Πολλοὶ ἔχουν πεῖ πῶς ὁ Καπποδίστριας ἦταν ἕνας Εὐρωπαϊστής, ἕνας ἄνθρωπος ποὺ «ἤθελε νὰ μετατρέψει τοὺς Ρωμηοὺς σὲ Ἕλληνες», ἰσχύει ὅμως κάτι τέτοιο;

Τὸ 1819 γράφει στὸν Πατέρα του: «Εἶναι ἔργον μοναδικόν τῆς προστασίας τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν θαυματουργῶν Ἁγίων ποὺ ἀναξίως ἐπεκαλέσθην μὲ δάκρυα εἰλικρινοῦς καρδίας καὶ ἀφοσιωμένης» προσθέτοντας τὴν φράση: «Πίπτων εἰς τοὺς πόδας τοῦ Θαυματουργοῦ Ἁγίου μας καὶ τῆς Ἀειπαρθένου Πλατυτέρας (=Θεοτόκου)». Εἶναι ἔκδηλη ἡ ἡσυχαστική του συνείδηση (βλ. τὶς σημειωμένες φράσεις) σὲ ἕνα ἰδιωτικὸ γράμμα ποὺ τοῦ ἐπιτρέπει νὰ ἀποκαλύψει τὰ μύχια τῆς καρδιᾶς του. Εἶναι δὲ γεγονὸς ὅτι ἔβλεπε τὴν ἱστορικὴ ὕπαρξη τοῦ Γένους ζυμωμένη μὲ τὴν πίστη.

Γράφει σὲ ἄλλη περίπτωση: «Ἡ Χριστιανικὴ Θρησκεία ἐσυντήρησεν εἰς τοὺς Ἕλληνας καὶ γλῶσσα καὶ Πατρίδα καὶ ἀρχαίας ἐνδόξους ἀναμνήσεις καὶ ἐξαναχάρισεν εἰς αὐτοὺς τὴν πολιτικὴν ὕπαρξιν τῆς ὁποίας εἶναι στύλος καὶ ἑδραίωμα». Συνδύαζε δηλαδὴ ὁ Καπποδίστριας τὴν ἀνάσταση καὶ τὴν ἱστορικὴ συνέχεια τοῦ Ἔθνους, ὄχι μὲ τὴν Εὐρώπη καὶ τὴν ὁποιαδήποτε βοήθειά της, ἀλλὰ μὲ τὴν παράδοση τοῦ Γένους καὶ τὰ πνευματικὰ ἀποθέματά του. Ἀνάλογα θὰ δηλώσει καὶ στὸν J. B. Georges Bory de saint Vincent: «Πρῶτα εἶμαι Ἕλληνας… γιατί γεννήθηκα σὲ αὐτὴ τὴν χώρα… Εἶμαι Ἕλληνας ἀπὸ πατέρα καὶ μητέρα. Εἶμαι μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ πού μοῦ ἀνέθεσε τὴν κυβέρνησιν αὐτοῦ τοῦ πτωχοῦ λαοῦ… Εἶμαι Ἕλληνας ἐκ γενετῆς, ἀπὸ καθαρὴ ἀγάπη, ἀπὸ αἴσθημα, ἀπὸ καθῆκον καὶ ἀπὸ Θρησκεία».

Ἡ ἀποστασιοποίησή του ἀπὸ τὸ φράγκικο περιβάλλον τῆς γενέτειράς του εἶναι τόσο ἐμφανὴς τὸ 1815 ὥστε νὰ δικαιώνεται ὁ χαρακτηρισμός του ἀπὸ τὸν Π. Χριστόπουλο ὡς «ταξικοῦ ἀποστάτου». Παρατηρεῖ ὁ Καπποδίστριας: «Ἡ ἑνετικὴ πολιτεία ἐκυβέρνα τὰς Ἰονίους νήσους μὲ τὸ σύστημα τῆς διαφθορᾶς. Οἱ Ἀντιπρόσωποι ἐκλέγοντο ἐκ τῆς κλάσεως (=τάξεως) τῶν εὐγενῶν ἀρχόντων ἥτις ἦτο ἡ εὐκαταφρονεστέρα καὶ ἡ μᾶλλον διεφθαρμένη δι᾿ ἀνηθικότητα καὶ ἐλεεινότητα… Ἡ πολιτεία τῆς Βενετίας ἐφοβεῖτο τὸ ἔξοχον τῆς φυσικῆς μεγαλοφυΐας τῶν Ἑλλήνων καὶ ἐπροσπάθει νὰ τὸ καταβάλη μὲ τὴν ἀμάθειαν». Ἦταν εὐγενὴς στὴν καταγωγή, ἀλλὰ Ρωμηὸς στὴν καρδιά!

Ὁ Καπποδίστριας γνώριζε καὶ τὶς ἀρρώστιες τῆς Εὐρώπης, κάτι ποὺ θὰ τὸ ἐκφράσει σαφέστερα καὶ συχνότερα κατὰ τὴν πολιτικὴ του δράση στὴν Ἑλλάδα. Στὸ πρόσωπο τοῦ Μέττερνιχ ἀντιμετώπισε τὴν μεσαιωνικὴ Εὐρωπαϊκὴ τυραννία, που προσπαθοῦσε νὰ ἐπιβιώσει. Στὸ πρόσωπο τοῦ Βοναπάρτη καὶ τῆς μετεπαναστατικῆς Γαλλίας πολέμησε τὴν ἀλλοτριωμένη δημοκρατία ποὺ ὡς ἀστισμὸς ὑποκατέστησε τὴν κληρονομικὴ ὀλιγαρχία μὲ τὴν οἰκονομική. Αὐτὸ ἐκφράζει τὸ 1815: «ἔχομεν ἤδη τὴν ἀπόδειξιν τούτου εἰς τὰς ταχείας ἐπιτυχίας τῆς κακοήθειας καὶ τῆς δολιότητος τῶν Γάλλων. Δὲν εἶναι εἷς μόνον ἀνήρ, τὸν ὁποῖον ἡ Εὐρώπη εἶναι ἀποφασισμένη νὰ πολεμήσει. Εἶναι μία γενεὰ ἀνθρώπων χωρὶς Θρησκείαν, χωρὶς τιμήν, χωρὶς Πατρίδα, χωρὶς ἀρχάς, μία γενεὰ τὴν ὁποία πρέπει νὰ τιμωρήσωμεν καὶ νὰ διορθώσωμεν». Διατηρώντας τὴν ἀρχαία Ἑλληνικὴ ἀρετὴ ποὺ διατυπώνει ὁ Πλάτων στὴν Ἐπινομίδα του «ὅ,τι περ ἂν Ἕλληνες Βαρβάρων παραλάβωσι, κάλλιον τοῦτο εἰς τέλος ἀπεργάζονται», προσέλαβε ἐπιλεκτικὰ στοιχεῖα ἀπὸ τὴν εὐρωπαϊκὴ πραγματικότητα, ἀλλ᾿ ὄχι τὴν Εὐρώπη στὸ σύνολό της.

Γι᾿ αὐτὸ θὰ ἐπιδιώκει, ἡ νεολαία, ποὺ μὲ τὴν συνδρομὴ του σπούδαζε στὴν Ἑλβετία, «νὰ σχηματισθῇ πρῶτον ἑλληνιστὶ καὶ ὄχι ἑλβετιστὶ ἤ γαλλιστί. Ἡ Ἑλλὰς πρέπει πρῶτον νὰ μορφώνῃ Ἑλληνικῶς τὴν ἁπαλὴν ψυχὴν τῶν τέκνων της. Ἡ δὲ Εὐρώπη νὰ τελειοποιῇ ὕστερον τοὺς ἤδη ἐσχηματισμένους νέους». Ἡ αἰτία δηλώνεται στὴν ἑπόμενη φράση: «Οὕτω τὸ Ἔθνος φυλάττει τὸν ἐθνικὸν χαρακτῆρα του, δὲν νοθεύεται». Ἂν δὲν γνωρίζαμε πὼς τὸ γράμμα ἀνήκει στὸν Καπποδίστρια, θὰ μποροῦσε ἀβίαστα νὰ ἀποδοθεῖ σὲ κάποιον ἀπὸ τοὺς Κολλυβάδες Πατέρες!!

Παρ᾿ ὅλ’ αὐτά, ἔχει διατυπωθεῖ ἡ ἄποψη ὅτι «ὁ φιλελευθερισμὸς» τοῦ Καπποδίστρια «εἶχε πατρίδα τὴν Ἀγγλία» καὶ ὅτι ἐπεδίωκε «νὰ μεταβάλῃ πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα τοὺς Ρωμιοὺς σὲ Ἕλληνες Πολίτες» καὶ «νὰ ἑνώσῃ τὴν Ἑλλάδα μὲ τὴν Εὐρώπη – ὄχι νὰ τὴν ἐπιστρέψῃ στὸ Βυζάντιο». Είναι ὅμως ἔτσι;

Ἤδη στὸ γνωστὸ ὑπόμνημα τῆς 18ης Ἀπριλίου 1819, φαίνεται ἡ Βούλησή του νὰ θεμελιωθεῖ ἡ φιλικὴ Ἑταιρεία «οὐχὶ ἐπὶ τῆς ἐθνότητος, ἀλλ᾿ ἐπὶ τῆς εὐρείας καὶ ζώσης Ὀρθοδόξου ἐκκλησίας». Τὸν Ἀπρίλιο τοῦ 1828 μία ἐνέργειά του φανερώνει τὸ ἐνδιαφέρον του γιὰ Ρωμαίϊκη λύση τοῦ Ἀνατολικοῦ ζητήματος. Ὑποβάλλει στὸν Τσάρο Νικόλαο σχέδιό του, ποὺ προέβλεπε τὴν ἀναδιοργάνωση τῆς Ὀθωμανικῆς Ρούμελης (τῆς Βαλκανικῆς) σὲ Ὁμοσπονδία πέντε αὐτόνομων κρατῶν (Ἑλλάδος, Ἠπείρου, Μακεδονίας, Σερβίας καὶ Δακίας) μὲ ἐλεύθερη πόλη τὴν Κωνσταντινούπολη. Ἡ προσπάθεια αὐτὴ συνιστᾶ ὀφθαλμοφανῶς παραλλαγὴ τοῦ Βαλκανικοῦ σχεδίου τοῦ Ρήγα. Τὸ Καπποδιστριακὸ σχέδιο, βέβαια, ἀπορρίφθηκε μὲ τὴν συνθήκη τῆς Ἀδριανουπόλεως (14.9.1829), ἀλλὰ ἔγινε τὸ θεμέλιο τῆς Ρωσσοευρωπαϊκῆς καὶ Ἀμερικανικῆς πολιτικῆς τῆς «Βαλκανοποιήσεως», ἐνῶ ὁ Καπποδίστριας ἐργαζόταν γιὰ τὴν ἀπελευθέρωση καὶ προοδευτικὴ ἑνοποίηση τῶν Εὐρωπαϊκῶν ἐπαρχιῶν τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς «Νέας Ρώμης». Ἔτσι κατανοεῖται καὶ ἡ μαρτυρία τοῦ Ν. Σπηλιάδη, γιὰ τὴν ἐπιθυμία τοῦ Καπποδίστρια νὰ ἐπιτύχει τὴν ἵδρυση τῆς «Νεορωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας», δηλαδὴ ἀνάσταση τῆς αὐτοκρατορίας «Νέας Ρώμης» / «Βυζαντίου».

Πῶς μπορεῖ ἄλλωστε νὰ ἑρμηνευθεῖ ἡ ἐπιμονὴ τοῦ Καπποδίστρια νὰ παραδεχθεῖ ὁ ἐπίδοξος Βασιλιὰς τῆς Ἑλλάδος Λεοπόλδος τοῦ Σὰξ – Κοβούργου τὴν Ὀρθόδοξη πίστη, συναντώμενος σὲ αὐτὸ μὲ τὸν Στρατηγὸ Μακρυγιάννη, ποὺ ἔβλεπε τὸ ἄρθρο 40 τοῦ Συντάγματος (1844) ὡς τὸ «Βαγγέλιον τοῦ Θεοῦ;». Τὸ πρόβλημα τῆς Βασιλείας στὴν Ἑλλάδα μετὰ τὸν Καπποδίστρια δὲν θὰ εἶναι ἡ (πάντα Δυτικοῦ τύπου) ἀντίθεση «Βασιλευόμενης Δημοκρατίας» καὶ «Προεδρευόμενης Δημοκρατίας», ἀλλὰ ἡ φύση τοῦ βασιλικοῦ θεσμοῦ: Κληρονομικός (ρατσιστικός /ἀπολυταρχικός) ἤ Αἱρετός (δημοκρατικός;).

Ἄπλετο φῶς, τέλος, γιὰ τὴν κριτικὴ ἀποτίμηση τῶν πολιτικῶν ἐνεργειῶν τοῦ Καπποδίστρια ρίχνει ἡ μελέτη τῆς ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς του, βασικότατο κεφάλαιο ποὺ δυστυχῶς ὁρισμένοι δὲν φαίνεται νὰ λαμβάνουν σοβαρὰ ὑπ᾿ ὄψη, χάνοντας ἔτσι τὴν βασικότερη ἴσως προοπτικὴ γιὰ τὴν προσέγγιση καὶ κατανόηση τοῦ Καπποδίστρια ὡς διπλωμάτη καὶ πολιτικοῦ.

Ἡ σύνδεση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ χώρου μὲ τὴν Παιδεία στὴν «Γραμματεία τῶν Ἐκκλησιαστικῶν καὶ τῆς Δημοσίου Παιδείας», χωρὶς προηγούμενο ἢ καὶ ἑπόμενο στὴν «Εὐρωπαϊκὴ» πολιτικὴ σκηνή, συνιστᾶ ὄχι μόνο ἐνσυνείδητη ἐμμονὴ τοῦ Καπποδίστρια στὸ πνεῦμα τῆς παραδόσεως, ποὺ θέλει τοὺς δύο αὐτοὺς χώρους ἀδιάσπαστα ἑνωμένους (καὶ ὁ Καπποδίστριας τοὺς θεωροῦσε «ἀχώριστους» καὶ «πρὸς ἕνα συντρέχοντα σκοπόν, τὴν ἠθικὴν τῶν πολιτῶν μόρφωσιν»), ἀλλὰ καὶ τὴν ἀντίθεσή του πρὸς τὸ πνεῦμα τοῦ χωρὶς εἰσαγωγικὰ εὐρωπαϊστῆ Κοραῆ, ὁ ὁποῖος μὲ τὶς καλβινίζουσες προϋποθέσεις του, ἐνέτασσε στὸ ἔργο του «Λειτουργοῦ τῆς Δημοσίου Παιδείας» τὴν φροντίδα τῆς Ἀστυνομίας, τοῦ Δικαίου καὶ τῆς Θρησκείας». Ἡ ὀργάνωση, ἐξ ἄλλου, τῶν Καπποδιστριακῶν Σχολείων μὲ μελέτη πατερικῶν ἔργων καὶ κατὰ τὸ μοναστηριακὸ σύστημα φανερώνει τὴν θέλησή του γιὰ τὴν συντήρηση αὐτῆς τῆς σχέσης. Τὸ ἴδιο ἀποδεικνύει ὅμως καὶ ἡ ἀντιμετώπιση ἀπὸ τὸν Καπποδίστρια τοῦ ζητήματος τῆς ἐκκλησιαστικῆς περιουσίας γιὰ τὴν ἀξιοποίηση καὶ ὄχι τὴ διαρπαγή της, κάτι ποὺ δυστυχῶς δὲν βρῆκε συνέχεια.

Μία ἰδιαίτερα σημαντική του ἀπόφαση τὸν Αὔγουστο τοῦ 1831 φωτίζει καθοριστικὰ ὄχι μόνο τὸ φρόνημά του, ἀλλὰ καὶ τὸ μαρτυρικὸ τέλος του, ποὺ προβάλλεται σὲ μία ἄλλη προοπτικὴ.

Κατὰ πληροφορία, ποὺ μᾶς προσφέρει τὸ Ἀρχεῖο τοῦ Ἑλληνικοῦ Ὑπουργείου τῶν Ἐξωτερικῶν (γράμμα Κων. Οἰκονόμου πρὸς τὸν πρέσβη τῆς Ρωσσίας στὴν Πόλη Τιτώφ, ἀπὸ 16.2.1850), ὁ Καπποδίστριας βιαζόταν νὰ ἀποκατασταθεῖ ἡ σχέση μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο κατὰ τὴν δήλωσή του, «ἵνα μὴν πέσῃ ἡ ὑπόθεσις εἰς τῶν Φράγκων τὰς χείρας καὶ τότε ἐχάθημεν!». Ὁ Οἰκονόμος μνημονεύει δήλωση πρὸς αὐτόν τοῦ ἀπὸ Ρέοντος καὶ Πράστου καὶ μετέπειτα Κυνουρίας Διονυσίου, τὸν ὁποῖον «μετακαλέσας» ὁ Καπποδίστριας «διώρισε διὰ τὴν Κωνσταντινούπολιν» «ἵνα γένηται ἡ κανονικὴ ἀναγνώρισης τῆς ἐν Ἑλλάδι Ἐκκλησίας». Παρατηρεῖ δὲ ὁ Οἰκονόμος: «Πόσον πολιτικῶς καὶ Ὀρθοδόξως ἅμα προεῖδε καὶ τούτου τοῦ πράγματος τὴν ἀνάγκην ὁ ἀείμνηστος ἐκεῖνος!». Ἀλλά, ὅπως συνεχίζει ὁ Οἰκονόμος, «Ἐνῶ ἀπῆλθεν οὗτος (ὁ Κυνουρίας) εἰς τὴν ἐπαρχίαν αὐτοῦ πρὸς ἑτοιμασίαν, μετ᾿ ὀλίγας ἡμέρας συνέβη καὶ ἡ τοῦ Κυβερνήτου τελευτὴ» (=δολοφονία).

Τὸ σωζόμενο ἀρχειακὸ ὑλικὸ γιὰ τὴν Ἰόνιο Ἀκαδημία τῶν ἀδελφῶν Τυπάλδων Ἰακωβάτων (Ληξούρι) δίνει ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα γιὰ τὴν σπουδὴ τοῦ Καπποδίστρια τὴ συγκεκριμένη αὐτὴ στιγμή. Ἀπὸ τὸ ὑπόμνημα τοῦ Κων. Τυπάλδου – Ἰακωβάτου, καθηγητῆ τῆς Ἰονίου Ἀκαδημίας (Αὔγουστος 1831) πληροφορούμαστε γιὰ τὶς ἐνέργειες στὸν κύκλο τῆς Ἀρμοστείας τῆς Ἑπτανήσου γιὰ ἐνεργοποίηση τοῦ μηχανισμοῦ τῆς αὐτονομήσεως διὰ μέσου τῆς αὐτοκεφαλίας τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐπαρχιῶν τῆς Ρωμαίϊκης Ἐθναρχίας. Ὅπως ἀπέδειξε ἡ συνέχεια (Ἑλλαδικὸ αὐτοκέφαλο τοῦ 1833, Βουλγαρικὴ Ἐθναρχία 1870) ἡ Δυτικὴ πολιτικὴ ἐπεδίωκε τὴν βίαιη ἀπόσπαση τῶν ἐπαρχιῶν τῆς Ἐθναρχίας καὶ τὴν ὁριστικὴ διάλυση τῆς Ἐθναρχίας ὡς συνέχειας τῆς «Βυζαντινῆς» Αὐτοκρατορίας. Αὐτό, ἄλλωστε, γράφει καὶ ὁ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν Ἀναστ. Λόντος στὸν Ἐπιτετραμμένο τῆς Ἑλλάδος Πέτρο Δεληγιάννη στὶς 6 Φεβρουαρίου 1850 (μὲ τὴν ἔναρξη τῶν προσπαθειῶν γιὰ τὴν λύση τοῦ Ἑλλαδικοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ ζητήματος): «Αἱ κυβερνήσεις τῆς Ἀγγλίας καὶ Γαλλίας ἐνδιαφέρονται οὐχὶ μικρὸν εἰς τὸ ζήτημα τοῦτο καὶ ἐπιθυμοῦσι διὰ πολιτικοὺς λόγους νὰ ἴδωσι τὴν Ἑλληνικὴν Ἐκκλησίαν ἐντελῶς ἀνεξάρτητον τοῦ ἐν Κωσταντινουπόλει Πατριαρχείου». Ὁ Ρωμηὸς Ἰωάννης Καπποδίστριας ἔσπευδε νὰ ἐπιτύχει λύση μέσα στὸ πνεῦμα τῆς ἱστορικοκανονικῆς παραδόσεως τῆς Ὀρθοδοξίας, ποὺ διαφοροποιοῦταν διαμετρικὰ ἀπὸ τὰ σχέδια τῆς Εὐρώπης γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολή. Καὶ μόνο ἡ ἐνέργειά του αὐτὴ εἶναι ἱκανὴ νὰ δείξει τὴν ἀληθινὴ φύση τοῦ εὐρωπαϊσμοῦ του. Ἡ περίπτωση, μάλιστα, αὐτὴ ἐντάσσει καὶ σὲ ἕνα ἄλλο πλαίσιο τὴν δολοφονία τοῦ Κυβερνήτη μετὰ ἀπὸ λίγες μέρες. Διότι μὲ τὴν ἀποστολὴ τοῦ Κυνουρίας, ποὺ πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ γνώριζαν οἱ Δυτικὲς κυβερνήσεις, χάραζε γιὰ τὸ Ἑλληνικὸ Ἔθνος μία προοπτικὴ ποὺ ἐρχόταν σὲ πλήρη ἀντίθεση μὲ τὰ συμφέροντα καὶ τὰ σχέδιά τους γι᾿ αὐτήν.

Πολλοὶ προσπάθησαν νὰ προσεταιριστοῦν τὸ ὄνομα τοῦ Καπποδίστρια ὡς «Εὐρωπαϊστῆ», «Ἀδέσμευτου ἀπ᾿ τὴν Πίστη», «Προοδευτικοῦ» κ.ἄ. Ὅμως ὁ Καπποδίστριας ἦταν πάνω ἀπ᾿ ὅλα Ρωμηὸς. Καὶ πιθανὸν σήμερα κάποιοι πνευματικοὶ ἀπόγονοι αὐτῶν ποὺ τὸν σκότωσαν νὰ θέλουν νὰ τὸν προβάλουν ὡς δικό τους ἄνθρωπο. Ἂς εἶναι. Ἡ Ἱστορία θὰ τοὺς διαψεύδει…

Πηγή: http://www.enromiosini.gr/arthrografia/ιωαννησ-Καπποδιστριασ-και-ρωμηοσυνη/

Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, με το σώμα που έλαβε από εμάς προς χάριν μας, κατά τη συναναστροφή του με τους ανθρώπους, εθεράπευσε πολλούς ως προς το σώμα και ως προς την ψυχή τυφλούς. Ή μάλλον, εάν κανείς σκεφθεί την ανάβλεψη της διανοίας, που είναι η μετάθεση από την απιστία στην πίστη και από την άγνοια στην επίγνωση του Θεού, δεν είναι δυνατόν ούτε καν να απαριθμήσει τυφλούς που ανέβλεψαν με την ενανθρώπηση του Κυρίου. Αυτοί είναι αριθμημένοι μόνον από Εκείνον που έχει αριθμημένες τις τρίχες της κεφαλής μας. Εάν όμως σκεφθούμε την ανάβλεψη των σωματικών οφθαλμών, και ως προς αυτήν θα εύρωμε πολλούς να έχουν θεραπευθεί από τον Χριστό, άλλους με μόνο τον λόγο, άλλους με την αφή. Ορισμένους δε και μόνον με το να προσπέσουν σ’ Αυτόν, και με το να τον πλησιάσουν. Επίσης και μερικούς που έλαβαν την ίαση και με το πτύσμα του ή και με χρίσμα πηλού.

Πράγματι, όταν, καθώς λέγει ο Ματθαίος, είχε έλθει κοντά στη θάλασσα της Γαλιλαίας, «προσήλθον αυτώ όχλοι πολλοί, έχοντες μεθ’ εαυτών χωλούς, τυφλούς, κωφούς και άλλους πολλούς», οι οποίοι ερρίφθησαν όλοι στα πόδια του και τους εθεράπευσε, ώστε και οι όχλοι τότε να θαυμάζουν και να τον δοξάζουν, βλέποντας κωφούς να ομιλούν, χωλούς να περπατούν, και τυφλούς να αναβλέπουν. Αλλά και όταν εισήλθε «καθήμενος επί πώλου», κατά την προφητεία, στην Ιερουσαλήμ με τρόπο παράδοξο, υμνούμενος από τα νήπια ως Θεός, εθεράπευσε όλους τους χωλούς και τους τυφλούς που προσήλθαν εκεί, όπως λέγει επίσης ο Ματθαίος. Και όταν ήλθε στη Βηθσαϊδά, «φέρουσιν αυτώ τυφλόν», όπως λέγει ο Μάρκος, «και παρακαλούσιν αυτόν ίνα άψηται αυτού». Ο δε Κύριος, αφού τον έβγαλε έξω από το χωριό, έπτυσε στους οφθαλμούς του, επέθεσε σ’ αυτόν τα χέρια και τον έκαμε να βλέπει αμυδρά. Έπειτα έθεσε πάλι τα χέρια επάνω του και του έδωσε τη δυνατότητα να βλέπει καθαρά. Καθώς δε ήγγιζε στην `Ιεριχώ, όπως λέγει ο Λουκάς, εθεράπευσε μόνο με έναν λόγο του τυφλόν, που είχε καθίσει δίπλα στον δρόμο και επαιτούσε. Μόλις εκείνος του ζήτησε την ίαση τού είπε: «ανάβλεψον». Εξερχόμενος δε από την Ιεριχώ, όπως λέγει επίσης ο Μάρκος, χαρίζει την όραση σε άλλον πάλι τυφλόν, ονομαζόμενον Βαρτιμαίον, υιόν του Τιμαίου, λέγοντας προς αυτόν, όταν του εζήτησε την ανάβλεψη: «κατά την πίστιν σου γενηθήτω σοι». Όταν δε ευρίσκετο στην Ιερουσαλήμ και είδε έναν τυφλόν εκ γενετής, καθώς λέγει ο Ιωάννης, χωρίς καν να του ζητηθεί, αλλά κινούμενος από μόνη του την αγαθότητα, αφού έπτυσε στη γη και έπλασε πηλό, άλειψε τους οφθαλμούς του τυφλού και του είπε: «ύπαγε, νίψαι εις την κολυμβήθραν του Σιλωάμ». Επήγε λοιπόν και ενίφθη. Όταν δε επανήλθε, είχε αποκτήσει την όρασή του.

