Holy Pascha - Saint Anthony's Greek Orthodox Monastery in Arizona.

Documentary DVD showing excerpts from the church services of Holy Saturday and Easter Sunday (Pascha) at St. Anthony’s Monastery in 2007.

It shows services of the Lamentations, procession with the Epitaphios, Orthros (Matins) and Divine Liturgy of the Resurrection.

Please visit the website to order

http://www.stanthonysmonastery.org/cc...

Please visit my blog dedicated to Elder Ephraim done with the blessing from the monastery

Elder Ephraim Arizona - Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας
http://elderephraimarizona.blogspot.ca/

ΕΜΠΟΝΟΣ ΚΡΑΥΓΗ

ΚΕΛΛΙΩΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΚΛΗΡΙΚΟΥΣ ΚΑΙ ΛΑΪΚΟΥΣ ΑΔΕΛΦΟΥΣ ΗΜΩΝ

ΜΑΡΤΙΟΣ 2017

Ἀπὸ τὶς 27 Ἰουνίου 2016 ἔχουν εἰσέλθει εἰς τὴν ἱστορίαν καὶ τὴν ζωὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας αἱ ἀποφάσεις τῆς συνόδου εἰς τὸ Κολυμπάριον Κρήτης. Τὰ κείμενα τῶν ἀποφάσεων ποὺ ἐδημοσιεύθησαν, κατ᾽ ἐντολὴν πρέπει νὰ ἔχουν «πανορθόδοξον κῦρος» (Κανονισμὸς ὀργανώσεως... Ἄρθρον 13, §2). 

῾Όμως, κατὰ τούς παρελθόντας ἤδη ἐννέα μῆνας, αἱ ἀποφάσεις αὐταὶ ἔχουν γίνει «σημεῖον ἀντιλεγόμενον» καὶ αἴτιον σφοδρᾶς διαμάχης. Ἔχουν δημοσιευθῆ πολλὰ σημαντικὰ ἐπικριτικὰ κείμενα ἀπὸ Ἀρχιερεῖς καὶ Ἱερὰς Συνόδους Ἐκκλησιῶν. Ἐπειδὴ τὰ κείμενα τῶν ἀποφάσεων τῆς συνόδου ἅπτονται τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, ἡ ὁποία εἶναι ἡ βάσις καὶ τὸ θεμέλιον καὶ τῆς ἡμετέρας ἀσκήσεως ἐν Ἁγίῳ Ὄρει καὶ τῆς ὅλης ἀφιερώσεως τῆς ζωῆς ἡμῶν εἰς Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν, καὶ ἐπειδὴ μᾶς ἐπιβάλλονται ὡς ἔχοντα πανορθόδοξον κῦρος, διὰ τοῦτο μετὰ προσοχῆς καὶ προσευχῆς τὰ ἐμελετήσαμεν. Δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ προσπερασθοῦν μὲ ἀδιαφορίαν καὶ νὰ παραβλεφθοῦν, διότι δὲν εἶναι ἁπλαῖ «γυμνῇ τῇ κεφαλῇ» προσωπικαὶ διακηρύξεις – ὅπως ἕως τώρα συνέβαινε – ἀλλ᾽ ἔχουν καὶ τὰς ὑπογραφὰς τῶν Προκαθημένων καὶ εὐαρίθμων Μητροπολιτῶν τῶν συνόδων δέκα αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν ἐκ τῶν δεκατεσσάρων εἰς τὸ σύνολον.

Πίστις, λοιπόν, τὸ προκείμενον καί «πίστις ἐστὶ τὸ πολεμούμενον καὶ κοινὸς σκοπὸς ἅπασι τοῖς ἐναντίοις καὶ ἐχθροῖς τῆς ὑγιαινούσης διδασκαλίας, τὸ στερέωμα τῆς εἰς Χριστὸν πίστεως κατασεῖσαι...» (Μ. Βασιλείου, Περὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος § 25, ΒΕΠΕΣ 52, σελ. 251). Εἰς τὴν ἰδίαν «συχνότητα» τῶν λόγων τοῦ Μ. Βασιλείου, ἔχομε νωποὺς τοὺς λόγους τοῦ Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου: «Σήμερα προσπαθοῦν νὰ γκρεμίσουν τὴν πίστη, γι᾽ αὐτὸ ἀφαιροῦν σιγά-σιγὰ ἀπὸ καμμία πέτρα, γιὰ νὰ σωριασθῆ τὸ οἰκοδόμημα τῆς πίστεως. Ὅλοι ὅμως εὐθυνόμαστε γιὰ τὸ γκρέμισμα αὐτό. Ὄχι μόνον αὐτοὶ ποὺ ἀφαιροῦν τὶς πέτρες καὶ τὸ γκρεμίζουν, ἀλλὰ καὶ ὅσοι βλέπουμε νὰ γκρεμίζεται καὶ δὲν προσπαθοῦμε νὰ τὸ ὑποστυλώσουμε» (Ἁγίου Παϊσίου, Λόγοι Β´, Ἔκδ. Ἱ. Μ. Σουρωτῆς, σ.20).

Ἀκολουθοῦντες, λοιπόν, τὰς ἐντολὰς καὶ τὴν παράδοσιν τῶν Ἁγίων Πατέρων μας, ἐμελετήσαμεν μετὰ προσοχῆς καὶ προσευχῆς, ὅπως ἐλέχθη, τὰ συνοδικὰ κείμενα. Κάτωθι, ἀναφέρομεν συνοπτικῶς τὰς ἡμετέρας διαπιστώσεις.

1. Εἰσαγωγικῶς καὶ γενικῶς, θὰ πρέπῃ νὰ ἐπισημανθῇ τὸ γεγονὸς ὅτι εἰς τὰ κείμενα ὑπάρχουν καὶ ἀρκεταὶ φράσεις, ἐπιδεχόμεναι καὶ Ὀρθόδοξον καὶ αἱρετικὴν ἑρμηνείαν, ὅπως ἐπίσης καὶ μερικαὶ σαφῶς Ὀρθοδοξόταται διατυπώσεις. Τὸ τελευταῖον αὐτό, ὅμως, – πολλῷ μᾶλλον τὸ πρῶτον – οὐδόλως εἶναι ἱκανὸν νὰ μᾶς καθησυχάσῃ καὶ ἐπαναπαύσῃ, ἐφ᾽ ὅσον – ὅπως θὰ δειχθῇ κατωτέρω – παραλλήλως συνυπάρχουν καὶ αἱ ἀντίστοιχοι κακόδοξοι τοιαῦται. Ἁπλῶς εὑρισκόμεθα πρὸ φαινομένου κλασσικῆς διγλωσσίας. Ὅπως ἐδήλωσεν χαριτολογῶν ἱεράρχης, συμμετέχων μάλιστα εἰς τὴν σύνοδον: «Ἡ σύνοδος μᾶς τὰ ἔδωσε ὅλα. Ὁ καθεὶς διαλέγει καὶ παίρνει ὅ,τι θέλει!».

Οἱ Ἅγιοι Ἀπόστολοι καὶ οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας, ὅμως, ἄλλως ἔπραττον καὶ ἄλλως μᾶς ἐδίδαξαν. Ὁ λόγος των δὲν ἦτο «ναὶ καὶ οὔ», ἀλλά «ναί, ναὶ καὶ οὔ, οὔ» (Β´ Κορ. α´, 17-20 καὶ Ἰακ. ε´, 12), ὅπως ἄλλωστε καὶ ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας προστάσσει (Ματθ. ε´, 37). Εἰς τὰς Ἱερὰς Συνόδους δὲν προσεπάθουν διὰ τῆς διγλωσσίας νὰ ἐπαναπαύσουν εἰς τὴν πλάνην των τοὺς αἱρετικούς, ἐπιφέροντες οὕτω καὶ σύγχυσιν εἰς τοὺς Ὀρθοδόξους, οὔτε ἐφεύρισκον καὶ ἐχρησιμοποίουν ἀμφισήμους διατυπώσεις, συστεγαζούσας ἀλήθειαν καὶ πλάνην, πρὸς ἐπιτυχίαν μιᾶς κακῶς νοουμένης ψευδεπιγράφου ἑνότητος. Τοὐναντίον, ἠγωνίζοντο μέχρις ἐσχάτων διὰ τὴν ἐξάλειψιν καὶ τοῦ παραμικροῦ ι (ἰῶτα), τὸ ὁποῖον θὰ συνετέλει εἰς αἱρετικὴν διατύπωσιν (Πρβλ. τοὺς ἀγῶνας των κατὰ τοῦ «ὁμοιουσίου»), καὶ ἐπέμενον ἀνυποχωρήτως καὶ διὰ τὴν συμπερίληψιν καὶ τῆς παραμικρᾶς προθέσεως, ὥστε ἡ διατύπωσις νὰ ἀποκλείῃ αἱρετικὴν παρερμηνείαν καὶ νὰ διασφαλίζῃ τὴν Ὀρθόδοξον ἑρμηνείαν. (Πρβλ. τὴν ἐπιμονήν των διὰ τὴν ἀποδοχὴν καὶ τοῦ «ἐν δύο φύσεσιν», καὶ ὄχι μόνον τοῦ «ἐκ δύο φύσεων» τῶν μετριοπαθῶν Μονοφυσιτῶν).

2. Ἐπὶ τῶν ἄρθρων τοῦ Κανονισμοῦ τῆς συνόδου, ἔχομεν ἐν πρώτοις νὰ παρατηρήσωμεν ὅτι, βάσει τοῦ ἄρθρου 8 § 2 καὶ ἄρθρ. 9 § 3, ἀπαγορεύετο ἡ ἐλευθέρα τοποθέτησις τῶν ἐπισκόπων, ἢ καὶ αὐτῶν τῶν προκαθημένων, ἐπὶ νέων μὴ ὁμοφώνως συμπεφωνημένων ζητημάτων εἰς τὰς προσυνοδικὰς διασκέψεις τῶν ἐπιτροπῶν. Ἐκ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὅμως ἱστορίας γνωρίζομεν ὅτι, εἰς τὰς οἰκουμενικὰς ἁγίας καὶ μεγάλας Συνόδους, ὑπῆρχε ἡ πλήρης ἐλευθερία οἱουδήποτε ἐπισκόπου καὶ ποιμενάρχου, νὰ θέςῃ ἕνα ζήτημα, πίστεως ἢ ποιμαντικὸν, πρὸς συζήτησιν καὶ ἐπίλυσιν. Ὡς παράδειγμα, ἀναφέρομεν τὴν πρώτη πρᾶξιν τῆς Ζ´ Οἰκουμενικῆς καὶ δὴ τὴν συζήτησιν τοῦ Πατριάρχου Ἁγίου Ταρασίου μετὰ τῶν μοναχῶν.

Εἰς τὸ ἄρθρο 11 § 2, καθορίζεται ἡ «ἀρχὴ τῆς ὁμοφωνίας» τῶν τροπολογιῶν ἐπὶ τῶν ἀρχικῶν προσυνοδικῶς συμπεφωνημένων κειμένων, πρὸς διαμόρφωσιν τῶν τελικῶν κειμένων, καθὼς καὶ ἡ ἀπόρριψις τῶν μὴ ὁμοφώνως ἀποδεκτῶν τροπολογιῶν. Κατ᾽ ἀρχάς, εἶναι ἐξόφθαλμον ὅτι καὶ μόνη ἡ διαφωνία καὶ ἡ μὴ συμμετοχὴ τῶν τεσσάρων Πατριαρχείων καταργεῖ τὸ ἄρθρον καί, κατὰ συνέπειαν, τὴν νομιμότητα τῆς συνόδου.

Πέραν τούτου, εἴδαμε ἐπὶ τοῦ πρακτέου, νὰ ὑπάρχῃ διαφωνία ἐπὶ δογματικῶν ζητημάτων, καὶ εἰς τὰ προσυμπεφωνημένα, καὶ εἰς τὰ τελικὰ  μὲ τὰς τροπολογίας, καὶ νὰ συνεχίζουν οἱ πλειοψηφοῦντες καὶ οἱ διαφωνοῦντες ὡς νὰ μὴ συνέβαινε τίποτε. Ἐρωτῶμεν εὐθαρσῶς, ἦτο σύναξις ἁγιοπνευματική, ποιμένων ὁμονοούντων ἐν πίστει καὶ ἀληθείᾳ;

Διότι, δημιουργήθηκε ἔτσι νέα καὶ πρωτοφανὴς ἐκκλησιαστικὴ κατάστασις, ὅπου μειοψηφοῦντες ἀρχιερεῖς νὰ διαφωνοῦν ἐπὶ δογματικῶν ζητημάτων καὶ νὰ εἶναι ἀναγκασμένοι νὰ ἀποδεχθοῦν τὴν αἱρετίζουσαν ἀπόφασιν τῆς πλειοψηφίας.

Εἰς τὸ ἄρθρο 12 § 1-3 καθορίζεται ἡ ψήφισις τῶν κειμένων τῆς συνόδου μόνον ὑπὸ τῶν προκαθημένων τῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, ὑπενθυμίζομεν τὴν συνοδικὴν Ὀρθόδοξον παράδοσιν τῆς πλήρους καὶ ὁμοτίμου συμμετοχῆς τῶν ἀπανταχοῦ ἐπισκόπων, νοουμένων ὡς ποιμένων. Εἰς τὴν σύνοδον τοῦ Κολυμπαρίου ἔχομε διὰ πρώτην φορὰν νὰ ἐκπροσωποῦνται οἱ παρόντες ἐπίσκοποι ἀπὸ τὸν προκαθήμενόν τους.

Ἡ ὀδυνηρὰ συνέπεια εἶναι ὅτι ἀκυρώνεται ἡ διαχρονικὴ ἐκκλησιαστικὴ ἀρχὴ τοῦ ὁμοτίμου, ἐπισκόπου πρὸς ἐπίσκοπον. Διεχωρίσθησαν οἱ ἐπίσκοποι εἰς τοὺς κυριαρχικὰ πρώτους, τοὺς προέδρους τοπικῶν ἐκκλησιῶν, ἀπὸ τοὺς περὶ αὐτοὺς ἐπισκόπους, δίκην αὐλικῶν. Ἔτσι δημιουργήθηκε εἰς αὐτὴν τὴν σύνοδον μία τετραώροφος ἀρχιερωσύνη (δηλ. ὁ πρῶτος – προκαθήμενοι – λοιποὶ παρόντες – ἀποκλεισθέντες)· καὶ ἡ διαβάθμισις αὐτὴ τῆς ἑνιαίας ἀρχιερωσύνης δὲν παρουσιάζεται ἀπὸ τοὺς ἰθύνοντας τῆς συνόδου ὡς ἁπλῆ διοικητική, ἀλλὰ ὡς ἔχουσα θεολογικὰς βάσεις, κάτι τὸ ὁποῖον εἶναι ἀλλότριον τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας.

Τέλος, βάσει τοῦ ἄρθρου 14, «νομίμως» ἦσαν προσκεκλημένοι, εἰς τὴν ἔναρξιν καὶ εἰς τὴν λῆξιν τῶν ἐργασιῶν τῆς συνόδου, ἀνίεροι ἑτερόδοξοι ψευδεπίσκοποι, πρὸς τοὺς ὁποίους μάλιστα ἐξεφράσθησαν μὲ πλῆθος ἐπαίνων, ὁ πρῶτος τῆς συνόδου, οἱ προκαθήμενοι καὶ πλειὰς ἱεραρχῶν.

Ἐπ᾽ αὐτοῦ ἰσχύει ὁ λόγος τοῦ Ἀποστόλου, τὸν ὁποῖον ὅμως δὲν ἀκολουθοῦν οἱ διάδοχοι τῶν Ἀποστόλων, «τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ, τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; τὶς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαρ, ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου;» (Β´ Κορ. στ΄, 14-15). Οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας ἐξεφώνουν τὸ «ἀνάθεμα» κατὰ τῶν ἀμετανοήτων αἱρετικῶν· ἐμεῖς τοὺς ἐγκωμιάζομε!

Παραλείπομε νὰ σχολιάσωμεν ἀνηκούστους παραβιάσεις τοῦ Κανονισμοῦ – ὡς λ.χ. τὴν ὑπὸ τοῦ Πατριάρχου Σερβίας ὑπογραφὴν κειμένου, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ διαφωνοῦντες ἐπίσκοποί του ἦσαν ὑπερδιπλάσιοι τῶν συμφωνούντων(!), ἢ τὴν ὑπὸ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κύπρου παράνομον τοποθέτησιν τῆς ὑπογραφῆς του ἀντὶ τῆς ὑπογραφῆς τῶν μὴ ὑπογραψάντων διαφωνούντων ἐπισκόπων του(!!!) - διότι τοιαῦτα ἐξωφρενικὰ δὲν συμβαίνουν, ὄχι εἰς Ἁγίαν Σύνοδον, ἀλλ᾽ οὔτε εἰς ἀρχαιρεσίας τοῦ εὐτελεστέρου συλλόγου, παρὰ μόνον εἰς δικτατορικὰ καθεστῶτα.

Τὸ συμπέρασμα αὐτῆς τῆς ἑνότητος εἶναι ὅτι καὶ ὁ Κανονισμὸς λειτουργίας τῆς συνόδου ἦταν καινοφανὴς καὶ ἀντορθόδοξος, ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ πράξει καὶ αὐτὸς ὁ ἀντορθόδοξος Κανονισμὸς πολλάκις παρεβιάσθη!

3. Εἰς τὴν «Ἐγκύκλιον» τῆς συνόδου, κεφ. 1 § 1, ἀναφέρεται ἡ Ἐκκλησία, «ὡς εἰκόνα τῆς Ἁγίας Τριάδος». Ἡ ἀναφορὰ αὐτή δὲν ἔχει καμμίαν πατερικὴν παραπομπήν, οὔτε καὶ ἀναλύεται. Εἰς τὸ προσυνοδικὸν κείμενο «Ἡ Ἀποστολὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῷ συγχρόνῳ κόσμῳ», εἰς τὴν πρώτην παράγραφον τοῦ Β´ κεφαλαίου ὑπῆρχεν ἡ ἀναφορὰ διὰ τὸν ἄνθρωπον «ὡς κοινωνίαν προσώπων ἀντανακλώντων κατὰ χάριν διὰ τῆς ἑνότητος τοῦ ἀνθρωπίνου γένους τὴν ἐν τῇ Ἁγίᾳ Τριάδι ζωὴν καὶ κοινωνίαν τῶν θείων προσώπων». Ἡ ἀναφορὰ αὐτή, ἡ ὁποία ἡρμήνευεν τὴν ὡς ἄνω θέσιν, ἀπηλείφθη καὶ ἔτσι ἔμεινεν μόνον ὡς τίτλος τοῦ πρώτου κεφ. τῆς Ἐγκυκλίου. Ἡ ἀμάρτυρος αὐτὴ θέσις, εἰς ὅλην τὴν ἁγιοπατερικὴν παράδοσιν, δημιουργεῖ πρόβλημα, διότι γίνεται εἴσοδος ψευδωνύμου διδασκαλίας.

Εἰς τὰς 17 Νοεμβρίου 2016, ἔγινεν εἰς τὸ Κολυμπάρι σεμινάριον μὲ θέμα «Εἰσαγωγὴ εἰς τὰ κείμενα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου». Εἰς τὸ μήνυμά του πρὸς τὸ σεμινάριον, ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως δίδει τὴν κεκαλυμμένην ἑρμηνείαν τῆς ὡς ἄνω θέσεως, ἀναφέρων: «Αὐτὴ εἶναι καὶ ἡ οὐσία τῆς συνοδικότητος τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν, καθὼς ἡ πηγὴ τῆς ἀρχῆς αὐτῆς εὑρίσκεται εἰς τὴν σχέσιν τῶν τριῶν προσώπων τῆς Παναγίας Τριάδος, τὰ ὁποῖα καὶ ἐνεργοῦν συνοδικῶς εἰς τὸ σχέδιον τῆς σωτηρίας ἑνὸς ἐκάστου μέλους» (panorthodoxSynod.blogspot.gr/Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2016).

Περισσότερον ἀναλυτικὴν ἑρμηνείαν τῆς θέσεως ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι «εἰκόνα τῆς ῾Αγίας Τριάδος», κάνει ὁ «θεολογικός» νοῦς τῆς συνόδου τῆς Κρήτης, ὁ Μητροπ. Περγάμου Ἰωάννης Ζηζιούλας, ὁ ὁποῖος, ἀναφερόμενος εἰς τὸ «Περὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος» § 63 τοῦ Μεγ. Βασιλείου, γράφει: «Ἀντὶ νὰ κάνει λόγο γιὰ τὴν ἑνότητα τοῦ Θεοῦ σὲ σχέση μὲ τὴ φύση του, προτιμᾶ νὰ ὁμιλεῖ γι᾽ αὐτὴ σὲ σχέση μὲ τὴν κοινωνία τῶν προσώπων· ἡ “κοινωνία” εἶναι γιὰ τὸν Βασίλειο ὀντολογικὴ κατηγορία. Ἡ φύση τοῦ Θεοῦ εἶναι κοινωνία. Τοῦτο δὲν σημαίνει ὅτι τὰ πρόσωπα προηγοῦνται ὀντολογικὰ τῆς κοινῆς οὐσίας τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ὅτι ἡ μία οὐσία τοῦ Θεοῦ συμπίπτει μὲ τὴν κοινωνία τῶν Τριῶν Προσώπων». (Μητρ. Περγάμου Ἰωάννου, Ἔργα Α´, ἐκδόσεις ΔΟΜΟΣ, ΑΘΗΝΑ 2016, σελ. 260-261). Βεβαίως μὲ μίαν ἁπλῆν ἀνάγνωσιν τοῦ κειμένου τοῦ Ἁγ. Βασιλείου, γίνεται φανερὸν ὅτι κακοποιεῖται καὶ διαστρεβλώνεται ὁ λόγος τοῦ Ἁγίου.

Εἰς ἄλλα κείμενά του ὁ Μητροπολ. Περγάμου γίνεται περισσότερον ἑρμηνευτικὸς αὐτῆς τῆς θέσεως. «Πρωτεῖο ὑπάρχει ἀκόμη καὶ στὴ ζωὴ τῆς Τριάδος, ἐφ᾽ ὅσον εἶναι ὁ Πατήρ ἡ “αἰτία” τῶν Τριαδικῶν Προσώπων... Τὸ πρωτεῖο στὴν τοπικὴ ἐκκλησία ἀναδύθηκε μέσα ἀπὸ τὴν Tριαδολογικὴ καὶ Xριστολογικὴ θεολογία, οἱ ρίζες του εἶναι βαθιὰ θεολογικές... Ὅτι τὸ πρωτεῖο αὐτὸ ἀποτυπώνεται στὴν Τριαδολογικὴ θεολογία καὶ στὴν Χριστολογία εἶναι προφανές, ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ὁ primus (ὁ ἐπίσκοπος) νοεῖται ὡς ἐπέχων στὴν Ἐκκλησία τὴν θέσι (τὸν τόπο) τοῦ Πατρός» (Conciliarity and Primacy, Metropolitan of Pergamon John Zizioulas, Θεολογία 2/2015, σελ. 29-30).

Ἐκ τῶν ἰθυνόντων, λοιπόν, τῆς συνόδου, βλέπομε σαφῶς ἀποκαλύπτεται ἡ ἑρμηνεία τῆς ὡς ἄνω θέσεως, ἡ ὁποία εἶναι: Ἡ Ἐκκλησία εἶναι εἰκὼν τῆς Ἁγίας Τριάδος – Ἡ Ἁγία Τριὰς εἶναι μία σύνοδος Τριῶν προσώπων. Εἰς αὐτὴν τὴν σύνοδον ὁ Πατὴρ εἶναι ὁ πρῶτος, ὅστις καὶ διασφαλίζει τὴν ἑνότητα τῆς Ἁγιοτριαδικῆς συνόδου – Ἑπομένως, καὶ ἡ Ἐκκλησία ὡς εἰκὼν τῆς Ἁγίας Τριάδος, εἶναι μία διαρκὴς σύνοδος, ἥτις διὰ «Θεολογικούς» λόγους ἔχει ἀνάγκην ἕναν πρῶτον, καὶ μάλιστα παγκόσμιον.

Εἰς αὐτὸ τὸ θεολογικὸν κατασκεύασμα, ἔχομε συνοπτικῶς τὰς ἑξῆς αἱρέσεις.

Πρῶτον , οὐδέποτε οἱ Ἅγιοι Πατέρες θέτουν εἰς μίαν ἑνιαίαν ὑπαρκτικὴν ὁμοιότητα καὶ ἀναλογίαν, τὴν Θεολογίαν (δηλ. τὴν ἐνδοτριαδικὴν ζωήν) μὲ τὴν Οἰκονομίαν (δηλ. τὴν σχέσιν τοῦ Θεοῦ μὲ τὸν κόσμον καὶ τὴν ἐκκλησίαν). Μόνον ἡ παπικὴ θεολογία τὸ δέχεται ὡς ὅρον πίστεως, συμφώνως πρὸς τὴν analogia entis. Κατ᾽ αὐτὴν τὴν ἀρχήν, ἡ κτιστὴ φύσις εἶναι ἀνάλογη μὲ τὴν ἄκτιστον φύσιν. Μέσα ἀπὸ τὴν μελέτην τῆς κτιστῆς πραγματικότητος, κατανοεῖται καὶ περιγράφεται ἡ ἄκτιστος φύσις, μὲ ἐργαλεῖον τὴν ἀνθρωπίνην νόησιν. Ἡ Ὀρθόδοξος ὅμως Θεολογία, ἡ μόνη ἀληθινὴ πίστις, ὁμολογεῖ ὅτι ὁ ἄκτιστος Τριαδικὸς τρόπος ὑπάρξεως εἶναι ἀμέθεκτος καὶ ὑπὲρ πᾶσαν νόησιν. Οὐδέποτε μποροῦμε νὰ εἰποῦμε μὲ ἀνθρώπινα κριτήρια εἴτε ὅτι εἶναι σύνοδος ἡ Ἁγία Τριάς, εἴτε ὅτι εἶναι κοινωνία.

Δεύτερον , ἐὰν ὅπως ἰσχυρίζονται, ἡ Ἁγία Τριὰς εἶναι σύνοδος (μὲ ἀνθρώπινα κριτήρια), συνεπάγεται ὅτι κάθε θεῖον Πρόσωπον ἔχει ἰδικήν του ὑποστατικὴν ἐνέργειαν, ἡ ὁποία συνέρχεται ἐν συνόδῳ μὲ τὰ ὑπόλοιπα θεῖα πρόσωπα. Εἰς ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους, ποὺ μαθητεύουν καθημερινῶς εἰς τὰ κείμενα τῶν Ἀκολουθιῶν τῆς Ἐκκλησίας μας, εἶναι γνωστὸν ὅτι ἡ Ἁγία Τριὰς ἔχει μίαν ἐνέργειαν, μίαν δόξαν, μίαν θέλησιν, μίαν πρόνοιαν, διότι ἔχει μίαν οὐσίαν (= ὁμοούσιος). Ἂν δεχθῶμεν τὴν Ἁγίαν Τριάδα ὡς σύνοδον, τότε συνεπάγεται ὅτι ἔχομεν τρεῖς ἐνεργείας προσώπων τὰ ὁποῖα συνέρχονται συνοδικῶς, ὁπότε αὐτομάτως ὁδηγούμεθα εἰς τρεῖς οὐσίας, διότι ἡ κάθε οὐσία ἔχει καὶ τὴν ἰδικήν της ἐνέργειαν. Ἑπομένως, χάνομε τὸ ὁμοούσιον, διὰ τὸ ὁποῖον οἱ Ἅγιοί μας ἔδωσαν μάχας καὶ αἷμα, καὶ καταλήγομεν εἰς τριθεΐαν, εἰς τρεῖς ἱεραρχημένους Θεούς, μὲ πρῶτον τὸν Πατέρα, ὁ ὁποῖος διαφυλάσσει τὴν ἑνότητα αὐτῆς τῆς Τριάδος, ἡ ὁποία ὅμως δὲν ἔχει καμμίαν σχέσιν μὲ τὴν ἀληθινὴν Ἁγίαν Τριάδα.

4. Μελετῶντες τὰ κείμενα τῆς συνόδου, πολλάκις συνηντήσαμε φράσεις περί «ἀποκαταστάσεως τῆς ἑνότητος» («Σχέσεις τῆς Ὀρθοδ. Ἐκκλησίας...» §4, §19, §22, §24), περί «προωθήσεως τῆς ἑνότητος» («Σχέσεις...» §16), περί «φανερώσεως τῆς ἑνότητος» («Ὀρθόδ. Διασπορά» §2, γ), καὶ συγκρίνοντες μὲ τὸ Unitatis Redintegratio (τὸ διάταγμα περὶ Οἰκουμενισμοῦ τῆς Β΄ Βατικανῆς), εἴδαμε ἀκριβῶς τὰς ἰδίας ἐκφράσεις καὶ ἐκεῖ, μὲ τὸ αὐτὸ πνεῦμα (UR § 1 § 5).

Τὴν λύπην αὐτῆς τῆς διαπιστώσεως μᾶς τὴν διεσκόρπισεν ἡ ἀπόφασις τῆς Ἱερὰς Συνόδου Πατριαρχ. Βουλγαρίας, ἡ ὁποία εἰς τὰ σημεῖα ποὺ σχολιάζει τὰς §4, §5 καὶ §12 τοῦ κειμένου «Σχέσεις», ἀναφέρει σχετικῶς: «Ἡ προσευχὴ τῆς Ἐκκλησίας γιὰ ἑνότητα ὅλων, δὲν σημαίνει τὴν ἀποκατάστασιν τῆς ἑνότητος μὲ ἄλλους χριστιανούς, λὲς καὶ ἡ ἑνότης εἶναι κάτι ποὺ ἔχει χαθῆ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἀλλὰ αὐτὸ ποὺ ἐννοεῖ εἶναι ἡ ἐπιστροφὴ στοὺς κόλπους της, ὅσων ἔχουν ἐκπέσει ἐξ αὐτῆς, μέσα ἀπὸ τὸ Βάπτισμα, τὸ Χρίσμα καὶ τὴν Θεία Εὐχαριστία. Ἐπὶ πλέον, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος (τοῦ Πατριαρχ. Βουλγαρίας), δηλώνει ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δὲν μπορεῖ νὰ ἀποδεχθῆ τὶς διάφορες θεωρίες περὶ αὐτῆς τῆς ἑνότητος ποὺ ἐπικρατοῦν στοὺς ἑτεροδόξους, ὅπως γιὰ παράδειγμα τὴν θεωρία τῆς “ἀοράτου Ἐκκλησίας”, τὴν “θεωρία τῶν κλάδων” καὶ τὴν θεωρία τῆς “ἰσότητος τῶν δογμάτων”, καθὼς ἐπίσης καὶ τὴν νοεσύστατη θεωρία τῆς “βαπτισματικῆς θεολογίας”, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία ὑπάρχει μία ἀρχέγονη ἑνότητα σὲ ἕνα “κοινὸ βάπτισμα”. Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ Πατριαρχείου Βουλγαρίας ἐδήλωσε ὅτι ὅλες αὐτὲς οἱ θεωρίες συνδέονται μὲ τὴν διδαχὴ περί “κτιστῆς χάριτος” τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία ἔχει καταδικασθῆ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία».

«Τὴν δήλωσιν ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία συμμετέχει σὲ οἰκουμενιστικὲς πρωτοβουλίες “μὲ στόχο τὴν ἀναζήτησιν τῆς (ἀπωλεσθείσης) ἑνότητος ὅλων τῶν χριστιανῶν”, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τὴν θεωρεῖ ἀπαράδεκτη καὶ ἀνεπίτρεπτη, δεδομένου ὅτι ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δὲν ἔχει ἀπολέσει οὐδέποτε τὴν ἑνότητά της. Ἀντιθέτως, αὐτὸ ποὺ συνέβη εἶναι ὅτι οἱ αἱρέσεις, ποὺ ἐμφανίσθηκαν καὶ τὰ σχίσματα, ποὺ ἔγιναν, ἐξέπεσαν ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν».

«Ὁ δρόμος γιὰ τὴν ἐπίτευξιν τῆς ἑνότητος περνάει ἀπὸ τὴν μετάνοια καὶ τὴν ὁμολογία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως καὶ τοῦ Ὀρθοδόξου βαπτίσματος» (orthodoxethos.com/Ἀπόφασις Ἱερᾶς Συνόδου Ἐκκλησίας τῆς Βουλγαρίας). Δηλαδή, διὰ νὰ ἑνωθοῦν οἱ αἱρετικοί μὲ τὴν Ἐκκλησίαν θὰ πρέπῃ νὰ μετανοήσουν, νὰ ὁμολογήσουν τήν Ὀρθόδοξον πίστιν καὶ νὰ λάβουν τὸ Ὀρθόδοξον βάπτισμα.

Ἐμεῖς, ἀκολουθοῦντες τὴν διαχρονικὴν Πατερικὴν Διδασκαλίαν («ἑπόμενοι τοῖς Ἁγίοις Πατράσι») καὶ συνακολουθοῦντες εἰς τὰς ἀποφάσεις τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας Βουλγαρίας, ὁμολογοῦμεν ὅτι, ὅπως δὲν ἠμποροῦν νὰ ὑπάρχουν πολλὰ σώματα ἐν Χριστῷ, ἔτσι δὲν ἠμποροῦν νὰ ὑπάρχουν καὶ πολλαὶ Ἐκκλησίαι· «... μία τὲ ἐστιν ἡ Ἐκκλησία, καὶ ἕν τὸ τοῦ Χριστοῦ μυστήριον...» (Ἁγ. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ε.Π.Ε, τομ. 3, σ. 150) Συνεπῶς, ὁ διχασμὸς καὶ ἡ διαίρεσις τῆς Ἐκκλησίας εἶναι πράγματα, ὀντολογικῶς καὶ οὐσιαστικῶς ἀδύνατα, διότι ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς εἶναι ἕνας καὶ μοναδικός. Διαίρεσις τῆς Ἐκκλησίας οὔτε ὑπῆρξε, οὔτε καὶ θὰ ὑπάρξῃ. Ὑπῆρξε καὶ θὰ ὑπάρξῃ ἀποκοπὴ ἀπὸ τὸ σῶμα της (πρβλ. Ἰω. ιε΄, 1-6). Εἰς τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, ἀπεσχίσθησαν καὶ ἐξέπεσαν ἀπὸ τὴν Μίαν, μοναδικὴν καὶ ἀδιαίρετον  Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν διάφοροι αἱρετικοὶ καὶ σχισματικοί, οἱ ὁποῖοι ἔπαψαν νὰ εἶναι μέλη της καὶ σύσσωμοι τοῦ θεανθρωπίνου Σώματός της.

Ἔτσι, πρῶτοι ἀπὸ ὅλους, ἐξέπεσαν οἱ Γνωστικοί, μετὰ οἱ Ἀρειανοί, οἱ Πνευματομάχοι, οἱ Νεστοριανοί, οἱ Μονοφυσίται, οἱ Εἰκονομάχοι, οἱ Παπικοὶ, καὶ μετ᾽ αὐτῶν οἱ Προτεστάνται καὶ οἱ Οὐνίται, καὶ ὅσοι ἄλλοι ἀνήκουν εἰς τὴν αἱρετικο-σχισματικὴ λεγεῶνα, πολλοὶ ἐκ τῶν ὁποίων, δυστυχῶς, ἦσαν ἐπίσημα προσκεκλημένοι εἰς τὴν σύνοδον τοῦ Κολυμπαρίου.

Εἰς τὸ ἴδιον πνεῦμα εἶχεν ἐκφρασθῆ καὶ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Γεωργιανῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (8 Ὀκτωβρ. 1998), εἰς μίαν σειρὰν ἀποφάσεων, ὅπου εἰς τὸ ἄρθρο 5 ἀναφέρει: «Ἡ αἱρετικὴ ἐκκλησιολογικὴ διδασκαλία, ποὺ ἀναπτύχθηκε στὰ βάθη τῆς μὴ Ὀρθοδόξου, μοντερνιστικῆς θεολογίας, ἀναφορικὰ μὲ τὴν ὕπαρξιν σωτηριώδους χάριτος πέραν τῶν κανονικῶν ὁρίων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως καὶ ἡ ἀκραία ἐκδήλωσίς της, ἡ λεγομένη “Θεωρία τῶν κλάδων”, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία οἱ ποικίλοι χριστιανικοὶ κλάδοι, ποὺ ὑπάρχουν σήμερα, θεωροῦνται διαφορετικοὶ καὶ ἰσότιμοι κλάδοι τῆς ἀληθινῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ἀπαράδεκτη». (orthodoxethos.com / Ἡ Συνοδικὴ ἀπόφασις τῆς Ὀρθοδ. Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας τοῦ 1998).

5. Συναφὴς καὶ ἀλληλένδετος πλάνη μὲ τὴν προαναφερθεῖσαν («ἀναζήτησιν καὶ ἀποκατάστασιν τῆς ἑνότητος»), ὑπάρχουσα εἰς ἀρκετὰ σημεῖα τῶν συνοδικῶν κειμένων, εἶναι καὶ ἡ ἐκκλησιοποίησις τῶν αἱρέσεων. Κατέστη πλέον ἐμφανὲς ὅτι αὐτὸς ἦτο καὶ ὁ κύριος στόχος αὐτῶν ποὺ ἐπρωτοστάτησαν κατὰ τὴν προετοιμασίαν καὶ τὴν διεξαγωγὴν τῆς συνόδου. Οὕτως ἑρμηνεύονται, ἄλλωστε, καὶ οἱ πανηγυρισμοὶ τοῦ Πάπα, καὶ δὴ διὰ τῆς δηλώσεώς του: «Τὸ πρῶτο βῆμα ἔγινε». (Πρωτοπρ. Θ. Ζήσης, «Ἡ Σύνοδος τῆς Κρήτης σὲ σύγκριση μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Σύνοδο τῆς Κωνσταντινούπολης (1273)», «Θεοδρομία», ἔτος ΙΗ΄, τ. 3 – 4, σ. 547).

Ἐξ ὅλων τῶν σχετικῶν σημείων τῶν συνοδικῶν κειμένων, τὸ ἀπόσπασμα, τὸ ὁποῖον ἐδέχθη τὰς περισσοτέρας καὶ ἐντονωτέρας ἐπικρίσεις, εἶναι τὸ ἐν τῇ § 6 τοῦ κειμένου «Σχέσεις...», τὸ ὁποῖον – ὅπως τελικῶς διεμορφώθη – ἀναφέρει: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀποδέχεται τὴν ἱστορικὴν ὀνομασίαν τῶν μὴ εὑρισκομένων ἐν κοινωνίᾳ μετ᾽ αὐτῆς ἄλλων ἑτεροδόξων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ Ὁμολογιῶν».

Δὲν θὰ ἐπαναλάβωμεν ἐδῶ τὰ ὅσα εὔστοχα ἀντέτειναν εἰς τὴν ἀνωτέρω διατύπωσιν παραδοσιακοὶ Ἱεράρχαι, οἱ ὁποῖοι, παρὰ τὰς ἐντόνους πιέσεις, ἀπειλὰς καὶ εἰρωνείας, παρέμειναν ἀνυποχώρητοι καὶ δὲν ὑπέγραψαν τὸ ἐν λόγῳ κείμενον. Ἁπλῶς, θὰ ἀπαντήσωμεν εἰς δύο δικαιολογίας, τὰς ὁποίας χρησιμοποιοῦν, εἴτε ἐξ ἀφελείας, εἴτε ἐκ πονηρίας –Κύριος οἶδεν-, ὅσοι ὑπερασπίζονται, ἔτι δὲ καὶ ἐγκωμιάζουν τὸ ἀνωτέρω ἀπόσπασμα ὡς Ὀρθοδοξότατον!

α´ Ἰσχυρίζονται ὅτι ὁ ὅρος «Ἐκκλησία» (εἰς τὸ ἀπόσπασμα) δὲν χρησιμοποιεῖται ἐν δογματικῇ ἐννοίᾳ, ἀλλ᾽ ὡς «τεχνικὸς ὅρος», λόγῳ τοῦ  αὐτοπροσδιορισμοῦ τῶν Χριστιανικῶν κοινοτήτων ὡς «Ἐκκλησίαι». Ὅμως, πέραν τοῦ ὅτι ἡ τοιαύτη χρῆσις ἀντενδείκνυται διὰ συνοδικὸν κείμενον καὶ οὐδέποτε μέχρι τοῦδε ἐπεχειρήθη, ἐρωτῶμεν: Ἄν, ὄντως, αὐτὸ ἦτο τὸ πνεῦμα τῶν ἀγνώστων ἐφευρετῶν τῆς ἀμφισήμου ταύτης διατυπώσεως, διατὶ δὲν τὸ διετύπωσαν σαφέστερον; Λ.χ.: «τὴν ὀνομασίαν “Ἐκκλησία” τῶν διαφόρων Χριστιανικῶν Κοινοτήτων», θέτοντές την μάλιστα ἐντὸς εἰσαγωγικῶν· ἤ «ἁπλῶς χρησιμοποιεῖ (ἡ Ὀρθ. Ἐκκλ.) κατ᾽ οἰκονομίαν καὶ καταχρηστικῶς τὸν ὅρον “Ἐκκλησία” ἐν τοῖς διαλόγοις». Διατί ἀντικατέστησαν τὸ προταθὲν ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος «γνωρίζει» διὰ τοῦ «ἀποδέχεται»; Διατί, τέλος, τὸ ἁπλούστατον, δὲν ἔβαλαν μίαν ὑποσημείωσιν, ἀναφέρουσαν τὴν ἐκ τῶν ὑστέρων δῆθεν ἑρμηνείαν των (τὸ ὅτι δηλαδή, ὁ ὅρος δὲν χρησιμοποιεῖται ἐν δογματικῇ - ἐκκλησιολογικῇ ἐννοίᾳ), ὥστε νὰ κατασιγάσῃ ἡ θύελλα τῶν ἀντιδράσεων, ἀλλὰ καὶ νὰ ἐπιτύχουν τὴν πολυπόθητον ὑπ᾽ αὐτῶν ὁμόφωνον ψήφισιν τοῦ κειμένου; Σαφέστατα, διότι δὲν ἐπίστευον ὅσα προφορικῶς ἰσχυρίζονται καὶ διότι ἐπεδίωκον πάσῃ θυσίᾳ νὰ ἐπιτευχθῇ γραπτῶς καὶ συνοδικῶς ἡ Ἐκκλησιοποίησις τῶν αἱρέσεων.

β´ Ἀπαιτοῦν στέφανον ὁμολογίας (!), διότι ἐχαρακτήρισαν τάς «Ἐκκλησίας» αὐτὰς ὡς «ἑτεροδόξους». Ἐρωτῶμεν: Ἀγνοοῦν –ἤ προσποιοῦνται ἄγνοιαν– ὅτι εἰς τὴν Οἰκουμενιστικὴν γλῶσσαν (τόσον τῶν ἐκ τῶν Ὀρθοδόξων ὅσον καὶ τῶν ἐκ τῶν αἱρετικῶν Οἰκουμενιστῶν) ὁ ὅρος «ἑτερόδοξος» δὲν ἑρμηνεύεται ὡς «κακόδοξος», ἀλλ᾽ ὡς «ὀρθόδοξος πιστεύων εἰς μίαν ἑτέραν θεμιτὴν ποικιλομορφίαν καὶ ἰδιαιτερότητα»; Εἰς τὸ κείμενον, μάλιστα, τῆς Ι´ Συνελεύσεώς της, ἐν Ραβέννῃ (Ὀκτώβρ. 2007), ἡ Διεθνὴς Ἐπιτροπὴ διὰ τὸν Διάλογον Ὀρθοδόξων καὶ Παπικῶν ἐγκωμιάζει καὶ ὑπογράφει τὴν θεωρίαν τῆς «ἀμοιβαίας ἀναγνωρίσεως τῶν κανονικῶν νομοθετημάτων ἐν ταῖς θεμιταῖς τούτων ποικιλομορφίαις», καὶ τὴν ἀπαισιωτέραν θεωρίαν τῆς «ἑνότητος τῆς καλούσης μακριὰ ἀπὸ τὴν πτῶσιν στὴν ὁμοιομορφίαν πρὸς τὴν ποικιλομορφίαν καὶ ἰδιαιτερότητα» (ἄρθρα 16 καὶ 31 τῆς συμφωνίας τῆς Ραβέννης). Κατὰ τὰ ἀνωτέρω, ἡ ἑνότης μεταξὺ ἑτεροδόξων εἶναι τὸ ἰδεατόν (!), ἐνῷ ἡ ἑνότης μεταξὺ ὁμοδόξων μόνον εἶναι ἀπευκταία «πτῶσις»!!!

Ἄλλωστε καὶ ἡ προσθήκη τῆς λέξεως «ἄλλων» πρὸ τοῦ «ἑτεροδόξων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν» εἰς τὸ προαναφερθὲν ἀπόσπασμα («Σχέσεις...», § 6), προδίδει ὅτι οἱ ἀποκρυπτόμενοι ἐφευρεταί του θεωροῦν καὶ τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν ὡς μίαν «ἄλλην» παράλληλον ποικιλομορφίαν καὶ ἰδιαιτερότητα. Διαφορετικά, ἦτο περιττὴ ἡ χρῆσις τῆς λέξεως.

Ἐπιτευχθείσης τῆς Ἐκκλησιοποιήσεως ἐν τῇ § 6, πλειστάκις καὶ ἀλλαχοῦ κατονομάζονται ἀπεριφράστως Ἐκκλησίαι ἡ πανσπερμία τῶν αἱρετικῶν (π.χ.: «Σχέσεις...» § 16, § 17, § 19, § 21).

Περαίνοντες ἐπ᾽ αὐτοῦ τοῦ θέματος, ἐπισημαίνομεν ὅτι εἰς τὸ αὐτό κείμενον ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διακρίνεται, εἰς μέν τὴν § 4, τῆς «Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκησίας», τὴν δημιουργίαν τῆς ὁποίας ἐπιδιώκει δῆθεν διά τῆς ἑνώσεώς της μετά τῶν ἄλλων Χριστιανῶν, εἰς δέ τὴν § 5, (διακρίνεται) τῆς «ἀρχαίας Ἐκκλησίας τῶν ἐπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων». Ἐκ τῶν δύο αὐτῶν παραγράφων φανερώνεται, σύν τοῖς ἄλλοις, ὅτι ἡ σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου ἀποδέχεται καὶ υἱοθετεῖ τὴν δομικήν θεολόγησιν τοῦ Π.Σ.Ε., δηλαδή, τὴν «θεωρίαν τῶν κλάδων».

6. Πάντως, ὡς ὀλεθριώτερον καὶ κινδυνωδέστερον ἐξ ὅλων τῶν ἀποφασισθέντων εἰς τὴν σύνοδον τοῦ Κολυμπαρίου, θεωροῦμεν τὴν μακρὰν ἀναφοράν της εἰς τοὺς διμερεῖς διαλόγους καὶ εἰς τὸ Π.Σ.Ε. Ἐν αὐτῇ:

α´. Προτρέπει, πιέζει καὶ σχεδὸν ἐξαναγκάζει, ἁπάσας τὰς Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας πρὸς συμμετοχὴν εἰς τοὺς διαιωνιζομένους σχεδὸν ἄνευ ὅρων διαλόγους, μέχρις ἐπιτεύξεως τοῦ τελικοῦ σκοποῦ τῆς ἑνώσεως, περιφρονοῦσα τὴν ἀποστολικὴν ἐντολήν: «αἱρετικὸν ἄνθρωπον μετὰ μίαν καὶ δευτέραν νουθεσίαν παραιτοῦ» (Τίτ. γ´, 10).

β´. Διὰ τῆς σιωπῆς της, εἰς τὴν οὐσίαν ἐπευλογεῖ πλείστας ὅσας φρικτὰς ἀντικανονικότητας (συμπροσευχάς, καὶ μάλιστα Λειτουργικάς, Οἰκουμενιστικὰς ἀκολουθίας κ.ἄ.), αἱ ὁποῖαι πραγματοποιοῦνται κατὰ τὴν διεξαγωγήν των, τῇ παρουσίᾳ καὶ συμμετοχῇ καὶ τῶν Ὀρθοδόξων ἐκπροσώπων, ἀδιαφοροῦσα, ὄχι μόνον δι᾽ ὅσα διακελεύουν οἱ σχετικοὶ Ἱεροὶ Κανόνες – τῶν ὁποίων οὐδεμίαν μνείαν ποιεῖται – ἀλλὰ καὶ διὰ τὴν πρόσφατον σχετικῶς ἀπόφασιν διορθοδόξου Συνάξεως, τὴν ὁποίαν ἐπικαλεῖται καὶ ἡ κατωτέρω Συνοδικὴ ἀπόφασις τοῦ Πατριαρχείου Γεωργίας: «Τέλος, τόσον ἡ συμπροσευχή, ὅσον καὶ ἡ μετοχὴ στὰ μυστήρια, ἀπὸ κοινοῦ μὲ μὴ Ὀρθοδόξους, εἶναι ἀπαράδεκτες, ὅπως αὐτὸ ἐπαναβεβαιώθηκε στὸ τελικὸ κείμενο, τὸ ὁποῖον ἀπεδέχθη ἡ διορθόδοξος Σύναξις ὅλων τῶν κανονικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν (Θεσσαλονίκη, 29 Ἀπριλίου – 2 Μαΐου 1998). Σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρον 13, § Β´ τοῦ κειμένου αὐτοῦ: «Οἱ Ὀρθόδοξες ἀντιπροσωπεῖες δὲν θὰ συμμετέχουν στὶς οἰκουμενικὲς ἀκολουθίες, τὴν κοινὴ προσευχὴ καὶ λατρεία τοῦ «Θεοῦ», οὔτε σὲ ἄλλες θρησκευτικὲς τελετὲς τῆς συνάξεως» (orthodoxethos.com, Ἡ Συνοδικὴ ἀπόφασις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας τοῦ 1998).

Ἀλλ᾽ ἀκόμη καὶ ὁ δεδηλωμένος οἰκουμενιστὴς Πατριάρχης Ἀθηναγόρας εἰς Ἐγκύκλιόν του πρὸς τοὺς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν (31-1-52) εἶχεν ἐπισημάνη: «Δέον ἵνα οἱ Ὀρθόδοξοι κληρικοὶ ἀντιπρόσωποι ὦσιν ὅσῳ τὸ δυνατὸν ἐφεκτικοὶ ἐν ταῖς λατρευτικαῖς μετὰ τῶν ἑτεροδόξων συνάξεσιν, ὡς ἀντικειμέναις πρὸς τοὺς Ἱεροὺς Κανόνας καὶ ἀμβλυνούσαις τὴν ὁμολογιακὴν εὐθιξίαν τῶν Ὀρθοδόξων...» (εἰς τό: Καρμίρη, Δογματικὰ καὶ Συμβολικὰ Μνημεῖα, σ.σ. 962-963). Εἶναι φοβερὸν καὶ νὰ τὸ διανοηθῶμεν. Αὐτή «ἡ ἄμβλυνσις τῆς ὁμολογιακῆς εὐθιξίας τῶν Ὀρθοδόξων», ἀπὸ κινδυνώδης καὶ ἀπευκταία ποὺ ἐθεωρεῖτο ἐπὶ Ἀθηναγόρου, σήμερον ἔχει καταστῆ ἐπιδιωκόμενος σκοπός! Δι᾽ αὐτό, οὐδέποτε εἴδομεν νὰ ἐπιβάλλωνται ἱεροκανονικαὶ ποιναὶ καὶ κυρώσεις εἰς τοὺς κατ᾽ ἐξακολούθησιν  συμμετέχοντας ἀντιπροσώπους. Ἀπ᾽ ἐναντίας, παραμένουν εἰς τὰς θέσεις των, ἀλλὰ καὶ ἐπιβραβεύονται. Αὐτὸν τὸν ἐπιδιωκόμενον σκοπὸν ὑπηρέτησε, δυστυχῶς, καὶ ἡ σύνοδος τοῦ Κολυμπαρίου.

γ´. Τὸ χείριστον. Διὰ τῶν προτροπῶν καὶ ἐγκωμίων της διὰ τοὺς διμερεῖς διαλόγους καὶ τὸ Π.Σ.Ε., ἐμμέσως πλὴν σαφῶς, νομιμοποιεῖ καὶ ἐπισφραγίζει σωρείαν αἱρετικῶν κειμένων, τὰ ὁποῖα ἔχουν συνυπογράψει καὶ οἱ «Ὀρθόδοξοι» ἀντιπρόσωποι. Λ.χ.:

- Μετὰ τῶν Ἀντιχαλκηδονίων: Κοιναὶ συμφωνίαι (1989), (1990).

- Μετὰ τῶν Παπικῶν: Εἰς Μπάρι (1987), Μπάλαμαντ (1993), Ραβέννα (2007) κ.ἄ.

- Εἰς τὰς συνελεύσεις τοῦ Π.Σ.Ε.: Εἰς: Πόρτο-Ἀλέγκρε (2006), Πουσάν (2013) κ.ἄ.

Ἰδιαιτέρως μέσα εἰς τὸν «θεολογικόν» χῶρον τοῦ Π.Σ.Ε. εἶναι υἱοθετημέναι ὅλαι αἱ νέαι θεωρίαι περί «ἀοράτου Ἐκκλησίας», «θεωρία τῶν κλάδων», περί «ἰσότητος τῶν δογμάτων», «Βαπτισματικὴ Θεολογία».

Ἐπίσης, ὅλαι αἱ δραστηριότητες τοῦ Π.Σ.Ε ἔχουν ὡς στόχον τὴν ἀναζήτησιν τῆς χαμένης ἑνότητος ὅλων τῶν χριστιανῶν. Δὲν ὑπάρχει οὔτε ἕνα κείμενον τοῦ Π.Σ.Ε., συμπεφωνημένον καὶ ὑπὸ τῶν «Ὀρθοδόξων», κατὰ τὰς περιοδικὰς γενικὰς συνελεύσεις των, τὸ ὁποῖον εἶναι ἀποδεκτὸν ἀπὸ τὴν Ὀρθόδοξον Θεολογίαν τῶν Ἁγίων Πατέρων μας.

Μέχρι στιγμῆς καθησυχάζαμε τὴν συνείδησίν μας – καὶ ἐν μέρει τὴν κατεπιέζαμε – καὶ ἀνεχόμεθα, χρησιμοποιοῦντες ὡς ἐπιχείρημα τὸ ὅτι τὰ ἀνωτέρω ἦσαν ἐνέργειαι ἐλαχίστων ἐκπροσώπων (ὁμιλοῦμεν ἐκ τῆς πλευρᾶς τῶν Ὀρθοδόξων) ἐνεργούντων αὐθαιρέτως. Καί, ὅτι, ἐφ᾽ ὅσον τὰ ὑπογραφόμενα δὲν ἐτύγχανον τῆς ἐπισφραγίσεώς των ὑπὸ τῶν τοπικῶν συνόδων τῶν Ἱεραρχιῶν – αἵτινες τὰς περισσοτέρας φορὰς οὔτε κἂν ἐνημερώνοντο ὑπευθύνως –, εἶναι ἄνευ οὐδεμιᾶς ἰσχύος, καί, συνεπῶς, θὰ ἠδυνάμεθα νὰ ἀδιαφορήσωμεν. Ἁπλῶς προσηυχόμεθα, καὶ ἠλπίζαμε καὶ ἀνεμέναμε νὰ ἀκυρωθοῦν καὶ καταδικασθοῦν ἀπὸ μίαν γενικωτέραν – ἢ ἔστω τοπικήν – Σύνοδον. Καὶ ἐνῷ αὐτὸ ὤφειλε νὰ εἶναι τὸ μοναδικὸν ἔργον τῆς συνόδου τῆς Κρήτης, αὕτη, ἀπεναντίας, διὰ τῶν ὡς ἄνω ἐπαίνων καὶ προτροπῶν της, ἐπεσφράγισεν ἐμμέσως πάσας τὰς αἱρετικὰς ἀποφάσεις!

Καὶ ὄχι μόνον ἐμμέσως. Ἔχομεν καὶ ἄμεσον ἐπισφράγισιν! Εἰς τὴν § 19 τοῦ Κειμένου «Σχέσεις...» διακηρύσσεται ἀπεριφράστως ὅτι: «Αἱ ἐκκλησιολογικαὶ προϋποθέσεις τῆς Δηλώσεως τοῦ Toronto (1950), τιτλοφορουμένης “Ἡ Ἐκκλησία, αἱ Ἐκκλησίαι καὶ τὸ Παγκόσμιον Συμβούλιον Ἐκκλησιῶν”, εἶναι κεφαλαιώδους σημασίας διὰ τὴν Ὀρθόδοξον συμμετοχὴν εἰς τὸ Συμβούλιον». Καὶ ναὶ μέν, ἐν συνεχείᾳ παραθέτει μερικὰ “ἀθῶα” ἀποσπάσματα ἐξ αὐτῆς τῆς Δηλώσεως, ὅμως ἀποσιωπᾷ καὶ ἀποκρύπτει ἕτερα. Συγκεκριμένως, ἡ Δήλωσις καταλήγοντας ἀναφέρει: «Οἱ Ἐκκλησίες ἀναγνωρίζουν ὅτι τὸ νὰ ἀποτελῆ κάποιος μέλος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ εἶναι εὐρύτερον καὶ περιεκτικώτερον (wider and more inclusive) ἀπὸ τὸ νὰ ἀποτελῆ μέλος τῆς ἰδίας του Ἐκκλησίας»!!! Υἱοθετεῖται, δηλαδή, ἀμέσως, σαφέστατα καὶ ἀπροκάλυπτα ἡ αἱρετικὴ Ἐκκλησιολογία τοῦ Προτεσταντισμοῦ! Πέραν τοῦ ὅτι καὶ μόνον ὁ τίτλος τῆς Δηλώσεως, ὁ ὁποῖος καὶ περιέχεται εἰς τὸ συνοδικὸν κείμενον, διὰ τῆς διακρίσεως Ἐκκλησίας καὶ Ἐκκλησιῶν διατρανώνει τὴν αἱρετικὴν Ἐκκλησιολογίαν.

Ὁμοίως ἔχομεν ἄμεσον ἐπισφράγισιν αἱρετικῶν ἀποφάσεων τοῦ Π.Σ.Ε. ὑπὸ τοῦ ἰδίου συνοδικοῦ κειμένου ἄλλας δὺο φορὰς. Ἀφ᾽ ἐνός μὲν, εἰς τὴν § 17, τῶν ἀναφερομένων εἰς τὴν εἰσήγησιν τῆς «Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς διὰ τὴν Ὀρθόδοξον συμμετοχήν εἰς τὸ Π.Σ.Ε.», τῶν τελικῶς ἐπικυρωθέντων ὑπὸ τῆς Κεντρικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Π.Σ.Ε. τὸ 2002, ἀφ᾽ ἑτὲρου δέ, εἰς τὴν § 21, τῶν θεολογικῶν κειμένων τῆς Ἐπιτροπῆς «Πίστις καὶ Τάξις» [ Ἀναλυτικήν ἀναφοράν περὶ αὐτῶν βλ. εἰς τὰ κείμενα: Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου «Παρέμβασις καὶ κείμενον εἰς τὴν Ἱεραρχίαν τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος», Ὀρθ. Τύπος, ἀρ. φύλ. 2148, σελ. 5 καὶ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Ἀναστασίου Γκοτσοπούλου «Ἡ σύνοδος τῆς Κρήτης καὶ τὸ Π.Σ.Ε.», Ὀρθ. Τύπος, ἀρ. φύλ. 2136, σελ. 1 καὶ 5].

Θεωροῦμεν ὅτι καὶ μόνον δι᾽ αὐτάς τάς τρεῖς ἀμέσους ἐπισφραγίσεις της, καὶ κυρίως δι᾽ αὐτάς, διότι εἶναι τόσον ἀπροκάλυπτοι, ὥστε νὰ μὴ ἐπιδέχωνται καμμίαν ὑπεκφυγὴν ἢ συγκάλυψιν, ἡ σύνοδος τῆς Κρήτης καθίσταται καταδικαστέα.

7. Τὸ ἀναφερόμενον εἰς τὴν § 22 τοῦ κειμένου «Σχέσεις...»: «Ἡ διατήρησις τῆς γνησίας Ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διὰ τοῦ συνοδικοῦ συστήματος» εἶναι πάντῃ καινοφανὲς καὶ ξένον πρὸς τὴν διδασκαλίαν καὶ τὴν ζωὴν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Ἐν πρώτοις, δι᾽ αὐτοῦ ἀντιφάσκει καὶ πρὸς ἑαυτὴν ἡ σύνοδος, καθόσον, εἰς τὴν § 3 τῆς «Ἐγκυκλίου» της, ἀναγνωρίζει τὸ κῦρος τῆς Συνόδου τοῦ 1484, τῆς ἀποκηρυξάσης τὴν Σύνοδον τῆς Φλωρεντίας (1438-1439), καὶ δικαιωσάσης τὸν Ἅγιον Μᾶρκον τὸν Εὐγενικόν, τὸν μόνον κατ᾽ οὐσίαν ἀντιδράσαντα καὶ ἀνατρέψαντα αὐτήν. Ἐὰν ἤθελεν ἡ σύνοδος τῆς Κρήτης νὰ εἶναι συνεπὴς πρὸς τὴν ἀνωτέρω § 22 τοῦ συνοδικοῦ κειμένου της, ὤφειλεν, ἀπεναντίας, νὰ καταδικάσῃ τὴν Σύνοδον τοῦ 1484, ὡς περιφρονήσασαν τὸ «συνοδικὸν σύστημα (δηλαδή__________, τὴν Σύνοδον τῆς Φλωρεντίας)... τὴν ἀνωτάτην αὐθεντίαν ἐπὶ θεμάτων πίστεως» καὶ δικαιώσασαν «ἄτομον» (τὸν Ἅγιον Μᾶρκον), συντελέσαν εἰς τὴν «διάσπασιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ἐπὶ προφάσει τηρήσεως ἢ δῆθεν προασπίσεως τῆς γνησίας Ὀρθοδοξίας» (πάντα τὰ ἐντὸς εἰσαγωγικῶν προέρχονται ἀπὸ τὴν § 22). Ἀλλά, φυσικά, δὲν εἶχε τὴν τόλμην νὰ προχωρήσῃ – τοὐλάχιστον πρὸς τὸ παρόν – μέχρις ἐκεῖ, μὲ ἀποτέλεσμα νὰ ἔλθῃ εἰς ἀντίθεσιν πρὸς ἑαυτήν.

Ἀντιτίθεται, φυσικά, διὰ τῆς § 22, καὶ πρὸς τὴν διαχρονικὴν πρᾶξιν τῆς Ἐκκλησίας, τὴν καταδικάσασαν συνόδους καὶ χαρακτηρίσασαν αὐτὰς ὡς Αἱρετικάς, Ληστρικὰς καὶ Ψευδοσυνόδους [ὡς λ.χ. τὴν ἐν Ἐφέσῳ (449), τῆς Ἱερείας (754), τῆς Λυῶνος (1274) κ. ἄ.], καὶ συγχρόνως ἁγιοκατατάξασαν τοὺς ἀντιταχθέντας πρὸς αὐτὰς καὶ διωχθέντας καὶ μαρτυρήσαντας ὑπ᾽ αὐτῶν.

Ἀντιτίθεται ἀκόμη καὶ πρὸς τὴν Ἐγκύκλιον τῶν τεσσάρων Πατριαρχῶν (1848), ἡ ὁποία κηρύσσει ὅτι: «τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός» εἶναι αὐτὸς ὁ ὁποῖος διασφαλίζει τὴν διατήρησιν τῆς γνησίας Ὀρθοδόξου πίστεως, καὶ ὄχι τὸ συνοδικὸν σύστημα, –καὶ μάλιστα «μόνον» αὐτό–, ὅπως ἰσχυρίζεται ἡ σύνοδος εἰς τὴν § 22.

Ὡς ἐπισφράγισιν, παραθέτομε τὴν ἀπάντησιν τὴν ὁποίαν δίδει ἐν προκειμένῳ πρὸς τὴν σύνοδον τῆς Κρήτης, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τοῦ Πατριαρχείου Βουλγαρίας: «Τελικά, ὅσον ἀφορᾶ τὴν § 22, ἡ ὁποία δηλώνει ὅτι “ἡ διατήρησις τῆς γνησίας Ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διὰ τοῦ συνοδικοῦ συστήματος”, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος (ἐνν. τῆς Βουλγαρίας) δηλώνει, ἀντιθέτως, ὅτι τὸ τελικὸν κριτήριον γιὰ τὴν ἀποδοχὴν τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συνόδων εἶναι ἡ ἐπάγρυπνη δογματικὴ συνείδησις ὅλου τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος. Δηλώνει ἡ Ἱερὰ Σύνοδος ὅτι ἡ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος δὲν χορηγεῖ μὲ αὐτόνομον ἢ μηχανιστικὸν τρόπον τὴν ὀρθὴν ἐκδοχὴν τῆς πίστεως, ἡ ὁποία ὁμολογεῖται ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους χριστιανούς» (orthodoxethos.com / Ἀπόφασις Ἱ. Συνόδου Πατριαρχείου Βουλγαρίας).

Τέλος, ἡ παραπομπὴ εἰς τὸν 6ον Κανόνα τῆς Β´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἡ ὁποία τίθεται ἐν κατακλεῖδι τῆς § 22 – πρὸς δῆθεν κατοχύρωσιν –, εἶναι τελείως ἄσχετος, ἐφ᾽ ὅσον ὁ κανὼν δὲν ἀναφέρεται εἰς θέματα πίστεως! Δι᾽ αὐτὸ καὶ ὁ συντάξας τὴν ἐν λόγῳ § 22, δεδομένου ὅτι τὸ περιεχόμενόν της ὡμιλοῦσε διὰ τὴν διασφάλισιν τῆς πίστεως, προσέθεσε «ξεκάρφωτα» εἰς τὸ τέλος τὴν φράσιν «καὶ κανονικῶν διατάξεων», προφανῶς διὰ νὰ τὴν χρησιμοποιήσῃ ὡς “γέφυραν” πρὸς τὸν ἄσχετον κανόνα, τὸν ὁποῖον εἶχε ἀνάγκην πρὸς κατοχύρωσιν!

Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω, ἐκπλήσσει, θλίβει, ἀλλὰ καὶ προκαλεῖ ἱερὰν ἀγανάκτησιν ἡ εἴδησις, καθ᾽ ἥν, ὑπέρμαχοι τῆς συνόδου τῆς Κρήτης ἤρχισαν νὰ ἀπειλοῦν καὶ νὰ διώκουν τοὺς μὴ ἀποδεχομένους αὐτήν, βασιζόμενοι εἰς αὐτὴν τὴν ἀνυποστάτου περιεχομένου § 22· καὶ μόνον εἰς αὐτήν! Τὸ γεγονὸς αὐτὸ θὰ ἐξαντλήσῃ τὴν ἀνοχὴν τοῦ εὐσεβοῦς πληρώματος, καὶ θὰ ἐπισπεύσῃ τὴν καταδίκην τῆς συνόδου καὶ ὅσων θὰ συνεχίσουν ἀμετανοήτως νὰ τὴν ὑποστηρίζουν.

8. Εἰς τὸ ἐπίσημον «Μήνυμα» τῆς συνόδου ἀνεγνώσαμεν ὅτι: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἐκφράζει τὴν ἑνότητα καὶ τὴν καθολικότητά της ἐν Συνόδῳ» («Μήνυμα», 1). Δηλαδή, ἡ σύνοδος θέλει νὰ μᾶς εἰπῇ ὅτι ἡ ἑνότης καὶ ἡ καθολικότης «πραγματοποιεῖται» εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ἐπισκόπου, ἑπομένως τὸ πλήρωμα αὐτῶν εὑρίσκει τὴν ἔκφρασίν του ΜΟΝΟΝ ἐν Συνόδῳ καὶ ἐγγυητὴς καθίσταται ὁ πρῶτος τῆς Συνόδου. Ἀποφεύγουν νὰ μᾶς εἰποῦν εἰς τί ἔγκειται ἡ ἑνότης καὶ ἡ καθολικότης τῆς Ἐκκλησίας.

Κατὰ τὴν Παράδοσιν τῶν θεοφόρων Πατέρων μας, ἡ ἑνότης καὶ ἡ καθολικότης τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας ἀναφέρεται εἰς τὸ μυστήριον τῆς σωτηρίας, τὸ ὁποῖον εἶναι αὐτὴ αὕτη ἡ πίστις ἡμῶν, - «ἡ μητέρα τῆς αἰωνίου ζωῆς» κατὰ τόν Ἁγ. Κύριλλον Ἀλεξανδρείας - καὶ ὄχι εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ἐπισκόπου. Εἰς τὴν πρώτην περίπτωσιν εἶναι δεδομένη ἡ ἑνότης, εἰς τὴν δευτέραν εἶναι ζητουμένη. Ἐξ Ὀρθοδόξου ἀπόψεως, ἡ Σύνοδος προϋποθέτει τὴν ἑνότητα, δὲν τὴν ἀναζητεῖ. Τὸ Πανάγιον Πνεῦμα «ὅλον συγκροτεῖ τὸν θεσμὸν τῆς Ἐκκλησίας» καὶ εἰς τὴν ἑνότητα πάντας καλεῖ. Τὸ Πανάγιον Πνεῦμα εἶναι δεδομένον εἰς τὴν Ἐκκλησίαν καὶ εἰς τοὺς μετέχοντας εἰς Αὐτήν, διότι δέν εἶναι κάτι τὸ ὁποῖον εἶναι ἀπωλεσμένο καὶ ἀναζητεῖται.

Εἰς τὸ «Μήνυμα» τῆς συνόδου, βλέπομεν λοιπὸν νὰ μεταθέτουν τὴν ἑνότητα καὶ τὴν καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὸ ἐπίπεδον τῆς πίστεως, εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ ἐπισκόπου, διὰ τὴν τοπικὴν ἐκκλησίαν, καὶ εἰς τὴν σύναξιν τῶν ἐπισκόπων, διὰ τὴν ἐπαρχιακήν, ἢ οἰκουμενικὴν σύνοδον. Ἡ μετάθεσις αὐτὴ γεννᾷ μεγάλα ἐκκλησιολογικὰ προβλήματα. Θὰ περιορισθῶμεν εἰς μίαν μόνον παρατήρησιν. Κατά τὸν Μητροπολίτην Περγάμου «Ἡ μοναδικότητα τοῦ ἐπισκόπου σὲ κάθε τοπικὴ ἐκκλησία εἶναι ἕνας ὅρος “ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ” γιὰ τὴν καθολικότητα αὐτῆς τῆς Ἐκκλησίας» (Μητρ. Περγάμου Ἰω. Ζηζιούλα, Ἔργα Α´, ὅπ.π., σελ. 586).

Δηλαδή, μὲ βάσιν τὰ ἀνωτέρω, αἱ τοπικαὶ Ἐκκλησίαι αἱ ὁποῖαι χηρεύουν λόγῳ θανάτου τοῦ ἐπισκόπου των, ἢ διὰ πολλοὺς ἄλλους λόγους, ἐπὶ μεγάλο χρονικὸ διάστημα, αὐτομάτως παύουν νὰ ἔχουν τὴν καθολικότητα καὶ τὴν ἑνότητα, ἐφ᾽ ὅσον χρόνον τοὺς λείπει τὸ πρόσωπον τοῦ ἐπισκόπου; Αὐτὰ εἶναι πράγματα ἀπαράδεκτα διὰ τὴν Ὀρθοδοξίαν.

Διὰ νὰ μὴ πελαγοδρομοῦμεν εἰς ἀλλοτρίους καὶ πειρασμικὰς ἐννοίας, θὰ ἀναφέρωμεν τὸν Ὀρθόδοξον λόγον τοῦ Ἁγίου Ἰουστίνου Πόποβιτς, τοῦ νέου ὁμολογητοῦ: «Στὴν οὐσία της ἡ καθολικότητα δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὴν Θεανθρωπότητα, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς Λόγος, ὁ Θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς Χριστός, εἶναι Ἐκεῖνος ποὺ ἐν Ἑαυτῷ ἑνώνει, συνάγει, καθολικοποιεῖ, οἰκουμενικοποιεῖ ὅλα τὰ λογικὰ κτίσματα μὲ τὸν ἑαυτό του, τὸν Δημιουργό, ἀλλὰ καὶ τὰ λογικὰ κτίσματα μεταξύ τους. Ἡ εἴσοδος καὶ ἡ ζωὴ σὲ αὐτὴν τὴν καθολικοποίηση πραγματοποιεῖται μὲ τὴν ἐλεύθερη βούληση καὶ διὰ τῶν ἱερῶν μυστηρίων καὶ τῶν ἁγίων ἀρετῶν… Στὴν πραγματικότητα, ὁ Θεάνθρωπος Κύριος Ἰησοῦς, εἶναι ὅλο τὸ βάθος, ὅλο τὸ ὕψος καὶ ὅλο τὸ πλάτος τῆς καθολικότητος» (Ἁγ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, «Ἡ Ἐκκλησία, τὸ παμμυστήριον τοῦ Χριστοῦ», σελ. 259).

9. Εἰς τὸ κείμενον τοῦ «Μηνύματος», καθὼς καὶ εἰς τὴν «Ἐγκύκλιον», ὑπάρχει ἡ προβληματικὴ φράσις, «ἡ Ἐκκλησία δὲν ζεῖ γιὰ τὸν ἑαυτόν της». Ἀρχικῶς, ὀφείλομεν νὰ ἀποκαλύψωμεν ὅτι ἡ φράσις αὐτὴ εἶναι ἀκριβὴς ἀντιγραφὴ ἀπὸ τὸ κείμενον τοῦ διατάγματος «Ἡ χαρὰ καὶ ἡ ἐλπίδα. Ἡ Ἐκκλησία μέσα στὸν σύγχρονο κόσμο» (GS) τῆς Β´ Βατικανῆς συνόδου. Ἐξ Ὀρθοδόξου ἀπόψεως, ὅμως, ὁ ἑαυτὸς τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὁ Θεάνθρωπος Χριστός. Ἡ Ἐκκλησία ζεῖ ὄντως διὰ τὸν ἑαυτόν της, δηλ. τὸν Χριστὸν, καὶ εἶναι τελείως αὐτόνομος ἀπὸ τὴν ζωὴν τοῦ κόσμου. Ἂν δεχθῶμεν τὴν  φράσιν αὐτὴν τοῦ «Μηνύματος», ὁμιλοῦμεν πλέον διὰ τὴν ἐκκοσμίκευσιν  τῆς Ἐκκλησίας.

Μέσα εἰς τὰ κείμενα τοῦ «Μηνύματος», τῆς «Ἐγκυκλίου» καὶ τῆς «Ἀποστολῆς» διακρίνομεν εὐκρινῶς μίαν γλῶσσαν ὅπως ἐκείνη τοῦ «κοινωνικοῦ Εὐαγγελίου» τῶν Προτεσταντῶν καὶ τοῦ κειμένου «Ἡ Ἐκκλησία μέσα στὸν σύγχρονον κόσμον», τῶν Παπικῶν. Βλέπομεν μίαν παρέμβασιν τῆς Ἐκκλησίας εἰς τὰ ἁπτὰ προβλήματα τῆς πολιτικῆς κοινωνίας καὶ εἰς τὰ ἀκανθώδη ζητήματα τοῦ συγχρόνου κόσμου, μέ μίαν γλῶσσαν ἀκινδύνου ρητορικῆς, ἀπογεγυμνωμένης ἀπὸ τὴν ἐλευθερία τοῦ Σταυροῦ, τὴν ὁποίαν προσφέρει ἡ Θεία Χάρις.

10. Ὑπάρχουν βεβαίως, πολλὰ ἀκόμη τὰ ὁποῖα θὰ ἠμποροῦσαν νὰ ἐπισημανθοῦν. Ὡς παράδειγμα, ἀναφέρομεν τὰ «παραθυράκια» τὰ ὁποῖα ἔχουν δημιουργηθῆ, ὅσον ἀφορᾷ τὰ κωλύματα γάμου. Διὰ μὲν τὸν γάμον Ὀρθοδόξων μεθ᾽ ἑτεροδόξων τὸ «παράθυρον ἀνοίγεται» ὑπὸ τῆς συνόδου διὰ τῆς προσφερομένης δυνατότητος ἐκκλησιαστικῆς οἰκονομίας ὑπὸ τῆς Ἱ. Συνόδου ἑκάστης αὐτοκεφάλου Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (§ 5ii)· ὁπότε δίδεται συνοδικὴ ἐπισφράγισις εἰς τὸ φαινόμενον, οἱ ἑτερόδοξοι σύζυγοι νὰ ἀνήκουν, εἰς τὸ ὀρθόδοξον ἐκκλησίασμα, παραμένοντες ἀβάπτιστοι καὶ ἀχαρίτωτοι. Διὰ δὲ τὸν γάμον μετὰ τὴν χειροτονίαν τὸ «παράθυρον παραμένει μισάνοικτον», καθ᾽ ὅσον δηλοῦται μὲν ὅτι ἡ ἰσχύουσα κανονικὴ παράδοσις τὸν κωλύει, προηγουμένως ὅμως ἔχει προδηλωθῆ ὅτι «ἡ ἱερωσύνη αὐτὴ καθ᾽ ἑαυτὴν δὲν ἀποτελεῖ κώλυμα γάμου» (§ 4). Τέλος, διὰ τὸν γάμον μετὰ τὴν μοναχικὴν κουρὰν καὶ διὰ τὸν γάμον Ὀρθοδόξων μετὰ μὴ Χριστιανῶν, τά «παράθυρα περιμένουν κλειστὰ μίαν ἑπομένην σύνοδον νὰ τὰ ἀνοίξῃ» –ἐντὸς τῆς ἑπομένης ἑπταετίας, κατὰ τὴν δήλωσιν τοῦ «Μηνύματος» –, καθ᾽ ὅσον κωλύονται μέν «κατ᾽ ἀκρίβειαν», χωρὶς ὅμως νὰ ἀναφέρεται ρητῶς ἡ ἔλλειψις δυνατότητος ἐκκλησιαστικῆς οἰκονομίας (§ 3 καὶ § 5 iii).

Κατακλείοντες τὰς κυριωτέρας ἐπιλεκτικὰς καὶ συνοπτικὰς διαπιστώσεις, ἐπὶ τῆς συνόδου τοῦ Κολυμπαρίου, πιστεύομεν πώς ἐκ τῶν ἀνωτέρω λεχθέντων, κατέστη ἐμφανὲς ὅτι τὰ κείμενα αὐτῆς δὲν ἠμποροῦν νὰ ἐνταχθοῦν εἰς τὴν θεολογικήν παράδοσιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας· διότι δὲν ἀποτελοῦν συνεπῆ καὶ ἀκριβῆ συνέχειαν τῆς θεολογίας τῶν Θεοφόρων Πατέρων, τῶν ὁποίων τὰς εὐχὰς ἐπικαλούμεθα εἰς τὸ τέλος κάθε Ἐκκλησιαστικῆς πράξεως. Ἐπὶ Τριαδολογικοῦ καὶ Ἐκκλησιολογικοῦ ἐπιπέδου, ἐξ ἐπόψεως Ὀρθοδόξου, εἶναι ἀπαράδεκτα. Ὅλως ἰδιαιτέρως τὰ κείμενα: «Μήνυμα», «Ἐγκύκλιος», «Ἀποστολή», «Σχέσεις» καὶ «Μυστήριον τοῦ γάμου», εἶναι ἐπηρεασμένα κατὰ τὸ μεγαλύτερον ποσοστόν, ἀπὸ τὰ ἀντίστοιχα διατάγματα τῆς Β´ Βατικανῆς συνόδου.

Εἶναι, λοιπόν, «ἡλίου φαεινότερον» ὅτι ἀδυνατοῦμε νὰ δεχθῶμεν τὰς ἀποφάσεις τῆς συνόδου τῆς Κρήτης, διότι ἐν αὐταῖς ὑπάρχουν κείμενα δογματικῶς μὴ ὀρθόδοξα, τὰ ὁποῖα ἡ Ὀρθόδοξος δογματικὴ συνείδησίς μας καὶ κυρίως ἡ ἱερὰ παράδοσις τῶν Ἁγίων Πατέρων μας δὲν μᾶς ἐπιτρέπει   νὰ ἀνεχθῶμεν, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι τὰ κείμενα αὐτά αὐτοτιτλοφοροῦνται ὡς ἔχοντα ἀναντίρρητον «πανορθόδοξον κῦρος».

