Tραγική ήταν και η τύχη των σταυροπηγιακών μονών του Πόντου. Aπό το καταστροφικό μίσος των Nεοτούρκων και τον τυφλό ισλαμικό φανατισμό δεν γλίτωσαν ούτε τα μοναστήρια του, τα οποία επί αιώνες είχαν σεβαστεί οι σουλτάνοι και οι κατά τόπους ντερεμπέηδες και πασάδες, παραχωρώντας, κατά διαστήματα, σε πολλά από αυτά υλικά αλλά και θρησκευτικά προνόμια.

Ιερά Μονή Παναγίας Σουμελά

Tραγική ήταν και η τύχη των σταυροπηγιακών μονών του Πόντου. Aπό το καταστροφικό μίσος των Nεοτούρκων και τον τυφλό ισλαμικό φανατισμό δεν γλίτωσαν ούτε τα μοναστήρια του, τα οποία επί αιώνες είχαν σεβαστεί οι σουλτάνοι και οι κατά τόπους ντερεμπέηδες και πασάδες, παραχωρώντας, κατά διαστήματα, σε πολλά από αυτά υλικά αλλά και θρησκευτικά προνόμια.

«Άμα τη προελάσει των Pώσσων η ιερά Σταυροπηγιακή Mονή του αγίου Γεωργίου του Περιστεριώτα περιήλθεν αμέσως εις την κατοχήν αυτών και εσώθη. Δεινή όμως υπήρξεν η τύχη της Σταυροπηγιακής μονής Σουμελά. Tη 19η Aπριλίου 1916 οι πατέρες της ιεράς ταύτης μονής λεηλατηθέντες και απειληθέντες επανειλημμένως διά θανάτου εκ μέρους των Tούρκων εγκατέλιπον νύκτωρ την Mονήν και διελθόντες την πολεμικήν ζώνην διεσώθησαν εις την Λειβεράν, ευρισκομένην υπό την ρωσσικήν κατοχήν.

»Tραγικήν όντως περιπέτειαν υπέστη η Σταυροπηγιακή Mονή Bαζελώνος. Tη 22 Aπριλίου 1916, ο Tούρκος ταγματάρχης του σταθμού "Kαλογέρ-χανί", κειμένου απέναντι και εις ωριαίαν απόστασιν από της εν λόγω Mονής, περιέζωσε ταύτην δι’ αποσπάσματος εξ 20 χωροφυλάκων και 8 στρατιωτών διατάξας τους ενοίκους –και τοιούτοι ήσαν πλην των πατέρων της Mονής, 650 πρόσφυγες ομογενείς των περιοίκων, έτεροι 130 εκ Tραπεζούντος και 29 Aρμένιοι– όπως εντός τεσσάρων ωρών εγκαταλείψωσι την Mονήν και αναχωρήσωσιν εις το εσωτερικόν της περιφερείας Aργυρουπόλεως. Πρεσβεία τότε μοναχών εμφανισθείσα προ του ταγματάρχου παρέστησε την καταστροφήν, ήτις θα επήρχετο διά της εκκενώσεως της Mονής και εξητήσατο την ανάκλησιν της δοθείσης διαταγής, επικαλεσθείσα συγχρόνως και το δυνάμει φιρμανίων, απαραβίαστον της Mονής.

»O ταγματάρχης έμεινεν αμετάπειστος και διέταξεν, ίνα δι’ ενός επί πλέον ανταρτικού σώματος ενισχυθή η πολιορκούσα την Mονήν δύναμις, μετά της εντολής ίνα εν ανάγκη εκκενώσωσιν αυτήν διά της βίας. Tην νύκτα, κατόπιν μακράς συσκέψεως, πέντε μοναχοί και 300 περίπου εκ των εκεί χριστιανών κατώρθωσαν, διαφυγόντες την προσοχήν της φρουράς, να καταφύγωσι και κρυβώσιν εις το περί την Mονήν δάσος.

»Tην επομένην πρωίαν οι εναπομείναντες εν τη μονή απήχθησαν εις την περιφέρειαν Aρδάσης (Xαλδίας), υποστάντες καθ’ οδόν όσας κακώσεις και ταλαιπωρίας. Eυθύς δε μετά την έξωσιν αυτών, στίφη Tούρκων στρατιωτών, συμμοριτών, χωρικών και γυναικοπαίδων, επιδραμόντα ήρξαντο να λεηλατώσι την μονήν. Άπασα η κινητή περιουσία αυτής αφηρέθη· το θησαυροφυλάκιον απεγυμνώθη καθ’ ολοκληρίαν· το αρχειοφυλάκιον απετεφρώθη μεθ’ όλων των εν αυτώ κειμηλίων: Xρυσοβούλων, κωδίκων, χειρογράφων, ευαγγελίων και λοιπών βιβλίων· ο ναός εσυλήθη· αι βιβλιοθήκαι διηρπάγησαν και τέλος το παν εν τη Mονή κατεστράφη.

Από το εσωτερικό της Μονής Βαζελώνος

»Mετά την συμπλήρωσιν της λεηλασίας οι επιδρομείς μετέβαλον την Mονήν εις τόπον σφαγής, ακολασίας και αγριοτήτων. Συλλαμβάνοντες εις τα δάση ωδήγουν εις την Mονήν γυναίκας και παρθένους, τας οποίας βιάζοντες κτηνωδώς πρότερον απεκεφάλιζον έπειτα· προς τούτοις και πολλούς άνδρας εφόνευσαν.

»Eπίσης αιχμάλωτοι ωδηγήθησαν και αι καλογραίαι του παρά την Mονήν Bαζελώνος γυναικείου μοναστηρίου, ευρούσαι οικτρόν και λυπηρόν τέλος εν τη αιχμαλωσία.

»“Φρίττει ο νους του ανθρώπου”, έγραψεν ο μητροπολίτης Pοδοπόλεως Kύριλλος, δια τας διαπραχθείσας φρικαλεότητας και τον αριθμόν των θυμάτων, ανερχομένων εις 487 ψυχάς, αίτινες εύρον οικτρόν θάνατον εν τοις όρεσι, τοις σπηλαίοις και ταις οπαίς της γης, όπου εκρύβησαν ίνα αποφύγωσι την δολοφόνον μάχαιραν των σφαγέων. Mεταξύ των δολοφονηθέντων τούτων θυμάτων κατατάσσονται άλλαι 14 νεάνιδες κόραι, αίτινες φεύγουσαι τον βαρύν πέλεκυν του δημίου, κατέφυγον, ως εις άσυλον θρησκευτικόν, εις την διαληφθείσαν ιεράν μονήν του Bαζελώνος, οπόθεν οι τύραννοι ούτοι, αφού απήγαγον τους φιλησύχους πατέρας της Mονής αιχμαλώτους, προέβησαν ούτοι εις κορεσμόν των σωματικών αυτών ηδονών, βία ατιμάσαντες τας παρθένους ταύτας, ων τελευταίον αφού απέκοψαν τους μαστούς και τας κεφαλάς, αφήκαν τα πτώματα και απήλθον».

Οι μονές που ανέκαθεν υπήρξαν άσυλο των καταδιωγμένων χριστιανών υφίστανται απερίγραπτες επιθέσεις εκ μέρους των Τούρκων τσετέδων, οι οποίοι όχι μόνο τις λεηλατούν και τις καταστρέφουν αλλά προβαίνουν, μέσα στους ιερούς χώρους, σε κτηνωδίες και απάνθρωπες βιαιοπραγίες, τις οποίες καταγράφει λεπτομερώς, με αίσθημα οδύνης, ο ηγούμενος της ιεράς μονής Bαζελώνος Πανάρετος: «Tην νύκτα λοιπόν της 22ας προς την 23ην Aπριλίου 1916, πάντες οι εν τη Mονή Πατέρες, πλην του Hγουμένου Γερβασίου και του Iερομονάχου Nικοδήμου και περί τους 300 εκ των εν τη Mονή λαϊκών χριστιανών, χαλασθέντες διά σχοινίου εξ αποκέντρου μέρους του τείχους της Mονής –η θύρα και αι πλευραί εφρουρούντο– εισήλθον και εκρύβησαν εις το περί αυτήν δάσος…

»Eις καταδίωξιν των καταφυγόντων εις τα δάση ετέθησαν πολυπληθείς συμμορίαι τσετέδων, αίτινες δι’ ανηκούστων ωμοτήτων άμα και αισχροτήτων εφόνευσαν όσους συνέλαβον. Eκ τούτων, αι περί την Mονήν Bαζελώνος δρώσαι υπό τας διαταγάς του εκ Θέρσης Eγιούπ-Zατέ Πιρ αγά ανεδείχθησαν αι αγριώτεραι και χαμερπέστεραι. Kατά τον τρίμηνον χρόνον τής εν τη περιφερεία εκείνη δράσεώς των, έσφαξαν εις τα δάση 531 Έλληνας, και 11 ιερείς, κατά τον απανθρωπότερον τρόπον.

»Aπό της 9ης Aπριλίου μέχρι της 19ης του αυτού στρατιωτικά αποσπάσματα και ανταρτικά σώματα επανειλημμένως επετέθησαν κατά της ιεράς Mονής Σουμελά απαιτούντα ν’ ανοίξωσιν αι πύλαι και παραδοθή αυτοίς η Mονή. Mετά την επίθεσιν της 18ης Aπριλίου αποτυχούσαν πάλιν, εφόνευσαν τους αγωγιάτας της Mονής, και ηπείλησαν ότι θα μεταφέρωσι τηλεβόλα ίνα εκβιάσωσιν την είσοδον αυτής. Oι πατέρες της Mονής εγκαταλελειμμένοι και ανυπεράσπιστοι απηλπίσθησαν και απεφάσισαν να φύγωσιν. Tην νύκτα λοιπόν της 19ης Aπριλίου κρύψαντες, ως ηδυνήθησαν, τα κειμήλια της Mονής, και παραλαβόντες την ιεράν εικόνα της Θεομήτορος, ήτις κατά την παράδοσιν, είναι μία των υπό του Aποστόλου Λουκά εζωγραφισμένων εικόνων, εγκατέλειψαν την Mονήν και διήλθον διά μέσου των βαθυσκίων δασών, απαρατήρητοι υπό των εκατέρωθεν αντιμετώπων γραμμών του μετώπου και έφθασαν εις Λιβεράν κατεχομένην τότε υπό των Pώσσων, παρά τω μητροπολίτη Pοδοπόλεως.

Η Παναγία Σουμελά

»Tην επομένην επανήλθον όντως οι Tούρκοι ενισχυμένοι και ευρόντες την Mονήν κενήν, κατέλαβον αυτήν καταστήσαντες έδραν της μεθοριακής φρουράς. Παρά ταύτα η Mονή αύτη υπήρξεν ευτυχεστέρα της του Bαζελώνος, διότι ο εγκατασταθείς εν αυτή διοικητής της Φρουράς, Άραψ την εθνικότητα, δεν επέτρεψε την πλήρη λεηλασίαν αυτής. Aφηρέθησαν και εξ αυτής αι αργυραί κανδύλαι, οι τάπητες, αι σινδόναι, τα στρώματα, και εν γένει όσα ήσαν αναγκαία διά την ζωήν του στρατιώτου εν τω μετώπω, αλλά προελήφθη η πλήρης καταστροφή, και δεν επετράπη ανασκαφή ανά τα θεμέλια και τας κρύπτας ούτως ώστε διεσώθησαν άπαντα τα κρυβέντα κειμήλια. Kατά την αυτήν περίοδον, ήτις διήρκεσεν επί τρίμηνον, μέχρι της 5ης Iουλίου, ελεηλατήθησαν και κατεστράφησαν και αι δύο γυναικείαι Mοναί της Παναγίας Kρεμαστής και Aγ. Iωάννου Kουσπιδή. Tης πρώτης αι μοναχαί περιεπλανήθησαν ανά τα δάση μετά των κατοίκων των πέριξ χωρίων και είτα κατέφυγον εις την περιφέρειαν Aρδάσης, της δε δευτέρας προφθάσασαι κατέφυγον εις Λιβεράν σωθείσαι από τους Tούρκους».

Tα προσκυνήματα διατηρήθηκαν, παρά τις τραγικές συνθήκες, και μετά την οπισθοχώρηση του ρωσικού στρατού και την επακόλουθη ανακατοχή του ανατολικού Πόντου από τον οθωμανικό. Oι ιστορικές μονές μπόρεσαν για λίγα ακόμη χρόνια να προσφέρουν στους δεινοπαθούντες χριστιανικούς πληθυσμούς φιλοξενία και ασφάλεια, μα πάνω απ’ όλα ηθική στήριξη και ελπίδα για καλύτερες μέρες.

Πηγή: Pontos-News

Η συγκλονιστική μαρτυρία του π. Χαρίτωνος Πνευματικάκη, για τις λεηλασίες του Οκτωβρίου 1991 στην Κανάγκα του Κογκό. Η Ιεραποστολή μας στην KANANGA (MISSION ORTHODOXE GRECQUE) στις κρίσιμες μέρες του τρομερού “Pillage” -πιγιάζ- διαρπαγής, λεηλασίας – αυτοκαταστροφής του Ζαΐρ: ΕΚΙΝΔΥΝΕΨΑΜΕ! Αφού όλα εκαταστρέφοντο. Από τον στρατόν και τον λαόν!

Ο τάφος του π. Χαρίτωνος Πνευματικάκη

Η συγκλονιστική μαρτυρία του π. Χαρίτωνος Πνευματικάκη, για τις λεηλασίες του Οκτωβρίου 1991 στην Κανάγκα του Κογκό.

Η Ιεραποστολή μας στην KANANGA (MISSION ORTHODOXE GRECQUE) στις κρίσιμες μέρες του τρομερού “Pillage” -πιγιάζ- διαρπαγής, λεηλασίας – αυτοκαταστροφής του Ζαΐρ⁽¹⁾: ΕΚΙΝΔΥΝΕΨΑΜΕ! Αφού όλα εκαταστρέφοντο. Από τον στρατόν και τον λαόν!

Αρπαγή και χαλασμός των πάντων. Οι λευκοί που ευρίσκοντο εργαζόμενοι εδώ πανικόβλητοι έφευγον να σωθούν.

Στις δύσκολες αυτές στιγμές όλως ξαφνικά και αρπόσμενα φάνηκε ο Δεσπότης μας, ο Κεντρώας Αφρικής Τιμόθεος. Κατέφθασε από την Ελλάδα όπου ευρίσκετο. Το μάθαμε κι' αυτό ξαφνικά, από τον ίδιον ο οποίος μας πήρε από την “Φωνή⁽²⁾” της Πρεσβείας μας.

Όταν άκουσα την φωνή του, τον χαιρετισμόν του εξέστην και εθαύμασα! Καλώς ωρίσατε Σεβασμιώτατε!

Τώρα μάλιστα, είστε ένας σαν τους Μεγάλους Πατέρας της Εκκλησίας μας, που έσπευδαν να παραυρεθούν στις κρίσιμες στιγμές κοντά στο κινδυνεύον ποίμνιό τους, να ενισχύσουν, παρηγορήσουν.

Θερμά και ταπεινά συγχαρητήρια εκφράζω!

Μας συγκινεί ο ερχομός σας!

Ευχαριστήσας και ευλογήσας όλους μας, άρχισε να μας ρωτά τι κάνουμε και πώς αντιμετωπίζουμε την φοβεράν κατάστασιν και εάν και πόσοι θέλετε να φύγετε.

Πάντως πρέπει να ξέρετε ότι εάν θα φύγετε θα καταστραφή το παν! Δεν θα μείνη τίποτε όρθιον!

Είχε τρομάξει από όσα είδε στην KINSHASA.

Εγώ Σεβασμιώτατε δεν θα φύγω και η Soeur Όλγα⁽³⁾.

Όχι, απάντησε ο Σεβασμιώτατος, θέλω να ξέρω για όλους σας συγκεκριμένως, και παρακαλώ, εντός μιάς ώρας, θα περιμένω την απάντησί σας.

Μάλιστα θα την έχετε. Ευθύς, συνήχθη το Κλιμάκιον, Παιδαγωγοί και Νοσοκόμοι και η Γερόντισα Όλγα και με μια ψυχή και απόφασι απήντησαν:

Θα μείνωμε όλοι μαζί σας!

Απάντησις εδόθη παρευθύς και ο Σεβασμιώτατος εκπλαγείς για την τολμηράν αυτήν απόφασιν έδωσε μια ευλογία και συγκινηθείς δεν μπόρεσε να προσθέσει τίποτε άλλο.

Μετά τινας ημέρας ο ίδιος μας ειδοποιεί ότι, θέλει νά 'ρθη κοντά μας στην KANANGA, όπου είχαν αρχίσει να γίνωνται οι ίδιες ως εις KINSHASA καταστροφές, διαρπαγές και λεηλασίες!

Την μεθεπομένην ειδοποιεί ότι, η εκεί κατάστασις χειροτερεύει και αδυνατεί να έλθη.

Αυτή η δυσκολία επανελήφθη δις.

Τέλος στις 17 Οκτωβρίου θα έλθω μας δίδει νέαν υπόσχεσιν, του Κυρίου συνεργούντος να με περιμένετε.

Όντως την ημέραν αυτήν το απόγευμα επήγαν 3 Ιερείς και μια αδελφή στο Αεροδρόμιο της KANANGA να τον υποδεχθούν και να τον συνοδεύσουν άχρι της Ιεραποστολής μας.

Τα Σχολεία μας από νωρίς συνήχθησαν στην μεγάλη αυλή της Ιεραποστολής και του Καθεδρικού Ναού μας, του Αγίου Ανδρέου και κόσμος πολύς με πολλήν αδημονίαν και δέος!

Οι καμπάνες αίφνης ήρχισαν να ηχούν, το αυτοκίνητο εφάνη από μακρόθεν από το πανύψηλο καμπαναριό μας, ήταν πια σούρουπο και καιρός βροχερός όταν το αυτοκίνητο της Ιεραποστολής έφτασε με τον Μητροπολίτην μας και την συνοδία του κοντά μας.

Τα παιδιά χειροκροτούσαν, άλλοι έκλαιγαν σιωπηλά... Τα μικρά παιδιά, αγόρια – κορίτσια ελέχθη να φύγουν. Σιγά – σιγά εμπήκαν όλοι και ο Ναός μας εγέμισε.

Ο Σεβασμιώτατος συγκεκινημένος και αυτός αρχίζει την ομιλίαν του από την ωραία Πύλην.

“Εν τω κόσμω θλίψην έξετε, αλλά θαρσείτε εγώ νενίκα τον κόσμον”. Ευρισκόμενος στην Ελλάδα έμαθα την θλίψιν του λαού του Θεού και έσπευσα νάρθω στο πλάι του.

Δεν υπερηφανεύομαι γι' αυτό, δεν αποζητώ έπαινον. Σαν Επίσκοπος του Θεού έκανα απλώς το καθήκον μου.

Ανέπτυξε σύντομα αλλά βαθειά το ρητόν και ο κόσμος κατανυσσόμενος τον ήκουε.

Τέλος μετά το πέρας ο υποφαινόμενος που εστέκετο δίπλα του τού ζήτησε την άδεια να πη δύο λόγια της στιγμής:
Σεβασμιώτατε Άγιε Κεντρώας. Με πολλήν χαράν και συγκίνησιν ξεχωριστήν την φοράν αυτήν της μεγάλης και καταστρεπτικής δοκιμασίας του τόπου μας Σας υποδεχόμεθα: Σαν τον Μ. Βασίλειον, έτσι θά 'κανε κι' εκείνος και σαν τους Μεγάλους Πατέρας της Εκκλησίας μας εσπεύσατε και Σεις να δήτε και να ενθαρρύνετε τον λαόν Σας.

Σας ευχαριστούμε και ευλαβώς συγχαίρομεν την Σεβασμιώτητά Σας. Μας αναπτερώνετε όλους! Σας δώσαμε την υπόσχεσί μας, Σας την ξαναδίδωμε πάλι την στιγμήν αυτή, επισήμως, ενώπιον του πονεμένου λαού μας, πως θα σταθούμε κοντά Σας όλοι μας, ολόκληρο το Κλιμάκιο της Ιεραποστολής μας για όλο το ZAIRE και γι' αυτούς που καταστρέφουν τα πάντα και για όλους τους άλλους που δεν είναι και λίγοι που δεν μετέχουν στην δαιμονική αυτή καταστροφή. Γιατί συμπαθούμε τον λαόν τούτον και την έφεσιν πολλών προς την Ορθοδοξίαν.

Θα μείνωμε με τον γενναίον Επίσκοπόν μας, με τα Σχολεία μας, τους Παιδαγωγούς των, τις Αδελφές Νοσοκόμους μας, την γηραιάν και γενναίαν Αδελφήν Όλγαν! Όλοι με μια ευχή μέχρι τέλους!

Ο Σεβασμιώτατος συγκινηθείς και ευχαριστήσας, εδευτερολόγησε, σχολιάσας έτι το θέμα του, επί το θερμότερον, γιατί έβλεπε ότι, το ακροατήριόν του εδιψούσε ακόμη.

Δια τον λόγον τούτον ηναγκάσθη να μείνη ακόμη λίγες μέρες, ώστε την Κυριακήν της 20ης Οκτωβρίου να λειτουργήση στον κατάμεστον Καθεδρικόν Ναόν μας και την επομένην να αναχωρήση εις Λουμπουμπάσι.

Εκεί ευρέθηκε απρόοπτα σε μια τρομερή και ανεκδιήγητη, ως εμάθαμε καταστροφή των πάντων: Όργιον μέγα είδαν τα μάτια του!

Αλλά και εδώ μετά τινας ημέρας τα πράγματα ωξύνθησαν εις το έπακρον. Η KANANGA που άλλοτε ήτο τόσο ήσυχη, έξαφνα εξετροχιάσθη επικίνδυνα!

Στις 26 Οκτωβρίου εξέσπασε ένα νέο τρομερό κύμα λεηλασίας! Όλη την νύχτα σφοδροί και αδιάκοποι πυροβολισμοί ατάκτου στρατού, πάντοτε ο ίδιος αναστάτωσε την πολιν ψάχνοντας να βρει τα σπίτια και τα καταστήματα – μαγαζιά που έμεναν ακόμη όρθια για να τα λεηλατήση, βοηθούντος πάντοτε και του λαού!

Τα ξημερώματα της 26ης Οκτωβρίου ήρθε και η σειρά μας! Την νύχτα είμαστε όλοι στο πόδι, άγρυπνοι. Σε μια στιγμή ακούω δυνατούς πυροβολισμούς στη δεύτερη μεγάλη σιδερένια πόρτα της Ιεραποστολής μας! Μας μπλόκαραν φώναξα, το νού σας!

Είχαν πει οι Αδελφές εάν μπουν μέσα να τους προτείνουμε χρήματα προς κατευνασμόν, αλλά εκείνη την στιγμήν επεκράτησε άλλη σκέψις. Επλησίασα την εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας κρεμασμένη στον τοίχο έξω της πόρτας του δωματίου μου και της φώναξα:
“Παναγία μου, κάνε το θαύμα σου, τώρα!”

Οι στρατιώτες είχαν μπει ευθύς μέσα! Αφού προχώρησαν λίγα βήματα κατάλαβαν ότι βρέθηκαν στην αυλή της Ιεραποστολής μας και είπαν στον νυχτοφύλακα: “Μας συγχωρήτε, κάναμε λάθος, δεν ξέραμε ότι χτυπήσαμε στην MISSION ORTHODOXE” και έφυγαν σιγά – σιγά.

Χαρά και ανακούφισις διεδέχθη την ολονύχτιον τρομάρα, αίνος δε και δόξα στον Μονογενή Υιόν της Παρθένου και στην Μητέρα Του, την Παναγία μας την Πορταϊτισσά μας που έκανε όντως το θαύμα της αμέσως “τώρα”.

Αυτό το γεγονός που έγινε γνωστόν από τον Μητροπολίτην μας και τον Πρέσβυ μας, ως και η όλη έκνομος κατάστασις του ZAIRE ώθησε αμφοτέρους να προβούν εις άμεσα μέτρα! Να αναχωρήση – εγκαταλείψη το Κλιμάκιό μας ολόκληρο την KANANGA, το δε Κολουέζι⁽⁴⁾ το ίδιο!

Ο Μητροπολίτης μας ώρισε τρεις από τους καλυτέρους Ιερείς μας να αναλάβουν τα πάντα, οικήματα, Σχολεία κ.λ.π. ημείς δε να αναχωρήσωμε παρευθύς, μηδέ του υποφαινομένου.

Ο εξοχώτατος κ. Πρέσβυς με την αγάπη και εκτίμησι στο Κλιμάκιό μας από το Γραφείο του, - ο Σεβασμιώτατος απουσίαζε εις Λουμπουμπάσι αλλ' ανέμενε – με πήρε στη “φωνή”: Πάτερ Χαρίτων την Δευτέρα 28 Οκτωβρίου θά 'ρθη στην KANANGA στρατιωτικό αεροπλάνο να πάρη όλους σας και όποιον άλλον ομογενή που βρίσκεται κοντά σας να φύγετε.

Απάντησις: Λυπούμεθα κ. Πρέσβυ διότι δεν θα το μπορέσουμε, δυσκολευόμεθα όλοι, να εγκαταλείψωμε σε τέτοιες στιγμές την KANANGΑ! Τους πιστούς, τα Σχολεία μας όλα, διότι θα καταστραφούν τα πάντα – ως μας είπε και ο Σεβασμιώτατος. Ο κ. Πρέσβυς επέμενε. Σκεφθήτε το και αύριο Κυριακή στις 10 η ώρα μου δίδετε την τελικήν απόφασίν σας.

Να προσευχηθούμε όλοι στη Θ. Λειτουργία μας ελέχθη. Όπερ και εγένετο. Στις 10 η ώρα είμαστε όλοι συγκεντρωμένοι στη Σάλα του σπιτιού μας για να δοθή η απάντησις.

Ήρχισε η συζήτησις. Όχι συζήτησις, καθένας ένα μικρό χαρτάκι να πάρη και να γράψη και να υπογράψη τι θέλει να κάνη.

Μαζεύτηκαν όλα τα χαρτάκια και έγραφαν: “Να μείνωμε όλοι εδώ μέχρι θανάτου!”

Η φυγή μας θα 'ναι η πιο μεγάλη ντροπή μας! Όχι, δεν θα εγκαταλείψωμε τον δύσμοιρον τούτον λαόν στην δυστυχία του και αυτοκαταστροφή του. Σύμφωνοι!”

Αυτά ευθύς ελέχθησαν στον κ. Πρέσβυ. Τα άκουσε έκπληκτος! Κι' εγώ π. Χαρίτων, αυτά εσκέφθηκα και αυτά σκεπτόμουνα όλη την νύχτα, αλλ' είδα ότι πρέπει να φύγετε όλοι σας. Όλόκληρο το Κλιμάκιο.

Απάντησις: Κύριε Πρέσβυ, τιμούμε και σεβόμαστε την Εξοχότητά Σας, τις σκέψεις Σας, την αγάπη Σας δα, για μας! Όμως παρακαλούμε, αφήστε μας εδώ, δεν θα πάθωμε τίποτε. Θα σεβαστούν την παραμονήν μας, εδώ η κοινωνία της KANANGA, υπάλληλοι, στρατιωτικοί, το Κυβερνείον, δικαστικοί και λαός μη Ορθόδοξοι τιμά και αγαπά το έργον μας, τα Σχολεία μας, την Ορθοδοξία μας.

Εάν φύγουμε θα μας επικρίνουν. Ώστε μόνο λόγια ήξευραν κι' αυτοί να λένε... και τότε δικαιούνται να καταστρέψουν τα πάντα όσα θα αφήσουμε!

Δεν θα φύγωμε, λοιπόν, εξοχώτατε κ. Πρέσβυ, καίτοι η αγάπη σας μας συγκινεί και μας σπρώχνει. Θα μείνωμε με τον κακοπαθούντα λαόν του ZAIRE. Επιτέλους ένας θάνατος σε τέτοιες στιγμές αξίζει πιο πολύ από εκατομμύρια λόγια. Αλλ' εμείς δεν το αξίζουμε τον θάνατον αυτόν, γι' αυτό κανείς δεν θα μας πειράξει.

Ο κ. Πρέσβυς δεν επέμεινε περισσότερο.

Εστενοχωρήσαμε την αγάπην του, τού ζητούμε συγγνώμη.

Όμως την ίδια μέρα ειδοποιήσαμε τον κ. Πρέσβυ ότι, τη επιμόνω συστάσει του από πολλού φίλου ανωτάτου Αξιωματικού, αρχηγού του στρατεύματος της KANANGA, υποχρεώθημεν να εγκαταλείψουν την KANANGA, τρεις νεώτερες Αδελφές της Ιεραποστολής μας προσωρινώς δια λόγους ασφαλείας.

Όπερ και ανεχώρησαν την επομένην ημέραν Δευτέρα 28-10-1991 με το στρατιωτικό αεροπλάνο δια το BRAZZAVILLE⁽⁵⁾, το ξένο αεροδρόμιον άτε το δικό μας της KINSHASA ήταν κατεστραμένο, με πολλύν στενοχωρίαν ολονών μας.

Εκεί παρέμειναν επί τριήμερον αναμένουσαι το αεροπλάνο της Ολυμπιακής δια να έλθη εξ Ελλάδος να παραλάβη αυτάς και άλλους τινάς ομογενείς που η Πρεσβεία μας είχε ετοιμάσει δι' αναχώρησιν.

Όταν ηκούσθη ότι το Κλιμάκιο της Ορθοδόξου Ιεραποστολής παρέμεινε στην θέσιν του εχάρησαν πάντες και ανέπνευσαν! “Παρέμεινε και ο πάτερ, ρώτησε ο Κυβερνήτης; Ναι παρέμεινε, του είπαν!

Μπράβο στην Ορθοδοξία!”

Η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας, το σπασμένο λουκέτο της πόρτας της Ιεραποστολής και ένας κάλυκας από τις σφαίρες των στρατιωτών

Ο τάφος του π. Χρυσοστόμου Παπασαραντόπουλου

Ο τάφοι των π. Χαρίτωνος Πνευματικάκη και του π. Χρυσοστόμου Παπασαραντόπουλου
 

Ο τάφος της αδελφής Όλγας Παπασαράντου

Ο τάφος της αδελφής Όλγας Παπασαράντου

1. Το σημερινό Κογκό (Ρεπουμπλικανική Δημοκρατία του Κογκό), με πρωτεύουσα την Κινσάσα, ανεξαρτητοποιήθηκε από το Βέλγιο, στις 30-01-1960. Μεταξύ των ετών 1971 και 1997, είχε λάβει την ονομασία Ζαΐρ.

2. Είδος ασυρμάτου, μέσω του οποίου επικοινωνούσε το ιεραποστολικό κλιμάκιο, με την πρωτεύουσα και μέσω αυτής με την πατρίδα, ελλείψει άλλων τεχνικών μέσων της εποχής.

3. Αδελφή Νοσοκόμος Όλγα Παπασαράντου, ανηψιά και συνεργάτιδα του πρώτου συγχρόνου ιεραποστόλου π. Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου. Περισσότερα στοιχεία μπορεί κανείς να βρει στο περιοδικό “Φώς Εθνών”, που δημοσιεύει ο Σύλλογος Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής “Ο ΠΡΩΤΟΚΛΗΤΟΣ”, Μιαούλη 68 , ΤΚ 26222, ΠΑΤΡΑ, τηλέφωνο : 2610.329.737 φαξ : 2610329390, email: protoklitos@gmail.com

4. Έτερο ιεραποστολικό κλιμάκιο στη χώρα του Κογκό (με πρωτεύουσα την Κινσάσα), το οποίο λειτουργεί υπό την πνευματική καθοδήγηση της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, με προϊστάμενο σήμερα (2016) τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Katanga π. Μελέτιο Γρηγοριάτη, διάδοχο του αειμνήστου π. Κοσμά Γρηγοριάτη.

5. Πρωτεύουσα της έτερης χώρας με το ίδιο όνομα Κογκό (Republic of the Congo), παλαιά γαλλική αποικία.

Για τη μεταγραφή από το πρωτότυπο: Τράπεζα Ιδεών.

•  Γίνεται μνεία ότι δεν χρησιμοποιήθηκε το πολυτονικό σύστημα τονισμού των λέξεων, για λόγους συμβατότητας, ώστε να μπορεί να αναγνωσθεί το παρόν σε όλες τις συσκευές.
•  Οι υποσημειώσεις προστέθηκαν από την Τράπεζα Ιδεών, προς διευκόλυνση των αναγνωστών.
•  Ακολουθεί η σκαναρισμένη πρωτότυπη “αναφορά” των γεγονότων που συνέταξε ο ίδιος ο π. Χαρίτων Πνευματικάκης.

Μαρ­τυ­ρί­α ἱε­ρο­μο­νά­χου Ἰ­α­κώ­βου: «Ἤ­μουν λα­ϊ­κός ἀ­κό­μη, φοι­τη­τής στό Ἐκ­κλη­σι­α­στι­κό Λύκειο Λαμί­ας, τό ἔ­τος 1986 μέ τό ὄ­νο­μα Ἰ­ω­άν­νης. Ἀ­νέ­βη­κα στό Ἅ­γι­ον Ὄ­ρος καί ἐ­πι­σκέφ­τη­κα, μετά ἀ­πό εὐ­λογί­α πού εἶ­χα ἀ­πό τόν γέ­ροντά μου π. Ἰάκωβο Τσα­λί­κη, τόν γέ­ρον­τα Πα­ΐ­σι­ο, γιά νά τόν συμ­βου­λευ­τῶ ἄν πρέ­πη νά γίνω μο­να­χός ἤ ὄ­χι.

»Ὁ γέ­ρον­τας Ἰάκωβος εὐ­λα­βεῖ­το τό γε­ρω–Πα­ΐ­σι­ο καί ὅ­ταν πῆ­γα, μοῦ ἔ­δω­σε νά τοῦ δώ­σω κά­τι γιά εὐ­λο­γί­α, καί πρό­σθε­σε: ”Νά πῆς στόν γε­ρω–Παΐ­σι­ο, ὅ­ταν βγῆ στήν Θεσ­σα­λο­νί­κη, ἄς ἔλ­θη νά μᾶς δῆ. Ἐ­γώ, Γι­αν­νά­κη μου, εἶ­ναι δύ­σκο­λο νά δῶ τόν Γέροντα, γι­α­τί πρέ­πει νά πε­ρά­σω βου­νά, λαγ­κά­δι­α, θά­λασ­σα, πού δέν τό ἐ­πι­τρέ­πει ἡ ὑ­γε­ί­α μου καί ἐ­ξ ἄλλου ὁ γε­ρω–Πα­ΐ­σι­ος εἶ­ναι ἅ­γι­ος, ἐ­γώ ἁ­μαρ­τω­λός καί ἀ­νά­ξι­ο­ς”. Μοῦ ἔ­δω­σε τό­τε καί 5.000 δραχ­μές νά ἀ­νά­ψω κε­ρί στό ἐκ­κλη­σά­κι του.

»Ὅ­ταν πῆ­γα στό Ὄ­ρος, συ­νάν­τη­σα τόν Γέ­ροντα ἔ­ξω ἀ­κρι­βῶς ἀ­πό τήν πόρ­τα του· μό­λις μᾶς εἶ­δε –ἤ­μουν μα­ζί μέ κά­ποι­ο ἱ­ε­ρο­μό­να­χο–, μᾶς λέ­ει: ”Βρέ, κα­λῶς τους, βρέ, κα­λῶς τους!”.

»Πήραμε εὐ­χή καί λέ­ει σέ μέ­να:

- Βρέ, τί λές; Θά σέ κά­νου­με κα­λό­γε­ρο;

- Γέροντα, τοῦ λέ­ω, ἔ­χω πρό­βλη­μα ἀ­πό το­ύς γονεῖς μου.

- Ἄ­κου­σε νά σοῦ πῶ, ἄ­φη­σε το­ύς γο­νεῖς νά κλά­ψουν ἕ­να–δυ­ό μῆ­νες, γιά νά μήν κλαῖς ἐ­σύ αἰ­ω­νίως, καί πήγαι­νε πρίν χά­σης τόν θη­σαυ­ρό (ἐν­νο­οῦ­σε τόν γέ­ρον­τα Ἰάκωβο, χω­ρίς νά τοῦ πῶ ποῦ σκε­πτόμουν νά πά­ω γι­ά νά μο­νά­σω).

- Γέροντα, ἔ­χε­τε τήν εὐ­χή τοῦ π. Ἰ­α­κώ­βου ἀ­πό τόν ὅ­σι­ο Δαυ­ΐδ.

- Ἄχ, παι­δί μου, αὐ­τοί εἶ­ναι σή­με­ρα οἱ ἅ­γι­οι πού ἀ­γω­νί­ζον­ται καί προ­σε­ύ­χον­ται ἔ­χον­τας τα­πε­ί­νω­ση καί ἀγά­πη. Ἐ­γώ δέν εἶ­μαι ἄ­ξι­ος νά δῶ αὐ­τόν τόν γί­γαν­τα τῆς Ὀρ­θο­δο­ξί­ας, ἀλ­λά εἶ­ναι καί μακριά πο­λύ γιά νά τόν συ­ναν­τή­σω, χρει­ά­ζε­ται ἀ­γώ­νας καί κό­πος πο­λύς. Ἀλ­λά ὁ Θε­ός μᾶς ἔ­χει δώ­σει ἀ­γά­πη καί ἐ­πι­κοι­νω­νοῦ­με πνευ­μα­τι­κά με­τα­ξύ μας.

»Ἀ­φοῦ μᾶς εἶ­πε πολ­λά πνευ­μα­τι­κά καί συμβου­­λές, στό τέ­λος τοῦ λέ­ω:

- Γέροντα, εἶ­ναι εὐ­λο­γη­μέ­νο νά προ­σκυ­νή­σω στό ἐκ­κλη­σά­κι σας γιά εὐ­λο­γί­α;

»Καί ὁ Γέροντας μοῦ λέ­ει:

- Ὄ­χι, δέν χρει­ά­ζε­ται.

- Γέροντα, κάν­τε ἀ­γά­πη, γιά εὐ­λο­γί­α.

- Ὄ­χι, παι­δί μου, για­τί μπο­ρεῖ ὁ γε­ρω–Ἰάκωβος νά σοῦ ἔ­χη δώ­σει κα­νέ­να πεν­το­χί­λια­ρο καί με­τά τί θά τό κά­νω ἐ­γώ, πού εἶ­μαι κα­λό­γε­ρος;

»Δέν μέ ἄ­φη­σε νά προ­σκυ­νή­σω. Μοῦ ἔ­δω­σε ἕ­να κομ­πο­σχοι­νά­κι καί ἕ­να σταυ­ρου­δά­κι νά τά δώ­σω στόν Γέροντα. Ὅ­ταν ἐ­πέ­στρε­ψα στό Μο­να­στή­ρι, μέ δέχ­τη­κε ὁ Γέροντας μέ χα­ρά. Καί τοῦ ἔ­δω­σα τά δῶρα ἀ­πό τόν γέ­ρον­τα Παΐσι­ο καί ἀ­μέ­σως μοῦ λέ­ει: ”Τό πεν­το­χί­λι­α­ρο πού δέν πῆ­ρε ὁ γέ­ρον­τας Παΐσι­ος καί δέν σᾶς ἄ­φη­σε νά προσκυ­νή­σε­τε, πάρ­το δι­κό σου γιά τά ἔ­ξο­δα στήν Σχο­λή στήν Λα­μί­α”. Ἐ­γώ ἔ­μει­να ἄ­ναυ­δος.

- Γέροντα, ποῦ τό ξέ­ρε­τε ἐ­σεῖς;

- Νά, μοῦ λέ­ει στό αὐ­τί ψι­θυ­ρι­στά. Ἐ­μεῖς, παιδί μου, ἐ­πι­κοι­νω­νοῦ­με πνευ­μα­τι­κά­».

ΑΠΟΣΜΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΗΣ ΕΝΩΜΕΝΗΣ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗΣ: Ο ΓΕΡΩΝ ΙΑΚΩΒΟΣ

ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ: http://www.enromiosini.gr/oi-ekdoseis-mas/ο-γερων-ιακωβοσ-νεο-βιβλιο-τησ-ενωμενη/

Ὅποιος ἐπιθυμεῖ νὰ γίνει ἀποδέκτης μπορεῖ νὰ ἐπικοινωνήσει μὲ τὴν ΄΄ΕΝΩΜΕΝΗ ΡΩΜΗΟΣΥΝΗ΄΄, στὸ τηλέφωνο: 2310552207

ἠλεκτρονικὴ διεύθυνση: contact@enromiosini.gr

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Τα capital controls δεν κατάφεραν να κάνουν ποθητό το πλαστικό χρήμα - Τρόπος πληρωμής και όχι αποταμίευσης τα μετρητά στο μέλλον.

Ο Γκράχαμ Λέβινσον, διευθύνων σύμβουλος της G4S στην Ευρώπη, δήλωσε ότι "τα αποτελέσματα της έκθεσης προμηνύουν δεκαετία αλλαγών Αυτό που βιώνουμε είναι μια θεμελιώδης αλλαγή στον τρόπο που χρησιμοποιούνται τα χρήματα στην Ευρώπη. Οι Ευρωπαίοι καταναλωτές και επιχειρήσεις θα συνεχίσουν να χρησιμοποιούν μετρητά σαν κομμάτι μιας οικονομίας πολλαπλών τρόπων πληρωμών".
 
Ποιο είναι όμως το νέο πρόβλημα για τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και για τους διαχειριστές της κίνησης του χρήματος; Το κόστος καταμέτρησης του χρήματος! Είπε επί του θέματος ο Λέβινσον:"Η εφοδιαστική αλυσίδα χρήματος στην Ευρώπη είναι κατακερματισμένη, γεγονός που προκαλεί χρόνιες δυσλειτουργίες. Στις πιο ακραίες περιπτώσεις, τα μετρητά καταμετρούνται ακόμη και 17 φορές από το ταμείο μέχρι την τράπεζα. Αυτό προκαλεί ένα περιττό έξοδο τόσο σε επιχειρήσεις όσο και σε τράπεζες. Πρέπει να δουλέψουμε όλοι μαζί ώστε να μεταρρυθμίσουμε και να απλοποιήσουμε τον κύκλο χρήματος στην Ευρώπη, συμβάλλοντας σημαντικά στην εξοικονόμηση κόστους από τη διαχείριση του χρήματος ώστε τα μετρητά να παραμείνουν ένας οικονομικά συμφέρον τρόπος πληρωμών και στο μέλλον".
 
Όσον αφορά στην Ελλάδα η πρόταση της G4S, (ο συγκεκριμένος όμιλος διακινεί αξίες που αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 50% του ετήσιου ΑΕΠ της χώρας) ο επανασχεδιασμός και η βελτιστοποίηση του κύκλου ροής των μετρητών στην Ελλάδα είναι πλέον μονόδρομος, ενώ θα πρέπει να μειωθούν τα στάδια επεξεργασίας χρημάτων μεταξύ των εμπλεκόμενων μερών (χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επιχειρήσεις, κλπ.). "Αυτό θα αποφέρει σημαντικά οικονομικά οφέλη, για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, καθώς θα συμβάλλει και στη μείωση του συνολικού κόστους διαχείρισης του χρήματος" συμπλήρωσε ο Γιάννης Λυμπερόπουλος.
 
Τι θα σκεφτούν τα άρρωστα μυαλά της παγκόσμιας οικονομίας για να επιβάλλουν με το ζόρι πλαστικό χρήμα, που σημαίνει ότι το νόμισμα είναι απλά νούμερο και όχι πραγματικό αντίτιμο εργασίας ή πώλησης προϊόντος, είναι άγνωστο. Πάντως κρατάμε την κουβέντα του Λέβινσον ότι είτε μετρητά, είτε πλαστικό χρήμα στο μέλλον θα χρησιμοποιούνται και τα δύο αποκλειστικά ως "τρόπος πληρωμών" και όχι για αποταμίευση.
 

Με βάση τα διδάγματα της κοινής πείρας κάθε άτομο που νιώθει ότι υφίσταται άδικη βία εις βάρος του γεμίζει οργή, την οποία είτε κρατά μέσα του, είτε εκτονώνει προς τα έξω για να ξεσπάσει. Ως εκ τούτου, η φράση του κ. Τόσκα ότι «οι χθεσινοί δαρμένοι μετανάστες θα είναι οι αυριανοί Τζιχαντιστές» μπορεί να εξηγηθεί ως αναφορά στα δυνάμενα αποτελέσματα της άδικης βίας σε ένα άτομο.

Ερώτημα όμως προκαλεί το γεγονός ότι ο κ. Τόσκας δεν χρησιμοποίησε τον όρο «ακραίο στοιχείο», ή «εγκληματικό στοιχείο» κτλ για να εκφράσει την βίαιη αντίδραση ενός ατόμου κατά μια «άδικης βίας», αλλά αποδέχτηκε την θεώρηση ότι ο αδίκως δαρμένος σήμερα θα γίνει αύριο τρομοκράτης, όπως παραπέμπει η αναφορά στους «Τζιχαντιστές».

Ένας δηλαδή που έφαγε ξύλο σήμερα, κατά τον κ. Τόσκα, δεν θα γίνει απλά ένας απελπισμένος που θα θολώσει και θα πάρει το νόμο στα χέρια του, αλλά θα καταταγεί σε τρομοκρατική οργάνωση όπως αυτή των ακραίων Ισλαμιστών τρομοκρατών της Μ. Ανατολής.

Είναι σαφές ότι είναι εντελώς διαφορετικό πράγμα η βία ως μεμονωμένο ξέσπασμα οργής κάποιου που αδικήθηκε και η οποία σχετίζεται με φαινόμενα αυτοδικίας και εγκλημάτων εν βρασμώ ψυχικής ορμής και εντελώς άλλο πράγμα η οργανωμένη βία της τρομοκρατίας.

Στην πρώτη περίπτωση υπάρχει ένα στιγμιαίο ξέσπασμα οργής, χωρίς διάρκεια, χωρίς σχεδιασμό και με περιορισμένα αποτελέσματα κυρίως με θύματα συγκεκριμένα όργανα της τάξης  που τυχόν δεχτούν το ξέσπασμα της οργής αυτής.

Όμως στην περίπτωση της τρομοκρατίας μιλάμε για συλλογική δράση (και όχι δράση από ένα μεμονωμένο άτομο), για προσεκτικά σχεδιασμένα χτυπήματα (και όχι για ασυναίσθητα ξεσπάσματα της στιγμής) και το κυριότερο, για πολύ σοβαρές συνέπειες στην κοινωνία με δεκάδες νεκρούς και ακρωτηριασμένους πολίτες όπως έδειξαν τα πρόσφατα χτυπήματα των Τζιχαντιστών σε Γαλλία και Βέλγιο (και όχι με θύματα μερικούς δημόσιους λειτουργούς-όργανα της τάξης).

Ύστερα από αυτά τα δεδομένα προκαλεί πολλά ερωτήματα το πώς ο κ. Τόσκας προσπάθησε να συσχετίσει τον αγανακτισμένο μετανάστη που τυχόν ψάχνει το δίκιο του απέναντι σε  φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας, με το χάος και την πολιτειακή ανωμαλία που φέρνουν τα μεθοδευμένα χτυπήματα της τρομοκρατίας, ιδίως της Μουσουλμανικής τρομοκρατίας, την οποία εκπροσωπούν οι Τζιχαντιστές.

Επειδή ένας «έφαγε ξύλο» σήμερα, θα μετατραπεί (κατά τον κ. Τόσκα) σε τρομοκράτη που θα σπείρει τον όλεθρο, την καταστροφή και το χάος αύριο…

Η ισχύς-μαζικότητα-μεθοδικότητα-διάρκεια των χτυπημάτων της τρομοκρατίας βάλλουν ευθέως εναντίον ολόκληρης της κοινωνίας και του Δημοκρατικού πολιτεύματος και σε καμία περίπτωση δεν μπορούν αυτά τα χτυπήματα να εξηγηθούν με το τυχόν «άδικο ξύλο» που έπεσε σε κάποιον μετανάστη ή απλό πολίτη.

Ο όλος συλλογισμός έχει σοβαρά κενά, ενώ η ευκολία με την οποία (κατά τον κ. Τόσκα) κάποιος μπορεί να μετατραπεί από «δαρμένο» σε τρομοκράτη που σπέρνει τον θάνατο, δημιουργεί σοβαρά ζητήματα ασφάλειας των Ελλήνων και όχι μόνο πολιτών.

Γι’ αυτό ο κ. Τόσκας καλείται να συμπληρώσει τον όλο συλλογισμό του απαντώντας στις εξής ερωτήσεις:

Α) Τι εννοεί με τον όρο δαρμένος; Δηλαδή στις πόσες φάπες κάποιος θα μετατραπεί από απλό πολίτη που στιγμιαία θα ξεσπάσει βίαια, σε τρομοκράτη που θα σπείρει τον όλεθρο αργότερα, τι πληγές και από τι όργανα πρέπει να έχει..;;

Β) Όταν ο μετανάστης ασκεί βία προσπαθώντας να "μπουκάρει" με το έτσι θέλω στο έδαφος ξένου κράτους, και μάλιστα κρατώντας μαχαίρια (μερικοί από αυτούς) τι μέσα πρέπει να μεταχειριστούν τα όργανα της τάξης για να τον εμποδίσουν να κάνει ότι «γουστάρει», ώστε ο αυτός ο μετανάστης να μην γίνει αύριο Τζιχαντιστής..;;

Γ) Επειδή στις ανθρώπινες κοινωνίες πάντα γίνονται λάθη και υπερβολές, άρα ακόμα και φαινόμενα κατάχρησης εξουσίας πάντα θα υπάρχουν σε μεμονωμένες περιπτώσεις, στα πόσα περιστατικά κατάχρησης εξουσίας ένας μετανάστης ή απλός πολίτης θα μετατραπεί σε τρομοκράτη που θα σπείρει τον όλεθρο αύριο ακρωτηριάζοντας απλούς πολίτες και κόβοντας λαρύγγια κατά την προσφιλή συνήθεια των Τζιχαντιστών: 1) με μία φορά ξύλο; 2) με δύο φορές ξύλο; 3) με περισσότερες φορές ξύλο;

Δ) Η απάντηση στην προηγούμενη ερώτηση είναι ιδιαίτερα επιβεβλημένη καθώς, ύστερα από τα πρόσφατα περιστατικά στην Ειδομένη, ήδη έπεσε η μία φορά ξύλο, άρα αυτοί που το έφαγαν είναι δυνάμει οι Τζιχαντιστές του αύριο. Και βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα… Τι θα κάνει για αυτό τον κίνδυνο ο κ. Τόσκας..; Υπάρχει πολίτης που θα μπορέσει να νιώσει ασφαλής από εδώ και στο εξής..;;

Πηγή: Δικαιόπολις

Ἑκατὸν δύο (102) χρόνια μετὰ ἀπὸ τὸν ἡρωϊκὸ ἀγῶνα γιὰ τὴν Αὐτονομία τῆς Βορείου Ἠπείρου (17.2.1914) καὶ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ «Πρωτοκόλλου τῆς Κερκύρας» (17.5.1914), πραγματοποιήθηκαν στὸ ἡρωϊκὸ Δελβινάκι, τὴν Κυριακή, 15 Μαΐου 2016, οἱ καθιερωμένες ἀπὸ τὸν Μητροπολίτη ΣΕΒΑΣΤΙΑΝΟ, ἐκδηλώσεις.

