Δελτίο Τύπου

Η θέση της ΠΕΘ για τη νέα ρύθμιση από το ΥΠΑΙΘ

του ζητήματος  της απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών

Η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων χαιρετίζει την έκδοση της υπ. αριθμ. 12773/Δ2/23-01-2015 εγκυκλίου του ΥΠΑΙΘ με την οποία ορίζονται οι προϋποθέσεις και ο τρόπος χορήγησης απαλλαγής από το μάθημα των Θρησκευτικών σε μαθητές που είναι αλλόθρησκοι, ετερόδοξοι ή άθρησκοι.

Η παραπάνω εγκύκλιος ενσωματώνει ορθά την τελεσίδικη Απόφαση 115/2012 του Διοικητικού Εφετείου Χανίων, η οποία αποτέλεσε τη βάση επί της οποίας η ΠΕΘ ζητούσε εναγωνίως την οριστική επίλυση του ζητήματος των απαλλαγών με αλλεπάλληλες επισκέψεις του ΔΣ  στην πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΙΘ, κ.κ. Αρβανιτόπουλο, Κεδίκογλου, Γκιουλέκα, Κουκοδήμο, Δερμεντζόπουλο, καθώς και σε ανώτερα διοικητικά στελέχη του ΥΠΑΙΘ αλλά και με την κατάθεση έγγραφων αιτημάτων και Υπομνημάτων στο ΥΠΑΙΘ, όπως για παράδειγμα τα υπ΄ αριθμ. 173/18-11-2014, 144/8-9-2014, 124/22-7-2014 έγγραφα του ΔΣ της ΠΕΘ. Η απερχόμενη ηγεσία του ΥΠΑΙΘ έδωσε την οριστική λύση στο ζήτημα των απαλλαγών με σεβασμό στα δικαιώματα όλων των μαθητών.

Όσοι ελάχιστοι διαμαρτύρονται για την νέα αυτή εγκύκλιο του Υπουργείου προφανώς αντιτίθενται στο αυτονόητο και γι΄ αυτό εκτίθενται.

Εκτεθειμένοι στα μάτια των Θεολόγων είναι ακόμη, τόσο εκείνοι που  συνέβαλαν στην συγγραφή ή στην αποστολή άστοχων εγκυκλίων για το θέμα αυτό, βάζοντας σε περιπέτειες γονείς, μαθητές και συναδέλφους όσο και οι όψιμοι δήθεν υπερασπιστές του Μαθήματος, το οποίο ωστόσο με ποικίλες και μεθοδευμένες ενέργειές τους επιχειρούν τον τελευταίο καιρό να αποδομήσουν, πολεμώντας μανιωδώς την ορθόδοξη χριστιανική του φυσιογνωμία και προσφορά.

Το ΔΣ της ΠΕΘ εκφράζει θερμές ευχαριστίες προς όλους εκείνους τους αφανείς ήρωες που εργάσθηκαν άοκνα υπερνικώντας κάθε είδους εμπόδια και δυσκολίες, για την έκδοση αυτής της εγκυκλίου και επιφυλάσσεται να τους τιμήσει «ἐν εὐθέτῳ χρόνῳ».

Ιδιαιτέρως ευχαριστεί και συγχαίρει την ομάδα των συναδέλφων Θεολόγων των Χανίων, οι οποίοι εκ των πραγμάτων αναγκάστηκαν να πρωτοστατήσουν σε έναν τιτάνιο δικαστικό αγώνα για την επίλυση του ζητήματος των απαλλαγών και την κατοχύρωση της υποχρεωτικότητας του χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών,  στον οποίο και τελικά δικαιώθηκαν με την έκδοση της ανωτέρω τελεσίδικης δικαστικής απόφασης.

Το ΔΣ της ΠΕΘ

Δείτε το δελτίο τύπου της Π.Ε.Θ.

Δείτε και Νέα εγκύκλιος για τις απαλλαγές από τα Θρησκευτικά

Ο Μακαριώτατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών καί Πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερώνυμος καί τά Μέλη της Δ.Ι.Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος αναγνωρίζοντας τον σπουδαίο ρόλο που διαδραματίζουν οι εκπαιδευτικοί στην διαπαιδαγώγηση των μαθητών καθώς καί τήν σπουδαία ευκαιρία των μαθητών να λάβουν γνώσεις καί αγωγή μέσα από τα εκπαιδευτικά έδρανα που θα καθορίσουν την πορεία της ζωής τους, με την ευκαιρία της Εορτής των Τριών Ιεραρχών απευθύνουν μηνύματα αγάπης καί ευχών με την προσδοκία η ζωή καί το έργο των Αγίων Τριών Ιεραρχών να εμπνέουν πάντοτε την πρόοδό τους.

Ἐκ Συνοδικῆς Ἀποφάσεως, ληφθείσης ἐν τῇ Συνεδρίᾳ τῆς Διαρκοῦς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς 14ης μηνός Ἰανουαρίου ἐ.ἔ., καί κατόπιν τοῦ ὑπ' ἀριθμ. πρωτ. 1/7.1.2015 ἐγγράφου τῆς Εἰδικῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Πολιτιστικῆς Ταυτότητος, δι' οὗ ὑποβάλλεται πρότασις διά τήν ἀνάγνωσιν κειμένου Αὐτῆς ἀπευθυνομένου: α. πρός τούς Ἐκπαιδευτικούς ὅλων τῶν βαθμίδων ἐκπαιδεύσεως καί β. πρός τούς μαθητάς καί τάς μαθητρίας ὅλων τῶν Ἑλληνικῶν Σχολείων, τῶν ὑπαγομένων εἰς τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος, κατά τήν προσεχῆ Ἑορτήν τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν (30.1.2015), γνωρίζομεν ὑμῖν, ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος, ἐν τῇ ῥηθείσῃ Συνεδρίᾳ Αὐτῆς, ἀπεφάσισεν ὅπως ἐγκρίνῃ καί ἐπευλογήσῃ τήν ἀνωτέρω πρότασιν, ἀποστείλῃ δέ δι’ Ἐγκυκλίου Σημειώματος Αὐτῆς τά σχετικά κείμενα, ἵνα μερίμνῃ τῶν ἑκασταχοῦ Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτῶν σταλοῦν καί ἀναγνωσθοῦν τό πρῶτον ὑπό τῶν Ἐκπαιδευτικῶν καί τό δεύτερον εἰς τά Σχολεῖα κατά τήν ἡμέραν τῆς Ἑορτῆς.

Πρός τούς Μαθητές καί τίς Μαθήτριες ὅλων τῶν ἑλληνικῶν Σχολείων

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Στήν Ἑορτή τῶν Τριῶν Ἁγίων Ἱεραρχῶν τιμοῦμε τούς ἐξαίρετους πνευματικούς Ὁδηγούς, οἱ ὁποῖοι προπορεύονται στήν ἐξερεύνηση καί στήν κατανόηση τῶν πραγμάτων τῆς ζωῆς, μέ ἐφόδια τήν σοφία καί τήν ἁγιότητα.

Οἱ Τρεῖς Ἅγιοι Ἱεράρχες, ὁ Βασίλειος ὁ Μέγας, ὁ Γρηγόριος ὁ Θεολόγος καί ὁ Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, παραμένουν λαμπρά οἰκουμενικά παραδείγματα εὐσεβῶν Ἐπιστημόνων καί ὑπευθύνων Πνευματικῶν Πατέρων, ἐκπροσωπώντας ὡς μέγιστοι Φωστῆρες τό πάθος, τό δέος, τήν ἔρευνα, τήν μεθοδικότητα καί τήν χαρά τῆς μελέτης, στοιχεῖα τά ὁποῖα συνθέτουν τίς προϋποθέσεις τοῦ φωτισμοῦ καί τῆς ἀναστάσεως τῆς ψυχῆς.

Οἱ Τρεῖς Ἱεράρχες, μέ τό κατόρθωμα τῆς ἀρετῆς τῆς ζωῆς τους, εἶναι οἱ Δάσκαλοι πού ἐμπνέουν συμπεριφορές ἀντίστοιχες γιά τήν ἔρευνα καί τήν γνώση, ὥστε μέ πλουσιώτερο ἐσωτερικό κόσμο, νά διεκδικήσετε καί μαζί μέ ἐσᾶς ὅλοι μας, ἀνώτερα νοήματα καί ἀκλόνητες συνθῆκες ὑπάρξεως στήν ζωή, διότι κοινός στηριγμός εἶναι ἡ Ἀλήθεια.

Οἱ τιμώμενοι σήμερα Τρεῖς Ἱεράρχες, στήν κοινή μας συνείδηση, εἶναι οἱ κατ’ ἐξοχήν Προστάτες τῆς Παιδείας καί τῆς Ἐπιστήμης, οἱ ὁποῖοι ἀνέδειξαν τήν πολιτισμική ἀξία τῆς φιλοσοφικῆς γνώσης καί τῆς ἀποκεκαλυμμένης Εὐαγγελικῆς Ἀλήθειας, διότι ὡς δημιουργικοί Παιδαγωγοί μετέβαλαν τίς συνθῆκες πού κλήθηκαν νά ἀντιμετωπίσουν καί μέ τήν ζωήν τους νοηματοδότησαν τό ἐπίπεδο τοῦ νοήματος τῆς Παιδείας.

«Εἶναι ὡραῖος ὁ νοῦς, ὁ γεμάτος ἀπό γνώση, διότι γνώση εἶναι συμπυκνωμένης σοφίας, σκέψεις πολλῶν», οἱ ὁποῖες σέ ὁδηγοῦν στήν Ἀλήθεια ὄχι διότι ἔμαθες πολλά, ἀλλά διότι ἀναγεννήθηκες, ἀπέκτησες ἐσωτερικές βεβαιότητες, ἀγάπησες τήν Ἐλευθερία καί ἔζησες τήν Ἀλήθεια.

Ἀγαπητά μας παιδιά,

Ἡ Ἐκκλησία μας, ὀρθόδοξα καί ὀρθόπρακτα, τιμᾶ, μελετᾶ, σέβεται, ἐμπνέεται καί προβάλλει τήν κρυστάλλινη χριστιανική πίστη, τήν ἠθική ἀρετή καί τήν ἐπιστημονική καταξίωση τῶν Τριῶν Ἁγίων Ἱεραρχῶν καί εὐχόμαστε ὡς ὑπεύθυνοι πνευματικοί σας Πατέρες, νά ἀκολουθήσετε τά βήματά Τους, ὥστε ὡς γνήσιοι φορεῖς τοῦ Πνεύματος τῆς ἐλεύθερης ἀναζητήσεως τῆς Ἀλήθειας νά γίνετε καί σεῖς, ἡ ἐλπίδα τοῦ Γένους μας, μακριά ἀπό μονομέρειες, συνθέτοντας ἀντιθέσεις, κατά τό παράδειγμά Τους, μέ τό φῶς τοῦ Χριστοῦ, φῶς γιά ὅλη τήν Οἰκουμένη.

Πρός τούς Ἐκπαιδευτικούς ὅλων τῶν βαθμίδων

Ἀγαπητοί μας Ἐκπαιδευτικοί,

Ἡ ἑορτή τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου, Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καί Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου εἶναι ἑορτή τῆς Ἑλληνορθοδόξου Παιδείας. Εἶναι εὐκαιρία γιά ὅλους νά ἀναλογισθοῦμε τίς εὐθύνες μας ἀπέναντι στούς νέους καί στίς νέες μας.

Εἶναι καλή ἀφορμή γιά νά προβληματισθοῦμε ποιό πρέπει νά εἶναι τό περιεχόμενο τῆς Παιδείας, ὥστε νά μορφώνουμε Ἀνθρώπους, νά δια-μορφώνουμε χαρακτῆρες, νά προσφέρουμε στήν κοινωνία πρόσωπα καί ὄχι ἄτομα, συνειδητούς πολίτες καί ὄχι ἐγωπαθεῖς καί ὑλιστές καταναλωτές.

Οἱ Τρεῖς Μέγιστοι Φωστῆρες τῆς Τρισηλίου Θεότητος ἀσχολήθηκαν συστηματικά μέ τά θέματα τῆς μορφώσεως καί τῆς παιδαγωγίας τῶν νέων.

