Ναύαρχος του ελληνικού στόλου κατά την Επανάσταση του 1821. Ο τόπος της γέννησής του δεν είναι επακριβώς γνωστός. Ορισμένοι βιογράφοι του υποστηρίζουν ότι γεννήθηκε στις 20 Μαΐου 1769 στα Φύλλα της Εύβοιας, απ' όπου η οικογένεια του μετοίκησε στην Ύδρα, ενώ άλλοι στο νησί του Αργοσαρωνικού.

Το πραγματικό του επίθετο ήταν Βώκος ή Μπώκος. Για το παρωνύμιο Μιαούλης υπάρχουν δύο εκδοχές: Η μία ότι του τo κόλλησαν οι ναύτες του, όταν τους έδινε τη διαταγή «Μία ούλοι!» για να κωπηλατούν συγχρόνως. Η δεύτερη, από ένα τουρκικό μπρίκι που αγόρασε, με την ονομασία «Μιαούλ». Ο Μιαούλης ήταν σχεδόν αγράμματος, σύμφωνα με τον ιστορικό Καρλ Μέντελσον -Μπαρτόλντι, εν τούτοις υπερείχε σε ευφυΐα και ναυτική τέχνη. Είχε ανεπτυγμένη την αίσθηση του καθήκοντος μέχρι υπερβολής, που πολλές φορές έφθανε στα όρια της σκληρότητας για τους υφισταμένους του.

Από τα εφηβικά του χρόνια, ο Ανδρέας Μιαούλης ασχολήθηκε με τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις. Για την ακρίβεια, ήταν ένας από τους πιο ονομαστούς κουρσάρους της Ανατολικής Μεσογείου. Έκανε σεβαστή περιουσία κατά τη διάρκεια των Ναπολεόντειων Πολέμων, όταν έσπαγε τον ναυτικό αποκλεισμό των Άγγλων υπό τον ναύαρχο Νέλσον και ανεφοδίαζε τις ισπανικές πόλεις. Το 1816 ο Ανδρέας Μιαούλης παρέδωσε τις ναυτιλιακές επιχειρήσεις στο γιο του Δημήτριο και ο ίδιος ασχολήθηκε με το εμπόριο.

Κατά την κήρυξη της Επανάστασης στην Ύδρα, στις 28 Απριλίου 1821, ο Μιαούλης υπέγραψε μαζί με άλλους πλοιοκτήτες έγγραφο, με το οποίο διέθεταν τα πλοία τους, αλλά και θα αναλάμβαναν τις δαπάνες για τις ναυτικές επιχειρήσεις του Αγώνα. Το φθινόπωρο του ίδιου χρόνου αναλαμβάνει ναύαρχος του υδραϊκού στόλου και στις 28 Σεπτεμβρίου έρχεται αντιμέτωπος για πρώτη φορά με τουρκική ναυτική μοίρα στην Πύλο. Το Φεβρουάριο του 1822 καταστρέφει μία τουρκική φρεγάτα και προξενεί ζημιές σε άλλα πλοία στο λιμάνι της Πάτρας. Τον Οκτώβριο του 1823 ο Μιαούλης, επικεφαλής του ελληνικού στόλου, νικά τους Τούρκους στο Αρτεμίσιο και του Ωρεούς.

Μετά την καταστροφή των Ψαρών (20 - 22 Ιουνίου 1824), σημαντική υπήρξε η συμβολή του στην εξουδετέρωση της τουρκικής δύναμης, που είχε παραμείνει στο νησί και στην ανακατάληψή του, στις 3 Ιουλίου. Στις 29 Αυγούστου 1824, ο Μιαούλης, επικεφαλής του ενωμένου ελληνικού στόλου, καταναυμαχεί τον τουρκοαιγυπτιακό στον Γέροντα. Οι απώλειες του εχθρού ανέρχονται σε 27 πλοία, ανάμεσά τους και η επιβλητική φρεγάτα «Ασία».

