Ένα πολύ δύσκολο έτος για τους περισσότερους Έλληνες τελειώνει και ένα νέο έρχεται, που δεν έχει τίποτε το αισιόδοξο να μας πει. Το 2015 είναι τα συμβατικά χρόνια μετά τη Γέννηση του Χριστού και στον καθένα μας προστίθεται ένα έτος στην ηλικία του. Αυτά τα κοινότυπα με οδήγησαν να αναζητήσω στη βιβλιοθήκη μου στοιχεία για την έννοια του χρόνου. Ο Πλάτωνας τον θεωρεί "μια κινούμενη εικόνα της αιωνιότητας" και ο πραγματιστής Αριστοτέλης ως " τον αριθμό των κινήσεων του παρόντος σε σχέση με το πριν και το μετά". Ο Ιερός Αυγουστίνος τον ορίζει ως " το παρόν των περασμένων πραγμάτων, που είναι η μνήμη, το παρόν των σημερινών πραγμάτων, που είναι τα όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας και το παρόν του μέλλοντος που είναι η προσδοκία". Η διδασκαλία του Αυγουστίνου έχει ως κέντρο της τη Γνωσιολογία, που έως και σήμερα επικρατεί στη Δυτική Σκέψη, με διάφορες μορφές. Είναι ο πρώτος και πολύ πριν από τον Ντεκάρτ, που τονίζει ότι ο άνθρωπος πρέπει να αμφιβάλλει για όλα και προσθέτει: "Αμφιβάλλω, άρα υπάρχω", που ταυτόχρονα σημαίνει ζω, σκέπτομαι, θέλω, άρα υπάρχω.

Σε ένα συμφωνούν φιλόσοφοι και επιστήμονες, ότι ο χρόνος είναι παράγοντας της ύλης και επομένως δεν υπάρχει έξω από αυτήν. Αυτός είναι και ο λόγος που η ψυχή, ως άϋλη, είναι αθάνατη, αιώνια. Ο άνθρωπος ζει και τις δύο καταστάσεις. Ως ύλη γεννιέται, μεγαλώνει, ακμάζει και μετά γερνά και πεθαίνει. Ως ψυχή μέσα του έχει τη σπίθα της αιωνιότητας και γι' αυτό δεν πιστεύει ότι θα πεθάνει. Αυτή η εσωτερική πληροφορία από ορισμένους πνίγεται, ή περιθωριοποιείται και κάνουν μια ζωή ανεύθυνη και χωρίς κανόνες, σαν να τελειώνει στη Γη η ζωή. Αλλά η χωρίς την επίγνωση της αιωνιότητας ζωή οδηγεί στο παράλογο, ότι ζούμε χωρίς σκοπό, χωρίς να ξέρουμε και χωρίς να μπορούμε να εξηγήσουμε στον εαυτό μας γιατί γεννηθήκαμε και γιατί κοπιάζουμε, γιατί τα βάσανα και οι πίκρες, γιατί οι επιτυχίες και οι αποτυχίες, γιατί τα γερατειά και οι αρρώστιες.

Ο χρόνος, χωρίς την αιωνιότητα, είναι για τον άνθρωπο ένα φυσικό μέγεθος, όπως ο χώρος. Και με αυτόν έχουν ασχοληθεί σημαντικοί επιστήμονες, όπως οι Νεύτωνας, Λάϊμπνιτς και Αϊνστάϊν. Προϋπόθεση της αιωνιότητας είναι η ύπαρξη του Θεού και οι τρεις τους επιδίωξαν να μιλήσουν για τον Θεό μέσα από την επιστήμη τους και κατέληξαν σε σημαντικά συμπεράσματα, που αξίζει κανείς να τα μελετήσει. Με το χρόνο έχει ασχοληθεί και ο Χόκινγκ, που κινείται στο αδύνατο, επιχειρώντας να συνδέσει τη φυσική, με τη μεταφυσική και το υπερβατό. Επίσης οι άθεοι Ντόκινς και Χίτσενς   με τα βιβλία τους περισσότερο φασαρία κάνουν για να βγάλουν χρήματα παρά λένε κάτι το ουσιαστικό, ούτε βεβαίως μπορούν να το πουν. Είναι επιστήμονες, μόνο που δεν κάνουν επιστήμη, αλλά επιχειρούν να επιστημοποιήσουν την αθεϊα τους.

Στους άθεους επιστήμονες απαντά ο Ονορέ ντε Μπαλζάκ (1799-1850), που δεν ήταν πιστός, αλλά δεν μπορούσε να ακούει ή να διαβάζει ανοησίες. Στο έργο του "Το μαγικό δέρμα" σημειώνει: " Το κλειδί κάθε επιστήμης είναι ασυζητητί το σημείο της αναζήτησης και της έρευνας. Το μεγαλύτερο μέρος των μεγάλων ανακαλύψεων το οφείλουμε στο ΠΩΣ. Αλλά η σοφία στη ζωή συνίσταται στο να τίθεται το ερώτημα ΓΙΑΤΙ". Και ο Χάϊντεγκερ, ο κατά τον σύγχρονο Γάλλο φιλόσοφο και ιστορικό Μαρσέλ Γκοσέ μεγαλύτερος "άθρησκος θεολόγος" του 20ού αιώνα, παραδέχεται ότι η επιστήμη αγνοεί το μόνο αληθινό ερώτημα, για το Είναι, και "γνωρίζει" το πάν, εκτός από το βασικό, χωρίς το οποίο δεν εννοούνται τα υπόλοιπα!

Στην Ανατολή γνωρίζουμε ότι η Πίστη στον Θεό είναι δώρο, δεν είναι προϊόν μιας λογικής μαθησιακής διεργασίας. Ως διδασκαλία είναι υπέρλογη, ελεύθερη και προαιρετική στην αποδοχή της. Ο ίδιος ο Χριστός δεν μακάρισε τους διανοητές, τους πλούσιους και τους ισχυρούς, αλλά τους ταπεινόφρονες, τους αδύναμους και τα παιδιά. Το Ευαγγέλιο Του διαδόθηκε από τα "ασθενή του κόσμου" σε πείσμα των εξουσιαστών. Αυτά τα "ασθενή" είναι το όπλο του "Αρνίου" και όσοι ισχυρίζονται ότι εκπροσωπούν το Χριστό στη Γη και συμπεριφέρονται με κοσμικό τρόπο, με ιδιοτέλεια, φαρισαϊκά και έχουν φτιάξει στα μέτρα τους τη διδασκαλία Του δεν έχουν καμία σχέση μαζί Του, είναι ουσιαστικά αρνητές Του και Τον δυσφημούν.

Πίστη και Επιστήμη έχουν ως αντικείμενο το χρόνο, αλλά σε δύο επίπεδα παράλληλα, που πουθενά δεν τέμνονται. Ο επιστήμων μπορεί να πιστεύει και ο πιστός να είναι επιστήμων, αλλά η Επιστήμη δεν έχει σχέση με την Πίστη. Όταν η Επιστήμη γίνεται εργαλείο της ιδεολογίας και μπαίνει στο χώρο της Πίστης γίνεται υλιστική θρησκεία. Τέτοια ήταν η τρομοκρατία στη Γαλλική Επανάσταση και η αθεϊα στο ολοκληρωτικό καθεστώς της Σοβιετικής Ένωσης, όπως την περιγράφει γλαφυρά ο Μπερντιάγεφ. Και όταν η θρησκεία, δια των εκπροσώπων της, επιβάλλει στην επιστήμη το δόγμα (;) της για τους φυσικούς νόμους γίνεται τυραννία, τύπου Ιεράς Εξέτασης. Και οι δύο περιπτώσεις οδήγησαν σε εκατόμβες αθώων θυμάτων.

Χρόνος και αιωνιότητα. Ο άνθρωπος πρέπει να χρησιμοποιεί το χρόνο ως προστάδιο της αιωνιότητας, αλλιώς υποβιβάζεται σε ένα μηχανισμό ορισμένων υλικών που λειτουργεί για κάποια χρόνια. Πράγματι, αν ο άνθρωπος δεν μπορεί να σηκώσει ψηλά το βλέμμα του για να δει το μεγαλείο του ορατού σύμπαντος, αν δεν μπορεί να αντικρίσει την ωραιότητα της φύσης, αν δεν διακρίνει τη διαφορά του από τα άλλα έμβια όντα, αν δεν μπορεί να αντιληφθεί ότι είναι " ο Μικρός και Μέγας", κατά τον ποιητή, αν δεν έχει επίγνωση του προσωρινού της ζωής του, τότε επιλέγει τη χοϊκή ζωή, στην οποία "τα πάντα επιτρέπονται", όπως έγραψε ο Ντοστογιέφσκι. Όμως δεν είναι φτιαγμένος για μια τέτοια ζωή.-

ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟ 2015

Πηγή: Ακτίνες 

Στις 20 Οκτωβρίου 2014 το τουρκικό σεισμογραφικό πλοίο «Μπαρπαρός Χαριεντίν Πασά», συνοδευόμενο από δύο σκάφη, ένα τουρκικό και ένα νορβηγικό (τα M/V «Bravο» και M/V «Deep Supporter»), εισήλθε στην κυπριακή ΑΟΖ, με σκοπό να διατελέσει παρανόμως μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2014 σεισμογραφική έρευνα ώστε να αποτυπώσει τον ενεργειακό πλούτο μεγάλων τμημάτων των τεμαχίων 1, 2, 3 και 9 επί της Κυπριακής ΑΟΖ.

Ένα άρθρο που πρέπει να διαβαστεί από όλους!!!

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Στις 20 Οκτωβρίου 2014 το τουρκικό σεισμογραφικό πλοίο «Μπαρπαρός Χαριεντίν Πασά», συνοδευόμενο από δύο σκάφη, ένα τουρκικό και ένα νορβηγικό (τα M/V «Bravο» και M/V «Deep Supporter»), εισήλθε στην κυπριακή ΑΟΖ, με σκοπό να διατελέσει παρανόμως μέχρι τις 30 Δεκεμβρίου 2014 σεισμογραφική έρευνα ώστε να αποτυπώσει τον ενεργειακό πλούτο μεγάλων τμημάτων των τεμαχίων 1, 2, 3 και 9 επί της Κυπριακής ΑΟΖ.

Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, όλα τα κράτη απολαύουν του δικαιώματος της ελεύθερης ναυσιπλοΐας, των υπερπτήσεων και της πόντισης καλωδίων εντός των ορίων της ΑΟΖ του αντίστοιχου παράκτιου κράτους. Εντούτοις, όσον αφορά τη θαλάσσια επιστημονική έρευνα, όπως θα δούμε στη συνέχεια, το καθεστώς είναι διαφορετικό, με αποτέλεσμα η ως άνω συμπεριφορά της Τουρκίας να αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κύπρου επί της ΑΟΖ της.

Η ΣΥΜΒΑΣΗ ΟΗΕ ΓΙΑ ΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ Η ΔΕΣΜΕΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ

Το 1982 δημιουργήθηκαν νέα δεδομένα για το Δίκαιο της Θάλασσας, με τη νέα Σύμβαση του ΟΗΕ (UNLOSC, εις το εξής η «Σύμβαση») στο Montego Bay της Τζαμάικα, η οποία τέθηκε σε εφαρμογή στις 16 Νοεμβρίου 1994. Η βαρύνουσα σημασία της εν λόγω Σύμβασης έγκειται στο γεγονός ότι οριοθετήθηκαν εκ νέου οι έννοιες της αιγιαλίτιδας ζώνης (τα γνωστά σε όλους μας χωρικά ύδατα), η συνορεύουσα ή παρακείμενη ζώνη και η Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ).

Η Κύπρος επικύρωσε τη Σύμβαση στις 12 Δεκεμβρίου 1988, ενώ η Τουρκία την καταψήφισε, εφόσον δεν εξυπηρετούνταν τα συμφέροντά της. Αυτό ως γεγονός ίσως θα μπορούσε να έχει κάποιον αντίκτυπο σε ό,τι αφορά την μη δέσμευση της Τουρκίας από τις πρόνοιες της εν λόγω Σύμβασης. Όμως, έχει γενικά αναγνωριστεί ότι με τη συμμετοχή 164 κρατών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως συμβαλλόμενων μερών της Σύμβασης, αυτή έχει πλέον αποκτήσει την ισχύ του Εθιμικού Δικαίου κι έτσι είναι δεσμευτική για όλα τα μέλη της διεθνούς κοινότητας, συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας. Επομένως, όλες οι πρόνοιες της Σύμβασης που αφορούν στη Θαλάσσια Επιστημονική Έρευνα, ισχύουν και για την Τουρκία ακόμα κι αν δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος της Σύμβασης.

ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ-ΕΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΑΥΤΗΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 56 της Σύμβασης, κάθε παράκτιο κράτος που έχει διακηρύξει και οριοθετήσει την ΑΟΖ του, όπως έπραξε η Κύπρος μέσω της σύναψης συμφωνιών με τα κράτη που οι ακτές τους είναι αντικείμενες των δικών της, έχει κυριαρχικά δικαιώματα επί αυτής, που αποσκοπούν στην εξερεύνηση, εκμετάλλευση, διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πόρων, ζωντανών ή μη, όπως είναι οι υδρογονάνθρακες και τα ορυκτά, χωρίς να υπέχει καμιά υποχρέωση για διατήρηση ή συνετή χρήση αυτών. (1) Αυτά τα δικαιώματα του παράκτιου κράτους επί των μη ζωντανών, φυσικών πόρων της ΑΟΖ του, είναι αποκλειστικά, υπό την έννοια ότι το παράκτιο κράτος δεν έχει καμιά υποχρέωση να μοιραστεί την πρόσβαση ή/και οποιαδήποτε οφέλη προκύψουν από την εκμετάλλευσή τους. (2) Το παράκτιο κράτος έχει δε εθνική δικαιοδοσία σχετικά με τη θαλάσσια επιστημονική έρευνα που διενεργείται στην ΑΟΖ του.

Η Σύμβαση δεν περιέχει κανέναν ορισμό για τη θαλάσσια επιστημονική έρευνα. Θα μπορούσαμε όμως να ορίσουμε την έννοια αυτή ως κάθε επιστημονική εργασία ή σχετική εμπειρική εργασία που έχει ως αντικείμενο το θαλάσσιο περιβάλλον και ως σκοπό να μεγιστοποιήσει τις γνώσεις που κατέχουμε επί των ωκεανών. (3) Για την πλήρη κατανόηση τόσο του όρου αυτού όσο και του καθεστώτος που διέπει τη θαλάσσια επιστημονική έρευνα, θα πρέπει κανείς να μελετήσει το άρθρο 56 της Σύμβασης συνδυαστικά με το άρθρο 246 αυτής, Μέρος XIII.

Σύμφωνα λοιπόν με το άρθρο 246 της Σύμβασης, τα παράκτια κράτη κατά την άσκηση της δικαιοδοσίας τους, έχουν το δικαίωμα να ρυθμίζουν, να εξουσιοδοτούν και να διεξάγουν θαλάσσια επιστημονική έρευνα στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα τους, σύμφωνα με τις σχετικές διατάξεις της Σύμβασης. Κάθε δε θαλάσσια επιστημονική έρευνα στην ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα διεξάγεται με τη συναίνεση του παράκτιου κράτους.

