσο πολύ, ώστε χαρακτηρίζεται

μεγαλομάρτυρας (οι Τούρκοι στη συνέχεια αποκάλυψαν ότι τη νύχτα έβλεπαν

ανεξήγητα τη σκοτεινή φυλακή πλημμυρισμένη από φως) και τελικά

αποκεφαλίστηκε δημόσια από τον ίδιο τον Κρημλή, αργά και βασανιστικά με

πολλές μαχαιριές.

Ο Κρημλής όμως στη συνέχεια άρχισε να τρέμει ολόκληρος και τη νύχτα να

βλέπει εφιαλτικά όνειρα με τον άγιο Νικήτα. Η ζωή του έγινε αφόρητη, μέχρι

που (ίσως από συμβουλή της γυναίκας του, που ήταν χριστιανή) έβαλε και

ζωγράφισαν την εικόνα του αγίου και την τοποθέτησε σε μια κρυψώνα στον

οντά του. Τότε απαλλάχτηκε από τους εφιάλτες, αλλά του έμεινε το τρέμουλο

σε όλη του τη ζωή. Πέθανε μάλιστα παράλυτος.

Στον οντά του, όταν είχε επισκέψεις, ακουγόταν χτύπος από τη θυρίδα, στην

οποία είχε κρύψει την εικόνα το αγίου. Και, για να μην την ανακαλύψουν οι

ομόθρησκοί του, την έστειλε στο σπίτι όπου είχε τη γυναίκα του και εκεί

την τιμούσε με ακοίμητο καντήλι.

13. Το γιαταγάνι των αγίων Τεσσάρων Νεομαρτύρων

Το 1824 αποκεφαλίστηκαν στο Ρέθυμνο, μετά από βασανιστήρια, τέσσερις νέοι

άντρες από το χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου. Ο Γεώργιος, ο

Αγγελής, ο Μανουήλ και ο Νικόλαος. Συγγενείς μεταξύ τους, ήταν

κρυπτοχριστιανοί, δηλαδή χριστιανοί που παρίσταναν τους μουσουλμάνους από

το φόβο των φανατικών Τουρκοκρητικών (όπως πολλοί στην Κρήτη κατά την

Τουρκοκρατία, καθώς είπαμε). Όταν όμως ξέσπασε η επανάσταση του 1821 (στην

οποία η Κρήτη συμμετείχε ενεργά), εκδήλωσαν ανοιχτά τη χριστιανική τους

ιδιότητα.

Συνελήφθησαν λοιπόν με την κατηγορία ότι ήταν μουσουλμάνοι που αρνήθηκαν

την πίστη τους, οδηγήθηκαν πεζοί στο Ρέθυμνο, δικάστηκαν και βασανίστηκαν.

Αφού διακήρυξαν την πίστη τους με τα λόγια «Γεώργιος εγεννήθηκα, Γεώργιος

θα ποθάνω», «Αγγελής εγεννήθηκα» κ.τ.λ., αποκεφαλίστηκαν ως δημόσιο θέαμα

στις 28 Οκτωβρίου 1824. Οι χριστιανοί έθαψαν τα σώματά τους στην αυλή του

ναού του αγ. Γεωργίου, στα Περιβόλια, που είναι σήμερα νεκροταφειακός

ναός, και τις νύχτες έβλεπαν στον τάφο τους φως «σαν από αναμμένες

λαμπάδες». Ο λαός τους τίμησε αμέσως ως αγίους και σήμερα στον τόπο του

μαρτυρίου τους στέκει προς τιμήν τους περικαλλής ναός. Εορτάζουν στις 28

Οκτωβρίου.

Την ημέρα του αποκεφαλισμού τους όμως, ο Τούρκος δήμιος πήγε στο σπίτι του

και σκούπισε το ματωμένο γιαταγάνι του με μια πετσέτα. Η τυφλή μητέρα του,

χωρίς να έχει ιδέα για τα γεγονότα, άγγιξε την πετσέτα και αιφνιδίως

επανήλθε το φως της! Ρώτησε το γιο της για την προέλευση του αίματος και,

όταν έμαθε για τη σφαγή των μαρτύρων, του είπε: «Να ξέρεις πως αυτοί οι

άνθρωποι ήταν άγιοι».

Έτσι εκείνη η μουσουλμανική οικογένεια φύλαξε το γιαταγάνι ως ιερό

κειμήλιο. Πέρασε από χέρι σε χέρι και, εκατό χρόνια μετά, όταν έφευγαν οι

μουσουλμάνοι με την ανταλλαγή των πληθυσμών, κάποιος απόγονός τους το

παρέδωσε σε χριστιανικά χέρια. Σήμερα φυλάσσεται στον ιερό ναό του αγίου

Νικολάου στη Σπλάντζια, μέσα την παλιά πόλη των Χανίων, όπου οι τέσσερις

άγιοι τιμώνται με ιδιαίτερη λαμπρότητα.

(Πληροφορία π. Παύλου Λουκογιωργάκη, εφημερίου του χωριού Επισκοπή

Ρεθύμνης)

14. Διηγήσεις από την επαρχία Αμαρίου

Ας δούμε μερικές ιστορίες που μεταφέρθηκαν μέσω της προφορικής παράδοση

της επαρχίας Αμαρίου, στα νότια του νομού Ρεθύμνης. Τις περιπτώσεις Α και

Γ γνωρίζω από παιδί, αλλά καταγράφονται και στο Γεωργίου Κ. Φωτάκη

Αποδούλου, έκδ. του Πολιτιστικού Συλλόγου Αποδούλου, Ρέθυμνο 2008, σελ.

19, σημ. 3, και 38-40. Για την περίπτωση Β με πληροφόρησε ο Αντώνης Μ.

Λίτινας, αγιογράφος από τα Πλατάνια Αμαρίου, ενώ για την Ε ο π. Νικόλαος

Πολάκης, ιερέας στο Ρέθυμνο.

Α. Το λάδι του άη Γιάννη. Στο Αποδούλου Αμαρίου, το χωριό μου, αρχές του

20ού αιώνα, λειτουργούσε στη μοναδική ενορία του χωριού, στην εκκλησία του

αγίου Ιωάννη του Προδρόμου, ο παπά Γιάννης, γενάρχης της οικογένειας των

Γιαννάκηδων. Μια μέρα ο ιερέας αντιλήφθηκε ότι κάποιος είχε κλέψει λάδι

από το πιθάρι, που ήταν μέσα στην εκκλησία για τα καντήλια. Με απόλυτη

φυσικότητα και εμπιστοσύνη στη δύναμη του αγίου, απευθύνεται σ’ αυτόν και

του λέει: «Άη Γιάννη, το λάδι σου κλέφτουνε. Πιάσ’ τον κλέφτη».

Δεύτερη και τρίτη φορά όμως ο ιερέας διαπίστωσε νέα κλοπή. Ξαναζήτησε από

τον άγιο να παρέμβει και τελικά, την τρίτη φορά, αγανακτισμένος, του λέει:

«Άη Γιάννη, είπα σου πως σου κλέφτουνε το λάδι. Αν δεν πιάσεις τον κλέφτη,

θα σε καπνίσω με γαϊδαροκαβαλίνες (κοπριά γαϊδάρου)!».

Την άλλη μέρα, μπαίνοντας ο παπάς στην εκκλησία, είδε έντρομος ένα

γιγαντόσωμο μουσουλμάνο κάτοικο του χωριού να έχει κολλήσει στο έδαφος

κρατώντας στην πλάτη του ένα ασκί με λάδι, που είχε αφαιρέσει από το

πιθάρι. Όχι μόνο δε μπορούσε να προχωρήσει, αλλά ούτε να κατεβάσει το ασκί

από τους ώμους του –ο άγιος τον είχε πετρώσει! Και λέει στον παπά: «Παπά,

πες του αγίου σου να με λύσει να φύγω κι εγώ θα του φέρω όσο λάδι του

’κλεψα κι άλλο τόσο!».

Ο παπάς συγκλονίστηκε και τρόμαξε πάρα πολύ για το λόγο που είχε τολμήσει

να ξεστομίσει προς τον άγιο (ο Θεός να αναπαύσει την ψυχή του και τις

ψυχές όλων των ανθρώπων που αναφέρονται σ’ αυτό το κείμενο, χριστιανών και

μουσουλμάνων). Φόρεσε το πετραχήλι του και του διάβασε ευχές μέχρι που ο

άνθρωπος μπόρεσε να κινηθεί. Όταν έφυγε, εκπλήρωσε το τάμα του και

επέστρεψε στην εκκλησία το λάδι που είχε κλέψει στο διπλάσιο.

Β. Ο σταυρός του αγά. Η Γέννα ήταν ένα μεγάλο «τουρκοχώρι» της επαρχίας

Αμαρίου (δηλαδή χωριό εξισλαμισμένο αμιγώς ή σχεδόν αμιγώς). Η γυναίκα του

αγά της Γέννας αρρώστησε και ο σύζυγός της, απελπισμένος από τις μάταιες

προσπάθειες των γιατρών, πείστηκε από χριστιανούς να αποταθεί στον

ηγούμενο της γειτονικής ιεράς μονής των Ασωμάτων. Μίλησε λοιπόν σ’ έναν

μοναχό από το μοναστήρι κι εκείνος μετέφερε στον ηγούμενο το αίτημα να

«διαβάσουνε» στην άρρωστη γυναίκα του υπέρ υγείας.

«Κάνει όμως, γέροντα», ρώτησε ο μοναχός «να διαβάσομε σε Τούρκο;». «Πώς

δεν κάνει;» απάντησε εκείνος. «Εδώ διαβάζομε στα ζώα και στσι Τούρκους δεν

κάνει, απού ’ναι αθρώποι;». Ανέθεσε λοιπόν σ’ αυτό το μοναχό να διαβάσει

στην άρρωστη.

Οι προσευχές του μοναχού έφεραν αποτέλεσμα: η άρρωστη χανούμη βρήκε την

υγειά της. Ο αγάς, από ευγνωμοσύνη, αφιέρωσε στο μοναστήρι ένα σταυρό

ευλογίας, απ’ αυτούς που χρησιμοποιούνται κατά τη θεία λειτουργία. Ο

σταυρός παρέμεινε στο μοναστήρι και όλοι τον έλεγαν «ο σταυρός του αγά».

Σήμερα βρίσκεται στην ενορία του γειτονικού χωριού Βισταγή Αμαρίου.

Γ. Του Τούρκου η μουρνέ. Λίγα χιλιόμετρα από το Αποδούλου βρίσκεται το

χωριό Άγιος Ιωάννης ο Χλιαρός. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας στο

χωριό αυτό δεν κατοίκησε κανένας Τούρκος, γιατί, όπως έλεγαν οι χωριανοί,

«ο άγιος δεν τους ήθελε». Όμως ένας πλούσιος μουσουλμάνος από τη γειτονική

Νίθαυρη αποφάσισε ν’ αποδείξει σε όλους πως ο ισχυρισμός αυτός είναι ψέμα.

Επίταξε λοιπόν ένα σπίτι της αρεσκείας του και μεταφέρθηκε στον Άη Γιάννη

ακολουθούμενος από τουλάχιστον έναν υπηρέτη.

Το επόμενο πρωί όμως, αντί να ξυπνήσει στο κρεβάτι του, βρέθηκε έξω από το

χωριό σ’ ένα χωράφι, κάτω από μια μουριά. Σαστισμένος σηκώθηκε και γύρισε

στο χωριό. Τιμώρησε τον υπηρέτη του, βέβαιος πως τη νύχτα, κάτω απ’ τη

μύτη του, μπήκαμε οι «γκιαούρηδες» και τον κλέψανε κοιμισμένο και τον

πήγανε έξω απ’ το χωριό για να τον ξεφτιλίσουν.

Η κατάσταση αυτή όμως συνεχίστηκε και τα επόμενα βράδια. Κάθε βράδυ ο

Τούρκος κλείδωνε το σπίτι, έβαζε φρουρούς στις πόρτες και τα παράθυρα κι

όμως το πρωί, χωρίς να σημειωθεί καμιά παραβίαση, ξυπνούσε στον ίδιο τόπο,

κάτω απ’ τη μουριά. Τελικά, απελπισμένος και πεπεισμένος πως «ο άγιος των

χριστιανών» πράγματι δεν τον θέλει στο χωριό του, εγκατέλειψε την

προσπάθεια και γύρισε στη Νίθαυρη.

Η μουριά, κάτω από την οποία ξυπνούσε κάθε πρωί ο Τούρκος, ονομάστηκε

έκτοτε στην τοπική διάλεκτο «του Τούρκου η μουρνέ».

Δ. Το όργωμα κι ο άγιος Σπυρίδωνας. Τον παλιό καιρό κατά κανόνα τις εορτές

των γνωστών αγίων οι χριστιανοί της υπαίθρου τηρούσαν αργία από τις

αγροτικές εργασίες. Στο χωριό Χορδάκι Αμαρίου, την ημέρα της εορτής του

αγίου Σπυρίδωνα (12 Δεκεμβρίου), ένας μουσουλμάνος πήρε «το ζευγάρι του»

(τα βόδια του) και ξεκίνησε να οργώσει. Στο δρόμο συνάντησε έναν

χριστιανό. «Σήμερο, αγά, θα κάνεις χωράφι» (=θα οργώσεις), του λέει, «απού

’ναι τ’ αγίου Σπυριδώνου;». «Άντε, μωρέ, να δουλέψομε» απαντά εκείνος «κι

άσ’ το Σπυρίδο σου να σφυρίζει!».

Όταν όμως ο Τούρκος άρχισε να οργώνει, αφηνίασαν τα βόδια και τράπηκαν σε

φυγή, ζεμένα καθώς ήταν στο αλέτρι. Έτρεξαν και βούτηξαν κάτω απ’ το

φαράγγι, δίπλα στο οποίο ήταν το χωράφι του! Όμως δε σκοτώθηκαν, γιατί

κρεμάστηκαν από το υνί κι έμειναν εκεί μετέωρα. Μετά από πολλές

προσπάθειες ο ιδιοκτήτης τους και όσοι άλλοι έτρεξαν να τον βοηθήσουν

κατόρθωσαν να τα φέρουν πάνω σώα.

Ε. Το απέναντι χωριό. Ένας Τούρκος από το Αποδούλου είχε μια κόρη τυφλή.

Κάποια χρονιά λοιπόν, στις 26 Ιουλίου, ημέρα της εορτής της αγίας

Παρασκευής (που έχει την ευλογία από το Θεό να θεραπεύει τις παθήσεις των

ματιών), την πήρε και πήγε στο χωριό Μέλαμπες της επαρχίας Αγίου Βασιλείου

Ρεθύμνου, που φαίνεται στο βουνό ακριβώς απέναντι από το Αποδούλου. Εκεί

εόρταζαν τη μνήμη της αγίας σε ναό αφιερωμένο στη χάρη της. Μπήκαν μέσα

και παρακολούθησαν τη λειτουργία. Μετά το τέλος της λειτουργίας πήρε την

κοπέλα και βγήκαν έξω. Τότε εκείνη στάθηκε, κοίταξε μακριά και τον ρώτησε:

«Μπαμπά, ποιο είναι αυτό το χωριό απέναντι;». Είχε βρει το φως της –και το

χωριό απέναντι ήταν το χωριό τους, το Αποδούλου.

15. «Ανεύρεσις απολεσθέντος υιού»

Στην εφημερίδα Φωνή της Kύπρου της 24/6.4.1912 (η διπλή ημερομηνία δηλώνει

παλαιό και νέο ημερολόγιο) διαβάζουμε την ακόλουθη εντυπωσιακή είδηση:

Tην παρελθούσαν εβδομάδα, κατά τον μεταξύ Mερσίνης και Kύπρου πλουν, έλαβε

χώραν εν τω ατμοπλοίω, εν ώ εταξίδευον και ημέτεροι συμπατριώται εκ

Kαϊμακλίου επιστρέφοντες εκ Mερσίνας εις Kύπρον, συγκινητικώτατον δράμα

οφειλόμενον εις θαύμα προνοίας Θείας μάλλον ή εις τυχαίαν σύμπτωσιν, όπερ

εν λεπτομερείαις έχει ως εξής: Γυνή τις εξ Aλλαγιάς, Eλληνίς Oρθόδοξος,

προ δεκαεξαετίας απώλεσε τον δωδεκαετή υιόν της, εις μάτην δε επί έτη

πολλά αναζητούσα αυτόν ουκ έπαυσε θρηνούσα την συμφοράν της μηδεμίαν

ανακούφισιν και παρηγορίαν ευρίσκουσα εν τω κόσμω. Eις τοιαύτην ευρίσκετο

κατάστασιν, ότε, προ ολίγων εβδομάδων, είδε καθ’ ύπνους άνθρωπόν τινα

ονόματι Aνδρέαν, όστις διεβεβαίου αυτήν ότι θα ανεύρη τον απολεσθέντα

υιόν. Φιλόθρησκος και ευσεβής μετά πίστεως απέβλεψεν εις τον καθ’ ύπνους

παρουσιασθέντα Ανδρέαν, ως τον Aπόστολον Aνδρέαν, εφ ώ και ήρχετο εις

Kύπρον την παρελθούσαν εβδομάδα διά προσκύνημα εις την Mονήν του Aποστόλου

Aνδρέου μετά πίστεως ότι θα ανεύρισκε τον απολεσθέντα υιόν, ότε κατά τον

πλουν, μετά θρήνων διηγείτο εις τους διερωτώντας αυτήν τα κατά την

συμφοράν της και το όνειρον.

Mεταξύ των επιβατών ήσαν και τινές Δερβίσαι, ών είς μετά πολλού

ενδιαφέροντος και παθητικοτάτης στάσεως παρηκολούθει την δυστυχή γυναίκα,

ήν και πλησιάσας ιδιαιτέρως και λεπτομερέστερον μαθών τα κατ’ αυτήν

ανεγνώρισεν αυτήν ως μητέρα του και εαυτόν ως υιόν της επιδείξας και το

γνωστόν τη μητρί αυτού επί του προσώπου σημείον, εξ ού η μήτηρ εβεβαιώθη

ότι είχεν ενώπιόν της τον προσφιλή υιόν της. H συγκινητική σκηνή της

αναγνωρίσεως βεβαίως δεν περιγράφεται διά λόγων, αλλά ούτε επί

νεκραναστάσει δύναται να υπάρξη τόση χαρά, θερμότατοι δε και διαρκείς

υπήρξαν οι ασπασμοί και αι περιπτύξεις, καθ’ άς και εξηγήθη η απώλεια του

αρπαχθέντος υπό Tούρκων εξισλαμισθέντος και εκπαιδευθέντος εις Tουρκικόν

Iεροσπουδαστήριον. O φιλόστοργος υιός αμέσως απέβαλε το δερβισικόν της

κεφαλής κάλυμμα, καθώς και την ενδυμασίαν, ξυρισθείς υπό ενός των ημετέρων

συμπατριωτών, οίτινες παρόντες εις την συγκινητικήν σκηνήν μετέσχον της

χαράς και εκοινώνησαν του ενθουσιασμού, εξεδήλωσε δε εαυτόν χριστιανόν,

πιστόν της μητρός του τέκνον και περιεβλήθη χριστιανικήν ενδυμασίαν. Ήδη

ευρίσκεται εις Kύπρον μετά της μητρός του εις την Mονήν του Aποστόλου

Aνδρέα, όθεν βραδύτερον θα διέλθωσιν εκ Λευκωσίας διά να μεταβώσιν εις

Kύκκον.

Πηγή, αναδημοσίευση στο http://www.geocities.com/lelefty/storries.htm.

16. Δύο σύγχρονα θαύματα

Α. Η ανάσταση του Σαουδάραβα

Το παρακάτω γεγονός έκανε το γύρω του κόσμου και δημοσιεύθηκε σε πολλούς

τόπους. Το αναδημοσιεύουμε από το διαδίκτυο

(http://www.pigizois.net/index2.htm ).

Τον Δεκέμβριο του 2004 βγήκε από τα μέσα ενημέρωσης ένας μουσουλμάνος

σαουδάραβας και διηγήθη ζωντανό συγκλονιστικό γεγονός που έζησε και που

άλλαξε όλη του τη ζωή. (Το διηγήθηκε από την τηλεόραση το ραδιόφωνο και

δημοδιεύτηκε σε εφημερίδες και περιοδικά σε όλη τη Σαουδική Αραβία,

Παλαιστίνη και προφανώς σε όλες τις γειτονικές χώρες. Υπάρχει και στα

Αραμαϊκά σε ιστοσελίδα αλλά δεν γνωρίζω σε ποιο δίκτυο.)

Παντρεύτηκε πριν από χρόνια μια κοπέλα, πλούσια μουσουλμάνα αλλά στείρα.

Οπότε πέρασαν τα χρόνια και δεν μπορούσαν να αποκτήσουν παιδιά, παρόλο που

είχαν πολλά χρήματα και πήγαν σε πολλούς γιατρούς. Οι γονείς του του

έλεγαν να παντρευτεί και δεύτερη γυναίκα και να κρατήσει και την πρώτη

αφού ο νόμος τους, επιτρέπει να έχουν μέχρι και τέσσερις γυναίκες. Εκείνος

κουρασμένος και αρκετά στεναχωρημένος πήρε τη σύζυγο του να πάνε ταξίδι

αναψυχής στη γειτονική μας από το Ισραήλ Συρία για να ξεκουραστούν και να

ξεχάσουν λίγο. Στη Συρία ενοικίασε λιμουζίνα με οδηγό-ξεναγό να τους πάει

σε όλα τα κοσμικά αξιοθέατα της Συρίας. Ο οδηγός πρόσεξε στο ζευγάρι που

ξεναγούσε μια πικρία πόνο και θλίψη στα πρόσωπα τους. Αφού λοιπόν

ξεκουράστηκαν καλά, πήρε το θάρρος και τους ρώτησε γιατί δεν φαινόντουσαν

ευχαριστημένοι, μήπως άραγε έφταιγε ο ίδιος και δεν τους άρεσε κάτι στην

ξενάγηση και την περιήγηση, που τους έκανε. Εκείνοι του ανοίχθηκαν και του

εξήγησαν το πρόβλημα της ατεκνίας τους.

Ο μουσουλμάνος λοιπόν οδηγός τους είπε ότι εδώ στη Συρία οι Χριστιανοί και

μάλιστα οι Ορθόδοξοι έχουν το μοναστήρι της Παναγίας της Σεϊδανάγιας

(Σεϊντανάγια αραβικά σημαίνει Δέσποινα Κυρία) και πολλοί άτεκνοι

καταφεύγουν στη Θαυματουργική της εικόνα. Εκεί λοιπόν τους δίνουν από το

φυτίλι του καντηλιού της θαυματουργής αυτής εικόνας και το τρώνε το

καταπίνουν και τότε η «Μαρία» των Χριστιανών τους δίνει κατά την προαίρεση

τους και την πίστη τους.

Ενθουσιασμένος λοιπόν ο Σαουδάραβας και η γυναίκα του λένε στον ξεναγό

πήγαινε μας εκεί στη Σεϊδανάγια, «τη Δέσποινα των Χριστιανών», και, αν

γίνει το ποθούμενο και αποκτήσουμε παιδί, θα σου προσφέρω 20.000$ σε σένα

και 80.000$ στο μοναστήρι.

Πήγαν στη μονή έκαναν ότι έπρεπε και γυρίζοντας πίσω η γυναίκα βρέθηκε

έγκυος. Σε μερικούς μήνες γέννησε ένα χαριτωμένο αγοράκι υγιέστατο και

πανέμορφο, θαύμα της Παναγίας μας.