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης πολιορκίας του Μεσολογγίου το 1826 τα ελληνικά πλοία υπό τις διαταγές του βοηθούν με την παροχή εφοδίων τους πολιορκουμένους. Τις παραμονές της Εξόδου, ο Μιαούλης αποτυγχάνει να διασπάσει επανειλημμένως τον αποκλεισμό της πόλης και διαμηνύει στους κατοίκους ότι δεν είναι δυνατή καμιά βοήθεια από τη θάλασσα.

Το 1827, με απόφαση της Γ' Εθνοσυνέλευσης, η αρχηγία του στόλου ανατίθεται στον Λόρδο Κόχραν και ο Μιαούλης υποβιβάζεται σε πλοίαρχο. Όταν ο Ιωάννης Καποδίστριας αναλαμβάνει Κυβερνήτης της Ελλάδας, αναθέτει στο Ανδρέα Μιαούλη την αρχηγία του Στόλου του Αιγαίου. Η συνεργασία Μιαούλη - Καποδίστρια κράτησε ως τον Αύγουστο του 1829, όταν οι δύο άνδρες ήλθαν σε σύγκρουση για την πολιτική του Καποδίστρια απέναντι στους υδραίους πλοιοκτήτες, που ζητούσαν προνομιακή μεταχείριση σε αντάλλαγμα της συμβολής τους στον Αγώνα.

Ο Μιαούλης, ηγέτης πλέον της αντικαποδιστριακής παράταξης, οξύνει την κατάσταση και ο Καποδίστριας διατάσσει τον αποκλεισμό της Ύδρας από τα πλοία του εθνικού στόλου που ναυλοχούν στον Πόρο. Ο Μιαούλης μαθαίνει το σχέδιο και καταλαμβάνει τη φρεγάτα «Ελλάς». Την 1η Αυγούστου 1831 ο ρώσος ναύαρχος Ρίκορντ επιχειρεί να καταστείλει την εξέγερση και ο Μιαούλης διατάσσει την πυρπόληση των πλοίων του στόλου. Η ανατίναξη της φρεγάτας «Ελλάς» και της κορβέτας «Ύδρα» προκαλούν την πανελλήνια κατακραυγή.

Μετά την εκλογή του Όθωνα, ο Μιαούλης με τον Κίτσο Τζαβέλα και τον Δημήτριο Πλαπούτα ορίστηκαν μέλη της επιτροπής, που πήγε στο Μόναχο για να προσφέρει το στέμμα στον πρώτο βασιλιά της Ελλάδας. Επί Όθωνος, ο Μιαούλης αναλαμβάνει αρχηγός του Ναυτικού Διευθυντηρίου με τον βαθμό του ναυάρχου, ενώ το 1834 διορίζεται Σύμβουλος Επικρατείας και γενικός επιθεωρητής του Στόλου.

Ο Ανδρέας Μιαούλης πέθανε στην Αθήνα στις 11 Ιουνίου 1835. Ετάφη στον Πειραιά, στη δεξιά ακτή του λιμανιού, που ονομάστηκε Ακτή Μιαούλη. Αργότερα, έγινε ανακομιδή των οστών του σε τάφο στην είσοδο της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων.

Βιβλιογραφία

    «Ανδρέας Μιαούλης 1769 - 1835: Από την υπόδουλη ώς την ελεύθερη Ελλάδα» της Αννίτας Πρασσά και της Κωνσταντίνας Αδαμοπούλου - Παύλου. («Εστία»)
    «Ανδρέας Μιαούλης: Έπος και τραγωδία» του Δημήτρη Σταμέλου. («Εστία»)

Πηγή: Σαν Σήμερα

Ελληνισμός και Χριστιανισμός σταδιακά συνδέονταν ολοένα και πιο στενά στην ιστορία -όχι χωρίς φιλοσοφικο-θρησκευτικές αντιδικίες στην αρχή- και δημιούργησαν τελικά το αθάνατο μόρφωμα ιδιαίτερα της ΕλληνΟρθοδοξίας. Από τα χρόνια ήδη της Ρωμανίας-Βυζαντίου, η Εκκλησία οικειοποιήθηκε την πνευματική κληρονομιά της αρχαίας φιλοσοφίας και χρησιμοποίησε την ορολογία της για τη διαμόρφωση της χριστιανικής δογματικής διδασκαλίας (Αλ. Σαββίδη, «Ιστορία του Βυζαντίου», τ. α΄, εκδ. Πατάκη, έκδ. γ΄, Αθ. 2001, σελ. 67). Για τον Ρώσο  ιστορικό Ostrogorsky «ο ελληνικός πολιτισμός παρέμεινε πάντα το θεμέλιο της πνευματικής ζωής» στο Βυζάντιο (Ανδρέα Κεφαλληνιάδη, «Μια τάξη γεμάτη απορίες», εκδ. Φωτοδότες, σελ. 63).