Ὁ Μέγας Βασίλειος στό κείμενό του «Πρός τούς Νέους, ὅπως ἄν ἐξ Ἑλληνικῶν ὠφελοῖντο λόγων», προτείνει στούς Χριστιανούς νά διδάσκονται ὅ,τι ἀγαθό ὑπάρχει στά ἀρχαιοελληνικά κείμενα, ἀλλά νά ἀποφεύγουν τίς θρησκευτικές δοξασίες πού περιλαμβάνονται σ’ αὐτά.

Ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Καισαρείας μέ τό τεράστιο φιλανθρωπικό ἔργο δείχνει σεβασμό πρός τήν κλασική παιδεία, τῆς ὁποίας ἦταν μέτοχος, ἀλλά παραλλήλως καλεῖ τούς νέους νά εἶναι ἐπιλεκτικοί καί νά ἀπορρίπτουν ὁτιδήποτε τούς ἀπομακρύνει ἀπό τήν ἀρετή.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος στόν Ἐπιτάφιο πρός τόν Μέγα Βασίλειο, πνευματικό ἀδελφό του, ἐκφράζει τήν ἀγάπη του καί τήν ἐκτίμησή του πρός τήν «θύραθεν παιδεία», δηλαδή πρός τήν κλασική γραμματεία τῶν προγόνων μας καί τονίζει: «Νομίζω ὅτι ἔχει γίνει παραδεκτό ἀπ’ ὅλους τούς συνετούς ἀνθρώπους ὅτι ἡ παιδεία εἶναι τό πρῶτο ἀπό τά ἀγαθά πού ἔχουμε. Καί ὄχι μόνον ἡ Χριστιανική, πού εἶναι ἡ ἐκλεκτότερη καί ἐπιδιώκει τή σωτηρία καί τό κάλλος τῶν θείων πραγμάτων, τά ὁποῖα μόνον μέ τόν νοῦ συλλαμβάνονται. ... Ἀλλά καί ἡ ἐξωχριστιανική παιδεία. ... Ἀπό αὐτά πού μᾶς προσφέρει ἡ ἐξωχριστιανική παιδεία παραδεχθήκαμε ὅ,τι εἶναι χρήσιμο στήν ἔρευνα καί στίς θεωρητικές ἀναζητήσεις, ἐνῶ ἀποκρούσαμε κάθε τί πού ὁδηγεῖ στήν εἰδωλολατρία, στήν πλάνη καί στό βάθος τῆς καταστροφῆς. Μάλιστα, ἀπό τήν ἐξωχριστιανική παιδεία ἔχουμε ὠφεληθεῖ στήν εὐσέβεια καί στή λατρεία τοῦ Θεοῦ, γιατί γνωρίσαμε καλά τό ἀνώτερο ἀπό τό χειρότερο καί ἔχουμε κάνει δύναμη τῆς διδασκαλίας μας τίς ἀδυναμίες ἐκείνης». (1)

Ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος θεωρεῖται σήμερα ἀπό κορυφαίους καθηγητές Παιδαγωγικῆς ἑλληνικῶν, εὐρωπαϊκῶν καί ἀμερικανικῶν πανεπιστημίων ὡς σπουδαῖος παιδαγωγός καί θεμελιωτής τῆς σύγχρονης παιδαγωγικῆς.

Δίδασκε ὅτι ὁ χαρακτήρας τοῦ παιδιοῦ διαπλάθεται κατά τήν πολύ τρυφερή ἡλικία καί ἀπό τότε πρέπει νά διδάσκουμε σέ κάθε πλάσμα νά σέβεται τόν Θεό καί τούς συνανθρώπους του.

Τά διδάγματα τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν εἶναι ἀπαραίτητα ἰδιαιτέρως σέ περίοδο οἰκονομικῆς καί πνευματικῆς κρίσης.

Σήμερα οἱ νέοι μας εἶναι πιό εὔκολο νά παρασυρθοῦν ἀπό φανατισμούς καί ὁλοκληρωτισμούς, ἀπό ἀπάνθρωπες, ἀντικοινωνικές καί ἀντιδημοκρατικές συμπεριφορές.

Πολλά παιδιά γίνονται θύματα τῶν ναρκωτικῶν τοῦ σώματος καί τῆς ψυχῆς. Ἄλλα χάνουν κάθε ἐλπίδα, κάθε ἐνδιαφέρον γιά τή ζωή.

Καί ἄλλα μετατρέπονται σέ κυνικούς καί ἐγωπαθεῖς κυνηγούς τῆς ὕλης, χωρίς ἀρχές, χωρίς ἀξίες, χωρίς πρότυπα.

Ἄς δώσουμε στούς νέους μας Χριστό καί Ἑλλάδα. Ἄς τούς προσφέρουμε τήν οὐσιαστική ἑλληνορθόδοξη παιδεία, ἡ ὁποία δέν παραβλέπει τήν ἀνάγκη γιά ἐπαγγελματική καταξίωση οὔτε ἀπορρίπτει τίς θετικές ἐπιστῆμες.

Ἄς ἐνισχύσουμε στά σχολεῖα μας τά Ὀρθόδοξα Θρησκευτικά, τήν Ἑνιαία Ἑλληνική Γλῶσσα καί εὐρύτερα τίς Ἀνθρωπιστικές Ἐπιστῆμες.

Ἄς ἀγωνισθοῦμε νά διαμορφώσουμε Ἀνθρώπους μέ προσανατολισμό πρός τόν Θεάνθρωπο.

Πηγή: Θρησκευτικά

Δεν φορεί μόνο σάρκα ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός, αλλά και περιτέμνεται σύμφωνα με τον Μωσαϊκό νόμο, για να μην έχη πρόφασι η απιστία των Ιουδαίων. Γιατί έρχεται προς τον νόμο για χάρι του ίδιου του νόμου, για να ελευθερώση τους μαθητές του μέσω της πίστεως που βασιζόταν στον νόμο.
Και παίρνει σάρκα και περιτέμνεται κι αυτός μαζί με τους Ιουδαίους. Πήρε το ίδιο με αυτούς σώμα, πήρε και την ίδια περιτομή. Έκανε α­ναντίρρητη την συγγένειά Του με αυτούς, ώστε να μη τον αρνη­θούν, Αυτόν, ο οποίος ήταν ο Χριστός που έρχεται από την γενιά του Δαυίδ, και που αυτοί προσδοκούσαν.
Έδειξε το γνώρισμα της συγγενείας Του με αυτούς. Γιατί, αν ακόμη και μετά την περιτομή Του έλεγαν «δεν ξέρουμε από πού είναι»[1], εάν δεν είχε περιτμηθή κατά σάρκα, η άρνησίς τους θα είχε κάποια εύλογη πρόφασι.

«Όταν συμπληρώθηκαν οι οκτώ ημέρες»: Γιατί ο νόμος ορίζει την ογδόη ημέρα να γίνεται η περιτομή, και όταν φθάση η ογδόη, έρχεται μέσα ο γιατρός και πιάνει το μαχαιράκι και κάνει τα της τέχνης του. Δεν ισχύει δε τότε η αργία του Σαββάτου λόγω της περιτομής.

Ας ρωτήσουμε λοιπόν τους Ιουδαίους: Ανάπαυσις το Σάββατο· τέλεια αργία αυτή την ημέρα... Για ποια λοιπόν αιτία η ογδόη εκτοπίζει την εβδόμη; Γιατί η ο­γδόη γίνεται ανώτερη από την εβδόμη; Όμως οι Ιουδαίοι δεν γνωρίζουν τα των Ιουδαίων.
Ενώ η Εκκλησία του Χριστού και τον Χριστό γνωρίζει και τις Ιου­δαϊκές διδασκαλίες. Περιτέμνεται λοιπόν το παιδί την ογδόη ημέρα, επειδή κατά την ογδόη η Ανάστασις, δηλαδή η Κυριακή, έμελλε να αποβή η περιτομή[2] όλου του κόσμου.
Γιατί άλλωστε δεν διέταξε ο Μωυσής να γίνεται η περιτομή την έκτη ημέρα; Γιατί όχι την εννάτη ή την δεκάτη; Είναι λοιπόν προφανής η σημασία της ο­γδόης ημέρας, κατά την οποία γίνεται η Ανάστασις του Κυρίου. Όποιος λοιπόν δεν πιστεύει στην Ανάστασι είναι απερίτμητος στην καρδιά, αφού με την απιστία του αποξενώνεται από τον Θεό. Ενώ η περιτομή της πίστεως είναι αληθινή γνώσις και αίσθησις.
Γι' αυτό, αγαπητέ μου, η περιτομή δίδεται θεωρητικά στους πι­στούς υπό την έννοια του αγίου βαπτίσματος. Το δε άγιο βάπτισμα είναι τύπος της Αναστάσεως του Χριστού. Να περάσης λοιπόν από την σάρκα στο πνεύμα και από τα σωματικά στο μεγαλείο του πνεύματος και θα βρης εκεί μεν περιτομή σαρκική, εδώ δε περιτομή πνευματική και κάθαρσι από τις αμαρτίες.
Ογδόη ημέρα είναι η περιτομή· η δε ογδόη ημέρα είναι και η ανάστασις· της δε αναστάσεως τύπος είναι το βάπτισμα. Δέστε πώς από τα μικρά προοδεύουμε στα μεγαλύτερα, από τα σω­ματικά στα πνευματικώτερα. Να έλθουν λοιπόν οι Ιουδαίοι κι αυτοί και να προοδεύσουν. Γιατί πρέπει να προοδεύσουν από τα σαρκικά και να μην αρκεστούν σ' αυτά.

Λοιπόν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος δεν ήλθε να καταλύση τον νόμο, αλλά να τον εκπληρώση, περιετμήθη κι αυτός μαζί με τους Ιουδαίους. Λέγει λοιπόν ο Ευαγγελιστής: «Συμπληρώθηκαν οκτώ ημέρες για την περιτομή του και του δόθηκε το όνομα Ιησούς, όπως ωνομάστηκε από τον άγγελο προτού να συλληφθή στην κοιλιά της μητέρας του».
Εμείς δηλαδή παίρνουμε το όνομα μετά την γέννησί μας, ενώ ο Ιησούς παίρνει το όνομά του προτού να γεννηθή. Γιατί υπήρχε και προτού να συλληφθή. Ωνομάστηκε δε Ιησούς, επειδή το έργο του ήταν έργο Σωτήρος.

«Και όταν συμπληρώθηκαν, λέει, οι ημέρες του καθαρισμού τους σύμφωνα με τον νόμο του Μωυσέως». Τίνος καθαρισμού; Της Μαρίας και του Ιωσήφ. Διέταζε δηλαδή ο νόμος, η γυναίκα που μόλις είχε γεννήσει να καθαρίζεται και να φυλάγη τις ημέρες και να μην βγαίνη εξω.

«Όταν λοιπόν συμπληρώθηκαν οι ημέρες του καθαρισμού σύμφωνα με τον νό­μο του Μωυσέως» — καίτοι δεν υφίστατο τέτοια ανάγκη για την Παρθένο, αλλ' όμως εκπληρωνόταν ετσι ο νόμος — «τον ανέβασαν στα Ιεροσόλυμα, για να τον προσφέρουν στον Κύριο, όπως έχει γραφή στον νόμο του Κυρίου».
Όπου ο λόγος είναι για σωματικό καθαρισμό, λέει «σύμφωνα με τον νόμο του Μωυσέως»· όπου για προσφορά του Αγίου, «όπως έχει γραφτή, λέει, στον νόμο του Κυρίου». Όχι ότι ο νόμος του Μωυσέως δεν ήταν νόμος του Κυρίου· διότι, όσα λέει ένας προφή­της κινούμενος από το Άγιο Πνεύμα, δεν τα λέει μόνος, αλλά ο Κύριος του τα υπαγορεύει. Επειδή όμως και ο καθαρισμός είχε χαρακτήρα σωματικό, γι’ αυτό λέει «νόμο του Μωυσέως». Όταν όμως προσφερόταν το πρωτότοκο, λέει «κατά τον νόμο του Κυρίου» τιμώντας έτσι το νεογέννητο.