Διὰ τοῦτο καὶ ὁ σκοπός τοῦ ἡμετέρου κειμένου εἶναι, ἀφ᾽ ἑνὸς μὲν νὰ ὁμολογήσωμεν διὰ λόγους συνειδήσεως τὴν ἀντίθεσίν μας πρὸς τὴν σύνοδον τῆς Κρήτης, ἀφ᾽ ἑτέρου, νὰ ἐνημερώσωμεν τούς παραπληροφορημένους ἐκ τῶν ἀδελφῶν μας κληρικούς καὶ λαϊκούς καὶ τέλος, νὰ ἀντιδράσωμεν πρὸς τὰς διαρκῶς αὐξανομένας ἐκκλησιαστικάς ἀπειλάς καὶ διώξεις κατὰ τῶν μὴ ἀποδεχομένων τὴν σύνοδον, ὡς μὴ ἐκφράζουσαν τὴν Ὀρθόδοξον πίστιν. Τὸ κείμενον αὐτὸ εἶναι ἔκφρασις πόνου καὶ ἀνησυχίας καὶ πολλῶν ἄλλων Ἁγιορειτῶν ἀδερφῶν μας τούς ὁποίους ἐκπροσωποῦμε οἱ κάτωθι ὑπογράφοντες.

Εὐχόμεθα καὶ κραυγάζομεν ἐμπόνως, ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ὅπως ὁ Ἅγιος Τριαδικὸς Θεὸς δώσῃ τὴν φωτοποιὸν Χάριν Του, καὶ μία ἄλλη μεταγενεστέρα Σύνοδος, ὡς χειρουργός, ἐκβάλῃ τὰ κείμενα αὐτὰ ἀπὸ τὴν ζωὴν τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἐπέλθῃ ἡ ἴασις.

Μετὰ πόνου καὶ ἀγάπης Χριστοῦ

οἱ κάτωθι Ἁγιορεῖται Κελλιῶται Πατέρες

Γ. Παΐσιος Μοναχός μετά τῆς συνοδίας αὐτοῦ - Ἱερ. Κελλίον Ἁγίων Ἀρχαγγέλων «Ἀβερκαίων», Καρυαί.

Γ. Ἀρσένιος Ἱερομόναχος μετά τῆς συνοδίας αὐτοῦ - Ἱερ. Κελλίον «Παναγούδα».

Γ. Εὐφρόσυνος Μοναχός μετά τῆς συνοδίας αὐτοῦ - Ἱερ. Κελλίον Τιμίου Προδρόμου, Καρυαί.

Γ. Νικόλαος Μοναχός - Ἱερ. Κελλίον Ἁγίου Δημητρίου, Καρυαί.

Γ. Παντελεήμων Ἱερομόναχος - Ἱερ. Ἡσυχαστήριο Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Κατουνάκια.

Γ. Νικόδημος Μοναχός - Ἱερ. Κελλίον Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Καρυαί.

Το έντυπο ΕΔΩ σε εκτυπώσιμη μορφή Pdf

Πηγή: Αγιότοκος Καππαδοκία, Ακτίνες

Εὐλόγητος ὁ Θεός.
Εὐφημήσωμεν σήμερον τὸν μονογενῆ Θεὸν,
Τὸν τῶν οὐρανίων γεννήτορα,
Τὸν τῶν κρυφίων λαγόνων τῆς γῆς ὑπερκύψαντα
καὶ ταῖς φαεσφόροις ἀκτῖσι τὴν ὅλην οἰκουμένην ἀποσκιάσαντα.

Εὐφημήσωμεν σήμερον τὴν ταφὴν τοῦ Mονογενοῦς,
τὴν ἀνάστασιν τοῦ Νικητοῦ,
τὴν Xαρὰν τοῦ κόσμου,
τὴν Zωὴν τῶν ἐθνῶν τοῦ κόσμου.

Εὐφημήσωμεν σήμερον Tὸν τὴν ἁμαρτίαν ἐνδυσάμενον.

Εὐφημήσωμεν σήμερον τὸν Θεὸν λόγον,
ὃς τὴν τοῦ κόσμου σοφίαν ἤλεγξε,
τῶν προφητῶν τὴν πρόρρησιν ἐκύρωσε,
τῶν ἀποστόλων τὸν σύνδεσμον συνήθροισε,
τῆς ἐκκλησίας τὴν κλῆσιν,
τοῦ πνεύματος τὴν χάριν ἀφήπλωσε.

Ἰδοὺ γὰρ ἡμεῖς οἵ ποτε ξένοι ὄντες τῆς τοῦ Θεοῦ ἐπιγνώσεως
τὸν Θεὸν ἐπέγνωμεν καὶ τὸ γεγραμμένον πεπλήρωται·

Μνησθήσονται καὶ ἐπιστραφήσονται πρὸς Κύριον πάντα τὰ πέρατα τῆς γῆς καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιον Aὐτοῦ πᾶσαι αἱ πατριαὶ τῶν ἐθνῶν.

Tί μνησθήσονται;

Τὴν παλαιὰν πτῶσιν,
τὴν νέαν ἀνάστασιν,
τὴν ἀρχαίαν παράβασιν καὶ τὴν ὕστερον διόρθωσιν,
τὴν θνῆσιν τῆς Εὔας,
τῆς παρθένου τὴν γέννησιν,
τῶν ἐθνῶν τὴν ἐπανόρθωσιν,
τῶν ἁμαρτωλῶν τὴν ἄφεσιν,
τῶν προφητῶν τὴν πρόρρησιν,
τῶν ἀποστόλων τὸ κήρυγμα,
τῆς κολυμβήθρας τὴν ἀναγέννησιν,
τοῦ παραδείσου τὴν εἰσοίκησιν,
τῶν οὐρανῶν τὴν ἐπάνοδον,
τὸν δημιουργὸν ἀναστησάμενον,
τὸν τὴν ἀπρέπειαν ἀποδυσάμενον,
τὸν τῇ θεϊκῇ μεγαλουργίᾳ τὸ φθαρτὸν εἰς ἀφθαρσίαν μεταλλεύσαντα.

Καὶ ποίαν ἀπρέπειαν ἀπέθετο;
Ἣν Ἠσαΐας εἶπε·
Καὶ εἴδομεν αὐτόν, φησί, καὶ οὐκ εἶχεν εἶδος οὐδὲ κάλλος,
ἀλλὰ τὸ εἶδος αὐτοῦ ἄτιμον, ἐκλεῖπον παρὰ τοὺς υἱοὺς τῶν ἀνθρώπων.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε τοῖς ἀλιτηρίοις Ἰουδαίοις προσωμίλει καὶ Σαμαρίτης καὶ δαιμόνιον ἔχων ἐκαλεῖτο,
ὅτε Ἰούδας ὁ Ἰσκαριώτης καὶ τὰ τοῦ σκότους γεννήματα πρὸς φόνον ἐκράτουν τὸν ἀχώρητον.

Οὐκ ἀσκόπως ἔλεγεν αὐτοῖς Ἰωάννης·
Γεννήματα ἐχιδνῶν, τίς ὑπέδειξεν ὑμῖν φυγεῖν ἀπὸ τῆς μελλούσης ὀργῆς;
Ὄντως γὰρ ἡ ὀργὴ τοῦ Θεοῦ μενεῖ ἐπ αὐτούς.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε τὸ βλάστημα τῆς ἐπιεικείας ῥαπίσμασι ἐλάμβανον καὶ μεθ ὅρκων ἠρώτων τὸν τῶν ὅρκων δικαστὴν ὑπάρχοντα.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε ἐδικάζετο ὁ δικαστὴς καὶ ἐκρίνετο ὁ κριτὴς τοῦ κόσμου,
ὁ οἰκέτης ἠρώτα καὶ ὁ Δεσπότης ἐσιώπα,
τὸ φῶς ἡσύχαζε καὶ τὸ σκότος ἐγαυρία,
τὸ πλάσμα ἐθρασύνετο καὶ ὁ δημιουργὸς ἐκαρτέρει.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε οἱ ταῦροι ἐκεράτιζον καὶ ὁ μόσχος παρίστατο,
ὅτε ὁ λέων ὠρύετο καὶ οἱ ταῦροι ἐγαυρύνοντο καθὼς γέγραπται·
Περιεκύκλωσάν με μόσχοι πολλοί, ταῦροι πίονες περιέσχον με·
Ἤνοιξαν ἐπ ἐμὲ τὸ στόμα αὐτῶν ὡς λέων ἁρπάζων καὶ ὠρυόμενος.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε οἱ κύνες ὑλάκτουν καὶ ὁ Δεσπότης ἠνείχετο,
ὅτε οἱ λύκοι ἥρπαζον καὶ τὸ πρόβατον παρίστατο,
ὅτε ὁ λῃστὴς εἰς ζωὴν ἐκαλεῖτο,
ἡ δὲ ζωὴ τοῦ κόσμου εἰς θάνατον εἵλκετο,
ὅτε ἐβόων ἐκείνην τὴν ἄτακτον καὶ ὀλέθριον φωνὴν
Ἆρον, ἆρον, σταύρωσον Αὐτόν,
τὸ αἷμα Αὐτοῦ ἐφ ἡμᾶς καὶ ἐπὶ τὰ τέκνα ἡμῶν,

οἱ κυριοκτόνοι, οἱ προφητοκτόνοι, οἱ θεομάχοι,
οἱ μισόθεοι, οἱ τοῦ νόμου ὑβρισταί, οἱ τῆς χάριτος πολέμιοι,
οἱ ἀλλότριοι τῆς πίστεως τῶν πατέρων,
οἱ συνήγοροι τοῦ διαβόλου,
τὰ γεννήματα τῶν ἐχιδνῶν, οἱ ψιθυρισταί, οἱ κατάλαλοι,
οἱ ἐσκοτισμένοι τῇ διανοίᾳ, ἡ ζύμη τῶν Φαρισαίων,
τὸ συνέδριον τῶν δαιμόνων, οἱ ἀλάστορες, οἱ πάμφαυλοι, οἱ λιθασταί, οἱ μισόκαλοι.

Εἰκότως γὰρ ἔκραζον·
Ἆρον, ἆρον, σταύρωσον Αὐτόν.

Ἐβάρει γὰρ αὐτοὺς ἡ ἐπιδημία τῆς θεότητος μετὰ σαρκὸς
καὶ ἐλυπεῖτο τὸν ἔλεγχον ὁ τρόπος·
Ἔθος γὰρ ἁμαρτωλοῖς μισεῖν τὴν τῶν δικαίων συντυχίαν.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε Αὐτὸν ἐφραγέλλωσαν καὶ τὸ σῶμα Αὐτοῦ τὸ ἅγιον ἐβασάνιζον φέροντα ἑκουσίως πάθη, ἵνα τοὺς παλαιοὺς μώλωπας τῶν ἡμετέρων ἁμαρτημάτων θεραπεύσῃ,
ὅτε τὸ ξύλον τοῦ σταυροῦ ἐπὶ τῶν ὤμων ἐβάσταζε
τὸ κατὰ τοῦ διαβόλου τρόπαιον,
ὅτε στέφανον ἐξ ἀκανθῶν περιέβαλλον
Τῷ στεφανοῦντι τοὺς πεποιθότας ἐπ Αὐτόν,
ὅτε πορφύραν ἐνέδυσαν
Τὸν ἀφθαρσίαν τοῖς ἀναγεννωμένοις δι ὕδατος καὶ πνεύματος ἁγίου χαριζόμενον,
ὅτε προσήλωσαν τῷ ξύλῳ
Τὸν τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου Κύριον ὑπάρχοντα.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε ἐθριάμβευον ἐμπαίζοντες οἱ στρατιῶται τὸν τῆς στρατιᾶς τῶν οὐρανῶν Δεσπότην.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε καλάμῳ περιθέντες σπόγγον ἐμπλήσαντες ὄξους ἐπότιζον αὐτὸν καὶ χολὴν ἐδίδουν Τὸν τὸ μάννα αὐτοῖς ἐπομβρήσαντα,
ὅτε αἱ πέτραι ἐρρήγνυντο καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ ἐσχίζετο τῶν ἀλιτηρίων τὴν τόλμαν ἐκπληττόμενα,
ὅτε ὁ ἥλιος ἐπένθει καὶ τὸ σκότος ὡς σάκκον ἐνεδύετο πενθῶν τὴν τῶν Ἰουδαίων ἀπόπτωσιν·

Ἐθρήνει γὰρ ἡ ἡμέρα τὰς Ἰουδαίων συμφοράς,
ὅτε ἐν μέσῳ λῃστῶν ἡ Ζωὴ ἐκρέματο τοῦ μὲν ὀνειδίζοντος καὶ καταλαλοῦντος,
τοῦ δὲ τῇ μετανοίᾳ λῃστεύοντος τὸν παράδεισον.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε τὸ σῶμα πρὸς ταφὴν ἐδίδοτο.

Πότε ἦν ἄτιμος;
Ὅτε οἱ στρατιῶται ἐφύλαττον καὶ ἡ γῆ κατέκρυπτε
Τὸν τὴν γῆν ἐπὶ τῶν ὑδάτων ἑδράσαντα,
ὅτε οἱ ἀπόστολοι ἐκρύπτοντο τῶν πειρασμῶν τὸν ὄγκον οὐ δυνάμενοι φέρειν.

Ἀλλὰ ὅρα, ἀγαπητέ, τοῦ Θεοῦ τὰ θαύματα καὶ μετὰ τὸ πάθος τῆς χαρᾶς τὰ κατορθώματα.

Ὁ ἄτιμος εἰς εὐδοξίαν μετεβάλλετο
καὶ ἡ τοῦ κόσμου Χαρὰ ἄφθαρτος ἐγήγερται μετὰ τοῦ σώματος.
Τότε ὤδινεν ἡ γῆ καὶ ἐκυοφόρησεν ἡ ἡμέρα καὶ ἀπέπτυσεν ὁ θάνατος τὴν πάντων ζωήν·
Οὐ γὰρ ἦν δυνατὸν κρατεῖσθαι ὑπὸ τοῦ θανάτου
Τὸν πάντα λόγῳ κρατοῦντα.

Ἑορτάσωμεν τοίνυν τριήμερον ἀνάστασιν ζωῆς αἰωνίου πρόξενον.

Ὥσπερ γὰρ Μαρία ἡ Θεοτόκος παρθενικὰς καὶ ἀνυμφεύτους ὠδῖνας οὐ λύσασα βουλήσει Θεοῦ καὶ πνεύματος χάριτι ἐγέννησε
Τὸν τῶν αἰώνων ποιητὴν
Τὸν ἐκ Θεοῦ Θεὸν λόγον,
οὕτως καὶ ἡ γῆ ἐκ τῶν οἰκείων λαγόνων τὰς ὠδῖνας τοῦ θανάτου λύσασα ἀπέπτυσε κελευσθεῖσα τὸν τῶν Ἰουδαίων δεσπότην·
Οὐ γὰρ ἠδύνατο κατέχειν σῶμα φορεῖον ἀθανασίας γενόμενον.

Σκοπῶν τοίνυν ὁ προφήτης ∆αβὶδ τῆς εὐπρεπείας τὴν διόρθωσιν,
τοῦ θανάτου τὴν λύσιν,
τῶν ποτε δούλων τὴν ἐλευθερίαν βοᾷ καὶ λέγει·
Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο.

Ποίαν εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο;
Τὴν ἀφθαρσίαν, τὴν ἀθανασίαν,
τῶν ἀποστόλων τὴν σύγκλητον, τῆς ἐκκλησίας τὸν στέφανον.

Οὐκέτι Ἰούδας προδίδωσιν, οὐκέτι Καϊαφᾶς ἀπειλεῖ, οὐκέτι Ἡρώδης πρὸς παιδοκτονίαν ὁπλίζεται, οὐκέτι Πιλᾶτος δικάζει οὔτε Ἰσραηλῖται κρατοῦσι·

Τὸ γὰρ φθαρτὸν γέγονεν ἄφθαρτον καὶ ὁ παρ αὐτοῖς νομιζόμενος ἄνθρωπος ψιλὸς Θεὸς ἀποδέδεικται ἀληθινός.

Διὸ καὶ ἡμεῖς βοῶμεν·
Ποῦ σου, θάνατε, τὸ κέντρον;
Ποῦ σου, ᾅδη, τὸ νῖκος;

Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, εὐπρέπειαν ἐνεδύσατο,
ἐνεδύσατο Κύριος δύναμιν καὶ περιεζώσατο.
Δύναμιν λέγει τὴν διὰ σαρκὸς οἰκονομίαν·
Ὅτι γὰρ ἐκείνης δυνατώτερον οὐδὲν,
διὰ σώματος ὁ ἀσώματος δαίμονας κατέβαλε,
διὰ σταυροῦ τὰς ἀντικειμένας δυνάμεις ἐξεπολιόρκησεν.

Ἐπειδὴ γὰρ τὰ πρῶτα ἐκλόνει τὴν γῆν ἡ ἁμαρτία,
ἀναστὰς ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, καθὼς προεῖπεν,
ἐστερέωσεν αὐτὴν τῷ ξύλῳ τοῦ σταυροῦ μηκέτι πρὸς ὄλισθον ἀπωλείας βαδίζειν μήτε χειμῶσι τῆς πλάνης ῥιπίζεσθαι.
Μάρτυρα δὲ τοῦ λόγου τὸν μακάριον Παῦλον ἀγάγωμεν λέγοντα οὕτως.
∆εῖ γὰρ τὸ φθαρτὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀφθαρσίαν καὶ τὸ θνητὸν τοῦτο ἐνδύσασθαι ἀθανασίαν.

Διὸ καὶ ὁ ψαλμῳδὸς λέγει·
Ἕτοιμος ὁ θρόνος Σου ἀπὸ τότε, ἀπὸ τοῦ αἰῶνος Σὺ εἶ, καί·
Ἡ βασιλεία Σου βασιλεία αἰώνιος, ἥτις οὐ διαφθαρήσεται, καὶ πάλιν·
Ἡ βασιλεία Σου βασιλεία πάντων τῶν αἰώνων, καὶ πάλιν·
Ὁ Κύριος ἐβασίλευσεν, ἀγαλλιασθήτω ἡ γῆ,
εὐφρανθήτωσαν νῆσοι πολλαί,
ὅτι αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.

Πηγή: Ορθόδοξοι Πατέρες

Στο δελτίο τύπου της η ‘’Ένωση αθέων’’ προτάσσει το εξής απαράδεκτο : «Υποτίθεται ‘’άγιο φως’’ :  Όνειδος και ασυνέπεια’’.   Η ‘’Ένωση αθέων’’ με επιστολή της απυεθύνεται προς τη Βουλή των Ελλήνων, στα Πολιτικά κόμματα κλπ, και διαμαρτύρεται για την επίσημη υποδοχή του Αγίου Φωτός με τιμές αρχηγού κράτους.

Ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ κ. Μάκης Μπαλαούρας το χαρακτήρισε ως ‘’οπισθοδρομικό  έθιμο’’ και ‘’κατάλοιπο της παγανιστικής περιόδου’’. Ο κ. Χάρης Κονιδάρης ο εκπρόσωπος Τύπου του Αρχιεπισκόπου, στο protothema.gr σχολίασε ως εξής την απαράδεκτη αυτή στάση για το Άγιο Φώς : «Δυστυχώς, κάποιοι, λίγο πριν από τις άγιες ημέρες του Πάσχα, επιχειρούν να αποκτήσουν υπόσταση και να κάνουν καριέρα, υβρίζοντας χυδαία την πίστη της συντριπτικής πλειοψηφίας των Ελλήνων».

Παρόμοια αντίδραση από την Αρχιεπισκοπή Αθηνών υπήρξε και για την αναφορά του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ κ. Χρήστου Καραγιαννίδη ότι ‘’αυτό δεν συμβαίνει σε ένα πολιτισμένο κράτος’’.  Να υπενθυμίσουμε ότι στον ΒΗΜΑ 99,5 ο πρώην υπουργός Παδείας κ. Ν. Φίλης παλαιότερα δήλωσε τα εξής : «Πριν μερικό καιρό, την Μεγάλη Παρασκευή, ήρθε το Άγιο Φως με τιμές πάλι αρχηγού κράτους, δηλαδή δύο αρχηγοί κρατών επισκέφτηκαν επί ΣΥΡΙΖΑ την Ελλάδα και είναι το Άγιο Φως και τα λείψανα της Αγίας Βαρβάρας».

Όσον αφορά τη δήλωση της κοινοβουλευτικής εκπροσώπου του ΣΥΡΙΖΑ κ. Φωτεινής Βάκη, ότι κατά τον Αδαμάντιο Κοραή το Άγιο Φως αποτελεί ‘’ψευδοθαύμα’’, θα πρέπει να πούμε ότι ο Κοραής δεν αποτελεί παράδειγμα Ορθοδόξου φρονήματος.  Αρκεί πιστεύω να αναφέρομε ότι ο  Κοραής  αποκάλεσε τον Άγιον Αθανάσιον τον Πάριον, «γελοίον» «έρημον», «ταραχοποιόν και κακόν γερόντιον της Χίου».  

Όμως θα πρέπει να επισημάνουμε και τη ζημιά που γίνεται σε αυτό το θέμα από ανθρώπους της Εκκλησίας.  Να υπενθυμίσουμε αυτά που είχε γράψει ο πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου π. Γεώργιος Τσέτσης, σε άρθρο του στο Βήμα στις 21 Απριλίου 2006, όπου μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής απαράδεκτα : «Υπάρχει, αιώνες τώρα, διάχυτη η πεποίθηση στον ευσεβή μεν, αλλά θεολογικά και λειτουργικά απαίδευτο ορθόδοξο πιστό, που ψάχνει για ‘’θαύματα’’ προκειμένου να πληρώσει  το πνευματικό του κενό, ότι κατά την τελετή αφής το Άγιον Φως κατέρχεται θαυματουργικά ‘’ουρανόθεν’’ για να ανάψει τη λαμπάδα του Πατριάρχου».  

Καμιά όμως επίσημη αντίδραση δεν έγινε.  Και αυτό φυσικά έχει τις αρνητικές επιπτώσεις του.  Υπέδειξε ο π. Γεώργιος Τσέτσης ότι ο λαός ‘’ψάχνει για ‘’θαύματα’’ προκειμένου να πληρώσει  το ‘’πνευματικό του κενό’’.  Αν όμως υπεδείκνυε με τον ίδιο ζήλο το ‘’πνευματικό κενό’’ των αιρετικών πεντηκοστιανών και των άλλων αιρετικών μελών του Π.Σ.Ε., τότε που όχι μόνο ήταν Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην έδρα του Π.Σ.Ε., αλλά και μέλος επιτροπών του Π.Σ.Ε., ίσως να ήταν διαφορετικά τα δεδομένα στο βαβέλειο αυτό συνοθύλευμα.  

Πηγή: Ακτίνες

Τοῦ ἐν ἁγίοις Πατρὸς ἡμῶν Ἐπιφανίου ἐπισκόπου Κύπρου λόγος εἰς τὴν θεόσωμον ταφὴν τοῦ Κυρίου καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ εἰς τὸν Ἰωσὴφ τὸν ἀπὸ Ἀριμαθαίας, καὶ εἰς τὴν ἐν τῷ ᾅδῃ τοῦ Κυρίου κατάβασιν, μετὰ τὸ σωτήριον πάθος παραδόξως γεγενημένην.

Τί τοῦτο;

σήμερον σιγὴ πολλὴ ἐν τῇ γῇ·

σιγὴ πολλὴ καὶ ἠρεμία λοιπόν·

σιγὴ πολλὴ, ὅτι ὁ Βασιλεὺς ὑπνοῖ·

γῆ ἐφοβήθη καὶ ἡσύχασεν, ὅτι ὁ Θεὸς σαρκὶ ὕπνωσε, καὶ τοὺς ἀπ' αἰῶνος ὑπνοῦντας ἀνέστησεν.

Ὁ Θεὸς ἐν σαρκὶ τέθνηκε, καὶ ὁ ᾅδης ἐτρόμαξεν.

Ὁ Θεὸς πρὸς βραχὺ ὕπνωσε, καὶ τοὺς ἐν τῷ ᾅδῃ ἐξήγειρε.

Ποῦ ποτε νῦν εἰσιν αἱ πρὸ βραχέος ταραχαὶ, καὶ φωναὶ, καὶ θόρυβοι κατὰ τοῦ Χριστοῦ, ὦ παράνομοι;

ποῦ οἱ δῆμοι, καὶ ἐνστάσεις, καὶ τάξεις, καὶ τὰ ὅπλα, καὶ δόρατα;

ποῦ οἱ βασιλεῖς καὶ ἱερεῖς καὶ κριταὶ οἱ κατάκριτοι;

ποῦ αἱ λαμπάδες καὶ μάχαιραι καὶ οἱ θρύλλοι οἱ ἄτακτοι;

ποῦ οἱ λαοὶ, καὶ τὸ φρύαγμα, καὶ ἡ κουστωδία ἡ ἄσεμνος;

ἀληθῶς ὄντως, ἐπεὶ καὶ ὄντως ἀληθῶς λαοὶ ἐμελέτησαν κενὰ καὶ μάταια.

Προσέκοψαν τῷ ἀκρογωνιαίῳ λίθῳ Χριστῷ, ἀλλ' αὐτοὶ συνετρίβησαν·

προσέῤῥηξαν τῇ πέτρᾳ τῇ στερεᾷ, ἀλλ' αὐτοὶ συνετρίβησαν,

αὶ εἰς ἀφρὸν τὰ κύματα αὐτῶν διελύθησαν·

προσέκοψαν τῷ ἀηττήτῳ ἄκμονι, καὶ αὐτοὶ κατεκλάσθησαν·

ὕψωσαν ἐπὶ ξύλου τὴν πέτραν τῆς ζωῆς, καὶ κατελθοῦσα αὐτοὺς ἐθανάτωσεν·

ἐδέσμησαν τὸν μέγαν Σαμψὼν ἥλιον Θεόν·

ἀλλὰ λύσας τὰ ἀπ' αἰῶνος δεσμὰ, τοὺς ἀλλοφύλους καὶ παρανόμους ἀπώλεσεν.

Ἔδυ Θεὸς ἥλιος Χριστὸς ὑπὸ γῆν, καὶ σκότος πανέσπερον Ἰουδαίοις πεποίηκεν.

Σήμερον σωτηρία τοῖς ἐπὶ γῆς, καὶ τοῖς ἀπ' αἰῶνος ὑποκάτω τῆς γῆς·

σήμερον σωτηρία τῷ κόσμῳ, ὅσος ὁρατὸς, καὶ ὅσος ἀόρατος.

∆ιττὴ σήμερον τοῦ ∆εσπότου παρουσία, διττὴ ἡ οἰκονομία, διττὴ φιλανθρωπία, διττὴ ἡ κατάβασις ὁμοῦ καὶ συγκατάβασις, διττὴ πρὸς ἀνθρώπους ἐπίσκεψις·

ἀπ' οὐρανοῦ ἐπὶ τὴν γῆν, ἀπὸ τῆς γῆς ὑποκάτω τῆς γῆς ὁ Θεὸς παραγίνεται·

πύλαι ᾅδου ἀνοίγονται.

Οἱ ἀπ' αἰῶνος κεκοιμημένοι, ἀγάλλεσθε·

οἱ ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθήμενοι, τὸ μέγα φῶς ὑποδέξασθε.

Μετὰ τῶν δούλων ὁ ∆εσπότης·

μετὰ τῶν νεκρῶν ὁ Θεός·

μετὰ τῶν θνητῶν ἡ ζωή·

μετὰ τῶν ὑπευθύνων ὁ ἀνεύθυνος·

μετὰ τῶν ἐν σκότει τὸ ἀνέσπερον φῶς·

μετὰ τῶν αἰχμαλώτων ὁ ἐλευθερωτής·

καὶ μετὰ τῶν κατωτάτω ὁ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν.

Χριστὸς ἐπὶ γῆς, πεπιστεύκαμεν·

Χριστὸς ἐν νεκροῖς, συγκατέλθωμεν καὶ θεάσωμεν καὶ τὰ ἐκεῖ μυστήρια·

γνῶμεν κρυπτοῦ κρυπτὰ ὑπὸ γῆν θαυμάσια·

μάθωμεν πῶς καὶ τοῖς ἐν ᾅδου ἐπεφάνη τὸ κήρυγμα.

Τί οὖν;

πάντας ἁπλῶς σώζει ἐπιφανεὶς ἐν ᾅδῃ Θεός·

οὐχὶ, ἀλλὰ κἀκεῖ τοὺς πιστεύσαντας.

Χθὲς τὰ τῆς οἰκονομίας, σήμερον τὰ τῆς ἐξουσίας·

χθὲς τὰ τῆς ἀσθενείας, σήμερον τὰ τῆς αὐθεντίας·

χθὲς τὰ τῆς ἀνθρωπότητος, σήμερον τὰ τῆς θεότητος ἐνδείκνυται.

Χθὲς ἐῤῥαπίζετο, σήμερον τῇ ἀστραπῇ τῆς θεότητος τὸ τοῦ ᾅδου ῥαπίζει οἰκητήριον·

χθὲς ἐδεσμεῖτο, σήμερον ἀλύτοις δεσμοῖς καταδεσμεῖ τὸν τύραννον·

χθὲς κατεδικάζετο, σήμερον τοῖς καταδίκοις ἐλευθερίαν χαρίζεται·

χθὲς ὑπουργοὶ τοῦ Πιλάτου αὐτῷ ἐνέπαιζον, σήμερον οἱ πυλωροὶ τοῦ ᾅδου ἰδόντες αὐτὸν, ἔφριξαν.

Ἀλλὰ γὰρ ἄκουσον τοῦ Χριστοῦ πάθους τὸν λόγον ἀνώτερον·

ἄκουσον, καὶ ὕμνησον·

ἄκουσον, καὶ δόξασον·

ἄκουσον, καὶ κήρυξον Θεοῦ μεγάλα θαυμάσια·

πῶς ὁ νόμος ὑποχωρεῖ·

πῶς ἡ χάρις ἐπανθεῖ·

πῶς οἱ τύποι παρέρχονται·

πῶς αἱ σκιαὶ διαβαίνουσιν·

πῶς ὁ ἥλιος τὴν οἰκουμένην πληροῖ·

πῶς ἡ Παλαιὰ πεπαλαίωται·

πῶς ἡ Καινὴ βεβαιοῦται·

πῶς τὰ ἀρχαῖα παρῆλθεν, καὶ πῶς τὰ νέα ἐπήνθησε.

∆ύο λαοὶ ἐν Σιὼν κατὰ τοῦ Χριστοῦ πάθους καιρὸν παραγεγόνασι·

ὁ ἐξ Ἰουδαίων ὁμοῦ, καὶ ὁ ἐξ ἐθνῶν·

δύο βασιλεῖς, Πιλᾶτος καὶ Ἡρώδης·

δύο ἀρχιερεῖς, Ἄννας καὶ Καϊάφας·

ἵνα τὰ δύο ὁμοῦ πάσχα γένωνται, τὸ μὲν καταπαυόμενον, τὸ δὲ τοῦ Χριστοῦ ἐναρχόμενον·

δύο θυσίαι κατ' αὐτὴν τὴν ἑσπέραν ἐπετελοῦντο·

ἐπειδὴ καὶ σωτηρίαι, ζώντων λέγω καὶ νεκρῶν, ἐπραγματεύοντο.

Καὶ ὁ μὲν Ἰουδαῖος ἐδέσμει θύων ἀμνὸν ἐπὶ σφαγὴν, ὁ δὲ ἐξ ἐθνῶν Θεὸν ἐν σαρκί.

Καὶ ὁ μὲν τῇ σκιᾷ ἠτένιζεν·

ὁ δὲ τῷ ἡλίῳ Θεῷ προσέτρεχε, Καὶ οἱ μὲν δήσαντες Χριστὸν ἀπεπέμποντο, οἱ δὲ ἐξ ἐθνῶν προθύμως αὐτὸν ἐδέχοντο.

Καὶ οἱ μὲν κτηνόθυτον, οἱ δὲ θεόσωμον θυσίαν προσέφερον.

Ἀλλ' οἱ μὲν Ἰουδαῖοι τὴν ἐξ Αἰγύπτου διάβασιν ἐμνημόνευον, οἱ δὲ ἐξ ἐθνῶν τὴν ἐκ τῆς πλάνης λύτρωσιν προεκηρύττοντο.

Καὶ ταῦτα ποῦ;

ἐν Σιὼν τῇ πόλει τοῦ Βασιλέως τοῦ μεγάλου·

ἐν ᾗ εἰργάσατο σωτηρία ἐν μέσῳ τῆς γῆς, ἐν μέσῳ δύο ζώων γνωσθεὶς Ἰησοῦς ὁ θεόπαις·

ἐν μέσῳ Πατρὸς καὶ Πνεύματος τῶν δύο ζώων, ζωὴ ἐκ ζωῆς, φησὶ, ζωὸς γνωριζόμενος, καὶ ἐν μέσῳ ἀγγέλων καὶ ἀνθρώπων τῇ φάτνῃ τικτόμενος·

καὶ ἐν μέσῳ δύο λαῶν λίθος ἀκρογωνιαῖος κείμενος·

καὶ ἐν μέσῳ νόμου καὶ προφητῶν ὁμοῦ κηρυττόμενος·

καὶ ἐν μέσῳ Μωϋσῆ καὶ Ἠλία ἐπὶ τοῦ ὄρους ὀπτανόμενος·

καὶ ἐν μέσῳ τῶν δύο λῃστῶν Θεὸς τῷ εὐγνώμονι λῃστῇ γνωριζόμενος·

καὶ ἐν μέσῳ τῆς παρούσης ζωῆς καὶ τῆς μελλούσης κριτὴς αἰώνιος καθεζόμενος·

καὶ ἐν μέσῳ σήμερον ζώντων καὶ νεκρῶν διττὴν ζωὴν καὶ σωτηρίαν ποιησάμενος.

∆ιττὴν πάλιν λέγω ζωὴν, διττὴν γέννησιν ὁμοῦ καὶ ἀναγέννησιν, καὶ ἄκουσον Χριστοῦ διττοῦ τόκου τὰ πράγματα, καὶ κρότει τὰ θαύματα.

Ἄγγελος μὲν τῇ Μαρίᾳ μητρικὴν τοῦ Χριστοῦ γέννησιν εὐηγγελίσατο·

ἄγγελος δὲ τῇ Μαρίᾳ τῇ Μαγδαληνῇ τὴν ἐκ τοῦ τάφου φρικτὴν ἀναγέννησιν εὐηγγελίσατο.

Νυκτὶ Χριστὸς ἐν Βηθλεὲμ γεννᾶται·

νυκτὶ πάλιν ἐν τῇ Σιὼν ἀναγεννᾶται.

Σπάργανα εἰς τὴν γέννησιν καταδέχεται·

σπάργανα καὶ ἐνταῦθα κατατυλίττεται.

Σμύρναν γεννηθεὶς ἐδέξατο σμύρναν καὶ ἐν τῇ ταφῇ καὶ ἀλοὴν καταδέχεται.

Ἐκεῖ Ἰωσὴφ ἄνανδρος ἀνὴρ τῆς Μαρίας προσηγόρευται·

ἀλλ' ὧδε Ἰωσὴφ ὁ ἐξ Ἀριμαθαίας κηδευτὴς τῆς ζωῆς ἡμῶν ἀναδείκνυται.

Ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν φάτνῃ ὁ τόπος·

ἀλλὰ καὶ ἐν τῷ τάφῳ ὡς ἐπὶ φάτνης ὁ τόπος.

Πρῶτοι πάντων ποιμένες τὴν Χριστοῦ εὐηγγελίζοντο γέννησιν·

ἀλλὰ καὶ πρῶτοι πάντων ποιμένες Χριστοῦ μαθηταὶ εὐηγγελίσθησαν τοῦ Χριστοῦ τὴν ἐκ νεκρῶν ἀναγγέννησιν.

Ἐκεῖ, Χαῖρε, ὁ ἄγγελος τῇ Παρθένῳ ἐβόησε·

καὶ ἐνταῦθα, Χαίρετε, ὁ τῆς μεγάλης βουλῆς ἄγγελος Χριστὸς ταῖς γυναιξὶ ἀνακέκραξεν.

Ἐν τῇ πρώτῃ γεννήσει Χριστὸς μετὰ τεσσαράκοντα ἡμέρας εἰσῆλθεν εἰς τὴν ἐπίγειον Ἱερουσαλὴμ, εἰς τὸν ναὸν, καὶ προσήγαγεν ὡς πρωτότοκος ζεῦγος τρυγόνων Θεῷ·

ἀλλὰ καὶ ἐν τῇ ἐκ νεκρῶν ἀναστάσει Χριστὸς μετὰ τεσσαράκοντα ἡμέρας ἀνῆλθεν εἰς τὴν ἄνω Ἱερουσαλὴμ, ὅθεν οὐκ ἐχωρίζετο, καὶ εἰς τὰ ὄντως Ἅγια τῶν ἁγίων ὡς πρωτότοκος ἄφθαρτος ἐκ νεκρῶν, καὶ προσήγαγε τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ ὡς δύο ἀμώμους τρυγόνας, τὴν ψυχὴν καὶ τὴν σάρκα τὴν ἡμετέραν·

ὃν καὶ ὑπεδέξατο, ὡς Συμεών τις, ὁ Παλαιὸς τῶν ἡμερῶν Θεὸς καὶ Πατὴρ, ὡς ἐν ἀγκάλαις ἐν ἰδίοις κόλποις ἀπεριγράπτως.

Ἐὰν δὲ μυθικῶς ταῦτα καὶ οὐ πιστῶς ἀκούῃς, κατηγοροῦσί σου αἱ ἄλυτοι σφραγῖδες τοῦ ∆εσποτικοῦ τῆς ἀναγεννήσεως Χριστοῦ μνήματος.

Ὥσπερ γὰρ ἐσφραγισμένων τῶν πανεμφύτων μητρανοίκτων κλείθρων τῆς παρθενικῆς φύσεως Χριστὸς ἐκ Παρθένου γεγέννηται·

οὕτως ἀδιανοίκτων ὄντων τῶν τοῦ τάφου σφραγίδων ἡ Χριστοῦ ἀναγέννησις πέπρακται.

Πῶς δὲ ἐν τάφῳ καὶ πότε, καὶ ὑπὸ τίνων Χριστὸς ἡ ζωὴ κατατίθεται, τῶν ἱερῶν λογίων ἀκούσωμεν.

Ὀψίας γενομένης, φησὶν, ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος τοὔνομα Ἰωσήφ·

οὗτος τολμήσας εἰσῆλθεν πρὸς Πιλᾶτον, καὶ ᾐτήσατο παρ' αὐτοῦ τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ.

Εἰσῆλθεν βροτὸς πρὸς βροτὸν, αἰτούμενος λαβεῖν τὸν Θεόν·

τὸν Θεὸν τῶν βροτῶν αἰτεῖται·

πηλὸς πρὸς πηλοῦ λαβεῖν τὸν πάντων πλαστουργόν·

ὁ χόρτος παρὰ χόρτου κομίσασθαι τὸ οὐράνιον πῦρ·

ἡ σταγὼν ἡ οἰκτρὰ παρὰ σταγόνος οἰκτρᾶς λαμβάνει τὴν ἄβυσσον.

Τίς ἴδε;

τίς ἤκουσε πώποτε;

Ἄνθρωπος ἀνθρώπῳ τὸν ποιητὴν τῶν ἀνθρώπων χαρίζεται·

ἄνομος τῶν ἀνόμων τὸν ὅρον καὶ τοῦ νόμου ὑπισχνεῖται χαρίζεσθαι·

κριτὴς ἄκριτος ὡς κατάκριτον τὸν κριτὴν τῶν κριτῶν εἰς ταφὴν ἀφίησιν.

Ὀψίας γενομένης, φησὶν, ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος τοὔνομα Ἰωσήφ.

Ὄντως πλούσιος, πᾶσαν τὴν σύνθετον τοῦ Κυρίου ὑπόστασιν κομισάμενος·

ἀληθῶς πλούσιος, ὅτι τὴν διττὴν οὐσίαν τοῦ Χριστοῦ παρὰ Πιλάτου ἔλαβε·

καὶ γὰρ πλούσιος, ὅτι τὸν ἀτίμητον μαργαρίτην ἠξιώθη κομίσασθαι.

̓ ̣̣́τ πλούσιος·

βαλάντιον γὰρ ἐβάστασε γέμον τοῦ θησαυροῦ τῆς θεότητος.

Πῶς γὰρ οὐ πλούσιος ὁ τὴν τοῦ κόσμου ζωὴν καὶ σωτηρίαν κτησάμενος;

πῶς δὲ οὐ πλούσιος Ἰωσὴφ, δῶρον δεξάμενος τὸν πάντα τρέφοντα καὶ πάντα δεσπόζοντα;

Ὀψίας γενομένης·

ἦν γὰρ λοιπὸν δύσας ἐν ᾅδῃ ὁ τῆς δικαιοσύνης ἥλιος.

∆ιὸ ἦλθεν ἄνθρωπος πλούσιος τοὔνομα Ἰωσὴφ ἀπὸ Ἀριμαθαίας, ὃς ἦν κρυβόμενος, διὰ τὸν φόβον τῶν Ἰουδαίων.

Ἦλθε δὲ καὶ Νικόδημος, ὁ ἐλθὼν πρὸς τὸν Ἰησοῦν νυκτός.

Μυστήριον μυστηρίων ἀπόκρυφον.

∆ύο κρυπτοὶ μαθηταὶ κατακρύψαι Ἰησοῦν ἐν τάφῳ ἔρχονται, τὸ κρυπτὸν ἐν τῷ ᾅδῃ μυστήριον τοῦ κρυπτοῦ Θεοῦ ἐν σαρκὶ διὰ τῆς ἰδίας κρύψεως διδάσκοντες.

Ἕτερος δὲ τὸν ἕτερον ὑπερβάλλων τῇ πρὸς Χριστὸν διαθέσει.

Ὁ μὲν γὰρ Νικόδημος ἐν τῇ σμύρνῃ, καὶ ἐν τῇ ἀλόῃ μεγαλόψυχος·

ὁ δὲ Ἰωσὴφ ἐν τῇ πρὸς Πιλᾶτον τόλμῃ καὶ παῤῥησίᾳ ἀξιέπαινος.

Οὗτος γὰρ πάντα φόβον ἀποῤῥιψάμενος, τολμήσας εἰσῆλθε πρὸς Πιλᾶτον, αἰτούμενος τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ·

καὶ εἰσελθὼν πανσόφως ἐχρήσατο, ἵνα τοῦ ποθουμένου σκοποῦ ἐντὸς γένηται.

∆ιὸ οὐκ ἐχρήσατο πρὸς Πιλᾶτον κόμποις τισὶ καὶ ὑψηλοῖς ῥήμασιν, ἵνα μὴ εἰς ὀργὴν τοῦτον ἐξάψας ἐκπέσῃ τῆς αἰτήσεως·

οὐδὲ λέγει πρὸς αὐτόν·

∆ός μοι τὸ σῶμα τοῦ Ἰησοῦ, τοῦ πρὸ βραχέως τὸν ἥλιον σκοτίσαντος, τὰς πέτρας ῥήξαντος, καὶ τὴν γῆν δονήσαντος, καὶ τὰ μνημεῖα ἀνοίξαντος, καὶ τὸ καταπέτασμα τοῦ ναοῦ σχίσαντος.

Οὐδὲν τοσοῦτον πρὸς Πιλᾶτον λέγει.

Ἀλλὰ τί;

αἴτησίν τινα οἰκτρὰν, καὶ τοῖς πᾶσι μικράν.

Ὦ κριτὰ, αἰτούμενος παρὰ σοῦ ἐλήλυθα αἴτησιν πάνυ μικράν.

Καὶ οὕτως·

∆ός μοι νεκρὸν πρὸς ταφήν·

τὸ σῶμα ἐκείνου τοῦ παρὰ σοῦ κατακριθέντος Ἰησοῦ τοῦ Ναζαρινοῦ, Ἰησοῦ τοῦ πτωχοῦ, Ἰησοῦ τοῦ ἀοίκου, Ἰησοῦ τοῦ κρεμαμένου, τοῦ γυμνοῦ, τοῦ εὐτελοῦς, Ἰησοῦ τοῦ τέκτονος υἱοῦ, Ἰησοῦ τοῦ δεσμίου, τοῦ αἰθρίου, τοῦ ξένου, καὶ ἐπὶ ξενίᾳ ἀγνωρίστου, τοῦ εὐκαταφρονήτου, καὶ ἐπὶ πᾶσι κρεμαμένου.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον·

τί γάρ σε ὠφελεῖ τὸ σῶμα τούτου τοῦ ξένου;

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον·

ἐκ μακρᾶς γὰρ ἦλθεν ὧδε τῆς χώρας, ἵνα σώσῃ τὸν ξένον·

κατῆλθε γὰρ εἰς τὴν σκοτεινὴν ἀνενέγκαι τὸν ξένον.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον·

αὐτὸς γὰρ καὶ μόνος ὑπάρχει ξένος.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὴν χώραν ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὸν πατέρα ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, οὗτινος τὸν τόπον καὶ τὸν τόκον, καὶ τὸν τρόπον ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ξένην ζωὴν καὶ βίον ζήσαντα ἐπὶ ξένα.

∆ός μοι τοῦτον τὸν Ναζωραῖον ξένον [οὗ τὸν τόκον καὶ τὸν τρόπον ἀγνοοῦμεν οἱ ξένοι.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ἑκούσιον ξένον], τὸν μὴ ἔχοντα ὧδε ποῦ τὴν κεφαλὴν κλίνῃ.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ὡς ξένον ἐπὶ ξένης ἄοικον, ἐπὶ φάτνης τεχθέντα.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐξ αὐτῆς τῆς φάτνης ὡς ξένον ἐξ Ἡρώδου φυγόντα.

∆ός μοι τοῦτον τὸν ξένον, τὸν ἐξ αὐτῶν τῶν σπαργάνων ἐν Αἰγύπτῳ ξενωθέντα, οὐ πόλιν ἔχοντα, οὐ κώμην, οὐκ οἶκον, οὐ μονὴν, οὐ συγγενῆ·

ἐπ' ἀλλοδαπῆς δὲ χώρας τυγχάνει οὗτος ὁ ξένος.

∆ός μοι, ὦ ἡγεμὼν, τοῦτον τὸν ἐπὶ ξύλου γυμνόν·

σκεπάσω τὸν τῆς ἐμῆς φύσεως σκεπάσαντα γύμνωσιν.

∆ός μοι τοῦτον τὸν νεκρὸν ὁμοῦ καὶ Θεόν·

σκεπάσω τὸν τὰς ἐμὰς ἀνομίας καλύψαντα.

∆ός μοι, ὦ ἡγεμὼν, νεκρὸν, τὸν ἐπὶ Ἰορδάνου τὴν ἐμὴν ἁμαρτίαν ἐνθάψαντα.

Ὑπὲρ νεκροῦ παρακαλῶ ὑπὸ πάντων ἀδικηθέντος, ὑπὸ φίλου πραθέντος, ὑπὸ μαθητοῦ προδοθέντος, ὑπὸ ἀδελφῶν διωχθέντος, καὶ ὑπὸ δούλου ῥαπισθέντος.

Ὑπὲρ νεκροῦ πρεσβεύω, τοῦ ὑπὸ τῶν ὑπ' αὐτοῦ ἐκ δουλείας ἐλευθερωθέντων κατακριθέντος, τοῦ ὑπ' αὐτοῦ ὄξος ποτισθέντος, τοῦ ὑπὸ τῶν ἰαθέντων ὑπ' αὐτοῦ τραυματισθέντος, τοῦ ὑπὸ τῶν μαθητῶν καταλειφθέντος, καὶ αὐτῆς τῆς μητρὸς ἀποστερηθέντος.

Ὑπὲρ νεκροῦ, ὦ ἡγεμὼν, δυσωπῶ, τοῦ ἐπὶ ξύλου κρεμαμένου ἀοίκου.

Οὐ γὰρ πάρεστι τούτῳ οὐ πατὴρ ἐπὶ γῆς, οὐ φίλος, οὐ μαθητὴς, οὐ συγγενὴς, οὐκ ἐνταφιαστής·

ἀλλ' αὐτὸς μόνος τοῦ μόνου μονογενὴς, ἐν κόσμῳ Θεὸς, καὶ ἄλλος οὐδείς.

Τούτων οὕτως ὑπὸ Ἰωσὴφ πρὸς Πιλᾶτον εἰρημένων, ἐκέλευσεν ὁ Πιλᾶτος δοθῆναι αὐτῷ τὸ πανάγιον σῶμα τοῦ Ἰησοῦ.

Καὶ ἐλθὼν ἐπὶ τὸν Γολγοθὰ τόπον, καθεῖλε Θεὸν ἐν σαρκὶ ἀπὸ τοῦ ξύλου, καὶ τίθησιν ἐπὶ γῆν·

Θεὸν ἐν σαρκὶ γυμνὸν, καὶ ἄνθρωπον οὐ ψιλόν.

Καὶ ὁρᾶται κείμενος κάτω, ὁ πάντας ἑλκύσας ἄνω·

καὶ γίνεται πρὸς βραχὺ ἄπνους, ἡ πάντων ζωὴ καὶ πνοή·

καὶ ὁρᾶται ἀόμματος, ὁ κτίσας τὰ πολυόμματα·

καὶ κεῖται ὕπτιος, ἡ πάντων ἀνάστασις·

καὶ νεκροῦται σαρκὶ Θεὸς, ὁ τοὺς νεκροὺς ἀνιστῶν·

καὶ σιγᾷ πρὸς βραχὺ ἡ τοῦ Θεοῦ λόγου βροντή·

καὶ αἴρεται παλάμαις, ὁ τὴν γῆν κατέχων δρακί.

Ἆρα γὰρ, ἆρα, ὦ Ἰωσὴφ, αἰτήσας καὶ λαβὼν, οἶδας ὃν εἴληφας;

ἆρα προσελθὼν τῷ σταυρῷ, καθελὼν Ἰησοῦν, οἶδας τίνα ἐβάστασας;

Εἰ ὄντως οἶδας ὃν κρατεῖς, νῦν γέγονας πλούσιος.

Πῶς δὲ ἄρα καὶ τὴν θεόσωμον ταύτην καὶ φρικωδεστάτην Ἰησοῦ ἐπιτελεῖς κηδείαν;

Ἐπαινετός σου ὁ πόθος·

ἀλλ' ἐπαινετώτερος ὁ τῆς ψυχῆς σου τρόπος.

Ἆρα γὰρ, ἆρα οὐ φρίττεις, ὃν τὰ χερουβὶμ φρίττουσιν, ἐπὶ χειρῶν βαστάζων;

ἢ ποίῳ φόβῳ πάντως τῆς θείας ἐκείνης σαρκὸς ἀπογυμνοῖς τὸ λέντιον;

πῶς δὲ δὴ εὐλαβῶς τὸ ὄμμα κατέστελλες;

οὐ φρίττεις ἐνατενίζων, ἀνακαλύπτων φύσιν σαρκὸς Θεοῦ, τοῦ ὑπὲρ φύσιν;

Ἆρα γὰρ, ἆρα, εἰπέ μοι, ὦ Ἰωσὴφ, καὶ πρὸς ἀνατολὰς καταθάπτεις νεκρὸν, τὴν ἀνατολὴν τῶν ἀνατολῶν;

ἆρα δὲ καὶ τοῖς σοῖς δακτύλοις νεκροπρεπῶς Ἰησοῦ κατακλείεις τὰ ὄμματα τοῦ τῷ ἀχράντῳ δακτύλῳ τοῦ τυφλοῦ ἀνοίξαντος ὄμμα;

ἆρα δὲ καὶ τὸ στόμα περικλείεις τοῦ τὸ μογιλάλου ἀνοίξαντος στόμα;

ἆρα δὲ καὶ χεῖρας περιστέλλεις τοῦ ἐκτείναντος τὰς ξηρανθείσας χεῖρας;

ἢ καὶ τοὺς πόδας νεκροπρεπῶς καταδεσμεῖς τοῦ τὸ βαδίζειν δόντος τοῖς ἀκινήτοις ποσίν;

ἆρα καὶ ἐπὶ κλίνης αἴρεις τὸν τῷ παραλύτῳ κελεύσαντα·

Ἆρον σοῦ τὸν κράβατον, καὶ περιπάτει;

ἆρα δὲ καὶ μύρα κενοῖς τῷ οὐρανίῳ μύρῳ τὰ ἑαυτοῦ κενώσαντι, καὶ κόσμον ἁγιάσαντι;

ἆρα καὶ τὴν θεόσωμον ἔτι αἱμοῤῥοοῦσαν ἐκείνην Ἰησοῦ ἐκμάξαι τολμᾷς πλευρὰν, τοῦ τὴν αἱμοῤῥοοῦσαν ἰασαμένου Θεοῦ;

ἆρα δὲ καὶ ὕδατι καταπλύνεις σῶμα Θεοῦ, τοῦ πάντας ἐκπλύναντος, καὶ τὴν κάθαρσιν δόντος;

Ποίας δὲ ἆρα καὶ λαμπάδας ὑπανάψεις τῷ φωτὶ τῷ ἀληθινῷ, τῷ φωτίσαντι πάντα ἄνθρωπον;

ποίας δὲ καὶ ᾄσεις ἐπιταφίους ᾠδὰς τῷ ἀσιγήτως αἰνουμένῳ ὑπὸ πάσης οὐρανίου στρατιᾶς;

ἆρα δὲ καὶ δακρυῤῥοεῖς ὡς νεκρὸν τὸν δακρύσαντα, καὶ νεκρὸν τετραήμερον τὸν Λάζαρον ἀναστήσαντα;

ἆρα δὲ καὶ θρήνους ποιεῖς τῷ τὴν χαρὰν πᾶσι διδόντι, καὶ τὴν λύπην τῆς Εὔας διαλύσαντι;

Ὅμως μακαρίζω σου τὰς χεῖρας, ὦ Ἰωσὴφ, ὑπουργησάσας, καὶ ψηλαφησάσας ἔτι αἱμοῤῥοούσας τὰς θεοσώμους Ἰησοῦ χεῖρας καὶ πόδας·

μακαρίζω σου τὰς χεῖρας προσεγγισάσας τῇ τοῦ Θεοῦ αἱμοῤῥοούσῃ πλευρᾷ, πρὸ Θωμᾶ τοῦ πιστοῦ ἀπίστου καὶ ἐπαινουμένου περιέργου·

μακαρίζω σου τὸ στόμα ἐμπλησθὲν ἀπλήστως καὶ ἑνωθὲν πρὸς Ἰησοῦ τὸ στόμα, καὶ Πνεύματος ἁγίου ἐκεῖθεν πληρωθέν·

μακαρίζω σου τοὺς ὀφθαλμοὺς προστεθέντας τοῖς τοῦ Ἰησοῦ ὀφθαλμοῖς, καὶ τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν ἐκεῖθεν μεταλαχόντας·

μακαρίζω σου τὸ πρόσωπον προσπελάσαν πρὸς τὸ τοῦ Θεοῦ πρόσωπον·

μακαρίζω σου τοὺς ὤμους βαστάσαντας τὸν πάντας βαστάζοντα·

μακαρίζω σου τὴν κεφαλὴν ἐν ᾗ προσήγγισεν Ἰησοῦς πάντων κεφαλή·

μακαρίζω σου τὰς χεῖρας, ἐν αἷς ἐβάστασας τὸν βαστάζοντα πάντα·

μακαρίζω Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημον.

Γεγόνασι γὰρ πρὸ τῶν χερουβὶμ Θεὸν ἐν ἑαυτοῖς ὑψώσαντες καὶ φέροντες·

γεγόνασι πρὸ τῶν ἑξαπτερύγων Θεοῦ ὑπουργοὶ, οὐ πτέρυξιν, ἀλλὰ σινδόσι τὸν Κύριον καλύψαντες, καὶ τιμήσαντες.

Ὃν τὰ χερουβὶμ τρέμουσι, τοῦτον ἐπὶ τῶν ὤμων Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος φέρουσι, καὶ πᾶσαι αἱ τῶν ἀσωμάτων τάξεις ἐξίστανται.

Ἦλθε γὰρ Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος·

οὐκοῦν συνέδραμε πᾶς καὶ ὁ τῶν ἀγγέλων θεόδημος·

καὶ προφθάνει χερουβὶμ, καὶ συντρέχει σεραφὶμ, καὶ συμβαστάζουσι θρόνοι, καὶ καλύπτουσι τὰ ἑξαπτέρυγα, καὶ φρίττουσι τὰ πολυόμματα, ὁρῶντα ἐν σαρκὶ Ἰησοῦν ἀόμματον, καὶ συγκαλύπτουσι δυνάμεις, καὶ ᾄδουσιν αἱ ἀρχαὶ, καὶ φρίττουσιν αἱ τάξεις, καὶ ἐξίστανται πᾶσαι αἱ στρατιαὶ τῶν μεταρσίων ταγμάτων, καὶ θαμβούμεναι πρὸς ἑαυτὰς διαποροῦσι, καὶ λέγουσι·

Τίς οὗτος ὁ φοβερὸς λόγος, καὶ φόβος, καὶ τρόμος, καὶ τρόπος;

τί τοῦτο τὸ μέγα, καὶ παράδοξον, καὶ ἀκατάληπτον θέαμα;

Ὁ ἄνω ἡμῖν τοῖς ἀσωμάτοις ὡς Θεὸς γυμνὸς, ἀθεώρητος, κάτω βροτοῖς γυμνὸς εὐθεώρητος.

Ὧ παρίστανται χερουβὶμ μετ' εὐλαβείας, τοῦτον Ἰωσὴφ καὶ Νικόδημος κηδεύουσι μετ' ἀδείας.

Πότε κατῆλθεν ὁ τὰ ἄνω μὴ λιπών;

πῶς ἐξῆλθεν ὁ ἔσω ὤν;

πῶς ἦλθεν ἐπὶ γῆς ὁ τὰ πάντα πληρῶν;

πῶς ἐξέδυ ὁ πάντας λαθών;

Ὁ ἄνω μετὰ Πατρὸς ὡς Θεὸς ἀνελλειπὴς, κάτω μετὰ τῆς μητρὸς ὡς βροτὸς ἀληθῶς ἀνελλειπῶς.

Ὁ οὐ πώποτε ἡμῖν ἐκφανεὶς, πῶς ἀνθρώποις ὡς ἄνθρωπος ὁμοῦ καὶ φιλάνθρωπος Θεὸς ἐπιφαίνεται;

πῶς ὁ ἀόρατος ὡράθη;

πῶς ὁ ἄϋλος ἐσαρκώθη;

πῶς ὁ ἀπαθὴς ἔπαθε;

πῶς ὁ κριτὴς εἰς κριτήριον παρέστη;

πῶς ἡ ζωὴ θανάτου ἐγεύσατο;

πῶς ὁ ἀχώρητος ἐν τάφῳ χωρεῖται;

πῶς οἰκεῖ τὸ μνῆμα ὁ μὴ λιπὼν τὸν κόλπον τὸν πατρικόν;

πῶς σπηλαίου πύλην εἰσέρχεται ὁ πύλας τοῦ παραδείσου ἀνοίξας, τὰς δὲ πύλας τῆς Παρθένου μὴ διαῤῥήξας, ἀλλὰ πύλας τοῦ ᾅδου συντρίψας;

ὁ πύλας ἐπὶ Θωμᾷ μὴ ἀνοίξας, ἀλλὰ πύλας τῆς βασιλείας ἀνθρώποις διανοίξας, τὰς δὲ πύλας τοῦ τάφου καὶ σφραγῖδας ἀδιανοίκτους σώζων;

Πῶς δὲ ἐν νεκροῖς λογίζεται ὁ ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος;

πῶς τὸ φῶς τὸ ἀνέσπερον ἐν σκοτεινοῖς καὶ σκιᾷ θανάτου παραγίνεται;

ποῦ πορεύεται;

ποῦ παραγίνεται ὁ ὑπὸ θανάτου κρατηθῆναι μὴ δυνάμενος;

Τίς ὁ λόγος;

τίς ὁ τρόπος;

τίς ἡ βουλὴ τῆς ἐν τῷ ᾄδῃ αὐτοῦ καταβάσεως;

Τάχα τὸν Ἀδὰμ τὸν κατάδικον καὶ ἡμῶν σύνδουλον ἀνενέγκαι κατέρχεται.

Ὄντως τὸν πρωτόπλαστον ὡς ἀπολωλὸς πρόβατον ἐπιζητῆσαι πορεύεται.

Πάντως καὶ τοὺς ἐν σκότει καὶ σκιᾷ θανάτου καθημένους βούλεται ἐπισκέψασθαι·

πάντως τὸν αἰχμάλωτον Ἀδὰμ, καὶ τὴν συναιχμάλωτον Εὔαν τῶν ὀδυνῶν λύσαι πορεύεται ὁ Θεὸς, καὶ υἱὸς αὐτῆς ὅθεν καὶ υἱὸς αὐτοῦ ἀναδέδεικται.

Ἀλλὰ συγκατέλθωμεν, ἀλλὰ συγχορεύσωμεν, ἀλλὰ σπεύσωμεν, ἀλλὰ συσκιρτήσωμεν, ἀλλὰ προπέμψωμεν, ἀλλὰ ἀνυμνήσωμεν, ἀλλὰ ταχύνωμεν, Θεοῦ καταλλαγὰς πρὸς ἀνθρώπους βλέποντες, καταδίκων ἀπόλυσιν ἐξ ἀγαθοῦ ∆εσπότου γινομένην.

Πορεύεται γὰρ ὁ φύσει φιλάνθρωπος ἐξάξαι τοὺς ἀπ' αἰῶνος δεσμίους ἐν ἀνδρείᾳ καὶ ἐξουσίᾳ πολλῇ, τοὺς κατοικοῦντας ἐν τάφοις, οὓς κατέπιεν τυραννικῶς ὁ πικρὸς καὶ ἀκόρεστος θάνατος τυραννήσας, καὶ ἐκ Θεοῦ ἀποσυλήσας ὁμοῦ τε καὶ σωρεύσας, τοῖς ἄνω κατοικοῦσιν ἐλευθερώσας συναριθμῆσαι.

Ἐκεῖ δέσμιος Ἀδὰμ ὁ πρωτόπλαστος, καὶ πρωτογέννητος πάντων κατωτάτων καταδίκων κατώτερος.

Ἐκεῖ Ἄβελ ὁ πρωτόθνητος, καὶ πρωτοδίκαιος ποιμὴν Χριστοῦ ποιμένος τύπος τῆς ἀδίκου σφαγῆς.

Ἐκεῖ Νῶε ὁ Χριστοῦ τύπος, τῆς μεγάλης κιβωτοῦ Θεοῦ Ἐκκλησίας κτιστὴς, τῆς τὰ θηριώδη ἔθνη πάντα ἐκ κατακλυσμοῦ ἀσεβείας διὰ περιστερᾶς, ἁγίου Πνεύματος, διασωσάσης, καὶ τὸν ζοφερὸν κόρακα ἐκ ταύτης ἐξορισάσης.

Ἐκεῖ Ἀβραὰμ ὁ Χριστοπάτωρ θύτης, ὁ τὴν ξιφάξιφον ὁμοῦ, καὶ θνητάθνητον Θεῷ θύσας θυσίαν πανόλβιον.

Ἐκεῖ κάτω δέσμιος Ἰσαὰκ ὁ πάλαι δέσμιος Χριστότυπος ὑπὸ Ἀβραὰμ γενόμενος ἄνω.

Ἐκεῖ Ἰακὼβ ἐνᾅδῃ κατώδυνος κάτω πρὶν διὰ Ἰωσὴφ κατώδυνος ἄνω.

Ἐκεῖ Ἰωσὴφ ὁ δέσμιος, ὁ ἐν Αἰγύπτῳ γεγονὼς ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ εἰς Χριστοῦ τύπον δεσμώτης καὶ δεσπότης.

Ἐκεῖ Μωϋσῆς ἐν σκοτεινοῖς κάτω, ὁ ποτὲ ἐν τῇ θήκῃ ἐν σκοτεινοῖς ἄνω.

Ἐκεῖ ∆ανιὴλ ἐν ᾅδῃ τῷ λάκκῳ, ὁ ἐν τῷ λάκκῳ ποτὲ τῶν λεόντων ἄνω.

Ἐκεῖ Ἱερεμίας ὡς ἐν λάκκῳ βορβόρου, ἐν τῷ λάκκῳ τοῦ ᾅδου καὶ τῆς φθορᾶς τοῦ θανάτου.

Ἐκεῖ ἐν τῷ κοσμοδόχῳ κήτει τοῦ ᾅδου κεῖται εἰς τύπον Ἰωνᾶς Χριστοῦ τοῦ αἰωνίου καὶ προαιωνίου Ἰωνᾶ τοῦ ζῶντος εἰς αἰῶνα, καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων καὶ ἐπ' αἰῶνα.

Καὶ ἔτι ἐκεῖ ∆αβὶδ ὁ Θεοπάτωρ, ἐξ οὗ τὸ κατὰ σάρκα Χριστός.

Καὶ τί λέγω ∆αβὶδ καὶ Ἰωνᾶν καὶ Σολομῶντα;

Ἐκεῖ καὶ αὐτὸς ὁ πολὺς Ἰωάννης, ὁ μείζων πάντων τῶν προφητῶν, ὡς ἐν τῇ σκοτεινῇ μήτρᾳ Χριστὸν προκηρύττων τοῖς ἐν ᾅδῃ ἅπασιν·

ὁ διττὸς πρόδρομος, καὶ κῆρυξ ζώντων καὶ νεκρῶν·

ὁ ἐκ φυλακῆς Ἡρώδου τῇ πανδήμῳ φυλακῇ παραπεμφθεὶς τοῦ ᾅδου ὅθεν τῶν ἀπ' αἰῶνος δικαίων τε καὶ ἀδίκων κεκοιμημένων.

Οἱ δὲ προφῆταί τε καὶ δίκαιοι ἅπαντες λιτὰς ἀλήκτους κρυφιομύστως Θεῷ ἐκεῖθεν προσέφερον, λύτρωσιν ἐξαιτοῦντες τῆς πανωδύνου ἐκείνης καὶ κατηφοῦς ἐχθροκράτου ζοφερᾶς, καὶ πανεσπέρου παννυξίας.

Καὶ ὁ μὲν πρὸς Θεὸν ἔλεγε·

Ἐκ κοιλίας ᾅδου κραυγῆς μου ἄκουσον, φωνῆς μου·

ὁ δ' ἄλλος·

Ἐκ βαθέων ἐκέκραξά σοι, Κύριε·

Κύριε, εἰσάκουσον τῆς φωνῆς μου·

καὶ ἄλλος·

Ἐπίφανον τὸ πρόσωπόν σου, καὶ σωθησόμεθα·

καὶ ἕτερος·

Ὁ καθήμενος ἐπὶ τῶν χερουβὶμ, ἐμφάνηθι·

καὶ ἄλλος·

Ἐξέγειρον τὴν δυναστείαν σου, καὶ ἐλθὲ εἰς τὸ σῶσαι ἡμᾶς·

καὶ ἕτερος·

Ταχὺ προκαταλαβέτωσαν ἡμᾶς οἱ οἰκτιρμοί σου, Κύριε·

καὶ ἄλλος·

Ῥῦσαι τὴν ψυχήν μου ἐξ ᾅδου κατωτάτου·

καὶ ἕτερος·

Κύριε, ἀνάγαγε ἐξ ᾅδου τὴν ψυχήν μου·

καὶ ἄλλος·

Μὴ ἐγκατάλιπε τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην·

καὶ ἕτερος·

Ἀναβήτω ἐκ φθορᾶς ἡ ζωή μου πρὸς σὲ, Κύριε ὁ Θεός μου.

Ὧν δὴ ἁπάντων ὑπακούσας ὁ πανοικτίρμων Θεὸς ὁ Χριστὸς οὐ δίκαιον κέκρικε τοῖς ἐπ' αὐτοῦ καὶ μετ' αὐτὸν τῆς οἰκείας μεταδοῦναι μόνοις φιλανθρωπίας·

ἀλλὰ καὶ τοῖς πρὸ τῆς αὐτοῦ ἐπιδημίας ἐν ᾅδῃ κατεχομένοις, καὶ καθημένοις ἐν σκότει, σκιᾷ θανάτου.

∆ιὸ ἀνθρώπους μὲν ἐν σαρκὶ ὄντας διὰ σαρκὸς ἐμψύχου ὁ Θεὸς Λόγος ἐπεσκέψατο·

ψυχαῖς δὲ σωμάτων ἀπηλλαγμέναις διὰ τῆς ἐνθέου καὶ ἀχράντου αὐτοῦ ψυχῆς ἐν ᾅδῃ ἐπέφανε, σώματος ἀλλ' οὐ θεότητος ἀπηλλαγμένης.

Οὐκοῦν σπεύσωμεν τῷ νῷ, καὶ ἐπὶ τὸν ᾅδην βαδίσωμεν, ὅπως ἴδωμεν πῶς ἐκεῖ ποτε τὸν τῷ κράτει κραταιὸν κατὰ κράτος κρατεῖ τοῦ κράτους κρατοτύραννον, καὶ λαῷ πανστρατὶ τῇ αὐτοῦ ἀστραπῇ τὰς ἀθανάτους ἐκείνας τῶν φαλάγγων ἀχειρὶ χειροῦται τάξεις·

θύρας ἀθύρους ἄρας ἐκ μέσου, καὶ πύλας ἀξύλους τῷ ξύλῳ τοῦ σταυροῦ Χριστὸς ἡ θύρα κατακλάσας, ἥλοις τε τοῖς ἐνθέοις μοχλοὺς αἰωνίους συντρίψας καὶ συνθλάσας·

καὶ δεσμοῖς χειρενθέοις τὰς ἀλύτους ἁλύσεις ὡς κηρὸν διαλύσας·

καὶ λόγχῃ τῇ θεοπλεύρῳ καρδίαν τοῦ τυράννου τὴν ἄσαρκον διατρήσας.

Ἐκεῖ συνέτριψε τὰ κράτη τῶν τόξων, ὅτε τῷ σταυρῷ τοξότας χειροθέους νευρὰς διέτεινε.

∆ιὸ ἐὰν μεθ' ἡσυχίας ἀκολουθήσῃς Χριστῷ, νῦν ὄψῃ ποῦ μὲν τὸν τύραννον ἔδησε·

ποῦ δὲ τὴν τούτου κεφαλὴν ἀνήρτησε·

πῶς δὲ τὸ δεσμωτήριον ἀνέσκαψε, ποῦ δὲ τοὺς δεσμώτας ἐξήγαγε, πῶς δὲ τὸν ὄφιν ἐπάτησε, καὶ ποῦ τὴν κάραν ἐκρέμασε·

πῶς δὲ τὸν Ἀδὰμ ἠλευθέρωσε, καὶ πῶς τὴν Εὔαν ἀνέστησε, καὶ πῶς τὸ μεσότοιχον ἔλυσε, καὶ πῶς τὸν πικρὸν κατεδίκασε δράκοντα, καὶ πῶς τὰ ἀήττητα ἔστησε τρόπαια·

ποῦ δὲ τὸν θάνατον ἐθανάτωσε, καὶ πῶς τὴν φθορὰν κατέφθειρε, καὶ ποῦ τὸν ἄνθρωπον εἰς τὸ ἀρχαῖον κατέστησεν ἀξίωμα.

Ὁ χθὲς τοίνυν οἰκονομικῶς τὰς λεγεῶνας τῶν ἀγγέλων παραιτούμενος, καὶ λέγων τῷ Πέτρῳ·

Οὐ δύναμαι ἄρτι παραστῆσαι πλείους ἢ δώδεκα λεγεῶνας ἀγγέλων;

σήμερον θεοπρεπῶς ὁμοῦ τε καὶ πολεμικῶς, καὶ δεσποτικῶς κάτεισι κάτω τοῦ ᾅδου καὶ θανάτου·

καὶ τύραννον διὰ θανάτου τὰς ἀθανάτους τῶν ἀσωμάτων στρατευμάτων καὶ ταγμάτων ἀοράτων οὐ δώδεκά τινας λεγεῶνας, ἀλλὰ μυρίας μυριάδας καὶ χιλίας χιλιάδας ἔχων ἀγγέλων, ἐξουσιῶν, θρόνων ἀθρόνων, ἑξαπτερύγων, ἀπτερύγων, πολυομμάτων, ἀομμάτων, οὐρανίων ταγμάτων·

ἅτε δὴ ἅτε ὡς οἰκεῖον ∆εσπότην, καὶ βασιλέα προπεμπούσας, καὶ δορυφορούσας, καὶ τιμώσας Χριστόν·

οὐ συμμάχους·

ἄπαγε! Ποίας γὰρ καὶ συμμαχίας ὁ παντοδύναμος ἐπιδέεται Χριστός;

Ἀλλ' ὀφειλούσας ὁμοῦ καὶ φιλούσας τῷ ἑαυτῶν ἀεὶ παρίστασθαι ∆εσπότῃ τῷ Θεῷ φερέγγειοί τινες δορυφόροι, ὁπλῖται καὶ σκηπτοῦχοι λαμπροὶ τῆς θείας ὀξεῖς δεσποτικῆς σκηπτουχίας, νεύματι μόνῳ σπουδῇ τῷ θείῳ τάχει ἀλλήλας προφθανούσας, ὁμοῦ εἰς ἔργον ἀγούσας τῇ κελεύσει τὴν πρᾶξιν, καὶ τῇ νίκῃ κατεστεμμένας πρὸς ἐχθρῶν καὶ παρανόμων παρατάξεις.

∆ιὸ δὴ καὶ κατιούσας τότε δρόμοις ὁμοῦ τε καὶ σύνδρομοι τῷ Θεῷ καὶ ∆εσπότῃ ἐπὶ τὰ ἐν ᾅδου καὶ ὑπόγεια, καὶ γῆς ἁπάσης βαθύτερα, τῶν ἀπ' αἰῶνος κεκοιμημένων ὑποχθόνια οἰκητήρια, ἐξάγων ἐν ἀνδρείᾳ τοὺς ἀπ' αἰῶνος πεπεδημένους.

Ὡς γοῦν τὰ παντόθυρα, καὶ ἀνήλια, καὶ πανέσπερα τοῦ ᾅδου δεσμωτήρια καὶ οἰκητήρια, καταδύσεις καὶ σπήλαια ἡ θεόδημος τοῦ ∆εσπότου κατέλαβεν αἰγληφόρος παρουσία, προφθάνει πάντας Γαβριὴλ ἀρχιστράτηγος·

ἅτε δὴ ἅτε ἐξ ἔθους ὢν χαρᾶς εὐαγγέλια ἀνθρώποις φέρειν καὶ ῥῆσίν τινα ἰσχυρὰν ἀρχαγγελικωτάτων καὶ στρατηγικωτάτων λαμπρὰν καὶ λεοντιαίαν φωνὴν πρὸς τὰς ἐναντίας δυνάμεις, καὶ λέγει·

Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν·

μεθ' ὃν βοᾷ καὶ Μιχαήλ·

Καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι.

Εἶτα καὶ αἱ δυνάμεις φασίν·

Ἀπόστητε, πυλωροὶ οἱ παράνομοι·

εἶτα καὶ ἐξουσίαι μετ' ἐξουσίας·

Συντρίβητε, αἱ ἁλύσεις αἱ ἄλυτοι·

καὶ ἄλλος·

Αἰσχύνθητε, ἐναντίοι πολέμιοι·

καὶ ἕτερος·

Φοβήθητε, τύραννοι οἱ παράνομοι.

Καὶ καθάπερ ἐπί τινος φοβερᾶς καὶ ἀηττήτου παντοδυνάμου βασιλικῆς τροπαιούχου στρατοῦ παρατάξεως φρίκη τις καὶ τάραχος καὶ φόβος κατώδυνος τοῖς τοῦ ἀκαταγωνίστου ∆εσπότου ἐπιπίπτει ἐχθροῖς·

οὕτω δὴ καὶ ἐπὶ τοῖς ἐν ᾅδου ἐκείνοις καὶ παραδόξου Χριστοῦ ἐν τοῖς καταχθονίοις παρουσίας ἐξαίφνης ἐγένετο·

ἄνωθεν ἀστραπῆς ἡ ἀμαύρωσις τῶν ἐναντίων τοῦ ᾅδου δυνάμεων τὰς ὄψεις σκοτίζουσα καὶ βροντοφώνων βοῶν ἀκουόντων καὶ στρατῶν κελευόντων λέγοντας·

Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν.

Οὐ γὰρ ἀνοίξατε, ἀλλ' ἐξ αὐτῶν θεμελίων ταύτας ἄρατε, ἐκριζώσατε, μεταστήσατε εἰς τὸ μηκέτι κλείεσθαι·

Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν.

Οὐχ ὡς ἀδυνατοῦντος τοῦ παρόντος ∆εσπότου καὶ θυρῶν κεκλεισμένων ὅτε κελεύει εἰσέρχεσθαι, ἀλλὰ δραπετοδούλως ὑμῖν ἐπιτρέποντος τὴν τῶν πυλῶν τῶν αἰωνίων ἔπαρσιν καὶ μετάστασιν καὶ κατάκλασιν.

∆ιὸ οὐδὲ τοῖς δήμοις ὑμῶν, ἀλλ' αὐτοῖς τοῖς δοκοῦσι παρ' ὑμῶν εἶναι ἄρχουσιν, αὐτοῖς ἐπιτρέπει λέγων·

Ἄρατε πύλας, οἱ ἄρχοντες ὑμῶν.

Ὑμῶν, ἀλλ' οὐκ ἄλλων τινῶν.

Λοιπὸν ἄρχοντες.

Εἰ γὰρ καὶ μέχρι τοῦ νῦν τῶν ἀπ' αἰῶνος κεκοιμημένων κακῶς ἤρξατε·

ἀλλ' οὐκέτι λοιπὸν αὐτῶν, ἀλλ' οὐδ' ἄλλων, ἀλλ' ὑμῶν, ἀλλ' οὐδ' αὐτῶν ὑμῶν ἔσεσθε ἄρχοντες.

Πάρεστι γὰρ Χριστὸς ἡ οὐράνιος θύρα·

Ὁδοποιήσατε τῷ ἐπιβεβηκότι ἐπὶ τῶν τοῦ ᾅδου δυσμῶν.

Κύριος ὄνομα αὐτοῦ, καὶ τοῦ Κυρίου Κυρίου αἱ διέξοδοι τῶν τοῦ θανάτου πυλῶν.

Ὑμεῖς ἐποιήσατε τὰς εἰσόδους·

τὰς διεξόδους αὐτὸς ποιῆσαι παραγέγονεν.

∆ιὸ μὴ μέλλετε·

Ἄρατε πύλας καὶ ταχύνατε·

ἄρατε, καὶ μὴ ἀναβάλλετε.

Εἰ δὲ ἀναμένειν νομίζετε, αὐταῖς ταῖς πύλαις ἀχειρὶ καὶ αὐτοματὶ αἴρεσθαι ἐπιτρέπομεν.

Καὶ ἐπάρθητε, πύλαι αἰώνιοι.

Ἅμα αἱ δυνάμεις ἐβόησαν, ἅμα αἱ πύλαι ἐπήρθησαν, ἅμα αἱ ἁλύσεις ἐλύθησαν, ἅμα οἱ μοχλοὶ κατεκλάσθησαν, ἅμα τὰ κλεῖθρα ἐξέπεσαν, ἅμα τὰ θεμέλια τοῦ δεσμωτηρίου ἐδονήθησαν, ἅμα αἱ ἐναντίαι δυνάμεις εἰς φυγὴν ἐτράπησαν, ἕτερος ἕτερον συνωθούμενος, καὶ ἄλλος πρὸς ἄλλον συμποδιζόμενος, καὶ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ φεύγειν φθεγγόμενος·

ἔφριξαν, ἐσαλεύθησαν, κατεπλάγησαν, ἐταράχθησαν, ἠλλοιώθησαν, ἐθροήθησαν, ἔστησαν ὁμοῦ καὶ ἐξέστησαν, ἠπόρησαν ὁμοῦ καὶ ἐτρόμαξαν.