Αλλά και όταν είχε αναστήσει την αποθαμμένη θυγατέρα του αρχισυναγώγου Ιαείρου, μετά από λίγο, όπως θα ακούσουμε να ευαγγελίζεται σήμερα ο Ματθαίος, καθώς περνούσε ο Ιησούς, τον ακολούθησαν δύο τυφλοί κράζοντες και λέγοντες, «ελέησον ημάς, υιέ Δαβίδ». Αυτός εισήλθε μαζί τους στην οικία και αφού ήγγισε τους οφθαλμούς των και είπε προς αυτούς: «κατά την πίστιν υμών γενηθήτω υμίν», τους εθεράπευσε. Εκτός λοιπόν από αυτούς που δεν έχουν αναφερθεί, οι τυφλοί είναι έξι. Και νομίζω ότι κανείς από τους τυφλούς που ευρίσκοντο τότε στην Ιουδαία ή και στις γειτονικές περιοχές δεν έμεινε αφώτιστος. Γι’ αυτό και ο Ησαΐας, ως εκπρόσωπος του Χριστού, προείπε περί αυτού, ότι απεστάλη από τον Πατέρα και το Πνεύμα «κηρύξαι αιχμαλώτοις άφεσιν και τυφλούς ανάβλεψιν». Αλλά πώς δεν είπε ο Προφήτης ότι απεστάλη για να δώσει, αλλά για να κηρύξει στους τυφλούς ανάβλεψιν; Ακριβώς, διότι ο Κύριος δεν ήλθε στη γη πρωτίστως για να ανοίξει τους σωματικούς οφθαλμούς, αλλά τους της ψυχής, οι οποίοι οφθαλμοί αποκτούν την ανάβλεψη δια του ευαγγελικού κηρύγματος. Ευλόγως, λοιπόν, η προφητεία λέγει ότι ο Κύριος θα κηρύξει στους τυφλούς ανάβλεψη.

Όπως δε ο ίδιος ο Κύριος μάς παραγγέλλει να ζητούμε τα πνευματικά, λέγοντας «εργάζεσθε μη την βρώσιν την απολλυμένην, αλλά βρώσιν την μένουσαν εις ζωήν αιώνιον», και υπόσχεται να μας προσθέσει και τα σωματικά, εάν εμείς ζητούμε τα ψυχωφελή, λέγοντας «ζητείτε την βασιλείαν του Θεού και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν», έτσι κάμνει και με τους οφθαλμούς μας. Διότι αφού έκλινε τους ουρανούς και κατήλθε στη γη από φιλανθρωπία, για να διανοίξει με το Ευαγγελικό κήρυγμα τους οφθαλμούς της ψυχής μας, και να μας χαρίσει τη νοητή ανάβλεψη, προσέθετε και τη θεραπεία όσων αισθητών οφθαλμών δεν έβλεπαν. Γι’ αυτό και υπάρχει πολλή αντιστοιχία μεταξύ των δύο αναβλέψεων, εννοώ του σώματος και της ψυχής. Όπως δηλαδή από τους σωματικώς τυφλούς, άλλοι μεν απέκτησαν αμέσως την ανάβλεψη, όπως εκείνος που άκουσε «ανάβλεψον», και την ίδια στιγμή εθεραπεύθη, άλλοι δε βαθμιαίως, όπως εκείνος που πριν λάβει τελείως την ίαση είπε ότι βλέπει τους ανθρώπους σαν δένδρα να περπατούν. Έτσι και όσοι διά της πίστεως εδέχθησαν την ίαση των νοητών οφθαλμών, άλλοι μεν την βρήκαν αμέσως, όπως αυτός που από τελώνης ευθύς ανεδείχθη ευαγγελιστής, ενώ άλλοι βαθμιαίως, όπως ο πάντοτε νυκτερινός μαθητής Νικόδημος.

Και όπως ακριβώς από τους σωματικώς τυφλούς, άλλοι μεν επέτυχαν την ίαση μόνο με λόγον, όπως ο Βαρτιμαίος, άλλοι δε και με έργον, (διότι μέσα στους οφθαλμούς εκείνου, που ήταν κοντά στη Βηθσαϊδά, έβαλε και από το πτύσμα του, επειδή, καθώς φαίνεται, αυτός είχε μεν βλέφαρα, αλλά κενά, αφού είχαν αδειάσει από το υγρό των οφθαλμών, το οποίο και ανεπληρώθη τότε με το θείον πτύσμα, ενώ ο εκ γενετής τυφλός ούτε βλέφαρα είχε, γι’ αυτό και εχρειάσθη αυτό το χωμάτινο μίγμα, το οποίον και εδέχθη από τα δάκτυλα του Κυρίου υπό μορφήν ζυμωμένου πηλού). Καθώς λοιπόν από τους κατά το σώμα τυφλούς, άλλοι μεν, όπως είπα, έλαβαν μόνο με λόγον την ίαση, άλλοι δε και με πράξη, έτσι και εκείνων που έλαβαν την ίαση των οφθαλμών της ψυχής, η οποία είναι, όπως είπαμε, η μετάθεση από την απιστία στην πίστη: ορισμένοι χρειάσθηκαν και θαύματα για να πιστεύσουν, όπως συνέβη και σ’ εκείνους που απεστάλησαν από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο για να ερωτήσουν «συ ει ο ερχόμενος ή έτερον προσδοκώμεν;», ενώ άλλοι έλαβαν με μόνον τον λόγο, πιστεύοντας από μόνον την ακοή, όπως και ο εκατόνταρχος, για τον οποίο ο Κύριος διεκήρυξε ότι υπερέχει των Ισραηλιτών κατά την πίστη.
Τέτοιοι είναι και εκείνοι, που σύμφωνα με όσα μας ευαγγελίζεται σήμερα ο Ματθαίος, έλαβαν από τον Χριστόν τη σωματική ανάβλεψη. Διότι είναι φανερό ότι είχαν πιστεύσει και πριν τη θεραπεία, επειδή όμως ήσαν τυφλοί, βεβαίως εξ ακοής επίστευσαν. Διότι λέγει ότι καθώς περνούσε ο Ιησούς από εκεί, τον ακολούθησαν δύο τυφλοί, κράζοντες και λέγοντες: «ελέησον ημάς υιέ Δαβίδ». Πώς λοιπόν θα ακολουθούσαν και πώς ακολουθώντας θα ζητούσαν, και μάλιστα με κραυγές, τόσο μεγάλη ελεημοσύνη, την ανάβλεψη των οφθαλμών τους, εάν δεν είχαν πιστεύσει;

Αλλά την πίστη των τυφλών τη φανερώνουν και τα ακόλουθα: «Καθώς περνούσε ο Ιησούς από εκεί», Από πού από εκεί;, και για ποιο λόγο το αναφέρει αυτό ο Ευαγγελιστής, και όχι μόνον εδώ αλλά και λίγο παραπάνω, όταν λέγει: «Παράγων (δηλαδή περνώντας) ο Ιησούς εκείθεν, είδεν άνθρωπον καθήμενον επί το τελώνιον, Ματθαίον λεγόμενον», αυτόν τον Ευαγγελιστή, τον οποίον εκείνη την ώρα, και με μόνον τον λόγον μετεμόρφωσε. Εγώ λοιπόν θεωρώ ότι ο Ευαγγελιστής το λέγει αυτό για να δώσει αφορμή στους συνετούς ακροατές να εκλαμβάνουν και αναγωγικώς τα εξιστορούμενα. Εάν δηλαδή κανείς τα εξετάσει επακριβώς, είναι δυνατόν να ιδεί ότι η ιστορία αυτή περιγράφει συνοπτικώς και ανακηρύττει θαυμασίως όλη την δια της ενσαρκώσεως οικονομίαν του Δεσπότου.
Πράγματι, ο Κύριος κατοικία είχε την Καπερναούμ. Διότι λέγει «ελθών κατώκησεν εις Καπερναούμ την παραθαλασσίαν», και η πρόσκαιρος αυτή κατοικία οπωσδήποτε ήταν τύπος του ουρανού, αφού έφερε μέσα της Εκείνον ο οποίος κατοικεί στους ουρανούς. Γι’ αυτό και ο Κύριος σε άλλο σημείο λέγει: «και συ Καπερναούμ η έως του ουρανού υψωθείσα». Ο Κύριος, λοιπόν, δια της ενανθρωπήσεως εξήλθεν από τον ουρανόν, όπως από την οικίαν εκείνη «και παράγων εκείθεν», διήλθε δηλαδή από εκεί. Εάν μεν εννοήσεις την έξοδον από τον ουρανό, θα εύρεις ότι και τους Αποστόλους εξέλεξε και την τάση της φύσεώς μας προς ακαθαρσίαν εθεράπευσε. Εάν δε εννοήσεις ότι διήρχετο από την οικία της Καπερναούμ, θα τον εύρεις ότι εφανέρωσε τα προλεχθέντα με έργα. Διότι και τον Ματθαίο μετέτρεψε τότε από τελώνη σε Απόστολο και την αιμορροούσα εθεράπευσε διερχόμενος από εκεί. Αλλά και αφού ήλθε μέχρι τη θυγατέρα του Ιαείρου, που είχε αποθάνει, και με τη ζωοποίησή της ανέδειξε τον εαυτό του νικητή του θανάτου, επανέρχεται εκεί από όπου εξήλθε. Επανερχόμενος λοιπόν και διερχόμενος πάλι από εκεί, ανοίγει τους οφθαλμούς των τυφλών αυτών, οι οποίοι τον ακολούθησαν. Έπραξε δηλαδή όπως τότε που διήνοιξε το νου των μαθητών του, ώστε να κατανοούν τις Γραφές: αφού κατέβη ο ίδιος μέχρι τον θάνατο και με την Ανάστασή του κατήργησε την εξουσία του θανάτου, επανήλθε και διήρχετο από εκεί. Εκείνοι δε εξήλθαν και τον εκήρυξαν σε όλη τη γη, όπως λέγει ο Ευαγγελιστής και για τους τυφλούς, οι οποίοι τώρα ανέβλεψαν, ότι «εξελθόντες διεφήμισαν αυτόν εν όλη τη γη εκείνη». Βλέπετε με πόση σαφήνεια διαγράφεται όλη σχεδόν η θεανδρική οικονομία στην ιστορία αυτή. Γι’ αυτό και το «παράγων εκείθεν» ελέχθη δύο φορές, για να κατανοήσουμε και την έξοδο και την επάνοδό του. Και μάλιστα κατά μίμηση αυτής της εξόδου και επανόδου, και ο ιερεύς, αφού εξέλθει από το Άγιον Βήμα και κατεβεί μέχρι το χαμηλότερο σημείο, επανέρχεται πάλι και αποκαθίσταται εκεί από όπου εξήλθε.

Καθώς λοιπόν ο Κύριος διήρχετο κατά την επάνοδο, τον ηκολούθησαν δύο τυφλοί, οι οποίοι υποτύπωναν τους δύο λαούς, των Ιουδαίων και των Εθνικών. Και έκραζαν λέγοντας «ελέησον υιέ Δαυίδ», δεικνύοντας ότι αυτός είναι ο προφητευόμενος και προσδοκώμενος. Ο δε Κύριος εκπληρώνοντας και την υποτύπωση της οικονομίας, και δοκιμάζοντας αλλά και φανερώνοντας την πίστη των τυφλών, τους προσπερνά σιωπηλός μέχρι να εισέλθει στην οικία από την οποία είχε εξέλθει στην αρχή. Έπειτα λέγει προς αυτούς: «πιστεύετε ότι δύναμαι τούτο ποιήσαι;». Και αυτοί του απαντούν «ναι, Κύριε». Και δεν ερωτά επειδή αγνοεί, αλλά για να φανερώσει σε όσους αγνοούν την πίστη των τυφλών. Γι’ αυτό και αφού έψαυσε τους οφθαλμούς των, προσέθεσε «κατά την πίστιν ημών γενηθήτω υμίν», και ανοίχθησαν οι οφθαλμοί τους, μαρτυρώντας και ότι εκείνοι τον είχαν πιστεύσει, αλλά και ότι αυτός ήταν όπως τον επίστευσαν, Θεός δηλαδή μαζί και άνθρωπος. Διότι ως άνθρωπος μεν ήταν υιός του Δαυίδ και με τα ίδια του τα χέρια έψαυσε τους οφθαλμούς των και αισθητώς ομίλησε. Ως Θεός δε και Δημιουργός εφώτισε τους σκοτεινούς οφθαλμούς. Επειδή όμως δεν ήταν ακόμη καιρός να γίνει φανερός σε όλους, διότι αυτό επεφυλάσσετο για μετά το Πάθος και την εκ νεκρών Ανάστασή Του, τους επιτίμησε λέγων, «οράτε μηδείς γινωσκέτω» προστάζοντάς τους με πολλή σφοδρότητα να αποσιωπήσουν το γεγονός. «Οι δε εξελθόντες», λέγει, «διεφήμησαν αυτόν εν όλη τη γη εκείνη». Όπως φαίνεται, εάν δεν τους είχε παραγγείλει να σιωπήσουν, θα γίνονταν και παγκόσμιοι κήρυκες της δυνάμεώς του. Επειδή όμως διετάχθησαν, απέφυγαν μεν να πορευθούν μακριά, δεν βάσταξαν όμως να μην κηρύξουν στους πλησίον χώρους. Ώστε οι τυφλοί που ηκολούθησαν τον Χριστόν, εφωτίσθησαν τελείως όχι μόνον κατά το σώμα αλλά και κατά την ψυχή.

Ας ακολουθήσουμε λοιπόν και εμείς αδελφοί μου, το φως, που φωτίζει και ψυχή και σώμα. Ας βαδίσουμε προς τη λάμψη του και «ως εν ημέρα ευσχημόνως περιπατήσωμεν». Ας Τον δοξάσωμε με έργα αγαθά και ας βοηθήσουμε όσους μας βλέπουν να Τον δοξάζουν και αυτοί. Ας απομακρυνθούμε από το αντίθετο σκότος, που είναι η αμαρτία και ο προστάτης της αμαρτίας διάβολος. Εκείνο το φως, ως ήλιος που είναι της καθολικής δικαιοσύνης, σωφροσύνης, ειρήνης, συμπαθείας, ανεξικακίας, αγάπης και γενικώς κάθε αρετής, καθιστά μετόχους αυτού όσους τον ποθούν. Ενώ το αντίθετο σκότος, ως σκότος κακίας που είναι, καθιστά όσους το πλησιάζουν, πόρνους, μοιχούς, μνησίκακους, άσπλαχνους, ατάκτους, άρπαγες και γενικώς πλήρεις κάθε κακίας. Διότι ειπέ μου, από πού θα διακρίνουμε τον πιστό από τον άπιστο, τον φωτισμένο από τον αφώτιστο, με άλλα λόγια, τον βαπτισμένο κατά Χριστόν και συντεταγμένο με τον Χριστό από τον αβάπτιστο και συντεταγμένο με τον διάβολο; Όχι από τους λόγους, όχι από τα έργα, όχι από τους τρόπους;
Εάν λοιπόν κάποιος εξομοιώνεται σ’ αυτά με τους αφώτιστους, αν και λέγει ότι είναι βαπτισμένος κατά Χριστόν, είναι σαφές ότι δεν έχει πάψει να ανήκει στην συμμορία εκείνων για τους οποίους ο Απόστολος λέγει: «Θεόν ομολογούσιν ειδέναι (ότι τον γνωρίζουν δηλαδή), τοις δε έργοις αρνούνται, βδελυκτοί όντες και απειθείς, και προς παν έργον αγαθόν αδόκιμοι». Πού λοιπόν, ειπέ μου, θα κατατάξουμε αυτούς που ομολογούν και συγχρόνως αρνούνται τον Θεό; Με τους πιστούς; Με τα έργα όμως τον αρνούνται. Με τους απίστους; Αλλά με τη γλώσσα τον ομολογούν. Όντως πρόκειται για ένα διπρόσωπο τέρας που είναι δύσκολο να το κατατάξεις κάπου. Ο ψαλμωδός Προφήτης όμως έχει ήδη λύσει αυτή την απορία λέγοντας: «αποδώσει Κύριος εκάστω κατά τα έργα αυτού». Και ο ίδιος ο Κύριος απεφάνθη ότι αυτός που ακούει τους λόγους του και δεν τους εκτελεί, είναι μωρός. Ο δε Παύλος, ο Απόστολος που εκλήθη από τον ουρανό, λέγει: «αποδώσει ο Κύριος τοις μεν καθ’ υπομονήν έργου αγαθού δόξαν και τιμήν και αφθαρσίαν ζητούσι, ζωήν αιώνιον. …οργή δε και θυμός και θλίψις και στενοχωρία επί πάσαν ψυχήν ανθρώπου του κατεργαζομένου το κακόν». Και πάλιν «ουχ οι ακροαταί του νόμου δίκαιοι παρά τω Θεώ, αλλά οι ποιηταί του νόμου δικαιωθήσονται», και «ος εν νόμω καυχάσαι, δια της παραβάσεως του νόμου τον Θεόν ατιμάζεις;» Όπως δε ακριβώς, αδελφοί, ο ίδιος ο Παύλος έλεγε προς τους Ιουδαίους ότι «περιτομή ωφελεί εάν νόμον πράττης, εάν δε παραβάτης νόμου ης, η περιτομή σου ακροβυστία γέγονεν (σαν να μην είχες δηλαδή περιτμηθεί)», έτσι δεν είναι καθόλου ανάρμοστο να σας ειπώ ότι η πίστις ωφελεί εάν κανείς πολιτεύεται κατά συνείδησιν και καθαίρει συνεχώς τον εαυτό του με εξομολόγηση και μετάνοια, και μετατρέπει σε έργο τις συνθήκες του Αγίου Βαπτίσματος. Αν όμως δεν υπακούσει στη συνείδησή του και αθετεί τις συνθήκες, η πίστη του γίνεται απιστία.

Διότι πώς πιστεύσαμε ότι αφού έχουμε βαπτισθεί θα σωθούμε; Επειδή βεβαίως ακούσαμε τον Κύριο που είπε: ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται, ο δε απιστήσας κατακριθήσεται. Επειδή λοιπόν και τα δύο αυτά τα είπε Εκείνος, η αυτοαλήθεια, το να πιστεύσουμε και το να βαπτισθούμε, είναι αδύνατον να σωθεί όποιος δεν θέλει να βαπτισθεί, έστω και αν λέγει ότι δήθεν πιστεύει, όπως και αυτός που δεν πιστεύει, έστω και αν έχει βαπτισθεί. Αλλά κάθε βαπτισμένος θα ειπεί ότι πιστεύει. Θα ακούσει όμως από τον Απόστολο: «δείξον μοι την πίστιν σου εκ των έργων σου». Γι’ αυτό και ο Κύριος συνδέει την πίστη με το Θείον Βάπτισμα, συνάπτοντας την τήρηση των εντολών του με το Βάπτισμα, δια της πίστεως. Διότι αφού είπε προηγουμένως: «πορευθέντες εις τον κόσμον άπαντα, κυρήξατε το Ευαγγέλιον πάση τη κτίσει», έπειτα προσέθεσε «ο πιστεύσας και βαπτισθείς σωθήσεται». Τι λοιπόν λέγει στο Ευαγγέλιο που εκηρύχθη από τους απεσταλμένους του, και τι πρέπει να πιστεύομε ότι είναι απαραίτητο να κάνουν οι υπήκοοι του; Οπωσδήποτε ότι όποιος έχει τις εντολές τού Χριστού και τις πράττει και τις τηρεί, εκείνος είναι που τον αγαπά, και ότι με την υπομονή και τη στενή και τεθλιμμένη ζωή είναι δυνατόν να επιτύχουμε τη σωτηρία. Και «εάν μη περισσεύση η δικαιοσύνη (η αρετή δηλαδή) ημών πλείον των Γραμματέων και Φαρισαίων, ου μη εισέλθωμεν εις την βασιλείαν των ουρανών». Διότι αυτά ακριβώς είναι που τους πρόσταξε να κηρύττουν δια του Ευαγγελίου.

Όποιος λοιπόν αγωνίζεται να τηρεί τις Θείες Εντολές, εκείνος είναι που πιστεύει. Ενώ όποιος δεν αγωνίζεται να τις πράττει και να τις τηρεί, και δεν θεωρεί ζημία το να μην τις τηρεί, ούτε επαναφέρει τον εαυτό του με τη μετάνοια στην τήρηση των Θείων Εντολών, δεν θα σταθεί ούτε μαζί με τους βαπτισμένους, έστω και αν λέγει ότι έχει βαπτισθεί. Διότι λέγει «διχοτομήσει αυτόν, και το μέρος αυτού μετά των απίστων θήσει». Αλλά αυτό για εμάς μεν αποτελεί μόνον απειλή, επειδή ο Δεσπότης αναμένει φιλανθρώπως τη μετάνοιά μας. Ενώ τους Ιουδαίους τους διχοτόμησε από εδώ, προς σωφρονισμό ιδικόν μας, και τους απαλλοτρίωσε από την προς Αυτόν και τον Αβραάμ συγγένεια, λέγοντας προς αυτούς: «υμείς εκ του πατρός υμών, του διαβόλου εστέ, και τας επιθυμίας αυτού θέλετε ποιείν». Και πάλιν: «ει τέκνα του Αβραάμ ήτε, τα έργα του Αβραάμ εποιείτε αν». Ότι δε αυτοί ήσαν από το γένος του Αβραάμ, ποίος δεν το γνωρίζει; Εάν λοιπόν η διαφοροποίηση των έργων και των τρόπων καταργεί και την κατά σάρκα συγγένεια, και απομακρύνει και τους εξ αίματος υιούς από την υιότητα, πώς η δια των έργων και των τρόπων μας ανομοιότης προς Αυτόν δεν θα αποξενώσει από την Θείαν υιοθεσίαν, εμάς που δεν μπορούμε να αναγάγωμε ούτε την κατά σάρκα γενεαλογία μας στον Χριστό, και δεν θα καταλήξει να μας συντάξει μαζί με το νοητό εχθρό;

Αυτά όμως και ο Κύριος από φιλανθρωπία κατηξίωσε να τα ειπεί, και τολμούμε να τα λέγωμε προς εσάς και εμείς, οι οποίοι υποκείμεθα στα ίδια πάθη, ώστε να μην τα πράττουμε. Να μην τα πάθουμε, Για να μην καταστήσουμε τους εαυτούς μας υπεύθυνους για την καταδίκη εκείνων που οριστικώς θα αποβληθούν. Διότι είναι δυνατόν εδώ, όχι μόνον να αποφύγουμε αυτά με τη μετάνοια, αλλά και διά των καρπών της μετανοίας να σταθούμε και να αφομοιωθούμε με τον Υιό του Θεού, ο οποίος ημπορεί να «εξάγει αξίους εξ αναξίων», και να τους υιοποιεί δια του εαυτού του με τον ύψιστον Πατέρα, και να τους καθιστά κληρονόμους και συγκληρονόμους της δόξης και της Βασιλείας Αυτού του ιδίου και του Πατρός.

Αμήν.

(13ος -14ος Αιών - ΕΠΕ Αγ. Γρηγορίου Παλαμά τομ. 10, σελ. 250, Από το βιβλίο "Πατερικόν Κυριακοδρόμιον", σελίς 193 και εξής. Επιμέλεια κειμένου: Δημήτρης Δημουλάς)

Πηγή:http://www.alopsis.gr/modules.php?name=News&file=article&sid=1948

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς και Ιαματικός Παντελεήμων γεννήθηκε στο τέλος του 3ου αιώνα στη Νικομήδεια της Μικράς Ασίας. Οι γονείς του, Ευστόργιος και Ευβούλη, ήσαν ευγενείς και πλούσιοι. Ο Ευστόργιος προσκυνούσε τα είδωλα, η Ευβούλη ήταν Χριστιανή Ορθόδοξος και στολισμένη με κάθε αρετή και πλούσια σε καλά έργα. Η μόνη απασχόλησή της ήταν να αναθρέψει το παιδί της μέσα στην ευσέβεια και την ενάρετη ζωή.

Το πρωταρχικό όνομα του Αγίου Παντελεήμονος ήταν Παντολέων. Σε νεαρά ηλικία κοιμήθηκε η μητέρα του και ο Ευστόργιος τον δίδαξε να λατρεύει τα είδωλα των ψευδή θεών. Σπούδασε ιατρική κάτω από την καθοδήγηση του σοφού ιατρού Ευφροσύνου και μέσα σε λίγο χρονικό διάστημα διακρίθηκε απ’ όλους τους συμμαθητές τους σε σοφία και αρετή. Ακόμη ο Ρωμαίος Αυτοκράτωρ Μαξιμιανός θαύμαζε τον γλυκύ χαρακτήρα του νεαρού Παντολέοντος και πρόσταξε τον Ευφρόσυνο να τον διδάξει τα μυστικά της ιατρικής τέχνης για να γίνει ο προσωπικός του γιατρός.

Την εποχή αυτή υπήρχε στη Νικομήδεια ένας γέροντας με το όνομα Ερμόλαος, που ήταν ο ορθόδοξος ιερέας της πόλης. Εκείνος προείδε, ότι ο νεαρός Παντολέων θα γίνει σκεύος εκλογής της θείας Χάριτος και θα δοξάσει τον Κύριο με τη ζωή του. Μία μέρα, όπως ο Παντολέων περνούσε από το σπίτι του Ερμολάου, εκείνος τον κάλεσε και τον ρώτησε για την οικογένειά του. Ο Παντολέων απαντούσε με ευγένεια. Ο Ερμόλαος του είπε, ότι η ιατρική τέχνη του Ασκληπιού, του Ιπποκράτους και του Γαληνού δεν είχαν αξία και ότι οι θεοί που λατρεύει η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία είναι ψευδείς, έργα ανθρώπων. Του δίδαξε την Ορθόδοξο Χριστιανική Πίστη και ότι ο Χριστός είναι ο μόνος αληθινός Θεός, που δημιούργησε τον ουρανό και την γη, και του υπενθύμισε ότι η μητέρα του πίστευε στον Χριστό. Τον διαβεβαίωσε, ότι ο μόνος αληθινός Ιατρός είναι ο Χριστός και εάν πίστευε θα μπορούσε να θεραπεύει τις ασθένειες των ανθρώπων με την δύναμη του αληθινού Θεού.

Ο Παντολέων άκουσε με προσοχή τα λόγια του Ερμολάου. Μία μέρα ενώ περνούσε μέσα από το δάσος συνάντησε ένα παιδί να είναι νεκρό, διότι το δάγκωσε φίδι. Ο Παντολέων προσευχήθηκε στο Χριστό λέγοντας: «Εάν τα όσα λέγει ο Ερμόλαος είναι αληθή, ας αναστηθεί το παιδία και ας πεθάνει το φίδι». Αμέσως ο νεκρός αναστήθηκε και το φίδι κομματιάστηκε.

Αυτή ήταν η απόδειξη που ήθελε. Επέστρεψε αμέσως στον Ερμόλαο και ζήτησε να βαπτιστεί. Απ’ εκείνη την ημέρα ο νεαρός γιατρός πραγματοποιούσε θαύματα στο όνομα του Χριστού και η φήμη του έφθασε στα πιο απόμακρα μέρη της Αυτοκρατορίας. Άρρωστοι απ’ όλα τα μέρη έφθαναν στη Νικομήδεια για να θεραπευτούν από τις αρρώστιές τους. Δεν δεχόταν χρήματα, αλλά ζητούσε να πιστέψουν στο Χριστό.