«Όπως είναι γραμμένο στον νόμο του Κυρίου: κάθε αρσενικό που διανοίγει μήτρα να ονομασθή άγιο και αφιερωμένο στον Κύριο». Αυτή λοιπόν η φράσις και η διάταξις ολόκληρη και η αφορμή της διατάξεως βάλθηκε γι' αυτόν που επρόκειτο να διανοίξη μήτρα.
Γιατί όλα τα πρωτότοκα των ζώων και των ανθρώπων ουδέ­ποτε διήνοιξαν μήτρα, αλλά ήταν απλώς και μόνο πρωτότοκα. Εκείνος όμως που γεννήθηκε από μητέρα παρθένο, αυτός μόνο διήνοιξε μήτρα. Κάνε μου λοιπόν την χάρι και πρόσεξε ότι η διατύπωσις όλου αυτού του νόμου έγινε για εκείνον μόνο που επρόκειτο να γεννηθή από μητέρα παρθένο.
Πώς όμως να την κατανοούσαν οι Ιουδαίοι; Γιατί σαν σαρκικοί που είναι απέχουν πολύ από του να καταλάβουν τα νοήματα της πνευματικής διδασκαλίας.

Έπειτα ανεβαίνουν «για να προσφέρουν θυσία, σύμφωνα με αυτό που λέει ο νόμος του Κυρίου, ένα ζευγάρι από τρυγόνια ή δύο νεοσσούς από περιστέρια»[3]. Έγιναν δε και αυτά τυπικά, κατά τον νόμο, ώστε να μην υπάρχη καμμιά έλλειψις στην πιστή εκτέλεσι του νόμου. Αυτά είναι συγκεκαλυμμένα νοήματα του Μωσαϊ­κού νόμου. Ας έλθουμε όμως στην εξήγησι του Ευαγγελίου.
«Και να, υπήρχε ένας άνθρωπος στην Ιερουσαλήμ που ωνομαζόταν Συμεών. Και ο άνθρωπος αυτός ήταν δίκαιος και ευλαβής και το Πνεύμα του Θεού ήταν ­επάνω του. Αυτός είχε λάβει αποκάλυψι από το Άγιο Πνεύμα ότι δεν θα τελείωνε την ζωή του προτού δη τον Χριστό τον Κυρίου». Γέροντας ήταν ο Συμεών και πε­ρίμενε την εκπλήρωσι της υποσχέσεως. Έμενε στον ναό μέσα και μονολογούσε: Όπου και να γεννηθή, οπωσδήποτε εδώ θα παρουσιασθή.

«Αυτός ήλθε κατ' έμπνευσιν του Πνεύματος στον ναό» εκείνη την ώρα που οι γονείς έφερναν εκεί το παιδί. Διότι βέβαια πολλές φορές ερχόταν, αλλά με δική του πρόθεσι. Τότε όμως οδηγημένος από το Άγιο Πνεύμα στην κατάλληλη στιγμή, έρχεται, για να λάβη την εκπλήρωσι της υποσχέσεως.

«Αυτός δέχτηκε στην αγκαλιά του τον Ιησού και ευλόγησε τον Θεό και είπε: Σήμερα αφήνεις ελεύθερο τον δούλο σου, Δέσποτα, να πεθάνη κατά τον λόγο σου με ειρήνη». Από πού τον αφήνεις ελεύθερο; Από τον στίβο της ζωής. Γιατί είναι γεμάτα λύπη τα βιοτικά πράγματα. Η ζωή είναι φυλακή. Εκείνος λοιπόν ήθελε να ελευθερωθή. Εάν όμως κάποιος την αναχώρησι από την εδώ ζωή την θεωρή ζημία αυτός δεν είναι ακόμη τέλειος στην πίστι.

Εκείνος όμως έλεγε: «Σήμερα αφήνεις ελεύθερο τον δούλο σου, Δέσποτα, να πεθάνη κατά τον λόγο σου με ειρήνη». Διότι αυτός που πρόκειται να κάμη ειρήνη με τον κόσμο έφθασε· ο ειρηνοποιός έχει έλθει- εκείνος που συνδέει τον ουρανό με την γη και μετατρέπει την γη σε ουρανό με την ευαγγελική διδασκαλία έχει κατα­φθάσει.

Ο Συμεών φωνάζει: «Σήμερα αφήνεις ελεύθερο τον δούλο σου, Δέσποτα, να πεθάνη κατά τον λόγο σου με ειρήνη, γιατί είδαν τα μάτια μου την σωτηρία σου», λέει. Τι είναι αυτό που λέει; Προηγουμένως δηλαδή πίστευα με την διάνοιά μου και γνώριζα με τον λογισμό μου. Τώρα όμως είδαν και τα μάτια μου.
Και εκείνο που προσδοκούσα με την καρδιά μου, να που το είδαν τα μάτια μου εκπληρωμένο. Και ποιο είναι αυτό; «Είδα, λέει, την σωτηρία σου». Ποια σωτηρία; «Αυτήν που ετοίμασες ενώπιον όλων των λαών». Όχι του λαού του ενός ούτε του λαού του Ισ­ραήλ μόνο, αλλά «ενώπιον όλων των λαών». Γιατί αυτός που γεννήθηκε είναι δι­δάσκαλος όλων των ανθρώπων.

«Φως που θα είναι αποκάλυψις για τους εθνικούς και δόξα για τον λαό σου τον Ισραήλ». Γιατί φως; Επειδή ακριβώς οι εθνικοί βρίσκονταν στο σκοτάδι. Ε­πειδή τα σκοτισμένα ειδωλολατρικά έθνη φωτίζονταν.

«Φως που θα είναι αποκάλυψις για τους εθνικούς και δόξα για τον λαό σου τον Ισραήλ». Εδώ η δόξα και εκεί η αποκάλυψις. Εκεί η αρχή της διδασκαλίας, εδώ η πρόοδος της μαθήσεως.

«Δόξα για τον λαό σου τον Ισραήλ». Αλλά εδώ σίγουρα θα ρωτήση κάποιος: Και πού είναι οι Ισραηλίτες; Έχεις τον Πέτρο, έχεις τον Παύλο, έχεις τον Ιωάν­νη, έχεις τις τρεις χιλιάδες, έχεις τις πέντε χιλιάδες, έχεις την Εκκλησία της Ιε­ρουσαλήμ, έχεις αυτούς που πίστεψαν από τις τάξεις των Ιουδαίων.
Γιατί μέσα στους πιστούς βρισκόταν το έθνος. «Εάν ο Κύριος των Δυνάμεων δεν άφηνε για σπόρο μια μικρή μερίδα πιστού λαού ανάμεσά μας, θα είχαμε γίνει σαν τα Σόδομα και θα είχαμε όμοια τύχη με τα Γόμορρα»[4].
Διότι λέει επίσης ο Θεός: «Κράτησα για τον εαυτό μου επτά χιλιάδες άνδρες, οι οποίοι δεν γονάτισαν να προσκυνήσουν τον Βάαλ»[5]. Έτσι μέσα στον λαό φυλαγόταν το σπέρμα της πίστεως και δεν χάθη­κε ο λαός — μη γένοιτο — ούτε εξαχρειώθηκαν όλοι οι Ιουδαίοι. Αφού και τώρα, σ' αυτή την μακάρια κατάστασι και κλήσι των Χριστιανών πολλοί είναι οι καλεσμέ­νοι, λίγοι όμως οι εκλεκτοί.
Ο Χριστός δηλαδή κάλεσε όλη την οικουμένη και ετοί­μασε το άγιο τραπέζι του Ευαγγελίου. Αλλά όταν έλθη στη Δευτέρα Παρουσία, μπαίνει μέσα και κάνει ξεδιάλεγμα και εξετάζει με προσοχή τους συνδαιτυμόνες.
Κι αν βρη κανένα να μη έχη ένδυμα κατάλληλο για γάμο του λέει: «Φίλε, πώς μπήκες εδώ μέσα χωρίς γαμήλιο ένδυμα;»[6] Και θα τον βγάλη έξω καθώς ακού­σαμε στα Ευαγγέλια. Ώστε, όπως και εκεί έγινε εκλογή, έτσι και εδώ θα γίνη ε­κλογή. Μήπως δηλαδή, επειδή έχουμε κληθή, πρέπει στο εξής να αλαζονευώμαστε, σαν να έχουμε, αλήθεια, εξασφαλίσει την τελειότητα; Λοιπόν, η πτώσις εκείνων ας γίνη δική μας ασφάλεια.
Έτσι, αγαπητέ, ούτε ο λαός χάθηκε ολόκληρος, ούτε όλος εξαχρειώθηκε, ούτε όλος απίστησε, ούτε όλος κατεδίωξε τους Αποστόλους, αλλά με το κήρυγμα των Αποστόλων πίστευσαν αμέσως τρεις χιλιάδες, χωρίς τις γυ­ναίκες και τα παιδιά.
Και έγινε στην Ιερουσαλήμ Εκκλησία αναρίθμητη, ενώ α­κόμη δεν είχε καταστραφή ο Ναός, ενώ ακόμη δεν είχαν εκδιωχθή oι Ιουδαίοι, ενώ ακόμη δεν είχε γκρεμισθή η Ιερουσαλήμ. Οικοδομήθηκε Εκκλησία και τα λό­για του Ιωάννη έγιναν ξεκάθαρη αλήθεια: «Εκείνος πρέπει να μεγαλώνη, εγώ δε να μικραίνω»[7].

Ο Συμεών λοιπόν που είναι προφήτης λέγει: «Δόξα για τον λαό σου τον Ισ­ραήλ». Γιατί ήταν δόξα γι' αυτούς που προσδοκούσαν η συνάντησις εκείνου τον οποίο προσδοκούσαν.

Και αναλογίζονταν ο Ιωσήφ και η Μαρία αυτά που άκουγαν: Ο άγγελος έφερε την ευχάριστη είδησι, οι μάγοι τον εγνώρισαν, οι ποιμένες τον έμαθαν, οι στρατιές των αγγέλων χόρευαν, το αστέρι από πάνω τον ανήγγειλε, ο Συμεών προφητεύει, η Άννα η κόρη του Φανουήλ προφητεύει, η γη αγαλλόταν, ο ουρανός μίλησε με το αστέρι, οι μάγοι αρνήθηκαν τον τύραννο, οι ποιμένες προσκύνησαν τον αρχιποιμένα, όλα τον εγνώρισαν, η μητέρα ήξερε, ο Ιωσήφ πληροφορήθηκε, έτρεμαν για όσα έγιναν, όμως κατάλαβαν την έκβασι των γεγονότων.

«Και ο Συμεών τους ευλόγησε και είπε στην Μαριάμ την μητέρα του: Αυτός πρόκειται να γίνη πτώσις και έγερσις για πολλούς μέσα στον Ισραήλ και σημείο αντιλεγόμενο». Πτώσις για ποιους; Σαφώς γι' αυτούς που απιστούν, αυτούς που αντιλέγουν, αυτούς που τον σταυρώνουν. Και έγερσις για ποιους; Αυτούς που τον αναγνωρίζουν και τον ομολογούν με ευγνωμοσύνη.

«Και σημείο αντιλεγόμενο». Ποιο σημείο αντιλεγόμενο; Το σημείο του Σταυ­ρού, που η Εκκλησία το θεωρεί σωτηρία του κόσμου, που οι Ιουδαίοι το εχθρεύονται και που πολλές φορές και ο ουρανός το διεκήρυξε. Αμφισβητείται το σημείο, για να νικήση η αλήθεια. Γιατί χωρίς αντίλογο δεν μπορεί να γίνη ολοκληρωμένη νίκη. Έπρεπε λοιπόν να εμφανισθή η αντιλογία, για να εκδώση την απόφασί του ο δικαστής, αφού μακροθυμήση μέχρι το τέλος των αιώνων. Γι' αυτό λέει «και ση­μείο αντιλεγόμενο». Αντιλέγουν δε εκείνοι που απιστούν.