Καὶ ὁ μὲν κεχηνὼς ἵστατο, ὁ δὲ τοῖς γόνασι τὸ πρόσωπον συνεκάλυπτε·

καὶ ἄλλος πρηνὴς ἀνεπήγνυτο, καὶ ἕτερος ὡσεὶ νεκρὸς ἀπεστηλοῦτο, καὶ ἄλλος τῷ θάμβει κατείχετο, καὶ ἕτερος οὐρανίων ἠλλοιωμένος κατέκειτο, καὶ ἄλλος ἐνδότερον ἔφευγεν.

Ἐκεῖ γὰρ τότε διέκοψε Χριστὸς ἐν ἐκστάσει κεφαλὰς δυναστῶν·

ἐκεῖ ἐσείσθησαν ἐν αὐτῷ, ἐκεῖ διήνοιξαν χαλινοὺς αὐτῶν λέγοντες·

Τίς ἐστιν οὗτος ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης;

τίς ἐστιν οὗτος ὁ τοσοῦτος, ὁ μετὰ τοσούτων τοιαῦτα ἐνταῦθα ἐπιτελῶν θαύματα;

Τίς οὗτός ἐστιν ὁ βασιλεὺς τῆς δόξης, ὁ ἐν ᾅδῃ ποιῶν νῦν τὰ οὐδέποτε ἐν ᾅδῃ γενόμενα;

τίς οὗτος ὁ ἐξάγων ἔνθεν τοὺς ἀπ' αἰῶνος κεκοιμημένους;

τίς ἐστιν οὗτος ὁ λύσας καὶ καταλύσας ἡμῶν τῶν ἀηττήτων τὸ θράσος καὶ τὸ κράτος, καὶ ἐξάγων ἐκ τῆς τοῦ ᾅδου φυλακῆς τοὺς ἀπ' αἰῶνος πεπεδημένους;

Πρὸς οὓς ἀνέκραζον αἱ τοῦ ∆εσπότου δυνάμεις λέγουσαι·

Μαθεῖν βούλεσθε, ὦ παράνομοι τύραννοι, τίς ἐστιν οὗτος βασιλεὺς τῆς δόξης;

Κύριος κραταιὸς καὶ δυνατός·

Κύριος δυνατὸς καὶ ἰσχυρὸς καὶ ἀήττητος ἐν πολέμοις.

Οὗτος ἐκεῖνός ἐστιν ὁ ἐκ τῶν οὐρανίων ἀψίδων ἐξορίσας καὶ ἀποῤῥίψας ὑμᾶς, ὦ δείλαιοι καὶ παράνομοι τύραννοι! Ἐκεῖνος οὗτός ἐστιν ὁ ἐν ὕδασι Ἰορδάνου συντρίψας τὰς κεφαλὰς τῶν δρακόντων ὑμῶν.

Οὗτος ἐκεῖνός ἐστιν ὁ διὰ σταυροῦ στηλιτεύσας, καὶ θριαμβεύσας, καὶ νεκρώσας ὑμᾶς.

Ἐκεῖνος οὗτός ἐστιν ὁ δήσας, καὶ ζοφώσας, καὶ τῇ ἀβύσσῳ παραπέμψας ὑμᾶς.

Οὗτος ἐκεῖνός ἐστιν ὁ πυρὶ αἰωνίῳ καὶ γεέννῃ παραπέμπων καὶ ἀπολλῶν ὑμᾶς.

Λοιπὸν μὴ μέλλετε, μηδὲ ἀναμένετε, ἀλλὰ σπεύσατε, καὶ τοὺς δεσμίους ἐξάξατε, οὓς μέχρι καὶ νῦν κακῶς κατεπίετε.

Τὸ γὰρ ὑμέτερον κράτος λοιπὸν καταλέλυται·

ἡ ὑμῶν τυραννὶς λοιπὸν πέπαυται·

τὸ ὑμέτερον φρύαγμα δεινῶς κατήργηται·

ἡ ὑμῶν μεγαλαυχία εἰς τέλος ἐκλέλοιπεν·

ἡ ὑμῶν ἰσχὺς πεπάτηται καὶ ἀπόλωλε.

Ταῦτα αἱ δεσποτικαὶ τοῦ ∆εσπότου δυνάμεις ταῖς ἐναντίαις δυνάμεσιν ἔλεγον, ὁμοῦ τε καὶ κατέσπευδον.

Καὶ οἱ μὲν τὸ δεσμωτήριον ἐξ αὐτῶν τῶν θεμελίων κατέσκαπτον·

οἱ δὲ τὰς ἐναντίας ἐξουσίας κατεδίωκον ἐκ τῶν ἐξωτέρων ταμείων φευγούσας ἐνδότερον.

Καὶ ἄλλοι τὰς καταδύσεις, καὶ τὰ φρούρια, καὶ τὰ σπήλαια διερεύνων, καὶ ἔτρεχον.

Καὶ ἕτεροι ἄλλος ἄλλον ἄλλοθεν δέσμιον τῷ ∆εσπότῃ προσέφερον, καὶ ἄλλοι τὸν τύραννον δεσμοῖς ἀλύτοις ἔδεον, καὶ ἕτεροι τοὺς ἀπ' αἰῶνος δεσμίους ἀπέλυον·

καὶ ἄλλοι ἐπέταττον, καὶ ἕτεροι ὑπούργουν ὡς τάχιστα·

καὶ οἱ μὲν εἰσερχομένου τοῦ ∆εσπότου ἐνδότερον προέτρεχον, οἱ δὲ ὡς βασιλεῖ καὶ Θεῷ νικηφόρῳ παρείποντο.

Τούτων δὴ λοιπὸν οὕτως, ἀλλὰ καὶ ὑπὲρ τούτων ἐν τῷ ᾅδῃ γινομένων τε καὶ βοωμένων, θρυλλουμένων ἁπάντων καὶ σειομένων, ὡς ἡ παρουσία τοῦ ∆εσπότου αὐτὰ τὰ κατώτατα τῶν κατωτάτων καταλαμβάνειν ἔμελλεν, ὁ Ἀδὰμ ἐκεῖνος, ὁ πάντων ἀνθρώπων πρωτόκτιστος, καὶ πρωτόπλαστος, καὶ πρωτόθνητος ἐνδότερος πάντων, μετὰ πολλῆς τῆς ἀσφαλείας δέσμιος κατεχόμενος, ἤκουε τῶν τοῦ ∆εσπότου ποδῶν πρὸς τοὺς δεσμίους εἰσερχομένων, καὶ ἐγνώρισε τὴν φωνὴν αὐτοῦ ἐν τῷ δεσμωτηρίῳ περιπατοῦντος, καὶ στραφεὶς πρὸς ἅπαντας τοὺς σὺν αὐτῷ ἀπ' αἰῶνος δεσμίους φησί·

Φωνὴν ποδῶν τινος ἀκούω πρὸς ἡμᾶς εἰσερχομένου·

καὶ ἐὰν ὅλως ἐνταῦθα ἐκεῖνος παραγενέσθαι κατηξίωσεν, ἡμεῖς τῶν δεσμῶν ἠλευθερώθημεν·

ἐὰν ὅλως ἐκεῖνον μεθ' ἡμῶν ὀψόμεθα, ἡμεῖς τοῦ ᾅδου λυτρούμεθα.

Ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα τοῦ Ἀδὰμ πρὸς πάντας τοὺς συγκαταδίκους αὐτοῦ λέγοντος, εἰσῆλθεν ὁ ∆εσπότης πρὸς αὐτοὺς, τὸ νικητικὸν ὅπλον τοῦ σταυροῦ κατέχων.

Ὃν ἰδὼν ὁ Ἀδὰμ ὁ πρωτόπλαστος, καὶ τῇ ἐκπλήξει τὸ στῆθος τύψας, ἐβόησε πρὸς πάντας, καὶ εἶπεν·

Ὁ Κύριός μου μετὰ πάντων.

Καὶ ἀποκριθεὶς ὁ Χριστὸς, λέγει τῷ Ἀδάμ·

Καὶ μετὰ τοῦ πνεύματός σου·

καὶ κρατήσας αὐτοῦ τῆς χειρὸς ἀνίστησι, λέγων·

Ἔγειρε, ὁ καθεύδων, καὶ ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν, καὶ ἐπιφαύσει σοι ὁ Χριστός.

Ἐγὼ ὁ Θεός σου, ὁ διὰ σὲ γενόμενος υἱός σου, ὁ διὰ σὲ καὶ τοὺς ἀπὸ σοῦ, νῦν λέγων καὶ κατ' ἐξουσίαν ἐπιτρέπων τοῖς ἐν δεσμοῖς·

Ἐξέλθετε, καὶ τοῖς ἐν σκότει·

Φωτίσθητε, καὶ τοῖς κεκοιμημένοις·

Ἀνάστητε·

σοὶ διακελεύομαι·

Ἔγειρε, ὁ καθεύδων·

οὐ γὰρ διὰ τοῦτό σε πεποίηκα, ἵνα ἐν ᾅδῃ κατέχῃ δέσμιος.

Ἀνάστα ἐκ τῶν νεκρῶν·

ἐγώ εἰμι ἡ ζωὴ τῶν νεκρῶν.

Ἀνάστα, πλάσμα τὸ ἐμὸν, ἀνάστα, μορφὴ ἡ ἐμὴ, καὶ κατ' εἰκόνα ἐμὴν γεγενημένη.

Ἔγειρε, ἄγωμεν ἐντεῦθεν·

σὺ γὰρ ἐν ἐμοὶ, κἀγὼ ἐν σοὶ, ἓν καὶ ἀδιαίρετον ὑπάρχομεν πρόσωπον·

διὰ σὲ ὁ Θεός σου γέγονα υἱός σου·

διὰ σὲ ὁ ∆εσπότης, ἔλαβον τὴν σὴν μορφὴν τοῦ δούλου·

διὰ σὲ ὁ ὑπεράνω τῶν οὐρανῶν ἦλθον ἐπὶ γῆς καὶ ὑποκάτω γῆς·

διὰ σὲ τὸν ἄνθρωπον γέγονα ὡσεὶ ἄνθρωπος ἀβοήθητος, ἐν νεκροῖς ἐλεύθερος·

διὰ σὲ τὸν ἀπὸ κήπου ἐξελθόντα ἀπὸ κήπου Ἰουδαίοις παρεδόθην, καὶ ἐν κήπῳ ἐσταυρώθην.

Ἴδε τοῦ προσώπου μου τὰ ἐμπτύσματα, ἅπερ διὰ σὲ κατεδεξάμην, ἵνα σε ἀποκαταστήσω εἰς τὸ ἀρχαῖον ἐμφύσημα.

Ἴδε μου τῶν σιαγόνων τὰ ῥαπίσματα, ἃ κατεδεξάμην, ἵνα σου τὴν διαστραφεΐσαν μορφὴν ἐπανορθώσω εἰς τὸ κατ' εἰκόνα μου.

Ἴδε μου τοῦ νώτου τὴν φραγγέλλωσιν, ἣν κατεδεξάμην, ἵνα σκορπίσω τῶν ἁμαρτιῶν σου τὸ φορτίον τὸ ἐπὶ τοῦ νώτου κείμενον.

Ἴδε μου τὰς προσηλωθείσας χεῖρας ἐν τῷ ξύλῳ καλῶς, διὰ σὲ τὸν ἐκτείναντα τὴν χεῖρα ἐν τῷ ξύλῳ κακῶς.

Ἴδε μου τοὺς προσηλωθέντας, καὶ ὀρυχθέντας τῷ ξύλῳ πόδας, διὰ τοὺς σοὺς πόδας τοὺς κακῶς δραμόντας ἐπὶ τὸ ξύλον τῆς παρακοῆς τῇ ἕκτῃ ἡμέρᾳ, ᾗ ἡ ἀπόφασις γέγονεν, καὶ τὴν σὴν ἀνάπλασιν, καὶ παραδείσου ἄνοιξιν πεπόνημαι.

Ἐγευσάμην διὰ σὲ χολὴν, ἵνα ἰάσωμαί σοι τὴν διὰ βρώσεως ἐκείνης τῆς γλυκείας πικρὰν ἡδονήν.

Ἐγευσάμην ὄξους, ἵνα καταργήσω τοῦ σοῦ θανάτου τὸ δριμὺ, καὶ παρὰ φύσιν ποτήριον.

Ἐδεξάμην σπόγγον, ἵνα ἐξαλείψω τὸ χειρόγραφόν σου τῆς ἁμαρτίας.

Ἐδεξάμην κάλαμον, ἵνα ὑπογράψω ἐλευθερίαν τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων.

Ὕπνωσα ἐν τῷ σταυρῷ, καὶ ῥομφαίᾳ ἐνύχθην τὴν πλευρὰν, διὰ σὲ τὸν ἐν παραδείσῳ ὑπνώσαντα, καὶ τὴν Εὔαν ἐκ πλευρᾶς ἐξενέγκαντα.

Ἡ ἐμὴ πλευρὰ ἰάσατο τὸ ἄλγος τῆς πλευρᾶς·

ὁ ἐμὸς ὕπνος ἐξάξει σε ἐκ τοῦ ἐν ᾅδῃ ὕπνου·

ἡ ἐμὴ ῥομφαία ἔστησε τὴν κατὰ σοῦ στρεφομένην ῥομφαίαν.

Λοιπὸν ἔγειρε, ἄγωμεν ἐντεῦθεν.

Ἐξήγαγέ σε ὁ ἐχθρὸς ἀπὸ γῆς παραδείσου·

ἀποκαθιστῶ σε οὐκέτι ἐν παραδείσῳ, ἀλλ' ἐν οὐρανίῳ θρόνῳ.

Ἐκώλυσά σε τοῦ ξύλου τοῦ τυπικοῦ τῆς ζωῆς, ἀλλ' ἰδοὺ αὐτὸς ἐγὼ ἡνώθην σοι ἡ ζωή.

Ἔταξα τὰ χερουβὶμ δουλοπρεπῶς φυλάττειν σε·

ποιῶ τὰ χερουβὶμ θεοπρεπῶς προσκυνῆσαί σε.

Ἐκρύβης ἀπὸ Θεοῦ ὡς γυμνός·

ἀλλ' ἰδοὺ ἔκρυψας ἐν ἑαυτῷ Θεὸν γυμνόν.

Ἐνεδύθης τὸν τῆς αἰσχύνης δερμάτινον χιτῶνα·

ἀλλ' ἐνεδύθην Θεὸς ὢν τὸν τῆς σῆς σαρκὸς αἱμάτινον χιτῶνα.

∆ιὸ ἐγείρεσθε, ἄγωμεν ἐντεῦθεν, ἀπὸ τοῦ θανάτου εἰς τὴν ζωὴν, ἀπὸ τῆς φθορᾶς εἰς ἀφθαρσίαν, ἀπὸ τοῦ σκότους εἰς τὸ αἰώνιον φῶς.

Ἐγείρεσθε, ἄγωμεν ἐντεῦθεν, ἀπὸ τῆς ὀδύνης εἰς εὐφροσύνην, ἀπὸ δουλείας εἰς ἐλευθερίαν, ἀπὸ φυλακῆς εἰς τὴν ἄνω Ἱερουσαλὴμ, ἀπὸ τῶν δεσμῶν ἐπὶ τὴν ἄνεσιν, ἀπὸ τῆς κατοχῆς ἐπὶ τὴν τοῦ παραδείσου τρυφὴν, ἀπὸ τῆς γῆς εἰς τὸν οὐρανόν.

Ἐπὶ τοῦτο γὰρ ἀπέθανον, καὶ ἀνέστην, ἵνα καὶ νεκρῶν καὶ ζώντων κυριεύσω.

Ἐγείρεσθε, ἄγωμεν ἐντεῦθεν·

ὁ γὰρ Πατήρ μου ὁ οὐράνιος τὸ ἀπολωλὸς ἐκδέχεται πρόβατον.

Τὰ ἐννενήκοντα ἐννέα τῶν ἀγγέλων πρόβατα τὸν σύνδουλον ἀναμένουσιν Ἀδὰμ, πότε ἀναστῇ, καὶ πότε ἀνέλθῃ καὶ πρὸς Θεὸν ἐπανέλθῃ.

Χερουβικὸς θρόνος ηὐτρέπισται·

οἱ ἀναφέροντες ὀξεῖς τε καὶ ἕτοιμοι·

ὁ νυμφὼν παρεσκεύασται·

ἐδέσματα ἕτοιμα·

αἱ αἰώνιοι σκηναὶ καὶ μοναὶ ἕτοιμοι·

οἱ θησαυροὶ τῶν ἀγαθῶν ἀνεῴχθησαν, ἡ τῶν οὐρανῶν βασιλεία πρὸ αἰώνων ἡτοίμασται·

ἃ ὀφθαλμὸς οὐκ οἶδεν, καὶ οὖς οὐκ ἤκουσε, καὶ ἐπὶ καρδίαν ἀνθρώπου οὐκ ἀνέβη, ἃ ἀγαθὰ τὸν ἄνθρωπον περιμένουσι.

Ταῦτα καὶ τὰ τοιαῦτα τοῦ ∆εσπότου λέγοντος, ἀνίστανται σὺν αὐτῷ ὁ ἐν αὐτῷ ἡνωμένος Ἀδὰμ, καὶ συνανίσταται καὶ ἡ Εὔα·

καὶ ἄλλα πολλὰ σώματα πίστει ἀπ' αἰῶνος κεκοιμημένα ἀνέστησαν κηρύττοντα τοῦ ∆εσπότου τριήμερον ἀνάστασιν, ἣν φαιδρῶς, οἱ πιστοὶ, ὑποδεξώμεθα, καὶ ὀψώμεθα, καὶ περιπτυξώμεθα μετὰ ἀγγέλων χορεύοντες, μετὰ τῶν ἀσωμάτων ἑορτάζοντες, ὁμοῦ καὶ συνδοξάζοντες τὸν ὑμᾶς ἐκ τῆς φθορᾶς Χριστὸν ἀναστήσαντα, καὶ ζωοποιήσαντα·

ᾧ ἡ δόξα, καὶ τὸ κράτος σὺν τῷ ἀνάρχῳ αὐτοῦ Πατρὶ, καὶ τῷ παναγίῳ καὶ ἀγαθῷ καὶ ζωοποιῷ αὐτοῦ Πνεύματι·

νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.

Πηγή: Ορθόδοξοι Πατέρες

Ἡ πιὸ ἱερὴ ὥρα τοῦ κόσμου. Ἡ πιὸ κρίσιμη στιγμὴ τῆς ἱστορίας του. Ἡ ὥρα ποὺ πέθαινε ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός! Ἐγκαταλελειμμένος, ὑβρισμένος, σταυρωμένος. Ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἀγάπησε μὲ ἄπειρη ἀγάπη. Ἀπὸ αὐτοὺς ποὺ ἦλθε νὰ σώσει. Ἀπὸ τοὺς ἁμαρτωλοὺς ἀνθρώπους. Τὸ αἷμα Του πότισε τὴ γῆ καὶ «ἡ γῆ ἐσείσθη». Σεισμὸς στὴ γῆ. Ἔκσταση καὶ στὸν οὐρανό. Τὸ θέαμα τοῦ σταυρωμένου Θεοῦ δὲν τὸ ἄντεχε οὔτε ἡ γῆ οὔτε ὁ οὐρανός. «Ἐξέστη ὁ οὐρανὸς ἐπὶ τούτῳ καὶ ὁ ἥλιος τὰς ἀκτῖνας ἀπέκρυψε», ψάλλουν οἱ ἱεροὶ ὑμνογράφοι.

Μὲ λιτὲς ἐκφράσεις περιγράφουν τὰ ἱερὰ Εὐαγγέλια τὸν συγκλονισμὸ τῆς κτίσεως κατὰ τὴν ὥρα τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου: «Ἀπὸ δὲ ἕκτης ὥρας σκότος ἐγένετο ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν ἕως ὥρας ἐνάτης» (Ματθ. κζ΄ [27] 45). Ἀπὸ τὴ δωδέκατη ὥρα τὸ μεσημέρι μέχρι τὶς τρεῖς τὸ ἀπόγευμα, δηλαδὴ στὸ διάστημα ποὺ ἦταν κρεμασμένος στὸ Σταυρὸ ὁ Κύριος, ἔγινε σκοτάδι σ’ ὅλη τὴ γῆ.

Δὲν ἦταν ἐξαιτίας κάποιου φυσικοῦ φαινομένου αὐτὸ τὸ σκοτάδι. Δὲν ἦταν μιὰ ἔκλειψη τοῦ ἡλίου, διότι τὶς μέρες ἐκεῖνες ἦταν πανσέληνος, καὶ στὴν περίπτωση αὐτὴ δὲν μπορεῖ νὰ συμβεῖ ἔκλειψη ἡλίου. Τὸ σκοτάδι ἦταν ὑπερφυσικό.

Ζητοῦσαν ἐπίμονα οἱ Ἰουδαῖοι ἀπὸ τὸν Κύριο νὰ κατεβεῖ ἀπὸ τὸν Σταυρό Του, γιὰ νὰ δείξει τὴ δύναμή Του. Ἐ­κεῖνος ὅμως δὲν κατέβηκε, διότι ἦλθε στὸν κόσμο γιὰ νὰ θυσιασθεῖ γιὰ τὴ σωτηρία του. Φανέρωσε ὅμως τὴ δύναμή Του, ὅπως σημειώνει ὁ ἅγιος Ἰω­άννης ὁ Χρυσόστομος, μὲ πολὺ ἐκπληκτικότερο τρόπο. Διότι ἀπὸ τὸ νὰ κατεβεῖ ἀπὸ τὸν Σταυρὸ εἶναι πολὺ θαυμαστότερο, ἐνῶ εἶναι στὸ Σταυρό, νὰ συγ­κλονίζει ὅλη τὴν κτίση.

Ἐπιπλέον δίνει μιὰ εὐκαιρία στοὺς σταυρωτές Του νὰ καταλάβουν Ποιὸς πράγματι εἶναι καὶ τί ἐκεῖνοι ἐπιχείρησαν νὰ κάνουν. «Ὀργιζομένου γὰρ ἐπὶ τοῖς τολμωμένοις ἦν τὸ σκότος ἐκεῖνο», συμπληρώνει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος. Τὸ σκοτάδι ἐκεῖνο φανέρωνε τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ γιὰ ὅσα τόλμησαν νὰ κάνουν οἱ ἄνθρωποι καὶ αὐτὸ θὰ ἔπρεπε νὰ τοὺς ὁδηγήσει σὲ συναίσθηση τῆς ἁμαρτίας τους καὶ σὲ μετάνοια. Καὶ πράγματι, ἀρκετοὶ μετενόησαν καὶ ἐπέστρεψαν στὴν πόλη «τύπτοντες ἑαυ­τῶν τὰ στήθη» (Λουκ. κγ΄ [23] 48).

Ἐπαναστάτησε ἡ κτίση γιὰ τὴν ἀπαράδεκτη συμπεριφορὰ τῶν ἀνθρώπων ἀπέναντι στὸν Κτίστη καὶ Δημι­ουργό της. Τὴν ὥρα τὴ φρικτὴ τῆς Σταυρώσεως «τὰ πάντα συνέπασχον τῷ τὰ πάν­τα κτίσαντι». Ὑπέφεραν τὰ πάντα μαζὶ μὲ Ἐκεῖνον ποὺ ἔκτισε τὰ πάντα. Καὶ ὁ ἥλιος, ποὺ δὲν ἀντίκρισε ποτὲ τέτοιο φρικτὸ ἔγκλημα πάνω στὴ γῆ, δὲν μποροῦσε πιὰ νὰ ἀκτινοβολεῖ τὸ ἄπλετο καὶ ζωογόνο φῶς του, «μὴ φέρων θεάσασθαι Θεὸν ὑβριζόμενον». Δὲν ἄντεχε νὰ βλέπει τὸν Θεὸ νὰ περιφρονεῖται, νὰ ὑβρίζεται καὶ νὰ πεθαίνει ἐξουθενωμένος πάνω στὸ Σταυρό. Κατέβασε τὸ πρόσωπό του, σκυθρώπασε, ἔκρυψε τὶς ἀκτίνες του καὶ σκοτάδι ἔγινε τὸ καταμεσήμερο σ’ ὅλη τὴ γῆ!

Ὅταν γεννήθηκε Αὐτὸς ποὺ εἶναι τὸ φῶς τοῦ κόσμου, μέσα στὴ νύχτα ἔλαμψε φῶς θεῖο, λαμπρὸ καὶ ὑπερκόσμιο ποὺ περικύκλωσε καὶ φώτισε τοὺς ποιμένες τῆς Βηθλεέμ, καὶ ἀστέρι φωτεινὸ ὁδήγησε τοὺς Μάγους τῆς ἀνατολῆς νὰ ἔλθουν νὰ Τὸν προσκυνήσουν. Τώρα ποὺ πεθαίνει πάνω στὸ Σταυρό, ἐνῶ εἶναι μεσημέρι, σκοτάδι καλύπτει τὴ γῆ!

Ὥρα φρικτή. Ὥρα μοναδική. Ὁ Χρι­στὸς πεθαίνει. Ἡ κτίση συγκλονίζεται. Ὁ διάβολος συντρίβεται. Ἡ ἁμαρτία νι­κᾶται.

Ὁ Ἐσταυρωμένος τότε ποὺ ἦταν κρεμασμένος πάνω στὸ ἀτιμωτικὸ ξύλο τοῦ Σταυροῦ ἔδωσε τὴ μεγαλύτερη μάχη στὴν ἱστορία τοῦ κόσμου, τὴ μάχη μὲ τὸ κακό, μὲ τὸν αἴτιο τοῦ κακοῦ, τὸν διάβολο, καὶ μὲ τὴν ἁμαρτία.

Ναί! Πάνω στὸ Σταυρὸ καταλύεται τὸ κράτος τοῦ διαβόλου, διαλύεται τὸ χειρότερο σκοτάδι, τὸ σκοτάδι τῆς ἁμαρτίας.

Ὅσοι καταφεύγουν στὸν Ἐσταυρωμένο, ὅσοι Τὸν πιστεύουν καὶ Τὸν ἀκολουθοῦν, ὅσοι προσκυνοῦν τὸν ζωοποιὸ Σταυρό Του, ὁπλίζονται μὲ ἀκαταμάχητη δύναμη, πολεμοῦν τὴν ἁμαρτία καὶ τὴν νικοῦν.

Σήμερα βλέπουμε τὴν ἁμαρτία νὰ ἐπικρατεῖ καὶ τὸ σκοτάδι της νὰ ἁπλώνεται «ἐπὶ πᾶσαν τὴν γῆν». Ἡ ἀδικία, ἡ στυγνὴ ἐκμετάλλευση, τὸ ἔγκλημα, ἡ τρομοκρατία, ἡ ἀναρχία καὶ ὁ μηδενισμός, ἡ σαρκολατρία, ἡ διαστροφή, ἡ φρίκη καὶ ὁ θάνατος φαίνεται νὰ κυριαρχοῦν παντοῦ. Ἀκόμη καὶ στὴν Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα μας νομοθετήματα ἀντίθεα ἀγνοοῦν τὶς αἰωνόβιες Παραδόσεις μας καὶ τὴν πατροπαράδοτη Πίστη μας, εἰσάγουν ξενόφερτες τακτικὲς στὴ ζωή μας καὶ ἀλλάζουν τὰ ἤθη μας.

Φόβος μεγάλος καὶ βαθιὰ ἀπορία κυριαρχεῖ στὶς ψυχές μας: Ποῦ πᾶμε; Ποῦ βαδίζουμε; Ποιὸς θὰ ἀνακόψει τὴν πορεία μας στὸ σκοτάδι ποὺ ἀπειλητικὸ μᾶς κυκλώνει ἀπὸ παντοῦ;

Οἱ ἅγιες μέρες τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος ζωντανεύουν στὶς ψυχές μας τὰ Ἄχραντα Πάθη τοῦ Κυρίου. Μᾶς ὁδηγοῦν νοερὰ στὸ Γολγοθᾶ. Μᾶς θυμίζουν τὸ φοβερὸ ἐκεῖνο σκοτάδι ποὺ κάλυψε τὴ γῆ κατὰ τὴ Σταύρωση τοῦ Κυρίου. Γιὰ νὰ λυτρωθοῦμε ἀπὸ ὅλα τὰ σκοτάδια ποὺ κρύβουμε μέσα μας καὶ ποὺ κυριαρχοῦν γύρω μας. Γιὰ νὰ λάμψει τὸ φῶς τοῦ Θεοῦ στὶς καρδιές μας καὶ στὸν κόσμο μας. Γιὰ νὰ μὴ νικήσει ὁ θάνατος, ἀλλὰ νὰ κυριαρχήσει ἡ ζωή, ἡ αἰώνια καὶ ἀληθινή, τὴν ὁποία μᾶς ἐξασφάλισε ὁ Χριστὸς μὲ τὸν ζωοποιὸ Σταυρὸ καὶ τὴν ἔνδοξη Ἀνάστασή Του.

Πηγή: Ο Σωτήρ

Πρὸ ἡμερῶν θαυμαστής τοῦ Κώστα Σημίτη ἔγραψε πὼς μεταξύ των ἐπιτυχιῶν του ἐξέχουσα θέση ἔχει ἡ «νίκη» του στὸ θέμα τῶν ταυτοτήτων. Τὸ «ἐπίτευγμα» του ἦταν ὅτι μὲ τὴν πανίσχυρη ἐξουσία του καὶ τὸν παντοδύναμο προπαγανδιστικὸ μηχανισμὸ ποὺ διέθετε, «νίκησε» τρία καὶ πλέον ἑκατομμύρια ἀνίσχυρων πολιτῶν, ποὺ δήλωσαν τὴ θέλησή τους νὰ ἀναγράφεται προαιρετικά το θρήσκευμα στὶς ἀστυνομικὲς ταυτότητες, γιατί ἡ Ὀρθοδοξία γιὰ τοὺς Ἕλληνες ἀποτελεῖ βασικὸ στοιχεῖο τῆς ἰδιοπροσωπίας τους. Ἡ ἐπιτυχία τοῦ κ. Σημίτη ἤταν ὅτι συσπείρωσε σὲ εἰρηνικὴ ἐκδήλωση ὑπὲρ τῆς ταυτότητάς τους τόσους Ἕλληνες. Ἦταν ἡ πολυπληθέστερη μὴ κομματικὴ ἐκδήλωση στὴν Ἱστορία τοῦ ἐλεύθερου ἑλληνικοῦ κράτους.

Ἐνέργειες κατὰ τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας Τοῦ ὑπῆρξαν πολλὲς στὰ 2000 χρόνια ποὺ πέρασαν. Πρῶτα οἱ φαρισαῖοι ἐναντίον τοῦ Ἰδίου. Πίστεψαν πὼς μὲ τὸ νὰ Τὸν ἐξοντώσουν τέλειωσαν μαζί Του. Λάθεψαν. «Μάταια φυλάττεις τὸν τάφο κουστωδία». Ἀκολούθησαν οἱ αὐτοκράτορες – θεοί, μὲ τοὺς διωγμοὺς καὶ τὰ μαρτύρια σὲ βάρος τῶν μαθητῶν Του, οἱ Σουλτάνοι, μὲ τοὺς βίαιους ἐξισλαμισμούς, καὶ στὸν 20ό αἰώνα ὁ «πατερούλης» Στάλιν καὶ.... ὁ «ὑπεράνθρωπος» Χίτλερ. Ὅλοι τους νόμισαν ὅτι ἐξόντωσαν τὴν Ἐκκλησία. Ὅλοι τους ἡττήθηκαν καὶ ἔμειναν στὴν Ἱστορία ὡς αἱμοσταγεῖς τύραννοι.

Στὸν τρέχοντα, 21ο αιώνα, τὸ ἔργο τῶν διωκτῶν τῆς Ἐκκλησίας ἀνέλαβαν οἱ φανατικοὶ ἄθεοι, πολιτικοὶ καὶ διανοούμενοι, ὀπαδοὶ τοῦ Σὰντ καὶ τοῦ Μαμωνᾶ. Οἱ παλιοὶ καὶ οἱ σύγχρονοι διῶκτες τῆς Ἐκκλησίας βάλλουν σὲ βάρος Της ἐν ὀνόματι τοῦ «προοδευτισμοῦ». Εἶναι καλοὶ ἐκφραστὲς τῆς γλώσσας, ποὺ περιγράφει ὁ Ὄργουελ.

Ὁ Ἐρρίκος Ἴψεν, στὸ θεατρικό του ἔργο «Αὐτοκράτορας καὶ Γαλιλαῖος», περιγράφει τὴ ζωὴ τοῦ αὐτοκράτορα Ἰουλιανοῦ, τοῦ ἐπιλεγόμενου Παραβάτη. Αὐτὸς ἐπιχείρησε νὰ ἀναβιώσει τὴν εἰδωλολατρία, διώκοντας ἀμείλικτά τους χριστιανούς, καίγοντας βιβλία τους, καταστρέφοντας ναούς τους. Ὅταν διαπίστωσε πῶς οἱ χριστιανοὶ προτιμοῦσαν τὸ μαρτύριο ἀπὸ τὸν «προοδευτισμὸ» τῶν εἰδώλων διερωτήθηκε: «Μὲ δώδεκα ἀνθρώπους τιποτένιους, ψαράδες, ἀγράμματους, ἔφτιαξε ὅλο αὐτό;». Καὶ ὅταν ὁ Μάξιμος, ὁ μυστικιστὴς σύμβουλός του, τοῦ εἶπε ὅτι θὰ νικήσει τὸ Χριστό, συνέχισε νὰ διερωτᾶται: « Καὶ ποιὸ θὰ εἶναι τὸ ὄφελος γιὰ τὸν νικητή;...Οἱ Ἕλληνες καὶ οἱ Ρωμαῖοι μιλοῦν γιὰ τὶς νίκες τοὺς μ’ ἕνα ψυχρὸ θαυμασμό, τὴ στιγμὴ ποὺ ὁ ἄλλος, ὁ Γαλιλαῖος, ὁ γιὸς τοῦ ξυλουργοῦ, θρονιάστηκε μὲς στὶς φλογερὲς ψυχὲς τῶν πιστῶν σὰν βασιλιὰς τῆς Ἀγάπης!...».

Ὁ Ἰουλιανὸς πέρασε στὴν Ἱστορία ὡς ὁ ἡττημένος. Τὸ ἴδιο οἱ φαρισαῖοι καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι διῶκτες τοῦ Χριστοῦ. Καὶ ὡς πρὸς τοὺς χριστιανούς, ὁ Ἴψεν βάζει τὸν Μέγα Βασίλειο νὰ λέγει, στὸ τέλος τοῦ ἔργου, ὅτι οἱ διωγμοὶ εἶναι ὄχι γιὰ τὸν θάνατο, ἀλλὰ γιὰ τὴ λύτρωση καὶ τὴν ἐξύψωσή τους καὶ τὴ Μακρίνα, τὴν ἀδελφή του, νὰ τονίζει πὼς ὁ Παντοδύναμος θὰ κρίνει, κείνη τὴ μεγάλη μέρα, «τοὺς νεκροὺς ποὺ ζοῦνε καὶ τοὺς ζωντανοὺς ποὺ εἶναι πεθαμένοι».-

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Αφού ωδήγησαν oι Εβραίοι τον Ιησού στο πραιτώριο, όπου είχε την έδρα του ο Πιλάτος, «δεν μπήκαν σ' αυτό για να μη μολυνθούν, αλλά για να φάνε το πάσχα» (Ιω. 18,28). Θα μολύνονταν γιατί θα έμπαι­ναν σε περιοχή όπου υπήρχαν ένζυμα. Ήταν περίπου η 6η πρωινή ώρα της Παρασκευής, 14ης Νισάν. Από την 6η απογευματινή ώρα της Παρασκευής άρχιζε η 15η Νισάν, η πρώτη ημέρα της επταήμερης εορτής τού Πάσχα, που τότε συνέπιπτε με Σάββατο. Αυτή την ημέρα και επί επτά ημέρες δεν επιτρεπόταν στους Εβραίους να τρώνε, ακόμη και να βλέπουν ένζυμο άρτο: «Θα θυσιάσης το πάσχα στον Κύριο τον Θεόν σου... Δεν θα φας κατ' αυτό ένζυμο. Επτά ημέρες θα τρως άζυμα... Δεν θα αντικρύσης ζύμη σ' όλη την περιοχή σου επί επτά ημέρες» (Δευτερ. 16,2-3). Σε περίπτωσι κατά την οποία μολύνονταν μπαίνοντας σε περιοχή ένζυμων ή με άλλο τρό­πο, δεν μπορούσαν να εορτάσουν το πάσχα παρά μετά από ένα μήνα, και κάτω από τις ίδιες προϋποθέσεις καθάρσεως.

 
 Α' Η ΠΡΩΤΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΤΑΣΙΣ

Αφού ωδήγησαν oι Εβραίοι τον Ιησού στο πραιτώριο, όπου είχε την έδρα του ο Πιλάτος, «δεν μπήκαν σ' αυτό για να μη μολυνθούν, αλλά για να φάνε το πάσχα» (Ιω. 18,28). Θα μολύνονταν γιατί θα έμπαι­ναν σε περιοχή όπου υπήρχαν ένζυμα.

Ήταν περίπου η 6η πρωινή ώρα της Παρασκευής, 14ης Νισάν. Από την 6η απογευματινή ώρα της Παρασκευής άρχιζε η 15η Νισάν, η πρώτη ημέρα της επταήμερης εορτής τού Πάσχα, που τότε συνέπιπτε με Σάββατο. Αυτή την ημέρα και επί επτά ημέρες δεν επιτρεπόταν στους Εβραίους να τρώνε, ακόμη και να βλέπουν ένζυμο άρτο: «Θα θυσιάσης το πάσχα στον Κύριο τον Θεόν σου... Δεν θα φας κατ' αυτό ένζυμο. Επτά ημέρες θα τρως άζυμα... Δεν θα αντικρύσης ζύμη σ' όλη την περιοχή σου επί επτά ημέρες» (Δευτερ. 16,2-3). Σε περίπτωσι κατά την οποία μολύνονταν μπαίνοντας σε περιοχή ένζυμων ή με άλλο τρό­πο, δεν μπορούσαν να εορτάσουν το πάσχα παρά μετά από ένα μήνα, και κάτω από τις ίδιες προϋποθέσεις καθάρσεως.

Στο πραιτώριο μπήκε μόνο ο Ιησούς, όπως συμπεραίνεται καθα­ρά από το Ιωάν. 18,33. Πιθανώτατα θα τον παρέλαβαν οι στρατιώτες της φρουράς.

Ο ηγεμόνας πληροφορήθηκε τα καθέκαστα. Είχε λάβει πικράν πείραν από τον θρησκευτικό φανατισμό του όχλου. Γι’ αυτό, αφού έτσι το απαιτούσε η περίστασις, βγήκε εκείνος έξω προς αυτούς, για να μη θιγούν τα θρησκευτικά τους ήθη.

Ο Πιλάτος δεν μάθαινε πρώτη φορά για τον Ιησού εκείνη την στιγμή, διότι κατά την νυκτερινή σύλληψι του Ιησού από τους Εβραίους είχε λάβει ενεργό μέρος και οργανωμένο τμήμα στρατού, πράγμα που βέβαια ήταν σε γνώσι τού Πιλάτου και με την άδεια του, αφού ήταν προϊσταμένη αρχή κατοχής.

Αφού βγήκε από το πραιτώριο ο Πιλάτος και αφού είδε τον Ιησού που έφεραν εκεί, ερώτα τους Εβραίους: «Τι κατηγορία έχετε εναν­τίον αυτού του ανθρώπου»; (Ιω. 28,29).

Η ερώτησις ήταν επιβεβλημένη, διότι κατά το Ρωμαϊκό Δίκαιο, ο ηγεμόνας δεν μπορούσε να προχώρηση σε ανακριτική ενέργεια η δια­δικασία εναντίον κάποιου προσώπου, αν oι κατήγοροι δεν απάγγελλαν εναντίον του συγκεκριμένη κατηγορία. Αλλά τέτοια κατηγορία δεν εί­χαν απαγγείλει oι Εβραίοι εναντίον τού Ιησού, όπως συμπεραίνεται και από την σχετική σιωπή των δύο πρώτων συνοπτικών1.

Το ερώτημα του Πιλάτου ήταν φυσικώτατο και δεν αναμενόταν να προκαλέση δυσφορία. Εν τούτοις ο τρόπος με τον οποίο απάντησαν οι Εβραίοι δείχνει ότι εθίγησαν. Η απάντησίς τους παρουσιάζει κάποιο φόβο για ενδεχόμενη υπεκφυγή του Πιλάτου και εκβιασμό ώστε να αποφύγη την υπόθεσι. Ακόμη η απάντησίς τους προδίδει ύπαρξι οξύτη­τας από πριν στις σχέσεις του με τους Εβραίους. Με αυτές τις πραγμα­τικές και ψυχολογικές προϋποθέσεις οι Εβραίοι «αποκρίθηκαν και εί­παν σ’ αυτόν: Εάν αυτός δεν ήταν κακοποιός, δεν θα σου τον παραδί­δαμε» (Ιωαν. 18,30).

Η ιταμή αυτή απάντησις δεν ικανοποίησε τον Πιλάτο, διότι «κα­κοποιός» σήμαινε γενική και αόριστη κατηγορία που δεν εξέφραζε συγ­κεκριμένο αδίκημα. Εύλογα από αυτό συμπεραίνει ο Πιλάτος, όπως κα­ταφαίνεται και από την εν συνεχεία απάντησί του, ότι ο Ιησούς δεν εί­χε ακόμη δικασθή από τους φυσικούς του δικαστές. Αυτοί, είναι προ­φανές, ότι κατά την επαφή τους με τον Πιλάτο απέκρυψαν από αυτόν, σκοπίμως βέβαια, την διαδικασία ενώπιον τού Μεγάλου Συνεδρίου και την ενοχοποίησί του για θάνατο, όπως το συμπεραίνουμε από την ίδια εν συνεχεία απάντησί τού Πιλάτου. Και τούτο το έκαναν διότι η δίκη διεξήχθη πάνω σε θρησκευτική κατηγορία, δηλαδή επρόκειτο για ενδοεβραϊκή διένεξι η οποία δεν ενδιέφερε τον Πιλάτο και η οποία θα ματαίωνε την συνέχισι της διαδικαστικής επαφής μαζί του.

Έτσι εξηγείται και η απάντησις τού Πιλάτου: «Είπε λοιπόν σ’ αυ­τούς ο Πιλάτος· να τον λάβετε εσείς και κατά τον νόμον σας να τον κρί­νετε» (Ιωάν. 18,31) «αφού δηλαδή είναι «κακοποιός», γιατί τον ωδηγήσατε σε μένα; Δεν γνωρίζετε ότι εσείς έχετε δικαίωμα να ανακρίνετε και να δικάζετε τους ομοεθνείς σας, με βάσι τους δικούς σας νόμους; Λάβετε τον και δικάστε τον σύμφωνα με τον νόμο σας».

«Είπαν λοιπόν σ' αυτόν οι Ιουδαίοι˙ Σ' εμάς δεν επιτρέπεται να φονεύσουμε κανένα» (Ιωάν. 18,31), έχοντας προφανώς επίγνωσι, ότι είχαν εξουσία μέχρι του να θανατώνουν, αλλά τώρα τους είχε αφαιρεθή αυτή από τους Ρωμαίους. Αυτήν την εξουσία, το δικαίωμα να θανα­τώνουν, η ρωμαϊκή αρχή το είχε επιφυλάξει αποκλειστικό δικαίωμα για τον εαυτό της με το «δίκαιο του ξίφους».

Με την απάντησί τους αυτή οι Εβραίοι προδίδονται, χωρίς να το λένε σαφώς, ότι έχουν σχηματισμένη γνώμη για τον Ιησού, πως υπέ­πεσε σε έγκλημα που συνεπάγεται θάνατο. Ωστόσο δεν απεκάλυπταν ότι το έγκλημα αυτό είναι θρησκευτικού χαρακτήρος και ότι τούτο εκδι­κάσθηκε από το Συνέδριό τους. Αντίθετα, όπως φανερώνεται από την ερώτησι τού Πιλάτου, στον μεθεπόμενο στίχο, προς τον Ιησούν, «συ είσαι ο βασιλεύς των Ιουδαίων;», οι Εβραίοι άφησαν την αόριστη κα­τηγορία ότι ο Ιησούς είναι «κακοποιός» γιατί κινδύνευσε να ματαιωθή η συνέχεια της επαφής τους με τον Πιλάτο και διεμήνυσαν στον Πιλάτο ή έβαλαν τον όχλο να φωνάζη ότι ο Ιησούς αντιποιείται βασιλικό αξίω­μα, υποπίπτει δηλαδή σε συγκεκριμένο έγκλημα. Αυτό το έγκλημα εμ­πίπτει στα πλαίσια τού Ρωμαϊκού Δικαίου και τιμωρείται με την ανώτα­τη των θανατικών ποινών, δηλαδή με την σταύρωσι.

Τόσο η απόκρυψις από τον Πιλάτο τού θρησκευτικού αδικήματος και της δίκης στο Συνέδριο, όσο και η με απότομη στροφή επινόησις πολιτικού αδικήματος αποσκοπούσε σε τούτο: στην οπωσδήποτε εξόντωσι τού Ιησού με σταύρωσι δια της ρωμαϊκής αρχής. Τούτο αποδει­κνύει και το σχόλιο που κάνει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης στην απάντησί των Εβραίων. «σ' εμάς δεν επιτρέπεται να θανατώνουμε κανένα»: «Για να εκπληρωθή ο λόγος τού Ιησού που είπε δείχνοντας με ποιο θάνατο επρόκειτο να πεθάνη» (Ιωάν. 18,32).

Προβάλλοντας ενώπιον τού Πιλάτου την πολιτική κατηγορία της αντιποιήσεως βασιλικού αξιώματος, οι Εβραίοι προέβαιναν, με τρόπο πονηρό και καταχθόνιο, και σε ευθυγράμμισι της πολιτικής αυτής κατη­γορίας με την θρησκευτική κατηγορία που απαγγέλθηκε από το Συνέ­δριο για αντιποίησι από τον Ιησού μεσσιακής ιδιότητος με έννοια κο­σμική, με έννοια δηλαδή μεσσία ως κοσμικού βασιλέως. Έτσι στην μεν νυκτερινή δίκη τού Συνεδρίου τους που την απέκρυψαν από τον Πιλά­το, απέκρουσαν την μεσσιακή ιδιότητα τού Ιησού, τώρα δε τον παρου­σιάζουν ενώπιον τού Πιλάτου σαν ένοχο εγκλήματος προσβολής τού αυτοκράτορος, που στις επαρχίες συνήθως ετιμωρείτο με σταύρωσι.

Διαφαίνεται πλέον με ευκρίνεια η όλη πλεκτάνη, το όλο εβραϊκό σχέδιο και ο τελικός του σκοπός.

Σ' αυτό το σημείο ακριβώς προβάλλει η πρώτη παρανομία τού Πιλάτου. Έπρεπε να διαμαρτυρηθή στους Εβραίους, διότι αυτοί συνέλαβαν τον Ιησούν για πολιτικό έγκλημα, ενώ αρμόδια για την σύλληψι πολιτικού εγκληματία ήταν τα όργανα της ρωμαϊκής εξουσίας, και μάλιστα αν έπαιρναν εντολή από τον Ηγεμόνα. Βέβαια συμμετείχαν και Ρωμαίοι στρατιώτες στην σύλληψι τού Ιησού, αλλά όχι στο όνομα της ρωμαϊκής εξουσίας ή κατόπιν εντολής της. Συμμετείχαν σαν βοηθητικοί παράγοντες τού Μ. Συνεδρίου, που για θρησκευτική κατηγορία έδωσε εντολή συλλήψεως. Οι στρατιώτες εκλήθησαν σ' αυτό από το Μ. Συνέ­δριο.

Σύμφωνα με την μεικτή νομοθεσία που ίσχυε στην Παλαιστίνη, έπρεπε να τηρηθή κάποια τάξις προκειμένου για Εβραίο που κατηγορείτο για πολιτικό έγκλημα. Έπρεπε δηλαδή να τον καταγγείλουν οι Εβραίοι στην ρωμαϊκή αρχή. Έπειτα έπρεπε να εκδώση ο Πιλάτος έν­ταλμα συλλήψεως, εάν από πρόχειρη προανάκρισι επείθετο για το βά­σιμο της καταγγελίας. Έπρεπε να εκτελεσθή το ένταλμα αυτό από τα στρατιωτικά όργανα τού Ρωμαίου ηγεμόνος μετά από τυπική άδεια τού προέδρου τού Μ. Συνεδρίου. Και έπειτα να προχωρήση ο Πιλάτος στην εκδίκασι της υποθέσεως τού κατηγορουμένου, Εβραίου στο γένος και Ρωμαίου στην υπηκοότητα.

Αλλά ας συνεχίσουμε την αφήγησι στην φυσική αλληλουχία των φάσεων της.

Οι Εβραίοι δεν περιορίσθηκαν στην προς τον Πιλάτο κατηγορία τού Ιησού, ότι θεωρούσε τον εαυτό του βασιλέα των Ιουδαίων, κατη­γορία που συμπεραίνεται, όπως είπαμε, από την απάντησί τού Πιλάτου. Αλλά προχώρησαν. Προφανώς από φόβο μήπως ο Πιλάτος εκλάβη και αυτήν την Ιουδαϊκού περιεχομένου κατηγορία σαν ενδοϊουδαϊκή υπόθεσι, όπως και πραγματικά συνέβη. Όπως συμπεραίνεται από το χωρίο Ιωάν. 19,152 συνύφαναν και συνέκλωσαν μ’ αυτήν και άλλες δύο κατηγορίες. Αυτές αναφέρονταν σαφώς στην δημόσια τάξι και στο πρόσωπο τού Ρωμαίου αυτοκράτορος. Δηλαδή επρόκειτο για κατηγο­ρίες σαφώς πολιτικού περιεχομένου που συνεπάγονταν θάνατο, ώστε ο Πιλάτος να αναγκασθή να λάβη θέσι καταδικαστική απέναντι στον Ιησού. Έτσι συναποτελέσθηκε τριπλή κατηγορία πολιτικού περιε­χομένου. Γι' αυτήν μας πληροφορεί ο Ευαγγελιστής Λουκάς, εξιστο­ρώντας πως μόλις έφεραν τον Ιησού στον Πιλάτο «άρχισαν να τον κα­τηγορούν, λέγοντας: Τούτον τον βρήκαμε να διαστρέφη και να αναταράζη το έθνος μας και να εμποδίζη να δίνουμε φόρους στον Καίσαρα και να λέη ότι είναι Χριστός βασιλεύς» (Λουκ. 23,2).

Δηλαδή κατηγόρησαν τον Ιησού ότι α) φέρνει αναταραχή στο Ιουδαϊκό έθνος, διασαλεύοντας την δημόσια τάξι, β) εμποδίζει τον λαό να πληρώνη τους νόμιμους φόρους στον αυτοκράτορα της Ρώμης και γ) θεωρεί τον εαυτό του σαν κεχρισμένο βασιλέα μας, σφετερίζεται δη­λαδή ιδιότητα, που ανήκει μόνο στον αυτοκράτορα, τον μόνο πραγματι­κό μας βασιλέα.

Την πρώτη κατηγορία κατά τού Ιησού, ότι παρακινεί τον λαό σε επανάστασι, επεξηγούν οι Εβραίοι πιο κάτω: «Ανασείει (=αναταράζει) τον λαό, διδάσκοντας σ' όλη την Ιουδαία. Άρχισε από την Γαλιλαία και έφθασε έως εδώ» (Λουκ. 23,5). Δεν αποσαφηνίζουν το περιεχόμε­νο της διδασκαλίας του. Σιώπησαν τον τρόπο της διδασκαλίας του. Υπογραμμίζουν την αναταραχή τού λαού, για να προσδώσουν στο αδί­κημα χαρακτήρα διασαλεύσεως της δημοσίας τάξεως. Και όπως εκφρά­ζονται, συναρτώντας την κατηγορία αυτή με την επόμενη, αποσκοπούν προφανώς στο εξής: στο να δημιουργήσουν στον Πιλάτο την εντύπωσι ότι η διδασκαλία τού Ιησού ήταν πολιτικού περιεχομένου, δηλαδή επα­ναστατική κατά της κυριάρχου ρωμαϊκής αρχής. Το ήξεραν καλά ότι μία διδασκαλία θρησκευτικού περιεχομένου δεν θα ενδιέφερε τον Πιλάτο και δεν θα εξυπηρετούσε τους σκοπούς τους.

Η πρώτη αυτή κατηγορία ήταν κατά δύο τρόπους ψευδής: α) Διότι η διδασκαλία τού Ιησού δεν ήταν πολιτικού περιεχομένου και β) Διότι ο Ιησούς διδάσκοντας και θαυματουργώντας δεν «ανέσειε» τον λαό. Δεν απέβλεπε στο να εντυπωσιάση. Αντίθετα συνιστούσε αποφυγή θορύβου. Και ο ίδιος εξαφανιζόταν όταν αντιλαμβανόταν κο­σμοσυρροή. Όπου ο λαός εκδηλωνόταν, εκδηλωνόταν ενθουσιωδώς υπέρ τού Ιησού και εντελώς αυθόρμητα.

Η δεύτερη κατηγορία ήταν επίσης ψευδής.  Διότι τουναντίον ο Ιησούς συνιστούσε την πληρωμή των νομίμων φόρων στον Καίσαρα. Ακόμη είναι και κακοήθης η κατηγορία, διότι αυτή την σύστασι την είχε κάνει ο Ιησούς σ' αυτούς τους κατηγόρους του. Επομένως ψεύδονταν ενσυνείδητα. Και την είχε κάνει την σύστασι αυτή έντονα σε αντίκρουσι παγιδευτικής απόπειράς των, για να του αποσπάσουν αντί­θετη σύστασι. Συνεπώς διαστρέφουν τώρα την σχετική σύστασι τού Ιησού σε αρνητική, που ο Ιησούς με έμφασι είχε αποκρούσει. Αυτή η κακοήθεια αποτελεί επίτασι τού ψεύδους, εν γνώσει των βαρύτατων συνεπειών, που θα συνεπαγόταν τούτο όταν πιστευόταν.

Και η τρίτη κατηγορία ήταν όμοια ψευδής, διότι ο Ιησούς είχε αποκρούσει έντονα την απόδοσι σ' αυτόν της ιδιότητος κοσμικού βασι­λέως. Μιλούσε συνεχώς για βασιλεία τού Θεού ή για βασιλεία ουρα­νών και για τίποτε δεν λογάριαζε όλες τις βασιλείες της οικουμένης, με τις οποίες αντιδιέστελλε την δική του ουράνια θεϊκή βασιλεία. Και την νομιμοφροσύνη του απέναντι στην κυρίαρχη πολιτική εξουσία την είχε επιδείξει και με άλλο τρόπο, αλλά και με την ολοπρόθυμη θεραπεία τού δούλου τού εκατοντάρχου. Εκατόνταρχος εσήμαινε Ρωμαίος αξιωματι­κός της αυτοκρατορίας που έφερε πάνω του τα εμβλήματα τού αυτοκράτορος.

Γι’ αυτούς τους λόγους ο Πιλάτος είχε, όπως φαίνεται, άριστη ιδέα για τον Ιησού. Διότι μόνο στην εισήγησι τού Πιλάτου πρέπει να αποδοθή η μετά την ανάστασιν τού Ιησού επιμονή τού αυτοκράτορος Τιβερίου να τιμήση τον Ιησού. Την εποχή εκείνη που αναμειγνύονταν οι θρησκείες και οι θεοί, ο Τιβέριος επέμεινε να συγκαταριθμηθή και ο Ιησούς μεταξύ των θεών, εάν η σχετική παράδοσις αληθεύη3.

Από τα τρία άρθρα της πολιτικής κατηγορίας των Εβραίων εναν­τίον τού Ιησού, ο Πιλάτος προσέχει στο τρίτο, δηλαδή στην δήθεν αντιποίησι βασιλικού αξιώματος. Η κατηγορία αυτή ήταν πραγματικά η πιο βαρειά, διότι συμπεριλάμβανε τις δύο άλλες. Εάν αυτή αποδεικνυό­ταν αληθινή, οι άλλες δεν χρειάζονταν καμμία απόδειξι, σαν φυσικές συνέπειές της.

Όφειλε ο Πιλάτος τώρα να προχωρήση αμέσως στην ουσία της κατηγορίας, ακριβώς διότι, κατά την αντίληψι τού Δικαίου που και τότε ίσχυε «majestatis crimen omnium accusatorum complementum erat»4.

«Εισήλθε λοιπόν πάλι στο πραιτώριο ο Πιλάτος και φώναξε τον Ιησού και τού είπε, «συ είσαι ο βασιλεύς των Ιουδαίων»; (Ματθ. 27,11).

Από την στιγμή αυτή κυρίως αρχίζει η ανάκρισις, προχωρεί δηλα­δή ο Πιλάτος στην ουσιαστική εξέτασι της κατηγορίας για να εξακρίβω­ση το βάσιμο ή αβάσιμό της και για να σχηματίση δικαστική γνώμη. Η αντιποίησις βασιλικού αξιώματος ήταν έγκλημα θανάσιμο. Γι' αυτό η ερώτησις τούτη τού Πιλάτου, έστω κι αν σκεφθούμε ότι ενέχει ειρωνεία ή αμφιβολία, είναι εν τούτοις βασική ερώτησις για να διαπιστωθή ή όχι το θανάσιμο έγκλημα που καταγγέλλεται.

«Αποκρίθηκε σ' αυτόν ο Ιησούς· «από μόνος σου συ το λες αυτό ή άλλοι σου το είπαν για μένα;» (Ιωάν. 18,34).

Ο Ιησούς δεν απαντά στο ερώτημα τού Πιλάτου, αλλά τού απευ­θύνει άλλο ερώτημα. Αυτό το κάνει, όχι γιατί δεν γνωρίζει τους κατηγό­ρους, αλλά γιατί ήθελε να ξεσκεπάση την πονηρή γνώμη των Ιου­δαίων, όπως παρατηρεί εύστοχα ο Ιερός Χρυσόστομος· για να αποσπά­ση δηλαδή από το στόμα τού Πιλάτου την ομολογία ότι οι Εβραίοι τον κατηγορούν για έγκλημα, για το οποίο ο ίδιος σαν υπεύθυνη εξουσία, σαν εκπρόσωπος τού Αυτοκράτορος, δεν είχε κανένα στοιχείο.

Με την ερώτησι δηλαδή αυτή ο Ιησούς απέδιδε στον Πιλάτο την μομφή: «Πού, σε ποια δικά σου αυθεντικά στοιχεία στηρίζεσαι και μου απευθύνεις τέτοια ερώτησι, αφού τέτοια δεν υπάρχουν και εν τοιαύτη περιπτώσει, επιτρέπεται να δίνης πίστι σε όσα ανεύθυνα και αναπόδεικτα σου καταγγέλλουν οι Εβραίοι, των οποίων άλλωστε γνωρίζεις τις διαθέσεις απέναντί σου»;

Γι' αυτό και η μομφή αυτή έθιξε τον Πιλάτο και σε ύφος ζωηρό, «αποκρίθηκε ο Πιλάτος· «μήπως εγώ είμαι Ιουδαίος; Το δικό σοι έθνος και οι αρχιερείς σε παρέδωσαν σ' εμένα. Τι έχεις κάνει»; (Ιωάν 18,35). «Τι με ρωτάς; Μήπως εγώ είμαι Εβραίος, για να γνωρίζω τι έ­χετε μεταξύ σας; Οι ομοεθνείς σου και οι άρχοντες σου σε παρέδωκαν σε μένα; τι έκανες»;

Η απάντησις τού Πιλάτου ήταν φυσική. Προδίδει όμως την δυσ­φορία του, διότι έχει πάλι δοσοληψίες με τους Εβραίους, που τού ήταν τόσο αντιπαθείς. Η απάντησίς του και μάλιστα η ερώτησις προς τον Ιησού, «τι έκανες;» προδίδει ότι ο Πιλάτος από την προηγούμενη ερώτησι τού Ιησού, αντιλήφθηκε ότι ήταν ανυπόστατη η κατηγορία, και ζήτησε να μάθη από τον Ιησού τι έκανε, ώστε ν’ αποδώσουν σ’ αυτόν οι ομοεθνείς του τέτοια κατηγορία.

Επί πλέον η απάντησις τού Πιλάτου δείχνει και τα εξής: α) Ποτέ μέχρι εκείνη την στιγμή δεν έλαβε αφορμή η ρωμαϊκή αρχή να ασχοληθή με τον Ιησού ή να υποπτεύση ότι είναι επικίνδυνος στο κυρίαρχο κράτος. Για πρώτη φορά τώρα προσάγεται σε δίκη ο Ιησούς από τους ομοεθνείς του για τέτοια κατηγορία. Εν τω μεταξύ εγνώριζε ο Πιλάτος ότι οι Εβραίοι κάθε άλλο παρά νοιάζονταν για το ρωμαϊκό κράτος, ώστε να αναστατώνωνται δήθεν διότι θίγεται τούτο από τον Ιησού.

β) Ο Πιλάτος είναι αηδιασμένος από τους Εβραίους και με δυσ­φορία αντιμετωπίζει κατ’ ανάγκη την νέα αυτή ενόχλησί τους. Και

γ) Το περιεχόμενο της πολιτικής κατηγορίας το διατύπωσαν οι Εβραίοι και όχι η ρωμαϊκή αρχή.

Ο Ιησούς αντί να απαντήση αν είναι «βασιλεύς των Ιουδαίων» ή όχι, αρχίζει να επεξηγή στον Πιλάτο ποίου είδους είναι η βασιλεία του. «Η βασιλεία μου — λέει — δεν είναι επίγεια. Αν ήταν επίγεια, οι άν­θρωποί μου θα κατέβαλλαν κάθε προσπάθεια να μη παραδοθώ στους Εβραίους. Η βασιλεία όμως η δική μου δεν είναι από εδώ» (Ιωάν. 18, 36).

Ακούοντας αυτά τα λόγια ο Πιλάτος παραξενεύεται, γιατί ωστόσο ο Ιησούς κάνει λόγο για βασιλεία του. Προϋποθέτει λοιπόν τον εαυτόν του σαν βασιλέα. Έτσι έρχεται φυσική η ερώτησις τού Πιλάτου που ακολουθεί. Ζητεί ο Πιλάτος σαφή απάντησί από τον Ιησού, αν είναι βα­σιλεύς ή όχι. «Είπε λοιπόν σ' αυτόν ο Πιλάτος˙ Είσαι λοιπόν βασιλεύς»; (Ιωάν. 18,37).

Είναι χαρακτηριστική η διαφορά αυτής της ερωτήσεως τού Πιλά­του από αντίστοιχη προηγουμένη. Πιο πάνω ο Πιλάτος ερώτησε τον Ιησού: «Συ είσαι ο βασιλεύς των Ιουδαίων»; Τώρα όμως ερωτά: «Εί­σαι λοιπόν βασιλεύς»; χωρίς τον προσδιορισμό «των Ιουδαίων». Από αυτό φαίνεται καλά ότι τον παραξένεψε κάπως η φράσις που χρησιμο­ποίησε δύο φορές απαντώντας ο Ιησούς, «η βασιλεία η δική μου». Μ' αυτήν την φράσι ο ίδιος πια ο Ιησούς, όχι οι κατήγοροί του απέδιδε στον εαυτό του βασιλική Ιδιότητα.

Ο Ιησούς που αντιλήφθηκε από αυτή την ερώτησι ότι ο Πιλάτος παρά την διευκρίνησι που έγινε, δεν κατανόησε ακόμη την διαφορά ανάμεσα σε ουράνια και επίγεια βασιλεία, αλλά ακόμη τον ερωτούσε αν είναι βασιλεύς με κοσμική έννοια, απαντά: «Συ το είπες ότι εγώ είμαι βασιλεύς. Εγώ γι' αυτό γεννήθηκα και γι’ αυτό ήρθα στον κόσμο για να μαρτυρήσω την αλήθεια. Όποιος είναι από την αλήθεια, ακούει την φωνή μου» (Ιωάν. 18,37).

Δηλαδή: Όχι. Δεν είμαι. Συ λες ότι είμαι βασιλεύς. Εγώ το αρνού­μαι. Και ποτέ δεν ισχυρίσθηκα ότι είμαι βασιλεύς, τέτοιος βασιλεύς κοσμικός και επίγειος, όπως εσύ τον εννοείς.  Εγώ αντίθετα, μία αποστολή έχω σ' αυτήν την γη, και γι’ αυτήν ήρθα: Να κηρύξω την αλήθεια. Όσοι φλογίζονται από την επιθυμία να μη βρίσκωνται στην πλάνη, αυ­τοί με ακολουθούν, με ακούνε και δέχονται την διδασκαλία μου. Δεν εί­μαι λοιπόν βασιλεύς επίγειος, «δεν είμαι τέτοιος που εσύ υποπτεύεσαι» (Ιω. Χρυσόστομος), αλλά κήρυκας και διδάσκαλος της αλήθειας και πνευματικός ηγέτης όσων ποθούν και δέχονται διδασκαλία απαλλαγμέ­νη από σφάλματα και ψέματα, όπως ακριβώς είναι η αληθινή θεογνω­σία που εγώ διδάσκω.

Ο αραμαϊκός ιδιωματισμός «συ λέγεις» ή «συ είπας» έχει αρνη­τική σημασία. Υπογραμμίζει με έμφασι την προσωπική αντωνυμία «εσύ» σε αντίθεσι με την γνώμη τού ομιλούντος «εγώ». Γι’ αυτό ωμιλήσαμε πιο πάνω, στην αντίστοιχη απάντησι τού Ιησού στον αρχιερέα τού Μ. Συνεδρίου. Οι ερμηνείες που δόθηκαν από τον Wettstein (1751) και μετά, ότι η έκφρασις επιβεβαιώνει το ερώτημα, δεν ευστα­θούν. Αυτό φαίνεται ακόμη και από τα συμφραζόμενα. Αν ο Ιησούς βεβαίωνε ότι είναι βασιλεύς, με την έννοια που τον ερώτησε ο Πιλάτος, τότε δεν θάλεγε αμέσως προς τους Ιουδαίους: «Εγώ δεν βρίσκω σ' αυτόν καμμία βάσι για κατηγορία» (Ιωάν. 18,38). Δεν θα σχημάτιζε δηλαδή δικαστική συνείδησι για την απόλυτη αθωότητα τού Ιησού, συνείδησι που την κράτησε σ' όλη την υπόλοιπη διαδικασία.

Κατά το ρωμαϊκό ποινικό δίκαιο η αρχή επιβάλλει την ποινή συγ­χρόνως με την ομολογία τού κατηγορουμένου, με την οποία επιβεβαιώ­νεται η διάπραξις τού αδικήματος. Δηλαδή η ομολογία τού κατηγορου­μένου είχε την πρώτη θέσι στα αποδεικτικά μέσα και καθιστούσε πε­ριττές τις άλλες αποδείξεις.

Την αρνητική έννοια τού αραμαϊσμού διευκρινίζει όχι μόνο η αντί­στοιχη έκφρασις στο χωρίο Λουκ. 22,71, αλλά και η αντίθεσις των εκ­φράσεων στο χωρίο Ματθ. 26,64, «συ είπας — πλην λέγω...» και η δήλωσις τού Πιλάτου προς τους Εβραίους στο χωρίο Μάρκ. 15,12, ότι αυτοί ονομάζουν τον Ιησού βασιλέα των Ιουδαίων— «τον οποίον εσείς λέγετε βασιλέα των Ιουδαίων».

«Λέγει σ' αυτόν ο Πιλάτος· τι είναι αλήθεια»; Και η ερώτησις αυτή μαρτυρεί ότι ήταν αρνητική η απάντησις τού Ιησού στο ερώτημα, αν ή­ταν βασιλεύς, διότι η απάντησις αυτή καθησυχάζει απόλυτα τον Πιλάτο και παύει πια ν' ασχολήται με την υποτιθεμένη βασιλική ιδιότητα τού Ιησού. Αντίθετα βλέποντας αυτός ότι έχει απέναντί του έναν διδάσκα­λο που ισχυρίζεται ότι ήρθε να κηρύξη την αλήθεια, τον ερωτά, «τι εί­ναι αλήθεια»; Η ερώτησις αυτή φανερώνει την εντύπωσι τού Πιλάτου, ότι ο Ιησούς ήταν ιδεολόγος που ερευνούσε άλλους κόσμους υψηλό­τερους. Η ερώτησις διακρίνεται περισσότερο για σκεπτικισμό παρά για επιθυμία γνώσεως, αφού αυτός που ρώτησε δεν περιμένει καν απάντη­σι, αλλά βγαίνει για να δώση τέλος στην υπόθεσι.

«Και αφού είπε αυτό βγήκε πάλι προς τους Ιουδαίους και τους λέ­γει· εγώ δεν βρίσκω σ' αυτόν καμμία ενοχή» (Ιωάν. 18,38). Η δήλωσις αυτή τού Πιλάτου εκφράζει την δικαστική του συνείδησι. Είναι το πόρισμα της πρώτης ανακρίσεως τού Ιησού από τον Πιλάτο, αφ' ότου πείσθηκε απόλυτα για την αθωότητά του και το αβάσιμο των Ιου­δαϊκών κατηγοριών κατά τού Ιησού απέναντι στην ρωμαϊκή εξουσία. Από την έκφρασι «σ' αυτόν» δηλαδή στον Ιησού, συμπεραίνεται κα­θαρά ότι ο Πιλάτος βγαίνοντας από το εσωτερικό διαμέρισμα του πραιτωρίου, όπου είχε μπει για να ανακρίνη τον Ιησού, έβγαλε μαζί του έξω και τον Ιησού που τον έδειξε στο πλήθος των Εβραίων που ήταν έξω από το πραιτώριο.

Ακούοντας οι Εβραίοι αθώωσι και αντικρύζοντας τον Ιησού, δη­μιουργούν αληθινό πανδαιμόνιο. Εκτοξεύουν κατά τού Ιησού σωρεία από κατηγορίες, ενώ εκείνος σιωπά. «Και κατηγορούσαν αυτόν οι αρ­χιερείς με πολλές κατηγορίες» (Μαρκ. 15,3). «Και ενώ κατηγορείτο αυ­τός από τους αρχιερείς και τους πρεσβυτέρους δεν έδινε καμμία απόκρισι» (Ματθ. 27,12).

Ο Πιλάτος περιέρχεται σε δύσκολη θέσι. Και η ηρεμία τού Ιησού που σιωπά, ερχόμενη σε αντίθεσι με εκείνη την οχλοβοή, τον ενοχλεί. Απ' αυτό εξηγείται ότι «πάλι τον ερωτούσε ο Πιλάτος λέγοντας, «δεν δίνεις καμμία απόκρισι; δες πόσο πολύ σε κατηγορούν» (Μάρκ. 15,4), «δεν ακούς πόσο πολύ σε κατηγορούν» (Ματθ. 27,13). Έπρεπε φυσι­κά μετά την απαγγελία της κατηγορίας από τους κατηγόρους ν’ ακολουθήση η υπεράσπισις τού κατηγορουμένου. Και επειδή απουσιάζουν μάρτυρες υπερασπίσεως, προτρέπεται ο Ιησούς από τον Πιλάτο και προκαλείται έντονα να υπερασπίση τον εαυτό του. Ο Ιησούς όμως πα­ραιτείται από το να υπερασπίση τον εαυτό του και σιωπά. «Ο δε Ιησούς δεν έδωσε πια καμμία απόκρισι, ώστε να θαυμάζη ο ηγεμών υπερβολικά» (Ματθ. 27,14).

Οι Εβραίοι εν τω μεταξύ προσπαθούν με κραυγές να στηρίξουν την πολιτική κατηγορία. Σε αντίθεσι προς την απαλλακτική κρίσι τού Πι­λάτου, ισχυρίζονται ότι ο Ιησούς είναι ένοχος. Συγκεκριμένα «επέμε­ναν και έλεγαν ότι αναταράσσει τον λαό και διδάσκει σ' όλη την Ιου­δαία· αφού άρχισε από την Γαλιλαία ήρθε ως εδώ» (Λουκ. 23,5).

Στο άκουσμα της Γαλιλαίος, ο Πιλάτος βρίσκει διέξοδο από την δύσκολη εκείνη θέσι στην οποία είχε περιέλθει. Αφού δηλαδή διεπίστωσε ότι ο Ιησούς είναι Γαλιλαίος και ότι το αδίκημα που καταγγελλό­ταν είχε αρχίσει να διαπράττεται εκεί, τον στέλλουν αμέσως στον τε­τράρχη της Γαλιλαίας Ηρώδη τον Αντύπα με συνοδεία στρατιωτών, ενώ ακολουθούσαν και οι κατήγοροι με τον όχλο. Τον στέλλει στο μι­κρό ανάκτορο δίπλα στο πραιτώριο, όπου διέμενε ο Ηρώδης5, αφού ήρθε από την Γαλιλαία τις ημέρες εκείνες χάριν των εορτών. «Αφού δε άκουσε ο Πιλάτος Γαλιλαία, ρώτησε αν ο άνθρωπος είναι Γαλιλαίος. Και αφού έμαθε ότι ανήκει στην εξουσία του Ηρώδη, τον έστειλε στον Ηρώδη, που βρισκόταν και αυτός στα Ιεροσόλυμα αυτές τις ημέρες» (Λουκ. 23, 6-7).

Η πράξις αυτή τού Πιλάτου επιβαλλόταν από τις διατάξεις τού ρωμαϊκού δικαίου περί ειδικής δικαστικής υποχρεώσεως των κατεχο­μένων λαών. Σύμφωνα μ' αυτές τις διατάξεις το αδίκημα έπρεπε να δι­κάζεται από τις τοπικές αρχές της περιοχής, όπου διαπράχθηκε ή όπου κατοικούσε ή από όπου καταγόταν ο κατηγορούμενος. Στην προκειμένη περίπτωσι ο Ιησούς, αν και γεννήθηκε στην Βηθλεέμ, εθεωρείτο ότι καταγόταν από την περιοχή των υποτιθεμένων γονέων του, δηλαδή την Ναζαρέτ, από την οποία και ωνομαζόταν Ναζαρηνός ή Ναζωραίος ή Γαλιλαίος. Και κατηγορείτο ότι άρχισε την επαναστατική του δράσι από την Γαλιλαία. Επομένως το αδίκημα έπρεπε δικονομικά να δικασθή από την τοπική αρχή τού τόπου όπου διαπράχθηκε, αφού ο τόπος ήταν συγχρόνως ο τόπος προελεύσεως τού κατηγορουμένου. Εάν δε διαπι­στωνόταν ότι πρόκειται για θανάσιμο έγκλημα, έπρεπε να τεθή κάτω από την ουσιαστική κρίσι της ρωμαϊκής αρχής.

Αν ο Πιλάτος απεφάσισε να στείλη τον Ιησού στον Ηρώδη από υπαγόρευσι της δικαστικής του συνειδήσεως για αρμοδιότητα λόγω κατοικίας τού κατηγορουμένου ή αν το έκανε απλώς για να αποφύγη το αδιέξοδο στο οποίο τον είχαν περιαγάγει οι Εβραίοι, δεν μπορούμε με βεβαιότητα να το πούμε. Πάντως είναι γεγονός ότι η ενέργειά του αυτή είναι ντυμένη με νομιμοφάνεια, αφού επέτρεψε στούς Εβραίους να εκτοξεύσουν νέες κατηγορίες κατά τού Ιησού. Θα μπορούσε βέβαια να την κλείση την υπόθεσι, μόλις πείσθηκε από την ανάκρισι τού Ιησού ότι είναι εντελώς αναίτιος των κατηγοριών που τού προσήψαν κατά την προσαγωγή του σ' αυτόν.

Αν έκλεινε τότε την υπόθεσι και αν έπαιρνε διοικητικά μέτρα για να καταστείλη τους εκβιασμούς τού εβραϊκού στοιχείου, θα βρισκόταν οπωσδήποτε κατά πάντα εν τάξει και προς την δικονομία και προς αυτή την έννοια της δικαιοσύνης. Τώρα όμως μετά την αθωωτική ετυμηγο­ρία υπαναχώρησε στούς εβραϊκούς εκβιασμούς, ταλαιπωρούσε έναν αθώο κατηγορούμενο δείχνοντας κάμψι, που πρόδιδε ότι είχε ανα­ποφασιστικότητα και διοικητική αδυναμία. Ακριβώς δε αυτά τα δύο εί­ναι τα κύρια χαρακτηριστικά της αντινομίας που εμφανίζει ο Πιλάτος στην προκειμένη υπόθεσι: Από το ένα μέρος ορθή κρίσις και από το άλλο μέρος αναποφασιστικότητα. Από το ένα μέρος πεποίθησις στην αθωότητα τού κατηγορουμένου και άφ' ετέρου παράδοσίς του για θανάτωσι, σαν να ήταν ένοχος. Ανάμεσα σ' αυτά τα δύο αντίθετα άκρα κινείται το εκκρεμές της αβουλίας του, και σ' αυτήν την κίνησι οφείλε­ται η ανάπεμψις τού Ιησού στον Ηρώδη, μετά την πεποίθησι που σχη­μάτισε και μετά την ομολογία για την αθωότητά του.

Στο σημείο αυτό τερματίζεται η πρώτη φάσις της λεγομένης «δίκης» τού Ιησού ενώπιον του Πιλάτου, ο οποίος ήδη σχημάτισε γνώμη για την αναιτιότητα η αθωότητα τού Ιησού.
 

Β'. Ο ΙΗΣΟΥΣ ΣΤΕΛΛΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΗΡΩΔΗ

Ανάμεσα στην πρώτη αυτή και στην δεύτερη φάσι της λεγομένης «δίκης» τού Ιησού ενώπιον τού Πιλάτου παρεμβάλλεται η ανάπεμψίς του προς τον Ηρώδη με την συνοδεία των κατηγόρων του.

Ο Ηρώδης αυτός ήταν ο Αντύπας, γυιός τού Ηρώδου τού Μεγάλου, τετράρχης της Γαλιλαίος και της Περσίας (4 π.Χ. - 39 μ.Χ.). Σύ­ζυγό του είχε λάβει την θυγατέρα τού βασιλέως Αρέτα Δ', την οποία ό­μως εκδίωξε γιατί ερωτεύθηκε την νύφη του Ηρωδιάδα, την σύζυγο του ομομήτριου αδελφού του Φιλίππου. Οι επιτιμήσεις τού Ιωάννου του Προδρόμου για την ανήθικη αυτή πράξι τού κόστισαν το κεφάλι, το οποίο αξίωσε να λάβη η θυγατέρα τού Φιλίππου και της Ηρωδιάδος Σαλώμη, με την εισήγησι της μητέρας της που εμαίνετο για τον έλεγχο του Ιωάννου.

Ολίγο μετά την εγκληματική αποκεφάλισι τού Προδρόμου, τάρα­ξε τον Ηρώδη η φήμη για την δράσι τού Ιησού «εν δυνάμει πολλή». Η εφιαλτική ψύχωσις που τον κατέτρυχε για το έγκλημα τού παρουσίαζε τον Ιησού σαν τον Πρόδρομο που αναστήθηκε εκ νεκρών. Για τον Ιησού θα είχε ασφαλώς πληροφορήσει τον Ηρώδη και η «Ιωάννα, γυ­ναίκα τού Χουζά, τού επιτρόπου τού Ηρώδου», μία από τις γυναίκες που θεραπεύθηκαν από τον Ιησού (Λουκ. 8,3). Την φοβισμένη εφιαλ­τική ψύχωσι τού Ηρώδη από την φήμη για τον Ιησού την φανερώνουν τα λόγια του: «Τον Ιωάννη εγώ τον αποκεφάλισα. Ποιος όμως είναι αυτός για τον οποίο ακούω τέτοια πράγματα»; (Λουκ. 9,9), «ο Ιωάννης που εγώ αποκεφάλισα αυτός αναστήθηκε» (Μάρκ. 6,16), «και ζητούσε να τον ιδή» (Λουκ. 9,9). Κατεχόταν από άγχος και από διάθεσι να εξοντώση τον Ιησού, ο οποίος και το εγνώριζε και χαρακτήρισε σαν «αλε­πού» τον Ηρώδη, στον οποίο παρήγγειλε ότι άφοβα συνεχίζει την δυ­ναμική του δράσι (Λουκ. 13,32 εξ.).