Λαμβάνοντας υπόψη την ως άνω πρόνοια της Σύμβασης που ρητά καθορίζει ότι για οποιαδήποτε θαλάσσια επιστημονική έρευνα στην ΑΟΖ ενός κράτους χρειάζεται η προηγούμενη συναίνεση αυτού, γίνεται πλήρως αντιληπτό ότι η Τουρκία δρα παράνομα, καταπατώντας το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, αφού ουδέποτε ζήτησε τη συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας προκειμένου να προβεί στις σεισμογραφικές έρευνες επί των τεμαχίων της κυπριακής ΑΟΖ.

Στο σημείο αυτό θεωρείται απαραίτητο να επισημανθεί ότι η Σύμβαση, στα πλαίσια της ειρηνικής επίλυσης οποιωνδήποτε διαφορών μεταξύ των κρατών και προς αποφυγή οποιασδήποτε έντασης μεταξύ τους, θεωρεί αναγκαία, υπό κανονικές συνθήκες, την χορήγηση άδειας από το παράκτιο κράτος προς ένα τρίτο κράτος για τη διεξαγωγή από το τελευταίο θαλάσσιας έρευνας επί της ΑΟΖ του πρώτου, εφόσον πληρούνται κάποιες τυπικές προϋποθέσεις, οι οποίες απαριθμούνται στην παράγραφο 5 του άρθρου 246 της Σύμβασης. Για τους σκοπούς μάλιστα εφαρμογής αυτής της ευρύτερης φιλοσοφίας που προωθεί η Σύμβαση με σκοπό την αποφυγή εντάσεων μεταξύ των κρατών, κανονικές συνθήκες μπορεί να υπάρχουν ακόμα κι όταν απουσιάζουν οι διπλωματικές σχέσεις μεταξύ του παράκτιου κράτους και του διεξάγοντος τις έρευνες κράτους (παράγραφος 4, άρθρο 246 της Σύμβασης).

Ενόψει της παραπάνω «ελευθεριότητας» της Σύμβασης, όσον αφορά τη διεξαγωγή θαλάσσιας επιστημονικής έρευνας σε ξένη ΑΟΖ, γεννιέται το ερώτημα γιατί η Τουρκία προτίμησε την παρανομία έναντι της νομιμότητας που θα μπορούσε να της προσδώσει η Σύμβαση και κατ’ επέκταση το Διεθνές Εθιμικό Δίκαιο, αν ζητούσε προηγουμένως τη συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα μπορεί εύκολα να δοθεί αφενός αν αναλογιστεί κανείς ότι η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος, αφετέρου αν μελετήσουμε προσεκτικά την παράγραφο 3 του Άρθρου 246 της Σύμβασης, σε αντιπαραβολή με την παράγραφο 5 αυτού.

Αν και η Σύμβαση δεν προβαίνει ευθαρσώς σε οποιαδήποτε διάκριση, εντούτοις στο ευρύτερο πλαίσιο του Διεθνούς Δικαίου έχει αναγνωριστεί ότι η θαλάσσια επιστημονική έρευνα για την οποία γίνεται λόγος στο άρθρο 246 της Σύμβασης, διακρίνεται σε «βασική» (pure/fundamental) και «εφαρμοσμένη» (applied/resource-oriented) θαλάσσια επιστημονική έρευνα. (4)

Ως βασική θεωρείται η θαλάσσια επιστημονική έρευνα που εκτελείται αποκλειστικά για ειρηνικούς σκοπούς και με σκοπό την αύξηση των επιστημονικών γνώσεων του θαλάσσιου περιβάλλοντος προς όφελος όλης της ανθρωπότητας (άρθρο 246, παράγραφος 3). Ως εφαρμοσμένη θεωρείται η θαλάσσια επιστημονική έρευνα που έχει άμεση σημασία για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, ζωντανών ή μη, εφόσον (α) συνεπάγεται γεώτρηση στην υφαλοκρηπίδα, τη χρήση εκρηκτικών ή την εισαγωγή επιβλαβών ουσιών στο θαλάσσιο περιβάλλον, (β) συνεπάγεται την κατασκευή, λειτουργία ή χρήση τεχνητών νήσων, εγκαταστάσεων και κατασκευών, όπως αναφέρονται στα άρθρα 60 και 80 της Σύμβασης (άρθρο 246, παράγραφος 5).

Από τις παραπάνω δύο κατηγορίες της θαλάσσιας επιστημονικής έρευνας, η εφαρμοσμένη έρευνα παραβιάζει ευθέως τα συμφέροντα του παράκτιου Κράτους και την άσκηση των κυριαρχικών του δικαιωμάτων επί των φυσικών του πόρων. (5) Οι σεισμογραφικές έρευνες της Τουρκίας επί της κυπριακής ΑΟΖ εμπίπτουν στην κατηγορία της εφαρμοσμένης θαλάσσιας επιστημονικής έρευνας, επομένως, ακόμα κι αν η Τουρκία ζητούσε τη συναίνεση της Κυπριακής Δημοκρατίας προτού προβεί στις εν λόγω έρευνες, η Κυπριακή Δημοκρατία θα είχε κάθε δικαίωμα να της αρνηθεί, καθότι με αυτόν τον τρόπο παρεμποδίζονται τα κυριαρχικά δικαιώματά της επί του φυσικού πλούτου της ΑΟΖ της.

ΣΕΙΣΜΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΡΕΥΝΕΣ: ΝΟΜΙΚΗ ΒΑΣΗ ΓΙΑ ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ;

Στην παρούσα φάση, εφόσον η Τουρκία έχει ήδη εισέλθει στην κυπριακή ΑΟΖ και πραγματοποιεί στα πλαίσια αυτής σεισμογραφικές έρευνες, το ερώτημα που πρωτίστως μας απασχολεί, εκτός από τη λήψη των κατάλληλων μέτρων για την απομάκρυνση του Μπαρμπαρός από τη θαλάσσια ζώνη της Κύπρου, είναι κατά πόσο θα μπορούσε να θεμελιωθεί στο μέλλον αξίωση της Τουρκίας επί των τεμαχίων 1, 2, 3 και 9 της Κυπριακής ΑΟΖ, όπου τώρα διεξάγει τις ανάλογες θαλάσσιες επιστημονικές έρευνες.

Το ενδεχόμενο αυτό μπορεί να αποκλειστεί, καθότι η Σύμβαση είναι κατηγορηματική στο άρθρο 241, όπου προνοείται ότι «δραστηριότητες σχετικές με θαλάσσια επιστημονική έρευνα δεν συνιστούν τη νομική βάση για οποιαδήποτε αξίωση σε οποιοδήποτε μέρος του θαλάσσιου περιβάλλοντος ή των πόρων του», πόσο μάλλον όταν η θαλάσσια επιστημονική έρευνα που διενεργείται ανήκει στην κατηγορία των εφαρμοσμένων θαλάσσιων επιστημονικών ερευνών και γίνεται χωρίς τη συναίνεση του παράκτιου κράτους.

Εντούτοις, η παραπάνω πρόνοια της Σύμβασης δεν θα πρέπει να μας καθησυχάζει, αλλά αντιθέτως, επιβάλλεται η Κυπριακή Δημοκρατία να δράσει άμεσα στις προκλήσεις της Τουρκίας με τέτοιο τρόπο, ώστε να υποδηλώνει αναντίρρητα την ικανότητα επιβολής της επί της ΑΟΖ και να μην δημιουργηθούν εντυπώσεις, ούτε σε πολιτικό ούτε σε νομικό επίπεδο, ότι πλέον έχει διαμορφωθεί ένα status quo στην περιοχή.

Η ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ ΣΤΗΝ ΑΟΖ ΔΥΝΑΜΕΙ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ

Με την εξέλιξη του Δικαίου της Θάλασσας ανά τους αιώνες, έχει παρατηρηθεί ότι πλέον τα παράκτια κράτη έχουν το δικαίωμα να ασκούν υπέρμετρο έλεγχο στις θαλάσσιες ζώνες που εμπίπτουν στην κυριαρχία τους και στην εθνική τους δικαιοδοσία. Στηριζόμενη στο Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η Κύπρος έχει στη διάθεσή της μια σειρά από δικαιώματα που μπορεί να ασκήσει προκειμένου να άρει την παρανομία του τουρκικού σεισμογραφικού πλοίου «Μπαρπαρός Χαριεντίν Πασά», απέχοντας ταυτόχρονα από κάθε χρήση απειλής ή βίας.

Δικαίωμα Συνεχούς Καταδίωξης του Μπαρμπαρός

Η Κύπρος προτού προβεί σε οποιαδήποτε προσπάθεια επίλυσης των διαφορών της με την Τουρκία, έχει πρωτίστως το δικαίωμα της συνεχούς καταδίωξης του πλοίου Μπαρμπαρός από την ΑΟΖ της, δυνάμει του άρθρου 111, παράγραφος 2 της Σύμβασης. Η Κύπρος δύναται ανά πάσα στιγμή να στείλει πολεμικά πλοία ή στρατιωτικά αεροσκάφη ή άλλα πλοία ήαεροσκάφη με εμφανή διακριτικά στοιχεία ότι ανήκουν σε κρατική υπηρεσία και να είναι εξουσιοδοτημένα για το σκοπό αυτό, για να καταδιώξει το τουρκικό πλοίο μαζί με τα δύο σκάφη που το συνοδεύουν, έως ότου αποχωρήσουν από την ΑΟΖ της. Η καταδίωξη θα μπορεί να αρχίσει μετά την εκπομπή οπτικού ή ηχητικού σήματος για την ανακοπή του πλου, το οποίο θα πρέπει να εκπέμπεται από απόσταση που να μπορεί να ακουστεί ή να γίνει ορατό από το ξένο πλοίο. Σε περίπτωση που το καταδιωκόμενο πλοίο δεν συμμορφωθεί, οι κυπριακές αρχές έχουν το δικαίωμα να συλλάβουν το πλοίο και να το συνοδεύσουν σε λιμάνι της Κυπριακής Δημοκρατίας, όπου θα διεξαγάγουν ανάκριση του πληρώματος. Οι προϋποθέσεις που προνοεί το άρθρο 111 της Σύμβασης είναι σωρευτικές και θα πρέπει η καθεμιά από αυτές να πληρούται ξεχωριστά (υπόθεση Άγιος Βικέντιος και Γρεναδίνες εναντίον Γουινέας ή M/V “Saiga”No2).

Όσον αφορά δε τη δυνατότητα του παράκτιου κράτους να προστρέξει σε τρίτα κράτη για βοήθεια ώστε να μπορέσει να καταδιώξει το πλοίο που βρίσκεται παρανόμως στις θαλάσσιες ζώνες του, η Σύμβαση δεν κάνει οποιονδήποτε λόγο. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι κάτι τέτοιο απαγορεύεται. Ενδεχομένως θα μπορούσαμε να ισχυριστούμε ότι από τη στιγμή που η συμμετοχή τρίτων κρατών στην καταδίωξη θεωρείται αναγκαία από το ίδιο το παράκτιο κράτος και γίνεται με την έγκρισή του, είναι σύμφωνη με τις κύριες προϋποθέσεις, τόσο τις ουσιαστικές όσο και τις διαδικαστικές, που θέτει το Άρθρο 111 της Σύμβασης.[6] Άλλωστε παρόμοια καταδίωξη είχε σημειωθεί κατά το παρελθόν στο Νότιο Ωκεανό, εναντίον των πλοίων  Viarsa I και South Tomi.[7]

Κατάσχεση Σκάφους & Εξοπλισμού-Καταδίκη σε πρόστιμο ή φυλάκιση

Η Κύπρος κατά το έτος 2004 υπέβαλε στα Ηνωμένα Έθνη, δυνάμει της Σύμβασης, τον νόμο 64(Ι)/2004 (εις το εξής ο «Νόμος») με τον οποίο κήρυξε την ΑΟΖ της. Ο νόμος αυτός στην πραγματικότητα ενσωματώνει στην κυπριακή έννομη τάξη τις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, ήτοι της Σύμβασης, σχετικά με την ΑΟΖ και αποτελεί έμπρακτη εφαρμογή του δικαιώματος που κατέχει η Κύπρος να ασκεί πλήρη δικαιοδοσία στην ΑΟΖ της.

Το άρθρο 8, παράγραφος 2 του Νόμου επιτρέπει στην Κυπριακή Δημοκρατία να επιβάλει χρηματική ποινή έως και €1.000.000 ή και φυλάκιση για χρονική περίοδο μέχρι και πέντε έτη ή και τις δυο αυτές ποινές σε οποιοδήποτε πρόσωπο προβαίνει μέσα στην ΑΟΖ σε εξερεύνηση και εκμετάλλευση των μη ζώντων πόρων, εκτός από τις περιπτώσεις που έχει λάβει άδεια από τον Υπουργό Ενέργειας, Εμπορίου, Βιομηχανίας και Τουρισμού, ο οποίος με τη σειρά του θα πρέπει να έχει λάβει τη σύμφωνη γνώμη των Υπουργών Εξωτερικών, Άμυνας, Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος και Συγκοινωνιών και Έργων. Σε περίπτωση δε διάπραξης του αδικήματος από νομικό πρόσωπο, ποινική ευθύνη υπέχουν οι αξιωματούχοι αυτού.

Επιπρόσθετα με οποιαδήποτε από τις παραπάνω ποινές, τα κυπριακά δικαστήρια δύνανται να διατάξουν την κατάσχεση οποιουδήποτε σκάφους , αντικειμένου, εξοπλισμού ή υλικού, συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων των μη ζώντων πόρων, που λήφθηκαν κατά τη διάπραξη του αδικήματος.

Συνεπώς, η Κυπριακή Δημοκρατία δύναται να προβεί σε κατάσχεση του σεισμογραφικού πλοίου Μπαρμπαρός, των σκαφών που το συνοδεύουν καθώς και του αντίστοιχου εξοπλισμού τους . Παράλληλα η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να ασκήσει ποινική δίωξη και να επιβάλει πρόστιμα ή/και φυλάκιση στην τουρκική εταιρεία πετρελαίου ΤΡΑΟ και τους αξιωματούχους αυτής, στο νορβηγικό επιστημονικόπροσωπικό που εργάζεται εντός του Μπαρμπαρός καθώς και στο πλήρωμα των δυοσυνοδευτικών σκαφών, M/V «Bravο» και M/V «Deep Supporter».

Ειρηνική Διευθέτηση της Διαφοράς

Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Καταστατικού Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών που έχει υπογράψει τόσο η Κύπρος όσο και η Τουρκία, σε κάθε διαφορά που η παράτασή της μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας, τα ενδιαφερόμενα μέρη θα προσπαθούν πρώτα από όλα να λύσουν τη διαφορά τους με πολιτικές μεθόδους όπως διαπραγματεύσεις, έρευνα, μεσολάβηση, συνδιαλλαγή, προσφυγή σε τοπικούς οργανισμούς ή με νομικές, όπως η διαιτησία και η προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο.

Οι ως άνω αναφερόμενοι τρόποι ειρηνικής επίλυσης των διαφορών μεταξύ δυο χωρών, πιθανόν να είχαν κάποιο θετικό αποτέλεσμα και στην προκειμένη περίπτωση, αν η Τουρκία δεν προέβαινε σε μονομερή Διακήρυξη κατά την υπογραφή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας στις 29 Ιουλίου 2005, με την οποία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος και κατ’ επέκταση ως κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης .

Υπό αυτές τις συνθήκες είναι αμφίβολο κατά πόσο θα μπορούσε η Τουρκία να παρευρεθεί στο ίδιο τραπέζι διαπραγματεύσεων με την Κύπρο ή να προβεί σε οποιουδήποτε είδους δικαστικό ή εξωδικαστικό διακανονισμό μαζί της. Άλλωστε για να μπορέσουν δυο διάδικα κράτη να απευθυνθούνενδεχομένως στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την επίλυση της διαφοράς τους, θα πρέπει να συναινέσουν πρώτα και τα δυο μεταξύ τους.

Την παραπάνω περίπτωση διαφορών που δεν καρποφόρησε η επίλυσή τους με τα μέσα που προνοεί το άρθρο 33 του Καταστατικού Χάρτη, προβλέπει το άρθρο 37 του ίδιου Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, σύμφωνα με το οποίο μπορεί η εν λόγω διαφορά να υποβληθεί στο Συμβούλιο Ασφαλείας , ώστε εκείνο να αναλάβει δράση ή να συστήσει τους όρους διακανονισμού που αυτό θα κρίνει κατάλληλους και τις νομικές διαφορές μπορεί να τις παραπέμψει το ίδιο στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης. Άλλωστε, κάτι τέτοιο είχε γίνει και στην περίπτωση της υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου κατά το 1976. Σε μια τέτοια ενέργεια θα μπορούσε να προβεί κι η Κυπριακή Δημοκρατία και μάλιστα άμεσα.

ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Μια από τις πάγιες αρχές του Διεθνούς Δικαίου είναι ότι κανένα κράτος δεν θα πρέπει να υποβάλλεται στα δικαστήρια ενός άλλου κράτους (8) , με αποτέλεσμα η Κύπρος να μην έχει τη δυνατότητα να «δικάσει» η ίδια την Τουρκία για την παράνομη διεξαγωγή σεισμογραφικών ερευνών στην ΑΟΖ της. Εντούτοις, όπως ήδη εξηγήσαμε παραπάνω, το Διεθνές Δίκαιο παρέχει στην Κύπρο άλλες δυνατότητες τις οποίες θα πρέπει να εξαντλήσει άμεσα, καθότι έγκεινται στα πλαίσια της πλήρους νομιμότητας και δεν αποτελούν ουδαμώς λόγο άσκηση βίας ή απειλών κατά της Τουρκίας.

Η Κύπρος, όπως ήδη εξηγήσαμε, δεν μπορεί να οδηγήσει την Τουρκία στα κυπριακά δικαστήρια για την παρανομία της, ούτε βέβαια μπορεί από μόνη της να απευθυνθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για επίλυση της διαφοράς χωρίς τη συναίνεση της Τουρκίας. Αυτό όμως που μπορεί να κάνει και είναι αναφαίρετο δικαίωμα που της προσδίδει έμμεσα το Διεθνές Δίκαιο μέσω του Νόμου 64(Ι)/2004 είναι να οδηγήσει Τούρκους υπηκόους ενώπιον της κυπριακής δικαιοσύνης . Με τον τρόπο αυτό η Τουρκία θα δεχθεί έμμεσο πλήγμα μέσω των υπηκόων της και το πιθανότερο είναι να θελήσει να ασκήσει διπλωματική προστασία υπέρ τους, εφόσον εκείνη ήταν που τους έδωσε το πράσινο φως για να ενεργήσουν τοιουτοτρόπως.

Η άσκηση διπλωματικής προστασίας πηγάζει από την αντίληψη ότι το κράτος ως κύριος φορέας διεθνών δικαιωμάτων και υποχρεώσεων έχει δικαίωμα να εξασφαλίσει το σεβασμό του διεθνούς δικαίου στο πρόσωπο των πολιτών του. Πρόκειται για δικαίωμα και όχι καθήκον του κράτους εκείνου του οποίου οι υπήκοοι οδηγούνται ενώπιον αλλοδαπών δικαστηρίων και καλύπτει τόσο τους υπηκόους του (συμπεριλαμβανομένων των εταιρειών που έχουν ιδρυθεί στο έδαφος αυτού), όσο και τα πλοία και αεροσκάφη που πετάνε υπό τη σημαία αυτού του κράτους. (9) Από τη στιγμή που ένα κράτος ασκεί διπλωματική προστασία υπέρ ενός υπηκόου του, είναι αυτό που θα υπεισέλθει στη θέση του υπηκόου του, ως διαπράττον το αδίκημα εναντίον του αλλοδαπού κράτους κι έτσι πλέον η διαφορά μετατρέπεται σε διακρατική. Χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τέτοιας περίπτωσης είναι το Ηνωμένο Βασίλειο που ανέλαβε τις υποθέσεις Βρετανών ιδιοκτητών αλιευτικών πλοίων που συνελήφθησαν σε τόπο αλιείας της Ισλανδίας, κατά την περίοδο του πολέμου για τα χωρικά ύδατα (“cod wars”) με την Ισλανδία. (10)

Με τον παραπάνω τρόπο, στο τέλος της ημέρας η Κύπρος θα μπορέσει να οδηγήσει την Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, αφού προηγουμένως εξαντληθούν όλα τα ένδικα μέσα της κυπριακής έννομης τάξης εναντίον των Τούρκων υπηκόων. Σίγουρα υπάρχει ο κίνδυνος η Τουρκία να μην δεχθεί να παράσχει διπλωματική προστασία στους υπηκόους της, μιας και όπως επισημάναμε, πρόκειται για δικαίωμα κι όχι για καθήκον του αντίστοιχου κράτους. Σε μια τέτοια περίπτωση, η Τουρκία θα έχει να αντιμετωπίσει την κατακραυγή της κοινής γνώμης στο εσωτερικό της κοινωνίας της, καθότι δεν αναλαμβάνει το βάρος των ευθυνών της και αφήνει εκτεθειμένους τους υπηκόους της έναντι των ξένων δικαστικών αρχών. Το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας θρασύδειλης συμπεριφοράς εκ μέρους της Τουρκίας σαφώς θα είναι μεγάλο για τους πολιτευτές της και είναι αμφίβολο κατά πόσο οι άμεσα εμπλεκόμενοι στην υπόθεση υπήκοοί της θα θελήσουν να συνεχίσουν το εγχείρημα που τους ανατέθηκε στην κυπριακή ΑΟΖ μέχρι τέλους.

Προτού λοιπόν μεμψιμοιρήσουμε για το μέλλον της Κύπρου και της ΑΟΖ της, ας αναλογιστούμε καλύτερα και ας ασκήσουμε έξυπνα τα δικαιώματα που εναπόθεσε στην φαρέτρα της Κύπρου το Διεθνές Δίκαιο.

1. David M Ong, “Towards an International Law for the Conservation of Offshore Hydrocarbon Resources within the Continental Shelf?” στο επιστημονικό εγχειρίδιο των David Freestone, Richard Barnes και David M Ong (eds), “The Law of the Sea: Progress and Prospects”, Oxford University Press, 2006, p. 93.

2. Donald Rothwell-Time Stephens, “The International Law of Sea”, Hart Publishing, 2010, p. 89

3. Yoshifumi Tanaka, “The International Law of the Sea” Cambridge University Press, 2012, p.336

4. Ibid, 337, R.R. Churchill, A.V. Lowe, “The Law of the Sea”, Manchester University Press, 3^rd Edition, p. 405-406.

5. R.R. Churchill, A.V. Lowe, “The Law of the Sea”, Manchester University Press, 3^rd Edition, p. 405-406.

6. Erik Jaap Molenaar, “Multilateral Hot Pursuit and Illegal Fishing in the Southern Ocean: The Pursuits of the Viarsa I and South Tomi” (2004) 19 International Journal of Marine and Coastal Law 19

7. Donald Rothwell-Time Stephens, “The International Law of Sea”, Hart Publishing, 2010, p. 417.

8. R.R. Churchill, A.V. Lowe, “The Law of the Sea”, Manchester University Press, 3^rd Edition, p.449

9. ibid

10. ibid

Η Πηνελόπη Γιώσα είναι νομικός και κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου με εξειδίκευση στο Ναυτικό Δίκαιο

Δημοσιεύτηκε την 19 Νοεμβρίου 2014. Η επισήμανση σημείων του κειμένου έγινε από την Τράπεζα Ιδεών.

Πηγή: http://mignatiou.com/2014/11/i-efkeria-tis-kiprou-na-epivlithi-stin-aoz-tis/

Την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα το ιερό Ευαγγέλιο μας παρουσιάζει όλες εκείνες τις συγκλονιστικές στιγμές του διωγμού του θείου Βρέφους από τον Ηρώδη. Όταν αναχώρησαν οι Μάγοι, λέει ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος, άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στον Ιωσήφ, σε όνειρο, και του είπε: Σήκω και πάρε το Βρέφος και την Παναγία Μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο. Μείνε εκεί μέχρι να σου πω, διότι ο Ηρώδης θέλει να σκοτώσει το παιδί. Κι ο Ιωσήφ πήρε αμέσως μες στη νύχτα το θείο Βρέφος και την Θεοτόκο κι αναχώρησε για την Αίγυπτο.

Μετά τα Χριστούγεννα

Ο Θεός σώζει

Την Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα το ιερό Ευαγγέλιο μας παρουσιάζει όλες εκείνες τις συγκλονιστικές στιγμές του διωγμού του θείου Βρέφους από τον Ηρώδη. Όταν αναχώρησαν οι Μάγοι, λέει ο ιερός ευαγγελιστής Ματθαίος, άγγελος Κυρίου εμφανίστηκε στον Ιωσήφ, σε όνειρο, και του είπε: Σήκω και πάρε το Βρέφος και την Παναγία Μητέρα του και φύγε στην Αίγυπτο. Μείνε εκεί μέχρι να σου πω, διότι ο Ηρώδης θέλει να σκοτώσει το παιδί. Κι ο Ιωσήφ πήρε αμέσως μες στη νύχτα το θείο Βρέφος και την Θεοτόκο κι αναχώρησε για την Αίγυπτο.

Όταν όμως ο Ηρώδης κατάλαβε ότι οι Μάγοι τον εξαπάτησαν, θύμωσε πολύ. Κι έστειλε στρατιώτες οι οποίοι σκότωσαν όλα τα παιδιά που ήταν στη Βηθλεέμ και σ’ όλα τα περίχωρα και σύνορά της από δύο ετών και κάτω σύμφωνα με το χρόνο που υπολόγισε από τα λόγια των Μάγων. Τότε πραγματοποιήθηκε πλήρως εκείνο που προανήγγειλε ο προφήτης Ιερεμίας: Φωνή σπαρακτική ακούστηκε στο χωριό Ραμά, θρήνος και κλάματα και οδυρμός πολύς. Η σύζυγος του Ιακώβ Ραχήλ, που ήταν εκεί θαμμένη, κλαίει τα παιδιά της, και δεν ήθελε με κανένα τρόπο να παρηγορηθεί, διότι τα αθώα αυτά παιδιά δεν υπάρχουν πλέον στη ζωή.

Πλήθος νηπίων είχε σφαγιασθεί. Και ο Ηρώδης ασφαλώς θα ησύχασε. Θα νόμιζε ότι θανάτωσε τον τεχθέντα βασιλέα. Άλλωστε όλα τα είχε οργανώσει τόσο καλά, όπως νόμιζε. Έκανε τα πάντα για να σκοτώσει τον βασιλιά που γεννήθηκε. Οργάνωσε προσεκτικά το φονικό του σχέδιο, πήρε πληροφορίες, υπολόγισε την ηλικία του παιδιού, έστειλε στρατεύματα, εξολόθρευσε όλα τα βρέφη της περιοχής. Τι κατάφερε όμως τελικά; Απολύτως τίποτε! Όλες οι δυνάμεις του κακού έπεσαν εναντίον του Κυρίου και δεν κατόρθωσαν τίποτε. Διότι στην κρίσιμη ώρα μίλησε ο ουρανός, επενέβη ο Θεός και ο Ιησούς σώθηκε. Έφυγε για την Αίγυπτο.

Τι έχει να πει σε μας αυτό το γεγονός; Ότι η εξέλιξη των πραγμάτων στην πορεία της ζωής μας βρίσκεται στα χέρια του Θεού. Και ότι ακόμη κι αν όλη η μανία των οργάνων του σκότους πέσει επάνω μας, δεν μπορεί να καταφέρει εναντίον μας απολύτως τίποτε. Διότι μας προστατεύει ο Κύριος, εφόσον κι εμείς βρισκόμαστε κοντά Του. Ενδιαφέρεται κάθε στιγμή για μας. Δεν αδιαφορεί, όταν βρισκόμαστε σε δυσκολίες και κινδύνους. Είναι κοντά μας στις αγωνίες και στις δυσκολίες μας, μας δίνει θάρρος και δύναμη. Και στην κατάλληλη στιγμή επεμβαίνει και μας λυτρώνει από πειρασμούς και από πολλούς κινδύνους σωματικούς και ψυχικούς. Στις δύσκολες λοιπόν στιγμές που θα συναντήσουμε στη ζωή μας να μην ξεχάσουμε ποτέ πως έχουμε βοηθό τον παντοδύναμο Θεό.

Νικητής

Όταν λοιπόν πέθανε ο Ηρώδης, άγγελος Κυρίου φάνηκε στον Ιωσήφ σε όνειρο στην Αίγυπτο και του είπε: Σήκω και πάρε το Παιδί και τη Μητέρα του και πήγαινε με την ησυχία σου στην χώρα του Ισραήλ. Διότι έχουν πεθάνει πλέον εκείνοι που ζητούσαν τη ζωή του παιδιού. Και ο Ιωσήφ σηκώθηκε, πήρε το Παιδί και τη Μητέρα του και ήλθε στην Παλαιστίνη. Αλλά όταν άκουσε ότι στην Ιουδαία βασίλευε ο Αρχέλαος, αντί για τον πατέρα του Ηρώδη, φοβήθηκε να πάει εκεί. Με εντολή όμως που του έδωσε ο Θεός στο όνειρό του, αναχώρησε στα μέρη της Γαλιλαίας, όπου ήταν ηγεμόνας ο Ηρώδης ο Αντίπας, που ήταν λιγότερο σκληρός από τον αδελφό του Αρχέλαο. Κι αφού ήλθε εκεί, κατοίκησε στην πόλη που λεγόταν Ναζαρέτ. Για να πραγματοποιηθεί εκείνο που ειπώθηκε από τους Προφήτες, ότι ο Ιησούς θα ονομασθεί περιφρονητικά από τους εχθρούς του Ναζωραίος.

Ο Ναζωραίος λοιπόν νίκησε, και ο διώκτης του Ηρώδης πέθανε. Και πώς πέθανε; Με θάνατο φρικτό, όπως περιγράφει η ιστορία. Πεθαίνουν λοιπόν κάποτε οι διώκτες. Ο θάνατος δίνει τέλος στην κακία τους. Οι διωγμοί τελειώνουν. Όσο σκληροί κι αν είναι. Μέσα στην εκκλησιαστική ιστορία αναφέρονται τόσοι και τόσοι διωγμοί. Διωγμοί ύπουλοι και φοβεροί, άμεσοι και έμμεσοι, με νόμους και διατάγματα, με μαρτύρια και με θανατώσεις, με εξευτελισμούς και περιθωριοποιήσεις. Και οι διώκτες και οι διωγμοί μένουν στην ιστορία ως αποτρόπαιες σελίδες του δαιμονικού κόσμου των εχθρών του Χριστού.