Μόλις γέννησε η σύζυγός του, ο Σαουδάραβας ήθελε να εκπληρώσει, να

πραγματοποιήσει το τάξιμο που είχε κάνει. Τηλεφώνησε λοιπόν στον οδηγό

εκείνο να το παραλάβει από το αεροδρόμιο της Δαμασκού. Ο οδηγός όμως

πανούργος και κακός ειδοποίησε άλλου δυο φίλους του για να πάνε μαζί στο

αεροδρόμιο να παραλάβουν τον πλούσιο και κατόπιν δολίως να το σκοτώσουν

και να λάβουν όσα χρήματα θα είχε μαζί του, δική τους μοιρασιά.

Πράγματι έτσι κι έγινε. Τον παρέλαβαν από το αεροδρόμιο. Καθ’ οδόν, χωρίς

ο άμοιρος να γνωρίζει τι θα συνέβαινε, τους είπε ότι από τη χαρά του θα

έδινε και στους φίλους του οδηγού από 10.000$.Αυτοί αντί να τον πάνε στο

μοναστήρι, τον οδήγησαν σε έρημο μέρος, τον έσφαξαν κόβοντας του πρώτα το

κεφάλι καθώς και τα υπόλοιπα μέρη του σώματός του χέρια και πόδια σε

κομμάτια. Τους τύφλωσε όμως το πάθος από αυτήν την εγκληματική τους

ενέργεια και αντί να τον πετάξουν εκεί τον έβαλαν στο μπορτ μπαγκάζ του

αυτοκινήτου, αφού πήρανε μαζί τους χρήματα ρολόϊ και ότι είχε και

ξεκίνησαν να πάνε σε άλλο ερημικό μέρος για να τον πετάξουν. Στον εθνικό

δρόμο τους χάλασε το αμάξι και στάθηκαν στη μέση του δρόμου. Για να δουν

τι συνέβαινε και γιατί σταμάτησε η μηχανή και τους άφησε. Ένας περαστικός

τους είδε και από μόνος του σταμάτησε με το αυτοκίνητο του να τους

βοηθήσει. Εκείνοι όμως φοβούμενοι μήπως γίνουν αντιληπτοί για το φοβερό

έγκλημα που είχαν διαπράξει προσποιήθηκαν ότι δεν θέλουν βοήθεια.

Ο περαστικός οδηγός όμως φεύγοντας παρατήρησε να στάζει αίμα κάτω από το

πορτ μπαγκάζ και πιο κάτω ειδοποίησε την αστυνομία να πάνε να εξιχνιάσουν

τι συνέβαινε, διότι αυτοί οι τρεις, του φάνηκαν ύποπτοι. Έφθασε η

αστυνομία, είδαν οι αστυνομικοί το αίμα στο οδόστρωμα και δίνουν διαταγή

να ανοίξουν το μπορτ μπαγκάζ. Μόλις άνοιξαν σηκώνεται και βγαίνει έξω ο

Σαουδάραβας υγιής ολοζώντανος με αίματα βέβαια αλλά ραμμένος.

«Μόλις τώρα» τους λέει « η Παναγία τελείωσε και τις τελευταίες ραφές του

λαιμού μου εδώ μπροστά δείχνοντας το καρύδι του λαιμού του αφού μου έραψε

όλο μου το σώμα πρώτα»

Ο κακοποιός εγκληματίας ταξιτζής και οι συνεργοί του, έχασαν τα λογικά

τους, τρελάθηκαν και με χειροπέδες τους οδήγησαν στις ψυχιατρικές φυλακές.

Φώναζαν σαν δαιμονισμένοι «…εμείς σε σκοτώσαμε εμείς σε κομματιάσαμε σου

κόψαμε το κεφάλι πώς ζεις;».

Ο Σαουδάραβας πήγε για πιστοποίηση του λαμπρού θαύματος. Τον είδαν

ιατροδικαστές, εμπειρογνώμονες, αστυνομικοί και πιστοποίησαν με υπογραφές

το θαύμα.

Τα ράμματα ήσαν και είναι φανερά. Φαινόταν φρεσκοσυναρμολογημένος.

Διεκήρυττε δε και ομολογούσε ότι «η Παναγία με έραψε και με ανάστησε

δυνάμει του Υιού της». Κατόπιν ο ιαθείς και αναστηθείς κάλεσε τηλεφωνικώς

όλους τους δικούς του και ήλθαν στη Συρία. Πήγαν στο μοναστήρι,

ευχαρίστησαν την Παναγία Σαϊδανάγια και πρόσφεραν δεήσεις και δοξολογίες

και αντί του ποσού των 80.000$, που ήταν το τάξιμο του στην Παναγία

Σαϊδανάγια, προσφέρει στη μονή το ποσό των 800.000$ για τη μεγάλη

ευεργεσία που του προσέφερε η Παναγία μας.

Ο ίδιος σήμερα αφηγείται συνεχώς το συγκλονιστικό αυτό θαύμα και αρχίζει

πάντοτε λέγοντας: «Όταν ήμουν μουσουλμάνος μου συνέβη αυτό κι αυτό»

δηλώνοντας ότι δεν είναι πλέον μουσουλμάνος, ούτε αυτός ούτε η οικογένεια

του… Το θαύμα αυτό τάραξε τις αραβικές μουσουλμανικές χώρες και όλη τη

Μέση Ανατολή, δημιούργησε σάλο και φοβερή έκπληξη.

Β. Θεραπεία διά του σταυρού

Από το διαδίκτυο πληροφορούμαστε την παρακάτω εντυπωσιακή ιστορία

(http://www.zoiforos.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=159&Itemid=48

):

Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές γνωστός Χότζας της Αιγύπτου μαζί με την

οικογένεια του, εγκατέλειψαν τον μουσουλμανισμό και βαπτίσθηκαν

Χριστιανοί. […]

Ποιο όμως συνταρακτικό γεγονός έκανε τον γνωστό Χότζα, τα στοιχεία του

οποίου για ευνόητους λόγους δεν δημοσιεύουμε να γίνει χριστιανός; Όπως

εξιστορεί ο ίδιος η μεταστροφή του οφείλεται σε θαύμα. Ο πρώην Χότζας και

νυν νεοφώτιστος Χριστιανός ανέφερε ότι η μικρή κόρη του έπασχε από ανίατη

ασθένεια. Γύρισε όλα τα νοσοκομεία και επισκέφθηκε αρκετούς γιατρούς στην

Αίγυπτο, όπου μέχρι πρότινος ζούσε αλλά και στο εξωτερικό. Όλοι οι γιατροί

σχεδόν συνέκλιναν στην ίδια άποψη. Συνιστούσαν θεραπευτική αγωγή, η οποία

ωστόσο, όπως τόνιζαν δεν θα βοηθούσε για την αποφυγή του μοιραίου. Μάλιστα

συνέστησαν στον απελπισμένο πατέρα να πάρει την κόρη του στο σπίτι, αφού

πίστευαν ότι δεν υπάρχει πλέον θεραπεία. Ο απελπισμένος πατέρας,

καλλίφωνος Χότζας, προσευχόταν καθημερινά στον Αλλάχ για βοήθεια.

Βλέποντας τη θλίψη του κάποιος κοντινός φίλος του πρότεινε να βάλει πάνω

από το προσκεφάλι της κόρης του, ένα σταυρό. Στο άκουσμα της πρότασης ο

πρώην Χότζας αντέδρασε… «Δεν είναι δυνατόν να κάνω εγώ κάτι τέτοιο, δεν θα

πουλήσω την πίστη μου…», είπε. Η ιδέα, ωστόσο, της τοποθέτησης του σταυρού

άρχισε να τον απασχολεί. Χωρίς να αναφέρει σε κανένα τίποτε, αγόρασε ένα

σταυρό και το έβαζε όταν ήταν μόνος στο δωμάτιο της κόρης του πάνω από το

προσκεφάλι της. Οι ημέρες περνούσαν και η κόρη του εισήλθε σε κωματώδη

κατάσταση, χάνοντας κάθε επικοινωνία με το περιβάλλον. Όλοι στην

οικογένεια αλλά και στην περιοχή που υπηρετούσε ο πρώην Χότζας περίμεναν

το μοιραίο. Ο απελπισμένος πατέρας μέρα-νύκτα καθόταν δίπλα της,

κλαίγοντας. Μέσα του, όπως ομολογεί τώρα, υπήρχε μια ελπίδα πως κάτι θα

συμβεί.

Ένα βράδυ καθώς ο θλιμμένος πατέρας κρατούσε το χέρι της κόρης του, είδε

πως από το σταυρό που είχε στο προσκεφάλι της να εκπέμπεται ένα

εκτυφλωτικό φως, το οποίο απλώθηκε σ' όλο το κρεβάτι. Αρχικά νόμιζε πως

ονειρεύεται ή ότι κάτι συμβαίνει με τη σκέψη του εξ αιτίας της

στεναχώριας. Ωστόσο, το φως το έβλεπε φανερά. Ξαφνικά βλέπει την κόρη του

να σηκώνεται από το κρεβάτι της και να λέει: «Μπαμπά πεινάω, φέρε μου κάτι

να φάω»! Ο δυστυχής Χότζας δεν μπορούσε να συνειδητοποιήσει τι είχε

συμβεί. Πήγε στην κουζίνα περιχαρής. Οι φωνές του ξεσήκωσαν τη σύζυγό του

αλλά και τη γειτονιά. Σε λίγο στο σπίτι του ήταν το αδιαχώρητο. Ο ίδιος

έλεγε και ξαναέλεγε τι ακριβώς συνέβη. Μιλούσε για το θαύμα του σταυρού.

Τηλεφώνησε μάλιστα στο φίλο του που του είχε προτείνει να βάλει το σταυρό

στο προσκεφάλι της μικρής κόρης του και τον ευχαρίστησε.

Οι γείτονες και οι φίλοι του προσπάθησαν να αποδώσουν το θαύμα στον Άγιο

Γεώργιο, τον οποίο αποδέχονται οι μουσουλμάνοι. Εκείνος όμως ήξερε για την

δύναμη του σταυρού. Βίωσε το θαύμα. Η κόρη του πλέον δεν παρουσίαζε τίποτε

και οι θεράποντες γιατροί που γνώριζαν την κατάσταση δεν πίστευαν στα

μάτια τους, όταν είδαν πως οι νέες εξετάσεις δεν έδειχναν απολύτως τίποτε.

Λίγες ημέρες μετά το θαύμα ο πρώην Χότζας είχε λάβει την απόφασή του. Είπε

στη σύζυγο του πως θα γίνει Χριστιανός. Εκείνη αρχικά αντέδρασε και

σκέφθηκε τους διωγμούς που θα ακολουθήσουν για τον ίδιο και για όλη την

οικογένεια από τους μουσουλμάνους. «Θα μας σκοτώσουν» έλεγε. Εκείνος όμως

είχε πλέον πάρει το δρόμο του. Της ανακοίνωσε πως θα φύγουν οριστικά από

την Αίγυπτο. «Θα βαπτισθούμε χριστιανοί και θα ζήσουμε πλέον σε άλλη

χώρα».

Έτσι και έπραξε. Ωστόσο, η είδηση της εισόδου του στην Εκκλησία του

Χριστού κυκλοφόρησε ευρέως τόσο στην πόλη που υπηρετούσε, όσο και στο

μουσουλμανικό ιερατείο. Σήμερα ο πρώην Χότζας και νυν νεοφώτιστος

Χριστιανός σπουδάζει θεολογία. Για τους μουσουλμάνους σήμερα ο ίδιος και η

οικογένεια του είναι επικηρυγμένοι. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν

μπορούμε να δημοσιεύσουμε περισσότερα στοιχεία.

Β΄. Θαύματα ζώντων αγίων

Όλοι οι άγιοι είναι ζώντες. Εμείς όμως εννοούμε αγίους, που θαυματούργησαν

κατά την επίγεια ζωή τους, πριν αναχωρήσουν για «τας ουρανίους μονάς».

Πρόκειται κατά κανόνα για αγίους που έζησαν σε περιοχές κατοικημένες ή

κατακτημένες από μουσουλμάνους ή με ανάμικτο πληθυσμό, χριστιανικό και

μουσουλμανικό. Αξιοσημείωτο κι εδώ είναι ότι οι μουσουλμάνοι θεωρούσαν

αυτονόητο το θαυματουργικό χάρισμα των αγίων και προσέτρεχαν σ’ αυτούς με

φυσικότητα, όπως και οι χριστιανοί. Από το βίο τους σταχυολογούμε μερικές

ενδιαφέρουσες και χαρακτηριστικές περιπτώσεις.

1. «Τση Κεράς του το σπίτι»

Γύρω στο 1750 ένας άγιος ασκητής μόναζε στο ερειπωμένο τότε μοναστήρι της

αγίας Ειρήνης, νότια του Ρεθύμνου, κοντά στο ομώνυμο χωριό (σήμερα

γυναικεία μονή και σημαντικό πνευματικό κέντρο του Ρεθύμνου). Ο άγιος

αυτός, του οποίου το όνομα δεν διασώζεται, θεράπευσε με την προσευχή του

την ασθενή θυγατέρα του πασά του Ρεθύμνου και έλαβε, ως αμοιβή, την άδεια

«να μεγαλώσει τση Κεράς του το σπίτι», δηλαδή το ναό του μοναστηριού, μέσα

όμως σε προθεσμία σαράντα ημερών. Αυτό και έγινε.

Η παράδοση αυτή συμφωνεί με την αρχιτεκτονική των κτισμάτων, που προδίδει

τουρκικούς χρόνους, και με τα γράμματα τα λαξευμένα στο υπέρθυρο της

εισόδου του ναού, στα οποία ο Gerola (Monumenti Veneti nell’ isola di

Creta, 3ος, σ. 173) είχε διαβάσει τη χρονολογία 1755.

Το γεγονός καταγράφεται από το Ν. Δρανδάκη, στα Κρητικά Χρονικά, Δ, 1950,

σελ. 61, σημ. 203, και αναδημοσιεύεται στο βιβλίο του Νίκου Ψιλάκη

Μοναστήρια και ερημητήρια της Κρήτης, τόμ. Β΄, σελ. 78.

2. Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος

Ο άγιος Ιωάννης ο Ρώσος ήταν αιχμάλωτος του ρωσοτουρκικού πολέμου του

1710-11. Πουλήθηκε δούλος σε έναν Οθωμανό αξιωματικό στο Προκόπι της

Καππαδοκίας και υπέστη φρικτά βασανιστήρια για να ασπαστεί το Ισλάμ, όμως

διατήρησε γενναία τη χριστιανική πίστη του. Έζησε όλη την υπόλοιπη ζωή του

ως δούλος, με κατοικία ένα στάβλο, επιδιδόμενος όμως στην προσευχή και

μεταλαβαίνοντας κρυφά κάθε Σάββατο στο λαξευτό εκκλησάκι του αγ. Γεωργίου

όχι μόνον επιβίωσε, αλλά έφτασε και σε υψηλά μέτρα αγιότητας.

Όταν η αγιότητά του έγινε αντιληπτή από τους ιδιοκτήτες του και τους

άλλους μουσουλμάνους της περιοχής, ο ίδιος έγινε σεβαστός και απόλαυσε μια

σχετική ησυχία.

Το πιο γνωστό θαύμα του αγίου είναι το εξής: μια μέρα, ενώ ο Τούρκος

αφέντης του βρισκόταν στη Μέκκα, η γυναίκα του έκανε τραπέζι σε συγγενείς

και φίλους στο αρχοντικό τους. Ο Ιωάννης υπηρετούσε στο τραπέζι, όταν

σερβιρίστηκε ένα πιάτο από το αγαπημένο πιλάφι του αφέντη του. Το είδε η

οικοδέσποινα και αναστέναξε λέγοντας: «Πόση ευχαρίστηση θα έπαιρνε ο

αφέντης σου, αν ήταν εδώ κι έτρωγε μαζί μας από τούτο το φαγητό». Ο άγιος

τότε ζήτησε ένα πιάτο ζεστό πιλάφι για… να το στείλει στον αφέντη του στη

Μέκκα. Του το έδωσαν σχεδόν με ειρωνεία, όμως, όταν επέστρεψε ο αφέντης

του είχε μαζί του το πιάτο, που ανεξήγητα είχε μεταφερθεί κοντά του, και

μάλιστα έφερε το χαρακτηριστικό έμβλημα όλων των σερβίτσιων του

αρχοντικού.

Ο άγιος κοιμήθηκε ειρηνικά το 1730, αφού έλαβε τη θεία κοινωνία κρυμμένη

από τον ιερέα μέσα σ’ ένα μήλο. Τρία χρόνια αργότερα, μετά από ένα φωτεινό

όραμα, ανοίχθηκε ο τάφος και το σώμα του βρέθηκε άφθαρτο, ευλύγιστο και

ευωδιάζον. Το 1830 στρατιώτες του Οσμάν πασά αποπειράθηκαν να το κάψουν

ρίχνοντάς το στη φωτιά. Όμως το ιερό σκήνωμα έμεινε σχεδόν ανέπαφο και

μάλιστα οι στρατιώτες το είδαν να κινείται μέσα στις φλόγες, σαν ζωντανό,

και τράπηκαν σε φυγή.

Μαυρισμένο από τη φωτιά το άγιο λείψανο φυλάσσεται σήμερα στο Νέο Προκόπι

Ευβοίας, όπου μεταφέρθηκε από τους χριστιανούς κατά τη Μικρασιατική

Καταστροφή (1922). Η μνήμη του αγίου εορτάζεται στις 27 Μαΐου.

Βλ. το συναξάρι του αγίου στο

http://www.oodegr.com/oode/synaxaristis/iwann_rwsos1.htm.

3. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός

Τις πληροφορίες που μας ενδιαφέρουν τις αντλούμε κυρίως από το συναξάρι

του αγίου ιερομάρτυρα και ισαποστόλου Κοσμά του Αιτωλού (μαρτύρησε στις 24

Αυγούστου 1779 και αυτή την ημέρα τιμούμε τη μνήμη του), γραμμένο από τον

αυτόπτη μάρτυρα των γεγονότων Σάπφειρο Χριστοδουλίδη, το οποίο

συμπεριέλαβε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο Νέον Μαρτυρολόγιον (εκδ.

Αστήρ, 1993, σελ. 201-208) και ο επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνος στο βιβλίο

του Κοσμάς ο Αιτωλός, έκδ. ορθοδόξου ιεραποστολικής αδελφότητος «Ο

Σταυρός», Αθήναι 1998. Από εκεί μεταφέρω τα ακόλουθα:

Α. Από ταις Φιλιάταις οι πρώτοι Αγάδες επήγαν, διά να ιδούν τον Άγιον, και

να ακούσουν την διδαχήν του, και επειδή ήτον καλοκαίρι, εκοιμήθηκαν έξω

εις τον κάμπον. Και προς τας πέντε ώρας της νυκτός είδον ένα φως ουράνιον,

ωσάν σύννεφον, οπού εσκέπαζε τον τόπον εκείνον, οπού εκάθητο ο Άγιος, το

οποίον εδιηγούντο εις τους Χριστιανούς. Όθεν το πρωΐ εζήτουν να τους δώση

την ευχήν του ο Άγιος από την καρδίαν του, και όχι από τα χείλη του.

Β. Άλλος πάλιν Τούρκος αξιωματικός από την Καββαΐαν, είχε δεινήν ασθένειαν

φιάγγου, οπού δεν εδύνετο να χύση το νερόν του. Ούτος ακούοντας διά τον

Άγιον, έστειλε τον δούλον του, παρακαλώντας τον να υπάγη εκεί, διά να τον

ευχηθή, και διά μέσου του ίσως ο Θεός να τον ιατρεύση. Ο Άγιος δεν ηθέλησε

να υπάγη, ονομάζοντας τον εαυτόν του αμαρτωλόν. Πάλιν έστειλεν ο Τούρκος

τον δούλον του με ένα αγγείον νερόν, παρακαλώντας τον Άγιον να του το

ευλογήση. Τότε βλέποντας την μεγάλην ευλάβειαν του Τούρκου ο Άγιος, του

εμήνυσε να κάμη δύο προστάγματα, να μη πίνη ρακί, και να μοιράση το

δέκατον του πλούτου του εις τους πτωχούς. Και αφού υποσχέθηκε να τα κάμη

ευλόγησε νερόν, και πίνοντάς το ο ασθενής εις τέσσαρας ημέρας ιατρεύθη

τελείως. Όθεν έκαμε μεγάλας ελεημοσύνας.

Γ. Κατά το φανάρι εις τόπον λεγόμενον Λυκουρίσι, ένας Τούρκος εξουσιαστής

του τόπου, βλέποντας τον σταυρόν, οπού αφήκεν εκεί ο Άγιος, όταν εδίδαξε,

καθώς είχε συνήθειαν, τον έβγαλεν από τον τόπον του, και τον έφερνεν εις

το σπήτι του, διά να κάμη δύο στύλους του κρεββατιού, οπού είχεν εις την

δραγάταν του. Αλλ ευθύς, ω του θαύματος! γίνεται μεγάλος σεισμός, και μη

δυνάμενος να σταθή εις τους πόδας του, έπεσε κατά γης κυλιόμενος ώραν

πολλήν, και αφρίζων, και τρίζων τους οδόντας του, ωσάν δαιμονισμένος.

Ύστερον δε σηκωθείς από δύο Τούρκους οπού διάβαινον εκείθεν, και ελθών εις

τον εαυτόν του, εγνώρισε πως τούτο το έπαθεν από θεϊκήν οργήν, διά την

τόλμην οπού έλαβε, και έβγαλε τον τίμιον σταυρόν. Όθεν μόνος του τον

επήγε, και τον εστερέωσε πάλιν εις τον τόπον, όπου ήτον και προτύτερα. Και

κάθε ημέραν επήγαινε, και τον εφίλει με μεγάλην ευλάβειαν. Και άλλην φοράν

οπού επέρασεν εκείθεν ο ιερός διδάσκαλος, έδραμεν αυτός ο ίδιος Τούρκος

εις προσκύνησίν του, και εδιηγείτο παρρησία εις όλους το θαύμα, και εζήτει

ταπεινώς την συγχώρησιν.

Δ. Ένας από τους Αγαρηνούς οπού εθανάτωσαν τον Άγιον, επήρε το

επανωκαμίλαυκόν του [το μαύρο πέπλο που φορούν οι μοναχοί πάνω από το

καλυμμαύχι τους στο κεφάλι] και γυρίζοντας εις τον χότζαν το έβανεν εις το

κεφάλι του, και επεριγέλα τον Άγιον. Και παρευθύς δαιμονισθείς έβγαλε τα

ρούχα του και έτρεχε φωνάζοντας, πως αυτός εθανάτωσε τον ασκητήν. Όθεν

μανθάνοντας τούτο ο Πασσιάς, επρόσταξε, και τον έβαλαν εις τα σίδερα, και

εκεί κακώς ο κακός εξέψυξεν [ξεψύχησε].

Ε. Ως γνωστόν, ο άγιος είχε λάβει από το Θεό ένα συγκλονιστικό προορατικό

χάρισμα, που τον ανέδειξε στον κατ’ εξοχήν τιμώμενο ως προφήτη της εποχής

του, αλλά και του νέου Ελληνισμού. Οι προφητείες του (στις οποίες

συμπεριλαμβάνονται αναφορές στους βαλκανικούς πολέμους, στο Β΄ Παγκ.

Πόλεμο, σε εφευρέσεις όπως το τηλέφωνο, η τηλεόραση, τα αεροπλάνα κ.τ.λ.)

καταγράφονταν από ακροατές του και κυκλοφορούσαν σε ελληνόφωνα και

αλβανόφωνα χειρόγραφα. Στο προαναφερόμενο βιβλίο του επ. Αυγουστίνου, σελ.

