Το 1801 οι Αμερικανοί επιτέθηκαν στις οθωμανικές κτήσεις στη Βόρεια Αφρική προκαλώντας το ξέσπασμα του 1ου Βερβερικού Πολέμου.

Ύστερα από 16 χρόνια πολέμου, η Βενετία, το 1479, ζήτησε ειρήνη από τον Μωάμεθ Β’ τον Πορθητή. Ο οπλαρχηγός Κροκόνδειλος Κλαδάς, Στρατιώτης στην υπηρεσία της Βενετίας, κατά διάρκεια του πολέμου, δεν αποδέχτηκε την ειρήνη…

Στις 9 Οκτωβρίου του 1479, επικεφαλής στρατιωτικού σώματος 1.600 ανδρών και βάδισε προς τη Μάνη, υψώνοντας το λάβαρο του, σημαία γαλάζια με ολόλευκο σταυρό στη μέση, πλάι στην κόκκινη πολεμική σημαία των Παλαιολόγων με τον δικέφαλο αετό (έμβλημα που επίσης καπηλεύτηκαν οι βόρειοι γείτονες).

Χιλιάδες Έλληνες έσπευσαν με ενθουσιασμό να καταταγούν στον επαναστατικό στρατό του Κλαδά, ο οποίος μέσα σε έναν μήνα έφτασε να διαθέτει μεγάλο αριθμό ανδρών, σύμφωνα με ορισμένες πηγές.

Για να ενισχύσει τη θέληση του λαού, αλλά και για να εξαναγκάσει τους Ενετούς να ξαναρχίσουν τον πόλεμο με τους Τούρκους, κήρυττε δημόσια ότι ενεργεί με τη σύμφωνη γνώμη της Βενετίας.

Δεν δίστασε μάλιστα να υψώσει δίπλα στις ελληνικές σημαίες και αυτή του Αγίου Μάρκου . Έχοντας συγκεντρώσει αρκετούς άνδρες ο Κλαδάς κινήθηκε αρχικά προς απελευθέρωση των οχυρών της Μάνης, τα οποία οι Ενετοί είχαν παραχωρήσει στους Τούρκους.

Με μεγάλο ενθουσιασμό οι Έλληνες ρίχθηκαν στους Τούρκους και τους κατανίκησαν . Όλα τα ελεγχόμενα από τους Τούρκους οχυρά στην ευρύτερη περιοχή της Μάνης, κυριεύτηκαν.
Οι νίκες αυτές προκάλεσαν ρίγη ενθουσιασμού στους Έλληνες, αλλά και τρόμο στον σουλτάνο.

Ο μεγάλος φόβος του Μωάμεθ ήταν ότι η Βενετία βοηθούσε την εξέγερση. Εκείνη την εποχή οι Τούρκοι πολεμούσαν σκληρά και σε άλλα μέτωπα, στην Ανατολία, κατά τουρκομανικών φύλων, στην Αίγυπτο κατά των Μαμελούκων και στην Μεσοποταμία, κατά των Περσών. Άρα η έκρηξη νέου τουρκοβενετικού πολέμου θα ήταν άκρως επιζήμια, ίσως και μοιραία για την οθωμανική κυριαρχία.

Η Βενετία όμως, επίσης εξαντλημένη από τον προηγηθέντα μακροχρόνιο πόλεμο, ξεκαθάρισε τη θέση στον σουλτάνο, δηλώνοντας ότι ουδεμία σχέση είχε με το κίνημα και ήταν μάλιστα πρόθυμη να βοηθήσει στην κατάπνιξη του.
Ως δείγμα καλής θέλησης απέναντι στον Μωάμεθ, ο Ενετός διοικητής της Κορώνης Νικολό Κονταρίνι, συνέλαβε την σύζυγο και τα παιδιά του Κλαδά, τα οποία ο Έλληνας αρματολός είχε αφήσει για ασφάλεια εκεί.

Κατόπιν εξέδωσε προκήρυξη, με την οποία αποκήρυσσε τον Κλαδά. Οι Ενετοί δεν περιορίστηκαν όμως σ’ αυτά, αλλά επικήρυξαν τον Κλαδά, δίνοντας αμοιβή 10.000 χρυσά νομίσματα σε όποιον παραδώσει στις ενετικές αρχές τον Κλαδά ζωντανό, για να τον παραδώσουν κατόπιν στους Τούρκους.
Έχοντας ησυχάσει από την «ενετική» απειλή, ο Μωάμεθ αποφάσισε να καταστείλει μόνος τους την εξέγερση.

Για τον σκοπό αυτό διέταξε τον μπεηλέρμπεη Αλί Βούμικο να εκστρατεύσει κατά του Κλαδά. Ο Αλί Βούμικος αφού συγκέντρωσε 6.000 επιπλέον άνδρες – οι πηγές δεν αναφέρουν τον ακριβή αριθμό του στρατού του Βούμικου – κίνησε από τον Μυστρά για τη Μάνη. Στις 16 Ιανουαρίου 1481 ο οθωμανικός στρατός εισέβαλε στη Μάνη και επιτέθηκε κατά του πύργου του Τριγοφίλου.

Τον πύργο υπεράσπιζαν τρείς μόνο στρατιώτες, ενώ εντός του είχαν βρει καταφύγιο και 16 άμαχοι, οι οποίοι φυσικά βοήθησαν στην άμυνα. Οι λιγοστοί Έλληνες αντιστάθηκαν όσο μπόρεσαν, αλλά στο τέλος ο πύργος κυριεύθηκε και όλο όσοι αιχμαλωτίστηκαν τεμαχίστηκαν σε μικρά – μικρά κομμάτια, έτσι όπως μόνοι οι Τούρκοι, «καλλιτέχνες», στην βαρβαρότητα, γνωρίζουν.
Κατόπιν ο Βούμικος κινήθηκε στα ενδότερα της Μάνης και προσέγγισε το Οίτυλο. Ο Κλαδάς όμως είχε συγκεντρώσει τις δυνάμεις του και δεν δίστασε να δώσει μάχη εκ παρατάξεως με τους αήττητους, έως τότε, Οθωμανούς.

Προστατευμένοι στο ορεινό έδαφος, οι πεζοί του Κλαδά, τοξότες στην πλειοψηφία τους, θέρισαν τους σπαχήδες του Βούμικου. Έτσι όταν οι Στρατιώτες (ελαφροί ιππείς) τους Κλαδά αντεπιτέθηκαν, οι Τούρκοι τράπηκαν σε φυγή, αφήνοντας πίσω τους 700 νεκρούς και άγνωστο αριθμό τραυματιών. Ήταν η πρώτη νίκη των Ελλήνων έναντι του κατακτητή, από την άλωση της Πόλης.
Ταπεινωμένος ο οθωμανικός στρατός σταμάτησε τη φυγή του, όταν έφτασε στα τείχη του Μυστρά. Στο μεταξύ οι Ενετοί, σε μια αναλαμπή ανθρωπισμού, απέρριψαν την πρόταση του Μωάμεθ περί παραδόσεως σε αυτόν της οικογενείας του Κλαδά, αλλά την έστειλαν στη Βενετία, όπου, όμως, έκλεισαν τα μέλη της στη φυλακή.

Παράλληλα οι Ενετοί, για να είναι βέβαιοι ότι δεν θα δημιουργούνταν ζητήματα με τον Μωάμεθ, αποφάσισαν να αποστρατεύσουν τους περισσότερους από τους Έλληνες Στρατιώτες που είχαν στην υπηρεσία τους. Ένας από αυτούς ήταν ο Θεόδωρος Μπούας. Ο Μπούας θυμωμένος από τους Ενετούς, εγκατέλειψε το Ναύπλιο, επικεφαλής 60 Στρατιωτών και ενώθηκε με τον Κλαδά, με τον οποίο όμως, κατόπιν, ήρθε σε σύγκρουση, γεγονός που έβλαψε ανεπανόρθωτα τον αγώνα.
Παρά την συντριβή του στρατού, ο Μωάμεθ θύμωσε μεν, δεν απογοητεύτηκε δε. Ανέθεσε τη διοίκηση νέας στρατιάς στον σαντζάκμπεη Αχμέτ, στον οποίο διέθεσε και επίλεκτους γενίτσαρους και άτακτους αζάπηδες. Η οθωμανική στρατιά εμφανίστηκε στην Πελοπόννησο το επόμενο έτος.

Στις 16 Φεβρουαρίου 1481 ο Αχμέτ είχε στρατοπεδεύσει στον Μυστρά, έχοντας συγκεντρώσει τουλάχιστον 10.000 άνδρες. Από την άλλη πλευρά η θέση του Κλαδά εξασθενούσε. Πρώτα από όλα την επανάσταση έβλαψε ιδιαιτέρως η διαμάχη μεταξύ του Κλαδά και του Μπούα και η αποχώρηση του τελευταίου από τη Μάνη.

Αλλά και η στάση της Βενετίας είχε επηρεάσει πολλούς επαναστάτες, οι οποίοι έβλεπαν αδύνατη την επιτυχία τους χωρίς τη βοήθεια μιας ξένης δύναμης. Έτσι σιγά – σιγά πολλοί εγκατέλειπαν τον Κλαδά. Ο Αχμέτ παρόλα αυτά δεν αποτόλμησε επίθεση, παρά μόνο στις 4 Απριλίου, όταν κατέπλευσε στα ύδατα της Μάνης και μια τουρκική γαλέρα.

Η εμφάνιση της έριξε ακόμα περισσότερο το ηθικό των επαναστατών, με συνέπεια να μειωθεί ακόμα περισσότερο ο στρατός του Κλαδά. Ο τελευταίος μπορούσε πλέον να στηρίζεται αποκλειστικά στους δικούς του Στρατιώτες, και στους «ζαγραδόρους» (παραστάτες των εφίππων στρατιωτών) πεζούς του.

Με τις δυνάμεις αυτές δεν μπορούσε καν να διανοηθεί να αντιμετωπίσει τον Αχμέτ μπέη.
Ο Τούρκος όμως έκανε το λάθος να διαχωρίσει τις δυνάμεις του και να επιτεθεί μόνο με 2.000 γενιτσάρους και ιππείς κατά του χωριού Καστανιά. Ο Κλαδάς αντεπιτέθηκε στο τουρκικό αυτό σώμα, παρά το γεγονός ότι ακόμα και απέναντι σε αυτό οι δυνάμεις του υστερούσαν δραματικά σε αριθμό, και κατόρθωσε να το νικήσει.

Οι Τούρκοι εκτόξευσαν και νέες επιθέσεις. Η μάχη στο χωριό μαίνονταν για ένα ολόκληρο μερόνυχτο. Στο τέλος οι λιγοστοί Έλληνες αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν. Βρέθηκαν όμως αποκλεισμένοι από παντού, καθώς ένα ακόμα τουρκικό σώμα, με επικεφαλής τον μπέη της Καλαμάτας, είχε κινηθεί στα νώτα των Ελλήνων.

Ακολούθησε πανικός και ο επαναστατικός στρατός διαλύθηκε. Οι περισσότεροι πάντως άνδρες του διασώθηκαν, αφού κατόρθωσαν διασπάσουν τον τουρκικό κλοιό με μια απελπισμένη έφοδο.
Ανάμεσα στους διασωθέντες ήταν και ο Κλαδάς, ο οποίος κατόρθωσε να ανασυγκροτήσει ένα σώμα 50, μόλις ανδρών. Οι υπόλοιποι Μανιάτες έσπευσαν προς τα χωριά τους για να τα υπερασπιστούν από τους Τούρκους.

Τις επόμενες μέρες η στρατιά του Αχμέτ προέλασε χωρίς να αντιμετωπίζει οργανωμένη αντίσταση. Πολλά χωριά ξεθεμελιώθηκαν και οι κάτοικοι ανασκολοπίστηκαν. Ο Κλαδάς στο μεταξύ, πολιορκήθηκε με τους λιγοστούς άνδρες τους σε έναν πύργο. Για καλή του τύχη όμως είχαν φτάσει εκείνες τις μέρες στη Μάνη τέσσερις (κατ’ άλλους τρείς) γαλέρες του βασιλιά της Σικελίας Φερδινάνδου, φανατικού εχθρού των Τούρκων. Επικεφαλής δε του στολίσκου ήταν ένας καλός φίλος του Κλαδά, ο επιλεγόμενος Γιάγκος.

Αυτός βλέποντας τη δυσχερή θέση του Κλαδά έστειλε μήνυμα, προτείνοντας του να επιβιβαστεί με τους άνδρες του στα πλοία. Ο Κλαδάς, που δεν είχε άλλωστε και άλλη επιλογή, δέχθηκε. Πριν όμως αποχωρήσει αποφάσισε να δώσει μια τελευταία μάχη με τον Αχμέτ. Έτσι το βράδυ της 12ης προς 13ης Απριλίου 1481, οι Έλληνες επιτέθηκαν αιφνιδιαστικά κατά των πολιορκητών Τούρκων και κατάσφαξαν πολλούς από αυτούς, μέσα στη σύγχυση και στον πανικό που προκλήθηκε.

Αμέσως μετά διέσχισαν τις τουρκικές θέσεις και έσπευσαν στο Πόρτο Κάγιο, εκεί όπου είχαν αγκυροβολήσει οι ιταλικές γαλέρες. Την επομένη επιβιβάστηκαν σε αυτές και αναχώρησαν για τη Νεάπολη της Ιταλίας. Ο Κλαδάς όμως δεν είχε ακόμα πει την τελευταία του λέξη.

Πολύ σύντομα οι Τούρκοι θα τον έβρισκαν και πάλι απέναντι τους.
Ωστόσο ο Κροκόνδειλος Κλαδάς δεν έμελλε να δει την αυγή της ελευθερίας. Μαρτύρησε στα χέρια των Τούρκων, μετά από αποτυχημένη προσπάθεια νέας επανάστασης στη Χιμάρα της Βόρειας Ηπείρου, έχοντας την τιμή να είναι ο πρώτος που ύψωσε την σημαία της επανάστασης κατά του μιαρού Ασιάτη εχθρού.

Πηγή: hellasforce 

Από τις μεγαλύτερες ναυμαχίες όλων εποχών, τόσο για τον αριθμό των σκαφών που ενεπλάκησαν, όσο και για την τακτική που εφαρμόστηκε. Έλαβε χώρα στις 7 Οκτωβρίου 1571 στην ευρύτερη περιοχή της Ναυπάκτου (τότε Λέπαντο), με αντιπάλους τα χριστιανικά κράτη της Δύσης και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έληξε την ίδια μέρα, με θριαμβευτική επικράτηση των Δυτικών.

Η κυριαρχία των Οθωμανών στη Μεσόγειο μετά και την κατάκτηση της Κύπρου (1571) τροφοδότησε τις επεκτατικές τους διαθέσεις προς δυσμάς. Τα χριστιανικά κράτη αφυπνίστηκαν, παραμέρισαν για λίγο τις διαφορές τους και με πρωτοβουλία του Πάπα Πίου Ε' συγκρότησαν στις 25 Μαΐου 1571 τον «Ιερό Αντιτουρκικό Συνασπισμό (Sacra Liga Antiturca). Τον αποτελούσαν η Ισπανία, η Βενετία, η Γένουα, το Παπικό Κράτος, η Σαβοΐα, η Μάλτα και άλλες μικρότερες πόλεις της ιταλικής χερσονήσου. Αποφασίστηκε η συγκρότηση στόλου και η αποστολή του στην ανατολική Μεσόγειο.

