
Σχόλιο Ρωμαίικου Ὁδοιπορικοῦ: Ἡ ἀνθρωπότητα, ἐλεγχόμενη πλήρως ἀπὸ τὶς σκοτεινὲς δυνάμεις καὶ ὑποβοηθούμενη ἀπὸ τὰ ἰσχυρὰ μέσα ποὺ διαθέτουν, διακηρύσσει πὼς ἀγωνίζεται γιὰ τὴν δημοκρατία καὶ τὶς ἀξίες της. Ὅμως τὸ ψέμα καὶ ἡ ὑποκρισία προδίδονται καὶ αὐτοαποκαλύπτονται. Δὲν ὑπῆρξε παρόμοιο πολιτειακὸ σύστημα, τῶν τελευταίων τουλάχιστον δεκαετιῶν, ποὺ νὰ ἔχει ἐπιστρατεύσει τόσες πολλὲς ταμπέλες, τόσους χαρακτηρισμούς, σὲ ἀνθρώπους ἢ σὲ ὁμάδες ἀνθρώπων (ρατσιστής, ὁμοφοβικὸς κλπ), ὥστε νὰ καταστοῦν ὁ φόβος καὶ ὁ τρόμος στοὺς πάντες…
Γιὰ τὸ θέμα τῆς ἀναδοχῆς καὶ τῆς υἱοθεσίας ἀπὸ ὁμόφυλα ζευγάρια τοποθετήθηκαν μὲ κείμενό τους 55 ἀκαδημαϊκοὶ ψυχολόγοι ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὸ ἐξωτερικό.
Στὴν παρέμβασή τους ἀναφέρουν:
Ὡς πανεπιστημιακοί τῆς Ἑλλάδας καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ στὸν εὐρύτερο χῶρο τῆς ψυχολογίας, ἐπιθυμοῦμε νὰ συνδράμουμε στὴ δημόσια συζήτηση ποὺ διεξάγεται σχετικὰ μὲ τὴν ἀναδοχὴ ἀλλὰ καὶ τὴν υἱοθεσία ἀπὸ ὁμόφυλα ζευγάρια, μὲ τὴν...
παρακάτω τοποθέτηση, ἡ ὁποία βασίζεται αὐστηρὰ στὴν ἐπιστημονικὴ βιβλιογραφία καὶ εἶναι σὲ συμφωνία μὲ τὶς δημόσιες τοποθετήσεις τῆς Ἀμερικανικῆς Ψυχολογικῆς Ἑταιρείας, τῆς Ἀμερικανικῆς Ψυχιατρικῆς Ἑταιρείας, τῆς Ἀμερικανικῆς Ἰατρικῆς Ἑταιρείας καὶ τῆς Ἀμερικανικῆς Ἀκαδημίας Παιδιατρικῆς (βλ. https://goo.gl/2yqcF2).
Ἡ ἀνασκόπηση τῆς σχετικῆς ἐπιστημονικῆς βιβλιογραφίας καταλήγει στὸ ξεκάθαρο συμπέρασμα ὅτι ὁ σεξουαλικὸς προσανατολισμὸς τῶν γονέων δὲν ἔχει μετρήσιμες ἐπιπτώσεις στὴν ποιότητα τῶν σχέσεων γονέα-παιδιοῦ, στὴν ψυχικὴ ὑγεία τῶν παιδιῶν ἢ στὴν κοινωνική τους προσαρμογή. Δὲν ἔχουν βρεθεῖ διαφορὲς ἀναφορικὰ μὲ κρίσιμους παράγοντες, ὅπως ἡ αὐτοεκτίμηση, τὸ ἄγχος, ἡ κατάθλιψη καὶ τὰ προβλήματα συμπεριφορᾶς. Κατὰ συνέπεια, οἱ ἰσχυρισμοὶ ὅτι τὰ παιδιὰ ὁμοφυλόφιλων γονέων δὲν ἀναπτύσσονται τὸ ἴδιο καλὰ σὲ σχέση μὲ τὰ παιδιὰ ἑτεροφυλόφιλων γονέων, δὲν βρίσκουν ὑποστήριξη στὴν ἐπιστημονικὴ ἐρευνητικὴ βιβλιογραφία. Ἀντίθετα, τὰ ἐπιστημονικὰ εὐρήματα συμφωνοῦν στὸ ὅτι οἱ ὁμοφυλόφιλοι ἄνθρωποι εἶναι τόσο κατάλληλοι καὶ ἱκανοὶ ὡς γονεῖς ὅσο εἶναι καὶ οἱ ἑτεροφυλόφιλοι. Ἐπιπρόσθετα, ἡ ἐμπειρικὴ ἔρευνα δὲν ὑποστηρίζει τὴν ἀντίληψη ὅτι ἡ ἀνατροφὴ ἀπὸ ὁμοφυλόφιλο γονέα ἐπηρεάζει τὴν ἀνάπτυξη τῆς ταυτότητας φύλου τοῦ παιδιοῦ, ἐνῶ δὲν ὑπάρχουν ἐμπειρικὰ δεδομένα ὅτι ἡ παρουσία τόσο τοῦ ἀντρικοῦ ὅσο καὶ τοῦ γυναικείου προτύπου στὸ σπίτι προάγει τὴν προσαρμογὴ καὶ εὐεξία παιδιῶν καὶ ἐφήβων.
Ἑκατοντάδες μελέτες ποὺ διεξήχθησαν τὶς τελευταῖες δεκαετίες, ἔχουν ὁδηγήσει σὲ συμφωνία σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τοὺς παράγοντες ποὺ σχετίζονται μὲ τὴν ὑγιῆ προσαρμογὴ τῶν παιδιῶν καὶ τῶν ἐφήβων. Οἱ τρεῖς πιὸ σημαντικοὶ εἶναι: (1) ἡ ποιότητα τῶν σχέσεων γονέα-παιδιοῦ, (2) ἡ ποιότητα τῶν σχέσεων τῶν σημαντικῶν ἐνηλίκων στὴ ζωὴ τοῦ παιδιοῦ ἢ τοῦ ἐφήβου (γιὰ παράδειγμα οἱ σχέσεις ἀνάμεσα στοὺς γονεῖς) καὶ (3) οἱ οἰκονομικοὶ καὶ ἄλλοι πόροι ποὺ εἶναι στὴ διάθεση τοῦ παιδιοῦ ἢ τοῦ ἐφήβου. Οἱ παράγοντες αὐτοὶ φαίνεται νὰ εἶναι οἱ ἴδιοι ἀνεξάρτητα ἀπὸ τὸν σεξουαλικὸ προσανατολισμὸ τῶν γονέων. (Βιβλιογραφία ποὺ ὑποστηρίζει τὰ παραπάνω συμπεράσματα βρίσκεται ἐδῶ: goo.gl/YeyPxm).
Τὴν παρέμβαση συνυπογράφουν οἱ:
1. Αὐδὴ Εὐρυνόμη, Ἀναπληρώτρια Καθηγήρια Κλινικῆς Ψυχολογίας, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
2. Ἀθανασιάδου Χριστίνα, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Συμβουλευτικῆς Ψυχολογίας, Ἀριστοστέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
3. Ἀντωνίου Φαίη, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Παιδαγωγικῆς τῶν Ἀτόμων μὲ Εἰδικὲς Ἀνάγκες, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
4. Ἀποστολίδης Θεμιστοκλῆς, Professeur de Psychologie sociale de la sante, Aix-Marseille Universite, France
5. Ἀρβανίτης Ἀλέξιος, Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
6. Βακόλα Μαρία, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Διοίκησης Ἀνθρωπίνου Δυναμικοῦ, Οἰκονομικὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
7. Βατάκη Ἀργυρῶ, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Γνωστικῆς Πειραματικῆς Ψυχολογίας, Παντεῖο Πανεπιστήμιο Κοινωνικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν
8. Βλάχου Στυλιανῆ, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Συμπεριφορικῶν Νευροεπιστημῶν, Πανεπιστήμιο τοῦ Δουβλίνου (DCU)
9. Γαρδικιώτης Ἀντώνης, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Κοινωνικῆς Ψυχολογίας καὶ ΜΜΕ, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
10. Γεωργάκα Εὐγενία, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικῆς Ψυχολογίας, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
11. Γιακουμάκη Στέλλα, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Κλινικῆς Νευροψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
12. Γιοβαζολιᾶς Θεόδωρος, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Συμβουλευτικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
13. Διακογιώργη Κλεοπάτρα, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Ἀναπτυξιακῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρὼν
14. Δραγώνα Θάλεια, Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
15. Ζιώρη Ἑλένη, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Γνωστικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων
16. Θεμελὴ Ὄλγα, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Ἐγκληματολογικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
17. Ἰατρίδης Τηλεμαχος, Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
18. Κανελλοπούλου Λίσσυ, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια στὶς «Ψυχοδυναμικὲς Θεωρίες Προσωπικότητας», Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
19. Καραγιαννοπούλου Εὐαγγελία, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Ἐκπαιδευτικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων
20. Κατερέλος Ἰωάννης, Καθηγητὴς Μεθοδολογίας Ἔρευνας στὴν Κοινωνικὴ Ψυχολογία, Παντεῖο Πανεπιστήμιο Κοινωνικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν
21. Κορδούτης Παναγιώτης, Καθηγητὴς Κοινωνικῆς Ψυχολογίας τῶν Διαπροσωπικῶν Σχέσεων, Παντεῖο Πανεπιστήμιο Κοινωνικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν
22. Κουνενοὺ Καλλιόπη, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Συμβουλευτικῆς Ψυχολογίας, ΑΣΠΑΙΤΕ
23. Κουρκούτας Ἠλίας, Καθηγητὴς Ψυχολογίας – Εἰδικῆς Ἀγωγῆς, Πανεπιστήμιο Κρήτης
24. Κούτρα Αἰκατερίνη, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Κλινικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
25. Κωνσταντίνου Νίκος, Γνωστικὸς Νευροεπιστήμονας, Τεχνολογικὸ Πανεπιστήμιο Κύπρου
26. Λυπουρλὴ Ἑλένη, Λέκτορας Γνωστικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αἰγαίου
27. Μαλικιώση-Λοΐζου Μαρία, Ὁμότιμη Καθηγήτρια Συμβουλευτικῆς Ψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
28. Μασούρα Ἐλβίρα, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Γνωστικῆς Ψυχολογίας, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
29. Μποζατζὴς Νικόλαος, Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Ἰωαννίνων
30. Νικολάου Ἰωάννης, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Ὀργανωσιακὴς Συμπεριφορᾶς, Οἰκονομικὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
31. Μαντόγλου Σουλτάνα, Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Παντεῖο Πανεπιστήμιο Κοινωνικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν
32. Μιχαὴλ Μαρία, Senior Researcher στὴν Ψυχολογία τῆς Ὑγείας, Πανεπιστήμιο τοῦ Birmingham, Ἡνωμένο Βασίλειο
33. Μπάκα Ἀφροδίτη, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
34. Ντάβου Μπετίνα, Καθηγήτρια Ψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
35. Ξανθοπούλου Δέσποινα, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Ὀργανωσιακὴς Ψυχολογίας, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
36. Οἰκονόμου Ἀλεξάνδρα, Ἀναπληρώτρια Καθηγήτρια Νευροψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
37. Οἰκονόμου Ἠλίας, Ἐπίκουρος Καθηγητὴς Γνωστικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
38. Παναγῆς Γεώργιος, Καθηγητὴς Βιοψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
39. Παπαδάτου-Παστοῦ Μαριέττα, Λέκτορας Νευροψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
40. Παυλόπουλος Βασίλης, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Διαπολιτισμικῆς Ψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
41. Πίνα Ἀφροδίτη, Senior Lecturer Ἐγκληματολογικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο τοῦ Kent, Ἡνωμένο Βασίλειο
42. Σαρρὴ Μαργαρίτα, Associate Lecturer, Open University, Ἡνωμένο Βασίλειο
43. Σιδερίδης Γεώργιος, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Παιδαγωγικῆς Ψυχολογίας, Ἐθνικὸ καὶ Καποδιστριακὸ Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν
44. Σουκάκου Ἔλενα, Honorary Research Fellow, University of Roehampton, Ἡνωμένο Βασίλειο
45. Στάθη Σοφία, Senior Lecturer Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, University of Greenwich, Ἡνωμένο Βασίλειο
46. Στυλιανίδης Στέλιος, Καθηγητὴς Κοινωνικῆς Ψυχιατρικῆς, Παντεῖο Πανεπιστήμιο Κοινωνικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν
47. Τουλουμάκου Ἄννα, Associate Fellow, Scope Center, University of Oxford, Ἡνωμένο Βασίλειο
48. Τριλίβα Σοφία, Καθηγήτρια Κλινικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
49. Τσαμπαρλὴ Ἀναστασία, Καθηγήτρια Κλινικῆς Ψυχολογίας, Πανεπιστήμιο Αἰγαίου
50. Τσακανίκος Ἠλίας, Reader in Psychology, University of Roehampton, Ἡνωμένο Βασίλειο
51. Τσαούσης Ἰωάννης, Ἀναπληρωτὴς Καθηγητὴς Ψυχομετρίας, Πανεπιστήμιο Κρήτης
52. Φίγγου Εὐαγγελία, Ἐπίκουρη Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ψυχολογίας τῶν Διομαδικῶν Σχέσεων, Ἀριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
53. Χαντζὴ Ἀλεξάνδρα, Καθηγήτρια Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Παντεῖο Πανεπιστήμιο
54. Χουχουρέλου Ἀριέττα, University of Roehampton London Online, Ἡνωμένο Βασίλειο
55. Χρυσοχόου Ξένια, Καθηγήτρια Πολιτικῆς καὶ Κοινωνικῆς Ψυχολογίας, Παντεῖο Πανεπιστήμιο Κοινωνικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν
Πηγή: Καθημερινή, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Ὁ δίχρονος Βρετανός Ἄλφι Ἔβανς πάσχει ἀπό μία σπάνια νευροεκφυλιστική ἀσθένεια καί κρατιέται μέ μηχανικά μέσα στή ζωή. Οἱ γονεῖς του ἔχουν πίστη καί θέλουν νά συνεχίσουν τήν προσπάθεια νά κρατηθεῖ τό παιδί τους στή ζωή μέχρι τέλους. Ἀντίπαλός τους σ’ αὐτή τους τήν ἐπιθυμία εἶναι τό… Κράτος! Τό Νοσοκομεῖο τοῦ Λίβερπουλ, κάνοντας χρήση τῆς κρατικῆς νομοθεσίας περί εὐθανασίας, ἐξέφρασε τήν ἄποψη ὅτι, ἐπειδή οἱ γιατροί τοῦ Νοσοκομείου διαπίστωσαν ὅτι τό παιδί δέν ἔχει πλέον ἐλπίδες ζωῆς καί δέν ὁσονούπω δέν θά χτυπάει ἡ καρδιά του, εἶναι πρός τό συμφέρον τοῦ παιδιοῦ ἡ… παύση τῆς μηχανικῆς ὑποστήριξης καί ἄρα ὁ τερματισμός τῆς ζωῆς του καί ἀποφάσισε τήν ἀποσύνδεση τοῦ παιδιοῦ ἀπό τά μηχανήματα, χωρίς τή συναίνεση τῶν γονέων!
Ἡ ἀπόφαση αὐτή ἔγινε δεκτή ὄχι μόνο ἀπό τά βρετανικά δικαστήρια, πού ἀπέρριψαν ὅλες τίς αἰτήσεις τῶν γονέων, ἀλλά καί ἀπό τό Εὐρωπαϊκό Δικαστήριο Ἀνθρωπίνων Δικαιωμάτων, πού ἔκρινε ὅτι τό παιδί βασανίζεται καί εἶναι συμφερότερος ὁ θάνατός του ἀπό τήν προσπάθεια ἐπιβίωσης, πού ἐπιθυμοῦν οἱ γονεῖς του, ἀρνούμενο στούς τελευταίους νά ἔχουν ἄποψη γιά τή ζωή τοῦ παιδιοῦ τους.
Οἱ γονεῖς πρότειναν μάλιστα τή μεταφορά του σέ ἰταλικό νοσοκομεῖο, πού δέχεται νά συνεχίσει τή θεραπεία, ἀλλά καί αὐτό δέν ἔγινε δεκτό. Ἔτσι, τή Δευτέρα 23 Ἀπριλίου ὁ μικρός Ἄλφι ἀποσυνδέθηκε ἀπό τό μηχάνημα ὑποστήριξης. Ὡστόσο, δύο ἡμέρες μετά, ἀνέπνεε ἀκόμα κανονικά, ἀκόμα καί χωρίς μηχανική ὑποστήριξη! Ἡ τελευταία προσπάθεια τῶν γονέων ἦταν νά πάρει τό παιδί τους ἰταλική ὑπηκοότητα, ὥστε νά δικαιοῦται νά πάει σέ ἰταλικό νοσοκομεῖο, κάτι πού πέτυχαν λίγο πρίν ἀποσυνδεθεῖ ἀπό τά μηχανήματα ὁ μικρός Ἄλφι καί πλέον ὅλοι περιμένουν μέ κομμένη τήν ἀνάσα τίς ἐξελίξεις.
Πηγή: Profamily News, Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Αφήστε με να ζήσω! (Radio Spot) από το Κίνημα Αφήστε με να ζήσω! στο κανάλι Vimeo.

Η Μόνικα γεννήθηκε εν Ταγάστη της Νουμιδείας της Αφρικής τω 332 μ.Χ. Οι γονείς της ήσαν ευσεβείς Χριστιανοί δια τούτο φρόντισαν να την αναθρέψουν συμφώνως με τα αθάνατα διδάγματα του Ευαγγελίου. Μολονότι ήσαν αρκετά πλούσιοι, δεν παρασύρθηκαν από τις συνηθισμένες αντιλήψεις να της δώσουν εξωτερικό ψιμύθιο, το επίχρισμα της κοινωνικής αβροφροσύνης. Ζήτησαν κυρίως η κόρη των να ζήσει την χριστιανικών ζωή. Ενεπιστεύθησαν δε την με ταύτα ανατροφή της κόρης των εις μίαν ηλικιωμένη και δοκιμασμένη εις την αρετή και την ευσέβεια υπηρέτρια. Η υπηρέτρια αυτή εργάστηκε όντως μετά ζήλου διά να καταστήσει την Μόνικα ενάρετο, δεν παρέλειπε δε και την αυστηρότητα εν συνδυασμό με την γλυκύτητα, οσάκις παρίστατο ανάγκη, όπως την απομακρύνει από πάσα κακήν συνήθεια, η οποία εκάστοτε ανεφύτρωνε.
Ανατροφή της Μόνικας
Η Μόνικα γεννήθηκε εν Ταγάστη της Νουμιδείας της Αφρικής τω 332 μ.Χ. Οι γονείς της ήσαν ευσεβείς Χριστιανοί δια τούτο φρόντισαν να την αναθρέψουν συμφώνως με τα αθάνατα διδάγματα του Ευαγγελίου. Μολονότι ήσαν αρκετά πλούσιοι, δεν παρασύρθηκαν από τις συνηθισμένες αντιλήψεις να της δώσουν εξωτερικό ψιμύθιο, το επίχρισμα της κοινωνικής αβροφροσύνης. Ζήτησαν κυρίως η κόρη των να ζήσει την χριστιανικών ζωή. Ενεπιστεύθησαν δε την με ταύτα ανατροφή της κόρης των εις μίαν ηλικιωμένη και δοκιμασμένη εις την αρετή και την ευσέβεια υπηρέτρια. Η υπηρέτρια αυτή εργάστηκε όντως μετά ζήλου διά να καταστήσει την Μόνικα ενάρετο, δεν παρέλειπε δε και την αυστηρότητα εν συνδυασμό με την γλυκύτητα, οσάκις παρίστατο ανάγκη, όπως την απομακρύνει από πάσα κακήν συνήθεια, η οποία εκάστοτε ανεφύτρωνε.
Αλλά παρά τις συμβουλές και τας προφυλάξεις, τας οποίας ελάμβανε η γραία εκείνη υπηρέτρια, η Μόνικα νικήθηκε από μίαν κακήν συνήθεια. Ας αφήσουμε δε τον υιό της τον Άγιο Αυγουστίνο να μας διηγηθεί με απλότητα, αλλά και με θαυμαστή γλαφυρότητα το παράπτωμα της μητρός:
«Καί πῶς ὤ Θεέ μου, εἶχε διολισθήσει εἰς τήν Μόνικά της, διηγοῦμαι τά τῆς δούλης σου ἐγώ ὁ υἱός της, κάποια ἐπιθυμία πρός τόν οἶνον. Ἐπειδή ἦτο φρόνιμος καί λογική, οἱ γονεῖς τῆς την ἔστελλον εἰς τήν οἰναποθήκην, ὅπως φέρη οἶνον ἀπό τό βαρέλιον. Ἀλλ’ ἐκεῖ εἰλκύσθη κατ’ ἀρχάς καί ἤθελε νά δοκιμάση, ἄν τό κρασί εἶναι καλόν. Τῆς ἠρεσε καί ἐνικήθη. Μέ τήν πάροδον δέ τοῦ χρόνου ὀλίγον κατ’ ὀλίγον, ὄχι μόνον ἐδοκίμαζεν ἁπλῶς, ἀλλ’ ἔπινε πολλά ποτήρια οἴνου. Δέν ἐπρατε τοῦτο ἀπό ἀγάπην πρός τό ποτόν, ἀλλ’ ἀπό νεανικήν ἀπερισκεψίαν, ἡ ὅποια δέν διορθώνεται ἄλλως παρά μέ τήν αὐστηρᾶν ἐπέμβασιν τῶν γονέων. Ἐν τῷ μεταξύ ὅμως προσθέτουσα ἀπό ἡμέρας εἰς ἡμέραν σταγόνα πρός σταγόνα, ἡ περιφρόνησις τῶν μικρῶν ὑποχωρήσεων φέρει ἀσυναισθήτως εἰς ὄλεθρον, παρεσύρθη ὑπό τῆς συνήθειας νά καταπίνη ὁλόκληρα ποτήρια.»
Και έρωτα ο Αυγουστίνος:
«Πού ήτο κατά την ώρα εκείνην, η τόσο φρόνιμος γραία με τας ρητάς απαγορεύσεις; Ούτε ο πατήρ αυτής ούτε η μήτηρ της ήσαν εκεί. Αλλά συ ήσο παρών, Θεέ μου, συ όστις την έπλασας, όστις μας καλείς προς σε, και δύνασαι έστω και διά της μεσολαβήσεως των ανθρώπων να πράττεις το επωφελές διά την σωτηρία των ψυχών. Τί έκαμες λοιπόν τότε Θεέ μου; Πώς την νοσήλευσας; Πώς της απέδωσες την ψυχική υγεία;»
Η υπηρέτρια η οποία συνόδευε συνήθως εις το βαρέλι, ήλθε ημέρα τινά εις προστριβές με την νεαρά κυρία της, μόνην προς μόνην και της επέρριψε κατά πρόσωπον την υβριστή λέξιν:
› Σύ θά μέ διδάξης, ποῦ εἶσαι μέθυσος;
Η υβριστική αυτή λέξις, το κτύπημα αυτό, επέφερε σωτήριο αποτέλεσμα. Η κόρη συνησθάνθη την κακήν συνήθειά της, την μίσησε και απηλάγη ολοτελώς. Και ο ιερός Αυγουστίνος κάμνει τας εξής διδακτικές παρατηρήσεις:
«Εάν οι φίλοι μας διαφθείρουν με τας κολακείας των, οι εχθροί συχνά μας παιδαγωγούν με τις προσβολές των.»
Εις το εξής η Μόνικα αφιερώνετε εις την κατά Χριστό ζωή. Η τακτική μελέτη της άγιας Γραφής αποτελεί το εντρύφημα της. Κρυφή της ευχή, διά την οποίαν παρακαλεί αδιακόπως νυχθημερόν τον Θεό ήτο η απόκτησης αγαθού συζύγου και ευσεβών τέκνων.
Πως αντέδρασε η Αγία στην συμπεριφορά του συζύγου της;
Όταν ήλθε εις νόμιμο ηλικία, οι γονείς της απεφάσισαν να την υπανδρεύσουν με έναν νέον ανήκοντα εις αριστοκρατική οικογένεια καλόγνωμο, αλλά εθνικό, τον Πατρίκιο. Η Μόνικα, καίτοι ήτο ειδωλολάτρης ο Πατρίκιος, έστερξε να τον λάβει σύζυγο, διότι έλπιζε ότι ταχέως θα τον έκαμνε Χριστιανό και ούτω θα προσέθετε εις την ποίμνη του Χριστού ένα ακόμη λογικό πρόβατο.
Διά τούτο μολονότι ο σύζυγος ήτο ειδωλολάτρης, εξακολούθησε να εκτελεί τα χριστιανικά της καθήκοντα όλα, όπως και πρότερο και ουδέν παρέλειπε. Έκανε τακτικά την προσευχή της, μελετούσε την αγία Γραφή, μετέβαινε εις την Εκκλησία καθέ εκάστην Κυριακή, σύχναζε εις τα ιερά κηρύγματα, χωρίς να παραλείπει εννοείται, και τα καθήκοντα της οικογενείας της. Ατυχώς είχε να παλέψει προς ένα χαρακτήρα κακοσυνηθισμένο. Ήτο βεβαίως αγαθής φύσεως ο σύζυγος της, αλλά ήτο αιχμάλωτος δύο μεγάλων ελαττωμάτων. Ήτο άσωτος, είχε παραδοθεί τελείως εις τας παρανόμους ηδονές, ακόμη δε ήτο και εις το άκρον οξύθυμος.
Πολλάκις την απατούσε, παραδινόταν εις διεφθαρμένες γυναίκες και την ωραία Μόνικα την άφηνε να μαραίνεται μόνη της και να σπογγίζει τα πολλά δάκρυά της. Εις την οικία των μετέβαινε τας περισσότερες φορές μετά το μεσονύκτιο. Όχι δε ολίγας φοράς διανυκτέρευσε εις ένοχους διασκεδάσεις. Όλες αυτές οι παρεκτροπές του συζύγου της έπλητταν την Μόνικα διπλός. Από το ένα μέρος διότι ο σύζυγος της, προσέβαλε την συζυγική τιμή, από το άλλο, διότι η ψυχή του ανδρός της κυλιόταν μέσα εις τον βόρβορο της ακολασίας.
Και τί έκαμε νομίζετε διά να τον διορθώσει; Τον φώναζε, τον ύβριζε, προκαλεί σκηνές μέσα εις το σπίτι και φιλονικίας; Όχι. Ουδέποτε η συνετή αυτή γυναίκα, ουδέ και εις το παραμικρό παρασύρθηκε. Εξακολούθησε να περιβάλει τον σύζυγο της με όλη την αγάπη της και την χριστιανική τρυφερότητα. Συλλογιζόταν και πολύ ορθά η φρόνιμος αυτή σύζυγος, ότι αν έβριζε τον σύζυγο της, θα τον ψύχραινε, και το χειρότερο με την διαγωγή της αυτήν θα τον έσπρωχνε περισσότερο εις τις αμαρτωλές γυναίκες. Αντιθέτως δε πίστεψε, και πολύ σωστά, ότι με την γλυκύτητα, με όλη την χριστιανικών αγάπη της, θα κατόρθωνε να τον παρελκύσει ώστε να την αγαπήσει και να απομακρυνθεί από τας πονηρές γυναίκες. Διά τούτο παρακαλεί τον Θεό αδιακόπως. Ουδέποτε έχασε το θάρρος της και την ελπίδα της. Αγωνίζεται και παλαίει διά να απομακρύνει αυτόν από την ακολασία επί πολλά έτη, με την πραείαν συμπεριφορά της και το άδολο ενδιαφέρον της.
Αλλά δεν είχε μόνον το ολέθριο τούτο ελάττωμα ο σύζυγος της Μόνικας. Κατείχετο και από μεγάλη οξυθυμία. Ήτο πολύ ευέξαπτος. Διά το παραμικρό πράγμα, ήτο ικανός ο σύζυγος της να την υβρίσει κατά τον χυδαιότερο τρόπον, να της αραδειάσει τα μάλλον εξευτελιστικά επίθετα και να την εξουθενώσει εις τα μάτια των υπηρετριών. Παρ’ όλα αυτά η Μόνικα δεν ανταπέδωσε ποτέ τα ίσα. Ούτω διά της άκρας υπομονής της και διά της τρυφερής της συμπεριφοράς με την οποίαν προσέβλεπε τον σύζυγο της και ότε ακόμη την ύβριζε χυδαιότατα, κατόρθωνε να περιορίζει τον θυμό του μόνον εις ύβρεις, με λέξεις, και ουδέποτε τον εξανάγκασε να την κτυπήσει.
Οι άλλες γυναίκες, οι οποίες είχαν λιγότερο οξύθυμους άνδρες, έφεραν συχνά σχεδόν ίχνη και μώλωπας από το δάρσιμο εις το πρόσωπον εκ μέρους των συζύγων των. Επειδή δε ήξεραν ότι ο σύζυγος της Μόνικας ήτο περισσότερο ευερέθιστος, απορούσαν, γιατί αυτή δεν είχε τα σημάδια του δαρσίματος εις το πρόσωπον. Από απορία την ρωτούσαν λοιπόν, πώς κατόρθωνε να μαλάσσει την καρδία του ανδρός της. Και ενώ την ρωτούσαν, συγχρόνως στιγμάτιζαν την συμπεριφορά του συζύγου των με τα μελανότερα χρώματα. Η Μόνικα τότε με αφέλεια υπό τύπον αστειότητος, καυτηρίαζε την γλώσσα αυτών απέναντι των συζύγων των.
Εξηγεί δε εις αυτές πώς κατόρθωνε να μη εξάπτει περισσότερο τον θυμό του συζύγου της. Όταν με υβρίζει ο σύζυγος μου, έλεγε όχι μόνον δεν θυμώνω, αλλά παρακαλώ τον Θεό καθ’ όλον τον χρόνο πού με υβρίζει, να τον συμπαθήσει και ως παντοδύναμος να του εκριζώσει την οργή. Αφού δε καταπραϋνθεί, τότε του εξηγώ πώς έγινε εκείνο, διά το οποίον κραύγαζε.
Πώς μάλαξε την σκληρότητα της πεθεράς της
Η Μόνικα ήτο ακόμη ατυχής και εις την πεθερά της. Η πενθερά της ήτο εις άκρον ιδιότροπος. Εννοούσε την αγαθή γυναίκα να την υβρίζει, να την αποπαίρνει εμπρός εις τους ξένους. Η Μόνικα όμως, παρά την ισχυρή λύπη την οποίαν δοκίμαζε, εδείκνυε μεγάλη άνεκτικότητα και σεβασμό. Είχε να παλαίση με δύο μεγάλα θηρία. Με την ακολασία του ανδρός της και με την ασυμπάθεια της πενθεράς της.
Η Μόνικα με την ανοχή της και με τας προσευχές της, επέτυχε κάπως να ημερώσει την πεθερά της. Τοσούτον δε μετεβλήθη η πενθερά της και τοσούτον αγαπούσε πλέον την Μόνικα, ώστε πάσαν νέα διαβολή, την οποίαν μηχανογραφούσαν οι υπηρέτριες, την κατήγγειλε εις το υιό της και διατύπωνε την αξίωση να τιμωρήσει τις υπηρέτριες, οι οποίες τόλμησαν να συκοφαντήσουν την αγαθή νύμφη της. Ούτω και εις το σημείο τούτο θριάμβευσε η πιστή εκτέλεσης των εντολών του Θεού.
Η Επιστροφή του συζύγου
Εκείνο όμως το οποίον ελύπει κατάκαρδα την Μόνικα, ήτο το ότι ο σύζυγος της ζει μακριά του Χριστού. Είχε παρέλθει πλέον των δέκα πέντε ετών και ο σύζυγος της κυλιόταν μέσα στην ακολασία, επί πλέον δε δεν είχε γίνει Χριστιανός. Οι τροποί της όμως οι φιλόφρονες, προ παντός δε η χριστιανική συμπεριφορά της, η πίστης της προς τον Χριστό και η μετά πολλών δακρύων προσευχή της, εισακούστηκε επί τέλους υπό του Θεού. Ο σύζυγος της ο Πατρίκιος, βλέπων την ενάρετο διαγωγή της αγαθής συζύγου του, την τρυφερότητα, την άδολο αγάπη με την οποίαν πάντοτε τον περιέβαλε, αισθάνθηκε τις παρεκτροπές του, εξετίμησε τις ιερές προσπάθειες της και πλέον έπαυσε την αμαρτωλή ζωή. Ελκύστηκε προς τον Θεό και ολίγον προ του θανάτου του βαπτίστηκε Χριστιανός. Δεν λυπήθηκε υπερβολικά, διότι ήξερε ότι ούτος πλέον διά της μετανοίας καθαρισθείς ανήλθε εις τους ουρανούς. Της άφησε δε τρία τέκνα.
Η Καρτερία και η επιμονή της μητρός διασώζουν τον Αυγουστίνο
Μεταξύ αυτών ανήκε και ο δεκαεπταετής υιός της Αυγουστίνος, ο οποίος κατόπιν έμελλε να αποβεί ένα από τα καλύτερα πνεύματα του κόσμου. Ο Αυγουστίνος είχε προικισθεί από έξοχα προτερήματα, είχε νουν έκτακτο και θέληση ισχυρή. Ήταν όμως επιρρεπής, λόγω των κακών συναναστροφών, εις τας παρανόμους απολαύσεως. Βεβαίως από μικρή ηλικία φρόντισε να εμφυτεύσει εις τον υιό της η Μόνικα τα αγαθά σπέρματα του Ευαγγελίου. Ατυχώς όμως το άθλιο ειδωλολατρικό περιβάλλον, εις το οποίον ζει, όλους τους κόπους και τους μόχθους, μόλις ολίγον μεγάλωσε ο Αυγουστίνος, κρήμνισε.
Ούτος όταν έγινε 19 ετών εζήτησε άδεια από την μητέρα του να μεταβεί εις την Καρχηδόνα χάριν ευρύτερων σπουδών. Η μητέρα του κατόπιν πολλών φόβων του επέτρεψε. Αλλά εις την μεγαλούπολη ταύτη, όπου η ακολασία οργίαζε, αιχμαλωτίστηκε τελείως ο παράφορος και ζωηρός Αυγουστίνος εις τις ηδονές. Η μητέρα του, η οποία παρακολουθεί τον βίο του, μόλις έμαθε τον θλιβερό κατήφορο του προσφιλούς τέκνου της, μετέβη εις την Καρχηδόνα. Παραμένει λοιπόν πλησίον του υιού της. Και μολονότι γνωρίζει, ότι έρχεται από τους οίκους της αμαρτίας τον αναμένει μαραμένη, χωρίς να του λέγει τι υβριστικό. Μόνο κλαίει. Τα μάτια της είναι κατακόκκινα από τα δάκρυα. Κλαίει αλλά και προσεύχεται μετά πίστεως.
Επειδή δε ο Αυγουστίνος ήτο ερευνητικό πνεύμα, ήθελε να συμβιβάσει τις φιλοσοφικές του ιδέας, με την πίστη την χριστιανική. Νόμισε δε ότι βρήκε τούτο εις τους αιρετικούς Μανιχαίους, οι οποίοι καυχώνται ότι ερμήνευαν την Αγία Γραφή φιλοσοφικώς και έλυαν όλα τα θρησκευτικά και ηθικά ζητήματα. Ούτω λοιπόν απελάκτισε την Ορθόδοξο Χριστιανική πίστη και ασπάσθηκε τας αιρέσεις των Μανιχαίων.
Η πληροφορία αυτή κατέθλιψε θανάσιμος την Μόνικα. Και πρότερο προσευχόταν, ήδη δε εντείνει τις προσπάθειες της και περισσότερο προσεύχεται και χύνει άφθονα δάκρυα υπέρ του υιού της. Το αναφέρει και αυτός ο ίδιος. Ας δώσουμε τον λόγο εις αυτόν:
«Ἡ μήτηρ μου ἔχυνε περισσότερα δάκρυα ἀπό ἐκεῖνα, τά ὁποῖα χύνουν αἵ μητέρες ἐπί τῆς σοροῦ τῶν πεφιλημένων τέκνων τῶν. Διότι μέ ἔβλεπε νεκρόν ἠθικῶς δυνάμει τῆς διαπύρου πίστεως τήν ὁποίαν ἐνέπνεεν εἰς αὐτήν ἡ ἄκρα εὐσέβειά της. Καί εἰσήκουσας, Κύριε, τήν δεησίν της, δέν περιεφρόνησας τά δάκρυά της, τά ὁποία ἐπότιζαν τό ἔδαφος πανταχοῦ, ὅπου προσηύχετο…»
Τα έτη περνούσαν και ο Αυγουστίνος κυλιόταν εις την αμαρτία προς λύπη της μητρός του. Ιδίως κατέλαβε την Μόνικα βαθύτερα λύπη οπότε ο υιός της διδάσκαλος πλέον της ρητορικής, εζήτησε να μεταβεί εις την Ρώμη και εξασκήσει εκεί την ρητορική του τέχνη.

Μετάβασης στο Μιλάνο
Και όντως οι διαρκείς και ολόθερμοι προσευχές της Μόνικας, έσωσαν εκ του θανάτου τον υιό της, ίνα μίαν ημέρα επαναδώσουν και την σωτηρία της ψυχής του. Εις την Ρώμη ο Αυγουστίνος παρέμεινε εν έτος. Τω 384 προσεκλήθη και προσελήφθη ως διδάσκαλος της ρητορικής εις τα Μεδιόλανα το σημερινό Μιλάνο της Ιταλίας. Τούτο δε εγένετο κατά δάκτυλον της θείας Πρόνοιας.
Απ’ εδώ αρχίζει η μεταβολή της ζωής του Αυγουστίνου. Εις τα Μεδιόλανα ποίμαινε την Εκκλησία του Χριστού εις των ευσεβέστερων Ιεραρχών και δοκιμωτέρων, ο ιερός Αμβρόσιος. Η μητέρα δε τούτου μόλις έμαθε ότι ο υιός της μετέβη εις Μιλάνο, το θεώρησε ως δώρο της θείας Προνοίας, διό αμέσως απεφάσισε να μεταβεί έχει, ίνα διά των ενεργειών του διασήμου και ευσεβούς επισκόπου Αμβροσίου επαναφέρει τον υιό της εις τους κόλπους της Εκκλησίας.
Ο Αυγουστίνος είχε απελπιστεί ότι δεν θα εύρη την αλήθεια. Η ακρόασης των λόγων του Αμβροσίου κατά τούτο μόνον συνετέλεσαν, εις το να κατανοήσει το ψεύδος της αιρέσεως των Μανιχαίων και να αποστραφεί την πλάνη των. Και διά να επιτύχει η Αγία Μόνικα την επιστροφή του υιού της γνωρίσθηκε με τον ευσεβή ιεροκήρυκα και επίσκοπο Αμβρόσιο. Άκουγε τακτικά τα κηρύγματά του και τον επισκεπτόταν συχνά παρακαλούσα, όπως και αυτός προσεύχεται διά την επιστροφή του υιού της. Με τας δραστήριους αυτές ενέργειες κατόρθωσε να συνδέσει στενότερο τον υιό της με τον επίσκοπο, ώστε οι επισκέψεις του να γίνονται συχνότερες. Ο ιερός Αμβρόσιος συνέχαιρε τον Αυγουστίνο, διότι είχε τοιαύτην μητέρα.
Αλλ’ η Μόνικα εκτός των ενεργειών τας οποίας έκαμνε διά την ανατροφή του υιού της, δεν έπαυσε και τα άλλα χριστιανικά της καθήκοντα εις το Μιλάνο. Μετέβαινε και παρηγορεί τους τεθλιμμένους, ειρήνευε τους φιλονικούντας, περιποιείτο τους ασθενείς, βοηθούσε τους πτωχούς, ανακούφιζε τους δυστυχούντες και έρριπτε βάλσαμο παρηγοριάς εις τις πονεμένες ψυχές διά την σκληρή επίσκεψη του θανάτου. Εντός ολίγου εγνώσθησαν οι αγαθοεργίες της εις όλη την πόλη. Ο άγιος Αμβρόσιος έχαιρε διά την τοιαύτην αγαθοεργό και ευσεβή μητέρα και αυτή θεώρει αυτόν ως άγγελο Θεού, ο οποίος θα καθοδηγήσει ασφαλώς τον υιό της εις τον Χριστό.
Παρά τας θεάρεστους αγαθοεργίας της δεν λησμόνησε η Μόνικα να παρακαλεί τον Θεό ενθέρμως διά την μετάνοια του υιού της. Εις την σχολή ταύτη της υπομονής και της ελπίδος πλέον γέρασε. Ο Θεός ηθέλησε να αμείψει τις αδιάκοπες προσευχές της μητρός κατά μυστηριώδη τρόπον. Επί ημέρας δοκιμάζει μίαν πάλην ο Αυγουστίνος του κάλου και του κακού. Ήθελε να επιστρέψει προς τον Χριστό, αλλά η αμαρτία τον κρατεί σιδηροδέσμιο. Ας αφήσουμε αυτόν τον Αυγουστίνο ο οποίος υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα φιλοσοφικά πνεύματα, τα οποία ανέδειξε ποτέ η ανθρωπότης να μας διηγηθεί. Γράφει χαρούμενος ὁ ἴδιος εἰς τάς ἐξομολογήσεις του:
«Καί ἰδού, ἀκούω φωνήν ἐκ γειτονικῆς οἰκίας φωνήν παιδός ἤ κόρης, ἡ ὅποια μοί ἔλεγεν ἄδουσα καί ἐπαναλαμβάνουσα: «λάβε και ἀναγνωσε». Κατ’ εὐτυχίαν ἦτο ἐκεῖ πλησίον τό Εὐαγγέλιον τοῦ φίλου μου Ἀλυπίου. Τό ἁρπάζω καί τό ἀνοίγω εἰς ἕνα μέρος, εἰς τό ὁποῖον προσέπεσαν οἱ ὀφθαλμοί μου: «Μή κώμοις και μέθαις, μή κοίταις καί ἀσελγείαις, μή ἔριδι καί ζήλω, ἀλλ’ ἐνδύσασθε τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν καί τῆς σαρκός πρόνοιαν μή ποιεῖσθε εἰς ἐπιθυμίας.» (Ρώμ. Ἴγ΄. 13 – 14) (ὄχι μέ ἄσεμνα συμπόσια καί μέ μέθας, οὔτε μέ φιλονικείας καί ζηλοτυπίας. Ἀλλά φορέσατε ὡς ἔνδυμα τῆς ψυχῆς, τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν καί μή φροντίζητε διά τήν σάρκα, πῶς νά ἱκανοποιῆτε τάς παρανόμους ἐπιθυμίας αὐτῆς.)
Τα ιερά και θεία ταύτα λόγια ήρκεσαν να του δώσουν ώθηση προς τον Χριστό. Οι δεσμοί της αμαρτίας αποκόπτονται και η καρδία του Αυγουστίνου αρχίζει να ελευθερώνεται. Διά τούτο μίαν ημέρα διακόπτει οριστικώς τας σχέσεις του προς την αμαρτία. Αποστρέφεται τους αμαρτωλούς φίλους του και αποφασίζει να βαπτισθεί, να γίνει αληθινός Χριστιανός. Τρέχει αμέσως και αναγγέλλει εις την μητέρα του ότι πλέον θα παραδοθεί εις τον Χριστό. Η μητέρα του μόλις ακούει την σταθερή απόφαση του να ακολουθήσει τον Χριστό, αλλά και πώς τον προέτρεψε θαυμασίως ο Θεός, ὡς μᾶς ἀναφέρει ὁ υἱός:
«… ἐνθουσιά, θριαμβεύει καί εὐλογεῖ σέ, ὤ Θεέ, τόν δυνάμενον ὑπέρ πάντα ποιῆσαι ὑπέρ ἐκ περισσοῦ ὧν αἰτούμεθα ἤ νοοῦμεν» (Εφεσ. γ΄ 20) (διότι δύναται να παράσχει αφθόνως περισσότερα παρ όσα ζητούμε ή και φανταζόμαστε), διότι έβλεπε ότι χορήγει εν τω προσώπω μου περισσότερα των όσων συνήθιζε να ζητάει διά των στεναγμών και των δακρίων της η δούλη σου, η μητέρα μου. Διότι με επανέφερε πλησίον σου, ώστε να μη ζητώ τι εκ των του κόσμου.»