Από αυτά εξηγείται ότι «ο Ηρώδης σαν είδε τον Ιησού χάρηκε πολύ, διότι ήθελε από πολύ καιρό να τον ιδή, διότι άκουσε πολλά γι’ αυ­τόν. Και έλπιζε μήπως ιδή να κάνη κάποιο θαύμα» (Λουκ. 23,8). Από αυτά είναι προφανές ότι πρωτοαντικρύζοντας ο Ηρώδης τον Ιησού, ουδέ καν ενδιαφέρθηκε να μάθη τον λόγο για τον οποίο τον έφεραν μπροστά του με την συνοδεία τόσων Εβραίων αξιωματούχων και όχλου. Εδοκίμασε αντίθετα ζωηρή ικανοποίησι, διότι επί τέλους έβλεπε τον ακουστό Ιησού και θα μπορούσε να ιδή απ' αυτόν και κάποιο θαύ­μα. Γι' αυτό, πριν προλάβουν οι συνοδοί ν’ ανοίξουν το στόμα, «τού έ­κανε πολλές ερωτήσεις, αλλά αυτός δεν έδινε καμμία απόκρισι» (Λουκ. 23,9).

Ούτε απάντησι λοιπόν έδινε ο Ιησούς στις αλλεπάλληλες ερωτήσεις τού Ηρώδη, προφανώς για την προέλευσί του και την δράσι του ούτε έδειξε κάποιο θαυματουργικό σημείο της δυνάμεώς του για να ικανοποιήση την περιέργεια τού Ηρώδη, ο οποίος είναι φυσικό να έγι­νε έξω φρενών. Η σιωπή τού Ιησού γιγάντωνε το άγχος του, ανακι­νούσε τους εφιάλτες του και αφύπνιζε το φονικό του μίσος. Από την δυσμενή αυτή για τον Ιησού σκηνή έσπευσαν να επωφεληθούν οι συνοδοί τού Ιησού. «Στέκονταν oι αρχιερείς και οι γραμματείς και τον κατηγορούσαν έντονα» (Λουκ. 23,10). Εκβίαζαν έτσι τον Ηρώδη να σταματήση τις ερωτήσεις του, οι οποίες και έμεναν αναπάντητες και να προχωρήση στην ουσία των κατηγοριών, οι οποίες προφανώς θα ήταν αναμασήσεις των κατηγοριών εμπρός στο Μέγα Συνέδριο και στον Πι­λάτο, με υπογραμμισμένη την κατηγορία ότι αναταράζει τον λαό, αφού γι' αυτήν είχε γίνει η παραπομπή τού Ιησού στον Ηρώδη (Λουκ. 23, 6-7).

Ο Ηρώδης όμως δεν είχε πλέον ούτε διάθεσι ούτε ψυχραιμία να ανακρίνη και να δικάση. Έξαλλος εξετράπη με τους στρατιώτες της φρουράς του σε εξευτελιστικές πράξεις για να εξουθενώση τον Ιησού. Αυτό ήταν και υποσυνείδητη αντίδρασις τού αγχώδους πλέγματος συν­αισθημάτων φόβου και μίσους που είχε μέσα του κατά τού δυναμικού Ιησού και κατά τού εφιαλτικού φαντάσματος τού Προδρόμου. «Αφού δε τον εξουθένωσε ο Ηρώδης μαζί με τον στρατό του και αφού τον ενέπαιξε, φορώντας του μανδύα λαμπρό τον έστειλε πίσω στον Πιλά­το» (Λουκ. 23, 11).

Από την πληροφορία για «λαμπρό μανδύα» συμπεραίνουμε ότι ο μέχρι εξουθενώσεως εμπαιγμός συνίστατο στην απομίμησι της βασιλι­κής αμφιέσεως. Αυτό έγινε προφανώς από την επανάληψι εμπρός στον Ηρώδη της κατηγορίας ότι ο Ιησούς αντιποιείται βασιλικό αξίωμα. Εκτός από αυτόν τον εμπαιγμό, με τον οποίο ο Ηρώδης εξουδετέρωσε το άγχος που από πολύ καιρό τον συνείχε για τον Ιησού, ούτε ανάκρισι έκανε ούτε απόφασι εξέδωκε, αλλά απλώς, φαίνεται, διεμήνυσε στον Πιλάτο ότι δεν πρόκειται για σοβαρή υπόθεσι, πολύ δε περισσότερο για θανάσιμο έγκλημα.

Συνεπώς η παραπομπή τού Ιησού στον Ηρώδη για ανάκρισι από τον Πιλάτο, πράξις δικονομική, άσχετα αν προέβη σ' αυτήν από καθή­κον, από νομική ή δικαστική συνείδησι ή από πρόσχημα, κατέληξε σε χλευασμό τού κατηγορουμένου, πράγμα αντίθετο προς τους κανονι­σμούς της δικονομίας. «Έγιναν δε φίλοι ο Πιλάτος και ο Ηρώδης αυτή την ημέρα, γιατί προηγουμένως είχαν έχθρα μεταξύ τους» (Λουκ. 23,12).

Από αυτά μπορεί να φανή και τούτο, ότι η δικονομική νομιμοφά­νεια της ενέργειας τού Πιλάτου δεν ήταν απαλλαγμένη από διπλωματι­κότητα. Ακούοντας για Γαλιλαία, της οποίας ο Τετράρχης βρισκόταν στα Ιεροσόλυμα χάριν της εορτής τού Πάσχα που πλησίαζε, άρπασε την ευκαιρία, για να προβή σε ενέργεια που θα κολάκευε τον Ηρώδη και θα υποβοηθούσε στην αποκατάστασι των σχέσεων μαζί του. Οι σχέσεις αυτές είχαν διακοπή εχθρικά, αφ' ότου ο Ηρώδης, εξωργισμένος ήδη εναντίον τού Πιλάτου για την σφαγή των Γαλιλαίων, την ώρα που σαν προσκυνητές θυσίαζαν στον ναό των Ιεροσολύμων, είχε δεχθή να μεταβιβάση στον αυτοκράτορα της Ρώμης Τιβέριο, με τον οποίο συνδεόταν φιλικώτατα6, διαμαρτυρία των Εβραίων. Η διαμαρτυρία συνίστατο στο ότι ο Πιλάτος κατ’ επανάληψι προσέβαλλε το θρησκευ­τικό τους αίσθημα κατά τις ταραχές μετά από εκείνη την σφαγή. Ήδη με τις ενέργειες τού Πιλάτου οι σχέσεις με τον Ηρώδη αποκαταστάθη­καν.
 

Γ. Η ΔΕΥΤΕΡΗ ΑΝΤΙΠΑΡΑΣΤΑΣΙΣ

Οδηγείται λοιπόν και πάλι ο Ιησούς με την ίδια συνοδεία των κα­τηγόρων του στον Πιλάτο προς το πραιτώριο, όπου ξετυλίγεται η δεύ­τερη φάσις της παραστάσεως τού Ιησού εμπρός του. Κατ’ αυτήν ο Πι­λάτος ενισχυμένος και από τον Ηρώδη στην πεποίθησι για την απόλυ­τη αθωότητα τού Ιησού, αναζητεί νέα διέξοδο. Προσπαθεί ν’ απολύση τον Ιησού με την ευκαιρία της εορτής που πλησίαζε. Αλλά ας αφήσου­με τις πηγές να ομιλήσουν για την εξέλιξι της υποθέσεως στη νέα της αυτή φάσι.

«Ο Πιλάτος αφού συνεκάλεσε τους αρχιερείς, τους άρχοντες και τον λαό, τους είπε˙ «μου φέρατε τούτον τον άνθρωπον σαν ταραξία τού λαού, αλλά εγώ αφού τον ανέκρινα μπροστά σας, δεν βρήκα στον άν­θρωπο αυτό καμμία ενοχή. Αλλά ούτε κι ο Ηρώδης, γι' αυτό και μας τον ξανάστειλε. Δεν έχει διαπράξει τίποτε άξιο θανάτου» (Λουκ. 23,13-15). Ο Ευαγγελιστής Λουκάς διακρίνεται για τις ακριβείς εικόνες των αφηγήσεών του. Δεν ήταν μόνο στο πινέλλο αλλά και στην πέννα και στον λόγο ζωγράφος. Η ανώτερη εικόνα είναι πολύ χαρακτηριστική και διαφωτιστική τού όλου θέματος.

Ο Ιησούς στέλλεται πίσω στον Πιλάτο από τον Ηρώδη εξουθε­νωμένος με την συνοδεία των κατηγόρων του. Ο Πιλάτος συγκαλεί τους αρχιερείς, τους άρχοντες και τον λαό, δηλαδή τους κατηγόρους τού Ιησού, και ανακεφαλαιώνει όλα όσα έγιναν από τότε που προσάχθηκε ενώπιόν του, δηλαδή: την προσαγωγή, την κατηγορία, την ανά­κρισι ενώπιόν του, τις πρόσθετες κατηγορίες, την αποστολή στον Ηρώδη, το πόρισμα της δικής του έρευνας για την πλήρη αθωότητα του Ιησού και την συμφωνία του Ηρώδη προς αυτό το πόρισμα.

Από την τελευταία αυτή πληροφορία για τον Ηρώδη συμπεραί­νουμε ότι παρά τις έντονες κατηγορίες των αρχιερέων και των γραμμα­τέων κατά τού Ιησού στον Ηρώδη, παρά την προσωπική του προκατάληψι κατά τού Ιησού, για την οποία μιλήσαμε πιο πάνω και παρά την οργή του κατά τού Ιησού για την περιφρονητική του σιωπή στις επα­νειλημμένες ερωτήσεις που τού απηύθυνε, ο Ηρώδης σχημάτισε την γνώμη ότι ο Ιησούς δεν είναι ένοχος θανασίμου εγκλήματος, όπως ισχυρίζονταν oι κατήγοροί του. Αυτή την γνώμη του την γνώρισε στον Πιλάτο, όπως ο ίδιος το αποκαλύπτει στους κατηγόρους τού Ιησού. Πρέπει λοιπόν να δεχθούμε πως όταν ξανάστειλε ο Ηρώδης τον Ιησού στον Πιλάτο, απέστειλε ταυτόχρονα σ' αυτόν και ένα έμπιστο πρόσω­πο, με το οποίο μάλλον προφορικά — δεν αποκλείεται όμως και με γρα­πτό σημείωμα — τού διεμήνυσε για την αθωότητα τού Ιησού. Απο­κλείεται βέβαια να δεχθούμε ότι αυτό το μήνυμα το έστειλε ο Ηρώδης στον Πιλάτο με τους κατηγόρους τού Ιησού, οι οποίοι μανιασμένοι προς το θύμα τους θα δημιουργούσαν σκηνές όμοιες μ' εκείνες που προκάλεσαν εμπρός στον Πιλάτο για να τον εκβιάσουν.

Σ' αυτό το σημείο, που επιβεβαιώθηκε εκ μέρους αυτού τού Πι­λάτου με έμφασι η γνώμη του για την πλήρη αθωότητα τού Ιησού, η οποία γνώμη είχε ήδη σχηματισθή και ανακοινωθή από την πρώτη φάσι της δίκης, θα έπρεπε να τερματισθή αυτή η δίκη, αφού δεν τερματί­σθηκε, όπως θα έπρεπε, στο τέλος της πρώτης εκείνης φάσεώς της. Παρά ταύτα επακολουθεί από μέρους τού Πιλάτου μία καταπληκτική πρότασίς του εις βάρος τού Ιησού, που ερχόταν σε πλήρη αντίθεσι προς την δικαστική του συνείδησι και παρουσίαζε εκ νέου την αντινο­μία των ενεργειών τού Πιλάτου και την αιώρησι όπως στο εκκρεμές ανάμεσα στην ορθή κρίσι και στην ανεπίτρεπτη αναποφασιστικότητα, ανάμεσα στην δικαιοσύνη και στην αδικία. Να, η καταπληκτική πρότα­σίς του στους Εβραίους για τον Ιησού, ευθύς αμέσως μετά την για δεύτερη φορά κατηγορηματική ομολογία για την πλήρη αθωότητα του: «αφού λοιπόν τον βασανίσω, θα τον αφήσω ελεύθερο» (Λουκ. 23,16).

Αυτή η ίδια η πρότασις περιέχει δύο ενέργειες που αποκλείουν η μία την άλλη και παρουσιάζουν την αντινομία: Εάν ο Ιησούς πρέπει να απολυθή λόγω αθωότητος, γιατί να τιμωρηθή; Εάν πάλι είναι ένοχος, γιατί ν' απολυθή; Είναι προφανές ότι στην δικαστική συνείδησι τού Πι­λάτου κυριαρχεί απόλυτα η ανεπιφύλακτη κρίσις και πεποίθησις για την πλήρη αθωότητα τού Ιησού και ως εκ τούτου ο Πιλάτος έκλινε στο να απολύση τον Ιησού.

Από την απροσδόκητη πρότασι για τιμωρία τού  Ιησού και από το γεγονός ότι δεν τον απολύει αμέσως με σύγχρονη αποπομπή των κατη­γόρων του, όπως έπραξε ανδρικώτατα σε μεταγενέστερο χρόνο σε όμοια περίπτωσι τού Παύλου ο ανθύπατος της Αχαΐας Γαλλίων (Πράξ. 18,12-17), βγαίνει το εξής συμπέρασμα: Ένα συναίσθημα ήταν αντίρροπο στην ορθή για τον Ιησού κρίσι και ανταγωνιζόταν την απόφασι του Πιλάτου για απόλυσι, υπολόγιζε δηλαδή με φόβο τον εβραϊκό ανα­βρασμό. Αυτό οφειλόταν στην έλλειψι ισχυράς θελήσεως, η οποία είχε ατονήσει από τις επανειλημμένες κατά τού Πιλάτου εξεγέρ­σεις του εβραϊκού όχλου και από την υπονόμευσί του από τους Εβραίους στον αυτοκράτορα.

Αντίθετα φέρθηκε ο Γαλλίων. Όταν oι Εβραίοι, έξαλλοι για την δράσι τού Παύλου στην Κόρινθο, που προσείλκυσε στον Χριστό τα πλήθη και τους άρχοντές τους, τον συνέλαβαν, ο Γαλλίων, πριν ακόμη ανοίξη το στόμα του ο Παύλος, τους είπε: «Εάν επρόκειτο για πολιτικό αδίκημα, θα το ανεχόμουνα, αλλά για εσωτερικές σας διαφορές «εγώ δεν θέλω να είμαι δικαστής», «και τους έδιωξε από το δικαστήριο». Τό­τε με μανία oι Έλληνες άρχισαν να δέρνουν τον αρχισυνάγωγο Σωσθένη εμπρός στον Γαλλίωνα, «και καθόλου γι’ αυτά δεν ενδιαφερόταν ο Γαλλίων». Αυτή είναι η νόμιμη στάσις Ρωμαίου ηγεμόνος, εντελώς αν­τίθετη μ’ εκείνη τού Πιλάτου, ο οποίος λέγει στους Εβραίους και στον όχλο:

«Αφού λοιπόν και εγώ κατόπιν ανακρίσεως τού Ιησού ενώπιον σας τον βρίσκω αθώο από τις αποδιδόμενες σ’ αυτόν κατηγορίες, το ίδιο και ο Ηρώδης, όπου έστειλα και σάς για να παρουσιάσετε μπροστά του τις κατηγορίες σας, αφού επομένως τίποτε δεν διέπραξε ο Ιησούς που να συνεπάγεται την θανάτωσί του, ας τον απολύσω, αφού προη­γουμένως τον μαστιγώσω» (Λουκ. 23,14-16).

Εδώ δεν πρόκειται για την μαστίγωσι που συνηθιζόταν στους Εβραίους, αλλά γι’ αυτήν που χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι η οποία ή­ταν πριν από τον θάνατο και πριν από την σταύρωσι τιμωρία που επέ­τεινε τον ατιμωτικό χαρακτήρα της σταυρικής ποινής. Γι’ αυτό η απροσδόκητη δήλωσις τού Πιλάτου, ότι θα μαστιγώση τον Ιησού, κα­θώς ακουόταν από τους Εβραίους, κάτω από τα όμματα των οποίων oι ρωμαϊκές αρχές κατοχής προέβαιναν σε εκτελέσεις σύμφωνα με το δι­κό τους Δίκαιο, αποτελούσε προοίμιο της επιτυχίας τους στην προσπά­θεια να σταυρωθή ο Ιησούς. Ήταν σαν να προεγγυάτο την πορεία των πραγμάτων προς την σταύρωσι.

Καθώς προχωρούσαν με επιτυχία oι καταχθόνιες προσπάθειές τους, η πρότασις τού Πιλάτου που ευθύς επακολούθησε για απόλυσι τoυ Ιησού λόγω διαπιστωμένης αθωότητάς του, αποτελούσε παλινδρόμησι τού Ρωμαίου ηγεμόνος, η οποία τους εξαγρίωσε. Προκάλεσε, όπως το δείχνει η συνέχεια, οξεία αντίδρασι. Και αρπάζουν αυτοί την υπόσχεσι τού Πιλάτου για μαστίγωσι τού Ιησού, αλλά αποκρούουν την απόλυσι τού θύματος. Ο τρόπος τους ήταν τόσο ιταμός και απόλυτος, ώστε το εκκρεμές τού χαρακτήρα τού Πιλάτου, που αιωρείτο μεταξύ της ορθής του κρίσεως και υγιούς δικαστικής συνειδήσεως άφ' ενός και της άβουλης και φοβισμένης υποχωρητικότητάς του άφ’ ετέρου, να χά­ση τον ένα από τους δύο πόλoυς του, και σαν μόνη διέξοδος να απομείνη η υποχώρησίς του. Υποχώρησις στην αξίωσι των Εβραίων να εξοντωθή ο Ιησούς. Οι Εβραίοι αγωνίζονται να επιδράσουν πάνω στον Πι­λάτο με τόσο καταπιεστικό τρόπο, ώστε να πνίξη την φωνή της συνει­δήσεώς του και παρά συνείδησι να παραδώση τον Ιησού για θανάτωσι.

Η ευθύνη δεν ήταν ολοκληρωτικά δική τους. Με την υποχωρητι­κή του προθυμία να μαστιγωθή ο αθώος Ιησούς, ο Πιλάτος έρριξε ο ίδιος το κέντρο τού βάρους του προς την πλευράν της αθωοκτονίας. Μέχρι εκείνη την στιγμή και στις δραματικές σκηνές που θα ακολουθή­σουν τον έπνιγε, αλλά μάταια, η φωνή της συνειδήσεώς του.

Επίσης από τα συμφραζόμενα και ιδιαίτερα από την απόλυσι που πρότεινε, φαίνεται καθαρά ότι ο Πιλάτος προτείνοντάς την δεν εννοού­σε απόλυσι ανθρώπου που δικάσθηκε και αθωώθηκε και επομένως οφείλει ν’ απολυθή χωρίς άλλη διατύπωσι, όπως το αξίωνε και η δικα­στική του συνείδησις. Όχι. Αλλά στο μυαλό του αναδύθηκε εκείνη τη στιγμή ένα έθιμο, που κάθε έτος λάβαινε χώρα και το όποιο μπορούσε να εφαρμοσθή και στον Ιησού, εάν ήθελαν οι Εβραίοι. Η επιλο­γή τούτου ή εκείνου τού προσώπου για εφαρμογή τού εθίμου εξηρτάτο από την θέλησί τους. Επρόκειτο για το έθιμο της ρωμαϊκής αρχής ν’ απολύη κατά την εορτή τού Πάσχα έναν από τους δεσμίους Εβραίους, όποιον αυτοί θα ζητούσαν ονομαστικά.

Με την σκέψι του αυτή ο Πιλάτος να επικαλεσθή το εν λόγω έθι­μο για την απόλυσι τού Ιησού, τον συγκαταριθμούσε ανάμεσα στους δέσμιους που έπρεπε να απολυθούν υπό όρον. Έτσι έπαυε πλέον ο Ιησούς να είναι στα μάτια των Εβραίων αυτός που δικάσθηκε, που αθωώθηκε από ρωμαϊκό δικαστήριο και που δικαιούται ν’ απολυθή ά­νευ όρων. Αντίθετα είναι πια ο δέσμιος, αυτός που ενδέχεται ν’ απολυ­θή, εάν και έφ' όσον το ήθελαν οι Εβραίοι. Τυπικά η απόλυσις τού δεσμίου γίνεται από τον Πιλάτο, και ουσιαστικά από τους Εβραίους. Έτσι ο Ιησούς κατεβάζεται απ’ αυτόν τον ρωμαίο δικαστή από το ύψος τού αθώου που δικαιούται ν’ απολυθή, στο επίπεδο των κρατουμένων κα­κοποιών, και γίνεται ένας απ’ αυτούς συνδεσμώτης και συγκροτούμε­νος χωρίς λόγο.

Στην πρότασι τού Πιλάτου, «παιδεύσας ουν αυτόν απολύσω» (Λουκ. 23,16), ο ρηματικός τύπος «απολύσω» δεν είναι μέλλοντας ορι­στικής — θα απολύσω — αλλά αόριστος υποτακτικής — ας απολύσω, να απολύσω. Όπως αναφέρθηκε, ο Πιλάτος βάσει εθίμου που επεκράτη­σε ώφειλε ν' απολύση έναν από τους δέσμιους, λόγω της εορτής τού Πάσχα που πλησίαζε, αλλά ποιόν απ’ αυτούς θα απέλυε, ποιο συγκεκρι­μένο πρόσωπο θα επιλεγόταν, ήταν προνόμιο των Εβραίων, εκχωρη­μένο σ' αυτούς από την ρωμαϊκή αρχή. Τούτο φαίνεται καθαρά από τις αφηγήσεις των δύο πρώτων συνοπτικών. «Κατά την εορτή ήταν συνή­θεια ο ηγεμών ν' απολύη χάριν τού λαού ένα δέσμιο, όποιον ήθελαν» λέγει ο Ματθαίος (27,1 5). «Κατά την εορτή απέλυε για χάρι τους έναν δέσμιο, όποιον ζητούσαν» λέγει ο Μάρκος (1 5,6). Το ίδιο φαίνεται και στις αφηγήσεις των δύο υπολοίπων ευαγγελιστών.

Το έθιμο τούτο ήταν εβραϊκό και υπήρχε από παλαιά για να θυμίζη την απελευθέρωσι των Εβραίων από την δουλεία της Αιγύπτου. ΟΙ Ρωμαίοι που το βρήκαν το σεβάσθηκαν. Έτσι ασκούσαν στο εξής αυτοί το δικαίωμα της απολύσεως, αφήνοντας στους Εβραίους το προνόμιο να διαλέξουν τον απολυτέο κατά απόλυτη αρέσκειά τους. Το ότι ο Πιλά­τος σκεπτόταν να προσφυγή στο έθιμο, για να επιτύχη έτσι την απόλυσι τού Ιησού, φαίνεται καθαρά από την συνέχεια της σκηνής: «Ο Πιλά­τος αποκρίθηκε σ' αυτούς λέγοντας (Μάρκ. 15,9)· υπάρχει συνήθεια σε σάς να απολύσω προς χάριν σας έναν το Πάσχα; (Ιωάν. 18,39α). Θέλετε λοιπόν (Ιωάν. 18,39β) να απολύσω αυτόν που ονομάζετε βασιλέα των Ιουδαίων»; (Μάρκ. 15,9β, 12).

Ενώ στην αρχή υπόμνησε ο Πιλάτος το έθιμο στους Εβραίους χωρίς ν' αναφέρη όνομα δέσμιου και ενώ αυτοί, μόλις το θυμήθηκαν, αξίωσαν την εφαρμογή του, στο εξής αναγκάζεται ο Πιλάτος να προτείνη συγκεκριμένα την απόλυσι τού Ιησού, αποκαλύπτοντας έτσι, κάτω από την πίεσι της δικαστικής του συνειδήσεως την σκέψι του και την πρόθεσί του. Και δεν αναφέρει το όνομα τού Ιησού, παρά μόνο τον τί­τλο, που oι ίδιοι απέδιδαν σ' αυτόν: «αυτόν που ονομάζετε βασιλέα των Ιουδαίων». Ο ίδιος ο Ιησούς ποτέ δεν απέδωσε στον εαυτό του τέτοιο τίτλο. Γι’ αυτό και ο Πιλάτος είχε αποφανθή για τον Ιησού ότι είναι αθώος ως προς αυτήν την κατηγορία.

Και η τωρινή πρότασις τού Πιλάτου για απόλυσι τού Ιησού πα­ρουσιάζει και πάλι ότι η δικαστική του συνείδησις είχε πλήρη βεβαιότητα για την αθωότητά του. Η δικαστική του συνείδησις είχε διαπιστώσει και το πραγματικό ελατήριο των εβραϊκών ενεργειών. Τούτο μας το αποκαλύπτει η χαρακτηριστική πληροφορία των δύο πρώτων Ευαγγελιστών: «Διότι εγνώριζε ότι τον παρέδωσαν από φθόνο» (Ματθ. 27,18). «Διότι εγνώριζε ότι από φθόνο τον είχαν παραδώσει oι αρ­χιερείς» (Μαρκ. 15,10).

Συνειδητοποιήθηκε λοιπόν στον Πιλάτο το γεγονός ότι oι κατηγο­ρίες εναντίον τού Ιησού ήταν προσχήματα και επινοήσεις για συγκάλυψι τού φθόνου της εβραϊκής ηγεσίας. Ο φθόνος της υπήρξε το μοναδι­κό της ελατήριο στην αμείλικτη προσπάθειά της να εξοντώση τον Ιησού. Το συμπέρασμα αυτό της δικαστικής ευθυκρισίας τού Πιλάτου συμφωνεί πλήρως προς την γραμμή τού εξοντωτικού φθόνου. Αυτή η γραμμή διήκει δια μέσου όλων των γεγονότων και την διαπιστώσαμε σε ό,τι στην αρχή τού παρόντος κεφαλαίου ωνομάσαμε, «Τα προδρομι­κά γεγονότα τού δράματος»7. Με αυτή τη γραμμή τού φθόνου που διήκει δια μέσου αυτών των γεγονότων ευθυγραμμίζεται τώρα το πό­ρισμα της δικαστικής έρευνας του Πιλάτου, που συνάγεται από την όλη κίνησι κατά τού Ιησού.

Αλλά ας παρακολουθήσουμε την συνέχεια.

Σαν πρότεινε ο Πιλάτος να απολυθή αυτός που οι Εβραίοι τον ωνόμαζαν «βασιλέα των Ιουδαίων», δημιουργήθηκε, φαίνεται, μεγάλη αναταραχή. Αυτό δεν αναφέρεται στις πηγές, οι οποίες σ' αυτό το ση­μείο παρουσιάζουν κενό, αλλά συμπεραίνεται με βεβαιότητα από την συνέχεια της διηγήσεως. Η αναταραχή συνίστατο στο εξής: Από το έ­να μέρος η εβραϊκή ηγεσία και μερικοί από τον όχλο σφύριζαν ο ένας στον άλλο το όνομα τού φυλακισμένου Βαραββά κι άρχιζαν να φωνά­ζουν δυνατά και να κραυγάζουν σαν σύνθημα αυτό το όνομα, όπως συμβαίνει στις διαδηλώσεις, με την αξίωσι ν' απολυθή. Έτσι οι πηγές δίνουν αμέσως την εξήγησι ποιος ήταν ο Βαραββάς, που τ' όνομά του για πρώτη φορά ακούεται ανάμεσα στα γεγονότα: «Είχαν τότε έναν ονομαστό φυλακισμένο που λεγόταν Βαραββάς (Ματθ. 27,16). Ήταν δε ο λεγόμενος Βαραββάς στην φυλακή μαζί με τους στασιαστές, που κατά την στάσι είχαν διαπράξει φόνο (Μάρκ. 15,7). Ήταν φυλακισμέ­νος για στάσι που έγινε στην πόλι και για φόνο (Λουκ. 23,19). Ήταν δε ο Βαραββάς ληστής» (Ιωάν. 18,40). Από το άλλο μέρος οι περισσότε­ροι από τον όχλο αξίωναν ν' απολυθή ο Ιησούς, όπως φαίνεται καθαρά από την πιο κάτω πληροφορία, ότι οι Εβραίοι ηγέτες κατέβαλαν πολλή προσπάθεια για να μεταστρέψουν το υπέρ τού Ιησού λαϊκό ρεύμα και να μεταπείσουν τους όχλους να ζητήσουν την απόλυσι τού Βαραββά.

Ο Πιλάτος βρέθηκε απέναντι σ' αυτά τα δυο ρεύματα τού όχλου, που συνωθούνταν εμπρός στο πραιτώριο. «Ενώ λοιπόν αυτοί ήταν συγκεντρωμένοι, είπε σ' αυτούς ο Πιλάτος· «ποιον θέλετε να σάς απο­λύσω, τον Βαραββά ή τον Ιησού που ονομάζεται Χριστός»; (Ματθ. 27,17). Αλλά πριν λάβη απάντησι, παρεμβάλλεται ξαφνικά μια σκηνή που διακόπτει την συνέχεια, δηλαδή το

ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΟΥ ΠΙΛΑΤΟΥ: Οι Ρωμαίοι κρατικοί υπάλληλοι συνήθιζαν να παίρνουν μαζί τους σ' όποια επαρχία αποστέλ­λονταν τις γυναίκες τους, όπως συμβαίνει και σήμερα. Ήταν λοιπόν φυ­σικό και για τον Πιλάτο να πάρη μαζί του την γυναίκα του την Κλαυδία Πρόκλα, από την Καισαρεία όπου έμενε μ' αυτήν, στην Ιερουσαλήμ. Ο Πιλάτος είχε έρθει στην Ιερουσαλήμ για να εποπτεύη πιο άμεσα την τάξι κατά την εορτή. Ας σημειωθή μάλιστα ότι η σύζυγός του που κατ’ αρχήν ήταν ειδωλολάτρις, είχε γίνει Ιουδαία προσήλυτος και άνηκε στις «σεβόμενες και καλής τάξεως γυναίκες» (Πράξ. 13,50), δηλαδή στην κατηγορία εκείνη των προσηλύτων, που ωνομάζονταν «οι φοβού­μενοι τον Θεό» ή «σεβόμενοι προσήλυτοι» ή απλώς «οι σεβόμενοι». Γι’ αυτό λέγεται ότι ο Πιλάτος είπε γι' αυτήν ότι «θεοσεβής έστι και μάλ­λον ιουδαΐζει»8.

Στην κρίσιμη λοιπόν εκείνη στιγμή, προτού απαντήσουν oι Εβραίοι στο ερώτημα τού Πιλάτου, «ενώ αυτός καθόταν στην δικαστι­κή έδρα, τού έστειλε η σύζυγός του μήνυμα και τού έλεγε, «μη κάνης τίποτε σ' εκείνον τον δίκαιο και αθώο, γιατί πολύ υπέφερα σήμερα στο όνειρό μου εξ αίτιας αυτού» (Ματθ. 27,19).

Ας μη λησμονούμε ότι ήταν πρωί, λίγο μετά την ανατολή τού ή­λιου. Η αρχόντισσα μόλις ξύπνισε άκουσε, φαίνεται, τον θόρυβο έξω από το πραιτώριο. Ή ρώτησε το προσωπικό και έμαθε ότι δικάζεται ο Ιησούς. Ή, όπως ίσως πρέπει να συμπεράνουμε από την λέξι «εκεί­νον», παρατήρησε μέσα από το πραιτώριο όσα συνέβαιναν έξω, και πε­ρίτρομη από κάποιο όνειρο, που ακριβώς αναφερόταν στον δικαζόμενο Ιησού που ο Πιλάτος είχε μπροστά του, απέστειλε αμέσως μήνυμα στον Πιλάτο ν' απομακρυνθή από κάθε ενέργεια εναντίον τού Ιησού.

Ποιο ήταν το περιεχόμενο τού ονείρου, από πουθενά δεν συμπε­ραίνεται. Από την πληροφορία αυτή συμπεραίνονται με βεβαιότητα τα εξής:

α) Το όνειρο περιστρεφόταν γύρω από τον Ιησού, από όπου συμ­περαίνουμε ότι το πρόσωπο τού Ιησού δεν ήταν άγνωστο στην αρχόν­τισσα, αν όχι από άμεση θέα, τουλάχιστον από την φήμη που προήλθε από την δράσι τού Ιησού, αν και από τις λέξεις «δι' αυτόν» οδηγούμα­στε μάλλον στην εκδοχή, ότι το πρόσωπο που έδρασε στο όνειρο δεν ήταν φυσιογνωμικά άγνωστο στην γυναίκα, διότι έτσι μόνο εξηγείται ότι το εταύτισε με τον δικαζόμενο Ιησού.

β) Το όνειρο ήταν ζωηρό και η πλοκή του ζωντανή, ώστε να δημιουργήση σ' αυτήν κατά τον ύπνο ισχυρές συγκινήσεις υπέρ τού Ιησού.

γ) Περίτρομη από αυτά διαμηνύει στον σύζυγο της να απομα­κρυνθή και να μην αναμειχθή καθόλου στην υπόθεσι, και

δ) Είτε από το όνειρο είτε από τις εντυπώσεις από τον Ιησού είτε από τις φήμες γι' αυτόν είτε από όλα αυτά μαζί, βεβαιώθηκε ότι ο Ιησούς ήταν δίκαιος, και έπρεπε να προσέξη ο σύζυγός της μη τυχόν διαπράξη κάποια αδικία εις βάρος του. Επίσης ίσως περιλαμβάνονταν στο όνειρο και κυρώσεις εναντίον του Πιλάτου, που δικαιολογούσαν τον τρόμο της γυναίκας, οι οποίες λόγω τού οικτρού τέλους που είχε ο Πιλάτος9 μπορούν να χαρακτηρίσουν το όλο όνειρο σαν προφητικό.

Το περιεχόμενο τού μηνύματος κωδικοποιούσε με λίγα λόγια όλο τον συναισθηματικό κύκλο της γυναίκας από όλα αυτά τα βιώματα, ενώ συγχρόνως ήταν σαφής προς τον σύζυγό της προειδοποίησις να τον συγκρατήση. Αυτή η προειδοποίησις στην κρισιμώτατη εκείνη στιγμή, πρέπει να το δεχθούμε, θα συγκλόνισε τον Πιλάτο.

Κατά τον χρόνο που διαβιβαζόταν το μήνυμα προς τον Πιλάτο, «οι αρχιερείς και οι πρεσβύτεροι έπεισαν τον όχλο να ζητήσουν τον Βαραββά, τον δε Ιησού να τον εξοντώσουν» (Ματθ. 27,20). Φαίνεται όμως ότι παρά ταύτα ακούονταν από τον όχλο φωνές και υπέρ τού Ιησού. Ο Πιλάτος που ήταν πλέον ευνοϊκός προς τον Ιησού από την όλη διαδικασία και από το μήνυμα της συζύγου, επωφελήθηκε από αυτές τις φωνές. Γι' αυτό «αποκρίθηκε ο ηγεμών και τους είπε: Ποιον θέλετε από τους δυο να σάς αφήσω ελεύθερο»; (Ματθ. 27,21).

Αναγκάσθηκε να κάνη αυτή την ερώτησι, γιατί από το ένα μέρος άκουε μερικές φωνές υπέρ τού Ιησού, αλλά η εβραϊκή ηγεσία είχε ήδη παρασύρει με το μέρος της τον περισσότερο όχλο, και ήθελε να αποσαφηνίση την κατάστασι και να έχη μία σαφή εκδήλωσι της βουλήσεως τού συνόλου. Και από το άλλο μέρος ίσως ήθελε να δώση καιρό στους ολίγους οπαδούς τού Ιησού να εκδηλωθούν πιο έντονα. Οι άρχοντες όμως των Εβραίων προσπάθησαν να καταπνίξουν και αυτών των ολί­γων την φωνή. «Οι δε αρχιερείς ξεσήκωσαν τα πλήθη να προτιμήσουν να τους ελευθέρωση μάλλον τον Βαραββά» (Μάρκ. 15,11).

Από αυτή την πληροφορία — ιδίως από την λέξι «μάλλον» — συμ­περαίνουμε ότι παρά ταύτα κάποιες φωνές επέμεναν για την απόλυσι τού Ιησού. Οι φωνές όμως αυτές πνίγονταν πια στις κραυγές τού συνό­λου. «Και είπαν, τον Βαραββά». «Απόλυσέ μας τον Βαραββά». Επειδή όμως ακούονταν ακόμη κάποιες φωνές για τον Ιησού, η πλειονότητα, όπως το μαρτυρεί με χαρακτηριστική διατύπωσι ο αυτόπτης Ιωάννης, εκραύγαζε: «Όχι αυτόν, αλλά τον Βαραββά» (Λουκ. 23,18). Έτσι oι λί­γες φωνές υπέρ τού Ιησού, πνίγηκαν πια στην κραυγή τού συνόλου: «Όλο μαζί το πλήθος κραύγαζε και έλεγε «σκότωσε τον και ελευθέ­ρωσε μας τον Βαραββά» (Λουκ. 23,18).

Από αυτό φαίνεται καθαρά και κάτι άλλο, ότι ο Ιησούς στεκόταν δίπλα στον Πιλάτο. Και κάτω από αυτούς, έξω από το πραιτώριο, το πλήθος μπορούσε να δείχνη — «τούτον» — τον Ιησούν, και να συνοδεύη τις κραυγές με δεικτικές χειρονομίες. Ο Πιλάτος και παρά την συνολική πια αυτή εκδήλωσι, «τους μίλησε πάλι, θέλοντας να ελευθερώση τον Ιησού». «Και λέγει σ’ αυτούς ο Πιλάτος: «Τι να κάνω τον Ιησού που λέγεται Χριστός», «αυτόν που ονομάζετε βασιλέα των Ιου­δαίων»; Η ερώτησις αυτή τού Πιλάτου προδίδει την αμηχανία του. Ήταν σαν να τους έλεγε:

«Να τον κρατήσω δεν μπορώ, διότι είναι αθώος. Να τον ελευθε­ρώσω δεν θέλετε, και σύμφωνα με το έθιμο αυτό είναι δικό σας δι­καίωμα. Εγώ όμως τι να κάνω λοιπόν; Τι θ' απογίνη ο Ιησούς; Γιατί προτιμάτε την απόλυσι ενός ληστού φονιά και όχι ενός προσώπου, το οποίο όχι μόνο δεν έπραξε αποδειγμένα τίποτε από όσα τον κατηγορεί­τε, αλλά επί τέλους είναι ένα πρόσωπο, στο οποίο σεις οι ίδιοι αποδίδε­τε ιδιότητες εθνικού ηγέτου σας, και το οποίο δεν είναι ούτε φονιάς ού­τε ληστής; Γιατί δεν προτιμάτε αυτή την λύσι, που και για σάς από άποψι εθνικής υπολήψεως είναι ευπρεπής, αλλά και σε μένα προσφέρει δί­καιη διέξοδο»;

Οι ερωτήσεις όμως αυτές θα μπορούσαν να έχουν απήχησι σε ή­ρεμους ανθρώπους και σε φιλοδίκαιες συνειδήσεις. Σε μανιασμένα όμως πλήθη που άγονταν και φέρονταν από άρχοντες αποφασισμένους να εξοντώσουν τον Ιησού, οι ερωτήσεις αυτές ένα μόνο αποτέλεσμα μπορούσαν να έχουν, το οποίο και είχαν: Να εξωθήσουν την οχλοκρατία στον τελικό της σκοπό που είχε χαράξει από πριν και είχε υποβάλει στον όχλο η εβραϊκή ηγεσία, δηλαδή στην όσο το δυνατόν ταχύτερη εξόντωσι τού Ιησού. Έτσι μετά το ερώτημα τού Πιλάτου, ακούονται οι φωνές: «Λέγουν όλοι σ' αυτόν, «να σταυρωθή». «Οι δε πάλι εκραύγαζαν «σταύρωσε τον». «Αλλά αυτοί εξακολουθούσαν να φωνάζουν «σταύρωσε τον, σταύρωσέ τον». Με τις κραυγές αυτές αποκαλύπτεται ο σκοπός στον οποίο κατευθυνόταν η εβραϊκή ηγεσία, από τότε που κατέστρωσε το καταχθόνιο σχέδιο να εξόντωση τον Ιησού με τον πιο σκληρό και ατιμωτικό τρόπο θανατώσεως.

Στο άκουσμα αυτών των κραυγών ο Πιλάτος εξανίσταται. Ωστό­σο αυτός είναι ουσιαστικά υπεύθυνος, διότι παρά την δικαστική του συνείδησι δέχθηκε από ασθενική βούλησι να υποχώρηση στην εβραϊκή πίεσι και να καταντήση έρμαιό της. Το εκκρεμές τού χαρακτή­ρα του, που διαπιστώσαμε πιο πάνω να αιωρήται ανάμεσα στην ευσυν­ειδησία και στην αβουλία, κινείται τώρα προς τον θετικό του πόλο: «Και αυτός για τρίτη φορά τους είπε: «Μα τι κακό έκανε τούτος»; (Λουκ. 23,22).

Μ' αυτόν τον τρόπο φανέρωνε και πάλιν την πεποίθησί του ότι ο Ιησούς ήταν αθώος σε όσα τον κατηγόρησαν. Και αυτό «για τρίτη φορά», όπως χαρακτηριστικά σημειώνει ο ακριβολόγος Ιστορικός Λουκάς. Πραγματικά είχαν προηγηθή δύο ομολογίες του για την αθωότητα τού Ιησού: Μία, πριν στείλη τον Ιησού στον Ηρώδη, όταν ανακρίνοντας τον μέσα στο πραιτώριο «βγήκε προς τους Ιουδαίους και τους λέγει: «Εγώ δεν βρίσκω σ' αυτόν καμμία ένοχη» (Ιωάν. 18.38). Δεύτερη μετά την επιστροφή από τον Ηρώδη, όταν επαναλαμβάνη, ανακεφαλαιώ­νοντας την όλη υπόθεσι, την πρώτη ομολογία του: «Να, εγώ, ανακρί­νοντάς τον μπροστά σας, τίποτε δεν βρήκα σ' αυτόν τον άνθρωπο από όσα τον κατηγορείτε» (Λουκ. 23,14). Πράγματι λοιπόν η νέα αυτή ομο­λογία τού Πιλάτου για την αθωότητα τού Ιησού, που εκτίθεται με ερώ­τημα, είναι η τρίτη ομολογία.

Για να μην ύπαρξη καμμία αμφιβολία για την βεβαιότητά του ως προς την πλήρη αθωότητα τού Ιησού από κάθε θανάσιμο αδίκημα, συμπληρώνει το ερώτημα επαναλαμβάνοντας την ομολογία του με την θετική κατηγορηματική διατύπωσι, που έδωσε κατά την ανακεφαλαίωσι της όλης υποθέσεως, λέγοντας και πάλι τώρα: «Καμμία αιτία θανά­του δεν βρήκα σ' αυτόν» (Λουκ. 23,22). Και επαναλαμβάνει την πρότασι εκείνη την τόσο αντιφατική στους όρους και τόσο άστοχη, εναντίον της οποίας είχαν ήδη αποφανθή κατηγορηματικά οι Εβραίοι: «Αφού λοιπόν τον βασανίσω, ας τον απολύσω» (Λουκ. 23,22).

Αυτό αποτελούσε ίσως την πιο τελευταία προσπάθεια για σωτη­ρία τού Ιησού ή μάλλον την δική του από το αδιέξοδο. Η προσπάθεια όμως αυτή ήταν πια μάταιη, αφού οι Εβραίοι, λόγω της ασθενικής του θελήσεως και της άστοχης παρελκύσεως της υποθέσεως, είχαν ήδη υπερφαλαγγίσει και εξουθενώσει, τόσο το δικαστικό του κύρος όσο και το διοικητικό του γόητρο. Και τώρα τα υπερφαλαγγίζουν και τα εξουθε­νώνουν ακόμη περισσότερο με νέες κραυγές εντονώτερες: «Αυτοί δε περισσότερο έκραζαν και έλεγαν «να σταυρωθή» — «να τον σταυρώ­σης». Και «επέμεναν με δυνατές φωνές και ζητούσαν να σταυρωθή» (Λουκ. 23,23).

Φαίνεται ότι ενώ αυτοί φώναζαν δυνατά, ο Πιλάτος θα προσπα­θούσε να ακουσθή, μένοντας σταθερός στην γραμμή του, αλλά οι κραυγές τού όχλου δεν τον άφηναν να ακουσθή. Έτσι εξηγείται η χα­ρακτηριστική πληροφορία τού Λουκά: «Και υπερίσχυαν οι φωνές τους» (Λουκ. 23,23). Με αυτά ο Λουκάς κλείνει το συλλαλητήριο κατά τού Ιησού εμπρός στον Πιλάτο.

Και αυτός λοιπόν τι έκανε; Αφού πια υπερφαλαγγίσθηκε από το πλήθος προβαίνει και πάλι σε δύο πράξεις, που προδίδουν την εσωτερι­κή του διάσπασι και την αιώρησι ανάμεσα στην δίκαια κρίσι και στην αναποφασιστικότητα. Αλλά ας αφήσουμε να συνεχίσουν οι πηγές: «Ό­ταν είδε ο Πιλάτος ότι όλα είναι ανώφελα, και μάλλον θόρυβος γίνεται, πήρε νερό και έπλυνε τα χέρια του απέναντι στον όχλο, λέγοντας· «εί­μαι αθώος από το αίμα τού δικαίου τούτου εσείς να έχετε το κρίμα» (Ματθ. 27,24).

Αυτή είναι μία πράξις στην οποία κατέφυγε κάτω από την πίεσι της δικαστικής του συνειδήσεως για την αθωότητα τού Ιησού, που και πάλι τον ομολογεί «δίκαιον» δηλαδή αθώο σε όλα. Αυτή όμως δεν είναι πια πράξις δικαστού ούτε διοικητού, αλλά απλώς άνθρωπου αδυνάμου, από τα χέρια τού οποίου αρπάζεται βίαια και άδικα το θύμα. Σαν δικαστής θα έπρεπε να είναι και προστάτης. Το θύμα όμως τώρα εγκαταλεί­πεται στην διάθεσι των φονιάδων του.

Ο ηγεμών είναι εξουθενωμένος, ανίκανος να επιβάλη την δικαιο­σύνη και την δημόσια τάξι. Επίσης εμφανίζεται φοβισμένος απέναντι στο θόρυβο που μεγαλώνει. Έχει πια πεισθή ότι η προσπάθεια για απόλυσι τού Ιησού ναυάγησε οριστικά, και νομίζει ότι μπορεί ν' απαλλάξη τον εαυτό του από την ευθύνη τού επικείμενου φόνου τού Ιησού με απλό νίψιμο των χεριών. (Το νίψιμο των χεριών συνηθιζόταν στους Έλληνες, στους Ρωμαίους και στους Εβραίους σε παρόμοιες περιπτώ­σεις αυτοαθωώσεως ή αυτοκαθαρμού από έγκλημα ή κάποια μιαρή πράξι). Έτσι νομίζει ότι επιρρίπτει στους Εβραίους ολόκληρη και πλήρη την ευθύνη για το αίμα τού αθώου, τον οποίον αυτοί πλέον θα φό­νευαν. Ωστόσο όμως αυτός σαν δικαστής και σαν διοικητής είχε και την υποχρέωσι από την δικαστική του συνείδησι και την δύναμι από την διοικητική του εξουσία, να επιβάλη και την δικαιοσύνη και την τάξι προστατεύοντας το θύμα που αδικείτο.

Όταν ο Πιλάτος επιρρίπτη στους Εβραίους την ευθύνη για το αί­μα τού αθώου Ιησού, αυτοί αδίστακτα την αναλαμβάνουν πάνω τους και πάνω στους απογόνους των. «Και αποκρίθηκε όλος ο λαός και είπε˙ «το αίμα του πάνω σε μας και πάνω στα παιδιά μας» (Ματθ. 27,25).

Έτσι ο εβραϊκός λαός, ο εκλεκτός λαός τού Θεού, που τόσο ευ­νοήθηκε και ευεργετήθηκε από τον Θεό, διακηρύσσει ο ίδιος εις βάρος τού εαυτού του την φοβερή απόφασι, χωρίς να έχη συνείδησι τι δύναμι και τι έκτασι έχει αυτή. Ήταν μία απόφασις, ασυνείδητα δίκαιη, η οποία σύμφωνα με τον νόμο της θεϊκής δικαιοσύνης που λειτουργεί αμείλικτα στους λαούς και στους ανθρώπους, επρόκειτο από τότε μέχρι σήμερα να πέση βαρειά πάνω στο Εβραϊκό έθνος. Αυτό το έθνος περιπλανάται από τότε χωρίς εστία ανάμεσα στα έθνη και στρέφεται τώρα τελευταία στην γη της επαγγελίας, που την έβρεξε το αίμα που χύθηκε στον Γολ­γοθά, βρίσκεται πάντοτε κάτω από το βάρος, το άγχος και τις συνέπειες αυτής της αυτοκατάρας του, μετακινούμενο συνέχεια από τόπο σε τόπο και χύνοντας το αίμα του, μέχρις ότου μετανοήση και επιστρέψη σ' αυ­τόν που «εξεκέντησε».

Μετά από την ανεπιφύλακτη και κατηγορηματική αυτή αυτοκατάρα τού εβραϊκού όχλου, με την οποία πήρε πάνω του την ευθύνη που τού επέρριψε ο Πιλάτος, αποστομώθηκε πια και απογυμνώθηκε από κάθε επιβολή πάνω στον όχλο και έγινε άβουλο έρμαιό του. Η δικαστι­κή του πια συνείδησις παραμερίσθηκε. Η διοικητική του εξουσία απέβη ανίσχυρη εμπρός στην λαϊκή μανία.

Δεν απέμεινε άλλη διέξοδος, παρά η ικανοποίησις τού όχλου με δύο άδικες πράξεις που ήταν: η απόλυσις τού ληστού φονιά Βαραββά και η παράδοσις για φόνο στον όχλο τού δικαίου και αθώου Ιησού. Με αυτές τις πράξεις ο Πιλάτος θέτει κατ' ουσίαν ο ίδιος τέρμα στην δικαστική του αρμοδιότητα, στην διοικητική του εξουσία, ακόμη και σ' αυτή την κρατική του ιδιότητα. Με τις πράξεις αυτές θέτει ο ίδιος στις τρεις αυτές ιδιότητες την σφραγίδα της χρεωκοπίας και εξουθενώσεως: «Και ο Πιλάτος τότε, θέλοντας να ικανοποιήση τον όχλο απεφάσισε να γίνη αυτό που ζητούσαν. Και άφησε ελεύθερο τον Βαραββά, που ήταν φυ­λακισμένος για στάσι και φόνο, όπως ζητούσαν, ενώ τον Ιησού τον πή­ρε ο Πιλάτος και τον μαστίγωσε» (Ματθ. 27, 26).

Προηγουμένως ο Πιλάτος είχε προτείνει ν' απολύση τον Ιησού αφού τον μαστιγώση, για να ικανοποιηθή ο όχλος με την μαστίγωσι. Τώρα προσφέρει στον όχλο διπλή ικανοποίησι, την απελευθέρωσι δη­λαδή τού Βαραββά και την άδικη μαστίγωσι τού Ιησού. Την ευθύνη τού Πιλάτου για τον αυτοεξευτελισμό του επιτείνει το γεγονός ότι αυ­τός μαστίγωσε τον Ιησού δια των οργάνων του που ήταν καθωρισμένα για τέτοιες μαστιγώσεις· αυτός που ύστερα από τόσες ανακρίσεις εί­χε πεισθή για την αθωότητα τού Ιησού και που κατ’ επανάληψι την ωμολόγησε.

Με την μαστίγωσι τού Ιησού κλείνεται επονείδιστα η δεύτερη φάσις της παραστάσεώς του εμπρός στον Πιλάτο, η οποία άρχισε με την προσπάθεια τού Πιλάτου να τον απολύση.
 

Δ'. Η ΤΡΙΤΗ ΦΑΣΙΣ

Αλλά επακολουθεί και τρίτη φάσις, δραματικώτατη, των παθών τού Κυρίου κοντά στον Πιλάτο. Γι' αυτήν μας ομιλεί μόνο ο Ιωάννης, ο μόνος αυτόπτης.

Η προηγούμενη δεύτερη φάσις της παραστάσεως τού Ιησού εμ­πρός στον Πιλάτο, δηλαδή η φάσις κατά την οποία προσπαθούσε ο Πι­λάτος να απολύση τον Ιησού, έγινε έξω από το οίκημα τού πραιτωρίου, στο «λιθόστρωτο», όπου ήταν η δικαστική έδρα. Στην έδρα καθόταν ο ηγεμών, δίπλα του στεκόταν ο Ιησούς και κάτω από το πραιτώριο, στον χώρο εμπρός από αυτό ούρλιαζε το εβραϊκό πλήθος.

Η μαστίγωσις, με την οποία κατά τρόπο επονείδιστο για τον Πι­λάτο και με απροσδόκητη αντινομία προς την δικαστική κρίσι για την αθωότητα τού Ιησού, έκλεισε η πιο πάνω δεύτερη φάσις, έγινε μέσα στο πραιτώριο, όπως συμπεραίνεται από τις πληροφορίες τού Ιωάννη. (Ιωάν. 19,1: «έλαβε ο Πιλάτος τον Ιησού και τον εμαστίγωσε». 19,4 και 5: «Και βγήκε πάλι έξω ο Πιλάτος και τους λέγει˙ να, σάς τον φέρνω έξω... Βγήκε λοιπόν ο Ιησούς έξω...»).

Α. Οι εμπαιγμοί. Η επονείδιστη πράξις τού Πιλάτου, δηλαδή η διαταγή προς τα εκτελεστικά του όργανα στο πραιτώριο να μαστιγώ­σουν τον Ιησού, όπως ήταν επόμενο, τους αποθράσυνε στην συμπερι­φορά τους απέναντί του. Όπως πιο πάνω το εκθέσαμε με κάθε λεπτο­μέρεια, από τις πηγές, στο περί σταυρώσεως μέρος10 τού κεφαλαίου «περί ρωμαϊκού πολιτισμού» η μαστίγωσις προηγείτο της σταυρώσεως για να επιτείνη τον ατιμωτικό της χαρακτήρα. Ήταν προσταυρωτική διατύπωσις.

Ήταν λοιπόν φυσικό, oι στρατιώτες να συμπεράνουν από την μαστίγωσι, ότι ο Πιλάτος απεφάσισε να σταυρωθή ο Ιησούς, μάλιστα με­τά τις κραυγές τού όχλου για σταύρωσί του και να θεωρήσουν ότι άνη­κε σ' εκείνη την κατηγορία των εγκληματιών, που η ρωμαϊκή δικαιοσύ­νη τιμωρούσε με σταύρωσι.

Από την συνέχεια της αφηγήσεως συμπεραίνεται και το εξής: ότι οι στρατιώτες είχαν παρακολουθήσει την ανάκρισι τού Ιησού εμπρός στον Πιλάτο και είχαν δώσει προσοχή, ιδιαίτερα στο σημείο της κατη­γορίας για αντιποίησι βασιλικού αξιώματος. Διότι ακριβώς για να διακω­μωδήσουν το βασιλικό αυτό αξίωμα, και μάλιστα τον τίτλο, «βασιλεύς των Ιουδαίων», που οι Εβραίοι ισχυρίζονταν ότι οικειοποιήθηκε ο Ιησούς, πράττουν όσα πράττουν στο εξής, αυτά δηλαδή που μας διέσωσε ο αυτόπτης μάρτυς. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες αρέσκονταν να μυκτηρίζουν τους Εβραίους11.

Αφού λοιπόν ο Ιησούς μαστιγώθηκε κατά διαταγήν τού ηγεμόνος, «οι στρατιώτες, έπλεξαν στεφάνι από αγκάθια και τα τοποθέτησαν στο κεφάλι του, τού φόρεσαν έναν κόκκινο μανδύα και πλησίαζαν και τού έλεγαν, «χαίρε ο βασιλεύς των Ιουδαίων», και τού έδιναν ραπίσμα­τα» (Ιωάν. 19,2-3).

ΟΙ δύο πρώτοι συνοπτικοί Ευαγγελιστές ομιλούν για εμπαιγμό από τους στρατιώτες, αλλά σ' αυτούς επακολουθεί αμέσως η προς σταύρωσι πορεία, ενώ στον Ιωάννη που ήταν ο μόνος που απόμεινε ακόλουθος τού Ιησού και αυτόπτης τού δράματος μέχρι τέλους, το πράγματα έχουν ως εξής: Ανάμεσα στον εμπαιγμό τού Ιησού και στο ξεκίνημά του για την σταύρωσι, παρεμβάλλεται μία δραματική προσπά­θεια τού Πιλάτου για να τον διασώση. Αλλά και αυτή κλείνει επονείδιστα με την παράδοσί του στο μανιασμένο πλήθος για σταύρωσι.

Αυτήν την τελευταία σκηνή δεν την μνημονεύουν οι δύο πρώτοι συνοπτικοί, ενώ διαδραματίσθηκε σύμφωνα με το Ευαγγέλιο τού αυτόπτου Ιωάννου. Και πρέπει βέβαια προς τον Ιωάννη να εναρμονισθούν οι παράλληλες πληροφορίες των δύο άλλων Ευαγγελιστών για τον εμπαιγμό τού Ιησού. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά, μετά την μαστίγωσι έγινε ο εμπαιγμός, και μετά τον εμπαιγμό η νέα δραματική μάχη τού Πιλάτου με τον εβραϊκό όχλο και με τον ίδιο τον Ιησού, και τέλος η παράδοσίς του για σταύρωσι. Οι παράλληλες πληροφορίες για τον εμπαιγμό τού Ιησού, αν εναρμονισθούν με την πληροφορία τού Ιωάννη σε ενιαία σύνθεσι, παρουσιάζουν την επόμενη εικόνα:

«Και τότε oι στρατιώτες του ηγεμόνος, αφού παρέλαβαν τον Ιησού τον έσυραν μέσα από την αυλή, στο πραιτώριο δηλαδή, και συγκαλούν και συγκεντρώνουν εναντίον του όλη την σπείρα. Και αφού τον έγδυσαν του φόρεσαν κόκκινη χλαμύδα12 [τον ενδύουν πορφύρα, τον έντυσαν πορφυρό Ιμάτιο13]. Και αφού έπλεξαν στεφάνι από αγκάθια, το τοποθέτησαν πάνω στο κεφάλι του (περιέθεσαν σ' αυτόν) και καλά­μι στο δεξιό του χέρι. Και τον επλησίαζαν. Και αφού γονυπέτησαν μπροστά του, τον περιέπαιζαν, και άρχισαν να τον χαιρετούν λέγοντας, «χαίρε ο βασιλεύς των Ιουδαίων». Και πήραν το καλάμι και τού χτυ­πούσαν μ' αυτό το κεφάλι και τον έφτυναν, τού έδιναν ραπίσματα και γονάτιζαν και τον προσκυνούσαν».

Με την κόκκινη χλαμύδα, το ακάνθινο στεφάνι και το καλάμι στο δεξιό του χέρι διακωμωδούνται τα βασιλικά εμβλήματα, δηλαδή η κόκ­κινη βασιλική χλαμύδα, το στέμμα και το σκήπτρο. Η γονυκλισία και το προσκύνημα είναι διακωμωδήσεις των αντιστοίχων κινήσεων σε πρα­γματικό βασιλέα. Τα ραπίσματα, οι εμπτυσμοί και τα κτυπήματα με το καλάμι συμπληρώνουν την όλη εικόνα τού ευτελούς εμπαιγμού, ο οποίος ας σημειωθή γίνεται με την παρουσία και την ανοχή τού Πιλά­του . Και τούτο, ενώ είναι εντελώς βέβαιος ότι διακωμωδείται και διαπομπεύεται ένας αθώος, γεγονός που συνιστά αδιαμφισβήτητη γι’ αυ­τόν ενοχή.

Αν είχε ατονήσει η επιβολή της διοικητικής εξουσίας τού Πιλάτου απέναντι στον εβραϊκό όχλο, είναι εντελώς ακατανόητο και ασυγχώρη­το να εξασθενήση η εξουσία του στους ιδικούς του στρατιώτες. Αυτοί οργιάζουν στον εμπαιγμό τού Ιησού, μπροστά στον Πιλάτο, σαν αυτός να μην ήταν παρών .

Κι αν ακόμη ο Ιησούς ήταν κατηγορούμενος, στον χρόνο πριν από την ανάκρισι, έπρεπε να προστατευθή από τον Πιλάτο, από την δι­καστική και διοικητική του ιδιότητα. Κι αν ακόμη είχε κηρυχθή ένοχος, δεν επιτρεπόταν να χλευασθή μέσα στο πραιτώριο. Το ότι ο ηγεμών ανεχόταν να οργιάζουν oι υφιστάμενοί του στρατιώτες περιπαίζοντας ένα ανυπεράσπιστο θύμα, που η συνείδησίς του το παραδεχόταν και το ανεκήρυττε αθώο και δίκαιο, αυτό δημιουργεί στον Πιλάτο ασυγχώρη­τη ευθύνη.

Β. Νέα αντιπαράστασις Πιλάτου και Εβραίων. Μετά την μαστίγωσι και τους εμπαιγμούς, ο Πιλάτος διατηρώντας και ομολογώντας την απόλυτη βεβαιότητά του για την αθωότητα τού Ιησού, προσπαθεί ν' απαλλαγή από την ενόχλησι των Εβραίων, παραδίδοντάς τον εξευτε­λισμένο σ' αυτούς. Το αξιοθρήνητο είναι ότι και πάλι το εκκρεμές τού ασταθούς χαρακτήρος του κινείται ανάμεσα στην δικαιοσύνη και στην αδικία. Τώρα αποκλίνει προς την ικανοποίησι τού μανιασμένου όχλου, που ζήτησε και έλπισε να χορτάση μαστιγώνοντας τον Ιησού. «Τον μα­στίγωσε ο Πιλάτος θέλοντας κάπως να μαλακώση και να καθησύχαση το Ιουδαϊκό πάθος» (Ι. Χρυσόστομος).

Αλλά για τους Εβραίους η μαστίγωσις θεωρήθηκε σαν δείγμα ό­τι κάμφθηκε ο Πιλάτος στην σταύρωσι που ζητούσαν, αφού αυτή απο­τελούσε προσταυρωτική διαδικασία που επέτεινε το μαστίγωμα από τον σταυρικό θάνατο. Ο Πιλάτος όμως κατέφυγε στην μαστίγωσι σαν αυτοτελή ποινή, για να αρκεσθούν σ' αυτήν οι Εβραίοι και να αποφευχθή η σταύρωσις. Η μαστίγωσις, όπως το είδαμε σε ειδικό κεφάλαιο14 ήταν και αυτοτελής ποινή.

«Βγήκε λοιπόν πάλι έξω ο Πιλάτος και τους λέγει: «Να, σάς τον φέρνω έξω, για να γνωρίσετε ότι δεν βρίσκω σ' αυτόν καμμία ενοχή». Βγήκε λοιπόν έξω ο Ιησούς φορώντας το ακάνθινο στεφάνι και τον κόκκινο μανδύα. Και τους λέγει˙ «ίδε ο άνθρωπος» (Ιωαν. 19, 4-6). Μετά από όσα διαδραματίσθηκαν εναντίον τού Αθώου, βγαίνει ο Πι­λάτος από το οίκημα στον λιθόστρωτο εξώστη, κάτω από τον οποίο μαινόταν ο εβραϊκός όχλος που αναταρασσόταν από τους άρχοντές του. Τους αναγγέλλει ότι σε λίγο θα εμφανισθή ο Ιησούς, επαναλαμβά­νοντας και πάλι ότι δεν βρίσκει να ευσταθή καμμία ενοχή σε όσα τον κατηγορούν. Επαναλαμβάνει δηλαδή την απόλυτη και ανεπιφύλακτη βεβαιότητα της δικαστικής του συνειδήσεως για την τελεία αθωότητα τού Ιησού. Αυτή την βεβαιότητα την κρατεί και την ομολογεί από την αρχή μέχρι το τέλος της προσωπικής του επαφής με τον Ιησού: «Ιδού σάς τον φέρνω πάλι έξω, για να μάθετε επί τέλους οριστικά, πως δεν βρίσκω σ' αυτόν καμμία κατηγορία».

Μετά από λίγο πράγματι, προφανώς με εντολή και νεύμα τού Πι­λάτου, βγαίνει ο Ιησούς φορώντας τα ψευτοβασιλικά εμβλήματα με το πληγωμένο και συσπώμενο από την μαστίγωσι σώμα, με τους πόνους τού ακάνθινου στεφάνου, με τα σημάδια από τους εμπτυσμούς και τα ραπίσματα. Και δείχνοντας ο Πιλάτος στους Εβραίους τον Ιησού που πρόβαλε από το πραιτώριο, άθλια ταλαιπωρημένο και εξουθενωμένο, τους λέγει˙ «ίδε ο άνθρωπος».

Η οικτρά εκείνη θέα του Αθώου των αιώνων, ο οποίος με τόση καρτερία υπέμεινε τους εξευτελισμούς, τους πόνους και την οδύνη της ανθρώπινης μοχθηρίας και αγνωμοσύνης, κάθε άλλο μαρτυρούσε παρά ότι επρόκειτο για επαναστάτη, που διεκδικούσε η οικειοποιείτο βασιλι­κή ιδιότητα, και για επικίνδυνο στο κράτος, όπως ισχυρίζονταν οι Εβραίοι. Και αυτό επεδίωκε μ' εκείνη την χειρονομία ο Πιλάτος, να δείξη στους Εβραίους πόσο ακίνδυνος ήταν ο Ιησούς και πόσο άξιζε την λύπη και την συμπόνια, διότι υπέφερε όσα υπέφερε χωρίς να φταίη.

Όταν λοιπόν τον είδαν οι αρχιερείς και oι υπηρέτες εκραύγασαν λέγοντας, «να τον σταυρώσης, να τον σταυρώσης». Επαναλάμβαναν δηλαδή την ίδια κραυγή με την οποία ωρύονταν κατά την δεύτερη φάσι. Βιάζονταν για τον τελικό τους σκοπό, την θανάτωσι τού Ιησού με σταύρωσι. Έδειχναν σκληροί και αμείλικτοι σε κάθε άκουσμα αθωότητος και προς το άθλιο θέαμα τού Αθώου, και αμείλικτοι απέναντι στον Πιλάτο, ο οποίος με την ανεπίτρεπτη και ασυγχώρητη υποχωρητικότη­τά του ανέχθηκε να αρπάξουν οι Εβραίοι από την εξουσία του τον χει­ρισμό τού θέματος και να το κατευθύνουν στην λύσι που αυτοί αξίω­ναν.

Ενώ ακούσθηκαν πάλι οι κραυγές αυτές, ο Ιησούς μ' ένα βλέμμα τού Πιλάτου μπήκε πάλι στο πραιτώριο. Αυτό βέβαια δεν λέγεται, αλλά συμπεραίνεται με βεβαιότητα από την συνέχεια της διηγήσεως. Ο Πι­λάτος μένει έξω μόνος, εξωργισμένος για την σκληρότητα των Εβραίων, την απάνθρωπη ακαμψία τους και την φονική τους διάθεσι. Τότε με αγανάκτησι και ειρωνεία τους λέγει: «Πάρτε τον εσείς και σταυρώστε τον, γιατί εγώ δεν βρίσκω σ' αυτόν καμμία ενοχή» (Ιωάν. 19,6).

Καινούργια λοιπόν έντονη ομολογία τού Πιλάτου για την απόλυτη αθωότητα τού Ιησού και κατηγορηματική άρνησίς του να σταυρώση αυτός τον Αθώο.

Στην νέα αυτή τόσο απροσδόκητη όσο και έντονη άρνησι τού Πι­λάτου να υποκύψη στην πίεσί τους, έβλεπαν ότι διαγραφόταν ο κίνδυ­νος να ματαιωθούν τα σχέδιά τους. Διότι αν επέμενε ο Πιλάτος στην αθωότητα τού Ιησού, η αξίωσίς τους να σταυρωθή εστερείτο το απα­ραίτητο νόμιμο στήριγμα. Βέβαια αυτοί δεν ενδιαφέρονταν για την νο­μική βάσι της σταυρώσεως, αλλά προσπαθούσαν να τηρήσουν, «αναλώμασι» της ρωμαϊκής Αρχής, τα προσχήματα, εκβιάζοντάς την να θεωρήση ένοχο τον Ιησού παρά την ανεπιφύλακτη διακήρυξι τού Ηγεμόνος για την αθωότητά του.

Ο Ιησούς έπρεπε οπωσδήποτε να σταυρωθή εκείνη την ημέρα, διότι από το βράδυ ερχόταν το Πάσχα και ο σκοπός τους θα ματαιωνό­ταν. Δεν σημείωσαν επιτυχία αποδίδοντας στον Ιησού πολιτική κατη­γορία που αποδείχθηκε ψεύτικη και ανυπόστατη. Γι' αυτό επανέρχονται τώρα στην θρησκευτική κατηγορία. Σ’ αυτήν δηλαδή για την οποία κατεδίκασαν τον Ιησού σε θάνατο κατά την δίκη ενώπιον τού Μεγάλου Συνεδρίου την προηγούμενη νύκτα.

Όπως ελέχθη, αυτή την κατηγορία, καθώς και την θανάσιμη ενοχοποίησι τού Ιησού γι' αυτή, τα μέλη τού Συνεδρίου την απέκρυψαν από τον Πιλάτο, για τους λόγους που πιο πάνω είπαμε. Τώρα όμως που παραπαίουν την εκστομίζουν μπροστά στον Πιλάτο για πρώτη φορά: «Αποκρίθηκαν σ' αυτόν οι Ιουδαίοι˙ «εμείς έχουμε νόμο, και σύμφωνα με το νόμο μας15 οφείλει να θανατωθή, διότι έκανε τον εαυτό του υιό τού Θεού» (Ιωάν. 19,7).

Με άλλα λόγια: «Εάν εσύ τον ανακηρύσσης αθώο από κάθε πο­λιτική κατηγορία, εμείς σύμφωνα με τον δικό μας νόμο, τον θεωρούμε ένοχο θανάτου, γιατί ανύψωσε τον εαυτό του σε υιό τού Θεού και οι­κειοποιήθηκε έτσι θεϊκή ιδιότητα που μόνο στον Θεό αρμόζει».

«Όταν ο Πιλάτος άκουσε αυτόν τον λόγο φοβήθηκε περισσότε­ρο» (Ιωάν. 19,8). Το εκκρεμές του που αιωρείτο ανάμεσα στην συνεί­δησι και στον ασταθή χαρακτήρα του κινήθηκε περισσότερο προς τον αρνητικό πόλο, της αναποφασιστικότητας. Σ' αυτόν τον πόλο προστέ­θηκε τώρα και το στοιχείο τού φόβου. «Τι φοβήθηκε όμως»; ερωτούν οι ερμηνευτές. Μήπως τον ανυποχώρητο φανατισμό τού όχλου; Μή­πως την αυτοκρατορική εξουσία, που επέβαλλε σαν καθήκον στα όργα­νά της να προστατεύουν τις θρησκευτικές πεποιθήσεις των υπηκόων λαών; Ή μήπως ο Πιλάτος δεν βλέπει πια στο πρόσωπο τού Ιησού έ­ναν αθώο άνθρωπο, αλλά ένα ανώτερο Ον, υπερανθρώπινο, στο οποίο οφείλει να απονείμη τιμή, και από το οποίο πρέπει να απομακρυνθή με φόβο, εξασφαλίζοντάς το συγχρόνως από κάθε κακοποίησι;

Το κλειδί για την απάντησι στο πιο πάνω ερώτημα, «τι φοβήθηκε ο Πιλάτος», μας το δίνει διπλό το ίδιο το Ευαγγέλιο τού Ιωάννου που έ­χουμε μπροστά μας. Από το ένα μέρος μας πληροφορεί ότι ο Πιλάτος φοβήθηκε ευθύς μόλις άκουσε «αυτόν τον λόγο», ότι δηλαδή ο Ιησούς έκανε τον εαυτό του Υιό τού Θεού. Και από το άλλο μέρος ότι ο Πιλά­τος, ευθύς μόλις άκουσε αυτόν τον λόγο μπήκε φοβισμένος πάλι στο πραιτώριο και λέγει στον Ιησού, «από πού είσαι συ»; Δηλαδή σπεύδει να μάθη από το στόμα του Ιησού την προέλευσί του. Συγχρόνως διαφαινόταν με αυτό το ερώτημα ότι στην σκέψι του υπήρχε η ιδέα ότι ο Ιησούς προερχόταν από τον Θεό.

Εκείνη την εποχή και μάλιστα στον ελληνορωμαϊκό κόσμο δεν ή­ταν ασυνήθιστο ν' ακούσης ότι οι θεοί εμφανίζονται στους ανθρώπους με ανθρώπινη μορφή (ανθρωπόμορφες θεοφάνειες, θεανθρωπισμός). Έτσι λ.χ. από τις Πράξεις των Αποστόλων πληροφορούμεθα ότι μετά από μερικά έτη, οι κάτοικοι στα Λύστρα της Λυκαονίας θεώρησαν τον Απόστολο Παύλο σαν Ερμή και τον συνοδό του Βαρνάβα σαν Δία, και αναβόησαν: «Οι θεοί πήραν μορφή ανθρώπων και κατέβηκαν σ' εμάς», «ο δε Ιερέας τού Δία μαζί με το πλήθος ήθελε να κάνη θυσία», και οι Απόστολοι παρά τις διαμαρτυρίες τους και τις εξηγήσεις τους «με δυ­σκολία σταμάτησαν το πλήθος να μη τους προσφέρη θυσία» (κεφ. 14).

Αργότερα και oι κάτοικοι της Μελίτης βλέποντας ότι ο Παύλος δεν έπαθε τίποτε από το θανατηφόρο δάγκωμα της οχιάς «έλεγαν ότι αυτός είναι Θεός» (Πράξεις, κεφ. 28). Άλλωστε η παγκόσμια ατμό­σφαιρα ήταν σε πνευματική και ψυχική διέγερσι, θα λέγαμε σήμερα ηλεκτρισμένη, από την παγκόσμια προσδοκία Θεανθρώπου. Σ' αυτό το θέμα αφιερώνουμε πιο κάτω ιδιαίτερο κεφάλαιο16. Αν σ' αυτά προσ­θέσουμε και το τρομακτικό όνειρο της συζύγου τού Πιλάτου, αλλά και την εξαιρετική εντύπωσι που είχε προξενήσει σ' αυτόν η ηρεμία, η γλυ­κύτητα, η πραότητα, η σοφία, η αθωότητα, η ανεξικακία και το μεγαλείο γενικά τού Ιησού, στις φρικτές εκείνες ώρες της οδύνης και τού πόνου, έχουμε όλες τις προϋποθέσεις που δικαιολογούν την ταραχή τού Πιλά­του, μόλις άκουσε από τους Εβραίους, ότι ο Ιησούς ισχυρίζεται για τον εαυτό του ότι προέρχεται από τον Θεό.

Φοβισμένος λοιπόν σπεύδει να διαπιστώση γι’ αυτό από το στόμα τού ίδιου τού Ιησού, αφού είχε λάβει πείρα από τις εβραϊκές ψευδολογίες στις προηγούμενες κατηγορίες που αποδείχθηκαν ανυπόστατες. Ερωτά λοιπόν τον Ιησού: «Από πού είσαι συ; πες μου, από πού προέρχεσαι»;

Τον φόβο του τον είχε επαυξήσει, όπως ήταν φυσικό, και το συν­αίσθημα της ενοχής του, αφού κατέβασε τον Ιησού στο επίπεδο τού ληστή Βαραββά ιδιαίτερα το ότι τον μαστίγωσε, παρά την ανεπιφύλα­κτη βεβαιότητα της δικαστικής του συνειδήσεως για την πλήρη αθωό­τητά του και το ότι ανέχθηκε τον εμπαιγμό και τα ραπίσματα των στρα­τιωτών, ενώ αυτός ήταν παρών. Έτσι εξηγείται το αγωνιώδες ερώτημα που υπέβαλε στον Ιησού.

«Αλλ' ο Ιησούς δεν του έδωσε απάντησι» (Ιωάν. 19,9). Ο Ιη­σούς σιωπά. Τι να πη; Είχε πια δώσει όλες τις απαραίτητες εξηγήσεις για τον εαυτό του, την προέλευσί του και το έργο του. Ο Πιλάτος όμως, στην ψυχολογική κατάστασι που βρισκόταν, θίγεται από την σιω­πή τού Ιησού, η οποία πάλι τού επαυξάνει τον φόβο. Νοιώθει φόβο, που δύσκολα τον αποκρύπτει, εμπρός στον μυστηριώδη πια αυτόν άν­θρωπο που είχε ενώπιόν του. Και δημιουργώντας αντίδρασι σ' αυτόν του τον φόβο, απευθύνει προς τον Ιησού μία εκφοβιστική ερώτησι για να τον εξαναγκάση να απαντήση, ώστε να βγή από την ψυχολογική εκείνη κατάστασι. «Σ' εμένα δεν ομιλείς; Δεν γνωρίζεις ότι έχω εξουσία να σε σταυρώσω και έχω εξουσία να σε απολύσω»; (Ιωάν. 19,10).

Φαινομενικά υπενθυμίζει στον Ιησού την απεριόριστη εξουσία ζωής και θανάτου που είχε πάνω του˙ εξουσία όμως που δεν μπόρεσε να συγκρατήση μπροστά στον εκβιασμό των Εβραίων. Η δυναμικότη­τά τους υπερφαλάγγισε την εξουσία του, την οποία τώρα επισείει στον ανθρωπίνως αδύναμο δέσμιό του. Η ανανδρία αυτή να κάνη επίδειξι ισχύος απέναντι στον ανίσχυρο υποκρύπτει την κρίσι τού εσωτερικού του κόσμου. Ουσιαστικά αυτή η επίδειξις ισχύος με τα λόγια ήταν υπο­συνείδητη αυτοάμυνα στον φόβο και στην ταραχή που τον κατέλαβε σαν άκουσε για θεϊκή προέλευσι τού Ιησού. Για να εξουδετερώση αυ­τά και κυρίως για να προασπισθή τον εαυτό του, ανέσυρε ο ίδιος την ανάμνησι της εξουσίας του.

Από το άλλο μέρος η στομφώδης και εγωιστική αυτή δήλωσις τού Πιλάτου, χωρίς την στιγμή εκείνη να το αντιληφθή, είναι η μεγαλύ­τερη καταδίκη που εκφέρει εις βάρος τού εαυτού του, καθώς ομολογεί με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο, ότι στα χέρια του κρέμεται η τύχη τού Ιησού, η σταύρωσίς του ή η απόλυσίς του. Έτσι ο ίδιος παίρνει στους ώμους του την πλήρη και αποκλειστική ευθύνη για τον Ιησού, λησμονώντας ότι προηγουμένως είχε νίψει τα χέρια του και είχε κηρύ­ξει τον εαυτό του αθώο «από το αίμα τού δικαίου τούτου», και ότι είχε επιρρίψει στους Εβραίους την αποκλειστική ευθύνη.

Εύστοχα παρατηρεί ο Ιερός Χρυσόστομος πάνω σ' αυτήν την ερώτησι του Πιλάτου: «Βλέπεις πώς ίδιος κατέκρινε από πριν τον εαυτό του; Εάν λοιπόν το παν εξαρτάται από σένα, για ποιον λόγο δεν τον απολύεις, αφού δεν βρίσκεις καμμία ενοχή»;

Απ' αυτά συμπεραίνουμε ότι ο Πιλάτος παραπαίει όχι μόνο απέ­ναντι στον Ιησού και στους Εβραίους, αλλά και απέναντι στον εαυτό του. Όλο δε το σκηνικό κάθε άλλο είναι παρά δίκη, παρά διαδικασία δηλαδή που διεξάγεται κατά την Ισχύουσα δικονομική τάξι. Ωστόσο η δήλωσις για εξουσία να σταυρώση ή ν' απολύση τον Ιησού δεν εστερείτο νομότυπης βάσεως. Στους Πανδέκτες17 αναγραφόταν η θέσις, ότι «κανένας που μπορεί να καταδικάση δεν αδυνατεί και ν' απολύση».