H ναυτική δύναμη, με επικεφαλής τον νεαρό ισπανό πρίγκηπα Δον Χουάν της Αυστρίας, συγκεντρώθηκε στη Μεσίνα της Σικελίας και με τις ευλογίες του Πάπα απέπλευσε στις 16 Σεπτεμβρίου 1571. Δέκα μέρες αργότερα, ο στόλος έφθασαν στην Κεφαλλονιά, όπου πραγματοποίησε τις τελευταίες του προετοιμασίες, ενόψει της αναμέτρησής του με τον Οθωμανικό, που ναυλοχούσε στη Ναύπακτο.

Ο συμμαχικός στόλος αριθμούσε 210 γαλέρες, 30 φρεγάτες, 24 μεταφορικά πλοία και άλλα μικρότερα πλοία συνοδείας. Τα πληρώματα των πλοίων έφθαναν τους 38.000 άνδρες, από τους οποίους οι 15.000 ήταν Έλληνες από τα νησιά του Ιονίου και την Κρήτη. Πλούσιοι Έλληνες είχαν εξοπλίσει πλοία και βρίσκονταν στην πρώτη γραμμή της επιχείρησης, όπως ο κερκυραίος Στυλιανός Χαλικιόπουλος, ο ζακυνθινός Μαρίνος Σιγούρος και ο κρητικός Μανούσος Θεοτοκόπουλος (αδελφός του ζωγράφου Δομήνικου Θεοτοκόπουλου).

Ο Οθωμανικός στόλος με επικεφαλής τον Μουεζίν Ζαντέ Αλή Πασά είχε 210 γαλέρες και 50 άλλα πλοία συνοδείας. Τα πληρώματα έφθαναν τους 47.000 άνδρες, από τους οποίους 15.000 ήταν Έλληνες βίαια στρατολογημένοι. Υπολειπόταν σε δύναμη πυρός και ηθικό, καθώς τα πληρώματα μάχονταν για πολύ καιρό και ήταν εξουθενωμένα. Η τουρκική αρμάδα ήταν αποκλειστικά κωπήλατη, ενώ ο συμμαχικός στόλος διέθετε και ιστιοφόρα πλοία, που ήταν το νέο στοιχείο της ναυτικής μάχης.

Η αποφασιστική αναμέτρηση δόθηκε στις εκβολές του Αχελώου ποταμού, κοντά στα νησάκια Εχινάδες, στις 7 Οκτωβρίου 1571, αλλά έμεινε στην ιστορία ως Ναυμαχία της Ναυπάκτου. Από το πρωί έως αργά το απόγευμα η σύγκρουση διεξαγόταν με τρομερή ένταση. Ο αγώνας σε ορισμένες φάσεις μεταφέρθηκε από κατάστρωμα σε κατάστρωμα και γινόταν σώμα με σώμα.

Ο χριστιανικός στόλος με αρτιότερο οπλισμό και καλύτερη τακτική νίκησε κατά κράτος τον αντίπαλό του, που ήταν σχεδόν αήττητος μέχρι τότε. Με τα λόγια του συγγραφέα του «Δον Κιχώτη» Μιγκέλ ντε Θερβάντες, που πήρε μέρος στη ναυμαχία κι έχασε το αριστερό του χέρι: «Ήταν η πιο μεγαλόπρεπη στιγμή που γνώρισαν οι περασμένοι ή τούτοι οι σημερινοί καιροί, ή που θα δούνε οι μελλούμενοι».

Η Οθωμανική πλευρά κατόρθωσε να διασώσει μόλις 50 πλοία, ενώ οι απώλειες σε έμψυχο δυναμικό ανήλθαν σε 20.000 νεκρούς, ανάμεσά τους ο Μουεζίν Ζαντέ Αλή Πασάς, ο αιγύπτιος αρχηγός Μεχμέτ Σιρόκο και 160 μπέηδες. Οι σύμμαχοι έχασαν 8.000 άνδρες, μεταξύ αυτών και ο βενετός ναύαρχος Αγκοστίνο Μπαρμπαρίγκο, και μόλις 20 γαλέρες. Βαρύς ήταν και ο φόρος που πλήρωσε το ελληνικό στοιχείο. Οι ιστορικοί υπολογίζουν ότι το 30-40% των νεκρών πρέπει να ήταν Έλληνες, αν υπολογίσουμε τη σύνθεση των πληρωμάτων και των δύο πλευρών. Πάντως, αρκετοί Έλληνες που είχαν στρατολογηθεί δια της βίας από τους Οθωμανούς, απέκτησαν την ελευθερία τους.

Η νίκη των συμμάχων χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό στη Δύση. Μεγάλοι ζωγράφοι της εποχής, όπως ο Τιντορέτο, ο Τιτσιάνο και ο Βερονέζε, απαθανάτισαν με έργα τους σκηνές της ναυμαχίας, ενώ ο Ελ Γκρέκο φιλοτέχνησε το πορτρέτο του μεγάλου νικητή, Δον Χουάν της Αυστρίας.

Η συντριβή των Οθωμανών μπορεί να ανέκοψε την επεκτατική πολιτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας προς την Ευρώπη, δεν έφερε όμως τα επιθυμητά αποτελέσματα για τα χριστιανικά κράτη της Δύσης. Ο διακαής τους πόθος για την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης δεν πραγματοποιήθηκε, εξαιτίας των μεταξύ τους ανταγωνισμών, που επέτρεψε στον σουλτάνο να διατηρήσει την κυριαρχία του στη Μεσόγειο για πολύ καιρό ακόμη.

Για τους υπόδουλους Έλληνες η νίκη των συμμάχων ήταν μια χαραμάδα ελπίδας για την αποτίναξη του τουρκικού ζυγού. Επαναστάτησαν πολλές περιοχές (Μάνη, Πάτρα, Αίγιο, Γαλαξίδι, Πάργα, Ηγουμενίτσα, Βόνιτσα, Άνδρος, Πάρος, Νάξος), αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Πηγή: Σαν σήμερα

Μετά τις αρχικές του νίκες στην Πελοπόννησο, το 1685, ο Μοροζίνι αποφάσισε να εκδιώξει τους Τούρκους από όλη την περιοχή. Για το σκοπό αυτό, κατά τη διάρκεια του χειμώνα η Βενετία προχώρησε σε στρατολογία Γερμανών μισθοφόρων.

Στην μάχη της Καστανίτσας, στα μέσα Ιουλίου του 1780, ο Κωνσταντίνος Κολοκοτρώνης, πατέρας του Θεόδωρου, ο Παναγιώταρος Βενετσενάκης και οι Μανιάτες, έδωσαν μια μάχη που θυμίζει την ηρωική αντίσταση του Λεωνίδα στις Θερμοπύλες και με την θυσία τους στάθηκαν αντάξιοι των προγόνων τους. 

Μετά την Άλωση της Πόλης το 1453 ο Μωάμεθ Β’ συνέχισε την επεκτατική του πολιτική. Το 1460 ο Τούρκος σουλτάνος έστειλε πρεσβεία στον Βλάχο ηγεμόνα Βλαντ Ντρακιούλ (Ελληνικής καταγωγής) ζητώντας την καταβολή φόρου υποτέλειας που όφειλε από το 1459.

Ο σουλτάνος με αφορμή την συμμετοχή των Μανιατών (θεληματικούς ή αθελήτως) στην αποτυχημένη Ορλωφική Επανάσταση στην Πελοπόννησο (1770-1774) τον Μάρτιο του 1770 στέλνει στην περιοχή της Μάνης τουρκοαλβανική δύναμη 8.000 ανδρών πεζικού υπό την διοίκησιν του Χατζή Οσμάν Πασσά, για να επιβάλει την έννομη τάξη. Αρχικώς χτύπησε την Μάνη από την δυτική της είσοδο, στην περιοχή Πόρος του Αλμυρού. Κατά μεταμεσονύκτια όμως ώρα, προσεβλήθη από αλαλάζοντες δαιμονιωδώς Μανιάτες και Μανιάτισσες και πανικόβλητος επιστρέφει στην Καλαμάτα, αφήνοντας στο πεδίο της μάχης περίπου χίλιους νεκρούς και άφθονο πολεμικό υλικό. Η αντίδραση του σε μια τέτοια ήττα του είναι άμεση: Διπλασιάζει την δύναμη του σε 16.000 πεζούς με ανάλογο ιππικό και πυροβολικό... Η δύναμη του δηλαδή υπερβαίνει τις 18.000 ανδρών!

Μετά από ένα μήνα και με ορμητήριο τον Μυστρά εισβάλλει στην Μάνη από ανατολάς κατά τας αρχάς Μαΐου. Καταλαμβάνει το μικρό Γύθειο, τα χωριά του Μαλευρίου, τον Πασσαβά και προχωρεί για να κυριεύσει όλη την Μάνη. Περνώντας απ' τα χωριά σκοτώνει, βιάζει, καίει σπίτια, αρπάζει ζώα, καταστρέφει. Οι κάτοικοι κρύβονται στ' απάτητα βουνά. Ξαφνικά όμως ένας αγγελιαφόρος του διαμηνύει, πως οι Σκουταριώτες-Καλκαντήδες προβάλλουν πεισματώδη αντίσταση στον πατρογονικό πύργο τους "ΠΑΛΙΟΠΥΡΓΟ σήμερα" στο Σκουτάρι. Δεν συλλαμβάνει την σπουδαιότητα της καταστάσεως αμέσως και στέλνει διαπραγματευτές για την παράδοση. Οι Καλκαντήδες, που δέχθηκαν την επίθεση των Τουρκοαλβανών την 1η Μαίου 1770, συζητούν μαζί με συγγενείς και άλλους συγχωριανούς τους όρους του "Οσμάν, που οι διαπραγματευτές του προσκομίζουν όχι διότι ήθελαν να παραδοθούν, αλλά διότι ήθελαν να δώσουν χρόνο στους αμάχους να απομακρυνθούν και να σωθούν και στους συναρχηγούς της Ανατολικής Μάνης καπετάν Γρηγόρη Τζωρτζάκη και καπετάν Δημητράκη Γρηγοράκη (Καβαλλιέρη αργότερα) ως και στους Δυτικομανιάτες καπεταναίους Μαυρομιχάληδες, Κουμουνδουράκηδες, Τρουπάκηδες, Κουτηφαραίους και άλλους. Αφ' ετέρου προσπαθούν να συγκροτήσουν τις διαλυμένες στην Τρίπολη απ τους Τούρκους δύο Λεγεώνες της Μάνης για μια επίθεση σωτήρια για τους ίδιους (τους Καλκαντήδες) και όλη τη Μάνη και φυσικά καταστρεπτική για την τουρκαλβανική δύναμη.

Διώχνουν με ανάρμοστο τρόπο τους διαπραγματευτές και για να τους ερεθίσουν περισσότερο, κρεμούν απ' την κορυφή του πύργου δύο "μπουζία" (γουρουνόπουλα), που οι στριγκλιές τους έχουν θρησκευτικό και ταπεινωτικό χαρακτήρα για τους εισβολείς (ο Παλιόπυργος επικοινωνούσε δια σήραγγας υπογείως με τον καστρόπυργο των Γαρδασιάνων που και αυτός κατεστράφη δι ανατινάξεως την παραμονήν της ανατινάξεως του Παλιοπύργου μάλλον). Οι πέντε αδελφοί Καλκαντή με τους συγχωριανούς τους δεν υπερβαίνουν τους εβδομήντα. Ετοιμάζονται για πολυήμερη άμυνα. Οι διαπραγματευτές αναφέρουν στον διοικητή τους Οσμάν την άρνηση και την προκλητικότητα των Μανιατών, που αποφασίζει να τους δώσει ένα μάθημα "καλής" συμπεριφοράς. Επισκέπτεται το χώρο του πύργου μέσα στο Σκουτάρι. Γύρωθι του πύργου υπάρχουν οι πατρογονικοί πύργοι των Γρηγοράκηδων των Γαϊτάναρων, των Γαρδάβιδων, των Αλτζερίδων και άλλες οικίες, που δεν επιτρέπουν τάξιμο κανονιών.

Το κακοτράχαλο του δρόμου επίσης δεν βοηθεί στην μεταφορά κανονιών. Έτσι αποφασίζει να καταλάβει τον πύργο με εφόδους πεζικού και μηχανικού. Οι Τούρκοι έχουν χάσει κάποιους στρατιώτες απ' την πρώτη επαφή τους με τους υπερασπιστές του πύργου. Λόγω της στενότητος του χώρου δεν μπορούν ν' αναπτυχθούν σωστά. Ο Οσμάν ξεγελιέται. Πιστεύει, πως με το πρώτο χτύπημα θα παραδοθούν οι Καλκαντήδες. Την δεύτερη ημέρα, 2/5/1770, επιτίθεται. Οι Τούρκοι υποχωρούν από τα πυκνά και εύστοχα πυρά. Την τρίτη ημέρα επιτίθενται, φθάνουν ως τον πύργο. Οι λοστοφόροι αρχίζουν την εξόρυξη λίθων απ' τον πύργο, για να τοποθετήσουν, πυρίτιδα και να τον ανατινάζουν. Οι Καλκαντήδες τους ρίχνουν βροχή από φονικές πέτρες και οι Τούρκοι αναγκάζονται σε άτακτη υποχώρηση. Την τετάρτη ήμερα (4/5/1770) ξαναεπιτίθενται με μεγαλύτερη σφοδρότητα.

Οι λοστοφόροι επιχειρούν τα ίδια, μα οι Καλκαντήδες τους ρίχνουν καυτό λάδι και τους ζεματίζουν. Υποχωρούν και υποχωρώντας δέχονται τα εύστοχα και ασταμάτητα πυρά των υπερασπιστών του πύργου. Οι απώλειες των Τούρκων αυξάνονται! Ο Οσμάν αποφασίζει να ανοίξει σήραγγα, που να φθάνει ως τα θεμέλια του πύργου και να τους ανατινάξει. Ακούει όμως τους Καλκαντήδες - Σκουταριώτες να τραγουδούν και να προκαλούν τους Τούρκους. Μια φωνή πιο δυνατή ακούστηκε να λέει "Τουρκαλβανόπουλα, φύγετε να σωθήτε. Ο Χατζή Οσμάν είναι ανόητος και ξεγελιέται, θα πάθετε ό,τι πάθατε στον Πόρο τ' Αλμυρού κι' ακόμα χειρότερα. Και συ, Οσμάν, λυπήσου τους στρατιώτες σου".

Οι Καλκαντήδες είχαν δίκιο, μα ο Οσμάν δεν ήξερε ότι σε λίγο θα τον κύκλωναν χιλιάδες Μανιάτες. (Μας λέγει η προφορική παράδοση, ότι αυτός που φώναζε ήταν ο Αλέξιος Καλκαντής, ο γενάρχης των οικογενειών Αλεξάκου που ζουν στο Μαυροβούνι Γυθείου). Ακούγοντας αυτά τα υποτιμητικά λόγια ο Οσμάν φοβήθηκε, ότι ίσως αρχίσουν να λιποτακτούν οι στρατιώτες του ή να μην υπακούουν και αμέσως διατάσσει να προπαρασκευαστούν για νέα επίθεση, πιο σφοδρή από κάθε άλλη φορά, την άλλη μέρα. Την πέμπτη ημέρα, 5/5/1770, οι Τούρκοι επανέρχονται. Έχουν ρητές διαταγές: Δεν θα υποχωρήσουν, αν δεν τοποθετήσουν εκρηκτικά για την ανατίναξη του πύργου. Πέριξ του πύργου το πεζικό βάλλει με βροχή βολιών (σφαιρών) κατά του πύργου. Ο πύργος φλέγεται. Γίνεται αόρατος από τους καπνούς.