Η ημέρα της εις Χριστό επιστροφής του Αυγουστίνου υπήρξε η 24η Απριλίου του 387 έτους. Χαίρει βεβαίως και ο ίδιος διά την ανεκδιήγητο ταύτη δωρεάν, περισσότερο όμως η ευσεβέστατη μητέρα του.
Οι τελευταίες ημέρες της Μόνικας
Η χαρά την οποίαν δοκιμάζει η Μόνικα κατά την οριστική επιστροφή του υιού της εις τον Χριστό, είναι απερίγραπτος. Και αυτή και αυτός δοξάζουν τον Θεό. Αλλά διά να αφιερωθεί εξ ολοκλήρου ο ιερός Αυγουστίνος εις την μελέτη της αγίας Γραφής απερίσπαστος, αποφασίζουν να επανέλθουν εις την πατρίδα των.
Επιστρέφουν εις την Ρώμη. Αλλ’ εκεί καταλαμβάνει την μητέρα θανατηφόρος ασθένεια, ίσως λόγω των μόχθων και των συγκινήσεων, τας οποίας είχε δοκιμάσει διά την επιστροφή του υιού της. Η ασθένεια της επιδεινώνονταν. Η ημέρα πλησιάζει, οπότε έμελλε να απέλθει του παρόντος κόσμου και ο Αυγουστίνος μόνος με ταύτη υπάρχων, άρχισε να συνομιλεί μετ’ αυτής διά το κάλλος της ουρανίου ζωής και της αιωνίου ευφροσύνης. Εις ταύτα προσέθεσε η μακαρία Μόνικα:
«Υἱέ μου, ἐμέ οὐδέν πλέον θέλγει εἰς τήν παροῦσαν ζωή. Ἀγνοῶ ποῖος δύναται νά εἶναι εἰς τό ἑξῆς ὁ προορισμός μου, διότι ἡ ἐλπίς τῆς περαιτέρω ζωῆς ἔχει καταναλωθῆ. Δί’ ἕνα καί μόνον ἐπόθουν νά μείνω ἀκόμη ὀλίγον εἰς τήν ζωή, διά νά σέ ἴδω Χριστιανόν καί ὕστερον νά ἀποθάνω. Ὁ Θεός μοί παρεχώρησε περισσότερον τοῦτο παρ’ ὅσον ἐζήτησα, καί ἰδού σύ τώρα εἶσαι δοῦλος ἰδικός του, περιφρονῶν τά ἀγαθά τῆς γής. Τί θά κάμω πλέον ἐδῶ;»
Η ασθένεια προχωρεί και ο πυρετός εξακολουθεί. Έχασε πλέον τας δυνάμεις της. Κάλεσε τότε ο Αύγουστος τον αδελφό του διά να τον ενισχύσει. Διότι τώρα αρχίζει η θλίψις εις την καρδία του Αυγουστίνου, καθ’ όσον εγγίζει το τέλος της προσφιλούς μητρός του. Ενώ επί τόσα έτη την έθλιβε, ήδη αρχίζει βαθέως να συγκλονίζεται, διότι θα χάση μίαν τοιαύτην μεγαλόφρονα και στοργική μητέρα. Όσον δε την έβλεπε να φθίνει από την ασθένεια, κατετήκετο.
Η Μόνικα έπειτα από λήθαργο ανοίγει τους οφθαλμούς της και βλέπει τους δύο υιούς της καταθλιμμένους και καθηλωμένους υπό της λύπης. Τούς συμπαθεί και τους παρηγορεί λέγουσα:
«Μή λυπεῖσθε ἦλθε τό τέλος εἰς ἐμέ. Θά ἐνταφιάσητε ἐδῶ τήν μητέρα σας.»
Η αναγγελία αυτή ως μάχαιρα διστόμος εισήλθε εις την καρδία του Αυγουστίνου. Ο αδελφός του καταλυπημένος ψιθυρίζει, ότι καλόν είναι να την θάψουμε εις την πατρίδα μας. Αυτήν την επιθυμία είχε εκδηλώσει άλλοτε η ίδια. Τέλος περιγράφων τον θάνατον της ο Αυγουστίνος, λέγει:
«… ἐννέα ἥμερες κατά τήν ἀσθένειά της, κατά τό πεντηκοστό ἕκτον ἔτος τῆς ἡλικίας της, κατά τό τριακοστό τρίτον της ἰδικῆς μου, τῷ (387 μ.Χ.) ἡ θεία ἐκείνη ψυχή ἀπηλλάγη τοῦ σώματος. Ἔκλεισα τούς ὀφθαλμούς της. Ὀξυτάτη ὀδύνη διέσχισε τήν καρδία μου. Θρήνησα ἐπί τίνας ὥρας τήν μητέρα μου, νεκράν ἐπί τινά χρόνον εἰς τούς ὀφθαλμούς μου. Τήν μητέρα μου, ἡ ὅποια μέ ἐθρήνησεν ἔτη μακρά διά νά ζήσω ἐνώπιόν Σου, Ὤ Θεέ μου.»
Αλλά εκεί ένθα κατανάλωσε σχεδόν ολόκληρο την ζωή της, πλέον των είκοσι ετών, είναι η διαρκής και αδιάκριτος προσπάθεια διά τον υιό της Αυγουστίνο, ο οποίος παρουσίαζε ένα βίο εντελώς ανώμαλο. Από μικρής ηλικίας εμφυτεύει τα σπέρματα της ευσεβείας εις την καρδία του υιού της. Ατυχώς το διεφθαρμένο περιβάλλον τα συμπνίγει. Η Μόνικα δεν απελπίζεται, αδιακόπως παρακολουθεί τον υιό της. Τον συμβουλεύει, τον νουθετεί και κυρίως προσεύχεται. Προσεύχεται αδιακόπως. Τα δάκρυά της σπείρονται ανά πάν βήμα του βίου της. Προσεύχεται και ελπίζει και όταν ο υιός της έφτασε εις ηλικία 25 ετών. Προσεύχεται και οπόταν ο υιός της πάτησε τα 30 έτη, εξακολουθεί και κατόπιν να προσεύχεται. Ουδέποτε κάμπτεται προσευχομένη. Δεν οργίζεται ουδέποτε κατά του υιού της, όπως κάμνουν μερικές απερίσκεπτες μητέρες. Δεν μεμψιμοιρεί κατά του Θεού, ούτε υβρίζει εκείνους, οι οποίοι παρασύρουν τον υιό της.
Εξακολουθεί διά της προσευχής να ζητάει την θαυμάσια μεταβολή του υιού της. Την προσευχή της, την συνοδεύει με άγιο βίο, με διαφόρους αγαθοεργίας και επιτέλους όταν ήτο ο υιός της 33 ετών, επιστρέφει τελειωτικώς προς τον Χριστό και αποστρέφεται οριστικώς την αμαρτία. Αφιερώνεται ολοψύχως εις τον Θεό, ο Αυγουστίνος. Η Εκκλησία εκτίμησε τις σπάνιες αρετές του τον κάμνει κληρικό και τέλος τον ανυψώνεις εις το ύπατο εκκλησιαστικό αξίωμα του Επισκόπου. Την μνήμην του η άγια Εκκλησία εορτάζει την 15 Ιουνίου.
Ώ, πόσον παρηγορητικές είναι αυτές οι γραμμές! Πόσον συγκινητική είναι η διήγησης αυτή! Εάν εσύ, η οποία αναγινώσκεις ταύτα είσαι σύζυγος και υποφέρεις και βασανίζεσαι από τον σύζυγο σου μελέτησε προσεκτικός τους προγραφέντες τρόπους της μακαρίας Μόνικας και όχι μόνον θα παρηγορηθείς, αλλά και θα διορθώσεις τον σύζυγο σου. Εάν είσαι νύμφη και έχεις απότομο και υπερήφανο πεθερά, μιμήσου την Μόνικα, και ασφαλώς θα καταπραΰνεις την πενθερά σου και θα προσελκύσεις την καρδία της τόσον, ώστε να σε αγαπήσει. Εάν δε είσαι τεθλιμμένη μητέρα από την φαύλη διαγωγή των τέκνων σου. Μεταχειρίσου την μέθοδο, την οποίαν χρησιμοποίησε η μητέρα του Αυγουστίνου, προσεύχου και πάλιν προσεύχου. Έλπιζε και πίστευε και ανυπερθέτως μίαν ημέρα, εάν συνοδεύσεις τις προσευχές σου με άγιο βίο, ασφαλώς ο υιός σου, ή οι υιοί σου, θα γίνουν υποδείγματα βίου ενάρετου εις την κοινωνία.
Εάν είσαι νέος, ο οποίος έτυχε από τις κακές συναναστροφές να παρασυρθείς, να κατρακυλήσεις εις παρεκτροπές ηθικές μη νομίσεις ποτέ, ότι δεν σε δέχεται ο Χριστός. Επίστρεψε, διάκοψε τις σχέσεις τις αμαρτωλές, μελέτησε το Ευαγγέλιο του, πλησίασε τον Ιησού μας και προθυμότατα θα σε δεχτεί. Άφησε ελεύθερη την καρδία σου να την θερμάνει η ζωογόνος πνοή του Ιησού.
Πηγή: augoustinos.wordpress

Κατόπιν ασκήσεως τής από 11ης Νοεμβρίου 2016 ημετέρας αιτήσεως ακυρώσεως εξεδόθη η ώδε συνημμένη υπ’ αριθ. 660/2018 απόφασις τής Ολομελείας τού Συμβουλίου τής Επικρατείας, δι’ ής ηκυρώθη η υπ’ αριθ. 143575/Δ2 απόφασις του υμετέρου υπουργείου περί «προγράμματος σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημοτικόν και στο Γυμνάσιον» δημοσιευθείσα εις το ΦΕΚ Β΄ 2920 τη 13η-9-2016. Δυνάμει τής εν λόγω αποφάσεως υπ’ αριθ. 660/2018 ΟλΣτΕ εκρίθη ότι το ως άνω πρόγραμμα σπουδών και συνάμα η προειρημένη απόφασις τού υμετέρου υπουργείου αντίκεινται προς το Σύνταγμα και τους Νόμους και διεπιστώθησαν, μεταξύ των άλλων, τα εξής:
ΕΝΩΠΙΟΝ ΠΑΝΤΟΣ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΚΑΙ ΑΡΧΗΣ
ΕΞΩΔΙΚΟΣ ΔΗΛΩΣΙΣ – ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ
1. Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, εδρευούσης εν Πειραιεί, νομίμως εκπροσωπουμένης.
2. Μητροπολίτου Πειραιώς Σεραφείμ Μεντζελόπουλου, κατοικούντος εν Πειραιεί.
3. «ΕΣΤΙΑΣ ΠΑΤΕΡΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ» αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, νομίμως εκπροσωπουμένης, εδρευούσης εν Αμαρουσίω, Βορείου Ηπείρου 47.
4. Χρήστου Παπασωτηρίου του Ιωάννου, κατοίκου Αθηνών, οδός Ευβοίας 36 Β΄, μέλους τής ως άνω αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, ατομικώς και ως ασκούντος την γονικήν μέριμναν και επιμέλειαν επί του προσώπου του ανηλίκου υιού μου.
5. Βασιλείου Κοκολάκη, μέλους τής ως άνω αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας, ατομικώς και ως ακούντος την γονικήν μέριμναν και την επιμέλειαν τών ανηλίκων τέκνων μου.
ΠΡΟΣ
Υπουργόν Παιδείας, Ερεύνης και Θρησκευμάτων, εδρεύοντα εν Αμαρουσίω Αττικής, οδός Ανδρέου Παπανδρέου, αρ. 37.
_______________________
Κατόπιν ασκήσεως τής από 11ης Νοεμβρίου 2016 ημετέρας αιτήσεως ακυρώσεως εξεδόθη η ώδε συνημμένη υπ’ αριθ. 660/2018 απόφασις τής Ολομελείας τού Συμβουλίου τής Επικρατείας, δι’ ής ηκυρώθη η υπ’ αριθ. 143575/Δ2 απόφασις του υμετέρου υπουργείου περί «προγράμματος σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημοτικόν και στο Γυμνάσιον» δημοσιευθείσα εις το ΦΕΚ Β΄ 2920 τη 13η-9-2016. Δυνάμει τής εν λόγω αποφάσεως υπ’ αριθ. 660/2018 ΟλΣτΕ εκρίθη ότι το ως άνω πρόγραμμα σπουδών και συνάμα η προειρημένη απόφασις τού υμετέρου υπουργείου αντίκεινται προς το Σύνταγμα και τους Νόμους και διεπιστώθησαν, μεταξύ των άλλων, τα εξής:
«14. (…) στις ανωτέρω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις αντίκεινται ρυθμίσεις νόμων ή κανονιστικών διοικητικών πράξεων, με τις οποίες, μέσω, κυρίως, των προγραμμάτων διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών, για τους αποτελούντες την κατά τα άνω πλειοψηφία του ελληνικού λαού μαθητάς δεν υπηρετείται ο ως άνω συνταγματικός σκοπός, η ανάπτυξη δηλαδή, υπό την προεκτεθείσα έννοια, της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως, αλλά επιχειρείται ο κλονισμός ή και η μεταβολή αυτής. Ειδικότερα, σχολική διδασκαλία που μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα τη μεταβολή ή την αλλοίωση της θρησκευτικής αυτής συνειδήσεως των μαθητών, όπως αυτή διαμορφώνεται στο πλαίσιο της οικογενείας, θα συνιστούσε μορφή ομαδικού προσηλυτισμού ιδιαιτέρως σοβαρή, ως επέμβαση στον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των μαθητών που δεν διαθέτουν την κριτική αντίληψη και ωριμότητα των ενηλίκων κατά παράβαση των παρ. 1 και 2 του άρθρου 13 του Σ/τος. Περαιτέρω, ως αποστολή της Παιδείας, η, υπό την προεκτεθείσα έννοια «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνειδήσεως» αποτελεί συνταγματική υποχρέωση του Κράτους, επιτελείται δε κυρίως με τη διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών, το οποίο για να υπηρετεί τον εν λόγω σκοπό, πρέπει να διδάσκεται επί ικανό αριθμό ωρών διδασκαλίας εβδομαδιαίως (βλ. ΣΕ 2176/1998, 3356/1995) και να περιλαμβάνει οπωσδήποτε, με σαφήνεια και πληρότητα, τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας του Χριστού , χωρίς να καλλιεργεί αμφιβολίες ως προς τα εν λόγω στοιχεία που συγκροτούν την ορθόδοξη χριστιανική πίστη, ούτε να προκαλεί σύγχυση με τη διδασκαλία άλλων δογμάτων και θρησκειών. Η διδασκαλία των ανωτέρω στοιχείων, η οποία καθιστά το μάθημα των θρησκευτικών «ομολογιακό», είναι απολύτως συμβατή με την, καθιερούμενη στη διάταξη της παρ. 1 του άρθρου 13 του Σ/τος, απαραβίαστη θρησκευτική ελευθερία, διότι δεν συνιστά επιβολή πίστεως προς την επικρατούσα θρησκεία, αφού το μάθημα αυτό, μέσω του οποίου πραγματώνεται ως σκοπός της παιδείας η «ανάπτυξη της θρησκευτικής συνειδήσεως» υπό το προεκτεθέν κατά τη διάταξη της παρ. 2 του άρθρου 16 του Σ/τος περιεχόμενο (ήτοι η ανάπτυξη ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως), απευθύνεται αποκλειστικά, ως εκ του ανωτέρω περιεχομένου του, στους μαθητές που ασπάζονται το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα και όχι στους ετεροδόξους, αλλοθρήσκους ή αθέους». «(…)το πρόγραμμα σπουδών (…) παρουσιάζει (…) σοβαρές ελλείψεις ως προς το περιεχόμενο της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας. [Όλως ενδεικτικώς: δεν γίνεται αναφορά στην Αγία Ομοούσιο και Αδιαίρετο Τριάδα, την οποία επικαλούνται στην κεφαλίδα τους όλα τα ελληνικά Συντάγματα που ίσχυσαν μέχρι σήμερα, και δη σύμφωνα με το ορθόδοξο χριστιανικό δόγμα, ενώ στην ΘΕ 6 της Γ τάξης του Δημοτικού (με τίτλο «ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός») ο Ιησούς Χριστός παρουσιάζεται ως «ξένος», ως «προσδοκώμενος Μεσσίας», ως «δάσκαλος που όλοι θαυμάζουν», ως «αγαπημένος φίλος», όχι όμως ως Σωτήρας του κόσμου]. Στις εν λόγω ελλείψεις εντάσσεται και η μη οριοθέτηση της ορθόδοξης χριστιανικής διδασκαλίας με επισήμανση των χαρακτηριστικών της στοιχείων που την διακρίνουν από άλλα χριστιανικά δόγματα και άλλες θρησκείες. Αντιθέτως, στο επίμαχο πρόγραμμα σπουδών δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην προβολή στοιχείων κοινών στην διδασκαλία τόσο της ορθόδοξης εκκλησίας όσο και άλλων χριστιανικών δογμάτων και άλλων θρησκειών. Δεύτερος παράγοντας που καθιστά το επίμαχο πρόγραμμα σπουδών απρόσφορο για την ανάπτυξη ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως είναι το γεγονός ότι η διδασκαλία στοιχείων της ορθόδοξης χριστιανικής πίστεως δεν γίνεται αυτοτελώς και διακριτώς, αλλά εκ παραλλήλου -πολλές φορές στο πλαίσιο της ίδιας ώρας διδασκαλίας- και ισοτίμως με τη διδασκαλία στοιχείων, συχνά υπερβολικά λεπτομερειακών, άλλων θρησκειών ή χριστιανικών ομολογιών [π.χ. στην Γ τάξη του Δημοτικού από τις οκτώ θεματικές ενότητες (ΘΕ) μόνο οι ΘΕ 4, 6 και 7 έχουν αμιγώς ή κυρίως χριστιανική, όχι αποκλειστικώς ορθόδοξη, θεματολογία, ενώ οι ΘΕ 1, 4, 5, 6 και 7 έχουν εκτενείς αναφορές και σε άλλες θρησκείες/, στην Ε τάξη του Δημοτικού από τις επτά ΘΕ αμιγώς χριστιανική, όχι αποκλειστικώς ορθόδοξη, θεματολογία έχουν οι ΘΕ 4, 5, 6 και 7, ενώ οι υπόλοιπες τρεις έχουν εκτενείς αναφορές και σε άλλες θρησκείες/στην ΣΤ τάξη του Δημοτικού από τις επτά ΘΕ μόνο η ΘΕ 4 έχει αμιγώς ορθόδοξη θεματολογία, οι ΘΕ 1, 2, 3 και 7 έχουν χριστιανική,όχι αποκλειστικά ορθόδοξη, θεματολογία, η ΘΕ 5 αναφέρεται στις διάφορες χριστιανικές ομολογίες, ενώ η ΘΕ 6 αποκλειστικά σε άλλες θρησκείες. Στην Α΄ Τάξη του Γυμνασίου από τις έξη ΘΕ οι ΘΕ 1 - 4 έχουν χριστιανική, όχι αποκλειστικά ορθόδοξη, θεματολογία, ενώ οι ΘΕ 5 και 6 έχουν ως αποκλειστικά αντικείμενα τον Ιουδαϊσμό, το Ισλάμ και τις «θρησκείες της μακρινής Ανατολής»/στην Β τάξη του Γυμνασίου από τις έξι ΘΕ στην ορθοδοξία αποκλειστικά αναφέρεται μόνο η ΘΕ 6, η ΘΕ 2 αναφέρεται κυρίως σε χριστιανική, όχι αποκλειστικά ορθόδοξη, θεματολογία, ενώ οι ΘΕ 1, 3, 4 και 5 περιέχουν θεματολογία που αφορά σε όλες τις θρησκευτικές παραδόσεις/στην Γ τάξη του Γυμνασίου από τις έξι ΘΕ οι ΘΕ 1, 3, 5 και 6 έχουν θεματολογία εν γένει χριστιανική, όχι αποκλειστικά ορθόδοξη, ενώ οι ΘΕ 2 και 4 αφορούν σε όλες τις θρησκείες του κόσμου]. Η αναφορά, εξ άλλου, στις διδασκαλίες άλλων θρησκειών δεν είναι μόνο εκτενής, παράλληλη και ταυτόχρονη (στο πλαίσιο δηλαδή της ίδιας ΘΕ) με την χριστιανική εν γένει, σπανίως δε αποκλειστικά ορθόδοξη, διδασκαλία, αλλά περιλαμβάνει πλήθος υπερβολικά λεπτομερειακών στοιχείων [όλως ενδεικτικώς: αναφορά σε εβραϊκές εορτές και τελετές (Ρος Ασανά, Πέσαχ, Σαβουώτ, Σουκώτ, Χανουκά κ.ά.), στις ΘΕ 2 της Γ Δημοτικού, ΘΕ 4 της Δ Δημοτικού και ΘΕ 5 της Α Γυμνασίου/αναφορά σε μουσουλμανικές εορτές («Ιντ αλ-φίτρ») στην ΘΕ 2 της Γ Δημοτικού/αναφορά στα 99 ονόματα του Αλλάχ και σε σύμβολα του Θεού (όπως η ινδουιστική σβάστικα, το γιν και το γιάνγκ κ.ά.) στη ΘΕ 2 της Γ Δημοτικού/αναφορά σε όρους και έννοιες του Ισλάμ (Σαχάντα, Χαντίθ, Ούμμα) και του Ιουδαϊσμού (σεμά, τεφιλίν, μεζουζά), στην ΘΕ 5 της Α Γυμνασίου/αναφορά στις «φαντασμαγορικές εορτές» (Diwali, Pongal, Holi) του ινδουισμού και σε λατρευτικές συνήθειες (γιάντρας, μάντρα, μάνταλα) του ινδουισμού και του βουδισμού στη ΘΕ 6 της Α Γυμνασίου]. Επίσης στις ΘΕ κάθε τάξης περιέχονται, όπως έχει εκτεθεί, και «ενδεικτικές δραστηριότητες» στις οποίες περιλαμβάνονται, στο πλαίσιο του μαθήματος των θρησκευτικών, η εκμάθηση χορών από άλλες χώρες και η οργάνωση διαγωνισμού χορού (ΘΕ 5 της Γ Δημοτικού), η δημιουργία χορογραφίας (ΘΕ 5 της Γ Γυμνασίου), μουσική κλασική και κινέζικη (ΘΕ 5 και 8 της Γ Δημοτικού, ΘΕ 6 της Α Γυμνασίου), ελαφρά και «λαϊκά» τραγούδια (ΘΕ 2 της Δ Δημοτικού, ΘΕ 4 και 5 της Γ Γυμνασίου). Από τα ανωτέρω στοιχεία του εισαγόμενου με την προσβαλλόμενη απόφαση προγράμματος σπουδών καθίσταται σαφές ότι με αυτό δεν παρέχεται μία αμιγώς ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία, αλλά προκαλείται σύγχυση στη θρησκευτική συνείδηση των ορθοδόξων χριστιανών μαθητών, στους οποίους αποκλειστικά, όπως έχει εκτεθεί, μπορεί να απευθύνεται, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 16 παρ. 2 και 13 παρ. 1 του Συντάγματος, το μάθημα των θρησκευτικών, μέσω του οποίου επιτυγχάνεται, κατά την πρώτη από τις συνταγματικές αυτές διατάξεις, ως σκοπός της παιδείας, η ανάπτυξη της ορθόδοξης χριστιανικής θρησκευτικής συνειδήσεως. Τέλος, εν όψει αφ' ενός μεν του αριθμού των ωρών διδασκαλίας που προβλέπονται από την προσβαλλόμενη απόφαση για το μάθημα των θρησκευτικών (56 - 58 ώρες διδασκαλίας για κάθε μία από τις Γ - ΣΤ τάξεις του Δημοτικού και 46 - 48 για τις Α - Γ τάξεις του Γυμνασίου) εντός του, οκτάμηνης περίπου διαρκείας, σχολικού έτους, αφ' ετέρου δε της συνυπάρξεως σε εκτενή βαθμό, στο πλαίσιο του μαθήματος αυτού, στοιχείων αναφερομένων σε άλλα δόγματα και σε άλλες θρησκείες, παρίσταται ανεπαρκής για την επίτευξη του προπεριγραφέντος συνταγματικού σκοπού (της αναπτύξεως δηλαδή ορθόδοξης χριστιανικής θρησκευτικής συνειδήσεως) ο χρόνος ο οποίος διατίθεται για την διδασκαλία των δογμάτων, ηθικών αξιών και παραδόσεων της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού. 19. Επειδή, από όλα τα ανωτέρω συνάγεται ότι η προσβαλλόμενη απόφαση έρχεται σε αντίθεση α) προς την διάταξη του άρθρου 16 παρ. 2 του Συντάγματος (η οποία αποτελεί το βασικό νομικό θεμέλιο για τη ρύθμιση του επίμαχου ζητήματος), διότι, με το πρόγραμμα σπουδών που εισάγει για τις Γ - ΣΤ τάξεις του Δημοτικού και για το Γυμνάσιο, φαλκιδεύεται ο επιβεβλημένος από τη συνταγματική αυτή διάταξη σκοπός, η ανάπτυξη δηλαδή της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως των μαθητών που ανήκουν στην επικρατούσα θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού, β) προς την διάταξη του άρθρου 13 παρ. 1 του Συντάγματος που κατοχυρώνει ως απαραβίαστη την ελευθερία της θρησκευτικής συνειδήσεως, διότι -ενώ, κατά τα προεκτεθέντα, η προσβαλλόμενη απόφαση θα έπρεπε να απευθύνεται αποκλειστικά στους ορθόδοξους χριστιανούς μαθητές και να κατατείνει στην εμπέδωση και ενίσχυση της ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεώς τους- με τη σύγχυση που προκαλείται, όπως έχει εκτεθεί από το προπεριγραφέν πρόγραμμα σπουδών και με τον επιδιωκόμενο δι’ αυτού «αναστοχασμό» των μαθητών (ηλικίας 8 - 15 ετών), η εν λόγω απόφαση κλονίζει την ορθόδοξη χριστιανική συνείδηση, την οποία, ήδη πριν από την έναρξη του σχολικού βίου διαμορφώνουν οι μαθητές αυτοί στο πλαίσιο του οικογενειακού τους περιβάλλοντος, είναι δε ικανή η εισαγόμενη με την προσβαλλόμενη απόφαση διδασκαλία ως επέμβαση στον ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των μαθητών αυτών που δεν διαθέτουν την ωριμότητα και την κριτική αντίληψη των ενηλίκων, να τους εκτρέψει από την ορθόδοξη χριστιανική συνείδησή τους, γ) προς την διάταξη του άρθρου 2 του ΠΠΠ της ΕΣΔΑ, διότι προσβάλλει το ευθέως καθιερούμενο από την διάταξη αυτή δικαίωμα των ανηκόντων στην επικρατούσα θρησκεία ορθόδοξων χριστιανών γονέων να διασφαλίσουν τη μόρφωση και εκπαίδευση των παιδιών τους σύμφωνα με τις δικές τους θρησκευτικές πεποιθήσεις και δ) προς την συνταγματικώς κατοχυρωμένη αρχή της ισότητος (άρθρο 4 παρ. 1 του Σ) και προς το άρθρο 14 (σε συνδυασμό με το άρθρο 9) της ΕΣΔΑ, διότι στερεί από τους μαθητές του ορθοδόξου χριστιανικού δόγματος το δικαίωμα να διδάσκονται αποκλειστικώς τα δόγματα, τις ηθικές αξίες και τις παραδόσεις της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας του Χριστού, ενώ η νομοθεσία όπως έχει εκτεθεί προβλέπει για μαθητές ρωμαιοκαθολικούς, εβραίους και μουσουλμάνους τη δυνατότητα να διδάσκονται αποκλειστικώς τα δόγματα της πίστεώς τους (όχι δε και τα δόγματα άλλων θρησκειών), μάλιστα δε από δασκάλους προτεινόμενους από την οικεία θρησκευτική κοινότητα. (…)».
Εξ άλλου, εις ουσιαστικήν εφαρμογήν τής ως άνω – ήδη ακυρωθείσης – υπ’ αριθ. 143575/Δ2 αποφάσεως του υμετέρου υπουργείου και προκειμένου να υλοποιηθή το δι’ αυτής τεθέν και εξ ίσου ακυρωθέν «πρόγραμμα σπουδών τού μαθήματος των Θρησκευτικών στο Δημοτικόν και στο Γυμνάσιον», το υμέτερον υπουργείον έδωκε προς διδασκαλίαν τών μαθητών νέα βιβλία (φακέλλους), περιέχοντα τα στοιχεία τού εν λόγω αντισυνταγματικού, μη συμφώνου τώ Νόμω και εν τέλει ακυρωθέντος προγράμματος σπουδών, ήτοι περιέχοντα στοιχεία, αρχές και δόγματα και ετέρων θρησκειών, καθώς και αιρέσεων (παπισμός, προτεσταντισμός κττ). Περαιτέρω το υπουργείον προέβη και εις την έκδοσιν τής ετέρας υπ’ αριθ. πρωτ. 101470/Δ2/16-06-2017 αποφάσεως με το αυτό σχεδόν, εν πολλοίς ταυτόσημον και απαράλλακτον αντικείμενον, εναντίον τής οποίας έχει ασκηθεί και εκκρεμεί ενώπιον τού ΣτΕ η ημετέρα (και λοιπών αιτούντων) από 26ης-10-2017 αίτησις ακυρώσεως, εξακολουθούσης τής διδασκαλίας τού μαθήματος διά των αυτών ως άνω φακέλλων (νέων βιβλίων).
ΕΠΕΙΔΗ ωστόσο συμφώνως τή παραγράφω 5 τού άρθρου 95 τού Συντάγματος ορίζεται ότι: «Η διοίκησις έχει υποχρέωσιν συμμορφώσεως προς τας ακυρωτικάς αποφάσεις τού Συμβουλίου τής Επικρατείας. Η παράβασις τής υποχρεώσεως ταύτης δημιουργεί ευθύνην διά παν υπαίτιον όργανον, ως Νόμος ορίζει».
ΕΠΕΙΔΗ κατά τας παραγράφους 1, 4 και 5 τού άρθρου 50 τού Π.Δ/τος 18/1989 «1. Η απόφαση που δέχεται την αίτηση ακυρώσεως απαγγέλλει την ακύρωση τής προσβαλλομένης πράξης και συνεπάγεται νόμιμη κατάργησή της έναντι όλων είτε πρόκειται για κανονιστική είτε πρόκειται για ατομική πράξη. (…) 4. Οι διοικητικές αρχές, σε εκτέλεση της υποχρέωσής τους κατά το άρθρο 95 παρ. 5 του Συντάγματος, πρέπει να συμμορφώνονται ανάλογα με κάθε περίπτωση, με θετική ενέργεια προς το περιεχόμενο της απόφασης του Συμβουλίου ή να απέχουν από κάθε ενέργεια που είναι αντίθετη προς όσα κρίθηκαν από αυτό. Ο παραβάτης, εκτός από την δίωξη κατά το άρθρο 259 τού Ποινικού Κώδικα, υπέχει και προσωπική ευθύνη για αποζημίωση. 5. Οι αποφάσεις τής Ολομελείας, ακυρωτικές και απορριπτικές, καθώς και των Τμημάτων, αποτελούν μεταξύ τών διαδίκων δεδικασμένο που ισχύει και σε κάθε υπόθεση ή διαφορά ενώπιον δικαστικής ή άλλης αρχής, κατά την οποία προέχει το διοικητικής φύσεως ζήτημα που κρίθηκε από το Συμβούλιο».
ΕΠΕΙΔΗ κατά συνέπειαν η ώδε συνημμένη ακυρωτική απόφασις υπ’ αριθ. 660/2018 τής Ολομελείας τού ΣτΕ, ex tunc και έναντι πάντων ισχύουσα, αυτόχρημα κατήργησεν την εν θέματι ακυρωθείσαν υπουργικήν απόφασιν υπ’ αριθ. 143575/Δ2/2016 (κατ’ άρθρον 50 ΠΔ/τος 18/1989), τού ακυρωτικού ταύτης αποτελέσματος ανατρέχοντος εις τον χρόνον εκδόσεως τής εν λόγω ακυρωθείσης υπουργικής αποφάσεως. Η τελευταία θεωρείται ως μηδέποτε εκδοθείσα, επανενεχθείσης αυτοδικαίως τής προϋφισταμένης τής εκδόσεώς της πραγματικής και νομικής καταστάσεως (ΣτΕ 4690/1983). Ώστε εν προκειμένω ανεβίωσεν και εξακολουθεί ισχύουσα η προγενεστέρα τής ακυρωθείσης υπουργική απόφασις επί τού προγράμματος σπουδών.
ΕΠΕΙΔΗ προσέτι κατά παγίαν Νομολογίαν τού Συμβουλίου τής Επικρατείας η ακύρωσις τής ως άνω υπουργικής αποφάσεως καθιστά ακυρωτέαν και οιανδήποτε ετέραν διοικητικήν πράξιν συναφούς τή ακυρωθείση (ΣτΕ 1665/1987), εφ’ όσον και αύτη προσεβλήθη νομοτύπως (ΣτΕ 3028/1986), ώσπερ η ανωτέρω υπ’ αριθ. 101470/Δ2/16-06-2017 υμετέρα υπουργική απόφασις, τής οποίας την ακύρωσιν έχομεν αιτηθεί νομίμως, κατά τα προεκτεθέντα, διά της ετέρας ως άνω από 26ης-10-2017 αιτήσεως ημών ακυρώσεως ενώπιον τού ΣτΕ (αρ. κατ. 2920/17).
Όθεν, επί τη βάσει τών ανωτέρω διατάξεων τού Συντάγματος και τού Νόμου, καθίσταται αμέσως αντιληπτόν ότι, τόσον υμείς προσωπικώς, ως ιεραρχικώς προϊστάμενος, όσον και άπαντα τα στελέχη τού υμετέρου υπουργείου, καθώς και άπαντες οι διδάσκαλοι και οι καθηγηταί τού μαθήματος θρησκευτικών απάντων των εν Ελλάδι και εν τή αλλοδαπή και υπό την υμετέραν εποπτείαν λειτουργούντων σχολικών μονάδων, εις τας οποίας φοιτούν Ορθόδοξοι Χριστιανοί Ελληνόπαιδες, υπέχετε την νόμιμον υποχρέωσιν εφαρμογής διά θετικών ενεργειών τής ως άνω αποφάσεως υπ’ αριθ. 660/2018 τής Ολομελείας τού ΣτΕ, κατά τε το περιεχόμενον ταύτης και το διατακτικόν. Ειδικώτερον καλείσθε άπαντες οι ανωτέρω διά τής παρούσης να εφαρμόσητε πάραυτα διά θετικών ενεργειών τήν ως άνω απόφασιν υπ’ αριθ. 660/2018 τής Ολομελείας τού ΣτΕ, κατά τε το περιεχόμενον ταύτης και το διατακτικόν, παρέχοντες αφ’ ενός προς τούς Ελληνορθοδόξους μαθητάς θρησκευτικήν εκπαίδευσιν σύμφωνον αποκλειστικώς και μόνον προς τας αρχάς, τα δόγματα και τας παραδόσεις τής Ορθοδοξίας διπλασιάζοντες τας ώρας διδασκαλίας τού μαθήματος, αφ’ ετέρου δ’ απέχοντες τού λοιπού από πάσης ενεργείας αντιβαινούσης προς τα διά της εν λόγω ακυρωτικής αποφάσεως κριθέντα ζητήματα, οία ενδεικτικώς η εξακολούθησις τής διδασκαλίας τού μαθήματος τών θρησκευτικών μέσω των φακέλλων (νέων βιβλίων) ουσιαστικώς επί τή βάσει τού προγράμματος και τού περιεχομένου τής ήδη ακυρωθείσης αποφάσεως και της ομοίας μεταγενεστέρας τοιαύτης υπ’ αριθ. 101470/Δ2/16-06-2017.
Εξ άλλου οι γ΄ και δ΄ εξ ημών, οίτινες τυγχάνομεν γονείς μαθητών φοιτούντων εις το Δημοτικόν Σχολείον και εις το Λύκειον, επιφυλαττόμεθα ρητώς δι’ ημάς και διά τα ημέτερα τέκνα παντός νομίμου δικαιώματος αποζημιώσεως λόγω ηθικής βλάβης εκ της μέχρι τούδε διδασκαλίας τού μαθήματος των Θρησκευτικών εις αυτά επί τη βάσει τής ακυρωθείσης αποφάσεως, των φακέλλων τού μαθήματος και τής ετέρας υμετέρας υπ’ αριθ. 101470/Δ2/16-06-2017 αποφάσεως.
Αρμόδιος δικαστικός επιμελητής επιδότω νομίμως την παρούσαν, ως και την συγκοινοποιουμένην υπ’ αριθ. 660/2018 απόφασιν τής Ολομελείας τού Συμβουλίου τής Επικρατείας, προς όν απευθύνεται προς γνώσιν του και διά τας εννόμους συνεπείας αντιγράφων άμα άπαν το κείμενον της παρούσης εις την υπ’ αυτού συνταχθησομένην έκθεσιν επιδόσεως.
Αθήναι, 13 Απριλίου 2018
Ο πληρεξούσιος Δικηγόρος
ΧΡΗΣΤΟΣ Ι. ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
ΟΔΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ 36 Β΄ ΑΘΗΝΑΙ
ΤΗΛ. 690 77 27 088
Πηγή: Θρησκευτικά

Η χώρα μας το 1986 με τον νόμο 1609, άλλαξε την μέχρι τότε νομοθεσία στο ζήτημα των εκτρώσεων. Ο νομοθέτης αυθαίρετα θεωρεί την ζωή του εμβρύου υποδεέστερη αυτής του γεννηθέντος ανθρώπου, επιτρέποντας ακολούθως την τέλεση εκτρώσεων, την ίδια στιγμή, όπου ο ίδιος πέφτει σε αντιφάσεις αφού αντιμετωπίζει διαφορετικά το έμβρυο ανάλογα με την περίπτωση. Από την μία επιτρέπει π.χ., την έκτρωση για κοινωνικούς λόγους μέχρι την 12η εβδομάδα, ενώ στην περίπτωση κληρονομιάς, κληρονόμος θεωρείται εκείνος που κατά τον χρόνο της επαγωγής (δηλαδή τον χρόνο θανάτου του κληρονομούμενου) βρίσκεται στη ζωή ή έχει τουλάχιστον συλληφθεί. Επίσης στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, άνθρωπος θεωρείται, ότι υφίσταται από την εμφύτευση του γονιμοποιημένου ωαρίου στη μήτρα και μετά.
Δυστυχώς η πατρίδα μας ενώ θα έπρεπε να προασπίζει την Ανθρώπινη Ζωή, την Ισότητα και την Ελευθερία, ως έχουσα ιστορικά το προνόμιο της γεννήσεως της Δημοκρατίας και του Ανθρωπισμού, δυστυχώς αποδεικνύεται τραγικά κατώτερη της ιστορικής παρακαταθήκης της και όλων των αγώνων που δόθηκαν για την προάσπιση των αξιών αυτών. Είναι τουλάχιστον Ιστορική Ντροπή για όλο το Ελληνικό Κοινοβούλιο, η ύπαρξη του ανθρωποκτόνου, ναζιστικού, ρατσιστικού και αντιδημοκρατικού αυτού νόμου, ο οποίος εκτός των άλλων προωθεί την ευγονική θεωρία των ναζί.
Εντελώς πρόχειρα και υποκριτικά ασχολείται με την ταλαίπωρη, πληγωμένη, εγκαταλελειμμένη, αγχωμένη, αβοήθητη και κακοποιημένη γυναίκα, ενήλικη ή ανήλικη, η οποία αναγκάζεται λόγω της βίας που δέχεται από το περιβάλλον της, από άγνοια και έλλειψη παιδείας, να προβεί σε έκτρωση. Ο νόμος αυτός την οδηγεί σε μία πράξη, η οποία θα την καταστρέψει αλλά της το κρύβει αυτό με πολύ τεχνικό τρόπο. Δήθεν την βγάζει από ένα βαθύ αδιέξοδο, την εγκυμοσύνη, η οποία δεν είναι αδιέξοδο αλλά είναι δώρο Θεού και την ρίχνει σε ένα ακόμη βαθύτερο αδιέξοδο, στην δολοφονία του αγέννητου παιδιού της, την οποία παρουσιάζει δήθεν ως λύση.
Αρκεί μία ανάγνωση της εισηγητικής έκθεσης (την οποία μπορείτε να διαβάσετε πατώντας εδώ) για να αντιληφθεί εύκολα κάποιος την υποκρισία, το πολιτικό συμφέρον και την προσωπική φιλοδοξία, την απανθρωπιά, τις κοινωνικές και πολιτικές εξαρτήσεις, τις πιέσεις και τον τρόπο με τον οποίο υπέκυψαν οι νομοθέτες και οι υποστηρικτές των εκτρώσεων στις πιέσεις αυτές αλλά και τα συμφέροντα, τα οποία οδήγησαν στην τελική ψήφιση του νόμου αυτού.
Ειδικότερα λοιπόν στην εισηγητική έκθεση εντοπίζουμε τα εξής στοιχεία:
1) Στο κείμενό της αναφέρει, ότι δεν έμεινε σταθερή η νομοθεσία στην Ελλάδα αλλά παρουσίασε αλλαγές και τροποποιήσεις, λόγω του πολύ σημαντικού θέματός της. Το αναφέρει θέλοντας να αιτιολογήσει , ατυχώς, την επικείμενη για την περίοδο εκείνη νομοθετική νέα αλλαγή και να της δώσει χαρακτήρα δήθεν προοδευτικό, αποτελεσματικό και με κοινωνική ευαισθησία. Όμως οι πολλές αλλαγές στον νόμο δεν αποδεικνύουν τον σημαντικό χαρακτήρα του θέματος των εκτρώσεων, όπως ατυχώς αναγράφεται στην αιτιολογική έκθεση, αλλά αντιθέτως αποδεικνύουν την διαχρονική αποτυχία, την εγγενή αδυναμία και ανικανότητα των νομοθετών και πολιτικών, να έχουν μία κοινή, υπεύθυνη, σταθερή, ενιαία, σαφή και ωφέλιμη για την ψυχοσύνθεση των πολιτών άποψη, η οποία να διαφαίνεται τόσο μέσα στο κείμενο του νόμου, όσο και στην ευρύτερη κοινωνική πολιτική.
2) Εντελώς αυθαίρετα χαρακτηρίζει τις μέχρι τότε ισχύουσες ποινικές διατάξεις, οι οποίες απαγόρευαν τις εκτρώσεις, ως «αυστηρές». Δεν μας λέει, όμως, σε σύγκριση με τί και με ποιες διατάξεις τις θεωρεί «αυστηρές». Αυτό γίνεται εκ του πονηρού ακριβώς για να επηρεάσουν τον συναισθηματικό κόσμο των πολιτών, για να εισχωρήσει η έννοια της αυστηρότητος, της σκληρότητος και άρα της τιμωρίας στο κοινωνικό υποσυνείδητο, διότι εκ φύσεως οι έννοιες αυτές δημιουργούν απέχθεια στον άνθρωπο και έτσι προσχηματικά να προλειάνουν το έδαφος για τον νόμο αυτό και να φανεί δήθεν κοινωνικά ωφέλιμος.