Στην υπεροπτική ερώτησι τού Πιλάτου, την τόσο αντίθετη προς την άβουλη συμπεριφορά που επέδειξε, η οποία συμπεριφορά κάθε άλ­λο παρά άσκησις διοικητικής και δικαστικής εξουσίας ήταν, απαντά ο Ιησούς με θεϊκή γαλήνη, αλλά και με θεϊκό κύρος: «Δεν θα είχες καμμία εξουσία εναντίον μου, εάν δεν σου είχε δοθή από πάνω. Για τούτο εκείνος που με παρέδωσε σ' εσένα έχει μεγαλύτερη αμαρτία» (Ιωάν. 19,11).

Με άλλα λόγια: Καμμία απολύτως εξουσία δεν θα είχες επάνω μου, εάν δεν σου είχε δοθή τέτοια εξουσία από πάνω, δηλαδή από τον Θεόν. Είσαι λοιπόν ταγμένος από τον Θεό να κρίνης, και οφείλεις να κρίνης δίκαια. Εσύ εν τούτοις με πέρασες από τόσους εξευτελισμούς μέχρι και από την μαστίγωσι, αν και έχεις πεισθή για την αθωότητά μου. Με την πράξι σου αυτή οπωσδήποτε βαρύνεις τον εαυτό σου. Επειδή όμως δεν το κάνεις αυτό χωρίς ν' αντιστέκεσαι στους Εβραίους που ζητούν άδικα και φθονερά τον θάνατό μου, η ευθύνη σου και η αμαρτία σου είναι μικρότερη από εκείνη που έχουν όσοι με παρέδωσαν στα χέρια σου (ο Ιούδας και η παρέα του). Την μεγαλύτερη αμαρτία την έχουν αυτοί και περισσότερο απ' αυτούς ο Ιούδας.

Η απάντησις τού Ιησού και καθ’ εαυτήν, αλλά και για το θεϊκό της κύρος είναι σπουδαιότατη για τον καθορισμό της νομικής ευθύνης τού Πιλάτου και των Εβραίων στο δράμα τού Ιησού. Ο Ιησούς προσδιορίζει το μέτρο αυτής της ευθύνης με λίγες λέξεις, αλλά τόσο καθαρά, ώστε και από τον ομιλούντα και από την διατύπωσι προβάλλει το θεϊκό κύρος τού κλιμακωτού καταλογισμού της ευθύνης. Ρίχνεται έτσι άπλετο φως στην έρευνα για επιμερισμό της ευθύνης στούς συν­τελεστές τού θεϊκού δράματος κατά το μέτρο της ενοχής τους.

Ο Πιλάτος έμεινε έκπληκτος! Τα λόγια αυτά του Ιησού, αυτός ο τόσο κατηγορηματικός καταμερισμός της ευθύνης κάθε ένοχου έκανε στον ηγεμόνα βαθειά εντύπωσι. Και η πρέπουσα ευθύνη τού καταλογι­ζόταν, αλλά και τα ελαφρυντικά δεν παραγνωρίζονταν. Ο Πιλάτος που ενοχλείτο από όλη την καλή εντύπωσι που είχε από τον Ιησού και από την βεβαιότητα της δικαστικής του συνειδήσεως για την αθωότητά του, τώρα ύστερα από αυτό ξεκινάει να δείξη πάλι την αρχική του διάθεσι για απόλυσί του. Θέλει να διαχωρίση την ευθύνη του από την ευθύνη των κατηγόρων τού Ιησού, των οποίων είχε καταντήσει, αντίθετα προς την συνείδησι και την δικαιοσύνη, άβουλο όργανο. «Γι’ αυτόν τον λόγο ζητούσε ο Πιλάτος να τον απολύση» (Ιωάν. 19,12).

Ο Πιλάτος βγήκε έξω από το πραιτώριο, όπως συμπεραίνεται από τα συμφραζόμενα, 19, 13, και ανακοίνωσε στους Εβραίους την θέσι του αυτή. Η νέα αυτή προσπάθειά του έκανε τους Εβραίους να απελ­πισθούν και να βλέπουν πια ότι ματαιώνονται τα σχέδιά τους. Εγνώριζαν πως αν επέμεναν στην θρησκευτική κατηγορία, ο Πιλάτος θα παρέπεμπε την υπόθεσι στα δικαστήριά τους. Γι’ αυτό επανέρχονται στην πρώτη κατηγορία εναντίον τού Ιησού, την πολιτική. «Επειδή πα­ρουσιάζοντας κατηγορία από τον θρησκευτικό νόμο, δεν κατώρθωσαν τίποτε, στρέφονται με κακούργο τρόπο προς τους έξω νόμους» (Ιω. Χρυσόστομος). Και έρριξαν μάλιστα στον Πιλάτο καταπρόσωπα την απειλή:

«Αν συ πείσθηκες ότι ο Ιησούς δεν οικειοποιείται βασιλική ιδιό­τητα, δεν πεισθήκαμε όμως κι εμείς. Και αφού δεν θέλεις να εφαρμόσης τον νόμο τού κράτους και να σταυρώσης, όπως αυτός ορίζει, έναν πολιτικό εγκληματία, σφετεριστή αξιώματος που ανήκει μόνο στον αυ­τοκράτορα, αυτό σημαίνει για μας ότι συ δεν είσαι πιστός φίλος τού αυ­τοκράτορα, διότι καθένας που οικειοποιείται βασιλική εξουσία έρχεται σε αντίθεσι προς τον αυτοκράτορα».

«Οι Ιουδαίοι όμως έκραζαν: «Εάν απολύσης αυτόν, δεν είσαι φί­λος τού Καίσαρος18. Όποιος κάνει τον εαυτό του βασιλέα αντιτίθεται στον Καίσαρα» (Ιωάν. 19,12).

Οι πλάγιες αλλά βαρείες αυτές απειλές σε μία εποχή κατά την οποία εθεωρείτο κανείς ένοχος από την στιγμή που κρινόταν ύποπτος, συγκλόνισαν τον Πιλάτο. Οι Εβραίοι τον προειδοποιούσαν ότι θα τον καταγγείλουν στον αυτοκράτορα για απιστία, δηλαδή για έσχατη προ­δοσία. Έτσι χαρακτηριζόταν η εύνοια προς έναν επαναστάτη. Στα χρό­νια δε τού Τιβερίου το αδίκημα αυτό είχε βαρύτατες συνέπειες και ετιμωρείτο σκληρότατα, γιατί εθεωρείτο το αποκορύφωμα κάθε κατηγο­ρίας.

Για τον Πιλάτο, που τόση πικράν πείραν είχε από εβραϊκές επανα­στάσεις και καταγγελίες προς τον αυτοκράτορα, η νέα αυτή βαρειά απειλή των Εβραίων για έγκλημα που στρεφόταν εναντίον τού αυτο­κράτορα, σήμαινε γι' αυτόν έσχατο κίνδυνο. Γι’ αυτό, κάτω από το κρά­τος της αγανακτήσεως και ταραχής, διαπιστώνοντας και πάλι πως ήταν ανώφελο και μάταιο να μεταστρέψη τον εβραϊκό όχλο, παίρνει την απόφασι να τερματίση την μεγάλη αυτή περιπέτεια κατά τον πλέον ακίνδυ­νο σ' αυτόν τρόπο.

Αυτό απαιτούσε το προσωπικό του συμφέρον, στο οποίο κατά την κρίσιμη αυτή στιγμή, από την οποία κρίνεται τελικά και η ευθύνη του και ολόκληρος ο χαρακτήρας του, εσφαγίασε και θυσίασε την έν­νοια τού δικαίου και της δικαιοσύνης. Θυσίασε ακόμη την ανεπιφύλα­κτη και απόλυτη βεβαιότητα της δικαστικής του συνειδήσεως που κατ’ επανάληψι ο ίδιος διεκήρυξε για την πλήρη αθωότητα τού Ιησού.

Θυσίασε επίσης το όλο γόητρό του σαν ανθρώπου και Ρωμαίου ηγεμόνος. Το εκκρεμές τού ασταθούς χαρακτήρος του που αιωρείτο μεταξύ δικαιοσύνης και αδικούσης αναποφασιστικότητος, το οποίο δια­πιστώσαμε κατ’ επανάληψι και πιο πάνω, κινήθηκε και πάλι έντονα προς τον αρνητικό πόλο, και καρφώθηκε σ' αυτόν κάτω από την ισχυρή πίεσι τού φόβου για την προσωπική του τύχη.

Μόλις λοιπόν άκουσε ο Πιλάτος την απειλή που εκτόξευσαν οι Εβραίοι, διατάσσει να βγη από το πραιτώριο ο Ιησούς. Από αυτό επί­σης συμπεραίνεται καθαρά ότι η προηγούμενη στιχομυθία Πιλάτου και Ιησού (στ. 9-11) έγινε μέσα στο πραιτώριο, όπως το πληροφορούμεθα και από την αρχή τού στίχου 9. Ο Πιλάτος κάθεται «επί τού βήματος», δηλαδή στην δικαστική καθέδρα που υψωνόταν στο λιθόστρωτο δάπε­δο της θολωτής αψίδας που προεξείχε τού πραιτωριακού μεγάρου. Αφού βγήκε ο Ιησούς, τον δείχνει και λέγει στους Εβραίους με οργή, απέχθεια και ειρωνεία, «ιδού ο βασιλεύς σας», αφού οι ίδιοι είχαν επι­νοήσει την κατηγορία, ότι ο Ιησούς θεωρούσε τον εαυτό του βασιλέα, για να τον ενοχοποιήσουν για πολιτικό έγκλημα. «Όταν λοιπόν άκουσε ο Πιλάτος αυτόν τον λόγο, έφερε έξω τον Ιησού, και αυτός κάθησε στην δικαστική έδρα, στον τόπο που λέγεται Λιθόστρωτο, στα εβραϊκά Γαββαθά... και λέγει στους Ιουδαίους, «ιδού ο βασιλεύς σας» (Ιωάν. 19,13-14).

Στο μέρος τού χωρίου τούτου που σημειώσαμε αποσιωπητικά παρεμβάλλεται μία χρονική πληροφορία για την ώρα που έγιναν αυτά, που διασπά την συνέχεια του λόγου. Από αυτό νομίζουμε ότι δεν προέρχεται από τον Ιωάννη, καθόσον ο Ιωάννης πουθενά στις αφηγή­σεις των παθών δεν προσδιορίζει ώρες, ούτε μνημονεύει το γενόμενο σκότος. Είναι εμβόλιμη και προέρχεται από μεταγενέστερο χέρι, που εί­χε υπ’ όψιν το ωράριο των δύο συνοπτικών Ματθαίου 27,45 εξ. και Λουκ. 23,44. Σύμφωνα με την άποψι μερικών ερμηνευτών έγινε για να διορθωθή η εσφαλμένη πληροφορία του Μάρκ. 15,25. Αυτό δεν το δέχομαι για τους λόγους που εκθέτω πιο κάτω.

Η χρονική πληροφορία τού Ιωάννου που σύμφωνα με την άποψί μας θεωρείται εμβόλιμη είναι η εξής: «Ήταν δε Παρασκευή τού Πάσχα, ώρα δε περίπου έκτη» (Ιωάν. 19,14β) κατά το Ιουδαϊκό ωρολόγιο, δηλαδή περίπου δωδέκατη μεσημβρινή.

Το εμβόλιμο της πληροφορίας αυτής πιστώνεται και από την προ­χειρότητά της για να προσαρμοσθή στις αντίστοιχες πληροφορίες των δύο ευαγγελιστών. Και την προχειρότητα προδίδει το γεγονός ότι ενώ κατά τους δύο συνοπτικούς (Ματθ. 27,45 εξ. και Λουκ. 23,44) η σταύρωσις άρχισε πολύ πριν από την έκτη ώρα και μάλιστα γύρω στην τρίτη ώρα (Μάρκ. 15,25) δηλαδή 9.00 π.μ., διότι οι διατυπώσεις της καθώς και της σταυρώσεως των άλλων ληστών και τα γεγονότα που εφεξής αναφέρονται χρειάσθηκαν τουλάχιστον τρεις ώρες και τερματίσθηκε με τον θάνατο τού Ιησού γύρω στην ένατη ώρα (3.00 μ.μ.) αντίθετα η εμβόλιμη πληροφορία στον Ιωάννη τοποθετεί στην έκτη ώρα την τε­λευταία παρουσίασι τού Ιησού από τον Πιλάτο, (την σκηνή: Ίδε ο άν­θρωπος), οπότε η σταύρωσις θα πρέπει να έλαβε χώραν μετά την έκτη ώρα, δηλαδή κατά το χρονικό διάστημα που οι συνοπτικοί Ευαγγελι­στές αναφέρουν το σκότος. Αλλά και από την έκτη ώρα (δωδέκατη με­σημβρινή), αν άρχιζε η σταύρωσις, που η διάρκειά της έφθασε οπωσδήποτε τις τρεις ώρες, τότε το τρίωρο σκοτάδι που επακολούθη­σε πρέπει να τοποθετηθή ανάμεσα στην ένατη (3.00 μ.μ.) και την έκτη εσπερινή της Παρασκευής. Από τότε όμως άρχιζε το Σάββατο τού Πάσχα και δεν υπολειπόταν χρόνος για την αποκαθήλωσι και την ταφή πριν από την έναρξι τού Σαββάτου (6.00 μ.μ. της Παρασκευής).

Για όλους αυτούς τους λόγους η χρονική αυτή πληροφορία στον Ιωάννη, που διασπά την συνέχεια τού λόγου, παρεμβλήθηκε μεταγε­νέστερα και με προφανή προχειρότητα ως προς τον προσδιορισμόν της ώρας και σε ασυναρτησία με τα κατ' αυτήν γεγονότα.

Ως προς την ημέρα συμφωνούν όλοι οι Ευαγγελιστές ότι αυτή ή­ταν «η Παρασκευή τού Πάσχα, η οποία ήταν πριν από το Σάββατο˙ η δε αυριανή ημέρα, η οποία ήταν μετά την Παρασκευή ήταν το Σάββατο», που άρχιζε στις 6.00 μ.μ. την Παρασκευή. Η ημέρα αυτή λεγόταν «Πα­ρασκευή τού Πάσχα», γιατί κατ' αυτήν έπρεπε να τελειώση όλη η προ­παρασκευή τού σπιτιού και της λατρείας που απαιτούσε ο Ιουδαϊκός νόμος για το Πάσχα, δηλαδή η προμήθεια άζυμου άρτου, αρνιού και άλ­λων αναγκαίων.

Το Πάσχα εωρταζόταν στις 15 Νισάν που τότε συνέπιπτε με το Σάββατο και άρχιζε από τις 6.00 το απόγευμα της προηγουμένης ημέ­ρας. Η προηγούμενη αυτή ημέρα, η «Παρασκευή τού Πάσχα» ήταν η 14η Νισάν, που ωνομαζόταν και «πρώτη των αζύμων», διότι κατ αυτήν άρχιζε, όπως αναφέρθηκε, η προμήθεια ή η προετοιμασία στο σπίτι τού πασχαλινού άζυμου άρτου, τού οποίου η χρήσις θα άρχιζε από τις 6.00 το απόγευμα της Παρασκευής προς το Σάββατο, όταν άρ­χιζε η 15η Νισάν, δηλαδή η πρώτη ημέρα της εβδομαδιαίας εορτής του Πάσχα, η οποία γι' αυτόν τον λόγο ωνομαζόταν «εορτή των αζύ­μων για τον Κύριο»19.

«Παρασκευή τού Πάσχα» λοιπόν ή «πρώτη των αζύ­μων» ήταν μία και η αυτή, η προηγούμενη τού Πάσχα ημέρα, που άρχιζε στις 6.00 το απόγευμα της προηγουμένης, της Πέμπτης 13ης Νισάν. Άρα ο μυστικός Δείπνος που τε­λέσθηκε μετά την 6η απογευματινή ώρα της Πέμπτης, έ­πεφτε στις πρώτες ώρες της «Παρασκευής του Πάσχα» ή «πρώτης των αζύμων», 14ης Νισάν, και τελέσθηκε με έν­ζυμο άρτο. Παρασκευαζόταν βέβαια από τις πρώτες αυτές ώρες της Παρασκευής (απόγευμα Πέμπτης) ο άζυμος άρτος, αλλά καθ’ όλη την ημέρα αυτή της «Παρασκευής» δεν γινόταν τότε, ούτε και σήμερα γίνε­ται από τους Εβραίους χρησιμοποίησις των αζύμων, παρά μετά την δύσι τού ήλιου της («Παρασκευής») 14ης Νισάν, δηλαδή μετά την θρη­σκευτική έναρξι της ημέρας της 15ης Νισάν, που ήταν η κυρίως ημέρα της εορτής τού Πάσχα.

Ώστε ο μυστικός Δείπνος έγινε με ένζυμο άρτο, αφού, όταν έγινε αυτός, αναμφίβολα δεν είχαν τεθή ακόμη σε χρήσι τα άζυμα. Ο μυστι­κός Δείπνος λοιπόν έγινε στις αρχές της νύχτας της 13ης προς την 14η Νισάν, Πέμπτη βράδυ προς Παρασκευή. Δηλαδή έλαβε χώρα 24 ώρες πριν από τον εβραϊκό πασχάλιο δείπνο, ο οποίος γίνεται πάντοτε και αμετάθετα μετά την δύσι τού ήλιου της 14ης προς την 15η Νισάν. Έγι­νε λοιπόν 24 ώρες πριν από την έναρξι της χρήσεως των αζύμων, οπό­τε έγινε σ' αυτόν χρήσις ένζυμου άρτου. Επομένως η θεία Ευχαριστία, που συνεστήθη από τον Κύριο στο τέλος τού Δείπνου εκείνου από τον άρτο που υπήρχε στο τραπέζι, συνεστήθη με ένζυμο άρτο20.

Αυτά, όσον αφορά τον εμβόλιμο στον Ιωάννη προσδιορισμό της ημέρας κατά την οποία έγιναν τα ανωτέρω21. Αλλά ας προχωρήσου­με στην συνέχεια της διηγήσεως.

Μόλις οι Εβραίοι αντίκρυσαν τον Ιησού «εκραύγασαν, θανάτω­σε τον, θανάτωσε τον, σταύρωσε τον» (Ιωάν. 19,15), επαναλαμβά­νοντας τις ίδιες όπως και προηγουμένως κραυγές με τις οποίες δήλω­ναν πόσο επείγονταν να επιταχύνουν την σταυρική θανάτωσι του Κυ­ρίου και πόσο αγανακτούσαν για τις παρελκύσεις τού Πιλάτου που την καθυστέρουσαν. «Τους λέγει ο Πιλάτος «τον βασιλέα σας να σταυρώ­σω»; (Ιωάν. 19,15). Η ερώτησις αυτή εκδηλώνει την τελευταία από­πειρα τού Πιλάτου για να αφαρπάση τον Ιησού από τα νύχια της λαϊκής μανίας. Επίσης κάτω από την ερώτησι υποδηλωνόταν ότι η βασιλική ιδιότητα τού Ιησού είτε πραγματική είτε προβαλλόμενη από αυτούς αποτελούσε δικό τους εσωτερικό ζήτημα —τον βασιλέα σας— δηλαδή υπόθεσι της Ιουδαϊκής μειονότητος, η οποία πρέπει να σέβεται τον εαυ­τό της, για να αξιώνη σεβασμό από την ρωμαϊκή αρχή.

Στην ερώτησι τού Πιλάτου δεν απαντά ο λαός αλλά οι αρχιερείς. «Αποκρίθηκαν οι αρχιερείς˙ «δεν έχουμε βασιλέα παρά τον Καίσαρα» (Ιωάν. 19,1 5). Συνέλαβαν το πνεύμα της ερωτήσεως τού Πιλάτου. Και διαστρεβλώνουν και πάλι τα πράγματα, όπως έπραξαν και προηγουμέ­νως. Την αντιποίησι δηλαδή της βασιλικής Ιδιότητος που οι ίδιοι απέδι­δαν στον Ιησού δεν την χαρακτηρίζουν σαν ιδιότητα και υπόθεσι ενδοεβραϊκή, αλλά σαν ιδιότητα που στρέφεται ενάντια στον αυτοκρά­τορα. Και δεν ανέχονταν να επιμένη ο Πιλάτος στο να χαρακτηρίζη τον Ιησού «βασιλέα των Ιουδαίων». Ωστόσο αυτόν τον χαρακτηρισμό οι ίδιοι επινόησαν, ότι δήθεν τον επρόβαλε ο Ιησούς για τον εαυτό του.

Και επανέρχονται πάλι στην ίδια πλαγία αλλά βαρύτατη απειλή εναντίον τού Πιλάτου, ότι η στάσις του στο προκείμενο ζήτημα αποτε­λεί απιστία προς τον αυτοκράτορα. Και αυτοί μεν τον σέβονται δήθεν σαν τον μόνο βασιλέα τους, ενώ εκείνος με την αδιαφορία του τον αφήνει έκθετο στον Ιησού που αντιποιείται βασιλική ιδιότητα. Ακούοντας για τρίτη φορά ο Πιλάτος το όνομα τού Καίσαρος υπέκυψε στον φόβο για την προσωπική του τύχη. Φοβήθηκε μήπως καταγγελθή σαν ένοχος τού βαρύτατου εγκλήματος απιστίας ή προσβολής προς το πρόσωπο τού αυτοκράτορα, όπως είπαμε πιο πάνω.

Στον προσωπικό του αυτό φόβο θυσιάζει και την δικαστική του συνείδησι και την διοικητική του εξουσία και το όλο γόητρό του σαν Ρωμαίου ηγεμόνος, και παραδίνει τον Ιησού για σταύρωσι, ενώ είχε πλήρη βεβαιότητα για την αθωότητά του και για το αξιοσέβαστο μεγα­λείο της προσωπικότητάς του. «Τότε λοιπόν τον παρέδωσε σ’ αυτούς για να σταυρωθή» (Ιωάν. 19,1 6). Χαρακτηριστική είναι σ' αυ­τόν τον στίχο η λέξις «αυτοίς» (σ' αυτούς), την οποία καθιστά ακόμη πιο χαρακτηριστική η αντίστοιχη διαφωτιστική έκφρασις τού ακριβολόγου Λουκά, «τον δε Ιησούν παρέδωσε στο θέλημά τους» (Λουκ. 23,25)

Πράγματι από τώρα και στο εξής δεν πρωτοστατούν στην σταύ­ρωσι Ρωμαίοι δήμιοι ή -επειδή τέτοιοι απουσίαζαν στην Παλαιστίνη -Ρωμαίοι στρατιώτες, αλλά Εβραίοι.

Οι στρατιώτες που εγνώριζαν τον τρόπο της σταυρικής εκτελέ­σεως, ενεργούν σαν καθοδηγητικά και εκτελεστικά όργανα των Εβραίων. Σ' αυτό το ζήτημα είναι ομόφωνη και η γνώμη της Χριστιανι­κής παραδόσεως καθώς και η έκφρασις της Χριστιανικής τέχνης τόσο στις εικόνες της σταυρώσεως όσο και στην υμνογραφία.

Ήδη ο Απόστολος Πέτρος ομιλώντας την ημέρα της Πεντηκο­στής προς τους Εβραίους, τους κατηγορεί για τον θάνατο τού Ιησού: «Τον Ιησού που σάς παραδόθηκε τον εσκοτώσατε βάζοντας ανθρώ­πους άνομους να τον καρφώσουν στον σταυρό» (Πράξ. 2,23). Την ίδια κατηγορία τους την απευθύνει και αργότερα: «Τον αρχηγό της ζωής τον εφονεύσατε» (Πράξ. 3,15). Και αργότερα από άλλη αφορμή αποτείνε­ται ο Πέτρος «προς τους άρχοντες τού λαού και προς τους πρεσβυτέ­ρους του Ισραήλ» και λέγει για τον Ιησού: «...τον οποίον εσείς εσταυρώσατε» (Πράξ. 4:8,10). Το ίδιο είπαν και οι Απόστολοι αργότερα προς τους Εβραίους άρχοντες: «...τον οποίο εσείς εσκοτώσατε με κρέμασμα επάνω στον σταυρό» (Πράξ. 5,30). Το ίδιο και ο πρωτομάρτυς Στέφα­νος προς τους Εβραίους άρχοντες: «...του δικαίου, του οποίου εσείς γί­νατε προδότες και φονείς» (Πράξ. 7,52).

Έτσι έληξε η λεγομένη «δίκη τού Ιησού» μπροστά στον Πιλάτο. Αλλά όπως φαίνεται καθαρά από την όλη διήγησι των Ευαγγελίων, δεν πρόκειται για δίκη, αλλά για δικοφανή παρωδία, που διατελούσε έξω από κάθε δικονομική τάξι. Ούτε καν αναζητήθηκαν σύμφωνα με τον νόμο μάρτυρες υπερασπίσεως. Από το άλλο μέρος, δέχεται ο Πιλάτος, αντίθετα προς τον νόμο, σαν μάρτυρες κατηγορίας αυτούς τους εισ­αγγελείς της κατηγορίας.

Πρόκειται κυριολεκτικά για φονική εξέγερσι των Εβραίων εναντίον τού Ιησού που από καιρό εμελετάτο και προπαρασκευαζόταν, στην οποία έμπλεξαν και τον Πιλάτο με αποκλειστικό σκοπό τον σταυ­ρικό θάνατο τού Ιησού. Όσα διαδραματίσθηκαν ενώπιον τού Πιλάτου αποτελούν στην πραγματικότητα δραματικό διάλογο ανάμεσα σ' αυτόν και τον όχλο που είχαν μεταξύ τους οξεία αντίθεσι και φιλονεικία γύρω από τον Ιησού. Ο μεν όχλος φανατίζεται από τους άρχοντές του που κινούνταν από φθόνο, και κατηγορεί χωρίς αιτία τον Ιησού για ανύπαρ­κτα θανάσιμα εγκλήματα˙ο δε Πιλάτος από τις ανακριτικές εξετάσεις του Ιησού που παρεμβάλλονταν σ' αυτήν την διένεξι, τον κηρύσσει αθώο έξι φορές. Επτά φορές επρότεινε και προσπάθησε να τον απολύση. Και τέλος, αντίθετα προς κάθε έννοια δικαίου και ηθικής τάξεως, και παρά την δικαστική του συνείδησι, αφού εκφοβίσθηκε από τους Εβραίους, υποκύπτει. Και «χωρίς να κάνη καμμία εξέτασι, νομίζοντας ότι έτσι θα τους καλοπιάση» (Ιω. Χρυσόστομος), παραδίδει στις φονι­κές τους διαθέσεις τον Δίκαιο και Αναίτιο και Αθώο, χωρίς δίκη και χωρίς δικαστική απόφασι.

Να, πώς χαρακτηρίζουν την πράξι αυτή του Πιλάτου αι «Διαταγαί των Αγίων Αποστόλων δια Κλήμεντος»22. «Ο Πιλάτος λοιπόν ντρό­πιασε την εξουσία με την ανανδρία του. Αυτός ο ίδιος αποδεικνύει τον εαυτό του ένοχο, αφού αντί το δίκαιο προτίμησε τα πλήθη. Από το ένα μέρος ωμολόγησε ότι αυτός (ο Ιησούς) είναι αθώος, και από το άλλο μέρος σαν ένοχο τιμωρίας τον παρέδωσε για σταύρωσι, αν και οι νόμοι των Ρωμαίων ώριζαν ότι κανείς δεν θανατώνεται χωρίς να γίνη δικα­στική εξέτασις».

_____________________________________________

1 Δηλαδή των Ευαγγελιστών Ματθαίου και Μάρκου (Σ.τ.έ.).

2 «Οι δε εκραύγασαν άρον άρον, σταύρωσον αυτόν. Λέγει αυτοίς ο Πιλάτος· τον βασιλέα υμών σταυρώσω»;

3 Ο Ευσέβιος Καισαρείας στο β' μέρος της Εκκλησιαστικής του Ιστορίας (§ 1-3) αναφέρει:

«Όσα εβούιξαν σ' όλους σ' ολόκληρη την Παλαιστίνη για την εκ νεκρών ανάστασι τού Σωτήρος μας Ιησού Χριστού, ο Πιλάτος τα ανεκοίνωσε στον βασιλέα Τιβέριο. Τον πληροφόρησε και για τις άλλες του θαυματουργίες και για το ότι μετά τον θάνατό του αναστήθηκε και από πολλούς ήδη πιστεύθηκε ότι είναι Θεός. Ο Τιβέριος το ανέφε­ρε στην Σύγκλητο, αλλά εκείνη απέρριψε την πρότασι, με φανερή αιτία ότι έπρεπε η ί­δια προηγουμένως να εξετάση... Η αληθινή όμως αίτια ήταν ότι η σωτήριος διδασκαλία τού θείου κηρύγματος δεν είχε ανάγκη της επιβεβαιώσεως και συστάσεως των ανθρώ­πων. Και η ρωμαϊκή Βουλή γι' αυτήν την αιτία δεν δέχθηκε όσα αναφέρθηκαν για τον Σωτήρα μας, αλλά ο Τιβέριος διετήρησε την άποψι που είχε και δεν σκέφθηκε κάτι άσχημο και κακό εναντίον της διδασκαλίας τού Χριστού» (Σ.τ.ε)

4 Δηλαδή, «Το έγκλημα κατά της μεγαλειότητος ήταν το αποκορύφωμα όλων των κατηγοριών» ή σύμφωνα με άλλη μετάφρασι: «Το έγκλημα κατά της μεγαλειότητος ήταν συμπλήρωμα όλων των κατηγόρων» (Σ.τ.έ.).

5 Ιωσήπου III. 2. 16. 3. 2.17.6. ΙΑ. 20. 8. 11.

6 Ιωσήπου ΙΑ, 18, 2, 3: «Πολύ είχε προχωρήσει στην φιλία με τον Τιβέριο» γι' αυτό και έχτισε «πόλι που της έδωσε το όνομά του, Τιβεριάδα, εποικίζοντάς την με τους πιο εκλεκτούς της Γαλιλαίος, στην λίμνη της Γεννησαρέτ».

7 Πρόκειται για προηγούμενο τμήμα κεφαλαίου που βρίσκεται στις σελ. 506-525 τού μνημονευθέντος έργου· «Ιστορία της εποχής της Καινής Διαθήκης, εξ απόψεως παγκοσμίου και πανθρησκειακής» (Σ.τ.έ.).

8 L. Fillion, Femme de Pilate, Εύαγγέλιον Νικόδημου, 2, στο F. Vigouroux, Dictionnaire de la Bible, τόμ. 5ος, Παρίσι 1912.

9 Ο Πιλάτος μετά την σταύρωσι τού Κυρίου γνώρισε πολλές θλίψεις και περιπέ­τειες. Έπεσε στην δυσμένεια τού Ρωμαίου αυτοκράτορα και τελείωσε την ζωή του στην Βιέννη της Γαλλίας με αυτοκτονία. Ο Ιστορικός Ευσέβιος στο δεύτερο βιβλίο της Εκκλησιαστικής Ιστορίας (κεφ. 7) αναφέρει: «Ο Πιλάτος κατά τους χρόνους τού Γαΐου [δηλ. τού Καλιγούλα] λέγεται ότι περιέπεσε σε τόσες συμφορές, ώστε να αναγκασθή να γίνη φονεύς τού εαυτού του και με αυτοκτονία να τιμωρήση τον εαυτό του, διότι όπως φαίνεται η θεία δίκη δεν άργησε να τον συλλάβη».

10 Αντιστοιχεί στις σελ. 284-374 και φέρει τον τίτλο, «η ποινή της σταυρώσεως» (Σ.τ.ε).

11 Στο έργο τού Φίλωνος, «Εις Φλάκκον 6, ο. 522. Μ., 37-38, αναφέρεται η διακωμώδησις κάποιου παράφρονος Καραβά σαν βασιλέως: «Αφού τον τράβηξαν τον άθλιο μέχρι το γυμναστήριο και αφού τον έστησαν ψηλά για να φαίνεται καλά από όλους, πλάτυναν έναν πάπυρο και τού τον έβαλαν στο κεφάλι για στέμμα, περιέβαλαν το υπόλοιπο σώμα του μ’ ένα στρωσίδι αντί για βασιλικό μανδύα, και αντί για βασιλική ράβδο τού έδωσε κάποιος ένα τμήμα από ντόπιο πάπυρο που είδε πεσμένο στον δρό­μο. Όταν όπως στα θέατρα φόρεσε και τα βασιλικά παράσημα και στολίσθηκε σαν βασιλεύς, στάθηκαν δεξιά και αριστερά του νεαροί που μιμούνταν τους δορυφόρους, ο όποιοι αντί για λόγχες έφεραν στους ώμους ραβδιά. Έπειτα προσέρχονταν, άλλοι δή­θεν να τον χαιρετήσουν, άλλοι για να δικασθούν και άλλοι για να συνεννοηθούν για τις δημόσιες υποθέσεις».

12 Χλαμύδα είναι ο κοντός μανδύας (Σ.τ.έ.).

13 Ιμάτιο είναι το εξωτερικό ένδυμα. το επανωφόρι (Σ.τ.ε.).

14 Αυτό αναφέρεται στις σελίδες 556-557 της «Ιστορίας της εποχής της Κ. Δια­θήκης...» (Σ.τ.έ.).

15 Στο χωρίο τού Λευιτικού, 24,1 6 αναφέρεται: «Οποίος βλασφημήση το όνομα τού Κυρίου, εξάπαντος θα θανατωθή· με λίθους θα τον λιθοβολήσουν». Το ότι ο Ιησούς ισχυριζόταν ότι είναι Υιός Θεού, αυτό αποτελούσε την βλασφημία. Εδώ η ποινή προβλέπει λιθοβολισμό. ΟΙ Εβραίοι όμως ήθελαν τον σταυρικό θάνατο. Ακόμη, σύμ­φωνα με τον νόμο τους, στον λιθοβολισμό, τις πρώτες πέτρες έπρεπε να τις πετάξουν oι μάρτυρες. Στην δίκη τού Κυρίου μεταξύ των μαρτύρων παρουσιάσθηκε ασυμφωνία (Σ.τ.έ.).

16 Αυτό καλύπτει τις σελ. 764-827, δηλαδή 63 σελίδες, μεγάλου σχήματος και με μικρά γράμματα που μπορούν να αποτελέσουν ξεχωριστό Βιβλίο (Σ.τ.έ.).

17 Πανδέκτες ή Digesta θα πη συλλογή αποσπασμάτων κωδικοποιημένων διατάξεων από συγγράμματα Ρωμαίων νομομαθών (Σ.τ.έ.).

18 Ο τίτλος "amicus Caesaris» (=φίλος τού Καίσαρος) ήταν επίσημος τίτλος των εμπίστων τού αυτοκράτορα. Ανάκλησις αυτού τού τίτλου σήμαινε άρσι της εμπιστοσύ­νης τού αυτοκράτορα από αυτούς που τον έφεραν... Πρβλ. Αρριανού, Των Επικτήτου διατριβών, 4,1,8: «Αλλά και συγκλητικός είμι και Καίσαρος φίλος...» - 4, 1, 95: «Τι ποιήσω: φίλος έσομαι Καίσαρος».

19 Λευϊτ. 23,6. Ώστε λοιπόν «πρώτη των αζύμων» ήταν η 14 Νισάν, ή «Παρασκευή τού Πάσχα», ή προηγουμένη τού Πάσχα, κατά την οποία παρασκευάζονταν τα άζυμα. Και «εορτή των αζύμων» ήταν η 15η Νισάν, η πρώτη ημέρα τού Πάσχα, κατά την οποία άρχιζε η χρήσις των αζύμων.

20 Από την σύγκρισι των χωρίων Ματθ. 26,26-29, Ιωάν. 13, 26-27 και παραλ­λήλων προς το Έξοδ. 12, 8-12 αποδεικνύεται και ότι κατά τον μυστικό Δείπνο δεν πα­ρατέθηκε πασχαλινό αρνί ούτε ήταν δυνατό να παρατεθή, αφού η σφαγή του έπρεπε να γίνη μετά 24 ώρες.

21 Η άποψις αυτή για το εμβόλιμο των προτάσεων, «ην δε Παρασκευή τού Πάσχα, ώρα δε ωσεί έκτη» δεν γίνεται δεκτή από όλους τους ερμηνευτές. Άλλωστε στην χειρόγραφη παράδοσι τού κειμένου τού Ιωάννου μαρτυρούνται αυθεντικώτατα oι προτάσεις. Ερμηνευτές τού δ' μ.Χ. αιώνος ισχυρίζονται ότι το «ώρα έκτη», πρέπει να διαβασθή «ώρα τρίτη». Ο εκκλησιαστικός Ιστορικός Ευσέβιος σημειώνει κάτι αξιοπρό­σεκτο, που και άλλοι αρχαίοι ερμηνευτές το δέχονται: Έχει γίνει λάθος αντιγραφικό. Το Τρίτο γράμμα τού Ελληνικού αλφαβήτου, κεφαλαίο φυσικά — τότε μόνο η μεγαλογράμματη γραφή εχρησιμοποιείτο — που δηλώνει την τρίτη ώρα κατέληξε από γάμμα (Γ') να γίνη στίγμα ή επίσημον ή γαβέξ που σημαίνει έκτη ώρα. Η υπόθεσις αυτή έχει υπέρ εαυτής το γεγονός ότι τα δύο στοιχεία ομοιάζουν πολύ και εύκολα παραπλανούν τον αντιγραφέα — «κυρτωθείσης της αποτεταμένης εις μήκος ευθείας εις την τού επι­σήμου μεταχωρήσαι σημασίαν...» (Σωτήρος Αντιοχείας). Σύμφωνα με άλλη άποψι oι ώρες 9.00 π.μ. έως 12.00 μ. αποτελούσαν για το Ιουδαϊκό ημερολόγιο το δεύτερο ημερινό τρίωρο, που άρχιζε με την τρίτην ώρα (την δική μας 9ην π.μ.)· και λέγοντας τρίτη ώρα εκάλυπταν όλο το δεύτερο αυτό τρίωρο (Σ.τ.έ.).

22 Το σύγγραμμα αυτό δεν έχει καμμίαν σχέσι με τον Κλήμεντα Ρώμης, αν και φέρει το όνομά του. Αποτελείται από οκτώ βιβλία που περιέχουν διατάξεις αναφερόμε­νες σε ζητήματα εκκλησιαστικής οργανώσεως, ευταξίας, λατρείας και δικαιοσύνης. Πε­ριέχουν βέβαια προγενέστερο υλικό, αλλά εμφανίσθηκαν και πήραν την τελική τους διαμόρφωσι, περί τα τέλη τού δ' μ.Χ. αιώνος. Το όγδοο βιβλίο στηρίζεται σε μεγάλη έκτασι σε σπουδαιότατο κείμενο που γράφθηκε περί το 217 μ.Χ. δηλαδή στην λεγομένη «Αποστολική Παράδοσι» έργο τού Ιππολύτου Ρώμης (Σ.τ.έ.).

Αρχιμ. Δανιήλ Γούβαλης (1940-2009)

Πηγή: (Από το βιβλίο: ΠΕΡΙΠΑΤΟΙ ΣΤΗΝ ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ), Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Μονογονεϊκὴ οἰκογένεια ὁρίζεται ὡς οἰκογένεια στὴν ὁποία ἕνας γονιὸς χωρὶς σύζυγο, ζεῖ μὲ ἕνα τουλάχιστον ἀνύπαντρο παιδί, ἐξαρτώμενο ἀπ᾿ αὐτὸν καὶ ἴσως μὲ ἄλλα ἄτομα (π.χ. τοὺς γονεῖς της/του). Ἡ μονογονεϊκότητα διακρίνεται σὲ τρεῖς τύπους οἰκογένειας βάσει τῆς συζυγικῆς κατάστασης τῶν μόνων γονέων: χῆροι-ες, μόνιμα χωρισμένοι-ες καὶ ἀνύπαντροι-ες.

Ἐξετάζοντας τὴν κατάσταση τῶν μόνων γονέων στὴν Ἑλλάδα παρατηρεῖ κανεὶς ὅτι ἡ κύρια αἰτία γονεϊκότητας εἶναι ἡ χηρεία, ἐνῷ ὡς σημαντικοὶ παράγοντες παρουσιάζονται ἐπίσης τὸ διαζύγιο, ὁ χωρισμὸς καὶ σὲ μικρότερο βαθμὸ ἡ ἐκτὸς γάμου μητρότητα. Χωρὶς τὴν παρουσία πατέρα-συζύγου, ἡ μόνη μητέρα ἔρχεται ἀντιμέτωπη μὲ συνθῆκες, ποὺ τῆς δημιουργοῦν μεγάλη πίεση καὶ περιορίζουν τὰ ὅρια τῶν ἐπιλογῶν της. Ὅπως τὰ ὡράρια τῶν παιδικῶν σταθμῶν, οἱ σχολικὲς διακοπές, ἡ ἀνάγκη φροντίδας σὲ περίπτωση ἀρρώστιας τῶν παιδιῶν μπορεῖ νὰ μὴν συμπίπτουν μὲ τὸ ὡράριο ἐργασίας τοῦ μόνου γονέα, μὲ ἀποτέλεσμα ἡ κατάσταση τῆς γονεϊκότητας νὰ ἀποβεῖ πολὺ δεσμευτικὴ γιὰ τὸν ἀρχηγὸ τῆς μονογενεϊκῆς οἰκογένειας.Ὁ ρόλος τῆς ἐκτεταμένης οἰκογένειας στὴν περίπτωση τοῦ μόνου γονέα ἀποκτᾶ ἰδιαίτερη σημασία καὶ βαρύτητα. Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ μείω­ση τοῦ μεγέθους τῆς μονάδας ἐξ αἰτίας τῶν δημογραφικῶν μεταβολῶν περιορίζει καὶ τὴν οἰκογενειακὴ μονάδα στὴν ὁποία ἐντάσσεται ἡ μονογονεϊκὴ οἰκογένεια.

Τὰ προβλήματα τῆς μονογονεϊκῆς οἰκογένειας δημιουργοῦνται ἐξ αἰτίας τῆς παρουσίας της σὲ ἕνα κοινωνικὸ πλαίσιο ὀργανωμένο βάσει τοῦ διγονεϊκοῦ μοντέλου οἰκογενειακῆς ὀργάνωσης. Ἡ δὲ κοινωνικὴ ἀντιμετώπιση τῆς μονογονεϊκότητας ὡς μορφὴ οἰκογένειας ποὺ δὲν ἀνήκει στὸ κυρίαρχο οἰκογενειακὸ πρότυπο δημιουργεῖ πάμπολλα προβλήματα στὰ μέλη μονογονεϊκῶν νοικοκυριῶν σὲ ψυχολογικό, οἰκονομικὸ καὶ κοινωνικὸ ἐπίπεδο.

Τὰ συνηθέστερα προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν οἱ μονογονεϊκὲς οἰκογένειες μποροῦν νὰ καταταγοῦν σὲ δύο εὐρεῖες κατηγορίες:

1. Οἰκονομικά.

Εἶναι αὐτονόητο ὅτι, ὅταν μόνο ἕνας γονέας καλεῖται νὰ καλύψει τὶς πρακτικές, οἰκονομικὲς καὶ μορφωτικὲς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν, τὸ βάρος εἶναι μεγαλύτερο.

2. Κοινωνικά Ψυχολογικά.

Διάφορες κοινωνιολογικὲς μελέτες ἔχουν δείξει ὅτι τὰ παιδιὰ ποὺ μεγαλώνουν σὲ μονογονεϊκὲς οἰκογένειες ἔχουν κάποια «μειονεκτήματα» σὲ σχέση μὲ τὰ παιδιά, ποὺ μεγαλώνουν καὶ μὲ τοὺς δύο γονεῖς (π.χ. διπλάσιες πιθανότητες νὰ ἐγκαταλείψουν τὸ σχολεῖο, περισσότερες συγκρούσεις μὲ τοὺς γονεῖς, λιγότερη ἐπίβλεψη ἀπὸ τοὺς γονεῖς, συχνότερη ἐμπλοκὴ μὲ ἀλκοὸλ καὶ οὐσίες, παραβατικὴ συμπεριφορά, αὐξημένη αὐτοκτονικότητα καὶ τετραπλάσιες πιθανότητες νὰ χρειαστοῦν ψυχολογικὴ βοήθεια). Ἔτσι ὁδηγοῦνται στὸν «κοινωνικὸ ἀποκλεισμό». Ὡς κοινωνικὸς ἀποκλεισμὸς περιγράφεται ἐκείνη ἡ διαδικασία κατὰ τὴν ὁποία παρατηρεῖται ἀνεπάρκεια εἰσοδήματος, παρεμπόδιση στὴν ἐργασιακὴ ζωὴ καὶ ἀφορᾶ θέματα στέγασης, ἐκπαίδευσης, πρόσβασης σὲ ὑπηρεσίες. Ἡ παρεμπόδιση ἀπὸ τὴν πρόσβαση σὲ τέτοιου εἴδους ἀγαθά, ὁδηγεῖ στὴν οἰκονομικὴ ἀνέχεια καὶ τὴν περιθωριοποίηση. Ὁ ὁρισμὸς «κοινωνικὸς ἀποκλεισμὸς» ἐννοεῖται τόσο ὡς κατάσταση ὅσο καὶ ὡς διαδικασία ἡ ὁποία ἀπειλεῖ ὁμάδες καὶ ἄτομα ποὺ ἔχουν ὑποστεῖ «σοβαρὴ ὀπισθοδρόμηση» καὶ τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦν ἀντικείμενο διάκρισης ἢ διαχωρισμοῦ, κοινωνικὴ ἀνισότητα μὲ περιορισμένες προοπτικὲς βελτίωσης τῆς θέσης τους. Βεβαίως, πρέπει νὰ διαχωρίσουμε τὶς δυσκολίες, ποὺ ἀνακύπτουν στὰ διάφορα εἴδη μονογονεϊκῶν οἰκογενειῶν.

Μονογονεϊκὴ οἰκογένεια λόγῳ ἀπώλειας γονέα.

Στὶς μονογονεϊκὲς οἰκογένειες ποὺ ἔχουν προκύψει μετὰ ἀπὸ τὸν θάνατο ἑνὸς γονέα, τόσο τὰ παιδιὰ ὅσο καὶ ὁ/ἡ κηδεμόνας τους καλοῦνται κατ᾿ ἀρχὴν νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν πρόκληση τοῦ πένθους καὶ τὴ διαδικασία τοῦ συμβιβασμοῦ μὲ τὴν ἀπώλεια. Τὰ μικρότερα παιδιὰ (μέχρι περίπου 7 ἐτῶν), μάλιστα, δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ ἀντιληφθοῦν πλήρως τὸν ἀπαρέγκλιτο χαρακτῆρα τοῦ θανάτου καὶ κατακλύζονται ἀπὸ διάφορες φαντασιώσεις ἐπαναβίωσης τοῦ χαμένου γονέα, ἐνοχῆς κ.λπ. Ἡ ὅλη διαδικασία εἶναι πολὺ ἐπίπονη, δεδομένου ὅτι ὁ γονέας προσπαθεῖ νὰ ἐπιστρατεύσει δυνάμεις, ἐν μέσῳ τοῦ δικοῦ του πένθους, γιὰ νὰ στηρίξει καὶ νὰ καλύψει τὶς ἀνάγκες τῶν παιδιῶν του (ὑλικὲς καὶ ψυχολογικὲς).

Μονογονεϊκὴ οἰκογένεια λόγῳ διαζυγίου.

Στὶς μονογονεϊκὲς οἰκογένειες ποὺ ἔχουν προκύψει μετὰ ἀπὸ διαζύγιο οἱ ἀνακατατάξεις καὶ οἱ διαδικασίες ποὺ  συνοδεύουν τὸν χωρισμὸ τῶν γονέων εἶναι καὶ πάλι ἐπίπονες καὶ δύσκολες, τόσο γιὰ τοὺς γονεῖς ὅσο καὶ γιὰ τὰ παιδιά. Μπορεῖ νὰ ὑπάρχουν ἐντάσεις καὶ διαφωνίες μεταξὺ τῶν γονέων, θυμός, ἀμφιθυμία καὶ ὀδύνη, συναισθήματα ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ ἀφήσουν ἀνεπηρέαστα τὰ παιδιά, τὰ ὁποῖα ἐπίσης μπορεῖ νὰ βιώνουν συναισθήματα θυμοῦ καὶ ὀδύνης. Μπορεῖ τὰ παιδιὰ νὰ ἔχουν ἀπορίες σὲ σχέση μὲ τοὺς λόγους τοῦ διαζυγίου ἢ νὰ δυσκολεύονται μὲ τὴν ἀλλαγὴ κατοικίας, σχολείου, προσώπων φροντίδας, ρουτίνας κ.λπ. Ὡστόσο, ὑπάρχει μία σημαντικὴ διαφορὰ ἀπὸ τὴν προηγούμενη κατηγορία. Ἐδῶ, καὶ οἱ δύο γονεῖς εἶναι ἐν ζωῇ, παρόντες καὶ μποροῦν νὰ διατηρήσουν μία στενὴ καὶ οὐσιαστικὴ σχέση μὲ τὰ παιδιά τους, ἀκόμη καὶ ἂν δὲ ζοῦν ὅλοι μαζὶ κάτω ἀπὸ τὴν ἴδια «στέγη».

Μονογονεϊκὴ οἰκογένεια μὲ ἕναν ἀνύπαντρο γονέα.

Συνηθέστερα πρόκειται γιὰ μητέρες ποὺ ἀποφασίζουν νὰ μεγαλώσουν μόνες τους τὰ παιδιά τους. Σὲ αὐτὴν τὴν κατηγορία τὰ περισσότερα προβλήματα ἀνακύπτουν ὅταν τὸ παιδί ἀντιληφθεῖ τὴν «διαφορετικότητα» τῆς δικῆς του οἰκογένειας (π.χ. ὅταν θὰ ξεκινήσει νὰ πηγαίνει στὸ σχολεῖο). Ἡ μητέρα καλεῖται τότε νὰ ἐξηγήσει μὲ τρόπο κατανοητὸ τοὺς λόγους γιὰ τὴν ἀνάγκη ἢ τὴν ἐπιλογή της νὰ μεγαλώσει μόνη της τὸ παιδί αὐτό, χωρὶς νὰ τοῦ μεταφέρει ὀδυνηρὰ μηνύματα ἀπόρριψης ἀπὸ τὸν βιολογικὸ πατέρα καὶ τονίζοντας ὅτι ἡ διαφορετικότητα δὲν εἶναι κατ᾿ ἀνάγκην κάτι κακό. Ἄλλωστε, παρότι τὰ παιδιὰ τῶν μονογονεϊκῶν οἰκογενειῶν ἀντιμετωπίζουν συχνὰ περισσότερα οἰκονομικὰ καὶ ψυχολογικὰ προβλήματα, μπορεῖ νὰ μεγαλώσουν μὲ πολὺ πιὸ ὑγιῆ τρόπο καὶ νὰ ἀποκτήσουν καλὴ κοινωνικοποίηση καὶ πρότυπα συμπεριφορᾶς σὲ σχέση μὲ τὰ παιδιὰ ἐκεῖνα ποὺ μεγαλώνουν καὶ μὲ τοὺς δύο γονεῖς, ἀλλὰ δὲν ὑπάρχει δομή, ὀργάνωση καὶ ἰσορροπία στὴν οἰκογένεια, οἱ γονεῖς εἶναι ἀπόντες, ἀδιάφοροι ἢ καὶ κακοποιητικοί.

Οἱ γονεῖς ποὺ μεγαλώνουν μόνοι τους τὰ παιδιά τους καλὸ εἶναι νὰ θυμοῦνται τὰ παρακάτω:

• Νὰ ἐφαρμόζουν κανόνες μὲ ξεκάθαρο τρόπο καὶ μὲ σταθερότητα, σὲ ἕνα περιβάλλον ποὺ χαρακτηρίζεται ἀπὸ ὀργάνωση.

• Πρέπει νὰ ἐπιτρέψουν στὸ παιδὶ νὰ εἶναι παιδὶ καὶ ὄχι νὰ ἀναλάβει καθήκοντα ἐνήλικα, ἐλλείψει ἑνὸς δεύτερου ἐνήλικα στὴν οἰκογένεια.

• Νὰ ἀπαντοῦν στὶς ἐρωτήσεις τοῦ παιδιοῦ, σὲ σχέση μὲ τὸν ἄλλο γονέα, μὲ ἀπόλυτη εἰλικρίνεια καὶ μὲ τρόπο εὐαίσθητο καὶ κατανοητὸ ἀπὸ τὸ παιδί.

• Νὰ ἀποφεύγουν συμπεριφορὲς ποὺ μπορεῖ νὰ προκαλέσουν πίεση στὸ παιδί, ὅπως τὸ νὰ χρειάζεται νὰ «διαλέξει» μὲ ποιὸν γονέα θὰ μείνει μετὰ ἀπὸ ἕνα διαζύγιο. Οἱ πιθανὲς συγκρούσεις μεταξὺ τῶν γονέων πρέπει νὰ παραμένουν μεταξύ τους καὶ νὰ μεταφέρεται στὸ παιδὶ μία ἀτμόσφαιρα σταθερότητα καὶ ἀγάπης, ὅπου καὶ οἱ δύο γονεῖς, ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὶς μεταξύ τους διαφορές, νοιάζονται γιὰ τὸ καλό τοῦ παιδιοῦ τους καὶ δὲν τὸ χρησιμοποιοῦν μὲ ὁποιονδήποτε τρόπο στὶς μεταξύ τους διαφορές.

• Τὰ παιδιὰ δὲν μένουν συνήθως θλιμμένα γιὰ μεγάλες περιόδους καὶ μπορεῖ νὰ μοιάζουν ὅτι «ξεχνιοῦνται»  κατὰ διαστήματα, χωρὶς αὐτὸ νὰ σημαίνει ὅτι δὲν δυσκολεύονται.

• Τὰ παιδιὰ συχνὰ κρύβουν τὰ δάκρυα ἢ τὸν θυμό τους, προκειμένου νὰ μὴ στενοχωρήσουν καὶ νὰ προστατεύσουν τοὺς γονεῖς τους ἀπὸ ἐπιπλέον θλίψη.

• Τὸ νὰ τοὺς ἐπιτρέπουν οἱ γονεῖς νὰ τοὺς δοῦν νὰ κλαῖνε τοὺς δίνει κατὰ κάποιον τρόπο τὴν «ἄδεια» νὰ κάνουν τὸ ἴδιο καὶ νὰ μοιραστοῦν μαζί τους τὰ ἐπώδυνα συναισθήματά τους. Ὅπως γνωρίζουν καλὰ οἱ ἐνήλικες, ἡ ζωὴ συνεχίζεται παρὰ τὶς τραγωδίες ποὺ προκύπτουν. Τὰ παιδιὰ μπορεῖ νὰ μὴν κατανοοῦν ὅτι τὰ σχέδια ζωῆς ἀναπροσαρμόζονται ἢ ἀλλάζουν καὶ αὐτὸ εἶναι κομμάτι τοῦ πένθους, ποὺ μπορεῖ νὰ χρειαστεῖ πολὺν καιρὸ καὶ ἀρκετὴ ἐπεξεργασία.

• Τὰ παιδιὰ κάποιες φορὲς ἀνησυχοῦν ὅτι εὐθύνονται τὰ ἴδια γιὰ τὸν θάνατο ἑνὸς γονέα ἢ γιὰ τὸ διαζύγιο. Πρέπει νὰ τοὺς εἰπωθεῖ ὅτι ΔΕΝ ΦΤΑΙΝΕ ΑΥΤΑ.

• Τὰ παιδιὰ ἔχουν ἀνάγκη ἀπὸ τοὺς γονεῖς τους νὰ εἶναι εἰλικρινεῖς μαζί τους, ὅσο δύσκολο κι ἂν εἶναι αὐτὸ γιὰ τὸν γονέα.

• Τὰ μικρότερα παιδιά, καθὼς ἀκόμα μαθαίνουν πῶς νὰ διαχειρίζονται τὰ συναισθήματά τους, μπορεῖ νὰ ξεσπάσουν μὲ ἐκδηλώσεις ὀργῆς. Πρέπει νὰ τοὺς εἰπωθεῖ ὅτι εἶναι ἀποδεκτὸ νὰ εἶναι θυμωμένα καὶ νὰ βοηθηθοῦν νὰ διοχετεύσουν κάπου τὸν θυμὸ αὐτόν.

• Νὰ μὴ ρωτοῦν συνέχεια τὰ παιδιὰ τους «τί σκέφτονται». Τὰ παιδιὰ δὲν εἶναι πάντα σὲ θέση νὰ ἐκφραστοῦν λεκτικά, ἀλλὰ μπορεῖ νὰ ἐκφράζονται μὲ «ἐξωλεκτικοὺς τρόπους» (συμπεριφορές, ζωγραφική, παιχνίδι).

• Τὰ παιδιὰ ἔχουν ἀνάγκη νὰ μποροῦν νὰ κρατήσουν ἀναμνήσεις ἀπὸ τὸν ἐκλιπόντα γονέα. Χρειάζεται ὁ κηδεμόνας τους νὰ τὰ διευκολύνει σὲ αὐτὴ τὴ διαδικασία.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ἐξοχώτατε Κύριε Πρόεδρε, Μέ εἰλικρινή ἀγάπη, σᾶς ἀποστέλλουμε τήν παροῦσα Ἐπισκοπική ἐπιστολή μας, λόγῳ τῆς σθεναροῦς στάσεως, πού τηρεῖτε στήν πολυτάραχο γείτονα χώρα μας, Τουρκία, τῆς ὁποίας προεδρεύετε, ἐξασφαλίζοντας καί ὑπερασπιζόμενος τήν νομιμότητα τῆς δημοκρατικά ἐκλεγμένης Κυβέρνησής Σας. Γνωρίζουμε, Ἐξοχώτατε, ὅτι αὐτή τήν στιγμή ὑπάρχουν καί δροῦν στήν χώρα Σας ἐναντίον τῆς Τουρκικῆς Πολιτείας

Ἐν Πειραιεῖ τῇ 12ῃ  Ἀπριλίου 2017

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν

Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ ἀπέστειλε διά τοῦ Ἐξοχωτάτου κ. Yasar Halit Cevik, Πρέσβεως τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας στήν Ἑλλάδα τήν ἀκόλουθη ἐπιστολή πρός τόν Πρόεδρο τῆς Τουρκικῆς Δημοκρατίας κ. Ρετσέπ Ταγίπ Ἐρντογάν εἰς τήν Τουρκικήν γλῶσσαν.

Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως

᾿Αριθμ. Πρωτ. 458                                                                                                               

Ἐν Πειραιεῖ τῇ 12ῃ Ἀπριλίου 2017

Πρός τόν
Ἐξοχώτατον
κ. κ. Ρετσέπ Ταγίπ Ἐρντογάν
Πρόεδρον τῆς Τουρκίας
καί τοῦ Κόμματος «Δικαιοσύνη καί Ἀνάπτυξη»
ΤΟΥΡΚΙΑ

Ἐξοχώτατε Κύριε Πρόεδρε,

Μέ εἰλικρινή ἀγάπη, σᾶς ἀποστέλλουμε τήν παροῦσα Ἐπισκοπική ἐπιστολή μας, λόγῳ τῆς σθεναροῦς στάσεως, πού τηρεῖτε στήν πολυτάραχο γείτονα χώρα μας, Τουρκία, τῆς ὁποίας προεδρεύετε, ἐξασφαλίζοντας καί ὑπερασπιζόμενος τήν νομιμότητα τῆς δημοκρατικά ἐκλεγμένης Κυβέρνησής Σας.    

Γνωρίζουμε, Ἐξοχώτατε, ὅτι αὐτή τήν στιγμή ὑπάρχουν καί δροῦν στήν χώρα Σας ἐναντίον τῆς Τουρκικῆς Πολιτείας μέ ὅλα τά ἐμπόλεμα μέσα ἡ ὀργάνωση DHKP-C, οἱ θύλακες τοῦ Γκιουλέν στόν στρατό, ἀλλά καί μέσα στό κυβερνόν κόμμα Σας ΑΚΡ, καί οἱ Τζιχαντιστέςτοῦ DAEŞ. Ὅλοι αὐτοί οἱ παράγοντες ἔχουν ὀργανωθεῖ, γιά νά ἐπιχειρήσουν τήν βίαιη ἀνατροπή τοῦ πολιτεύματος. Γιά τόν λόγο αὐτό, κατά τήν ταπεινή μας γνώμη, θά πρέπει ἡ χώρα Σας νά προετοιμάζεται γιά ὁλοκληρωτική ἐσωτερική σύγκρουση, καθώς οἱ τρομοκρατικές ἐνέργειες δέν θά σταματήσουν. Μιά τέτοια προσπάθεια ἀνατροπῆς τῆς δημοκρατίας θά φέρει μέγιστα προβλήματα, θά προκαλέσει ἐξελίξειςὄχι μόνο στή χώρα Σας, ἀλλά καί στίς γειτονικές χῶρες.

Ἤδη, τόν Ἰούλιο τοῦ 2016, γίναμε θεατές ἑνός ἀποτυχημένου πραξικοπήματος στήν χώρα Σας ἐναντίον Ὑμῶν. Τό πραξικόπημα, πού ἄφησε πολλά ἐρωτηματικά γιά τόν τρόπο, πού ἔγινε, τελικά σᾶς ὠφέλησε, διότι, μέ τόν τρόπο, πού τό διαχειριστήκατε, ἀνανεώσατε τήν «ἐντολή» τοῦ τουρκικοῦ λαοῦ.

Ἡ αὔξηση τῆς Τουρκικῆς δυνάμεως καί τά τουρκικά ἐπιτεύγματα στήν οἰκονομία ἀπό τό 2006 καί μετά, σᾶς ἔδωσαν ἕνα πολύ καλό ἄλλοθι, γιά νάἀποκεμαλικοποιήσετε τό τουρκικό πολιτειακό σύστημα, δηλ. νά τό μουσουλμανοποιήσετε καί νά τό ἐπαναφέρετε στήν τροχιά τοῦ Τουρκικοῦ παραδοσιακοῦ Ἰσλαμισμοῦ, ἀφοῦ ὁ Κεμαλισμός ὑπῆρξε ἕνας φιλελεύθερος, ἀθεϊστικός Καμπαλισμός. Μετά τήν ἀποτυχία τοῦ πραξικοπήματος ἐναντίον Σας, ἡ ἐκκαθάριση προχώρησε στήν τελική της φάση. Γνωρίζατε πώς, χωρίς τήν βοήθεια μιᾶς μεγάλης δύναμης, δέν θά τό κατορθώνατε. Ἔτσι, εἴχατε προλάβει, πρίν τό πραξικόπημα, νά δηλώσετε μετάνοια στήν Ὀρθόδοξη Ρωσία τοῦ Πούτιν γιά τό ἀεροσκάφος Su-24, πού καταρίψατε. Ἡ συμμαχία μέ τήν Ρωσία εἶναι πάρα πολύ σημαντική γιά τήν χώρα Σας, διότι ἡ Ρωσία ἔχει ἤδη ἑδραιώσει τήν παρουσία της στή Συρία, μπορεῖ νά συνομιλεῖ μέ τούς Κούρδους ἐντός καί ἐκτός Τουρκίας καί γνωρίζει πώς ὁ ἐχθρός Σας, Γκιουλέν, βρίσκεται στίς Η.Π.Α. Γι'αὐτό ἡ χώρα Σας μπορεῖ τώρα νά χαίρεται, διότι, συμμαχώντας μέ τή Ρωσία, μπορεῖ νά μιλᾶ μέ ἴσους ὄρους καί μέ τή Ρωσία καί μέ τίς Η.Π.Α., ἀλλά καί μέ την Ε.Ε., ἀφοῦ ἡ τελευταία τρέμει, ἐξαιτίας τῶν προσφυγικῶν ροῶν.

Τό 2004 ἐσεῖς ὁ ἴδιος εἴχατε χαρακτηρίσει τήν Εὐρωπαϊκή πορεία τῆς χώρας Σας «ὡς προτεραιότητα καί ἕνα κοινό τόπο γιά τή διευθέτηση διαφορετικῶν ἀντιλήψεων», δεδομένου ὅτι αὐτή τήν ἄποψη τή συμμερίζονταν τό 62% τῆς Τουρκικῆς κοινῆς γνώμης1 . Ὄντως, ἡ ὑποψηφιότητα γιά ἔνταξη τῆς χώρας Σας στήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἦταν ἡ πιό σημαντική πρόκληση στήν 554ετή ἱστορία τοῦ Ὀθωμανικοῦ καί Τουρκικοῦ κράτους γιά ἐνσωμάτωση Εὐρωπαϊκῶν προτύπων πολιτικῆς, οἰκονομίας καί πολιτισμοῦ2 . Ἐπιτρέψτε μας, ὅμως, νά θεωροῦμε ὅτι ἐξαρχῆς ἡ ἐνταξιακή πορεία τῆς χώρας Σας ἀποτέλεσε ἀντιπερισπασμό γιά ἕνα ἄλλο σχέδιο, πού ἐκτελοῦνταν σιωπηλά.Ἀντί τῆς Εὐρωπαϊκῆς ταυτότητας καί τοῦ Ἐξευρωπαϊσμοῦ τῆς Τουρκίας θέλετε νά ὑλοποιήσετε ἕνα διαφορετικό σχέδιο. Ὅλες οἱ μεταρρυθμίσεις (δυτικοποίηση) τῆς χώρας Σας στοχεύουν στήν ἐνδυνάμωση τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς μέ τό σκεπτικό τῆς ἐπαναφορᾶς τῆς «δόξας» τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας3 .

Ἡ ὕπαρξη ἑνός ἐναλλακτικοῦ σχεδίου εἶχε ἀνακοινωθεῖ ἤδη ἀπό Σᾶς καί ἀποτέλεσε στόχο, ἀπό τά χρόνια πού διετελέσατε δήμαρχος τῆς Κωνσταντινούπολης (1994-1998). Βασιζόμενο σ' αὐτό τό σκεπτικό, τό κόμμα Σας, «Δικαιοσύνη καί Ἀνάπτυξη», ξεκίνησε μιά σειρά μεταρρυθμίσεων μέ στόχο τήν δημιουργία ἑνός Νέο-Ὀθωμανικοῦ κράτους, τό ὁποῖο θά βασίζεται στήν Ἰσλαμική θρησκεία. Οἱ μεταρρυθμίσεις αὐτές ἐμπεριέχουν στοιχεῖα τῆς θεωρίας ἐξευρωπαϊσμοῦ, μέ τή σημαντικότατη διαφορά ὅτι, ἀντί γιά ἐμφύσηση τῶν Εὐρωπαϊκῶν θεσμῶν καί δομῶν, συγκροτεῖται μιά διαφορετική ταυτότητα, πού βασίζεται στό Ἰσλάμ καί τό Νέο-Ὀθωμανικό τρόπο, πού πρέπει νά γίνονται τά πράγματα. Tό ἐν λόγῳ μεταρρυθμιστικό σχέδιο περιλαμβάνει ρητορική, πολιτικές καί δομικές ἀλλαγές καί τέλος ἐνσωμάτωση τῶν ἀλλαγῶν στήν καθημερινότητα τῶν Τούρκων πολιτῶν. Στή μεταρρύθμιση αὐτή σημαντικό ρόλο ἔπαιξε καί συνεχίζει νά παίζει ἡ ρητορική Σας, ἡ ὁποία εἶναι συνδεδεμένη μέ τήν διαδικασία μάθησης ἤ ἀλλιῶς ἐπανεκπαίδευσης τῆς κοινῆς γνώμης στό νέο ἰδεολογικό καί δομικό-ὀργανωτικό του πλαίσιο.

Χαρακτηριστική εἶναι ἡ δήλωση Σας, ὅπου (αὐτο)ἀνακηρύσσεσθε φυσικός κληρονόμος τῆς ἐπανασύστασης τῆς Ὀθωμανικῆς αὐτοκρατορίας, ὅπως καί ὁ χαρακτηρισμός τῆς μετανάστευσης ὡς μέσο κατάκτησης καί ἐπέκτασης τοῦ Ἰσλάμ (Hijrah)4 . Παράλληλα, σέ μιά ἄλλη ὁμιλία Σας δέν διστάσατε νά ἀναφέρετε ὅτι ἡ «ἐλευθερία καί ἡ δημοκρατία δέν ἔχουν ἀξία στήν Τουρκία»5 . Ἡ ρητορική Σας αὐτή ἦρθε νά προστεθεῖ σέ μιά ἤδη τεταμένη κατάσταση γιά τήν Τουρκική κοινωνία, πού, ὡς φάνηκε, ἤδη ἀπό τά μέσα τοῦ 2016 ὁδηγοῦνταν σέ σκοτεινές ἀτραπούς.

Ἑπομένως, τό ἀποτυχημένο πραξικόπημα τῆς 15ης Ἰουλίου ἀποτελεῖ μιά σημαντική ἀπόδειξη γιά τήν πρόοδο τῆς μεταρρυθμιστικῆς προσπάθειάς Σας. Σημεῖο ἀναφορᾶς ἀποτελεῖ τό γεγονός ὅτι περισσότεροι ἀπό 80.000 Ἰμάμηδες καλοῦσαν στό ὄνομα τοῦ Κορανίου καί μέσῳ προσευχῶν (Ἀζαν) τούς πολίτες στούς δρόμους κατά τῆς ἀπόπειρας τοῦ πραξικοπήματος6 . Αὐτά ἀποδεικνύουν τήν ὕπαρξη ἐναλλακτικῶν διοικητικῶν δομῶν, πού βασίζονται στή θρησκεία, καί ὄχι στό κοσμικό κράτος. Ὡς ἐκ τούτου, ἡ ἀποτροπή τοῦ πραξικοπήματος, ὅπως αὐτή ἔγινε (μέσῳ τῶν θρησκευτικῶν δομῶν), ἔστειλε τό μήνυμα ὅτι οἱ νέες Νέο-Ὀθωμανικές δομές ἔχουν περιέλθει σέ κατάσταση ὡρίμανσης καί εἶναι πλέον λειτουργικές.

Ἡ κατάσταση αὐτή, πού ὁδήγησε στό πάγωμα τῆς ἐνταξιακῆς πορείας τῆς χώρας Σας, μπορεῖ νά θεωρηθεῖ συνεπακόλουθο τῆς Νέο-Ὀθωμανικῆς ἀναβίωσης. Μιά ἀναβίωση, πού συμπεριλαμβάνει Ὀθωμανικούς θεσμούς καί πρακτικές, πού ἐξ ὁρισμοῦ εἶναι ἀσύμβατες μέ τούς Εὐρωπαϊκούς θεσμούς καί δομές.

Ἡ ἀναβίωση αὐτή, ἐπίσης, ἐξηγεῖ τήν πρόσφατη ἀμφισβήτηση ἐκ πλευρᾶς Σας τῆς Συνθήκης τῆς Λωζάνης7 . Ὅπως χαρακτηριστικά δηλώσατε, «ἡ Λωζάνη δέν εἶναι μιά συνθήκη, πού δέν μπορεῖ νά συζητηθεῖ. Σέ καμία περίπτωση δέν εἶναι ἕνα ἱερό κείμενο. Καί φυσικά θά τή συζητήσουμε»8 . Ἡ δήλωση αὐτή ἀφενός ἐπιβεβαιώνει τήν γενική φιλοσοφία ἀμφισβητήσεων ἀπό τή μεριά Σας σέ θέματα ἐξωτερικῆς πολιτικῆς, καί ἀφετέρου ἀναφέρει ὅτι ὅλα τά μή ἱερά κείμενα ὑπόκεινται σέ ἀμφισβήτηση. Δεδομένων τῶν ἀνωτέρω, μπορεῖ κάποιος νά συμπεράνει ὅτι ἡ ὑποψηφιότητα τῆς χώρας Σας ἦταν τελικά ἕνα μέσον γιά τήν ἀποκόμιση οἰκονομικῶν ὠφελημάτων, παρά μιά αὐτόβουλη ἐπιλογή γιά δυτικοποίηση. Ὁ προορισμός γιά Σᾶς ἦταν πάντα ἡ δημιουργία μιᾶς Νέο-Ὀθωμανικῆς ταυτότητας καί αὐτοκρατορίας.

Χωρίς ὑπερβολή, ἐδῶ καί 2-3 ἔτη, τό ISIS ἔχει γίνει κομμάτι τῆς καθημερινότητας μιᾶς τεράστιας γεωγραφικῆς ἔκτασης, πού καλύπτει τήν Εὐρώπη, τήν Μέση Ἀνατολή, μέρος τῆς Ἀφρικῆς καί τῆς Ἰνδονησίας. Ὑπάρχει μεγάλο μέρος πληροφοριῶν, πού ἔρχονται ἀπότόν διεθνή Τύπο, ἀλλά καί ἀπό κέντρα ἀποφάσεων, σύμφωνα μέ τίς ὁποῖες συνεργαστήκατε μέ τό Ἰσλαμικό Κράτος καί τόν ISIS, προκειμένου νά ἀλλάξετε πρός ὄφελός Σας τήν ἀσαντική κατάσταση στή Συρία. Ἐπιτρέψτε μας, ὅμως, νά θεωροῦμε πώς ἡ παρουσία Σας στήν Προεδρία τῆς γείτονος Τουρκίας λειτουργεῖ μᾶλλον ἀποτρεπτικά γιά τήν ἐξάπλωση τοῦ  ISIS στήν Τουρκία. Κι αὐτό διότι, ἐσεῖς, Ἐξοχώτατε, καλλιεργεῖτε στήν χώρα Σας καί θέλετε νά ἐπικρατήσει ἀποκλειστικά καί μόνον ὁ Τουρκικός παραδοσιακός Ἰσλαμισμός, ἐνῶ τό Ἰσλαμικό Κράτος καί τό ISIS καλλιεργεῖ καί θέλει νά ἐπικρατήσει ὁ Ἀραβικός Ἰσλαμισμός. Ἔτσι, νομίζουμε ὅτι ἐξηγεῖται καί τό πρωτοχρονιάτικο χτύπημα-αἱματοκύλισμα τοῦ ISIS στό πιό διάσημο club τῆς Κωνσταντινούπολης.  

Ἐξοχώτατε,

Ὅλα τά κράτη θά ἤθελαν νά ἔχουν ἕναν πολιτικό ἡγέτη, πού νά σέβεται, νά προωθεῖ, νά ἐφαρμόζει καί νά τηρεῖ τήν πατροπαρόδοτη θρησκεία τῆς συντριπτικῆς πλειοψηφίας τῶν πολιτῶν τους. Ἀνεγείρατε ἐπί τῶν ἡμερῶν Σας 10.000 τεμένη σέ ὅλη τήν Τουρκία καί αὐτό Σᾶς τιμᾶ ἰδιαιτέρως διά τήν θεοσέβειά Σας. Αὐτό ἐσεῖς τό ἔχετε καταφέρει στή χώρα Σας. Ὡς γνήσιος Τοῦρκος Ἰσλαμιστής ἔχετε ἀποκεμαλικοποιήσει τήν Τουρκία καί τήν ἔχετε ἐπαναφέρει στήν πατροπαράδοτη πίστη τοῦ Ἰσλάμ, πρᾶγμα πού γίνεται φανερό γενικά ἀπό τήν πολιτική Σας. Ἐδῶ θά ἤθελα νά Σας πῶ ὅτι διαφωνῶ ἀπολύτως μέ τήν μή ἔκδοσι τῶν πραξικοπηματιῶν Τούρκων πού κατέφυγαν στήν Ἑλλάδα, διότι ἡ αἰτιολογία τῆς ἀπόφασης τοῦ Ἀρείου Πάγου εἶναι ἀπαράδεκτη νομικῶς διότι δέν νομιμοποιεῖται νά κρίνει μιά δημοκρατική χώρα μέλος τοῦ ΟΗΕ καί τοῦ ΝΑΤΟ ὡς ἡ γείτων Τουρκία, ὡς χώρα πού δέν εἶναι χώρα δικαίου τήν στιγμή πού ἡ ΕΕ καί ἡ Ἑλλάς ἔχουν συνυπογράψει μετά τῆς Τουρκίας σύμβαση ἐπιστροφῆς τῶν παρατύπων μεταναστῶν στήν Τουρκία ὡς «ἀσφαλῆ χώρα» καί ἑπομένως χώρα δικαίου.

Στό σημεῖο, ὅμως, αὐτό, ἐπιτρέψτε μας, Ἐξοχώτατε, νά παρατηρήσουμε ὅτι, ἐξ ἀντικειμενικῆς καί ὀρθοδόξου ἐπόψεως, ὅλα τά ἀνωτέρω κινοῦνται σέ ἐσφαλμένη κατεύθυνση. Διότι:

1) Τό Ἰσλάμ, τό ὁποῖο ἀσπάζεσθε, εἶναι τελείως ἀσυμβίβαστο μέ τήν ἀληθινή  Θεολογία, Πίστη καί Ζωή. Οἱ ἅγιοι Πατέρες καί οἱ ἅγιοι ἔνδοξοι Νεομάρτυρες τοῦ Ζῶντος Ἀληθινοῦ Θεοῦ, ἀπό τούς ὁσίους καί θεοφόρους πατέρες ἡμῶν Μάξιμο τόν Ὁμολογητή (6ος αἰ.) καί Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό (7ος  αἰ.), μέχρι τόν ἅγιο ἔνδοξο ὁσιομάρτυρα Νικόδημο τόν Ἁγιαννανίτη (18ος αἰ.) καί τήν ἁγία ἔνδοξο νεομάρτυρα Ἀκυλίνα (18ος αἰ.)9 , κατατάσσουν τό Ἰσλάμ στίς αἱρέσεις καί ὡς τέτοια τό ἀντιμετωπίζουν. Ὁ ὅσιος καί θεοφόρος πατήρ ἡμῶν Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, στό ἔργο του «Περί αἱρέσεων»10 , θεωρεῖ ὅτι τό Ἰσλάμ εἶναι λαοπλάνος θρησκεία καί πρόδρομος τοῦ Ἀντιχρίστου. «Ἔστι δέ καί ἡ μέχρι τοῦ νῦν κρατοῦσα λαοπλάνος θρησκεία τῶν Ἰσμαηλιτῶν, πρόδρομος οὖσα τοῦ Ἀντιχρίστου»11  γράφει. Δέν ὑπάρχει ἐλπίδα σωτηρίας στό Ἰσλάμ.

2) Οἱ διδαχές τοῦ Ἰσλάμ ἀποτελοῦν ἕνα συμπίλημα διαφόρων ἀνθρωποπαθῶν αἱρετικῶν θρησκευτικῶν παραδοχῶν, ὅπως τῆς Εἰδωλολατρίας, τοῦ Ζωροαστρισμοῦ, τοῦ Μανιχαϊσμοῦ, τοῦ Γνωστικισμοῦ, τοῦ Ἀρειανισμοῦ, τοῦ Νεστοριανισμοῦ, τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, τοῦ Ἀφθαρτοδοκητισμοῦ καί τῆς Εἰκονομαχίας12 . Τό Ἰσλάμ, ἐπηρεασμένο ἀπό τήν ἀντιχριστιανική ἰουδαϊκή καί τήν αἱρετική χριστιανική γραμματεία, ἀρνεῖται τήν Θεότητα τοῦ Χριστοῦ, Τόν θεωρεῖ κτίσμα, ὅπως ὁ Αἱρεσιάρχης Ἄρειος. Τόν δέχεται ὡς μέγα προφήτη τοῦ Ἀλλάχ, μικρότερο καί κατώτερο, ὅμως, ἀπό τόν Μωάμεθ, τῆς δῆθεν σφραγῖδος τῶν προφητῶν, κτίσμα τοῦ Θεοῦ καί ἁπλό, ψιλό ἄνθρωπο. Ἀρνεῖται, ἐπίσης, τόν Σταυρικό Του θάνατο καί τήν Ἀνάσταση, διότι τά θεωρεῖ ἀνοίκεια καί βλάσφημα γιά ἕνα προφήτη τοῦ Θεοῦ. Γι' αὐτό καί βδελύσσεται τόν Τίμιο Σταυρό. Ἐκ μεγάλης συγχύσεως ἰσχυρίζεται ὅτι ἡ Μητέρα τοῦ Κυρίου δέν εἶναι ἡ Μαρία, ἡ Κυρία Θεοτόκος, ἀλλά ἡ Μαριάμ, ἡ ἀδελφή τῶν προφητῶν Μωϋσέως και Ἀαρών.