Δυστυχώς, οι άλλοι γιατροί βλέποντας ότι έχαναν την πελατεία τους ανάφεραν στον Μαξιμιανό, ότι ο νεαρός Παντολέων είναι Χριστιανός. Ο Αυτοκράτωρ στην αρχή δεν θέλησε να πιστέψει τις κατηγορίες των φθονερών ιατρών. Κάλεσε τον Παντολέων και τον ρώτησε, εάν αληθεύει ότι είναι Χριστιανός. Εκείνος ομολόγησε και για να αποδείξει ότι ο Χριστός είναι ο αληθινός Θεός, θεράπευσε ένα τυφλό μπροστά στον Αυτοκράτορα.

Ο Παντολέων στη δίκη του προστάκτηκε να θυσιάσει στους θεούς της Αυτοκρατορίας. Στην άρνησή του, ο Μαξιμιανός διέταξε να τον κρεμάσουν και με σιδερένια νύχια να του ξύνουν τις σάρκες και την ίδια στιγμή να καίνε τις πληγές του με αναμμένες λαμπάδες. Κατόπιν τον έριξαν μέσα καζάνι με καυτό μολύβι, αλλά με την Χάρη του Θεού δεν βλάφτηκε το παραμικρό. Στη συνέχεια τον έριξαν στη θάλασσα, αλλά εκείνος περπάτησε πάνω στα κύματα. Μετά τον έδεσαν πάνω σε μεγάλο τροχό με κοφτερά μαχαίρια, αλλά ο Μάρτυς του Χριστού προστατεύετο από τον Δεσπότη Χριστό. Ο Μαξιμιανός βλέποντας ότι τίποτε δεν βλάπτει τον Παντολέοντα, διέταξε να τον ρίξουν τα λιοντάρια. Μία εβδομάδα δεν έδωσαν στα άγρια θηρία φαγητό. Όλη η πόλις συγκεντρώθηκε στο αμφιθέατρο για να δει τον θάνατο του νεαρού γιατρού. Όταν όμως αφέθηκαν ελεύθερα τα λιοντάρια, μόλις πλησίασαν τον Άγιο ηρέμησαν τόσο, που έπαιζαν στα πόδια του Μάρτυρα. Όλη η πόλις θαύμασε και φώναξε: «Μέγας είναι ο Θεός των Χριστιανών, αφήστε ελεύθερο τον δίκαιο».

Ο Μαξιμιανός βλέποντας ότι δεν κατορθώνει τίποτε διέταξε να αποκεφαλίσουν τον Παντολέοντα. Έτσι, στις 27 Ιουλίου του 304 οδηγήθηκε ο Μέγας Μάρτυς του Χριστού έξω από την πόλη της πατρίδας του και κάτω από ένα ξηραμένο δένδρο ελιάς αποκεφαλίστηκε ο δούλος του Χριστού, που ο Κύριος τον μετονόμασε Παντελεήμων, γιατί θα ελεούσε όλους μέσα από την Χάρη Του.

Όταν οι πρώτες σταγόνες του αίματος του Αγίου Παντελεήμονος έπεσαν στις ρίζες της ξηραμένης ελιάς, αμέσως ζωντάνεψε το δένδρο και έδωσε καρπό. Αυτή η ελιά υπήρχε στη Νικομήδεια μέχρι το 1945, τότε, όμως οι Τούρκοι το έκοψαν.

Αυτή υπήρξε η ζωή και το μαρτύριο του Αγίου Μεγαλομάρτυρα του Χριστού Παντελεήμονα. Όσα έπραξε τα έκαμε για την δόξα του Χριστού. Δεν λάτρεψε ψευδείς θεούς. Δεν έδωσε σημασία σε κοσμικά πλούτη και απολαύσεις.

Εμείς ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί οφείλομε να μιμούμεθα τους ήρωες της πίστεώς μας, διότι αυτοί είναι τα ζωντανά παραδείγματα και οι αποδείξεις ότι ο άνθρωπος σώζεται. Οφείλομε να μιμηθούμε την αφοσίωσή τους, την ενάρετη ζωή τους, να ομολογούμε την πίστη μας μέσα στον κόσμο και να γίνουμε και εμείς ζωντανοί ναοί του αληθινού Θεού και, τότε, δοξάζομε τον Θεό και τιμούμε τους εορταζόμενους Αγίους της Ορθοδόξου μας Εκκλησίας.

Ἡ Ἀλβανία,... θέλει τώρα - μὲ πρόσχημα διοικητικὲς μεταρρυθμίσεις στὴν Τοπικὴ Αὐτοδιοίκηση - νὰ ἐξουθενώσῃ τὴν ἑλληνόψυχη Χειμάρρα, τοὺς Ἑλληνοβλάχους καὶ ἀρκετὰ Ἑλληνικὰ χωριά, στὴν παραμεθόριο μὲ τὴν Ἑλλάδα περιοχή. Συγκεκριμένα, ἡ Χειμάρρα πρόκειται νὰ ἑνωθῇ μὲ τὸν ἀμιγῶς ἀλβανικὸ δῆμο Vranisht

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΔΡYΪΝΟΥΠΟΛΕΩΣ , ΠΩΓΩΝΙΑΝΗΣ & ΚΟΝΙΤΣΗΣ

Ἀριθ. Πρωτ.: 61

Ἐν Δελβινακίῳ τῇ 24ῃ Ἰουλίου 2014

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

 Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης κύριος ΑΝΔΡΕΑΣ ἔκανε τίς ἀκόλουθες δηλώσεις :

« Ὡς πρόεδρος τοῦ «Πανελληνίου Συνδέσμου Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγῶνος» (ΠΑ.ΣΥ.Β.Α.) καὶ πνευματικὸς Ἀρχηγὸς τῆς «Συντονιστικῆς Φοιτητικῆς Ἑνώσεως Βορειοηπειρωτικοῦ Ἀγῶνος» (Σ.Φ.Ε.Β.Α.) , παρακολουθῶ μὲ πολλὴ ἀγωνία τὰ ὅσα συμβαίνουν, τελευταῖα, στὴν Ἑλληνικὴ Κοινότητα τῆς Βορείου Ἠπείρου. Ἡ Ἀλβανία, ποὺ δὲν εἶχε οὔτε ἔχει πραγματικὲς φιλικὲς σχέσεις μὲ τὴν Ἑλλάδα, ἀφοῦ μέχρι τώρα δὲν πέτυχε νὰ ἀφελληνίσῃ τοὺς Βορειοηπειρῶτες μὲ τὶς διάφορες δόλιες μεθοδεύσεις της, θέλει τώρα - μὲ πρόσχημα διοικητικὲς μεταρρυθμίσεις στὴν Τοπικὴ Αὐτοδιοίκηση - νὰ ἐξουθενώσῃ τὴν ἑλληνόψυχη Χειμάρρα, τοὺς Ἑλληνοβλάχους καὶ ἀρκετὰ Ἑλληνικὰ χωριά, στὴν παραμεθόριο μὲ τὴν Ἑλλάδα περιοχή.

Συγκεκριμένα, ἡ Χειμάρρα πρόκειται νὰ ἑνωθῇ μὲ τὸν ἀμιγῶς ἀλβανικὸ δῆμο Vranisht, στὸ βόρειο μέρος τῆς ἱστορικῆς καὶ ἀδούλωτης πόλεως, προφανῶς γιὰ νὰ πετύχῃ ἡ Ἀλβανία τὸν ἐξαλβανισμό της, παρὰ τὴν ἀντίδραση τῶν Χειμαρριωτῶν, ἐνῷ ὑπάρχει σχέδιο νὰ ἀλλάξουν τὰ ὅρια μειονοτικῶν ἐπαρχιῶν, ὥστε κάποια χωριά τους νὰ περιλαμβάνωνται σὲ ἄλλους μὴ μειονοτικοὺς δήμους, πάντοτε γιὰ τὸν ἴδιο σκοπό. Τέλος, τὸ κόμμα τῶν «Τσάμηδων», ποὺ ἔχει πέντε (5) βουλευτὲς στὴν ἀλβανικὴ Βουλή, ζητάει ὁ νέος δῆμος Κονίσπολης, ποὺ πρόκειται νὰ δημιουργηθῇ, νὰ μετονομασθῇ σὲ «Δῆμο Τσαμουριᾶς», στὸν ὁποῖο θὰ ἐνταχθοῦν καὶ ὡρισμένα ἀμιγῶς Βορειοηπειρωτικὰ χωριά. Καὶ ὅλα αὐτὰ τώρα, ποὺ ἡ Ἀλβανία μὲ τὶς ἐνέργειες τῆς Ἑλλάδας, ἔχει ἀποκτήσει τὸ καθεστὼς τῆς ὑποψήφιας πρὸς ἔνταξη στὴν Εὐρωπαϊκὴ Ἕνωση χώρας.

Γιὰ ὅλες αὐτές τὶς, αὐτόχρημα ἀπαράδεκτες καὶ ἐχθρικὲς πρὸς τοὺς Βορειοηπειρῶτες καὶ τὴν Ἑλλάδα, μεθοδεύσεις, διαμαρτύρομαι ἐντονότατα. Εἶναι, βέβαια, ἐλπιδοφόρο τὸ γεγονός, ὅτι σύσσωμη ἡ ἡγεσία τῆς Βορείου Ἠπείρου διαμαρτύρεται γιὰ τὶς ἀλβανικὲς δολιχοδρομίες. Καὶ μακάρι νὰ καταλάβῃ ὅτι «ἡ ἰσχὺς ἐν τῇ ἑνώσει», παραμερίζοντας τὶς ὁποιεσδήποτε ἀντιθέσεις, ἀφοῦ ὁ κίνδυνος βρίσκεται «ante portas». Ἔχει, ὅμως, χρέος ἐθνικὸ καὶ ἡ Ἑλληνικὴ Κυβέρνηση καί, μάλιστα, τὸ Ἑλληνικὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν, νὰ ἀντιδράσῃ ἀποφασιστικὰ καὶ μεθοδικά, ὥστε νὰ μὴν περάσῃ ἡ ἀφόρητη καὶ μισελληνικὴ αὐτὴ ἀπόφαση τῆς γείτονος. Τὰ γεγονότα, ποὺ τρέχουν σὰν χιονοστιβάδα δὲν ἐπιτρέπουν κανένα ἐφησυχασμό, ὁ ὁποῖος ἰσοδυναμεῖ μὲ προδοσία. Πάνω καὶ πέρα ἀπὸ τὰ οἰκονομικὰ ζητήματα, προέχει ἡ σωτηρία τοῦ Βορειοηπειρωτικοῦ Ἑλληνισμοῦ».

 (Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)

Ο Αλβανός Πρωθυπουργός έδειξε άλλη μια φόρα το εθνικιστικό του πρόσωπο. Ανεξαρτήτως τα χαμόγελα και τους μορφασμούς του προς τους εταίρους του, δεν μπορεί να ξεπεράσει τον εθνικισμό που του επιβάλλουν και τα ίδια τα αισθήματά του.

Απ’ όλες τις εκδοχές του προσχεδίου που συζητήθηκαν, και μπορούσαν να δώσουν μια ειρηνική και βιώσιμη λύση, εγκρίθηκε από την κυβέρνηση αυτή που παρουσιάστηκε από το κόμμα του Ιντρίζι, το Τσάμικο, ώστε να δημιουργηθούν 61 δήμοι, με τις εξής αλλαγές: Ξεχωριστός δήμος η περιοχή της Τσαμουριάς, να ξεκοπούν ελληνικές κοινότητες και να ενταχτούν σε αλβανικές ώστε να αφομοιωθούν στο μέλλον, και να μην μείνει ξεχωριστός δήμος, μαζί με τα παραθαλάσσια χωριά της, η Χιμάρα.

Σε βοήθεια αυτών και οι γνωστοί εθνικιστές, μα και ο γραπτός και ηλεκτρονικός τύπος, που μόνον αυτό γνωρίζουν να κάνουν πολύ καλά. «Η Χιμάρα δεν είναι μειονότητα, είναι Λιαπουριά και της ανήκει να ενωθεί με τα χωριά της Αυλώνας. Άλλο τι λέει ο Ντούλες και ο Μπολάνος, που δεν γνωρίζουν από ιστορία και παίρνουν κάποιες οδηγίες από κάποιους που κι αυτοί δεν ξέρουν που βρίσκονται…» τονίζει σε τηλεοπτικό κανάλι ο δικηγόρος Σπαρτάκ Γκιέλια και οι μορφασμοί του δεν περιγράφονται.

Είναι φως φανάρι πως αυτό είναι ένα δώρο του πρωθυπουργού προς το κόμμα του Ιντρίζι , όπως και η υπόσχεση της έγκρισης του τσάμικου υπομνήματος, όπως τόσα άλλα «καλά» που πρόσφερε προς την Ελληνική Κοινότητα και την Ελλάδα το σοσιαλιστικό κόμμα, που τόσο πολύ το σέβονται και το ψηφίζουν οι Βορειοηπειρώτες. Ας θυμηθούμε την απαλοιφή της εθνικότητας των Βορειοηπειρωτών. Ας θυμηθούμε τα μοχθηρά σχέδια για την απογραφή του πληθυσμού –επακόλουθα της οποίας θα τα υποστούμε σήμερα και στο μέλλον- την ακύρωση της θαλάσσιας συμφωνίας με την Ελλάδα. Όλα δώρα των σημερινών κυβερνόντων.

Οι Βορειοηπειρώτες, τόσο αυτοί που μένουν εδώ όσο κι αυτοί στον ελλαδικό χώρο, αντιδρούν έντομα προς την νέα μαφιόζικη , με πρωτεργάτες τους Χιμαριώτες.

Είναι καιρός, όμως, οι Βορειοηπειρώτες, ιδίως οι φορείς που τους καθοδηγούν: Ομόνοια, Σύλλογος Επάρχων, Αδελφότητες, Ομοσπονδίες και Σωματεία, ν’ αφήσουν παράμερα τις μέχρι τώρα διχόνοιες και ν’ αντιμετωπίσουν την δημιουργηθήσα κατάσταση ενωμένοι και με σθένος. Έγινε μια μάζωξη στους Αγ. Σαράντα, αλλά ποιος ειδοποιήθηκε και ποια η συμμετοχή; Ο λόγος να μην γίνονται μαζώξεις για μαζώξεις, αλλά αποτελεσματικές και σοβαρές.

Στις 31 Ιουλίου θα είναι το αλβανικό Κοινοβούλιο που θα δώσει την τελική έγκριση για την νέα διοικητική διαίρεση. Μέχρι τότε οι αντιδράσεις πρέπει να είναι έντονες. Οι επαφές, οι ενημερώσεις και οι ευαισθητοποιήσεις, το ρεφρέν της ημέρας. Υπάρχουν ρωγμές στο κυβερνητικό σχήμα. «Ο Ράμα παίρνει πέντε βουλευτές του Ιντρίζι, αλλά χάνει άλλους τόσους δικούς του», έγραφε καθημερινή αλβανική εφημερίδα. Αν θα προσθέσουμε και τους πέντε ελληνικής καταγωγής βουλευτές στην αλβανική βουλή, δεν θα μπορέσει να το περάσει η κυβέρνηση όταν χρειάζονται 84 από τους 140 ψήφους.

Η Ελληνική Πολιτεία δεν πρέπει να μείνει αμέτοχη . Όχι απλά ως υποστήριξη της δικής της κοινότητας, που μένει στην Αλβανία, αλλά της παραβίασης των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μειονοτήτων, σ’ έναν καιρό που η Αλβανία πήρε το «οκ» υποψηφίας προς ένταξη χώρας στην Ευρωπαϊκή Οικογένεια.

Πώς, όμως; Παραβιάζοντας τα δικαιώματα που χάραξε η ίδια η Ευρωπαϊκή Κοινότητα;

ΣΦΕΒΑ (από συνεργάτη της ΣΦΕΒΑ στη Β. Ήπειρο)

Πηγή:http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2014/07/blog-post_30.html

Φέτος συμπληρώνονται 1000 χρόνια ἀπὸ τὴ μάχη τοῦ Κλειδίου (29-7-1014), ἀλλ’ ὑποπτεύομαι ὅτι τὸ γέγονος αὐτὸ θὰ περάσει ἀπαρατήρητο ἀπὸ τὴν πολιτεία, λόγῳ τῆς «Μεττερνιχείου» καὶ δαιμονίου, ὄντως, πολιτικῆς ποὺ ἀκολουθεῖ ἔναντι τῶν γειτόνων μας: να μὴ δυσαρεστήσουμε τοὺς Βούλγαρους καὶ τοὺς Σκοπιανοὺς ἐν ὀνόματι τῆς καλῆς γειτονίας!

Καὶ ὅμως ἡ μάχη τοῦ Κλειδίου εἶναι ἕνα ἀπὸ τὰ κορυφαῖα στρατιωτικὰ γεγονότα τῆς ἱστορίας τῆς Αὐτοκρατοριας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ποὺ ἀπὸ τοὺς Δυτικούς, καὶ συγκεκριμένα ἀπὸ τὸν Ἱερώνυμο Βόλφ, τὸ 1562, ὀνομάσθηκε κακῶς Βυζαντινή.

Τὸν ὅρο Αὐτοκρατορία τῆς Κωνσταντινουπόλεως οἱ Βολλανδιστές, Ἰησουίτες μοναχοί, ποὺ ἐκδίδουν τὰ «Acta Sanctorum», ἔχουν κατακυρώσει ὑπὲρ τῶν Φραγκων ποὺ βασίλευσαν στὴν Βασιλεύουσα μετὰ τὴν πρώτη ἅλωση (1204-1261). Τὶς ἐνστάσεις μας ὡς πρὸς αὐτὸ διατυπώνουμε στὸ βιβλίο μας «Ἡ Αὐτοκρατορία τῆς Κωνσταντινουπόλεως-Ἀπὸ τὴν Ἁγία Σοφία τοῦ Κωνσταντίνου στὴν Ἁγία Σοφία τοῦ Ἰουστινιανοῦ» (ἐκδ. Ἰ. Σιδέρης, Ἀθῆνα 2012).

Ἐπανερχόμενοι στὴν περιώνυμη αὐτὴ μάχη, πρέπει νὰ τονίσουμε ὅτι ἦταν ἕνα γεγονός ποὺ εἶχε τεράστιες πολιτικὲς προεκτάσεις σὲ ὅλο τὸ χῶρο τῆς Βαλκανικῆς καί ποὺ ὁ ἀπόηχός του φθάνει ὥς τὶς ἡμέρες μας, ἀφοῦ οἱ Σκοπιανοὶ καὶ οἱ φιλοσκοπιανοὶ ἱστορικοὶ θεωροῦν τὴ σύγκρουση τοῦ Σαμουὴλ καὶ τῆς Αὐτοκρατορίας τῆς Κων/πόλεως ὄχι σὰν σύγκρουση τῆς ἑλληνόφωνης καὶ ἑλληνόμορφης κατ’ οὐσίαν καὶ παιδείαν αὐτοκρατορίας μὲ τὸ ἀρτισύστατο κράτος τῆς Βουλγαρίας ἀλλὰ σὰν ἕναν πόλεμο ἐνάντιον τῶν … Μακεδόνων! Ποὺ ἦσαν πρόγονοι αὐτῶν …! Καὶ ἀσφαλῶς ἦσαν πρόγονοι ὄχι, ὅμως, σὰν Μακεδόνες ἀλλ’ ὡς Σλάβοι καὶ πιὸ εἰδικὰ Βούλγαροι. Μὲ ἄλλα λόγια οἱ Σκοπιανοι θεωροῦν τὸν Σαμουὴλ σὰν «Μακεδόνα», ποὺ ἕνωσε, ὅπως οἱ «προπάτορές» τους Φίλιππος καὶ Ἀλέξανδρος ὑπὸ τὴν ἐξουσία του ὅλα τὰ μέρη τῆς Μακεδονίας καὶ τῆς Ἑλλάδος μέχρι τὸν Ἰσθμὸ καί, ἀκολουθώντας τὸ παράδειγμά τους, ἄρχισε πόλεμο ἐναντίον τῆς Ἀνατολῆς!

Αὐτὸ μᾶς ὑποχρεώνει νὰ κάνουμε μία ἀναγωγὴ στὰ περὶ τῆς καταγωγῆς τοῦ Σαμουήλ. Οἱ ἐγκυρότεροι Ἕλληνες καὶ ξένοι ἱστορικοὶ ἀμφισβητοῦν καὶ τὴν βουλγαρικότητα τοῦ Σαμουήλ! Δὲν δέχονται πὼς ἦταν ἀπόγονος τοῦ Ἀσπαροὺχ (πρώτου Βούλγαρου ἡγεμόνα), οὔτε πὼς ἡ μάνα του ἦταν κόρη τοῦ φοβεροῦ βασιλιᾶ τῶν Βουλγάρων, τοῦ Συμεών. Ἡ ἐπικρατέστερη ἄποψη ἦταν πὼς ὁ Σαμουὴλ ἦταν ἀρμενικῆς καταγωγῆς, ἄποψη ποὺ πρωτοδιατύπωσε ὁ Ἀρμένιος ἱστορικὸς Στέφανος τοῦ Τωρόν,

ποὺ ἦταν σύγχρονος τῶν γεγόνοτων. Τὸ βέβαιο εἶναι ὅτι οἱ τέσσερις ἀδερφοί, οἱ λεγόμενοι Κομητόπουλοι, ποὺ ἀναστάτωσαν τὴν Βαλκανικὴ καὶ ἀπείλησαν τὴν Αὐτοκρατορία, ἦσαν παιδιὰ τοῦ «κόμη» Νικολάου καὶ τῆς Ῥιψίμης. Τὸ ὄνομα τῆς μητέρας εἶναι δηλωτικὸ ἀρμενικῆς καταγωγῆς. Ἀπὸ τὸ ἀξίωμα τοῦ πατέρα τους ὀνομάστηκαν Κομητόπουλοι. Ἀπὸ τὰ τέσσερα ἀδέλφια, ποὺ εἶχαν στασιαστικὲς τάσεις, τὰ τρία σκοτώθηκαν: ὁ Δαβὶδ σκοτώθηκε στὴν τοποθεσία Καλὴ Δρῦς τῆς Δυτ. Μακεδονίας, ὁ Μωυσῆς σκοτώθηκε ἀπὸ στρατιῶτες τοῦ αὐτοκρατορικοῦ στρατηγοῦ Λέοντα Μελισσηνοῦ, ἐνῶ ὁ Ἀαρών, ποὺ μετὰ ἀπὸ κάποιες ταλαντεύσεις, μεταπήδησε στὸ στρατόπεδο τῶν αὐτοκρατορικῶν, δολοφονήθηκε ἀπὸ μέλη τῆς οἰκογένειάς του. Ἀπέμεινε μόνος ὁ ἰκανώτερος καὶ πλέον ἐπίφοβος γιὰ τὴν Αὐτοκρατορία, ὁ τρομερὸς Σαμουήλ.

Ὁ Σαμουὴλ ἦταν ὁ νεώτερος γυιὸς τοῦ κόμητος (διοικητὴ) τῆς Δυτ. Μακεδονίας Νικολάου. Ἐπωφελούμενος ἀπὸ τὶς συγκρούσεις τοῦ αὐτοκράτορα Ἰωάννη Τσιμισκῆ (969-976) ἐναντίον τῶν Ῥώσων, κυρίως ὅμως ἀπὸ τὴν ἐμπλοκὴ τοῦ νέου αὐτοκράτορα Βασιλείου Β΄ (976-1025) σὲ πόλεμο ἐναντίον τῶν ἰσχυρῶν στρατηγῶν Βάρδα Σκληροῦ καὶ Βάρδα Φωκᾶ, ποὺ ἐκπροσωποῦσαν τὴν ἰσχυρὴ τάξη τῶν «Δυνατῶν» (μεγαλογαιοκτημόνων), ξεσήκωσε τὸν βουλγαρικὸ πληθυσμὸ καὶ ὀργάνωσε ἰσχυρὸ στρατό. Στὸν στρατὸ τοῦ Σαμουὴλ προσεχώρησαν ὁ εὐνοῦχος γυιὸς τοῦ Βούλγαρου βασιλιᾶ Πέτρου, ὀνομαζόμενος Βόρις μὲ τὸν ἀδελφό του Ῥωμανό, ποὺ διέφυγαν ἀπὸ τὴν Κων/πολη. Κέντρο τοῦ Σαμουὴλ ἦταν ἡ περιοχὴ Πρεσπῶν καὶ Ἀχρίδας. Σιγὰ-σιγὰ ἡ ἐξουσία τοῦ Σαμουὴλ ἀπλώθηκε μέχρι τοῦ Ἰσθμοῦ. Κατὰ τὶς ἐπιδρομὲς κατελήφθη καὶ ἡ Λάρισα· ὁ πληθυσμός της μεταφέρθηκε στὸν Βορρᾶ, ἐνῶ τὰ λείψανα τοῦ πολιούχου ἁγίου τῆς πόλης, τοῦ Ἀχιλλίου, μεταφέρθηκαν στὴ νησῖδα τῆς Πρέσπας, ὅπου σῴζονται ἐρείπια τῆς ὀμώνυμης Βασιλικῆς (ναὸς ῥυθμοῦ Βασιλικῆς).

Ὁ Βασίλειος Β΄, ἀφοῦ τελείωσε ἐπιτυχῶς τὸν πόλεμο κατὰ τῶν στασιαστῶν στρατηγῶν, ἀνέλαβε προσωπικὰ τὸν πόλεμο κατὰ τοῦ Σαμουὴλ ποὺ εἶχε αὐτοανακηρυχθεῖ «τσάρος τῶν Βουλγάρων» (Τὸ πῶς οἱ Βούλγαροι βαφτίζονται «Μακεδόνες ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς Σκοπιανοὺς πολιτικοὺς καὶ ἱστορικοὺς εἶναι κάτι ποὺ ἀνήκει ὄχι στὸν χῶρο τῆς ἱστορίας ἀλλὰ τῆς πολιτικῆς ἀλχημείας). Κάθε χρόνο ὁ Βασίλειος διενεργοῦσε αὐτοπροσώπως ἐκστρατεῖες ἐναντίον τοῦ Σαμουὴλ μὲ ἀντικειμενικὸ σκοπὸ νὰ περιορίσει τὸν χῶρο δράσης του, ὁ ὁποῖος χῶρος σταδιακὰ περιορίστηκε στὶς δύσβατες περιοχὲς τῆς ΒΔ Μακεδονίας. Ἀπὸ τὸ 1009 ὁ ἀγώνας γίνεται συνεχῶς σφοδρότερος. Ὁ Σαμουὴλ ὑποχώρει συνεχῶς καί, ἀδυνατώντας νὰ πολεμήσει σὲ ἀνοικτὸ πεδίο, ὀχυρώνει διάφορα στενά, γιὰ νὰ ἐμποδίσει τὴ διάβαση τῶν στρατευμάτων τοῦ Βασιλείου. Ἕνα ἀπὸ αὐτὰ ἦταν καὶ τὸ Στενὸ τοῦ Κλειδίου, μεταξὺ Σερρῶν καὶ Μελενίκου. Στο σημεῖο αὐτὸ ἐπρόκειτο νὰ δοθεῖ ἡ μάχη ποὺ ἔκρινε τὸν πολυετῆ πόλεμο ἀνάμεσα στὴν Αὐτοκρατορία τῆς Κων/πόλεως καὶ τοὺς Βουλγάρους.