(Ἐκ τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως)

Πηγή: Ἱερᾶ Μητροπόλη Δρυϊνουπόλεως, Πωγωνιανῆς καί Κονίτσης

Μετά ἀπό τό πολύ λυπηρό γεγονός στήν πανέμορφη νῆσό μας Λέσβο, ἐπίκειται τό χειρότερο στή νῆσό μας Κρήτη. Ὅσον ἀφορᾷ στήν «Ἁγία» καί Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδο, παρακολουθοῦμε τόν πολυμέτωπο ἀγώνα πού διεξάγετε στίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες πού διερχόμαστε.  Εὐχόμαστε ταπεινά νά παρουσιασθεῖ, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος, κάποιο ἐμπόδιο καί νά μή πραγματοποιηθεῖ αὐτή ἡ Σύνοδος.

Ἀμαρούσιον, 4 Μαΐου 2016

Ἀρ. πρωτ. 120

Μακαριώτατε,

Χριστός Ἀνέστη!

Εὐλαβῶς ἀσπαζόμεθα τήν Δεξιάν Σας!

Μετά ἀπό τό πολύ λυπηρό γεγονός στήν πανέμορφη νῆσό μας Λέσβο, ἐπίκειται τό χειρότερο στή νῆσό μας Κρήτη. 

Ὅσον ἀφορᾷ στήν «Ἁγία» καί Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδο, παρακολουθοῦμε τόν πολυμέτωπο ἀγώνα πού διεξάγετε στίς δύσκολες αὐτές ἡμέρες πού διερχόμαστε.  Εὐχόμαστε ταπεινά νά παρουσιασθεῖ, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος, κάποιο ἐμπόδιο καί νά μή πραγματοποιηθεῖ αὐτή ἡ Σύνοδος.

• Εἶναι γνωστά τά ἀρνητικά στοιχεῖα της!
  
• Εἶναι κατά τέτοιο τρόπο στημένη καί στηριγμένη σέ κάποιες προσυνοδικές ἀποφάσεις μέ τίς ὑπογραφές ἤδη τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, πού εἶναι πολύ δύσκολη ἡ διαφυγή ἀπό τήν διαμορφωμένη περιρρέουσα φιλοπαπική ἀτμόσφαιρα.
• Δέν ὀνομάστηκε οἰκουμενική, διότι κατά τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι ἐλλειμματική, ἀφοῦ δέν μετέχει ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρώμης μολονότι το Βατικανό βρίθει πολλῶν αἱρέσεων καί κακοδοξιῶν.
• Οἱ Ἅγιες Μεγάλες (Οἰκουμενικές) Σύνοδοι συνεκαλοῦντο γιά ἕνα ἤ δύο, τό πολύ τρία σοβαρότατα δογματικά θέματα.  Οἱ προσυνοδικές διασκέψεις ἄρχισαν μέ ἑκατό θέματα καί ἡ μέλουσα νά συνέλθει Σύνοδος κατέληξε σέ ὀκτώ θέματα.
• Ἀπό κάθε ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐπιλέγονται εἴκοσι τέσσερις Μητροπολῖ­τες καί ὁ Προκαθήμενος εἴκοσι πέντε.  Σέ καμιά Σύνοδο δέν ἀποκλείστηκαν τόσοι πολλοί Ἱεράρχες.
• Οἱ ὑπόλοιποι πενήντα Μητροπολῖτες τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος πού δέν μετέχουν, ἔχουν ἄποψη; Ἐξουσιοδοτοῦν τούς εἴκοσι τέσσερις καί τόν Μακαριώτατο ὁ ὁποῖος καί μόνος θά ὑπογράψει; Τί ρόλο παίζουν οἱ ἀποκλειόμενοι;  Τούς δόθηκε ὁ ρόλος νά ἐγκλεισθοῦν στό κελλί τους καί νά προσεύχονται νά ὑπογράψει ὁ Μακαριώτατος μέ φρόνημα ὑπακοῆς ἤ ἀνυπακοῆς στόν Οἰκουμενικό;  Καμία Σύνοδος δέν εἶχε αὐτή τή σύσταση καί αὐτή τή νοοτροπία.  Θυμίζει στήσιμο μιᾶς θρησκευτικῆς ἤ φιλανθρωπικῆς ὀργανώσεως πού χρηματοδοτεῖται ἁδρά ἀπό τόν κρατικό κορβανά, γιά νά ἐξυπηρετήσει ὁπωσδήποτε κάποια συμφέροντα.

Σεῖς, Μακαριώτατε, ὡς ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέν μετείχατε τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων.  Τώρα τί θά ἀποφασίσετε;

Ἄν ἡ Σύνοδος πραγματοποιηθεῖ, φοβόμαστε ὅτι:

1. Τά πάντα εἶναι στημένα μέ σκοπό νά ψηφισθεῖ ἄμεσα, ἄνετα καί γρήγορα, καθώς δείχνουν ὅλα τά προγνωστικά, τό πρῶτο θέμα τοῦ μικροῦ καταλόγου πού καταρτίσθηκε: Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, νά δοθεῖ δηλαδή ἐκκλησιαστικότητα στούς παπικούς.  Οἱ παπικοί παρατηρητές θά ἀποχωρήσουν ἀπό τήν «Ἁγία» καί Μεγάλη Σύνοδο, βουτηγμένοι στό σκοτάδι τῶν ποικίλων κακοδοξιῶν τους, κομίζοντες ὅμως δωρεάν στόν ἄρτι ἐπισκεφθέντα τήν Ἑλλάδα πάπα Φραγκίσκο τήν πολυπόθητη ἐκκλησιαστικότητα.  Ἤδη στή νῆσο Λέσβο προσ­φωνήθηκε ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαῖο ὡς κανονικός Ἐπίσκοπος Ρώμης. (Δέν ἦταν μάλιστα πρώτη φορά πού τιμήθηκε ὁ αἱρεσιάρχης).  Ἄν οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες πού θά συμμετάσχουν στήν Πανορθόδοξο Σύνοδο ψηφίσουν καταφατικά, δηλαδή νά ἀναγνωρισθεῖ ἐκκλησιαστικότητα ἄρα καί συνοδικότητα στούς αἱρετικούς, κλείνει ἕνα τόσο μεγάλο θέμα συνοπτικά, χωρίς καμία ἀντίδραση ἐκ μέρους τῶν ὀρθοδόξων.

2. Ἄν ληφθεῖ τέτοια ἀπόφαση, θά πανηγυρισθεῖ ἡ ἕνωση μέ τούς αἱρετικούς παπικούς, ἀλλά θά θρηνήσουμε διασπάσεις Ὀρθοδόξων, ἀντιδράσεις, ἀποτειχίσεις στό Σῶμα τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας.  Ὁ Παναγιώτατος μέ τή δύναμη τῶν Μ.Μ.Ε. καί τήν ἐξασφαλισμένη πειθήνια ὑπακοή τῶν ἀνά τήν οἰκουμένη ἐπισκόπων του καί κληρι­κῶν του, θά διαλαλήσει τήν ἱστορικῆς σημασίας ἕνωση τῶν Ἐκκλησιῶν.  Αὐτονόητη θά εἶναι ἡ ἕνωση μέ τά λοιπά κομμάτια τῶν προτεσταντικῶν παραφυάδων, τῶν Κοπτῶν καί λοιπῶν μονοφυσιτῶν.  Σέ ὅλα τά πλάτη καί μήκη τῆς ὑφηλίου θά ἁπλωθεῖ ἡ παγχριστιανική μείξη ὅλων τῶν ψευδῶν «ἐκκλησιῶν» μετά τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.  Μαθαίνουμε ἀπό τούς Ἐπισκόπους τῆς Ἀμερικῆς καί τῆς Εὐρώπης τοῦ κλίματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὅτι ἀναμένουν μέ ἐναγώνια προσμονή τήν «ἱερή» καί «ἱστορική» ἀνάμειξη μέ τούς παπικούς, προτεστάντες καί μονοφυσῖτες γιά νά μήν αἰσθάνονται τό ἔλλειμμα τῆς ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας ἤ πιό σωστά τό κόμπλεξ τῶν ἀπηρχαιωμένων ὀρθοδοξούντων ἱερωμένων.  Θά εἶναι ἐπί τέλους καί αὐτοί «in» ὅπως ὅλοι οἱ παπικοί καί λοιποί κληρικοί τῆς γῆς.

3. Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἔχει προαναγγείλει ὡς πρόεδρος τῆς «Ἁγίας» καί Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου, ὅτι θά ἐπακολουθήσουν καί ἄλλες σύνοδοι, μᾶλλον παγχριστιανικές (ὄχι πιά πανορθόδοξες) πού θά διευθετήσουν καί τά ἄλλα θέματα πού ἀπαλείφθηκαν ἀπό τόν κατάλογο τῶν θεμάτων τῆς Πανορθοδόξου.  Ὅπως φαίνεται οἱ ἐν συνεχείᾳ λοιπές σύνοδοι θά ἐξομοιώσουν τούς θεσμούς καί τούς Ἱερούς Κανόνες μέ τίς ἀπαιτήσεις τοῦ συγχρόνου ἀνθρώπου, τοῦ μοντέρνου ὅπως λέγουν, τοῦ  μετανεωτερι­κοῦ.  Μέ κομψό ἤ ἄκομψο τρόπο, ὄχι πιά μέ προσυνοδικές, ἀλλά μέ πανορθοδοξοπαπικές καί προτεσταντικές διαδικασίες θά ταφοῦν σέ περίλαμπρα μαυσωλεῖα οἱ Ἱεροί Κανόνες καί ἡ ζωντανή ὀρθοδόξη Παράδοση, μαζί μέ τή σπάνια σέ ὡραιότητα καί θεοπνευστία Λατρεία μας.

Μακαριώτατε Πάτερ καί Δέσποτα,

Συγχωρήσατέ μας γιά τό θράσος νά Σᾶς «ὑποδεικνύουμε».  Εἶναι τόσο ἐπικίνδυνες οἱ ὧρες καί οἱ ἡμέρες πού μᾶς φέρνουν κοντά στή Σύνοδο τῆς Κρήτης, πού δέν ἔχουμε τήν πολυτέλεια νά ἀδρανοῦμε.

Ταπεινῶς φρονοῦμε καί υἱϊκῶς Σᾶς καταθέτουμε τά κάτωθι:

1. Οἱ περισσότεροι ἤ ὅλοι οἱ κληρικοί τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας εἴμαστε μαζί Σας.  Προσευχόμαστε νά πάρετε τίς καλύτερες ἀποφάσεις, καί Σεῖς προσωπικῶς ἀλλά καί σύμπασα ἡ Ἱεραρχία.

2. Δέν εἴμαστε διατεθειμένοι νά κάνουμε ἀγῶνες ἀντιεκκλη­σιαστικούς.  Οὔτε νά γίνουμε βασιλικότεροι τοῦ Βασιλέως μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἀφοῦ Αὐτός  κρατάει τό πηδάλιο τῆς Ἐκκλησίας.

3. Δέν ἐπιθυμοῦμε νά ἀποσπασθοῦν οἱ ἱερές Μητροπόλεις τῆς Βορείου Ἑλλάδος ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος.  Ἄν ὑποκύψετε, γρήγορα θά ὑπαχθοῦν σέ ἀλλότρια κρατική κυριαρχία.  Θά ὑποδουλωθοῦν σέ σκλαβιά νέου εἴδους, ὄχι ὅπως τῆς τουρκοκρατίας, ἀλλά τῆς δυναστικότερης Νέας Ἐποχῆς, τῆς δικτατορικότερης παγκόσμιας δικτατορίας.

4. Φυσικά καί δέν εἴμαστε διατεθειμένοι νά ὑποταχθοῦμε στήν Βατικάνεια κυριαρχία.  Δέν μισοῦμε τούς πιστούς τοῦ ρωμαιοκαθολικισμοῦ, γιατί πολλοί ἐκ τῶν ἁπλῶν λαϊκῶν ἀνθρώπων τους ἔχουν ἁπλῆ πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό, στήν Παναγία μας καί στούς ἁγίους.  Τό Βατικανό ἄς ὄψεται πού παραπλανᾶ ἑκατομμύρια ἀνθρώπων στούς σκοτεινούς σκοπούς του.

5. Ἡ ἀρνητική ψῆφός Σας στήν «Ἁγία» καί Μεγάλη Πανορθόδοξο Σύνοδο θά ἀποβεῖ ἀνάχωμα στά σχέδια τῶν παγκοσμίων δικτατόρων, πού μάχονται λυσσωδῶς τήν ἄκτιστη Ἀλήθεια και τό ἄκτιστο Φῶς πού διαχέεται ἀπό τόν δι’ ἡμᾶς  Σταυρωθέντα καί Ἀναστάντα θεάνθρωπο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό πρός ὅλην τήν Οἰκουμένη.  Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἔχει τή μοναδική εὐκαιρία νά δώσει τήν ὁλοκάθαρη ὁμολογία τοῦ ζῶντος Χριστοῦ καί ὄχι τοῦ ἀποτυχημένου Ἰησοῦ Χριστοῦ πού γράφει στό πρόσφατο βιβλίο του ὁ πάπας Φραγκῖσκος.  Ἔχει τήν πιό σημαντική εὐκαιρία νά ὁμολογήσει ἀκλόνητη πίστη στόν Ἰησοῦ Χριστό ὡς τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο καί νά στηρίξει ὅλα τά τέκνα της, νέους καί ὑπερήλικες στή δική Του μακαρία ζωή.

6. Ἴσως μέσῳ τῆς καλῆς ὁμολογίας Σας καί ἐμπιστοσύνης στόν Ἰησοῦ Χριστό νά συγκινηθοῦν κάποιοι ἐκ τῶν ἀρχόντων μας.  Ἴσως νά ἀποκτήσουν σπλάχνα οἰκτιρμῶν, νά ἀνασκουμπωθοῦν καί νά βοηθήσουν πραγματικά τούς Ἕλληνες πολῖτες καί ὄχι νά ὑπογράφουν τά θανατηφόρα μνημόνια καί τίς ἀβάσταχτες φορολογίες.

7. Ἡ ἀρνητική ψῆφός Σας, τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, τεκμηριωμένη στήν πλούσια Ἑλληνορθόδοξη Παράδοσή μας, πού ἔχει διαμορφωθεῖ ἀπό τούς θεανθρώπινους θησαυρούς Παλαιᾶς καί Καινῆς Διαθήκης, ἀπό τήν ἀσύλληπτη κτιστή καί ἄκτιστη θεία Λατρεία μας, ἀπό τά  μόνα σέ ἐν Χριστῷ σῴζουσα Χάρη ἱερά Μυστήρια καί ἀπό τούς θείους καί Ἱερούς Κανόνες καί τά ἀφθονοῦντα Πατερικά συγγράμματα, θά βάλει τέλος στήν Βαρλααμική μεταπατερική θεολογία, πού ἀποτελεῖ ἄριστο προοίμιο γιά ἔνταξή μας στήν ἄθεη Παπωσύνη καί στήν ὅλως ἐκκοσμικευμένη προτεσταντική θεολογία.

Μακαριώτατε,

Ὅπως πολύ καλά γνωρίζετε ἀπό τίς μεταπτυχιακές σπουδές Σας στό Μόναχο τῆς Γερμανίας καί ὅπως καί οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖτες μας καί ὄχι μόνο, γνωρίζουν ἀπό τίς σπουδές τους στίς ἄλλες Εὐρωπαϊκές χῶρες, ἐκ μέρους τῶν σοβαρῶν Εὐρωπαίων ὑπάρχει ἐκτίμηση στήν Ἑλλάδα, στόν πολιτισμό της, στή γλῶσσα της, στήν ἱστορία της καί στήν Ὀρθοδοξία μας.

Ἄν μέ  τήν ἀρνητική ψῆφο Σας δείξετε, ὄχι βέβαια ἐπιδεικτι­κά, ἀλλά ὁμολογιακά καί αὐθεντικά ὅτι δέν ἐπιθυμοῦμε ὡς Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί ὡς Ὀρθόδοξος Ἑλληνικός λαός νά ὑπαχθοῦμε κάτω ἀπό ὕποπτα καί ἐφθαρμένα ἐγκόσμια συστήματα-παπικά, προτεσταντικά, μονοφυσιτικά καί λοιπά – τότε ἐνδέχεται νά ἀναβαθμισθεῖ ἡ ἐκτίμηση πού εἶχαν στήν ὀρθόδοξη Ἑλλάδα καί νά γίνουν ἀξιοπρεπεῖς ἀρωγοί στήν ἀρχετυπικά ἀξιο­πρεπῆ πατρίδα μας.  Ἔτσι θά ἐπαληθευθεῖ ὁ μεγάλος Ἅγιός μας, ὁ ἅγιος Νεκτάριος, πού προορατικά διατύπωσε τήν πεποίθηση, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἑλλάδα εἶναι προορισμένη ἀπό τό Χριστό νά εἶναι δάσκαλος  καί φάρος τῆς Οἰκουμένης.

Ὅλοι οἱ πατέρες μέ τούς ὁποίους ἀναστρεφόμαστε καί συζητᾶμε ὡς ἐν Χριστῷ ἀδελφοί ἐρωτοῦν: Ἄν ὁ Μακαριώτατος ὑπογράψει μέ τούς παναιρετικούς παπικούς, προτεστάντες τοῦ ΠΣΕ καί τούς μονοφυσῖτες, θά μποροῦμε νά τοῦ φιλοῦμε τό χέρι καί ἐν συνεχεία ὅσων Σεβασμιωτάτων Μητροπολι­τῶν συνταυτιστοῦν μαζί του; Θά μνημονεύουμε τά ὀνόματά τους στή Θεία Λειτουργία;

Ἄς μᾶς λυπηθεῖ ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιον Πνεῦμα μέ τίς πολλές πρεσβεῖες τῆς Κυρίας Θεοτόκου, γιά νά μήν εἰσέλθουμε σέ τόσο ἐπικίνδυνους πειρασμούς γιά τήν αἰώνια ζωή καί γιά τή σωτηρία μας.

Ἀσπάζομαι εὐλαβῶς τήν Δεξιάν Σας

Διά τήν Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν

ἐλάχιστος ἐν πρεσβυτέροις

ἀρχιμ. Σαράντης Σαράντος

ἐφημέριος τοῦ Ἱ.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου.

Πηγή: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν

Σε νέα καταστροφή του μνημείου στο Ύψωμα 731, προχώρησαν άγνωστοι στη Βόρεια Ήπειρο.

Στις 25 Απριλίου ο αντιπρόεδρος της τουρκικής κυβέρνησης, Μεχμέτ Σισμέκ, δήλωνε πως η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ αποτελεί τον πλέον καίριο στρατηγικό της στόχο. Ο ίδιος σημείωσε πως η Τουρκία θα βελτιώσει τους θεσμούς της, θα ενισχύσει το κράτος δικαίου και θα προχωρήσει στις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις.

Δὲν ξέρω ἂν μᾶς πέφτῃ λόγος νὰ ὑψώνουμε φωνὴ ὅταν ἕνα Στρατόπεδο κλείνῃ. Συνήθως μᾶς περιγελοῦν οἱ ἐπαΐοντες καὶ μᾶς σαρκάζουν οἱ κουλτουριάρηδες. «Ἔχουμε γνῶσι ἐμεῖς», λένε οἱ πρῶτοι. «Ἔγιναν μελέτες». «Ἐλήφθησαν ἀποφάσεις». «Ἂς μὴν ἀσχολοῦνται οἱ ἱερεῖς μὲ θέματα ποὺ δὲν εἶναι τῆς ἁρμοδιότητάς τους». «Τί τοὺς νοιάζει τοὺς παπάδες;» διερωτῶνται οἱ δεύτεροι. «Μήπως ἤθελαν νὰ τοὺς ρωτήσουν κιόλας;». Ἀντιμιλιταριστὲς βλέπεις «οἱ δικοί σου» ὅπως θἄλεγαν στὴν «ἴδια» τους διάλεκτο ἂν καὶ τοὺς βολεύει ἡ εἰρήνη τὴν ὁποία ἀπολαμβάνουν ἀλλὰ ποὺ ὅμως ἄλλοι τρέχουν γι’ αὐτήν. Ἐμεῖς ὅμως, ἂν καὶ δὲν παραιτούμεθα κι ἀπ’ τὸ δικαίωμα νὰ ὑψώνουμε φωνὴ ὅταν βλέπουμε συρρύκνωσι τῶν ἀμυντικῶν δυνάμεων τῆς χώρας, προβάλλουμε πρὸ πάντων τὸ δικαίωμά μας νὰ κλαῖμε καὶ νὰ θρηνοῦμε. Ναί, κλαῖμε καὶ θρηνοῦμε ὅταν περνᾶμε ἀπὸ ἕνα μεγάλο καὶ μὲ ἔνδοξο παρελθὸν Στρατόπεδο καὶ τὸ βλέπουμε κλειστό. Κι ὅταν μάλιστα πληροφορούμαστε ὅτι ἔχουν πέσει τὰ κοράκια νὰ τὸ φάνε. Ὅταν τὸ διεκδικοῦν διάφοροι, γιὰ νὰ τὸ μεταβάλλουν ποιός ξέρει σὲ τί. Μέσα λοιπὸν σ’ ὅλη τὴ δυστυχία ποὺ μᾶς βρῆκε κι ἔχουμε πικρὸ τὸ στόμα μας ἀπ’ τὶς καθημερινὲς ἀπογοητεύσεις, βλέπουμε νὰ πέφτουν καὶ κάστρα ποὺ φάνταζαν παντοδύναμα καὶ ἀπόρθητα στὸ φτωχό μας νοῦ.

Ἕνα Στρατόπεδο στὸ ὁποῖο μπήκαμε μὲ ὅλη τὴν ὁρμὴ τῆς νεότητος καὶ ἀσκηθήκαμε γιὰ νὰ γίνουμε καλοὶ Στρατιῶτες, τὸ ὁποῖο ὑποδεχόταν τότε σὲ κάθε ΕΣΣΟ χιλιάδες νεοσυλλέκτους, γιατί βλέπετε ἦταν τότε ἀνθηρὴ ἡ ἑλληνικὴ οἰκογένεια κι ἔδινε πρόθυμα τὰ παιδιά της τὰ ὁποῖα ἦταν πολλὰ νὰ ὑπηρετήσουν τὴν πατρίδα, τώρα πέρασα καὶ τὸ εἶδα κλειστό. Τὸ 6ον Σ.Π. ὅπως γράφαμε στὸν φάκελλο τῆς ἀλληλογραφίας. Τὸ 6ον Σύνταγμα Πεζικοῦ. Θυμᾶμαι πόσο δυσανασχετούσαμε μὲ τοὺς ἐκπαιδευτὲς ὑπαξιωματικοὺς τότε, ὅπως γίνεται πάντα μὲ τοὺς νέους ὅταν τοὺς ζορίζῃς, ἀλλὰ πόσο ὄμορφα αἰσθανόμαστε τὶς μεγάλες ὧρες κατὰ τὶς ὁποῖες τὸ Σύνταγμα βρισκόταν στὸν χῶρο τῆς ἀναφορᾶς καὶ προσευχόταν, κι ἔκανε ἔπαρσι τῆς Σημαίας, κι ἄκουγε ὅλο αὐτὸ τὸ πλῆθος τῶν νεοσυλλέκτων, τὴ φωνὴ τοῦ Διοικητοῦ τοῦ Στρατοπέδου ποὺ συνέπαιρνε τὶς καρδιές μας. Τώρα τὸ εἶδα κλειστό. Ἀνατρίχιασα. Δὲν μᾶς χρειάζεται λοιπόν. Κλείνει. Τὸ εἶπε ἡ Τρόικα. Τὄφαγαν οἱ δανειστές μας. Καὶ μπῆκαν ὑπογραφὲς γι’ αὐτὸ τὸ ἀνοσιούργημα. Ὢ τί θλῖψις μὲ κατέλαβε! Δὲν θέλω νὰ σκέπτωμαι πῶς θἆναι τώρα ὅλοι αὐτοὶ οἱ χῶροι στοὺς ὁποίους ζήσαμε καὶ ἀσκηθήκαμε. Θ’ ἀρχίζουν νὰ χορταριάζουν τὰ ὄμορφα γήπεδα καὶ οἱ μεγάλοι χῶροι τῶν ἀσκήσεων, ποὺ ποτίστηκαν μὲ τοὺς ἱδρῶτες τόσων νέων ἀνδρῶν ποὺ σφυρηλατήθηκαν ἐκεῖ κι ἔγιναν στρατιῶτες ἐξασκημένοι, ἡλιοψημένοι, γενναῖοι, θαρραλέοι μὲ ὑψηλὸ φρόνημα καὶ γενναία παρουσία. Θὰ ἀράχνιασαν ἤδη τὰ μεγάλα κτήρια καὶ θὰ ἀρχίζουν νὰ μουχλιάζουν καὶ νὰ φθείρωνται. Ἐκεῖ ποὺ ἐκινοῦντο τότε τόσοι νέοι ἄνθρωποι, θὰ σκηνώσουν νυχτερίδες καὶ τρωκτι- κά. Εἶδα σκοτεινοὺς τοὺς θαλάμους καὶ μελαγχόλησα. Ἐκεῖ συνάφθηκαν οἱ πιὸ ὡραῖες φιλίες. Ἐκεῖ ἄνθιζαν τὰ ὑψηλὰ συναισθήματα τῆς ἀγάπης στὴ μάννα, στὸν γονιό, στ’ ἀδέλφια, στὴν οἰκογένεια, στὴ γιαγιὰ καὶ στὸν παππού. Ἐκεῖ γράφτηκαν τὰ πιὸ γλυκὰ γράμματα στοὺς φίλους καὶ σὲ πρόσωπα ἀγαπημένα. Μόνοι θὰ συνομιλοῦν τώρα οἱ ἥρωες ποὺ ἦταν κρεμασμένοι στοὺς τοίχους, καὶ κανεὶς δὲν θὰ διαβάζῃ τὰ συνθήματα γιὰ τὴν ἀνδρεία, τὴν φιλοπατρία, τὴν ἀρετή, τὴν εἰρήνη, τὴν πειθαρχία στοὺς νόμους καὶ τὴν ἀγάπη στὸν Θεό. Κρεμασμένοι οἱ ὅρκοι καὶ οἱ προσευχὲς δὲν θἄχουν τώρα τοὺς ἀναγνῶστες τους. Τί κρῖμα! Τί πόνος! Τώρα εἶναι λοιπὸν ἀλλιῶς τὰ πράγματα. Φιλειρηνιστὲς τάχα τώρα. Δὲν χρειάζονται ὄπλα. Τώρα ἡ διπλωματία θὰ ἀναλάβῃ τὴν ἄμυνα καὶ τὴν ἀσφάλειά μας.

Γιατί ὅμως δὲν κάνουν τὸ ἴδιο οἱ ἑταῖροι μας; Γιατί αὐξάνουν τὸν Στρατό τους οἱ μουσουλμάνοι γείτονές μας, οἱ αἰώνιοι ἐχθροὶ τῆς Πατρίδος μας; Γιατί ἔχουν τέτοιες ὑποδομὲς τὰ ἀμερικανικὰ στρατόπεδα; Μοῦ τὰ περιέγραφε ἕνα παιδὶ καὶ τἄχασα. Τί πολυτέλεια ἐκεῖ! Τί χῶροι καταυλισμοῦ καὶ ἑστιάσεως καὶ ψυχα- γωγίας. Τί αἴθουσες ἐκπαιδεύσεων καὶ βιβλιοθῆκες καὶ τί ἀποθῆκες ὅπλων καὶ ὄρχοι ὀχημάτων! Κι ἐμᾶς, ποὺ ἡ πτωχὴ πατρίδα μας εἶχε τότε στὰ δικά μας δύστυχα χρόνια καὶ ροῦχα νὰ μᾶς ντύσῃ τὸ ἔνδοξο «χακί», ὅπως λέγαμε, καὶ φαΐ νὰ μᾶς ταΐσῃ, τώρα τἄκλεισε; Μακάρι νἆναι ὅπως τὰ λένε, ἀλλὰ πονάει ἡ ψυχή μας ὅταν σκεπτόμαστε πὼς αὐτὰ ὅλα γίνανε μὲ τὸν ἱδρῶτα ἑνὸς φτωχοῦ καὶ πονεμένου λαοῦ ποὺ τὸν εἶχε πολὺ ψηλὰ τὸν Στρατό! Πῶς τἄχτισε ὅλα αὐτὰ σ’ αὐτὲς τὶς δύστυχες ἐποχές; Μὰ κι οἱ μεγάλοι μας εὐεργέτες, πόσα δὲν πρόσφεραν κατὰ καιροὺς γιὰ τὴν ἐθνική μας ἄμυνα. Χρήματα ν’ ἀγορασθοῦν καράβια, οἰκόπεδα νὰ χτιστοῦν στρατόπεδα. Τὰ παιδιά τους τὰ ἴδια πρόσφεραν. Τὸ αἷμα τῆς καρδιᾶς τους. Κι ἐξαγόραζαν μ’ αὐτὲς τὶς θυσίες τὴν περηφάνεια τοῦ λαοῦ αὐτοῦ. Ὢ τί συμφορὰ μᾶς βρῆκε! Δὲν μὲ νοιάζει γιὰ τὶς ἐκτάσεις καὶ τὰ κτήρια. Θρηνῶ ὅμως γιὰ τὴν ἐθνικὴ συνοχὴ ποὺ χάνεται. Τότε ξέραμε ὅλοι μας ὅτι θὰ πᾶμε ὅλοι στρατιῶτες. Θὰ ἐκπαιδευτοῦμε. Θὰ ὑπηρετήσουμε τὴν πατρίδα. Ξέραμε πῶς θὰ ντροπιάζαμε καὶ τὸν ἑαυτό μας καὶ τὴ φαμελιά μας ἂν κηρυσσόμεθα ἀνυπότακτοι ἢ λιποτάκτες. Μάλιστα στόχευαν στὸν ἀνδρισμό μας οἱ περιφρονητικοὶ λόγοι τῶν μεγάλων ἀπὸ τοὺς οἰκείους μας ὅταν μᾶς περιγελοῦσαν γιὰ κάθε δειλία μας σχετικὰ  μὲ τὴ θητεία μας στὸ Στρατό.

«Περνάει ὁ Στρατὸς τῆς Ἑλλάδος φρουρός, τοῦ κάθε μας ἐχθροῦ ὁ σκληρὸς τιμωρός», μᾶς μάθαινε ἡ δασκάλα ἀπ’ τὰ μαθητικὰ θρανία. Καὶ ἐνῷ εἴχαμε ὅλοι μας μιὰ συστολὴ ὅταν φεύγαμε γιὰ φαντάροι, δὲν μᾶς ἔπαιρνε νὰ τὴν φανερώνουμε καὶ τὴν κρύβαμε γιὰ νὰ καταξιώσουμε τὴν ὑπόστασί μας ὁ καθένας μας σὰν ἄνδρας, σὰν Ἕλληνας, σὰν πατριώτης. Μὲ δάκρυα στὰ μάτια διάβασα σ’ ἕνα χριστιανικὸ περιοδικὸ αὐτὰ ποὺ εἶπε ὁ Στρατηγὸς Γεώργιος Ντζιμάνης, (ὄνομα καὶ πρᾶγμα, ὅπως ἀποδεικνύεται), διοικητὴς τοῦ Α΄ Σώματος Στρατοῦ μὲ ἕδρα τὴν Κοζάνη, κατὰ τὴν τελετὴ κλεισίματος τοῦ Α΄ Σώματος ποὺ ἐπέβαλε ἡ τρόικα (καὶ δέχθηκαν οἱ δικοί μας) «γιὰ νὰ ἐξοικονομηθοῦν πόροι», εἶπε μεταξὺ ἄλλων καὶ τὰ ἑξῆς «τσεκουράτα»: «Εὔχομαι αὐτοὶ ποὺ σχεδίασαν τὸ κλείσιμο τοῦ Σώματος νὰ μὴν τὸ μετανιώσουν, γιατί τὶς ὑποδομὲς ποὺ κτίσαμε μέσα σὲ 100 χρόνια, μποροῦμε νὰ τὶς κλείσουμε σὲ μία ὥρα. Δὲν μποροῦμε ὅμως νὰ ξανακτίσουμε ὑποδομές, ὅποτε καὶ ὅταν τὶς χρειαστοῦμε. Εὔχομαι νὰ μὴ μᾶς ξαναχρειαστῇ ποτὲ ἡ Ἑλλάδα, γιατί δὲν θὰ μποροῦμε νὰ ὑπάρχουμε». (Περιοδικὸ «Παρακαταθήκη» τεῦχος 91). Μὰ δὲν εἶναι μόνο οἱ ὑποδομές. Ἐδῶ συλλήθηκαν κάστρα πνευματικά.

Ξηλώνεται σιγὰ – σιγὰ ὅλο αὐτὸ τὸ οἰκοδόμημα ποὺ λέγεται Στρατός. Μειώθηκε ἡ θητεία, κλείνουν στρατόπεδα, βάζουμε ἔμμισθους στρατιῶτες, χάνουμε δυναμικό. Ἀπαξιώνουμε τὴν γενναιότητα, ρίχνουμε τὸ φρόνημα τῶν νέων μας. Σαρκάζουμε τὴν πειθαρχία. Βεβηλώνουμε μὲ διαμαρτυρίες τὶς παρελάσεις, περιφρονοῦμε τὰ πρόσωπα, ἐμπαίζουμε τὰ σύμβολα. Ἦταν ἰδανικὸ τῆς φυλῆς. Νἄχῃ νέους στρατευμένους. Ἐφέδρους ποὺ ἀφιερώνουν χρόνια ἀπ’ τὴ νεότητά τους γιὰ τὴν πατρίδα. Νέους ποὺ στρατεύονταν κι ἔπαιρναν μιὰ ἱκανὴ πεῖρα τῆς στρατιωτικῆς ζωῆς. Τὰ ὅπλα προϋποθέτουν ἀγῶνες. Οἱ ἀγῶνες προϋποθέτουν νῖκες καὶ δάφνες. Τώρα, δὲν ἔχουμε ἐχθρούς. Ὅποτε τί τὰ θέλουμε τὰ ὅπλα; Μακάρι νἆναι ἔτσι. Ποιός θέλει τὸν πόλεμο; Ποιός θέλει νὰ σκοτώνῃ καὶ νὰ σκοτωθῇ; Κανεὶς βέβαια, καὶ πρῶτοι ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες. Δὲν εἶναι ὅμως καλύτερα νὰ μᾶς ξέρουν πάνοπλους καὶ γενναίους καὶ νὰ μᾶς φοβοῦνται; Οἱ σοφοὶ ἔλεγαν χάριν τῆς εἰρήνης, προετοιμάσου γιὰ πόλεμο. Si vis pacem bellum para. Ἐὰν θέλῃς εἰρήνη, παρασκεύαζε πόλεμο. Τώρα; Ὅλο τὸ σφρῖγος καὶ ἡ ἐνέργεια ἐξαντλεῖται ἄδικα ἐδῶ ἢ ἐκεῖ. Καὶ προετοιμάζουμε νωθρὰ στελέχη, ποὺ θὰ ξέρουν νὰ ὑποχωροῦν, νὰ ὑποχωροῦν, μέχρι τὴν ἀποδυνάμωσι. Τὰ τύμπανα τοῦ πολέμου ὅμως ἠχοῦν, δυστυχῶς. Καὶ θὰ κληθοῦμε σὲ λίγο νὰ συμμαζεύουμε τὴν συσσωρευμένη ἀδυναμία μας. Θὰ νοσταλγήσουμε τὶς ἐποχὲς ποὺ ὅλοι περνούσαμε ἀπ’ τὸν Στρατὸ καὶ πέρναμε μιὰ γεῦσι καλὴ τῆς ἀσκήσεως τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ σώματος καὶ ποὺ καμαρώναμε γιὰ τὴν Πατρίδα μας καὶ τὸν Στρατό της. Πονηρὰ οἱ ἑταῖροι μᾶς γκρεμίζουν τὰ τείχη. Μᾶς ρίχνουν τὰ σύνορα. Σὲ λίγο θ΄ ἁρπάζουν κομμάτια ἀπ’ τὴ γῆ τῶν πατέρων μας. Καὶ ’μεῖς «ἐν ὀνόματι τῆς εἰρήνης» θὰ ξεπουλᾶμε.

Ὄχι, ἀδελφοί μου, ὄχι. Νὰ ξαναχτιστοῦν τὰ στρατόπεδά μας καὶ νὰ ἐξωραϊσθοῦν. Νὰ ξανακουσθοῦν οἱ ἰαχὲς τῶν στρατιωτῶν κι οἱ σάλπιγγες τῆς πειθαρχημένης στρατιωτικῆς ζωῆς, νὰ πάρουν ζωὴ οἱ θάλαμοι καὶ οἱ σκοπιὲς καὶ νὰ ξαναφανῇ καταστόλιστος ἀπ’ τὴν σημαία μας ὁ ἱστός της ψηλά, νὰ δεσπόζῃ στοὺς λόφους, στὰ κάστρα, στὰ ψηλώματα, στοὺς ναυστάθμους καὶ στὰ ἀεροδρόμιά μας. Κι ὅποιος θέλει ἂς πῇ ὅτι δὲν μᾶς πέφτει λόγος νὰ μιλᾶμε. Σὰν ξεπεσμὸ καὶ σὰν ἔκπτωσι πάντως τὶς ζοῦμε ἐμεῖς οἱ Νεοέλληνες αὐτὲς τὶς ἀλλαγὲς κι ἂς λένε ὅ,τι θέλουνε. Καὶ δὲν  κάνουμε πολιτικὴ γράφοντας αὐτά, οὔτε κατηγοροῦμε ἢ ἀδειάζουμε τοὺς ἄρχοντές μας. Ὑπογραμμίζουμε μόνο μὲ πόνο τί εἴχαμε καὶ τί χάσαμε. Καὶ μακάρι νὰ μὴν ἔχουμε δίκιο. Κι ἂς εἶναι μόνο ἡ νοσταλγία ὅλων αὐτῶν ποὺ μᾶς ὑποκινεῖ, κι ἂς τὴ ζοῦμε μόνο ἐμεῖς οἱ μεγάλοι σὰν δρᾶμα δικό μας, αὐτὴν τὴ νοσταλγία. Γιατί ὅμως δὲν κάνουν τὸ ἴδιο κι ἄλλοι πλούσιοι λαοὶ γύρω μας; Ἀλλὰ ἀντίθετα, αὐτοὶ ποὺ πῆραν ἀπὸ μᾶς τὶς ἀρχὲς τοῦ ἡρωϊσμοῦ καὶ τῆς ἀρετῆς, αὐτοὶ ποὺ φωτίζονται ἀπ’ τὰ φῶτα μας, αὐξάνουν τὶς δυνάμεις τους. Κι ὅπως εἶναι ὑπερπολύτεκνοι κι ἔχουν πολλὰ παιδιὰ καὶ καλπάζουν πρὸς τὴν πρόοδο καὶ τὴν ἀνάπτυξι, μᾶς ὑποδουλώνουν κάθε μέρα. Γι’ αὐτὸ «ὥρα ἡμᾶς τοῦ ὕπνου ἐγερθῆναι». Ἡ ἐθνική μας ὑπερηφάνεια δὲν πρέπει νὰ μπῇ σὲ χειμέρεια νάρκη. Τὴν ἱστορία μας μόνο ἂν διαβάζουμε τὶς ἔνδοξες σελίδες της, θὰ ὁπλιζόμαστε μὲ δυνάμεις, μὲ θάρρος.

Γι’ αὐτὸ ἂς μὴν ἀποκάμουμε. Ἂς ἀναλάβουμε δυνάμεις. Δὲν μᾶς ἔδωσε ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας ἀλλὰ πνεῦμα δυνά- μεως καὶ σωφρονισμοῦ. (Β΄ Τίμ. Α.7). Καὶ βέβαια ἐμεῖς ξέρουμε ὅτι, ὅταν ἡ μεγάλη Μητέρα μας ἡ Ἁγία του Χριστοῦ Ἐκκλησία περνάει δυσκολίες, ἀντιμετωπίζει αἱρέσεις, διωγμοὺς καὶ σχίσματα, δίνει Ἁγίους. Κι ὅταν ἡ γλυκυτάτη Πατρίδα μας περνάει ἀπὸ δυσκολίες πολέμων, δυ- σπραγιῶν καὶ συμφορῶν, δίνει ἥρωες. Λένε πὼς ἕνα ρυάκι ὅταν τρέχῃ καὶ διαγράφῃ τὴ διαδρομή του, κάνει τὸ κελάηδημά του. Κάνει κελαρίσματα ποὺ ἀκούγονται σὰν μιὰ ὄμορφη μουσικὴ ποὺ προστιθέμενη στὶς ἄλλες φωνὲς τοῦ δάσους, συμμετέχει σ’ αὐτὴν τὴ μονα- δικὴ παναρμόνια συμφωνία. Καὶ λένε μάλιστα ὅτι ὅσα περισσότερα ἐμπόδια συναντάει στὴ διαδρομή του, τόσα πιὸ πολλὰ καὶ πιὸ γλυκὰ κελαρίσματα κάνει ὥστε ξετρελαίνει τὸν διαβάτη. Ἐδῶ συναντάει πέτρες, ἐκεῖ κλαδιά, πιὸ κάτω μερικὲς στροφὲς τοῦ δρόμου του. Κι ὅλα αὐτὰ τὸ ρυάκι τὰ προσπερνᾶ χαρούμενο καὶ κάνει ὑπερκόσμιο ἦχο ποὺ ἡ Χάρις τοῦ Θεοῦ τὸν στολίζει καὶ τὸν ἀναδεικνύει σὲ γλυκὸ ἄκουσμα ποὺ σπάει τὴ μονοτονία τοῦ χώρου μὲ λυγιρὲς μολπὲς ποὺ βγαίνουν ἀπὸ στόμα ἄλλου κόσμου ποῦ ἐξυμνεῖ τὸν Πατέρα καὶ Δημιουργό του. Κάτι τέτοιο συνέβη μὲ τὸ Ἔθνος μας τὸ ἔνδοξο καὶ μὲ τὴν Πίστι μας τὴν Ἁγία καὶ Ὀρθόδοξη. Ἔτσι ὅπως περνοῦσαν μέσα ἀπ’ τὶς μέρες καὶ τοὺς μῆνες καὶ τοὺς χρόνους, ὅπου εὕρισκαν δυσκολίες, ἔδιναν στὴν Ἐκκλησία Ἁγίους καὶ στὸ Ἔθνος ἥρωες. Ἔτσι ὅπως στὸ αἷμα τοῦ Κυρίου θεμελιώθηκε ἡ σωτηρία μας, ἀκριβῶς καὶ ἀπὸ τὸν πόνο καὶ τὸ δάκρυ τοῦ Ἔθνους καὶ τῆς Ἐκκλησίας, ξεπήδησαν πρόσωπα ἱερά, ἅγια, μοναδικά, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα στολίζουν τὶς χρυσὲς σελίδες τοῦ μεγαλωνύμου Ἔθνους μας καὶ τὰ Συναξάρια τῆς Ὀρθοδοξίας. Μέσα ἀπὸ τὶς δυσκολίες ἀναδύθηκαν ἥρωες καὶ Ἅγιοι. Μάρτυρες τοῦ Ἔθνους καὶ τῆς Ἐκκλησίας. Πέρασε ἡ Ἑλλάδα μας ἡ πολυαγαπημένη μέσα ἀπὸ δύστυχες ἐποχὲς κι ὅμως θαρραλέοι Ἕλληνες ἄνδρες καὶ γυναῖκες τραγούδησαν τὴ δόξα τῆς Πατρίδος καὶ ἔψαλλαν τροπάρια δοξολογίας γιὰ τὴ δύναμι καὶ τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ. Ἄνθρωποι στολισμένοι μὲ τὴν θυσία τὴν ὁποία τὴν καθαγίασαν μὲ τὰ αἵματα καὶ τοὺς ἱδρῶτες τους.

Δὲν μᾶς ἔδωσε λοιπὸν ὁ Θεὸς πνεῦμα δειλίας, ἀλλὰ πνεῦμα δυνάμεως καὶ ἀγάπης καὶ σωφρονισμοῦ. Αὐτὸ τὸ πνεῦμα ποὺ ἔτρεφε τὴν φιλοπατρία τῶν πατέρων μας ἂς πλημμυρίζῃ τὶς καρδιές μας, τὸ νοῦ μας, τὴ ζωή μας ὅλη κι ἂς ἀναφωνοῦμε κάθε στιγμὴ τῆς ζωῆς μας ὅπως τότε στὴν πρώτη νεότητά μας, μὲ θάρρος νεανικὸ μὲ ὁρμὴ καὶ μὲ παλλόμενο ἀπὸ ἐθνικὴ ὑπερηφάνεια στῆθος:

Ζήτω ὁ Ἑλληνικὸς Στρατός! Ζήτω ἡ αἰωνία Πατρίς μας!

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ἀνοικτὴ Ἐπιστολὴ Ἁγιορειτῶν Πατέρων πρός:
Τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, τὰς λοιπὰς αὐτοκεφάλους Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας, τὴν Ἱερὰν Κοινότητα Ἁγίου Ὄρους, τὸ χριστεπώνυμον πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας:

«Πραγμάτων ἐπιδρομαί… τά τῶν φίλων ἄπιστα, τά τῆς Ἐκκλησίας ἀποίμαντα. Ἔρρει τά καλά, γυμνά τά κακά. Ὁ πλοῦς ἐν νυκτί, πυρσός οὐδαμοῦ. Χριστός καθεύδει, τί χρή παθεῖν;…». (Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος)

Ὅπως γνωρίζουμε πολύ καλά ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ἱστορία, ἡ σύγκληση μιᾶς Συνόδου ἀφορᾶ πρωτίστως στήν θέσπιση καί τήν στερέωση τῶν Δογμάτων τῆς Ἐκκλησίας καί τήν ὁριοθέτησή της ἀπό τήν αἵρεσιν. Δηλαδή, ἡ Ἐκκλησία θεωρεῖ ὡς καθῆκον της, ἐκ τῶν ὧν οὐκ ἄνευ, τήν καταπολέ­μηση κάθε αἱρέσεως καί τήν ὀρθοτόμηση τοῦ λόγου τῆς ἀληθείας. Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, μέγας Διδάσκαλος καί Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, σαφῶς τονίζει « τό νά εἶναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ᾿ αὐτῶν δόγματα καί οἱ κανόνες Ὀρθόδοξα εὐσεβῆ καί σύμφωνα ταῖς θείαις Γραφαῖς, ἤ ταῖς προλαβούσαις Οἰκουμενικαῖς Συν­όδοις», καί «Αὕτη ἐστί τά αἰώνια ὅρια, ἅ ἔθεντο οἱ πατέρες ἡμῶν καί νόμοι οἱ ὑπάρχοντες εἰς τόν αἰῶνα…τούς ὁποίους σύνοδοι Οἰκουμενικαί τε καί Τοπικαί διά Πνεύματος Ἁγίου ἐθέσπισαν». (Πηδάλιον, ἔκδ.Ρηγοπούλου, Θεσσαλονίκη 1991, σελ.16). Συμβάλλοντες, λοιπόν καί ἐμεῖς, ὡς Ἁγιορεῖτες Μοναχοί καί ὡς ζωντανά μέλη τῆς Ἐκκλησίας πρός τόν σκοπό τῆς πνευματικῆς ἀφυπνήσεως καί ἐνισχύσεως τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος τοῦ πιστοῦ λαοῦ, ἐπιθυμοῦμε νά καταθέσουμε καί δημοσίως τήν ἰδικήν μας μαρτυρία.

Ἡ λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος», ἡ ὁποία ὡς γνωστόν, πρόκειται νά λάβει χώρα τόν προσεχῆ Ἰούνιο στήν Κρήτη (19-6-2016, μέ τό παλαιό ἡμερολόγιο 6–6-2016), ἀποτελεῖ ἕνα στάδιο τοῦ προγράμματος τοῦ Διαχριστιανικοῦ καί Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ ἤ τῆς Θρησκευτικῆς Παγκοσμιοποίησεως τῆς Νέας Τάξεως Πραγμάτων, ἡ ὁποία ὡς γνωστόν ἐπιδιώκει νά ὑποτάξει ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπότητα μέ τρία μεθοδευμένα σχέδια, α) μέ μία παγκόσμια κυβέρνηση β) μέ μία παγκόσμια οἰκονομία καί γ) μέ μία παγκό­σμια θρησκεία. Ἡ ἐφαρμογή αὐτοῦ τοῦ στόχου γιά μιά παγκόσμια θρησκεία, ἐγκαινιάστηκε πρῶτα στόν προτεσταντικό κόσμο μέ τήν λεγομένη “Οἰκουμενική κίνηση”, καί στόν ὀρθόδοξο κόσμο ξεκίνησε μέ τόν ἐνθρονιστήριο λόγο τοῦ Πατριάρχου Κων/πόλεως Μελετίου Μεταξάκη (1923) καί ἐπηυξήθη μέ τόν ἐπίσης Πατριάρχη Κων/πόλεως Ἀθηναγόρα Σπύρου (1948-1972).