3) Ὁ Μωάμεθ δέν εἶναι προφήτης, ἀλλά ψευδοπροφήτης, ἐφόσον παραμένει ἀμάρτυρος, δηλ. δέν ὑπάρχουν προγενέστερες μαρτυρίες-προφητεῖες γι'αὐτόν, ὅπως ἀντιθέτως συμβαίνει γιά τόν Τίμιο, ἔνδοξο, Προφήτη, Πρόδρομο καί Βαπτιστή Ἰωάννη, τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί τόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνόςἀποκαλεῖ εὐθύς ἐξ ἀρχῆς τόν Μάμεδ (Μωάμεθ) ψευδοπροφήτη δικαιολογημένως, ὅταν, κατά τήν ἰσλαμική παράδοση (σούνα), συνεζεύχθη ὡς 7η σύζυγό του τήν σύζυγο τοῦ υἱοθετηθέντος υἱοῦ του Ζαΐντ, σούρα τοῦ Κορανίου (Οἱ συνασπισμένες φυλές) στ. 37 καί ὡς 9η τήν ἑπταετή κορασίδα Ἀϊσά, διαπράττων, ἐκτός τῶν ἄλλων κακουργιῶν, καί τά ἐγκλήματα τῆς αἱμομιξίας καί τῆς παιδεραστίας, καί ἀποδεικνύει ὁ θεοφόρος πατήρ ὅτι συνέστησε τήν αἵρεσή του ὕστερα ἀπό μιά ἐπιφανειακή μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τήν ἐπικοινωνία του μ’ ἕνα Ἀρειανό μοναχό, κατόπιν δῆθεν ὁραμάτων σέ ἡλικία σαράντα ἐτῶν μέ τήν παρότρυνσι τῆς πρώτης συζύγου του Χαντίντζα καί τοῦ Ἰουδαίου ἐξαδέλφου της Οὐάρακα καί μ’αὐτόν τόν τρόπο διέδωσε τήν ψεύτικη φήμη ὅτι ὅλ’ αὐτά, πού θέσπισε, εἶναι δῆθεν θεόσταλτα.

4) Τό βιβλίο τοῦ Μωάμεθ, δηλ. τό Κοράνιο, δέν εἶναι ἅγιο καί ἱερό, ἀλλά ψευδοβιβλίο. Ὁ Ὅσιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός χαρακτηρίζει ὅλα τά θεσπίσματα τοῦ Κορανίου ὡς «γέλωτος ἄξια», τά ὁποῖα καθιερώθησαν μέ τόν ἱερό πόλεμο, τήν βιαία ἐπιβολή καί τό ψευδές ἰδεολόγημα τῆς δῆθεν θεϊκῆς ἀποστολῆς τοῦ Μωάμεθ, ἑπτά αἰῶνες μετά τήν ἐνανθρώπιση τοῦ Θεοῦ Λόγου τοῦ ἀληθινοῦ Μεσσία, τοῦ Ὁποίου τό σωτηριῶδες ἔργο ἐπιδιώκει νά ἀνατρέψει μέ τίς ψευδολογίες του.

Ἑπομένως, εἶναι πασίδηλος ὁ ἀντιτριαδισμός τοῦ Ἰσλάμ καί οἱ βλασφημίες του κατά τοῦ Θεανθρωπίνου προσώπου τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Ὁποίου ἀρνεῖται τήν θεία φύση, μέ τίς ὁποῖες σαφῶς ἐπαναλαμβάνεται καί ἐπιβιώνει ἡ κατεγνωσμένη ἀντιτριαδική αἱρετική διδασκαλία τοῦ αἱρεσιάρχου Ἀρείου, ἀπό τόν κοινό ὑποβολέα Ἀρείου καί Μωάμεθ, τόν Ἀρχέκακο καί βύθιο δράκοντα, τόν Διάβολο.

5) Ἡ ἐξάπλωση τοῦ Ἰσλάμ ὠφείλεταιστή χρήση πολεμικῆς βίας γιά τήν ἐπιβολή του, μέ μάχαιρα καί φόνους, σύμφωνα μέ τήν δογματική ἀρχή τοῦ ἱεροῦ καί διαρκοῦς πολέμου (τζιχάντ) ἐναντίον τῶν ἀπίστων, δηλ. τῶν μή μουσουλμάνων, ὁ ὁποῖος ἐφαρμόζεται στίς ἡμέρες μας μέ τίς συνεχιζόμενες ἐκκαθαρίσεις χριστιανικῶν καί ἄλλων πληθυσμῶν ἀπό τό Ἰσλάμ, πού εἶναι λάθος νά διακρίνεται σέ ριζοσπαστικό καί δῆθεν μετριοπαθές καί πού ἀποδεικνύει ὅτι δέν εἶναι θρησκεία ἀνεκτή, κατά τό Εὐρωπαϊκό κεκτημένο καί τίς ἀρχές τῶν Κρατῶν Δικαίου, διότι στοχοποιεῖ θανάσιμα τήν ἄρνησή της καί ἑπομένως οἱ ἔννοιες Δημοκρατία, Ἀνεξιθρησκεία καί Ἀνεκτικότητα πρός τήν ἑτερότητα εἶναι ἀσύμβατες μέ τό Ἰσλάμ.

Ἡ Πατρίδα μας, ἡ ἡρωοτόκος καί ἁγιοτόκος Ἑλλάδα, κατά τά 400 χρόνια σκλαβιᾶς ἀπό τούς ὁμοπίστους τῶν σημερινῶν ἰσλαμιστῶν, βίωσε γιὰ μισή χιλιετία τὴν δῆθεν «εἰρήνη» τοῦ Ἰσλάμ. Ὅταν τὸ Ἰσλὰμ ἑνώθηκε μὲ τὸν Τουρκικὸ σωβινισμό, ἀποτέλεσε τὸ ὀλέθριο δίδυμο γιὰ τὸ Γένος μας καὶ τοὺς ἄλλους Ὀρθοδόξους βαλκάνιους λαούς. Ἡ χώρα μας ἔχει νὰ ἐπιδείξει χιλιάδες ἐπώνυμους καὶ ἀνώνυμους ἁγίους ἐνδόξους Νεομάρτυρες καί Ἤρωες, οἱ ὁποῖοι βασανίστηκαν φρικτὰ, ἔχυσαν ποταμούς αἵματος καὶ ἔχασαν τὴ ζωή τους, ἐπειδὴ δὲν ἤθελαν νὰ ἐξισλαμιστοῦν, κατ’ ἐπιταγὴ πάντοτε τοῦ Κορανίου καὶ τῆς ἰσλαμικῆς σαρία!

Κατά τήν Ὀρθόδοξο Χριστιανική Θεολογία γνωρίζουμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι ἀπολύτως Ἕνας ἀλλά ἡ μονάδα εἶναι τρισυπόστατη. Τά τρία πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος ἐκφράζουν τόν τρόπον τῆς αἰώνιας καί ἀναλλοίωτης ὑπάρξεως τοῦ Ἑνός καί μόνου Θεοῦ. Μία καί μόνη εἶναι ἡ οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά ἔχει τρεῖς ὑποστάσεις, δηλαδή τρία πρόσωπα. Τά πρόσωπα βεβαίως διακρίνονται μεταξύ τους, ἀλλά ἡ διάκριση δέν σημαίνει διαίρεση κατά τά πρότυπα τῆς κτιστῆς πραγματικότητας. Τά πρόσωπα κοινωνοῦν σύμφωνα μέ τήν ταυτότητα τῆς μίας οὐσίας καί ἔχουν μαζί καί χωριστά τό πλήρωμα τῆς θεότητας πλήν τοῦ αἰτίου, γιατί μοναδικό αἴτιο τῆς ὑπάρξεως τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος εἶναι ὁ Θεός Πατέρας. Γι’ αὐτό κάθε πρόσωπο εἶναι ὁλόκληρος ὁ Θεός καί δέν ἔχουμε τρεῖς Θεούς ἀλλά Ἕναν ἀπολύτως. Οὐσία καί φύση τοῦ Θεοῦ εἶναι ταυτόσημες, σημαίνουν τόν Ἕνα καί μόνο Θεό. Πρόσωπο καί ὑπόσταση εἶναι πάλι ταυτόσημες ἔννοιες, σημαίνουν τήν ἰδιαιτερότητα ὡς ἀτομικότητα. Συνεπῶς οἱ τρεῖς ὑποστάσεις ὑπάρχουν αἰωνίως καί συναϊδίως στήν ἔκφανση τῆς μίας οὐσίας. Αὐτός εἶναι ὁ ἕνας καί μοναδικός τρόπος τῆς αἰώνιας ἀκατάλυπτης καί ἀναλλοίωτης ὑπάρξεως τοῦ ἑνός καί μόνου Θεοῦ. Στήν ἀΐδια αὐτή σχέση τῶν τριῶν προσώπων, μοναδικό αἴτιο εἶναι ὁ Θεός Πατέρας. Ὁ ἀποκαλυφθείς ἀληθινός Θεός εἶναι μονάδα τρισυπόστατη, κατά τήν οὐσία του εἶναι ἀόρατος καί ἀκατάληπτος καί ἐπέκεινα πάντων. Ὡστόσο καθίσταται ὁρατός καί καταληπτός διά μέσου τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν του, ἀπό τίς ὁποῖες προέρχεται ὅλος ὁ κτιστός ὑλικός καί πνευματικός κόσμος. Ἑπομένως ὅ,τι γνωρίζομεν γιά τόν Θεόν δέν εἶναι ἡ οὐσία του ἀλλά οἱ ἄκτιστες ἐνέργειές Του πού ἀποκαλύπτονται στή δημιουργία καί δίνουν οὐσία καί ὑπόσταση στά πάντα. Διά μέσου τοῦ δευτέρου Προσώπου τῆς Ἁγίας Τριάδος, τοῦ Αἰωνίου καί Ἀσάρκου Λόγου, πού ἐνανθρώπισε σέ μία δεδομένη ἱστορική στιγμή καί ἔγινε καί τέλειος ἄνθρωπος καί ἔνσαρκος Λόγος, κατανοοῦμε τό μυστήριο τῆς Δημιουργίας καί γινόμαστε κατ’ υἱοθεσίαν κοινωνοί καί μέτοχοι τῆς Θεότητος.

Τό Κοράνιον, ἱερόν βιβλίον τοῦ Μουσουλμανισμοῦ, ἀποτελεῖ γιά τούς Μουσουλμάνους τήν ἀληθινή ἀποκάλυψη τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί τήν τελευταῖα ἔκδοση τοῦ αἰωνίου Ἀρχετύπου  πού συνιστᾶ τό ἀσφαλές κριτήριο γιά τήν ἀλήθεια τῶν Γραφῶν πού προηγήθηκαν δηλ. τόσον τῆς «Τορά» Πεντατεύχου τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, τῶν Ψαλμῶν, ὅσον καί τοῦ «Ἰντζίλ» – Εὐαγγελίου καί πού ἐπικυρώνει ἤ ἀπορρίπτει τήν αὐθεντικότητα τῆς διδασκαλίας τους δέν ἀποδέχεται τήν πίστιν εἰς τήν Θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διά τῆς σούρας (Ἡ Τράπεζα 5:19) «Ἄπιστοι εἰσίν οἱ λέγοντες ὅτι ὁ Μεσσίας Υἱός τῆς Μαριάμ εἶναι Θεός. Εἰπέ αὐτοῖς, τίς δύναται νά ἀναχαιτίσῃ τόν Θεόν ἐάν θελήσῃ νά καταστρέψῃ τόν Μεσσίαν Υἱόν τῆς Μαριάμ καί τήν μητέραν αὐτοῦ καί πάντα τά ἐπί τῆς γῆς ὄντα;» ἀπορρίπτει ὡσαύτως τήν πίστιν εἰς τήν πατρότητα τοῦ Θεοῦ, διότι ἀφελῶς συνδέεται αὕτη μετ’ ἀποδοχῆς συζύγου καί τέκνων καί βεβαίως τήν πίστιν εἰς τήν Ἁγίαν Τριάδα, διά τῆς σούρας τοῦ Κορανίου: (Αἱ γυναῖκες 4:169) «Πιστεύετε ὅθεν εἰς τόν Θεόν καί εἰς τούς ἀποστόλους Αὐτοῦ καί μή λέγετε ὅτι ὑπάρχει Τριάς. Παύσατε λέγοντες τοῦτο καί θά ὠφεληθῆτε διότι εἷς εἶναι μόνον ὁ Θεός. Δεδοξασμένον εἴη τό ὄνομα τοῦ Κυρίου, οὗτος δέν ἔχει Υἱόν. Τά ἐν τοῖς οὐρανοῖς ἄνω καί τά ἐν τῇ γῇ κάτω εἰς Αὐτόν ἀνήκουσι μόνον. Ἡ προστασία αὐτοῦ εἶναι ἐπαρκής»., ἀπορρίπτει ὡσαύτως τήν σταύρωσιν καί τήν ἀνάστασιν τοῦ ἀληθοῦς Θεοῦ Σωτῆρος καί Λυτρωτοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τή σούρα τοῦ Κορανίου (Αἱ γυναῖκες 4:156): «Καί εἶπον ἡμεῖς ἐφονεύσαμεν τόν Μεσσίαν Ἰησοῦν, Υἱόν τῆς Μαριάμ τόν Ἀπόστολον τοῦ Θεοῦ. Οὐχί δέν ἐφόνευσαν, δέν ἐσταύρωσαν αὐτόν ἀλλά ἕτερον τινά ὅμοιον αὐτῷ. Οἱ δέ συζητήσαντες ἐπί τοῦ ἀντικειμένου τούτου, ἔμειναν αὐτοί οἱ ἴδιοι ἐν τῇ ἀμφιβολίᾳ, δέν ἦσαν βέβαιοι περί τούτου ἀλλά κατά εἰκασίαν. Ἀληθῶς οὗτοι δέν ἐφόνευσαν αὐτόν ἀλλ’ ὁ Θεός ἐν τῇ ἰσχύι καί σοφίᾳ αὐτοῦ μετεκαλέσατο αὐτόν», εἰσαγάγει γεώδεις, χωματένιες σαρκικές ἠδονές στόν Παράδεισο μέ τήν σούρα τοῦ Κορανίου (Αἱ γυναῖκες 4:60) «ὁ πιστεύων καί πράττων τό ἀγαθόν εἰσελεύσεται εἰς κήπους περιρύτους ὑπό ρυάκων, ἐκεῖ θά μένει αἰωνίως, ἐκεῖ θά εὕρη γυναίκας ἀσπίλους καί εὐάρεστον σκιάν» καί θεσπίζει τό ἔγκλημα καί τό φόνο καί τήν ἐπιβολή τῆς βίας σάν πρακτικές διαδόσεως τῆς δῆθεν ἀποκαλύψεως τοῦ Θεοῦ μέ τήν σούρα τοῦ Κορανίου (Ἡ μετάνοια 9:5) «Ὅταν παρέλθωσι οἱ ἱεροί μῆνες τότε φονεύετε τούς πολυθεϊστάς ὅπου ἄν συναντήσητε, ζωγρεῖτε πολιορκοῦντες καί ἐνεδρεύοντες αὐτούς», καθώς καί μέ τή σούρα (Ὁ Μωάμεθ 47:4-10) «Ὁπόταν συναντᾶτε τούς ἀπίστους φονεύετε καί κατασφάζετε, συγκρατοῦντες στερρῶς τά δεσμά τοῦ αἰχμαλώτου. Μετά δέ τήν κατάπαυση τῆς μάχης ἄφετε ἐαυτόν ἐλεύθερον ἤ ἀνταλλάξατε ἀντί λύτρων. Πράττετε οὕτως ἐάν ἐβούλετο ὁ Θεός θά ἐθριάμβευε ὁ ἴδιος ἐπ’ αὐτῶν ἀλλά ὑποβάλλει ὑμᾶς εἰς τόν πόλεμον διά νά δοκιμάσει ὑμᾶς διά τῶν δέ ... ὅσοι πιστοί ἐάν συνδράμετε τόν Θεόν εἰς τήν μάχην Αὐτοῦ κατά τῶν ἀπίστων καί ὁ Θεός θά συνδράμει ὑμᾶς κατευθύνων τά ὑμέτερα διαβήματα».

Παρά ὅμως τά ἀνωτέρω στό Κοράνιον περιγράφεται καί ἀναγγέλεται ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου καί Ἀειπαρθένου Μαρίας καί ἡ γέννησις τοῦ Λυτρωτοῦ καί Θεοῦ καί Σωτῆρος Ἰησοῦ Χριστοῦ μέ τήν σούρα: (Ἡ Μαριάμ 19:16-29) «Ὦ  Μωάμεθ πραγματεύθητι ἐν τῷ Κορανίῳ περί τῆς Μαριάμ. Πῶς αὕτη ἀπεσύρθη τοῦ οἴκου της, πρός τό ἀνατολικόν μέρος. Ἐκαλύφθη διά πέπλου, ὅστις ἀπέκρυψεν αὐτήν ἐκ τῶν ὀφθαλμῶν των. Καταπέμψαμεν αὐτῇ τό Πνεῦμα ἡμῶν, ὅπερ ἐνώπιόν της ἔλαβεν ἀνθρωπίνην μορφήν. Αὕτη δέ εἶπεν: Ζητῶ καταφύγιον παρά τοῦ Οἰκτίρμονος ἐναντίον σου ἐάν φοβεῖσαι αὐτόν. Οὗτος δέ ἀπεκρίθη. Ἐγώ εἰμί ἀπόστολος τοῦ Κυρίου σου πεμφθείς πρός σε ὅπως σοί δώσω υἱόν ἅγιον. Πῶς τοῦτο προσέθηκεν αὕτη ἐνῶ ἄνδρα οὐ γινώσκω καί ἐνῶ οὐκ εἰμί ἀκόλαστος. Ὁ δέ ἀπεκρίθη οὕτω γεννήσεται ὁ Κύριος σου εἶπεν τοῦτο δι’ ἐμέ εἶναι εὔκολον. Ἔστε δέ σημεῖον τοῖς ἀνθρώποις καί τεκμήριον τῆς ἡμετέρας μακροθυμίας. Τό θέσπισμα ἀπηγγέλθη ἤδη. Συνέλαβεν υἱόν καί ἀπεσύρθη εἰς μεμακρυσμένον μέρος κατέλαβον δέ αὐτήν αἱ ὀδύναι τοῦ τοκετοῦ πλησίον δένδρου φοινίκων... Καί ἐπορεύθη εἰς τόν οἶκον αὐτῆς φέρουσα εἰς τούς βραχίονας τό υἱόν της. Μαριάμ παράδοξον ἔργον ἔπραξας». Σέ ἄλλη σούρα (Ἡ Τράπεζα 5:116-117) τοῦ Κορανίου γίνεται δεκτόν τό κατ’ ἐξοχήν προφητικόν ἀξίωμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἀπονέμονται σέ Αὐτόν τίτλοι, πού δέν ἀποδίδονται ἀπό τό Κοράνιον στόν ἴδιον τόν Μωάμεθ: «Ἀπεκρίθη ὁ Ἰησοῦς: Πῶς ἠδυνάμην νά εἴπω ... Σύ ἔγνως τά ἐν τῷ μυχῷ τῆς καρδίας μου... ἐγώ δέν ἐδίδαξα αὐτοῖς ἤ τάς ἐντολάς σου. Λατρεύετε τόν Θεόν τόν Κύριον ἐμοῦ τε καί ἡμῶν. Ἐν ὅσῳ διέμενον ἐπί τῆς γῆς ἠδυνάμην νά μαρτυρήσω περί αὐτῶν, νῦν ὅμως ἀνεκλίθην παρά σοῦ. Σύ αὐτός ἐώρας τά πάντα καί εἶ μάρτυς πάντων». Στήν σούρα (Ἡ Βοῦς 2:81) ἀναφέρεται τό Κοράνιον στόν Ἰησοῦν Χριστόν μέ τούς λόγους «Παρέσχομεν τῷ Ἰησοῦ Υἱῷ τῆς Μαριάμ σημεῖα προφανῆ τῆς ἀποστολῆς αὐτοῦ ἐνισχύσαντες αὐτόν διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Δέν ἀποκαλεῖται στό Κοράνιον ὁ Ἰησοῦς Χριστός μόνον «Προφήτης καί Ἀπόστολος», ἀλλά ἀκόμη «Μεσσίας», «Λόγος Θεοῦ», θεωρεῖται «Νεός Ἀδάμ» διότι ἐγεννήθη κατά ἰδιαίτερον ὑπερφυσικόν τρόπον καί ὄχι ὅπως οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι. Στήν σούρα τοῦ Κορανίου (Αἱ γυναῖκες 4:169) διακηρύσσεται «Ὁ Μεσσίας Ἰησοῦς Υἱός τῆς Μαριάμ, Ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ καί ὁ Λόγος Αὐτοῦ». Τό ἀνακαινιστικόν ἔργον τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ περιγράφεται στό Κοράνιον μέ τρόπον διθυραμβικόν στήν σούρα (Ὁ οἶκος Ἐμράν 3:40-42,43) ὅπου ἀναφέρεται «Ὁ Μεσσίας θά κληθῇ Ἰησοῦς υἱός τῆς Μαριάμ ἔνδοξος ἐν τῷ κόσμῳ τούτῳ καί ἐν τῷ μέλλοντι καί εἷς ἐκ τοῦ οἶκου τοῦ Κυρίου. Θά διδάξει τούς ἀνθρώπους ἀπό τῆς βρεφικῆς αὐτοῦ ἡλικίας καί εἶτα γενόμενος ἀνήρ. Ἔσεται δέ ἐκ τῶν ἐναρέτων... καί θά διδάξῃ τήν βίβλον, τήν σοφίαν, τήν Πεντάτευχον καί τό Εὐαγγέλιον. Ὁ Ἰησοῦς ἔσται ὁ ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ πρός τούς υἱούς Ἰσραήλ καί θά εἴπη πρός αὐτούς. Ἔρχομαι πρός ὑμᾶς διά τῶν σημείων τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Θά σχηματίσω ἀπό χοῦν πτηνόν, θά ἐμφυσήσω εἰς αὐτό διά τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ, θά λάβῃ ζωήν. Θά θεραπεύσω τόν ἐκ γενετῆς τυφλόν καί τόν λεπρόν, θά ἀναστήσω νεκρούς διά τῆς δυνάμεως τοῦ Θεοῦ καί θά εἴπω ὑμῖν ὅτι ἐφάγετε καί ὅ,τι κρατεῖτε κρυπτόν ἐν τῇ οἰκίᾳ ἡμῶν. Ταῦτα πάντα ἔσονται θαύματα δι’ ὑμᾶς ἐάν εἶσθε πιστοί». Τά ἴδια ἐπαναλαμβάνονται καί στήν σούραν (Ἡ Τράπεζα 5:109-111). Σέ πολλά σημεῖα τοῦ Κορανίου τονίζεται ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἐγεννήθη κατά τρόπον ὑπερφυσικόν ἐκ τῆς Παρθένου Μαριάμ καί τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ. Οὐδαμοῦ ἀναφέρεται σάν υἱός ἀνδρός τινός, ὅπως συνήθιζαν οἱ Ἄραβες ἀλλά πάντοτε ὡς ὁ Ἰησοῦς ὁ Υἱός τῆς Μαριάμ, ὁ ὁποῖος ἀπό τοῦ βρεφικοῦ ἤδη λίκνου κατέχει σοφίαν, ὁμιλεῖ, ἀναγγέλει τό ἔργον Του, βεβαιώνει τήν ἁγνότητα τῆς Μητρός Του. Στή σούρα (Ἡ Μαριάμ 19:30-32) ἀναφέρονται «Ἡ Μαριάμ ἔνευσε πρός αὐτούς ἵνα ἐρωτήσωσι τό βρέφος. Πῶς ἠρώτησαν δύναται νά λαλήσῃ πρός ἡμᾶς τό βρέφος κείμενον ἔτι ἐν τῷ λίκνῳ; Εἰμί δοῦλος τοῦ Θεοῦ εἶπεν τό βρέφος, ὁ Κύριος μοι ἐδώρησεν τήν βίβλον ποιήσας με προφήτην». Στό Κοράνιον ὁ Μωάμεθ γνωρίζει καί σέβεται τήν ὑπέροχον θαυματουργικήν δύναμιν τοῦ Μεσσίου. Ἀναφέρει θεραπεῖες ἀσθενῶν, καθαρισμόν λεπρῶν, ἀνάστασιν νεκρῶν καί ἀκόμη θαύματα τά ὁποία μνημονεύονται ἀπό τά ἀπόκρυφα Εὐαγγέλια. Ἰδιαιτέρα ἔμφασις δίδεται στό θαῦμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διά τοῦ ὁποίου διέθερεψε τούς πεντάκις χιλίους ἄνδρας στήν ἔρημον. Στή σούρα (Ἡ Τράπεζα 5:112-115) ἀναφέρεται: «Εἶπον οἱ μαθηταί πρός τόν Ἰησοῦν, Υἱέ τῆς Μαριάμ δύναται ὁ Κύριός Σου νά καταβιβάσῃ ἡμῖν ἐξ οὐρανοῦ Τράπεζα πλήρη ἐδεσμάτων; καί ὁ Ἰησοῦς ἀπεκρίθη φοβήθητε τόν Θεόν ἐάν εἶσθε εὐσεβεῖς. Ἐπιθυμοῦμεν εἶπον οἱ μαθηταί παρακαθήσαντες νά εὐωχηθῶμεν ἐπ’ αὐτῆς καί τότε στερεωθήσεται ἡ καρδία ἡμῶν, θά γνωρίσωμεν ὅτι ἐδίδαξας ἡμῖν τήν ἀλήθειαν καί ἐσόμεθα ὁμολογηταί σου. Καί ὁ Ἰησοῦς Υἱός τῆς Μαριάμ δεηθείς πρός τόν Θεόν εἶπε: Κύριε καί Θεέ μου καταβίβασον ἐξ οὐρανοῦ Τράπεζα πρός εὐωχίαν τοῦ πρώτου καί τοῦ τελευταίου ἡμῶν καί αὕτη ἔστω ὡς τεκμήριον τῆς σῆς παντοδυναμίας. Διάθρεψον ἡμᾶς Σύ ὁ ἄριστος τῶν διατροφέων. Εἶπεν ὁ Θεός: Θά καταβιβάσω αὐτήν πρός ὑμᾶς πλήν οὐαί εἰς τόν μή πιστεύοντα εἰς τό θαῦμα τοῦτο».

Σέ δέκα τρία κεφάλαια ἀναφέρεται ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος Μαρία μέ ἐξόχως τιμητικόν τρόπον σάν ἄσπιλος παρθένος στήν σούραν (Οἱ Προφῆται 21:91), «εἰς δέ τήν Ἄσπιλον Παρθένον ἐνεφυσήσαμεν τό Πνεῦμα ἡμῶν», σάν ἐνάρετος μήτηρ τοῦ Ἰησοῦ στήν σούραν (Ἡ Τράπεζα 5:79) «ἡ δέ μήτηρ αὐτοῦ (Μεσσίου) ἦτο ἐνάρετος» σάν Ἁγνή πάσης κηλίδος μεταξύ ὅλων τῶν γυναικῶν, στήν σούρα (Ὁ οἶκος Ἐμράν 3:37) «Καί εἶπεν ὁ ἄγγελος Μαριάμ ὁ Κύριος σου ἐξέλεξέ σε καί ἐτήρησέ σε ἁγνήν πάσης κηλίδος μεταξύ ὅλων τῶν γυναικῶν».

Κατόπιν ὅλων αὐτῶν τῶν ἀνωτέρω ἐνδεικτικῶς ἀναφερομένων σημείων τοῦ Κορανίου παραθέτομεν τό κήρυγμα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐκ τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου πού προηγήθη ἕξ (6) ὁλοκλήρους αἰῶνες τῆς ἐμφανίσεως τοῦ ἄραβος ἐμπόρου Μωάμεθ ὁ ὁποῖος ἐγεννήθη τό ἔτος 570 μΧ στή Μέκκα τῆς Ἀραβικῆς χερσονήσου, υἱός τοῦ Ἀμπνταλάχ καί τῆς Ἄμινα Μπίντ Οὐαχάμπ ἀπό τήν φυλή τῶν Κουραϊσιτῶν πού ἀνῆκε στήν οἰκογένεια τῶν Χασιμιτῶν καί πού ὀρφανός ἀνετράφη ἀπό τόν πάππον του Ἀμπντούλμουτταλίμπ καί τόν θεῖον του Ἀμπού Ταλίμπ καί 25ετής ὤν συνεζεύχθη τήν 40χρονη χήρα Χαντίτζα καί ἄλλας ὀκτώ (8) ἐπισήμους γυναίκας, μετά τόν θάνατόν της καί πού ἄρχισε νά κηρύττει τό 610 μΧ σέ ἡλικία 40 ἐτῶν ἔχων πολλάς ἀμφιβολίας διά τό ἔργον αὐτό. Τό κήρυγμα λοιπόν τοῦ διακηρυσσομένου καί ἀπό τόν Μωάμεθ σάν Μεσσίου δηλ. ἀπεσταλμένου τοῦ Θεοῦ πού προανήγγειλαν ὅλοι οἱ Προφῆται τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καί Θεανθρώπου Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ἐντελῶς ἀντίθετον μέ ὅ,τι ὁ Μωάμεθ συνέλαβε σάν ἰδέα περί τοῦ ἑνός καί ἀληθινοῦ Θεοῦ καί τήν διεκήρυξε.

Παραθέτομεν τρία μόνο ἐνδεικτικά σημεῖα ἀπό τό ἄπειρο πλῆθος πού ὑπάρχει: Α. «Εἰἀγαπᾶτε τούς ἀγαπῶντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καί γάρ οἱἁμαρτωλοί τούς ἀγαπῶντας αὐτούς ἀγαπῶσι. καί ἐάν ἀγαθοποιῆτε τούς ἀγαθοποιοῦντας ὑμᾶς, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καί γάρ οἱἁμαρτωλοί τό αὐτό ποιοῦσι. καί ἐάν δανείζητε παρ’ὧν ἐλπίζετε ἀπολαβεῖν, ποία ὑμῖν χάρις ἐστί; καί γάρ οἱἁμαρτωλοί ἁμαρτωλοῖς δανείζουσι ἵνα ἀπολάβωσι τά ἴσα. πλήν ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν καί ἀγαθοποιεῖτε καί δανείζετε μηδέν ἀπελπίζοντες, καί ἔσται ὁ μισθός ὑμῶν πολύς, καί ἔσεσθε υἱοί ὑψίστου, ὅτι αὐτός χρηστός ἐστιν ἐπί τούς ἀχαρίστους καί πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθώς καί ὁ πατήρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί». (Λουκ. 6,36) Β. «Οὐ περὶ τούτων δὲἐρωτῶ μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν πιστευόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς ἐμέ, ἵνα πάντες ἓν ὦσιν, καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶἐν ἡμῖν ὦσιν, ἵνα ὁ κόσμος πιστεύσῃὅτι σύ με ἀπέστειλας. κἀγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμὲν, ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ σὺ ἐν ἐμοί, ἵνα ὦσιν τετελειωμένοι εἰς ἕν, καὶ ἵνα γινώσκῃ ὁ κόσμος ὅτι σύ με ἀπέστειλας καὶ ἠγάπησας αὐτοὺς καθὼς ἐμὲ ἠγάπησας. Πάτερ, οὓς δέδωκάς μοι, θέλω ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ κἀκεῖνοι ὦσι μετ' ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσιν τὴν δόξαν τὴν ἐμὴν ἣν δέδωκάς μοι, ὅτι ἠγάπησάς με πρὸ καταβολῆς κόσμου. πάτερ δίκαιε, καὶ ὁ κόσμος σε οὐκ ἔγνω, ἐγὼ δέ σε ἔγνων, καὶ οὗτοι ἔγνωσαν ὅτι σύ με ἀπέστειλας, καὶ ἐγνώρισα αὐτοῖς τὸ ὄνομά σου καὶ γνωρίσω, ἵνα ἡ ἀγάπη ἣν ἠγάπησάς με ἐν αὐτοῖς ᾖ κἀγὼ ἐν αὐτοῖς» (Ἰωαν. 17,20-26) Γ. «Πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μηδὲ τὴν δύναμιν τοῦ Θεοῦ· ἐν γὰρ τῇ ἀναστάσει οὔτε γαμοῦσιν οὔτε ἐκγαμίζονται, ἀλλ' ὡς ἄγγελοι Θεοῦ ἐν οὐρανῷ εἰσι.» (Ματθ. 22,29-30) Ὁλόκληρο τό Εὐαγγέλιον ἀποκαλύπτει τήν πατρική σχέση τοῦ Θεοῦ μέ τόν ἄνθρωπο καί καλεῖ τόν ἄνθρωπο ὄχι νά ὑποταγῆ στόν Θεόν ἀλλά νά ἑνωθῇ μέ τήν θεία του φύση καί νά γίνῃ Θεός καί ὁἄνθρωπος κατά χάριν. Τό κήρυγμα τοῦ Μεσσίου δέν ἀφοροῦσε ἀσφαλῶς μόνο τούς ἑβραίους ἀλλά ὅλο τό ἀνθρώπινον γένος κατά τόν λόγον Αὐτοῦ πρός τούς μαθητάς Του: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος διδάσκοντες αὐτοῖς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν. Καί ἰδού ἐγώ μεθ’ ἡμῶν εἰμί πάσας τάς ἡμέρας τῆς ζωῆς ἡμῶν ἕως τῆς συντελείας τοῦ αἰῶνος» (Ματθ. 28, 19-20). Τό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δέν ἦρθε νά καταργήσῃ τόν Μωσαϊκόν Νόμον καί τούς Προφήτας ἀλλά νά τούς συμπληρώσῃ καί εἶναι ἡ μόνη καί ἡ πλήρης γιά τόν Θεόν, τόν κόσμον καί τόν ἄνθρωπον ἀλήθεια ἡ ὁποία ἀπεδείχθη καί ἐσφραγίσθη ὄχι μέ τό κήρυγμα τῶν Ἀποστόλων καί μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ μόνον, ἀλλά μέ τό αἷμα καί τό μαρτύριον τους. Διότι τά ἀληθινά παιδιά τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ οὐδέποτε ἐπεβλήθησαν μέ τήν βία καί τήν μάχαιρα καί τόν θάνατο τῶν ἄλλων ἀλλά μέ τό θαῦμα καί τήν προσωπική τους θυσία. Τό ἀληθές κήρυγμα λοιπόν τοῦ Χριστοῦ, τοῦ Μεσσίου βεβαιοῦται μέ τήν μαρτυρία καί τό μαρτύριο ἐπί τρεῖς ὁλοκλήρους αἰῶνες τῶν Ἀποστόλων, τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί 11.000.000 περίπου σφαγιασθέντων κατακρεουργηθέντων καί καέντων μαρτύρων καί Ἁγίων Της καί ἑπομένως ἐγείρεται κατόπιν ὅλων τῶν ἀνωτέρω τό ἀμείλικτο ἐρώτημα: Ποῖος λέγει τήν ἀλήθειαν; Ὁ Ἰησοῦς Χριστός, ὁ Θεάνθρωπος, πού ἐγεννήθη στόν κόσμον αὐτόν ὑπερφυσικῶς, διά τοῦ Πνεύματος τοῦ Θεοῦ καί ὄχι κατά τήν φυσικήν ὁδόν τῶν ἀνθρώπων ὅπως ἀποδεικνύεται καί διά τῆς παραθέσεως τῶν ἀνωτέρω σουρῶν ὅτι ἀποδέχεται καί διακηρύσσει πλήρως καί ὁ Μωάμεθ στό Κοράνιόν του, καί τοῦ ὁποίου Ἰησοῦ Χριστοῦ τό κήρυγμα ἀποτελεῖ συμπλήρωσιν καί ὁλοκλήρωσιν τῆς εἰς τούς Προφήτας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γενομένης ὑπό τοῦ Θεοῦ Ἀποκαλύψεως, ὁ δέ Λόγος Του καί ἡ Ἀνάστασίς Του μᾶς δίδεται ἀψευδής διά τῶν μέ τόν θάνατο τους μαρτυρησάντων τήν Ἀλήθειαν ἤ ὁ λόγος καί οἱ πεποιθήσεις ἑνός κοινοῦ ἀνθρώπου τοῦ Ἄραβα ἐμπόρου Μωάμεθ υἱοῦ τοῦ Ἀμπνταλάχ καί τῆς Ἄμινα Μπίντ Οὐαχάμπ, πού ἔζησε ἑξακόσια χρόνια μετά τόν Ἰησοῦν Χριστόν καί πού γεννήθηκε ὅπως ὅλοι οἱ ἄνθρωποι γεννιοῦνται κατά φύσιν καί πέθανε καί τάφηκε καί πού ἀνατρέπουν πλήρως καί οὐσιαστικῶς ὅλον τό περιεχόμενον τῆς ἀποκαλύψεως τοῦ Θεοῦ διά τῶν προφητῶν καί τοῦ ἐνσαρκωθέντος, σταυρωθέντος καί ἀναστάντος Υἱοῦ Του, Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ; Ὅταν ληφθῇ ἐπιπροσθέτως ὅτι ὁ Μωάμεθ ὑπ’ οὐδενός ἐπροφητεύθη διότι ὁἰσχυρισμός του στή σούρα τοῦ Κορανίου (Πολεμική παράταξη 61:6) «Ὁ δέ Ἰησοῦς Υἱός τῆς Μαριάμ εἶπε πρός τόν λαόν αὐτοῦ Ὦ υἱοί Ἰσραήλ ἐγώ εἰμί Ἀπόστολος τοῦ Θεοῦ πεμφθείς πρός ὑμᾶς ὅπως κυρώσω τήν πρό ἐμοῦ ἀποσταλεῖσαν Πεντάτευχον καί εὐαγγελίσωμαι ὑμῖν τήν ἔλευσιν ἑτέρου Ἀποστόλου μετ’ ἐμέ οὗ τό ὄνομα Ἀχμέτ» καθώς καί ἡ θέσις τῶν Μουσουλμάνων ἑρμηνευτῶν ὅτι δῆθεν στό Εὐαγγελικό ἐδάφιο Ἰω. 16, 7 «Ἐάν μή ἀπέλθω ὁ Παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρός ὑμᾶς, ἐάν δέ πορευθῶ πέμψω αὐτόν πρός ὑμᾶς» ὑπῆρχε ἀρχικά ἡ λέξις περικλυτός καί ὄχι Παράκλητος ἡ ὁποία σημαίνει ἔνδοξος καί εἶναι συνώνυμος τῆς κορανικῆς λέξεως Ἀχμέτ εἶναι ἐντελῶς ἀνάξια ἀντικρούσεως διότι προσκρούουν στήν ἐπί ἕξι αἰῶνες μέχρι τῆς ἐμφανίσεως τῆς δῆθεν ἀποκαλύψεως τοῦ Κορανίου, χριστιανική πίστη, Οἰκουμενικές Συνόδους, θεολογία, συγγραφική δραστηριότητα, παγχριστιανική πεποίθηση καί ἐπιστήμη καί μάλιστα στήν κοινή λογική διότι εἶναι ἐντελῶς ἀδιανόητο νά ἀνέμενε ὁ Θεός ἕξι ὁλοκλήρους αἰῶνες ἀπό τήν ὑπερφυσική ἐνσάρκωση, δράση καί παρουσία τοῦ Μεσσίου καί ἀνάληψή του στούς οὐρανούς γιά νά ἀποστείλει τήν δῆθεν σφραγίδα πάντων τῶν προφητῶν δηλαδή τόν κοινόν ἄνθρωπον Μωάμεθ. Ἀντιθέτως ὁἀληθινός Παράκλητος, τό τρίτο πρόσωπο τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό Πανάγιον Πνεῦμα ἐπεφοίτησε πενήντα μέρες μετά τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί δέκα μετά τήν ἀνάληψη Του στούς μαθητάς καί Ἀποστόλους Του ἱδρύοντας τήν Ἐκκλησία Του πού εἶναι τό σῶμα Του μέ ἐκεῖνον κεφαλή, ἐνδυναμώνοντας τούς κρυβομένους καί τρομοκρατημένους μαθητάς τοῦ Χριστοῦ γιά νά κηρύξουν σέ ὅλο τόν κόσμο τό Εὐαγγέλιο τῆς υἱοθεσίας τοῦἀνθρώπου ἀπό τό Θεό Πατέρα καί νά ἀδιαφορήσουν γιά τήν προσωπική τους τύχη καί γιά τά τρομακτικά βάσανα καί τελικά τόν μαρτυρικό καί ἐπώδυνο θάνατο, πού θά «κέρδιζαν» ἀπό ὅλη αὐτή τήν πνευματική προσπάθεια. Ὅταν ληφθῆἐπίσης ὑπ’ ὄψιν ὅτι ὁ Μωάμεθ κατά τά ἀνωτέρω ἐπέβαλε τήν θρησκεία του μέ τήν βία, τόν θάνατο καί τήν ἐξουσία καί τό κυριώτερον ἐάν ἦσαν ἀληθεῖς οἱ δῆθεν ἀποκαλύψεις πού ἐγένοντο σέ αὐτόν ἀπό τόν φερομένον σάν ἀρχάγγελον Γαβριήλ, θά ἔπρεπε ὁ Θεός νά εἶναι ἐντελῶς παράφρων, ἐφ’ ὅσον ἄλλα ἐκήρυσε καί ἀπεκάλυπτε ἐπί αἰῶνες στό ἀνθρώπινον γένος καί ἑξακόσια χρόνια μετά τήν τελευταίαν του ἀποκάλυψιν «μετέβαλε γνώμην» καί ἄλλαξε ῥιζηδόν τήν περί τοῦἙαυτοῦ του γνωστοποίηση. Ἐπειδή ὅμως αὐτό εἶναι βλασφημία καί ὕβρις κατά τοῦἀληθινοῦ Θεοῦ, ὁὁποῖος ὅπως τό μεγαλειῶδες σύμπαν, «τό ἔργον τῶν χειρῶν Του» ἀποδεικνύει μέ τήν ὑπερμαθηματικήν ἀκρίβειαν τῶν δισεκατομμυρίων γαλαξιακῶν σχηματισμῶν εἶναι Ἡ πανσοφία, εἶναι Ἡἀπόλυτος ἀλήθεια, εἶναι Ἡ ἀπόλυτος ἀγάπη, λογικῶς  εἶναι ἐντελῶς  ἀδύνατον νά ἔχει συμβεῖ καί κατά λογική ἀκολουθία τό συμπέρασμα πού ἐξάγεται εὐχερῶς εἶναι, ὅτι ὁ κοινός ἄνθρωπος Μωάμεθ διεμόρφωσε ἑξακόσια χρόνια μετά τήν ὁλοκλήρωση τῆς Θείας Ἀποκαλύψεως ἐξ ἰδίας πρωτοβουλίας, σκέψεως καί ἀντιλήψεως τό θρησκευτικό του σύστημα πού ἀποτελεῖ συμπίλημα ἀρχαίων ἀραβικῶν θρησκευτικῶν δοξασιῶν ἰουδαϊκῶν καί χριστιανικῶν ἀντιλήψεων καί τό χρησιμοποίησε γιά νά συνενώσει τίς Ἀραβικές φυλές τῆς ἐποχῆς του καί γιά νά δημιουργήσει τό θεοκρατικό, ἡγεμονικό του καθεστώς, κατακτώντας τήν ἐξουσία καί δημιουργώντας κράτος.

Ὡς ἐκ τούτων ὁ Μουσουλμανισμός ἀποτελεῖ βαθυτάτη πλάνη καί ἡ θρησκευτική παραδοχή αὐτοῦ δέν ἀποτελεῖ ἀποκάλυψη τοῦ ζῶντος Θεοῦ ἀλλά ἀνθρωποπαθές κατασκεύασμα πού οὐδεμία σχέση ἔχει μέ τήν ἀλήθεια τοῦ ἀποκαλυφθέντος στήν Παλαιά Διαθήκη Δημιουργοῦ τοῦ σύμπαντος κόσμου Ἑνός καί μοναδικοῦ Τρισυποστάτου Θεοῦ, στούς γενάρχες τοῦ ἑβραϊκοῦ ἔθνους Ἀβραάμ, Ἰσαάκ, Ἰακώβ καί ἐξαιρέτως στόν Προφήτη Μωϋσῆ καί κατά τήν Καινή Διαθήκη ἐνσαρκωθέντος ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Λόγου Αὐτοῦ σέ ἐκπλήρωση τῶν ἀνά τούς αἰώνας προφητειῶν γιά τήν σωτηρία τοῦ κόσμου.

Ἐξοχώτατε, ἐπιτρέψατέ μου νά Σᾶς σημειώσω ἐπιπροσθέτως:

Α) Τὸ Κοράνιο.

Ἀρχίζω μὲ τὸ ἂν τὸ Κοράνιο εἶναι λόγος τοῦ Θεοῦ, ἢ λόγος τοῦ Σατανᾶ. Τὸ Κοράνιο μαζὶ μὲ τὸ πρόσωπο τοῦ Μωάμεθ εἶναι οἱ δύο στύλοι, πάνω στοὺς ὁποίους στηρίζεται ὅλο τὸ οἰκοδόμημα τοῦ Ἰσλάμ, εἶναι οἱ δύο κύριοι ἄξονες, γύρω ἀπὸ τοὺς ὁποίους περιστρέφεται ὅλη ἡ θρησκευτικότητα τῶν Μουσουλμάνων. Γιὰ τοὺς Μουσουλμάνους τὸ Κοράνιο συνοψίζει ὅλη τὴ διδασκαλία τοῦ Ἰσλάμ, εἶναι ἡ πεμπτουσία τοῦ Ἰσλάμ,  εἶναι ὅ,τι τὸ Εὐαγγέλιο γιὰ τοὺς Χριστιανοὺς καὶ ὅ,τι ἡ Τορὰ καὶ τὸ Ταλμοὺδ γιὰ τοὺς Ἑβραίους. Ἕνα βασικότατο ἐρώτημα σχετικὰ μὲ τὸ θέμα τῆς ἀπὸ Θεοῦ, ἢ μή, προελεύσεως τοῦ Κορανίου θέτει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός,ὁ ὁποῖος παρατηρεῖ: «Καὶ τὶς ἐστὶν ὁ μαρτυρῶν, ὅτι γραφὴν αὐτῶ δέδωκεν ὁ Θεός; …οὐδὲ παρόντων ὑμῶν ὁ Θεὸς ὡς τῷ Μωϋσῆ βλέποντος τοῦ λαοῦ, καπνιζομένου ὅρους δέδωκε τὸν νόμον, κακείνω τὴν γραφὴν ἢν φατὲ παρέσχεν, ἴνα καὶ ὑμεῖς τὸ βέβαιον ἔχητε; […] Καὶ Ἀποκρίνονται ὅτι ἐν ὅσῳ κοιμᾶται κατέβη ἡ γραφὴ ἐπάνω αὐτοῦ. Καὶ τὸ γελοιῶδες πρὸς αὐτοὺς λέγομεν ἡμεῖς. Ὅτι λοιπὸν ἐπειδὴ κοιμώμενος, (ὁ Μωάμεθ), ἐδέξατο τὴν γραφὴν. καὶ οὐκ ἤσθετο τῆς ἐνεργείας, εἰς αὐτὸν ἐπληρώθη τὸ τῆς δημώδους παροιμίας ‘ὀνείρατα μοί λέγεις’, ἢ ‘ὀνειροπολεῖ καθεύδων’» .Μεταφράζω: Ποιὸς μαρτυρεῖ, ὅτι ὁ Θεὸς ἔδωσε στὸν Μωάμεθ τὴν γραφὴν αὐτήν; (δηλαδὴ τὸ Κοράνιο;). Πῶς ὁ Θεὸς δὲν ἔδωσε τὴν γραφὴ αὐτὴ παρόντων ὑμῶν, ἢ ἔστω ἐνώπιον κάποιων ἀξιοπίστων μαρτύρων, ὥστε νὰ εἶστε καὶ ἐσεῖς βέβαιοι γιὰ τὴν ἀπὸ Θεοῦ προέλευσή της, ὅπως αὐτὸ συνέβη στὴν περίπτωση τοῦ Μωϋσέως, ὁ ὁποῖος παρέλαβε τὸν νόμο παρόντος καὶ βλέποντος τοῦ λαοῦ, καθ’ ὅν χρόνον τὸ ὅρος (Σινᾶ) καπνιζόταν; Καὶ αὐτοὶ (οἱ ὀπαδοὶ τοῦ Ἰσλὰμ) ἀποκρίνονται, ὅτι τὴν παρέλαβε τὴν ὥρα ποὺ ὁ Μωάμεθ κοιμόταν. Ἀφοῦ λοιπὸν αὐτοὶ ἐπικαλοῦνται τὸ ἀστεῖο αὐτὸ ἐπιχείρημα καὶ ἐμεῖς (οἱ χριστιανοὶ) ἀπαντοῦμε σ’ αὐτοὺς καὶ λέμε: Ἐπειδὴ λοιπὸν κοιμώμενος (ὁ Μωάμεθ) δέχθηκε τὴν γραφὴν καὶ δὲν αἰσθανόταν τὴν ἐνέργεια, τὴν σημασία τῶν λόγων της, ἐφαρμόσθηκε σ’ αὐτὸν τὸ τῆς δημώδους παροιμίας: Μοῦ λὲς ὄνειρα, ἢ ὀνειροπολεῖς κοιμώμενος». Τὸ συμπέρασμα λοιπὸν εἶναι, μὲ βάση τὰ παρὰ πάνω, ὅτι τὸ Κοράνιο δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο, παρὰ ἕνα ἀποκύημα τῆς φαντασίας τοῦ Μωάμεθ. Στὴν καλλίτερη περίπτωση, εἶναι λόγος ἑνὸς βεδουίνου καμηλιέρη τῆς ἐρήμου, ὁ ὁποῖος συνέρραψε διάσπαρτες παραδόσεις καὶ διδασκαλίες γιὰ νὰ δημιουργήσει ἕνα θρησκευτικοπολιτικὸ σύστημα τῶν κατοίκων τῆς Ἀραβικῆς χερσονήσου. Νεώτερος ἐρευνητής παρατηρεῖ σχετικὰ μὲ τὸ Κοράνιο, ὅπως προαναφέρθηκε ὅτι εἶναι κατὰ τὸ μεγαλύτερο μέρος του συμπίλημα, συρραφὴ παραποιημένων χωρίων τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ὅπως τὴν παρερμήνευσε ὁ Μωάμεθ, ὅπως ἐπίσης καὶ στοιχείων ἀπὸ τὸν Ζωροαστρισμὸ καί, τέλος στοιχείων ἑνὸς παρεφθαρμένου Χριστιανισμοῦ. Τὸ τελευταῖο ὀφείλεται στὸ ὅτι κατὰ τὸν 6ον αἰώνα εἶχαν ἀναπτύξει ἱεραποστολικὴ δραστηριότητα μεταξὺ τῶν Ἀράβων οἱ αἱρέσεις τοῦ Ἀρειανισμοῦ, τῶν Μονοφυσιτῶν, καὶ τῶν Νεστοριανῶν.

Εἰδικότερα ἡ παραποίηση καὶ παρερμηνεία τῶν χωρίων τῆς Ἁγίας Γραφῆς θὰ πρέπει νὰ ἀποδοθεῖ, (σύμφωνα μὲ τὸν παρὰ πάνω ἐρευνητή), στὸ γεγονὸς ὅτι ὁ Μωάμεθ «θεώρησε ὑποχρέωσή του νὰ ἐπανορθώσει» τὰ λάθη τῆς Παλαιᾶς καὶ τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ νὰ «ἀποκαταστήσει τὴν ἀλήθεια». Διότι κατὰ τὴν ἄποψή του «τόσο ἡ Παλαιά, ὅσο καὶ ἡ Καινὴ Διαθήκη εἶχαν ὑποστεῖ ἀλλαγὲς ἀπὸ τοὺς Ἑβραίους ἐπιστήμονες, προκειμένου οἱ τελευταῖοι νὰ ἑδραιώσουν καὶ νὰ φυλάξουν τὶς θέσεις τους». Ὁ ἰσχυρισμὸς αὐτὸς ὅμως εἶναι ἀβάσιμος, διότι ὅπως ἀποδεικνύεται ἀπὸ τὴν ἐπιστήμη τῆς κριτικῆς τοῦ κειμένου τῆς Ἁγίας Γραφῆς, τὸ κείμενο παρέμεινε οὐσιαστικὰ ἀναλλοίωτο. Ὁ παρὰ πάνω ἰσχυρισμὸς τοῦ Μωάμεθ ἀναιρεῖται ἐπίσης καὶ ἀπὸ τὸ ἴδιο τὸ Κοράνιο. Διότι τὸ Κοράνιο, ἀναφερόμενο στὴν Παλαιά, καὶ τὴν Καινὴ Διαθήκη, γράφει: «Καὶ δώσαμε [ἐννοεῖται ὁ Θεὸς] στὸν Μωϋσῆ τὴν Βίβλο καὶ τὴν κάναμε ἕναν ὁδηγό, γιὰ τὰ παιδιὰ τοῦ Ἰσραήλ, [μὲ τὴν ἐντολή]: Μὴ πάρετε ἄλλον ἀπὸ (ἀπὸ ἐμένα) προστάτη στὶς ὑποθέσεις σας» (Σούρα 17 Τό Νυκτερινό Ταξίδι ἤ τά τέκνα τοῦ Ἰσραήλ, ἐδαφ. 2). «Πῶς ἔρχονται σὲ σένα, [οἱ Ἑβραῖοι], νὰ τοὺς δικάσεις τὴν στιγμὴ ποὺ ἔχουν μπροστά τους, (τὸν δικό τους) Νόμο! Ἐκεῖ βρίσκονται (ὅλες) οἱ ἀποφάσεις τοῦ Ἀλλάχ […] Ἐμεῖς εἴμασταν ποὺ ἀποκαλύψαμε τὸν Νόμο, (στὸν Μωϋσῆ), ποὺ σ’ αὐτὸν ὑπάρχει ἡ καθοδήγηση καὶ τὸ φῶς. Μ’ αὐτὸν δικάζουν τοὺς Ἰουδαίους οἱ προφῆτες, ποὺ δήλωσαν ὑποταγὴ στὸν Ἀλλάχ, καὶ μ’ αὐτὸν δικάζουν οἱ Ραββίνοι καὶ οἱ  Νομικοί, ποὺ σ’ αὐτοὺς ἀνατέθηκε ἡ διαφύλαξη τῆς βίβλου τοῦ Ἀλλὰχ καὶ ἐμαρτύρησαν γι’ αὐτό». (Σούρα 5 Τό στρωμένο Τραπέζι, ἐδαφ. 43-44). Ἐφ’ ὅσον ὁ Θεὸς ἔδωσε τὴν Ἁγία Γραφὴ ὡς ὁδηγὸ γιὰ τὰ παιδιὰ τοῦ Ἰσραήλ, μέσα δὲ σ’ αὐτὴν βρίσκονται οἱ ἀποφάσεις τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀπεκάλυψε τὸν Νόμο στὸν Μωυσῆ καὶ ἐφ’ ὅσον στὸν Νόμο αὐτὸν ὑπάρχει ἡ καθοδήγηση καὶ τὸ φῶς, γιατί χρειαζόταν ἡ δῆθεν «ἀποκάλυψη» τοῦ Κορανίου; Ἐφ’ ὅσον μ’ αὐτὸν τὸν Νόμο δικάζουν οἱ προφῆτες, ἄρα δὲν ἔχει νοθευτεῖ. Ἄλλωστε ὁ παντογνώστης Θεὸς δὲν ἦταν δυνατὸν νὰ ἀποκαλύψει τὸν λόγο του σὲ πρόσωπα ποὺ θὰ τὸν νόθευαν. Ἀλλὰ καὶ ὁ Μωϋσῆς εἶχε δώσει στὸν ἰσραηλιτικὸ λαὸ τὴν ἐντολή: «Δὲν θὰ προσθέσετε τίποτε ἀπολύτως στὶς ἐντολὲς ποὺ ἐγὼ σᾶς παραγγέλλω, οὔτε θὰ ἀφαιρέσετε κάτι ἀπὸ αὐτὲς» (Δεύτ. 4,2).

Ἐξ’ ἄλλου κατὰ τὸ Κοράνιο ὁ Κύριος Ἰησοῦς ἐπιβεβαίωσε τὸν Νόμο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης. Γράφει τὸ Κοράνιο: «Καὶ πάνω στὰ χνάρια τους, [δηλαδὴ τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης], στείλαμε τὸν Ἰησοῦ τὸν γιὸ τῆς Μαριάμ, ἐπικυρώνοντας τὶς Γραφές, (Ταουρά), [δηλαδὴ τὴν Πεντάτευχο], ποὺ εἶχαν σταλεῖ πρὶν ἀπὸ αὐτὸν καὶ τοῦ δώσαμε τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ σ’ αὐτὸ ὑπάρχει ἡ καθοδήγηση καὶ τὸ φῶς καθὼς καὶ ἡ ἐπικύρωση τῶν Γραφῶν, (Ταουρᾶ), ποὺ εἶχαν σταλεῖ πρὶν ἀπὸ Αὐτόν: Καθοδήγηση καὶ προειδοποίηση γιὰ ὅσους σέβονται τὸν Ἀλλάχ. Κι’ ἄφησε τὸν Λαὸ τοῦ Εὐαγγελίου νὰ δικάζει, νὰ κρίνει σύμφωνα μὲ ὅσα ἀποκαλύφθηκαν σ’ αὐτό, [τὸ Εὐαγγέλιο], ἀπ’ τὸν Ἀλλάχ. Κι’ ὅποιος δὲν δικάσει μὲ βάση τὰ ὅσα ἀποκαλύφθηκαν ἀπ’ τὸν Ἀλλάχ, αὐτὸς εἶναι παράνομος» (Σούρα 5 Τό στρωμένο Τραπέζι, ἐδαφ.46-47). Τὸ Κοράνιο λοιπὸν δέχεται ὅτι τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀποκαλύφθηκε διὰ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ὅτι «σ’ αὐτὸ ὑπάρχει ἡ καθοδήγηση καὶ τὸ φῶς». Ἀλλὰ τί περιέχει τὸ Εὐαγγέλιο; Ὅλο τὸ ἔργο τῆς ἐνσάρκου Θείας Οἰκονομίας, ὅπως αὐτὸ εἶχε προαναγγελθεῖ ἀπὸ τοὺς προφῆτες, καθὼς καὶ τὸν τέλειο ἠθικὸ Νόμο τῆς Καινῆς Διαθήκης, ποὺ συμπλήρωσε καὶ ὁλοκλήρωσε τὸν Νόμο τῆς Παλαιᾶς. Τί χρειαζόταν λοιπὸν τὸ Κοράνιο, καθ’ ὅν χρόνον τόσον μὲ τὴν Παλαιά, ὅσον καὶ μὲ τὴν Καινὴ Διαθήκη, διὰ τῆς ὁποίας ἔχουμε πλέον τὴν πλήρη καὶ τελεία ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ, ἔχουμε ὅλα ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ γνωρίζει ὁ ἄνθρωπος γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὴν σωτηρία του; Πέραν αὐτῶν αὐτὸ τὸ ἴδιο τὸ Εὐαγγέλιο, τὸ ὁποῖο ἀποδέχεται τὸ Κοράνιο, μᾶς διδάσκει ὅτι δὲν ὑπάρχει «ἕτερο εὐαγγέλιο» (Γάλ.1,6) διὰ τοῦ ὁποίου εἶναι δυνατὸν νὰ σωθοῦμε. Καὶ ὅτι ἐκεῖνος ποὺ θὰ τολμήσει νὰ κηρύξει ἄλλο Εὐαγγέλιο διαφορετικὸ ἀπὸ ἐκεῖνο ποὺ μᾶς παρέδωσε ὁ Χριστὸς καὶ ἐκήρυξαν οἱ ἀπόστολοι, (καὶ τέτοιο βέβαια εἶναι τὸ Κοράνιο, ποὺ εἰσηγεῖται στοὺς ἀνθρώπους ἄλλο δρόμο σωτηρίας), νὰ εἶναι ἀναθεματισμένος: «ἀλλὰ καὶ ἐὰν ἡμεῖς ἡ ἄγγελος ἐξ’ οὐρανοῦ εὐαγγελίζηται ὑμῖν πὰρ  ὃ εὐηγγελισάμεθα ὑμῖν, ἀνάθεμα ἔστω» (Γαλ. 1,8).Κατόπιν αὐτῶν τίθεται τὸ ἐρώτημα: Ποιὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς λόγος τοῦ Θεοῦ; Τὸ Κοράνιο τοῦ Μωάμεθ, ἢ ἡ Ἁγία Γραφή; Ἀσφαλῶς ἡ Ἁγία Γραφὴ ποὺ βρισκόταν στὰ χέρια τῶν Ἑβραίων καὶ τῶν Χριστιανῶν 600 χρόνια πρὶν ἀπὸ τὸ Κοράνιο.  

Β) Τὸ πρόσωπο τοῦ Μωάμεθ.

Στὴν συνάφεια αὐτὴ θὰ προσθέσουμε ἀκόμη ὀλίγα καὶ περὶ τοῦ προσώπου τοῦ Μωάμεθ, ἀφοῦ αὐτὸς ἀποτελεῖ τὸν ἀκρογωνιαῖο λίθο τοῦ Ἰσλάμ. Ἰσχυρίζεται ὁ Μωάμεθ, ὅτι εἶναι ὁ ἔσχατος τῶν προφητῶν καὶ αὐτοαποκαλεῖται ὡς ἡ σφραγίδα τῶν προφητῶν. Σύμφωνα μὲ τὸ Κοράνιο: «Ὁ Μωάμεθ εἶναι ὁ ἀπόστολος τοῦ Ἀλλὰχ καὶ ἡ σφραγίδα τῶν προφητῶν» (Σούρα 33 Οἱ συνασπσμένες φυλές, ἐδαφ.40). Ὡστόσο ὁ ἰσχυρισμὸς αὐτὸς εἶναι πέρα γιὰ πέρα ἀβάσιμος, διότι ὁ ἐρχομός του καὶ τὸ ἔργο του δὲν προαναγγέλλεται ἀπὸ κανένα Προφήτη, ὅπως αὐτὸ συμβαίνει γιὰ τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου μᾶς Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ὅταν ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐρωτήθηκε ἀπὸ κάποιον Τοῦρκο συνομιλητή του μὲ τὸν ὁποῖον εἶχε διάλογο σχετικὰ μὲ τὸ Ἰσλάμ, γιατί ἐσεῖς οἱ χριστιανοὶ δὲν δέχεσθε τὸν δικό μας προφήτη, ἀπάντησε: «Εἶναι παλαιότατη συνήθεια, νὰ μὴ δεχόμαστε τίποτε ὡς ἀληθές, ἂν δὲν ὑπάρχουν σχετικὲς μαρτυρίες. Οἱ μαρτυρίες γιὰ τὰ πρόσωπα εἶναι διπλές: Ἢ ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ ἔργα καὶ τὰ πράγματα, ἢ ἀπὸ ἀξιόπιστα πρόσωπα.[…]. Ὁ Χριστὸς μαζὶ μὲ τὰ πολλὰ καὶ μεγάλα θαύματα ποὺ ἐπετέλεσε, μαρτυρεῖται καὶ ἀπὸ τὸν Μωϋσῆ καὶ ἀπὸ ἄλλους προφήτες γι’ αὐτὸ ἐμεῖς πιστεύουμε στὸν Χριστὸ καὶ στὸ Εὐαγγέλιό του. Ἀντίθετα τὸν Μωάμεθ δὲν τὸν εὑρίσκομεν, οὔτε ἀπὸ τοὺς προφῆτες τοῦ παλαιοῦ Νόμου νὰ μαρτυρεῖται, οὔτε κάτι θαυμάσιο καὶ ἀξιόλογο καὶ ὁδηγητικό πρὸς τὴν πίστη, (δηλαδὴ κάποια θαύματα), νὰ ἔχει ἐπιτελέσει. Γι’αὐτὸ δὲν πιστεύουμε σ’ αὐτὸν καὶ στὸ ἀπὸ αὐτὸν προερχόμενο βιβλίο». Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς γράφει: Ὅταν ἐρωτῶμε τοὺς Ἀγαρηνοὺς ἀφοῦ ὁ Μωάμεθ σᾶς διδάσκει στὸ Κοράνιο, ὅτι τίποτε δὲν πρέπει νὰ κάνομε, ἢ νὰ δεχόμεθα χωρὶς τὴν μαρτυρία ἄλλων, πὼς δὲν τὸν ρωτήσατε: δῶσε μας πρῶτα ἐσὺ «ἀπόδειξιν διὰ μαρτύρων, ὅτι προφήτης εἶ καὶ ὅτι ἀπὸ Θεοῦ ἐξῆλθες καὶ ποία γραφὴ μαρτυρεῖ περί σοῦ;». Στὸ ἐρώτημά μας αὐτὸ οἱ Ἀγαρηνοὶ «σιωπῶσιν αἰδούμενοι» (σιωποῦν γεμάτοι ντροπή). Πέραν αὐτῶν ὁ ἴδιος ὁ Χριστὸς μᾶς προειδοποίησε, ὅτι μετὰ ἀπὸ Αὐτὸν θὰ ἔρθουν πολλοὶ ψευδοπροφῆτες καὶ ψευδόχριστοι, οἱ ὁποῖοι θὰ παρασύρουν πολλοὺς στὴν πλάνη τους καὶ ὅτι δὲν πρέπει νὰ τοὺς ἀκολουθήσωμε: «Τότε ἐὰν τὶς ὑμῖν εἴπη, ἰδοὺ ὧδε ὁ Χριστὸς ἡ ὧδε, μὴ πιστεύσητε• ἐγερθήσονται γὰρ ψευδόχριστοι καὶ ψευδοπροφῆται καὶ δώσουσι σημεῖα μεγάλα καὶ τέρατα, ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν, καὶ τοὺς ἐκλεκτούς». (Μάτθ. 24,23-24). Τὸ συμπέρασμα λοιπὸν εἶναι ὅτι ὁ Μωάμεθ οὔτε θαύματα ἔκανε, οὔτε καμιὰ προφητεία εἶπε, οὔτε προαναγγέλθηκε ἀπὸ ἄλλους προφῆτες, ἀλλὰ καὶ ἡ ζωὴ του κάθε ἄλλο παρὰ ἁγία καὶ ἐνάρετη ἦταν. Τὸ κύριο ἐνδιαφέρον τοῦ ἦταν, πῶς νὰ ἀποκτήσει ὅσο τὸ δυνατὸν περισσότερες γυναῖκες, διότι καθὼς μαρτυροῦν οἱ βιογράφοι του εἶχε νυμφευθεῖ 9, μεταξύ τῶν ὁποίων σάν ἕβδομη τήν σύζυγο τοῦ υἱοθετημένου γιοῦ του Ζαΐντ καί σάν ἔνατη τήν ἑπτάχρονη κορασίδα Ἀϊσέ (κατ’ ἄλλους 13), γυναῖκες. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς σχολιάζοντας τὸν πολυγυνισμὸ τοῦ Μωάμεθ, ἀναφέρει: «Οὗτος ὁ Μάμεδ,(Μωάμεθ), πολλὰς ληρωδίας, (μωρολογίες), συντάξας ἑκάστη τούτων προσηγορίαν ἐπέθηκεν. Οἶον, (ὅπως γιὰ παράδειγμα), ἡ γραφὴ τῆς γυναικὸς καὶ ἐν αὐτῇ τέσσαρας γυναίκας προφανῶς λαμβάνων νομοθετεῖ καὶ παλλακάς, ἐὰν δύνηται χιλίας, ὅσας ἡ χεὶρ αὐτοῦ κατάσχη ὑποκειμένας ἐκ τῶν τεσσάρων γυναικῶν (οἱ ὁποῖες θὰ ὑπακούουν στὶς τέσσαρες γυναῖκες)».

Γ) Τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Κατὰ τὸ Κοράνιο ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὅπως ἀναφέραμε δὲν εἶναι ὁ κατὰ φύσιν Υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ποὺ ἐνανθρώπισε γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ κόσμου, ἀλλὰ κτίσμα. Δὲν ἀποδέχεται τὴν πίστηστήν Θεότητα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ὅπως σαφῶς ἀναφέρει τὸ Κοράνιο: «Ἄπιστοι εἰσὶν οἱ λέγοντες ὅτι ὁ Μεσσίας, Υἱὸς τῆς Μαριὰμ εἶναι Θεός. Εἰπὲ αὐτοῖς, τὶς δύναται νὰ ἀναχαιτίση τὸν Θεὸν ἐὰν θελήση νὰ καταστρέψη τὸν Μεσσίαν Υἱὸν τῆς Μαριὰμ καὶ τὴν μητέραν αὐτοῦ καὶ πάντα τὰ ἐπὶ τῆς γῆς ὄντα;» (Σούρα 5 Τό στρωμένο τραπέζι, ἐδαφ.19).  Ἀπορρίπτει ὅπως προαναφέραμε τὴν Σταύρωση καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ: «Καὶ εἶπον ἡμεῖς ἐφονεύσαμεν τὸν Μεσσίαν Ἰησοῦν, Υἱὸν τῆς Μαριὰμ τὸν Ἀπόστολον τοῦ Θεοῦ. Οὐχὶ δὲν ἐφόνευσαν, δὲν ἐσταύρωσαν αὐτὸν ἀλλὰ ἕτερον τινὰ ὅμοιον αὐτῷ. Οἱ δὲ συζητήσαντες ἐπὶ τοῦ ἀντικειμένου τούτου, ἔμειναν αὐτοὶ οἱ ἴδιοι ἐν τῇ ἀμφιβολίᾳ, δὲν ἦσαν βέβαιοι περὶ τούτου, ἀλλὰ κατὰ εἰκασίαν. Ἀληθῶς οὗτοι δὲν ἐφόνευσαν αὐτόν, ἀλλ’ ὁ Θεὸς ἐν τὴ ἰσχύϊ καὶ σοφία αὐτοῦ μετεκαλέσατο αὐτόν», (Σούρα 4 Οἱ γυναῖκες, ἐδαφ.156). Κατὰ τὸ Ἰσλάμ εἶναι καὶ Αὐτὸς ἕνας ἁπλὸς προφήτης τοῦ Θεοῦ, ὅπως οἱ ἄλλοι προφῆτες, τοὺς ὁποίους ἀπέστειλε ὁ Θεὸς πρὶν ἀπὸ Αὐτόν. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἐλέγχων τὴν ἀπιστίαν τῶν μουσουλμάνων στὴν Θεότητα τοῦ Κυρίου παρατηρεῖ, ὅτι αὐτοὶ ἔπαθαν ὅ,τι καὶ οἱ εἰδωλολάτρες Ἕλληνες, γιὰ τοὺς ὁποίους λέγει ὁ ἀπόστολος, ὅτι «παραδόθηκαν σὲ ἀδόκιμο νοῦ», ἐπειδὴ «ἐνῶ ἐγώρισαν τὸν Θεὸν δὲν τὸν ἐδόξασαν καὶ δὲν τὸν ἐλάτρευσαν ὡς Θεὸν» (Ρωμ.1,21). Διότι καὶ αὐτοί, ἐνῶ ἐγνώρισαν τὸν Χριστό, ἐπειδὴ λέγουν, ὅτι αὐτὸς εἶναι Λόγος τοῦ Θεοῦ καὶ Πνεῦμα, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἐτέχθηκε ἀπὸ παρθένο καὶ ἔπραξε καὶ ἐδίδαξε θεία πράγματα, ἀναλήφθηκε στοὺς οὐρανούς, παραμένει ἀθάνατος καὶ πρόκειται νὰ ἔλθει γιὰ νὰ κρίνει τὰ σύμπαντα. Ἐνῶ λοιπὸν ἔτσι ἐγνώρισαν τὸν Χριστό, δὲν τὸν ἐπίστευσαν ὡς Χριστόν, δηλαδὴ ὡς Θεάνθρωπον Λόγον, ἀλλὰ «ἄλλαξαν τὴν ἀλήθεια μὲ τὸ ψεῦδος» καὶ ἐπίστευσαν καὶ ἐσεβάσθησαν καὶ ἀκολούθησαν ἄνθρωπο ἁπλὸ θνητὸ καὶ θαμμένο, τὸν Μωάμεθ, παρὰ τὸν Θεάνθρωπο καὶ ἀείζωο καὶ ἀΐδιο Λόγο. Ἐπειδὴ λοιπὸν ἀστόχησαν περὶ τὴν πίστιν κατάντησαν νὰ ζοῦν μὲ αἰσχρότητα καὶ ἀπανθρωπιά, ἐπιδιδόμενοι σὲ ἀνδραποδισμούς, φόνους λεηλασίες, ἁρπαγὲς ἀκολασίες, μοιχεῖες ἀνδρομανίες. Καὶ ἔφθασαν σὲ τέτοιο σημεῖο παραλογισμοῦ, ὥστε ὄχι μόνον νὰ δικαιολογοῦν τὰ ὅσα πράττουν, ἄλλα νομίζουν ὅτι καὶ ὁ Θεὸς ἐπιδοκιμάζει τὶς πράξεις τους.

Δ) Περὶ τοῦ ἱεροῦ πολέμου (Τζιχάντ).

Ὅλοι οἱ Μουσουλμάνοι κάνετε λόγο γιὰ «ὀρθόδοξο Ἰσλὰμ» καὶ γιὰ «ψευτο-Τζιχὰντ τῶν τρομοκρατῶν καὶ ἐξτρεμιστῶν». Σᾶς βολεύει βέβαια αὐτὴ ἡ θέση, ὅπου παρουσιάζετε τὸ Τζιχὰντ σὰν κάτι ξένο πρὸς τὴν θρησκευτικὴ διδασκαλία τῶν μουσουλμάνων. Ὡστόσο ἡ διδασκαλία περὶ ἱεροῦ πολέμου, ἢ ὀρθότερα περὶ ὠμῆς βίας καὶ ὁλοκληρωτικῆς ἐξαφανίσεως τῶν ἀπίστων, (μὴ μουσουλμάνων), ἀποτελεῖ δόγμα πίστεως, ποὺ πρέπει νὰ δονεῖ καὶ νὰ συνέχει τὴν ψυχὴ τοῦ κάθε ἀληθινοῦ μουσουλμάνου. Πάμπολλα εἶναι τὰ ἀποσπάσματα τοῦ Κορανίου, ποὺ μιλοῦν ξεκάθαρα καὶ ἀπερίφραστα περὶ τοῦ Τζιχάντ, γιὰ τὰ ὁποία προσποιεῖστε ἄγνοια, προφανῶς διότι δὲν ἔχετε τὸ θάρρος νὰ τὰ παραθέσετε. Τὰ ἀποσπάσματα αὐτὰ κάνουν τὸν μὴ μουσουλμάνο ἀναγνώστη νὰ ἀνατριχιάζει καὶ ταυτόχρονα νὰ βεβαιώνεται, ὅτι δὲν ὑπάρχει περιθώριο εἰρηνικῆς συμβιώσεως, (ὅπως ἀφελῶς νομίζουν οἱ θιασῶτες τοῦ Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ), μὲ τοὺς πιστούς τοῦ Μωάμεθ, οἱ ὁποῖοι ὀφείλουν κατ’ ἐπιταγὴν τοῦ Ἀλλὰχ νὰ διεξάγουν συνεχῆ καὶ ὁλομέτωπο ἀγώνα γιὰ τὴν παγκόσμια ἐπικράτηση τοῦ Ἰσλάμ. Εἶναι σημαντικὸ νὰ τονιστεῖ, ὅτι κατὰ τὸ Κοράνιο ὁ φόνος τῶν ἀπίστων δὲν εἶναι ἔργο τῶν μουσουλμάνων, ἀλλὰ προέρχεται οὐσιαστικὰ ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Ἀλλάχ, ὁ ὁποῖος εὐλογεῖ τὸν ἀγώνα τῶν πιστῶν του. Πρᾶγμα ποὺ δείχνει,ὅτι ὁ Μωάμεθ φρόντισε νὰ δώσει στὸ φρικτὸ ἁμάρτημα τοῦ φόνου θεολογικὴ κατοχύρωση, ὥστε οἱ πιστοί τοῦ Ἀλλὰχ νὰ ἐπιδίδονται στὰ ἐγκλήματά τους μὲ ἥσυχη τὴ συνείδησή τους, χωρὶς ἀναστολές. Παραθέτουμε στὴ συνέχεια ὁρισμένα ἀπὸ τὰ πολλὰ ἀποσπάσματα τοῦ Κορανίου, τὰ ὁποῖα ἐπιβεβαιώνουν τοῦ λόγου τὸ ἀληθές:

«Ὢ προφήτη! Παρότρυνε τοὺς πιστοὺς στὸν πόλεμο. Ἂν ὑπάρχουν εἴκοσι ἀπὸ σᾶς ποὺ ὑπομονετικὰ ἐπιμένουν, θὰ νικήσουν διακόσιους καὶ ἂν ἀπὸ σᾶς εἶναι ἑκατό, θὰ νικήσουν χίλιους ἀπὸ τοὺς ἀπίστους…» (Σούρα 8 Τά λάφυρα, ἐδαφ.65). «Ὁ Ἀλλὰχ δὲν συγχωρεῖ, ὅποιον λατρεύει συνέταιρο μ’ Αὐτὸν» (Σούρα 4 Οἱ γυναῖκες, ἐδαφ.48). Ἀφοῦ ὁ Ἀλλὰχ δὲν συγχωρεῖ ἐκείνους ποῦ πιστεύουν σὲ ἄλλο Θεό, τί πρέπει νὰ κάμουν οἱ πιστοί του; Ἀσφαλῶς νὰ ἐξοντώσουν ὅσους λατρεύουν «συνεταίρους» τοῦ Ἀλλάχ! «Καὶ νὰ πολεμᾶτε γιὰ χάρη τοῦ Ἀλλὰχ ὅσους σᾶς πολεμοῦν, ἀλλὰ μὴν ξεπερνᾶτε τὰ ὅρια, γιατί ὁ Ἀλλὰχ δὲν ἀγαπᾶ τοὺς παραβάτες» (Σούρα 2 Ἡ ἀγελάδα ,ἐδαφ.190). «Φονεύετέ τους, ὅπου τούς βρίσκετε καὶ διῶχτε τους, ἀπὸ κεῖ ποὺ σᾶς ἐδίωξαν [….] Ἂν ὅμως σᾶς πολεμήσουν, σκοτῶστε τους. Τέτοια εἶναι ἡ τιμωρία τῶν ἀπίστων» (Σούρα 2 Ἡ ἀγελάδα,ἐδαφ.191). «Ἂν ὅμως σταματήσουν, τότε βέβαια, ὁ Ἀλλὰχ εἶναι πολυεπιεικής, πολυεύσπλαχνος» (Σούρα 2 Ἡ ἀγελάδα,ἐδαφ.192). «Πολεμᾶτε τους ὥσπου νὰ μὴν σᾶς καταδιώξουν στὴν εἰδωλολατρία καὶ νὰ ὑπερισχύσει ἡ Πίστη στὸν Ἀλλάχ. Ἂν ὅμως σταματήσουν τὴ δράση τους, τότε νὰ μὴν κάνετε πόλεμο παρὰ ἐνάντια στοὺς ἄδικους» (Σούρα 2 Ἡ ἀγελάδα,ἐδαφ.193). «Καὶ ὅταν οἱ ἀπαγορευμένοι μῆνες ἔχουν περάσει, τότε (πολεμᾶτε καὶ) σκοτώνετε τοὺς εἰδωλολάτρες, ὁπουδήποτε κι ἂν τοὺς βρεῖτε, καὶ συλλάβετέ τους καὶ πολιορκεῖστε τους καὶ στῆστε τους παγίδες μὲ κάθε (πολεμικὸ) στρατήγημα. Ἂν ὅμως μετανιώσουν καὶ διατηρήσουν τὴν τακτικὴ προσευχὴ κι ἐφαρμόσουν (τακτικὴ) ἐλεημοσύνη, τότε ἀφῆστε τοὺς ἐλεύθερους. Γιατί ὁ Ἀλλὰχ εἶναι πολυεύσπλαχνος, πολυεπιεικὴς» (Σούρα 9 Ἡ μετάνοια,ἐδαφ.5). Τί σημαίνουν ὅλα αὐτά; Ἀσφαλῶς ἐξόντωση τῶν «ἀπίστων» καὶ τίποτε λιγότερο! Ὅτι οἱ «ἄπιστοι», ὡς ἄξιοι θανάτου(!) δὲν ἔχουν δικαίωμα ζωῆς καὶ ἄρα οὔτε ὡς ἀνθρώπινα ὄντα πρέπει νὰ λογίζονται. «Πολυεπιεικὴς» εἶναι ὁ Ἀλλάχ, μόνον ὅταν ὑποταχθοῦν οἱ «ἄπιστοι» στὸ Ἰσλάμ! Ἂν ὅλα αὐτὰ δὲν εἶναι σκέτος φασισμός, τότε τί εἶναι; Αὐτὴ Ἀγαπητέ μου εἶναι ἡ ἀλήθεια, ἐκτὸς καὶ ἂν δὲν πιστεύετε στὸ Κοράνιο! Ἀλλὰ μήπως δὲν εἴδαμε νὰ ἐφαρμόζεται στὴν πράξη μέχρι καὶ σήμερα ἡ φρικτὴ καὶ ἀπάνθρωπη αὐτὴ διδασκαλία τοῦ Ἰσλάμ; Ἡ ἀνθρωπότητα βιώνει σήμερα τὴ φρίκη τῆς γενοκτονίας χριστιανικῶν πληθυσμῶν στὶς χῶρες τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καὶ Βορείου Ἀφρικῆς, ἀπὸ τοὺς φανατικοὺς Τζιχαντιστὲς τοῦ ISIS, διότι αὐτὸ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Ἀλλάχ! Ἀλλὰ ἂν αὐτὸ εἶναι τὸ θέλημα τοῦ Ἀλλάχ, τότε ὁ Ἀλλὰχ δὲν εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός, ἀλλὰ κάτι ἄλλο! Καί μετά διερωτᾶσθε γιατί δέν Σᾶς θέλουν στήν Εὐρώπη καί γιατί θεωροῦν καταστροφική λατρεία τήν θρησκεία Σας!!!

