
Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Μόρφου Κύπρου κ.κ. Νεόφυτος περιγράφει τὴν ἐμπειρία ποὺ εἶχε μὲ τὸν Μακαριστὸ Γέροντα Εὔμενιο τὸν Σαριδάκη ὅταν ταξιδέψαν μαζὶ στὴν Ρωσία καὶ στὴν Οὐκρανία. Ὅταν ἔφτασαν στὸ Κίεβο ὁ Μακαριστὸς Γέροντας εἶπε στὸν Πανιερώτατο, ὅτι εἶχε ξαναέρθει μαζὶ μὲ τὸν Ἅγιο Πορφύριο, τὸν Ἅγιο Παΐσιο καὶ τὸν γέροντα Ἰάκωβο τὸν Τσαλίκη, γιὰ νὰ κάνουν προσευχή, ὅπως τοὺς εἶχε πεῖ ἡ Παναγία. Χαρακτηριστικά τους εἶχε πεῖ ἡ Παναγία: «Κάντε προσευχὴ γιὰ νὰ μὴ γίνει τώρα ὁ μεγάλος ὁ πόλεμος, νὰ δώσουμε χρόνο μετανοίας στοὺς ἀνθρώπους».
Μήνυμα ἀπὸ τὴν Κυρία Θεοτόκο τὸ ὁποῖο δὲν ἔχει χρόνο, ἐποχή, τόπο, καιροὺς καὶ συγκεκριμένους παραλῆπτες. Εἶναι πάντοτε ἐπίκαιρο καὶ ἀπευθύνεται σὲ ὅλο τὸν κόσμο. Στὴ σημερινὴ ἐποχὴ τῆς παγκόσμιας ἀνησυχίας καὶ τῶν....
«ἀκουσμάτων» τῶν πολέμων ὅπως ἔχει ἤδη ἀναφέρει ὁ Κύριος ἠμῶν Ἰησοῦς Χριστός, τὸ μήνυμα τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου εἶναι: «Κάντε πονεμένη προσευχὴ γιὰ νὰ δοθεῖ χρόνος μετανοίας».
Τὸ παρὸν ἠχητικὸ εἶναι ἀπόσπασμα ἀπὸ ὁμιλία τοῦ Σεβασμιωτάτου γιὰ τὸν Ἅγιο Ἄνθιμο τῆς Χίου πνευματικὸ πατέρα τοῦ Ὁσίου Νικηφόρου του Λεπροῦ καὶ τὸν Γέροντα Εὐμένιο τὸν Λεπρὸ πνευματικὸ τέκνο τοῦ Ὁσίου Νικηφόρου.
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
O ἐκπρόσωπος τοῦ ΙΝΚΑ (ΓΟΚΕ) Ἄγγελος Πιλάτης, προσκεκλημένος στὸ KONTRA CHANNEL, στὴν ἐκπομπὴ Ἀστυνομία καὶ Κοινωνία, μὲ θέμα "προστασία καταναλωτὴ" στὶς 5/11/2016. Ἀναφέρεται σὲ μερικὲς ἀπὸ τὶς δράσεις τοῦ καταναλωτικοῦ κινήματος ΙΝΚΑ, καθὼς καὶ στὴν ἐπικινδυνότητα τῶν τραπεζικῶν καρτῶν, μὲ ἐπαφὴ καὶ ἀνέπαφες (τεχνολογίας RFID), καθὼς καὶ τοὺς τρόπους προστασίας ἀπὸ κλοπὴ τῶν δεδομένων τους.
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
01-11-2016
Μνήμη Ἁγίων Ἀναργύρων.
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΚΛΗΡΙΚΩΝ
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Σεβασμιώτατοι Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
ὡς Κληρικοὶ τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης καὶ ὡς πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ, ἐπιτρέψατέ μας νὰ σᾶς μεταφέρουμε τὴν ἀγωνία καὶ τὸν προβληματισμὸ μας.
Εἰσαγωγικῶς καὶ διευκρινιστικῶς σᾶς ἀναφέρουμε ὅτι: Χάριτι Θεοῦ καὶ παρὰ τὶς ἀδυναμίες καὶ ἀτέλειές μας, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ μᾶς ἐνεπιστεύθη τὴν διαποίμανση τῶν λογικῶν προβάτων τοῦ Χριστοῦ καὶ μᾶς ἀνέθεσε τὴν εὐθύνη τῶν ψυχῶν τους πρᾶγμα τὸ ὁποῖο,δι᾿εὐχῶν τῶν ἁγίων Πατέρων καὶ τῶν δικῶν σας,προσπαθοῦμε νὰ πραγματοποιήσουμε. Στὸν δύσκολο, κατ᾿ἄνθρωπο, αὐτὸν δρόμο ὁδοδεῖκτες, ἐμπνευστὲς καὶ βοηθοὺς ἔχουμε τοὺς Ἁγίους Πατέρες παλαιότερους καὶ νεώτερους. Ἡ βιωτὴ τους, τὰ λόγια τους, τὸ παράδειγμά τους, εἶναι οἱ ὑποθῆκες, οἱ παρακαταθῆκες, ποὺ προσπαθοῦμε νὰ ἀκολουθοῦμε, ὅπως καὶ κάθε συνειδητὸς ὀρθόδοξος χριστιανός.
Τὰ τελευταῖα χρόνια παρατηροῦμε ὅτι, ἡ καθαρὴ Ὀρθόδοξη διδασκαλία καὶ ζωὴ δέχεται μεγάλη πίεση ἐκκοσμικεύσεως καὶ νοθεύσεως ἀπὸ τὸν σύγχρονο τρόπο ζωῆς,ποὺ ὅλους μᾶς ἐπηρεάζει. Αὐτὸ τὸ πνεῦμα δυστυχῶς,ἔχει σιγὰ-σιγὰ εἰσέλθει καὶ στὸν ἐκκλησιαστικὸ χῶρο καὶ ἡ προσπάθεια,ποὺ κάποτε ξεκίνησε γιὰ προσέγγιση μὲ τὶς αἰρετικὲς ἀποκλίσεις τοῦ Χριστιανισμοῦ, μὲ τὴν μορφὴ διαλόγων καὶ συνεργασιῶν σὲ κοινωνικὰ θέματα, ὥστε νὰ ἐπιστρέψουν οἱ ἐπιθυμοῦντες στὴν Μία καὶ Μόνη Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, παρεξέκλινε καὶ ἀντὶ νὰ προβληματίσει τοὺς ἐν αἱρέσει εὐρισκομένους συνανθρώπους μας, σταδιακὰ ἄμβλυνε τὸ Ὀρθόδοξο αἴσθημα τοῦ λαοῦμας.
Δὲν μποροῦμε νὰ ἀναφερθοῦμε διεξοδικῶς στὰ θέματα αὐτά, τὰ ὁποῖα σίγουρα καὶ σεῖς τὰ γνωρίζετε καὶ καλύτερα ἀπὸ μᾶς καὶ παρακαλοῦμε τὰ ὅσα σᾶς καταθέτουμε νὰ μὴν ἐκληφθοῦν ὡς προσπάθεια διδασκαλίας πρὸς ἐσᾶς, ἤ διαθέσεως καταθέσεως γνώσεων. Εἶναι ὅμως ἀπαραίτητα, γιὰ νὰ γίνει κατανοητὸ καὶ νὰ μὴν παρεξηγηθεῖ τὸ διάβημά μας.
Ἐπειδὴ οἱ διάφοροι διάλογοι διεξήγοντο ἀπὸ λαϊκοὺς ἤ κληρικοὺς ἐκπροσώπους τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ πολλάκις ἐσυνοδεύοντο καὶ ἀπὸ συμπροσευχὲς καὶ ἄλλες ἐκδηλώσεις ἀπαγορευμένες ἀπὸ τοὺς ἱεροὺς κανόνες, τὰ δὲ πορίσματα τῶν διαφόρων ἐπιτροπῶν ἐνίοτε ἦσαν ἀντίθετα πρὸς τὰ δόγματα καὶ τὶς παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας μας, προκαλοῦσαν μεγάλη στεναχώρια καὶ ἀγωνία στὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας μας. Μεγάλες φυσιογνωμίες ἀναντιρρήτου κύρους καὶ σύγχρονοι Ἅγιοι (Ἅγιος Παΐσιος, Ἅγιος Ἰουστῖνος, Ἅγιος Πορφύριος καὶ ἄλλοι πολλοί) μὲ τὰ γραφόμενα καὶ τὶς συμβουλὲς τους στηλίτευαν, συμβούλευαν καὶ κρατοῦσαν σὲ ἐγρήγορση ἀλλὰ καὶ σὲ προσευχὴ τὸν λαὸ τοῦ Θεοῦ, ἐν ἀναμονῇ ἀποφάσεως τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀξιολογήσεως τῶν μέχρι τώρα γεγονότων.
Γνωρίζοντας ἤδη τὴν προϊστορία τῆς συγκλίσεως Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας μας, τὸν κανονισμὸ λειτουργίας της καὶ τὰ προσυνοδικά κείμενα, εἴχαμε μεγάλη ἀγωνία γιὰ τὴν ἔκβασή της καὶ προσευχόμεθα ἀδιαλείπτως ὁ Θεὸς νὰ φωτίσει τοὺς συνερχομένους ἀρχιερεῖς, ὥστε νὰ ληφθοῦν ἀποφάσεις Ὀρθόδοξες, ἐπόμενες τῶν διδαχῶν τῶν Ἀγίων Πατέρων.
Ὅμως δυστυχῶς, μετὰ ἀπὸ προσεκτικὴ μελέτη τῶν πεπραγμένων καὶ ἀποφασισθέντων τῆς ἐπονομαζόμενης «Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», ποὺ ἔλαβε χώρα στὸ Κολυμπάρι ἀπὸ 19-23 Ἰουνίου 2016 καὶ ἀντιπαραβάλλοντας τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου αὐτῆς μὲ τὴν ὅλη Ὀρθόδοξη Παρακαταθήκη, διαπιστώσαμε, ὅτι οἱ ἀποφάσεις αὐτὲς εἶναι ξένες καὶ ἀντίθετες μὲ τὰ παραδεδομένα τῶν Ἅγίων Πατέρων καὶ τῶν Ἁγίων Τοπικῶν καὶ Οἰκουμενικῶν Συνόδων.
Ἄντίστοιχες διαπιστώσεις, ὅπως θὰ γνωρίζετε, ἔχουν γίνει καὶ ἀπὸ κληρικοὺς τῆς Ἐκκλησίας (Ἐπισκόπους, Ἡγουμένους μονῶν, ἱερεῖς, μοναχούς κλπ) καὶ ἀπὸ ἐγκρίτους θεολόγους.
Δύο μελέτες ἐξ αὐτῶν ποὺ ἀποδεικνύουν τοῦ λόγου τὸ ἀληθὲς εἶναι τοῦ κ. Κυριάκου Κυριαζόπουλου, καθηγητοῦ ἐκκλησιαστικοῦ κανονικοῦ δικαίου, θεολόγου καὶ δικηγόρου παρ’ Ἀρείῳ Πάγῳ, καθὼς καὶ τοῦ κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, καθηγητοῦ Θεολογίας Α.Π.Θ.
Σεβασμιώτατοι, ὡς πνευματικοὶ πατέρες καὶ ὑπεύθυνοι τῶν ψυχῶν, ποὺ μᾶς ἐμπιστεύτηκε ὁ Κύριος, δὲν μποροῦμε νὰ λέμε καὶ νὰ πράττουμε ἐνάντια στὴν συνείδησή μας. Πιστεύουμε ὅτι καὶ ἐσεῖς θὰ συμφωνεῖτε μὲ αὐτό. Προσπαθοῦμε, ἄν καὶ ἀνάξιοι, ὅπως προαναφέραμε, νὰ προτρέψουμε τὸν ἄνθρωπο νὰ ἀρνηθεῖ τὸν κόσμο (τὸ κοσμικὸ πνεῦμα, τὴν ἐκκοσμίκευση) καὶ νὰ ἀκολουθήσει τὸ στενὸ δρόμο τῆς Ὀρθοδόξου ἀσκήσεως ποὺ ὁδηγεῖ στὴν κάθαρση, τὸν φωτισμὸ καὶ τὴν θέωση, ὅπως διδάσκουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες μας. Ἐδῶ βλέπουμε ὅτι ὁ δρόμος αὐτὸς συγχέεται- συγκρίνεται- μπερδεύεται μὲ τὸν ἄκοπο «χριστιανισμό» τῶν Προτεσταντῶν καὶ τῶν Παπικῶν. Ἄν αὐτὰ ποὺ αὐτοὶ προτείνουν καὶ πράττουν ὡς «χριστιανικὰ» εἶναι ἀποδεκτὰ ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας, τὶ θὰ ποῦμε στοὺς ἀνθρώπους μας; Ἄν καὶ αὐτὰ ὁδηγοῦν στὴν σωτηρία, πῶς θὰ ποῦμε στὸν νέο ἄνθρωπο νὰ ἀκολουθήσει τὸν δρόμο τῆς ἀσκήσεως, τῆς νηστείας, τῆς ἐγκράτειας, τῆς νήψεως ὅταν ἐκεῖ, κάθε παρέκκλιση θεωρεῖται δικαίωμα, κάθε ἀνωμαλία εὐλογεῖται, κάθε προφανὴς παράβαση τοῦ νόμου τοῦ Θεοῦ θεωρεῖται φιλανθρωπία καὶ ἀνθρωπισμός; Ἐπειδὴ ἀσφαλῶς τὰ γνωρίζετε, δὲν χρειάζεται νὰ ἀπαριθμήσουμε τὰ ὅσα ἀντιεκκλησιαστικὰ καὶ ἀντίχριστα ἔχουν ἐμφιλοχωρήσει στὶς αἱρετικὲς παρεκκλίσεις τοῦ Δυτικοῦ κόσμου.
Καθημερινὰ ἑορτάζουμε μάρτυρες, ὁμολογητὲς καὶ ἁγίους, ποὺ άγωνίστηκαν ἐναντίον αἱρετικῶν, βασανίστηκαν καὶ θανατώθηκαν ἀπὸ αἱρετικούς, τοὺς ὁποίους τὰ κείμενα τῆς Συνόδου καὶ ἡ γενικώτερη στάσις προκρίτων ἐκκλησιαστικῶν ἀνδρῶν «ἀμνηστεύουν» καὶ θεωροῦν «ἐκκλησίες», μετὰ τῶν ὁποίων ἐπιδιώκεται ἔνωσις ἄνευ ξεκαθαρίσματος τῶν δογματικῶν διαφορῶν. Τὶ θὰ ποῦμε στοὺς ἀνθρώπους ποὺ ρωτοῦν ποιὸ εἶναι τὸ σωστό, ἤ διαμαρτύρονται βλέποντας ὅτι δὲν ἀκολουθεῖται ἡ ὁδὸς τῶν Ἅγίων Πατέρων;
Ἐμεῖς ἔχουμε ἐπιλέξει, ὡς ὑπόλογοι ἀπέναντι τοῦ Θεοῦ καὶ τῶν Ἁγίων Του, νὰ λέμε τὴν Ἀλήθεια. Νὰ λέμε αὐτὸ ποὺ πιστεύει ἡ Ἐκκλησία ἀνέκαθεν διὰ τῶν ἁγίων της καὶ ὄχι αὐτὸ ποὺ βλέπουμε νὰ άκολουθεῖται σήμερον, ἀπὸ μιὰ μερίδα της Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ κάποιων ἐκ τῶν ἀκαδημαϊκῶν θεολόγων.
Καὶ στὸ ἐρώτημα: «Ναί, ἐσεῖς μᾶς λέτε αὐτά, ἀλλὰ οἱ Ἐπίσκοποί μας ἄλλα λένε καὶ ἄλλα πράττουν. Τὶ γίνεται; Πῶς συμβιβάζονται ὅλα αὐτά;» βρισκόμαστε πρὸ μεγάλου διλήμματος.
Μέχρι τώρα λέγαμε ὅτι μπορεῖ νὰ βλέπουμε παρεκκλίσεις Ἀρχιερέων, συμπροσευχές, κείμενα ἀσύμβατα, ἤ καὶ ἀντίθετα μὲ τὴν ὀρθόδοξο πίστη, νέες θεολογικὲς ἀπόψεις ἀστήρικτες καὶ νεφελώδεις, ἀλλὰ ἄς κάνουμε ὑπομονὴ καὶ ἡ Ἐκκλησία ἐν Συνόδῳ θὰ λύσει τὰ προβλήματα καὶ ἄς μὴν βιαζόμαστε. Τώρα ποὺ ἡ «Σύνοδος» ἔγινε καὶ, ἀντὶ νὰ ἀσχοληθεῖ καὶ νὰ ἀντιμετωπίσει τὰ ὅσα ἐπισώρευσαν τὰ χρόνια ποὺ πέρασαν καὶ νὰ ἀναπαύσει τὰ κατασκανδαλισθέντα τέκνα τῆς Ἐκκλησίας, τὰ νομιμοποιεῖ, τὶ μποροῦμε πλέον νὰ ποῦμε; Νὰ τὰ δικαιολογήσουμε, δὲν γίνεται. Προδίδουμε τὴν πίστη μας, τὴν μέχρι τώρα πορεία μας, τὴν ἐμπιστοσύνη τῆς Ἐκκλησίας καὶ τῶν πιστῶν καὶ καταπατοῦμε τὴν συνείδησή μας. Νὰ σιωπήσουμε; Πῶς θὰ δικαιολογήσουμε τὴν σιωπὴ μας ἀπέναντι στὸν Θεὸ καὶ στοὺς ἀνθρώπους; Θὰ μᾶς θεωρήσουν ἤ ὑποκριτὲς καὶ διπρόσωπους, ἤ συμφεροντολόγους καὶ ὁπωσδήποτε ἀνάξιους νὰ μιλοῦμε γιὰ τὴν ἐλευθερία τῶν τέκνων τοῦ Θεοῦ, τὴν θυσία ὑπὲρ τῆς ἀληθείας καὶ τὴν ἀγάπη ποὺ ἔξω βάλλει τὸν φόβο.
Σεβασμιώτατοι, ἐδῶ θεωροῦμε ἀναγκαία καὶ τὴν δικὴ σας ξεκάθαρη θέση. Τὸ καλύτερο θὰ ἦταν ἡ Ἐκκλησία ὁλόκληρη, κλῆρος καὶ λαός, νὰ συζητήσει ἐν ἐλευθερίᾳ καὶ ἀγάπη καὶ νὰ ἀκουστοῦν ὅλες οἱ φωνές, ὄχι φωνὲς στρατευμένων σὲ κάποια ἄποψη, ἤ μισθωτῶν, ἤ ἐπιδιωκόντων ἴδιον ὄφελος, ὅπως ἔγινε μέχρι τώρα στὶς περισσότερες περιπτώσεις. Βρεῖτε ἐσεῖς τὸν τρόπο. Μόνο ποὺ χρειάζεται γρήγορη ἀντιμετώπιση.
Μέχρι τότε, ἡ Ἱεραρχία μας μπορεῖ καὶ πρέπει νὰ πάρει θέση ἔναντι τῆς Συνόδου καί τῶν κειμένων της καὶ νὰ ἐπιδιώξει νὰ δεχτεῖ καὶ τὴν κριτικὴ τοῦ πιστοῦ λαοῦ ἐπὶ τῶν θέσεων της, ὅπως ἄλλωστε γινόταν ἀνέκαθεν στὴν Ἐκκλησιαστικὴ Ἰστορία.
Ἡ μέχρι τώρα στάση τῆς Ἰεραρχίας μας, ἄλλοτε διὰ τῶν ἐπισήμων δηλώσεων, ἄλλοτε διὰ τῆς σιωπῆς της, ὁπωσδήποτε δηλώνει θετικὴ ἀποδοχὴ τῶν ἀποφασισθέντων. Ἡ δική μας θέσις ποιὰ εἶναι στὴν περίπτωση αὐτή; Βρισκόμαστε σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν Ἱεραρχία μας, ὑπερασπιζόμενοι τὴν Ὀρθόδοξη πίστη μας.
Τὶ πρακτικὴ ἔκφραση θὰ πρέπει νὰ λάβει αὐτὴ ἡ κατάσταση, γιὰ νὰ εἴμαστε συνεπεῖς μὲ τὴν συνείδησή μας; Οἱ Πατέρες σὲ τέτοιες περιπτώσεις, διαμαρτυρόμενοι γιὰ τὶς παρεκλίσεις τῶν Ἱεραρχῶν, εἰς ἔνδειξη διαμαρτυρίας σταματοῦσαν τὴν μνημόνευσή τους, μέχρι νὰ ἐκλείψουν οἱ λόγοι ποὺ προκαλοῦσαν τὸ πρόβλημα. Οὔτε εὐχάριστο εἶναι, ἀλλ᾿ ἀντιθέτως ὀδυνηρὸ καὶ ἴσως καὶ μαρτυρικό. Γιὰ μᾶς ὅμως δὲν ὑπάρχει ἄλλος δρόμος.
Σᾶς ἱκετεύουμε λοιπὸν νὰ σκεφτεῖτε ὅλα αὐτά. Ἐμεῖς παιδιὰ σας εἴμαστε, μέσω ὑμῶν ἐλάβομεν τὴν Ἱερωσύνη. Σὲ ἐσᾶς προσβλέπουμε. Δὲν μποροῦμε ὅμως νὰ λησμονήσουμε ὅτι ὑπηρετοῦμε τὸν Χριστὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία του καὶ ὄχι ἀνθρώπινες ἐπιλογές, ποὺ μεταβάλλονται ἀναλόγως τῶν περιστάσεων.
Ἐμᾶς, τοὺς ὑπογράφοντες ἱερεῖς καὶ ἐσεῖς μᾶς γνωρίζετε καὶ μεταξύ μας ἀδελφικῶς γνωριζόμαστε καὶ ἀνέκαθεν συμφωνούσαμε στὰ τῆς πίστεως καὶ ἔτσι ἀποφασίσαμε νὰ ἀπευθυνθοῦμε ἕνας ἕκαστος ἄλλα καὶ ἀπὸ κοινοῦ πρὸς τὸν οἰκεῖο ἐπίσκοπο καὶ δι᾿ αὐτοῦ πρὸς τὴν Σύνοδό μας, λέγοντας καὶ ζητώντας τὰ ἴδια .
Κατόπιν τούτων καὶ ἐπειδὴ ὡς ἱερεῖς ἐπιθυμοῦμε νὰ τηρήσουμε ἀπαρέγκλιτον τὴν πίστη τῶν Πατέρων, ὅπως βιώθηκε καὶ ὅπως διδάχθηκε ἀπὸ αὐτούς, εὑρισκόμεθα ὑπόλογοι ἐνώπιον τῆς συνειδήσεώς μας, νὰ ἀποδεχθοῦμε τὶς ἀποφάσεις αὐτές.
Ἐλπίζουμε ὅτι καὶ ἐσεῖς, ὡς Ὀρθόδοξοι Ἀρχιερεῖς, θὰ ἔχετε προβληματιστεῖ γιὰ ὅλα αὐτὰ καὶ σᾶς παρακαλοῦμε νὰ μελετήσετε καὶ νὰ ἀπορρίψετε τὶς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου αὐτῆς.
Μιὰ τέτοια στάση σας, θὰ χαροποιήσει τοὺς Ὀρθοδόξους καὶ θὰ προστατέψει τὸ ποίμνιο ἀπὸ τοὺς ὑπερασπιστὲς τῶν ποικίλων αἱρέσεων καὶ τοῦ ἐπάρατου Οἰκουμενισμοῦ, ποὺ ὁμογενοποιεῖ τὶς κακοδοξίες μὲ τὴν Ὀρθοδοξία καὶ δημιουργεῖ μεταλλαγμένη θεολογία καὶ παράδοση.
Μιὰ τέτοια στάση θὰ μᾶς ἀναπαύσει καὶ θὰ μᾶς δώσει θάρρος νὰ συνεχίσουμε τὴν διακονία μας πρὸς τὸν λαό τοῦ Θεοῦ, μὲ ἥσυχη τὴν συνείδησή μας ὅτι ἐπιτελοῦμε τὸ χρέος μας, τηρώντας ἀνόθευτα ὅσα παραλάβαμε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Πατέρες.
Σὲ ἀντίθετη περίπτωση, ἄν δηλαδὴ προτιμηθεῖ ἡ συμπόρευσή σας μὲ τὴν Οἰκουμενιστικὴ λεγεῶνα καὶ ἡ νόθευσις τῆς πίστεως μὲ τὰ αἱρετικὰ μορφώματα ἀνατολῆς καὶ δύσεως, ἐπειδὴ εἴτε ἡ σιωπή, εἴτε ἡ ἀδιαφορία δὲν μᾶς ἀπαλλάσσει ἀπὸ τὴν εὐθύνη μας ἔναντι τῆς πίστεώς μας, ἀλλὰ μᾶς καθιστᾶ συνεργοὺς στὴν καθιέρωση καὶ ἐξάπλωση τῆς κακοδοξίας, μὲ πόνο ψυχῆς ἀναγκαζόμαστε νὰ σᾶς δηλώσουμε ὅτι δὲν θὰ σᾶς ἀκολουθήσουμε, ἀλλὰ θὰ ἀκολουθήσουμε τὴν διαχρονικὴ Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μας ποὺ ἐκφράζεται μὲ τὴν ἀπάντηση τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς πρὸς τὸν Πάπα Πῖον τὸν Θ΄ τὸ 1848: «Παρ' ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι, οὔτε Σύνοδοι ἠδυνήθησαν ποτὲ εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὑπερασπιστὴς τῆς Θρησκείας ἐστὶ αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῶν Πατέρων αὐτοῦ».
Διατελοῦμεν μετὰ τιμῆς, σεβασμοῦ καί ἀγάπης
Πρωτοπρεσβύτερος Γαβριήλ Μαζανάκης
Πρεσβύτερος Σπυρίδων Δαμανάκης
Πρεσβύτερος Παῦλος Μαζανάκης
Στο Ενοριακό Αρχονταρίκι του Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς και στο πλαίσιο του προγράμματος «ΕΝΟΡΙΑ εν δράσει…», o Πρωτοπρεσβύτερος Σπυρίδων Τσιμούρης συζήτησε το θέμα «Η προσφορά του Γέροντος Γεωργίου Καψάνη στην Εκκλησία και την Ορθοδοξία», με τον Ιερομόναχο Λουκά Γρηγοριάτη, τη Δευτέρα 7 Νοεμβρίου.
Προλογίζοντας ο π. Σπυρίδων χαρακτήρισε τον μακαριστό Γέροντα πρόσωπο αγαπητό και πρόσωπο – σταθμός. Έναν άνθρωπο λεβέντη γεμάτο από αγάπη, θεολογική γνώση, κρυστάλλινη εμμονή στην αλήθεια.
Ακολούθως έλαβε τον λόγο ο π. Λουκάς Γρηγοριάτης. Όπως είπε, ο μακαριστός Γέροντας για πάρα πολλούς ανθρώπους, αποτέλεσε το πρόσωπο εκείνο που τους στήριξε, τους αγάπησε, τους βοήθησε να προχωρήσουν με ασφάλεια στην πνευματική ζωή.
Προσέφερε πρώτα τον εαυτό του στην Εκκλησία κι έτσι μπόρεσε κατόπιν να προσφέρει και το έργο του στην Εκκλησία. Όλη του η ζωή, από την παιδική του ηλικία, ήταν για την Εκκλησία.
Η ζωή του
Στη συνέχεια ο π. Λουκάς αναφέρθηκε στα βασικά στοιχεία της ζωής του μακαριστού, που δείχνουν και τον τρόπο της προσφοράς του στην Εκκλησία και την Ορθοδοξία.
«Πρόσωπο φωτεινό, καθαρό. Χαίρονταν οι άνθρωποι να είναι κοντά του, να τον ακούνε και να τον βλέπουνε. Νους οξυδερκής, φρόνημα ταπεινό, καρδιά ευσπλαχνική.»
Περιέγραψε στο σημείο αυτό, τις πέντε βασικές αρετές του Γέροντα. Πρώτη του αρετή, η αγάπη προς τον Θεό και τον άνθρωπο. Την προς τον Θεό αγάπη, την έκρυβε επιμελώς. Την αγάπη του προς τους ανθρώπους, δεν μπορούσε να την κρύψει.
Αγαπούσε αληθινά, πνευματικά, χριστοκεντρικά, με καθαρότητα και ανιδιοτέλεια. Αγαπούσε με θυσία του εαυτού του. Οι πολλές του ασθένειες, δεν ήταν μόνο αποτέλεσμα φυσικής φθοράς, αλλά και συνέπειες της αγάπης του.
Η υπομονή του ήταν επίσης καρπός της αγάπης του. Γι᾽ αυτό και στην βαριά ασθένεια του καρκίνου, δεν βαρυγκώμησε.
Δεύτερη αρετή του, ήταν η πίστη του, ως βίωμα εμπιστοσύνης στον Θεό. Ο Γέροντας ήταν απόλυτα αναπαυμένος με το θέλημα του Θεού. Πολύτιμο συνεργό στην άσκηση της πίστεως, είχε την προσευχή. Προσευχόταν αθόρυβα, καρδιακά, αληθινά.
Τρίτη αρετή του, η ταπεινοφροσύνη του. Δεν αυτοσχεδίαζε, δεν ήθελε να προβάλλει κάτι καινούργιο ώστε να δημιουργήσει εντυπώσεις, οπαδούς, σχολή. Ήθελε μόνο να γίνεται το θέλημα του Θεού.
Όπως είπε χαρακτηριστικά επ᾽ αυτού:
«Ήλθε στο Άγιο Όρος με μικρή συνοδεία. Δεν θέλησε να επιβληθεί στην παλιά αδελφότητα. Την αγκάλιασε, την τίμησε, την στήριξε.
Το πόνεσε το Άγιο Όρος και δόθηκε στο Άγιο Όρος.»
Τέταρτη αρετή του, ήταν η εκκλησιαστικότητα των κινήτρων του. Η συνεισφορά του στο έργο της Εκκλησίας, δεν εξυπηρετούσε αλλότρια συμφέροντα, δεν έκρυβε ιδιοτέλεια ή υστεροβουλία. Τα έδινε όλα για την Εκκλησία.
Και η πέμπτη αρετή του, ήταν η διάκριση, η οποία είχε δύο εκφράσεις. Να ενεργεί με κατά Θεόν ευγένεια και φρόνηση, έτσι ώστε και όταν διαφωνούσε να μην προσβάλλει. Και δεύτερον να διακρίνει αμέσως τα πνεύματα, με αποτέλεσμα να γνωρίζει πότε η παρέμβαση του ήταν αναγκαία και πότε όχι, πότε συνέφερε τη Εκκλησία μια οξεία αντίδραση και πότε έπρεπε να ενεργεί ήπια.
Έτσι, έχοντας αυτές τις βάσεις, διετέλεσε ηγούμενος της Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου του Αγίου Όρους, για 40 χρόνια, από το 1974 έως το 2014.
Η ποιμαντική του
Στη συνέχεια ο π. Λουκάς ανέπτυξε την ποιμαντική διακονία και προσφορά του Γέροντα Γεωργίου.
Από νωρίς λοιπόν, άρχισε την κατηχητική του δραστηριότητα. Συνέλαβε την ιδέα να συστήσει ένα ίδρυμα νεότητας στο πλαίσιο της Ενορίας Αγίου Αλεξάνδρου Παλαιού Φαλήρου. Σε αυτό θα έβρισκαν πνευματική στήριξη οι νέοι της Ενορίας. Ήταν την δεκαετία του ’50 που ίδρυσε το Χριστιανικό Ίδρυμα Νεότητος «Ο Παντοκράτωρ».
Η ποιμαντική των φυλακισμένων, ήταν το αντικείμενο της διδακτορικής του διατριβής. Και οι επισκέψεις στις φυλακές ανηλίκων, το εφαρμοσμένο μάθημα του στους φοιτητές της Θεολογικής Σχολής.
«Όμως τον κέρδισε τελικά η ποιμαντική του λαού του Θεού. Την ακαδημαϊκή θέση αντάλλαξε με το μοναχικό σχήμα και την ιεροσύνη.
Στο κέντρο της ποιμαντικής του, ήταν η ησυχαστική παράδοση της Φιλοκαλίας, του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά και των Κολλυβάδων Πατέρων. Συχνά ο λόγος του ήταν περί μετανοίας και νοεράς προσευχής.
Πολλοί νέοι έγιναν μοναχοί κάτω από την πνευματική του καθοδήγηση.»
Ώριμος στην σωματική και πνευματική ηλικία, προσέφερε την ποιμαντική του και στον γυναικείο μοναχισμό. Μεγάλα κοινόβια και μικρά μοναστηράκια, δέχτηκαν την ποιμαντική του φροντίδα.
Πόθος του Γέροντα ήταν εμείς οι Ορθόδοξοι να καλλιεργήσουμε την αυτοσυνειδησία μας. Ότι δηλαδή, μόνον η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία.
Στη συνέχεια ο π. Λουκάς έκανε μνεία και της Ιεραποστολικής προσφοράς του Γέροντα, κάνοντας αναφορά και στο πρόσωπο του φλογερού ιεραποστόλου, του μακαριστού π. Κοσμά Γρηγοριάτη.
Η προσφορά του Γέροντα Γεωργίου ήταν να συντονίζει, να εμψυχώνει, να επιβλέπει, να παρηγορεί, να χειρίζεται καταστάσεις που απαιτούσαν διάκριση και πνευματική ωριμότητα.
Να προσφέρει κατάλληλους μοναχούς και δυνάμεις, ώστε το έργο εκεί να αποδώσει καρπούς.
Η αντιμετώπιση των δυσκολιών και των εντάσεων μέσα στην Εκκλησία
Σε ερώτηση του π. Σπυρίδωνα αναφορικά με τον τρόπο με τον οποίο ο Γέροντας αντιμετώπιζε δύσκολες καταστάσεις και εντάσεις εντός της Εκκλησίας, ο π. Λουκάς απάντησε πως στεκόταν απέναντι σε τέτοιες εντάσεις με μερικά σπουδαία χαρακτηριστικά.
Το πρώτο ήταν ο πόνος του. Πονούσε για το θέμα και η αγάπη του ήταν αυτή που έβγαινε απ᾽ την ψυχή του απέναντι στα πρόσωπα που σχετίζονταν με το θέμα.
Ταυτόχρονα όμως προσευχόταν να γίνει το θέλημα του Θεού και ενεργούσε με ταπεινοφροσύνη και διάκριση. Ήταν η καρδιακή καθαρότητα με την οποία αντιμετώπιζε τέτοιες καταστάσεις.
Ο εκκλησιαστικός άνθρωπος και η έννοια της «εκκλησιαστικότητας»
Ο Γέροντας οδηγούσε τα πνευματικά του παιδιά, σε αυτό που είναι το θέλημα του Θεού για τον καθένα. Να γίνουν κατά Χάριν θεοί, τέκνα Θεού.
«Διότι αυτό διαφοροποιεί την Εκκλησία από τα άλλα συστήματα. Ο εκκλησιαστικός άνθρωπος στοχεύει και παιδαγωγεί προς αυτό που θέλει ο Θεός από μας. Να ενωθούμε μαζί του.»
Το χάρισμα της πατρότητας
Σε άλλη ερώτηση σχετικά με το χάρισμα της πατρότητας του Γέροντα, ο π. Λουκάς απάντησε πως ήταν ακένωτη η πατρική του αγάπη. Γι᾽ αυτό και ήταν μεγάλος ο πόνος με τον οποίον υποδεχόταν κάθε άνθρωπο.
Και συμπλήρωσε πως θεωρούσε την υπακοή, το καλύτερο μέσο και τρόπο με τον οποίον ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στην αληθινή ελευθερία.
Η ζωή στην Ενορία
Επόμενο θέμα ήταν η ζωή στη Ενορία, όπως της προσέγγιζε ο Γέροντας Γεώργιος. Η ζωή του Ορθοδόξου λαού, όπως έλεγε, είναι γύρω από την Εκκλησία, γύρω απ᾽ την Αγία Τράπεζα.
Και η Ενορία είναι μια συγκεκριμένη έκφραση της Εκκλησίας «εν τόπῳ», γύρω απ᾽ το θυσιαστήριο και τον εφημέριο της, ουσιαστικά γύρω από την Θεία Λειτουργία.
Όπως είπε ο π. Λουκάς:
«Η Ενορία είναι μία κοινωνία εν Χριστώ, αυτών οι οποίοι εκκλησιάζονται εκεί. Με κέντρο το Ναό, τη Θεία Λειτουργία και το λατρευτικό έργο της Ενορίας, γίνονται όλες οι υπόλοιπες δραστηριότητες.
Βγαίνουμε απ᾽ την Εκκλησία και συνεχίζουμε να ενεργούμε λειτουργικά, ευχαριστιακά.»
Η θεολογία για τον Γέροντα
Ο Γέροντας Γεώργιος, θέλησε η θεολογία του να είναι εμπειρική και όχι διανοητική. Πως δηλαδή τα δόγματα της Εκκλησίας γίνονται πράξεις και πως οι αποφάσεις των Οικουμενικών Συνόδων, γίνονται τρόποι βιώσεως της καθημερινότητας μας.
Πίστευε ο Γέροντας, πως ο σωστός τρόπος θεολογίας είναι η ταπεινή υπακοή σε αυτό το οποίο έχουν πει οι Άγιοι Πατέρες, ώστε να είναι έκφραση της εν Αγίῳ Πνεύματι, εμπειρίας των θεοφόρων Πατέρων.
Η μνήμη του Γέροντα
Τελευταίο ερώτημα του π. Σπυρίδωνα προς τον συνομιλητή του, ήταν το πώς θα θυμάται τον Γέροντα. Ο π. Λουκάς απάντησε σχετικά:
«Ο Γέροντας είναι εκείνος που μας αγάπησε, μας γέννησε πνευματικά, μας στήριξε ως πατέρας, μας άφησε μια ισχυρή πνευματική παρακαταθήκη.
Κι εκείνος ο οποίος απ᾽ τον ουρανό, φροντίζει για την σωτηρία μας.»