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, το Πατριαρχείο ήταν που φρόντιζε για την παιδεία του Γένους. Οι Τούρκοι δεν ήθελαν να μορφώνονται οι υποδουλωμένοι Έλληνες ώστε να χάσουν έτσι σιγά σιγά την εθνική και εκκλησιαστική τους ταυτότητα. Οι νεομάρτυρες όμως τόνωσαν την εκκλησιαστική συνείδηση των υπόδουλων ρωμιών. Ήσαν καθημερινοί άνθρωποι, που όταν όμως τούς ζητήθηκε, δεν αρνήθηκαν την πίστη τους και προτίμησαν να πεθάνουν «για του Χριστού την πίστη την αγία» και την εθνική τους υπερηφάνεια, ιδιότητες αξεδιάλυτες. Ο άγιος Ιωάννης ο Ράπτης π.χ., νέο παιδί από τη Θάσο, δεν δέχτηκε να γίνει Τούρκος και να αλλαξοπιστήσει, όπως ο Βεζύρης τον παρότρυνε γιατί τον λυπήθηκε, αλλά προτίμησε τον αποκεφαλισμό (1652). Η δε αγία Χρυσή, για να μη γίνει θύμα αρπαγής και βιασμού από έναν Τούρκο και εξισλαμιστεί, προτίμησε το θάνατο (1795).

Με το Ψαλτήρι και την Οκτώηχο, μέσα από αμέτρητες δυσκολίες, και εκεί που επέτρεπαν οι περιστάσεις, στο «κρυφό σχολειό», με το ζήλο των μοναχών και ιερέων, η Εκκλησία κατάφερε να κρατήσει τις παραδόσεις, την χριστιανική πίστη και το φρόνημα των Ελλήνων. Πράγματι, τη σκοτεινή περίοδο 1480-1530, οπότε δεν λειτουργούσαν σχολεία στις υπό των Τούρκων εξαρτώμενες ελληνικές περιοχές, οι κληρικοί ήσαν εκείνοι που πήραν την πρωτοβουλία και μόρφωσαν όσα παιδιά μπορούσαν (βλ. Χρ. Κάτσικα- Κ. Θεριανού, ‘Ιστορία της Νεοελληνικής Εκπαίδευσης’, εκδ. Σαββάλας, 2004, σελ. 19). Ο ακαδημαϊκός Δ. Κόκκινος γράφει: «Ο παπάς κάτω από το ράκος του ράσου του κρατεί το Ψαλτήρι και πηγαίνει να μάθη τα παιδιά να διαβάζουν …. Ο κλήρος υπήρξεν καί ο οδηγός του Έθνους καί το στήριγμά του» (‘Ελληνική Επανάσταση’, τ. Α΄, Αθ. 1956, σελ. 25,37). Ο μαρξιστής ιστορικός Νίκος Σβορώνος, για το εθνικο-ανυψωτικό έργο της Εκκλησίας, γράφει: «Η Εκκλησία… θα συνεχίσει το έργο της ανασυγκρότησης της πνευματικής ζωής των Ελλήνων …. Υπήρξε η κατευθυντήρια γραμμή του Έθνους. Επικεφαλής της εθνικής αντίστασης σ’ όλες τις μορφές της, εργαζόμενη για το σταμάτημα των εξισλαμισμών, συμμετέχοντας σ’ όλες τις εξεγέρσεις, ακόμη και διευθύνοντάς τες …. ρυθμίζει επίσης την πνευματική ζωή» (‘Επισκόπηση της Νεοελληνικής Ιστορίας’, εκδ. Θεμέλιο, σελ. 49).