3) Ακολούθως αναφέρει ως αιτιολογία την «προφανή αντίθεση του νόμου και της κοινωνικής πραγματικότητος». Η αντίθεση μεταξύ νόμου και κοινωνικής πραγματικότητος, δηλαδή η παραβατικότητα είναι διαχρονικό φαινόμενο, των ανθρωπίνων κοινωνιών, το οποίο ο νόμος καλείται να το αντιμετωπίσει προς όφελος όλης της κοινωνίας. Είναι εντελώς παράλογο, επειδή οι πολίτες παρανομούν και επειδή δήθεν πληγώνεται το κύρος του νόμου, να εισηγείται ο νομοθέτης είτε την αλλαγή του νόμου προς το ελαφρύτερο είτε την κατάργησή του, όπως προτείνει στην περίπτωσή αυτή. Επιπλέον ο προσχηματικός χαρακτηρισμός της αντίθεσης μεταξύ νόμου και κοινωνικής πραγματικότητος ως δήθεν «προφανούς» προσπαθεί ατυχώς να δικαιολογήσει την επακολουθούμενη νομιμοποίηση των εκτρώσεων, ως δήθεν επιβεβλημένης και λογικής ένεκα της κοινωνικής πραγματικότητος και άρα η ίδια η έκτρωση ως πράξη να θεωρείται πλέον λογική και κοινωνικώς επιβεβλημένη ή έστω ανεκτή. Μία τέτοια αιτιολογία είναι εντελώς παράλογη και απάνθρωπη. Ποτέ έως τώρα στις πολιτισμένες ανθρώπινες κοινωνίες δεν καταργήθηκε ένας νόμος, ο οποίος απαγόρευε μία παράνομη πράξη απλά και μόνο επειδή οι πολίτες δεν τον εφάρμοζαν και παρανομούσαν. Με το σκεπτικό αυτό θα πρέπει να καταργήσουμε όλους τις νόμους, για να παρανομούν ελεύθερα οι πολίτες, οπότε δεν θα έχουμε κοινωνία, αλλά θα έχουμε ζούγκλα με άγρια θηρία. Η αδυναμία της πολιτείας να εφαρμόσει τον νόμο δεν αιτιολογεί την κατάργηση του νόμου. Αυτό το οποίο προέχει είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής σε κάθε έκφανσή της και όχι η προστασία δήθεν της αξιοπιστίας και του κύρους του νόμου. Ο νόμος υπηρετεί την ανθρώπινη ζωή και όχι η ανθρώπινη ζωή τον νόμο!
4) Η αιτιολογική έκθεση συνεχίζει τον παραλογισμό της προτάσσοντας άλλη μία ανεδαφική, προσχηματική και αυτοαναιρούμενη αιτιολογία, για να νομιμοποιήσει τις εκτρώσεις. Συγκεκριμένα αναφέρει, ότι η Ελληνική κοινωνία γνώριζε το ένοχο μυστικό της τελέσεως παράνομων εκτρώσεων, το οποίο είχε δημιουργήσει μία παράλληλη αρρωστημένη κοινωνική πραγματικότητα. Επιπλέον λέει η εισηγητική έκθεση, ότι ο νόμος, επειδή ήταν σκληρός, χειροτέρευε την κατάσταση και οδηγούσε στην αύξηση των «παράνομων», όπως τις χαρακτηρίζει, εκτρώσεων, οι οποίες προκαλούσαν καταστρεπτικές συνέπειες στην ψυχή και στο σώμα της γυναίκας. Εδώ εκ του πονηρού χρησιμοποιείται ο όρος «παράνομες» εκτρώσεις, για να δημιουργήσει έναν ψευδεπίγραφο και φανταστικό διαχωρισμό σε παράνομες εκτρώσεις, οι οποίες γίνονται εν κρυπτώ και επιφέρουν καταστρεπτικές συνέπειες στην ψυχή και στο σώμα των γυναικών και σε εκτρώσεις, οι οποίες αν νομιμοποιηθούν και είναι νόμιμες δήθεν δεν θα επιφέρουν καταστρεπτικές συνέπειες στην ψυχή και στο σώμα τις γυναίκας! Η έκτρωση αυτή καθεαυτή προξενεί καταστροφικές βλάβες στην ψυχή και στο σώμα της γυναίκας, δεν υπάρχουν ασφαλείς και ανώδυνες εκτρώσεις χωρίς επιβλαβείς συνέπειες, επειδή έγιναν νόμιμες. Η νομιμοποίηση δεν αναιρεί την καταστροφική βλάβη.
5) Ένας επόμενος ισχυρισμός είναι, ότι μέχρι τώρα οι εκτρώσεις ήταν παράνομες ενώ η αποτελεσματική τέλεσή τους απαιτούσε την χρήση ακριβών ιατρικών εργαλείων. Επειδή όμως οι Ελληνίδες είχαν οικονομική δυσπραγία και ο νόμος απαγόρευε μέχρι τότε τις εκτρώσεις, αναγκάζονταν να καταφεύγουν στις παράνομες εκτρώσεις χρησιμοποιώντας εργαλεία και τεχνικά μέσα εξαιρετικά επισφαλή και χαμηλής ποιότητος, με άμεσο αποτέλεσμα ανεπανόρθωτες βλάβες στην υγεία τους, όπως η στείρωση ή και ο θάνατος. Ισχυρίζονται λοιπόν οι νομοθέτες, ότι το γεγονός αυτό δημιουργεί στην Ελληνική κοινωνία γυναίκες «δύο συχνοτήτων – ταχυτήτων», αφενός μεν αυτές οι οποίες έχουν οικονομική άνεση και μπορούν να τελούν έκτρωση με ασφαλή ιατρικά μέσα και αφετέρου δε αυτές οι γυναίκες, οι οποίες δεν έχουν οικονομική ευχέρεια, είναι φτωχές και καταφεύγουν σε παράνομες εκτρώσεις με επικίνδυνες, μη ιατρικές μεθόδους. Επιπλέον μας λένε, ότι αυτή η δήθεν ανισότητα προκαλεί μία αίσθηση κοινωνική διάκρισης. Για τους λόγους λοιπόν αυτούς οι νομοθέτες προτείνουν την νομιμοποίηση των εκτρώσεων. Δηλαδή στην ουσία μας λένε, ότι μεταξύ του υπέρτατου αγαθού της Ανθρώπινης Ζωής και της προστασίας της, προκρίνουν ως ανώτερη την δήθεν κοινωνική αξιοπρέπεια, το κοινωνικό φαίνεσθαι και την δήθεν εξασφάλιση της ισότητας λόγω οικονομικών δεδομένων σε σχέση με την ανθρώπινη ζωή! Όμως ούτως ή άλλως η έκτρωση προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες μέχρι και θάνατο στην εκάστοτε γυναίκα και οι ψυχολογικές βλάβες τις οποίες παθαίνει η γυναίκα δεν διορθώνονται εύκολα! Πάντα θα υπάρχει το τραύμα στην συνείδηση, στην καρδιά και στην ψυχή της για το παιδί που είχε στα σπλάχνα της και το οποίο πετάχτηκε στα σκουπίδια. Αλλά αυτό φυσικά το αποσιωπούν και το κρύβουν οι συντάξαντες την εισηγητική έκθεση! Αυτές οι γυναίκες έχουν ανάγκη από αληθινή βοήθεια, από αγάπη, από συμπαράσταση και από συγχωρητικότητα, την οποία θα μπορέσουν να βρούν μόνο μέσα από τα Μυστήρια Της Ορθοδόξου Πίστεως! Μόνο Τα Μυστήρια Της Ορθοδόξου Πίστεως δια Της Χάριτος Του Χριστού μπορούν να προσφέρουν την ανακούφιση της ψυχής και την θεραπεία της συνείδησης από τις τύψεις και τις ενοχές! Το οτιδήποτε άλλο είναι αστοχία και ματαιοπονία! Ούτε οι φίλοι, ούτε οι ψυχολόγοι μπορούν να γιατρέψουν την ενοχή της συνειδήσεως.
6) Ο παραλογισμός της εισηγητικής έκθεσης κορυφώνεται στο σημείο, όπου προτείνει ως κοινωνική προοπτική και λύση του προβλήματος των εκτρώσεων την εφαρμογή της ευγονικής των ναζί, μετονομάζοντάς την σε «οικογενειακό προγραμματισμό». Προτείνεται ως λύση και ως γενική κοινωνική πολιτική ο επονομαζόμενος «οικογενειακός προγραμματισμός ως βασικό στοιχείο της προληπτικής ιατρικής». Όπως αναγράφεται να γίνει στόχος της Κοινωνικής Πολιτικής «η γέννηση επιθυμητών και υγιών παιδιών» ! Δηλαδή όσα παιδιά δεν είναι υγιή θα τα σκοτώνουμε και θα τα πετάμε στα σκουπίδια πριν ακόμη γεννηθούν; Δεν έχουν δικαίωμα στην ζωή οι ανάπηροι, οι παραπληγικοί, οι άνθρωποι με κινητικά και νοητικά προβλήματα κλπ; Θα τους πετάξουμε στα σκουπίδια όλους αυτούς τους ανθρώπους, για να δημιουργήσουμε μία κοινωνία υπερανθρώπων, όπως την ήθελαν οι Ναζί; Θα αποδεχθούμε στην πράξη την ιδεολογία του Ρατσισμού, οι οποία διακρίνει τις ανθρώπους σε χρήσιμους και άξιους να ζήσουν και σε άχρηστους; Προτείνουν εμμέσως πλην σαφώς να έχουμε παιδιά επιθυμητά και παιδιά μη επιθυμητά! Μα υπάρχουν παιδιά που η ζωή τους έχει αξία και παιδιά που η ζωή τους δεν έχει αξία; Αυτό δηλαδή είναι ισότητα, είναι δημοκρατία, είναι προστασία της ζωής και του ανθρώπου και ειδικότερα του παιδιού; Είναι πολιτισμός αυτό; Δηλαδή μας λένε, ότι η πρόοδος και η εξέλιξη της κοινωνίας και του ανθρώπου δεν θα γίνεται πλέον με βάση τα κοινωνικά δεδομένα, με τα στοιχεία της ανθρωπιάς, της αγάπης, της παράδοσης, του πολιτισμού, της οικογένειας, της μητρότητας, της πατρότητας, της συντροφικότητας, της αλληλεγγύης, των κοινωνικών αγώνων, αλλά θα γίνεται με γονιδιακή κατασκευή και ανακατασκευή. Με ανθρώπους κατά παραγγελία σαν να είναι αντικείμενα, σαν να είναι μηχανές!
7) Επιπλέον ισχυρίζονται, ότι με την λύση αυτή αναβαθμίζεται και προάγεται η ισότητα των δύο φύλων, γιατί δήθεν διευκολύνεται η λειτουργία της γυναίκας στον κοινωνικό χώρο. Δηλαδή πώς το εννοούν αυτό; Η γυναίκα άραγε που έχει κάνει έκτρωση διευκολύνεται στην λειτουργία της στην κοινωνία, γιατί δήθεν δεν φέρει τον «στιγματισμό της ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης», ενώ δεν δημιουργεί πρόβλημα ο στιγματισμός από την τέλεση της έκτρωσης ακόμη και σε σχέση με τον ίδιο της τον εαυτό;
8) Εν συνεχεία η εισηγητική έκθεση αναφέρει, ότι η απειλή της ποινικής κύρωσης κάνει οξύτερο το κοινωνικό, ψυχολογικό και ηθικό δίλημμα της γυναίκας, η οποία σκοπεύει να διαπράξει έκτρωση και συνεπώς καλό θα είναι να νομιμοποιηθεί η έκτρωση. Εδώ πρόκειται για τεχνητή και εκ του πονηρού μετακύλιση του προβλήματος από την αληθινή του βάση σε μία άλλη επίπλαστη και τεχνητή. Το πρόβλημα, είναι η ίδια η πράξη της έκτρωσης και όχι ο «κακός» νόμος, ο οποίος κάνει το πρόβλημα δήθεν εντονότερο και άρα πρέπει για τον λόγο αυτό να επιτραπεί η έκτρωση. Αν ισχύει κάτι τέτοιο, τότε γιατί δεν προτείνουν οι νομοθέτες μία ίδια αντιμετώπιση των ληστειών ή άλλων εγκλημάτων;
9) Επίσης αναφέρει, ότι η ασφαλιστική κάλυψη των εκτρώσεων είναι δεδομένη. Πόσο παράλογο είναι μία χώρα να καλύπτει με μεγάλη ευκολία την τέλεση εκτρώσεων και την ίδια στιγμή να αδυνατεί να καλύψει ανάγκες ασφαλιστικές για τεκνογονία ή ανάγκες για πολυτέκνους; Είναι οξύμωρο τουλάχιστον να καλύπτεται από το επίσημο κράτος ασφαλιστικά ο θάνατος και όχι η ζωή.
10) Εντός της εισηγητικής εκθέσεως αναφέρεται ρητά, ότι η αρχή του σεβασμού της συνειδησιακής ελευθερίας καταλαμβάνει κεντρική σημασία και είναι πανηγυρικά διατυπωμένη σε όλη την εισηγητική έκθεση και στο νομοσχέδιο. Η έννοια όμως της συνειδησιακής ελευθερίας είναι ευρύτατη και η χρήση και επίκλησή της επιτρέπει την ένταξη στο περιεχόμενό της, πολλών εννοιών, ιδεολογιών και ιδεοληψιών, οι οποίες δεν είναι πάντοτε λογικές και προς όφελος του ανθρώπου. Οι εμπάθειες, οι εγωπαθείς προσπάθειες αυτοδικαίωσης και σίγασης του ελέγχου της συνείδησης και των ενοχών μπορούν να ενταχθούν και να αποκρυβούν μέσα στην έννοια της συνειδησιακής ελευθερίας! Δηλαδή αν η συνείδηση ενός ανθρώπου του λέει, ότι είναι δίκαιο να εγκληματεί, τότε θα πρέπει ο νόμος χωρίς διάκριση να προστατεύει την συνειδησιακή ελευθερία του και να τον αφήνει να εγκληματεί; Κάτι τέτοιο δεν ευσταθεί λογικά και οδηγεί σε πλήρη καταστροφή την ίδια την κοινωνία!
Αυτό είναι το σκεπτικό της εισηγητικής έκθεσης του νόμου, ο οποίος νομιμοποίησε τις εκτρώσεις στην Ελλάδα. Είναι τουλάχιστον ντροπή για το Ελληνικό Κοινοβούλιο, για την πολιτική ιστορία της Ελλάδος, να έχει διατυπωθεί σε αιτιολογική έκθεση Ελληνικού νόμου η νομιμοποίηση της ανθρωποκτονίας και η θεωρία του ρατσισμού και της ευγονικής των ναζιστών. Προσβάλλεται το ύψιστο και πανανθρώπινο αγαθό της ζωής, κάθε έννοια Δημοκρατίας, Ελευθερίας, ισότητας και ισονομίας των ανθρώπων και των φύλων. Ποιος να το περίμενε, ότι όλα αυτά θα έβρισκαν χώρο στην Ελληνική Νομοθεσία και θα ελάμβαναν μορφή αποδεκτής και προωθούμενης κοινωνικής συμπεριφοράς από την επίσημη Ελληνική Πολιτεία, η οποία δήθεν περηφανεύεται για τον Δημοκρατικό της χαρακτήρα, για την προστασία της Ανθρώπινης Ζωής, για την προάσπιση των Ανθρωπίνων Ατομικών, Κοινωνικών Δικαιωμάτων και Ελευθεριών. Πόση Υποκρισία και πόσος Θάνατος σε μία κατεπίφασιν Δημοκρατία, σε μία κατεπίφασιν Πολιτική και Κοινωνική Ζωή Ελευθερίας, Αλληλεγγύης και Αγάπης! Τόσο Ψέμα και Συμφέρον οικονομικό και πολιτικό! Τουλάχιστον Ντροπή για την Δημοκρατία της Ελλάδος, η οποία υπέκυψε στον θάνατο, στην ολιγαρχία, στον ρατσισμό και στο μικρό «εγώ»!
Οργανώσαμε Ολυμπιακούς Αγώνες και ξοδεύτηκαν τόσα χρήματα, για μία φιέστα ενώ από το 1986 μέχρι και σήμερα ούτε ένα ευρώ δεν έχει δοθεί για να μπορούν όλες οι γυναίκες ελεύθερα να στηριχθούν με αληθινή αγάπη, ψυχικά αλλά και οικονομικά και να γεννούν τα παιδιά τους, ξεπερνώντας τα όποια αδιέξοδά τους, χωρίς να καταφύγουν στην έκτρωση! Ματωμένη Ελλάδα, Ματωμένη Κοινωνία, Ματωμένη Δημοκρατία! Υπάρχει λύση, εκτός από τον θάνατο, γιατί δεν την θέλεις;
Ρούντας Γεώργιος
Αθήνα, 26-04-2018
Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Οι αιρέσεις και γενικότερα τα ποικίλα συστήματα των σκοτεινών και αντιχρίστων δυνάμεων πάντοτε υπήρξαν ο μεγαλύτερος εχθρός στη ζωή της Εκκλησίας, το πιο επικίνδυνο όπλο του προαιωνίου αντιδίκου και αντιπάλου της σωτηρίας μας, του διαβόλου. Η αγία μας Εκκλησία κατά την μακραίωνα δισχιλιετή ιστορική πορεία της κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια πλειάδα αιρέσεων και παραθρησκευτικών ομάδων, οι οποίες επιχειρούσαν με πολλούς και ποικίλους τρόπους και μεθόδους προσηλυτισμού, να προσελκύσουν τα θύματά τους στην πλάνη και εν τέλει στην απώλεια. Διά των αγίων Πατέρων και με την συγκρότηση Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων αντιμετώπισε με επιτυχία, συνεργούσης της Χάριτος, όλες αυτές τις αιρέσεις. Σήμερα η Εκκλησία μας καλείται κυρίως να αντιμετωπίσει δύο νέες ύπουλες και επικίνδυνες αιρέσεις, δύο πολυκέφαλα θηρία, δύο σκοτεινά, δαιμονικά και αντίχριστα κινήματα παγκοσμίων διαστάσεων, τη λεγόμενη Νέα Εποχή και τον Οικουμενισμό. Τα δύο αυτά κινήματα αποτελούν την μεγαλύτερη απειλή στη ζωή της Εκκλησίας, διότι κινούνται ευέλικτα και παραπλανητικά σε πολλά επίπεδα συγχρόνως, γι’ αυτό και είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσει ο ερευνητής τα όριά τους και να αξιολογήσει πλήρως την διαβρωτική τους δράση.
Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, Θεολόγου, Συγγραφέως (και Ιατρού),
Διευθυντού του Γραφείου Αιρέσεων καί Παραθρησκειών τῆς Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς.
Εν Πειραιεί τη 28η Απριλίου 2018
Εισήγηση με θέμα: «ΝΕΑ ΕΠΟΧΗ ΚΑΙ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ»
που δόθηκε σε Αντιαιρετική Ημερίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς την 26η Απριλίου 2018
στην Αίθουσα του «Πειραϊκού Συνδέσμου Πειραιώς» με γενικό θέμα «ΠΤΥΧΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΚΡΥΦΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΠΟΧΗΣ»
Σεβασμιώτατε ποιμενάρχα μας, σεβαστοί πατέρες, κυρίες και κύριοι. Πριν να ξεκινήσω θα ήθελα να εκφράσω τις θερμές ευχαριστίες μου προς τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας κ.κ. Σεραφείμ για την τιμή της αναθέσεως της παρούσης ομιλίας, στα πλαίσια της παρούσης Ημερίδος με γενικό θέμα «Πτυχές του Αποκρυφισμού της Νέας Εποχής». Το θέμα μου έχει τίτλο: «Νέα Εποχή και Οικουμενισμός» και περιλαμβάνει μια σύντομη εισαγωγή, μια συνοπτική παρουσίαση των δύο σπουδαιοτέρων σκοτεινών και αντιχρίστων κινημάτων της εποχής μας, της λεγόμενης Νέας Εποχής και του Οικουμενισμού, την διαλεκτική σχέση μεταξύ Νέας Εποχής και Οικουμενισμού και τέλος κάποια συμπεράσματα.
Εισαγωγικά
Οι αιρέσεις και γενικότερα τα ποικίλα συστήματα των σκοτεινών και αντιχρίστων δυνάμεων πάντοτε υπήρξαν ο μεγαλύτερος εχθρός στη ζωή της Εκκλησίας, το πιο επικίνδυνο όπλο του προαιωνίου αντιδίκου και αντιπάλου της σωτηρίας μας, του διαβόλου. Η αγία μας Εκκλησία κατά την μακραίωνα δισχιλιετή ιστορική πορεία της κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια πλειάδα αιρέσεων και παραθρησκευτικών ομάδων, οι οποίες επιχειρούσαν με πολλούς και ποικίλους τρόπους και μεθόδους προσηλυτισμού, να προσελκύσουν τα θύματά τους στην πλάνη και εν τέλει στην απώλεια. Διά των αγίων Πατέρων και με την συγκρότηση Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων αντιμετώπισε με επιτυχία, συνεργούσης της Χάριτος, όλες αυτές τις αιρέσεις. Σήμερα η Εκκλησία μας καλείται κυρίως να αντιμετωπίσει δύο νέες ύπουλες και επικίνδυνες αιρέσεις, δύο πολυκέφαλα θηρία, δύο σκοτεινά, δαιμονικά και αντίχριστα κινήματα παγκοσμίων διαστάσεων, τη λεγόμενη Νέα Εποχή και τον Οικουμενισμό. Τα δύο αυτά κινήματα αποτελούν την μεγαλύτερη απειλή στη ζωή της Εκκλησίας, διότι κινούνται ευέλικτα και παραπλανητικά σε πολλά επίπεδα συγχρόνως, γι’ αυτό και είναι πολύ δύσκολο να προσδιορίσει ο ερευνητής τα όριά τους και να αξιολογήσει πλήρως την διαβρωτική τους δράση.
Νέα Εποχή
Έχει ήδη αναφερθεί προηγουμένως στην εισήγησή του ο π. Κυριακός σχετικά με τον όρο Αποκρυφισμός και το νοηματικό περιεχόμενο του κινήματος της Νέας Εποχής και επομένως, θα είμαι πολύ περιληπτικός στο κεφάλαιο που αναφέρεται στη Νέα Εποχή. Κατ’ αρχήν η Νέα Εποχή είναι ένα παγκόσμιο κίνημα, αντίχριστο ως προς τον χαρακτήρα, αποκρυφιστικό ως προς την προέλευση και πολυσύνθετο ως προς την διάρθρωση. Ο όρος είναι παρμένος από την αστρολογία, σύμφωνα με την οποία, κατά την αντίληψη των αποκρυφιστών και θεοσοφιστών, ο ήλιος γυρίζει γύρω από ένα κεντρικό άξονα και η περιστροφή του διαρκεί χιλιάδες χρόνια. Η τροχιά του διαιρείται σε 12 μέρη και αποτελεί τον ζωδιακό κύκλο. Για να περάσει από το ένα ζώδιο στο άλλο, χρειάζεται γύρω στα δύο χιλιάδες χρόνια. Αυτές είναι οι εποχές. Σε κάθε εποχή κυριαρχεί ένας νέος διδάσκαλος, ένας «αβατάρ»-Μεσσίας, που φέρνει νέες αλήθειες στη γη. Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, η εποχή του Χριστιανισμού, η εποχή των Ιχθύων, πέρασε και μπήκαμε σε μια νέα εποχή, την εποχή του Υδροχόου.
Σύμφωνα με την ιδεολογία των οπαδών της Νέας Εποχής, περιμένουμε ένα νέο Μεσσία, τον Μεσσία της Νέας Εποχής, ο οποίος θα είναι συγχρόνως, ένας παγκόσμιος πολιτικός ηγέτης, που θα κυβερνήσει την ανθρωπότητα, αλλά και θρησκευτικός, που θα ενώσει όλες τις θρησκείες. Θα εγκαταστήσει μια νέα τάξη πραγμάτων, τόσο σε πολιτικοοικονομικό επίπεδο όσο και σε θρησκευτικό. Αυτοί είναι οι δύο κεντρικοί στόχοι της Νέας Εποχής. Στο κίνημα αυτό συστεγάζονται και αλληλοπεριχωρούνται η θεοσοφία και ο αποκρυφισμός με μια ποικιλία εκδηλώσεών του, η μασονία, ο διεθνής σιωνισμός, ο νεογνωστικισμός, και πολλές άλλες αντίχριστες οργανώσεις. Οι ίδιοι οι εκφραστές του κινήματος της Νέας Εποχής αυτοπροσδιορίζονται, σύμφωνα με ένα ελληνικό νεοεποχίτικο περιοδικό[1] ως «ένα δυναμικό ρεύμα πνευματικής αναζήτησης, που αναπροσανατολίζει την ανθρώπινη συνείδηση σε νέες πηγές αληθείας», και που ως γνώρισμα έχει την «πύρινη αγάπη», την «πνευματικότητα» και «την καθολική ελευθερία μέσα στην αναδυόμενη παγκόσμια κοινότητα πέρα από διακρίσεις φυλετικές, θρησκευτικές, πολιτικές, ή ιδεολογικές».
Οι παρά πάνω θέσεις και απόψεις, φαίνονται βέβαια πολύ ελκυστικές, εντυπωσιάζουν, και γίνονται εύκολα αποδεκτές. Κατά βάθος όμως δεν αποτελούν τίποτε άλλο, παρά το προσωπείο της Νέας Εποχής, στην προσπάθειά της να παραπλανήσει και να διαβρώσει τις συνειδήσεις των ανθρώπων. Πίσω από το προσωπείο κρύβεται μια άλλη σκοτεινή και εφιαλτική πραγματικότητα. Διότι τίποτε από όσα επαγγέλλεται και διακηρύσσει η Νέα Εποχή, δεν είναι νέο. Απολύτως τίποτα. Αντιθέτως η Ορθόδοξη Εκκλησία, το μόνο αληθινά νέο και καινό το οποίο βιώνει και ομολογεί από καταβολής κόσμου είναι η ενσάρκωση του Θεού Λόγου, όπως παρατηρεί ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: Με την ενσάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού, «επιτελείται το πάντων καινών καινότατον, το μόνον καινόν υπό τον ήλιον»[2].
Ιστορική αναδρομή
Ένας μεγάλος αριθμός ερευνητών του φαινομένου της Νέας Εποχής τοποθετούν τις απαρχές της εμφανίσεως και εξαπλώσεως του κινήματος στα τέλη του 19ου αιώνα. Όπως παρατηρεί σύγχρονος ερευνητής ο πρωτοπρ. π. Βασίλειος Γεωργόπουλος, ως όρος αλλά και ως κίνημα, κυοφορήθηκε και ανδρώθηκε μέσα στους κόλπους της Θεοσοφίας και του Αποκρυφισμού, έτσι ώστε να μπορούμε να βεβαιώσουμε με σιγουριά, ότι η Θεοσοφία και ο Αποκρυφισμός είναι ο χώρος που γέννησε και τρέφει τη Νέα Εποχή, ή αν θέλετε, η πνευματική μήτρα της Νέας Εποχής. Τούτο αποδεικνύεται πέραν των άλλων και από το γεγονός, ότι οι επιφανέστεροι διεθνώς γνωστοί εκφραστές του κινήματος της Νέας Εποχής, είχαν όλοι τους κάτι κοινό μεταξύ τους. Ήταν όλοι τους βαθιά διαποτισμένοι από την ιδεολογία και τα δόγματα της Θεοσοφίας και του Αποκρυφισμού.
Ήδη έγινε προηγουμένως λόγος για την πρώτη διάσημη θεοσοφίστρια, την ρωσικής καταγωγής Έλενα Πέτροβνα Μπλαβάτσκυ, και επομένως δεν θα επεκταθώ στο πρόσωπο και τη δράση της. Το έργο της Μπλαβάτσκυ συνέχισαν οι Henry Olcott, η Annie Besant, και η Αλίκη Μπέϋλη, μεγάλοι θεοσοφιστές του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνος. Το γεγονός επίσης ότι τόσο ο Olcott, όσο και η Annie Besant ήταν μασόνοι, μαρτυρεί τη βαθιά ιδεολογική συγγένεια μεταξύ Θεοσοφίας και Μασονίας. Μάλιστα η Annie Besant αργότερα έγινε αρχηγός της γυναικείας Μασονίας στην Αγγλία και στις χώρες που εξηρτώντο από αυτήν, όπως μας πληροφορεί ο π. Αντώνιος Αλεβιζόπουλος, στο έργο του «Ο αποκρυφισμός στο φως της Ορθοδοξίας»[3]. Από τους διασημότερους θεοσοφιστές του 20ου αιώνος μνημονεύουμε τον αμερικανό αποκρυφιστή Λήβι Ντόουλιγκ, τον Γάλλο Πολ λε κουρ, τον Πέτερ Κάντυ και τη σύζυγό του Έϊλιν, την ηθοποιό Σίρλεϋ Μακλέϊν, τον Δαυϊδ Σπάνγκλερ, συγγραφέα και εκδότη πολλών νεοεποχίτικων βιβλίων, τον Άγγλο γεωπόνο Τζωρτζ Τρεβαλιάν, μεγάλο θιασώτη και θεωρητικό της Νέας Εποχής, την διάσημη Μάριλιν Γκράσσο Φέρκουσον, πασίγνωστη για το βιβλίο της με τίτλο «Η συνομωσία του Υδροχόου» και θεωρουμένη ως προφήτιδα της Νέας Εποχής κ.α.
Βασικές θεοσοφικές διδασκαλίες
Οι βασικές θεοσοφικές αντιλήψεις της Μπλαβάτσκυ και των διαδόχων της περί Θεού, κόσμου και ανθρώπου είναι ουσιαστικά ένα συνοθύλευμα γνωστικισμού, πνευματισμού, μεντιουμισμού, ινδουϊσμού, και βουδισμού, ενώ παράλληλα διαφαίνεται στα έργα της, στα οποία αναλύει τις βασικές διδασκαλίες της Θεοσοφίας:
α) το φοβερό μίσος της κατά του Χριστιανισμού, και,
β) η φανερή και δεδηλωμένη προσήλωσή της στην αξία και στις πρακτικές της σατανολατρείας.
Πρώτη βασική αρχή, η αν θέλετε, βασικό δόγμα της Θεοσοφίας είναι ότι δεν υπάρχει θρησκεία ανώτερη από την αλήθεια. Όλες οι θρησκείες, μαζί και ο Χριστιανισμός, έχουν μέρος μόνον της αλήθειας, οπότε όλες θα πρέπει να συνεισφέρουν το μερίδιό τους, ώστε η κάθε μια να εμπλουτίσει τις άλλες και να εμπλουτιστεί από τις άλλες. Ο αληθινός ερευνητής της αλήθειας οφείλει να χάσει τελείως από τα μάτια του όλες τις δογματικές πίστεις και όλες τις θρησκείες. Συμφιλιώνει όλες τις θρησκείες, αποφλοιώνει την κάθε μια τους από τα εξωτερικά ανθρώπινα ενδύματα και αποκαλύπτει ότι η ρίζα της κάθε μιας ταυτίζεται με τη ρίζα κάθε άλλης μεγάλης θρησκείας. Έχοντας λοιπόν χάσει από τα μάτια του τις πίστεις και τις θρησκείες είναι πλέον οπαδός της παν-ιδεολογίας, της θεοσοφικής, η νεοεποχίτικης πανθρησκείας. Η θεοσοφική διδασκαλία, ισχυρίζεται η Μπλαβάτσκυ:
«... είναι η αποθήκη από όλες τις αλήθειες, που κήρυξαν όλοι οι μύστες και προφήτες των ιστορικών και προϊστορικών χρόνων… Είναι πάνω στη γη ό,τι το λευκό φως για το ηλιακό φάσμα. Κάθε θρησκεία είναι ένα από τα επτά χρώματα του φάσματος. Κάθε χρωματιστή ακτίνα αγνοεί όλες τις άλλες και τις θεωρεί ψεύτικες, απατηλές. Η ανθρωπότητα δεν θα βασανίζεται στο μέλλον απ’ την κατάρα του χωρισμού της τεχνητής πόλωσης, αλλά θα βυθιστεί μες το αγνό χωρίς απόχρωση λευκό φως της αιώνιας αλήθειας.»[4]
Περαιτέρω και σαν συνέπεια των προηγουμένων η Μπλαβάτσκυ προτείνει τη συναδέλφωση όλων των λαών, πέρα από διαφορές θρησκείας, χρώματος και φυλής και προβλέπει λαμπρό το μέλλον της Θεοσοφίας. Έτσι θέτει τις βάσεις για την ανοικοδόμηση της πανθρησκείας και τη διάβρωση του χριστιανικού κόσμου.
Μια άλλη βασική αρχή της θεοσοφίας που αποτελεί γνήσια έκφραση του θρησκευτικού συγκρητισμού, είναι ο λεγόμενος δογματικός πλουραλισμός, η συνύπαρξη δηλαδή και η αποδοχή διαφορετικών δογμάτων και πίστεων. Σύμφωνα με την αρχή αυτή όλες οι θρησκείες και όλες οι πίστεις αποτελούν νόμιμες εκφάνσεις του θρησκευτικού φαινομένου και είναι δρόμοι που οδηγούν στον ίδιο θεό και κατ’ επέκταση όλες οι θρησκείες προσφέρουν λύτρωση και σωτηρία. Επομένως μπορεί κανείς να πιστεύει σε όποια θρησκεία θέλει, αρκεί να μην είναι αποκλειστικός. Για τη Θεοσοφία και τη Νέα Εποχή κάθε αντίληψη περί μοναδικότητος του ευαγγελίου, κάθε αντίληψη που δεν κατανοεί ισοπεδωτικά και εξισωτικά όλες τις πίστεις και τις θρησκείες θεωρείται φανατισμός και μισαλλοδοξία. Το πνεύμα της συγκρητιστικής πανθρησκείας εκφράστηκε άριστα στο «Α΄ Κοινοβούλιο των Θρησκειών του κόσμου», που πραγματοποιήθηκε το 1893 στο Σικάγο στην ομιλία του ινδού Γκουρού Βιβεκανάντα:
«…Οι χριστιανοί δεν πρέπει να γίνουν ινδουϊστές, ούτε βουδιστές, ούτε και αυτοί να γίνουν χριστιανοί. Αλλά κάθε θρησκεία θα πρέπει να αφομοιώσει το πνεύμα των άλλων θρησκειών, διατηρώντας ωστόσο τις ιδιαιτερότητές της…»[5]
Επιγραμματικά μόνον μνημονεύουμε ορισμένες ακόμη βασικές διδασκαλίες της θεοσοφίας και της Νέας Εποχής, στις οποίες δεν θα επεκταθούμε λόγω ελλείψεως χρόνου: Την πίστη στη μετενσάρκωση και το κάρμα, την πίστη σε απρόσωπο θεό, την δυνατότητα μετεξελίξεως του ανθρώπου σε κατ’ ουσίαν θεό με τις δικές του μόνο δυνάμεις, κ.α.
Θα κλείσουμε το κεφάλαιο αυτό παραθέτοντας μερικά στοιχεία από την «Χριστολογία» της Νέας Εποχής. Όταν ομιλούμε για «Χριστολογία» της Νέας Εποχής βασικά εννοούμε:
α) ποιος είναι ο Ιησούς Χριστός κατά την Νέα Εποχή, και,
β) ποιος είναι ο Χριστός της Νέας Εποχής.
Όπως αναλύει σε σχετική μελέτη του[6] ο πρωτ. π. Κυριακός Τσουρός Γραμματέας της Σ.Ε. επί των αιρέσεων:
«... ο υδροχοϊκός Χριστός της Νέας Εποχής δεν έχει καμιά απολύτως σχέση με τον Χριστό των ευαγγελίων και της αγίας Γραφής γενικότερα. Κατά τη θεοσοφία ο Ιησούς Χριστός είναι ο «Χριστός» της εποχής των ιχθύων… Είναι μια ακόμη ενσάρκωση της θείας ουσίας, ένας αβατάρ, όπως πολλοί άλλοι προ αυτού (Ώρος, Βούδας, Κρίσνα, Ιμάμ Μάχντι κ.α.). Ήταν ένας από μια μακρά συνέχεια τελείων θείων ανθρώπων.»[7]
Ως προς το δεύτερο ερώτημα: ποιος είναι ο Χριστός της Νέας Εποχής, αναφέρουμε ότι υπάρχει μια πληθώρα «Χριστών», αφού οι πολυάριθμες ομάδες της Νέας Εποχής διεκδικούν η κάθε μια για τον εαυτό της την αυθεντία και ένα δικό της τύπο «Χριστού». Όπως παρατηρεί ο π. Κυριακός:
«... δεν συμφωνεί φερ’ ειπείν ο Χριστός της Θεοσοφίας με τον Χριστό του Υδροχόου, ή ο Χριστός της Ενωτικής Εκκλησίας του Μουν με τον Χριστό του Σάϊ Μπάμπα. Εξ’ άλλου κατά καιρούς εμφανίστηκαν πολλοί ψευδόχριστοι και ψευδομεσσίες, ιδιαίτερα τα τελευταία έτη της δεύτερης μ. Χ. χιλιετίας.»[8]
Για παράδειγμα η θεοσοφίστρια Αλίκη Μπέϋλυ μας δίδει την εξής εικόνα περί του Χριστού σε ένα βιβλίο της με τίτλο «Η επανεμφάνισις του Χριστού», το οποίο δημοσίευσε στην Αγγλία το 1948:
«Ο Χριστός της Νέας Εποχής έχει να επιτελέσει, κατά την Θεοσοφία, ένα πολύ σημαντικό έργο…Οραματιζόμεθα μιαν νέαν και ζωτικήν παγκόσμιον θρησκείαν… Αυτή η ιδέα μιας παγκόσμιας θρησκείας… βραδέως σήμερον γίνεται ευρέως επιθυμητή και εργασία συντελείται δια την πραγματοποίησίν της. Η συγχώνευσις των πίστεων αποτελεί τώρα έδαφος συζητήσεων. Της νέας παγκοσμίου θρησκείας τα βάθρα θα τα καθορίζουν όσοι εργάζονται εις τον τομέα της θρησκείας.»[9]
Ωστόσο προς το παρόν κατά την Μπέϋλυ υπάρχουν εμπόδια για την επανεμφάνιση του Χριστού της Νέας Εποχής και κατά συνέπεια για την εγκαθίδρυση της νέας παγκόσμιας θρησκείας. Και το πρώτο και μεγαλύτερο εμπόδιο είναι ο ίδιος ο Χριστιανισμός.

Οικουμενισμός
Ερχόμαστε τώρα στο δεύτερο σκέλος της εισηγήσεως μας, που αφορά τον Οικουμενισμό και στα σύντομα χρονικά περιθώρια που έχουμε θα προσπαθήσουμε να δώσουμε τα σπουδαιότερα βασικά γνωρίσματά του, για να δούμε στη συνέχεια, πως τα δύο αυτά μεγέθη, Νέα Εποχή και Οικουμενισμός, συγκλίνουν μεταξύ τους και τελικά υπηρετούν ένα κοινό στόχο, την σταδιακή πολιτική, οικονομική, πολιτισμική και θρησκευτική ενοποίηση της ανθρωπότητος, την πραγματοποίηση και εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας θρησκείας. Κατ’ αρχήν ο Οικουμενισμός είναι ένα παγκόσμιο κίνημα, που έχει σαν μοναδικό σκοπό την δημιουργία μιας νέας τάξεως πραγμάτων, δηλαδή την πολιτική, οικονομική, πολιτισμική και θρησκευτική κυριαρχία του πάνω σ’ όλο τον πλανήτη, σ’ όλη την οικουμένη. Η όλη διαδικασία αυτής της σταδιακής μεταβολής της ανθρωπότητος λέγεται και παγκοσμιοποίηση.
Το κίνημα αυτό, όπως φάνηκε και από τον ορισμό που δώσαμε, κινείται και δραστηριοποιείται σε τέσσερα κυρίως επίπεδα, (κατ’ επέκταση όμως επηρεάζει όλους τους τομείς της ανθρωπίνης δραστηριότητος): Στο πολιτικό, το οικονομικό, το πολιτισμικό και τέλος το θρησκευτικό. Και στο μεν πολιτικό επίπεδο προωθούνται όλες εκείνες οι διεργασίες, που είναι απαραίτητες για την δημιουργία όλων εκείνων των προϋποθέσεων και υποδομών, που απαιτούνται για την ανάδειξη μιας παγκόσμιας κυβερνήσεως με ένα παγκόσμιο ηγέτη. Η ιδέα ενός πλανητάρχη, ενός παγκόσμιου ηγέτη που θα λύσει όλα τα προβλήματα της ανθρωπότητος, ήδη καλλιεργείται εδώ και πολλά χρόνια και προωθείται από διεθνή σιωνιστικά και μασονικά κέντρα. Η προϊούσα καταστροφή του περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο, οι πόλεμοι, οι φυσικές καταστροφές, οι άνωθεν κατευθυνόμενες και προγραμματιζόμενες οικονομικές κρίσεις, οι αθρόες μεταναστεύσεις των λαών κ.λ.π. θα δημιουργήσουν το πρόσφορο εκείνο κλίμα που απαιτείται για να φθάσει κάποτε η ανθρωπότης, ταλαιπωρημένη από τα δεινά και την εξαθλίωση, να αναζητήσει ένα παγκόσμιο κυβερνήτη, ένα σωτήρα, που θα την λυτρώσει από όλα τα κακά. Αυτός ο ηγέτης –πλανητάρχης, όμως όπως γνωρίζουμε από την αγία Γραφή δεν θα είναι άλλος από τον Αντίχριστο. Θα είναι για μεν τους οπαδούς της Νέας Εποχής ο νέος Χριστός –Αβατάρ της εποχής του Υδροχόου, για δε τους Εβραίους Σιωνιστές ο «Μεσσίας», που διακαώς περιμένουν επί αιώνες τώρα, αφού γι’ αυτούς ο Μεσσίας δεν ήταν ο Χριστός, τον οποίο αρνήθηκαν και εσταύρωσαν. Ο αναμενόμενος Μεσσίας των Εβραίων θα είναι ένας επίγειος παγκόσμιος κυβερνήτης με έκτακτα υπερφυσικά χαρίσματα, ο άνθρωπος που θα δεχθή μέσα του όλη την ενέργεια του σατανά, και ο οποίος θα υπόσχεται ότι θα χαρίσει ευημερία και ειρήνη σ’ όλους τους λαούς της γης.