Και συ, λέει, θεωρείσαι μητέρα. Άραγε λοιπόν εσύ θα μείνης εκτός πειρασμού, επειδή συμφώνησες να γίνης μητέρα, επειδή τον εγέννησες, επειδή έκρινες καλό να του δανείσης την μήτρα σου; (Διότι η κοιλιά σου έγινε δοχείο της ενεργείας του Αγίου Πνεύματος).
Άραγε λοιπόν θα μείνης εκτός πειρασμού, επειδή έγινες Θεο­τόκος, επειδή συνέλαβες χωρίς πείρα γάμου, επειδή καταστάθηκες Μητέρα του Δημιουργού σου; Άραγε εσύ θα μείνης εκτός πειρασμού; Ούτε κι εσύ θα μείνης εκτός πειρασμού, αλλά «κι εσένα την ίδια μια ρομφαία θα σου διαπεράση την ψυ­χή».
Γιατί, Κύριε μου; Σε τι αμάρτησα; Σε τίποτε δεν αμάρτησες βέβαια. Όταν όμως Τον δης κρεμασμένο στον Σταυρό, όταν Τον δης να υποφέρη για όλο τον κό­σμο, όταν δης στον Σταυρό τα χέρια Του τρυπημένα και καρφωμένα στο ξύλο, τότε θα αρχίσης να αμφιβάλλης και να λες: Αυτός είναι εκείνος για τον οποίο μου μί­λησε ο άγγελος; Αυτός είναι εκείνος στον οποίο έγινε το θαύμα της συλλήψεως; Παρθένος ήμουν και γέννησα και έμεινα πάλι παρθένος. Γιατί λοιπόν αυτός σταυρώνεται;

«Κι εσένα την ιδια μια ρομφαία θα σου διαπεράση την ψυχή». Ώστε, σύμφωνα με την προφητεία του δικαίου Συμεών, κανένας δεν έμεινε εκτός πειρασμού. Ο Πέτρος, ο κορυφαίος από τους μαθητές, τον αρνήθηκε τρεις φορές.
Οι άλλοι μα­θητές τον εγκατέλειψαν και έφυγαν. Ούτε είχε άλλωστε ο τσομπάνος ανάγκη από τα πρόβατα για να τον προστατεύσουν, ενόσω αυτός έδιωχνε τους λύκους, ούτε ο αγωνιστής είχε ανάγκη από βοηθούς, αλλά όλοι τους έφυγαν. Και ο Χριστός έμει­νε μόνος κρεμασμένος στον Σταυρό σαν κριάρι έτοιμο για θυσία. Λοιπόν και αυ­τής την ψυχή την διεπέρασε η ρομφαία: ο πειρασμός δηλαδή και η αμφιβολία.

«Κι εσένα την ίδια μια ρομφαία θα σου διαπεράση την ψυχή, ώστε να αποκα­λυφθούν από πολλές καρδιές οι λογισμοί». Πάσχει λοιπόν ο Ιησούς, για να ελέγξη την απιστία και για να γεμίση από ευγνωμοσύνη τις καρδιές αυτών που Τον πιστεύουν. Αντιλέγεται το σημείο, για να ελεγχθούν αυτοί που αντιλέγουν από κακία.
Γιατί, αν η αλήθεια ήταν από κάθε άποψι αναντίρρητη για τους ανθρώ­πους, τότε η ευσέβεια θα έμενε αδοκίμαστη. Όμως με το να γίνεται παραχώρησις στην αντιλογία, δοκιμάζεται η ελεύθερη εκλογή της αλήθειας. Αντιλέγεται το ση­μείο.
Γιατί πώς αλλιώς θα δοκιμάζονταν οι μάρτυρες στους διωγμούς; Πώς θα α­γωνίζονταν και θα αναδεικνύονταν νικητές με την καρτερία τους; Δες πόσο ωφέ­λησε η αντιλογία, αφού έφτιαξε όχι πιστούς απλώς, όπως θάλεγε κανείς, αλλά και μάρτυρες που έφθασαν μέχρι τα βασανιστήρια και τον θάνατο και παρουσίασαν μια απόδειξι της χάριτος του Χριστού με την καρτερία τους.

Όταν λοιπόν ο Συμεών λέει «ούτος κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον», εννοείται ότι ούτε την πτώσι την προξενεί αυτός, ούτε την ανάστασι την προσφέρει με την βία, αλλά «κείται εις πτώσιν» αυτών που σκοντάφτουν στον λίθο του προσκόμματος και «εις ανάστα­σιν» εκείνων που πιστεύουν με την αγαθή τους προαίρεσι.
Διότι λέει «κείται». Σαν να έλεγε κανείς: Το φως ανατέλλει για να βλέπουν οι υγιείς, ενώ αυτοί που τους πονούν τα μάτια να απομακρυνθούν ακόμη περισσότερο από την λάμψι του φωτός. Γιατί πώς αλλιώς θα ήταν δυνατόν οι πρώτοι να πέσουν και να είναι αξιοκατάκριτοι, ενώ οι δεύτεροι να σηκωθούν με χρηστές ελπίδες που προέρχονται από την καλή τους προαίρεσι, αν δεν υπήρχε το «αντιλεγόμενο σημείο»;
Γιατί λέει ο Συ­μεών «και εις σημείον αντιλεγόμενον»; Για να μη προξενήση η αντιλογία απορία στους πιστούς. Το να αμφισβητείται δε και η αλήθεια του Θεού, είναι φανερό ότι αυτό γίνεται, επειδή το επιτρέπει ο Θεός. Κανένας δηλαδή δεν μπορεί να προβάλη καμμιά αντίρρησι, αν δεν το επιτρέψη αυτό ο Θεός. Είναι όντως αναγκαία η παραχώρησι αυτή εκ μέρους του Θεού, για να φανερωθούν οι άξιοι.

Θα έλθη όμως εποχή που δεν θα υπάρχη πια καμμιά αντίρρησις. Όταν δηλαδή το σημείο του Σταύρου θα λάμψη σαν προάγγελος του Κυρίου από τον ουρανό, «τότε θα κλίνη κάθε γόνυ στα επουράνια και στα επίγεια και στα καταχθόνια και κάθε γλώσσα θα ομολογήση ότι ο Χριστός είναι Κύριος προς δόξαν του Θεού Πατρός»[8].
Όσο δηλαδή το σημείο αυτό φαίνεται μόνο του και είναι απλό σημείο και δεν φαίνεται πουθενά ο σημαινόμενος, το σημείο θα αντιλέγεται. Όταν όμως ο ίδιος ο σημαινόμενος αποκαλύψη τον εαυτό του κατά την Δευτέρα Παρουσία, τότε πια κανείς δεν θα τολμά να αντιλογήση στο σημείο, γιατί ο σημαινόμενος θα έχη καταφθάσει με ολοφάνερη την θεότητά του εναντίον εκείνων που Τον αρνούν­ται. Τότε εκείνοι που προηγουμένως είχαν δεχθή το σημείο θα δοξασθούν από αυ­τόν που εκείνο υποδήλωνε, ενώ εκείνοι που αμφισβήτησαν το σημείο θα καταδικα­σθούν από τον υποδηλωθέντα.
Και αυτό θα είναι τότε το τέλος της αντιλογίας, το τέλος της πλάνης, το τέλος της αμφιβολίας, το τέλος της απιστίας, η αρχή δε των βραβείων και των στεφάνων. Αυτά μακάρι όλοι μας να τα επιτύχουμε με την χάρι του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, στον οποίο ανήκει η δόξα και το κράτος στους ατελεύτητους αιώνες. Αμήν.

[1] πρβλ. Ιωάν. ζ' 41-43
[2] Η ανάστασις των νεκρών κατά την δευτέρα παρουσία θα αποτελέση την «περιτομή» δηλ. την ο­ριστική απομάκρυνσι του κακού και της αμαρτίας από ολόκληρη την κτίσι.
[3] Λευϊτ. ε’ 11, ιβ’ 8
[4] Ησ. α’ 9
[5] Ρωμ. ια’ 4· πρβλ. Γ’ Βασ. ιθ’ 18
[6] Ματθ. κβ’ 12
[7] Ιωάν. γ’ 30
[8] Φιλιπ. β’ 10-11

ΑΓΙΟΡΕΙΤΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ
ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΣΟΣΙΣ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗΣ ΞΗΡΟΠΟΤΑΜΟΥ

Πηγή: Αναβάσεις 

Έκπληκτοι οι Τούρκοι ερευνητές και οι κάτοικοι της ιστορικής βυζαντινής πόλης της Νίκαιας, αντίκρισαν ένα πρωί να εμφανίζεται στην λίμνη της περιοχής και κάτω από την επιφάνεια του νερού, ο σκελετός μιας μεγαλοπρεπής βυζαντινής ελληνορθόδοξης εκκλησίας.

Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα του τοπικού τύπου αλλά και των εφημερίδων, Milliyet και Zaman, οι πρώτοι που αντιλήφτηκαν την ύπαρξη των θεμελίων αυτή της ιστορικής βυζαντινής εκκλησίας ήταν οι πιλότοι κάποιου αεροπλάνου που πραγματοποιούσε πτήση πάνω από την λίμνη. Οι πρώτες αναφορές των ίδιων των Τούρκων κάνουν λόγο για την ιστορική μεγάλη εκκλησία που ήταν αφιερωμένη στον άγιο Πέτρο και η οποία κτίστηκε τον τέταρτο αιώνα, ήταν δηλαδή από τους πρώτους μεγάλους ναούς που κόσμησαν στην συνέχεια όλη την ελληνορθόδοξη χριστιανική Μικρά Ασία.

Οι πληροφορίες για το ιστορικό αυτό κτίσμα που έμεινε κάτω από την επιφάνεια της λίμνης, είναι ότι βρίσκεται 20 περίπου μέτρα από την ακτή και σε βάθος δυο μέτρων από την επιφάνεια της λίμνης. Όπως ανέφερε σχετικά ο πρόεδρος του Αρχαιολογικού Τμήματος του πανεπιστημίου Uludağ της Προύσας, Mustafa Şahin, στο μέρος αυτό όπου βρέθηκαν τα ερείπια της εκκλησίας έπρεπε να βρίσκονταν επίσης το κτίριο της τοπικής βουλής επί ρωμαϊκής εποχής. Δίπλα ακριβώς από αυτό το κτίριο είχε κτιστεί αυτή η μεγαλοπρεπή εκκλησία που όπως δείχνουν και οι φωτογραφίες πρέπει να δέσποζε σε όλη την περιοχή.

Τα ιστορικά στοιχεία που προβάλουν οι Τούρκοι είναι ότι η ανέγερση αυτού του ναού έγινε αμέσως μετά την επικράτηση το 313 από τον Μέγα Κωνσταντίνο του χριστιανισμού. Το κοσμοϊστορικό αυτό γεγονός σηματοδότησε την ανέγερση και άλλων περικαλλών ναών σε όλο το μήκος και το πλάτος της Μικράς Ασίας όπου κατοικούσε εκείνη την περίοδο ο πυκνότερος χριστιανικός πληθυσμός από όλες τις ρωμαϊκές επαρχίες. Ο ναός λέγεται ότι από τον μεγάλο σεισμό του 740 που έπληξε την ευρύτερη περιοχή είχε πάθει μεγάλες ζημιές και στη συνέχεια ανακαινίστηκε στην νεότερη του μορφή. Προφανώς οι διάφοροι σεισμοί που έγιναν στο παρελθόν στην περιοχή της Νίκαιας, όπως ο μεγάλος σεισμός του 1999, βύθισαν την εκκλησία κάτω από την επιφάνεια της λίμνης. Σήμερα και κάτω από άγνωστες μέχρι στιγμής συνθήκες, ο ναός επανήλθε στην επιφάνεια σε μια αεροφωτογράφιση από ένα τουρκικό αεροπλάνο που πετούσε πάνω απ την λίμνη.

Σύμφωνα με τις ιστορικές πληροφορίες η Νίκαια ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χριστιανικά κέντρα από την πρώτη περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας και όπως είναι γνωστό εκεί έγινε η πρώτη μεγάλη οικουμενική σύνοδος των χριστιανών. Το κτίριο της τοπικής γερουσίας, (Senato Saray), όπως αναφέρουν και οι ίδιοι οι Τούρκοι, κτίστηκε το 325. Πολύ κοντά κτίστηκε ο μεγάλος ναός της αγίας Σοφίας που σώζεται μέχρι σήμερα αλλά οι Τούρκοι πριν από δυο χρόνια τον μετέτρεψαν σε τζαμί. Οι διάφορες μαρτυρίες των κατοίκων της περιοχής, όπως ανέφερε ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Προύσας, Bedri Yalman, έλεγαν ότι οι ψαράδες εδώ και καιρό έβλεπαν κάποια περίεργα ερείπια να βρίσκονται στον βυθό της λίμνης χωρίς όμως να δώσουν σημασία για την ιστορική και αρχαιολογική τους αξία.

