Το Συμβούλιο της Ευρώπης καταδικάζει την επίμαχη ταινία για τον Μωάμεθ, η οποία οδήγησε σε πολύνεκρες διαδηλώσεις σε όλο τον μουσουλμανικό κόσμο. Ο Γ.Γ.  του Συμβουλίου, Θόρμπγιορν Γιάγκλαντ χαρακτηρίζει την ταινία «γελοία, ερασιτεχνική και προκατειλημμένη κατά του Ισλάμ».

Αμεση αντίδραση μας δεν μπορεί παρά να είναι η ισχυρή και απερίφραστη καταδίκη αυτής της ταινίας, μέσω της οποίας ενισχύεται η αντι-μουσουλμανική ρητορική στον κόσμο,  συνεχίζει ο ίδιος, σπεύδοντας όμως να υπογραμμίσει ότι το όλο ζήτημα πρέπει να ειδωθεί και σε συνδυασμό με την προστασία της ελευθερίας της έκφρασης.

«Η ελευθερία της έκφρασης δεν συνιστά δικαίωμα χωρίς υποχρεώσεις και πρέπει να ασκείται με υπευθυνότητα. Κατά την προσωπική μου γνώμη, η εν λόγω ταινία αξιοποιείται ήδη για την υποκίνηση του φυλετικού μίσους και την έκρηξη της βίας μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικές θρησκευτικές πεποιθήσεις σε όλο τον κόσμο» καταλήγει.

Η Ύπατη Αρμοστεία ΟΗΕ καταδικάζει τα σκίτσα και την ταινία για το Iσλάμ   ...«Σκόπιμη πρόκληση» τα σκίτσα του Μωάμεθ.

2012-09-21 17:01:36
Τα σκίτσα με τον προφήτη Μωάμεθ που δημοσίευσε η γαλλική εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα Charlie Hebdo μετά την προβολή της αντι-ισλαμικής αμερικανικής ταινίας είναι μια «σκόπιμη πρόκληση» που πρέπει να «αγνοηθεί», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Υπάτης Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα Νάβι Πιλάι. «Τα σκίτσα είναι τα τελευταία μιας σειράς σκόπιμων προκλήσεων... ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης των σκόπιμων και ανόητων προκλήσεων είναι να αγνοηθούν», δήλωσε ο εκπρόσωπος της Πιλάι σε ενημέρωση του Τύπου στη Γενεύη. Κατήγγειλε επίσης «τις βίαιες και καταστρεπτικές αντιδράσεις» που επακολούθησαν. «Η εφημερίδα Charlie Hebdo, επειδή γνώριζε πλήρως τι είχε συμβεί την περασμένη εβδομάδα με την ταινία, αποδείχτηκε διπλά ανεύθυνη δημοσιεύοντας τις καρικατούρες αυτές», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος Ρούπερτ Κόλβιλ, εκτιμώντας ότι «η ταινία προβάλλει μια αδιάντροπα διαστρεβλωμένη εικόνα των μουσουλμάνων». «Η Υπάτη Αρμοστής κατανοεί γιατί ο κόσμος θέλει να διαμαρτυρηθεί έντονα κατά της ταινίας και των σκίτσων, ωστόσο καταδικάζουμε τις δολοφονίες στη Βεγγάζη και όσα διαδραματίστηκαν έκτοτε... σχεδόν 30 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στις ταραχές με αφορμή την ταινία και δεν υπάρχει καμιά δικαιολογία γι' αυτές τις  βίαιες και καταστροφικές αντιδράσεις», υπογράμμισε............................... -->

Ο ΥπΕξ Δ.Αβραμόπουλος καταδικάζει κάθε ενέργεια που προσβάλλει το θρησκευτικό αίσθημαΜε αφορμή την ταινία που προσβάλλει τη μουσουλμανική θρησκεία

από το Υπουργείο Εξωτερικών

Ο Υπουργός Εξωτερικών Δημήτρης Αβραμόπουλος, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με το βίντεο που προσβάλλει τη μουσουλμανική θρησκεία, έκανε την ακόλουθη δήλωση:

«Κάθε κατάχρηση της τέχνης και της ελευθερίας της έκφρασης καταδικάζεται, από την ώρα που προσβάλλει το θρησκευτικό αίσθημα και τις πολιτισμικές αξίες των λαών».

 Α.Μέρκελ: "Το Ισλάμ είναι κομμάτι της Γερμανίας"                                                    

27-09-2012 11:55:24

 «Το Ισλάμ είναι κομμάτι της Γερμανίας», δήλωσε η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ σε μία δήλωση που σίγουρα θα προκαλέσει αντιδράσεις στο εσωτερικό του κόμματός της. Προειδοποίησε ωστόσο να μην συγχέεται το Ισλάμ με τον Ισλαμισμό.

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Τηλεδημαρχείο» του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, η κα Μέρκελ μίλησε χθες το βράδυ τηλεφωνικά σε 7000 μέλη του CDU και ζήτησε περισσότερη ανοχή για τα τρία εκατομμύρια μουσουλμάνους που ζουν στην Γερμανία.

«Ας είμαστε ειλικρινείς: το Ισλάμ είναι κομμάτι της Γερμανίας», δήλωσε χαρακτηριστικά και, διαχωρίζοντας τους μουσουλμάνους από τον Ισλαμισμό, τόνισε ότι η βία πρέπει να καταδικάζεται παντού στην Γερμανία και, όπου εντοπίζεται, θα πρέπει να εφαρμόζεται ο νόμος. Η καγκελάριος κάλεσε ακόμη τους Γερμανούς να υποδέχονται όσους έρχονται στη χώρα με διαφορετική πίστη, λέγοντάς τους,«είστε ευπρόσδεκτοι».

Στον Β'ΠΠ η Γερμανία ήρθε πολύ κοντά με όλες τις ισλαμικές χώρες και μάλιστα χιλιάδες μουσουλμάνοι υπηρέτησαν σε ειδικές μονάδες στις τάξεις της Βέρμαχτ.

Θύελλα αντιδράσεων λόγω της ταινίας που σατιρίζει τον Μωάμεθ

Υπό τον φόβο νέων διαδηλώσεων η διεθνής κοινότητα

Την οργή και τις έντονες αντιδράσεις του μουσουλμανικού κόσμου προκάλεσε η επίμαχη ταινία κατά του προφήτη Μωάμεθ που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο. Η ταινία «Innocence of Muslims» προκάλεσε ταραχές στην Αίγυπτο και τη Λιβύη, πριν οι διαμαρτυρίες εξαπλωθούν σε άλλες μουσουλμανικές χώρες.

«Η ταινία που προσβάλλει το Ισλάμ και τον προφήτη, είναι εχθρική και συνιστά πρόκληση», τόνισε ο Τούρκος πρωθυπουργός Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, μιλώντας στο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής στη Γιάλτα. 

«Η ελευθερία της έκφραση δεν μπορεί αιτιολογεί την προσβολή σε βάρος του ιμάμη μας», υπογράμμισε. «Το Ισλάμ φέρει την ειρήνη στον κόσμο όλο και σε όλους και καταδικάζει όλες τις ενέργειες που βλάπτουν αθώους».

Ωστόσο, «αυτό δεν μπορεί να δικαιολογεί αθώοι πολίτες να βλάπτονται ή να δέχονται επιθέσεις. Αυτό δεν δικαιολογείται με τίποτα και κυρίως από το Ισλάμ», επισήμανε ο Τούρκος πρωθυπουργός. 

Η διεθνής κοινότητα είναι σε συναγερμό σήμερα, με αφορμή και την εβδομαδιαία προσευχή της Παρασκευής των μουσουλμάνων και υπό τον φόβο νέων βίαιων διαδηλώσεων, έπειτα από τις ταραχές στη Λιβύη, την Υεμένη και την Αίγυπτο.

Στην Ινδονησία περίπου 350 ισλαμιστές διαδήλωσαν σήμερα στη Τζακάρτα κατά της αντι-ισλαμικής ταινίας και της «κήρυξης πολέμου» που συνιστά, κατ΄ αυτούς.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Ινδονησία η κυβέρνηση ζήτησε από τον ιστότοπο YouTube να μπλοκάρει τη μετάδοση της ταινίας ή αποσπασμάτων της, ενώ στο Αφγανιστάν απαγορεύτηκε η πρόσβαση στο YouΤube.

Την ίδια ώρα ο πρόεδρος της Αιγύπτου Μοχάμεντ Μόρσι δήλωσε στη Ρώμη ότι η ταινία αποτελεί μια «επίθεση» που «εκτρέπει την προσοχή από τα πραγματικά προβλήματα στη Μέση Ανατολή», καταδικάζοντας παράλληλα τις βιαιότητες που προκάλεσε στην περιοχή.

«Δεν μπορούμε να δεχτούμε αυτή τη μορφή επίθεσης, αυτή την απόπειρα να υπάρξει διχόνοια», τόνισε ο Μόρσι μετά την συνάντησή του με τον Ιταλό ομόλογό του Τζόρτζιο Ναπολιτάτο. Παράλληλα, στο Κάιρο οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι απέσυραν την πρόσκλησή τους σε διαδηλώσεις σε όλη τη χώρα.

Στην Τεχεράνη χιλιάδες Ιρανοί με συνθήματα όπως «θάνατος στην Αμερική», «θάνατος στο Ισραήλ», διαδήλωσαν στο κέντρο της πρωτεύουσας, σύμφωνα με εικόνες που μετέδωσε η κρατική τηλεόραση.

Στο Βερολίνο το γερμανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωνε ότι ενισχύει τα μέτρα ασφαλείας γύρω από τις πρεσβείες του στις μουσουλμανικές χώρες, όπου πραγματοποιούνται διαδηλώσεις κατά της Δύσης.

Προς απαγόρευση της προβολής της

Την ώρα που στον μουσουλμανικό κόσμο συνεχίζονται οι αντιδράσεις κατά της ταινίας “Innocence of Muslims“, οι γερμανικές αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο απαγόρευσης της προβολής της ταινίας για λόγους ασφαλείας.

Με σκεπτικισμό αντιμετωπίζει η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ το ενδεχόμενο προβολής της αντι-ισλαμικής ταινίας «Αθωότητα των μουσουλμάνων» στη Γερμανία. Σε εφ όλης της ύλης συνέντευξη τύπου στο Βερολίνο, η καγκελάριος είπε ότι εξετάζεται από τις αρχές κατά πόσο η προβολή θα έθετε σε κίνδυνο τη δημόσια ασφάλεια. Για το ενδεχόμενο απαγόρευσης της ταινίας, η Αγκελα Μέρκελ είπε: «Μπορώ να φανταστώ ότι υπάρχουν αρκετοί λόγοι».

«Είμαστε μια χώρα όπου υπάρχει θρησκευτική ελευθερία και ελευθερία της άποψης. Όμως στο άρθρο 5 του γερμανικού συντάγματος γίνεται ωστόσο αναφορά και στους περιορισμούς. Έχουμε καταστήσει σαφές ότι δεν θα επιτρέψουμε την είσοδο του αμερικανού πάστορα Τέρι Τζόουνς στη Γερμανία. (…) Η βία δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να εκφράσεις την άποψή σου. Μετά από τα επεισόδια στις πρεσβείες ή ότι συμβαίνει εδώ στη Γερμανία θέλω να τονίσω για μια ακόμα φορά ότι όλα τα ζητήματα πρέπει να επιλύονται σε διάλογο. Είναι η άποψή μας, αλλά θεωρώ ότι αυτή είναι η άποψη και της πλειοψηφίας των μουσουλμάνων».

Στελέχη του κυβερνητικού συνασπισμού ζήτησαν να απαγορευθεί η προβολή της ταινίας με την αιτιολογία ότι «υπάρχουν και όρια στην ελευθερία της γνώμης», ενώ αντιθέτως βουλευτές των Σοσιαλδημοκρατών και των Πρασίνων τάσσονται κατά της απαγόρευσης.

Πρόσθετα μέτρα για την ασφάλεια γερμανικών πρεσβειών

 Απαγόρευση εισόδου στη Γερμανία για τον Αμερικανό πάστορα Τέρι Τζόουνς

Χθες η ακροδεξιά οργάνωση «Pro Deutschland» ανακοίνωσε στην ιστοσελίδα ότι θα προβάλλει δημόσια την ταινία. Μερικές ώρες αργότερα ο αναπληρωτής πρόεδρος Άλφρεντ Ντάγκενμπαχ διέψευσε τις προθέσεις της οργάνωσης, ενώ σήμερα ο πρόεδρος Μάνφρεντ Ρους δήλωσε, σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό Der Spiegel, ότι η ταινία θα προβληθεί. Σύμφωνα με την Pro Deutschland, η οργάνωση έχει καλέσει σε εκδήλωσή της το Νοέμβριο τον αμερικανό πάστορα Τέρι Τζόουνς.

Μετά από τα βίαια επεισόδια κατά των πρεσβειών των ΗΠΑ, αλλά και της Γερμανίας, την περασμένη Παρασκευή στο Σουδάν, το Βερολίνο περιόρισε το προσωπικό των πρεσβειών σε Τύνιδα και Χαρτούμ. Ο υπουργός Εξωτερικών Γκίντο Βέστερβέλε δήλωσε σχετικά: «Μειώνουμε το προσωπικό της πρεσβείας μας στο Χαρτούμ. Ταυτόχρονα αυξάνουμε τα μέτρα ασφαλείας στις χώρες όπου πραγματοποιούνται επεισόδια. Για ευνόητους λόγους δεν μπορώ όμως να ανακοινώσω λεπτομέρειες. Αξιολογούμε την κατάσταση ανάλογα με την επικαιρότητα».

dpa / ARD / Tobias Oelmaier / Στέφανος Γεωργακόπουλος

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης

Συνεχίζονται οι βίαιες αντιδράσεις στον μουσουλμανικό κόσμο για το επίμαχο βίντεο με τον Μωάμεθ

Βίαιες διαδηλώσεις στη Σαναά και το Κάιρο. Συλλήψεις στη Λιβύη. Διαδηλώσεις σε πόλεις στο Ιράκ και στο Τελ Αβίβ. Καταδίκη Σαουδικής Αραβίας.

Βίαιη τροπή έλαβαν σήμερα οι διαδηλώσεις κατά μιας αντι-ισλαμικής ταινίας με το θάνατο στη Σαναά ενός διαδηλωτή από τα πυρά της αστυνομίας, η οποία προσπάθησε να απωθήσει για δεύτερη φορά σε μία ημέρα το πλήθος που προσπαθούσε να εισβάλει στην πρεσβεία των ΗΠΑ, αλλά και με τη συνέχιση των συγκρούσεων μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία στο Κάιρο.

Οργισμένοι νέοι κατάφεραν σήμερα το πρωί να διεισδύσουν στον περίβολο της αμερικανικής πρεσβείας στη Σαναά και πυρπόλησαν τρία αυτοκίνητα.

Η αστυνομία, η οποία πυροβολούσε στον αέρα και έκανε χρήση αντλιών νερού, κατάφερε να διαλύσει τη διαδήλωση. Ωστόσο οι διαδηλωτές επέστρεψαν αργότερα και ένας από αυτούς σκοτώθηκε και πέντε τραυματίστηκαν από τα πυρά της αστυνομίας, η οποία τους εμπόδισε να διεισδύσουν εκ νέου στον περίβολο της πρεσβείας, σύμφωνα με τις υπηρεσίες ασφαλείας της Σαναά.

Ο πρόεδρος της Υεμένης Αμπντ Ράμπο Μανσούρ Χάντι δήλωσε συντετριμμένος και εξέφρασε «τη λύπη του στον Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και στον αμερικανικό λαό». Ο Χάντι έδωσε εξάλλου εντολή για τη σύσταση μιας επιτροπής έρευνας για να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι.

Παράλληλα στο Κάιρο, στην Αίγυπτο, οι συγκρούσεις συνεχίζονταν σήμερα, αλλά σποραδικά, γύρω από την πρεσβεία των ΗΠΑ μεταξύ των διαδηλωτών και της αστυνομίας για την αντιμετώπιση των ταραχών, η οποία έκανε χρήση δακρυγόνων. Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, 16 άνθρωποι τραυματίστηκαν στα βίαια επεισόδια, τα οποία άρχισαν κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Ο Αιγύπτιος πρόεδρος Μοχάμεντ Μόρσι καταδίκασε τις «επιθέσεις» στον προφήτη Μωάμεθ, απορρίπτοντας ταυτοχρόνως τη χρήση βίας, ενώ οι Αδελφοί Μουσουλμάνοι, το κίνημα στο οποίο ανήκει, ζήτησαν τη διεξαγωγή αύριο ειρηνικών διαδηλώσεων μετά την προσευχή της Παρασκευής. «Είναι καθήκον μας να προστατεύουμε τους φιλοξενούμενούς μας», σημείωσε ο Αιγύπτιος πρόεδρος.

Λίβυοι αξιωματούχοι ανακοίνωσαν εξάλλου σήμερα τη σύλληψη υπόπτων στο πλαίσιο των ερευνών που διεξάγουν για την επίθεση την Τρίτη στο προξενείο των ΗΠΑ στη Βεγγάζη, στην ανατολική Λιβύη, που προκάλεσε το θάνατο τεσσάρων Αμερικανών, μεταξύ των οποίων του Αμερικανού πρεσβευτή στη χώρα.

Ωστόσο οι Λίβυοι αξιωματούχοι δεν διευκρίνισαν τον αριθμό των συλλήψεων στις οποίες προχώρησαν ούτε τους λόγους για τους οποίους έγιναν αυτές.

Τα υπουργεία «Εσωτερικών και Δικαιοσύνης άρχισαν τις έρευνες και τη συλλογή στοιχείων και μερικοί άνθρωποι συνελήφθησαν», δήλωσε ο υφυπουργός Εσωτερικών της Λιβύης Ουάνις αλ Σάρεφ.

Ο ίδιος αρνήθηκε ωστόσο να σχολιάσει περαιτέρω σχετικά με τον αριθμό των συλληφθέντων ή με το αν υπάρχει υποψία ότι ανήκουν σε κάποια οργάνωση, «για να μην εμποδιστεί η καλή διεξαγωγή της έρευνας».

Παράλληλα στο Ιράκ χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν σήμερα σε διαμαρτυρία για την ταινία αυτή σε πολλές πόλεις της χώρας, κατόπιν αιτήματος του σιίτη ηγέτη Μοκτάντα Σαντρ.

Στην Σαντρ Σίτι, προπύργιο των σιιτών, βορειοανατολικά της Βαγδάτης, πολλές χιλιάδες άνθρωποι, μεταξύ των οποίων και βουλευτές, πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας για περίπου μια ώρα, σύμφωνα με δημοσιογράφο του Γαλλικού Πρακτορείου.

Σε ανακοίνωσή του ο πρωθυπουργός του Ιράκ Νούρι αλ Μάλικι καταδίκασε εν γένει τις βλάσφημες ενέργειες και ιδιαιτέρως την ταινία αυτή με τίτλο «Η Αθωότητα των Μουσουλμάνων», η οποία προκάλεσε τις αντιδράσεις καθώς περιγράφει το Ισλάμ ως «καρκίνο».

Την ίδια ώρα στο Τελ Αβίβ, στο Ισραήλ, μερικές δεκάδες μέλη του Ισλαμικού Κινήματος διαδήλωσαν έξω από την αμερικανική πρεσβεία. Η διαδήλωση ήταν ειρηνική και δεν αναφέρθηκαν περιστατικά. Οι διαδηλωτές κρατούσαν πανό με συνθήματα με τα οποία καταδίκαζαν την ταινία.

Παράλληλα η Σαουδική Αραβία εξέφρασε σήμερα την καταδίκη της για την ταινία, αλλά και τις βίαιες αντιαμερικανικές διαδηλώσεις σε ορισμένες χώρες της Μέσης Ανατολής.

"Η Σαουδική Αραβία εξέφρασε (...) τα συλλυπητήριά της στις ΗΠΑ για τα θύματα των βίαιων ενεργειών στη Λιβύη που είχαν στόχο το αμερικανικό προξενείο στη Βεγγάζη», μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων SPA, επικαλούμενο ανώτερο αξιωματούχο.

Οι σαουδαραβικές αρχές καταδίκασαν επίσης την όπως την χαρακτήρισαν «ανεύθυνη» ομάδα που δημιούργησε την ταινία αυτή που κρίνεται προσβλητική για τον προφήτη Μωάμεθ, όπως και «τις βίαιες αντιδράσεις που σημειώθηκαν σε έναν αριθμό χωρών κατά των αμερικανικών συμφερόντων».

Η κυβέρνηση της Χαμάς καλεί τις ΗΠΑ να ζητήσουν συγγνώμη για την ταινία

Ο πρωθυπουργός της κυβέρνησης της Χαμάς στη Γάζα, Ισμαήλ Χανίγιε, κάλεσε σήμερα την αμερικανική κυβέρνηση να ζητήσει συγγνώμη από τους μουσουλμάνους για τη μετάδοση της ταινίας που γυρίστηκε στις ΗΠΑ και θεωρείται προσβλητική για το Ισλάμ.

Την ίδια ώρα ο υπουργός του Ουάκφ (μουσουλμανική κληρονομιά) Ισμαήλ Ραντουάν καλούσε τους εκατοντάδες διαδηλωτές που είχαν συγκεντρωθεί έξω από την έδρα της κυβέρνησης, στην πόλη της Γάζας, «να μποϊκοτάρουν τα αμερικανικά προϊόντα» και να διαδηλώσουν ξανά μετά την προσευχή της Παρασκευής.

Οι διαδηλωτές κρατούσαν σημαίες και πανό στα οποία είχαν γράψει συνθήματα όπως «Θα θυσιαζόμασταν όλοι για εσένα, προφήτη του Θεού» και «Πού είστε, μουσουλμάνοι, όταν προσβάλουν τον προφήτη σας;».

Από την πλευρά του ο Χανίγιε, υποδεχόμενος μια αντιπροσωπεία Αιγυπτίων, καταδίκασε την ταινία «που προσβάλει τον προφήτη ο οποίος ενσαρκώνεται από έναν Αμερικανό ηθοποιό».

Την Τετάρτη δεκάδες άνθρωποι διαδήλωσαν στη Γάζα εναντίον των ΗΠΑ, έκαψαν αμερικανικές σημαίες και φωτογραφίες του Αμερικανού πάστορα Τέρι Τζόουνς ο οποίος υπερασπίστηκε την επίμαχη ταινία.

Στο Τελ Αβίβ περίπου 60 Άραβες Ισραηλινοί συγκεντρώθηκαν έξω από την αμερικανική πρεσβεία φωνάζοντας συνθήματα εναντίον της ταινίας «Η αθωότητα των μουσουλμάνων» και των παραγωγών της.

Πηγή: ΑΜΠΕ

 Τέσσερις βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ κατέθεσαν ερώτηση στη Βουλή, διαμαρτυρόμενοι για τη σύλληψη, από τη δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, ενός 27χρονου, ο οποίος διαχειριζόταν σελίδα στο Facebook με βλάσφημο και υβριστικό περιεχόμενο για το Γέροντα Παΐσιο και την Ορθοδοξία.

 O27χρονος συνελήφθη με τις κατηγορίες της «κακόβουλης βλασφημίας» και «καθύβρισης θρησκευμάτων».διότι στην ιστοσελίδα του είχε παραποιημένες φωτογραφίες του Γέροντα Παϊσίου, τον οποίο εξύβριζε ασυστόλως προκαλώντας μέσα από την ανωνυμία του την οργή χιλιάδων ορθοδόξων χριστιανών.

Παράλληλα, την κατάργηση των άρθρων του Ποινικού Κώδικα ( 198-199) που αναφέρονται στην κακόβουλη βλασφημία των θείων, στις ποινές αυτών που βλασφημούν τον Χριστό, την Παναγία, τους Αποστόλους και τους Αγίους ζητά ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΔΗΜΑΡ με πρόταση που κατέθεσαν στη Βουλή οι βουλευτές τους Πέτρος Τατσόπουλος και Μαρία Γιαννακάκη αντίστοιχα!!! Η τελευταία έθεσε και ερώτημα που αφορά τη σύλληψη τριών «ηθοποιών» που συμμετείχαν στη βλάσφημη θεατρική παράσταση Corpus Christi, τον περασμένο Ιούνιο. Μάλιστα τη βλάσφημη παράσταση πρόκληση για κάθε Ορθόδοξο και όχι μόνο Χριστιανό, την οποία καταδίκασε και η Ιερά Σύνοδος ανεβάζουν και πάλι οι ίδιοι συντελεστές τον Οκτώβριο αδιαφορώντας για την πρόκληση κάθε συνετού και θρησκευόμενου ανθρώπου.

Έτσι, μετά την πρόταση της γνωστής βουλευτού της ΔΗΜΑΡ κ. Ρεπούση για κατάργηση του εκκλησιασμού των μαθητών ακολουθεί αυτή του συναδέλφου της Πέτρου Τατσόπουλου (ΣΥΡΙΖΑ), γνωστού από τα ανιστόρητα ατοπήματά του για την εθνική παλιγγενεσία του 1821 σε συγκεκριμένα ντοκιμαντέρ που παρουσίασε ο τηλεοπτικός σταθμός Σκάι αλλά και της επίσης συναδέλφου της Μαρίας Γιαννακάκη (ΔΗΜΑΡ)!

Και όλα αυτά την ώρα που, σε αντίθεση με την Ελλάδα, η Ρωσία προωθεί νόμο με απώτερο στόχο να συνεχισθεί η ισορροπία ανάμεσα στους Ρώσους πολίτες των τριών διαφορετικών δογμάτων και να προληφθούν απρόβλεπτες καταστάσεις η Δούμα. Το σχέδιο νόμου προβλέπει πως όσοι προσβάλουν δημόσια τα "πιστεύω" θα τιμωρούνται με χρηματικό πρόστιμο 7.500 Ευρώ, ή 200 ώρες υποχρεωτικής κοινωνικής εργασίας, ενώ για τις ακραίες παραβάσεις προβλέπεται ποινή φυλάκισης μέχρι και τρία έτη. Πιο σκληρές θα είναι οι ποινές για όσους βεβηλώσουν χώρους λατρείας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το πρόστιμο θα φτάνει τις 12.500 Ευρώ, η υποχρεωτική κοινωνική εργασία τις 400 ώρες και η ποινή φυλάκισης μέχρι πέντε έτη.

Ο Μητροπολίτης Πειραιώς Σεραφείμ σε ανακοίνωσή του περί της πρότασης του βουλευτή Πέτρου Τατσόπουλου μεταξύ άλλων σημειώνει ότι: «Εάν είχε την νομική εμπειρία και κρίση ο κ. Τατσόπουλος θα μπορούσε να κατανοήση ότι τα δύο αυτά άρθρα του Ποινικού Κώδικα τίθενται από τον Ποινικό Νομοθέτη στο κεφάλαιο του Ποινικού Κώδικα «επιβολή της θρησκευτικής ειρήνης» που σημαίνει ότι τα συγκεκριμένα άρθρα ακριβώς σε αυτό στοχεύουν, στην διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της θρησκευτικής ειρήνης μεταξύ των πολιτών αδιακρίτως θρησκευτικής παραδοχής, διότι η ποινική καταστολή απειλείται για την κακόβουλη βλασφημία του θείου και την καθύβριση των γνωστών κατά το Σύνταγμα εν Ελλάδι θρησκειών, δηλ. των μη εχουσών «κρύφια δόγματα».

 Επομένως δεν τιμωρείται η αρνητική κριτική κατά του Θεού ή η άρνησις η αμφισβήτησις της υπάρξεως Του, ως και η κριτική των εν Ελλάδι ανεκτών θρησκειών αλλά η κακόβουλος βλασφημία η δημοσία γενομένη, διότι αντιλαμβάνεται κάθε εχέφρων την διαλυτική για την κοινωνική συνοχή και ειρήνη των πολιτών δυναμική μιας τέτοιας ανιέρου πρακτικής, η οποία μπορεί ευκόλως να οδηγήση σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις βίας, εφ’ όσον η κακόβουλος βλασφημία του Θεού συμπαρασύρει αναποδράστως και τους πιστεύοντας και λατρεύοντας Αυτόν.

Συνεπώς η πρότασις του κ. Τατσόπουλου και του κόμματος που εκπροσωπεί αποδεικνύεται και ανεπέρειστη και κοινωνικά, συνταγματικά και νομικά αβάσιμη και επικίνδυνη και επιβεβαιεί δια μία εισέτι φορά ότι οι εκπρόσωποι του Έθνους στο Κοινοβούλιο δεν μπορεί να είναι άμοιροι νομικής παιδείας και γνώσεως.

Ωστόσο θα μπορούσα να συμπαραταχθώ με την άποψη του κ. Τατσόπουλου υπό μία αυστηρά αδιαπραγμάτευτη προϋπόθεση, μαζί με την τυχόν αποποινικοποίηση της κακόβουλης βλασφημίας του Θεού και των Θρησκευμάτων να αποποινικοποιηθή και η κακόβολη βλασφημία, εξύβριση, συκοφαντική δυσφήμηση του κ. Τατσόπουλου, των γονέων του και των ηγαπημένων προσώπων του. Αλλά ο δημοκράτης κ. Τατσόπουλος κάτι τέτοιο δεν εσκέφθη να το προβάλη».

Απάντηση στους πολέμιους της πίστεως δίνει ο ίδιος ο Γέροντας Παΐσιος:

- Γέροντα, ὅταν μιλοῦν κατὰ τῆς Ἐκκλησίας ἢ κατὰ τοῦ Μοναχισμοῦ κ.λπ., τί πρέπει νὰ κάνei κανείς;

- Κατ' ἀρχάς, ἂν κάποιος μιλάει ἄσχημα λ.χ. γιὰ σένα ὡς ἄτομο, δὲν πειράζει. Νὰ σκεφθεῖς: «Τὸν Χριστό, ποὺ ἦταν Χριστός, Τὸν ἔβριζαν, καὶ δὲν μιλοῦσε, ἐμένα ποῦ εἶμαι ἁμαρτωλὸς τί μου ἀξίζει;». Ἂν ἔρχονταν νὰ βρίσουν ἐμένα ὡς ἄτομο, δὲν θὰ μὲ πείραζε καθόλου. Ἄλλα, ὅταν μὲ βρίζουν ὡς μοναχό, βρίζουν καὶ ὅλο τὸν θεσμὸ τοῦ Μοναχισμοῦ, γιατί ὡς μοναχὸς δὲν εἶμαι ἀνεξάρτητος, καὶ πρέπει νὰ μιλήσω. Σὲ τέτοιες περιπτώσεις πρέπει κανεὶς νὰ τοὺς ἀφήσει λίγο νὰ ξεσπάσουν καὶ ὕστερα νὰ τοὺς πεῖ δύο κουβέντες.

Κάποτε στὸ λεωφορεῖο μία γυναίκα ἔβριζε τοὺς παπάδες. Τὴν ἄφησα νὰ ξεσπάσει καί, ὅταν σταμάτησε, τῆς εἶπα: «Ἔχουμε ἀπαιτήσεις ἀπὸ τοὺς παπάδες, ἄλλα καὶ αὐτοὺς δὲν τοὺς ἔρριξε ὁ Θεὸς μὲ τὰ ἀλεξίπτωτα. Εἶναι ἄνθρωποι καὶ ἔχουν ἀνθρώπινες ἀδυναμίες. Μπορεῖς ὅμως νὰ μοῦ πεῖς, μία μητέρα σὰν ἐσένα βαμμένη, μὲ κάτι νύχια σὰν τὸ γεράκι, τί παιδὶ θὰ γέννησει καὶ πῶς θὰ τὸ ἀναθρέψει; Καὶ παπὰς καὶ καλόγερος νὰ γίνει, πῶς θὰ εἶναι;».

Θυμᾶμαι, μία ἄλλη φορᾶ, ὅταν ταξίδευα μὲ τὸ λεωφορεῖο ἀπὸ τὴν Ἀθήνα γιὰ τὰ Γιάννενα, ἦταν ἕνας ποὺ δὲν σταμάτησε σὲ ὅλο τὸν δρόμο νὰ κατηγορεῖ ἕναν μητροπολίτη ποὺ εἶχε δημιουργήσει τότε κάτι προβλήματα. Τοῦ εἶπα κάνα-δυὸ κουβέντες καὶ μετὰ ἔκανα εὐχή. Ἐκεῖνος συνέχιζε. Ὅταν φθάσαμε στὰ Γιάννενα καὶ κατεβήκαμε, τὸν πῆρα λίγο παράμερα καὶ τοῦ λέω: «Μὲ γνωρίζεις ποιὸς εἶμαι;». «Ὄχι», μοῦ λέει. «Πῶς τότε κάθεσαι καὶ λὲς τέτοια πράγματα; Ἐγὼ μπορεῖ νὰ εἶμαι πολὺ χειρότερος ἀπὸ τὸν τάδε ποὺ βρίζεις, μπορεῖ ὅμως νὰ εἶμαι καὶ ἕνας ἅγιος. Πῶς κάθεσαι ἐσὺ καὶ λὲς μπροστά μου πράγματα ποὺ δὲν μπορῶ νὰ φανταστῶ ὅτι τὰ κάνουν οὔτε καὶ οἱ κοσμικοὶ ἄνθρωποι; Κοίταξε νὰ διορθωθεῖς, γιατί θὰ φᾶς σκαμπίλι δυνατὸ ἀπὸ τὸν Θεὸ - γιὰ τὸ καλό σου φυσικά». Τὸν εἶδα μετά, ἄρχισε νὰ τρέμει. Ἄλλα καὶ οἱ ἄλλοι κατάλαβαν, ὅπως εἶδα ἀπὸ μία ἀναταραχὴ ποὺ δημιουργήθηκε.

Ἀπόσπασμα ἀπὸ τὸ βιβλίο: ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, ΛΟΓΟΙ Β΄, ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ

Πηγές:

http://aktines.blogspot.gr/2012/09/blog-post_2118.html

http://aktines.blogspot.gr/2012/09/blog-post_7497.html

http://hellas-orthodoxy.blogspot.gr/2012/09/blog-post_857.html

http://www.orthodoxia-ellhnismos.gr/2012/09/blog-post_1260.html

Ἀπαντώντας στίς αἰτιάσεις τοῦ ἀρθρογράφου τοῦ Περιοδικοῦ FocusMichaelKlonovsky, πρός στιγμήν εἴμαστε ἀναγκασμένοι νά κατεβοῦμε στό ἐπίπεδό του, προκειμένου νά καταστήσουμε φανερή τήν ποιότητα τῶν πολιτιστικῶν του κριτηρίων.

Τό πολιτιστικό του ἐπίπεδο προθυμοποιήθηκε νά μᾶς τό γνωστοποιήσει ὁ ἴδιος σέ πολλά σημεῖα, ἰδιαιτέρως ὅμως μέ τό νά συμπεριλάβει στά δημιουργικά στοιχεῖα τοῦ πολιτισμοῦ τίς ἐπιδόσεις στή μόδα, στό design(σχεδιασμό) τῶν μοντέρνων ἐνδυμάτων καί τήν κουζίνα. Στοιχεῖα στά ὁποῖα διαπιστώνει παντελή ἀπουσία τῆς σύγχρονης Ἑλλάδας.

Καί γιά μέν τό ντιζάιν, εἶναι θλιβερό ὅτι ἕνα προϊόν ἐξευτελιστικῆς ὑποκουλτούρας τολμάει καί τό συμπεριλαμβάνει στά στοιχεῖα τοῦ πολιτισμοῦ καί μάλιστα μέ ἀναφορά στή χώρα πού, ἀπό τήν ἀρχαία ἐποχή καί σ᾽ ὅλη τή διάρκεια τῆς Ἱστορίας της, βασικό κριτήριο τῆς δημιουργικότητάς της εἶχε τό «φιλοκαλοῦμεν μετ᾽ εὐτελείας».

Γιά τήν κουζίνα πάλι, ἐκτός ἀπό τό ψάρι τοῦ Ἀρχέστρατου στή Ρόδο, γιά τό ὁποῖο κάνει λόγο, μήπως ἔτυχε νά ἀκούσει ποτέ καί γιά τόν μέλανα ζωμό; Καί λοιπόν, τί νομίζει; Θεωρεῖ πώς ἦταν ποτέ δυνατόν νά ὑπάρξουν Θερμοπύλες μέ καλοζωισμένους καλοφαγάδες ἑστιατορίων μέ ἀστέρια Michelin; Ἂς χαίρονται οἱ συντοπίτες του τά λαμπρά αὐτά πολιτιστικά τους στοιχεῖα. Ἡ Ἑλλάδα δέν θά θελήσει νά τούς τά διεκδικήσει ποτέ. Τέτοιου βαθμοῦ πνευματική ἀναπηρία δέν τήν ἔχει χτυπήσει μέχρι σήμερα καί ἐλπίζουμε νά μή τῆς συμβεῖ καί στό μέλλον τέτοια συμφορά.

Τό μέγεθος ὅμως τῆς πολιτιστικῆς ἀνεπάρκειας τοῦ ἀρθρογράφου γίνεται ἀκόμη πιό φανερό ἀπό τή νηπιώδη ἐπιλογή του νά μήν ἀρκεσθεῖ νά ἀσελγήσει πάνω στό ἐπιβουλευόμενο σῶμα τῆς σύγχρονης Ἑλλάδας, ἀλλά νά συμπεριλάβει στήν ἀπαξιωτική κριτική του 2.000 χρόνια τῆς Ἱστορίας της. Πού σημαίνει ἀναμφιβόλως ὅτι θεωρεῖ περίοδο παρακμῆς τή λεγόμενη βυζαντινή περίοδο τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μιά περίοδο δηλαδή, κατά τήν ὁποία τό Ἑλληνικό πνεῦμα ἐξεδήλωσε τή μέγιστη δημιουργικότητά του. Ἄν ὁ ἀρθρογράφος τοῦ Focusεἶχε ζήσει στόν 19ο αἰώνα, τότε πού ὁ συντοπίτης του Φρήντριχ Φίσσερ χαρακτήριζε ὡς «μούμιες» τίς μορφές τῆς βυζαντινῆς ἁγιογραφίας, θά ἦταν κάπως δικαιολογημένος νά συγκαταλέγει σέ περίοδο παρακμῆς τόν βυζαντινό Ἑλληνισμό.

Ὅμως στόν 21ο αἰώνα, μετά τήν ἀπίστευτη ἔκρηξη τῶν βυζαντινῶν μελετῶν, μετά τίς ἐκπληκτικές ἐργασίες τόσων βυζαντινολόγων, ἀνάμεσα στούς ὁποίους πλῆθος συμπατριωτῶν του, ὅπως ὁ Κρουμβάχερ καί ὁ Χάνς-Γκέοργκ Μπέκ, τό νά μιλάει κάποιος γιά παρακμή δέν εἶναι ἁπλῶς προκλητικό γιά τή νηπιώδη ἄγνοιά του, εἶναι καί δηλωτικό τοῦ στόχου τῆς ἀρθρογραφίας του, πού εἶναι ἐπιχείρηση ὠμοῦ διασυρμοῦ τῆς Ἑλλάδας. Δέν ἀποτελεῖ ὑπερβολή αὐτός ὁ τελευταῖος λόγος μας καί θά φανεῖ αὐτό ξεκάθαρα στή συνέχεια.

Διότι στόν βυζαντινό Ἑλληνισμό ἔχουμε μιά πρωτοφανή σέ ἔκταση καί βάθος δημιουργικότητα σέ ὅλους τούς χώρους τῆς ζωῆς καί τίς πτυχές τοῦ πολιτισμοῦ. Εἶναι ἡ περίοδος κατά τήν ὁποία δημιουργοῦνται νέες καί μάλιστα κορυφαῖες ἐκφραστικές μορφές στά πάντα: Στήν Ἀρχιτεκτονική, στή Ζωγραφική, στήν Ποίηση, στή Μουσική, στό Δίκαιο, στήν Πολιτική, στήν κοινωνική ὀργάνωση, στή Φιλοσοφία.

Ἄς ἐπιμείνουμε λίγο στή ζωγραφική, τίς «μούμιες» τοῦ Φίσσερ. Ὁ Klonovsky, ἄν δέν εἶδε ποτέ του κάποιον ἀπό τούς ἀναρίθμητους τόμους μελετῶν πού ἐρευνοῦν τό μυστικό βάθος καί τήν ἀσύλληπτη καλλιτεχνική δύναμη τῶν βυζαντινῶν εἰκόνων, τουλάχιστον δέν ἄκουσε ποτέ ὅτι τόσοι ξένοι καί οἱ ἴδιοι οἱ «τίμιοι» συμπατριῶτες του ἔχουν ρημάξει ὅλα τά ἐρημοκκλήσια τῆς Ἑλλάδας καί πωλοῦν σέ ἀστρονομικές τιμές τίς εἰκόνες πού ἀφαιροῦν ἀπό αὐτά; Τί κλέβουν; Ἔργα παρακμῆς; Ποιός πίνακας τῆς δυτικῆς νατουραλιστικῆς ἢ ὅποιου ἄλλου εἴδους ζωγραφικῆς μπορεῖ νά συγκριθεῖ π.χ. μέ τήν εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως τῆς Μονῆς τῆς Χώρας στήν Κωνσταντινούπολη, μέ τίς τοιχογραφίες τοῦ Θεοφάνη, τοῦ Πανσέληνου, τοῦ Μιχαήλ Ἀστραπᾶ;

Ἄς σημειώσουμε κάτι καί γιά τήν Ἀρχιτεκτονική τοῦ Βυζαντίου. Ὁ ἀρθρογράφος καταδέχεται νά κάνει κάποια ἐπαινετική ἀναφορά στήν Ἁγιά-Σοφιά, ὅμως δέν κατάφερε νά θέσει παράλληλα ἕνα καίριο ἐρώτημα στόν ἑαυτό του: Πῶς δηλαδή εἶναι δυνατόν τό τελειότερο ἀρχιτεκτόνημα τοῦ κόσμου νά εἶναι προϊόν περιόδου παρακμῆς;

Εἶναι ὅμως μόνο ἡ Ἁγιά-Σοφιά; Τά μοναδικά ἀρχιτεκτονήματα τοῦ 11ου αἰώνα, ἡ Ὀμορφοκκλησιά, ἡ Καπνικαρέα, ὁ ὅσιος Λουκᾶς, ἡ Καισαριανή... καί τόσα ἄλλα, ἔργα ἀσύλληπτης ὀμορφιᾶς καί ἐκφραστικότατης ἀποτύπωσης τοῦ θεϊκοῦ μυστηρίου – θαύματα τέχνης! – εἶναι καί αὐτά ἔργα παρακμῆς;

Αὐτῆς ὅμως, τῆς βυζαντινῆς δηλαδή περιόδου τοῦ Ἑλληνισμοῦ, γέννημα εἶναι καί τό κορυφαῖο εἶδος μουσικῆς, ἡ λεγόμενη βυζαντινή μουσική, πού εἶναι ἡ μουσική τῶν ἀγγέλων ἐπί τῆς γῆς καί ἡ ὁποία ἀδόμενη π.χ. ἀπό τόν ὅσιο Ἰωάννη τόν Κουκουζέλη, ἔκανε καί τά ἴδια τά ζῶα νά λησμονοῦν τήν τροφή τους καί νά μένουν ἀκίνητα, ἀκούγοντας καί κοιτάζοντάς τον ἐκστατικά.

Ἀντίστοιχα στήν ἴδια περίοδο ἡ ποίηση γνώρισε ἐκρηκτική δημιουργικότητα. Εἶναι μάλιστα ἡ μοναδική ποίηση πού ἄδεται μέχρι σήμερα ἀκόμη, καί ἄδεται ἀκριβῶς ὅπως τότε πού πρωτοδημιουργήθηκε! Μεγαλειώδεις συλλήψεις πού συναρπάζουν ἐπί αἰῶνες τούς πάντες: «Χέρσον ἀβυσσοτόκον πέδον ἥλιος ἐπεπόλευσε ποτέ...», «Ἡ ζωή ἐν Τάφῳ...», «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται», «Σέ τόν ἀναβαλλόμενον…», «Ξενίας δεσποτικῆς…», τό ἐκπληκτικό τροπάριο τῆς Κασσιανῆς «Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις…», τό Χερουβικό τοῦ Μεγάλου Σαββάτου «Σιγησάτω πᾶσα σάρξ βροτεία…», τά ἀριστουργήματα τοῦ Ρωμανοῦ τοῦ μελωδοῦ καί τόσα ἄλλα... πού ὁδήγησαν τήν ποιητική δημιουργία στά ὅριά της – θαύματα τοῦ ἀνθρώπινου νοῦ!

Τήν ἴδια ἐκείνη περίοδο λαμβάνει χώραν ἡ ἐποποιΐα τῆς θεολογίας, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ τό τελειότερο εἶδος φιλοσοφίας καί εἶναι τό κορυφαῖο ἐπίτευγμα τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος. Ὅλες οἱ τιτάνιες κατακτήσεις τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς φιλοσοφίας βρίσκουν τώρα τήν κορύφωσή τους, διότι ἐπιχειροῦν καί ἐπιτυγχάνουν τό ἀκατόρθωτο: νά διατυπώσουν μέ τήν τελειότερη δυνατή ἀνθρώπινη ἀκρίβεια τό ἀνέκφραστο! Νά ὁριοθετήσουν τό μυστήριο τῶν μυστηρίων, τήν ἀλήθεια περί τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, τήν ἀλήθεια πού εἶναι σταυρός γιά τήν ἀνθρώπινη λογική: Ὁ Θεός εἶναι Ἕνας καί Τρεῖς ταυτόχρονα!

Μιά τελευταία ἀναφορά θά κάνουμε στά θέματα κοινωνικῆς ὀργάνωσης. Ἐδῶ στό Βυζάντιο φανερώνεται μοναδικό θαῦμα κοινωνικῆς πρόνοιας. Γιά πρώτη φορά στήν παγκόσμια Ἱστορία δημιουργοῦνται Νοσοκομεῖα, Πτωχοκομεῖα, Ὀρφανοτροφεῖα, τά Φιλοπονεῖα (ἕνα εἶδος σύγχρονων Κέντρων Ὑγείας ἀλλά καί φροντίδας γιά κάθε ἀνθρώπινη ἀνάγκη), αὐτά δέ σέ κάθε σχεδόν ἐνορία μέ φροντίδα τῶν ποικίλων συντεχνιῶν. Ἀλήθεια, ὁ Klonovskyδέν ἄκουσε ποτέ τίποτε γιά τή Βασιλειάδα τοῦ Μεγάλου Βασιλείου – μιά ὁλόκληρη πόλη φιλανθρωπικῶν ἱδρυμάτων μέ πληθυσμό 30.000 ἀνθρώπων; Ἡ Κοινωνική Πρόνοια τοῦ Βυζαντίου, κύριε Klonovsky, βρίσκεται πολύ πιό μπροστά καί ἀπό τήν πλέον προοδευμένη τῆς ἐποχῆς μας. Ἕνα μόνο παράδειγμα θά κάνει ἀντιληπτό τό κορυφαῖο της ἐπίπεδο. Στό Βυζάντιο ἡ ἐπίτοκος μητέρα τύχαινε ἐξαιρετικῆς φροντίδας στά Μαιευτήρια τῶν Νοσοκομείων. Καί ὄχι μόνο δέν πλήρωνε τίποτε γιά τή νοσηλεία της, ἀλλά καί, ὅταν ἔφευγε μέ τό νεογέννητο, τήν πλήρωναν! Αὐτό τό ἐπίπεδο πότε θά τό φθάσει ἡ ἐποχή μας;

Θά κλείσουμε ἐδῶ τή βάναυση γιά τήν ἐπιγραμματικότητά της ἐλλιπέστατη ἀναφορά μας στή δημιουργικότητα τοῦ βυζαντινοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἕνα ἀκόμη ἑπόμενο ἄρθρο μας θά τό ἀφιερώσουμε στή δημιουργική προσφορά τοῦ σύγχρονου Ἑλληνισμοῦ, αὐτοῦ ἄλλωστε πού ἀποτελεῖ τό κάρφος στό βάσκανο μάτι τοῦ Focusκαί τῶν συντακτῶν του!

                                                   Στ.

ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Η ΔΡΑΣΗ ΜΑΣ», Τεύχ. 454.

Στήν Ἑλλάδα, δέν ὑπάρχει πλέον τόσο ἡ διάκριση τῶν ἐξουσιῶν πού ἐπιτάσσει τό Σύνταγμα στό ἄρθρο 26, ὅσο ἡ διάκριση τῶν κρατικῶν ἱδεολογιῶν. Οἱ κατοχικές δυνάμεις ἐκμεταλλεύονται στό ἔπακρο τήν διάκριση τῶν κρατικῶν ἰδειολογιῶν.

α) Κανονικά, ὅλο τό κράτος ἔχει μία κρατική ἰδεολογία

Κανονικά, ὅλο τό κράτος ἔχει μία κρατική ἰδεολογία, στήν ὁποία περιέχονται πολλές ἀποχρώσεις: διάφορες ἀπόψεις γιά τά θεμελιώδη ζητήματα τῆς κοινωνίας, καί πολλές ἀπόψεις περί τοῦ πρακτέου. Τά πρόσωπα τῆς κοινωνίας μποροῦν ἔτσι νά λειτουργοῦν ἐλεύθερα καί συντονισμένα.  Νά καταλαβαίνουν τούς νόμους μέ τήν ἴδια γενική κατεύθυνη. Να ἐκτελοῦν τίς  ἐντολές χωρίς χρονοτριβή καί μέ φιλότιμο.

 Οἱ προσωπικές ἀποκλίσεις στήν θεωρία ἤ στήν πράξη, προσλαμβάνονται καί ἐμπλουτίζουν ὅλους, ἤ ἐνδεχομένως, μέ φειδώ ὅμως, ἀπορρίπτωνται ὡς ἐσφαλμένες, ἤ ὡς ἀνεπίκαιρες ἤ ὡς ἐπιβλαβεῖς.

 Ἀκόμη καί ἡ διάκριση ἀριστερᾶς καί δεξιᾶς στήν πολιτική ζωή, τά κόμματα, οἱ συντεχνίες συμφερόντων, πάντως στεγάζονται κάτω ἀπό τήν ἴδια γενική ἰδεολογία γιά τό κράτος καί γιά την κοινωνία. Ἡ ὅποια διαπάλη τῶν κομμάτων, τῶν συντεχνιῶν καί τῶν ἐπιχειρηματικῶν κύκλων, ἔχει ὡς γνώμονα τό κοινό καλό καί ὡς ὅριο τήν ἀποτροπή διαλυτικῶν τῆς κοινωνίας τάσεων, ἄλλοτε ἐν τῆ γενέσει τους, ἄλλοτε στήν συμπτωματολογία τους.

Ἡ διαπάλη αὐτῶν τῶν φορέων κοινωνικῆς δυνάμεως, ἔχει ὡς ὅριο τήν ἀποτροπή διαλυτικῶν τῆς κοινωνίας τάσεων ἐν τῆ γενέσει τους, ἐάν ὑπάρχῃ κλασσικό κράτος μέ σταθερά θεμέλια, ὅπως πρέπει νά εἶναι τό δικό μας σύμφωνα μέ τό Σύνταγμά μας καί τήν ἱστορία μας, ἀνεκτίμητης ἀξίας παγκοσμίως (βλ. π.χ. τό βαθύτερο νόημα τῆς ἐπαναστάσεως τοῦ 1821, ἡ ὁποία στράφηκε κατά παραθρησκευτικῆς βαρβαρότητας καί κτηνοτροφικῆς-ἐθνικιστικῆς ἀντιλήψεως περί αὐξήσεως τῶν τούρκων διά παιδομαζωμάτων κ.λ.π., χειρότερα πράγματα ἀπό φεουδαρχία καί ἀπό ἀποικιοκρατία). Ἀντίθετα, αὐτή ἡ διαπάλη αὐτῶν τῶν φορέων κοινωνικῆς δυνάμεως ἔχει ὡς ὅριο τήν ἀποτροπή τῶν διαλυτικῶν τῆς κοινωνίας συμπτωμάτων μόνο, καί ὄχι τῶν διαλυτικῶν τῆς κοινωνίας αἰτιῶν, ἐάν ὑπάρχῃ  μοντέρνο κράτος δυτικοῦ τύπου, κράτος δηλαδή μέ ἐλισσόμενες προσαρμογές τῶν βάσεών του καί θεμέλιο τήν σχέση ἰσχύος - ὑποταγῆς: ἐάν εἶναι οἰκονομικῶς πλούσιο, καλά ὀργανωμένο κ.λ.π. μοντέρνο κράτος, τότε ἔχει θεμέλιο τῆς ὑπάρξεως καί τῆς λειτουργίας του τήν ἰσχύ του, ἐνῶ ἐάν εἶναι οἰκονομικῶς ἐνδεές καί μέ ἐλαττωματικές δομές μοντέρνο κράτος, ἔχει θεμέλιο τῆς ὑπάρξεως καί τῆς λειτουργίας του τήν ὑποταγή του στήν ἰσχύ τῶν ξένων (ἄρα, μιά Ἑλλάδα πού θέλει νά εἶναι μοντέρνο κράτος, ἀποτελεῖ καρικατούρα τοῦ ἑαυτοῦ της καί οὐσιαστικῶς καλεῖ γιά κατοχή της τούς ξένους, ἀνεξαρτήτως οἱασδήποτε οἰκονομικῆς κρίσεως). Καί στίς δύο περιπτώσεις μοντέρνου κράτους, αὐτό ἀνέχεται μέν  κατ' ἀρχήν τίς διαλυτικές τοῦ συνόλου τῆς κοινωνίας τάσεις, ἀλλά τίς πατάσσει ὅταν φθάσουν στό ἀπροχώρητο, ἄλλοτε μέ εὐγένεια καί "μεγαλοψυχία", ἄλλοτε μέ βαρβαρότητα (αὐτά θά ἔχει νά ἀντιμετωπίσῃ ἡ Ἑλλάδα, ὅταν θά ἐπιχειρήσῃ πραγματικά νά ἐλευθερωθῆ ἀπό τόν βρόγχο τῆς Εὐρωζώνης, τήν πεμπτουσία τῆς "κοινωνίας" τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης) .