Στο οικονομικό επίπεδο προωθούνται όλες εκείνες οι διεργασίες που απαιτούνται για τη ανοικοδόμηση και καθιέρωση ενός παγκόσμιου οικονομικού συστήματος, μιας παγκόσμιας οικονομίας. Την διαδικασία αυτή προωθούν εκ του αφανούς τα διεθνή σιωνιστικά κέντρα με την συγκέντρωση του παγκόσμιου πλούτου στα χέρια ολίγων οικογενειών, ως επί το πλείστον Εβραίων στην καταγωγή, της λεγομένης ελίτ των μεγαλοκεφαλαιούχων του χρήματος, οι οποίοι σήμερα κατέχουν στα χέρια τους το 90% και πλέον του παγκοσμίου κεφαλαίου, με την δύναμη του οποίου κατορθώνουν να ασκούν στις κυβερνήσεις των λαών ισχυρότατες πιέσεις, ώστε να κατορθώνουν τελικά να επιβάλλουν την θέλησή τους. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να μετατοπίζεται η εξουσία από τις κυβερνήσεις στους ισχυρούς του χρήματος, ενώ οι δημοκρατικοί θεσμοί εξασθενούν σταδιακά. Η εξουσία ασκείται τυπικά μόνον από τους ηγέτες των χωρών, οι οποίοι έχουν μετατραπεί σε απλούς υπαλλήλους αυτών, που ελέγχουν το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Το χρήμα ανυψώνεται πλέον σε υπέρτατη αξία, γίνεται ο κυρίαρχος προσδιοριστικός παράγων που καθορίζει και διαμορφώνει όλους τους επί μέρους θεσμούς και κρατικές λειτουργίες, όπως η παιδεία, η οικογένεια, η κοινωνική δικαιοσύνη, η εθνική άμυνα, η εξωτερική πολιτική της χώρας, τα ΜΜΕ, μέσω των οποίων επιδιώκεται η χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Παράλληλα με κριτήρια καθαρά οικονομικά, με στόχο την ελεύθερη διακίνηση προϊόντων και κεφαλαίων, όπως γνωρίζουμε προωθήθηκε η ίδρυση της Ε.Ε., της Βορειοαμερικανικής Ενώσεως κ.λ.π., ενώ σταδιακά καταργούνται τα εθνικά κράτη, τα οποία παραχωρούν την εξουσία των σε ομοσπονδίες χωρών, οι οποίες όμως ελέγχονται και από τους αριστοκράτες του χρήματος.
Σε πολιτιστικό επίπεδο καλλιεργείται και προωθείται η ιδεολογία της πολυπολιτισμικότητος. Της διαμορφώσεως δηλαδή και της επιβολής ενός ανανεωμένου Δυτικοευρωπαϊκού-Αμερικανικού πολιτισμού, ο οποίος θα κατασκευάζει πολίτες με μια παγκόσμια πλανητική συνείδηση. Προς επίτευξη του στόχου αυτού καταβάλλεται συντονισμένη προσπάθεια, κυρίως μέσω της παιδείας και των ΜΜΕ, για την αποδυνάμωση της εθνικής αυτοσυνειδησίας των λαών και την ισοπέδωση των πολιτισμικών ιδιαιτεροτήτων των επί μέρους εθνών. Μέσα στα πλαίσια αυτά οι τοπικές παραδόσεις προσβάλλονται ως οπισθοδρομικές, τα ήθη και τα έθιμα των λαών γελοιοποιούνται και συκοφαντούνται ως απηρχαιωμένα, τα ιστορικά γεγονότα διαστρεβλώνονται και παραποιούνται, κάθε έννοια υγιούς φιλοπατρίας διαβάλλεται και υβρίζεται ως ρατσισμός και μισαλοδοξία, τα δικαιώματα των μειονοτήτων και των αλλοδαπών πληθυσμών αποκτούν προνομιακή θέση και προστασία έναντι του υπολοίπου πληθυσμού. Τέλος σε θρησκευτικό επίπεδο προωθείται μέσω της παναιρέσεως του Διαχριστιανικού και Διαθρησκειακού Οικουμενισμού η ανοικοδόμηση μιας παγκόσμιας θρησκείας.
Ιστορική αναδρομή
Ας έλθουμε τώρα να δούμε ειδικότερα τον σύγχρονο Οικουμενισμό σε θρησκευτικό επίπεδο και ας κάνουμε πρώτα μια σύντομη ιστορική αναδρομή. Ο θρησκευτικός Οικουμενισμός δεν είναι τίποτε άλλο παρά η παγκοσμιοποίηση σε θρησκευτικό επίπεδο. Η προσπάθεια δηλαδή δημιουργίας μιας παγκόσμιας θρησκείας, η πανθρησκείας, που θα είναι αποτέλεσμα της ομογενοποιήσεως και ισοπεδώσεως όλων των θρησκειών. Χαρακτηρίζεται έντονα από το στοιχείο του θρησκευτικού συγκρητισμού και διακρίνεται:
α) στον Διαχριστιανικό Οικουμενισμό, και,
β) στον Διαθρησκειακό Οικουμενισμό.
Αν δούμε τον Οικουμενισμό από καθαρά εκκλησιολογική άποψη θα τον χαρακτηρίσουμε ασφαλώς ως αίρεση και μάλιστα ως μια από τις φοβερότερες αιρέσεις όλων των αιώνων. Είναι μια «παναίρεση», όπως την χαρακτήρισε μία μεγάλη οσιακή μορφή της εποχής μας ο άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς, η οποία έχει αναπτύξει μέσα στους κόλπους της συγκεκριμένες αιρετικές θεωρίες, οι οποίες, βέβαια είναι τελείως ξένες προς την Ορθόδοξη πίστη και παράδοση.
Διαχριστιανικός Οικουμενισμός
Ως προς το πρώτο σκέλος του Οικουμενισμού τον Διαχριστιανικό Οικουμενισμό πολύ σύντομα αναφέρουμε ότι εμφανίστηκε κατά τα τέλη του 19ου αιώνα σαν ένα κίνημα μέσα στους κόλπους του Προτεσταντισμού στην εναγώνια προσπάθειά του να ξαναβρεί την ενότητά του μέσα στη διάσπασή του, μετά την συνειδητοποίηση του συνεχώς αυξανόμενου πολυκατακερματισμού του, αλλά και σαν μία αναγκαιότητα των τότε πολιτικών ανακατατάξεων της Ευρώπης. Το 1948 ιδρύεται το γνωστό Π.Σ.Ε., το οποίο αποτέλεσε τον κύριο φορέα και όργανο του Οικουμενισμού για την προώθηση και πραγματοποίηση των σκοπών του. Τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και οι κατά τόπους Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, προσκληθέντα να συμμετάσχουν ως μέλη του Π.Σ.Ε., έδειξαν στην αρχή μεγάλη επιφυλακτικότητα. Στην πρώτη Γενική Συνέλευση του Π.Σ.Ε. στο Άμστερνταμ το 1948 εκπροσωπήθηκαν μόνο το Οικουμενικό Πατριαρχείο και οι Εκκλησίες της Κύπρου και της Ελλάδος.
Στον Ορθόδοξο χώρο ο Οικουμενισμός κάνει την εμφάνισή του στις αρχές του 20ου αιώνος με τις γνωστές πατριαρχικές εγκυκλίους του 1902, 1904 και 1920 που εξέδωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο προς όλα τα Πατριαρχεία και τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες, τις οποίες προσκαλεί σε διάλογο και προσέγγιση με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες. Είναι άξιον προσοχής, ότι στην Εγκύκλιο του 1920 για πρώτη φορά χαρακτηρίζονται επισήμως οι αιρετικοί, (Παπικοί και Προτεστάντες), ως Εκκλησίες, που δεν είναι αποξενωμένες από την (Ορθόδοξη), Εκκλησία, αλλά «συγκληρονόμοι» των υποσχέσεων του Θεού εν Χριστώ. Είναι γεγονός ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν αρνείται, ούτε φοβάται τον διάλογο προς πάντας, είτε ετεροδόξους είτε ετεροθρήσκους, ακολουθώντας τον θεόπνευστο λόγο του απ. Πέτρου «έτοιμοι προς απολογίαν παντί τω αιτούντι…». Ωστόσο από την εμπειρία των μέχρι σήμερα γενομένων διαλόγων, (με τους προτεστάντες επί 70 χρόνια ενώ με τους Ρωμαιοκαθολικούς επί 38), διαπιστώθηκε το αμετακίνητο της γνώμης και η πεισματώδης επιμονή τους στις ποικίλες αιρετικές διδασκαλίες τους. Γι’ αυτό όπως ήταν αναμενόμενο οι διάλογοι έφθασαν σε αδιέξοδο.
Το δε πλέον τραγικό είναι το γεγονός, ότι όχι μόνο δεν κατορθώσαμε μέσω των διαλόγων να επαναφέρουμε τους ετεροδόξους στην Ορθοδοξία, αλλά τελικά έγινε το ακριβώς αντίθετο. Φθάσαμε στο σημείο, μετά από αλλεπάλληλες υποχωρήσεις και συμβιβασμούς, να αναγνωρίσουμε τους ετεροδόξους ως Εκκλησίες. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα πλέον πρώτον μεν από τα κείμενα κοινής αποδοχής, τα οποία υπέγραψαν Ορθόδοξοι και ετερόδοξοι στα παγκόσμια συνέδρια και στις μικτές θεολογικές επιτροπές επί των θεολογικών διαλόγων, όπως για παράδειγμα του Πόρτο Αλέγκρε, του Μπουσάν, του Μπαλαμάντ και της Ραβέννας. Και δεύτερον από τις επίσημες συνοδικές αποφάσεις της ψευδοσυνόδου της Κρήτης, (Ιούνιος 2016). Γνήσια έκφραση του θρησκευτικού συγκρητιστικού πνεύματος, που κυριαρχεί στον Οικουμενισμό αποτελούν οι αιρετικές θεωρίες, τις οποίες ανέπτυξε. Αναφέρουμε επιγραμματικά τις κυριώτερες από αυτές, χωρίς να προχωρούμε σε αναλύσεις, διότι δεν μας παίρνει ο χρόνος. Την θεωρία των κλάδων, του δογματικού μινιμαλισμού, της περιεκτικότητος, της βαπτισματικής ενότητος, των αδελφών Εκκλησιών, των δύο πνευμόνων, της μεταπατερικής θεολογίας κ.α.
Διαθρησκειακός Οικουμενισμός
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, ο Οικουμενισμός δεν περιορίστηκε μόνο σε διαχριστιανικό επίπεδο, αλλά σύντομα επεκτάθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο, και σε διαθρησκειακό. Το πρώτο επίσημο άνοιγμα προς τις άλλες θρησκείες πραγματοποιεί ο Παπισμός κατά την Β΄ Βατικάνειο Σύνοδο, (1962-1965), με την γνωστή Συνοδική Εγκύκλιο Nostra Aetate, όπου διακηρύσσεται:
«Με εκτίμηση ατενίζει η Εκκλησία και τους Μουσουλμάνους, οι οποίοι λατρεύουν τον ένα και μοναδικό Θεό τον ζώντα… τον εύσπλαγχνο και παντοδύναμο, τον δημιουργό ουρανού και γης, που μίλησε στους ανθρώπους.»[10]
Προς τον σκοπό αυτό μάλιστα διοργάνωσε Διαθρησκειακές Συναντήσεις στην Ασσίζη (1986, 1994, 2002, 2011 κ.α.) και Διαθρηκειακές Συνελεύσεις στη Ρώμη, όπως αυτή που έγινε στο Βατικανό τον Οκτώβριο του 1999, με εκπροσώπους όλων των θρησκειών. Ο διάλογος και η προσέγγιση κατ’ αρχήν με τις δύο άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες, τον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ, (για τις οποίες έγινε γενικά παραδεκτό, ότι πιστεύουν στον ίδιο Θεό), θεωρήθηκε ως έκφραση αγάπης, ως «αγαπητική έξοδος» προς τον πλησίον προς μετάδοση του μηνύματος της χριστιανικής πίστεως. Θεωρήθηκε ακόμη ως μία αναγκαιότητα για την αντιμετώπιση του θρησκευτικού και ιδιαίτερα του ισλαμικού φανατισμού, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, των ποικίλων κοινωνικών προβλημάτων που μαστίζουν την ανθρωπότητα, την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία των θρησκειών στις σύγχρονες πολυθρησκευτικές κοινωνίες και την προώθηση της παγκόσμιας ειρήνης, της δικαιοσύνης, της ελευθερίας και της αδελφοσύνης μεταξύ των λαών. Στην πραγματικότητα όμως εξυπηρετεί και προωθεί τα σκοτεινά σχέδια του Διεθνούς Σιωνισμού και της Νέας Εποχής, την ομογενοποίηση όλων των θρησκειών, προκειμένου έτσι να οικοδομηθεί το νέο θρησκευτικό μοντέλο της πανθρησκείας του Αντιχρίστου.
Το παράδειγμα του Βατικανού ακολούθησε στη συνέχεια το Π.Σ.Ε. και η Ορθόδοξη Εκκλησία, η οποία στην Α΄ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη (Σαμπεζύ 1976):
«... εκφράζουσα την επιθυμίαν της Ορθοδόξου Εκκλησίας να συμβάλη εις την διαθρησκειακήν συννενόησιν και συνεργασίαν, δι’ αυτής δε εις την απάλειψιν του φανατισμού από πάσης πλευράς και τοιουτοτρόπως εις την συμφιλίωσιν των λαών και επικράτησιν των ιδεωδών της ελευθερίας και της ειρήνης εις τον κόσμον προς εξυπηρέτησιν του συγχρόνου ανθρώπου, ανεξαρτήτως φυλής και θρησκεύματος, απεφάσισεν, όπως η Ορθόδοξος Εκκλησία συνεργασθή προς τούτο μετά των άλλων, εκτός του Χριστιανισμού θρησκευμάτων.»[11]
Την ίδια αυτή απόφαση επανέλαβε και η Γ΄ Προσυνοδική Πανορθόδοξη Διάσκεψη στο Σαμπεζύ το 1986[12]. Με βάση τις προαναφερθείσες Πανορθόδοξες Διασκέψεις το Οικουμενικό Πατριαρχείο διοργάνωσε αφ’ ενός μεν διμερείς Ακαδημαϊκές Διασκέψεις με τον Ιουδαϊσμό και το Ισλάμ και αφ’ ετέρου Διαθρησκειακά Συνέδρια και Συναντήσεις ηγετών και εκπροσώπων των τριών μονοθεϊστικών θρησκειών, όπως το Συνέδριο στις Βρυξέλλες το 2001, στη Θεσσαλονίκη το 2003, στην Αθήνα το 2004 κ.α. Σ’ όλα αυτά τα Διαθρησκειακά Συνέδρια και Διαλόγους έγινε προσπάθεια να ευρεθούν κοινά σημεία πίστεως με τις άλλες θρησκείες, διακηρύχθηκε μάλιστα, ότι και οι άλλες μονοθεϊστικές θρησκείες πιστεύουν στον ίδιο Θεό (κατά το παράδειγμα της Β΄ Βατικανής Συνόδου) και επομένως και σ’ αυτές υπάρχει σωτηρία.

Νέα Εποχή και Οικουμενισμός
Όπως τονίσαμε και προηγουμένως η Νέα Εποχή και ο Οικουμενισμός, οι δύο αυτές σκοτεινές και αντίχριστες δυνάμεις αλληλοπεριχωρούνται, συγκλίνουν μεταξύ τους και τελικά υπηρετούν ένα κοινό στόχο, τη σταδιακή πολιτική, οικονομική, πολιτισμική και θρησκευτική ενοποίηση της ανθρωπότητος και την πραγματοποίηση και εγκαθίδρυση μιας παγκόσμιας θρησκείας. Πιο συγκεκριμένα μεταξύ του Οικουμενισμού και της «Νέας Εποχής» υπάρχει μια πολύ βαθιά και στενή ιδεολογική συγγένεια και μία αιτιώδης σχέση.
Αναφέραμε προηγουμένως ότι βασική αρχή της Θεοσοφίας και της Νέας Εποχής είναι ο λεγόμενος δογματικός πλουραλισμός. Την ίδια όμως αυτή αντίληψη και αρχή, την ομολογούν επίσης πολλοί εκπρόσωποι του Οικουμενισμού. Αναφέρουμε αποκαλυπτικές δηλώσεις ορισμένων εξ’ αυτών:
α) του Μητροπολίτου πρώην Ελβετίας Δαμασκηνού:
«Όλες οι θρησκείες θεωρούνται ηθελημέναι οδοί από τον Θεόν για την δόξαν του Θεού και την σωτηρίαν των πιστών τους.»[13]
«Κατά βάθος μία εκκλησία, η ένα τέμενος αποβλέπουν στην ίδια πνευματική καταξίωση του ανθρώπου.»[14]
«Η ουσιαστική ανεξιθρησκεία δεν περιορίζεται σε απλή ανοχή, αλλά συνίσταται πέραν αυτής και σε μια θετική αναγνώριση μιας ξένης θρησκείας ως γνησίας δυνατότητος συναντήσεως με το ιερό.»[15]
β) του πρώην Πατριάρχου Αλεξανδρείας κυρού Παρθενίου:
«Για μένα το θέμα της γνώσεως αν το Ισλάμ είναι, ή δεν είναι μια εμπνευσμένη θρησκεία δεν τίθεται: Είναι βεβαίως εμπνευσμένη… Ο Μωάμεθ είναι άνθρωπος του Θεού, ο οποίος έκαμε τους Άραβας της ερήμου να πιστεύουν στον ένα Θεόν, ικανούς να νηστεύουν, να προσεύχονται, να αγαπούν τους γείτονές τους και να εργάζονται για το καλό. Και αυτό είναι καλό πράγμα.»[16]
γ) του καθηγητού κ. Σάβα Αγουρίδη:
«Ο Ιουδαϊσμός και το Ισλάμ πρέπει να γίνουν αποδεκτοί από τους Ορθοδόξους ως ίσοι και όμοιοι με την Ορθοδοξία, και ο Βουδισμός, όπως προφανώς και άλλες θρησκείες αποτελούν θρησκευτικά φαινόμενα όπως η Ορθοδοξία.»[17]
Επίσης όπως αναφέραμε παρά πάνω κύριος στόχος της Νέας Εποχής είναι ομογενοποίηση και ο συγκερασμός όλων των θρησκειών του κόσμου και η συναδέλφωση όλων των λαών, πέρα από διαφορές θρησκείας, χρώματος και φυλής. Αυτήν όμως την ανάγκη συναδελφώσεως και περαιτέρω συνεργασίας όλων των λαών και θρησκειών διακήρυξε, όπως είδαμε παρά πάνω η Α΄ και η Γ΄ Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις. Τα Διαθρησκειακά Συνέδρια και Συναντήσεις που διοργανώθηκαν στη συνέχεια μεταξύ της Ορθοδοξίας και των άλλων θρησκευμάτων, βάδισαν με συνέπεια και πιστότητα πάνω στη γραμμή αυτή που χάραξε η Α΄ και η Γ΄ Προσυνοδική. Καλλιέργησαν την ιδέα ότι η προσέγγιση και ο διάλογος με τις άλλες θρησκείες, αποτελεί μία αναγκαιότητα προκειμένου έτσι να συστρατευθούν από κοινού σε μια κοινή μαρτυρία για το καλό του κόσμου. Για να καταπολεμίσουν, όπως ισχυρίζονται, τα ποικίλα κοινωνικά προβλήματα που μαστίζουν την ανθρωπότητα, όπως ο πόλεμος, η μόλυνση του περιβάλλοντος, η φτώχεια, κ.λ.π. Για να προωθήσουν την παγκόσμια ειρήνη, την ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία των θρησκειών στις σύγχρονες πολυθρησκευτικές κοινωνίες, την δικαιοσύνη, την ελευθερία και την αδελφοσύνη μεταξύ των λαών. Είναι αποκαλυπτικές οι δηλώσεις ορισμένων κυρίων εκπρόσωπων του Οικουμενισμού, που εκφράζουν ακριβώς αυτή την ιδεολογία:
α) του πρώην Αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής κυρού Ιακώβου, ο οποίος διετέλεσε για ένα διάστημα συμπρόεδρος του Π.Σ.Ε.:
«… Το Π.Σ.Ε. προχωρεί προς πραγματοποίηση του σκοπού του δια του συγκερασμού πολιτισμών, θρησκειών και λαών.»[18]
β) Ορθοδόξου Πατριάρχου ο οποίος στην Παγκόσμια Διάσκεψη Θρησκείας και Ειρήνης στην Riva delGarda της Ιταλίας στις 4 Νοεμβρίου 1994 διεκήρυξε ότι:
«… Ρωμαιοκαθολικοί και Ορθόδοξοι, Προτεστάντες και Εβραίοι, Μουσουλμάνοι και Ινδοί, Βουδιστές και Κομφουκιανοί, ήλθε ο καιρός όχι απλώς για προσέγγιση, αλλά για μια συμμαχία και συλλογική προσπάθεια προς τον σκοπόν της καθοδηγήσεως του κόσμου, μακράν των ψευδοπροφητών του εξτρεμισμού και της μισαλλοδοξίας.»[19]
Συμπεράσματα
Με βάση τα όσα παρά πάνω ελέχθησαν, το πρώτο που θα πρέπει να τονίσουμε, σαν γενικό συμπέρασμα, είναι ότι η ανθρωπότητα σήμερα βιώνει μια πρωτοφανή πνευματική σύγχυση, που δεν έχει προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία. Ζούμε σε μια εποχή που έχει όλα τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα των εσχάτων χρόνων, όπως αυτά έχουν προφητευθεί από το αδιάψευστο στόμα του Κυρίου μας, από τους ιερούς συγγραφείς της Αγίας Γραφής και από αγίους και χαρισματούχους Γέροντες, που ομίλησαν προφητικά για τα έσχατα. Κυρίαρχο και πρωταγωνιστικό ρόλο σ’ αυτή την πρωτοφανή αποστασία των ημερών μας παίζουν τα δύο πολυκέφαλα θηρία της πλάνης, η Νέα Εποχή και ο Οικουμενισμός. Και τα δύο εργάζονται παράλληλα, υπηρετούν με συνέπεια το πανθρησκειακό όραμα και προετοιμάζουν με γοργούς ρυθμούς την εφιαλτική πανθρησκεία, η οποία θα στρώσει το χαλί για την έλευση του αντιχρίστου.
Ο κλήρος και ο πιστός λαός του Θεού βρίσκεται ήδη αναπόφευκτα αντιμέτωπος με τα δύο αυτά πολυκέφαλα θηρία, τα οποία αποτελούν την μεγαλύτερη απειλή και τον μεγαλύτερο κίνδυνο για την ζωή της Εκκλησίας. Απέναντι στην διπλή αυτή απειλή καλείται να θωρακιστεί με την παντοδύναμο Χάρη του Θεού, με την πνευματική εκείνη πανοπλία, για την οποία κάνει λόγο ο απόστολος Παύλος στην προς Εφεσίους Επιστολή του, (6,10-17). Προ πάντων καλείται σήμερα η Εκκλησία δια του κλήρου και του πιστού λαού της, να επαγρυπνεί και να διακρίνει τα «σημεία των καιρών» (Ματθ.16,3). Να υπερασπιστεί την ακεραιότητα του δόγματός της και να διακηρύξει την σταθερή και αταλάντευτη πεποίθησή της, ότι αυτή μόνη παραμένει η Εκκλησία των αγίων αποστόλων και των θεοφόρων Πατέρων, η Μία, Αγία, Καθολική, και Αποστολική Εκκλησία, εντός της οποίας και μόνον ο άνθρωπος πραγματοποιεί την σωτηρία και την θέωσή του.
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.

[1] «Δώρα για τη ζωή», τευχ.13, Σεπτ.-Οκτ. 2004, εξώφυλλο
[2] Έκδοσις Ακριβής Ορθοδόξου Πίστεως, Γ΄1, PG. 94,984.
[3] Ο αποκρυφισμός στο φως της Ορθοδοξίας, Αθήνα 1996, τομ, Ε΄, σελ.113.
[4] The Secret Doctrine, Έκδοση- ανατύπωση του 1974, από το Theosophical University Press, Pasadena Kalifornia, σελ. ΧΧ.
[5] Βλ. περιοδ. «Διάλογος» του «Διορθοδόξου Συνδέσμου πρωτοβουλιών Γονέων», τευχ. 1, σελ.16.
[6] «Ο Χριστός της Νέας Εποχής», στο συλλογικό τόμο με τίτλο «Πτυχές της Νέας Εποχής. Απειλή αλλοιώσεως του Ορθοδόξου φρονήματος από το πνεύμα της Νέας Εποχής», Πρακτικά ΙΖ΄ Πανορθοδόξου Συνδιασκέψεως Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων για θέματα Αιρέσεων και Παραθρησκείας, Κλάδος Εκδόσεων της Επικοινωνιακής και Μορφωτικής Υπηρεσίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι 2007, σελ. 163-198.
[7] Από τη βηθλεέμ στο Γολγοθά, σελ. 211.
[8] Ο.π. σελ. 177.
[9] Αλίκη Μπέϊλυ, Η επανεμφάνιση του Χριστού, σελ. 169.
[10] Βλ. Διάταγμα Β΄ Συνόδου του Βατικανού, τευχ. 7, Εκδ. «Γραφείου Καλού Τύπου, Αθήνα, σελ. 43-44.
[11] Μητροπολίτου πρώην Ἑλβετίας Δαμασκηνοῦ, Πρὸς τὴν Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον, Προβλήματα καὶ προοπτικαί, Ἀθῆναι 1990, σελ. 29.
[12] Βλ. Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου, «Η προετοιμαζόμενη Αγία και Μεγάλη Σύνοδος πιστή διάκονος του παναιρετικού Οικουμενισμού, Πειραιεύς 2015, σελ. 22.
[13] Μητρ. Ελβετίας Δαμασκηνού Λόγος Διαλόγου, σελ. 16.
[14] Μητρ. Ελβετίας Δαμασκηνού, εν «Ορθοδοξία και Ισλάμ», εκδ. Ι. Μονής Οσίου Γρηγορίου, 1997, σελ.17.
[15] Μητρ. Ελβετίας Δαμασκηνού, εν περιοδ. «Επίσκεψις», αριθ. 426/1.10.1989, σελ. 6.
[16] Πατρ. Αλεξανδρείας Παρθενίου, στο «You Shall Be My Witnesses», Επιμέλεια Γεωρ. Λαιμοπούλου, Εκδ. «Τέρτιος», Κατερίνη 1991, σελ. 19.
[17] Π. Αντωνίου Αλεβιζόπουλου, « Διαλογισμός και Προσευχή, Ορθόδοξη θεώρηση», Αθήναι 1993, σελ. 236.
[18] Πρωτ. Γεωρ. Μεταλληνού , Ομότιμου Καθ. Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών, «Οι διάλογοι χωρίς προσωπείο», Διαδικτυακός τόπος Ορθόδοξος Λόγος, www.orthodox.net.gr, σ. 4-5.
[19] Περιοδ. «Επίσκεψις», αρ.511/30.11.1994, σελ. 28.
Πηγή: Ακτίνες

Πολὺ σὲ συμφέρει, ἀδελφέ, νὰ γνωρίζῃς καὶ τὴν τάξι, ποὺ πρέπει νὰ κρατᾷς, γιὰ νὰ πολεμᾷς ὅπως πρέπει καὶ ὄχι ἁπλᾶ καὶ ὅπως ἔτυχε, καθὼς κάνουν πολλοὶ καὶ βλάπτονται. Ἡ τάξι τοῦ πολέμου κατὰ τῶν ἐχθρῶν καὶ τῶν κακῶν σου ἐπιθυμιῶν, εἶναι αὐτή· νὰ μπῇς μέσα στὴ καρδιά σου καὶ νὰ ἐρευνήσῃς μὲ ἐπιμέλεια, ἀπὸ ποιούς λογισμοὺς καὶ ἀπὸ ποιές ἐπιθυμίες καὶ προσπάθειες εἶναι αὐτὴ περικυκλωμένη καὶ ἀπὸ ποιὸ πάθος περισσότερο κυριεύεται καὶ βασανίζεται· καὶ πρῶτα, κατὰ ἐκείνου τοῦ πάθους νὰ πιάσης τὰ ὅπλα καὶ νὰ πολεμήσῃς· ἐὰν ὅμως συμβῇ νὰ πειραχθῇς καὶ ἀπὸ ἄλλα πάθη, ἐσὺ πρέπει πάντα νὰ πολεμᾷς τὸ πιὸ κοντινὸ πάθος, ποὺ τότε ἔμπρακτα σὲ πολεμᾷ καὶ πάλι νὰ γυρίζῃς τὸν πόλεμο σὲ ἐκεῖνο ποὺ περισσότερο σὲ κατακυριεύει.
Πηγή: (Ἀόρατος Πόλεμος - Μέρος 1ον - Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης), Ορθόδοξοι Πατέρες


Για πρώτη φορά δημοσιεύεται όλη η Δικογραφία του Αναισθησιολόγου κ. Ζούμπου, που αθωώθηκε λόγω μη συμμετοχής του σε έκτρωση (Τριμ. Πλημμελ. Φλώρινας 452/1993)
Ο Ζούμπος Ιωάννης, Αναισθησιολόγος στο Γ.Ν. Φλώρινας, συνταξιοδοτήθηκε το έτος 2007 ως Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματός του. Κατά τη διάρκεια της θητείας του στο άνω Νοσοκομείο, αρνήθηκε σταθερά να συμμετέχει σε εκτρώσεις. Το 1993 οδηγήθηκε στο Τριμελές Πλημμελειοδικείο Φλώρινας με την κατηγορία της παράβασης καθήκοντος, διότι την Μ. Τρίτη του έτους 1991 δεν ήθελε να χορηγήσει αναισθησία σε διαδικασία έκτρωσης. Αθωώθηκε επικαλούμενος την θρησκευτική του συνείδηση και παρουσιάζοντας στους έκπληκτους δικαστές δύο εκτρωμένα έμβρυα μέσα σε δοχεία φορμόλης. Ένας από τους μάρτυρες υπερασπίσεώς του ήταν και ο Επίσκοπος Φλωρίνης Αυγουστίνος Καντιώτης. Ο κ. Ζούμπος είχε την όλη την διάθεση να παραχωρήσει ευγενικά τη συγκλονιστική αυτή δικογραφία στο Κίνημα "Αφήστε με να Ζήσω" . Το Κίνημα τον ευχαριστεί θερμά τον κ. Ιωάννη Ζούμπο και δημοσιεύει την Δικογραφία ως συγκινητικό ντοκουμέντο σεβασμού προς την ανθρώπινη ζωή, διδασκαλία θάρρους, υπόδειγμα ανυποχώρητου συνανθρώπου μας στις εντολές του Θεού και στην θρησκευτική του συνείδηση. Δημοσιεύεται η δικογραφία, ως νομολογία, αφού έχουν αφαιρεθεί τα ονόματα των διαδίκων της πολιτικής αγωγής.
ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Αριθ. 452/1993
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΗ
ΤΟΥ ΤΡΙΜΕΛΟΥΣ ΠΛΗΜΜΕΛΕΙΟΔΙΚΕΙΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ
Συνεδρίαση της 9-6-1993
Σύνθεση: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος, Ουρανία Φωτοπούλου, Πλημμελειοδίκης, Κωνσταντίνος Γκάλης, Ειρηνοδίκης Αμυνταίου (κωλύεται η ετέρα Πλημ/δίκης), Ηλίας Κωσταράς, Εισαγγελέας, Δέσποινα Μήσσια, Γραμματέας -Δικ. υπάλληλος.
Κατηγορούμενοι: 1) Ιωάννης Λάμπρου ΖΟΥΜΠΟΣ κάτοικος Φλώρινας 2) Ελένη ............. κάτοικος Φλώρινας ΠΑΡΟΝΤΕΣ.
Πράξη: Παράβαση καθήκοντος
ΕΚΘΕΣΗ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ
Στη σημερινή Συνεδρίαση του Δικαστηρίου αυτού ο κλητήρας του ακροατηρίου με εντολή του Προέδρου εκφώνησε τα ονόματα των κατηγορουμένων οι οποίοι παρουσιάσθηκαν και όταν ρωτήθηκαν από τον Πρόεδρο για την ταυτότητά τους είπαν ότι ονομάζονται................................................................... όπως αναφέρεται παραπάνω και διορίζουν συνηγόρους τους για να τους υπερασπιστούν τους παρόντας
δικηγόρους Δημήτριο Πεπη, του Δ.Σ. Φλώρινας, Κων/νο Λογοθέτη του Δ.Σ. Θεσ/νίκης και Ιωάννα Λελούδα Καραγιαννοπούλου του Δ.Σ. Αθηνών ο 1ος και Χρήστο Αλτίνη του Δ.Σ.
Στο σημείο αυτό ο Πρόεδρος εξήγησε στους κατηγορούμενους τα δικαιώματά τους και τους είπε ότι πρέπει να προσέξουν την κατηγορία поυ θα τους απαγγείλει ο Εισαγγελέας, ότι μπορούν να προβάλλουν κατά της κατηγορίας αυτής όλους τους ισχυρισμούς τους να κάνουν παρατηρήσεις και ερωτήσεις μετά από την εξέταση κάθε μάρτυρα ή την έρευνα οποιουδήποτε αποδεικτικού μέσου και ότι θα απολογηθούν μετά το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας.
Στη συνέχεια οι συνήγοροι υπεράσπισης του πρώτου κατηγορουμένου υπέβαλαν την ένσταση αντισυνταγματικότητας του Νόμου περί αμβλώσεων.
Ο συνήγορος υπεράσπισης της 2ης κατηγορούμενης προσκόμισε στο Δικαστήριο έγγραφα από τα οποία προκύπτει ότι η σύζυγος του μηνυτή δεν εισήχθη στο Νοσοκομείο με νόμιμες και τυπικές διαδικασίες.
Ο Εισαγγελέας πήρε το λόγο και απάγγειλε με συνοπτική ακρίβεια την κατηγορία σύμφωνα με το κλητήριο θέσπισμα που κοινοποιήθηκε στους κατηγορουμένους και είπε ότι για την υπόθεση αυτή κάλεσε τους μάρτυρες που αναφέρονται κάτω από το κατηγορητήριο.
Ο κλητήρας του ακροατηρίου με εντολή του Προέδρου φώναξε τα ονόματα των μαρτύρων αυτών οι οποίοι και παρουσιάστηκαν.
Ο κατηγορούμενος σε σχετική ερώτηση του Προέδρου δήλωσε ότι κάλεσε μάρτυρες υπερασπίσεως και ότι δεν έχει να παρατηρήσει ή να εξηγήσει οτιδήποτε για την κατηγορία.
Αφού απομακρύνθηκαν από το ακροατήριο, σύμφωνα με το άρθρο 350 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, οι υπόλοιποι μάρτυρες, παρέμεινε μόνο ο πρώτος μάρτυρας ο οποίος όταν ρωτήθηκε από τον Πρόεδρο για την ταυτότητά του απάντησε ότι ονομάζεται Μ.......... γεννήθηκε στο Π........ Φλώρινας και κατοικεί στο Π........ Φλώρινας είναι 36 χρονών και το επάγγελμά του είναι υπάλληλος Νοσοκομείου, Έλληνας και Χριστιανός Ορθόδοξος, γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, επομένως ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο σύμφωνα με το άρθρο 218 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Η σύζυγός μου ήταν έγκυος 6-7·εβδομάδων και στις 11-4-1991 απευθύνθηκα στον γυναικολόγο του Νοσοκομείου Φλώρινας κ. Μ..... Πράγματι ο γιατρός εξέτασε τη γυναίκα μου, έβγαλε υπέρηχο και διαπίστωσε πράγματι την εγκυμοσύνη.
Του είπαμε ότι θέλουμε να κάνουμε έκτρωση γιατί ήδη είχαμε 5 παιδιά και δεν μπορούσαμε να μεγαλώσουμε και άλλο. Γνώριζα τον Νόμο ότι επιτρέπονται οι εκτρώσεις και απευθύνθηκα στον αναισθησιολόγο του Νοσοκομείου κ. Ζούμπο που εκείνη τη στιγμή έβγαινε από το χειρουργείο, αφού προηγουμένως είχα πάρει το ΝΑΙ των γυναικολόγων, ο οποίος μου είπε "εγώ δεν μπορώ, δεν κάνω φόνο, Πήγαινε όπου θέλεις". Δεν είχα λεφτά να πάω έξω. Η κ. Β......... είχε άδεια εκείνη την ημέρα. Πήγα στον κ. Χ........ που ήταν αντιπρόεδρος του Δ.Σ. του Νοσοκομείου Φλώρινας και αυτός μου είπε ότι την άλλη μέρα που ήρθε η κ. Β.......... αρνήθηκε και αυτή. Εγώ δεν ήρθα σε επαφή καθόλου με την κ. Β......... Ύστερα πήγα στον κ. Εισαγγελέα και έκανα την μήνυση. Αυτό που μου είπε ο κ. Ζούμπος το πίστευε, ότι λόγω των θρησκευτικών του πεποιθήσεων δεν δίνει αναισθησία για εκτρώσεις. Η γυναίκα μου ήταν στον γυναικολόγο όταν εγώ μίλησα με τον κ. Ζούμπο και τον κ. Χ....... Μαζί με την γυναίκα μου το αποφασίσαμε να κάνουμε την έκτρωση. Είναι οικογενειακό θέμα. Δεν ξέρω αν ο κ. Χ....... σαν α.......... του Δ.Σ. του Νοσοκομείου έδωσε εντολή στους συγκεκριμένους κατηγορούμενους. Θέλω να εφαρμοσθεί ο Νόμος σ’ όλους τους πολίτες σαν ίσους προς ίσον. Δεν μπορώ να μιλήσω επιστημονικά εγώ, για το αν το έμβρυο είναι ζώσα ψυχή. Ο Θεός το δίνει και κάτι είναι. Ο καθένας ότι κάνει είναι υπεύθυνος των πράξεων του, και θα πρέπει να σέβεται τα δικαιώματα του καθενός. Δεν έχω δει έμβρυα. Ορισμένοι Νόμοι έπρεπε να είναι διαφορετικοί. Το έμβρυο το δίνει ο Θεός. Δεν γνωρίζω αν εισήχθη νομίμως για ψήφιση ο Νόμος αυτός. Οι γιατροί σημειώνουν γιατί γίνεται η έκτρωση. Ο κ. Ζούμπος αρνείται πάντοτε τη αναισθησία σε περίπτωση εκτρώσεων, αλλά ποτέ για όφελος του. Δεν τον δικαιολογώ για την πράξη του.
Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Χ.............. ............ του Νικολάου, γεννήθηκε στη Β.......... Φλώρινας και κατοικεί στη Β........., είναι 51 ετών και το επάγγελμά του είναι ιατρός ορθοπεδικός, είναι έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, επομένως ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο σύμφωνα με το άρθρο 218 του Κ.Π.Δ. και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Έλειπε ο Πρόεδρος του Δ.Σ. του Νοσοκομείου και ο κ. Μ........... ήρθε σ' εμένα και μου εξήγησε τι συνέβαινε. Πήγα εγώ στον κ. Ζούμπο του είπα για την περίπτωση του κ. Μητρόπουλου και αυτός μου είπε "δεν σκοτώνω ανθρώπους εγώ". Η κ. Β......... εκείνη τη μέρα έλειπε και όταν την άλλη μέρα της το είπα αυτή είπε ότι είναι δουλειά του κ. Ζούμπου. Την μεθεπόμενη ημέρα ενημέρωσα τον Πρόεδρο. Αργότερα έμαθα ότι η σύζυγος του κ. Μ......... δεν είχε εισαχθεί κανονικά στο Νοσοκομείο και ότι στο τέλος την έκτρωση την έκανε έξω. Εγώ το είπα στην κ. Β......... επειδή είναι υπεύθυνη του τμήματός της. Κίνδυνος αναβολής να γίνει η έκτρωση την επόμενη μέρα δεν υπήρχε. Μπορούσε ο μηνυτής να πήγαινε την επόμενη ή την μεθεπόμενη στην κ. Β............ αλλά δεν το έκανε. Εγώ δεν είδα καθόλου τη σύζυγο του κ. Μ............ Μπορούσα να υποθέσω ότι δεν ήταν έγκυος. Ο Νόμος δεν επιβάλλει στους γιατρούς να κάνουν την έκτρωση απλώς το επιτρέπει. Η υπαλληλική σχέση του γιατρού με το Νοσοκομείο δεν απαλλοτριώνει την επιστημονική τους ιδιότητα. Η συνείδηση είναι πάνω απ' όλα. Δεν έγινε πρόγραμμα για το χειρουργείο ούτε τηρήθηκαν οι διαδικασίες πριν για τη σύζυγο του κατηγορουμένου. Δεν ξέρω πώς σκέφθηκε ο κατηγορούμενος. Ίσως επειδή ήταν γνωστός με τους γιατρούς νόμισε ότι ίσως θα περνούσε στο "NTOΥKOY" η υπόθεσή του. Ο κ. Ζούμπος από το 1987 δεν δίνει αναισθησία σε τέτοιες περιπτώσεις. Αυτό πιστεύει αυτό κάνει. Ο κ. Ζούμπος είχε αναλάβει αυτή την υπόθεση, αλλά επειδή η κ. Β.......... είναι υπεύθυνη του Τμήματος αυτού, την ενημέρωσα για να διευθετήσει το θέμα. Ο αναισθησιολόγος έπρεπε να συνεννοηθεί με τον γυναικολόγο να κάνουν πρόγραμμα να δει και ο αναισθησιολόγος την ασθενή και ν' αποφασίσουν. Θα πρέπει να έχουν γίνει διακοπές κύησης στο Νοσοκομείο. Όταν κλήθηκε η κ. Β......... να δώσει αναισθησία, όταν υπήρχε πρόγραμμα επίσημο, την έδωσε.
Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας , ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Κ........ του Δ.............., γεννήθηκε στο Α........ Φλώρινας και κατοικεί στη Φλώρινα, είναι 52 ετών και το επάγγελμά του είναι γιατρός γυναικολόγος, είναι Έλληνας και Χ.Ο. τους κατηγορούμενους γνωρίζει και δεν συγγενεύει με αυτούς, ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Είμαι διευθυντής της γυναικολογικής κλινικής του Νοσοκομείου Φλώρινας. Εγώ τον κ. Μ.......... και τη γυναίκα του δεν τους είδα καθόλου. Πήγαν στον κ. Σ........ ο οποίος εξέτασε την κ. Μ.............., της έκανε υπερηχογράφημα, και διαπίστωσε την εγκυμοσύνη. Στη συνέχεια ο κ. Μ.................... πήγε στον κ. Ζούμπο αν και ήξερε ότι δεν δίνει αναισθησία σε τέτοιες περιπτώσεις. Έπρεπε να έρθει σ' εμένα σαν υπεύθυνο του τμήματός μου να του εξηγήσω τη διαδικασία εισαγωγής της συζύγου του στο Νοσοκομείο. Το Τμήμα μου μπορεί να είναι το μόνο, που δεν διακόπτει την κύηση στην Ελλάδα. Στις περιπτώσεις που πρέπει να διακοπεί η κύηση για διάφορους ιατρικούς λόγους ο κ. Ζούμπος δίνει αναισθησία, όπως και η κ. Β.............. Εξυπηρετούν μέρα νύχτα. Για μία διακοπή κύησης τίθεται θέμα συνείδησης το οποίο επικαλούμαι κι εγώ.
Η κ. Μ................ δεν πήγε στα εξωτερικά Ιατρεία να βγάλει κάρτα να περάσει η εισαγωγή της στα Βιβλία του Νοσοκομείου να συζητήσει στη συνέχεια την περίπτωσή της με τον γυναικολόγο να κάνει τις αιματολογικές εξετάσεις που απαιτούνται να τις δει στη συνέχεια ο αναισθησιολόγος και αν έπρεπε να γινόταν πρόγραμμα χειρουργείου, να οριζόταν ο γιατρός. Το πρόγραμμα για το χειρουργείο το υπογράφω εγώ. Τoν φάκελλο μαζί με όλες τις εξετάσεις το πρόγραμμα τον μελετάει ο αναισθησιολόγος ύστερα αποφαίνεται για τον αν πρέπει να γίνει η επέμβαση ή όχι. Ο κ. Μ........... πήγε την γυναίκα του στο Νοσοκομείο παρακάμπτοντας την διαδικασία, και βρήκε τον κ. Ζούμπο στον διάδρομο. Ο κ. Ζούμπος αρνήθηκε την αναισθησία πριν ακόμα γεννηθεί η υποχρέωσή του να την δώσει. Εμένα δεν μου είπε τίποτα ο κ. Μ............ Δεν ήρθε καθόλου σ' επαφή μαζί μου. Τις ηθελημένες διακοπές κύησης τις αρνείται ο κ. Ζούμπος, τις ιατρικές τις παραδέχεται και δίνει αναισθησία. Από παιδιά γνωριζόμαστε. Προβάλλει θέμα συνειδήσεως όπως προβάλλω κι εγώ, αλλά όχι στον βαθμό αυτό. Το υπερηχογράφημα δείχνει ότι υπάρχει
κύηση, εγώ δεν το είδα ο κ. Μ........ είπε ότι ήταν στην 6η ή 7η εβδομάδα. (Επεδείχθη από τους συνηγόρους της υπεράσπισης των κατηγορουμένων έμβρυα). Από τη στιγμή που γίνεται η σύλληψη είναι ζων οργανισμός. Δεν είναι ποτέ σίγουρο πότε είναι το τέλος της 12ης εβδομάδας κυήσεως. Ο γιατρός δεν μπορεί να δώσει ούτε ευθανασία ούτε να κάνει την άμβλωση. Είναι αντίθετο με την συνείδηση. Πριν γίνει η απαραίτητη προδικασία εισαγωγής η συζήτηση δεν είναι σοβαρή.
Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Μ............ του Ι........, γεννήθηκε στον Λ........... κατοικεί στη Φλώρινα, είναι 38 χρονών και το επάγγελμά του είναι ιατρός - γυναικολόγος, Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. και όταν εξετάσθηκε κατέθεσε τα εξής: Ο κ. Μ.......... ήταν υπάλληλος του Νοσοκομείου και σαν γνωστός ήρθε με την γυναίκα του, την εξέτασα και με τον υπέρηχο διαπίστωσα ότι ήταν έγκυος στην 7η περίπου εβδομάδα. Τότε σχηματίζεται η καρδιά του εμβρύου. Ο Νόμος δεν μας υποχρεώνει να κάνουμε την έκτρωση, απλά την επιτρέπει. Του είπα να βρει αναισθησιολόγο. Γύρισε και μου είπε ότι δεν δίνει ο κ. Ζούμπος αναισθησία. Κανονικά έπρεπε να περάσει από τα εξωτερικά ιατρεία, να την εξετάσει ο γυναικολόγος και στη συνέχεια να μπει στην κλινική. Εκεί θα γίνουν οι αιματολογικές εξετάσεις ακτινογραφία θώρακος, καρδιογράφημα, να κάνει τεστ Παπανικολάου, και στη συνέχει να γραφεί στο πρόγραμμα να σταλεί αυτό στο χειρουργείο να το δουν οι αναισθησιολόγοι και να πουν αν δίνουν αναισθησία, και στη συνέχεια να εξετάσουν και αυτοί τη γυναίκα. Ο αναισθησιολόγος αποκτά αρμοδιότητα αφού γίνουν όλες αυτές οι εξετάσεις, από το σημείο αυτό γεννάται η νομική του υποχρέωση. Στην περίπτωση αυτή δεν τηρήθηκε όλη αυτή η διαδικασία. Ο κ. Ζούμπος έχει πάγια θέση στο θέμα αυτό. Δεν δίνει αναισθησία για διακοπή κύησης για θρησκευτικούς λόγους. Όταν δεν γίνεται στο Νοσοκομείο η άμβλωση, αναγκάζονται οι ιδιώτες να πάνε έξω και να πληρώσουν. Δεν το κάνει σκόπιμα ο κ. Ζούμπος αυτό. Στην Ελλάδα είναι πολλοί γυναικολόγοι
που δεν κάνουν εκτρώσεις. Στα 100.000 παιδιά που γεννούνται στην Ελλάδα γίνονται
450.000 εκτρώσεις. Ο Νόμος αυτός που ψηφίστηκε δεν πρόλαβε τίποτα. Οι εκτρώσεις γίνονται ούτως ή άλλως και μάλιστα πρόχειρα. Ο κ. Ζούμπος δεν μπορεί να το κάνει. Πιστεύει πολύ. Στο Νοσοκομείο της Φλώρινας δύο είναι οι αναισθησιολόγοι και αυτοί δεν δίνουν αναισθησία και έτσι όλες οι γυναίκες οδηγούνται έξω. Είμαι εδώ στη Φλώρινα 3 χρόνια. Μέχρι τώρα δεν στείλαμε στο χειρουργείο πρόγραμμα διακοπής της κύησης. Αν έκαναν όλοι οι γιατροί αυτό που κάνει ο κ. Ζούμπος, για την Ελλάδα θα ήταν καλλίτερα.
F 1
Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Αυγουστίνος Καντιώτης Μητροπολίτης Φλώρινας γεννήθηκε στον Λευκώνα Πάρου кατοικεί στη Φλώρινα Έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους δεν συγγενεύει με αυτούς και αφού κλήθηκε να ορκιστεί κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. απάντησε ως εξής: σέβομαι τα Δικαστήρια της Πατρίδας μου, αλλά δεν μπορώ να ορκισθώ, "τηρώ το μη ομόσαι όλως", δεν μπορώ να το παραβώ. Η άμβλωση είναι τo στυγερώτερο έγκλημα. Στη Φλώρινα κάμαμε αγώνες όταν επρόκειτο να ψηφισθεί αυτός ο νόμος, ο οποίος είναι αντισυνταγματικός. Από τη Φλώρινα πρέπει να αρχίσει αυτός ο αγώνας. Ο Νόμος των εκτρώσεων είναι αντισυνταγματικός και πρέπει να καταργηθεί. Θα πρέπει να ευχαριστήσουμε τον κ. Ζούμπο για την πράξη του. Η συνείδηση είναι ανωτέρα όλων των νόμων. Η έκτρωση είναι μεγάλο έγκλημα, είναι φοβερό πράγμα. Στην Ελλάδα δεν έχουμε νέους δεν έχουμε παιδιά. Να βοηθήσετε εσείς το Δικαστήριο της Φλώρινας να κηρυχθεί αυτός ο νόμος αντισυνταγματικός. Να καταργηθεί, όπως καταργήθηκε και στη Γερμανία.
Στο σημείο αυτό διαβάσθηκαν τα εξής έγγραφα: Τα προσκομιζόμενα από το Νοσοκομείο έγγραφα και καταστάσεις και οι προσκομιζόμενες φωτογραφίες.
Στη συνέχεια παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας υπεράσπισης ο οποίος αφού ρωτήθηκε
αποκρίθηκε ότι ονομάζεται Ψαρουδάκης Νικόλαος δικηγόρος Αθηνώνπρώην Πρόεδρος της "Χριστιανικής Δημοκρατίας" Έλληνας και Χ.Ο. τους κατηγορούμενους γνωρίζει και δεν συγγενεύει με αυτούς, ορκίσθηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν. Δ. και εξετασθείς κατέθεσε: Το έθνος διέρχεται κρίση υπογεννητικότητας και θα πρέπει η Πολιτεία να μεριμνήσει. Πολλά σχολεία κλείνουν. Ο Νόμος αυτός που επιτρέπει τις εκτρώσεις ανοίγει την πόρτα για να σκοτώνονται τα παιδιά. Σαν Βουλευτής τότε εργάσθηκα να μην ψηφισθεί αυτός ο Νόμος. Ενώ ο κ. Παπανδρεου μου είχε υποσχεθεί ότι δεν θα εισάγει τον Νόμο για ψήφιση, αλλά δεν το έκανε, το έφερε να συζητηθεί σε ημερήσια διάταξη. Στη συνέχεια πήγα στον κ. Αλευρά. Τελικά ψηφίσθηκε. 'Ηταν οδηγία της Ε.Ο.Κ. Αν είναι αυτά τα καλά της Ε.Ο.Κ. τί τα θέλουμε; Πάνω στο θέμα αυτό έχω γράψει πολλά βιβλία. Βεβαίως και να αθωωθεί ο κατηγορούμενος, αλλά θέλει η συνείδησή του να τον δικαιώσει. Μετά τις 12 εβδομάδες λέει ο νόμος είναι φόνος. Ποιός θα μας πει και θα μας βεβαιώσει πότε είναι 12 εβδομάδες και ένα λεπτό και τι μεσολαβεί σε αυτό το λεπτό. Αυτό το ερώτημα έθεσα και στη Βουλή και κανένας δεν απάντησε. Από τη στιγμή της σύλληψης είναι άνθρωπος. Ολοκληρώνεται σε όλη του τη ζωή, και εξελίσσεται. Ο Νόμος αυτός είναι αντίχριστος είναι παράβαση του Νόμου του Θεού. Το "ου φονεύσεις" ισχύει πάντοτε και όχι υπό προϋποθέσεις. Καλύτερα ανάπηρος και στην Βασιλεία του Θεού παρά υγιής και στο σκοτάδι. Οι αμβλώσεις είναι μία πληγή. Κατάγομαι από αγροτική οικογένεια και είμαι το 4о από τα 7 παιδιά. Ο κατηγορούμενος είναι άξιος συγχαρητηρίων, στη σημερινή εποχή που καταπατούνται όλες οι αξίες. Ο Νόμος των ανθρώπων και ο Νόμος του Θεού λένε το "ου Φονεύσεις". Το Σύνταγμα παίρνει κύρος από το όνομα της Αγίας Τριάδος. Πρώτα είναι ο Νόμος του Θεού και μετά της Πολιτείας. Θα πρέπει και ο Νομοθέτης να σέβεται το Νόμο του Θεού. Δεν θα πρέπει να γίνονται οι αμβλώσεις, αλλά θα πρέπει να λύνεται και το πρόβλημα των Πολυτέκνων. Δώστε μήνυμα με την απόφασή σας αυτή, ότι δεν περνάει Νόμος σε βάρος της συνείδησης του λαού. Εκφυλίστηκε η Ελλάδα. Η δειλία είναι μεγάλο αμάρτημα. Δείλιασαν οι Βουλευτές μας και δεν ήρθαν να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο αυτό. Ήρθαν μόνο 14.·Το Δ/ριο της Γερμανίας ακύρωσε τον Νόμο περί αμβλώσεων. Το έγκλημα αυτό είναι η χειρότερη μορφή ανθρωποκτονίας στη σφαίρα της ανθρωποκτονίας: Η παιδοκτονία.
Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας, ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις αποκρίθηκε ότι ονομάζεται Καρακατσάνης Κωνσταντίνος καθηγητής της Πυρηνικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, και ζήτησε από το Δικαστήριο να μην τον υποχρεώσει να ορκισθεί στο Ιερό Ευαγγέλιο γιατί δεν του το επιτρέπουν οι Θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Κατόπιν τούτου επετράπη στον μάρτυρα να δώσει τον όρκο που προβλέπεται από το άρθρο 220 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ. τον οποίο έδωσε επικαλούμενος την τιμή και την συνείδησή του, και στη συνέχεια κατέθεσε: Εξεπλάγην όταν άκουσα για την παραπομπή των συναδέλφων. Προέχει η Ιατρική συνείδηση και της θρησκευτικής. Η εγκυμοσύνη δεν είναι ασθένεια, ούτε η εγκυμονούσα είναι ασθενής. Δεν υπάρχει γιατρός που πιστεύει ότι δεν υπάρχει άνθρωπος από τη στιγμή της σύλληψης. Το 1986 όταν επρόκειτο να υπογράφει ο Νόμος για τις αμβλώσεις, πολλοί γιατροί πανεπιστημιακοί πάνω από 100 υπέγραψαν κείμενο που θεωρείται ιστορικό (ανάγνωσε παραγράφους από το κείμενο αυτό ο μάρτυρας). Η παγκόσμια Ιατρική συνείδηση είναι η διατήρηση και η προαγωγή της υγείας του ανθρώπινου όντος. Θα πρέπει να αφήνονται ελεύθεροι οι γιατροί ν' αποφασίσουν για την παροχή ή μη αναισθησίας, στο θέμα των αμβλώσεων, όπως λέει και η διακήρυξη της Γενεύης του 1948. Η παγκόσμια ένωση με διακήρυξή της στο Όσλο λέει να αφήνεται ελεύθερος ο γιατρός ν' αποφασίσει, όπως σελίδα 19 του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδος. Στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν ιδρύματα της εκκλησίας και άλλων Οργανώσεων που βοηθάνε τις μητέρες ακόμα και τις άγαμες. Στην Δανία ψηφίσθηκε νόμος που επιτρέπει την ευθανασία. Μήπως κάποια άλλη μέρα κληθείτε να κρίνετε γιατρό που δεν έδωσε ευθανασία; Επιστημονικά η ζωή αρχίζει από τη στιγμή που γίνεται η σύλληψη. Μετά τα δύο χρόνια της ζωής του λειτουργούν τα υγιή αντανακλαστικά του παιδιού. Το κείμενο αυτό των γιατρών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στάλθηκε σε όλους τους αρμόδιους φορείς. Ο Νόμος αυτός περί εκτρώσεων ήθελε να προλάβει και να προστατέψει την υγεία των γυναικών αλλά απέτυχε. Αντιδρά το έμβρυο όταν γίνεται η έκτρωση. Προσπαθεί να προφυλαχθεί στην μήτρα της γυναίκας. Είναι φόνος. Είναι ανθρωποκτονία.
Παρουσιάσθηκε άλλη μάρτυρας η οποία σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Σπυροπούλου Ελένη Προϊστάμενη του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, Ελληνίδα και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορουμένους και δεν συγγενεύει με αυτούς και ζήτησε από το Δικαστήριο να μην την υποχρεώσει να ορκισθεί στο Ιερό Ευαγγέλιο γιατί δεν της το επιτρέπουν οι Θρησκευτικές της πεποιθήσεις. Κατόπιν τούτου επετράπη στην μάρτυρα να δώσει τον όρκο που προβλέπεται από το άρθρο 220 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ. τον οποίο έδωσε επικαλούμενη την τιμή και την συνείδησή της και εξετασθείσα κατέθεσε: Η άμβλωση είναι φόνος. Πώς να διδάξεις να μη διακυβεύεται η ζωή των ανθρώπων τη στιγμή που επιτρέπεται η άμβλωση; Ο Νόμος αυτός είναι αντισυνταγματικός και αντίθετος με την Χριστιανική Πίστη, και την συνείδηση. Δεν συμβιβάζεται από τη μια μεριά να προστατεύεται η υγεία των ανθρώπων και από την άλλη να κάνουμε άμβλωση. Έχουμε αρχίσει πρόγραμμα ενημέρωσης του κοινού. Σε λίγα χρονιά θα ενημερωθεί ο κόσμος. Διατρέχει η Ελλάδα να γίνει χώρα γέρων.
Παρουσιάστηκε άλλος μάρτυρας ο οποίος σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Σωτήριος Παρδάλης ,είναι Πρόεδρος των Πολυτέκνων Φλώρινας κάτοικος Φλώρινας Έλληνας και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς, ζήτησε από το Δικαστήριο να μην τον υποχρεώσει να ορκισθεί στο Ιερό Ευαγγέλιο γιατί δεν του το επιτρέπουν οι Θρησκευτικές του πεποιθήσεις. Κατόπιν τούτου επετράπη στον μάρτυρα να δώσει τον όρκο που προβλέπεται από το άρθρο 220 παρ. 2 Κ.Ποιν.Δ. τον οποίο έδωσε επικαλούμενος την τιμή και την συνείδησή του και εξετασθείς κατέθεσε: Είμαι Πρόεδρος του Συλλόγου Πολυτέκνων Φλώρινας, και Συνδικαλιστής. Αγωνιζόμεθα να καταργηθεί αυτός ο εθνοκτόνος Νόμος. Ο κύριος λόγος που γίναμε χώρα γερόντων είναι οι εκτρώσεις. Όσοι είναι μέλη του Συλλόγου μας έχουν την βοήθεια και την συμπαράστασή μας. Ζητάμε από το κράτος μέτρα υποδομής. Χαιρόμεθα για την στάση του κ. Ζούμπου και τις επόμενες μέρες σε ειδική γιορτή θα τον τιμήσουμε. Λυπούμαστε για τον συνάδελφο μηνυτή. Αν ερχόταν σ'εμάς θα τον αγκαλιάζαμε και θα τον βοηθούσαμε.
Παρουσιάσθηκε άλλος μάρτυρας, η οποία σε σχετικές ερωτήσεις απάντησε ότι ονομάζεται Δορκοφίκη Ειρήνη είναι δικηγόρος Αθηνών Ελληνίδα και Χ.Ο. γνωρίζει απλά τους κατηγορούμενους και δεν συγγενεύει με αυτούς ορκίστηκε στο Ιερό Ευαγγέλιο κατά το άρθρο 218 του Κ.Ποιν.Δ. και όταν εξετάσθηκε αποκρίθηκε: Είχε δίκιο ο κατηγορούμενος. Ο Νόμος περί εκτρώσεων είναι αντισυνταγματικός, αντιφεμινιστικός και δεν προστατεύει την υγεία της γυναίκας. Ο σκοπός των νόμων θα έπρεπε να είναι η προστασία της υγείας των ανθρώπων. Χωρίς αιτία σκοτώνουν τα παιδιά. Η έκτρωση είναι το κύριο αίτιο της υπογεννητικότητας. Σε 25 χρόνια θα είμαστε όλοι γέροι στην Ελλάδα σε 250 θα αφανισθούμε. Η ηθική κατάπτωση του 'Έλληνα έφερε αυτά τα αποτελέσματα. Σήμερα στην Ελλάδα είμαστε 3% πολύτεκνοι. Αφού δεν επιτρέπεται η ευθανασία, γιατί επιτρέπεται η άμβλωση. Είναι το ίδιο πράγμα. Εγώ είμαι πολιτικός και νομικός. Ο Νόμος αυτός είναι αντισυνταγματικός έτσι κρίθηκε και στην Αμερική, για άλλους λόγους όμως. Χρησιμοποιούν την επιστήμη σε βάρος μας. Αυτός ο νόμος είναι η ήττα του φεμινιστικού κινήματος.
Μετά ο Πρόεδρος κάλεσε τους κατηγορούμενους σε απολογία τους κατηγορούμενους οι οποίοι αρνήθηκαν την πράξη τους που τους αποδίδεται και είπαν ο 1ος: Στις 11 Απριλίου 1991 έξω από το χειρουργείο με βρήκε ο κ. Μ..... και μου είπε "επειδή έχω 5 παιδιά θα σε παρακαλέσω να δώσεις αναισθησία να κάνει η γυναίκα μου έκτρωση''. Αν θέλεις του είπα πήγαινε στην κ. Β......... Εγώ δεν μπορώ να κάνω φόνο. Έτσι έφυγε από εμένα. Δεν είχε βγει ούτε πρόγραμμα, ούτε η γυναίκα του εμφανίσθηκε. Αν έλεγα ότι δέχομαι, θα κινούνταν η διαδικασία, θα έμπαινε στο Νοσοκομείο. Φοβάμαι το Θεό. Ακούω το Νόμο του Θεού και όχι το νόμο των ανθρώπων. Ζω με το νόμο του Θεού. Από τον Νοέμβριο 1987 δεν μπορώ να κάνω έγκλημα. Το θεωρώ ανθρωποκτονία 100%, έγκλημα του σώματος και της ψυχής. Όταν διαγνωσθεί ότι το έμβρυο πάσχει από κάτι, θα αποφάσιζα όπως θα με φώτιζε ο Θεός, εκείνη την ώρα. Μπορεί να το έκανα μπορεί και όχι. Δεν μπορώ να κάνω αυτό το πράγμα. Αντιβαίνει στις θρησκευτικές μου αντιλήψεις. Δεν θα έβαζα την Νομική μου υποχρέωση πάνω από την Θρησκευτική. Η ψυχή μου και η συνείδησή μου δεν θα ησύχαζε. Όταν μαθαίνω ότι άλλοι κάνουν αυτή τη δουλειά φοβάμαι, πόσο μάλλον να το κάνω εγώ. Προσπάθησα να τον μεταπείσω και να τον προστατέψω να μη κάνει άμβλωση αλλά τίποτα.
Η 2η Κατηγορούμενη είπε: Την ημέρα εκείνη έλειπα σε άδεια. Τα γεγονότα τα έμαθα από συζητήσεις. Δεν είδα κανένα πρόγραμμα, ούτε ήρθα σε επαφή με τους γυναικολόγους. Αργότερα έμαθα ότι ο κ. Μ............. έκανε μήνυση και σ' εμένα. Μου φάνηκε ότι ήταν περήφανος για το ότι έκανε τη μήνυση, νόμιζε ότι έβαλε τους γιατρούς στη θέση τους. Εγώ ποτέ δεν αρνήθηκα να κάνω το καθήκον μου. Έχω κι εγώ ηθικές αρχές. Το 1986 ο κ. Ζούμπος έθεσε θέμα συνείδησης. Μου κάνει εντύπωση που έγιναν όλα αυτά την ημέρα που έλειπα και που δεν μου είπαν εμένα τίποτα οι γυναικολόγοι τις επόμενες
μέρες.
Ο Πρόεδρος ρώτησε τον Εισαγγελέα και τους διαδίκους με τελευταίους στη σειρά
τους κατηγορούμενους αν θέλουν να κάνουν κάποια συμπληρωματική εξέταση ή εξήγηση
και όταν αυτοί απάντησαν αρνητικά κήρυξε το τέλος της αποδεικτικής διαδικασίας.
Ο Εισαγγελέας πήρε και πάλι το λόγο και αφού ανέπτυξε την κατηγορία πρότεινε
να κηρυχθούν αθώοι.
Οι συνήγοροι των κατηγορουμένων πήραν το λόγο αφού ανέπτυξαν την υπεράσπισή
τους ζήτησαν να κηρυχθούν αθώοι οι πελάτες τους.
Μετά το Δικαστήριο σε μυστική διάσκεψη που έγινε στην έδρα με την παρουσία και της Γραμματέας κατάρτισε την ταυτάριθμη απόφασή του την οποία ο Πρόεδρος αμέσως δημοσίευσε. Η απόφαση αυτή είναι η εξής:
ΣКЕПΤΙКΟ
Από όλη τη σχετική με την απόδειξη κυρία διαδικασία, τα έγγραφα που αναγνώστηκαν τις καταθέσεις στο ακροατήριο των μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης που εξετάστηκαν, την απολογία του κατηγορουμένου και από όλη τη συζήτηση της υπόθεσης αποδείχθηκαν τα εξής: Κατά τις 11-4-1991 ο Μ............., υπάλληλος του Γενικού Νοσοκομείου Φλώρινας, εισήγαγε τη σύζυγό του προς εξέταση στο γυναικολογικό τμήμα του Νοσοκομείου και με το σχετικό υπερηχογράφημα διαγνώσθηκε από το γυναικολόγο ιατρό Μ....... ότι αυτή διένυε το 2ο μήνα της κυήσεως. Αποφασισμένος ο Μ.......... να μην επιτρέψει τη γέννηση του παιδιού, επειδή είχε ήδη με τη σύζυγό του άλλα πέντε τέκνα και αδυνατούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες διατροφής του, έχοντας και τη συγκατάθεση της συζύγου του, ερώτησε διερευνητικά τον ιατρό Μ......... αν μπορούσε η σύζυγός του να υποβληθεί σε άμβλωση στο Νοσοκομείο και έλαβε την απάντηση ότι θα έπρεπε να ερωτήσει τον παρέχοντα τις υπηρεσίες του στο Νοσοκομείο ως αναισθησιολόγο ιατρό, πρώτο κατηγορούμενο, αν θα συμπράξει σ' αυτή την άμβλωση, ενόψει του ότι ήταν γνωστή στους εργαζομένους στο Νοσοκομείο η τηρούμενη από τον κατηγορούμενο τακτική να μην συμπράττει αδιακρίτως σε αμβλώσεις, για λόγους θρησκευτικής συνειδήσεως, έστω και αν ο νόμος παρέχει τέτοιο δικαίωμα στις εγκυμονούσες που δεν έχουν συμπληρώσει τη δωδεκάτη εβδομάδα της κυήσεως (άρθρο 304 παρ. 4α του Π.Κ., όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 2 του ν.1609/1936). Ο Μ............ απευθύνθηκε στον πρώτο κατηγορούμενο και του ζήτησε να συμπράξει ως αναισθησιολόγος στη Χειρουργική επέμβαση τεχνητής διακοπής της κύησης της συζύγου του και όπως αναμενόταν έλαβε αρνητική απάντηση με την επιγραμματική φράση "εγώ δεν κάνω έγκλημα". Η δεύτερη κατηγορούμενη, επίσης αναισθησιολόγος ιατρός του ιδίου Νοσοκομείου και προϊσταμένη του Τμήματος, απούσιαζε με άδεια κατά την 11-4-1991 και δεν ανευρέθηκε να ερωτηθεί από τον Μ. Μητρόπουλο, την επομένη δε που επέστρεψε στην εργασία της διαμήνυσε στον αντιπρόεδρο του Δ.Σ. του Νοσοκομείου Χ......
που απευθύνθηκε σ' αυτή κατά παράκληση του Μ........., ότι την παροχή αναισθησίας για ανάλογες περιπτώσεις είχε αναλάβει ο πρώτος κατηγορούμενος συνάδελφός της.
Διαβλέποντας το ανέφικτο πραγματοποίησης της επέμβασης στο Νοσοκομείο ο Μ......... με τη σύζυγό του απευθύνθηκαν σε ιδιώτη ιατρό, που πραγματοποίησε τελικά τη χειρουργική επέμβαση. Κατά τον εσωτερικό κανονισμό του Νοσοκομείου Φλώρινας, για την εκτέλεση μιας χειρουργικής επέμβασης διακοπής της κύησης, έπρεπε η ενδιαφερομένη έγκυος γυναίκα να υποβληθεί προηγουμένως σε μία σειρά ιατρικών εξετάσεων με αρχή στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου και στη συνέχεια στο αιματολογικό, καρδιολογικό τμήμα κλπ., ώστε να διαπιστωθεί η ετοιμότητα της προς εισαγωγή στο χειρουργείο και εφόσον υπήρχε και η σχετική γνωμάτευση του Γυναικολογικού Τμήματος περιλαμβανόταν στο καταρτιζόμενο πρόγραμμα χειρουργικών επεμβάσεων, το οποίο εγνωστοποιείτο στους κατηγορούμενους αναισθησιολόγους. Από τη γνωστοποίηση αυτού του προγράμματος χειρουργείου ανέκυπτε η υποχρέωση των κατηγορουμένων να παράσχουν τις υπηρεσίες τους διακριβώνοντας απ' την πλευρά της ειδικότητάς τους τα ενδεχόμενα προβλήματα κάθε ατομικής περίπτωσης κατόπιν εξετάσεως των υποψηφίων να χειρουργηθούν και παρέχοντας νάρκωση πριν από τις χειρουργικές επεμβάσεις. Η άρνηση παροχής υπηρεσιών από τους αναισθησιολόγους ιατρούς στη διαδικαστική αυτή φάση εκδηλωνόμενη θα ερχόταν κατ' αρχήν σε αντίθεση με το υπηρεσιακό καθήκον τους.
Η ενδιαφερόμενη να υποβληθεί σε τεχνητή διακοπή της κυήσεώς της σύζυγος του Μ......... όμως, καθ' υπόδειξη προφανώς του τελευταίου, που απέβλεψε στην εξασφάλιση βεβαιότητας για τη σύμπραξη αναισθησιολόγου, εκτός από την εξέτασή της στους υπερηχογράφους του Νοσοκομείου, σε καμμία άλλη ενέργεια δεν προέβη, ήτοι δεν υποβλήθηκε στις προδιαγραφόμενες με τον Κανονισμό του Νοσοκομείου ιατρικές εξετάσεις, για να αποφασισθεί αρμοδίως αν και πότε έπρεπε να χειρουργηθεί, ώστε να ανακύψει ζήτημα αναζήτησης αναισθησιολόγου ιατρού (βλ. σχετική, και υπ' αριθ. πρωτ.1062/1993 έγγραφο του Δ/ντη του Γεν. Νοσοκομείου Φλώρινας). Με βάση αυτά τα περιστατικά δεν ανέκυψε νομική υποχρέωση των κατηγορουμένων να συμπράξουν ως αναισθησιολόγοι ιατροί στην επιτρεπτή κατά νόμο τεχνητή διακοπή της εγκυμοσύνης της συζύγου του μηνυτή Μ. ............, καθ' όσον αφενός μεν δεν ζητήθηκε
αυτό από την κυοφορούσα που έπρεπε να συναινέσει στην άμβλωση άρθρο 304 παρ.4 Π.Κ.) και αφετέρου δεν τηρήθηκε η προβλεπόμενη από τον κανονισμό του Νοσοκομείου διαδικασία εισαγωγής της ενδιαφερομένης από τα εξωτερικά ιατρεία και διοικητικής καταγραφής της υποβολής της στις αναγκαίες ιατρικές εξετάσεις, απ' τις οποίες θα κρινόταν η ετοιμότητά της να χειρουργηθεί και αναγραφή της στον οικείο προγραμματισμό χειρουργικών επεμβάσεων. Η προκαταβολική άρνηση του πρώτου κατηγορουμένου όταν και αν εν καιρώ του ζητείτο αυτό αρμοδίως, πέραν του ότι δεν ενέχει καθεαυτή ούτε τα στοιχεία της απόπειρας να παραβεί αντικειμενικώς το καθήκον της υπηρεσίας του, οφειλόταν στη σύγκρουση του υπηρεσιακού καθήκοντος του με τη βαθειά θρησκευτική πεποίθησή του ως ορθοδόξου Χριστιανού που του απαγορεύει να συμπράττει σε τέτοιου είδους μη ιατρικώς ή ηθικώς ενδεδειγμένες αμβλώσεις (επιτρεπόμενες κατά νόμο μέχρι τη 12η εβδομάδα της κυοφορίας), τακτική την οποία συστηματικώς ακολουθεί κατά τη θητεία του στο Νοσοκομείο ως αναισθησιολόγου ιατρού. Με τη σύγκρουση αυτή καθηκόντων ο κατηγορούμενος περιήλθε σε ηθική αμηχανία περί του πρακτέου, που αποτελεί ιδιότυπη μορφή ανθρωπίνως μη φευκτού της υπαιτιότητας και αίρει τον καταλογισμό (βλ. Ν.Χωραφά Ποιν. Δικ. Γεν. Μερ. Εκδ. 1966 παρ.58 II.Α και 80.Ι). Κατά συνέπεια πρέπει οι κατηγορούμενοι να κηρυχθούν αθώοι.
Εξάλλου ο αυτοτελής ισχυρισμός των κατηγορουμένων περί αντισυνταγματικότητας της διάταξης του άρθρου 304 παρ. 4α του Π.Κ., όπως ισχύει μετά την αντικατάσταση από το άρθρο 2 του ν. 1609/1986, πρέπει κατά την πλειοψηφούσα γνώμη δύο μελών του Δικαστηρίου αυτού να απορριφθεί ως αβάσιμος, καθ' όσον ανεξάρτητα από την αμφίβολη ηθική βάση της ανωτέρω διατάξεως, δεν αντιβαίνει αυτή σε καμμία συγκεκριμένη διάταξη του ισχύοντος Συντάγματος, το οποίο σημειωτέον δεν περιέχει
αποτρεπτική για τον κοινό νομοθέτη κατευθυντήρια διάταξη περί λήψης μέτρων αντιμετώπισης του δημογραφικού προβλήματος της Χώρας. Αν και κατά τη γνώμη ενός μέλους του Δικαστηρίου η ανωτέρω διάταξη είναι αντισυνταγματική και θα έπρεπε να μην εφαρμοσθεί αυτή και να κηρυχθούν αθώοι οι κατηγορούμενοι γι' αυτό το λόγο.
Επειδή από την ίδια παραπάνω αποδεικτική διαδικασία του Δικαστήριο δεν πείσθηκε ότι ο μηνυτής από δόλο ή βαρεία αμέλεια κατάγγειλε τους κατηγορούμενους πρέπει να απαλλαγεί από τα δικαστικά έξοδα και τέλη, τα οποία βαρύνουν το Δημόσιο.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Δικάζει με παρόντες τους κατηγορούμενους 1)Ιωάννη Λάμπρου Ζούμπο και 2) Ελένη .......... κατοίκους Φλώρινας.
Κηρύσσει αυτούς αθώους
του ότι στο Γενικό Νοσοκομείο Φλώρινας στις 11 Απριλίου 1991 και 12 Απριλίου 1991 οι πρώτος και δεύτερη αντίστοιχα, αναισθησιολόγοι γιατροί, από πρόθεση παρέβηκαν το καθήκον της υπηρεσίας τους με σκοπό να βλάψουν άλλον. Πιο συγκεκριμένα στους προαναφερόμενους χρόνους και κατά την εκτέλεση της υπηρεσίας τους στο Νοσοκομείο Φλώρινας, αρνήθηκαν ως αναισθησιολόγοι γιατροί να χορηγήσουν νάρκωση στη σύζυγο του Μ........................., η οποία διένυε τον 2ο μήνα κυήσεως προκειμένου οι γυναικολόγοι να προβούν σε έκτρωση.
Κρίθηκε, αποφασίστηκε και δημοσιεύθηκε αμέσως στο ακροατήριο σε δημόσια
συνεδρίαση.
Φλώρινα 9-6-1993
Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

σ.σ. Απόσπασμα ομιλίας του Ιερομονάχου π. Σεραφείμ Ρόουζ που έγινε στο συνέδριο των Γυναικών του Αγίου Χέρμαν (Γερμανός της Αλάσκας) στο Redding της Καλιφόρνιας, το καλοκαίρι του 1980.
ΣΗΜΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΙΡΩΝ – Η ΔΙΑΣΤΡΕΒΛΩΣΗ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΙΣΟΤΗΤΑΣ
Έχουμε μια συγκεκριμένη ιδέα τώρα η οποία καταλαμβάνει τους ανθρώπους: τη λεγόμενη ιδέα της απελευθέρωσης των γυναικών. Αυτή η ιδέα υλοποιείται με τις γυναίκες ιέρειες στην Αγγλικανική εκκλησία αλλά και στην Καθολική εκκλησία, η οποία τώρα προετοιμάζεται για αυτό.
Βέβαια, εάν το κοιτάξετε σοβαρά, εάν καθίσετε και το σκεφθείτε και διαβάσετε αυτά που λέει ο Απόστολος Παύλος για τις γυναίκες και ούτω καθεξής, δεν θα έχετε πρόβλημα. Είναι πολύ ξεκάθαρο ότι πρόκειται για μια ανόητη καινοφανή ιδέα. Είναι όμως εξίσου πολύ ενδιαφέρον να εξετάσετε το θέμα πιο βαθειά και να δείτε από που προέρχεται -γιατί υπάρχει μια τέτοια ιδέα; τι ιδέα είναι; τι βρίσκεται από πίσω;- διότι εάν κατανοήσετε την στρατηγική του διαβόλου θα είστε λίγο καλύτερα εξοπλισμένοι να την πολεμήσετε.
Αυτή η συγκεκριμένη ιδέα της απελευθέρωσης των γυναικών μπορεί να ανιχνευθεί τουλάχιστον διακόσια χρόνια πίσω. Φυσικά μπορείτε να πάτε ακόμη πιο πίσω αλλά με την παρούσα της μορφή πάει τουλάχιστον διακόσια χρόνια πίσω στους προδρόμους του Καρλ Μαρξ, τους πρώιμους Σοσιαλιστές. Αυτοί οι Σοσιαλιστές μιλούσαν για μια λαμπρή, νέα, ουτοπική εποχή που πρόκειται να έρθει όταν καταργηθούν όλες οι ταξικές, φυλετικές και θρησκευτικές διακρίσεις. Θα υπάρξει μια λαμπρή νέα κοινωνία, είπαν, όταν όλοι θα είναι ίσοι. Η ιδέα αυτή φυσικά βασίστηκε αρχικά στον Χριστιανισμό, αλλά διαστρέβλωσε τον Χριστιανισμό και κατέληξε στο αντίθετό του.
Υπήρχε ένας συγκεκριμένος φιλόσοφος στην Κίνα στα τέλη του 19ου αιώνα, ο οποίος ‘κατέβασε’ αυτήν τη φιλοσοφία στο, όσο περισσότερο γινότανε, λογικό της συμπέρασμα. Το όνομά του είναι K’ang Yu-Wei (1858-1927). Δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ο φιλόσοφος αυτός, εκτός από το ότι ενσαρκώνει αυτήν τη φιλοσοφία της εποχής, αυτό το πνεύμα των καιρών. Ήταν στην πραγματικότητα ένας από τους προδρόμους του Μάο Τσε-Τουνγκ και της κατάληψης της Κίνας από τους κομμουνιστές. Θεμελίωσε τις ιδέες του όχι μόνο στον στρεβλωμένο Χριστιανισμό, τον οποίο πήρε από τους φιλελεύθερους και τους Προτεστάντες στη Δύση, αλλά και σε Βουδιστικές ιδέες. Εφηύρε την ιδέα μιας ουτοπίας η οποία θα εμφανιζόταν, νομίζω, στον 21ο αιώνα σύμφωνα με τις προφητείες του. Σε αυτήν την ουτοπία, όλες οι κοινωνικές τάξεις, όλες οι θρησκευτικές διαφορές και όλες οι άλλες διαφορές που επηρεάζουν τις κοινωνικές επαφές θα καταργηθούν. Όλοι θα κοιμούνται σε κοιτώνες και θα τρώνε σε κοινόχρηστους χώρους. Κατόπιν, με τις Βουδιστικές του ιδέες, άρχισε να προχωράει πιο πέρα. Είπε ότι όλες οι διαφορές μεταξύ των φύλων θα καταργηθούν. Από την στιγμή που θα ενωθεί η ανθρωπότητα δεν υπάρχει λόγος να σταματήσουμε εκεί – αυτό το κίνημα πρέπει να προχωρήσει. Πρέπει να υπάρξει κατάργηση [της διακρίσεως] μεταξύ ανθρώπου και ζώου. Τα ζώα θα εισέλθουν επίσης σε αυτό το βασίλειο και από την στιγμή που θα έχεις τα ζώα … Οι Βουδιστές τρέφουν επίσης πολύ σεβασμό στα φυτά. Επομένως, ολόκληρο το φυτικό βασίλειο πρέπει να εισέλθει σε αυτόν τον παράδεισο, και στο τέλος μαζί και ο άψυχος κόσμος. Έτσι, στον τελικό κόσμο, θα υπάρχει μία απόλυτη ουτοπία όλων των υπάρξεων που έχουν αναμειχθεί κάπως μεταξύ τους και όλοι θα είναι απολύτως ίσοι.
Φυσικά, το διαβάζεις αυτό και λες ότι ο άνθρωπος θα πρέπει να είναι τρελός. Εάν όμως εξετάσεις εις βάθος, βλέπεις ότι αυτό προέρχεται από μια εσώτερη επιθυμία να έχουμε κάποια ευτυχία στη γη. Ωστόσο, καμμία παγανιστική φιλοσοφία δεν φέρνει ευτυχία, καμμία ανθρώπινη φιλοσοφία δεν φέρνει ευτυχία. Μόνο ο Χριστιανισμός δίνει ελπίδα για μια βασιλεία που δεν είναι του κόσμου τούτου. Η ιδέα να έχουμε ένα τέλειο βασίλειο προέρχεται από τον Χριστιανισμό, αλλά από τότε που οι πρώιμοι Σοσιαλιστές δεν πίστευαν στον άλλο κόσμο ή στον Θεό, ονειρεύτηκαν να φτιάξουν το βασίλειο αυτό σε τούτον τον κόσμο. Αυτό είναι ο κομμουνισμός.
Βλέπουμε τι συμβαίνει, βέβαια, όταν αυτή η ιδέα τεθεί σε εφαρμογή. Έχουμε το πείραμα της Γαλλικής Επανάστασης, που είχε προφανώς καλές ιδέες -ελευθερία, ισότητα, αδελφοσύνη- ή την Μπολσεβίκικη Επανάσταση, ή πιο πρόσφατα τις διάφορες άλλες κομμουνιστικές επαναστάσεις. Τελευταία έχουμε την Καμπότζη, μια μικρή φτωχή χώρα που για τρία χρόνια δεινοπάθησε στον απόλυτο κομμουνισμό και διαπίστωσε ότι τουλάχιστον το ένα τέταρτο του πληθυσμού της εξοντώθηκε επειδή δεν προσαρμόστηκε. Όλοι όσοι διέθεταν μόρφωση πάνω από το λύκειο έπρεπε να εξοντωθούν, όλοι όσοι διέθεταν αυτόνομη σκέψη και ούτω καθεξής. Το καθεστώς τώρα έχει ανατραπεί από ανθρώπους που είναι λίγο λιγότερο αδίστακτοι, τίποτα το ιδιαίτερο για να χαρεί κανείς.
Αυτό δείχνει ότι από τη στιγμή που προσπαθήσεις να θέσεις αυτές τις ιδέες σε εφαρμογή, καταλήγεις, όχι με τον παράδεισο στη γη, αλλά μάλλον με την κόλαση στη γη. Στην πραγματικότητα, όλο το πείραμα των τελευταίων εξήντα ετών στη Ρωσσία ήταν μία απόδειξη αυτού, ότι δεν υπάρχει παράδεισος στη γη έξω από την Εκκλησία του Χριστού, με θλίψεις.* Ο Κύριός μας προφήτευσε ότι ήδη στην παρούσα ζωή θα λάβουμε εκατονταπλάσια αυτά που δίνουμε, αλλά αυτό θα πρέπει να γίνει με διωγμούς και θλίψεις. Όσοι επιθυμούν να έχουν αυτήν την ευτυχία στη γη χωρίς πόνο και διωγμούς, και ακόμη χωρίς να πιστεύουν στον Θεό, φτιάχνουν την κόλαση στη γη.
***
* Κατά Μάρκον 10,30
Πηγή: Orthodox Advices, Αβέρωφ

Ἡ ἵδρυση ἑλληνικῶν παροικιῶν στήν Αἴγυπτο στήν νεώτερη ἱστορία χρονολογεῖται κατά τά πρῶτα χρόνια τοῦ 19ου αἰῶνα. Οἱ παροικίες αὐτές δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τήν παρουσία τῶν Ἑλλήνων ἀπό τήν Μακεδονία, οἱ ὁποῖοι κατά τήν ἑλληνιστική περίοδο τῆς ἱστορίας δημιούργησαν τόν γνωστό ἀξιόλογο πολιτισμό στήν Ἀλεξάνδρεια κυρίως, οὔτε τήν βυζαντινή περίοδο στήν ἱστορία τῆς Αἰγύπτου, παρά μόνο ὡς πρός τήν καταγωγή τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἐκεῖ.
Γενικά Εἰσαγωγικά
Ἡ ἵδρυση ἑλληνικῶν παροικιῶν στήν Αἴγυπτο στήν νεώτερη ἱστορία χρονολογεῖται κατά τά πρῶτα χρόνια τοῦ 19ου αἰῶνα. Οἱ παροικίες αὐτές δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τήν παρουσία τῶν Ἑλλήνων ἀπό τήν Μακεδονία, οἱ ὁποῖοι κατά τήν ἑλληνιστική περίοδο τῆς ἱστορίας δημιούργησαν τόν γνωστό ἀξιόλογο πολιτισμό στήν Ἀλεξάνδρεια κυρίως, οὔτε τήν βυζαντινή περίοδο στήν ἱστορία τῆς Αἰγύπτου, παρά μόνο ὡς πρός τήν καταγωγή τοῦ ἑλληνικοῦ πληθυσμοῦ ἐκεῖ.