Η ιστορική ανάδυση του ναού κάτω από τα νερά της λίμνης της Νίκαιας έγινε ξαφνικά από μια τυχαία πτήση ενός τουρκικού ερευνητικού αεροπλάνου που χαρτογραφούσε την περιοχή και ανακάλυψε τον ιστορικό αυτό ελληνορθόδοξο χριστιανικό ναό. Οι πρώτες φωτογραφίες που βγήκαν στην δημοσιότητα δείχνουν το μεγάλο μέγεθος αυτού του ναού βασιλικού ρυθμού. Όπως διαπιστώνουν και οι Τούρκοι ερευνητές, πρέπει να είναι μεγαλύτερος και από την αγία Σοφία, γεγονός που δείχνει την μεγάλη ιστορική αλλά και θρησκευτική αξία του. Ο ναός αυτός θεωρείται ότι ήταν ένα από τα μεγαλύτερα χριστιανικά κέντρα όλης της Μικράς Ασίας και για τον λόγο αυτό θα προσήλκυε πολλούς προσκυνητές από πολλές περιοχές. Άγνωστο είναι το πότε ακριβώς βυθίστηκε κάτω από την επιφάνεια της λίμνης, αλλά το σημαντικότερο είναι πως εντελώς απροσδόκητα εμφανίστηκε ξανά για να δείξει για άλλη μια φορά πως η ελληνορθόδοξη χριστιανική ταυτότητα της Μικράς Ασίας ποτέ δεν χάθηκε και ακόμα και σήμερα με διάφορα «σημάδια» εκπλήσσει ακόμα και τους ίδιους τους σημερινούς κατοίκους της.

ΝΙΚΟΣ ΧΕΙΛΑΔΑΚΗΣ

Δημοσιογράφος-Συγγραφέας-Τουρκολόγος

Πηγή: Νίκος Χειλουδάκης 

Η εικόνα της Ελλάδας που ήταν έτοιμη για όλα, όπως την έζησε ένας αξιωματικός

Αφιερωμένο εξαιρετικά στη μνήμη των μελών του πληρώματος του ελικοπτέρου του Πολεμικού μας Ναυτικού (Σημαιοφόρος Έκτορας Γιαλοψός και Αρχικελευστές Χριστόδουλος Καραθανάσης και Παναγιώτης Βλαχάκος), που χάθηκαν εκείνη τη νύκτα κατά την εκτέλεση του καθήκοντος, και στα χιλιάδες Ελληνόπουλα που, ενώ ήταν έτοιμα στις επάλξεις για την ύψιστη θυσία, έμειναν με το ερώτημα «Γιατί κάναμε έτσι πίσω ; Πολεμήσαμε και νικηθήκαμε ;».

Η χειμωνιάτικη νύχτα της 30 προς 31 Ιαν 1996 ήταν διαβολεμένη … Το κρύο ήταν τσουχτερό και ο δυνατός βοριάς μαστίγωνε με το ψιλόβροχο τους «τυχερούς» που έβρισκε στο δρόμο του. Και ήταν πολλοί …

Η Μονάδα, όπως και όλες οι άλλες Μονάδες του ακριτικού μας νησιού, από νωρίς το απόγευμα ήταν σε ετοιμότητα για άμεση εκκένωση του Στρατοπέδου και επάνδρωση του τομέα ευθύνης της. Κοντά στα μεσάνυχτα η διαταγή που ήλθε με κωδικοποιημένο σήμα ήταν λιτή και κοφτή σαν τα αστροπελέκια που έφερνε μαζί της η καταιγίδα :

«Η Μονάδα να έχει ετοιμότητα με το πρώτο φώς για Άμυνα επί της τοποθεσίας της βάσει σχεδίων.».

Ο Διοικητής διάβαζε σιωπηλός το σήμα, ενώ οι Αξιωματικοί του περίμεναν με κομμένη την ανάσα.

Μία βαθειά αναπνοή και μία αποφασιστική φράση : «Ήρθε η ώρα. Φύγαμε !».

Δεν χρειαζόταν τίποτε άλλο … Το προσωπικό της Μονάδας, καλά εκπαιδευμένο και προετοιμασμένο για την ώρα αυτή, ξεχύθηκε από το Στρατόπεδο προς τις ακτές για να καταλάβει τις θέσεις μάχης και να προετοιμαστεί για να εκτελέσει την αποστολή του. Και ο τελευταίος στρατιώτης ήξερε καλά τι έπρεπε να κάνει. Πίσω έμεινε μόνο ο Υποδιοικητής της Μονάδας με 2-3 στρατιώτες, για την κατάταξη των ντόπιων εφέδρων, που ήδη είχαν αρχίσει να έρχονται, έτοιμοι για όλα

Ήξεραν όλοι καλά ότι η νύχτα θα ήταν μακριά, επειδή σε λίγες ώρες θα έπρεπε να κάνουν όσα προβλεπόταν από τα επιχειρησιακά σχέδια να γίνουν σε 3-4 μέρες. Και ο παλιόκαιρος δεν βοηθούσε καθόλου.

Η προσπάθεια ήταν τιτάνια από όλους. Όλοι είχαν πάρει προσωπικά την υπόθεση Ο χρόνος σμικρύνθηκε σε απίστευτο βαθμό και τα πάντα υλοποιούνταν με μία ομαδική εργασία πρωτόγνωρης αποτελεσματικότητας. Οι άσχημες καιρικές συνθήκες δεν είχαν καμία σημασία.

Και ο Διοικητής ; Ένοιωθε πως είχε έλθει και η δική του ώρα. Και ο Σταθμός Διοικήσεως της Μονάδας δεν τον χωρούσε … Έπρεπε να βρεθεί μπροστά στην ακτή, κοντά στους άντρες του. Άφησε στο πόδι του τον Λοχαγό του Λόχου Διοικήσεως, πήρε μαζί του ένα αυτόματο (έτσι να βρίσκεται, γιατί ένα πιστόλι τι να σου κάνει), ανέβηκε στο τζιπ και έφυγε …

Ξεκινώντας, ούτε που φανταζόταν το μεγαλείο που θα συναντούσε στο δρόμο του και πόσο αυτό το μεγαλείο θα τον σημάδευε για την υπόλοιπη ζωή του !!!

Η αρχή είχε ήδη γίνει, όταν φεύγοντας από το Στρατόπεδο για τον Σταθμό Διοικήσεως διασταυρώθηκε με μερικούς χωριανούς εφέδρους που πήγαιναν βιαστικοί να καταταγούν. Τον χαιρέτησαν με αστεία λέγοντας «εδώ είμαστε κι εμείς».

Πιο κάτω ήταν οι αποθήκες πυρομαχικών, που έπρεπε να εκκενωθούν και τα πυρομαχικά να προωθηθούν ταχύτατα στις θέσεις μάχης. Ήταν η πρώτη προτεραιότητα και η μεγάλη ανησυχία του Διοικητή.

Και τι βλέπει μόλις φθάνει εκεί !!! Οι δύο αποθηκάριοι, γυμνοί από τη μέση και πάνω και καταϊδρωμένοι μέσα στον διαβολόκαιρο, να φορτώνουν πυρομαχικά με μία απίστευτη και πεισματώδη ταχύτητα, βοηθούμενοι όχι μόνο από τον οδηγό και τον συνοδηγό του συγκεκριμένου οχήματος, αλλά και των άλλων οχημάτων που κατέφθαναν διαδοχικά για φόρτωση. Μόνοι τους, χωρίς επίβλεψη Αξιωματικού. Δεν χρειαζόταν άλλωστε. Ο Λοχίας αποθηκάριος ήταν υπεραρκετός και έδινε το παράδειγμα. Και τα οχήματα έφευγαν φορτωμένα με μία απρόσμενη συχνότητα.

Ο Διοικητής δεν πρόλαβε καν να μιλήσει !!! Αντί του τυπικού στρατιωτικού χαιρετισμού, που ήξεραν οι στρατιώτες ότι δεν θα τον συγκινούσε, ειδικά κάτω από τις συνθήκες αυτές, συνέχισαν ακάθεκτοι τη φόρτωση και μόνο ο Λοχίας του χαμογέλασε και του είπε : «Μην ανησυχείτε για μας κύριε Διοικητά ! Εμείς είμαστε καλά και όλα θα γίνουν όπως πρέπει και στην ώρα τους. Κοιτάξτε καλύτερα τι γίνονται τα παιδιά μπροστά, μ’ αυτόν τον παλιόκαιρο που μπλέξαμε !!!».

Χαμογέλασε ικανοποιημένος (και συγκινημένος) ο Διοικητής και συνέχισε το δρόμο του. Πέρασε από όλες τις θέσεις μάχης και είδε όλους τους Αξιωματικούς και τους στρατιώτες του να παλεύουν με πείσμα μέσα στην καταιγίδα, για να είναι έτοιμοι το ξημέρωμα. Και από παντού έπαιρνε το ίδιο μήνυμα : «Εμείς εδώ είμαστε εντάξει κύριε Διοικητά. Πιο κάτω κοιτάξτε να δείτε τι γίνονται !»

Ξημερώνοντας, και πριν επιστρέψει στο Σταθμό Διοικήσεως, πέρασε από το Στρατόπεδο, για να δει την εξέλιξη της επιστράτευσης. Είχε σχεδόν ολοκληρωθεί ! Η προσέλευση των ντόπιων εφέδρων ήταν πολύ παραπάνω από εντυπωσιακή. Πολλοί είχαν φέρει και τα αγροτικά οχήματά τους, μήπως χρειαστούν, όπως του είπαν.

Μπήκε στο Γραφείο του, για να επικοινωνήσει με τον Ταξίαρχο Διοικητή του νησιού, αλλά τον πρόλαβε εκείνος.

Η διαταγή ήταν σύντομη και σαφής : «Η Μονάδα να επιστρέψει το ταχύτερο δυνατόν στο Στρατόπεδό της».

Ο Διοικητής δεν πίστευε στ’ αυτιά του !!!   Και άρχισε η επιστροφή …

Σκεπτικός και με ανάμεικτα συναισθήματα, κοιτούσε από το Γραφείο του την πύλη του Στρατοπέδου. Και παρατήρησε ότι οι στρατιώτες που γυρνούσαν, αντί να φαίνονται ανακουφισμένοι που η σύγκρουση, για την οποία ετοιμάζονταν τόσο σκληρά, είχε αποφευχθεί, φαίνονταν απογοητευμένοι και πολλοί ήταν και εκνευρισμένοι.

Πήγε στην πύλη. Και τότε γύρισε ένας στρατιώτης (ένας «μάγκας» Πειραιώτης, μηχανικός αυτοκινήτων και «παιδί της πιάτσας», από τους παραπτωματίες της Μονάδας), τον κοίταξε κατάματα και τον ρώτησε :

«Γιατί, κύριε Διοικητά, γυρίσαμε έτσι πίσω; Μήπως πολεμήσαμε, νικηθήκαμε και δεν το ξέρουμε;» …

Ο Διοικητής έμεινε άναυδος !!!

Ήξερε ότι η Μονάδα του ήταν καλά εκπαιδευμένη, ότι το ηθικό των αντρών του ήταν σε πολύ υψηλά επίπεδα και ότι το πνεύμα της Μονάδας του ήταν μοναδικό. Ήταν όλοι μαζί μία φοβερή γροθιά.

Ποτέ δεν πίστευε όμως ότι αυτοί οι άντρες θα τον έκαναν να νοιώσει την ανάγκη να απολογηθεί απέναντί τους, γιατί δεν πολέμησαν !!!.

Συγκέντρωσε τη Μονάδα του και με δάκρυα στα μάτια τους είπε πόσο μεγάλη ήταν γι’ αυτόν η τιμή να διοικεί τέτοιους άντρες. Και μετά προσπάθησε να τους δώσει να καταλάβουν ότι είναι συντεταγμένο στράτευμα μίας δημοκρατικής χώρας, που υπακούει στα κελεύσματα της εκλεγμένης Κυβέρνησης, και ότι τελικά σημασία είχε η αποφασιστικότητά τους να εκτελέσουν το καθήκον τους.

Είναι σίγουρος όμως ότι δεν τους έπεισε. Ήταν φανερό ότι ένα οδυνηρό «Γιατί ;» είχε παραμείνει να αιωρείται αμείλικτο. Το ένοιωθε άλλωστε και ο ίδιος !