Πηγή: Συνοδοιπορία
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επιβεβαιώνει: Ο ορισμός του γάμου ως ένωση ανάμεσα σε ένα άνδρα και μια γυναίκα δεν αποτελεί διάκριση
ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (πρώτο τμήμα)
της 24ης Νοεμβρίου 2016 (* )
«Προδικαστική παραπομπή – Ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία – Οδηγία 2000/78/ΕΚ – Άρθρο 2 – Απαγόρευση διακρίσεων λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ηλικίας – Εθνικό συνταξιοδοτικό σύστημα – Καταβολή συντάξεως επιζώντος σε ομόφυλο σύντροφο – Προϋπόθεση – Σύναψη του συμφώνου συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση του 60ού έτους ηλικίας του ασφαλισμένου στο οικείο συνταξιοδοτικό σύστημα – Σύμφωνο συμβιώσεως – Αδύνατο στο οικείο κράτος μέλος πριν το έτος 2010 – Αποδεδειγμένη σταθερή σχέση – Άρθρο 6, παράγραφος 2 – Δικαιολογημένη διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας»
Στην υπόθεση C‑443/15,
με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, την οποία υπέβαλε το Labour Court (δικαστήριο εργατικών διαφορών, Ιρλανδία) με απόφαση της 11ης Αυγούστου 2015, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 13 Αυγούστου 2015, στο πλαίσιο της δίκης
David L. Parris
κατά
Trinity College Dublin,
Higher Education Authority,
Department of Public Expenditure and Reform,
Department of Education and Skills,
ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (πρώτο τμήμα), συγκείμενο από τους R. Silva de Lapuerta (εισηγήτρια), πρόεδρο τμήματος, E. Regan, J.-C. Bonichot, A. Arabadjiev και S. Rodin, δικαστές,
γενική εισαγγελέας: J. Kokott γραμματέας: L. Hewlett, κύρια υπάλληλος διοικήσεως, έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 28ης Απριλίου 2016, λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:
– ο D. Parris, εκπροσωπούμενος από τους M. Bolger, SC, E. Barry, BL, καθώς και από τον J. Tomkin, solicitor,
– το Trinity College Dublin, εκπροσωπούμενο από τον T. Mallon, barrister, εξουσιοδοτημένο από τον K. Langford, solicitor,
– η Higher Education Authority, το Department of Public Expenditure and Reform και το Department of Education and Skills, εκπροσωπούμενα από τις G. Hodge και E. Creedon, καθώς και από τον A. Joyce, επικουρούμενο από τον A. Kerr, barrister,
– η Κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου, εκπροσωπούμενη από την S. Simmons, επικουρούμενη από τον J. Coppel, QC,
– η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από τους A. Lewis και D. Martin,
αφού άκουσε τη γενική εισαγγελέα η οποία ανέπτυξε τις προτάσεις της κατά τη συνεδρίαση της 30ής Ιουνίου 2016,
εκδίδει την ακόλουθη
Απόφαση
1 Η αίτηση προδικαστικής αποφάσεως αφορά την ερμηνεία του άρθρου 2 και του άρθρου 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78/ΕΚ του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία (ΕΕ 2000, L 303, σ. 16).
2 Η εν λόγω αίτηση υποβλήθηκε στο πλαίσιο ένδικης διαφοράς μεταξύ, αφενός, του David L. Parris και, αφετέρου, του Trinity College Dublin, της Higher Education Authority (αρχής για την ανώτερη εκπαίδευση, Ιρλανδία), του Department of Public Expenditure and Reform (τμήματος δημοσίων δαπανών και μεταρρυθμίσεως, Ιρλανδία) και του Department of Education and Skills (τμήματος εκπαιδεύσεως και δεξιοτήτων, Ιρλανδία), σχετικά με την άρνηση του Trinity College Dublin να χορηγήσει στον σύντροφο του D. L. Parris, κατά τον χρόνο θανάτου του δεύτερου, τη σύνταξη επιζώντος που προβλέπεται στο πλαίσιο του επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος στο οποίο υπαγόταν ο David L. Parris.
Το νομικό πλαίσιο
Το δίκαιο της Ένωσης
3 Η αιτιολογική σκέψη 22 της οδηγίας 2000/78 αναφέρει τα εξής:
«Η παρούσα οδηγία δεν θίγει τις εθνικές νομοθεσίες περί την οικογενειακή κατάσταση και τις παροχές που εξαρτώνται από αυτήν.»
4 Το άρθρο 1 της οδηγίας αυτής προβλέπει τα εξής:
«Σκοπός της παρούσας οδηγίας είναι η θέσπιση γενικού πλαισίου για την καταπολέμηση των διακρίσεων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, ειδικών αναγκών, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισμού στον τομέα της απασχόλησης και της εργασίας, προκειμένου να υλοποιηθεί η αρχή της ίσης μεταχείρισης στα κράτη μέλη.»
5 Το άρθρο 2 της εν λόγω οδηγίας προβλέπει τα εξής:
«1. Για τους σκοπούς της παρούσας οδηγίας, η αρχή της ίσης μεταχειρίσεως σημαίνει την απουσία άμεσης ή έμμεσης διάκρισης για έναν από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 1.
2. Για τους σκοπούς της παραγράφου 1:
α) συντρέχει άμεση διάκριση όταν, για έναν από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 1, ένα πρόσωπο υφίσταται μεταχείριση λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν την οποία υφίσταται, υπέστη ή θα υφίστατο σε ανάλογη κατάσταση ένα άλλο πρόσωπο,
β) συντρέχει έμμεση διάκριση όταν μια εκ πρώτης όψεως ουδέτερη διάταξη, κριτήριο ή πρακτική ενδέχεται να προκαλέσει μειονεκτική μεταχείριση ενός προσώπου μιας ορισμένης θρησκείας ή πεποιθήσεων, με μια ορισμένη ειδική ανάγκη, μιας ορισμένης ηλικίας ή ενός ορισμένου γενετήσιου προσανατολισμού, σε σχέση με άλλα άτομα, εκτός εάν:
i) η εν λόγω διάταξη, κριτήριο ή πρακτική δικαιολογείται αντικειμενικά από ένα θεμιτό στόχο και τα μέσα για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι πρόσφορα και αναγκαία, [...]
[...]».
6 Το άρθρο 3 της ίδιας οδηγίας προβλέπει τα εξής:
«1. Εντός των ορίων των εξουσιών που απονέμονται στην Κοινότητα, η παρούσα οδηγία εφαρμόζεται σε όλα τα πρόσωπα, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανόμενων των δημόσιων φορέων, όσον αφορά:
[...]
γ) τις εργασιακές συνθήκες και τους όρους απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των απολύσεων και των αμοιβών,
[...]
3. Η παρούσα οδηγία δεν εφαρμόζεται στις πάσης φύσεως παροχές που καταβάλλουν τα δημόσια συστήματα ή τα εξομοιούμενα προς τα δημόσια, συμπεριλαμβανομένων των δημοσίων συστημάτων κοινωνικής ασφάλισης ή προστασίας.
[...]»
7 Το άρθρο 6 της οδηγίας 2000/78, το οποίο επιγράφεται «Δικαιολογημένη διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας», προβλέπει τα ακόλουθα στην παράγραφο 2:
«Κατά παρέκκλιση εκ του άρθρου 2 παράγραφος 2, τα κράτη μέλη δύνανται να προβλέπουν ότι δεν συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας, όσον αφορά τα επαγγελματικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, ο καθορισμός ηλικίας για την ένταξη ή την αποδοχή σε παροχές συνταξιοδότησης ή αναπηρίας, συμπεριλαμβανομένου και του καθορισμού για τα καθεστώτα αυτά διαφορετικού ορίου ηλικίας για εργαζόμενους ή για ομάδες ή κατηγορίες εργαζομένων και της χρήσης στο πλαίσιο των συστημάτων αυτών κριτηρίων ηλικίας στους αναλογιστικούς υπολογισμούς, υπό τον όρο ότι αυτό δεν καταλήγει σε διακρίσεις λόγω φύλου.»
8 Όπως προκύπτει από το άρθρο 18, πρώτο εδάφιο, της οδηγίας 2000/78, τα κράτη μέλη υποχρεούνταν, καταρχήν, να θεσπίσουν τις αναγκαίες νομοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συμμορφωθούν προς αυτήν το αργότερο έως τις 2 Δεκεμβρίου 2003 ή μπορούσαν να αναθέσουν στους κοινωνικούς εταίρους την εφαρμογή της εν λόγω οδηγίας όσον αφορά τις διατάξεις περί συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διασφαλίζοντας τη θέση των διατάξεων αυτών σε εφαρμογή έως την ανωτέρω ημερομηνία.
Το ιρλανδικό δίκαιο
9 Ο Pensions Act 1990 (νόμος περί συντάξεων, στο εξής: νόμος του 1990) τροποποιήθηκε με το άρθρο 22 του Social Welfare (Miscellaneous Provisions) Act 2004 (Number 9 of 2004) [νόμου περί κοινωνικής πρόνοιας (διάφορες διατάξεις) του 2004 (αριθ. 9 του 2004)], με το οποίο προστέθηκε νέο κεφάλαιο στο νόμο του 1990 (VII), προκειμένου να μεταφερθούν στο εθνικό δίκαιο οι διατάξεις της οδηγίας 2000/78 όσον αφορά την αρχή της ίσης μεταχειρίσεως στα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά συστήματα.
10 Το άρθρο 66 του νόμου του 1990 θεσπίζει γενική απαγόρευση κάθε δυσμενούς μεταχειρίσεως όσον αφορά τα επαγγελματικά συνταξιοδοτικά συστήματα λόγω, μεταξύ άλλων, ηλικίας και γενετήσιου προσανατολισμού. Εν αντιθέσει με την οδηγία 2000/78, ο εν λόγω νόμος απαγορεύει επίσης κάθε διάκριση λόγω οικογενειακής καταστάσεως.
11 Το άρθρο 72 του νόμου του 1990, το οποίο είχε ως σκοπό τη μεταφορά του άρθρου 6 της οδηγίας 2000/78, προβλέπει παρεκκλίσεις και εξαιρέσεις από τη γενική απαγόρευση των διακρίσεων στο πλαίσιο των επαγγελματικών συνταξιοδοτικών συστημάτων ως ακολούθως:
«(1) Δεν υφίσταται παραβίαση της αρχής της ίσης συνταξιοδοτικής μεταχειρίσεως λόγω ηλικίας, όταν ένα σύστημα:
a) καθορίζει ηλικιακό όριο ή ορισμένη προϋπηρεσία, ή ένα συνδυασμό των δύο, ως προϋπόθεση ή κριτήριο υπαγωγής στο σύστημα,
b) καθορίζει διαφορετικά ηλικιακά όρια ή διαφορετικές προϋπηρεσίες, ή ένα συνδυασμό των δύο, ως προϋπόθεση υπαγωγής εργαζομένων ή ομάδων ή κατηγοριών εργαζομένων στο σύστημα,
c) καθορίζει ηλικιακό όριο ή ορισμένη προϋπηρεσία, ή ένα συνδυασμό των δύο, ως προϋπόθεση ή κριτήριο για τη λήψη παροχών στο πλαίσιο του συστήματος,
d) καθορίζει διαφορετικά ηλικιακά όρια ή διαφορετικές προϋπηρεσίες, ή ένα συνδυασμό των δύο, ως προϋπόθεση ή κριτήριο προκειμένου εργαζόμενοι ή ομάδες ή κατηγορίες εργαζομένων να δικαιούνται να λαμβάνουν παροχές στο πλαίσιο του συστήματος,
e) (i) καθορίζει ηλικιακό όριο ή ορισμένη προϋπηρεσία, ή ένα συνδυασμό των δύο, ως προϋπόθεση ή κριτήριο σχετικά με την απόκτηση δικαιωμάτων στο πλαίσιο συστήματος καθορισμένων παροχών ή σχετικά με το ύψος των εισφορών σε σύστημα καθορισμένων εισφορών ή
(ii) καθορίζει διαφορετικά ηλικιακά όρια ή διαφορετικές προϋπηρεσίες, ή ένα συνδυασμό των δύο, ως προϋπόθεση ή κριτήριο σχετικά με την απόκτηση δικαιωμάτων στο πλαίσιο συστήματος καθορισμένων παροχών ή σχετικά με το ύψος των εισφορών σε σύστημα καθορισμένων εισφορών για εργαζομένους ή για ομάδες ή για κατηγορίες εργαζομένων
εάν, στο πλαίσιο της επίμαχης εργασίας, είναι πρόσφορο και αναγκαίο υπό το πρίσμα ενός θεμιτού σκοπού του εργοδότη, ιδίως σχετικού με την πολιτική για την απασχόληση, την αγορά εργασίας και την επαγγελματική κατάρτιση,
f) κάνει χρήση κριτηρίων ηλικίας στους αναλογιστικούς υπολογισμούς,
υπό τον όρο ότι αυτό δεν συνεπάγεται παραβίαση της αρχής της ίσης συνταξιοδοτικής μεταχειρίσεως λόγω φύλου.
(2) Η χορήγηση ευνοϊκότερων επαγγελματικών παροχών σε κάθε πρόσωπο στο οποίο, βάσει των κανόνων του συστήματος, είναι καταβλητέα ορισμένη παροχή κατόπιν του θανάτου ασφαλισμένου, δεν συνιστά παραβίαση της αρχής της ίσης συνταξιοδοτικής μεταχειρίσεως λόγω συζυγικής ή οικογενειακής καταστάσεως, υπό τον όρο ότι δεν συνεπάγεται παραβίαση της αρχής αυτής λόγω φύλου.
(3) Η χορήγηση ευνοϊκότερων επαγγελματικών παροχών στον χήρο ή στην χήρα αποβιώσαντος ασφαλισμένου δεν συνιστά παραβίαση της αρχής της ίσης συνταξιοδοτικής μεταχειρίσεως λόγω συζυγικής καταστάσεως ή γενετήσιου προσανατολισμού, υπό τον όρο ότι δεν συνεπάγεται την παραβίαση της αρχής αυτής λόγω φύλου.
(4) Στο παρόν άρθρο, κάθε αναφορά στον καθορισμό ηλικιακού ορίου ή ηλικιακών ορίων για την απόκτηση δικαιώματος παροχών περιλαμβάνει αναφορά στον καθορισμό της ηλικίας ή των ηλικιών συνταξιοδοτήσεως στην οποία κατοχυρώνεται δικαίωμα λήψεως των παροχών.»
12 Στις 19 Ιουλίου 2010 θεσπίστηκε ο Civil Partnership and Certain Rights and Obligations of Cohabitants Act 2010 (νόμος του 2010 σχετικά με το σύμφωνο συμβιώσεως και με ορισμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις των συμβίων) (στο εξής: νόμος περί συμφώνου συμβιώσεως), ο οποίος τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2011, κατόπιν της εκδόσεως της υπουργικής αποφάσεως που απαιτείτο δυνάμει του διατάγματος 648/2010. Με τον νόμο αυτόν αποκλείστηκε κάθε αναδρομική αναγνώριση συμφώνων συμβιώσεως που είχαν συναφθεί σε άλλη χώρα.
13 Από τη δικογραφία προκύπτει ότι, κατά το άρθρο 99 του νόμου περί συμφώνου συμβιώσεως, «οι παροχές του συνταξιοδοτικού συστήματος οι οποίες προβλέπονται για τους συζύγους ισχύουν υπό τις ίδιες προϋποθέσεις και για τον καταχωρισμένο σύντροφο του ασφαλισμένου».
14 Κατά τον χρόνο των πραγματικών περιστατικών της υπό κρίση υποθέσεως, ο μόνος γάμος που επιτρεπόταν στην Ιρλανδία ήταν μεταξύ προσώπων διαφορετικού φύλου. Για την αναγνώριση του γάμου ομόφυλων προσώπων ήταν αναγκαία η τροποποίηση του Συντάγματος κατόπιν εθνικού δημοψηφίσματος. Το δημοψήφισμα αυτό διενεργήθηκε στις 22 Μαΐου 2015 και η πρόταση να επιτραπεί ο γάμος μεταξύ δύο προσώπων χωρίς διάκριση φύλου εγκρίθηκε. Εντούτοις, προκειμένου να τεθεί σε ισχύ η τροποποιηθείσα διάταξη του Συντάγματος, ήταν αναγκαία η θέσπιση νομοθετικών πράξεων. Συναφώς, από τις παρατηρήσεις που υπέβαλε το Trinity College Dublin, προκύπτει ότι το ιρλανδικό δίκαιο αναγνωρίζει τον γάμο ομόφυλων προσώπων από τις 16 Νοεμβρίου 2015.
Η διαφορά της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα
15 Ο D. Parris, ο οποίος γεννήθηκε στις 21 Απριλίου 1946, έχει τόσο την ιρλανδική, όσο και τη βρετανική ιθαγένεια. Ζει σε σταθερή σχέση με τον ομόφυλο σύντροφό του για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 30 ετών.
16 Το 1972, ο D. Parris προσελήφθη από το Trinity College Dublin ως λέκτορας. Δυνάμει της συμβάσεως εργασίας του, υπήχθη, τον Οκτώβριο του 1972, χωρίς υποχρέωση εισφοράς, σε συνταξιοδοτικό σύστημα το οποίο διαχειριζόταν το Trinity College Dublin. Στο εν λόγω σύστημα έπαυσαν να γίνονται δεκτοί νέοι ασφαλισμένοι στις 31 Ιανουαρίου 2005.
17 Ο κανόνας 5 του εν λόγω συνταξιοδοτικού συστήματος προβλέπει την καταβολή συντάξεως επιζώντος στον σύζυγο ή, από 1ης Ιανουαρίου 2011, στον καταχωρισμένο σύντροφο του ασφαλισμένου εάν ο τελευταίος αποβιώσει πριν τον σύζυγό του ή τον καταχωρισμένο σύντροφό του. Ειδικότερα, βάσει των όρων του συνταξιοδοτικού συστήματος, όταν ο ασφαλισμένος συνταξιοδοτείται, δικαιούται να λάβει σύνταξη ανερχόμενη στα δύο τρίτα του τελευταίου μισθού του. Εφόσον ο ασφαλισμένος αποβιώσει μετά τη συνταξιοδότησή του, ο επιζών σύζυγος ή, πλέον, και ο καταχωρισμένος σύντροφος, δικαιούται ισόβια σύνταξη ανερχόμενη στα δύο τρίτα του ποσού το οποίο οφειλόταν στον ασφαλισμένο πριν τον θάνατό του. Εντούτοις, η ως άνω σύνταξη επιζώντος είναι καταβλητέα μόνον εάν ο ασφαλισμένος παντρεύτηκε ή συνήψε σύμφωνο συμβιώσεως πριν το 60ό έτος της ηλικίας του.
18 Στις 21 Δεκεμβρίου 2005, κατέστη δυνατή η σύναψη συμφώνου συμβιώσεως στο Ηνωμένο Βασίλειο, δυνάμει του Civil Partnership Act 2004 (νόμου περί συμφώνου συμβιώσεως). Στις 21 Απριλίου 2009, και ενώ ήταν 63 ετών, ο D. Parris συνήψε σύμφωνο στο εν λόγω κράτος μέλος. Κατά τον χρόνο εκείνο, καμία διάταξη του ιρλανδικού δικαίου δεν επέτρεπε την αναγνώριση της καταχωρισμένης συντροφικής σχέσεως του D. Parris στην Ιρλανδία.
19 Στις 3 Δεκεμβρίου 2009, οι πόροι του συνταξιοδοτικού ταμείου του Trinity College Dublin μεταφέρθηκαν στο National Treasury Management Agency (NTMA, Iρλανδία). Το NTMA είναι κρατικός οργανισμός υπεύθυνος για την παροχή υπηρεσιών διαχειρίσεως περιουσιακών στοιχείων στην κυβέρνηση. Από τον Ιανουάριο του 2010, το σύνολο των οφειλών του επίμαχου συνταξιοδοτικού συστήματος καλύπτεται με κρατικούς πόρους.
20 Στις 25 Ιανουαρίου 2010, χορηγήθηκε στον D. Parris, κατόπιν αιτήσεώς του, η δυνατότητα να λάβει πρόωρη σύνταξη, χωρίς επιπλέον κόστος για τον υπόχρεο προς παροχή, από τις 31 Δεκεμβρίου 2010, καίτοι συμβατικώς είχε το δικαίωμα να διατηρήσει την εργασία του βάσει της οποίας κατοχύρωσε συνταξιοδοτικό δικαίωμα έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2013.
21 Στις 19 Ιουλίου 2010, θεσπίστηκε στην Ιρλανδία ο νόμος περί συμφώνου συμβιώσεως.
22 Στις 17 Σεπτεμβρίου 2010, ο D. Parris υπέβαλε αίτηση στο Trinity College προκειμένου να αναγνωρισθεί το δικαίωμα του καταχωρισμένου συντρόφου του να λαμβάνει σύνταξη επιζώντος μετά τον θάνατο του ιδίου. Η αίτηση αυτή απορρίφθηκε με απόφαση της 15ης Νοεμβρίου 2009. Στις 20 Δεκεμβρίου 2010, ο D. Parris προσέφυγε κατά της εν λόγω αποφάσεως ενώπιον της αρχής για την ανώτερη εκπαίδευση.
23 Στις 31 Δεκεμβρίου 2010, ο D. Parris συνταξιοδοτήθηκε.
24 Ο νόμος περί συμφώνου συμβιώσεως ετέθη σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2011.
25 Στις 12 Ιανουαρίου 2011, το βρετανικό σύμφωνο συμβιώσεως του D. Parris αναγνωρίστηκε στο ιρλανδικό δίκαιο, κατόπιν της εκδόσεως της υπουργικής αποφάσεως που απαιτείτο βάσει του διατάγματος 649/2010.
26 Με απόφαση της 17ης Μαΐου 2011, η αρχή για την ανώτερη εκπαίδευση επικύρωσε την απόφαση του Trinity College Dublin. Η ως άνω αρχή διαπίστωσε, μεταξύ άλλων, ότι ο D. Parris είχε συνταξιοδοτηθεί πριν την αναγνώριση του συμφώνου συμβιώσεώς του από την Ιρλανδία και ότι, εξάλλου, οι κανόνες που έπρεπε να εφαρμόσει το Trinity College Dublin απέκλειαν την καταβολή συντάξεως επιζώντος στην περίπτωση που ο ασφαλισμένος παντρεύτηκε ή συνήψε σύμφωνο συμβιώσεως μετά το 60ό έτος της ηλικίας του.
27 Ακολούθως, ο D. Parris άσκησε αγωγή κατά του Trinity College Dublin, της αρχής για την ανώτερη εκπαίδευση, του τμήματος δημοσίων δαπανών και μεταρρυθμίσεως και του τμήματος εκπαιδεύσεως και δεξιοτήτων, ενώπιον του Equality Tribunal (δικαστηρίου για θέματα ισότητας, Ιρλανδία), προβάλλοντας ότι είχε υποστεί άμεσα ή έμμεσα διάκριση από τους καθών στην υπόθεση της κύριας δίκης, κατά παράβαση του νόμου του 1990, λόγω της ηλικίας και του γενετήσιου προσανατολισμού του. Κατόπιν της απορρίψεως της εν λόγω αγωγής από το Equality Tribunal (δικαστηρίου για θέματα ισότητας), ο D. Parris άσκησε έφεση ενώπιον του Labour Court (δικαστηρίου εργατικών διαφορών, Ιρλανδία).
28 Το αιτούν δικαστήριο διερωτάται εάν, υπό περιστάσεις όπως αυτές της υποθέσεως της κύριας δίκης, η εφαρμογή εθνικής κανονιστικής ρυθμίσεως η οποία καθορίζει ηλικία πριν την οποία ένας ασφαλισμένος σε επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σύστημα πρέπει να έχει παντρευτεί ή να έχει συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως, ώστε ο σύζυγός του ή ο σύντροφός του να δικαιούται να λάβει σύνταξη επιζώντος, συνεπάγεται διάκριση λόγω ηλικίας και/ή γενετήσιου προσανατολισμού, κατά παράβαση της οδηγίας 2000/78.
29 Υπό τις συνθήκες αυτές, το Labour Court (δικαστήριο εργατικών διαφορών) αποφάσισε να αναστείλει τη διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα:
«1) Συνιστά δυσμενή διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, αντίθετη προς το άρθρο 2 της οδηγίας 2000/78/ΕΚ, η εφαρμογή κανόνα στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, ο οποίος, σε περίπτωση θανάτου του ασφαλισμένου, εξαρτά τη χορήγηση συντάξεως επιζώντος στον επιζώντα καταχωρισμένο σύντροφό του από την προϋπόθεση ο ασφαλισμένος και ο καταχωρισμένος σύντροφός του να έχουν συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν από τη συμπλήρωση του 60ού έτους ηλικίας του ασφαλισμένου, εφόσον αυτοί δεν είχαν τη δυνατότητα, βάσει του εθνικού δικαίου, να συνάψουν σύμφωνο συμβιώσεως παρά μόνον αφού ο ασφαλισμένος είχε ήδη συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του και εφόσον μεταξύ του ιδίου και του συντρόφου του υπήρχε σταθερή σχέση συμβιώσεως πριν από την ημερομηνία αυτή;
2) Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως στο πρώτο ερώτημα, υφίσταται δυσμενής διάκριση λόγω ηλικίας, αντίθετη προς το άρθρο 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78/ΕΚ, στην περίπτωση που ο φορέας χορηγήσεως παροχών στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος εξαρτά, σε περίπτωση θανάτου του ασφαλισμένου, το δικαίωμα του καταχωρισμένου συντρόφου του σε σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση ο ασφαλισμένος και ο καταχωρισμένος σύντροφός του να έχουν συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν από τη συμπλήρωση του 60ού έτους ηλικίας του ασφαλισμένου, όταν:
(α) ο καθορισμός της ηλικίας μέχρι τη συμπλήρωση της οποίας ο ασφαλισμένος υποχρεούται να έχει συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως δεν αποτελεί κριτήριο το οποίο χρησιμοποιείται σε αναλογιστικούς υπολογισμούς, και
(β) βάσει του εθνικού δικαίου, ο ασφαλισμένος και ο καταχωρισμένος σύντροφός του δεν είχαν τη δυνατότητα να συνάψουν σύμφωνο συμβιώσεως παρά μόνον αφού ο ασφαλισμένος είχε ήδη συμπληρώσει το 60ό έτος ηλικίας και μεταξύ του ιδίου και του συντρόφου του υπήρχε σταθερή σχέση συμβιώσεως πριν από την ημερομηνία αυτή;
3) Σε περίπτωση αρνητικής απαντήσεως στο δεύτερο ερώτημα, θα μπορούσε να υφίσταται διάκριση, αντίθετη προς το άρθρο 2, σε συνδυασμό με το άρθρο 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78/ΕΚ, στην περίπτωση που οι περιορισμοί των δικαιωμάτων σε παροχές στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού προγράμματος, όπως αυτό περιγράφεται ανωτέρω στο πρώτο ή στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα, οφείλονταν στον συνδυασμό της ηλικίας και του γενετήσιου προσανατολισμού του ασφαλισμένου;»
Επί των προδικαστικών ερωτημάτων
Επί του πρώτου ερωτήματος
30 Με το πρώτο του ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί εάν το άρθρο 2 της οδηγίας 2000/78 έχει την έννοια ότι συνιστά διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού εθνική ρύθμιση η οποία, στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, εξαρτά το δικαίωμα των επιζώντων καταχωρισμένων συντρόφων των ασφαλισμένων να λάβουν σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως να έχει συναφθεί πριν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, καίτοι το εθνικό δίκαιο δεν επέτρεπε στον εν λόγω ασφαλισμένο να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση αυτού του ηλικιακού ορίου.
31 Προκειμένου να δοθεί απάντηση στο ερώτημα αυτό, πρέπει να εξεταστεί, αρχικώς, εάν εθνική ρύθμιση όπως ο κανόνας 5 του επίμαχου στην υπόθεση της κύριας δίκης συνταξιοδοτικού συστήματος, η οποία φέρεται να εισάγει δυσμενή διάκριση, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2000/78.
32 Συναφώς, από το άρθρο 3, παράγραφος 1, στοιχείο γʹ, της οδηγίας 2000/78 προκύπτει ότι αυτή εφαρμόζεται, εντός των ορίων των αρμοδιοτήτων που απονέμονται στην Ένωση, «σε όλα τα πρόσωπα, στον δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα, συμπεριλαμβανομένων των δημόσιων φορέων», όσον αφορά, μεταξύ άλλων, «τις εργασιακές συνθήκες και τους όρους απασχόλησης, συμπεριλαμβανομένων των απολύσεων και των αμοιβών» (απόφαση της 26ης Σεπτεμβρίου 2013, Dansk Jurist- og Økonomforbund, C‑546/11, EU:C:2013:603, σκέψη 24).
33 Το Δικαστήριο έχει επίσης αναγνωρίσει ότι η σύνταξη επιζώντος που προβλέπεται από επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σύστημα εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 157 ΣΛΕΕ. Συναφώς, το Δικαστήριο έχει διευκρινίσει ότι το γεγονός ότι η εν λόγω σύνταξη, εξ ορισμού, δεν καταβάλλεται στον εργαζόμενο, αλλά στον επιζώντα αυτού σύζυγο, δεν αναιρεί την ορθότητα της ερμηνείας αυτής, διότι τέτοιου είδους παροχή αποτελεί όφελος που απορρέει από την ασφάλιση του συζύγου του επιζώντος στο εν λόγω σύστημα, με αποτέλεσμα η αξίωση του επιζώντος επί της συντάξεως να αποκτάται στο πλαίσιο της εργασιακής σχέσεως μεταξύ του εργοδότη και του εν λόγω συζύγου και η σύνταξη να καταβάλλεται στον επιζώντα λόγω της εργασίας του συζύγου του (βλ. απόφαση της 1ης Απριλίου 2008, Maruko, C‑267/06, EU:C:2008:179, σκέψη 45 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).
34 Εξάλλου, για να κριθεί αν μια σύνταξη γήρατος, βάσει της οποίας υπολογίζεται τυχόν σύνταξη επιζώντος, όπως στην υπόθεση της κύριας δίκης, εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 157 ΣΛΕΕ, το Δικαστήριο έχει διευκρινίσει ότι, μεταξύ των κριτηρίων που γίνονται δεκτά, εξ αφορμής των περιπτώσεων που κατά καιρούς κλήθηκε να εξετάσει για τον χαρακτηρισμό ενός συνταξιοδοτικού συστήματος, αποφασιστικό κριτήριο αποτελεί μόνον η διαπίστωση ότι η σύνταξη καταβάλλεται στον εργαζόμενο λόγω της σχέσεως εργασίας μεταξύ αυτού και του πρώην εργοδότη του, δηλαδή το κριτήριο της σχέσεως εργασίας που συνάγεται από την ίδια τη διατύπωση του άρθρου αυτού (απόφαση της 1ης Απριλίου 2008, Maruko, C‑267/06, EU:C:2008:179, σκέψη 46 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).
35 Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο προσέθεσε ότι καίτοι, βεβαίως, το κριτήριο αυτό δεν έχει αποκλειστικό χαρακτήρα, δεδομένου ότι για τις συντάξεις που καταβάλλονται από τα εκ του νόμου συστήματα κοινωνικής ασφαλίσεως μπορούν να λαμβάνονται υπόψη εν όλω ή εν μέρει οι αποδοχές που ελάμβανε ο εργαζόμενος όταν εργαζόταν, εντούτοις θεωρήσεις περί κοινωνικής πολιτικής, οργανώσεως του κράτους, ηθικής, ή ακόμα και προβληματισμοί αφορώντες τον προϋπολογισμό, προβληματισμοί που επηρέασαν ίσως τον εθνικό νομοθέτη κατά τη διαμόρφωση ενός συστήματος, δεν ασκούν επιρροή αν η σύνταξη αφορά μόνον ιδιαίτερη κατηγορία εργαζομένων, αν τελεί σε άμεση συνάρτηση με τον χρόνο υπηρεσίας και αν το ύψος της υπολογίζεται βάσει του τελευταίου μισθού του εργαζομένου (βλ. απόφαση της 1ης Απριλίου 2008, Maruko, C‑267/06, EU:C:2008:179, σκέψεις 47 και 48 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).
36 Όσον αφορά το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σύστημα, πρέπει να επισημανθεί πρώτον, ότι το εν λόγω σύστημα δεν εφαρμόζεται σε γενικές κατηγορίες εργαζομένων, αλλά αφορά μόνον τους εργαζομένους στο Trinity College ή, το πολύ, από το έτος 2005 και εξής, τους εργαζομένους των πανεπιστημίων, όπως προκύπτει από τις διευκρινίσεις που παρέσχαν κατά την επ’ ακροατηρίου συζήτηση οι εφεσίβλητοι της κύριας δίκης, με αποτέλεσμα η υπαγωγή στο σύστημα αυτό να απορρέει κατ’ ανάγκην από τη σχέση εργασίας μεταξύ των προαναφερθέντων εργαζομένων και συγκεκριμένου εργοδότη.
37 Δεύτερον, το επίμαχο σύστημα δεν διέπεται από νόμο αλλά από δικό του κανονισμό.
38 Τρίτον, φαίνεται ότι, τουλάχιστον κατά το έτος 2005, το επίμαχο επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σύστημα εχρηματοδοτείτο από το Trinity College, με αποτέλεσμα να αποτελεί τμήμα των πλεονεκτημάτων που ο εργοδότης προσέφερε στους εργαζομένους.
39 Τέλος, όσον αφορά το ύψος της συντάξεως επιζώντος, αυτό υπολογίζεται βάσει της συντάξεως γήρατος, της οποίας το ποσό ανέρχεται στα δύο τρίτα του τελευταίου μισθού του ασφαλισμένου.
40 Υπό τις συνθήκες αυτές, διαπιστώνεται ότι η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης σύνταξη επιζώντος απορρέει από τη σχέση εργασίας μεταξύ του D. Parris και του εργοδότη του και ότι πρέπει να χαρακτηρισθεί ως «αμοιβή» υπό την έννοια του άρθρου 157 ΣΛΕΕ.
41 Το συμπέρασμα αυτό δεν αναιρείται από το γεγονός ότι οι πόροι του συνταξιοδοτικού ταμείου του Trinity College μεταβιβάστηκαν, εν τω μεταξύ, σε εθνική αρχή, και ότι οι παροχές έκτοτε χρηματοδοτούνται από το ιρλανδικό δημόσιο, καθόσον, όπως επισήμανε και η γενική εισαγγελέας στο σημείο 35 των προτάσεών της, το Δικαστήριο έχει κρίνει επανειλημμένως ότι το ζήτημα εάν συνταξιοδοτικό σύστημα εμπίπτει στην έννοια της «αμοιβής» δεν καθορίζεται από τον τρόπο χρηματοδοτήσεως και διαχειρίσεώς του (βλ. υπ’ αυτή την έννοια αποφάσεις της 28ης Σεπτεμβρίου 1994, Beune, C‑7/93, EU:C:1994:350, σκέψη 38, της 29ης Νοεμβρίου 2001, Griesmar, C‑366/99, EU:C:2001:648, σκέψη 37, της 12ης Σεπτεμβρίου 2002, Niemi, C‑351/00, EU:C:2002:480, σκέψη 43, καθώς και της 26ης Μαρτίου 2009, Επιτροπή κατά Ελλάδος, C‑559/07, EU:C:2009:198, σκέψη 46).
42 Συνεπώς, η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση πράγματι εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής της οδηγίας 2000/78.
43 Δεύτερον, πρέπει να εξετασθεί εάν η εφαρμογή τέτοιας εθνικής ρυθμίσεως συνιστά διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και, κατά συνέπεια, απαγορεύεται από την ως άνω οδηγία.
44 Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι, κατά το άρθρο 2 της οδηγίας 2000/78, ως «αρχή της ίσης μεταχειρίσεως» νοείται η απουσία άμεσης ή έμμεσης διακρίσεως για έναν από τους λόγους που παρατίθενται στο άρθρο 1 της οδηγίας αυτής, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο γενετήσιος προσανατολισμός.
45 Πρώτον, όσον αφορά την ύπαρξη άμεσης διακρίσεως, κατά το άρθρο 2, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της οδηγίας 2000/78, τέτοιου είδους διάκριση υφίσταται όταν, για έναν από τους λόγους που αναφέρονται στο άρθρο 1 της οδηγίας αυτής, ένα πρόσωπο υφίσταται μεταχείριση λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν της οποίας τυγχάνει, έτυχε ή θα ετύγχανε άλλο πρόσωπο σε ανάλογη κατάσταση.
46 Ιδίως όσον αφορά τη σύνταξη επιζώντος, από τη νομολογία του Δικαστηρίου προκύπτει ότι ρύθμιση κράτους μέλους η οποία δεν παρέχει στον επιζώντα σύντροφο δικαίωμα συντάξεως επιζώντος ισοδύναμης με εκείνη που χορηγείται στον επιζώντα σύζυγο καίτοι, στο εθνικό δίκαιο, το σύμφωνο συμβιώσεως θέτει τα ομόφυλα πρόσωπα σε κατάσταση ανάλογη προς εκείνη των συζύγων όσον αφορά την ως άνω σύνταξη επιζώντος, πρέπει να θεωρηθεί ότι συνιστά άμεση διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, υπό την έννοια του άρθρου 1 και του άρθρου 2, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ της οδηγίας 2000/78 (βλ. υπ’ αυτήν την έννοια απόφαση της 1ης Απριλίου 2008, Maruko, C‑267/06, EU:C:2008:179, σκέψεις 72 και 73).
47 Από την απόφαση περί παραπομπής προκύπτει ότι στις 19 Ιουλίου 2010 θεσπίστηκε στην Ιρλανδία ο νόμος περί συμφώνου συμβιώσεως και ότι, από την έναρξη της ισχύος του νόμου αυτού, ήτοι από την 1η Ιανουαρίου 2011, ο κανόνας 5 του επίμαχου στην υπόθεση της κύριας δίκης συνταξιοδοτικού συστήματος προβλέπει την καταβολή συντάξεως επιζώντος τόσο στους επιζώντες συζύγους των ασφαλισμένων, όσο και στους επιζώντες καταχωρισμένους συντρόφους των ασφαλισμένων.
48 Από την εν λόγω απόφαση προκύπτει επίσης ότι η καταβολή τέτοιας συντάξεως προϋποθέτει, τόσο για τους επιζώντες συζύγους όσο και για τους επιζώντες καταχωρισμένους συντρόφους, ότι ο γάμος ή το σύμφωνο συμβιώσεως έχουν συναφθεί πριν το 60ό έτος της ηλικίας του ασφαλισμένου.
49 Πράγματι, όπως επισήμανε και η γενική εισαγγελέας στο σημείο 50 των προτάσεών της, ασφαλιστικός όρος όπως ο επίμαχος στην υπόθεση της κύριας δίκης δεν συνδέεται άμεσα με τον γενετήσιο προσανατολισμό των εργαζομένων. Αντιθέτως, ο όρος αυτός είναι διατυπωμένος κατά τρόπο ουδέτερο και αφορά τόσο τους ομοφυλόφιλους, όσο και τους ετεροφυλόφιλους εργαζομένους, αποκλείοντας αδιακρίτως τους συντρόφους τους από τη λήψη συντάξεως επιζώντος, όταν ο γάμος ή το σύμφωνο συμβιώσεως δεν έχει συναφθεί πριν τη συμπλήρωση του 60ού έτους ηλικίας του εργαζόμενου.
50 Ως εκ τούτου, οι επιζώντες καταχωρισμένοι σύντροφοι δεν αντιμετωπίζονται δυσμενέστερα από τους επιζώντες συζύγους, όσον αφορά την επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης καταβολή της συντάξεως επιζώντος και, κατά συνέπεια, η σχετική με την εν λόγω παροχή εθνική ρύθμιση δεν συνιστά άμεση διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού.
51 Δεύτερον, όσον αφορά την ύπαρξη έμμεσης διακρίσεως, η παράγραφος 2, στοιχείο βʹ, περίπτωση i, του άρθρου 2 της οδηγίας 2000/78 προβλέπει ότι συντρέχει έμμεση διάκριση όταν μια εκ πρώτης όψεως ουδέτερη διάταξη, κριτήριο ή πρακτική ενδέχεται να προκαλέσει μειονεκτική μεταχείριση ενός προσώπου μιας ορισμένης θρησκείας ή πεποιθήσεων, με μια ορισμένη ειδική ανάγκη, μιας ορισμένης ηλικίας, ή ενός ορισμένου γενετήσιου προσανατολισμού, σε σχέση με άλλα άτομα εκτός εάν η εν λόγω διάταξη, κριτήριο ή πρακτική δικαιολογείται αντικειμενικά από έναν θεμιτό στόχο και τα μέσα για την επίτευξη του στόχου αυτού είναι πρόσφορα και αναγκαία.
52 Η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση εξαρτά την καταβολή συντάξεως επιζώντος στους επιζώντες καταχωρισμένους συντρόφους και συζύγους των ασφαλισμένων στο επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σύστημα από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως ή ο γάμος να έχει συναφθεί πριν το 60ό έτος της ηλικίας του ασφαλισμένου.
53 Από τη δικογραφία προκύπτει ότι την 1η Ιανουαρίου 2011, ημερομηνία ενάρξεως της ισχύος του νόμου περί συμφώνου συμβιώσεως, ο D. Parris ήταν 64 ετών και ότι, κατά τον χρόνο αυτό, είχε ήδη συνταξιοδοτηθεί, με αποτέλεσμα τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα που αυτός είχε κατοχυρώσει για τον εαυτό του καθώς και για τυχόν επιζώντα σύζυγο ή σύντροφο, να αφορούν περίοδο επαγγελματικής δραστηριότητας η οποία είχε στο σύνολό της ολοκληρωθεί πριν την έναρξη ισχύος του προαναφερθέντος νόμου. Προκύπτει επίσης από τη δικογραφία ότι το σύμφωνο συμβιώσεως που ο D. Parris είχε συνάψει στο Ηνωμένο Βασίλειο στις 21 Απριλίου 2009, όταν ήταν 63 ετών, αναγνωρίστηκε στην Ιρλανδία μόνο από την 12η Ιανουαρίου 2011.
54 Επομένως, δεν αμφισβητείται ότι, κατά τον χρόνο της συνταξιοδοτήσεώς του, ήτοι την 31η Δεκεμβρίου 2010, ο D. Parris δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις που προέβλεπε η σχετική εθνική νομοθεσία ώστε να κατοχυρώσει το επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης δικαίωμα συντάξεως επιζώντος για τον καταχωρισμένο σύντροφό του, δεδομένου ότι το σύμφωνο συμβιώσεως που είχε συνάψει στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν είχε ακόμα αναγνωριστεί στην Ιρλανδία και, εν πάση περιπτώσει, ακόμα κι αν είχε αναγνωρισθεί, δεν θα μπορούσε βάσει αυτού να θεμελιωθεί δικαίωμα σε τέτοιου είδους παροχή, διότι το εν λόγω σύμφωνο είχε συναφθεί μετά το 60ό έτος της ηλικίας του ασφαλισμένου.
55 Εντούτοις, ο D. Parris εκτιμά ότι η προϋπόθεση που εκτίθεται στη σκέψη 52 της παρούσας αποφάσεως επηρεάζει δυσμενώς τους ομοφυλόφιλους εργαζομένους οι οποίοι είχαν ήδη συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας τους κατά τον χρόνο της ενάρξεως ισχύος του νόμου για το σύμφωνο συμβιώσεως, όπως είναι ο ίδιος ο εκκαλών στην υπόθεση της κύριας δίκης και ότι, κατά συνέπεια, η εν λόγω προϋπόθεση εισάγει έμμεση διάκριση εις βάρος των ομοφυλοφίλων οι οποίοι τελούν σε τέτοια κατάσταση, λόγω της αδυναμίας τους να εκπληρώσουν την προαναφερθείσα προϋπόθεση.
56 Εντούτοις, πρέπει να επισημανθεί ότι η αδυναμία του D. Parris να εκπληρώσει την ως άνω προϋπόθεση αποτελεί συνέπεια, αφενός, της νομοθεσίας η οποία υφίστατο στην Ιρλανδία κατά το 60ό έτος της ηλικίας του, ιδίως της ανυπαρξίας νόμου ο οποίος να αναγνωρίζει οποιαδήποτε μορφή αστικής ενώσεως ομόφυλου ζευγαριού, καθώς και, αφετέρου, της ανυπαρξίας, στο πλαίσιο του κανονισμού ο οποίος διείπε την επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης σύνταξη επιζώντος, μεταβατικών διατάξεων για τους γεννηθέντες προ του 1951 ομοφυλόφιλους ασφαλισμένους.
57 Συναφώς, πρέπει να υπομνησθεί ότι η αιτιολογική σκέψη 22 της οδηγίας 2000/78 προβλέπει ρητώς ότι αυτή δεν θίγει τις εθνικές νομοθεσίες περί την οικογενειακή κατάσταση και τις παροχές που εξαρτώνται από αυτήν.
58 Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η οικογενειακή κατάσταση και οι παροχές που απορρέουν από αυτήν εμπίπτουν στην αρμοδιότητα των κρατών μελών και ότι το δίκαιο της Ένωσης δεν θίγει την αρμοδιότητα αυτή. Ωστόσο, υπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέλη πρέπει, κατά την άσκηση της εν λόγω αρμοδιότητας, να τηρούν το δίκαιο της Ένωσης, ιδίως δε τις διατάξεις περί της αρχής της απαγορεύσεως των διακρίσεων (βλ. απόφαση της 1ης Απριλίου 2008, Maruko, C‑267/06, EU:C:2008:179, σκέψη 59).
59 Επομένως, τα κράτη μέλη είναι ελεύθερα να προβλέψουν ή μη τον γάμο ομόφυλων προσώπων ή ορισμένη εναλλακτική μορφή νομικής αναγνωρίσεως της σχέσεώς τους καθώς και, αναλόγως της περιπτώσεως, να προβλέψουν τον χρόνο από τον οποίο ο εν λόγω γάμος ή η εν λόγω εναλλακτική μορφή αναγνωρίσεως αρχίζουν να παράγουν έννομα αποτελέσματα.
60 Κατά συνέπεια, το δίκαιο της Ένωσης, και ιδίως η οδηγία 2000/78, δεν υποχρέωναν την Ιρλανδία ούτε να προβλέψει, πριν την 1η Ιανουαρίου 2011, τον γάμο ή ορισμένη μορφή αστικής ενώσεως ομόφυλων ζευγαριών, ούτε να προσδώσει αναδρομικό αποτέλεσμα στον νόμο περί συμφώνου συμβιώσεως, καθώς και στις διατάξεις που θεσπίστηκαν κατ’ εφαρμογήν αυτού του νόμου, ούτε, περαιτέρω, όσον αφορά την επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης σύνταξη επιζώντος, να προβλέψει μεταβατικές διατάξεις για τα ομόφυλα ζευγάρια στα οποία ένας εκ των συντρόφων είχε ήδη συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του κατά τον χρόνο ενάρξεως της ισχύος του ως άνω νόμου.
61 Υπό τις συνθήκες αυτές, κρίνεται ότι η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση δεν εισάγει έμμεση διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, υπό την έννοια που προσδιορίστηκε στη σκέψη 55 της παρούσας αποφάσεως.
62 Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, στο πρώτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 2 της οδηγίας 2000/78 έχει την έννοια ότι εθνική ρύθμιση η οποία, στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, εξαρτά το δικαίωμα των επιζώντων καταχωρισμένων συντρόφων των ασφαλισμένων να λάβουν σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως να έχει συναφθεί πριν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, καίτοι το εθνικό δίκαιο δεν επέτρεπε στον εν λόγω ασφαλισμένο να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση αυτού του ηλικιακού ορίου, δεν συνιστά διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού.
Επί του δεύτερου ερωτήματος
63 Με το δεύτερό του ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί εάν τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 έχουν την έννοια ότι εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη η οποία, στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, εξαρτά το δικαίωμα των επιζώντων καταχωρισμένων συντρόφων των ασφαλισμένων να λάβουν σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως να έχει συναφθεί πριν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, καίτοι το εθνικό δίκαιο δεν επέτρεπε στον εν λόγω ασφαλισμένο να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση αυτού του ηλικιακού ορίου, συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας.
64 Προκειμένου να δοθεί απάντηση στο ερώτημα αυτό, πρέπει, σε πρώτο στάδιο, να εξεταστεί αν το επίμαχο στην κύρια δίκη επαγγελματικό συνταξιοδοτικό σύστημα εισάγει διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας.
65 Συναφώς, υπενθυμίζεται ότι, κατά το άρθρο 2, παράγραφος 1, της οδηγίας 2000/78, η «αρχή της ίσης μεταχείρισης» σημαίνει την απουσία άμεσης ή έμμεσης διακρίσεως για έναν από τους λόγους που παρατίθενται στο άρθρο 1 της ίδιας οδηγίας, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και η ηλικία. Το άρθρο 2, παράγραφος 2, στοιχείο αʹ, της εν λόγω οδηγίας διευκρινίζει ότι, για την εφαρμογή της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου, άμεση διάκριση συντρέχει όταν, για έναν από τους λόγους που παρατίθενται στο άρθρο 1 της οδηγίας αυτής, ένα πρόσωπο υφίσταται μεταχείριση λιγότερο ευνοϊκή από αυτήν της οποίας τυγχάνει, έτυχε ή θα ετύγχανε άλλο πρόσωπο σε ανάλογη κατάσταση.
66 Εν προκειμένω, ο κανόνας 5 του επίμαχου στην υπόθεση της κύριας δίκης συνταξιοδοτικού συστήματος αναγνωρίζει τη χορήγηση συντάξεως επιζώντος μόνο στους συζύγους και στους καταχωρισμένους συντρόφους των ασφαλισμένων οι οποίοι συνήψαν τον γάμο ή το σύμφωνο συμβιώσεως πριν το 60ό έτος της ηλικίας τους.
67 Επομένως, η ως άνω ρύθμιση επιφυλάσσει λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση στους ασφαλισμένους οι οποίοι παντρεύτηκαν ή συνήψαν σύμφωνο συμβιώσεως μετά το 60ό έτος της ηλικίας τους απ’ ό,τι σε εκείνους οι οποίοι παντρεύτηκαν ή συνήψαν το οικείο σύμφωνο πριν τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας τους.
68 Κατά συνέπεια, η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική κανονιστική ρύθμιση εισάγει διαφορετική μεταχείριση άμεσα βασιζόμενη στο κριτήριο της ηλικίας.
69 Εντούτοις, πρέπει, σε δεύτερο στάδιο, να εξεταστεί αν η διαφορετική αυτή μεταχείριση είναι δυνατό να εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78.
70 Κατά την εν λόγω διάταξη, τα κράτη μέλη μπορούν να προβλέπουν, υπό την επιφύλαξη του άρθρου 2, παράγραφος 2, της ως άνω οδηγίας, ότι «δεν συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας, όσον αφορά τα επαγγελματικά συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, ο καθορισμός ηλικίας για την ένταξη ή την αποδοχή σε παροχές συνταξιοδοτήσεως ή αναπηρίας, συμπεριλαμβανομένου και του καθορισμού για τα καθεστώτα αυτά διαφορετικού ορίου ηλικίας για εργαζόμενους ή για ομάδες ή κατηγορίες εργαζομένων και της χρήσης στο πλαίσιο των συστημάτων αυτών κριτηρίων ηλικίας στους αναλογιστικούς υπολογισμούς, υπό τον όρο ότι αυτό δεν καταλήγει σε διακρίσεις λόγω φύλου».
71 Στο πλαίσιο αυτό, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι το άρθρο 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 εφαρμόζεται μόνο στα επαγγελματικά συστήματα κοινωνικής ασφαλίσεως τα οποία καλύπτουν τους κινδύνους γήρατος και αναπηρίας και ότι στο πεδίο εφαρμογής της διατάξεως αυτής δεν μπορούν να περιληφθούν όλα τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν ένα επαγγελματικό σύστημα κοινωνικής ασφαλίσεως το οποίο καλύπτει τέτοιους κινδύνους, αλλά μόνο τα ρητώς προβλεπόμενα σε αυτήν (βλ. απόφαση της 16ης Ιουνίου 2016, Lesar, C‑159/15, EU:C:2016:451, σκέψη 25 και εκεί παρατιθέμενη νομολογία).
72 Εν προκειμένω, η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης σύνταξη επιζώντος συνιστά μορφή συντάξεως γήρατος.
73 Πρέπει, λοιπόν, να διερευνηθεί εάν η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση εμπίπτει στις περιπτώσεις που αναφέρει η ως άνω διάταξη, ήτοι τον «καθορισμ[ό] ηλικίας για την ένταξη ή την αποδοχή σε παροχές συνταξιοδότησης», υπό την έννοια του άρθρου 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78.
74 Συναφώς, η ως άνω διάταξη, καθόσον εξαρτά την απόκτηση δικαιώματος συντάξεως επιζώντος από την προϋπόθεση ο ασφαλισμένος να έχει παντρευτεί ή να έχει συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν την ηλικία των 60 ετών, απλώς προβλέπει ένα ηλικιακό όριο το οποίο καθιστά δυνατή την απόκτηση του δικαιώματος λήψεως αυτής της παροχής. Με άλλα λόγια, η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης εθνική ρύθμιση καθορίζει συγκεκριμένη ηλικία για την πρόσβαση στη σύνταξη επιζώντος η οποία χορηγείται στο πλαίσιο του οικείου συνταξιοδοτικού συστήματος.
75 Υπό τις συνθήκες αυτές, κρίνεται ότι ο κανόνας 5 του εν λόγω συνταξιοδοτικού συστήματος καθορίζει συγκεκριμένη ηλικία για την πρόσβαση σε παροχή γήρατος και ότι, κατά συνέπεια, τέτοια διάταξη εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78.
76 Ως εκ τούτου, η διαφορετική μεταχείριση λόγω ηλικίας την οποία εισάγει εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην υπόθεση της κύριας δίκης δεν συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας.
77 Το γεγονός ότι ήταν νομικώς αδύνατον για τον ασφαλισμένο στο επίμαχο στην υπόθεση της κύριας δίκης σύστημα να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση του 60ού έτους της ηλικίας του ουδόλως αναιρεί το ως άνω συμπέρασμα, καθόσον, όπως επισημάνθηκε στη σκέψη 56 της παρούσας αποφάσεως, τέτοια αδυναμία απορρέει από το γεγονός ότι, κατά τον χρόνο της συμπληρώσεως του 60ού έτους της ηλικίας του ασφαλισμένου, το εθνικό δίκαιο δεν προέβλεπε καμία μορφή αστικής ενώσεως για τα ομόφυλα ζευγάρια. Όπως προκύπτει όμως από τις σκέψεις 57 έως 60 της παρούσας αποφάσεως, η τότε κείμενη νομοθεσία δεν αντέκειτο στο δίκαιο της Ένωσης.
78 Κατόπιν των ανωτέρω σκέψεων, στο δεύτερο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 έχουν την έννοια ότι εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη η οποία, στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, εξαρτά το δικαίωμα των επιζώντων καταχωρισμένων συντρόφων των ασφαλισμένων να λάβουν σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως να έχει συναφθεί πριν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, καίτοι το εθνικό δίκαιο δεν επέτρεπε στον εν λόγω ασφαλισμένο να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση αυτού του ηλικιακού ορίου, δεν συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας.
Επί του τρίτου ερωτήματος
79 Με το τρίτο του ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί εάν τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 έχουν την έννοια ότι εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη εισάγει διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ηλικίας συνδυαστικώς, καίτοι η εν λόγω ρύθμιση δεν εισάγει διάκριση ούτε λόγω γενετήσιου προσανατολισμού ούτε λόγω ηλικίας, χωριστά εξεταζομένων.
80 Συναφώς, καίτοι, βεβαίως, μια διάκριση μπορεί να βασίζεται σε πλείονες εκ των λόγων οι οποίοι προβλέπονται στο άρθρο 1 της οδηγίας 2000/78, εντούτοις δεν υφίσταται καμία καινούργια κατηγορία διακρίσεως προκύπτουσα από τον συνδυασμό πλειόνων εξ αυτών των λόγων, όπως ο γενετήσιος προσανατολισμός και η ηλικία, η οποία θα μπορούσε να διαπιστωθεί, εφόσον δεν αποδείχθηκε η διάκριση βάσει των προαναφερθέντων λόγων, χωριστά εξεταζομένων.
81 Κατά συνέπεια, εφόσον εθνική ρύθμιση δεν εισάγει ούτε διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού, ούτε διάκριση λόγω ηλικίας, δεν μπορεί να εισάγει διάκριση λόγω του συνδυασμού των δύο αυτών παραγόντων.
82 Κατόπιν των προεκτεθέντων, στο τέταρτο ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 έχουν την έννοια ότι εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη δεν είναι δυνατόν να εισάγει διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ηλικίας συνδυαστικώς, εφόσον η οικεία ρύθμιση δεν εισάγει διάκριση ούτε λόγω γενετήσιου προσανατολισμού ούτε λόγω ηλικίας, χωριστά εξεταζομένων.
Επί των δικαστικών εξόδων
83 Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σε αυτό απόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.
Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (πρώτο τμήμα) αποφαίνεται:
1) Το άρθρο 2 της οδηγίας 2000/78 του Συμβουλίου, της 27ης Νοεμβρίου 2000, για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία, έχει την έννοια ότι εθνική ρύθμιση η οποία, στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, εξαρτά το δικαίωμα των επιζώντων καταχωρισμένων συντρόφων των ασφαλισμένων να λάβουν σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως να έχει συναφθεί πριν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, καίτοι το εθνικό δίκαιο δεν επέτρεπε στον εν λόγω ασφαλισμένο να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση αυτού του ηλικιακού ορίου, δεν συνιστά διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού.
2) Τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 έχουν την έννοια ότι εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη η οποία, στο πλαίσιο επαγγελματικού συνταξιοδοτικού συστήματος, εξαρτά το δικαίωμα των επιζώντων καταχωρισμένων συντρόφων των ασφαλισμένων να λάβουν σύνταξη επιζώντος από την προϋπόθεση το σύμφωνο συμβιώσεως να έχει συναφθεί πριν ο ασφαλισμένος συμπληρώσει το 60ό έτος της ηλικίας του, καίτοι το εθνικό δίκαιο δεν επέτρεπε στον εν λόγω ασφαλισμένο να συνάψει σύμφωνο συμβιώσεως πριν τη συμπλήρωση αυτού του ηλικιακού ορίου, δεν συνιστά διάκριση λόγω ηλικίας.
3) Τα άρθρα 2 και 6, παράγραφος 2, της οδηγίας 2000/78 έχουν την έννοια ότι εθνική ρύθμιση όπως η επίμαχη στην κύρια δίκη δεν είναι δυνατόν να εισάγει διάκριση λόγω γενετήσιου προσανατολισμού και ηλικίας συνδυαστικώς, εφόσον η οικεία ρύθμιση δεν εισάγει διάκριση ούτε λόγω γενετήσιου προσανατολισμού ούτε λόγω ηλικίας, χωριστά εξεταζομένων.
(υπογραφές)
Στη γιορταστική περίοδο των Χριστουγέννων, στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας, συναντάμε πολλά ήθη και έθιμα. Τα περισσότερα, όπως τα Κάλαντα, το Χριστόψωμο, η Βασιλόπιτα, τα γλυκίσματα και το στόλισμα του δέντρου ή του καραβιού, είναι κοινά σε όλες της περιοχές.
***
Το στόλισμα του καραβιού τα Χριστούγεννα, αποτελεί μέρος της ναυτικής μας παράδοσης καθώς η πατρίδας μας και ως γεωγραφικός χώρος και ως ιδέα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη θάλασσα.
Τα ελληνόπουλα, πριν από χρόνια, με αγάπη, χαρά και δημιουργικό νου κατασκευάζοντας μόνα τους τα παιχνίδια τους, κατασκεύαζαν και ξύλινα καράβια για τιμή και καλωσόρισμα στους ναυτικούς, που επέστρεφαν από τα ταξίδια τους την περίοδο των Χριστουγέννων, συμβολίζοντας συγχρόνως και την καινούργια πλεύση του ανθρώπου στη ζωή, μετά τη γέννηση του Χριστού.
Το στολισμένο καραβάκι των Χριστουγέννων, το συναντούσαμε κατά κόρον, την πρώτη μεταπολεμική δεκαετία, σε πολλά ελληνικά σπίτια καθώς και στα χέρια των παιδιών που έλεγαν τα χριστουγεννιάτικα κάλαντα από πόρτα σε πόρτα κρατώντας στα χέρια τους ένα στολισμένο καραβάκι.
Οι μεγαλύτεροι έλεγαν τα κάλαντα έχοντας μαζί τους ένα φωτισμένο καραβάκι χειροποίητο από χαρτί ή ξύλο, που έφτανε μέχρι και τα τρία μέτρα μήκος και στο κατάρτι του είχε μια ελληνική σημαία.
Τα τελευταία χρόνια, πολλοί Δήμοι, επανέφεραν το έθιμο, στολίζοντας στις πλατείες καράβια αντί για έλατα.
***
Το στόλισμα του Χριστουγεννιάτικου δέντρου, έχει τη δική του ιστορία: Στα αρχαία Ελληνικά χρόνια, υπήρχε το έθιμο της Ειρεσιώνης. Το έθιμο αυτό, αιώνες πριν από τη γέννηση του Χριστού, παραπέμπει στα νεοελληνικά κάλαντα και η Ειρεσιώνη, θεωρείται πρόγονος του Χριστουγεννιάτικου δέντρου.
Η Ειρεσιώνη ήταν ένα μεγάλο κλαδί αγριελιάς (κότινος), που τον στόλιζαν με γιρλάντες από λευκό, κόκκινο μαλλί και φθινοπωρινούς καρπούς."Αμφιθαλείς παίδες" δηλαδή παιδιά που και οι δυο γονείς τους βρίσκονταν στη ζωή, το γύριζαν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδώντας ευχές και παινέματα στους οικοδεσπότες έπαιρναν το φιλοδώρημά τους. Όταν έφθαναν στο σπίτι τους κρεμούσαν την Ειρεσιώνη πάνω από την εξώπορτα, όπου έμενε μέχρι τη νέα χρονιά, οπότε, αφού τοποθετούσαν την νέα, κατέβαζαν την παλιά και την έκαιγαν.
Το έθιμο του στολισμένου δέντρου, μεταδόθηκε από τους Έλληνες ταξιδευτές στους βόρειους λαούς οι οποίοι αντί για ελιά, που δεν υπήρχε στον τόπο τους, στόλιζαν κλαδιά από τα τοπικά δέντρα.
Το έθιμο πέρασε αργότερα και στο Βυζάντιο, και συνδέθηκε με την παράδοση των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς αλλά θεωρούμενο ως ειδωλολατρικό έμεινε σε αδράνεια. Αιώνες αργότερα, το ίδιο έθιμο, επανήλθε με την μορφή Χριστουγεννιάτικου δένδρου από τους Βαυαρούς που συνόδεψαν τον Όθωνα στην Ελλάδα, ως δικό τους Χριστουγεννιάτικο έθιμο και λέγεται πως, στην Ελλάδα για πρώτη φορά στολίστηκε χριστουγεννιάτικο δέντρο στα ανάκτορα του Όθωνα το 1833.
Άλλωστε, υπάρχει σχέση του δέντρου με τη γιορτή των Χριστουγέννων που προκύπτει τόσο από την εικονογραφία της Γεννήσεως, όπου δίπλα στη Θεοτόκο με το θείο Βρέφος συναντάμε, καμιά φορά, και ένα δέντρο, όσο κι από κάλαντα που ακούγονταν στην Καππαδοκία, στους Αγίους Τόπους και στην Κρήτη κι αναφέρουν «κει που γεννήθηκε ο Χριστός χρυσό δενδρί εβγήκε….»
***
Ανεξάρτητα από το τι ο καθένας μας θα προτιμήσει να στολίσει τα Χριστούγεννα, καράβι ή δέντρο, ή και τα δυο, ή και κανένα από τα δυο, για να βιώσουμε αληθινά τα Χριστούγεννα, σίγουρα πρέπει να επιτρέψουμε να γεννηθεί μέσα μας και πάλι ο Χριστός.
Μας χρειάζεται ο Χριστός για να χρησιμοποιηθεί σωστά η πολιτική, η οικονομία, η τέχνη κι ο πολιτισμός.
Όλα αυτά, χωρίς το Χριστό δεν αφαιρούν το κακό από τον κόσμο. Ίσως να το κάνουν και πιο ύπουλο.
Αλεξανδρούπολη Δεκέμβριος 2016
ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ
Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)
«Κύριε Πρόεδρε Ερντογκάν,
Προσφάτως, ξεκινήσατε μια εκστρατεία με επαναλαμβανόμενες και αμείλικτες αναφορές στα «σύνορα της καρδιά σας», όπως εσείς τα θεωρείτε αυτά, τα οποία δεν ταυτίζονται με τα υφιστάμενα σήμερα σύνορα της Τουρκίας. Προβήκατε σε αυτό με σκοπό να περιλάβετε σε αυτά τα σύνορα τις νεω-οθωμανικές επεκτατικές φιλοδοξίες σας. Πράγματι, αρκετά συχνά πληροφορούμαστε ότι παραδίδετε σε όλους μας «μαθήματα ιστορίας».
Αλλά γνωρίζουμε πολύ καλά ότι αυτά τα «μαθήματα ιστορίας», όπως τα αποκαλείτε, είναι μαθήματα επικίνδυνου λαϊκισμού, απευθυνόμενα σε ανενημέρωτους ανθρώπους που αγνοούν την Ιστορία και που φυσικά δεν γνωρίζουν τι θα οφείλατε να γνωρίζετε ο ίδιος προσωπικά.
Κάθε μορφωμένος άνθρωπος , Έλληνας, Τούρκος ή οποιασδήποτε άλλης εθνικότητας, οπωσδήποτε προσλαμβάνει τις δηλώσεις σας ως αστείο, όταν σας ακούει να αναφέρεστε στα Ελληνικά Νησιά του Αιγαίου ισχυριζόμενος ότι, «σε αυτά τα νησιά έχουμε τη δική μας ιστορία, τα μνημεία μας, τα τζαμιά μας!»
Όλοι οι στοιχειωδώς μορφωμένοι άνθρωποι σε ολόκληρο τον κόσμο γνωρίζουν ότι από την αυγή της Ιστορίας, το Αιγαίο Πέλαγος, ήταν και παραμένει Ελληνικό. Περιστασιακοί κατακτητές, ποτέ δεν ήταν, ούτε θα είναι ποτέ ικανοί να αλλάξουν το γεγονός αυτό στο μέλλον.
Επιτρέψατέ μας να σας υπενθυμίσουμε το εξής γεγονός ότι, για τουλάχιστον 3.000 χρόνια οι Πρωτοελληνικές κοινότητες όπως οι Ίωνες, οι Αχαιοί, οι Αιολείς και άλλοι μετέτρεψαν την Μικρά Ασία σε μια περιοχή πολιτικώς και πολιτισμικώς Ελληνική· ότι τετελεσμένα γεγονότα βίας και γενοκτονίας από τους προγόνους σας και δυστυχώς και από πολλούς συγχρόνους σας, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεστε και εσείς, δεν μπορούν να αλλάξουν την Ιστορία.
Εάν στις μέρες μας ψάχνετε απελπισμένως για «τεκμήρια» που θα δικαιολογήσουν τον κραυγαλέο επεκτατισμό σας σε τζαμιά που ανεγέρθησαν από προσωρινούς κατακτητές σε ελάχιστα από τα 6.000 νησιά και νησίδες της Ελλάδος, τι θα έπρεπε να ισχυριζόμαστε εμείς για το Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, την Εκκλησία της Του Θεού Σοφίας, που είναι χτισμένη στην Πόλη του Αυτοκράτορος Κωνσταντίνου, δέκα ολόκληρους αιώνες πριν την εμφάνιση των προγόνων σας, ως κατακτητών;
Τι θα έπρεπε να πούμε για την Βυζαντινή Εκκλησία της Αγίας Σοφίας στη Νίκαια της Βιθυνίας, όπου η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος την 20 η Μαΐου 325 και η 8 η Οικουμενική Σύνοδος το έτος 787 έλαβαν χώρα ή για την Εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην Τραπεζούντα, η οποία ανεγέρθηκε μεταξύ των ετών 1238 και 1263, από τον Αυτοκράτορα Μανουήλ, διακοσμημένη με ανεκτίμητης αξίας και ανεπανάληπτα μωσαϊκά και γλυπτά αναθήματα;
Τι θα έπρεπε να πούμε το Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, το θρησκευτικό σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού για σχεδόν 17 αιώνες, το οποίο θεμελιώθηκε από τους Αθηναίους μοναχούς Βαρνάβα και Σωφρόνιο, στα δυσπρόσιτα βουνά του Πόντου το 386 μ.Χ.; Τι θα έπρεπε να πούμε για το Ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο, ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, τα ερείπια του οποίου θαυμάζονται σήμερα από πλήθη που συνωστίζονται από ολόκληρο τον κόσμο, ή για την Καππαδοκία, η οποία ήταν κέντρο του Ελληνισμού από τον 1 ο αιώνα π.Χ;
Μήπως θα έπρεπε να θυμηθούμε την αρχαία Νικομήδεια της Βιθυνίας, η οποία κατέγραψε την Ελληνική παρουσία της το 712 π.Χ.; Ή τη Σμύρνη, μία από τις αρχαιότερες πόλεις στη Μεσόγειο, η οποία κατοικούνταν από Ελληνικούς πληθυσμούς για χιλιάδες χρόνια, μέχρι προσφάτως;
Θυμάστε την Αλικαρνασσό, την Προύσα, το Ικόνιο ή την Ανατολική Θράκη, όπου ο Ελληνικός μύθος της Ηρούς και του Λεάνδρου, λαμβάνει χώρα στην αρχαία πόλη της Σηστού, η οποία είναι γνωστή για χιλιάδες χρόνια;
Τι θα έπρεπε να πούμε για τη βασανισμένη Κύπρο, το νησί της Αφροδίτης, αμιγώς Ελληνική από την εποχή του Τρωϊκού πολέμου; Τι θα έπρεπε να πούμε για την Ίμβρο και την Τένεδο, που σήμερα έχουν μόνο 1% Ελληνικό πληθυσμό, συγκρινόμενο με πάνω από 90%, όταν παραδόθηκαν ως δώρο στην Τουρκία, με τη Συνθήκη της Λωζάνης, μια συνθήκη της οποίας δεν είστε σήμερα υποστηρικτής;
Κύριε Πρόεδρο Ερντογκάν,
Πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιήσετε ότι σπαρμένα διαμήκος ολόκληρης της σύγχρονης Τουρκίας είναι αδιάψευστα στοιχεία που καταδεικνύουν ότι ο Ελληνικός πολιτισμός άνθισε χιλιάδες χρόνια πριν κατακτητές αρχίσουν να εμφανίζονται στην περιοχή, όπως οι πρόγονοί σας.
Για ποια ακριβώς Ιστορία ομιλείτε κ. Πρόεδρε; Για την Ιστορία των γενοκτονιών, των σφαγών, της βίας και της απληστίας για λάφυρα; Επειδή αυτή ακριβώς είναι η αυθεντική σας Ιστορία! Ενδεχομένως, να ήταν χρήσιμο σε εσάς να μαθαίνατε τα σύνορα της δικής μας καρδιάς. Αλλά πρώτα προσπαθήστε να καταλάβετε, όσο δύσκολο και αν σας φαντάζει, ότι, τα σύνορα του διαχρονικού Ελληνισμού, από την αρχαιότητα έως σήμερα, δεν έχουν απολύτως κανένα γεωγραφικό περιορισμό. Επειδή το Ελληνικό Πνεύμα αγκαλιάζει και πάντοτε θα αγκαλιάζει κάθε πεπαιδευμένο άνθρωπο, σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
Αναφορικώς δε με τα γεωγραφικά όρια του σημερινού Ελληνισμού, εάν σας δίνουν την εντύπωση ενός εύκολου θύματος για κραυγαλέο και διακεκυρηγμένο επεκτατισμό, τότε σκεφτείτε πάλι. Διότι θα έπρεπε να γνωρίζετε ότι τα σύνορα της καρδιάς των Ελλήνων θα φθάνουν πάντοτε μέχρι την Κόκκινη Μηλιά, στα μέρη που κάποια μέρα θα δείτε τον εαυτό σας, καθόσον η παράδοσή μας κραυγάζει ότι: «πάλι με χρόνια, με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι!»
Λεωνίδας Κουμάκης, Μέλος Δ.Ε.Ε.
Μετάφραση Τράπεζα Ιδεών
Πηγή: ANA-MPA
Ο όσιος Γέρων Πορφύριος, κατά κόσμον Ευάγγελος Μπαϊρακτάρης, γεννήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 1906 μ.Χ., στην Εύβοια, στο χωριό Άγιος Ιωάννης της επαρχίας Καρυστίας. Οι γονείς του, Λεωνίδας Μπαϊρακτάρης και Ελένη, το γένος Αντωνίου Λάμπρου, ήταν ευσεβείς και φιλόθεοι άνθρωποι. Ο πατέρας του, μάλιστα, ήταν ψάλτης στο χωριό και είχε γνωρίσει προσωπικά τον Άγιο Νεκτάριο. Η οικογένειά του ήταν πολυμελής και οι γονείς, φτωχοί γεωργοί, δυσκολεύονταν να τη συντηρήσουν. Γι’ αυτό ο πατέρας υποχρεώθηκε να φύγει στην Αμερική, όπου δούλεψε στην κατασκευή της διώρυγας του Παναμά.
Ο μικρός Ευάγγελος ήταν το τέταρτο παιδί της οικογένειας. Φύλαγε πρόβατα στο βουνό και είχε παρακολουθήσει μόνο την πρώτη τάξη του δημοτικού, όταν αναγκάστηκε και αυτός λόγω της μεγάλης φτώχειας να πάει στη Χαλκίδα για να δουλέψει. Ήταν μόλις επτά χρονών. Εργάστηκε δύο τρία χρόνια σ ἕνα κατάστημα. Μετά πήγε στον Πειραιά, όπου δούλεψε δύο χρόνια στο παντοπωλείο ενός συγγενούς.
Έγινε μοναχός σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών και πήρε το όνομα Νικήτας. Μετά από δύο χρόνια έγινε μεγαλόσχημος. Λίγο αργότερα ο Θεός του δώρισε το διορατικό χάρισμα.
Στα δεκαεννέα του χρόνια ο Γέροντας αρρώστησε πολύ σοβαρά, γεγονός που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει οριστικά το Άγιον Όρος. Επέστρεψε τότε στην Εύβοια, όπου εγκαταβίωσε στη Μονή του Αγίου Χαραλάμπους Λευκών. Ένα χρόνο αργότερα, το έτος 1926 μ.Χ., σε ηλικία είκοσι ετών, χειροτονήθηκε ιερέας στον Άγιο Χαράλαμπο Κύμης από τον Πορφύριο Γ’ , Αρχιεπίσκοπο Σινά, ο οποίος του έδωσε το όνομα Πορφύριος. Στα είκοσι δύο του έγινε πνευματικός-εξομολόγος και λίγο αργότερα αρχιμανδρίτης. Για ένα διάστημα εργάστηκε ως εφημέριος στους Τσακαίους, χωριό της Εύβοιας.
Στην Εύβοια, στην Ιερά Μονή Αγίου Χαραλάμπους, έζησε δώδεκα χρόνια, διακονώντας τους ανθρώπους ως πνευματικός και εξολόγος, και τρία χρόνια στην Άνω Βάθεια, στην εγκαταλελειμμένη Μονή του Αγίου Νικολάου.
Το 1940 μ.Χ., παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Γέροντας Πορφύριος εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου ανέλαβε καθήκοντα εφημερίου και πνευματικού στην Πολυκλινική Αθηνών. Όπως ο ίδιος έλεγε, έζησε εκεί τριάντα τρία χρόνια σαν μία μέρα, ασκώντας ακαταπόνητα το πνευματικό έργο και ανακουφίζοντας τον πόνο και την ασθένεια των ανθρώπων.