Στήν Αἴγυπτο ὁ νεώτερος ἑλληνικός πληθυσμός ἀποτελέσθηκε ἀπό μισθοφόρους, πρῶτα στό πλευρό τῶν Γάλλων καί ὕστερα τῶν Μαμελούκων, ὅταν αὐτοί κυβερνοῦσαν τήν χώρα, ἐμπόρους καί γενικώτερα ἐμπορευομένους πού ἔφθαναν γιά καθαρά ἐπιχειρηματικούς λόγους, μαζί καί κάθε εἴδους μετανάστες πού εἶχαν σκοπό τήν καλυτέρευση τῆς ζωῆς τους. Ὅλοι αὐτοί, Ἕλληνες τό γένος, κατέφευγαν γιά νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό τήν τουρκική κατοχή τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου δεχόμενοι ἀκόμη καί τίς στερήσεις πού συνεπαγόταν αὐτή ἡ μετανάστευση τήν ἐποχή τοῦ 19ου. Ὑπῆρχε καί μία τετάρτη κατηγορία Ἑλλήνων πού ἦσαν δοῦλοι τῶν στρατιωτῶν τοῦ Ἰμπραήμ πού ἀπό τήν Πελοπόννησο κυρίως, μεταφέρονταν στά σκλαβοπάζαρα τῆς Ἀνατολῆς. Αὐτοί εἴτε ἐξισλαμίσθηκαν μή δεχόμενοι οἱ ἴδιοι πολλές φορές νά ἐπαναπατρισθοῦν καί κάποιοι ἀπό αὐτούς ἔφθασαν σέ ἀνώτατα ἀξιώματα τῆς χώρας, εἴτε ἐπαναπατρίσθηκαν. Ἄς σημειωθῆ ὅτι πολλές γυναῖκες προσλαμβάνονταν στά χαρέμια.
Μισθοφόροι καί δοῦλοι δέν μπῆκαν στήν πορεία καί στήν διαδικασία ἱδρύσεως συλλογικῶν παροικιακῶν φορέων, οὔτε στήν δημιουργία ἐπιχειρήσεων ὅποιας μορφῆς. Μέ αὐτούς τούς δύο τομεῖς ἀσχολήθηκαν συστηματικά – ὀργανωτικά οἱ ἔμποροι καί οἱ συνεργαζόμενοι μέ αὐτούς μέ σχέση ἐξαρτημένης ἐργασίας, οἱ πολλές χιλιάδες, δηλαδή ἐργαζόμενοι εἴτε σέ ἑλληνική, εἴτε σέ μή ἑλληνική ἐπιχείρηση.
Ἦσαν δέ αὐτοί Ἕλληνες προερχόμενοι ἀπό τόν ἑλλαδικό νησιωτικό καί ἠπειρωτικό χῶρο. Χρονικά ἡ παρουσία Ἑλλήνων στήν Αἴγυπτο διαιρεῖται σέ τέσσερις περιόδους:
α. 1800 περίπου μέχρι 1881, ὁπότε ἱδρύονται Κοινότητες, Ἀδελφότητες, Σύλλογοι καί τίθενται οἱ βάσεις τῆς ὀργανώσεως τοῦ Ἑλληνισμοῦ στήν Αἴγυπτο,
β.1882 μέχρι 1913, ὁπότε γεννιοῦνται οἱ πρῶτες γενιές Ἑλλήνων στήν χώρα, ἐνῶ ἱδρύονται τά πρῶτα Ἱδρύματα καί δημιουργοῦνται οἰκονομικές δυνάμεις Ἑλλήνων,
γ. 1914 μέχρι 1940, ὁπότε συνεχίζεται ἡ ἀκμή τῆς παροικίας, ἐνῶ ταυτόχρονα ἐκδηλώνονται οἱ πρῶτες ἀνησυχίες τῶν Ἑλλήνων γιά τό μέλλον,
δ. 1940 μέχρι σήμερα, ὁπότε μιά φαινομενική ἔστω αἰσιοδοξία ἀκολουθεῖται ἀπό προβλήματα πού ὁδηγοῦν στήν διαρροή Ἑλλήνων πρός τήν Ἑλλάδα καί πρός ἄλλες χῶρες, τελικά δέ, ἡ συρρίκνωση κάθε δραστηριότητος συλλογικῆς καί ἀτομικῆς. Στήν δεκαετία τοῦ 1950 ἐπιτελεῖται ἡ ἀναχώρηση τῶν πρώτων Αἰγυπτιωτῶν γιά τήν Αὐστραλία καί ἀργότερα ὁ ἐπαναπατρισμός τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ τῶν Ἑλλήνων τῆς Αἰγύπτου.
Ἡ ἵδρυση φορέων, δηλαδή Κοινοτήτων, Ἀδελφοτήτων καί Συλλόγων – Σωματείων ἀποτέλεσε τήν πεμπτουσία τῆς παροικιακῆς ζωῆς τῶν Ἑλλήνων μέσα στό αἰγυπτιακό περιβάλλον, ὅπως ἄλλωστε συμβαίνει μέ ὁλόκληρο τόν Ἀπόδημο Ἑλληνισμό σέ κάθε γωνιά τῆς γῆς. Ἔχοντας πρότυπο τίς ἱστορικές Ἑλληνικές Κοινότητες τῆς Βενετίας, Τεργέστης, Μασσαλίας, Βιέννης καί ἐκεῖνες τοῦ Βουκουρεστίου, τῆς Φιλιππουπόλεως, τοῦ Πύργου τῆς Βουλγαρίας καί ὄχι ἐκεῖνες τοῦ μικρασιατικοῦ καί ποντιακοῦ χώρου πού εἶχαν ἄλλες δομές καί ἐξηρτῶντο ἀπό τήν Ἐκκλησία ἀπόλυτα. Ἐκτός ἀπό τήν Ἑλληνορθόδοξη Κοινότητα Καΐρου πού ἱδρύθηκε τό 1856, μέ πρωτοβουλία τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας πού, ὅμως, ἔζησε μέχρι τό 1904 γιά νά τήν διαδεχθῆ ἡ σημερινή μορφή τῆς Ἑλληνικῆς Κοινότητος Καΐρου, ὅλες – καί ἔφτασαν τόν ἀριθμό τῶν 40 περίπου, σέ ὅλη τήν αἰγυπτιακή γῆ – ὑπῆρξαν δημιουργήματα εὐπόρων ἀτόμων πού τίς διοίκησαν, τίς ἐπιχορήγησαν καί εἶναι οἱ Εὐεργέτες τοῦ παροικιακοῦ Ἑλληνισμοῦ καί τῆς Ἑλλάδος τῆς ἴδιας. Οἱ Κοινότητες ἦσαν νομικά πρόσωπα ἑλληνικά ἀναγνωρισμένα ἀπό τήν Αἴγυπτο καί τήν Ἑλλάδα, ἰδιωτικῆς πρωτοβουλίας, ἀλλά κοινοτικά πρός ὄφελος τοῦ κοινοῦ, δημοσίου χαρακτήρα, ὡς πρός τά δεδομένα στήν Ἑλλάδα (ἀναγνώριση τίτλου σπουδῶν κ.λπ.).
Σημαντική χρονολογία γιά τούς Ἀποδήμους Ἕλληνες τῆς Αἰγύπτου ἀποτέλεσε τό ἔτος 1843. Στίς 2 Ἀπριλίου αὐτοῦ τοῦ ἔτους, συγκεντρώθηκαν κάποιοι Ἕλληνες στήν Ἀλεξάνδρεια σέ συνέλευση καί συνέταξαν Πρακτικό πού προέβλεπε τήν ἵδρυση ὀργανωμένης Κοινότητος μέ φιλανθρωπικό σκοπό. Τό Πρακτικό αὐτό πολυτιμώτερο σήμερα, ἀποτελεῖ τόν πρῶτο Καταστατικό Χάρτη τῆς “Ἑλληνικῆς Κοινότητος Ἀλεξανδρείας”. Ὑπῆρχε ὡστόσο ἤδη μία ὑποτυπώδης ὀργάνωση μέ τήν ὀνομασία “Ἀντιπροσωπεία τῶν Συνδρομητῶν”. Εἶχε ἱδρυθῆ μέ τήν πρωτοβουλία τῶν ἀδελφῶν Τοσίτσα καί τοῦ συγγενῆ του Ν. Στουρνάρη στό “Σχολεῖο τῶν Γραικῶν” καί τό “Νοσοκομεῖο τῶν Γραικῶν” πού χρηματοδοτοῦσαν οἱ ἴδιοι. Ἄλλοι πόροι, συγκεκριμένα τοῦ νοσοκομείου, ἦσαν οἱ φόροι πού πλήρωναν ὅσα ἑλληνικά πλοῖα ἐλλιμενίζονταν στήν Ἀλεξάνδρεια. Τό 1847 ὁ Μ. Τοσίτσας δώρισε οἰκόπεδο γιά νά κτισθῆ ὁ πρῶτος κοινοτικός Ναός, ὁ Εὐαγγελισμός τῆς Θεοτόκου. Ἦταν ἡ “πρώτη Ἐκκλησία τοῦ κοινοῦ”, ὅπως ἀποκλήθηκε. Θεμελιώθηκε τό ἴδιο ἔτος καί ἐγκαινιάστηκε τό 1854. Τό ἔτος αὐτό ὁ πρῶτος πρόεδρος τῆς ἀλεξανδρεινῆς Κοινότητος καί πρῶτος γενικός Πρόξενος Μ. Τοσίτσας ἐγκατέλειψε τήν Αἴγυπτο, λόγῳ διακοπῆς τῶν ἑλληνοτουρκικῶν σχέσεων, ἐξ αἰτίας τῶν ἑλληνικῶν ἐπαναστάσεων στήν Ἤπειρο, Θεσσαλία καί Μακεδονία καί ἐφ᾿ ὅσον ἡ Αἴγυπτος ἀκόμη ἀποτελοῦσε τμῆμα τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας.
Στήν συνέχεια ἡ Κοινότητα δραστηριοποιήθηκε στόν φιλανθρωπικό τομέα καί στόν ἐκπαιδευτικό κυρίως, καί συνεχίζει νά ζῆ μέ τούς αὐτούς σκοπούς μέχρι σήμερα. Στήν αἰγυπτιακή πρωτεύουσα λειτουργεῖ σήμερα ἡ Ἑλληνική Κοινότητα ἀπό τό 1904, συνέχεια τῆς προηγουμένης, ὅπως ἀναφέρθηκε. Ἡ ἵδρυσή της ὑπῆρξε πρωτοβουλία τοῦ τότε διπλωματικοῦ πράκτορα στό Κάϊρο Ν. Γεννάδη καί ἐπιχειρηματιῶν τῆς ἐποχῆς, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦσαν ὁ Α. Ρόστοβιτς καί ὁ Ν.Τσανακλῆς, ἀργότερα πρόεδροί της. Στήν ὑπόλοιπη Αἴγυπτο ἀκολούθησε ἡ ἵδρυση καί ἄλλων Κοινοτήτων ἀπό τό 1860 μέχρι καί τήν πρώτη δεκαετία τοῦ 20οῦ αἰῶνα. Ἔτσι λειτούργησαν μέχρι τήν δεκαετία τοῦ 1960 οἱ Κοινότητες Δαμιέτης, Μινίας, Μανσούρας, Πόρτ Σάϊτ, Τάντας, Σουέζ, Σιμπίν ἔλ Κόμ, Κάφρ ἔλ Ζαγιάτ, Κάφρ ἔλ Νταουάρ, Ζίφτα, Μεχάλλα Κεμπίρ, Νταμαγχούρ, Μπέν Σουέφ, Ἀσιούτ, Φαγιούμ, Ἰσμαηλία, Μπέγχα, Ἀσουάν, Φακούς, Μίνετ ἔλ Γκάμχ, Λούξορ, Ντεϊρούτ, Σοχάγκ, Μίτ Γάμρ, Μάρσα Ματρούχ κ.ἄ.
1. Ἡ περίοδος τοῦ Β΄ Παγκοσμίου πολέμου
Τό ἔτος 1949 ἀποτελεῖ γιά τήν ἱστορία τῶν Ἑλλήνων στήν Αἴγυπτο ὁρόσημο ἀποφασιστικῆς σημασίας. Εἶναι τότε πού ἀρχίζει νά ἐφαρμόζεται ἡ συνθήκη τοῦ Montreux κατά γράμμα. Εἶχε ὑπογραφῆ τό 1937 ἀπό τά ἐνδιαφερόμενα μέρη, μεταξύ τῶν ὁποίων ἦταν ἡ Ἑλλάδα, ἀλλά λόγῳ τοῦ πολέμου συμφωνήθηκε νά παγώση μέχρι τό 1949. Σπουδαιώτερη διάταξη τῆς συμφωνίας διελάμβανε τήν κατάργηση τῶν Διομολογήσεων πού ὑπῆρχαν στά κράτη ὑπό τό ὀθωμανικό καθεστώς (Προξενικά καί Μεικτά Δικαστήρια κ.ἄ.). Τότε οἱ Ἕλληνες βρέθηκαν πρό ψηφίσεως ἀπό τήν αἰγυπτιακή πολιτεία καί ἐφαρμογῆς πρωτόγνωρων σχεδόν περιοριστικῶν νόμων ἐργασίας, ἄδειας παραμονῆς στήν χώρα κ.λπ. Προφανῶς ἄρχιζε ἡ ἀντίστροφη μέτρηση καί μάλιστα ἐπί βασιλείας καί ἀγγλικῆς ἐπιρροῆς στήν χώρα, ὡς πρός τήν παραμονή τοῦ ξένου στοιχείου, γεγονός πού δέν εἶχε προβληματίσει τήν συντριπτική πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων, ὅπου διαβιοῦσαν σχεδόν καλά μέχρι πολύ καλά, ἀνάλογα μέ τήν οἰκονομική τους δυνατότητα.
Εἶχε προηγηθῆ ἐκείνη ἡ θυελλώδης πενταετία καί πλέον τοῦ πολέμου κατά τόν ὁποῖο ἡ Αἴγυπτος δέν γνώρισε κατοχικά χρόνια, ὅπως ἡ Εὐρώπη, ἀλλά βρέθηκαν στό ἐπίκεντρο τῶν ἐχθροπραξιῶν τοῦ Ἄξονα μέ τούς Συμμάχους καί ἔβλεπε τό φάσμα τῆς εἰσόδου τοῦ Ρόμελ στό ἐσωτερικό της πού κάποιοι ἐπιθυμοῦσαν, ἀλλά πού δέν πραγματοποιήθηκε. Στήν λαίλαπα αὐτοῦ τοῦ πολέμου σημαντική ὑπῆρξε ἡ συμμετοχή τῶν Ἑλλήνων τῆς Αἰγύπτου στήν στράτευση, στήν ἀεράμυνα, στήν περίθαλψη, ὅσων τήν χρειάστηκαν. Περίπου ὁλόκληρος ὁ νεανικός πληθυσμός μέ ἡλικία ἀπό 10 μέχρι 29 ἐτῶν ἐπιστρατεύθηκε, ἐνισχύοντας τούς λίγους ἑλλαδικούς πού κατέφυγαν στήν Μέση Ἀνατολή, ὅλοι μαζί κάτω ἀπό τίς βρεττανικές διαταγές. Στήν Αἴγυπτο ξεκίνησαν οἱ ἐμφύλιες ἀντιθέσεις μεταξύ τῶν Ἑλλήνων, οἱ ὁποῖες ἀτυχῶς μεταφέρθηκαν στήν Ἑλλάδα μετά τήν ἀπελευθέρωση μέ τά γνωστά ὀλέθρια ἀποτελέσματα. Στήν Αἴγυπτο κατέφυγε ἀρχικά ἡ κυβέρνηση Ἐμ. Τσουδεροῦ καί ἡ τότε βασιλική οἰκογένεια μετά τήν πτώση τῆς Κρήτης, τό 1941. Ἐκεῖ λειτούργησε ἡ διοίκηση καί τά πολεμικά Ὑπουργεῖα, τό ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν καί ὅποια ἄλλα διοικητικά ὄργανα, ἐκεῖ τυπωνόταν ἡ Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως, ἐκεῖ στρατοπέδευσαν καί ἐλλιμενίζονταν οἱ ἑλληνικές Ἔνοπλες Δυνάμεις, ἐκεῖ νοσηλεύονταν οἱ τραυματίες πολέμου τοῦ Ἒλ Ἀλαμέϊν, στά δύο Κοινοτικά Ἑλληνικά Νοσοκομεῖα Ἀλεξανδρείας καί Καΐρου, ἐκεῖ ὁ Γ. Σεφέρης ἐμπνεύστηκε τά ἔργα του γιά τόν Μακρυγιάννη γιά παράδειγμα, τύπωσε τίς “Δοκιμές” του, προλόγισε ἄλλες ἐκδόσεις, κατανόησε, ὅπως ὁμολόγησε, τό καβαφικό ἔργο. Ὡς πρός τήν ἐπιστράτευση Ἑλλήνων τῆς Αἰγύπτου, κάποιοι ἀπό τούς ὁποίους ἔδωσαν τήν ζωή τους, ἔγινε δεκτή ἀπό τούς ταγούς τῆς παροικίας μέ ἐπιφύλαξη καί σχετική ἄρνηση, ἐνῶ ἀπό τούς ἴδιους τούς στρατευσίμους κατά κανόνα μέ ἐνθουσιασμό. Ἀτυχῶς ὁ ἐνθουσιασμός αὐτός ἐξανεμιζόταν, καθώς παρατεινόταν ἡ ἐπιστράτευση τούς μῆνες μετά τήν λήξη τοῦ πολέμου.
2. Ἀρχίζει τό β΄ μισό τοῦ 20οῦ αἰῶνα
Μέ ἐλπίδες μετά τήν ἐπικράτηση τῆς εἰρήνης, οἱ Ἕλληνες τῆς Αἰγύπτου εἰσῆλθαν στό δεύτερο μισό τοῦ 20οῦ αἰῶνα, χωρίς καλούς οἰωνούς ὅμως. Ἡ περιρρέουσα ἀτμόσφαιρα ἐνεῖχε ἀνησυχίες μάλιστα μετά τόν ἀραβοϊσραηλινό πόλεμο πού προκαλοῦσαν λαϊκές ἐξεγέρσεις καί διαδηλώσεις, ὅταν ἀκόμη ἡ βρεττανική παρουσία ἴσχυε στήν χώρα. Ἐναντίον τῆς ἀποικιοκρατίας τῆς τελευταίας ἐστρέφονταν οἱ διαμαρτυρίες, ὅμως ἐθίγοντο καί οἱ Ἕλληνες. Τό 1949 ἐπιχειρεῖται δίχως ἀποτέλεσμα ἡ ὑπογραφή μεταξύ Ἑλλάδος καί Αἰγύπτου συμφωνίας ἐγκαταστάσεως τῶν Ἑλλήνων στήν χώρα. Τό ὅραμα τοῦ ἐπαναπατρισμοῦ ἴσχυε γιά ἐλαχίστους ὅταν μάλιστα ἡ Ἑλλάδα μόλις εἶχε βγῆ τραυματισμένη ἀπό τόν ἐμφύλιο σπαραγμό. Τά πράγματα ἔβαιναν ἤ φαίνονταν ὅτι βαίνουν ὁμαλά γιά τόν Ἑλληνισμό στήν Αἴγυπτο. Δύο, ὡστόσο κοινωνιολογικά φαινόμενα προμήνυαν τά μελλούμενα. Τό πρῶτο ἦταν ὅτι ἕνας, ἔστω καί μικρός ἀριθμός Ἑλλήνων, ἀποφάσισαν νά ἐπαναπατρισθοῦν, φαινόμενο πού εἶχε ἀρχίσει νά παρατηρῆται ἤδη ἀπό τήν δεκαετία τοῦ 1930, τότε πού εἰσέρρεαν εἰσέτι Ἑλλαδῖτες στήν Αἴγυπτο. Τό δεύτερο ἦταν ὅτι οἱ μικρές πληθυσμιακά Κοινότητες τοῦ ἐσωτερικοῦ τῆς χώρας ἔβλεπαν νά φθίνη ὁ ἀριθμός τῶν μελῶν τους. Εἴτε κάποιοι ἐγκατέλειπαν τίς ἑστίες τους καί ἔφευγαν στό ἐξωτερικό (λίγοι ἀκόμη), εἴτε ζητοῦσαν νέα κατοικία στίς πόλεις, ὅπως τό Κάϊρο, ἡ Ἀλεξάνδρεια κ.ἄ. Στίς πόλεις αὐτές καί σέ κάποιες ἄλλες στό Δέλτα τοῦ Νείλου καί στήν Διώρυγα λειτουργοῦσαν ἀκόμη τά ἑλληνικά Ἐκπαιδευτήρια, συνεχιζόταν τό φιλανθρωπικό ἔργο τῶν ἐκεῖ Κοινοτήτων καί ἡ ζωή εἶχε τά χαρακτηριστικά μιᾶς προόδου στήν δραστηριότητα (οἰκονομία, δηλαδή ἐμπόριο, βιοτεχνία, βιομηχανία, τράπεζες).
3. Ἡ Ἐπανάσταση τοῦ 1952
Ὅλα αὐτά μέχρι τό 1952, στίς 23 Ἰουλίου, ὁπότε κηρύχθηκε ἡ Ἐπανάσταση τῶν Ἐλευθέρων Ἀξιωματικῶν πού ὁλοκληρώθηκε στίς 26 Ἰουλίου μέ τήν ἐκθρόνιση τοῦ βασιλιᾶ Φαρούκ τοῦ Α΄, ἀπογόνου τοῦ Μωχάμετ Ἄλι, τοῦ εὐεργετήσαντος καί εὐεργετηθέντος ἀπό τό ἑλληνικό στοιχεῖο. Ἀμέσως ἡ ἱστορία τῆς χώρας ἀλλάζει, ὅπως ἦταν φυσικό. Τίθενται σέ ἐφαρμογή ἀπό τό νέο πολιτειακό καθεστώς περιοριστικοί νόμοι στήν ἐργασία, ἰδίως ἀπό τό 1957, δυσμενέστεροι ὅσων ἤδη ἐφαρμόζονταν, καθώς καί ἐθνικοποιήσεις – αἰγυπτιοποιήσεις περιουσιακῶν στοιχείων, μεσεγγυήσεις αὐτῶν κ.λπ. Μέ βάση τήν φιλοσοφία τῆς Ἐπαναστάσεως ὅτι δημιουργήθηκαν περιουσίες εἰς βάρος τοῦ λαοῦ. Ὁ πανικός μεταξύ τῶν Ἑλλήνων παίρνει διαστάσεις μεγάλες. Ἡ εὐχή “καλή πατρίδα” σχεδόν κυριαρχεῖ στά χείλη τῶν περισσοτέρων Αἰγυπτιωτῶν Ἑλλήνων.
4. Ἡ ἐπίσκεψη Κ. Καραμανλῆ καί ὁ Ἑλληνισμός τῆς Αἰγύπτου τό 1957
Ὁ Ἕλληνας πρωθυπουργός Κ. Καραμανλῆς σπεύδει στήν Αἴγυπτο, ὕστερα ἀπό ἐπίσημη πρόσκληση τοῦ προέδρου Γκαμάλ Ἄμπντελ Νάσερ. Κύρια φροντίδα του εἶναι νά προλάβη τήν συρρίκνωση καί διάλυση τοῦ ὀργανωμένου καί σχεδόν “εὐημεροῦντος”, σέ σύγκριση πάντα μέ τήν ἑλλαδική πραγματικότητα. Φυσικά στήν σκέψη του εἶναι νά ἀποτρέψη τόν ἀθρόο ἐπαναπατρισμό. Εἶναι ὁ Αὔγουστος τοῦ 1957. Οἱ ταγοί τῆς παροικίας στό μεταξύ, μεταξύ τῶν ὁποίων οἱ ἐπιφανέστεροι, δηλαδή οἱ πρόεδροι τῶν δύο Κοινοτήτων Ἀλεξανδρείας καί Καΐρου, Α. Θεοδωράκης καί Ν. Πιερράκος, ἐκ τῶν πλέον σημαντικῶν οἰκονομικῶν παραγόντων τῆς χώρας, ἐκφράζουν πρός τόν Κ. Καραμανλῆ τίς ἀνησυχίες γιά τό μέλλον τοῦ Ἑλληνισμοῦ.
Ὁ Κ. Καραμανλῆς συνοδευόμενος ἀπό τόν ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Εὐάγγελο Ἀβέρωφ καί μέ συμπαράσταση τοῦ πρέσβη στό Κάϊρο Αἰγυπτιώτου, Δημητρίου Λάμπρου, προσωπικοῦ φίλου τοῦ Νάσερ, ἐπισκέπτεται τό Κάϊρο καί τήν Ἀλεξάνδρεια καί φυσικά τήν παροικία, συνομιλεῖ μέ τήν αἰγυπτιακή πλευρά, ὑπόσχεται ὑποστήριξη πρός τήν Αἴγυπτο. Ἔχει προηγηθῆ ἡ Γαλλο – Ἀγγλο – Ἰσραηλινή εἰσβολή τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1956, μετά τήν ἐθνικοποίηση τῆς Ἑταιρείας πού διαχειριζόταν τήν Διώρυγα τοῦ Σουέζ. Ἔχει κηρυχθῆ τό 1955 ὁ ἔνοπλος ἀπελευθερωτικός ἀγώνας τῆς ΕΟΚΑ κατά τοῦ Ἄγγλου κατακτητῆ στήν Κύπρο. Ἡ Ἑλλάδα ὑποστηρίζει τό δίκαιο τῆς Αἰγύπτου στόν Ὀργανισμό Ἡνωμένων Ἐθνῶν καί ἡ Αἴγυπτος μέ ἄλλες ἀδέσμευτες χῶρες θά στηρίξη τό δίκαιο τῆς Κύπρου στόν ἴδιο Ὀργανισμό.
5. Σύννεφα γιά τόν Ἑλληνισμό τῆς Αἰγύπτου. Ἐθνικοποιήσεις – Αἰγυπτιοποιήσεις
Ἡ ἐξαίρεση τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου τῆς Αἰγύπτου ἀπό τούς περιοριστικούς νόμους δέν μπορεῖ νά ἐξασφαλιστῆ, διότι ὅπως ἀνακοινώνεται πρός τήν ἑλληνική πλευρά, τά μέτρα ἀφοροῦν καί κάθε Ἄραβα Αἰγύπτιο ὑπήκοο κεφαλαιοῦχο. Ἔτσι ἡ πενταετία 1957 – 1962 θά μείνη στήν ἱστορία τῶν Ἑλλήνων τῆς Αἰγύπτου ὡς ἡ πλέον ἀρνητική γιά τό μέλλον τῶν παροικιῶν, πού ἔτσι θά ἀναγκαστοῦν νά συρρικνωθοῦν δραματικά. Ἀπό πληθυσμό στήν χώρα 200.000 Ἑλλήνων κατά τήν δεκαετία τοῦ 1930 (100.000 στήν Ἀλεξάνδρεια καί τό Δέλτα καί 100.000 στήν ὑπόλοιπη Αἴγυπτο), θά παραμείνουν μετά τό 1962 περίπου 28.000. Ὅλοι οἱ ἄλλοι θά ἐπαναπατρισθοῦν στήν μεγάλη πλειοψηφία τους καί στήν Αὐστραλία, Νότιο Ἀφρική, λοιπή Βόρειο Ἀφρική, Κεντρική Ἀφρική, Καναδᾶ, Ἡνωμένες Πολιτεῖες, Βραζιλία καί λίγοι σέ χῶρες τῆς Δυτικῆς Εὐρώπης (Ἰταλία, Γαλλία κ.λπ.). Σπουδαῖο γεγονός, καθόλου εὐχάριστο, ἀποτελεῖ τό 1966 ἡ πώληση ἀπό τήν διαχειρίστρια Ἑλληνική Κοινότητα Ἀλεξανδρείας ἐκ μέρους τοῦ ἑλληνικοῦ Δημοσίου στό ὁποῖο ἀνῆκε, τό Ἑλληνικό Νοσοκομεῖο Ἀλεξανδρείας “Θεοχάρης Κότσικας”, Ἵδρυμα πού ἐξυπηρέτησε ὄχι μόνο τήν παροικία, ἀλλά καί νοσήλευσε κατά τήν πολεμική περίοδο τοῦ 1941 – 1945 τούς Ἕλληνες καί συμμάχους στρατευσίμους.
6. Διαρροή τοῦ ἑλληνικοῦ στοιχείου. Συρρίκνωση κάθε δραστηριότητος
Καθώς λήγει ἡ δεκαετία τοῦ 1960 καί κατά τήν δεκαετία τοῦ 1970 παρατηρεῖται συνεχής μείωση τῆς δραστηριότητος τῶν Ἑλλήνων σέ κάθε τομέα. Εἶναι ἐμφανής πλέον ἡ συρρίκνωση στήν οἰκονομία. Ὅσες ἐπιχειρήσεις, καί ἦσαν πάμπολλες, εὑρίσκονταν σέ ἑλληνικά χέρια στούς τομεῖς τοῦ ἐμπορίου, τῆς βιομηχανίας, τῆς βιοτεχνίας καί τοῦ τραπεζικοῦ συστήματος, διαλύονται. Ἰδιοκτῆτες τῶν ἐπιχειρήσεων καί ἐργαζόμενοι Ἕλληνες σέ αὐτές ἐγκαταλείπουν τήν χώρα. Ὁ φιλανθρωπικός καί κοινωνικός τομέας τῶν Κοινοτήτων, Ἀδελφοτήτων καί κάθε εἴδους Συλλόγων δέχεται πλῆγμα, λόγῳ αὐτῆς τῆς ἀποχωρήσεως τῶν Ἑλλήνων. Τά Ἐκπαιδευτήρια κλείνουν στήν πλειοψηφία τους, λόγῳ ἐλλείψεως μαθητῶν, ὅπως ἦταν φυσικό, μετά τήν πραγματικότητα πού δημιουργήθηκε καί ὅλα συγκεντρώνονται καί συμμαζεύονται στίς Κοινότητες Καΐρου, Ἀλεξανδρείας, Μανσούρας καί Πόρτ Σάϊτ καί Ἰμπραημίας (στό ὁμώνυμο προάστειο τῆς Ἀλεξανδρείας). Ἀλλά στήν δεκαετία τοῦ 1980 νέος περιορισμός τῶν δραστηριοτήτων βρίσκει τόν Ἑλληνισμό τῆς Αἰγύπτου. Θά παραμείνουν πλέον μόνο οἱ Κοινότητες Καΐρου καί Ἀλεξανδρείας μέ οὐσιαστικό ἔργο τῆς ἐκπαιδεύσεως καί τῆς φιλανθρωπίας μέχρι τίς ἀρχές τοῦ 21ου αἰῶνα, ὁπότε λειτουργοῦν τά ἑξῆς σχολεῖα: Πρόκειται γιά τά σχολεῖα πρωτοβάθμιας ἐκπαιδεύσεως, στό Κάϊρο ἡ Ἀχιλλοπούλειος Σχολή καί στήν Ἀλεξάνδρεια ἡ Τοσιτσαία – Πρατσίκειος, καθώς καί γιά τήν δευτεροβάθμια ἐκπαίδευση, στό Κάϊρο ἡ Ἀμπέτειος Σχολή καί στήν Ἀλεξάνδρεια τό Ἀβερώφειο Γυμνάσιο – Λύκειο.
Ἡ ὑπόλοιπη Ἑλληνική παρουσία συνίσταται στό μέν Κάϊρο στό Νοσοκομεῖο καί Γηροκομεῖο τῆς ἐκεῖ Κοινότητος, στό Ἑλληνικό Κέντρο, στόν Ναυτικό Ὅμιλο, στήν Στέγη Ἡλιουπόλεως καί σέ κάποιους φιλανθρωπικούς Συλλόγους, στήν δέ Ἀλεξάνδρεια στό Ἀντωνιάδειο – Κανισκέρειο Γηροκομεῖο, στήν Ἕνωση Ἑλλήνων καί στόν Ναυτικό Ὅμιλο. Κτιριακῶς ἡ Ἑλληνική Κοινότητα Καΐρου ὑπάρχει στά γραφεῖα της στό κέντρο τῆς πόλεως καί στήν περιοχή τῆς Ἡλιουπόλεως, ὅπου τά Ἐκπαιδευτήρια, καί στήν Ἀλεξάνδρεια στό οἰκοδομικό τετράγωνο τῆς περιοχῆς Σάτμπυ, ὅπου ἡ διοίκηση, τά σχολεῖα καί τό ἐκεῖ Γενικό Προξενεῖο τῆς Ἑλλάδος. Ὅλα εἶναι ἐγκατεστημένα σέ κτιριακά συγκροτήματα πού κάποτε ἵδρυσαν οἱ Εὐεργέτες καί χρησίμευσαν κυρίως γιά ἐκπαιδευτήρια. Ἡ Ἑλλάδα ἐκπροσωπεῖται διπλωματικῶς ἀπό τήν πρεσβεία στό Κάϊρο καί δύο Γενικά Προξενεῖα στήν πρωτεύουσα καί στήν Ἀλεξάνδρεια.
7. Τό Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας
Βάση καί συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ στήν Αἴγυπτο ἀποτελεῖ ἀναμφισβήτητα τό Ἑλληνορθόδοξο Πατριαρχεῖο Ἀλεξανδρείας μέ δικαιοδοσία στόν ἀφρικανικό χῶρο. Μέ μικρό ἑλληνικό ποίμνιο στήν Αἴγυπτο, στό ὁποῖο περιλαμβάνονται καί κάποιες χιλιάδες ἀραβοφώνων ὀρθοδόξων χριστιανῶν, διατηρεῖ τήν Ἐπιτροπεία Ἀλεξανδρείας, τήν Ἐπιτροπεία Καΐρου καί τίς Μητροπόλεις Πηλουσίου (ἕδρα Πόρτ Σάϊτ), Ἑρμουπόλεως (ἕδρα Τάντα), Λεοντοπόλεως (ἕδρα Σουέζ), τήν Ἐπισκοπή Βαβυλῶνος (Κάϊρο), δηλαδή κάποιες “πάλαι ποτέ διαλάμψασες” Μητροπόλεις. Σήμερα, Πατριάρχης εἶναι ὁ Μακαριώτατος Θεόδωρος Β΄ Χορευτάκης ἀπό τήν Κρήτη (2004 -).
Ἱδρυμένο τό Πατριαρχεῖο τόν πρῶτο αἰῶνα μ.Χ. ἀπό τόν Εὐαγγελιστῆ Μᾶρκο, ἔχει διανύσει ὅλους τούς 20 αἰῶνες ἀνάμεσα σέ δυσκολίες, χωρίς νά λείψη ἀπό τό ἱεραποστολικό του ἔργο πού μέχρι σήμερα ἐπιτελεῖ στήν Ἀφρική διά τῶν Μητροπόλεων Καρθαγένης καί Τριπόλεως στήν Βόρειο Ἀφρική, Ἀξώμης στήν Αἰθιοπία, Σουδάν, Καμερούν, Νιγηρίας, Κεντρώας Ἀφρικῆς, Κένυας, Ζιμπάμπουε, Ἰωαννουπόλεως καί Καλῆς Ἐλπίδος στίς πόλεις Γιοχάνεσμπουργκ καί Κέϊπ Τάουν, καί τῶν Ἐπισκοπῶν Ζάμπιας, Γκάνας, Μαδαγασκάρης κ.ἄ. Διατηρεῖ Ἱερατική Σχολή ― Ἱεροδιδασκαλεῖο μέ τήν ἐπωνυμία “Μακάριος Γ΄ ” στό Ναϊρόμπι. Μετόχια στήν Ἀθήνα καί στήν Ὀδησσό, στίς δύο ἀρχαῖες Μονές τοῦ Ἁγίου Σάββα στήν Ἀλεξάνδρεια καί τοῦ Ἁγίου Γεωργίου στό παλαιό Κάϊρο, πλῆθος παλαιῶν καί νεωτέρων Ναῶν ἀνά τήν Ἀφρική, Βιβλιοθήκη καί χειροτονεῖ κληρικούς πού σπουδάζουν στήν Ἱερατική Σχολή τοῦ Ναϊρόμπι.
8. Σχέσεις τῶν Ἑλλήνων μέ τήν αἰγυπτιακή πραγματικότητα
Ὁ Ἕλληνας τῆς Αἰγύπτου κατά κανόνα, θεώρησε μέχρι τήν στιγμή πού ἐγκατέλειψε τήν χώρα δεύτερη πατρίδα του. Ὁ ἁπλός πολίτης δέθηκε κυρίως στό ἐσωτερικό μέ τόν Ἄραβα συνάνθρωπο. Ἀκόμη συνταυτίσθηκε μέ τούς ἀλλοεθνεῖς τῆς Αἰγύπτου, Ἰταλούς, Ἀρμενίους, τούς Κόπτες καί φυσικά τούς Μουσουλμάνους. Κατά τήν δύσκολη περίοδο 1956 ― 1957 παρατηρήθηκε συμπαράσταση τῶν Αἰγυπτιωτῶν Ἑλλήνων πού ἐκφράσθηκε μέ τήν παροχή ἐθελοντικῶν ὑπηρεσιῶν στίς αἰγυπτιακές Ἔνοπλες Δυνάμεις, στήν ἀεράμυνα, στήν περίθαλψη τραυματιῶν κ.λπ. Γιά τόν τελευταῖο αὐτόν τομέα οἱ Κοινότητες Ἀλεξανδρείας καί Καΐρου ἔθεσαν σέ λειτουργία Κέντρο Πρώτων Βοηθειῶν στά ἑλληνικά Νοσοκομεῖα ὑπό τό ἐπιστημονικό καί νοσηλευτικό προσωπικό, τότε. Ἂν μάλιστα ληφθῆ ὑπ᾿ ὄψη ἡ γενναία συμμετοχή τῶν Ἑλλήνων πλοηγῶν τῆς Διώρυγος τοῦ Σουέζ πού δέν ἀποχώρησαν ἀπό τήν Αἴγυπτο, ἀλλά παρέμειναν στό ἔργο τους κατά τήν εἰσβολή τοῦ 1956, ἔχει τότε ὁ ἀναγνώστης πλήρη εἰκόνα αὐτῆς τῆς ἑλληνικῆς βοηθείας. Ἐν τούτοις οἱ Ἕλληνες Εὐεργέτες στήν Αἴγυπτο πού πρόσφεραν πολλά στίς ἑλληνικές παροικίες, στήν Ἑλλάδα καί τίς ἰδιαίτερές τους πατρίδες, δέν ἔδειξαν ἀνάλογο πνεῦμα εὐεργεσίας πρός τήν χώρα τῆς Αἰγύπτου καί τόν αἰγυπτιακό λαό. Ἐλάχιστες ὑπῆρξαν οἱ ἐξαιρέσεις, ὅπως γιά παράδειγμα, ἡ δωρεά τοῦ Γ. Ζαρβουδάκη γιά τήν ἵδρυση “Πολυτεχνικῆς Σχολῆς” τῆς Αἰγύπτου καί αὐτό στίς ἀρχές τοῦ 20οῦ αἰῶνα. Σημάδια φαίνονται ἀργότερα στίς πρόσφατες δεκαετίες μέχρι σήμερα (2005), κυρίως στόν πολιτιστικό τομέα. Τοποθετήθηκε στήν Ἀλεξάνδρεια ἄγαλμα, μέ ἔφιππο τόν Μέγα Ἀλέξανδρο. Ἐνισχύθηκαν τομεῖς, ὅπως ἡ ἀναβίωση τῆς Βιβλιοθήκης Ἀλεξανδρείας, ἐνῶ ἔγιναν ἐπενδύσεις στήν οἰκονομία τῆς Αἰγύπτου, μέ πρῶτο παράδειγμα τήν πρωτοβουλία γιά βιομηχανία χαρτιοῦ τοῦ Ὁμίλου Ζερίτη κ.ἄ. Ἀλλά καί πρός τήν Ἑλλάδα συνεχίσθηκαν μειωμένες βέβαια ἀλλά μέ πολύ πατριωτικό συναίσθημα εὐεργεσίας Αἰγυπτιωτῶν Ἑλλήνων. Μεταξύ ἄλλων συγκαταλέγονται οἱ δωρεές πού ἔγιναν ἀπό τόν Ἀλεξανδρινό ἐπιχειρηματία Παναγιώτη Σούλου στήν γενέτειρά του Λέρο, καί τῶν Καϊρινῶν Λαμπρίδη, Μάκκου καί Βίττη στήν γενέτειρά τους Ἤπειρο.
9. Τό σήμερα τῶν Ἑλλήνων σέ Αἴγυπτο καί Ἀφρική
Ἡ μικρή πλέον ἑλληνική παροικία στό Κάϊρο καί στήν Ἀλεξάνδρεια καθώς καί τῆς ἐλαχίστης πληθυσμιακά πάντοτε, στίς πόλεις Πόρτ Σάϊτ καί Ἰσμαηλία, ἀριθμεῖ χίλια περίπου ἄτομα. Στήν ὑπόλοιπη Ἀφρική ζοῦν σήμερα 40.000 Ἕλληνες στήν Νοτιοαφρικανική Δημοκρατία, 1.500 στήν Ζιμπάμπουε καί λίγοι ἀκόμη ἐγκατεσπαρμένοι Ἕλληνες σέ χῶρες τῆς Κεντρικῆς, Δυτικῆς καί Ἀνατολικῆς Ἀφρικῆς πού ἀποτελοῦν, ὅπως ἀναφέρθηκε, μαζί μέ τούς Ἀφρικανούς τό ποίμνιο τοῦ Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας καί πάσης Ἀφρικῆς, τό δεύτερο τῇ τάξει Ὀρθόδοξο Πατριαρχεῖο. Οἱ Ἕλληνες τῆς Ἀφρικῆς σήμερα ἀσχολοῦνται ἐπαγγελματικά μέ ἐπιχειρήσεις, κυρίως ἐμπορίου καί βιοτεχνίας καί μέ κάποια ἄλλα πρακτικά ἐπαγγέλματα (καταστήματα τροφίμων, ἑστιατόρια καί ἄλλα παρόμοια). Εἶναι ὀργανωμένοι σέ Κοινότητες, Ἀδελφότητες καί Συλλόγους στίς πόλεις Γιοχάνεσμπουργκ, Πρετόρια, Κέϊπ Τάουν, στό Χαράρε, στήν Ἀντίς Ἀμπέμπα καί σέ ἄλλες τῆς Κεντρικῆς καί λίγοι στήν Βόρειο Ἀφρική, ἐκτός Αἰγύπτου.
Πολιτιστικά καί ἄλλα νεώτερα καί σύγχρονα
Ἡ πνευματική ζωή τῶν Ἑλλήνων τῆς Αἰγύπτου στήν περίοδο 1949 μέχρι τά πρῶτα χρόνια τῆς δεκαετίας 1970 παρουσίασε τίς τελευταῖες ἀναλαμπές. Ἐκδηλώσεις σέ καθημερινή σχεδόν βάση, ἔκδοση βιβλίων, ἐφημερίδες, περιοδικά, ἔδειχναν ποιά ἀξιόλογη παράδοση εἶχε προηγηθῆ. Ἀτυχῶς κατέληξαν τόν βίον τους οἱ τελευταῖες ἐφημερίδες τῆς παροικίας “Ταχυδρόμος” στήν Ἀλεξάνδρεια καί “Φῶς” στό Κάϊρο. Ἔκλεισαν τά πολλά ἑλληνικά τυπογραφεῖα, σταμάτησαν κάποιες θεατρικές παραστάσεις, ἀκόμη καί θιάσων ἀπό τήν Ἑλλάδα πού ἐνθουσίαζαν τό ἑλληνικό κοινό στήν Αἴγυπτο. Πῶς ἀναπληρώνονται ὅλα αὐτά σήμερα;
Ἀπό τήν δεκαετία τοῦ 1980 παρουσιάσθηκε μία εἰκόνα ἀρκετά σημαντική στόν τομέα αὐτό μέ πρωτοβουλία κυρίως τῶν διπλωματικῶν ὑπηρεσιῶν τῆς Ἑλλάδος στίς ἀφρικανικές χῶρες, καθώς καί μέ ἔμπνευση καί ἐκτέλεση ἐκ μέρους ἀτόμων καί Συλλόγων Αἰγυπτιωτῶν τῆς Ἑλλάδος. Ἐνίοτε ἀναλαμβάνεται πρωτοβουλία, κυρίως τῶν διπλωματικῶν ὑπηρεσιῶν τῆς Ἑλλάδος στίς ἀφρικανικές χῶρες, καθώς καί μέ ἔμπνευση καί ἐκτέλεση ἐκ μέρους ἀτόμων καί Συλλόγων Αἰγυπτιωτῶν τῆς Ἑλλάδος. Ἐνίοτε ἀναλαμβάνεται πρωτοβουλία ἐκ μέρους τοῦ Συμβουλίου Ἀποδήμου Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἑλλάδος. Ἔτσι διοργανώθηκαν καί διοργανώνονται σημαντικά γεγονότα, ὅπως ἐκθέσεις, συναυλίες, συμπόσια καί ἄλλα γεγονότα πού σκοπό ἔχουν νά ὑπογραμμίσουν τήν σημασία τῆς ἑλληνικῆς παρουσίας ἄλλοτε καί τώρα στόν ἀφρικανικό χῶρο. Στήν Ἑλλάδα ἐρευνᾶται ἡ Ἱστορία τοῦ Ἑλληνισμοῦ στήν Αἴγυπτο καί στήν λοιπή Ἀφρική, ἐνῶ τυπώνονται πλῆθος διατριβῶν, μελετῶν, καί λογοτεχνικῶν βιβλίων κατά πρωτοφανῆ τρόπο.