Αυτός όμως που μένει νικητής και θριαμβευτής της ιστορίας είναι ο Κύριος Ιησούς Χριστός ο Ναζωραίος. Αυτός εξέρχεται Νικητής. Θριαμβευτής. Διότι δεν είναι ένας άνθρωπος που κινδυνεύει, αλλά ο Θεός που σώζει. Είναι ο ρυθμιστής της ζωής του κόσμου και της δικής μας. Στα χέρια του είναι η ζωή μας, η ζωή των λαών και των κρατών. Στα χέρια του βρίσκεται η Εκκλησία του και ο λαός του. Αυτός ανατρέπει τυράννους και καθεστώτα. Αυτός συντρίβει κάθε υπερφίαλο διώκτη που νομίζεις ότι μπορεί να σταθεί εμπόδιο στο σχέδιό του. Μη φοβόμαστε λοιπόν σε κάθε εποχή, σε κάθε διωγμό άμεσο ή έμμεσο, φανερό ή κρυφό, κατά μέτωπον ή ύπουλο. Ας μένουμε πάντοτε με τον νικητή, με τον θριαμβευτή Ναζωραίο Κύριο. Η νίκη είναι πάντα δική του.

Πηγή: Περιοδικό “Ο Σωτήρ”, τ. 1991, Χριστιανική Φοιτητική Δράση 

Οἱ Ρωμαίικες γιορτὲς καὶ τὰ ἁγνὰ ἔθιμά μας

Τά Χριστούγεννα, τά Φῶτα, ἡ Πρωτοχρονιά, κ’ ἄλλες μεγάλες γιορτές, γιά πολλούς ἀνθρώπους δέν εἶναι καθόλου γιορτές καί χαρούμενες μέρες, ἀλλά μέρες πού φέρνουνε θλίψη καί δοκιμασία. Δοκιμάζονται οἱ ψυχές ἐκεινῶν πού δέν εἶναι σέ θέση νά χαροῦνε, σέ καιρό πού οἱ ἄλλοι χαίρουνται. Παρεκτός ἀπό τούς ἀνθρώπους πού εἶναι πικραμένοι ἀπό τίς συμφορές τῆς ζωῆς, τούς χαροκαμένους, τούς ἄρρωστους, οἱ περισσότεροι πικραμένοι εἶναι ἐκεῖνοι πού τούς στενεύει ἡ ἀνάγκη νά γίνουνε τοῦτες τίς χαρμόσυνες μέρες ζητιάνοι, διακονιαρέοι. Πολλοί ἀπ’ αὐτούς μπορεῖ νά μή δίνουνε σημασία στή δική τους εὐτυχία, μά γίνουνται ζητιάνοι γιά νά δώσουνε λίγη χαρά στά παιδιά τους καί στ’ ἄλλα πρόσωπα πού κρέμουνται ἀπ’ αὐτούς. Οἱ τέτοιοι κρυφοκλαῖνε ἀπό τό παράπονό τους, κι’ αὐτοί εἶναι οἱ πιό μεγάλοι μάρτυρες, πού καταπίνουνε τήν πίκρα τους μέρα νύχτα, σάν τό πικροβότανο.

Ἴσα ἴσα αὐτές τίς ἁγιασμένες μέρες πού θἄπρεπε νά σμίξουνε πιό κοντά οἱ ἄνθρωποι συναμεταξύ τους, «νά περιπτυχθῶσιν ἀλλήλους», ἴσια ἴσια αὐτές τίς μέρες ἀποξενώνουνται περισσότερο ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλον, χωρίζουνται σέ δύο στρατόπεδα ὁλότελα ξένα τὄνα στἄλλο, σχεδόν ἐχθρικά. Ἀπό τή μιά μεριά εἶναι οἱ εὐτυχισμένοι, οἱ καλοπερασμένοι, οἱ καλότυχοι, κι’ ἀπό τήν ἄλλη μεριά εἶναι οἱ δυστυχισμένοι κ’ οἱ παραπεταμένοι. Ἀνάμεσά τους «χάσμα μέγα ἐστήρικται» κατά τίς γιορτές. Κανένα γεφύρι δέν ἑνώνει τίς δύο ἀκροποταμιές, ἐνῶ...

τίς ἄλλες μέρες ἔρχουνται σέ περισσότερη συνάφεια. Οἱ πλούσιοι κι’ ὅσοι ἔχουνε τόν τρόπο τους κάνουνε, ἀλλοίμονο! τό πᾶν γιά νά ἐπιδείξουνε τά πλούτη καί τ’ ἀγαθά τους στούς λιμασμένους. Κι’ αὐτό γίνεται στὄνομα τοῦ Χριστοῦ, πού γεννήθηκε πάμφτωχος μέσα στό παχνί! Γιά τήν γέννηση τοῦ φτωχοῦ Χριστοῦ δέν γιορτάζουνε οἱ φτωχοί σάν καί Κεῖνον, μά γιορτάζουνε οἱ πλούσιοι, πού παίρνουνε γιά ἀφορμή τήν πτωχεία του γιά νά δείξουνε τά πλούτη τους. Μά ἄραγε, ἀνάμεσα σέ δυστυχισμένους μπορεῖ νά νοιώσει κανένας εὐτυχισμένον τόν ἑαυτό του; Μοναχά ἕνας ἀναίσθητος μπορεῖ νά νοιώσει τέτοια εὐτυχία. Ὅσο γιά κεῖνον πού θέλει νά ἐπιδείξη στόν πεινασμένο καί στόν στερημένον τήν ἐλεεινή του αὐτή εὐτυχία, αὐτός εἶναι ἀληθινό κτῆνος. Καί μ’ ὅλα ταῦτα, ὑπάρχουνε πολλοί τέτοιοι ἀνάμεσά μας, στά χρόνια μας, ἐνῶ ἤτανε σπάνιοι στά παλαιότερα. Εἶναι κι’ αὐτό ἕνα ἀπό τά ὡραῖα πού μᾶς ἔφερε ὁ μέγας πολιτισμός ἀπό τά μεγάλα κέντρα! Στήν Ἀνατολή εἴχανε τά ζεμπίλια, πού ἤτανε πλεχτά ἀπό ψάθα, κι’ ὅ,τι ἔβαζε μέσα κανένας δέν φαινότανε. Γι’ αὐτό, παίζοντας οἱ τουρκομερίτες, λέγανε πώς ἡ λέξη «ζεμπίλι» βγῆκε ἀπό τά λόγια «σέν μπίλ», πού θά πεῖ «ἐσύ νά ξέρης», δηλαδή ἐσύ νά ξέρης μοναχά τί ἔχει μέσα τό ζεμπίλι, ὥστε νά μή λιμάζουνε καί σέ φθονοῦνε οἱ φτωχοί, κεῖνοι πού δέν μποροῦνε ν’ ἀγοράσουνε τά καλά πού ἀγόρασες ἐσύ. Σίγουρα, κι’ αὐτό δέν εἶναι καθόλου καλό καί χριστιανικό, μά τουλάχιστο ἔλειπε ἡ ἁμαρτωλή ἐπίδειξη πού εἶναι τό πιό σατανικό ἀπ’ ὅλα τά ἄλλα κακά πού φαρμακώνουνε τούς φτωχούς ἀδελφούς μας αὐτές τίς μέρες.

Ὅπως βλέπεις, μέ τήν κακομοιριά πού ἔχει σέ ὅλα ὁ ἁμαρτωλός ἄνθρωπος, μπόρεσε καί γύρισε τίς μέρες τῆς πνευματικῆς χαρᾶς σέ μέρες σαρκικῆς καλοπέρασης γιά τόν ἑαυτό του, καί σέ μέρες πένθους καί δακρύων γιά πολλούς ἀπό τούς συντρόφους του στή ζωή.

Οἱ γιορτές οἱ δικές μας σταθήκανε πάντα θρησκευτικές, καί γι’ αὐτό εἴχανε κάποιον ἄλλο χαρακτῆρα ἀπό τίς γιορτές πού γιορτάζουνε ἄλλα ἔθνη, προπάντων σήμερα, πού εἶναι κάποιες αὐτοσχεδιασμένες σκηνοθεσίες χωρίς καμμιά σημασία γιά τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου. Σ’ αὐτές τίς ψευτογιορτές ξαμολιοῦνται ὅλα τά βάρβαρα καί ἐγωιστικά πάθη τοῦ ἀνθρώπου, πού κυττάζει μοναχά τήν εὐχαρίστηση τῆς σάρκας. Ἐνῶ οἱ δικές μας οἱ γιορτές, ἐπειδή, ὅπως εἶπα, ἔχουνε τή ρίζα τους στή θρησκεία, ἤτανε σεμνές, πνευματικές, ὥστε νά μή σκανδαλίζουνε τούς φτωχούς, ὅσο εἶναι μπορετό σέ σαρκικούς ἀνθρώπους. Οἱ πλούσιοι κι’ οἱ νοικοκυραῖοι ἀποφεύγανε νά πληγώσουνε τούς φτωχότερους, καί νοιώθανε τήν ἀνάγκη νά τούς ζεστάνουνε καί κείνους, στέλνοντας κρυφά στά σπίτια τους διάφορα δῶρα, μέ τρόπο, ὥστε νά μή τούς ταπεινώσουνε, κ’ ἔτσι ἡ διαφορά νά φαίνεται ὅσο μποροῦσε λιγώτερη.

Ἔτσι μορφωθήκανε τά ἔμορφα καί ἁγνά ἔθιμά μας, μέ ψαλμωδίες πού τίς λένε ἀκόμα τά παιδιά στούς δρόμους καί στά σπίτια, μέ καμπάνες, μέ ἔμορφα αἰσθήματα, μέ σεμνές διασκεδάσεις, μέ εὐχάριστη συναναστροφή, πού δένουνε μεταξύ τους τούς ἀνθρώπους περισσότερο, παρά πού τούς χωρίζουνε. Μά ὁ ὑλισμός κι’ ὁ λύκος τῆς ἀναισθησίας μολεύει σιγά-σιγά αὐτές τίς καλές γιορτές μας, πού πολύ ἔμορφα τίς παρομοιάζανε οἱ ἀρχαῖοι πρόγονοί μας μέ σταθμούς γιά νά ξεκουραζόμαστε στόν μονότονο δρόμο τῆς ζωῆς μας, λέγοντας: «Βίος ἀνεόρταστος, μακρά ὁδός ἀπανδόκευτος», πού θά πῆ «Ζωή δίχως γιορτή, εἶναι σάν τόν μακρύ τόν δρόμο πού δέν ἔχει πανδοχεῖο νά ξεκουραστῆς».

Κάποιοι μοντερνοποιημένοι κάνουνε τόν βαρύ καί τόν θετικό κύριο πού δέν ἔχει αἰσθηματολογίες, καί λένε πώς αὐτά εἶναι αναχρονισμοί κι’ ἀδιαφόρετα πράγματα. Αὐτοί γιά μένα εἶναι ξερίχια ψυχικά, παγωμένες ἐρημιές, δίχως ἀγάπη, δίχως χαρά, μά καί δίχως πόνο. Γιατί χαρά καί πόνος εἶναι δεμένα. Οἱ τέτοιες ψυχές εἶναι πάντα νεκρά βουνά τοῦ φεγγαριοῦ. Ὡστόσο, κάτι τέτοιοι «ὀρθολογισταί» καί «θετικισταί», ξετρελλαίνουνται γιά κάποιες ἀνόητες ξενόφερτες φέστες καί γιά κάτι μοντέρνα γλέντια πού ρεζιλεύουνε τόν ἄνθρωπο, φτάνει πού γίνουνται κατά τό κοσμοπολιτικό μοντέλο πού βρίσκεται στά «μεγάλα κέντρα τοῦ ἐξωτερικοῦ». Αὐτοί δέν θέλουνε τίποτα ἀπό τά δικά μας, πού τά λένε ὅλα «βλάχικα, φτωχικά, ἀνάξια γιά ἀνθρώπους πού ξέρουνε τόν κόσμο». Τίποτα ἑλληνικό δέν βρίσκει ἔλεος στά μάτια αὐτῶν τῶν κουφιοκέφαλων, ἀκατάδεχτων κι’ ὅπως πρέπει κυρίων, πού χοροπηδᾶνε, ὡστόσο, σάν τρελλοί, μέ τά τσέρκια στό λαιμό, φτάνει πού ἤρθανε ἀπ’ ἔξω, ἀπό κεῖ «πού ξέρει ὁ κόσμος νά ἀπολαμβάνη τή ζωή»! Τί νά ποῦμε κ’ ἐμεῖς οἱ ἄλλοι, τά βλαχάκια, τά φτωχαδάκια, πού μᾶς νανούριζε ἡ μάνα μας μέ τά παραπονετικά τραγούδια της στήν κούνια μας, καί τώρα δακρύζουμε σάν ἀκοῦμε τά τροπάρια καί τά κάλαντα, πού μᾶς ἑνώνουνε μέ τούς ἀγαπημένους μας πού περάσανε ἀπό τόν τόπο μας πρίν ἀπό μᾶς;

Ἀδέλφια μου, φυλάξτε τά ἑλληνικά συνήθειά μας, γιορτάστε ὅπως γιορτάζανε οἱ πατεράδες σας, καί μή ξεγελιώσαστε μέ τά ξένα κι ἄνοστα πυροτεχνήματα. Οἱ δικές μας οἱ γιορτές ἀδελφώνουν τούς ἀνθρώπους, τούς ἑνώνει ἡ ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Μήν κάνετε ἐπιδείξεις. «Εὐφράνθητε ἑορτάζοντες». Ἀκοῦστε τί λένε τά παιδάκια πού λένε τά κάλαντα: «Καί βάλετε τά ροῦχα σας, εὔμορφα ἐνδυθῆτε, στήν ἐκκλησίαν τρέξετε, μέ προθυμίαν μπῆτε, ν’ ἀκούσετε μέ προσοχήν ὅλην τήν ὑμνωδίαν, καί μέ πολλήν εὐλάβειαν τήν θείαν λειτουργίαν. Καί πάλιν σάν γυρίσετε εἰς τό ἀρχοντικόν σας, εὐθύς τραπέζι στρώσετε, βάλτε τό φαγητόν σας. Καί τόν σταυρόν σας κάνετε, γευθῆτε, εὐφρανθῆτε. Δόστε καί κανενός φτωχοῦ ὅστις νά ὑστερῆται». Ἀθάνατη ἑλληνική φυλή! Φτωχή μά ἀρχοντομαθημένη, βασανισμένη, μά χαρούμενη καί καλόκαρδη περισσότερο ἀπό τούς εὐτυχισμένους τῆς γῆς, πού τούς μαράζωσε ἡ καλοπέραση.