Στὴν κλεισωρεία αὐτὴ καιροφυλακτοῦσε ὁ Σαμουὴλ γιὰ νὰ παγιδεύσει τὸν αὐτοκρατορικὸ στρατό. Ἀλλ’ ὁ στρατηγὸς Νικηφόρος Ξιφίας, ἀντὶ νὰ μπεῖ στό στενό, πέρασε πάνω ἀπὸ τὸ βουνό, ὑπερκέρασε τὶς βουλγαρικὲς δυνάμεις καὶ βρέθηκε στὰ νῶτα τους. Οἱ Βούλγαροι, ὅπως ἦταν φυσικό, αἰφνιδιάστηκαν ἀπὸ τὸν ἐλιγμὸ καὶ τὴν ἀριστοτεχνικὴ τακτικὴ τῆς ἐμμέσου προσπελάσεως. Ὁ ἱστοριογράφος Κεδρηνὸς ὀνομάζει τὸ βουνὸ Βαλάθιστα. Ἡ μάχη διεξήχθη ὡς ἑξῆς: ὁ Βασίλειος κτύπησε τοὺς Βούλγαρους κατὰ μέτωπον καὶ ὁ Νικηφόρος Ξιφίας ἀπὸ τὰ νῶτα. Στὴ μάχη σκοτώθηκε καὶ ὁ στρατηγὸς Νικηφόρος Βοτανειάτης, παπποὺς τοῦ μετέπειτα αὐτοκράτορα. Ὅταν ὁ Βασίλειος ἄρχισε νὰ εἰσχωρεῖ στὸ στενό, οἱ Βούλγαροι κυριεύθηκαν ἀπὸ πανικό. Ἡ μάχη μεταβλήθηκε σὲ σφαγή. Οἱ αἰχμάλωτοι ἦσαν χιλιάδες. Κατὰ τὸν Κεδρηνό, ὁ Βασίλειος, ἐφαρμόζοντας παλαιὰ σκληρὴ πολεμικὴ τιμωρία, τύφλωσε 15.000, ἀφήνοντας ἀνὰ 100 τυφλοὺς ἕναν μονόφθαλμο γιὰ νὰ τοὺς ὁδηγήσει στὴν Βουλγαρία.

Ὁ Παπαρρηγόπουλος, ἐρμηνεύοντας τὴν πράξη τοῦ Βασιλείου, λέγει πὼς ἀνάλογα ἔπραξαν σὲ νεωτέρους χρόνους οἱ Ἄγγλοι κατὰ τῶν καθολικῶν Ἰρλανδῶν, μὲ τὴ διαφορὰ ὅτι οἱ Ἀγγλοι πρῶτα ἐδίκαζαν καὶ μετὰ ἐκτελοῦσαν, ἐνῶ γιὰ τὴν τιμωρία ποὺ ἐπέβαλε ὁ Βασίλειος γράφει πὼς ἐπρόκειτο «περὶ πράξεως γενομένης ἐν τῇ ἀκμῇ πολέμου μακροῦ, ἐναγωνίου, καταστρεπτικοῦ, ὑπὸ τὸ κράτος πάθους ἀκαριαίου καὶ ἀκατασχέτου, ὑπὸ τοῦ ὁποίου καταλαμβάνονται πολλάκις οἱ στρατηγοί» (Κων/νος Παπαρηγόπουλος: «Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους», ἐκδ. Ἐλευθερουδάκη, τ. Δ΄, σ. 194). Ὁ Γάλλος ἱστορικὸς I. Brehier («Vie et mort de Byzance», σ. 230) ἀποδίδει τὸ γέγονος στὴν ἰδιοσυγκρασία τοῦ Βασιλείου, ὁ ὁποῖος ἑξαγριωνόταν καὶ γινόταν ἐκδικητικός, ὅταν ἀντιμετώπιζε ἀντιπάλους ὠμοὺς καὶ ἀπίστους. Προσωπικὰ -χωρὶς να ἐπιδοκιμάζουμε τὴν πράξη-πιστεύουμε ὅτι πρόκειται γιὰ μία ἐνέργεια σύγχρονου πολιτικοῦ ρεαλισμοῦ. Ὁ Βασίλειος ἐφάρμοζε κάπως πιὸ πρωτόγονα-γιατὶ δὲν εἶχε τὰ σύγχρονα μέσα-αὐτό ποὺ ἐφαρμόζεται καὶ στὰ νεοτέρα χρόνια, ὡς τὶς ἡμέρες μας.

Ἄλλωστε, καὶ γιὰ τὰ σημερινὰ δεδομένα ἡ ἠθικὴ τῆς πολιτικῆς εἶναι ἡ ἀποτελεσματικότητα. Καὶ τὸ ἀποτέλεσμα τότε ὑπῆρξε ἀκαριαῖο. Ὁ Σαμουήλ, ποὺ διασώθηκε στὴν Πρίλαπο (Πέρλεπε), μόλις ἀντίκρυσε τὸ οἰκτρὸ θέαμα, πέθανε μετὰ λίγο ἀπὸ τὴ θλίψη του. Ὁ Βασίλειος, μετὰ τὴ νίκη του καὶ τὴν πλήρη ὑποταγὴ τῆς Βουλγαρίας, ὀνομάστηκε Βουλγαροκτόνος. Ἂν πολεμοῦσε, νικοῦσε καὶ τιμωροῦσε ἀπηνῶς Μακεδόνες, ὅπως διατείνονται οἱ Σκοπιανοί, θὰ ὀνομαζό-ταν…Μακεδονοκτόνος! Ἀλλὰ Μακεδὼν ὀνομάζεται αὐτός, ὡς προερχόμενος ἀπὸ τὴ λεγομένη Μακεδονικὴ δυναστεία.

Ἡ νικηφόρα πορεία τοῦ Βασιλείου συνεχίστηκε. Κατέλαβε τὸ Μελένικο, τὴν Πρίλαπον, τὸ Στυπεῖον (σημ. Ἱστίω), τὰ Μογλενὰ (ἀρχαία Ἀλμωπία) καὶ προχώρησε ὡς τὴν Ἀχρίδα, ὅπου βρίσκονταν τὰ ἀνάκτορα τοῦ Σαμουήλ. Παρὰ τὴν ἀντίσταση ποὺ συνάντησε στὰ διάφορα φρούρια, φέρθηκε στὸ μετέπειτα διάστημα μεγαλόψυχα πρὸς τοὺς Βούλγαρους αἰχμαλώτους καὶ πρὸς τὸν λαό. Τὴν ἴδια μεγαλοψυχία ἔδειξε πρὸς τοὺς συγγενεῖς τοῦ Σαμουήλ.

Ἡ ἀντίσταση τῶν Βουλγάρων κράτησε ὡς τὸ 1018. Μετὰ τὴν πλήρη ὑποταγή, ὁ Βασίλειος χώρισε τὴ Βουλγαρία σὲ δύο «θέματα» (διοικήσεις): τὸ Παρίστριο θέμα καὶ τὸ θέμα Βουλγαρίας, τὰ ὁποῖα ἀποτελοῦσαν τμήματα τῆς Αὐτοκρατορίας. Καταργήθηκε ἐπίσης τὸ βουλγαρικὸ πατριαρχεῖο καὶ οἱ ἐπισκοπές του ὑπαχθήκανε στὴ νέα αὐτοκέφαλη Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδος. Ἐπειδή, ὅμως, στὸ θέμα Βουλγαρίας καὶ στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ Ἀχρίδος ὑπαχθήκανε ἑλληνικὲς περιοχὲς καὶ μητροπόλεις (μητρόπολη Λαρίσης), αὐτὸ ἔδωσε σὲ νεωτέρους χρόνους λαβὴ στοὺς Βούλγαρους ἐθνικιστὲς γιὰ διεκδικήσεις εἰς βάρος τοῦ Ἑλληνισμοῦ.

Μετὰ τὸν στρατιωτικὸ του θρίαμβο, ὁ Βασίλειος πραγματοποίησε περιοδεία ἀνὰ τὴν Αὐτοκρατορία. Τότε ἐπισκέφθηκε καὶ τὴν Ἀθήνα καὶ προσευχήθηκε στὸν Παρθενῶνα, ποὺ εἶχε γίνει χριστιανικὸς ναὸς (Παναγία ἡ Ἀθηνιώτισσα). Ἡ συμβολικὴ αὐτὴ ἐνέργεια, τὴν ὁποία ὕμνησε μὲ λαμπροὺς στίχους ὁ Παλαμᾶς στὴ «Φλόγα τοῦ Βασιλιᾶ», δείχνει πὼς ὁ Βασίλειος εἶχε συνείδηση «ῥίζας». Μὲ τὸ προσκύνημά του στὸν Παρθενῶνα ἔδενε μέσα του τὴν ἀρχαιότητα καὶ τὸν Χριστιανισμό. Καὶ στὸν πόλεμο, ποὺ μόλις τελείωσε, ἔδωσε ἕναν χαρακτῆρα οἰονεῖ ἐθνικό.

Ἡ μάχη τοῦ Κλειδίου καὶ ἡ συντριβὴ τοῦ Σαμουὴλ ἀπήλλαξε τὴν Αὐτοκρατορία ἀπὸ ἕναν ἐπίφοβο ἐχθρὸ γιὰ διάστημα δύο αἰώνων. Στὸ διάστημα αὐτὸ ἡ Βασιλεύουσα ἀντιμετώπισε πλῆθος ἐπιδρομῶν. Ἂν σὲ αὐτοὺς προσετίθεντο καὶ οἱ Βούλγαροι, τότε ἡ κατάρρευσή της θὰ εἶχε ἐπέλθει πολὺ ἐνωρίτερα.

Δυστυχῶς ἐπαληθευόμεθα ὅσοι ἐκφράσαμε τήν ἔντονη ἀνησυχία μας προφορικῶς καί γραπτῶς, ὅτι δηλαδή εἶναι προδιαγεγραμμένο τό σχέδιο νά καταργηθῇ ἡ ἀργία τῆς Κυριακῆς, κατόπιν τῆς λυσσαλέας πιέσεως τῶν καταχθονίων δυνάμεων πού μάχονται ἐναντίον τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους μας. Ἤδη διαβάσαμε ὅτι περνᾶμε πλέον στήν πιλοτικά «προαιρετική» λειτουργία τῶν ἐμπορικῶν καταστημάτων καί τίς 52 Κυριακές τοῦ χρόνου σέ συγκεκριμένες περιοχές τῆς χώρας (ΦΕΚ Β’ 1859/08-07-2014). Προσθέτομε λοιπόν σέ ὅσα ἔχομε γράψει ἐπί τοῦ θέματος μέχρι τώρα καί τίς παρακάτω σκέψεις.

Ἡ μέθοδος πού ἐφαρμόστηκε πάνω στό θέμα αὐτό καί πού ἐφαρμόζεται γενικῶς ὡς πρός τήν λήψη παρομοίων ἀποφάσεων, εἶναι συγκεκριμένη καί… ἀποτελεσματική. Κατ’ ἀρχάς «ρίχνεται» ἡ ἰδέα, ὥστε νά διαπιστωθῇ ἐάν ὑπάρχουν ἀντιδράσεις. Στήν συνέχεια προχωροῦν σταδιακά στήν ἐφαρμογή τῶν ἀποφάσεων, ὥστε νά ἐλέγχωνται οἱ ὅποιες ἀντιδράσεις. Ἐπιστρατεύεται ὁ τύπος καί γενικῶς τά Μ.Μ.Ε., ὥστε νά «ἑτοιμάσουν» μέ τόν γνωστό τρόπο τόν Λαό. Προβάλλονται τεχνηέντως καί συστηματικά κάποιοι πού ὑποστηρίζουν τίς ἀντορθόδοξες καί ἀνθελληνικές ἀπόψεις, καί ἤδη ἔχει ἀρχίσει τό ξήλωμα. Κατόπιν μπαίνουν σέ πλήρη ἐφαρμογή τά σχέδια ἀποϊεροποιήσεως τῆς ζωῆς μας καί ἁλώσεως τῶν πνευματικῶν κάστρων, ἀφοῦ καμφθοῦν ὅλες οἱ πνευματικές ἀντιστάσεις.

Ὁ Λαός χρησιμοποιεῖ τήν γνωστή φράση, προκειμένου νά χαρακτηρίσῃ τέτοιου εἴδους καταστάσεις, «ἡ μέθοδος τοῦ σαλαμιοῦ», τό ὁποῖο δηλαδή τεμαχίζεται καί καταναλώνεται σταδιακά. Ὑπάρχει ὅμως καί ἄλλη εὔστοχη παρομοίωση: «ἡ μέθοδος τοῦ βατράχου». Τί συμβαίνει δηλαδή; Ὅταν θέλῃς νά ζεματίσῃς τόν βάτραχο, δέν τό ἐπιτυγχάνεις ρίχνοντάς τον κατευθείαν στό βραστό νερό, διότι ἀντιδρᾶ ἀμεσώτατα καί φεύγει. Εἶναι ἀποτελεσματικώτερο νά τόν βάλῃς στό χλιαρό νερό, τό ὁποῖο τοῦ δημιουργεῖ ὡραία αἴσθηση, καί στήν συνέχεια ἐνῷ τό νερό θερμαίνεται, βράζει ὁ βάτραχος καί πεθαίνει λέγοντάς σου καί «εὐχαριστῶ».

Αὐτός ὁ τόπος ὁ ξεχωριστός γιά τήν ἱστορία καί τά παιδιά του, ἔφτασε σέ σημεῖο νά εἶναι πλέον ἀγνώριστος, ὄχι μόνο ὡς πρός τήν φυσική του κατάσταση, ἀλλά κυρίως ὡς πρός τήν πνευματική του ταυτότητα καί ὑπόσταση. Ἐπί δεκαετίες συνετελέσθη καί συντελεῖται αὐτή ἡ καταστροφή, αὐτό τό ξεθεμέλιωμα, καί μάλιστα χωρίς νά ἀνοίξῃ ρουθούνι.

Δέν ἔμεινε τίποτε ὄρθιο. Μᾶς κατέστρεψαν πνευματικά, μᾶς κουρέλιασαν ἠθικά, μᾶς ἐξευτέλισαν διεθνῶς, μᾶς ἤπιαν τό αἷμα οἰκονομικῶς, μᾶς ἔκαναν ζητιάνους στίς αὐλές τῶν ξένων καί μᾶς κατάντησαν πρόσφυγες μέσα στό ἴδιο μας τό σπίτι. Ἀλλοίωσαν τήν γλῶσσα μας. Παραχάραξαν τήν ἱστορία μας. Διέλυσαν τό θεσμό τῆς οἰκογενείας. Χτύπησαν ἀνελέητα τήν πίστη μας καί τήν χτυποῦν, δηλητηριάζοντας τά παιδιά μας μέσα ἀπό τό νεοποχίτικο πνεῦμα τοῦ θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ.

Σέ λίγο θά ξεφυτρώνουν σάν τά μανιτάρια τά τζαμιά καί οἱ χῶροι λατρείας τῶν ἄλλων θρησκειῶν, ἀπό τήν πρωτεύουσα μέχρι τήν τελευταία γωνιά τῆς Ἑλλάδος. Ἀλλοίωσαν τόν πληθυσμιακό χάρτη τῆς Πατρίδος μας, μέ σκοπό νά καταστήσουν τούς Ἕλληνες μειονότητα στόν ἴδιο τους τόν τόπο. Παρέσυραν τούς νέους μας σέ ἕναν ἐξευτελιστικό καί ὑλιστικό τρόπο ζωῆς. Μεθόδευσαν τήν ἔκλυση τῶν ἠθῶν, καί συνελόντ’ εἰπεῖν διέλυσαν τόν πνευματικό καί κοινωνικό ἱστό τῆς Ἑλλάδος.

Ὅμως ὅλα τελείωσαν; Ὄχι. Θά ἦταν μεγάλη ἁμαρτία νά πιστέψωμε κάτι τέτοιο.

– Ὑπάρχει πάνω ἀπ’ ὅλους καί ἀπ’ ὅλα ὁ Θεός. «Ἄλλαι μέν βουλαί τῶν ἀνθρώπων, ἄλλα δέ Θεός κελεύει».

– Ὑπάρχει ἡ Παναγία μας καί οἱἍγιοι μας στόν οὐρανό καί στήν γῆ, πού ἀγάπησαν καί ἀγαποῦν αὐτό τόν μαρτυρικό τόπο καί μεσιτεύουν γιά μᾶς. Γι’ αὐτό καί ὁ Θεός μακροθυμεῖ καί μᾶς ἀνέχεται παρά τίς ἁμαρτίες μας.

– Ὑπάρχει ὁ Λαός μας, τοῦ ὁποίου ἡ καρδιά εἶναι ἡφαίστειο πού κρύβει μέσα του τεράστια δύναμη, ἡ ὁποία κάποια στιγμή ὡς λάβα θά κατακαύσῃ κάθε τι τό σαπρό. Αὐτό εἶναι ἐπιβεβαιωμένο ἀπό τήν ἱστορία. Ἀλλιῶς δέν θά ὑπῆρχε ἡ Ἑλλάδα. Πρέπει νά μάθουν ἴσως γιά μιά ἀκόμη φορά οἱ ξένοι καί ὅσοι ὑπηρετοῦν τά σχέδιά τους, ὅτι σ’ αὐτό τόν τόπο δέν εὐδοκιμοῦν τά ὑβρίδια. Πρός καιρόν ἐπιβιώνουν, ἀλλά εὔκολα ξηραίνονται καί πεθαίνουν, γιατί ὁ γνήσιος σπόρος ἐπικρατεῖ.

Τό χρέος μας εἶναι νά ἀφυπνίσωμε τόν Λαό, μέ τόν λόγο καί τήν διδαχή μας, μέ τήν γραφίδα μας, καί γενικῶς τήν ἀγάπη μας. Γι’ αὐτό λοιπόν ἄς ἀρχίσῃ ἤ καλύτερα ἄς συνεχισθῇ ἡ ἀντίσταση ἀπό ὅλες τίς ὑγιεῖς δυνάμεις τοῦ τόπου μας. Ἀπό ὅσους ἀπομείναμε πιστοί στήν μαρτυρική καί ἔνδοξη πορεία τῆς χώρας μας.

Ἐν προκειμένῳ, τό πρόβλημα τῆς ἐπιχειρουμένης καταργήσεως τῆς Κυριακῆς ἀργίας εἶναι πρωτίστως πνευματικό, εἶναι ὅμως καί κοινωνικό καί ἐθνικό, καί τέλος ἔχει καί τήν οἰκονομική του διάσταση, ἀφοῦ καταστρέφονται ἔτσι οἱ μικρομεσαῖες ἐπιχειρήσεις πρός ὄφελος τῶν πολυεθνικῶν.

Στούς θιασῶτες τοῦ μέτρου ἀπαντᾶμε μέ παρρησία: Ἀνοῖξτε λοιπόν τά καταστήματα ὅσες Κυριακές θέλετε. Τό κέρδος θά εἶναι τοῦ διαβόλου (Ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός). Πιστεύομε ὅτι οὐδείς συνειδητοποιημένος Ἕλληνας Ὀρθόδοξος Χριστιανός θά μπῇ σέ κατάστημα νά ψωνίσῃ ἡμέρα Κυριακή, ἔστω καί ἄν πεινάσῃ. Κουβαλῆστε ξένους καί ἐπιτάξατε «οἰκείους» γιά νά κάνουν τήν κατανάλωση τῶν ὅποιων προϊόντων σας.

Προχωρῆστε. Μήν ἀφήσετε τίποτε ὄρθιο. Ὑπακούσατε πιστά καί σέ ὅλες τίς ἄλλες ἐντολές πού λαμβάνετε.

Σᾶς θυμίζομε, ὅμως, ὅ,τι εἶπε ὁ ποιητής, πού πάνω στό φέρετρό του σέ ὧρες ἐθνικά δύσκολες ἀκούμπησε ἡ Ἑλλάδα:

«Κι ἄν εἶναι πλῆθος τ’ ἄσχημα,

κι ἄν εἶναι τ’ ἄδεια ἀφέντες,

φτάνει μιά σκέψη, μιά ψυχή,

φτάνεις ἐσύ, ἐγώ φτάνω,

νά δώσῃ νόημα στῶν πολλῶν τήν ὕπαρξη

ἕνας φτάνει »

(Κ. Παλαμᾶς)

Αὐτό σᾶς συνιστῶμε, μή τό λησμονήσετε ποτέ… μά ποτέ!

Πηγή:http://www.i-m-patron.gr 

Ο κορυφαίος έλλην δημοσιογράφος κ. Γιάννης Μαρίνος. σε άρθρο του με τον εύγλωττο τίτλο «Δημογραφική απειλή» (Βήμα 23/3/2014), αφού επισημαίνει σ' αυτό «την άφρονα πολιτική των κυβερνήσεων απέναντι στη μόνη ελπίδα ανασχέσεως του δημογραφικού κατήφορου, που είναι η πολύτεκνη οικογένεια», καταλήγει: «Δεν φθάνει, δηλαδή, που η κρίση περιόρισε δραματικά τη διάθεση για τεκνοποιία, πέρα από τις αμβλώσεις, τις προφυλάξει και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, που έτσι περιορίζουν τις γεννήσει και αυξάνουν τον αριθμό των γερόντων. Έρχονται και οι κυβερνήσεις με τα αμελέτητα μέτρα τους και την αυτοκτονική αδιαφορία για το δημογραφικό να επιταχύνουν τη γήρανση και τον αφελληνισμό της Ελλάδας».

Του

ΒΑΣΙΛΗ ΘΕΟΤΟΚΑΤΟΥ

Προέδρου της Ανωτάτης Συνομοσπονδίας Πολυτέκνων Ελλάδος

Ο κορυφαίος Έλλην δημοσιογράφος κ. Γιάννης Μαρίνος. σε άρθρο του με τον εύγλωττο τίτλο «Δημογραφική απειλή» (Βήμα 23/3/2014), αφού επισημαίνει σ' αυτό «την άφρονα πολιτική των κυβερνήσεων απέναντι στη μόνη ελπίδα ανασχέσεως του δημογραφικού κατήφορου, που είναι η πολύτεκνη οικογένεια», καταλήγει: «Δεν φθάνει, δηλαδή, που η κρίση περιόρισε δραματικά τη διάθεση για τεκνοποιία, πέρα από τις αμβλώσεις, τις προφυλάξει και την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, που έτσι περιορίζουν τις γεννήσει και αυξάνουν τον αριθμό των γερόντων. Έρχονται και οι κυβερνήσεις με τα αμελέτητα μέτρα τους και την αυτοκτονική αδιαφορία για το δημογραφικό να επιταχύνουν τη γήρανση και τον αφελληνισμό της Ελλάδας».

Όλο αυτό το διάστημα της προεκλογικής περιόδου για τις τριπλές εκλογές (δημοτικές, περιφερειακές και ευρωεκλογές) ακούσαμε τους υποψηφίους και τους αρχηγούς των κομμάτων να ομιλούν επί όλων των θεμάτων, πλην ενός, της εφιαλτικής καταστάσεως της υπογεννητικότητας, που μαστίζει την πατρίδα μας, π οποία με μαθηματική ακρίβεια την οδηγεί στο τέλος της ιστορίας της και μάλιστα με ταχύτατους ρυθμούς. Ποια ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει σε μία χώρα όταν το 20% του πληθυσμού της αποτελείται από ηλικιωμένους και τα ασφαλιστικά ταμεία καταρρέουν ακριβώς εξαιτίας της γήρανσης του πληθυσμού; Πώς νομίζουν οι ηγέτες των κομμάτων του λεγομένου, ή μη, «συνταγματικού τόξου» όχι θα επιβιώσει το ελληνικό έθνος, όταν ο ελληνικός πληθυσμός γηράσκει και συγχρόνως συντελείται μία άνευ προηγουμένου πληθυσμιακή αλλοίωση της χώρας από την αθρόα και ανεξέλεγκτον εισροή λαθρομεταναστών; Δεν είναι, όμως, μόνον η απαράδεκτη αδιαφορία των ηγεσιών των κομμάτων, είναι και η πλήρης αδιαφορία και της λεγομένης πνευματικής ηγεσίας. Η Ακαδημία απολαμβάνει μακαρίως τον ύπνο της, οι δημοσιογράφοι αρκούνται να υπηρετούν, στην πλειοψηφία τους, την εκάστοτε εξουσία, οι άνθρωποι του πνεύματος έχουν κλεισθεί στον εαυτόν τους και προφανώς όλοι αναμένουν «ιδείν το τέλος»!

Προ ημερών πέρασε απαρατήρητη η επέτειος της Αλώσεως της Κωνσταντινουπόλεως. Άλλωστε η μνήμη της είναι εμφανές ότι ενοχλεί όλους τους υπευθύνους. Η Βουλή των Ελλήνων με το από Φεβρουαρίου 1993 ομόφωνο πόρισμα της (ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΝΑΣΠΙΣΜΟΣ, όλα τα τότε κόμματα της Βουλής) είχε επισημάνει τα εξή 5 βαρυσήμαντα: «Η δημογραφική εξασθένιση - γήρανση της κλασσικής Ελλάδος και του Βυζαντίου οδήγησε, σύμφωνα με έγκριτες μαρτυρίες, τον Ελληνισμό σε υποταγή αιώνων και παρ' ολίγον σε ολοκληρωτικό αφανισμό».

Φαίνεται, όμως, ότι αυτή η «υποταγή αιώνων» ουδέν απολύτως δίδαξε στις ηγεσίες των κομμάτων μας και το όλον ενδιαφέρον τους έγκειται στο πώς οι μεν κυβερνώντες θα διατηρήσουν την εξουσία, οι δε αντιπολιτευόμενοι στο πώς θα την αποκτήσουν!

Η κυβέρνηση διατυμπανίζει ότι έλαβε το μήνυμα! Ποιο μήνυμα δεν μας λέει. Η ίδια η κυβέρνηση έθεσε απέναντι της 175.000 μητέρες, που ελάμβαναν την ισόβια σύνταξη της πολύτεκνης μητέρας και την κατήργησε. Έθεσε απέναντι της άλλες 50.000 πολύτεκνες μητέρες, που είχαν ένα-δυο προστατευόμενα τέκνα και τους κατήργησε το πολυτεκνικό επίδομα. Ακόμη, έθεσε απέναντι της άλλες 35.000 πολύτεκνες οικογένειες, που έχουν τέσσερα και άνω προστατευόμενα τέκνα, για τις οποίες κατήργησε τα αφορολόγητα ποσά των παιδιών και εφέτος καλούνται να πληρώσουν επιπλέον για φόρο εισοδήματος από 1.200 έως 9.500 ευρώ απ' ό,τι επλήρωσαν το 2013!

Αφού η κυβέρνηση έθεσε απέναντι της όλες αυτές τις 260.000 οικογένειες και αφού εξαφάνισε από το λεξιλόγιο της τη λέξη πολύτεκνοι, περίμενε όλοι αυτοί να προσέλθουν στις κάλπες και να την ψηφίσουν; Αλλά και μετά τις εκλογές έχει αφαιρέσει από το λεξιλόγιο της τους πολυτέκνους. Συνεπώς, ουδέν απολύτως μήνυμα έλαβε. Προφανώς επαναπαύεται και ελπίζει στο ότι η αξιωματική αντιπολίτευση, με όσα λένε και πράττουν διάφορα στελέχη της, βοηθά την παραμονή της στην εξουσία!