Οι λοστοφόροι της νότιας πλευράς κοντεύουν να βγάλουν μια πέτρα. Ο Οσμάν το πληροφορείται και αρχίζει γενική επίθεση. Στις άλλες πλευρές, παρά την αντίσταση των Καλκαντήδων, οι λοστοφόροι προχωρούν. Μα ξαφνικά φεύγουν σαν τρελλοί. Οι αξιωματικοί τους διατάσσουν να γυρίσουν πίσω. Στο τέλος φεύγουν και οι αξιωματικοί, δεχόμενοι την επίθεση εκατομμυρίων αγριεμένων μελισσών, που τους κεντρίζουν και τους κυνηγούν σε μεγάλες αποστάσεις. Οι Καλκαντήδες τους είχαν ρίξει κυψέλες μελισσών και ίσως είχαν παίξει το τελευταίο τους χαρτί. Τις κυψέλες έριξαν, δύο Γαλανιάνοι, ένας Πουλικόγιαννης και ένας Λεβεντζώνης. Όμως είχαν πετύχει, βραδυπορούντος τον εχθρό, να σώσουν τους αμάχους και να οργανωθούν οι Λεγεώνες. Στις δυνάμεις αυτές προσετέθησαν και πλήθος Μανιατισσών μαχητριών. Ο Οσμάν θαυμάζει τους Σκουταριώτες μα στον στρατό του δεν έχει τέτοιους ήρωες για να τους εκπορθήσει...

Ο Οσμάν έχει χάσει κατά την παράδοση 300 οπλίτες (αριθμός υπερβολικός μάλλον) και δεν σκοπεύει να χάσει άλλους. Κάτω από αυτήν την ψυχολογία ο Οσμάν αποφασίζει να σκάψει σήραγγα στην νοτιοανατολική πλευρά του πύργου και φθάνει ως τα θεμέλια. Τοποθετεί εκρηκτικά και την νύκτα της 7 προς 8/5/1770 τους ανατινάζει. Οι υπερασπιστές μέσα στα ερείπια όλοι νεκροί!

Ο Ν. Γ. Ηλιόπουλος γράφει: "Ο Οσμάν προσέκρουσε μόνον εις ένα ανεπαίσθητον δια μίαν τόσον ισχυράν δύναμιν πρόσκομμα, το οποίον ώρθωσεν εις τον δρόμον του δράξ προασπιστών του πατρίου εδάφους -ως λίθος εκτροχιάζων ολόκληρον αμαξοστοιχίαν". Οι Καλκαντήδες αναφέρονται επίσης κι' απ' τον Α.Γ. Κουτσιλιέρη στο έργο του "Ιστορία της Μάνης" και τον στρατηγό Γ. Μαραβελέα στην "Στρατιωτική Επιθεώρηση", δεν λέγουν όμως ότι ο ΠΑΛΙΟΠΥΡΓΟΣ βρίσκεται στο κέντρο, στο Σκουτάρι. Μετά την μάχη με τους Καλκαντήδες ο Οσμάν ζήτησε να δει τους αρχηγούς των Μανιατών για διαπραγμάτευση της ειρήνης. Εκείνοι έστειλαν δύο γέρους παπάδες κι ένα επίσης γέρο ιδιώτη στον Οσμάν. Οι παλουκωθέντες γέροντες ήσαν (κατά τον Δημ. Αλεξανδράκη) οι ιερεύς Τσατσούλης 80 ετών από την Αρεόπολη, ένας ακόμη υπέργηρος ιερεύς και ο ιδιώτης γέρων Πικουλάκης.

Αυτός θεώρησε δήθεν υποτιμητικό το να συζητεί με γέρους και όχι αρχηγούς και αποκεφαλίζει τους τρεις απεσταλμένους, που αρνήθηκαν τους όρους του μη σεβασθείς την ιδιότητα τους ως διαπραγματευτών ειρήνης, τα δε κεφάλια τους τα παλούκωσε και τα στέριωσε ψηλά στην Αραβίκια, για να τρομοκρατήσει προφανώς τους Μανιάτες. Από τότε η περιοχή λέγεται Τρικεφάλι. (Το Τρικεφάλι βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο του δρόμου, τα Αραβίκια, μεταξύ των χωριών ΠΑΡΑΣΥΡΟΥ και ΧΕΙΜΑΡΡΑΣ).

Μετά από αυτό οι Μανιάτες εξοργίσθηκαν και το ίδιο βράδυ του θανάτου των γερόντων και μια ή δύο ήμερες μετά, την καταστροφή του πύργου των Καλκαντήδων επιτίθενται νύχτα στους μεθυσμένους και κοιμωμένους Τούρκους στα Αγιοπήγαδα (110 μέτρα βόρεια του Σκουταριού), στον Πασσαβά, στους λόφους Πεταλέας και Μαστρολέας. Οι ανωτέρω θέσεις και κυρίως τ' Αγιοπήγαδα (με τους Σκουταριώτες Γρηγοράκηδες), θα γίνουν ο τάφος "υπερμυρίων Τουρκαλβανών", όπως γράφει ο Ν.Γ. Ηλιόπουλος. Εκεί θα σκοτωθεί και ο ίδιος ο Οσμάν.

Τα Αγιοπήγαδα μετονομάστηκαν σε Βρωμοπήγαδα, διότι τα πηγάδια αυτά γέμισαν με πτώματα και βρώμισαν. Βρωμοπήγαδα ονομάζεται η περιοχή που ορίζεται από την διασταύρωσιν Παρασυρού - Σκουτάρι μέχρι βόρεια τις Ασούλιανες, που και αυτές πήραν τ' όνομα τους από τους σκοτωμένους Ασουλιώτες Τούρκους και τους λόφους Ξυνοκαβάλας και Αγριλιωτής, δυτικά και ανατολικά αντίστοιχα. Τα εκ της νικηφόρου μάχης αποκτηθέντα λάφυρα είναι πλούσια.

Ο διαβάζων αυτές τις γραμμές θα πρέπει να προσέξει ότι:

1. Η θυσία των Σκουταριωτών - Καλκαντήδων χρονικά, αποτελεί το ΠΡΩΤΟ ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΗΣ (ΤΟΥΡΚΟΚΡΑΤΙΑΣ) Ελληνικής αντιστάσεως κατά των Τούρκων.

2. Η θυσία τους, έδωσε χρόνο στα γυναικόπαιδα να κρυφτούν και στους Μανιάτες γενικώς να προετοιμάσουν τις δύο λεγεώνες τους για επίθεση και άμυνα ως και όλους τους δυναμένους να φέρουν όπλα.

3. Μια νίκη που στοιχίζει στο εχθρό "υπερμυρίους άνδρας του" δηλ. πάνω από 10000 νεκρούς, σημαίνει ότι το ηθικό όλων των Ελλήνων ανεπτερώθη σ όλο τον γεωγραφικό τους χώρο και ανοίγει την όρεξη του για πάρα πέρα αγώνες για την λευτεριά, το 1821.

4. Αυτό το γεγονός της θυσίας των Σκουταριωτών φτάνει και σ' όλες τις βασιλικές αυλές της Ευρώπης, που κάποιες από αυτές θα εκδηλωθούν φιλικά λίγο αργότερα ως και στα αυτιά φιλελλήνων που θα έλθουν στην Ελλάδα κατά την επανάσταση και θα θυσιάσουν την περιουσία τους και την ζωή τους. Ο Παλιόπουργος και οι υπερασπιστές του, είναι οι ηθικοί αυτουργοί του μακελειού των Τούρκων κ.λ.π. και θα έπρεπε ο μεν πύργος να έχει αναστηλωθεί, τα δε παλικάρια του να μνημονεύονται στις εθνικές γιορτές και να κατατίθενται στέφανοι στο μέγιστο των μνημείων, τον Παλιόπυργο.

Τα γνωστά ολοκαυτώματα έγιναν:

1. Σούλι-Κούγκι 16/12/1803. Τρεις νεκροί Έλληνες.

2. Μονή Σέκου, Μολδαβία. 9/1821. Γιωργάκης Ολύμπιος και άλλοι δώδεκα.

3. Ψαρά. Φτελιά, Παλαιόκαστρο. Και τα δύο έγιναν την 20/6/1824.

4. Μεσολόγγι, α) Χρήστος Καψάλης β) Ο ΡΩΓΩΝ ΙΩΣΗΦ και τα δύο έγιναν την 10/4/1826.

5. Αρκάδι. Στην Κρήτη-Ρέθυμνο. 9/11/1866. Νεκροί Έλληνες 946. Τούρκοι 1500.

Του Γεωργίου Δ. Κουράκου,

Συγγραφέα – Ανωτ. Αξιωματικού ε.α

Πηγή: Περί Πάτρης

Μια από τις πιο βρώμικες υποθέσεις στην επανάσταση του 1821 είναι η δίκη του Καραϊσκάκη στο Αιτωλικό. Από όπου και να την πιάσεις βρωμάει. Παρόλα αυτά ο ήρωας δεν πτοήθηκε και βρήκε την ψυχική δύναμη όταν όλοι τον κατηγορούσαν, όταν «Έλληνες» και τούρκοι τον κυνηγούσαν ζητώντας την φυσική του, να αντισταθεί και να κάνει τα γνωστά του κατορθώματα που δόξασαν τον ίδιο και έσωσαν την επανάσταση σε πολύ δύσκολες στιγμές. Την ηθική του εξόντωση, πριν την φυσική του, προσπάθησαν να την πετύχουν με την καταδίκη του Καραϊσκάκη τάχα ως εχθρό της πατρίδας.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένας φτωχός φουστανελάς που είχε τη μανία να ζωγραφίζει. Τον έλεγαν Θεόφιλο. Τα πινέλα του τα κουβαλούσε στο σελάχι του, εκεί που οι πρόγονοί του ‘βάζαν τις πιστόλες και τα μαχαίρια τους. 

Ο Στέφανος ο Μέγας της Μολδαβίας, εξάδελφος του διάσημου Βλαντ Ντρακούλ, υπήρξε μια από τις μεγάλες προσωπικότητες του ύστερου Μεσαίωνα και φανατικός πολέμιος των Τούρκων.