Ε) Περὶ τοῦ θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ στὴ διδασκαλία τοῦ Ἰσλάμ.

Τὸ Ἰσλὰμ εἶναι συρραφὴ δανείων ἀπὸ Ἑβραϊκές καὶ Χριστιανικὲς διδασκαλίες ὅπως εἴπαμε. Σᾶς προτρέπω νὰ διαβάσετε καὶ ἄλλα κείμενα ἐκτός του Κορανίου, κείμενα συγκριτικῆς θρησκειολογίας, γιὰ νὰ δεῖτε τί γίνεται μὲ τὰ δάνεια τοῦ Κορανίου! Μελετῆστε σὲ βάθος τὸν Ἰουδαϊσμὸ καὶ θὰ διαπιστώσετε τὶς ὁμοιότητες τῆς ἰουδαϊκῆς «θεολογίας» μὲ τὴν ἰσλαμικὴ «θεολογία». Ἐπίσης στὴν «Χριστολογία» τοῦ Ἰσλὰμ συναντᾶμε ὅλες τὶς ἀρχαῖες αἱρέσεις τοῦ Χριστιανισμοῦ, δηλαδὴ τὸν Γνωστικισμό, τὸν Μοναρχιανισμό, τὸν Δοκητισμό, τὸν Μοντανισμό, τὸν Μανιχαϊσμό, τὸν Ἀρειανισμό, τὸν Νεστοριανισμό, τὴν Εἰκονομαχία κ.ἄ. Αὐτὸ δὲν τὸ λέμε μόνο ἐμεῖς, ἀλλὰ διδάσκεται σὲ ὅλες τὶς Θεολογικὲς Σχολὲς τοῦ κόσμου, στὸ μάθημα τῆς Συγκριτικῆς Θρησκειολογίας. Ἀλλά, ἀπ’ ὅτι φαίνεται ὁ μονολιθικὸς καὶ ἄκαμπτος θρησκευτικὸς φανατισμός Σας δὲν Σᾶς ἀφήνει περιθώρια νὰ ψάξετε καὶ νὰ βρεῖτε τὴν ἀλήθεια. Οὔτε οἱ κραυγαλέοι ἀναχρονισμοὶ τοῦ Κορανίου μποροῦν νὰ Σᾶς βάλουν σὲ σκέψεις, ὅτι περιέχει κακέκτυπες ἀντιγραφὲς ἰουδαϊκῶν καὶ αἱρετικῶν δοξασιῶν. Ὅτι δηλαδὴ  αὐτὰ ποὺ μᾶς λέει τὸ Κοράνιο μᾶς τὰ εἶπαν οἱ ἀρχαῖοι αἱρετικοί, ὅπως γιὰ παράδειγμα ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι μονοπρόσωπος (Ἰουδαϊσμός, Μοναρχιανοί), ὅτι ὁ Χριστὸς ἦταν μόνο ἄνθρωπος (Ἀρειανισμός, Νεστοριανισμός), ὅτι δὲν ἔπαθε στὸ σταυρό, (Δοκητισμός), ὅτι ὁ Παράδεισος θὰ εἶναι τόπος ὑλικῶν ἀπολαύσεων (Μοντανισμός), κ.ο.κ. Σᾶς συμβουλεύουμε νὰ ψάξετε καλλίτερα καὶ θὰ πεισθεῖτε γιὰ ὅλα αὐτά.

ς) Περὶ τῆς δῆθεν ἀσυνέπειας τῶν Χριστιανῶν.

Οἱ Μουσουλμάνοι ἰσχυρίζεστε ὅτι «ἀδικοῦμε» τὸν «προφήτη» Σας, ὅταν τοῦ προσδίδουμε τὸν χαρακτηρισμὸ τοῦ βίαιου καὶ πολεμοχαροῦς ἀνθρώπου. Φέρνετε κάποια παραδείγματα προφητῶν ἀπὸ τὴν Παλαιὰ Διαθήκη, οἱ ὁποῖοι κατ’ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ διεξήγαγαν πολέμους ἐναντίον ἄλλων ἐθνῶν, γιὰ νὰ δικαιολογήσετε τοὺς κατακτητικοὺς πολέμους, ποὺ διεξήγαγε καὶ ὁ Μωάμεθ ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν του. Βγάζετε δὲ τὸ αὐθαίρετο συμπέρασμα, ὅτι οἱ πόλεμοι τοῦ Μωάμεθ εἶναι ὄχι μόνον ἀπόλυτα σύμφωνοι μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ καὶ ὅτι ἐπὶ πλέον ὁ Μωάμεθ βρίσκεται σὲ πλεονεκτικότερη θέση σὲ σχέση μὲ τοὺς προφῆτες, διότι  «χρησιμοποίησε (κατὰ πολὺ) λιγότερη βία σὲ σύγκριση μὲ τὸν Μωυσῆ, τὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ, τὸν Δαυίδ, τὸν Σαούλ, τὸν Σαμψὼν καὶ ἄλλους πολλούς». Βρίσκεται σὲ πλεονεκτικότερη θέση καὶ μὲ αὐτὸν ἀκόμη τὸν Χριστὸν «ὁ ὁποῖος στὸν δεύτερο ἐρχομὸ του ὑπόσχεται πολὺ αἷμα στοὺς ἐχθρούς του». Ὡστόσο κάνετε τὸ τραγικὸ σφάλμα νὰ κρίνετε τὶς ἐνέργειες τοῦ Θεοῦ κατὰ τρόπον ἀνθρωποπαθῆ. Ὁ Θεὸς δὲν ἐκδηλώνει τὴν ἀγάπη του μόνον ὅταν εὐεργετεῖ, ὅταν δείχνει τὴν μακροθυμία του καὶ τὴν εὐσπλαχνία του πρὸς τὸν ἄνθρωπο. Δείχνει τὴν ἀγάπη του καὶ ὅταν ἀκόμη τὸν τιμωρεῖ παιδαγωγικῶς, μὲ σκοπὸ τὴν διόρθωσή του καὶ τὴν μετάνοιά του. Γιὰ τὸν Θεὸ τὸ μεγαλύτερο κακὸ δὲν εἶναι ὁ βιολογικὸς θάνατος, ἡ ἀπώλεια τῆς παρούσης ζωῆς, (ὅπως ἐμεῖς νομίζουμε), ἀλλὰ ὁ αἰώνιος πνευματικὸς θάνατος. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος στὴν ἑρμηνεία τοῦ 110 Ψαλμοῦ παρατηρεῖ ὅτι «οἱ μὲν ἄνθρωποι, ἄλλα μὲν τὰ πράττουν γιὰ νὰ εὐεργετήσουν, ἄλλα δὲ ἀπὸ μίσος καὶ ἀποστροφή. Ὁ Θεὸς ὅμως ὅλα τὰ κάμνει ἀπὸ ἀγάπη. Ἐπὶ παραδείγματι χάριν εὐεργεσίας τοποθέτησε τὸν ἄνθρωπο στὸν παράδεισο καὶ χάριν εὐεργεσίας πάλιν τὸν ἀπομάκρυνε ἀπὸ αὐτόν. Χάριν εὐεργεσίας ἔκαμε τὸν κατακλυσμό, (ἐπὶ τῆς ἐποχῆς τοῦ Νῶε) καὶ εὐεργετώντας ἔστειλε ἐκεῖνο τὸ πῦρ τῶν Σοδόμων. Καὶ ὁτιδήποτε ἀναφέρει κανεὶς ἀπὸ ὅσα συνέβηκαν, τὸ καθένα τὸ ἔκαμε χάριν εὐεργεσίας». Ὅταν λοιπὸν ὁ Θεὸς δίνει τὴν ἐντολή, γιὰ παράδειγμα,  στὸν Ἰησοῦ τοῦ Ναυῆ νὰ κάνει πόλεμο ἐναντίον ἑνὸς εἰδωλολατρικοῦ λαοῦ δὲν τὸ κάνει αὐτὸ ἄνευ λόγου, ἢ ἀπὸ μίσος πρὸς αὐτόν,ἀλλὰ διότι αὐτὸ ἐπιβάλλει ἡ ἀγάπη του καὶ ἡ δικαιοσύνη του, αὐτὸ συμφέρει πνευματικὰ στὸν λαὸ αὐτόν, ὅσο καὶ ἂν αὐτὸ φαίνεται ἀκατανόητο σέ μᾶς. Μόνον ὁ Θεὸς ἔχει τὸ δικαίωμα, (ὡς χορηγός της ζωῆς),  νὰ ἀφαιρέσει τὴν ἀνθρώπινη ζωή, ὅταν καὶ ὅπως Αὐτὸς κρίνει καὶ μὲ γνώμονα πάντοτε τὸ αἰώνιο συμφέρον τοῦ ἀνθρώπου. Αὐτὸ ὅμως δὲν σημαίνει ὅτι καὶ ὁ ἄνθρωπος ἔχει ἕνα τέτοιο δικαίωμα. Γιὰ τὸν ἄνθρωπο ἰσχύει ἡ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ «οὐ φονεύσεις». Ἡ μεγάλη διαφορὰ λοιπὸν μεταξὺ τῶν προφητῶν τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης καὶ τοῦ Μωάμεθ εἶναι, ὅτι οἱ μὲν προφῆτες κατ’ ἐντολὴν τοῦ Θεοῦ καὶ μόνον περιστασιακὰ ἐφόνευαν, ἐνῶ ὁ Μωάμεθ κατ’ ἐντολὴν τοῦ ἑαυτοῦ του! Μία ἄλλη μεγάλη διαφορὰ εἶναι ὅτι πουθενὰ στὴν Ἁγία Γραφὴ δὲν νομοθετεῖται ὡς ἐντολὴ Θεοῦ ὁ φόνος τῶν ἀπίστων, (τύπου Τζιχάντ), δηλαδὴ τῶν μὴ Ἑβραίων, ἢ τῶν μὴ Χριστιανῶν, κατ’ ἀντίθεσιν μὲ τὸ Κοράνιο, ὅπου ὁ φόνος τῶν ἀπίστων εἶναι δόγμα πίστεως καὶ καθῆκον διαχρονικὸ κάθε μουσουλμάνου. Ἀγνοεῖτε ἐπίσης ὅτι στήν ἐποχή τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ἴσχυε ὁ Νόμος, ἐνῶ σήμερα ζοῦμε τήν ἐποχή τῆς Χάριτος. Ἐπίσης οἱ Μουσουλμάνοι παρουσιάζετε τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστὸ ὡς ἕνα πολεμοχαρῆ πολεμιστή, ποὺ φονεύει ἀνελέητα τοὺς πάντες καὶ ἀφανίζει τὰ πάντα, ἐπικαλούμενοι τὸ 19ο κεφάλαιο τῆς Ἀποκάλυψης, στίχοι 11-21. Καὶ τοῦτο γιὰ νὰ δικαιώσετε ἔτσι τοὺς πολέμους καὶ τὶς σφαγὲς τοῦ Μωάμεθ. Τὴν ἐν λόγω περικοπὴ ἐπειδὴ τὴν ἑρμηνεύετε κατὰ γράμμα, ἀδυνατεῖτε νὰ τὴν ἑρμηνεύσετε σωστά. Ἡ περικοπὴ ἀναφέρεται στὴν τελικὴ καὶ ὁριστικὴ νίκη τοῦ Χριστοῦ κατὰ τοῦ θηρίου, (τοῦ Ἀντιχρίστου) καὶ τῶν ὀργάνων του καὶ ὅλα ὅσα ἀναφέρονται σ’ αὐτὴν εἶναι εἰκονικὰ καὶ δὲν πρέπει νὰ τὰ ἐκλάβουμε κατὰ γράμμα. Εἶναι δὲ μεγάλη ἀφέλεια νὰ νομίζετε, ὅτι ἡ τελικὴ αὐτὴ νίκη τοῦ Χριστοῦ θὰ γίνει μὲ σπαθιὰ καὶ τόξα καὶ βέλη ποὺ ἦταν τὰ πολεμικὰ ὅπλα τῆς ἐποχῆς, ποὺ ἐγράφη τὸ βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως, τὰ ὁποῖα βέβαια σήμερα δὲν χρησιμοποιοῦνται,διότι ἔχουν πρὸ πολλῶν αἰώνων καταργηθεῖ. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης μὲ τὴν ἀλληγορικὴ εἰκόνα τοῦ ἔνδοξου καβαλάρη, ποὺ μᾶς δίνει ἐδῶ, θέλει νὰ μᾶς παραστήσει τὸ μεγαλεῖο καὶ τὸ ἀκαταγώνιστο τῆς δυνάμεως τοῦ Χριστοῦ, συγκαταβαίνοντας στὴν ἀδυναμία τῆς ἀνθρώπινης κατανοήσεως. Θέλει ἐπίσης νὰ μᾶς παραστήσει, ὅτι ὁ Χριστὸς μὲ τὴν ἀκαταγώνιστη δύναμή του θὰ εἶναι ὁ τελικὸς ἔνδοξος νικητής, τοῦ Ἀντιχρίστου, ποὺ θὰ συντρίψει κατὰ κράτος αὐτὸν καὶ τοὺς ὀπαδούς του καὶ θὰ διαλύσει τὴν παγκόσμια βασιλεία, τὴν ὁποία αὐτὸς θὰ ἱδρύσει, ὀλίγο πρὶν ἀπὸ τὴν συντέλεια τοῦ κόσμου. Ὁ Χριστὸς δὲν ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ στρατεύματα ἀγγέλων γιὰ νὰ νικήσει τὸν Ἀντίχριστο, διότι ὅπως ἀναφέρει ὁ ἄπ. Παῦλος στὴν Β΄ πρὸς Θεσσαλονικεῖς ἐπιστολή του, θὰ τὸν ἐκμηδενίσει μ’ ἕνα ἁπλὸ φύσημα τοῦ στόματός του: «καὶ τότε ἀποκαλυφθήσεται ὁ ἄνομος, ὅν ὁ Κύριος ἀναλώσει τῷ πνεύματι τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ καταργήσει τὴ ἐπιφανεία τῆς παρουσίας αὐτοῦ» (2,8).

Ζ) Εἶναι οἱ μουσουλμάνοι εὐλογημένοι ἀπὸ τὸ Θεό;

Δέν εἶναι, Ἐξοχώτατε, οἱ μουσουλμάνοι εὐλογημένοι ἀπὸ τὸν Θεό, ἐπειδὴ σύμφωνα μὲ τὴ Βίβλο, κατάγονται κατὰ σάρκα ἀπὸ τὸν Ἀβραάμ, ὁ ὁποῖος εὐλογήθηκε ἀπὸ τὸν Θεό. Ὁ Ἀβραὰμ εὐλογήθηκε ἀπὸ τὸν Θεό, ἐπειδὴ ἐπίστευσε στὸν Θεό, ὁ ὁποῖος ἀποκαλύφθηκε σ’ αὐτὸν καὶ ἔκανε ἀπόλυτη ὑπακοὴ σ’ αὐτόν, μέχρι σημείου νὰ εἶναι πρόθυμος, νὰ θυσιάσει τὸν υἱὸν του Ἰσαάκ. Ἠ εὐλογία αὐτὴ συνίστατο στὸ ὅτι ἀπὸ τοὺς ἀπογόνους του θὰ προερχόταν ὁ Χριστὸς ὁ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου, διὰ τοῦ ὁποίου θὰ εὐλογοῦντο ὄχι μόνον οἱ ἀπόγονοι τοῦ Ἀβραάμ, ἀλλὰ καὶ ὅλα τὰ ἔθνη τῆς γῆς: «καὶ ἐνευλογηθήσονται ἐν τῷ σπέρματί σου πάντα τὰ ἔθνη τῆς γῆς» (Γεν. 22,18). Εὐλογήθηκαν λοιπὸν στὴ συνέχεια καὶ οἱ ἀπόγονοί του, ποὺ ἀποτέλεσαν τὸν ἐκλεκτὸ λαὸ τοῦ Θεοῦ, τὸν Ἰσραηλιτικὸ λαό, ὁ ὁποῖος ὅμως δὲν προερχόταν ἀπὸ τὸν Ἰσμαήλ, τὸν υἱὸ τῆς Ἄγαρ, ἀπὸ τὸν ὁποῖο προέρχονται οἱ Ἄραβες μουσουλμάνοι, ἀλλὰ ἀπὸ τὸν Ἰσαάκ. Γιὰ τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰσαὰκ ἐδόθη ἡ ἐντολὴ τῆς περιτομῆς, σ’ αὐτοὺς ἔδωσε ὁ Θεὸς τὸν Μωσαϊκὸ Νόμο, αὐτοὶ ἀποτέλεσαν τὸν ἐκλεκτὸ καὶ εὐλογημένο λαὸ τοῦ Θεοῦ καὶ ἀπὸ αὐτὸν τὸν λαὸ καὶ ὄχι ἀπὸ τοὺς ἀπογόνους τοῦ Ἰσμαὴλ προῆλθε ὁ Μεσσίας Χριστός. Ἀλλὰ καὶ αὐτὸν ἀκόμη τὸν ἐκλεκτὸ καὶ εὐλογημένο λαὸ τὸν Ἰσραηλιτικό, ὁ Θεός, δὲν δίστασε νὰ τὸν ἀπορρίψει καὶ νὰ ἀφαιρέσει τὴν εὐλογία Του ἀπ’ αὐτόν, ὅταν ἐκεῖνος ἀπίστησε καὶ ἀπέρριψε τὸν Μεσσία Χριστὸ καὶ τὸν παρέδωσε σὲ σταυρικὸ θάνατο: «Ἰδοὺ ἀφίεται ὁ οἶκος ὑμῶν ἔρημος» (Ματθ. 23,39). Ἄρα λοιπὸν σὲ τίποτε δὲν ὠφέλησε τὸν λαὸ τοῦ Ἰσραὴλ ἡ σαρκικὴ συγγένεια μὲ τὸν Ἀβραάμ, ὅπως σὲ τίποτε δὲν ὠφελεῖ τὸν λαὸ τῶν ἀράβων μουσουλμάνων τὸ γεγονός, ὅτι κατάγονται κατὰ σάρκα ἀπὸ τὸν Ἀβραάμ. Μ’ ἄλλα λόγια τὸ κριτήριο τῆς εὐλογίας δὲν εἶναι ἡ κατὰ σάρκα συγγένεια μὲ τὸν Ἀβραάμ, ἀλλὰ ἡ πίστη στὸν Ἰησοῦ Χριστό. Τὸ γεγονὸς ἀκόμη ὅτι ἡ εὐλογία αὐτὴ μεταφέρεται καὶ στοὺς λαοὺς ἐκείνους, ποὺ δὲν κατάγονται ἀπὸ τὸν Ἀβραάμ, ἀλλὰ πιστεύουν στὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό, δείχνει ξεκάθαρα, ὅτι ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ εἶναι συνυφασμένη καὶ ἀπόλυτα συνδεδεμένη μὲ τὴν πίστη στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ τὸν μόνον ἀληθινὸ Θεό. Ὅταν ἑπομένως ὁ ἄνθρωπος πιστεύει σὲ ἕνα ψεύτικο Θεό, (ὅπως εἶναι ὁ Θεὸς τοῦ Ἰσλάμ), δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει τὴν εὐλογία, δηλαδὴ τὴν Χάρη ποὺ πηγάζει ἀπὸ τὴν ἀπολυτρωτικὴ θυσία τοῦ Χριστοῦ.

Η) Ἰσλαμικὸς καὶ Χριστιανικὸς πολιτισμός. Ὁ ἄνθρωπος στὸ Ἰσλὰμ καὶ τὸν Χριστιανισμό.

Τί προσέφερε τὸ Ἰσλὰμ στὸν Πολιτισμό; Ἡ ἐπιεικέστερη ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα αὐτὸ εἶναι ὅτι δυστυχῶς τὸ Ἰσλὰμ πολέμησε κάθε μορφὴ πολιτισμοῦ! Ὁ Ἰρανὸς Dr. Arsham Momeni στὸ ἀξιόλογο βιβλίο τοῦ «Ἰσλάμ: Ἱστορία ἐπεκτατισμὸς καὶ βία», ἀναφέρει ὅτι οἱ Ἰσλαμιστὲς οὐδέποτε ὑποστήριξαν τὴν τέχνη, ἐπειδὴ θεωροῦσαν τὰ δημιουργήματά της ἀντικείμενα εἰδωλολατρικῆς φύσεως καὶ σκοποῦ. Ἔτσι ἀποδεδειγμένα συνέβαλαν στὴν καταστροφὴ τόσο τῶν ἔργων ζωγραφικῆς ὅσο καὶ αὐτῶν τῆς γλυπτικῆς καὶ διακόσμησης. Οἱ μουσουλμάνοι πεπεισμένοι γιὰ τὴν πληρότητα καὶ ἀπόλυτη ἐπάρκεια τοῦ Κορανίου, κατέστρεφαν ὁποιοδήποτε ἄλλο γραπτό. Στὸ Ἰρὰν κατέστρεφαν ὅποια βιβλιοθήκη, ἢ βιβλία συναντοῦσαν, μέ ἀποτέλεσμα νὰ ἀφανιστεῖ ἀνυπολόγιστος ἀριθμὸς βιβλίων, μεταξύ του 637 καὶ τοῦ 750 μ. Χ.  

Δὲν μπορεῖ νὰ γίνει ἐπίσης καμία σύγκριση μεταξὺ ἰσλαμικοῦ καὶ χριστιανικοῦ «ἀνθρωπισμοῦ». Κατ’ ἀρχὴν στὸ Ἰσλὰμ γίνεται σαφὴς διαχωρισμὸς μεταξύ τοῦ μουσουλμάνου καὶ τοῦ μὴ μουσουλμάνου, τοῦ «ἀπίστου». Στὴν σκοτεινὴ καὶ φρικιαστικὴ περίοδο τῆς τουρκοκρατίας βιώσαμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ Ἕλληνες τί ἐστὶ ἰσλαμικὸς «ἀνθρωπισμός», ὅταν οἱ ἀνελέητοι μουλάδες καὶ οἱ κατῆδες καταδίκαζαν τοὺς Νεομάρτυρες σὲ ἀπίστευτα καὶ ἀπάνθρωπα βασανιστήρια καὶ μαρτυρικὸ θάνατο, ἐφαρμόζοντας φυσικὰ τὴν «σαρία»! Τὴν ἴδια περίοδο, ἐνῶ οἱ μουσουλμάνοι ἀπολάμβαναν ὕψιστα προνόμια καὶ φορολογικὲς ἀσυλίες, οἱ Χριστιανοὶ καταπιέζονταν ἀφόρητα καὶ ἐξοντώνονταν φορολογικά. Σᾶς θυμίζουμε τὸν φοβερὸ «φόρο αἵματος», προκειμένου νὰ μᾶς ἀνεχτοῦν καὶ νὰ δεχτοῦν στοιχειωδῶς κάποια «δικαιώματά» μας! Πλήρη δικαιώματα ἀποκτοῦσαν μόνον ὅσοι ἐξισλαμίζονταν! Ποὺ εἶναι ἡ «δικαιοσύνη» καὶ ὁ «ἀνθρωπισμός», ποῦ ἐπιτάσσει τὸ Ἰσλάμ; Γνωρίζετε μήπως γιὰ τὰ ἑκατομμύρια τῶν «κρυπτοχριστιανῶν» στὴν Τουρκία, οἱ ὁποῖοι τώρα, ὕστερα ἀπὸ αἰῶνες, ἄρχισαν νὰ ἐμφανίζονται δημόσια; Γιατί εἶναι κρυπτοχριστιανοί;

Τὸ Ἰσλὰμ δὲν εἶναι ἀπάνθρωπο μόνο κατὰ τῶν «ἀπίστων», ἀλλὰ καὶ κατὰ τῶν ἴδιων τῶν μουσουλμάνων καὶ συγκεκριμένα κατὰ τῶν γυναικῶν Σας. Ἀνοῖξτε τὸ Κοράνιο νὰ δεῖτε τί λέει γιὰ τὴ γυναίκα, ἡ ὁποία ἔχει «κατώτερη φύση» ἀπὸ τὸν ἄνδρα. Γράφει στὸ Κοράνιο: «Οἱ ἄνδρες εἶναι οἱ προστάτες καὶ οἱ κύριοι τῶν γυναικῶν, γιατί ὁ Ἀλλὰχ ἔχει χαρίσει ἀνώτερο βαθμὸ στοὺς ἄνδρες ἀπὸ τὶς γυναῖκες, καὶ ἐπειδὴ ξοδεύουν ἀπὸ τὶς περιουσίες τους» (Σούρα 4 Οἱ γυναῖκες, ἐδαφ.34). Ἐπὶ πλέον ἡ γυναίκα δὲν ἔχει κανένα δικαίωμα, καμιὰ ἀξία, δὲν διαφέρει καθόλου ἀπὸ ἕνα κτῆμα καὶ εἶναι ἀπόλυτα ἐξαρτημένη ἀπὸ τὸν ἄνδρα της, ὁ ὁποῖος τὴν ἐξουσιάζει. Τοῦτο ἀποδεικνύεται καὶ ἀπὸ τὴν πολυγαμία τοῦ ἄνδρα καὶ ποτὲ τῆς γυναίκας! Ρωτᾶμε: γιατί δὲν μποροῦν νὰ εἰσέλθουν οἱ γυναῖκες μαζὶ μὲ τοὺς ἄνδρες στὸ τζαμί; Γιατί στὸν «παράδεισό» Σας οἱ ἄνδρες θὰ «εὐφραίνονται» μὲ τὶς «αἰώνιες παρθένες» καὶ γιατί νὰ μὴν «εὐφραίνονται» καὶ οἱ γυναῖκες μὲ «αἰώνιους νεαρούς»; Κλείνουμε αὐτὴ τὴν ἑνότητα μὲ τὴ νομιμοποίηση τῆς δουλείας. Οἱ κατακτημένοι «ἄπιστοι» μποροῦν νὰ γίνουν δοῦλοι τῶν κατακτητῶν μουσουλμάνων οἱ ἄνδρες γιὰ ἐργασία καὶ οἱ γυναῖκες γιὰ τὰ κρεβάτια τους!

Θ) Ἡ παιδοφιλία τοῦ «ψευδοπροφήτη» Μωάμεθ.

Ἐξοχώτατε, πῶς δικαιολογεῖτε στήν συνείδησή Σας τήν παιδοφιλία τοῦ «προφήτη» Σας καὶ τῶν ἀνδρῶν μουσουλμάνων! Πῶς μπορεῖτε νά δικαιολογήσετε τὴν ἐπιθυμία τοῦ Μωάμεθ γιὰ τὴν 7χρονη Ἄϊσα καὶ τὴν συνουσία μαζί της στὰ ἐννέα της χρόνια! Δέν εἶναι φρικτή ἡ μουσουλμανική θέσις «Ὅταν ἡ κοπέλα φτάνει στὴν ἡλικία τῶν ἐννέα τότε (παύει νὰ εἶναι κοπέλα καὶ) εἶναι γυναίκα» (ἂτ Τιρμιδὶ – νούμερο 1109).Ὑποστηρίζεται πέρα ἀπὸ κάθε σοβαρότητα, ὅτι ἡ ἐμφάνιση τῆς ἐμμήνου ρύσεως στὰ κορίτσια, τὰ καθιστᾶ γυναῖκες καὶ ὡς ἐκ τούτου μποροῦν νὰ ἔχουν σεξουαλικὲς σχέσεις μὲ ἄνδρες καὶ νὰ κυοφοροῦν! Ἀπίστευτη θρασύτητα! Μόνο ποὺ δὲν συμφωνεῖ μαζί Σας ἡ ἰατρικὴ ἐπιστήμη, ἡ ὁποία θεωρεῖ λίαν ἐπικίνδυνη τὴν πρόωρη σεξουαλικότητα καὶ ἐγκληματικὴ τὴν κυοφορία της. Κι αὐτὸ διότι ἐγκυμονεῖ σοβαρότατους κινδύνους γιὰ τὴν ἴδια τὴ ζωὴ τοῦ κοριτσιοῦ, καθότι δὲν ἔχει διαμορφωθεῖ ἀκόμα τὸ σῶμα της γιὰ τὴ μητρότητα! Παρ’ ὅλα αὐτὰ ἔρχεται τὸ «ἱερό» Σας βιβλίο καὶ ἡ μουσουλμανικὴ παράδοση νὰ «καπελώσει» τὴν ἐπιστήμη τῆς ἰατρικῆς, προκειμένου νὰ ἱκανοποιήσει τὶς σεξουαλικὲς διαστροφὲς τῶν μουσουλμάνων ἀνδρῶν! Ἐμεῖς Ἐξοχώτατε δεινοπαθήσαμε καὶ ἀπὸ αὐτὸ τὸ διεστραμμένο πάθος τῆς θρησκείας Σας. Στὴν μαύρη τουρκοκρατία οἱ «ἐκλεκτοί του Ἀλλὰχ» τύραννοί μας, ἅρπαζαν τὰ μικρὰ κορίτσια μας καὶ τὰ ἔκλειναν στὰ δαιμονικὰ χαρέμια τους γιὰ νὰ βιάζουν τὰ ἄγουρα σώματά τους καὶ τὶς ἀθῶες ψυχοῦλες τους!

Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες γνωρίσαμε πάνω στὴν πράξη καὶ ὄχι θεωρητικά, τί ἐστὶ Ἰσλὰμ καὶ δὲν μποροῦμε νὰ ξεχάσουμε τὰ ἀνείπωτα δεινοπαθήματά μας. Τὸ Κοράνιο καὶ τὴ διδασκαλία του τὴν πληρώσαμε πολὺ ἀκριβὰ σὲ μαρτύρια, σὲ αἷμα καὶ ἀνθρώπινες ζωὲς στὰ τετρακόσια χρόνια της σκλαβιᾶς μας στοὺς μουσουλμάνους Τούρκους, μὲ τὶς χιλιάδες τῶν Νεομαρτύρων μας, οἱ ὁποῖοι πέθαναν κατ’ ἐπιταγὴ τοῦ Κορανίου! Βιώσαμε τὴ «θεϊκότητα» τῆς θρησκείας Σας. Τὴν ἀξιολογήσαμε καὶ τὴν ἀπορρίπτουμε ἀσυζητητί.

Ἀλλὰ νὰ γνωρίζετε ὅτι ζεῖ Κύριος ὁ Θεός, ὁ ἀληθινὸς Τριαδικὸς Θεός, ὁ ὁποῖος κατευθύνει τὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητος καὶ ἐν προκειμένω τὴν πορεία τοῦ Ἰσλάμ. Νὰ εἶστε δὲ βέβαιος ὅτι ἡ τελικὴ νίκη ἀνήκει στὸ Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία Του καὶ ὄχι στὸ Ἰσλάμ, στὸ φῶς καὶ στὴν ἀλήθεια τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ὄχι στὸ σκότος καὶ στὴν πλάνη τοῦ Κορανίου, στὴν σαρκωμένη Ἀγάπη καὶ ὄχι στὴν βαρβαρότητα καὶ τὴν ἀπανθρωπιά. Μέχρι τότε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες ἀπ’ αὐτὴν ἐδῶ τὴν γωνιὰ τοῦ πλανήτη, ποὺ λέγεται Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα, δὲν θὰ παύσουμε νὰ προσευχόμαστε πρὸς τὸν Κύριο τῶν Δυνάμεων, τὸν Βασιλέα τῶν Βασιλευόντων καὶ Κύριο τῶν Κυριευόντων: «Ἀνάστα ὁ Θεὸς κρίνων τὴν γῆν ὅτι Σὺ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσι τοῖς ἔθνεσιν» (Ψαλμ.81,8).

Ἐξοχώτατε,

Ἡ θρησκεία Σας ἀποτελεῖ τήν ἐπιβίωσι τῆς κατεγνωσμένης ἀπό τήν Ἁγία Α΄Οἰκουμενικήν Σύνοδον (325 μ.Χ.) Ἀρειανικῆς Αἵρεσης. Τά κάτωθι ἐδάφια ἀπό τή σούρα τοῦ Κορανίου «ΟΙ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΕΝΕΣ ΦΥΛΕΣ» (ΑΛ-ΑΧΖΑΜΠ), ἀναφέρονται στήν «ἠθική προσωπικότητα» τοῦ ἱδρυτοῦ τοῦ Ἰσλάμ καί ἀποδεικνύουν τό ὅτι ὁ ἄνθρωπος αὐτός ἦταν ἕνας ἡδονιστής, σαρκολάγνος καί ψεύτης καί ὄχι ἀπόστολος ἤ προφήτης τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ. Κατανοήσατε ἐπιτέλους ὅτι προωθεῖτε μία ψευδῆ, ἀνθρωποκατασκευασμένη, ἀνόσια καί καταστροφική λατρεία πού στηρίζεται σέ ἕναν σαρκολάτρη ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος μέ τό σαπρό του βίο, δέν εἶχε καμία σχέση μέ ἔνθεες ἀποκαλύψεις. Σᾶς τά παραθέτομεν λοιπόν γιατί ἀποκρύπτονται μεθοδικά ἀπό τήν γνωστή σουνιτική προπαγάνδα.

Κοράνιο, σούρα «ΟΙ ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΕΝΕΣ ΦΥΛΕΣ» (ΑΛ-ΑΧΖΑΜΠ)

Στίχος 37 :
‘‘Μωάμεθ, εἶπες σέ αὐτόν πού εὐεργετήθηκε ἀπό τόν Θεό καί γέμισε μέ τά ἀγαθά Του: «Κράτα τή γυναίκα σου καί νά φοβᾶσαι τόν Θεό», ἐνῶ ἐσύ ἔκρυβες στήν καρδιά σου ὅ,τι ὁ Θεός μετά ἀπό λίγο, ἐπρόκειτο νά κάνει σέ ὅλους φανερό. Φοβήθηκες τούς ἀνθρώπους, ἐνώ ἔπρεπε νά φοβηθεῖς περισσότερο τόν Θεό. Ὅταν, ὅμως, ὁ Ζεΐδ ἀποφάσισε νά χωρίσει τή γυναίκα του, Ἐμεῖς τήν ἐνώσαμε μαζί σου μέ τά δεσμά τοῦ γάμου, γιά νά μάθουν οἱ πιστοί ὅτι δέν ἁμαρτάνουν, ἄν παντρεύονται τίς γυναίκες τῶν θετῶν γιῶν τους, ἄν οἱ θετοί γιοί τους τίς χωρίσουν. Ὅ,τι ἀποφασίζει ὁ Θεός, πραγματοποιεῖται.’’
    
Στίχος 50:
‘‘Προφήτη, σοῦ ἐπιτράπηκε νά παντρευτεῖς μέ τίς γυναίκες στίς ὁποῖες ἔδωσες προίκα, μέ τίς αἰχμάλωτες τίς ὁποῖες κέρδισες μέ τή δύναμη τῶν χεριῶν σου, μέ τίς κόρες τῶν θείων σου καί ὅσων σέ ἀκολούθησαν, ὅπως καί μέ κάθε εὐσεβή γυναίκα, ἡ ὁποία ἀφιέρωσε τήν ψυχή της σέ σένα, τόν Προφήτη, ἄν θελήσεις, βέβαια, νά τίς παντρευτεῖς. Αὐτό τό προνόμιο τό δίνουμε ξεχωριστά σέ σένα ἀπ’ ὅλους τούς πιστούς. Γνωρίζουμε τούς νόμους τοῦ γάμου τούς ὁποίους ὁρίσαμε γιά τούς πιστούς. Μή φοβάσαι μήπως ἐνοχοποιηθεῖς, ἄν κάνεις χρήση τῶν δικαιωμάτων σου. Ὁ Κύριος εἶναι ἐπιεικής καί μεγαλόψυχος.’’

Στίχος 51:
‘‘Μπορεῖς νά ἀναβάλεις τήν ἐπαφή μέ ὅποια σύζυγό σου θελήσεις καί νά δεχτεῖς στό κρεβάτι σου ὅποια θελήσεις, ἀκόμα καί ὅποια στό παρελθόν παραμέλησες ἀλλά τήν ἐπιθύμησες καί πάλι. Δέν ἁμαρτάνεις ἄν κάνεις κάτι τέτοιο. Μέ αὐτόν τόν τρόπο δροσίζονται (παρηγοριούνται) πιό εὔκολα τά μάτια τους. Ἄς μή στενοχωριούνται ὅλες πρέπει νά εὐχαριστηθοῦν μέ ὅ,τι ἐσύ τούς παραχωρεῖς. Ὁ Κύριος γνωρίζει ὅσα βρίσκονται στήν καρδιά Σας, καί εἶναι παντογνώστης  καί φιλάνθρωπος.’’

Στίχος 52:
‘‘Δέν σοῦ ἐπιτρέπεται νά πάρεις ἄλλες γυναῖκες. . . ἐξαιροῦνται ὅσες τυχόν αἰχμαλωτίσεις μέ τήν δύναμη τῶν χεριῶν σου. Ὁ Κύριος ἐπιβλέπει τά πάντα.’’
Αὐτή λοιπόν τήν κατάστικτη ἀπό γεώδη πάθη προσωπικότητα καί τήν «κατασκευή» της προωθεῖτε Ἐξοχώτατε μέσα στήν πλάνη Σας.

Ὁ Ἀληθινός Τρισυπόστατος Θεός νά Σᾶς ἐλεήσῃ. Εἰλικρινά Σᾶς τό εὔχομαι γιατί εἶσθε θεοσεβής καί ἄνθρωπος Ἀρχῶν καί εἶναι τραγικό νά πλανᾶσθε.

Ἐξοχώτατε,

Ἐπειδή, λοιπόν, ὅπως καταδείχθηκε ἀπό τά ἀνωτέρω, ἡ Ἐξοχότης Σας πιστεύει σέ λαοπλάνο θρησκεία, ἐπειδή στό Εὐαγγέλιο τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ δέν ὑπάρχει ἡ παραμικρή νύξη γιά πόλεμο κατά τῶν ἀπίστων ἤ γιά πολεμικό ἀγώνα γιά τήν ἐπικράτηση τοῦ Εὐαγγελικοῦ κηρύγματος, ἀλλά ἀντιθέτως, ἡ ἀγάπη πρός τούς ἐχθρούς θεωρεῖται τό μοναδικό κριτήριο γιά τήν πρός τόν Θεό ὁμοήθεια καί τήν ὁμοίωση τοῦ ἀνθρώπου πρός τόν Δημιουργό του - «Πλήν ἀγαπᾶτε τούς ἐχθρούς ὑμῶν καί ἀγαθοποιεῖτε καί δανείζετε μηδέν ἀπελπίζοντες, καί ἔσται ὁ μισθός ὑμῶν πολύς,καὶ ἔσεσθε υἱοὶ ὑψίστου, ὅτι αὐτὸς χρηστός ἐστιν ἐπὶ τοὺς ἀχαρίστους καὶ πονηρούς. Γίνεσθε οὖν οἰκτίρμονες, καθὼς καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν οἰκτίρμων ἐστί»13 - καί τέλος, ἐπειδή ὁ ἀληθινός Τριαδικός Θεός, διά τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν θείου Παύλου, διακηρύσσει ὅτι «οὐκ ἔνι Ἰουδαῖος οὐδέ Ἕλλην, οὐκ ἔνι δοῦλος οὐδέ ἐλεύθερος, οὐκ ἔνι ἄρσεν καί θήλυ· πάντες γάρ ὑμεῖς εἷς ἐστέ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ»14 , γιά ὅλους τούς παραπανω λόγους Σᾶς παροτρύνουμε, ὡς ἔσχατο μέλος τοῦ Παναγίου καί Παναχράντου Σώματος τοῦ Χριστοῦ καί δή ὡς Ὀρθόδοξος Ἐπίσκοπος, πού ἐνδιαφέρεται γιά τήν σωτηρία τῶν ψυχῶν τῶν ἀνθρώπων καί αὐτῶν τῶν ἀλλοθρήσκων, ἄν θέλετε νά ὠφελήσετε πραγματικά τόν ἑαυτό Σας, τήν οἰκογένειά Σας καί τόν λαό Σας, νά ἀποκηρύξετε ὅλες τίς πλάνες, αἱρέσεις καί καινοτομίες τοῦ δαιμονιώδους Ἰσλάμ καί τοῦ ἀνιέρου Κορανίου, τίς ὁποῖες εἰσήγαγε ἀπ' ἀρχῆς ὁ ψευδοπροφήτης Μωάμεθ, νά μετανοήσετε, νά κλάψετε πικρῶς, νά ταπεινωθεῖτε, νά πιστέψετε στόν Χριστό, ὡς Θεάνθρωπο, Σωτῆρα καί Λυτρωτή τοῦ κόσμου, νά κατηχηθεῖτε καί νά βαπτισθεῖτε ὀρθόδοξα. Σᾶς προτείνουμε μάλιστα, Ἐξοχώτατε, νά ζητήσετε ἀπό τόν σημερινό σύμμαχό Σας καί Πρόεδρο τῆς Ρωσίας κ. Βλαντιμίρ Πούτιν νά γίνει ἀνάδοχος Σας καί ἡ βάπτισή Σας νά πραγματοποιηθεῖ στό ἱστορικό Φανάρι ἀπό τόν Παναγιώτατο Οἰκουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαῖο, τόν πρῶτο Ποιμένα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας καί Πρωθιεράρχη τοῦ Ζῶντος Ἀληθινοῦ Τρισυποστάτου Θεοῦ, τόν Διάκονον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου πού ἀποτελεῖ τόν μοναδικό πνευματικό καί πολιτισμικό πλοῦτο τῆς Χώρας Σας. Μέ τόν τρόπο αὐτό θά δοξασθεῖ καί ἀπό Σᾶς, ὅπως δοξάσθηκε καί ἀπό τούς Ἁγίους Ἀποστόλους, τό Ὄνομα τοῦ Οὐρανίου Πατρός καί θα καταισχυνθεῖ ὁ ἀντίδικος Διάβολος.

Ἐπειδή, λοιπόν, Ἐξοχώτατε, ὁ θάνατος εἶναι ἄδηλος καί ἐπειδή, σύμφωνα μέ τόν Εὐαγγελικό λόγο, «οὐκ οἴδατε τήν ὥραν οὐδέ τήν στιγμήν τοῦ θανάτου», ἐξαιτίας αὐτοῦ Σᾶς προτρέπουμε καί Σᾶς συμβουλεύουμε νά σπεύσετε νά ἔλθετε στούς κόλπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, προτοῦ ἔλθει τό τέλος τῆς ἐπιγείου ζωῆς Σας. Ὁ Ἅγιος Τριαδικός Θεός Σᾶς δέχεται μέ ἀνοικτές ἀγκάλες! Χαρά θά γίνει καί στή γῆ ἀπό τούς Ὀρθοδόξους, χαρά θά γίνει καί στούς Οὐρανούς ἀπό τούς Ἀγγέλους γιά τήν εἴσοδό Σας στήν μοναδική καί ἀληθινή Ἐκκλησία! Δράμετε καί προφθάστε νά εἰσέλθετε στόν θεῖο νυμφῶνα πρίν κλείσει ἡ θύρα καί στερηθεῖτε τοῦ ἐνδύματος τῆς ἀφθαρσίας.

Σέ ἀντίθετη περίπτωση, δυστυχῶς, θά καταταγεῖτε Ἐσεῖς, ἡ οἰκογένειά Σας καί ὁ λαός Σας στόν ἴδιο χῶρο, ὅπου βρίσκονται ὁ Ἀλλάχ, ὁ Μωάμεθ καί οἱ ἀκόλουθοί τους, δηλ. στόν τόπο τῆς βασάνου, τῆς αἰωνίου καί ἀτελευτήτου κολάσεως.

Εὐχόμαστε ἡ ἄκτιστος Θεία Χάρις τοῦ Παναγίου Πνεύματος νά φωτίσει τόν νοῦ Σας, νά Σᾶς ἐνισχύσει καί νά Σᾶς ἐνδυναμώσει, γιά νά ἀποτινάξετε καί νά ἀποσκορακίσετε τόν ὕπνο τῆς πλάνης καί τῆς ραθυμίας καί νά προσέλθετε στίς ἀγκάλες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.

Μετά τιμῆς, σεβασμοῦ καί

εἰλικρινοῦς ἀδελφικῆς ἀγάπης

† ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ

________________________

 1 Eurobarometer, 2004: 5
 2 Grigoriadis, 2006:148; CamyarandTagma, 2010; Çakar, 1998
 3 CamyarandTagma, 2010
 4 Observer, 2016
 5 Dearden, 2016
 6 Khan, 2016; Karvounopoulos, 2016; Euro News, 2016
 7 Kramer, 1991: 64
 8 NOVINITE, 2016; eKathimerini, 2016
 9 ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒ. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Διαθρησκειακές συναντήσεις· ἄρνηση τοῦ Εὐαγγελίου καί προσβολή τῶν ἁγίων Μαρτύρων, ἐκδ. Τέρτιος, Θεσ/κη 2003, σσ. 52-119 καί ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΣΔΡΑΚΑΣ, Ἡ κατά τοῦ Ἰσλάμ πολεμική τῶν Βυζαντινῶν Θεολόγων, Θεσ/κη 1961, σσ. 44-58, 64-66.
10 ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ, Περί αἱρέσεων ρα΄, PG 94, 678 – 780 καίΕΠΕ 2, ἐκδ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Θεσ/κη 1991, σσ. 306 – 321.
11 Τοῦ ἰδίου, Περί αἱρέσεων ρα΄ 1 – 2.
12  ΗΛΙΑΣ ΝΙΚΟΛΑΚΑΚΗΣ, «Τό Ἰσλάμ κατά τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό», ΕΕΘΣΘ τμήματος Ποιμαντικῆς καί Κοινωνικῆς Θεολογίας 1 (1990) σσ. 260 – 296.
13  Λουκ. 6, 35-36
14  Γαλ. 3, 28

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Η Χριστιανική Φοιτητική Δράση συζητά σχετικά με τη Θεματική Εβδομάδα «Σώμα και Ταυτότητα» με 10 επιστήμονες από όλο το φάσμα του σχετικού επιστημονικού χώρου: παιδαγωγικό, ψυχοπαιδαγωγικό, ιατρικό, ψυχιατρικό, νομικό, κοινωνιολογικό και θεολογικό.

*Σταδιακά στην ιστοσελίδα μας θα αναρτηθούν εκτενή αποσπάσματα των συνεντεύξεων.

Πηγή: Χριστιανική Φοιτητική Δράση

Έκθαμβοι και εμβρόντητοι βρίσκονται όλοι με τα νέα άσχημα γεγονότα στην Ανατολή, όπου δεκάδες αθώα μικρά παιδιά στοιβάζονται και θάπτονται νεκρά. Τα ενταφιάζουν γρήγορα στην γη, πρόωρα, μην έχοντας ακόμα γνωρίσει ούτε στο ελάχιστο την ζωή, αλλά ταυτόχρονα έχοντας γνωρίσει τις εμπάθειες και τα αποτελέσματά τους. Εξ αυτών την πρωτοκαθεδρία κρατά ο εγωισμός. Η δύναμη των συμφερόντων είναι και αυτή δικά του «οψώνιο» και το κόστος τους οδηγεί στην απώλεια της ζωής.

Έχουμε πλέον γνωρίσει τις θηριωδίες στις οποίες οδηγούν τα πάθη. Ψυχές ανθρώπων, νέων παιδιών που γέμισαν οι καρδιές τους όχι από όνειρα και ανέμελες στιγμές, αλλά με βία, με πόλεμο, με πυραύλους, και μάλλον, όπως δείχνουν τα πράγματα, με όπλα και θάνατο από επικίνδυνα αέρια. Εάν αυτό όμως επιβεβαιωθεί ότι συνέβη έχουμε πλήρως ξεφύγει από κάθε λογική, έχουμε κάνει ως ανθρωπότητα ένα ακόμα βήμα προς την καταστροφή μας. Παράλληλα, είναι πλέον ανεδαφικό να νομίζουμε ότι αυτά είναι γεγονότα που συμβαίνουν σε άλλες χώρες και δεν θα έχουν αντίκτυπο στην δική μας. Καλώς ή κακώς όλοι είμαστε πλέον μια μεγάλη οικογένεια με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτής της διαπίστωσης. Είναι αδιανόητο στα χρόνια μας να ζούμε τέτοια απαξίωση στο ανθρώπινο πρόσωπο, στην ανθρώπινη αξία. Πώς λοιπόν προοδεύσαμε; Σε ποιόν τομέα; Στην δυνατότητα να μπορούμε να καταστρέφουμε τον πλανήτη μέσα σε λίγα λεπτά; Άν λοιπόν δεν αυτοκαταστραφούμε θα οφείλεται στο ότι υπάρχει ένας και μοναδικός «Πλανητάρχης».

Μέσα σε αυτήν την ατμόσφαιρα έρχεται προς το Πάθος και αυτήν την χρονιά ο Χριστός και βρίσκει την ανθρωπότητα πνιγμένη στο αίμα. Λαούς ολόκληρους να βρίσκονται σε σύγχυση και αγωνία μεγάλη. Ένα μούδιασμα σε όλη την οικουμένη και παράλληλα μια αναζήτηση και πόθο ενδόμυχο κάποιος να σηκώσει όλο αυτό το βάρος, όλο τον οικουμενικό πόνο. Όντως, ο Χριστός έρχεται και πάλι επί «πώλου ὄνου» για να κομίσει την πολυπόθητη ειρήνη και να αναλάβει κάθε πόνο. Την ειρήνη την αληθινή, όχι αυτήν που πρεσβεύουν κάποιοι ως ιδεολογία, αλλά σαρκωμένη στο πρόσωπο του θεανθρώπου Ιησού. Αυτήν την ειρήνη που υιοθετείται από όσους Τον δέχονται στην ζωή τους και φανερώνεται στην συνέχεια στις σχέσεις τους με τους άλλους. Μια ειρήνη που δηλώνει αγάπη και μια αγάπη που αφανίζει τα πάθη, αλλά και κάθε φόβο.

Έρχεται και πάλι ο Χριστός γιατί το θέλει και θα βρει την κοινωνία ομολογουμένως χειρότερη από την προηγούμενη χρονιά. Τα βλέμματα όλων θα στραφούν επάνω Του ως την μόνη Αλήθεια, ως την μόνη Ελπίδα. Ο Χριστός εκτός των άλλων προσφέρει το κουράγιο και τις προϋποθέσεις στον άνθρωπο για να μπορέσει να σταθεί όρθιος στα δύσκολα που υφίστανται και στα δυσκολότερα που μάλλον θα ακολουθήσουν. Όμως η πίστη σε Εκείνον ας μην είναι αποτέλεσμα φόβου ή ανάγκης, αλλά αγάπης και εμπιστοσύνης. Και αν όμως όλα μοιάζουν δύσκολα και απειλητικά ούτε τότε δεν θα μας επιβάλλει την παρουσία Του, πάλι με διάκριση θα μας πλησιάσει. Η Μεγάλη Εβδομάδα μας δίνει αυτήν την δυνατότητα να τον προσεγγίσουμε σε μια πορεία συσταύρωσης και συνανάστασης. Είναι εβδομάδα μεγάλων γεγονότων αυτή που αναμένουμε, πού δεν αφήνουν σχεδόν κανέναν ασυγκίνητο, ακόμα και αυτούς που λένε ότι δεν πιστεύουν. Δίνει ευκαιρίες πνευματικές η Εβδομάδα αυτή και ο καθένας θα τη ζήσει με βάση την πρόθεσή του και την προετοιμασία του. Ο Χριστός και πάλι μας καλεί ως συνοδοιπόρους, μαζί του στο Πάθος, μαζί καί στην Ανάσταση!

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Πέντε σοφές καί πέντε μωρές παρθένες. Διάβασε: πέντε σοφές καί πέντε μωρές ἀνθρώπινες ψυχές. Οἱ σοφές εἶχαν τά καντήλια καθαρά καί τό λάδι ἐνῶ οἱ μωρές μόνον τά καντήλια.  

Τά καντήλια κατ᾿ ἀρχάς συμβολίζουν τό σῶμα καί τό λάδι τό ἔλεος. Ἴσως, ἡ ἑλληνική λέξη «ἔλαιον» νά ἔχει κάποια σχέση μέ τή λέξη ἔλεος. Ἀπό τή λέξη ἔλεος παράγεται καί ἡ λέξη πολυέλεος, πού σημαίνει αὐτόν πού ἔχει πολύ ἔλεος. Ὁ πολυέλεος τοῦ ναοῦ ἀνάβει κατά τή διάρκεια τοῦ ὄρθρου ὅταν ψέλνονται οἱ ψαλμοί περί τοῦ πολύ ἐλέους τοῦ Θεοῦ ἔναντι τοῦ ἐκλεκτοῦ Του λαοῦ μέ τήν ἐπανάληψη «ὄτι εἰς τόν αἰώνα τό ἔλεος Αὐτοῦ ἀλληλούια» (Ψαλμ. 135:1). Οἱ σοφές παρθένες εἶχαν, λοιπόν, παρθένο σῶμα μέ παρθένα ψυχή ἀλλά μαζί μ᾿ αὐτό καί μεγάλο ἔλεος. Ἔλεος ἀπέναντι στούς πιό ἀδύναμους ἀπό τίς ἴδιες, πού ἀκόμα δέν εἶχαν ἀπελευθερωθεῖ ἀπό τίς ἁμαρτίες. Οἱ μωρές παρθένες κρατοῦσαν αὐστηρά τή σωματική παρθενία ἀλλά ἦταν ἀνελέητες καί ἔβλεπαν περιφρονητικά τούς πιό ἀδύναμους ἀπό τίς ἴδιες. Τούς κατέκριναν μέ ἀλαζονεία καί τούς ἀποστρέφονταν μέ ὑπεροψία. «Δίκαια τίς ἀποκαλοῦν μωρές», λέει ὁ ἅγιος Νεῖλος τοῦ Σινᾶ, «ἀφοῦ πέτυχαν στό πολύ δύσκολο καί σχεδόν ἀδύνατο -δηλαδή τήν παρθενία- παρέβλεψαν ὅμως τό ἔλεος, τή συμπόνια, τή συγχώρεση».  

Τό καντήλι τους ἦταν καθαρό, ἀλλά ἄδειο καί σκοτεινό!  Ὅταν ἔρθει ὁ θάνατος καί τό σῶμα λιώσει κάτω ἀπό τό χῶμα ἐνῶ ἡ ψυχή ξεκινήσει πρός τόν δρόμο τῆς αἰώνιας κατοικίας τό λάδι τοῦ ἐλέους πρέπει νά τίς φωτίζει καί νά τίς ὁδηγεῖ. Ὅποιος μένει χωρίς αὐτό τό λάδι θά τόν περιτρυγυρίζει τό σκοτάδι. Πῶς θά διασχίσει τόν δύσκολο αὐτό χῶρο; Ἡ ψυχή διακατέχεται ἀπό φόβο καί τρέμει. Γύρω της φοβερές σκιές ἀπό ἀναλαμπές. Σάν τά ἀνατριχιαστικά ὄνειρα πού ταλαιπωροῦν τόν ὕπνο. Ποιός θά τήν ἐλεήσει τώρα; Ποιός θά προσφέρει ἔστω καί μία ἀχτίδα φωτός;  Θά ἐλεήσει ὁ Θεός, ἀλλά τούς ἐλεήμονες. Ἀφοῦ ἔχει εἰπωθεῖ: «Μακάριοι οἱ ἐλεήμονες ὅτι αὐτοί ἐλεηθήσονται» (Ματθ. ε΄: 7). Αὐτοί πού ἔδειξαν ἔλεος ἔναντι τῶν δημιουργημάτων αὐτοί θά ἐλεηθοῦν ἀπό τόν Δημιουργό. Δέν εἶναι ἄραγε αὐτό δίκαιο καί παρηγορητικό;

Στή γειτονιά μας ζοῦσε μία μεγάλη κοπέλα. Γι᾿ αὐτήν ἦταν γνωστό ὅτι καθ᾿ ὅλη τή διάρκεια τῆς ζωῆς της παρέμεινε τίμια. Μέχρι ἐκεῖ καλά καί ἄξια συγχαρητηρίων. Ἀλλά ἀπό μέρα σέ μέρα ἡ γλώσσα της ἄρχισε νά ξερνᾶ δηλητηριώδη βέλη γιά ἐκείνους πού ζοῦσαν στόν γάμο καί οἱ ὁποῖοι ἁμαρτάνουν. Ἀπό τό πρωί μέχρι τό βράδυ περηφανευόταν γιά τήν παρθενία της καί λοιδοροῦσε ὅσους τῆς φαίνονταν χειρότεροι ἀπ᾿ αὐτήν. Ἕνας ἱερέας σέ μία συζήτηση μᾶς εἶπε γι᾿ αὐτήν: ἄν δέν ξέρετε τί εἶναι ἡ μωρή παρθένα ἀπό τήν εὐαγγελική περικοπή, νά την! Καί ὄντως, κατά κάποιο τρόπο, φαίνεται ἔντονα ἡ μωρία ὅταν ὁ ἄνρωπος διαθέτει μία καί μόνον ἀρετή καί τοῦ λείπουν οἱ ὑπόλοιπες. Ἡ μία ἀρετή μοιάζει ὅπως ἕνα μικρό φῶς μέσα στό σκοτάδι πού ἀναγκάζει τόν ταξιδιώτη νά γέρνει πότε ἀριστερά πότε δεξιά γιά νά μπορέσει νά δεῖ. Ἡ σοφία δέν βρίσκεται στήν μία ἀρετή ἀλλά στή συλλογή ὅλων τῶν ἀρετῶν. Ὅπως εἶπε καί ὁ Πάνσοφος: «Ἡ σοφία ᾠκοδόμησεν ἑαυτῇ οἶκον καί ὑπήρεισεν στύλους ἑπτά» (Παρ. Σολ. 9: 1). Σοφή εἶναι ἡ ψυχή ἐκείνη ἡ ὁποία διαθέτει τουλάχιστον ἑπτά ἀρετές.  

Ἀκόμα αὐτή ἡ παραβολή τοῦ Χριστοῦ ἔχει καί βαθύτερη πνευματική σημασία. Μέ τίς πέντε μωρές παρθένες ὑπονοεῖ τίς πέντε βασικές αἰσθήσεις. Ὅποιος ζεῖ μ᾿ αὐτό πού βλέπει καί ἀκούει χωρίς κανέναν ἔλεγχο ἀπό τόν νοῦ, αὐτός ἔχει μωρή ψυχή. Ὅταν ὁ θάνατος ἁπλώσει τό πέπλο του σ᾿ αὐτόν τόν αἰσθητό κόσμο μία τέτοια ψυχή μένει στό ἀπόλυτο σκοτάδι. Μέ τίς πέντε σοφές παρθένες ὑπονοεῖ τίς πέντε ἐσωτερικές αἰσθήσεις, οἱ ὁποῖες ἐλέγχουν τόν νοῦ καί κυριαρχοῦν πάνω στίς ἐξωτερικές αἰσθήσεις. Ἀλλά θά μπορέσεις κατά τή διάρκεια τῆς ζωῆς σου νά τό ἀντιληφθεῖς αὐτό; Ὁχρόνος θά δείξει.  Εἰρήνη καί ὑγεία ἀπό τόν Θεό.

Πηγή: (Ἀπό τό βιβλίο τοῦ Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς: «Δρόμος δίχως Θεό δέν ἀντέχεται…», Ἱεραποστολικές ἐπιστολές  Α΄), Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Πέρυσι είχαν διοργανώσει «τσιμπούσι» με κρέας την ώρα του Επιταφίου

Τουριστική ατραξιόν χαρακτηρίζει το Αγιο Φως η περιθωριακή Ενωση Αθέων και λίγες μόλις ημέρες μετά την αποτυχημένη «φιέστα» στο Πάντειο επιστρατεύει, εν όψει της Ανάστασης και του Πάσχα, το προσφιλές θέμα της, το Αγιο Φως και τη μεταφορά του στην Ελλάδα, προκειμένου να συντηρηθεί στην επικαιρότητα.

Η έλευση του Αγίου Φωτός στην Ελλάδα από τα Ιεροσόλυμα αποτελεί εμμονή, όπως φαίνεται, των υπευθύνων των Αθέων, καθώς σχεδόν όλη η επιχειρηματολογία τους κατά της χριστιανικής θρησκείας κινείται γύρω από τη χλεύη του θρησκευτικού συναισθήματος των πολιτών. Η Ενωση Αθέων στην τελευταία ανακοίνωσή της, που κοινοποιήθηκε σε όλα τα κοινοβουλευτικά και μη κόμματα, πλην της Χ.Α., αλλά και στα ελληνικά και τα διεθνή ΜΜΕ, αναπτύσσει τη γνωστή επιχειρηματολογία και χαρακτηρίζει το Αγιο Φως «καντήλι-αρχηγό κράτους», ενώ σχολιάζει ως «όνειδος και ασυνέπεια» εκ μέρους του κράτους τη μεταφορά του στην Ελλάδα. Επίσης, επιτίθεται στα όργανα της συντεταγμένης Πολιτείας, χαρακτηρίζοντας τη μεταφορά και την υποδοχή του Φωτός «μια σκανδαλώδη δαπάνη» και «προσβλητική για τη νοημοσύνη των σκληρά φορολογούμενων πολιτών μιας πρακτικά χρεοκοπημένης χώρας».

Επιπλέον, η Ενωση Αθέων, χαρακτηρίζοντας το Αγιο Φως «τουριστική ατραξιόν», στρέφεται και κατά του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και επιχειρεί με ισοπεδωτικό τρόπο να απαξιώσει όχι μόνο την ύψιστη θρησκευτική αποστολή του, αλλά και τον ιδιαίτερα κρίσιμο εθνικό ρόλο που διαδραματίζει στην τόσο ευαίσθητη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Πέρυσι η Ενωση Αθέων λοιδόρησε και το θρησκευτικό αίσθημα των πολιτών, δείχνοντας πώς εννοεί την ανεξιθρησκεία, καλώντας σε «τσιμπούσια» με κρέας την ώρα του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή.

Πηγή: Δημοκρατία

‘’Τόν Νυμφίον ἀδελφοί ἀγαπήσωμεν, τάς λαμπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν, ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καί πίστει όρθῇ, ἵνα ὡς αἱ φρὀνιμοι, τοῦ Κυρίου παρθένοι, ἕτοιμοι εἰσέλθωμεν, σύν αὐτῷ εἰς τούς γάμους’’.

Τό ἀναλόγιο εἶναι τό μέγα διδασκαλεῖο τῆς Πίστεώς μας. Οἱ ὑμνογράφοι -ὅσων τά ἔργα δοκιμάστηκαν στόν χρόνο καί καταξιώθηκαν στήν ἐκκλησιολογική καί δογματική συνείδηση τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος- ἦσαν ἄνθρωποι θεοφώτιστοι, ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ.

Ἐμεῖς οἱ ἀπαίδευτοι καί ἐντελῶς ἀρχάριοι στήν ζωή τήν πνευματική, βρίσκουμε μεγάλη παρηγοριά καί ἀνάπαυση στά νοήματα τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ὑμνολογίας.

Ὅποια ἀπορία καί νά ἔχει κανείς πάνω σέ θέματα βίου καί Πίστεως, εἶναι βέβαιον, ὅτι θά βρεῖ ἀπαντήσεις ἀσφαλεῖς και ὑπεύθυνες μέσα στήν θεολογία τῶν λατρευτικῶν μας ὕμνων.

Στό ἀναλόγιο συναντῶνται διαχρονικῶς οἱ δάσκαλοι τῆς Ρωμαίϊκης ἐκκλησιαστικῆς μουσικῆς, μέ τούς ἐραστές τῆς ὀκτωήχου κάθε ἐποχῆς. Συναντῶνται καί οἱ φωτισμένοι ὑμνογράφοι ὅλων τῶν ἐποχῶν, δάσκαλοι ἁγιοπνευματικοί, μέ κάθε ψυχή ζῶσα καλῆς ἀνησυχίας, σέ μιά συνάντηση μετάγγισης Θείας Σοφίας. Σέ μιά συνάντηση θεοδίδακτης γνωμοδότησης προϋποθέσεων σωτηρίας.
Στό ἀναλόγιο παρίστανται, σέ κάθε ψαλμωδία, Πατέρες καί ὑμνογράφοι μαζί. Ὁ λόγος τῶν Ἁγίων μας Πατέρων, ὁ ἑρμηνευτικός τῶν Γραφῶν, γίνεται ἀκόμα πιό προσιτός στούς πιστούς, μέ τήν γραφίδα τῶν ἱερῶν μας ὑμνογράφων.

Παράδειγμα, ὁ ποιητής τοῦ ὄρθρου τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τρίτης: Σέ ἕναν ἀπό τούς ὕμνους του δέν κάνει τίποτε ἄλλο, ἀπό τό νά προσφέρει λακωνικῶς, εἰδικά γιά τίς ἡμέρες μας τίς πονηρές, μοναδικῆς ἀξίας διδασκαλία τοῦ Ἀγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.
Ἔλεγε ὁ Χρυσορρήμων Ἰωάννης: ‘’Οὐδέν ὄφελος βίου καθαροῦ, δογμάτων διεφθαρμένων’’.  Σέ τίποτε δέν ὠφελεῖ τόν άνθρωπο ἡ ἐνἀρετη ζωή, ἐάν τά δόγματά του εἶναι διεφθαρμένα. Ἐάν, δηλαδή, ἡ πίστη του εἶναι νοθευμένη.

Καί ὁ ὑμνογράφος τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Τρίτης γνωμοδοτεῖ μελωδικῶς:

’’ Τόν Νυμφίον ἀδελφοί ἀγαπήσωμεν, τάς λαμπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν, ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καί πίστει όρθῇ...’’.
 Ἐμπρός, ἀδελφοί μου, νά ἀγαπήσουμε τόν Νυμφίο Χριστό καί νά συγυρίσουμε τίς λαμπάδες μας.

Πῶς, ὅμως, νά δείξουμε τήν ἀγάπη μας στόν Νυμφίο Χριστό; Καί τίς λαμπάδες μας, τίς ψυχές μας, πῶς νά τίς τακτοποιήσουμε;

‘’ Ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καί πίστει όρθῇ’’.
Λαμποκοπῶντας ἀπό ἀρετές καί πίστη ἀνόθευτη.

9/4/2017

Συνέντευξη του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ. Νικολάου (εδώ μπορείτε να βρείτε βιογραφικό του) στην Χριστιανική Φοιτητική Δράση σχετικά με τη Θεματική Εβδομάδα «Σώμα και Ταυτότητα» στα Γυμνάσια, τη θέση του ανθρώπινου φύλου στην Εκκλησία και στην κοινωνία, την ομοφυλοφιλία και την αναζήτηση ταυτότητας του φύλου.

 ***

– Η Χριστιανική Φοιτητική Δράση έχει απόψε την ιδιαίτερη τιμή και χαρά να φιλοξενείται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσογαίας & Λαυρεωτικής κ. Νικόλαο για μια συζήτηση πάνω σε επίκαιρα φλέγοντα θέματα γύρω από την θέση του ανθρώπινου φύλου στον χώρο της Εκκλησίας, με αφορμή μία εγκύκλιο που πρόσφατα το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε και διένειμε στα σχολεία. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης είναι ένας άνθρωπος που έχει βιώματα και δυνατές εμπειρίες και από τον χώρο της επιστήμης αλλά και πολύ περισσότερο από τον χώρο της Εκκλησίας, είναι Πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής της Ιεράς Συνόδου της Εκκκλησίας της Ελλάδος και είναι για εμάς τονίζω πολύ μεγάλη χαρά και τιμή να βρισκόμαστε απόψε μαζί σας Σεβασμιώτατε.

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Να σας καλωσορίσω. Και για μένα είναι χαρά κυρίως για το ότι θα συζητήσουμε απ’ ό,τι καταλαβαίνω κάτι ουσιαστικό που ακουμπάει στο βάθος της ανθρώπινης ψυχής και στην αλήθεια της σύγχρονης κοινωνίας και καθημερινότητος.

– Αν θέλετε ας ξεκινήσουμε με την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας. Το Υπουργείο Παιδείας με τη «Θεματική Εβδομάδα», όπως ονομάζεται, που προανήγγειλε καλεί τους εκπαιδευτικούς να μιλήσουν στα παιδιά για ‘ισότητα των δύο φύλων’, ‘βιολογικό και κοινωνικό φύλο’, για να εργαστούν για την ‘αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων’ και προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι και στις εργασίες στις οποίες παραπέμπει βρίσκουμε μέσα ιδέες και προτάσεις όπως το να πειραματιστούνε ενδεχομένως τα αγόρια με τρόπους εμφάνισης/συμπεριφοράς των κοριτσιών, και το αντίστροφο. Ποια είναι η θέση σας για τη «Θεματική Εβδομάδα»;

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος:Τί φαντάζεστε, ότι συμφωνώ; Θα σας πω λιγάκι πως εγώ το αισθάνομαι. Κατ’ αρχάς δεν ξέρω και πάρα πολλά, έλλειπα τώρα 15 ημέρες και δεν είμαι πολύ καλά ενημερωμένος αλλά μπορώ να σας πω αυτό που έχω εισπράξει, τι αντίδραση έχει δημιουργήσει μέσα μου.

Το πρώτο πράγμα .. είπατε για την «αποδόμηση των έμφυλων στερεοτύπων». Νομίζω έχει γίνει μία αποδόμηση προηγουμένως των ΕΝΘΕΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ. Δηλαδή, όλη η αποδυνάμωση του μαθήματος των Θρησκευτικών στην ουσία τι κάνει; Γκρεμίζει κάτι που έχει να κάνει με τον Θεό, το επιπεδοποιεί και το κάνει πάρα πολύ κοινωνικό.

Αυτό μου δημιουργεί την υποψία ότι σιγά σιγά υπάρχει μία διάθεση να αποδομηθούν πρότυπα, τα οποία άσχετα αν ονομάζονται στερεότυπα ή μπαίνουν αυτές οι λέξεις, «έμφυλων», που δεν υπήρχαν πριν από λίγο. Γεννάει και λέξεις στις οποίες δίνει και περιεχόμενο η εποχή προκειμένου να γκρεμίσει πολύτιμους θησαυρούς.

Εγώ θα περίμενα να γίνει μία θεματική εβδομάδα πριν γίνει για το σώμα, -γιατί απ’ ό,τι ξέρω υπάρχει σε αυτήν την θεματική εβδομάδα η σχέση του μαθητή, του ανθρώπου με το σώμα, είναι θέματα διαιτολογίας, είναι θέματα εξαρτήσεων και είναι και θέματα φύλου- θα ήθελα να γινότανε μία θεματική εβδομάδα για την ψυχή. Και δυστυχώς αυτό που είναι η ψυχή, ο πολύτιμος θησαυρός για τον οποίο μιλάει η Εκκλησία -όχι η ψυχιατρική άλλο πράγμα είναι αυτό- δεν γίνεται. Αυτό αποδομείται και αποδομείται σιωπηρά. Σιγά σιγά σιγά ο Θεός παύει να υπάρχει ως βίωμα, εξαφανίζεται ως στόχος, όραμα και επιθυμία, απομακρύνεται σαν πιθανότητα ενδεχομένως στη ζωή μας και ως έννοια σβήνει. Στη θέση του λοιπόν, όταν .. υπερτονίζεται η σχέση .. με το σώμα στον άνθρωπο, αρχίζει να γίνεται μονοδιάστατος ο άνθρωπος.

Θα ήταν πάρα πολύ ωραίο, επειδή με ρωτάτε εμένα τι σκέπτομαι, εγώ φαντάζομαι ότι η εναρμόνιση ψυχής και σώματος είναι ό,τι πιο ωραίο υπάρχει. Θα ήθελα πάρα πολύ μια θεματική τέτοια εβδομάδα, που να μιλάει γι’ αυτό. Πώς εναρμονίζεται η ψυχή με το σώμα. Αλλά αυτό προϋποθέτει ότι δεχόμαστε ότι ο άνθρωπος, πέραν της βιολογικής του υποστάσεως έχει και κάτι άλλο. Είναι αυτό πάνω στο οποίο οικοδομείται όλη η διδασκαλία της Εκκλησίας και όλη η ανθρωπολογία της Εκκλησίας.

Πάμε τώρα στο άλλο που είπατε. Είπατε αν πρέπει να παίζουν παιχνίδια, συμπεριφορές τα αγόρια κοριτσιών και αντιστρόφως. Αυτό σημαίνει δύο πράγματα. Το ένα πράγμα είναι ότι αναγνωρίζουμε δύο φύλα, όχι τρίτο φύλο. Ισότητα δυο φύλων έτσι όπως το αναφέρατε αυτό σημαίνει, άντρες και γυναίκες. Το άλλο που λέτε, αρχίζει να αμφιβάλλει για τα δύο φύλα και τη σαφήνεια της υποστάσεως των δύο φύλων και μπαίνει σε κάποιες άλλες γκρίζες περιοχές, οι οποίες δημιουργούν άλλες υποψίες και γνωρίζουμε όλοι περίπου που οδηγούν.

Είπατε επίσης και το εξής, αυτό που προανέφερα κι εγώ, ότι ο ένας να αρχίσει να χρησιμοποιεί τρόπους του άλλου φύλου, ένα αγόρι ενός κοριτσιού και ούτω καθεξής. Γιατί να το κάνει αυτό; Αυτό σημαίνει ότι πάει να γίνει κάτι που δεν είναι. Εμείς στην Εκκλησία θέλουμε να βοηθήσουμε τον κάθε άνθρωπο να γίνει αυτό που όντως είναι.

«Μή μείνωμεν ὅπερ ἐσμέν, ἀλλ᾿ ὅπερ ἦμεν γενώμεθα».

Αυτό τι σημαίνει; Να μην μείνει κανείς σε αυτό που τώρα είναι, αλλά να ανακαλύψει αυτό που όντως είναι. Την κρυμμένη δυναμική του. Θα μου άρεσε πάρα πολύ ένα μάθημα, μία θεματική εβδομάδα ή ενέσεις σε διάφορα μαθήματα τέτοιου φρονήματος. Αυτό ελευθερώνει τον άνθρωπο, όλο το άλλο τον σκλαβώνει.

Όσο δε για το πως μπήκε, μπήκε με τον χαρακτήρα μιας ‘επείγουσας εγκυκλίου’ απ’ ό,τι ξέρω. Κανείς δεν ήξερε τίποτε, εντελώς ξαφνικά σαν μία πολύ μεγάλη αλλαγή. Το μεγάλο γίνεται μεθοδικά, γίνεται με μια προετοιμασία, γίνεται με μια διαφάνεια. Εμφανίζεται λοιπόν τώρα κάτι πολύ μεγάλο το οποίο γίνεται ως ‘επανάσταση’. Εγώ έχω υποψία ότι αυτό το πράγμα δεν έχει καθαρή σκοπιμότητα αλλά έχει μια σκοπιμότητα η οποία είναι κρυμμένη και η οποία στην ουσία βασικά αποδομεί τον άνθρωπο. Αυτό έχω να σας πω έτσι σαν μια γενική μου αίσθηση.

– Πάνω σε αυτό που είπατε, αντιλαμβάνομαι τις ελλείψεις που περιγράφετε ότι έχει αυτή η προσέγγιση. Θα συνιστούσατε όμως στους γονείς να πάρουν μέτρα, να πάρουν δράσεις, δηλαδή να ζητήσουν να απαλλαγούν τα παιδιά τους από κάποια τέτοια εκδήλωση, εφόσον την θεωρείτε επικίνδυνη; Αν την θεωρείτε επικίνδυνη.

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος:Θα σας πω λιγάκι. Καταρχάς .. θα έπρεπε κάπως να γίνει μια αγωγή για το φύλο γενικά στα παιδιά; Νομίζω πως ναι. Εγώ ας πούμε σαν ιερέας κατ’ επανάληψη χρειάστηκε να βοηθήσω ανθρώπους, αγόρια κορίτσια, να αντιληφθούν το φύλο τους και να αξιοποιήσουν την παρακαταθήκη τους. Γιατί να υπάρχει μια άγνοια τη στιγμή που αυτό είναι κάτι πολύτιμο και ιερό;

Χρησιμοποίησα τη λέξη «ιερό». Αυτή η λέξη συνάδει με μία άλλη λέξη, με την ευρύτερη έννοια όχι τη νομική έννοια του όρου, «ηθική». Αν λοιπόν πρόκειται να δούμε το όλο θέμα με αίσθηση σεβασμού και ιερότητος και να φτιαχτεί ο άνθρωπος στο επίπεδο της συμπεριφοράς του και της στάσεώς του έτσι ώστε να μπορέσει αυτό να το αξιοποιήσει και να αναδείξει αυτό που προηγουμένως είπαμε, αυτό που όντως είναι, τότε αυτό είναι πάρα πολύ ωραίο.

Νομίζω ότι είναι λάθος εκκλησιαστικό που το θεωρούμε λίγο ταμπού και δεν μιλάμε και στα παιδιά με έναν σεβασμό για να αναδείξουμε την ιερότητα κι εφόσον είναι ιερότητα και ο σκοπός της Εκκλησίας είναι να δείχνει την ιερότητα αυτής της σχέσης. Δεν είναι κακό πράγμα η ένωση των ανθρώπων, είναι ιερό πράγμα και μεγάλο. Προσωπικά θεωρώ ότι είναι το μεγαλύτερο πράγμα που μπορεί να κάνει κανείς και με το σώμα του, μετά την κατά Θεόν άσκηση. Είναι ένα μυστήριο, το μυστήριο της αγάπης και το μυστήριο της ζωής ιερουργείται. Γιατί να μην μιλήσει η Εκκλησία πολύ όμορφα και ωραία;

Θα μπορούσε λοιπόν αυτό, είναι και έργο της Εκκλησίας, θα μπορούσε να γίνει και μέσα στο ιερό της οικογένειας. Οι γονείς. Δυο γονείς που ζουν καθαρά αυτά τα πράγματα, όταν έρθει η ώρα και σιγά σιγά και με πολύ σεβασμό, θα μπορούσαν να μιλήσουν και στα παιδάκια τους. Κι αν δουν εκτροπές από τέτοιες κινήσεις σε μικρή ηλικία, αμέσως να προσπαθήσουν τότε να τις φροντίσουν. Δεν είναι κακό. Υπάρχουν σ’ όλη μας τη ζωή τάσεις οι οποίες είναι αποκλίνουσες από κάτι που θα ελευθέρωνε την ψυχή και αντίθετα την σκλαβώνει. Όταν λοιπόν το κουκουλώνουμε, το απωθούμε, το βυθίζουμε σε μια ομίχλη άγνοιας, τότε αφήνουμε χώρο σε κάποιους άλλους να έρθουνε και να πουν εμείς θα καλύψουμε αυτό το κενό με μια διδασκαλία.

Δες τε τώρα όμως την ειρωνεία του πράγματος. Ερχόμαστε στο σχολείο, το σχολείο δεν θέλει θρησκευτικά με κατήχηση, θέλει θρησκευτικά με πληροφόρηση. Σ’ αυτό το μάθημα [ενν. «Θεματική Εβδομάδα»] γίνεται κατήχηση. Περνάει ιδεολογία. Αυτό γιατί να το κάνει η Πολιτεία που είναι τόσο ευαίσθητη στην κατήχηση; Με αποτέλεσμα, ο κάθε διδάσκων, μη εκπαιδευμένος, μη ειδικός να περάσει ιδεολογία. Διότι το θέμα αυτό της ομοφυλοφιλίας και των φύλων κτλ. έχει παγκόσμια ιδεολογικοποιηθεί. Αυτό λοιπόν επίσης με φοβίζει, διότι τελικά αντί να κάνουμε κάτι καλό που θα εξυγιάνουμε την ψυχή την παιδική, τι θα γίνει; Θα της δημιουργήσουμε μέσα, πιθανότατα -δεν μπορούμε να το ελέγξουμε- θα της δημιουργήσουμε μεγαλύτερο πρόβλημα από αυτό που πάμε να επιλύσουμε. Γι’ αυτό θέλει πολύ ωριμότητα για να γίνει αυτό το πράγμα. Θέλει πολύ σεβασμό και θέλει βαθιά συστολή για να το κάνεις. Εδώ λοιπόν δεν υπάρχει συστολή, υπάρχει θράσος, καμμιά ωριμότητα και υπάρχει μια επιθετική, επαναστατική, ξαφνική, αιφνιδιαστική επιβολή ενός συστήματος αγωγής στην ευαίσθητη ηλικία των παιδιών του Γυμνασίου, σε μια τόσο ευαίσθητη εποχή.

Ποιός λογικός άνθρωπος θα μπορούσε να πει ότι αυτό που γίνεται δεν αντιβαίνει -όχι στην ηθική- στη λογική; Κι εγώ σας μιλώ τώρα όχι σαν, ξέρω εγώ, ένα πρότυπο ηθικής ή ένας δάσκαλος ηθικής. Σαν ένας σκεπτόμενος άνθρωπος. Εγώ έτσι σκέπτομαι.

– Από καιρό έχει ανοίξει και συζήτηση για το μάθημα «σεξουαλικής αγωγής» που αναφέρεται πολύ στα σχολεία.

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος:Το ανέφερα εγώ τώρα. Είναι ίδιο πράγμα, είναι ένα πακέτο. Σεξουαλική αγωγή τι θα πει; .. Γι’ αυτό σας είπα ότι χρειάζεται ηθική και αίσθηση ιερότητος, δηλαδή σεβασμός. Να πούμε τι είναι το φύλο. Είπατε ότι εγώ είμαι στην Επιτροπή Βιοηθικής. Εμείς δεν βιαστήκαμε στην Επιτροπή Βιοηθικής, έχουμε δυο χρόνια, δυόμιση χρόνια που ασχολούμαστε λίγο λίγο με όλο αυτό το θέμα της παρακαταθήκης του φύλου γενικότερα. Τί είναι. Εγώ προηγουμένως είχα για δύο χρόνια χτενίσει την βιβλιογραφία. Έχω χάσει, έχω κερδίσει, συγνώμη, ώρες ψάχνοντας. Δεν βρήκα πολλά, βρήκα διάφορα. Προβληματίστηκα όμως πάρα πολύ.

Είχα διδάξει, και όταν ήμουνα στην Αμερική μου δόθηκε η αφορμή, ένα μάθημα σεξουαλικής φυσιολογίας για πρώτη φορά, το οποίο τώρα είναι λάθος. Δεν υπάρχει σεξουαλική φυσιολογία, υπάρχει αναπαραγωγική φυσιολογία διότι δεν υπάρχουν σεξουαλικά όργανα. Κάτι λίγο υπάρχει, αλλά όχι όργανα. Τα όργανα είναι αναπαραγωγικά, πρέπει λοιπόν να το καταλάβουμε. Εμείς προσπαθήσαμε τώρα, καλέσαμε τον πιο σημαντικό που είχαμε στη διάθεσή μας καθηγητή της γενετικής, να δούμε αν υπάρχει ένα γενετικό υπόβαθρο σ’ αυτήν την τάση. Καλέσαμε καθηγητή της ενδοκρινολογίας να δούμε αν υπάρχει επιγενετικό υπόβαθρο. Ορμονικό, νευροφυσιολογικό υπόβαθρο. Να δούμε αν υπάρχει ψυχολογικό υπόβαθρο, ψυχολόγους, ψυχιάτρους. Αν υπάρχει κοινωνικό υπόβαθρο.

Εγώ έχω πολύ μεγάλα ερωτήματα γύρω από αυτό το πράγμα. Ας πούμε, μιλάνε όλοι για γάμο, να θεσμοθετηθεί ο γάμος, όχι η συμβίωση ο γάμος. Υποθέτω ότι ο γάμος είναι ένωση. Θέλω να καταλάβω πως μπορούν να ενωθούν δύο σώματα του ιδίου φύλου. Τόσο σοφά τα σώματα έχουν συμπληρωματική ανατομία και συμπληρωματική φυσιολογία. Ας πούμε το ωάριο δεν είναι απλώς διαφορετικό απ’ το σπερματοζωάριο, είναι συμπληρωματικό. Είναι τόσο ωραία αυτή η φυσιολογία αν την περιγράψει κανείς που είναι ό,τι πιο όμορφο υπάρχει. Έρχεται λοιπόν τώρα ένα σύστημα το οποίο μας το βγάζει όλο αυτό και λέει: ‘όχι, θα ενωθούν’. Πώς; Να το καταλάβω. Δεν θέλω να παραπέμψω σε σκηνές που σκανδαλίζουν, αλλά να δούμε πώς. Δεν γίνεται.

Τι ωραία που είναι η ετεροφυλία! Τι ωραίο πράγμα! Και όχι μόνο στο ανατομικό της μέρος. Στο φυσιολογικό της. Παραδείγματος χάριν, γιατί η γυναίκα δεν γεννά ωάρια; Γεννιέται με ωάρια, ενώ ο άντρας παράγει σπερματοζωάρια. Γιατί σε κάθε κύκλο η γυναίκα βγάζει ένα ώριμο ωάριο και κατά τη φάση της γονιμοποίησης γίνεται μία επίθεση από, εκατομμύρια στην αρχή και μετά από δεκάδες χιλιάδων, σπερματοζωάρια; Γιατί; Για κάποιον λόγο.

Και οι άνθρωποι έχουν κάποια διαφορετικότητα, γιατί πολύς λόγος γίνεται επίσης για μια ισότητα.

Ισότητα με την έννοια της ταυτότητας! Δεν ξέρω αν έχετε τέτοιο πρόβλημα εσείς μέσα σας. Είναι τόσο ωραία η διαφορετικότητα και η συμπληρωματικότητα, πάρα πολύ ωραίο, γιατί τότε δημιουργείται η ενότητα. Διαφορετικά μένουν οι άνθρωποι να αυτό-ηδονίζονται. Γι’ αυτό η απομόνωση της σεξουαλικής ικανοποίησης, που από χρόνια οργανώνεται στις κοινωνίες μας, οδηγεί σε όλα αυτά τα θέματα.

Να σου πω εγώ ένα ερώτημα; Επιτρέπεται η ομοφυλοφιλία. Θα μπορούσε ένας πατέρας να παντρευτεί το γιό του; Δεν έχει πρόβλημα αιμομιξίας. Δυο αδέρφια να παντρευτούν; Μια μάνα την κόρη της; Δυο αδερφές; Είμαι απόλυτα βέβαιος ότι κάποιος που δεν έχει .. θα πει, βεβαίως γιατί όχι; Ας το κάνουν να δουν τις συνέπειες. Δεν είναι μόνο η αιμομιξία το πρόβλημα, υπάρχουν κι άλλα θέματα τα οποία καλό είναι να τα δούμε.

Επίσης πέρασε η αντίληψη, και αυτό θα περνούσε πολύ εύκολα σε μία θεματική εβδομάδα, αβίαστα, ότι κάποιοι άνθρωποι έτσι γεννιούνται ή έτσι είναι. Ε ας μας πουν. Αν ξέρουμε το υπόβαθρο της ομοφυλοφιλίας, μήπως τυχόν ξέρουμε και το υπόβαθρο της παιδοφιλίας. Γιατί όχι; Μα αυτός είναι επικίνδυνος, λέει, γιατί στο παιδάκι επιτίθεται. Πολύ ωραία. Δέστε τον με αλυσίδες για να μην επιτεθεί, αλλά μην τον τιμωρήσετε γιατί δεν φταίει. Κλεπτομανία, γονίδιο της κλεπτομανίας μπορεί να βγει. Ε, παραγίνεται. Παραγίνεται.

Και τώρα καθόμαστε και κάνουμε συζήτηση, αντί να συζητήσουμε για την ομορφιά της ιερότητος της ετεροφυλικής σχέσης, προσπαθούμε να αποδείξουμε με τέτοιου τύπου επιχειρήματα την ΕΚΤΡΟΠΗ και πάλι δεν γινόμαστε αποδεκτοί. Θα μας πουν ότι είστε εκκλησιαστικοί, αντιδραστικοί .. Σιγά την πρόοδο. Σιγά την πρόοδο. Το καθετί έχει τον λόγο του και στο ανθρώπινο σώμα. Έτσι το γυναικείο σώμα είναι για να υποδέχεται, μια παρακαταθήκη. Το έντερο δεν είναι, είναι για να βγάζει άχρηστα. Θα με συγχωρέσετε αλλά έτσι είναι. Αρκετά είπα.

– Διατρέξατε έτσι όλο το φάσμα των ερωτήσεων και θα ήθελα ..

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Τον προβληματισμό. Δες τε λοιπόν πως θα μπορούσε τώρα ένα παιδάκι να πάει και να ακούσει τον οποιονδήποτε διδάσκοντα να του δίνει έναν ποταμό ιδεολογίας στην ουσία για να ζήσει με έναν τέτοιον τρόπο, και να χάσει την ομορφιά της όλης του φύσης ή να αρχίσει να ψάχνει το φύλο του. Να λέει, μήπως δεν είμαι αυτό που κατάλαβα; Αυτό τότε οδηγεί σε ένα άλλο κεφάλαιο και θα σας διευκολύνω. Συγνώμη αν διακόπτω. Αυτό είναι στο λογισμό, αυτό που λένε στην Εκκλησία ο λογισμός. Η ψυχιατρική το λέει ιδεοληψία. Σου καρφώνεται μια ιδέα ότι είσαι κάτι και άντε βγάλτηνα. Και παίρνεις anafranil και παίρνεις δεν ξέρω εγώ τι. Πιστεύεις ότι είσαι κάτι που δεν είσαι. Αυτό λέγεται ιδεοληψία, εμμονή.

Πάρα πολύ εύκολα θα μπορούσε να μπει μία τέτοια εμμονή σε έναν άνθρωπο και από αυτό να μην μπορεί εύκολα ο άνθρωπος να ελευθερωθεί. Ε, αυτόν η Εκκλησία, αν θέλει ο ίδιος, πρέπει να τον αγκαλιάσει, δεν πρέπει να τον τσακίσει διότι επηρεάζεται από το περιβάλλον του, επηρεάζεται από τη «Θεματική Εβδομάδα» από μικρό παιδάκι.

– Να ρωτήσω κάτι Σεβασμιώτατε, το είπατε κάπως στην αποστροφή του λόγου σας, αλλά υπάρχει δυνατότητα πραγματικά ένας άνθρωπος μέσα του να έχει αυτήν την τάση;

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Φυσικά, θα μπορούσε. Θα μπορούσε πάρα πολύ απλά να συνδυαστεί με φόβο, να μην είναι η τάση αυτόνομη, να εξαρτάται και από διάφορα. Ας πούμε .. είναι ένα κοριτσάκι και έχει έναν πατέρα θηρίο. Τρέμει να τον πλησιάσει. Του συμβαίνει να έχει και κάποιον άλλον στο σπίτι έτσι άγριο. Φοβάται το ανδρικό φύλο. Πηγαίνει στην αγκαλιά της μανούλας του και αρχίζει κι εκεί βρίσκει στοργή και χάδι και αρχίζει πιο πολύ να θέλει αυτό, ή αντίστοιχα ένα αγοράκι να εκθηλύνεται και μετά να αρχίσει να συνηθίζει, αυτό είναι ο εθισμός, και μετά έτσι να το αντιλαμβάνεται και αυτό να του γίνει η εμμονή. Το ερώτημα είναι πως θα μπορούσε να απελευθερωθεί. Εσείς δεν έχετε εμμονές; Εγώ έχω και μάχομαι εναντίον τους. Προστατεύομαι να μην μου δημιουργηθούν.

Απλά πραγματάκια. Είναι ένα φάρμακο που δεν θέλεις να το φας επειδή είναι πικρό. Άμα δοκιμάσετε πέντε δέκα φορές, μετά αρχίζετε και το θέλετε. Χάσατε την αρχική αίσθηση. Εντάξει αυτό είναι ένα πολύ απλό παράδειγμα. Κάτι τέτοιο μπορεί να συμβαίνει και δυστυχώς δημιουργείται ένα τεράστιο λόμπι, για άγνωστους σε μένα λόγους, το οποίο λόμπι προσπαθεί τώρα να επιβάλει αυτό μέσω νομοθετικών διαταγμάτων και γενικότερης παγκόσμιας αντίληψης. Πολιτικές, σχετικές. Να σου πω ένα παράδειγμα; Όταν η Σερβία, το 2012 αν δεν κάνω λάθος, βρισκόταν στην διαδικασία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων στην ευρωπαϊκή ένωση πήγε να γίνει η παρέλαση των ομοφυλοφίλων στο Βελιγράδι και ξεσηκώθηκε εκεί ο κόσμος και την απαγόρευσε η κυβέρνηση. Και αμέσως διεκόπησαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Όταν το 2014, αν δεν κάνω λάθος .. τον Σεπτέμβριο, επετράπη και 200 άτομα με επιτήρηση 6.000 αστυνομικών παρήλασαν στο Βελιγράδι, το Νοέμβριο ξανάρχισαν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Αυτό είναι πολιτική και στηρίζεται στα λεγόμενα ‘ανθρώπινα δικαιώματα’. Επίφαση. Είναι η καταστροφή του ανθρώπου.

Είναι πάρα πολύ ωραίο πράγμα ένας άνδρας να χαίρεται την ανδρική του φύση και να προσδοκά την ένωσή της με μια γυναίκα για να μπορέσει να ολοκληρωθεί και αντίστροφα. Και είναι τραγικό να το χάσει αυτό ξεγελασμένος σε ηδονές εντελώς σαρκικές χωρίς καμμία λογική, οι οποίες μάλιστα έχουν πολιτικά και παγκόσμια επιβληθεί.

– Πάνω σε αυτό ακριβώς που λέτε Σεβασμιώτατε. Έχουμε και ένα πολύ πρόσφατο παράδειγμα που συμπίπτει και με την περίοδο που εξεδόθη η υπουργική απόφαση. Τον Ιανουάριο του 2017 το National Geographic, αυτό το περιοδικό παγκοσμίου εμβέλειας, φιλοξένησε μία θεματολογία σχετικά με το φύλο και είχε μάλιστα και στο εξώφυλλο την φωτογραφία ενός παιδιού, που γεννήθηκε αγόρι αλλά πλέον συμπεριφέρεται σαν κορίτσι. Ένα παιδί 9 χρονών. Αυτό σαν γεγονός και η διαφημιστική του προβολή. Θεωρείτε ότι δημιουργείται μία τάση ρευστοποίησης του φύλου και ..

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Εσείς τί πιστεύετε; Αυτό χρειάζονταν σήμερα οι κοινωνίες; Και αυτό το καημένο το πλάσμα αυτό χρειαζόταν; Δεν θα ήθελε μια αγκαλιά να μπορέσει αλλιώς να κατευθυνθεί; Πρώτο πρόβλημα, το ίδιο αυτό το αγοράκι το κοριτσάκι κι εγώ δεν ξέρω πως να το πω, γιατί το διάβασα όλο το τεύχος, πράγματι αυτό τελικά οδηγείται σε μία αποτυχία, σε μία δυστυχία. Αλλά το χειρότερο ποιό είναι; Οι αναγνώστες. Η αλλοίωση του φρονήματος των εκατομμυρίων αναγνωστών. Με αποτέλεσμα τελικώς να σου προκληθεί η διάθεση, σε κάποιους θα γίνει, να συμπεριφερθούν έτσι όχι επειδή έτσι είναι αλλά επειδή έτσι τους μπήκε η ιδέα. Είναι τραγικό.

Απ’ την άλλη μεριά κατηγορούν την Εκκλησία για σκληρότητα. Μπορεί να έχουν δίκιο, γιατί όντως υπάρχουν φαινόμενα σκληρής αντιμετώπισης τέτοιων εκτροπών. Αλλά, η Εκκλησία είναι μια μεγάλη αγκαλιά, η Εκκλησία έχει τη δυνατότητα [να βοηθήσει] τέτοιους ανθρώπους. Αρκεί να θέλουν, γιατί αυτό είναι άλλο ένα πρόβλημα, συνήθως αυτοί δεν θέλουν οι άνθρωποι. Όπως ο ψυχασθενής δεν θέλει να πάει στο γιατρό, δεν θέλει να πάρει φάρμακα, δεν είναι συνεργάσιμος στη θεραπεία του, οι πέριξ το θέλουν αυτός όχι. Αντίστοιχα κι εδώ, είναι πολύ δύσκολο αλλά αν κάποιος πολύ ταπεινά, και θα βοηθούσε κάτι εντελώς διαφορετικό, με πολύ κατανόηση να περιγράψει την κατάστασή του και θελήσει αυτός ο άνθρωπος μια βοήθεια, ε θα μπορούσε η Εκκλησία να του τη δώσει. Είναι πανεπιστήμιο διαχείρισης λογισμών, ένα, και διαχείρισης της Χάριτος του Θεού, δύο, το οποίο αποτελεί εμπειρία Της και όχι μόνο διδασκαλία Της.

Τι ωραία που θα ήτανε. Μα θα πει τώρα κάποιος: Ναι αλλά εγώ πήγα και με κυνήγησε ο παπάς. Κακώς. Δεν ήταν καλός ο παπάς. Για φανταστείτε όμως να βρεθείς σε έναν ιερέα, [να του] πεις: ΧΑΝΟΜΑΙ, ΔΕΝ ΞΕΡΩ ΠΟΙΟΣ ΕΙΜΑΙ. Γιατί; Η μόνη περίπτωση είναι που χάνεται κανείς; Γεμάτος [ο κόσμος] από ανθρώπους που χάνονται. Κι εγώ κινδυνεύω να χαθώ και προσπαθώ να κρατηθώ μέσα σ’ όλη την Εκκλησία κι αν βρεθώ σε ανάγκη θα ζητήσω μια βοήθεια. Αυτή είναι η ομορφιά του εκκλησιαστικού δυναμικού. Μία τεράστια δύναμη η οποία πάει στην άκρη. Είτε κακο-εκπροσωπούμενη από τους ίδιους εμάς, είτε παρεξηγημένη και περιφρονημένη από τον ίδιο τον κόσμο, είτε αγνοούμενη επειδή δεν το ξέρουν. Της είναι πολύ δικό Της θέμα, το φύλο.

Εμείς δεν ολοκληρώσαμε στην Επιτροπή Βιοηθικής την επεξεργασία μας και παρά την πίεση που κι εγώ εσωτερικά αισθάνομαι να φτάσουμε κάπου, και πρέπει, θέλω να δώσω χρόνο κυοφορίας στον προβληματισμό γιατί είναι πολύ λεπτό θέμα. Είναι αυτονόητο, ή μάλλον, μέχρι σήμερα ήταν αυτονόητο. Σήμερα είναι εντελώς άλλη η αντίληψη περί του θέματος που επικρατεί, ακόμη και στον εκκλησιαστικό κόσμο. Έχουμε επηρεαστεί όλοι. Κι όμως είναι τόσο μεγάλο αυτό που πρέπει να βγει, που θέλει τον χρόνο του.

Κι εδώ θα έρθω και σε ένα άλλο πράγμα που πάλι είδα στη ‘Θεματική Εβδομάδα’. Τι διαφέρει ο άντρας απ’ τη γυναίκα μεταξύ των άλλων. Η γυναίκα έχει χρόνο, ο άντρας δεν έχει χρόνο, έχει βιασύνη, σπουδή. Πως φαίνεται αυτό; Η ανατομία της. Πρώτον κάθε μήνα θυμάται τι είναι, δεύτερον αν κυοφορήσει θέλει υπομονή, δεν πατάς το κουμπί και βγαίνει το μωρό. Ο άντρας, σπέρνει, φεύγει. Γι’ αυτό, τί γίνεται; Η αντρική φύση έχει δύναμη, η γυναικεία φύση έχει αντοχή, έχει ευαισθησίες, έχει αρετές χρόνου: υπομονή, μακροθυμία. Είναι στη φύση. Ε, αυτά είναι στοιχεία από τα οποία αγιάζεται, όπως και ο άντρας έχει άλλα που πρέπει να αγιάζεται. Το εργαστήριο λοιπόν του εξαγιασμού που είναι η Εκκλησία, παίρνει τον άντρα με αυτά τα στοιχεία που έχει, παίρνει μία γυναίκα .. Δεν μπορεί να κάνει τον άντρα γυναίκα και τη γυναίκα άντρα, τον καθένα αυτό που είναι και στο μέτρο που ο καθένας το έχει το κάθε χαρακτηριστικό.

Είναι πολύ ωραίο, είναι η σοφία του Θεού. Ίσως φαίνεται πάρα πολύ ωραία με τη δημιουργία του κόσμου, το σύμπαν. Έχω την εντύπωση ότι στη δημιουργία του ανθρώπου είναι μεγαλύτερη. Δεν ξέρω αν μπορώ να συγκρίνω, ή αν είναι ομορφότερη, αλλά έχει μία ιδιοφυία όλο το πράγμα και όλο αυτό στον άνθρωπο. Είναι η ιδιοφυής λειτουργία του εγκεφάλου, η λειτουργία των υπολοίπων οργάνων, ο συντονισμός όλων αλλά αυτό που λέγεται αναπαραγωγή, γέννηση του ανθρώπου, είναι μεγαλειώδες. Είναι πολύ σοφός ο Θεός, πρέπει και ο άνθρωπος να αντλήσει σοφία απ’ το Θεό και όχι υβριστικά να γίνει ανόητος. Αυτό εγώ καταλαβαίνω.

– Προηγουμένως μιλήσατε για την ομοφυλοφιλία και για να μην χάσουμε εντελώς το θέμα, υπάρχει μία ξεκάθαρη ερώτηση που κάνουνε, δύο βασικά, που έχουνε τεθεί ακόμη κι [από] νέους στο πανεπιστήμιο πολύ συχνά. Το πρώτο είναι ότι η Εκκλησία τί θεωρεί; Η ομοφυλοφιλία είναι αμαρτία; Διότι αν κάποιος έχει βιολογικά μέσα του και όχι από κοινωνικούς παράγοντες αυτήν την τάση, αν έχει θα μας πείτε κι εσείς ..

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος:Μα σας τα ‘πα ότι είχα να πω, μην μου λέτε τώρα ‘τα βιολογικά’, με απογοητεύεις αγαπητέ μου σα να μην είπα τίποτε.

– Είπατε ότι ψάξατε αλλά ..

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Δεν βρήκα τίποτε. Έχω το μεγάλο ερώτημα, αν είναι και η παιδοφιλία το ίδιο. Ή αν ξέρουμε την ετεροφυλία. Όχι, δεν θέλω να γίνω πιο παραστατικός αλλά θα σας πω λίγο, τί θα μπορούσε να είναι. Θα μπορούσε να είναι αμαρτία. Είναι αυτό που μιλάει ο Απόστολος Παύλος με πόνο ψυχής στην Προς Ρωμαίους Επιστολή. Ότι οι γυναίκες μετήλλαξαν την χρήση την κατά φύσιν, στο παρά φύσιν και οι άντρες .. με τους άντρες .. κάνανε την ασχημοσύνη, δηλαδή την ασέβεια στα σώματά τους, στην ψυχοσωματικότητά τους. Το να έχει κανείς μια τάση μπορεί να είναι ασθένεια που πρέπει να θεραπευθεί. Μπορεί να είναι αναπηρία που πρέπει και αυτή να δεχθεί μια θεραπευτική επέμβαση. Μπορεί να είναι, κάποιοι λένε ότι είναι ιδιαιτερότητα, τότε πρέπει να την κάνουμε σεβαστή. Μπορεί να είναι και αμαρτία -θα σου πω ένα απλό παραδειγματάκι- για την οποία πρέπει να κανείς να θεραπευθεί ψυχικά.

Εμείς στην Εκκλησία, ναι, πιστεύουμε στην ετεροφυλία, στην ετεροφυλικότητα, στην ιερότητά της. Όχι στην ηθική, στην ιερότητά της. Το να έχει έλξη ένας άντρας με μια γυναίκα το θεωρούμε φυσικό αλλά υπάρχει μία κατηγορία πραγμάτων, σχέσεων, που είναι αμαρτωλές κι εμείς τις δεχόμαστε σαν αμαρτωλές. Τι θα πει αμαρτωλή; Θα πει ότι καταργεί την ιερότητα της σχέσης. Εμείς λοιπόν λέμε ότι θα μπορούσε να έχει και έναν τέτοιον πειρασμό ένας άνθρωπος, τέτοια κίνηση εσωτερική. Και υπάρχουν και υποφέρουν τέτοιοι άνθρωποι και θα μπορούσα να σας πω και γιατί υποφέρουν. Γιατί το αντελήφθησαν, δεν το είπαν, το φοβήθηκαν, νοιώθανε ανασφαλείς, τους χτύπησε κάποιος από πάνω .. Όλο αυτό δημιουργεί εσωτερικούς προβληματισμούς, πνίγονται μέσα και βγάζουν έναν άνθρωπο που δεν αντέχει τον εαυτό του. Γι’ αυτό δεν τον αντέχει. Ε, να η αποστολή της Εκκλησίας εδώ. Αντί να του πει αν είναι ή δεν είναι αμαρτωλός, να τον ελευθερώσει και αυτό δεν θα γίνει από τη μία στιγμή στην άλλη διότι είναι κάτι που βαθιά έχει μπει μέσα και ό,τι μπαίνει και ψυχολογικά χαράσσεται στο πρόσωπο του ανθρώπου, στην ψυχή του, θέλει κόπο, θέλει υπομονή, θέλει προσευχή, θέλει ταπείνωση, θέλει αγάπη, θέλει σεβασμό για να μπορέσει να εκριζωθεί. Και γίνεται. Εγώ έχω ζήσει και ζω.

Τι είναι αμαρτία; Το να αρχίσεις μετά και να πέφτεις στην πράξη και να ασεβείς στο ναό του Αγίου Πνεύματος που είναι το σώμα μας. Είναι ναός της ψυχής. Μα είναι ιερό. Εγώ ας πούμε την Αγία Τράπεζα δεν μπορώ να Την χρησιμοποιήσω σαν τραπέζι για να φάω γιατί η χρήση Της είναι ιερή. Το Άγιο Ποτήριο, σαν ιερέας αν με δείτε να πηγαίνω να ανοίγω τη βρύση και να πίνω νερό, δεν δικαιούμαι να το κάνω, ασεβώ γιατί είναι για μια άλλη χρήση. Η Αγία Λαβίδα. Έτσι είναι και το σώμα, είναι για ιερή χρήση. Δεν μπορεί να είναι για ηδονιστική χρήση η οποία βυθίζει τον άνθρωπο περισσότερο στην εσωτερική σκλαβιά του. Αυτό έχω να πω.

– Ωστόσο .. αυτό που λέτε, μπορεί κάποιοι να σκεφτούν ότι είναι ίσως λίγο θεωρητικό, μας είπατε ήδη ότι έχετε παραδείγματα, αλλά θα ήθελα λίγο να επανέλθουμε σ’ αυτό. Η εκτροπή, όπως την ονομάσατε, μπορεί ν΄ αλλάξει;

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος:Δεν είναι κακή λέξη.

– Μπορεί ο άνθρωπος να γυρίσει από την εκτροπή στη μη εκτροπή και πως μπορεί ένας ιερέας να συμβάλει σ’ αυτό; Να του ενδυναμώσει το βιολογικό του φύλο; ..

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Νομίζω ότι όλα τα είπα αυτά που λέτε. Η απάντηση περιέχεται σ’ αυτά που είπαμε. Το να ‘ρθει ένας άνθρωπος και να τον ακούσει, ο οποίος μπορεί να έρθει για να δικαιολογηθεί, να πει ότι εγώ υποφέρω και θέλω να με σεβαστείτε, δεν θέλω να με διορθώσετε. Δεν έρχεται έτσι .. θέλω να με σεβαστείτε Και αυτός και μόνο που ήρθε, έχει υπερβεί ένα μεγάλο εμπόδιο, όλο αυτό που του έχει δημιουργηθεί ότι θα τον κυνηγήσει ο παπάς. Και μπορεί να έχει και δίκιο. Και αυτοί που του το είπαν να έχουν δίκιο. Για φανταστείτε όμως ότι έρχεται, και βρίσκει μια αγκαλιά κατανόησης.

Έλα αδελφέ μου εδώ πέρα, έχεις τον αγώνα σου, όλοι έχουμε τον αγώνα μας, όλοι μας σε ποικίλα επίπεδα, εσένα είναι αυτός ο αγώνας σου τώρα. Δεν υπάρχει στην Εκκλησία αθεράπευτη ασθένεια. Δεν υπάρχει. Ούτε μία. Υπάρχει ένα φάρμακο που είναι για όλες, το οποίο έχει διάφορες εκφράσεις. Είναι αυτό που λέγεται μετάνοια και το οποίο μπολιάζεται με κάτι άλλο που λέγεται ταπείνωση. Έλα εδώ λοιπόν, θα βάλουμε, ταπεινά εσύ, με αγάπη, σιγά σιγά θα δούμε τι έχεις. Μα ξέρετε εγώ νοιώθω έτσι. Θες να το δούμε σιγά σιγά; Για να γίνει κάτι καλύτερο, για να ελευθερωθεί η ψυχή σου. Διότι συνήθως σ’ εμάς δεν θα ‘ρθουν αυτοί που είναι active στο συγκεκριμένο θέμα, έρχονται αυτοί που ταλαιπωρούνται με την ψυχή τους. Και είναι πιο εύκολο να του μιλήσεις αλλά είναι πολύ βαθύ αυτό το πράγμα. Απεναντίας, το να κοπεί μια πράξη είναι πιο εύκολο από το να αλλάξει ένα εσωτερικό βίωμα και μια εσωτερική πεποίθηση και αντίληψη. Το καταλαβαίνετε νομίζω.

Η Εκκλησία ξέρει να αγκαλιάζει. Η Εκκλησία είναι Εκκλησία αμαρτωλών, Εκκλησία ασθενών, Εκκλησία πτωχών, Εκκλησία ληστών, Εκκλησία πορνών, Εκκλησία ανθρώπων που ό,τι μπορείς να φανταστείς έχουν κάνει στη ζωή τους, αλλά είναι και Εκκλησία Αγίων. Εγώ έχω πολύ ελπίδα για τέτοιους ανθρώπους, αν θελήσουν. Και αν κάτι μου κοστίζει, είναι ότι τους φτιάχνει η κοινωνία έτσι που να μην πιστεύουν στην αλλαγή τους αλλά να συμβιβάζονται με τη δυστυχία τους, είναι κρίμα, με την άρνηση της υποστάσεώς τους. Γιατί; Πονάει η ψυχή μου.

Μπορεί όμως να ‘ρθουν κάποιοι άνθρωποι συντετριμμένοι, αυτοί θέλουνε λίγο κατανόηση, λίγη αγάπη. Εσείς δεν θέλετε αγάπη ρε παιδιά; Εγώ θέλω, ψοφάω. Ε και αυτοί οι άνθρωποι. Είναι ευαίσθητοι, είναι τσακισμένοι, είναι χτυπημένοι, από την όλη πάλη με την ταυτότητά τους. .. Προσέξτε αυτό που είπα. Η πάλη με την ταυτότητα, όχι με το τι είναι, [αλλά] με το τι νομίζουν ότι είναι. Είναι άλλο, είναι σαφές το τι είναι. Εκτός αν έχουμε περιπτώσεις ερμαφροδιτισμού που υπάρχει μία μίξη στοιχείων ορμονικών, ανατομικών και ούτω καθεξής. Αυτό είναι κάτι άλλο.

-Έχετε γνωρίσει εσείς πάτερ κάποιον, είτε να έρθει να σας μιλήσει είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, που να έψαχνε την ταυτότητά του;

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Πολύ συχνά. Και να σας πω την αλήθεια; Όταν μου ‘ρχεται ένας τέτοιος άνθρωπος δεν με ενδιαφέρει καμιά συνέντευξη στη Χριστιανική Φοιτητική Δράση, με ενδιαφέρει αυτός. Δεν με ενδιαφέρει καμιά ομιλία, με ενδιαφέρει αυτός. Δεν με ενδιαφέρει τίποτα από τις εκκλησιαστικές υποχρεώσεις μου, με ενδιαφέρει αυτός. Γιατί αυτός βρίσκεται σε έναν άνισο αγώνα ο δυστυχής.

-Ένα θέμα τελευταίο ήταν ότι μέσα στη Θεματική Εβδομάδα αναφέρεται και για την ισότητα των δύο φύλων. Αυτό που πολλές φορές έχουμε ακούσει και ως παράπονο, ως προβληματισμό κάποιες φορές, ότι η Εκκλησία δεν πιστεύει στην ισότητα των δύο φύλων. Γιατί η γυναίκα δεν μπορεί να χειροτονηθεί, να ψάλλει, να αξιοποιείται πιο ενεργά στη διοικητική δομή, να παίρνει κάποιες αποφάσεις, να συμμετέχει σ’ αυτό; Και κάποιοι μάλιστα, θα λέγαμε κληρικοί μέσα στην Εκκλησία, λένε, ναι .. υπάρχει μία έλλειψη σ’ αυτό. Ποια είναι η γνώμη σας.

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος:Έλληψη; Είναι πολύ απλό, για μένα. Στην Εκκλησία υπάρχει ισότητα στη διεκδίκηση της θέσης του τελευταίου, όχι του πρώτου, όχι των δικαιωμάτων μας. Δεν ψάχνεις για εξουσία, ψάχνεις για διακονία. Δεν ψάχνεις να είμαι πρώτος, διεκδικείς τη θέση του τελευταίου. Έτσι είναι η διδασκαλία Της, και αυτή είναι η αληθινή Εκκλησία. Το να είμαι εγώ πρώτος, ο Δεσπότης, και ο άλλος ο διάκονος κάτω από μένα, είμαι αποτυχημένος Δεσπότης. Αλλά να είμαι Δεσπότης με περισσότερο διακονικό φρόνημα από τον διάκονο, αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αυτό δεν σημαίνει να αποποιηθώ την ευθύνη σε κάτι που μου ανέθεσε η Εκκλησία, αλλά εσωτερικά να μην νοιώθω υπεροχικά και σας διαβεβαιώνω ότι είναι αρκετά δύσκολο, αλλά είναι πολύ σπουδαίο. Εμένα, αυτό θα ήθελα να αποτελεί τον άξονά μου.

Μέσα λοιπόν στην Εκκλησία δεν υπάρχει διεκδίκηση δικαιωμάτων. Να σας πω ένα απλό παράδειγμα. Κανονικά, και όπου υπάρχουν υγιείς κοινότητες, όταν ένας ζητήσει να γίνει παπάς σε ένα Μοναστήρι που είναι όλοι μοναχοί -δεν είναι παπάδες όλοι οι μοναχοί- και πει, εγώ θέλω να γίνω παπάς. Αυτός, δεν πρέπει να γίνει, κι ας είναι άντρας. Δεν είναι προνόμιο το να είσαι άντρας για να γίνεις.

Το να ψάλλουν οι γυναίκες, νομίζω ψάλλουν, εγώ έχω στείλει εδώ στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής.. οι καλύτερες φωνές είναι κοπέλες. Θέλουν να κάνουν έναν Χορό, κακό πράγμα είναι; Μακάρι να ψάλλουν. Στην περίοδο του Σοβιετικού καθεστώτος τα αναλόγια και στη διασπορά τα κράτησαν οι γυναίκες. Θα το κάνουμε και τώρα γιατί θα έρθει και εδώ τέτοιο πράγμα. Άρα λοιπόν έχουμε γυναίκες, βεβαίως. Εγώ στο Μητροπολιτικό Συμβούλιο έχω δυο γυναίκες, διοικητικός ρόλος είναι, και είναι σοφές. Αν μου κάνουν καμιά κουτσουκέλα, άντε στην άκρη.

Λέω λοιπόν ότι η Εκκλησία ξέρει να τις σέβεται. Πες τε μου ποιο πρόσωπο είναι πιο τιμημένο από την Παναγία. Πες τε μου γιατί ο Χριστός εμφανίστηκε στις μαθήτριες, οι οποίες μετά τρέξαν και το είπαν στους μαθητές. Και όταν οι μαθητές τρέξανε στον τάφο ἀπῆλθεν πρὸς αὑτὸν θαυμάζων τὸ γεγονός. Αυτός δεν πήγε να το πει αλλού. Είναι ανώτερες οι γυναίκες, η γυναικεία φύση στη συγκεκριμένη εκδήλωση.

Μέσα λοιπόν στην Εκκλησία δεν υπάρχουν δικαιώματα, ποιος θα είναι εξουσία. Απλώς το θέμα της Ιερωσύνης, όπως έτσι είναι, επειδή ο Κύριος εμφανίζεται μέσα με την ανδρική φύση και αυτό ακολουθήθηκε, με πολύ σεβασμό το δέχτηκαν όλοι και δεν σημαίνει ότι, κάτω οι γυναίκες και μπροστά οι άντρες. Και όταν στο γάμο λέει, .. η γυνή να φοβάται τον άντρα, το λέει, να τον σέβεται δηλαδή. Αλλά λέει και κάτι άλλο. Οι άντρες να αγαπάτε τις γυναίκες,. Πως; Σαν τα σώματά σας, όπως ο Χριστός αγάπησε την Εκκλησία. Μα δυσκολότερο είναι αυτό από το πρώτο.

Η ισότητα λοιπόν δεν είναι στο επίπεδο των δικαιωμάτων, αυτή υπάρχει σε όλους τους ανθρώπους. Ισότητα στην Εκκλησία είναι η ευκαιρία της σωτηρίας. Εκεί, οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ, δοῦλος ή ἐλεύθερος, βάρβαρος ή Σκύθης, τίποτα. Όλοι είμαστε ένα ενώπιον του Θεού. Κι εγώ θαυμάζω τις γυναικείες ψυχές και μαθητεύω σ’ αυτές και τις ζηλεύω. Τις ζηλεύω για τα χαρίσματα που τους έχει δώσει ο Θεός ..την καλή ζήλια. Νομίζω ότι αυτό είναι, και τελείωσε όλο το θέμα.

– Σας ευχαριστούμε πολύ Σεβασμιώτατε, ήταν ιδιαίτερη λέω και πάλι χαρά και τιμή και θα έλεγα μυσταγωγία αυτή ..

Σεβασμιώτατος κ. Νικόλαος: Ε κόψε λίγο .. κι εγώ σας ευχαριστώ ήταν χαρά μου έτσι που βρεθήκαμε. Πιστεύω ότι είναι υγιής αυτός ο προβληματισμός και πρέπει να γίνεται και σίγουρα εμείς δεν περιγράψαμε όλη την αλήθεια. Μέσα σε αυτήν την συζήτηση προσπαθήσαμε δύο πράγματα να κάνουμε, να δούμε την αλήθεια και να δείξουμε την αλήθεια. Ε αν το κάναμε, πετύχαμε. Διότι είναι μυστήριο η αλήθεια που μας υπερβαίνει. Το προσεγγίζουμε. Το φρόνημα της προσέγγισης έχει μεγάλη αξία, όχι ο βαθμός της πρόσληψής της. Αυτό που είπαμε ότι στην Εκκλησία πρώτος είναι ο έσχατος, ο ανταγωνισμός είναι ποιος θα είναι ο τελευταίος. Όχι από μειονεξία. Αυτό που έκανε ο Χριστός, λίγο πριν από το Πάθος. Ότι είμαι ανάμεσά σας ως ο διακονών, ότι έξω λένε ποιος θα είναι πρώτος και κατακυριεύουσιν και κάνουν και εξουσιάζουν. Εδώ, άμα θέλετε να είστε μαζί μου πρέπει να είστε τελευταίοι. Μακάριος αυτός που εκούσια τοποθετεί τον εαυτό του στη θέση του τελευταίου και παίρνει από τη δόξα των αδελφών του, τους οποίους τους βλέπει μπροστά του.

Αυτό είναι η Εκκλησία. Να είστε καλά.

Πηγή: Χριστιανική Φοιτητική Δράση , Αβέρωφ (Μέρος Α' , Μέρος Β' , Μέρος Γ' ) - Απομαγνητοφώνηση Φαίη για το ΑΒΕΡΩΦ

ΔΕΝ ΘΑ ΑΦΗΣΟΥΜΕ νὰ περάσει ὁ ΣΟΔΟΜΙΣΜΟΣ στὰ σχολεῖα [ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ]

Δεν είναι εύκολο πράγμα να είναι κανείς γονέας. Γι᾿ αυτό απορούμε εμείς πώς τα καταφέρνουν οι γονείς στο έργο που αναλαμβάνουν. Δεν είναι καθόλου εύκολο. Και αυτό, όχι μόνο γιατί πρέπει να δουλέψει κανείς σκληρά, για να φέρει το φαγητό στα παιδιά, να τα ντύσει και να τους εξασφαλίσει μια στέγη, αλλά επίσης και κυρίως, γιατί πρέπει να τα αναθρέψει. Όπως λέει ο ιερός Χρυσόστομος κάπου: «Οι γονείς δεν γίνονται γονείς απλώς διότι γεννούν παιδιά, αλλά διότι ανατρέφουν παιδιά. Τα ανατρέφουν εν Κυρίω».[1] Και αυτό θέλει πολλή υπομονή, θέλει πολύ κόπο, και χρειάζεται, αν θέλετε να πούμε έτσι, να παίρνει και το μυαλό στροφές.

Δεν είναι λοιπόν τόσο εύκολο να είναι κανείς γονέας και να ανατρέφει παιδιά. Γι᾿ αυτό, όταν αποφασίζει κανείς να δημιουργήσει οικογένεια, δεν θα ήταν καθόλου άσχημο να σκέπτεται και αυτό το μεγάλο θέμα της ανατροφής των παιδιών. Να μη σκέπτεται δηλαδή απλώς εάν έχει τα προς το ζην, εάν έχει μια καλή δουλειά, όπως πολλοί νομίζουν ότι αυτά αρκούν: δουλειά έχει, σπίτι έχει, καλή γυναίκα βρήκε, ή καλό άνδρα βρήκε, θα δημιουργήσει επομένως μια καλή οικογένεια. Άραγε όμως είναι έτοιμοι ως γονείς να αναθρέψουν τα παιδιά τους; Είναι έτοιμοι –προσέξτε να δείτε– από την πλευρά, αν θέλουν καθημερινώς και ανά πάσαν στιγμήν να σηκώνουν αυτόν τον σταυρό και να μη θέλουν να ξεγλιτώνουν.

Όσο φτωχό μυαλό κι αν έχει κανείς, και όσο λίγα γράμματα κι αν ξέρει, νομίζω πως, όταν τον τρώει –με την καλή έννοια– αυτός ο καημός, τι να κάνει για το παιδί του, θα μπορέσει να βρει τι να κάνει. Και βέβαια, πρέπει να ενεργεί κανείς με εμπιστοσύνη στον Θεό, χωρίς να χάνει την ψυχραιμία του, χωρίς να καταλαμβάνεται από μια φοβία, από μια ανησυχία. Γιατί είναι ενδεχόμενο, μετά από όσα λέμε εδώ, να κυριευτείτε ορισμένοι, ορισμένες, από ένα φόβο, από μια ανησυχία: «Αν είναι έτσι τα πράγματα, τώρα τι θα γίνει;» και να μπερδευτείτε και να μην ξέρετε τελικά τι να κάνετε. Όχι. Δεν γίνεται έτσι. Χρειάζεται ψυχραιμία, χρειάζεται εμπιστοσύνη στον Θεό. Από την ανθρώπινη όμως πλευρά, να μη θέλει κανείς να ξεγλιτώσει με μια λέξη ή με μια πράξη, αλλά να έχει το κουράγιο να υπομείνει, να κοπιάσει, να συνεργασθεί με τα παιδιά, να τα προσέξει κι από δω, να τα προσέξει κι από κει, να ρωτήσει, να διαβάσει, να προσευχηθεί.

Είναι λοιπόν δύσκολο πράγμα να είναι κανείς γονέας· δεν είναι τόσο εύκολο.
 

Ποτέ δεν «ξεγράφουμε» το παιδί μας
 
Επίσης, ας μου επιτραπεί να πω ότι δεν συμφωνώ με εκείνες τις μητέρες, με εκείνους τους πατέρες, με εκείνους τους δασκάλους ή και τους κληρικούς ακόμη, γενικά με όλους εκείνους οι οποίοι έχουν τη φροντίδα των μικροτέρων, και οι οποίοι, όταν κάποιο παιδί αρχίζει να χαλάει, σταματούν να ενδιαφέρονται γι᾿ αυτό. Ειδικότερα, δεν συμφωνώ με εκείνους τους γονείς οι οποίοι με μια μονοκοντυλιά διαγράφουν τον δεσμό με το παιδί τους, το αγόρι ή το κορίτσι –και το παιδί σαν να είναι πια ξεγραμμένο– λέγοντας: «Το παιδί μου δεν με ακούει. Το παιδί μου δεν με προσέχει. Το παιδί μου πήρε κακό δρόμο. Το παιδί μου χάλασε», και προσέχουν και φροντίζουν μόνο για τη δική τους τάχα πνευματική ζωή. Δεν νομίζω ότι αυτός είναι ένας σωστός τρόπος αντιμετωπίσεως.

Σύμφωνα με αυτά που έχουμε πει, και σύμφωνα με αυτό που αναφέρει ο ιερός Χρυσόστομος, οι σωστοί γονείς θα τα μελετήσουν και έτσι τα πράγματα, θα τα μελετήσουν και αλλιώς, θα κουραστούν, θα ξενυχτήσουν, θα ρωτήσουν, θα διαβάσουν, για να γνωρίζουν πώς και πόσο μπορούν να πλησιάσουν το παιδί τους.

Αυτό ισχύει και για τα μικρά παιδιά και για τα μεγάλα παιδιά. Πώς θα πλησιάσει κανείς το παιδί και πόσο μπορεί να το πλησιάσει; Μπορεί να είναι δυνατό λίγο να το πλησιάσει. Έστω αυτό το λίγο. Όχι να περιορίζεται κανείς αυτάρεσκα-αυτάρεσκα στη δική του τάχα καλή πνευματική κατάσταση και να αδιαφορεί για το παιδί του –διαγράφοντάς το με μια μονοκοντυλιά– που τάχα πήρε τον κακό δρόμο.
 

Να μην επιδεικνύουμε την υπεροχή μας
 
Ούτε όμως και να επιδεικνύουμε στα παιδιά μας την υπεροχή μας. Να διαβάσουμε ένα παράδειγμα:
Η Έθελ, πέντε χρόνων, πάλευε όλο χαρά να στρώσει το κρεβάτι της.

Πέντε χρόνων κοριτσάκι προσπαθούσε να στρώσει το κρεβάτι.

Τραβώντας τα σκεπάσματα, μια από δω και μια από κει, τελικά τα έβαλε εκεί που ήθελε. Η μητέρα μπήκε στο δωμάτιο, είδε το όχι τέλεια φτιαγμένο κρεβάτι και είπε: «Θα το φτιάξω εγώ το κρεβάτι, χρυσή μου. Αυτά τα σκεπάσματα είναι πολύ βαριά για σένα».

Με τη στάση της η μητέρα δεν υπονοεί μονάχα πως η Έθελ, η κόρη της, είναι κατώτερη, επειδή είναι μικρή, αλλά καταπιάνεται να αποδείξει τη δική της υπεροχή, φτιάχνοντας με τέχνη τα σκεπάσματα, ενώ η Έθελ στέκει παραμερισμένη.

Να μη φανεί καθόλου παράξενο το ότι δεν είναι λίγες οι μητέρες εκείνες οι οποίες θέλουν να δείξουν στα παιδιά τους, που είναι ακόμη μικρά, την ικανότητά τους, την υπεροχή τους. Όταν οι ίδιες ζουν κάτω από αισθήματα κατωτερότητος και δεν αντέχουν τη ζωή, αλίμονο στα παιδιά εκείνα που πρέπει να σηκώσουν αυτό το βάρος της μητέρας, η οποία θέλει να δείξει, πότε με τον έναν τρόπο, πότε με τον άλλον, την υπεροχή της.

Η ευχαρίστηση από την εκτέλεση της δύσκολης δουλειάς, που ήταν το τράβηγμα των σκεπασμάτων, εξαφανίστηκε μπροστά στην απαίτηση για τελειότητα εκ μέρους της μητέρας. Η Έθελ σύντομα θα κάνει τη σκέψη: «Γιατί να κουράζομαι; Η μητέρα τα καταφέρνει πολύ καλύτερα».

Αν η μητέρα έδειχνε κάποιον ενθουσιασμό για την επιθυμία της Έθελ να στρώσει το κρεβάτι και αν έλεγε κάτι, όπως π.χ.: «Τι καλά που μπορείς να τραβάς τα σκεπάσματα!» ή «Για δέστε ένα μεγάλο κορίτσι που φτιάχνει το κρεβάτι του μοναχό του!», η Έθελ θα ένιωθε τη χαρά της επιτυχίας και την επιθυμία να εξακολουθήσει να στρώνει το κρεβάτι.

Δεν χρειαζόταν να πει ψέμα: «Τι καλά που στρώνεις το κρεβάτι!» Αυτό και το ίδιο το παιδί θα το καταλάβαινε αργότερα, αν όχι τώρα. Θα μπορούσε όμως να πει: «Τι καλά που μπορείς να τραβάς τα σκεπάσματα!» Άλλο τώρα πώς το φτιάχνει το κρεβάτι του. Πάντως, προσπαθεί.

Η Έθελ λοιπόν, αν η μητέρα μιλούσε όπως έπρεπε, «θα ένιωθε τη χαρά της επιτυχίας και την επιθυμία να εξακολουθήσει να στρώνει το κρεβάτι».

Μη λησμονείτε αυτό που έχουμε πει, ότι ένα παιδάκι μεγαλώνει μέσα στο άγνωστο, μέσα στον κόσμο στον οποίο έχει έλθει, και θέλει να επιβεβαιώσει την ύπαρξή του. Και έτσι, πότε τραβάει από δω, πότε τραβάει από κει, για να δει: μπορεί να σταθεί σ᾿ αυτόν τον κόσμο; Τι γίνεται; Να μην πηγαίνει το μυαλό μας ότι πρόκειται περί εγωισμού, ότι κάτι τέτοιες εκδηλώσεις είναι του εγωισμού. Εγωισμός είναι καμιά φορά τα αντίθετα πράγματα, και εγωισμός είναι επίσης αυτά που κάνουν οι μητέρες.

Όσο τσαλακωμένα κι αν ήταν τα σεντόνια, η μητέρα θα έπρεπε να αντισταθεί στον πειρασμό να δείξει στην κόρη της πόσο καλύτερα τα καταφέρνει εκείνη, και να διορθώσει το κρεβάτι αργότερα, όταν το παιδί δεν θα ήταν μπροστά.

Ποτέ δεν θα έπρεπε η προσοχή της Έθελ να στραφεί στα τσαλακώματα που έχει αφήσει πάνω στα σεντόνια. Αφού η Έθελ θα είχε στρώσει το κρεβάτι της αρκετές φορές μοναχή της, η μητέρα θα μπορούσε να την ενθαρρύνει να το στρώνει πιο καλά, κάνοντας προσεκτικά ορισμένες υποδείξεις, όπως, π.χ.: «Τι θα έλεγες, να τύλιγες όλα μαζί τα σκεπάσματα και ύστερα να τα τραβούσες πάλι όλα μαζί προς τα επάνω;» Ή «Τι θα γινόταν, αν τα τραβούσες λίγο από δω;»

Αντί να της πει αυτό που της είπε: «Δεν τα έστρωσες καλά. Στάσου να τα φτιάξω εγώ», έπρεπε να της πει: «Για πιάσε λίγο, παιδί μου, από κει. Για, να τα τραβήξουμε λίγο έτσι· για, να τα τραβήξουμε λίγο αλλιώς».

Αυτό όμως θέλει υπομονή. Θέλει να νιώθει κανείς ότι είναι γονέας. Με συγχωρείτε. Είμαι έξω από τον χορό, και μήπως τα παραλέω καμιά φορά. Με συγχωρείτε πάρα πολύ. Δεν θα ήθελα να λεχθεί καμιά λέξη, που δεν θα θέλατε να την ακούσετε, που δεν θα θέλατε να τη δεχθείτε. Μπορείτε να τη γυρίσετε πίσω. Απλώς, προσπαθούμε να πούμε μερικά πράγματα. Θέλει λοιπόν κόπο, θέλει υπομονή, θέλει στοργή, αγάπη, θέλει σεβασμό, και όχι να θεωρούμε ότι το παιδί είναι ένα άψυχο πράγμα, ένα αντικείμενο.
Όταν θα ερχόταν η μέρα που θα έπρεπε να αλλάξουν τα σεντόνια, η μητέρα θα μπορούσε να προτείνει στην Έθελ να στρώσουν το κρεβάτι μαζί, και έτσι να αρχίσουν ένα παιγνίδι, αποφεύγοντας η μητέρα την κριτική και κάνοντας πάντοτε εποικοδομητικές υποδείξεις στο παιδί: «Τώρα θα σηκώσουμε και οι δυό μια άκρη από το στρώμα και θα βάλουμε από κάτω μια άκρη του σεντονιού. Τώρα θα τραβήξουμε μαζί, ώστε το επάνω μέρος του σεντονιού να φθάσει το προσκέφαλο…» Έτσι, η εξάσκηση γίνεται ένα ευχάριστο παιγνίδι –κανένας υπαινιγμός ότι η Έθελ δεν ξέρει να το κάνει– και μητέρα και κόρη διασκεδάζουν κάνοντας κάτι μαζί.
 
_________________

[1]. Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Έργα, εκδ. «Γρηγόριος ο Παλαμάς», τομ. 28, Θεσσαλονίκη 1978, σσ. 548-550.

Πηγή: (Αποσπάσματα από το βιβλίο του π. Συμεών Κραγιoπούλου Γονείς και παιδιά, τόμος Α’, β΄ έκδ., σσ. 336-338, 361-362 και 371-374.), Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ο Στρατός Ξηράς δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα να δημιουργήσει τα κατάλληλα μυαλά να σκεφθούν πώς θα αντιμετωπίσουν τις απειλές, το πλαίσιο των οποίων καθορίζονται από το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το ΓΕΕΘΑ, επισήμανε ο αρχηγός ΓΕΣ αντιστράτηγος Αλκιβιάδης Στεφανής μιλώντας στην εκπομπή των Ενόπλων Δυνάμεων «Με αρετή και τόλμη».

«Με βάση λοιπόν το Υπουργείο μας και το ΓΕΕΘΑ και τις κατευθύνσεις τις οποίες έχουμε, ο ελληνικός στρατός βρίσκει λύσεις. Θα ήθελα να πω κάτι πολύ σημαντικό: Εμάς δεν μας ενδιαφέρουν τόσο οι απειλές. Γιατί αν ψάχνουμε για τις απειλές και αναζητούμε λύση για κάθε απειλή πιθανόν κάτι να ξεχάσουμε πιθανόν κάτι να μην ερμηνεύσουμε σωστά.

»Εκείνο το οποίο έχει πάρα πολύ μεγάλη σημασία για το Γενικό Επιτελείο Στρατού είναι να δημιουργήσει τα κατάλληλα μυαλά να σκεφτούνε το πώς θα αντιμετωπίσουνε τις απειλές. Δημιουργούμε τους ανθρώπους με την ακαδημαϊκή και επιχειρησιακή εκπαίδευση έτσι ώστε να είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν κάθε τι», ανέφερε.

Παράλληλα ο αρχηγός ΓΕΣ τόνισε ότι η άμυνα της χώρας είναι ο «κύριος λόγος ύπαρξής μας». Για να το επιτύχουμε αυτό συνέχισε «εκτός από τη σκληρή εκπαίδευση την οποία κάνουμε και τις ασκήσεις μας, έχουμε ανοίξει τις σκέψεις μας και στην εξωστρέφεια με την κοινωνική προσφορά» καθώς «θεωρούμε και πιστεύουμε ότι όταν θα έρθει η ώρα να αμυνθούμε, όλοι οι πυλώνες της χώρας πρέπει να εμπλακούν. Ο ελληνικός Στρατός πρέπει να είναι στενά διασυνδεδεμένος με τον ελληνικό λαό και για να γίνει αυτό πρέπει από την περίοδο της ειρήνης να του προσφέρουμε τις εξαιρετικές δυνατότητες που έχουμε» συνέχισε και αναφέρθηκε στη στήριξη των απομακρυσμένων νησιών και των νοσοκομείων του ΕΣΥ με τη διάθεση στρατιωτών και αξιωματικών ιατρών, στη ΜΟΜΚΑ και το Μηχανικό για την αντιμετώπιση καταστροφών, στη διδασκαλία ξένων γλωσσών στη Δήλο από στρατιώτες κλπ.

O αρχηγός ΓΕΣ αφού επισήμανε ότι «παρελθόν και παρόν αποτελούν εγγύηση για το μέλλον», ευχαρίστησε δε τόσο τον προηγούμενο αρχηγό όσο και τους πριν από αυτόν αρχηγούς και όλα τα στελέχη που έθεσαν τις βάσεις για το μέλλον το οποίο «φτάνει, έρχεται πολύ πιο γρήγορα από ότι το περιμένουμε. Με σύνεση, με λογική και με τεράστιο πάθος για αυτό το οποίο κάνουμε το προγραμματίζουμε σε δύο επίπεδα: οργανωτικά και επιχειρησιακά. Με καινοτόμες λύσεις, με δράσεις άμεσες και επίκαιρες», παρατήρησε.

Ο αρχηγός ΓΕΣ αναφέρθηκε ιδιαίτερα στη λεβεντιά και την υπερηφάνεια των στρατιωτών μας που αν και ολοκληρώνουν την 5μηνη υπηρεσία σε δύσκολες φρουρές «δεν θέλουν να φύγουν και να γυρίσουν στα σπίτια τους και θέλουν να παραμείνουν εκεί. Αυτό είναι τεράστια επιτυχία για εμάς και για τη δουλειά που κάνουμε», κατέληξε.

Πηγή: ΑΠΕ - ΜΠΕ

Ο Αντγος Αλκιβιάδης Στεφανής είναι Αρχηγός ΓΕΣ.

Βιογραφικό. Αλκιβιάδης Στεφανής

Ημερομηνία Γεννήσεως 07 Οκτωβρίου 1959

Τόπος Γεννήσεως Αθήνα

Εκπαίδευση

Απόφοιτος της Στρατιωτικής Σχολής Ευελπίδων (ΣΣΕ) Τάξης 1982 (Ανθυπίλαρχος).

Παρακολούθησε όλα τα προβλεπόμενα Σχολεία Εκπαίδευσης Αξιωματικών Τεθωρακισμένων.

Παρακολούθησε το Προκεχωρημένο Σχολείο Αξιωματικών Τεθωρακισμένων στις ΗΠΑ (Army Armor School, Fort Knox, Kentucky).

Αποφοίτησε από την Ανωτάτη Σχολή Πολέμου.

Αποφοίτησε από τη Σχολή Εθνικής Αμύνης.

Αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας (National Defense University-NDU) στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ όπου απέκτησε MBA σε «Στρατηγικές Ασφαλείας».

Σταδιοδρομία 3 Μαρτίου 2016 – σήμερα

Διοικητής Γ’ΣΣ/NRDC-GR, κατόπιν απόφασης του ΚΥΣΕΑ.

2015 – 2016

Διευθυντής του Δ΄ Κλάδου στο ΓΕΣ (ΓΕΣ/ΔΔ΄Κ).

2014 – 2015

Διοικητής της 95ης Μεραρχίας «ΔΙΑΓΟΡΙΔΩΝ».

2012 – 2014

Διευθυντής του Δ΄ Κλάδου στο ΓΕΣ(ΓΕΣ/ΔΔ΄Κ).

2011 – 2012

Διοικητής της XXIII Τεθωρακισμένης Ταξιαρχίας «ΔΟΡΥΛΑΙΟ».

2010 – 2011

Διευθυντής στη Διεύθυνση Αμυντικού Σχεδιασμού και Προγραμματισμού του ΓΕΣ (ΓΕΣ/ΔΑΣΠ).

2009 – 2010

Υποδιοικητής της 50ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας Πεζικού «ΑΨΟΣ».

2008 – 2009

Πανεπιστήμιο Εθνικής Άμυνας (National Defense University-NDU) στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ.

2007 – 2008

Επιτελάρχης στην XXIII Τεθωρακισμένη Ταξιαρχία «ΔΟΡΥΛΑΙΟ».

2005 – 2007

Διευθυντής Γραφείου Μετεξέλιξης των Ενόπλων Δυνάμεων στο ΓΕΕΘΑ.

2002 – 2005

Αξιωματικός Επιχειρήσεων της Ελληνικής Στρατιωτικής Αντιπροσωπείας στο Διεθνές Στρατιωτικό Επιτελείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

2000 – 2002

Υπασπιστής Στρατού Ξηράς του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας.

1998 – 2000

Διοικητής 98ης Επιλαρχίας Μέσων Αρμάτων.

Προγενέστερες Θέσεις

Εκπαιδευτής στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων.

Διοικητής Ουλαμού και Ίλης σε Μονάδες Τεθωρακισμένων καθώς και επιτελικές θέσεις Σχηματισμών.

Ξένες Γλώσσες

Αγγλικά

Διαμνημονεύσεις Μετάλλια Του έχουν απονεμηθεί όλα τα προβλεπόμενα για το βαθμό του παράσημα, μετάλλια και διαμνημονεύσεις.

«Μη γίνεσθε ετεροζυγούντες απίστοις· τις γαρ μετοχή δικαιοσύνη και ανομία, ή τις κοινωνία φωτί προς σκότος; τις δε συμφώνησις Χριστού προς Βελίαρ, ή τις μερίς πιστών μετά απίστου; τις δε συγκατάθεσις ναώ Θεού μετά ειδώλων; ημείς γαρ ναός Θεού εσμέν ζώντος» (Β΄Κορ. στ’ 14-16), μας διδάσκει ο Απόστολος των Εθνών Παύλος. Ο λόγος τούτος αποτελεί απάντηση σε όσους εκπίπτουν των λόγων της αληθείας, με την ανθρωπάρεσκη και μη «εν αληθεία» αγάπη των προς τους αλλοθρήσκους.

Ο Άγιος Φιλούμενος, ο μάρτυρας και ομολογητής, ζώντας ανάμεσα σε Εβραίους και Μουσουλμάνους «πήγαινε με τον Σταυρό στο χέρι». Δεν έδωσε μάθημα διαθρησκειακής συνύπαρξης, αλλά μάθημα της εν αληθεία αγάπης. Το «καύσις καρδίας προς πάντα άνθρωπον», υπεδείκνυε την εν αληθεία αγάπη και ομολογία της αλήθειας. Η συγκρητιστική συνύπαρξη θρησκειών ήταν ξένη προς αυτόν τον μεγάλο μάρτυρα και ομολογητή.

Ο Άγιος Φιλούμενος ζώντας στους Αγίου Τόπους, είχε ένα καθημερινό συναπάντημα με Εβραίους και Μουσουλμάνους, κυρίως στην αγορά. Σε τέτοια συναπαντήματα είναι πολύ εύκολο να πρυτανεύσει η ανθρωπάρεσκη και ιδεολογική αγάπη. Ο Άγιος Φιλούμενος, ο Ιερομάρτυς και Ομολογητής όμως υπέδειξε την κατά Θεό συνύπαρξη με τους Εβραίους και τους Μουσουλμάνους.

Ο Άγιος υπέδειξε την πραγματική συνύπαρξη, που δεν περιθωριοιποιεί την αλήθεια της Πίστης, προς χάρη της ανθρωπάρεσκης και ιδεολογικής αγάπης. Υπέδειξε την πραγματικήν εν αληθεία αγάπη. Ήταν παντελώς ξένο γι’ αυτόν το συγκρητιστικό ιδεολόγημα της «συνύπαρξης θρησκειών». Ο Άγιος Φιλούμενος «πήγαινε με τον Σταυρό στο χέρι». Το ευφάνταστο ‘’συνύπαρξη σημαίνει ύπαρξη’’, δεν μπορεί να αποτελεί οδηγό της εν αληθεία αγάπης.

Το απάνθρωπο συγκρητιστικό ιδεολόγημα της «συνύπαρξης θρησκειών», που επιμένει προς χάρη της ανθρωπάρεσκης αγάπης, στην παράλληλη βιοτή ήταν ξένο στον Άγιο. Η ανθρωπάρεσκη αγάπη αναπαύει μόνο «όλα τα κοσμικά παιδιά, που αγαπούν τον κόσμον», κατά τον Όσιο Παΐσιο. Φυσικά αυτά φαντάζουν ακρότητες για τους διαθρησκειακούς οικουμενιστές.

Ο Άγιος Φιλούμενος «πήγαινε με τον Σταυρό στο χέρι», όπως μου διηγήθηκε κάποιος που ως ιερομόναχος στους Αγίου Τόπους συλλειτούργησε μαζί του. Κατέβαινε, μου διηγήθηκε, στην αγορά και καθημερινά ομολογούσε την Πίστη του στον Χριστό. Η ησυχαστική ζωή του Αγίου μας και η κατά Χριστόν σιωπή, έβρισκε τη συνέχειά της στην Ομολογία της Αληθινής Πίστης. Δεν φοβόταν. Η ομολογία της Πίστης του στον Χριστό, ήταν το βασικό χαρακτηριστικό της συνύπαρξης με ανθρώπους που βρίσκονται σε πλάνη. ‘’Πήγαινε με το Σταυρό στο χέρι’’, γιατί γνώριζε ότι η τελεία εν Χριστώ αγάπη είναι η εν αληθεία αγάπη.

Δεν ήταν ελλειματική η αγάπη του Αγίου Φιλουμένου προς τους αρνητές του Χριστού, αλλά απεναντίας φανέρωνε το κάλλος της κατά Χριστόν αγάπης. Γνώριζε ο Άγιος Φιλούμενος ότι μπορούμε να ομιλούμε για ειρηνική συνύπαρξη λαών, όχι όμως για συνύπαρξη θρησκειών. Αυτό το παράδειγμα του Αγίου Φιλουμένου, ας έχουμε κατά νου, κάθε φορά που ανθρωπάρεσκη ιδεολογική αγάπη, θα μας υποβάλλει συγκρητιστικά ολισθήματα. Άγιε του Θεού πρέσβευε υπέρ ημών.

Πηγή: Ακτίνες

Θεωρώ καύχημα εν Κυρίω και τιμή το γεγονός ότι ένας από τους εσχάτους ιεραποστόλους της Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού μας ήταν μοναχός Αγιορείτης. Ως γνωστόν, η Ιερά Μονή μας του Οσίου Γρηγορίου ευτύχησε να τον εγγράψει στους μοναχικούς καταλόγους της και να τον συγκαταριθμήσει στην Αδελφότητά της από το φθινόπωρο του 1977. Ο Γέροντάς του και Καθηγούμενος της Μονής μας Αρχιμανδρίτης Γεώργιος γνώριζε ότι το πρόγραμμα του νεαρού τότε Ιωάννη Ασλανίδη από τη Θεσσαλονίκη ήταν μοναχισμός και ιεραποστολή. Παρότι ο αγιορείτικος μοναχισμός είναι περισσότερο ησυχαστικός, για τον νεαρό Ιωάννη, μετά και από προτάσεις διακεκριμένων και φωτισμένων μακαριστών τώρα Αγιορειτών Πατέρων, έγινε δεκτή η επιθυμία του και η για κάποιο διάστημα παραμονή του στη Μονή.

Μετά από ένα χρόνο σχετικής πνευματικής προετοιμασίας έγινε κληρικός και αναχώρησε για την Αφρική, την οποία γνώριζε από παλαιότερα. Επί 15 μήνες ήταν ο αποκλειστικός συνεργάτης του τότε ιεραποστόλου ιερομονάχου π. Αμφιλοχίου Τσούκου (νυν Μητροπολίτου Νέας Ζηλανδίας). Στο διάστημα αυτό που ξεκίνησε από τον Ιούλιο του 1975 ανήγειρε με το οικοδομικό του συνεργείο «Αστραπή» εννιά εκκλησίες και απέσπασε τον θαυμασμό και την έκπληξη των άλλων εντοπίων θρησκευτικών Κοινοτήτων.

Από τότε ερχόταν μια φορά στα δύο-τρία χρόνια στην Ελλάδα και στο Άγιον Όρος για περισυλλογή και αγορά αναγκαίων πραγμάτων, ενώ με τον Γέροντά μας διατηρούσε στενή επικοινωνία με αλληλογραφία και τον ενημέρωνε για την πορεία του έργου του.

Το καλοκαίρι του 1988 ήταν γι’ αυτόν, σύμφωνα με τις ανεξιχνίαστες βουλές του Θεού, και το τελευταίο της επίγειας ζωής του. Το ζωηρό ενδιαφέρον μου για τα κατορθώματά του μ’ έφερνε συχνά στο κελλί του. Ήθελα να τον βλέπω, να τον ακούω διηγούμενον, να τον ερωτώ και ν’ απολαμβάνω τις ωραίες εμπειρίες του, αλλά και να τρομάζω μπροστά στις επικίνδυνες περιπέτειές του.

Κάποια ημέρα μου είπε: «Πρέπει να γράψω κάτι για το έργο της Ιεραποστολής, διότι οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τις δυσκολίες του έργου και τον τρόπο διεξαγωγής του». Καθημερινά έγραφε. Κάποτε τελείωσε τη συγγραφή. Άλλος αδελφός τη διόρθωσε και σε λίγο καιρό κυκλοφόρησε μικρό βιβλίο με τίτλο: «Σκέψεις για την Ιεραποστολή μέσα από την πράξη». Άλλοτε μου πρότεινε: «Πρέπει να γράψεις το ημερολόγιό μου. Με συνέχει ο πόθος διαδόσεως της ιεραποστολικής ιδέας».

Συχνά τον έβρισκα ξαπλωμένο στο κρεβάτι να τραβά κομποσχοίνι. Μου έλεγε: «Υποφέρω από ισχυρούς πονοκεφάλους, λόγω ηλιάσεως. Το κλίμα της Αφρικής είναι βαρύ για τον ευρωπαίο. Η ελονοσία είναι μόνιμη κατάσταση σε υπολανθάνουσα μορφή. Οι δυνάμεις μου εξαντλήθηκαν. Δεν έχω κουράγιο να κατέβω ούτε στην παραλία. Κι όμως το έργο πρέπει να συνεχισθεί με όσες δυνάμεις ακόμη διαθέτω».

Μετά από αρκετές ημέρες, κι αφού εξομολογήθηκε στον Γέροντά μας, άρχισε να λειτουργεί σχεδόν καθημερινά. Μετά τις Ακολουθίες είχε επικεντρώσει το ενδιαφέρον του στην εκμάθηση των τυπικών των Ακολουθιών, ακόμη και στις λεπτομέρειές τους. Ήθελε να κατεβάσει το Άγιο Όρος στην Αφρική. Επιθυμούσε να μεταδώσει κάτι από την παράδοση, το πνεύμα, το ήθος και τη ζωή των Αγιορειτών πατέρων και στους αγαπημένους του ιθαγενείς αδελφούς. Δεν έχει τόση σημασία τι κατόρθωσε στην προσπάθειά του αυτή. Μετά την αδόκητη αναχώρησή του απ’ αυτόν τον κόσμο, ο διάδοχός του Αρχιμανδρίτης π. Μελέτιος μας έλεγε στα πρώτα χρόνια της εκεί διακονίας του: «Είναι μεγάλο το έργο του παπά-Κοσμά στην Αφρική. Όλα τα αγιορείτικα τυπικά τα βρήκα κάτω. Οι Χριστιανοί με τα κομποσχοίνια τους στο χέρι. Μέσα στην εκκλησία ψάλλουν όλοι μαζί με προεξάρχουσα τη χορωδία των αγοριών. Κανείς δεν θα κοινωνήσει εάν πρώτα δεν εξομολογηθεί. Κρατούν τις νηστείες Τετάρτης και Παρασκευής. Επιτελούν καθημερινά τις Ακολουθίες Όρθρου, Εσπερινού και Μικρού Αποδείπνου. Τις Κυριακές οι εκκλησιαζόμενοι ξεπερνούν τους 400.

Ο π. Κοσμάς ζούσε και ενεργούσε ως ένας αληθινός πνευματικός και σαρκικός τους πατέρας. Μεριμνούσε ακατάπαυστα για όλα τα έργα της ιεραποστολής. Συντηρούσε δύο οικοτροφεία αγοριών και κοριτσιών και παρείχε όλα τα απαραίτητα για τη διατροφή, διαμονή και σπουδή όλων αυτών των παιδιών. Ευελπιστούσε ότι μελλοντικά απ’ αυτά τα παιδιά θα βγάλει τους συνεργάτες του, ιερείς και κατηχητές, γεωπόνους και νοσοκόμους, δασκάλους και τεχνικούς.

Τους είχε βαπτίσει ο ίδιος και αγρυπνούσε για το λογικό του ποίμνιο. Την εποχή των βροχών από Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο όργωνε τα χωριά της περιοχής Κατάγκα για το ποιμαντικό του έργο. Ενώ την άλλη περίοδο των βροχών επισκεπτόταν συνήθως τις κωμοπόλεις, όπου υπήρχαν βαπτιστήρια για βαπτίσεις και τα άλλα Μυστήρια. Τις τελευταίες βαπτίσεις τις έκανε τα Θεοφάνεια του έτους 1989 στον Άγιο Γεώργιο του Κολουέζι. Τότε βάπτισε 300 ιθαγενείς και τέλεσε 24 γάμους.

Αψηφούσε τους κινδύνους και την πάσα ελπίδα του είχε εναποθέσει στην πρόνοια του Χριστού. Σε μια επιστολή του έγραφε: «Δεν με νοιάζει αν με σκοτώσουν, αλλά λυπούμαι γι’ αυτό το έργο που μόχθησα μήπως δεν βρεθούν άνθρωποι να το συνεχίσουν και καταστραφεί».

Είχε πάντοτε την αίσθηση ότι ήταν ένας ταπεινός Απόστολος του Χριστού όχι μόνο για τους ορθοδόξους, αλλά για τον κάθε άνθρωπο ανεξάρτητα από φυλές και θρησκείες. Γι’ αυτό συχνά σταματούσε στους δρόμους να επισκευάσει άλλων αυτοκίνητα, να τραβήξει με το συρματόσχοινο τα καρότσια των χωρικών που τα τραβούσαν φορτωμένα κάρβουνα με τα χέρια πηγαίνοντας στην πόλη. Άλλοτε έβρισκε στους δρόμους πεσμένους από την πείνα ή τις αρρώστιες αδελφούς και τους πήγαινε στο ιατρείο της ιεραποστολής και μετά στο νοσοκομείο. Δεν έκανε οικονομία δυνάμεων.

Τι να πρωτοδιηγηθεί κανείς για την ανοικοδόμηση των εκκλησιών, την οργάνωση και εκμάθηση των συνεργείων του, τα οικοτροφεία, την ανεξάντλητη φιλανθρωπία του, την ίδρυση αγιογραφείου, ξυλουργείου, σιδηρουργείου, τις γεωργικές του καλλιέργειες, τις δενδροφυτείες του, το ζωοτροφείο και τόσα άλλα; Επιλείψει με ο χρόνος διηγούμενον.

Ήλθε όμως η ώρα που είχε ορίσει ο Θεός, ο ακαταμάχητος και ακούραστος αυτός εργάτης του Ευαγγελίου να μεταβεί στα ουράνια σκηνώματα. Μόνο εκεί ήταν δυνατόν να ξεκουρασθεί. Την τελευταία ημέρα της ζωής του λειτούργησε το πρωί στον ναό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου της Ελληνικής Κοινότητας Λουμπουμπάσι. Για πρώτη φορά μιλούσε στους Έλληνες Χριστιανούς μας περί μετανοίας με τα μάτια του βουρκωμένα. Τους υπενθύμισε το μυστήριο του θανάτου και ότι για όλους θα πρέπει από εδώ να ανατείλει η χαρά της ανεσπέρου ημέρας της Βασιλείας των Ουρανών. Ο Κύριος είχε ήδη προετοιμάσει το σχέδιό Του για την αιώνια ανάπαυσή του εκείνη τη βραδιά της 27ης Ιανουαρίου 1989. Μετά την πλαγιομετωπική σύγκρουση με φορτηγό αυτοκίνητο διερχόμενο από την αντίθετη κατεύθυνση, έπεσε κάτω. Πρόλαβε και είπε μόνο τα εξής λόγια στον βοηθό του ιθαγενή Μωυσή: «Τα δύο μπουκάλια έχουν άγιο Μύρο. Τα χρήματα είναι κάτω από το κάθισμά μου. Να τα δώσετε στην Ιεραποστολή. Καλή αντάμωση». Χωρίς κάποιο εξωτερικό θανάσιμο τραύμα ο θάνατός του ήλθε ακαριαία από συγκοπή.

Ως άνθρωποι λυπούμαστε για τον πρόωρο θάνατο του παραδελφού μας παπά-Κοσμά που αντάλλαξε τα επίγεια με τα επουράνια στην ηλικία των 47 μόλις ετών. Στο βάθος όμως της ψυχής μας έχουμε μια πνευματική χαρά διότι ο μακαριστός αδελφός μας νίκησε τον κοσμοκράτορα και αναπαύθηκε στους κόλπους του Θεού.

Ευχαριστούμε τον Θεό διότι τον εξέλεξε και τον έστειλε για τον ευαγγελισμό των Εθνών. Ευχαριστούμε τους ευσεβείς γονείς του που τον ανέθρεψαν εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου και με κάθε τρόπο τον βοήθησαν στο έργο του. Ευχαριστούμε και τον π. Κοσμά διότι με τους φλογερούς του αγώνες επεξέτεινε τα όρια της Ελλάδας και της Ορθοδοξίας μας μέχρι την Κεντρική Αφρική. Με το εκκλησιαστικό, κοινωνικό, φιλανθρωπικό και ποιμαντικό του έργο τίμησε την Πατρίδα και την Εκκλησία μας. Είθε να φωτίσει ο Θεός κι άλλους αδελφούς στο θεάρεστο αυτό έργο της σωτηρίας ψυχών απανταχού της γης. Το θυσιαστικό και πρωτοποριακό έργο του π. Κοσμά θα πρέπει να ενεργοποιήσει όχι μόνο μέλη της Εκκλησίας μας, αλλά ολόκληρη την Εκκλησία και την Πολιτεία της Χώρας μας για να μεταφυτευθούν και αλλού οι ρίζες του Ελληνοχριστιανικού μας δένδρου, του οποίου την επικαρπία εμείς γευόμαστε εδώ και δύο περίπου χιλιάδες χρόνια.

Πηγη: (Ομιλία στο 40ήμερο μνημόσυνο του π. Κοσμά, στο Μετόχι της Αναλήψεως της Ι. Μ. Σίμωνος Πέτρας Βύρωνος Αθηνών, τον Μάρτιο του 1989.), Κοινωνία Ορθοδοξίας