Ναί, ἀδελφοί μου Ἕλληνες, χαίρετε μαζί μέ κείνους πού χαίρουνται καί κλεῖτε μαζί μέ κείνους πού κλαῖνε. Αὐτή εἶναι ἡ παραγγελία τοῦ Χριστοῦ, καί σ’ αὐτή μονάχα θά βρῆτε ἀνακούφιση. Δίνετε στούς ἄλλους ἀπ’ ὅ,τι ἔχετε. Τό παραπάνω ἀπ’ ὅ,τι ἔχει κανένας ἀνάγκη, τό κλέβει ἀπό τόν ἄλλον. «Μακάριον τό διδόναι μᾶλλον, ἤ λαμβάνειν».

Πολλοί ἀπό σᾶς θἄχουνε ἴσως περισσότερο ἀπό μένα τό δικαίωμα νά μοῦ ποῦνε αὐτά πού λέγω ἐγὼ σέ σᾶς. Δέν εἶμαι «ὁ ποιήσας καί διδάξας», ἀλλοίμονό μου! Μά γιά νά μή σκανδαλισθῆ κανένας πώς τά λόγια μου εἶναι ὁλότελα κούφια, στενεύομαι νά πῶ πώς προσπαθῶ νά μήν εἶμαι ὁλότελα «ὁ δάσκαλος πού δίδασκε καί νόμο δέν ἐκράτει».

28 Δεκεμβρίου 1958

(Φώτης Κόντογλου, Χριστοῦ Γέννησις: Τό φοβερόν Μυστήριον, Ἐκδ.Ἁρμός, 2001)

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Μνημειώδες κείμενο του Μητροπολίτου Τραπεζούντος Χρυσάνθου για την διαχρονική διαλεκτική της Εκκλησίας έναντι του κοινωνικο-οικονομικού και πολιτικού γίγνεσθαι.

Μέσα στην οδύνη της πολυδιάστατης κοινωνικής, οικονομικής και κυρίως ηθικοπολιτισμικής και πνευματικής κρίσεως που βιώνουν οι άνθρωποι της λεγομένης και πολυδιαφημισμένης «μετανεωτερικής και μεταμοντέρνας» εποχής, όπου κυριαρχεί το υλιστικό, εγωκεντρικό και καταναλωτικό πρότυπο ζωής, επειδή η νεοφιλελεύθερη οικονομική κεφαλαιοκρατική ιδεολογία και κοσμοθεωρία επιβάλλει, γεννάται ευλόγως εκ των πραγμάτων το ερώτημα: «ποιος ο ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας έναντι του ηθικά και πνευματικά μετέωρου και έωλου συγχρόνου ανθρώπου αλλά και ποια η στάση αυτής έναντι των κατά καιρούς εναλλασσομένων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτικών συστημάτων και ιδεολογιών;

Η οποιαδήποτε απάντηση στα παραπάνω καίριας σημασίας ερωτήματα έχει οντολογικές και υπαρξιακές συνέπειες για τον άνθρωπο και την σύνολη κτίση. Η διαλεκτική στάση της Εκκλησίας έναντι του όλου αυτού ακανθώδους ζητήματος δεν μπορεί να είναι ούτε αποφατική, ούτε καταφατική στο πλαίσιο μιας εκκοσμικευμένης λογικής προσεγγίσεως, αλλά πρωτίστως και κυρίως πνευματική, σωτηριολογική και ανθρωποκεντρική, επειδή ακριβώς η Ορθόδοξη Εκκλησία εκ της οντολογικής φύσεως και διακονικής αποστολής της θέτει πάντοτε στο επίκεντρο της φιλοστόργου μητρικής μέριμνάς της την σωτηρία του ανθρώπου.

Σε αυτήν την διαλεκτική της Εκκλησίας έναντι της κοινωνίας, του ανθρώπου και εν γένει του κόσμου αναφέρεται ο εκ Κομοτηνής καταγόμενος Μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος (Φιλιππίδης), ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (1938 – 1941), ο οποίος κατά την περίοδο του μεσοπολέμου και μετά το λεγόμενο «οικονομικό κραχ» του 1929, που αποτελμάτωσε την παγκόσμια οικονομία και οδήγησε σε εξαθλίωση εκατομμύρια ανθρώπων, δημοσίευσε το έτος 1932 ένα περισπούδαστο άρθρο του, υπό τον τίτλο: «Η κοινωνική κρίσις και η Εκκλησία». Στο κείμενο αυτό, το οποίο είναι περισσότερο παρά ποτέ επίκαιρο, ο τότε Τραπεζούντος Χρύσανθος γράφει μεταξύ άλλων τα εξής: «… Από του γενικού πολέμου η ισορροπία του κόσμου εταράχθη,, η οικονομική και κοινωνική και ηθική ανωμαλία επιτείνεται και «πάσα η κτίσις στενάζει και συνωδίνει άχρι του νυν». Οι διάφορες κοινωνικές τάξεις αποβλέπουν προς την κατάσταση, άλλες μετά φόβου και άλλες μετ’ ελπίδων, ελπίδων περί δημιουργίας κρείττονος κοινωνικής καταστάσεως και ζωής μετά την ανατροπή του νυν κρατούντος κοινωνικού καθεστώτος…

Αλλ’ η Εκκλησία, ισταμένη υπεράνω των εκάστοτε εναλλασσομένων οικονομικών και κοινωνικών συστημάτων, δεν δύναται και δεν πρέπει να συνταυτίζεται με οιονδήποτε εφήμερο κοινωνικό σύστημα και με οιανδήποτε κοινωνική τάξη και να αγωνίζεται υπέρ επικρατήσεως αυτών. Αν έπραττε αυτό, θα ενίσχυε όσα οι οπαδοί της υλιστικής θεωρίας της ιστορίας και των κοινωνικών φαινομένων, μονομερώς εξηγώντας σύνθετα και πολύπλοκα κοινωνικά φαινόμενα λέγουν ότι η όλη θρησκεία είναι ιδεολογικό απαύγασμα οικονομολογικών εξελίξεων και ιδεολογικό σύστημα των οικονομικών συμφερόντων μιας κοινωνικής τάξεως.

Η Εκκλησία δεν είναι Εκκλησία μιας μόνον κοινωνικής τάξεως ούτε ενός μόνου λαού ή ενός Έθνους ή του κράτους. Η Εκκλησία, όπως μαρτυρεί η απ’ αρχής σύσταση και η ιστορία αυτής, είναι η απ’ αρχής καθολική και αποστολική Εκκλησία, η από περάτων έως περάτων, και φιλόστοργος μήτηρ όλων των λαών και όλων ανεξαρτήτως των κοινωνικών τάξεων και εκείνων ακόμη όσες εκ πλάνης έχουν στραφεί κατ’ αυτής. Έναντι της Εκκλησίας «ουκ ένι Έλλην και Ιουδαίος, περιτομή και ακροβυστία, βάρβαρος , Σκύθης, δούλος, ελεύθερος» (Κολ. 3,11).

Κατά την αρχή ταύτη ανέκαθεν η Εκκλησίας συμφώνως προς το παράδειγμα του θεμελιωτού αυτής κηρύττει το Ευαγγέλιον και σκορπίζει τα αγαθά της Χριστιανικής αγάπης επί πάντας, πτωχούς και πλουσίους, και ανατέλλει τον ήλιο αυτής επί πονηρούς και αγαθούς και βρέχει επί δικαίους και αδίκους.

Τα εκάστοτε κρατούντα πολιτικά και κοινωνικά συστήματα η Εκκλησία εν μέρει αναγνωρίζει και εν μέρει ανέχεται και δεν λαμβάνει πρωτεύον και ενεργό μέρος σε συντηρήσεις και ανατροπές καθεστώτων, για το οποίο πολλοί κατά τους νεωτέρους χρόνους ως μομφή επιρρίπτουν στην Εκκλησία.

Είναι αληθές ότι στην πρωτόγονη Εκκλησία της Ιερουσαλήμ, όπως μαρτυρούν οι Πράξεις των Αποστόλων, υπάρχει μία νέα οικονομική και κοινωνική τάξη πραγμάτων… γεγονός που πολλοί εκλαμβάνουν ως απόδειξη των κομμουνιστικών αρχών της πρώτης Εκκλησίας. Αλλ’ η νέα αυτή τάξη πραγμάτων που είναι εκδήλωση της ακραιφνούς αγάπης και φιλαδελφίας των πρώτων χριστιανών δεν είναι πρόγραμμα οικονομολογικών μεταρρυθμίσεων ή ανατροπής της υφισταμένης κοινωνικής τάξεως. Ελλείπει ακόμη εκ της νέας εκείνης τάξεως και πάσα οικονομολογική τεχνική σκέψη και βάση.

Ο κομμουνισμός των Πράξεων των Αποστόλων είναι είδος θρησκευτικού και ηθικού κομμουνισμού της αγάπης. Και τον τύπο τούτο του κομμουνισμού της αγάπης συναντούμε και στους κατόπιν αιώνες. Οι δε μεταγενέστερες μορφές των χριστιανικών κοινοτήτων σε χρόνους οικονομικής κρίσεως και στερήσεως και δυστυχίας προσέγγιζαν πάλιν προς τον κομμουνισμό της αγάπης υπό την διεύθυνση και εποπτεία των Επισκόπων.

Οι θεωρητικές μάλιστα διδασκαλίες των μεγάλων Πατέρων της Εκκλησίας και ιδιαιτέρως του Βασιλείου, του Χρυσοστόμου, του Θεοδωρήτου και του Ιερού Αυγουστίνου, κηρύττουν τον κομμουνισμό τούτο της αγάπης ως θεμελιώδη χριστιανική διδασκαλία, ελέγχουν τους έχοντες τα πλείονα ως κλέπτες και σφετεριστές ξένων αγαθών, και απαιτούν το φως και ο αέρας και η γη να είναι κοινά για όλους. Έτσι ελεύθερη και κοινή σε όλους πρέπει να υπάρχει και η επί γης κτήση και περιουσία για χάρη της αγάπης που χορηγεί τα πάντα και θυσιάζεται.

Ο Ιερός μάλιστα Χρυσόστομος στην ΙΑ΄ ομιλία αυτού «Εις τας πράξεις των Αποστόλων», την οποία είπε ως Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως προς τους πιστούς της Βασιλευούσης κατά την διάρκεια συζητήσεως, εάν η αγάπη την ακτημοσύνη έτεκε, ή η ακτημοσύνη την αγάπη, αποφαίνεται ότι η αγάπη έτεκε την ακτημοσύνη και αυτή πάλι επέσφιγξε την αγάπη περισσότερο…

Μόνον η Χριστιανική ηθική με την θεία αγάπη, η οποία στρέφεται προς πάντες και πάντα, και πάντες ενώνει «εν εαυτή», θα μπορούσε να συμπήξει μία σταθερά και αδιάσειστη σοσιαλιστική πολιτεία. Προς μια τέτοια ιδεώδη πολιτεία αγάπης και φιλαδελφείας τείνουσα η Εκκλησία…αναλαμβάνει σε μεγάλη έκταση την θεραπεία πάσης κοινωνικής ελλείψεως και βλάβης προερχομένης εκ μιας ολοένα και βαρυτέρα καθισταμένης οικονομικής και κοινωνικής καταστάσεως. Σε όλες τις ταραχές και ανατροπές της πολιτικής και κοινωνικής ζωής η Εκκλησία διατηρεί ακλόνητη την ευστάθεια αυτής και παρέχει στην εσωτερικώς και εξωτερικώς παραπαίουσα και εντελώς αστήρικτη και ανερμάτιστη ανθρωπότητα, έρεισμα και φως και δια της ζύμης του Ευαγγελίου ζυμοί όλον το φύραμα των κατά καιρούς πολιτειών και κοινωνιών…

Έτσι γενικό και δίκαιο και αμερόληπτο προς όλες τις κοινωνικές τάξεις οφείλει να είναι το έργο της Εκκλησίας και κατά την παρούσα κοινωνική κρίση. Και το έργο τούτο είναι περισσότερο παρά ποτέ και άλλοτε δυσχερές, διότι δυσχερή και πολύπλοκα είναι και τα σύγχρονα κοινωνικά προβλήματα, τα οποία εγέννησε η σύγχρονη κεφαλαιοκρατική οικονομία και το υπ’ αυτής και της βιομηχανίας δημιουργηθέν εργατικό προλεταριάτο, η στρατοκρατία και γραφειοκρατία των μεγάλων ιδίως κρατών, η τεράστια αύξηση του πληθυσμού και της προαγωγής, η οποία είχε ως συνέπεια την παγκόσμια και αποικιακή πολιτική, και τέλος οι πρόοδοι και η τελειοποίηση της τεχνικής επιστήμης, η οποία εκινητοποίησε και συνέδεσε πάντα και πάντες και εμηχανοποίησε ανθρώπους και εργασία…

Πλην τούτων η μεγάλη δύναμη της Παγκοσμίου οικονομίας και της μεγάλης βιομηχανίας κατέστη επαισθητή και στο πλέον απομεμακρυσμένο χειρωνακτικό χωρίο, έχει δε ανατρέψει όλες τις κατά παράδοση συνθήκες και κατεδίκασε σε τελεία αργία ολόκληρες χειρωνακτικές και επαγγελματικές τάξεις. Εντός και εκτός των μεγάλων πόλεων υπάρχει ολόκληρος πληθυσμός ο οποίος περιήλθε σε θέση νομάδος. Πόσο δε δύσκολο είναι να διατηρηθεί μεταξύ αυτού ανωτέρα ηθική και θρησκεία…

Εκ πάντων τούτων συνάγεται πόσο σύνθετο και πολύπλοκο είναι το κοινωνικό έργο της Εκκλησίας στις παρούσες συνθήκες και πόσο μεγάλες είναι οι ευθύνες τω διεπόντων τα της Εκκλησίας Ιεραρχών και όλου του κλήρου…

Πλην του κηρύγματος και της μυστικής λατρείας, ουσιώδες στοιχείο του κοινωνικού έργου της Εκκλησίας είναι και η άσκηση της καινής εντολής της χριστιανικής αγάπης, η οποία ανέκαθεν υπήρξε πειστικό μέσο εξάρσεως της θρησκείας και διαδόσεως του χριστιανισμού. Και ο Ιησούς Χριστός εκήρυττε το Ευαγγέλιον βοηθών, ελεών και θεραπεύων, διότι όπως η αμαρτία είναι ρίζα πάσης αθλιότητος, τοιουτοτρόπως και η πενία και η δυστυχία και η αθλιότητα γεννούν την αμαρτία και το αίσχος. Διά τούτο επιβάλλεται αγών κατά της πενίας και της αθλιότητος.

Εν προκειμένω θα έπρεπε να είναι πρότυπο η αρχαία Εκκλησία στην οποία η άσκηση της αγάπης ήταν αναποσπάστως συνδεδεμένη με την μυστική λατρεία και αποτελούσε μετ’ αυτής μία αδιάσπαστη και ενιαία ολότητα. Στην άσκηση της αγάπης και της κοινωνικής αντιλήψεως δέον να πρωτοστατήσει η Εκκλησία και ιδιαιτέρως δια των Επισκόπων αυτής και των λοιπών κληρικών, οι οποίοι αυτοί πρώτοι οφείλουν να παρέχουν το παράδειγμα της ακτημοσύνης και απλότητος και λιτότητος και να έχουν το μεγαλοπρεπές ήθος της φιλοπτωχίας και φιλοξενίας. Όταν οι κυβερνώντες την Εκκλησία είναι τυχόν φιλάργυροι και πλεονέκτες, μικρόψυχοι και μικρολόγοι, ιδιοτελείς και αφιλόπτωχοι, ουδέποτε είναι δυνατόν να αναπτυχθούν ελευθέρως και να ενεργοποιηθούν οι υπάρχουσες στην Εκκλησία δυνάμεις πλουσίας ζωής προκειμένου να γίνει η Εκκλησία πηγή ύδατος αλλομένου εις ζωήν.