Ματαία ελπίς.

Πηγή: Εφημερίδα «ΤΟ ΠΑΡΟΝ»

* Δημοσιεύουμε ἐδῶ, λόγῳ τῆς σπουδαιότητός του, ἕνα μέρος τῆς θεολογικῆς προσεγγίσεως τοῦ καθηγητοῦ κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, γιά τό θέμα τοῦ Τμήματος Ἰσλαμικῶν Σπουδῶν, ἔτσι ὅπως παρουσιάσθηκε στή συνεδρία τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ Α.Π.Θ. στίς 7.3.2014. Οἱ ὑπογραμμίσεις (bold) εἶναι δικές μας.

Κύριε Πρόεδρε,

Θεωρῶ ὅτι εἶναι ἄξια ἐπαίνου κάθε πρωτοβουλία γιά τήν ἀναβάθμιση τοῦ Τμήματός μας καί τήν ἔγκαιρη προσαρμογή του στίς προκλήσεις τῶν ἑκάστοτε καιρῶν. Καί τοῦτο, γιατί πέρα ἀπό τό εἰλικρινές ἐνδιαφέρον καί τόν σοβαρό ἐπιστημονικό προβληματισμό τῶν ἐμπλεκομένων σ ̓ αὐτήν τήν ἀναβάθμιση, τό ἐγχείρημα αὐτό προϋποθέτει δημιουργικό χρόνο καί κόπο ἀλλά καί ὑπομονή στίς ἀντιπαρατιθέμενες ἀπόψεις ἀγαπητῶν συναδέλφων. Ὅταν ὅμως συμβαίνει οἱ ἀναδυόμενες προκλήσεις νά προσβάλλουν αὐτήν τήν ἴδια τήν αὐτοσυνειδησία καί τήν ταυτότητά μας, ἀπαιτεῖται ὑπέρτατη ἐγρήγορση καί βαθιά αἴσθηση τῆς ἱστορικῆς εὐθύνης μας, γιά τήν ὅποια θεσμική πρωτοβουλία μας.
[...]

Ἀποδεχόμενοι τήν Εἰσαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικῶν Σπουδῶν στό Τμῆμα μας, συμβάλλουμε πρακτικῶς στήν ἐπιστημονική κατάρτιση καλύτερων Διδασκάλων τοῦ Ἰσλάμ στίς θρησκευτικές μειονότητες τῆς χώρας μας. Ὅμως, ὡς καθηγητές τῆς Θεολογίας, γνωρίζουμε καλῶς, ὅτι τό Ἰσλάμ ἀρνεῖται τόν Τριαδικό Θεό καί ταυτίζεται θεολογικῶς μέ τήν Χριστιανική αἵρεση τοῦ Ἀρειανισμοῦ, ἐπειδή καί αὐτό ἀρνεῖται τήν θεότητα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρᾶγμα τό ὁποῖο στρέφεται καίρια ἐναντίον τῆς νέας ἐν Χριστῷ ταυτότητάς μας καί τῆς ἐν ἡμῖν χαρισματικῆς παρουσίας τοῦ Ἁγίου Πνεύματός Του. Ἀλλά, γιά τήν ἀκρίβεια, τό Ἰσλάμ ὑπερβαίνει κατά πολύ τήν βλάσφημη θεώρηση τοῦ Ἀρειανισμοῦ γιά τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ ὑποστηρίζει ὅτι ὁ Χριστός εἶναι ἁπλός προφήτης καί μάλιστα κατώτερος τοῦ Μωάμεθ. Ἄλλωστε, τό Ἰσλάμ –μέ βάση τό Κοράνιο– νομιμοποιεῖ τήν βία καί τόν θρησκευτικό πόλεμο (Τσιχάντ) γιά τήν προώθηση καί ἐπιβολή τῶν πεποιθήσεών του.

Ἀπό τά παραπάνω προκύπτουν εὔλογα καί σκληρά ἐρωτήματα, τά ὁποῖα δέν ἐπιτρέπεται, σέ καμία περίπτωση, νά ἀντιπαρέλθουμε: Πρῶτον, ὡς Ὀρθόδοξοι πιστοί, καί πολύ περισσότερο ὡς Πανεπιστημιακοί Θεολόγοι, θά αἰσθανόμαστε συμβατοί μέ τήν ἐν Χριστῷ ταυτότητά μας καί τήν ἐξειδικευμένη πανεπιστημιακή ἰδιότητά μας, στήν περίπτωση πού θά προβαίναμε σέ μιά θεσμική ἐνέργεια, ἡ ὁποία ἐνισχύει τό ἐπιστημονικό profil καί συμβάλλει ἀποφασιστικά στήν θεολογική κατάρτιση τῶν ἀρνητῶν τῆς θεότητας τοῦ Κυρίου μας; Δεύτερον, περνᾶ ἀπό τό νοῦ μας καθόλου καί ὁ εὔλογος κοινωνικός ἀντίκτυπος; Πῶς θά ἀξιολογηθοῦμε, ἄραγε, ἀπό τό Χριστεπώνυμο πλήρωμα, καί πῶς θά ἀντικρύζουμε τήν ἐκκλησιαστική κοινότητα ὡς Πανεπιστημιακοί Διδάσκαλοι τῆς Θεολογίας, γιά μιά τέτοια θεσμική πρωτοβουλία μας, ἀλλά καί γιά τήν διαρκῆ συνεργία μας κατά τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς πίστεως καί τῆς ζωῆς μας, κατά τῆς Κεφαλῆς τοῦ Θεανθρωπίνου σώματος τῆς Ἐκκλησίας μας;

Ἔτσι πολιτεύθηκαν οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ ἔναντι τοῦ θρησκευτικοῦ - εἰδωλολατρικοῦ περιβάλλοντός τους, ἀλλά καί ἔναντι τῶν αἱρετικῶν δοξασιῶν τῆς ἐποχῆς τους; Ἔτσι ἀντιμετώπισαν τήν καίρια ἀμφισβήτηση τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ οἱ ἅγιοι, ὅπως ὁ Πρωτομάρτυς Στέφανος τούς Ἰουδαίους καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς τούς Μουσουλμάνους καί μάλιστα ὡς αἰχμάλωτός τους; Τί θά λένε γιά μᾶς στόν Χριστό, ἄραγε, οἱ Νεομάρτυρες τῆς περιόδου τῆς Τουρκοκρατίας; Μήπως θά μᾶς ἐπαινέσουν, ἄν θά φιλοξενοῦμε θεσμικά στό Τμῆμα μας τούς ἀρνητές τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ, γιά τήν ὁποία ἐκεῖνοι πέθαναν μέ μαρτυρικό τρόπο ἀπό τούς Μουσουλμάνους; Μέ τέτοιες ἐνέργειές μας, μποροῦμε νά ὑποστηρίζουμε, σοβαρά, ὅτι θεολογοῦμε καί δέν τεχνολογοῦμε τραγικά; Φρονοῦμε, τελικῶς, τά τοῦ Θεοῦ ἤ τά τῶν ἀνθρώπων;
Ἀλλά, μήπως μέ τίς Μουσουλμανικές Σπουδές στό Τμῆμα μας καλούμαστε νά καλύψουμε θεσμικά, Θρησκευτικές Σπουδές, οἱ ὁποῖες ἔχουν ἐκ προοιμίου καί ἀντίχριστο περιεχόμενο; Μήπως, δηλαδή, καλούμαστε, στήν πράξη, νά βάλλουμε, σαφῶς, κατά τοῦ Χριστοῦ, ἐμεῖς πού γνωρίζουμε καί διδάσκουμε τίς Βιβλικές ἀλήθειες, οἱ ὁποῖες μιλοῦν ξεκάθαρα γιά τό ἀντίχριστο πνεῦμα; Γιατί στίς Ἐπιστολές τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου ἔτσι διαβάζουμε: «πολλοί πλάνοι ἐξῆλθον εἰς τόν κόσμον, οἱ μή ὁμολογοῦντες Ἰησοῦν Χριστόν ἐρχόμενον ἐν σαρκί• οὗτός ἐστιν ὁ πλάνος καί ὁ ἀντίχριστος» (Β ́ Ἰω. 7). Ἀλλά, καί «πᾶν πνεῦμα, ὅ μή ὁμολογεῖ τόν Ἰησοῦν Χριστόν ἐν σαρκί ἐληλυθόντα, ἐκ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔστι• καί τοῦτό ἐστι τό τοῦ ἀντιχρίστου, ὅ ἀκηκόατε ὅτι ἔρχεται, καί νῦν ἐν τῷ κόσμῳ ἐστίν ἤδη» (Α ́ Ἰω. 4, 3).

Θά ἀποσιωπήσουμε αὐτές τίς Βιβλικές ἀλήθειες τῆς πίστεώς μας; Ἤ μήπως θά τίς ἀντιπαραθέσουμε ἐπιστημονικῶς καί ἀναπόφευκτα σέ Θεολογικό Διάλογο, μέσα στό ἴδιο τό Τμῆμα μας; Προσφέρεται ἡ ἱστορική συγκυρία γιά κάτι τέτοιο ἤ διακυβεύεται ἡ θρησκευτική, κοινωνική καί ἐθνική ἀκόμη εἰρήνη μας; Ἀλλά ἐνδεχομένως, τό πρόβλημα αὐτό μπορεῖ νά πάρει καί διεθνεῖς διαστάσεις, μέ ἀπρόβλεπτες ἴσως συνέπειες, τίς ὁποῖες κανείς δέν μπορεῖ μέ βεβαιότητα οὔτε νά ἀποκλείσει οὔτε καί νά ἀποτρέψει. Τότε, ὅμως, ἐμεῖς θά βρισκόμαστε στό «μάτι» τοῦ κυκλῶνα, τόν ὁποῖον ἐμεῖς –ἐμμέσως πλήν σαφῶς– προκαλέσαμε.

Μέ τήν προτεινόμενη Εἰσαγωγική Κατεύθυνση Μουσουλμανικῶν Σπουδῶν ἐπιχειρεῖται ἡ ἀπαρχή «θρησκειολογικοποιήσεως» τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς. Καί τοῦτο, λογικά, ἐκβάλλει στόν Πανθρησκειακό Οἰκουμενισμό. Στήν περίπτωση αὐτή δέν θά εἶναι καθόλου περίεργο, ἄν θά καθιερώσουμε καί μιά Εἰσαγωγική Κατεύθυνση Ἀθεϊστικῶν Σπουδῶν, τή στιγμή πού κάποιοι ἀπό τούς σημερινούς καθηγητές καί φοιτητές δηλώνουν ἄθεοι. Ἔτσι, θά καλύψουμε ἐπιστημονικῶς καί αὐτήν τήν νέα «μειονότητα» τῆς ἐποχῆς μας;

Περιοδικό Παρακαταθήκη
Μάρτιος - Απρίλιος 2014
Τεύχος 95

Οἱ σκοτεινῆς ἐμπνεύσεως πεποιθήσεις καί σκέψεις τοῦ Νίκου Καζαντζάκη, τίς ὁποῖες ἡ λογοτεχνική του ἱκανότητα ἐπένδυσε μέ ἐντέχνως ἡμιδιαφανῆ πέπλα, ἔχουν γίνει ἀντικείμενο προσεκτικῆς ἀποδελτιώσεως καί ἔρευνας καί παρουσιασθεῖ κατά καιρούς στό εὐρύ χριστιανικό κοινό μέ σκοπό τήν εὐαισθητοποίηση καί ἐνημέρωσή του [2].

Προσέγγιση «συναφειακή» καί «μαιευτική» στά καζαντζακικά «Καρούλια»

«Ἄς εἶναι καλά ὁ Θεοφονιᾶς ὁ Νίτσε, αὐτός μούδωσε τό κουράγιο» [1] Ν. Καζαντζάκης

1. Ἡ τάση ἐκκλησιαστικῆς ἀποκαταστάσεως τοῦ Μασόνου Καζαντζάκη
2. Πρός ἕνα ἑλληνικό ... ἐθνοφυλετισμό;
3. Ἡ μασονική ἰδιότητα τοῦ Νίκου Καζαντζάκη
4. Ὁ ἑωσφορισμός τῆς Μασονίας καί τῆς Θεοσοφίας
5. Ἡ αἰώνια εὐθύνη τοῦ Καζαντζάκη καί τῶν ὑποστηρικτῶν του
6. «Στά Καρούλια» - ἀπόσπασμα ἀπό τήν «Ἀναφορά στόν Γκρέκο»
7. Ἑρμηνευτικά σχόλια ἐπί τοῦ κειμένου (α΄ - λβ)
8. Σημειώσεις τέλους

Εἰσαγωγή - ἐπιμέλεια - σχόλια: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου


Οἱ σκοτεινῆς ἐμπνεύσεως πεποιθήσεις καί σκέψεις τοῦ Νίκου Καζαντζάκη, τίς ὁποῖες ἡ λογοτεχνική του ἱκανότητα ἐπένδυσε μέ ἐντέχνως ἡμιδιαφανῆ πέπλα, ἔχουν γίνει ἀντικείμενο προσεκτικῆς ἀποδελτιώσεως καί ἔρευνας καί παρουσιασθεῖ κατά καιρούς στό εὐρύ χριστιανικό κοινό μέ σκοπό τήν εὐαισθητοποίηση καί ἐνημέρωσή του [2] .

Τό ὅτι ὁ Νίκος Καζαντζάκης ἔχει παρά ταῦτα «πέραση» στό ἀνυποψίαστο εὐρύ ἀναγνωστικό κοινό, δέν συνιστᾷ ἔκπληξη: καθώς ὁ κόσμος γύρω μας ἀγνοεῖ τά ἀποκρυφιστικά ὑπονοούμενα τῆς -ἐκ πρώτης ὄψεως- θρησκευτικῆς ὁρολογίας τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, καί καθώς ἔχει ἀποδεχθεῖ ἀνεπιγνώστως, στό μεγαλύτερό του τμῆμα, τά διδάγματα τοῦ νεο-σατανισμοῦ (ὅπως τό «κάνε ὅ,τι θέλεις» [3] ), εἶναι ἁπλῶς φυσικό ἐπακόλουθο ἡ ἀπόρριψη τῆς ὑπακοῆς στόν Θεό καί ἡ ἀποδοχή καί τοῦ ἑωσφορισμοῦ, ὡς θεμιτῆς προοπτικῆς αὐτο-θεώσεως, ἀφοῦ «ἄν δέν ὑπάρχει Θεός, τότε ἐγώ εἶμαι θεός», κατά τήν γνωστή φράση τοῦ Κυρίλλωφ στούς «Δαιμονισμένους»[4] τοῦ Ντοστογιέφσκι!


1. Ἡ τάση ἐκκλησιαστικῆς ἀποκαταστάσεως τοῦ Μασόνου Καζαντζάκη

Τό ἐντελῶς παράδοξο εἶναι ὅμως, ὅτι ἡ μνήμη τοῦ σεσημασμένου Μασόνου καί ἑωσφοριστοῦ Καζαντζάκη, διέρχεται τελευταίως μιά ἐντατική προσπάθεια ἐκκλησιαστικῆς καί θεολογικῆς «ἀποκαθάρσεώς» της, ὥστε αὐτός νά παρουσιασθεῖ post mortem ὡς ἀναζητητής τοῦ Θεοῦ καί ὠφέλιμος συγγραφεύς καί φιλόσοφος, καί νά ἀμφισβητηθεῖ ἡ καταδικαστική γιά τό ἔργο του κοινή ἐκκλησιαστική συνείδηση [5] . Περαιτέρω δέ αὐτή ἡ ἐντός τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας τεχνητή «ἀναθεώρηση» τοῦ φαινομένου «Καζαντζάκης», προωθεῖται ἀπό τούς ἴδιους κύκλους πού ἐν γένει προωθοῦν συστηματικῶς τήν ἀλλοίωση τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως μέ τήν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τή «μετα-πατερικότητα», τή «μετα-κανονικότητα», τή νικολαϊτική «νεο-ορθοδοξία», τήν προσέγγιση μέ ἕναν νεο-ταξικοῦ τύπου «ἀριστερισμό» (δηλ. τεταγμένον ὑπέρ τῆς ὁμοφυλοφιλίας, τῆς τεχνητῆς δημιουργίας μειονοτήτων, τῆς θεολογικῆς θωπεύσεως τοῦ Ἰσλαμισμοῦ) κ.λπ. Κατά συνέπειαν ἡ «ἀποκάθαρση» τοῦ Καζαντζάκη «εἰσπράττεται» ὡς συνισταμένη ἑνός εὐρύτερου νεο-ταξικοῦ, νεοεποχικοῦ  θρησκευτικοῦ «πακέτου» ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ μασονική ἰδιότητα τοῦ Καζαντζάκη, ὁπωσδήποτε ὄχι ἄσχετη μέ τόν ἑωσφορισμό του, ὅπως θά φανεῖ κατωτέρω, μονίμως ἀποσιωπᾶται ἀπό τούς «προοδευτικούς» κύκλους αὐτούς, ἐνῷ θά ἀρκοῦσε καί μόνη – σύμφωνα μέ τούς ἱερούς ἐκκλησιαστικούς Κανόνες [6] – γιά νά ἐπιφέρει τόν ἀφορισμό του καί μετά θάνατον.

Ἁρμοδίως ἀνακαλοῦμε στή μνήμη μας, ὅτι ὁ μακαριστός Γέρων Θεόκλητος Διονυσιάτης (†2006), ἀναφερόμενος σέ ἀκαδημαϊκό Καθηγητή Θεολόγο, ὑποστηρικτή τοῦ Καζαντζάκη (τόν Νίκο Ματσούκα,†2006), ἔγραφε τό 1989 τά ἑξῆς: «Οἱ ἀπόψεις αὐτές μέ ἀνεστάτωσαν καί δυσκολεύτηκα νά πιστέψω, ὅτι ἦταν δυνατόν νά εὑρεθεῖ πανεπιστημιακός θεολόγος συνήγορος τῶν ἀσυλλήπτου ἀσεβείας καί ἠλιθιότητος ἀντιχριστιανικῶν παραληρημάτων τοῦ Καζ. [...] Τό διάβασα καί ἔφριξα, τόσο γιά τήν ἄχαρι προσπάθεια τοῦ κ. Μ. νά ἐνδύσει “σώνει καί καλά”, ὅλες τίς θεοσκότεινες καί δαιμονικές κραυγές ἀπελπισίας καί ἀνταρσίας κατά τοῦ Θεοῦ, μέ φωτεινό χιτῶνα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὅσο καί γιά τούς ἀδικαιολόγητους παραλογισμούς τοῦ θεολόγου» [7] .

Στήν παρακάτω δημοσίευση, παρουσιάζουμε ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό βιβλίο τοῦ Καζαντζάκη «Ἀναφορά στόν Γκρέκο», ἀπό τό περιοδικό «Νέα Ἑστία» τῶν Χριστουγέννων τοῦ 1963· πρόκειται περί πλασματικοῦ διαλόγου τοῦ Καζαντζάκη μέ κάποιον ἀσκητή τῶν Καρουλίων τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Ὁ διάλογος τοῦ λογοτέχνη μέ τόν ἀσκητή προφανῶς ἀφωρμήθη ἀπό πραγματικά περιστατικά κατά τήν παραμονή τοῦ Καζαντζάκη μαζί μέ τόν Ἄγγελο Σικελιανό στό Ἅγιον Ὄρος ἐπί μικρό διάστημα [8] (1914). Ἐκτός τῆς τελικῆς «ἀπογεύσεως» τῆς συζητήσεως, τήν ὁποία θά σχολιάσουμε μετά τήν παράθεση τοῦ κειμένου, ἐντυπωσιάζει ἡ αὐτο-συνειδησία τοῦ Καζαντζάκη περί ἐνοικήσεως τοῦ ἑωσφόρου ἐντός του. Σέ ἄλλο κείμενό του, ἀπό τήν ἀλληλογραφία του μέ τόν Πρεβελάκη, ἐπιβεβαιώνεται ἡ ἴδια αὐτή ὑπαρξιακή του ἀνωμαλία, μιά ... «multiple-personality disorder» : «Ἕνας δαίμονας εἶναι μέσα μου, πού πολλές φορές ψυχανεμίζομαι μέ τρόμο πώς δέν εἶμαι ἐγώ. Ἐγώ εἶμαι μονάχα τό γαϊδοῦρι πού καβαλάει καί πάει, ποῦ πάει; Αὐτός ξέρει, ἐγώ δέν ξέρω – μέ νηματίζει ἀνέσπλαχνα καί προχωρεῖ. Αὐτή ‘ναι ἡ ζωή μου, καί νά τό ξέρης, κανένας δέν τό ξέρει, μά σέ σένα τό ἐξομολογοῦμαι καί γι΄ αὐτό οἱ βρισιές καί οἱ δόξες δέν μποροῦν νά μέ θίξουν. Ἔχω τό νοῦ μου στ’ Ἀφεντικό, πού κουβαλάω [...] πολεμῶ ὅσο μπορῶ νά μή βιάζομαι, μά βιάζεται μέσα μου ὁ Δαίμονας».[9]

2. Πρός ἕνα ἑλληνικό ... ἐθνοφυλετισμό;

Ἡ καταδίκη τῆς αἱρέσεως τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ, πού ἐπισήμως καί δικαίως διετυπώθη στήν Κωνσταντινούπολη τό 1872 ἀπό τούς Πατριάρχες ΚΠόλεως, Ἀλεξανδρείας καί Ἀντιοχείας, τόν Ἀρχιεπίσκοπον Κύπρου καί τήν Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, χρησιμοποιεῖται συχνῶς, ἰδιαιτέρως στίς ἑλληνόφωνες Ἐκκλησίες, ἐναντίον τοῦ Πανσλαβισμοῦ, πού ὑπῆρξε καί τό ἀντικείμενο τῆς ἀποφάσεως αὐτῆς τοῦ 1872. Ἐπίσης, χρησιμοποιεῖται πολλές φορές (μέ παράχρηση) καί ἀπό τούς «Ὀρθοδόξους» νεο-ταξίτες, ὥστε νά ἀπαξιώσει καί νά περιθωριοποιήσει ὁποιαδήποτε ἔκφανση ὑγιοῦς πατριωτισμοῦ, πρός ὄφελος βεβαίως τοῦ νεο-ταξικοῦ διεθνισμοῦ (μιᾶς πολυ-πολιτισμικῆς «ἀνεκτικότητος»).

Ἡ καλλιεργούμενη ἀποδοχή πού ἔχει τό «φαινόμενο» Καζαντζάκης τελευταίως στούς ἐκκλησιαστικούς κύκλους, ἀποκαλύπτει ὅμως μία νέα πτυχή τῆς αἱρέσεως τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ: τήν παρασιώπηση τῆς ἀποστασίας καί τῆς στρεβλώσεως τῆς Πίστεως γιά φυλετικούς λόγους, χάριν τῆς προβολῆς τοῦ «ἡμετέρου», Ἕλληνος Κρητός διανοουμένου, παρά τίς κραυγαλέες βλασφημίες του κατά τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ· πόσο ταιριάζει στήν περίπτωση αὐτή ἡ διαπίστωση τῆς Συνόδου: «Εἶτα ὁ φυλετικός ἐγωϊσμός, ὁ ἐν ἑκάστῃ τῶν φυλετικῶν Ἐκκλησιῶν ἀναπτυχθησόμενος, τοσούτῳ καταπνίξει τά θρησκευτικά αἰσθήματα, ὥστε δυσκόλως ἐπιτρέψει τινί αὐτῶν μεριμνᾶν καί συμπράττειν ὑπέρ τῆς ἑτέρας κατά καθῆκον χριστιανικόν» [10] . Ἀληθῶς, μέ ἑλληνική, ἀκόμη καί ρωμαίϊκη, καί ἐκκλησιαστική ἐτικέττα καί εὐθύνη, θά διατίθενται πρός παγκόσμια κατανάλωση τά ἀντίθεα σκύβαλα τῆς καζαντζακικῆς πέννας καί πενίας. Περιττόν ἴσως νά ὑπενθυμίσουμε καί τά αἰσθήματα τοῦ Καζαντζάκη γιά τούς Ἕλληνες, γραμμένα στή Μόσχα τό 1927: «Πόσο μακριά βρίσκεσαι ἐδῶ ἀπ’ τήν ἐπιπόλαιη, φτενή, μικρόμυαλη, μικρόψυχη Ἐλλάδα. Τί ντροπή ν’  ἀνήκεις σέ μιά ράτσα ξεπεσμένη, ξεπλυμένη, φελάχα. Πρέπει ὅλα αὐτά νά τά νικήσουμε, νά ξεφύγουμε, νά πολεμήσουμε μέσα μας, ὅ,τι μᾶς σμίγει μέ τό ρωμέϊκο αἷμα»[11].


3. Ἡ Μασονική ἰδιότητα τοῦ Νίκου Καζαντζάκη

Ἡ τεκτονική ἰδιότητα τοῦ Νίκου Καζαντζάκη, ἡ ὁποία, καθώς ἐλέχθη, μονίμως ἀποσιωπᾶται ἐκ μέρους ὅσων ἐπιδιώκουν τήν ἐκκλησιαστική του «ἀποκατάσταση», σάν νά ἦταν θέμα ἐκκλησιαστικῶς ἀδιάφορο, μαρτυρεῖται πρωτίστως ἀπό τόν φίλο καί – τρόπον τινά βιογράφο του – λογοτέχνη Παντελῆ Πρεβελάκη, ἐκδότη τῆς μεταξύ τους ἀλληλογραφίας [12] · σύμφωνα μέ τόν Πρεβελάκη, ὁ Καζαντζάκης ἔγινε μέλος τῆς ἀθηναϊκῆς Μασονίας τόν Ἰούνιο τοῦ 1907 [13]· σύμφωνα μέ ἄλλες ἐκτιμήσεις (κατά τόν Δ. Τσινικόπουλο) ὁ Καζαντζάκης μυήθηκε στή Γαλλική Μασονία περί τό 1926 [14].

Ὁ «ἐσωτεριστής» [15] Μιχάλης Φυσεντζίδης, στό ἔργο του (πού δέν ἔχει ἑλκύσει ἀκόμη τήν δέουσα προσοχή τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀρχῶν γιά τούς ἰσχυρισμούς του περί ἐκκλησιαστικῶν προσωπικοτήτων τῆς Μασονίας) «Ἐπιφανεῖς καί διάσημοι Ἕλληνες Ἐλευθεροτέκτονες 1800-1970» ἀποδέχεται τήν ἄποψη τοῦ Πρεβελάκη γιά πρώιμη μύηση τοῦ Κρητικοῦ λογοτέχνη καί διανοητῆ τό 1907 καί τόν προβάλλει ὡς τόν πιό μεταφρασμένο σύγχρονο Ἕλληνα λογοτέχνη, ὁ ὁποῖος [16]«κατατάσσεται ἀπό πολλούς, στούς δέκα σημαντικότερους συγγραφεῖς ὅλων τῶν ἐποχῶν, ἀνάμεσα στόν συγγραφέα Λέων Τολστόι καί τόν κορυφαῖο λογοτέχνη Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι» !!!  (καταλληλότερα, νομίζουμε, κατατάσσεται στούς «Δαιμονισμένους» τοῦ Ντοστογιέφσκι).