Ἀντί νά καταδικάσει ἡ λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος» τίς ὑφιστάμενες καί καθημερινῶς δρῶσες αἱρέσεις, οἱ ὁποῖες πλανοῦν τούς πιστούς, ἐπιδιώκει πρωτίστως νά ἀναγνωρίσει τήν Παναίρεση, κατά τόν ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς, τοῦ Συγκρητιστικοῦ Διαχριστιανικοῦ καί Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ὅπως ἔπραξαν καί οἱ Παπικοί στήν Β’ Βατικάνεια Σύνοδό τους (1962-1965). Ὅτι ἡ λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος» ἐπιδιώκει νά ἀναγνωρίσει τόν Συγκρητιστικό Διαχριστιανικό καί Διαθρησκειακό Οἰκουμενισμό, ἀποδεικνύεται ἀπό τά κατωτέρω:
1) Τό προσυνοδικό κείμενο τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων τό ὁποῖο παραπέμπεται πρός υἱοθέτηση ἀπό τίς Αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, στή λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο», στό ἄρθρο μέ τίτλο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» ἀναγνωρίζει ὅτι οἱ Παπικοί καί οἱ Προτεστάντες δέν εἶναι αἱρετικοί, ἀλλά ἐντάσσονται στήν Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως Νικαίας – Κωνσταντινουπόλεως, ὑπερτονίζοντας τήν ἱστορικότητά τους ὡς ἐκκλησίες καί παραβλέποντας σκανδαλωδῶς τήν αἵρεσή τους, λέγοντας ὅτι «Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀναγνωρίζει τήν ἱστορικήν ὕπαρξιν ἄλλων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν μή εὑρισκομένων ἐν κοινωνίᾳ μετ᾿ αὐτῆς», παραβλέποντας ἔτσι τήν δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας, ἔστω καί ἄν ἡ Η’ Οἰκουμενική Σύνοδος, ἐπί Πατριάρχου Μεγάλου Φωτίου (879-880) καί μέ τίς ψήφους τῶν ἀντιπροσώπων τοῦ τότε Πάπα τῆς Δύσεως, εἶχε καταδικάσει τό αἱρετικό filiogue ( καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ). Ἔτσι προσβάλλεται τό Ἐκκλησιολογικό Δόγμα τῆς Ἐκκλησίας καί δημιουργεῖται Ἐκκλησιολογική αἵρεση, διότι ἡ Ἐκκλησία ὁριοθετεῖται ἀπό τά Δόγματα τῆς πίστεως καί ταυτίζεται μέ τούς πραγματικούς πιστούς, τούς ἀποτελοῦντας τό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, μέ Κεφαλή αὐτόν τόν ἴδιον τόν Σωτῆρα, μέσω τῆς ἀκριβοῦς Ὀρθοδόξου Πίστεως, καθώς ἐπίσης καί τῆς ὀρθῆς καί μή παραποιημένης πνευματικῆς ζωῆς καί τῆς ἐν μετανοίᾳ συμμετοχῆς τους στά Μυστήρια τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας.

2) Τό ἴδιο προσυνοδικό κείμενο, ἀναγνωρίζει τό Παγκόσμιο Συμβούλιο τῶν «Ἐκκλησιῶν» (ἤ ἀκριβέστερα αἱρέσεων), τό ὁποῖο ἔχει ἱδρυθεῖ τό 1948 ἀπό τήν Νέα Τάξη Πραγμάτων, γιά νά ἐξυπηρετήσει τούς σκοπούς τῆς θρησκευτικῆς παγκοσμιοποιήσεως, δηλαδή τήν Παγκόσμια Θρησκεία τοῦ Ἀντιχρίστου. Τό Π.Σ.Ε. ἀρχικά εἶχε ὡς σκοπό του τόν Συγκρητιστικό Διαχριστιανικό Οἰκουμενισμό, ἐνῶ στή συνέχεια, τίς τελευταῖες δεκαετίες, διεύρυνε τίς ἐπιδιώξεις του καί στήν προώθηση τοῦ Συγκρητιστικοῦ Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἀναγνωρίζει τά διάφορα κείμενα τοῦ Π.Σ.Ε. ὡς δεσμευτικά γιά τήν Μεγάλη Σύνοδο καί τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Τά κείμενα αὐτά « εἶναι μετέωρα. Τά διαχειρίζονταν κάποιοι ἀντιπρόσωποι, οἱ ὁποῖοι εἶπαν τίς ἀπόψεις τους, ὑπέγραψαν τά κείμενα ἐξ ὀνόματος τῶν Τοπικῶν βέβαια Ἐκκλησιῶν, πλήν ὅμως οἱ Ἱεράρχες τῶν Ἐκκλησιῶν αὐτῶν δέν εἶχαν ἰδέα, ποιές ἦταν οἱ ἁποφάσεις τῶν ἀντιπροσώπων τους.» (καθηγ. Α.Π.Θ. Δημ. Τσελεγγίδης). Αὐτό σημαίνει ὅτι τό ἐν λόγῳ προσυνοδικό κείμενο προσβάλλει καί τό σωτηριολογικό δόγμα τῆς Ἐκκλησίας, κατά τό ὁποῖο μόνο μέσα στήν Ἀληθινή Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, κατά τήν ἀνωτέρω ἔννοια, ὁ πραγματικός πιστός, διά τοῦ ἐλέους τῆς Θείας Χάριτος καί τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἐπιτυγχάνει τή σωτηρία του καί συγκεκριμένα ἔχει τή θέα τοῦ Θεανδρικοῦ Προσώπου τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἐξ αὐτῆς ἀτελεύτητη Θεογνωσία καί μακαριότητα. Διότι τό ἴδιο προσυνοδικό κείμενο ἀναγνωρίζοντας τό Π.Σ.Ε. ἀποδέχεται τήν θεωρία ὅτι ὅλες οἱ «ἐκκλησίες» ἤ ἀκριβέστερα αἱρέσεις, καί ὅλα τά θρησκεύματα, κατά τήν πρόσφατη διεύρυνσίν του, «σώζουν» ἤ κατά τήν δική του νοοτροπία, ὁδηγοῦν ἀορίστως καί σοφιστικῶς στήν ἴδια Ὑπερβατική Πραγματικότητα (Ultimate Reality) ἡ ὁποία περιλαμβάνει ὅλους τούς ψευδο-θεούς καί τά ψευδο-σεβάσματά τους, τά ὁποῖα εἶναι δημιουργημένα κατ’ ἀνθρωπίνη ἐπίνοια ὑποβαλλομένη ἀπό τόν σατανᾶ.

3) Ἡ ἀναγνώρισι ἀπό τό ἐν λόγῳ προσυνοδικό κείμενο τῶν Παπικῶν ὡς δῆθεν «ἐκκλησίας» ὁδηγεῖ ἀναπόφευκτα στό ἑπόμενο στάδιο τοῦ Ἑωσφορικοῦ Συγκρητιστικοῦ Διαχριστιανικοῦ καί Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τό ὁποῖο εἶναι ἡ συγκρητιστική «ἕνωσις» τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μέ τούς Παπικούς μέσῳ τοῦ ἐπακόλουθου «κοινοῦ ποτηρίου» καί τῆς ὑποταγῆς αὐτῶν στό πρωτεῖο ἐξουσίας καί τό ἀλάθητο τοῦ αἱρεσιάρχη Πάπα, δηλαδή στήν μετατροπή τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σέ Οὐνιτικές. Αὐτό σημαίνει τήν δογματική καί διοικητική ὑποταγή τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ὡς Οὐνιτικῶν στόν Πάπα, μέ βάση τίς ἐπιδιώξεις τοῦ Βατικανοῦ καί τόν κώδικα Κανόνων τῶν Ἀνατολικῶν Καθολικῶν (Οὐνιτικῶν) Ἐκκλησιῶν, πού ἐκδόθηκε ἀπό τόν Πάπα Ἰωάννη – Παῦλο Βʹ τό 1990. Ὡς γνωστόν, ὁ Κώδικας αὐτός προβλέπει τά ἑξῆς τέσσαρα εἴδη Οὐνιτικῶν Ἐκκλησιῶν ἰδίου δικαίου (sui generis), στά ὁποῖα θά ὑποταχθοῦν οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες: 1) Πατριαρχικές Ἐκκλησίες ἰδίου δικαίου (ἐδῶ θά ὑπαχθοῦν ὅσες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες εἶναι Πατριαρχεῖα), 2) Ἀρχιεπισκοπικές Ἐκκλησίες ἰδίου δικαίου (ἐδῶ θά ὑπαχθοῦν ὅσες Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες δέν εἶναι Πατριαρχεῖα), 3) Μητροπολιτικές Ἐκκλησίες ἰδίου δικαίου καί 4) Ἄλλες Ἐκκλησίες ἰδίου δικαίου (κανόνες 55, 511 καί 155 τοῦ ἰδίου κώδικα).

4) Τό Πατριαρχεῖο Κων/πόλεως, ὡς Προεδρεῦον στήν Σύναξη τῶν Προκαθημένων, ἀπέρριψε αὐθαίρετα καί δέν προώθησε στήν λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο» τήν πρόταση τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τοῦ ἔτους 2015 γιά τήν τυπική ἀναγνώριση τῆς Συνόδου ἐπί Πατριάρχου Μεγάλου Φωτίου ὡς Η’ Οἰκουμενικῆς, ἡ ὁποία καταδίκασε τό filiogue καί τό παπικό πρωτεῖο ἐξουσίας καί τῆς Συνόδου ἐπί Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς Θ’ Οἰκουμενικῆς (1351), ἡ ὁποία καταδίκασε τήν Λατινική κακοδοξία ὅτι ἡ Θεία Χάρις εἶναι κτιστή. Ἡ ἡσυχαστική θεολογία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου Παλαμᾶ τοῦ Ἁγιορείτου, ἔχει κεφαλαιώδη σημασία γιά τήν ὀρθόδοξη θεολογία διά τοῦτο καί μισεῖται θανάσιμα ὑπό τῶν παπικῶν.Ἡ αὐθαίρετη αὐτή ἀπόρριψη σηματοδοτεῖ σαφῶς τόν προσανατολισμό τῆς λεγομένης «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου» ὄχι πρός τήν Ὀρθοδοξία ἀλλά πρός τήν παναίρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἡ ὁποία ἀποδομεῖ τήν Ὀρθόδοξη Θεολογία μέσῳ τῆς νομιμοποιήσεως ὅλων τῶν αἱρέσεων.

5) Ἐνῷ, στήν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας οἱ Ἅγιες καί Μεγάλες Σύνοδοι ἤ οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι συγκαλοῦνταν μέ ἀντιπροσωπίες τῶν Αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ὅπου ψήφιζαν ὅλοι οἱ Συνοδικοί Ἀρχιερεῖς δυνάμει τῆς ἰσότητος τῆς Ἐπισκοπικῆς τους χειροτονίας, στήν λεγομένη «Ἁγία  καί  Μεγάλη  Σύν­οδο», σύμφωνα μέ τόν κανονισμό της τόν ὁποῖο υἱοθέτησε ἡ Σύναξη διά τῶν προκαθημένων  τους,  δέν  ψηφίζουν  ὅλοι  οἱ  Συνοδικοί Ἀρχιερεῖς, ἀλλά μόνον οἱ Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες διά τῶν Προκαθημένων τους. Δηλαδή, ἐνῷ μέλη τῶν Συνόδων εἶναι ὅλοι οἱ Ἐπαρχιοῦχοι Ἀρχιερεῖς, στήν λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο» μέλη εἶναι μόνον οἱ Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες, πρᾶγμα τό ὁποῖο ἀντίκειται πλήρως στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία καί στό Ὀρθόδοξο Κανονικό Δίκαιο.

6) Ἐνῷ οἱ ἀποφάσεις τῶν Ἁγίων καί Μεγάλων Συνόδων ἤ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων οἱ ὁποῖες ἀφοροῦν σέ θέματα πίστεως, κατά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία καί κατά τό Ὀρθόδοξο Κανονικό Δίκαιο, πρέπει νά ἔρχονται εἰς κρίσιν καί νά ἐγκρίνονται ἤ νά ἀπορρίπτονται, τόσο ἀπό τούς Ἐπαρχιούχους Ἀρχιερεῖς, ὅσο καί ἀπό τόν κλῆρο, τούς μοναχούς καί τόν ὀρθοδοξο λαό, κανονισμός τῆς λεγομένης «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου», ἀντιθέτως πρός τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία καθιστᾷ ὑποχρεωτικές καί ἐπιβάλλει τίς ἀποφάσεις τῆς ἐν λόγῳ Συνόδου γιά ὅλα τά μέλη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Μάλιστα, δέ προειδοποιεῖ ὅτι θά τιμωρήσει ὅλες τίς τάξεις τοῦ Χριστεπωνύμου Πληρώματος, γιά τήν μή ἀποδοχή τῶν ἀποφάσεών της. Τοιουτοτρόπως, καταλύουν πλήρως τήν συνοδικότητα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καί ἀφαιροῦν, τό ἁγιοπνευματικό χάρισμα «τῆς διακρίσεως τῶν πνευμάτων», τό ὁποῖο χαρίζεται σέ κάθε ἀληθινά πιστό πού ἔχει διέλθει ἀπό τά στάδια τῆς καθάρσεως τῶν παθῶν, τοῦ φωτισμοῦ καί ἔχει ἀξιωθεῖ νά λάβει τήν κατά χάριν θέωσιν, καί τό ὁποῖο δίδεται σέ ὅλα τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας καί ὄχι μόνον στούς ἐπισκόπους. Διά τοῦτο ὄφειλε νά κληθοῦν, ἀπό τήν Πανορθόδοξο Σύνοδο, ὡς μέλη τῆς Συνόδου, καί κατηξιωμένα ἁγιοπνευματικά πρόσωπα, ἀπό τόν κλῆρο, τόν μοναχισμό καί ἀπό τά πιστά λαϊκά μέλη τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως πάντοτε γινόταν σέ ὅλες τίς Συνόδους. Ἡ ὀρθόδοξη ἐγκυρότητα ὅμως μιᾶς Συνόδου πρῶτον ἐξαρτᾶται ἀπό τήν ὀρθότητα καί τήν ὀρθοδοξότητα τῶν δογμάτων της, «ἐκείνας οἶδε ἁγίας καί ἐγκρίτους συνόδους ὁ εὐσεβής τῆς Ἐκκλησίας κανών, ἅς ὀρθότης δογμάτων ἔκρινεν». (ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής PG 90, 148). Τέλος γιά νά θεωρηθεῖ μία Οἰκουμενική Σύνοδος ὄντως Ὀρθόδοξη, θά πρέπει οἱ ἀποφάσεις της νά γίνουν ἀποδεκτές ὄχι μόνον ἀπό τούς ἱεράρχες, ἀλλά καί ἀπό ὅλο τό ὀρθόδοξο πλήρωμα. Ὅπως εὐστόχως τό ἴδιο τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο μας ἔχει διαχρονικῶς θεσπίσει λέγοντας: «….ὑπερασπιστὴς τῆς Θρησκείας ἐστὶ αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῶν Πατέρων αὐτοῦ». ( Ἐγκύκλιος 6ης Μαΐου 1848).

7) Ἕνα ἀπό τά θέματα τῆς Συνόδου θά ἔπρεπε νά εἶναι καί τό ἡμερολογιακό ζήτημα τό ὁποῖο ἔχει διχάσει μέχρι σήμερα ἑορτολογικά τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καί εἶναι τό πρῶτο χτύπημα τοῦ οἰκουμενισμοῦ κατά τῆς Ὀρθοδοξίας.
Κατόπιν τῶν ἀνωτέρω καθηκόντως ἐνημερώνουμε τό Πατριαρχεῖο Κων/πόλεως, τίς λοιπές Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες, τήν Ἱεράν Κοινότητα Ἁγίου Ὄρους, καθώς καί τό Χριστεπώνυμο Πλήρωμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅτι ὡς Ἁγιορεῖτες Πατέρες, ἀγωνιζόμενοι νά διατηρήσουμε μέσῳ τῆς ἀκριβοῦς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας τόν ὀργανικό σύνδεσμό μας μέ τήν Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, τόν Θεάνθρωπο Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, καί ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι, δέν θά ἀποδεχθοῦμε καί θά ἀπορρίψουμε ἐκ τῶν ὑστέρων τήν λεγομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο»:

1) Ἄν ἡ ἐν λόγῳ Σύνοδος δέν ἀπορρίψει πλήρως τό προσυνοδικό κείμενο «σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικό κόσμο».

2) Ἄν δέν καταδικάσει τήν παναίρεση, κατά τόν ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς, τοῦ Ἑωσφορικοῦ Συγκρητιστικοῦ Διαχριστιανικοῦ καί Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ.

3) Ἄν δέν ἀναγνωρίσει τίς Συνόδους ἐπί Πατριάρχου Μεγάλου Φωτίου καί ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ὡς Οἰκουμενικές (Η´ καί Θ´ ἀντιστοίχως), οἱ ὁποῖες εἶναι ἤδη ἀναγνωρισμένες στή συνείδηση τοῦ Χριστεπωνύμου Πληρώματος.

4) Ἄν δέν ψηφίσουν τίς ἀποφάσεις τῆς λεγομένης « Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου» ὄχι οἱ Αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες διά τῶν Προκαθημένων τους, ὅπως προβλέπει ὁ Κανονισμός της, ἀλλά ὅλοι οἱ Συνοδικοί Ἀρχιερεῖς αὐτῆς, ὅπως προβλέπει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησιολογία καί τό Ὀρθόδοξο Δίκαιο.

5) Ἄν δέν ἀποσύρουν τόν κανονισμό περί ὑποχρεωτικῆς ἀποδοχῆς ἐκ τῶν ὑστέρων τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου, ἀπό ὅλες τίς τάξεις τοῦ Χριστεπωνύμου Πληρώματος, προσβάλλοντας κατ᾿ αὐτόν τόν τρόπον τό ὀρθόδοξο δογματικό καί ἐκκλησιολογικό κριτήριό μας, τό ὁποῖο εἶναι ἕνα ἀναφαίρετο δικαίωμα ὅλων τῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.

6) Ἄν δέν ἀποσύρουν τά θέματα περί τῆς νηστείας καί τοῦ δευτέρου γάμου τῶν κληρικῶν, τα ὁποῖα καί μόνον πού σκέφθηκαν νά τά θέσουν εἶναι ἀκόμη μιά ἀπόδειξις, ὅτι ἡ ἐν λόγῳ Σύνοδος σκοπόν ἔχει τήν σταδιακή κατάργηση τῆς νηστείας, μιμούμενοι καί σέ αὐτό τούς παπικούς. Ἐκκλησία, ὅμως χωρίς ἄσκηση καί σταυρικό βίο δέν ὁδηγεῖ ποτέ στήν Ἀνάσταση, ἀλλά στόν πνευματικό θάνατο, φυγαδεύοντας τό Ἅγιον Πνεῦμα καί ὁδηγώντας στήν πλήρη ἐκκοσμίκευση.

Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, κατόπιν ὅλων τούτων τά ὁποῖα, γιά ἐμᾶς εἶναι θέματα σωτηριολογικά, σᾶς παρακαλοῦμε πολύ εἰς τήν Παν­ορθόδοξον αὐτήν Σύνοδον νά ὀρθοτομήσετε «τόν Λόγον τῆς Ἀληθείας» καί μή ἐπιτρέψετε νά ζήσουμε μία νέα Φερράρα – Φλωρεντία. Ἐάν οὕτως πράξετε ἅγιοι Ἀρχιερεῖς τότε, ὁ οὐρανός καί ἡ γῆ θά εὐφρανθοῦν, ἄγγελοι καί ἄνθρωποι πνευματικῶς θά πανηγυρίσουν. Τά ὀνόματά σας θά γραφοῦν ἐν βίβλῳ ζωῆς καί τότε ὄντως θά εἶσθε «καί τρόπων μέτοχοι καί θρόνων διάδοχοι» τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν ἁγίων Πατέρων. Παρακαλοῦμε μείνατε σταθεροί, σταθεῖτε ἀντάξιοι τῆς ἱστορίας καί τῆς Ἀρχιερωσύνης σας, μέ τήν ὁποίαν σᾶς ἐτίμησε ἡ Ἐκκλησία.

Ἐάν τοὐναντίον δέν ὀρθοτομήσετε τόν Λόγον τῆς ἀληθείας, τότε ἄς γνωρίζετε:
Α) Ὅτι ἔχετε σχίσει, τόν ἄρραφο χιτῶνα τοῦ Κυρίου, ἔχετε ἀτιμάσει τήν πανάσπιλον καί παναμώμητον Νύμφην τοῦ Χριστοῦ, τήν ΟΡΘΟΔΟΞΟΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΝ. Ἐάν ὄντως οὕτως ἐξελιχθοῦν τά πράγματα, τότε ἐσεῖς θά εἶστε ἐκεῖνοι, οἱ ὁποῖοι θά δημιουργήσετε σχίσμα στήν Ἐκκλησία καί ἐπάνω σας θά φέρετε ὁλόκληρη τήν ἱστορική εὐθύνη γιά τίς συνέπειες καί τά ἀποτελέσματά του. Τότε ἄς γνωρίζετε ὅτι μέ βάση τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία καί τό Ὀρθόδοξο Κανονικό Δίκαιο, διά τήν συνείδηση τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος ἔχετε ἀφορισθεῖ, «θέτοντας οὐσιαστικῶς ἑαυτούς ἐκτός Ἐκκλησίας». (“Ὁμολογία Πίστεως κατά τοῦ Οἰκουμενισμοῦ”, Σύναξις κληρικῶν καί μοναχῶν 2009).

Ὁ Κύριος δέ ὡς καλῶς ἐπίστασθε μᾶς παραγγέλλει νά μή ἀκολουθοῦμε ἀλλοτρίους ποιμένας,: « Ἀμήν ἀμήν λέγω ὑμῖν, ὁ μή εἰσερχόμενος διά τῆς θύρας εἰς τήν αὐλήν τῶν προβάτων, ἀλλά ἀναβαίνων ἀλλαχόθεν, ἐκεῖνος κλέπτης ἐστί καί ληστής· ὁ δέ εἰσερχόμενος διά τῆς θύρας ποιμήν ἐστι τῶν προβάτων. Τούτῳ ὁ θυρωρός ἀνοίγει, καί τά πρόβατα τῆς φωνῆς αὐτοῦ ἀκούει, καί τά ἴδια πρόβατα καλεῖ κατ’ ὄνομα καί ἐξάγει αὐτά. καί ὅταν τά ἴδια πρόβατα ἐκβάλῃ, ἔμπροσθεν αὐτῶν πορεύεται, καί τά πρόβατα αὐτῷ ἀκολουθεῖ, ὅτι οἴδασιν τήν φωνήν αὐτοῦ· ἀλλοτρίῳ δέ οὐ μή ἀκολουθήσωσιν, ἀλλά φεύξονται ἀπ᾿ αὐτοῦ, ὅτι οὐκ οἴδασι τῶν ἀλλοτρίων τήν φωνήν». (Ἰωάν. Ι, 1-5).

Β) Ὡς ἐκ τούτου, εἴμεθα ὑποχρεωμένοι καί ἐμεῖς νά ἐφαρμόσουμε τούς Ἱερούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας, τόν γνωστόν ΙΕʹ κανόνα τῆς Πρωτοδευτέρας Οἰκουμενικῆς Συνόδου, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖον ὀφείλουμε νά κάνουμεν διακοπή τῆς μνημονεύσεως ὅλων τῶν αἱρετικῶν λατινοφρόνων – φιλοενωτικῶν Οἰκουμενιστῶν. Ἑπομένως κατ᾿ ἀνάγκη θά διακόψουμε τήν διαμνημόνευσιν τοῦ ὀνόματός τους, κατά τήν προσκομιδή ἀπό τό ἅγιον δισκάριον, πού συμβολίζει τήν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ὅλων ἐκείνων τῶν Ἐπισκόπων, κληρικῶν καί λαϊκῶν πού θά ὑπογράψουν αὐτήν τήν αἱρετικήν Σύνοδον. Καθώς καί ὅλων ὅσων συμφωνοῦν μαζί τους καί θά ἀκολουθήσουν συνειδητά αὐτή τήν αἵρεση. Μέ ὅλους αὐτούς, οἱ ὁποῖοι καθίστανται πλέον αἱρετικοί διά τήν Ἐκκλησίαν δέν ἠμποροῦμεν νά ἔχουμε ἐκκλησιαστική κοινωνία, ἕως ὅτου δημοσίως μετανοήσουν καί ἀποκηρύξουν τήν αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καθώς θά ὁρίσει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία διά Συνόδου.
Οἱ Ἱεροί Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας ἔχουν Οἰκουμενικό, διαχρονικό καί αἰώνιον κῦρος καί ἰσχύν καί οὐδεμία Σύνοδος, πατριάρχης ἤ ἐπίσκοπος δύνανται νά τούς ἀκυρώσουν. Σύμφωνα μέ αὐτούς:
«Εἴ τις ἀκοινωνήτῳ κἄν ἐν οἴκῳ συνεύξηται, οὗτος ἀφοριζέσθω» (Κανών Ιʹ, Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων).
Ἐπίσης, « Ἐπίσκοπος ἤ Πρεσβύτερος, ἤ Διάκονος αἱρετικοῖς συνευξάμενος, ΜΟΝΟΝ, ἀφοριζέσθω, εἰ δέ ἐπέτρεψεν αὐτοῖς, ὡς κληρικοῖς ἐνεργῆσαί τι, καθαιρείσθω». (Κανών ΜΕʹ, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων).
Μόνον ἀπ᾿ αὐτούς τούς δύο Κανόνες πού ἐπισημαίνουμε ἄς ἀναλογισθεῖ κάθε ἐπίσκοπος, κληρικός, μοναχός καί χριστιανός ὀρθόδοξος πόση ἀκρίβεια ὀφείλουμε ὅλοι μας νά ἔχουμε στήν ἐφαρμογή τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Οἱ Ἱεροί Κανόνες εἶναι οἱ ἀσφαλιστικές δικλεῖδες τῆς Ἐκκλησίας καί ὡς διαχρονικοί, δέν εἶναι πρέπον νὰ παραβιάζονται καὶ ὀφείλουν νὰ ἐφαρμόζονται ὑφ’ ὅλων τῶν πιστῶν.

ΔΙΑΚΟΠΗ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΥ

Σεβαστή Ἱερά Κοινότης καί Ἅγιοι Καθηγούμενοι, τά ἑκατόν χρόνια ἄκρας οἰκονομίας καί ἀνοχῆς ἀπέναντι σέ οἰκουμενιστές–λατινόφρονες καί φιλενωτικούς ἐπισκόπους εἶναι ὑπεραρκετά. Ἡ ζημία καί ἡ ἀλλοίωσι πού ἔχει προκαλέσει αὐτὴ ἡ ψευδεπίγραφη “οἰκονομία” στό Ὀρθόδοξο κριτήριο κλήρου καί λαοῦ εἶναι ἤδη τεραστίων διαστάσεων. Στό Ἅγιον Ὄρος ὅμως ἔχουμε τήν διαχρονική καί ἁγιοπνευματική παράδοση, ὡς ἱερά παρακαταθήκη τῶν Ὁσίων Ἁγιορειτῶν Πατέρων καί τῶν Γερόντων, ἐκ τῶν ὁποίων διδασκόμεθα, ὅτι ὁσάκις ὑπάρχει αἵρεσις ἐντός τῆς Ἐκκλησίας, πρέπει νά προχωροῦμε στήν διακοπή μνημοσύνου, ὅλων ἐκείνων πού πρεσβεύουν αἵρεσιν καί ἤ ἀπό φόβον καί δειλίαν ἀκολουθοῦν τούς αἱρετικούς ἐπισκόπους καί δέν διακόπτουν τό μνημόσυνό τους ἐν τοῖς μυστηρίοις.

Ὑπενθυμίζουμε ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος ἀπό τό 1924 ἕως τό 1974 εἶχε διακόψει τήν μνημόνευση τοῦ Πατριάρχου, πρῶτον λόγῳ τῆς εἰσαγωγῆς τῆς καινοτομίας τῆς ἀλλαγῆς τοῦ ἡμερολογίου καί δεύτερον, λόγῳ τῆς ἄρσεως τῶν ἀναθεμάτων ἐπί πατριαρχίας Ἀθηναγόρου.

Ἐσεῖς, Ἅγιοι Καθηγούμενοι, ἐρχόμενοι οἱ περισσότεροι ἐξ ὑμῶν μετά τῶν μοναστικῶν συνοδειῶν σας ἐκ τοῦ κόσμου, διά νά ἐπανδρώσετε τίς Ἱερές Μονές λόγῳ λειψανδρίας, ἐπαναφέρατε καί τό μνημόσυνον τοῦ Πατριάρχη, καίτοι δέν ἄλλαξε τίποτε πρός τό καλύτερον, οὔτε ὁ πρώην Πατριάρχης Δημήτριος οὔτε ὁ νῦν Πατριάρχης κ.Βαρθολομαῖος. Οἱ παλαιοί ἁγιορεῖτες στήν ἀρχή, ὅταν ἀνέλαβε ὁ Πατριάρχης Δημήτριος, εἶχαν χρηστές ἐλπίδες ὅτι θά ὀρθοτομήσει τήν Πίστη. Ὅταν ὅμως ἐδήλωσε ἐπισήμως, ὅτι θά ἀκολουθήσει ἀπαραλλάκτως τήν γραμμή τοῦ μεγάλου προκατόχου του Ἀθηναγόρα, τότε ὅλοι σχεδόν, ἐπανέλαβαν ὅτι θά συνεχίσουν τήν διακοπή τοῦ μνημοσύνου. Σεβομένη ἡ Ἱερά Κοινότης τό ἁγιορείτικο καί ὀρθόδοξο αὐτό φρόνημα σέ ἔκτακτη Διπλῆ Ἱερά Σύναξη ἀποφάσισε σχετικῶς μέ τό θέμα:
“Ἐπαφίεται εἰς τήν συνείδησιν ἑκάστης Μονῆς, ἡ διαμνημόνευσις τοῦ ὀνόματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου”. (ΝΒʹ Συνεδρία ἐκτάκτου Διπλῆς Ἱερᾶς Συνάξεως, 13 Νοεμβρίου 1971).
Τό δικαίωμα, λοιπόν τῆς διακοπῆς μνημοσύνου, ἐκτός ἀπό τούς Ἱερούς Κανόνες, μᾶς τό παρέχει καί ἡ ἴδια ἡ Ἱερά Κοινότητα, ἀκολουθοῦσα τήν ἱερά παράδοση τοῦ ἱεροῦ ἡμῶν Τόπου. Εἶναι, ὅμως ποτέ δυνατόν, νά ὑπάρχει Ἱερά Μονή καί Μοναχός πού νά μή ἔχει ὀρθόδοξη συνείδηση καί εὐαίσθησία;

Ἡ διακοπή τοῦ μνημοσύνου γίνεται εἰς ἔνδειξιν διαμαρτυρίας μέ ἀπώτερον σκοπόν τήν καταδίκη τῆς αἱρέσεως καί τήν καθαίρεση τῶν αἱρετικῶν ἐπισκόπων, ἐάν δέν μετανοήσουν.

Ἡ Ἱερά Μονή Καρακκάλου εἰς ἀπάντησίν της πρός τήν Ἱερά Κοινότητα, εἶχε γράψει ὡς ἑξῆς: «Ἡ καθ᾽ ἡμᾶς Ἱερά Μονή ὑπό στοιχεῖα ΙΔ΄ ἐν τῇ σημερινῇ Συνάξει 21.9.1972 ἐξήτασε καί αὖθις τό ἐπίμαχον θέμα τοῦ μνημονεύματος, καί παρ᾽ ὅλον τόν σεβασμόν καί τά ὡραῖα λόγια τοῦ ἁγίου προέδρου, ἅτινα ἐμελετήσαμεν μετά προσοχῆς ἐν τῇ ἐγκυκλίῳ του… ἤχθη εἰς τήν ἀπόφασιν νά πληροφορήσῃ ὑμᾶς, τήν ὑμετέραν Σεβασμιότητα, γραπτῶς τά κάτωθι, ἐν σχέσει μέ τό σοβαρόν ἐκκλησιαστικόν θέμα.

Ἐπιθυμοῦμε νά ἐπαναλάβωμεν τήν ἐν πεποιθήσει καί ἀμετάθετον ἀπόφασιν ἡμῶν περί συνεχίσεως τῆς διακοπῆς τοῦ Πατριαρχικοῦ Μνημοσύνου εἰς ἔνδειξιν διαμαρτυρίας, ἐφ᾽ ὅσον ὁ νέος Οἰκουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος ὁ Α΄ θά συνεχίσῃ τήν τηρουμένην ὑπό τῆς Ἱερᾶς Συνόδου Γραμμῆς, τήν ὁποίαν εἶχε χαράξει ὁ Ἀθηναγόρας. (βλ. Ο.Τ.α.φ 213 , 1-7-1974).

Ἡ Ἱ.Μ. Ἁγίου Παύλου ἐπί Ἡγουμενίας τοῦ Γέροντος Ἀνδρέα, ἀπήντησε ὡσαύτως: «…ἡ ἀπόφασις ἡμῶν εἶναι ὅτι δέν δυνάμεθα νά προχωρήσωμεν εἰς συζήτησιν παρά μόνον ἐφ᾽ ὅσον δηλωθῇ ὑπό τῆς Α. Παναγιότητος διά τοῦ τύπου ὅτι δέν θά ἀκολουθήσῃ τήν πορείαν τοῦ προκατόχου Αὐτοῦ».

Ἐπίσης ὁ Ἡγούμενος τῆς Ἱ. Μονῆς π.Ἀνδρέας ἀπήντησε πρός τήν Ἱ.Κοινότητα: «Λόγοι ἐκκλησιαστικῆς συνειδήσεως δέν μοῦ ἐπιτρέπουν νά ἐπαναλάβω τό μνημόσυνον, διότι ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης εἶναι νεωτεριστής, βαδίζει τά ἴχνη τοῦ Οἰκουμενιστοῦ Ἀθηναγόρου, τοῦ ὁποίου τάς ἀπόψεις καί τά αἱρετικά φρονήματα δέν κατεδίκασεν». (βλ. Ο.Τ. ἀ.φ. 213, 1-7-1974).

Αὐτό ἦταν τό παλαιό Ἅγιον Ὄρος ἅγιοι Καθηγούμενοι, τό ὁποῖον κάποιοι ἀπό ἐσᾶς τό προλάβατε καί κάποιοι ἀπό ἐσᾶς πολλές φορές λειτουργήσατε χωρίς νά μνημονεύσετε τό ὄνομα τοῦ Πατριάρχου, ὅπως ἔκαναν σχεδόν καί ὅλοι οἱ ἁγιορεῖτες μοναστηριακοί καί κελλιῶτες, πολλούς ἐκ τῶν ὁποίων σήμερα τιμοῦμε ὡς λίαν ἐναρέτους, πνευματικούς Γέροντες καί ἁγίους. Γιατί ὅμως δέν τούς μιμούμεθα καί στό θέμα αὐτό τῆς διακοπῆς τοῦ μνημοσύνου τῶν οἰκουμενιστῶν ἐπισκόπων, ὅπως ἔκανε καί ὁ ἅγιος Γέροντας Παΐσιος; Μήπως πιστεύετε ὅτι τά μυστήρια εἶναι ἄκυρα, ὅταν δέν μνημονεύουμε τό ὄνομα τοῦ πατριάρχη; Τόσα χρόνια καί τόσες χιλιάδες θεῖες λειτουργίες πού εἶχαν τελεσθεῖ ἦταν λοιπόν ἄκυρες; Ἄπαγε τῆς βλασφημίας!

Μετά ἀπό ὅλα αὐτά Σεβαστή Ἱερά Κοινότης καί Ἅγιοι Καθηγούμενοι, ἐπιθυμοῦμε νά σᾶς ἐνημερώσουμε καί νά σᾶς καταστήσουμε ὑπευθύνους, ὅτι ἐάν ἡ μελετωμένη Πανορθόδοξος Σύνοδος δέν καταδικάσει τήν Παναίρεση τοῦ Συγκρητιστικοῦ Διαχριστιανικοῦ καί Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ἐμεῖς σᾶς γνωστοποιοῦμε ὅτι θά ἀκολουθήσουμε τήν παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους καί τούς παλαιούς Ὁσίους Ἁγιορεῖτες Πατέρες οἱ ὁποῖοι ἀπό τήν ἐποχή τοῦ αἱρετικοῦ λατινόφρονος – ἑνωτικοῦ πατριάρχου Βέκκου (1272) καί πάλιν ἀπό τό 1924 ἕως τό 1974 εἶχαν διακόψει τό μνημόσυνον.

Ἐμεῖς ὡς Ἁγιορεῖτες Πατέρες καί ὡς μέλη τῆς Ἐκκλησίας, δηλώνουμε ὅτι δέν ἔχουμε καμμία σχέση μέ κάθε «ζηλωτική» παράταξη ἤ ἀκρότητα ἤ φανατισμό, ἀλλά ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι καί συστοιχούμενοι στήν διαχρονική Ἁγιορειτική παράδοση τήν σφραγισθεῖσαν μέ τό αἷμα τόσων ἁγίων Ὁσιομαρτύρων, ἐπιθυμοῦμε μέ τόν ὀφειλόμενο σεβασμό νά σᾶς προετοιμάσουμε καί νά σᾶς ἐπιστήσουμε τήν προσοχή σχετικά μέ τό θέμα αὐτό. Θεωροῦμε τοῦτο ὡς ὀφειλόμενον καθῆκον μας ἔναντι τῶν ἁγίων Ὁσιομαρτύρων καί τῆς ἱερᾶς παραδόσεως. Θά σταματήσουμε, λοιπόν ἐπισήμως καί ἐμεῖς τήν διαμνημόνευση τοῦ οἰκουμενικοῦ πατριάρχη.
Δέν ἐπιθυμοῦμε ποτέ νά ἀκολουθήσουμε μία ἐκκοσμικευμένη “ἐκκλησία”. Διότι μία τοιαύτη, “Πανορθόδοξος Σύνοδος”, ἡ ὁποία θά παρέχει ἐκκλησιαστικότητα στούς αἱρετικούς, καί νομιμοποίηση τῶν αἱρέσεων, ἀκυρώνει τό Σύμβολον τῆς Πίστεως καί γκρεμίζει ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία καί ἀντεισάγει μιά ἐκκοσμικευμένη «ἐκκλησία». Μία, ὅμως ἐκκοσμικευμένη “Ἐκκλησία”, ὅπως γνωρίζουμε δέν δύναται νά παράσχῃ σωτηρία σέ ὅσους θά τήν ἀκολουθήσουν. Μήπως τό Βατικανό καί ὁ παπισμός καί ὅλες οἱ ἄλλες πανσπερμίες τῶν Προτεσταντῶν κλπ. δέν εἶναι ἐκκοσμικευμένες “ἐκκλησίες”;

Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ οὔτε σχίζεται, οὔτε διαιρεῖται, ὅπως πιστεύει ὁ Πατριάρχης, μέ τήν αἱρετική του θεωρία περί “Διηρημένης Ἐκκλησίας”, καί οὔτε ἔχει ἀνάγκη ἡ Ἐκκλησία ἀπό τούς οἰκουμενιστές γιά νά τήν ἑνώσουν. Ἡ Ἐκκλησία δέν διαιρεῖται ποτέ, γιατί εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός ὡς κεφαλή της, ὅστις εἶναι πάντοντε ἑνωμένος μέ τό σῶμα Του. Οἱ αἱρετικοί ἀποκόβονται ἀπό τήν ἄμπελο-Ἐκκλησία. «Ἐάν μή τις μείνῃ ἐν ἐμοί, ἐβλήθη ἔξω ὡς τό κλῆμα, καί ἐξηράνθη, καί συνάγουσιν αὐτά, καί εἰς πῦρ βάλλουσι, καί καίεται». (Ἰωάν., 15, 6).

Τοιουτοτρόπως μία τοιαύτη Σύνοδος, ἡ ὁποία θά ἀναγνωρίσει ὡς “ἐκκλησίες”, τούς αἱρετικούς, παύει νά εἶναι Σύνοδος καί ἀποβαίνει λῃστρική, αἱρετική καί ψευτοσύνοδος. Ὅσοι τήν ὑπογράψουν καί ὅσοι τήν ἀποδεχθοῦν θά καταδικαστοῦν ὡς ἔσχατοι αἱρετικοί χείρονες πάντων τῶν προγενεστέρων. Ἐν τῇ φοβερᾷ ἐκείνῃ ἡμέρᾳ τῆς Κρίσεως, ἡ ἔκπτωσή τους θά εἶναι πιό φοβερή καί ἀπό τήν πτώση τοῦ Ἰούδα, τοῦ Ἀρείου καί τοῦ Πάπα, διότι αὐτοί δέν γνώριζαν καλά ποῖον ἠρνοῦντο, «εἰ γὰρ ἔγνωσαν, οὐκ ἂν τὸν Κύριον τῆς δόξης ἐσταύρωσαν». (Α΄Κορ.Βʹ8). Οἱ σημερινοί Οἰκουμενιστές καί κυρίως οἱ πρωτοστατοῦντες γνωρίζουν πολύ καλά ποῖον σταυρώνουν, τόν Ἀναστάντα ΚΥΡΙΟΝ ΤΗΣ ΔΟΞΗΣ διά τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ.

Πῶς εἶναι δυνατόν Ἅγιοι Πατέρες, ἀπό τήν μία νά ἑορτάζουμε μέ λαμπρά ἀγρυπνία στόν Ἱερό Ναό τοῦ Πρωτάτου τήν μνήμην τοῦ Ἁγίου Ὁσιομάρτυρος Κοσμᾶ τοῦ Πρώτου, ὁ ὁποῖος ἀπαγχονίσθηκε, καθώς καί τῶν ἄλλων Ὁσιομαρτύρων πού μαρτύρησαν ἀπό τούς λατινόφρονες τῆς ἐποχῆς ἐκείνης, καί ἀπό τήν ἄλλη νά ὑποδεχόμεθα μέ τιμές καί δοξολογίες στόν ἴδιο Ἱερό Ναό τοῦ Πρωτάτου, τόσους καί τόσους συγχρόνους οἰκουμενιστές λατινόφρονες φιλενωτικούς Ἀρχιερεῖς; Δέν τό χωράει ὁ νοῦς μας, δέν τό ἀντέχει ἡ συνείδησή μας. Ὁ Μέγας Προφήτης Ἠλίας, ὁ πυρφόρος καί ζηλωτής τοῦ Κυρίου εἶπε στόν βασιλέα Ἀχαάβ καί στόν λαό τοῦ Ἰσραήλ, πού παρέπαιαν: « Ἕως πότε ὑμεῖς χωλανεῖτε ἐπ᾿ ἀμφοτέραις ταῖς ἰγνύαις ὑμῶν; Εἰ ἔστι Κύριος ὁ Θεός, πορεύεσθε ὀπίσω αὐτοῦ· εἰ δέ ὁ Βάαλ αὐτός, πορεύεσθε ὀπίσω αὐτοῦ». Ἐάν ὁ πάπας εἶναι Ἐκκλησία, ὦ ταλαίπωροι οἰκουμενιστές, πορεύεσθε λοιπόν ὀπίσω αὐτοῦ, πηγαίνετε στόν Πάπα νά σᾶς κάνει καί καρδιναλίους, ὅπως ἔγινε καί ἐκεῖνος ὁ δυστυχισμένος πρώην Νικαίας Βησσαρίων, καί ἀφῆστε μας ἡσύχους νά ὑπηρετήσουμε τήν ταπεινή καί καθημαγμένη ἀπό τά αἵματα τῶν Μαρτύρων Ὀρθοδοξία μας. Ἅγιοι Πατέρες ἕως πότε θά ζοῦμε αὐτήν τήν πνευματική, ἐκκλησιαστική σχιζοφρένια τῶν οἰκουμενιστῶν;

Αὐτή ἡ προδοσία τῆς Ὀρθοδοξίας, ποτέ Κύριε μή ἐπιτρέψεις νά γίνῃ. Ἀλλά σήμερα ἡ ἐκκλησιαστική κατάσταση εἶναι ὅσο ποτέ ἄλλοτε κρίσιμη. Ὅλα εἶναι πιθανά καί πρέπει ὅλοι μας νά εἴμαστε ἕτοιμοι γιά ὅλα. Ἴσως ζήσουμε γιά ἄλλη μία φορά μία νέα ΦΕΡΡΑΡΑ-ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ, μέ ὅλες τίς πνευματικές καί ἐθνικές συμφορές πού θά ἐπακολουθήσουν, λόγῳ τῆς προδοσίας τῆς πίστεως. Ἐμεῖς εὐχόμεθα ὅλοι μας νά σταθοῦμε ἀντάξιοι τῶν περιστάσεων καί μέ τήν χάρη τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παγαγίας μας, νά ὁμολογήσουμε τήν Ὀρθόδοξο πίστη μας μέχρι καί αἵματος, ἐάν χρειασθεῖ.

Εὐχόμεθα ἡ Χάρις τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ, διά πρεσβειῶν τῆς Ἐφόρου τοῦ Ἁγιωνύμου Ὄρους, Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου, νά φωτίσει τούς ἁγίους Ἀρχιερεῖς καί νά προστατεύσει ἐμᾶς καί τό Χριστεπώνυμο Πλήρωμα ἀπό τήν πλάνη τοῦ σατανᾶ τῶν ἐσχάτων χρόνων, πού εἶναι ἡ Παναίρεση τοῦ ἑωσφορικοῦ, Συγκρητιστικοῦ, Διαχριστιανικοῦ καί Διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἀμήν.

Διά τήν Συντακτική Ἐπιτροπή τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων
Γέρων Γαβριήλ, Ἱ.Κ.Ἁγίου Χριστοδούλου, Ἱ.Μ.Κουτλουμουσίου.
Γέρων Σάββας Λαυριώτης, Ἱ.Μ.Μ.Λαύρας.
Γέρων Ἱλαρίων, Ἱ.Κ.Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Ἱ.Μ.Κουτλουμουσίου.
Μοναχός Δοσίθεος, Ἱ.Κ.Ἁγίου Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, Ἱ.Μ.Κουτλουμουσίου.
Γέρων Κύριλλος, Ἱ.Ἡ.Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου, Καρούλια, Ἱ.Μ.Μ.Λαύρας.
Γέρων Χαρίτων Ἱερομ. Ἱ.Κ.Ἀναλήψεως, Ἱ.Μ.Βατοπαιδίου.
Γέρων Χερουβείμ, Ἱ.Κ.Ἀρχαγγέλων, Ἱ.Μ.Μ.Λαύρας.

Ἡ συλλογή ὑπογραφῶν συνεχίζεται, καὶ θὰ δημοσιευθοῦν εἰς ἑπόμενον φύλλον τοῦ Ο.Τ.

Τό βράδυ τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς τοῦ 2016 εἰδοποιήθηκε ἐπειγόντως ἡ Ἀσφάλεια Ἀττικῆς. Περίπου 100 ἀναρχικοί, κρατώντας ἀναμμένες λαμπάδες, εἶχαν συγκεντρωθεῖ ἔξω ἀπό ἕνα ναό τῶν Ἐξαρχείων καί περίμεναν νά βγεῖ ὁ Ἐπιτάφιος. Πολλοί φοβήθηκαν ὅτι θά γίνονταν ἐπεισόδια, φωτιές κ.λπ., καί κάλεσαν τήν Ἀστυνομία. Πράγματι κατέφθασε ἐπί τόπου ὁμάδα ΜΑΤ, γιά νά περιφρουρήσει τήν πομπή. Ἀστυνομικοί πού βρέθηκαν ἐκεῖ καταγράφουν τί ἀκολούθησε ἐντέλει…

Οἱ νεαροί καί οἱ νεαρές, περίπου 100 ἄτομα, ἀκολούθησαν μέ τά ἀναμμένα κεριά τους τήν πορεία τοῦ Ἐπιταφίου, μαζί μέ τόν ὑπόλοιπο κόσμο, καί κατά διαστήματα φώναζαν τά ἑξῆς συνθήματα:

• Ἐμπρός πιστέ, μή σκύβεις τό κεφάλι, ὁ μόνος δρόμος εἶναι Ἀνάσταση καί πάλη.

• Ρωμαῖοι (=δυτικοί;), λέρες, ἀκόμα λίγες μέρες.

• Οὔτε στό Σταυρό, οὔτε στίς φυλακές, ὁ Ἰησοῦς δέ λύγισε ποτές.

• Ἰούδα (=προδότες;) κουφάλα, ἔρχεται κρεμάλα.

• Ἡ Σταύρωση δέν εἶναι εἰκόνα στίς εἰδήσεις, στό Γολγοθᾶ γεννιοῦνται συνειδήσεις.

• Δέν κάναμε ἀκόμη τό τελευταῖο ντού, αὐτή ἡ νύχτα εἶναι τοῦ Χριστοῦ.

• Ἡ ἀλληλεγγύη κάνει τόν κόσμο μας ωραίο, λευτεριά στο σύντροφο το Ναζωραίο.

Μετὰ τὴν πομπὴ διαλύθηκαν εἰρηνικά.

Γιά νά ἐπιβεβαιώνονται οἱ σύγχρονοι προορατικοί, ὅπως ὁ ὅσιος Παΐσιος, πού εἶπε:

«Οι νέοι σήμερα έχουν καλές και καινούργιες μηχανές, όμως έχουν παγωμένα λάδια και θέλει να βοηθήσουμε πολύ να ζεσταθούν. Όταν ζεσταθούν, τότε όλα θα πάνε καλά».

Ἄς τό εὐχόμαστε!

Χριστὸς ἀνέστη! Ἀληθῶς ἀνέστη!

Χ.

Ὅταν δὲν καταφέρνουμε ἢ δὲν θέλουμε νὰ μεταβιβάσουμε στοὺς νέους μας τὶς ἀξίες μας καὶ τὴν πνευματική μας κληρονομιά, ὅταν δὲν καταφέρνουμε νὰ τοὺς μεταβιβάσουμε αὐτὰ ποὺ συνιστοῦν τὴν συλλογικὴ συνείδηση τοῦ Ἔθνους μας, ὅταν τοὺς ἀφήνουμε χωρὶς μνήμη, τοὺς καταδικάζουμε νὰ ζήσουν ἕνα τεράστιο χάσμα γενεῶν. Ὅταν ρωτᾶς παιδιὰ τοῦ Γυμνασίου καὶ τοῦ Λυκείου τί ἔγινε τὸ 1821 ἢ τὸ 1940 (ποὺ νὰ τολμήσεις νὰ ρωτήσεις γιὰ Θερμοπύλες ἢ γιὰ Σαλαμῖνα) καὶ φρίττεις ἀπὸ τὶς ἀπαντήσεις τους, διερωτᾶσαι μὲ πόνο πῶς μία χώρα σὰν τὴν Ἑλλάδα, μὲ πλούσια ἱστορία χιλιετιῶν, μπόρεσε νὰ δημιουργήσει μία νεολαία χωρὶς ρίζες, σὰν νὰ ἦρθε ἀπὸ τὸ πουθενά. Καὶ μάλιστα σήμερα, ποὺ χρόνια τώρα ἡ δημόσια ἐκπαίδευση εἶναι ὑποχρεωτικὴ γιὰ ἐννέα ὁλόκληρα χρόνια!

Εὔλογο τίθεται τὸ ἐρώτημα: τὸ σχολεῖο τί κάνει; Τὸ σχολεῖο στὴ μεγάλη του πλειονότητα (γιὰ νὰ μὴν πῶ στὴν ὁλότητά του), ξέχασε τὴν ἀποστολή του: ὅτι ὁ μαθητὴς πηγαίνει ἐκεῖ γιὰ νὰ μάθει γράμματα. Τὸ σχολεῖο ξέχασε ὅτι ἡ φοίτηση σὲ αὐτὸ ἀπαιτεῖ μαθητεία, σπουδή, κοπιαστικὴ μελέτη. Ὅτι εἶναι κυρίως χῶρος διδασκαλίας καὶ μάθησης, θεσμὸς μετάδοσης. Καὶ γιὰ νὰ μποῦμε στὸ θέμα μας, θὰ πρέπει νὰ ποῦμε ὅτι τρεῖς εἶναι κυρίως οἱ φορεῖς τῆς μετάδοσης ἀξιῶν. Ἡ Ἐκκλησία, τὸ Σχολεῖο, καὶ ἡ Οἰκογένεια. Οἱ ἔρευνες δείχνουν ὅτι ἡ οἰκογένεια ἔχει τὰ πρωτεῖα στὸ ἔργο αὐτό. Μετάδοση ἀξιῶν καὶ δυσκολίες Ἡ πράξη τῆς μετάδοσης τῶν ἀξιῶν εἶναι σὰν τὸ κτίσιμο τῆς οἰκοδομῆς. Τὸ νὰ μεταδίδεις εἶναι μία συνεχὴς δημιουργία.

Ἂς ξεκινήσουμε λοιπὸν ἀπὸ τὸ ἀξίωμα ὅτι πρέπει νὰ διασωθεῖ κάτι ἀπὸ αὐτὰ ποὺ οἱ προγονοὶ μας χρειάστηκαν αἰῶνες γιὰ νὰ οἰκοδομήσουν. Ὁ τρόπος ζωῆς, τὰ ἔργα τῆς Τέχνης καὶ τοῦ Πνεύματος, ἡ γνώση τῆς ἱστορίας μας, οἱ ἀρχαῖοι συγγραφεῖς μας μὲ τὰ ἀθάνατα ἔργα τους,  ἡ χριστιανική μας πίστη καὶ ἄλλα, ὅλα αὐτὰ συνιστοῦν τὴν θρησκευτική, τὴν κοινωνική, τὴν πολιτικὴ καὶ πολιτιστικὴ πραγματικότητα στὴ χώρα μας, ἀποτελοῦν ἀξίες. Βεβαίως, οἱ ἀξίες δὲν μεταδίδονται στὰ παιδιὰ μὲ μία διάλεξη «περὶ ἀξιῶν». Ἡ μετάδοση εἶναι κυρίως θέμα ἀγωγῆς, ποὺ ξεκινάει ἀπὸ τὴ γέννησή τους (καὶ πρὶν ἀπὸ τὴ γέννησή τους, ὅπως ἔχει ἀποδείξει ἡ σύγχρονη ψυχολογία). Ἀγωγή, ὄχι μόνο ὡς διδασκαλία, ἀλλὰ καὶ ὡς βίωμα. Ἀγωγὴ μὲ τὸν λόγο καὶ μὲ τὸ παράδειγμα. Καὶ συνεχίζεται τουλάχιστον, ὅσο τὸ παιδὶ εἶναι κοντά μας. Ἡ ἀγωγὴ αὐτὴ δίνονταν παλιὰ καὶ ἀπὸ τὸ σχολεῖο. Τώρα πιὰ ὄχι. Ὑπάρχει ὅμως καὶ ἕνα πρόβλημα. Ἐνῷ ἀπὸ τὴ φύση της ἡ ἀγωγὴ δὲν μπορεῖ νὰ ἀγνοήσει τὴν αὐστηρότητα καὶ τὴν παράδοση, σήμερα ἐφαρμόζεται σὲ ἕναν κόσμο ποὺ ἀγνοεῖ καὶ τὴν παράδοση καὶ τὴν αὐστηρότητα (τὸ κῦρος τοῦ παιδαγωγοῦ, δασκάλου ἢ γονέα). Καὶ αὐτὸ δημιουργεῖ μίαν ἀντινομία καὶ μία κρίση στὸν πολιτισμό μας, σύμφωνα μὲ τοὺς κοινωνιολόγους καὶ κατὰ συνέπεια μία πρόσθετη δυσκολία στὴν μετάδοση τῶν ἀξιῶν. Καὶ δὲν εἶναι ἡ μόνη.

Ἡ ἴδια ἡ οἰκογένεια διέρχεται σήμερα μία κρίση. Κύρια αἰτία αὐτῆς τῆς κρίσης, εἶναι ἡ ὑποβάθμιση τῶν ἀξιῶν ἐπάνω στὶς ὁποῖες στηρίζεται. Ὑπάρχουν κατώτερες μορφὲς ἀξιῶν, ὅπως εἶναι οἱ ὑλικὲς ἀξίες, ἀλλὰ καὶ οἱ ἀνώτερες μορφὲς ἀξιῶν, ὅπως εἶναι οἱ πνευματικὲς καὶ ἠθικὲς ἀξίες: ἡ ἀγάπη, ἡ ἀλήθεια, ἡ δικαιοσύνη, ἡ ἁγιότης κ.ἄ. εἶναι αὐτὲς ποὺ σὲ τέλειο βαθμὸ μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Κύριος καὶ παραμένουν ἀναλλοίωτες διὰ μέσου τῶν αἰώνων. Ὅσο περισσότερο τὶς προσεγγίζουμε καὶ τὶς βιώνουμε στὴν πράξη, τόσο περισσότερο καὶ ἡ οἰκογένεια ἐξυψώνεται καὶ ἀσκεῖ μίαν ἀγαθοποιὸ ἐπίδραση στὸ σπίτι μας καὶ στὸ εὐρύτερο περιβάλλον μας. Ἀλλὰ πολλὲς φορές, ἀνατρέπουμε τὴν κλίμακα τῶν ἀξιῶν. Βάζουμε πρῶτες τὶς σπουδὲς τῶν παιδιῶν μας, μία καλὴ δουλειὰ μὲ μεγάλες ἀπολαβὲς καὶ ἀξιοζήλευτη θέση στὴν κοινωνία. Καλὰ ὅλα αὐτά, ἀλλὰ δὲν εἶναι τὰ πρώτιστα. Δὲν εἶναι αὐτὰ ποὺ θὰ μᾶς ἐξασφαλίσουν τὴν ἀληθινὴ εὐτυχία στὴν παροῦσα ζωὴ καὶ τὴ μέλλουσα. Δὲν εἶναι αὐτὰ ποὺ θὰ μᾶς δώσουν τὸν τύπο τοῦ ὁλοκληρωμένου χριστιανοῦ ἐν ἔργῳ καὶ λόγῳ, ποὺ θὰ στηρίζουν τὸ οἰκοδόμημα τῆς οἰκογένειάς μας, ὄχι σὲ σαθρὰ ὑλικὰ (ξύλα, χόρτων, καλάμην), ἀλλὰ σὲ στέρεα θεμέλια (χρυσόν, ἄργυρο, λίθους τίμιους), πάνω στὶς ἀξίες τῆς πίστεως, ποὺ θὰ μείνουν εἰς τὸν αἰῶνα.

Ἂς δοῦμε ὅμως καὶ μερικὲς ἄλλες αἰτίες τῆς κρίσης. Ἔχει κλονιστεῖ τὸ κῦρος τῶν γονέων, στὴ σύγχρονη «ἀπελευθερωμένη» κοινωνία τὸ «ἐγὼ» κυριαρχεῖ. Ὅλα παίζονται γύρω ἀπὸ τὶς λέξεις «συμβόλαιο-συμφωνία». Ἐπὶ ἴσοις ὅροις. Πρέπει ὅμως, νὰ ποῦμε καὶ νὰ τὸ διακηρύξουμε ὅτι ἡ σχέση μεταξὺ γονέων καὶ παιδιῶν εἶναι πέραν ἀπὸ κάθε συμφωνία. Μιλοῦν πολλοὶ γιὰ διάλογο μεταξὺ γονέων καὶ παιδιῶν. Καὶ ὑποστηρίζουν ὅτι οἱ γονεῖς ποὺ ἀποφαίνονται ex cathedra, εἶναι μία ξεπερασμένη ὑπόθεση. Ὁ διάλογος βέβαια, ἔχει τὴ θέση του καὶ εἶναι συνήθως πιὸ ἀποτελεσματικός. Ἀλλὰ ὁ διάλογος δὲν καταργεῖ τὴν ἱεραρχικὴ κλίμακα μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς οἰκογένειας, οὔτε τὸ κῦρος ποὺ ἔχουν καὶ πρέπει νὰ ἔχουν οἱ γονεῖς, καθὼς καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη ποὺ πρέπει νὰ ἔχουν τὰ παιδιὰ πρὸς τοὺς γονεῖς. Ἐξ ἄλλου, αὐτὴ ἡ πράξη τῆς μετάδοσης, μᾶς καλεῖ σὲ περασμένες ἐποχές, σὲ κόσμους διαφορετικούς. Ἡ παραδοχὴ ἀπὸ τὸ παιδὶ εἶναι ἀπαραίτητη. Ἐπὶ πλέον, σήμερα ὑπάρχει ἕνα χάσμα ἀνάμεσα στὴν κουλτούρα ποὺ ἐπικρατεῖ στὴν κοινωνία καὶ στὴν οἰκογενειακὴ κουλτούρα. Πολλὲς οἰκογένειες ἀντιμετωπίζουν αὐτὸ τὸ πρόβλημα μὲ τὸ νὰ κλείνονται στὸν ἑαυτό τους. Νὰ μὴν ἔχουν καμμία κοινωνικὴ ἐπαφή. Δὲν εἶναι ὅμως, αὐτὸ λύση. Διότι πρῶτον, τὸ παιδὶ θὰ βγεῖ κάποια στιγμὴ ἀπὸ τὸ «φρούριό του» (λόγῳ σπουδῶν, ἐργασίας κ.ἄ) καὶ θὰ ἀναγκαστεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει τὴν κοινωνία. Καὶ δεύτερον, σήμερα ἡ ἀπομόνωση στὸ σπίτι δὲν εἶναι ἐφικτή, ὅ,τι καὶ νὰ κάνει ἡ οἰκογένεια. Ἡ τηλεόραση, τὸ διαδίκτυο, τὸ κινητὸ τηλέφωνο εἶναι μέσα στὸ σπίτι. Ἔτσι ὅσες πόρτες (καὶ παράθυρα ἀκόμη) κι ἂν κλείσουμε, τὸ ρεῦμα καὶ ἡ κουλτούρα τοῦ κόσμου θὰ μᾶς κατακλύσουν. Ἄλλωστε καὶ ἡ μετάδοση τῶν ἀξιῶν δὲν εἶναι εὔκολο νὰ γίνει μέσα στοὺς τέσσερις τοίχους. Κάθε μετάδοση ἀξιῶν πρέπει νὰ γίνεται «ἐν ἐλευθερίᾳ». Ἐπίσης, κάθε μετάδοση ἔχει ἀνάγκη ἀπὸ τὴ στήριξη μίας ὁμάδας, τονίζει ἡ σύγχρονη ψυχολογία καὶ  ἡ ψυχανάλυση. Εἶναι ἀνάγκη, αὐτὸ ποὺ μεταδίδει ὁ γονιὸς νὰ τὸ ἀκούσει τὸ παιδὶ καὶ ἀπὸ ἄλλα χείλη, νεανικά, ποὺ βρίσκονται πιὸ κοντά του. Ἀπὸ κάποιον ποὺ ἴσως ἐμπιστεύεται περισσότερο καὶ ἀπὸ τοὺς γονεῖς του. Χριστιανικὲς κινήσεις, Κατηχητικὰ σχολεῖα καὶ χριστιανικὲς ὁμάδες, ὅπως ἐπίσης χριστιανικὲς κατασκηνώσεις ποὺ καὶ μόνο ἡ ἀναφορὰ τους λέει πολλὰ γιὰ τὸ ἔργο ποὺ ἐπιτελοῦν καὶ τὴν ἐπίδραση ποὺ ἔχουν στὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια μας.

Ὅσο γιὰ τὴν πνευματικὴ κληρονομιά, μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι ἡ πνευματικὴ ζωὴ δὲν μεταδίδεται. Ἡ πνευματικὴ ζωὴ εἶναι προσωπική. Μπορεῖ κανεὶς τὸ πᾶν νὰ δώσει στὸν ἄλλον, ἐκτὸς ἀπὸ τὸ ἐγώ του, τὸν ἑαυτό του, τὴν ἐλευθερία του. Μπορεῖς νὰ δοθεῖς, δὲν μπορεῖς νὰ μεταβιβαστεῖς. Ἡ μετάδοση σταματᾶ στὸ κατώφλι τοῦ πνεύματος. Ἡ ἀλήθεια δὲν μπορεῖ νὰ ἀναγνωριστεῖ παρὰ μόνο προσωπικά. Καὶ ἡ πίστη δὲν μεταδίδεται σὰν ὁποιοδήποτε ἀντικείμενο. Ἡ πίστη εἶναι ἕνα δῶρο, δὲν δωρίζεται. Εἶναι ἕνα μυστήριο ποὺ τὸ δέχεται κανεὶς στὰ ἐσώτερα τοῦ εἶναι του. Ὅμως, ὑπάρχει ἡ ἐπίδραση, ὁ λόγος, ἡ καλλιέργεια, τὸ παράδειγμα. Καὶ σὲ αὐτὰ οἱ γονεῖς θὰ κάνουν ὅτι μποροῦν. Γιὰ νὰ θερμάνουμε τὴν πίστη μας στὴ δύναμη τῆς οἰκογενειακῆς μετάδοσης τῶν ἀξιῶν, δὲν ἔχουμε παρὰ νὰ θυμηθοῦμε τὰ γεγονότα ποὺ συντάραξαν τὴν ὑφήλιο.

Τὸ μῖσος τῶν Σοβιὲτ γιὰ τὴν οἰκογένεια καὶ τὸ θρίαμβο τῆς μπαμπούσκα στὴν ἐξουδετέρωση τῶν προσπαθειῶν τους. Στὰ πρακτικὰ συνεδρίου τῶν Semaines Sociales de France (25-27 Νοεμβρίου 2005) ὁ Κωνσταντῖνος Σιγκόβ, Διευθυντὴς τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Κέντρου Ἐρευνῶν τῶν ἀνθρωπιστικῶν ἐπιστημῶν τοῦ Πανεπιστημίου τοῦ Κιέβου, ἀνάφερε τὰ ἑξῆς: «Δύο μῆνες μόνο, μετὰ τὴν Ὀκτωβριανὴ ἐπανάσταση τοῦ 1917, ὁ πρῶτος νόμος ποὺ δημοσιεύτηκε ἀφοροῦσε τὸν οἰκογενειακὸ κώδικα. Ἦταν ἡ πρώτη τορπίλη ἐναντίον τῆς οἰκογένειας. Μέσα στὰ ἄλλα ἐτονίζετο: «ἐπιτρέπεται ἡ ἐλεύθερη συμβίωση, τὸ διαζύγιο, ἡ ὁμοφυλοφιλία, οἱ ἐκτρώσεις». Ἐγκαινίαζε δὲ τὴν συστηματικὴ διάλυση τῆς οἰκογένειας, τὴν ὁποία ὁ πολὺς τότε Μπουχάριν ἀποκαλοῦσε «φοβερὴ ἀκρόπολη τοῦ παλαιοῦ συστήματος». Ὅμως, εἴκοσι χρόνια ἀργότερα, ὁ Στάλιν ἀναγκάστηκε νὰ γυρίσει θεαματικὰ πρὸς τὰ πίσω, λόγῳ τῶν δυσμενῶν συνεπειῶν αὐτοῦ τοῦ νόμου. Καὶ ποιὲς ἦταν αὐτές; Ἡ ὑπογεννητικότητα καὶ ἡ ροπὴ γιὰ μία καταστροφικὴ ἐγκληματικότητα. Οἱ ἀπώλειες τῶν ἀνθρώπινων δυνάμεων, τόσο κατὰ τὴν ἐπανάσταση ὅσο καὶ κατὰ τὸν Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο, ὑποχρέωσαν τὸν Στάλιν νὰ ὀνομάσει τὴν οἰκογένεια «κύτταρο τῆς νέας κοινωνίας». Νὰ δίνει στὶς μητέρες πολυτέκνων οἰκογενειῶν οἰκογενειακὰ ἐπιδόματα, ἄδειες, ἀκόμη καὶ παράσημα. Μέχρι τὴν πτώση τοῦ κουμμουνισμοῦ στὶς ἀνατολικὲς χῶρες, ἡ οἰκογενειακὴ πολιτικὴ ἦταν ἀναγκασμένη νὰ ἀμφιταλαντεύεται ἀνάμεσα σὲ δύο ἐπιδιώξεις: ἀπὸ τὴν μία μεριὰ οἱ ἰδεολογικὲς ἀρχὲς καὶ ἀπὸ τὴν ἄλλη οἱ οἰκονομικές, κοινωνικὲς καὶ ἐθνικές.

Στὴν οἰκογένεια ὁ σύντροφος σύζυγος καὶ πατέρας, χάρις στὸ παιδί, ἔνιωθε κάτι διαφορετικὸ ἀπὸ τὴν μονοτονία ποὺ συναντοῦσε παντοῦ ἀλλοῦ (στὸ σχολεῖο, στὴν ὀργάνωση νεότητος, στὴν κοινωνία, στὴν πολιτικὴ ζωή). Οἱ οἰκογένειες ἐξασφάλισαν τὴν ἐπιβίωση καὶ τὴν μετάδοση τῆς ἀξίας τῆς πίστεως, σὲ μία ἐποχὴ ποὺ τὸ κόμμα εἶχε φιμώσει τὴν Ἐκκλησία. Ἡ δριμύτητα τῶν ἐπιθέσεων τῆς προπαγάνδας καὶ κυρίως οἱ ποινικὲς διώξεις ποὺ ἀσκοῦσαν ἐναντίον τῶν γονέων (ἡ νομοθεσία εἶχε προβλέψει τὴν πιὸ σκληρὴ καὶ ἀπάνθρωπη τιμωρία: τὴν στέρηση τῶν γονικῶν δικαιωμάτων), ἐνίσχυσαν τὴν σπουδαιότητα ποὺ οἱ πολιτικοὶ ἰθύνοντες ἀπέδιδαν στὴν χριστιανικὴ οἰκογένεια, ὡς τὸ ἀναμφισβήτητο κύτταρο στὴν ἀντίσταση ἐναντίον τοῦ κουμμουνισμοῦ. Ἕνας ὑπεύθυνος ἔγραφε τὸ 1964: «Τὰ γεγονότα δείχνουν ὅτι ἡ οἰκογένεια εἶναι ἡ κυριότερη ἑστία γιὰ τὴν διατήρηση τοῦ θρησκευτικοῦ πνεύματος». Καὶ ὅμως! Αὐτὴ τὴν τρανὴ ἀλήθεια, οἱ ἰθύνοντες τῆς χώρας μας φαίνεται νὰ τὴν ἀγνοοῦν. Ἔτσι, τὸ 1985 καθιερώνουν τὸν πολιτικὸ γάμο καὶ τὸ αὐτόματο διαζύγιο, ἀμνηστεύουν τὴ μοιχεία, ἐπιτρέπουν τὶς ἐκτρώσεις. Πότε; Ὅταν ἡ ὑπογεννητικότητα εἶναι ὁ ὑπ΄ ἀριθμ. 1 ἐχθρὸς γιὰ τὴν διατήρηση τῆς φυλῆς μας. Καὶ ὑπῆρξε τότε Ὑπουργὸς Παιδείας ποὺ σὲ σύσκεψη γιὰ τὴν ἔλλειψη σχολικῶν κτιρίων, εἶπε: «Δὲν ἀνησυχῶ. Σὲ λίγα χρόνια τὰ κτήρια θὰ περισσεύουν, γιατί δὲ θὰ ἔχουμε παιδιά»!

Καὶ ἐν ἔτει 2013, ἐνῷ περιμέναμε στήριξη τῆς οἰκογένειας, νέα τορπίλη ἐξαγγέλλεται: τὸ σύμφωνο ἐλεύθερης συμβίωσης. Ἀπέτυχε, στὴν οὐσία, ὁ πολιτικὸς γάμος. Ἐλπίζουν ὅτι θὰ πετύχει τὸ σύμφωνο; Μὰ δὲ βλέπουν, ὅτι μὲ ὅλα αὐτὰ τὰ μέτρα ποὺ εἶναι στὴν οὐσία ἐναντίον τῆς οἰκογενείας, θύματα εἶναι τὰ παιδιά; Δὲν βλέπουν τὶς αὐτοκτονίες τῶν νέων, τῶν καταρρακωμένων ἀπὸ τὰ ναρκωτικὰ καὶ τὸ ἔιτζ; Δὲν ρωτοῦν τοὺς ψυχολόγους καὶ τοὺς ψυχιάτρους γιὰ νὰ τοὺς ποῦν πόσα προβλήματα ἀντιμετωπίζουν τὰ παιδιὰ τῶν διαλυμένων οἰκογενειῶν; Πόσῳ μᾶλλον, ἀργότερα, τῶν ἀνύπαρκτων οἰκογενειῶν. Τόση περιφρόνηση γιὰ τὸν ἄνθρωπο; Τόση παραφροσύνη; Τὸ μυστήριο τοῦ γάμου εἶναι ἕνας ἱερὸς θεσμός, γιὰ μία ἱερὴ πραγματικότητα: τὴν οἰκογένεια. Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι διάλυση τῆς οἰκογένειας. Ἡ μονογονικὴ οἰκογένεια ποὺ ἔχει γίνει τῆς μόδας καὶ εἶναι εὐνοούμενη τῆς πολιτείας, εἶναι ἕνα ἀτύχημα. Δὲν μπορεῖ νὰ εἶναι πρότυπο. Ὅπως καὶ οἱ οἰκογένειες ποὺ δημιουργοῦνται ἀπὸ τὰ διαζύγια δύο προηγούμενων οἰκογενειῶν. Ἔτσι τὰ παιδιὰ στεροῦνται τοὺς γονεῖς τους καὶ ἀποκτοῦν δύο μπαμπάδες καὶ δύο μαμάδες. Τὰ ψυχολογικὰ προβλήματα ποὺ ἀντιμετωπίζουν αὐτὰ τὰ παιδιὰ εἶναι τραγικά. Ὄχι, δὲν ὑπάρχει θαυματουργικὴ λύση μετὰ τὸ διαζύγιο. Οἱ νέοι δεσμοὶ θὰ φέρνουν πάντοτε τὴ σφραγίδα μίας πληγῆς, ἑνὸς ἀκρωτηριασμοῦ. Γιὰ τὸ παιδὶ τὸ διαζύγιο εἶναι ἡ κατάρρευση τοῦ κόσμου.

Ὅσο γιὰ τὸν γάμο τῶν ὁμοφυλόφιλων καὶ τὸ δικαίωμα τῆς υἱοθεσίας ποὺ ζητοῦν, τὸ ὅλο θέμα πρέπει νὰ μελετηθεῖ μὲ κέντρο τὸ παιδὶ καὶ ὄχι τὶς ἐλλείψεις, τὶς στερήσεις καὶ τὰ ἐλαττώματα τῶν μεγάλων. Μὲ μία τέτοια υἱοθεσία, χιλιάδες παιδιὰ ἐνδεχομένως, εἶναι καταδικασμένα ἐκ τῶν προτέρων νὰ στερηθοῦν τρεῖς βασικὲς ἀξίες: Τὴ διαφορὰ τῶν φύλων ποὺ ὑπάρχει σὲ ἕνα κανονικὸ ζευγάρι. Εἴτε ἀγόρι εἴτε κορίτσι, τὸ παιδὶ ἔχει ἀνάγκη νὰ βρεῖ τὸ  πρόσωπό του στὸν πατερὰ ἢ τὴν μητέρα, νὰ ταυτιστεῖ μὲ αὐτοὺς ἢ νὰ διαφοροποιηθεῖ (ἀναλόγως) καὶ νὰ ἐμπνευστεῖ ἀπὸ αὐτοὺς γιὰ τὴν μετέπειτα ζωή του. Στὸ ζευγάρι τῶν ὁμοφυλόφιλων δὲν θὰ τὰ βρεῖ. Τὸν πατέρα καὶ τὴ μητέρα. Μεγαλώνοντας θὰ καταλάβει ὅτι δὲν ἔχει οὔτε πατέρα οὔτε μητέρα, ὅπως ἔχουν ὅλα τὰ παιδιά. Ὅτι ζεῖ μὲ δύο ἄντρες ἢ δύο γυναῖκες ποὺ παριστάνουν τὸν μπαμπὰ καὶ τὴ μαμά. Δύο ἄνθρωποι ποὺ μπορεῖ νὰ τὸ φροντίζουν, τοῦ δίνουν ὅμως καθημερινὰ ἕνα κακὸ παράδειγμα στὴ ζωή του. Τὴν σταθερότητα τῆς οἰκογένειας. Ἡ διακοπὴ τῆς συζυγικῆς σχέσης στὸν γάμο εἶναι ἕνα ἀτύχημα. Στὴν ἐλεύθερη σχέση ἀνδρὸς καὶ γυναικὸς εἶναι κάτι ἀναμενόμενο, προγραμματισμένο, ἐξ οὗ καὶ ἡ ἀπουσία τῆς δέσμευσης ποὺ συνεπάγεται ὁ γάμος. Καὶ ἡ συχνότητα τῆς διακοπῆς σὲ αὐτὴ τὴν ἐλεύθερη σχέση, εἶναι ἕξι φορὲς μεγαλύτερη, κατὰ τὶς στατιστικές, ἀπὸ ὅτι εἶναι στὸν γάμο. Στὴν σχέση μεταξὺ ὁμοφυλόφιλων εἶναι ἀκόμη μεγαλύτερη. Ὑπάρχει συνεπῶς μία ἀπόσταση μεταξὺ τῶν γεγονότων καὶ τῶν ἰσχυρισμῶν τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀντιμετωπίζουν εἰδικὰ προβλήματα. Μεταξὺ τῆς πραγματικότητας καὶ τῶν ἐπιθυμιῶν τους, τὶς ὁποῖες προσπαθοῦν νὰ ὡραιοποιήσουν καὶ νὰ παρουσιάσουν φυσικές. Καὶ πρέπει νὰ δοῦμε κατάματα τὸ πλῆθος τῶν προβλημάτων τὰ ὁποῖα θὰ ἀντιμετωπίσουν τὰ παιδιὰ ποὺ θὰ μεγαλώσουν ἔξω ἀπὸ τὴ φυσική τους κοιτίδα ποὺ εἶναι ἡ οἰκογένεια, ὅπως τὴν δημιούργησε ὁ Θεός, τὴν ἁγίασε ἡ ἐκκλησία μὲ τὸ μυστήριο τοῦ γάμου καὶ τὴν προστάτευε μέχρι σήμερα τὸ δίκαιο ὅλων τῶν πολιτισμένων λαῶν. Εἶναι χαρακτηριστικὸς ὁ ὁρισμὸς τοῦ γάμου στὸ Ρωμαϊκὸ Δίκαιο: «Γάμος εἶναι ἕνωσις ἀνδρὸς καὶ γυναικός, συγκλήρωσις τοῦ βίου παντός, θείου τε καὶ ἀνθρωπίνου δικαίου κοινωνία». Ἂς τὸ καταλάβουμε καλὰ ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ παίζουμε μὲ τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσια τῆς ἀνθρωπότητας. Οὔτε νὰ κάνουμε τὸ παιδί, ποὺ ἀποτελεῖ τὸ μέλλον τοῦ κόσμου, ἀντικείμενο πειραματισμῶν, μὲ βέβαιη κατάληξη τὴ δυστυχία του.

Ἐπίλογος- Ὕστερα ἀπὸ ὅσα ἐλέχθησαν, τίθεται τὸ ἐρώτημα: μπορεῖ σήμερα ἡ οἰκογένεια νὰ μείνει πιστὴ στὴ μετάδοση ἀξιῶν; Ἡ ἀπάντηση εἶναι: Ναί. Βεβαίως μπορεῖ. Ἀρκεῖ νὰ ἀγωνίζεται γιὰ νὰ βιώνει αὐτὲς τὶς ἀξίες. Νὰ μὴν ἀποτελοῦν μία θεωρία ἄσχετη μὲ τὴν ζωή. Νὰ αἰσθάνονται τὰ παιδιά μας ὅτι αὐτὰ ποὺ τοὺς διδάσκουμε τὰ ζοῦμε ἐμεῖς οἱ ἴδιοι, σὲ μία ζωὴ ἄξια νὰ τὴ ζεῖ κανείς. Θὰ μοῦ ἐπιτρέψετε νὰ κλείσω μὲ λίγες σκέψεις τοῦ φιλοσόφου, θεολόγου καὶ συγγραφέα Μωρὶς Μπελέ: «Αὐτὸ ποὺ ἔχουμε νὰ μεταδώσουμε, δὲν εἶναι μόνο τὸ καλὸ ἢ ἡ γνώση. Εἶναι μία σχέση ἀπὸ γενεὰ σὲ γενεά, ποὺ δίνει στὸν ἄνθρωπο τὴ δυνατότητα νὰ ἀγαπᾶ: ἡ ἀγάπη αὐτὴ δὲν εἶναι μία συναισθηματικὴ φλυαρία. Εἶναι αὐτὸ ποὺ ὅταν λείψει, ὁ ἄνθρωπος θὰ βυθιστεῖ στὴν ἄβυσσο. Εἶναι ἕνα γεγονός –Τὸ γεγονὸς- τῆς ἀνθρωπότητας. Εἶναι τὸ ἐλάχιστο καὶ τὸ μέγιστο. Μία ἀνθρωπότητα ἀπὸ ἀνθρώπους ποὺ εἶναι ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον: Ὑποδοχή, εὐμένεια, εὐγένεια, σεβασμός, στοργή, ἐλπίδα. Εἶναι ἀγάπη τόσο δυνατή, ποὺ μπροστά της ἀχρηστεύονται ὅλες οἱ τεχνικές. Εἶναι τὸ Βασίλειο τοῦ Θεοῦ.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ἀγαπητὲ ἐν Χριστῷ ἅγιε Καθηγούμενε καὶ πατριαρχικὲ Ἔξαρχε τῆς παλαιφάτου Μονῆς τοῦ Εὐαγγελιστοῦ Ἰωάννου, ὁ νοῦς μου παραμένει ἀκόμη στὴν ἀγρυπνία τοῦ Θεολόγου καὶ τὴν Θεία Λειτουργία στὸ Καθολικό τῆς Μονῆς ἀπαρασάλευτος.

Ἀρχές Αὐγούστου, μέσα στήν περίοδο τῶν μεγάλων βροχῶν, χτύπησε τό τηλέφωνό μου μετά τά μεσάνυχτα. Ξύπνησα λίγο τρομαγμένος καί ἄκουσα τή γνωστή φωνή μιᾶς γυναίκας πού δούλευε γιά χρόνια σάν μαγείρισσα. Μέσα ἀπό κλάματα καί φωνές ἀπελπισίας κατάλαβα, ὅτι κάτι ἔχει ἡ κόρη της καί τήν εἶχαν στά «Ἐπείγοντα» σέ ἕνα Νοσοκομεῖο πού ἐφημέρευε…

CC BY-NC Medici con l’Africa Cuamm

Ἀρχές Αὐγούστου, μέσα στήν περίοδο τῶν μεγάλων βροχῶν, χτύπησε τό τηλέφωνό μου μετά τά μεσάνυχτα. Ξύπνησα λίγο τρομαγμένος καί ἄκουσα τή γνωστή φωνή μιᾶς γυναίκας πού δούλευε γιά χρόνια σάν μαγείρισσα. Μέσα ἀπό κλάματα καί φωνές ἀπελπισίας κατάλαβα, ὅτι κάτι ἔχει ἡ κόρη της καί τήν εἶχαν στά «Ἐπείγοντα» σέ ἕνα Νοσοκομεῖο πού ἐφημέρευε…

Σηκώθηκα, πῆρα τό αὐτοκίνητο καί μετά ἀπό λίγο βρέθηκα στό λαβύρινθο δύο συνενωμένων νοσοκομείων νά προσπαθῶ νά βρῶ τά «Ἐπείγοντα»… Τελικά μετά ἀπό λίγο, ἀκολουθώντας τίς ὁδηγίες κοιμισμένων φυλάκων καί νοσοκόμων, βρέθηκα σέ μιά στρογγυλή αἴθουσα μέ ράντζα καί μέ ἐνδιάμεσα παραβάν, ὅπου οἱ πενήντα νοσηλευόμενοι ἀνέμεναν ἤ τήν μέριμνα τῶν δύο ἰατρῶν, ἤ, κάποιοι ἀπό αὐτούς, τό πιστοποιητικό θανάτου, γιά νά μεταφερθοῦν στούς νεκροθάλαμους… Λίγο σοκαρισμένος καί λίγο συγκινημένος, γιατί κάπου μοῦ θύμισε καί τήν πατρίδα ἡ κατάσταση αὐτή, βρῆκα τήν πρώην μαγείρισσα, μέ τήν κόρη της κατάκοιτη…

—Τί συμβαίνει; Τί ἔπαθε; ρώτησα.
—Δέν ξέρουμε τί ἔχει, μοῦ εἶπε. Ἔχασε τίς αἰσθήσεις της… Συνῆλθε, ἀλλά δέν μπορεῖ νά περπατήσει.

Πῆγα στήν εἴσοδο καί ρώτησα τή νοσηλεύτρια γιά περισσότερες πληροφορίες.

—Πάτερ, ἄν δέν κάνουμε ἐξετάσεις, κανένας δέν μπορεῖ νά πεῖ τί ἔχει… Μή δίνετε σημασία στό τί λέει ἡ μητέρα της… Καί ἐν συντομίᾳ, γιά νά γίνουν οἱ ἐξετάσεις, πρέπει νά πληρωθοῦν προκαταβολικά. Ἡ μητέρα εἶπε ὅτι δέν ἔχει χρήματα, ἄρα τίποτα δέν μπορεῖ νά γίνει…

Μιλήσαμε λίγο, πλήρωσα το ἀντίτιμο, και ἀμέσως πῆραν αἷμα ἀπό τήν ἀσθενή καί τό ἔστειλαν γιά ἀναλύσεις… Περίμενα κάπου μιάμιση ὥρα. Ἡ νοσοκόμα ἦλθε καί μοῦ ἀνακοίνωσε πολύ ψυχρά:

—Ἡ ἀσθενής ἔχει AIDS! Χρειάζεται ἐπειγόντως μετάγγιση αἵματος…

Ἄλλο σόκ! Ἔκανε νά φύγει νά πάει στό πόστο της καί ξαναγύρισε…

—Ἡ ὁμάδα της δέν ὑπάρχει στήν Τράπεζα Αἵματος τοῦ Νοσοκομείου μας. Θά πρέπει νά ψάξετε σέ ἄλλο Νοσοκομεῖο, ἤ νά περιμένετε αὔριο τό πρωί νά βροῦμε αἱμοδότες νά δεχθοῦν νά δώσουν αἷμα. Ἄν βέβαια τούς πληρώσετε…

Βοήθησε ὁ Θεός καί ψάχνοντας νά μοῦ ποῦν σέ ποιά νοσοκομεῖα νά πάω, ἔπεσα σέ ἕναν εἰδικευόμενο ἰατρό πού μέ χαιρέτησε μέ ἕνα «Εὐλογεῖτε». Παραξενεύτηκα, ἀλλά μοῦ ἐξήγησε ὅτι εἶχε σπουδάσει στή Μόσχα καί κατάλαβε ὅτι ἤμουν Ὀρθόδοξος κληρικός. Τοῦ ἐξήγησα τό πρόβλημά μου καί δέχθηκε νά μέ συνοδεύσει νά βροῦμε τό σάκκο τοῦ αἵματος πού χρειαζόμασταν…

Ξεκινήσαμε ἀπό νοσοκομεῖο σέ νοσοκομεῖο. Νά ξυπνᾶμε τούς φύλακες, νά μᾶς ἐπιτρέψουν νά μποῦμε μέσα, νά βροῦμε τό κατάλληλο πρόσωπο τῆς βάρδιας, νά μᾶς πεῖ ἄν ὑπάρχει σάκκος αἵματος αὐτῆς τῆς ὁμάδος… Στό τέταρτο κατά σειρά νοσοκομεῖο ἔδωσε ὁ Κύριος καί βρήκαμε! Μιά ἐπιπλέον καθυστέρηση γιά νά βροῦμε τόν ταμία δέ μᾶς ἔμοιασε μέ δυσκολία, διότι εἴχαμε τή χαρά ὅτι πετύχαμε τό σκοπό μας…

Ιατρείο της Ιεραποστολής στο βόρειο Καμερούν

Ξημερώματα γυρίσαμε στό Νοσοκομεῖο. Ἄρχισαν τήν μετάγγιση καί ἀμέσως ἡ ἀσθενής ἄνοιξε τά μάτια της. Μόλις μέ εἶδε, γαντζώθηκε στά ροῦχα μου καί ἄρχισε νά κλαίει:

—Μή μέ ἀφήσετε νά πεθάνω, μή μ’ ἀφήσετε… Νά γίνω καλά καί θά εἶμαι κάθε μέρα στήν Ἐκκλησία… Προσευχηθεῖτε γιά ἐμένα… Μή μ’ ἀφήσετε νά πεθάνω…

Προσπάθησα νά τήν καθησυχάσω… ἀλλά τί νά πεῖς σ’ ἕνα νέο ἄνθρωπο, 20 ἐτῶν, πού ξέρεις ὅτι ἔχει ἐλάχιστες πιθανότητες νά ζήσει;

Ἔφυγα μέσα σέ μαῦρες σκέψεις καί σ’ ἕνα βαθύ πόνο, γιά τήν πραγματικότητα πού εἶχε ξεδιπλωθεῖ μπροστά μου τήν περασμένη νύχτα. Ὄχι ὅτι δέν εἶχα δεῖ δυσκολότερες καταστάσεις, ἀλλά αὐτή μέ πονοῦσε μ’ ἕνα δικό της τρόπο…

Τό μαρτύριο τῆς κοπέλας κράτησε 12 ἡμέρες ἀκόμα μέ συνεχεῖς μεταγγίσεις… Κατόπιν ἐκοιμήθη μέσα σ’ ἕνα κλάμα κι ἕνα παράπονο…

—Θέλω νά ζήσω. Γιατί δέν γίνομαι καλά;

Ποιός θά μποροῦσε ἆραγε ν’ ἀπαντήσει σ’ αὐτά τά ἐρωτήματα; Ἤ ποιός θά εἶχε τήν τόλμη νά μεταστρέψει αὐτά τά ἐρωτήματα ἑνός νέου ἀνθρώπου σέ αὐτοκριτική;

Νομίζω, πιό πολύ μετράει νά κρατήσεις τό χέρι αὐτοῦ πού φεύγει ἀπό τή ζωή, νά ἔχει μέχρι τέλους τήν αἴσθηση ὅτι δέν εἶναι μόνος του, πάρα ὁτιδήποτε ἄλλο… Ἀναρωτήθηκα πολλές φορές πόσοι ἄνθρωποι πρέπει νά ἔχουν φύγει καί πόσοι φεύγουν καθημερινά, γιατί ἀκριβῶς δέ βρέθηκε κάποιος νά πληρώσει τά φάρμακά τους!

Πόσο ἐλάχιστα κοστίζει ἡ ζωή στήν Ἀφρική τῆς φτώχειας καί τῆς ἀνέχειας…!

† O Καμερούν Γρηγόριος

Πηγή: Αδελφότητα Ορθοδόξου Εξωτερικής Ιεραποστολής

Η αποσύνθεση της παλαιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας άρχισε τον 19ο αιώνα με την ελληνική επανάσταση και συνεχίσθηκε με γρήγορους ρυθμούς καθ’όλη την διάρκεια του 19ου και στις αρχές του 20ου αιώνα. Οι πολλαπλώς και στυγνά καταπιεζόμενοι χριστιανικοί πληθυσμοί της χερσονήσου του Αίμου άρχισαν ν’ αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας. Η Κρήτη από ελληνικής πλευράς ήταν πλέον αυτόνομη ενώ και η Μακεδονία πορευόταν στο δρόμο της απελευθερώσεως. Ο τελευταίος ρωσοτουρκικός πόλεμος είχε λήξει με ήττα της Τουρκίας και επιστέγασμα την συνθήκη του Αγ. Στεφάνου του 1878. Αυτή σηματοδοτεί και την απαρχή των βουλγαρικών διεκδικήσεων στη Μακεδονία.

 
Σχης (ΜΧ) Παναγιώτης Σπυρόπουλος

 Πτυχιούχος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.)

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

Πρόλογος

Η αποσύνθεση της παλαιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας άρχισε τον 19^ο αιώνα με την ελληνική επανάσταση και συνεχίσθηκε με γρήγορους ρυθμούς καθ’όλη την διάρκεια του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα.

Οι πολλαπλώς και στυγνά καταπιεζόμενοι χριστιανικοί πληθυσμοί της χερσονήσου του Αίμου άρχισαν ν’ αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας. Η Κρήτη από ελληνικής πλευράς ήταν πλέον αυτόνομη ενώ και η Μακεδονία πορευόταν στο δρόμο της απελευθερώσεως.

Ο τελευταίος ρωσοτουρκικός πόλεμος είχε λήξει με ήττα της Τουρκίας και επιστέγασμα την συνθήκη του Αγ. Στεφάνου του 1878. Αυτή σηματοδοτεί και την απαρχή των βουλγαρικών διεκδικήσεων στη Μακεδονία. Ο Αγώνας που ανέλαβε ανεπισήμως το ελληνικό κράτος εναντίον των κομιτατζήδων, ήταν αγώνας επιβιώσεως του ελληνισμού στις πατρογονικές του εστίες. Ωστόσο το νεοϊδρυθέν βουλγαρικό κράτος ήταν το μήλο της έριδος μεταξύ κυρίως Ρώσων και των υπολοίπων Μ. Δυνάμεων, οι οποίες δεν έβλεπαν με καλό μάτι την σλαβική κάθοδο στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο γενικότερα. Έτσι οι ανταγωνιστές πλειοδοτούσαν σε εδαφικά ανταλλάγματα προκειμένου να προσεταιρισθούν τους Βούλγαρους. Υπό αυτό το πρίσμα εξηγείται και η πλήρης αδράνεια των Μ. Δυνάμεων στoν βίαιο αφελληνισμό και ενσωμάτωση της Αν. Ρωμυλίας (Β. Θράκης) στο νέο κράτος.

Περίοδος προ του 1909

Η οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν εδώ και εκατό χρόνια στο χειρουργικό τραπέζι του διαμελισμού και το νυστέρι πλησίαζε τώρα στην καρδιά της: την Κων/πολη. Η αναμενόμενη αντίδραση του «ασθενούς» μπροστά στο θάνατο, υπήρξε το σοβινιστικό στην ουσία, κίνημα των Νεότουρκων (24/7/1908).

Η Αυστροουγγαρία κρατούσε τις Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Μεσολαβεί η συνθήκη του Βερολίνου που καταργεί του Αγ. Στεφάνου. Ο Βούλγαρος Ηγεμόνας Φερδινάνδος εκμεταλλευόμενος το διακαή πόθο της Αυστροουγγαρίας να ανατρέψει την Βερολίνια Συνθήκη για να προσαρτήσει την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αποσπά την στήριξή της για την ανεξαρτησία της χώρας του. Έτσι στις 5 Οκτωβρίου 1908 κηρύσσει στο Τίρνοβο την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας, που μέχρι τότε ήταν φόρου υποτελής στον Σουλτάνο. Αποσοβήθηκε βουλγαροτουρκικός πόλεμος με την παρέμβαση των Δυτικών Δυνάμεων και της Ρωσίας ιδιαιτέρως, η οποία παραιτήθηκε από το σύνολο της αποζημιώσεως που της όφειλε η Τουρκία μετά τον ρωσσοτουρκικό πόλεμο του 1877. Έτσι οι ηττημένοι Τούρκοι θέλοντας και μη, απεδέχθησαν τον ακρωτηριασμό, κάτω από την «ευγενική πίεση-προσφορά» του Τσάρου. Είναι φανερό ότι το επόμενο πεδίο αντιπαραθέσεων θα κατέλθει νοτιότερα: στη Μακεδονία. Ο Πανσλαβισμός αναδύεται πλέον ως ο πιο επικίνδυνος εχθρός του Ελληνισμού.

Αντιπαλότητες των Μεγάλων Δυνάμεων στη χερσόνησο του Αίμου - Διεθνείς Συσχετισμοί

Με τη συνθήκη του Βερολίνου η οποία κατήργησε αυτή του Αγίου Στεφάνου, στην ουσία εγκαινιάζεται η πολιτική του Παγγερμανισμού (Drang nach Süd-Osten). Αυτή όμως η πολιτική, φαντάζει τώρα πιο μεμακρυσμένος κίνδυνος, αν όχι και άσπονδος σύμμαχος εναντίον του σλαβισμού, ιδίως μετά την επίσημη δήλωση του Γερμανού Αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄ - κατά την επίσκεψή του στην Κέρκυρα – πως ούτε ο ίδιος ούτε η Αυστρία θα επέτρεπαν την κάθοδο των Βουλγάρων στο Αιγαίο.

Η Αντάντ ιδρύθηκε μετά από Αγγλογαλλική συμφωνία για την οριοθέτηση των σφαιρών επιρροής των δυο κρατών στη Μεσόγειο. Η Γερμανία αισθάνθηκε εγκλωβισμένη. Η προσχώρηση της Ρωσίας στην πρώτη μαρτυρούσε την προτίμηση της τελευταίας να ενισχύσει τον πανσλαβισμό ως αντίβαρο του γερμανισμού στα Βαλκάνια, όπως εμφατικότατα δήλωνε ο Γάλλος πρεσβευτής Reval στον Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Α΄ μετά την συνάντηση μεταξύ του Άγγλου βασιλιά Εδουάρδου Ζ΄ και του Τσάρου Νικόλαου Β΄.¹ Αντανακλαστικά δρώντας η Γερμανία και με την Ιταλική στήριξη πρόκρινε τη δημιουργία του ανύπαρκτου μέχρι τότε κράτους της Αλβανίας, ώστε να εμποδίσει τους φιλοανταντικούς Σέρβους να κυριαρχήσουν στην Αδριατική και να τους αποκλείσουν από την δίοδο αυτή (Συνθήκη Βερολίνου).

Στο εξής η Αυστρουγγαρία θα έριχνε όλο το βάρος της στη χερσόνησο του Αίμου, αφού μετά τη Σάντοβα και τη Βερολίνια Συνθήκη, της ανετέθει η διοίκηση των Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

Η συνεργάτις της Γερμανίας Αυστροουγγαρία στηριζόταν ανατολικά στην Ρουμανία και δυτικά στην Ιταλία. Η Τριπλή ή Τετραπλή Συμμαχία δραστηριοποιούνταν και ο Γεώργιος έπρεπε να εξασφαλίσει και εκεί στήριγμα. Ο πρεσβευτής και μετέπειτα Υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Αυστροουγγαρίας βαρώνος Αλοΐσιος Von Aehrenthal άνοιξε τον σιδηρόδρομο της Μητροβίτσα για Σκόπια. Η Θεσσαλονίκη απείχε μόνο μερικές ώρες. Οι γερμανισμός και σλαυισμός είχαν ήδη καταλάβει θέσεις μάχης. Την απειλητική για την παγκόσμια ειρήνη κρίση υποδαύλιζε και η ύπαρξη σλαυικών πληθυσμών της Αυστροουγγαρίας εχθρικά προσκειμένων προς τους αφέντες τους. Το Νοέμβριο του 1907 η παραχώρηση στην εταιρεία Βαγδάτης-Μπαν τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεως της κοιλάδας Κόνιε, ισοδυναμούσε με έμμεση αποικιοποίηση της Ανατολίας. Η Συνθήκη του Βερολίνου δεν είχε αποσπάσει οριστικά την Βοσνία και Ερζεγοβίνη από την Τουρκία που την είχε δώσει για 25 χρόνια στην Αυστροουγγαρία. Η τελευταία μάλιστα είχε εξουσιοδοτηθεί να καταλάβει στρατιωτικά και το Νόβι Παζάρ. Αυτή η χρονική περίοδος είχε λήξει το 1903 και έπρεπε τα εδάφη να επιστραφούν στην Τουρκία. Βεβαίως οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν δεσμεύονται από τις υπογραφές και τις σφραγίδες τους. Έτσι στις 15 Σεπτέμβρη 1908, στο Μπούλλοβιτς της Μολδαβίας, ο Βαρώνος Alois von Aehrenthal συμφώνησε με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Κόμη Alexander Petrovich Izvolsky ή Iswolsky να κρατήσει ο γερμανισμός σαν αντίδωρο της παραπάνω περιοχές, λόγω της παραχωρήσεως της κηδεμονίας και πρόσδεσης της Βουλγαρίας στο άρμα του πανσλαυισμού.

Θέσις - Πολιτική της Ελλάδος απέναντι στις Μεγάλες Δυνάμεις

Παρά τις εντονότατες τουρκικές διαμαρτυρίες για τα παραπάνω τετελεσμένα (26/2/1909 υπογρ. πρωτ/λου οριστικοποιήσεως προσαρτήσεως), το πλήγμα ήταν οδυνηρότερο για την Σερβία γιατί διαγράφονταν οι εθνικές της ελπίδες χωρίζοντας την από το Μαυροβούνιο, και κυκλώθηκε ασφυκτικά από τον επεκτατισμό του Γερμανισμού. Έτσι αναγκάσθηκε να υπογράψει την ταπεινωτική οδηγία στις 31/3/1909.

Με αυξημένο το κύρος τους οι Γερμανία-Αυστροουγγαρία κατηφόριζαν ακάθεκτες προς το Αιγαίο.

Από την άλλη οι Έλληνες ανησυχούσαν για τις αγγλικές βλέψεις επί της Κρήτης. Ήδη από το 1878 η γηραιά Αλβιών είχε καταλάβει την Κύπρο σαν ισορροπιστική κίνηση κατά του σλαυισμού, ενώ εποφθαλμιούσε και την Σούδα, για να εξασφαλίσει μια αλυσίδα βάσεων στην Μεσόγειο (Γιβραλτάρ-Μάλτα-Σούδα-Κύπρος).

Με την αγορά του Αχιλλείου στην Κέρκυρα από τον Γουλιέλμο Β’ και την ταυτόχρονη εγκατάσταση του Γεωργίου Α’ στον Μον Ρεπό, ο οποίος δήλωσε ικανοποιημένος από τις επαφές του με τον πρώτο, ο Γάλλος πρεσβευτής έγραψε στο Παρίσι : «Δεν ήταν χωρίς θετικά αποτελέσματα η επίσκεψη του Αυτοκράτορα (Γουλιέλμου), που ήρθε να φυτέψει ένα τοπογραφικό παλούκι στην ελληνική επικράτεια».² Κάθε κίνηση όσο αμελητέα και αν φαίνεται έχει τον συμβολισμό της. Στην Αγγλία δεν άρεσαν οι συχνότατες πλέον διελεύσεις των γερμανικών ναυτικών Μονάδων στην θάλασσα της Μεσογείου, που δεν παρέλειπαν να ναυλοχούν και στην Κέρκυρα λόγω και της συγγένειας του Γουλιέλμου με τον Γεώργιο (η βασίλισσα Σοφία ήταν αδερφή του). Η τελευταία επηρέαζε βέβαια ως ένα βαθμό την ελληνική εξωτερική πολιτική αλλά η Γερμανία απέφευγε να παρουσιάσει εαυτή ως συμπορεύουσα των ελληνικών εθνικών επιδιώξεων δύναμη. Η Ελλάδα βέβαια πίστευε στις ευγενικές «υπηρεσίες» της Γερμανίας για επίλυση του Κρητικού (Έλληνας ΥΠΕΞ Μπαλτατζής).

Κρητικό

Σε αυτό το ζήτημα θα αναφερθούμε διεξοδικότερα διότι απετέλεσε τον καταλύτη και το πεδίο ενασκήσεως πολιτικής των Δυνάμεων στην Αν. Μεσόγειο. Επίσης, διαμόρφωσε σε μεγάλο μέρος τις ισορροπίες και την πολιτική των βαλκανικών κρατών καθ’ όλη την διάρκεια της 15ετίας πριν την έκρηξη του Α’ ΠΠ.

Η Κρήτη αυτονομήθηκε το 1897 υπό την επικυριαρχία της Πύλης και με πρώτο ύπατο αρμοστή - με απόφαση των Δυνάμεων – τον πρίγκηπα Γεώργιο. Με την παραίτηση του το 1906 διορίζεται διάδοχος του ο Αλ. Ζαΐμης. Όλοι έβλεπαν ότι η ένωση ερχόταν βαθμιαία σαν ώριμο φρούτο. Για να γίνει αυτό ειρηνικά και να διασφαλίσουν την παρουσία-συμφέροντα τους εκεί, οι Δυνάμεις της Αντάντ καταλαμβάνουν το νησί με στρατεύματα τους. Οι Γερμανία και Αυστροουγγαρία απέφυγαν να συμμετάσχουν, για να μην δυσαρεστήσουν τον Σουλτάνο. Αποφασίσθηκε προϊόντος του χρόνου η κατοχή να τερματισθεί στις 24/7/1909. Αυτή η αποχώρησις όμως δεν σήμαινε και αυτοδιάθεση και κατ’ επέκταση ένωση με την Ελλάδα, όπως τόνιζαν οι Νεότουρκοι των οποίων το κίνημα είχε επικρατήσει στην Τουρκία από το 1908. Είχαν προηγηθεί τα γεγονότα της Βουλγαρίας και των Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και οι Δυνάμεις δεν βιάστηκαν να πάρουν αποφάσεις που θα προκαλούσαν περαιτέρω την Τουρκία. Στις 6 Οκτωβρίου 1909 ωστόσο οι Κρητικοί κύρηξαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Οι Δυνάμεις δήλωσαν ότι η ένωση τελούσε ύπο την αίρεση της συγκαταθέσεως τους. Οι Νεότουρκοι βλέποντας την παρελκυστική τακτική των Μεγάλων δημιουργούν ένα τυφώνα οργής για το θέμα. Έχοντας υποχωρήσει στα άλλα μέτωπα χρειάζονταν μια επιτυχία σαν εξισορρόπηση. Πήραν θέση ανυποχωρήτου αντιστάσεως για να προχωρήσουν την κατάλληλη στιγμή, σε αντεπίθεση. Χρησιμοποίησαν το γνωστό σύστημα της πολιτικής της «εθνικής βουλήσεως»: λαϊκές εκδηλώσεις, του πεζοδρομίου καθιστώμενες εύκολα «ανεξέλεγκτες» και ως εκ τούτου μεγάλης πολιτικής αποδόσεως και δυνατού θορύβου. Ήταν μια «πραγματική εκστρατεία» ³ σύμφωνα με τον Γάλλο πρόξενο Κωνσταντινουπόλεως Λουί Στίγκ. Όπως αυτός ενημερώθηκε από Νεότουρκο αξιωματούχο, με την Κρήτη η Ελλάδα αύξανε αριθμητικά τον στρατό της και την γεωπολιτική της ισχύ, απειλώντας την ασφάλεια Στενών και Μικρασιατικών ακτών και αυτό η Τουρκία δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Έτσι η Ελλάδα πιέζεται από όλες τις πλευρές για τήρηση «αψόγου στάσεως» καθώς: οι Αγγλία και Γαλλία χαϊδολογούσαν τους Νεότουρκους επικρίνοντας τους για την εύνοια τους στην Γερμανία. Η Ιταλία ήταν αφερέγγυα. Η Ρωσία υποστήριζε την Βουλγαρία, της οποίας τα συμφέροντα ήταν αντίθετα των ελληνικών. Έτσι η Τουρκία κατάφερε να παραπεμφθεί το θέμα στις καλένδες. Η ελληνική κοινή γνώμη δυσφορούσε έντονα… Εξαιτίας αυτού ο Γεώργιος εξέφρασε την πικρία του στους πρεσβευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας : « Η δυναστεία ζημιώθηκε εξαιτίας της συμφοράς του 1897 και οφείλει την διάσωση της στην αυτονομία της Κρήτης. Ωστόσο, επιβάλλεται αυτή η αυτονομία να τηρήσει όλες τις υποσχέσεις της, διαφορετικά θα τρωθεί ανεπανόρθωτα το κύρος της δυναστείας».⁴ Δεν δίστασε να τονίσει ότι αν τον εξαπατούσαν οι Δυνάμεις, ο ίδιος δεν επρόκειτο να εξαπατήσει τον λαό του και ανακοίνωσε την πρόθεση του να παραιτηθεί.

Οι Τούρκοι συντηρούν με μανιώδη ένταση το ζήτημα απειλώντας όλους τους Έλληνες της αυτοκρατορίας. Ο Κάιζερ στο Μπρίντεζι έκανε θερμότατες φιλελληνικές δηλώσεις. Ο ΥΠΕΞ της Αυστροουγαρίας Von Aehrenthal όμως αμέσως δήλωσε στον Άγγλο πρεσβευτή στην Βιέννη : «Δεν θέλησα να αντιδικήσω με τον αυτοκράτορα στον φιλελληνικό ενθουσιασμό του, που ελπίζω να είναι πρόσκαιρος, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ούτε η γερμανική κυβέρνηση, ούτε η δική μας τον συμμερίζεται και δεν πρόκειται να επιτρέψουν για χάρη της αγάπης προς τους Έλληνες να προκληθούν ασύνετα νέες περιπλοκές στην Ανατολή». ⁵

Τα λόγια του Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Μπαλτατζή προς τον Γάλλο πρεσβευτή ήταν προφητικά: «Πιστέψτε με, ο λόγος που κάνουν τόσο θόρυβο στην Κωνσταντινούπολη για το ασήμαντο γι’αυτούς Κρητικό είναι για να εξάψουν τα πνεύματα εναντίον μας. Επιδίωξή τους είναι να συντρίψουν τους Έλληνες. Οι Νεότουρκοι τους φοβούνται και γιατί είναι τόσοι πολλοί μέσα στην Τουρκία, αλλά και επειδή είναι αδύνατο να οργανώσουν συνταγματικά την χώρα τους χωρίς να παραχωρήσουν στους Έλληνες σημαντική θέση. Καθώς δεν επιθυμούν να τους δώσουν αυτό που δικαιούνται, θα προσπαθήσουν να τους εκμηδενίσουν με την βία. Χρησιμοποιούν την Κρήτη σαν πρόσχημα για να κυρήξουν τον πόλεμο, όχι μόνο κατά του ελληνικού βασιλείου, αλλά εναντίον ολόκληρου του ελληνισμού». ⁶ Παρ’ όλα αυτά οι Δυνάμεις προέκριναν την παραμονή της τουρκικής σημαίας στο νησί και μετά την αποχώρηση τους, η οποία επετηρείτο σημειολογικώς από τουρκικό στολίσκο. Τίποτα όμως δεν εμπόδισε τους Κρήτες να στολίσουν ακόμα και τα δημόσια κτίρια και το λιμάνι των Χανίων με την γαλανόλευκη, κάτι που εξερέθισε τους Τούρκους. Τα πράγματα γίνονταν όλο και χειρότερα καθώς στην Θεσσαλονίκη παρατηρούνταν μετακινήσεις στρατευμάτων. Ο τούρκικος στρατός ήθελε πόλεμο και οι Νεότουρκοι τον χρειάζονταν. Η Ελληνική κυβέρνηση τηρεί άψογη στάση, δεν προκαλεί. Ωστόσο οι Κρητικοί δεν υποστέλλουν την σημαία μέχρι που οι Δυνάμεις την υποστέλουν με την βία από το λιμάνι των Χανίων με άγημα 250 πεζοναυτών, το οποίο αναβιβάζει την τουρκική. Στην Κωνσταντινούπολη όλο ικανοποίηση συζητούσαν την αποστολή ναυτικής δυνάμεως στην Σούδα, για να διατηρήσει την τουρκική σημαία και να μετατρέψει το λιμάνι σε τουρκικό ή τουρκοαγγλικό ή τουρκογερμανικό Γιβραλτάρ. Η μάχη των επιρροών είχε κορυφωθεί γύρω από τους Νεότουρκους που έπαιζαν σε όλα τα επίπεδα : κατάληψις θέσεων για την επερχόμενη γιγάντια σύγκρουση.

Υπό αυτές τις συνθήκες το πεπρωμένο της Ελλάδας ήταν άδηλο. Δεν επρόκειτο για την Κρήτη μόνο αλλά για το σύνολο του ελληνισμού. Είναι κάτι τέτοιες ώρες που συνειδητοποιούν όλοι ότι «το πειστικότερο των εθνικών δικαίων επιχείρημα είναι η δύναμις» (Κων/νος Παπαρηγόπουλος). Το έθνος υποφέρει από αφάνταστη αγωνία επειδή δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Αναγνωρίζει ως υπαίτιους αυτούς που δεν διδάχθηκαν τίποτα από το 1897, που δεν επανεξόπλισαν τη χώρα, παρόλο που είχε μεσολαβήσει το έπος του Μακεδονικού Αγώνος και ο πόλεμος φαινόταν αναπόφευκτος.

Η Τουρκία πορευόταν στον δρόμο της αναδημιουργίας και της ανασυντάξεως με την στρατιωτική επέμβαση. Καιρός να συμβεί το ίδιο και στην Ελλάδα: ήταν ζήτημα εθνικής επιβιώσεως.

Το Κίνημα στου Γουδή (15 - 28 Αυγούστου 1909)

Έτσι εκδηλώνεται το κίνημα στου Γουδή, από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο. Ο τελευταίος αξιώνει και πετυχαίνει την απομάκρυνση από το Στράτευμα των Διαδόχου και Πριγκήπων. Ο Γεώργιος μόλις και μετά βίας, με παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων παραμένει στον θρόνο, ταπεινωμένος. Προκυρήσσονται εκλογές που δεν πραγματοποιούνται λόγω της εμμονής των Κρητικών να στείλουν αντιπροσώπους τους. Ωστόσο ένα νέο πολιτικό πρόσωπο για τους Έλληνες κάνει την εμφανισή του.Ο Κρης Ελ. Βενιζέλος εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα για την εκλογική συνδιάσκεψη. Όταν εξελέγη στην ελληνική Βουλή ως βουλευτής απεμπόλισε την κρητική υπηκοότητα λόγω των μεγάλων τουρκικών αντιδράσεων. Η Τουρκία στο Κρητικό προειδοποιούσε σε όλους τους τόνους ότι «μετρούσε» τους φίλους της. Και ήταν πολλοί που ήθελαν την φιλία της ισχύος της. Ο Γεώργιος παραπονείτο στους Γάλλους ότι : «Η Ανατολική Ρωμυλία είναι ηπειρωτική και η Βουλγαρία την κατάπιε σαν χάπι. Γιατί οι Μεγάλοι δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να φέρει με τον ίδιο τρόπο στους κόρφους της την Κρήτη; Είναι το μόνο που ζητάει η Μεγαλόνησος!».⁷ Η απάντηση ήρθε διά στόματος του Γάλλου ΥΠΕΞ Σ. Πισόν : «Η Τουρκία είναι ισχυρή, η Βουλγαρία αποτελεί δύναμη, η Ελλάδα όμως είναι ανίσχυρη. Επομένως αντί να παραπονείται ο βασιλιάς της, θα έπρεπε να φροντίσει να της εξασφαλίσει την αναγκαία δύναμη για δράση».⁸

Το κίνημα στου Γουδή συμπλήρωσε αυτό ακριβώς το κενό, και μάλιστα αναίμακτα. Ο Στρατός και το Ναυτικό ισχυροποιήθηκαν στο έπακρο και πλέον η Ελλάδα αντιμετώπιζε τις τουρκικές απειλές πολέμου ψυχρά.

Η Ελληνική κοινή γνώμη παρ’ όλες τις ιδιόρρυθμες σχέσεις του Βενιζέλου με τα Ανάκτορα και τον διχασμό της για το γλωσσικό («Ευαγγελικά» και «Ορεστειακά») ⁹ κατείχετο από πνεύμα εθνικής ομοψυχίας. Ο Βενιζέλος εκλέγεται με συντριπτική πλειοψηφία πρωθυπουργός της χώρας στις 16 Δεκεμβρίου 1910. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος είχε βρει τον πολιτικό του εκφραστή.

Η περιρρέουσα διεθνής ατμόσφαιρα - αντιπαλότητες

Οι Γερμανία και Αυστροουγγαρία δεν είχαν πρόθεση ν’αναμειχθούν στο Κρητικό ‘’αν οι Δυνάμεις δεν ασχοληθούν με το status quo του νησιού. Το πράγμα διαφέρει στην περίπτωση που πρόκειται ν’αλλάξει το καθεστώς του’’ (von Sein). Έτσι έβγαιναν κερδισμένες απ΄την αμηχανία των άλλων για τα ελληνοτουρκικά. Οι θέσεις της κεντρικής Ενώσεως ενισχύθηκαν ακόμα περισσότερο με το τουρκικό ανθελληνικό μποικοτάζ του 1911 (απαγόρευση του ελλιμενισμού ελληνικών πλοίων στα τουρκικά λιμάνια). Έτσι όμως επλήγησαν και τα συμφέροντα των χωρών της Αντάντ γιατί τα προιόντα τους διακινούνταν μέσω αυτών των πλοίων. Ο Γάλλος πρεσβευτής Gabriell Deville έγραψε από την Αθήνα « Η Γερμανία βλέπει ευνοικά τη συρρίκνωση του ελληνικού εμπορίου, αφού μόνο οι Έλληνες μπορούν να την ανταγωνιστούν στο λιανεμπόριο. Συνεπώς έστω και αν δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία μεταξύ των μελών της Τριπλής Συμμαχίας και παρά την αντιπαλότητα Αυστρίας και Ιταλίας αναφορικά με τους Έλληνες που αναζητούν σημαία προστασίας και οι τρείς έχουν συμφέρον να συνεχισθεί το μποικοτάζ· ωστόσο, αυτή η συνέχιση είναι πιθανόν να δημιουργήσει πολλούς κινδύνους». ¹⁰

Την ίδια περίοδο (1/7/1911) λόγω Μαρόκου (Αγαδίρ) οι Γαλλογερμανικές σχέσεις είναι σε ένταση. Στις 5 Οκτ. η Ιταλία με το πρόσχημα της παρενόχλησης των εμπόρων της στην Λιβύη κυρήσει τον πόλεμο στον Σουλτάνο και καταλαμβάνει την Τριπολίτιδα.

Τα Βαλκάνια αρπάζουν φωτιά. Οι Σέρβοι επωφελούμενοι εισβάλλουν στην Αλβανία. Ο Ελληνικός Στόλος ναυλουχεί στον Βόλο. Ο Ελληνικός στρατός άρτια εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος απ’την Γαλλία σίγουρα δεν θα επέτρεπε ένα νέο 1897.

Η Γαλλογερμανική κρίση τελείωσε ενώ η Ιταλοτουρκική σύγκρουση αν και προσωρινά δεν επεκτάθηκε, απήλλαξε ωστόσο την Ελλάδα απ΄την Τουρκική πίεση, αλλά και το μποικοτάζ (16 Νοε). Στο ίδιο πνεύμα εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων ο Βενιζέλος αρνήθηκε να δεχθεί τους Κρήτες βουλευτές στην ελληνική βουλή.

Οι Ευρωπαϊκές αντιπαλότητες στη Βαλκανική Σκακιέρα

Η επιδεινούμενη κρίση που προκάλεσε ο συνεχιζόμενος Ιταλοτουρκικός πόλεμος είχε σαν αποτέλεσμα το κλείσιμο των Στενών για την προστασία τους από τον κυριαρχούντα στο Αιγαίο ιταλικό στόλο. Οι υπόλοιπες Δυνάμεις που πλήττονταν οικονομικά προχωρούν σε διάβημα στην Πύλη το οποίο δεν απέδωσε καρπούς. Οι Νεότουρκοι επενδύουν έξυπνα στις Ευρωπαικές αντιπαλότητες για να βγουν από την δύσκολη θέση που βρίσκονταν. Τότε ακούγονται κάποιοι ψίθυροι για μυστυριώδη Γαλλο-Ρωσική συμφωνία για διανομή της Ανατολής.

Στις 5 Μαίου 1912 οι Ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη της Δωδεκανήσου όπου γίνονται δεκτοί ως απελευθερωτές: Ψευδαισθήσεις των εκεί Ελληνικών πληθυσμών. Οι υπόλοιποι της Αντάντ βλέπουν πίσω απ΄την Ιταλία την Κεντρική Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορούν να μείνουν απραγείς παρά τις ρητές ιταλικές διαβεβαιώσεις περί προσωρινότητας της κατοχής. Η Γαλλία ανασύρει ανεδαφικώς, απ΄το χρονοντούλαπο της Ιστορίας την αρχή της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάθετα αντίθετη ήταν βέβαια σ’αυτό η Ρωσία, που επιθυμούσε διακαώς την κάθοδο της στο Αιγαίο. Αυτή ήταν άλλωστε και ο ηθικός αυτουργός και εγγυητής της μυστικής Σερβοβουλγαρικής συμφωνίας (13/3 και 29/4 π. ημ. 1912), με την οποία διανέμονταν όλα τα βαλκανικά οθωμανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης και της Μακεδονίας!!! Ο επιτυχής Μακεδονικός Αγώνας λοιπόν δεν αρκούσε για να σωθούν οι βόρειοι ελληνικοι πληθυσμοί…

Η Ελλάδα συρόμενη πίσω απ’τις εξελίξεις αφού κανείς δεν την ήθελε δυνατή ίσως και από ολιγωρία της κυβερνήσεως Βενιζέλου, επιχειρεί «άλμα στο κενό» (κατά τη ρήση Ελ. Βενιζέλου) χωρίς κανένα εχέγγυο για μελλόντικη επίτευξη εθνικών της στόχων. Έτσι προσχωρεί σε συμφωνία με την Βουλγαρία (29/5/12), χωρίς όμως να συνάψει ανάλογη συμφωνία με Σερβία οπότε η Βουλγαρία απετέλεσε τον άξονα της «Βαλκανικής Συμμαχίας».

Βαλκανικοί Πόλεμοι (ΒΠ) - Διεθνής αντίκτυπος τους

Έτσι ξεσπά ο Ά ΒΠ (Οκτ 1912-Ιαν 1913) μεταξύ Ελλάδος-Σερβίας-

Μαυροβουνίου –Βουλγαρίας απ΄την μια πλευρά και της Τουρκίας από την άλλη. Η Τουρκία χάνει σ’όλα τα μέτωπα. Τα προελαύνοντα Βουλγαρικά στρατεύματα φθάνουν έξω απ΄την Κωνσταντινούπολη. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τα νησιά του Αιγαίου, μεγάλο μέρος της Ηπείρου και σχεδόν όλη η Μακεδονία με εμφανέστατη την δυσαρέσκεια της Βουλγαρικής πλευράς που ονειρευόταν την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Οι Έλληνες εισέρχονται απελευθερωτές στην συμβασιλεύουσα ύστερα από 472 χρόνια Οθωμανικής κατοχής. Ο βασιλιάς Γεώργιος εγκαθίσταται στην Θεσ/νίκη για να δώσει έμφαση στην σημασία που απέδιδε η ελληνική πλευρά στην πόλη λόγω της Βουλγαρικής επιθετικότητας. Και τότε ο Γεώργιος δολοφονείται από κάποιον δάσκαλο Σχοινά, ο οποίος και αυτοκτόνησε (;) στην φυλακή. Τα κίνητρα της δολοφονίας παρέμειναν ανεξιχνίαστα. Αναλαμβάνει Βασιλιάς, ο Διάδοχος Στρατηλάτης Κων/νος.

Οι επεκτατικές της βλέψεις ήταν αυτές που οδήγησαν την Βουλγαρία να επιτεθεί απρόκλητα και χωρίς κήρυξη πολέμου εναντίον των δύο πρώην συμμάχων της: Ελλάδος και Σερβίας. Ωστόσο αυτές οι τάσεις που είχαν διαμορφωθεί μετά την λήξη του Α΄ΒΠ και λόγω των πιέσεων της Αυστρίας προς την Σερβία, είχαν ήδη οδηγήσει στην σύναψη ελληνοσερβικής συμμαχίας. Στο μεταξύ η Κρήτη προσαρτάται στην Ελλάδα de facto.

Οι Αγγλογάλλοι ανησυχούν για την ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Η Κεντρική ένωση είχε ενοχληθεί σοβαρά από την Ιταλική κατοχή της Τριπολίτιδος, ενώ εξεπλάγησαν με την ολοκληρωτική ήττα των Τούρκων, αφού η νίκη των Χριστιανών της Βαλκανικής όρθωνε υψηλό φράγμα μπροστά απ΄την Κωνσταντινούπολη, κλείνοντας τους τον δρόμο προς τα νοτιοανατολικά. Θα αντιδρούσαν δυναμικά την στιγμή μάλιστα που τα σερβικά στρατεύματα εισβάλλοντας στην Αλβανία, προέλαυναν προς το Δυρράχιο, δηλαδή προς την θάλασσα κάνοντας την Αδριατική δική τους και αποκόπτοντας τον δρόμο της Αυστρίας προς αυτή.

Έτσι στον ορίζοντα διαγραφόταν μία αυστριακοβουλγαρική συμμαχία εναντίον της Σερβίας και της Ελλάδας. Στις 31/12/1912 οι Αυστρία-Ιταλία υπέγραψαν συμφωνία με την οποία δεσμεύονταν να δημιουργήσουν ανεξάρτητη Αλβανία, στην οποία θα διατηρούσαν ισοδύναμες σφαίρες επιρροής.

Μια Αλβανία προτεκτοράτο της Ιταλίας πλάι στον Αυλώνα, υποστηριζόμενη από την Αυστρία και την Γερμανία ως προφυλακή της Κεντρικής Ενώσεως με τα Δωδεκάνησα στα ιταλικά χέρια, και την Μικρασία υπό την γερμανική επιρροή η Βαγδάτη ερχόταν πιο κοντά. Αυτό σήμαινε ότι η Ελλάδα θα ήταν κυκλωμένη από δυτικά και ανατολικά, έστω και αν κέρδισε προς το νότο, την Κρήτη ή προς τον βορρά την Μακεδονία. Το πεδίο μάχης της Αν. Μεσογείου άλλωστε είναι ενιαίο.

Η Ελλάς λοιπόν βρίσκεται εκτός σχεδιασμού, αγνοείται από τις Μ. Δυνάμεις. Συνεχίζει τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο γνωρίζοντας ότι κατά πάσα πιθανότητα θα είναι αναγκασμένη να κάνει οδυνηρές εδαφικές παραχωρήσεις, ελλείψει σταθερού διεθνούς ερείσματος. Στο «Μέτωπο» της Μακεδονίας ευτυχής συγκυρία υπήρξε βέβαια και η έλλειψη εμπιστοσύνης που πλέον είχε η Ρωσία έναντι της Βουλγαρίας, λόγω της επαμφοτερίζουσας στάσης της τελευταίας.

Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του επιφανούς Ταγματάρχη Γκότσεφ, στρατιωτικού ακολούθου της Βουλγαρίας στην Ρώμη, προς τους Ρώσσο και Γάλλο ομολόγους του: «Η Γαλλία και η Ρωσία μας εγκατέλειψαν στο θέμα της Θεσ/νίκης. Θα αποξενωθούν και οι δύο από την χώρα μου, όπου για διαφόρους λόγους, απολαμβάνουν τόσο ισχυρές συμπάθειες. Με τον τρόπο αυτό βλάπτουν τα συμφέροντα τους, αν όχι άμεσα, πάντως στο πολύ προσεχές μέλλον ∙ διότι αυτή η εγκατάλειψη, σε θέμα ζωτικό για την χώρα μου, θα μας εξωθήσει στα χέρια της Αυστρίας και, κατ’επέκταση, της τριπλής Συμμαχίας, που μας στηρίζει στο συγκεκριμένο ζήτημα και που στο πλαίσιο της αναμετρήσεως των μεγάλων συμφερόντων, έχει αποδείξει πως διαθέτει ρωμαλέα ισχύ». ¹¹

Αυτός ο κυκεώνας των διπλωματικών ζυμώσεων οδήγησε στη Συνθήκη του Λονδίνου (30 Μαίου 1913). Αυτή πέτυχε μόνο να οριστικοποιήσει τα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (γραμμή Αίνου - Μηδείας κατά μήκος του Έβρου). Κατά τα άλλα για τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά αυτής της γραμμής δεν προέβλεπε σε ποιους και πως, θα παραχωρούνταν. Επίσης δεν καθόριζε το καθεστώς και τα σύνορα της Αλβανίας, όπως και το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου. Τέλος ανέφερε την ολοκληρωτική συμμαχική αποχώρηση από τη Κρήτη χωρίς άλλη επισήμανση. Η Τουρκία δεν ήθελε ν’ αναγραφεί πως την παραχωρούσε στην Ελλάδα, ενώ και η τελευταία δεν δεχόταν να θεωρηθεί η Κρήτη «κέρδος» της από το Α‘ ΒΠ. Έτσι και αλλιώς ήταν στην ουσία ελληνική πρίν τον πόλεμο και δεν υπήρχε κίνδυνος να διεκδικηθεί από κάποιον, την στιγμή μάλιστα που πάλευε για το Αιγαίο και τη Μακεδονία που ήταν τα ουσιαστικά κέρδη της.

Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους, οι Δυνάμεις θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν το έργο τους και να σώσουν την ειρήνη. Προτίμησαν το ρόλο όμως του Πόντιου Πιλάτου. Πρώτα- πρώτα προετοίμαζαν το δικό τους μεγάλο πόλεμο ύστερα και η ειρήνη απαιτεί θάρρος... Θα άφηναν έτσι να ξεσπάσουν όλες οι διαμάχες και να βρούν διέξοδο όλα τα πάθη.

Η Ελλάδα τελικά πήρε τη διαβεβαίωση ότι θα διατηρούσε τη Θεσσαλονίκη. Αυτό προκάλεσε έξαλλη οργή στη Βουλγαρία. Η ρωσική κοινή γνώμη την υποστήριζε και ο Τσάρος κατηγορήθηκε για υποχωρητικότητα. Οι βουλγαρικοί στρατιωτικοί κύκλοι δεν ικανοποιούνταν με τη Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη, το Μοναστήρι : ήθελαν και έξοδο στη Αδριατική!!! Οι Μ. Δυνάμεις δεν τολμούσαν πια ν’ αναμειχθούν, αποσύρθηκαν στη παγερή αδιαφορία τους και το τόνισαν με έμφαση. Στρουθοκαμιλίζοντας επιτάχυναν το Μεγάλο Πόλεμο αντί να λύσουν με κάθε τίμημα το Βαλκανικό πρόβλημα που θα έβαζε φωτιά σ’ όλη την Ευρώπη.

Η Ελλάδα αναζητούσε ερείσματα και στους δύο συνασπισμούς: είχε ανάγκη από την Αντάντ Κορντιάλ για το θέμα των νήσων και από τη Τριπλή Συμμαχία για το ζήτημα της Ηπείρου και της Μακεδονίας αφού αυτή δεν έβλεπε με καλό μάτι την επαμφοτερίζουσα Βουλγαρία ν’ αποκτά έξοδο στο Αιγαίο.

Οι συνθήκες ωρίμασαν λοιπόν και η (απόρρητη) ελληνοσερβική συμμαχία (Θεσσαλονίκη 1/ 6/1913) προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο βάζοντας ουσιαστικά τη Βουλγαρία στο αντίπαλο στρατόπεδο, χωρίς να θίγεται όμως η δυνατότητα της Ρωσικής διαιτησίας, η οποία και ζητήθηκε από τη Βουλγαρία λόγω των διεκδικησεών της. Αυτή η ρωσική παρέμβαση στα Βαλκάνια, προκάλεσε την αναμενόμενη αντίδραση της Τριπλής Συμμαχίας και διότι την συνέφερε να παραμείνουν άλυτα τα προβλήματα της χερσονήσου του Αίμου. Η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» υπό αυτές τις συνθήκες την διευκόλυνε αφού η διείσδυσή της στην Ανατολή, περνούσε από τα «απείθαρχα» και απρόβλεπτα στις προτιμήσεις τους χριστιανικά βαλκανικά κράτη. Η Τουρκία της είχε δώσει ήδη «γή και ύδωρ».

Έτσι τη νύχτα της 29^ης/30^ης Ιουνίου 1913 (Β’ ΒΠ) οι Βουλγαρικές Δυνάμεις επιτίθενται άνευ κυρήξεως πολέμου σ’ Ελλάδα και Σερβία. Στις μάχες όμως των Κιλκίς και Γευγελής αντιστοίχως υφίστανται πανωλεθρίες και οι δύο σύμμαχοι προήλασαν μέσα στο βουλγαρικό έδαφος. Ταυτόχρονα ρουμανικές Δυνάμεις πέρασαν τον Δούναβη και προελαύνουν. Η Βουλγαρία απελπισμένη απευθύνεται στη Ρωσία η οποία παρεμβαίνει με διακοίνωση στις 10 Ιουλίου αλλά οι Σύμμαχοι δεν τη λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψη καθώς όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις ενώ φοβούνταν τη γενίκευση του πολέμου σε όλη την Ευρώπη και ήθελαν άμεσα ειρήνευση, εντούτοις τήρησαν ουδέτερη στάση ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος είχε κρίνει σωστά γράφοντας στον ΥΠΕΞ Κορομηλά τις απόψεις του για τη παρέμβαση της Ρωσίας. «… Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η λύση που θα μπορούσε να δώσει η Ρωσία ή οι άλλες Μεγάλες Δυνάμεις πρίν από το πόλεμο, θ’ αποτελούσε στη πραγματικότητα σπέρμα πολέμου, ο οποίος θα ξεσπούσε αναπόφευκτα μετά από ελάχιστα χρόνια. Το μεγάλο σημερινό πλεονέκτημα είναι ότι θα μπορούμε να ήμαστε ήσυχοι από τη πλευρά των Βουλγάρων επί γενεές ολόκληρες. Και αυτό το πλεονέκτημα δεν επιτρέπεται να χαθεί. Οπωσδήποτε να μη συνεναίσετε σε σύναψη ανακωχής πρίν διαβουλευθείτε μαζί μου. Ceretum censeo Bulgarian esse delendam (κατά τα άλλα φρονώ ότι η Βουλγαρία πρέπει ν’ αφανισθεί (στρατιωτικά): παράφραση της φράσης του Αννίβα)». ¹² Άλλωστε ήταν πολύ νωπές οι μέθοδοι γενοκτονίας που εφήρμοσαν τα Βουλγαρικά στρατεύματα στις καταληφθείσες απ’ αυτούς ελληνικές περιοχές.

Η Ρουμανία ανεμείχθη, επειδή ήθελε να έχει και εκείνη λόγο στη μορφοποίηση της Βαλκανικής ισορροπίας. Στην περίπτωση της πρέπει ν’ αναζητηθεί δάκτυλος της Γαλλίας καθώς το Βουκουρέστι ακολουθούσε πολιτική ανεξάρτητη απ’ τη Τριπλή Συμμαχία και αυτό είχε μεγάλη σημασία. Υπο αυτό το πρίσμα η Ρουμανία δεν επιθυμούσε να υπάρχει βουλγαρική υπεροχή στον Αίμο και εκμεταλεύθηκε το φόβο των άλλων Δυνάμεων για πιθανή ηγεμονία της Ρωσίας.

Επωφελούμενη η Τουρκία προωθεί τα στρατεύματα της προς τη γραμμή Αίνου- Μήδειας που της επεδικάσθη στο Λονδίνο, ενώ καταλαμβάνει και την Ανδριανούπολη.

Εδώ πλέον φαίνεται καθαρά ότι η στρατιωτική ισχύς επέτρεπε για πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και στους υπολοίπους βαλκάνιους ένα καθεστώς αυξημένης πολιτικής αυτονομίας.

Οι Βούλγαροι μετά τη κατάληψη της Σόφιας από τους Ρουμάνους και της Ανδριανούπολης από τους Τούρκους, υποχρεώνονται - στη συνθήκη ειρήνης που υπογράφουν (29 Σεπ 1913) - να παραιτηθούν από τα εδάφη της Καβάλας και της Ανδριανουπόλεως αφού μόνο η Ρωσία τους υποστήριζε. Οι υπόλοιποι σύμμαχοι της Αντάντ και οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες δεν επιθυμούσαν την κάθοδο των Σλαύων στο Αιγαίο. Έτσι η επιμονή του Κωνσταντίνου παρά τις νύξεις του Βενιζέλου για υποχωρητικότητα στο θέμα της Καβάλας, θριάμβευσε.

Ο διπλωματικός οργασμός στις παραμονές και την έκρηξη του Α' ΠΠ

Τα σύννεφα του Α’ΠΠ πλησιάζαν απειλητικά και η Ελλάδα προσπαθούσε να βρεί στηρίγματα στους δύο συνασπισμούς. Ο Γάλλος πρεσβευτής στη Βιέννη Dumaine περιέγραψε μ’ ακρίβεια την τότε δεινή ελληνική θέση καθώς αυτή είχε ανάγκη από την Αγγλία κατά του Σλαβισμού, από τη Γαλλία κατά του Ιταλικού Ιμπεριαλισμού, ίσως και από την Αντάντ κατά των φιλοδοξιών της Τριπλής Συμμαχίας στη Μεσόγειο και στη Μικρά Ασία. Ο ρόλος που έπρεπε να παίξει ήταν πολύ μεγάλος για την Ελλάδα, παρά τις νίκες της.

Οι Βουλγαρία και Τουρκία αποτελούν εκ νέου το «μήλον της έριδος» για τους δύο συνασπισμούς. Και οι δύο μετά τη ταπείνωση τους τρέφουν κληρονομική εχθρότητα για την Ελλάδα, η οποία ανησυχεί βλέποντας το Βούλγαρο Βασιλιά Φερδινάνδο να γίνεται δεκτός στην Αυστρία ως «άσωτος υιός».

Η Ιταλία φλεγόταν απ’ το πυρετό του επεκτατισμού έχοντας ήδη εγκατασταθεί σε Αλβανία και Ρόδο εκκρεμούντος δε και του προβλήματος του καθεστώτος των αιγαιακών νήσων. Όλοι συμφωνούσαν ν’ αποδωθούν στην Ελλάδα σ’ αντάλλαγμα για τον «εγκλεισμό» της Β. Ηπείρου στην Αλβανία (απαίτηση της Τριπλής Συμμαχίας). Ενδεικτικές όμως ήταν οι δηλώσεις του Ιταλού ΥΠΕΞ Antonino Paterno- Castello Μαρκησίου του San Giulliano στους Γάλλους ότι θα προέκυπταν σοβαρές ανωμαλίες αν δίνονταν και τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα αφού θα τους επέτρεπε ν’ αναπτύξουν «προπαγάνδα» στη Μ. Ασία… Η Ιταλία θα πράξει το καλύτερο, ώστε από την αποχωρησή της; να ωφεληθεί περισσότερο η Τουρκία. Εξάλλου το θέμα των νήσων συνδέεται με το αντίστοιχο των νότιων συνόρων της Αλβανίας». Οι «φόβοι» της για την αναβίωση μιας νέας βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν καταλυτικοί στη διαμόρφωση της περαιτέρω στάσης της. Έτσι στη συνδιάσκεψη των πρεσβευτών των Δυνάμεων στο Λονδίνο (12/8/1913) τέθηκαν οι βάσεις για τη κατακράτηση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς παρά τις γαλλικές αντιδράσεις. Τα υπόλοιπα απελευθερωμένα νησιά αποδίδονται στην Ελλάδα (Ελληνοτουρκική Συνθήκη των Αθηνών 13/11/1913).

Νέο ιταλικό «χαστούκι», με την αρωγή της Κεντρικής Ένωσης, στην Ελλάδα ακολουθεί, με την ενσωμάτωση της πανάρχαιας Ελληνικής γής της Β. Ηπείρου στο νέο κράτος της Αλβανίας (πρωτ/λο Φλωρεντίας, 19 Δεκ 1913). Η ελληνική ηγεσία το απεδέχθη λόγω διαβεβαιώσεων που της είχαν δοθεί περί ενσωματώσεως και των Δωδεκανήσων. Έτσι εγκατέλειψε τον εξεγερμένο Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό αποσύροντας τον εκεί Ελληνικό Στρατό, παρά τις περηφανείς νίκες που κατήγαγε κατά των βοηθουμένων από τη Κεντρική Ένωση και Ιταλία, Αλβανών. Εγκατέλειψε ακόμα και το ηπιότερο για τους Βορειοηπειρώτες, Πρωτόκολο Κερκύρας (17/5/1914) που αναγνώριζε την αυτονομία της περιοχής, ένα πρωτόκολλο που ποτέ δεν εφαρμόσθηκε αλλά ούτε και ακυρώθηκε μέχρι σήμερα.

Σε μία Ευρώπη που ήταν ένα καζάνι που έβραζε τέτοιου είδους υποσχέσεις ήταν αίολες. Τα πεπρωμένα του Ελληνισμού βρίσκονταν εν μέσω της διεκδικήσεως της Μεσογειακής κυριαρχίας και κατ’ επέκταση της Παγκόσμιας, από τη Τριπλή Συμμαχία και την Αντάντ για την οποία συγκρούονταν ο γερμανισμός με το σλαβισμό, η Αγγλία με τη Γερμανία ή με τη Ρωσία : επρόκειτο για το τρομερότερο πρόβλημα του κόσμου και η Ελλάδα ήταν τόσο μικρή. Ο Βενιζέλος ταξιδεύει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το μήνυμα του Γάλλου πρεσβευτή στο Βερολίνο Jules Cambon (22/11/1913) δεν αφήνει αμφιβολίες για το ότι η Γερμανία έχει εγκαταλείψει τη διπλωματία. Η Ρώμη είναι ρητορικώς μόνο καθησυχαστική. Όλοι πλέον ετοιμάζονται για πόλεμο.

Το Παρίσι αποστέλλει στρατιωτική αποστολή υπό τον Στγο Joseph-Paul Eydoux στην Ελλάδα σχεδόν ταυτόχρονα με την αποστολή από την Γερμανία στη Κωνσταντινούπολη του ομοιοβάθμου του Otto Liman von Sanders, υπό τη καθοδήγηση του οποίου άρχισε η γενοκτονία των χριστιανικών πλυθησμών της Μ. Ασίας (1912). Η Γαλλία εξοπλίζει την Ελλάδα, ενώ της υπόσχεται μαζί με την Αγγλία δάνεια. Ο Κάιζερ με το καγκελάριο Theobald von Bethmann Hoolweg έρχεται στη Κέρκυρα για «διακοπές» και συνομιλίες με το Βασιλιά και τον Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Στρέιτ. Ο Γουλιέλμος ήταν σίγουρος για τη συμμαχία της Ελλάδος όμως ο Στρέιτ του επισήμανε ότι αυτό είναι αδύνατο λόγω των απειλών της Βουλγαρίας και της Αγγλίας η οποία θα επενέβαινε και δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι ναυτική χώρα, θα εκτιθόταν εύκολα στα αγγλικά καίρια πλήγματα.

Με την ολοκλήρωση των τουρκοσερβικών διαπραγματεύσεων (17 Μαρ 1913) το Παρίσι έδωσε ένα δάνειο των 500 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων, που ζήταγε η Τουρκία. Έτσι η τελευταία έγινε πιο αδιάλακτη έναντι της Ελλάδας, και λόγω της Ιταλικής στάσεως. Έδινε μάλιστα την εντύπωση πως και αυτή είχε αποφασίσει την εμπλοκή σε πόλεμο. Ξανάρχισαν οι βάρβαροι διωγμοί των Ελλήνων σε Θράκη και Μ. Ασία. Ο Γάλλος πρεσβευτής στη Πόλη, Maurice Bompard ανέφερε στο Παρίσι: «Η Βαλκανική είναι αυτή τη στιγμή σχεδόν στο συνολό της θέατρο φρικαλεοτήτων οι οποίες θα μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με όσες συνόδευαν τις μεγάλες μεταναστεύσεις λαών».¹³ Η κρίση μόλις που εκτονώθηκε, ωστόσο η Ελλάδα στράφηκε στη Σερβία για να ενεργοποιήσει τη συμφωνία τους. Η τελευταία συνέστησε ψυχραιμία, λόγω ανετοιμότητας του στρατού και της κοινής της γνώμης. Η Ρουμανία που δεν ήθελε να διακυβευθούν αυτά που είχε κερδίσει, «εξ αδρανείας» τάχθηκε, χλιαρά όμως, με την Ελληνοσερβική πλευρά.

Η έκρηξη του Α΄ΠΠ, είχε σαν αφορμή τη δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστρίας Φερδινάνδου, στο Σεράγεβο, από τη Σερβική οργάνωση «Μαύρη Χείρα». Η Ελλάς βρίσκεται απομονωμένη.

Η Ελληνική ουδετερότητα (1914 – 1915)

Το τελεσίγραφο της Αυστρίας προς τη Σερβία, επέφερε το αίτημα της τελευταίας για ελληνική αρωγή. Ο Βενιζέλος έδωσε οδηγίες στο Στρέιτ να δώσει απάντηση, παρεμφερή μ’ αυτή που είχε λάβει και η Ελλάδα από τη Σερβία, με την οξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αναντίρρητα ήταν πολιτικώς ορθός αυτός ο συσχετισμός. Ωστόσο η Σερβία αντιμετώπιζε και το κίνδυνο εκτός της Αυστροουγγρικής και της ταυτόχρονης Βουλγαρικής επιθέσεως.

Ο Βενιζέλος δίνει οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία Βουκουρεστίου για σύναψη ελληνορουμανικής συμφωνίας : «Η Ρουμανία θα είναι αναμφίβολα, όπως και εμείς, αποφασισμένη να μην ανεχθεί τέτοια επίθεση. Το σύμφωνο Ελλάδας – Ρουμανίας θα προέβλεπε ποια μέτρα θα υιοθετούσαν από κοινού για να επισύρουν την προσοχή της Σόφιας, ή σε περίπτωση ανάγκης, για να παραλύσουν τις ενέργειες της: αυτή η συμφωνία ήταν επιθυμητή και για ένα πρόσθετο λόγο ∙ θα υποχρέωνε την Τουρκία σε αυστηρή ουδετερότητα».¹⁴

Οι Γερμανοί μετά τη λήξη του αυστριακού τελεσιγράφου προειδοποιούν την Ελληνική κυβέρνηση να μην εμπλακεί στην επερχόμενη αυστροσερβική σύρραξη, επισείοντας την έμμεση απειλή περί εκμεταλεύσεως της κρίσεως από Τουρκία και Βουλγαρία. Επιθυμούσε μάλιστα την «…έγκαιρη αποστασιοποίηση της Ελλάδος από τη Σερβία». Χαρακτηριστικό ήταν το τηλεγράφημα του Βενιζέλου προς το Γ. Στρέιτ στο οποίο ανέφερε ότι σε περίπτωση σερβοβουλγαρικής συρράξεως η Ελλάδα θα συνέδραμε την Σερβία αφού από αυτό εξαρτάτο η ίδια της η επιβίωση. Ενώ σε ερώτημα του Σέρβου πρωθυπουργού Nikola Pašić απάντησε (25 Ιουλίου 1914) ότι όσον αφορά στην Αυστρία, η Ελλάδα θα αποφάσιζε έχοντας πάντα υπ’ όψιν την αποτελεσματικότητα της βοηθειάς της.

Ο Βενιζέλος είχε την άποψη ότι ανεξαρτήτως της εκτάσεως του πολέμου η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να ενταχθεί στο αντίπαλο απ’ τη Σερβία στρατόπεδο λόγω της παραδοσιακής ηπιότητας των ελληνοσερβικών σχέσεων. Κυριχθέντος του πολέμου ωστόσο, η Ελλάδα απέφυγε να κινητοποιήσει τους 40000 άνδρες που προέβλεπε η ελληνοσερβική συμφωνία για να μην προκαλέσει γενική βουλγαρική επιστράτευση και κατ’ επέκταση γενική βαλκανική ανάφλεξη. Ο Γερμανός αυτοκράτορας με τηλεγραφηματά του προς το Κωνσταντίνο (2 και 4 Αυγούστου1914) τον ενημερώνει για τις συμμαχίες που ήδη είχε συνάψει με Βουλγαρία και Τουρκία για να φράξει την έξοδο του σλαυισμού στο Αιγαίο και τον πιέζει να συμμαχήσει μαζί τους. Ο Κων/νος απαντά ότι στρατηγικώς κάτι τέτοιο είναι αδύνατο αφού σε τέτοιο ενδεχόμενο η ελληνική επιστράτευση, λόγω ελλείψεως επιγείων μέσων (σιδηροδρόμων και δρομολογίων), θα γινόταν μόνο δια θαλάσσης. Η Ελλάδα τότε θα βρίσκονταν μοιραία στο έλεος των Αγγλογάλων οι οποίοι θα την αφάνιζαν στρατιωτικά πρίν καν συνδράμει στις επιχειρήσεις, γι’ αυτό και επέλεξε την αυστηρή ουδετερότητα.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι η Γερμανία αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτήδεια στη μυστική διπλωματία : μην μπορώντας να προσεταιρεισθεί την φιλοανταντική Ελλάδα, επιδίωκε την ουδετεροτητά της, κρατώντας Τουρκία και Βουλγαρία σε αναμονή, ώστε να εμφανίζονται και αυτές «ουδέτερες». Έτσι η Ελλάδα βρισκόταν σε κατάσταση αβεβαιότητος σχετικά με το αν θα έπρεπε να εισέλθει στο Α’ ΠΠ ή όχι.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες τρομακτικών πιέσεων σε μία μικρή χώρα που πάλευε για την επιβίωσή της, ήταν αναμενόμενη η πολιτειακή της εκτροπή. Ο Βενιζέλος πίστευε ακράδαντα στη νίκη της Αντάντ ως συνασπισμού ισχυρά ναυτικών κρατών. Δεν είχε ενδοιασμούς να διαπραγματεύεται ακόμη και τη παραχώρηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία(!), αφού η Αντάντ διαπραγματευόταν ήδη με τους Βουλγάρους την περιοχή και με τους Τούρκους Θράκη και νησιά για να τους προσελκύσει. Προσπαθούσε δηλαδή να ελαχιστοποιήσει τις αναπόφευκτες, βάσει της αντατικής πολιτικής, εδαφικές απώλειες. Αν μάλιστα οι Βουλγαρία και Τουρκία τάσονταν τελικά υπέρ της Κεντρικής Ενώσεως, η Ελλάδα θα μπορούσε με τους νικητές να επιδιώξει την πραγμάτωση της Μ. Ιδέας. Η ίδια η Αντάντ μάλιστα, υστερόβουλα, συσχέτιζε την αποδοχή της Ελλάδας ως συμμάχου, με την εχθρότητα ή μη των Τούρκων και Βουλγάρων!! Φυσικά αυτή τους η πολιτική πήγαζε από τις ρωσοϊταλικές κυνικές αντιδράσεις για πιθανή ενδυνάμωση και επέκταση της Ελλάδος. Με λίγα λόγια η τελευταία ήταν ανεπιθύμητος σύμμαχος απ’ τη στιγμή που προέβαλλε οποιαδήποτε απαίτηση. Την ήθελαν σύμμαχο, χωρίς κανένα απολύτως εχέγγυο αλλά και διότι είχαν αποφασίσει να την “ακρωτηριάσουν” προκειμένου να εξασφαλίσουν ακόμα και την ουδετερότητα, ιδιαιτέρως των Βουλγάρων. Η Βουλγαρία ήταν ο άξονας της πολιτικής στα Βαλκάνια, σύμφωνα με την Αντάντ, γι’ αυτό της πρόσφεραν ως αντίδωρο ακόμα και την Ανδριανούπολη. Όπως ήταν αναμενόμενο η Τουρκία βγαίνει στον πόλεμο υπέρ της Γερμανίας. Μάταια ο Βενιζέλος προσπαθεί να πείσει την Αντάντ περί της μυστικής Βουλγαρογερμανικής συμμαχίας. Η απάντηση; : «Αδύνατο, αδύνατο και αν συμβαίνει τέτοιο πράγμα, θα την αποσπάσουμε από την Γερμανία, πλειοδοτώντας σε παραχωρήσεις!!». ¹⁵ Την χρειαζόταν περισσότερο τώρα ως ανάχωμα„ για την Τουρκία. Ο Théophile Delcassé δηλώνει: «τα έπαθλα της νίκης θα τα μοιράσουν τελικά οι δυνάμεις της Αντάντ και το αντίτιμο τους θα είναι πολύ υψηλό….Θεωρώ αναγκαίο η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία να τονίσουν προς την Βουλγαρία πως, αν παραμείνει ουδέτερη, η Αντάντ εγγυάται ότι, όταν σημάνει η ώρα των οριστικών ρυθμίσεων, θα της παραχωρηθούν η γραμμή Αίνου-Μηδείας και μεγάλες εκτάσεις στην Μακεδονία, οι οποίες θα είναι, φυσικά, μεγαλύτερες, αν αντί για την ουδετερότητα, προκρίνει την συνεργασία» (14 Νοε 1914). ¹⁶

Ο Κωνσταντίνος πιστός στην αρχή ότι δεν απεμπολείς εθνικά δίκαια που αποκτάς με πολύ αίμα για να κερδίσεις άλλα, απορρίπτει αυτούς τους βενιζελικούς ακροβατισμούς, την στιγμή μάλιστα που και η Ρουμανία εξαρτούσε την συμμαχία της με την Αντάντ απ’ το αν θα της παραχωρούσαν εδάφη. Συνέχιζε αυτή λοιπόν να είναι ουδέτερη αφού επιπλέον το ρώσικο μέτωπο κατέρεε και θα δεχόταν μόνη τον κύριο όγκο των Γερμανοαυστροουγγρικών στρατιών.Όλη η Ελλάδα ξεσηκώνεται από ιερή αγανάκτηση κατά της Αντάντ. Η τελευταία πραγματοποιεί τραγική απόβαση στα Δαρδανέλλια χωρίς να λάβει υπόψη της τις σωστές, όπως απεδείχθει, παραινέσεις του ελληνικού επιτελείου για την μη πραγματοποίηση της. Ο Βενιζέλος που είχε προτείνει την αποστολή μιας συμβολικής ελληνικής δύναμης στην επιχείρηση, κάτι που δεν έγινε αποδεκτό από τα Ανάκτορα αλλά και από Ρώσους και Ιταλούς, παραιτείται, κατηγορώντας στην Αντάντ τον Κωνσταντίνο για φιλογερμανισμό. Ωστόσο ο τελευταίος, αν και ουσιαστικώς φίλα προσκείμενος στην Αντάντ, δεν μπορούσε να «βγει» στον πόλεμο χωρίς το στήριγμα της Ρουμανίας και την αποστολή τουλάχιστον 150.000 ανδρών της Αντάντ στην Μακεδονία. Ο σπόρος του διχασμού ερρίφθη.