Όταν όμως οι διοικούντες την Εκκλησία αυτοί πρώτοι είναι προκαθήμενοι της αγάπης, τότε θα έχουν το προσήκον κύρος ενώπιον των ευπόρων και θα τους πείσουν με σκοπό την ανακούφιση της ποικίλης δυστυχίας στις παρούσες περιστάσεις. Συστηματοποιούσα η Εκκλησία την αγάπη οφείλει να συστήσει κατά ενορίες κέντρα κοινωνικής προνοίας και αντιλήψεως και ευρέσεως εργασίας στους αέργους. Οφείλει να εισδύει δια των εφημερίων στα άδυτα της δυστυχίας και αθλιότητος, κομίζουσα την ενεργή αγάπη και παραμυθία και οργανώνοντας τα απαράμιλλα εκείνα τάγματα των διακόνων και διακονισσών, τα οποία στους αρχαίους καιρούς και δη επί του Ιερού Χρυσοστόμου επετέλεσαν θαύματα ευποιϊας…

Αναλλοίωτος διαμένει πάντοτε η αλήθεια, ότι η «Βασιλεία του Θεού εντός ημών εστίν» (Λουκ. 12,20). Και πρέπει δια της αδιαλείπτου εργασίας και αγάπης, η οποία πάντα πιστεύει, να λάμπει το φως ημών έμπροσθεν των ανθρώπων για να δουν τα καλά έργα μας και να δοξάσουν τον Πατέρα μας τον εν τοις ουρανοίς. Οι τελικοί σκοποί της ανθρωπότητος κείνται κεκρυμμένοι εν ταις χερσίν Αυτού».

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Η εκπλήρωση των υποσχέσεων, για έναν άρχοντα, είναι ίσως η πιο ασφαλής οχύρωση της αξιοπιστίας του απέναντι στο λαό. Εντούτοις, το φαινόμενο να αθετούνται από μέρους των αρχόντων οι υποσχέσεις και να ποδοπατούνται τα ’’συμβόλαια τιμής’’ με τους αρχόμενους, όχι μονάχα δεν είναι σπάνιο, αλλά είναι σταθερό χαρακτηριστικό όλων των εποχών. Είναι τακτική πολιτικής συμπεριφοράς γνωστή και εφαρμοσθείσα από τότε, που οι άνθρωποι οργανώθηκαν σε πόλεις και κράτη και ανέδειξαν τις πρώτες ηγεσίες τους, και συνεχίζεται, δυστυχώς, μέχρι και σήμερα.

Ο Μέγας Αλέξανδρος με την λαμπρή του προσωπική μαρτυρία επιβεβαιώνει, ότι η αθέτηση της πίστης για έναν ηγέτη είναι η πιο αισχρή ανομία. Κάποια στιγμή, ο Παρμενίων, ο φημισμένος στρατάρχης του, τον προέτρεπε να κάνει κάτι αντίθετο από την πίστη και από το σωστό, λέγοντάς του: Αν εγώ ήμουν Αλέξανδρος, θα το έκανα. Και ποια ήταν η απάντηση του Αλεξάνδρου; Κι εγώ θα το έκανα, αν ήμουν Παρμενίων.

Στο έργο του Νικόλαου Μαυροκορδάτου ’’Πολιτικόν θέατρον’’(*) διαβάζουμε: ’’Χωρίς την αξιοπιστία, δηλαδή χωρίς την βάση της δικαιοσύνης, τι άλλο είναι το βασίλειο από ένα μεγάλο και Δημόσιο λησταρχείο’’; Αυτό το είχε αντιληφθεί ο Σταγειρίτης Αριστοτέλης, γι’ αυτό μεταξύ των άλλων παραγγελμάτων, που άφησε στον βασιλιά Αλέξανδρο, ως δάσκαλός του, ήταν και η τήρηση του λόγου. Πρόσεχε, του έλεγε, μην παραβείς την υπόσχεση, που έδωσες, διότι αυτό ούτε στους απίστους δεν αρμόζει.

Είναι όντως άτιμο και αισχρότατο, να παραβιάζει ο άρχοντας τις υποσχέσεις, που έδωσε κάποτε. Γι’ αυτό και ο Αλκιβιάδης, ο περίφημος εκείνος στρατηγός των Αθηναίων, ομολογούσε συχνά, ότι κάθε φορά που συναντούσε τον Σωκράτη, γινόταν κατακόκκινος από την ντροπή, διότι δεν ήταν καθόλου συνεπής στις υποσχέσεις, που του είχε δώσει.

Ο Λυκούργος, ο μέγας νομοθέτης της Σπάρτης, υποστήριζε ότι όχι μονάχα στα έργα της ειρήνης, αλλά ακόμα και στον πόλεμο απέναντι στους εχθρούς, η απάτη συνιστά ατιμία και ένδειξη μικροψυχίας. Γι’ αυτό και θεωρούσε αναξία επαίνου την μάχη εκείνη, στην οποία δεν κυριαρχούσε η αρετή και η πολεμική ετοιμότητα, αλλά το ψεύδος και η απάτη.

Στο ’’Πολιτικό θέατρο’’ του Νικόλαου Μαυροκορδάτου διαβάζουμε και το εξής σχετικό: ’’Αρμόζει εδώ κι εκείνο, που αναφέρει ο Σενέκας για τον Νέρωνα. Σε μια φιλική συζήτηση είπε ο βασιλιάς: Το ξίφος προστατεύει τους πρίγκιπες. Όχι, απήντησε αμέσως ο Σενέκας, τους προστατεύει περισσότερο η πίστις, δηλαδή η εκπλήρωση των υποσχέσεών τους. Τώρα όμως, στους καιρούς μας, περισσότερο υπολογίζεται η απάτη και τιμάται η υποκρισία, παρά η τήρηση της πίστεως και του λόγου’’.

Ο Κικέρων, ο γνωστός Ρωμαίος φιλόσοφος, γράφει: ’’Με δυο τρόπους γίνεται η αδικία, ή με την βία ή με την απάτη. Η απάτη είναι γνώρισμα της αλεπούς και η βία του λιονταριού. Τόσο η απάτη όσο και η βία είναι ξένα προς τον άνθρωπο. Από τις δυο, όμως, περισσότερο αξιομίσητη είναι η απάτη’’. Εναντίον αυτής της συνετής γνώμης, τι θα μπορούσε να πει ο κάθε τυχόν δυσσεβής πολιτικός της εποχής μας;

Δανειζόμαστε κάτι ακόμα από το ’’Πολιτικό θέατρο’’ του Μαυροκορδάτου και με αυτό κλείνουμε: ’’Αυτό και μόνον παρακαλώ τον Κύριο και παρακαλώ και τους Ορθοδόξους Ηγεμόνες, να προτιμούν μάλλον την ακρόαση της σοφίας του Θεανθρώπου Λόγου, παρά αυτά τα σοφίσματα του διαβόλου, που τους καταγκρεμίζουν στα βάραθρα του άδου. Διότι οι δυνατοί θα έχουν μεγάλες τις τιμωρίες στην γέεννα του πυρός. Αλλά, αν ποθείτε, ώ Ηγεμόνες, να γνωρίσετε εμπράκτως αυτά που λέχθηκαν, σκεφθείτε εκείνους τους βασιλείς, που ήταν και λιοντάρια και αλεπούδες και θα δείτε, ότι η μεν ζωή τους ήταν γεμάτη κινδύνους και θλίψεις, το δε τέλος τους γεμάτο δειλία και τρόμο.

Με σταθερή λοιπόν πίστη, ώ Ηγεμόνες, και με αγάπη ειλικρινή θα συνεργάζονται όλοι μαζί σας, εάν απορρίπτοντας τον δόλο και την απάτη, αντλείτε το θάρρος σας μόνον από τον Θεό και στρέφετε προς Αυτόν μόνον την ελπίδα σας, διότι ’’εάν μη Κύριος φυλάξη πόλιν, εις μάτην ηγρύπνησεν ο φυλάσσων’’.

_______________________________________________

(*) Ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος υπήρξε ένας από τους διασημότερους Έλληνες λογίους επί τουρκοκρατίας. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1670. Διακρίθηκε για την οξύνοια του πνεύματος και την ευρυμάθειά του. Διορίσθηκε ηγεμόνας της Μολδαυΐας και αργότερα της Βλαχίας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ίδρυση Ελληνικών Σχολείων στις παραδουνάβιες χώρες. Το έργο του ’’Πολιτικόν θέατρον’’ εκδόθηκε για τελευταία φορά το 1992 από τις Εκδόσεις Ο.Χ.Α. Λυδία.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

«Επί γης ειρήνη και εν ανθρώποις ευδοκία» ψάλλουμε τα Χριστούγεννα και έτσι τονίζουμε το πανανθρώπινο μήνυμα της μεγάλης εορτής. Η σύγχυση, όμως, της εποχής μας και τα ρεύματα του υλισμού και της παγκοσμιοποιήσεως που έρχονται από το εξωτερικό τείνουν να μετατρέψουν τα Χριστούγεννα σε ένα εμπορικό πανηγύρι και σε μία αποθέωση του καταναλωτισμού. Από παντού ακούμε για δώρα, ρεβεγιόν και ξενύχτια την παραμονή των Χριστουγέννων και απομακρυνόμαστε από τον παραδοσιακό ελληνορθόδοξο εορτασμό της Ενανθρωπήσεως του Κυρίου. Προβάλλονται από παντού τα Χριστούγεννα χωρίς ... Χριστό.

Έχουμε και τους οπαδούς της πολιτικής ορθότητος και του ουδετερόθρησκου κράτους, οι οποίοι καταργούν φάτνες, χριστουγεννιάτικους στολισμούς, ραδιοφωνικές ευχές και κάθε τι που θα μπορούσε να ενοχλήσει τους αλλοθρήσκους και τους αθέους. Η Ελλάδα της οικονομικής κρίσης από τη μία έχει να αντιμετωπίσει τη φτώχια και την ανεργία πολλών συνανθρώπων μας και από την άλλη δέχεται πιέσεις για ύπουλο εξισλαμισμό, όπως συμβαίνει και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Μην μιλήσετε για Χριστούγεννα γιατί θίγονται οι άθεοι και οι φανατικοί Μουσουλμάνοι, λένε οι Αρχές στην Αγγλία, ενώ στη Γαλλία η συμμαχία αθέων και ισλαμιστών αποσύρει φάτνες! Παρά ταύτα πρέπει να αντισταθούμε!

Στον βωμό της παγκοσμιοποιήσεως θυσιάζεται ο αληθινός Άγιος και Μέγας Βασίλειος και με το όνομά του εμφανίζεται μία στρουμπουλή κοκκινοφορεμένη κούκλα, η οποία κατακλύζει καταστήματα και σπίτια. Τι σχέση με όλα αυτά τα διαφημιστικά τεχνάσματα μπορεί να έχει ο σοφός Επίσκοπος Καισαρείας, ο οποίος χάριζε κυρίως πνευματικά δώρα και φώτιζε τους συνανθρώπους του με τη διδασκαλία και τη φιλανθρωπία του; Ακόμη και ως προς το όνομα η παγκοσμιοποιημένη εκδοχή του άη-Βασίλη προκαλεί σύγχυση. Σάντα Κλάους τον ονομάζουν οι Δυτικοί, παραφράζοντας το όνομα του Αγίου Νικολάου. Στα Μύρα της Λυκίας, στη Μικρασιατική ακτή, οι Τούρκοι διαφημίζουν ότι εδώ γεννήθηκε ο Σάντα Κλάους, δηλαδή ο Άγιος Νικόλαος, Επίσκοπος Μύρων, και κερδίζουν χρήματα! Εμείς ας προσπαθήσουμε να εορτάσουμε Ορθοδόξως και ανατολικώς, για να παραφράσουμε μία σχετική φράση του Αλ. Παπαδιαμάντη, και ας διδάξουμε στα παιδιά μας ποιος ήταν ο πραγματικός Άγιος Βασίλειος, ποιο ήταν το φιλανθρωπικό έργο της Βασιλειάδος, πώς δίδασκε τους νέους να μελετούν τα επιλεκτικά τα αρχαιοελληνικά κείμενα, κρατώντας το καλό και αποφεύγοντας τις δοξασίες περί ανυπάρκτων θεών.

Παρατηρώ ότι για ορισμένους η παραδοσιακή Θεία Λειτουργία νωρίς το πρωί των Χριστουγέννων αντικαθίσταται από ξενύχτι και χαρτοπαιξία, συνήθειες ξένες προς τα ελληνορθόδοξα Χριστούγεννα. Αλλά ας μην γενικεύω, Υπάρχουν αρκετοί Έλληνες που θα διαβάσουν στα παιδιά τους Παπαδιαμάντη και Κόντογλου, θα νηστέψουν, και θα σηκωθούν τα χαράματα για να λειτουργηθούν και να κοινωνήσουν. Υπάρχουν, δόξα των Θεώ, πολλοί που επιμένουν ελληνορθόδοξα και αρνούνται να μπουν στη μηχανή του κιμά , η οποία αλέθει έθνη, πολιτισμούς, ήθη και έθιμα.

Παγκοσμιοποιημένες είναι και πολλές από τις ευχετήριες κάρτες που λαμβάνουμε αυτές τις ημέρες, είτε ταχυδρομικώς είτε –λόγω χαμηλότερου κόστους- με ηλεκτρονικά μηνύματα. Θα μου πείτε ότι σημασία έχει να σε θυμηθεί κάποιος και όχι η απεικόνιση στην κάρτα. Δεν διαφωνώ, αλλά αφού αποφασίζεις, Χριστιανέ μου, να στείλεις γραπτώς τις ευχές σου, γιατί δεν προτιμάς την Ορθόδοξη βυζαντινή τεχνοτροπία και μού στέλνεις χιονισμένα σκανδιναβικά τοπία με ταράνδους ή ευτραφή αγγελούδια, ουδεμία σχέση έχοντα με την Πίστη μας και την Παράδοσή μας;

Ας εορτάσουμε, λοιπόν, Χριστούγεννα με Χριστό. Ας θυμηθούμε τους συνανθρώπους μας που έχουν πραγματική ανάγκη. Ας στείλουμε τις ευχές μας στους απανταχού Έλληνες, στην Κύπρο, στη Βόρειο Ήπειρο, στην Ομογένεια. Και ας συνειδητοποιήσουμε ότι ο Θεός εσαρκώθη ως άνθρωπος για να απαλλαγεί ο άνθρωπος από το σκότος της πλάνης και να φωτισθεί από την αποκαλυφθείσα Αλήθεια.

Κ.Χ. 22.12.2014

Αὐτοὶ οἱ μάγοι εἶναι μυστήριο πὼς βρεθήκανε σὲ κεῖνο τὸ ἔρημο μέρος, ξεκινημένοι ἀπὸ τὴ μακρινὴ Χαλδαία. «Τοῦ δὲ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας ἐν ἡμέραις Ἡρώδου τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα λέγοντες· ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ.»

Οι τρεις Μάγοι, Ψηφιδωτό από τον Άγιο Απολλινάριο
(Αναφέρονται τα ονομάτα ντων Μάγων)
Η εικόνα

Πῶς τοὺς ἐπροφήτευσε ὁ μάντης Βαλαὰμ 1300 χρόνια πρὶν ἀπὸ τὴ Γέννηση;

Κατὰ τὴν ἁγία Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἑνωθήκανε τὰ οὐράνια μὲ τὰ ἐπίγεια. Ὁ οὐρανὸς ἔδωσε τὸν Ἀστέρα καὶ τοὺς Ἀγγέλους ποὺ δοξολογούσανε ψέλνοντας, καὶ ἡ γῆ ἔδωσε τὴν Παναγία, τὸν Ἰωσήφ, τοὺς τσομπάνηδες καὶ τοὺς μάγους.

Αὐτοὶ οἱ μάγοι εἶναι μυστήριο πὼς βρεθήκανε σὲ κεῖνο τὸ ἔρημο μέρος, ξεκινημένοι ἀπὸ τὴ μακρινὴ Χαλδαία. «Τοῦ δὲ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας ἐν ἡμέραις Ἡρώδου τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα λέγοντες· ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν Ἰουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ.»

Αὐτὰ λέγει τὸ κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγέλιο. Καὶ πὼς σὰν ἄκουσε ὁ Ἡρώδης πὼς γεννήθηκε ὁ Χριστός, ὁ βασιλέας τῶν Ἰουδαίων, νόμισε πὼς εἶναι ἐπίγειος βασιλιὰς κι ἐπειδὴ φοβήθηκε μήπως τοῦ πάρει τὴν βασιλεία, σύναξε ὅλους τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς, καὶ τοὺς ρωτοῦσε ποῦ γεννήθηκε ὁ Χριστός. Καὶ ἐκεῖνοι τοῦ εἴπανε: Στὴ Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας, γιατὶ ἔτσι εἶναι γραμμένο ἀπὸ τὸν προφήτη Ἡσαΐα, ποὺ εἶπε: «Καὶ ἐσύ, Βηθλεέμ, γῆ Ἰούδα, δὲν εἶσαι καθόλου μικρὴ ἀνάμεσα στοὺς ἡγεμόνες τοῦ Ἰούδα. Γιατὶ ἀπὸ σένα θὰ βγεῖ ἕνας ἄρχοντας, ποὺ θὰ κυβερνήσει τὸν λαό μου τὸν Ἰσραήλ».

Καὶ παρακάτω γράφει ὁ εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος: «Τότε ὁ Ἡρώδης φώναξε κρυφὰ τοὺς μάγους καὶ πληροφορήθηκε ἀπὸ πότε φανερώθηκε τὸ ἄστρο, καὶ τοὺς ἔστειλε στὴ Βηθλεέμ, λέγοντάς τους: ῾Πηγαίνετε καὶ ἐξετάσετε καλὰ γιὰ τὸ παιδί, καὶ σὰν τὸ βρεῖτε, εἰδοποιῆστε με γιὰ νὰ ἔρθω κι ἐγὼ νὰ τὸ προσκυνήσω᾿. Καὶ ἐκεῖνοι τὸν ἀκούσανε καὶ τραβήξανε. Καὶ νά, τὸ ἄστρο ποὺ εἴδανε στὴν Ἀνατολὴ τοὺς ὁδηγοῦσε, πηγαίνοντας μπροστά τους, ὡς ποὺ πῆγε καὶ στάθηκε ἀπάνω ἀπὸ τὸ μέρος ποὺ ἤτανε τὸ παιδί. Καὶ σὰν εἴδανε τὸ ἄστρο, πήρανε πολὺ μεγάλη χαρά, καὶ πηγαίνοντας στὸ μέρος ποὺ γεννήθηκε, εἴδανε τὸ παιδὶ μαζὶ μὲ τὴ μητέρα του τὴ Μαρία, καὶ πέσανε καὶ τὸ προσκυνήσανε, κι ἀνοίξανε τὰ θησαυροφυλάκια τους καὶ τοῦ προσφέρανε γιὰ δῶρα, χρυσάφι καὶ λιβάνι καὶ σμύρνα. Κι ἐπειδὴ εἴδανε κάποιο σημεῖο στὸ ὄνειρό τους νὰ μὴν ξαναγυρίσουνε στὸν Ἡρώδη, ἀπὸ ἄλλον δρόμο μισέψανε στὴ χώρα τους».

Ποιοί, λοιπόν, ἤτανε τοῦτοι οἱ Μάγοι κι ἀπὸ ποῦ κινήσανε, καὶ γιατί καταλάβανε τί λογῆς ἄστρο ἤτανε ἐκεῖνο, καὶ πῶς γνωρίζανε πῶς γεννήθηκε ὁ Χριστός, ἀφοῦ δὲν τὸ ἤξερε μήτε ὁ βασιλιὰς τῆς Ἰουδαίας; Αὐτὴ ἡ παράξενη ἱστορία ἀρχίζει ἀπὸ χρόνια πολὺ παλιά, χίλια τρακόσια χρόνια, ἀπάνω-κάτω, πρὶν ἀπὸ τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ. Τέτοιες ἱστορίες ποὺ βαστᾶνε χίλια χρόνια ὡς νὰ φανεῖ τὸ τέλος τους, μονάχα στὴν Ἀνατολὴ γίνουνται.

Σὲ ἐκεῖνον τὸν παμπάλαιο καιρό, ζοῦσε στὴ Φαθουρὰ τῆς Μεσοποταμίας ἕνας Βαλαάμ, γιὸς κάποιου Βεώρ, μάγος φημισμένος. Οἱ Ἑβραῖοι, φεύγοντας ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, μὲ τὸν Μωυσῆ ἀρχηγό τους, εἴχανε φτάξει, ὕστερα ἀπὸ πολλὰ βάσανα, στὴ Γῆ τῆς Ἐπαγγελίας, καὶ πολεμούσανε μὲ τὶς διάφορες φυλὲς ποὺ τοὺς φράζανε τὸ δρόμο. Μία ἀπὸ αὐτὲς τὶς φυλὲς ἤτανε καὶ οἱ Μωαβίτες, ποὺ κατοικούσανε στὰ ἀνατολικὰ τῆς Νεκρῆς Θάλασσας, ἄνθρωποι πολεμικοὶ ἀφοῦ λέγανε πὼς βαστούσανε ἀπὸ τοὺς γείτονες Ὀμμίν.

Αὐτοί, λοιπόν, εἴχανε τότες βασιλέα τὸν Βαλάκ. Βλέποντας ὁ Βαλὰκ πὼς οἱ Ἰσραηλίτες νικήσανε τοὺς Ἀμορραίους καὶ τὸν Ὤρ, τὸν βασιλέα τοῦ Βασάν, φοβήθηκε πὼς δὲν θὰ τὰ βγάλει πέρα μὲ τοὺς Ἑβραίους, κι ἔστειλε κάποιους ἄρχοντες στὸν Βαλαάμ, νὰ τοῦ ποῦνε πὼς οἱ Ἰσραηλίτες φτάξανε στὰ σύνορά του καὶ πὼς εἶναι πολὺς στρατός, καὶ νὰ τὸν παρακαλέσουνε νὰ πάγει νὰ τοὺς καταραστεῖ, ὥστε νὰ νικηθοῦνε. Ἐπειδὴ πίστευε ὁ Βαλὰκ πὼς ὅποιον θὰ βλογοῦσε ὁ Βαλαάμ, θὰ νικοῦσε, κι ὅποιον καταριότανε θὰ νικιότανε.

Οἱ ἀποστελλάμενοι φτάξανε τὸ βράδυ στὸ χωριὸ τοῦ Βαλαὰμ καὶ τοῦ εἴπανε γιατί τοὺς ἔστειλε ὁ Βασιλιάς τους. Κι ἐκεῖνος τοὺς εἶπε νὰ καταλύσουνε τὴ νύχτα στὸ χωριό, καὶ πὼς τὴν ἄλλη μέρα θὰ τοὺς πεῖ ὅτι τοῦ λαλήσει ὁ Θεός. Καὶ τὸ πρωί, σὰν σηκωθήκανε, τοὺς εἶπε ὁ Βαλαὰμ πὼς ὁ Θεὸς τὸν πρόσταξε νὰ μὴν πάγει νὰ καταραστεῖ τοὺς Ἰσραηλίτες, γιατὶ εἶναι βλογημένοι. Κι οἱ Μωαβίτες φύγανε, καὶ γυρίσανε στὸν τόπο τους καὶ εἴπανε στὸν βασιλιὰ ὅτι τοὺς εἶχε πεῖ ὁ Βαλαάμ. Τότες ὁ Βαλὰκ τοὺς ξανάστειλε στὸν μάγο, παρακαλώντας τὸν νὰ πάγει, καὶ τάζοντάς του μεγάλες τιμὲς καὶ πολλὰ πλούτη. Μὰ ὁ Βαλαὰμ ἀποκρίθηκε πὼς δὲν θὰ πάγει, κι ἂν τοῦ δώσει ὁ βασιλιὰς ἀκόμα καὶ τὸ παλάτι του γεμάτο χρυσάφι, γιατὶ δὲν μπορεῖ νὰ παρακούσει στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ.

Πλὴν φανερώθηκε ὁ Θεὸς τὴ νύχτα στὸν Βαλαάμ, καὶ τοῦ εἶπε νὰ πάγει στὸν Βαλάκ, μὰ νὰ κάνει ὅτι θὰ τοῦ πεῖ αὐτός. Τὸ πρωί, λοιπόν, καβαλίκεψε τὴ γαϊδάρα του, καὶ τράβηξε, μαζὶ μὲ τοὺς Μωαβίτες καὶ μὲ τοὺς δυὸ γιούς του. Ἀλλά, ἐκεῖ ποὺ περπατούσανε, ἡ γαϊδάρα ξεστράτισε ἀπὸ τὸν δρόμο, κι ὁ Βαλαὰμ τὴν ἔδερνε μὲ τὸ ραβδὶ ποὺ βαστοῦσε, ὡς ποὺ φτάξανε σὲ ἕνα μέρος ποὺ περνοῦσε ὁ δρόμος ἀνάμεσα στ᾿ ἀμπέλια, μεταξὺ σὲ δύο ξεροτρόχαλους (ξερολιθιές), κι ἐκεῖ ἡ γαϊδάρα κόλλησε ἀπάνω στὸν τοῖχο καὶ ζούληξε τὸ ποδάρι τοῦ Βαλαάμ, κι ἐκεῖνος ἔπιασε καὶ τὴ χτυποῦσε μὲ τὸ ραβδί. Μὰ ἡ γαϊδάρα δὲν σάλευε ἀπὸ τὸν τόπο της, ἀλλὰ κώλωνε καὶ πίσω, κι ὁ γέρος τὴν ἔδερνε θυμωμένος.

Τότες, ἄνοιξε ἡ γαϊδάρα τὸ στόμα της καὶ μίλησε μὲ ἀνθρώπινη φωνὴ καὶ εἶπε στὸν Βαλαάμ: «Τί ἔκανα καὶ μὲ δέρνεις;» Κι εἶπε ὁ Βαλαάμ: «Μὲ περιπαίζεις ἄτιμο ζωντόβολο! Ἂν εἶχα μαχαίρι, θὰ σὲ ἔσφαζα». Κι εἶπε ἡ γαϊδάρα: «Μὲ καβαλικεύεις ἀπὸ τὰ νιάτα σου, καὶ δὲν σὲ στεναχώρησα ὡς τὰ σήμερα. Λοιπὸν δὲν φταίγω ἐγώ, ποὺ δὲν πηγαίνω μπροστά». Καὶ τότες ξεσκέπασε ὁ Θεὸς τὰ μάτια τοῦ Βαλαάμ, κι εἶδε ἕναν Ἄγγελο μὲ τὸ σπαθὶ στὸ χέρι, ποὺ μπόδιζε τὴ γαϊδάρα νὰ περπατήξει. Κι ὁ Βαλαὰμ ἔσκυψε καὶ τὸν προσκύνησε. Καὶ τοῦ εἶπε ὁ Ἄγγελος: «Μὲ ἔστειλε ὁ Θεὸς νὰ σὲ μποδίσω. Τώρα πήγαινε μαζὶ μὲ τοὺς ἄλλους. Μὰ ἐγὼ θὰ σοῦ πῶ τί λόγο θὰ λαλήσεις».

Φτάνοντας λοιπὸν στὴ χώρα τοῦ Μωάβ, τὸν ὑποδέχτηκε μὲ τιμὴ ὁ Βαλάκ, κι ἀνεβήκανε μαζὶ σὲ ἕνα βουνὸ Φαγιώρ. Κι εἶπε ὁ Βαλαάμ: «Ὅτι μοῦ πεῖ ὁ Κύριος, αὐτὸ θὰ κάνω». Καὶ σὰν εἶδε ἀπὸ μακριὰ τὸ στράτευμα τῶν Ἑβραίων, ἄκουσε φωνὴ Κυρίου ποὺ τοῦ ἔλεγε: «Εὐλογημένος εἶναι ὁ λαός μου ὁ Ἰσραήλ. Ἀπὸ τὸ σπέρμα του θὰ βγεῖ ἕνας ἄνθρωπος ποὺ θὰ βασιλέψει ἀπάνω σὲ πολλὰ ἔθνη. Ὅποιος τὸν βλογήσει, θὰ εἶναι βλογημένος κι ὅποιος τὸν καταραστεῖ, θὰ εἶναι καταραμένος».

Καὶ βλόγησε, λοιπόν, ὁ Βαλαὰμ τοὺς Ἰσραηλίτες. Κι ὁ Βαλὰκ θύμωσε, μὰ ὁ Βαλαὰμ τοῦ εἶπε πὼς δὲν μπορεῖ νὰ μὴν κάνει τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ». Ὅπως βλέπει κανένας, ὁ Βαλαὰμ εἶναι ὁ δεύτερος, ὕστερα ἀπὸ τὸν Ἰακώβ, ποὺ προφήτεψε πὼς ὁ Χριστὸς θὰ γεννηθεῖ ἀπὸ τὸ γένος τῶν Ἑβραίων, κατὰ τὰ λόγια του Θεοῦ ποὺ τοῦ εἶπε πὼς ἀπὸ αὐτὸ τὸ γένος θὰ γεννηθεῖ ἕνας ἄρχοντας ποὺ θὰ βασιλέψει πάνω στὰ ἔθνη. Ἡ προφητεία του μοιάζει μὲ τὴν προφητεία ποὺ εἶπε γιὰ τὸν Χριστὸ ὁ πατριάρχης Ἰακώβ, γιατὶ παρομοίασε, καὶ κεῖνος, τὸν Χριστὸ μὲ λιοντάρι, λέγοντας: «Ἀναπεσὼν ἐκοιμήθη ὡς λέων καὶ ὡς σκύμνος. Τίς ἐγείρει αὐτόν;» Κ᾿ ἡ προφητεία τοῦ Βαλαὰμ λέγει:«Κατακλιθεὶς ἀνεπαύσατο ὡς λέων καὶ ὡς σκύμνος. Τίς ἀναστήσει αὐτόν;» (Ἀριθ. κγ´ 9).

Αὐτός, λοιπόν, εἶναι ὁ μάντις Βαλαάμ, ὁ προπάτορας τῶν μάγων ποὺ πήγανε ἀπὸ τὴ Χαλδαία νὰ προσκυνήσουνε τὸν Χριστὸ στὸ σπήλαιο ποὺ γεννήθηκε. Ὁ Βαλαὰμ εἶπε στοὺς μαθητάδες του πὼς θὰ γεννηθεῖ ἀπὸ τὴ φυλὴ τοῦ Ἰούδα ὁ μέγας Βασιλιάς, καὶ τοὺς προανάγγειλε νὰ κοιτάξουνε τὸν οὐρανὸ ὡς νὰ δοῦνε ἕνα καινούργιο ἄστρο, κι ἅμα τὸ δοῦνε, νὰ τρέξουνε νὰ τὸ ἀκολουθήσουνε, καὶ κεῖνο θὰ τοὺς ὁδηγήσει στὸν τόπο ποὺ θὰ γεννηθεῖ ὁ Χριστός.

Αὐτὸν τὸν λόγο τὸν φυλάξανε οἱ μαθητάδες τοῦ Βαλαὰμ καὶ τὸν μεταδώσανε στοὺς μαθητάδες τους, καὶ περιμένανε χίλια τρακόσια χρόνια, ὡς ποὺ νὰ δοῦνε ἐκεῖνον τὸν ἐξαίσιον Ἀστέρα. Καὶ δὲν ἐβγῆκε ψεύτικη ἡ προφητεία τοῦ γέρο Βαλαάμ, ἀλλὰ ἀληθινή, καὶ σὰν εἴδανε τὸ παράξενο ἄστρο, σκιρτήσανε ἀπὸ χαρά, καὶ τρέξανε νὰ προσκυνήσουνε τὸν Κύριο, ποὺ δὲν βαρεθήκανε νὰ τὸν περιμένουν χίλια τρακόσια χρόνια, νύχτα μὲ νύχτα. Ὤ! Πόση ὑπομονὴ ἔχει ἡ πίστη! Ἀνάμεσα στὰ εὐωδιασμένα ἄνθη τῆς ὑμνωδίας, μὲ τὰ ὁποῖα στολίζει ἡ Ἐκκλησία μας τὴ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ, εἶναι καὶ τοῦτο τὸ ὡραῖο τροπάρι ποὺ εἶναι ἐμπνευσμένο ἀπὸ τὴν ἱστορία τοῦ Βαλαάμ: «Τοῦ Μάντεως πάλαι Βαλαάμ, τῶν λόγων μυητᾶς σοφούς, ἀστεροσκόπους χαρᾶς ἔπλησας, ἀστὴρ ἐκ τοῦ Ἰακώβ, ἀνατείλας Δέσποτα, Ἐθνῶν ἀπαρχὴν εἰσαγομένους· ἐδέξω δὲ προφανῶς, δῶρά σοι δεκτὰ προσκομίζοντας».

Πηγή: Νεκτάριος

Ἐκφράζομεν ἐν πρώτοις τάς ἑορτίους εὐχάς καί προρρήσεις πρός τήν Ὑμετέραν Ἐλλογιμότητα διά τάς ἐπί θύραις ἁγίας ἑορτάς τοῦ Δωδεκαημέρου ὡς καί τῆς πρώτης τοῦ νέου ἐνιαυτοῦ, ὑπέρ τῆς ἄνωθεν ἐνισχύσεως καί φωτισμοῦ παρά τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου εἰς τό πολυεύθυνον καί σημαντικόν ἔργον τό ὁποῖον ἐπιτελεῖτε.

ΙΕΡΑ ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ ΑΘΩ

ΑΡΙΘ. ΠΡΩΤ. 2/8β/2950 
ΚΑΡΥΑΙ ΤΗι: 9η/22α Δεκεμβρίου 2014

Ἐλλογιμώτατον
κ. Μιλτιάδην Κωνσταντίνου
Κοσμήτορα Θεολογικῆς Σχολῆς
Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου
Εἰς Θεσσαλονίκην
Ἐλλογιμώτατε κύριε Κοσμῆτορ,

Ἐκφράζομεν ἐν πρώτοις τάς ἑορτίους εὐχάς καί προρρήσεις πρός τήν Ὑμετέραν Ἐλλογιμότητα διά τάς ἐπί θύραις ἁγίας ἑορτάς τοῦ Δωδεκαημέρου ὡς καί τῆς πρώτης τοῦ νέου ἐνιαυτοῦ, ὑπέρ τῆς ἄνωθεν ἐνισχύσεως καί φωτισμοῦ παρά τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου εἰς τό πολυεύθυνον καί σημαντικόν ἔργον τό ὁποῖον ἐπιτελεῖτε.

¨Η καθ' ἡμᾶς Ἱερά Κοινότης τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἐνωτιζομένη τήν ἀγωνίαν πολλῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας ἡμῶν διά τήν πορείαν τῶν θεολογικῶν σπουδῶν, ἐνόψει καί τῆς ἀποφάσεως διά τήν ἵδρυσιν κατευθύνσεως ἰσλαμικῶν σπουδῶν εἰς τό Τμῆμα Θεολογίας τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Α.Π.Θ., διά τοῦ παρόντος ἱεροκοινοσφραγίστου ἡμῶν γράμματος μεταφέρει ὀφειλετικῶς πρός τήν Ὑμετέρα Ἐλλογιμότητα τήν ἔκπληξιν καί ἐν ταὐτῷ τήν λύπην Αὐτῆς, θεωροῦσα τήν ὡς ἄνω ἀπόφασιν ὡς παρέκκλισιν ἐκ τοῦ σκοποῦ τόν ὁποῖον ἐτάχθη νά ὐπηρετῇ ἡ Ὀρθόδοξος Θεολογία. Διά τήν Ὀρθόδοξον διδασκαλίαν, ὡς γνωστόν, ἡ Θεολογία εἶναι πρωτίστως βιωματικόν γεγονός, εἶναι προσευχή καί κοινωνία μετά τοῦ ζῶντος Θεοῦ. Ἀλλά καί ἡ ἵδρυσις καί λειτουργία τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν εἰς τό πλαίσιον τῆς Ἀνωτάτης Ἐκπαιδεύσεως προσφέρει τήν ἀπαραίτητον ἐπιστημονικήν γνῶσιν διά τήν διαπαιδαγώγησιν πρός τόν ὁδόν τῆς Ἀληθείας.

Εἰς τό ὥς ἄνω πλαίσιον λειτουργοῦσα ἠ Θεολογική Σχολή τῆς Θεσσαλονίκης, κατά τά 70 χρόνια ἱστορίας αὐτῆς, ἀνέδειξε τήν Πατερικήν καί Χριστοκεντρικήν διάστασιν τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας, καθόσον ἐδίδαξαν εἰς αὐτήν σπουδαῖοι καθηγηταί, προσήλκυσε δέ ἱκανόν ἀριθμόν νέων φοιτητῶν ἐκ τῆς ἡμεδαπῆς καί τῆς ἀλλοδαπῆς. Πλῆθος θεολόγων, κληρικῶν καί λαϊκῶν, πατριαρχῶν, ἱεραρχῶν, μοναχῶν καί μοναζουσῶν, ὡς καί πολλῶν μοναχῶν τοῦ Ἁγιωνύμου ἡμῶν Τόπου τυγχάνουν τρόφιμοι αὐτῆς, κατά κοινήν δέ ὁμολογίαν ἡ Θεολογική Σχολή τῆς Θεσσαλονίκης προσέφερε κατά τό διάστημα λειτουργίας αὐτῆς πολυτίμους ὑπηρεσίας εἰς τήν Ἐκκλησίαν, ἐκτεινομένας πολύ πέραν τῶν ὁρίων τοῦ ἑλλαδικοῦ χώρου.

Διά τοῦτο καί ὀφειλετικῶς κρούομεν τόν κώδωνα τοῦ κινδύνου, ἐν πνεύματι ἀγάπης καί εὐθύνης ἔναντι τῆς ἱστορίας ἡμῶν καί τῶν ἐπερχομένων γενεῶν, καθόσον ἡ ἐπιχειρουμένη προσπάθεια, σαφῶς παρεκκλίνουσα ἐκ τῆς πατερικῆς διδασκαλίας, ἀποτελεῖ σοβαρόν ὀλίσθημα, τό ὁποῖον, δυστυχῶς, φοβούμεθα ὅτι θά ὁδηγήσῃ εἰς ἐπικινδύνους ἀτραπούς, στρέφεται δέ ἐν τέλει κατά τῆς ἐπιστήμης τῆς Θεολογίας καί κατ' αὐτῆς τῆς Ἐκκλησίας.

Ταῦτα ὀφειλετικῶς γνωρίζοντες Ὑμῖν, εὐελπιστοῦμεν εἰς τήν συμβολήν Σας πρός ἐξομάλυνσιν τῆς δημιουργηθείσης, ὡς μή ὤφειλε καταστάσεως, διά τήν συνέχισιν καί εὐόδωσιν τῆς σημαντικῆς ἀποστολῆς, τήν ὁποίαν ἔχει νά ἐπιτελέσῃ ἡ Θεολογική Σχολή, εἰς τό πλαίσιον τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως καί τῆς καλλιεργείας τῆς Πατερικῆς Θεολογίας.

Ἐπί δέ τούτοις, πεποιθότες ὅτι ἡ γειτνίασις τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Θεσσαλονίκης μετά τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους εἶναι ὄχι μόνον γεωγραφική ἀλλά κυρίως οὐσιαστική, ὡς ἄλλωστε τοῦτο καταφαίνεται καί ἐκ τῆς πολυχρονίου συνεργασίας καί συμμετοχῆς Ὑμῶν εἰς τό Διοικητικόν Συμβούλιον τοῦ Κέντρου Διαχειρίσεως Ἁγιορειτικῆς Κληρονομίας, εὐχόμεθα τήν σκέπην καί προστασίαν τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου εἰς τήν πολυεύθυνον ἀποστολή σας,
καί διατελοῦμεν μετ' ἐξόχου τιμῆς

Ἅπαντες οἱ ἐν τῇ κοινῇ Συνάξει Ἀντιπρόσωποι καί Προϊστάμενοι 
τῶν εἴκοσιν Ἱερῶν Μονῶν τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἄθω.

Κοιν.
κ. Ἀνδρέαν Λοβέρδον, Ὑπουργόν Παιδείας καί Θρησκευμάτων
κ. Πρύτανην Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκην
καθ. κ. Χρυσόστομον Σταμούλην, Πρόεδρον Τμήματος Θεολογίας
καθ. κ. Θεόδωρον Γιάγκου, Πρόεδρον Τμήματος Ποιμαντικῆς καί Κοινωνικῆς Θεολογίας 

Πηγή: Πανελλήνιος Ένωσις Θεολόγων

Χριστούγεννα 1822. Δέκα χιλιάδες Τούρκοι, με επικεφαλής τους Ομέρ Βρυώνη και Κιουταχή, πολιορκούν το Μεσολόγγι. Οι δυνάμεις των πολιορκημένων δεν ξεπερνούσαν του 900 άντρες.

Η πολιορκία είχε κρατήσει ήδη δύο μήνες και οι Τούρκοι είχαν αρχίσει να κουράζονται. Οι ασθένειες θέριζαν το στρατόπεδο, οι μισθοί καθυστερούσαν, γινόντουσαν συνεχώς επιθέσεις από ομάδες κλεφτών και είχαν αρχίσει κι οι συνηθισμένες διαφωνίες μεταξύ Τούρκων και Αλβανών αξιωματικών.

Τότε, ο Ομέρ Βρυώνης κι ο Κιουταχής αποφασίζουν να διεξάγουν μία νυχτερινή επίθεση. Για εκείνη την εποχή, οι βραδινές επιχειρήσεις δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Δεν υπήρχαν φωτοβολίδες και προβολείς και ήταν τρομερά δύσκολο να συντονιστούν τα τμήματα. Αλλά ήταν τέτοια η ανάγκη των Τούρκων να σημειώσουν κάποια πρόοδο με την πολιορκία, που ήταν διατεθειμένοι να τολμήσουν ακόμα και αυτό. Σχεδίασαν, μάλιστα, να επιτεθούν παραμονή Χριστουγέννων, όταν όλοι οι Έλληνες θα βρίσκονταν στην εκκλησία.

Η θυσία του Γιάννη Γούναρη

Ίσως το Μεσολόγγι να είχε πέσει από την πρώτη πολιορκία, αν οι υπερασπιστές δεν είχαν πληροφορηθεί τα σχέδια των Τούρκων στρατηγών. Ο σωτήρας των Μεσολογγιτών, ήταν ο Γιάννης Γούναρης.

Ήταν κυνηγός του Ομέρ Βρυώνη και ακολουθούσε υποχρεωτικά τον τουρκικό στρατό, γιατί κρατούσαν ομήρους όλη του την οικογένεια στην Άρτα. Ο Γούναρης γνώριζε για τη νυχτερινή επίθεση, αλλά αν τολμούσε να προειδοποιήσει τους Μεσολογγίτες, θα καταδίκαζε σε θάνατο τη γυναίκα και τα παιδιά του. Δε δίστασε ούτε στιγμή. Ξέφυγε απ’ το τουρκικό στρατόπεδο, λέγοντας πως πήγαινε για κυνήγι και ενημέρωσε τους πολιορκημένους.

Ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο επικεφαλής των Μεσολογγιτών, προέβλεψε σωστά ότι οι Τούρκοι θα επιτίθονταν απ’ την ανατολική πλευρά του τείχους, που ήταν πιο αδύναμη. Ενίσχυσαν, λοιπόν, εκείνο το τμήμα και ετοιμάστηκαν για τη μάχη. Είχαν πει σε όσους δεν πολεμούσαν, να πάνε στις εκκλησίες και να κάνουν φασαρία, για να νομίσουν οι Τούρκοι ότι ο κόσμος γιορτάζει. Έτσι κι έγινε.

Οχτακόσιοι Τουρκαλβανοί επιτέθηκαν στην ανατολική πλευρά του Μεσολογγίου και βρήκαν σθεναρή αντίσταση. Οι απώλειες των Μεσολογγιτών ήταν ελάχιστες, οι απώλειες των Τούρκων ξεπερνούσαν τις 500. Δυστυχώς, ο πληροφοριοδότης που έσωσε το Μεσολόγγι, ο ηρωικός Γιάννης Γούναρης, δεν σώθηκε. Οι Τούρκοι εκτέλεσαν τους γονείς, τη γυναίκα, τα παιδιά του και αρκετούς συγγενείς του.

Αυτή τη μάχη μνημόνευσε κι ο Διονύσιος Σολωμός στον Εθνικό Ύμνο, γράφοντας:

«Πήγες εις το Μεσολόγγι

την ημέρα του Χριστού,

μέρα που άνθισαν οι λόγγοι

για το τέκνο του Θεού».

Πηγή: Μηχανή του χρόνου