Σέ εἰδικό ἀφιέρωμα τῆς Μεγάλης Στοᾶς τῆς Ἑλλάδος, τοῦ ἔτους 2011 (τό ὁποῖο χρονικῶς συμπίπτει μέ ἀνάλογες ἐνέργειες τοῦ ἑλληνικοῦ θεολογικοῦ ἀκαδημαϊκοῦ χώρου), ὁ Καζαντζάκης ἐξυμνεῖται ἀπό τόν Πρόεδρο τοῦ Τεκτονικοῦ Ἱδρύματος Νικόλαο Βουργίδη, ὡς «μεγάλος ταξιδευτής, Κρητικός, λογοτέχνης, ἄνθρωπος καί τέκτων», ὡς «ἐρευνητικό, ἀνήσυχο καί ἐλεύθερο πνεῦμα ... μεγάλος διανοούμενος», ὁ ὁποῖος «ἀγαποῦσε καί πίστευε στόν θεῖο σπινθῆρα, πού κρύβει ὁ ἄνθρωπος μέσα του»· ὁ Νίκος Καζαντζάκης, «ὁ μεγάλος στοχαστής ἀδελφός μας», τῶν Μασόνων, «εἶδε τό φῶς πού ἀναζητοῦσε στόν Τεκτονισμό» [17] .

Ἄς λεχθοῦν ὅμως καί μερικά περί τοῦ ἑωσφορισμοῦ τῆς Μασονίας καί τῆς Θεοσοφίας, οἱ ὁποῖες ἔχουν προφανῶς ἐμπνεύσει τόν Καζαντζάκη.


4. Ὁ ἑωσφορισμός τῆς Μασονίας καί τῆς Θεοσοφίας

Ἡ Μασονία ὡς ὁλοκληρωμένη θρησκεία [18] , μολονότι μυστική, ἔχει μεταξύ ἄλλων καί τήν δική της «ἑρμηνευτική ἐπιστήμη». Ἡ μασονική «ἑρμηνευτική», τήν ὁποίαν ἀκολουθεῖ κατά πόδας καί ἡ θεοσοφιστική ... «ἐξηγητική»[19], συστηματικῶς «ἐπανερμηνεύει» καί διαστρέφει τό ἀληθές νόημα τῶν χριστιανικῶν Ἁγίων Γραφῶν· ἄλλωστε ἡ Θεοσοφία, διά στόματος τῆς Ἀλίκης Μπέηλυ (καί πολλῶν ἄλλων), ὁμιλεῖ περί «ἀναγενέσεως τῶν ἐκκλησιῶν» (“regeneration of the Churches” [20]) πρός τόν σκοπό τῆς δημιουργίας τῆς πανθρησκείας (“The New World Religion”) [21]. Στό πλαίσιο αὐτό ἀναπλάθεται καί ἡ χριστιανικῶς ἀρνητική ἔννοια τοῦ προσώπου τοῦ ἑωσφόρου-σατανᾶ-διαβόλου.

Ὁ Ἄλμπερτ Πάικ (1809-1891), ὁ πασίγνωστος διαμορφωτής τῆς Ἀμερικανικῆς Μασονίας, γράφει στό βιβλίο του Ἤθη καί Δόγμα τοῦ Ἀ.Α.Σ.Τ. : «Ὁ Ἑωσφόρος, αὐτός πού φέρει τό φῶς! Παράξενο καί μυστήριο ὄνομα γιά νά δοθεῖ στό Πνεῦμα τοῦ Σκότους! Ὁ Ἑωσφόρος, ὁ υἱός τῆς Πρωΐας! Αὐτός εἶναι πού φέρει τό Φῶς, καί πού μέ τίς ἀφόρητες λαμπρότητές του τυφλώνει τίς ἀδύνατες, αἰσθησιακές ἤ ἐγωιστικές ψυχές;» [22] . Γράφει ὁ Pike σέ ἄλλο σημεῖο : «Ὁ Διάβολος εἶναι ἡ προσωποποίηση τοῦ Ἀθεϊσμοῦ ἤ τῆς Εἰδωλολατρίας. Γιά τούς Mῦστες αὐτό δέν εἶναι ἕνα Πρόσωπο, ἀλλά μία Δύναμη, δημιουργημένη γιά καλό, ἀλλά πού μπορεῖ νά χρησιμεύσει γιά κακό. Εἶναι τό ὄργανο τῆς Ἐλευθερίας ἤ Ἐλευθέρας Θελήσεως [...] ἐκεῖθεν προέκυψε ὁ τράγος τοῦ Σαββάτου, ἀδελφός τοῦ Ἀρχαίου Ὄφεως, καί Ἑωσφόρος ἤ Φωσφόρος, ἀπό τόν ὁποῖον οἱ ποιητές ἔχουν δημιουργήσει τόν ψευδῆ Λούσιφερ τοῦ μύθου»[23].

Ἡ Μασονική Ἐγκυκλοπαιδεία, ἐπαναλαμβάνει τόν ἀποκρυφιστικό μῦθο περί προελεύσεως τῶν πεφωτισμένων ἀνθρώπων ἀπό τόν ἑωσφόρο, μέσῳ τοῦ Κάιν, ἐνῷ οἱ χωμάτινοι ἄνθρωποι, «τά τέκνα τῆς ἰλύος», εἶναι τέκνα τοῦ Ἄβελ· «Ὁ Ἐβλίς ἐξομοιοῦται πρός τόν Ἑωσφόρον καί τόν Ἀζαζήλ τῶν Ἑβραίων. Κατά τήν ἀποκρυφιστικήν παράδοσιν, ὅταν ἀκόμη οἱ πρωτόπλαστοι Ἀδάμ καί Εὔα εὑρίσκοντο εἰς τόν κῆπον τῆς Ἐδέμ, ὁ Ἐβλίς, ὁ ἄγγελος τοῦ φωτός δέν ἠδυνήθη νά ἴδῃ τό κάλλος τῆς πρώτης γυναικός χωρίς νά συλλάβῃ πρός αὐτήν αἴσθημα ἔρωτος [...] Ὁ Κάϊν ὑπῆρξε καρπός τοῦ ἔρωτος τούτου, οἱ δ’ ἀπόγονοι αὐτοῦ εἶναι τέκνα τοῦ φωτός ἐνῷ οἱ ἐκ τοῦ Ἀδάμ ἀπόγονοι εἶναι τέκνα τῆς ἰλύος» [24] . Βεβαίως, πρόκειται περί ἄκρως σατανικῆς διαστροφῆς τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Ἡ ... ἐκ καταγωγῆς συγγένεια αὐτή τῶν «πεφωτισμένων» Μασόνων μέ τόν ἑωσφόρο, μέσῳ τοῦ Κάιν, δικαιολογεῖ καί τήν πεποίθηση τοῦ Καζαντζάκη ὅτι ἡ ψυχή του ἐνοικεῖται ἀπό τόν «ἑωσφόρο - δαίμονα», καθώς θά δοῦμε.

Ὁ Ροδόσταυρος Max Heindel γράφει: «αὐτό πού βλέπουμε σήμερα ὡς Ἐλευθεροτεκτονισμό εἶναι μιά προσπάθεια ἀπό τούς Ἱεράρχες τῆς Φωτιᾶς, τά Ἑωσφορικά Πνεύματα, νά μᾶς φέρουν τό φυλακισμένο πνεῦμα “Φῶς”, ὥστε μέσῳ αὐτοῦ νά δοῦμε καί νά μάθουμε. Ὁ Καθολικισμός εἶναι μιά δραστηριότητα τῶν Ἱεραρχῶν τοῦ  Ὕδατος, καί βάζει “ Ἁγιασμό” στή θύρα τοῦ Ναοῦ, γιά νά κατανικήσει τά πνεύματα πού ἀναζητοῦν φῶς καί γνώση καί γιά νά ἐμφυσήσει πίστη στόν Ἰεχωβᾶ» [25] (ἐμφάσεις τοῦ κειμένου).

Ὁ Θεοσοφιστής Ἐδουᾶρδος Συρέ (1841 - 1929), ἰδεολογικός «συνοδοιπόρος» τῆς Ἕλενας Μπλαβάτσκυ, θαυμαστής δέ καί φίλος προσωπικός τοῦ ἱδρυτοῦ τῆς Ἀνθρωποσοφίας Rudolf Steiner («σχισματικοῦ» Θεοσοφιστοῦ, ἱδρυτοῦ τῶν Σχολείων Waldorf) γράφει: «Παρόλα ὅμως αὐτά, ὑπάρχει ἀπό τήν ἀρχή τῆς χριστιανικῆς ἐποχῆς μιά παραγνωρισμένη καί καταδιωγμένη μειονότητα, πού εἶναι ὅμως ἄφθαρτη καί ἰσχυρή. Ἡ ἀκατάβλητη προσπάθεια καί ὁ ὑπέρτατος σκοπός της ἦταν πάντα νά συνδιαλλάξει τό χριστιανικό ρεῦμα μέ τό ἑωσφορικό ρεῦμα, ἑνώνοντας σέ μιά ζωντανή δέσμη, σέ ἕνα ὀργανικό σύνολο τήν Πίστη καί τήν Ἐπιστήμη ... Ὅσο καί οἱ ἀδελφοί τοῦ Χριστοῦ, ἔχουν ἀνάγκη νά ἀγαπᾶνε καί νά πιστεύουν, καί ὅσο καί τά τέκνα τοῦ Ἑωσφόρου, φλογίζονται ἀπό τήν ἐπιθυμία νά μαθαίνουν καί νά κατανοοῦν» (οἱ ἐμφάσεις εἶναι τοῦ κειμένου) [26] . Βεβαίως, ἡ ἐν λόγῳ μειονότητα, δέν εἶναι παρά ὁ Γνωστικισμός, σέ ὅλες του τίς διαφορετικές ἐκφάνσεις διά τῶν αἰώνων, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἡ Μασονία.

Παρακάτω, σέ θέσεις ταυτόσημες μέ τοῦ Καζαντζάκη (στό παρακάτω κείμενο τῶν «Καρουλίων») περί τελικῆς ἀποκαταστάσεως καί σωτηρίας καί τοῦ ἑωσφόρου, γράφει ὁ Συρέ μέσα σέ συνάφεια ροδοσταυρικῆς ἐσχατολογίας: «Ὅταν ἡ ψυχή θά ἔχει καταλάβει ὅλη τή σημασία τῆς θυσίας του καί θά ἔχει ἐκπληρώσει τήν ἀποστολή της, ὁ Ἀρχάγγελος Ἑωσφόρος, ἐλευθερωμένος καί λαμπρότερος ἀπό κάθε ἄλλη φορά, θά γίνει ὁ θεός τοῦ πλανήτη Ἀφροδίτη [...] Ὅσο γιά τόν Ἑωσφόρο, ἀφοῦ ἐπανακτήσει τό ἄστρο του καί τό διάδημά του, θά συγκεντρώσει τίς λεγεῶνες του γιά καινούργιες δημιουργίες ... Καί τότε ὁ πυρσός τοῦ Ἑωσφόρου θά βροντοφωνάξει “Ἀπό τόν Οὐρανό στή Γῆ”! καί ὁ σταυρός τοῦ Χριστοῦ θά ἀπαντήσει: “Ἀπό τή Γῆ στόν Οὐρανό!”» [27] .

Μέσα ἀπό τό πρῖσμα τῶν παραπάνω κειμένων, πού ἐκθέτουν τή μασονική «συνάφεια» τῆς ἑωσφορικῆς σκέψεως τοῦ Νίκου Καζαντζάκη, θά σταθοῦμε ἐπεξηγητικῶς σέ συγκεκριμένα σημεῖα.


5. Ἡ αἰώνια εὐθύνη τοῦ Καζαντζάκη καί τῶν ὑποστηρικτῶν του

Τό ἀψευδές στόμα τοῦ Θεανθρώπου Χριστοῦ, δογμάτισε ὅτι ὁ ἄνθρωπος πού πραγματικῶς ἐπιθυμεῖ νά ἀκολουθήσει τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, εἶναι ἀδύνατο νά μή πληροφορηθεῖ περί τοῦ Προσώπου καί τοῦ ἔργου τοῦ Χριστοῦ, ὡς τελείου Θεοῦ: «Ἐάν τις θέλῃ τό θέλημα αὐτοῦ ποιεῖν, γνώσεται περί τῆς διδαχῆς, πότερον ἐκ τοῦ Θεοῦ ἐστιν, ἤ ἐγώ ἀπ’ ἐμαυτοῦ λαλῶ»[28] . Ὁ ταλαίπωρος Καζαντζάκης, ὑπῆρξεν ὡστόσο ἐπίμονος καί ἀμετανόητος πολέμιος τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀποδεικνύεται καί ἀπό τά τελευταῖα ἔργα του, τήν «Ἀναφορά στόν Γκρέκο» καί τήν «Ἀσκητική». Γράφει:

«Πέθανε ὁ Θεός, ἄδειασε ὁ θρόνος του, θά θρονιασθοῦμε ἐμεῖς. Μείναμε μόνοι στόν κόσμο; Πέθανε τό ἀφεντικό; Τόσο τό καλύτερο· τώρα θά δουλεύουμε ὄχι γιατί αὐτός διατάζει, ὄχι γιατί φοβούμαστε ἤ ἐλπίζουμε, παρά γιατί ἐμεῖς τό θέμε [...] θέλω νά δώσω στούς ἀνθρώπους μιά καινούργια πίστη νά ξέρουν τό μυστικό πώς ὄξω ἀπ’ αὐτούς δέν ὑπάρχει τίποτα, καί νά δέχονται τή φοβερή τούτη γνώση ἡρωϊκά, ὄρθιοι ὡς τό τέλος στό ταμπούρι πού ὁ καθένας διάλεξε περιφρονῶντας τίς μεταφυσικές παρηγοριές»[29].

Ἄν ὅμως ὁ Καζαντζάκης ἔχει φύγει ἀπό τόν κόσμο αὐτό καί ἔχει καταλήξει κατά πνευματική νομοτελειακή ἔκβαση τῆς ἐλεύθερης θελήσεώς του μακράν τοῦ Χριστοῦ, στόν Ὁποῖον δέν βρῆκε τόν Θεόν καί Σωτῆρα ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι, ὡστόσο ἡ ὑπονόμευση τῶν χριστιανικῶν δομῶν συνεχίζεται μέσῳ τῶν συγγραμμάτων του καί τῆς ὑποστηρίξεως ἀπό μέρους τῶν θαυμαστῶν του. Εἶναι ἆραγε χωρίς συνέπειες γιά τόν ἴδιο -καί ὅσους τόν προβάλλουν- ἡ συνέχιση τοῦ ἔργου του;

Στή μελέτη του Περί Παρθενίας ὁ ἅγιος Βασίλειος Ἀγκύρας ἑρμηνεύοντας τό χωρίον Α΄ Τιμ. 5,24 [30] , διατυπώνει τόν πνευματικό νόμο περί τῆς μετά θάνατον εὐθύνης τῶν προαγωγῶν τοῦ κακοῦ:«... ἔτσι καί στήν ἀντίθετη περίπτωση, ἄλλες μέν ἁμαρτίες προηγοῦνται, δηλαδή αὐτῶν πού ἐβλάβησαν ἀπό μοχθηρούς λόγους ἤ πράξεις καί πού ἔχουν προηγηθεῖ στόν ἅδη, οἱ ὁποῖοι καί προετοιμάζουν τά κολαστήρια γιά τούς ὑπαιτίους τῆς βλάβης, ἐκεῖ δέ ἄλλες ἐπακολουθοῦν, αὐτῶν πού βλάπτονται μετά τόν θάνατον ἐκείνων (τῶν ὑπαιτίων), ἐξ αἰτίας τῆς κακίας πού (οἱ ὑπαίτιοι) ἄφησαν στή ζωή  [...]  Ἔτσι καί ὁ Μαρκίων καί οἱ ὑπόλοιποι πού ἐγκατέσπειραν αἱρετικά δόγματα στή ζωή βλάπτουν, ὅλοι δέ ὅσοι εἰς τό ἑξῆς βλάπτονται ἐξ αἰτίας τους, παραδίδουν ἐκεῖ σέ πικρότερα κολαστήρια ἐκείνους πού ξεκίνησαν τήν κακία, ἀκόμη καί ἄν ἐκεῖνοι πέθαναν παλιά. Διότι ἐάν λέγει ὅτι κάποιος κρίνεται ἄξιος αὐτοῦ τοῦ θανάτου, “ἄν ἕναν τῶν μικρῶν σκανδαλίσει”, τότε ἐκεῖνος πού τόσο πολλούς σκανδαλίζει, ἔχοντας ἀφήσει ὑποδείγματα μοχθηροῦ βίου γιά διαφθορά ἠθῶν ἤ μέ τήν ἀναβλάστηση ψυχοφθόρων δογμάτων, αὐτός μετά τόν δικό του θάνατο θά μποροῦσε ἐπαξίως καί δικαίως νά χαρακτηρισθεῖ ὑπεύθυνος γιά ὅλους τούς θανάτους ἐκείνων πού ἀπέθαναν ἐξ αἰτίας του· γιά καθέναν πού ἐδῶ ἐξ αἰτίας του τραυματίζεται ἤ ἀποθνήσκει, ὁ ὑπαίτιος τραυματίζεται καί πεθαίνει σέ ἐκεῖνον τόν αἰῶνα»[31]. Ἀκολουθεῖ τό ἀπόσπασμα ἀπό τήν «Ἀναφορά στόν Γκρέκο»  καί ὁ σχολιασμός.

6. «Στά Καρούλια» - ἀπόσπασμα ἀπό τήν «Ἀναφορά στόν Γκρέκο»

Τέλειωνε πια το προσκύνημά μας. Τις παραμονές του μισεμού πήρα τον ανήφορο μοναχός, ν’ ανέβω στ’ άγρια ησυχαστήρια, ανάμεσα στους βράχους αψηλά απάνω από τη θάλασσα, στα Καρούλια. Τρυπωμένοι μέσα σε σπηλιές, ζουν εκεί και προσεύχουνται για τις αμαρτίες του κόσμου, καθένας μακριά από τον άλλο, για να μην έχουν και την παρηγοριά να βλέπουν ανθρώπους, οι πιο άγριοι, οι πιο άγιοι [α] ασκητές του Αγ. Όρους. Ένα καλαθάκι έχουν κρεμασμένο στη θάλασσα, κι οι βάρκες που τυχαίνει κάποτε να περνούν ζυγώνουν και ρίχνουν μέσα λίγο ψωμί, ελιές, ό,τι έχουν, για να μην αφήσουν τους ασκητές να πεθάνουν της πείνας [β]. Πολλοί από τους άγριους αυτούς ασκητές τρελαίνουνται· θαρρούν πως έκαμαν φτερά, πετούν απάνω από τον γκρεμό και γκρεμίζουνται· κάτω ο γιαλός είναι γεμάτος κόκκαλα [γ].

Ανάμεσα στους ερημίτες τούτους ζούσε τα χρόνια εκείνα, ξακουστός για την αγιοσύνη του, ο Μακάριος ο Σπηλαιώτης. Αυτόν κίνησα να δω· από τη στιγμή που πάτησα στο ιερό βουνό, είχα πάρει την απόφαση να πάω να τον δω, να σκύψω να του φιλήσω το χέρι και να του ξομολογηθώ. Όχι τα κρίματά μου, δεν πίστευα να ‘χα κάμει ως τότε πολλά, όχι τα κρίματά μου παρά την εωσφορική αλαζονεία που συχνά μ’ έσπρωχνε να μιλώ με αναίδεια για τα εφτά μυστήρια και τις δέκα εντολές και να θέλω να χαράξω δικό μου δεκάλογο [δ].

Έφτασα κατά το μεσημέρι στ’ ασκηταριά· τρύπες μαύρες στον γκρεμό, σιδερένιοι σταυροί καρφωμένοι στους βράχους, ένας σκελετός πρόβαλε από μια σπηλιά, τρόμαξα· σα να ‘χε φτάσει κιόλας η Δευτέρα Παρουσία και ξεπρόβαλε ο σκελετός αυτός από τη γης και δεν είχε ακόμα προφτάσει να ντυθεί όλες τις σάρκες του. Φόβος κι αηδία [ε] με κυρίεψε, και συνάμα κρυφός ανομολόγητος θαμασμός· δεν τόλμησα να τον ζυγώσω, τον ρώτησα από μακριά· άπλωσε το ξεραμένο μπράτσο, αμίλητος, και μου ‘δειξε  μια μαύρη σπηλιά αψηλά στα χείλια του γκρεμού.

Πήρα ν’ ανεβαίνω πάλι τους βράχους, με καταξέσκισαν τ’ αγκρίφια τους, έφτασα στη σπηλιά. Έσκυψα να δω μέσα· μυρωδιά χωματίλα και λιβάνι, σκοτάδι βαθύ· σιγά σιγά διέκρινα ένα σταμνάκι δεξά, σε μια σκισμάδα του βράχου, τίποτα άλλο· έκαμα να φωνάξω, μα η σιωπή μέσα στο σκοτάδι ετούτο μου φάνηκε τόσο ιερή, τόσο ανησυχαστική που δεν τόλμησα· σαν αμαρτία, σαν ιεροσυλία μού φάνηκε εδώ η φωνή του ανθρώπου.

Είχαν πια συνηθίσει τα μάτια μου στο σκοτάδι, κι ως τα γούρλωνα και κοίταζα, ένας φωσφορισμός απαλός, ένα πρόσωπο χλωμό, δυο χέρια σκελεθρωμένα κουνήθηκαν στο βάθος της σπηλιάς κι ακούστηκε γλυκιά ξεπνεμένη φωνή:

- Καλώς τον [στ]!

Έκαμα κουράγιο, μπήκα στη σπηλιά, προχώρησα κατά τη φωνή. Κουλουριασμένος χάμω, είχε σηκώσει το κεφάλι ο ασκητής, και διέκρινα στο μεσόφωτο το πρόσωπό του άτριχο, φαγωμένο από τις αγρυπνίες και την πείνα, με αδειανούς βολβούς, να γυαλίζει βυθισμένο σε ανείπωτη μακαριότητα· τα μαλλιά του είχαν πέσει, έλαμπε το κεφάλι του σαν κρανίο.

- Ευλόγησον, πάτερ, είπα κι έσκυψα να του φιλήσω το κοκαλιασμένο χέρι.

Κάμποση ώρα σωπαίναμε· κοίταζα με απληστία την ψυχή τούτη που είχε εξαφανίσει το κορμί της, αυτό βάραινε τις φτερούγες της και δεν την άφηνε ν’ ανέβει στον ουρανό. Ανήλεο, ανθρωποφάγο θεριό η ψυχή που πιστεύει [ζ]· κρέατα, μάτια, μαλλιά, όλα του τα ‘χε φάει.

Δεν ήξερα τι να πω, από πού ν’ αρχίσω. Σαν ένα στρατόπεδο ύστερα από φοβερή σφαγή μού φάνταζε το σαράβαλο κορμί μπροστά μου· ξέκρινα απάνω του τις νυχιές και τις δαγκωματιές του Πειρασμού.

Αποκότησα τέλος:
- Παλεύεις ακόμα με το Διάβολο, πάτερ Μακάριε; τον ρώτησα.

- Όχι πια, παιδί μου· τώρα γέρασα, γέρασε κι αυτός μαζί μου· δεν έχει δύναμη· παλεύω με το Θεό [η].

- Με το Θεό! έκαμα ξαφνιασμένος· κι ελπίζεις να νικήσεις;

- Ελπίζω να νικηθώ, παιδί μου· μού απόμειναν ακόμα τα κόκαλα· αυτά αντιστέκουνται [θ].

- Βαριά η ζωή σου, γέροντά μου· θέλω κι εγώ να σωθώ, δεν υπάρχει άλλος δρόμος;

- Πιο βολικός; έκαμε ο ασκητής και χαμογέλασε με συμπόνια.

- Πιο ανθρώπινος, γέροντά μου.

- Ένας μονάχα δρόμος.

- Πώς τον λεν;

- Ανήφορο· ν’ ανεβαίνεις ένα σκαλί· από το χορτασμό στην πείνα, από τον ξεδιψασμό στη δίψα, από τη χαρά στον πόνο· στην κορφή της πείνας, της δίψας, του πόνου κάθεται ο Θεός. Στην κορφή της καλοπέρασης κάθεται ο Διάβολος· διάλεξε.

- Είμαι ακόμα νέος· καλή ‘ναι η γης, έχω καιρό να διαλέξω [ι].

- Άπλωσε ο ασκητής τα πέντε κόκαλα του χεριού του, άγγιξε το γόνατό μου, με σκούντηξε:

- Ξύπνα, παιδί μου, ξύπνα, πριν σε ξυπνήσει ο Χάρος.
Ανατρίχιασα.

- Είμαι νέος, ξανάπα για να κάμω κουράγιο [ια].

- Ο Χάρος αγαπάει τους νέους· η Κόλαση αγαπάει τους νέους· η ζωή ‘ναι ένα μικρό κεράκι αναμμένο, εύκολα σβήνει, έχε το νου σου, ξύπνα!
Σώπασε μια στιγμή, και σε λίγο:

- Είσαι έτοιμος; μου κάνει;
Αγανάχτηση με κυρίεψε και πείσμα [ιβ].

- Όχι! φώναξα.

- Αυθάδεια της νιότης! Το λες και καυκιέσαι, μη φωνάζεις· δε φοβάσαι;

- Ποιος δε φοβάται; Φοβούμαι. Κι ελόγου σου, πάτερ άγιε, δε φοβάσαι; Πείνασες, δίψασες, πόνεσες, κοντεύει να φτάσεις στην κορφή της σκάλας, φάνηκε η πόρτα της Παράδεισος [ιγ]· μα θ’ ανοίξει η πόρτα αυτή να μπεις; θ’ ανοίξει; είσαι σίγουρος;
Δυο δάκρυα κύλησαν από τις κόχες των ματιών του· αναστέναξε· και σε λίγο:

- Είμαι σίγουρος για την καλοσύνη του Θεού· αυτή νικάει και συχωρνάει τις αμαρτίες του ανθρώπου [ιδ].

- Κι εγώ είμαι σίγουρος για την καλοσύνη του Θεού· αυτή λοιπόν μπορεί να συχωρέσει και την αυθάδεια της νιότης [ιε].

- Αλίμονο να κρεμόμαστε μονάχα από την καλοσύνη του Θεού· η κακία τότε κι η αρετή θα μπαίναν αγκαλιασμένες στην [ιστ] Παράδεισο.