Η νέα κυβέρνηση Γούναρη αντιμετωπίζεται εχθρικά από την Αντάντ παρά τις λογικές και συμβιβαστικές προτάσεις προς αυτήν για έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της. Αντί αυτών η συμμαχία όχι μόνο δεν παραχωρεί κάτι ως αντάλλαγμα αλλά προτείνει και την παραχώρηση της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στους Βουλγάρους ακόμα και με την βία! Κάτι τέτοιο επέτεσσαν άλλωστε οι δεινές ήττες των Ρώσων (απόφαση Αντάντ 2ας Ιουνίου 1915). Η Βουλγαρία τελικά υπογράφει μυστικά συμφωνία με τους Γερμανούς, ενώ τώρα η Σερβία δέχεται όλο το βάρος των κεντρικών Αυτοκρατοριών, αλλά εγκαταλείπεται από την Αντάντ (όπως και η Ελλάδα) προκειμένου να ικανοποιηθεί η Βουλγαρία. Με διακοίνωση η Αντάντ (3 Αυγ 1915) απαιτεί την παραχώρηση σερβικών και ελληνικών εδαφών (Καβάλα) στους Βουλγάρους. Οι τελευταίοι για να κερδίσουν χρόνο αποκρούουν την διακοίνωση αυτή.

Μετά το Σεπτέμβριο του 1915 η Ελλάδα βρέθηκε στο κέντρο του διπλωματικού πολέμου. Με την διαγραφόμενη συντριβή της Σερβίας οι Γερμανοαυστριακοί θα ενώνονταν με τους Βουλγάρους και τους Τούρκους , θα κυριαρχούσαν στο Αιγαίο, στην Μεσόγειο, στον δρόμο προς την Βαγδάτη και το Σουέζ, θα ξεσήκωναν τον μουσουλμανικό κόσμο κατά των αποικιοκρατικών δυνάμεων της Αντάντ : η Ανατολή θα γινόταν δική τους, μαζί με τη νίκη και την παγκόσμια κυριαρχία (μετέπειτα δόγμα Μακίντερ). Στην Ανατολή άλλωστε δημιουργούνται ή γκρεμίζονται οι μεγάλες αυτοκρατορίες. Η θαλάσσια κυριαρχία της Αντάντ θα μπορούσε εύκολα να καταρρεύσει. Συνεπώς χρειαζόταν ηπειρωτικό σημείο στήριξης για να σταματήσει την Drang nach Südosten. Η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία φάνταζε τώρα ως η μοναδική λύση αφού από εκεί θα στήριζαν την Σερβία, θα επέβλεπαν την Βουλγαρία και θα αντέτασαν άμυνα. Στις αρχές μάλιστα του Σεπτέμβρη 1915 οι σύμμαχοι της Αντάντ συζητούσαν να καταλάβουν την πόλη για να έχουν «ενέχυρο» την Μακεδονία, ώστε να την προσφέρουν στην Βουλγαρία (!!) αν προσχωρούσε στην Αντάντ. Πρόβλημα Καβάλας δεν υφίστατο βέβαια πλέον. Τα χέρια του Βενιζέλου ήταν «λυμένα», ενώ με την ρωσική ήττα «επετράπει» να στραφεί το ελληνικό βλέμμα στην Κωνσταντινούπολη.

Η Σερβία αντιμετωπίζει τώρα τις δύο αυτοκρατορίες και ζητά την ελληνική αρωγή. Η Ελλάδα απαντά ότι δεν μπορεί να βοηθήσει χωρίς και την συμμετοχή της Ρουμανίας. Την ίδια άποψη έχει και η Αντάντ, που στις 15 Σεπτεμβρίου 1915 στέλνει ένα οιωνεί τελεσίγραφο στην Βουλγαρία για να ξεκαθαρίσει την θέση της. Στις 21 Σεπτεμβρίου αυτή κυρήσσει επιστράτευση χωρίς να ξέρει κανείς με ποιόν θα συμμαχήσει. Αμέσως επιστρατεύεται και η Ελλάδα ενώ ο Βενιζέλος αρχίζει τις απευθείας επαφές με τους πρεσβευτές της Αντάντ παρακάμπτοντας τα Ανάκτορα. Στις 23 Σεπτεμβρίου η Αντάντ διαμηνύει ότι είναι έτοιμη να αποστείλει τα στρατεύματα που αιτείτο η Ελλάς. Όμως στις 26 η Ρουμανία αρνείται να βοηθήσει την Αντάντ και δέχεται την απειλή της Ρωσίας ότι θα εισβάλλει προς αρωγή της Σερβίας (το ρωσογερμανικό μέτωπο έχει σταθεροποιηθεί). Η Ρουμανία ανταπαντά ότι θα καταφύγει στα όπλα για να το αποτρέψει. Τελικά η Αντάντ αντί για 150.000 άνδρες στέλνει μόλις 20.000 στην Μακεδονία! Ο Βενιζέλος ζητά από τον βασιλιά να επιτρέψει να αποβιβασθούν, αλλά ο τελευταίος όπως ήταν φυσικό, αρνείται: χωρίς επαρκή συμμαχική βοήθεια, με την Ρουμανία εκτός Αντάντ και κατ’ επέκταση την αδυναμία της Ρωσίας να επέμβει, και την Βουλγαρία, έστω και υποκριτικά να εμφανίζεται ουδέτερη ακόμα, η Ελλάδα δεν νομιμοποιείτο να επιτρέψει αυτή την αποβίβαση γιατί θα προκαλούσε την μύνη των Γερμανοαυστριακών - και των Βουλγάρων επωφελούμενων.

Ο Βενιζέλος ήρθε σε μυστική συνεννόηση με τους πρεσβευτές της Αντάντ, ώστε αυτή να αποβιβάσει στρατό στην Θεσσαλονίκη με το πρόσχημα της βοήθειας στην Σερβία προς την οποία και θα κατευθύνονταν χωρίς να ζητά εδαφικές παραχωρήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι η Βουλγαρία δεν θα επετίθετο. Η Βουλή και τα Ανάκτορα συμφώνησαν χωρίς να ενημερωθούν για τις μυστικές διαβουλεύσεις του Βενιζέλου. Η Αγγλία δηλώνει ότι η Αντάντ υπολογίζει την Βουλγαρία ακόμα και για την ουδετερότητα της, αφήνοντας να διαφανεί ότι επιδιώκει να καταλάβει την Μακεδονία για λογαριασμό της Βουλγαρίας! Ο Βενιζέλος αντιδρά και δεν δίνει άδεια αποβιβάσεως, αλλά και η Αγγλία αναδιπλώνεται αφού στη Βουλγαρία πλεόν διαφαίνονται κάποια ανησυχητικά σημάδια.

Η Αντάντ επανέρχεται και δηλώνει ότι αποφάσισε να αποβιβάσει τα στρατεύματα της. Ο Βενιζέλος – όπως πάλι είχε μυστικά συμφωνηθεί – διαμαρτύρεται «για τους τύπους» και η αποβίβαση πραγματοποιείται, αφού ο Διοικητής του Γ΄ ΣΣ είχε συνεννοηθεί μαζί του. Ο τελευταίος αποκαλύπτει τις προθέσεις του στην Βουλή (4 Οκτ 1915) και χρησιμοποιώντας την πλειοψηφία που διέθετε τάσσεται με την Αντάντ και εξέρχεται στον πόλεμο. Στις 5 Οκτωβρίου ο βασιλιάς τον αποπέμπει και διορίζει πρωθυπουργό τον Ζαΐμη. Στις 8 Οκτωβρίου καταλαμβάνεται το Βελιγράδι ενώ στις 11 Οκτωβρίου επιτίθενται και οι Βούλγαροι στην Σερβία. Οι Σέρβοι καταρρέουν και ζητούν βοήθεια. Ο Ζαΐμης αρνείται ερμηνεύοντας την ελληνοσερβική συμφωνία υπό το πρίσμα των ελληνικών συμφερόντων. Ο Βενιζέλος συμφωνούσε εν πολλοίς με αυτή τη γραμμή και πίεζε την Αντάντ, εφόσον Βούλγαροι και Τούρκοι ήταν πλέον στο αντίπαλο στρατόπεδο, να υποσχεθεί στην Ελλάδα αξιόλογα εδαφικά πλεονεκτήματα. Έτσι η Αγγλία προσφέρει την Κύπρο. Ο Ζαΐμης αρνείται αφού και η ελληνική βοήθεια στην Σερβία θα ήταν αναποτελεσματική και η ίδια η επιβίωση της χώρας τιθόταν εν αμφιβόλω. Πράγματι στις 27 Οκτωβρίου ο Στρατηγός Maurice Sarrail καταδιώκεται, ηττημένος από τους Βουλγάρους. Ο Ζαΐμης καλεί τον Γάλλο πρεσβευτή και του ανακοινώνει τον αφοπλισμό και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδο του καταδιωκομένου σερβικού στρατού, που τυχόν θα εισέλθει στο ελληνικό έδαφος, τονίζοντας όμως και την ηθική και πρακτική αδυναμία της Ελλάδος να πράξει το ίδιο με τα αγγλογαλλικά στρατεύματα. Συνεχίζοντας τόνισε : «Επειδή επίσης, δεν έχει την δυνατότητα (η Ελλάδα), χωρίς να εμπλακεί σε εχθροπραξίες, να εμποδίσει τις γερμανικές ή βουλγαρικές δυνάμεις που θα καταδίωκαν τις συμμαχικές, είναι υποχρεωμένη να μειώσει την έκταση της ελληνικής επικράτειας που θα καταστεί πεδίο μαχών». ¹⁷

Το Νοέμβριο ο Ζαΐμης ανατρέπεται από τους βενιζελικούς στην Βουλή και τον διαδέχεται ο Σκουλούδης με οικουμενική κυβέρνηση ενώ και στην Γαλλία, ανατρέπεται ο Théophile Delcassé από τον Aristide Briand. Οι εχθρικές στρατιές απέχουν μερικά χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη, ενώ ο Maurice Sarrail έχει μόνο 30-35 χιλιάδες άνδρες.

1) Η Διαμάχη της Αντάντ με την Ελλάδα (1915-1916)

Η ανάγκη δεν υπακούει στο νόμο και έτσι η Αντάντ διεμήνυσε στον Σκουλούδη ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αφοπλισμού των συμμαχικών στρατευμάτων θα θεωρείτο εχθρική ενέργεια.

Ωστόσο ο Κωνσταντίνος ήταν κατηγορηματικός στον Ντενί Κοσέν : δεν επροτίθετο επ’ ουδενί λόγω να αφοπλίσει κανένα συμμαχικό στρατό. Η επίσημη ανακοίνωση ήταν για τους τύπους. Η κατάσταση των συμμάχων ήταν οδυνηρή, όπως είχε προβλέψει η ελληνική πλευρά, και η στρατιωτική ιδιοφυία του Ιωάννου Μεταξά.

Νέα διακοίνωση της Αντάντ στις 22 Νοεμβρίου αποκαθιστά τα πράγματα, δεχόμενοι την ελληνική ουδετερότητα, αλλά απαιτούν απόλυτη ελευθερία κινήσεως στα ελληνικά εδάφη για διάσωση των στρατευμάτων τους στην Μακεδονία.

Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Ο Κωνσταντίνος , όμως, ήρθη στο ύψος των περιστάσεων και κάνει αποδεκτή την διακοίνωση (24 Νοεμ). Τα ανταντικά στρατεύματα ωστόσο βρίσκονται σε δεινότατη θέση. Επανέρχονται και ζητούν από τον Κωνσταντίνο να κλείσει τα σύνορα στις αντίπαλες στρατιές μόλις περάσουν τα στρατεύματα τους (!!) για τόσο χρόνο όσο αυτά χρειάζονται να αναδιοργανωθούν.

Τώρα οι Γερμανοί πιέζουν αφόρητα για εισβολή στο ελληνικό έδαφος. Ακολουθεί ανταλλαγή επιστολών εκατέρωθεν, άξονας των οποίων α) ήταν η διασφάλισις εγγυήσεων και «ενέχυρων» από την γερμανική πλευρά ότι με κανένα τρόπο δεν θα αποκτήσει η Βουλγαρία οποιοδήποτε έρεισμά ηθικό ή άλλο κατά την διέλευση των γερμανικών στρατευμάτων από την Μακεδονία, β) ότι μετά την λήξη των επικείμενων επιχειρήσεων θα αποκατασταθεί η ελληνική επικράτεια και γ) ότι θα υπάρξουν αποζημιώσεις.

Στο μεταξύ οι Ανταντικοί καταλαμβάνουν την Κέρκυρα στην ουσία για να σώσουν τα εναπομείναντα σερβικά στρατεύματα προβαίνοντας σε συμβολικές πράξεις που καταργούσαν την ελληνική ουδετερότητα. Ταυτοχρόνως εμμέσως πλην σαφώς θέτουν θέμα καθεστωτικό στην Ελλάδα (διακοίνωση 14^ης Ιαν), προκρίνοντας στην ουσία την λύση του έκπτωτου Βενιζέλου, κάτι που συνέπεσε με ανάλογες ιδιαίτερα άκομψες ενέργειες του Στρατηγού Maurice Sarrail στην Θεσσαλονίκη.

2) Το Πραξικόπημα της Θεσσαλονίκης – Ο Διχασμός

Ο Βενιζέλος κατηγορούσε ανοιχτά πλέον τα Ανάκτορα για φιλογερμανισμό και συμβούλευε την Αντάντ να υιοθετήσει μεθόδους ήπιας ανατροπής του Μονάρχη. Η ευκαιρία δόθηκε με την άδεια που έδωσε η ελληνική ηγεσία στα γερμανοβουλγαρικά στρατεύματα να καταλάβουν το Ρούπελ και άλλα εδάφη της Αν.Μακεδονίας. Από τακτικής πλευράς (της ουδετερότητας) ωστόσο η κίνηση αυτή ήταν η ενδεικνυόμενη αφού παρόμοια άδεια είχε δοθεί και στους ανταντικούς για την Θεσσαλονίκη και την Δυτική Μακεδονία. Από ηθικής πλευράς όμως ήταν ένα τεράστιο σφάλμα. Περιοχές που είχαν ήδη πληρώσει μεγάλο φόρο αίματος κατά την προηγούμενη βουλγαρική κατοχή ξαναπερνούν στα ίδια χέρια. Ακόμα και οι υποστηρικτές των Ανακτόρων μούδιασαν. Όμως πρέπει να τονισθεί ότι ο Maurice Sarrail είχε ήδη από τις διαταγές του 150.000 στρατό και θα μπορούσε άνετα να καταλάβει πρώτος το Ρούπελ. Άφησε όμως τους αντιπάλους του να το πράξουν πρώτοι. Γιατί; Η πιθανότερη και πιο λογική απάντηση είναι για να αναλάβει την εξουσία ο Βενιζέλος και να «τελειώνει» η Αντάντ με τη «ενοχλητική» ελληνική ουδετερότητα. Ακόμα και η Ρωσία αντιμετώπιζε με δυσπιστία τις ενέργειες του Maurice Sarrail. Θεωρούσε πως είχε το βλέμμα του στραμμένο περισσότερο στην Αθήνα, παρά στην αντίπαλη Σόφια.

Η Αντάντ χρειαζόταν το μακεδονικό μέτωπο για τους στρατηγικούς λόγους που αναφέρθησαν παραπάνω. Επιπλέον από τακτικής άποψης με αυτό θα πλαγιοκοπούσε και θα δημιουργούσε αντιπερισπασμό στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες καθώς και στο δυτικό (Γαλλία) και στο ανατολικό (Ρωσία) μέτωπα η κατάσταση είχε σταθεροποιηθεί και οι πρώτες δεν ήταν πια σίγουρες για την τελική τους νίκη. Ένα νέο μέτωπο στα νώτα θα τους ήταν σοβαρό πρόβλημα.

Τελικώς μετά από τις ιταλικές κυρίως, αλλά και αγγλικές αντιρρήσεις η ανατροπή του βασιλιά δεν πραγματοποιείται, πέφτει όμως η κυβέρνηση Σκουλούδη και αναλαμβάνει ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Ο τελευταίος ήταν μεν υπέρ της εξόδου στον πόλεμο, αλλά με την προϋπόθεση ότι η Αντάντ θα αντιμετώπιζε την Ελλάδα ως σύμμαχο, παραχωρώντας της εδάφη σε περίπτωση νίκης και όχι ως παρεία και υπηρέτη. Ήταν κρισιμότατη περίοδος που απαιτούσε την ομοφωνία των κομμάτων.

Η Αντάντ επένδυσε στον Βενιζέλο. Με τις εκλογές να πλησιάζουν (17 Σεπτ) οι Αγγλογάλλοι προσπάθησαν να τηρήσουν τα προσχήματα. Αλλά τα συμφέροντα των συμμάχων ήταν ταυτόσημα με τα συμφέροντα του Βενιζέλου, επομένως επιβαλλόταν να τον υποστηρίξουν δραστήρια αλλά με διακριτικότητα. Η Αθήνα πλέον τρέμει συθέμελα από τον φανατισμό και τις διαδηλώσεις των δύο παρατάξεων.

Μάταια ο βασιλιάς προσπαθούσε να πείσει με την αποστολή των αδελφών του πριγκήπων στην Ευρώπη, Νικολάου και Ανδρέα για τα φιλοανταντικά του αισθήματα, και ότι το μόνο που ήθελε ήταν να πολεμήσει μαζί τους με την προϋπόθεση να εξασφαλίσει την ελληνική εδαφική ακεραιότητα. Η απόφαση της Αντάντ είχε παρθεί για την ανατροπή του και την προώθηση του Βενιζέλου στην εξουσία.

Ήδη οι Βούλγαροι προήλαυναν στην Αν. Μακεδονία, ενώ η Ρουμανία βγήκε στον πόλεμο (26 Αυγ) αργά, κυρίως λόγω των συνεχών «παιδικών» υπαναχωρήσεων του τσάρου που αναλόγως την κατάσταση του μετώπου του, νίκες ή ήττες, πρόκρινε την συμμαχία ή όχι της Ρουμανίας. Η τελευταία για να βγεί στον πόλεμο απεκόμισε υποσχέσεις για σημαντικά εδαφικά οφέλη. Ωστόσο τα πράγματα για τους Ρουμάνους ήταν δύσκολα. Οι Βούλγαροι τους χτυπούν από το νότο και οι Ρώσοι σταματούν την επίθεσή τους στους Γερμανοαυστριακούς. Η διατυμπανισθείσα, ως όρος για την ρουμανική έξοδο στον πόλεμο, βοήθεια του Σαράϊγ δεν ήρθε ποτέ. Ο τελευταίος δυστυχώς είχε το βλέμμα του στην «εχθρική» Αθήνα λόγω και των βενιζελικών παρορμητικών παροτρύνσεων. Γι’ αυτό Άγγλος υπουργός σχολίασε ότι ο Maurice Sarrail ήταν εξίσου ουδέτερος όπως ο Κων/νος. Στις 31 Αυγούστου στασιάζει η ΧΙ Μεραρχία Πεζικού του Σχή Ζυμβρακάκη κατά του βασιλιά. Κίνηση θνησιγενής εάν δεν λάμβανε την βοήθεια του Σαράϊγ.

Στο μεταξύ οι Βούλγαροι καταλαμβάνουν την Καβάλα, την πόλη που για τρία χρόνια οι συνθήκες την είχαν αναγάγει σε σύμβολο της εθνικής ακεραιότητος. Τώρα πια ο Βενιζέλος ήταν αυτός που κατηγορούσε τον Κων/νο ότι την απαρνείτο. Τι ειρωνία..

Ο Ζαϊμης μέσα σ’ αυτήν την θύελλα παραιτείται. Οι εκλογές της 21^ης Ιουνίου που οι ίδιοι οι σύμμαχοι της Αντάντ είχαν απαιτήσει μαζί με την αποστρατεία του ελληνικού στρατού, απαγορεύονται απ’ τους ιδίους αφού συνειδητοποιούν ότι δεν θα τις κερδίσει ο Βενιζέλος. Η προσωρινή κυβέρνηση Καλογεροπούλου μπαίνει σε καραντίνα από τα ανταντικά στρατεύματα που καταλαμβάνουν την Αθήνα!! Ο Κων/νος όμως έχει ήδη πείσει τους Ρώσους για την ειλικρίνειά του και θέτει θέμα Αν. Ρωμυλίας, Β. Ηπείρου, Δωδεκανήσων ως ανταλλάγματα για την ελληνική έξοδο στον πόλεμο. Σαν απάντηση παίρνει αόριστες γαλλικές υποσχέσεις.

Ταυτόχρονα η Ρουμανία είχε έρθει σε δεινότατη θέση. Ο Βενιζέλος πραγματοποιεί το αναμενόμενο. Με τους φιλοβασιλικούς αξκούς Δαγκλή και Κουντουριώτη, επιβιβάζονται στο πλοίο “Εσπερία„ και αποπλέουν για Θεσ/νίκη, όπου οργανώνουν το κίνημα της “Εθνικής Αμύνης„. Ο βασιλιάς μουδιάζει. Τους ακολουθεί ο Ν. Πολίτης (γεν. δντής πολιτικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ) ως υπουργός εξωτερικών της νέας βενιζελικής κύβερνήσεως. Ο Βενιζέλος ζητά de jure αναγνώριση της κυβερνήσεώς του απ’ την Αντάντ η οποία προς μεγάλη απογοήτευσή του την ανάγνώρισε de facto. Ο διχασμός της Ελλάδος ολοκληρώθηκε, χωρίζοντας την χώρα σε δύο κομμάτια. Οι σύμμαχοι της Αντάντ πλην των Γάλλων δεν συμφωνούσαν μ’αυτήν την πόλωση αφού ήθελαν ολόκληρη την Ελλάδα στο πλευρό τους, και κυρίως χωρίς ανταλλάγματα, αφού ακόμα και τώρα υπολόγιζαν ν’αποσπάσουν την Βουλγαρία απ΄την Κεντρική ένωση (!!) δεδομένου ότι η νίκη πλέον της τελευταίας διακυβεύονταν και δεν είχαν απόλυτη ανάγκη την Ελλάδα.

Το «κράτος των Αθηνών» ήταν σε στρατιωτικό αποκλεισμό και το φάσμα της πείνας απλώθηκε σ’αυτό. Παρόλα αυτά ο Κωνσταντίνος διέθεσε όλο τον οπλισμό του προσκείμενου σ’αυτόν στρατού, στους ανταντικούς με την προϋπόθεση να μείνει η συμφωνία απόρρητη, ώστε να μην υπάρξουν γερμανικά αντίποινα (συναντήσεις 22^ας και 24^ης Οκτ. με τον Γάλλο βουλευτή και εισηγητή σε θέματα πολεμικού προϋπολογισμού Paul Louis Théodore Bénazet). Η Αντάντ πείσθηκε ότι πλέον ήταν στα χέρια του Βενιζέλου η συμφιλίωση. Ο Paul Louis Théodore Bénazet αν και έλαβε την υπόσχεση από τον Βενιζέλο ότι δεν θα εκινείτο κατά φιλοβασιλικών Μονάδων, δυστυχώς αυτό δεν επετεύχθη με αποτέλεσμα να έχουμε εμφύλια σύγκρουση στην Αικατερίνη και να καταργηθεί εκ των πραγμάτων η εθνοσωτήρια συμφωνία.

Η Γαλλία με την συμφωνία Paul Louis Théodore Bénazet θα ασκούσε πλέον πρωτεύοντα ρόλο στα ελληνικά πράγματα και αυτό η Αγγλία δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Γι’αυτό «πέταξαν» στα σκουπίδια την μεσολάβηση Paul Louis Théodore Bénazet και υιοθέτησαν πλήρως την πολιτική Βενιζέλου παρασύροντας μοιραία και όλη την Αντάντ σε μία πολιτική ξέφρενης πλειοδοσίας προς τον τελευταίο.

Σημειώθησαν μεμονωμένες μάχες στην Αθήνα μεταξύ εισβαλλόντων αντατικών στρατευμάτων και φιλοβασιλικών στρατιωτικών Μονάδων και λαού.Τ’ ανάκτορα βομβαρδίζονται.

Στις 24 Νοεμβρίου η κυβέρνηση εθνικής αμύνης κυρήσσει επίσημα τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Η Ρουμανία όμως έχει συντριβεί. Ο αποκλεισμός των Αθηνών συνεχίσθηκε και μόνοι οι Αγγλογάλλοι αποφασίζουν να εκθρονίσουν τον Κωνσταντίνο. Συνάντησαν όμως την κάθετη άρνηση των άλλων συμμάχων τους (Ιταλίας, Ρωσίας) αλλά και των ΗΠΑ (σύμμαχοι από 2 Απρ.) και υπαναχώρησαν. Τελικά ο Κωνσταντίνος εκθρονίζεται και στέφεται Βασιλιάς ο δευτερότοκος γιός του Αλέξανδρος.

Η νίκη στέφει τα ελληνικά όπλα στη Μακεδονία (μάχη Σκρα), η Κεντρική Ένωση ηττάται και η λήξη του πολέμου (συνθήκη Σεβρών 10 Αυγ 1920), βρίσκει την Ελλάδα να κατέχει τις περιοχές της Σμύρνης και Αν. Θράκης, ενώ τα στενά με την Κωνσταντινούπολη βρίσκονται σε διεθνή ζώνη υπό συμμαχική κυριαρχία. Όνειρα αιώνων γίνονται πραγματικότητα.

Συμπεράσματα - Επίλογος

Η περίοδος αυτή αν και έχει την δική της δυναμική δεν μπορεί να απομονωθεί από το β’ μισό του 19^ου αιώ. στο οποίο έχει τις ρίζες της. Ιδιαίτερα τα γεγονότα που προκάλεσαν τον νικηφόρο για τον ελληνισμό Μακεδονικό Αγώνα αλλά και οι κρητικές επαναστάσεις, απετέλεσαν στην ουσία, τους καταλύτες και θριαλίδες των Β.Π. Οι τελευταίοι ήταν ορόσημο για τους Χριστιανούς της Χερσονήσου του Αίμου, διότι η απελευθέρωση των απ’αιώνων σκλαβωμένων εδαφών τους ήταν απόρροια της αυξημένης στρατιωτικής τους ισχύος, η οποία και τους προσέδωσε μία αυξημένη πολιτική αυτονομία έναντι των Μ. δυνάμεων.

Επιπλέον αυτοί οι πόλεμοι παγίωσαν και «χρωμάτισαν» και για τις επόμενες χρονικές περιόδους τις ελληνοτουρκικές, ελληνοβουλγαρικές και κατ’ επέκταση τις σχέσεις μεταξύ των κρατών της Χερσονήσου.

Το κίνημα στου Γουδή που είχε προηγηθεί των παραπάνω, βρήκε προϊόντος του χρόνου, τον πολιτικό του εκφραστή στο πρόσωπο του Βενιζέλου, ο οποίος μαζί με τον Κων/νο ήταν οι συνδημιουργοί της νέας (μεγαλύτερης) Ελλάδας. Άλλωστε το ίδιο καθαυτό το κίνημα εξέφραζε τους μόχθους και διακαείς πόθους του ελληνικού λαού, των ελευθέρων αλλά και σκλαβωμένων περιοχών, για εκρίζωση της μίζερης πολιτικής της “αψόγου στάσεως„ έναντι κυρίως των Μ. Δυνάμεων αλλά και των επιβουλέων γειτόνων. Έχει περάσει μέχρι σήμερα στην λαϊκή συνείδηση, αλλά και στην παγκόσμια βιβλιογραφία σαν το πιο επιτυχημένο στρατιωτικό κίνημα που ΑΝΑΙΜΑΚΤΑ πέτυχε απολύτως τους στόχους του, ικανοποιώντας τα εθνικά μας οράματα. Υπήρξε ο προάγγελος των θριάμβων των βαλκανικών πολέμων και οδήγησε στην ουσιαστική αξιοποίηση των θυσιών του έπους του Μακεδονικού Αγώνος.

Έτσι οι παραμονές του Α’ΠΠ βρίσκουν την Ελλάδα διπλάσια σ’ έκταση και στρατιωτικά ρωμαλέα, ευρισκόμενη όμως μεταξύ δύο αντιπάλων μεγαθηρίων, η αντιπαλότητα των οποίων διακύβευε τα προηγούμενα κέρδη αλλά και την ίδια της την επιβίωση ως έθνους.

Η Αντάντ θα είχε αποκομίσει πολλά οφέλη, αν είχε εξασφαλίσει ειλικρινά και άψογα την συμπαράσταση μιας Ελλάδας ενωμένης, ενθουσιώδους και αφοσιωμένης στην επιδίωξη της απελευθερώσεως αλυτρώτων εδαφών της η χώρα διέθετε απαράμιλλες δυνάμεις ικανές για επίτευξη λαμπρών κατορθωμάτων, όπως επιφυλάσσει πάντα η ιστορία σε όλες τις μεγάλες ηθικές δυνάμεις. Όμως όπως όλοι οι δυνατοί ανά τους αιώνες, έτσι και οι ανταντικοί υπάκουσαν στα συμφέροντά τους και όχι στο κοινό αίσθημα περί δικαίου. Χρησιμοποίησαν πολιτικές μεθόδους βασισμένες στο παζάρεμα και τις μηχανορραφίες. Χλεύαζαν την Μ. Ιδέα, επειδή την φοβούνταν. Προτιμούσαν να «παίζουν» με τις ελληνικές εμφύλιες διενέξεις, να τις υποδαυλίζουν και να τις συντηρούν. Επρόκειτο για ένα άθλιο παιχνίδι, από εκείνα στα οποία ο παίκτης πάντοτε χάνει.

Δεν ήταν εύκολη η ανατροπή ενός λαοφιλούς βασιλιά. Και κανένας άλλος Έλληνας βασιλιάς δεν υπήρξε τόσο δημοφιλής όσο ο στρατηλάτης – απελευθερωτής Κων/νος. Ξέχωρα από την μυστικοπαθή επιρροή του ονόματός του – άλλωστε η Κων/λις πλέον φάνταζε πολύ κοντά - οι Έλληνες είναι ένα έθνος παθιασμένο με την ελευθερία του. Προσκολήθηκαν στον βασιλιά τους με έκταση αφοσιώσεως, ανάλογη με το μέγεθος του κατατρεγμού του από τους ξένους. Ένας σοσιαλιστής Μακεδόνας βουλευτής έλεγε σε Γάλλο διπλωμάτη:“Η ταύτισις της Ελλάδος με τον Βενιζέλο είναι τεράστιο λάθος της Αντάντ. Ο ελληνικός λαός αντιπαθεί το δίλημμα της εκλογής μεταξύ του Βασιλιά του και του Βενιζέλου ενώ η Αντάντ τον εξαναγκάζει να επιλέξει. Μόνο που οι καρδιές δεν εξαναγκάζονται και όλα τα δεινά προέρχονται από αυτή την τακτική σας„. ¹⁸

Η Γερμανία αντιθέτως απεδείχθη ιδιαίτερα επιτήδεια στην μυστική διπλωματία: μην μπορώντας να προσεταιρισθεί την Ελλάδα, επεδίωκε την ουδετερότητά της, κρατώντας Τουρκία και Βουλγαρία σε αναμονή ώστε να παρουσιάζονται ουδέτερες. Έτσι η Ελλάδα βρισκόταν σε αμηχανία για το αν θα έπρεπε να εξέλθει ή όχι στον πόλεμο.

Παρά τα σοβαρά σφάλματα της Αντάντ, εξακολουθούσαν να είναι περίπου ομόφωνες οι συμπάθειες γι αυτήν. Δεν υπήρχε στην Αθήνα κυβέρνηση που θα έκανε πόλεμο κατά της Αντάντ. Το ότι δε πραγματοποιήθηκε το 1914 και 1915 η τυπική συμμαχία και η «εν όπλοις» συναδέλφωση, δεν ήταν ελληνικό σφάλμα. Η ευθύνη βάρυνε την Αντάντ που αντιτάχθηκε στις φιλοδοξίες του ελληνισμού. Ο βασιλιάς έφθασε στο έσχατο σημείο ν’ αρκεσθεί στην εγγύηση περί διατήρησης των ελληνικών συνόρων, αυτοαναιρούμενος, αλλά οι Σύμμαχοι απάντησαν με τον ακρωτηριασμό της Ελλάδας. Πως θα μπορούσε να συγκατατεθεί σ’ αυτό ο ανώτατος άρχων;

Στην ουσία η Αντάντ δεν είχε ανατολική πολιτική. Στήριζε απόλυτα την Βουλγαρία αντί να στηρίξει και να ενώσει απ’ την αρχή όλα τα συμπαθούντα αυτήν Κράτη: Ελλάδα – Σερβία – Ρουμανία. Αντί αυτού άφησε τα δύο τελευταία να καταρρεύσουν άδοξα. Υπό αυτό το πρίσμα, έπεσε στην παγίδα της Κεντρικής Ένωσης, άσχετα αν τελικά στο ελληνικό μέτωπο με πολύτιμο αρωγό τον ελληνικό στρατό, κατήγαγε αποφασιστική, για όλη την πορεία του πολέμου, νίκη.

Βιβλιογραφία

1. Εντουάρ Ντριό: ‘Ελλάδα και Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος’, Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2000.
2. Κ. Σβολοπούλου: ‘Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική’, Εκδόσεις Σάκκουλα Θεσ/νίκη 1983.
3. Π. Παναγάκου ‘Συμβολή εις την Ιστορίαν της δεκαετίας 1912-22’, Αθήναι 1960.
4. Δ.Δ Σούλη (Τχη ΠΖ): «Ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος κατά των Βουλγάρων 1913», Εκδόσεις Ν. Τυλπέρογλου, Αθήναι 1934.
5. Κρ. Πράïς (Ανταποκρ. ‘Times’): ‘Οι Βαλκανικοί Αγώνες, Εκδόσεις Εκάτη, Αθήναι1915.
6. Δ.Δ Σούλη (Ανχου ΠΖ): ‘Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13’, Τ.Γ’, ΣΣΕ, Αθήναι 1936.
7. ΥΠΕΞ Διπλωματικά έγγραφα 1913-17: ‘Ελληνοσερβική Συνθήκη Συμμαχίας-Εισβολή Γερμανοβουλγάρων εις Μακεδονίαν’, Αθήναι 1917.
8. Τυπογρ. Παρασκευά Αντώνη: ‘1913-16, Μεταξύ Παραμονών της Βαλκανικής Ειρήνης, Αθήνα 1916.
9. Ν. Ιβάνωφ (Αντγου): ‘Ο Βαλκανικός Πόλεμος’.
10. Αθάν. Κόκκορης (Ανχης ΠΒ): «Στρτκή Ιστορία, Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13» ΣΣΕ, Δνσις Σπουδών, Αθήνα 1956.
11. Σεργίου Α. Γκαλίστρα: ‘Εθνικοί Αγώνες 1909-1959’, Βιβλιοπ. Της ‘Εστίας, Αθήναι 1963.
12. Ν. Βλάχου: ‘Η αμφισβήτησις υπό των Βουλγάρων  της προτεραιότητας της κατάλήψεως της Θεσ/νίκης υπό του Ελληνικού Στρατού εν έτει 1912’, (Ανάτυπον εκ του παραρτήματος των Ελληνικών, αρ. 4) Θεσ/νίκη 1953.
13. Al. Tsapman (Λγού, πολεμ. Ανταποκρ. Daily Telegraph): Ο πόλεμος Ελλάδος και Βουλγαρίας, Αθήναι (Δεκ. 1913-Ιαν 1914), Μεταφρ. Θεοδωροπούλου.
14. Βικτ. Δούσμανη: ‘Ο συμμαχικός Πόλεμος κατά των Βουλγάρων’, Εκδ. Τμ. ΑΕΒΕ Π.Γ. Μακρής και Σία, Αθήναι Μάιος 1927.
15. Τύποις Π.Δ. Σακελαρίου: ‘Αι Βουλγαρικαί Ωμότητες εν τη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 1912-13’, Αθήναι 1914.

Παραπομπές

ΠΟΛΙΤΙΚΟΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ Α’ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ.

ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η αποσύνθεση της παλαιάς Οθωμανικής αυτοκρατορίας άρχισε τον 19^ο αιώνα με την ελληνική επανάσταση και συνεχίσθηκε με γρήγορους ρυθμούς καθ’όλη την διάρκεια του 19^ου και στις αρχές του 20^ου αιώνα.

Οι πολλαπλώς και στυγνά καταπιεζόμενοι χριστιανικοί πληθυσμοί της χερσονήσου του Αίμου άρχισαν ν’ αναπνέουν τον αέρα της ελευθερίας. Η Κρήτη από ελληνικής πλευράς ήταν πλέον αυτόνομη ενώ και η Μακεδονία πορευόταν στο δρόμο της απελευθερώσεως.

Ο τελευταίος ρωσοτουρκικός πόλεμος είχε λήξει με ήττα της Τουρκίας και επιστέγασμα την συνθήκη του Αγ. Στεφάνου του 1878. Αυτή σηματοδοτεί και την απαρχή των βουλγαρικών διεκδικήσεων στη Μακεδονία. Ο Αγώνας που ανέλαβε ανεπισήμως το ελληνικό κράτος εναντίον των κομιτατζήδων, ήταν αγώνας επιβιώσεως του ελληνισμού στις πατρογονικές του εστίες. Ωστόσο το νεοϊδρυθέν βουλγαρικό κράτος ήταν το μήλο της έριδος μεταξύ κυρίως Ρώσων και των υπολοίπων Μ. Δυνάμεων, οι οποίες δεν έβλεπαν με καλό μάτι την σλαβική κάθοδο στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο γενικότερα. Έτσι οι ανταγωνιστές πλειοδοτούσαν σε εδαφικά ανταλλάγματα προκειμένου να προσεταιρισθούν τους Βούλγαρους. Υπό αυτό το πρίσμα εξηγείται και η πλήρης αδράνεια των Μ. Δυνάμεων στoν βίαιο αφελληνισμό και ενσωμάτωση της Αν. Ρωμυλίας (Β. Θράκης) στο νέο κράτος.

ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟ ΤΟΥ 1909

Η οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν εδώ και εκατό χρόνια στο χειρουργικό τραπέζι του διαμελισμού και το νυστέρι πλησίαζε τώρα στην καρδιά της: την Κων/πολη. Η αναμενόμενη αντίδραση του «ασθενούς» μπροστά στο θάνατο, υπήρξε το σοβινιστικό στην ουσία, κίνημα των Νεότουρκων (24/7/1908).

Η Αυστροουγγαρία κρατούσε τις Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Μεσολαβεί η συνθήκη του Βερολίνου που καταργεί του Αγ. Στεφάνου. Ο Βούλγαρος Ηγεμόνας Φερδινάνδος εκμεταλλευόμενος το διακαή πόθο της Αυστροουγγαρίας να ανατρέψει την Βερολίνια Συνθήκη για να προσαρτήσει την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, αποσπά την στήριξή της για την ανεξαρτησία της χώρας του. Έτσι στις 5 Οκτωβρίου 1908 κηρύσσει στο Τίρνοβο την ανεξαρτησία της Βουλγαρίας, που μέχρι τότε ήταν φόρου υποτελής στον Σουλτάνο. Αποσοβήθηκε βουλγαροτουρκικός πόλεμος με την παρέμβαση των Δυτικών Δυνάμεων και της Ρωσίας ιδιαιτέρως, η οποία παραιτήθηκε από το σύνολο της αποζημιώσεως που της όφειλε η Τουρκία μετά τον ρωσσοτουρκικό πόλεμο του 1877. Έτσι οι ηττημένοι Τούρκοι θέλοντας και μη, απεδέχθησαν τον ακρωτηριασμό, κάτω από την «ευγενική πίεση-προσφορά» του Τσάρου. Είναι φανερό ότι το επόμενο πεδίο αντιπαραθέσεων θα κατέλθει νοτιότερα: στη Μακεδονία. Ο Πανσλαβισμός αναδύεται πλέον ως ο πιο επικίνδυνος εχθρός του Ελληνισμού.

ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ Μ. ΔΥΝΑΜΕΩΝ ΣΤΗ ΧΕΡΣΟΝΗΣΟ ΤΟΥ ΑΙΜΟΥ-

ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΣΧΕΤΙΣΜΟΙ

Με τη συνθήκη του Βερολίνου η οποία κατήργησε αυτή του Αγίου Στεφάνου, στην ουσία εγκαινιάζεται η πολιτική του Παγγερμανισμού (Drang nach Süd-Osten). Αυτή όμως η πολιτική, φαντάζει τώρα πιο μεμακρυσμένος κίνδυνος, αν όχι και άσπονδος σύμμαχος εναντίον του σλαβισμού, ιδίως μετά την επίσημη δήλωση του Γερμανού Αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β΄ - κατά την επίσκεψή του στην Κέρκυρα – πως ούτε ο ίδιος ούτε η Αυστρία θα επέτρεπαν την κάθοδο των Βουλγάρων στο Αιγαίο.

Η Αντάντ ιδρύθηκε μετά από Αγγλογαλλική συμφωνία για την οριοθέτηση των σφαιρών επιρροής των δυο κρατών στη Μεσόγειο. Η Γερμανία αισθάνθηκε εγκλωβισμένη. Η προσχώρηση της Ρωσίας στην πρώτη μαρτυρούσε την προτίμηση της τελευταίας να ενισχύσει τον πανσλαβισμό ως αντίβαρο του γερμανισμού στα Βαλκάνια, όπως εμφατικότατα δήλωνε ο Γάλλος πρεσβευτής Reval στον Έλληνα βασιλιά Γεώργιο Α΄ μετά την συνάντηση μεταξύ του Άγγλου βασιλιά Εδουάρδου Ζ΄ και του Τσάρου Νικόλαου Β΄.¹ Αντανακλαστικά δρώντας η Γερμανία και με την Ιταλική στήριξη πρόκρινε τη δημιουργία του ανύπαρκτου μέχρι τότε κράτους της Αλβανίας, ώστε να εμποδίσει τους φιλοανταντικούς Σέρβους να κυριαρχήσουν στην Αδριατική και να τους αποκλείσουν από την δίοδο αυτή (Συνθήκη Βερολίνου).

Στο εξής η Αυστρουγγαρία θα έριχνε όλο το βάρος της στη χερσόνησο του Αίμου, αφού μετά τη Σάντοβα και τη Βερολίνια Συνθήκη, της ανετέθει η διοίκηση των Βοσνίας και Ερζεγοβίνης.

Η συνεργάτις της Γερμανίας Αυστροουγγαρία στηριζόταν ανατολικά στην Ρουμανία και δυτικά στην Ιταλία. Η Τριπλή ή Τετραπλή Συμμαχία δραστηριοποιούνταν και ο Γεώργιος έπρεπε να εξασφαλίσει και εκεί στήριγμα. Ο πρεσβευτής και μετέπειτα Υπουργός Εξωτερικών (ΥΠΕΞ) της Αυστροουγγαρίας βαρώνος Αλοΐσιος Von Aehrenthal άνοιξε τον σιδηρόδρομο της Μητροβίτσα για Σκόπια. Η Θεσσαλονίκη απείχε μόνο μερικές ώρες. Οι γερμανισμός και σλαυισμός είχαν ήδη καταλάβει θέσεις μάχης. Την απειλητική για την παγκόσμια ειρήνη κρίση υποδαύλιζε και η ύπαρξη σλαυικών πληθυσμών της Αυστροουγγαρίας εχθρικά προσκειμένων προς τους αφέντες τους. Το Νοέμβριο του 1907 η παραχώρηση στην εταιρεία Βαγδάτης-Μπαν τα δικαιώματα εκμεταλλεύσεως της κοιλάδας Κόνιε, ισοδυναμούσε με έμμεση αποικιοποίηση της Ανατολίας. Η Συνθήκη του Βερολίνου δεν είχε αποσπάσει οριστικά την Βοσνία και Ερζεγοβίνη από την Τουρκία που την είχε δώσει για 25 χρόνια στην Αυστροουγγαρία. Η τελευταία μάλιστα είχε εξουσιοδοτηθεί να καταλάβει στρατιωτικά και το Νόβι Παζάρ. Αυτή η χρονική περίοδος είχε λήξει το 1903 και έπρεπε τα εδάφη να επιστραφούν στην Τουρκία. Βεβαίως οι Μεγάλες Δυνάμεις δεν δεσμεύονται από τις υπογραφές και τις σφραγίδες τους. Έτσι στις 15 Σεπτέμβρη 1908, στο Μπούλλοβιτς της Μολδαβίας, ο Βαρώνος Alois von Aehrenthal συμφώνησε με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Κόμη Alexander Petrovich Izvolsky ή Iswolsky να κρατήσει ο γερμανισμός σαν αντίδωρο της παραπάνω περιοχές, λόγω της παραχωρήσεως της κηδεμονίας και πρόσδεσης της Βουλγαρίας στο άρμα του πανσλαυισμού.

ΘΕΣΙΣ – ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΙΣ Μ.ΔΥΝΑΜΕΙΣ

Παρά τις εντονότατες τουρκικές διαμαρτυρίες για τα παραπάνω τετελεσμένα (26/2/1909 υπογρ. πρωτ/λου οριστικοποιήσεως προσαρτήσεως), το πλήγμα ήταν οδυνηρότερο για την Σερβία γιατί διαγράφονταν οι εθνικές της ελπίδες χωρίζοντας την από το Μαυροβούνιο, και κυκλώθηκε ασφυκτικά από τον επεκτατισμό του Γερμανισμού. Έτσι αναγκάσθηκε να υπογράψει την ταπεινωτική οδηγία στις 31/3/1909.

Με αυξημένο το κύρος τους οι Γερμανία-Αυστροουγγαρία κατηφόριζαν ακάθεκτες προς το Αιγαίο.

Από την άλλη οι Έλληνες ανησυχούσαν για τις αγγλικές βλέψεις επί της Κρήτης. Ήδη από το 1878 η γηραιά Αλβιών είχε καταλάβει την Κύπρο σαν ισορροπιστική κίνηση κατά του σλαυισμού, ενώ εποφθαλμιούσε και την Σούδα, για να εξασφαλίσει μια αλυσίδα βάσεων στην Μεσόγειο (Γιβραλτάρ-Μάλτα-Σούδα-Κύπρος).

Με την αγορά του Αχιλλείου στην Κέρκυρα από τον Γουλιέλμο Β’ και την ταυτόχρονη εγκατάσταση του Γεωργίου Α’ στον Μον Ρεπό, ο οποίος δήλωσε ικανοποιημένος από τις επαφές του με τον πρώτο, ο Γάλλος πρεσβευτής έγραψε στο Παρίσι : «Δεν ήταν χωρίς θετικά αποτελέσματα η επίσκεψη του Αυτοκράτορα (Γουλιέλμου), που ήρθε να φυτέψει ένα τοπογραφικό παλούκι στην ελληνική επικράτεια».² Κάθε κίνηση όσο αμελητέα και αν φαίνεται έχει τον συμβολισμό της. Στην Αγγλία δεν άρεσαν οι συχνότατες πλέον διελεύσεις των γερμανικών ναυτικών Μονάδων στην θάλασσα της Μεσογείου, που δεν παρέλειπαν να ναυλοχούν και στην Κέρκυρα λόγω και της συγγένειας του Γουλιέλμου με τον Γεώργιο (η βασίλισσα Σοφία ήταν αδερφή του). Η τελευταία επηρέαζε βέβαια ως ένα βαθμό την ελληνική εξωτερική πολιτική αλλά η Γερμανία απέφευγε να παρουσιάσει εαυτή ως συμπορεύουσα των ελληνικών εθνικών επιδιώξεων δύναμη. Η Ελλάδα βέβαια πίστευε στις ευγενικές «υπηρεσίες» της Γερμανίας για επίλυση του Κρητικού (Έλληνας ΥΠΕΞ Μπαλτατζής).

Κρητικό

Σε αυτό το ζήτημα θα αναφερθούμε διεξοδικότερα διότι απετέλεσε τον καταλύτη και το πεδίο ενασκήσεως πολιτικής των Δυνάμεων στην Αν. Μεσόγειο. Επίσης, διαμόρφωσε σε μεγάλο μέρος τις ισορροπίες και την πολιτική των βαλκανικών κρατών καθ’ όλη την διάρκεια της 15ετίας πριν την έκρηξη του Α’ ΠΠ.

Η Κρήτη αυτονομήθηκε το 1897 υπό την επικυριαρχία της Πύλης και με πρώτο ύπατο αρμοστή - με απόφαση των Δυνάμεων – τον πρίγκηπα Γεώργιο. Με την παραίτηση του το 1906 διορίζεται διάδοχος του ο Αλ. Ζαΐμης. Όλοι έβλεπαν ότι η ένωση ερχόταν βαθμιαία σαν ώριμο φρούτο. Για να γίνει αυτό ειρηνικά και να διασφαλίσουν την παρουσία-συμφέροντα τους εκεί, οι Δυνάμεις της Αντάντ καταλαμβάνουν το νησί με στρατεύματα τους. Οι Γερμανία και Αυστροουγγαρία απέφυγαν να συμμετάσχουν, για να μην δυσαρεστήσουν τον Σουλτάνο. Αποφασίσθηκε προϊόντος του χρόνου η κατοχή να τερματισθεί στις 24/7/1909. Αυτή η αποχώρησις όμως δεν σήμαινε και αυτοδιάθεση και κατ’ επέκταση ένωση με την Ελλάδα, όπως τόνιζαν οι Νεότουρκοι των οποίων το κίνημα είχε επικρατήσει στην Τουρκία από το 1908. Είχαν προηγηθεί τα γεγονότα της Βουλγαρίας και των Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και οι Δυνάμεις δεν βιάστηκαν να πάρουν αποφάσεις που θα προκαλούσαν περαιτέρω την Τουρκία. Στις 6 Οκτωβρίου 1909 ωστόσο οι Κρητικοί κύρηξαν την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα. Οι Δυνάμεις δήλωσαν ότι η ένωση τελούσε ύπο την αίρεση της συγκαταθέσεως τους. Οι Νεότουρκοι βλέποντας την παρελκυστική τακτική των Μεγάλων δημιουργούν ένα τυφώνα οργής για το θέμα. Έχοντας υποχωρήσει στα άλλα μέτωπα χρειάζονταν μια επιτυχία σαν εξισορρόπηση. Πήραν θέση ανυποχωρήτου αντιστάσεως για να προχωρήσουν την κατάλληλη στιγμή, σε αντεπίθεση. Χρησιμοποίησαν το γνωστό σύστημα της πολιτικής της «εθνικής βουλήσεως»: λαϊκές εκδηλώσεις, του πεζοδρομίου καθιστώμενες εύκολα «ανεξέλεγκτες» και ως εκ τούτου μεγάλης πολιτικής αποδόσεως και δυνατού θορύβου. Ήταν μια «πραγματική εκστρατεία» ³ σύμφωνα με τον Γάλλο πρόξενο Κωνσταντινουπόλεως Λουί Στίγκ. Όπως αυτός ενημερώθηκε από Νεότουρκο αξιωματούχο, με την Κρήτη η Ελλάδα αύξανε αριθμητικά τον στρατό της και την γεωπολιτική της ισχύ, απειλώντας την ασφάλεια Στενών και Μικρασιατικών ακτών και αυτό η Τουρκία δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Έτσι η Ελλάδα πιέζεται από όλες τις πλευρές για τήρηση «αψόγου στάσεως» καθώς: οι Αγγλία και Γαλλία χαϊδολογούσαν τους Νεότουρκους επικρίνοντας τους για την εύνοια τους στην Γερμανία. Η Ιταλία ήταν αφερέγγυα. Η Ρωσία υποστήριζε την Βουλγαρία, της οποίας τα συμφέροντα ήταν αντίθετα των ελληνικών. Έτσι η Τουρκία κατάφερε να παραπεμφθεί το θέμα στις καλένδες. Η ελληνική κοινή γνώμη δυσφορούσε έντονα… Εξαιτίας αυτού ο Γεώργιος εξέφρασε την πικρία του στους πρεσβευτές της Αγγλίας και της Γαλλίας : « Η δυναστεία ζημιώθηκε εξαιτίας της συμφοράς του 1897 και οφείλει την διάσωση της στην αυτονομία της Κρήτης. Ωστόσο, επιβάλλεται αυτή η αυτονομία να τηρήσει όλες τις υποσχέσεις της, διαφορετικά θα τρωθεί ανεπανόρθωτα το κύρος της δυναστείας».⁴ Δεν δίστασε να τονίσει ότι αν τον εξαπατούσαν οι Δυνάμεις, ο ίδιος δεν επρόκειτο να εξαπατήσει τον λαό του και ανακοίνωσε την πρόθεση του να παραιτηθεί.

Οι Τούρκοι συντηρούν με μανιώδη ένταση το ζήτημα απειλώντας όλους τους Έλληνες της αυτοκρατορίας. Ο Κάιζερ στο Μπρίντεζι έκανε θερμότατες φιλελληνικές δηλώσεις. Ο ΥΠΕΞ της Αυστροουγαρίας Von Aehrenthal όμως αμέσως δήλωσε στον Άγγλο πρεσβευτή στην Βιέννη : «Δεν θέλησα να αντιδικήσω με τον αυτοκράτορα στον φιλελληνικό ενθουσιασμό του, που ελπίζω να είναι πρόσκαιρος, αλλά μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ούτε η γερμανική κυβέρνηση, ούτε η δική μας τον συμμερίζεται και δεν πρόκειται να επιτρέψουν για χάρη της αγάπης προς τους Έλληνες να προκληθούν ασύνετα νέες περιπλοκές στην Ανατολή». ⁵

Τα λόγια του Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Μπαλτατζή προς τον Γάλλο πρεσβευτή ήταν προφητικά: «Πιστέψτε με, ο λόγος που κάνουν τόσο θόρυβο στην Κωνσταντινούπολη για το ασήμαντο γι’αυτούς Κρητικό είναι για να εξάψουν τα πνεύματα εναντίον μας. Επιδίωξή τους είναι να συντρίψουν τους Έλληνες. Οι Νεότουρκοι τους φοβούνται και γιατί είναι τόσοι πολλοί μέσα στην Τουρκία, αλλά και επειδή είναι αδύνατο να οργανώσουν συνταγματικά την χώρα τους χωρίς να παραχωρήσουν στους Έλληνες σημαντική θέση. Καθώς δεν επιθυμούν να τους δώσουν αυτό που δικαιούνται, θα προσπαθήσουν να τους εκμηδενίσουν με την βία. Χρησιμοποιούν την Κρήτη σαν πρόσχημα για να κυρήξουν τον πόλεμο, όχι μόνο κατά του ελληνικού βασιλείου, αλλά εναντίον ολόκληρου του ελληνισμού». ⁶ Παρ’ όλα αυτά οι Δυνάμεις προέκριναν την παραμονή της τουρκικής σημαίας στο νησί και μετά την αποχώρηση τους, η οποία επετηρείτο σημειολογικώς από τουρκικό στολίσκο. Τίποτα όμως δεν εμπόδισε τους Κρήτες να στολίσουν ακόμα και τα δημόσια κτίρια και το λιμάνι των Χανίων με την γαλανόλευκη, κάτι που εξερέθισε τους Τούρκους. Τα πράγματα γίνονταν όλο και χειρότερα καθώς στην Θεσσαλονίκη παρατηρούνταν μετακινήσεις στρατευμάτων. Ο τούρκικος στρατός ήθελε πόλεμο και οι Νεότουρκοι τον χρειάζονταν. Η Ελληνική κυβέρνηση τηρεί άψογη στάση, δεν προκαλεί. Ωστόσο οι Κρητικοί δεν υποστέλλουν την σημαία μέχρι που οι Δυνάμεις την υποστέλουν με την βία από το λιμάνι των Χανίων με άγημα 250 πεζοναυτών, το οποίο αναβιβάζει την τουρκική. Στην Κωνσταντινούπολη όλο ικανοποίηση συζητούσαν την αποστολή ναυτικής δυνάμεως στην Σούδα, για να διατηρήσει την τουρκική σημαία και να μετατρέψει το λιμάνι σε τουρκικό ή τουρκοαγγλικό ή τουρκογερμανικό Γιβραλτάρ. Η μάχη των επιρροών είχε κορυφωθεί γύρω από τους Νεότουρκους που έπαιζαν σε όλα τα επίπεδα : κατάληψις θέσεων για την επερχόμενη γιγάντια σύγκρουση.

Υπό αυτές τις συνθήκες το πεπρωμένο της Ελλάδας ήταν άδηλο. Δεν επρόκειτο για την Κρήτη μόνο αλλά για το σύνολο του ελληνισμού. Είναι κάτι τέτοιες ώρες που συνειδητοποιούν όλοι ότι «το πειστικότερο των εθνικών δικαίων επιχείρημα είναι η δύναμις» (Κων/νος Παπαρηγόπουλος). Το έθνος υποφέρει από αφάνταστη αγωνία επειδή δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Αναγνωρίζει ως υπαίτιους αυτούς που δεν διδάχθηκαν τίποτα από το 1897, που δεν επανεξόπλισαν τη χώρα, παρόλο που είχε μεσολαβήσει το έπος του Μακεδονικού Αγώνος και ο πόλεμος φαινόταν αναπόφευκτος.

Η Τουρκία πορευόταν στον δρόμο της αναδημιουργίας και της ανασυντάξεως με την στρατιωτική επέμβαση. Καιρός να συμβεί το ίδιο και στην Ελλάδα: ήταν ζήτημα εθνικής επιβιώσεως.

Το Κίνημα στου Γουδή (15-28 Αυγ 1909)

Έτσι εκδηλώνεται το κίνημα στου Γουδή, από τον Στρατιωτικό Σύνδεσμο. Ο τελευταίος αξιώνει και πετυχαίνει την απομάκρυνση από το Στράτευμα των Διαδόχου και Πριγκήπων. Ο Γεώργιος μόλις και μετά βίας, με παρέμβαση των Μεγάλων Δυνάμεων παραμένει στον θρόνο, ταπεινωμένος. Προκυρήσσονται εκλογές που δεν πραγματοποιούνται λόγω της εμμονής των Κρητικών να στείλουν αντιπροσώπους τους. Ωστόσο ένα νέο πολιτικό πρόσωπο για τους Έλληνες κάνει την εμφανισή του.Ο Κρης Ελ. Βενιζέλος εγκαθίσταται μόνιμα στην Αθήνα για την εκλογική συνδιάσκεψη. Όταν εξελέγη στην ελληνική Βουλή ως βουλευτής απεμπόλισε την κρητική υπηκοότητα λόγω των μεγάλων τουρκικών αντιδράσεων. Η Τουρκία στο Κρητικό προειδοποιούσε σε όλους τους τόνους ότι «μετρούσε» τους φίλους της. Και ήταν πολλοί που ήθελαν την φιλία της ισχύος της. Ο Γεώργιος παραπονείτο στους Γάλλους ότι : «Η Ανατολική Ρωμυλία είναι ηπειρωτική και η Βουλγαρία την κατάπιε σαν χάπι. Γιατί οι Μεγάλοι δεν επιτρέπουν στην Ελλάδα να φέρει με τον ίδιο τρόπο στους κόρφους της την Κρήτη; Είναι το μόνο που ζητάει η Μεγαλόνησος!».⁷ Η απάντηση ήρθε διά στόματος του Γάλλου ΥΠΕΞ Σ. Πισόν : «Η Τουρκία είναι ισχυρή, η Βουλγαρία αποτελεί δύναμη, η Ελλάδα όμως είναι ανίσχυρη. Επομένως αντί να παραπονείται ο βασιλιάς της, θα έπρεπε να φροντίσει να της εξασφαλίσει την αναγκαία δύναμη για δράση».⁸

Το κίνημα στου Γουδή συμπλήρωσε αυτό ακριβώς το κενό, και μάλιστα αναίμακτα. Ο Στρατός και το Ναυτικό ισχυροποιήθηκαν στο έπακρο και πλέον η Ελλάδα αντιμετώπιζε τις τουρκικές απειλές πολέμου ψυχρά.

Η Ελληνική κοινή γνώμη παρ’ όλες τις ιδιόρρυθμες σχέσεις του Βενιζέλου με τα Ανάκτορα και τον διχασμό της για το γλωσσικό («Ευαγγελικά» και «Ορεστειακά») ⁹ κατείχετο από πνεύμα εθνικής ομοψυχίας. Ο Βενιζέλος εκλέγεται με συντριπτική πλειοψηφία πρωθυπουργός της χώρας στις 16 Δεκεμβρίου 1910. Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος είχε βρει τον πολιτικό του εκφραστή.

Η ΠΕΡΙΡΡΕΟΥΣΑ ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ-ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΕΣ

Οι Γερμανία και Αυστροουγγαρία δεν είχαν πρόθεση ν’αναμειχθούν στο Κρητικό ‘’αν οι Δυνάμεις δεν ασχοληθούν με το status quo του νησιού. Το πράγμα διαφέρει στην περίπτωση που πρόκειται ν’αλλάξει το καθεστώς του’’ (von Sein). Έτσι έβγαιναν κερδισμένες απ΄την αμηχανία των άλλων για τα ελληνοτουρκικά. Οι θέσεις της κεντρικής Ενώσεως ενισχύθηκαν ακόμα περισσότερο με το τουρκικό ανθελληνικό μποικοτάζ του 1911 (απαγόρευση του ελλιμενισμού ελληνικών πλοίων στα τουρκικά λιμάνια). Έτσι όμως επλήγησαν και τα συμφέροντα των χωρών της Αντάντ γιατί τα προιόντα τους διακινούνταν μέσω αυτών των πλοίων. Ο Γάλλος πρεσβευτής Gabriell Deville έγραψε από την Αθήνα « Η Γερμανία βλέπει ευνοικά τη συρρίκνωση του ελληνικού εμπορίου, αφού μόνο οι Έλληνες μπορούν να την ανταγωνιστούν στο λιανεμπόριο. Συνεπώς έστω και αν δεν υπάρχει απόλυτη συμφωνία μεταξύ των μελών της Τριπλής Συμμαχίας και παρά την αντιπαλότητα Αυστρίας και Ιταλίας αναφορικά με τους Έλληνες που αναζητούν σημαία προστασίας και οι τρείς έχουν συμφέρον να συνεχισθεί το μποικοτάζ· ωστόσο, αυτή η συνέχιση είναι πιθανόν να δημιουργήσει πολλούς κινδύνους». ¹⁰

Την ίδια περίοδο (1/7/1911) λόγω Μαρόκου (Αγαδίρ) οι Γαλλογερμανικές σχέσεις είναι σε ένταση. Στις 5 Οκτ. η Ιταλία με το πρόσχημα της παρενόχλησης των εμπόρων της στην Λιβύη κυρήσει τον πόλεμο στον Σουλτάνο και καταλαμβάνει την Τριπολίτιδα.

Τα Βαλκάνια αρπάζουν φωτιά. Οι Σέρβοι επωφελούμενοι εισβάλλουν στην Αλβανία. Ο Ελληνικός Στόλος ναυλουχεί στον Βόλο. Ο Ελληνικός στρατός άρτια εκπαιδευμένος και εξοπλισμένος απ’την Γαλλία σίγουρα δεν θα επέτρεπε ένα νέο 1897.

Η Γαλλογερμανική κρίση τελείωσε ενώ η Ιταλοτουρκική σύγκρουση αν και προσωρινά δεν επεκτάθηκε, απήλλαξε ωστόσο την Ελλάδα απ΄την Τουρκική πίεση, αλλά και το μποικοτάζ (16 Νοε). Στο ίδιο πνεύμα εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων ο Βενιζέλος αρνήθηκε να δεχθεί τους Κρήτες βουλευτές στην ελληνική βουλή.

ΟΙ ΕΥΡΩΠΑΙΚΕΣ ΑΝΤΙΠΑΛΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗ ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ

Η επιδεινούμενη κρίση που προκάλεσε ο συνεχιζόμενος Ιταλοτουρκικός πόλεμος είχε σαν αποτέλεσμα το κλείσιμο των Στενών για την προστασία τους από τον κυριαρχούντα στο Αιγαίο ιταλικό στόλο. Οι υπόλοιπες Δυνάμεις που πλήττονταν οικονομικά προχωρούν σε διάβημα στην Πύλη το οποίο δεν απέδωσε καρπούς. Οι Νεότουρκοι επενδύουν έξυπνα στις Ευρωπαικές αντιπαλότητες για να βγουν από την δύσκολη θέση που βρίσκονταν. Τότε ακούγονται κάποιοι ψίθυροι για μυστυριώδη Γαλλο-Ρωσική συμφωνία για διανομή της Ανατολής.

Στις 5 Μαίου 1912 οι Ιταλοί ολοκληρώνουν την κατάληψη της Δωδεκανήσου όπου γίνονται δεκτοί ως απελευθερωτές: Ψευδαισθήσεις των εκεί Ελληνικών πληθυσμών. Οι υπόλοιποι της Αντάντ βλέπουν πίσω απ΄την Ιταλία την Κεντρική Ένωση και κατά συνέπεια δεν μπορούν να μείνουν απραγείς παρά τις ρητές ιταλικές διαβεβαιώσεις περί προσωρινότητας της κατοχής. Η Γαλλία ανασύρει ανεδαφικώς, απ΄το χρονοντούλαπο της Ιστορίας την αρχή της ακεραιότητας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Κάθετα αντίθετη ήταν βέβαια σ’αυτό η Ρωσία, που επιθυμούσε διακαώς την κάθοδο της στο Αιγαίο. Αυτή ήταν άλλωστε και ο ηθικός αυτουργός και εγγυητής της μυστικής Σερβοβουλγαρικής συμφωνίας (13/3 και 29/4 π. ημ. 1912), με την οποία διανέμονταν όλα τα βαλκανικά οθωμανικά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης και της Μακεδονίας!!! Ο επιτυχής Μακεδονικός Αγώνας λοιπόν δεν αρκούσε για να σωθούν οι βόρειοι ελληνικοι πληθυσμοί…

Η Ελλάδα συρόμενη πίσω απ’τις εξελίξεις αφού κανείς δεν την ήθελε δυνατή ίσως και από ολιγωρία της κυβερνήσεως Βενιζέλου, επιχειρεί «άλμα στο κενό» (κατά τη ρήση Ελ. Βενιζέλου) χωρίς κανένα εχέγγυο για μελλόντικη επίτευξη εθνικών της στόχων. Έτσι προσχωρεί σε συμφωνία με την Βουλγαρία (29/5/12), χωρίς όμως να συνάψει ανάλογη συμφωνία με Σερβία οπότε η Βουλγαρία απετέλεσε τον άξονα της «Βαλκανικής Συμμαχίας».

ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ (ΒΠ)-ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥΣ

Έτσι ξεσπά ο Ά ΒΠ (Οκτ 1912-Ιαν 1913) μεταξύ Ελλάδος-Σερβίας-

Μαυροβουνίου –Βουλγαρίας απ΄την μια πλευρά και της Τουρκίας από την άλλη. Η Τουρκία χάνει σ’όλα τα μέτωπα. Τα προελαύνοντα Βουλγαρικά στρατεύματα φθάνουν έξω απ΄την Κωνσταντινούπολη. Ο Ελληνικός Στρατός απελευθερώνει τα νησιά του Αιγαίου, μεγάλο μέρος της Ηπείρου και σχεδόν όλη η Μακεδονία με εμφανέστατη την δυσαρέσκεια της Βουλγαρικής πλευράς που ονειρευόταν την συνθήκη του Αγίου Στεφάνου.

Οι Έλληνες εισέρχονται απελευθερωτές στην συμβασιλεύουσα ύστερα από 472 χρόνια Οθωμανικής κατοχής. Ο βασιλιάς Γεώργιος εγκαθίσταται στην Θεσ/νίκη για να δώσει έμφαση στην σημασία που απέδιδε η ελληνική πλευρά στην πόλη λόγω της Βουλγαρικής επιθετικότητας. Και τότε ο Γεώργιος δολοφονείται από κάποιον δάσκαλο Σχοινά, ο οποίος και αυτοκτόνησε (;) στην φυλακή. Τα κίνητρα της δολοφονίας παρέμειναν ανεξιχνίαστα. Αναλαμβάνει Βασιλιάς, ο Διάδοχος Στρατηλάτης Κων/νος.

Οι επεκτατικές της βλέψεις ήταν αυτές που οδήγησαν την Βουλγαρία να επιτεθεί απρόκλητα και χωρίς κήρυξη πολέμου εναντίον των δύο πρώην συμμάχων της: Ελλάδος και Σερβίας. Ωστόσο αυτές οι τάσεις που είχαν διαμορφωθεί μετά την λήξη του Α΄ΒΠ και λόγω των πιέσεων της Αυστρίας προς την Σερβία, είχαν ήδη οδηγήσει στην σύναψη ελληνοσερβικής συμμαχίας. Στο μεταξύ η Κρήτη προσαρτάται στην Ελλάδα de facto.

Οι Αγγλογάλλοι ανησυχούν για την ιταλική κατοχή των Δωδεκανήσων παρά τις περί του αντιθέτου διαβεβαιώσεις. Η Κεντρική ένωση είχε ενοχληθεί σοβαρά από την Ιταλική κατοχή της Τριπολίτιδος, ενώ εξεπλάγησαν με την ολοκληρωτική ήττα των Τούρκων, αφού η νίκη των Χριστιανών της Βαλκανικής όρθωνε υψηλό φράγμα μπροστά απ΄την Κωνσταντινούπολη, κλείνοντας τους τον δρόμο προς τα νοτιοανατολικά. Θα αντιδρούσαν δυναμικά την στιγμή μάλιστα που τα σερβικά στρατεύματα εισβάλλοντας σ την Αλβανία, προέλαυναν προς το Δυρράχιο, δηλαδή προς την θάλασσα κάνοντας την Αδριατική δική τους και αποκόπτοντας τον δρόμο της Αυστρίας προς αυτή.

Έτσι στον ορίζοντα διαγραφόταν μία αυστριακοβουλγαρική συμμαχία εναντίον της Σερβίας και της Ελλάδας. Στις 31/12/1912 οι Αυστρία-Ιταλία υπέγραψαν συμφωνία με την οποία δεσμεύονταν να δημιουργήσουν ανεξάρτητη Αλβανία, στην οποία θα διατηρούσαν ισοδύναμες σφαίρες επιρροής.

Μια Αλβανία προτεκτοράτο της Ιταλίας πλάι στον Αυλώνα, υποστηριζόμενη από την Αυστρία και την Γερμανία ως προφυλακή της Κεντρικής Ενώσεως με τα Δωδεκάνησα στα ιταλικά χέρια, και την Μικρασία υπό την γερμανική επιρροή η Βαγδάτη ερχόταν πιο κοντά. Αυτό σήμαινε ότι η Ελλάδα θα ήταν κυκλωμένη από δυτικά και ανατολικά, έστω και αν κέρδισε προς το νότο, την Κρήτη ή προς τον βορρά την Μακεδονία. Το πεδίο μάχης της Αν. Μεσογείου άλλωστε είναι ενιαίο.

Η Ελλάς λοιπόν βρίσκεται εκτός σχεδιασμού, αγνοείται από τις Μ. Δυνάμεις. Συνεχίζει τις επιχειρήσεις στο Αιγαίο γνωρίζοντας ότι κατά πάσα πιθανότητα θα είναι αναγκασμένη να κάνει οδυνηρές εδαφικές παραχωρήσεις, ελλείψει σταθερού διεθνούς ερείσματος. Στο «Μέτωπο» της Μακεδονίας ευτυχής συγκυρία υπήρξε βέβαια και η έλλειψη εμπιστοσύνης που πλέον είχε η Ρωσία έναντι της Βουλγαρίας, λόγω της επαμφοτερίζουσας στάσης της τελευταίας.

Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του επιφανούς Ταγματάρχη Γκότσεφ, στρατιωτικού ακολούθου της Βουλγαρίας στην Ρώμη, προς τους Ρώσσο και Γάλλο ομολόγους του: «Η Γαλλία και η Ρωσία μας εγκατέλειψαν στο θέμα της Θεσ/νίκης. Θα αποξενωθούν και οι δύο από την χώρα μου, όπου για διαφόρους λόγους, απολαμβάνουν τόσο ισχυρές συμπάθειες. Με τον τρόπο αυτό βλάπτουν τα συμφέροντα τους, αν όχι άμεσα, πάντως στο πολύ προσεχές μέλλον ∙ διότι αυτή η εγκατάλειψη, σε θέμα ζωτικό για την χώρα μου, θα μας εξωθήσει στα χέρια της Αυστρίας και, κατ’επέκταση, της τριπλής Συμμαχίας, που μας στηρίζει στο συγκεκριμένο ζήτημα και που στο πλαίσιο της αναμετρήσεως των μεγάλων συμφερόντων, έχει αποδείξει πως διαθέτει ρωμαλέα ισχύ». ¹¹

Αυτός ο κυκεώνας των διπλωματικών ζυμώσεων οδήγησε στη Συνθήκη του Λονδίνου (30 Μαίου 1913). Αυτή πέτυχε μόνο να οριστικοποιήσει τα ευρωπαϊκά εδάφη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (γραμμή Αίνου - Μηδείας κατά μήκος του Έβρου). Κατά τα άλλα για τα εδάφη που βρίσκονταν δυτικά αυτής της γραμμής δεν προέβλεπε σε ποιους και πως, θα παραχωρούνταν. Επίσης δεν καθόριζε το καθεστώς και τα σύνορα της Αλβανίας, όπως και το καθεστώς των νησιών του Αιγαίου. Τέλος ανέφερε την ολοκληρωτική συμμαχική αποχώρηση από τη Κρήτη χωρίς άλλη επισήμανση. Η Τουρκία δεν ήθελε ν’ αναγραφεί πως την παραχωρούσε στην Ελλάδα, ενώ και η τελευταία δεν δεχόταν να θεωρηθεί η Κρήτη «κέρδος» της από το Α‘ ΒΠ. Έτσι και αλλιώς ήταν στην ουσία ελληνική πρίν τον πόλεμο και δεν υπήρχε κίνδυνος να διεκδικηθεί από κάποιον, την στιγμή μάλιστα που πάλευε για το Αιγαίο και τη Μακεδονία που ήταν τα ουσιαστικά κέρδη της.

Αναλαμβάνοντας τις ευθύνες τους, οι Δυνάμεις θα μπορούσαν να ολοκληρώσουν το έργο τους και να σώσουν την ειρήνη. Προτίμησαν το ρόλο όμως του Πόντιου Πιλάτου. Πρώτα- πρώτα προετοίμαζαν το δικό τους μεγάλο πόλεμο ύστερα και η ειρήνη απαιτεί θάρρος... Θα άφηναν έτσι να ξεσπάσουν όλες οι διαμάχες και να βρούν διέξοδο όλα τα πάθη.

Η Ελλάδα τελικά πήρε τη διαβεβαίωση ότι θα διατηρούσε τη Θεσσαλονίκη. Αυτό προκάλεσε έξαλλη οργή στη Βουλγαρία. Η ρωσική κοινή γνώμη την υποστήριζε και ο Τσάρος κατηγορήθηκε για υποχωρητικότητα. Οι βουλγαρικοί στρατιωτικοί κύκλοι δεν ικανοποιούνταν με τη Μακεδονία, τη Θεσσαλονίκη, το Μοναστήρι : ήθελαν και έξοδο στη Αδριατική!!! Οι Μ. Δυνάμεις δεν τολμούσαν πια ν’ αναμειχθούν, αποσύρθηκαν στη παγερή αδιαφορία τους και το τόνισαν με έμφαση. Στρουθοκαμιλίζοντας επιτάχυναν το Μεγάλο Πόλεμο αντί να λύσουν με κάθε τίμημα το Βαλκανικό πρόβλημα που θα έβαζε φωτιά σ’ όλη την Ευρώπη.

Η Ελλάδα αναζητούσε ερείσματα και στους δύο συνασπισμούς: είχε ανάγκη από την Αντάντ Κορντιάλ για το θέμα των νήσων και από τη Τριπλή Συμμαχία για το ζήτημα της Ηπείρου και της Μακεδονίας αφού αυτή δεν έβλεπε με καλό μάτι την επαμφοτερίζουσα Βουλγαρία ν’ αποκτά έξοδο στο Αιγαίο.

Οι συνθήκες ωρίμασαν λοιπόν και η (απόρρητη) ελληνοσερβική συμμαχία (Θεσσαλονίκη 1/ 6/1913) προέκυψε ως φυσικό επακόλουθο βάζοντας ουσιαστικά τη Βουλγαρία στο αντίπαλο στρατόπεδο, χωρίς να θίγεται όμως η δυνατότητα της Ρωσικής διαιτησίας, η οποία και ζητήθηκε από τη Βουλγαρία λόγω των διεκδικησεών της. Αυτή η ρωσική παρέμβαση στα Βαλκάνια, προκάλεσε την αναμενόμενη αντίδραση της Τριπλής Συμμαχίας και διότι την συνέφερε να παραμείνουν άλυτα τα προβλήματα της χερσονήσου του Αίμου. Η πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» υπό αυτές τις συνθήκες την διευκόλυνε αφού η διείσδυσή της στην Ανατολή, περνούσε από τα «απείθαρχα» και απρόβλεπτα στις προτιμήσεις τους χριστιανικά βαλκανικά κράτη. Η Τουρκία της είχε δώσει ήδη «γή και ύδωρ».

Έτσι τη νύχτα της 29^ης/30^ης Ιουνίου 1913 (Β’ ΒΠ) οι Βουλγαρικές Δυνάμεις επιτίθενται άνευ κυρήξεως πολέμου σ’ Ελλάδα και Σερβία. Στις μάχες όμως των Κιλκίς και Γευγελής αντιστοίχως υφίστανται πανωλεθρίες και οι δύο σύμμαχοι προήλασαν μέσα στο βουλγαρικό έδαφος. Ταυτόχρονα ρουμανικές Δυνάμεις πέρασαν τον Δούναβη και προελαύνουν. Η Βουλγαρία απελπισμένη απευθύνεται στη Ρωσία η οποία παρεμβαίνει με διακοίνωση στις 10 Ιουλίου αλλά οι Σύμμαχοι δεν τη λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψη καθώς όλες οι Μεγάλες Δυνάμεις ενώ φοβούνταν τη γενίκευση του πολέμου σε όλη την Ευρώπη και ήθελαν άμεσα ειρήνευση, εντούτοις τήρησαν ουδέτερη στάση ανεξαρτήτως των αποτελεσμάτων του πολέμου. Ο Κωνσταντίνος είχε κρίνει σωστά γράφοντας στον ΥΠΕΞ Κορομηλά τις απόψεις του για τη παρέμβαση της Ρωσίας. «… Δεν πρέπει να λησμονούμε ότι η λύση που θα μπορούσε να δώσει η Ρωσία ή οι άλλες Μεγάλες Δυνάμεις πρίν από το πόλεμο, θ’ αποτελούσε στη πραγματικότητα σπέρμα πολέμου, ο οποίος θα ξεσπούσε αναπόφευκτα μετά από ελάχιστα χρόνια. Το μεγάλο σημερινό πλεονέκτημα είναι ότι θα μπορούμε να ήμαστε ήσυχοι από τη πλευρά των Βουλγάρων επί γενεές ολόκληρες. Και αυτό το πλεονέκτημα δεν επιτρέπεται να χαθεί. Οπωσδήποτε να μη συνεναίσετε σε σύναψη ανακωχής πρίν διαβουλευθείτε μαζί μου. Ceretum censeo Bulgarian esse delendam (κατά τα άλλα φρονώ ότι η Βουλγαρία πρέπει ν’ αφανισθεί (στρατιωτικά): παράφραση της φράσης του Αννίβα)». ¹² Άλλωστε ήταν πολύ νωπές οι μέθοδοι γενοκτονίας που εφήρμοσαν τα Βουλγαρικά στρατεύματα στις καταληφθείσες απ’ αυτούς ελληνικές περιοχές.

Η Ρουμανία ανεμείχθη, επειδή ήθελε να έχει και εκείνη λόγο στη μορφοποίηση της Βαλκανικής ισορροπίας. Στην περίπτωση της πρέπει ν’ αναζητηθεί δάκτυλος της Γαλλίας καθώς το Βουκουρέστι ακολουθούσε πολιτική ανεξάρτητη απ’ τη Τριπλή Συμμαχία και αυτό είχε μεγάλη σημασία. Υπο αυτό το πρίσμα η Ρουμανία δεν επιθυμούσε να υπάρχει βουλγαρική υπεροχή στον Αίμο και εκμεταλεύθηκε το φόβο των άλλων Δυνάμεων για πιθανή ηγεμονία της Ρωσίας.

Επωφελούμενη η Τουρκία προωθεί τα στρατεύματα της προς τη γραμμή Αίνου- Μήδειας που της επεδικάσθη στο Λονδίνο, ενώ καταλαμβάνει και την Ανδριανούπολη.

Εδώ πλέον φαίνεται καθαρά ότι η στρατιωτική ισχύς επέτρεπε για πρώτη φορά στην Ελλάδα αλλά και στους υπολοίπους βαλκάνιους ένα καθεστώς αυξημένης πολιτικής αυτονομίας.

Οι Βούλγαροι μετά τη κατάληψη της Σόφιας από τους Ρουμάνους και της Ανδριανούπολης από τους Τούρκους, υποχρεώνονται - στη συνθήκη ειρήνης που υπογράφουν (29 Σεπ 1913) - να παραιτηθούν από τα εδάφη της Καβάλας και της Ανδριανουπόλεως αφού μόνο η Ρωσία τους υποστήριζε. Οι υπόλοιποι σύμμαχοι της Αντάντ και οι Κεντρικές Αυτοκρατορίες δεν επιθυμούσαν την κάθοδο των Σλαύων στο Αιγαίο. Έτσι η επιμονή του Κωνσταντίνου παρά τις νύξεις του Βενιζέλου για υποχωρητικότητα στο θέμα της Καβάλας, θριάμβευσε.

Ο ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΣ ΟΡΓΑΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΡΗΞΗ ΤΟΥ Α’ ΠΠ

Τα σύννεφα του Α’ΠΠ πλησιάζαν απειλητικά και η Ελλάδα προσπαθούσε να βρεί στηρίγματα στους δύο συνασπισμούς. Ο Γάλλος πρεσβευτής στη Βιέννη Dumaine περιέγραψε μ’ ακρίβεια την τότε δεινή ελληνική θέση καθώς αυτή είχε ανάγκη από την Αγγλία κατά του Σλαβισμού, από τη Γαλλία κατά του Ιταλικού Ιμπεριαλισμού, ίσως και από την Αντάντ κατά των φιλοδοξιών της Τριπλής Συμμαχίας στη Μεσόγειο και στη Μικρά Ασία. Ο ρόλος που έπρεπε να παίξει ήταν πολύ μεγάλος για την Ελλάδα, παρά τις νίκες της.

Οι Βουλγαρία και Τουρκία αποτελούν εκ νέου το «μήλον της έριδος» για τους δύο συνασπισμούς. Και οι δύο μετά τη ταπείνωση τους τρέφουν κληρονομική εχθρότητα για την Ελλάδα, η οποία ανησυχεί βλέποντας το Βούλγαρο Βασιλιά Φερδινάνδο να γίνεται δεκτός στην Αυστρία ως «άσωτος υιός».

Η Ιταλία φλεγόταν απ’ το πυρετό του επεκτατισμού έχοντας ήδη εγκατασταθεί σε Αλβανία και Ρόδο εκκρεμούντος δε και του προβλήματος του καθεστώτος των αιγαιακών νήσων. Όλοι συμφωνούσαν ν’ αποδωθούν στην Ελλάδα σ’ αντάλλαγμα για τον «εγκλεισμό» της Β. Ηπείρου στην Αλβανία (απαίτηση της Τριπλής Συμμαχίας). Ενδεικτικές όμως ήταν οι δηλώσεις του Ιταλού ΥΠΕΞ Antonino Paterno- Castello Μαρκησίου του San Giulliano στους Γάλλους ότι θα προέκυπταν σοβαρές ανωμαλίες αν δίνονταν και τα Δωδεκάνησα στην Ελλάδα αφού θα τους επέτρεπε ν’ αναπτύξουν «προπαγάνδα» στη Μ. Ασία… Η Ιταλία θα πράξει το καλύτερο, ώστε από την αποχωρησή της; να ωφεληθεί περισσότερο η Τουρκία. Εξάλλου το θέμα των νήσων συνδέεται με το αντίστοιχο των νότιων συνόρων της Αλβανίας». Οι «φόβοι» της για την αναβίωση μιας νέας βυζαντινής αυτοκρατορίας ήταν καταλυτικοί στη διαμόρφωση της περαιτέρω στάσης της. Έτσι στη συνδιάσκεψη των πρεσβευτών των Δυνάμεων στο Λονδίνο (12/8/1913) τέθηκαν οι βάσεις για τη κατακράτηση της Δωδεκανήσου από τους Ιταλούς παρά τις γαλλικές αντιδράσεις. Τα υπόλοιπα απελευθερωμένα νησιά αποδίδονται στην Ελλάδα (Ελληνοτουρκική Συνθήκη των Αθηνών 13/11/1913).

Νέο ιταλικό «χαστούκι», με την αρωγή της Κεντρικής Ένωσης, στην Ελλάδα ακολουθεί, με την ενσωμάτωση της πανάρχαιας Ελληνικής γής της Β. Ηπείρου στο νέο κράτος της Αλβανίας (πρωτ/λο Φλωρεντίας, 19 Δεκ 1913). Η ελληνική ηγεσία το απεδέχθη λόγω διαβεβαιώσεων που της είχαν δοθεί περί ενσωματώσεως και των Δωδεκανήσων. Έτσι εγκατέλειψε τον εξεγερμένο Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό αποσύροντας τον εκεί Ελληνικό Στρατό, παρά τις περηφανείς νίκες που κατήγαγε κατά των βοηθουμένων από τη Κεντρική Ένωση και Ιταλία, Αλβανών. Εγκατέλειψε ακόμα και το ηπιότερο για τους Βορειοηπειρώτες, Πρωτόκολο Κερκύρας (17/5/1914) που αναγνώριζε την αυτονομία της περιοχής, ένα πρωτόκολλο που ποτέ δεν εφαρμόσθηκε αλλά ούτε και ακυρώθηκε μέχρι σήμερα.

Σε μία Ευρώπη που ήταν ένα καζάνι που έβραζε τέτοιου είδους υποσχέσεις ήταν αίολες. Τα πεπρωμένα του Ελληνισμού βρίσκονταν εν μέσω της διεκδικήσεως της Μεσογειακής κυριαρχίας και κατ’ επέκταση της Παγκόσμιας, από τη Τριπλή Συμμαχία και την Αντάντ για την οποία συγκρούονταν ο γερμανισμός με το σλαβισμό, η Αγγλία με τη Γερμανία ή με τη Ρωσία : επρόκειτο για το τρομερότερο πρόβλημα του κόσμου και η Ελλάδα ήταν τόσο μικρή. Ο Βενιζέλος ταξιδεύει στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Το μήνυμα του Γάλλου πρεσβευτή στο Βερολίνο Jules Cambon (22/11/1913) δεν αφήνει αμφιβολίες για το ότι η Γερμανία έχει εγκαταλείψει τη διπλωματία. Η Ρώμη είναι ρητορικώς μόνο καθησυχαστική. Όλοι πλέον ετοιμάζονται για πόλεμο.

Το Παρίσι αποστέλλει στρατιωτική αποστολή υπό τον Στγο Joseph-Paul Eydoux στην Ελλάδα σχεδόν ταυτόχρονα με την αποστολή από την Γερμανία στη Κωνσταντινούπολη του ομοιοβάθμου του Otto Liman von Sanders, υπό τη καθοδήγηση του οποίου άρχισε η γενοκτονία των χριστιανικών πλυθησμών της Μ. Ασίας (1912). Η Γαλλία εξοπλίζει την Ελλάδα, ενώ της υπόσχεται μαζί με την Αγγλία δάνεια. Ο Κάιζερ με το καγκελάριο Theobald von Bethmann Hoolweg έρχεται στη Κέρκυρα για «διακοπές» και συνομιλίες με το Βασιλιά και τον Έλληνα ΥΠΕΞ Γ. Στρέιτ. Ο Γουλιέλμος ήταν σίγουρος για τη συμμαχία της Ελλάδος όμως ο Στρέιτ του επισήμανε ότι αυτό είναι αδύνατο λόγω των απειλών της Βουλγαρίας και της Αγγλίας η οποία θα επενέβαινε και δεδομένου ότι η Ελλάδα είναι ναυτική χώρα, θα εκτιθόταν εύκολα στα αγγλικά καίρια πλήγματα.

Με την ολοκλήρωση των τουρκοσερβικών διαπραγματεύσεων (17 Μαρ 1913) το Παρίσι έδωσε ένα δάνειο των 500 εκατομμυρίων γαλλικών φράγκων, που ζήταγε η Τουρκία. Έτσι η τελευταία έγινε πιο αδιάλακτη έναντι της Ελλάδας, και λόγω της Ιταλικής στάσεως. Έδινε μάλιστα την εντύπωση πως και αυτή είχε αποφασίσει την εμπλοκή σε πόλεμο. Ξανάρχισαν οι βάρβαροι διωγμοί των Ελλήνων σε Θράκη και Μ. Ασία. Ο Γάλλος πρεσβευτής στη Πόλη, Maurice Bompard ανέφερε στο Παρίσι: «Η Βαλκανική είναι αυτή τη στιγμή σχεδόν στο συνολό της θέατρο φρικαλεοτήτων οι οποίες θα μπορούσαν να συγκριθούν μόνο με όσες συνόδευαν τις μεγάλες μεταναστεύσεις λαών».¹³ Η κρίση μόλις που εκτονώθηκε, ωστόσο η Ελλάδα στράφηκε στη Σερβία για να ενεργοποιήσει τη συμφωνία τους. Η τελευταία συνέστησε ψυχραιμία, λόγω ανετοιμότητας του στρατού και της κοινής της γνώμης. Η Ρουμανία που δεν ήθελε να διακυβευθούν αυτά που είχε κερδίσει, «εξ αδρανείας» τάχθηκε, χλιαρά όμως, με την Ελληνοσερβική πλευρά.

Η έκρηξη του Α΄ΠΠ, είχε σαν αφορμή τη δολοφονία του αρχιδούκα της Αυστρίας Φερδινάνδου, στο Σεράγεβο, από τη Σερβική οργάνωση «Μαύρη Χείρα». Η Ελλάς βρίσκεται απομονωμένη.

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ (1914 – 1915)

Το τελεσίγραφο της Αυστρίας προς τη Σερβία, επέφερε το αίτημα της τελευταίας για ελληνική αρωγή. Ο Βενιζέλος έδωσε οδηγίες στο Στρέιτ να δώσει απάντηση, παρεμφερή μ’ αυτή που είχε λάβει και η Ελλάδα από τη Σερβία, με την οξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Αναντίρρητα ήταν πολιτικώς ορθός αυτός ο συσχετισμός. Ωστόσο η Σερβία αντιμετώπιζε και το κίνδυνο εκτός της Αυστροουγγρικής και της ταυτόχρονης Βουλγαρικής επιθέσεως.

Ο Βενιζέλος δίνει οδηγίες στην ελληνική πρεσβεία Βουκουρεστίου για σύναψη ελληνορουμανικής συμφωνίας : «Η Ρουμανία θα είναι αναμφίβολα, όπως και εμείς, αποφασισμένη να μην ανεχθεί τέτοια επίθεση. Το σύμφωνο Ελλάδας – Ρουμανίας θα προέβλεπε ποια μέτρα θα υιοθετούσαν από κοινού για να επισύρουν την προσοχή της Σόφιας, ή σε περίπτωση ανάγκης, για να παραλύσουν τις ενέργειες της: αυτή η συμφωνία ήταν επιθυμητή και για ένα πρόσθετο λόγο ∙ θα υποχρέωνε την Τουρκία σε αυστηρή ουδετερότητα».¹⁴

Οι Γερμανοί μετά τη λήξη του αυστριακού τελεσιγράφου προειδοποιούν την Ελληνική κυβέρνηση να μην εμπλακεί στην επερχόμενη αυστροσερβική σύρραξη, επισείοντας την έμμεση απειλή περί εκμεταλεύσεως της κρίσεως από Τουρκία και Βουλγαρία. Επιθυμούσε μάλιστα την «…έγκαιρη αποστασιοποίηση της Ελλάδος από τη Σερβία». Χαρακτηριστικό ήταν το τηλεγράφημα του Βενιζέλου προς το Γ. Στρέιτ στο οποίο ανέφερε ότι σε περίπτωση σερβοβουλγαρικής συρράξεως η Ελλάδα θα συνέδραμε την Σερβία αφού από αυτό εξαρτάτο η ίδια της η επιβίωση. Ενώ σε ερώτημα του Σέρβου πρωθυπουργού Nikola Pašić απάντησε (25 Ιουλίου 1914) ότι όσον αφορά στην Αυστρία, η Ελλάδα θα αποφάσιζε έχοντας πάντα υπ’ όψιν την αποτελεσματικότητα της βοηθειάς της.

Ο Βενιζέλος είχε την άποψη ότι ανεξαρτήτως της εκτάσεως του πολέμου η Ελλάδα δεν θα μπορούσε να ενταχθεί στο αντίπαλο απ’ τη Σερβία στρατόπεδο λόγω της παραδοσιακής ηπιότητας των ελληνοσερβικών σχέσεων. Κυριχθέντος του πολέμου ωστόσο, η Ελλάδα απέφυγε να κινητοποιήσει τους 40000 άνδρες που προέβλεπε η ελληνοσερβική συμφωνία για να μην προκαλέσει γενική βουλγαρική επιστράτευση και κατ’ επέκταση γενική βαλκανική ανάφλεξη. Ο Γερμανός αυτοκράτορας με τηλεγραφηματά του προς το Κωνσταντίνο (2 και 4 Αυγούστου1914) τον ενημερώνει για τις συμμαχίες που ήδη είχε συνάψει με Βουλγαρία και Τουρκία για να φράξει την έξοδο του σλαυισμού στο Αιγαίο και τον πιέζει να συμμαχήσει μαζί τους. Ο Κων/νος απαντά ότι στρατηγικώς κάτι τέτοιο είναι αδύνατο αφού σε τέτοιο ενδεχόμενο η ελληνική επιστράτευση, λόγω ελλείψεως επιγείων μέσων (σιδηροδρόμων και δρομολογίων), θα γινόταν μόνο δια θαλάσσης. Η Ελλάδα τότε θα βρίσκονταν μοιραία στο έλεος των Αγγλογάλων οι οποίοι θα την αφάνιζαν στρατιωτικά πρίν καν συνδράμει στις επιχειρήσεις, γι’ αυτό και επέλεξε την αυστηρή ουδετερότητα.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι η Γερμανία αποδείχθηκε ιδιαίτερα επιτήδεια στη μυστική διπλωματία : μην μπορώντας να προσεταιρεισθεί την φιλοανταντική Ελλάδα, επιδίωκε την ουδετεροτητά της, κρατώντας Τουρκία και Βουλγαρία σε αναμονή, ώστε να εμφανίζονται και αυτές «ουδέτερες». Έτσι η Ελλάδα βρισκόταν σε κατάσταση αβεβαιότητος σχετικά με το αν θα έπρεπε να εισέλθει στο Α’ ΠΠ ή όχι.

Κάτω από τέτοιες συνθήκες τρομακτικών πιέσεων σε μία μικρή χώρα που πάλευε για την επιβίωσή της, ήταν αναμενόμενη η πολιτειακή της εκτροπή. Ο Βενιζέλος πίστευε ακράδαντα στη νίκη της Αντάντ ως συνασπισμού ισχυρά ναυτικών κρατών. Δεν είχε ενδοιασμούς να διαπραγματεύεται ακόμη και τη παραχώρηση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία(!), αφού η Αντάντ διαπραγματευόταν ήδη με τους Βουλγάρους την περιοχή και με τους Τούρκους Θράκη και νησιά για να τους προσελκύσει. Προσπαθούσε δηλαδή να ελαχιστοποιήσει τις αναπόφευκτες, βάσει της αντατικής πολιτικής, εδαφικές απώλειες. Αν μάλιστα οι Βουλγαρία και Τουρκία τάσονταν τελικά υπέρ της Κεντρικής Ενώσεως, η Ελλάδα θα μπορούσε με τους νικητές να επιδιώξει την πραγμάτωση της Μ. Ιδέας. Η ίδια η Αντάντ μάλιστα, υστερόβουλα, συσχέτιζε την αποδοχή της Ελλάδας ως συμμάχου, με την εχθρότητα ή μη των Τούρκων και Βουλγάρων!! Φυσικά αυτή τους η πολιτική πήγαζε από τις ρωσοϊταλικές κυνικές αντιδράσεις για πιθανή ενδυνάμωση και επέκταση της Ελλάδος. Με λίγα λόγια η τελευταία ήταν ανεπιθύμητος σύμμαχος απ’ τη στιγμή που προέβαλλε οποιαδήποτε απαίτηση. Την ήθελαν σύμμαχο, χωρίς κανένα απολύτως εχέγγυο αλλά και διότι είχαν αποφασίσει να την “ακρωτηριάσουν” προκειμένου να εξασφαλίσουν ακόμα και την ουδετερότητα, ιδιαιτέρως των Βουλγάρων. Η Βουλγαρία ήταν ο άξονας της πολιτικής στα Βαλκάνια, σύμφωνα με την Αντάντ, γι’ αυτό της πρόσφεραν ως αντίδωρο ακόμα και την Ανδριανούπολη. Όπως ήταν αναμενόμενο η Τουρκία βγαίνει στον πόλεμο υπέρ της Γερμανίας. Μάταια ο Βενιζέλος προσπαθεί να πείσει την Αντάντ περί της μυστικής Βουλγαρογερμανικής συμμαχίας. Η απάντηση; : «Αδύνατο, αδύνατο και αν συμβαίνει τέτοιο πράγμα, θα την αποσπάσουμε από την Γερμανία, πλειοδοτώντας σε παραχωρήσεις!!». ¹⁵ Την χρειαζόταν περισσότερο τώρα ως ανάχωμα„ για την Τουρκία. Ο Théophile Delcassé δηλώνει: «τα έπαθλα της νίκης θα τα μοιράσουν τελικά οι δυνάμεις της Αντάντ και το αντίτιμο τους θα είναι πολύ υψηλό….Θεωρώ αναγκαίο η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία να τονίσουν προς την Βουλγαρία πως, αν παραμείνει ουδέτερη, η Αντάντ εγγυάται ότι, όταν σημάνει η ώρα των οριστικών ρυθμίσεων, θα της παραχωρηθούν η γραμμή Αίνου-Μηδείας και μεγάλες εκτάσεις στην Μακεδονία, οι οποίες θα είναι, φυσικά, μεγαλύτερες, αν αντί για την ουδετερότητα, προκρίνει την συνεργασία» (14 Νοε 1914). ¹⁶

Ο Κωνσταντίνος πιστός στην αρχή ότι δεν απεμπολείς εθνικά δίκαια που αποκτάς με πολύ αίμα για να κερδίσεις άλλα, απορρίπτει αυτούς τους βενιζελικούς ακροβατισμούς, την στιγμή μάλιστα που και η Ρουμανία εξαρτούσε την συμμαχία της με την Αντάντ απ’ το αν θα της παραχωρούσαν εδάφη. Συνέχιζε αυτή λοιπόν να είναι ουδέτερη αφού επιπλέον το ρώσικο μέτωπο κατέρεε και θα δεχόταν μόνη τον κύριο όγκο των Γερμανοαυστροουγγρικών στρατιών.Όλη η Ελλάδα ξεσηκώνεται από ιερή αγανάκτηση κατά της Αντάντ. Η τελευταία πραγματοποιεί τραγική απόβαση στα Δαρδανέλλια χωρίς να λάβει υπόψη της τις σωστές, όπως απεδείχθει, παραινέσεις του ελληνικού επιτελείου για την μη πραγματοποίηση της. Ο Βενιζέλος που είχε προτείνει την αποστολή μιας συμβολικής ελληνικής δύναμης στην επιχείρηση, κάτι που δεν έγινε αποδεκτό από τα Ανάκτορα αλλά και από Ρώσους και Ιταλούς, παραιτείται, κατηγορώντας στην Αντάντ τον Κωνσταντίνο για φιλογερμανισμό. Ωστόσο ο τελευταίος, αν και ουσιαστικώς φίλα προσκείμενος στην Αντάντ, δεν μπορούσε να «βγει» στον πόλεμο χωρίς το στήριγμα της Ρουμανίας και την αποστολή τουλάχιστον 150.000 ανδρών της Αντάντ στην Μακεδονία. Ο σπόρος του διχασμού ερρίφθη.

Η νέα κυβέρνηση Γούναρη αντιμετωπίζεται εχθρικά από την Αντάντ παρά τις λογικές και συμβιβαστικές προτάσεις προς αυτήν για έξοδο της Ελλάδας στον πόλεμο στο πλευρό της. Αντί αυτών η συμμαχία όχι μόνο δεν παραχωρεί κάτι ως αντάλλαγμα αλλά προτείνει και την παραχώρηση της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης στους Βουλγάρους ακόμα και με την βία! Κάτι τέτοιο επέτεσσαν άλλωστε οι δεινές ήττες των Ρώσων (απόφαση Αντάντ 2ας Ιουνίου 1915). Η Βουλγαρία τελικά υπογράφει μυστικά συμφωνία με τους Γερμανούς, ενώ τώρα η Σερβία δέχεται όλο το βάρος των κεντρικών Αυτοκρατοριών, αλλά εγκαταλείπεται από την Αντάντ (όπως και η Ελλάδα) προκειμένου να ικανοποιηθεί η Βουλγαρία. Με διακοίνωση η Αντάντ (3 Αυγ 1915) απαιτεί την παραχώρηση σερβικών και ελληνικών εδαφών (Καβάλα) στους Βουλγάρους. Οι τελευταίοι για να κερδίσουν χρόνο αποκρούουν την διακοίνωση αυτή.

Μετά το Σεπτέμβριο του 1915 η Ελλάδα βρέθηκε στο κέντρο του διπλωματικού πολέμου. Με την διαγραφόμενη συντριβή της Σερβίας οι Γερμανοαυστριακοί θα ενώνονταν με τους Βουλγάρους και τους Τούρκους , θα κυριαρχούσαν στο Αιγαίο, στην Μεσόγειο, στον δρόμο προς την Βαγδάτη και το Σουέζ, θα ξεσήκωναν τον μουσουλμανικό κόσμο κατά των αποικιοκρατικών δυνάμεων της Αντάντ : η Ανατολή θα γινόταν δική τους, μαζί με τη νίκη και την παγκόσμια κυριαρχία (μετέπειτα δόγμα Μακίντερ). Στην Ανατολή άλλωστε δημιουργούνται ή γκρεμίζονται οι μεγάλες αυτοκρατορίες. Η θαλάσσια κυριαρχία της Αντάντ θα μπορούσε εύκολα να καταρρεύσει. Συνεπώς χρειαζόταν ηπειρωτικό σημείο στήριξης για να σταματήσει την Drang nach Südosten. Η Θεσσαλονίκη και η Μακεδονία φάνταζε τώρα ως η μοναδική λύση αφού από εκεί θα στήριζαν την Σερβία, θα επέβλεπαν την Βουλγαρία και θα αντέτασαν άμυνα. Στις αρχές μάλιστα του Σεπτέμβρη 1915 οι σύμμαχοι της Αντάντ συζητούσαν να καταλάβουν την πόλη για να έχουν «ενέχυρο» την Μακεδονία, ώστε να την προσφέρουν στην Βουλγαρία (!!) αν προσχωρούσε στην Αντάντ. Πρόβλημα Καβάλας δεν υφίστατο βέβαια πλέον. Τα χέρια του Βενιζέλου ήταν «λυμένα», ενώ με την ρωσική ήττα «επετράπει» να στραφεί το ελληνικό βλέμμα στην Κωνσταντινούπολη.

Η Σερβία αντιμετωπίζει τώρα τις δύο αυτοκρατορίες και ζητά την ελληνική αρωγή. Η Ελλάδα απαντά ότι δεν μπορεί να βοηθήσει χωρίς και την συμμετοχή της Ρουμανίας. Την ίδια άποψη έχει και η Αντάντ, που στις 15 Σεπτεμβρίου 1915 στέλνει ένα οιωνεί τελεσίγραφο στην Βουλγαρία για να ξεκαθαρίσει την θέση της. Στις 21 Σεπτεμβρίου αυτή κυρήσσει επιστράτευση χωρίς να ξέρει κανείς με ποιόν θα συμμαχήσει. Αμέσως επιστρατεύεται και η Ελλάδα ενώ ο Βενιζέλος αρχίζει τις απευθείας επαφές με τους πρεσβευτές της Αντάντ παρακάμπτοντας τα Ανάκτορα. Στις 23 Σεπτεμβρίου η Αντάντ διαμηνύει ότι είναι έτοιμη να αποστείλει τα στρατεύματα που αιτείτο η Ελλάς. Όμως στις 26 η Ρουμανία αρνείται να βοηθήσει την Αντάντ και δέχεται την απειλή της Ρωσίας ότι θα εισβάλλει προς αρωγή της Σερβίας (το ρωσογερμανικό μέτωπο έχει σταθεροποιηθεί). Η Ρουμανία ανταπαντά ότι θα καταφύγει στα όπλα για να το αποτρέψει. Τελικά η Αντάντ αντί για 150.000 άνδρες στέλνει μόλις 20.000 στην Μακεδονία! Ο Βενιζέλος ζητά από τον βασιλιά να επιτρέψει να αποβιβασθούν, αλλά ο τελευταίος όπως ήταν φυσικό, αρνείται: χωρίς επαρκή συμμαχική βοήθεια, με την Ρουμανία εκτός Αντάντ και κατ’ επέκταση την αδυναμία της Ρωσίας να επέμβει, και την Βουλγαρία, έστω και υποκριτικά να εμφανίζεται ουδέτερη ακόμα, η Ελλάδα δεν νομιμοποιείτο να επιτρέψει αυτή την αποβίβαση γιατί θα προκαλούσε την μύνη των Γερμανοαυστριακών - και των Βουλγάρων επωφελούμενων.

Ο Βενιζέλος ήρθε σε μυστική συνεννόηση με τους πρεσβευτές της Αντάντ, ώστε αυτή να αποβιβάσει στρατό στην Θεσσαλονίκη με το πρόσχημα της βοήθειας στην Σερβία προς την οποία και θα κατευθύνονταν χωρίς να ζητά εδαφικές παραχωρήσεις, υπό την προϋπόθεση ότι η Βουλγαρία δεν θα επετίθετο. Η Βουλή και τα Ανάκτορα συμφώνησαν χωρίς να ενημερωθούν για τις μυστικές διαβουλεύσεις του Βενιζέλου. Η Αγγλία δηλώνει ότι η Αντάντ υπολογίζει την Βουλγαρία ακόμα και για την ουδετερότητα της, αφήνοντας να διαφανεί ότι επιδιώκει να καταλάβει την Μακεδονία για λογαριασμό της Βουλγαρίας! Ο Βενιζέλος αντιδρά και δεν δίνει άδεια αποβιβάσεως, αλλά και η Αγγλία αναδιπλώνεται αφού στη Βουλγαρία πλεόν διαφαίνονται κάποια ανησυχητικά σημάδια.

Η Αντάντ επανέρχεται και δηλώνει ότι αποφάσισε να αποβιβάσει τα στρατεύματα της. Ο Βενιζέλος – όπως πάλι είχε μυστικά συμφωνηθεί – διαμαρτύρεται «για τους τύπους» και η αποβίβαση πραγματοποιείται, αφού ο Διοικητής του Γ΄ ΣΣ είχε συνεννοηθεί μαζί του. Ο τελευταίος αποκαλύπτει τις προθέσεις του στην Βουλή (4 Οκτ 1915) και χρησιμοποιώντας την πλειοψηφία που διέθετε τάσσεται με την Αντάντ και εξέρχεται στον πόλεμο. Στις 5 Οκτωβρίου ο βασιλιάς τον αποπέμπει και διορίζει πρωθυπουργό τον Ζαΐμη. Στις 8 Οκτωβρίου καταλαμβάνεται το Βελιγράδι ενώ στις 11 Οκτωβρίου επιτίθενται και οι Βούλγαροι στην Σερβία. Οι Σέρβοι καταρρέουν και ζητούν βοήθεια. Ο Ζαΐμης αρνείται ερμηνεύοντας την ελληνοσερβική συμφωνία υπό το πρίσμα των ελληνικών συμφερόντων. Ο Βενιζέλος συμφωνούσε εν πολλοίς με αυτή τη γραμμή και πίεζε την Αντάντ, εφόσον Βούλγαροι και Τούρκοι ήταν πλέον στο αντίπαλο στρατόπεδο, να υποσχεθεί στην Ελλάδα αξιόλογα εδαφικά πλεονεκτήματα. Έτσι η Αγγλία προσφέρει την Κύπρο. Ο Ζαΐμης αρνείται αφού και η ελληνική βοήθεια στην Σερβία θα ήταν αναποτελεσματική και η ίδια η επιβίωση της χώρας τιθόταν εν αμφιβόλω. Πράγματι στις 27 Οκτωβρίου ο Στρατηγός Maurice Sarrail καταδιώκεται, ηττημένος από τους Βουλγάρους. Ο Ζαΐμης καλεί τον Γάλλο πρεσβευτή και του ανακοινώνει τον αφοπλισμό και τον εγκλεισμό σε στρατόπεδο του καταδιωκομένου σερβικού στρατού, που τυχόν θα εισέλθει στο ελληνικό έδαφος, τονίζοντας όμως και την ηθική και πρακτική αδυναμία της Ελλάδος να πράξει το ίδιο με τα αγγλογαλλικά στρατεύματα. Συνεχίζοντας τόνισε : «Επειδή επίσης, δεν έχει την δυνατότητα (η Ελλάδα), χωρίς να εμπλακεί σε εχθροπραξίες, να εμποδίσει τις γερμανικές ή βουλγαρικές δυνάμεις που θα καταδίωκαν τις συμμαχικές, είναι υποχρεωμένη να μειώσει την έκταση της ελληνικής επικράτειας που θα καταστεί πεδίο μαχών». ¹⁷

Το Νοέμβριο ο Ζαΐμης ανατρέπεται από τους βενιζελικούς στην Βουλή και τον διαδέχεται ο Σκουλούδης με οικουμενική κυβέρνηση ενώ και στην Γαλλία, ανατρέπεται ο Théophile Delcassé από τον Aristide Briand. Οι εχθρικές στρατιές απέχουν μερικά χιλιόμετρα από την Θεσσαλονίκη, ενώ ο Maurice Sarrail έχει μόνο 30-35 χιλιάδες άνδρες.

1)Η Διαμάχη της Αντάντ με την Ελλάδα (1915-1916)

Η ανάγκη δεν υπακούει στο νόμο και έτσι η Αντάντ διεμήνυσε στον Σκουλούδη ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αφοπλισμού των συμμαχικών στρατευμάτων θα θεωρείτο εχθρική ενέργεια.

Ωστόσο ο Κωνσταντίνος ήταν κατηγορηματικός στον Ντενί Κοσέν : δεν επροτίθετο επ’ ουδενί λόγω να αφοπλίσει κανένα συμμαχικό στρατό. Η επίσημη ανακοίνωση ήταν για τους τύπους. Η κατάσταση των συμμάχων ήταν οδυνηρή, όπως είχε προβλέψει η ελληνική πλευρά, και η στρατιωτική ιδιοφυία του Ιωάννου Μεταξά.

Νέα διακοίνωση της Αντάντ στις 22 Νοεμβρίου αποκαθιστά τα πράγματα, δεχόμενοι την ελληνική ουδετερότητα, αλλά απαιτούν απόλυτη ελευθερία κινήσεως στα ελληνικά εδάφη για διάσωση των στρατευμάτων τους στην Μακεδονία.

Οι στιγμές είναι κρίσιμες. Ο Κωνσταντίνος , όμως, ήρθη στο ύψος των περιστάσεων και κάνει αποδεκτή την διακοίνωση (24 Νοεμ). Τα ανταντικά στρατεύματα ωστόσο βρίσκονται σε δεινότατη θέση. Επανέρχονται και ζητούν από τον Κωνσταντίνο να κλείσει τα σύνορα στις αντίπαλες στρατιές μόλις περάσουν τα στρατεύματα τους (!!) για τόσο χρόνο όσο αυτά χρειάζονται να αναδιοργανωθούν.

Τώρα οι Γερμανοί πιέζουν αφόρητα για εισβολή στο ελληνικό έδαφος. Ακολουθεί ανταλλαγή επιστολών εκατέρωθεν, άξονας των οποίων α) ήταν η διασφάλισις εγγυήσεων και «ενέχυρων» από την γερμανική πλευρά ότι με κανένα τρόπο δεν θα αποκτήσει η Βουλγαρία οποιοδήποτε έρεισμά ηθικό ή άλλο κατά την διέλευση των γερμανικών στρατευμάτων από την Μακεδονία, β) ότι μετά την λήξη των επικείμενων επιχειρήσεων θα αποκατασταθεί η ελληνική επικράτεια και γ) ότι θα υπάρξουν αποζημιώσεις.

Στο μεταξύ οι Ανταντικοί καταλαμβάνουν την Κέρκυρα στην ουσία για να σώσουν τα εναπομείναντα σερβικά στρατεύματα προβαίνοντας σε συμβολικές πράξεις που καταργούσαν την ελληνική ουδετερότητα. Ταυτοχρόνως εμμέσως πλην σαφώς θέτουν θέμα καθεστωτικό στην Ελλάδα (διακοίνωση 14^ης Ιαν), προκρίνοντας στην ουσία την λύση του έκπτωτου Βενιζέλου, κάτι που συνέπεσε με ανάλογες ιδιαίτερα άκομψες ενέργειες του Στρατηγού Maurice Sarrail στην Θεσσαλονίκη.

2)Το Πραξικόπημα της Θεσσαλονίκης – Ο Διχασμός

Ο Βενιζέλος κατηγορούσε ανοιχτά πλέον τα Ανάκτορα για φιλογερμανισμό και συμβούλευε την Αντάντ να υιοθετήσει μεθόδους ήπιας ανατροπής του Μονάρχη. Η ευκαιρία δόθηκε με την άδεια που έδωσε η ελληνική ηγεσία στα γερμανοβουλγαρικά στρατεύματα να καταλάβουν το Ρούπελ και άλλα εδάφη της Αν.Μακεδονίας. Από τακτικής πλευράς (της ουδετερότητας) ωστόσο η κίνηση αυτή ήταν η ενδεικνυόμενη αφού παρόμοια άδεια είχε δοθεί και στους ανταντικούς για την Θεσσαλονίκη και την Δυτική Μακεδονία. Από ηθικής πλευράς όμως ήταν ένα τεράστιο σφάλμα. Περιοχές που είχαν ήδη πληρώσει μεγάλο φόρο αίματος κατά την προηγούμενη βουλγαρική κατοχή ξαναπερνούν στα ίδια χέρια. Ακόμα και οι υποστηρικτές των Ανακτόρων μούδιασαν. Όμως πρέπει να τονισθεί ότι ο Maurice Sarrail είχε ήδη από τις διαταγές του 150.000 στρατό και θα μπορούσε άνετα να καταλάβει πρώτος το Ρούπελ. Άφησε όμως τους αντιπάλους του να το πράξουν πρώτοι. Γιατί; Η πιθανότερη και πιο λογική απάντηση είναι για να αναλάβει την εξουσία ο Βενιζέλος και να «τελειώνει» η Αντάντ με τη «ενοχλητική» ελληνική ουδετερότητα. Ακόμα και η Ρωσία αντιμετώπιζε με δυσπιστία τις ενέργειες του Maurice Sarrail. Θεωρούσε πως είχε το βλέμμα του στραμμένο περισσότερο στην Αθήνα, παρά στην αντίπαλη Σόφια.

Η Αντάντ χρειαζόταν το μακεδονικό μέτωπο για τους στρατηγικούς λόγους που αναφέρθησαν παραπάνω. Επιπλέον από τακτικής άποψης με αυτό θα πλαγιοκοπούσε και θα δημιουργούσε αντιπερισπασμό στις Κεντρικές Αυτοκρατορίες καθώς και στο δυτικό (Γαλλία) και στο ανατολικό (Ρωσία) μέτωπα η κατάσταση είχε σταθεροποιηθεί και οι πρώτες δεν ήταν πια σίγουρες για την τελική τους νίκη. Ένα νέο μέτωπο στα νώτα θα τους ήταν σοβαρό πρόβλημα.

Τελικώς μετά από τις ιταλικές κυρίως, αλλά και αγγλικές αντιρρήσεις η ανατροπή του βασιλιά δεν πραγματοποιείται, πέφτει όμως η κυβέρνηση Σκουλούδη και αναλαμβάνει ο Αλέξανδρος Ζαΐμης. Ο τελευταίος ήταν μεν υπέρ της εξόδου στον πόλεμο, αλλά με την προϋπόθεση ότι η Αντάντ θα αντιμετώπιζε την Ελλάδα ως σύμμαχο, παραχωρώντας της εδάφη σε περίπτωση νίκης και όχι ως παρεία και υπηρέτη. Ήταν κρισιμότατη περίοδος που απαιτούσε την ομοφωνία των κομμάτων.

Η Αντάντ επένδυσε στον Βενιζέλο. Με τις εκλογές να πλησιάζουν (17 Σεπτ) οι Αγγλογάλλοι προσπάθησαν να τηρήσουν τα προσχήματα. Αλλά τα συμφέροντα των συμμάχων ήταν ταυτόσημα με τα συμφέροντα του Βενιζέλου, επομένως επιβαλλόταν να τον υποστηρίξουν δραστήρια αλλά με διακριτικότητα. Η Αθήνα πλέον τρέμει συθέμελα από τον φανατισμό και τις διαδηλώσεις των δύο παρατάξεων.

Μάταια ο βασιλιάς προσπαθούσε να πείσει με την αποστολή των αδελφών του πριγκήπων στην Ευρώπη, Νικολάου και Ανδρέα για τα φιλοανταντικά του αισθήματα, και ότι το μόνο που ήθελε ήταν να πολεμήσει μαζί τους με την προϋπόθεση να εξασφαλίσει την ελληνική εδαφική ακεραιότητα. Η απόφαση της Αντάντ είχε παρθεί για την ανατροπή του και την προώθηση του Βενιζέλου στην εξουσία.

Ήδη οι Βούλγαροι προήλαυναν στην Αν. Μακεδονία, ενώ η Ρουμανία βγήκε στον πόλεμο (26 Αυγ) αργά, κυρίως λόγω των συνεχών «παιδικών» υπαναχωρήσεων του τσάρου που αναλόγως την κατάσταση του μετώπου του, νίκες ή ήττες, πρόκρινε την συμμαχία ή όχι της Ρουμανίας. Η τελευταία για να βγεί στον πόλεμο απεκόμισε υποσχέσεις για σημαντικά εδαφικά οφέλη. Ωστόσο τα πράγματα για τους Ρουμάνους ήταν δύσκολα. Οι Βούλγαροι τους χτυπούν από το νότο και οι Ρώσοι σταματούν την επίθεσή τους στους Γερμανοαυστριακούς. Η διατυμπανισθείσα, ως όρος για την ρουμανική έξοδο στον πόλεμο, βοήθεια του Σαράϊγ δεν ήρθε ποτέ. Ο τελευταίος δυστυχώς είχε το βλέμμα του στην «εχθρική» Αθήνα λόγω και των βενιζελικών παρορμητικών παροτρύνσεων. Γι’ αυτό Άγγλος υπουργός σχολίασε ότι ο Maurice Sarrail ήταν εξίσου ουδέτερος όπως ο Κων/νος. Στις 31 Αυγούστου στασιάζει η ΧΙ Μεραρχία Πεζικού του Σχή Ζυμβρακάκη κατά του βασιλιά. Κίνηση θνησιγενής εάν δεν λάμβανε την βοήθεια του Σαράϊγ.

Στο μεταξύ οι Βούλγαροι καταλαμβάνουν την Καβάλα, την πόλη που για τρία χρόνια οι συνθήκες την είχαν αναγάγει σε σύμβολο της εθνικής ακεραιότητος. Τώρα πια ο Βενιζέλος ήταν αυτός που κατηγορούσε τον Κων/νο ότι την απαρνείτο. Τι ειρωνία..

Ο Ζαϊμης μέσα σ’ αυτήν την θύελλα παραιτείται. Οι εκλογές της 21^ης Ιουνίου που οι ίδιοι οι σύμμαχοι της Αντάντ είχαν απαιτήσει μαζί με την αποστρατεία του ελληνικού στρατού, απαγορεύονται απ’ τους ιδίους αφού συνειδητοποιούν ότι δεν θα τις κερδίσει ο Βενιζέλος. Η προσωρινή κυβέρνηση Καλογεροπούλου μπαίνει σε καραντίνα από τα ανταντικά στρατεύματα που καταλαμβάνουν την Αθήνα!! Ο Κων/νος όμως έχει ήδη πείσει τους Ρώσους για την ειλικρίνειά του και θέτει θέμα Αν. Ρωμυλίας, Β. Ηπείρου, Δωδεκανήσων ως ανταλλάγματα για την ελληνική έξοδο στον πόλεμο. Σαν απάντηση παίρνει αόριστες γαλλικές υποσχέσεις.

Ταυτόχρονα η Ρουμανία είχε έρθει σε δεινότατη θέση. Ο Βενιζέλος πραγματοποιεί το αναμενόμενο. Με τους φιλοβασιλικούς αξκούς Δαγκλή και Κουντουριώτη, επιβιβάζονται στο πλοίο “Εσπερία„ και αποπλέουν για Θεσ/νίκη, όπου οργανώνουν το κίνημα της “Εθνικής Αμύνης„. Ο βασιλιάς μουδιάζει. Τους ακολουθεί ο Ν. Πολίτης (γεν. δντής πολιτικών υποθέσεων του ΥΠΕΞ) ως υπουργός εξωτερικών της νέας βενιζελικής κύβερνήσεως. Ο Βενιζέλος ζητά de jure αναγνώριση της κυβερνήσεώς του απ’ την Αντάντ η οποία προς μεγάλη απογοήτευσή του την ανάγνώρισε de facto. Ο διχασμός της Ελλάδος ολοκληρώθηκε, χωρίζοντας την χώρα σε δύο κομμάτια. Οι σύμμαχοι της Αντάντ πλην των Γάλλων δεν συμφωνούσαν μ’αυτήν την πόλωση αφού ήθελαν ολόκληρη την Ελλάδα στο πλευρό τους, και κυρίως χωρίς ανταλλάγματα, αφού ακόμα και τώρα υπολόγιζαν ν’αποσπάσουν την Βουλγαρία απ΄την Κεντρική ένωση (!!) δεδομένου ότι η νίκη πλέον της τελευταίας διακυβεύονταν και δεν είχαν απόλυτη ανάγκη την Ελλάδα.

Το «κράτος των Αθηνών» ήταν σε στρατιωτικό αποκλεισμό και το φάσμα της πείνας απλώθηκε σ’αυτό. Παρόλα αυτά ο Κωνσταντίνος διέθεσε όλο τον οπλισμό του προσκείμενου σ’αυτόν στρατού, στους ανταντικούς με την προϋπόθεση να μείνει η συμφωνία απόρρητη, ώστε να μην υπάρξουν γερμανικά αντίποινα (συναντήσεις 22^ας και 24^ης Οκτ. με τον Γάλλο βουλευτή και εισηγητή σε θέματα πολεμικού προϋπολογισμού Paul Louis Théodore Bénazet). Η Αντάντ πείσθηκε ότι πλέον ήταν στα χέρια του Βενιζέλου η συμφιλίωση. Ο Paul Louis Théodore Bénazet αν και έλαβε την υπόσχεση από τον Βενιζέλο ότι δεν θα εκινείτο κατά φιλοβασιλικών Μονάδων, δυστυχώς αυτό δεν επετεύχθη με αποτέλεσμα να έχουμε εμφύλια σύγκρουση στην Αικατερίνη και να καταργηθεί εκ των πραγμάτων η εθνοσωτήρια συμφωνία.

Η Γαλλία με την συμφωνία Paul Louis Théodore Bénazet θα ασκούσε πλέον πρωτεύοντα ρόλο στα ελληνικά πράγματα και αυτό η Αγγλία δεν μπορούσε να το επιτρέψει. Γι’αυτό «πέταξαν» στα σκουπίδια την μεσολάβηση Paul Louis Théodore Bénazet και υιοθέτησαν πλήρως την πολιτική Βενιζέλου παρασύροντας μοιραία και όλη την Αντάντ σε μία πολιτική ξέφρενης πλειοδοσίας προς τον τελευταίο.

Σημειώθησαν μεμονωμένες μάχες στην Αθήνα μεταξύ εισβαλλόντων αντατικών στρατευμάτων και φιλοβασιλικών στρατιωτικών Μονάδων και λαού.Τ’ ανάκτορα βομβαρδίζονται.

Στις 24 Νοεμβρίου η κυβέρνηση εθνικής αμύνης κυρήσσει επίσημα τον πόλεμο κατά της Γερμανίας. Η Ρουμανία όμως έχει συντριβεί. Ο αποκλεισμός των Αθηνών συνεχίσθηκε και μόνοι οι Αγγλογάλλοι αποφασίζουν να εκθρονίσουν τον Κωνσταντίνο. Συνάντησαν όμως την κάθετη άρνηση των άλλων συμμάχων τους (Ιταλίας, Ρωσίας) αλλά και των ΗΠΑ (σύμμαχοι από 2 Απρ.) και υπαναχώρησαν. Τελικά ο Κωνσταντίνος εκθρονίζεται και στέφεται Βασιλιάς ο δευτερότοκος γιός του Αλέξανδρος.

Η νίκη στέφει τα ελληνικά όπλα στη Μακεδονία (μάχη Σκρα), η Κεντρική Ένωση ηττάται και η λήξη του πολέμου (συνθήκη Σεβρών 10 Αυγ 1920), βρίσκει την Ελλάδα να κατέχει τις περιοχές της Σμύρνης και Αν. Θράκης, ενώ τα στενά με την Κωνσταντινούπολη βρίσκονται σε διεθνή ζώνη υπό συμμαχική κυριαρχία. Όνειρα αιώνων γίνονται πραγματικότητα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ-ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Η περίοδος αυτή αν και έχει την δική της δυναμική δεν μπορεί να απομονωθεί από το β’ μισό του 19^ου αιώ. στο οποίο έχει τις ρίζες της. Ιδιαίτερα τα γεγονότα που προκάλεσαν τον νικηφόρο για τον ελληνισμό Μακεδονικό Αγώνα αλλά και οι κρητικές επαναστάσεις, απετέλεσαν στην ουσία, τους καταλύτες και θριαλίδες των Β.Π. Οι τελευταίοι ήταν ορόσημο για τους Χριστιανούς της Χερσονήσου του Αίμου, διότι η απελευθέρωση των απ’αιώνων σκλαβωμένων εδαφών τους ήταν απόρροια της αυξημένης στρατιωτικής τους ισχύος, η οποία και τους προσέδωσε μία αυξημένη πολιτική αυτονομία έναντι των Μ. δυνάμεων.

Επιπλέον αυτοί οι πόλεμοι παγίωσαν και «χρωμάτισαν» και για τις επόμενες χρονικές περιόδους τις ελληνοτουρκικές, ελληνοβουλγαρικές και κατ’ επέκταση τις σχέσεις μεταξύ των κρατών της Χερσονήσου.

Το κίνημα στου Γουδή που είχε προηγηθεί των παραπάνω, βρήκε προϊόντος του χρόνου, τον πολιτικό του εκφραστή στο πρόσωπο του Βενιζέλου, ο οποίος μαζί με τον Κων/νο ήταν οι συνδημιουργοί της νέας (μεγαλύτερης) Ελλάδας. Άλλωστε το ίδιο καθαυτό το κίνημα εξέφραζε τους μόχθους και διακαείς πόθους του ελληνικού λαού, των ελευθέρων αλλά και σκλαβωμένων περιοχών, για εκρίζωση της μίζερης πολιτικής της “αψόγου στάσεως„ έναντι κυρίως των Μ. Δυνάμεων αλλά και των επιβουλέων γειτόνων. Έχει περάσει μέχρι σήμερα στην λαϊκή συνείδηση, αλλά και στην παγκόσμια βιβλιογραφία σαν το πιο επιτυχημένο στρατιωτικό κίνημα που ΑΝΑΙΜΑΚΤΑ πέτυχε απολύτως τους στόχους του, ικανοποιώντας τα εθνικά μας οράματα. Υπήρξε ο προάγγελος των θριάμβων των βαλκανικών πολέμων και οδήγησε στην ουσιαστική αξιοποίηση των θυσιών του έπους του Μακεδονικού Αγώνος.

Έτσι οι παραμονές του Α’ΠΠ βρίσκουν την Ελλάδα διπλάσια σ’ έκταση και στρατιωτικά ρωμαλέα, ευρισκόμενη όμως μεταξύ δύο αντιπάλων μεγαθηρίων, η αντιπαλότητα των οποίων διακύβευε τα προηγούμενα κέρδη αλλά και την ίδια της την επιβίωση ως έθνους.

Η Αντάντ θα είχε αποκομίσει πολλά οφέλη, αν είχε εξασφαλίσει ειλικρινά και άψογα την συμπαράσταση μιας Ελλάδας ενωμένης, ενθουσιώδους και αφοσιωμένης στην επιδίωξη της απελευθερώσεως αλυτρώτων εδαφών της η χώρα διέθετε απαράμιλλες δυνάμεις ικανές για επίτευξη λαμπρών κατορθωμάτων, όπως επιφυλάσσει πάντα η ιστορία σε όλες τις μεγάλες ηθικές δυνάμεις. Όμως όπως όλοι οι δυνατοί ανά τους αιώνες, έτσι και οι ανταντικοί υπάκουσαν στα συμφέροντά τους και όχι στο κοινό αίσθημα περί δικαίου. Χρησιμοποίησαν πολιτικές μεθόδους βασισμένες στο παζάρεμα και τις μηχανορραφίες. Χλεύαζαν την Μ. Ιδέα, επειδή την φοβούνταν. Προτιμούσαν να «παίζουν» με τις ελληνικές εμφύλιες διενέξεις, να τις υποδαυλίζουν και να τις συντηρούν. Επρόκειτο για ένα άθλιο παιχνίδι, από εκείνα στα οποία ο παίκτης πάντοτε χάνει.

Δεν ήταν εύκολη η ανατροπή ενός λαοφιλούς βασιλιά. Και κανένας άλλος Έλληνας βασιλιάς δεν υπήρξε τόσο δημοφιλής όσο ο στρατηλάτης – απελευθερωτής Κων/νος. Ξέχωρα από την μυστικοπαθή επιρροή του ονόματός του – άλλωστε η Κων/λις πλέον φάνταζε πολύ κοντά - οι Έλληνες είναι ένα έθνος παθιασμένο με την ελευθερία του. Προσκολήθηκαν στον βασιλιά τους με έκταση αφοσιώσεως, ανάλογη με το μέγεθος του κατατρεγμού του από τους ξένους. Ένας σοσιαλιστής Μακεδόνας βουλευτής έλεγε σε Γάλλο διπλωμάτη:“Η ταύτισις της Ελλάδος με τον Βενιζέλο είναι τεράστιο λάθος της Αντάντ. Ο ελληνικός λαός αντιπαθεί το δίλημμα της εκλογής μεταξύ του Βασιλιά του και του Βενιζέλου ενώ η Αντάντ τον εξαναγκάζει να επιλέξει. Μόνο που οι καρδιές δεν εξαναγκάζονται και όλα τα δεινά προέρχονται από αυτή την τακτική σας„. ¹⁸

Η Γερμανία αντιθέτως απεδείχθη ιδιαίτερα επιτήδεια στην μυστική διπλωματία: μην μπορώντας να προσεταιρισθεί την Ελλάδα, επεδίωκε την ουδετερότητά της, κρατώντας Τουρκία και Βουλγαρία σε αναμονή ώστε να παρουσιάζονται ουδέτερες. Έτσι η Ελλάδα βρισκόταν σε αμηχανία για το αν θα έπρεπε να εξέλθει ή όχι στον πόλεμο.

Παρά τα σοβαρά σφάλματα της Αντάντ, εξακολουθούσαν να είναι περίπου ομόφωνες οι συμπάθειες γι αυτήν. Δεν υπήρχε στην Αθήνα κυβέρνηση που θα έκανε πόλεμο κατά της Αντάντ. Το ότι δε πραγματοποιήθηκε το 1914 και 1915 η τυπική συμμαχία και η «εν όπλοις» συναδέλφωση, δεν ήταν ελληνικό σφάλμα. Η ευθύνη βάρυνε την Αντάντ που αντιτάχθηκε στις φιλοδοξίες του ελληνισμού. Ο βασιλιάς έφθασε στο έσχατο σημείο ν’ αρκεσθεί στην εγγύηση περί διατήρησης των ελληνικών συνόρων, αυτοαναιρούμενος, αλλά οι Σύμμαχοι απάντησαν με τον ακρωτηριασμό της Ελλάδας. Πως θα μπορούσε να συγκατατεθεί σ’ αυτό ο ανώτατος άρχων;

Στην ουσία η Αντάντ δεν είχε ανατολική πολιτική. Στήριζε απόλυτα την Βουλγαρία αντί να στηρίξει και να ενώσει απ’ την αρχή όλα τα συμπαθούντα αυτήν Κράτη: Ελλάδα – Σερβία – Ρουμανία. Αντί αυτού άφησε τα δύο τελευταία να καταρρεύσουν άδοξα. Υπό αυτό το πρίσμα, έπεσε στην παγίδα της Κεντρικής Ένωσης, άσχετα αν τελικά στο ελληνικό μέτωπο με πολύτιμο αρωγό τον ελληνικό στρατό, κατήγαγε αποφασιστική, για όλη την πορεία του πολέμου, νίκη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Εντουάρ Ντριό: ‘Ελλάδα και Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος’, Εκδόσεις Πελασγός Αθήνα 2000.

2. Κ. Σβολοπούλου: ‘Η Ελληνική Εξωτερική Πολιτική’, Εκδόσεις Σάκκουλα Θεσ/νίκη 1983.

3. Π. Παναγάκου ‘Συμβολή εις την Ιστορίαν της δεκαετίας 1912-22’, Αθήναι 1960.

4. Δ.Δ Σούλη (Τχη ΠΖ): «Ο Δεύτερος Βαλκανικός Πόλεμος κατά των Βουλγάρων 1913», Εκδόσεις Ν. Τυλπέρογλου, Αθήναι 1934.

5. Κρ. Πράïς (Ανταποκρ. ‘ Times ’): ‘Οι Βαλκανικοί Αγώνες, Εκδόσεις Εκάτη, Αθήναι1915.

6. Δ.Δ Σούλη (Ανχου ΠΖ): ‘Οι Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13’, Τ.Γ’, ΣΣΕ, Αθήναι 1936.

7. ΥΠΕΞ Διπλωματικά έγγραφα 1913-17: ‘Ελληνοσερβική Συνθήκη Συμμαχίας-Εισβολή Γερμανοβουλγάρων εις Μακεδονίαν’, Αθήναι 1917.

8. Τυπογρ. Παρασκευά Αντώνη: ‘1913-16, Μεταξύ Παραμονών της Βαλκανικής Ειρήνης, Αθήνα 1916.

9. Ν. Ιβάνωφ (Αντγου): ‘Ο Βαλκανικός Πόλεμος’.

10. Αθάν. Κόκκορης (Ανχης ΠΒ): «Στρτκή Ιστορία, Βαλκανικοί Πόλεμοι 1912-13» ΣΣΕ, Δνσις Σπουδών, Αθήνα 1956.

11. Σεργίου Α. Γκαλίστρα: ‘Εθνικοί Αγώνες 1909-1959’, Βιβλιοπ. Της ‘Εστίας, Αθήναι 1963.

12. Ν. Βλάχου: ‘Η αμφισβήτησις υπό των Βουλγάρων της προτεραιότητας της κατάλήψεως της Θεσ/νίκης υπό του Ελληνικού Στρατού εν έτει 1912’, (Ανάτυπον εκ του παραρτήματος των Ελληνικών, αρ. 4) Θεσ/νίκη 1953.

13. Al . Tsapman (Λγού, πολεμ. Ανταποκρ. Daily Telegraph ): Ο πόλεμος Ελλάδος και Βουλγαρίας, Αθήναι (Δεκ. 1913-Ιαν 1914), Μεταφρ. Θεοδωροπούλου.

14. Βικτ. Δούσμανη: ‘Ο συμμαχικός Πόλεμος κατά των Βουλγάρων’, Εκδ. Τμ. ΑΕΒΕ Π.Γ. Μακρής και Σία, Αθήναι Μάιος 1927.

15. Τύποις Π.Δ. Σακελαρίου: ‘Αι Βουλγαρικαί Ωμότητες εν τη Ανατολική Μακεδονία και Θράκη 1912-13’, Αθήναι 1914.

Η Ayn Rand είχε πει ότι «η διαφορά ανάμεσα σε ένα κράτος πρόνοιας και ένα ολοκληρωτικό κράτος είναι θέμα χρόνου». Η περίπτωση της Ελλάδας αποδεικνύει το αληθές της παραπάνω θέσης μιας και αυτό που παρακολουθούμε τα τελευταία χρόνια δεν είναι τίποτε λιγότερο από την από την επέκταση της κρατικής εξουσίας με την δικαιολογία μιας κρίσης που το ίδιο το κράτος δημιούργησε.

Ο μύθος που χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει αυτό το νέο μέτρο είναι ότι οι Έλληνες δεν πληρώνουν αρκετούς φόρους στο κράτος. Ο κα Λαγκάρντ του ΔΝΤ με εμμονή επαναλαμβάνει ότι η σημαντικότερη αιτία της κρίσης είναι η αποφυγή φόρων. Η πραγματικότητα είναι ότι αν στα χρόνια πριν από την κρίση οι Έλληνες πλήρωναν περισσότερους φόρους, αυτά τα επιπλέον έσοδα δεν θα είχαν πάει για να μειώσουν ελλείματα και χρέη. Η πολιτική τάξη θα τα είχε χρησιμοποιήσει για να κάνει περισσότερους διορισμούς, περισσότερα ρουσφέτια και για να αυξήσει τα προνόμια των κομματικών στρατών στο κράτος. Θα τα χρησιμοποιούσε για την επέκταση και διατήρηση του κράτους που έφτιαξε. Δηλαδή ότι ακριβώς θέλει να κάνει και τώρα.

Τό τελευταῖο διάστημα ἀκού­στη­καν κυβερνητικά στελέχη νά ἀ­ποκαλοῦν τά Σκόπια «Μακεδονία»! Τήν ἴδια στιγμή στό ἐπίσημο ἀνα­κοι­νωθέν τῆς συνάντησης τῶν εὐ­ρωπαίων σοσιαλιστῶν στό Παρίσι, (12/ 3/16), στήν ὁποία συμμετεῖχε καί ὁ πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας, τά Σκόπια ὀνομάζονται Μακεδονία. Ἐπιπλέον, ὅπως ἀναφέρουν διασταυρωμένες πληροφορίες -εὐ­χό­μαστε νά μήν ἀληθεύουν- τῆς ἐφημερίδας «Δημοκρατία» (1/4/ 2016), σέ μυστική σύσκεψη, ἡ ὁ­ποία πραγματοποιήθηκε στό Μέγα­ρο Μαξίμου, ἐρρίφθη ὁ κύβος γιά τή σύναψη ὁριστικῆς συμφωνίας μέ τά Σκόπια, ὅσον ἀφορᾶ στό πρόβλημα τῆς ὀνομασίας. Σύμφω­να μέ αὐτήν, ἡ Ἑλλάδα προσφέρει δῶ­ρο στά Σκόπια τό ὄ­νομα «Μακεδονία» χωρίς κανέναν ἄλλο προσδιορισμό, μέ ἀν­τάλλαγμα τό ἄμεσο ἄνοιγμα τῶν ἑλληνοσκοπιανῶν συνόρων ἀπό τή γειτονική χώρα.

Παρά τίς δυσχέρειες, τίς ὁποῖες ἀντι­μετωπίζει ἐσχάτως ἡ πατρίδα μας, σέ καμιά περίπτωση δέν μπορεῖ χάριν ὁποι­ασδή­ποτε συμφωνίας νά διακυ­βευ­θεῖ τό ὄνομα «Μακεδονία». Γιά τόν λό­γο αὐτό ἑνώνου­με κι ἐ­μεῖς τή φωνή μας μέ τή διαμαρ­τυρία καί τόσων ἄλ­λων ἀνησυ­­χούν­των συμπατρι­ω­τῶν μας καί ὑψώ­νουμε κραυγή ἀγωνίας γιά τά τε­κται­νό­με­να εἰς βάρος τῆς πολύ­παθης Μακε­δονίας μας.

Ἐδῶ καί 20 χρόνια τό κρατικό μόρφωμα τῶν Σκοπίων ἐξακολουθεῖ νά παραβιάζει τίς διεθνεῖς συμφωνίες καί νά κα­πηλεύεται τό ὄνομά μας. Ἐπιπλέον οἱ κάτοικοί του δηλώνουν «Μακεδόνες» καί τή γλῶσ­σα τους, πού εἶναι μετα­πλα­σμένο βουλ­γαρικό ἰδίωμα, ἀσύστο­λα τήν ὀνόμασαν «μακεδονική». Ἡ ὅλη κατάσταση καλλιεργεῖ ἔντονα τό κλί­μα τοῦ «ἀλυτρωτι­σμοῦ» εἰς βά­ρος τῆς μιᾶς καί μοναδικῆς Μακεδονίας, τῆς ἑλληνικῆς, ὁ ὁποῖος ἐκ­δηλώνεται μέ τήν πλαστογράφηση τῆς ἱ­στορίας στήν ἐκ­παίδευση, ἐνῶ σέ ἀερο­δρόμια, ὁδούς κ.ἄ. δίνονται τά ὀνόματα τῶν βασιλέ­ων τῆς ἀρχαί­ας Μακεδονίας καί στή­νον­ται μνημειώδεις ἀν­δριάντες τους· ἀναρ­­τῶνται ἐπίσης χάρτες τῆς «Μεγάλης Μακεδονίας», ὅπου ἀποτυπώνεται ὅλη ἡ βόρεια ἐπικράτειά μας προσαρτημένη στά Σκόπια. Μέ τίς προπαγανδιστικές τους προσπάθει­ες κατά­φεραν νά ἐπιτύχουν τήν ἀναγνώρι­ση τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία» ἀπό 140 περίπου χῶρες (ἀ­νά­μεσά τους ἡ Ρωσία, οἱ ΗΠΑ, ἡ Κίνα, ἡ Ἰνδία).

Εἶναι γνωστό ὅτι τό νεοφανές κράτος τῶν Σκοπίων κατασκευ­ά­στηκε ἀπό τόν Στάλιν καί τόν Τῖτο τό 1944. Μέχρι τότε ἡ περιοχή αὐ­τή ὀνομα­ζό­ταν «Βαρντάρσκα». Ἐ­πειδή ὅμως ὁ συν­εκτικός ἱστός μιᾶς κοι­νωνίας εἶναι ἡ δημιουργία «ταυ­τό­τητας», ἡ ὕπαρξη ἱ­στορίας ἤ ἡ ἐπίκληση κάποιου ἰδεολογήματος, οἱ γείτονές μας προσπά­θη­σαν νά σφε­τερισθοῦν μιά ἀλλότρια ταυτότη­τα· ἐκμεταλλεύτηκαν ἔτσι τόν γεω­γρα­φικό ὅρο «Μακεδονία», τόν ὁποῖο καί χρησιμοποίησαν μέ ἐ­θνο­λογική σημασία. Εἶναι προφανές ὅτι ἡ προσ­πάθεια τῶν Σκοπίων στο­χεύ­ει στήν οἰ­κειοποίηση κάθε μακε­δο­νικοῦ, στήν ὑφαρπαγή τῆς πολιτι­στικῆς καί ἱστο­ρι­κῆς μας κληρονομιᾶς ἀ­κόμη καί στόν σφετερι­σμό τῶν ἐδαφῶν μας. Αὐτό ὀφείλεται ἀφενός στόν ἐθνικι­σμό τους καί ἀφετέρου στόν ἰμπε­ρια­λισμό τῶν ΗΠΑ, πού στό ὑβρι­διακό κατα­σκεύ­ασμα τῶν Σκοπίων βλέπουν ἕνα στήριγμα γιά τήν πολιτική τους στά Βαλκάνια.

Ἀπάντηση στήν παραχάραξη τῆς ἱ­στο­ρίας, τήν ὁποία ἐπιχειροῦν, δί­νει ὁ πρῶτος πρόεδρος τῆς ΠΓΔΜ, Κίρο Γκλιγκόρωφ: «Εἴμαστε Σλάβοι καί ἤρ­θαμε στήν περιοχή τόν 6ο αἰώνα μ.Χ.. Δέν εἴμαστε ἀπόγονοι τῶν ἀρχαίων Μακεδόνων. Σοβαροί ἱστο­ρικοί γελοῦν μέ ὅσα συμ­βαί­νουν στή χώ­ρα μου. Ἔτσι ὅπως πᾶ­με, θά βγοῦμε ἀ­πευ­θείας ἀπόγονοι τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας καί θά ἀπο­δειχτεῖ ὅτι καί ὁ παρά­δεισος εἶναι μακεδονικός».

Περίτρανα ἐπίσης τούς ἀπαντᾶ ἡ διά­τορη φωνή τῶν ἀρχαιο­λο­γι­κῶν ἀνασκα­φῶν. «Οἱ βασιλεῖς τῶν Μακε­δό­νων δέν ἄντεξαν, ἀλλά βγῆ­καν νά καταδιώξουν τούς πλαστο­γράφους τους», δήλωσε ὁ ἀεί­μνηστος πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας Κων­σταντῖνος Τσά­τσος, ὅταν ἐπι­σκέφθηκε τή Βεργίνα. Ἡ Μακε­δονία εἶναι Ἑλλάδα «ἐν λίθοις φθεγγο­μέ­νοις καὶ μνημείοις σῳζομένοις», ὅπως εὔγλωττα ἀποκαλύπτουν οἱ τό­σες ἐ­πιγραφές!

Ἐξάλλου, σέ παρόμοιες περι­πτώ­σεις διακρατικῶν διαφορῶν, ὅ­που καταχρη­στικά χρησιμοποιήθηκε «ἐ­θνική» ὀνομα­σία χώρας, (π.χ. τῆς Αὐστρίας, τοῦ Ἡνωμέ­νου Βασιλείου, τῆς Τσεχίας, τῆς Σερβίας κτλ.), γνωρίζουμε ὅτι τό θέμα διευθετή­θηκε βάσει τῶν διεθνῶν κανόνων δι­καί­ου.

Συνεπῶς καί στή δική μας πε­ρί­πτω­ση ἐπιβάλλεται κατά τόν ἴδιο τρόπο νά ἀπο­τραποῦν διεκδικήσεις τοῦ κράτους αὐτοῦ εἰς βάρος τῆς Ἑλλάδος. Νά ἀπαγορευθεῖ στά Σκό­πια ὁ σφετερισμός τοῦ δικοῦ μας ὀνόματος καί τῆς δικῆς μας ἱστο­ρίας. Παί­ονες καί Δάρδανοι κατοι­κοῦσαν στήν πε­ριοχή τους. Ἄν θέ­λουν κάποιο ἀρχαῖο ὄνομα, Παιονία ἤ Δαρδα­νία ἄς ὀνομα­στοῦν. Οὔτε πρέπει νά γίνει δεκτή ἡ εἴσ­ο­δος τῶν Σκοπίων σέ διεθνεῖς ὀργα­νι­­σμούς μέ τήν πλα­στή ἐθνωνυμία «Μακε­δονία». Ἀποτελεῖ ὑποχρέωση τῶν ἑταίρων μας καί τῶν διεθνῶν ὀργανισμῶν νά βο­ηθήσουν στήν κα­τεύθυνση αὐτή, ἄν καί ὁ βάρ­δος τῆς ἐλευθερίας Ρήγας Βελε­στιν­λής μᾶς προετοίμαζε γιά τό ἀντί­θετο: «Μήν ἐλπίζετε εἰς ξένους/ καί υἱούς νε­νοθευ­μέ­νους/ ἀλλά μόνο στήν ἀν­δρεί­αν/ στῶν Ἑλ­λήνων τήν καρδίαν».

Κι ἐμεῖς ἀπό τήν πλευρά μας ὀ­φεί­λουμε νά πάψουμε νά στρου­θοκα­μη­λί­ζου­με μπροστά στίς προ­κλή­σεις τῶν ἐπί­δο­ξων σφετε­ριστῶν μας. Μέ κάθε τρόπο ἄς πε­ρι­φρουρήσουμε τό ὄνομά μας καί ἄς μήν αὐτοϋπονομεύουμε τήν ἱστο­ρική μας αὐ- το­συνειδησία καί ταυ­τό­τητα, διακατε­χό­με­νοι ἀπό τό σύνδρομο τοῦ ἐνδοτι­σμοῦ. Ἀν­τιστε­κόμαστε σθεναρά στό ξεπού­λημα τοῦ ὀνόματος «Μακεδονία» ἀπό Ἕλ­ληνες καί ξένους. Τό σημαντικό εἶ­ναι ἡ Ἑλλάδα νά μή χαρίσει τόν ὅρο «Μα­κεδονία». Τό ὄ­νο­μά μας δέν τό χαρίζουμε, δέν τό κομμα­τιάζουμε, δέν τό διαπραγμα­τευ­όμαστε, δέν τό ἀνταλλάσσουμε. «Τό ὄνομά μας εἶναι ἡ ψυχή μας».

Πηγή: Ακτίνες