Από το 1955 μ.Χ. είχε εγκατασταθεί στα Καλλίσια, όπου είχε μισθώσει από την Ιερά Μονή Πεντέλης το εκεί ευρισκόμενο μονύδριο του Αγίου Νικολάου με την αγροτική περιοχή που το περιέβαλλε, την οποία καλλιεργούσε με μεγάλη επιμέλεια. Εδώ, παράλληλα εξασκούσε το πλούσιο πνευματικό του έργο.
Το καλοκαίρι του 1979 μ.Χ., εγκαταστάθηκε στο Μήλεσι με το όνειρο να χτίσει μοναστήρι. Εκεί ζούσε στην αρχή σε ένα τροχόσπιτο κάτω από ιδιαίτερα αντίξοες συνθήκες και μετά σε ένα απέριττο κελλάκι από τσιμεντόλιθους, όπου και υπέμενε αγόγγυστα τις πολλές δοκιμασίες της υγείας του. Το 1984 μ.Χ. μεταφέρθηκε σε κτίσμα του υπό ανέγερση μοναστηριού, για την ολοκλήρωση του οποίου ο Γέροντας, παρόλο που ήταν πολύ άρρωστος και τυφλός, εργαζόταν ακατάπαυστα και ακαταπόνητα. Με τη θεμελίωση του Καθολικού της Μονής Μεταμορφώσεως, στις 26 Φεβρουαρίου 1990 μ.Χ., αξιώθηκε να δει το όνειρό του να γίνεται πραγματικότητα.
Τα τελευταία χρόνια της επίγειας ζωής του άρχισε να προετοιμάζεται για την κοίμησή του. Επιθυμούσε να αποσυρθεί στο Άγιον Όρος, στα αγαπημένα του Καυσοκαλύβια, όπου μυστικά και αθόρυβα, όπως έζησε, θα έδιδε την ψυχή του στο Νυμφίο της. Πολλές φορές τον άκουσαν να λέει: «Επιδιώκω και τώρα που εγήρασα να πάω και να πεθάνω εκεί πάνω».
Πράγματι, τον Ιούνιο του 1991 μ.Χ., προαισθανόμενος το τέλος του, και μη θέλοντας να κηδευθεί με τιμές, αναχώρησε για το καλύβι του Αγίου Γεωργίου στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους, όπου είχε καρεί μοναχός πριν από περίπου 70 χρόνια και στις 4:31΄ το πρωί της 2ας Δεκεμβρίου 1991 μ.Χ. παρέδωσε το πνεύμα στον Κύριο, που τόσο αγάπησε στη ζωή του.
Τα τελευταία λόγια που ακούστηκαν από το στόμα του ήταν από την αρχιερατική προσευχή του Κυρίου, αυτά που τόσο αγαπούσε και πολύ συχνά επαναλάμβανε: «ἵνα ὦσιν ἓν».
Στην αγιοκατάταξη του Γέροντος Πορφυρίου προχώρησε η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, κατά την συνεδρίαση της 27ης Νοεμβρίου 2013 μ.Χ., υπό τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Τα κύρια χαρακτηριστικά του
Τα κύρια χαρακτηριστικά του Γέροντος Πορφυρίου σε όλη τη ζωή του ήταν η άκρα ταπείνωσή του, η τέλεια αγάπη του στον Χριστό και τον συνάνθρωπο, η αίσθηση του ότι ανήκει στην Εκκλησία, με μία απόλυτη υπακοή σ΄ αυτήν εν Χριστώ και με μία απόλυτη ενότητα με όλους και η βίωση της αθανασίας και της ελευθερίας από τον φόβο και την κόλαση από αυτή εδώ τη ζωή. Σ΄ αυτά πρέπει να προστεθούν η αγόγγυστη υπομονή του στους αφόρητους πόνους, η σοφή διάκρισή του, η ασύλληπτη διόρασή του, η απέραντη φιλομάθειά του, η εκπληκτική ευρύτητα των γνώσεων του που ήταν καρπός της Χάρης και δώρο Θεού και όχι αποτέλεσμα σπουδής, η ανεξάντλητη φιλοπονία και εργατικότητα του, η αδιάλειπτη ταπεινή και για τον λόγο αυτόν αποτελεσματική προσευχή του, το ακραιφνώς ορθόδοξο, αλλά όχι φανατικό φρόνημά του, οι επιτυχείς συμβουλές του, η πολυμέρεια των διδαχών του, η βαθύτατη ευλάβειά του, το ιεροπρεπέστατο των ακολουθιών που τελούσε, και η μεγάλη φροντίδα του να κρατηθεί μυστική η εκτεταμένη προσφορά του.
Τα ουσιώδη
Προσπαθώντας να εμβαθύνουμε στα ουσιώδη στοιχεία που συγκροτούσαν την προσωπικότητα του Γέροντος Πορφυρίου καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι αυτά ήταν: πρώτον, η ένταξή του στην Εκκλησία κατά έναν ουσιαστικό και όχι τυπικό τρόπο, δεύτερον, η απέραντη αγάπη του στον Χριστό και δι΄ Αυτού στον συνάνθρωπο, που συνοδευόταν από αγία ταπείνωση, τρίτον, η βίωση της εν Χριστώ μυστικής χαράς και τέταρτον η βίωση της εν Χριστώ αθανασίας.
α) Η ένταξη στην Εκκλησία
Ο Γέρων Πορφύριος έλεγε μαζί με όλους τους Αγίους ότι ο Χριστός πρέπει να είναι μέσα στην Εκκλησία. Αυτό σημαίνει ενωμένος με τον Χριστό και με όλους τους ανθρώπους του Χριστού και προπαντός με τον αρχιερέα Του, που επέχει τόπο και τύπο Χριστού. Αλλά αυτό, το να είναι κανείς μέσα στην Εκκλησία δεν είναι κάτι τυπικό. Αυτό άλλωστε πρέπει να σημαίνει η διαθήκη του, στην όποια μας εύχεται να μπούμε στην επίγεια άκτιστη Εκκλησία του Θεού, παρ΄ όλον που επιφανειακά σκεπτόμενοι θα του απαντούσαμε ότι είμαστε ήδη στην Εκκλησία, αφού είμαστε βαπτισμένοι.
Πράγματι είμεθα μέσα στην Εκκλησία, αλλά τόσο μόνο όσο είναι μέσα στην Ελλάδα ο ξένος ταξιδιώτης που πέρασε τα σύνορα της κατά ένα-δύο βήματα. Αυτός, αν και είναι στην Ελλάδα τυπικά και ουσιαστικά και μπορεί να ταξιδέψει παντού σ΄ αυτήν και να τη γνωρίσει όλη, όμως είναι σαν να μην είναι, αφού μόνο δυο βήματα πέρασε στο έδαφός της και τίποτε δεν ξέρει ακόμη από Ελλάδα. Έτσι και ο Χριστιανός που μια φορά πέρασε την πόρτα της Εκκλησίας και μπήκε μέσα σ΄ αυτήν, είναι ουσιαστικά σαν να μην μπήκε, άμα δεν προχωράει διαρκώς βαθύτατα σ΄ αυτήν μέχρι να φθάσει στον θρόνο του Θεού.
Ο Γέροντας είχε δει στην πράξη ότι η Χάρη του Θεού ενεργεί μέσα στην Εκκλησία, ότι οι πιστοί πρέπει να είναι μεταξύ τους ενωμένοι σαν ένα σώμα, το σώμα του Χριστού, ότι κανείς δεν μπορεί να σωθεί όταν ζητά μόνο την ατομική του σωτηρία, ότι η ενότητα ως αίτημα, πόθος και βίωμα του πιστού είναι βασικό στοιχείο της Εκκλησίας και προϋπόθεση της σωτηρίας και ότι η αγάπη, που ωθεί την ψυχή στην ενότητα, είναι απαραίτητη, για να μπει κανείς στην κοινότητα που συνιστά την επίγεια άκτιστη Εκκλησία και να σωθεί εκεί.
β) Η αγάπη
Η κινητήρια δύναμη για τη δημιουργία συμμέτοχων στην ύπαρξη και στη χαρά, για τη μετάδοση της ζωής, είναι η αγάπη. Αυτός που σκέπτεται ότι ο νέος άνθρωπος θα του στερήσει κάτι από την άνεσή του και τη χαρά του δεν σκέπτεται όπως ο Θεός, ο οποίος δημιούργησε το ανθρώπινο Γένος, παρ΄ όλον ότι αυτό Τον παρεπίκρανε (ανθρωποπαθώς μιλώντας). Η μόνη διάθεση, λοιπόν, που αρμόζει σε ανθρώπους πλασμένους εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν Θεού, είναι η αγάπη, δηλαδή το άνοιγμα της καρδιάς στο άλλο πρόσωπο, στο Σύ του Θεού και στο σύ του συνανθρώπου.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους όποιους προσπαθεί η Εκκλησία να πείσει τους ανθρώπους να βαδίσουν στον σωστό δρόμο. Όμως ο βασιλικός δρόμος της ευαίσθητης, ποιητικής και ευγενικής ψυχής που σου υπεδείκνυε ο Γέρων Πορφύριος είναι ο δρόμος της αγάπης, του θείου έρωτα προς τον Ιησού Χριστό και η ανιδιοτέλεια, δηλαδή η αδιαφορία για το αν η αγάπη σου στον Χριστό συνεπάγεται χαρές ή οδύνες. Είναι δρόμος γεμάτος αρχοντιά και ανωτερότητα, χωρίς μιζέριες, υπολογισμούς και φόβους, λεβέντικος και άξιος του θείου μεγαλείου και της απόλυτης εμπιστοσύνης στη φιλική διάθεση του Χρίστου που μας αγαπά.
Αυτό συνεπάγεται και μία ωραία μεθόδευση του πνευματικού αγώνα του χριστιανού, την οποία συχνά-πυκνά και με πολλά παραδείγματα ανέπτυσσε. Ας θυμηθούμε μερικά:
- Όταν είσαι σ΄ ένα κατασκότεινο δωμάτιο, μη χτυπάς το σκοτάδι για να το διώξεις. Δεν φεύγει έτσι. Άνοιξε το παράθυρο στο φως, δηλαδή δώσου στην αγάπη του Χριστού και τότε χωρίς κόπο φεύγει το σκοτάδι.
- Όταν έρχεται ο κακός λογισμός, η μελαγχολική σκέψη, ο φόβος, ο πειρασμός να σε καταλάβει, μην πολεμάς μαζί τους να τα διώξεις. Άνοιξε τα χέρια σου στην αγάπη του Χριστού και σε παίρνει στην αγκαλιά του και χάνονται αυτά μόνα τους.
- Όταν ο κήπος της ψυχής σου είναι γεμάτος αγκάθια (πάθη), μην προσπαθείς να τα ξεριζώσεις και βρίσκεσαι διαρκώς τραυματισμένος και μολυσμένος από την ασχολία σου μαζί τους. Δώσε όλη τη δύναμη σου στα λουλούδια της ψυχής σου, πότισέ τα, και τότε τ΄ αγκάθια θα ξεραθούν μόνα τους. Και το καλύτερο λουλούδι είναι η αγάπη σου στον Χριστό. Αν ποτίσεις αυτήν και αναπτυχθεί, όλα τα αγκάθια μαραίνονται.
γ) Η χαρά
Ο Γέρων Πορφύριος αγαπούσε όλους με την αγάπη του Χριστού που είναι μοναδική για τον καθένα. Αλλά η πλούσια καρδιά του Χριστού και όσων ομοιώθηκαν μ΄ Αυτόν, μπορεί ν΄ αγαπά με μοναδικό τρόπο τον κάθε άνθρωπο, που είναι εικόνα του αγαπημένου Χριστού. Και η αγάπη αυτή ελκύει τη Θεία Χάρη, που επιπίπτει στον αγαπώντα σαν χαρά μεγάλη και ανεξάντλητη. Αυτός που αγαπά είναι χαρούμενος, γιατί η αγάπη είναι δόσιμο και το δόσιμο συνεπάγεται τη μακαριότητα, όπως είπε ο Κύριος («μακάριόν ἐστι μᾶλλον διδόναι ἢ λαμβάνειν», Πράξ. 20,35). Έτσι ζούσε ο Γέροντας στη χαρά που κανείς, ούτε οι πόνοι ούτε οι θλίψεις, δεν αφαιρεί από εκείνον που είναι δοσμένος στην αγάπη του Χριστού. Ο Γέροντας Πορφύριος, ζώντας μέσα στην αγάπη του Χριστού είχε διαπιστώσει εμπειρικά αυτό που γράφει ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής: «ἡ τελεία ἀγάπη ἔξω βάλλει τὸν φόβον» (Α’ Ίω. 4,18) και γι΄ αυτό λέει σε μια ηχογραφημένη συνομιλία του με έμφαση και με γεμάτη πραότητα βεβαιότητα «Ο φίλος, ο αδελφός (ο Χριστός)…! Πώς το φωνάζει αυτό όμως…! και πόσο…! Τί βάθος κρύβεται μέσα σ’ αυτό…! Πολύ βάθος! Δηλαδή είναι το θάρρος. Δεν θέλει τον φόβο ο Χριστός, δεν τόνε θέλει τον φόβο!»
δ) Η αθανασία
Η νίκη πάνω στον θάνατο, η αίσθηση και η βεβαιότητα της αθανασίας είναι ένα βίωμα κοινό σε όλους τους Αγίους και στον Γέροντα Πορφύριο. Λέγει στην προαναφερθείσα ηχογραφημένη συνομιλία του: «Ο άνθρωπος του Χριστού πρέπει ν΄ αγαπήσει τον Χριστό, κι όταν αγαπήσει τον Χριστό απαλλάττεται από τον διάβολο, από την κόλαση και από τον θάνατο». Δεν είναι αυτά λόγια ειπωμένα από κάποιον που συνέλαβε αυτή την αλήθεια με τη σκέψη του. Είναι λόγια βγαλμένα από ένα αληθινό προσωπικό βίωμα και γι΄ αυτό έχουν την αξία μαρτυρίας αυτόπτη μάρτυρα. Δεν αλλάζει το πράγμα από το γεγονός ότι ο Γέροντας Πορφύριος από ταπείνωση και βαθιά αίσθηση της ανθρώπινης ασθένειάς μας λέγει ότι δεν έχει φθάσει σε αυτή την κατάσταση. Μάλλον ενισχύεται η αξιοπιστία του, διότι δεν είναι πλέον ένας που νομίζει ότι έφθασε κάπου. «Δεν έχω φθάσει, αυτό ζητάω, αυτό θέλω. Και στη σιωπή μου και παντού προσπαθώ να ζήσω σ΄ αυτά. Δεν τα ζω όμως, …προσπαθώ. Δηλαδή, πως να σου πω, πως να σας πώ; Δεν έχω πάει σ΄ ένα μέρος, έτσι… ή πήγα μια φορά, το είδα, τώρα δεν είμαι εκεί, αλλά το θυμάμαι, το λαχταράω, το θέλω. Να τώρα, αυτή τη στιγμή, αύριο, μεθαύριο, κάθε στιγμή μούρχεται και το θέλω. Θέλω να πάω εκεί, το ζητάω. Δεν είμαι όμως εκεί… Ναι, αλλά ζω μέσα σ΄ αυτή την προσπάθεια…»
Βεβαιοί ο Άγιος Γρηγόριος ότι το ευρείν τον Θεόν έγκειται εις το αεί Αυτόν ζητείν. Δεν υπάρχει καλύτερη και εγκυρότερη επιβεβαίωση ότι ο Γέρων Πορφύριος βρήκε τον Θεό, και ότι ο δρόμος της αγάπης που μας υποδεικνύει είναι ο συντομότερος, ο ασφαλέστερος και ο καλύτερος για να μας βρει και μας ο Θεός και να περιμαζέψει τον καθένα μας, σαν το ένα απολωλός πρόβατο, με χαρά και με αγάπη και να μας οδηγήσει από αυτήν εδώ τη ζωή στην επίγεια άκτιστη Εκκλησία Του, που είναι χώρα αγάπης, χαράς, ειρήνης και αθανασίας.
Επιστολή Γέροντος Πορφυρίου προς τα πνευματικά του παιδιά
«Αγαπητά πνευματικά μου παιδιά.
Τώρα που ακόμα έχω τας φρένας μου σώας θέλω να σας πω μερικές συμβουλές. Από μικρό παιδί όλο στις αμαρτίες ήμουνα. Και όταν με έστελνε η μητέρα μου να φυλάξω τα ζώα στο βουνό, γιατί ο πατέρας μου, επειδή ήμασταν φτωχοί είχε πάει στην Αμερική για να εργαστεί στην διώρυγα του Παναμά, για εμάς τα παιδιά του, εκεί, που έβοσκα τα ζώα συλλαβιστά διάβαζα τον βίο του αγίου Ιωάννου του Καλλυβίτου και πάρα πολύ αγάπησα τον Άγιο Ιωάννη και έκανα πάρα πολλές προσευχές σαν μικρό παιδί που ήμουνα 12-15 χρονών δεν θυμάμαι ακριβώς καλά και θέλοντας να τον μιμηθώ με πολύ αγώνα έφυγα από τους γονείς μου κρυφά και ήλθα στα Καυσοκαλύβια του Αγίου Όρους και υποτάκτηκα σε δυο γεροντάδες αυταδέλφους τον Παντελεήμονα και τον Ιωαννίκιο. Μου έτυχε να είναι πολύ ευσεβείς και ενάρετοι και τους αγάπησα πάρα πολύ και γι’ αυτό με την ευχή τους τους έκανα άκρα υπακοή. Αυτό με βοήθησε πάρα πολύ, αισθάνθηκα και μεγάλη αγάπη και προς τον Θεό και πέρασα πάρα πολύ καλά. Αλλά, κατά παραχώρηση του Θεού, για τις αμαρτίες μου αρρώστησα πολύ και οι Γεροντάδες μου μου είπαν να πάω στους γονείς μου στο χωριό μου εις τον Άγιον Ιωάννη Ευβοίας. Και ενώ από μικρό παιδί είχα κάνει πολλές αμαρτίες όταν ξαναπήγα στον κόσμο συνέχισα τις αμαρτίες οι οποίες μέχρι και σήμερα έγιναν πάρα πολλές. Ο κόσμος όμως με πήρε από καλό και όλοι φωνάζουνε ότι είμαι άγιος. Εγώ όμως αισθάνομαι ότι είμαι ο πιο αμαρτωλός άνθρωπος του κόσμου. Όσα ενθυμόμουνα βεβαίως τα εξομολογήθηκα, αλλά γνωρίζω ότι γι αυτά που εξομολογήθηκα με συγχώρησε ο Θεός, αλλ’ όμως τώρα έχω ένα συναίσθημα ότι και τα πνευματικά μου αμαρτήματα είναι πάρα πολλά και παρακαλώ όσοι με έχετε γνωρίσει να κάνετε προσευχή για μένα διότι και εγώ όταν ζούσα πολύ ταπεινά έκανα προσευχή για σας, αλλ’ όμως τώρα που θα πάω για τον ουρανό έχω το συναίσθημα ότι ο Θεός θα μου πεί: τι θέλεις εσύ εδώ; Εγώ ένα έχω να του πω. Δεν είμαι άξιος Κύριε για εδώ, αλλ’ ότι θέλει η αγάπη σου ας κάμει για μένα. Από εκεί και πέρα δεν ξέρω τι θα γίνει. Επιθυμώ όμως να ενεργήσει η αγάπη του Θεού. Και πάντα εύχομαι τα πνευματικά μου παιδιά να αγαπήσουν το Θεό, που είναι το πάν, για να μας αξιώσει να μπούμε στην επίγειο άκτιστο εκκλησία του. Γιατί από εδώ πρέπει να αρχίσουμε. Εγώ πάντα είχα την προσπάθεια να προσεύχομαι και να διαβάζω τους Ύμνους της Εκκλησίας, την Αγία Γραφή και τους βίους των Αγίων μας και εύχομαι και εσείς να κάνετε το ίδιο. Εγώ προσπάθησα με τη χάρη του Θεού να πλησιάσω τον Θεό και εύχομαι και εσείς να κάνετε το ίδιο. Παρακαλώ όλους σας να με συγχωρέσετε για ότι σας στεναχώρησα.
Ιερομόναχος Πορφύριος
Εν Καυσοκαλυβίοις τη 4/7 Ιουνίου 1991»
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α´. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Ἰχνηλάτης τῶν πάλαι πατέρων γέγονας, Ἁγιωνύμου τοῦ Ὄρους ἀσκήσας Σκήτῃ σεπτῇ, Τριάδος τῆς Ζωαρχικῆς, τῶν Καυσοκαλυβίων, ἄβυσσος θείων δωρεῶν, λυτήρ δεινῶν ἀσθενειῶν, ἐδείχθης ὦ θεοφόρε. Πορφύριε οἰκουμένης, πάσης, ποιμήν ἡμῶν καί στήριγμα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α´. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
(Ὑπὸ Εὐαγγέλου Καραδήμου)
Τῆς Εὐβοίας τὸν γόνον, Οἰκουμένης ἀγλάϊσμα (πρώτη γραφή: πανελλήνων τὸν Γέροντα), τῆς Θεολογίας τὸν μύστην καὶ Χριστοῦ φίλον γνήσιον, Πορφύριον τιμήσωμεν, πιστοί, τὸν πλήρη χαρισμάτων ἐκ παιδός. Δαιμονῶντας γὰρ λυτροῦται, καὶ ἀσθενεῖς ἰᾶται πίστει κράζοντας· δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ ἁγιάσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α´. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
(Ὑπὸ Χαραλάμπους Μπούσια)
Προγιγνώσκειν τὸ μέλλον σοφῶς, Πορφύριε, ὡς ἀντιμίσθιον πόνων καὶ βιοτῆς εὐσεβοῦς χάριν δέδωκέ σοι ἄνωθεν ὁ Κύριος· ἄνθος Εὐβοίας ἱερόν, ἐκ τοῦ Ἄθω μυστικῶς πρὸς κήπους μετεφυτεύθης ἀλήκτου δόξης πρεσβεύειν Χριστῷ ὑπὲρ τῶν εὐφημούντων σε.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ´. Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ.
(Ὑπὸ Ἀδαμαντίας Πιπεράκη)
Φωτὸς χωρίον τοῦ Θεοῦ καὶ χαρισμάτων τοῦ Πνεύματος ἔμπλεως, τῶν ἱερέων καλλονή, τῶν μοναστῶν κανὼν ἀκριβέστατος, Πορφύριε σοφέ, τῇ διακρίσει λάμψας καὶ θαύμασι, Πατὴρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ´. Ταχὺ προκατάλαβε.
(Ἀγνώστου ποιητοῦ - εὑρέθησαν στὸ κελλίον τοῦ Γέροντος ὡς χειρόγραφα, ὡς προσευχὴ ἀγνώστων προσκυνητῶν καὶ ἁπλῶς παρατίθενται ἐδῶ, δὲν προτείνονται πρὸς ψαλμῴδησιν)
Ὁσίως διέπρεψας ἐν μέσῳ ἄστει σοφέ, τὴν κλῆσιν δεξάμενος ἀπὸ κοιλίας μητρός· ὅθεν προσκαρτεροῦντες τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, προσέτι μαρτυρίᾳ πλείω τούτων δοθῆναι, ἵνα ἀκαταπαύστως τὴν δόξαν σου ὑμνοῦμεν, αἰτούμενοι ἐλέους τῷ σὲ ἁγιάσαντι.
Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α´. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
(Ἀγνώστου ποιητοῦ - εὑρέθησαν στὸ κελλίον τοῦ Γέροντος ὡς χειρόγραφα, ὡς προσευχὴ ἀγνώστων προσκυνητῶν καὶ ἁπλῶς παρατίθενται ἐδῶ, δὲν προτείνονται πρὸς ψαλμῴδησιν)
Πνευματέμφορος ὅλος καὶ ἀπαθέστατος, διακρίσεως φάρος φωτοειδέστατος, ἱερατεύων τῷ Χριστῷ, ὡς ἰσάγγελος ὤφθης. Προφήτης θαυμαστός, τὰ ἐγγὺς καὶ τὰ μακράν, προβλέπεις ὅσιε Πάτερ, Πορφύριε θεοφόρε, Ἁγίου Ὄρους τὸ ἀγαλλίαμα.
Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ´. Τῇ ὑπερμάχῳ.
(Ὑπὸ Ἀδαμαντίας Πιπεράκη)
Ὡς παιδιόθεν τὸν Χριστὸν χαίρων ἠγάπησας, καὶ τὰ τοῦ βίου ἀγαθὰ ἀπαρνησάμενος, τὴν τοῦ Ἄθωνος κατέλαβες πολιτείαν, τὸν τῆς πτώσεως χιτῶνα ἐκδυσάμενος, ἀνεδείχθης τῆς Τριάδος ἐνδιαίτημα καὶ πρεσβεύεις ἀεί, Πάτερ ὅσιε, σωθῆναι ἡμᾶς.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ´. Τῇ ὑπερμάχῳ.
(Ὑπὸ Χαραλάμπους Μπούσια)
Τὸν ὑακίνθῳ καὶ πορφύρᾳ ταπεινώσεως, ὑπακοῆς τε καὶ ἀγάπης στολισάμενον τῆς ψυχῆς αὐτοῦ τὸ ἔνδυμα καὶ ὀφθέντα χαρισμάτων θείου πνεύματος ἐκσφράγισμα εὐφημήσωμεν σοφίας ὡς διδάσκαλον ἀνακράζοντες· Χαίροις, μάκαρ Πορφύριε.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ´. Τῇ ὑπερμάχῳ.
(Ὑπὸ Εὐαγγέλου Καραδήμου)
Τοῦ Παρακλήτου τὸν ναὸν τὸν ἁγιώτατον καὶ τῆς πανάγνου Θεοτόκου προσφιλέστατον, ἀνυμνήσωμεν Πορφύριον ἐκ καρδίας. Ἀγαπᾷ γὰρ καὶ ἰᾶται πάντας καὶ φρουρεῖ καὶ πρεσβεύει ὅπως τύχωμεν θεώσεως. Ὅθεν κράζομεν· χαίροις, πάτερ Πορφύριε.
Ἕτερον Κοντάκιον
Ἦχος πλ. δ´. Τῇ ὑπερμάχῳ.
Ἁγίων Πάντων ὁ χορός νῦν εὐφραινέσθωσαν καί ὀρθοδόξων τά πληρώματα χαιρέτωσαν, ὅτι ἄρτι τῇ Ἐκκλησίᾳ, λαμπρός ἀστήρ ἐφάνη. Τριάδος τῆς Ἁγίας Σκήτης σεπτῆς, τῶν Καυσοκαλυβίων κόσμος φανείς. Διό κράζομεν, χαίροις πάτερ Πορφύριε.
Μεγαλυνάριον
Χαῖρε καί εὐφραίνου Σκήτη λαμπρά, Καυσοκαλυβίων, ἐν σοί ηὔγασεν ἀληθῶς, ἄστρον καταυγάσαν, τήν οἰκουμένην πάσαν, καί πάντας ἀφυπνίζων, πρός βίον κρείττονα.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
(Ὑπὸ Εὐαγγέλου Καραδήμου)
Χαίροις χαρισμάτων ὁ θησαυρὸς καὶ τῶν ἰαμάτων ἡ πηγὴ ἡ θαυματουργός. Χαίροις ὁ προφήτης ὁ νέος Ἐκκλησίας, Πορφύριε, τρισμάκαρ, Ἄθωνος καύχημα.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
(Ὑπὸ Χαραλάμπους Μπούσια)
Χαίροις, ὁ χαρίτων πλησθεὶς πολλῶν ἐν ἐσχάτοις χρόνοις καὶ ἰθύνας πιστοὺς καλῶς πρὸς λειμῶνας θείους, ἀστὴρ θεοσοφίας καὶ ἀκραιφνοῦς ἀγάπης, πάτερ Πορφύριε.
Ἕτερον Μεγαλυνάριον
(Ὑπὸ Ἀδαμαντίας Πιπεράκη)
Χαίροις τῆς Εὐβοίας γόνος ἐσθλός, καὶ ὑπερουσίου τῆς Τριάδος μυσταγωγός· χαίροις τοῦ ἀκτίστου, φωτὸς τοῦ Θαβωρίου, αἱρέτης καὶ δοχεῖον, Πάτερ Πορφύριε.
Τό ὀρθόδοξο χριστιανικό μάθημα θρησκευτικῶν, ὅπως τό γνωρίζαμε ἐδῶ καί διακόσια περίπου χρόνια στό ἐλεύθερο ἑλληνικό κράτος, εἶναι ἀπολύτως κατοχυρωμένο συνταγματικῶς (ἄρθρα 3, 16, 13 του Συντάγματος), ὅσο καί νομικῶς (ἄρθρα 1, 6 τοῦ Ν. 1566/1985). Τό μάθημα αὐτό δέν ὑποκαθιστᾶ τήν ἐκκλησιαστική κατήχηση ἀλλά καί δέν τήν ἀντιστρατεύεται.
Τό σύστημα religious literacy, τό ὁποῖο ἐδῶ καί πενταετία ἐπιχειρεῖται νά μεταφερθεῖ ἀπό τό ἐξωτερικό στήν Ἑλλάδα, δέν εἶναι νομικῶς κατοχυρωμένο κατά κανένα τρόπο. Ἡ δέ ἐπιβολή του θίγει ἀνεπανόρθωτα τά ἀνθρώπινα δικαιώματα τόσο τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ μαθητῆ, ὅσο καί τοῦ ὁποιουδήποτε. Πιλοτικές ἐφαρμογές προγραμμάτων βασισμένων στό religious literacy ἀπέτυχαν, πλήν ὅμως ἡ ἀποτυχία δέν ἀποτέλεσε ἀνασχετικό παράγοντα στήν περαιτέρω ἀπόπειρα ἐπιβολῆς! Ἀπό 13/9/2016 δημοσιεύθηκαν σέ ΦΕΚ τῆς Ἑλληνικῆς Δημοκρατίας, «νέα» προγράμματα σπουδῶν στά θρησκευτικά δημοτικοῦ, γυμνασίου καί λυκείου. Αὐτά ἀκολουθοῦν τό ξενόφερτο σύστημα religious literacy καί ἐπίσης δέν εἶναι νομικῶς κατοχυρωμένα. Περιλαμβάνονται σέ ὑπουργική ἀπόφαση, ἡ ὁποία παραβιάζει τόν ὡς ἄνω νόμο, τά ὡς ἄνω ἄρθρα τοῦ Συντάγματος, καί τίς διεθνεῖς συμβάσεις τίς ὁποῖες ἔχει ἡ Ἑλλάδα ἐπικυρώσει.
Τά ἐπίμαχα προγράμματα εἰσάγουν μάθημα, τό ὁποῖο θά ἐπέφερε ἀπόλυτη σύγχυση, τόσο στούς ὀρθοδόξους χριστιανούς μαθητές, ὅσο καί σέ ὁποιονδήποτε ἄλλο. Τά σοβαρά ἐλαττώματα, ὅσον ἀφορᾶ τό περιεχόμενο καί τή διάρθρωση, τοῦ δῆθεν νέου μαθήματος θρησκευτικῶν: α) Συνδιδασκαλία τῆς ὀρθοδόξου πίστεως μέ θρησκεύματα σέ σημεῖο ὥστε νά κινδυνεύει ὁ ἀνήλικος, ὀρθόδοξος ἀλλά καί ὁ ὁποιοσδήποτε, μαθητής νά νομίσει ὅτι ταυτίζονται καί νά διασαλευθεῖ ἡ πίστη του – καί προσοχή, δέν πρόκειται γιά ἐνημέρωση γύρῳ ἀπό τίς θρησκεῖες, αὐτό γινόταν συστηματικά καί ἐπιτυχημένα ἐδῶ καί πολλές δεκαετίες. Μέ τό religious litaracy εἶναι σάν νά διδάσκονται μαζί μέ τήν ἑλληνική γλώσσα καί ἀπό δύο ἕως ἑπτά ξένες γλῶσσες, στήν ἴδια διδακτική ὥρα ἄτακτα, ἀκατάστατα, τυχαῖα! β) Διδασκαλία θεματικῶν ἑνοτήτων ὑπό συγκεχυμένους καί παρεξηγήσιμους τίτλους. γ) Ἀφαίρεση βασικῶν θεμάτων ὀρθοδόξου πίστεως καί ζωῆς, ἀπαραιτήτων γιά τή διαπαιδαγώγηση τοῦ ὀρθοδόξου χριστιανοῦ. δ) Μή διδασκαλία τῆς εὐαγγελικής ἱστορίας ὡς ἑνιαίου συνόλου, ἀλλά κατάτμησή της σέ διάφορες ἐλλειπεῖς ἑνότητες μεριζόμενες μέ τυχαῖο καί ἄτακτο τρόπο σέ διάφορες τάξεις. ε) Μή διδασκαλία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας ὡς ἑνιαίου συνόλου, ἀλλά κατάτμησή της σέ διάφορες ἐλλειπεῖς ἑνότητες μεριζόμενες μέ τυχαῖο καί ἄτακτο τρόπο σέ διάφορες τάξεις. στ) Ἀπολύτως καμμία ἱστορική σειρά στή διδασκόμενη ὕλη. Αὐτό συμβαίνει ἀκόμη καί μέσα στήν ἴδια θεματική ἑνότητα!
Ὅλα τά ὡς ἄνω ἕξι σημεῖα παρέμειναν ἀπολύτως σταθερά καί ἀδιαπραγμάτευτα ἐπί μία ὁλόκληρη πενταετία καί ἐν τέλει τό 2016 προστέθηκε καί: ζ) Ἀφαίρεση τῆς διδασκαλίας τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης ὡς ἑνιαίου συνόλου ἀπό τό γυμνάσιο καί ἀντικατάστασή της ἀπό σποραδικά ρητά καί περιστατικά, ἄτακτα καί χωρίς καμμία ἱστορική καί θεολογική σειρά.
Οἱ προτεινόμενες ἀπό τούς δημιουργούς τῶν προγραμμάτων μέθοδοι διδασκαλίας καί «στρατηγικές μάθησης» εἰσήχθησαν ἐσπευσμένως ἀπό τό ἐξωτερικό. Δέν ἐξετάσθηκε ποιές καί κατά πόσον ἀντιστοιχοῦν στήν ἑλληνική πραγματικότητα. Πολύ συχνά ἀπαιτεῖται ὁμαδική καί ὁμαδοσυνεργατική ἐργασία τῶν μαθητῶν, ὅμως ἡ τελική ἀξιολόγηση τῶν μαθητῶν παραμένει σύμφωνα μέ τούς νόμους ἀτομική. Καί ἡ σύνθεση ὁμαδικῆς ἐργασίας καί ἀτομικῆς τελικῆς ἀξιολογήσεως δυσχεραίνει ἀφόρητα, κυριολεκτικά πονοκεφαλιάζει τούς ἐκπαιδευτικούς.
Προτείνουμε : Πλήρη ἀπόρριψη τῆς γενικῆς φιλοσοφίας καί τῆς γενικῆς διαρθρώσεως τοῦ περιεχομένου τῶν προγραμμάτων. Ἐπανεξέταση τῶν μεθόδων διδασκαλίας, ὥστε νά ἐπιλυθοῦν τά σοβαρά προβλήματα τά ὁποῖα ἐπισημάναμε.
Πηγή: Θρησκευτικά
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Ἡ Συνοδικὴ Ἀπόφαση τῆς Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, τοῦ 1998 ἔχει ξεχωριστὴ σημασία ἀνάμεσα στὰ Κείμενα - ὁρόσημα τῆς σύγχρονης Ὀρθοδόξου ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας, τὰ ὁποῖα σφραγίζουν τὸν ἀγώνα τῆς Ἐκκλησίας νὰ διατηρήσει ἀνόθευτη τὴν «ἅπαξ παραδοθεῖσαν πίστιν» καὶ τὴν πίστη Της στὴν «Μίαν Ἁγίαν, Καθολικὴν καὶ Ἀποστολικὴν Ἐκκλησίαν».
Στὸ ἀπόηχο μιᾶς παλαιότερης ἀπόφασης τῆς Ρωσικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Διασπορᾶς (Ὑπερορίου), τοῦ 1983, ἡ ὁποία καταδίκαζε τὴν αἵρεση τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, μὲ εἰδικότερη μάλιστα ἀναφορὰ στὴ «Θεωρία τῶν Κλάδων», ἡ ἐν λόγω Ἀπόφαση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας εἶναι εὐρύτερου φάσματος, καθὼς θίγει ἕξι διαφορετικὲς ἐκφράσεις ἀνορθοδόξων διδαχῶν, ποὺ ἀπορρέουν ἀπὸ τὴν σύγχρονη Οἰκουμενικὴ κίνηση καὶ οἰκουμενικὴ διαπλοκὴ Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.
Πιὸ συγκεκριμένα, ἡ Ἀπόφαση αὐτὴ ἀπορρίπτει ὀνομαστικὰ τὶς συμφωνίες τοῦ Σαμπεζὺ καὶ Μπάλαμαντ, τὴ συμφωνία ποὺ ὑπεγράφη ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Ἀντιοχείας μὲ τοὺς Μὴ-Καλχηδόνιους στὴ Συρία, τὸ 1991, τὴν υἱοθέτηση τοῦ Γρηγοριανοῦ Πασχαλίου ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Φινλανδίας ὑπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἐπίσης ἀπορρίπτει τὴν θέση ὅτι τὰ Ἱερὰ Μυστήρια ὑπάρχουν ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως καὶ τὶς ποικίλες ἐκφάνσεις τῆς «Θεωρίας τῶν Κλάδων», καὶ τὴν συμπροσευχὴ καὶ τέλεση μυστηρίων ἀπὸ κοινοῦ μὲ μὴ-Ὀρθοδόξους. Ἡ οὐσιώδης φύση τῆς Ἀποφάσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, συγκεκριμένη ἀλλὰ καὶ εὐρέως φάσματος, ἀποκτᾶ πολλαπλασίως μεγαλύτερη σημασία γιὰ τὴν καθ’ ὅλου Ἐκκλησία, σήμερα, σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὴ διαμόρφωση μιᾶς πανορθοδόξου ὁμοφωνίας (consensus) ἔναντί τῆς αἱρετικῆς φύσεως τοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ. Πόσο μᾶλλον ἐκπληκτικὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ὅτι, (ἐξ’ ὅσων γνωρίζουμε), τὸ Κείμενο αὐτὸ δὲν εἶχε ποτὲ ἕως τώρα μεταφραστεῖ στὰ Ἀγγλικὰ καὶ Ἑλληνικά.
Ἔχει σημασία νὰ ἐπισημάνουμε τὰ ἑξῆς, σὲ σχέση μὲ τὴν Συνοδικὴ Ἀπόφαση τοῦ 1998, ὥστε νὰ τὴ θέσουμε στὶς πραγματικὲς ἱστορικὲς καὶ ἐκκλησιαστικὲς διαστάσεις της:??Τὸ Συνοδικὸ Κείμενο βασίστηκε στὴν ἀνάλυση καὶ μελέτη ποὺ πραγματοποίησε μία θεολογικὴ ἐπιτροπή, ἡ ὁποία ὁρίστηκε ἀπὸ τὸν Καθολικὸ-Πατριάρχη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, Ἠλία Β’ . Ἡ ἀπόφαση, νὰ συσταθεῖ ἡ ἐπιτροπὴ καὶ νὰ ἐξετάσει τὰ προαναφερθέντα ἕξι ἐπίμαχα σημεῖα καὶ κείμενα, ἐλήφθη ὡς ἄμεσο ἐπακόλουθο μιᾶς μεγάλης, λαϊκῆς ‘ἐξέγερσης’ τῶν πιστῶν Ὀρθοδόξων της Γεωργίας, πιὸ συγκεκριμένα, τῆς μοναστικῆς κοινότητας. Συνεπῶς, ἦταν ἡ ἐγρηγοροῦσα δογματικὴ συνείδηση καὶ εὐαισθησία, ὄχι μόνον ἢ ἔστω πρωτίστως τῆς ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ τοῦ πληρώματος, ὅλων των πιστῶν, ποὺ ἐπέφερε αὐτὴν τὴν Ἀπόφαση-ὁρόσημο δημιουργώντας μείζονος σημασίας προηγούμενο πρὸς ὄφελος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιολογίας . Τὸ σημεῖο αὐτὸ δὲν μπορεῖ νὰ ἀγνοηθεῖ καὶ εἶναι ἀνάγκη νὰ ληφθεῖ σοβαρὰ ὑπόψη ἀπὸ τοὺς ἁπανταχοῦ πιστοὺς σὲ κάθε Τοπικὴ Ἐκκλησία, διότι κάθε πιστὸς εἶναι συνυπεύθυνος γιὰ τὴν διαφύλαξη τῆς Παρακαταθήκης τῆς Πίστεως ἀκεραίας καὶ ἀλωβήτου καὶ τὴν ἀπαρασάλευτη πορεία τῆς Ἐκκλησίας
Τέλος, εἶναι ἀπαραίτητο νὰ τονισθεῖ ὅτι, σὲ τελικὴ ἀνάλυση, ἡ διαδικασία αὐτοκαθάρσεως τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ αἱρετικὲς ἀντιλήψεις καὶ διδαχές, ὅπως εἶναι οἱ διαδιδόμενες στὸ πλαίσιο τοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ, εἶναι πρωτίστως Τοπικὸ φαινόμενο καὶ διεργασία. Κατὰ τὰ εἰωθότα στὴ σύγχρονη Ὀρθοδοξία, μία ἑκάστοτε Τοπικὴ Ἐκκλησία– κλῆρος καὶ λαὸς – καλεῖται, πρῶτα αὐτή, νὰ ἐξετάσει καὶ νὰ ἀπορρίψει τὶς τυχὸν κακόδοξες διδασκαλίες, ποὺ κηρύττονται καὶ προωθοῦνται στοὺς κύκλους τοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ, προτοῦ ἡ Ὀρθόδοξη Καθολικὴ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καταλήξει νὰ ἐκδώσει ὁριστικὴ δογματικὴ διατύπωση, στὸ πλαίσιο μιᾶς οἰκουμενικῆς, πανορθοδόξου Συνόδου. Γι’ αὐτὸ ἡ Ἀπόφαση αὐτὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας ἀποτελεῖ ἕνα ὁρόσημο, πολλὰ ὑποσχόμενο γιὰ τὴν Ἐκκλησία. Ἡ διαδικασία αὐτή, ἀντιμετώπισης τῶν οἰκουμενιστικῶν προκλήσεων καὶ ἐπανεπιβεβαίωσης τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως στὴ Μία, Ἀδιαίρετη καὶ Καθολικὴ Ἐκκλησία, ἔναντί τῆς ΄καινοτόμου’ συγκρητιστικῆς οἰκουμενιστικῆς ἐκκλησιολογίας, ἐπανεκκινήθηκε οὐσιαστικὰ μὲ τὴν ἐν λόγω ρύθμιση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, τοῦ 1998 (παρότι ἄγνωστη ἐν πολλοῖς στοὺς περισσότερους Ὀρθοδόξους). Συνεχίζεται δὲ ἕως τὶς ἡμέρες μας, μὲ ἐπίκεντρο τὴ διοργάνωση τῆς Κρήτης, ὅσον ἀφορᾶ τόσο τὶς προσυνοδικὲς ὅσο καὶ τὶς μετασυνοδικὲς διαδικασίες, οἱ ὁποῖες ἐξετάστηκαν ἀπὸ τὶς Ὀρθόδοξες Συνόδους τῆς Γεωργίας καὶ τῆς Βουλγαρίας, μὲ τὴν τελευταία νὰ ἀπορρίπτει τὴ «Σύνοδο» τῆς Κρήτης, συγκεκριμένα ἐξαιτίας τῆς οἰκουμενιστικῆς ἐκκλησιολογικῆς τοποθέτησης αὐτῆς. Μὲ δεδομένη τὴν ἱστορικὴ ἀπόφαση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας, τοῦ 1998 - ἴσως τὴν πλέον σαφῆ καὶ εὐρυφασματικὴ συνοδικὴ ἀπόφαση ποὺ ἔχει ἐκδοθεῖ ποτὲ κατὰ τοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ, μποροῦμε [εὔλογα] νὰ ἀναμένουμε ὅτι, σύντομα, ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας θὰ ἀκολουθήσει κατὰ πόδας καὶ θὰ ἀπορρίψει ἐκκλησιολογικῶς τὴ λεγόμενη «Σύνοδο» τῆς Κρήτης.
Εἴθε αὐτὴ ἡ ἀπόφαση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Γεωργίας νὰ λάβει τὴν πρέπουσα σημασία ἀπὸ τὴν Ἱεραρχία καὶ τοὺς πιστοὺς ὅλων τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ἐμπνέοντάς τους νὰ ἀκολουθήσουν τὸ παράδειγμά της καὶ νὰ δηλώσουν μὲ σαφῆ τρόπο τὴν πίστη τους στὴν Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, ἐναντίον τῆς νέας ἐκκλησιολογίας τοῦ συγκρητιστικοῦ οἰκουμενισμοῦ, ἡ ὁποία δυστυχῶς κρίθηκε ἀθώα καὶ ἀναβίωσε ἀπὸ τὴ λεγόμενη ‘Σύνοδο’ τῆς Κρήτης.
- Πρωτοπρεσβύτερος Peter Heers, συγγραφεὺς τοῦ ἔργου «Ἡ Ἐκκλησιολογικὴ Ἀναθεώρηση τῆς Β’ Βατικανῆς Συνόδου: Μία Ὀρθόδοξη Διαρεύνηση τοῦ Βαπτισμάτος καὶ τῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὸ Διάταγμα περὶ Οἰκουμενισμοὺ
Η ΑΠΟΦΑΣΗ:
8 Ὀκτωβρίου, 1998
Πρακτικά της Συνεδριάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου
Ἡ συνεδρίαση τῆς ἱερᾶς Συνόδου τῆς Γεωργιανῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔλαβε χώρα στὴν αἴθουσα συνεδρίων τοῦ πατριαρχείου τῆς Γεωργίας στὶς 8 Ὀκτωβρίου, 1998. Στὶς ἐργασίες τῆς συμμετεῖχαν 24 ἱεράρχες (πλήρης ἀπαρτία) τῆς Γεωργιανῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Ἡ Αὐτοῦ Μακαριότης καὶ Ἁγιότης ὁ Καθολικὸς-Πατριάρχης πάσης Γεωργίας, Ἠλίας ὁ Β’, ἦταν ὁ προεδρεύων τῆς συνεδριάσεως. Ὁ ἐπίσκοπός τῆς ἐπαρχίας Πότι – Grigol (Berbichashvili), ὁρίστηκε γραμματέας τῆς συνεδριάσεως.
Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος δέχθηκε τὴν ἐνημέρωση τῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς, ἡ ὁποία συστάθηκε μὲ τὶς εὐλογίες τοῦ Καθολικοῦ-Πατριάρχη πάσης Ρωσίας Ἠλία Β’, τὸν Ἰούλιο τοῦ 1997. Ἡ ἐν λόγω ἐπιτροπὴ ἐξέτασε τὰ ζητήματα ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα εἶχαν γίνει αἰτία σκανδαλισμοῦ ὁρισμένων μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ Θεολογικὴ Ἐπιτροπὴ ἐξέτασε τὰ ἀκόλουθα Κείμενα καὶ ζητήματα: τὰ Κείμενα τοῦ Σαμπεζὺ καὶ τοῦ Μπάλαμαντ, τὸ προσχέδιο συμφωνίας μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας καὶ τῶν Μὴ-Καλχηδονίων ἐκκλησιῶν (τῆς Ἀνατολῆς), τὸ ὁποῖο ἔγινε ἀντικείμενο ἐπεξεργασίας τὸ 1991, τὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα ἀπὸ τὴ Φινλανδικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, σύμφωνα μὲ τὸ Γρηγοριανὸ Πασχάλιον, τὴ διδασκαλία γιὰ τὴν ὕπαρξη σωτηριώδους χάριτος, πέραν τῶν κανονικῶν ὁρίων τῆς Ἐκκλησίας, καθὼς καὶ τὴ λεγόμενη «Θεωρία τῶν Κλάδων». Ἡ θεολογικὴ Ἐπιτροπὴ ἦλθε σὲ ἐπικοινωνία μὲ τὰ πατριαρχεῖα Κωνσταντινουπόλεως, Ἀντιοχείας καὶ Ρωσίας καὶ ζήτησε νὰ ἐνημερωθεῖ ἐπὶ τῶν θέσεων τῶν διαφορετικῶν ἐκκλησιῶν, σὲ ὅ,τι ἀφορᾶ τὰ προαναφερθέντα ζητήματα.
Πρέπει νὰ τονιστεῖ ὅτι, ἕνας ἀριθμὸς αὐτοκέφαλων Ἐκκλησιῶν, στὶς ὁποῖες συγκαταλέγεται καὶ ἡ Γεωργιανὴ Ἐκκλησία, οὐδέποτε ἔλαβε σαφῆ ἀπόφαση, στὸ πλαίσιο γενικῶν συνελεύσεων, ἐπὶ τῶν προαναφερθέντων ζητημάτων. Ἐπιπλέον, ὁρισμένες Ἐκκλησίες ἔχουν πράγματι ἀποφανθεῖ ἀρνητικὰ σχετικὰ μὲ αὐτά, μὲ εἰδικὴ ἀπόφαση τῆς ἱερᾶς Συνόδου [μίας ἑκάστης].
Ἐπειδὴ τὰ ζητήματα αὐτὰ ἀποτελοῦν πεδίο ἀμφιβολιῶν ἐκ μέρους τῶν πιστῶν μας, ὡς ἐκ τούτου, ἡ Θεολογικὴ Ἐπιτροπὴ τοῦ Πατριαρχείου τῆς Γεωργίας προέβη στὴ μελέτη τους καὶ ἐξέδωσε τὰ συμπεράσματά της σὲ τρία τεύχη Ἐνημερωτικῶν Δελτίων
Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Γεωργιανῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἔλαβε γνώση καὶ συμφώνησε μὲ τὰ συμπεράσματα τῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Πατριαρχείου τῆς Γεωργίας. Ἡ τοποθέτηση, ποὺ περιγράφεται παρακάτω, ἐκφράζει τὴ θρησκευτικὴ κοσμοθεωρία τῆς Γεωργιανῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἡ ὁποία ἴσχυε πάντοτε.
Ἡ θέση αὐτὴ δηλώνεται καὶ ἐπαναδιατυπώνεται σαφῶς ὡς ἀκολούθως:
Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Γεωργιανῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀποφαίνεται γιὰ τὰ ἑξῆς:
1. Τὰ Κείμενα τῆς Ἐπιτροπῆς Μικτοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξύ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ Μὴ-Χαλκηδονίων ἐκκλησιῶν (τῆς Ἀνατολῆς) – οἱ λεγόμενες Συμφωνίες τοῦ Σαμπεζύ, ποὺ ἔλαβαν χώρα μεταξὺ 1990-1993 στὸ Σαμπεζὺ (τῆς Ἐλβετίας) - εἶναι ἀπαράδεκτα.
2. Τὸ σχέδιο γιὰ τὴν προκαταρκτικὴ συμφωνία μεταξὺ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Ἀντιοχείας καὶ Μὴ-Χαλκηδονίων ἐκκλησιῶν (τῆς Ἀνατολῆς), τὸ ὁποῖο ἐκπονήθηκε τὸ 1991, εἶναι ἀπαράδεκτο.
3. Τὸ Κείμενο: “ Οὐνιτισμός: μέθοδος ἑνώσεως τοῦ παρελθόντος καὶ ἡ παροῦσα ἀναζήτηση τῆς πλήρους κοινωνίας (ἡ λεγόμενη ‘Συμφωνία τοῦ Μπάλαμπαντ), τὸ ὁποῖο ἔγινε δεκτὸ ἀπὸ τὴν Μικτὴ Ἐπιτροπὴ Καθολικῆς καὶ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στὸ Μπάλαμαντ (Λίβανος), στὶς 23 Ἰουνίου, 1993, εἶναι ἀπαράδεκτο.
4. Ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα ἀπὸ τὴν Αὐτόνομη Ἐκκλησία τῆς Φινλανδίας, σύμφωνα μὲ τὸ Γρηγοριανὸ Πασχάλιον, δὲν συνάδει μὲ τὴν ἀπόφαση τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, στὴ Νίκαια, σχετικὰ μὲ τὴν ἡμερομηνία [τὸν χρόνο] ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα. Ὡστόσο πρέπει νὰ τονιστεῖ ὅτι, μὲ βάση τὴ γενικὴ Ὀρθόδοξη θέση ἐπὶ τοῦ θέματος, τὸ γεγονὸς αὐτὸ θεωρήθηκε ὡς παραβίαση Κανόνων καὶ ὄχι ὡς αἵρεση. Ἑπομένως, ἀπ’ αὐτὴν τὴν ἄποψη εἶναι σημαντικὸ ὅτι τὸ πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως (στὴ δικαιοδοσία τοῦ ὁποίου συμπεριλαμβάνεται καὶ ἡ Αὐτόνομη Φινλανδικὴ Ἐκκλησία), εἶναι ἀρνητικὰ προδιατεθειμένο σχετικὰ μὲ τὴν παραπάνω Κανονικὴ παραβίαση καὶ θεωρεῖ ὅτι τὸ Πάσχα πρέπει νὰ ἑορτάζεται σύμφωνα μὲ τὴν ἀπόφαση τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου τῆς Νικαίας (βλ. ἐπιστολὴ 1214/1997 τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως).
5. Ἡ αἱρετικὴ ἐκκλησιολογικὴ διδασκαλία, ποὺ ἀναπτύχθηκε στὰ βάθη τῆς μὴ-Ὀρθόδοξης, μοντερνιστικῆς, θεολογίας, ἀναφορικὰ μὲ τὴν ὕπαρξη σωτηριώδους [μυστηριολογικὴς] χάριτος, πέραν τῶν Κανονικῶν ὁρίων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως καὶ ἡ ἀκραία ἐκδήλωσή της - ἡ λεγόμενη ‘Θεωρία τῶν Κλάδων’, σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία οἱ ποικίλοι χριστιανικοὶ κλάδοι ποὺ ὑπάρχουν σήμερα, θεωροῦνται διαφορετικοὶ καὶ ἰσότιμοι κλάδοι τῆς Ἀληθινῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ – εἶναι ἀπαράδεκτη.
6. Τέλος, τόσο ἡ συμπροσευχή, ὅσο καὶ ἡ μετοχὴ στὰ Μυστήρια, ἀπὸ κοινοῦ μὲ μὴ-Ὀρθοδόξους, εἶναι ἀπαράδεκτες, ὅπως αὐτὸ ἐπαναβεβαιώθηκε στὸ τελικὸ Κείμενο, τὸ ὁποῖο ἀπεδέχθη ἡ Διορθόδοξη Σύναξη ὅλων τῶν Κανονικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, (Θεσσαλονίκη, 29 Ἀπριλίου – 2 Μαΐου, 1998). Σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 13, παράγραφος β’ τοῦ Κειμένου αὐτοῦ: «Οἱ Ὀρθόδοξες ἀντιπροσωπεῖες δὲν θὰ συμμετέχουν στὶς οἰκουμενικὲς Ἀκολουθίες, τὴν κοινὴ προσευχὴ καὶ λατρεία τοῦ Θεοῦ, οὔτε σὲ ἄλλες θρησκευτικὲς τελετὲς τῆς Συνάξεως»..
Σήμ. Ἐκτενὴς ἀνάλυση τῶν προαναφερθέντων ζητημάτων παρέχεται ἐπίσης στὰ ἐνημερωτικὰ δελτία (υπ' ἀριθμ. 1,2,3) τῆς Θεολογικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Πατριαρχείου τῆς Γεωργίας.
Πηγή: [μετάφραση: Χαρὰ-Ἀνδριάνα Λιαναντωνάκη, γιὰ τὸ Orthodoxethos], Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
Ο Πιρί Ρείς θεωρείται σήμερα ένας από τους μεγαλύτερους Οθωμανούς Ναυάρχους του 16ου αιώνα, με πλούσιο έργο στον τομέα της χαρτογράφησης. Γεννημένος στην Καλλίπολη περί το 1465, μεγάλωσε στις ακτές του Μαρμαρά και υπήρξε ανιψιός του διαβόητου πειρατή Κεμάλ Ρείς. Οι ανάγκες του Οθωμανικού στόλου στις αρχές του 16ου αιώνα για έμπειρους ναυτικούς στους συνεχείς πολέμους με τη χριστιανική Δύση και κυρίως με τη Βενετία, οδήγησε το σουλτάνο Βαγιατζίτ Β΄ στο να προσλάβει πειρατές όπως τον Κεμάλ Ρείς και τον ανιψιό του Πιρί, αποδίδοντάς τους μάλιστα, υψηλές απολαβές και το βαθμό του Ναυάρχου.
Η κλίση του Πιρί Ρείς στην χαρτογράφηση δεν άργησε να φανεί. Ήδη από το 1502 ξεκίνησε το έργο του, μελετώντας δυτικούς χάρτες (όπως οι ιταλικοί πορτολάνοι της Μεσογείου) και πολύ περισσότερο τους βυζαντινούς θαλάσσιους χάρτες, που είχαν διασωθεί πρίν λίγα χρόνια, όταν η Κωνσταντινούπολη έπεφτε στα χέρια των Οθωμανών. Αναμφίβολα, το μεγαλύτερο έργο του είναι το περίφημο BAHRIYE (Βιβλίο Ναυσιπλοΐας) που χρονολογείται το 1526 και αποτελείται από ακριβείς και λεπτομερείς γεωμετρικές απεικονίσεις των ακτογραμμών και των νησιών της Μεσογείου και του Αιγαίου πελάγους. Το συγκεκριμένο βιβλίο πέρα από ναυτικό βοήθημα, παρουσιάζει ιδιαίτερο ιστορικό ενδιαφέρον, καθώς παραθέτει πολλές λεπτομέρειες για τους πληθυσμό, την οικονομία, τα τοπωνύμια και τον πολιτισμό των περιοχών που είχαν χαρτογραφηθεί.
![]() |
Η νήσος Χίος και τα μικρασιατικά παράλια. Χάρτης του 1526, Πιρί Ρείς. |
Για την νήσο Ίμβρο (imroz στο βιβλίο του), αναφέρει ότι τα παλαιά χρόνια οι φρουρές της, ειδοποιούσαν με σήματα καπνού και φωτιές τις μικρασιατικές ακτές για επικείμενη εισβολή, καθώς και για το μέγεθος του εχθρικού στόλου. Κατόπιν, φρούρια των παραλίων έκαναν αντίστοιχα σήματα που λαμβάνονταν τελικά από την Κων/πολη. Μ’ αυτό τον τρόπο, μέσα σε μία ώρα η κεντρική διοίκηση της Πόλης, γνώριζε τις σχετικές λεπτομέρειες. Η όλη διαδικασία που περιγράφει από μαρτυρίες ο Πιρί Ρείς, δεν είναι άλλη από τις περίφημες φρυκτωρίες, που συνιστούσαν το δίκτυο επικοινωνιών του Βυζαντίου με οπτικά σήματα, ήδη από την εποχή του αυτοκράτορα Λέοντα ΣΤ’ του Σοφού.
Για τη Σαμοθράκη (semedirek), μας δίνει την πληροφορία ότι ήταν νησί μοναχών που ζούσαν σε ερημικές τοποθεσίες και πώς το νησί, ο κόσμος το ονόμαζε «τόπο των Αγίων», λαθεμένα όμως για τον ίδιο, χωρίς να επεξηγεί περισσότερο. Ακόμα πιο σημαντική, είναι η μαρτυρία ότι από εκεί προέρχονταν οι μοναχοί της Αγίας Σοφίας, του σημαντικότερου ίσως ναού και συμβόλου της ανατολικής ορθόδοξης εκκλησίας. Επισημαίνει ότι μία από τις ερειπωμένες περιοχές που ζούσαν οι μοναχοί, ονομαζόταν Paliopoulo (πιθανότατα Παλαιόπολις). Γενικά, παρουσιάζει τη Σαμοθράκη ως ένα αξιόλογο μοναστικό κέντρο.
Η Θάσος ονομάζεται Τas Oz, η Λήμνος Limli, ο Μούδρος Μondoros κ.λ.π. Οι περιγραφές για τη ζωή των μοναχών στο Άγιο Όρος είναι επίσης, εκτενείς και κατατοπιστικές. Κάνει λόγο για 360 μοναστήρια άνω των χιλίων ετών, από τα οποία την εποχή που γράφει, μόνο 60 ήταν σε καλή κατάσταση. Οι μοναχοί, αναφέρει ότι είχαν θαλάσσια σύνδεση με βακούφια της Λήμνου απ’ όπου προμηθεύονταν τρόφιμα. Υπήρχαν καλλιέργειες, αμπελώνες, ενώ είχαν αναπτύξει προηγμένες μεθόδους για το άλεσμα των σιτηρών και την παραγωγή του άρτου. Σημαντικές λεπτομέρειες παρατίθενται στο βιβλίο του, τόσο για την καθημερινότητα στις Μονές όσο και για το άβατο της Αθωνικής χερσονήσου.
![]() |
Η νήσος Λέσβος (midillu) όπως απεικονίστηκε στο Bahriye. |
Ο Οθωμανός χαρτογράφος δεν συγκινείται μόνο από το φυσικό κάλος της Λέσβου, γνωστή τότε με το όνομα της πρωτεύουσας του νησιού Μυτιλήνης (Midillu), αλλά και με την μακρά ιστορία της. Μνημονεύει την περίοδο της ηγεμονίας της γενουάτικης οικογένειας των Γατελούζων (1355-1462), ως μία περίοδο που οδήγησε σε εξύψωση του νησιού με άνθιση του εμπορίου και γενικότερα της ζωής και του πληθυσμού του. Για την πόλη της Μυτιλήνης, δίνονται στοιχεία για τον αριθμό των πλοίων που μπορούν να ελλιμενιστούν (300 πλοία σύμφωνα με τους υπολογισμούς του) και επισημαίνει ότι κατοικείται από απίστους. Λόγος γίνεται για την Ερεσό (Herse) και την Καλλονή (Qalania), τις εκκλησίες του νησιού και τα πολλά οχυρωματικά έργα. Αντίστοιχα, μεγάλος αριθμός πληροφοριών δίνεται για το νησί της Χίου και της Σάμου. Αναφορές για τη διοίκηση, την λατινική κατοχή, την βυζαντινή περίοδο, το εμπόριο, τα προϊόντα και την πολύτιμη μαστίχα, συμπληρώνουν τις τοπογραφικές περιγραφές των νησιών αυτών. Το άφθονο πόσιμο νερό της Σάμου, τα πλούσια δάση και τα αρχαιολογικά ευρήματα, δίνουν με σαφήνεια τη στρατηγική σημασία που είχε η Σάμος στο Αιγαίο, καθώς το νερό ήταν απαραίτητο για τις εκστρατείες του σουλτανικού στόλου, η δε ξυλεία αναγκαία για τη ναυπήγηση σκαφών.
![]() |
Η νήσος Σάμος του Πιρί Ρείς. |
Η Ρόδος και τα Δωδεκάνησα, παρόλο που την εποχή που γράφτηκε το BAHRIYE δεν είχαν ακόμη κατακτηθεί από τους Οθωμανούς, ωστόσο παρουσιάζονται με αρκετές εδαφικές λεπτομέρειες. Τα χαρακτηρίζει ως νησιά «απίστων» που κουρσεύουν τα μικρασιατικά παράλια, εννοώντας τους Ιωαννίτες Ιππότες. Στο σημείο αυτό ο Πιρί Ρείς, προσεγγίζει τις περιγραφές της ακτογραμμής και τη γεωγραφία της Ρόδου, από την οπτική του εισβολέα. Επισημαίνει λιμάνια και περιοχές, απ’ όπου τα κάστρα του νησιού θα μπορούσαν να κυριευθούν με τον ευνοϊκότερο για τους Οθωμανούς τρόπο. Ενδεικτικό άλλωστε των βλέψεων του σουλτάνου για πλήρη κατάληψη του Αιγαίου. Το ύφος που χρησιμοποιεί είναι καθαρά στρατιωτικό και διαβάζοντας κανείς το κείμενο που αφορά τη Ρόδο, αντιλαμβάνεται περισσότερο ότι πρόκειται για οδηγίες εκστρατείας παρά για βιβλίο ναυσιπλοΐας.
Οι ιστορικοί συμφωνούν στο γεγονός ότι ο Οθωμανός χαρτογράφος ήταν τελειομανής και ιδιαίτερα σχολαστικός με το έργο του, κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί θεωρίες ότι κατάγεται από χριστιανική, πιθανόν ελληνική οικογένεια, χωρίς όμως να είναι επιβεβαιωμένο. Πάντως, οι ακριβείς υπολογισμοί χερσαίων διαστάσεων, η ορθή εκτίμηση αποστάσεων και τα εθνολογικά στοιχεία που αναφέρει στο βιβλίο του, το καθιστούν αξιόλογη ιστορική πηγή. Σε κάθε περίπτωση ο συγγραφέας, ίσως άθελά του, επιβεβαιώνει τον ελληνικό χαρακτήρα των νησιών του ανατολικού Αιγαίου και προβάλει την οθωμανική κυριαρχία, περισσότερο από επεκτατική ανάγκη του Ισλάμ, παρά από την συνήθη έννοια ενός δίκαιου αγώνα. Τελικά και ο ίδιος ο Πιρί Ρείς υπήρξε θύμα της λογικής αυτής, που διαμόρφωσε τον μεσαιωνικό χαρακτήρα της οθωμανικής αυτοκρατορίας και την αλαζονεία των ηγεμόνων της. Για μία και μοναδική αποτυχία του, σε ναυμαχία εναντίον των Πορτογάλων, κατηγορήθηκε για προδοσία και εκτελέστηκε δημόσια στο Κάιρο της Αιγύπτου, το 1553 σε προχωρημένη ηλικία.
![]() |
Το περίφημο βιβλίο ναυσιπλοΐας του Πιρί Ρείς «BAHRIYE» (1526) |
Πηγές
Christian Gruber, The Islamic Manuscript Tradition, Indiana University Press,(Bloomington,2010)
Gianacarlo Casale, The Ottoman Age of Exploration, Oxford University Press, (London, 2010)
Pinar Emiralioglou, Geographical Knowledge and Imperial Culture In The Early Modern Ottoman Empire, Sam Huston State University, USA, (Dorchester,UK, 2014)
Piri Reis, Kitab-I-Bahriye (σε αποδόσεις στην αγγλική γλώσσα)
Svat Soucek, Piri Reis and Turkish Mapmaking after Columbus, Oxford University Press, (London and New York, 1996)
Πηγή: Ιστορικά Θέματα
Στις 12 Νοεμβρίου 2016, στη Χριστιανική Εστία «Απόστολος Παύλος» της Λάρισας, σε μια κατάμεστη από πλήθος εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, γονείς και κηδεμόνες μαθητών, κληρικούς και απλούς πολίτες αίθουσα, πραγματοποιήθηκε με πολύ μεγάλη επιτυχία ημερίδα με θέμα: «Τα νέα Προγράμματα Σπουδών στο μάθημα των Θρησκευτικών ως εργαλεία για την αποδόμηση της ορθοδόξου πίστεως».
Η Ημιημερίδα οργανώθηκε από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ), το Παράρτημα Λαρίσης της ΠΕΘ και το Εργαστήριο Παιδαγωγικής – Χριστιανικής Παιδαγωγικής του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, υπό την αιγίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Λαρίσης και Τυρνάβου.
Την έναρξη της εκδήλωσης ευλόγησε ο εκπρόσωπος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λαρίσης κ. Ιγνατίου, ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Νικηφόρος. Χαιρετισμό επίσης απεύθυνε η Σχολική Σύμβουλος Θεολόγων περιφέρειας Λάρισας – Μαγνησίας κ. Φωτεινή Σταλίκα. Στη συνέχεια απεύθυνε χαιρετισμό ο Γενικός Γραμματέας της ΠΕΘ κ. Παναγιώτης Τσαγκάρης, ο οποίος υπογράμμισε την ανάγκη διατήρησης της ελληνορθόδοξης ταυτότητας του Γένους μας, εντάσσοντάς την στα πλαίσια ενός πρόσφατα παρατηρούμενου παγκόσμιου φαινομένου επιστροφής στις ρίζες όλων σχεδόν των λαών της Γης. Ο κ. Τσαγκάρης, μάλιστα, επεσήμανε ότι η απόρριψη των νέων Προγραμμάτων Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών από την πλειοψηφία των Ελλήνων σηματοδοτεί μια δυναμική αντίστασης που τείνει να πάρει καθολική μορφή.
Στη συνέχεια, ο Πρόεδρος του Παραρτήματος Λάρισας της ΠΕΘ κ. Δημήτρης Οικονόμου, προλογίζοντας τους ομιλητές, τόνισε ότι οι Θεολόγοι της Λάρισας αρνούνται να διδάξουν τη νέα ύλη των Θρησκευτικών, στο πλαίσιο του αγώνα τους, προκειμένου να συνεχίσουν να διδάσκουν την πατροπαράδοτη ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία στους μαθητές.
Ακολούθως, κλήθηκαν να μιλήσουν οι προσκεκλημένοι Καθηγητές: Ο Ηρακλής Ρεράκης από την Θεολογική Σχολή του ΑΠΘ, Ιωάννης Φύκαρης από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και ο Δρ Κωνσταντίνος Σπαλιώρας, Πρόεδρος της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων.
Ο κ. Ηρακλής Ρεράκης, καθηγητής Παιδαγωγικής - Χριστιανικής Παιδαγωγικής της Θεολογικής Σχολής του ΑΠΘ, τόνισε μεταξύ άλλων ότι «πρόκειται για αποπροσανατολιστικά Προγράμματα Σπουδών, που απορρίπτουν την Ορθόδοξη πίστη, με σκοπό το θρησκευτικό συγκρητισμό, τη σύγχυση και μηδενισμό. Οι παιδαγωγικές επιπτώσεις θα είναι τραγικές, αφού με την εφαρμογή των νέων πολυθρησκεικών Προγραμμάτων στα θρησκευτικά αλλάζουν οι βάσεις και οι δομές του πολιτισμικού πλαισίου της χώρας και αποδομούνται τα θεμέλια της ορθόδοξης χριστιανικής κληρονομιάς της. Τα παιδιά είναι ανάγκη να διαπαιδαγωγούνται με βάση τα πολιτισμικά στοιχεία της χώρας τους. Αν όχι χάνουν την ταυτότητά τους».
Ο κ. Ιωάννης Φύκαρης, επίκουρος καθηγητής Διδακτικής Μεθοδολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, αναφερόμενος στη δομική προσέγγιση του νέου Προγράμματος Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών στο ελληνικό σχολείο, κατέθεσε κοινωνικο-διδακτικούς προβληματισμούς και ερωτήματα, τονίζοντας μεταξύ άλλων: «Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος… Η θρησκεία έχει βασικό ρόλο στην ύπαρξη κοινωνικής συνοχής. Αν διαλυθεί, θα ακολουθήσει η διάλυση της ελληνικής κοινωνικής συνοχής. Το πρόβλημα είναι βαθιά κοινωνικό! Με τη νέα ύλη επιχειρείται η αποχριστιανοποίηση της κοινωνίας, δηλαδή η σταδιακή αλλαγή πίστεως και συνείδησης». Καταθέτοντας επιχειρήματα για το πώς θα έρθει η διάλυση, ο κ. Φύκαρης, υποστήριξε: «Η ζωή στην Ελλάδα είναι οργανωμένη πάνω στο ορθόδοξο εορτολόγιο. Η καθημερινότητά της κινείται με βάση αυτές τις παραδόσεις, όπως οι γιορτές των Χριστουγέννων, του Πάσχα, των Τριών Ιεραρχών κ.ά. Η επόμενη κίνηση του υπουργείου Παιδείας, στο όνομα της πολυθρησκείας, ποια θα είναι; Να καταργήσει τις αργίες, καθώς δεν θα βρίσκει νόημα σε αυτές;».
Καταλήγοντας τόνισε ότι «δεν γνωρίζουμε ακόμη ποια ανάγκη ώθησε στην αλλαγή της ύλης του μαθήματος των Θρησκευτικών, διότι δεν πείθει το επιχείρημα της ύπαρξης μεταναστών στη χώρα μας…».
Ακολούθησε ομιλία του κ. Κωνσταντίνου Σπαλιώρα, Δρ Θεολογίας, Προέδρου της Πανελλήνιας Ένωσης Θεολόγων, Διευθυντή Γυμνασίου - Λυκειακές Τάξεις Νέου Μοναστηρίου Φθιώτιδας. Ο Δρ Κωνσταντίνος Σπαλιώρας αναφέρθηκε στο επιχείρημα που ακούγεται τον τελευταίο καιρό, ως προς την επικράτηση στην Ελλάδα της πολυπολιτισμικότητας που χρησιμοποιείται σχετικά με το μάθημα των Θρησκευτικών, προκειμένου να θεωρηθούν τα νέα πολυθρησκειακά Προγράμματα Σπουδών αναγκαία για τη θρησκευτική αγωγή των ορθόδοξων μαθητών της πατρίδας μας. Το επιχείρημα αυτό είναι πλασματικό, όπως πλασματική είναι και η πολυπολιτισμικότητα που δήθεν κυριαρχεί στην Ελλάδα. Υποστήριξε πως με την εφαρμογή αυτών των προγραμμάτων επιχειρείται η αποδόμηση της Ορθόδοξης Παράδοσης, πολεμάται ο ίδιος ο Χριστός και η Εκκλησία Του ως μοναδική πηγή της Μίας Αλήθειας, αφού με την ταυτόχρονη παρουσίαση των άλλων θρησκευτικών εκφάνσεων προκαλείται συγκρητιστική σύγχυση στους μαθητές με αρνητικές συνέπειες για την υγιή ολοκλήρωση της ψυχοπνευματικής τους ανάπτυξης. Παρουσίασε παραδείγματα από τον προσφερθέν διδακτικό υλικό του ΙΕΠ, στο οποίο διαφαίνεται με σαφήνεια η απορθοδοξοποίηση του μαθήματος και ο εκκοσμικευμένος-διαθρησκευτικός του χαρακτήρας. Τέλος, ολοκληρώνοντας την εισήγησή του, τόνισε «πως οι ορθόδοξοι θεολόγοι έχουν στο μυαλό τους το «πειθαρχείν δει Θεώ μάλλον ή ανθρώποις», του Αποστόλου Πέτρου στο συνέδριο των Ιουδαίων. Γι’ αυτό και αγωνίζονται σε όλη τη χώρα, τον καλό αγώνα για τη διατήρηση της Ορθόδοξης Παράδοσης στο ελληνικό σχολείο ως βασικού στοιχείου της εθνικής μας ταυτότητας και δεν «κρύβουν» το Σταυρό του Κυρίου στην διακοινωνική τους επαφή με τον «άλλο». Κάλεσε επίσης τους θεολόγους αλλά και κάθε ορθόδοξο χριστιανό πολίτη της Εκκλησίας του Χριστού και της Ελλάδας να προχωρήσουν στο έργο τους μέσα από μια δυναμική αντίσταση σε αυτό που επιχειρούν κάποιοι να τους επιβάλλουν.
Στη συζήτηση που ακολούθησε, οι ομιλητές αναφέρθηκαν στις αλλαγές και στις επιπτώσεις που θα φέρουν στην κοινωνία τα νέα Προγράμματα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών, με όλους να συγκλίνουν στο ότι: «η νέα ύλη του μαθήματος δημιουργεί σύγχυση στους μαθητές και ωθεί στη διάλυση της ορθόδοξης πίστεως, που αποτελεί βασικό στοιχείο συνοχής της ελληνικής κοινωνίας».
Σᾶς ἀρέσει νὰ ξεγυμνώνεστε μπροστὰ στὸν τραπεζικό σας σύμβουλο; Ὄχι; Κι ὅμως, στὸ μέλλον θὰ στέκεστε ἐντελῶς γυμνοὶ ἀπέναντί του, καθὼς θὰ γνωρίζει καὶ τὴν παραμικρὴ πληρωμὴ ποὺ κάνετε. Τὸ ἴδιο καὶ τὸ Ὑπουργεῖο Οἰκονομικῶν. Ὅπως καὶ οἱ χάκερ. Οἱ κυβερνήσεις καὶ οἱ τράπεζες σὲ ὅλο τὸν κόσμο ἔχουν βαλθεῖ νὰ καταργήσουν τὰ κέρματα καὶ τὰ χαρτονομίσματα, ἐπικαλούμενες τὴν καταπολέμηση τῆς τρομοκρατίας καὶ τῆς φοροδιαφυγῆς. Ὡστόσο, τὰ μετρητὰ ὄχι μόνο δὲν ἀπειλοῦν τὴν ἀσφάλεια καὶ τὴν ἐλευθερία μας, ἀλλὰ συμβάλλουν στὴ διασφάλισή τους.
Μᾶς ἐξασφαλίζουν τὰ τελευταῖα ψήγματα ἐλευθερίας καὶ ἰδιωτικότητας ποὺ μᾶς ἔχουν ἀπομείνει. Περιορίζουν τὴ στέρηση τῶν δικαιωμάτων μας, τὸν ἔλεγχο καὶ τὴν παρακολούθηση ἀπὸ τὸ κράτος καὶ τὶς μυστικές του ὑπηρεσίες, τὸν χρηματοπιστωτικὸ τομέα καὶ τοὺς συλλογεῖς προσωπικῶν δεδομένων ἀπὸ τὸν κλάδο τῆς πληροφορικῆς. Γιατί κάθε φορᾶ ποὺ πληρώνουμε τοῖς μετρητοῖς ἀποκλείουμε τοὺς σπιούνους ποὺ θέλουν νὰ....
ξέρουν τὰ πάντα γιὰ μᾶς. Τὰ μετρητὰ δὲν ἀφήνουν πίσω τους κανένα ἠλεκτρονικὸ ἴχνος. Καὶ ὅ,τι ἀφήνει ἠλεκτρονικὰ ἴχνη εἶναι πλέον –ἢ ἔστω θὰ εἶναι σὲ μερικὰ χρόνια– δημόσια προσβάσιμο.
Ὁ δημοσιογράφος Νόρμπερτ Χέρινγκ ἀναλύει διεξοδικὰ πῶς ἡ πολιτικὴ καὶ ὁ χρηματοπιστωτικὸς τομέας μετέρχονται κάθε μέσο γιὰ νὰ ἀποκτήσουν ἀπόλυτο ἔλεγχο ὅλων των πληροφοριῶν ποὺ ἀφοροῦν ἐμᾶς καὶ τὶς ζωές μας.
Μόνο τα μετρητὰ εἶναι ἀληθινά. Δὲν πρόκειται γιὰ κάποιο ἀπόφθεγμα τῶν νοσταλγῶν τοῦ παρελθόντος ποὺ ἀρνοῦνται νὰ προσαρμοστοῦν στὸν σύγχρονο κόσμο. Τὰ μετρητὰ εἶναι χειροπιαστὰ καὶ μετρήσιμα. Βοηθοῦν νὰ κρατᾶμε ὑπὸ ἔλεγχο τὰ ἔξοδά μας. Τὰ μετρητὰ εἶναι κανονικὸ χρῆμα, ὑποστηριζόμενο ἀπὸ τὸ κράτος. Ἀντίθετα, πίσω ἀπὸ τὸ λογιστικὸ χρῆμα τῶν τραπεζῶν κρύβεται μόνο μιὰ δέσμευση γιὰ μετρητά, μιὰ ὑπόσχεση σὲ περιόδους εὐνοϊκῆς οἰκονομικῆς συγκυρίας. Ἀπὸ τὴ χρηματοπιστωτικὴ κρίση, ἡ ὁποία ξέσπασε τὸ 2008, καὶ ἔπειτα ἔχουμε ἀρχίσει καὶ πάλι νὰ τὸ ἀντιλαμβανόμαστε.
Ἀπὸ τὰ μετρητὰ ἐπωφελούμαστε τόσο ὡς πολίτες ὅσο καὶ ὡς φορολογούμενοι. Διότι μὲ κάθε τραπεζογραμμάτιο καὶ κέρμα εὐρὼ ποὺ θέτουν σὲ κυκλοφορία οἱ κεντρικές μας τράπεζες αὐξάνονται τὰ κέρδη ποὺ αὐτὲς ἀποφέρουν στὸν κρατικὸ προϋπολογισμό. Ἀντίστοιχα, τὸ κράτος συλλέγει χαμηλότερους φόρους. Μὲ τὸ χρῆμα ὅμως ποὺ διακινοῦν οἱ τράπεζες τὰ πράγματα εἶναι διαφορετικά. Κερδισμένοι βγαίνουν μόνο οἱ τραπεζίτες.
Πηγή: (Πρόλογος του βιβλίου του Noerber Haring), Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
Στίς 23 καί 24 Νοεμβρίου 2016 συνεδρίασε ἐκτάκτως ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ ἀποκλειστικό θέμα τήν ἀποτίμηση τῆς «Συνόδου» τῆς Κρήτης. Τήν συνεδρία αὐτή τῆς Ἱεραρχίας ἀνέμενε μέ μεγάλο ἐνδιαφέρον καί ἀγωνία ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ, πού εἶχε ἐναποθέσει σέ αὐτή τίς ἔσχατες ἐλπίδες του γιά ἕναν ἐπαναπροσδιορισμό τῶν θέσεων τῆς Ἱεραρχίας, πού θά ὁδηγοῦσε στόν ἐντοπισμό τῶν ἐσφαλμένων ἐπιλογῶν καί ἀποφάσεων τῆς «Συνόδου» τῆς Κρήτης.
Δυστυχῶς, ὅμως, οἱ προσδοκίες αὐτές διαψεύστηκαν, γεγονός πού μᾶς προκάλεσε βαθύτατο πόνο καί μεγάλη ἀπογοήτευση. Αἰσθανόμαστε τήν ἱερατική καί μοναχική μας συνείδηση νά ἀντιδρᾶ ἔντονα καί νά ἀνθίσταται, ἀδυνατώντας νά κατανοήσει καί νά ἀποδεχθεῖ τίς ἀποφάσεις πού ἐλήφθησαν. Αἰσθανόμαστε ἐπιτακτικά τήν εὐαγγελική ἐντολή νά μᾶς ὁδηγεῖ, ὥστε νά ὁμολογήσουμε ὑπέρ τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αἰσθανόμαστε νά μᾶς ἐπιτάσσει νά μήν σιωπήσουμε, ἀλλά νά καταθέσουμε, ἐνώπιον τῆς Ἐκκλησίας, τήν καλογερική δογματική μας συνείδηση μέ εὐθύτητα καί εἰλικρίνεια, χωρίς κατακριτική διάθεση, ἀλλά μέ ἔμπονη ἀγάπη πρός τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία καί τήν ἀλήθεια τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας.
Μᾶς παρακινεῖ σέ αὐτό, τό φωτεινό παράδειγμα τῶν Ἁγίων μας, παλαιῶν καί συγχρόνων, καθώς καί ἡ προτροπή τοῦ Ἁγίου Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου: «Εἶναι ἐντολή τοῦ Κυρίου νά μή σιωπᾶμε, ὅταν κινδυνεύει ἡ Πίστη... Ὅταν πρόκειται γιά τήν πίστη, δέν μποροῦμε νά ποῦμε· Ἐγώ ποιός εἶμαι; Εἶμαι ἱερέας; Ὄχι. Ἄρχοντας; Οὔτε. Στρατιώτης; Γεωργός; Οὔτε καί αὐτό. Εἶμαι φτωχός, ἐξασφαλίζοντας μόνο τήν καθημερινή μου τροφή. Δέν ἔχω λόγο, οὔτε ἐνδιαφέρον γιά τό θέμα αὐτό. Ἀλλοίμονο! Οἱ πέτρες θά κράξουν, καί σύ μένεις σιωπηλός καί ἀδιάφορος;... Ὥστε ἀκόμα καί ὁ φτωχός τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως δέν θά ἔχει καμμιά δικαιολογία, ἄν τώρα δέν μιλᾶ, γιατί θά κριθεῖ καί μόνο γι’ αὐτό»1.
Δυστυχῶς, παρά τήν σοβαρότητα τοῦ θέματος πού συζητήθηκε, οἱ Ἱεράρχες μας δέν στάθηκαν στό ὕψος τῶν περιστάσεων καί δέν ἔλαβαν τήν προσήκουσα ἀπόφαση. Κατά ἀκριβολογία πρόκειται οὐσιαστικά γιά ΜΗ ἀπόφαση καί ὄχι γιά ἀπόφαση. Πρόκειται γιά μία ἐσκεμμένα ἐπαμφοτερίζουσα ἀπόφαση, πού παρέχει τήν δυνατότητα πολλαπλῶν ἀναγνώσεων καί ποικίλων ἑρμηνειῶν.
Εἶναι μία ἀπόφαση διπλωματική καί ἐξισορροπιστική, χωρίς εὐθύτητα καί χωρίς καθαρές θέσεις, πού μόνο σκοπό ἔχει νά κατευνάσει τίς ἀντιδράσεις καί νά διατηρήσει τίς ἰσορροπίες μεταξύ τῶν ἀντιδρώντων, Ἐπισκόπων, κληρικῶν, μοναχῶν καί λαϊκῶν πιστῶν καί τῶν ὑπερασπιστῶν τῆς «Συνόδου» τῆς Κρήτης καί τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη, παραπέμποντας οὐσιαστικά τό ζήτημα στίς «Καλένδες».
Ἡ ἀπόφαση αὐτή προκαλεῖ σύγχυση καί παραπλανᾶ τό ποίμνιο, κι αὐτό γιατί ἀπό τήν μία πλευρά δίνει τήν δυνατότητα στούς ὑπερασπιστές τῆς «Συνόδου» τῆς Κρήτης νά ἐπικαλοῦνται τό γεγονός ὅτι δέν καταδικάστηκαν τά Κείμενα τῆς Κρήτης. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά, ὅσοι δικαίως ἀντιδροῦν στίς ἀποφάσεις τῆς Κρήτης, ἐπικαλοῦνται τό γεγονός ὅτι ἡ Ἱεραρχία μπορεῖ μέν νά μήν κατεδίκασε τήν «Σύνοδο» τῆς Κρήτης, ἀλλά δέν τήν ἐπικύρωσε καί δέν ἐνέκρινε τά Κείμενά της.
Πρόκειται πραγματικά γιά μεθοδεύσεις, πού δέν εἶναι ἔντιμες καί εὐθεῖς καί δέν ἁρμόζουν σέ καμμία περίπτωση σέ ὀρθοδόξους Ἱεράρχες. Ὑποδηλώνουν μάλιστα ὅτι δέν πηγάζουν καί δέν ἀποτελοῦν καρπό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Ὁποῖο εἶναι εὐθές καί ξεκάθαρο.
Στήν οὐσία παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν στήν «Σύνοδο» τῆς Κρήτης καί γίνεται, ἔστω καί ἔμμεσα, ἀνεκτή ὅλη ἡ παθογένεια πού τήν συνόδευσε.
Παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν, ἀλλά καί ἔμμεση νομιμοποίηση, στίς πρωτοφανεῖς μεθόδους ἀδιαφάνειας, συγκεντρωτισμοῦ καί ἐπιβολῆς προειλημμένων ἀποφάσεων, πού κυριάρχησαν καθ’ ὅλη τήν διάρκεια τῆς προπαρασκευῆς τῆς «Συνόδου».
Παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν καί νομιμοποιεῖται ὁ ἀποκλεισμός τοῦ πιστοῦ λαοῦ τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος δέν γνώριζε ἀπολύτως τίποτε οὔτε γιά τό περιεχόμενο οὔτε γιά τήν θεματολογία αὐτῆς τῆς Συνόδου· οὐδέποτε πληροφορήθηκε κάτι σχετικό μέ τήν Σύνοδο αὐτή, οὐδέποτε συμμετεῖχε στήν διαδικασία προπαρασκευῆς της καί οὐδέποτε ἐνέκρινε τά πρός συζήτηση θέματά της.
Παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν καί νομιμοποιεῖται ὁ παραγκωνισμός καί ἡ φίμωση τῶν Ἐπισκόπων καί ἡ ἐπιλεκτική συμμετοχή μιᾶς ὀλιγαρχίας ἐκλεκτῶν, χωρίς ἀκόμη καί αὐτοί νά ἔχουν δικαίωμα ψήφου. Πρόκειται πραγματικά γιά μιά πρωτοφανή μεθόδευση, πού ἀποτελεῖ μοναδικό παγκόσμιο φαινόμενο στά ἐκκλησιαστικά χρονικά.
Παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν καί νομιμοποιεῖται ἡ ἐκκλησιαστικοποίηση τῶν αἱρέσεων, ἡ συμμετοχή μας στό Π.Σ.Ε., στό συνονθύλευμα αὐτό αἱρέσεων καί κακοδοξιῶν, ἡ μέχρι τώρα πορεία καί συμμετοχή στούς θεολογικούς διαλόγους καί τά ἀπαράδεκτα κείμενα πού παρήχθησαν σέ αὐτούς.
Παρέχεται ἄφεση ἁμαρτιῶν καί νομιμοποιεῖται ἡ βαπτισματική θεολογία, ἡ ἀποδοχή τῶν μυστηρίων τῶν παπικῶν, οἱ μικτοί γάμοι καί τόσες ἄλλες παρεκτροπές ἀπό τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία.
Ὅμως, μέ βάση τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ στό σύνολό του –καί ὄχι μόνον ἡ Σύνοδος τῶν Ἐπισκόπων- πού μαζί μέ τούς Ἐπισκόπους, τούς κληρικούς καί τούς μοναχούς συγκροτοῦν τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι αὐτός πού ἔχει ὄχι μόνον τό δικαίωμα, ἀλλά καί τήν ὑποχρέωση νά κρίνει καί νά ἐπικυρώνει τίς ἀποφάσεις ὅλων τῶν Συνόδων, ἀκόμη καί τῶν Οἰκουμενικῶν.
Ὅπως τονίζει χαρακτηριστικά ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ:
«Τὸ ὅλο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἐπαληθεύη, ἤ, γιὰ νὰ εἴμαστε περισσότερο ἀκριβεῖς, τὸ δικαίωμα, καὶ ὄχι μόνο τό δικαίωμα, ἀλλὰ τὸ καθῆκον τῆς «ἐπιβεβαιώσεως». Μ' αὐτὴν τὴν ἔννοια οἱ Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς ἔγραφαν στὴ γνωστὴ Ἐγκύκλιο ἐπιστολὴ τοῦ 1848 ὅτι «ὁ λαὸς ὁ ἴδιος ἀπὸ μόνος του ὑπῆρξεν ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας»2.
Καί σέ ἄλλο σημεῖο συμπληρώνει ὅτι:
«Τήν πλήρη ἱκανότητα νά διδάσκη δέν τήν ἔχει λάβει ὁ ἐπίσκοπος ἀπό τό ποίμνιό του, ἀλλά ἀπό τό Χριστό, μέσω τῆς Ἀποστολικῆς διαδοχῆς. Ἀλλ’ ἡ πλήρης αὐτή ἱκανότης, πού ἔχει δοθῆ σ' αὐτόν, εἶναι ἱκανότης τοῦ νά φέρη τή μαρτυρία τῆς καθολικῆς ἐμπειρίας τῆς Ἐκκλησίας. Περιορίζεται ἀπό τήν ἐμπειρία αὐτήν. Ἑπομένως, σέ ἐρωτήματα περί πίστεως, ὁ λαός πρέπει νά κρίνη ἀνάλογα μέ τή διδασκαλία του. Τό καθῆκον τῆς ὑπακοῆς παύει νά ἰσχύη, ὅταν ὁ ἐπίσκοπος ξεφεύγη ἀπό τό καθολικό πρότυπο, ὁπότε ὁ λαός ἔχει τό δικαίωμα νά τόν κατηγορήση ἀκόμη καί νά τόν καθαιρέση»3.
«Ἑπομένη τοῖς ἁγίοις πατράσι», ἡ δογματική συνείδηση τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ κρίνει, ἀξιολογεῖ καί ἀπορρίπτει, ὡς ἀπαράδεκτες, τίς ἀποφάσεις τόσο τῆς «Συνόδου» τῆς Κρήτης ὅσο καί αὐτή τῆς πρόσφατης Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος.
Αἰσθανόμαστε βαθύτατα λυπημένοι καί ἀπόλυτα ἀπογοητευμένοι ἀπό τούς Ἱεράρχες μας, πού σέ τόσο κρίσιμες στιγμές γιά τήν Ἐκκλησία μας καί τήν πατρίδα μας, μέ τέτοιες ἀπαράδεκτες ἀποφάσεις, κλονίζουν τήν ἐμπιστοσύνη τοῦ λαοῦ στά πρόσωπά τους καί δημιουργοῦν ἀφορμές γιά διαιρέσεις καί σχίσματα μέσα στήν Ἐκκλησία.
Δυστυχῶς οἱ Ἱεράρχες μας γιά μία ἀκόμη φορά προτιμοῦν τό φιλάδελφο ἀπό τό φιλόθεο. Ἐπιλέγουν μιά ἐπίπλαστη ὁμοφωνία εἰς βάρος τῆς ἀλήθειας καί μέ τό πρόσχημα τῆς δῆθεν ἑνότητας τῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί τῆς δῆθεν ὁμόνοιάς της, καταλήγουν σέ μιά ἀπόφαση τραγέλαφο καί παρωδία.
Ἐπικαλούμενη, ἄλλωστε, τό ἴδιο τεχνητό δίλημμα, αὐτό δηλαδή, τῆς ἑνότητας, πού κατά κόρον προβλήθηκε πρό, κατά καί μετά τήν «Σύνοδο» τῆς Κρήτης, ἡ ἀντιπροσωπεία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος -πλήν ἑνός, τοῦ Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου- ὑπαναχώρησε ἀπό τίς ἀποφάσεις καί τήν σαφή ἐντολή πού εἶχε λάβει ἀπό τήν Ἱεραρχία καί ἐν μιᾷ νυκτί τήν καταστρατήγησε καί κατ’ ἀποτέλεσμα τήν ἀνέτρεψε.
Ἡ πολυδιαφημιζόμενη ἑνότητα, πού ἐθεωρεῖτο δῆθεν τό ζητούμενο τῆς «Συνόδου» τῆς Κρήτης, καταρρίφθηκε πρίν ἀκόμη αὐτή συνέλθει. Κι αὐτό γιατί ἀπουσίασαν ἀπό αὐτή τέσσερεις Τοπικές Ἐκκλησίες (τά Πατριαρχεῖα Ἀντιοχείας, Ρωσίας, Γεωργίας καί Βουλγαρίας), πού ἀντιπροσωπεύουν μάλιστα περισσότερο ἀπό τό μισό τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος ἀνά τόν κόσμο. Οἱ Ἐκκλησίες αὐτές μάλιστα, στήν πλειονότητά τους, ἔχουν ἤδη ἀπορρίψει συνολικά τά Κείμενα τῆς «Συνόδου» αὐτῆς, τήν ὁποία δέν ἀναγνωρίζουν ὡς Πανορθόδοξη, Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο.
Κατά συνέπεια, ποιά ἑνότητα ἐπικαλοῦνται οἱ Ἀρχιερεῖς; Αὐτό τό ἐπιχείρημα τῆς δῆθεν ἑνότητας ἔχει καταστεῖ ἤδη ἀπατηλό καί ψευδεπίγραφο καί δέν πείθει πλέον κανέναν. Γι’ αὐτό καί αἰσθανόμαστε ὅτι ἐμπαιζόμαστε κάθε φορά πού ἐπαναλαμβάνεται ξανά καί ξανά τό ἴδιο αὐτό ψευδοεπιχείρημα.
Μία ἑνότητα, ἄλλωστε, στηριγμένη στήν, ἀνεπίτρεπτη γιά Συνοδικές ἀποφάσεις, πού ἀφοροῦν μάλιστα δογματικά ζητήματα, διπλωματία καί στήν ἐξασφάλιση κακῶς νοούμενων ἰσορροπιῶν∙ μία ἑνότητα πού δέν ἑδράζεται στήν ἀληθινή πίστη∙ μία ἑνότητα ἐπιφανειακή καί ὄχι γνήσια καί οὐσιαστική∙ μία κατ’ ἐπίφαση ἑνότητα, ἐπιβαλλόμενη καί πειθαναγκαστική, δέν μπορεῖ σέ καμμία περίπτωση νά εἶναι ἁγιοπνευματική καί κατά Θεόν.
Γι’ αὐτό καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος μᾶς διδάσκει ὅτι «Κρείσσων ἐμπαθοῦς ὁμονοίας ἡ ὑπέρ εὐσεβείας διάστασις», δηλαδή ἡ διαφορά καί ἡ διάσταση χάριν τῆς εὐσεβείας, εἶναι καλύτερη ἀπό τήν ὁμόνοια πού εἶναι γεμάτη πάθη4.
1 Ἁγ. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, Ἐπιστολή πα΄, Φιλοκαλία 18Γ, σελ. 77
2 π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, Θέματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας , ἐκδ. Ἄρτος Ζωῆς, Ἀθήνα 1989, σελ. 207
3 π. Γ. Φλωρόφσκυ, Τό σῶμα τοῦ ζῶντος Θεοῦ, Μιά ὀρθόδοξη ἑρμηνεία τῆς Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθήνα 1999, σελ. 80-83
4 Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Λόγος ΣΤ΄, Εἰρηνικός Α΄, ΕΠΕ 1, 246. ΒΕΠΕΣ 59, 17. PG 35, 736 C
Προχθὲς στὶς 30 τοῦ Νοέμβρη ἤτανε ἡ μνήμη τοῦ ἁγίου ἀποστόλου Ἀνδρέα τοῦ Πρωτοκλήτου. Ὅλοι οἱ ἀπόστολοι πεθάνανε μὲ μαρτυρικὸ θάνατο, κηρύχνοντας τὸ Εὐαγγέλιο σὲ διάφορες χῶρες.
Ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα, που κινεί πολλούς ενάντια στην Εκκλησία (ακόμη και πιστούς ορθόδοξους χριστιανούς), είναι η ιδέα της Εκκλησίας ότι οι αδελφοί μας που αυτοκτονούν (αυτόχειρες) δεν πρέπει να κηδεύονται, αλλά να θάβονται χωρίς κηδεία.
Δυστυχώς, δεν ξέρω ούτε μία περίπτωση, που οι εξοργισμένοι κατά της Εκκλησίας άνθρωποι να σκέφτονται πως η ψυχή του αυτόχειρα αδελφού τους χρειάζεται την τελετή της κηδείας (που είναι μια τελετή προσευχής) για την ανάπαυσή της, πως η κηδεία θα την ωφελήσει στο ταξίδι της προς τον άλλο κόσμο. Αυτό δε φαίνεται να τους απασχολεί καθόλου – ίσως να μην πιστεύουν καν ότι υπάρχει αιώνια ζωή ή να ισχυρίζονται πως «δεν ξέρουμε» τι υπάρχει μετά το θάνατο, αγνοώντας πως και ο Χριστός έχει πει πολλά γι’ αυτό το θέμα, αλλά και οι άγιοι έχουν καταθέσει τις δικές τους γνώσεις και εμπειρίες, ως ενωμένοι που είναι με τον Τριαδικό Θεό και με όλα τα πλάσματα [βλ. τα άρθρα: α) Η Αγία Γραφή για τη μετά θάνατον ζωή των ψυχών, β) Τα πνεύματα των νεκρών και εμείς].
Πάντα η επίθεση ενάντια στους «παπάδες» έχει ως αιτία ότι πληγώνονται οι συγγενείς ή «προσβάλλεται η μνήμη του νεκρού» μπροστά στην κοινωνία – καμιά ανησυχία για τη μεταθανάτια ωφέλειά του. Αυτό όμως φανερώνει επιπολαιότητα και εγωισμό, που μαζί με την επιθετικότητα (που μερικές φορές φτάνει τα όρια της βαρβαρότητας), τους κάνει να χάνουν το δίκιο τους, ακόμη κι αν πιστέψουμε πως έχουν δίκιο.
Ποια είναι όμως η αιτία που η Εκκλησία δεν επιθυμεί να κηδεύονται οι αυτόχειρες;
Είναι αστείο να υποθέτει κάποιος (ακόμη κι αν είναι «άθεος» – και τότε είναι διπλά αστείο) πως ο ένας ή ο άλλος ιδιώτης αγαπάει περισσότερο το νεκρό φίλο ή συγγενή του απ’ ό,τι τον αγαπούν οι ορθόδοξοι άγιοι Πατέρες, που έδωσαν τα πάντα για το συνάνθρωπο και που θέσπισαν το τι κάνει η Εκκλησία σε κάθε περίπτωση. Ό,τι κάνει η Εκκλησία είναι για το συμφέρον της ψυχής του ανθρώπου (όχι για να ωφεληθεί οικονομικά ο ιερέας – άλλωστε αν αρνηθεί μια κηδεία… χάνει λεφτά, οπότε κάτι άλλο συμβαίνει) και καλό είναι ο άνθρωπος να το ψάχνει και να ρωτάει, αλλά όχι να παριστάνει πως «επαναστατεί» και «καταγγέλλει» τη δήθεν «σκληρότητα» και «υποκρισία» των παπάδων, νομίζοντας πως τα ξέρει όλα, ενώ στην πραγματικότητα έχει μεσάνυχτα για τα πιο πολλά πνευματικά («θρησκευτικά») θέματα.
Συνήθως προβάλλεται ως αιτία που, αν αυτοκτονήσω (μη γένοιτο), δε θα με κηδέψουν, ότι αρνήθηκα το χριστιανισμό και συνεπώς δε μπορώ να συμμετάσχω σε μια χριστιανική τελετή. Η ίδια η πράξη της αυτοκτονίας είναι άρνηση του Θεού, αφού είναι πράξη απελπισίας, ενώ ο χριστιανός πάντα ελπίζει. Γι’ αυτό και ο Ιούδας (το λέω παρεμπιπτόντως) δε σώθηκε, γιατί αυτοκτόνησε από απελπισία (βλέποντας το σκοτάδι που τον είχε κυριεύσει), όχι από μετάνοια. Αν μετανοούσε, σίγουρα θα είχε σωθεί (ότι ο Ιούδας δεν σώθηκε, το έχει προφητέψει ο ίδιος ο Χριστός στο Ματθ. 26, 24).
Η παραπάνω σκέψη (ότι αυτόχειρας = μη χριστιανός) είναι εύλογη. Το ίδιο και ότι αυτό συμβαίνει ως παράδειγμα προς αποφυγήν, για να το βλέπουν οι ζωντανοί και έστω κάποιοι να αποφεύγουν την αυτοκτονία!… Όμως υπάρχει κάτι πολύ πιο σοβαρό, που τον αυτόχειρα τον αγκαλιάζει ως αδελφό χριστιανό, δεν τον «πετάει έξω» ως αρνησίθρησκο.
Η τελετή της κηδείας, εκτός από προσευχή, είναι μια απόδοση τιμής στο νεκρό. Στερώντας η Εκκλησία απ’ αυτή την τιμή τον άνθρωπο που αυτοκτόνησε, προσπαθεί να του δώσει ένα πλεονέκτημα στο ταξίδι της ψυχής του: εμείς εδώ δεν τον τιμάμε, για να τον τιμήσει ο Θεός – Του τον στέλνουμε όπως είναι, για να είναι η ψυχή του άδεια από τιμές και να μπορέσει ίσως Εκείνος να του ελαφρώσει το φορτίο του σκοταδιού, που έχει μαζέψει μέσα του με την πράξη του. Ελπίζουμε έτσι ότι τουλάχιστον η κόλαση, που θα ζήσει, θα είναι κάπως ελαφρύτερη από ό,τι θα ήταν κανονικά [η κόλαση, όπως ξέρουμε από τους αγίους διδασκάλους της Ορθοδοξίας, είναι το ίδιο το Φως του Θεού, που το βιώνουν ως πυρ εκείνοι που το βλέπουν μέσα από την παραμόρφωση του εγωισμού – βλ. και το άρθρο του π. Γ. Μεταλληνού «Παράδεισος και κόλαση στην Ορθόδοξη Παράδοση»].
Ας σημειώσουμε εδώ ότι ο αυτόχειρας, γενικά μιλώντας, φοβόμαστε πως πάει για την κόλαση, γιατί πράγματι έχει κλωτσήσει το Θεό από την καρδιά του. Αν δεν Τον κλωτσούσε, δε θα είχε απελπιστεί. Αυτή είναι η αιτία της κόλασης του (ότι ο ίδιος έδιωξε το Θεό και η κόλαση είναι η χωρίς Θεό αιωνιότητα, όπου το θείο Φως το βλέπει κάποιος ως πυρ) και όχι «νομικές αιτίες», όπως ότι «αρνήθηκε το θείο δώρο της ζωής» ή ότι «διέπραξε φόνο» (το δικό του) «και δεν πρόλαβε να μετανοήσει» κ.τ.λ. Ο άνθρωπος μπαίνει στην κόλαση μόνος του, με αυτά που έχει στην καρδιά του, ενώ η πόρτα του παραδείσου είναι ανοιχτή για όλους.
(Αλλάζει το πράγμα όταν ο άνθρωπος πάσχει από ψυχικά προβλήματα τόσο, ώστε να μην έχει τη συναίσθηση των πράξεών του).
Σημειωτέον, ότι δε δίνουμε το όνομά του για μνημόνευση στη λειτουργία ή σε σαρανταλείτουργο, δεδομένου ότι ο άγιος Γεώργιος Καρσλίδης έφαγε χαστούκι από άγγελο μέσα στο Ιερό, όταν μνημόνευε το όνομα ενός αυτόχειρα στην πρόθεση (αναφέρεται στη βιογραφία του, που έχει συντάξει ο π. Μωυσής ο Αγιορείτης).
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΗ
Αν έχεις κάποιον δικό σου ή γνωστό σου που αντιμετωπίζει προβλήματα, άρρωστο, απελπισμένο, δυστυχισμένο, βοήθησέ τον πριν είναι αργά. Ένας λόγος αγάπης, μια επίσκεψη ή μια προσευχή μπορεί να σώσουν τη ζωή του και την ψυχή του!
Μπορεί να σώσουν και τη δική σου ψυχή, γιατί όλοι έχουμε ευθύνη όταν ένας άνθρωπος αυτοκτονεί. Ο Θεός να με συγχωρέσει, κι εγώ έχω ευθύνη για άλλους, γνωστούς ή συγγενείς μου, που αυτοκτόνησαν και εύχομαι να αναπαυθεί η ψυχή τους.
Αν έχεις κάποιον δικό σου ή γνωστό σου, που έδωσε τέρμα στη ζωή του, σε ρωτώ: θέλεις να σωθεί η ψυχή του; Αν ναι, παράτα την εγωιστική επίθεση κατά «των παπάδων» (που ίσως γίνεται για ν’ αποκοιμίσεις τη συνείδησή σου, αν δεν προσπάθησες να σώσεις τη ζωή του) και άκου τι έχει να σου πει «ένας παπάς».
Ο π. Σεραφείμ Ρόουζ, πρώην άθεος και μελετητής της ανατολικής φιλοσοφίας και του ζεν, και τελικά ορθόδοξος ιερομόναχος και συγγραφέας στα δάση της Καλιφόρνιας, μας προσφέρει μια σημαντική αναφορά, από τη διδασκαλία και τον αγώνα δυο μεγάλων αγίων γυναικών της ορθόδοξης Ρωσίας.
Η αγία Αναστασία (Αθανασία) Λονγκάτσεβα, που ασκήτεψε νέα στα ρωσικά δάση και αναδείχτηκε σε μεγάλη δασκάλα της ορθόδοξης πνευματικότητας, είχε έναν αδελφό που τον έλεγαν Παύλο, ο οποίος κρεμάστηκε σε στιγμή μέθης. Η Αναστασία, θέλοντας να προσευχηθεί γι’ αυτόν, ζήτησε τη συμβουλή μιας άλλης μεγάλης ασκήτριας, της αγίας Πελαγίας Ιβάνοβνας, της διά Χριστόν σαλής. Εκείνη της είπε να κλειστεί στο κελί της σαράντα μέρες, να νηστέψει και να προσευχηθεί για τον αδελφό της και κάθε μέρα να λέει εκατόν πενήντα φορές: «Υπεραγία Θεοτόκε, ανάπαυσον τον δούλο σου».
Το σαρανταήμερο αυτό, με νηστεία και προσευχή, επαναλήφθηκε τρεις φορές. Κάθε φορά η αγία έβλεπε σε όραμα ένα αιμάτινο βράχο πάνω από μια άβυσσο και πάνω κείτονταν δυο άντρες με αλυσίδες στο λαιμό τους. Ο ένας ήταν ο Παύλος. Τη δεύτερη φορά ο Παύλος, αν και ακόμα αλυσοδεμένος, ενώ την τρίτη φορά δεν ήταν πια στο βράχο. Ο άλλος άντρας ακούστηκε να λέει: «Είσαι τυχερός εσύ, έχεις πολύ ισχυρούς μεσίτες στη γη».
Όταν ανέφερε το όραμά της στην αγία Πελαγία, εκείνη απάντησε: «Ο αδελφός σου λυτρώθηκε από τα βάσανα. Δε μπήκε όμως στη μακαριότητα του Παραδείσου» (βλ. π. Σ. Ρόουζ, Η ψυχή μετά το θάνατο – Οι μεταθανάτιες εμπειρίες στο φως της Ορθόδοξης διδασκαλίας, 12η έκδ., Μυριόβιβλος 2008, σελ. 292-293· αναφέρεται και στο Οσία Αθανασία, μτφρ. Πέτρου Μπότση, Αθήνα 1998, σελ. 69-73).
Ο π. Σεραφείμ προσθέτει: «Πολλά παρόμοια περιστατικά αναφέρονται σε Βίους Ορθοδόξων Αγίων και ασκητών. Σε περίπτωση που κάποιος έχει την τάση να ερμηνεύει κατά γράμμα τέτοια οράματα, ίσως θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι βεβαίως οι εικόνες, με τις οποίες εμφανίζονται τέτοια οράματα, συνήθως σε όνειρα, δε “φωτογραφίζουν” κατ’ ανάγκην τον τρόπο ύπαρξης της ψυχής μετά το θάνατο· πρόκειται περισσότερο για εικόνες, οι οποίες μεταβιβάζουν την πνευματική αλήθεια της βελτίωσης της κατάστασης της ψυχής στον άλλο κόσμο χάρη στις προσευχές εκείνων που παραμένουν στον κόσμο τούτο».
Ο άγιος Γέροντας Ευμένιος Σαριδάκης, που αφιέρωσε τη ζωή του στην υπηρεσία των λεπρών και άλλων βαριά ασθενών, στο νοσοκομείο λοιμωδών νοσημάτων, στην Αγία Βαρβάρα Αθηνών, και που προσευχόταν στο Χριστό να σώσει «όλους τους καθολικούς και όλους τους προτεστάντες και τους μουσουλμάνους και τους άθεους και τους ανθρώπους απ’ όλες τις θρησκείες…», άρχισε να προσεύχεται για τη σωτηρία ενός υπαλλήλου του νοσοκομείου που αυτοκτόνησε (δίνονται πλήρη στοιχεία του, μικρό όνομα Μιχάλης) και τον οποίο έβλεπε για 40 μέρες ν’ ανεβαίνει μ’ ένα πήδημα στον τρούλο της εκκλησίας και να κατρακυλάει κάτω κάνοντας τούμπες, μετά να ξανανεβαίνει κ.ο.κ.
Και παρακαλούσε το Χριστό λέγοντας: «Να τον πας υποχρεωτικά (=οπωσδήποτε) στον παράδεισο. Δε μπορώ να τον βλέπω άλλο. Κι αυτόν και όλους όσοι θα πεθάνουν μέχρι το τέλος του αιώνος, να τους πας όλους στον παράδεισο» (Σίμωνος Μοναχού, π. Ευμένιος, Ο κρυφός άγιος της εποχής μας, Αθήνα 2010, σελ. 276-278, βλ. & 133-134).
Ίσως, επειδή τους αγίους τους φανταζόμαστε εσφαλμένα σαν υπερφυσικά όντα, κάποιος σκεφτεί: «Καλά, και περίμενε ο άγιος αυτός να τρομάξει απ’ το όραμα για ν’ αρχίσει να προσεύχεται για κείνη την ψυχή;». Όμως ίσως το όραμα να του δόθηκε απ’ το Θεό, ακριβώς για ν’ αρχίσει να προσεύχεται για κείνη την ψυχή, ώστε να σωθεί!
Δεν αναφέρεται ότι ο Γέροντας έλαβε κάποια πληροφορία για την τύχη του αυτόχειρα. Εύχεστε και γι’ αυτόν, αδελφοί.
ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΑΚΙ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΣΙΚΑ, Ο ΧΡΙΣΤΟΣ & Ο ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ
Ο άγιος Γέροντας Παΐσιος κάνει μια συγκλονιστική αναφορά:
«…Αλλά εμείς πρέπει να κάνουμε πολλή προσευχή για όσους αυτοκτονούν, για να κάνη κάτι ο Καλός Θεός και γι’ αυτούς, γιατί δεν ξέρουμε πως έγινε και αυτοκτόνησαν, ούτε σε τι κατάσταση βρέθηκαν την τελευταία στιγμή. Μπορεί, την ώρα που ξεψυχούσαν, να μετάνoιωσαν, να ζήτησαν συγχώρηση από τον Θεό και να έγινε δεκτή η μετάνοιά τους, οπότε την ψυχή τους να την παρέλαβε Άγγελος Κυρίου.
Είχα ακούσει ότι ένα κοριτσάκι σε ένα χωριό πήγε να βοσκήση την κατσίκα τους.
»Την έδεσε στο λιβάδι και πήγε πιο πέρα να παίξη. Ξεχάστηκε όμως στο παιχνίδι και η κατσίκα λύθηκε και έφυγε. Έψαξε, αλλά δεν την βρήκε και γύρισε στο σπίτι χωρίς την κατσίκα. Ο πατέρας του θύμωσε πολύ, το έδειρε και το έδιωξε από το σπίτι. “Να πας να βρης την κατσίκα, του είπε. Αν δεν την βρης, να πας να κρεμασθής”.
»Ξεκίνησε το ταλαίπωρο να πάη να ψάξη. Βράδιασε και αυτό ακόμη δεν είχε γυρίσει στο σπίτι. Οι γονείς, βλέποντας ότι νύχτωσε, βγήκαν ανήσυχοι να βρουν το παιδί. Έψαξαν και το βρήκαν κρεμασμένο σε ένα δένδρο. Είχε δέσει στον λαιμό του το σχοινί της κατσίκας και κρεμάστηκε στο δένδρο. Το κακόμοιρο είχε φιλότιμο και πήρε κατά γράμμα αυτό που του είπε ο πατέρας του. Το έθαψαν μετά έξω από το κοιμητήρι.
»Η Εκκλησία φυσικά καλά έκανε και το έθαψε απ’ έξω, για να φρενάρη όσους αυτοκτονούν για το παραμικρό, αλλά και ο Χριστός καλά θα κάνη, αν το βάλη μέσα στον Παράδεισο» (Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι, τόμ. Δ΄).
ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΝ
Πλέον σε πάρα πολλές περιπτώσεις, ίσως στις περισσότερες, οι ιερείς υποχωρούν και κηδεύουν τον αυτόχειρα. Πολλές φορές δεν αναφέρουν καν το ενδεχόμενο να θαφτεί χωρίς κηδεία, παρακάμπτοντας τη θλίψη της σύγκρουσης με τους δικούς του, οι οποίοι όμως, όπως είπαμε στην αρχή, ελάχιστα έχουν στο μυαλό τους την ανάπαυση της ψυχής του και πιο πολύ την κοινωνική κατακραυγή. Επίσης μπορεί ο ιερέας να αρνείται να τελέσει την κηδεία και οι συγγενείς να προσφεύγουν στον επίσκοπο, ο οποίος δίνει εντολή να κηδευτεί.
Όπως θεωρώ πως η Εκκλησία από σοφή φιλανθρωπία θέσπισε την άρνηση της κηδείας στον αυτόχειρα, έτσι δε μπορώ να κρίνω και την απόφαση ενός παπά ή επισκόπου να τελέσει την κηδεία. Αν έτσι κρίνει πως θα βοηθηθούν οι συγγενείς στη δική τους σωτηρία, καλά κάνει. Οι κανόνες της Εκκλησίας δεν είναι άκαμπτοι νόμοι, αλλά θεραπευτικές συνταγές, που ο αρμόδιος γιατρός (ο παπάς ή –περισσότερο ακόμη– ο επίσκοπος) μπορεί να τις μεταβάλλει όπως νομίζει πως θα ωφελήσει περισσότερο το λαό του, αρκεί όλα να γίνονται από σύνεση και αγάπη, όχι από εγωισμό ή μικροψυχία. Αυτό ισχύει βέβαια όχι μόνο για τους ιερείς, αλλά και για το λαό, ο οποίος, ενώ τα απαιτεί όλα από τους ορθόδοξους ιερείς, δεν είναι διατεθειμένος να υποχωρήσει σε τίποτα προκειμένου να ικανοποιήσει τις απαιτήσεις του, όποιες κι αν είναι…
Ο Θεός να αναπαύσει όλους τους αδελφούς μας, και ιδιαίτερα τους αυτόχειρες.
Υπεραγία Θεοτόκε, ανάπαυσον τους δούλους σου.
Αμήν.
ΜΗΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ!
Αν σου περνάει απ’ το μυαλό να βάλεις τέρμα στη ζωή σου, αδελφέ μου, αδελφή μου, ΜΗΝ ΤΟ ΚΑΝΕΙΣ. Είναι μια σκέψη-παγίδα, που σου την έχει ρίξει ο διάβολος, για να σε καταδικάσει αιώνια.
Ό,τι προβλήματα κι αν έχεις, δε θα λυθούν έτσι. Αντίθετα, θα γίνουν απείρως χειρότερα, γιατί δεν υπάρχει θάνατος και ΔΕΝ πρόκειται να ξεφύγεις από πουθενά. Θα πας στην αιώνια ζωή, αλλά αυτή η ζωή θα είναι για σένα η κόλαση.
Ο Χριστός σε περιμένει να Του απλώσεις το χέρι και να σε βοηθήσει να σηκώσεις το σταυρό σου, όπως κι Εκείνος σήκωσε το δικό Του σταυρό για σένα.
Αν είσαι συνεχώς θλιμμένος, ΜΗ ΔΙΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΗ ΝΤΡΑΠΕΙΣ να ζητήσεις βοήθεια από έναν ειδικό!!! Αν είσαι μόνος, αν έχεις καταστραφεί οικονομικά, άν έχεις κάνει μεγάλα και τρομερά λάθη στη ζωή σου, ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΣΟΥ. Προσευχήσου στο Χριστό, στην Παναγία και στον άγιο του ονόματός σου ή στον άγιο της εκκλησίας της περιοχής σου. Άνοιξε την Καινή Διαθήκη και διάβασε κάτι από το Ευαγγέλιο ή τις Πράξεις των αποστόλων. Πήγαινε σ’ ένα χριστιανικό βιβλιοπωλείο ή ψάξε στο Ίντερνετ και πάρε την παράκληση & τους Χαιρετισμούς της Παναγίας (ή το βιβλίο Θησαυρός Αγίων, εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, που περιέχει προσευχές σε πολλούς αγίους, ονομαστικά). Άρχισε κάθε μέρα να διαβάζεις κι από μία, ή την ίδια, ξανά και ξανά – έτσι η καρδιά σου θα στραφεί προς το Χριστό, όπως το ηλιοτρόπιο προς τον ήλιο. Αναζήτησε τον παπά της ενορίας σου και εξομολογήσου σ’ αυτόν. ΑΓΩΝΙΣΟΥ. Συγχώρεσε τους εχθρούς σου – και, αν δε μπορείς, ζήτα απ’ το Χριστό τη δύναμη, να σε βοηθήσει να συγχωρέσεις. Κι έτσι θα μπορείς να Του ζητήσεις να σε συγχωρέσει κι Εκείνος για όλα τα λάθη ή τις παραλείψεις σου. Θα χρειαστείς αγώνα, αλλά ΘΑ ΔΩΘΕΙ ΛΥΣΗ!
ΝΑ ΖΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΝΑ ΠΑΛΕΨΕΙΣ ΘΕΛΕΙ ΘΑΡΡΟΣ, ΝΑ ΑΥΤΟΚΤΟΝΗΣΕΙΣ ΕΙΝΑΙ ΔΕΙΛΙΑ.
Ως τελευταία λέξη, σου αφιερώνω αυτό το post: Η μοναξιά των αγίων. Και σε καλώ για καφεδάκι (θα μπορούσα να σε καλέσω σε πάρα πολλά ορθόδοξα blogs) στο Ζωντανό Ιστολόγιο!
Πηγή: ΘΕΟΛΟΓΟΙ ΚΡΗΤΗΣ: Τα Θρησκευτικά στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση της Κρήτης, Ενωμένη Ρωμηοσύνη
Μετά από ενάμισι χρόνο τι αντίκτυπο είχε ή επίσκεψη αύτη στην Κεντρική Αμερική
Σεβ.: Κατ' αρχήν ευχαριστώ για την ευκαιρία να με φιλοξενήσετε και πάλι στο περιοδικό του Συνδέσμου σας. Ό Σύνδεσμος «Άγιος Κοσμάς ό Αιτωλός» προσφέρει ανεκτίμητες και ουσιαστικές υπηρεσίες στο έργο της Ιεραποστολής σε όλο τον κόσμο. Τα μέλη του Συνδέσμου και όλοι οι φίλοι και ευεργέτες του έργου τούτου είσθε οί άγγελοι μας. Εμείς με τα δικά σας φτερά πετούμε και μπορούμε και απλώνουμε το σωτήριο μήνυμα της Ορθοδοξίας.
Ή επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχου στην Κούβα ήταν Ιστορική. Αποτέλεσε σταθμό για την Ορθοδοξία και ιδιαίτερα για τον χώρο της Μητροπόλεως μας. Ήταν ή πρώτη φορά πού Οικουμενικός Πατριάρχης επισκέφθηκε την Κεντρική και Λατινική Αμερική. Και εκείνο πού έκαμε εντύπωση, πέρα από την πρόσκληση και τίς τιμές πού του απέδωσε ό Πρόεδρος Φιντέλ Κάστρο, ήταν ή τιμή και ή αγάπη πού εκδήλωσε ό απλός λαός της χώρας στο πρόσωπο του. Ήταν σαν να περίμεναν χρόνια τον ερχομό του Πατριάρχου, πού σήμαινε και τον ερχομό της Ορθοδοξίας σ` αυτόν τον τόπο.
Σημειώστε ότι, όταν έγιναν τα εγκαινια του Ί. Ναού Αγίου Νικολάου, εκτός από τους 30-40 Έλληνες δεν υπήρχαν άλλοι Ορθόδοξοι στο νησί. Και σήμερα, μετά από ενάμισι χρόνο, έχουν βαπτισθεί πάνω από 300 Κουβανοί, κάθε ηλικίας και μορφωτικού επιπέδου, και κατηχούνται στην πίστη ολοένα και περισσότεροι, ώστε γίνονται συνεχώς νέες Βαπτίσεις γηγενών.
Πώς εξηγείται, Σεβασμιότατε, αυτή ή ευαισθητοποίηση του λαού της Κούβας για την Ορθοδοξία;
Σεβ.: Είναι πολλοί οι λόγοι. Γενικά, οι λαοί της Κεντρικής και Λατινικής Αμερικής έχουν μελετήσει την Ιστορία και γνωρίζουν τον ρόλο της Ορθοδοξίας στην εξέλιξη και στην διάδοση του Χριστιανισμού δια μέσου των αιώνων. Έχουν απέραντο σεβασμό στην Εκκλησία μας και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Δείγμα αυτού του σεβασμού ήταν τα λόγια του Προέδρου Φιντέλ Κάστρο προς τον Παναγιότατο Πατριάρχη μας στην πρώτη τους συνάντηση. Είπε χαρακτηριστικά ό Πρόεδρος Κάστρο: «Στο πρόσωπο σας, Παναγιότατε,,, με δέος συναντώ την Ιστορία».
Οί Λατινοαμερικάνοι σέβονται και εκτιμούν ό,τι έχει σχέση με την. Ελλάδα και την Ορθοδοξία. Αγαπούν την Ιστορία μας, τον πολιτισμό μας, την γλώσσα μας και αναγνωρίζουν την προσφορά μας στις πολιτισμικές αξίες πού σήμερα αγκαλιάζει ή Δύση.
Δεύτερον, παρότι οι λαοί αυτοί γνώρισαν τον Χριστιανισμό από τους ρωμαιοκαθολικούς πριν πεντακόσια χρόνια, για πολλούς και ποικίλους λόγους σήμερα προβληματίζονται και αναζητούν νέες απαντήσεις και λύσεις στα προβλήματα των καιρών. Είναι ανήσυχοι και δεν βρίσκουν ανάπαυση στον Χριστιανισμό της Δύσεως. Αυτός είναι εξάλλου ό λόγος πού κατά χιλιάδες εγκαταλείπουν τον Καθολικισμό. Για αυτό, όταν συναντήθηκα με τον Πρόεδρο Κάστρο για να παραλάβω την επιστολή-πρόσκληση του προς Αβάνα να μας συναντήσει, παρ' ότι το ήθελε. Και σημείωνε: «Είδα στην τηλεόραση τον Οικουμενικό Πατριάρχη, παρ' ότι τον ευχαριστούσα για την πρόσκληση, ό ίδιος μου απάντησε: «Όχι, Σεβασμιότατε. Εγώ και ό λαός της Κούβας ευχαριστούμε εσάς και τον Οικουμενικό Πατριάρχη πού μας φέρνετε την Ορθοδοξία». Μέσα στον προβληματισμό τους και την ανησυχία τους Κουβανοί βρίσκουν ανάπαυση σωτήριο και ελπιδοφόρο μήνυμα Ορθοδοξίας.
Κάνει ή Εκκλησία μας κάποια συγκεκριμένη προσπάθεια, έχει κάποιο πρόγραμμα για τον προσηλυτίσει των Κουβανών στην Ορθοδοξία;
Σεβ.: Ή Εκκλησία μας δέ πιστεύει στον προσηλυτισμό. Δεν προσηλυτίζει. Δεν βγαίνουμε στον δρόμο να πούμε στους ανθρώπους ότι αυτό πού έχουν είναι λάθος. Δεν χρειάζεται να τους το πούμε. Ή αλήθεια φωτίζει μόνη της τον δρόμο εκείνων πού ειλικρινά αναζητούν την αληθινή πίστη. Βέβαια, τούτο δεν σημαίνει ότι δεν χρειάζεται από μέρους μας να προβάλουμε το σωτήριο μήνυμα της Ορθοδοξίας με έργα και με λόγια, και ακόμη πιο πολύ με το παράδειγμα μας. Συγκινητικό είναι ότι εμείς δεν ψάχνουμε να τους βρούμε• εκείνοι μας ψάχνουν. πριν μερικούς μήνες έλαβα ένα γράμμα από την άλλη άκρη του νησιού, από μία κυρία ηλικιωμένη. Μου έγραφε ότι λόγω ηλικίας και αρρώστιας δεν μπορούσε να έλθει στην τον Πατριάρχη και χάρηκα πού ήλθε ή Ορθοδοξία στο νησί μας. Σάς χρειαζόμαστε».
Πείτε μας Σεβασμιότατε μερικά παραδείγματα επιστροφής στην Ορθοδοξία;
Σεβ.: Για ποιόν να πρωτομιλήσω! Όλοι όσοι προσέρχονται έχουν μία ξεχωριστή Ιστορία. Να σας πω για τον Ραφαήλ; Ένα μικρό παιδάκι οκτώ ετών πού μόνο του πέρασε από τον Ί. Ναό μας και από περιέργεια μπήκε μέσα. Παρατήρησε πώς κάνουμε τον σταυρό μας και ασπαζόμαστε τίς εικόνες κι άρχισε κι εκείνος να κάνει το ίδιο. Από εκείνη την πρώτη στιγμή δεν έφυγε από κοντά μας. Ζήτησε να βαπτισθεί και με την άδεια της θείας του, στην οποία μένει, σήμερα ό μικρός Ραφαήλ υπηρετεί στο Ιερό, λέγει πώς θέλει να γίνει Ιερέας όταν μεγαλώσει, και, το αξιοπερίεργο, έμαθε και ψάλλει την Θεία Λειτουργία στα Ελληνικά.
Να σας μιλήσω για έναν νευρολόγο πού μένει δύο ώρες μακριά από την Αβάνα; Περνώντας μια μέρα από τον Ί. Ναό του Αγίου Νικολάου άνοιξε συζήτηση με τον Πρωτοσύγκελο της Ί. Μητροπόλεως π. Τιμόθεο. Στην συνέχεια ζήτησε βιβλία να τα πάρει μαζί του στην πόλη του, για να διαβάσει για την Ορθοδοξία. Σήμερα, ό επιστήμων εκείνος έχει βαπτισθεί, έλαβε το όνομα Αλέξανδρος και με Ιεραποστολικό ζήλο διδάσκει την Ορθοδοξία στους συγγενείς και γνωστούς στην πόλη του, οι όποιοι ζητούν τώρα να χτίσουμε και εκεί Ί. Ναό.
Συγκινητική είναι και ή πορεία του νεαρού Τιμόθεου προς την Ορθοδοξίας. Είναι φοιτητής Πανεπιστημίου και μέλος της κομμουνιστικής νεολαίας της χώρας. Πέρασε μια μέρα από τον Ί. Ναό. Γνωρίστηκε με τον π. Τιμόθεο, εξέφρασε την αναζήτηση του και συζήτησε τίς απορίες του. Στην αρχή είχε πολλές αμφιβολίες, αλλά όσο μάθαινε, τόσο ένιωθε ότι ήθελε να γίνει Ορθόδοξος. Ό αδελφός του τον μάλωνε: «Τι Δ θέλεις με την Εκκλησία; Δεν βλέπεις πώς είναι ή κατάσταση της Εκκλησίας σε όλο τον κόσμο; Εμείς πού είμαστε στο κόμμα δεν ασχολούμαστε με αυτά». Άλλα ό Τιμόθεος επέμενε: «Εγώ, αδελφέ μου, ξέρω ότι υπάρχει ό Θεός και ότι ή Εκκλησία του Αγίου Νικολάου διδάσκει τον αληθινό Θεό. Ό στόχος μου είναι ή σωτηρία της ψυχής μου, και, αν ό Θεός το επιτρέψει, θέλω στο μέλλον να γίνω Ιεραπόστολος».
Έτσι, μέρα με την ήμερα προσέρχονται όλο και περισσότεροι να γνωρίσουν την Ορθοδοξία. Εντύπωση προκαλούν τα λόγια κάποιου Μεξικανού: «Εσείς, Σεβασμιότατε, έχετε έναν θησαυρό πού εμείς στην Λατινική Αμερική λαχταρούμε να γνωρίσουμε. Ή Ορθοδοξία είναι ένα παπούτσι πού ταιριάζει σε μας τους Λατινοαμερικάνους. Αρκεί να ξέρετε πώς να μας το φορέσετε»!
Μέχρι τώρα αδελφοί και συνεργάτες το Ιεραποστολικό έργο της Εκκλησίας μας εκτυλισσόταν κατά κύριο λόγο σε χώρες μη χριστιανικές, κυρίως στην Αφρική και στην Ασία. Ή Ορθόδοξη Εκκλησία είναι ή Εκκλησία των επτά Οικουμενικών Συνόδων και συνεχίζει αδιάκοπα και χωρίς παρέκκλιση την διδασκαλία των Πατέρων και Ομολογητών της πίστεως μας. Γι' αυτό είναι ή μόνη πού μπορεί και στην Λατινική Αμερική να δροσίσει και να απαλύνει τον πόνο και τον προβληματισμό χιλιάδων πού ζητούν το σωτήριο μήνυμα του μόνου αληθινού Θεού και Σωτήρος Χριστού.
Δοξολογώ τον εν Τριάδι Θεό για τα όσα ήδη επιτελούνται με την Χάρη του Παναγίου Πνεύματος στον χώρο της Κεντρικής Αμερικής και των νησιών της Καραϊβικής. Και να φαντασθείτε ότι είμαστε ακόμη στην αρχή του έργου μας. Μόλις πριν λίγα χρόνια Ιδρύθηκε ή Ιερά Μητρόπολη. Με την βοήθεια του Θεού και την υποστήριξη του Συνδέσμου «Άγιος Κοσμάς ό Αιτωλός» τα θαύματα θα συνεχίζονται και ψυχές θα σώζονται. Ό δρόμος μας είναι μακρύς. Μόλις αρχίσαμε να τον βαδίζουμε.
Αλλά δεν καμπτόμεθα. Έχουμε συνοδοιπόρο τον ίδιο τον Χριστό. Βαδίζουμε κάτω από την προστασία της Παναγίας.
Συμψάλλουν μαζί μας οί Αρχάγγελοι και οι Άγγελοι. Πρεσβεύουν προς Κύριον μυριάδες Άγιοι και Μάρτυρες της πίστεως. Και είσθε εσείς πού με τον άβολο σας και πιο πολύ με την προσευχή σας μας στηρίζετε και μας ενισχύετε στον βαρύ αλλά θεοχάρακτο δρόμο μας. Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ Ο ΆΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ
ΤΡΙΜΗΝΟ 2005
Πηγή: Πηγή Ζωής
Μεγάλο, πολύ µεγάλο καί σπουδαῖο εἶναι ἕνα ζήτηµα πού δέν τοῦ δώσανε σχεδόν καθόλου προσοχή οἱ περισσότεροι ῞Ελληνες. Κι αὐτό εἶναι τό ὅτι ἀπό καιρό ἀρχίσανε κάποιοι δικοί µας κληρικοί νά θέλουν καί νά ἐπιδιώκουν νά δέσουν στενές σχέσεις µέ τούς παπικούς, πού ἐπί τόσους αἰῶνες µᾶς ρηµάξανε. Γιατί, στ᾿ ἀληθινά, δέν ὑπάρχει πιό µεγάλος ἀντίµαχος τῆς φυλῆς µας, κι ἐπίµονος ἀντίµαχος, πού, σώνει καί καλά, θέλει νά σβήσει τῆν ᾿Ορθοδοξία. Οἱ δεσποτάδες πού εἶπα πώς τούς ἔπιασε, ἄξαφνα κι ἀναπάντεχα, ὁ ἔρωτας µέ τούς Λατίνους, λένε πώς τό κάνουνε ἀπό «ἀγάπη». Μά αὐτό εἶναι χονδροειδεστάτη δικαιολογία καί καλά θά κάνουνε νά παρατήσουνε αὐτά τά ροσόλια τῆς «ἀγάπης», πού τήν κάνανε ρεζίλι. ῾Ο διάβολος, ἅµα θελήσει νά κάνει τό πιό πονηρό παιγνίδι του, µιλᾶ, ὁ ἀλιτήριος γιά ἀγάπη. ῞Ο,τι εἶπε ὁ Χριστός, τό λέγει κι αὐτός κάλπικα, γιά νά ξεγελάσει. Τώρα, στά καλά καθούµενα, τούς ρασοφόρους µας στήν Πόλη, τούς ἔπιασε παροξυσµός τῆς ἀγάπης γιά τούς ᾿Ιταλιάνους, πού στέκουνται, ὅπως πάντα, κρύοι καί περήφανοι καί δέν γυρίζουνε νά τούς δοῦνε αὐτούς τούς «ἐν Χριστῷ ἀδελφούς», πού ὅσα τούς κάνανε ἀπό τόν καιρό τῶν....
Σταυροφόρων ἴσαµε τώρα, δέν τούς τά 'κανε µήτε Τοῦρκος, µήτε Τάταρος, µήτε Μωµαχετᾶνος. ῎Ισως κι οἱ δικοί µας νά κάνουν ἀπό παρεξηγηµένη καλωσύνη.
῞Οπως εἶπα, οἱ περισσότεροι δικοί µας δέν δώσανε καµµιά σηµασία σ᾿ αὐτές τίς φιλοπαπικές κινήσεις, πού εἶναι θάνατος γιά τό γένος µας καί πού τίς κινήσανε οἱ καταχθόνιες δυνάµεις πού πολεµᾶνε τόν Χριστό καί πού µέ τά λεπτά τούς ἀγοράζουνε ὅλους, δέν δώσανε λοιπόν καµµιά σηµασία, γιατί τά θεωροῦνε τιποτένια πράγµατα, ἄν δέν εἶναι κι οἱ ἴδιοι ἀγορασµένοι, ἄξια µοναχά γιά κάποιους στενοκέφαλους παλιοηµερολογίτες καί φανατικούς ἀποπετρωµένους χριστιανούς. Τώρα τά µυαλά γινήκανε φαρδειά, καί καταγίνονται µέ ἄλλα, κοσµοϊστορικά προβλήµατα! «Θά καθόµαστε νά κυττάζουµε τώρα παπάδες κι ᾿Ορθοδοξίες»; Μά αὐτούς δέν τούς µέλει κι ἄν ἐξαφανισθεῖ ἀπό τόν κόσµο κάθε ἑλληνικό πρᾶγµα. Καί θά ἐξαφανισθεῖ ὄχι τόσο εὔκολα µέ τόν ἀµερικανισµό πού πάθαµε, ὅσο ἄν γίνουµε στή θρησκεία παπικοί. Γιατί γι᾿ αὐτοῦ πᾶµε. Παπική ῾Ελλάδα θά πεῖ ἐξαφάνιση τῆς ῾Ελλάδας. Νά γιατί εἶπα πώς εἶναι πολύ σπουδαῖο ζήτηµα αὐτές οἱ ἐρωτοτροπίες πού ἀρχίσανε κάποιοι κληρικοί δικοί µας µέ τούς παπικούς, κι ἡ αἰτία εἶναι τό ὅτι δέν νοιώσανε τί εἶναι ᾿Ορθοδοξία ὁλότελα, µ᾿ ὅλο πού εἶναι δεσποτάδες.
Τό κακό εἶναι πώς ὁ λαός δέν πῆρε, καλά-καλά, εἴδηση γιά τή συνωµοσία. Ποιός νά τόν πληροφορήσει ἀφοῦ οἱ γραµµατισµένοι τά θεωροῦνε αὐτά τά πράγµατα ἀνάξια γιά τή µοντέρνα σοφία τους, καί τρέχουν σηµαιοφόροι σέ κάθε νεωτερισµό;
᾿Από τότε πού ἀρχίσανε οἱ λυκοφιλίες ἀνάµεσα στούς δικούς µας καί στούς παπικούς (καί σηµείωσε πώς οἱ δικοί µας φαγωθήκανε πρῶτοι νά πιάσουνε σχέση µέ τούς Λατίνους σάν νά πήρανε ἀπό κάπου διαταγή, κι ὁλοένα µιλᾶνε γιά «τόν διάλογον» µαζί τους, δίχως νά ξέρουνε καλά-καλά τί λένε), ἀπό τότε λοιπόν, ἀκοῦµε, κάθε τόσο, κάτι πράγµατα θεατρικά, ἄνοστα, ἀνόητα, δίχως καµµιά σοβαρότητα, ὅπως εἶναι ἡ λεγόµενη «Διάσκεψις τῆς Ρόδου», τά νέα παρεκκλήσια τοῦ Βατικανοῦ, κ.τ.λ. Στή Ρόδο πήγανε οἱ δικοί µας µέ σκοπό νά πουλήσουν τήν ᾿Ορθοδοξία, γιατί γι᾿ αὐτούς εἶναι καθυστερηµένη µορφή τοῦ Χριστιανισµοῦ, δηλαδή ἕνας βλάχικος χριστιανισµός, καί ν᾿ ἀρχίσουν τόν «διάλογον», πού νά τό ν πάρει ἡ εὐχή αὐτόν τόν «διάλογον». Καί τί κάνανε; Τίποτα! Λόγια πολλά καί χαµένα, πού νά ντρέπεται κι ὁ τελευταῖος ῞Ελληνας ᾿Ορθόδοξος.
Προχθές πάλι µάθαµε πώς ὁ Πάπας ἐγκαινίασε ἕνα νέο παρεκκλήσιο στό Βατικανό καί ἔβαλε γιά εἰκόνες (µή χειρότερα!) τίς φωτογραφίες τοῦ Πάπα καί τοῦ ᾿Αθηναγόρα, «ὁ ὁποῖος ἵσταται ὄπισθεν τοῦ Ποντίφηκος»! Φαντασθεῖτε παρεκκλήσιο µέ φωτογραφίες (τί ἀκαλαίσθητα πράγµατα!). ῾Ο Πάπας λοιπόν θά προσεύχεται µπροστά στίς δικές του φωτογραφίες! Δηλαδή τρελλάθηκαν οἱ ἄνθρωποι! Αὐτά δέν τά κάνανε µήτε οἱ ἀραπάδες τῆς ᾿Αφρικῆς. Συλλογίζοµαι πόση σοβαρότητα ἔχουν οἱ Μουσουλµᾶνοι στή θρησκεία τους, καί ποῦ καταντήσανε τή θρησκεία τοῦ Χριστοῦ αὐτοί οἱ ἀθεόφοβοι ᾿Ιταλιάνοι, πού προσκυνᾶνε ἀγάλµατα τῆς Παναγιᾶς µέ κοκκινάδια, µέ σκουλαρίκια καί µέ δαχτυλίδια. Κι ἐµεῖς οἱ ᾿Ορθόδοξοι, πού φυλάξαµε τό βαθύ µυστήριο τῆς εὐσέβειας, τώρα, στά καλά καθούµενα, πᾶµε νά γίνουµε ἕνα µ᾿ αὐτούς πού γελοιοποιήσανε τόν Χριστό ὅσο κανένας ἄθεος.
᾿Αλλά, ἀπό ποῦ νά πιάσει κανένας καί ποῦ νά τελειώσει; ῞Οσοι ἤτανε ἕως τώρα ἀδιάφοροι γιά τή θρησκεία καί γιά τήν ᾿Εκκλησία, καί πού πολλοί ἀπ᾿ αὐτούς τίς περιπαίζανε µάλιστα, ὅλοι αὐτοί γινήκανε ἔξαφνα παπόφιλοι, καί µασᾶνε σάν µαστίχι τήν ψεύτικη λέξη «ἀγάπη». Μεγαλύτερο ρεζιλίκι δέν ἔγινε. ᾿Εµεῖς οἱ ἄλλοι πού εἴµαστε κολληµένοι ἀπό νεότητος στήν ᾿Εκκλησία µας, εἴµαστε στενοκέφαλοι, µοχθηροί, γυµνοί ἀπό ἀγάπη κι ἀπό ἀληθινή εὐσέβεια. ῾Η µόδα εἶναι τώρα νά φαίνεσαι ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς µας, πού ἔνοιωσε τά «αἰτήµατά» της. [...]
Πίστη ἀσάλευτη στήν ᾿Ορθοδοξία, πού ἐµεῖς οἱ προκοµµένοι τήν πήραµε κληρονοµιά καί τήν πουλᾶµε «ἀντί πινακίου φακῆς» καί ἀσπασµοῦ τῆς παντόφλας τοῦ Πάπα! Μά σέ τέτοιο σηµεῖο ἐκφυλισθήκαµε; Αἰτία εἶναι ἡ ἔµφυτη µαταιοδοξία µας, πού µᾶς κάνει νά θέλουµε νά φαινόµαστε ἔξυπνοι συγχρονισµένοι, προοδευτικοί, κι ὄχι καθυστερηµένοι. Μέ τή συναίσθηση τῆς κατωτερότητας πού ἀποχτήσαµε, φοβόµαστε σάν τόν διάβολο µήπως µᾶς ποῦνε «παλιά µυαλά, παλιοηµερολογίτες, καθυστερηµένους». Καί τρέχουµε νά πᾶµε πρῶτοι σέ κάθε κίνηση πού περνᾶ γιά «µοντέρνα», θέλεις µίµηση τῆς «ἀφηρηµένης ζωγραφικῆς», θέλεις ἀκαταλαβίστικες «λογοτεχνίες» (καηµένη λογοτεχνία, ποῦ κατάντησες!), θές φιλοπαπισµός, θές ἀµερικανισµός, στά πάντα, στά ντυσίµατά µας (πρό πάντων τῆς νεολαίας), στόν τρόπο πού µιλᾶµε καί σκεπτόµαστε, ἀκόµα καί στίς χειρονοµίες. Δηλαδή, καταντήσαµε µαϊµοῦδες τοῦ ἀνθρωπίνου γένους «ἐν ὀνόµατι τῆς προόδου καί τῆς θαυµάσιας ἐποχῆς µας».
Πηγή: (Φώτη Κόντογλου «Μυστικά ἄνθη», ἐκδ. «Ἀστήρ», σελ. 51-53), Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
Ο άγιος Στέφανος, εφάμιλλος του πρωτομάρτυρος, γεννήθηκε το 715 στην Κωνσταντινούπολη από ευσεβείς και επιφανείς γονείς που για πολλά χρόνια ήταν άτεκνοι. Όταν ο Θεός τους χάρισε το τέκνο αυτό μετά από φανέρωση της Υπεραγίας Θεοτόκου, το έταξαν στην υπηρεσία Του. Βαπτίσθηκε από τον άγιο πατριάρχη Γερμανό [12 Μαΐου], ο οποίος το έθεσε υπό τη σκέπη του πρωτομάρτυρος. Το παιδί πρόκοβε σε γνώση και αρετή, περιφρονώντας τις μάταιες απολαύσεις και επιδιδόμενο ιδιαιτέρως στην άσκηση της ακτημοσύνης και της ταπεινοφροσύνης.
Όταν ήλθε η ώρα για τους γονείς του να εκπληρώσουν την υπόσχεσή τους, ο αυτοκράτορας Λέων Γ' ο Ίσαυρος (717-741) άρχισε να λαμβάνει τα πρώτα μέτρα για την απαγόρευση της τιμής των ιερών εικόνων και τον διωγμό των υπερασπιστών της Ορθοδοξίας. Έκριναν πιο συνετό να απομακρυνθούν από τη Βασιλεύουσα και να εμπιστευθούν τον γιό τους στους μοναχούς του ορούς του Αγίου Αυξεντίου, πλησίον της Χαλκηδόνας [1].
Ο δεκαεξαετής νέος έγινε δεκτός μετά χαράς από τους αγίους ανθρώπους και την ίδια κιόλας ημέρα ενεδύθη το αγγελικό Σχήμα. Έγινε μαθητής του πέμπτου κατά σειράν διαδόχου του αγίου Αυξεντίου, Ιωάννου, ενός Γέροντος έμπειρου στην ασκητική τέχνη και προικισμένου με το προορατικό χάρισμα. Ο Στέφανος επέδειξε τέλεια υπακοή και τον ίδιο ζήλο για τα πλέον κουραστικά διακονήματα όπως και την αδιάλειπτη δοξολογία του Θεού. Λίγο αργότερα εκοιμήθη ο κατά σάρκα πατέρας του και ο Στέφανος μετέβη στην Κωνσταντινούπολη για να ρυθμίσει τις υποθέσεις του και να μοιράσει τα υπάρχοντά του στους φτωχούς. Έφερε πίσω μαζί του τη μητέρα του και μία από τις αδελφές του που έγιναν μοναχές στην κοντινή γυναικεία Μονή των Τριχιναραίων και άφησε την άλλη αδελφή του να εισέλθει σε ένα μοναστήρι της Βασιλεύουσας.
Όταν μετά από λίγο παρέδωσε την ψυχή του στον Θεό και ο Ιωάννης, ο πνευματικός του πατέρας, ο Στέφανος επελέγη ομοφώνως από τους αδελφούς στη θέση του ως ηγούμενος. Υπό την επιμελή καθοδήγησή του και χάρη στη μεγάλη του ταπεινοφροσύνη, η μικρή ομάδα των ασκητών αυξήθηκε φθάνοντας να αριθμεί είκοσι αδελφούς και έγινε κοινοβιακό μοναστήρι. Ο άγιος οργάνωσε την αδελφότητα με τρόπο που να αποτελεί όντως εικόνα της Βασιλείας των ουρανών και κατόπιν αποσύρθηκε πιο ψηλά στο όρος για να δοθεί απερίσπαστος στη σιωπηλή και αδιάλειπτη προσευχή, αφήνοντας έναν από τους μαθητές του, τον Μαρίνο, ως υπεύθυνο για τη μονή. Το κελί του δεν είχε στέγη και ήταν εκτεθειμένο σε όλους τους καιρούς, ήταν δε τόσο στενό, που δεν μπορούσε κανείς να καθήσει οκλαδόν. Φορώντας χειμώνα καλοκαίρι ένα λεπτό χιτώνα, φέροντας βαρειές αλυσίδες πάνω του και αρκούμενος σε μια τροφή ικανή να τον κρατά απλώς στη ζωή, ο άγιος Στέφανος έκανε μεγάλες προόδους στην προσευχή και δίχως να το θελήσει τράβηξε γύρω του πλήθος μαθητών και επισκεπτών που διέδωσαν τη φήμη του σε ολόκληρη την αυτοκρατορία.
Μετά τον θάνατο του Λέοντος του Γ' (741), εστέφθη αυτοκράτορας ο γιός του Κωνσταντίνος Ε'. Στην αρχή της βασιλείας του, απασχολημένος καθώς ήταν στην αντιμετώπιση του σφετεριστή Αρτάβασδου και της αραβικής απειλής στην ανατολή, δεν έδειξε να τον ενδιαφέρει η κατάργηση των εικόνων. Μόλις εδραιώθηκε όμως η εξουσία του, εκήρυξε απηνή διωγμό εναντίον όσων τιμούσαν τις ιερές εικόνες. Εγύμνωσε εκκλησίες, βεβήλωσε ιερά σκεύη που τα διακοσμούσαν ιερές παραστάσεις, έβαλε να ασβεστώσουν τοίχους ιστορημένους με τοιχογραφίες και έκαψε ξύλινες εικόνες. Μονάχα παραστάσεις με διακοσμητικό και θύραθεν χαρακτήρα σεβάσθηκε και μόνον τον Σταυρό αναγνώρισε ως άξιο προσκυνήσεως.
Όσοι τολμούσαν να αντιταχθούν στα μέτρα του τιμωρούνταν αυστηρά, ιδιαιτέρως δε οι μοναχοί. Καταδιωκόμενοι, εξοριζόμενοι, βασανιζόμενοι, αυτοί συνέρρεαν κατά πλήθη στη Μονή του Αγίου Αυξεντίου για να βρουν κοντά στον άγιο Στέφανο παρηγοριά και ενθάρρυνση για να παραμείνουν στέρεοι στην ομολογία της Ορθοδοξίας. Τους συμβούλευε να μεταναστεύσουν σε περιοχές ανέγγιχτες ακόμη από τα απάνθρωπα αυτοκρατορικά μέτρα: στη Μαύρη Θάλασσα, στον Περσικό Κόλπο, στην Κύπρο, στις ακτές της Συρίας και κυρίως στη νότια Ιταλία, όπου χιλιάδες μοναχοί έβρισκαν τότε καταφύγιο. Το 754 ο τύραννος συνεκάλεσε μια σύνοδο στο ανάκτορο της Ιέρειας με τη συμμετοχή πλέον των τριακοσίων υποταγμένων στην εξουσία του επισκόπων, η οποία κατ' εντολή του διακήρυξε επισήμως την κατάργηση της προσκυνήσεως των εικόνων και την αναγνώριση κάποιων παρανοϊκών δογμάτων που είχε διατυπώσει ο αυτοκράτορας, ο οποίος καυχόταν για τις θεολογικές του γνώσεις.
Με όπλο τη συνοδική τούτη απόφαση, ο Κωνσταντίνος Ε' έβαλε να καταστρέψουν παντού τις εικόνες και διέταξε να τις αντικαταστήσουν με παραστάσεις του αυτοκράτορα ή με κοσμικές σκηνές. Καταστράφηκαν επίσης τα λείψανα των αγίων και τα πράγματα έφθασαν μάλιστα μέχρι του σημείου να καταδικασθεί ακόμη και η τιμή της Θεοτόκου και των αγίων.
Παντού οι ομολογητές καίγονταν, ξυλοκοπούνταν ή φυλακίζονταν. Ήταν λοιπόν η κατάλληλη ευκαιρία να εξαπολυθεί ένας συστηματικός διωγμός κατά του μοναχισμού, ο οποίος, πια ανεξάρτητος από την επίσημη ιεραρχία απέναντι στην εξουσία, παρέμενε πάντα ένας παράγων αντιστάσεως κατά της αυτοκρατορικής αυθαιρεσίας. Άρχισαν λοιπόν να κλείνουν τα μοναστήρια, μετατρέποντάς τα ακόμη και σε στρατώνες, «λουτρά» ή άλλα δημόσια κτήρια. Οι μοναχοί προπηλακίζονταν και αναγκάζονταν δια της βίας να επιστρέψουν στην τάξη των λαϊκών και να νυμφευθούν επί ποινή βασανισμού. Όσοι αντιστέκονταν, υφίσταντο ακρωτηριασμό της μύτης, της γλώσσας ή άλλες βιαιοπραγίες πριν σταλούν στην εξορία.
Απτόητος απέναντι στα κατασταλτικά μέτρα, ο άγιος Στέφανος συνέχιζε την αντίστασή του και αναδείχθηκε παντού αρχηγός της ορθοδόξου παρατάξεως. Κλήθηκε λοιπόν από τους απεσταλμένους του αυτοκράτορα να μεταβεί στην Κωνσταντινούπολη για να προσυπογράψει τις αποφάσεις της αιρετικής συνόδου. Μετά την άρνησή του και τη θαρραλέα αποπομπή τους, αυτοί μηχανεύθηκαν απάτη για να τον μειώσουν ηθικά στα μάτια των πολυπληθών υποστηρικτών του διαδίδοντας ότι ο άγιος είχε παραδοθεί στην ασέλγεια με μια πνευματική του θυγατέρα, μια αξιότιμη μοναχή της μονής, και πλήρωσαν ψευδομάρτυρες για να καταθέσουν ενώπιον του ηγεμόνα. Η μοναχή ονόματι Άννα, οδηγήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και παρουσιάσθηκε στον αυτοκράτορα. Αρνούμενη τις άθλιες αυτές συκοφαντίες βασανίσθηκε απάνθρωπα, αλλά η τιμή του αγίου παρέμεινε άθικτη. Τελικώς, μηχανευόμενοι άλλο δόλο, κατάφεραν να τον συλλάβουν προφασιζόμενοι ότι είχε εξαναγκάσει έναν νέο που ήταν ευνοούμενος του αυτοκράτορα να ενδυθεί το μοναχικό Σχήμα.
Τον έκλεισαν σε μια μονή της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ έκαιγαν το μοναστήρι του και διασκόρπιζαν τους μαθητές του. Κατόπιν τον έφεραν δημοσίως αντιμέτωπο με θεολόγους του αυτοκράτορα, αλλά εκεί υποστήριξε με λαμπρό τρόπο την παράδοση των αγίων Πατέρων. Μπροστά στο δίλημμα που του ετέθη να υπογράψει τις αποφάσεις της συνόδου ή να πεθάνει βασανιζόμενος, ο άγιος ενέπαιξε τους κατηγόρους του, έδειξε ότι η σύνοδος δεν μπορούσε παρά να είναι ψευδής και οι αποφάσεις της αιρετικές και ξένες προς την παράδοση, υπενθυμίζοντας μάλιστα οι έξι πρώτες Οικουμενικές Συνοδοί είχαν λάβει χώρα σε εκκλησίες διακοσμημένες με ιερές εικόνες. Εν συνεχεία, καταδικάσθηκε σε εξορία στην Προκόννησο της Προποντίδας (755). Επωφελούμενος της εξορίας, ο άγιος αποσύρθηκε σε ένα στενό κελλί στην κορυφή ενός στύλου, όπου και αποδύθηκε σε νέους ασκητικούς άθλους. Αξιώθηκε με τον τρόπο αυτό μια τόσο μεγάλη χάρη από το Θεό, που εκ πλήθος θαυμάτων για όσους έρχονταν κοντά του και ομολογούσαν την άγια ορθόδοξη πίστη, προσκυνώντας την εικόνα του Χριστού.
Τα θαύματα αυτά συνέβαλαν στη μεγαλύτερη ακόμη εξάπλωση της φήμης του αγίου και ενίσχυσαν τους οπαδούς της Ορθοδοξίας, γιατί ήταν δύσκολο να βρεθεί μια τέτοια αγιότητα στο στρατό των αιρετικών. Για να θέσει τέρμα στην αύξηση του κύρους του ο τύραννος έβαλε να τον μεταφέρουν στην Κωνσταντινούπολη, στη φυλακή του πραιτωρίου. Εκεί βρήκε ο άγιος άλλους 342 μοναχούς ομολογητές της πίστεως.
Όλοι έφεραν στο σώμα τους τα σημάδια των ενδόξων αγώνων τους: οι μεν ήταν ακρωτηριασμένοι στη μύτη, άλλοι στα αυτιά ή στη γλώσσα, άλλοι πάλι είχαν υποστεί αισχρούς εξευτελισμούς και είχαν βουτηχθεί σε ακαθαρσίες. Βλέποντάς τους ο άγιος εδόξασε κλαίγοντας την πίστη και την καρτερία τους. Έδωσε θάρρος στους απελπισμένους, τους παρότρυνε να παραμείνουν σταθεροί στην πέτρα της πίστεως μέχρι το τέλος του αγώνα και τους ένωσε σε ένα σώμα κάτω από την ισχυρή πνευματική αυθεντία του. Παρά τις δύσκολες συνθήκες της φυλακής, ο Στέφανος οργάνωσε τη ζωή των κρατουμένων όπως σε ένα μοναστήρι, στον ρυθμό της αδιάλειπτου δοξολογίας του Θεού και εν αρμονία και αγάπη. Μετέστρεψε μάλιστα στην Ορθοδοξία μερικούς από τους δεσμοφύλακές του, οι οποίοι άκουγαν με θαυμασμό τις διηγήσεις για τους αγώνες των αγίων ομολογητών.
Μετά από ένδεκα μήνες στη φυλακή ο Στέφανος έλαβε την αποκάλυψη του επικείμενου τέλους του. Νήστευσε τότε σαράντα ημέρες, κατά τη διάρκεια των οποίων δίδασκε νυχθημερόν στους μαθητές του την οδό της Σωτηρίας. Όταν έφθασε η τελευταία ημέρα, είπε να τελεσθεί ολονύκτια αγρυπνία για να λάβει από τον Θεό τη δύναμη στον έσχατο αγώνα του. Ο τύραννος είχε αναρτήσει παντού αναγγελίες για την απόφαση της εκτελέσεως του αρχηγού της ορθοδόξου παρατάξεως, με σκοπό να τρομοκρατήσει όσους έκρυβαν στο σπίτι τους μοναχούς ή ομολογητές της πίστεως. Στη μεγάλη αναταραχή που ακολούθησε, το πλήθος υποκινούμενο από τους στρατιώτες έσπευσε στο πραιτώριο, πήρε τον άγιο και τον έσυρε στους δρόμους υβρίζοντας και κτυπώντας τον.
Όταν ο όχλος έφθασε στον ναό του Αγίου Θεοδώρου, ένας από τους αχρείους αυτούς, ονόματι Φιλομάτιος, κτύπησε τον άγιο στο κεφάλι με ένα δοκάρι, του έσπασε το κρανίο και τα μυαλά του χύθηκαν στο χώμα. Το νεκρό σώμα του αγίου συνέχισαν να το κτυπούν με πέτρες μέχρις ότου παραμορφωθεί και το έσυραν έξω των τειχών για να το ρίξουν τελικά στην κοινή τάφρο που προοριζόταν για τους ειδωλολάτρες και τους κατάδικους. Το γεγονός έλαβε χώρα στις 20 Νοεμβρίου 765 [2].
_______________________________________
1. Την εποχή εκείνη δεν ήταν πραγματικό μοναστήρι αλλά μάλλον μια αναχωρητική ομάδα ιδρυμένη τον 5° αιώνα από τον όσιο Αυξέντιο. Οι ασκητές ζούσαν υπό την καθοδήγηση ενός πνευματικού πατέρα. Όχι μακριά από εκεί, υπήρχε μια γυναικεία μονή.
2. Δίνουμε την ημερομηνία αυτή ακολουθώντας τη Χρονογραφία του αγίου Θεοφάνους του Ομολογητού. Φαίνεται πως σύμφωνα με το κείμενο αυτό, όπως και με την Ιστορία σύντομον του αγίου Νικηφόρου του Ομολογητού, η άμεση αιτία του θανάτου του αγίου Στεφάνου ήταν μάλλον η σχέση του με δυο ανώτερους αξιωματούχους τους οποίους είχε οδηγήσει στον μοναχισμό.
ΝΕΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Εκδόσεις ΙΝΔΙΚΤΟΣ
Μέ τή χάρη τοῦ Πανάγαθου Θεοῦ μας, τήν 1η Μαρτίου 1989, μετά τόν αἰφνίδιο θάνατο τοῦ μακαριστοῦ Ἱεραποστόλου τοῦ Κονγκό π. Κοσμᾶ Γρηγοριάτου, βρέθηκα στό Κολουέζι μέ τίς εὐλογίες τοῦ μακαριστοῦ Γέροντος καί Πνευματικοῦ Πατέρα μας π. Γεωργίου Καψάνη, Καθηγουμένου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους, γιά νά ἀναλάβω τό ἱεραποστολικό ἔργο, τό ὁποῖο εὐλογήθηκε ἁπλόχερα στά 27 χρόνια πού ἔχουν περάσει ἀπό τότε.
Τρεῖς περίπου δεκαετίες πέρασαν μέ πολύ κόπο, ἀγάπη, θυσία, αὐταπάρνηση καί ἀμέτρητες δυσκολίες, ἀλλά καί μέ ἀπροσμέτρητες ἐπεμβάσεις τοῦ Ἁγίου Θεοῦ μας σέ ὅλες τίς δύσκολες περιστάσεις. Αὐτό μᾶς κάνει νά αἰσθανόμαστε ἰδιαίτερα εὐγνώμονες σέ Αὐτόν καί νά συνεχίζουμε ἀγόγγυστα τό ἔργο τῆς Ἱεραποστολῆς. Πρόκειται γιά ἕνα ἔργο πού βοηθᾶ στή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων, καθώς ἐπιτελεῖται ἐντός τῆς Ἐκκλησίας καί μέσω τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων. Μετά, μάλιστα, ἀπό τήν ἵδρυση τῆς Ἱ. Ἐπισκοπῆς Κατάνγκα καί τήν ἐκλογή μου ὡς Ἐπισκόπου γίνεται καλύτερος συντονισμός τοῦ ἔργου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως, παρά τίς πολυποίκιλες δυσκολίες πού καθημερινά ἀντιμετωπίζουμε. Καί ἀναμφίβολα εἶναι ἡ χάρις τοῦ Θεοῦ αὐτή πού μᾶς ἐνισχύει στό πνευματικό ἔργο πού χρόνια τώρα ἐπιτελεῖται στήν Κατάνγκα τοῦ Κονγκό.
Σήμερα στήν Ἱ. Μητρόπολη λειτουργοῦν 145 Ἐνορίες μέ 60.000 πιστούς. Ὑπάρχουν 43 νεόκτιστοι Ἱ. Ναοί, 70 πλινθόκτιστοι καί 21 σέ χορτοκαλύβες, στούς ὁποίους διακονοῦν 65 Ἱερεῖς καί 7 διάκονοι.
Ὅταν πῆγα στό Κολουέζι βρῆκα μία βασική ἀλλά πολύ γερή ὑποδομή, τά θεμέλια τῆς ὁποίας εἶχαν τεθεῖ ἀπό τόν μακαριστό Ἱεραπόστολο π. Κοσμᾶ. Ὑπῆρχαν τότε 13 Ἱερεῖς, πού εἶχαν χειροτονηθεῖ ἀπό τόν μακαριστό προκάτοχό μου κυρό Τιμόθεο. Σήμερα πλέον ὁ ἀριθμός τῶν κληρικῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ἀνέρχεται στούς 72. Οἱ νέες Ἐνορίες, οἱ ὁποῖες ἱδρύονται κάθε χρόνο, προσπαθοῦμε νά λειτουργοῦν ἀνελλιπῶς. Οἱ νεοφώτιστοι νά προοδεύουν πνευματικά μέ τίς κατηχήσεις καί τίς συνεχεῖς ἐπισκέψεις τῶν Ἱερέων, οἱ ὁποῖοι ἀνά τακτά διαστήματα τούς ἐξομολογοῦν, τούς κοινωνοῦν καί ἐπιτελοῦν τά Ἱερά Μυστήρια.
Σέ ὅλη τήν Κατάνγκα λειτουργοῦν σήμερα, ὅπως προαναφέραμε, 145 Ἐνορίες καί μόνο στήν περιοχή τοῦ Μανόνο οἱ κατηχούμενοι ἀνέρχονται στούς 5000. Ἤδη στή Μαλέμπα-Νκούλα βαπτίσαμε πρόσφατα 300 κατηχούμενους. Σέ μία ἄλλη νεοπαγή Ἐνορία πρόκειται νά βαπτιστοῦν ἄλλοι 400 καί οὕτω καθεξῆς. Οἱ νέες αὐτές Ἐνορίες, πού ἀπέχουν ἀπό τό Κολουέζι περισσότερο ἀπό 450 χιλιόμετρα, εἶναι ἰδιαίτερα εὐλογημένες καί περιμένουν τή βοήθειά μας. Σκοπεύουμε μάλιστα νά ἀποσπάσουμε ἐκεῖ δύο Ἱερεῖς γιά νά καλύψουν τίς αὐξημένες ἀνάγκες τους καί νά στηρίξουν τούς πιστούς μας, μέ τήν ἐλπίδα ὅτι μελλοντικά μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ θά αὐξηθοῦν. Εὐελπιστῶ ὅτι σύντομα θά μοῦ δοθεῖ ἡ εὐκαιρία νά πραγματοποιήσω στήν εὐρύτερη περιοχή μία ποιμαντική ἱεραποστολική περιοδεία.
Ὁ ἰθαγενής κληρικός π. Γαβριήλ, πού κατάγεται ἀπό τή Λουένα, εἶναι ἕνας νέος ἔγγαμος Ἱερέας τῆς Μητροπόλεώς μας, ὁ ὁποῖος διακονεῖ στήν περιοχή. Ὁμιλεῖ τή γλώσσα τους καί τήν τοπική διάλεκτο Παλούμπα καί μέ τό πλεονέκτημα αὐτό εἶναι ἀγαπητός καί εὐπρόσδεκτος ἀπό τούς ἰθαγενεῖς. Ἐκεῖ κτίσαμε μία πρόχειρη μικρή Ἐκκλησία γιά νά καλύψουμε πρόσκαιρα τίς λατρευτικές τους ἀνάγκες, καί σ’ αὐτήν ἐκκλησιάζονται κάθε Κυριακή περισσότερα ἀπό 300 ἄτομα. Πρόθεσή μας εἶναι νά κτίσουμε καί ἄλλες Ἐκκλησίες καί σύν τῷ χρόνῳ νά ἀνεγείρουμε ἕναν περικαλλή Ἱερό Ναό μεγάλων διαστάσεων.
Τό μεγάλο μας παράπονο εἶναι ὅτι διαθέτουμε Ἱερεῖς καί πιστούς, ἀλλά δέν διαθέτουμε Ναούς. Ἀρκεῖ νά σκεφθεῖτε ὅτι περισσότεροι ἀπό δέκα Ἱερεῖς λειτουργοῦν σέ μικρές λασποκαλύβες, εἰδικά διαμορφωμένες σέ Ναούς. Προτεραιότητα, ὡστόσο, ἔχουν οἱ παλαιές Ἐνορίες καί ἐκεῖ φροντίζουμε νά ἀνεγείρουμε νέους Ἱερούς Ναούς. Ἄν, ὡστόσο, βρεθεῖ κάποιος δωρητής καί ἐπιθυμεῖ νά ἐνισχύσει τήν ἀνέγερση ἑνός νέου Ναοῦ σέ μία νεοσύστατη Ἐνορία, τότε ἀνταποκρινόμαστε στήν ἐπιθυμία του.
Φέτος εἴχαμε τή μεγάλη εὐλογία νά ἐγκαινιάσουμε στό Λουίλου τόν περικαλλή Ἱ. Ναό τῆς Ἁγίας Κυριακῆς. Ὁ Ναός θά ἀποτελέσει τό κέντρο τῆς ὁμώνυμης Ἐνορίας πού συστάθηκε στήν περιοχή, ὥστε νά καλύπτονται οἱ ἰδιαίτερα αὐξημένες ἀνάγκες τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἁγίου Δημητρίου Τσαμουτέντε. Δίπλα στόν Ναό ἀνοίξαμε καί ἕνα πηγάδι γιά τίς ἀνάγκες τους. Μελλοντικά ἐλπίζουμε νά ἀνεγερθεῖ ἐκεῖ καί ἕνα μεγάλο σχολεῖο.
Ἐπίσης, σέ ἕνα προάστιο τοῦ Κολουέζι κτίζεται ὁ Ἱ. Ναός Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου καί σύν Θεῷ τοῦ χρόνου θά πραγματοποιήσουμε τά ἐγκαίνια. Σύντομα ἐλπίζουμε ὅτι θά θεμελιώσουμε καί ἕναν Ἱ. Ναό τοῦ Ἁγίου Σίμωνος στό Γκόλφ τοῦ Κολουέζι, ὅπου διαθέτουμε οἰκόπεδο. Ἔχουμε προνοήσει καί ἀγοράσαμε κάποια οἰκόπεδα στό Κολουέζι καί στά προάστια, ὥστε μέ τή σταδιακή ἐπέκταση τοῦ σχεδίου πόλεως νά ἀνεγερθοῦν νέοι Ἱ. Ναοί καί γύρω ἀπό αὐτούς νά ἱδρυθοῦν ὁμώνυμες Ἐνορίες. Σήμερα πολλοί ἀπό τούς Χριστιανούς μας ταλαιπωροῦνται γιά νά φτάσουν στόν Ναό μας, περπατώντας πολλές φορές μέχρι καί 10 χιλιόμετρα. Ὅταν μάλιστα ἔχουν μικρά παιδιά καί δέν ὑπάρχει συγκοινωνία στό προάστιο πού μένουν, δυσκολεύονται ἀκόμα περισσότερο.
Ὡς πρός τό κατηχητικό μας ἔργο, ὁμολογουμένως ἀγωνιζόμαστε πολύ καί νομίζουμε ὅτι ὁ Πανάγαθος Θεός μας ἐπευλογεῖ τίς προσπάθειές μας. Στήν πρόσφατη Ἱερατική Σύναξη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας ἐνημέρωσα τούς κληρικούς ὅτι ὀφείλουμε νά δράσουμε ἄμεσα καί νά βοηθήσουμε τούς Χριστιανούς μας μέ κάθε τρόπο, γιατί οἱ αἱρέσεις στήν περιοχή πολλαπλασιάζονται. Οἱ αἱρετικοί ἐπωφελοῦνται ἰδιαίτερα ἀπό τήν ἔλλειψη παιδείας τῶν κατοίκων καί πρωτίστως ἀπό τήν ἔλλειψη χριστιανικῆς παιδείας, πού καθιστοῦν τό ἔδαφος πρόσφορο γιά τήν ἀνάπτυξη τῶν αἱρέσεων. Οἱ Πεντηκοστιανοί μάλιστα κάνουν θραύση μέ τά ψευδοθαύματά τους. Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ οἱ Χριστιανοί μας στό Κολουέζι «βαστοῦν» γερά στά πόδια τους. Παρακολουθοῦν ἀνελλιπῶς τά μαθήματα στούς Κύκλους Μελέτης Ἁγίας Γραφῆς καί συμμετέχουν σέ ὅλες τίς δραστηριότητες τῆς Ἱεραποστολῆς καί στίς Ἱερές Ἀκολουθίες πού τελοῦμε.
Προβλήματα ἀντιμετωπίζουμε μέ τίς ἀπομακρυσμένες Ἐνορίες, διότι καί χρήματα διαθέτουν οἱ Προτεστάντες καί ραδιοτηλεοπτικούς σταθμούς ἔχουν καί ἄλλα μέσα ἐφευρίσκουν γιά νά προσηλυτίζουν τούς ἀνθρώπους. Αὐτό βεβαίως δέν μᾶς φοβίζει, διότι «μείζων ὁ ἐν ἐμοί» Κύριος παρά ἡ δύναμη τοῦ διαβόλου καί τῆς αἵρεσης.
Στήν ἐπαρχία μας ὑπάρχουν καί δύο Μοναστήρια, τά ὁποῖα μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ λειτουργοῦν ἀπρόσκοπτα. Στήν ἀνδρώα Ἱερά Μονή τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων στήν Τσάμπουλα καθηγούμενος εἶναι ὁ Ἱερομόναχος π. Βαρνάβας Γρηγοριάτης καί ἔχει μαζί του τρεῖς δόκιμους μοναχούς. Ὅλο καί συχνότερα οἱ Χριστιανοί τοῦ Κολουέζι ἀνεβαίνουν ἐκεῖ γιά νά ἐξομολογηθοῦν καί νά συμβουλευτοῦν τόν π. Βαρνάβα ὡς πνευματικό. Nά πάρουν τήν εὐλογία του, νά λειτουργηθοῦν πολλές φορές καί νά συμμετάσχουν στίς ἀγρυπνίες πού τελοῦνται συχνά. Ὁ π. Βαρνάβας διαθέτει τήν πνευματική διάκριση καί προσελκύει τούς ἀνθρώπους καί μάλιστα τούς κρατάει κοντά του καί τούς ἀνανεώνει πνευματικά. Πέραν αὐτοῦ, ἐπειδή διαθέτει μεγάλη ἐμπειρία ὡς κηπουρός, ἔχει μεταβάλλει τόν περιβάλλοντα χῶρο τῆς Ἱ. Μονῆς σέ ἕναν τεράστιο χῶρο καλλιέργειας φυτῶν, δέντρων καί κηπευτικῶν. Ἔτσι, ἐκτός τῶν ἄλλων, δίνεται ἡ εὐκαιρία στούς ἐργαζομένους νά μαθητεύσουν στήν κηπουρική καί νά ἀποκτήσουν τή σχετική ἐμπειρία.
Ἡ γυναικεία Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου ἔχει σήμερα ἕξι μοναχές καί τέσσερεις δόκιμες. Πρόσφατα, δύο ἀπό αὐτές, πού προέρχονται ἀπό τό γειτονικό κράτος Μπουρούντι, τίς κείραμε μοναχές καί τούς δώσαμε τά ὀνόματα Δέσποινα καί Μαρία. Θέλουν νά παραμείνουν κοντά μας καί νά προσφέρουν ὅ,τι καλύτερο μποροῦν. Ἤδη κάποιες ἔρχονται στόν ραδιοφωνικό μας σταθμό καί γιά λίγες ὧρες διαβάζουν τό συναξάρι τῆς ἡμέρας καί ἀποσπάσματα ἀπό πνευματικά βιβλία. Μία ἄλλη ἐργάζεται γιά κάποιες ὧρες στό Νοσοκομεῖο μας καί στή συνέχεια ἐπιστρέφει στό Μοναστήρι. Ἡ ἀδελφή Μακρίνα ἦταν στήν Ἑλλάδα, στήν Ἱερά Μονή Χρυσοπηγῆς (Κρήτη), δυόμιση χρόνια καί διαθέτει μία πνευματική καί ἰσχυρή προσωπικότητα, ὥστε καταφέρνει νά κρατᾶ ἑνωμένη τήν ἀδελφότητα. Ἡ προσφορά ὅλων τους εἶναι πολύ σημαντική.
Γιά τήν πρόοδο καί τήν καρποφορία τοῦ ποιμαντικοῦ ἔργου εἶναι ἀπαραίτητο νά «ἀνεφοδιάζουμε» συχνά τούς κληρικούς τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως. Αὐτό ἐπιτυγχάνεται μέ τά διάφορα σεμινάρια, στά ὁποῖα τούς νουθετοῦμε, τούς διδάσκουμε καί τούς κατευθύνουμε στό ἱεραποστολικό ἔργο. Κατά τή διάρκεια τῶν σεμιναρίων αὐτῶν τελοῦνται καθημερινά Θεῖες Λειτουργίες καί ἡ λατρευτική ζωή εἶναι πολύ ἔντονη. Μέ μεγάλη μάλιστα ἱκανοποίηση διαπιστώνουμε ὅτι οἱ κληρικοί μας ἀγαποῦν καί δείχνουν μεγάλο ἐνδιαφέρον γιά τά σεμινάρια αὐτά. Ἀναμένουν μάλιστα τή διοργάνωσή τους γιά νά ἔρθουν στήν Ἱεραποστολή, νά συναντηθοῦν μαζί μας, νά συζητήσουν διάφορα ποιμαντικά προβλήματα πού ἀντιμετωπίζουν καί νά διδαχθοῦν ἀνάλογα. Ἐκτός τῶν κληρικῶν, πού προαναφέραμε, ἡ Μητρόπολή μας ἔχει σήμερα 10 ὑποδιακόνους καί 160 κατηχητές, οἱ ὁποῖοι εἶναι διάσπαρτοι σέ ὁλόκληρη τήν Κατάνγκα καί διακονοῦν τόν λόγο τοῦ Εὐαγγελίου. Σκεφθεῖτε ὅτι ἡ ἐπαρχία μας εἶναι δυόμιση φορές μεγαλύτερη ἀπό τήν Ἑλλάδα σέ ἔκταση καί μόλις στό ἕνα τρίτο αὐτῆς ἔχουμε πραγματοποιήσει ποιμαντικές περιοδεῖες.
Τά σεμινάρια αὐτά διαρκοῦν συνήθως 20-30 μέρες καί εἶναι πολύ σημαντικά γιά τούς κληρικούς μας. Ἡ ὠφέλεια πού ἀποκομίζουν εἶναι σπουδαία καί τό ἔργο πού ἐπιτελοῦν στή συνέχεια ἰδιαίτερα καρποφόρο. Αὐτό μᾶς τό ἐπιβεβαιώνουν συχνά οἱ ἴδιοι οἱ ἐνορίτες, ἀλλά τό διαπιστώνουμε καί ἀπό τίς ἀναφορές πού μᾶς στέλνουν γιά τό ἔργο τῶν κατά τόπους Ἐνοριῶν. Οἱ Ἱερεῖς μας, λοιπόν, ἐργάζονται ἀγόγγυστα. Ἰδιαίτερα οἱ νέοι Ἱερεῖς διαθέτουν μεγαλύτερο πόθο γιά τή διακονία αὐτή, καθώς εἶναι πλέον μορφωμένοι (διδάσκαλοι ἤ καθηγητές) καί πολλοί ἐξ αὐτῶν ἔχουν ἀποφοιτήσει ἀπό τή Θεολογική Σχολή τῆς Κινσάσα. Μετά ἀπό πολλά χρόνια εἶναι μεγάλη εὐλογία νά διαπιστώνεις ὅτι οἱ νέοι ἄνθρωποι ἔρχονται κοντά μας. Ἄλλοι ἐπιθυμοῦν νά γίνουν κληρικοί, ἐνῶ ἄλλοι μετά τό πέρας τῶν σπουδῶν τους ἐπιθυμοῦν νά προσφέρουν τίς ὑπηρεσίες τους στήν Ἱεραποστολή μας. Κάποιους τούς βρήκαμε μικρά παιδιά καί σήμερα εἶναι οἰκογενειάρχες καί μαζί τους «κουβαλοῦν» ὅλη αὐτή τήν παράδοση, ὅσα δηλαδή τούς ἔχουμε διδάξει γιά τήν πνευματική ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Πρόσφατα ὅλοι αὐτοί οἱ νέοι ἵδρυσαν ἕναν μεγάλο σύλλογο μέ τή μορφή μή κυβερνητικῆς ὀργάνωσης. Μεταξύ τῶν δραστηριοτήτων τους συμπεριλαμβάνουν τήν παροχή βοήθειας στούς Χριστιανούς μέσα ἀπό τό φιλανθρωπικό, τό ἐνοριακό καί τό πνευματικό ἔργο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως.
Βέβαια ἡ χώρα διέρχεται μεγάλη οἰκονομική κρίση, ὅπως καί ἡ πατρίδα μας ἡ Ἑλλάδα, καί τό ἔργο μᾶς ἔχει σχεδόν σταματήσει. Τό Ἱεραποστολικό μας Κλιμάκιο ἐνισχύεται ὡς ἐπί τό πλεῖστον ἀπό τόν Ἱεραποστολικό σας Σύνδεσμο. Μέ τή βοήθειά σας καταφέραμε νά ἀναβαθμίσουμε τό Ἰατρεῖο τῆς Ἱεραποστολῆς ἀρχικά σέ μία μικρή Κλινική καί σήμερα σέ ἕνα σύγχρονο Νοσοκομεῖο, τό ὁποῖο προσφέρει πολλά στήν τοπική κοινωνία, παρέχοντας περίθαλψη ὑψηλοῦ ἐπιπέδου. Οἱ ἰατροί, οἱ νοσοκόμοι καί τό λοιπό βοηθητικό προσωπικό μέ μεγάλη κατανόηση καί ὑπομονή βρίσκονται διαρκῶς στό πλευρό τῶν ἀσθενῶν. Σπουδαία ὅμως εἶναι καί ἡ βοήθεια τῶν Ἱερέων μας, πού τούς ἐπισκέπτονται συχνά καί τελοῦν Παρακλήσεις. Μελλοντικά μάλιστα σκεφτόμαστε νά ἀνεγείρουμε στούς χώρους τοῦ Νοσοκομείου καί ἕναν μικρό Ἱερό Ναό. Σαφέστατα οἱ ἐλλείψεις, κυρίως σέ ἰατρικά μηχανήματα, εἶναι πολλές, ἀλλά εὐελπιστοῦμε ὅτι σύν τῷ χρόνῳ θά τά ἀποκτήσουμε, γιά νά ἐπιτύχουμε τήν εὔρυθμη λειτουργία του. Ἤδη γίνονται κάποιες προσπάθειες καί βρισκόμαστε σέ ἐπικοινωνία μέ κάποιες ἑταιρίες, οἱ ὁποῖες ἔχουν ὑποσχεθεῖ νά μᾶς βοηθήσουν.
Καί στόν τομέα τῆς ἐκπαίδευσης γίνεται μία μεγάλη καί ἀξιόλογη προσπάθεια, ἡ ὁποία ἀποδίδει καρπούς. Ὅταν πῆγα στό Κολουέζι, βρῆκα ἡμιτελές ἕνα σχολικό κτήριο πού ἑτοίμαζε ὁ μακαριστός παπα-Κοσμᾶς. Τό κτήριο αὐτό λειτούργησε τήν ἑπόμενη χρονιά, τό 1990. Ἔκτοτε ἔχουν ἀνεγερθεῖ καί λειτουργοῦν 75 σχολεῖα, Γυμνάσια καί Λύκεια, στά ὁποῖα φοιτοῦν 25.000 μαθητές. Οἱ ἐπιδόσεις τους καθημερινά εἶναι ἐντυπωσιακές καί τό ποσοστό ἐπιτυχίας τους στίς ἐξετάσεις στά Πανεπιστήμια πολλές φορές ἀγγίζει τό 100%. Μέ τή χάρη τοῦ Θεοῦ ἐλπίζουμε ὅτι ἀπό τά σχολεῖα αὐτά θά ἀναδειχθοῦν νέοι μορφωμένοι ἄνθρωποι, πού μελλοντικά θά στελεχώσουν τίς Ἐνορίες καί τά κατηχητικά καί θά συμμετάσχουν ἐνεργά στίς διάφορες ἐκδηλώσεις πού πραγματοποιοῦμε. Σήμερα στό Κολουέζι κτίζονται δύο νέα σχολεῖα καί ὁ συνολικός ἀριθμός τῶν Γυμνασίων καί τῶν Λυκείων θά ἀνέλθει στά τέσσερα.
Τά δύο μεγάλα ἀγροκτήματα πού διαθέτει σήμερα ἡ Ἱερά Μητρόπολη, μᾶς βοήθησαν πάρα πολύ στό ἱεραποστολικό ἔργο. Τό ἀγρόκτημα πού εἶχε δημιουργήσει ὁ παπα-Κοσμᾶς μᾶς βοήθησε σημαντικά στά πρῶτα βήματα. Στή συνέχεια ὁ μακαριστός Μητροπολίτης κυρός Τιμόθεος, βλέποντας ὅτι ἡ Ἱεραποστολή ἔπρεπε νά γίνει αὐτάρκης, ἀγόρασε κι ἕνα ἄλλο μεγάλο ἀγρόκτημα, τό ὁποῖο ἀξιοποιήσαμε κατά τό μέτρο τῶν δυνατοτήτων μας. Σέ αὐτό τό ἀγρόκτημα ἐκπαιδεύονται καί οἱ μαθητές τῆς Ἀγροτικῆς Σχολῆς, καθώς διαθέτει ὅλα τά ἀπαραίτητα μηχανήματα καλλιέργειας. Σέ αὐτόν τόν τομέα ὑπάρχει μεγάλο ἐνδιαφέρον καί ἀπό τούς Ἱερεῖς μας, οἱ ὁποῖοι ἐπιθυμοῦν νά δημιουργήσουν κάποιες μικρές φάρμες γιά τίς Ἐνορίες τους, ὥστε σταδιακά νά καταστοῦν αὐτοσυντήρητες. Ὁ π. Βαρνάβας μέ τίς εἰδικές γνώσεις του ἔχει ἀναλάβει πλέον καί τή φάρμα τοῦ παπα-Κοσμᾶ, ἡ ὁποία ἀποδίδει περισσότερο πρός ὄφελος τῆς Ἱεραποστολῆς μας. Στή φάρμα αὐτή ὑπάρχουν κονικλοτροφεῖο, χοιροτροφεῖο, πτηνοτροφεῖο, πρόβατα, βόδια καί πρόσφατα ξεκίνησε καί ἰχθυοκαλλιέργεια.
Ὡς πρός τό κοινωνικό ἔργο, σᾶς ἐνημερώνουμε ὅτι μέσα στήν Ἱεραποστολή λειτουργεῖ ἕνα Οἰκοτροφεῖο μέ 25 νέους. Αὐτά τά παιδιά σπουδάζουν στά σχολεῖα μας καί συγκροτοῦν καί τόν χορό τῶν Ἱεροψαλτῶν τῆς Ἱ. Μητροπόλεως. Μάλιστα κατά τή διάρκεια τῶν σεμιναρίων, πού πραγματοποιοῦμε, ἔρχονται ἀπό ὅλες σχεδόν τίς Ἐνορίες τῆς Μητροπόλεώς μας καί διδάσκουν καί στούς ὑπόλοιπους, πού ἐνδιαφέρονται, τήν ψαλτική τέχνη. Τούς μαθαίνουμε τούς ἤχους, τήν ἱστορία τῆς βυζαντινῆς μουσικῆς καί τῆς Ἐκκλησίας μας. Φροντίζουμε, λοιπόν, γιά τά παιδιά αὐτά, πληρώνοντας τά δίδακτρα τῶν σπουδῶν τους, τήν ἐνδυμασία τους, τή διατροφή τους κ.λπ., γνωρίζοντας ὅτι θά μᾶς ἀντιπροσφέρουν τή βοήθεια πού τούς παρέχουμε.
Ἕνας μεγάλος εὐεργέτης μας εἶναι ὁ π. Παντελεήμων Ποῦλος, Ἀρχιμανδρίτης τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν, ὁ ὁποῖος ἐτησίως μᾶς ἀποστέλλει 4-5 κοντέινερ μέ τρόφιμα καί ἐκκλησιαστικά εἴδη. Ἔτσι καταφέραμε νά ἐπανδρώσουμε ὅλους τούς Ἱερούς Ναούς μέ ἐκκλησιαστικά σκεύη καί ἄμφια. Ἐπίσης, μᾶς στέλνει ἀνά ἔτος 1.000 λίτρα νάμα γιά τίς λειτουργικές ἀνάγκες τῶν Ἱερῶν Ναῶν. Μέ τά τρόφιμα αὐτά πραγματοποιοῦμε συχνά διανομές τροφίμων τόσο στήν Ἱερά Μητρόπολη ὅσο καί στίς Ἐνορίες σέ χιλιάδες Χριστιανούς μας. Στίς ποιμαντικές περιοδεῖες μας φροντίζουμε νά ἔχουμε πάντα μαζί μας καί τρόφιμα γιά τούς ἐνδεεῖς.
Ἐκεῖνο πού δίνει πνοή καί ζωή στό κοινωνικό μας ἔργο εἶναι ἡ καλλιέργεια μίας μεγάλης ἔκτασης 2.000 στρεμμάτων γῆς. Τό παραγόμενο καλαμπόκι χρησιμεύει γιά τίς ἀνάγκες τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί μέρος αὐτοῦ πωλεῖται, ὥστε μέ τά ἔσοδα πού προκύπτουν νά συντηρούμαστε.
Μία ἀπό τίς ἄμεσες ἀνάγκες μας εἶναι ἡ ἔκδοση στά γαλλικά κάποιων λειτουργικῶν βιβλίων καί αὐτό πρέπει νά γίνει ἐδῶ στή Θεσσαλονίκη, γιατί σήμερα ἀναγκαζόμαστε νά ἀγοράζουμε τά βιβλία αὐτά ἀπό τή Γαλλία.
Ὅλο αὐτό τό ἔργο γίνεται μέ τήν εὐλογία καί τή χάρη τοῦ Θεοῦ. Πιστεύουμε ὅτι ὁ Πανάγαθος θά συνεχίσει νά ἐπευλογεῖ τή διακονία αὐτή καί νά φωτίζει τούς ἀνθρώπους πού φιλότιμα ἐργάζονται ἀπό τά μετόπισθεν καί μᾶς βοηθοῦν ἠθικά καί οἰκονομικά. Ἰδιαιτέρως εὐχαριστοῦμε καί εὐγνωμονοῦμε τόν Ἱεραποστολικό σας Σύνδεσμο, πού μέ τόση ἐγκαρδιότητα συνεχίζει νά συνδράμει τό ἱεραποστολικό μας ἔργο ἀπό τό ὑστέρημα τῶν εὐσεβῶν δωρητῶν καί εὐεργετῶν του.
Εὔχεσθε, ἀδελφοί.
† Ὁ Κατάνγκας Μελέτιος
1. ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ
235/296004-49
ΙΒΑΝ: GR9401102350000023529600449
SWIFT (BIC): ETHNGRAA
2. ALPHA BANK
479-002101-029168
3. ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
5231-013724-415
http://ierapostolos.gr/support.php
Πηγή: Ιεραπόστολος, Ορθόδοξη Ιεραποστολή
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...