- Δεν είναι, θαρρείς, γέροντά μου, η καλοσύνη του Θεού τόσο μεγάλη;
Κι ως το ‘πα, άστραψε στο νου μου ο ανόσιος, μπορεί, μα, ποιος ξέρει, μπορεί ο τρισάγιος στοχασμός [ιζ], πως θα ‘ρθει καιρός της τέλειας λύτρωσης, της τέλειας φίλιωσης, θα σβήσουν οι φωτιές της Κόλασης, κι ο Άσωτος Υιός, ο Σατανάς, θ’ ανέβει στον ουρανό, θα φιλήσει το χέρι του Πατέρα και δάκρυα θα κυλήσουν από τα μάτια του: «Ήμαρτον!» θα φωνάξει, κι ο Πατέρας θ’ ανοίξει την αγκάλη του: «Καλώς ήρθες» θα του πει «καλώς ήρθες, γιε μου· συχώρεσέ με [ιη] που σε τυράννησα τόσο πολύ!»
Μα δεν τόλμησα να ξεστομίσω το στοχασμό μου· πήρα ένα πλάγιο μονοπάτι να του το πω [ιθ].

- Έχω ακουστά, γέροντά μου, πως ένας άγιος, δε θυμάμαι τώρα ποιος, δεν μπορούσε να βρει ανάπαψη στην Παράδεισο. Άκουσε ο Θεός τους στεναγμούς του, τον κάλεσε: «Τι έχεις κι αναστενάζεις;» τον ρώτησε· «δεν είσαι ευτυχής; - Πώς να ‘μαι ευτυχής, Κύριε;» του αποκρίθηκε ο άγιος. «Στη μέση της Παράδεισος ένα συντριβάνι και κλαίει.

- Τι συντριβάνι; - Τα δάκρυα των κολασμένων» [κ].
Ο ασκητής έκαμε το σημάδι του σταυρού, τα χέρια του έτρεμαν.

- Ποιος είσαι; έκαμε με φωνή ξεψυχισμένη· ύπαγε οπίσω μου, Σατανά [κα]!
Έκαμε πάλι το σταυρό του τρεις φορές, έφτυσε στον αέρα:

- Ύπαγε οπίσω μου, Σατανά, ξανάπε, κι η φωνή του τώρα είχε στερεώσει.
Άγγιξα το γόνατό του που γυάλιζε γυμνό στο μεσόφωτο· το χέρι μου πάγωσε.

- Γέροντά μου, του κάνω, δεν ήρθα εδώ να σε πειράξω, δεν είμαι ο Πειρασμός [κβ]· είμαι ένας νέος που θέλει να πιστέψει απλοϊκά, χωρίς να ρωτάει, όπως πίστευε ο παππούς μου ο χωριάτης· θέλω, μα δεν μπορώ [κγ].

- Αλίμονό σου, αλίμονό σου, δυστυχισμένε· το μυαλό θα σε φάει, το εγώ θα σε φάει. Ο αρχάγγελος Εωσφόρος, που εσύ υπερασπίζεσαι και θες να τον σώσεις, ξέρεις πότε γκρεμίστηκε στην Κόλαση; Όταν στράφηκε στο Θεό και είπε: Εγώ. Ναι ναι, άκου, νεαρέ, και βαλ’ το καλά στο νου σου: Ένα μονάχα πράμα κολάζεται στην Κόλαση, το εγώ. Το εγώ, ανάθεμά το! [κδ]
Τίναξα το κεφάλι μου πεισματωμένος:

- Με το εγώ αυτό ξεχώρισε ο άνθρωπος από το ζώο, μην το κακολογάς, πάτερ Μακάριε [κε].

- Με το εγώ αυτό ξεχώρισε από το Θεό. Πρώτα όλα ήταν ένα με το Θεό, ευτυχισμένα στον κόρφο του. Δεν υπήρχε εγώ και συ κι εκείνος· δεν υπήρχε δικό σου και δικό μου, δεν υπήρχαν δυο, υπήρχε ένα· το Ένα, ο Ένας [κστ]. Αυτός είναι ο Παράδεισος που ακούς, κανένας άλλος· από κει ξεκινήσαμε, αυτόν θυμάται και λαχταρίζει η ψυχή να γυρίσει· βλογημένος ο θάνατος [κζ]! τι ‘ναι ο θάνατος, θαρρείς; Ένα μουλάρι, το καβαλικεύουμε και πάμε.
Μιλούσε, κι όσο μιλούσε το πρόσωπό του φωτίζουνταν· γλυκό, ευτυχισμένο χαμόγελο ξεχύνουνταν από τα χείλια του κι έπιανε όλο του το πρόσωπο. Ένιωθες βυθίζουνταν στην Παράδεισο.

- Γιατί χαμογελάς, γέροντά μου;

- Είναι να μη χαμογελώ; μου αποκρίθηκε· είμαι ευτυχής, παιδί μου· κάθε μέρα, κάθε ώρα, γρικώ τα πέταλα του μουλαριού, γρικώ το Χάρο να ζυγώνει [κη].
Είχα σκαρφαλώσει τα βράχια για να ξομολογηθώ στον άγριο τούτον απαρνητή της ζωής· μα είδα ήταν ακόμα πολύ ενωρίς· η ζωή μέσα μου δεν είχε ξεθυμάνει, αγαπούσα πολύ τον ορατό κόσμο, έλαμπε ο Εωσφόρος στο μυαλό μου, δεν είχε ακόμα αφανιστεί μέσα στην τυφλωτική λάμψη του Θεού [κθ]. Αργότερα, συλλογίστηκα, σα γεράσω, σαν ξεθυμάνω, σαν ξεθυμάνει μέσα μου κι ο Εωσφόρος [λ].
Σηκώθηκα. Άσκωσε ο γέροντας το κεφάλι.

- Φεύγεις; έκαμε· άε στο καλό· ο Θεός μαζί σου.
Και σε λίγο, περιπαιχτικά:

- Χαιρετίσματα στον κόσμο [λα].

- Χαιρετίσματα στον ουρανό, αντιμίλησα· και πες στο Θεό, δε φταίμε εμείς, φταίει αυτός που έκαμε τον κόσμο τόσο ωραίο [λβ].

ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ

7. Ἑρμηνευτικά σχόλια ἐπί τοῦ κειμένου

[α] Ἡ ταύτιση τῆς ἁγιότητος μέ τήν ἀγριότητα, προκύπτει ἀπό τό φιλόσαρκο φρόνημα τοῦ Καζαντζάκη, ἐξ αἰτίας τοῦ ὁποίου παρακάτω χαρακτηρίζει τήν πίστη ὡς «ἀνθρωποφάγο θεριό». Φυσικά, κατά τήν ἐκκλησιαστική Πίστη ἡ ἄσκηση δέν εἶναι ἀνθρωποκτόνος, ἀλλά παθοκτόνος: «ἡμεῖς οὐκ ἐδιδάχθημεν σωματοκτόνοι, ἀλλά παθοκτόνοι» (Ἀββᾶ Ποιμένος §183, Τό Γεροντικόν, ἤτοι Ἀποφθέγματα Ἁγίων Γερόντων, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθῆναι 1981[3], σελ. 101). Οἱ φιλόσαρκοι φοβοῦνται καί μισοῦν τήν ἄσκηση, ἀπό ὑπερβολική συμπάθεια στό σῶμα τους.

[β] Τοῦτο ἀποτελεῖ ἔντεχνη δυσφήμηση! Ἡ ἀργία ἀπαγορεύεται αὐστηρῶς ἀπό τούς μοναχικούς κανονισμούς. Καί οἱ Καρουλιῶτες ἀσκητές, ὅπως ὅλοι οἱ Μοναχοί, εἶχαν ὑποχρεωτικῶς τό ἐργόχειρό τους καί δέν ἐξηρτῶντο ἀπό τήν φιλανθρωπία ἄλλων. Ἡ προμήθεια τῶν ἀναγκαίων γινόταν πράγματι ἀπό καλάθι γιά τά πιό ἀπόκρημνα κελλιά. Πρβλ. Μ. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Ὅροι κατά πλάτος 37,1 PG 31, 1009C· «Ὅτι χρή ἐργάζεσθαι σπουδαίως, δῆλόν ἐστιν αὐτόθεν. Οὐ γάρ πρόφασιν ἀργίας, οὐδ’ ἀποφυγήν πόνου τόν τῆς εὐσεβείας σκοπόν ἡγεῖσθαι χρή, ἀλλά ὑπόθεσιν ἀθλήσεως, καί πόνων περισσοτέρων, καί ὑπομονῆς τῆς ἐν θλίψεσιν [...] οὐ μόνον διά τόν ὑπωπιασμόν τοῦ σώματος χρησίμου οὔσης ἡμῖν τῆς τοιαύτης ἀγωγῆς, ἀλλά καί διά τήν εἰς τόν πλησίον ἀγάπην, ἵνα καί τοῖς ἀσθενοῦσι τῶν ἀδελφῶν δι΄ ἡμῶν ὁ Θεός τήν αὐτάρκειαν παρέχῃ».

[γ] Προφανές ψεῦδος! Τά ἱστορικῶς γνωστά περιστατικά «ἀπονοίας» ἀσκητῶν ἀπό δαιμονική ἐνέργεια (βλ. ΑΝΔΡΕΟΥ ΜΟΝΑΧΟΥ, Γεροντικό τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τόμ. Β΄, Ἀθῆναι 1980, σελ. 107ἑἑ.), δέν ἐπαρκοῦν γιά νά ἐξασφαλίσουν τά πολυπληθῆ κόκκαλα πού χρειάζεται ὁ Καζ. γιά νά ζωγραφίσει τήν «ἁγιορειτική» εἰκόνα του τῶν ἀγρίων καί τρελλῶν ἀσκητῶν. Ἡ δαιμονική προπέτεια του Καζ. ἀποδεικνύται καί ἀπό τό ἑξῆς· σέ κάθε ἐπισκέπτη τοῦ Ἁγίου Ὄρους εἶναι γνωστή ἡ περισσή μέριμνα μέ τήν ὁποίαν φροντίζονται τά ὀστᾶ τῶν Μοναχῶν · ἀκόμη καί σέ περίπτωση πλανηθέντων Μοναχῶν, δέν θά ἐξετίθεντο τά ὀστᾶ τους παρερριμμένα εἰς τήν θέαν τῶν βλασφήμων, τύπου Καζαντζάκη.

[δ] Ἡ «ἀντι-νομοθέτηση», ἡ σύσταση νέου «θρησκευτικοῦ νόμου» ἀποτελεῖ κραυγαλέα ἀπόδειξη «ἀντι-χριστισμοῦ» (διότι «εἷς ἐστιν ὁ νομοθέτης καί κριτής», Ἰακ. 4,12, ἐνῷ ὁ Ἀντίχριστος «ὑπονοήσει τοῦ ἀλλοιῶσαι καιρούς καί νόμον», Δαν. 7,25)· ἄλλωστε καί τό νά ἐπικρίνουμε ἁπλῶς τόν πλησίον ἀποτελεῖ ἁρπαγή τῆς κρίσεως τοῦ Θεοῦ (Εὐεργετινός Γ΄, §2, 6 «ὁ κρίνων τόν ἕτερον ἤτοι τόν πλησίον τό ἀξίωμα τοῦ Κριτοῦ ἥρπασε, καί ἀντίχριστος ὁ τοιοῦτός ἐστιν» - ἁγίου Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου). Πόσο λοιπόν μᾶλλον τό νά κρίνουμε τούς θεϊκούς νόμους.

[ε] Ὁ Καζ. μολονότι στό Ἅγιον Ὄρος, δέν μπόρεσε νά ἀποκτήσει τόν φυσικό ἀνθρώπινο σεβασμό γιά ἀνθρώπους πραεῖς, πνευματοφόρους, πού προσεύχονται ἀνιδοτελῶς καί μέ ἔμπονη καρδιά γιά ὅλον τόν κόσμο· δέν μπόρεσε ἡ ἀμύητη καρδιά του εὔκολα νά θαυμάσει τήν ἀρετή τῶν ἀσκητῶν, πού ἐτέθησαν ἄντικρυς τῆς ζωῆς του («οἶδε γάρ καί πολέμιος θαυμάζειν ἀνδρός ἀρετήν»)· ἐφαρμόζεται ἐδῶ, ἀντιθέτως, τό τῆς Γραφῆς «βδέλυγμα ἁμαρτωλῷ θεοσέβεια» (Σοφ. Σειρ. 1,25). Ἡ ἀσκητική ζωή ἀποτελεῖ αὐτόματο ἔλεγχο τῶν φιλοσάρκων καί φιληδόνων ἀνθρώπων. Τό ὅτι ἡ προσέγγιση τοῦ Καζαντζάκη στή ζωή τοῦ Ἁγίου Ὄρους ὑπῆρξε ἐξ ἐπιπολῆς μαρτυρεῖται καί ἀπό τόν Πρεβελάκη, ὅτι δηλαδή «μένει στό γραφικό μέρος τῆς περιήγησης», χωρίς νά ἐνσωματώνει «τά οὐσιαστικά βιώματα τοῦ Ἁγίου Ὄρους» [32] . Σύμφωνα μέ τό ἀνέκδοτο ἁγιορειτικό ἡμερολόγιο τοῦ Καζ. (Νμβρης-Δβρης 1914), ὁ ἴδιος καί ὁ Σικελιανός, ὄντας στό Ἅγιον Ὄρος - ὅπου ἐπῆγαν ἤδη ἐμφορούμενοι ἀπό τόν πόθο νά «δημιουργήσουν θρησκεία» - διάβαζαν ταυτόχρονα Dante, Βούδα καί Εὐαγγέλιο [33].

[στ] καί [ζ] Ἡ γνωστή σέ ὅλους «γλυκιά ξεπνεμένη φωνή» καί ὑποδοχή ἐκ μέρους ἑνός ἀσκητῆ ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τήν «ἀγριότητα» πού περιέγραψε ὁ Καζ.· ἀγριότητα ἔχουν οἱ ἀγνωιστές τοῦ Χριστοῦ μόνον κατά τοῦ διαβόλου καί τῶν δαιμόνων. Ἀλλά ὁ Καζ. ὡς ἑωσφοριστής καί ἐνεργούμενος ἀπό ἑωσφορισμό, «διαμαρτύρεται» ἐσωψύχως γιά τήν ἀγριότητα τῶν ἀσκητῶν κατά τῶν ἀποστατικῶν δυνάμεων καί τοῦ σαρκικοῦ φρονήματος, τό ὁποῖο δέν διαφέρει καθόλου ἀπό τόν Ἀντίχριστο: «Ἀντιχρίστου γάρ οὐδέν διενήνοχεν ὁ τῆς σαρκός νόμος» (Ἁγίου Μαξίμου, PG 91, 1132A). Καί ἡ μάχη πρός τό σαρκικό φρόνημα δέν εἶναι μάχη πρός τήν σάρκα· τό σαρκικό φρόνημα ἐδράζεται στήν ψυχή, μολονότι ἐκφράζεται καί διά τοῦ σώματος, λόγῳ τῶν ἐκεῖθεν διαφόρων ἡδονῶν (ὑπνηλίας, λαιμαργίας κ.ο.κ.).

[η] Ἐδῶ ὁ Καζ. διά στόματος τοῦ «ἀσκητοῦ» του εἰσηγεῖται τήν ἄποψη, ὅτι ὁ διάβολος – ταυτιζόμενος μέ τήν σάρκα καί τήν ὑπερήφανη νεότητα (ἄρα ἀποτελώντας καί συστατικό τῆς φύσεώς μας), γερνᾶ μαζί μέ τόν ἄνθρωπο (βλ. καί παρακάτω, τό σχόλιο κη΄). Ἡ πάλη μέ τόν Θεό ἑρμηνεύεται ἀκριβῶς στό ἑπόμενο χωρίο.

[θ] Ἡ νίκη τοῦ Θεοῦ ἐπί τοῦ ἀνθρωπίνου φρονήματος εἶναι λοιπόν ὁ θάνατος, κατά τόν Καζαντζάκη. Ἄλλωστε, ὁ «ἀσκητής» του ἐκφράζει παρακάτω τήν ἐπιθυμία νά πεθάνει, ἄρα ταυτίζει τόν θάνατο μέ τήν νίκη τοῦ Θεοῦ. Βλασφημία μεγάλη κατά τοῦ Θεοῦ, ἐφ’ ὅσον ἡ ζωή καί ἡ σωματική φύση θεωροῦνται ἀπό τόν Καζ. δεδομένως ἀντίθεα, ἀφοῦ δέν θεώνονται ἀπό τόν Θεό (ὀρθοδόξως), ἀλλά ἡττῶνται διά τοῦ θανάτου, ὁ ὁποῖος καθίσταται ἔτσι σύμμαχος τοῦ Θεοῦ. Ἀπόψεις καθαρῶς πλατωνικές (ὅπου τό σῶμα εἶναι «σῆμα», δηλ. μνῆμα τῆς ψυχῆς), διαρχικές, γνωστικές, τελείως εὔλογες γιά ἕνα Μασόνο, ὡς ὁ Καζαντζάκης.

[ι] Ἡ συμπύκνωση τοῦ χοϊκοῦ φρονήματος πού κυριαρχεῖ στήν ψυχή τοῦ Καζ. Γνωρίζουμε πάντως καί ἀπό τούς Ἁγίους, ὅτι εἶναι μεγάλη παγίδα τοῦ διαβόλου ἡ πεποίθηση ὅτι ἡ μετάνοια δέν ἐπείγει, καί ὅτι ὑπάρχει καιρός γι΄ αὐτήν στό μέλλον (πρβλ. Εὐεργετινός Α΄, §2 «Ὅτι δεῖ ἐν τῷ ἐνεστῶτι ποιεῖν τό καλόν καί μή εἰς τό μέλλον ὑπερτίθεσθαι καί ὅτι μετά θάνατον οὐκ ἔστι διόρθωσις»). Πρβλ. καί Ἰακ. 4, 14· «οἵτινες οὐκ ἐπίστασθε τό τῆς αὔριον· ποία γάρ ἡ ζωή ὑμῶν; ἀτμίς γάρ ἔσται ἡ πρός ὀλίγον φαινομένη, ἔπειτα δέ καί ἀφανιζομένη».

[ια] Ἡ ἐπιμονή τοῦ σαρκικοῦ φρονήματος ὑπέρ τῆς ἁμαρτίας. Ἄλλωστε, ὁ «ἀσκητής» τοῦ Καζ. παρουσιάζεται ἀπό τόν συγγραφέα νά προτρέπει τό συνομιλητή του στήν ἴδια ἀσκητική «ἀνθρωποφάγο» ζωή· ὅμως αὐτό εἶναι σαφής διαστρέβλωση, διότι οἱ ἀσκητές προτρέπουν τούς πάντες στήν τήρηση τοῦ εὐαγγελικοῦ τρόπου ζωῆς, ὁ ὁποῖος δέν ταυτίζεται μόνον μέ τήν μοναχική ζωή. Οἱ διακριτικοί Γέροντες διακρίνουν ποιές ψυχές πρέπει νά προτρέψουν στήν ἀνάληψη τῆς μοναχικῆς ζωῆς· γνωρίζουν οἱ συναναστρεφόμενοι τούς Μοναχούς, ὅτι αὐτοί προτρέπουν καί σέ γάμο, ὡς δρόμο «βοηθοῦντα τῇ ἀσθενείᾳ» καί προφυλάσσοντα ἀπό τήν πορνεία.

[ιβ] Ἡ ἀπώλεια τοῦ φυσικοῦ ἀνθρωπίνου φόβου τοῦ θανάτου καί τῆς κρίσεως τοῦ Θεοῦ, ἀποδεικνύει τήν «ὑπερφυσική» κατάσταση στήν ὁποία εἶχε περιέλθει ὁ Καζ. Ἄν καί ἀμέσως μετά λέγει ὅτι φοβᾶται, ὡστόσο ὁ φυσιολογικός ἀνθρώπινος φόβος τοῦ θανάτου ἀπομειώνει τά πάθη, ὅπως εἶναι «ἡ ἀγανάκτηση καί τό πεῖσμα» τοῦ Καζ. (Σοφ. Σειρ. 1,21· «φόβος Κυρίου ἀπωθεῖται ἁμαρτήματα, παραμένων δέ ἀποστρέψει ὀργήν»). Ὁ Καζ. δέν δύναται νά ἐννοήσει τόν σωτηριώδη καί εὐλογημένο φόβο τοῦ θανάτου.

[ιγ] Ἐδώ βλέπουμε τήν περιπαικτική χρήση τοῦ θηλυκοῦ γένους, «ἡ Παράδεισος», χαρακτηριστική στά ἔργα τοῦ Καζ. Τό σύνολο ἐπιχείρημά του βαλμένο πιό ἁπλᾶ: «ἀφοῦ οὔτε καί σύ πού ἔλιωσες στήν ἄσκηση εἶσαι βέβαιος ὅτι θά σωθεῖς, σέ τί ὑπερτερεῖ ἡ δική σου κατάσταση ἔναντι τῆς δικῆς μου»; Τρανότατα ἐπιχειρήματα ὑπέρ τῆς φιλοκοσμίας καί τῆς ἀσυδοσίας οἰκοδομεῖ ἡ καζαντζακική σκέψη, γιά νά τραφοῦν Ἕλληνες καί ξένοι μέ ἀθεϊσμό.

[ιδ] Ἀληθοφανής ἡ πρόταση τοῦ «ἀσκητοῦ»· πράγματι, ἡ σωτηρία προέρχεται ἀπό τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, ὁ Ὁποῖος ἀμείβει τήν πίστη, τήν ἐκφραζόμενη μέ ἔργα («ἡ πίστις χωρίς τῶν ἔργων νεκρά ἐστί», Ἰακ. 2,26), ἀλλά δέν ἐξαγοράζεται αὐτή μέ τά ἔργα καθ΄ ἑαυτά (Λουκ. 17, 10).

[ιε] Τοῦ καλοῦ προηγηθέντος λογισμοῦ ἐπέκταση πρός τή δαιμονική ἐκτροπή· εἶναι ἡ ὠριγενιστική σκέψη, ἐναντίον τῆς τῆς ὁποίας μᾶς προειδοποίησαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες (Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, Κλῖμαξ 5, 29 PG 88, 780D· «Πρόσχωμεν πάντες, ἐπί πλείω δέ οἱ πεπτωκότες, μή νοσῆσαι ἐν καρδίᾳ τήν τοῦ Ὠριγένους τοῦ ἀθέου νόσον· τήν γάρ Θεοῦ φιλανθρωπίαν ἡ μιαρά προβαλλομένη, εὐπαράδεκτος ἐν τοῖς φιληδόνοις γίνεται»).

[ιστ] Καί πάλι, ὀρθή ἡ θεολογική τοποθέτηση· δέν χωρεῖ ἡ ἁμαρτία, ὡς ἀσύμβατη μέ τήν ἄκτιστη χάρη τῆς Ἁγίας Τριάδος, στόν παραδείσιο χῶρο τῶν ἐκθεωτικῶν ἐνεργειῶν· βεβαίως ποτέ κανείς Μοναχός δέν θά ἔκανε χρήση τῆς εἰρωνικῆς καζαντζακικῆς ἐκδόσεως, θηλυκοῦ γένους, τῆς λέξεως «Παράδεισος».

[ιζ] Ἡ ἑωσφορική σκέψη, ὅπως τήν εἴδαμε καί στήν εἰσαγωγή (στόν Ἐδουᾶρδο Συρέ), περί τελικῆς ἀποκαταστάσεως τῶν πάντων (καί τῶν δαιμονικῶν δυνάμεων) στήν ζωή τοῦ Θεοῦ. Ἡ ἐρωτοτροπία αὐτή μέ τήν ὠριγενιστική, καταδικασμένη ἀπό τήν Ε’ Οἰκουμενική Σύνοδο, πλάνη ὑπέρ τῆς σωτηρίας ὅλων ἀνεξαρτήτως μετανοίας, χαρακτηρίζει καί ἀρκετούς σύγχρονους θεολόγους.

[ιη] Ὁ Θεός ἀποβαίνει λοιπόν καί ... «πταίστης», γιά τήν ἀποστασία τοῦ ἑωσφόρου. Ἡ βάσανος τοῦ ἑωσφόρου, λοιπόν, κατά τόν Καζ. ὀφείλεται στήν τιμωρητική ένέργεια τοῦ Θεοῦ (κατά τήν δυτική θεολογική σκέψη) καί ὄχι στήν ὑπέρβαση τῶν ὀντολογικῶν ὁρίων τοῦ πρωταγγέλου ἑωσφόρου καί τήν «ἀσυμβατότητα» τῆς ὑπερηφανείας του πρός τήν ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐνέργεια δέν μπορεῖ νά ἀναπαύεται στούς ὑπερηφάνους νόες. Καθαρῶς δαιμονική σύλληψη τό νά ἀπαιτεῖται ἡ μετάνοια τοῦ Θεοῦ ἐνώπιον τοῦ διαβόλου!!!

[ιθ] Ἄν εἶναι ἀλήθεια, εἶναι ἐνδεικτική καί τοῦ χαρακτῆρος τοῦ ἀνδρός. Οἱ πληγές πού ἀποκαλύπτονται ἐπιδέχονται θεραπεία· οἱ κρυπτές, ὄχι.

[κ] Καταφανής ἄρνηση τῆς Ἁγίας Γραφῆς, βάσει ὑποβολιμαίου λογισμοῦ. Στόν Παράδεισο καί στά ἔσχατα δέν ὑπάρχει μνήμη τῆς κολάσεως· «καί ἐξαλείψει ἀπ’ αὐτῶν ὁ Θεός πᾶν δάκρυον ἀπό τῶν ὀφθαλμῶν αὐτῶν, καί ὁ θάνατος οὐκ ἔσται ἔτι, οὔτε πένθος οὔτε κραυγή οὔτε πόνος οὐκ ἔσται ἔτι· ὅτι τά πρῶτα ἀπῆλθον» (Ἀποκ. 21,4)

[κα] Πραγματική ἡ ἀντίδραση τοῦ λογοτεχνικοῦ «ἀσκητοῦ». Ἡ φιλοκοσμία καί ἡ σαρκικότητα, ἄν καί ψυχολέτειρες, εὑρίσκουν συμπάθεια ἐνώπιον τῶν Ἁγίων, λόγῳ τῆς ἀνθρωπίνης ἀδυναμίας. Ἡ διαστρέβλωση τῆς Πίστεως, ὅμως, εἶναι ὄντως σημεῖον σατανισμοῦ καί ἀντιθεϊσμοῦ. Αὐτό πού ὁ Καζαντζάκης ἔβαλε στό στόμα τοῦ «ἀσκητοῦ» του ὡς χαρακτηρισμό τοῦ ἑαυτοῦ του, ὡς «Σατανᾶ», ἐπιμόνως παραβλέπουν οἱ ἐκκλησιαστικοί ὑποστηρικτές τοῦ Καζ. Πράγματι, τέτοιος ἦταν καί τό ἐκαυχᾶτο.

[κβ] Καί ὅμως, ἡ ἐγνωσμένη ἐνοίκηση τοῦ ἑωσφόρου μέσα του, τόν ἀποδεικνύει καί πάλιν ψεύτη καί ὑποκριτή, καί συνεπῶς καί ὑπονομευτή τοῦ συνομιλητοῦ του.