Η νύχτα εκείνη σημάδεψε τον Αξιωματικό αυτό. Η συμπεριφορά των αντρών του και τα συναισθήματα που βγήκαν στην επιφάνεια χαράχθηκαν ανεξίτηλα στη μνήμη και στην ψυχή του.

Και χρόνια μετά, απόστρατος πλέον και βλέποντας μέσα από την ωριμότητά του την κατάπτωση των αξιών και τη διάλυση των μηχανισμών της πατρίδας, που έχει προκαλέσει η υστερόβουλη συμπεριφορά των αστράτευτων πολιτικών μας ταγών, συχνά κλονίζεται και σκέπτεται : «Μα καλά, τι ιδέες και ιδανικά και για ποιούς υπηρετούσα μία ζωή ;».

Και τότε η ανάμνηση εκείνης της νύχτας τον στηρίζει και του δίνει την απάντηση :

Εκείνους τους υπέροχους Έλληνες και τις οικογένειές τους υπηρετούσε !!!
Τις ιδέες και τα ιδανικά, που τους έσπρωχναν στη συμπεριφορά εκείνης της νύχτας, υπηρετούσε !!!
Και που είναι και δικές του ιδέες και ιδανικά. Άλλωστε ήταν ένας απ’ αυτούς !!!

Ευστράτιος Ουζούνογλου
Ταξίαρχος ε.α.

Πηγή: Αβέρωφ

Ο τελευταίος αποχαιρετιστήριος λόγος, του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κυρού Χριστοδούλου έχει ως εξής:

«Αδελφοί μου αγαπητοί, μη μου επιλάθεσθε όταν υμνείτε τον Κύριον, αλλά μνήσθητέ μου του πόθου και της αγάπης και ικετεύσατε τον Θεόν, ίνα με αναπαύση μετά των δικαίων ο Κύριος».

Όταν θα διαβάζονται οι γραμμές αυτές εγώ δεν θα ευρίσκομαι πλέον εις αυτήν την ζωήν. Η ελπίς μου είναι ότι θα ευρίσκομαι εις το έλεος του Κυρίου. 

Δεν έχω τίποτε άλλο βέβαιον παρά μόνον την ελπίδα εις τον Κύριον. Δεν μου απομένει τίποτε άλλο παρά μόνον η αίτησις ο Κύριος να δείξει  επιείκεια εις την κρίσιν Του και να με συγχωρέσει. 

Ηγάπησα τον Σωτήρα μου με όσην δύναμιν είχε η ψύχη μου. Εκείνος που ετάζει καρδίας και νεφρούς το γνωρίζει. Πολλές φορές ο Σατανάς με έσπρωξε να κάμω πράξεις και σχέδια και να λάβω αποφάσεις που φοβούμαι ότι επίκραναν τον Κύριόν μου, τον πολυεύσπλαγχον, ο οποίος πολλά τάλαντα μου ενεπιστεύθη. 

Τάχα εμιμήθην τον τα πέντε τάλαντα λαβόντα; Τάχα ηργάσθην δια την δόξαν Του η μήπως επεδίωξα την ιδικήν μου δόξα και προβολή; 

Αυτό δεν μπόρεσα να ξεχωρίσω και φεύγω από τον κόσμον φοβούμενος ότι δεν εκατόρθωσα να διακρίνω πάντοτε την διαφοράν. 

Εργάσθηκα επάνω εις το καθήκον μου με όσην δύναμιν είχα και με την βοήθεια του Θεού πολλά εκατόρθωσα. Όμως όσες φορές εσημείωνα επιτυχίες, ησθανόμην μεγάλην ψυχικήν ικανοποίησιν. 

Τάχα οι κόποι μου να είχον αυτόν τον σκοπόν; Και να επραγματοποιήθη λοιπόν εκείνο που είπε ο Κύριος μου, δι΄ όσους ικανοποιούνται για μιαν καλήν πράξιν των, ότι ως εκ τούτου απέχουσι του μισθού αυτών; 

Το μόνον που με παρηγορεί και με φωτίζει είναι ότι το έλεος και η αγάπη του Θεού είναι απείρως μεγαλυτέρα πάσης αμαρτίας, και η προσευχή είναι η οδός της σωτηρίας και της αληθούς χαράς. 

Γι΄ αυτό και σας ικετεύω με όσην δύναμιν έχει πλέον η φωνή μου, αδελφοί μου και τέκνα μου, μη με λησμονήτε εις τας προσευχάς σας. Κάμετε και δι΄ εμένα ένα Σταυρόν από την καρδιά σας. Ανάψατε ένα κεράκι για την ψυχή μου. 

Εις τον βίον μου, αφεύκτως πολλούς αδελφούς μου επίκρανα, είτε δικαίως είτε αδίκως – ποίαν σημασίαν έχει η διάκρισις αυτή; Η Διοίκησις καθίσταται εις εκείνον που βαρύνεται με την ευθύνην ασκήσεώς της, πολλάκις ως δήγμα φοβερόν. Τέκνα μου, η σφραγίδα της Διοικήσεως έχει αγκάθια πολλά. 

Γονατίζω εμπρός εις όσους ηδίκησα – εκουσίως η ακουσίως – και τους ικετεύω να με συγχωρήσουν από τα βάθη της καρδίας των, δια να εύρη έλεος και ανάπαυσιν η ψυχή μου ενώπιον του Δικαίου Κριτού. 

Από τα βάθη της ψυχής μου συγχωρώ όλους όσους τυχόν με ηδίκησαν. Αυτή είναι η ζωή των ανθρώπων – πόθοι, όνειρα και επιδιώξεις, προσπάθειαι και τόσαι άλλαι φροντίδες δια την επίγειον ζωήν, που δεν μας αφήνουν να κατανωήσουμεν εις βάθος, ότι είμεθα περαστικοί διαβάτες εις τον κόσμον τον επίγειον. 

Καθώς είπεν ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, «όναρ έσμεν ούχ΄ ιστάμενον, φύσημα τι μη κρατούμενον, πτήσις ορνέου παρερχομένου, ναύς επί θαλάττης ίχνος ουκ έχουσα». 

Πριν κλείσω τα μάτια μου, όσον έχω ακόμη πλήρεις τας αισθήσεις μου, εις όλους αφήνω την ευχή μου από τα βάθη της καρδιάς μου. 

Και εις εκείνους που ως Μητροπολίτης Δημητριάδος εποίμανα και εδίδαξα επί 24 ολόκληρα χρόνια, και εις το αγαπητό μου ποίμνιο των Αθηνών που επί 10 έτη εποίμανα, και προς όλους τους Έλληνας, εντός και εκτός των συνόρων της Ελλάδος. 

Ιδικός σας πατέρας ήμουν τέκνα μου αγαπητά, και με καθοδηγούσεν η πίστις ότι έχω την ευθύνην σας. Προς σας, λοιπόν, απευθύνω τας τελευταίας μου ευχάς. 

Το γνωρίζετε ότι σας έδωσα όλην μου την αγάπην. Εδίψησεν η ψυχή μου την σωτηρίαν σας. Η βαθυτάτη πίστις μου ότι προσεύχομαι εις Κύριον για σας, υπήρξεν η μόνη πηγή από την οποία αντλούσα τας δυνάμεις μου. 

Ήθελα με όσην δύναμιν είχε η πτωχή μου ψυχή, να γλυκάνω τους πόνους σας, να τονώσω το φρόνημά σας, να σας πείσω, ότι μόνον αν βάλετε ρυθμιστήν των παλμών της καρδιάς σας το άγιον του Θεού θέλημα, μόνον τότε δεν θα σβήση από τα χείλη σας το χαμόγελο της πραγματικής χαράς, όσης είναι δυνατόν να ευρεθή εις αυτόν τον κόσμον. 

Μην ζητήσετε αλλού την ευτυχίαν σας, διότι άδικα θα κοπιάσετε, και δεν θα την συναντήσετε. Μη λησμονήτε ποτέ τα λόγια του Κυρίου: «Ζητήτε πρώτον την βασιλείαν του Θεού και την δικαιοσύνην αυτού και ταύτα πάντα προστεθήσονται υμίν». 

Φωτίζετε πάντοτε τις σκέψεις σας και τον δρόμον της ζωής σας με τον άγιον θέλημα του Θεού. Αυτό θα θερμάνη και τις καρδιές σας για να είναι πάντοτε γεμάτες με την αγάπη προς τον Θεόν και τους αδελφούς σας συνανθρώπους, αλλά θα σας δίνη και την γλυκυτάτην δύναμιν να αισθάνεσθε τους πόνους των άλλων σαν ιδικούς σας πόνους και την χαράν των σαν ιδικήν σας χαράν. 

Με αυτόν τον τρόπον θα ευρεθήτε μέσα εις το σχέδιον της σωτηρίας. Τότε τα ονόματά σας θα γραφούν εις τα αιώνια βιβλία των ουρανών. Ετσι μόνον και όση χαρά, αληθινή χαρά, θα ημπορή να υπάρχη εις τον κόσμον αυτόν, θα πλημμυρίζη τις καρδιές σας. 

Ο ίδιος ο Κύριος μας το εβεβαίωσεν, όταν οι 70 μαθηταί Του επέστρεψαν ματά χαράς μεγάλης λέγοντες: «Κύριε και τα δαιμόνια υποτάσσονται υμίν εν τω ονόματι σου». 

Και εκείνος τους επληροφόρησεν με τα παρήγορα αυτά λόγια του. «Εν τούτω μη χαίρετε, ότι τα δαιμόνια υποτάσσονται υμίν, χαίρετε δε, ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις Ουρανοίς». 

Ποίος λοιπόν ημπορεί να αμφιβάλλη περί τούτου; Και κάτι ακόμη περισσότερον. Εις όλους έδωκε την εξουσίαν του πατείν επάνω όφεων και σκορπίων και επί πάσαν την δύναμιν του εχθρού, χωρίς κανείς από αυτούς να ημπορέση να φράξη τον δρόμον των. 

Σεις ξέρετε πόσους ανθρώπους ο Σατανάς ευρίσκει και χρησιμοποιεί ως όργανα του δια να φράξουν τον δρόμο της Σωτηρίας εκείνων που θέλουν να σωθούν. Διαστρέφει τις σκέψεις των, πορώνει τις καρδίες των και τυφλώνει το φως των, ώστε να μη βλέπουν το καλόν και να μεταχειρίζωνται και τα άδικα και τα πιο σκληρά απάνθρωπα μέσα για να σταθούν εμπόδιον εις τον δρόμο της Σωτηρίας. 

Αυτοί όλοι, όσον και εάν ομοιάζουν με φίδια και σκορπιούς, συντρίβονται με την βοήθεια του Θεού. Ο Θεός να μην αξιώση κανένα από Σας, τέκνα μου αγαπητά, να κανταντήση εις αυτό το σημείον. 

Εις όλους σας εύχομαι να σας σκεπάζη πάντοτε η Θείας Χάρις. 

Αγαπητά μου τέκνα και αδελφοί μου, μην απομακρυνθήτε από τον δρόμον του Θεού. Αγαπήσατε τον Θεόν και «μηδέν προτιμήσατε της αγάπης Αυτού». Πλημμυρίσατε τις καρδιές σας από Χριστόν και Ελλάδα. 

Τέκνα μου αγαπητά και αδελφοί μου, μη βλέπετε ποτέ την Ελλάδα με αδιαφορίαν η με στεναχωρίαν. Ο Κύριος είναι ο Πατέρας μας, και μας έδωσε την Ελλάδα ως τον οίκον μας. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε παιδιά Του, και ουδείς είναι υπέρτερος του άλλου ένεκα της πατρίδος αυτού. 

Ας μάθουμε να βλέπουμε ως δωρεά του Κυρίου έκαστος την πατρίδα, την παράδοσιν και την γλώσσαν του. Ειδικώς εμείς οι Έλληνες ελάβαμε την κληρονομιάν να είμεθα φορείς και διδάσκαλοι πολιτισμού μεγάλου, τιμωμένου από όλον τον κόσμον. 

Ας ζώμεν λοιπόν κατά τρόπον που δοξάζει τα ιερά μας, τιμά τους προγόνους, διατηρεί την γλώσσαν ως έκφρασιν πνεύματος και όχι απλώς ως μέσου συννενοήσεως. 