350, διαβάζουμε τη γνωστή προφητεία του στο νέο από το Τεπελένι, που

αργότερα έγινε ο Αλή πασάς:

«Θα γίνης μεγάλος άνθρωπος, θα κυριεύσης όλη την Αρβανιτιά, θα υποτάξης

την Πρέβεζα, την Γάργα, το Σούλι, το Δέλβινο, το Γαρδίκι, και αυτό το

τάχτι του Κουρ πασά. Θα αφήσης μεγάλο όνομα στην οικουμένη. Και στην Πόλι

θα πας, μα με κόκκινα γένια. Αυτή είναι η θέλησι της θείας προνοίας.

Ενθυμού όμως εις όλην την διάρκειαν της εξουσίας σου να αγαπάς και να

υπερασπίζεσαι τους χριστιανούς, αν θέλης να μείνη η εξουσία εις τους

διαδόχους σου».

Ο Αλή πασάς, ως γνωστόν, δεν τήρησε τη συμβουλή του αγίου και δεν έμεινε η

εξουσία στους διαδόχους του. Και πήγε όντως στην Κωνσταντινούπολη «με

κόκκινα γένια»: απεστάλη η κομμένη κεφαλή του από το Χουρσίτ πασά.

4. Ο άγιος Ιωσήφ ο Γεροντογιάννης

Ο άγιος Ιωσήφ ο Γεροντογιάννης (1799-1874, τιμάται 7 Αυγούστου) ήταν ένας

σκληρός και ασεβής κτηνοτρόφος από το χωριό Λιθίνες της Σητείας, πατέρας

τεσσάρων παιδιών. Όταν όμως έχασε το κοριτσάκι του, ένιωσε συντριβή,

μετανόησε και στράφηκε προς το Θεό. Κάποια στιγμή έζησε μια οπτασία του

παραδείσου και της κόλασης και απέκτησε το χάρισμα να θεραπεύει ασθένειες.

Αυτό έγινε αφορμή να συρρέουν πλήθη ασθενών στο χωριό του, τους οποίους

θεράπευε με το όνομα του Χριστού, φυσικά δωρεάν. Ο επίσκοπος Ιεροσητείας

Ιλαρίων, χωρίς να τον γνωρίζει, τον έλεγξε ως αγύρτη, είδε όμως με τα

μάτια του ένα θαύμα του αγίου και τον ευλόγησε (η φοράδα του επισκόπου

γέννησε και μετά αφηνίασε και αποστράφηκε το μωρό της, κι όμως με μια

κουβέντα του αγίου το δέχτηκε και το θήλασε).

Οι Τούρκοι όμως του χωριού του τον συκοφάντησαν ότι κρύβει επαναστατικούς

σκοπούς κι έτσι ο Μουσταφά πασάς, διοικητής της Κρήτης, τον κάλεσε τρεις

φορές σε απολογία στο Ηράκλειο. Κάθε φορά η άφιξή του γινόταν αφορμή

μεγάλης συγκέντρωσης, ενώ πολλά θαύματα τελούνταν υπό το βλέμμα των

Τούρκων. Την τρίτη φορά ο άγιος τέλεσε δύο θαύματα στο σπίτι του πασά.

Θεράπευσε την πεθερά του, κατάκοιτη επί σειρά ετών από ανίατη ασθένεια,

και το γιο του, που είχε τραυματιστεί σοβαρά πέφτοντας από τη σκάλα. Τότε

ο πασάς τον απέλυσε εν ειρήνη και μάλιστα του έστειλε στο χωριό ένα φορτίο

με δώρα, τα οποία ο άγιος μοίρασε στους ανθρώπους, κρατώντας μόνο τα

καντήλια (που του είχε στείλει) για την εκκλησία.

Στη συνέχεια, θέλοντας να αποφύγει το πλήθος των ασθενών που τον

καταδίωκε, αποσύρθηκε στα ερείπια της ιεράς μονής του Τιμίου Προδρόμου

(μονή Καψά), αλλά κι εκεί σύντομα περικυκλώθηκε από ασθενείς και από

υποψήφιους μοναχούς. Έτσι επιδόθηκε σε πολυετή προσπάθεια ανακαίνισης της

μονής, στην οποία έζησε έκτοτε, με μικρά διαλείμματα, και όπου βρίσκεται ο

τάφος του και φυλάσσονται τα άγια λείψανά του.

Βλ. λεπτομέρειες στο βιβλίο Η ιερά μονή Καψά Σητείας και ο όσιος Ιωσήφ ο

Γεροντογιάννης, έκδ. της μονής, χ.χ.

5. Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης

Στο βίο του αγίου Ιωάννη της Κρονστάνδης (1829-1908, τιμάται 2

Δεκεμβρίου), του γίγαντα της φιλανθρωπίας και προικισμένου με το χάρισμα

των ιαμάτων, διαβάζουμε τα ακόλουθα [Αλεξάνδρου Σεμενώφ-Τιάν-Σάνσκυ, Άγιος

Ιωάννης της Κρονστάνδης (μτφρ. από τα ρωσικά), έκδ. Ι.Μ. Παρακλήτου,

Ωρωπός Αττικής 2000, σελ. 296-297]:

Προς αυτόν έστρεφαν την προσοχή τους και προς αυτόν κατέφευγαν καθολικοί,

προτεστάντες, εβραίοι, μουσουλμάνοι και άλλοι. Συνήθως ερωτούσε τους

αλλοθρήσκους για τις ανάγκες και τις δυσκολίες τους χωρίς να θίγη θέματα

θρησκείας. […] Στην ίδια περιοχή της νοτίου Ρωσίας [Κριμαία] θεραπεύθηκε

με την προσευχή του ένας άρρωστος Τάταρος. Ο π. Ιωάννης ερώτησε την

Τατάρα, που τον παρακαλούσε για τον σύζυγό της: «Πιστεύεις στον Θεό;».

Αφού έλαβε καταφατική απάντησι, της είπε: «Θα προσευχηθούμε λοιπόν και οι

δύο. Εσύ με τον δικό σου τρόπο και εγώ με τον δικό μου».

6. Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης

Ο άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης (1840-1924, τιμάται 10 Νοεμβρίου), ο

λεγόμενος Χατζεφεντής, ήταν ένας εξαιρετικά χαρισματούχος ιερομόναχος από

τα Φάρασα της Καππαδοκίας, σεβαστός σε μουσουλμάνους και χριστιανούς,

θαυματουργός ήδη εν ζωή, που οδήγησε το λαό του (το «ποίμνιό του», τα

«λογικά του πρόβατα»), καταδιωγμένο από τους Τούρκους το 1924, στην Ελλάδα

και κοιμήθηκε από τις κακουχίες στην Κέρκυρα, όπου και βρίσκεται ο τάφος

του, ενώ τα άγια λείψανά του βρίσκονται σήμερα στο ιερό ησυχαστήριο της

Σουρωτής Θεσσαλονίκης, που είναι αφιερωμένο στον άγ. Ιωάννη το Θεολόγο.

Στη συγκλονιστική βιογραφία του (έκδ. του ησυχαστηρίου της Σουρωτής,

2007), γραμμένη από το γέροντα Παΐσιο, μετά από εξαντλητική έρευνα,

διαβάζουμε πολλές περιπτώσεις θαυμαστών παρεμβάσεων του αγίου σε

μουσουλμάνους, πράγμα που το θεωρούσαν όλοι πολύ φυσικό. «Είναι αλήθεια

ότι ο Πατήρ, όπου περνούσε και του έφερναν αρρώστους, για να τους διαβάση,

ποτέ δεν εξέταζε εάν ο άρρωστος είναι Χριστιανός ή Τούρκος, αλλά από ποια

αρρώστια πάσχει, για να βρη την ανάλογη ευχή» (σελ. 43). Ας σημειωθεί

επίσης ότι, όταν λειτουργούσε, διάβαζε το ευαγγέλιο και στα ελληνικά και

στα φαρασιώτικα (καππαδοκικό ιδίωμα) και στα τούρκικα. Ας δούμε μερικές

μόνον από τις πολλές περιπτώσεις:

Α. Κάποτε που περιόδευε στα χωριά με τον ψάλτη του Πρόδρομο, είχε περάσει

και από το χωριό Σινασός. Οι Τούρκοι του χωριού εμπόδισαν τον Πατέρα να

έρθη σε επαφή με τους Χριστιανούς. Ο Πατήρ Αρσένιος δεν μίλησε καθόλου,

παρά είπε μόνο στον Πρόδρομο: «Πάμε να φύγουμε και θα τους ιδής τους

Τούρκους να τρέχουν να μας προλάβουν». Μόλις βγήκαν μισή ώρα έξω από το

χωριό, ο Χατζεφεντής γονάτισε και ύψωσε τα χέρια του στον Ουρανό (έκανε

προσευχή). Και ενώ ήταν καλός καιρός, για μια στιγμή μαζεύθηκαν σύννεφα

και άρχισε βροχή –κατακλυσμός με δυνατό αέρα– και το χωριό Σινασός να

σείεται ολόκληρο.

Οι Τούρκοι αμέσως κατάλαβαν το σφάλμα τους και έστειλαν δύο ζαπτιέδες

(αγγελιοφόρους καβαλλάρηδες), για να τον προλάβουν. Και όταν τον έφθασαν,

έπεσαν στα πόδια του Χατζεφεντή και ζητούσαν συγχώρεση εκ μέρους όλου του

χωριού. Τότε ο Πατήρ Αρσένιος τους συγχώρεσε και ξαναγύρισε στην Σινασό.

Σταύρωσε το χωριό στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος και αμέσως σταμάτησαν

όλα και καλωσύνεψε.

Β. Είχαν φέρει κάποτε από τους Τελέληδες μια τυφλή Μουσουλμάνα, ονόματι

Φάτμα, ημέρα Τετάρτη στον Χατζεφεντή, να την διαβάση να γίνη καλά. Επειδή

ήταν έγκλειστος, αφού χτύπησαν τη πόρτα του κελλιού του αρκετά οι συνοδοί

της τυφλής, την άφησαν απ’ έξω και πήγαν στο Μεσοχώρι. Εκείνη την ώρα, μια

Φαρασιώτισσα, που της είχε αγκυλωθή το χέρι της, πήγε στο κελλί του

Χατζεφεντή και πήρε από το κατώφλι της πόρτας του χώμα, άλειψε το παθεμένο

χέρι της και έγινε καλά. (Έτσι έκαναν όλοι οι Φαρασιώτες αυτές τις δύο

ημέρες, που έμενε έγκλειστος, και δεν τον ενοχλούσαν). Όταν λοιπόν είδε

την τυφλή, τη ρώτησε γιατί περιμένει και η τυφλή της είπε την αιτία. Τότε

η Φαρασιώτισσα της απάντησε:

- Τι κάθεσαι και χασομεράς; Δεν ξέρεις ότι ο Χατζεφεντής την Τετάρτη και

την Παρασκευή δεν ανοίγει; Πάρε χώμα από το κατώφλι της πόρτας και τρίψε

τα μάτια σου να γίνης καλά, όπως κάνουμε και όλοι αυτές τις ημέρες, όταν

αρρωσταίνουμε.

Η Φαρασιώτισσα έφυγε και πήγε στην δουλειά της. Η Μουσουλμάνα όμως είχε

παραξενευθεί στην αρχή γι’ αυτό που άκουσε, αλλά μετά έψαξε και βρήκε το

κατώφλι, πήρε χώμα και έτριψε τα μάτια της και αμέσως άρχισε να βλέπη

θαμπά. Από την χαρά της τότε πήρε μια πέτρα και χτυπούσε σαν τρελλή την

πόρτα του Πατρός Αρσενίου, ο οποίος άνοιξε και, επειδή είδε πως ήταν

Μουσουλμάνα, ενώ δεν μιλούσε αυτήν την ημέρα, έκανε διάκριση και τη ρώρησε

τι θέλει. Του είπε τον λόγο και ο Πατήρ πήρε το Ευαγγέλιο και την διάβασε

και αμέσως της ήρθε όλο της το φως. Εκείνη τότε από την χαρά της έπεσε στο

πόδια του και τον προσκυνούσε με ευλάβεια, αλλ’ ο Πατήρ την μάλωσε και της

είπε:

- Εάν θέλης να προσκυνήσης, να προσκυνήσης τον Χριστό που σου έδωσε το

φως, και όχι εμένα.

Έφυγε μετά χαρούμενη να βρη τους συνοδούς της και ανεχώρησαν για το χωριό

της.

Γ. Φαρασιώτες από την Δράμα και εγκατεστημένοι στην Θεσσαλονίκη διηγήθηκαν

ότι δύο Σέχοι (αρχηγοί Μουσουλμανικών φυλών και μάγοι) από το Χατζή-Πεχτές

είχαν επισκεφθή τον Πατέρα Αρσένιο. Ο Πατήρ τους δέχθηκε και τους έφτιαξε

και καφέ. Οι Σέχοι όμως άρχισαν τις ανόητες και ζαλισμένες ερωτήσεις, που

έφερναν μόνον πονοκέφαλο. Ο Πατήρ, για να τους ξεφορτωθή, τους είπε:

- Δεν μπορώ να σας ακούω, γιατί πονάει το κεφάλι μου.

Εκείνοι όμως δεν κατάλαβαν και είπε ο ένας στον Πατέρα Αρσένιο:

- Παπάς Εφέντης, θα σου φτιάξουμε ένα μουσχά (χαϊμαλί) και, άμα το

φορέσης, σ’ όλη σου την ζωή δεν θα σε πονέση το κεφάλι σου.

Ο Πατήρ τους απάντησε τότε αυστηρά:

- Έχω μεγαλύτερη δύναμη από την δική σας και μπορώ να σας κάνω με την

δύναμη του Χριστού να μην κουνηθήτε καθόλου από τον τόπο που κάθεσθε.

Τους άφησε αμέσως τότε και πήγε δίπλα στο κελλί του. Όταν είχαν

αποτελειώσει τον καφέ τους οι Σέχοι και θέλησαν αν φύγουν, με κανέναν

τρόπο δεν μπορούσαν να κουνηθούν από τον τόπου που κάθονταν, διότι ένιωθαν

να είναι δεμένοι με ένα αόρατο δέσιμο. Αναγκάσθηκαν τότε να φωνάξουν τον

Πατέρα Αρσένιο, για να τους λύση. Ο Πατήρ πήγε αμέσως, αλλά δεν τους

μίλησε. Μόνο νόημα τους έκανε να φύγουν, και έτσι μπόρεσαν να

ξεκοκκαλώσουν από τον τόπο τους. Οι Σέχοι κατάλαβαν το σφάλμα τους και

ζήτησαν συγχώρεση από τον Πατέρα και του είπαν φεύγοντας:

- Παπάς Εφέντης, συγχώρα μας. Η δύναμή σου είναι μεγάλη, γιατί την

παίρνεις από την μεγάλη σου πίστη. Εμείς με τον σατανά δουλεύουμε.

Δ. Ο Συμεών Καραούσογλου θυμάται το παρακάτω γεγονός: Μία Τζερκέζα

(Μουσουλμάνα) είχε παρακαλέσει τον Πρόδρομο της Κοπαλούς να της φέρει ένα

φυλαχτό από τον Χατζεφεντή, επειδή ήταν στείρα και ο άνδρας της ήταν

έτοιμος να την χωρίση γι’ αυτόν τον λόγο. Ο Πρόδρομος την λυπήθηκε, διότι

ήταν και ορφανή και ολομόναχη, χωρίς κανέναν συγγενή. Άφησε την δουλειά

του και ήρθε στο χωριό. Επειδή ήταν λίγο αργά, όταν έφθασε, δίσταζε ο

ίδιος να πάη στον Πατέρα Αρσένιο και είπε σε κάποιον επίτροπο να πάη

εκείνος. Ο επίτροπος πήγε και πήρε ένα φυλαχτό, δηλαδή την ευχή που θα της

διάβαζε γραμμένη. Επειδή δε ήξερε ότι η Τζερκέζα ήταν πλούσια – ο άνδρας

της ήταν μεγάλος κτηνοτρόφος –, νικήθηκε από την πλεονεξία και πήρε την

ευχή του Πατρός Αρσενίου που ήταν διπλωμένη και την τύλιξε με ένα δικό του

σημείωμα, όπου έγραφε να στείλη δέματα, τυρί, κρέατα κ.λπ., δήθεν ότι τα

ζήτησε ο Χατζεφεντής. Το έδωσε μετά στον Πρόδρομο της Κοπαλούς ο

πλεονέκτης επίτροπος και εκείνος, χωρίς να ξέρη, πήγε την άλλη μέρα και το

έδωσε στην Τζερκέζα, με την οποία γειτόνευαν στα κτήματα. Αυτή το ξετύλιξε

και το μεν φυλαχτό το φόρεσε με ευλάβεια, το δε σημείωμα το πήρε και

έστειλε στον επίτροπο ό,τι έγραφε, διότι θα τα πήγαινε δήθεν εκείνος στον

Πατέρα Αρσένιο. Στον χρόνο η Τζερκέζα απέκτησε [παιδί] και έστελνε και

στην συνέχεια πολλά πράγματα στον επίτροπο, χωρίς να γνωρίζη ο Πατήρ.

Μετά από δύο χρόνια το έμαθε και κάλεσε τον επίτροπο εκείνον και του έκανε

παρατηρήσεις. Ο επίτροπος όμως, αντί να ζητήση συγχώρεση, δυστυχώς

αρνιόταν. Τότε ο Πατήρ Αρσένιος του είπε:

- Καλύτερα είναι να εξοφλήσης σε τούτη την ζωή, παρά να κολασθής. Γι’ αυτό

από αυτή την στιγμή να γεμίση το κορμί σου σπυριά και να σε τρώνε, όσον

καιρό έτρωγες και συ της Τζερκέζας τα τυριά και τα κρέατα.

Από εκείνη την στιγμή το κορμί του επιτρόπου γέμισε σπυριά και με φαγούρα

μεγάλη. Δεν μπόρεσε όμως ν’ αντέξη την φαγούρα και πήγε στον Πατέρα

Αρσένιο και του ζήτησε συγχώρεση. Εκείνος τον συγχώρεσε, τον διάβασε και

θεραπεύθηκε.

Ε. Η Στέλλα Κογλανίδου διηγείται ότι είχαν φέρει στο πατρικό της σπίτι,

στα Φάρασα, έναν βουβό Τούρκο ηλικίας τριάντα ετών, και ο πατέρας της τον

πήρε και τον πήγε στον Πατέρα Αρσένιο, για να τον διαβάση και να γίνη

καλά. Ενώ ο Χατζεφεντής του διάβαζε το Ευαγγέλιο, πριν ακόμη τελειώση, ο

βουβός άρχισε να μιλάη στην συνέχεια τον πήγε πάλι στο σπίτι του και ο

βουβός μιλούσε. Δηλαδή τον φιλοξένησε και θεραπευμένο, και την άλλη μέρα

τον πήραν οι συγγενείς του και έφυγαν.

Στ. [Διηγείται ο γέροντας Παΐσιος]. Δυο γέροι Τούρκοι που κάθονταν έξω από

ένα μπακάλικο [στο Γιαχ-Γυαλί (Αχγιαβούδες)], μου είπαν να καθίσω, και

στην συνέχεια με ρώτησαν από πού έρχομαι και πού πηγαίνω και εάν είμαι

παπάς, στους οποίους είπα σχετικά με το ταξίδι μου. Ο ένας γέρος Τούρκος

μου είπε τα εξής: «Εκεί στα Φάρασα ήταν ένας Αζίζ Παπάς (Άγιος Παπάς). Τον

έλεγαν Χατζεφεντή και πήγαιναν από παντού τους αρρώστους και τους διάβαζε

και γίνονταν καλά. Με είχαν πάει κι εμένα, που ήταν στραβό το κεφάλι μου,

και με διάβασε και έγινα καλά». Μου έδειχνε δε και το κεφάλι του, πώς ήταν

γυρισμένο προς τις πλάτες του και πώς επανήλθε στην θέση του.

Ζ. Ο Συμεών Καραούσογλου διηγήθηκε ότι κάποτε πήγε στα Φάρασα ένας

λήσταρχος Τούρκος και μπήκε μέσα στον Ναό την ημέρα της Αναστάσεως, ενώ

είχε αρχίσει η Θεία Λειτουργία. Ο Χατζεφεντής, μόλις τον είδε αρματωμένο

και με τέτοια αναίδεια, τον ειδοποίησε να φύγη έξω γρήγορα. Ο λήσταρχος

όμως δεν έδωσε καθόλου σημασία, όπως και ο Πατήρ δεν του είπε τίποτα πια,

παρά συνέχισε ατάραχος την Θεία Λειτουργία. Όταν όμως βγήκε στα Άγια, στην

Μεγάλη Είσοδο, ο Τούρκος άρχισε να τρέμη επιτόπου, χωρίς να μπορή να φύγη

έξω, διότι ένιωθε τον εαυτό του δεμένο με ένα αόρατο δέσιμο. Το έπαθε

αυτό, όταν είδε τον Πατέρα Αρσένιο στα Άγια, να μην πατάη στην γη, αλλά να

περπατάη στον αέρα. Αφού λοιπόν μπήκε με τα Άγια στο Ιερό, μετά έκανε ο

Πατήρ στον Τούρκο νόημα να φύγη και τότε ένιωσε τον εαυτό του λυμένο ο

Τούρκος και βγήκε έξω από τον Ναό τρέμοντας και έπεσε σε μια άκρη σαν

νεκρός στην γη.

Όταν τελείωσε η Θεία Λειτουργία και ο κόσμος όλος σκόρπισε στα σπίτια

τους, ένας επίτροπος τον είδε τον λήσταρχο κάτω πεσμένο σε μια άκρη και

είπε στον Χατζεφεντή:

- Να έχω την ευχή σου, εκείνος ο Τούρκος είναι πεσμένος κάτω στην γη σαν

πεθαμένος.

Ο Πατήρ του είπε:

- Καλά.

Όταν τελείωσε και αυτός από το Ιερό και έφευγε, πήγε και τον σήκωσε επάνω,

και έτσι μπόρεσε να στηριχθή στα πόδια του. Αφού του έκανε αυστηρές

παρατηρήσεις, είπε στον επίτροπο:

- Δώσ’ του πέντε γρόσια, μια που είναι Πάσχα σήμερα.

Έφυγε μετά θεραπευμένος και κατατρομαγμένος και μάζεψε όλους τους Τούρκους

(Τσέτες) που είχαν κυκλωμένο το χωριό, και έφυγαν όλοι φοβισμένοι.

Η. Μερικοί Τούρκοι άρρωστοι, που θεωρούσαν τον εαυτό τους ανάξιο για να

ζητήσουν από τον Χατζεφεντή να τους διαβάση, ζητούσαν από την στάχτη του

θυμιατηριού, που άδειαζε στην άκρη του τζακιού του, την οποία διέλυαν σε

νερό, την έπιναν οι Τούρκοι και γίνονταν καλά.

Θ. Πήγαν κάποτε από τις Τσαχιρούδες μία Τουρκάλα νεόνυμφη δαιμονισμένη, με

αλυσίδες δεμένη, στον Χατζεφεντή, για να την διαβάση. Επειδή ήταν

έγκλειστος εκείνη την ημέρα, οι συγγενείς της βασανισμένης ψυχής

παρακάλεσαν τους επιτρόπους να μεσολαβήσουν, για να τους δεχθή, διότι,

παρόλο που την είχαν και δεμένη, δεν μπορούσαν και πάλι να την

συγκρατήσουν. Ο Πατήρ τους δέχθηκε και έκανε νόημα για να την λύσουν.