Ὡστόσο συνεχίζεται μία ἀξιόλογη ἐκδοτική δραστηριότητα ἐκ μέρους τοῦ Πατριαρχείου πού ἀφορᾶ τό σύνολο τῆς Ἀφρικῆς ἄλλοτε καί τώρα. Σήμερα ἡ τρέχουσα πραγματικότητα τῶν Μητροπόλεων ἀποτυπώνεται στό παλιό περιοδικό τοῦ Πατριαρχείου στόν “Πάνταινο”, ἡ ἐκκλησιολογική καί θρησκειολογική Ἱστορία στό ἐπίσης παλιό περιοδικό “Ἀνάλλεκτα”, ὅλα πατριαρχικῆς φροντίδος καί ἐκτυπώσεως. Ἐπίσης στά ἴδια πλαίσια ἐκδίδεται στό ἐτήσιο “Ἡμερολόγιο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀλεξανδρείας”, ὅπου ἀποτυπώνεται ἡ σύγχρονη ζωή τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Ἀφρικῆς κατά Μητροπόλεις, μέ χρήσιμα στοιχεῖα τῶν ἑλληνικῶν παροικιῶν, φορέων, καθώς καί τῶν διπλωματικῶν ἑλληνικῶν ἀρχῶν πού ὑφίστανται στίς μέρες μας.
10. Οἱ Ἕλληνες στήν Μέση Ἀνατολή. Ἡ Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή καί Μονή Ἁγίας Αἰκατερίνης Σινᾶ
Πυρῆνα τοῦ Ἑλληνισμοῦ στήν περιοχή τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, Μεσόγειο μέχρι τό Ἰράν, ἀποτέλεσαν τά παλαίφατα Πατριαρχεῖα Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων καί ἡ ἀνεξάρτητος Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή καί Μονή τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης Σινᾶ. Πρόκειται γιά ὅσους Ἕλληνες περιστοίχιζαν αὐτές τίς χριστιανικές ὀρθόδοξες ἑστίες ἐκτός Ἑλλάδος, στίς χῶρες Συρία, Λίβανο, Ἰορδανία, Παλαιστίνη, Ἰράκ, Ἰράν, Περσικό Κόλπο, Σαουδική Ἀραβία
α. ΣΥΡΙΑ:
Ὁ νεώτερος ἑλληνισμός στήν χώρα αὐτή φθίνει συνεχῶς, καί σημερα δέν ὑπάρχει ὀργανωμένη ἑλληνική παρουσία. Οἱ Ἕλληνες στόν χῶρο αὐτό μετέβησαν ἀπό τήν Μ. Ἀσία μετά τήν καταστροφή τοῦ ἐκεῖ ἑλληνισμοῦ. Ἐπίσης ἔζησαν ἐκεῖ καί ζοῦν Ἕλληνες ἀπό τήν Κρήτη. Κάποτε οἱ ἑλληνικές Κοινότητες Δαμασκοῦ καί Χαλεπίου γνώρισαν ἄνθηση. Μετά τούς μεικτούς γάμους καί τήν στροφή τοῦ Πατριαρχείου μοιραῖα πρός τό ἀραβικό ὀρθόδοξο ποίμνιο, δέν ὑφίσταται ἑλληνικό στοιχεῖο.
β. ΛΙΒΑΝΟΣ:
Στόν Λίβανο οἱ Ἕλληνες διέλυσαν τήν δραστηριότητά τους διαρκοῦντος τοῦ ἐμφυλίου πολέμου. Ἐτράπησαν στήν Ἑλλάδα, τήν Κύπρο καί ἄλλες χῶρες. Ἡ ἄλλοτε ἀνθοῦσα Κοινότητα τῆς Βηρυττοῦ δέν ὑπάρχει, σχεδόν καθόλου, ἐνῶ στήν Τρίπολη λίγοι Ἕλληνες εἶναι συσπειρωμένοι γύρω ἀπό τήν Μητρόπολη Τριπόλεως πού ὑπάγεται, ὅπως καί ἡ Μητρόπολη Χαλεπίου, στό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας.
γ. ΣΑΟΥΔΙΚΗ ΑΡΑΒΙΑ:
Στήν χώρα αὐτή ἀπό τήν δεκαετία 1950 – 1960 ἐγκαταστάθηκε μετακινούμενος ἑλληνικός πληθυσμός πού ἐργάσθηκε σέ ἑλληνικές καί ἄλλων ἑταιρεῖες (οἰκοδομικές – ναυτιλιακές). Ἡ παρουσία τους βρισκόταν στό Ριάντ, στό Νταχράν, στήν Τζέντα καί στό Ράμπαχ. Ὑφίσταται ἐπίσης καί μικρός ἀριθμός Ἑλλήνων ναυτικῶν πού ἐργάζονται, τό πλήρωμα πλοίων πού ἀνήκουν σέ ναυτιλιακές Ἑταιρεῖες. Τό κράτος δέν δέχεται ἀλλοδαπούς, μή μουσουλμάνους, γιά μόνιμη ἐγκατάσταση στήν χώρα.
δ. ΙΣΡΑΗΛ – ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ:
Στό Ἰσραήλ – Παλαιστίνη, ὡς γνωστόν, διαβιοῖ μεγάλος ἀριθμός ἀτόμων ἑλληνικῆς καταγωγῆς, ὡς Ἕλληνες τοῦ Ἰουδαϊκοῦ κράτους ἤ ἐπίσης Ὀρθόδοξοι τοῦ χριστιανικοῦ θρησκεύματος, μερικοί τῶν ὁποίων εἶναι ἐγγεγραμμένοι στά Μητρῶα τῆς Ἑλληνικῆς Πρεσβείας στό Ἰσραήλ. Ἡ Ἑλληνική Κοινότητα Χάϊφας, λίγο μοιάζει μέ ἐκείνη τῆς δεκαετίας τοῦ 1910 – 1920. Στό Τέλ Ἀβίβ λειτουργοῦν ὁ Σύνδεσμος Φιλίας μέ τήν Ἑλλάδα καί ὁ Σύνδεσμος Μεταναστῶν ἐξ Ἑλλάδος (Ἰσραηλινῶν), μέ κάποια κοινωνική ἑλληνική δραστηριότητα.
Οἱ Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί Ἰσραήλ καί Παλαιστίνης κάθε ἐθνικότητος, ὑπάγονται στήν ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων. Ἡ δικαιοδοσία αὐτοῦ καλύπτει τήν Παλαιστίνη, τό Ἰσραήλ καί τήν Ἰορδανία, περιλαμβάνει δέ τήν Ἁγιοταφική Ἀδελφότητα τῶν μοναχῶν στήν Ἱερουσαλήμ, τόν ἐφημέριο κλῆρο, μοναχούς καί μοναχές διαφόρων Μονῶν καί Προσκυνημάτων καί μικρό ἀριθμό λαϊκῶν, στήν πλειοψηφία ἀραβοφώνων γενικά. Πνευματικά καί μόνο, καθ᾿ ὅτι εἶναι αὐτοκέφαλη, ὑπάγεται στό Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων ἡ Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή καί Μονή τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης στήν χερσόνησο τοῦ Σινᾶ, καθώς καί κάποιες μικρότερες Μονές μέ ἀρχαιοτάτη παράδοση (Φαράν, Ραϊθώ) καί μερικά λεγόμενα Καθίσματα, Ἱεροσόλυμα καί Σινᾶ, διατηροῦν τήν ἀρχαία Ὀρθόδοξη Ἑλληνική παράδοση μέ ἀρκετές ἀντιξοότητες. Διοικεῖται ἀπό τόν Ἡγούμενο πού εἶναι καί ὁ Ἀρχιεπίσκοπος σήμερα, ὁ Σεβασμιώτατος Δαμιανός Σαμαρτζῆς, καί ἔχει μικρό ἀριθμό μοναχῶν.
Στήν παλιά πόλη τῶν Ἱεροσολύμων ζοῦν ἐλάχιστοι Ἕλληνες καταστηματάρχες, καθώς καί στήν νέα πόλη μέ Ἰορδανική κυρίως ὑπηκοότητα. Τό ἴδιο συμβαίνει στήν πόλη τῆς Γάζας, στήν Ραμάλα, στήν Ναμπλούς (Νεάπολη), χωρίς ὅμως δραστηριότητα μέ σκοπό τήν ἐξυπηρέτηση τοῦ κοινοῦ. Ἀτυχῶς βρίσκονται στήν καρδιά τῆς καταστροφικῆς πολεμικῆς συγκρούσεως τῶν τελευταίων δεκαετιῶν μέ ἄκρως ἀβέβαιο τό μέλλον. Γιά τό ἑλληνικό Προξενεῖο τῶν Ἱεροσολύμων ἀξίζει νά ὑπογραμμισθῆ ὅτι ἔχει μεγάλη παράδοση καί στήν δικαιοδοσία του ἀνήκουν ὅλα τά ἐδάφη τῶν Ἁγίων Τόπων, ἡ Δυτική Ὄχθη τοῦ Ἰορδάνου καί ἡ Γάζα.
ε. ΙΟΡΔΑΝΙΑ:
Τήν πλειοψηφία τῶν Ἑλλήνων τῆς Ἰορδανίας ἀποτελοῦν Ἑλληνίδες πού ἐνυμφεύθησαν Ἰορδανούς ὑπηκόους, ἀποφοίτους ἑλληνικῶν Πανεπιστημίων, κυρίως στίς ἰατρικές ἐπιστῆμες. Οἱ Ἕλληνες τῆς Ἰορδανίας ἔχουν ἐγκατασταθῆ στό Ἀμάν, στό Ἰρμπίντ καί στήν Ζάρκα, ἀσχολοῦνται δέ μέ τό ἐμπόριο. Στό Ἀμάν λειτουργοῦν τρεῖς Σύλλογοι ἑλληνικοῦ ἐνδιαφέροντος, ὁ Ἑλληνο – Ἰορδανικός Σύνδεσμος Φιλίας, ἡ Λέσχη Ἀποφοίτων Ἑλληνικῶν Πανεπιστημίων καί ὁ Σύλλογος Ἑλληνίδων Ἰορδανίας
στ. ΚΡΑΤΗ ΤΟΥ ΠΕΡΣΙΚΟΥ ΚΟΛΠΟΥ:
Στά Ἡνωμένα Ἀραβικά Ἐμιράτα ἡ εἰκόνα τῆς ἑλληνικῆς παρουσίας εἶναι γενικά ἡ ἀκόλουθη: Στήν πρωτεύουσα Ἀμπού Ντάμπι διαβιοῦν μερικοί Ἕλληνες, ἐνῶ στίς πόλεις Σαρζάχ καί Φουζάϊραχ οἱ Ἕλληνες εἶναι εἴτε ἐπιχειρηματίες, εἴτε ἐργαζόμενοι σέ ναυτιλιακές Ἑταιρεῖες. Ἐκκλησιαστικά ὑπάγονται στήν Μητρόπολη Βαγδάτης τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας. Στά κράτη Κατάρ, Κουβέϊτ καί Μπαχρέϊν, δέν ἔχουμε σαφῆ εἰκόνα τῆς ἑλληνικῆς παρουσίας ἰδίως μετά τόν Πόλεμο τοῦ Κόλπου (1990 – 1991). Στήν Ὑεμένη ζοῦν μεμονωμένοι Ἕλληνες, στό Ἄντεν καί στήν Χοντέϊντα. Τέλος, στό Ὀμάν ζοῦν λίγοι, κυρίως Ἑλληνοκύπριοι.
ζ. ΙΡΑΚ:
Καί ἐδῶ ἡ νομοθεσία τῆς χώρας δέν δίνει εὐκαιρίες γιά ξένη δραστηριότητα. Ὑπάρχουν γόνοι μεικτῶν γάμων Ἑλλήνων μέ Ἰρακινές. Δέν ὑπάρχουν ἑλληνικές Ἑταιρεῖες πού εἶχαν κάποτε δραστηριοποιηθῆ ἐκεῖ (π.χ. Δοξιάδης). Τό ποίμνιο ἑπομένως τῆς Μητροπόλεως Βαγδάτης εἶναι στήν συντριπτική του πλειονότητα ἀραβόφωνο.
η. ΙΡΑΝ:
Ὅπως στό Ἰράκ ἔτσι καί στό Ἰράν δέν ὑπάρχουν περιθώρια ἑλληνικῆς δραστηριοποιήσεως. Ἰδίως μετά τήν ἰσλαμική ἐπανάσταση τοῦ 1979 καί τόν Ἰρακινο – Ἰρανικό πόλεμο τοῦ 1980 – 1988, οἱ Ἕλληνες συρρικνώθηκαν καί οἱ ἐλάχιστοι ἐναπομείναντες διατηροῦν τήν Ἰρανική ὑπηκοότητα. Ἡ Ἑλληνική Κοινότητα Τεχεράνης πού ἄλλοτε συντηροῦσε Σχολεῖο καί Ναό, σήμερα ἀποτελεῖται ἀπό μερικές Ἑλληνο – Ἀρμενικές καί Ἑλληνο – Ἰρανικές οἰκογένειες.
Βιβλιογραφία
Ι. Κ. Χασιώτης, Ἐπισκόπηση τῆς Ἱστορίας τῆς Νεοελληνικῆς Διασπορᾶς, ἐκδ. Βάνιας, Θεσσαλονίκη, 1993.
Π. Καζάκος ― Ε. Μάντζαρης ― Ρένα Ἀνδροπούλου ― Κυριακή Γεωργαντῆ, Ὁ Ἀπόδημος Ἑλληνισμός στίς χῶρες τῆς Ἀφρικῆς, ἐκδ. Γενικῆς Γραμματείας Ἀπόδημου Ἑλληνισμοῦ τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος, Ἀθήνα 1998.
Ἐθνικό Κέντρο Κοινωνικῶν Ἐρευνῶν (ΕΚΚΕ), Ἀπόδημοι Ἕλληνες ― Greeks Abroad, Ἀθήνα 1972, κ. ἑξ.
Ἔκδοση Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν τῆς Ἑλλάδος, Ἑλληνισμός τοῦ Ἐξωτερικοῦ, Ἀθήνα 1987, κ. ἑξ.
Μανόλης Γιαλουράκης, Ἡ Αἴγυπτος τῶν Ἑλλήνων, Ἀθήνα 1967.
Ε. Θ. Σουλογιάννης, Ἡ θέση τῶν Ἑλλήνων στήν Αἴγυπτο. Α΄ ἔκδ. Ἀθήνα 1999, Β΄ ἔκδ. Ἀθήνα 2005.
Ε. Θ. Σουλογιάννης, Ἑλληνική Κοινότητα Καΐρου, Ἀθήνα 2001.
Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη


Έρχεται από τον Άρειο Πάγο ένα ιστορικό μήνυμα ΖΩΗΣ του αγέννητου παιδιούπου ταυτόχρονα αποτελεί και απάντηση στους επικριτές των Ιατρών και του νοσηλευτικού προσωπικού που αρνούνται να κάνουν εκτρώσεις και γίνονται «αντιρρησίες συνείδησης κατά των εκτρώσεων » :
Α.Π. 1033/2016 : «και πριν την ολοκλήρωση του τοκετού αλλά πάντως μετά την έναρξη αυτού υφίσταται «τέκνο», άνθρωπος, οπότε μπορεί να τελεσθεί ανθρωποκτονία».
Η απόφαση αυτή μπορεί να σταθεί η αφορμή να καταργηθεί επιτέλους ο νόμος των δολοφονικών εκτρώσεων των αθώων βρεφών, που είναι το μεγαλύτερο Εθνικό μας αμάρτημα.
Η απόφαση αυτή δεν σημαίνει ότι καταδικάζονται όσοι γονείς και γιατροί σκοτώνουν τα παιδιά τους πριν γεννηθούν... Όπως ξέρουμε εδώ και χρόνια, η έκτρωση δεν είναι ποινικό αδίκημα μέχρι τον 3ο μήνα της κύησης μετά την νομοθέτηση του σχετικού απάνθρωπου νόμου.. Απλά με την ευκαιρία αυτής της υπόθεσης ο Άρειος Πάγος εξέφρασε και νομικώς την θέση ότι το έμβρυο διαθέτει ανθρώπινη ζωή.
Πρόκειται για μια υπόθεση του 2008 κατά την οποία δικάστηκε γιατρός μαιευτήρας για ιατρική αμέλεια που προξένησε τον θάνατο νεογέννητου βρέφους.
Παρατίθεται περιληπτικά ένα σημαντικό απόσπασμα της Απόφασης με αριθ. 1033/2016 ΣΤ’ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ του ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ. (Ακολουθεί κατόπιν ολόκληρη η απόφαση).
«Εν όψει αυτών υπάρχει ειδική ευθύνη του ιατρού για ανθρωποκτονία από αμέλεια ασθενούς στις περιπτώσεις εκείνες που το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται σε παράβαση από αυτόν των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της ιατρικής επιστήμης για τους οποίους δεν μπορεί να γεννηθεί αμφισβήτηση και η ενέργεια ή παράλειψή του δεν ήταν σύμφωνη με το αντικειμενικά επιβαλλόμενο καθήκον επιμέλειας.
Η ιδιαίτερη δε νομική υποχρέωση του ιατρού να αποτρέψει το αξιόποινο αποτέλεσμα του θανάτου του ασθενούς απορρέει από το νόμο και τον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας και από την εγγυητική θέση αυτού έναντι της ασφάλειας της ζωής ή της υγείας του ασθενούς που δημιουργείται κατά την εκτέλεση της ιατρικής πράξης είτε αυτή αφορά ιατρική εξέταση είτε χειρουργική επέμβαση.
Εξάλλου η έναρξη της ανθρώπινης ζωής κατά το ποινικό δίκαιο δεν συμπίπτει προς την έναρξη του «προσώπου» κατά το αστικό, το οποίο αρχίζει να υπάρχει μόλις γεννηθεί ζωντανό και παύει να υπάρχει με το θάνατο του (ΑΚ 35), δηλαδή αφού ολοκληρωθεί ο τοκετός με τον αποχωρισμό του νεογνού από το μητρικό σώμα.
Το τελευταίο συνάγεται από τη διάταξη του άρθρου 303 ΠΚ περί παιδοκτονίας, η οποία μπορεί να διαπραχθεί και κατά τον τοκετό.
Συνεπώς και πριν την ολοκλήρωση του τοκετού αλλά πάντως μετά την έναρξη αυτού υφίσταται «τέκνο», άνθρωπος, οπότε μπορεί να τελεσθεί ανθρωποκτονία.
Από τη χρονική στιγμή που θα αρχίσει ο τοκετός και μαζί με αυτόν το τικτόμενο να προσλαμβάνει ανθρώπινη ιδιότητα, θεμελιώνεται ακόμη και από αμέλεια ποινική ευθύνη του δράστη που το προσβάλλει.
Με την έναρξη της ανθρώπινης ζωής προστατεύεται και η σωματική ακεραιότητα του νεογνού.
Ενόψει των σοβαρών κινδύνων τους οποίους συνεπάγεται δια το τικτόμενο το γεγονός του τοκετού, το ποινικό δίκαιο προστατεύει τούτο ως άνθρωπο πριν ακόμη του αναγνωρισθεί η ιδιότητα του «προσώπου» κατά το αστικό δίκαιο.
Ο τοκετός και μαζί με αυτόν η ανθρώπινη ιδιότητα άρχονται από τη στιγμή κατά την οποία, αδιακρίτως συμπτωμάτων, τεθεί σε κίνηση η φυσική εκείνη αλληλουχία φάσεων, η οποία κατά τα διδάγματα της μαιευτικής επιστήμης οδηγεί αδιαλείπτως στην ολοκλήρωση της γέννησης. .....
Διαβάστε ολόκληρη την απόφαση της υπόθεσης ΕΔΩ :
Αριθμός 1033/2016
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Νομική περίληψη: Καταδίκη για ανθρωποκτονία εξ αμελείας νεογνού. Έναρξη της ανθρώπινης ζωής κατά το ποινικό δίκαιο. Δεν συμπίπτει με την έναρξη του προσώπου κατά το αστικό δίκαιο. Έναρξη της ανθρώπινης ιδιότητας κατά το ποινικό δίκαιο από την έναρξη του τοκετού και της θέσεως σε κίνηση της φυσικής αλληλουχίας των φάσεων του τοκετού. Αθώωση για πρόκληση σωματικής βλάβης από αμέλεια στην επίτοκο. Στοιχεία αντικειμενικής και υποκειμενικής υπόστασης. Πραγματικά περιστατικά. Ποινική ευθύνη για το ως άνω έγκλημα ιατρού με την ιδιότητα του μαιευτήρα - γυναικολόγου. Θάνατος νεογνού από περιγεννητική ασφυξία. Μη συνεχής και επισταμένη παρακολούθηση της εγκύου και μη άμεση υποβολή της σε καισαρική τομή όταν η καρδιοτοκογραφική καταγραφή παρουσίασε όψιμες επιβραδύνσεις. Η ύπαρξη της ανθρώπινης ζωής δεν αναιρείται από το γεγονός ότι το νεογνό τελικά δεν επέζησε. Ποινική Δικονομία. Αναίρεση. Λόγοι. Απόλυτη ακυρότητα. Υπερασπίσεως δικαιώματα. Δηλώσεις, εξηγήσεις και παρατηρήσεις του κατηγορουμένου σχετικά με την κατάθεση εκάστου μάρτυρος. Δεν υπεβλήθη αίτημα καταχώρισης στα πρακτικά του περιεχομένου των σχολιασμών του κατηγορουμένου. Επιπλέον δεν υπεβλήθη αίτημα παροχής άδειας για να προβεί σε τέτοιες εξηγήσεις. Έλλειψη ακροάσεως Εισαγγελέως επί υποβληθέντος αιτήματος για κλήτευση μάρτυρος. Δόθηκε ο λόγος τόσο στον Εισαγγελέα της έδρας όσο και στους συνηγόρους υπεράσπισης σχετικά με εξηγήσεις πάνω στο θέμα αυτό της κλήτευσης. Υπέρβαση εξουσίας. Χειροτέρευση της θέσεως. Αθώωση από το δευτεροβάθμιο Δικαστήριο για τη σωματική βλάβη εξ αμελείας. Επιδίκαση ίδιας χρηματικής ικανοποίησης στους πολιτικώς ενάγοντες. Δεν επιδικάστηκε η ίδια χρηματική ικανοποίηση, αφού επιδικάστηκε το ίδιο ποσό για την ψυχική οδύνη για την ανθρωποκτονία, αλλά δεν επιδικάστηκε η χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη που είχε επιδικαστεί πρωτοδίκως. Ως εκ τούτου επιδικάστηκε ποσό συνολικά κατώτερο του επιδικασθέντος από το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο. Ελλειψη αιτιολογίας. Εσφαλμένη ερμηνεία. Μέσα αποδείξεως. Πραγματογνωμοσύνη - πραγματογνώμονες. Αιτίαση περί μη λήψεως υπ΄ όψιν εκθέσεων πραγματογνωμοσύνης, οι οποίες αναγνώσθηκαν. Ανεξαρτήτως του χαρακτήρα τους ως ιδιαίτερων αποδεικτικών μέσων, η πρώτη πραγματογνωμοσύνη λήφθηκε υπ΄ όψιν, αφού το Δικαστήριο υιοθέτησε το συμπέρασμά της, και η δεύτερη ουδέν πόρισμα διαλαμβάνει στο περιεχόμενό της, αφού η διορισθείσα ως πραγματογνώμονας παρέπεμψε σε ειδικό μαιευτήρα γυναικολόγο. Ορθή και αιτιολογημένη η απόφαση. Απορρίπτει αναίρεση.
Αριθμός 1033/2016
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ
ΣΤ’ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ
Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Ευφημία Λαμπροπούλου, Αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου (κωλυομένου του Αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Γεωργίου Γεωργέλλη, σύμφωνα με την υπ’ αριθμ.../2016 πράξη της Προέδρου του Αρείου Πάγου), Μαρία Χυτήρογλου, Αρτεμισία Παναγιώτου, Χρήστο Βρυνιώτη και Ιωάννη Μαγγίνα - Εισηγητή, Αρεοπαγίτες.
Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 12 Απριλίου 2016, με την παρουσία της Αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου Άννας Ζαΐρη (γιατί κωλύεται η Εισαγγελέας) και του Γραμματέως Χαράλαμπου Αθανασίου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος - κατηγορουμένου Δ. Μ. του Α., κατοίκου ..., που εκπροσωπήθηκε από τους πληρεξούσιους δικηγόρους του Στέφανο Παύλου και Αθανάσιο Ζαχαριάδη, για αναίρεση της υπ’ αριθ. 3406/2015 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης. Με πολιτικώς ενάγοντες τους: 1) Γ. Δ. του Χ. και 2) Σ. Χ. του Β., κατοίκων ..., που εκπροσωπήθηκαν από την πληρεξούσια δικηγόρο τους Κυριακή Πακιρτζίδου.
Το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ’ αυτή, και ο αναιρεσείων - κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην υπ’ αριθμ.πρωτ. .../11-1-2016 αίτησή του αναιρέσεως και στους από 24 Μαρτίου 2016 προσθέτους λόγους, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 146/2016.
Αφού άκουσε
Τους πληρεξούσιους δικηγόρους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και την Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να αναιρεθεί εν μέρει η προσβαλλόμενη απόφαση και μόνο κατά το κεφάλαιο της που επιδικάζονται στους πολιτικώς ενάγοντες, ως χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης, το ποσό των 44 ευρώ εις έκαστο και να απορριφθεί κατά τα λοιπά η αίτηση αναίρεσης και οι πρόσθετοι λόγοι αυτής.
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
I] Η κρινόμενη από 8-1-2016 (αριθμ. πρωτ. ../11-1-2016) αίτηση του Δ. Μ. του Α. για αναίρεση της καταχωρηθείσας στις 21-12-2015 στο οικείο ειδικό βιβλίο του άρθρου 473 παρ. 3 ΚΠοινΔ 3406/2015 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης ασκήθηκε νομότυπα και εμπρόθεσμα με δήλωσή του η οποία επιδόθηκε στις 11-1-2016 στην Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου. Επομένως είναι παραδεκτή κατά τα άρθρα 473 παρ. 3 και 474 παρ. 1 και 2 ΚΠοινΔ και πρέπει να εξετασθεί περαιτέρω. Μαζί με αυτήν πρέπει να συνεξετασθούν ως συναφείς και οι από 24-3-2016 πρόσθετοι λόγοι αναίρεσης οι οποίοι ασκήθηκαν νομότυπα και εμπρόθεσμα με το κατατεθέν στη γραμματεία της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου κατ’ άρθρο 509 παρ. 2 ΚΠοινΔ ιδιαίτερο δικόγραφο.
II] Κατά το άρθρο 358 ΚΠοινΔ μετά την εξέταση κάθε μάρτυρα ο εισαγγελέας και οι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να αναφέρουν εναντίον του ή εναντίον της μαρτυρίας του ο,τιδήποτε μπορεί να καθορίσει ακριβέστερα την αξιοπιστία του και που συντείνει στην αποκάλυψη της αλήθειας, ενώ μπορούν να προβαίνουν και σε δηλώσεις και εξηγήσεις σχετικά με τις καταθέσεις που έγιναν ή τα αποδεικτικά μέσα που εξετάστηκαν. Εξάλλου κατά το άρθρο 141 παρ. 1 ΚΠοινΔ τα πρακτικά της συνεδρίασης πρέπει να περιέχουν με συντομία τις καταθέσεις των μαρτύρων, ... τις απολογίες και τις δηλώσεις των κατηγορουμένων ......, τις προτάσεις και τις αιτήσεις του εισαγγελέα και των διαδίκων, τις αποφάσεις του δικαστηρίου και τις διατάξεις εκείνου που διευθύνει τη συζήτηση και γενικά κάθε αξιόλογο γεγονός κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης. Όποιος διευθύνει τη συζήτηση φροντίζει να καταχωρίζονται στα πρακτικά κατά λέξη εκείνα τα μέρη των μαρτυριών ή των δηλώσεων, που κρίνει ουσιώδη για τους σκοπούς της απόδειξης. Εξάλλου κατά την παρ. 2 του ίδιου άρθρου ο εισαγγελέας και οι διάδικοι έχουν το δικαίωμα να ζητούν την καταχώρηση κάθε δήλωσης όσων εξετάζονται ή εκείνων που μετέχουν στη δίκη, αν έχουν συμφέρον και δεν είναι αντίθετο στον νόμο, και να παραδίδουν γραπτώς σ’ αυτόν που διευθύνει τη συζήτηση τις δηλώσεις τους που αναπτύχθηκαν προφορικά. Η απόφαση του δικαστηρίου που αρνείται ή περιορίζει την άσκηση των παραπάνω δικαιωμάτων η οποία εκδίδεται μετά από προσφυγή κατά της άρνησης του διευθύνοντος τη συζήτηση, προσβάλλεται με τα ένδικα μέσα που επιτρέπονται κατά της οριστικής απόφασης και μόνο μαζί με αυτήν. Από τις προαναφερόμενες διατάξεις σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 170 παρ. 2, 171 παρ. 1 εδ. δ’ , 333 παρ. 2 και 357 παρ. 3 ΚΠΔ συνάγεται ότι απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο για μη τήρηση των διατάξεων που αφορούν την υπεράσπιση του κατηγορουμένου και την άσκηση των δικαιωμάτων του στις περιπτώσεις και με τις διατυπώσεις που επιβάλλει ο νόμος, η οποία θεμελιώνει λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α ΚΠοινΔ, επέρχεται μόνο στις περιπτώσεις που υπάρχει από το νόμο υποχρέωση στο δικαστή να δημιουργήσει αυτεπαγγέλτως τις προϋποθέσεις που καθιστούν δυνατή την άσκηση των σχετικών δικαιωμάτων, χωρίς να είναι αναγκαία η υποβολή αντίστοιχης αίτησης από τον κατηγορούμενο. Αντίθετα ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο για έλλειψη ακρόασης του άρθρου 170 παρ. 2 ΚΠοινΔ, η οποία θεμελιώνει λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Β’ ΚΠοινΔ, επέρχεται στις περιπτώσεις που παρέχεται από το νόμο στον κατηγορούμενο ή στο συνήγορο του η ευχέρεια να ζητήσει, αν το θελήσει, την άσκηση δικαιώματος που παρέχεται ρητά σε αυτούς, όπως είναι και το δικαίωμα των διαδίκων για σχολιαστικές ή άλλες δηλώσεις σχετικές με τα αποδεικτικά μέσα που εξετάστηκαν, αποσκοπούν στον έλεγχο της αξιοπιστίας τους και την αποκάλυψη της αλήθειας. Για να προκληθεί όμως η εν λόγω ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο επειδή παραβιάστηκε το δικαίωμα του κατηγορουμένου ή του συνηγόρου του να κάνουν παρατηρήσεις σχετικές με τις καταθέσεις των μαρτύρων και την αξιοπιστία τους ή με εκθέσεις πραγματογνωμοσύνης και έγγραφα που προσκομίστηκαν και αναγνώστηκαν, πρέπει να έχει υποβληθεί και απορριφθεί σχετικό αίτημα του κατηγορουμένου ή του συνηγόρου του με διάταξη του διευθύνοντος τη συζήτηση και να ασκήθηκε αμέσως κατ’ αυτής προσφυγή στο δικαστήριο, το οποίο να μην απάντησε ή να απέρριψε την προσφυγή παρά το νόμο, και όχι για λόγους ουσίας, αφού η εκτίμηση πραγμάτων είναι αναιρετικά ανέλεγκτη. Το ίδιο ισχύει και για την καταχώρηση στα πρακτικά του περιεχομένου των ερωτήσεων που απευθύνονται προς τους μάρτυρες ή των αιτήσεων, ενστάσεων και δηλώσεων του κατηγορουμένου ή του συνηγόρου του με αντικείμενο το σχολιασμό μαρτυρικών καταθέσεων, εκθέσεων πραγματογνωμοσύνης ή άλλων εγγράφων που προσκομίστηκαν και αναγνώστηκαν κατά τη σχετική διαδικασία, για την οποία (καταχώρηση) δεν υπάρχει υποχρέωση του δικαστηρίου, εκτός αν αυτό ζητηθεί ρητά από τον κατηγορούμενο ή από το συνήγορο του. Στην προκείμενη περίπτωση με τον πρώτο λόγο αναίρεσης προβάλλεται η αιτίαση ότι επήλθε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο του εκδόντος την προσβαλλόμενη απόφαση Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης, που θεμελιώνει λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α’ λόγω μη άσκησης του παρεχόμενου από το άρθρο 358 ΚΠοινΔ δικαιώματος στον αναιρεσείοντα να προβεί σε δηλώσεις, εξηγήσεις και παρατηρήσεις σχετικά με την κατάθεση καθενός από τους μάρτυρες κατηγορίας και υπεράσπισης. Όμως, ούτε ο αναιρεσείων επικαλείται ούτε προκύπτει από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης απόφασης ότι είχε υποβληθεί από τους συνηγόρους του κατηγορουμένου αίτημα για καταχώρηση στα πρακτικά του περιεχομένου των σχολιασμών του για την αποδεικτική αξία και βαρύτητα των εν λόγω αποδεικτικών μέσων ή για παροχή άδειας για να προβούν αυτοί σε δηλώσεις, εξηγήσεις ή παρατηρήσεις σχετικά με τις καταθέσεις των ως άνω μαρτύρων ούτε πολύ περισσότερο ότι αυτοί προσέφυγαν προς τούτο στο δικαστήριο. Επομένως, ο σχετικός λόγος αναίρεσης είναι αβάσιμος.
ΙΙΙ] Κατά τις διατάξεις του άρθρου 138 παρ. 2 και 3 του ΚΠοινΔ "Πριν από κάθε απόφαση ή διάταξη του δικαστή που εκδίδεται κατά τη διαδικασία στο ακροατήριο παίρνουν το λόγο σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου ο εισαγγελέας ή ο δημόσιος κατήγορος, όπου υπάρχει... καθώς και οι παρόντες διάδικοι ..." και "Η παράβαση της παρ. 2 συνεπάγεται την ακυρότητα της απόφασης, του βουλεύματος και της διάταξης". Στην προκείμενη περίπτωση με το δεύτερο λόγο αναίρεσης προβάλλεται η αιτίαση ότι επήλθε απόλυτη ακυρότητα της διαδικασίας στο ακροατήριο του εκδόντος την προσβαλλόμενη απόφαση Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης, που θεμελιώνει λόγο αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Α’ λόγω μη τήρησης των διατάξεων των άρθρων 138 παρ. 2 και 3 και 171 παρ. 1 στοιχ. β’ και δ’ ΚΠοινΔ, καθόσον μετά την υποβολή από τον κατηγορούμενο αιτήματος για την κλήτευση ως μάρτυρα της ιατρού Α. Π. το δικαστήριο παρέλειψε την προηγούμενη ακρόαση του Εισαγγελέα και του κατηγορουμένου. Όμως, όπως προκύπτει από την επισκόπηση των πρακτικών της προσβαλλόμενης απόφασης στο επίμαχο σημείο (σελ. 21-22) μετά την υποβολή του σχετικού αιτήματος "Η Εισαγγελέας, αφού έλαβε το λόγο από την Πρόεδρο, επιφυλάχθηκε να προτείνει περί της αποδοχής ή μη του ως άνω αιτήματος και πρότεινε το Δικαστήριο να προχωρήσει στην κατ’ ουσίαν εκδίκαση της υποθέσεως. Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των πολιτικώς εναγόντων, στους οποίους δόθηκε ο λόγος, ζήτησαν την απόρριψη του ως άνω αιτήματος. Οι συνήγοροι υπεράσπισης του κατηγορουμένου, στους οποίους δόθηκε ο λόγος στη συνέχεια, δήλωσαν ότι εμμένουν στο ανωτέρω αίτημα και ζήτησαν την αποδοχή του από το δικαστήριο. Κατόπιν ο Πρόεδρος δήλωσε, ότι το Δικαστήριο επιφυλάσσεται να αποφανθεί επί του αιτήματος του κατηγορουμένου και διέταξε την πρόοδο της δίκης". Περαιτέρω από την επισκόπηση των ίδιων ως άνω πρακτικών στη σελίδα 53 προκύπτει ότι: "Μετά την ανάγνωση των ως άνω εγγράφων, η Εισαγγελέας, αφού πήρε το λόγο, πρότεινε την απόρριψη του αιτήματος του κατηγορουμένου περί κλητεύσεως της υπογράφουσας την παθολογοανατομική έκθεση, Α. Π., Παθολογοανατόμου του ................. ........ . Οι πληρεξούσιοι δικηγόροι των πολιτικώς εναγόντων, στους οποίους δόθηκε ο λόγος, ζήτησαν την απόρριψη του ως άνω αιτήματος. Οι συνήγοροι υπεράσπισης του κατηγορουμένου, στους οποίους δόθηκε ο λόγος στη συνέχεια, δήλωσαν ότι εμμένουν στο ανωτέρω αίτημα και ζήτησαν την αποδοχή του από το Δικαστήριο. Το Δικαστήριο επιφυλάχθηκε εκ νέου να αποφανθεί επί του ανωτέρω αιτήματος.". Τέλος, από την επισκόπηση των ίδιων πρακτικών της προσβαλλόμενης απόφασης στις σελίδες 60-61 προκύπτει ότι, μετά την ολοκλήρωση της εξέτασης και των μαρτύρων υπεράσπισης, το δικαστήριο διασκέφθηκε μυστικώς επί της έδρας του σχετικά με το αίτημα της κλήτευσης της υπογράφουσας την παθολογοανατομική έκθεση Α.Π. και με το εκεί σκεπτικό απέρριψε τούτο. Από τα παραπάνω είναι πρόδηλο ότι επί του αιτήματος δόθηκε ο λόγος τόσο στην εισαγγελέα της έδρας για την πρότασή της όσο και στους συνηγόρους υπεράσπισης του κατηγορουμένου για τις σχετικές με το υποβληθέν από αυτούς αίτημα δηλώσεις και εξηγήσεις, παρείλκε δε οποιαδήποτε νέα ανάπτυξη και επάνοδος επί του εν λόγω αιτήματος, η οποία άλλωστε δεν ζητήθηκε από το δικαστήριο που επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του σε επόμενο χρόνο, κάτι που δεν παρέλειψε να πράξει. Επομένως, ο σχετικός δεύτερος λόγος αναίρεσης είναι αβάσιμος.
IV] Κατά το άρθρο 470 ΚΠοινΔ "Στην περίπτωση που ασκήθηκε ένδικο μέσο εναντίον καταδικαστικής απόφασης από εκείνον που καταδικάστηκε ή υπέρ αυτού, δεν μπορεί να γίνει χειρότερη η θέση του ούτε να ανακληθούν τα ευεργετήματα που δόθηκαν με την απόφαση που προσβάλλεται. Δεν εμποδίζεται όμως η επιβολή παρεπόμενης ποινής, που από παραδρομή δεν επιβλήθηκε, αν και σύμφωνα με το νόμο έπρεπε υποχρεωτικά να επιβληθεί, ή η επιβολή μέτρου ασφαλείας προβλεπόμενου από τον ποινικό κώδικα". Εξάλλου κατά τη διάταξη του άρθρου 65 παρ. 2 εδ. γ’ του ΚΠοινΔ "Το ποινικό δικαστήριο αποφασίζει ελεύθερα σε κάθε περίπτωση που εκδικάζει υπόθεση αποζημίωσης". Ως αποζημίωση κατά την έννοια της παραπάνω διάταξης νοείται όχι μόνο η υλική ζημία αλλά και η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης κατ’ άρθρο 932 του ΑΚ, της οποίας το ύψος προσδιορίζει το δικαστήριο κατ’ελεύθερη κρίση με βάση τα αναφερόμενα σαφή κριτήρια και σε σχέση με το πρόσωπο (φυσικό ή νομικό) του φερόμενου ως παθόντος που προσβλήθηκε από την αξιόποινη πράξη. Η επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης από το εφετείο ποσού ίσου ύψους με το επιδικασθέν από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, έστω και αν επιβλήθηκε μικρότερη ποινή ή έπαυσε οριστικά η ποινική δίωξη για μερικές πράξεις του κατ’ εξακολούθηση τελεσθέντος εγκλήματος λόγω παραγραφής τους, δεν συνιστούν χειροτέρευση της θέσης του κατηγορουμένου, πολύ περισσότερο όταν ο πολιτικώς ενάγων είχε ζητήσει την επιδίκαση ενός συμβολικού ποσού, επιφυλασσόμενος να ζητήσει το υπόλοιπο από το αρμόδιο πολιτικό δικαστήριο, το δε δευτεροβάθμιο δικαστήριο, σ’αυτήν την περίπτωση, δεν υπερβαίνει την εξουσία του και, έτσι, δεν δημιουργείται υπέρ του καταδικασθέντος κατηγορουμένου ο λόγος αναίρεσης από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Η’ του ΚΠοινΔ. Συνιστά όμως χειροτέρευση της θέσης του κατηγορουμένου η επιδίκαση χρηματικής ικανοποίησης από το Εφετείο ποσού ίσου ύψους με το επιδικασθέν από πρωτοβάθμιο δικαστήριο, αν ο κατηγορούμενος απαλλάχθηκε για μερικές από τις πράξεις για τις οποίες είχε πρωτόδικα καταδικαστεί και αναιρείται η απόφαση μόνο ως προς το κεφάλαιο της χρηματικής ικανοποίησης. Με τον τρίτο λόγο του κυρίως δικογράφου της αναίρεσης ο αναιρεσείων προβάλλει ότι η προσβαλλόμενη απόφαση είναι αναιρετέα διότι κατέστησε χειρότερη τη θέση του και έτσι υπέπεσε στην πλημμέλεια της υπέρβασης εξουσίας (ΚΠοινΔ 510 παρ. 1 στοιχ. Η’ ), εφόσον πρωτοδίκως καταδικάσθηκε για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και της σωματικής βλάβης από αμέλεια και επιδικάσθηκε εις βάρος του το ποσό των 44 ευρώ για καθένα από τους πολιτικώς ενάγοντες ως χρηματική ικανοποίηση για την ψυχική οδύνη και την ηθική βλάβη που οι τελευταίοι υπέστησαν και στη συνέχεια το ίδιο ποσό επιδικάσθηκε εις βάρος του από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο, καίτοι αυτός είχε αθωωθεί για την πράξη της σωματικής βλάβης από αμέλεια.
Στην προκειμένη περίπτωση ο αναιρεσείων παραπέμφθηκε στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο προκειμένου να δικασθεί για τις αξιόποινες πράξεις: α) της ανθρωποκτονίας από αμέλεια που φερόταν ότι είχε τελεσθεί σε βάρος του νεογνού τέκνου των Σ. Χ. και Γ. Δ. και β) της σωματικής βλάβης από αμέλεια που φερόταν ότι είχε τελεσθεί σε βάρος της επιτόκου Σ. Χ.. Από την επισκόπηση των πρακτικών του πιο πάνω (πρωτοβάθμιου) δικαστηρίου προκύπτει ότι η παράσταση πολιτικής αγωγής δηλώθηκε κατά λέξη ως εξής: "Στη συνέχεια παρουσιάσθηκαν Α) 1. η Σ. Χ. του Β. και 2. ο Γ. Δ. του Χ. και δήλωσαν παράσταση πολιτικής αγωγής κατά του κατηγορουμένου για την ψυχική οδύνη που υπέστησαν από το θάνατο του γιου τους, ο οποίος υπήρξε απότοκος της αποδιδομένης στον κατηγορούμενο πρώτης αξιοποίνου πράξεως και Β) η Σ. Χ. του Β. για την ηθική βλάβη που υπέστη από την αποδιδόμενη στον κατηγορούμενο δεύτερη αξιόποινη πράξη και ότι ζητούν, για τη χρηματική τους ικανοποίηση, να υποχρεωθεί να τους καταβάλει αυτός το συμβολικό ποσόν των σαράντα τεσσάρων (44) ευρώ, σε έκαστο, με τη ρητή επιφύλαξή τους να επιδιώξουν υπέρτερη, εκ της αιτίας ταύτης, αποζημίωση στα πολιτικά Δικαστήρια...". Με την απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου κηρύχθηκε ο αναιρεσείων ένοχος και των δύο αποδιδομένων σ’ αυτόν αξιόποινων πράξεων, υποχρεώθηκε δε "να καταβάλει σε έκαστο πολιτικώς ενάγοντα ως χρηματική ικανοποίηση το ποσό των σαράντα τεσσάρων (44) ευρώ", όπως κατά λέξη αναγράφεται στο διατακτικό της. Εξάλλου από την επισκόπηση των ταυτάριθμων με την προσβαλλόμενη απόφαση πρακτικών του εφετείου προκύπτει ότι κατά τη συζήτηση της έφεσης του αναιρεσείοντος οι πολιτικώς ενάγοντες δήλωσαν την ίδια παράσταση, όπως και πρωτοδίκως. Με την προσβαλλόμενη απόφασή του το εφετείο κήρυξε τον αναιρεσείοντα ένοχο μεν της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, αθώο δε της σωματικής βλάβης από αμέλεια. Στη συνέχεια, αφού στο σκεπτικό της απόφασής του δέχθηκε ότι "οι πολιτικώς ενάγοντες υπέστησαν ψυχική οδύνη από την αδικοπραξία του κατηγορουμένου για την οποία καταδικάσθηκε αυτός", υποχρέωσε αυτόν "να καταβάλει σε έκαστο των πολιτικώς εναγόντων το ποσό των σαράντα τεσσάρων [44,00] ευρώ". Από τα πιο πάνω σαφώς προκύπτει ότι: α) πρωτοδίκως και κατ’έφεση είχαν παραστεί ως πολιτικώς ενάγοντες (ζητώντας χρηματική ικανοποίηση ποσού 44 ευρώ ο καθένας) η Σ.Χ. για ψυχική οδύνη, ο Γ. Δ. για ψυχική οδύνη και η Σ. Χ. για ηθική βλάβη και β) με τη μεν πρωτόδικη απόφαση επιδικάσθηκε χρηματική ικανοποίηση 44 ευρώ σε καθένα από τους πολιτικώς ενάγοντες για τους λόγους για τους οποίους παρέστησαν, δηλαδή στη Σ. Χ. για ψυχική οδύνη, στο Γ. Δ. για ψυχική οδύνη και στη Σ. Χ. για ηθική βλάβη (44 ευρώ Χ 3), ενώ με την προσβαλλόμενη απόφαση επιδικάσθηκε χρηματική ικανοποίηση 44 ευρώ σε καθένα από τους Σ. Χ. και Γ. Δ. για ψυχική οδύνη (44 ευρώ Χ 2). Το τελευταίο προκύπτει ιδίως από το συνδυασμό του διατακτικού προς το σκεπτικό της προσβαλλομένης, όπου, όπως ήδη έχει εκτεθεί, αναφέρεται ότι "οι πολιτικώς ενάγοντες υπέστησαν ψυχική οδύνη από την αδικοπραξία του κατηγορουμένου για την οποία καταδικάσθηκε αυτός", δηλαδή δεν επιδικάζεται με αυτήν το επί πλέον αιτηθέν από τη Σ. Χ. ποσό των 44 ευρώ για την ηθική της βλάβη. Με βάση τα ανωτέρω το εφετείο δεν κατέστησε χειρότερη τη θέση αναιρεσείοντος αφού, μετά την αθώωσή του για τη μία από τις αποδιδόμενες σ’ αυτόν αξιόποινες πράξεις, επιδίκασε σε βάρος του, ως χρηματική ικανοποίηση των παθόντων, ποσό συνολικά κατώτερο του επιδικασθέντος από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο για την ίδια αιτία. Συνεπώς ο σχετικός λόγος αναίρεσης είναι αβάσιμος.
V] Κατά τη διάταξη του άρθρου 302 παρ. 1 του ΠΚ "Όποιος επιφέρει από αμέλεια το θάνατο άλλου τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον τριών μηνών", κατά δε τη διάταξη του άρθρου 28 Π.Κ. "από αμέλεια πράττει όποιος από έλλειψη της προσοχής την οποία όφειλε κατά τις περιστάσεις και μπορούσε να καταβάλει είτε δεν πρόβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσε η πράξη του, είτε το πρόβλεψε ως δυνατό, πίστεψε όμως ότι δεν θα επερχόταν". Από το συνδυασμό των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι για τη θεμελίωση της αξιόποινης πράξης της ανθρωποκτονίας από αμέλεια απαιτείται η διαπίστωση αφενός ότι ο δράστης δεν κατέβαλε την απαιτούμενη κατ’ αντικειμενική κρίση προσοχή την οποία οφείλει να καταβάλει κάθε μετρίως συνετός και ευσυνείδητος άνθρωπος κάτω από τις ίδιες πραγματικές περιστάσεις, με βάση τους νομικούς κανόνες, τις συνήθειες που επικρατούν στις συναλλαγές και την κοινή πείρα και λογική, ότι είχε τη δυνατότητα να προβλέψει και να αποφύγει το αξιόποινο αποτέλεσμα, το οποίο πρέπει να τελεί σε αντικειμενικό αιτιώδη σύνδεσμο με τη πράξη ή την παράλειψη. Όταν όμως η αμέλεια δεν συνίσταται σε ορισμένη παράλειψη αλλά σε σύνολο συμπεριφοράς που προηγήθηκε του αποτελέσματος, τότε για τη θεμελίωση της ανθρωποκτονίας από αμέλεια, ως εγκλήματος που τελείται με παράλειψη, απαιτείται η συνδρομή των όρων του άρθρου 15 του ΠΚ. Κατά τη διάταξη αυτή όπου ο νόμος για την ύπαρξη αξιόποινης πράξης απαιτεί να επέλθει ορισμένο αποτέλεσμα, η μη αποτροπή του τιμωρείται όπως η πρόκλησή του με ενέργεια, αν ο υπαίτιος είχε ιδιαίτερη (δηλαδή ειδική και όχι γενική) νομική υποχρέωση να παρεμποδίσει την επέλευση του αποτελέσματος. Η ιδιαίτερη αυτή νομική υποχρέωση (προς ενέργεια τείνουσα στην παρεμπόδιση του αποτελέσματος) μπορεί να πηγάζει από ρητή διάταξη νόμου ή από σύμπλεγμα νομικών καθηκόντων που συνδέονται με ορισμένη έννομη σχέση του υπόχρεου ή από σύμβαση ή από προηγούμενη συμπεριφορά του, από την οποία δημιουργήθηκε ο κίνδυνος επέλευσης του εγκληματικού αποτελέσματος. Εν όψει αυτών υπάρχει ειδική ευθύνη του ιατρού για ανθρωποκτονία από αμέλεια ασθενούς στις περιπτώσεις εκείνες που το αποτέλεσμα αυτό οφείλεται σε παράβαση από αυτόν των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της ιατρικής επιστήμης για τους οποίους δεν μπορεί να γεννηθεί αμφισβήτηση και η ενέργεια ή παράλειψή του δεν ήταν σύμφωνη με το αντικειμενικά επιβαλλόμενο καθήκον επιμέλειας. Η ιδιαίτερη δε νομική υποχρέωση του ιατρού να αποτρέψει το αξιόποινο αποτέλεσμα του θανάτου του ασθενούς απορρέει από το νόμο και τον κώδικα ιατρικής δεοντολογίας και από την εγγυητική θέση αυτού έναντι της ασφάλειας της ζωής ή της υγείας του ασθενούς που δημιουργείται κατά την εκτέλεση της ιατρικής πράξης είτε αυτή αφορά ιατρική εξέταση είτε χειρουργική επέμβαση. Εξάλλου η έναρξη της ανθρώπινης ζωής κατά το ποινικό δίκαιο δεν συμπίπτει προς την έναρξη του "προσώπου" κατά το αστικό, το οποίο αρχίζει να υπάρχει μόλις γεννηθεί ζωντανό και παύει να υπάρχει με το θάνατο του (ΑΚ 35), δηλαδή αφού ολοκληρωθεί ο τοκετός με τον αποχωρισμό του νεογνού από το μητρικό σώμα. Το τελευταίο συνάγεται από τη διάταξη του άρθρου 303 ΠΚ περί παιδοκτονίας, η οποία μπορεί να διαπραχθεί και κατά τον τοκετό.
Συνεπώς και πριν την ολοκλήρωση του τοκετού αλλά πάντως μετά την έναρξη αυτού υφίσταται "τέκνο", άνθρωπος, οπότε μπορεί να τελεσθεί ανθρωποκτονία. Από τη χρονική στιγμή που θα αρχίσει ο τοκετός και μαζί με αυτόν το τικτόμενο να προσλαμβάνει ανθρώπινη ιδιότητα, θεμελιώνεται ακόμη και από αμέλεια ποινική ευθύνη του δράστη που το προσβάλλει. Με την έναρξη της ανθρώπινης ζωής προστατεύεται και η σωματική ακεραιότητα του νεογνού. Ενόψει των σοβαρών κινδύνων τους οποίους συνεπάγεται δια το τικτόμενο το γεγονός του τοκετού, το ποινικό δίκαιο προστατεύει τούτο ως άνθρωπο πριν ακόμη του αναγνωρισθεί η ιδιότητα του "προσώπου" κατά το αστικό δίκαιο. Ο τοκετός και μαζί με αυτόν η ανθρώπινη ιδιότητα άρχονται από τη στιγμή κατά την οποία, αδιακρίτως συμπτωμάτων, τεθεί σε κίνηση η φυσική εκείνη αλληλουχία φάσεων, η οποία κατά τα διδάγματα της μαιευτικής επιστήμης οδηγεί αδιαλείπτως στην ολοκλήρωση της γέννησης. Τέλος, η απαιτούμενη από τις διατάξεις των άρθρων 93 παρ. 3 του Συντάγματος και 139 του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία της δικαστικής αποφάσεως, η έλλειψη της οποίας ιδρύει τον από το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ του ιδίου κώδικα λόγο αναίρεσης, υπάρχει προκειμένου για καταδικαστική απόφαση όταν εκτίθενται σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν και συγκροτούν την αντικειμενική και υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος για το οποίο καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος, και αναφέρονται οι αποδείξεις που τα θεμελιώνουν και οι νομικοί συλλογισμοί με βάση τους οποίους υπήχθησαν τα περιστατικά που αποδείχθηκαν στην ουσιαστική ποινική διάταξη που εφαρμόστηκε. Για την ύπαρξη τέτοιας αιτιολογίας είναι παραδεκτή η αλληλοσυμπλήρωση του αιτιολογικού με το διατακτικό, που αποτελούν ενιαίο σύνολο. Ως προς τα αποδεικτικά μέσα που λήφθηκαν υπόψη από το δικαστήριο για την καταδικαστική του κρίση, για την πληρότητα της αιτιολογίας αρκεί ο κατ’ είδος προσδιορισμός τους, χωρίς να απαιτείται και αναλυτική παράθεσή τους και μνεία του τι προκύπτει από το καθένα χωριστά, πρέπει όμως να προκύπτει ότι το δικαστήριο τα έλαβε υπόψη και τα συνεκτίμησε όλα και όχι μόνο μερικά από αυτά. Μεταξύ των αποδεικτικών μέσων περιλαμβάνεται κατά το άρθρο 178 περ. γ’ του ΚΠοινΔ και η πραγματογνωμοσύνη, η οποία διατάσσεται κατά το άρθρο 183 του ίδιου κώδικα υπό προϋποθέσεις από τον ανακριτικό υπάλληλο, το δικαστικό συμβούλιο ή το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτηση των διαδίκων ή του εισαγγελέα. Ως ιδιαίτερο δε είδος αποδεικτικού μέσου, η πραγματογνωμοσύνη πρέπει να προκύπτει από την αιτιολογία της απόφασης ότι λήφθηκε και αυτή υπόψη, όπως αυτό συμβαίνει όχι μόνο όταν αυτή μνημονεύεται ειδικώς μεταξύ των αποδεικτικών μέσων, αλλά και όταν προκύπτει αναμφίβολα από τις παραδοχές της απόφασης ότι τα πορίσματα της πραγματογνωμοσύνης έγιναν δεκτά από το δικαστήριο και σε κάθε περίπτωση δεν είναι αντίθετα με αυτές. Επί εγκλήματος εξ αμελείας που συνίσταται σε παράλειψη πρέπει να προσδιορίζεται στην αιτιολογία της απόφασης και από πού πηγάζει η ιδιαίτερη υποχρέωση του υπαίτιου προς ενέργεια (αποτρεπτική του αποτελέσματος) και αν πρόκειται για επιτακτικό κανόνα δικαίου και ο κανόνας αυτός. Δεν αποτελούν όμως λόγους αναίρεσης η εσφαλμένη εκτίμηση των αποδείξεων και ειδικότερα η εσφαλμένη εκτίμηση εγγράφων, η εσφαλμένη αξιολόγηση των καταθέσεων των μαρτύρων, η παράλειψη αναφοράς και αξιολόγησης κάθε αποδεικτικού στοιχείου χωριστά και η παράλειψη της μεταξύ τους αξιολογικής συσχέτισης, καθόσον στις περιπτώσεις αυτές πλήττεται η αναιρετικά ανέλεγκτη κρίση του δικαστηρίου της ουσίας. Περαιτέρω κατά το άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ του ΚΠοινΔ λόγο αναίρεσης της απόφασης συνιστά και η εσφαλμένη ερμηνεία ή εφαρμογή ουσιαστικής ποινικής διάταξης. Εσφαλμένη ερμηνεία τέτοιας διάταξης υπάρχει όταν το δικαστήριο αποδίδει σ’ αυτή διαφορετική έννοια από εκείνη που πραγματικά έχει, ενώ εσφαλμένη εφαρμογή υφίσταται όταν το δικαστήριο δεν υπήγαγε ορθώς τα πραγματικά περιστατικά που δέχθηκε ότι αποδείχθηκαν στην εφαρμοσθείσα διάταξη αλλά και όταν η διάταξη αυτή παραβιάσθηκε εκ πλαγίου, για το λόγο ότι έχουν εμφιλοχωρήσει στο πόρισμα της απόφασης που περιλαμβάνεται στο συνδυασμό του διατακτικού προς το σκεπτικό και ανάγεται στα στοιχεία και την ταυτότητα του εγκλήματος, ασάφειες, αντιφάσεις ή λογικά κενά, με αποτέλεσμα να καθίσταται ανέφικτος ο έλεγχος από τον Άρειο Πάγο της ορθής ή μη εφαρμογής του νόμου, οπότε η απόφαση στερείται νόμιμης βάσης. Στην προκείμενη περίπτωση, με την προσβαλλόμενη 3406/2015 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης κηρύχθηκε, σε δεύτερο βαθμό, ο αναιρεσείων, μαιευτήρας γυναικολόγος ιατρός, ένοχος ανθρωποκτονίας από αμέλεια νεογνού και καταδικάσθηκε σε ποινή φυλάκισης δεκαοκτώ (18) μηνών, η οποία ανεστάλη επί τριετία, ενώ κρίθηκε αθώος για την πράξη της πρόκλησης σωματικής βλάβης από αμέλεια στην επίτοκο. Στο αιτιολογικό περί ενοχής του άνω δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, διαλαμβάνονται, κατά πιστή μεταφορά, τα ακόλουθα πραγματικά περιστατικά: "Στην προκειμένη υπόθεση από τις ανωμοτί καταθέσεις των πολιτικώς εναγόντων, τις ένορκες καταθέσεις των μαρτύρων κατηγορίας και υπεράσπισης, την από 6-5- 2010 πραγματογνωμοσύνη, που διενήργησε ο πραγματογνώμονας, Γ. Μ., μαιευτήρας - γυναικολόγος, την ανάγνωση των εγγράφων που αναφέρονται στα πρακτικά, καθώς και των εγγράφων που νομίμως προσκομίσθηκαν από τους διαδίκους και αναγνώσθηκαν στο ακροατήριο σε συνδυασμό με την απολογία του κατηγορουμένου, αποδείχθηκε και το Δικαστήριο πείσθηκε ότι ο κατηγορούμενος στα Γιαννιτσά, στις 15-7-2008, με την ιδιότητα του μαιευτήρα - γυναικολόγου, από έλλειψη της δέουσας επιμέλειας και σύνεσης που κάθε μέτρια συνετός, επιμελής και ευσυνείδητος ιατρός της αυτής ειδικότητας όφειλε κάτω από τις ίδιες περιστάσεις αλλά και που μπορούσε λόγω των προσωπικών του δυνατοτήτων, γνώσεων και ικανοτήτων να καταβάλει, δεν πρόβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που προκάλεσαν οι πράξεις του, παραβαίνοντας τους κοινώς αποδεκτούς και αναγνωρισμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης στον κλάδο της μαιευτικής - γυναικολογίας και το αντικειμενικά επιβαλλόμενο καθήκον επιμέλειας και ειδικότερα, με την παραπάνω ιδιότητά του, κατ’ εντολήν του, η επίτοκος Σ. Χ. του Β., που την παρακολουθούσε σε όλη τη διάρκεια της κύησης διανύοντας τη 40η εβδομάδα κύησης, εισήχθη την 15-7-2008 και ώρα 09:00, δύο ημέρες νωρίτερα από την πιθανή ημερομηνία τοκετού (17-7-2008), στην ιδιωτική μαιευτική - χειρουργική - γυναικολογική κλινική με την επωνυμία "...", που βρίσκεται στα Γιαννιτσά επί της οδού ... για τεχνητή πρόκληση φυσιολογικού τοκετού. Στη συνέχεια περί ώρα 10.00 τοποθετήθηκε σ’ αυτήν, πάντα κατόπιν εντολής του κατηγορούμενου, προσταγλαδίνη ενδοκολπικά και ετέθη υπό καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση (καρδιοτοκογραφήματα διενεργήθηκαν στις 09.25 με διάρκεια έως 09.45, στις 10.25 με διάρκεια έως τις 10.45, στις 12.29 με διάρκεια έως τις 12.49, στις 13.54 με διάρκεια έως τις 14.02, στις 15.13 με διάρκεια έως τις 15.23, στις 16.14 με διάρκεια έως τις 16.45, στις 18.01 με διάρκεια έως τις 18.11, και τέλος στις 18.17 με διάρκεια έως 19.44). Στις 17.30 η ανωτέρω επίτοκος υπέφερε από έντονες ωδίνες. Κατόπιν παρακλήσεώς της και με τη σύμφωνη γνώμη του κατηγορούμενου ετέθη περί ώρα 18:00’ από τον αναισθησιολόγο Γ. Σ., σε επισκληρίδιο αναλγησία και της παρασχέθηκε οξυτοκίνη κατόπιν εντολής του κατηγορούμενου, ο οποίος, καίτοι είχε ιδιαίτερη νομική υποχρέωση σε ενέργεια κατατείνουσα στην αποτροπή του επελθόντος αποτελέσματος του θανάτου, πηγάζουσα από το νόμο και δη από τον κώδικα της ιατρικής δεοντολογίας αλλά και από την εγγυητική θέση του ιατρού απέναντι στην ασφάλεια ζωής και της υγείας της επιτόκου και του κυοφορούμενου, που δημιουργήθηκε από την προηγούμενη παρακολούθησή της, καθ1 όλο το ανωτέρω χρονικό διάστημα δεν παρακολουθούσε διαρκώς ως όφειλε την εξέλιξη του τοκετού, από την έναρξη του οποίου είχαν ήδη περάσει 8 ώρες, δεν είχε διαρκή οπτική επαφή με τις ενδείξεις του καρδιοτοκογράφου, επιπρόσθετα δε, όταν στις 18.48 η καρδιοτοκογραφική καταγραφή παρουσίασε όψιμες επιβραδύνσεις που αποτελούν δυσμενές προγνωστικό στοιχείο που καταδεικνύει πλημμελή αιμάτωση και οξυγόνωση του εμβρύου, παρέλειψε, κατά παράβαση των κοινώς αναγνωρισμένων κανόνων της ιατρικής επιστήμης και δεοντολογίας, να υποβάλει άμεσα την επίτοκο σε καισαρική τομή, ή έστω να παρακολουθεί συνεχώς και επισταμένως την εξέλιξη της συχνότητας των καρδιακών παλμών του εμβρύου, να ελέγχει συχνά την οξεοβασική ισορροπία του εμβρύου και να προετοιμάζει τη με χειρουργικό τρόπο περάτωση του τοκετού (καισαρική τομή), όπως όφειλε και μπορούσε να πράξει, αλλά αντίθετα εξήλθε από την αίθουσα των τοκετών, χωρίς να προβεί σε καμία απολύτως ενέργεια, ακολούθως γύρω στις 19.30 και ενώ η επίτοκος βρισκόταν στην αίθουσα των τοκετών με παρόντα μόνο το σύζυγο της, να αισθανθεί ζάλη και τάση για εμετό, οπότε ο σύζυγος της ειδοποίησε την υπεύθυνη μαία, Π. Σ., η οποία με τη σειρά της, αφού διαπίστωσε βραδυκαρδία του εμβρύου, ειδοποίησε τον κατηγορούμενο, ο οποίος τηλεφωνικά της έδωσε οδηγίες (η ανωτέρω μαία γύρισε την επίτοκο στο πλάι, έκλεισε την ωδινοποίηση, σταματώντας τη χορήγηση οξυτοκίνης, άνοιξε τη ροή του Ringer και της εφάρμοσε μάσκα οξυγόνου), όταν δε ο κατηγορούμενος έφθασε στην αίθουσα των τοκετών, λόγω της παραπάνω αμελούς συμπεριφοράς του, αντιμετώπισε το φαινόμενο της έντονης βραδυκαρδίας του νεογνού, όταν αυτό πλέον είχε ενταθεί, σε σημείο επικίνδυνο για τη ζωή του, αφού η επίτοκος είχε ήδη αρχίσει να αιμορραγεί, το δε έμβρυο μετά από μία προσπάθεια απεμπέδωσης της προβάλλουσας μοίρας από τον κατηγορούμενο, παρουσίασε παρατεινόμενη βραδυκαρδία, ο δε τελευταίος αποφάσισε τη διενέργεια καισαρικής τομής μόλις στις 19.50. Αποτέλεσμα της ως άνω αμελούς συμπεριφοράς του κατηγορούμενου (μη συνειδητής αμέλειας) ήταν η ενδεδειγμένη ιατρικώς ενέργεια της καισαρικής τομής να διενεργηθεί με μεγάλη καθυστέρηση (ήτοι 1 ώρα και 17 λεπτά μετά την εμφάνιση των όψιμων επιβραδύνσεων), καθ’ όσον η καισαρική τομή ξεκίνησε στις 20.05, με συνέπεια το νεογνό να βγει από το σώμα της επιτόκου στις 20.10, ασφυκτικό, άσφυγμο, απνοϊκό, ωχροκύανο, να διασωληνωθεί, να διενεργηθεί επ` αυτού καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, να τοποθετηθεί ομφαλικός καθετήρας και να μεταφερθεί σε κωματώδη κατάσταση στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του "....................." Νοσοκομείου ...., όπου και απεβίωσε δύο ημέρες μετά από βαριά περιγεννητική ασφυξία, ήτοι συμπεριφορά που ως μόνη ενεργός αιτία επέφερε το θάνατο αυτού (του νεογνού). Πιο συγκεκριμένα, ο κατηγορούμενος παρακολουθούσε την πολιτικώς ενάγουσα, Σ. Χ., που ήταν έγκυος στο δεύτερο παιδί της, η οποία το έτος 2000 είχε γεννήσει με φυσιολογικό τοκετό ένα κορίτσι, ενώ προηγουμένως (τον Μάιο του 2007) είχε διαγνώσει σ’ αυτήν έναν ενδομήτριο πολύποδα τον οποίο και αφαίρεσε. Στις 14-7-2008 αυτός εξέτασε την κ. Χ., που βρισκόταν στην 40η εβδομάδα της κύησης, η οποία μέχρι τότε είχε εξελιχθεί φυσιολογικά και χωρίς κανένα πρόβλημα και ήδη υπήρχε ένα τελειόμηνο κύημα τεσσάρων κιλών, ο πλακούντας ήταν ώριμος και υπήρχε καλό καρδιοτοκογράφημα. Η πιθανή ημερομηνία γέννησης ήταν η 17-7- 2008 αλλά ο κατηγορούμενος της είπε να πάει την επόμενη ημέρα το πρωί (15-7-2008) στην ανωτέρω κλινική, προκειμένου να εισαχθεί για τεχνητή πρόκληση φυσιολογικού τοκετού. Έτσι λοιπόν η τελευταία πράγματι πήγε στις 15-7-2008 με το σύζυγο της στην κλινική το πρωί, με σκληρό τράχηλο, με άρρηκτο θυλάκιο και ένα εκατοστό διαστολή και περί ώρα 10.00 τοποθετήθηκε σ’ αυτήν από τη μαία, Π. Σ., κατόπιν εντολής του κατηγορουμένου, προσταγλαδίνη ενδοκολπικά και συγκεκριμένα 1/4 από το φαρμακευτικό σκεύασμα ...και ετέθη υπό καρδιοτοκογραφική παρακολούθηση. Στις 17.30 η εν λόγω επίτοκος, επειδή υπέφερε από έντονες ωδίνες, κατόπιν παρακλήσεώς της και με τη σύμφωνη γνώμη του κατηγορουμένου που την εξέτασε τότε και είδε ότι ο τράχηλος αυτής είχε τρία εκατοστά διαστολή, ετέθη περί ώρα 18.00 από τον αναισθησιολόγο Γ. Σ., σε επισκληρίδιο αναλγησία και της παρασχέθηκε οξυτοκίνη από τον ίδιο αναισθησιολόγο κατόπιν εντολής του κατηγορουμένου. Από ώρα όμως 18.48 παρουσιάστηκε αλλοίωση των εμβρυϊκών καρδιακών παλμών και ειδικότερα η καρδιοτοκογραφική καταγραφή παρουσίασε όψιμες επιβραδύνσεις που αποτελούν δυσμενές προγνωστικό στοιχείο που καταδεικνύει πλημμελή αιμάτωση και οξυγόνωση του εμβρύου και είναι ένδειξη για καισαρική τομή. Από δε ώρα 18.48 έως 19.34 ο καρδιοτοκογράφος κατέγραψε δεκαέξι (16) συνεχόμενες όψιμες επιβραδύνσεις, χωρίς διαφοροποίηση δηλαδή επιτάχυνση ή επιβράδυνση, και είκοσι (20) συσπάσεις μήτρας, το δε καρδιοτοκογράφημα αυτό χαρακτηρίζεται ως "παθολογικό". Στις 19.00 ο κατηγορούμενος είδε την επίτοκο, όταν δηλαδή υπήρχαν όψιμες επιβραδύνσεις και μετά από δέκα περίπου λεπτά (19.10) αποχώρησε από την αίθουσα, όπου βρισκόταν η τελευταία, ενώ στις 19.15 ο αναισθησιολόγος, Σ., χορήγησε δεύτερη δόση επισκληρίδιας αναλγησίας. Στις 19.30 η επίτοκος, που βρισκόταν στην αίθουσα των τοκετών με παρόντα μόνο το σύζυγο της, αισθάνθηκε δυσφορία, ζάλη και τάση για εμετό. Ο. σύζυγος της, Γ. Δ., ειδοποίησε την υπεύθυνη μαία, Π. Σ., η οποία, ως έμπειρη, διαπίστωσε βραδυκαρδία του εμβρύου και ειδοποίησε τον κατηγορούμενο, ο οποίος τηλεφωνικά της έδωσε οδηγίες, τις οποίες και αυτή εκτέλεσε, δηλαδή γύρισε την επίτοκο στο πλάι, έκλεισε την ωδινοποίηση, σταματώντας τη χορήγηση οξυτοκίνης, άνοιξε τη ροή του .... και της εφάρμοσε μάσκα οξυγόνου. Ειδικότερα, στις 19.32 οι εμβρυϊκοί παλμοί έπεσαν στους πενήντα (50), γεγονός που υποδηλώνει μια "προθανάτια κατάσταση" και ότι πρέπει ο γιατρός να ενεργήσει άμεσα καισαρική τομή. Ο κατηγορούμενος πήγε τότε στην επίτοκο, της άλλαξε θέση, την εξέτασε κολπικά, προσπάθησε να κάνει απεμπέδωση, είδε ότι δεν είχε μεγάλη διαστολή ο τράχηλος και περίμενε να γίνει ανάταξη των παλμών, όπως και ο ίδιος κατέθεσε στην απολογία του, παρόλο που το καρδιοτοκογράφημα τον ανησύχησε, αφού γνώριζε, ότι αυτό είναι δυσμενές προγνωστικό για την οξέωση του κυήματος. Ενώ δεν υπήρχε πλέον πεδίο για φυσιολογικό τοκετό, ο κατηγορούμενος άφησε να περάσει χαμένος και άλλος πολύτιμος χρόνος για τη ζωή και την υγεία του κυήματος και αποφάσισε καθυστερημένα τη διενέργεια καισαρικής τομής, η οποία ξεκίνησε στις 20.05 και στις 20.10 βγήκε από το σώμα της επιτόκου νεογνό, άρρεν, 4090 γραμμαρίων, ασφυκτικό, άσφυγμο, απνοϊκό, ωχροκύανο, το οποίο στη συνέχεια διασωληνώθηκε, διενεργήθηκε επ’ αυτού καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, τοποθετήθηκε ομφαλικός καθετήρας και μεταφέρθηκε σε κωματώδη κατάσταση στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του "...." Νοσοκομείου .... όπου και απεβίωσε δύο ημέρες μετά από "βαριά περιγεννητική ασφυξία", αποτέλεσμα που οφείλεται, όπως αναφέρεται παραπάνω, στην αμελή συμπεριφορά του κατηγορουμένου. Με βάση τα παραπάνω ο κατηγορούμενος τέλεσε την αποδιδόμενη σ’αυτόν με το κατηγορητήριο αξιόποινη πράξη της ανθρωποκτονίας από αμέλεια και πρέπει να κηρυχθεί ένοχος για την πράξη αυτή.". Σύμφωνα με αυτά που δέχθηκε το κατ’ έφεση δικάσαν Τριμελές Εφετείο (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης διέλαβε στην προσβαλλόμενη 3406/2015 απόφασή του την απαιτούμενη από τις παραπάνω διατάξεις του Συντάγματος και του ΚΠοινΔ ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία, αφού εκθέτει σε αυτή με σαφήνεια, πληρότητα και χωρίς αντιφάσεις ή λογικά κενά τα πραγματικά περιστατικά που προέκυψαν από την αποδεικτική διαδικασία, στα οποία στηρίχθηκε η κρίση του για τη συνδρομή των αντικειμενικών και υποκειμενικών στοιχείων του εγκλήματος για το οποίο καταδικάστηκε ο κατηγορούμενος, τις αποδείξεις οι οποίες το θεμελίωσαν και τις σκέψεις με τις οποίες υπήχθησαν τα περιστατικά που αποδείχθηκαν στις ουσιαστικές ποινικές διατάξεις των άρθρων 26, 28, 15 και 302 του ΠΚ, τις οποίες ορθά ερμήνευσε και εφάρμοσε, χωρίς να τις παραβιάσει ούτε ευθέως ούτε εκ πλαγίου και δεν στερείται νόμιμης βάσης. Όσον αφορά τις ειδικότερες αιτιάσεις του αναιρεσείοντος λεκτέα τα ακόλουθα: Οι αιτιάσεις που ενσωματώνονται στους πρώτο και τρίτο λόγους του δικογράφου των προσθέτων, για εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 302 ΠΚ και έλλειψη αιτιολογίας και νόμιμης βάσης αντίστοιχα, καθόσον το νεογνό υπέστη περιγεννητική ασφυξία εντός της κοιλίας της επιτόκου και ο εγκεφαλικός του θάνατος προκλήθηκε πριν εξέλθει της εγκύου, με συνέπεια να μη στοιχειοθετείται το αδίκημα, είναι αβάσιμες, διότι στηρίζονται επί ελλιπών και ατελών παραδοχών, οι οποίες παραβλέπουν την επίδραση της αμελούς συμπεριφοράς του αναιρεσείοντος στην πρόκληση του ζημιογόνου αποτελέσματος (θανάτου του νεογνού), ενώ δεν υπηρετούνται ούτε υποστηρίζονται από το πραγματικό υλικό της προσβαλλόμενης απόφασης, κατά το οποίο η επίτοκος είχε εισαχθεί στη μαιευτική - χειρουργική - γυναικολογική κλινική για τεχνητή πρόκληση φυσιολογικού τοκετού τις πρωινές ώρες της 15-7- 2008, της τοποθετήθηκε κατ’ εντολή του αναιρεσείοντος προσταγλαδίνη ενδοκολπικά και παρακολουθούνταν καρδιοτοκογραφικά, υποφέροντας δε από έντονες ωδίνες τέθηκε από τον αναιρεσείοντα στις 17.30 της ίδιας ημέρας σε επισκληρίδιο αναλγησία και της παρασχέθηκε οξυτοκίνη, πλην όμως ο τελευταίος, ενώ είχαν παρέλθει οκτώ ώρες από την έναρξη του τοκετού, δεν είχε διαρκή επαφή, ως όφειλε, με τις ενδείξεις του καρδιοτοκογράφου και επιπλέον, όταν στις 18.48 η καρδιοτοκογραφική καταγραφή παρουσίασε όψιμες επιβραδύνσεις, που αποτελούν δυσμενές προγνωστικό στοιχείο για την αιμάτωση και οξυγόνωση του εμβρύου, παρέλειψε να υποβάλει άμεσα την επίτοκο σε καισαρική τομή, καθώς και να πράξει το ελάχιστο, που ήταν η συνεχής και επισταμένη παρακολούθηση της συχνότητας των καρδιακών παλμών και ο συχνός έλεγχος της οξεοβασικής ισορροπίας του εμβρύου προετοιμάζοντας ταυτόχρονα τη χειρουργική περάτωση του τοκετού.
Ουδεμία αντίφαση προκαλείται στις παραπάνω παραδοχές από την παρουσία του αναιρεσείοντος στις 19.00 - 19.10 στο χώρο όπου βρισκόταν η επίτοκος, τη χορήγηση της δεύτερης δόσης επισκληρίδιας αναλγησίας στις 19.15 από τον αναισθησιολόγο, καθώς και την παροχή βοήθειας προς την αισθανθείσα εμετική τάση επίτοκο με εκτέλεση τηλεφωνικών οδηγιών του αναιρεσείοντος προς τη μαία που την παρακολουθούσε. Τούτο διότι ήδη από τις 18.48 εκδηλώθηκε το δυσμενές προγνωστικό στοιχείο που επέβαλε άμεση χειρουργική επέμβαση, όταν δε στις 19.50 αποφάσισε ο αναιρεσείων τη διενέργεια της καισαρικής τομής, το φαινόμενο της έντονης βραδυκαρδίας είχε ενταθεί σε σημείο επικίνδυνο για τη ζωή του νεογνού με αποτέλεσμα η εν λόγω, εξαιτίας της αμελούς συμπεριφοράς του αναιρεσείοντος, καθυστερημένη, πλέον στις 20.05, εκτελεσθείσα ενέργεια (μία ώρα και 17 λεπτά μετά την εμφάνιση των όψιμων επιβραδύνσεων) να έχει ως συνέπεια την έξοδο του νεογνού από το σώμα της επιτόκου στην άσχημη κατάσταση που περιγράφεται στην προσβαλλόμενη απόφαση και να καταλήξει αυτό, δύο ημέρες μετά, από βαριά περιγεννητική ασφυξία στη Μονάδα Εντατικής Νοσηλείας Νεογνών του ... Νοσοκομείου ............... . Από το σύνολο των παραδοχών της προσβαλλομένης συνάγεται αναντιρρήτως και αναντιλέκτως ότι η μόνη ενεργός αιτία από την οποία προήλθε ο θάνατος του νεογνού υπήρξε η συμπεριφορά του αναιρεσείοντος, η οποία εκδηλώθηκε ενώ είχε τεθεί σε κίνηση η φυσική αλληλουχία φάσεων, η οποία, κατά τα διδάγματα της μαιευτικής επιστήμης, οδηγούσε αδιαλείπτως στην ολοκλήρωση της γέννησης του εν λόγω νεογνού. Η διαδικασία του τοκετού είχε αρχίσει και η ύπαρξη ανθρώπου ήταν αντικειμενικά διαπιστώσιμη. Η ύπαρξη της ανθρώπινης ζωής δεν αναιρείται από το γεγονός ότι το νεογνό τελικά δεν επέζησε. Περαιτέρω ο αναιρεσείων ζητεί την αναίρεση της προσβαλλόμενης απόφασης, κατ’ άρθρο 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ ΚΠοινΔ, προβάλλοντας στο δεύτερο λόγο του δικογράφου των προσθέτων την αιτίαση ότι το δικαστήριο της ουσίας για τη στήριξη της καταδικαστικής του κρίσης παρέλειψε να μνημονεύσει τόσο στην αρχή της αιτιολογίας της προσβαλλόμενης απόφασης όσο και στη συνέχεια κατά την παράθεση των σκέψεων και των πραγματικών περιστατικών ότι έλαβε υπόψη του, πέραν των λοιπών αποδεικτικών μέσων, την από 28-7-2008 ιατροδικαστική έκθεση του ιατροδικαστή Σ. Ν., καθώς και την από 20-10-2010 έκθεση πραγματογνωμοσύνης της παιδιάτρου - νεογνολόγου Σ. Σ., τις οποίες ανέγνωσε στο ακροατήριο και αποτελούν ιδιαίτερο αποδεικτικό μέσο στην ποινική διαδικασία, με συνέπεια από τη μη αναφορά και αξιολόγηση των πορισμάτων των εν λόγω αποδεικτικών μέσων να προκαλείται ασάφεια για το αν αυτά συνεκτιμήθηκαν και συναξιολογήθηκαν από την προσβαλλόμενη απόφαση και να στερείται αυτή της αναγκαίας ειδικής και εμπεριστατωμένης αιτιολογίας ως προς την έκθεση των αποδεικτικών μέσων από τα οποία έκρινε όπως προαναφέρθηκε. Από την επισκόπηση των παραπάνω, ιατροδικαστικής έκθεσης και έκθεσης πραγματογνωμοσύνης, προκειμένου να αποφανθεί το παρόν δικαστήριο για το παραδεκτό και τη βασιμότητα του προβαλλόμενου λόγου αναίρεσης προκύπτει ότι η μεν ιατροδικαστική έκθεση αποτελεί έκθεση νεκροψίας και νεκροτομής του νεογνού, όπου ο θάνατος του αποδίδεται σε "βαρειά περιγεννητική ασφυξία" και συνεπώς αυτή, ανεξάρτητα από το χαρακτήρα της ως πραγματογνωμοσύνης, κατέληξε σε συμπέρασμα, το οποίο, όπως διαπιστώνεται από τις παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης, υιοθετήθηκε πλήρως από αυτήν και ουδεμία ασάφεια προκαλείται περί του αν συνεκτιμήθηκε και συναξιολογήθηκε, η δε δεύτερη που τιτλοφορείται ως έκθεση πραγματογνωμοσύνης ουδέν πόρισμα διαλαμβάνει στο περιεχόμενο της, αφού η διορισθείσα ως πραγματογνώμονας Σ.Σ. αποφαίνεται ότι ως νεογνολόγος αδυνατεί να αξιολογήσει τη βαρύτητα και κλινική σημασία των αλλοιώσεων άλλως όψιμων επιβραδύνσεων στην περιγεννητική ασφυξία και για την απάντηση του ερωτήματος παρέπεμψε σε ειδικό μαιευτήρα γυναικολόγο.
Συνεπώς, σε κάθε περίπτωση, το πόρισμα και αυτής της έκθεσης πραγματογνωμοσύνης δεν είναι αντίθετο προς τις παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης. Σημειωτέον ότι στον ανωτέρω δεύτερο κατά σειρά λόγο του δικογράφου των προσθέτων ο αναιρεσείων δεν αναφέρει ότι τα πορίσματα των επίμαχων εκθέσεων πραγματογνωμοσύνης αφίστανται ή συγκρούονται προς τις πραγματικές παραδοχές της προσβαλλόμενης απόφασης. Επομένως οι πρώτος, δεύτερος και τρίτος λόγοι του δικογράφου των προσθέτων, με τους οποίους ο αναιρεσείων ζητεί την αναίρεση της προσβαλλόμενης απόφασης για α) εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή της ουσιαστικής ποινικής διάταξης του άρθρου 302 ΠΚ (ΚΠοινΔ 510 παρ. 1 στοιχ. Ε’ ), β) έλλειψη αιτιολογίας ως προς την έκθεση των αποδεικτικών μέσων (ΚΠοινΔ 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ ) και γ) έλλειψη αιτιολογίας και έλλειψη νόμιμης βάσης (ΚΠοινΔ 510 παρ. 1 στοιχ. Δ’ και Ε’ ) είναι αβάσιμοι. Μετά ταύτα, αφού δεν υπάρχει άλλος λόγος αναίρεσης για έρευνα, πρέπει η κρινόμενη αίτηση αναίρεσης στο σύνολο της και οι πρόσθετοι λόγοι να απορριφθούν και να καταδικασθεί ο αναιρεσείων στα δικαστικά έξοδα (άρθρο 583 παρ. 1 ΚΠοινΔ), καθώς και στη δικαστική δαπάνη των παραστάντων πολιτικώς εναγόντων (άρθρα 176 και 183 ΚΠολΔ).
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ -
Απορρίπτει την από 8-1-2016 (αριθμ. πρωτ. .../11-1-2016) αίτηση και τους από 24-3-2016 πρόσθετους λόγους του Δ. Μ. του Α. για αναίρεση της 3406/2015 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης.
Και
Καταδικάζει τον αναιρεσείοντα στα δικαστικά έξοδα από διακόσια πενήντα (250) ευρώ, καθώς και στη δικαστική δαπάνη των παραστάντων πολιτικώς εναγόντων Σ.Χ. και Γ.Δ. από πεντακόσια (500) ευρώ.
Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 19 Απριλίου 2016.
Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 17 Μαΐου 2016.
Η ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ
Ρ.Κ.
Πηγή: Άρειος Πάγος