Ας έχουμε στην καρδιά μας ευγνωμοσύνην προς όσους προσέφεραν  στην πατρίδα μας. Κυρίως εμείς, οι ακολουθούντες τον Κύριον, ας έχωμεν πάντοτε κατά νούν ότι ο χριστιανός δεν αγιάζεται από το περιβάλον του αλλά το αγιάζει. 

Τέκνα μου, μην κάμετε ποτέ κακόν εις τους συνανθρώπους σας. Σκορπίσατε παντού έργα αγάπης. Όποιος έχει ανάγκη από σας και ημπορείτε να γλυκάνετε τον πόνο του, μην το αρνηθήτε. 

Μην εξετάζετε αν είναι συγγενής η ξένος, γνωστός η άγνωστος, ομοεθνής η αλλοεθνής, ομόδοξος η ετερόδοξος, ομόθρησκος η αλλόθρησκός, φίλος η εχθρός. Όποιος έχει ανάγκη από την αγάπην σας είναι ο πλησίον σας. 

Μην παραλείπετε τα θρησκευτικά σας καθήκοντα. Όσες φορές ευρεθήτε μολυσμένοι με την αμαρτίαν, οποιανδήποτε αμαρτίαν μικράν η μεγάλην, αμέσως να σπεύσετε να εξαγνισθήτε με το μέγα μυστήριον της Θείας και Ιεράς Εξομολογήσεως και να ενωθήτε με τον Θεόν δια της μεταλήψεως των Αχράντων Μυστηρίων. 

Κρατήστε πάντοτε έτοιμην την ψυχήν σας, ώστε οποιανδήποτε στιγμήν ο Κύριος μας σας καλέσει να είσαστε άξιοι της ουρανίου Βασιλείας. 

Ιδιαιτέρως απευθύνομαι αυτήν την στιγμήν προς σας, τους προσφιλείς μου συνεργάτας, από τον πρώτο έως τον τελευταίο, από τον παλαιότερο έως τον νεότερο, από τον μεγαλύτερο έως τον μικρότερο. 

Τέκνα μου αγαπημένα, κληρικοί και λαϊκοί, δεν θα είμαι πλέον κοντά σας. Θα μένη όμως για πάντα μαζί σας η αγάπη μου και η ευχή μου. Μην εγακταλείψετε το άγιον έργον της διαφωτίσεως του λαού, ιδιαιτέρως εσείς αδελφοί μου Αρχιερείς, Ιερείς και Διάκονοι στην Αθήνα, στο Βόλο αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα. 

Όταν θα πηγαίνετε στις Εκκλησίες μας και θα κηρύττετε τον λόγον του Θεού, θα δροσίζεται και η δική μου ψυχή στους ουρανούς. Μη μου στερήσετε αυτήν την δροσιά, Σταθήτε πιστοί συνεργάται, γύρω εις τον διάδοχον μου Αρχιεπίσκοπον, οποίος κι αν είναι, και δώσατέ του τον άπειρον σεβασμόν και την αγάπη σας και την αφοσίωσην σας. 

Θα σας αγαπήση όσον σας ηγάπησα και εγώ και θα στηρίξη μαζί σας την Εκκλησία μας, δια να πραγματοποιήση τους ιερούς σκοπούς της. 

Και τώρα αγαπητά μου τέκνα και φίλοι μου, «ιδού κείμαι εν μέσω πάντων σιγηλός και άφωνος. Το στόμα ήργησεν. Η γλώσσα πέπαυται και τα χείλη κεκόλληνται, αι χείρες συνδέδενται και αι πόδες συμπλέκονται, η μορφή ηλλοίωται, οι οφθαλμοί εσβέσθησαν και ου κατανούσι τους θρηνούντας, η ακοή ου παραδέχεται των λυπουμένων τον ολοφυρμόν, η ρις ουκ οσφραίνεται του θυμιάματος την ευωδίαν, η δε αληθινή αγάπη ουδέποτε νεκρούται, δι ο ικετεύω πάντας τους γνωστούς και προσφιλείς μου μνείαν ποιείσθε μου εν ημέραις κρίσεως, ίνα εύρω έλεος επί του βήματος εκείνου του φοβερού.» 

«ΜΗ ΜΕ ΛΗΣΜΟΝΗΤΕ ΣΤΙΣ ΠΡΟΣΕΥΧΕΣ ΣΑΣ.» 

. 

«Το Πρακτορείο Εκκλησιαστικών Ειδήσεων «Romfea.gr», δημοσιεύει σήμερα αποκλειστικά, τον τελευταίο αποχαιρετιστήριο λόγο του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κυρού Χριστοδούλου.
Το τελευταίο αποχαιρετιστήριο κείμενο έχει στην κατοχή του ο Επικοινωνιολόγος κ. Σωτήρης Τζούμας, το οποίο δημοσιεύει στο νέο βιβλίο του με τίτλο «ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΣ», και σε λίγες μέρες θα κυκλοφορήσει σε όλα τα βιβλιοπωλεία.
Να σημειωθεί, ότι ο κ. Σωτήρης Τζούμας στο βιβλίο του αναφέρεται και στο θέμα των ταυτοτήτων, στις σχέσεις Φαναρίου – Ελλαδικής Εκκλησίας, καθώς και σε άλλα σημαντικά θέματα από την ζωή του μακαριστού Αρχιεπισκόπου, τα οποία δεν πρέπει να χάσετε».

Πηγή: Ρομφαία  

Ο Χριστιανισμός και ιδιαίτερα η Ορθόδοξη Εκκλησία βλέπει με απόλυτη κατανόηση την αδύναμη σωματικά θέση της γυναίκας στον κοινωνικό ιστό και την προστατεύει με απόλυτο σεβασμό στο ρόλο της και την αποστολή της από την επιθετικότητα και την εκμετάλλευση του ανδρικού στοιχείου. Χαρακτηριστικότερη είναι ή περίπτωση οπού ο Κύριος συνιστά να αντικρύζουμε σα μάνα μας, κόρη μας και αδελφή μας την όποια γυναίκα. Ακόμη πιο σημαδιακή είναι η στάση Του και η φράση Του: “ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω”, η οποία φρέναρε τη δολοφονική μανία των πουριτανών και υποκριτών φαρισαίων, οι οποίοι οχυρωμένοι πίσω από το γράμμα του νόμου ζητούσαν τη θανατική ποινή για μια μοιχαλίδα γυναίκα.

Είναι αλήθεια ότι μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων και την αλλοίωση της αρχέγονης δικαιοσύνης του ανθρωπίνου είδους, τα πράγματα στο προκείμενο θέμα αγρίεψαν. Η γυναίκα μπήκε στο στόχαστρο. Όχι μόνο της βίας, αλλά και μιας χυδαίας εκμετάλλευσης του γυναικείου προσώπου, η οποία φτάνει μέχρι και στις μέρες μας, σε θρησκευτικά καθεστώτα και κράτη που δεν εμπνέονται από το Ευαγγέλιο ή σε κοινωνίες που δεν βιώνουν το εκκλησιαστικό ήθος. Τα έθνη, τα οποία δεν γνωρίζουν τον αληθινό Θεό μαζί με τις πολυεθνικές της διαφήμισης και του κινηματογράφου, αλλά και ο υπόκοσμος της διακίνησης εξαπατημένων προσώπων συνθέτουν το πάζλ μιας διάχυτης απαξίωσης, συχνά βάρβαρης και εξοντωτικής, του γυναικείου φύλου και προσώπου.

Απέναντι σε όλα αυτά η απάντηση της Εκκλησίας μας είναι μία: Η Παναγία μας. Η τιμή στο πρόσωπο της Μητέρας του Κυρίου και η ανύψωση της γυναικείας αποστολής, όπως αυτή εκφράστηκε μέσα από τη ζωή και διακονία της Παναγίας μας για τη σωτηρία του ανθρωπίνου γένους αποτελούν το Έβερεστ της συμπεριφοράς του πραγματικά πιστού κόσμου απέναντι στη γυναίκα. Τηρουμένων των αναλογιών το ίδιο ισχύει και απέναντι σε κάθε γυναίκα.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Ναζιανζηνός καταφέρεται εναντίον των ισχυόντων νόμων του κράτους, που ευνοούσαν τους άνδρες και τιμωρούσαν τις γυναίκες (Λόγος ΛΖ', 6 (PG 36, 289A)): «Για ποιο λόγο τιμωρούν τη γυναίκα ενώ συγχωρούν τον άνδρα; Και η μεν γυναίκα όταν προσβάλει την κοίτη του άντρα διαπράττει μοιχεία, και ο νόμος την τιμωρεί με βαριές ποινές γι' αυτό, ενώ ο άντρας, όταν πορνεύει με άλλες γυναίκες, γιατί να μένει ατιμώρητος; Αυτή τη νομοθεσία δεν την δέχομαι και τη συνήθεια αυτήν την καταδικάζω».

Ο ιερός Χρυσόστομος απαγορεύει στους άντρες να χρησιμοποιούν τη σωματική τους δύναμη επί των γυναικών. «Μη γένοιτο [να δέρνεται η γυναίκα]˙ διότι αυτό είναι μέγιστη ατιμία, όχι γι' αυτή που δέρνεται αλλά γι' αυτόν που δέρνει. (..) Και τι λέγω εγώ δια την γυναίκα; Ούτε δούλη θα ήταν ανεκτό σε άνδρα ελεύθερο να κτυπά και να χειροδικεί σε αυτήν. Εάν δε είναι μεγάλη εντροπή για τον άνδρα το να κτυπήσει δούλη, πολύ περισσότερο το να σηκώσει το χέρι εναντίον ελεύθερης γυναίκας» (Λόγος κστ' εις την Α' Προς Κορινθίους, 10). Ακόμα και για την κακομεταχείριση που υφίσταντο τότε οι δούλες διαμαρτυρόταν ο Χρυσόστομος.

Ο ίδιος ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος μάλιστα καυτηριάζει την αμαρτωλή ανδρική φύση σε ομιλίες, όπως η “Περί του πώς δει πολιτεύεσθαι”, καθώς αναφέρει πολλά ανδρικά αμαρτήματα. Δεν διστάζει να παρομοιάσει τους άνδρες με άγρια θηρία που διψάνε για αίμα, εξαιτίας των αγαπημένων τους παραπτωμάτων, δηλαδή τη φιληδονία, την απανθρωπία, τη βία, την οργή, τη λαιμαργία και άλλα. «Για τη σωφροσύνη της γυναίκας είσαι τόσο λεπτολόγος, ώστε γίνεσαι σχολαστικός και υπερβολικός και δεν της επιτρέπεις ούτε τις πλέον απαραίτητες εξόδους˙ στον εαυτόν σου όμως νομίζεις ότι όλα επιτρέπονται. Δεν σου τα επιτρέπει όμως ο Παύλος, ο οποίος δίνει την ίδια εξουσία και στη γυναίκα» (Ιω. Χρυσόστομου, Ομιλία ζ' εις το Κατά Ματθαίον, 7).

Ο Χρυσόστομος επίσης γράφει (Ομιλία κ' εις την Προς Εφεσίους, 2): «Ποια σύζευξη υπάρχει, όταν η γυναίκα τρέμει τον άνδρα;» και (Ομιλία κ' εις την Προς Εφεσίους, 5): «και ο άνδρας, αν δε φοβάται η γυναίκα, όμως ας αγαπά» και (Ομιλία κ' εις την Προς Εφεσίους, 6): «Ούτε ο άνδρας να πιστεύη εύκολα τα λεγόμενα εναντίον της γυναικός του. (...) Και αν ακόμη σε κατηγορεί η γυναίκα, να μη δυσανασχετείς˙ η ενέργειά της αυτή είναι δείγμα φιλίας, όχι απογνώσεως˙ οι κατηγορίες της είναι δείγμα θερμής φιλίας και θερμής διαθέσεως και φόβου» και ακόμη (Ομιλία κ' εις την Προς Εφεσίους, 8): «Να αποδεικνύεσαι ότι θεωρείς περί πολλού την προς αυτήν συναναστροφή, και ότι θέλεις να ευρίσκεσαι περισσότερο γι' αυτήν εις το σπίτι, παρά στην αγορά˙ και να την προτιμάς από όλους τους φίλους και τα παιδιά που γεννήθηκαν από αυτή, και αυτά να τα αγαπάς εξ αιτίας αυτής». Τέλος ο Χρυσόστομος γράφει (Ομιλία κ' εις την Προς Εφεσίους, 2): «να μην αποστραφείς την γυναίκα εξ αιτίας της (σσ. επερχόμενης με το χρόνο) ασχήμιας της».

Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γράφει (Διδαχή Α2): «Ακόμη να προσέχετε οι άντρες να μη κοιτάζετε τις γυναίκες σας με άγριο μάτι δια πολλές αιτίες μάλιστα πως δεν κάνουν παιδιά και λέγετε τάχα πως έχετε κατάρα».

Ο Άγιος απευθύνεται στον άντρα (Διδαχή Ε'): «κι αν καμμία φοράν σου φταίει η γυναίκα σου, μην την ξεσυνερίζεσαι και να στοχάζεσαι και τα καλά της γυναικός σου και όχι μόνον τα κακά και να στοχάζεσαι και τα κακά τα δικά σου». Η αξία των γυναικών δεν είναι κατώτερη των αντρών (Διδαχή Β'): «Ευρίσκονται πολλές γυναίκες, όπου είναι καλύτερες και από τους άντρες. Αν ίσως και θέλετε οι άντρες να ήσασταν καλύτεροι από τις γυναίκες, πρέπει να κάνετε και έργα καλύτερα από εκείνες».

Πηγή: https://sites.google.com/site

Φως μοναχοίς άγγελοι. Φως δε πάντων ανθρώπων μοναδική Πολιτεία, είναι η ζωή κατά μίμηση των Αγγέλων, αυτή στήριξε και στηρίζει την Οικουμένη και ο άνθρωπος, ο χριστιανός που ενδύεται το Μέγα και Αγγελικό Σχήμα είναι άξιος πολλών επαίνων και μακαρισμών.
Όταν κάποιος, λοιπόν, προσέρχεται για να αφιερώσει τη ζωή του εξ όλης της ψυχής και της διανοίας του στο Νυμφίο Χριστό τότε χαίρεται και αγάλλεται ο ουρανός και πανηγυρίζει ο κόσμος των Αγγέλων γιατί ένας ακόμα άνθρωπος τάχθηκε να μιμηθεί τη ζωή τους. Ο μοναχός και η μοναχή κινούνται μέσα στην ιερή προσμονή του Ουράνιου Νυμφίου τους. Ζουν και κινούνται σε μια πνευματική όαση με το νοσταλγικό λόγο «ελθέτω χάρις και παρελθέτω ο κόσμος ούτος». Και μαζί με τον κόσμο παρέρχεται το όνομα το παλαιό και λαμβάνει νέο όνομα, διότι αφού εγκαταλείπει τον παλαιό άνθρωπο και ενδύεται το νέο άνθρωπο.

Την ώρα της μοναχικής κουράς προσέρχεται ο δόκιμος μοναχός ή μοναχή ανυπόδητος, ασκεπής, φορώντας μόνο έναν απλό λευκό χιτώνα και δηλώνοντας έτσι ότι όλα τα περιττά και κοσμικά τα απέρριψε και είναι έτοιμος να ενδυθεί το τιμημένο ράσο και τα άγια ρούχα του μοναχού.

Κατά τη μοναχική κουρά ο δόκιμος μοναχός ή μοναχή, ενδύεται το λέντιον (ή ζωστικό ή αντερί) το οποίο είναι μαύρου χρώματος, που συμβολίζει το χιτώνα της ευφροσύνης και της αγαλλιάσεως αντί της γυμνώσεως και της καταισχύνης, την οποία φορέσαμε με την παρακοή μας και αντί της φθοράς και του θανάτου που μας προξένησε αυτή η παρακοή και την οποία φθορά αναιρεί το μοναχικό σχήμα με την υπακοή και τον ενάρετο βίο. Ο χιτώνας αυτός ονομάζεται χιτώνας δικαιοσύνης γιατί η λέξη δικαιοσύνη σημαίνει κάθε αρετή και ο μοναχός φορώντας το οφείλει να γίνει πρόθυμος για κάθε αρετή. Μάλιστα το μαύρο χρώμα του σημαίνει ότι θα πρέπει να είναι πάντοτε οχυρωμένος πίσω από το πένθος για την αμαρτία και την ξενιτεία για τον κόσμο.

Έπειτα ο μοναχός ή η μοναχή ενδύεται τον ανάλαβο (το πολυσταύρι) ο οποίος φοριέται από τους ώμους μπροστά και πίσω σταυροειδώς και σχηματίζει το σημείο του σταυρού, όχι μία, αλλά πολλές φορές. Εικονίζει το σημείο του σταυρού και σημαίνει ότι ο μοναχός αναλαμβάνει το σταυρό του επί των ώμων του και ακολουθεί το Δεσπότη Χριστό. Καθώς το πολυσταύρι περιέχει πολλούς σταυρούς και περιβάλλει μπροστά και πίσω το σώμα του μοναχού και της μοναχής το περιφράσσει και το οχυρώνει απ' τις προσβολές του διαβόλου και από κάθε κακή επιθυμία.
Έπειτα ζώνεται γύρω απ' τη μέση του δερμάτινη ζώνη «εις νέκρωσιν σώματος και ανακαίνισιν πνεύματος». Η ζώνη αποτελεί σημείον σωφροσύνης, καθαρότητας και νεκρώσεως των κινήσεων της σάρκας κι επίσης σημείον ισχύος εναντίον των παθών και παράλληλα στήριξη στις πράξεις των εντολών.

Κατόπιν, ο μοναχός ή η μοναχή φορά τα σανδάλια, που όπως λένε τα λόγια της μοναχικής κουράς, με τα οποία ετοιμάζεται να εφαρμόσει και να διαδώση το ευαγγέλιο της ειρήνης. Επίσης, τα σανδάλια αυτά τον προφυλάσσουν για να μην προσκρούσουν τα πόδια του και να μην δαγκωθεί από το νοητό όφι, αλλά να επιβαίνει πάνω σ' αυτούς και να καταπατεί λέοντα και δράκοντα δηλαδή τα κρυφά και φθονερά θηρία της κακίας. Με τα σανδάλια αυτά θα τρέχει κατευθείαν την οδό του Ευαγγελίου μέχρις ότου φτάσει στους Ουρανούς, εκεί που είναι το πολίτευμα των μοναχών, κατά τον Απόστολο Παύλο.

Κατόπιν ενδύεται το παλλίον (εξώρασο) του μεγάλου και αγγελικού σχήματος και όπως λέγει στη μοναχική κουρά το ενδύεται ως στολή αφθαρσίας και σεμνότητος και ως σημείο της σκέπης του Θεού για την ευλαβή του ζωή αιώνια σε εκείνον ο οποίος θα το λάβει και αποτελεί τη θεία περιβολή που του χαρίζει το Άγιο Πνεύμα.
Κατόπιν ενδύεται το κουκούλιον της ακακίας ως περικεφαλαία ελπίδος για τη σωτηρία μέσω της εκ Θεού επισκιάσεως της χάριτος, αλλά και για την ύψωση του νου του μέσω της ταπεινοφροσύνης και της ακακίας όπως ακριβώς είναι τα άδολα νήπια, αλλά και για τη Θεού φύλαξη και περίθαλψη της κεφαλής με όλα τα αισθητήρια. Το κουκούλιο κρέμεται μπροστά και πίσω, εκεί όπου βρίσκεται το λογιστικό και η καρδιά.

Τελευταία, ενδύεται το μανδύα, ο οποίος θεωρείται το τελειώτατον ένδυμα και το περιεκτικό όλων, σημαίνει δε τη φυλακτική και σκεπαστική δύναμη του Θεού, ταυτόχρονα το συνεσταλμένο ευλαβές και ταπεινό της Μοναχικής ζωής, ενώ το ότι δεν έχει μανίκια σημαίνει ότι καθ' όλη τη ζωή του όλα τα μέλη του είναι νεκρά για κάθε κοσμική εργασία και αμαρτία. Αφήνει μόνο ελεύθερο το κεφάλι το οποίο βλέπει προς το Θεό και φρονεί τα θεία και ανατρέχει μόνο προς το Θεό. Αλλά, όπως είπαμε και πριν, ακόμα και το κεφάλι του μοναχού ή της μοναχής είναι σκεπασμένο με το κουκούλιο για να μη θεωρηθεί ότι έχει ασκεπή και ακάλυπτα τα αισθητήρια.

Στο σύνολό τους, όλα τα ρούχα του μοναχού εικονίζουν τη νέκρωση του Χριστού μας. Ως τάφος εικονίζεται ο μανδύας και ως εντάφια τα υπόλοιπα ρούχα. Ο ανάλαβος και το Μεγάλο Σχήμα δηλώνουν ότι είναι εσταυρωμένος ο μοναχός για τον κόσμο, όπως άλλωστε το υποσχέθηκε. Το κουκούλιο του εικονίζει το σουδάριο κι έτσι όλος ο μοναχός μιμείται με το σχήμα του τον σταυρωθέντα Δεσπότη του, ο oποίος πέθανε και τυλίχτηκε στα σπάργανα και στο σουδάριο.
Σε όλη του τη ζωή πλέον, ό,τι φορά, θα του υπενθυμίζει ότι συνεσταυρώθηκε με το Χριστό και συνεκρώθηκε μαζί Του και οφείλει να αγωνιστεί για να συναναστηθεί και να συνανυψωθεί και να αναφανεί συγκληρονόμος της πατρικής Βασιλείας και των αγαθών των ετοιμασμένων προ καταβολής κόσμου...

Πηγή: ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ τ.115 Συγγραφέας: Μόνικα μοναχή, Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον

Σήμερα, ἀγαπητοί μου, ἀρχίζει τὸ Τριῴδιο. Ἀρχίζει μὲ τὴ φωνὴ τοῦ Τελώνου «Ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ» (Λουκ. 18,13). Τὸ Τριῴδιο λέει σὲ ὅλους μας σήμερα· Ἄνθρωποι ὑπερήφανοι, ταπεινωθῆτε. Μᾶς παρουσιάζει τὴν παραβολὴ τοῦ τελώνου καὶ τοῦ φαρισαίου, ποὺ εἶνε σὲ ὅλους μας γνωστή.

Ο Γέροντας Παϊσιος ανάπαυσε χιλιάδες ανθρώπων σε όλο σχεδόν τον κόσμο με το παράδειγμα της αγίας ζωής του, με το φωτισμένο λόγο του και με τα θαύματα που έκανε σε ανθρώπους  κάθε μορφωτικού επιπέδου και επαγγέλματος. Αυτοί είναι μάρτυρες της αγιότητάς του και πριν την επίσημη ανακήρυξή του.

Όσοι τον γνωρίσαμε , ήταν μια εμπειρία για την ζωή μας η συνάντησή μας .
Για την ποινική δίωξη δυστυχώς έγινε μια μεγάλη διαστροφή :

1. Όλοι μιλούσαν με υπερβάλουσα "δημοκρατική" ευαισθησία για το "δικαίωμα" στην προσβολή του Γέροντα με το προσωνύμιο "παστίτσιος" (που ουσιαστικά δεν μείωνε καθόλου την αγιότητά του), αλλά με ιδιαίτερη παχυδερμία και θρησκευτικό ρατσισμό δεν υπερασπιζόταν και δεν τόνιζαν ότι ΠΡΟΣΒΑΛΛΕΙ εμάς που τον αγαπούμε . 
2. Το σημαντικότερο όμως ήταν στην ίδια ιστοσελίδα, η φρικτή απεικόνιση μιας παραμορφωμένης Παναγίας που κρατά έναν βρέφος τράγο !!! και  δίπλα στην ελληνική σημαία  !!! Όλα σχεδον τα ΜΜΕ, κατά τη γνωστή τους στοχευμένη τακτική,  έκαναν crop στην εικόνα αυτή, ώστε να φαίνεται μόνο ο ΠΑΣΤΙΤΣΙΟΣ Αυτή η προσβολή της πίστης μας, θέμα που δεν θίχθηκε καθόλου,  προσωπικά με προσβάλει, όπως πιστεύω θα προσβάλει και εσάς και αν είστε αντικειμενικοί να το αναδείξετε.
Εύχομαι ο αρθρογράφος να ανοίξει  τα αισθητήρια της ψυχής του, να μας παρουσιάσει κάτι ωφέλιμο από τη διδασκαλία του και να γευτεί γλυκούς πνευματικούς καρπούς από τον Άγιο Γέροντα ώστε να μην αδικεί τον εαυτό του.