β) Στήν Ἑλλάδα μας, δέν συμβαίνει τίποτα κανονικά - Γιατί δέν χωρᾶμε σέ κανένα σύστημα

Στήν Ἑλλάδα μας, δέν συμβαίνει τίποτα κανονικά. Ὅποιος δέν τό καταλαβαίνει αὐτό, "δέν ξέρει ποῦ πατᾶ καί ποῦ πηγαίνει".  Ὁ ἕνας λόγος πού στήν Ἑλλάδα τίποτα δέν γίνεται κανονικά, εἶναι, φυσικά ἡ διάβρωση, ἡ διαφθορά, ἡ ἰδιοτέλεια, ἡ διχόνοια, καί τά τοιαῦτα, τά πάλαι ποτέ λεγόμενα "ἐθνικά ἐλαττώματα" (ὅρος ξεχασμένος ἀπό τότε πού περί τά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ 1980, χάθηκε κάθε "ἐλάττωμα τῆς φυλῆς" ἀφοῦ  κυκλοφόρησε καί σχεδόν ἐπικράτησε ὁ τίτλος "... Μεγάλε..." ).  Ὁ ἄλλος λόγος, εἶναι ὅτι "τοῦ Ἕλληνος ὁ τράχηλος ζυγόν δέν ὑπομένει", δηλονότι δέν χωρᾶμε σέ κανένα σύστημα. Ὄχι ὅμως ἀπό ἀπειθαρχία, ἤ ἀπό κακία, ἤ γιατί εἴμαστε δυσκολοκυβέρνητοι (τό τελευταῖο τό εἶπε πρῶτος ὁ δικτάτορας Γεώργιος Παπαδόπουλος στόν 7^ο τόμο τοῦ Πιστεύω του, καί τό ἐπανέλαβε ὁ Κίσσσινγκερ).

Ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο δέν χωρᾶμε σέ κανένα σύστημα, εἶναι ὅτι ἁπλούστατα, ἀπό φυσικοῦ μας, εἴμαστε δημιουργοί συστημάτων!  Ἀπό φυσικοῦ μας, σημαίνει (χωρίς ἴχνος ἐθνοφυλετισμοῦ, ἀλλά πολύ ρεαλιστικά) τά ἑξῆς : Ἀπό  ἰδιοσυγκρασία, ἀπό καλή περιέργεια, ἀπό ἀντοχή ὅπως τοῦ Ὀδυσσέα στίς περιπέτειες καί στίς δοκιμασίες χάριν κάποιας Πηνελόπης, ἀπό πίστη δηλαδή σέ ὑψηλά ἰδανικά, ἀπό ἀγάπη γιά τήν ἐλευθερία, ἀπό τόν σεβασμό  τῆς ἱερότητας τῆς Δημιουργίας τοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν ἔμπνευση πού δίδει ὁ Τριαδικός Θεός τῆς ἀγάπης εἰς τούς ἔκπαλαι ἀποφεύγοντας τήν ὕβριν.  

γ) 'Απίστευτη ποικιλία κρατικῶν ἰδεολογιῶν

Ἄς ἔλθουμε τώρα στό κυρίως ζητούμενο ἐν προκειμένῳ: Τήν ποικιλία τῶν κρατικῶν ἰδεολογιῶν καί τήν παράλυση ἤ τίς ἐμπλοκές πού αὐτή προκαλεῖ , οὕτως ὥστε νά καταλάβουμε, ἴσως, τό γιατί στήν Ἑλλάδα τίποτα δέν γίνεται κανονικά.

Ὅπως ὅλοι ἔχουμε καταλάβει, ὁ μέσος Ἕλληνας πιστεύει πλέον στό εὐρώ. Εἴτε ἔχει, εἴτε δέν ἔχει. Δέν πιστεύει πλέον καθόλου ὅμως στήν Εὐρώπη. Πρώτη λοιπόν ἐμπλοκή στήν κοινωνική ἰδεολογία, μέ τραγικά ἀντιφατικές συνέπειες στήν πολιτική σκηνή...

Στήν κυβερνητική ἐξουσία, ἀνώτερο καί ἀρκετά διαφοροποιημένο τμῆμα τῆς ἐκτελεστικῆς ἐξουσίας, ἀνάλογα μέ τό κόμμα πού "ἔχει" τήν  Κυβέρνηση, πλανᾶται κρατική ἰδεολογία πού αρχίζει ἀπό τούς δημοκρατικούς τῶν Η.Π.Α. καί φθάνει μέχρι τούς ρεπουμπλικανούς τῶν Η.Π.Α. Αὐτή ἡ κρατική ἰδεολογία ἀφορᾶ στήν Κυβέρνηση τῆς Ἑλλάδας. Ὁ εὐρωπαϊσμός ἀφορᾶ τήν ἁπλῆ διακυβέρνηση τῆς Ἑλλάδας. Ἐπεκτείνεται δέ ὁ εὐρωπαϊσμός καί σέ ἄλλα κόμματα τῆς πολιτικῆς ἀνθο-δέσμης πού ἔχουμε λάβει ἀπό τήν Εὐρώπη - μαζί μέ τά "φῶτα" της.

Ὁ ἀντι-εὐρωπαϊσμόςὑπάρχει περιθωριοποιημένος μέν πολιτικά ἀλλά ὄχι κοινωνικά. Καθ' ὅσον, στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, τήν πλέον γνήσια ἐκπροσώπηση τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας, τήν ἐκκλησιαστική ἐκπροσώπηση (πού διαφέρει ἀπό τήν κομματική ἤ τήν ἐν γένει ἀντιπροσώπευση), ἀρχίζει καί γίνεται αἰσθητό ὅτι ἰσχύει γιά τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση καί τήν Ἑλλάδα, τό νόημα τῆς λαϊκότατης παροιμίας πού εἶχε πεί ἀείμνηστος λογοπλάστης θεῖος μου ἀπό τό χωριό  τῆς μάνας μου ἀναφερόμενος σέ κακή μεταχείριση κατόπιν ἐξαπατήσεως: " Ἄλλη μοὔδειξες κι ἄλλη μοὔμπηξες..." .

Πολλοί δέν τό γνωρίζουν, ἀλλά ἡ δικαστική ἐξουσία μας πιστεύει ἀκόμη στήν Εὐρώπη! Τήν δυτική φυσικά. Ἐφαρμόζει δυτικο-εὐρωπαϊκές προδιαγραφές στό νόημα καί στά ὅρια τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, στήν αἴσθηση γιά τό νόημα τῆς ἐλευθερίας, στό τί ἐστί ἐθνικό συμφέρον, τί ἐστί δημόσιο συμφέρον, καί τί ἐστί κοινωνικό συμφέρον. Χρησιμοποιεῖ κατά κόρον τήν σχολαστική μέθοδο ἑρμηνείας τῶν νόμων, καί μάλιστα μέ τυπολατρεία καί "νομικό θετικισμό" πού θά ζήλευαν καί οἱ Γερμανοί δικαστές πού ἀκολουθοῦσαν τόν Χίτλερ καί ἐφάρμοσαν τήν "νομιμότητα"τοῦ τρίτου Ράϊχ! - Ἀπό τά γερμανικά Ράϊχ ὅμως,  μέχρι τόν κ. Ράϊχενμπαχ, μᾶς χωρίζει μόλις ἕνα ρυάκι (μπάχ σημαίνει ρυάκι)...

 Ἡ δικαστική μας ἐξουσία,  δέν πολιτικοποιεῖται, δέν κομματίζεται, καί καλῶς, ἀλλά καί δέν ἐνεργεῖ (ἡ πλειοψηφία της έννοεῖται) κατά προτεραιόττηα γιά τήν ὑπεράσπιση τῶν ἐθνικῶν καί κοινωνικῶν συμφερόντων. Νομίζει ὄτι αὐτά εἶναι ἔργο τῶν πολιτικῶν καί τοῦ στρατοῦ μόνον. Δυστυχῶς,  μέ τόσα σεμινάρια καί συνέδρια περί Εὐρωπαϊκῶν θεσμῶν καί Εὐρωπαϊκοῦ δικαίου  ἔχουν ἀποικτήσει πολλοί δικαστές  συνείδηση διεθνιστική-εὐρωπαϊκή. Βρίσκονται ἔτσι σέ πλήρη ἀναντιστοιχία πρός  μεγάλο κομμάτι τῆς Ἑλληνικῆς κοινωνίας καί ἰδίως πρός τήν συνείδηση τοῦ στρατιωτικοῦ καί τοῦ στρατιώτη πού ὁρκίζονται νά ὑπερασπίζονται τήν πατρίδα. Ἄν δηλαδή κάποιοι νόμοι προδίδουν τήν πατρίδα, πολλοί δικαστικοί φρονοῦν ὅτι δέν τούς πέφτει λόγος καί ὅτι τό ζήτημα εἶναι πολιτικό-κομματικό. Ἔτσι ἐξηγεῖται μᾶλλον, γιατί τό Πρῶτο Μνημόνιο θεωρήθηκε κατά πλειοψηφία ἀπό τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας, ὡς "μη δεσμευτικό νομικῶς κείμενο", κείμενο πολιτικό ... "πού στερεῖται ἀμέσου ἐφαρμογῆς"....

Ἡ ἐκτελεστική ἐξουσία;στήν Ἑλλάδα ἔχει κρατική ἰδεολογία πού μᾶλλον διαφέρει ἀπό Ὑπουργεῖο σέ Ὑπουργεῖο.  Χρειάζεται εἰδική ἔρευνα γιά νά διαπιστωθῆ π.χ.  - α) σέ ποιά κρατική ἰδεολογία πιστεύουν ὅσοι εὐνοοῦν σέ κάποια εὐαίσθητα ὑπουργεῖα μας τήν ἄνευ ὅρων καί ὁρίων συνεργασία μας μέ τό Ἰσραήλ, - β) πῶς καί γιατί σέ ἄλλα ὑπουργεῖα γνωρίζουν μόνο τούς Ἀμερικανούς ἤ κάποιους  Γερμανούς (δικαιολογημένο μέν ἐν πολλοῖς λόγῳ ΝΑΤΟ καί λόγῳ ἀνταλλακτικῶν κ.λ.π., ἀλλά...), - γ) ποιοί στό Ὑπουργεῖο Παιδείας καί γιατί, μέ ὑπερκαπιταλιστικό ζῆλο διαλύσεως τῶν οἰκογενειῶν, τοποθετοῦν τούς ἐκπαιδευτικούς, ἰδίως στόν πρῶτο διορισμό τους, ὅσο γίνεται μακρύτερα ἀπό τόν τόπο καταγωγῆς τους καί τόν τόπο διαμονῆς τῆς οἰκογενείας τους (ἀπό τό Κιλκίς στήν Λακωνία, ἤ ἀντιστρόφως), - δ) ποιοί κάποιοι ἄλλοι στό Παιδαγωγικό Ἰνστιτοῦτο ἤ καί στό  Ὑπουργεῖο Παιδείας  προωθοῦν τόν ἀποχριστιανισμό τῆς νεότητας, τήν ἀπορρύθμιση τοῦ φυσικοῦ κατηχητικοῦ ρόλου τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν, καί τήν ἀθεΐα στά σχολεῖα, - ε) Πῶς στό Ὑπουργεῖο  Οἰκονομικῶν ἐλέγχονται οἱ Διοικήσεις τῶν Ἱδρυμάτων πού ἵδρυσαν οἱ ἐθνικοί εὐεργέτες τῆς Ἠπείρου... καί μέ ποιό  εἰδικότερο φρόνημα συμμορφώνονται μέ τίς ἀπαιτήσεις τῆς "Τρόϊκα",... Τελικά ὑπάρχουν ἀνά Ὑπουργεῖο - καί χρειάζεται νά ὑπάρξῃ πρακτικῶς ἀξιοποιήσιμη ἔρευνα, ἐθνικά ἐπωφελής - κρατικές ἰδεολογίες προσανατολισμένες σέ ἄλλα κράτη καί στήν "ὑπηρεσιακῶς αὐτονόητη" ἀλλά διαφορετική ἀνά ὑπουργεῖο, ἐπιρροή τῆς ἰσχύος τους, κρατικές ἰδεολογίες ἐπιζήμιας ὑπερβολῆς σέ ἐθνικισμό,  κρατικές ἰδεολογίες διεθνιστικοῦ τύπου ὅπως γενικῆς ἀριστερῆς ἰδεολογίας ἤ οἰκολογικῆς ὑπερευαισθησίας ἤ μασωνικῆς ἀθεΐας, κρατικές ἰδεολογίες καθαρά ἐθνοπροδοτικές, π.χ. φιλοτουρκικές στήν Θράκη, ἤ στόν Δῆμο Θεσσαλονίκης ἤ σέ νησί τοῦ Αἰγαίου ...

Οἱ κρατικές λοιπόν ἰδεολογίες πού στό Ἑλληνικό Κράτος συμπλέκονται,  προξενοῦν ἐμπόδια καί συγκρούσεις, ὑπηρεσιακές καί δι-"υπουργικές ἀντιφάσεις καί ἐντάσεις. Αὐτές οἱ ψευδοκρατικές ἰδεολογίες τοῦ μοντέρνου κράτους πού δῆθεν εἶναι ἡ Ἑλλάδα, ἤ πού δῆθεν θά ἔπρεπε νά γίνει ἡ Ἑλλάδα, βαίνουν πολύ πέραν κάποιων δυσλειτουργιῶν πού ἐπιδέχονται διορθώσεις ἤ συντονισμούς. Ἀγγίζουμε ἐδῶ κάτι βαθύτερο.

δ) Τό δημόσιο δίκαιο  τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ἡ πολιτειακή ἰδεολογία του

 Διχασμούς γνώριζε πάντα ὁ Ἑλληνισμός. Μέ τήν ἐκκλησιαστική ἐκπροσώπησή του, ὡς Βυζαντινή Ρωμαιοσύνη ἤ Ρωμηοσύνη, ὁ οἰκουμενικός μετραλεξανδρινός Ἑλληνισμός βρῆκε ἀρχικά τήν ἡσυχία του ἀπό διχόνοιες, τήν πολιτική του συναίρεση μέ τήν Ρωμαϊκή αὐτοκρατορία, τήν ὑπερπολιτιστική ἑνότητά του, άνεξάρτητα ἀπό ἐθνοτικές δεύτερες γλῶσσες, ἀπό τοπικές κουλτοῦρες καί συνήθειες, καί στήν συνέχεια κράτησε τήν ἑνότητα τοῦ γένους ὑπό τόν βαρύ χειμῶνα τοῦ μουσουλμανικοῦ ζυγοῦ τῶν ὀθωμανῶν τούρκων.  

Μετά ἀπό τήν ἀπελευθέρωση, μέ τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821  καί τούς ἀπελευθερωτικούς ἀγῶνες τῶν ἒτῶν 1912-1918, προξενεῖται διχασμός τεχνητός, πού ἀπηχεῖται στό κῦμα ἀθεΐας τοῦ διαφωτισμοῦ, στήν εἰσαγόμενη ἔκτοτε μασωνία, καί στόν παροξυσμό ἀρχαιολατρείας καί σχεδόν εἰδωλολατρικοῦ ρομαντισμοῦ, ἤδη ἀπό τόν 19^ο αἰῶνα. Αὐτά τά ρεύματα συνδέονται μέ τό αἴτημα τοῦ "ἐκμοντερνισμοῦ" τῆς κοινωνίας τό ὁποῖο ἐκφράζεται μέ τήν πληθωρικά σχολαστική νομική παιδεία (ἀπολυτοποίηση τοῦ γράμματος τοῦ νόμου, λές καί πρόκειται γιά διαταγή), τόν κρατικό συγκεντρωτισμό, τήν κατάργηση ὅσο γίνεται τῆς τοπικῆς αὐτοδιοίκησης καί τήν κομματοκρατία-ρουσφετοκρατία πάντα χάριν τοῦ ἐκμοντερνισμοῦ. Αὐτά τά ρεύματα ὁδηγοῦν σέ πλήρη διχασμό αφ' ἑνός μέν τοῦ κράτους πού τά ἐνστερνίζεται μέ τόν ἔνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο,  ἀφ  ἑτέρου δἐ τῆς κοινωνίας πού ἐξακολουθεῖ  νά λειτουργῆ ὀρθόδοξα, χωρίς φυσικά σύστημα, καί χαοτικά, ἀφοῦ τό κρατικό μόρφωμα ἐκφράζει τούς ἐκπροσώπους του καί τόν ἑαυτό του καί ὄχι τήν κοινωνία μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία της.

Τίθενται έν διωγμῶ  δηλαδή τό δημόσιο δίκαιο  τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ἡ καταγόμενη ἀπό τήν Βυζαντινορωμαϊκή ἐποχή πολιτειακή ἰδεολογία του, πού εἷχε  ἐμποτίσει ἀκόμη καί τόν ὀθωμανό κατακτητή μέ ἴχνη αἰσθήσεως τοῦ δημοσίου χώρου καί τοῦ κοινοῦ καλοῦ. Ἐπιβιώνουν παρά ταῦτα τό δημόσιο δίκαιο  τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ἡ πολιτειακή ἰδεολογία του, μέ τό φιλότιμο τοῦ Ἕλληνα φαντάρου καί ἀξιωματικοῦ, στούς ἀγῶνες τοῦ ἔθνους καί στά ἤθη τῆς καθημερινῆς βιοπάλης, ὡς σχέσεις ἀνθρώπινες καί ὡς παρεμβάσεις πού διορθώνουν τίς κρατικές ἐλλείψεις καί ἀδικίες.

 Ἐλλείψει γνησίας πολιτειακῆς ἔκφράσεως, ὅμως, τό δημόσιο δίκαιο  τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ἡ πολιτειακή ἰδεολογία του, δέν μετατρέπονται εἰ μή ἠμιτελῶς σέ κρατική ἰδεολογία. Πρόκειται γιά πατριωτισμό πού ὑπομένει καί ἀγωνίζεται  ἐντός τῆς Διοικήσεως καί τῆς Δικαιοσύνης ἤ στό στράτευμα, παρά τούς συστηματικά ἐλλειπεῖς ἤ καί ἀντίστροφους νόμους καί  παρά τίς προδοσίες ἐνίοτε κάποιων ἐκ τῶν "ἀνωτέρων". Πρόκειται ὅμως καί γιά πατριωτισμό πού  δέν ὑπομένει,  πού χειραγωγεῖται, ἀποχριστιανίζεται καί ἐπαναστατεῖ κατά τῆς πατρίδας, στό ὄνομα τοῦ λαοῦ καί τῆς κοινωνικῆς δικαιοσύνης,  χωρίς ὅμως τόν Χριστό.  

ε) Νόμος εἶναι ...

ΣΗΜΕΡΑ, πού ἡ κρατική ἰδεολογία ἰδιωτικοποιεῖται παγκοσμίως διά τῶν ΜΜΕ καί τῶν χρηματικῶν ροῶν, ἡ μόνη πραγματική κρατική ἰδεολογία μας, εἶναι τό διωκομένο ἀπό τό Δ.Ν.Τ. καί τήν Τρόϊκα δημόσιο δίκαιο τοῦ Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί ἡ ἐθνική πολιτειακή ἰδεολογία του:

 ΔΕΝ ὑπάρχει γιά τόν Ἑλληνικό λαό δημόσιο χρέος, ὑπάρχουν κλέφτες.

Χρειάζεται ἡ ὑπακοή στούς νόμους ἀλλά μέχρις ἑνός ὁρίου, πού ἤδη γιά τούς περισσότερους ἔχει ξεπερασθῆ, ἀφοῦ οἱ κομματικοί πού τά ἔφαγαν κυκλοφοροῦν ἐλεύθεροι καί δή μέ τά κλεμμένα τους σέ καταθέσεις τοῦ ἐξωτερικοῦ ἤ σέ ἀκίνητα.

ΔΕΝ νοεῖται φορολόγηση τῆς περιουσίας που δέν μπορεῖ νά παραγάγει εἰσοδήματα, διότι δέν ὑπάρχει πραγματική φοροδοτική ἱκανότητα.

 Ἡ κατά τήν κοινή ἀντίληψη αὐτοάμυνα, ἀκόμη καί ἡ κοινωνική αὐτοάμυνα, σέ ἀθέμιτες παρεμβάσεις ἐκ μέρους τοῦ κράτους πηγαίνει πολύ πέραν τῶν ὁρίων πού διαγράφει ὁ ποινικός Κώδικας (βλ. περιστατικό τῆς Ὕδρας).

 Ἡ ἀποχή ἀπό βία δέν δικαιολογεῖται μπροστά σέ κατάφωρες σοβαρές ἀδικίες, ἀκόμη καί ὅταν κολάζεται ποινικῶς.

 Νόμος δέν εἶναι μόνο ὅ,τι ψηφίζει ἡ Βουλή, ἀλλά πρῶτα καί κύρια ὅ,τι ἔχει κερδίσει τήν συνείδηση τοῦ ἔντιμου μέσου κοινωνικοῦ ἀνθρώπου ὡς ἱερό καί ὅσιο, ἤ ὡς πολύ δίκαιο.

Αὐτά εἶναι δομικά στοιχεῖα κάθε ἐλεύθερου προσώπου πού ἔχει αἴσθηση τῆς κοινωνικῆς του ἀποστολῆς. Αὐτός, ναί μεν συγκρατεῖται λόγω ὀρθοδοξίας νά μήν ἀμφισβητήσῃ ἐμπράκτως ἀντίστροφους νόμους καί ἐγκυκλίους, ἀλλά τοῦτο ὄχι ἐσαεί.  Ὑπάρχει τό γνωστό "ὡς ἐδῶ καί μή παρέκει". ...

 Ἄγνωστα πράγματα αὐτά, στούς φιλόδοξους καί σκληρόκαρδους ψυχοπαθεῖς πού ἀναδεικνύουν φυσικῶς τά "συστήματα" ἐξουσίας καί πού γι' αὐτό ὅταν διανύουν προ-ἐπαναστατική περίοδο, δέν τό καταλαβαίνουν καλά.  Νομίζουν ὅτι ἡ ἐπαναστατικότητα μπορεῖ νά χωρέσῃ τσίμα-τσίμα σάν τζίνι μέσα σέ κάποιο λυχνάρι καί νά ἐλεγχθῆ τό ὅλον κακόν, ἤ νά κοπῆ σάν δέντρο σύρριζα.

Καί ἀφοῦ ἔτσι νομίζουν, ἄρχισαν τήν καλλιέργεια φορολογικῆς συνειδήσεως ὁρισμένοι διά τῶν ΜΜΕ καί μέ δηλώσεις τους, καί μέ τά νέα μέτρα πού ἀπαιτεῖ τελευταῖα ἡ Τρόϊκα.  Πρόκειται γιά  τήν μαζική "ἀναμόρφωση τῆς προσωπικότητας" , ὅπως συμβαίνει στά ὁλοκληρωτικά καθεστῶτα ἤ μέσα σέ αἱρέσεις-σέκτες, ὅπου  ἡ ἀναμόρφωση ἔρχεται ὕστερα ἀπό τά συνεχῆ τρομο-σόκ πού σκοπό ἔχουν την διάλυση τῶν σημείων ἀναφορᾶς τοῦ χειραγωγουμένου λαοῦ.

Μᾶλλον ὅμως ἀντί τῆς ὁλοκληρώσεως τῆς χειραγωγήσεως, περίπου ὅταν αὐτή θά φαίνεται ὅτι ὁλοκληρώνεται, θα φανῆ - εἴτε θριαμβευτικῶς εἴτε διά τοῦ μαρτυρίου, αὐτό εἶναι θέμα τοῦ Θεοῦ  - τό σταυρο-ἀναστάσιμον ποιόν  τοῦ δημοσίου δικαίου  τοῦ πάντα ἐλεύθερου Ἑλληνικοῦ λαοῦ καί τῆς μή δυναμένης νά κρυβῆ πολιτειακῆς ἰδεολογίας του. Πού δέν ἀνήκουν βέβαια στήν Δύση. Ἀλλά πού τούς ἀνήκουν ἀγαπητικῶς, καί ἡ Δύση καί ἡ Ἀνατολή.

Την 7η Σεπτεμβρίου 2012 ο κ. Πρόεδρος της Δημοκρατίας εξέδωσε κατεπείγουσα Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου που καταργεί το ελάχιστο ποσοστό του Ελλ. Δημοσίου σε βασικούς Κοινωφελείς Οργανισμούς, με το αιτιολογικό ότι πρόκειται για " έκτακτη περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης για την εξασφάλιση της επίτευξης των στόχων του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων".

 Σύμφωνα με το Σύνταγμα η Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου εκδίδεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κατά παράκαμψη της νομοθετικής διαδικασίας της Βουλής, προκειμένου να αντιμετωπιστούν ιδιαίτερα επείγουσες και σοβαρές περιπτώσεις για τις οποίες δεν προλαβαίνει να συνεδριάσει η Βουλή.

 Παλαιότερα οι Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου σπάνια εκδιδόταν (λχ καταλήψεις Σχολείων Έτους 2000) . Μετά το Μνημόνια βρίσκονται σε ημερήσια σχεδόν διάταξη. Όλα ξαφνικά έγιναν επείγοντα !

 Και δημιουργούνται τα ερωτήματα στον πολίτη :

1. Πόσο "απρόβλεπτη" ήταν αυτή η ανάγκη, εφ΄ όσον πάνω από ένα έτος συζητείται το θέμα αυτό σε πολιτικό επίπεδο;

 2. Γιατί δεν προλάβαινε να συνεδριάσει η Βουλή για τόσο σοβαρό θέμα ;

 3. Ποιοι ενδιαφέρονται επειγόντως να αγοράσουν αυτούς  τούς  σοβαρότατους  κοινωφελείς οργανισμούς ; (δηλ. μέχρι και νερό που πίνουμε ; )

 4. Ποιες  εγγυήσεις προστασίας του πολίτη από την αθέμιτη κερδοσκοπία θα θέσει το Κράτος κατά την πώληση ή μακρά μίσθωσή τους ;

 5. Πώς θα εξασφαλιστεί ότι ο ιδιώτης αγοραστής θα είναι έμπιστος για την Εθνική μας Ασφάλεια, δεδομένου ότι παίρνει την κυριότητα ή την χρήση έργων εθνικής υποδομής ;

 6. Αν αυτοί οι Κοινωφελείς Οργανισμοί προς εκμετάλλευση είναι τόσο κερδοφόροι, τότε γιατί δεν τους εκμεταλλεύεται το Ελληνικό Δημόσιο, ώστε να αποσβέσει το χρέος του από τα κέρδη ;

 7. Γιατί το Κράτος αποφεύγει να αναπτύξει Κρατική Δραστηριότητα μέ επιδόσεις ιδιωτικής οικονομίας (πχ. πρότυπο του ΟΤΕ) βάζοντας Ανεξάρτητη Αρχή που να ελέγχει σε μηνιαία βάση την οικονομική επίδοση των Οργανισμών , ώστε να μην τα "τρώμε μαζί¨ ;

8. Πώς προσδιορίζεται το ύψος της αξίας που θα μεταβιβαστούν ; Μήπως πωλούνται για ένα κομμάτι ψωμί λόγω υποτιθεμένης "οικονομικής συγκυρίας" ;

9. Υπάρχει δημοσιευμένος ο κατάλογος όλων αυτών που εκδηλώνουν ενδιαφέρον, από ποιες πολυεθνικές υποστηρίζονται και ποιοι τελικά αγοράζουν τις μετοχές ;

10. Μήπως όλα τα παραπάνω κράζουν  περί της αντισυνταγματικότητας της Πράξεως αυτής;

 Κατά συνέπεια : ή θα πρέπει να μην ψηφιστεί από την Βουλή η Πράξη ή -ως πιο τίμιο-  να σταματήσει να αναφέρεται το Ελληνικό Σύνταγμα  στα νομοθετικά μας κείμενα, ώστε οι Πολίτες να γνωρίζουν ακριβώς ποιοι νόμοι δεν εφαρμόζονται.

 Για να έχει ο καθένας μια ίδια άποψη ακολουθεί η Πράξη αυτή :

 ΠΡΑΞΗ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ   (ΦΕΚ Α΄ 175/07.09.2012)

 Κατάργηση ελάχιστου ποσοστού Ελληνικού Δημοσίου σε ΕΛΠΕ, ΔΕΗ, ΟΠΑΠ, ΟΔΙΕ, ΕΥΔΑΠ, ΕΥΑΘ, ΕΛΤΑ, Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς, Θεσσαλονίκης, Αλεξανδρούπολης, Βόλου, Ελευσίνας, Ηγουμενίτσας, Ηρακλείου, Καβάλας, Κέρκυρας, Λαυρίου, Πατρών και Ραφήνας, καθώς και κατάργηση του άρθρου 11 του ν. 3631/2008 (Α' 6).

  Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ

 ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

  Εχοντας υπόψη:

  1. Το άρθρο 44 παρ. 1 του Συντάγματος.

  2. Την έκτακτη περίπτωση εξαιρετικά επείγουσας και απρόβλεπτης ανάγκης για την εξασφάλιση της επίτευξης των στόχων του προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων.

  3. Την πρόταση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποφασίζουμε:

 Αρθρο 1

  1. Η παράγραφος 8 του άρθρου 18 του ν. 2937/2001 (Α' 169) καταργείται. Μεταβιβάσεις μετοχών της ΕΥΑΘ Α.Ε. από το Ελληνικό Δημόσιο προς την «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.» είναι έγκυρες έστω και αν πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.

  2. Η παράγραφος 10 του άρθρου 1 του ν. 2744/1999 (Α' 222) καταταργείται. Μεταβιβάσεις

μετοχών της ΕΥΔΑΠ Α.Ε. από το Ελληνικό Δημόσιο προς την «Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής

Περιουσίας του Δημοσίου Α.Ε.» είναι έγκυρες έστω και αν πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου.

  3. Το εδάφιο α της παραγράφου 1 του άρθρου 26 του ν. 2668/1998 (Α' 282) αντικαθίσταται ως εξής: «α. Η Γενική Συνέλευση των μετόχων της ΕΛΤΑ Α.Ε. είναι το ανώτατο όργανο του Οργανισμού και αποφασίζει για όσα θέματα σύμφωνα με τον κ.ν. 2190/1920 υπάγονται στην αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων. Το Ελληνικό Δημόσιο δεν συμμετέχει υποχρεωτικά στη μετοχική σύνθεση της ΕΛΤΑ Α.Ε. και κάθε αντίθετη πρόβλεψη του Καταστατικού καταργείται».

  4. α) Η παράγραφος 3 του άρθρου 43 του ν. 2773/1999 (Α' 286) καταργείται, η δε παράγραφος 4 του άρθρου αυτού αναριθμείται σε 3.

  β) Οι διατάξεις της δεύτερης παραγράφου του άρθρου πρώτου του π.δ. 333/2000 (Α' 278), που ενσωματώνουν άρθρα του καταστατικού της Δ.Ε.Η. Α.Ε. τροποποιούνται ως εξής:

  (αα) το άρθρο 8 του καταστατικού της Δ.Ε.Η. Α.Ε. («Ποσοστό Συμμετοχής του Ελληνικού

Δημοσίου») καταργείται.

  (ββ) το τελευταίο εδάφιο της παραγράφου 1 του άρθρου 20 του καταστατικού της Δ.Ε.Η. Α.Ε. («Εκπροσώπηση Μετόχων Μειοψηφίας») που ορίζει ότι: «Στη συνέλευση αυτή αποκλείεται η παράσταση του Ελληνικού Δημοσίου» καταργείται.

  (γγ) οι παράγραφοι 3, 4 και 5 του άρθρου 21 του καταστατικού της Δ.Ε.Η. Α.Ε. («Αρμοδιότητα της Γενικής Συνέλευσης») καταργούνται.

  γ) Το Ελληνικό Δημόσιο, ως μέτοχος της Δ.Ε.Η. Α.Ε., παρίσταται στη Γενική Συνέλευση και

εκπροσωπείται από τον Υπουργό Οικονομικών ή το νόμιμο εκπρόσωπο του. Στη Γενική Συνέλευση μπορεί να παρίσταται, χωρίς δικαίωμα ψήφου, ο εποπτεύων Υπουργός ή ο νόμιμος εκπρόσωπος του.

  5. α) Η παράγραφος 2 του άρθρου πρώτου του νόμου 2593/1998 (Α' 59), όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 21 του νόμου 2941/2001 (Α' 201), αντικαθίσταται ως εξής:

  «2 Το καταστατικό της επομένης παραγράφου τροποποιείται εφεξής σύμφωνα με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης των μετόχων της Εταιρείας».

  β) Το άρθρο 8 του καταστατικού της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.», όπως αυτό συμπεριλαμβάνεται στην παράγραφο 3 του άρθρου πρώτου του νόμου 2593/1998, καταργείται.

Μέσα σε έξι μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος, η ανωτέρω εταιρεία υποχρεούται, με σχετική απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων αυτής, να προσαρμόσει το καταστατικό της στις διατάξεις της παρούσας παραγράφου.

  γ) Η μεταβίβαση μετοχών της ανώνυμης εταιρείας «Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε.», κυριότητας Ελληνικού Δημοσίου, που έχει πραγματοποιηθεί προς το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου δυνάμει της αριθμ. 187/6.9.2011 απόφασης της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων (Β' 2061) σε χρόνο προγενέστερο από τη δημοσίευση του παρόντος, επικυρώνονται με την παρούσα διάταξη νόμου και συνιστούν μεταβιβάσεις που έχουν γίνει νομίμως προς το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου.

  6. α) Η παράγραφος 1 του άρθρου 7 του π.δ. 56/1999 (Α' 59) τροποποιείται ως εξής: «1. Το Δημόσιο δύναται να διαθέτει σε επενδυτές ποσοστό μέχρι και 100% της εκάστοτε συμμετοχής του στο εκάστοτε μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας».

  β) Οι παράγραφοι 2 και 3 του άρθρου 7 του π.δ. 56/1999 καταργούνται.

  7. Η παράγραφος 1 του άρθρου 27 του ν. 2843/2000 (Α' 219), όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 1 του ν. 3336/2005 (Α' 96), τροποποιείται ως εξής:

  «1. Το Δημόσιο δύναται να διαθέτει σε επενδυτές ποσοστό μέχρι και 100% της εκάστοτε

συμμετοχής του στο εκάστοτε μετοχικό κεφάλαιο της ανώνυμης εταιρείας με την επωνυμία

«Οργανισμός Προγνωστικών Αγώνων Ποδοσφαίρου Α.Ε.» (Ο.Π.Α.Π.)».

  8. α) Η Γενική Συνέλευση των μετόχων καθεμίας από τις Ανώνυμες Εταιρίες που ιδρύθηκαν με την παράγραφο 1 του άρθρου πρώτου του ν. 2688/1999 (Α' 40), την παράγραφο 1 του άρθρου έκτου του ίδιου νόμου και την παράγραφο 3 του άρθρου εικοστού πρώτου του ν. 2932/2001 (Α' 145), όπως οι νόμοι αυτοί ισχύουν, είναι αποκλειστικά αρμόδια για την τροποποίηση, κατάργηση, συμπλήρωση, αντικατάσταση ή άλλη μεταβολή οποιασδήποτε διάταξης του Καταστατικού των εταιριών αυτών, περιλαμβανομένων και των διατάξεων που ρυθμίζουν τα ζητήματα της επόμενης περίπτωσης της παρούσας παραγράφου.

 β) Η παράγραφος 3 του άρθρου ενδέκατου του ν. 2688/1999 καταργείται και οι παράγραφοι 4, 5, 6, 7, 8 και 9 αυτού, όπως ισχύουν, αναριθμούνται σε 3, 4, 5, 6, 7 και 8, αντιστοίχως.

 Αρθρο 2

  Το άρθρο 11 του ν. 3631/2008 (Α' 6) καταργείται.

  Αρθρο 3

  Εναρξη Ισχύος

  Η ισχύς της παρούσας, η οποία θα κυρωθεί νομοθετικά κατά το άρθρο 44 παράγραφος 1 του Συντάγματος, αρχίζει από τη δημοσίευση της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

 Αθήνα, 7 Σεπτεμβρίου 2012

 Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

 ΚΑΡΟΛΟΣ ΓΡ. ΠΑΠΟΥΛΙΑΣ

 Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ

 ΑΝΤΩΝΗΣ Κ. ΣΑΜΑΡΑΣ

 ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

 ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ,ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΥΛΙΑΝΙΔΗΣ,

 ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΝΙΤΑΚΗΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΑΚΗΣ,

 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΡΒΑΝΙΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΛΙΒΙΕΡΑΤΟΣ,

 ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΡΟΥΤΣΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΛΥΚΟΥΡΕΝΤΖΟΣ,

 ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΤΣΑΥΤΑΡΗΣ,ΝΙΚΟΛΑΟΣ - ΓΕΩΡΓΙΟΣΔΕΝΔΙΑΣ,

 ΟΛΓΑ ΚΕΦΑΛΟΓΙΑΝΝΗ,ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ,

 ΧΡΗΣΤΟΣ ΣΤΑΪΚΟΥΡΑΣ, ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ,

 ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ,

 ΜΑΡΙΟΣ ΣΑΛΜΑΣ, ΜΑΞΙΜΟΣ ΧΑΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

Με ομόφωνο ψήφισμά του το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Λαμιέων καταδίκασε την παράσταση της Λένας Κιτσοπούλου, που προσβάλλει βάναυσα τη μαρτυρική μνήμη του Εθνικού μας ήρωα Αθανασίου Διάκου. Η παράσταση έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις και, ως γνωστόν, ανέβηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών με την έγκριση του Προέδρου του Γιώργου Λούκου και με χρήματα των φορολογουμένων.

Συγκεκριμένα, αναφέρεται στο ψήφισμα:

«Αρρωστημένη απόπειρα εξευτελισμού του εθνομάρτυρα ήρωα Αθανασίου Διάκου έγινε από κάποια συγγραφέα ονόματι Λένα Κιτσοπούλου, με την θετική στάση του Διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου Γιώργου Λούκου. Η κυρία Κιτσοπούλου συνέγραψε το απαράδεκτο θεατρικό έργο με τίτλο: “Αθανάσιος Διάκος: Η Επιστροφή”, το όποιο εγκρίθηκε από τον κ. Λούκο και παίχτηκε στο προαναφερθέν Φεστιβάλ.

Πιο συγκεκριμένα η υπόθεση του έργου (σε περίληψη) είναι περίπου η εξής: Ο Αθανάσιος Διάκος ξανάρχεται στην ζωή. Ζει στη σημερινή Αθήνα, δουλεύει σε ψησταριά όπου σουβλίζει αρνιά και κοτόπουλα (σ.σ. ας προσεχθεί η ειρωνεία στο ρήμα “σουβλίζει” για τον ανασκολοπισθέντα Διάκο!). Έχει υπαλλήλους Κούρδους ντελιβεράδες, ενώ είναι παντρεμένος με την Κρυστάλλω, την οποία ζηλεύει και ξυλοφορτώνει. Αυτή τον απατά με τον μετανάστη υπάλληλο του, ο οποίος και την αφήνει έγκυο. Ο απατημένος Διάκος το μαθαίνει και σφάζει τη γυναίκα του.

Όλα αυτά με την ανοχή μιας δήθεν κουλτουριάρικης δοτής ακριβοπληρωμένης διοίκησης. Όλα αυτά με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου που εν μέσω σκληρής κρίσης – και ερήμην του – χρηματοδοτεί τις διαστροφές κάποιων. Όλα αυτά με σκοπό την απεθνικοποίηση, την αποϊεροποίηση και τον εθνομηδενισμό.

Για μας, ο Αθανάσιος Διάκος είναι ο ήρωας, ο γενναίος, το σύμβολο της αυτοθυσίας, ο ορισμός της αυταπάρνησης, ο πατριώτης, ο Έλληνας, ο Ορθόδοξος. Για μας, ο Αθανάσιος Διάκος είναι αυτός για τον οποίο κάθε χρόνο οργανώνουμε τα “Διάκεια” ως ελάχιστο φόρο τιμής στην μνήμη του. Για μας, ο Αθανάσιος Διάκος είναι παντού: Στην πλατεία Διάκου στη Λαμία ο ανδριάντας του, στην πλατεία Λαού το κενοτάφιο του, στην Αλαμάνα το ψηφιδωτό και η προτομή του, στα τιμητικά αναμνηστικά της Ι.Μ. Φθιώτιδας η μορφή του. Κυρίως όμως, είναι στην καρδιά, στο μυαλό και στην ψυχή κάθε Λαμιώτη, κάθε Φθιώτη, κάθε Στερεοελλαδίτη, κάθε Ρουμελιώτη, κάθε Έλληνα, κάθε Πανέλληνα!

Καταγγέλλουμε την Λένα Κιτσοπούλου για το προσβλητικό έργο που συνέγραψε. Καταγγέλλουμε τον Γιώργο Λούκο για την έγκριση αυτού του απαράδεκτου “έργου”. Είναι άλλο πράγμα ο σεβασμός της ελευθερίας λόγου και έκφρασης και η αγάπη για την τέχνη και άλλο η προσβολή εθνικών ηρώων και η δομική επίθεση στα συστατικά στοιχεία του Έθνους.

Ζητούμε από το Υπουργείο Πολιτισμού να λάβει άμεσα τα κατάλληλα μέτρα. Καλούμε την Ι.Μ. Φθιώτιδας, τους πέντε Βουλευτές της Φθιώτιδας και όλα τα Κόμματα να καταδικάσουν το απαράδεκτο “έργο”. Ζητούμε από τους Συλλόγους και τους φορείς του τόπου μας να αντιδράσουν.

Ως εδώ και μη παρέκει!»

Αθανάσιος Διάκος, ο Ήρωας και Μάρτυρας.

Αυτός που άγιασε τα χώματα με τα αίματα.

Αυτός που ευλόγησε την Στερεά Ελλάδα και την έκανε Σταθερά Ελλάδα με τη θυσία του.

Για άλλη μια φορά την έκανε Ρούμελη, χώρα των Ρωμηών, Ρούμ – ιλή.

Θανάσις Διάκος: Εθνομάρτυρας και Ομολογητής.

Αυτό το Παλληκάρι του Χριστού τιμούμε σήμερα.

Αυτό το Παλληκάρι χρειαζόμαστε σήμερα να μας ξυπνήσει από το λήθαργο. Να φέρει το «κάτι άλλο» σε μια εποχή:

-         που γιορτάζει εξωφρενικά το ατομμικό σύμφέρον,

-         που θεοποιεί την απάτη,

-         που προσκυνά τη διπλωματία και την προπαγάνδα,

-         που υιοθετεί τη δειλία και την υπεκφυγή,

-         που φοβάται το θάνατο.

Αυτόν τον διάκονο χρειαζόμαστε σήμερα για να διακονήσει μέσα μας:

-         Την απόφαση της θυσίας

-         Το θάρρος της ομολογίας

-         Τη δόξα της μαρτυρικής θανής

Να μας οδηγήσει στους δικούς του αθάνατους δρόμους!

Του Δαμιανού Βασιλειάδη*, μέλους του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, υπεύθυνου για τη Γερμανία.

 Την 1η Απριλίου 2012 το Υπουργείο Εξωτερικών της Γερμανίας δήλωσε απροκάλυπτα:

«Η Γερμανία κατέβαλε από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στο πλαίσιο της Συμφωνίας του 1946 για την Διασυμμαχική Υπηρεσία Αποζημιώσεων των Παρισίων, αποζημιώσεις και για την Ελλάδα και στήριξε την χώρα έμπρακτα στην ανοικοδόμησή της. Εξήντα πέντε χρόνια μετά το τέλος του Πολέμου και έπειτα από δεκαετίες ειρηνικής, γεμάτης εμπιστοσύνης, συνεργασίας της Γερμανίας με την Ελλάδα και στενής σχέσης μας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, το ερώτημα των αποζημιώσεων από την σκοπιά της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης δεν αποτελεί πλέον θέμα».

H παραπάνω δήλωση αποσιωπά τελείως την υποχρέωση της Γερμανίας να πληρώσει το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο και αποφεύγει να αναφέρει συγκεκριμένα τι και πότε η Γερμανία πλήρωσε για τις πολεμικές αποζημιώσεις  στο πλαίσιο της Συμφωνίας των Παρισίων του 1946.

Επειδή ωστόσο υπάρχει σύγχυση στο θέμα αυτό είναι χρήσιμο να γίνει μια συνοπτική περιγραφή των απαιτήσεων της Ελλάδας απέναντι στη Γερμανία, όπως αυτές κατατέθηκαν επίσημα από τον πρόεδρο  του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα Μανώλη Γλέζο, στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Ελλήνων, στις 27.7.2011.

Α) Προς το Δημόσιο:

Τους αρχαιολογικούς θησαυρούς, τις επανορθώσεις για την καταστροφή της ελληνικής οικονομίας, ύψους 7.100 δις δολαρίων και το αναγκαστικό δάνειο ύψους 3.500 δις δολαρίων αγοραστικής αξίας 1938 και για τα 2 ποσά.

Συγκεκριμένα:

1. Η επιστροφή των αρχαιολογικών θησαυρών και των έργων Τέχνης, καταγεγραμμένα από τη Δ/νση Αρχαιοτήτων και Ιστορικών Μνημείων και από το Τμήμα Αρχαιολογίας Παν/μίου Αθηνών.

2. Η Διασυμμαχική Επιτροπή 19 χωρών της Ευρώπης, στο Παρίσι, το 1946 που καταλόγισε να πληρώσει η Γερμανία στην Ελλάδα για τις καταστροφές στην οικονομία της, το ποσό των 7.100 δις δολ., αγοραστικής αξίας 1938, αντί του ποσού των 14.500 δις δολ. που ζήτησε η Ελλάδα, σημερινή αξία σε ευρώ 108 δις χωρίς τους τόκους.

3. Το αναγκαστικό δάνειο: Το υπόλοιπο (πλήρωσαν στο τέλος της κατοχής 2 μικρές δόσεις), ύψους 3.500 δις δολ., σημερινής αξίας 54 δις ευρώ χωρίς τους τόκους. [1]

Β) Η καταστροφή της οικονομίας της Ελλάδας:

Η πραγμάτωσή της επήλθε: 1. Με την αρπαγή του 51% των μετοχών των ΔΕΚΟ και όλων των μεγάλων ιδιωτικών επιχειρήσεων. 2. Με τη διατροφή των στρατευμάτων κατοχής: Σύνολο 670.000 στρατός ( Γερμανικός, Ιταλικός, Βουλγαρικός). Ακόμη και με τη διατροφή της στρατιάς του Ρόμελ, του Αfrica Corps, (κατ’ εξαίρεση, μόνο η Ελλάδα!). Η διατροφή ανήλθε σε 8 δις δρχ., το μήνα. 3.Με τα πλαστά χαρτονόμισμα (Reichskreditkassenscheine) είχαμε άμεση λεηλασία επιχειρηματιών, άμεση λεηλασία ελληνικού χρήματος. Έγινε εξαγορά του με 530.894 χρυσές λίρες Αγγλίας, τον Αύγουστο του 1941. 4. Με τη ληστεία νομισμάτων: Δεκάρικα, εικοσάρικα, τάλιρα, 37.77 τόνοι. Πλήρωσαν μόνο 104 χρυσές λίρες!) και πήραν ασήμι 18μιση τόνους. Από τα 2δραχμα, 1δραχμα, 20λεπτα, 10λεπτα πήραν 64.5 τόνους. Πλήρωσαν μόνο 5μιση χρυσές λίρες (!!!) και πήραν συνολικά 73 τόνους χαλκού. 5. Με το αναγκαστικό δάνειο, με ρηματική διακοίνωση στις 23.3.1942, που επιβλήθηκε στην Ελλάδα και είχε αναδρομική ισχύ από 1.1.1942. Υπόλοιπο, 3.5 δις δολ. αγοραστικής αξίας του 1938. 6. Με τις δημεύσεις: Το 10% της αγροτικής παραγωγής. – Επιτάξεις: Σχολεία, νοσοκομεία, ξενοδοχεία, οικήματα. – Κατασχέσεις: Μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς = Σιδηρόδρομοι, πλοία, αυτοκίνητα, ποδήλατα, ακόμη και ζώα, άλογα, μουλάρια, γαϊδουριά. 7. Με τις αμέτρητες αρπαγές και ληστείες οικιών, καταστημάτων, σε όλη την Ελλάδα.

Σημειώνουμε ότι με τους πρόχειρους υπολογισμούς των οικονομολόγων-μελών του Εθνικού Συμβουλίου, το σύνολο των γερμανικών οφειλών προς το Δημόσιο ανέρχεται περίπου στο ιλιγγιώδες ποσό των 1 τρις και 200 δις ευρώ!

 Γ) Προς τα θύματα:

89 αναγνωρισμένα ολοκαυτώματα.  Ολόκληρη η Ελλάδα είναι ένα ολοκαύτωμα-νεκροταφείο αμέτρητων μαρτυρικών πόλεων, 13.1/2 % του ελληνικού πληθυσμού ήταν ο φόρος αίματος.

Δ) Έκθεση Γερμανών ιστορικών, φίλων του Εθνικού Συμβουλίου.

Στην ανωτέρω έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου θα προσθέσουμε:

1. Αποσπάσματα από μελέτη Γερμανών επιστημόνων, που συμπληρώνει την έκθεση του Εθνικού Συμβουλίου:

“Πράγματι οι Γερμανοί Ναζί καταλήστεψαν την Ελλάδα.

Έως τις αρχές Ιουνίου 1943 ήταν αποθηκευμένες στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης τεράστιες ποσότητες από τα μέταλλα χρώμιο, ψευδάργυρο, κασσίτερο, χαλκό, μόλυβδο, έτοιμο να σταλούν στη Γερμανία. Επιπρόσθετα οι διευθυντές  των γερμανικών βιομηχανιών έβαλαν κάτω από τον έλεγχο τους όλη την παραγωγή σε βιομηχανικά μέταλλα αυτής της χρονιάς, όπως βωξίτη, μαγγάνιο, νικέλιο, μολυβδαίνιο, και σιδηροπυρίτη. Έτσι η αξία όλων αυτών των πρώτων υλών της χρονιάς, που μεταφέρθηκαν στη Γερμανία, ανέβηκε στο ποσό από 45 σε 50 εκατ. γερμανικά μάρκα.

Όμως δεσμεύτηκαν και μεταφέρθηκαν στη Γερμανία ακόμη και τεράστιες ποσότητες πετρελαίου και κάρβουνου (10,000 τόνοι), καθώς επίσης και τα σημαντικότερα αγροτικά εξαγώγιμα προϊόντα, ανάμεσα στα οποία:

71.000 τόνοι σταφίδες, 18.000 τόνοι ελαιόλαδο, 7.000 τόνοι βαμβάκι, 3.500 τόνοι ζάχαρη, 3.000 τόνοι ρύζι, και 305 τόνοι κουκούλια μεταξιού. Πέρα απ’ αυτά οι επιφορτισμένοι αξιωματικοί για τα οικονομικά κατέσχεσαν τα μηχανήματα της πολεμικής βιομηχανίας του Μποδοσάκη και μεγάλο μέρος των τραίνων του ΟΣΕ.

Η σημαντικότερη όμως λεία ήταν ο καπνός. Κάτω από τη διεύθυνση του διευθυντή της καπνοβιομηχανίας Reemtsma Otto Lose κατασχέθηκε και  μεταφέρθηκε στη Γερμανία όλη η παραγωγή ανατολίτικου καπνού των ετών 1939 και 1940. Επρόκειτο για 85.000 τόνους ανατολίτικου καπνού αξίας 175 εκατ. γερμανικών μάρκων, που επήρκεσαν για τη γερμανική κατανάλωση μιας ολόκληρης χρονιάς. Το ποσό αυτό απέφερε για το γερμανικό δημόσιο ένα κέρδος σε φόρους της τάξεως του 1.4 δισ. γερμανικών μάρκων (RM)…” (σελ. 5)

“Έως την 1 Σεπτεμβρίου 1944 δημεύτηκαν και μεταφέρθηκαν στην Γερμανία 126.000 τόνοι χρώμιο, 91.000 τόνοι βωξίτης, 71.000 τόνοι νικέλιο, 14.000 τόνοι μαγνήσιο, 44.000 τόνοι σιδηροπυρίτης, και 71.000 τόνοι μολυβδαίνιο.[2] Κοντά σ’ αυτά προστέθηκαν και 30.000 τόνοι ανατολίτικος καπνός, για την προμήθεια των γερμανικών εργοστασίων σιγαρέτων και πολλές άλλες αγροτικές πρώτες ύλες για τη γερμανική βιομηχανία”. (σελ 12)

2. Οι πραγματικές απώλειες των Ελλήνων κατά την κατοχή σε σύγκριση με άλλες χώρες:

Μια άγνωστη πλευρά της προσφοράς αίματος των Ελλήνων στον αγώνα κατά των Ναζί:

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Εθνικού Συμβουλίου οι απώλειες των Ελλήνων πολιτών δεν είναι 300.000, όπως κυκλοφορεί ευρέως, ακόμη και στην Ελλάδα, αλλά 1.106.922. Αυτός ο αριθμός αναγράφεται στη Μαύρη Βίβλο, που εξέδωσε το Εθνικό Συμβούλιο.[3]

Ο υπολογισμός γίνεται με βάση τον πληθυσμό που είχε η Ελλάδα το 1940, ο οποίος ανερχόταν στα 7.344.860 άτομα, το 1944 κατήλθε στα 6.805.000 και το 1947 στα 7.367.405, ενώ έπρεπε να ξεπεράσει τα 8.500.000.[4]
Από γερμανικής πλευράς, δηλαδή με γερμανικές πηγές, τα θύματα ανέρχονται στις 520 χιλιάδες. Αυτά με βάση τα γερμανικά ντοκουμέντα.[5]

Οι απώλειες της Ελλάδας, είτε με τους υπολογισμούς του Εθνικού Συμβουλίου, είτε με τους υπολογισμούς των Γερμανών, ήταν με την αναγωγή τους σε ποσοστά: 13,5%.

Συγκριτικά και αναλογικά της Ρωσίας 10% και της Πολωνίας 8%.
.
Η  πρόσφατη απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης στις 3 Μαρτίου 2012, είναι υπέρ της ετεροδικίας, δηλαδή υπέρ της Γερμανίας. Έτσι σταματά μια για πάντα κάθε διεκδίκηση για τις αποζημιώσεις των συγγενών των θυμάτων από τους ίδιους και μόνο τα κράτη μπορούν να προβούν στις διεκδικήσεις αυτές. Κι’ εδώ ακόμη δεν σταματούν οι διεκδικήσεις, γιατί πέρα από το γεγονός ότι το κράτος πρέπει να τις διεκδικήσει, ισχύει πάντοτε το ηθικό και πολιτικό θέμα.

Παραμένουν όμως ανοιχτές οι άλλες απαιτήσεις, δηλαδή οι αποζημιώσεις για τις υλικές υποδομές και οι διεκδικήσεις για το κατοχικό δάνειο και τους αρχαιολογικούς θησαυρούς.

Αυτές ρυθμίζονται διακρατικά. Δηλαδή πρέπει να τις ζητήσει η ελληνική κυβέρνηση.
Το κατοχικό δάνειο είναι μια συμβατική υποχρέωση της Γερμανίας, την οποία ο ίδιος ο Χίτλερ αναγνώρισε. Μάλιστα επί Χίτλερ δόθηκαν δύο μικρές δόσεις.

Από τα παραπάνω είναι καθαρό ότι η δήλωση της Γερμανίας  ότι «το ερώτημα των αποζημιώσεων από την σκοπιά της Ομοσπονδιακής Κυβέρνησης δεν αποτελεί πλέον θέμα», είναι ωμή άρνηση της να αναγνωρίσει τις υποχρεώσεις της προς την Ελλάδα. Η Γερμανία εκμεταλλεύεται την σημερινή  κατάσταση της,  όπως έχει εκμεταλλευτεί από τον πόλεμο μέχρι σήμερα την δύναμη της απέναντι στην Ελλάδα και τις απαράδεκτες υποχωρήσεις  Ελλήνων πολιτικών.

Αν είχαμε μια πατριωτική κυβέρνηση και όχι Κουίσλινγκ, τότε θα παίρναμε αυτά τα χρήματα που χωρίς τόκο ανέρχονται στα 56 δισεκατομμύρια Ευρώ, ενώ οι αποζημιώσεις για τις υποδομές στις 108,44 δισεκ. Ευρώ περίπου.

Ακόμη κι’ αν αρνιόταν η γερμανική κυβέρνηση (που τελικά αρνήθηκε), θα μπορούσαμε να απευθυνθούμε στους διεθνείς οργανισμούς, οι οποίοι θα μας δικαίωναν.
Επαναλαμβάνω: Αν είχαμε πατριωτική κυβέρνηση θα τα διεκδικούσαμε και θα τα παίρναμε σίγουρα ή θα αναγκαζόταν από τα πράγματα η γερμανική κυβέρνηση να προβεί σε διαπραγματεύσεις με την ελληνική κυβέρνηση.

Το πρόβλημα λοιπόν συμπυκνώνεται σε μια μόνο λέξη: Υ π οτ έ λ ε ι α  όλων των εκάστοτε ελληνικών κυβερνήσεων, οι οποίες ποτέ δεν τις διεκδίκησαν αποτελεσματικά.

[1] Προσφατες έρευνες Γερμανών ιστορικών ανεβάζουν το κατοχικό δάνειο σε 70 δισεκατομμύρια Ευρώ. Βλ. σχετικά: Γερμανικές αποζημιώσεις, στο www.damonpontos.gr.

[2] τελική έκθεση του τμήματος εξόρυξης μεταλλευμάτων της στρατιωτικής υπηρεσίας για την οικονομία της Ελλάδας στη υπηρεσία ΟΚW από 10.09.1944. Εκδόθηκε ως ντοκουμέντο, νούμερο 16,  εκδοθέν από τον κ. Martin Seckendorf  στο βιβλίο του: Η κατοχική πολιτική του γερμανικού Φασισμού στη Γιουγκοσλαβία και την Ελλάδα, σ. 361. Το έγγραφο στάλθηκε από τον οικονομολόγο, ιστορικό καθηγητή Karl Heinz Roth.

[3] Ο υπολογισμός του Εθνικού Συμβουλίου διεκδίκησης των οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, που αναγράφεται στη Μαύρη Βίβλο, που εξέδωσε, γίνεται με βάση τον πληθυσμό που είχε η Ελλάδα το 1940, που ανερχόταν στα 7.344.860 άτομα  Το 1944 κατήλθε στο 6.805.000 και το 1947 στα 7.367.405, ενώ έπρεπε να ξεπεράσει τα 8.500.000.

[4]  Βλ. Μαύρη Βίβλος, σ. 126, και σχετικά στο ιστολόγιο του Εθνικού Συμβουλίου: www.holocaust. gr και το ιστολόγιο: www.damonpontos.gr., φάκελος: Γερμανικές επανορθώσεις. Εκεί μπορεί να ανατρέξει, όποιος θέλει να μάθει την πραγματική αλήθεια.

[5] Γερμανικά ντοκουμέντα υπολογίζουν τον πληθυσμό της Ελλάδας σε 6.990.000 άτομα. Το ποσοστό των απωλειών είτε με  τον ένα υπολογισμό είτε με τον άλλο είναι 13,5%. Το υψηλότερο ποσοστό αίματος από τις κατεχόμενες χώρες κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

*Ο Δαμιανός Βασιλειάδης, εκπαιδευτικός, γεννήθηκε στη Φλώρινα το 1937. Φοίτησε στην Παιδαγωγική Ακαδημία της γενέτειράς του και συνέχισε τις σπουδές του στη Γερμανία, όπου σπούδασε Παιδαγωγικά, Ψυχολογία και Γερμανική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου, παίρνοντας ενεργό μέρος στο ελληνικό και γερμανικό φοιτητικό κίνημα και στην ίδρυση της Ποντιακής Λέσχης Μονάχου, ως ιδρυτικό στέλεχος.

Η δικτατορία τον βρήκε στο Μόναχο. Αμέσως εντάχτηκε στον αντιδικτατορικό αγώνα και με τη δημιουργία από τον Ανδρέα Παπανδρέου του ΠΑΚ (Πανελλήνιου Απελευθερωτικού Κινήματος) υπήρξε απ’ τα ιδρυτικά στελέχη του.

Εντάχθηκε επί σειρά ετών σε υπεύθυνες θέσεις του Κινήματος και διετέλεσε στο διάστημα 1973 – 75 Γενικός Γραμματέας των οργανώσεων της Δυτικής Γερμανίας και του Δυτικού Βερολίνου των Φίλων του ΠΑΚ. Ήταν μέλος του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΚ, υπεύθυνος του ΚΕΜΕΔΙΑ (Κέντρου Μελετών και Διαφώτισης) επί ΠΑΚ και επί ΠΑΣΟΚ και μέλος της πρώτης Κεντρικής Επιτροπής του.

Ως υπεύθυνος του ΚΕΜΕΔΙΑ διεύθυνε τις εργασίες και έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στη συγγραφή της 3^ης του Σεπτέμβρη.

Συνέβαλε ενεργά και καθοριστικά τόσο στις θεωρητικές διεργασίες του ΠΑΚ και ΠΑΣΟΚ (ιδεολογικές, πολιτικές, οργανωτικές), όσο και στη δράση τους.

Παραιτήθηκε το 1977, όταν διαπίστωσε την οριστική απόκλιση της διακηρυγμένης θεωρίας από την πολιτική πρακτική του Κινήματος (αριστερή φρασεολογία, δεξιά πολιτική πρακτική).

Υπήρξε ιδρυτικό στέλεχος της πολιτικής κίνησης «Άμεση Δημοκρατία» με πρόεδρο τον Μανώλη Γλέζο και υπεύθυνος της ομάδας του ΠΑΚ, η οποία μετείχε ως μία από τις τρεις συνιστώσες στην πρωτοβουλία αυτή. Υπήρξε μέλος της ΚΕ του ΔΗΚΚΙ (Δημοκρατικό Κοινωνικό Κίνημα).

Διετέλεσε επί δύο δεκαετίες πρόεδρος της μη κερδοσκοπικής εταιρείας «Ελληνοκουρδική Ένωση Φιλίας».

Χρημάτισε επί σειρά ετών γραμματέας του «Κέντρου Πολιτικού Προβληματισμού» και του «Κέντρου Έρευνας και Πολιτικού Προβληματισμού».

Είναι μέλος του Εθνικού Συμβουλίου Διεκδίκησης των Οφειλών της Γερμανίας προς την Ελλάδα, υπεύθυνος για τη Γερμανία.

Ως εκπαιδευτής ορεινής πεζοπορίας και οδηγός βουνού καθιέρωσε τις εναλλακτικές (ήπιες) μορφές τουρισμού πρώτος στην Ελλάδα, (ορειβασία, ορεινή ποδηλασία κλπ.), δρώντας στον τομέα της προστασίας και της σωστής αξιοποίησης της ορεινής φύσης.

Συνέγραψε το βιβλίο ΠΑΚ- ΠΑΣΟΚ, Μύθος και πραγματικότητα, εκδ. «Διάλογος», Αθήνα 1977, τη μελέτηΔημοκρατικός Σοσιαλισμός ή το όραμα του ΠΑΚ και του ΠΑΣΟΚ και η εφαρμογή του στην πράξη και το Ο μύθος του Ανδρέα ή οι θεωρητικές βάσεις της Ένωσης Κέντρου, του ΠΑΚ και του ΠΑΣΟΚ και η πρακτική τους κατάληξη,εκδ. «Εναλλακτικές εκδόσεις», Αθήνα 2006. Επίσης τη μελέτη: Μάρξ – Λένιν – Γκράμσι και η πολιτισμική ηγεμονία της Αριστεράς, εκδ. «ΚΨΜ», Αθήνα 2011.

Συνέγραψε μελέτες και δημοσίευσε άρθρα σ’ εφημερίδες και περιοδικά.

Παραμένει σταθερά στη διαλεκτική σχέση θεωρίας και πράξης, μετέχοντας ενεργά στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας.

elliniki-gnomi.eu

Στήν Τουρκία τῶν σήριαλ ἀπαγορεύονται ὁ... Χριστιανισμός καί ἑκατοντάδες βιβλία καί ἐκδόσεις

Τοῦ Νίκου Χειλαδάκη

Ἐνῶ στὴν Ἑλλάδα ἐπιχειρεῖται νὰ ἀπαλειφθεῖ ἀπὸ τὰ ἑλληνικὰ σχολειὰ κάθε φιλοεθνικὴ ἀναφορὰ καὶ τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν ἔχει καταντήσει μάθημα θρησκειολογίας ἀφοῦ καταργήθηκε κάθε οὐσιαστικὴ διδασκαλία τῆς Ὀρθοδοξίας,  στὴν Τουρκία ἀντίθετα ἀπὸ φέτος ἐνισχύεται στὰ τουρκικὰσχολεῖα μὲ κάθε μέσο  τὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν γιὰ τὸ Ἰσλάμ, ποὺ γίνεται ὑποχρεωτικὸ γιὰ ὅλους, ἐνῶ ὁ ἐθνικιστικὸς νεοοθωμανισμὸς ἔχει γίνει ἡ ἐπιβαλλόμενη ἰδεολογία στὴν τουρκικὴ ἐκαπαιδευση. Σύμφωνα μὲ σχετικὸ δημοσίευμα τῆς τουρκικῆς ἐφημερίδας, Μιλιέτ, στὶς 15/9,  στὴν φετινὴ σχολικὴχρονιὰ ἔχει ἀπαλειφτεῖ ἀπὸ τὴν διδακτέα ὕλη τῶν τουρκικῶν σχολείων κάθε ἀναφορὰ στὸν Χριστιανισμὸ καὶ στὸν Ἰουδαϊσμό, ἐνῶ στὸ μάθημα τῶν θρησκευτικῶν, ποὺ γίνεται ὑποχρεωτικό, θὰ διδάσκονται μόνο οἱ ἀρχὲς τοῦ Ἰσλάμ.

Ἐνδεικτικό τῆς μεγάλης στροφῆς τῆς Τουρκίας πρὸς ἕνα ἐθνικιστικὸ  Ἰσλαμισμό, εἶναι καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ περίφημα  «Imam Hatip», δηλαδὴ τὰ αὐστηρῶς ἰσλαμικὰ κατηχητικὰΛύκεια, ἔχουν παρουσιάσει τὰ τελευταῖα χρόνια  μία ἐντυπωσιακὴ αὔξηση. Τὸ γεγονὸς αὐτό, δείχνει τὴν μεγάλη στροφὴ τῆς Τουρκιᾶς πρὸς τὴν αὐστηρὴ ἰσλαμικὴ παιδεία, μὲ ὅλες τὶς συνέπειες ποὺ συνεπάγεται μία τέτοια ἐξέλιξη καὶ στὶς σχέσεις τῆς Τουρκίας μὲ τὶς γειτονικές, μὴ ἰσλαμικὲς χῶρες.

Γνωστό εἶναι ἐξ ἄλλου πὼς καὶ στὴν δυτικὴ Θράκη ἔχει παρατηρηθεῖ τελευταία μία ἔντονη κινητικότητα γιὰ τὴν προώθηση τῆς ἰσλαμικῆς παιδείας στὰ μειονοτικὰσχολεῖα, μὲ τὴν καθοδήγηση φυσικά της Ἄγκυρας. Ἀποκαλυπτικὸ γιὰ αὐτὸ τὸ θέμα εἶναι τὸ σχετικὸ δημοσίευμα τῆς Μιλιέτ, στὶς 21 Ἰουνίου, ὅπου ὁ διευθυντὴς τοῦ ὑπουργείου Παιδείας, Muammer Yildiz, ἀνέφερε ὅτι μὲ τὴν νέα σχολικὴ χρονιὰ 76 καινούργια «Imam Hatip», θὰ λειτουργήσουν στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Κωνσταντινούπολης. Ἡ ἴδια κατάσταση ἐμφανίζεται καὶ στὴν πρωτεύουσα, τὴν Ἄγκυρα, ὅπου 31 καινούργια «Imam Hatip»,   προστεθῆκαν στὰ ἤδη ὑπάρχοντα.

 Στὰ σχολεῖα αὐτὰ διδάσκονται αὐστηρὰ ἰσλαμικὰ ἤθη ἐνῶ ἰδιαίτερη σημασία δίνεται στὴν θέση τῆς γυναίκας, ὅπως αὐτὴ παρουσιάζεται στὸν πρωταρχικὸ ἰσλαμισμό, ὅπου ἡ γυναίκα θεωρεῖται τὸ «χωράφι» τοῦ ἄντρα καὶ μπορεῖ ὅποτε θέλει νὰτὴν…σπέρνει ἀναλόγως τῶν διαθέσεών του! Ἐκτὸς ὅμως ἀπὸ τὶς θρησκευτικὲς ἀπαγορεύσεις, στὴν χώρα τῶν περίφημων τουρκικῶν σήριαλ μὲ τὰ ὁποία οἱ Ἕλληνες «χαζοθεατὲς» ἐκστασιάζονται, ἑκατοντάδες βιβλία καὶ ἐκδόσεις ἀπαγορεύονται διὰ τοῦ νόμου, θυμίζοντας τὰ ὁλοκληρωτικὰ καθεστῶτα τοῦ παρελθόντος ποὺ ἔμειναν σὰν μία θλιβερὴ ἀνάμνηση τῆς παγκόσμιας ἱστορίας.

Σύμφωνα μὲ ἀποκαλυπτικὸ δημοσίευμα τῆς τουρκικῆς ἐφημερίδας, Vatan, στὶς 10 Σεπτεμβρίου, σήμερα στὴν Τουρκία διὰ νόμου ἀπαγορεύεται ἡ κυκλοφορία καὶ κατοχὴ 453 γνωστῶν τίτλων βιβλίων, καθὼς καὶ 645 ἐφημερίδες, περιοδικὰ καὶ μπροσοῦρες, ποὺθίγουν τὸἸ σλάμ, τὸν τουρκισμὸ καὶ τὸν ἀνερχόμενο τουρκικὸ νεοοθωμανισμό. Ἀνάμεσα στὰ ἀπαγορευμένα βιβλία εἶναι τὸ…κομουνιστικὸ μανιφέστο τῶν Κὰρλ Μὰρξ  καὶ τοῦ Φρειδερίκου Ἔγγελς, τὰ βιβλία τοῦ Λένιν, (ἀλήθεια ποὺ εἶναι οἱ προοδευτικίζοντες καὶ ἀριστερίζοντες Ἕλληνες νὰ διαμαρτυρηθοῦν στὴν «φίλη» καὶ «σύμμαχο» Τουρκία γιὰ τὴν καταφόρο παραβίαση τῆς ἐλευθερίας τοῦ λόγου;), τὰ βιβλία τοῦ Κούρδου ἡγέτη, Ἀμπτουλὰχ Ὀτσαλᾶν καὶ κάθε φιλοκουρδικὸ βιβλίο, τῶν γνωστῶν προοδευτικῶν συγγραφέων, Ἀζὶζ Νεσίν, Mahir Cayan, Ismail Besikci, Huseyin Uzmez.

  Παράλληλα ἀνάμεσα στὰ ἀπαγορευμένα βιβλία εἶναι καὶ γνωστῶν Ἀλεβητῶν συγγραφέων τῆς μειονότητας τῶν Ἀλεβητῶν, ποὺ ἀριθμεῖ περὶ τὰ εἴκοσι ἑκατομμύρια. Ἐπίσης ἀπαγορεύονται τὰ βιβλία ποὺ ἀναφέρονται γιὰ διακρίσεις καὶ γιὰ ἐγκλήματα σὲ βάρος τῶν Ἀλεβητῶν, ὅπως μία περίφημη ἀφίσα ποὺ εἶχε βγεῖ σὲ ἀνάμνηση  τοῦ ὁλοκαυτώματος τῶν Ἀλεβητῶν ποὺ εἶχε γίνει ἀπὸ φανατικοὺς ἰσλαμιστές, στὴν Σεβάστεια, τὸν Ἰούλιο τοῦ 1993, ὅταν κάηκαν σὲ ἕνα ξενοδοχεῖο 33 ἐπώνυμοι  Ἀλεβῆτες.

 Ἐντύπωση προκαλεῖ καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀκόμα ἀπαγορεύονται ὁρισμένα βιβλία τοῦ διάσημου διεθνῶς καὶ τιμημένου μὲ τὸ βραβεῖο νόμπελ λογοτεχνίας,  Τούρκου  ποιητῆ, Ναζὶμ Χικμέτ, μία ἀπαγόρευση ποὺ ὑπάρχει ἀπὸ τὴν ἐποχὴ τοῦ ψυχροῦ πολέμου.

 Ἐπίσης βιβλία ποὺ ἀναφέρονται στὶς παραβάσεις τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων στὴν Τουρκία, ἕνα ἀκανθῶδες θέμα καθὼς ἡ Τουρκία εἶναι ἡπρωταθλήτρια σὲ καταδίκες ἀπὸ τὸ ΕὐρωπαϊκὸΔικαστήριο Ἀνθρωπινῶν Δικαιωμάτων γιὰ παραβιάσεις ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων. Μέχρι καὶ μία ἔκδοσή του… National Geographic Atlas of the World, ἔφτασαν στὸ σημεῖο νὰ ἀπαγορεύσουν, γιατί.. ἔθιγε κάποια ἱστορικὰ καὶ γεωγραφικὰ ταμποὺτ ῆς Τουρκίας.

 Ἀλλὰ ἐνδεικτικὸ γιὰ τὶς παραβιάσεις τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων στὴν Τουρκία εἶναι καὶ τὸ ἄρθρο τοῦ Τούρκου δημοσιογράφου, Gokcer Tahincioglu, στὴν ἐφημερίδα Μιλιέτ, στὶς 15 Μαρτίου τοῦ2012, ὅπου ἀναφέρει ὅτι τὰ τελευταία χρόνια ἡ Τουρκία μὲ τὸν ἀριθμὸ ρεκόρ, τῶν 15 χιλιάδων 940 προσφυγῶν στὸ Εὐρωπαϊκὸ Δικαστήριο Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, εἶναι πρωταθλήτρια στὸν τομέα αὐτὸ σὲ ὅλη τὴν Εὐρώπη.

 Σύμφωνα μὲ τὸν ἴδιο τὸν Τοῦρκο δημοσιογράφο, οἱ προσφυγὲς αὐτὲς ποὺ ζητοῦσαν δικαίωση ἀπ ὸτὸ Εὐρωπαϊκὸ Δικαστήριο, ἀναφέρονται σὲπαραβιάσεις ἐλευθερίας λόγου, οἰκογενειακοῦ ἀσύλου, κακομεταχείρισης φυλακισμένων γιὰπολιτικοὺς λόγους, αὐθαίρετη καταπάτηση ἰδιωτικῆς περιουσίας ἀπὸ τὸ κράτος, καθὼς καὶ καταπίεση θρησκευτικῶν πεποιθήσεων.

 Αὐτὴ εἶναι ἡ σημερινὴΤουρκία, γιὰτὴν ὁποία οἱ γνωστοί μας καναλάρχες φροντίζουν νὰτὴν γνωρίσουμε καλύτερα μέσα ἀπὸ τὰ περίφημα τουρκικὰ σήριαλ ἀποβλάκωσης καὶ γκιαουροποίησης τῶν Ἑλλήνων.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ
Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

Πηγή: http://taxalia.blogspot.com/2012/09/blog-post_5798.html

Κειμήλια από τους αγωνιστές της μάχης, αλλά και φωτογραφίες και εφημερίδες της εποχής.

Υπήρξε η πρώτη αποφασιστική και κρίσιμη μάχη του Α’ Βαλκανικού Πολέμου. Ενώ η γρήγορη και νικηφόρα έκβασή της άνοιξε το δρόμο του Ελληνικού Στρατού προς τη Δυτική και Κεντρική Μακεδονία. Πρόκειται για τη μάχη του Σαραντοπόρου.

Οι απώλειες του Ελληνικού Στρατού κατά τη διήμερη μάχη σε Αξιωματικούς και οπλίτες ήταν 182 νεκροί και 995 τραυματίες.  Οι απώλειες των Τούρκων επίσης σε νεκρούς, τραυματίες και αιχμαλώτους ήταν σοβαρές. Στην Εθνική οδό Ελασσόνας – Κοζάνης, στο Χάνι του Χατζηγώγου, που σήμερα λειτουργεί σαν Μουσείο, εγκαταστάθηκε το Πολεμικό στρατηγείο του Αρχιστράτηγου και Διαδόχου τότε Κωνοιαντίνου, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων του Ελληνικού Στρατού.  Στο Χάνι και οι τοίχοι έχουν ιστορία, ενώ πολλά αντικείμενα αποπνέουν κάτι από τη μεγαλειώδη ατμόσφαιρα εκείνων των ημερών.

Δίπλα από το Χάνι κτίσθηκε το Μνημείο προς τιμήν των πεσόντων και το Μουσείο Σαρανταπόρου, που περιλαμβάνει κειμήλια από τους αγωνιστές της μάχης, όπως στολές, οπλισμό κ.ά. αλλά και φωτογραφίες και εφημερίδες της εποχής.

Εκτίθεται επίσης ανάγλυφος χάρτης, σχεδιάγραμμα του χώρου με μαγνητοφωνημένη αφήγηση του ιστορικού της μάχης (οπτικοακουστικό σύστημα).

Ο επισκέπτης μπορεί να αισθανθεί τις συγκλονιστικές στιγμές του 1912, αγγίζοντας την ιατορία μέσα από τους πίνακες, τα όπλα, τα ξίφη, τα παράσημα και τα άλλα κειμήλια των Βαλκανικών Πολέμων.

Το Μουσείο επισκέπτονται αρκετοί πολίτες, ενώ πολλές είναι και οι σχολικές μονάδες με μαθητές και εκπαιδευτικούς που φτάνουν ως την περιοχή του Σαραντάπορου για να δουν από κοντά τα κειμήλια από τη μεγάλη και αποφασιστική μάχη.

Η μάχη του Σαραντάπορου

Σύμφωνα με στοιχεία φυλλαδίου που δίνεται στους επισκέπτες του Μουσείου, του Γενικού Επιτελείου Στρατού, (1η Στρατιά), η Ελλάδα κήρυξε τον πόλεμο κατά της Τουρκίας στις 5 Οκτωβρίου, 1912 αφού προηγουμένως είχαν προηγηθεί το Μαυροβούνιο, η Σερβία και η Βουλγαρία. Η Στρατιά Θεσσαλίας πέρασε την Ελληνοτουρκική μεθόριο, απώθησε αρχικά τα τουρκικά φυλάκια των συνόρων και στη συνέχεια, στις 6 Οκτωβρίου, τα εγκαταστημένα στην Ελασσόνα και Δεσκάτη τμήματα του εχθρού. Από τις 7 Οκτωβρίου η Στρατιά άρχισε να προελαύνει προς τα βόρεια για να συναντήσει τις κύριες τουρκικές δυνάμεις που αποτελούνταν από δύο ενισχυμένες Μεραρχίες υπό το Στρατηγό Χασάν Ταξίν Πασά, εγκαταστημένες αμυντικά στην οχυρή τοποθεσία Σαρανταπόρου και Λαζαράδων – Βογκόπετρας.

Η τοποθεσία Σαραντόπορος, την οποία είχε επιλέξει και οργανώσει η Τουρκική Διοίκηση, είναι εκ φύσεως οχυρή και προσφέρεται για ισχυρή άμυνα, με εξαίρετα πεδία βολής προ αυτής.

Το σχέδιο της Τουρκικής Διοίκησης προέβλεπε, σταθερή άμυνα με το σύνολο σχεδόν των δυνάμεων της, στις οχυρές τοποθεσίες Σαρανταπόρου και Λαζαράδων – Βογκόπετρας, με σκοπό την απόφραξη των κατευθύνσεων Ελασσόνα -Σέρβια και Δεσκάτη – Λαζαράδες – Σερβία και την απαγόρευση της προέλασης του Ελληνικού Στρατού προς τα βόρεια.

Ο οργανωτής του Τουρκικού Στρατού, Γερμανός Στρατηγός είχε πει χαρακτηριστικά: “Τα στενά αυτά θα είναι ο τάφος του Ελληνικού Στρατού”.

Το σχέδιο ενέργειας του Γενικού Στρατηγείου προέβλεπε σε γενικές γραμμές επίθεση κατά μέτωπο εναντίον των αμυνο-
μένων τουρκικών δυνάμεων στα Στενά του Σαρανταπόρου, με ταυτόχρονη και από τα δύο πλευρά ενέργεια υπερκέρασης προς τα Σέρβια, για την κατάληψη της γέφυρας του Αλιάκμονα και την αποκοπή της σύμπτυξης του εχθρού.

Η επίθεση αυτή θα συνδυαζόταν και με ευρύτερο κυκλωτικό ελιγμό, από την περιοχή του χωριού Κρανιά, δια μέσου του πόρου Ζάμπουρδας προς την Κοζάνη.

Οι ελληνικές δυνάμεις όλη την ημέρα της 9ης Οκτωβρίου κατέβαλαν μεγάλες προσπάθειες αφού έπρεπε ν’ αντιμετωπίσουν όχι μόνο έναν ισχυρά αμυνόμενο αντίπαλο, αλλά και τις δυσχερέστατες εδαφικές και καιρικές συνθήκες.

Κατά τη διάρκεια της νύχτας 9 προς 10 Οκτωβρίου οι Τούρκοι εγκατέλειψαν την τοποθεσία και άρχισαν να συμπτύσσονται εσπευσμένα προς τα Σέρβια, επειδή φοβήθηκαν ότι θα υποκύψουν από την απειλητική υπερκερωτική ενέργεια του Ελληνικού Στρατού.

Την επόμενη ημέρα, 10 Οκτωβρίου, ο Ελληνικός Στρατός κινήθηκε και πέτυχε να κυριεύσει ολόκληρο σχεδόν το πεδινό πυροβολικό, πολλά οχήματα, άφθονο πολεμικό υλικό των Τούρκων και να αιχμαλωτίσει περιορισμένο αριθμό ανδρών.

elliniki-gnomi.eu

Ἕνα ἀπό τά πολυσυζητημένα βιοηθικά ζητήματα εἶναι καί ἐκεῖνο τῆς ἔκτρωσης, δηλ. τῆς προκλητῆς διακοπῆς τῆς ἐγκυμοσύνης, μέ κύρια ἀφορμή τό ἀνεπιθύμητο τῆς ἐγκυμοσύνης καί δευτερευόντως τά γενετικά νοσήματα καί οἱ ἀνωμαλίες τοῦ ἐμβρύου, ἡ ἐγκυμοσύνη μετά ἀπό βιασμό καί σπανιότερα λόγοι ὑγείας τῆς ἐγκυμονούσας γυναίκας.

 Ἡ ἔκτρωση, μέ ἤ χωρίς περιοριστικούς ὅρους, ἔχει νομιμοποιηθεῖ σέ ὅλες σχεδόν τίς δυτικές κοινωνίες, τῆς Ἑλλάδος συμπεριλαμβανομένης, καί οἱ ὁποῖες, μέ ἐξαίρεση τίς ΗΠΑ, ἔχουν πάψει νά πολυασχολοῦνται καί νά συζητοῦν γιά αὐτήν. Ἀντίθετα, στίς ΗΠΑ ἡ ἔκτρωση ἀποτελεῖ κυρίαρχο ζήτημα στίς ἑκάστοτε προεδρικές ἐκλογές, μέ τούς Ρεπουμπλικάνους νά εἶναι κατά καί τούς Δημοκρατικούς ὑπέρ.

Τόν Ἰανουάριο τοῦ 2011, μέ ἀφορμή τήν 38η ἐπέτειο τῆς ἀπόφασης-ὁρόσημο τοῦ Ἀνωτάτου Δικαστηρίου τῶν ΗΠΑ τό 1973, μέ τήν ὁποία νομιμοποιήθηκε ἡ ἔκτρωση, ὁ πρόεδρος Obama ἔκανε τήν ἀκόλουθη δήλωση: « Αὐτή ἡ ἡμέρα σημαδεύει τήν 38η ἐπέτειο τῆς RoevWade ἀπόφασης τοῦ Ἀνωτάτου Δικαστηρίου, πού ὑπερασπίζεται τήν ὑγεία τῶν γυναικῶν καί τήν ἀναπαραγωγική ἐλευθερία καί βεβαιώνει μιά θεμελιώδη ἀρχή ὅτι ἡ κυβέρνηση δέν πρέπει νά εἰσχωρεῖ στά ἰδιωτικά ζητήματα τῆς οἰκογένειας. Ἔχω τήν ὑποχρέωση νά ὑπερασπιστῶ αὐτό τό συνταγματικό δικαίωμα. Ἐπίσης δεσμεύομαι γιά τίς πολιτικές καί τά προγράμματα, πού βοηθοῦν τήν πρόληψη τῶν ἀνεπιθύμητων ἐγκυμοσυνῶν, ὑποστηρίζουν τίς ἔγκυες γυναῖκες καί τίς μητέρες, ἐνθαρρύνουν τίς ὑγιεῖς σχέσεις καί προωθοῦν τήν υἱοθεσία. Καί σέ αὐτή τήν ἐπέτειο, ἐλπίζω ὅτι θά δεσμευτοῦμε ὅτι οἱ κόρες μας θά ἔχουν τά ἴδια δικαιώματα, τίς ἴδιες ἐλευθερίες καί τίς ἴδιες εὐκαιρίες, ὅπως καί τά ἀγόρια μας, γιά νά ἐκπληρώσουν τά ὄνειρά τους».

Τό ἐρώτημα εἶναι: ἔχει ἀναλογισθεῖ ὁ πρόεδρος Obama τό τεράστιο βάρος τῆς ἠθικῆς εὐθύνης πού ἀναλαμβάνει μέ αὐτή του τή δήλωση, ὑπερασπιζόμενος τό «δικαίωμα» στήν ἔκτρωση, σέ μιά χώρα μέ τά ὑψηλότατα ποσοστά ἐκτρώσεων καί τά ὑψηλότερα ποσοστά ἐφηβικῶν ἐγκυμοσυνῶν, πολλές ἀπό τίς ὁποῖες καταλήγουν στήν ἔκτρωση;

Ὑπάρχει ὅμως καί ἡ ἄλλη, ἡ ὑγιής Ἀμερική. Σχετικά πρόσφατα, τό Ἀνώτατο Δικαστήριο τῆς πολιτείας  Mississipiἔδωσε τήν εὐκαιρία στό ἐκλογικό σῶμα τῆς πολιτείας αὐτῆς νά ἀποφασίσει μέ δημοψήφισμα ἄν ἡ ζωή ἀρχίζει ἀπό τή σύλληψη, ἄν τό ἔμβρυο ἔχει τό statusτοῦ «προσώπου», μέ ὅλα τά δικαιώματα πού ἀπορρέουν ἀπό αὐτό καί πού εἶναι ἀντίστοιχα τῶν δικαιωμάτων τῶν ἐνηλίκων.

Ἐπί θετικοῦ ἀποτελέσματος, ὑπάρχει πιθανότητα ἀπαγόρευσης τῶν ἐκτρώσεων στήν πολιτεία τοῦ Mississipi, ἐνῶ τήν ἴδια διαδικασία προτίθενται νά ἀκολουθήσουν καί 3-4 ἄλλες πολιτεῖες. Τελικός στόχος εἶναι ἡ προσφυγή στό Ἀνώτατο Ὁμοσπονδιακό Δικαστήριο, ὥστε νά δοθεῖ ἡ εὐκαιρία στούς δικαστές του νά ἀνατρέψουν τήν RoevWadeἀπόφαση, πού νομιμοποίησε τήν ἔκτρωση καί μέ τίς εὐλογίες τῆς ὁποίας, μέχρι σήμερα, ἔχουν θανατωθεῖ πολλά ἑκατομμύρια ἀθώων καί ἀνυπεράσπιστων ἀγέννητων παιδιῶν στίς ΗΠΑ, ἕνα πραγματικό ἔγκλημα κατά τῆς ἀνθρωπότητος.

Πρόσφατα ὁ Ὀργανισμός τῶν Ἡνωμένων Ἐθνῶν (ΟΗΕ) υἱοθέτησε ἔκθεση πού ὑποστηρίζει ὅτι ἡ ἔκτρωση εἶναι ἀνθρώπινο δικαίωμα. Κατά τή διάρκεια τῆς πρόσφατης Γενικῆς Συνέλευσης τῶν ΗΕ καί ἐνῶ τό διεθνές ἐνδιαφέρον στρεφόταν στήν προσπάθεια τῶν Παλαιστινίων γιά ἀναγνώριση κρατικῆς ὑπόστασης, στά ΗΕ ὑπῆρξε μία κίνηση γιά τήν προώθηση τῶν «νομίμων» ἐκτρώσεων διεθνῶς. Κατά τούς θερινούς μῆνες τοῦ 2011, ἡ γραμματεία τῶν ΗΕ ἔδωσε στή δημοσιότητα κείμενο τοῦ Συμβουλίου Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων τῶν ΗΕ, μέ τό ὁποῖο καλοῦσε ὅλα τά κράτη νά ἀποδεχθοῦν ὅτι στίς γυναῖκες καί στά κορίτσια πρέπει νά δοθεῖ πρόσβαση στή νόμιμη ἔκτρωση, ὥστε νά ἀπολαμβάνουν πλήρως τά ἀνθρώπινα δικαιώματά τους.

Τό κείμενο ὑπογράφει ὁ εἰδικός συνεργάτης τῶν ΗΕ,ὁ ἰνδός δικηγόρος AnandGrover, καί συνδέει τήν ἔκτρωση κατ᾽ ἐπίκληση μέ τά θεμελιώδη δικαιώματα τῆς φυσικῆς καί πνευματικῆς ὑγείας. Γράφει τό κείμενο: «οἱ ποινικοί νόμοι πού τιμωροῦν καί περιορίζουν τήν ἔκτρωση εἶναι τά παραδείγματα τῶν ἀνεπίτρεπτων φραγμῶν στή συνειδητοποίηση τοῦ δικαιώματος τῶν γυναικῶν στήν ὑγεία καί πρέπει νά ἐξαλειφθοῦν. Ἡ νομιμοποίηση τῆς ἔκτρωσης, ἀπό μόνη της, δέν εἶναι ἀρκετή ὥστε τά κράτη νά ἀποφύγουν τήν καταπάτηση τοῦ δικαιώματος τῶν γυναικῶν στήν ὑγεία. Τά κράτη πρέπει νά πάρουν μέτρα γιά νά ἐξασφαλίσουν ὅτι οἱ ὑπηρεσίες νόμιμης καί ἀσφαλοῦς ἔκτρωσης εἶναι διαθέσιμες, προσβάσιμες καί ὑψηλῆς ποιότητος. Τά κράτη πρέπει νά δημιουργήσουν συνθῆκες γιά ἀσφαλεῖς ἐκτρώσεις. Τέτοιες συνθῆκες εἶναι ἡ δημιουργία διαθέσιμων καί προσιτῶν κλινικῶν, ἡ ἐκπαίδευση τοῦ ἰατρικοῦ καί λοιποῦ προσωπικοῦ καί ἡ ἐξασφάλιση τῆς διαθεσιμότητος τῶν τελευταίων μηχανημάτων καί τῆς φαρμακευτικῆς ἀγωγῆς. Οἱ γυναῖκες πρέπει νά ἔχουν πρόσβαση στήν ἔκτρωση γιά νά διαφυλάξουν τήν ψυχική τους ὑγεία, ἐνῶ δέν ὑπάρχουν ἀποδείξεις πού νά ὑποστηρίζουν τήν ὕπαρξη συνεπειῶν ἀπό τήν ἐκλεκτική ἔκτρωση. Τά κράτη πού ἀναγνωρίζουν τό δικαίωμα τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ στή ζωή πρέπει νά διαβεβαιώσουν ὅτι αὐτή τους ἡ στάση δέν τά ὠθεῖ στήν παραβίαση τοῦ δικαιώματος στήν ὑγεία τοῦ γυναικείου πληθυσμοῦ τους».

Τό προαναφερθέν κείμενο ὑποστηρίζει ὅτι τό δικαίωμα στήν ἔκτρωση εἶναι δικαίωμα τῆς γυναίκας στήν ψυχική της ὑγεία, ἐνῶ ἀγνοεῖ πλήρως τά δικαιώματα τοῦ ἀγέννητου παιδιοῦ, τό ὁποῖο προφανῶς δέν θεωρεῖ ὅτι εἶναι ἔμψυχη ἀνθρώπινη ὕπαρξη, καί γι᾽ αὐτό χωρίς ντροπή καί χωρίς τύψεις ἐπιτρέπει τή θανάτωσή του, στό ὄνομα τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων καί τοῦ δικαιώματος τῶν γυναικῶν στήν ψυχική ὑγεία. Αὐτή εἶναι ἡ κατάντια τῆς ἀποχριστιανοποιημένης «χριστιανικῆς» Δύσης.

Ἡ ἔκτρωση προωθεῖ καί διασφαλίζει τήν ψυχική ὑγεία τῆς γυναίκας ἤ δημιουργεῖ μείζονα προβλήματα;  Σέ πρόσφατη δημοσίευση στό διαδίκτυο (Φεβρουάριος 2011) παρουσιάζεται μία βιβλιογραφικά τεκμηριωμένη λίστα τῶν ψυχολογικῶν ἀποτελεσμάτων πού συνοδεύουν τήν ἔκτρωση, τά κυριότερα τῶν ὁποίων εἶναι τά ἀκόλουθα.

1. Ἡ ἀπαίτηση ψυχολογικῆς θεραπείας.

Ἔρευνα στήν Καλιφόρνια τῶν ΗΠΑ ἔδειξε ὅτι οἱ γυναῖκες πού ὑποβλήθηκαν σέ ἔκτρωση εἶχαν 160% περισσότερη πιθανότητα νά νοσηλευθοῦν γιά ψυχιατρική θεραπεία τίς πρῶτες 90 ἡμέρες μετά τήν ἔκτρωση, ἐνῶ τό ποσοστό ψυχιατρικῆς θεραπείας ἦταν ὑψηλότερο γιά τέσσαρα τουλάχιστον χρόνια. Μεγαλύτερη πιθανότητα εἰσαγωγῆς σέ ψυχιατρικό νοσοκομεῖο γιά θεραπεία εἶχαν οἱ ἔφηβες, οἱ διαζευγμένες καί οἱ γυναῖκες μέ πολλαπλές ἐκτρώσεις.

2. Διαταραχές μετατραυματικοῦ στρές.

Ἡ πιθανότητα ἐμφάνισης διαταραχῶν πού περιλαμβάνονται στό σύνδρομο τοῦ μετά-τραυματικοῦ στρές κυμαίνονται ἀπό 1,5-14%.

3. Αὐτοκτονικές σκέψεις καί αὐτοκτονικές ἀπόπειρες.

Τό 60% τῶν γυναικῶν μετά ἀπό ἔκτρωση ἔχουν αὐτοκτονικές σκέψεις καί τό 28% ἀπό αὐτές ἐπιχειροῦν αὐτοκτονία.

4. Αὔξηση τοῦ καπνίσματος.

5. Κατάχρηση ἀλκοόλ καί οὐσιῶν.

6. Διαταραχές σίτισης(βουλιμία-νευρική ἀνορεξία).

7. Παραμέληση οἰκογένειας καί παιδιῶν.

8. Προβλήματα σχέσεων -διαζύγιο.

9. Ἐπανάληψη τῆς ἔκτρωσης.

Ἡ πιθανότητα δεύτερης ἔκτρωσης τετραπλασιάζεται.

Τελικά μπορεῖ νά θεμελιωθεῖ ὡς ἀνθρώπινο δικαίωμα καί ὡς δικαίωμα τῆς γυναίκας στήν ψυχική της ὑγεία κάτι πού συνεπάγεται τήν ἀφαίρεση ἀνθρώπινης ζωῆς;

 Μπορεῖ μία ἀνεπιθύμητη ἐγκυμοσύνη νά ἀποτελεῖ σοβαρό ἠθικό λόγο πού νά δικαιολογεῖ τή θανάτωση μιᾶς ἀνθρώπινης ὕπαρξης;

Μπορεῖ νά ὑποστηριχθεῖ καί νά τεκμηριωθεῖ ἰατρικά καί βιοηθικά ὅτι τό ἔμβρυο εἶναι ἕνα παράρτημα τοῦ σώματος τῆς γυναίκας καί ὄχι μία αὐτοτελής ἀνθρώπινη ὕπαρξη, πού φιλοξενεῖται στό σῶμα τῆς ἐγκύου γιά κάποιο χρονικό διάστημα;

Ὅσα ὅμως ἐπιχειρήματα καί ἄν προσκομισθοῦν, ἡ ἔκτρωση δέν παύει νά εἶναι μία ἐσκεμμένη ἀφαίρεση ἀνθρώπινης ζωῆς, δηλαδή ἕνας προμελετημένος φόνος.

τοῦ Ἐμμ. Παναγόπουλου

Ἄμ. Ἐπικ. Καθηγητοῦ Χειρουργικῆς

τ. Συντ/στῆ Δ/ντῆ Χειρ/γοῦ ΕΣΥ

------------

1.Obamarecalls Roe v Wade,backs abortion right http:/content.usatoday.com/communities/theoval/post.

2. Mississipi voter can decide personhood of the unborn. court rules http:/edition.cnn.com/2011/us/09/09/mississi-personhood.

3.United Nations backs report calling abortion a human right http://www.lifenews.com/2011/09/23/un-secretary- general-backs-report-calling-abortion-a. Abortion risks a list of major psycological effects associated with abortion                                                                                                                                                                                                                                                                 http://afterabortion.org/2011/abortion-risks-a-list-of-major-psycological-complications

Στην κατεχόμενη Μια Μηλιά της Κύπρου, κοντά στη Λευκωσία, ανακαλύφθηκε μαζικός τάφος Ελληνοκυπρίων. Όπως λένε μαρτυρίες Τουρκοκυπρίων εκεί μεταφέρθηκαν το 1974 Ελληνοκύπριοι στρατιώτες, αλλά και άμαχοι, και δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ από τους Τούρκους εισβολείς της επιχείρησης ΑΤΤΙΛΑΣ. Προ ολίγων ημερών αγανακτήσαμε και συγκινηθήκαμε όταν μάθαμε ότι βρέθηκαν τα οστά του μικρότερου σε ηλικία θύματος του Αττίλα, ενός βρέφους λίγων μηνών. Όσο κι αν προσπαθεί η προπαγάνδα της Άγκυρας και των εν Ελλάδι τουρκολάγνων, η αλήθεια είναι σκληρή και έρχεται στο φως. Είτε ως Οθωμανική είτε ως  Νεοτουρκική είτε ως ψευδοδημοκρατική και υποψήφια για την Ευρ. Ένωση, η γειτονική χώρα ρέπει προς το έγκλημα και την εθνοκάθαρση. Το πρόβλημα είναι ότι πολλές φορές ευθυνόμαστε και εμείς που συγκαλύπτουμε ή λησμονούμε εύκολα, αντί να καταγγέλλουμε διεθνώς και διαρκώς τα εγκλήματα.

Ἠταν λάθος της ελληνικής πλευράς (Αθηνών και Λευκωσίας) το ότι παύσαμε να μιλούμε στα διεθνή βήματα για εισβολή και κατοχή από την Τουρκία εις βάρος της Κύπρου και παρουσιάζουμε το Κυπριακό σαν ζήτημα διακοινοτικών διαφορών. Σαν να τσακώθηκαν  στο καφενείο  της Λευκωσίας ο Μιχάλης και ο Μεχμέτ! Ο μακαρίτης Ραούφ Ντενκτάς, ηγέτης των Τουρκοκυπρίων επί δεκαετίες, παραδέχθηκε σε τηλεοπτική του συνέντευξη στον Κύπριο δημοσιογράφο Σταύρο Σιδερά ότι οι περισσότεροι από τους αγνοουμένους της τραγωδίας του 1974 είναι σφαγμένοι. Είπε μάλιστα ότι οι Τουρκοκύπριοι υπό τη ηγεσία του οργάνωσαν ένοπλες ομάδες και δολοφονούσαν τους Ελληνοκυπρίους για να βοηθήσουν το έργο του Τουρκικού στρατού. Πότε τα καταγγείλαμε αυτά; Πότε εκδώσαμε μία Μαύρη Βίβλο των τουρκικών εγκλημάτων; Ποτέ! Αντί να αναδείξουμε τα μαζικά εγκλήματα του τακτικού στρατού και των Τουρκοκυπρίων διολισθήσαμε σε εκτρώματα τύπου σχεδίου Ανάν και σε αφελείς προσεγγίσεις μαρξιστικού διεθνιστικού περιεχομένου σαν αυτή του Δημήτρη Χριστόφια που αγκάλιαζε Τουρκοκυπρίους ηγέτες και κατηγορούσε τον ελληνικό εθνικισμό!

Προ δεκαετίας περίπου μία ομάδα Ελληνοκυπρίων βουλευτών συνάντησε τον τότε υπεύθυνο των ΗΠΑ για το Κυπριακό Ντέιβιντ Μόουζες. Του παραπονέθηκε ότι πάντα οι ΗΠΑ πιέζουν την ελληνική πλευρά ενώ δεν πιέζουν την Άγκυρα και τον Ντενκτάς. Και εκείνος τους απάντησε ότι οι ΗΠΑ  πιέζουν αυτόν που δείχνει ότι είναι πιο επιδεκτικός σε υποχωρήσεις. «Αφού εσείς υποχωρείτε και ο Ντενκτάς μένει ανένδοτος, τότε εσάς θα πιέζουμε» ήταν η αποστομωτική απάντηση του Αμερικανού. Μήπως είναι καιρός να αφυπνισθούμε και να φέρουμε τα τουρκικά εγκλήματα του 1974 στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης; Ο Μιλόσεβιτς και ο Κάρατζιτς κατηγορήθηκαν για εθνοκάθαρση στην πρώην Γιουγκοσλαβία από αυτό το Δικαστήριο. Η ευθύνη της Άγκυρας και της Τουρκοκυπριακής ηγεσίας είναι ακριβώς η ίδια. Με εισβολή, μαζικά εγκλήματα δολοφονίες αιχμαλώτων και αμάχων και με αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών οδήγησαν στη σημερινή διχοτόμηση της Κύπρου.

Δυστυχώς και άλλα τουρκικά εγκλήματα βρίσκουν δικαιολόγηση από ορισμένους συμπατριώτες μας. Στο πλαίσιο της μορφωτικής συμφωνίας Γ. Παπανδρέου-Ισμαήλ Τζεμ του 2001 αρκετά σχολικά βιβλία –και όχι μόνο το αποσυρθέν της Στ΄ Δημοτικού- εξωραίζουν την Τουρκοκρατία. Άλλη  αναθεωρητική ομάδα Ελλήνων ιστορικών επιχειρεί να συγκαλύψει τα τουρκικά εγκλήματα στη Μικρασία και στον Πόντο. Είδαμε Έλληνα Πανεπιστημιακό σε ντοκυμανταίρ για τη Σμύρνη να ισχυρίζεται ότι για τη σφαγή του 1922 ευθύνεται η κακή συμπεριφορά του Ελληνικού Στρατού κατά των εντοπίων Τούρκων. Μόνο που ο Στρατός μας αποβιβάσθηκε στη Σμύρνη το 1919, ενώ τα τουρκικά εγκλήματα για την εξόντωση των Ελλήνων της Μ. Ασίας άρχισαν συστηματικά το 1914. Υπάρχει η σχετική Μαύρη Βίβλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου .

Είναι θλιβερό κάποιοι «προοδευτικοί»  Έλληνες στην Ελλάδα και στην Κύπρο να επιχειρούν τη συγκάλυψη των τουρκικών εγκλημάτων ανά τους αιώνες. Αν δεν αφυπνισθούμε θα ξαναπάθουμε τα ίδια!

Κ.Χ. 15.9.2102

Η ελληνικής καταγωγής διευθύντρια σε σχολείο του Χάρλεμ, Πανωραία Παναγιωσούλη, κατάφερε να καθιερώσει τα ελληνικά, ως τη μόνη ξένη γλώσσα διδασκαλίας στο πρότυπο σχολείο της.

Σύμφωνα με την Πένι Παναγιωσούλη, "Δεν πρόκειται απλά για διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, ξεκομμένη από το περιβάλλον της. Δείχνουμε τη σχέση των ελληνικών με διάφορα πράγματα στον κόσμο. Χάρη στη νέα τεχνολογία ο κόσμος έχει γίνει επίπεδος.

Οι μαθητές μας, μέσω τις διδασκαλίας των ελληνικών και διαφορετικών πολιτισμών, θα αναπτύξουν μεγαλύτερη εκτίμηση για το ποιοι πραγματικά είναι".

Το πρόγραμμα ξεκίνησε με τη διδασκαλία των Ελληνικών απλά ως ξένη γλώσσα, με το βάρος στη γραμματική, το λεξιλόγιο και κάποια στοιχεία πολιτισμού. Σημαντικό ρόλο έπαιξε, όπως λέει η κ. Παναγιωσούλη, και η δεκαήμερη εκδρομή 33 μαθητών του σχολείου και 19 συνοδών τους στην Ελλάδα, καθώς τους δόθηκε η ευκαιρία να δουν από κοντά όλα αυτά που διδάσκονταν στις τάξεις τους.

Πάντως, όπως αναφέρει η ίδια, πηγή έμπνευσης του εγχειρήματός της ήταν ο πατέρας της, ο λογοτέχνης Γαβριήλ Παναγιωσούλης, για τον οποίο μιλά με υπερηφάνεια, τονίζοντας ότι μέσω των οραμάτων του μπόρεσε να εκτιμήσει τι πραγματικά σημαίνει να είσαι Έλληνας.

πηγή: http://agiosharalabos.blogspot.com/2012/09/blog-post_7127.html#ixzz26lGnJ4dW

     Δεν πρόκειται να ασχοληθούμε με τις ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί κατά της αγιότητας του εθνομάρτυρα και ιερομάρτυρα αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.

 Ασφαλώς αυτοί που τις διατυπώνουν κάποιους λόγους επικαλούνται μέσα στην καλοπροαίρετη αναμφίβολα διάθεσή τους να   διαφυλάξουν τον τρόπο που η Ορθόδοξη Εκκλησία μας διακηρύσσει την αγιότητα των εξαίρετων μελών της. Για εμάς και για τους περισσοτέρους χριστιανούς, και μάλιστα τους έχοντες σχέση με τα αγιασμένα χώματα της Μικρασιατικής γης, δεν τίθεται τέτοιο θέμα. Για εμάς ο άγιος Χρυσόστομος αποτελεί σύμβολο αγάπης προς τον Θεό και χρέους προς την πατρίδα, δεδομένου μάλιστα ότι εκπροσωπεί όλους τους πεσόντες και αναιρεθέντες ποικιλοτρόπως κατά τη Μικρασιατική καταστροφή, κάτι που αποδεικνύεται περίτρανα από την ιδιαίτερη αγάπη που τρέφουν προς αυτόν όλοι οι Μικρασιάτες, έκφραση της οποίας αποτελούν τα διαρκώς πυκνούμενα γι’  αυτόν βιβλία που εκδίδονται, τα ποιήματα που γράφονται, τα αφιερώματα που γίνονται κάθε χρόνο στη μνήμη του, οι προτομές που φιλοτεχνούνται σε περιοχές που υπάρχουν και ζουν Μικρασιάτες, οι ναοί που κτίζονται στη μνήμη του.

     Κι είναι ευκαιρία, με το αφιέρωμα τούτο, να τονίσουμε για μία ακόμη φορά την αγιότητα του μαρτυρικού ιεράρχη, γιατί αποδεικνυόμενη αυτή ιδίως από τις τελευταίες στιγμές της ζωής του γίνεται φάρος και οδοδείκτης για όλους μας, κληρικούς και λαϊκούς. Είναι όντως συγκλονιστικές οι περιγραφές του τέλους του κι είναι σαν να διαβάζουμε και πάλι από το βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων τις τελευταίες στιγμές του πρωτομάρτυρα και αρχιδιακόνου Στεφάνου. Τις περιγραφές αυτές κάνει όχι ένας απλός άνθρωπος, του οποίου ίσως μπορούμε να αμφισβητήσουμε την ακρίβεια των λόγων του, ούτε κι ένας ραψωδός που μεγεθύνει τα γεγονότα στην εξιστόρησή τους, αλλά ένας επιστήμονας, αυτόπτης συγκλονιστικού γεγονότος, ο ακαδημαϊκός καθηγητής Γεώργιος Μυλωνάς, και μάλιστα σε ομιλία του επίσημη, στις 14 Δεκεμβρίου 1982, στην Ακαδημία Αθηνών. Παραθέτουμε αυτούσια τα λόγια της ομιλίας αυτής:

     «Θα μου επιτρέψετε, λέει λοιπόν ο ακαδημαϊκός, να τελειώσω την ομιλία μου με μία προσωπική μαρτυρία, που για πρώτη φορά εξομολογούμαι. Κατά τις τελευταίες ημέρες του Σεπτεμβρίου 1922 μία ομάδα φοιτητών του International college της Σμύρνης και εγώ βρεθήκαμε φυλακισμένοι σε απαίσιο υπόγειο, σ’  ένα από τα μπουντρούμια του Διοικητηρίου της Σμύρνης. Σ’  αυτό ήταν ασφυκτικά στριμωγμένοι Έλληνες Χριστιανοί αιχμάλωτοι, μάλλον άνθρωποι προωρισμένοι για θάνατο. Τις βραδυνές ώρες φύλακες μ’  επικεφαλής Τουρκοκρήτα παρελάμβαναν θύματα που ετυφεκίζοντο. Στις 5 το απόγευμα της τελευταίας ημέρας του θλιβερού Σεπτεμβρίου, ο Τουρκοκρής εκείνος με διέταξε να τον ακολουθήσω στην αυλή. «Είσαι δάσκαλος;» με ρωτά. «Αυτή την τιμή είχα», του απαντώ. «Και οι άλλοι που ήσαν μαζί σου είναι φοιτητές;» «Ναι», του λέγω. «Γρήγορα μάζεψέ τους και φέρε τους εδώ». «Ελάτε μαζί μου έξω», λέγω στους συντρόφους μου. «Φαίνεται ότι ήρθε η ώρα μας. Εμπρός με θάρρος». Ποια ήταν η έκπληξή μας, όταν ακούσαμε τον Τουρκοκρητικό να λέει: «Δεν θα σας σκοτώσω, θα σας σώσω. Απόψε θα θανατωθούν όλοι όσοι είναι στο μπουντρούμι, γιατί έφεραν και άλλους που δεν έχουμε χώρο να τους στοιβάξουμε. Θα σας σώσω σήμερα, γιατί ελπίζω αυτό να με βοηθήσει να λησμονήσω μία τρομερή σκηνή που αντίκρυσαν τα μάτια μου, σκηνή στην οποία έλαβα μέρος». Και συνέχισε: «Παρακολούθησα το χάλασμα του Δεσπότη σας. Ήμουν μ’  εκείνους που τον τύφλωσαν, που του ‘ βγαζαν τα μάτια και αιμόφυρτο, τον έσυραν από τα γένεια και τα μαλλιά στα σοκάκια του Τουρκομαχαλλά, τον ξυλοκοπούσαν, τον έβριζαν και τον πετσόκοβαν. Βαθειά εντύπωση μου έκανε και αξέχαστος παραμένει η στάση του. Στα μαρτύρια που τον υπέβαλαν δεν απήντα με φωνές, με παρακλήσεις, με κατάρες.

     Το πρόσωπό του το κατάχλωμο, το σκεπασμένο με αίμα των ματιών του, το πρόσωπό του είχε στραμμένο προς τον ουρανό και διαρκώς κάτι ψιθύριζε, που δεν ηκούετο πέρα από την περιοχή του. Ξέρεις εσύ, δάσκαλε, τι έλεγε;» «Ναι, ξέρω», του απάντησα. « Έλεγε, «Πάτερ Άγιε, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι». «Δεν σε καταλαβαίνω, δάσκαλε, μα δεν πειράζει. Από καιρού σε καιρό, όταν μπορούσε ύψωνε κάπως το δεξί του χέρι και ευλογούσε τους διώκτες του. Κάποιος πατριώτης μου αναγνωρίζει τη χειρονομία της ευλογίας, μανιάζει, μανιάζει και με το τρομερό μαχαίρι του κόβει και τα δύο χέρια του Δεσπότη. Εκείνος σωριάστηκε στη ματωμένη γη με στεναγμό που φαινόταν ότι ήταν μάλλον στεναγμός ανακουφίσεως παρά πόνου. Τόσο τον λυπήθηκα τότε, που με δύο σφαίρες στο κεφάλι τον αποτελείωσα. Αυτή είναι η ιστορία μου. Τώρα που σας την είπα, ελπίζω πως θα ησυχάσω. Γι’  αυτό σας χάρισα τη ζωή». «Και πού τον έθαψαν;» ρώτησα με αγωνία. «Κανείς δεν ξέρει πού έρριξαν το κομματιασμένο του κορμί».

      Αυτή είναι η μαρτυρία ενός αυτόπτη μάρτυρα, που φανερώνει, όπως είπαμε, το μέγεθος της αγιότητας του μητροπολίτη Σμύρνης Χρυσοστόμου, αφού στην ορθόδοξη πίστη μας εκείνο που αποτελεί αποδεικτικό μεγάλης αγιότητας είναι η αγάπη που απλώνεται και προς τον εχθρό. Και τίποτε να μη ξέραμε για τον άγιο Χρυσόστομο, και μύρια όσα να του έχουν καταλογιστεί, το τέλος του είναι εκείνο που φανερώνει την εσωτερική, της καρδιάς του, ποιότητα. Κι ο άγιος Χρυσόστομος σαν τον Χριστό, σαν τον άγιο Στέφανο, σαν τους αποστόλους και όλους τους αγίους μάρτυρες ευλογεί τους διώκτες του και προσεύχεται γι’  αυτούς. Μόνον όποιος διακατέχεται πλούσια από αυτό το πνεύμα του Χριστού ξέρουμε ότι ανήκει σ’  Εκείνον και προεκτείνει την αγιότητα Εκείνου. «Τι έτι χρείαν έχομεν μαρτύρων;»

     Δεν θέλουμε να μακρηγορήσουμε. Τα πράγματα μιλούν από μόνα τους. Ας επιτραπεί όμως ως κατακλείδα στη μικρή αυτή αναφορά να μεταφέρουμε ένα απόσπασμα από ένα ποίημα που έχει γραφεί ακριβώς για τον άγιο.

Στον άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης

 Ό,τι θεριά ‘νθρωπόμορφα δεν βλέπαν και δεν νιώθαν,

το ‘δαν τα δέντρα, τα πουλιά, ο ήλιος και το χώμα:

τ’  άγιο κορμί που κείτουνταν ακρωτηριασμένο

με πύρινη όμως την ψυχή και με αγάπης χρώμα!

Τα χείλη του ψιθύριζαν βαμμένα μες στο αίμα,

την ώρα που του ρολογιού οι δείκτες σταματούσαν -

κείνο που πήρε ο άνεμος, με δέος και με φόβο,

για να το φέρει όπου γης, και δάκρυα ξεσπούσαν.

«Πατέρα, τη συχώρηση δώσ’ τους, μη τους γδικιέσαι,

γιατί δεν ξέρουνε κι αυτοί, σαν τότε οι εχθροί Σου»,

λέγαν τα χείλη τ’  άγια, του Χρυσοστόμου Σμύρνης,

λίγο πριν φύγει του η ψυχή, σώμα ψυχή χωρίσουν.

Εσείστηκαν οι ουρανοί απ’ τη βαθειά αγάπη

κι ευθύς εφάνη ο Χριστός, που ‘ σκυψε κει σιμά του.

«Δούλε, καλέ και αγαθέ, μην τον φοβάσαι διόλου,

όποιον σου παίρνει τη ζωή, μικρό τ’  ανάστημά του»!

Κι έφυγε ο Χρυσόστομος, ο της θυσίας άγιος,

μα άφησε το σώμα του τη γη μας να λιπαίνει.

Από ψηλά τώρα θωρεί κι από την προτομή του

θυμίζοντας το χρέος μας – φωνή που δεν σωπαίνει!

Πηγή: http://pgdorbas.blogspot.gr/2011/09/blog-post_11.html

Ο Λοχίας Θεόδωρος Γκούτας υπηρετούσε στο 1/38 Σύνταγμα Ευζώνων (Διοικητής Συνταγματάρχης Παπαδόπουλος Διον) και ήταν γιός παλαιού οπλαρχηγού του Ολύμπου και μυθικού ήρωος της περιοχής.

Διακρίθηκε για πρώτη φορά στη μάχη των Γιαννιτσών, όταν αιχμαλώτισε μία ολόκληρη Τουρκική πυροβολαρχία. Η πυροβολαρχία αυτή που αμυνόταν στο χωριό Πυλωρύγι (τότε Πύλορικ) μετά την έφοδο των Ευζώνων κατόρθωσε να φορτώσει το υλικό της και να υποχωρήσει “δρομέως” προς ανατολάς. Κατά την κίνησή της όμως προσέκρουσε στο Ευζωνικό τμήμα που διοικούσε ο Λοχίας Γκούτας, ο οποίος την συνέλαβε και προς γενική κατάπληξη πάντων την οδήγησε σε φάλαγγα στον Διοικητή της Μεραρχίας Συνταγματάρχη Μηλιώτη Κομνηνό. Με την έγκριση του Συνταγματάρχου Παπαδόπουλου είχε σχηματίσει Διμοιρία (25-30 ανδρών) από εκλεκτούς Ευζώνους που αποτελούσε είδος τιμητικής φρουράς του Συνταγματάρχου.

Κατά την (αποτυχούσα τελικά) επίθεση της 7ης Ιανουαρίου κατά του Μπιζανίου το Σύνταγμα των Ευζώνων έχει καθηλωθεί σε μια χαράδρα από δύο εχθρικά πολυβόλα με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνεχίσει την επίθεση του.

“… Ο Παπαδόπουλος, κατέρυθρος εξ οργής, φωνάζει προς τον υπασπιστή του Δημητρακόπουλο “Βρε Γιάννη φώναξέ μου τον Σύνδεσμον του Τάγματος” … Προσελθόντος του Συνδέσμου, ο Συνταγματάρχης του λέγει: “Τρέξε να μου φέρεις τον Γκούτα” και ο θαυμάσιος δεκανεύς Εύζωνος εξηφανίσθη ταχέως καλυπτόμενος από τον πυκνό θάμνο προς τα αριστερά. Μετ’ ολίγον χρόνον δια της αυτής οδού επανήλθεν ακολουθούμενος από τον περιβόητο Λοχία Θεόδωρο Γκούτα. ‘Ητο μετρίου αναστήματος, ισχνός με μικρούς μέλανας οφθαλμούς και μικρόν αγκιστροειδώς εστριμμένο μύστακα. Μόλις προσήλθεν ενώπιον του Συνταγματάρχου ο τελευταίος τον διέταξεν: “Αυτά τα πολυβόλα εκεί πάνω μας γίνανε τσιμπούρι. Να τους βάλεις χέρι”. Και ο Λοχίας Γκούτας φέρων την δεξιά στο φεσάκι του απαντά: “Μάλιστα κύριε Συνταγματάρχα” και εξαφανίζεται έρπων σχεδόν δια μέσου των βάτων. “Θα τα πάρη αυτός” απεφάνθη μετά πεποιθήσεως ο Παπαδόπουλος.

Εν τη ακμή της μάχης, ο Διοικητής του Συντάγματος διατάσσει αφελέστατα ένα απλούν Λοχία να του κυριεύσει τα πολυβόλα του εχθρού. Το έτι καταπληκτικώτερον είναι ότι ο Γκούτας μετ’ ολίγον είχε κυριεύσει τα δύο εχθρικά πολυβόλα, των οποίων το πυρ διεκόπη αιφνιδίως.

Ο Λοχίας Γκούτας τον οποίον εσεβάσθησαν αι εχθρικαί σφαίρες κατά τας μάχας, έπεσε την εσπέρα της ιδίας ημέρας δολοφονηθείς ανάνδρως υπο φανατικού Τούρκου τραυματίου. Μεγαλόψυχος, όπως όλοι οι γενναίοι, επλησίασεν Τούρκο τραυματία εις τον οποίον έδωκε να πίη εκ του υδροδοχείου του, και τότε ο άθλιος εκείνος υψώσας το παρακείμενο όπλο του επυροβόλησε, τραυματίσας καιρίως τον Λοχία στην βουβωνική χώρα. Ο αετός του Ολύμπου πριν αποθάνει εξεδικήθη, διότι αναρπάσας την ξιφολόγχην του κατέσφαξε τον άθλιον δολοφόνο. Μέ έρανο μεταξύ των αξιωματικών ανηγέρθη μαρμάρινος σταυρός στον τάφο του Λοχία Γκούτα στη Λάζαινα Ιωαννίνων …”

Εισαγωγή :

Με αφορμή την έναρξη του νέου σχολικού έτους προβάλουμε σήμερα από την ιστοσελίδα μας ένα βιβλίο που πρέπει να διαβάσει κάθε δάσκαλος, καθηγητής και γονέας που ενδιαφέρεται για το μέλλον των παιδιών του και οραματίζεται τον μαθητή του ως ελεύθερο πρόσωπο που ξεπερνά το θάνατο, που χαίρεται, αγαπά, με ένα πνεύμα που δίδει νόημα στο καθετί. Που γίνεται μεγάλος όταν είναι ο ελάχιστος, ικανός να υποφέρει, να υπομένει και να πεθαίνει για να ζουν οι άλλοι. Να μπορεί τη δύσκολη στιγμή να τα βγάζει πέρα, χωρίς να τα χάνει.

Αυτές τις ημέρες, που βιώνουμε την κατάληξη των ιδεών που εφαρμόζονταν στην παιδεία μας τριάντα χρόνια, είναι χρήσιμο να εξετάσουμε, να ανιχνεύσουμε τα λάθη, να διορθώσουμε τις αιτίες και να επαναφέρουμε το πνεύμα του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και του Μακρυγιάννη στα σχολειά μας. Τώρα είναι ίσως η ευκαιρία, που τα δάκρυα της κρίσης έχουν καθαρίσει το βλέμα μας, να δούμε, να μετανοήσουμε. Να επαναφέρουμε την αγωγή των Αγίων μας που περιφρονήσαμε όλα αυτά τα χρόνια. Και τότε δεν θα φοβηθούμε κανέναν εχθρό.

Να σημειώσουμε ότι το εξαιρετικό απόσπασμα που δημοσιεύουμε από το βιβλίο, αποκτά ακόμα μεγαλύτερη αξία όταν διαβάσει κανείς και το πρώτο μέρος του βιβλίου που προτείνουμε στους επισκέπτες της ιστοσελίδος μας ανεπιφύλακτα. Η ΑΛΛΗ ΟΨΙΣ

ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

Συχνά ακούγονται τα ερωτήματα: μήπως όλο αυτό που ονομάζομε νεοελληνικό πολι­τισμό (ήθη, έθιμα, παιδεία, αγωγή...) ήταν κάτι καλό, είχε πράγματι αξία, αλήθεια και ενότητα, αλλά ήταν για μια εποχή που πέρασε;

Μήπως άλλαξαν οι συνθήκες τής ζωής μας τόσο και έτσι, που εκ των πραγμάτων είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμοσθούμε στα νέα δεδομένα;

Ο τεχνικός πολιτισμός, η βιομηχανική ανάπτυξι, τα μεγάλα αστικά κέντρα, τα μέσα ενημερώσεως (τηλεόρασι, τύπος), ο τουρισμός, η εύκολη μετακίνησι ανθρώπων, η διακίνησι ιδεών και εμπορευμάτων, δεν δημιουργούν νέες συνθήκες ζωής σε κλίμακα παγκόσμια;

Μπορούμε σήμερα να μιλήσωμε για ήθη και έθιμα χωριού, νησιού, επαρχίας, όπως παλιά; Δεν αλλοιώνονται όλα; Δεν προχωρούμε τώρα σε μια νέα αγωγή, κοινή γλώσσα, ήθη, έθιμα, που δίδονται έτοιμα, με νεωτερισμούς και ρεύματα πολιτιστικά και πολιτικά που έρχονται από κάποια κέντρα;

Δεν έχει μια άμεση σχέσι το περιβάλλον, ο χώρος όπου ζη κάποιος, με την αγωγή που παίρνει;

Και πάλι, η αγωγή, ο τρόπος που αναπτύσσεται κάποιος, δεν θα ρυθμίση εν πολλοίς τον χαρακτήρα τής δημιουργίας του, της τέχνης του, και τον χώρο τής ζωής του;

Για να είμαστε προσγειωμένοι, αυτές είναι, είτε το θέλομε είτε όχι, οι νέες συνθήκες όπου ζη ο πολύς κόσμος, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Και κάθε άνθρωπος και κάθε πολιτισμός δίδει εξετάσεις σ’ αυτόν τον χώρο, μ’ αυτούς τους όρους, που ορίζει η νέα και αναπόφευκτη για όλη την υδρόγειο κατάστασι.

Είναι απειλή ή ευλογία; Είναι καλό ή κακό; Είναι καλύτερο να μην υπήρχε αυτή η τεχνική πρόοδος; Μήπως τελικά δεν είναι πρόοδος;

Αυτά είναι ερωτήματα σοβαρά, στα οποία δεν καλούμαστε τώρα να απαντήσωμε. Αυτό που αντιμετωπίζομε, είναι το πρόβλημα: τί θα κάνωμε;

Αυτό που ονομάζομε νεοελληνικό πολιτισμό τί είναι; Ποιά η φύσι και η αντοχή του; Μήπως έφτασε το τέλος του; Μήπως μοιάζει η περίπτωσί μας με εκείνη δύο πρωτογόνων λαών: ο πρώτος λάτρευε ένα δέντρο σαν θεό, μέχρις ότου έφθασε ο πολιτισμός, πέρασε ο αυτοκινητόδρομος, ξερίζω­σε το δέντρο, και εξαφάνισε τον θεό· ο δεύτερος λάτρευε ένα βουνό, αλλά οι περισσότεροι από τους ιθαγενείς έφυγαν εργάτες στην Ευρώπη, και έχασαν τον θεό τους.

Ο πολιτισμός μας -η καρδιά και η δύναμί του- δεν έχει καμιά σχέσι με τέτοιες περιπτώσεις. Ανέτειλε εκ του Τάφου. Γεννήθηκε και ανδρώθηκε μέσα σε δυσκολίες. Πολλές δοκιμασίες καταλυτικές, ποικίλων μορφών και ειδών, πέρασαν από πάνω του, όμως δεν ξεριζώνεται εύκολα, αλλά θεριεύει. Πολλές φορές, όχι μια, ξενιτευτήκαμε οι Έλληνες και δεν χάσαμε την πίστι μας και τον χαρακτήρα μας, αλλά τότε συχνά τα είδαμε καλύτερα και τα ζήσαμε πιο δυνατά.

Είναι αλήθεια ότι έχει άμεση σχέσι ο χώρος που ζη κάποιος και η αγωγή που παίρνει. Και, αντίστροφα, η πνευματική καλλιέργεια και το επίπεδο της παιδείας του φανερώνεται με το πως διαμορφώνει τον χώρο τής ζωής του, τα σπίτια και τις πόλεις του. Και σ’ αυτό δώσαμε ήδη εξετάσεις και ξέρομε τα αποτελέσματα: τόσο γρήγορα δημιουργήσαμε τον κακοήθη υδροκεφαλισμό τής Αθήνας, που βασανίζει το ένα τρίτο του πληθυσμού τής Ελλάδος. Και στην ανάπτυξι του τουρισμού, που τόσο ποθήσαμε, δεν βάλαμε κανένα φραγμό, όπως γίνεται σε άλλες χώρες που σέβονται τον εαυτό τους, και βλέπομε τα αποτελέσματα.

Μήπως κάποια κέντρα ελέγχου δεν λειτουργούν σωστά; Μήπως πήραν, ή δώσαμε την ευθύνη για τα μεγάλα θέματα της ζωής μας σε άτομα άσχετα και ακατάλληλα;

Πώς στους τέσσερις αιώνες τής Τουρκοκρατίας άντεξε ο λαός, η πίστι του, η συνείδησί του; Πού βρίσκεται σήμερα αυτή η δύναμι του λαού, που βλάστησε από τα σπλάχνα του τον Ακάθιστο Ύμνο και τα δημοτικά τραγούδια, που έπλασε την Αγια-Σοφιά και τις πανάγιες εκκλησίες μετά την πτώσι τής Πόλεως; Έχει να δώση και να πη κάτι σήμερα; Ή μήπως μερικοί βρήκαν κάπου αλλού κάτι πιο πολύτιμο και ευφυές και, περιφρονώντας την πίστι και την αίσθησι του λαού, προσπαθούν να του το επιβάλουν;

Γιατί στο θέμα τής παιδείας να αλληθωρίζωμε, στον τόπο που γεννήθηκε η παιδεία; Γιατί, μετά το 1821, ακόμη παραπαίομε; Γιατί κάνομε ατέλειωτες προτάσεις, μεταρρυθμίσεις, αλλαγές, κι όλο βρισκόμαστε στη θέσι μηδέν; Γιατί ο ένας μεταρρυθμιστής αναιρεί τον άλλο, και όλοι οδηγούν στην ίδια στειρότητα;

Ζώντας στο Αγιον Όρος βλέπομε τα πράγματα από μιαν άλλη πλευρά. Έχομε μιαν άλλη θέα τής περιοχής, που φανερώνεται σε μάς μέσα από τον παραδοσιακό χώρο και τον τρόπο της αγιορειτικής ζωής. Θα θέλαμε να σας το κοινοποιήσωμε, γιατί όλος αυτός ο χώρος και τρόπος ανήκει σε όλους.

[…]

Γιατί να μην μπορή ένα σημερινό παιδί… Να σταθή σε τόπο αποστολικό, όπως λέει ο άγιος Κοσμάς; …Να περάση στην αιωνιό­τητα ψυχή τε και σώματι από τώρα, σαν τον Μακρυγιάννη; Να δεχθή τον Χριστό συν Πατρί και Πνεύματι μέσα στην ψυχή του, στο είναι του;

Να μιλήση πρωτότυπα και ελεύθερα. Να διοργανώση υπεύθυνα. Και να πολιτευθή συνετά.

Να δώση λύσεις σε προβλήματα ακατάπαυστα νέα. Να του είναι όλα απλά, συνηθισμένα, τετριμ­μένα και εύκολα, τα πιο δύσκολα και πρωτάκουστα και δαιμονικώς μπλεγμένα. Να κάμη συντροφιά στους ανθρώπους. Να αγαπήση τον Χριστό και να ενωθή αδιάρρηκτα με τους αδελφούς του και τες αδελφές του. Να μην αφήση κανένα θηρίο να τους κατασπαράξη. Να μιλήση και να συμπεριφερθή γαλήνια και αδυσώπητα και στους θηριώδεις ανθρώπους. Να τους δαμάση. Να τους ημερέψη. Να τους κάμη να εμέσουν το δηλητήριο. Και να αξιοποιήση τα καλά στοιχεία που έχει η φύσι τους, το είναι τους, η προσπάθεια, η ιδεολογία τους.

Να σταθή σε τόπο ακρογωνιαΐο, σαν εύθραυ­στο παιδί, σαν άκμων τυπτόμενος· προφήτης, ηγέ­της, που ανασυγκροτεί, ανιστά την πεπτωκυΐαν σκηνήν, το μεγαλείο τού ανθρώπου. Σαν τον άγιο Κοσμά, το καύχημα του Γένους μας και του ανθρωπίνου γένους.

Γιατί να δίνωμε στα παιδιά πράγματα κακο­ρίζικα, μικρά, στενά, ξέψυχα, μίζερα; Γιατί άψυ­χα, ανούσια, που προκαλούν ναυτία;

Γιατί χωρισμένα, σχιζοφρενικά, αντιμαχόμενα, διαλυμένα σαν κομμένο γάλα;

Γιατί να μη ζωοποιηθούν με τούτο το ένα πνεύ­μα που δίδει νόημα στο καθετί και ξεπερνά τον θάνατο; Πού φέρνει τον άνθρωπο στα υπέρ φύσιν και γεμίζει την τωρινή του ζωή, τη μικρή και συνηθισμένη, με αίγλη και χάρι πρωτόβλεπτη και ανέκλειπτη;

Γιατί να μην ανάψουμε τη λαμπάδα τής ζωής τού παιδιού απ’ εδώ; Να δώσωμε σ’ όλα τα παι­διά τη δυνατότητα, πλησιάζοντας τους πυρφόρους και θεοφόρους τούτους ανθρώπους, τους Αγίους μας, να γίνουν κι αυτά άνθρωποι ζωντανοί, αυθόρμητοι, φοβεροί τοις υπεναντίοις, ατρόμητοι σε κάθε κίνδυνο, σε κάθε απειλή, φοβεροί στον ίδιο τον θάνατο;

Και να είναι ταυτόχρονα λεπτοί, ευαίσθητοι, παρηγοριά για κάθε κατατρεγμένο και πληγωμέ­νο, για κάθε πλάσμα, για όλη τη δημιουργία, που συνωδίνει και συστενάζει, περιμένοντας και αυτή την ελευθερία της από τα ελευθερωμένα τέκνα τού Θεού.

Γιατί να μη δώσωμε έτσι τη δυνατότητα στον καθένα να ακολουθήση τον δρόμο του, την κλήσι του, την αγάπη του; Να γίνουν τεχνίτες, επιστήμονες, εργάτες, αγρότες, έμποροι, καλλιτέχνες. Και να νοιώθουν ότι όλα είναι άγια, σεμνά, γεμάτα φώς, χάρι, αιωνιότητα: τα πρόσκαιρα, τα μικρά, τα υλικά, όταν είναι ευλογημένα από τον Θεό. Να κάμουν έτσι όλες τις δουλειές, να εξασκήσουν τα επαγγέλματα, τις τέχνες και επιστήμες, σαν ιερά διακονήματα, εργόχειρα, σαν μια μορφή προσευ­χής, τρόπο προσφοράς και αγάπης προς τον Αλ­λο.

Να νοιώσουν, να καταλάβουν ότι δεν υπάρχει διχασμός στη ζωή τού ανθρώπου, δεν είναι πνευ­ματικό το μη υλικό, αλλά το γεμάτο με τη χάρι τού Θεού, που χαρίζει τον Παράδεισο από τώρα σ’ ολόκληρη την ύπαρξι του ανθρώπου.

Και μεγάλος δεν είναι ο ικανός, που μπορεί να συνθλίψη, να πληγώση, να χτυπήση τον άλλο. Με­γάλος είναι ο ελάχιστος, ο ευαίσθητος, ο ταπει­νός, ο αγαπών, που δέχθηκε τη χάρι τού Θεού και είναι ανίκανος να κάμη κακό στον άλλο, ανίκανος να τον πληγώση. Και ικανός να υποφέρη, να υπομένη, να πεθαίνη αυτός από αγάπη, για να ζουν, να προκόβουν, να χαίρωνται οι άλλοι, που δεν χω­ρίζονται από τον ίδιο τον εαυτό του.

Έτσι, να μάθουν, σαν τον άγιο Κοσμά, να μιλούν, να γράφουν, να διοργανώνουν σχολεία και κοινωνίες. Να κτίζουν πόλεις, χωριά, σπίτια που να χωρούν τον άνθρωπο, να είναι ανθρώπινα, ώστε ζώντας εκεί ο άνθρωπος να παίρνη αφώνως και ακόπως σωστή αγωγή.

Να τραγουδούν, να ψυχαγωγούνται, και να εί­ναι πράγματι όλα ψυχής αγωγή και θεία δοξολογία και αναγωγή ολοσώματη σε ουράνια παράκλησι.

Και να προχέεται ειρήνη, γαλήνη, ευλογία, φως, ανάπαυσι, από τους ίδιους και από τα έργα των χειρών και του νοός των.

Έχει τότε ο άνθρωπος ο αδύνατος δύναμι ακαταγώνιστη. Διορθώνει τα κακά. Αξιοποιεί τα κα­λά. Θεραπεύει τα ασθενή. Και τα κάνει όλα με τη δύναμι και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, που όλον συγκροτεί τον θεσμόν τής Εκκλησίας και την προσωπική ζωή τού κάθε πιστού.

***

Είναι σαφέστατη η τοποθέτησι του αγίου Κοσμά. Αν ζούσε εν σαρκί σήμερα, ήρεμα και ασυζήτητα, χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν, ούτε να χρονο­τριβή, θα έκλεινε τα υπάρχοντα σχολεία. Θα άνοι­γε άλλα. Είναι ειδωλοκλάστης αναντιμετώπιστος. Και φίλος τού ανθρώπου. Ανασταίνει την εικόνα τού Θεού στον άνθρωπο, στον λαό.

Θα ήταν τόσο διακριτικός, ήρεμος και λεπτός, που θα μας έπειθε όλους εσωτερικά ότι έτσι έπρεπε να γίνη. Και θα ήταν τόσο άτεγκτος ο λό­γος του, που δεν θα χωρούσε καμιά αντίρρησι από κανέναν επιπόλαιο. Έτσι, που όλοι εμείς που μιλού­με για νέα ζωή, έξω από την όντως Ζωή, θα πα­ρασυρόμασταν, σαν αθύρματα ανάξια λόγου, από σίφουνα που μεταθέτει όρη εις καρδίας θαλασ­σών.

Αν ο άγιος Κοσμάς ζούσε...

Ο άγιος Κοσμάς ζη, υπνώττει αγρύπνως στην καρδιά τού λαού. Ο λαός, ο πάλι βασανισμένος και κουρασμένος, περιμένει τον Κοσμά τον Αιτωλό να του δώση τα παιδιά του, για να τα ευλογήση, να τα αγιάση, να τα βάλη στα σχολεία του. Να τους δώση την αγωγή του. Να τα κάνη νέους Κο­σμάδες. Να χαρούν τούτη τη ζωή και την άλλη. Και να τους αποκαλύψη πως τούτη είναι ενωμένη με τη χάρι τής άλλης.

***

Μετά απ’ όλα αυτά μας ρωτούν: Είστε υπέρ της δημοτικής ή υπέρ της καθαρευούσης;

Δεν είμαστε ούτε υπέρ της καθαρευούσης ού­τε υπέρ της δημοτικής. Είμαστε κατά του ψέματος και του εμπαιγμού. Και είναι ψέμα και εμπαιγμός και όπως διδασκόταν και επιβαλλόταν η απλή καθαρεύουσα, που δεν άφηνε τον μαθητή να προχωρήση στη ζωντάνια τής σύγχρονης λαλιάς. Σαν να ήταν βέβηλη η γλώσσα τού αγίου Κοσμά, του Μακρυγιάννη, όλου του λαού μας· σαν να μην εκβάλλη ο μεγάλος ποταμός τής Παραδόσεώς μας στη γλώσσα και το ήθος τού λαού. Και σαν να υπάρχη άλλος καλύτερος τρόπος για να μπης στο μυστήριο και τη χάρι τού αρχαίου κόσμου, και όχι η μαθητεία, η άμεση επαφή και κοινωνία ζωής με τούτο τον λαό τού Θεού...

Και είναι πιο μεγάλο έγκλημα και ευήθεια η σημερινή παρεκτροπή, με το κόψιμο των ριζών· να μην αφήνη να τραφή η γλώσσα από τις ρίζες των χιλιάδων ετών που προηγούνται. Σαν να μπορή να ζήση δέντρο χωρίς ρίζες. Σαν να μπορή να τραφή η γλώσσα, η ζωή μας, χωρίς την άμεση επαφή και προσωπική γνώσι αυτών που προηγήθηκαν.

Και αν αυτό δεν κάμη το σχολείο, αν δεν δώ­ση στο παιδί τη δυνατότητα, με τις γνώσεις και τη γλώσσα που θα μάθη, να έρθη σε άμεση προσω­πική επαφή και γνωριμία με αυτούς που το γέννη­σαν και διαμόρφωσαν την ιστορία και τον πολιτι­σμό που έχει· αν αυτό δεν κάμη, τότε τί προσφέρει το σχολείο στο παιδί;

Έπρεπε, μόλις η δημοτική έγινε επίσημη γλώσ­σα τού κράτους, να αυξηθή η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, για να βρεθή μια ισορροπία. Να ενημερώνεται ο μαθητής για όλη τη ζωντανή εξέλιξι της γλώσσας, που έχει τόση σημασία για τη γνώσι του τόπου του, της ιστορίας του, του χαρα­κτήρα των ανθρώπων· και που είναι απαραίτητο όργανο η γνώσι αυτής της διαχρονικής γλώσσας, για να γνωρίση ο μαθητής και τον ίδιο του τον εαυτό. Να εγκεντρισθή στη ζωντανή παράδοσι. Και να παίρνη δύναμι, για να ρυθμίζη υπεύθυνα και προ­σωπικά τα της δικής του ζωής.

Τώρα η εκπαίδευσι τον αφήνει έκθετο σε κά­θε κίνδυνο και απειλή, άρριζο, έτοιμο να πέση με το πρώτο φύσημα κάθε ανέμου.

***

Αλλά φέρεται ως επιχείρημα ότι η απλοποίησι γί­νεται για να μην κουράζωνται τα παιδιά. Γι’ αυτό, καταργείται η διδασκαλία τής γλώσσας των πα­τέρων μας. Γι’ αυτό, καταργούνται οι τόνοι.

Και ποιός μας είπε ότι δεν θέλει ή δεν πρέπει το παιδί να κουράζεται;

Πρέπει αυτός που δίδει την αγωγή και προσ­φέρει παιδεία να ξέρη ποιός κόπος θα ξεκουράση τον μαθητή και ποιά ξεκούρασι θα τον φέρη σε αδιέξοδο και ναυτία. Ποιά αγωγή θα τον φέρη στην ελευθερία τού πνεύματος, θα τον ανδρώση, και θα είναι ευγνώμων γι’ αυτόν που του έμαθε πού και πώς να κουράζεται, για να ξεκουράζεται τώρα στην πηγή της ζωής, τη χαρά που νικά τον θάνατο, όπου τον οδήγησε ο κόπος τής παιδείας.

Ποιός μας έδωσε το δικαίωμα, από πού το πήραμε, να καταδικάζωμε δια μιας σ’ αυτή τη ζο­φερή αμάθεια όλα τα παιδιά;

Ποιός μας είπε, πού το βρήκαμε γραμμένο ότι όλα τα παιδιά είναι τόσο αφελή και τιποτένια, και χωρούν οι προοπτικές, οι δίψες, οι εφέσεις και απαιτήσεις τους στα στενά και στυγνά όρια που θέτει η αγωγή που τους δίδεται;

Ποιός μας είπε ότι μόνη τους φιλοδοξία είναι να γίνουν απλοί τεχνικοί· εξαρτήματα, για να συ­νεχίση να καλοδουλεύη τούτη η μηχανή, που βλέ­πει όπως βλέπει τον άνθρωπο, που διοργανώνει έτσι τη ζωή του, που κτίζει μ’ αυτόν τον τρόπο τις πόλεις του; Αυτή η μηχανή που πολτοποιεί, κάνει ανδράποδο τον άνθρωπο, την ευγένεια, την κο­ρωνίδα τής δημιουργίας...

Και ποιός μας είπε ότι οι δυνατότητες, οι πτή­σεις και οι εφέσεις τής ψυχής τού ανθρώπου φτά­νουν μόνο εκεί που φτάνει η ματιά, ο συναισθημα­τισμός ή ο ρομαντικός ανθρωπισμός τής οποιασδήποτε ιδεαλιστικής ή υλιστικής θεωρίας;

Δέν υποψιαστήκαμε ποτέ ότι ο άνθρωπος δέν χωρά σ’ αυτά τά πλαίσια;

Γιατί να υποσιτίζωνται πνευματικά τα παιδιά; Γιατί να τρέφωνται με ακαθαρσίες; Γιατί να βασανίζωνται;

Ποιός θα σεβασθή τη φύσι και το πρόσωπό τους περισσότερο απ’ όσο θέλει να πετύχη τους δικούς του σκοπούς; Ποιός θα ταπεινωθή, θα θυσιασθή, για να ζήσουν οι άλλοι; Ποιός μπορεί να απαλλάξη τα παιδιά από την ανασφάλεια που τα βασανίζει, από τη ναυτία που τα ζαλίζει, από την έλλειψι εμπιστοσύνης που τους δημιούργησαν αυτά που βλέπουν, ακούν και αισθάνονται γύρω τους;

Ποιός θα κάμη κατοικήσιμο το σύμπαν και αγαπητή για τα παιδιά τη ζωή;

Ποιός μπορεί να βοηθήση τα παιδιά σήμερα να ισορροπήσουν, να βρουν τον δρόμο τους, να χαρούν τη ζωή τους; Ποιός θα τα πείση, με τη ζωή του, ότι είναι «μείζων ο εν ημίν ή ο εν τω κόσμω»; Ποιός θά τα κάμη να νοιώσουν ότι «η χαρά η εν τω Θεω» είναι «ισχυροτέρα της παρούσης ζωής» (Αββάς Ισαάκ); Και ότι «αγνός εστιν ο έρωτι έρωτα διακρουσάμενος» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος);

Ποιός μπορεί να τους μιλήση και να τους προσφέρη «την στοργήν την πάντα πόθον νικώσαν»;

Ποιός μπορεί να βοηθήση τα παιδιά να μεί­νουν «αγράμματα», σαν τον Μακρυγιάννη, να μά­θουν, να πάρουν τη χάρι τού λαού τού Θεού και τότε να γίνουν, οι αγράμματοι, οι καλύτεροι, πεζογράφοι μας;

Ποιός μπορεί να μας κράτηση στο ύψος, στο ήθος, στην ελευθερία τής «αγραμματοσύνης» του «καθυστερημένου» λαού, που βλάστησε από το χώ­μα του τα δημοτικά τραγούδια, τις παροιμίες, τους σκοπούς, τα ήθη και τα έθιμα των αρματωλών και κλεφτών;

Όλοι αυτοί οι ήρωες και οι Αγιοί μας έζησαν μέσα στον χώρο και τη χάρι τής Εκκλησίας· γι’ αυτό, αγράμματοι όντες, πολλούς σοφίζουσι.

Μέσα στο κλίμα το εύκρατο της Εκκλησίας ο άνθρωπος αποκτά άλλη άντοχή και μέγεθος. Σαν τη ρίζα που σπα τον βράχο. Σαν τον σπόρο που πετά νέο βλαστάρι, ο άνθρωπος, θεία χάριτι, ξεπερνά το φράγμα τού φθαρτού και κτιστού. Και προχωρεί.

***

Το θέμα δεν είναι αν θα μιλάμε δημοτική ή καθα­ρεύουσα, αλλά αν μπορούμε να βοηθήσωμε τα παιδιά να αποκτήσουν τη δυνατή κράσι και τη φώτισι ενός αγίου Κοσμά Αιτωλού ή ενός Μακρυγιάννη, για να μπορούν τη δύσκολη στιγμή να τα βγάζουν πέρα, χωρίς να τα χάνουν. Και ό,τι πουν αυτοί οι αληθινοί, που ξεπερνούν τον θάνατο, όπως να το πουν, θα είναι άγιο και ιερό, αριστούργημα λόγου και πηγή ακένωτη ζωής αιωνίου, γιατί μό­νο αληθινά γεννούν οι αληθινοί.

Αλλά εμείς ούτε με την απλήν καθαρεύουσαν, ούτε με τη δημοτική, φαίνεται, οδηγήσαμε τα παι­διά σ’ αυτή την πηγή, σ’ αυτή την αίσθησι που χά­ρισε και χαρίζει πάντοτε η Ορθόδοξη Εκκλησία, που μιλά από την ημέρα τής Πεντηκοστής όλες τις γλώσσες και μεταδίδει το ένα Πνεύμα.

Καταδικάζομε τον νέο άνθρωπο στη φυλακή. Και του δίνομε τη δυνατότητα να κάνη διαβήμα­τα, συνδικαλισμούς και συλλαλητήρια. Να έχη αι­τήματα διαμορφώσεως του κλειστού χώρου. Και όσο πετυχαίνει στους στόχους του, τόσο πιο πο­λύ βυθίζεται σε αδιέξοδο.

Το θέμα είναι να βγη από τη φυλακή. Αυτοί που αγαπούν και ενδιαφέρονται για τον νέο άν­θρωπο μπορούν να τον ελευθερώσουν από την ισό­βια κάθειρξι των «ατομικών δικαιωμάτων»; Μπο­ρούν να του δείξουν ότι υπάρχει χώρος, τρόπος και δυνατότητα ζωής έξω από τις ψευδαισθήσεις τού προσκαίρου; Τότε συμφωνούμε.

Αν έχουν συνθηκολογήσει με το καθεστώς τής τελικής καταδίκης, αν απ’ εκεί και πέρα αρχίζη η φιλοσοφία, ο αγώνας και οι επιδιώξεις τους, δεν μας λένε τίποτε.

Θέλομε την ελευθερία που αρμόζει στη φύσι μας. Σεβασμό σ’ αυτό που είμαστε ως άνθρωποι. Και μετά όλα τα άλλα.

Τί να κάμω την επιτυχία και ευτυχία που μου εύχονται και υπόσχονται, τη στιγμή που δεν νικά τον θάνατο;

Σαν να πούμε σε ένα παιδί: «Δούλεψε με προ­σοχή και φιλότιμο, και θα φτιάξης άριστο φέρε­τρο, για να κηδευτής λαμπρά».

Η λογική τούτου του κόσμου μόνη της είναι φέρετρο.

Τί να την κάμω την επιτυχία που δεν νικά τον θάνατο;

Ας έλθουν όλες οι αποτυχίες, αρκεί να νικηθή ο θάνατος, και να πλημμυρίση αιωνιότητα από τώρα η ζωή μου η αποτυχημένη.

Η πίστι είναι για τους τολμηρούς. «Δειλία εστί εκτροπή πίστεως» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος). «Οι υπομένοντες τον Κύριον, πτεροφυήσουσιν ως αετοί». Τότε όλες οι προσφερόμενες στον άνθρω­πο «ελευθερίες» τού είναι ανεπαρκείς. Και κανείς ολοκληρωτισμός δεν μπορεί να δαμάση την ελευθερία του.

Έξω απ’ αυτή τη νίκη του θανάτου δια του θανάτου δεν υπάρχει τίποτε άξιο του ανθρώπου. Υπάρχουν μόνον είδωλα ελευθερίας (και πάρα πολλά). Είδωλα χαράς. Είδωλα ανθρώπου. Είδω­λα γλώσσας. Όχι άνθρωπος, όχι χαρά άληκτη, επέκτασι ατελεύτητη, ανακεφαλαίωσι των πάν­των στον καθένα, προσωποποίησι του ανθρώπου.

Μ’ αυτή τη στενότητα, τον αποκλεισμό τής «φωτισμένης» αγωγής, δημιουργούνται εσωτερικές εντάσεις και πιέσεις που αναπόφευκτα θα εκραγούν.

***

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η κιβωτός που έσωσε ανέκαθεν το Γένος μας· αυτή και τώρα θα το σώση, μαζί μ’ όλο τον πολιτισμό του και τη γλώσσα του.

Σ’ αυτή διατηρείται η συνέχεια της πολιτιστι­κής μας κληρονομιάς, και αυτή δίδει τα εχέγγυα για τη σωστή αντιμετώπισι των επερχομένων.

Η Εκκλησία γόνιμα αξιοποιεί τη δουλειά των αρχαίων ζωντανά σ’ αυτήν επιβιούν οι κατακτή­σεις και επιτεύξεις τους. Και η ίδια συντηρεί το ήθος και το φρόνημα του αληθινού νεοέλληνα.

Μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία ο αρχαίος πο­λιτισμός επιβιοί και θάλλει μεταμορφωμένος. Και η παλληκαριά και το φιλότιμο του σημερινού Έλ­ληνα αποκτούν νόημα και δύναμι ζωής.

Χωρίς την Εκκλησία οι αρχαίοι Έλληνες συγ­γραφείς καταντούν ξερά αντικείμενα μελέτης για τους ειδικούς. Και όλος ο νεοελληνικός πολιτισμός έξω από την Εκκλησία είναι κλαδιά χωρίς κορμό, καταδικασμένα σε μαρασμό.

Αν πάρωμε, αν διδαχθούμε ανεξέλεγκτα από τους δυτικούς τούς αρχαίους συγγραφείς μας, δεν μπορούμε να αποφύγωμε τη δημιουργία τού κα­κοήθους όγκου τής αρχαιοπληξίας, που τους αρχαίους αδικεί και εμάς αρρωσταίνει. Και αν πά­ρωμε απερίσκεπτα από τη Δύσι την αγωγή και τον τρόπο τής ζωής μας, στον νεοελληνικό πολιτι­σμό δεν θα βρούμε παρά συμπαθητικά ίσως, αλλά ξεπερασμένα λαογραφικά στοιχεία.

Χιλιετίες ολόκληρες σ’ αυτόν τον τόπο έζησε ένας κόσμος με πνευματική ευαισθησία και αναζήτησι. Ένας κόσμος που σεβόταν τον Θεό. Τον προβλημάτιζε το μυστήριο. Από τον Όμηρο, που την «Ελλάδα πεπαίδευκε», κατά τον Πλάτωνα, βλέπομε πως διασταυρώνεται η ζωή τού κόσμου με τους θεούς.

Η ζωή των ηρώων είναι γεμάτη από θείες ε­πεμβάσεις, οπτασίες και ενισχύσεις. Και η γη τής Ελλάδος είναι γεμάτη από ναούς. Την Αθήνα βρή­κε ο Απόστολος Παύλος «κατείδωλον», γεμάτη βωμούς και σεβάσματα. Και τους Αθηναίους θεώ­ρησε «ως δεισιδαιμονεστέρους» (ως τους πιο θεο­φοβούμενους) από όσους είχε γνωρίσει.

Αυτός ο σεβόμενος τον Θεό κόσμος δέχτηκε το κήρυγμα για τον άγνωστο Θεό. Και προχω­ρούμε στην καινή κτίσι. Φτάνομε στο «όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» του Μεγάλου Βασι­λείου. Και συνεχίζεται η νέα ιστορία. «Οι Έλληνες σοφίαν ζητούσι»· και τη βρίσκουν στη σαρκωθείσα τού Θεού Σοφία. Αφιερώνονται σ’ αυτήν. Κτίζουν τον ναό τής του Θεού Σοφίας με τους κίονες και τα μάρμαρα των παλαιών τους ναών. Και διατυπώνουν το μυστήριο της θεολογίας με τους όρους που λάξευσαν οι προγενέστεροι Έλληνες. Και μιλούν σήμερα για μια ελληνικότητα της Ορθοδόξου θεολογίας (π. Γεώργιος Φλωρόφσκι).

Και βαφτίζεται ο λαός μας στη νέα χάρι· «την νέαν αμφιέννυται αφθαρσίαν τού Πνεύματος».

Έχομε τους μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Διδασκάλους, «τα μεγάλα στοιχεία τα την πίστιν ώσπερ κτίσιν συνιστώντα»· και τον απλό λαό, που αποκτά και ζωογονείται από την ίδια αγιότητα.

Στη φιλοσοφία και στην καθημερινή ζωή προχωρεί η ευλογία τής Εκκλησίας. Όλος ο λαϊκός πολιτισμός, το δημοτικό τραγούδι, τα ήθη και τα έθιμα του λαού σχετίζονται με τις αρχαίες κατα­βολές του (σώζουν το μέτρο και την αδρότητα του κλασικού) και αγιάζονται καθαιρόμενα με το πνεύ­μα τής Χάριτος.

Γι’ αυτό, είναι επόμενο, μόλις περιφρονήσωμε την Ορθόδοξη Εκκλησία (χάσωμε την οργανική μας σχέσι μ’ αύτήν), παθαίνομε παραισθήσεις, παραπαέομε, χάνομε τον έλεγχο του εαυτού μας, αυτοκαταστρεφόμαστε. Πετάμε τα αρχαία από τα σχολεία σαν άχρηστα (και τί θεωρούμε χρήσιμο;). Ευτελίζομε και εκφυλίζομε το είναι μας, κουτσου­ρεύοντας χωρίς αιδώ τον νεοελληνικό πολιτισμό και την ιστορία μας με κοντόθωρες ερμηνείες ανα­πόδεικτων ιδεολογιών.

Τότε πράγματι δεν έχομε ανάγκη από κανέναν εχθρό.

***

Ακούμε να μιλάνε σήμερα για κουλτούρα, επανα­στατικά κινήματα, διανόησι και προοδευτικότητα.

Τί έχομε να πούμε γι’ αυτά; Μήπως να μην εί­ναι οι νέοι διανοούμενοι, προοδευτικοί ή άνθρωποι «κουλτούρας»;

Όχι ακριβώς αυτό.

Μέσα από την Ορθόδοξη ησυχία και τη ζύμωσι του νέου κρασιού που σχίζει τα παλιά ασκιά όλα αυτά δεν φαίνονται φοβερά για την τόλμη τους, αλλά ανεπαρκή για την ευτέλειά τους.

Αλίμονο, αν ήταν φτιαγμένος ο άνθρωπος για τέτοια διανόησι, κουλτούρα και πρόοδο. Αλίμονο, αν έτρωγε, αν καθυστερούσε σε αυτό το δόλωμα, σαν άμυαλος, περιμένοντας εκεί πρόοδο. Αλίμο­νο, αν ο άνθρωπος ήταν όπως διδάσκουν τα συ­στήματα αυτά και οι διδασκαλίες ανθρώπων. Αλί­μονο, αν κλεινόταν στον παρόντα αιώνα.

Η ελπίς τού παρόντος κόσμου χαυνοί την διά­νοιαν. Είναι αποχαύνωσι η επιτυχία που κλείνεται σε τούτο τον κόσμο. Ο άνθρωπος δεν χωρά εδώ. Όλη η κτίσι, η ιστορία, ο κόσμος, η κουλτούρα, η πρόοδος, η επανάστασι -αν θέλετε, και η θεολο­γία και η αρετή- όταν ξεκινούν και τελειώνουν εδώ, είναι φενάκη και όπιο για τον άνθρωπο και τον λαό τού Θεού. Ο Κύριος μόνον οίδε τον άνθρω­πον. Αυτός μας χαρίζει τα θεία και ανθρώπινα, που ποθούμε.

Θέλομε πολιτισμό, πρόοδο, διανόησι. Αλλά δεν μας φτάνουν, δεν μας αρκούν. Τα περνάμε και πάμε παραπέρα. Δεν μπορούμε, δεν ανεχόμαστε να μείνωμε σε τίποτε, να σταματήσωμε κάπου. Να μας φυλακίσουν σε παράδεισο φτιαχτό (εγκόσμιο, πρόσκαιρο): «Επιποθώ του πλείονος και πάντοτε στενάζω» (άγιος Συμεών ο Νέος Θεολό­γος).

Η ζωή στην Εκκλησία είναι μια συνεχής πο­ρεία, έξοδος εκ του οίκου και εκ της συγγενείας μας, προχώρημα, Πάσχα, διάβασι.

Προχωρούμε από την άγνοια στη γνώσι. Και η γνώσι μάς φαίνεται λίγη. Και πάμε πέρα από τη γνώσι. Στην άγνοια την υπερτέραν πάσης γνώσεως.

Προχωρούμε από την κακία στην αρετή. Και δεν μένομε εκεί. Δεν είναι σκοπός να αποκτήσωμε αρετές, σαν καλές συνήθειες τούτου του κόσμου, και να μας φάη ο θάνατος «εναρέτους». Σκοπός τής αρετής, μέσα στην Εκκλησία, είναι να οδηγήση τον άνθρωπο στην ταπείνωσι, που έλκει τη Χάρι και κάνει τον άνθρωπο πνευματοκίνητο, πνευματοφόρο, χριστοφόρο, θεόν κατά χάριν. Και βρίσκεται ο άνθρωπος υπέρ θάνατον, ενώ φέρει σάρκα και οστά.

Ξεκινούμε από την ελευθερία, από τον αυθορμητισμό τον δικό μας. (Ανελε το αυτεξούσιον, και χάνεται ο άνθρωπος.) Και δεν μας αρκεί, δεν μας φτάνει η δική μας ελευθερία.

Πράττομε και ενεργούμε και γινόμαστε πτώ­μα στη δράσι. Και οδηγούμαστε στην ανάπαυσι, στην ησυχία, την υπερτέραν πάσης ενεργείας.

Με την πράξι και την ενέργεια φτάνομε εκεί όπου όλα γίνονται μόνα τους, ακόπως, «αυτομάτως».

Και αφαιρείται το αυτεξούσιον από του αν­θρώπου. Και οδηγείται ο άνθρωπος από το ούτε αρξάμενον ούτε παυσόμενον Πνεύμα. Και γίνε­ται κατά χάριν άναρχος και ατελεύτητος. Έγινε ένα με τον Θεό. Και είναι πάντα όσα ο Θεός, χω­ρίς της κατ’ ουσίαν ταυτότητος -χωρίς να είναι κατά την ουσία Θεός (άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής).

Έτσι, έφυγε από τούτο τον κόσμο. Ανασαίνει τον καθαρό αέρα τής ελευθερίας τού άλλου κό­σμου. Ζη σε άλλο κλίμα. Και, ταυτόχρονα, βρί­σκεται σε τούτο τον κόσμο, την ιστορία, τον τόπο. Και κάθε πράγμα, απασχόλησι, γνώσι, αρετή, έχει νόημα, σημασία αιώνια. Γιατί λάμπει με την άκτι­στη και άδυτη χάρι, και διακονεί στο μυστήριο της σωτηρίας τού σύμπαντος κόσμου.

Και ενώ η ιστορία ολόκληρη και ο κόσμος όλος είναι μικρός και ελάχιστος μπροστά στον κάθε μικρό άνθρωπο, μπροστά σε κάθε μια ψυχή -«τί γαρ ωφελήσει άνθρωπον, εάν τον κόσμον όλον κερδήση και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;»- ταυτό­χρονα, η κάθε λεπτομέρεια τούτου του κόσμου, και το πιο διαβατικό και πρόσκαιρο στοιχείο τής ζωής, για τον άνθρωπο αυτόν τον θεοφόρο, αστρά­φτει με την άδυτη λαμπηδόνα τού Αγίου Πνεύ­ματος.

Τα πάντα είναι τιποτένια: άοσμα, άχρωμα και άγευστα, χωρίς τη θεοποιό χάρι. Και το καθετί παρακατιανό μπορεί να λάμψη με όλο το ουράνιο κάλλος.

Τότε, μέσα σ’ αυτόν τον χώρο, ο άνθρωπος αποκτά το «ίδιον μέγεθος», μπορεί να ζήση, να κινηθή, να δράση σε τούτο και τον άλλο κόσμο. Και τα πάντα γίνονται από τώρα δοξολογία. Και όλα αδιάκοπα τον οδηγούν προς τα εμπρός.

Κουράζεται σωματικά για τον άλλο, και πνευ­ματική αγαλλίασι γεμίζει την ψυχή του. Ησυχά­ζει, μένει μόνος με τον Θεό, και βρίσκεται μαζί με όλους τους αδελφούς του, ζώντες και κεκοιμημένους. Και τους βοηθά και βοηθιέται απ’ αυτούς.

Γίνεται πτώμα στη δουλειά και δράσι, προσφερόμενος ολοκληρωτικά από αγάπη για τον άλ­λο. Και την ίδια ώρα βρίσκεται στην ησυχία τής βαθυτέρας ερήμου· η ίδια η δράσι τον φέρνει «εις την υπερέχουσαν πάντα νουν ειρήνην».

Δρα πυρετωδώς και αναπαύεται ουρανίως. Δεν ζη για τον εαυτό του. Ζη για τον άλλο, και παίρνει ο εαυτός του τις πραγματικές, τις απεριόριστες και επεκτεινόμενες ακατάπαυστα διαστάσεις.

Βρίσκεται στην άληκτη χαρά και θέωσι του μέλλοντος αιώνος, που ήδη άρχισε. Και όντας στη γη είναι δυναμική παρουσία, προζύμι τής Βασι­λείας τού Θεού, που κάνει τη γη ουρανό. Δίνει μη­νύματα ζωής με τον λόγο και τη σιωπή, με τη δρά­σι και την ησυχία: Ο θάνατος καταλύθηκε. Και ο άνθρωπος μπορεί από σήμερα να γίνη κοινωνός αυτής της χάριτος, δυνάμεως, δωρεάς. Μπορεί να διανοηθή, να δράση, να προοδεύση, να δημιουργήση πολιτισμό. Και όλα αυτά -δράσι, πρόο­δο, πολιτισμό- τα βλέπει σχετικά, παροδικά, πρόσ­καιρα. Έχουν όμως αιώνια, ανεκτίμητη αξία, όταν δεν κοροϊδεύουν τον άνθρωπο (δεν παρουσιάζωνται στον άνθρωπο σαν τέρμα και τέλος και πανά­κεια), αλλά όταν όλα αυτά, ενσωματούμενα στην εν Χριστώ ζωή, γίνωνται βοηθητικά στο να πραγματοποιήση ο άνθρωπος τον προορισμό του, ως πρόσωπο και κοινότης, να φτάση στην κατά χάριν θέωσι, και να κάμη τη γη ουρανό από σήμερα.

Όλοι χωρούν μέσα στην Εκκλησία, όλοι αγιάζον­ται. Δηλαδή, υπάρχει χώρος για τον ανήσυχο. Και τιμάται ήσυχα ο απλός. Βρίσκει ο ένας τον εαυτό του στην απλή ζωή τής Εκκλησίας, στην πρακτι­κή αρετή. Και ο άλλος στη σκέψι, στη φιλοσοφία, και πέρα απ’ αυτήν.

Ούτε τον ένα κουράζει με φιλοσοφίες που δεν του χρειάζονται, ούτε τον άλλο αφήνει χωρίς απάντησι στα προβλήματα που τον βασανίζουν. Και ο ένας και ο άλλος ζητούν την ίδια χάρι, έχουν ανάγ­κη από την ίδια δύναμι, που νίκησε και νικά τον θάνατο. Γι’ αυτό, δεν είναι υποχρεωτικά μεγάλοι Αγιοι οι πεπαιδευμένοι, ούτε μικροί οι ολίγων γραμμάτων. Μεγάλοι είναι οι ταπεινοί -αγράμματοι ή σοφοί- που έλαμψαν πληρούμενοι Πνεύμα­τος Αγίου. Και έχουν την ίδια χάρι, και προσφέ­ρουν την ίδια αγαλλίασι και τροφή ζωής οι απλοί Αγιοι που αναφέρονται στις ιστορίες τού Λαυσαϊκού και του Λειμωναρίου με τους μεγάλους νη­πτικούς Πατέρας μας, που έγραψαν τις θεολογικές εκατοντάδες εκφραζόμενοι συμπεπυκνωμένα με λόγο φιλόσοφο και θαυμαστά γλαφυρό.

Υπάρχουν άνθρωποι που έζησαν την επίγεια ζωή τους ήρεμα και όσια. Έκαμαν το μικρό τους διακόνημα, αγίασαν το σκεύος τής υπάρξεώς τους με ταπείνωσι και αγάπη. Έγιναν κοινωνοί θείας φύσεως.

Αυτοί οι Αγιοι, οι πολλοί και ανώνυμοι της ιστορίας μας, μας συντηρούν στη ζωή. Είναι το έρμα στο καράβι τής προσωπικής και κοινοτικής μας υπάρξεως, που το κρατά σε ισορροπία και του δίδει τη δυνατότητα να ποντοπορή στις φουρ­τούνες των καιρών.

Είναι αυτοί οι Αγιοι οι μεγάλοι άγνωστοι, που η ζωή τους κέκρυπται συν τω Χριστώ εν τω Θεώ. Και όταν ο Χριστός φανερωθή, η ζωή ημών, τότε και αυτοί θα φανερωθούν εν δόξη. Και τότε θα καταλάβωμε την ευεργεσία τής καλοσύνης τους· πώς μας συντηρούσαν οι ευλογίες και η χάρι που ερχόταν σε μας από τα λόγια και τη ζωή τους, από τους τάφους και τις ψυχές τους.

***

Εκτός όμως από τις ήσυχες εποχές και τους τόπους, εκτός από τους ήσυχους και απλούς αν­θρώπους, υπάρχουν στην ιστορία εποχές ταραγ­μένες, τόποι δοκιμασμένοι και άνθρωποι ανήσυχοι.

Ο ένας μπορεί να παίρνη το καλό γρήγορα και αναντίρρητα. Ο άλλος βασανίζεται. Διερωτάται. Προβληματίζεται. Είναι γεμάτος απορίες. Θέλει να εξετάση, να μάθη, να δη. Θέλει να φύγη. Θέλει να πάη παραπέρα. Ζητά την περιπέτεια. Κάτι τον σπρώχνει (καλό; κακό; δεν ξέρει). Κάτι τον έλκει (πού θα τον οδηγήση δεν γνωρίζει). Θέ­λει όμως να μάθη. Όλη του η ύπαρξι είναι μια επικίνδυνη έφεσι, φορά προς κάτι. Και αυτός ο άνθρωπος δεν πρέπει να απογοητεύεται. Δυνατό­τητα σωτηρίας υπάρχει. Όλη η ζωή βρίσκεται μπροστά μας, για να γνωρίσωμε ένα πράγμα· την αγαθότητα του Θεού. Να νοιώσωμε ότι καλά λίαν εποίησε τα πάντα. Και να εγκαταλείψωμε εκούσια τους εαυτούς μας Χριστώ τω Θεώ. Τότε τα βρίσκομε όλα.

Και αυτό είναι μεγάλο· και για να το πετύχωμε, αξίζει να διακινδυνεύσωμε, να περάσωμε δύ­σκολη περιπέτεια, να θυσιάσωμε τα πάντα, να τα χάσωμε, να χαθούμε. Αρκεί να βρούμε αυτό. «Ος αν απολέση ... ούτος σώσει».

Αυτό το ξέρει η Εκκλησία. Και επειδή ενδιαφέρεται για μας, για τη σωτηρία μας, όχι για τί­ποτε άλλο στον κόσμο, δέχεται να την αρνηθούμε. Και ξέρει, είναι σίγουρη -έχει τέτοιες διαστά­σεις η αγάπη και η αλήθεια της- ότι τότε θα τη βρούμε αληθινά, αν είναι ειλικρινής η αναζήτησι και η ανησυχία μας. Και μας αφήνει να φύγωμε. Και φεύγοντας γυρίζομε σ’ αυτήν, στο σημείο εκκινήσεως.

Αυτό γίνεται με την παραβολή τού ασώτου υιού. Ο πατέρας αφήνει τον υιόν του τον νεώτερον να περάση όλη την περιπέτεια, για να γυρίση ενσυνείδητα μόνιμα στο σπίτι και να γίνη το κεν­τρικό πρόσωπο της μεγάλης πανηγύρεως.

Ένας απλός Ορθόδοξος έλεγε: «Δεν προσπα­θώ να κρατήσω τα παιδιά μου με τη βία στο σπί­τι. Αγωνίζομαι να τους δώσω τέτοια αγωγή, που, και αν φύγουν, να γυρίσουν μόνα τους».

Το να δίδης αγωγή σε ένα νέο άνθρωπο είναι το ίδιο με το να μη ζης για τον εαυτό σου, αλλά για τον Αλλο, τον υπέρ ημών αποθανόντα και αναστάντα, και τους αδελφούς Του. Είναι μια απόφασι θανάτου. Πεθαίνεις, για να ζήση ο άλλος, ο αληθινός εαυτός σου.

Το να δώσης αγωγή απαιτεί αγάπη, τέχνη και κόπο.

Ένα δέντρο δεν θα καρποφορήση, ούτε αν το εγκαταλείψης ακλάδευτο ούτε αν βάναυσα το κουτσουρέψης, αλλά αν με τέχνη κόψης τα κλαδιά που πρέπει και αφήσης εκείνα που θα δώσουν καρπό.

Απ’ αυτόν που δίδει αγωγή απαιτείται γνώσι και θυσία. Και αυτός που παίρνει αγωγή πονά (το κλάδεμα είναι εγχείρησι), αλλά συγχρόνως χαίρε­ται, γιατί δέν υπάρχει άλλος τρόπος καρποφορίας.

Η Εκκλησία ούτε αφήνει τον άνθρωπο άθικτο, κολακεύοντας τα πάθη του, ούτε τον εκνευρίζει άσκοπα με στείρες εντολές, που αποβλέπουν σε εφήμερες επιτυχίες και καταστρέφουν τη φύσι του. Γνωρίζει τις αδυναμίες και την αρρώστια τού ανθρώπου. Ξέρει ότι ο άρρωστος έχει ανάγκη φροντίδος, και όχι επιτιμίου. Επεμβαίνει διακριτικά και σωτήρια, ακόμη κι όταν η επέμβασι είναι φοβερά επώδυνη.

Ο Κύριος δεν έντυσε τον άρρωστο της γης των Γαδαρηνών με εντολές ούτε με απειλές· αυ­τός όχι μόνο τα ρούχα του έσχιζε, αλλά και τις αλυσίδες έσπαζε. Τον απάλλαξε από τον «λεγεώνα». Και αμέσως μετά κάθησε δίπλα Του μόνος, ιματισμένος και σωφρονών.

Αυτή είναι ανέκαθεν η δύναμι, η αγωγή και συμ­περιφορά τής Ορθοδόξου Εκκλησίας· βλέπει βα­θιά τα πράγματα. Έχει τη διάκρισι των πνευμά­των και τη δύναμι της αγάπης. Ξέρει και διακρίνει αν κάτι είναι από τον Θεό, τον πονηρό ή από την ανθρώπινη φύσι. Γι’ αυτό, οι επεμβάσεις της είναι σωτήριες, και ο λόγος της απαύγασμα αγάπης.

Όταν μας μιλά αυστηρά, φανερώνει τη μεγά­λη της στοργή, και πρέπει πρόθυμα να την υπακούωμε. Και όταν μας φέρεται με άκρα επιείκεια, σεβόμενη την ελευθερία μας, τότε ακριβώς πρέπει να φοβώμαστε και με δέος να πολιτευώμαστε.

***

Δεν είναι η Εκκλησία αυτό που νομίζουμε. Μας πήραν μωρά παιδιά από τον μαστό της μάνας μας, της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μας έμαθαν άλλα. Μας έδωσαν να πιούμε γάλα κονσέρβας. Μας έκοψαν από τις ρίζες. Μας χώρισαν από την Παράδοση. Μας απομάκρυναν από το σπίτι μας. Μας έκαμαν αλλοδαπούς στον τόπο μας. Βάλθηκαν να μας ξεμάθουν τη μητρική μας γλώσσα, τη γλώσσα της Ορθοδοξίας, τη μητρική γλώσσα του ανθρώπου.

Ποιοί; Όσοι θέλησαν δια της βίας να μας σώσουν: οι διαφωτιστές, προπαγανδιστές, Βαυαροί, μασόνοι... μέχρι σήμερα. Μαζί μ΄ αυτούς, όλοι όσοι θεωρήσαμε τα φώτα τους φώτα, τον πολιτισμό τους πρόοδο. Και έτσι, στα τυφλά, χωρίς διάκριση πνευματική, πήραμε το καθετί απ΄ αυτούς, σαν ανώτερο, καλύτερο, πολιτισμένο (σε τέχνη, δίκαιο, διοργάνωση ζωής, αρχιτεκτονική, μουσική...). Και βασανίζεται το είναι μας. Απορρίπτει ο οργανισμός μας ένα-ένα τα μεταμοσχευθέντα ξένα μέλη. Και συνέχεια μας μεταμοσχεύουν βιαίως νέα, τα οποία αποβάλλονται, και φανερώνεται με την προσωπική του συμπεριφορά ποιος είναι ο βαθύτερος χαρακτήρας του λειτουργημένου λαού μας.

Δεν είναι η Εκκλησία αυτή που νομίζουμε. Δεν είναι αυτή που χτυπάμε, αυτή που βαλθήκαμε να καταστρέψωμε. Δεν έχει σχέση η Ορθοδοξία με «μεσαιωνισμούς», «μυστικισμούς», «κληρικαλισμούς», «σχολαστικισμούς» που ακούμε. Τόσοι δυτικοθρεμμένοι νομίζουν ότι σε Δύση και Ανατολή όλοι οι όροι έχουν το ίδιο περιεχόμενο. Και προσπαθούν να μας ελευθερώσουν από αρρώστιες που δεν περάσαμε. Και μας αρρωσταίνουν με τις θεραπείες τους. Και μας περιπλέκουν με τις λύσεις τους.

Δεν αρνούμαστε ότι υπήρξαν ανθρώπινες αδυναμίες. Υπήρξαν και υπάρχουν αδύνατοι, με πτώσεις και ελαττώματα. Αυτό κάνει ακόμα πιο συμπαθή την ίδια την Ορθοδοξία, και αναδεικνύει την ανοχή της αγάπης της και την αλήθεια του μηνύματός της.

Το θέμα το μεγάλο είναι να γνωρίσουμε την Εκκλησία την Ορθόδοξη, που αγνοούμε. Τη μία, αμόλυντη, άφθορη, άχραντη καρδιά της. Αυτήν που αποτελεί το βαθύτατο και πιο αληθινό είναι μας. Αυτή με την οποία έχομε πολύ μεγαλύτερη σχέση απ΄ ότι νομίζουμε. Αυτή που ξέρομε βαθύτερα, χωρίς να το καταλαβαίνωμε. Αυτή που πάμε ασυνείδητα να βρούμε αρνούμενοί την, γιατί αγνοούμε την αλήθεια της, τη θεανθρωπία της, τη δόξα της ταπεινώσεώς της.

Ότι πολύτιμο ζητούν όλοι οι αληθινοί αναζητητές βρίσκεται μέσα εδώ. Όχι αποσπασματικά, επί μέρους ή φανταστικά, αλλά εν όλω έργω και αληθεία.

Αυτή είναι κατάλληλη για τα μικρά παιδιά, τις απλές γριούλες και τους πιο απαιτητικούς αναζητητές, που θέλουν να δουν τον Θεό όχι όσο μπορούν, αλλ΄ όπως ο Θεός είναι.

Υπάρχει μια θεολογία που φτάνει στην απόφαση (αποφατικότητα), την άρνηση, που δεν πάει παραπέρα, που άνθρωπος στη γη δεν μπορεί να ξεπεράσει. Και μια χάρη άκτιστη, αόρατη, ακατάληπτη, που έρχεται στον άνθρωπο, στην κτίση. Και νεουργεί και θεουργεί το ανθρώπινο.

Δεν είναι η θεολογία σχολαστικισμός, ούτε η πνευματική ζωή πουριτανισμός.

Γνωρίζοντας την Ορθοδοξία, αυτή που είναι, ισορροπούμε· μπορούμε όλους να δούμε με στοργή. Από όλους να βοηθηθούμε. Και όλους με τη χάρη του Θεού να βοηθήσωμε.

Το να γίνωμε Ορθόδοξοι δεν σημαίνει κάπου να κλειστούμε, αλλά κάπου να αναχθούμε: να βγούμε στο ύψος του σταυρού της αγάπης.

Αν ήταν η θεολογία της Εκκλησίας μας αυτή που νομίζει ο πολύς κόσμος, αυτή που διδάχτηκε στα κρατικά πανεπιστήμια· ή αν ήταν η ευσέβειά της ο έξωθεν εισαχθείς στείρος πιετισμός, σας ομολογούμε ότι δεν θα σας λέγαμε τίποτε. (Δεν θα είχαμε καμιά ελπίδα· ίσως ούτε ευθύνη.)

Τώρα μπορούμε να σας πούμε λόγο παρήγορο και σκληρό (λέγεται μόνος του):

Η θέση μας είναι προνομιακή και επικίνδυνη. Έχει καθοριστεί απ΄ αυτούς που μας γέννησαν, και δεν μπορούμε να κάνωμε ότι μας κατέβει.

Δεν μπορούμε ατιμωρητί οι Ορθόδοξοι Έλληνες να παιδιαρίζωμε, στηριζόμενοι σ΄ οποιαδήποτε δικαιολογία ή, περισσότερο, να αυθαδιάζωμε.

Αν αυτοί που προηγήθηκαν ημών και έζησαν και τάφηκαν σε τούτα τα χώματα, αυτοσχεδίαζαν κάνοντας το κέφι τους, τότε θα μπορούσαμε και εμείς να συνεχίσωμε αυτοσχεδιάζοντας.

Αν όμως έζησαν διαφορετικά· αν αποφάσισαν να πεθάνουν, και έτσι έζησαν· αν ο τρόπος της ζωής τους ήταν απόφαση θανάτου· αν όλη τους η δημιουργία, το ήθος, ο λόγος, τα έργα, η μορφή, η χειρονομία, το ορατό και αόρατο εξ αυτών είναι γεννημένο εκ του θανάτου, από τη θυσία όλων, για να γεννηθεί κάτι καλύτερο, άλλης φύσεως, άλλης υφής, για τους άλλους, για μας όλους· τότε δεν μπορούμε ατιμωρητί να αυτοσχεδιάζωμε, να κάνωμε πρόβες, να παίζωμεν εν ου παικτοίς.

Αν δεν έχτιζαν την Αγια-Σοφιά όπως την έχτισαν, να χωρά τον κάθε άνθρωπο και την οικουμένη.

Αν δεν είχαν φτιάξει το Άγιον Όρος όπως το έφτιαξαν, για να σώζεται όλος ο άνθρωπος και να αδελφώνονται οι λαοί.

Αν δεν είχε θεολογήσει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς όπως θεολόγησε, ανακεφαλαιώνοντας την πείρα και τη ζωή της Ορθοδοξίας, σβήνοντας τη δίψα του σημερινού βασανισμένου νέου ανθρώπου.

Αν δεν είχαν αγωνιστεί, κλάψει, υπομείνει, προσευχηθεί, θυσιαστεί τόσοι άγνωστοι στα βουνά, στα νησιά και στις πόλεις. Αν δεν είχαν στα τραγούδια, στη ζωή και στα ήθη τους αυτή την ανθρωπιά που σε σφάζει.

Αν δεν ήσαν γενάρχες του νέου Ελληνισμού ένας άγιος Κοσμάς και ένας Μακρυγιάννης.

Αν δεν υπήρχαν όλα αυτά στο αίμα μας, τότε θα μπορούσαμε να κάνωμε ότι μας κατέβει.

Τώρα δεν είναι έτσι. Τώρα βρισκόμαστε εν τόπω και χρόνω αγίω. Δεν μπορούμε να είμαστε επιπόλαιοι. Δεν ανήκομε στον εαυτό μας. Ανήκομε σ΄ αυτούς που μας γέννησαν, και σ΄ όλο τον κόσμο. Είμαστε χρεωμένοι με πνευματική κληρονομιά. Δεν μας σώζει καμιά δικαιολογία. Και όλα να τα πετάξωμε από το σχολείο, τα αρχαία, τα νέα, τα ιερά και τα όσια, δεν μπορούμε να δικαιολογηθούμε σε κανέναν, να απαλλαγούμε, ούτε να ξεχάσωμε το χρέος μας. Δεν μπορούμε να στοιχειοθετήσωμε κανένα άλλοθι.

Θα έχωμε να αντιμετωπίσωμε αυτούς που προηγήθηκαν και αυτούς που έρχονται.

Τα ψεύτικά μας καμώματα θα μας πετάξουν κατά πρόσωπο. Γιατί κάποτε θα ξυπνήσουν αυτοί οι μικροί, που θα πούνε όχι στο ψέμα, στην επιπολαιότητα, στην παραχάραξη, στην πλαστογραφία, στην προδοσία, που χαλκεύεται εγκληματικά και θρασύδειλα με εκπαιδευτικά προγράμματα, αναγνωστικά βοηθήματα, οπτικοακουστικές εκπομπές.

Και αυτοί που θα πουν όχι θα έχουν απροσδιόριστες δυνάμεις που ξεπερνούν αυτούς τους ίδιους. Θα είναι μαζί τους τα πνεύματα των περασμένων και τα διψασμένα παιδιά όλου του κόσμου.

Αυτό που εδώ υπάρχει ανήκει σε όλους. Αυτό που κληροδοτήθηκε καθορίζει τη συμπεριφορά μας.

Η Αλήθεια, που εσαρκώθει δια της παναχράντου και αειπαρθένου Μαρίας, που απέθανε και ανέστη και συνανέστησε την οικουμένη και συνέστησε την Εκκλησία σώμα Χριστού. Η Χάρις που αγιάζει όλο το είναι του ανθρώπου. Η Εκκλησία που βαφτίζει όλο τον άνθρωπο εις τα απύθμενα βάθη του μυστηρίου της ζωής του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, που αγιάζει όλες τις αισθήσεις.

Αυτή η Χάρις, που μπήκε μέχρι μυελού στα οστά του πιστού λαού μας, που υφαίνει τη ζωή μας και την κάνει άνωθεν υφαντή με τα στοιχεία της ύλης...

Όλο το πνευματικό σώμα της ζωής μας έχει μηνύματα που ανήκουν σ΄ όλους, που τα περιμένουν όλοι, μέχρις εσχάτου της γης. Και είμαστε χρεώστες προς όλους. Και μας έχουν κατ΄ ανάγκη βάλει αυτοί που μας γέννησαν κατά σάρκα και κατά πνεύμα σ΄ ένα ορισμένο επίπεδο. Και δεν μπορούμε να υποστείλωμε τη σημαία, να μετριάσωμε το χρέος, να ξεκουραστούμε σε άλλο χώρο, με άλλο τρόπο, παρά μόνο πάνω σε σταυρό θυσίας.

***

Μπορούμε και οφείλομε να κάνωμε μια εκπαιδευτική μεταρρύθμισι ρηξικέλευθη, επαναστατική, και έτσι παίρνομε αναντίρρητα δια μιας κεν­τρική και πρωτοποριακή θέσι στην παγκόσμια κοινότητα, στην αναζήτησι και στον πόνο όλης της μικρής, οικουμενικής μας γειτονιάς.

Αυτή η θέσι μάς ανήκει, και δεν το αμφισβητεί κανείς. Είναι κατακτημένη με αίμα και πνεύμα. Εί­ναι διακονία, σταυρός· και γι’ αυτό, ανάστασι για όλους. Δεν δημιουργεί αισθήματα υπεροχής ή κατωτερότητος, πόλωσι σωβινισμών ή διεθνισμών, προοδευτικότητος ή συντηρητισμού. Είναι άλλης φύσεως. Ιερουργείται σ’ άλλο επίπεδο. Πολιτεύε­ται σε θερμοκρασία που δεν αντέχει κανένα μι­κρόβιο και όπου ανασαίνει άνετα ο άνθρωπος.

Και αυτή η μεταρρύθμισι μπορεί να γίνη με το να μην κάνωμε καμιά μεταρρύθμισι, αλλά να ζήσωμε αυτό που έχομε. Να γίνωμε αυτό που είμα­στε (που πρέπει να είμαστε). Να συνειδητοποιή­σουμε αυτό που μας κληροδοτήθηκε και υπάρχει μέσα μας.

Να πιάσωμε τα μηνύματα της σιγής: Επανάστασι μεγάλη, τεράστια, που έφτασε στη σιγή, στη γαλήνη, στη μη-επανάστασι.

Κίνησι ιλιγγιώδης που εμφανίζεται ως στάσι. Πυρετώδης δράσι που εσαρκώθη στην απόλυτη ησυχία. Αναζήτησι που ξεπερνά τα ανθρώπινα μέ­τρα και πολιτεύεται στο ανέμελο, στο απλό, στο παιδικό. Παρουσία που φαίνεται απουσία.

Ανεκμετάλλευτα, αστείρευτα κοιτάσματα πνευματικού δυναμισμού στο υπέδαφος της παραδόσεώς μας, όπου δεν έχομε διάσπασι του ατόμου αλλά ανατροπή των όρων τής φύσεως. Πλούτος που αυξάνει διδόμενος. Χαρά που πολλαπλασιάζεται μοιραζόμενη. Ζωή τόσο δυνατή, που φαίνεται θάνατος. Πλησμονή φωτός που, για την υπερέχουσα φανότητα, φαίνεται και λέγεται γνόφος. «Μυστήρια κραυγής» που ξεπερνούν την κλίμακα της ακοής και κοινοποιούνται πολυφθόγγως εν σιγή.

Μια αδελφοσύνη όλων. Όλα τέλειωσαν, και όλα αρχίζουν. Όλα βρίσκονται στη μέση, διακινδυ­νεύουν. Και όλα είναι απολύτως σίγουρα: «Εξήλθεν νικών και ίνα νικήση».

Μέσα από την Ορθόδοξη Εκκλησία βλέπομε την πραγματικότητα ως έχει.

***

Πέρασε ο Μεσαίωνας. Ισχυροποιήθηκε ο σχολα­στικισμός. Προχώρησε ο Ρωμαιοκαθολικισμός. Αν­τιμετωπίστηκε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο κήρυξ τής Χάριτος, ως αιρετικός και πεπλανημένος. Προχώρησε η Δύσι στη φιλοσοφία της. Πραγματοποίησε το πρόγραμμά της. Προόδευσε στη γραμμή: η γνώσι για τη γνώσι. Έφτιαξε τον τεχνι­κό πολιτισμό, την πιο πεποικιλμένη φυλακή για τον άνθρωπο.

Και επαναστατεί σήμερα η νέα γενιά. Αντι­δρά ο πιο ζωντανός κόσμος στη Δύσι. Λέει «όχι» στον πολιτισμό του. Ζητούν κάτι άλλο, πιο σημαν­τικό, πιο μυστηριακό, που να αφορά και να σέβε­ται τον όλο άνθρωπο. Πάνε πέρα-δώθε.

Φτάνουν μέχρι την άπω Ανατολή, ζητώντας ψυχοσωματική ισορροπία. Πέφτουν οι πολιτισμέ­νοι Ευρωπαίοι θύματα στα χέρια τών μάγων τής Ανατολής, που τους εκμεταλλεύονται και τους υπόσχονται παραδείσους. Και είναι όλα αυτά τα συστήματα και οι θεωρίες από ψυχολογικές υποβολές μέχρις αγυρτίες και δαιμονισμοί. Και έρχον­ται οι γκουρού και δάσκαλοι των συστημάτων στη Δύσι. Κερδίζουν έδαφος στις ψυχές τών νέων. Καταλαμβάνουν εκτάσεις γεωγραφικές, δημιουρ­γώντας «παραδείσους». Και παίρνει ενοχλητικές διαστάσεις το πράγμα.

Από την εμπειρία τής Ορθοδόξου Εκκλησίας φαίνονται όλα καθαρά. Η ματιά και η πείρα τών Πατέρων μας, θείω Πνεύματι κινουμένη, πάει πιο βαθιά απ’ ό,τι μπορεί να πάη η οποιαδήποτε ψυ­χολογία.

Οι Πατέρες και το φρόνημα της Εκκλησίας μάς δείχνουν ποια είναι η φυσιολογία τού ανθρωπίνου είναι.

Αν θέλωμε, το ακούμε. Αν δεν θέλωμε, δεν το ακούμε. Οι συνέπειες, όμως, αν το ακούσωμε ή όχι, δεν είναι θέμα τής βουλήσεώς μας, αλλά της μιας φυσιολογίας τής υπάρξεώς μας, που είναι αυτή που είναι, δεδομένη και αμετακίνητη.

Μπορώ να αναπνέω, αν θέλω, από το περιε­χόμενο μιας φιάλης υγραερίου. Δεν μπορώ, όμως, να επιζήσω αναπνέοντας αυτό το αέριο. Τα σπλά­χνα μου είναι πλασμένα για τον ατμοσφαιρικό αέρα. Δεν μπορώ να αλλάξω τη φύσι τους.

Και τα σπλάχνα τού όλου ανθρώπου είναι φτιαγμένα για να αναπνέουν μέσα στον χώρο, στο κλίμα τής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Και μέσα στην ευρυχωρία τής Εκκλησίας μπορεί ο άνθρωπος να πραγματοποιήση τον εαυτό του. Εκεί μπορεί να βλαστήση, να ανθίση, να καρπίση. Να φτάση στη θέωσι.

Για το πιο μεγάλο πρόβλημα, για το πιο τελευ­ταίο, επείγον και σε παγκόσμια κλίμακα απλωμένο, το θέμα τής ανησυχίας τής νέας γενιάς, η ικα­νή να βοηθήση δωρεάν όλο τον κόσμο αποτελεσματικά και βέβαια είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η ιστορία, η εξέλιξι οδηγεί στην Ορθοδοξία.

Και αν έρχωνται σήμερα στο Όρος νέοι άν­θρωποι απ’ όλη την Ελλάδα, και αν καταφθάνουν απ’ όλο τον κόσμο, είτε για να γίνουν μοναχοί εί­τε για να βαπτισθούν στο φώς τής Χάριτος, δεν το κάνουν επειδή κάποιος εξωτερικά τους ωθεί, αλλά επειδή μια προσωπική δίψα τούς έλκει. «Από την Εύρώπη γυρίσαμε πεινασμένοι», έγραφε ο Σεφέρης. Πάλι τα παιδιά τής Ευρώπης και όλου του κόσμου μένουν πεινασμένα. Και δικαιολογημένα αντιδρούν και θα αντιδρούν, εν όσω πάνε να τα ταΐσουν με ψευδαισθήσεις και όπια τεχνητών πα­ραδείσων.

Και δικαιώνεται η Ορθόδοξη πίστι και Εκκλη­σία. Αυτή μας έσωσε, όταν ζούσε η Πόλις. Αυτή μας σκέπασε με τη χάρι της, όταν έπεσε η Πόλις. Και σήμερα, που όλος ο κόσμος έγινε μια πόλι, έστω βαβυλώνια, αυτή είναι η μόνη κατάλληλη να μας βοηθήση, σώση, αδελφώση με όλους.

Η Εκκλησία ανέκαθεν σκεπάζει τον λαό, και ο λαός είναι ο φύλαξ τής αληθείας τής Εκκλησίας (Εγκύκλιος Πατριαρχών Ανατολής, 1848). Γι’ αυ­τό, όπου βρεθούν στα ξένα, αμέσως θα χτίσουν ένα ναό, και δίπλα το ελληνικό σχολείο. Έτσι ζήσαμε στην Τουρκοκρατία, έτσι ζούμε σήμερα, μέχρι και στην Αυστραλία. Η Εκκλησία μάς βοηθά στην ελευθερία και στη δουλεία, στο χωριό και στην οι­κουμένη. Αντέχει παντού η Ορθοδοξία. Και εν παντί καιρώ και τόπω λειτουργεί άνετα και ελεύ­θερα η ζωή και η αποστολή της.

Το πιο δικό μας, οικείο, απλό, αποδεικνύεται οικουμενικό, καθολικό, που ζητούν όλοι. Αυτό το ίδιο όλους ελευθερώνει και όλους ενώνει· τον κα­θένα διαστέλλει στις διαστάσεις τού παντός. Και όλους συνάγει στο φως τού προσώπου Του.

Στην εποχή τής πάλης των ιδεολογιών η «ιδε­ολογία» που σώζει τον άνθρωπο είναι η λειτουργι­κή μας θεολογία.

***

Μήπως έχομε κάτι ανεκτίμητο, και δεν το κατα­λάβαμε καλά; Μήπως ζητάμε βοήθεια σε ένα το­μέα από εκείνους στους οποίους οφείλομε να δώσωμε εκείνο που ζητάμε;

Μήπως η μικρότητά μας αριθμητικά, γεωγρα­φικά, είναι βοηθητική, για να βρούμε το άλλο μέ­γεθος, το άλλο μεγαλείο, την άλλη δυνατότητα, που βρίσκεται μέσα μας, και πρέπει να κοινωνήσωμεν αυτής και δι’ ημών να δοθή παντί τω λαώ, ή πάσι τοις λαοίς; Μήπως αυτό δεν συνέβαινε πάν­τοτε σε τούτο τον τόπο;

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί. Όντας έξω από τον κόσμο, βρισκόμαστε κάπως στην καρδιά τού κόσμου. Όντας μακριά από τον κόσμο, δεχόμα­στε τους ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο, που έρ­χονται να ανοίξουν την καρδιά τους, το άγνωστο βάθος τους, σε κάποιον που ζη στην έρημο και προσπαθεί να ανήκη μόνο στον Θεό και σε όλους τους αγνώστους αδελφούς του.

Έτσι, γνωρίζομε τον πόνο τον βαθύ και τον ήσυχο λόγο τής εξομολογήσεως του πληγωμένου και ταλαιπωρημένου σημερινού ανθρώπου.

Στο Αγιον Όρος με έναν ιδιαίτερο τρόπο ζουν οι παλιοί Αγιοι, και ακούγεται ο πόνος και ο κλαυ­θμός τής ανθρωπότητος.

Ξέρομε ότι δεν υπάρχει περιθώριο για άλλες δοκιμές· γι’ αυτό, σας μιλάμε για πράγματα σίγου­ρα και δοκιμασμένα· για την Ορθόδοξη Εκκλη­σία, που είναι ο ίδιος ο Θεάνθρωπος.

Δεν λέμε απόψεις δικές μας, ούτε διατυπώνο­με γνώμες ατομικές («Λογισμοί θνητών πάντες δειλοί και επισφαλείς αι επίνοιαι αυτών»).

Δεν θεωρούμε κανέναν άλλο κυριότερο αίτιο, ούτε κτυπάμε κανέναν περισσότερο από τον εαυ­τό μας. Δεν χωρίζεται ο εαυτός μας, ούτε η σω­τηρία μας, από τον άλλον αδελφό μας.

Σας λέμε τον λόγο τον σωτήριο της μετανοίας: Μπορούμε να ζήσωμε. Μπορούμε να μην πάρωμε διαζύγιο από τη Χάρι και την όντως ζωή. Τότε οι δοκιμασίες και οι κίνδυνοι όλων των ειδών και των επιπέδων που μας απειλούν έσωθεν και έξωθεν θα μεταβληθούν σε ευλογίες, σε δυνάμεις δημιουργικές. Θα είμαστε ευγνώμονες στους εχθρούς μας, τους οποιουσδήποτε, που μας εξήγειραν σε εγρήγορσι και νήψι, και μας ώθησαν να αξιοποιήσωμε για τον εαυτό μας και για όλο τον κόσμο τα αδαπάνητα κοιτάσματα της πνευματικής ενεργείας που κρύβει το υπέδαφος της Παραδόσεώς μας.

Η Εκκλησία δεν αντιδρά βεβιασμένα και απερίσκεπτα. Αφήνει ελεύθερα τα πράγματα, και τα πάντα οδηγούνται από το Πνεύμα.

Δεν αντιπροσωπεύει μια άποψι, έστω σωστή· έχει την αλήθεια σεσαρκωμένη.

Δεν ενδιαφέρεται για ένα κομμάτι τού ανθρώ­που αλλά για όλον τον άνθρωπο. Ούτε για μερικά κόμματα ανθρώπων, αλλά για την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό, και ο τελικός λόγος τής Εκκλησίας είναι ο λόγος ο ήρεμος και αδυσώπητος της Αποκαλύψεως. Καθένας ας κινηθή ελεύθερα, ας κάμη τον λογισμό του: «Ο αδικών αδικησάτω έτι και ο ρυ­παρός ρυπαρευθήτω έτι και ο δίκαιος δικαιοσύ­νην ποιησάτω έτι και ο άγιος αγιασθήτω έτι» (Αποκ. 22, 11). Απ’ όλα θα φανερωθή το Ένα.

Η Αποκάλυψι του αγίου Ιωάννου παρουσιά­ζει ολόγυμνη την αλήθεια των μαινομένων στοι­χείων, των τερατομόρφων θηρίων, που σαλεύουν και απειλούν την οικουμένη, αλλά πάνω απ’ όλα βασιλεύει Αυτός που νίκησε τον θάνατο διά του θανάτου. Αυτός επικρατεί· γαληνεύει, ανακεφαλαιώνει και σώζει τα πάντα.

Δεν εξορκίζεται ο δαιμονισμός με δαιμονισμό. Η βία αντιμετωπίζεται με γαλήνη. Οι πάντες θα παλέψουν με το ασθενές, με το Αρνίον «το εστώς ως εσφαγμένον από καταβολής κόσμου», και θα τους νικήση το Αρνίον.

«Μη φοβού, εγώ ειμι ο πρώτος και ο έσχατος και ο Ζών και εγενόμην νεκρός και ιδού ζών ειμι εις τους αιώνας των αιώνων» (Αποκ. 1, 18).

Το μέλλον ανήκει σ’ αυτό που ανίσταται εκ του τάφου. Σ’ αυτό που δεν φοβάται τον θάνατο, αλ­λά ο θάνατος γίνεται η μήτρα που το κυοφορεί. Αναδύεται εκ του τάφου, από την τελική δοκιμα­σία, νέο, άτρωτο, γεμάτο άδυτο φως.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και αγωγή έδωσε τη δύναμι στον άγιο Κοσμά, και βλάστησε από τον τάφο του, το σκαμνί του, αυτό το πολύκλωνο δέν­τρο ποο τρέφει τον λαό. Η ίδια Ορθόδοξη Εκ­κλησία έμαθε στον Μακρυγιάννη να προσεύχεται όπως προσευχόταν, να απαντά και να αντιμετωπίζη τον Ντερνύ και τον Μπραΐμη όπως τους αν­τιμετώπισε, με τον λόγο του, τη χάρι του και τη ζωή του.

Και όλες οι σημερινές δοκιμασίες και ανακα­τατάξεις ανοίγουν νέους δρόμους για το εκ νεκρών αναστάν. Και αυτό μόνο μπορεί να συντροφεύση τον άνθρωπο στις νέες περιπέτειες, αναζητήσεις και φόβους τών επερχομένων.

Ας δώσωμε τη δυνατότητα στα παιδιά να γνωρίσουν τους Πατέρες τής Εκκλησίας, τους με­γάλους Οικουμενικούς Διδασκάλους.

Ας τους δώσωμε τη δυνατότητα να εγκεντρισθούν, σαν νέοι βλαστοί, στο δέντρο που ανήκουν, στην καλλιέλαιον της Παραδόσεώς μας.

Ας τα αφήσωμε να ανάψουν τη λαμπάδα τού είναι τους προσωπικά από το φως τής Αναστάσεως του Κυρίου. Αν αυτό συμβή, τότε καμία απειλή δεν θα μπορή να σβήση το φως και τη φλόγα τής ζωής αυτής. Κάθε θύελλα, δοκιμασία, θα κά­νη το φως αυτό να λάμπη τηλαυγέστερα και να φωτίζη την υπ’ ουρανόν.

Θα μπορούν, έτσι, όλα τα παιδιά να ζήσουν, να χαρούν τη ζωή τους εν Χριστώ Ιησού, εν παντί καιρώ και τόπω. Και ο δικός μας καιρός, ο δύ­σκολος και ζοφερός, και ο δικός μας τόπος, ο μι­κρός και καθαγιασμένος, θα αναδειχθή πάλι πηγή ζωής και φάρος για τους πολλούς.

«Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός και δοξάσατε Χριστόν τον αναστάντα εκ νεκρών».

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣΤΟ ΑΓΙΟΝ ΟΡΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΙΔΕΙΑ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ ΜΑΣ

Συχνά ακούγονται τα ερωτήματα: μήπως όλο αυτό που ονομάζομε νεοελληνικό πολι­τισμό (ήθη, έθιμα, παιδεία, αγωγή...) ήταν κάτι καλό, είχε πράγματι αξία, αλήθεια και ενότητα, αλλά ήταν για μια εποχή που πέρασε;

Μήπως άλλαξαν οι συνθήκες τής ζωής μας τόσο και έτσι, που εκ των πραγμάτων είμαστε υποχρεωμένοι να προσαρμοσθούμε στα νέα δεδομένα;

Ο τεχνικός πολιτισμός, η βιομηχανική ανάπτυξι, τα μεγάλα αστικά κέντρα, τα μέσα ενημερώσεως (τηλεόρασι, τύπος), ο τουρισμός, η εύκολη μετακίνησι ανθρώπων, η διακίνησι ιδεών και εμπορευμάτων, δεν δημιουργούν νέες συνθήκες ζωής σε κλίμακα παγκόσμια;

Μπορούμε σήμερα να μιλήσωμε για ήθη και έθιμα χωριού, νησιού, επαρχίας, όπως παλιά; Δεν αλλοιώνονται όλα; Δεν προχωρούμε τώρα σε μια νέα αγωγή, κοινή γλώσσα, ήθη, έθιμα, που δίδονται έτοιμα, με νεωτερισμούς και ρεύματα πολιτιστικά και πολιτικά που έρχονται από κάποια κέντρα;

Δεν έχει μια άμεση σχέσι το περιβάλλον, ο χώρος όπου ζη κάποιος, με την αγωγή που παίρνει;

Και πάλι, η αγωγή, ο τρόπος που αναπτύσσεται κάποιος, δεν θα ρυθμίση εν πολλοίς τον χαρακτήρα τής δημιουργίας του, της τέχνης του, και τον χώρο τής ζωής του;

Για να είμαστε προσγειωμένοι, αυτές είναι, είτε το θέλομε είτε όχι, οι νέες συνθήκες όπου ζη ο πολύς κόσμος, στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Και κάθε άνθρωπος και κάθε πολιτισμός δίδει εξετάσεις σ’ αυτόν τον χώρο, μ’ αυτούς τους όρους, που ορίζει η νέα και αναπόφευκτη για όλη την υδρόγειο κατάστασι.

Είναι απειλή ή ευλογία; Είναι καλό ή κακό; Είναι καλύτερο να μην υπήρχε αυτή η τεχνική πρόοδος; Μήπως τελικά δεν είναι πρόοδος;

Αυτά είναι ερωτήματα σοβαρά, στα οποία δεν καλούμαστε τώρα να απαντήσωμε. Αυτό που αντιμετωπίζομε, είναι το πρόβλημα: τί θα κάνωμε;

Αυτό που ονομάζομε νεοελληνικό πολιτισμό τί είναι; Ποιά η φύσι και η αντοχή του; Μήπως έφτασε το τέλος του; Μήπως μοιάζει η περίπτωσί μας με εκείνη δύο πρωτογόνων λαών: ο πρώτος λάτρευε ένα δέντρο σαν θεό, μέχρις ότου έφθασε ο πολιτισμός, πέρασε ο αυτοκινητόδρομος, ξερίζω­σε το δέντρο, και εξαφάνισε τον θεό· ο δεύτερος λάτρευε ένα βουνό, αλλά οι περισσότεροι από τους ιθαγενείς έφυγαν εργάτες στην Ευρώπη, και έχασαν τον θεό τους.

Ο πολιτισμός μας -η καρδιά και η δύναμί του- δεν έχει καμιά σχέσι με τέτοιες περιπτώσεις. Ανέτειλε εκ του Τάφου. Γεννήθηκε και ανδρώθηκε μέσα σε δυσκολίες. Πολλές δοκιμασίες καταλυτικές, ποικίλων μορφών και ειδών, πέρασαν από πάνω του, όμως δεν ξεριζώνεται εύκολα, αλλά θεριεύει. Πολλές φορές, όχι μια, ξενιτευτήκαμε οι Έλληνες και δεν χάσαμε την πίστι μας και τον χαρακτήρα μας, αλλά τότε συχνά τα είδαμε καλύτερα και τα ζήσαμε πιο δυνατά.

Είναι αλήθεια ότι έχει άμεση σχέσι ο χώρος που ζη κάποιος και η αγωγή που παίρνει. Και, αντίστροφα, η πνευματική καλλιέργεια και το επίπεδο της παιδείας του φανερώνεται με το πως διαμορφώνει τον χώρο τής ζωής του, τα σπίτια και τις πόλεις του. Και σ’ αυτό δώσαμε ήδη εξετάσεις και ξέρομε τα αποτελέσματα: τόσο γρήγορα δημιουργήσαμε τον κακοήθη υδροκεφαλισμό τής Αθήνας, που βασανίζει το ένα τρίτο του πληθυσμού τής Ελλάδος. Και στην ανάπτυξι του τουρισμού, που τόσο ποθήσαμε, δεν βάλαμε κανένα φραγμό, όπως γίνεται σε άλλες χώρες που σέβονται τον εαυτό τους, και βλέπομε τα αποτελέσματα.

Μήπως κάποια κέντρα ελέγχου δεν λειτουργούν σωστά; Μήπως πήραν, ή δώσαμε την ευθύνη για τα μεγάλα θέματα της ζωής μας σε άτομα άσχετα και ακατάλληλα;

Πώς στους τέσσερις αιώνες τής Τουρκοκρατίας άντεξε ο λαός, η πίστι του, η συνείδησί του; Πού βρίσκεται σήμερα αυτή η δύναμι του λαού, που βλάστησε από τα σπλάχνα του τον Ακάθιστο Ύμνο και τα δημοτικά τραγούδια, που έπλασε την Αγια-Σοφιά και τις πανάγιες εκκλησίες μετά την πτώσι τής Πόλεως; Έχει να δώση και να πη κάτι σήμερα; Ή μήπως μερικοί βρήκαν κάπου αλλού κάτι πιο πολύτιμο και ευφυές και, περιφρονώντας την πίστι και την αίσθησι του λαού, προσπαθούν να του το επιβάλουν;

Γιατί στο θέμα τής παιδείας να αλληθωρίζωμε, στον τόπο που γεννήθηκε η παιδεία; Γιατί, μετά το 1821, ακόμη παραπαίομε; Γιατί κάνομε ατέλειωτες προτάσεις, μεταρρυθμίσεις, αλλαγές, κι όλο βρισκόμαστε στη θέσι μηδέν; Γιατί ο ένας μεταρρυθμιστής αναιρεί τον άλλο, και όλοι οδηγούν στην ίδια στειρότητα;

Ζώντας στο Αγιον Όρος βλέπομε τα πράγματα από μιαν άλλη πλευρά. Έχομε μιαν άλλη θέα τής περιοχής, που φανερώνεται σε μάς μέσα από τον παραδοσιακό χώρο και τον τρόπο της αγιορειτικής ζωής. Θα θέλαμε να σας το κοινοποιήσωμε, γιατί όλος αυτός ο χώρος και τρόπος ανήκει σε όλους.

[…]

Γιατί να μην μπορή ένα σημερινό παιδί… Να σταθή σε τόπο αποστολικό, όπως λέει ο άγιος Κοσμάς; …Να περάση στην αιωνιό­τητα ψυχή τε και σώματι από τώρα, σαν τον Μακρυγιάννη; Να δεχθή τον Χριστό συν Πατρί και Πνεύματι μέσα στην ψυχή του, στο είναι του;

Να μιλήση πρωτότυπα και ελεύθερα. Να διοργανώση υπεύθυνα. Και να πολιτευθή συνετά.

Να δώση λύσεις σε προβλήματα ακατάπαυστα νέα. Να του είναι όλα απλά, συνηθισμένα, τετριμ­μένα και εύκολα, τα πιο δύσκολα και πρωτάκουστα και δαιμονικώς μπλεγμένα. Να κάμη συντροφιά στους ανθρώπους. Να αγαπήση τον Χριστό και να ενωθή αδιάρρηκτα με τους αδελφούς του και τες αδελφές του. Να μην αφήση κανένα θηρίο να τους κατασπαράξη. Να μιλήση και να συμπεριφερθή γαλήνια και αδυσώπητα και στους θηριώδεις ανθρώπους. Να τους δαμάση. Να τους ημερέψη. Να τους κάμη να εμέσουν το δηλητήριο. Και να αξιοποιήση τα καλά στοιχεία που έχει η φύσι τους, το είναι τους, η προσπάθεια, η ιδεολογία τους.

Να σταθή σε τόπο ακρογωνιαΐο, σαν εύθραυ­στο παιδί, σαν άκμων τυπτόμενος· προφήτης, ηγέ­της, που ανασυγκροτεί, ανιστά την πεπτωκυΐαν σκηνήν, το μεγαλείο τού ανθρώπου. Σαν τον άγιο Κοσμά, το καύχημα του Γένους μας και του ανθρωπίνου γένους.

Γιατί να δίνωμε στα παιδιά πράγματα κακο­ρίζικα, μικρά, στενά, ξέψυχα, μίζερα; Γιατί άψυ­χα, ανούσια, που προκαλούν ναυτία;

Γιατί χωρισμένα, σχιζοφρενικά, αντιμαχόμενα, διαλυμένα σαν κομμένο γάλα;

Γιατί να μη ζωοποιηθούν με τούτο το ένα πνεύ­μα που δίδει νόημα στο καθετί και ξεπερνά τον θάνατο; Πού φέρνει τον άνθρωπο στα υπέρ φύσιν και γεμίζει την τωρινή του ζωή, τη μικρή και συνηθισμένη, με αίγλη και χάρι πρωτόβλεπτη και ανέκλειπτη;

Γιατί να μην ανάψουμε τη λαμπάδα τής ζωής τού παιδιού απ’ εδώ; Να δώσωμε σ’ όλα τα παι­διά τη δυνατότητα, πλησιάζοντας τους πυρφόρους και θεοφόρους τούτους ανθρώπους, τους Αγίους μας, να γίνουν κι αυτά άνθρωποι ζωντανοί, αυθόρμητοι, φοβεροί τοις υπεναντίοις, ατρόμητοι σε κάθε κίνδυνο, σε κάθε απειλή, φοβεροί στον ίδιο τον θάνατο;

Και να είναι ταυτόχρονα λεπτοί, ευαίσθητοι, παρηγοριά για κάθε κατατρεγμένο και πληγωμέ­νο, για κάθε πλάσμα, για όλη τη δημιουργία, που συνωδίνει και συστενάζει, περιμένοντας και αυτή την ελευθερία της από τα ελευθερωμένα τέκνα τού Θεού.

Γιατί να μη δώσωμε έτσι τη δυνατότητα στον καθένα να ακολουθήση τον δρόμο του, την κλήσι του, την αγάπη του; Να γίνουν τεχνίτες, επιστήμονες, εργάτες, αγρότες, έμποροι, καλλιτέχνες. Και να νοιώθουν ότι όλα είναι άγια, σεμνά, γεμάτα φώς, χάρι, αιωνιότητα: τα πρόσκαιρα, τα μικρά, τα υλικά, όταν είναι ευλογημένα από τον Θεό. Να κάμουν έτσι όλες τις δουλειές, να εξασκήσουν τα επαγγέλματα, τις τέχνες και επιστήμες, σαν ιερά διακονήματα, εργόχειρα, σαν μια μορφή προσευ­χής, τρόπο προσφοράς και αγάπης προς τον Αλ­λο.

Να νοιώσουν, να καταλάβουν ότι δεν υπάρχει διχασμός στη ζωή τού ανθρώπου, δεν είναι πνευ­ματικό το μη υλικό, αλλά το γεμάτο με τη χάρι τού Θεού, που χαρίζει τον Παράδεισο από τώρα σ’ ολόκληρη την ύπαρξι του ανθρώπου.

Και μεγάλος δεν είναι ο ικανός, που μπορεί να συνθλίψη, να πληγώση, να χτυπήση τον άλλο. Με­γάλος είναι ο ελάχιστος, ο ευαίσθητος, ο ταπει­νός, ο αγαπών, που δέχθηκε τη χάρι τού Θεού και είναι ανίκανος να κάμη κακό στον άλλο, ανίκανος να τον πληγώση. Και ικανός να υποφέρη, να υπομένη, να πεθαίνη αυτός από αγάπη, για να ζουν, να προκόβουν, να χαίρωνται οι άλλοι, που δεν χω­ρίζονται από τον ίδιο τον εαυτό του.

Έτσι, να μάθουν, σαν τον άγιο Κοσμά, να μιλούν, να γράφουν, να διοργανώνουν σχολεία και κοινωνίες. Να κτίζουν πόλεις, χωριά, σπίτια που να χωρούν τον άνθρωπο, να είναι ανθρώπινα, ώστε ζώντας εκεί ο άνθρωπος να παίρνη αφώνως και ακόπως σωστή αγωγή.

Να τραγουδούν, να ψυχαγωγούνται, και να εί­ναι πράγματι όλα ψυχής αγωγή και θεία δοξολογία και αναγωγή ολοσώματη σε ουράνια παράκλησι.

Και να προχέεται ειρήνη, γαλήνη, ευλογία, φως, ανάπαυσι, από τους ίδιους και από τα έργα των χειρών και του νοός των.

Έχει τότε ο άνθρωπος ο αδύνατος δύναμι ακαταγώνιστη. Διορθώνει τα κακά. Αξιοποιεί τα κα­λά. Θεραπεύει τα ασθενή. Και τα κάνει όλα με τη δύναμι και την ενέργεια του Αγίου Πνεύματος, που όλον συγκροτεί τον θεσμόν τής Εκκλησίας και την προσωπική ζωή τού κάθε πιστού.

***

Είναι σαφέστατη η τοποθέτησι του αγίου Κοσμά. Αν ζούσε εν σαρκί σήμερα, ήρεμα και ασυζήτητα, χωρίς να χαρίζεται σε κανέναν, ούτε να χρονο­τριβή, θα έκλεινε τα υπάρχοντα σχολεία. Θα άνοι­γε άλλα. Είναι ειδωλοκλάστης αναντιμετώπιστος. Και φίλος τού ανθρώπου. Ανασταίνει την εικόνα τού Θεού στον άνθρωπο, στον λαό.

Θα ήταν τόσο διακριτικός, ήρεμος και λεπτός, που θα μας έπειθε όλους εσωτερικά ότι έτσι έπρεπε να γίνη. Και θα ήταν τόσο άτεγκτος ο λό­γος του, που δεν θα χωρούσε καμιά αντίρρησι από κανέναν επιπόλαιο. Έτσι, που όλοι εμείς που μιλού­με για νέα ζωή, έξω από την όντως Ζωή, θα πα­ρασυρόμασταν, σαν αθύρματα ανάξια λόγου, από σίφουνα που μεταθέτει όρη εις καρδίας θαλασ­σών.

Αν ο άγιος Κοσμάς ζούσε...

Ο άγιος Κοσμάς ζη, υπνώττει αγρύπνως στην καρδιά τού λαού. Ο λαός, ο πάλι βασανισμένος και κουρασμένος, περιμένει τον Κοσμά τον Αιτωλό να του δώση τα παιδιά του, για να τα ευλογήση, να τα αγιάση, να τα βάλη στα σχολεία του. Να τους δώση την αγωγή του. Να τα κάνη νέους Κο­σμάδες. Να χαρούν τούτη τη ζωή και την άλλη. Και να τους αποκαλύψη πως τούτη είναι ενωμένη με τη χάρι τής άλλης.

***

Μετά απ’ όλα αυτά μας ρωτούν: Είστε υπέρ της δημοτικής ή υπέρ της καθαρευούσης;

Δεν είμαστε ούτε υπέρ της καθαρευούσης ού­τε υπέρ της δημοτικής. Είμαστε κατά του ψέματος και του εμπαιγμού. Και είναι ψέμα και εμπαιγμός και όπως διδασκόταν και επιβαλλόταν η απλή καθαρεύουσα, που δεν άφηνε τον μαθητή να προχωρήση στη ζωντάνια τής σύγχρονης λαλιάς. Σαν να ήταν βέβηλη η γλώσσα τού αγίου Κοσμά, του Μακρυγιάννη, όλου του λαού μας· σαν να μην εκβάλλη ο μεγάλος ποταμός τής Παραδόσεώς μας στη γλώσσα και το ήθος τού λαού. Και σαν να υπάρχη άλλος καλύτερος τρόπος για να μπης στο μυστήριο και τη χάρι τού αρχαίου κόσμου, και όχι η μαθητεία, η άμεση επαφή και κοινωνία ζωής με τούτο τον λαό τού Θεού...

Και είναι πιο μεγάλο έγκλημα και ευήθεια η σημερινή παρεκτροπή, με το κόψιμο των ριζών· να μην αφήνη να τραφή η γλώσσα από τις ρίζες των χιλιάδων ετών που προηγούνται. Σαν να μπορή να ζήση δέντρο χωρίς ρίζες. Σαν να μπορή να τραφή η γλώσσα, η ζωή μας, χωρίς την άμεση επαφή και προσωπική γνώσι αυτών που προηγήθηκαν.

Και αν αυτό δεν κάμη το σχολείο, αν δεν δώ­ση στο παιδί τη δυνατότητα, με τις γνώσεις και τη γλώσσα που θα μάθη, να έρθη σε άμεση προσω­πική επαφή και γνωριμία με αυτούς που το γέννη­σαν και διαμόρφωσαν την ιστορία και τον πολιτι­σμό που έχει· αν αυτό δεν κάμη, τότε τί προσφέρει το σχολείο στο παιδί;

Έπρεπε, μόλις η δημοτική έγινε επίσημη γλώσ­σα τού κράτους, να αυξηθή η διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών, για να βρεθή μια ισορροπία. Να ενημερώνεται ο μαθητής για όλη τη ζωντανή εξέλιξι της γλώσσας, που έχει τόση σημασία για τη γνώσι του τόπου του, της ιστορίας του, του χαρα­κτήρα των ανθρώπων· και που είναι απαραίτητο όργανο η γνώσι αυτής της διαχρονικής γλώσσας, για να γνωρίση ο μαθητής και τον ίδιο του τον εαυτό. Να εγκεντρισθή στη ζωντανή παράδοσι. Και να παίρνη δύναμι, για να ρυθμίζη υπεύθυνα και προ­σωπικά τα της δικής του ζωής.

Τώρα η εκπαίδευσι τον αφήνει έκθετο σε κά­θε κίνδυνο και απειλή, άρριζο, έτοιμο να πέση με το πρώτο φύσημα κάθε ανέμου.

***

Αλλά φέρεται ως επιχείρημα ότι η απλοποίησι γί­νεται για να μην κουράζωνται τα παιδιά. Γι’ αυτό, καταργείται η διδασκαλία τής γλώσσας των πα­τέρων μας. Γι’ αυτό, καταργούνται οι τόνοι.

Και ποιός μας είπε ότι δεν θέλει ή δεν πρέπει το παιδί να κουράζεται;

Πρέπει αυτός που δίδει την αγωγή και προσ­φέρει παιδεία να ξέρη ποιός κόπος θα ξεκουράση τον μαθητή και ποιά ξεκούρασι θα τον φέρη σε αδιέξοδο και ναυτία. Ποιά αγωγή θα τον φέρη στην ελευθερία τού πνεύματος, θα τον ανδρώση, και θα είναι ευγνώμων γι’ αυτόν που του έμαθε πού και πώς να κουράζεται, για να ξεκουράζεται τώρα στην πηγή της ζωής, τη χαρά που νικά τον θάνατο, όπου τον οδήγησε ο κόπος τής παιδείας.

Ποιός μας έδωσε το δικαίωμα, από πού το πήραμε, να καταδικάζωμε δια μιας σ’ αυτή τη ζο­φερή αμάθεια όλα τα παιδιά;

Ποιός μας είπε, πού το βρήκαμε γραμμένο ότι όλα τα παιδιά είναι τόσο αφελή και τιποτένια, και χωρούν οι προοπτικές, οι δίψες, οι εφέσεις και απαιτήσεις τους στα στενά και στυγνά όρια που θέτει η αγωγή που τους δίδεται;

Ποιός μας είπε ότι μόνη τους φιλοδοξία είναι να γίνουν απλοί τεχνικοί· εξαρτήματα, για να συ­νεχίση να καλοδουλεύη τούτη η μηχανή, που βλέ­πει όπως βλέπει τον άνθρωπο, που διοργανώνει έτσι τη ζωή του, που κτίζει μ’ αυτόν τον τρόπο τις πόλεις του; Αυτή η μηχανή που πολτοποιεί, κάνει ανδράποδο τον άνθρωπο, την ευγένεια, την κο­ρωνίδα τής δημιουργίας...

Και ποιός μας είπε ότι οι δυνατότητες, οι πτή­σεις και οι εφέσεις τής ψυχής τού ανθρώπου φτά­νουν μόνο εκεί που φτάνει η ματιά, ο συναισθημα­τισμός ή ο ρομαντικός ανθρωπισμός τής οποιασδήποτε ιδεαλιστικής ή υλιστικής θεωρίας;

Δέν υποψιαστήκαμε ποτέ ότι ο άνθρωπος δέν χωρά σ’ αυτά τά πλαίσια;

Γιατί να υποσιτίζωνται πνευματικά τα παιδιά; Γιατί να τρέφωνται με ακαθαρσίες; Γιατί να βασανίζωνται;

Ποιός θα σεβασθή τη φύσι και το πρόσωπό τους περισσότερο απ’ όσο θέλει να πετύχη τους δικούς του σκοπούς; Ποιός θα ταπεινωθή, θα θυσιασθή, για να ζήσουν οι άλλοι; Ποιός μπορεί να απαλλάξη τα παιδιά από την ανασφάλεια που τα βασανίζει, από τη ναυτία που τα ζαλίζει, από την έλλειψι εμπιστοσύνης που τους δημιούργησαν αυτά που βλέπουν, ακούν και αισθάνονται γύρω τους;

Ποιός θα κάμη κατοικήσιμο το σύμπαν και αγαπητή για τα παιδιά τη ζωή;

Ποιός μπορεί να βοηθήση τα παιδιά σήμερα να ισορροπήσουν, να βρουν τον δρόμο τους, να χαρούν τη ζωή τους; Ποιός θα τα πείση, με τη ζωή του, ότι είναι «μείζων ο εν ημίν ή ο εν τω κόσμω»; Ποιός θά τα κάμη να νοιώσουν ότι «η χαρά η εν τω Θεω» είναι «ισχυροτέρα της παρούσης ζωής» (Αββάς Ισαάκ); Και ότι «αγνός εστιν ο έρωτι έρωτα διακρουσάμενος» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος);

Ποιός μπορεί να τους μιλήση και να τους προσφέρη «την στοργήν την πάντα πόθον νικώσαν»;

Ποιός μπορεί να βοηθήση τα παιδιά να μεί­νουν «αγράμματα», σαν τον Μακρυγιάννη, να μά­θουν, να πάρουν τη χάρι τού λαού τού Θεού και τότε να γίνουν, οι αγράμματοι, οι καλύτεροι, πεζογράφοι μας;

Ποιός μπορεί να μας κράτηση στο ύψος, στο ήθος, στην ελευθερία τής «αγραμματοσύνης» του «καθυστερημένου» λαού, που βλάστησε από το χώ­μα του τα δημοτικά τραγούδια, τις παροιμίες, τους σκοπούς, τα ήθη και τα έθιμα των αρματωλών και κλεφτών;

Όλοι αυτοί οι ήρωες και οι Αγιοί μας έζησαν μέσα στον χώρο και τη χάρι τής Εκκλησίας· γι’ αυτό, αγράμματοι όντες, πολλούς σοφίζουσι.

Μέσα στο κλίμα το εύκρατο της Εκκλησίας ο άνθρωπος αποκτά άλλη άντοχή και μέγεθος. Σαν τη ρίζα που σπα τον βράχο. Σαν τον σπόρο που πετά νέο βλαστάρι, ο άνθρωπος, θεία χάριτι, ξεπερνά το φράγμα τού φθαρτού και κτιστού. Και προχωρεί.

***

Το θέμα δεν είναι αν θα μιλάμε δημοτική ή καθα­ρεύουσα, αλλά αν μπορούμε να βοηθήσωμε τα παιδιά να αποκτήσουν τη δυνατή κράσι και τη φώτισι ενός αγίου Κοσμά Αιτωλού ή ενός Μακρυγιάννη, για να μπορούν τη δύσκολη στιγμή να τα βγάζουν πέρα, χωρίς να τα χάνουν. Και ό,τι πουν αυτοί οι αληθινοί, που ξεπερνούν τον θάνατο, όπως να το πουν, θα είναι άγιο και ιερό, αριστούργημα λόγου και πηγή ακένωτη ζωής αιωνίου, γιατί μό­νο αληθινά γεννούν οι αληθινοί.

Αλλά εμείς ούτε με την απλήν καθαρεύουσαν, ούτε με τη δημοτική, φαίνεται, οδηγήσαμε τα παι­διά σ’ αυτή την πηγή, σ’ αυτή την αίσθησι που χά­ρισε και χαρίζει πάντοτε η Ορθόδοξη Εκκλησία, που μιλά από την ημέρα τής Πεντηκοστής όλες τις γλώσσες και μεταδίδει το ένα Πνεύμα.

Καταδικάζομε τον νέο άνθρωπο στη φυλακή. Και του δίνομε τη δυνατότητα να κάνη διαβήμα­τα, συνδικαλισμούς και συλλαλητήρια. Να έχη αι­τήματα διαμορφώσεως του κλειστού χώρου. Και όσο πετυχαίνει στους στόχους του, τόσο πιο πο­λύ βυθίζεται σε αδιέξοδο.

Το θέμα είναι να βγη από τη φυλακή. Αυτοί που αγαπούν και ενδιαφέρονται για τον νέο άν­θρωπο μπορούν να τον ελευθερώσουν από την ισό­βια κάθειρξι των «ατομικών δικαιωμάτων»; Μπο­ρούν να του δείξουν ότι υπάρχει χώρος, τρόπος και δυνατότητα ζωής έξω από τις ψευδαισθήσεις τού προσκαίρου; Τότε συμφωνούμε.

Αν έχουν συνθηκολογήσει με το καθεστώς τής τελικής καταδίκης, αν απ’ εκεί και πέρα αρχίζη η φιλοσοφία, ο αγώνας και οι επιδιώξεις τους, δεν μας λένε τίποτε.

Θέλομε την ελευθερία που αρμόζει στη φύσι μας. Σεβασμό σ’ αυτό που είμαστε ως άνθρωποι. Και μετά όλα τα άλλα.

Τί να κάμω την επιτυχία και ευτυχία που μου εύχονται και υπόσχονται, τη στιγμή που δεν νικά τον θάνατο;

Σαν να πούμε σε ένα παιδί: «Δούλεψε με προ­σοχή και φιλότιμο, και θα φτιάξης άριστο φέρε­τρο, για να κηδευτής λαμπρά».

Η λογική τούτου του κόσμου μόνη της είναι φέρετρο.

Τί να την κάμω την επιτυχία που δεν νικά τον θάνατο;

Ας έλθουν όλες οι αποτυχίες, αρκεί να νικηθή ο θάνατος, και να πλημμυρίση αιωνιότητα από τώρα η ζωή μου η αποτυχημένη.

Η πίστι είναι για τους τολμηρούς. «Δειλία εστί εκτροπή πίστεως» (άγιος Ιωάννης της Κλίμακος). «Οι υπομένοντες τον Κύριον, πτεροφυήσουσιν ως αετοί». Τότε όλες οι προσφερόμενες στον άνθρω­πο «ελευθερίες» τού είναι ανεπαρκείς. Και κανείς ολοκληρωτισμός δεν μπορεί να δαμάση την ελευθερία του.

Έξω απ’ αυτή τη νίκη του θανάτου δια του θανάτου δεν υπάρχει τίποτε άξιο του ανθρώπου. Υπάρχουν μόνον είδωλα ελευθερίας (και πάρα πολλά). Είδωλα χαράς. Είδωλα ανθρώπου. Είδω­λα γλώσσας. Όχι άνθρωπος, όχι χαρά άληκτη, επέκτασι ατελεύτητη, ανακεφαλαίωσι των πάν­των στον καθένα, προσωποποίησι του ανθρώπου.

Μ’ αυτή τη στενότητα, τον αποκλεισμό τής «φωτισμένης» αγωγής, δημιουργούνται εσωτερικές εντάσεις και πιέσεις που αναπόφευκτα θα εκραγούν.

***

Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η κιβωτός που έσωσε ανέκαθεν το Γένος μας· αυτή και τώρα θα το σώση, μαζί μ’ όλο τον πολιτισμό του και τη γλώσσα του.

Σ’ αυτή διατηρείται η συνέχεια της πολιτιστι­κής μας κληρονομιάς, και αυτή δίδει τα εχέγγυα για τη σωστή αντιμετώπισι των επερχομένων.

Η Εκκλησία γόνιμα αξιοποιεί τη δουλειά των αρχαίων ζωντανά σ’ αυτήν επιβιούν οι κατακτή­σεις και επιτεύξεις τους. Και η ίδια συντηρεί το ήθος και το φρόνημα του αληθινού νεοέλληνα.

Μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία ο αρχαίος πο­λιτισμός επιβιοί και θάλλει μεταμορφωμένος. Και η παλληκαριά και το φιλότιμο του σημερινού Έλ­ληνα αποκτούν νόημα και δύναμι ζωής.

Χωρίς την Εκκλησία οι αρχαίοι Έλληνες συγ­γραφείς καταντούν ξερά αντικείμενα μελέτης για τους ειδικούς. Και όλος ο νεοελληνικός πολιτισμός έξω από την Εκκλησία είναι κλαδιά χωρίς κορμό, καταδικασμένα σε μαρασμό.

Αν πάρωμε, αν διδαχθούμε ανεξέλεγκτα από τους δυτικούς τούς αρχαίους συγγραφείς μας, δεν μπορούμε να αποφύγωμε τη δημιουργία τού κα­κοήθους όγκου τής αρχαιοπληξίας, που τους αρχαίους αδικεί και εμάς αρρωσταίνει. Και αν πά­ρωμε απερίσκεπτα από τη Δύσι την αγωγή και τον τρόπο τής ζωής μας, στον νεοελληνικό πολιτι­σμό δεν θα βρούμε παρά συμπαθητικά ίσως, αλλά ξεπερασμένα λαογραφικά στοιχεία.

Χιλιετίες ολόκληρες σ’ αυτόν τον τόπο έζησε ένας κόσμος με πνευματική ευαισθησία και αναζήτησι. Ένας κόσμος που σεβόταν τον Θεό. Τον προβλημάτιζε το μυστήριο. Από τον Όμηρο, που την «Ελλάδα πεπαίδευκε», κατά τον Πλάτωνα, βλέπομε πως διασταυρώνεται η ζωή τού κόσμου με τους θεούς.

Η ζωή των ηρώων είναι γεμάτη από θείες ε­πεμβάσεις, οπτασίες και ενισχύσεις. Και η γη τής Ελλάδος είναι γεμάτη από ναούς. Την Αθήνα βρή­κε ο Απόστολος Παύλος «κατείδωλον», γεμάτη βωμούς και σεβάσματα. Και τους Αθηναίους θεώ­ρησε «ως δεισιδαιμονεστέρους» (ως τους πιο θεο­φοβούμενους) από όσους είχε γνωρίσει.

Αυτός ο σεβόμενος τον Θεό κόσμος δέχτηκε το κήρυγμα για τον άγνωστο Θεό. Και προχω­ρούμε στην καινή κτίσι. Φτάνομε στο «όπως αν εξ ελληνικών ωφελοίντο λόγων» του Μεγάλου Βασι­λείου. Και συνεχίζεται η νέα ιστορία. «Οι Έλληνες σοφίαν ζητούσι»· και τη βρίσκουν στη σαρκωθείσα τού Θεού Σοφία. Αφιερώνονται σ’ αυτήν. Κτίζουν τον ναό τής του Θεού Σοφίας με τους κίονες και τα μάρμαρα των παλαιών τους ναών. Και διατυπώνουν το μυστήριο της θεολογίας με τους όρους που λάξευσαν οι προγενέστεροι Έλληνες. Και μιλούν σήμερα για μια ελληνικότητα της Ορθοδόξου θεολογίας (π. Γεώργιος Φλωρόφσκι).

Και βαφτίζεται ο λαός μας στη νέα χάρι· «την νέαν αμφιέννυται αφθαρσίαν τού Πνεύματος».

Έχομε τους μεγάλους Πατέρες και Οικουμενικούς Διδασκάλους, «τα μεγάλα στοιχεία τα την πίστιν ώσπερ κτίσιν συνιστώντα»· και τον απλό λαό, που αποκτά και ζωογονείται από την ίδια αγιότητα.

Στη φιλοσοφία και στην καθημερινή ζωή προχωρεί η ευλογία τής Εκκλησίας. Όλος ο λαϊκός πολιτισμός, το δημοτικό τραγούδι, τα ήθη και τα έθιμα του λαού σχετίζονται με τις αρχαίες κατα­βολές του (σώζουν το μέτρο και την αδρότητα του κλασικού) και αγιάζονται καθαιρόμενα με το πνεύ­μα τής Χάριτος.

Γι’ αυτό, είναι επόμενο, μόλις περιφρονήσωμε την Ορθόδοξη Εκκλησία (χάσωμε την οργανική μας σχέσι μ’ αύτήν), παθαίνομε παραισθήσεις, παραπαέομε, χάνομε τον έλεγχο του εαυτού μας, αυτοκαταστρεφόμαστε. Πετάμε τα αρχαία από τα σχολεία σαν άχρηστα (και τί θεωρούμε χρήσιμο;). Ευτελίζομε και εκφυλίζομε το είναι μας, κουτσου­ρεύοντας χωρίς αιδώ τον νεοελληνικό πολιτισμό και την ιστορία μας με κοντόθωρες ερμηνείες ανα­πόδεικτων ιδεολογιών.

Τότε πράγματι δεν έχομε ανάγκη από κανέναν εχθρό.

***

Ακούμε να μιλάνε σήμερα για κουλτούρα, επανα­στατικά κινήματα, διανόησι και προοδευτικότητα.

Τί έχομε να πούμε γι’ αυτά; Μήπως να μην εί­ναι οι νέοι διανοούμενοι, προοδευτικοί ή άνθρωποι «κουλτούρας»;

Όχι ακριβώς αυτό.

Μέσα από την Ορθόδοξη ησυχία και τη ζύμωσι του νέου κρασιού που σχίζει τα παλιά ασκιά όλα αυτά δεν φαίνονται φοβερά για την τόλμη τους, αλλά ανεπαρκή για την ευτέλειά τους.

Αλίμονο, αν ήταν φτιαγμένος ο άνθρωπος για τέτοια διανόησι, κουλτούρα και πρόοδο. Αλίμονο, αν έτρωγε, αν καθυστερούσε σε αυτό το δόλωμα, σαν άμυαλος, περιμένοντας εκεί πρόοδο. Αλίμο­νο, αν ο άνθρωπος ήταν όπως διδάσκουν τα συ­στήματα αυτά και οι διδασκαλίες ανθρώπων. Αλί­μονο, αν κλεινόταν στον παρόντα αιώνα.

Η ελπίς τού παρόντος κόσμου χαυνοί την διά­νοιαν. Είναι αποχαύνωσι η επιτυχία που κλείνεται σε τούτο τον κόσμο. Ο άνθρωπος δεν χωρά εδώ. Όλη η κτίσι, η ιστορία, ο κόσμος, η κουλτούρα, η πρόοδος, η επανάστασι -αν θέλετε, και η θεολο­γία και η αρετή- όταν ξεκινούν και τελειώνουν εδώ, είναι φενάκη και όπιο για τον άνθρωπο και τον λαό τού Θεού. Ο Κύριος μόνον οίδε τον άνθρω­πον. Αυτός μας χαρίζει τα θεία και ανθρώπινα, που ποθούμε.

Θέλομε πολιτισμό, πρόοδο, διανόησι. Αλλά δεν μας φτάνουν, δεν μας αρκούν. Τα περνάμε και πάμε παραπέρα. Δεν μπορούμε, δεν ανεχόμαστε να μείνωμε σε τίποτε, να σταματήσωμε κάπου. Να μας φυλακίσουν σε παράδεισο φτιαχτό (εγκόσμιο, πρόσκαιρο): «Επιποθώ του πλείονος και πάντοτε στενάζω» (άγιος Συμεών ο Νέος Θεολό­γος).

Η ζωή στην Εκκλησία είναι μια συνεχής πο­ρεία, έξοδος εκ του οίκου και εκ της συγγενείας μας, προχώρημα, Πάσχα, διάβασι.

Προχωρούμε από την άγνοια στη γνώσι. Και η γνώσι μάς φαίνεται λίγη. Και πάμε πέρα από τη γνώσι. Στην άγνοια την υπερτέραν πάσης γνώσεως.

Προχωρούμε από την κακία στην αρετή. Και δεν μένομε εκεί. Δεν είναι σκοπός να αποκτήσωμε αρετές, σαν καλές συνήθειες τούτου του κόσμου, και να μας φάη ο θάνατος «εναρέτους». Σκοπός τής αρετής, μέσα στην Εκκλησία, είναι να οδηγήση τον άνθρωπο στην ταπείνωσι, που έλκει τη Χάρι και κάνει τον άνθρωπο πνευματοκίνητο, πνευματοφόρο, χριστοφόρο, θεόν κατά χάριν. Και βρίσκεται ο άνθρωπος υπέρ θάνατον, ενώ φέρει σάρκα και οστά.

Ξεκινούμε από την ελευθερία, από τον αυθορμητισμό τον δικό μας. (Ανελε το αυτεξούσιον, και χάνεται ο άνθρωπος.) Και δεν μας αρκεί, δεν μας φτάνει η δική μας ελευθερία.

Πράττομε και ενεργούμε και γινόμαστε πτώ­μα στη δράσι. Και οδηγούμαστε στην ανάπαυσι, στην ησυχία, την υπερτέραν πάσης ενεργείας.

Με την πράξι και την ενέργεια φτάνομε εκεί όπου όλα γίνονται μόνα τους, ακόπως, «αυτομάτως».

Και αφαιρείται το αυτεξούσιον από του αν­θρώπου. Και οδηγείται ο άνθρωπος από το ούτε αρξάμενον ούτε παυσόμενον Πνεύμα. Και γίνε­ται κατά χάριν άναρχος και ατελεύτητος. Έγινε ένα με τον Θεό. Και είναι πάντα όσα ο Θεός, χω­ρίς της κατ’ ουσίαν ταυτότητος -χωρίς να είναι κατά την ουσία Θεός (άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής).

Έτσι, έφυγε από τούτο τον κόσμο. Ανασαίνει τον καθαρό αέρα τής ελευθερίας τού άλλου κό­σμου. Ζη σε άλλο κλίμα. Και, ταυτόχρονα, βρί­σκεται σε τούτο τον κόσμο, την ιστορία, τον τόπο. Και κάθε πράγμα, απασχόλησι, γνώσι, αρετή, έχει νόημα, σημασία αιώνια. Γιατί λάμπει με την άκτι­στη και άδυτη χάρι, και διακονεί στο μυστήριο της σωτηρίας τού σύμπαντος κόσμου.

Και ενώ η ιστορία ολόκληρη και ο κόσμος όλος είναι μικρός και ελάχιστος μπροστά στον κάθε μικρό άνθρωπο, μπροστά σε κάθε μια ψυχή -«τί γαρ ωφελήσει άνθρωπον, εάν τον κόσμον όλον κερδήση και ζημιωθή την ψυχήν αυτού;»- ταυτό­χρονα, η κάθε λεπτομέρεια τούτου του κόσμου, και το πιο διαβατικό και πρόσκαιρο στοιχείο τής ζωής, για τον άνθρωπο αυτόν τον θεοφόρο, αστρά­φτει με την άδυτη λαμπηδόνα τού Αγίου Πνεύ­ματος.

Τα πάντα είναι τιποτένια: άοσμα, άχρωμα και άγευστα, χωρίς τη θεοποιό χάρι. Και το καθετί παρακατιανό μπορεί να λάμψη με όλο το ουράνιο κάλλος.

Τότε, μέσα σ’ αυτόν τον χώρο, ο άνθρωπος αποκτά το «ίδιον μέγεθος», μπορεί να ζήση, να κινηθή, να δράση σε τούτο και τον άλλο κόσμο. Και τα πάντα γίνονται από τώρα δοξολογία. Και όλα αδιάκοπα τον οδηγούν προς τα εμπρός.

Κουράζεται σωματικά για τον άλλο, και πνευ­ματική αγαλλίασι γεμίζει την ψυχή του. Ησυχά­ζει, μένει μόνος με τον Θεό, και βρίσκεται μαζί με όλους τους αδελφούς του, ζώντες και κεκοιμημένους. Και τους βοηθά και βοηθιέται απ’ αυτούς.

Γίνεται πτώμα στη δουλειά και δράσι, προσφερόμενος ολοκληρωτικά από αγάπη για τον άλ­λο. Και την ίδια ώρα βρίσκεται στην ησυχία τής βαθυτέρας ερήμου· η ίδια η δράσι τον φέρνει «εις την υπερέχουσαν πάντα νουν ειρήνην».

Δρα πυρετωδώς και αναπαύεται ουρανίως. Δεν ζη για τον εαυτό του. Ζη για τον άλλο, και παίρνει ο εαυτός του τις πραγματικές, τις απεριόριστες και επεκτεινόμενες ακατάπαυστα διαστάσεις.

Βρίσκεται στην άληκτη χαρά και θέωσι του μέλλοντος αιώνος, που ήδη άρχισε. Και όντας στη γη είναι δυναμική παρουσία, προζύμι τής Βασι­λείας τού Θεού, που κάνει τη γη ουρανό. Δίνει μη­νύματα ζωής με τον λόγο και τη σιωπή, με τη δρά­σι και την ησυχία: Ο θάνατος καταλύθηκε. Και ο άνθρωπος μπορεί από σήμερα να γίνη κοινωνός αυτής της χάριτος, δυνάμεως, δωρεάς. Μπορεί να διανοηθή, να δράση, να προοδεύση, να δημιουργήση πολιτισμό. Και όλα αυτά -δράσι, πρόο­δο, πολιτισμό- τα βλέπει σχετικά, παροδικά, πρόσ­καιρα. Έχουν όμως αιώνια, ανεκτίμητη αξία, όταν δεν κοροϊδεύουν τον άνθρωπο (δεν παρουσιάζωνται στον άνθρωπο σαν τέρμα και τέλος και πανά­κεια), αλλά όταν όλα αυτά, ενσωματούμενα στην εν Χριστώ ζωή, γίνωνται βοηθητικά στο να πραγματοποιήση ο άνθρωπος τον προορισμό του, ως πρόσωπο και κοινότης, να φτάση στην κατά χάριν θέωσι, και να κάμη τη γη ουρανό από σήμερα.

Όλοι χωρούν μέσα στην Εκκλησία, όλοι αγιάζον­ται. Δηλαδή, υπάρχει χώρος για τον ανήσυχο. Και τιμάται ήσυχα ο απλός. Βρίσκει ο ένας τον εαυτό του στην απλή ζωή τής Εκκλησίας, στην πρακτι­κή αρετή. Και ο άλλος στη σκέψι, στη φιλοσοφία, και πέρα απ’ αυτήν.

Ούτε τον ένα κουράζει με φιλοσοφίες που δεν του χρειάζονται, ούτε τον άλλο αφήνει χωρίς απάντησι στα προβλήματα που τον βασανίζουν. Και ο ένας και ο άλλος ζητούν την ίδια χάρι, έχουν ανάγ­κη από την ίδια δύναμι, που νίκησε και νικά τον θάνατο. Γι’ αυτό, δεν είναι υποχρεωτικά μεγάλοι Αγιοι οι πεπαιδευμένοι, ούτε μικροί οι ολίγων γραμμάτων. Μεγάλοι είναι οι ταπεινοί -αγράμματοι ή σοφοί- που έλαμψαν πληρούμενοι Πνεύμα­τος Αγίου. Και έχουν την ίδια χάρι, και προσφέ­ρουν την ίδια αγαλλίασι και τροφή ζωής οι απλοί Αγιοι που αναφέρονται στις ιστορίες τού Λαυσαϊκού και του Λειμωναρίου με τους μεγάλους νη­πτικούς Πατέρας μας, που έγραψαν τις θεολογικές εκατοντάδες εκφραζόμενοι συμπεπυκνωμένα με λόγο φιλόσοφο και θαυμαστά γλαφυρό.

Υπάρχουν άνθρωποι που έζησαν την επίγεια ζωή τους ήρεμα και όσια. Έκαμαν το μικρό τους διακόνημα, αγίασαν το σκεύος τής υπάρξεώς τους με ταπείνωσι και αγάπη. Έγιναν κοινωνοί θείας φύσεως.

Αυτοί οι Αγιοι, οι πολλοί και ανώνυμοι της ιστορίας μας, μας συντηρούν στη ζωή. Είναι το έρμα στο καράβι τής προσωπικής και κοινοτικής μας υπάρξεως, που το κρατά σε ισορροπία και του δίδει τη δυνατότητα να ποντοπορή στις φουρ­τούνες των καιρών.

Είναι αυτοί οι Αγιοι οι μεγάλοι άγνωστοι, που η ζωή τους κέκρυπται συν τω Χριστώ εν τω Θεώ. Και όταν ο Χριστός φανερωθή, η ζωή ημών, τότε και αυτοί θα φανερωθούν εν δόξη. Και τότε θα καταλάβωμε την ευεργεσία τής καλοσύνης τους· πώς μας συντηρούσαν οι ευλογίες και η χάρι που ερχόταν σε μας από τα λόγια και τη ζωή τους, από τους τάφους και τις ψυχές τους.

***

Εκτός όμως από τις ήσυχες εποχές και τους τόπους, εκτός από τους ήσυχους και απλούς αν­θρώπους, υπάρχουν στην ιστορία εποχές ταραγ­μένες, τόποι δοκιμασμένοι και άνθρωποι ανήσυχοι.

Ο ένας μπορεί να παίρνη το καλό γρήγορα και αναντίρρητα. Ο άλλος βασανίζεται. Διερωτάται. Προβληματίζεται. Είναι γεμάτος απορίες. Θέλει να εξετάση, να μάθη, να δη. Θέλει να φύγη. Θέλει να πάη παραπέρα. Ζητά την περιπέτεια. Κάτι τον σπρώχνει (καλό; κακό; δεν ξέρει). Κάτι τον έλκει (πού θα τον οδηγήση δεν γνωρίζει). Θέ­λει όμως να μάθη. Όλη του η ύπαρξι είναι μια επικίνδυνη έφεσι, φορά προς κάτι. Και αυτός ο άνθρωπος δεν πρέπει να απογοητεύεται. Δυνατό­τητα σωτηρίας υπάρχει. Όλη η ζωή βρίσκεται μπροστά μας, για να γνωρίσωμε ένα πράγμα· την αγαθότητα του Θεού. Να νοιώσωμε ότι καλά λίαν εποίησε τα πάντα. Και να εγκαταλείψωμε εκούσια τους εαυτούς μας Χριστώ τω Θεώ. Τότε τα βρίσκομε όλα.

Και αυτό είναι μεγάλο· και για να το πετύχωμε, αξίζει να διακινδυνεύσωμε, να περάσωμε δύ­σκολη περιπέτεια, να θυσιάσωμε τα πάντα, να τα χάσωμε, να χαθούμε. Αρκεί να βρούμε αυτό. «Ος αν απολέση ... ούτος σώσει».

Αυτό το ξέρει η Εκκλησία. Και επειδή ενδιαφέρεται για μας, για τη σωτηρία μας, όχι για τί­ποτε άλλο στον κόσμο, δέχεται να την αρνηθούμε. Και ξέρει, είναι σίγουρη -έχει τέτοιες διαστά­σεις η αγάπη και η αλήθεια της- ότι τότε θα τη βρούμε αληθινά, αν είναι ειλικρινής η αναζήτησι και η ανησυχία μας. Και μας αφήνει να φύγωμε. Και φεύγοντας γυρίζομε σ’ αυτήν, στο σημείο εκκινήσεως.

Αυτό γίνεται με την παραβολή τού ασώτου υιού. Ο πατέρας αφήνει τον υιόν του τον νεώτερον να περάση όλη την περιπέτεια, για να γυρίση ενσυνείδητα μόνιμα στο σπίτι και να γίνη το κεν­τρικό πρόσωπο της μεγάλης πανηγύρεως.

Ένας απλός Ορθόδοξος έλεγε: «Δεν προσπα­θώ να κρατήσω τα παιδιά μου με τη βία στο σπί­τι. Αγωνίζομαι να τους δώσω τέτοια αγωγή, που, και αν φύγουν, να γυρίσουν μόνα τους».

Το να δίδης αγωγή σε ένα νέο άνθρωπο είναι το ίδιο με το να μη ζης για τον εαυτό σου, αλλά για τον Αλλο, τον υπέρ ημών αποθανόντα και αναστάντα, και τους αδελφούς Του. Είναι μια απόφασι θανάτου. Πεθαίνεις, για να ζήση ο άλλος, ο αληθινός εαυτός σου.

Το να δώσης αγωγή απαιτεί αγάπη, τέχνη και κόπο.

Ένα δέντρο δεν θα καρποφορήση, ούτε αν το εγκαταλείψης ακλάδευτο ούτε αν βάναυσα το κουτσουρέψης, αλλά αν με τέχνη κόψης τα κλαδιά που πρέπει και αφήσης εκείνα που θα δώσουν καρπό.

Απ’ αυτόν που δίδει αγωγή απαιτείται γνώσι και θυσία. Και αυτός που παίρνει αγωγή πονά (το κλάδεμα είναι εγχείρησι), αλλά συγχρόνως χαίρε­ται, γιατί δέν υπάρχει άλλος τρόπος καρποφορίας.

Η Εκκλησία ούτε αφήνει τον άνθρωπο άθικτο, κολακεύοντας τα πάθη του, ούτε τον εκνευρίζει άσκοπα με στείρες εντολές, που αποβλέπουν σε εφήμερες επιτυχίες και καταστρέφουν τη φύσι του. Γνωρίζει τις αδυναμίες και την αρρώστια τού ανθρώπου. Ξέρει ότι ο άρρωστος έχει ανάγκη φροντίδος, και όχι επιτιμίου. Επεμβαίνει διακριτικά και σωτήρια, ακόμη κι όταν η επέμβασι είναι φοβερά επώδυνη.

Ο Κύριος δεν έντυσε τον άρρωστο της γης των Γαδαρηνών με εντολές ούτε με απειλές· αυ­τός όχι μόνο τα ρούχα του έσχιζε, αλλά και τις αλυσίδες έσπαζε. Τον απάλλαξε από τον «λεγεώνα». Και αμέσως μετά κάθησε δίπλα Του μόνος, ιματισμένος και σωφρονών.

Αυτή είναι ανέκαθεν η δύναμι, η αγωγή και συμ­περιφορά τής Ορθοδόξου Εκκλησίας· βλέπει βα­θιά τα πράγματα. Έχει τη διάκρισι των πνευμά­των και τη δύναμι της αγάπης. Ξέρει και διακρίνει αν κάτι είναι από τον Θεό, τον πονηρό ή από την ανθρώπινη φύσι. Γι’ αυτό, οι επεμβάσεις της είναι σωτήριες, και ο λόγος της απαύγασμα αγάπης.

Όταν μας μιλά αυστηρά, φανερώνει τη μεγά­λη της στοργή, και πρέπει πρόθυμα να την υπακούωμε. Και όταν μας φέρεται με άκρα επιείκεια, σεβόμενη την ελευθερία μας, τότε ακριβώς πρέπει να φοβώμαστε και με δέος να πολιτευώμαστε.

***

Δεν είναι η Εκκλησία αυτό που νομίζουμε. Μας πήραν μωρά παιδιά από τον μαστό της μάνας μας, της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Μας έμαθαν άλλα. Μας έδωσαν να πιούμε γάλα κονσέρβας. Μας έκοψαν από τις ρίζες. Μας χώρισαν από την Παράδοση. Μας απομάκρυναν από το σπίτι μας. Μας έκαμαν αλλοδαπούς στον τόπο μας. Βάλθηκαν να μας ξεμάθουν τη μητρική μας γλώσσα, τη γλώσσα της Ορθοδοξίας, τη μητρική γλώσσα του ανθρώπου.

Ποιοί; Όσοι θέλησαν δια της βίας να μας σώσουν: οι διαφωτιστές, προπαγανδιστές, Βαυαροί, μασόνοι... μέχρι σήμερα. Μαζί μ΄ αυτούς, όλοι όσοι θεωρήσαμε τα φώτα τους φώτα, τον πολιτισμό τους πρόοδο. Και έτσι, στα τυφλά, χωρίς διάκριση πνευματική, πήραμε το καθετί απ΄ αυτούς, σαν ανώτερο, καλύτερο, πολιτισμένο (σε τέχνη, δίκαιο, διοργάνωση ζωής, αρχιτεκτονική, μουσική...). Και βασανίζεται το είναι μας. Απορρίπτει ο οργανισμός μας ένα-ένα τα μεταμοσχευθέντα ξένα μέλη. Και συνέχεια μας μεταμοσχεύουν βιαίως νέα, τα οποία αποβάλλονται, και φανερώνεται με την προσωπική του συμπεριφορά ποιος είναι ο βαθύτερος χαρακτήρας του λειτουργημένου λαού μας.

Δεν είναι η Εκκλησία αυτή που νομίζουμε. Δεν είναι αυτή που χτυπάμε, αυτή που βαλθήκαμε να καταστρέψωμε. Δεν έχει σχέση η Ορθοδοξία με «μεσαιωνισμούς», «μυστικισμούς», «κληρικαλισμούς», «σχολαστικισμούς» που ακούμε. Τόσοι δυτικοθρεμμένοι νομίζουν ότι σε Δύση και Ανατολή όλοι οι όροι έχουν το ίδιο περιεχόμενο. Και προσπαθούν να μας ελευθερώσουν από αρρώστιες που δεν περάσαμε. Και μας αρρωσταίνουν με τις θεραπείες τους. Και μας περιπλέκουν με τις λύσεις τους.

Δεν αρνούμαστε ότι υπήρξαν ανθρώπινες αδυναμίες. Υπήρξαν και υπάρχουν αδύνατοι, με πτώσεις και ελαττώματα. Αυτό κάνει ακόμα πιο συμπαθή την ίδια την Ορθοδοξία, και αναδεικνύει την ανοχή της αγάπης της και την αλήθεια του μηνύματός της.

Το θέμα το μεγάλο είναι να γνωρίσουμε την Εκκλησία την Ορθόδοξη, που αγνοούμε. Τη μία, αμόλυντη, άφθορη, άχραντη καρδιά της. Αυτήν που αποτελεί το βαθύτατο και πιο αληθινό είναι μας. Αυτή με την οποία έχομε πολύ μεγαλύτερη σχέση απ΄ ότι νομίζουμε. Αυτή που ξέρομε βαθύτερα, χωρίς να το καταλαβαίνωμε. Αυτή που πάμε ασυνείδητα να βρούμε αρνούμενοί την, γιατί αγνοούμε την αλήθεια της, τη θεανθρωπία της, τη δόξα της ταπεινώσεώς της.

Ότι πολύτιμο ζητούν όλοι οι αληθινοί αναζητητές βρίσκεται μέσα εδώ. Όχι αποσπασματικά, επί μέρους ή φανταστικά, αλλά εν όλω έργω και αληθεία.

Αυτή είναι κατάλληλη για τα μικρά παιδιά, τις απλές γριούλες και τους πιο απαιτητικούς αναζητητές, που θέλουν να δουν τον Θεό όχι όσο μπορούν, αλλ΄ όπως ο Θεός είναι.

Υπάρχει μια θεολογία που φτάνει στην απόφαση (αποφατικότητα), την άρνηση, που δεν πάει παραπέρα, που άνθρωπος στη γη δεν μπορεί να ξεπεράσει. Και μια χάρη άκτιστη, αόρατη, ακατάληπτη, που έρχεται στον άνθρωπο, στην κτίση. Και νεουργεί και θεουργεί το ανθρώπινο.

Δεν είναι η θεολογία σχολαστικισμός, ούτε η πνευματική ζωή πουριτανισμός.

Γνωρίζοντας την Ορθοδοξία, αυτή που είναι, ισορροπούμε· μπορούμε όλους να δούμε με στοργή. Από όλους να βοηθηθούμε. Και όλους με τη χάρη του Θεού να βοηθήσωμε.

Το να γίνωμε Ορθόδοξοι δεν σημαίνει κάπου να κλειστούμε, αλλά κάπου να αναχθούμε: να βγούμε στο ύψος του σταυρού της αγάπης.

Αν ήταν η θεολογία της Εκκλησίας μας αυτή που νομίζει ο πολύς κόσμος, αυτή που διδάχτηκε στα κρατικά πανεπιστήμια· ή αν ήταν η ευσέβειά της ο έξωθεν εισαχθείς στείρος πιετισμός, σας ομολογούμε ότι δεν θα σας λέγαμε τίποτε. (Δεν θα είχαμε καμιά ελπίδα· ίσως ούτε ευθύνη.)

Τώρα μπορούμε να σας πούμε λόγο παρήγορο και σκληρό (λέγεται μόνος του):

Η θέση μας είναι προνομιακή και επικίνδυνη. Έχει καθοριστεί απ΄ αυτούς που μας γέννησαν, και δεν μπορούμε να κάνωμε ότι μας κατέβει.

Δεν μπορούμε ατιμωρητί οι Ορθόδοξοι Έλληνες να παιδιαρίζωμε, στηριζόμενοι σ΄ οποιαδήποτε δικαιολογία ή, περισσότερο, να αυθαδιάζωμε.

Αν αυτοί που προηγήθηκαν ημών και έζησαν και τάφηκαν σε τούτα τα χώματα, αυτοσχεδίαζαν κάνοντας το κέφι τους, τότε θα μπορούσαμε και εμείς να συνεχίσωμε αυτοσχεδιάζοντας.

Αν όμως έζησαν διαφορετικά· αν αποφάσισαν να πεθάνουν, και έτσι έζησαν· αν ο τρόπος της ζωής τους ήταν απόφαση θανάτου· αν όλη τους η δημιουργία, το ήθος, ο λόγος, τα έργα, η μορφή, η χειρονομία, το ορατό και αόρατο εξ αυτών είναι γεννημένο εκ του θανάτου, από τη θυσία όλων, για να γεννηθεί κάτι καλύτερο, άλλης φύσεως, άλλης υφής, για τους άλλους, για μας όλους· τότε δεν μπορούμε ατιμωρητί να αυτοσχεδιάζωμε, να κάνωμε πρόβες, να παίζωμεν εν ου παικτοίς.

Αν δεν έχτιζαν την Αγια-Σοφιά όπως την έχτισαν, να χωρά τον κάθε άνθρωπο και την οικουμένη.

Αν δεν είχαν φτιάξει το Άγιον Όρος όπως το έφτιαξαν, για να σώζεται όλος ο άνθρωπος και να αδελφώνονται οι λαοί.

Αν δεν είχε θεολογήσει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς όπως θεολόγησε, ανακεφαλαιώνοντας την πείρα και τη ζωή της Ορθοδοξίας, σβήνοντας τη δίψα του σημερινού βασανισμένου νέου ανθρώπου.

Αν δεν είχαν αγωνιστεί, κλάψει, υπομείνει, προσευχηθεί, θυσιαστεί τόσοι άγνωστοι στα βουνά, στα νησιά και στις πόλεις. Αν δεν είχαν στα τραγούδια, στη ζωή και στα ήθη τους αυτή την ανθρωπιά που σε σφάζει.

Αν δεν ήσαν γενάρχες του νέου Ελληνισμού ένας άγιος Κοσμάς και ένας Μακρυγιάννης.

Αν δεν υπήρχαν όλα αυτά στο αίμα μας, τότε θα μπορούσαμε να κάνωμε ότι μας κατέβει.

Τώρα δεν είναι έτσι. Τώρα βρισκόμαστε εν τόπω και χρόνω αγίω. Δεν μπορούμε να είμαστε επιπόλαιοι. Δεν ανήκομε στον εαυτό μας. Ανήκομε σ΄ αυτούς που μας γέννησαν, και σ΄ όλο τον κόσμο. Είμαστε χρεωμένοι με πνευματική κληρονομιά. Δεν μας σώζει καμιά δικαιολογία. Και όλα να τα πετάξωμε από το σχολείο, τα αρχαία, τα νέα, τα ιερά και τα όσια, δεν μπορούμε να δικαιολογηθούμε σε κανέναν, να απαλλαγούμε, ούτε να ξεχάσωμε το χρέος μας. Δεν μπορούμε να στοιχειοθετήσωμε κανένα άλλοθι.

Θα έχωμε να αντιμετωπίσωμε αυτούς που προηγήθηκαν και αυτούς που έρχονται.

Τα ψεύτικά μας καμώματα θα μας πετάξουν κατά πρόσωπο. Γιατί κάποτε θα ξυπνήσουν αυτοί οι μικροί, που θα πούνε όχι στο ψέμα, στην επιπολαιότητα, στην παραχάραξη, στην πλαστογραφία, στην προδοσία, που χαλκεύεται εγκληματικά και θρασύδειλα με εκπαιδευτικά προγράμματα, αναγνωστικά βοηθήματα, οπτικοακουστικές εκπομπές.

Και αυτοί που θα πουν όχι θα έχουν απροσδιόριστες δυνάμεις που ξεπερνούν αυτούς τους ίδιους. Θα είναι μαζί τους τα πνεύματα των περασμένων και τα διψασμένα παιδιά όλου του κόσμου.

Αυτό που εδώ υπάρχει ανήκει σε όλους. Αυτό που κληροδοτήθηκε καθορίζει τη συμπεριφορά μας.

Η Αλήθεια, που εσαρκώθει δια της παναχράντου και αειπαρθένου Μαρίας, που απέθανε και ανέστη και συνανέστησε την οικουμένη και συνέστησε την Εκκλησία σώμα Χριστού. Η Χάρις που αγιάζει όλο το είναι του ανθρώπου. Η Εκκλησία που βαφτίζει όλο τον άνθρωπο εις τα απύθμενα βάθη του μυστηρίου της ζωής του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, που αγιάζει όλες τις αισθήσεις.

Αυτή η Χάρις, που μπήκε μέχρι μυελού στα οστά του πιστού λαού μας, που υφαίνει τη ζωή μας και την κάνει άνωθεν υφαντή με τα στοιχεία της ύλης...

Όλο το πνευματικό σώμα της ζωής μας έχει μηνύματα που ανήκουν σ΄ όλους, που τα περιμένουν όλοι, μέχρις εσχάτου της γης. Και είμαστε χρεώστες προς όλους. Και μας έχουν κατ΄ ανάγκη βάλει αυτοί που μας γέννησαν κατά σάρκα και κατά πνεύμα σ΄ ένα ορισμένο επίπεδο. Και δεν μπορούμε να υποστείλωμε τη σημαία, να μετριάσωμε το χρέος, να ξεκουραστούμε σε άλλο χώρο, με άλλο τρόπο, παρά μόνο πάνω σε σταυρό θυσίας.

***

Μπορούμε και οφείλομε να κάνωμε μια εκπαιδευτική μεταρρύθμισι ρηξικέλευθη, επαναστατική, και έτσι παίρνομε αναντίρρητα δια μιας κεν­τρική και πρωτοποριακή θέσι στην παγκόσμια κοινότητα, στην αναζήτησι και στον πόνο όλης της μικρής, οικουμενικής μας γειτονιάς.

Αυτή η θέσι μάς ανήκει, και δεν το αμφισβητεί κανείς. Είναι κατακτημένη με αίμα και πνεύμα. Εί­ναι διακονία, σταυρός· και γι’ αυτό, ανάστασι για όλους. Δεν δημιουργεί αισθήματα υπεροχής ή κατωτερότητος, πόλωσι σωβινισμών ή διεθνισμών, προοδευτικότητος ή συντηρητισμού. Είναι άλλης φύσεως. Ιερουργείται σ’ άλλο επίπεδο. Πολιτεύε­ται σε θερμοκρασία που δεν αντέχει κανένα μι­κρόβιο και όπου ανασαίνει άνετα ο άνθρωπος.

Και αυτή η μεταρρύθμισι μπορεί να γίνη με το να μην κάνωμε καμιά μεταρρύθμισι, αλλά να ζήσωμε αυτό που έχομε. Να γίνωμε αυτό που είμα­στε (που πρέπει να είμαστε). Να συνειδητοποιή­σουμε αυτό που μας κληροδοτήθηκε και υπάρχει μέσα μας.

Να πιάσωμε τα μηνύματα της σιγής: Επανάστασι μεγάλη, τεράστια, που έφτασε στη σιγή, στη γαλήνη, στη μη-επανάστασι.

Κίνησι ιλιγγιώδης που εμφανίζεται ως στάσι. Πυρετώδης δράσι που εσαρκώθη στην απόλυτη ησυχία. Αναζήτησι που ξεπερνά τα ανθρώπινα μέ­τρα και πολιτεύεται στο ανέμελο, στο απλό, στο παιδικό. Παρουσία που φαίνεται απουσία.

Ανεκμετάλλευτα, αστείρευτα κοιτάσματα πνευματικού δυναμισμού στο υπέδαφος της παραδόσεώς μας, όπου δεν έχομε διάσπασι του ατόμου αλλά ανατροπή των όρων τής φύσεως. Πλούτος που αυξάνει διδόμενος. Χαρά που πολλαπλασιάζεται μοιραζόμενη. Ζωή τόσο δυνατή, που φαίνεται θάνατος. Πλησμονή φωτός που, για την υπερέχουσα φανότητα, φαίνεται και λέγεται γνόφος. «Μυστήρια κραυγής» που ξεπερνούν την κλίμακα της ακοής και κοινοποιούνται πολυφθόγγως εν σιγή.

Μια αδελφοσύνη όλων. Όλα τέλειωσαν, και όλα αρχίζουν. Όλα βρίσκονται στη μέση, διακινδυ­νεύουν. Και όλα είναι απολύτως σίγουρα: «Εξήλθεν νικών και ίνα νικήση».

Μέσα από την Ορθόδοξη Εκκλησία βλέπομε την πραγματικότητα ως έχει.

***

Πέρασε ο Μεσαίωνας. Ισχυροποιήθηκε ο σχολα­στικισμός. Προχώρησε ο Ρωμαιοκαθολικισμός. Αν­τιμετωπίστηκε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο κήρυξ τής Χάριτος, ως αιρετικός και πεπλανημένος. Προχώρησε η Δύσι στη φιλοσοφία της. Πραγματοποίησε το πρόγραμμά της. Προόδευσε στη γραμμή: η γνώσι για τη γνώσι. Έφτιαξε τον τεχνι­κό πολιτισμό, την πιο πεποικιλμένη φυλακή για τον άνθρωπο.

Και επαναστατεί σήμερα η νέα γενιά. Αντι­δρά ο πιο ζωντανός κόσμος στη Δύσι. Λέει «όχι» στον πολιτισμό του. Ζητούν κάτι άλλο, πιο σημαν­τικό, πιο μυστηριακό, που να αφορά και να σέβε­ται τον όλο άνθρωπο. Πάνε πέρα-δώθε.

Φτάνουν μέχρι την άπω Ανατολή, ζητώντας ψυχοσωματική ισορροπία. Πέφτουν οι πολιτισμέ­νοι Ευρωπαίοι θύματα στα χέρια τών μάγων τής Ανατολής, που τους εκμεταλλεύονται και τους υπόσχονται παραδείσους. Και είναι όλα αυτά τα συστήματα και οι θεωρίες από ψυχολογικές υποβολές μέχρις αγυρτίες και δαιμονισμοί. Και έρχον­ται οι γκουρού και δάσκαλοι των συστημάτων στη Δύσι. Κερδίζουν έδαφος στις ψυχές τών νέων. Καταλαμβάνουν εκτάσεις γεωγραφικές, δημιουρ­γώντας «παραδείσους». Και παίρνει ενοχλητικές διαστάσεις το πράγμα.

Από την εμπειρία τής Ορθοδόξου Εκκλησίας φαίνονται όλα καθαρά. Η ματιά και η πείρα τών Πατέρων μας, θείω Πνεύματι κινουμένη, πάει πιο βαθιά απ’ ό,τι μπορεί να πάη η οποιαδήποτε ψυ­χολογία.

Οι Πατέρες και το φρόνημα της Εκκλησίας μάς δείχνουν ποια είναι η φυσιολογία τού ανθρωπίνου είναι.

Αν θέλωμε, το ακούμε. Αν δεν θέλωμε, δεν το ακούμε. Οι συνέπειες, όμως, αν το ακούσωμε ή όχι, δεν είναι θέμα τής βουλήσεώς μας, αλλά της μιας φυσιολογίας τής υπάρξεώς μας, που είναι αυτή που είναι, δεδομένη και αμετακίνητη.

Μπορώ να αναπνέω, αν θέλω, από το περιε­χόμενο μιας φιάλης υγραερίου. Δεν μπορώ, όμως, να επιζήσω αναπνέοντας αυτό το αέριο. Τα σπλά­χνα μου είναι πλασμένα για τον ατμοσφαιρικό αέρα. Δεν μπορώ να αλλάξω τη φύσι τους.

Και τα σπλάχνα τού όλου ανθρώπου είναι φτιαγμένα για να αναπνέουν μέσα στον χώρο, στο κλίμα τής Ορθοδόξου Εκκλησίας. Και μέσα στην ευρυχωρία τής Εκκλησίας μπορεί ο άνθρωπος να πραγματοποιήση τον εαυτό του. Εκεί μπορεί να βλαστήση, να ανθίση, να καρπίση. Να φτάση στη θέωσι.

Για το πιο μεγάλο πρόβλημα, για το πιο τελευ­ταίο, επείγον και σε παγκόσμια κλίμακα απλωμένο, το θέμα τής ανησυχίας τής νέας γενιάς, η ικα­νή να βοηθήση δωρεάν όλο τον κόσμο αποτελεσματικά και βέβαια είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία.

Η ιστορία, η εξέλιξι οδηγεί στην Ορθοδοξία.

Και αν έρχωνται σήμερα στο Όρος νέοι άν­θρωποι απ’ όλη την Ελλάδα, και αν καταφθάνουν απ’ όλο τον κόσμο, είτε για να γίνουν μοναχοί εί­τε για να βαπτισθούν στο φώς τής Χάριτος, δεν το κάνουν επειδή κάποιος εξωτερικά τους ωθεί, αλλά επειδή μια προσωπική δίψα τούς έλκει. «Από την Εύρώπη γυρίσαμε πεινασμένοι», έγραφε ο Σεφέρης. Πάλι τα παιδιά τής Ευρώπης και όλου του κόσμου μένουν πεινασμένα. Και δικαιολογημένα αντιδρούν και θα αντιδρούν, εν όσω πάνε να τα ταΐσουν με ψευδαισθήσεις και όπια τεχνητών πα­ραδείσων.

Και δικαιώνεται η Ορθόδοξη πίστι και Εκκλη­σία. Αυτή μας έσωσε, όταν ζούσε η Πόλις. Αυτή μας σκέπασε με τη χάρι της, όταν έπεσε η Πόλις. Και σήμερα, που όλος ο κόσμος έγινε μια πόλι, έστω βαβυλώνια, αυτή είναι η μόνη κατάλληλη να μας βοηθήση, σώση, αδελφώση με όλους.

Η Εκκλησία ανέκαθεν σκεπάζει τον λαό, και ο λαός είναι ο φύλαξ τής αληθείας τής Εκκλησίας (Εγκύκλιος Πατριαρχών Ανατολής, 1848). Γι’ αυ­τό, όπου βρεθούν στα ξένα, αμέσως θα χτίσουν ένα ναό, και δίπλα το ελληνικό σχολείο. Έτσι ζήσαμε στην Τουρκοκρατία, έτσι ζούμε σήμερα, μέχρι και στην Αυστραλία. Η Εκκλησία μάς βοηθά στην ελευθερία και στη δουλεία, στο χωριό και στην οι­κουμένη. Αντέχει παντού η Ορθοδοξία. Και εν παντί καιρώ και τόπω λειτουργεί άνετα και ελεύ­θερα η ζωή και η αποστολή της.

Το πιο δικό μας, οικείο, απλό, αποδεικνύεται οικουμενικό, καθολικό, που ζητούν όλοι. Αυτό το ίδιο όλους ελευθερώνει και όλους ενώνει· τον κα­θένα διαστέλλει στις διαστάσεις τού παντός. Και όλους συνάγει στο φως τού προσώπου Του.

Στην εποχή τής πάλης των ιδεολογιών η «ιδε­ολογία» που σώζει τον άνθρωπο είναι η λειτουργι­κή μας θεολογία.

***

Μήπως έχομε κάτι ανεκτίμητο, και δεν το κατα­λάβαμε καλά; Μήπως ζητάμε βοήθεια σε ένα το­μέα από εκείνους στους οποίους οφείλομε να δώσωμε εκείνο που ζητάμε;

Μήπως η μικρότητά μας αριθμητικά, γεωγρα­φικά, είναι βοηθητική, για να βρούμε το άλλο μέ­γεθος, το άλλο μεγαλείο, την άλλη δυνατότητα, που βρίσκεται μέσα μας, και πρέπει να κοινωνήσωμεν αυτής και δι’ ημών να δοθή παντί τω λαώ, ή πάσι τοις λαοίς; Μήπως αυτό δεν συνέβαινε πάν­τοτε σε τούτο τον τόπο;

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί. Όντας έξω από τον κόσμο, βρισκόμαστε κάπως στην καρδιά τού κόσμου. Όντας μακριά από τον κόσμο, δεχόμα­στε τους ανθρώπους απ’ όλο τον κόσμο, που έρ­χονται να ανοίξουν την καρδιά τους, το άγνωστο βάθος τους, σε κάποιον που ζη στην έρημο και προσπαθεί να ανήκη μόνο στον Θεό και σε όλους τους αγνώστους αδελφούς του.

Έτσι, γνωρίζομε τον πόνο τον βαθύ και τον ήσυχο λόγο τής εξομολογήσεως του πληγωμένου και ταλαιπωρημένου σημερινού ανθρώπου.

Στο Αγιον Όρος με έναν ιδιαίτερο τρόπο ζουν οι παλιοί Αγιοι, και ακούγεται ο πόνος και ο κλαυ­θμός τής ανθρωπότητος.

Ξέρομε ότι δεν υπάρχει περιθώριο για άλλες δοκιμές· γι’ αυτό, σας μιλάμε για πράγματα σίγου­ρα και δοκιμασμένα· για την Ορθόδοξη Εκκλη­σία, που είναι ο ίδιος ο Θεάνθρωπος.

Δεν λέμε απόψεις δικές μας, ούτε διατυπώνο­με γνώμες ατομικές («Λογισμοί θνητών πάντες δειλοί και επισφαλείς αι επίνοιαι αυτών»).

Δεν θεωρούμε κανέναν άλλο κυριότερο αίτιο, ούτε κτυπάμε κανέναν περισσότερο από τον εαυ­τό μας. Δεν χωρίζεται ο εαυτός μας, ούτε η σω­τηρία μας, από τον άλλον αδελφό μας.

Σας λέμε τον λόγο τον σωτήριο της μετανοίας: Μπορούμε να ζήσωμε. Μπορούμε να μην πάρωμε διαζύγιο από τη Χάρι και την όντως ζωή. Τότε οι δοκιμασίες και οι κίνδυνοι όλων των ειδών και των επιπέδων που μας απειλούν έσωθεν και έξωθεν θα μεταβληθούν σε ευλογίες, σε δυνάμεις δημιουργικές. Θα είμαστε ευγνώμονες στους εχθρούς μας, τους οποιουσδήποτε, που μας εξήγειραν σε εγρήγορσι και νήψι, και μας ώθησαν να αξιοποιήσωμε για τον εαυτό μας και για όλο τον κόσμο τα αδαπάνητα κοιτάσματα της πνευματικής ενεργείας που κρύβει το υπέδαφος της Παραδόσεώς μας.

Η Εκκλησία δεν αντιδρά βεβιασμένα και απερίσκεπτα. Αφήνει ελεύθερα τα πράγματα, και τα πάντα οδηγούνται από το Πνεύμα.

Δεν αντιπροσωπεύει μια άποψι, έστω σωστή· έχει την αλήθεια σεσαρκωμένη.

Δεν ενδιαφέρεται για ένα κομμάτι τού ανθρώ­που αλλά για όλον τον άνθρωπο. Ούτε για μερικά κόμματα ανθρώπων, αλλά για την ανθρωπότητα. Γι’ αυτό, και ο τελικός λόγος τής Εκκλησίας είναι ο λόγος ο ήρεμος και αδυσώπητος της Αποκαλύψεως. Καθένας ας κινηθή ελεύθερα, ας κάμη τον λογισμό του: «Ο αδικών αδικησάτω έτι και ο ρυ­παρός ρυπαρευθήτω έτι και ο δίκαιος δικαιοσύ­νην ποιησάτω έτι και ο άγιος αγιασθήτω έτι» (Αποκ. 22, 11). Απ’ όλα θα φανερωθή το Ένα.

Η Αποκάλυψι του αγίου Ιωάννου παρουσιά­ζει ολόγυμνη την αλήθεια των μαινομένων στοι­χείων, των τερατομόρφων θηρίων, που σαλεύουν και απειλούν την οικουμένη, αλλά πάνω απ’ όλα βασιλεύει Αυτός που νίκησε τον θάνατο διά του θανάτου. Αυτός επικρατεί· γαληνεύει, ανακεφαλαιώνει και σώζει τα πάντα.

Δεν εξορκίζεται ο δαιμονισμός με δαιμονισμό. Η βία αντιμετωπίζεται με γαλήνη. Οι πάντες θα παλέψουν με το ασθενές, με το Αρνίον «το εστώς ως εσφαγμένον από καταβολής κόσμου», και θα τους νικήση το Αρνίον.

«Μη φοβού, εγώ ειμι ο πρώτος και ο έσχατος και ο Ζών και εγενόμην νεκρός και ιδού ζών ειμι εις τους αιώνας των αιώνων» (Αποκ. 1, 18).

Το μέλλον ανήκει σ’ αυτό που ανίσταται εκ του τάφου. Σ’ αυτό που δεν φοβάται τον θάνατο, αλ­λά ο θάνατος γίνεται η μήτρα που το κυοφορεί. Αναδύεται εκ του τάφου, από την τελική δοκιμα­σία, νέο, άτρωτο, γεμάτο άδυτο φως.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία και αγωγή έδωσε τη δύναμι στον άγιο Κοσμά, και βλάστησε από τον τάφο του, το σκαμνί του, αυτό το πολύκλωνο δέν­τρο ποο τρέφει τον λαό. Η ίδια Ορθόδοξη Εκ­κλησία έμαθε στον Μακρυγιάννη να προσεύχεται όπως προσευχόταν, να απαντά και να αντιμετωπίζη τον Ντερνύ και τον Μπραΐμη όπως τους αν­τιμετώπισε, με τον λόγο του, τη χάρι του και τη ζωή του.

Και όλες οι σημερινές δοκιμασίες και ανακα­τατάξεις ανοίγουν νέους δρόμους για το εκ νεκρών αναστάν. Και αυτό μόνο μπορεί να συντροφεύση τον άνθρωπο στις νέες περιπέτειες, αναζητήσεις και φόβους τών επερχομένων.

Ας δώσωμε τη δυνατότητα στα παιδιά να γνωρίσουν τους Πατέρες τής Εκκλησίας, τους με­γάλους Οικουμενικούς Διδασκάλους.

Ας τους δώσωμε τη δυνατότητα να εγκεντρισθούν, σαν νέοι βλαστοί, στο δέντρο που ανήκουν, στην καλλιέλαιον της Παραδόσεώς μας.

Ας τα αφήσωμε να ανάψουν τη λαμπάδα τού είναι τους προσωπικά από το φως τής Αναστάσεως του Κυρίου. Αν αυτό συμβή, τότε καμία απειλή δεν θα μπορή να σβήση το φως και τη φλόγα τής ζωής αυτής. Κάθε θύελλα, δοκιμασία, θα κά­νη το φως αυτό να λάμπη τηλαυγέστερα και να φωτίζη την υπ’ ουρανόν.

Θα μπορούν, έτσι, όλα τα παιδιά να ζήσουν, να χαρούν τη ζωή τους εν Χριστώ Ιησού, εν παντί καιρώ και τόπω. Και ο δικός μας καιρός, ο δύ­σκολος και ζοφερός, και ο δικός μας τόπος, ο μι­κρός και καθαγιασμένος, θα αναδειχθή πάλι πηγή ζωής και φάρος για τους πολλούς.

«Δεύτε λάβετε φως εκ του ανεσπέρου φωτός και δοξάσατε Χριστόν τον αναστάντα εκ νεκρών».

ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΙΒΗΡΩΝ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Στίς διάφορες γκουρουϊστικές κινήσεις θά συναντήσει κάποιος 

τήν ὕπαρξη διαφόρων  παραδόξων φαινομένων, πού ἐκ

πρώτης ὄψεως ἐντυπωσιάζουν ἤ δένἑρμηνεύονται εὔκολα μέ τήν λογική. Τέτοια φαινόμενα εἶναι γνωστά στην Ἰνδουιστική θρησκευτικότητα  ὡς Σίντις (Siddhis). Ὁ ὅρος Σίντις εἶναι σανσκριτικός ὅρος καίἀναφέρεται στίς παραφυσικές καταστάσεις και τά ἀσυνήθιστα φαινόμενα, πού  πραγματοποιοῦνται σέ προχωρημένο στάδιο στά πλαίσια τῆς Γιόγκα. Σ᾽ αὐτά ἀνήκουν ἡδιόραση, ἡ τηλεπάθεια, ἡ αἰώρηση, οἱ ὑλοποιήσεις, ἡ ἐξωσωματική προβολή κ.ἄ  1. Ἀντίστοιχα φαινόμενα ὑπάρχουν καί στό Βουδισμό.

Τά ἐν λόγῳ παράδοξα φαινόμενα χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον π.χ. ἀπό τό γκουρού Σάτυα Σάϊ Μπάμπα (1926–2011) καί ἔγιναν μάλιστα πόλος ἕλξης πολλῶνὀπαδῶν του. Ὁ ἐν λόγῳ γκουρού πραγματοποιοῦσε διάφορα παραφυσικά  φαινόμενα, ὅπως ὑλοποιήσεις διαφόρων πραγμάτων, παράλληλες παρουσίες, μετεωρισμοὺς κ.ἄ 2.

Εἶναι φαινόμενα πού ἀφ᾽ ἑνός μέν χρησιμοποιοῦνται, 

γιά νά προσελκύουν ὀπαδούς, ἀφ᾽ ἑτέρου δε 

χρησιμοποιοῦνται  στή συνέχεια ἀπό τούς ὀπαδούς τους ὡςἀποδείξεις περί τῶν θείων, δῆθεν, δυνατοτήτων τῶν δασκάλων τους. Ἀποβλέπουν στό νά ἐντυπωσιάσουν, νά πείσουν γιά τήν ὑποτιθέμενη δύναμη καί θειότητα τῶνγκουρού, καθηλώνοντας τή λογική, δείχνοντας ταυτοχρόνως μέ τόν τρόπο, πού ἐπαναλαμβάνονται ἕνα εἶδος ἐγωϊστικοῦ ναρκισσισμοῦ καί αὐταρέσκειας τῶν γκουρού.

Τά παράδοξα αὐτά φαινόμενα,πού συναντᾶ κάποιος σέ διάφορους γκουρού, ἀποτελοῦν ταυτοχρόνως κίνδυνο γιά τόν ἀδιάφορο ἄνθρωπο ἤ γιά τό χριστιανό, πού δε γνωρίζει ἐπαρκῶς τήν πίστη του, ὄχι μόνο νά ἐντυπωσιαστεῖ, ἀλλά καί νά παρασυρθεῖ.

Δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε ὅτι ἡ προέλευση τέτοιων φαινομένων ὁρισμένες φορές ἐνέχει τό στοιχεῖο τῆς παραπλάνησης καθώς ἀποτελοῦν ταχυδακτυλουργικά τεχνάσματα. Ὁρισμένες φορές, ὅμως, εἶναι φαινόμενα, πού ἔχουν σαφῶς δαιμονική προέλευση.

Τοῦτο γίνεται εὔκολα ἀντιληπτό, καθώς ἀντίστοιχα φαινόμενα και καταστάσεις συναντᾶ κάποιος σε διάφορους ἀποκρυφιστικούς χώρους, ὅπως π.χ. στόνΠνευματισμό.

Ὁ ὀρθόδοξος χριστιανός με ὁδηγούς τήν Ἁγία Γραφή καί τή διδασκαλία καί τήν πεῖρα τῶν Ἁγίων πατέρων καί διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας μας μπορεῖ νά ξεχωρίσεικαί νά διακρίνει τή δαιμονική προέλευση καί συνδρομή στά φαινόμενα αὐτά. Δέν ἐντυπωσιάζεται ἀπό τέτοια φαινόμενα.

Στήν Παλαιά Διαθήκη βλέπουμε τούς μάγους τοῦ Φαραώ νά κάνουν καί νά ἐπιδεικνύουν παράδοξα φαινόμενα (Ἐξόδ. κεφ. 7, 11–12, 22. κεφ. 8, 7, 18), ὅπως ἐπίσης καιστήν Καινή Διαθήκη τέτοια ἐντυπωσιακά φαινόμενα μέ τή συνδρομή δαιμόνων ὑλοποιοῦσε ὁ Σίμων ὁ μάγος (Πράξ. 8, 9–11).

Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς λέγει ἐπίσης ὅτι στίς διαβολικές μεθοδεῖες ἐντάσσεται καί ἡ πρακτική τοῦ σατανᾶ νά «μετασχηματίζεται εἰς ἄγγελον φωτός» (2 Κορ. 11, 14)γι᾽ αὐτό καί ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός μᾶς λέγει ὅτι οἱ δαίμονες «παραχωρήσεως δέ Θεοῦ γινομένης καί ἰσχύουσι καί μεταβάλλονται καί μετασχηματίζονται εἰς οἷονθέλουσι σχῆμα κατά φαντασίαν» 3. Ὁ ἴδιος Ἀπόστολος ἐπίσης μᾶς προειδοποιεῖ γιά ἀνθρώπους «πονηρούς καί γόητες» (2 Τιμ. 3, 13), πού θά ἐντυπωσιάζουν καί θα παρασύρουν ἀνθρώπους.

Αὐτό πού πρέπει ἐν προκειμένῳ ἰδιαιτέρως νά ἐπισημάνουμε εἶναι, ὅτι πολλά ἀπ᾽ αὐτά τά φαινόμενα λαμβάνουν χώρα μόνο στή φαντασία. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆςἘκκλησίας, πού γνωρίζουν ἐκ πείρας τις δαιμονικές μεθοδεῖες, μᾶς λέγουν σχετικά ὅτι «καί τοῖς ἔξωθεν  πράγμασι κέχρηνται πρός τάς φαντασίας οἱ δαίμονες» 4.

Ἡ φαντασία εἶναι κατά τούς Ἁγίους Πατέρες χῶρος δράσης τῶν δαιμόνων καί μάλιστα σέ ἀνθρώπους ἀθεράπευτους ἀπό τά πάθη τους, μέ ἀνύπαρκτο πνευματικόἀγώνα. Νά ὑπενθυμίσουμε στό σημεῖο αὐτό μία ἀκόμη σχετική μαρτυρία ἀπό τή ζωή τῶν Ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας: «Ἀδελφοί τινές πα- ρέβαλον τῷ ἀββᾷ Ἀντωνίῳἀναγγεῖλαι αὐτῷ φαντασίας ἅς ἔβλεπον, καί μαθεῖν παρ᾽ αὐτοῦ εἰ ἀληθιναί εἰσίν ἤ ἀπό δαιμόνων. (...) Ἡμεῖς διά τοῦτο ἤλθομεν ἐρωτῆσαι σε, ὅτι βλέπομεν φαντασίας, καίπολλάκις γίνονται ἀληθιναί, μήπως πλανώμεθα. Καί ἐπληροφόρησεν αὐτούς ὁ γέρων ἐκ τοῦ κατά ὄνον παραδεί γματος, ὅτι ἀπό δαιμόνων εἰσίν» 5.

Ἔτσι π.χ. ἐξηγεῖται καί ὁ ἰσχυρισμός ὀπαδῶν τοῦ γκουρού Σάϊ Μπάμπα, ἐάν ἀληθεύει βέβαια, ὅτι χριστιανοί «προσευχόντουσαν μπροστά σέ εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ ἤτῶν πιό ἀγαπημένων Ἁγίων τους καί τελικά οἱ μορφές τῶν εἰκόνων αὐτῶν ἄλλαζαν σ᾽ αὐτή τοῦ Σάϊ Μπάμπα» 6.

Ἐν προκειμένῳ ὁ χριστιανός πρέπει νά ἔχει πάντα ὑπόψη του τήν ἁγιοπατερική προτροπή «εἰ δε ἀπό δαιμόνων ἐνεργείας ἀπατηλά περιπέτονται, μή μοί καθέζουδαιμόνων ἀπάταις προσκεχηνῶς, μηδέ γίνου διαβολικαῖς ἔκδοτος ἐνεργείαις» 7.

_________________

Σημειώσεις:

1. Βλ. Fr. Heiler, Die Religionen der Menschheit, (Ηrsg: von K.Goldammer), 1980, σ. 153. Handbuch Religiöse Gemeinschaften und Weltanschauungen, 2000, σσ. 704, 801–802.

2. Margaret Thaler Singer - Janja Lalich, Cults in Our Midst, 1995, σ. 163.

3. Ἰ. Δαμασκηνοῦ,Ἔκδοσις Ἀκριβής Ὀρθοδόξου πίστεως2, 4, PG 94, 877 Α.

4. Ἁγ. Νείλου, Κεφάλαια ΚΖ. Περί διαφόρων πονηρῶν λογισμῶν, 4, ΡG 79, 1205 Α.

5. Βλ. Παλλάδιος Ἐλενοπόλεως, Ἀποφθέγματα Πατέρων, Α΄, PG 65, 77CD. Πρβλ Ἁγ. Νικοδήμου, Ὁ Ἀόρατος πόλεμος, ἔκδ. Φῶς, 1988, σσ. 99-110. Γέροντος ΠορφυρίουΚαυσοκαλυβίτου, Bίος και Λόγοι, ἔκδ. Ἱ. Μονῆς Χρυσοπηγῆς, 2003, σσ. 251–252.

6. Βλ. Σ. Σάντουαϊς, ΣΑΙ ΜΠΑΜΠΑ. Ὁ Ἅγιος... καί ὁ ψυχίατρος, ἔκδ. Σρί Σάτυα Σάϊ, 1984, σ. 208.

7. Βλ. Μεγ. Βασιλείου, Ὑπόμνημαεἰς τόν Ἠσαΐαν, 77, PG 30, 248 C.

Τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης

Ἑορτάζομε τήν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, καί ὅλο τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας καταφωτίζεται. Ἑορτάζομε τήν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, καί ὅλη ἡ οἰκουμένη φωταγωγεῖται καί γεμίζει μέ ἀκτῖνες θεϊκῆς χαρᾶς. Ἑορτάζομε τήν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, διά τοῦ ὁποίου τό σκοτάδι (τῆς ἁμαρτίας) ἐδιώχθη, καί ἦλθε τό φῶς (τῆς ἀρετῆς). Ἑορτάζομε τήν πανήγυρι τοῦ Σταυροῦ, καί ὑψούμεθα πνευματικῶς μαζί μέ τόν Σταυρωθέντα Σωτῆρα μας, ἀφήνοντας κάτω τήν γῆ μέ τήν ἁμαρτία, διά νά κερδίσωμε τά ἄνω ἀγαθά. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί ὑψώνει μαζί του τήν ἀνθρωπότητα, πού λόγῳ τῆς ἁμαρτίας της, ἦταν πεσμένη κάτω. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί ταπεινώνει τήν αὐθάδη ἔπαρσι τῶν δαιμόνων. Ὑψοῦται ὁ Σταυρός, καί ἡ ἐναντία δύναμις τοῦ Πονηροῦ ὑποχωρεῖ καί ταπεινοῦται. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί συναθροίζεται τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Ὑψώνεται ὁ Σταυρός, καί αἱ πόλεις ἑορτάζουν πανηγυρικῶς· οἱ δέ λαοί προσφέρουν χαρούμενοι τάς ἀναιμάκτους θυσίας εἰς τόν Θεόν. Διότι καί μόνη ἡ μνήμη τοῦ Σταυροῦ εἶναι ὑπόθεσις μεγάλης χαρᾶς, καί ἀποδίωξις τῆς λύπης.


Ἀλλά καί τό νά βλέπῃ κανείς τό τύπον τοῦ Σταυροῦ, πόσον μεγάλο πρᾶγμα εἶναι! Διότι ἐκεῖνος πού βλέπει τόν Σταυρόν, γεμίζει ἀνδρείαν καί διώχνει τήν δειλίαν. Τόσο μεγάλο πρᾶγμα εἶναι ὁ Σταυρός! Καί αὐτός πού τόν κάνῃ κτῆμα του, θά ἔχῃ ἀποκτήσει ἕνα θησαυρόν. Ἴσως νά νομίζετε ὅτι ὀνομάζω θησαυρό τόν χρυσόν, ἤ τά μαργαριτάρια, τούς βαρύτιμους Ἰνδικούς λίθους, διά τά ὁποῖα χαίρουν οἱ σαρκικοί ἄνθρωποι, ἀσχολούμενοι μέ τά μικρά καί ἀνάξια λόγου πράγματα. Ἐγώ ὅμως ὀνομάζω θησαυρόν –καί δικαίως- ἐκεῖνο τό ὡραιότατο καί πολύτιμο πρᾶγμα καί ὄνομα ἐπάνω στό ὁποῖο καί διά τοῦ ὁποίου, ἐπετεύχθη ὅλη ἡ ὑπόθεσις τῆς σωτηρίας μας. Διότι ἐάν δέν ὑπῆρχε ὁ Σταυρός, ὁ Χριστός δέν θά ἐσταυρώνετο. Ἐάν δέν ὑπῆρχε ὁ Σταυρός, ὁ Χριστός -ἡ ἀληθινή ζωή –δέν θά ἐκαρφώνετο ἐπάνω εἰς τό Ξύλον αὐτό· καί ἐάν δέν ἐκαρφώνετο δέν θά ἀνέβλυζον ἀπό τήν Πλευράν οἱ βρύσες τῆς ἀφθαρσίας «αἷμα καί ὕδωρ», τά ὁποῖα ἐστάθησαν καθάρσια ὅλου τοῦ κόσμου. Δέν θά ἐσχίζετο τό χειρόγραφο τῆς ἁμαρτίας· δέν θά εἴχαμε τήν πνευματική ἐλευθερία μας· οὔτε θά ἀπελαμβάναμε τό «ξύλον τῆς ζωῆς»· ὁ Παράδεισος δέν θά ἀνοιγόταν· ἡ «στρεφομένη φλογίνη ῥομφαία» δέν θά ἄφηνε ἐλεύθερη τήν εἴσοδο πρός τήν Ἐδέμ· οὔτε ὁ Λῃστής θά εἰσήρχετο εἰς τόν Παράδεισον.

Διατί τά λέγω αὐτά; Ἐάν δέν ἦτο ὁ Σταυρός, δέν θά ἤρχετο ὁ Χριστός ἐπί τῆς γῆς· καί ἐάν ὁ Χριστός δέν ἤρχετο, δέν θά ὑπῆρχε ἡ Παρθένος. Καί ἐάν δέν ὑπῆρχε ἡ Παρθένος, οὔτε Γέννησις Χριστοῦ δευτέρα θά ὑφίστατο. Δέν θά συνανεστρέφετο ὁ Θεός ἀνάμεσα στούς ἀνθρώπους· δέν θά ὑπῆρχε τόκος, οὔτε φάτνη, οὔτε σπάργανα, οὔτε ὀκταήμερος περιτομή, οὔτε ὑποταγή εἰς τούς γονεῖς Του, οὔτε αὔξησις ἡλικίας, οὔτε αὔξησις σώματος, οὔτε φανέρωσις Αὐτοῦ, οὔτε βάπτισμα, οὔτε θαύματα, οὔτε ὁ προδότης Ἰούδας, οὔτε ἡ δίκη τοῦ Πιλάτου, οὔτε τό θράσος τῶν Ἰουδαίων πού ζητοῦσαν ἐπιμόνως νά σταυρώσουν τόν Ἀθῷον.

Καί ἐάν δέν ὑπῆρχε Σταυρός, δέν θά συνετρίβετο ὁ θάνατος, δέν θά ἐγυμνοῦτο ὁ ᾅδης, δέν θά ἐνεκρώνετο τό πονηρό φίδι, ὁ διάβολος. Δι᾽ αὐτό εἶναι πολύ μεγάλο καί τίμιο πρᾶγμα ὁ Σταυρός. Μεγάλο, διότι πάρα πολλά ἀγαθά καί εὐεργεσίαι ἔγιναν δι᾽ αὐτοῦ. Τόσο πολλά, καθ᾽ ὅσον καί τά θαύματα καί τά Πάθη τοῦ Χριστοῦ ὑπερνικοῦν κάθε δύναμι λόγου καί ἐκφράσεως. Εἶναι τίμιον ἐπίσης, διότι ὁ Σταυρός σημαίνει: Θεῖον Πάθος καί τρόπαιον. Πάθος, λογῳ τοῦ ὅτι ὁ ἀπαθής Χριστός, ἑκουσίως ὑπέστη σταυρικόν θάνατον· τρόπαιον δέ, διότι ὁ διάβολος ἐτραυματίσθη διά τοῦ Σταυροῦ, καί μαζί του ἐνικήθη καί ὁ θάνατος. Συνετρίβησαν ἐπίσης αἱ πύλαι του ᾅδου, καί τέλος, ὁ Σταυρός ἔγινε δι᾽ ὅλον τόν κόσμον κοινή σωτηρία.

Ὁ Σταυρός εἶναι ἐλπίς τῶν Χριστιανῶν, σωτήρ τῶν ἀπεγνωσμένων, λιμάνι γι᾽ αὐτούς πού εὑρίσκονται σέ δύσκολες βιωτικές περιστάσεις, ἰατρός γιά τούς ἀσθενεῖς· ἀπομακρύνει τά πάθη, δίδει τήν ὑγεία, δίδει τήν ζωή στούς πνευματικά νεκρούς, καθοδηγεῖ πρός τήν εὐσέβεια, ἀποστομώνει τήν βλασφημία.

Ὁ Σταυρός εἶναι ὅπλο κατά τῶν ἐχθρῶν, πνευματική ῥάβδος διά τούς βασιλεῖς· τό κάλλος τοῦ βασιλικοῦ στέμματος· τύπος πού ἔχει ἕνα βαθύτερο πνευματικό νόημα, ῥάβδος δυνάμεως, εἶναι τό στήριγμα τῆς Πίστεως, πνευματική βακτηρία γιά τά γηρατειά, ὁδηγός τῶν τυφλῶν, φῶς διά τούς ἐσκοτισμένους, παιδαγωγός τῶν ἀφρόνων, διδάσκαλος τῶν νηπίων, συντριβή τῆς ἁμαρτίας, φανέρωσις μετανοίας· ἀποτελεῖ ἐγγύησιν ἀρετῆς καί δικαιοσύνης.

Ὁ Σταυρός εἶναι σκάλα πού ἀνεβάζει εἰς τούς Οὐρανούς· ὁδός, πού ὁδηγεῖ πρός τήν ἀρετήν· εἶναι πρόξενος ζωῆς πνευματικῆς· κατάργησις τοῦ θανάτου, ἀπαλλαγή ἀπό τήν φθορά. Ἔχει τήν δύναμιν νά σβήσῃ τήν φλόγα τῶν παθῶν καί τοῦ αἰωνίου πνευματικοῦ θανάτου· δίδει εἰς τήν ψυχήν τήν παῤῥησία πρός τόν Θεόν· εἶναι τό κλειδί διά τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

Ὁ Σταυρός εἶναι φύλαξ κατά τήν νύκτα, πύργος κατά τήν ἡμέρα, χειραγωγός μέσα εἰς τό σκοτάδι, χαλινάρι σέ περιπτώσεις ὑπερβολικῆς χαρᾶς, ψυχαγωγός σέ περιστάσεις θλίψεων, συντελεῖ εἰς συμφιλίωσιν· εἶναι παρακλητικός, φιλικός, ὑπερασπιστής· μᾶς προφυλάττει καί μᾶς βοηθεῖ.

Ὁ Σταυρός εἶναι βοηθός εἰς τούς πειρασμούς μας, σωτήρ εἰς τους κινδύνους, παρήγορος εἰς τάς θλίψεις, βοηθός εἰς τάς ἀνάγκας, κυβερνήτης εἰς τήν θάλασσαν, ἀνακούφισις εἰς τάς συμφοράς. Ὁ Σταυρός φυλάσσει αὐτούς πού ἀναπαύονται τήν νύκτα, ἀγρυπνεῖ μέ τούς ἀγρυπνοῦντας, βοηθᾷ τούς κουρασμένους.

Ὁ Σταυρός εἶναι ἐνδυνάμωσις τῶν ἐξηντλημένων καί ἀδυνάτων, ἀνάπαυσις τῶν κοπιώντων, τροφή τῶν πεινασμένων, ἰσχύς τῶν νηστευόντων, ἐκπαιδευτής τῶν ἀγωνιστῶν, σκέπη τῶν γυμνῶν, σύντροφος εἰς τάς ὁδοιπορίας τῶν ξενιτευόντων.

Ὁ Σταυρός εἶναι σωφρονιστής τῶν πλουσίων, προνοητής διά τούς πτωχούς, προστάτης τῶν χηρῶν, ἀντιλήπτωρ τῶν ὀρφανῶν. Ὁ Σταυρός εἶναι τιμή διά τούς ἄρχοντας, δύναμις διά τούς βασιλεῖς, νίκη διά τούς στρατηγούς, δόξα διά τούς Ἱερεῖς· εἶναι ἐπίσης σύντροφος τῶν Παρθένων, σφραγίς, ἐπικύρωσις καί ἀσφάλεια τῆς ἁγνότητος, σύνδεσμος τῆς συζυγίας.

Ὁ Σταυρός εἶναι φύλαξ τῶν πόλεων, ἀσφάλεια τῶν σπιτιῶν, σύνδεσμος τῆς φιλίας, ὀχύρωμα κατά τῶν ἐχθρῶν, ἀντίπαλος τῶν πολεμίων, διώκτης τῶν παθῶν, σκόνταμα καί ἐμπόδιον τῶν βαρβάρων, βραβευτής τῆς εἰρήνης, συμφιλίωσις τοῦ κόσμου, κατάργησις τῶν ὁρίων, παροχή καί ἐξασφάλισις τῆς ἀγάπης, ὕψος τοῦ οὐρανοῦ, βάθος τῆς γῆς, σύνθεσις ὅλης τῆς κτίσεως, τοῦ μήκους αὐτῆς πού βλέπουμε, καί τοῦ πλάτους τῆς οἰκουμένης· καί διά νά εἰπῶ μέ λίγα λόγια: ὁ Σταυρός εἶναι τό κεφάλαιον τῶν Ἀχράντων Παθῶν τοῦ Χριστοῦ, καί ἡ κορυφή τῶν θαυμάτων πού ἔγιναν δι᾽ ἡμᾶς.

Ἀλλ᾽ ὦ Τίμιε Σταυρέ, τό πολυδοξασμένο καύχημα τοῦ Κυρίου καί ἡμῶν! Ὦ Ξύλον ἔνδοξον, ἐπάνω εἰς τό ὁποῖον ὁ Χριστός ἐτεντώθη! Φυτόν πού ἐξασφαλίζει τήν ἀθανασίαν, ἐκ τοῦ ὁποίου ὁ Χριστός ὁ ἀληθινός βότρυς, ἀνέβλυσε γιά μᾶς ποτόν πού δίδει ἀληθινή ζωή. Ὦ Σταυρέ, διά τοῦ ὁποίου ἐσχίσθη τό χειρόγραφον τῆς ἁμαρτίας, καί ἔτσι ἔγινε αἰτία νά γραφῇ τό συμβόλαιον τῆς ἐλευθερίας. Ὦ Σταυρέ, θησαυρέ ἀπείρων ἀγαθῶν! Πρόξενε τοῦ Παραδείσου, κάτοχε τῆς Βασιλείας τῶν Οὐρανῶν, σύ πού ἐλευθερώνεις ἀπό τά ἁμαρτήματα καί δίδεις τά κατορθώματα. Σέ ὁ Χριστός μέ τήν Σταύρωσίν Του ἀνέδειξε Ξύλον ἀθανασίας. Σέ ὁ Χριστός, μέ τό νά προσηλωθῇ ἐπάνω σου, ἐτοποθέτησε σάν ἄλλη σκάλα πού ὁδηγεῖς πρός τούς οὐρανούς. Σέ ὁ Χριστός, μέ τό νά κρεμασθῇ ἐπάνω σου, ἀνέδειξε πρόξενον εὐλογίας. Σέ ὁ Χριστός, μέ τό τάνυσμά Του, κατέστησε ἱκανόν νά ἐλευθερώνῃς ἀπό τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας, αὐτούς πού εἶναι δέσμιοι εἰς αὐτήν.

Πηγή: http://www.orthodoxmathiteia.blogspot.gr/2012/09/blog-post_13.html#more

Πολλά ἔχουν γραφτεῖ κατά καιρούς γιά τή σχέση Χριστιανισμοῦ καί Μαρξισμοῦ – Κομμουνισμοῦ. Πολλές εἶναι οἱ ἀπόπειρες σύνθεσης καί συσχετισμῶν τῆς Χριστιανικῆς ἠθικῆς καί τῆς Μαρξιστικῆς θεωρίας. Οἱ προσπάθειες αὐτές ὥστε νά βρεθοῦν σημεῖα σύγκλισης, σχεδόν πάντα ὁδήγησαν σέ ναυάγιο. Καί αὐτό γιατί ἡ μέν Χριστιανική πρόταση ἀποτελεῖ τρόπο ζωῆς ἐνῶ ἡ Κομμουνιστική θεωρία εἶναι μία ἀμιγῶς πολιτική θεωρία, τῆς ὁποίας ἔζησε ἡ ἀνθρωπότητα τήν ἐφαρμογή μέ τά γνωστά ἀποτελέσματα: διώξεις, Γκουλάγκ, μαζική ἐξόντωση ἀντιφρονούντων, βασανιστήρια, δουλική ἐργασία καί ἄλλες μορφές μαζικοῦ φυσικοῦ τρόμου, δικτατορία τοῦ προλεταριάτου στίς χῶρες τοῦ ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ.

Σύμφωνα μέ τή Μαρξιστική θεωρία ἡ ἱστορία δέν ἀποτελεῖ ἠθικό κατόρθωμα, ἀφοῦ δέν εἶναι προϊόν τῶν ἀνθρώπινων προσωπικῶν ἐπιλογῶν, ἀλλά τῶν ἀπρόσωπων κοινωνικῶν δυνάμεων. Κατά τόν Κ. Μάρξ «τό ἱστορικό “εἶναι” προηγεῖται τῆς ἀνθρώπινης συνείδησης». Οἱ νόμοι, δηλαδή, πού διέπουν τήν ἱστορική πορεία (νόμοι θετικοί, ὄχι ἠθικοί) προηγοῦνται τῶν συνειδησιακῶν. Ἄρα, κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπο τό ἀνθρώπινο πρόσωπο ὡς κέντρο τῆς κοινωνίας ἀκυρώνεται. Αὐτός ἄλλωστε εἶναι καί ὁ λόγος πού ὁ Μαρξισμός ὡς σύστημα θετικῆς σκέψης, ἑρμηνείας καί καθοδήγησης τῆς ἱστορίας, δέν ἔχει διατυπώσει μία ἀνθρωπολογία ὁλοκληρωμένη ὅπως ὁ Χριστιανισμός.

Ὡς φορέα τῆς ἀλλαγῆς τῆς κοινωνίας ἡ Μαρξιστική σκέψη ἐπιλέγει τήν ἐργατική τάξη. Ὁ Κάρλ Μάρξ, ἀστός ὁ ἴδιος, σέ μιά προσπάθεια ταξικῆς αὐτοκριτικῆς, διατυπώνει μία θεωρία πού στοχεύει στήν ἀνατροπή τοῦ ἰδεολογικοῦ ἐποικοδομήματος τῆς ἀστικῆς τάξης. Μέσῳ αὐτῆς τῆς ἀνατροπῆς ἐπιδιώκει καί τήν κοινωνική ἀλλαγή μέ τήν κατάργηση τῆς ἀστικῆς (ἄνισης) κοινωνίας καί τήν ἀντικατάστασή της ἀπό τή νέα ἀταξική – κομμουνιστική κοινωνία. Ἀπό αὐτήν τήν ἀνατροπή ἡ ἐργατική τάξη θά ἀποκομίσει ὀφέλη. Κίνητρο ὅμως τῆς εὔνοιας πού δείχνει ὁ Μαρξισμός πρός τήν ἐργατική τάξη δέν εἶναι οὔτε ἡ ἀγάπη γιά τούς καταπιεζόμενους ἐργάτες, οὔτε ἡ φιλανθρωπία. Καί αὐτό, γιατί ἡ ἐργατική τάξη δέν εἶναι παρά τό μέσο, ὁ διεκπεραιωτικός φορέας τῆς μαρξιστικῆς χιλιαστικῆς στόχευσης. Ἡ μαρξιστική, λοιπόν, προσέγγιση δέν ἐνδιαφέρεται οὔτε γιά φιλανθρωπία οὔτε γιά κοινωνική δικαιοσύνη, ἀλλά ἀναφέρεται σέ μία κοινωνική ἀναγκαιότητα μηχανιστικοῦ – ὄχι ἠθικοῦ – χαρακτήρα. Ὁ ὅρος δέ κοινωνική ἀλληλεγγύη, τόσο προσφιλής στούς μαρξιστές ὅλων τῶν ἀποκλίσεων, δέν ὑποδηλώνει καμιά ἠθική – ἀγαπητική διάθεση. «Ὁ Μαρξισμός» κατά τόν Μπερντιάγιεφ «ἀνατρέπει τόν συναισθηματικό κοινωνικό ἰδεαλισμό·κατ΄αὐτόν, τό ἅπαν τῆς ζωῆς καθορίζεται ἀπό ἕνα συσχετισμό δυνάμεων».

Ἡ Μαρξιστική θεωρία καθίσταται προβληματική ὅμως καί ἐξαιτίας τοῦ γεγονότος ὅτι δέ διακρίνει τόν ἄνθρωπο πέρα ἀπό τίς τάξεις, ἀλλά βλέπει τίς τάξεις πέρα ἀπό τόν ἄνθρωπο. Ἡ ταξική πάλη λοιπόν, ὁ οἰκονομικός δηλαδή ὑλισμός ὡς καθολική ἑρμηνεία τοῦ ἀνθρώπου καί τῆς κοινωνίας, ἀπολυτοποιεῖ τόν οἰκονομικό ἄνθρωπο. Ἔτσι, ἐνῶ στρέφεται ἐναντίον τοῦ Καπιταλισμοῦ – ὀρθά – γιατί αὐτός μετατρέπει τίς σχέσεις τῶν ἀνθρώπων σέ πράγματα, κατ᾽ οὐσίαν δέν τόν ἀντιστρατεύεται ἀφοῦ φέρει τή σφραγίδα τοῦ ὑλιστικοῦ του πνεύματος. Πέραν αὐτοῦ, ὁ Μάρξ ἀπολυτοποιεῖ ἔννοιες καί θέσεις. Τό «προλεταριάτο» ταυτίζεται μέ τήν ἀθεΐα καί ἐκφράζει τήν ἠθική τῆς συλλογικότητας, οἱ ἀστοί μέ τή σειρά τους ταυτίζονται μέ τή θρησκεία καί ἐκφράζουν τήν ἠθική τοῦ ἀτόμου.

Ἀπό τά προαναφερθέντα μπορεῖ κανείς νά κατανοήσει καί τήν πολεμική πού ἀσκήθηκε ἀπό τή Μαρξιστική ἰδεολογία στό φαινόμενο τῆς θρησκείας ἀλλά καί τῆς θρησκευτικότητας, τά ὁποῖα θεωρεῖ δείγματα ἱστορικῆς παρακμῆς. Ἡ Μαρξιστική διαλεκτική, ὑλιστική στή βάση της, ἀντιμετωπίζει τή Χριστιανική, κυρίως, πίστη ὡς ἀδυναμία ἀντιμετώπισης τῶν ἀνθρώπινων προβλημάτων. Κάθε ἠθική αἴσθηση δικαίου εἶναι ἄτοπη, ἀφοῦ μόνη πραγματικότητα ἀποτελεῖ ὁ κοινωνικός δαρβινισμός, ἡ ἐπικράτηση δηλαδή τοῦ ἰσχυροῦ βάσει τῶν φυσικῶν νόμων λειτουργίας τῆς κοινωνίας. «Στήν ἰδεολογική καί κοσμοθεωρητική πλευρά ὑπάρχει σαφής ἀντίθεση τοῦ Χριστιανισμοῦ μέ τόν Μαρξισμό. Ἡ ἰδεολογική τοποθέτηση τοῦ Μαρξισμοῦ εἶναι ἀνθρωποκεντρική, ἐξοβελίζει τόν Θεό καί ἑρμηνεύει τή ζωή ὑλιστικά» (Μητροπ. Ναυπάκτου Ἰερόθεος Βλάχος, «Ποιότητα ζωῆς», Δεκ. 1985).

Σύμφωνα μέ τόν Μπερντιάγιεφ, «ἡ μετατροπή τοῦ ἀνθρώπου σέ πράγμα, ὁ μετασχηματισμός τῆς ἐργασίας σέ ἐμπόρευμα, ὁ ἀνηλεής ἐγωισμός τοῦ ἀνταγωνισμοῦ πρέπει νά εἶναι ἀφόρητοι γιά τή χριστιανική συνείδηση». Ὁ Χριστιανός ὀφείλει νά καταδικάσει τήν ἐκμετάλλευση ἀνθρώπου ἀπό ἄνθρωπο καί νά ὑπερασπιστεῖ τό δίκαιο τοῦ ἐργάτη καί τῶν θυμάτων τῆς ἐκμετάλλευσης. Ἡ ἀνθρώπινη ψυχή τίθεται ὑπεράνω ὅλων. Ὅμως δέν πρέπει νά μισεῖ τόν ἀστό ὡς ἀνθρώπινο ὄν. Ἡ εἰδοποιός διαφορά τοῦ Χριστιανοῦ ἀπό τόν Μαρξιστή ἔγκειται στήν ἔκφραση τῆς ἀγάπης γιά τόν ἀδικημένο. Ὄχι μιᾶς στείρας κοινωνικῆς ἀλληλεγγύης καί συντροφικότητας πού λειτουργοῦν ἀπρόσωπα, ἀλλά μιᾶς θυσιαστικῆς πρακτικῆς (ἄν μποροῦμε νά τήν ὁρίσουμε ἔτσι) πού προσβλέπει στή μόνη ἀταξική κοινωνία, στήν Ἐν Χριστῷ Κοινωνία, ἀφοῦ ἐκεῖ καταργοῦνται ὅλες οἱ διαιρέσεις καί ἀκυρώνεται κάθε ταξική περιχαράκωση.

Ἡ Ἐν Χριστῷ Κοινωνία θέτει ὡς ζωτική ἀντιπρόταση τήν κοινοκτημοσύνη. Αἰτία καί βάση της ἀποτελεῖ ἡ ἀγάπη. Σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Συμεών τόν Νέο Θεολόγο «ἐκεῖνος πού ἔχει τόν πλησίον του σάν τόν ἑαυτό του, δέν ἀνέχεται νά ἔχει ὁ ἴδιος τίποτα περισσότερο ἀπό τόν πλησίον του». Μέ τήν κοινοκτημοσύνη δημιουργεῖται ἡ ὑποδειγματική ἀνθρώπινη κοινωνία ἐν ἀγάπῃ. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος προτείνοντας τήν πρωτοχριστιανική κοινότητα τῶν Ἱεροσολύμων ὅπου ὅλα ἦταν κοινά, ὡς πρότυπο γιά μία δίκαιη ὀργάνωση τῶν χριστιανικῶν κοινωνιῶν ἀναφέρει: «…Ἦταν τόση ἡ προθυμία μέ τήν ὁποία ἔδιναν (ὅσοι εἶχαν περιουσίες), ὥστε δέν ὑπῆρχε οὔτε ἕνας φτωχός…. Δέν ἔδιναν δηλαδή μέρος μόνο ἀπό τήν περιουσία τους, κρατώντας τήν ὑπόλοιπη γιά τόν ἑαυτό τους, ἀλλά μέ τό αἴσθημα πώς ἦταν δικά τους τά δώριζαν. Τήν ἀνωμαλία τῆς ἄνισης κατανομῆς τῶν ἀγαθῶν τήν εἶχαν ἐξαφανίσει ἀπό ἀνάμεσά τους καί ζοῦσαν μέ μεγάλη ἀφθονία ἀγαθῶν». Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας κηρύσσουν τήν κοινοκτημοσύνη, ἀκόμα καί τήν ἀκτημοσύνη ὡς τήν ἀνώτερη φυσική κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτή δέ, πραγματώνεται στό μέτρο τοῦ δυνατοῦ στόν ὀρθόδοξο μοναχισμό, στή μοναστική κοινοβιακή ζωή, ἡ ὁποία ἀδιαμφισβήτητα ἀποτελεῖ τό πρότυπο κοινωνικῆς καί οἰκονομικῆς ζωῆς.

Καταλήγοντας, διαπιστώνει κανείς ὅτι μοναδική στοχευμένη ἀλλά καί ὑλοποιήσιμη πρόταση εἶναι ἡ Χριστιανική, γιατί αὐτή – σέ ἀντίθεση μέ τή Μαρξιστική – θέτει τόν ἄνθρωπο στό ἐπίκεντρο τοῦ ἐνδιαφέροντος·αὐτός εἶναι πού κληρονομεῖ τήν αἰωνιότητα καί ὄχι ἡ τάξη. «Πάντα ματαιότης τά ἀνθρώπινα ὅσα οὐχ ὑπάρχει μετά θάνατον». Μπροστά στό θάνατο καί τήν αἰωνιότητα οἱ τάξεις ἰσοπεδώνονται·τό μόνο πού ἀπομένει εἶναι ὁ ἄνθρωπος ὡς Εἰκόνα τοῦ Θεοῦ.

                                         Μάριος Μιχ. Μιχαηλίδης

ΠΗΓΗ: Περιοδικό «Η ΔΡΑΣΗ ΜΑΣ», Τευχ. 494.

Η Μητρόπολη Σμύρνης ανήκει στις 7 αρχαιότερες Εκκλησίες της Ασίας. Έμβλημά της είναι ο λόγος του Ιωάννη από την Αποκάλυψιη: «Πιστός άχρι θανάτου». Πρώτος ετήρησε τη ρήση αυτή ο Μητροπολίτης Σμύρνης, ο Άγιος Πολύκαρπος που κάηκε επί της πυράς κατά τους διωγμούς του 2ου αιώνος. Ο Χρυσόστομος, ως τελευταίος Μητροπολίτης Σμύρνης, επέπρωτο να την επισφραγίσει με το δικό του μαρτυρικό θάνατο.
Στην πρωτεύουσα της Ιωνίας ο Χρυσόστομος έφθασε στίς 10 Μαΐου 1910. Ήταν 43 ετών. Στην ακμή της πνευματικής και σωματικής ηλικίας του.
Ο ακμαίος Ελληνισμός της περιοχής δεν αναζητούσε έναν απλό δεσπότη; αναζητούσε ηγέτη. Στο πρόσωπο του υψηλόκορμου, υψηλόφρονος, μεγαλόφρονος Χρυσοστόμου τον βρήκε. Ο νέος Ιεράρχης είναι μια σύνθεση αγαθών αντιθέσεων. Βαθύτατα Έλλην αλλά και Χριστιανός που γοητεύεται από την ιδέα του διεθνισμού για την πραγμάτωση του οικουμενικού ιδεώδους. Είναι οραματιστής και πραγματιστής. Πιστεύει πως ήλθε η ώρα της πραγματώσεως των προφητειών της Αποκαλύψεως, αλλά δεν τις αναμένει παθητικώς. Αυστηρός προς τους απαθείς και αδρανείς, είναι πράος και γλυκύς σαν μικρό παιδί προς τους αδυνάτους και ασθενείς. Παρορμητικός σαν τον Παπαφλέσσα, με πολιτικό στοχασμό Γρηγορίου Ε'. Μαχητής και ανακαινιστής. Κράμα προοδευτισμού και συντηρητισμού. «Χαλαστής και κτίστης», όπως θα έλεγε ο ποιητής. Ηταν μία φλεγόμενη από χριστιανικό και ελληνικό πάθος προσωπικότητα. Γράφει ο βιογράφος του: «Αποστρέφεται την ονειροπόλησιν, αποστέργει την παθητικήν ενατένισιν, αποκρούει την εν απραξία ηροσδοκίαν. Κίνησις είναι το κύριον χαρακτηριστικόν της ιδιοσυγκρασίας του, αφού η πάλη είναι ο κλήρος του ανθρώπου επί της γης». (Ένθ. αν. σ. 137).
Αλλ' ο Χρυσόστομος δεν ήταν μέγας ως Ιεράρχης, ως πολιτικός και ως άνθρωπος. Ήταν μέγας και ως παιδαγωγός. Επίστευε στην ανάσταση του Γένους, στο ζωντάνεμα του Μαρμαρωμένου Βασιλιά, αλλά αυτά δεν θα έρχονταν ως μάννα εξ ουρανού αλλά διά της παιδείας που, πέρα από γνώσεις, πρέπει να καλλιεργεί τον έρωτα για δράση, τον ενθουσιασμό για τα υψηλά έργα, που θα διώχνει τη δειλία και το ραγιαδισμό και θα έμφυσά στα παιδιά φρόνημα πατριωτικής γενναιότητος και χριστιανικής αλληλεγγύης. Με την αγάπη θέλει να θανατώσει τον εγωισμό, με τη γυμναστική θέλει να δημιουργήσει μια εύρωστη νεολαία, ικανή και για τα έργα του πολέμου και για τα έργα της ειρήνης. Ο Χρυσόστομος βλέπει την άθληση ως άθληση ήθους και παράλληλα ως στοιχείο αναβιώσεως των αρετών του Γένους. Αποστρέφεται την κακομοιριά. Σιχαίνεται τη ζητιανιά. Ο δυνάμενος πρέπει να εργάζεται. Ο ανήμπορος να περιθάλπεται, χωρίς ν' απλώνει το χέρι για ελεημοσύνη. «Το παλαιόν σύστημα της απλουμένης χειρός είναι έωλος και εσκωριασμένη συνήθεια, η οποία μόνο την επαγγελματικήν επαιτείαν ευνοεί και αναπτύσσει», λέγει σ' ένα κήρυγμά του.
Η πολιτική του Χρυσοστόμου στηρίζεται στο διώνυμο: από τα λόγια στα έργα. Πρώτη ενέργειά του η κατεδάφιση του σαθρού και χαμηλού οικίσκου, ο οποίος στέγαζε τα γραφεία της Μητροπόλεως. Στη θέση του έκτισε επιβλητικό μητροπολιτικό μέγαρο, όχι για να προβάλει τον εαυτό του αλλά το ποίμνιό του, μια και το Μέγαρο αυτό θα γίνει από εδώ και μπρος η καρδιά και ο νους του Μικρασιατικού Ελληνισμού. Αποκαθαίρει τον κλήρο από ανάξια στοιχεία και εισάγει στα κατώτερα σχολεία το Φρεβελιανό σύστημα. Στις 16 Μαΐου καλεί στο στάδιο τους αθλητές του «Πανιωνίου», του αρχαιοτέρου ελληνικού αθλητικού σωματείου, και με έκπληξη είδε να παρελαύνει μπροστά του μια εκατοντάδα νυσταλέων και μαλθακών μαθητών. Αμέσως καθιερώνει στα σχολεία τη γυμναστική ως μάθημα υποχρεωτικό και το επόμενο έτος είδε στις γυμναστικές επιδείξεις 1.500 καλογυμνασμένους μαθητές. Έκτοτε οι γυμναστικοί αγώνες του Πανιωνίου έγιναν η μεγαλύτερη γιορτή της Σμύρνης. Ακολούθως ανεμόρφωσε και τον άλλο γυμναστικό σύλλογο, τον «Απόλλωνα».
Ακολουθούν η ανακαίνιση του Ομηρείου Κεντρικού Παρθεναγωγείου, του Βρεφοκομείου, του Γηροκομείου, του Ταμείου Πτωχών. Συνιστά συσσίτιο μαθητών, άσυλα αστέγων, ενοριακά συσσίτια πτωχών και Πολιτιστικό Κέντρο για μορφωτικές εκδηλώσεις. Ανεγείρει το μέγαρο της «Αδελφότητος Ευσεβείας» και ακόμη ανασυγκρότησε την γεραρά «Ευαγγελική Σχολή» που είχε κτισθεί επί πατριαρχείας Γαβριήλ Γ’ ** (1702-1707) -και περνούσε μια περίοδο κρίσεως- και της έδωσε την παλιά αίγλη της. Κατά τα ειωθότα, καθιέρωσε ως υποχρεωτικό μάθημα τη γυμναστική. Οι ανακαινιστικές πρωτοβουλίες του εμψύχωναν το ποίμνιό του, από την άλλη όμως εξόργιζαν την τουρκική διοίκηση. Την οργή τους υπεδαύλιζαν οι Λαζαριστές, που μετέφεραν στις τουρκικές αρχές πληροφορίες ότι στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου ο Χρυσόστομος ύψωσε στους ναούς ελληνικές σημαίες, ότι διορίζει στα σχολεία Έλληνες δασκάλους, ότι δεν επέτρεψε στους Έλληνες μαθητές να μετάσχουν στην εορτή της αναρρήσεως του σουλτάνου κ.λπ.

Παράλληλα παραπονιέται και το Πατριαρχείο, γιατί ο Χρυσόστομος βάζει στα έγγραφα της μητροπόλεώς του το πατριαρχικό έμβλημα του δικεφάλου αετού. Ιδού η απάντηση του «αετού της Ρωμηοσύνης» προς τον Πατριάρχη:
«Αλλά και εις τον ομφαλόν της πλακός του ναού τής Αγίας Φωτεινής, όπως και σχεδόν όλων των παλαιών εκκλησιών, επί πλακός μαρμαρίνης φέρεται ανάγλυφον το σεπτόν και πλήρες και μεγάλων αναμνήσεων έμβλημα τούτο, όπερ άποτελεί τον εξωτερικόν συνεκτικόν δεσμόν, τον συνενούντα τας μητροπόλεις και τας καθ' έκαστον εκκλησίας προς το Οικουμενικόν Πατριαρχείον και τούτο προς τον αρχαιότερον βυζαντινόν κόσμον».
Και επιλέγει ότι μόνο αν με το πλήρωμα του χρόνου αναβιώσει η Χριστιανική Αυτοκρατορία της Ελληνικής Ανατολής και αναφανεί ο διάδοχος των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων, τότε και μόνο τότε ο πατριάρχης, που είναι σήμερα Εθνάρχης, θα αφαιρέσει από τη δική του κεφαλή τον Δικέφαλο και θα τον επιθέσει επί της κεφαλής του βασιλέως. Ο Χρυσόστομος εύχεται, και προσεύχεται και εργάζεται ακαταπονήτως, για να έλθει η ευλογημένη ώρα της Αναστάσεως του Γένους. Πιστεύει στους θρύλους και στις παραδόσεις, αρκεί ο λαός να 'ναι άξιος να τους σαρκώσει. Η ανάσταση έρχεται, όταν το Γένος προετοιμάζεται να τη δεχθεί, γαλουχημένο πνευματικά και ηθικά με τις αξίες της ελληνοχριστιανικής παραδόσεως. Γι' αυτό το 1911 εκδίδει το εβδομαδιαίο περιοδικό «Ιερός Πολύκαρπος», με ποικίλη ύλη, θρησκευτική, ιστορική, φιλοσοφική, με τιλήρη ενημέρωση για τα τρέχοντα γεγονότα της εποχής. Το περιοδικό «Ιερός Πολύκαρπος» αποτελεί σταθμό για τη νεώτερη ελληνική γραμματεία. Και όταν την 1η Όκτωβρίου 1911 ο εθνομάρτυς Μητροπολίτης Γρεβενών Αιμιλιανός εσφαγιάσθη από τους κομιτατζήδες (όργανα του νεοτουρκικού κομιτάτου) στο χωριό Σνίχοβο (νυν Δεσπότης), ο Χρυσόστομος ετόλμησε να του αφιερώσει ειδικό τεύχος στο οποίο ο ίδιος ευτόλμως έγραψε:
«Όταν αρχιερείς καίιωσιν εαυτούς ως λαμπάδας ενώπιον του ειδώλου της πατρίδος, ο δε μαρτυρικός θάνατός των γίνεται ζωής και δόξης υπόθεσις και θεμέλιον αγιωτέρου βίου, το μνημόσυνόν των δεν εναρμονίζεται με δάκρνα και θλίψιν, αλλά με υπερηφάνειαν και αγαλλίασιν. Ημίν εξ όλων εχαρίσθη όχι μόνον το εις Χριστόν ορθώς πιστεύειν, αλλά και το υπέρ Αυτού αγογγύστως πάσχειν, γενναίως μαρτυρείν και ενδόξως θρήσκειν».

Την γενναιότητά του απέδειξε για μιαν ακόμη φορά ο Χρυσόστομος, όταν η τουρκική βουλή, εξ αιτίας της κρητικής εμπλοκής εψήφισε νόμο, διά του οποίου παραχωρούνταν πολλές ελληνικές εκκλησίες της Μακεδονίας στους Βουλγάρους. Ο Χρυσόστομος εξεγέρθηκε και συγκάλεσε το λαό της Σμύρνης σε συλλαλητήριο. Ο Βαλής (νομάρχης) έστειλε τον αρχιαστυνόμο και ζήτησε από τον Μητροπολίτη να ματαιώσει την εκδήλωση. Ο Χρυσόστομος αρνήθηκε και το συλλαλητήριο έγινε. Αλλ' ο κύριος ομιλητής, ο ιστορικός Παύλος Καρολίδης, που ήταν μέλος της τουρκικής βουλής, μίλησε υποτονικά. Το πλήθος ζητούσε επιτακτικά τον Χρυσόστομο. Και ο ηγέτης-ιεράρχης πήρε το λόγο και στιγμάτισε τις ενέργειες του τουρκικού κοινοβουλίου. «Πρέπει να βροντοφωνήσωμεν ότι τα οστά των πατέρων μας, τα οποία αναπαύονται εις τους παραδοθέντας ναούς, δεν θα τα αφήσωμεν εις χείρας των εχθρών μας». Η εφημερίδα «Πατρίς» των Αθηνών την επαύριο του συλλαλητηρίου έγραφε: «Συνεπής προς τας πατροπαραδότους αυτής έξεις υπήρξεν η Μητρόπολις του Ιωνικού Ελληνισμού υψώσασα χθες πρώτη την ισχυράν φωνήν της κατά της αδικίας και της επιβουλής του Μακεδονικού Ελληνισμού. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι αν παραστή ανάγκη μεταπτώσεως από των λόγων εις έργα, η Σμύρνη, η Γκιαούρ Σμύρνη, θα είναι η πρώτη πόλις του αλύτρωτου Ελληνισμού η οποία θα επιτελέση ευόρκως το καθήκον της προς την Μητέρα Εκκλησίαν...». (Βλ. Κ. Πολίτη: Ένθ. αν. σσ. 93-94 και 100).
Δεν τα έγραψε απλώς αλλά και τα υπέγραψε με το αίμα του. Ο Χρυσόστομος διά του βίου, των λόγων, των έργων και διά του μαρτυρικού θανάτου του υπήρξεν άγιος. Θέλησε ν' ανέβει ψηλά. Όχι σε αξιώματα, αλλά στο Σταυρό. Ο δικός του δρόμος ήταν ο δρόμος Εκείνου: ο Γολγοθάς. Γράφει στον «Ιερό Πολύκαρπο»: «Έκαστος τόπος και εκάστη σπιθαμή γης, όπου εκηρύχθη η χριστιανική θρησκεία, έχει και τον εαυτής Γολγοθάν». Και για τη χριστιανική Σμύρνη Κρανίου τόπος «είναι το Στάδιον, όπου εμαρτύρησε ο έσχατος και μέγιστος των αποστολικών ανδρών ιερός Πολύκαρπος».
Προσωπικά, την αγιότητα του Χρυσοστόμου δεν την βρίσκω στα όσα υπέρ των Ελλήνων έπραξε. Παρ' όλο που ήταν εθνικόφρων, με την άρτια του όρου σημασία, παρ' όλο που είχε γνωρίσει από κοντά την τουρκική θηριωδία, εν τούτοις όταν κηρύχθηκε ο Βαλκανικός πόλεμος και πλήθη Μουσουλμάνων συνέρρεαν στην Μ. Ασία και δη στην Ιωνία, ο φωτισμένος ιεράρχης εφώτισε και μερίμνησε και για τη δική τους περίθαλψη, παρ' όλο που προ ενός έτους και πλέον οι Τούρκοι της Ιωνίας είχαν κηρύξει μποϋκοτάζ κατά του ελληνικού εμπορίου.

Τη χαρά του Χρυσοστόμου για τις νίκες του Ελληνικού Στρατού, που επαλήθευαν τις παλαιές προφητείες και έκαναν τις ελπίδες του ένσαρκο όραμα, εσκίασε ο θάνατος του Πατριάρχη Ιωακείμ Γ' στις 13 Νοεμβρίου 1912. Κατά την γενόμενη πρώτη εκλογή ο Χρυσόστομος πήρε 13 ψήφους. Θα έπαιρνε περισσότερες, αν οι εκλέκτορες δεν ήξεραν την αποστροφή των Τούρκων προς το πρόσωπό του. Άλλωστε τον διέγραψαν ως ανεπιθύμητο από τον πρώτο κατάλογο. Έτσι στις 5 Φεβρουαρίου εξελέγη Πατριάρχης ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Γερμανός (Γερμανός Ε'). Αλλ' ο Χρυσόστομος δεν είχε καιρό για πικρίες. Στίφη Τούρκων της Βαλκανικής κατακλύζουν την Ιωνία. Συμμορίες τσετών υπό την καθοδήγηση του Ραχμή Βέη κάνουν επιδρομές σε ελληνικά χωριά της Ερυθραίας και του Αδραμυτικού κόλπου και διώχνουν τον πληθυσμό, για να εγκατασταθεί μουσουλμανικός. Τότε κατεστράφησαν ακμαία ελληνικά κέντρα, όπως η Παλαιά Φώκαια, η Πέργαμος, η Κρήνη, η Μαινεμένη. Απτόητος ο Χρυσόστομος οργανώνει σταυροφορία διασώσεως, περιθάλψεως και καταγγελίας της τουρκικής θηριωδίας. Καταλύματα, συσσίτια, ιατρική βοήθεια για τους πρόσφυγες. Ειδικά πλοιάρια να τους περισυλλέγουν από τις βραχώδεις ακτές που είχαν καταφύγει. Ο «στρατός της σωτηρίας», όπως ονομάστηκε, αποτελούμενος από κληρικούς και λαϊκούς, στέλλεται στους χώρους επιδρομής. Ειδικό συνεργείο φωτογραφίζει και καταγράφει όλα τα στοιχεία της καταστροφής, για να ενημερωθεί η κοινή γνώμη της Ευρώπης. Ο ίδιος ο Χρυσόστομος περιφέρεται από διοικητηρίου εις προξενεία, στους αρχηγούς των ξένων εκκλησιών και ιεραποστολών; ενημερώνει και ζητεί επικουρία και συνδρομή. Καλεί στη Σμύρνη τους διερμηνείς των ξένων πρεσβειών και θέτει υπόψη τους όλα τα στοιχεία για το διωγμό των 10.000 Ελλήνων του εσωτερικού που είχαν καταφύγει στη Σμύρνη και των 80.000 που είχαν ζητήσει προστασία στις παραλιακές περιοχές. Μέχρι και αιμόστικτα ρόπαλα τους επέδειξε. Οι διερμηνείς έμειναν άφωνοι.
Αλλά δεν αρκείται σ' αυτό. Γράφει επιστολές και υποβάλλει υπομνήματα παντού. Επειδή κουράζεται το δεξί του χέρι μαθαίνει να γράφει και με το αριστερό. Τρείς δακτυλογράφοι μόλις επαρκούν για τη διεκπεραίωση της αλληλογραφίας του. Και δεν λησμονεί να ευχαριστήσει τον Οθωμανό Νταμάτ Φερήδ πασά και την Οθωμανίδα λογία Χαλιδέ Εδίπ Χανούμ, που τόλμησαν να υψώσουν τη φωνή τους και να καταγγείλουν τις τουρκικές αρχές για τη βάναυση συμπεριφορά τους έναντι των Ελλήνων. Συγκινητική είναι η επιστολή του προς τον δήμο Μασσαλίας, όταν καταστράφηκε η Φώκαια, η αρχαία Μητρόπολη της Μασσαλίας: «Δεν είναι δυνατόν, γράφει, να ανεχθή τοιαύτην κηλίδωσιν του γενεαλογικού δένδρου της η ένδοξος θυγάτηρ Μασσαλία και να ίδη διαγραφομένην από προσώπου της γης την τριών χιλιετηρίδων ιστορικόν βίον αριθμούσαν μητρόπολιν Φώκαιαν και τους ευσεβείς Φωκαείς, απογόνους των παλαιών οικιστών της, αντικαθισταμένους από αγρίους γιουρούκους, πομάκους, βασιβουζούκους και ζεϊμπέκας». Και κλείνει με τον ξακουστό στίχο του Ουγκώ από την «Καταστροφή της Χίου»: «Les Turcs out passe la, tout est ruine et deuil», που ο Παλαμάς το απέδωσε έξοχα: «Τούρκοι περάσαν απ' εδώ, θάνατος πέρα ως πέρα». Και ο Δήμος Μασσαλίας ανταποκρίνεται στην έκκληση και στέλνει παντοδαπή βοήθεια.

Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς στον Ιεράρχη αυτόν; Το ακατάβλητο σθένος του, την ανεξάντλητη εργατικότητά του, την απέραντη μόρφωση και την πολυσχιδή δραστηριότητά του; Θα σταθώ σε μια κατ' εξοχήν χριστιανική ιδιότητα: την πίστη. Γράφει προς τον Πατριάρχη: «Εάν επέτρεψεν ο Θεός τοιαύτας ερημώσεις; τας επέτρεψε, διότι θέλει εκ των ερειπείων των κατεστραμμένων τούτων ελληνικών πόλεων να αναθάλη καθαρώτερος, υψηλότερος, νέος ελληνικός κόσμος». Εδώ ας δώσουμε τον λόγο στον Γερμανό πρεσβευτή Βόλφ Μέττερνιχ που στ' απομνημονεύματά του έγραψε ότι ο Χρυσόστομος ύψωσε τον ελληνικό κλήρο υπεράνω του αγγλικανικού (που τον θεωρούσε σαν τον καλύτερο του κόσμου) και ότι είχε το θάρρος να εξαπολύσει τις φλογερές διαμαρτυρίες του στα τέσσερα σημεία του ορίζοντος, «ενώ εγνώριζε ότι ίστατο επί ηφαιστείου».
Οι διαμαρτυρίες, οι καταγγελίες είναι αυτές που έκαναν τον διοικητή Σμύρνης Ραχμή Βέη να ζητήσει την εκουσία αποχώρηση του Χρυσοστόμου, για να μην μεταχειρισθεί βία. Του υποσχόταν μάλιστα καλύτερη Μητρόπολη! Αλλά ο Χρυσόστομος με Λεωνίδειον γλώσσα αποκρίνεται: «Η εκουσία αναχώρησις είναι λιποταξία, η δε αποδοχή της υττοσχέσεως ποταπότης αναξία Έλληνος κληρικού.Ας με διώξη βιαίως διά των οργάνων του». Και ο νομάρχης τον έδιωξε, επιστρατεύοντας στίφη αστυνομικών οργάνων. Και ο Χρυσόστομος έφυγε για το Φανάρι στις 20 Αυγούστου, προπεμπόμενος από χιλιάδες πιστούς, υποσχόμενος ταχείαν επάνοδον. Αυτή είναι η τρίτη εξορία του.

Η τρiτη εξορiα του Χρισοστόμου
Εν τω μεταξύ η Ελλάς υπό την ηγεσία του Ελευθ. Βενιζέλου έχει εισέλθει στον πόλεμο στο πλευρό των δυνάμεων της Αντάντ. Βούλγαροι και Τούρκοι βρίσκονται στο αντίπαλο στρατόπεδο. Μία νίκη των Συμμάχων προοιωνίζεται την σάρκωση των προαιώνιων εθνικών πόθων. Ο Χρυσόστομος και επτά άλλοι συνοδικοί θεωρούν χαλαρή την πολιτική του Πατριάρχη Γερμανού. Αλλ' όταν αυτός πραξικοπηματικά τους απέλυσε από συνοδικούς, οι μητροπολίτες περιορίστηκαν σε μία συγκρατημένη διαμαρτυρία, αναμετρώντας τις κρίσιμες εθνικές στιγμές. Κι εδώ μπορούμε να διαγνώσουμε την ευεργετική επίνοια του Χρυσοστόμου που θέλει, κατά τη μεγάλη στιγμή, τις κορυφαίες δυνάμεις του έθνους ενωμένες.
Αλλ' ο Χρυσόστομος πίστευε πως ελάχιστα από τα εθνικά αιτήματά μας θα δικαιωθούν, εάν δεν έχεις με το μέρος σου την διεθνή κοινή γνώμη. Δεν αρκεί να έχεις δίκαιο, πρέπει να το αποδεικνύεις. Να πείθεις για το δίκαιό σου. Γι' αυτό εκ νέου επιδίδεται στη συγγραφή. Συγγράφει τα έργα του στη γαλλική και τα εκδίδει σε χιλιάδες αντίτυπα, για να γνωρίσουν οι Ευρωπαίοι τις ωμότητες των Τούρκων εις βάρος των χριστιανών. Το πρώτο βιβλίο έχει τον ενδεικτικό τίτλο «Ο Ελληνισμός της Μικράς Ασίας και η Νέα Τουρκία». Μετά την ιστορική εισαγωγή και την ψυχογράφηση των δύο λαών, εκθέτει με λεπτομερή ακρίβεια όλους τους διωγμούς που υπέστη το ελληνικό στοιχείο από της συστάσεως του νεοτουρκικού κομιτάτου μέχρι του 1914. Το δεύτερο βιβλίο κι αυτό στη γαλλική έχει τίτλο: «Οι διωγμοί των Χριστιανών. Αυθεντική έκθεσις και στατιστικοί πίνακες υπό του αρχιεπισκόπου μητροπολίτου Σμύρνης σεβασμιωτάτου Χρυσοστόμου. Τόμος Πρώτος. Εισαγωγή».Αποτελείται από 270 σελίδες και περιλαμβάνει όλα τα εγκλήματα
των Τούρκων μετά την είσοδό τους στον πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας, όταν υπό την καθοδήγηση και τον τεχνοκρατικό σχεδιασμό του Γερμανού στρατηγού Λίμαν φον Σάντερς, με τα διαβόητα «αμελέ ταμπουρού» (=τάγματα έργασίας) εφάρμοσαν τη πολιτική της γενοκτονίας (Αυτό άλλωστε ήταν μέσα στο πρόγραμμα των Νεοτούρκων. Σε συνέδριο που έγινε το 1911 στη Θεσσαλονίκη αποφασίστηκε: «Πρέπει να εμποδίσουμε την ανάταξη των χριστιανικών πληθυσμών και γενικά όλων των μειονοτήτων. Πρέπει να φροντίσουμε να τους ελαττώσουμε αριθμητικά και τελικά να τους εξοντώσουμε»).
Το τρίτο βιβλίο εκδόθηκε τον Νοέμβριο του 1918 και επιγράφεται «Εκκλησιαστικόν Πρόγραμμα». Με αυτό επιδιώκει την αναμόρφωση της Εκκλησίας όχι με την εισαγωγή άσκοπων και άστοχων καινοτομιών αλλά με την αποκατάσταση του αρχαίου τυπικού που εναρμονίζεται περισσότερο προς τις ανάγκες του νέου αιώνος. Ζητεί την αποκατάσταση της αρχαίας δημοκρατικής παραδόσεως στη διοίκηση της Εκκλησίας. Απαιτούνται, λέγει, μεταρρυθμίσεις, γιατί, κατά τον Ιερό Φώτιο, «τα εκκλησιαστικά είωθε συμμεταβάλλεσθαι τοις πολιτικοίς». Ζητεί ν' αποκατασταθεί η παλαιά βυζαντινή μελωδία που είχε κατακαλυφθεί από μια νεωτερίζουσα
ευρωπαϊκότροπη νοθογενή σχοινοτενή υμνωδία. Να ανυψωθεί το κήρυγμα, να μελετηθεί το εύρος των νηστειών και ο αριθμός των εορτών-αργιών, η αμφίεση των κληρικών (επάνοδος στην προσουλτανική αμφίεση) και η κόμωση των κληρικών, στηριζόμενοςσ' αυτό που λέγει ο Παύλος: «Το κομάν άνδρα αισχρότερον ή το μη κομάν γυναίκα». Και, τέλος, γράφει για την ανάγκη της ανασυγκροτήσεως της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, ώστε να γινει φυτώριο των μεγάλων κληρικών και θεολόγων που έχει ανάγκη ένα μεγάλο έθνος». Γιατί τον Νοέμβριο του 1918 όλα έδειχναν πως η Ελλάς έμπαινε στη χορεία των μεγάλων εθνών και κρατών.

Η νίκη των Συμμάχων και η επάνοδοs στη Σμύρνη
Ο Χρυσόστομος, ανεξάρτητα από συμπάθειες προς ορισμένα πολιτικά πρόσωπα, δεν είχε κομματική αλλ' εθνική ιδεολογία. Πίστευε σε μια πολιτική εθνικής συνοχής που θα συσπείρωνε όλες τις δυνάμεις του Ελληνισμού, ώστε να καταστεί εφικτή η εκμετάλλευση όλων των ευκαιριών που προσέφερε η εμπλοκή της Τουρκίας στον πόλεμο στο πλευρό των Κεντρικών Αυτοκρατοριών. Όπως και ο Βενιζέλος, πιστεύει κι αυτός στη νίκη των δυνάμεων της Αντάντ και επιθυμεί να δει την Ελλάδα να μάχεται στο πλευρό τους. Το 1915 συντάσσει υπόμνημα προς τον βασιλέα Κωνσταντίνο, κάνοντας έκκληση προς αυτόν να εξέλθει από την ουδετερότητα. Στο υπόμνημα γράφει:
«Συ ει ο ερχόμενος ή έτερον προσδοκώμεν; Απευθύνομεν το τεταραγμένον τούτο ερώτημα προς Σε, τον προσδοκώμενον από τόσων αιώνων, ως τον Μεσσίαν του στενάζοντος υπό σκληροτάτην δουλείαν Γένους ή μών...»
Δυστυχώς, η έκκληση του Χρυσοστόμου δεν εισακούσθηκε. Επακολούθησε ό Διχασμός και η Ελλάς μπήκε στον πόλεμο διαιρεμένη. Έτσι τα πολιτικά και στρατιωτικά τρόπαια που δρέψαμε είχαν μέσα τους το σπέρμα της ανατροπής τους: τον διχασμό. Όμως εκείνη τη στιγμή των μεγάλων εθνικών θριάμβων, των πιο μεγάλων του Ελληνισμού από την εποχή του Αλεξάνδρου, ελάχιστοι έβλεπαν τα πυκνούμενα νέφη στα βάθη της Ανατολής.
Μετά την ήττα των Κεντρικών Αυτοκρατοριών και την υπογραφή της ανακωχής του Μούδρου  (17/30 Οκτωβρίου, η ανακωχή αφορούσε στη συνθηκολόγηση της Τουρκίας με ταπεινωτικούς όρους, τους οποίους υπαγόρευσε ο Άγγλος ναύαρχος Άρθουρ Κάλθορπ) πάνω στο αγγλικό πλοίο «Αγαμέμνων», τα ελληνικά πολεμικά με επικεφαλής τον θρυλικό «Αβέρωφ» εισπλέουν στον Κεράτιο. Έλλην αρμοστής εγκαθίσταται στην ΚΠολη, ελληνικά αγήματα μαζί με συμμαχικά αποβιβάζονται στις κυριώτερες τουρκικές πόλεις. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία καταρρέει και από την τέφρα της νέα δύναμη πέπρωται ν' αναγεννηθεί: ο χριστιανικός Ελληνισμός της Ανατολής. Οι προφητείες -στις οποίες πίστευε ακράδαντα ο Χρυσόστομος- παίρνουν σάρκα και οστά. «Τα όνειρα παίρνουνε εκδίκηση», όπως λέει ο ποιητής. Ο βαλής Σμύρνης Ραχμή βέης εκδιώκεται ως οργανωτής των σφαγών της Ερυθραίας και στην Σμύρνη φθάνει θριαμβευτής ο Χρυσόστομος. Γεύεται την πιο γλυκειά ώρα της ζωής του. Κι όμως ο μεγάθυμος αρχιερέας δεν ζητεί εκδίκηση, ζητεί ομόνοια, συναδέλφωση με τους σύνοικους πληθυσμούς. Αλλ' οι Τούρκοι απέστεργαν μίαν τέτοια πολιτική. Στο κήρυγμα της αγάπης απάντησαν με το κήρυγμα του φυλετικού μίσους. Ο νέος βαλής Σμύρνης, ο εθνικιστής και υπερφίαλος Νουρεντίν, λόγω της στρατιωτικής επιτυχίας που είχε σημειώσει κατά των Άγγλων στο Κοντ-έλ-'Αμάρ, συνεργάζεται με μυστικές εθνικιστικές οργανώσεις, διενεργεί στρατολογία, μοιράζει όπλα και εισπράττει πιεστικά βαρείς πολεμικούς φόρους. Ο Χρυσόστομος διαμαρτύρεται για τις παρανομίες του βαλή και με εκτενή έκθεση των παρανομιών του πρός τους αρμοστές των Δυνάμεων Κατοχής πέτυχε την ανάκλησή του. Ο Νουρεντίν δεν λησμόνησε την προσβολή αυτή. Την ανταπέδωσε στο Χρυσόστομο με τη συνήθη τουρκική θηριωδία.

 
Η μεγάλη μέρα
Την 1η Μαΐου ο κυβερνήτης του ελλιμενισμένου στο λιμάνι της Σμύρνης θωρηκτού «Αβέρωφ» Ηλ. Μαυρουδής έπαιρνε το τηλεγράφημα του πρωθυπουργού Βενιζέλου, το οποίο επί αιώνες; ως ευαγγελισμό, περίμεναν οι Πανέλληνες: ελληνικός στρατός κατοχής αποβιβάζεται την επαύριο στην Σμύρνη. Με άλλο τηλεγράφημα ο Βενιζέλος ειδοποιούσε τον Χρυσόστομο. Ο Μητροπολίτης εκάλεσε στις 4 μ.μ. δημογέροντες, εφόρους και προκρίτους για να τελέσει μεγάλον εσπερινό και ν' αναγγελθεί το χαρμόσυνο γεγονός. Αλλά αφήνουμε την Ιστορία του Γενικού Επιτελείου Στρατού να εκθέσει με την ψυχρή στρατιωτική γλώσσα τον κραδασμό και τον παλμό της μεγάλης εκείνης ώρας.
«Η είδησις της επικειμένης καταλήψεως της Σμύρνης εκ μέρους του ελληνικού στρατού ανεκοινώθη μόλις την 16.00 υπό του Αρχηγού της ελληνικής αποστολής εις την αίθουσαν της Μητροπόλεως. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος και οι λοιποί ιεράρχαι της Μικράς Ασlας εφαίνοντο βαθύτατα συγκεκινημένοι. Έξω εις τον περίβολον της Αγίας Φωτεινής, ο ελληνικός πληθυσμός αγωνιωδώς ανέμενεν ν' ακούση ειδήσεις (...) Η συγκίνησις και ο ενθουσιασμός, άτινα επεκράτησαν μετά το πέρας του διαγγέλματος, είναι ανώτερα πάσηςπεριγραφής»(7)
Το μήνυμα του πρωθυπουργού άρχιζε με τη φράση: «Το πλήρωμα του χρόνου ήλθεν». Ο Χρυσόστομος το εξέλαβε ως ευαγγελισμόν. Δακρυσμένος σηκώθηκε
και ανέπεμψε προσευχή κι ύστερα μίλησε στο εκκλησίασμα με τον τρόπο που εκείνος ήξερε να ομιλεί, να συγκινεί, να ενθουσιάζει, χωρίς όμως να φανατίζει και να οχλοποιεί. Απεναντίας έδωσε στην αποστολή του Ελληνισμού άλλη ιστορική διάσταση, λέγοντας ότι το ιστορικό έργο και χρέος του Ελληνισμού «μας καλεί να αρθώμεν ημείς εδώ οι κατ' ανατολάς Έλληνες υπέρ το πνεύμα του αιώνος, το οποίον είναι ακόμη εθνικιστικόν, να αρθώμεν εις το πνεύμα των αιώνων, το όποίον είναι αιώνιον και όπου καταργούνται αι διαιρέσεις και αι διαφοραί ανθρώπου από άνθρωπον και έθνους από έθνος.»
Η αποβίβαση του ελληνικού στρατού έγινε στην αποβάθρα της Πούντας την 7η πρωινή της 2ας Μαΐου 1919. Πρώτα το ευζωνικό του ταγματάρχη Σταυριανόπουλου και μετά το πεζικό του ταγματάρχη Κ. Τζαβέλα. Ακολούθησε ο Διοικητής συνταγματάρχης Ν. Ζαφειρίου με τους επιτελείς του. Ο Χρυσόστομος έπεσε γονυπετής και ευλόγησε με λυγμούς τις σημαίες. Το χαρμόσυνο γεγονός αμαύρωσε το γνωστό περιστατικό: ο στρατός εβάδιζε προς στρατωνισμό στή λεγόμενη Καραντίνα. Ένα τάγμα ευζώνων άλλαξε κατεύθυνση και προχώρησε προς τους τουρκικούς στρατώνες. Εναντίον του έπεσαν αρκετοί πυροβολισμοί, από πολλές κατευθύνσεις. Οι εύζωνοι με εφ' όπλου λόγχη εξουδετέρωσαν τους κρυπτομένους. Ποιοι όμως κρύπτονταν πίσω από αυτούς; Η επίσημη ιστορία του Γ.Ε.Σ. λέγει ότι την παραμονή ο ιταλικός στρατός κατοχής άνοιξε τις φυλακές των ποινικών, άφησε ελεύθερους τους εγκληματίες και τους μοίρασε οπλισμό. Την Σμύρνη για κακή μας τύχη διεκδικούσαν και οι Ιταλοί, που είχαν κάθε λόγο να σκηνοθετήσουν τα «έκτροπα» και να μας εκθέσουν στις άλλες δυνάμεις ως δήθεν ανικάνους να εμπεδώσουμε την τάξη.
Ο Χρυσόστομος, για να κατευνάσει τα πνεύματα και να επιβάλει ειρήνη, περιέτρεξε όλα τα κρατητήρια και πέτυχε την απόλυση εκατοντάδων Τούρκων που είχαν συλληφθεί σαν ύποπτοι και ενδεχομένως ήσαν. Πολλοί μάλιστα έντρομοι Τούρκοι, που κατέφυγαν στη  Μητρόπολη, βρήκαν κοντά του προστασία και περίθαλψη. Κι ακόμη μέσα στην έξαψη των παθών επισκέφθηκε την τουρκική συνοικία, προσφέροντας φάρμακα, τρόφιμα, ενδύματα στους αναξιοπαθούντες. Ακόμη, ως εκπρόσωπος του μικρασιατικού Ελληνισμού, στέλνει επιστολές προς τους κορυφαίους πολιτικούς, θρησκευτικούς και πνευματικούς ταγούς της εποχής και ζητεί συνδρομή, για να περιληφθεί και η μικρασιατική παραλία στα εδάφη, που πρόκειται να επιδικασθούν στην Ελλάδα. Στο διάσημο συγγραφέα Ανατόλ Φράνς (Anatole France) που είχε δημοσιεύσει θερμό φιλελληνικό άρθρο, ο Χρυσόστομος γράφει: «Με δάκρυα πόνου διά προσφάτους συμφοράς δουλείας και ανεκλαλήτου
χαράς διά την παλινοστήσασαν Ελευθερίαν ευχαριστουσι πάντες οι λυτρούμενοι χριστιανοί Μικρασιάται τον μέγαν συγγραφέα, ανάστημα και θρέμμα της πάλαι Ιωνίας».
Στις 28 Ιουλίου (π.η.) 1920 υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών που εκχωρεί την Αν. Θράκη, τα Δωδεκάνησα και ουσιαστικά την παραλία της Μ. Ασίας στην Ελλάδα. Το απίστευτο γίνεται πραγματικότητα: δημιουργείται η Ελλάς των δύο ηπείρων και των 5 θαλασσών. Ο Τούρκος βαλής της Σμύρνης Μπασήμ βέης υπογράφει πρωτόκολλο και παραδίδει την διοίκηση της πόλεως στους Έλληνες. Ο ύπατος αρμοστής Αριστείδης Στεργιάδης 1861-1950) εγκαθιστά πλήρες σύστημα ελληνικής διοικήσεως. Οι σχέσεις Χρυσοστόμου-Στεργιάδη δεν υπήρξαν αρμονικές. Από πολλούς ο Στεργιάδης χαρακτηρίζεται «αινιγματικός» άνθρωπος. Θα αρκεσθώ σ' αυτό που γράφει ο γνωστός μαρξιστής ιστορικός Γιάννης Κορδάτος, που έζησε από κοντά τα γεγονότα:
«Ο Στεργιάδης ήταν Κρητικός και προσωπικός φίλος του Βενιζέλου. Είχε τον τίτλο "Ύπατος Αρμοστής" και από την πρώτη μέρα έδειξε πως είχε σκοπό να παίξει το ρόλο Τούρκου πασά».

Οι εκλογές του 1920
Την 1η Νοεμβρίου (π.ή.) 1920 έγιναν εκλογές. Ο Βενιζέλος, παρά πάσαν προσδοκία, ηττήθηκε. Οι αντιβενιζελικοί ηγέτες (Δημ. Γούναρης, Νικόλαος Στράτος, Δημ. Ράλλης) επανέφεραν με δημοψήφισμα τον βασιλιά Κωνσταντίνο και παρ' όλο που είχαν υποσχεθεί προεκλογικά κατάπαυση του πολέμου και ειρήνευση, απεναντίας συνέχισαν σε ευρύτερη έκταση τον πόλεμο. Ο Νικόλαος Στράτος βρήκε και μία θαυμάσια λεκτική «φόρμουλα» για να δικαιολογήσει την παλινωδία: «Εκπεράτωσις και επαύξησις του έργου»!
Το δυσάρεστο είναι ότι ο κομματισμός έπληξε κυρίως και καιρίως το μαχόμενο τμήμα του έθνους. Οι Βενιζελικοί αξιωματικοί των ανωτάτων βαθμίδων αντικαταστάθηκαν από τους βασιλικούς. Ο Χρυσόστομος νοιώθει πως αυτό αποτελεί τη ρωγμή που θα φέρει την κατάρρευση του όλου οικοδομήματος. Θέλοντας να διατηρήσει την εθνική ομοψυχία, κάλεσε στη Μητρόπολη όλους τους ανώτερους αξιωματικούς, και των δύο πολιτικών μερίδων, και τους μίλησε πατρικά και πατριωτικά σαν νεώτερος Νέστωρ: «Τέκνα ευλογημένα, οι μεν από υμάς ηρχίσατε έργον μέγα, πατριωτικόν και ένδοξον, υμείς δε οι νεωστί ελθόντες αδελφοί έχετε να το συμπληρώσετε διά να είναι κοινή η υπερηφάνεια και η δόξα και κοινή εφ' όλων η ευλογία του Θεού και αι ευχαί τόσων μαρτύρων αδελφών μας. Δοξάζω τον Θεόν ότι με ηξίωσε να επιζήσω εν μέσω υμών τας ιστορικάς αυτάς ημέρας, ότε τέκνα της μεγαλυνθείσης Ελλάδος ανάπτουσι με την πυρίτιδα την σβεσθείσαν δάδα εις την ιεράν αυτήν κοιτίδα του ελληνικού πολιτισμού και της χριστιανικής διδασκαλίας» (Λοβέρδος: "Ενθ' αν. σσ. 88-89).

Ο πόλεμος γενικεύθηκε. Ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει με σκληρούς αγώνες τη γραμμή Εσκί Σεχίρ-Κιουτάχεια- Αφιόν Καραχισάρ. Στη σύσκεψη της Κιουτάχειας (Μάρτιος 1921) αποφασίζεται η μοιραία προέλαση κατά της Αγκύρας, για να δοθεί το οριστικό πλήγμα στον Κεμάλ. Ο ελληνικός στρατός περνά το Σαγγάριο, προελαύνει ως τις παρυφές της Αγκύρας; αλλά εδώ φθάνει στα όρια της εξαντλήσεως. Η Ελλάς εγκαταλείπεται οικονομικά και διπλωματικά από τους συμμάχους της. Πάντες εκδηλώνονται υπέρ του Κεμάλ, που αναδιοργανώνεται και προετοιμάζει τη δική του επίθεση. Ο Χρυσόστομος διαβλέπει τον κίνδυνο. Αρνείται να εμπλακεί στις ενδοθρησκευτικές διαμάχες για την εκλογή νέου Πατριάρχη και αγωνίζεται με σθένος κατά των αυθαιρέτων ενεργειών του Στεργιάδη. Παρ' όλο που θεωρεί την εκλογή του Μελετίου Μεταξάκη αντικανονική, την αποδέχεται για να διατηρηθεί η ενότητα της Εκκλησίας. Γράφει σχετικά προς τους επτά συνοδικούς που συνήλθαν στη Θεσσαλονίκη για ν' αντιδράσουν κατά της εκλογής του Μελετίου Μεταξάκη: «Τώρα αντί να αρχίση αγών προσωπικής κατισχύσεως ταύτης ή εκείνης της μερίδος του Παύλου ή του Κηφά ή του Απολλώ ωσεί να εμερίσθη ο Χριστός και η Εκκλησία του, άρχεται δι' ημάς νέα περίοδος μελέτης και περισυλλογής και σοφής και κανονικής διαρρυθμίσεως των εκκλησιαστικών πραγμάτων ανοίγονται προ ημών νέοι ορίζοντες και κόσμοι νέας εποχής και πάντες καλούμεθα να συνεισφέρωμεν ει τι έκαστος έχει πολύτιμον εις μάθησιν, εις κανονικήν άκρίβειαν, είς εκκλησιαστικόν ζήλον, εις αυταπάρνησιν και αυτοθυσίαν να το προσφέρωμεν ως οφειλετικήν σπονδήν και θυσίαν επί του ιερού βωμού και θυσιαστηρίου της πίστεως ημών και της πατρίδος». (Επιστολή 1ης Δεκεμβρίου 1921. Από το βιβλίο του Κ. Πολίτη: «Χρυσόστομος ο Σμύρνης» σσ. 252-253).
Από την άλλη βλέποντας την ανικανότητα των ελληνικών κυβερνήσεων και της αρμοστείας να κυβερνήσουν σωστά την Μικρασία, εργάζεται για τη σύσταση «Παμμικρασιατικής Αμύνης». Ο Ξενοφών Στρατηγός, ένας από αυτούς που δικάσθηκαν ως υπεύθυνοι της καταστροφής, γράφει ότι στις 6/19 Φεβρουαρίου 1922 το «Ανατολικόν Πρακτορείον» τηλεγραφούσε από την Άγκυρα:
«Επαναστατικόν κίνημα οργανούται εν Σμύρνη κατ' ενδεχομένης εκκενώσεως Μ.Ασίας. Μητροπολίτης Χρυσόστομος αντίθετος αρχικώς προς κίνημα, συνετάχθη κατόπιν προς τους οργανωτάς αυτού...». Ο Στεργιάδης αντέδρασε στο κίνημα κι έτσι η Σμύρνη, στην έσχατη ώρα, δεν είχε καμμιά οχυρωματική οργάνωση ούτε ένα σχέδιο άμυνας. Το μοναδικό σχέδιο της οργανώσεως του Μικρασιατικού Ελληνισμού συντεταγμένο από το Χρυσόστομο στις 16 Φεβρουαρίου 1922 δημοσιεύεται στο βιβλίο του Κ. Πολίτη (ένθ. αν. σσ. 259-267).

Στις κρίσιμες για τον Ελληνισμό στιγμές ο ακαταπόνητος Μητροπολίτης δεν ενδιαφέρεται μόνο για τις στρατιωτικές και πολιτικές εξελίξεις, ενδιαφέρεται και για τα βαθύτερα προβλήματα του Ελληνισμού. Τ0ν Μάρτιο του 1921 καλείται από τον καθηγητή Νεοκλή Καζάζη να τιμήσει με την παρουσία του το συνέδριο της Εταιρείας «Ελληνισμός». Στην απαντητική επιστολή αποδέχεται το κεντρικό σύνθημα του Συνεδρίου ότι η Ελλάς ελευθερώθηκε, αλλ' ο Έλλην δεν ελευθερώθηκε ούτε ως πολίτης, ούτε ως κοινωνία, ούτε ως πολιτεία. Και αποδίδει την ιδιότυπη αυτή δουλεία στην υποδούλωση του Έλληνος στον κακό εαυτό του, στα πάθη και στις αδυναμίες του, στον αχαλίνωτο εγωισμό του.
Όταν το Μάρτιο του 1922 οι αντιπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων συνήλθαν στο Παρίσι και πρότειναν ανακωχή με όρους δυσμενείς για τον μικρασιατικό Ελληνισμό, ο Χρυσόστομος διαμαρτύρεται ως πνευματικός εκπρόσωπος των χριστιανών της Μικράς Ασίας: «Δια την Σμύρνην δε η σκληρά απόφασις των Δυνάμεων ως μόνην συνέπειαν θα είχε να προστεθή νέον ερυθρόν έτος εις τα αιματηρά έτη 1770,1797 και 1821, ότε τα κύματα της θαλάσσης μας επορφυρώθησαν από το ρεύσαν εις χειμάρρους χριστιανικόν αίμα». Αλλά δεν αρκείται σε εκκλήσεις και διαμαρτυρίες. Κινητοποιείται και κινητοποιεί. Συγκαλεί σύνοδο επισκόπων, προκρίτων, δημογερόντων και εφόρων. Ζητεί καθολική επιστράτευση, βαρειά φορολογία για την αμυντική θωράκιση των ερεισμάτων του Ελληνισμού. Ο κλήρος προσφέρει και τον τελευταίο του οβολό. Τάματα και κανδήλια και άλλα τιμαλφή των εκκλησιών προσφέρονται για να γίνουν το πρώτο κεφάλαιο του κοινού για την άμυνα ταμείου.
Αλλ' η δραστηριότητα ενός Ιεράρχη δεν μπορεί ν' αποτρέψει ή να καλύψει τα λάθη της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας μας ή ν' αναχαιτίσει τη δύναμη ενός μαινόμενου και καλά διευθυνόμενου στρατού. Ο Κεμάλ Ατατούρκ εξαπολύει την επίθεσή του στις 13 Αυγούστου 1922. Το μέτωπο σπάει στο Αφιόν Καραχισάρ. Ο μέχρι τότε νικητής στρατός μας διαλύεται. Ο αρχιστράτηγος Χατζανέστης αντικαθίσταται, ο νέος αρχιστράτηγος Ν. Τρικούπης παραδίδεται με 10.000 αξιωματικούς και στρατιώτες, ο διάδοχός του, ο «πλωτός στρατηγός» Πολυμινάκος, διευθύνει τις επιχειρήσεις από το ατμόπλοιο «Κύκνος» που είναι ελλιμενισμένο στο λιμάνι της Σμύρνης. Χιλιάδες πρόσφυγες και στίφη στρατού συρρέουν στα παράλια. Ο Στεργιάδης εξαπατά τον πληθυσμό, καλλιεργώντας την ψευδή εντύπωση ότι δεν υπάρχει κίνδυνος. Ο Χρυσόστομος όμως προβλέπει τη συμφορά, αλλ' έλπίζει.

Στο υπ' αριθμ. 737 τεύχος του περιοδικού «Πολιτικά Θέματα» (2-9 Ιουνίου 1989, σελ. 37), ο Λ. Πολενάκης δημοσίευσε ανέκδοτη επιστολή την οποία έστειλε στις 20 Αυγούστον (7 ημέρες πριν από το μαρτυρικό θάνατό του) ο Χρυσόστομος προς τον δημογέροντα Σμύρνης Δημήτριον Δουρουδόγλου. Στις λίγες γραμμές της επιστολής αποτυπώνονται: α) Η αγωνία για την επικείμενη καταστροφή. β) Η εμμονή στην ιδέα μιας αποφασιστικής αντιστάσεως. γ) Η ελπίδα πως ο Θεός θα έλθει ττάλιν αρωγός στο χειμαζόμενο Γένος. Ιδού εκτενές απόσπασμα:
«...Σας γράφω υπό το κράτος μεγάλης ταραχής. Τα μέχρι τούδε αήττητα αναδειχθέντα Ελληνικά όπλα εκάμφθησαν προ των υπερτέρων και κολοσσιαίων ιδίως εις υλικόν πυροβολικού και αεροπλάνων και αυτοκινήτων αλλά και ανδρών προμηθειών του εχθρού.
Διερχόμεθα ημέρας κρισιμωτάτας, μία και μόνη ελπίς υπάρχει: να τηρήσωμεν άμυναν προ των υψωμάτων της Φιλαδελφείας. Εάν τούτο κατορθωθή, η κατάστασις οπωσούν σώζεται, άλλως τα πράγματα θα ακολουθήσωσι σκοτεινήν και ολεθρίαν οδόν. Είθε ο δυνατός εν πολέμω Θεός των Χριστιανών και δη των Ελλήνων Ορθοδόξων να επιφανή ημίν ίλεως την τελευταίαν ώραν, ίνα ούτω το όλον κατόρθωμα θεωρηθή καθαρόν έργον του αγαπώντος το Γένος μας Θεού...» 
Στις 21 Αυγούστου 1922 κάνει έκκληση στον Κωνσταντίνο ν' αναθέσει σχηματισμό κυβερνήσεως στο Βενιζέλο και την ανασυγκρότηση του στρατού στους εκδιωχθέντες αξιωματικούς της «Αμύνης» (Βενιζελικούς), αφού φυσικά διώξει τον Χατζανέστη και τον Στεργιάδη, ο οποίος φρόντισε με αγγλικό πολεμικό πλοίο να εγκαταλείψει τη Σμύρνη τρεις μέρες νωρίτερα προ της εισόδου των Τούρκων.
Συγκλονιστική είναι η επιστολή που ο Εθνάρχης έστειλε στις 25 Αυγούστου (δύο ημέρες προ του θανάτου του) στο Βενιζέλο με τον κυβερνήτη του αντιτορπιλικού «Λήμνος». Αντιγράφουμε μερικές ενδεικτικές φράσεις που μοιάζουν με έκρηξη ηφαιστείου:
«Ο Ελληνισμός της Μ. Ασίας, το Ελληνικόν κράτος, αλλά και σύμπαν το Ελληνικόν Έθνος καταβαίνει εις τον Άδην, από του οποίου καμμία πλέον δύναμις δεν θα δυνηθή να το αναβιβάση και το σώση. Της αφαντάστου ταύτης καταστροφής, βεβαίως αίτιοι είναι οι πολιτικοί και προσωπικοί Σας εχθροί, πλην και Υμείς φέρετε μέγιστον της ευθύνης βάρος, διά δύο πράξεις σας.
Πρώτον, διότι απεστείλατε εις Μ. Ασίαν ως Ύπατον Αρμοστήν ένα τουτ' αυτό παράφρονα και εγωιστήν, φλύαρον, απερροφημένον εν τω αυτοθαυμασμώ και καταφρονούντα και υβρίζοντα και δέροντα και εξορίζοντα και φυλακίζοντα όλα τα υγιή και σώφρονα στοιχεία του τόπου, διότι εν τω φρενοκομείω του βεβαίως δεν είχον τόπον, και εις το τέλος αποδώσαντα αυτούς τους αγλαούς καρπούς της τελείας του Μικρασιαστικού λαού καταστροφής, τους οποίους νυν θερίζομεν.
Καιί δεύτερον, διότι πριν αποπερατώσητε το έργον Σας και θέσητε την κορωνίδα και το επιστέγασμα επί του αναγερθέντος αφαντάστως ωραίου και μεγαλοπρεπούς δημιουργήματός Σας, της καταθέσεως των θεμελίων της περικλεεστάτης ποτέ Βυζαντινης μας Αυτοκρατορίας, είχατε την ατυχή και ένοχον έμπνευσιν να διατάξητε εκλογάς κατ' αυτάς ακριβώς τας παραμονάς της εισόδου Σας εις Κωνσταντινούπολιν και της καταλήψεως αυτής υπό του Ελληνικού Στρατού προς εκτέλεσιν των όρων της -οίμοι- δια παντός καταστραφείσης συνθήκης των Σεβρών».
Ο Χρυσόστομος με λόγους συγκινητικούς καλεί τον Βενιζέλο ν' αναδραστηριοποιηθεί και να σώσει ό,τι είναι δυνατόν νά σωθεί. Όσο για τον εαυτό του προβλέπει:
«Ζήτημα είναι εάν, όταν το παρόν γράμμα αναγιγνώσκεται υφ' Υμών, ημείς πλέον υπάρχωμεν εν ζωή, προοριζόμενοι -τις οίδε- εις θυσίαν και μαρτύριον».
Όντως, όταν η επιστολή έφθασε εις τον Βενιζέλο, ο Χρυσόστομος είχε οδηγηθεί στη θυσία και στο μαρτύριο.

Ο Αμερικανός πρόξενος Τζώρτζ Χόρτον στο βιβλίο του «Η κατάρα της Ασίας» γράφει εν είδει requiem για τον Χρυσόστομο:
«Πέθανε σαν μάρτυρας και αξίζει να του απονεμηθούν ύψιστες τιμές από την Ελληνική Εκκλησία και την Ελληνική Κυβέρνηση...»
Την ώρα που τα νέφη ποικίλων απειλών πυκνώνουν πάνω από τον ελληνικό ουρανό, οι Έλληνες εμφανιζόμαστε βαθειά διχασμένοι, έτοιμοι για νέο εμφύλιο σπαραγμό. Είναι η στιγμή που όλοι βάλλουν εναντίον μας. Ελπίδα και δύναμη μπορούμε να βρούμε στον εαυτό μας, αν τον υψώσουμε πάνω από τις διαφορές μας. Ο Εθνομάρτυς Χρυσόστομος. Πέρα από το πνεύμα της θυσίας, της εθνικής ομοψυχίας, μπορεί να προσφέρει και στη χειμαζόμενη από την έξαψη του εθνικισμού Ευρώπη ένα μήνυμα χριστιανικής ενότητος. Αυτός ο βαθύτατος Έλλην σ' ένα κείμενό του έγραφε ότι πρέπει να ξεφύγουμε από το πνεύμα των καιρών, «το οποίον είναι ακόμη εθνικιστικόν, να αρθώμεν εις το πνεύμα των αιώνων το οποίον είναι αιώνιον και όπου καταργούνται αι διαιρέσεις και αι διαφοραί ανθρώπου από άνθρωπον και έθνους από έθνος». Ο Χρυσόστομος δεν ήταν απλώς ένας απόστολος του χριστιανικού Ελληνισμού, ήταν αληθής Απόστολος των Εθνών.

Σαράντος Καργάκος

Ιστορικός - συγγραφέας