Μόλις λύθηκε όμως, όρμησε στον Πατέρα Αρσένιο, του άρπαξε το ένα του πόδι

και το δάγκωνε. Ενώ κρατούσε το Ευαγγέλιο, για να την διαβάση, δεν το

άνοιξε, παρά την χτύπησε απαλά στο κεφάλι της τρεις φορές και το δαιμόνιο

έφυγε αμέσως από την γυναίκα, η οποία άρχισε μετά να κλαίη και να φυλάη με

ευλάβεια το δαγκωμένο πόδι του Πατρός. Επίσης ο πατέρας της έπεσε και

αυτός στα πόδια του και τον παρακαλούσε να δεχθή ολόκληρο τον κεσέ του (το

πουγγί) και έλεγε:

- Πάρ’ τα όλα, να είναι δικά σου, γιατί έσωσες το παιδί μου.

Ο Πατήρ τον σήκωσε επάνω και του είπε:

- Κράτησε τα λεφτά σου. Η πίστη μας δεν πουλιέται.

Ι. Μια φορά που του πήγε ένας Τούρκος δύο ζώα φορτωμένα μπαχτσίς (δώρα),

γιατί απέκτησε η στείρα γυναίκα του δύο παιδιά με το φυλαχτό που της

έστειλε ο Χατζεφεντής, του έκανε αυστηρή παρατήρηση με τα εξής λόγια: «Στο

χωριό σου φτωχούς δεν είχες; Τι μου τα κουβάλησες εδώ; Για να σου πω το

αφερίμ (μπράβο); Εγώ μπαχτσίσια δεν μαζεύω».

ΙΑ. Είχαν φέρει στον Χατζεφεντή μια φορά έναν Τούρκο, διηγήθηκε ο

Βασίλειος Καρόπουλος, που είχε στραβώσει το κεφάλι του στο δεξιό του μέρος

και είχε μείνει ακίνητο. Ο Τούρκος αυτός ήταν λήσταρχος και πολύ αιμοβόρος

και του συνέβη αυτό, φαίνεται, κατά παραχώρησιν Θεού, γιατί έτσι μόνο

σταμάτησε τις κλεψιές του και τα εγκλήματα που έκανε. Είχε γυρίσει

προηγουμένως σε πολλούς γιατρούς, για να θεραπευθή, αλλά γιατρειά δεν

βρήκε. Ήρθε μετά και στον Χατζεφεντή και, αφού τον διάβασε, επανήλθε το

κεφάλι του στην θέση του. Και μετά του έκανε και αυστηρές παρατηρήσεις για

την όχι καλή ζωή του και του έδωσε και κανόνα, καθώς και σ’ όλη του την

οικογένεια, γιατί ήταν όλοι θηρία και όχι άνθρωποι.

Σταματούμε εδώ, παρόλο που αναφέρονται κι άλλες περιπτώσεις στο ίδιο

βιβλίο.

7. Ο άγιος ιερέας Γεώργιος εκ Νεαπόλεως Καππαδοκίας

Ο άγιος Γεώργιος, ο ιερέας της Νεάπολης (Νέφσεχιρ) Καππαδοκίας, γεννήθηκε

το 1760 και κοιμήθηκε εξόριστος στη Λευκωσία της Κύπρου, μετά από σειρά

συκοφαντιών, στις 12 Σεπτεμβρίου 1816. Το τίμιο λείψανό του ζητήθηκε από

τους Νεαπολίτες, αλλά οι Κύπριοι δεν το έδωσαν. Ο άγιος –μη αναγνωρισμένος

ακόμη επίσημα– υπήρξε πνευματικός της οσίας Φωτεινής της Νεαπολίτισσας και

κατέγραψε στα καραμανλίδικα (τουρκική γλώσσα με ελληνική γραφή) τις

συγκλονιστικές εμπειρίες της. Επίσης μετέφρασε στα τούρκικα και εξέδωσε

στα καραμανλίδικα βίους αγίων ανδρών και γυναικών, με τον τίτλο

Αλτούνολουκ (Χρυσαύλακας). (Ας σημειωθεί εδώ ότι οι χριστιανοί της

περιοχής του ήταν τουρκόφωνοι, κατόπιν πιέσεων του τουρκικού καθεστώτος).

Στο βίο του, που προτάσσεται της έκδοσης των χειρογράφων του για την αγία

Φωτεινή (πρώτη έκδοση 1925, παρούσα έκδοση στο Η νέα οσία Φωτεινή η

Νεαπολίτις, έκδ. Ιεράς Μονής Αγ. Προκοπίου Τρικάλων 2002, σελ. 29-32),

διαβάζουμε το ακόλουθο, που το μεταφέρω εν περιλήψει:

Λόγω της έλλειψης νερού στην άνω χριστιανική συνοικία και των ποικίλων

δυσκολιών της μεταφοράς του από την κάτω και μακρινή τουρκική συνοικία, ο

άγιος θέλησε να μεταφέρει νερό από πηγή που απείχε δύο ώρες από την πόλη.

Το έργο αυτό όμως, εκτός από τις υπέρογκες δαπάνες που απαιτούσε,

χρειαζόταν και έκδοση σουλτανικού διατάγματος. Έτσι ο ευλαβής ιερέας πήγε

στην Κωνσταντινούπολη.

Τις ημέρες εκείνες είχε ασθενήσει βαριά ο γιος του Μεγάλου Βεζίρη και οι

γιατροί δεν του είχαν δώσει ελπίδες επιβίωσης. Τότε ο άγιος παρουσιάστηκε

το πρωθυπουργικό μέγαρο και ζήτησε να προσευχηθεί υπέρ της υγείας του

ασθενούς. Ο Μέγας Βεζίρης απάντησε καταφατικά και ο ιερέας ήρθε στο σπίτι

του και προσευχήθηκε θέτοντας το χέρι στο κεφάλι του ασθενούς. Και η υγεία

του αποκαταστάθηκε.

Ο Μέγας Βεζίρης ευγνώμων διαβεβαίωσε τον ιερέα ότι θα του δώσει αμέσως

οποιοδήποτε αντάλλαγμα και ο άγιος ζήτησε τη μεσολάβησή του για την έκδοση

του σουλτανικού διατάγματος, με το οποίο θα μπορούσε να εκτελεστεί το έργο

της μεταφοράς του νερού. Πήρε το διάταγμα και επέστρεψε στη Νεάπολη, όπου

επιδόθηκε στην κατασκευή υδραγωγείου και κρηνών σε κάθε χριστιανική

γειτονιά. Το έργο αυτό ολοκληρώθηκε στις 12 Ιουλίου 1812 και έλαβε την

ονομασία «το νερό του παπά Γιώργη».

Οι παρακάτω άγιοι βιογραφούνται λεπτομερώς στον τόμο Ασκητές μέσα στον

κόσμο. Από εκεί αντλήσαμε τα στοιχεία που παραθέτουμε εδώ:

8. Ο άγιος Βασίλειος Κοντζικλής ο θαυματουργός

Ο άγιος Βασίλειος Κοντζικλής έζησε στην Καππαδοκία της Μικράς Ασίας το 19ο

αιώνα. Ήταν ένας έγγαμος και πολύτεκνος ιερέας, πολύ πιστός, που είχε

μαθητεύσει για ένα διάστημα σε κάποιους από τους αγίους ασκητές της

Καππαδοκίας. Εκεί υποθέτω ότι θα είχε μάθει όχι μόνο να είναι ταπεινός και

εγκρατής, αλλά και την επιστήμη της νοεράς προσευχής στο όνομα του Ιησού,

με καθαρή καρδιά και απερίσπαστο νου, πράγμα που σίγουρα θα είχε

καθοριστική σημασία για την πνευματική του εξέλιξη.

Σώζεται ένας κρεμαστός σταυρός με το όνομά του και τη χρονολογία 1830,

καθώς και ένα ευχολόγιο (λειτουργικό βιβλίο) σε καραμανλίδικη γραφή, δώρο

ενός αγίου ασκητή, που ο άγιος Βασίλειος το χρησιμοποιούσε όταν

προσευχόταν για τη θεραπεία κάποιου.

Ο Θεός του είχε δώσει το προορατικό και το ιαματικό χάρισμα και είχε

τελέσει αμέτρητες θεραπείες, τόσο σε χριστιανούς όσο και σε μουσουλμάνους.

Ας δούμε μερικές καταγεγραμμένες περιπτώσεις:

Α. Στο χωριό Ανδρονίκη ένας πλούσιος Τούρκος είχε το μονάκριβό του παιδί

άρρωστο. Έπασχε από τρέλα βαριάς μορφής και δεν ήξερε τι έκανε. Ήταν

επιθετικό στους ανθρώπους, έσπαζε, έκανε ζημιές και η οικογένειά του δεν

μπορούσε να το συγκρατήσει. Ο πατέρας του τελικά το έκλεισε σε ένα

δωμάτιο, κλείδωσε τις πόρτες και του έδινε τροφή από ένα μικρό παραθυράκι.

Ήταν τόσο εξαγριωμένο και επικίνδυνο ώστε κανείς δεν μπορούσε να το

πλησιάσει. Ο πατέρας προηγουμένως είχε πάει το παιδί σε γιατρούς και σε

μάγους αλλά κανείς δεν μπόρεσε να το βοηθήσει. Είχε ακούσει και για τον

θαυματουργό ιερέα και πάνω στην απελπισία του σκέφτηκε: «Τι κάθομαι και

περιμένω; Δεν παίρνω το παιδί μου να το πάω στον παπά Βασίλη στο Ταζλίκ να

το διαβάσει καμιά ευχή να γίνη καλά, όπως τόσοι και τόσοι άνθρωποι είδαν

τη θεραπεία τους απ’ αυτόν τον άγιο άνθρωπο;».

Κάλεσε καμιά δεκαριά γεροδεμένους νέους, οι οποίοι κατάφεραν να δέσουν και

να φορτώσουν το παιδί του σ’ ένα γαϊδουράκι, δεμένο επίσης πάνω στο

σαμάρι. Βλέποντας αυτό το θέαμα οι χωρικοί του Ταζλίκ μαζεύτηκαν από

περιέργεια στο σπίτι του παπά Βασίλη, να δουν αν θα γίνει καλά ο νέος. Ο

πατέρας του παιδιού έπεσε στα πόδια του παπά και κλαίγοντας τον

παρακαλούσε. […]. «Ησύχασε, παιδί μου, ο γιος σου θα γίνει καλά» απάντησε

ο παπάς.

Φέρνουν μπροστά το παιδί. Φορά το πετραχήλι και του διαβάζει τις ευχές από

το ευχολόγιο του ερημίτου. Το σταυρώνει και λέει στον πατέρα να λύσουν το

παιδί, που τώρα ήταν ήρεμο. Το πιάνει από το χέρι, το σηκώνει όρθιο και

του λέγει: «Παιδί μου, απ’ αυτή τη στιγμή είσαι καλά, δεν έχεις τίποτε. Να

είσαι στο εξής καλό και φρόνιμο παιδί, να αγαπάς τους γονείς σου και τους

συνανθρώπους σου. Πήγαινε στην ευχή του Θεού».

Ο πλούσιος πατέρας έπεσε στα πόδια του ευχαριστώντας τον και του πρόσφερε

πολλά μπαχτσίσια (δώρα), τα οποία ο παπάς φυσικά δεν δέχτηκε.

Β. Κάποια ημέρα ο παπά Βασίλης καθόταν με παρέα γερόντων στον εξώστη του

διώροφου σπιτιού του και συζητούσαν. Σε μια στιγμή τους λέει: «Κοιτάξτε

προς το Άας Πουνάρ (Άσπρη Βρύση, ασπρόνερο). Βλέπετε έναν Τούρκο πάνω σε

γαϊδουράκι; Είναι φτωχός, βασανισμένος, άρρωστος και έρχεται σε μένα να

του διαβάσω ευχή γιατί υποφέρει. Φέρνει μαζί του στον κόρφο του σαράντα

λεπτά (ένα γρόσι) για να μου δώσει ως αμοιβή για την ευχή που θα του

διαβάσω» […].

Περίμεναν με περιέργεια την άφιξη του Τούρκου. Όταν ήρθε, χαιρέτισε

κάνοντας ένα τεμενά μέχρι το χώμα. Ο παπά Βασίλης τον αντιχαιρέτισε και

τον ρώτησε τι ήθελε. Απάντησε: «Αχ, παπά Εφέντη, από μακριά έρχομαι,

ντέρτια (βάσανα) πολλά έχω. Πονάω πολύ. Δεν μπορώ να κοιμηθώ ούτε νύχτα

ούτε μέρα. Ήρθα να μου διαβάσης ευχή από το άγιο κιτάπ (βιβλίο) που έχεις,

μήπως βρω την γιατρειά μου».

Ο παπά Βασίλης του διάβασε ευχή και αμέσως σταμάτησαν οι πόνοι του. Από

ευγνωμοσύνη έβγαλε από τον κόρφο του σαράντα λεπτά και τα έδινε στον παπά,

στον οποίο συνεχώς έλεγε ευχές και ευχαριστίες.

- Τι είναι αυτά, γιαβρούμ; ρώτησε ο παπάς, τάχα σα να μην ήξερε.

- Παπά Εφέντη, είναι ένα γρόσι, είναι η πληρωμή σου.

- Μα, παιδί μου, με ένα γρόσι πιάνει η ευχή; Δεν έχεις άλλα χρήματα πάνω

σου;

- Αμάν, παπά Εφέντη, σε παρακαλώ, δέξου τα. Και αυτά τα μάζεψα από άλλους

δανεικά.

- Εντάξει, γιαβρούμ, μην στενοχωριέσαι, αστειεύτηκα, ήθελα να σε πειράξω.

Κράτα τα και αυτά. Τώρα έλα να φας και να ξεκουραστής.

Έφυγε ο Τούρκος θεραπευμένος και ευχαριστημένος, και μάλιστα του έδωσε ο

παπά Βασίλης ψωμί και αλάτι για τα παιδιά του.

Γ. Άλλη φορά ήρθαν δυο Τούρκοι να θεραπευθούν. Ο ένας είχε μαζί του πέντε

γρόσια και ο άλλος ένα. Ο παπά Βασίλης τους είδε από μακριά […]. Όταν

έφθασαν στο σπίτι του, ο Τούρκος που είχε τα πέντε γρόσια ήταν πιο

θαρραλέος, γιατί είχε περισσότερα χρήματα, ενώ ο άλλος ήταν διστακτικός

και φοβισμένος. Τότε του λέγει ο παπά Βασίλης: «Έλα μέσα, μην ντρέπεσαι.

Διστάζεις γιατί έχεις ένα γρόσι μόνο και ο φίλος σου έχει πέντε γρόσια;».

Οι Τούρκοι μόλις άκουσαν αυτά έμειναν έκπληκτοι και είπαν: «Παπά Εφέντη,

πολλά ακούστηκαν για σένα, για όσα καλά κάνεις στον κόσμο, αλλά πρώτη φορά

βλέπουμε και ακούμε παπά να γνωρίζη τις σκέψεις των ανθρώπων και τι έχει ο

καθένας στην τσέπη του».

Αφού διάβασε στον καθένα την ανάλογη ευχή, στο τέλος τους είπε: «Τώρα

πηγαίνετε στην ευχή του Θεού. Αφού έχετε πίστη και κάνατε τόσο κόπο να

έρθετε από μακριά, μην φοβάστε, ο Θεός σας θεραπεύει». Οι Τούρκοι άπλωσαν

τα χέρια τους να του δώσουν τα χρήματα, αλλά ο πατήρ αρνήθηκε να τα πάρη.

Τους είπε: «Φτωχοί άνθρωποι είστε. Να ψωνίσετε κάτι για τις οικογένειές

σας».

Ο θαυματουργός αυτός άγιος –μη αναγνωρισμένος ακόμη επίσημα– κοιμήθηκε

γύρω στο 1900.

9. Ο άγιος Ηλίας Διαμαντίδης, ο μυροβλύτης

Ο άγιος γεννήθηκε το 1880 στο χωριό Χουρμικιάντο των Σουρμένων του Πόντου

και πέρασε μαρτυρικά παιδικά χρόνια στα χέρια της μητριάς του, η οποία τον

βασάνιζε στην κυριολεξία με σαδισμό. Εκείνος όμως όχι μόνο δεν αποκάλυπτε

στον πατέρα του τη φρικτή συμπεριφορά της, αλλά και αργότερα, στα γηρατειά

της, τη φρόντισε με ανεξικακία σαν μητέρα του. Αυτός ήταν και ο λόγος

–κατά την εκτίμηση του αγίου γέροντα Παϊσίου του Αγιορείτη– που ο Θεός του

έδωσε τόσο πλούσια τη θαυματουργική χάρη Του.

Μετά από πολλές ταλαιπωρίες και περιπέτειες, παντρεύτηκε και απέκτησε έξι

κόρες, αλλά υιοθέτησε και δύο ορφανά κορίτσια και τα μεγάλωσε σαν παιδιά

του. Εργαζόταν κι αυτός ως αρτοποιός, αρχικά ως βοηθός και στη συνέχεια με

δικό του φούρνο. Τότε αποκαταστάθηκε οικονομικά και μπόρεσε να επιδοθεί

στις ελεημοσύνες, όπως επιθυμούσε, με τη βοήθεια της γυναίκας του.

Συνεργαζόταν μάλιστα με ντόπιες Τουρκάλες, που τις έστελνε όπου

χρειαζόταν, για να φαίνεται πως οι Τούρκοι κάνουν τις ελεημοσύνες και ο

ίδιος να μένει στην αφάνεια. Έστελνε π.χ. αλεύρι με μια Τουρκάλα σε μια

χήρα με τέσσερα παιδιά και καθόταν η Τουρκάλα και τη βοηθούσε και να

ζυμώσει.

Αν και ήταν εντελώς αγράμματος, έβλεπε κάθε βράδυ στον ύπνο του έναν

άγγελο, που του μάθαινε γράμματα, ψαλτική και αγιογραφία κι έτσι άρχισε να

διαβάζει, αλλά και να ψάλλει (ήταν καλλίφωνος) και να αγιογραφεί. Όμως το

1918, ως γνωστόν, λόγω των τουρκικών βιαιοτήτων, πολλοί Πόντιοι έφυγαν για

τη Ρωσία. Ο άγιος με την οικογένειά του κατέφυγε στο χωριό Μαχμουτία,

κοντά στο Βατούμ, όπου ήταν παντρεμένη η κόρη του Αγάπη. Εκεί έζησε σε ένα

αγρόκτημα, όπου φιλοξένησε αμέτρητους φτωχούς. Δυστυχώς ταλαιπωρήθηκε πολύ

από το σοβιετικό καθεστώς, ιδίως όταν αργότερα χειροτονήθηκε κρυφά ιερέας

(ενώ η θρησκευτική πίστη βρισκόταν υπό διωγμόν) και λειτουργούσε τη νύχτα

σε ερημοκλήσια και στο εκκλησάκι του αγ. Γεωργίου που είχε ανακαλύψει

κατόπιν ονείρου στο κτήμα και αναστηλώσει. Συνελήφθη και βασανίστηκε

πολλές φορές, όμως, με τη δύναμη του Θεού, δεν υποχώρησε. Κάθε φορά που

έβγαινε από τη φυλακή, πριν θεραπευθεί από τα βασανιστήρια, ξανάρχιζε τις

νυχτερινές λειτουργίες, στις οποίες συμμετείχαν κρυφά οι κάτοικοι της

περιοχής.

Προικισμένος από το Θεό με το χάρισμα των ιαμάτων, θεράπευσε πολλούς

ασθενείς. «Έρχονταν από πολύ μακριά Αρμένιοι, Ρώσοι, Γεωργιανοί, ακόμη και

Τούρκοι για να θεραπευθούν». Ας δούμε τρία χαρακτηριστικά περιστατικά:

Ένας Τούρκος, ονόματι Χουσεΐν, ζούσε στο σπίτι της κόρης του στην

Μαχμουτία. Δίπλα τους έμενε ένας Διοικητής της Αστυνομίας που η γυναίκα

του ήταν τρελή και την έδεναν με αλυσίδες. Ο Χουσεΐν τον λυπήθηκε και του

είπε ότι υπάρχει ένας Έλληνας που μπορεί να θεραπεύση την γυναίκα του.

Αμέσως ζήτησε να τον φέρη στο σπίτι του. Ο π. Ηλίας είπε να φέρουν την

άρρωστη στο σπίτι της κόρης του Χουσεΐν. Εκεί επί δώδεκα ημέρες την

διάβαζε, την σταύρωνε και μετά έγινε καλά και ήρθε στα λογικά της. Από

τότε η Αστυνομία δεν τον ξαναενόχλησε. Ο Διοικητής έγινε κρυφά χριστιανός

[ήταν άθεος] και ο π. Ηλίας βάπτισε όλη την οικογένειά του.

Τρεις Τούρκοι που ζούσαν στη Ρωσία έμαθαν ότι ο πατήρ κάνει θαύματα και

αποφάσισαν να τον σκοτώσουν ή να τον απαγάγουν και να σφραγίσουν την

εκκλησία. Πηγαίνοντας με τ’ άλογά τους τη νύχτα, ένας καβαλάρης με άσπρο

άλογο τους έκοβε τον δρόμο. Τα άλογά τους φοβήθηκαν και γύρισαν πίσω. Ήταν

ο άγιος Γεώργιος που τους έδιωξε. Μετανοιωμένοι διηγήθηκαν το πάθημά τους

στον π. Ηλία ζητώντας συγχώρηση.

Μία άλλη φορά ο άγιος ανακοίνωσε στην οικογένειά του πως ο άη Γιώργης τον

προειδοποίησε για επικείμενη επίθεση ομάδας φανατικών Τούρκων. Πράγματι τη

νύχτα μια ομάδα, με επικεφαλής τον Αχμέτ Κιτιάκ, τους χτύπησε την πόρτα

ζητώντας δήθεν να τους δείξουν το δρόμο. Δεν τους άνοιξαν, αυτοί όμως

σκότωσαν το σκυλί και άρχισαν να πυροβολούν. Οι σφαίρες πήγαιναν

δώθε-κείθε αλλά καμία δεν άνοιξε το σπίτι. Η Καλή [κόρη του] έβλεπε στην

πόρτα τον άγιο Γεώργιο με ανοιχτά τα χέρια να τους προστατεύη. Τέλος

έβαλαν φωτιά δίπλα στον αχερώνα, όπου μέσα ήταν η εκκλησία και κάηκε. Πήρε

φωτιά και η σκεπή του σπιτιού, αλλά την έσβησαν. Ο π. Ηλίας ύστερα πήγε

και προσευχήθηκε μπροστά στα εικονίσματα και ρώτησε τον Χριστό: «Ποιοι

είναι αυτοί που έκαψαν την εκκλησία;». Και ο Χριστός τους απαρίθμησε έναν

έναν.

Ο π. Ηλίας κοιμήθηκε τον Ιούλιο του 1946 μέσα σε ένα φωτεινό όραμα και μια

διάχυτη ευωδία. Από τον τάφο του έβγαινε φως και κάθε βράδυ τα μεσάνυχτα,

ανάβλυζε μύρο. Μετά από χρόνια ο τάφος του ανοίχτηκε και το σώμα του

βρέθηκε άφθορο και ευωδιάζον. Όμως το 1962, που ανοίχτηκε για δεύτερη

φορά, το λείψανό του είχε κλαπεί. Ο θαυματουργός αυτός διδάσκαλος της

ορθόδοξης πίστης τιμάται τοπικά ως άγιος στο Βατούμ.

10. Ο άγιος Ιωάννης, ο Νέος Ελεήμων

Ο άγιος Ιωάννης ο Νέος Ελεήμων (ονομάζεται έτσι επειδή υπάρχει και ο

παλαιός άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων, επίσκοπος Αλεξανδρείας του 5ου αιώνα),

γεννήθηκε το 1836 στο χωριό Λωρία (Μούζενα) της επαρχίας Τραπεζούντας του

Πόντου, που και σήμερα υπάγεται στην Τουρκία, και το επώνυμό του ήταν

Τριανταφυλλίδης. Ήταν έγγαμος και πατέρας, είχε ορφανέψει από μικρός και

εργαζόταν σκληρά για να ζήσει ο ίδιος και η οικογένειά του. Εκτός από τις

γεωργικές εργασίες εργαζόταν και ως αρτοποιός. Κάποια στιγμή τρεις άγγελοι

εμφανίστηκαν στον ίδιο και στη σύζυγό του και πληροφόρησαν εκείνη ότι οι

χωριανοί του Ιωάννη θα του ζητήσουν να γίνει ιερέας και δεν πρέπει να το

αρνηθεί. Της έδωσαν επίσης πληροφορίες για το μέλλον το δικό του και της

οικογένειάς τους.

Ο άγιος έγινε ιερέας και μαθήτευσε στους μοναχούς του αγίου Γεωργίου

Χουτουρά. Αν και ολιγογράμματος έδειξε φλογερό ζήλο και εξελίχθηκε όχι

μόνο σε άριστο κήρυκα του θείου λόγου αλλά και σε ευλογημένο ειρηνοποιό,

καθώς ολόκληρα χωριά κατέφευγαν σ’ αυτόν –συχνά σταλμένα από τον ίδιο το

μητροπολίτη– για να ακούσει τις διαφορές τους και να τις επιλύσει με

σοφία, οδηγώντας στη συμφιλίωση.

Το 1877, με το ρωσοτουρκικό πόλεμο, διοργάνωσε μεγάλο έρανο

(κινητοποιώντας κυρίως πλούσιους), για να καταπολεμήσει την πείνα και

κυρίως αυτή η επίπονη και πολύτιμη δραστηριότητά του τού έδωσε το

χαρακτηρισμό του Νέου Ελεήμονα. Όταν μάλιστα ένας αποτυχημένος δάσκαλος

του χωριού σκότωσε κατά λάθος από το ξύλο το εγγονάκι του αγίου, εκείνος

έπεσε με ζήλο στην προσευχή και, με την παρέμβασή του, κατόρθωσε να

ειρηνεύσει τους εξαγριωμένους συγγενείς του και να βγάλει από τη φυλακή το

δάσκαλο.

Κοιμήθηκε ειρηνικά στις 13 Ιουνίου 1903 και, τρία έτη αργότερα, μετά από

αίτησή του στο όνειρο κάποιας συγχωριανής του, έγινε η ανακομιδή των

λειψάνων του, όπου τα χέρια του βρέθηκαν άφθορα λόγω της μεγάλης του

φιλανθρωπίας. Τότε λοιπόν χωριά ολόκληρα από τη γύρω περιοχή έφθασαν να

προσκυνήσουν το τίμιο λείψανο, ακόμη και Τούρκοι αγάδες, οι οποίοι έφεραν

ως αφιερώματα λάδι και κερί. Και δήλωσαν: «Αυτός ο παπάζ εφέντης και

ζώντας άγιος ήταν και μετά το θάνατό του φανερώθηκε περισσότερο. Αν του

χτίσετε εκκλησία, κι εμείς θα προσφέρουμε».

Μετά την ανακομιδή των λειψάνων του αγίου συνέβησαν πολλά θαύματα. Το

Οικουμενικό Πατριαρχείο τον αναγνώρισε επίσημα ως άγιο και εορτάζει στις

13 Ιουνίου (κοίμηση) και στις 7 Οκτωβρίου (ανακομιδή των λειψάνων του).

11. Η αγία Ελέναμπα η προορατική

Η Ελέναμπα ήταν μια ευσεβής και σοφή έφηβη κόρη, που ζούσε στο χωριό

Κεφαλοχώρι της Νίκαιας της Μικράς Ασίας. Το όνομά της σημαίνει «Ελένη που

μιλάει σαν αββάς» (=γέροντας, πνευματικός διδάσκαλος). Ήταν ορφανή και

πάμπτωχη και εργαζόταν ως υπηρέτρια σε έναν πονόψυχο Τούρκο. Εκείνος

πολλές φορές την άκουγε τη νύχτα να προσεύχεται και να παρακαλεί το Θεό να

φορτωθεί τις αμαρτίες άλλων, συγκεκριμένων, ανθρώπων, που αργότερα

προφανώς θα έκανε προσευχές, νηστείες και άλλες θυσίες για να τις

εξαλείψει.

Ήταν προικισμένη από το Θεό με προορατικό χάρισμα και πολλοί άνθρωποι

έρχονταν να πάρουν τη συμβουλή της, αλλά και να ζητήσουν τις προφητείες

της (εννοείται, χωρίς αμοιβή). Ιδίως πληροφορούσε γυναίκες για την τύχη

των συζύγων τους, που είχαν επιστρατευθεί στα τουρκικά Τάγματα Εργασίας

(Αμελέ Ταμπουρού). Ο Τούρκος αφέντης της τη σεβόταν και κατέγραφε τις

προφητείες της, γιατί διαπίστωνε με τα ίδια του τα μάτια το χάρισμά της.

Η οσία αυτή νέα κοιμήθηκε γύρω στο 1920, σε ηλικία μικρότερη των 14 ετών.

Πριν κοιμηθεί είχε προβλέψει το θάνατό της και είχε ζητήσει να τη ντύσουν

σαν μοναχή. Από τον τάφο της ανέβλυσε αγίασμα και όσοι άρρωστοι το έπιναν

θεραπεύονταν. Τα ρούχα της και κάποια προσωπικά της αντικείμενα

μεταφέρθηκαν από τους συγγενείς της, με την Ανταλλαγή των Πληθυσμών, στο

Νέο Κεφαλοχώρι, στο νομό Σερρών, όπου την ευλαβούνται ως αγία.

Δείτε εδώ

Το άρθρο αυτό είναι συνέχεια του «Χριστιανικά θαύματα σε μουσουλμάνους» και αποτελεί μια περιγραφική αναφορά στη διαρκή πρόσκληση του Ιησού Χριστού στους αγνούς και καλοπροαίρετους μουσουλμάνους αδελφούς μας να Τον πλησιάσουν και να γίνουν μέλη του παγκόσμιου και θαυμαστού Σώματός Του, της Εκκλησίας.

Λέγοντας «Εκκλησία» εννοώ την αρχαία αδιαίρετη Εκκλησία των πρώτων χιλίων χρόνων μετά Χριστόν και την ιστορική συνέχειά της, την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Για το ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η ιστορική συνέχεια της αρχαίας χριστιανικής Εκκλησίας (όπως και παπικοί και προτεστάντες ερευνητές παραδέχονται), δείτε τα σχετικά μας άρθρα.

Οι άγιοι που αναφέρονται παρακάτω υπήρξαν μουσουλμάνοι, αλλά αγίασαν ως χριστιανοί. Ανάμεσά τους ένας εμίρης, δύο δερβίσηδες και δύο ανώτεροι αξιωματικοί του τουρκικού στρατού.

Κατά την εποχή που ονομάζουμε «Τουρκοκρατία» [περίπου από το 1453, στο χώρο της πρώην Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (Ρωμανίας), μέχρι το 1912, κατά περιοχές], χιλιάδες χριστιανοί έγιναν μουσουλμάνοι, ενώ ελάχιστοι μουσουλμάνοι έγιναν χριστιανοί. Όμως οι χριστιανοί άλλαζαν πίστη, επειδή δεν άντεχαν τις αβάσταχτες συνθήκες της δουλείας, ενώ οι μουσουλμάνοι που γίνονταν χριστιανοί, όχι μόνο άφηναν την απόλυτη ελευθερία του κυρίαρχου και έπαιρναν πάνω τους αυτές τις αβάσταχτες συνθήκες, αλλά και διακινδύνευαν τη σύλληψή τους και την καταδίκη τους σε βασανιστήρια και θάνατο – γι’ αυτό και σχεδόν όλοι οι άγιοι που παρουσιάζονται εδώ είναι μάρτυρες.

Ποιο είναι λοιπόν το μεγάλο μυστικό, που τους ωθούσε σ’ αυτή τη γενναία απόφαση; Μια περιήγηση στο βίο τους, έστω και περιληπτικά, ίσως βοηθήσει τους αδελφούς μας μουσουλμάνους να το ανακαλύψουν.

Α΄ Μουσουλμάνοι από καταγωγή

Ο άγιος Τούνομ, ο εμίρης

Το 1579 οι ηγέτες της αρμενικής Εκκλησίας στα Ιεροσόλυμα κατόρθωσαν να πείσουν τις τουρκικές αρχές να δώσει την άδεια στον Αρμένιο πατριάρχη και όχι στον ορθόδοξο να μπει στον Άγιο Τάφο το Μέγα Σάββατο, για να βγάλει το Άγιο Φως (σημείωση: η αρμενική Εκκλησία είναι μονοφυσιτικών αποκλίσεων, ανήκει δηλαδή στους λεγόμενους «αντιχαλκηδόνιους»). Τότε, όπως είναι γνωστό, το Άγιο Φως δεν βγήκε από τον Άγιο Τάφο, αλλά σχίζοντας μια κολώνα στον τοίχο του ναού της Αναστάσεως, στο σημείο, όπου στεκόταν ο ορθόδοξος πατριάρχης με τους πιστούς.

Το εντυπωσιακό γεγονός είδε ο Άραβας εμίρης Τούνομ, επικεφαλής της φρουράς που επόπτευε τις τελετές, ανεβασμένος σε γειτονικό μιναρέ. Από την έκπληξή του γκρεμίστηκε από το μιναρέ και προσγειώθηκε χωρίς να πάθει τίποτε. Όλα αυτά τον έκαναν να απαρνηθεί αμέσως το Ισλάμ και να διακηρύξει ευθέως ότι η αληθινή πίστη είναι ο χριστιανισμός!

Συνέπεια της ομολογίας του ήταν να συλληφθεί από τη φρουρά και να καεί ζωντανός. Οι ορθόδοξοι χριστιανοί τον τιμούμε ως άγιο μάρτυρα στις 18 Απριλίου.

Πηγές: αρχιμανδρίτη Δανιήλ Γούβαλη Το θαύμα της πίστεως, Αθήναι 1985, σελ. 35-36.

Πανάγιον του Γεωργίου Εμμ. Πιπεράκι, έκδ. «Η Μεταμόρφωσις του Σωτήρος» Μήλεσι 2006, σελ. 97.

Ο άγιος Βάρβαρος ο Μυροβλύτης

Σύμφωνα με τις ιστορικές παραδοσιακές πληροφορίες, η μεγάλη σε μέγεθος εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας [στη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους (την έριξε στη θάλασσα της Νίκαιας της Μικράς Ασίας μια γυναίκα το 829 μ.Χ., για να τη σώσει από τους εικονομάχους, και βγήκε στα παράλια του Αγίου Όρους το 1004)], η οποία φέρει κάτω από τη δεξιά σιαγόνα τραύμα με ξηραμένο αίμα, κτυπήθηκε με το ξίφος ενός Άραβα, ο οποίος ονομαζόταν Ραχάι και ήταν αρχηγός ενός πειρατικού στόλου. Όταν ο στόλος του έπλευσε στη θάλασσα των Ιβήρων, ο Ραχάι έστειλε πειρατές να κουρσέψουν τη Μονή. Αυτοί όμως δεν μπόρεσαν να πραγματοποιήσουν την εντολή του αρχηγού τους, διότι εμποδίστηκαν από μια Γυναίκα και γύρισαν στα πλοία τους άπρακτοι.

Όταν ο Ραχάι άκουσε τη δικαιολογία των συντρόφων του, τους ονείδισε και αμέσως έτρεξε εναντίον της Μονής κραδαίνοντας το ξίφος του. Όταν είδε την αγία εικόνα της Πορταΐτισσας, με θυμό τη χτύπησε με το ξίφος του. Από την πληγή άρχισε να ρέει άφθονο αίμα, που τον περιέλουσε. Στη θέα του αίματος από το φρικτό θαύμα, άρχισε να τρέμει, «και μετανοών δια την ασέβειάν του εζήτει συγχώρησιν. Επί τοσούτον ήλθεν εις επίγνωσιν και μετάνοιαν, ώστε εβαπτίσθη και έγινε πάραυτα μοναχός και κλαίων εξομολογείτο το αμάρτημά του».

Τον υπόλοιπο χρόνο της ζωής του έμεινε εμπρός στην αγία εικόνα και πρόσφερε τις υπηρεσίες του στο ναό της Πορταΐτισσας. Παρακαλούσε δε τους αδελφούς της μονής Ιβήρων, να μην τον αποκαλούν με το ασκητικό του όνομα Δαμασκηνό, αλλά «Βάρβαρο», άξεστο, βάναυσο. Ο άγιος Βάρβαρος τόσο πολύ πρόκοψε στην αρετή, ώστε ύστερα από το θάνατό του έδειξε σημεία αγιότητας. Μέχρι σήμερα ονομάζεται «άγιος Βάρβαρος» και εορτάζει στις 15 Μαΐου. Το λείψανό του, κατά την ανακομιδή, βρέθηκε ακέραιο και απέπνεε άρωμα. Το έκλεψαν οι Λατίνοι, μαζί με χίλια άλλα λείψανα της Μονής.

Πηγή: http://www.gonia.gr/gonia.php?article=2164

Ο άγιος Αχμέτ ο Κάλφας

Μια φορά κι έναν καιρό, ήταν ένας Τούρκος, άρχοντας και λεβέντης, και τον έλεγαν Αχμέτ. Ζούσε στην Κωνσταντινούπολη κι είχε ψηλή θέση στο παλάτι. Είχε όμως και μια σκλάβα Ρωσίδα, χριστιανή ορθόδοξη. Και κάθε Κυριακή, μια άλλη, γριά σκλάβα, της έφερνε αντίδωρο κι έτρωγε κι έπινε αγιασμό.

Και ο Αχμέτ  τη ρώτησε: «Τι τρως κάθε Κυριακή πρωί, και μυρίζει τόσο όμορφα το στόμα σου;». Εκείνη τότε του μίλησε για το Χριστό. Κι ο Αχμέτ πήγε στην εκκλησιά να δει με τα μάτια του. Και είδε πράγματα μυστηριώδη και θαυμαστά, και πίστεψε, και βαφτίστηκε χριστιανός.

Πέρασε καιρός, και σε κανέναν δεν το έλεγε. Όμως μια φορά, εκεί που τρώγανε και πίνανε με άλλους Τούρκους, πιάσανε την κουβέντα για το ποιο είναι το πιο σπουδαίο πράγμα πάνω στη Γη. Έλεγε ο καθένας το μακρύ του και το κοντό του, κι ύστερα ρωτήσανε και τον Αχμέτ. Κι η καρδιά του τον πρόσταξε να πει αυτό που πίστευε στα αλήθεια: «Μεγαλύτερο απ’ όλα είναι η πίστη των χριστιανών!» απάντησε.

Και πέσανε πάνω του και τον βάλανε στη φυλακή και, λίγο καιρό αργότερα, τον θανάτωσαν.

[Από τα κείμενα σχολικής εορτής της 25^ης Μαρτίου 2008 στο 3^ο Γυμνάσιο Ρεθύμνου]

Ο άγιος Αχμέτ αποκεφαλίστηκε στις 3 Μαΐου 1682 στην τοποθεσία Κεαπχανέ Μπαξέ. Αυτή την ημέρα τιμάται η μνήμη του.

Πηγή: αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη, Νέον Μαρτυρολόγιον, εκδ. Αστήρ, 1993, σελ. 101.

Λεπτομέρειες για τον άγιο βλ. στο http://www.pigizois.net/index2.htm

Ο άγιος Ιωάννης ο Δερβίσης

Ο Άγιος αυτός νεομάρτυρας, γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου, από γονείς Μουσουλμάνους. Ο πατέρας του ήταν Δερβίσης και Σέχης στο αξίωμα. Είκοσι χρονών μπήκε και αυτός στο τάγμα των Δερβίσηδων. Αφού έκανε αρκετά χρόνια στα Ιωάννινα, πήγε στο Βραχώρι της Αιτωλίας, όπου κατοίκησε στο Μουσελίμ Σεράι. Ξαφνικά όμως, άρχισε να ζει σαν χριστιανός, πέταξε τα ενδύματα του Δερβίση και ντύθηκε χριστιανικά. Έπειτα πήγε στην Ιθάκη, όπου δέχτηκε το άγιο Βάπτισμα με το όνομα Ιωάννης.

Όταν επανήλθε στην Αιτωλία, παντρεύτηκε στο χωριό Μαχαλάς και άσκησε το επάγγελμα του αγροφύλακα. Ο πατέρας του έστειλε απεσταλμένους να τον μεταπείσουν, αλλά αυτός τους έδιωξε. Τότε συνελήφθη από τον Μουσελίμη του Βραχωρίου, στον όποιο ομολόγησε με θάρρος το χριστιανικό του όνομα και την αγάπη του στον Χριστό. Βασανίστηκε ανελέητα. Τελικά τον αποκεφάλισαν στις 23 Σεπτεμβρίου 1814. Οι χριστιανοί παρέλαβαν το τίμιο λείψανό του και το έθαψαν σ' ένα αγρόκτημα στο Βραχώρι. Η μνήμη του τιμάται στις 23 Σεπτεμβρίου.

Πηγή: www.synaxarion.gr

Ο άγιος Ιωάννης ο εξ Αγαρηνών («Αρναουτογιάννης»)

Ο Νεομάρτυς Ιωάννης ο εξ Αγαρηνών, ο επιλεγόμενος «Αρναουτογιάννης», ήταν στην καταγωγή Αλβανός, έλαβε μέρος με τους Τούρκους ως στρατιώτης για την κατάπνιξη κάποιας από τις Κρητικές επαναστάσεις. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Κρήτη, μετανόησε, κατηχήθηκε και βαπτίσθηκε ορθόδοξος χριστιανός στο χωριό Άγιος Ιωάννης Φαιστού και του ανατέθηκε η εργασία του «Δραγάτη» (αγροφύλακα). Οι φανατικοί Τούρκοι κατασκεύασαν συκοφαντία εναντίον του αποδίδοντάς του φόνο Τουρκοαιγυπτίων, για να τον κάνουν να αλλαξοπιστήσει. Φυλακίσθηκε στο Ηράκλειο, υπέστη φρικτά βασανιστήρια και τέλος μαρτύρησε. Ετάφη στη θέση «Σπιτάλια». Το λείψανό του κατά την εκταφή βρέθηκε αγιασμένο και ο Ρώσος Πρόξενος για να το διαφυλάξει από πιθανή βεβήλωση το έστειλε στο Κίεβο.

Το μαρτύριο του Νεομάρτυρος  Ιωάννου, βρήκε κατά θεία Πρόνοια ο αρχιμανδρίτης Χρυσόστομος Παπαδάκης, πρωτοσύγκελλος της Ιεράς Μητρόπολης Γορτύνης και Αρκαδίας (νομός Ηρακλείου Κρήτης) σε έρευνά του στη βιβλιοθήκη της Ι. Μονής Σταυρονικήτα Αγίου Όρους. Κατόπιν σε συνεννόηση με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Αγίου Ιωάννου Φαιστού, χωριού της Μεσαράς στο οποίο ζούσε και εργαζόταν ο άγιος, συνέγραψε το βιβλίο και φρόντισε για την σύνταξη Ακολουθίας η οποία και εγκρίθηκε από την Ι. Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας της Κρήτης.

Η μνήμη του καθιερώθηκε η 19^η Μαΐου, ημέρα ευρέσεως του βίου του. Μετά τη συγγραφή του βιβλίου και όλως τυχαίως σε έρευνά του ο συγγραφέας, βρήκε ότι μαρτύρησε το 1845 αρχές του μηνός Μαΐου, και μάλιστα για το γεγονός αυτό έγιναν στο Ηράκλειο πέντε στάσεις των Χριστιανών.

Βλ. λεπτομέρειες στο: αρχιμανδρίτη Χρυσόστομου Παπαδάκη, Ο άγιος Νεομάρτυς Ιωάννης ο εξ Αγαρηνών, Έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Αγίου Ιωάννου Φαιστού, 2004.

http://www.imga.gr/xrisostomos_papadakis.htm

Ο άγιος μεγαλομάρτυρας Κωνσταντίνος ο εξ Αγαρηνών

Η συγκλονιστική ιστορία του μεγάλου αυτού ήρωα αναφέρεται με κάθε λεπτομέρεια  στο Νέον Μαρτυρολόγιον του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη.

Ο άγιος ήταν Τούρκος και ζούσε στο χωριό Ψιλομέτωπο της Μυτιλήνης. Ήταν ένα ώριμο και συνετό αγόρι. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών τυφλώθηκε από ευλογιά και παρέμεινε τυφλός τρία χρόνια. Θεραπεύτηκε μόνον όταν μια χριστιανή φίλη της οικογένειάς του τον πήρε και τον έπλυνε με χριστιανικό αγίασμα.

Αργότερα, επειδή ο πατριός του ήταν υπερβολικά βίαιος, η μητέρα του πήρε τα παιδιά της και μετοίκισαν στη Σμύρνη. Εκεί ο μεγάλος αδελφός του αγίου άρχισε να εργάζεται ως μανάβης και ο άγιος έπιασε δουλειά κοντά του. Λόγω της εργασίας του ήρθε πολλές φορές σε επαφή με χριστιανούς, μεταξύ των οποίων και ιερείς, και άρχισε να νιώθει γαλήνη στην καρδιά του ακούγοντας τη χριστιανική διδασκαλία ή αναγνώσεις από χριστιανικά βιβλία. Έτσι, σιγά σιγά, άναψε μέσα του ο πόθος να βαφτιστεί. Συμφώνησε μάλιστα με δύο φίλους του και έφεραν από μία λαμπάδα στο ναό του αγίου Γεωργίου, για να μην προσβληθούν από πανούκλα, που είχε ενσκήψει στην πόλη.

Λίγο καιρό αργότερα έφυγε κρυφά στο Άγιο Όρος και αποκάλυψε την πρόθεσή του σε κάποιους μοναχούς. Εκείνοι όμως δεν τον παρακίνησαν να βιαστεί, ούτε τον διευκόλυναν στην επιτέλεση του σκοπού του. Περιπλανήθηκε πολύ στο Άγιο Όρος, όμως, άλλοι από δειλία άλλοι από σύνεση, όλοι τον καθυστερούσαν από το βάπτισμα. Αυτό του έδωσε την ευκαιρία να συλλογιστεί πολύ, ώστε η απόφασή του να είναι ώριμη. Τελικά έφυγε απογοητευμένος, ταξίδεψε στην Κωνσταντινούπολη και παρουσιάστηκε στον ίδιο τον πατριάρχη. Εκείνος, για να τον δοκιμάσει, του είπε: «Τι ήρθες να κάνεις σε μας, νεαρέ, που είμαστε το πιο ταπεινωμένο από όλα τα έθνη;» (λόγω της δουλείας στους Οθωμανούς).

Τότε ο άγιος ξέσπασε σε θρήνο και μέσα στα δάκρυα επέμεινε στην πρόθεσή του να γίνει μέλος της Εκκλησίας του Χριστού. Ο πατριάρχης, συγκλονισμένος, τον διευκόλυνε και ο άγιος βαφτίστηκε παίρνοντας το όνομα Κωνσταντίνος.

Έζησε για ένα διάστημα ως ευσεβής χριστιανός και μια φορά, που πήγε στη μονή Ιβήρων του Αγίου Όρους, για να προσκυνήσει την εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας, είδε και ασπάστηκε τα άγια λείψανα κάποιων νεομαρτύρων. Τότε πόθησε να μαρτυρήσει και αυτός για το Χριστό. Όμως ο έμπειρος ιερέας, στον οποίο το εξομολογήθηκε, του σύστησε σαρανταήμερη νηστεία και προσευχή, ώστε να διαπιστώσει μόνος του αν η πρόθεσή του αυτή είναι σωστή και θεάρεστη. Κατά τη διάρκεια αυτής της δοκιμασίας, είδε σε όραμα το Χριστό, περιστοιχιζόμενο από αγίους, που τον διαβεβαίωσε ότι δεν ήταν ακόμη ώρα να δώσει τη ζωή του γι’ Αυτόν.

Στη συνέχεια έφυγε με σκοπό να επιστρέψει στη Μαγνησία (όπου ζούσε η οικογένειά του) και να φέρει την αδερφή του στο χριστιανισμό. Στις Κυδωνίες όμως (Αϊβαλί) αναγνωρίστηκε από κάποιον μουσουλμάνου, συνελήφθη και δικάστηκε ως αρνησίθρησκος. Υποβλήθηκε σε απερίγραπτα βασανιστήρια: μαστιγώθηκε, του φόρεσαν στο κεφάλι μια πυρακτωμένη περικεφαλαία, του έσφιξαν με λουριά τους κροτάφους μέχρι εσχάτης οδύνης, του τέντωσαν το σώμα με ειδική μηχανή και τον άφηναν όλη την ημέρα τεντωμένο και όλη τη νύχτα κρεμασμένο από τα χέρια…

Στη φυλακή ο άγιος βασανίστηκε και από σειρά δαιμονικών οραμάτων, κατά τη διάρκεια των οποίων τον ενθάρρυνε ένας χριστιανός, ο Ιωάννης, που μπήκε στη φυλακή επίτηδες με κάποιο παράπτωμα και παρέμεινε μαζί του για να του συμπαρασταθεί. Τον επισκέφτηκαν κι άλλοι χριστιανοί και ο άγιος ζητούσε τις προσευχές τους.

Στις εκκλησίες της πόλης οι χριστιανοί έκαναν ολονύκτιες προσευχές γι’ αυτόν, ενώ κάποια στιγμή κάποιοι χριστιανοί με αγνή ψυχή άρχισαν να βλέπουν ένα παράδοξο φως να βγαίνει από την εκκλησία του αγίου Νεομάρτυρα Γεωργίου και να μπαίνει στη φυλακή. Στη φυλακή, λίγο πριν το τέλος, επισκέφτηκε τον άγιο και η Θεοτόκος.

Αφού απεστάλη στην Κωνσταντινούπολη και βασανίστηκε εκ νέου για τρεις ημέρες, τελικά τον έπνιξαν με θηλιά. Τα μαρτύρια του αγίου κράτησαν από τις 23 Απριλίου μέχρι τις 2 Ιουνίου 1819. Η μνήμη του τιμάται την ημέρα του θανάτου του.

Ο άγιος γέροντας Νικόλαος της Όπτινα

Το όνομά του ήταν Γιουσούφ Αμπτνούλ Ογκλί, ήταν Τούρκος μουσουλμάνος από το Μπιτλίς, κοντά στο Ερζερούμ. Γεννήθηκε το 1820. Μια σειρά από θαύματα και όνειρα, ξεκινώντας από την παιδική του ηλικία, τον έκαναν να ενδιαφερθεί για το χριστιανισμό, τον οποίο αρχικά γνώρισε στην αρμένικη εκδοχή του, λόγω γειτνίασης και φιλίας με Αρμένιους χριστιανούς.

Στο Ικόνιο, όπου υπηρετούσε ως ταγματάρχης του τουρκικού στρατού, προσπάθησε να γνωρίσει μεταφυσικές εμπειρίες, ακολουθώντας την παράδοση των δερβίσηδων. Όμως όλες οι προσπάθειές του απέβησαν άκαρπες, αφήνοντάς τον πνευματικά κενό.

Στο ρωσοτουρκικό πόλεμο (1853-1856) αιχμαλωτίστηκε και οδηγήθηκε στη Ρωσία. Αυτό του έδωσε την ευκαιρία να μάθει για την ορθοδοξία και μάλιστα να τη γνωρίσει από κοντά, να μιλήσει με άξιους ιερείς, αλλά και με τον όσιο Φιλάρετο, τον διά Χριστόν σαλό (άγιο που κρύβει την αγιότητά του με προσποιητή παράνοια), που ζούσε στην Τούλα. Απόκτησε επίσης μερικά βιβλία και εικόνες. Όταν απελευθερώθηκε, επέστρεψε στο Ερζερούμ, στη σύζυγο και στο παιδί του, νιώθοντας πλέον στην καρδιά του χριστιανός, όχι μουσουλμάνος. Προσευχόταν διαβάζοντας τους Χαιρετισμούς στο Χριστό και την Παναγία κοντά στις εικόνες τους και στην εικόνα του αγίου Νικολάου, τον οποίο σεβόταν ιδιαίτερα. Συναντούσε επίσης κρυφά χριστιανούς και συζητούσαν για τη χριστιανική πίστη.

Όμως ο πεθερός του, που ήταν μουφτής, έμαθε για το ενδιαφέρον του για το χριστιανισμό και για τα βιβλία που διάβαζε και τον κατάγγειλε στις αρχές. Συνελήφθη, καθαιρέθηκε από αξιωματικός και καταδικάστηκε σε διακόσιους ραβδισμούς! Στο χείλος του θανάτου, παρέμεινε στο νοσοκομείο για έξι μήνες, ενώ τα φρικτά σημάδια δεν έσβησαν ποτέ από το σώμα του (και η θέα τους συγκλόνισε τους μοναχούς της Όπτινα όταν, μετά την κοίμησή του το 1893, του έβγαλαν τα ρούχα για να τον αλλάξουν). Φυλακίστηκε κάτω από απάνθρωπες συνθήκες, που τις επιδείνωνε η συμπεριφορά των συγκρατουμένων του. Στη συνέχεια, μετά από μετακινήσεις και περιπέτειες, στο δρόμο για την εξορία, κάποιοι Αρμένιοι χριστιανοί δωροδόκησαν το συνοδό του και πέτυχαν την απελευθέρωσή του.

Μετά από νέες περιπέτειες, ταξίδια, οδοιπορίες και κυνηγητά, και αφού είχε ταξιδέψει για προσκύνημα στους Αγίους Τόπους, κατέφυγε ξανά στη Ρωσία, όπου τελικά, το 1874, εκπλήρωσε τον πολυετή πόθο του και βαφτίστηκε χριστιανός. Μπαίνοντας στο ναό του αγίου Νικολάου του Καραντίν για τη βάφτισή του, αναγνώρισε την εκκλησία που είχε δει σε όνειρο πριν από δεκαετίες και, στην εικόνα του αγίου Νικολάου, αναγνώρισε τον ιερέα που τον είχε κοινωνήσει στο όνειρό του.

Ταξίδεψε για κάποια χρόνια μέσα στη Ρωσία ως προσκυνητής και περνώντας από το σπουδαίο μοναστήρι της Όπτινα (αυτό το φυτώριο αγίων) μίλησε με το μεγάλο πνευματικό διδάσκαλο της Ρωσίας άγιο Αμβρόσιο, ο οποίος του πρότεινε να μονάσει εκεί. Έτσι εντάχθηκε στην αδελφότητα της μονής, με την καθοδήγηση δύο άλλων μεγάλων αγίων, των γερόντων Ανατόλιου και Βαρσανούφιου. Με προτροπή του αγίου Ανατόλιου, διηγήθηκε λεπτομερώς τη ζωή του στον άγιο Βαρσανούφιο, ο οποίος, καθώς φαίνεται, την κατέγραψε στο χειρόγραφο που έφτασε ώς εμάς.

Ως μοναχός αγωνίστηκε σκληρά στην επιστήμη της νοεράς προσευχής, αντιμετώπισε σκληρές δαιμονικές επιθέσεις και αξιώθηκε σε ουράνιες οπτασίες, τις οποίες κοινοποίησε στον πνευματικό του, τον άγιο Βαρσανούφιο (πνευματικός πατέρας ή απλώς «πνευματικός» = ο προσωπικός δάσκαλος ενός χριστιανού σε ζητήματα πίστης, που κατά κανόνα είναι και ο εξομολόγος του).

Κοιμήθηκε στις 18 Αυγούστου 1893 και οι γέροντες Ανατόλιος και Βαρσανούφιος αναγνώρισαν ότι ήταν άγιος. Στο πρόσωπό του αναφέρθηκε αργότερα και ο σπουδαίος Ρώσος πνευματικός συγγραφέας Σέργιος Νείλος (1862-1929) στο βιβλίο του Ουράνιες φωνές, Τσάρσκογιε Σελό, 1905.

Η συγκλονιστική βιογραφία του οσίου μοναχού Νικολάου του Τούρκου εκδόθηκε πριν από λίγα χρόνια στη Ρωσία και μεταφράστηκε στα ελληνικά, όπου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ακρίτας: Στάρετς Βαρσανουφίου, Μοναχός Νικόλαος της Όπτινα, μτφρ. Ναταλία Νικολάου, επιμέλεια αρχιμ. Νεκτάριος Αντωνόπουλος.

Ο δίκαιος αδελφός μας Νικόλαος, Αιγαιοπελαγίτης Τούρκος

Στον εξαίρετο τόμο Ασκητές μέσα στον κόσμο, που εκδόθηκε από το Ησυχαστήριο «Άγ. Ιωάννης ο Πρόδρομος» στη Μεταμόρφωση Χαλκιδικής, 2008, σελ. 351-358, αναφέρεται η συγκινητική ιστορία ενός Τούρκου, που γεννήθηκε το 1926 σε κάποιο νησί του Αιγαίου πελάγους και μεγάλωσε παίζοντας με τα παιδιά των χριστιανών. Στη διήγηση φαίνεται ότι ζει ακόμη. Δεν τον χαρακτηρίζουμε «άγιο» (ξεχωριστές εμπειρίες σαν τις δικές του μπορεί να συμβούν σε κάθε άνθρωπο με αγαθή καρδιά, κατά τη σοφία του καρδιογνώστη Θεού), όμως παραθέτουμε σε περίληψη την ιστορία του, σαν απαραίτητο παράρτημα στο κεφάλαιο αυτό.

Σε ηλικία περίπου δώδεκα ετών, παραμονή Χριστουγέννων, ο αδελφός μας, ξαπλωμένος για να κοιμηθεί, είδε ν’ ανοίγει η πόρτα και να μπαίνει ο Χριστός. «Ήρθα για σένα» του είπε, «είσαι δικό μου παιδί», και εξαφανίστηκε. Το όραμα επαναλήφθηκε τις δύο επόμενες νύχτες. Τότε πήγε στον πρόεδρο του χωριού και ζήτησε να βαφτιστεί. Εκείνος αρνήθηκε, λόγω της μικρής του ηλικίας, και τον προέτρεψε να περιμένει να ενηλικιωθεί.

Πέρασαν χρόνια και δούλευε σε ψαρόβαρκες. Μια μέρα με κακοκαιρία, που η βάρκα πλημμύρισε, μπήκε μέσα από τη θάλασσα ένα μικρό εικόνισμα του αγίου Νικολάου. Και μέσα απ’ το εικόνισμα άκουσε μια φωνή: «Μη με πετάξεις!». Το πήρε και παρακάλεσε τον άγιο να τους βοηθήσει να σωθούν –και έτσι έγινε. Τα επόμενα χρόνια έζησε κι άλλα σημάδια, που φανέρωναν ότι ο Θεός των χριστιανών τον καλούσε στη δική Του πίστη. Και γύρω στο 1950 ήρθε στην Πάτμο και μίλησε με τον άγιο γέροντα Αμφιλόχιο Μακρή. Εκεί βαφτίστηκε και πήρε το όνομα Νικόλαος.

Την τρίτη νύχτα μετά τη βάφτισή του είδε σε όνειρο ή όραμα τη μητέρα του, που τον άρπαξε για να τον πάρει από εκεί. Μετά από πάλη φώναξε «Χριστέ μου, σώσε με!» και το όραμα στράφηκε, βγήκε τρέχοντας και έπεσε στη θάλασσα, ενώ κάτω από τα φουστάνια ξεπρόβαλε μια ουρά ζώου. Δεν ήταν η μητέρα του, αλλά μια παγίδα.

Από τα επόμενα χρόνια της ζωής του, που περιλαμβάνουν και αρκετά θαυμαστά γεγονότα, θα αφηγηθούμε μόνο το εξής: ο πατέρας του ήταν ετοιμοθάνατος στο νοσοκομείο στην Κω και ο Νικόλαος προσευχήθηκε με αγωνία στον άγιο Παντελεήμονα, το γιατρό, να τον σώσει. Την επόμενη μέρα πήγε στο νοσοκομείο και τον βρήκε σε ανάρρωση. «Σ’ ευχαριστώ, παιδί μου, που έστειλες το γιατρό» του είπε. «Ήρθε ένας νέος γιατρός και με ρώτησε πώς πάω. Μου είπε να βγάλω τη γλώσσα μου, την άγγιξε και μετά από λίγο έγινα καλά. Και μου είπε πως τον έστειλε ο γιος μου, ο Νικόλαος».

Β΄ Εξισλαμισθέντες που επέστρεψαν

Όλοι οι άγιοι που αναφέρονται παρακάτω, όταν επέστρεψαν στο χριστιανισμό, θανατώθηκαν από τους πρώην ομοθρήσκους τους, τους μουσουλμάνους. Είναι λοιπόν άγιοι μάρτυρες (έδωσαν μαρτυρία και υπέστησαν μαρτύρια) και χαρακτηρίζονται «νεομάρτυρες», γιατί μαρτύρησαν στα νεότερα χρόνια και όχι στους αρχαίους διωγμούς κατά των χριστιανών.

Ανθολογήσαμε το βίο τους από το Νέον Μαρτυρολόγιον του αγίου Νικόδημου του Αγιορείτη, που γράφτηκε το 18^ο αιώνα, ενώ η Τουρκοκρατία στον χώρο της πρώην Ρωμανίας (το «βυζαντινό» χώρο) κρατούσε ακόμη καλά.

Εδώ χρειάζεται μια διευκρίνιση: η Εκκλησία απαγορεύει το «εισπηδητικό μαρτύριο», δηλαδή το να παραδοθώ στους εχθρούς του χριστιανισμού και να πω «είμαι χριστιανός», για να με σκοτώσουν και να γίνω άγιος. Την εποχή της Τουρκοκρατίας όμως, η πρακτική αυτή διαδόθηκε ανάμεσα στους χριστιανούς που είχαν ασπαστεί το Ισλάμ, αρνούμενοι την πίστη τους, και στη συνέχεια είχαν επιστρέψει στο χριστιανισμό. Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήθελαν να αυτοκτονήσουν, ούτε και να δοξαστούν ως άγιοι. Αγαπούσαν τη ζωή και δεν επιθυμούσαν να υποστούν τα φρικτά βασανιστήρια που ήξεραν ότι τους περίμεναν. Όμως τους οδηγούσε εκεί η συνείδησή τους, που δεν ειρήνευε με την απλή μυστική επιστροφή στο χριστιανισμό. Θεωρούσαν ότι οφείλουν να ισοσταθμίσουν την άρνησή τους, που κατά κανόνα ήταν δημόσια, με μια εξίσου δημόσια ομολογία πίστης. Έτσι θα εφάρμοζαν τα λόγια του Χριστού «όποιος με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω κι εγώ μπροστά στον Πατέρα μου τον εν ουρανοίς, και όποιος με αρνηθεί μπροστά στους ανθρώπους, θα τον αρνηθώ κι εγώ μπροστά στον Πατέρα μου τον εν ουρανοίς» (Ματθ. 10, 32-33).

Για τους ανθρώπους αυτούς η αιώνια παρουσία κοντά στο Χριστό ήταν το πιο ποθητό αγαθό. Δεν ήταν φανατικοί, απλώς αγαπούσαν τη ζωή – αυτό που οι ίδιοι θεωρούσαν ζωή, βασισμένοι στην πείρα των μεγάλων χριστιανών αγίων όλων των αιώνων. Πιστεύω πως οι μουσουλμάνοι αδελφοί μας θα τους καταλάβουν, γιατί κι εκείνοι έχουν βαθιά γνώση της έννοιας του μάρτυρα. Επισημαίνω ωστόσο ότι οι χριστιανοί μάρτυρες, που επέλεξαν οι ίδιοι το μαρτύριο και παραδόθηκαν στις αρχές, πεθαίνουν μόνοι. Δεν παίρνουν κι άλλους μαζί τους, όπως οι μάρτυρες των επαναστάσεων. Έτσι η μαρτυρία τους –που είναι συγχρόνως και μια γενναία πράξη εμψύχωσης των υπόδουλων χριστιανών, όπως ήδη φάνηκε με τον άγιο Κωνσταντίνο τον εξ Αγαρηνών και θα φανεί και στη συνέχεια– είναι μια ειρηνική επανάσταση.

Ο άγιος Θεοφάνης

Έζησε το 16^ο αιώνα. Ασπάστηκε το Ισλάμ, όμως αργότερα μετανόησε, επέστρεψε στο χριστιανισμό και έγινε μοναχός. Έκλαψε και αγωνίστηκε πολύ νιώθοντας τύψεις για την αποστασία του από το χριστιανισμό και, πηγαίνοντας στην Κωνσταντινούπολη, ομολόγησε δημόσια ότι ήταν ξανά χριστιανός.

Συνελήφθη και βασανίστηκε ανελέητα. Τον κρέμασαν στο ξύλο, του έκοψαν τα αφτιά και τη μύτη, του έβγαλαν σταυροειδώς λουρίδες από το δέρμα της πλάτης του… Τελικά τον θανάτωσαν ρίχνοντάς τον στα τσιγκέλια (μεγάλα τσιγκέλια, πάνω στα οποία τους έριχναν και τους άφηναν καρφωμένους μέρες, ώσπου να ξεψυχήσουν) στις 5 Ιουνίου 1559, ημέρα κατά την οποία τιμάται η μνήμη του.

Ο άγιος Νικόλαος των Τρικάλων

Ασπάστηκε το Ισλάμ, αλλά αργότερα μετανόησε και επέστρεψε στο χριστιανισμό. Αφού κρύφτηκε για ένα διάστημα, επέστρεψε στα Τρίκαλα όπου αμέσως έγινε αντιληπτός. Συνελήφθη και ομολόγησε τη χριστιανική του πίστη. Βασανίστηκε στη φυλακή και κάηκε ζωντανός το 1617.

Η κάρα του αγίου (το κρανίο του), το οποίο πήρε με δωροδοκία ένας χριστιανός, φυλάσσεται στα Τρίκαλα και πολλά θαύματα συνδέονται με αυτήν. Ο άγιος τιμάται στις 16 και 17 Μαΐου.

Ο άγιος Μάρκος ο εν Σμύρνη

Κρητικός στην καταγωγή, εξισλαμίστηκε βίαια σε εφηβική ηλικία και μετά από μεγάλη αγωνία δραπέτευσε και κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη, κοντά στο σοφό διδάσκαλο Μελέτιο Συρίγο. Ενισχυμένος ηθικά, επέστρεψε στη Σμύρνη και ομολόγησε δημόσια ότι είναι χριστιανός. Συνελήφθη και βασανίστηκε σκληρά, για να θανατωθεί τελικά διά ξίφους το 1643.

Το λείψανό του είναι πηγή ιαμάτων και η μνήμη του τιμάται στις 14 Μαΐου.

Ο άγιος Αναστάσιος στο Ανάπλι (Ναύπλιο)

Ήταν ζωγράφος. Αρραβωνιασμένος, έμαθε κάποια σφάλματα της αρραβωνιαστικιάς του και την εγκατέλειψε. Λέγεται ότι οι συγγενείς της του έκαναν μάγια, για να επιστρέψει σ’ αυτήν, και εξαιτίας τους «εβγήκεν από το νου του» (τρελάθηκε). Έτσι τον ανακάλυψαν κάποιοι Τούρκοι και τον εξισλάμισαν.

Όταν όμως συνήλθε, αρνήθηκε αμέσως το μουσουλμανισμό, έριξε κάτω το σαρίκι του και άρχισε να φωνάζει μέσα στο πλήθος «ήμουν, είμαι και θα είμαι χριστιανός!».

Τον άρπαξαν και τον έφεραν σέρνοντάς τον στο δικαστή. Ομολόγησε τη χριστιανική του πίστη και καταδικάστηκε σε αποκεφαλισμό. Ο τουρκικός όχλος όρμησε πάνω του και τον κομμάτιασε «εις λεπτά κομμάτια»!

Αυτό συνέβη το 1655 και η μνήμη του αγίου τιμάται την 1 Φεβρουαρίου.

Ο άγιος Δημήτριος από τη Φιλαδέλφεια της Μικράς Ασίας

Ωραίος και σεμνός έφηβος δεκατριών ετών, εξισλαμίστηκε μετά από ποικίλες πιέσεις κάποιων μουσουλμάνων της Φιλαδέλφειας και δόθηκε ως υπηρέτης σε κάποιον επιφανή μουσουλμάνο. Με τα χρόνια όμως προόδευσε οικονομικά, απόχτησε πλούτο και ανακηρύχθηκε ανώτατος αξιωματικός του στρατού. Αρραβωνιάστηκε μάλιστα μια από τις πιο αξιόλογες μουσουλμάνες κοπέλες της Φιλαδέλφειας.

Σε ηλικία όμως 25 ετών, άρχισε να θυμάται την παλαιά του πίστη και να πέφτει σε αγωνία και τύψεις. Και μετά από μεγάλη εσωτερική πάλη προσήλθε στις αρχές και δήλωσε ότι είναι χριστιανός και ονομάζεται Δημήτριος.

Μαστιγώθηκε σχεδόν μέχρι θανάτου. Φυλακίστηκε και ήρθε σε συγκινητικές αντιπαραθέσεις με τους μουσουλμάνους μέσα στη φυλακή. Στη συνέχεια τον απελευθέρωσαν, αλλά εκείνος διακήρυσσε δημόσια την πίστη του και καλούσε τους μουσουλμάνους της πόλης να γίνουν χριστιανοί. Ξυλοκοπήθηκε άγρια και τελικά θανατώθηκε με πολλές μαχαιριές. Άναψαν φωτιά για να κάψουν το σώμα του, αλλά οι φλόγες χωρίστηκαν στα δυο και άφησαν το σώμα ανέπαφο, παρά το ότι τις τροφοδότησαν με πέντε σταμνιά λάδι. Τελικά, με εργαλεία από το κοντινό δημόσιο λουτρό, έκοψαν το σώμα του σε κομμάτια.

Από τα λείψανά του τελέστηκαν πολλές θεραπείες. Ο άγιος μαρτύρησε το 1657 και τιμάται στις 2 Ιουνίου.

Ο άγιος Ιωάννης ο Ναύκληρος από την Κω

Εξισλαμίστηκε χωρίς να το γνωρίζει, ευρισκόμενος σε κατάσταση ψυχικής νόσου. Όταν συνήλθε, αποκήρυξε αμέσως το Ισλάμ, όπως και ο άγιος Αναστάσιος του Ναυπλίου. Τότε όμως συνελήφθη, ξυλοκοπήθηκε ανηλεώς κατ’ επανάληψιν και καταδικάστηκε σε θάνατο. Κάηκε ζωντανός το 1669 και η μνήμη του τιμάται στις 8 Απριλίου.

Ο άγιος οσιομάρτυρας Δαμασκηνός

Ήταν ένας νεαρός ράφτης από το Γαλατά της Κωνσταντινούπολης, ονομαζόμενος Διαμαντής. Ορφάνεψε από μικρός και παρασύρθηκε σε άσωτη ζωή («περιπατούσεν άτακτα» γράφει ο άγιος Νικόδημος, ίσως δηλαδή είχε γίνει και κακοποιός). Συνελήφθη από την οθωμανική αστυνομία για κάποια παράνομη πράξη και, για να τη γλιτώσει, ασπάστηκε το Ισλάμ. Μεγαλώνοντας και ωριμάζοντας όμως ένιωσε τύψεις για την αποστασία του και, με πόνο ψυχής, έφυγε στο Άγιο Όρος και μόνασε στη μονή της Μεγίστης Λαύρας με το όνομα Δαμασκηνός.

Μετά από τουλάχιστον δώδεκα χρόνια πικρής μετάνοιας, που τον οδήγησε σε αυστηρή άσκηση, αποφάσισε να ομολογήσει δημόσια την επιστροφή του στο χριστιανισμό, παρακινημένος από τα λόγια του Χριστού «όποιος με ομολογήσει μπροστά στους ανθρώπους, θα τον ομολογήσω κι εγώ μπροστά στον Πατέρα μου τον εν ουρανοίς, και όποιος με αρνηθεί μπροστά στους ανθρώπους, θα τον αρνηθώ κι εγώ μπροστά στον Πατέρα μου τον εν ουρανοίς» (Ματθ. 10, 32-33). Γι’ αυτό το σκοπό έλαβε την ευλογία του πατριάρχη Κων/πόλεως Διονυσίου, που συνέβη να βρίσκεται στη Μεγίστη Λαύρα.

Έτσι, το 1681, μεταμφιεσμένος σε ναύτη (για να μην προκαλέσει οθωμανικά αντίποινα στους μοναχούς), ήρθε στην ΚΠολη, πήγε στην Αγία Σοφία (που είχε μετατραπεί σε τζαμί) και άρχισε να προσεύχεται κάνοντας το σταυρό του. Οι μουσουλμάνοι εξεπλάγησαν, αλλά δεν τον πείραξαν, περνώντας τον για τρελό. Τότε ο άγιος ενεπλάκη σε δημόσια συζήτηση για το Χριστό με έναν μουσουλμάνο που διάβαζε στην άκρη του δρόμου και στη συνέχεια άρχισε να καλεί με δυνατή φωνή τους μουσουλμάνους σε τζαμιά και άλλα δημόσια μέρη να γίνουν χριστιανοί. Ζώντας στους δρόμους για λίγο καιρό ως τρελός, κάποια στιγμή συνελήφθη και οδηγήθηκε στο Βεζύρη. Εκεί ομολόγησε την πίστη του και καταδικάστηκε σε θάνατο. Αποκεφαλίστηκε μπροστά στην πόρτα του Πατριαρχείου, στο Φανάρι.

Το σώμα του, κατά διαταγήν, παρέμεινε τρεις ημέρες στο σημείο της σφαγής του και τελικά, με δωροδοκία, το πήραν οι χριστιανοί και ενταφιάστηκε με τιμές μάρτυρα στο μοναστήρι της Παναγίας στη Χάλκη. Ο ηγούμενος Μακάριος του μοναστηριού του Μαύρου Μόλου αγόρασε και φύλαξε τις πόρτες του εργαστηρίου απέναντι στην είσοδο του Πατριαρχείου, που είχαν βαφτεί με το αίμα του μάρτυρα. Ο άγιος Δαμασκηνός ονομάζεται οσιομάρτυρας, δηλαδή μάρτυρας και μοναχός. Τιμάται στις 13 Νοεμβρίου.

Ο άγιος Ηλίας Αρδούνης (Αρντούνης)

Ήταν κουρέας στην Καλαμάτα, με μεγάλη υπόληψη στην τοπική κοινωνία. Κάποια στιγμή όμως, σε μια συζήτηση, είπε στους προεστούς ότι πρέπει να βρουν τρόπο να ελαφρύνουν τους χριστιανούς από την αβάσταχτη φορολογία, αλλιώς κινδυνεύουν «να τουρκίσουν» (να γίνουν μουσουλμάνοι). Οι προεστοί επέμεναν ότι δεν διατρέχουν τέτοιο κίνδυνο οι χριστιανοί και ο Ηλίας, για να τους αποστομώσει, είπε: «Εμένα τώρα να μου δώσει κάποιος ένα φέσι, αλλάζω το φύλλο»! Ένας προεστός, αστειευόμενος, του πρόσφερε ένα φέσι και εκείνος το πήρε, πήγε στο δικαστή και αρνήθηκε το χριστιανισμό!

Μετά από λίγο καιρό μετανόησε, έφυγε στο Άγιο Όρος, εξομολογήθηκε εκεί και έγινε μοναχός για οκτώ χρόνια. Η συνείδησή του όμως δεν ησύχασε και, παίρνοντας την ευλογία του πνευματικού του, επέστρεψε στην Καλαμάτα με σκοπό να διακηρύξει δημόσια την επιστροφή του στο χριστιανισμό.

Στην Καλαμάτα εξομολογήθηκε σε ιερείς, οι οποίοι τον εμπόδιζαν από τη δημόσια ομολογία, εκείνος όμως κοινώνησε τα Άχραντα Μυστήρια και κατόπιν άρχισε να περνάει από τα καφενεία. «Εσύ δεν είσαι ο Μουσταφάς Αρδούνης;» του είπαν οι Τούρκοι. «Εγώ είμαι» είπε, «αλλά δεν είμαι Μουσταφάς, είμαι Ηλίας και χριστιανός ορθόδοξος». Και άρχισε να κατακρίνει το Ισλάμ και να διακηρύσσει την πίστη στο Χριστό.

Τον ξυλοκόπησαν και τον οδήγησαν στο δικαστή. Βασανίστηκε σκληρά μέσα στη φυλακή και καταδικάστηκε να καεί ζωντανός με χλωρά ξύλα. Τον έριξαν στη φωτιά, όπου και πέθανε, όμως το σώμα και τα ράσα του έμειναν ανέπαφα από τις φλόγες. Το βράδυ μετά το θάνατό του ουράνιο φως περικύκλωσε το σώμα του μπροστά στα μάτια μουσουλμάνων και χριστιανών. Οι χριστιανοί τον έθαψαν με σεβασμό και, όταν με τα χρόνια άνοιξαν τον τάφο, τα άγια λείψανά του ευωδίασαν. Έτσι φυλάχτηκαν ως ιερά κειμήλια και μέσω αυτών στη συνέχεια τελέστηκαν πολλά θαύματα. Ο άγιος μαρτύρησε το 1686 και τιμάται στις 31 Ιανουαρίου και στις 27 Απριλίου.

Ο άγιος Νικόδημος του Ελβασάν

Ο τραγικός αυτός μάρτυρας από την Αλβανία ασπάστηκε το Ισλάμ παρακινημένος από μουσουλμάνους φίλους του και υποχρέωσε και τα παιδιά του να εξισλαμιστούν. Το ένα όμως το φυγάδευσαν κάποιοι χριστιανοί στο Άγιο Όρος και εκείνος, οργισμένος, πήγε στο Άγιο Όρος για να το βρει και να το εξισλαμίσει με τη βία. Εκεί όμως, βλέποντας το μεγαλείο των οσίων ασκητών, μετανόησε, επέστρεψε στο χριστιανισμό και παρέμεινε ως μοναχός.

Μετά από τρία χρόνια αυστηρής άσκησης, επιθύμησε να μαρτυρήσει. Στην επιθυμία του τον στήριξε ο πνευματικός του, αλλά και μια σειρά από θαυμαστά οράματα. Του εμφανίστηκε μάλιστα ο Χριστός και του έδειξε τα φοβερά μαρτύρια που τον περιμένουν. Εκείνος όμως δεν έχασε το θάρρος του, αλλά προσευχόμενος επέστρεψε στην πατρίδα του.

Οι μουσουλμάνοι τον αναγνώρισαν και συνελήφθη αμέσως ως αρνητής του Ισλάμ. Ο πασάς διέταξε να τον γκρεμίσουν από το παλάτι του. Όμως ο άγιος προσγειώθηκε σώος, σα να είχε φτερά. Τότε ο πασάς φοβήθηκε και θα τον άφηνε ελεύθερο, αλλά δείλιασε το μαινόμενο πλήθος των φανατικών μουσουλμάνων που απαιτούσαν εκδίκηση. Έτσι ο άγιος βασανίστηκε φρικτά για τρεις μέρες και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκε. Το σώμα του παρέμεινε άφθαρτο και έγινε πηγή μεγάλης ευωδίας και πολλών θαυμάτων.

Το μαρτύριο του αγίου συνέβη το 1722 και τιμάται στις 11 Ιουλίου.

Ο άγιος Νικήτας ο Νισύριος

Στις 21 Ιουνίου 1732 θανατώθηκε στη Χίο ο άγιος Νικήτας ο Νισύριος (από το νησί Νίσυρος). Ήταν γιος εξισλαμισμένου προεστού και, αν και βαφτίστηκε ο ίδιος μετά τη γέννησή του, εξισλαμίστηκε σε νηπιακή ηλικία και δε θυμόταν τη χριστιανική του καταγωγή (γι’ αυτό και θα μπορούσαμε να τον εντάξουμε στο πρώτο κεφάλαιο αυτής της μελέτης). Όταν όμως το ανακάλυψε, συγκλονίστηκε, αρνήθηκε το Ισλάμ, έφυγε από το σπίτι του και κατέφυγε στη Νέα Μονή Χίου, όπου κατηχήθηκε στο χριστιανισμό (δηλαδή έλαβε γνώση της χριστιανικής πίστης). Μια μέρα συνελήφθη από έναν «άνθρωπο του χαρατζή» (του φοροεισπράκτορα), Κρημλή το γένος, επειδή δεν είχε χαρτιά ούτε χρήματα να πληρώσει το χαράτσι, και, ενώ περίμενε τη μεταφορά του στις φυλακές, κάποιος τον αναγνώρισε και τον φώναξε Μεϊμέτη. Τότε ο Κρημλής τον έφερε στον αγά και, μετά από ανάκριση και έρευνα, μαθεύτηκε ότι ήταν μουσουλμάνος που επέστρεψε στο χριστιανισμό.

Βασανίστηκε επί δέκα μέρες στη φυλακή τόσο πολύ, ώστε χαρακτηρίζεται μεγαλομάρτυρας (οι Τούρκοι στη συνέχεια αποκάλυψαν ότι τη νύχτα έβλεπαν ανεξήγητα τη σκοτεινή φυλακή πλημμυρισμένη από φως) και τελικά αποκεφαλίστηκε δημόσια από τον ίδιο τον Κρημλή, αργά και βασανιστικά με πολλές μαχαιριές.

Ο Κρημλής όμως στη συνέχεια άρχισε να τρέμει ολόκληρος και τη νύχτα να βλέπει εφιαλτικά όνειρα με τον άγιο Νικήτα. Η ζωή του έγινε αφόρητη, μέχρι που (ίσως από συμβουλή της γυναίκας του, που ήταν χριστιανή) έβαλε και ζωγράφισαν την εικόνα του αγίου και την τοποθέτησε σε μια κρυψώνα στον οντά του. Τότε απαλλάχτηκε από τους εφιάλτες, αλλά του έμεινε το τρέμουλο σε όλη του τη ζωή. Πέθανε μάλιστα παράλυτος.

Στον οντά του, όταν είχε επισκέψεις, ακουγόταν χτύπος από τη θυρίδα, στην οποία είχε κρύψει την εικόνα το αγίου. Και, για να μην την ανακαλύψουν οι ομόθρησκοί του, την έστειλε στο σπίτι όπου είχε τη γυναίκα του και εκεί την τιμούσε με ακοίμητο καντήλι.

Ο άγιος ιερομάρτυρας Κωνστάντιος ο Ρώσος

Ήταν ιερομόναχος, εφημέριος του επιτρόπου της Ρωσίας στην Κωνσταντινούπολη («Ελιτζή»). Ήταν ένας σοφός και ενάρετος άνθρωπος, που περιπλανήθηκε σε διάφορα μέρη φεύγοντας από την ΚΠολη, για να αποφύγει τους ρωσοτουρκικούς πολέμους. Όταν όμως αποκαταστάθηκε η ειρήνη και επέστρεψε στη θέση του, ήρθε σε διαμάχη με το νέο Ελιτζή και ή από φόβο ή από θυμό παρουσιάστηκε στο σουλτάνο και αρνήθηκε το Χριστό.

Έλαβε μεγάλες τιμές από το σουλτάνο για την προσχώρησή του στο Ισλάμ, όμως λίγες μέρες αργότερα λύγισε από τις τύψεις και ξέσπασε σε θρήνο. Έριξε κάτω τα μουσουλμανικά ενδύματα, φόρεσε ένα ξεσχισμένο ράσο και τύλιξε το κεφάλι του με ένα μαύρο πανί και πήγε στο σημείο όπου είχε αρνηθεί το χριστό και ομολόγησε ότι επιστρέφει σ’ Αυτόν. Συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε, λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου, μπροστά στο παλάτι του σουλτάνου, το 1743, στις 26 Δεκεμβρίου (επαύριο των Χριστουγέννων), κατά την οποία και τιμάται η μνήμη του.

Ο άγιος μεγαλομάρτυρας Νικόλαος ο Χίος

Ευσεβής, σεμνός και συνετός, προικισμένος με πολλές αρετές, ορφανός από πατέρα, όταν έφτασε σε ηλικία περίπου είκοσι ετών έπεσε σε κατάθλιψη. Έτσι κάποιοι μουσουλμάνοι (στη Μαγνησία, όπου ήταν εργάτης) τον παρέσυραν για να τον κάνουν μουσουλμάνο. Ο άγιος, όταν ρωτήθηκε από τους αρμόδιους αν θέλει να ασπαστεί το Ισλάμ, δεν απάντησε. Έτσι, τον πέταξαν έξω θεωρώντας τον τρελό. Όταν όμως επέστρεψε στην πατρίδα του, τον ακολούθησε η φήμη ότι έχει γίνει μουσουλμάνος κι έτσι κάποιοι Τούρκοι τον πήραν κοντά τους, του φόρεσαν τούρκικα ρούχα και τον μετονόμασαν σε Μεϊμέτη. Στη συνέχεια, πάμπτωχος, άρχισε να βόσκει ζώα προοριζόμενα για σφαγή.

Από την πνευματική ασθένεια βγήκε με τη βοήθεια κάποιου αρχιμανδρίτη Κυρίλλου, που τον ανακάλυψε και συζήτησε μαζί του στα βουνά της Αγίας Υπακοής. Και μια νύχτα που κοιμήθηκε σ’ ένα ερειπωμένο ξωκλήσι της αγίας Άννας, είδε στον ύπνο του την Παναγία ως μια όμορφη Κυρία, που τον κάλεσε «να πάει στο ναό του Υιού Της, να λουστεί από τον ιερέα και να γίνει καλά, για να τον κάνει γαμπρό Της». Έτσι ήρθε στον αρχιμανδρίτη, ο οποίος του διάβασε αγιασμό και εξορκισμούς και σε δύο ημέρες ξαναβρήκε την υγεία του και άρχισε να ζει ξανά ως χριστιανός.

Μετά από αυτό ο άγιος άρχισε να ζει μια ζωή ασκητική, μεγάλης ευσέβειας και προσευχής. Επειδή όμως τον θεωρούσαν μουσουλμάνο, οι χριστιανοί τον έδιωξαν από την εκκλησία, φοβούμενοι την τουρκική βιαιότητα. Εκείνος τότε διακήρυξε τη χριστιανική του πίστη στη μέση της εκκλησίας, πράγμα που ακούστηκε στους μουσουλμάνους και μετά από λίγο μια ομάδα τον συνέλαβε μαζί με τον ιερέα του χωριού και δύο προεστούς.

Ο άγιος ομολόγησε με θάρρος την πίστη του. Δεν υπέκυψε σε απόπειρες δελεασμού, αλλά μίλησε για το Χριστό με τέτοιο τρόπο, που κανείς δε μπόρεσε να τον αποστομώσει. Τα βασανιστήρια όμως, στα οποία υποβλήθηκε για τριάντα μέρες, ήταν πέρα από κάθε φαντασία. Του έδωσαν πεντακόσιους ραβδισμούς, τον ξάπλωσαν σε μια σανίδα με καρφιά, βάζοντας στο στήθος του μια πέτρινη πλάκα κ.τ.λ. Τελικά τον αποκεφάλισαν βασανιστικά, ρωτώντας τον ξανά, μετά τις πρώτες μαχαιριές, αν θέλει να γίνει μουσουλμάνος. Παίρνοντας αρνητική απάντηση και χτυπώντας τον ξανά και ξανά με το μαχαίρι, τελικά ο δήμιος τον έσφαξε σαν πρόβατο. Ήταν είκοσι τριών ετών, στις 31 Οκτωβρίου 1754 (αυτή την ημέρα τιμάται η μνήμη του).

Την ώρα του φόνου του, αν και ήταν απόγευμα, έπεσε πυκνό σκοτάδι, μέσα στο οποίο είδαν όλοι το πρόσωπο του μάρτυρα να λάμπει «σαν άστρο λαμπρότατο». Οι μουσουλμάνοι, πανικόβλητοι, έκαψαν το πρόσωπό του με αναμμένους δαυλούς, αλλά ξεχύθηκε στον αέρα μια έντονη ευωδία. Η πόλη μαζεύτηκε και οι χριστιανοί μάζεψαν κρυφά ματωμένο χώμα από το σημείο της σφαγής, ενώ κάποιοι φύλακες πούλησαν μικρά κομματάκια από το σώμα του μάρτυρα. Μετά από τρεις ημέρες δημόσιας έκθεσης, το πέταξαν στη θάλασσα και δεν ξαναβρέθηκε ποτέ.

Το πρώτο θαύμα του αγίου ήταν η θεραπεία μιας γυναίκας, ονόματι Σμαράγδας, που μετά το θάνατο του γιου της, άρχισε να βγάζει μεγάλη ποσότητα αίματος από το στόμα. Παρά τις προσπάθειες των γιατρών και τις δικές τις προσφυγές στους θαυματουργούς αγίους Αναργύρους και την αγία Ματρώνα της Χίου (Χιοπολίτιδα), θεραπεύτηκε μόνον όταν ασπάστηκε ένα από τα μικρά κομμάτια του λειψάνου του μάρτυρα, που είχε πουληθεί λαθραία από τους φύλακές του.

Ο άγιος Ζώρζης ο Γκιουρζής (Γεωργιανός)

Σε μικρή ηλικία πουλήθηκε σκλάβος σε κάποιο μουσουλμάνο της Μυτιλήνης, ο οποίος τον εξισλάμισε. Όταν πέθανε ο αφέντης του συνέχισε να ζει ως μουσουλμάνος, φτάνοντας σε μεγάλη ηλικία, τουλάχιστον εβδομήντα χρονών. Ζούσε ειρηνικά ασχολούμενος με το εμπόριο, μάλλον με μεσαία οικονομική κατάσταση. Μια μέρα όμως, άγνωστο γιατί, ήρθε στο δικαστή του τόπου, έβγαλε το σαρίκι του και είπε: «Είμαι χριστιανός και ονομάζομαι Ζώρζης».

«Μπρε Σαλή» τον ρώτησε ο δικαστής, «τι έπαθες; Βγήκες από το νου σου, αδελφέ;». Ο άγιος όμως αποκρίθηκε: «Χριστιανός, χριστιανός, χριστιανός θέλω να πεθάνω». Τον ανέκριναν για τρεις μέρες και τελικά τον παρέδωσαν στους γενίτσαρους, οι οποίοι του έβαλαν μια θηλιά στο λαιμό και προσπάθησαν να τον εξαναγκάσουν απλώς να πει την ισλαμική ομολογία πίστης, εκείνος όμως έσφιγγε τα χείλη του για να μη μιλήσει. Τον έδειραν ανελέητα, τον διαπόμπευσαν, τον τρύπησαν πολλές φορές με μαχαίρι (ενώ ήταν ένας σεβάσμιος γέροντας) και του ζητούσαν έστω να δείξει με το δάχτυλό του ότι «ο Θεός είναι ένας». Εκείνος όμως έσφιγγε τα χέρια του με δύναμη, για να μην αρνηθεί τη χριστιανική πίστη του στην Αγία Τριάδα. Τελικά, μετά από διάφορα βασανιστήρια, τον απαγχόνισαν.

Ο άγιος μαρτύρησε το 1770 και η μνήμη του εορτάζεται στις 2 Ιανουαρίου.

Ο άγιος Μιχαήλ από τη Σμύρνη

Σε ηλικία δεκαοχτώ χρονών, αρνήθηκε το Χριστό παρασυρόμενος από το μουσουλμάνο εργοδότη του το πρώτο Σάββατο των νηστειών, όμως την Κυριακή του Πάσχα, ακούγοντας το «Χριστός ανέστη» και βλέποντας όλους τους χριστιανούς να γιορτάζουν, μετανόησε και άρχισε να ψάλλει κι αυτός. «Μα εσύ είσαι Τούρκος» του είπαν. «Αύριο θα δείτε ποιος ήμουν και ποιος θα γίνω» απάντησε.

Και την άλλη μέρα πήγε μόνος του στο δικαστή και τον ρώτησε: «Κάποιος που εξαπατήθηκε, έδωσε χρυσάφι και πήρε μολύβι, είναι νόμιμο να δώσει πίσω το μολύβι και να πάρει το χρυσάφι του;». Ο δικαστής απάντησε: «Ναι». «Πάρε λοιπόν κι εσύ το μολύβι που μου έδωσες, δηλαδή τη δική σου θρησκεία, και παίρνω κι εγώ πίσω το χρυσάφι που σου έδωσα, δηλαδή την πίστη των γονέων μου».

Φυσικά το γεγονός προκάλεσε αναταραχή. Ο άγιος φυλακίστηκε, ανακρίθηκε και τελικά αποκεφαλίστηκε. Μετά από τριήμερη δημόσια έκθεση του σώματός του (που φαινόταν λευκό σαν το χιόνι), ρίχτηκε στη θάλασσα, η οποία το έβγαλε στον τόπο που λέγεται Φοινικιά. Εκεί το βρήκαν χριστιανοί βαφείς, οι οποίοι το πήραν και το έθαψαν μαζί με την αγία κεφαλή του, στο ναό της αγίας Φωτεινής.

Ο άγιος μαρτύρησε το 1772 και εορτάζει στις 16 Απριλίου.

Ο άγιος Ζαχαρίας στην Παλαιά Πάτρα

Καταγόμενος από την Άρτα, ασπάστηκε το Ισλάμ και, ερχόμενος στην Παλαιά Πάτρα, άνοιξε εργαστήριο και εργαζόταν ως γουναράς. Είχε όμως στην κατοχή του το βιβλίο Αμαρτωλών σωτηρία, και διαβάζοντάς το μετανόησε για την άρνηση του Χριστού. Μετά από πολλά δάκρυα εξομολογήθηκε κρυφά σ’ έναν έμπειρο χριστιανό ιερέα και ζήτησε ευλογία να ομολογήσει δημόσια την επιστροφή του στο χριστιανισμό. Εκείνος του σύστησε να περιμένει σαράντα μέρες με νηστεία, προσευχή και μελέτη, και συγχρόνως να κάνει και ο ιερέας το ίδιο στο κελί του, μήπως και η σκέψη του μαρτυρίου ήταν παγίδα στημένη από το διάβολο.

Μετά από είκοσι μέρες ο άγιος δεν άντεχε πια από τη μεγάλη λαχτάρα «να δώσει δέκα ζωές (όχι μία) για το Χριστό». Πήγε ξανά στον πνευματικό του και πέφτοντας στα πόδια του ζήτησε επίμονα και πήρε την ευλογία του. Εξομολογήθηκε όλη του τη ζωή, ήταν όμως τόσο καθαρός στην ψυχή (εκτός από την άρνηση) που ήταν άξιος ακόμη και ιερέας να γίνει. Ο πνευματικός του τον προειδοποίησε για πολλή ώρα σε τι κίνδυνο πρόκειται να μπει, όμως ο άγιος επέμενε χαμογελώντας. Και τελικά επέστρεψε στο χριστιανισμό χριόμενος με άγιο μύρο, κοινώνησε και έφυγε. Ο ιερέας του παράγγειλε ότι δεν είναι ανάγκη να βρίσει τη θρησκεία του Ισλάμ, αρκεί με σύντομα λόγια να ομολογήσει ότι την έχει αφήσει και είναι πλέον χριστιανός.

Ο άγιος πούλησε και μοίρασε στους φτωχούς όλα του τα υπάρχοντα και πηγαίνοντας στο δικαστή τού εξήγησε την περίπτωσή του. Εκείνος, που τον γνώριζε, προσπάθησε να τον μεταπείσει, αλλά τελικά τον έστειλε συνοδευόμενο στην πρωτεύουσα. Εκεί αποφασίστηκε να τον μαστιγώνουν τρεις φορές την ημέρα μέχρι να επιστρέψει στο Ισλάμ ή να πεθάνει. Αλλά να μη χυθεί αίμα από το σώμα του, για να μην το πάρουν οι χριστιανοί ως ιερό κειμήλιο. Ο άγιος βασανίστηκε φρικτά και υπέμεινε λέγοντας συνεχώς την προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με τον αρνητή Σου, και βοήθησέ με». Τελικά, ο επικεφαλής του αποσπάσματος των βασανιστών, απογοητευμένος από τα πολυήμερα βασανιστήρια, αποφάσισε να τον θανατώσει κρυφά στη φυλακή. Τον τέντωσε λοιπόν στο ξύλο τόσο πολύ, που ξεσχίστηκαν τα μέλη του και ο άγιος κάνοντας το σταυρό του ξεψύχησε. Αμέσως η φυλακή πλημμύρισε από ευωδία τόση, ώστε ο δήμιος πανικόβλητος έφυγε από το φυλακή.

Ο κυβερνήτης αρνήθηκε να δώσει το σώμα του αγίου στους χριστιανούς και διέταξε να το ρίξουν σ’ ένα ξεροπήγαδο. Τη νύχτα όμως το πηγάδι ξεχείλισε από φως και οι Τούρκοι αναγκάστηκαν να το γεμίσουν με χώμα για να το εξαφανίσουν. Εκεί έμεινε το σώμα του μάρτυρα. Ήταν το έτος 1782 και ο άγιος εορτάζει στις 20 Ιανουαρίου.

Ο άγιος Χατζή Θεόδωρος στη Μυτιλήνη

Ασπάστηκε το Ισλάμ, ενώ είχε γυναίκα και παιδιά χριστιανούς, αλλά με τον καιρό μετανόησε και ταξίδεψε στο Άγιο Όρος, όπου εξομολογήθηκε και επέστρεψε στο χριστιανισμό. Δε φαίνεται να έγινε μοναχός. Παίρνοντας την ευχή του πνευματικού του πατέρα, επέστρεψε στην πατρίδα του, παρουσιάστηκε στο δικαστή, έριξε κάτω το σαρίκι του, φορώντας αντί γι’ αυτό ένα μαύρο σκούφο, και ανάγγειλε ότι είναι ξανά χριστιανός.

Μετά από τριήμερη ανάκριση, καταδικάστηκε σε θάνατο. Οι φρουροί τον μαχαίρωσαν στο μηρό, τον γκρέμισαν από τη σκάλα του παλατιού και τον έσυραν στους δρόμους της πόλης μέχρι τον τόπο της εκτέλεσής του. Ο άγιος φίλησε με ενθουσιασμό το σκοινί της αγχόνης και πέρασε μόνος του τη θηλιά στο λαιμό του. Απαγχονίστηκε λαμβάνοντας το στεφάνι του μαρτυρίου το 1784 και τιμάται στις 30 Ιανουαρίου.

Ο άγιος Ιωάννης ο Βούλγαρης

Όμορφος και εγγράμματος νέος δεκαοχτώ χρονών από τη Βουλγαρία, ακολούθησε περίπου την ίδια πορεία. Εξισλαμίστηκε και στη συνέχεια, υποφέροντας από τύψεις, κατέφυγε στο Άγιο Όρος, όπου έζησε τρία χρόνια στην υπηρεσία ενός μονόχειρα πνευματικού. Συνεχίζοντας να υποφέρει, πήγε στην Κωνσταντινούπολη, φόρεσε κόκκινο φέσι και κόκκινα παπούτσια, πήγε στην Αγία Σοφία (που ήταν τζαμί) και προσκύνησε χριστιανικά κάνοντας το σταυρό του.

Οι γύρω μουσουλμάνοι τον άρπαξαν και τον ρώτησαν τι κάνει εκεί, και ο άγιος απάντησε πως είναι χριστιανός και, ως χριστιανός, κάνει το σταυρό του και προσκυνά το Χριστό, το μόνο αληθινό Θεό.

Αφού προσπάθησαν μάταια να τον επαναφέρουν στην ισλαμική θρησκεία, αποκεφαλίστηκε έξω από την αυλή της Αγίας Σοφίας το 1784 και τιμάται στις 5 Μαρτίου.

Ο άγιος Μανουήλ από τα Χανιά, ο εν Χίω

Σφακιανός στην καταγωγή, αιχμαλωτίστηκε σε νεαρή ηλικία από τους Τούρκους κατά την καταστροφή της επανάστασης του Δασκαλογιάννη το 1770 (τον οποίο έγδαραν ζωντανό στην κεντρική πλατεία του Ηρακλείου). Τον έκαναν μουσουλμάνο με περιτομή διά της βίας. Εκείνος όμως δραπέτευσε, πήγε στη Μύκονο, εξομολογήθηκε και επέστρεψε στο χριστιανισμό.

Παντρεύτηκε και απόχτησε έξι παιδιά. Μαθαίνοντας όμως ότι η σύζυγός του τον απατά, πήρε τα παιδιά του και έφυγε από το σπίτι. Ο αδερφός της όμως, νιώθοντας προσβεβλημένος από την πράξη του, ζητούσε να τον εκδικηθεί. Κάποτε ο άγιος κουβαλούσε ξύλα με ένα καΐκι στη Σάμο, και συνάντησαν ένα τουρκικό πολεμικό πλοίο στο οποίο υπηρετούσε ο κουνιάδος του, ως υπηρέτης του καπετάνιου. Εκείνος, βλέποντας τον άγιο, έσπευσε να τον προδώσει ότι ήταν μουσουλμάνος και αλλαξοπίστησε.

Ο άγιος συνελήφθη, ομολόγησε τη χριστιανική του ιδιότητα και βασανίστηκε επί πολλές μέρες για να επιστρέψει στο Ισλάμ. Όταν βγήκαν στη Χίο, παρακάλεσε κρυφά ένα χριστιανό να του φέρει ιερέα να εξομολογηθεί, όμως κανείς δεν τόλμησε να πλησιάσει, παρά μόνον ένας του έστειλε παραγγελίες και τον εμψύχωσε από μακριά.

Στη Χίο παρουσιάστηκε μπροστά στο ναύαρχο («καπετάν πασά»), όπου γυμνώνοντάς τον είδαν την περιτομή του. Αν και ο άγιος διηγήθηκε την ιστορία του, καταδικάστηκε σε θάνατο χωρίς έλεος. Ο δήμιος όμως, βλέποντάς τον τόσο γενναίο (ή για κάποιον άλλο, άγνωστο λόγο), πέταξε το σπαθί του και τράπηκε σε φυγή. Τότε ένας φρουρός του διοικητή τον άρπαξε και, μετά από πολλές μαχαιριές, τον έσφαξε σαν πρόβατο. Με διαταγή του διοικητή, οι Τούρκοι πέταξαν το σώμα του στη θάλασσα, επειδή οι χριστιανοί άρχισαν αμέσως να τον τιμούν.

Ο άγιος μαρτύρησε το 1792 και τιμάται στις 15 Μαρτίου.

Ο άγιος Αλέξανδρος ο Δερβίσης

Καταγόταν από την Θεσσαλονίκη και ζούσε στην περιοχή της Λαοδηγίας ή Λαγωδιανής (σημερινή Λαοδηγήτρια). Οι γονείς του, για να τον από τις πονηρές επιθυμίες κάποιου Τούρκου, αναγκάστηκαν να τον φυγαδεύσουν στη Σμύρνη. Εκεί εργάστηκε στο σπίτι ενός Τούρκου πασά, ο οποίος κατόρθωσε να τον πείσει να αλλαξοπιστήσει. Στη συνέχεια, αφού περιπλανήθηκε σε διάφορα μέρη, έφθασε στη Μέκκα, όπου προσκύνησε τον τάφο του Μωάμεθ και έλαβε το σχήμα του δερβίση και έγινε διδάσκαλος του Ισλάμ σε διάφορα μέρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Η συνείδησή του όμως άρχισε να τον ελέγχει, ώσπου τέλος μετανόησε και άρχισε να φλέγεται από τον πόθο του μαρτυρίου. Έτσι, έχοντας εξωτερικά το σχήμα του δερβίση, εσωτερικά όμως νιώθοντας χριστιανός, άρχισε να συμπεριφέρεται σαν τρελός και να ελέγχει με αυστηρότητα τους μουσουλμάνους. Ζούσε δηλαδή, για τουλάχιστον δέκα χρόνια, ως διά Χριστόν σαλός.

Μετά από διάφορες περιπλανήσεις και μια απόπειρα να τον σκοτώσουν στην Αίγυπτο, ο Αλέξανδρος έφθασε στη Χίο το 1794, κατά την περίοδο της Μεγάλης Σαρακοστής, και πήγε σε κάποια εκκλησία, για να συμμετάσχει στην ακολουθία. Έχοντας το σχήμα του δερβίση περιφερόταν άνετα ανάμεσα στους Τούρκους, τους οποίους έλεγχε για την σκληρή και απάνθρωπη συμπεριφορά τους, ενώ συγχρόνως τους κήρυττε τη φιλανθρωπία, τη σωφροσύνη και την αρετή. Από την άλλη πάλι φερόταν με πολλή γλυκύτητα και πραότητα απέναντι στους χριστιανούς, με τους οποίους ερχόταν σε επαφή.

Από τη Χίο πέρασε απέναντι, στη Σμύρνη, με σκοπό να ομολογήσει την πίστη του στον τόπο όπου την είχε αρνηθεί. Μία εβδομάδα πριν την Πεντηκοστή παρουσιάστηκε στο δικαστή, όπου ομολόγησε την πίστη του και κατόπιν πέταξε το δερβίσικο κάλυμμα της κεφαλής του και φόρεσε το χριστιανικό. Η αναταραχή ήταν μεγάλη, φυλακίστηκε και έγιναν πολλές προσπάθειες να τον μεταπείσουν.

Την επόμενη Παρασκευή, κατά τη συνήθεια, συγκεντρώθηκαν όλοι οι επιφανείς μουσουλμάνοι στο δικαστή και πήγαν όλοι μαζί στο τζαμί, για να προσευχηθούν. Αυτή την ημέρα λοιπόν διάλεξαν για να οδηγήσουν τον άγιο Αλέξανδρο και πάλι στο δικαστήριο, για να τον ανακρίνουν. Ο άγιος για τρίτη φορά ομολόγησε ενώπιον όλων την πίστη του και τη διάθεσή του να μείνει σταθερός σε αυτήν.

Μετά από αυτό αποφασίσθηκε η θανάτωσή του. Σε όλο το δρόμο ιμάμηδες και χοτζάδες τον παρακινούσαν να επιστρέψει στο Ισλάμ, μάταια όμως. Την ώρα του αποκεφαλισμού του ένας Ευρωπαίος, παπικός στο θρήσκευμα, ομολόγησε πως δεν έχει δει ποτέ τόσο γενναίο άνθρωπο. Πριν την εκτέλεση προσευχήθηκε επί μία ώρα γονατιστός και στη συνέχεια αποκεφαλίσθηκε και εισήλθε με τον αμαράντινο στέφανο της δόξας στη χαρά του Κυρίου του. Ήταν το 1794 και η μνήμη του τιμάται στις 26 Μαΐου.
βλ. και

http://athos.edo.gr/modules.php?name=GCalendar&file=viewday&y=2008&m=5&d=26&printable=1

Ο άγιος μεγαλομάρτυρας Πολύδωρος

Πραματευτής από την Κύπρο, ταξιδεύοντας στην Αίγυπτο έγινε γραμματέας ενός αρνησίθρησκου πρώην χριστιανού και, επηρεασμένος απ’ αυτόν, ασπάστηκε το Ισλάμ σε μια βραδιά μέθης. Στη συνέχεια μετανόησε και, γεμάτος τύψεις, άρχισε πάλι να ζει χριστιανικά και, ευκαιρίας δοθείσης, έφυγε στη Βυρηττό και εξομολογήθηκε στον επίσκοπο, για να γίνει ξανά χριστιανός. Όμως κίνδυνοι και περιπέτειες τον ανάγκασαν να φύγει και να περιπλανηθεί σε διάφορους τόπους, για να καταλήξει στη Σμύρνη, με σκοπό να ομολογήσει εκεί δημόσια την επιστροφή του στο χριστιανισμό. Επειδή όμως κρατούσε ακόμη ο απόηχος του μαρτυρίου του αγίου Αλέξανδρου του Δερβίση, ο άγιος φοβήθηκε μήπως η περίπτωσή του προκαλέσει σφαγές των χριστιανών. Έτσι έφυγε από εκεί και κατέληξε στη Χίο.

Εκεί, με τη συμβουλή ενός πνευματικού, υποβλήθηκε σε νηστεία, προσευχή και μελέτη χριστιανικών βιβλίων για σαράντα μέρες και κατόπιν έγινε χριστιανός με το Άγιο Μύρο και παρουσιάστηκε στον καδή, όπου ανακοίνωσε την περίπτωσή του. Αρχικά οι μουσουλμάνοι προσπάθησαν να τον πείσουν να επανέλθει στο Ισλάμ, όμως, βλέποντας ότι ματαιοπονούν, τον παρέδωσαν στα βασανιστήρια.

Άρχισε έτσι μια Οδύσσεια απερίγραπτης βιαιότητας, που διακοπτόταν από ανακρίσεις και προσαγωγές στο δικαστή. Στο τέλος αυτής της φρικτής και ματωμένης πορείας, ο άγιος απαγχονίστηκε και το σώμα του αφέθηκε ολόγυμνο, κρεμασμένο στην αγχόνη, σε κοινή θέα. Τον κατέβασαν μετά από τρεις ημέρες και τον έθαψαν στα μνήματα των Αρμενίων. Η περίπτωσή του προκάλεσε μεγάλο θαυμασμό στους μουσουλμάνους, που δεν είχαν ξαναδεί τέτοια ανδρεία. Το σχοινί της αγχόνης και αργότερα τα σεπτά λείψανα του μάρτυρα φυλάχτηκαν ως ιερά κειμήλια από τους χριστιανούς και με τη βοήθειά τους τελέστηκαν εντυπωσιακές θεραπείες και θαύματα.

Ο άγιος μεγαλομάρτυρας Γεώργιος από το Καρατζασού (Χατζή Γιώργος)

Καταγόμενος από τη Φιλαδέλφεια, ζούσε και εργαζόταν στο Καρατζασού, όπου, μια νύχτα που διασκέδαζε με μια παρέα, κάποιος από τους συντρόφους του, μεθυσμένος, έπεσε από ψηλά και σκοτώθηκε. Ο «εξουσιαστής» του τόπου, κατά τη συνήθεια, ζήτησε από τους χριστιανούς «να πληρώσουν τζερεμέ» (αποζημίωση). Ο άγιος όμως αρνήθηκε και αξίωσε να παρουσιαστή στον εξουσιαστή. Εκεί, του είπε: «Έχεις εσύ φιρμάνι, όταν σκοτώνονται γκιαούρηδες, να πληρώνουν οι Τούρκοι τζερεμέ;». «Εσύ τι είσαι;» τον ρώτησε ο εξουσιαστής. Και ο άγιος, τυφλωμένος από θυμό, αποκρίθηκε: «Τούρκος». Τότε τον άρπαξαν και τον εξισλάμισαν χωρίς καθυστέρηση.

Λίγες μέρες μετά όμως μετανόησε πικρά, κατέφυγε στο Άγιο Όρος, όπου επέστρεψε στο χριστιανισμό, και παρέμεινε εκεί για χρόνια. Στη συνέχεια ακολούθησε την πορεία πολλών άλλων νεομαρτύρων: εξομολογήθηκε, μοίρασε όλα τα υπάρχοντά του και, επιστρέφοντας στο Καρατζασού, παρουσιάστηκε στις αρχές και ομολόγησε τα πάντα.

Παραδόθηκε στους υπηρέτες, με απόλυτη εξουσία να του κάνουν ό,τι θέλουν για να τον επαναφέρουν στο Ισλάμ. Τον βασάνισαν απερίγραπτα για οκτώ ημέρες: τέντωσαν το σώμα του στο ξύλο, του φόρεσαν πυρακτωμένη περικεφαλαία, του έσφιξαν το κεφάλι με σχοινί κ.λ.π. Και μη μπορώντας να μεταστρέψουν τη γνώμη του, τον έδωσαν πίσω στο δικαστή, ο οποίος τον καταδίκασε σε θάνατο. Ο άγιος αποκεφαλίστηκε το 1794 και τιμάται στις 2 Οκτωβρίου.

Ο άγιος μεγαλομάρτυρας Θεόδωρος ο Βυζαντιεύς

Εργαζόταν ως βοηθός ζωγράφου στα παλάτια της Κωνσταντινούπολης και εκεί δελεάστηκε από την πολυτέλεια και την ελευθερία της ζωής των μουσουλμάνων (σε αντίθεση με την καταπιεσμένη ζωή των υπόδουλων χριστιανών) και ασπάστηκε στο Ισλάμ. Έζησε στο παλάτι σε μεγάλη πολυτέλεια, όμως τρία χρόνια αργότερα μια επιδημία πανούκλας έβαλε στην ψυχή του φόβο θανάτου και τρόμο για την αποστασία του. Έτσι, μετά από πολλή προσπάθεια, δραπέτευσε από το παλάτι μεταμφιεσμένος σε ζητιάνο.

Κατέφυγε σε μια θεία του, όπου χριόμενος με το Άγιο Μύρο επέστρεψε στο χριστιανισμό. Στη συνέχεια, με αγωνία, πέρασε κρυφά στη Χίο. Εξομολογήθηκε σε έναν έμπειρο πνευματικό και αποσύρθηκε σε ένα ερημικό μέρος μαζί με κάποιον ευσεβή χριστιανό. Οι δύο αυτοί άνθρωποι του συμπαραστάθηκαν πάρα πολύ, έγιναν οι φίλοι και οι αδελφοί του. Ο άγιος όμως, ακούγοντας για το μαρτύριο του αγίου Πολύδωρου, ένιωσε την ανάγκη να τον μιμηθεί. Προσευχήθηκε για πολύ καιρό με τη βοήθεια των πνευματικών του φίλων και στη συνέχεια επέστρεψε στην Κωνσταντινούπολη συνοδευόμενος και υποστηριζόμενος από τον πνευματικό του.

Το ταξίδι του ήταν γεμάτο αγωνία και πειρασμούς. Όμως ο άγιος, παρά τις ερωτήσεις του πνευματικού του μήπως άλλαξε γνώμη, επέμενε στην απόφασή του. Έξω από την Κωνσταντινούπολη τον άφησε, φόρεσε τουρκικά ρούχα και μπήκε μόνος του στην Πόλη. Παρουσιάστηκε στις αρχές και δήλωσε ότι είναι πρώην εξωμότης που έγινε ξανά χριστιανός.

Συνελήφθη και οδηγήθηκε στη φυλακή. Στο δρόμο, σε όποιον χριστιανό συναντούσε, έλεγε: «Συχώρεσέ με, αδελφέ, χριστιανός είμαι». Τον εξέθεσαν στη διάθεση κάθε μουσουλμάνου που ήθελε να μπει στη φυλακή για να τον δείρει ή να τον περιγελάσει. Στη συνέχεια τον μαστίγωσαν δεκαπέντε άνθρωποι συγχρόνως, γυρίζοντάς τον από τη μια πλευρά στην άλλη σαν παλαιό ασκί. Υποβλήθηκε σε ποικίλα φρικτά βασανιστήρια για τρεις ή τέσσερις μέρες και κατόπιν, με το σώμα γεμάτο πληγές, απαγχονίστηκε δημόσια με εξαιρετική βιαιότητα.

Οι χριστιανοί πλησίασαν και, κόβοντας κομμάτια από το κουρελιασμένο του πουκάμισο, μάζεψαν το αίμα που έτρεψε ποταμηδόν από το σεβάσμιο σώμα του. τρεις ημέρες μετά, πήραν την άδεια και τον κατέβασαν και τον έθαψαν με τιμές έξω από το ναό της Παναγίας «Χρυσομαλλούσας». Ο άγιος μαρτύρησε το 1795 και τιμάται στις 17 Φεβρουαρίου.

Ο άγιος Γεδεών ο Καρακαλληνός

Ο βίος του δεν περιλαμβάνεται στο Νέον Μαρτυρολόγιον, αλλά σε άλλες αγιολογικές πηγές της ορθοδοξίας που αναφέρονται στους Νεομάρτυρες. Παιδί φτωχής οικογένειας από χωριό του νομού Μαγνησίας, μπήκε στην υπηρεσία του Αλή πασά, που τον απέσπασε βίαια από την οικογένειά του εκτιμώντας τα προσόντα του. Εκεί επηρεάστηκε από το περιβάλλον και ασπάστηκε το Ισλάμ. Αργότερα όμως μετανόησε, δραπέτευσε και επέστρεψε στο πατρικό του σπίτι, όπου οι γονείς του τον δέχτηκαν και τον παρηγόρησαν.

Αργότερα εργάστηκε ως οικοδόμος στην Κρήτη, αλλά λόγω της άσχημης συμπεριφοράς των συναδέλφων του, έφυγε από κοντά τους και του πρόσφερε καταφύγιο στο σπίτι του ένας ιερέας, ο οποίος και τον εξομολόγησε. Τρία χρόνια μετά όμως ο προστάτης του κοιμήθηκε και ο νέος έφυγε για το Άγιο Όρος, όπου έγινε μοναχός. Λίγα χρόνια μετά, νιώθοντας τον πόθο του μαρτυρίου, έρχεται στο Βελεστίνο και ζητάει από τον παλιό του αφέντη να του ξαναδώσει εκείνο που του στέρησε.

Δικάζεται και έρχεται στο δικαστήριο φορώντας ένα λουλουδένιο στεφάνι και προσφέρει στο δικαστή ένα κόκκινο αβγό (είναι Μ. Παρασκευή). Αθωώνεται ως ψυχοπαθής. Μετά από περιπέτειες κάνει δεύτερη ομολογία και δικάζεται από τον πασά του Τυρνάβου. Τον διαπομπεύουν γυμνό, τυλιγμένο με προβιά προβάτου, και στο τέλος του κόβουν τα χέρια και τα πόδια και τον πετάνε ζωντανό στο βόθρο του παλατιού, αφήνοντάς τον εκεί να ξεψυχήσει. Ήταν 30 Δεκεμβρίου 1818, ημέρα κατά την οποία εορτάζεται η μνήμη του.

Πηγή : http://www.oodegr.com/oode/islam/agioi_tou_islam_1.htm

Στις 6-8 Νοεμβρίου 2008 στις πόλεις Κομράτ και Τσαντίρ-Λούνγκα της Γκαγκαουζικής Αυ­τονομίας της Δημοκρατίας της Μολδαβίας