[κγ] Ἄν θά ὁμιλοῦσε εἰλικρινῶς, θά παρατηρούσαμε καί ἐμεῖς μαζί μέ τόν Ὅσιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς· «Τό μυστήριον τοῦ κακοῦ δέν εἶναι μικρότερον ἀπό τό μυστήριον τοῦ καλοῦ [...] Τό μυστήριον τοῦ κακοῦ εἶναι ἐντέχνως ἑλκυστικόν· γοητεύει τόν ἄνθρωπον μέχρις ἔρωτος, καί ὁ ἄνθρωπος προσφέρει μέ ἐνθουσιασμόν τόν ἑαυτόν του εἰς τήν μεγάλην καί φοβεράν ἀγάπην του ὡς θυσίαν ὁλοκαυτώσεως» (Ἄνθρωπος καί Θεάνθρωπος· Μελετήματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας, μτφρ. Ἱερομονάχου Ἀθανασίου Γιέφτιτς, ἐκδ. «Ἀστήρ», Ἀθῆναι 1987[5], σελ. 133)

[κδ] Τό καταδικαζόμενο ἀπό τήν Ἐκκλησία ἐγωιστικό φρόνημα (τό «ἐγώ»), δέν συνίσταται στήν αὐτοσυνειδησία τῶν ὄντων ὡς αὐθυποστάτων, ὡς ἰδιοϋποστάτων ὑπάρξεων, ἀτόμων, ὅπως παρακάτω ἐννοεῖ ὁ Καζ.· τοῦτο θά ἴσχυε ἄν ἡ σωτηρία ταυτιζόταν μέ τήν ἀπώλεια τῆς αὐτοσυνειδησίας στήν νιρβάνα, τήν τόσο ἀρεστή στόν Καζαντζάκη καί τούς Βουδδιστές.

[κε]  Ὥστε κατά τόν Καζ. ἡ ἀρχέγονη κατάσταση τοῦ ἀνθρώπου ἦταν ζωώδης, μέχρι τήν διαμόρφωση «αὐτοσυνειδησίας». Βλέπουμε ἐδῶ τόν ἐξελικτισμό του, χαρακτηριστικόν ἄλλωστε σέ ὅλους τούς Θεοσοφιστές, καί γνωστόν ἀπό τίς βιογραφικές μελέτες περί τοῦ Καζαντζάκη (βλ. J. ANDERSON, Reincarnation. A Study of the Human Soul in its Relation to Re-Birth, Evolution, Post-Mortem States, the Compound Nature of Man, Hypnotism, etc., The Lotus Publishing Company, San Francisco 1896, A. BESANT, Evolution of Life and Form, Theosophical Publishing Company, London-Benares 1900[2] κ.ἄ.).

[κστ] Ἡ ταυτόχρονη χρησιμοποίηση τῶν ἀριθμητικῶν καί σέ οὐδέτερο καί σέ ἀρσενικό γένος, φανερώνει τήν μεταξύ Θεοῦ καί ἀνθρώπου (κατά τόν «ἀσκητή») ταύτιση καί οὐσίας καί ὑποστάσεως (ὅπως διακρίνουν οἱ ἅγιοι Πατέρες στήν Τριαδολογία τήν ἔννοια τοῦ «οὐκ ἄλλο καί ἄλλο», γιά τήν οὐσία, καί τοῦ «ἄλλος καί ἄλλος», γιά τά Πρόσωπα· « Ἐκεῖ μέν γάρ ἄλλος καί ἄλλος, ἵνα μή τάς ὑποστάσεις συγχέωμεν: οὐκ ἄλλο δέ καί ἄλλο, ἕν γάρ τά τρία καί ταὐτόν τῇ θεότητι»· Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, PG 37,180B). Εἶναι φανερό ὅτι κανένα ἀπό τά δύο δέν ἰσχύει γιά τήν ὀρθόδοξη θεολογία, ἀλλά ὁ λογοτεχνικός καί νοητός «ἀσκητής», ἐδῶ, πλάθεται ἐξ ἴσου Μασόνος ... μέ τόν Καζαντζάκη (πιστεύει εἰς τήν κατ’ οὐσίαν καί ὄχι κατά Τριαδικήν χάριν θεότητα τοῦ ἀνθρώπου). Ἡ διαφορά εἶναι ὅτι ὁ ἕνας εἶναι Γνωστικός ἐγκρατίτης (ὁ «ἀσκητής»), ἐνῶ ὁ ἄλλος (ὁ συνομιλητής Καζαντζάκης) εἶναι Γνωστικός «Καρποκρατιανός» ἤ «Νικολαΐτης», ὀπαδός τῶν ἡδονῶν.

[κζ] Φανερῶς πλατωνική καί γνωστική ἀντίληψη, ὅπως ἐκθέσαμε καί παραπάνω· κατά τόν πλατωνικό διάλογο «Γοργία» : «ἤκουσα τῶν σοφῶν ὡς νῦν ἡμεῖς τέθναμεν καί τό μέν σῶμά ἐστιν ἡμῖν σῆμα» (σ. σῆμα εἶναι τό μνῆμα).

[κη] Ἀντιθέτως, στήν ἀρχή ὁ «ἀσκητής» ἔλεγε ὅτι παλεύει μέ τόν Θεό, ἐννοώντας βεβαίως τόν θάνατο (ἀφοῦ ἀπέμεινε νά ἀντιστέκονται τά ἀπομεινάρια του, «μοῦ ἀπόμειναν ἀκόμα τά κόκαλα· αὐτά ἀντιστέκουνται»). Τώρα λέγει ὅτι ἀναμένει χαμογελῶν τόν θάνατο· ἄρα, ἡ τοποθέτηση τοῦ ἀσκητῆ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ταυτίζεται μέ τήν προσμονή τῆς μετά θάνατον βουδδικῆς ἀνυπαρξίας. Δέν ἐννοεῖται λοιπόν ἐδῶ ὡς πάλη μέ τόν Θεό κάποια ἁμαρτητική, ἐκ πάθους, ἤ ἔστω καί ἐκ συναρπαγῆς, «ἀντίσταση» τῆς ψυχῆς στή Χάρη τοῦ Θεοῦ, ἀλλά προσμονή τοῦ θανάτου ὡς φυσικῆς λυτρώσεως. Ἄκρα διαστρέβλωση τοῦ ἀσκητικοῦ ὀρθοδόξου ἤθους, καί βεβαίως τῆς ἀνθρωπολογίας καί τῆς σωτηριολογίας.

[κθ] Ὁ Καζαντζάκης ἐπιγινώσκει γιά πολλοστή φορά, καθώς φαίνεται καί ἀπό ἄλλα γραπτά του, τήν ἐνοίκησή του ἀπό τόν ἑωσφόρο, τόν ὁποῖον ὀρθῶς συνδέει μέ τήν ἀγάπη τοῦ φθαρτοῦ κόσμου, καί «οὐδείς οἶδεν ἀνθρώπων τά τοῦ ἀνθρώπου εἰ μή τό πνεῦμα τοῦ ἀνθρώπου τό ἐν αὐτῷ» (πρβλ. Α΄ Κορ. 2,11). Ἡ δῆθεν ἐνοίκηση τοῦ ἑωσφόρου μαζί μέ τόν Θεό ἐντός τοῦ ἀνθρώπου, θυμίζει πολύ ἔντονα τήν καββαλιστική διδασκαλία (τοῦ Ἰσαάκ Λούρια) γιά παράλληλη ἐνοίκηση στοιχείων φωτός (Kellipot) καί στοιχείων δαιμονικῶν (Kellipot Nogah) ἐντός τοῦ κόσμου. Ἀναμένουμε νά δοῦμε ἀπό τούς ἐρευνητές, λοιπόν, καί μία μελέτη σχετικῶς μέ τό «Τό πρόσωπο τοῦ ἑωσφόρου στόν Νίκο Καζαντζάκη».

[λ] Ἄρα ὁ ἑωσφόρος, κατά τόν Καζαντζάκη, σχετίζεται κατά τόν λόγο τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μέ τήν νεότητα καί «ξεθυμαίνει» μέ τό γῆρας.

[λα] Σωστή ἡ ἀποτύπωση τῆς περιφρονήσεως τῶν ἀσκητῶν πρός τόν «κόσμο», νοούμενον  ὡς κοσμικό φρόνημα. Ὅμως οἱ ἀληθεῖς ἀσκητές, ἀπό ἔμπονη ἀγάπη πρός τούς συνανθρώπους ἔχουν ἀδιάπτωτη τήν προσευχή καί τήν ποικίλη πνευματική θυσία χάριν τοῦ κόσμου· χαρακτηριστικό τό ἐνδιαφέρον τοῦ Ὁσίου Μάρκου τοῦ Ἀθηναίου γιά τά τεκταινόμενα στόν κόσμο, μετά ἀπό ἐνενῆντα πέντε χρόνια αὐστηρῆς ἀπομονώσεως (βλ. τό ἐκτενές Συναξάρι του, τῆς 5ης Μαρτίου).

[λβ] Τήν ἀγνωμοσύνη του πρός τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος τόσο ἀγάπησε τόν κόσμο, ὥστε να δώσει τόν Υἱό Του ὡς ἱλασμό γιά τίς ἁμαρτίες μας, τήν ἐξέφρασε ὁ Καζ. πολλές φορές: «Δέν ντρέπεσαι Οὐρανέ, φτοῦ νά χαθῆς. Φιλότιμο δέν ἔχεις; μέ μιά μικρούλα καρυδόκουπα τ’ ἀνθρώπου νά τά βάνης;» [Ὀδύσσεια τοῦ Καζαντζάκη, Ραψωδία Ε΄, 170-178]. Ἡ αἰτία τῆς ἁμαρτίας δέν εἶναι ἡ ὡραιότης τοῦ κόσμου· τήν ὡραιότητα αὐτή τήν θαυμάζουν καί ὅλοι οἱ ἅγιοι ὡς ἀπόδειξη τῆς πανσοφίας καί ἀγαθότητος τοῦ Θεοῦ (πρβλ. Ρωμ. 1, 19.20)· ἡ παράχρηση τῶν φυσικῶν πραγμάτων εἶναι πού συνιστᾷ τήν ἁμαρτία.


8. ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΕΛΟΥΣ

[1]  Ν. ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ, Ἀναφορά στόν Γκρέκο, τυπ. Κωνσταντινίδη, Ἀθήνα 1961, σελ. 405.

[2] Βλ. ἐνδεικτικῶς ΙΩ. ΚΟΡΔΟΡΟΥΜΠΑΣ, Ὁ Καζαντζάκης ὡς διανοούμενος καί συγγραφέας, Ἀθῆναι 1976 (ἔκδ. Γ΄), Ο ΑΥΤΟΣ, Τό «πιστεύω» τοῦ Ν. Καζαντζάκη, ἐκδ. «Ὁ Σταυρός», Ἀθῆναι 1990. Ν. ΤΥΠΑΛΔΟΣ, Νίκος Καζαντζάκης. Ὁ ἀρνητής τοῦ Χριστοῦ. Ὁ ἀλαζονικός Μηδενιστής (ἀνθολόγιο ἀπό τό ἔργο του), ἐκδ. Ὀρθοδόξου Τύπου, Ἀθῆναι 1989. ΑΧ. ΠΙΤΣΙΛΚΑΣ, «Μασονικαί ἐπιδράσεις εἰς τά ἔργα τοῦ Ν. Καζαντζάκη», Ὀρθόδοξος Τύπος 1290-130 (9 Ὀκτωβρίου – 18 Δεκεμβρίου 1998). Βλ. καί τή σχετική ἀρθρογραφία στόν «Ὀρθόδοξο Τύπο» τῶν Καθ. Κων. Καβαρνοῦ (1978), Μον. Ἰω. Βράννου (1978), Σεβ. Μητροπολίτου Φλωρίνης Αὐγουστίνου (1988), Καθηγητοῦ Ἀνδρ. Θεοδώρου (1988), Φώτη Κόντογλου (1988), Ν. Τσιούρα (1988), Γ. Γιολετζόγλου (1988), Ν. Τυπάλδου (1988), Ἀθ. Σακαρέλλου (1988), Γέροντος Θεοκλήτου Διονυσιάτου (1989), Καθηγητοῦ Κων. Μουρατίδη (1997), Δ. Μαργαρίτη (1997), Δ. Καραχάλιου (1997), Ἰ. Κορδορούμπα (2007).

[3] ΑΡΧΙΜ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΤΣΙΑΚΚΑΣ,Ἐγκυκλοπαιδικό Λεξικό Θρησκειῶν καί Αἱρέσεων, Παραχριστιανικῶν – Παραθρησκευτικῶν Ὁμάδων καί Συγχρόνων Ἰδεολογικῶν Ρευμάτων, ἐκδ. Ἱ.Μ. Τροοδιτίσσης, Κύπρος 2002, σελ. 668· «Ἀναφορικά μέ τή διδαχή, ὁ A. Crowley θέτει στό κέντρο ὄχι τό Σατανᾶ, ἀλλά τόν ἴδιο τόν ἄνθρωπο. Αὐτό εἶναι χαρακτηριστικό γνώρισμα τοῦ νεοσατανισμοῦ. Ὁ “νόμος κλειδί” τοῦ Aleister Crowley εἶναι: “Κάμε ὅ,τι θέλεις, αὐτός εἶναι ὁ νόμος”».

[4] Οἱ Δαιμονισμένοι (1872), μέρος 3ο, κεφάλαιο 6ο «Πολύ δύσκολη νύχτα».

[5] Ὁ λόγος βεβαίως περί ἐκείνων πού ζοῦν συνειδητή χριστιανική ζωή· ὅπως σημειώνει ὁ Γέρων Θεόκλητος Διονυσιάτης: «Λαοί, φυλές καί γλῶσσες, Πατριάρχες, Ἀρχιεπίσκοποι, Ἐπίσκοποι, Κληρικοί ὅλων τῶν βαθμῶν, μοναχοί καί ἱερομόναχοι, θεολόγοι, ἐπιστήμονες, ὁλόκληρο τό Ἅγιον Ὄρος, λαός ὅλων τῶν ἐπιπέδων, ἔντυπα ἐκκλησιαστικά, οἱ πάντες, δέν συγκροτοῦν μίαν οἰκουμενικήν Ἐκκλησία, πού κατεδίκασε τόν Κ. καί τό ἔργον του;». («Θλιβερός συνήγορος τοῦ ἀσεβεστάτου Ν. Καζαντζάκη Καθηγητής Θεολογίας», Ὀρθόδοξος Τύπος 823 (27 Ἰανουαρίου 1989), σελ. 4).

[6] Σύμφωνα μέ τόν 29ο Κανόνα τῆς ἐν Λαοδικείᾳ ἱερᾶς Συνόδου, καί μόνον ἡ υἱοθέτηση στοιχείων ἄλλης θρησκείας, συνεπάγεται ἀφορισμό («εἰ δέ εὐρεθεῖεν Ἰουδαϊσταί, ἔστωσαν ἀνάθεμα παρά Χριστοῦ»). Καί μετά θάνατον γίνεται ἀφορισμός κάποιου γιά θέμα Πίστεως κατά τήν Ε΄Οἰκουμενική Σύνοδο: «ὡρίσθη παρά τῶν ἁγίων Πατέρων καί μετά θάνατον ἀναθεματίζεσθαι τούς εἴτε εἰς πίστιν, εἴτε εἰς κανόνας ἁμαρτήσαντας», Mansi 9,644A.B.)  Πρό ὀλίγου καιροῦ εἶδε τό φῶς τῆς δημοσιότητος καί περιστατικό χαρακτηριστικό τῆς στάσεως τῆς Ἐκκλησίας ἔναντι τῆς Μασονίας: ὅταν κατά τή διάρκεια κηδείας ἀποκαλύφθηκε ἡ μασονική ἰδιότητα τοῦ ἀποθανόντος, ὁ τελεσιουργῶν ἀρχιερεύς Μητροπολίτης Χαλκίδος Γρηγόριος καί πάντες οἱ Κληρικοί ἀπεχώρησαν καί διέκοψαν τήν ἐκκλησιαστική κηδεία. Βλ. ΜΗΤΡΟΠ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ, Ὁ ἔλεγχος, http://hggiken.pblogs.gr/2014/06/idoy-pws-eprepe-na-antidroyn-oi-yphretes-ths-orthodoxias-apenant.html

[7] Γ. ΘΕΟΚΛΗΤΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΑΤΗΣ, ἔνθ’ ἀνωτ., σελ. 1

[8] Γιά 40 ἡμέρες, τόν Ἰούλιο τοῦ 1914, http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9D%CE%A%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%9A%CE%B1%CE%B6%CE%B1%CE%B%CF%84%CE%B6%CE%AC%CE%BA%CE%B %CF%82#cite_note-.CE.95.CE.BA.CE.B4.CF.8C.CF.83.CE.B5.CE.B9.CF.82-2

[9] Π. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, 400 Γράμματα τοῦ Καζαντζάκη στόν Πρεβελάκη, ἐκδ. Ἑλένης Ν. Καζαντζάκη, Ἀθήνα 1965, σελ. 186.396

[10] Πράξις Β΄, Ἔκθεσις τῆς Ἐπιτροπῆς Β΄, β΄, ἐν Πρακτικά τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐν τῷ Πατριαρχικῷ Ναῷ τοῦ Ἁγίου Ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου περί τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Βουλγαρικοῦ Ζητήματος, Κωνσταντινούπολις 1872, σελ. 51.

[11] Γράμμα 41 ἐν Π. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, ἔνθ’ ἀνωτ., σελ. 56.

[12] Π. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, 400 Γράμματα τοῦ Καζαντζάκη στόν Πρεβελάκη, ἐκδ. Ἑλένης Ν. Καζαντζάκη, Ἀθήνα 1965.

[13] Π. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, αὐτόθι, σελ. 4.

[14] Δ. ΤΣΙΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ, «Ὁ Τέκτονας καί Θεόσοφος Νίκος Καζαντζάκης» ἐν Ἀπαγορευμένη Ἱστορία 1. Ψηφιοποίηση Αντιαιρετικό Εγκόλπιο 

[15] Σύμφωνα μέ τούς εἰδικούς «Ὁ “ἐσωτερισμός” εἶναι ἕνα εἶδος ἀποκρυφισμοῦ, καί μέ τόν ὅρον αὐτό οἱ ἐκφραστές του θέλουν νά δηλώσουν ὅτι οἱ παραδόσεις, οἱ διδασκαλίες καί οἱ τεχνικές τῶν Μεγάλων Μυστῶν ἀνήκουν σ’ ἕναν “ἐσωτερικό κύκλον” ἀνθρώπων καί ὅτι εἶναι ἀπρόσιτες γιά τούς πολλούς». ΑΡΧΙΜ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΤΣΙΑΚΚΑΣ, Ἐγκυκλοπαιδικό Λεξικό, ἔνθ’ ἀνωτ., σελ. 340.

[16] Μ. ΦΥΣΕΝΤΖΙΔΗΣ, Επιφανείς και Διάσημοι Έλληνες Ελευθεροτέκτονες 1800-1970, τόμ. Α΄,  εκδ. «Βογιατζή», Αθήνα 2008, σελ. 62.

[17] «Νίκος Καζαντζάκης. 50 χρόνια από τον θάνατό του» ἐν http://www.grandlodge.gr/wp-content/uploads/2013/08/20thEvent.pdfei=bizAU7TjNOfB0QXekYGYDQ

[18] Κατά τήν ἀπόφαση 2060/1969 (4ης Νοεμβρίου) τοῦ Πολυμελοῦς Πρωτοδικείου Ἀθηνῶν, ὁ Τεκτονισμός «δέν εἶναι φιλοσοφικόν σύστημα, ἀλλ’ ἀποτελεῖ θρησκείαν ὑφ’ ἥν ἔννοιαν νοεῖται τό σύνολον τῶν δοξασιῶν, τῶν σχετικῶν πρός τήν πίστιν πρός ἕνα ἤ πολλούς θεούς μετά τῶν ἐξωτερικῶν τύπων καί τελετῶν κλπ., δι΄ ὧν ἐκδηλοῦται ἡ πρός τό θεῖον πίστις καί λατρεία. Ὅτι ὁ Τεκτονισμός ἀποτελεῖ θρησκείαν, ἐγένετο δεκτόν, τόσον ὑπό τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἐμμέσως δέ, πλήν σαφῶς, καί ὑπό τῆς Πολιτείας» (Π.Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑΣ, Μασσωνισμός, ἐκδ. «Ὁ Σωτήρ», Ἀθῆναι 1970, σελ. 260)

[19] Πλήν τῶν διάσπαρτων παρερμηνειῶν στά λοιπά ἔργα, μνημονεύουμε ἐνδεικτικῶς τά βιβλία τῆς Besant, Ἐσωτερικός Χριστιανισμός ἤτοι τά Ἐλάσσονα Μυστήρια (Esoteric Christianity or The Lesser Mysteries, 1902), τοῦ Kingsland, Ἡ Ἐσωτερική Βάσις τοῦ Χριστιανισμοῦ (The Esoteric Basis of Christianity, 1895), τοῦ Leadbeater, Ἡ Κρυπτή Πλευρά τῶν Χριστιανικῶν Ἑορτῶν (The Hidden Side of Christian Festivals, 1920), τοῦ Rudolf Steiner, Τό μυστικόν τῆς Τριάδος (Das Geheimnis der Trinität, 1922) καί Τό Κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιον σέ σχέση πρός τά ἄλλα τρία Εὐαγγέλια, ἰδίως πρός τό Κατά Λουκᾶν Εὐαγγέλιον (Das Johannes-Evangelium im Verhältnis zu den drei anderen Evangelien, besonders zu dem Lukas-Evangelium, 1909), κ.ἄ. πολλά.

[20] ALICE A. BAILEY, Problems of Humanity, Lucis Publishing Company, New York & Lucis Press Ltd., London, 1972· πρόκειται περί τοῦ Κεφαλαίου 5 (The Problem of the Churches ), παραγράφου 4 (The Regeneration of the Churches), σελ. 152-155.

[21] Αὐτόθι, σελ. 155.157· «Necessarily, the outer structure of the New World Religion will be long in manifesting; there is little chance of its full emergence during the present generation» .

[22] ALBAERT PIKE , Morals and Dogma of the Ancient and Accepted Scottish Rite of Freemasonry, Supreme Council of the Thirty-Third Degree for the Southern Jurisdiction of the United States, Charleston A.·.M.·. 5641, σελ. 321· «LUCIFER, the Light-bearer! Strange and mysterious name to give to the Spirit of Darkness! Lucifer, the Son of the Morning! It is he who bears the Light, and  with its splendors intolerable blinds feeble, sensual, or selfish Souls? Doubt it not! For traditions are full of Divine Revelations and Inspirations» .

[23] Αὐτόθι, σελ. 102· «The true name of Satan, the Kabalists say, is that of Yahveh reversed; for Satan is not a black god, but the negation of God. The Devil is the personification of Atheism or Idolatry. For the Initiates, this is not a Person, but a Force, created for good, but which may serve for evil. It is the instrument of Liberty or Free Will. They represent this Force, which presides over the physical generation, under the mythologic and horned form of the God PAN; thence came the he-goat of the Sabbat, brother of the Ancient Serpent, and the Light-bearer or Phosphor, of which the poets have made the false Lucifer of the Legend» .

[24] Β. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΣ, Τό Μαῦρο Λεξικό τῆς Ἑλληνικῆς Μασονίας, τόμ. Β΄(Ε-Ω), ἐκδ. Βασδέκης, Ἀθήνα 2001, σελ. 9 (λῆμμα Ἐβλίς) 

[25] MAX HEINDEL, Freemasonry and Catholicism, The Rosicrucian Fellowship, California- London 1931 [2], σελ. 11· «Thus originated the feud in the dim dawn of this Cosmic Day, and that which we see as Free Masonry today is an attempt by the Hierarchs of Fire, the Lucifer Spirits, to bring us the imprisoned spirit ‘Light’, that by it we may see and know. Catholicism is an activity of the Hierarchs of  water, and places ‘Holy Water’ at the Temple door to quench the spirits seeking light and knowledge and to inculcate faith in Jehovah».

[26] ΕΔ. ΣΥΡΕ, Από τη Σφίγγα στον Χριστό. Η θεία εξέλιξη, μτφρ. από τα γαλλικά Βάρδας Σκληρός, εκδ. Πύρινος Κόσμος, Αθήνα 1992, σελ. 424.425.

[27] Αὐτόθι, σελ. 438.439.

[28] Ἰω. 7, 17

[29] Ἀναφορά, ἔνθ’ ἀνωτ., σελ. 323.

[30] «Τινῶν ἀνθρώπων αἱ ἁμαρτίαι πρόδηλοί εἰσι, προάγουσαι εἰς κρίσιν, τισί δέ καί ἐπακολουθοῦσιν».

[31] Περί τῆς ἐν παρθενίᾳ ἀληθοῦς ἀφθορίας πρός Λητόιον Ἐπίσκοπον Μελιτηνῆς 33, PG 30, 736D-737A.Β· «οὕτω καί κατά τό ἐναντίον αἱ μέν προάγουσιν ἁμαρτίαι τῶν βλαβέντων ἐκ τῶν μοχθηρῶν λόγων ἤ πράξεων, προειληφότων τε εἰς ᾅδου, καί τά κολαστήρια τοῖς τῆς βλάβης αἰτίοις παρασκευαζόντων ἐκεῖ· αἱ δέ καί ἐπακολουθοῦσι, τῶν καί μετά τόν ἐκείνων θάνατον, δι΄ ἥν κατέλιπον τῷ βίῳ κακίαν, ἐξ αὐτῶν βλαπτομένων [...] οὕτω Μαρκίων καί οἱ λοιποί τῶν αἱρετικά ἐγκατασπειράντων τῷ βίῳ δόγματα βλάπτουσιν, ἁπάντων τῶν ἐξ αὐτῶν ἐντεῦθεν βλαπτομένων,  πικροτέροις τούς προκατάρξαντας τῆς κακίας κολαστηρίοις, καί πάλαι ὅμως τεθνεῶτας, ἐκεῖ παραδιδόντων. Εἰ γάρ ἕνα, φησίν, ἐάν τις τῶν μικρῶν σκανδαλίσῃ, τοῦδε τοῦ θανάτου ἄξιος κρίνεται, ὁ τοσούτους, διά τοῦ μοχθηροῦ βίου πρός διαφθοράν ἠθῶν καταλελοιπέναι ὑποδείγματα, ἤ φθοροποιά ψυχῶν ἀναφυέναι τά δόγματα, σκανδαλίζων, καί μετά τόν οἰκεῖον θάνατον, ἁπάντων ἄν τῶν δι΄ αὐτόν ἀποθνησκόντων θανάτων ὑπεύθυνος ἀξίως καί δικαίως ἀποφανθείη, καθ΄ ἕκαστον τῶν δι’ αὐτόν τραυματιζομένων ἤ ἀποθνησκόντων ἐνταῦθα, κατά τόν ἐκεῖ αἰῶνα τραυματιζομένου τε τοῦ αἰτίου καί ἀποθνήσκοντος».

[32] Π. ΠΡΕΒΕΛΑΚΗΣ, ἔνθ’ ἀνωτ., σελ. λγ΄(εἰσαγωγῆς).

[33] ΑΦΡ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ, «Από τον Νίτσε στον καζαντζάκη: Η γενεαλογία της “Κρητικής Ματιάς”», Πόρφυρας 129 (Οκτ. – Δεκ. 2008) 7 (pdf, ψηφιακής εκδόσεως), ὑποσημ 16.

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου