Είπε πάλι: «Καθώς τα ψάρια, αν χρονοτριβήσουν στη στεριά, πεθαίνουν, έτσι και οι μοναχοί, χρονοτριβώντας έξω από το κελλί τους ή με λαϊκούς περνώντας την ώρα τους,

Μετά την αναγνώριση της Ελλάδας ως κράτους ανεξάρτητου και κυρίαρχου –όπως ορίστηκε με το λεγόμενο Πρωτόκολλο της Ανεξαρτησίας (22 Ιανουαρίου / 3 Φεβρουαρίου 1830)–, δύο βασικά ζητήματα παρέμεναν σε εκκρεμότητα: ο καθορισμός των συνόρων και το πρόσωπο του ηγεμόνα.

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου και συγκεκριμένα τον Μάρτιο του 1941, η Βουλγαρία του βασιλιά Βόρις Γ’, εισήλθε στον πόλεμο με στο πλευρό των δυνάμεων του άξονα (Γερμανίας, Ιταλίας) υπογράφοντας σύμφωνο συνεργασίας. Το αντάλλαγμα που δόθηκε στους Βούλγαρους για την συμμετοχή τους ήταν ελληνικά και σερβικά εδάφη καθώς και η αιώνια προσδοκία των Βούλγαρων, να βγουν στο Αιγαίο.

Ο Άγιος Αλέξιος, ο Υπερασπιστής της Ορθοδόξου πίστεως και ζηλωτής εργάτης της Αμπέλου του Κυρίου μας, γεννήθηκε στην Αυστροουγγαρία στις 18 Μαρτίου του 1854 από μία φτωχή οικογένεια Καρπαθορώσων. Όπως πολλές άλλες οικογένειες στην Αυστροουγγρική αυτοκρατορία, η οικογένεια του Αλεξίου Τοθ ήταν αρχικά συνδεδεμένη με τους Ουνίτες.

Ο πατέρας και ο αδελφός του Αλεξίου ήταν “ιερείς” και ο θείος του ήταν “Επίσκοπος” των Ουνιτών. Έλαβε εξαιρετική μόρφωση και έμαθε πολλές γλώσσες (καρπαθορωσικά, ουγγρικά, ρωσικά, γερμανικά, λατινικά και ελληνικά μόνο για ανάγνωση). Νυμφεύθηκε τη Ροζαλί Μιχάλιτς, την θυγατέρα ενός “ιερέως” και χειροτονήθηκε “πρεσβύτερος” στις 18 Απριλίου 1878 μ.Χ. Η γυναίκα του πέθανε σύντομα και μετά από λίγο και το μονάκριβο παιδί του. Ο Αλέξιος άντεξε τις δοκιμασίες αυτές με την υπομονή του Ιώβ.

Τον Μάιο του 1897 ο Αλέξιος ανεδείχθη γραμματέας του Επισκόπου Πρέσωβ και υπεύθυνος του διοικητικού τομέα της Επισκοπής. Επίσης, του ανατέθηκε η διεύθυνση ενός ορφανοτροφείου. Ο π. Αλέξιος Τοθ δίδασκε Εκκλησιαστική Ιστορία και Κανονικό Δίκαιο στο “Ιεροδιδασκαλείο” του Πρέσωβ, και οι γνώσεις και η εμπειρία που αποκόμισε από αυτό τον βοήθησαν πάρα πολύ στην μετέπειτα ζωή του στην Αμερική. Ωστόσο, η θητεία του ως Καθηγητής στο “Ιεροδιδασκαλείο” και ως Διευθυντής στα πόστα που του ανατέθηκαν στην Επισκοπή του Πρέσωβ, δεν είχαν μεγάλη διάρκεια μια και η Θεία Πρόνοια είχε διαφορετικά σχέδια για τον Άγιο. Τον Οκτώβριο του 1889 διορίσθηκε και ανέλαβε “ιερατικά” καθήκοντα σε μία ουνιτική ενορία στη Μινεάπολη της Μινεσότας. Ως άλλος Αβραάμ εγκατέλειψε τη χώρα του και τους συγγενείς του για να εκπληρώσει το Θείο θέλημα.

Όταν έφτασε στην Αμερική, ο πατήρ Αλέξιος παρουσιάστηκε στην τοπική “Ρωμαιοκαθολική” (Παπική) επισκοπική αρχή, συγκεκριμένα στον “Αρχιεπίσκοπο” John Ireland, καθώς δεν υπήρχε Ουνίτης “επίσκοπος” στις Η.Π.Α. εκείνη την εποχή. Ο “Αρχιεπίσκοπος” Ireland ανήκε σε μια ομάδα Αμερικανών “Καθολικών” (Παπικών), που προωθούσαν την ιδέα της ‘Αμερικανοποίησης’ όλων των “Ρωμαιοκαθολικών”. Το δικό του όραμα για το μέλλον στηριζόταν σε τρεις πυλώνες: ‘κοινή πίστη’, ‘κοινά έθιμα’, και τη ‘χρήση της Αγγλικής γλώσσας για όλες τις περιπτώσεις εκτός από τις λειτουργικές τελετές’. Προφανώς, εθνοτικές ενορίες και μη Λατινικού τύπου χειροτονημένοι “ιερείς” (δηλαδή Ουνίτες), ιδιαίτερα οι έγγαμοι, δεν υπήρχε τρόπος να ταιριάξουν σε αυτό το πρόγραμμα. Έτσι, όταν ο πατήρ Αλέξιος Τοθ προσήλθε για να παρουσιάσει τα διαπηστευτήρια του, ο “Αρχιεπίσκοπος” Ireland τον υπεδέχθει με καταφανή κακοπιστία -αν όχι εχθρότητα. Αρνήθηκε να τον αναγνωρίσει ως ένα έγκυρο Παπικό “ιερέα”, και δεν του χορήγησε άδεια να λειτουργεί στην “Αρχιεπισκοπή” του. Ο ίδιος ο Άγιος καταγράφει τη συνάντησή του με τον “Αρχιεπίσκοπο” ως εξής:

«Εμφανίστηκα ενώπιον του “Επισκόπου” Ireland την 19η Δεκεμβρίου 1889, ασπάστηκα την χείρα του κατά τα ειωθότα, και απέδωσα τα διαπιστευτήρια μου, ξεχνώντας ωστόσο να γονατίσω μπροστά του, κάτι που όπως έμαθα αργότερα ήταν και το καθοριστικότερο λάθος μου. Ενθυμούμαι, ότι αμέσως μόλις διάβασε ότι ήμουν ένας “Ελληνο-Καθολικός ιερέας”, τα χέρια του άρχισαν να τρέμουν. Του χρειάστηκαν δεκαπέντε λεπτά να διαβάσει μέχρι το τέλος και αμέσως μετά με ρώτησε αποτόμως –συζητήσαμε στα Λατινικά:

› Έχεις σύζυγο?

› Όχι

› Αλλά είχες μία?

› Ναι, είμαι χήρος.

Σε αυτό πέταξε το χαρτί στο τραπέζι και διακήρξε δυνατά:

› Έχω ήδη στείλει επιστολή στη Ρώμη, με την οποία διαμαρτύρομαι ενιστάμενος κατά του γεγονότος να στέλνουν σε εμένα τέτοιου είδους “ιερείς”!

› Τι εννοείτε τέτοιου είδους?

› Του δικού σου είδους.

› Είμαι ένας “Ελληνο-Καθολικός ιερέας”. Είμαι Ουνίτης και χειροτονήθηκα από κανονικό “Καθολικό Επίσκοπο”.

› Θεωρώ ότι ούτε εσύ, ούτε αυτός ο δικός σου ο “Επίσκοπος” ότι είστε Καθολικοί· εξάλλου δε μου χρειάζεται κανένας “Ελληνο-Καθολικός ιερέας”. Ένας “Πολωνός ιερέας” είναι απολύτως επαρκής. Οι Έλληνες μπορούν επίσης να έχουν αυτόν για “ιερέα” τους. Όμως ανήκει στο Λατινικό τύπο· ανεξαρτἠτως, οι άνθρωποί μας δεν τον καταλαβαίνουν και σπάνια θα πάνε σε αυτόν· αυτός ήταν και ο λόγος που εγκατέστησαν μια δική τους “Εκκλησία”· Δεν πήραν άδεια από εμένα και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να σου αναγνωρίσω δικαιοδοσία να εργαστείς εδώ.»

Ως Ιστορικός και Κανονολόγος, ο πατήρ Τοθ, ήξερε τα δικαιώματα του όπως αυτά προέκυπταν σύμφωνα με τους όρους της Ουνίας και δε θα μπορούσε να δεχθεί τις παράνομες αποφάσεις του “Αρχιεπισκόπου”. Τον Οκτώβριο του 1890 πργματοποιήθηκε μια συνάντηση στην οποία συμμετείχαν οκτώ από τους δέκα Ουνίτες “ιερείς” στο Wilkes-Barre της Πενσυλβανίας, υπό την προεδρεία του πατέρα Τοθ. Όσοι Ουνίτες “ιερείς” παραβρέθηκαν σε αυτή τη συνάντηση ανακλήθηκαν στην Ευρώπη από τους “επισκόπους” τους, ως τιμωρία για τη συμμετοχή τους.

Εν τω μεταξύ οι Αμερικανοί Παπικοί “επίσκοποι” είχαν αποστείλει επιστολή στη Ρώμη με την οποία αξίωναν την ανάκληση στην Ευρώπη όλων των Ουνιτών “ιερέων”, επειδή είχαν το φόβο ὀτι οι Ουνίτες “ιερείς” και οι Ουνιτικές ενορίες θα δυσχαίρεναν την αφομοίωση των μεταναστών στον Αμερικανικό τρόπο ζωής και την κολτούρα του τόπου. Οι δε Ουνίτες “επίσκοποι” της Ευρώπης αρήθηκαν ακόμα και να ακούσουν τις εκκλήσεις των Ουνιτών “ιερέων” τους για βοήθεια. Ο “Αρχιεπίσκοπος” Ireland, μάλιστα, έστειλε επιστολή σε όλες τις ενορίες της επικράτειάς του, με την οποία πρόσταζε όλα τα μέλη να μην επισκέπτονται την ενορία του πατέρα Τοθ, και να μη δέχονται καμία “ιερατική” υπηρεσία από αυτόν.

Ο πατήρ Αλέξιος συνειδητοποίησε ότι οι Ουνίτες “ιερείς” και οι πιστοί πάντα θα αντιμετωπίζονται ως δεύτερης κατηγορίας μέσα στην “ευρύτερη Ρωμαιοκαθολική Εκκλήσία”, και ότι η «Ένωση» με τη Ρώμη είχε απλά επιβληθεί στους Καρπαθο-Ρώσους. Αναφέρει σχετικά:

«Πήρα την απόφαση να κάνω κάτι το οποίο κουβαλούσα στην καρδιά μου επί μακρόν, και λαχταρούσε η ψυχή μου: να γίνω Ορθόδοξος. Πως όμως θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί η ενδόμυχη αυτή λαχτάρα; Θα έπρεπε να προχωρήσω με μεγάλη διάκριση και προσοχή. Η ατυχής «Ένωση», η πηγή της κατηφόρας μας και όλων των πληγών μας, είχε γίνει κομμάτι του λαού μας για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα. Είχαν κιόλας περάσει 250 χρόνια από τότε που αρχίσαμε να κουβαλούμε αυτό το βάρος. Προσευχήθηκα σφόδρα, σφόδρα στο Θεό να μου δώσει δύναμη και να με φώτισει να καταφέρω να τα εξηγήσω όλα αυτά με τον ποιο ξεκάθαρο τρόπο στους ενορίτες μου που τα αγνοούν.»

Και το Άγιο Πνεύμα βοήθησε. Οι ενορίτες του είπαν:

«Ας πάμε στον Ρώσο Επίσκοπο. Γιατί θα πρέπει να υποτασσόμαστε συνεχώς στους ξένους;»

Ήρθαν σε επαφή με το Ρώσο πρόξενο Ivan Mlinar στο San Francisco και αυτός έκανε την πρώτη επαφή με το Ρώσο επίσκοπο Βλαδίμηρο. Το Φεβρουάριο του 1891, ο πατήρ Τόθ ταξίδεψε με τον επίτροπό του τον Paul Podany στο San Francisco όπου έγινε δεκτός από τον Επίσκοπο Βλαδίμηρο. Ο Paul Zaichenko, αυτόπτης μάρτυς αυτής της συνάντησης, γράφει σχετικά:

«Ο Επίσκοπος Βλαδίμηρος χωροστατούσε της Θείας Λειτουργίας στον Ρωσο-Ορθόδοξο Καθεδρικό Ναό του San Francisco. Κάτω από την καθοδήγησή μου, η χωροδία έψαλε με θαυμαστό τρόπο τα τροπάρια. Στο κέντρο του ναού στάθηκε ένας άγνωστος. Δεν είχε γένια αλλά είχε κοντό, στρατιωτικό, κούρεμα. Φορούσε ράσο, που προσδένενεται με μια σειρά κουμπιών, και γύρω από τη μέση του ήταν δεμένο ένα πλατύ μωβ ζωνάρι… Όλα τα μάτια ήταν στραμμένα πάνω του αλλά κανείς δε γνώριζε ποιος ήταν αυτός ο άγνωστος. Ο Επίσκοπος Βλαδίμηρος, με πλήρη άμφια, βγήκε από το Ιερό Βήμα κρατώντας το Ευαγγέλιο και το Σταυρό. Ο Άγνωστος έγινε δεκτός στην Ορθόδοξη Πίστη σύμφωνα με το Εκκλησιαστικό τυπικό. Με στεντώρια δυνατή φωνή, αποκύρηξε τον Παπισμό και έγινε μέλος του ποιμνίου της Αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας. Τη στιγμή εκείνη το πρόσωπό του φωτίστηκε με ένα απόκοσμο φως. Ο καινούργιος προσήλυτος ήταν ο πατέρας Αλέξιος Τοθ, νέος, γοητευτικός, και δυναμικός…»

Ακολούθως, ο Επίσκοπος Βλαδίμηρος ταξίδεψε στη Μινεάπολη την 25η Μαρτίου του 1891, όπου και προσέλαβε 361 ενορίτες στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι Ουνίτες “ιερείς” και λαϊκοί στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής έμαθαν τη θαρραλέα πράξη του πατρός Αλεξίου, και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα πολλοί από τους Καρπαθορώσους αδελφούς του να είναι έτοιμοι να ακούσουν και να κατανοήσουν τις ψευδοδιδασκαλίες και τις απάτες που τους οδήγησαν στην πλάνη επί πολλές γεννιές.

Το παράδειγμα του Αγίου Αλεξίου και της ενορίας του, που επέστρεψαν στην Ορθοδοξία, ήταν ενθαρρυντικό για εκατοντάδες άλλους Ουνίτες. Ο πατήρ Αλέξιος ήταν φως επί τη λυχνία και αποτελούσε φωτεινό παράδειγμα για τους πιστούς. Με το τολμηρό κήρυγμά του εξέθεσε την κακόπιστη διδασκαλία που είχε παραπλανήσει τους ανθρώπους, αλλά ήταν πολύ διακριτικός, για να μην καλλιεργήσει στο ποίμνιό του τη μισαλλοδοξία. Αναδείχθηκε κήρυκας της θεοσεβούς θεολογίας και του ορθού δόγματος και συνέγραψε αρκετά συγγράμματα για την ορθόδοξη πίστη και τον ορθόδοξο βίο.

Παρά το γεγονός ότι η ενορία του στη Μινεάπολη έγινε δεκτή από την Ορθόδοξη Εκκλησία το Μάρτιο του 1891, χρειάστηκε να παρέλθει παραπάνω από ένα έτος μέχρι το γεγονός να επικυρωθεί από την Αγία Σύνοδο στη Ρωσία. Τον Ιούλιο του 1892, η Ρωσική Σύνοδος αναγνώρισε επίσημα την ενορία στη Μινεάπολη και τη δεχτηκε ως μέρος της Επισκοπής Αλάσκας και Αλεούτιων νήσων. Η απόφαση έφτασε στην Αμερική μόλις τον Οκτώβριο του 1892. Εν τω μεταξύ, δημιουργήθηκε ένα κλίμα εθνικής και θρησκευτικής αντιπαλότητας έναντι των προσυλήτων. Ο πατήρ Αλέξιος κατηγορήθηκε ότι “πούλησε” τους Καρπαθορώσους συντοπίτες του, και ότι τους “πρόδωσε” στους Μοσχοβίτες για ίδιον οικονομικό όφελος.

Στην πραγματικότητα δεν έλαβε καμία οικονομική βοήθεια για μεγάλο μεγάλο χρονικό διάστημα ενώ και η ενορία του ήταν από τις πλέον φτωχιές. Ο ενάρετος ιερέας, για να ανταπεξέλθει στις βιοτικές ανάγκες, ήταν αναγκασμένος να εργάζεται σε ένα φούρνο. Αν και τα χρήματά του ήταν λίγα, δεν παράλειπε να δίνει ελεημοσύνη στους φτωχούς και τους ενδεείς. Μοιραζόταν τα χρήματα από την εργασία του με άλλους κληρικούς που ήταν σε χειρότερη οικονομική κατάσταση από αυτόν και συνέφερε στην ανοικοδόμηση εκκλησιών και στην εκπαίδευση των φοιτητών Θεολογίας στη Μινεάπολη. Δεν ανησυχούσε ιδιαίτερα για τη ζωή του, για το τι θα έτρωγε και τι θα ενδυόταν. Έχοντας εμπιστοσύνη στον Κύριο ακολουθούσε την προτροπή του Ευαγγελίου: «ζητεῖτε δὲ πρώτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμίν», (Ματθαίος 6:33). Με αυτό τον τρόπο υπέφερε τη θλίψη, τη συκοφαντία και τις φυσικές επιθέσεις με υπομονή και πνευματική χαρά, υπενθυμίζοντάς μας ότι «παντὸς δυνατοτέρα ἐστὶν ἡ εὐσέβεια» (Σοφία Σολομώντος 10:12).

Ο Επίσκοπος Βλαδίμηρος, ο Επίσκοπος Βλαδίμηρος Νικόλαος, ο Άγιος Τύχων, και ο Επίσκοπος Πλάτων, ανεγνώρισαν τα ιδιαίτερα χαρίσματα του πατρός Τοθ, και πολύ συχνά τον έστελναν σε ιεραποστολικές αποστολές για να κηρύσσει όπου υπήρχαν άνθρωποι Σλαβικής καταγωγής. Ο ίδιος, αν και ταπεινός τη καρδία με πλήρη επίγνωση των ελλείψεων και των αδυναμιών του, έκανε υπακοή στις επιταγές των Επισκόπων. Ούτε δίσταζε, ούτε προέβαλε δικαιολογίες και πάντα έτρεχε να διεκπεραιώσει τις διάφορες αυτές αποτολές. Έτσι, ο Άγιος Αλέξιος επισκέφθηκε πολλές Ουνιτικές ενορίες, όπου εξηγούσε στο ποίμνιο τις διαφορές μεταξύ Ορθοδόξων, Προτεσταντών, Ρωμαιοκαθολικών (Παπικών) και Ουνιτών, υπογραμμίζοντας ότι ο αληθινός δρόμος για τη σωτηρία της ψυχής είναι ο δρόμος της Ορθοδοξίας.

Ο Άγιος Αλέξιος, όπως ο Ιωσίας «κατηυθύνθη ἐν ἐπιστροφῇ λαοῦ καὶ ἐξῇρε βδελύγματα ἀνομίας» (Σοφία Σειράχ 49:2). Συνέβαλε ενεργά στην επιστροφή 17 ουνιτικών κοινοτήτων στους κόλπους της Ορθοδοξίας. Από το 1909,την περίοδο της μακαρίας κοιμήσεώς του, περίπου 25.000 Καρπαθορώσοι και Γαλισιανοί Ουνίτες είχαν επιστρέψει στην Ορθοδοξία. Αυτό αποτέλεσε ένα σημαντικό γεγονός στην ιστορία της ιεραποστολής στην Αμερική, το οποίο συνέβαλε καθοριστικά στην εκεί εδραίωση της Ορθοδοξίας, που θα συνέχιζε να καθορίζει τις εξελίξεις για πολλές από τις επόμενες γενεές. Μέχρι το 1916, 163 Ουνιτικές ενορίες με περισσότερα από 200.000 μέλη επανήλθαν στην Ορθόδοξη Πίστη. Ακόμα και σήμερα η Εκκλησία εξακολουθεί να δρέπει τους καρπούς της διδασκαλίας και του κηρύγματος του Αγίου.

Οι κοπιώδεις πνευματικοί αγώνες του Αγίου Αλεξίου δεν πέρασαν απαρατήρητες ούτε από τους επίγειους άρχοντες. Έτσι, στον Άγιο απονεμήθηκαν το παράσημο του Αγίου Βλαδίμηρου και το παράσημο της Αγίας Άννας από τον τσάρο Νικόλαο Β’, για τις διακεκριμένες υπηρεσίες του και την αφοσίωσσή του ατο Θεό και την Πατρίδα. Το 1907 ο Άγιος αρνήθηκε την υποψηφιότητά του για τον επισκοπικό βαθμό προτείνοντας κάποιον νεότερο για τη θέση αυτή.

Προς τα τέλη του έτους 1908, η υγεία του Αγίου γνώρισε κατακόρυφη πτώση λόγω ασθενείας και επιπλοκών. Ο Άγιος Αλέξιος κοιμήθηκε με ειρήνη την Παρασκευή 7 Μαΐου 1909, ημέρα εορτασμού των Αγίων Σάββα και Αλεξίου του Ερημίτου των Σπηλαίων της Λαύρας του Κιέβου. Τα ιερά λείψανά του φυλάσσονται στη μονή του Αγίου Τύχωνος στη νότια Καναάν της Πενσυλβανίας.

Βιβλιογραφία

1. «Repose of St Alexis Toth the confessor and defender of Orthodoxy in America», Orthodox Church in America, (https://oca.org/saints/lives/2016/05/07/101300-repose-of-st-alexis-toth-the-confessor-and-defender-of-orthodoxy).

2. «St. Alexis Toth of Wilkes-Barre», (http://www.patheos.com/blogs/mcnamarasblog/2009/05/st-alexis-toth-of-wilkes-barre.html).

3. «St. Alexis Toth › Confessor of the Orthodox Faith in America», American Carpatho-Russian Orthodox Diocese of the U.S.A., (http://www.acrod.org/readingroom/saints/stalexistoth)

Πηγή: Προσκυνητής

Ο σουλτάνος με αφορμή την συμμετοχή των Μανιατών (θεληματικούς ή αθελήτως) στην αποτυχημένη Ορλωφική Επανάσταση στην Πελοπόννησο (1770-1774) τον Μάρτιο του 1770 στέλνει στην περιοχή της Μάνης τουρκοαλβανική δύναμη 8.000 ανδρών πεζικού υπό την διοίκησιν του Χατζή Οσμάν Πασσά, για να επιβάλει την έννομη τάξη. Αρχικώς χτύπησε την Μάνη από την δυτική της είσοδο, στην περιοχή Πόρος του Αλμυρού. Κατά μεταμεσονύκτια όμως ώρα, προσεβλήθη από αλαλάζοντες δαιμονιωδώς Μανιάτες και Μανιάτισσες και πανικόβλητος επιστρέφει στην Καλαμάτα, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης περίπου χίλιους νεκρούς και άφθονο πολεμικό υλικό. Η αντίδραση του σε μια τέτοια ήττα του είναι άμεση: Διπλασιάζει την δύναμη του σε 16.000 πεζούς με ανάλογο ιππικό και πυροβολικό... Η δύναμη του δηλαδή υπερβαίνει τις 18.000 ανδρών!

Μετά από ένα μήνα και με ορμητήριο τον Μυστρά εισβάλλει στην Μάνη από ανατολάς κατά τας αρχάς Μαΐου. Καταλαμβάνει το μικρό Γύθειο, τα χωριά του Μαλευρίου, τον Πασσαβά και προχωρεί για να κυριεύσει όλη την Μάνη. Περνώντας απ' τα χωριά σκοτώνει, βιάζει, καίει σπίτια, αρπάζει ζώα, καταστρέφει. Οι κάτοικοι κρύβονται στ' απάτητα βουνά. Ξαφνικά όμως ένας αγγελιαφόρος του διαμηνύει, πως οι Σκουταριώτες-Καλκαντήδες προβάλλουν πεισματώδη αντίσταση στον πατρογονικό πύργο τους "ΠΑΛΙΟΠΥΡΓΟ σήμερα" στο Σκουτάρι. Δεν συλλαμβάνει την σπουδαιότητα της καταστάσεως αμέσως και στέλνει διαπραγματευτές για την παράδοση. Οι Καλκαντήδες, που δέχθηκαν την επίθεση των Τουρκοαλβανών την 1η Μαίου 1770, συζητούν μαζί με συγγενείς και άλλους συγχωριανούς τους όρους του "Οσμάν, που οι διαπραγματευτές του προσκομίζουν όχι διότι ήθελαν να παραδοθούν, αλλά διότι ήθελαν να δώσουν χρόνο στους αμάχους να απομακρυνθούν και να σωθούν και στους συναρχηγούς της Ανατολικής Μάνης καπετάν Γρηγόρη Τζωρτζάκη και καπετάν Δημητράκη Γρηγοράκη (Καβαλλιέρη αργότερα) ως και στους Δυτικομανιάτες καπεταναίους Μαυρομιχάληδες, Κουμουνδουράκηδες, Τρουπάκηδες, Κουτηφαραίους και άλλους. Αφ' ετέρου προσπαθούν να συγκροτήσουν τις διαλυμένες στην Τρίπολη απ τους Τούρκους δύο Λεγεώνες της Μάνης για μια επίθεση σωτήρια για τους ίδιους (τους Καλκαντήδες) και όλη τη Μάνη και φυσικά καταστρεπτική για την τουρκαλβανική δύναμη.

Διώχνουν με ανάρμοστο τρόπο τους διαπραγματευτές και για να τους ερεθίσουν περισσότερο, κρεμούν απ' την κορυφή του πύργου δύο "μπουζία" (γουρουνόπουλα), που οι στριγκλιές τους έχουν θρησκευτικό και ταπεινωτικό χαρακτήρα για τους εισβολείς (ο Παλιόπυργος επικοινωνούσε δια σήραγγας υπογείως με τον καστρόπυργο των Γαρδασιάνων που και αυτός κατεστράφη δι ανατινάξεως την παραμονήν της ανατινάξεως του Παλιοπύργου μάλλον). Οι πέντε αδελφοί Καλκαντή με τους συγχωριανούς τους δεν υπερβαίνουν τους εβδομήντα. Ετοιμάζονται για πολυήμερη άμυνα. Οι διαπραγματευτές αναφέρουν στον διοικητή τους Οσμάν την άρνηση και την προκλητικότητα των Μανιατών, που αποφασίζει να τους δώσει ένα μάθημα "καλής" συμπεριφοράς. Επισκέπτεται το χώρο του πύργου μέσα στο Σκουτάρι. Γύρωθι του πύργου υπάρχουν οι πατρογονικοί πύργοι των Γρηγοράκηδων των Γαϊτάναρων, των Γαρδάβιδων, των Αλτζερίδων και άλλες οικίες, που δεν επιτρέπουν τάξιμο κανονιών.

Το κακοτράχαλο του δρόμου επίσης δεν βοηθεί στην μεταφορά κανονιών. Έτσι αποφασίζει να καταλάβει τον πύργο με εφόδους πεζικού και μηχανικού. Οι Τούρκοι έχουν χάσει κάποιους στρατιώτες απ' την πρώτη επαφή τους με τους υπερασπιστές του πύργου. Λόγω της στενότητος του χώρου δεν μπορούν ν' αναπτυχθούν σωστά. Ο Οσμάν ξεγελιέται. Πιστεύει, πως με το πρώτο χτύπημα θα παραδοθούν οι Καλκαντήδες. Την δεύτερη ημέρα, 2/5/1770, επιτίθεται. Οι Τούρκοι υποχωρούν από τα πυκνά και εύστοχα πυρά. Την τρίτη ημέρα επιτίθενται, φθάνουν ως τον πύργο. Οι λοστοφόροι αρχίζουν την εξόρυξη λίθων απ' τον πύργο, για να τοποθετήσουν, πυρίτιδα και να τον ανατινάζουν. Οι Καλκαντήδες τους ρίχνουν βροχή από φονικές πέτρες και οι Τούρκοι αναγκάζονται σε άτακτη υποχώρηση. Την τετάρτη ήμερα (4/5/1770) ξαναεπιτίθενται με μεγαλύτερη σφοδρότητα.

Οι λοστοφόροι επιχειρούν τα ίδια, μα οι Καλκαντήδες τους ρίχνουν καυτό λάδι και τους ζεματίζουν. Υποχωρούν και υποχωρώντας δέχονται τα εύστοχα και ασταμάτητα πυρά των υπερασπιστών του πύργου. Οι απώλειες των Τούρκων αυξάνονται! Ο Οσμάν αποφασίζει να ανοίξει σήραγγα, που να φθάνει ως τα θεμέλια του πύργου και να τους ανατινάξει. Ακούει όμως τους Καλκαντήδες - Σκουταριώτες να τραγουδούν και να προκαλούν τους Τούρκους. Μια φωνή πιο δυνατή ακούστηκε να λέει "Τουρκαλβανόπουλα, φύγετε να σωθήτε. Ο Χατζή Οσμάν είναι ανόητος και ξεγελιέται, θα πάθετε ό,τι πάθατε στον Πόρο τ' Αλμυρού κι' ακόμα χειρότερα. Και συ, Οσμάν, λυπήσου τους στρατιώτες σου".

Οι Καλκαντήδες είχαν δίκιο, μα ο Οσμάν δεν ήξερε ότι σε λίγο θα τον κύκλωναν χιλιάδες Μανιάτες. (Μας λέγει η προφορική παράδοση, ότι αυτός που φώναζε ήταν ο Αλέξιος Καλκαντής, ο γενάρχης των οικογενειών Αλεξάκου που ζουν στο Μαυροβούνι Γυθείου). Ακούγοντας αυτά τα υποτιμητικά λόγια ο Οσμάν φοβήθηκε, ότι ίσως αρχίσουν να λιποτακτούν οι στρατιώτες του ή να μην υπακούουν και αμέσως διατάσσει να προπαρασκευαστούν για νέα επίθεση, πιο σφοδρή από κάθε άλλη φορά, την άλλη μέρα. Την πέμπτη ημέρα, 5/5/1770, οι Τούρκοι επανέρχονται. Έχουν ρητές διαταγές: Δεν θα υποχωρήσουν, αν δεν τοποθετήσουν εκρηκτικά για την ανατίναξη του πύργου. Πέριξ του πύργου το πεζικό βάλλει με βροχή βολιών (σφαιρών) κατά του πύργου. Ο πύργος φλέγεται. Γίνεται αόρατος από τους καπνούς.

Οι λοστοφόροι της νότιας πλευράς κοντεύουν να βγάλουν μια πέτρα. Ο Οσμάν το πληροφορείται και αρχίζει γενική επίθεση. Στις άλλες πλευρές, παρά την αντίσταση των Καλκαντήδων, οι λοστοφόροι προχωρούν. Μα ξαφνικά φεύγουν σαν τρελλοί. Οι αξιωματικοί τους διατάσσουν να γυρίσουν πίσω. Στο τέλος φεύγουν και οι αξιωματικοί, δεχόμενοι την επίθεση εκατομμυρίων αγριεμένων μελισσών, που τους κεντρίζουν και τους κυνηγούν σε μεγάλες αποστάσεις. Οι Καλκαντήδες τους είχαν ρίξει κυψέλες μελισσών και ίσως είχαν παίξει το τελευταίο τους χαρτί. Τις κυψέλες έριξαν, δύο Γαλανιάνοι, ένας Πουλικόγιαννης και ένας Λεβεντζώνης. Όμως είχαν πετύχει, βραδυπορούντος τον εχθρό, να σώσουν τους αμάχους και να οργανωθούν οι Λεγεώνες. Στις δυνάμεις αυτές προσετέθησαν και πλήθος Μανιατισσών μαχητριών. Ο Οσμάν θαυμάζει τους Σκουταριώτες μα στον στρατό του δεν έχει τέτοιους ήρωες για να τους εκπορθήσει...

Ο Οσμάν έχει χάσει κατά την παράδοση 300 οπλίτες (αριθμός υπερβολικός μάλλον) και δεν σκοπεύει να χάσει άλλους. Κάτω από αυτήν την ψυχολογία ο Οσμάν αποφασίζει να σκάψει σήραγγα στην νοτιοανατολική πλευρά του πύργου και φθάνει ως τα θεμέλια. Τοποθετεί εκρηκτικά και την νύκτα της 7 προς 8/5/1770 τους ανατινάζει. Οι υπερασπιστές μέσα στα ερείπια όλοι νεκροί!

Ο Ν. Γ. Ηλιόπουλος γράφει: "Ο Οσμάν προσέκρουσε μόνον εις ένα ανεπαίσθητον δια μίαν τόσον ισχυράν δύναμιν πρόσκομμα, το οποίον ώρθωσεν εις τον δρόμον του δράξ προασπιστών του πατρίου εδάφους -ως λίθος εκτροχιάζων ολόκληρον αμαξοστοιχίαν". Οι Καλκαντήδες αναφέρονται επίσης κι' απ' τον Α.Γ. Κουτσιλιέρη στο έργο του "Ιστορία της Μάνης" και τον στρατηγό Γ. Μαραβελέα στην "Στρατιωτική Επιθεώρηση", δεν λέγουν όμως ότι ο ΠΑΛΙΟΠΥΡΓΟΣ βρίσκεται στο κέντρο, στο Σκουτάρι. Μετά την μάχη με τους Καλκαντήδες ο Οσμάν ζήτησε να δει τους αρχηγούς των Μανιατών για διαπραγμάτευση της ειρήνης. Εκείνοι έστειλαν δύο γέρους παπάδες κι ένα επίσης γέρο ιδιώτη στον Οσμάν. Οι παλουκωθέντες γέροντες ήσαν (κατά τον Δημ. Αλεξανδράκη) οι ιερεύς Τσατσούλης 80 ετών από την Αρεόπολη, ένας ακόμη υπέργηρος ιερεύς και ο ιδιώτης γέρων Πικουλάκης.

Αυτός θεώρησε δήθεν υποτιμητικό το να συζητεί με γέρους και όχι αρχηγούς και αποκεφαλίζει τους τρεις απεσταλμένους, που αρνήθηκαν τους όρους του μη σεβασθείς την ιδιότητα τους ως διαπραγματευτών ειρήνης, τα δε κεφάλια τους τα παλούκωσε και τα στέριωσε ψηλά στην Αραβίκια, για να τρομοκρατήσει προφανώς τους Μανιάτες. Από τότε η περιοχή λέγεται Τρικεφάλι. (Το Τρικεφάλι βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του δρόμου, τα Αραβίκια, μεταξύ των χωριών ΠΑΡΑΣΥΡΟΥ και ΧΕΙΜΑΡΡΑΣ).

Μετά από αυτό οι Μανιάτες εξοργίσθηκαν και το ίδιο βράδυ του θανάτου των γερόντων και μια ή δύο ήμερες μετά, την καταστροφή του πύργου των Καλκαντήδων επιτίθενται νύχτα στους μεθυσμένους και κοιμωμένους Τούρκους στα Αγιοπήγαδα (110 μέτρα βόρεια του Σκουταριού), στον Πασσαβά, στους λόφους Πεταλέας και Μαστρολέας. Οι ανωτέρω θέσεις και κυρίως τ' Αγιοπήγαδα (με τους Σκουταριώτες Γρηγοράκηδες), θα γίνουν ο τάφος "υπερμυρίων Τουρκαλβανών", όπως γράφει ο Ν.Γ. Ηλιόπουλος. Εκεί θα σκοτωθεί και ο ίδιος ο Οσμάν.

Τα Αγιοπήγαδα μετονομάστηκαν σε Βρωμοπήγαδα, διότι τα πηγάδια αυτά γέμισαν με πτώματα και βρώμισαν. Βρωμοπήγαδα ονομάζεται η περιοχή που ορίζεται από την διασταύρωσιν Παρασυρού - Σκουτάρι μέχρι βόρεια τις Ασούλιανες, που και αυτές πήραν τ' όνομα τους από τους σκοτωμένους Ασουλιώτες Τούρκους και τους λόφους Ξυνοκαβάλας και Αγριλιωτής, δυτικά και ανατολικά αντίστοιχα. Τα εκ της νικηφόρου μάχης αποκτηθέντα λάφυρα είναι πλούσια.

Ο διαβάζων αυτές τις γραμμές θα πρέπει να προσέξει ότι:

1. Η θυσία των Σκουταριωτών - Καλκαντήδων χρονικά, αποτελεί το ΠΡΩΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ (ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ) Ελληνικής αντιστάσεως κατά των Τούρκων.

2. Η θυσία τους, έδωσε χρόνο στα γυναικόπαιδα να κρυφτούν και στους Μανιάτες γενικώς να προετοιμάσουν τις δύο λεγεώνες τους για επίθεση και άμυνα ως και όλους τους δυναμένους να φέρουν όπλα.

3. Μια νίκη που στοιχίζει στο εχθρό "υπερμυρίους άνδρας του" δηλ. πάνω από 10000 νεκρούς, σημαίνει ότι το ηθικό όλων των Ελλήνων ανεπτερώθη σ όλο τον γεωγραφικό τους χώρο και ανοίγει την όρεξη του για πάρα πέρα αγώνες για την λευτεριά, το 1821.

4. Αυτό το γεγονός της θυσίας των Σκουταριωτών φτάνει και σ' όλες τις βασιλικές αυλές της Ευρώπης, που κάποιες από αυτές θα εκδηλωθούν φιλικά λίγο αργότερα ως και στα αυτιά φιλελλήνων που θα έλθουν στην Ελλάδα κατά την επανάσταση και θα θυσιάσουν την περιουσία τους και την ζωή τους. Ο Παλιόπουργος και οι υπερασπιστές του, είναι οι ηθικοί αυτουργοί του μακελειού των Τούρκων κ.λ.π. και θα έπρεπε ο μεν πύργος να έχει αναστηλωθεί, τα δε παλικάρια του να μνημονεύονται στις εθνικές γιορτές και να κατατίθενται στέφανοι στο μέγιστο των μνημείων, τον Παλιόπυργο.

Τα γνωστά ολοκαυτώματα έγιναν:

1. Σούλι-Κούγκι 16/12/1803. Τρεις νεκροί Έλληνες.

2. Μονή Σέκου, Μολδαβία. 9/1821. Γιωργάκης Ολύμπιος και άλλοι δώδεκα.

3. Ψαρά. Φτελιά, Παλαιόκαστρο. Και τα δύο έγιναν την 20/6/1824.

4. Μεσολόγγι, α) Χρήστος Καψάλης β) Ο ΡΩΓΩΝ ΙΩΣΗΦ και τα δύο έγιναν την 10/4/1826.

5. Αρκάδι. Στην Κρήτη-Ρέθυμνο. 9/11/1866. Νεκροί Έλληνες 946. Τούρκοι 1500.

Του Γεωργίου Δ. Κουράκου,

Συγγραφέα – Ανωτ. Αξιωματικού ε.α

Πηγή: Περί Πάτρης

Βλαχάκης Αντώνιος (Καπετάν Αντώνιος Λίτσας) (12 Νοεμβρίου 1874 - 07 Μαΐου 1906) Κατά την διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα υπηρέτησε στο Πεζικό ως Ανθυπολοχαγός. Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν Αρχηγός Ενόπλου Σώματος.

Η συνέχεια στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://macedonian-fighters.com/index.php?title=Αντώνιος_Βλαχάκης

Πετροπουλάκης Λεωνίδας (Καπετάν Λεωνίδας) (1880 - 07 Μαΐου 1906) Εργάστηκε ως Νομικός. Η ιδιότητά του στον Μακεδονικό Αγώνα ήταν Οπλαρχηγός Α΄ Τάξεως.

Η συνέχεια στον παρακάτω σύνδεσμο:

https://macedonian-fighters.com/index.php?title=Λεωνίδας_Πετροπουλάκης

Την Κυριακή 11 Μαΐου στις 11 το πρωί, το Ποδηλατοδρόμιο του ΟΑΚΑ θα ανοίξει τις πύλες του για να υποδεχθεί μικρούς και μεγάλους σε μια μεγάλη εορταστική εκδήλωση με τίτλο «Αγαπώ την οικογένεια».

Το Διοικητικό Πρωτοδικείο υποχρεώνει το Ελληνικό Δημόσιο να αποζημιώσει ασθενή που υπέστη θρόμβωση εξαιτίας του (υποχρεωτικού) εμβολιασμού για Covid

“Ο ήλιος της 6ης Μαΐου 1821 έτους ανέτειλε στο Πήλιο και έδειξε στους Μάγνητες τη σημαία της ελευθερίας να κυματίζει πάνω σε τρία υδραίϊκα πλοία, που είχαν πιάσει στο Τρίκκερι την προηγούμενη μέρα, και τώρα έπλεαν στον Παγασητικό.

Η Σοφία Χοτοκουρίδου, η νέα ασκήτρια της Κλεισούρας, με την επιδεικνυόμενη απ’ αυτήν σαλότητα και την κατά Χριστόν μωρία. Αυτό το υψηλό ανάστημα της πνευματικής τελειώσεως και αγιότητος, η ασκήτρια της Κλεισούρας Σοφία, προβάλλει μπροστά μας, για να μας δείξει τον πολικό αστέρα της σωτηρίας μέσα από την ακραιφνή και θεοειδή διαγωγή και πολιτεία Της και τη διπλή αγάπη Της, προς τον Θεό και προς τον έγγιστα αδελφό. Η Γερόντισσα Σοφία ταπείνωσε τον εαυτό Της με τη νυχθήμερη άσκηση και τη σκληραγωγία, για να υψωθεί στα μάτια του ουρανίου Νυμφίου Της και να λάβει απ’ Αυτόν το «βραβείον της άνω κλήσεως» (Φιλιπ. γ΄ 14). Δόξασε τον Θεό με την αγιαστική Της πορεία και αντιδοξάσθηκε απ’ Αυτόν με τη χάρη, που έλαβε, να πρεσβεύει για όλους τους σύγχρονους αγωνιστές, τους μαχητές της ευσεβείας και της πατρώας παραδόσεως.

Επίκαιρος ο προβληματισμός. Ωστόσο, παρατηρούμε κάτι ενδιαφέρον.

Οι προβλέψεις για όσα φέρνει η ΑΙ στην αγορά εργασίας είναι εν πολλοίς σαρωτικές - Δεν υπάρχουν, όμως, μόνον άσχημα νέα

Ἡ ζωὴ καὶ τὸ ἔργο τοῦ ποιητῆ τοῦ Χριστοῦ Γ. Βερίτης, τοῦ μεγάλου διανοητῆ καὶ ἀνθρώπου Ἀλέξανδρου Γκιάλα (1915-1948)

Πηγή: Χριστιανική Ένωση Επιστημόνων

Εἰρήνη, ἡ Ἁγία αὕτη Μεγαλομάρτυς, ἧτο μονογενὴς θυγάτηρ Λικινίου καὶ Λικινίας, καταγομένη ἐκ τῆς πόλεως Μαγεδὼν καὶ ἀκμάσασα κατὰ τὸ ἔτος 315, ὠνομάσθη δὲ πρότερον ὑπὸ τῶν γονέων της Πηνελόπη. Ἐπειδὴ δὲ ἦτο ὡραία καὶ ὑπερέβαλλε κατὰ τὸ κάλλος ὅλας τὰς συγχρόνους της κόρας, διὰ τοῦτο διέμενεν ἐπὶ ὑψηλοῦ τινος πύργου, κτισθέντος παρὰ τοῦ πατρός της, μετὰ δεκατριῶν ὡραίων θεραπαινῶν, διάγουσα ἐν μέσῳ πλούτου πολλοῦ καὶ ἔχουσα θρόνον, τράπεζαν καὶ λυχνίαν κατεσκευασμένα ἐκ χρυσοῦ. Ὅταν δὲ ὡρίσθη παρὰ τοῦ πατρός της νὰ μένῃ ἐν τῷ πύργῳ, ἧτο ἑξαετὴς καὶ ἐπαιδαγωγεῖτο καὶ ἐδιδάσκετο ὑπό τινος γέροντος, Ἀπελλιανοῦ ὀνομαζομένου, τὸν ὁποῖον διώρισεν ὁ πατήρ της Λικίνιος, ἵνα ἐπιτηρῇ ταύτην.

Στις 14 Σεπτεμβρίου του 1384 και ανήμερα της εορτής της Ύψωσης του Τιμίου Σταυρού, στα Τρίκαλα Θεσσαλίας, γεννήθηκε ο Κωνσταντίνος Μόρφης. Παιδί πολύτεκνης οικογένειας, είχε άλλα επτά αδέλφια, έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία. Έτσι η φροντίδα της ανατροφής τους, έπεσε εξ' ολοκλήρου στους ώμους της μητέρας του. Αυτή με μόχθο προσπαθούσε, όχι μόνο να συντηρήσει τα παιδιά της, μα και να τα καθοδηγήσει στον δρόμο της αρετής και του Χριστού. Το 1395 την Θεσσαλία κατέλαβε ο Σουλτάνος Βαγιαζίτ Α' με τα στρατεύματά του. Για τους θριάμβους του στον πόλεμο και την αγριότητά του επονομαζόταν Κεραυνός. Επειδή οι Έλληνες δεν παραδόθηκαν αμέσως στις προσταγές του, η διοίκηση που επέβαλε, ήταν σκληρή και τυραννική. Ήταν δε αυτός που εφάρμοσε το φοβερό "παιδομάζωμα". Την στρατολόγηση δηλαδή νέων αγοριών 14-18 χρονών ή και μικρότερων για την δημιουργία ενός σώματος φανατικών Τούρκων εναντίον των Ρωμιών.

Οι σφοδρές συγκρούσεις, που ξέσπασαν σαν σήμερα, το 1968, μεταξύ αριστεριστών φοιτητών και αστυνομικών, μέσα στο κτιριακό συγκρότημα του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, θεωρούνται η αφετηρία της μεγάλης πολιτικής και κοινωνικής αναταραχής που συντάραξε την Γαλλία και πέρασε στην Ιστορία ως «Κόκκινος Μάης».

Μοῦ γράφεις ὅτι ἐν τέλει πρέπει νά ὑπάρχει «κάτι». Διάβασες, λές, ἕνα βιβλίο ἑνός μεγάλου ἀστρονόμου περί ἀστέρων καί ὑπέπεσε στήν ἀντίληψή σου ὁ ἰσχυρισμός αὐτοῦ τοῦ λαμπροῦ ἐπιστήμονα: «Χωρίς τόν Θεό τίποτα στόν κόσμο δέν μπορεῖ νά κατανοηθεῖ οὔτε νά ἐξηγηθεῖ». Ἐξ αὐτοῦ ὁδηγήθηκες στό συμπέρασμα ὅτι «κάτι» ὑπάρχει.

Ο Ιμπραήμ μετά τήν «πύρρειο νίκη» του επέστρεψε από τό Μεσολόγγι στήν Πάτρα. Τού είχαν απομείνει μόνο 3500 τακτικοί στρατιώτες καί είχε άμεση ανάγκη ενισχύσεων. Χωρίς νά χάσει καιρό έστειλε τόν Δελή Αχμέτ, πού είχε αφήσει ως φρουρά στό κάστρο τής Πάτρας, νά ρημάξει τήν Γαστούνη καί στήν συνέχεια τόν διέταξε νά κατευθυνθεί στήν Μεσσηνία καί νά ζητήσει ενισχύσεις από τά κάστρα τής Μεθώνης καί τής Κορώνης. Ο ίδιος μέ τό στράτευμά του καί πολλούς ατάκτους πού συγκέντρωσε, κατευθύνθηκε στίς αρχές Μαΐου 1826 πρός τά Καλάβρυτα μέ τελικό προορισμό τήν Τριπολιτσά. Ταυτόχρονα ο Γάλλος Σουλεϊμάν μπέης βγήκε από τά μεσσηνιακά κάστρα καί επιτέθηκε στίς δυνάμεις τού Νικηταρά, τού Δημητρίου Πλαπούτα, τού Δήμου Κανελλόπουλου καί τού Γεωργίου Σισίνη πού βρίσκονταν στήν επαρχία τής Αρχαίας Ολυμπίας...

Οι μουσουλμάνοι τού Σουλεϊμάν έσπειραν τόν τρόμο στήν περιοχή καί έκαψαν τά χωριά Ζαχάρω, Άλβενα (Μίνθη), Γραίκα σκοτώνοντας τούς άνδρες καί σκλαβώνοντας τά γυναικόπαιδα. Στήν συνέχεια πολιόρκησαν τούς κατοίκους τής Αγουλινίτσας πού είχαν καταφύγει μέ τίς οικογένειές τους στά νησιά τής λίμνης. Οι ενισχύσεις πού κατέφθασαν μέ τούς Λεονταρίτες τού Νικηταρά, καί τούς Τριφυλίους τού Γεωργίου Γρηγοριάδη, τού Διονυσίου Παπαθεοδώρου καί τών αδελφών Αναγνώστη καί Αδάμ Παπατσώρη στήν θέση Κλειδί μεταξύ τών λιμνών τής Αγουλινίτσας καί τού Καϊάφα, έσωσαν τούς κατοίκους από βέβαιο θάνατο. Οι Αιγύπτιοι στρατιώτες υποχώρησαν καί επέστρεψαν στήν Μεσσηνία έχοντας πετύχει τόν σκοπό τους, ο οποίος ήταν νά μήν παρενοχληθεί ο Ιμπραήμ στήν πορεία του πρός τήν Τριπολιτσά από τά Ελληνικά στρατεύματα.

Πράγματι ο Ιμπραήμ εισέβαλλε στήν επαρχία Καλαβρύτων ατουφέκιστος μέ εξαίρεση τόν Γεώργιο Λεχουρίτη πού τόν παρενόχλησε στό χωριό Νεζερά. Οι φήμες τόν έφερναν νά κατεβαίνει στήν Τριπολιτσά μέ 40.000 στρατιώτες έχοντας παρά τώ πλευρώ του τόν Κιουταχή πασά. Οι έντρομοι κάτοικοι τών επαρχιών σκόρπισαν στά βουνά καί στά λαγκάδια, ενώ δέν ήταν λίγοι αυτοί πού ταξίδεψαν μαζί μέ τά ζωντανά τους στό μοναδικό ασφαλές καταφύγιο τού Μοριά, τή Μάνη.

Στίς 4 Μαΐου 1826, ο Αιγύπτιος πασάς έφτασε στήν μονή τής Αγίας Λαύρας, καίγοντας, λεηλατώντας καί καταστρέφοντας τά γύρω Καλαβρυτοχώρια. Ο βάρβαρος μουσουλμάνος κατέκαψε τήν ιστορική μονή πού είχε ιδρύσει ο ασκητής Ευγένιος στά χρόνια τού Νικηφόρου Φωκά (961) καί σύμφωνα μέ τούς ιστορικούς τής εποχής, κάθισε νά απολαύσει τό θέαμα. Ευτυχώς οι μοναχοί είχαν προλάβει νά μεταφέρουν τούς θησαυρούς καί τά κειμήλια τής μονής στό Μέγα Σπήλαιο!

Πηγή: Περί Πάτρης

Η Μόνικα γεννήθηκε εν Ταγάστη της Νουμιδείας της Αφρικής τω 332 μ.Χ. Οι γονείς της ήσαν ευσεβείς Χριστιανοί δια τούτο φρόντισαν να την αναθρέψουν συμφώνως με τα αθάνατα διδάγματα του Ευαγγελίου. Μολονότι ήσαν αρκετά πλούσιοι, δεν παρασύρθηκαν από τις συνηθισμένες αντιλήψεις να της δώσουν εξωτερικό ψιμύθιο, το επίχρισμα της κοινωνικής αβροφροσύνης. Ζήτησαν κυρίως η κόρη των να ζήσει την χριστιανικών ζωή. Ενεπιστεύθησαν δε την με ταύτα ανατροφή της κόρης των εις μίαν ηλικιωμένη και δοκιμασμένη εις την αρετή και την ευσέβεια υπηρέτρια. Η υπηρέτρια αυτή εργάστηκε όντως μετά ζήλου διά να καταστήσει την Μόνικα ενάρετο, δεν παρέλειπε δε και την αυστηρότητα εν συνδυασμό με την γλυκύτητα, οσάκις παρίστατο ανάγκη, όπως την απομακρύνει από πάσα κακήν συνήθεια, η οποία εκάστοτε ανεφύτρωνε.

Ανατροφή της Μόνικας

Η Μόνικα γεννήθηκε εν Ταγάστη της Νουμιδείας της Αφρικής τω 332 μ.Χ. Οι γονείς της ήσαν ευσεβείς Χριστιανοί δια τούτο φρόντισαν να την αναθρέψουν συμφώνως με τα αθάνατα διδάγματα του Ευαγγελίου. Μολονότι ήσαν αρκετά πλούσιοι, δεν παρασύρθηκαν από τις συνηθισμένες αντιλήψεις να της δώσουν εξωτερικό ψιμύθιο, το επίχρισμα της κοινωνικής αβροφροσύνης. Ζήτησαν κυρίως η κόρη των να ζήσει την χριστιανικών ζωή. Ενεπιστεύθησαν δε την με ταύτα ανατροφή της κόρης των εις μίαν ηλικιωμένη και δοκιμασμένη εις την αρετή και την ευσέβεια υπηρέτρια. Η υπηρέτρια αυτή εργάστηκε όντως μετά ζήλου διά να καταστήσει την Μόνικα ενάρετο, δεν παρέλειπε δε και την αυστηρότητα εν συνδυασμό με την γλυκύτητα, οσάκις παρίστατο ανάγκη, όπως την απομακρύνει από πάσα κακήν συνήθεια, η οποία εκάστοτε ανεφύτρωνε.

Αλλά παρά τις συμβουλές και τας προφυλάξεις, τας οποίας ελάμβανε η γραία εκείνη υπηρέτρια, η Μόνικα νικήθηκε από μίαν κακήν συνήθεια. Ας αφήσουμε δε τον υιό της τον Άγιο Αυγουστίνο να μας διηγηθεί με απλότητα, αλλά και με θαυμαστή γλαφυρότητα το παράπτωμα της μητρός:

«Καί πῶς ὤ Θεέ μου, εἶχε διολισθήσει εἰς τήν Μόνικά της, διηγοῦμαι τά τῆς δούλης σου ἐγώ ὁ υἱός της, κάποια ἐπιθυμία πρός τόν οἶνον. Ἐπειδή ἦτο φρόνιμος καί λογική, οἱ γονεῖς τῆς την ἔστελλον εἰς τήν οἰναποθήκην, ὅπως φέρη οἶνον ἀπό τό βαρέλιον. Ἀλλ’ ἐκεῖ εἰλκύσθη κατ’ ἀρχάς καί ἤθελε νά δοκιμάση, ἄν τό κρασί εἶναι καλόν. Τῆς ἠρεσε καί ἐνικήθη. Μέ τήν πάροδον δέ τοῦ χρόνου ὀλίγον κατ’ ὀλίγον, ὄχι μόνον ἐδοκίμαζεν ἁπλῶς, ἀλλ’ ἔπινε πολλά ποτήρια οἴνου. Δέν ἐπρατε τοῦτο ἀπό ἀγάπην πρός τό ποτόν, ἀλλ’ ἀπό νεανικήν ἀπερισκεψίαν, ἡ ὅποια δέν διορθώνεται ἄλλως παρά μέ τήν αὐστηρᾶν ἐπέμβασιν τῶν γονέων. Ἐν τῷ μεταξύ ὅμως προσθέτουσα ἀπό ἡμέρας εἰς ἡμέραν σταγόνα πρός σταγόνα, ἡ περιφρόνησις τῶν μικρῶν ὑποχωρήσεων φέρει ἀσυναισθήτως εἰς ὄλεθρον, παρεσύρθη ὑπό τῆς συνήθειας νά καταπίνη ὁλόκληρα ποτήρια.»

Και έρωτα ο Αυγουστίνος:

«Πού ήτο κατά την ώρα εκείνην, η τόσο φρόνιμος γραία με τας ρητάς απαγορεύσεις; Ούτε ο πατήρ αυτής ούτε η μήτηρ της ήσαν εκεί. Αλλά συ ήσο παρών, Θεέ μου, συ όστις την έπλασας, όστις μας καλείς προς σε, και δύνασαι έστω και διά της μεσολαβήσεως των ανθρώπων να πράττεις το επωφελές διά την σωτηρία των ψυχών. Τί έκαμες λοιπόν τότε Θεέ μου; Πώς την νοσήλευσας; Πώς της απέδωσες την ψυχική υγεία;»

Η υπηρέτρια η οποία συνόδευε συνήθως εις το βαρέλι, ήλθε ημέρα τινά εις προστριβές με την νεαρά κυρία της, μόνην προς μόνην και της επέρριψε κατά πρόσωπον την υβριστή λέξιν:

› Σύ θά μέ διδάξης, ποῦ εἶσαι μέθυσος;

Η υβριστική αυτή λέξις, το κτύπημα αυτό, επέφερε σωτήριο αποτέλεσμα. Η κόρη συνησθάνθη την κακήν συνήθειά της, την μίσησε και απηλάγη ολοτελώς. Και ο ιερός Αυγουστίνος κάμνει τας εξής διδακτικές παρατηρήσεις:

«Εάν οι φίλοι μας διαφθείρουν με τας κολακείας των, οι εχθροί συχνά μας παιδαγωγούν με τις προσβολές των.»

Εις το εξής η Μόνικα αφιερώνετε εις την κατά Χριστό ζωή. Η τακτική μελέτη της άγιας Γραφής αποτελεί το εντρύφημα της. Κρυφή της ευχή, διά την οποίαν παρακαλεί αδιακόπως νυχθημερόν τον Θεό ήτο η απόκτησης αγαθού συζύγου και ευσεβών τέκνων.

Πως αντέδρασε η Αγία στην συμπεριφορά του συζύγου της;

Όταν ήλθε εις νόμιμο ηλικία, οι γονείς της απεφάσισαν να την υπανδρεύσουν με έναν νέον ανήκοντα εις αριστοκρατική οικογένεια καλόγνωμο, αλλά εθνικό, τον Πατρίκιο. Η Μόνικα, καίτοι ήτο ειδωλολάτρης ο Πατρίκιος, έστερξε να τον λάβει σύζυγο, διότι έλπιζε ότι ταχέως θα τον έκαμνε Χριστιανό και ούτω θα προσέθετε εις την ποίμνη του Χριστού ένα ακόμη λογικό πρόβατο.

Διά τούτο μολονότι ο σύζυγος ήτο ειδωλολάτρης, εξακολούθησε να εκτελεί τα χριστιανικά της καθήκοντα όλα, όπως και πρότερο και ουδέν παρέλειπε. Έκανε τακτικά την προσευχή της, μελετούσε την αγία Γραφή, μετέβαινε εις την Εκκλησία καθέ εκάστην Κυριακή, σύχναζε εις τα ιερά κηρύγματα, χωρίς να παραλείπει εννοείται, και τα καθήκοντα της οικογενείας της. Ατυχώς είχε να παλέψει προς ένα χαρακτήρα κακοσυνηθισμένο. Ήτο βεβαίως αγαθής φύσεως ο σύζυγος της, αλλά ήτο αιχμάλωτος δύο μεγάλων ελαττωμάτων. Ήτο άσωτος, είχε παραδοθεί τελείως εις τας παρανόμους ηδονές, ακόμη δε ήτο και εις το άκρον οξύθυμος.

Πολλάκις την απατούσε, παραδινόταν εις διεφθαρμένες γυναίκες και την ωραία Μόνικα την άφηνε να μαραίνεται μόνη της και να σπογγίζει τα πολλά δάκρυά της. Εις την οικία των μετέβαινε τας περισσότερες φορές μετά το μεσονύκτιο. Όχι δε ολίγας φοράς διανυκτέρευσε εις ένοχους διασκεδάσεις. Όλες αυτές οι παρεκτροπές του συζύγου της έπλητταν την Μόνικα διπλός. Από το ένα μέρος διότι ο σύζυγος της, προσέβαλε την συζυγική τιμή, από το άλλο, διότι η ψυχή του ανδρός της κυλιόταν μέσα εις τον βόρβορο της ακολασίας.

Και τί έκαμε νομίζετε διά να τον διορθώσει; Τον φώναζε, τον ύβριζε, προκαλεί σκηνές μέσα εις το σπίτι και φιλονικίας; Όχι. Ουδέποτε η συνετή αυτή γυναίκα, ουδέ και εις το παραμικρό παρασύρθηκε. Εξακολούθησε να περιβάλει τον σύζυγο της με όλη την αγάπη της και την χριστιανική τρυφερότητα. Συλλογιζόταν και πολύ ορθά η φρόνιμος αυτή σύζυγος, ότι αν έβριζε τον σύζυγο της, θα τον ψύχραινε, και το χειρότερο με την διαγωγή της αυτήν θα τον έσπρωχνε περισσότερο εις τις αμαρτωλές γυναίκες. Αντιθέτως δε πίστεψε, και πολύ σωστά, ότι με την γλυκύτητα, με όλη την χριστιανικών αγάπη της, θα κατόρθωνε να τον παρελκύσει ώστε να την αγαπήσει και να απομακρυνθεί από τας πονηρές γυναίκες. Διά τούτο παρακαλεί τον Θεό αδιακόπως. Ουδέποτε έχασε το θάρρος της και την ελπίδα της. Αγωνίζεται και παλαίει διά να απομακρύνει αυτόν από την ακολασία επί πολλά έτη, με την πραείαν συμπεριφορά της και το άδολο ενδιαφέρον της.

Αλλά δεν είχε μόνον το ολέθριο τούτο ελάττωμα ο σύζυγος της Μόνικας. Κατείχετο και από μεγάλη οξυθυμία. Ήτο πολύ ευέξαπτος. Διά το παραμικρό πράγμα, ήτο ικανός ο σύζυγος της να την υβρίσει κατά τον χυδαιότερο τρόπον, να της αραδειάσει τα μάλλον εξευτελιστικά επίθετα και να την εξουθενώσει εις τα μάτια των υπηρετριών. Παρ’ όλα αυτά η Μόνικα δεν ανταπέδωσε ποτέ τα ίσα. Ούτω διά της άκρας υπομονής της και διά της τρυφερής της συμπεριφοράς με την οποίαν προσέβλεπε τον σύζυγο της και ότε ακόμη την ύβριζε χυδαιότατα, κατόρθωνε να περιορίζει τον θυμό του μόνον εις ύβρεις, με λέξεις, και ουδέποτε τον εξανάγκασε να την κτυπήσει.

Οι άλλες γυναίκες, οι οποίες είχαν λιγότερο οξύθυμους άνδρες, έφεραν συχνά σχεδόν ίχνη και μώλωπας από το δάρσιμο εις το πρόσωπον εκ μέρους των συζύγων των. Επειδή δε ήξεραν ότι ο σύζυγος της Μόνικας ήτο περισσότερο ευερέθιστος, απορούσαν, γιατί αυτή δεν είχε τα σημάδια του δαρσίματος εις το πρόσωπον. Από απορία την ρωτούσαν λοιπόν, πώς κατόρθωνε να μαλάσσει την καρδία του ανδρός της. Και ενώ την ρωτούσαν, συγχρόνως στιγμάτιζαν την συμπεριφορά του συζύγου των με τα μελανότερα χρώματα. Η Μόνικα τότε με αφέλεια υπό τύπον αστειότητος, καυτηρίαζε την γλώσσα αυτών απέναντι των συζύγων των.

Εξηγεί δε εις αυτές πώς κατόρθωνε να μη εξάπτει περισσότερο τον θυμό του συζύγου της. Όταν με υβρίζει ο σύζυγος μου, έλεγε όχι μόνον δεν θυμώνω, αλλά παρακαλώ τον Θεό καθ’ όλον τον χρόνο πού με υβρίζει, να τον συμπαθήσει και ως παντοδύναμος να του εκριζώσει την οργή. Αφού δε καταπραϋνθεί, τότε του εξηγώ πώς έγινε εκείνο, διά το οποίον κραύγαζε.

Πώς μάλαξε την σκληρότητα της πεθεράς της

Η Μόνικα ήτο ακόμη ατυχής και εις την πεθερά της. Η πενθερά της ήτο εις άκρον ιδιότροπος. Εννοούσε την αγαθή γυναίκα να την υβρίζει, να την αποπαίρνει εμπρός εις τους ξένους. Η Μόνικα όμως, παρά την ισχυρή λύπη την οποίαν δοκίμαζε, εδείκνυε μεγάλη άνεκτικότητα και σεβασμό. Είχε να παλαίση με δύο μεγάλα θηρία. Με την ακολασία του ανδρός της και με την ασυμπάθεια της πενθεράς της.

Η Μόνικα με την ανοχή της και με τας προσευχές της, επέτυχε κάπως να ημερώσει την πεθερά της. Τοσούτον δε μετεβλήθη η πενθερά της και τοσούτον αγαπούσε πλέον την Μόνικα, ώστε πάσαν νέα διαβολή, την οποίαν μηχανογραφούσαν οι υπηρέτριες, την κατήγγειλε εις το υιό της και διατύπωνε την αξίωση να τιμωρήσει τις υπηρέτριες, οι οποίες τόλμησαν να συκοφαντήσουν την αγαθή νύμφη της. Ούτω και εις το σημείο τούτο θριάμβευσε η πιστή εκτέλεσης των εντολών του Θεού.

Η Επιστροφή του συζύγου

Εκείνο όμως το οποίον ελύπει κατάκαρδα την Μόνικα, ήτο το ότι ο σύζυγος της ζει μακριά του Χριστού. Είχε παρέλθει πλέον των δέκα πέντε ετών και ο σύζυγος της κυλιόταν μέσα στην ακολασία, επί πλέον δε δεν είχε γίνει Χριστιανός. Οι τροποί της όμως οι φιλόφρονες, προ παντός δε η χριστιανική συμπεριφορά της, η πίστης της προς τον Χριστό και η μετά πολλών δακρύων προσευχή της, εισακούστηκε επί τέλους υπό του Θεού. Ο σύζυγος της ο Πατρίκιος, βλέπων την ενάρετο διαγωγή της αγαθής συζύγου του, την τρυφερότητα, την άδολο αγάπη με την οποίαν πάντοτε τον περιέβαλε, αισθάνθηκε τις παρεκτροπές του, εξετίμησε τις ιερές προσπάθειες της και πλέον έπαυσε την αμαρτωλή ζωή. Ελκύστηκε προς τον Θεό και ολίγον προ του θανάτου του βαπτίστηκε Χριστιανός. Δεν λυπήθηκε υπερβολικά, διότι ήξερε ότι ούτος πλέον διά της μετανοίας καθαρισθείς ανήλθε εις τους ουρανούς. Της άφησε δε τρία τέκνα.

Η Καρτερία και η επιμονή της μητρός διασώζουν τον Αυγουστίνο

Μεταξύ αυτών ανήκε και ο δεκαεπταετής υιός της Αυγουστίνος, ο οποίος κατόπιν έμελλε να αποβεί ένα από τα καλύτερα πνεύματα του κόσμου. Ο Αυγουστίνος είχε προικισθεί από έξοχα προτερήματα, είχε νουν έκτακτο και θέληση ισχυρή. Ήταν όμως επιρρεπής, λόγω των κακών συναναστροφών, εις τας παρανόμους απολαύσεως. Βεβαίως από μικρή ηλικία φρόντισε να εμφυτεύσει εις τον υιό της η Μόνικα τα αγαθά σπέρματα του Ευαγγελίου. Ατυχώς όμως το άθλιο ειδωλολατρικό περιβάλλον, εις το οποίον ζει, όλους τους κόπους και τους μόχθους, μόλις ολίγον μεγάλωσε ο Αυγουστίνος, κρήμνισε.

Ούτος όταν έγινε 19 ετών εζήτησε άδεια από την μητέρα του να μεταβεί εις την Καρχηδόνα χάριν ευρύτερων σπουδών. Η μητέρα του κατόπιν πολλών φόβων του επέτρεψε. Αλλά εις την μεγαλούπολη ταύτη, όπου η ακολασία οργίαζε, αιχμαλωτίστηκε τελείως ο παράφορος και ζωηρός Αυγουστίνος εις τις ηδονές. Η μητέρα του, η οποία παρακολουθεί τον βίο του, μόλις έμαθε τον θλιβερό κατήφορο του προσφιλούς τέκνου της, μετέβη εις την Καρχηδόνα. Παραμένει λοιπόν πλησίον του υιού της. Και μολονότι γνωρίζει, ότι έρχεται από τους οίκους της αμαρτίας τον αναμένει μαραμένη, χωρίς να του λέγει τι υβριστικό. Μόνο κλαίει. Τα μάτια της είναι κατακόκκινα από τα δάκρυα. Κλαίει αλλά και προσεύχεται μετά πίστεως.

Επειδή δε ο Αυγουστίνος ήτο ερευνητικό πνεύμα, ήθελε να συμβιβάσει τις φιλοσοφικές του ιδέας, με την πίστη την χριστιανική. Νόμισε δε ότι βρήκε τούτο εις τους αιρετικούς Μανιχαίους, οι οποίοι καυχώνται ότι ερμήνευαν την Αγία Γραφή φιλοσοφικώς και έλυαν όλα τα θρησκευτικά και ηθικά ζητήματα. Ούτω λοιπόν απελάκτισε την Ορθόδοξο Χριστιανική πίστη και ασπάσθηκε τας αιρέσεις των Μανιχαίων.

Η πληροφορία αυτή κατέθλιψε θανάσιμος την Μόνικα. Και πρότερο προσευχόταν, ήδη δε εντείνει τις προσπάθειες της και περισσότερο προσεύχεται και χύνει άφθονα δάκρυα υπέρ του υιού της. Το αναφέρει και αυτός ο ίδιος. Ας δώσουμε τον λόγο εις αυτόν:

«Ἡ μήτηρ μου ἔχυνε περισσότερα δάκρυα ἀπό ἐκεῖνα, τά ὁποῖα χύνουν αἵ μητέρες ἐπί τῆς σοροῦ τῶν πεφιλημένων τέκνων τῶν. Διότι μέ ἔβλεπε νεκρόν ἠθικῶς δυνάμει τῆς διαπύρου πίστεως τήν ὁποίαν ἐνέπνεεν εἰς αὐτήν ἡ ἄκρα εὐσέβειά της. Καί εἰσήκουσας, Κύριε, τήν δεησίν της, δέν περιεφρόνησας τά δάκρυά της, τά ὁποία ἐπότιζαν τό ἔδαφος πανταχοῦ, ὅπου προσηύχετο…»

Τα έτη περνούσαν και ο Αυγουστίνος κυλιόταν εις την αμαρτία προς λύπη της μητρός του. Ιδίως κατέλαβε την Μόνικα βαθύτερα λύπη οπότε ο υιός της διδάσκαλος πλέον της ρητορικής, εζήτησε να μεταβεί εις την Ρώμη και εξασκήσει εκεί την ρητορική του τέχνη.

Μετάβασης στο Μιλάνο

Και όντως οι διαρκείς και ολόθερμοι προσευχές της Μόνικας, έσωσαν εκ του θανάτου τον υιό της, ίνα μίαν ημέρα επαναδώσουν και την σωτηρία της ψυχής του. Εις την Ρώμη ο Αυγουστίνος παρέμεινε εν έτος. Τω 384 προσεκλήθη και προσελήφθη ως διδάσκαλος της ρητορικής εις τα Μεδιόλανα το σημερινό Μιλάνο της Ιταλίας. Τούτο δε εγένετο κατά δάκτυλον της θείας Πρόνοιας.

Απ’ εδώ αρχίζει η μεταβολή της ζωής του Αυγουστίνου. Εις τα Μεδιόλανα ποίμαινε την Εκκλησία του Χριστού εις των ευσεβέστερων Ιεραρχών και δοκιμωτέρων, ο ιερός Αμβρόσιος. Η μητέρα δε τούτου μόλις έμαθε ότι ο υιός της μετέβη εις Μιλάνο, το θεώρησε ως δώρο της θείας Προνοίας, διό αμέσως απεφάσισε να μεταβεί έχει, ίνα διά των ενεργειών του διασήμου και ευσεβούς επισκόπου Αμβροσίου επαναφέρει τον υιό της εις τους κόλπους της Εκκλησίας.

Ο Αυγουστίνος είχε απελπιστεί ότι δεν θα εύρη την αλήθεια. Η ακρόασης των λόγων του Αμβροσίου κατά τούτο μόνον συνετέλεσαν, εις το να κατανοήσει το ψεύδος της αιρέσεως των Μανιχαίων και να αποστραφεί την πλάνη των. Και διά να επιτύχει η Αγία Μόνικα την επιστροφή του υιού της γνωρίσθηκε με τον ευσεβή ιεροκήρυκα και επίσκοπο Αμβρόσιο. Άκουγε τακτικά τα κηρύγματά του και τον επισκεπτόταν συχνά παρακαλούσα, όπως και αυτός προσεύχεται διά την επιστροφή του υιού της. Με τας δραστήριους αυτές ενέργειες κατόρθωσε να συνδέσει στενότερο τον υιό της με τον επίσκοπο, ώστε οι επισκέψεις του να γίνονται συχνότερες. Ο ιερός Αμβρόσιος συνέχαιρε τον Αυγουστίνο, διότι είχε τοιαύτην μητέρα.

Αλλ’ η Μόνικα εκτός των ενεργειών τας οποίας έκαμνε διά την ανατροφή του υιού της, δεν έπαυσε και τα άλλα χριστιανικά της καθήκοντα εις το Μιλάνο. Μετέβαινε και παρηγορεί τους τεθλιμμένους, ειρήνευε τους φιλονικούντας, περιποιείτο τους ασθενείς, βοηθούσε τους πτωχούς, ανακούφιζε τους δυστυχούντες και έρριπτε βάλσαμο παρηγοριάς εις τις πονεμένες ψυχές διά την σκληρή επίσκεψη του θανάτου. Εντός ολίγου εγνώσθησαν οι αγαθοεργίες της εις όλη την πόλη. Ο άγιος Αμβρόσιος έχαιρε διά την τοιαύτην αγαθοεργό και ευσεβή μητέρα και αυτή θεώρει αυτόν ως άγγελο Θεού, ο οποίος θα καθοδηγήσει ασφαλώς τον υιό της εις τον Χριστό.

Παρά τας θεάρεστους αγαθοεργίας της δεν λησμόνησε η Μόνικα να παρακαλεί τον Θεό ενθέρμως διά την μετάνοια του υιού της. Εις την σχολή ταύτη της υπομονής και της ελπίδος πλέον γέρασε. Ο Θεός ηθέλησε να αμείψει τις αδιάκοπες προσευχές της μητρός κατά μυστηριώδη τρόπον. Επί ημέρας δοκιμάζει μίαν πάλην ο Αυγουστίνος του κάλου και του κακού. Ήθελε να επιστρέψει προς τον Χριστό, αλλά η αμαρτία τον κρατεί σιδηροδέσμιο. Ας αφήσουμε αυτόν τον Αυγουστίνο ο οποίος υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα φιλοσοφικά πνεύματα, τα οποία ανέδειξε ποτέ η ανθρωπότης να μας διηγηθεί. Γράφει χαρούμενος ὁ ἴδιος εἰς τάς ἐξομολογήσεις του:

«Καί ἰδού, ἀκούω φωνήν ἐκ γειτονικῆς οἰκίας φωνήν παιδός ἤ κόρης, ἡ ὅποια μοί ἔλεγεν ἄδουσα καί ἐπαναλαμβάνουσα: «λάβε και ἀναγνωσε». Κατ’ εὐτυχίαν ἦτο ἐκεῖ πλησίον τό Εὐαγγέλιον τοῦ φίλου μου Ἀλυπίου. Τό ἁρπάζω καί τό ἀνοίγω εἰς ἕνα μέρος, εἰς τό ὁποῖον προσέπεσαν οἱ ὀφθαλμοί μου: «Μή κώμοις και μέθαις, μή κοίταις καί ἀσελγείαις, μή ἔριδι καί ζήλω, ἀλλ’ ἐνδύσασθε τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν καί τῆς σαρκός πρόνοιαν μή ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας.» (Ρώμ. Ἴγ΄. 13 – 14) (ὄχι μέ ἄσεμνα συμπόσια καί μέ μέθας, οὔτε μέ φιλονικείας καί ζηλοτυπίας. Ἀλλά φορέσατε ὡς ἔνδυμα τῆς ψυχῆς, τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν καί μή φροντίζητε διά τήν σάρκα, πῶς νά ἱκανοποιῆτε τάς παρανόμους ἐπιθυμίας αὐτῆς.)

Τα ιερά και θεία ταύτα λόγια ήρκεσαν να του δώσουν ώθηση προς τον Χριστό. Οι δεσμοί της αμαρτίας αποκόπτονται και η καρδία του Αυγουστίνου αρχίζει να ελευθερώνεται. Διά τούτο μίαν ημέρα διακόπτει οριστικώς τας σχέσεις του προς την αμαρτία. Αποστρέφεται τους αμαρτωλούς φίλους του και αποφασίζει να βαπτισθεί, να γίνει αληθινός Χριστιανός. Τρέχει αμέσως και αναγγέλλει εις την μητέρα του ότι πλέον θα παραδοθεί εις τον Χριστό. Η μητέρα του μόλις ακούει την σταθερή απόφαση του να ακολουθήσει τον Χριστό, αλλά και πώς τον προέτρεψε θαυμασίως ο Θεός, ὡς μᾶς ἀναφέρει ὁ υἱός:

«… ἐνθουσιά, θριαμβεύει καί εὐλογεῖ σέ, ὤ Θεέ, τόν δυνάμενον ὑπέρ πάντα ποιῆσαι ὑπέρ ἐκ περισσοῦ ὧν αἰτούμεθα ἤ νοοῦμεν» (Εφεσ. γ΄ 20) (διότι δύναται να παράσχει αφθόνως περισσότερα παρ όσα ζητούμε ή και φανταζόμαστε), διότι έβλεπε ότι χορήγει εν τω προσώπω μου περισσότερα των όσων συνήθιζε να ζητάει διά των στεναγμών και των δακρίων της η δούλη σου, η μητέρα μου. Διότι με επανέφερε πλησίον σου, ώστε να μη ζητώ τι εκ των του κόσμου.»

Η ημέρα της εις Χριστό επιστροφής του Αυγουστίνου υπήρξε η 24η Απριλίου του 387 έτους. Χαίρει βεβαίως και ο ίδιος διά την ανεκδιήγητο ταύτη δωρεάν, περισσότερο όμως η ευσεβέστατη μητέρα του.

Οι τελευταίες ημέρες της Μόνικας

Η χαρά την οποίαν δοκιμάζει η Μόνικα κατά την οριστική επιστροφή του υιού της εις τον Χριστό, είναι απερίγραπτος. Και αυτή και αυτός δοξάζουν τον Θεό. Αλλά διά να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου ο ιερός Αυγουστίνος εις την μελέτη της αγίας Γραφής απερίσπαστος, αποφασίζουν να επανέλθουν εις την πατρίδα των.

Επιστρέφουν εις την Ρώμη. Αλλ’ εκεί καταλαμβάνει την μητέρα θανατηφόρος ασθένεια, ίσως λόγω των μόχθων και των συγκινήσεων, τας οποίας είχε δοκιμάσει διά την επιστροφή του υιού της. Η ασθένεια της επιδεινώνονταν. Η ημέρα πλησιάζει, οπότε έμελλε να απέλθει του παρόντος κόσμου και ο Αυγουστίνος μόνος με ταύτη υπάρχων, άρχισε να συνομιλεί μετ’ αυτής διά το κάλλος της ουρανίου ζωής και της αιωνίου ευφροσύνης. Εις ταύτα προσέθεσε η μακαρία Μόνικα:

«Υἱέ μου, ἐμέ οὐδέν πλέον θέλγει εἰς τήν παροῦσαν ζωή. Ἀγνοῶ ποῖος δύναται νά εἶναι εἰς τό ἑξῆς ὁ προορισμός μου, διότι ἡ ἐλπίς τῆς περαιτέρω ζωῆς ἔχει καταναλωθῆ. Δί’ ἕνα καί μόνον ἐπόθουν νά μείνω ἀκόμη ὀλίγον εἰς τήν ζωή, διά νά σέ ἴδω Χριστιανόν καί ὕστερον νά ἀποθάνω. Ὁ Θεός μοί παρεχώρησε περισσότερον τοῦτο παρ’ ὅσον ἐζήτησα, καί ἰδού σύ τώρα εἶσαι δοῦλος ἰδικός του, περιφρονῶν τά ἀγαθά τῆς γής. Τί θά κάμω πλέον ἐδῶ;»

Η ασθένεια προχωρεί και ο πυρετός εξακολουθεί. Έχασε πλέον τας δυνάμεις της. Κάλεσε τότε ο Αύγουστος τον αδελφό του διά να τον ενισχύσει. Διότι τώρα αρχίζει η θλίψις εις την καρδία του Αυγουστίνου, καθ’ όσον εγγίζει το τέλος της προσφιλούς μητρός του. Ενώ επί τόσα έτη την έθλιβε, ήδη αρχίζει βαθέως να συγκλονίζεται, διότι θα χάση μίαν τοιαύτην μεγαλόφρονα και στοργική μητέρα. Όσον δε την έβλεπε να φθίνει από την ασθένεια, κατετήκετο.

Η Μόνικα έπειτα από λήθαργο ανοίγει τους οφθαλμούς της και βλέπει τους δύο υιούς της καταθλιμμένους και καθηλωμένους υπό της λύπης. Τούς συμπαθεί και τους παρηγορεί λέγουσα:

«Μή λυπεῖσθε ἦλθε τό τέλος εἰς ἐμέ. Θά ἐνταφιάσητε ἐδῶ τήν μητέρα σας.»

Η αναγγελία αυτή ως μάχαιρα διστόμος εισήλθε εις την καρδία του Αυγουστίνου. Ο αδελφός του καταλυπημένος ψιθυρίζει, ότι καλόν είναι να την θάψουμε εις την πατρίδα μας. Αυτήν την επιθυμία είχε εκδηλώσει άλλοτε η ίδια. Τέλος περιγράφων τον θάνατον της ο Αυγουστίνος, λέγει:

«… ἐννέα ἥμερες κατά τήν ἀσθένειά της, κατά τό πεντηκοστό ἕκτον ἔτος τῆς ἡλικίας της, κατά τό τριακοστό τρίτον της ἰδικῆς μου, τῷ (387 μ.Χ.) ἡ θεία ἐκείνη ψυχή ἀπηλλάγη τοῦ σώματος. Ἔκλεισα τούς ὀφθαλμούς της. Ὀξυτάτη ὀδύνη διέσχισε τήν καρδία μου. Θρήνησα ἐπί τίνας ὥρας τήν μητέρα μου, νεκράν ἐπί τινά χρόνον εἰς τούς ὀφθαλμούς μου. Τήν μητέρα μου, ἡ ὅποια μέ ἐθρήνησεν ἔτη μακρά διά νά ζήσω ἐνώπιόν Σου, Ὤ Θεέ μου.»

Αλλά εκεί ένθα κατανάλωσε σχεδόν ολόκληρο την ζωή της, πλέον των είκοσι ετών, είναι η διαρκής και αδιάκριτος προσπάθεια διά τον υιό της Αυγουστίνο, ο οποίος παρουσίαζε ένα βίο εντελώς ανώμαλο. Από μικρής ηλικίας εμφυτεύει τα σπέρματα της ευσεβείας εις την καρδία του υιού της. Ατυχώς το διεφθαρμένο περιβάλλον τα συμπνίγει. Η Μόνικα δεν απελπίζεται, αδιακόπως παρακολουθεί τον υιό της. Τον συμβουλεύει, τον νουθετεί και κυρίως προσεύχεται. Προσεύχεται αδιακόπως. Τα δάκρυά της σπείρονται ανά πάν βήμα του βίου της. Προσεύχεται και ελπίζει και όταν ο υιός της έφτασε εις ηλικία 25 ετών. Προσεύχεται και οπόταν ο υιός της πάτησε τα 30 έτη, εξακολουθεί και κατόπιν να προσεύχεται. Ουδέποτε κάμπτεται προσευχομένη. Δεν οργίζεται ουδέποτε κατά του υιού της, όπως κάμνουν μερικές απερίσκεπτες μητέρες. Δεν μεμψιμοιρεί κατά του Θεού, ούτε υβρίζει εκείνους, οι οποίοι παρασύρουν τον υιό της.

Εξακολουθεί διά της προσευχής να ζητάει την θαυμάσια μεταβολή του υιού της. Την προσευχή της, την συνοδεύει με άγιο βίο, με διαφόρους αγαθοεργίας και επιτέλους όταν ήτο ο υιός της 33 ετών, επιστρέφει τελειωτικώς προς τον Χριστό και αποστρέφεται οριστικώς την αμαρτία. Αφιερώνεται ολοψύχως εις τον Θεό, ο Αυγουστίνος. Η Εκκλησία εκτίμησε τις σπάνιες αρετές του τον κάμνει κληρικό και τέλος τον ανυψώνεις εις το ύπατο εκκλησιαστικό αξίωμα του Επισκόπου. Την μνήμην του η άγια Εκκλησία εορτάζει την 15 Ιουνίου.

Ώ, πόσον παρηγορητικές είναι αυτές οι γραμμές! Πόσον συγκινητική είναι η διήγησης αυτή! Εάν εσύ, η οποία αναγινώσκεις ταύτα είσαι σύζυγος και υποφέρεις και βασανίζεσαι από τον σύζυγο σου μελέτησε προσεκτικός τους προγραφέντες τρόπους της μακαρίας Μόνικας και όχι μόνον θα παρηγορηθείς, αλλά και θα διορθώσεις τον σύζυγο σου. Εάν είσαι νύμφη και έχεις απότομο και υπερήφανο πεθερά, μιμήσου την Μόνικα, και ασφαλώς θα καταπραΰνεις την πενθερά σου και θα προσελκύσεις την καρδία της τόσον, ώστε να σε αγαπήσει. Εάν δε είσαι τεθλιμμένη μητέρα από την φαύλη διαγωγή των τέκνων σου. Μεταχειρίσου την μέθοδο, την οποίαν χρησιμοποίησε η μητέρα του Αυγουστίνου, προσεύχου και πάλιν προσεύχου. Έλπιζε και πίστευε και ανυπερθέτως μίαν ημέρα, εάν συνοδεύσεις τις προσευχές σου με άγιο βίο, ασφαλώς ο υιός σου, ή οι υιοί σου, θα γίνουν υποδείγματα βίου ενάρετου εις την κοινωνία.

Εάν είσαι νέος, ο οποίος έτυχε από τις κακές συναναστροφές να παρασυρθείς, να κατρακυλήσεις εις παρεκτροπές ηθικές μη νομίσεις ποτέ, ότι δεν σε δέχεται ο Χριστός. Επίστρεψε, διάκοψε τις σχέσεις τις αμαρτωλές, μελέτησε το Ευαγγέλιο του, πλησίασε τον Ιησού μας και προθυμότατα θα σε δεχτεί. Άφησε ελεύθερη την καρδία σου να την θερμάνει η ζωογόνος πνοή του Ιησού.

Πηγή: augoustinos.wordpress