Η εν Χριστώ ελευθερία που μετέδιδε η Εκκλησία, και κράτησε Τριαδοκεντρικά ενωμένους τους Έλληνες σε τόσο αντίξοες περιστάσεις, εκφραζόταν δια πλήθους εκδηλώσεων της καθημερινής ζωής, όπως τα πανηγύρια, το χορό, το κοινοτικό πνεύμα γενικά, τις γιορτές. Οι διδαχές ακόμη φωτισμένων ιερέων (οι οποίοι σπούδασαν στην Ευρώπη, αρκετοί και τις φυσικές επιστήμες), όπως του Ηλία Μηνιάτη, του Ευγένιου Βούλγαρη, του Νικηφόρου Θεοτόκη κ.α. βοήθησαν τον ελληνικό λαό να εγκολπωθεί την ειρήνη, την ενότητα, την εντιμότητα, την ενάρετη ζωή. Ο Ν. Σάθας δηλώνει ότι από τους 1.500 λόγιους της εποχής εκείνης, πάνω από τους 1.000 ήσαν κληρικοί (Ιω. Αλεξίου, ‘Πνοές πίστεως’, Αθ. 1971, σελ. 16). Οι άνθρωποι αυτοί καλλιέργησαν στους συμπατριώτες τους πύρινη αγάπη προς την πατρίδα και εξίσου προς ελευθερία και χριστιανική ζωή. Αξίως λοιπόν ο σοφός Σπ. Ζαμπέλιος δηλώνει: «Άνευ του Χριστιανισμού το όνομα της Ελλάδος δεν ήθελεν ίσως υπάρχει σήμερον ή εντός βιβλιοθηκών» (‘Οικοδόμοι πολιτισμού’, σελ. 304).  Και ο σπουδαίος ιστορικός Κάρολος Ντιλ έγραψε ότι η Εκκλησία «μαζί με την Ορθοδοξίαν διεφύλαξε καί την ελληνική εθνικότητα καί την ελληνικήν παιδείαν» (‘Οικοδόμοι’, σελ. 306). Στο κήρυγμά του ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, που μετέδιδε φλόγα πίστεως και εθνικού φρονήματος σ’ όλη την Ελλάδα, παρακινούσε τη χρηματοδότηση σχολείων και ναών, καθώς και σε μυστηριακή ζωή και θύμηση των γενναίων προγόνων μας.

Όχι μόνο 49 ονόματα κληρικών γνωρίζουμε που ήταν μέλη της Φιλικής Εταιρείας, αλλά και ο Σαλώνων Ησαΐας, ο Παπαφλέσσας, ο Αθανάσιος Διάκος, οι φυλακισμένοι κληρικοί της Τριπολιτσάς, της Λάρισας και της Κρήτης, καθώς και αμέτρητοι κληρικοί που έλαβαν μέρος στην Επανάσταση μαζί με το λαό, οδήγησαν τον αγώνα για ανεξαρτησία σε δρόμο ανόδου και ελευθερίας. Σε 11 προεπαναστάσεις, πριν την κορυφαία του ‘21, ο Ορθόδοξος κλήρος παρέσχε την έναρξη και τους πεσόντες μάρτυρες. Από όλους τους πατριάρχες που «ενθρονίστηκαν από την Άλωση και ως τον Αγώνα, μόνο 13 έκλεισαν ήρεμα τα μάτια τους. Όλοι οι άλλοι πέθαναν πνιγμένοι, μαχαιρωμένοι, κρεμασμένοι, φυλακισμένοι, εξόριστοι» (Μιχ. Περάνθη, «Το Εικοσιένα», εκδ. Εστίας, σελ. 72). Ο Πουκεβίλ, γάλλος πρόξενος, σημειώνει ότι 6.000 ρασοφόροι έπεσαν στον αγώνα για ελευθερία. Αλλά και ο Πρόξενος της Ιταλίας, Ντομένικο Οριγκόνο, αναφέρει ότι οι Τούρκοι προσπαθούσαν να συλλάβουν τους περισσότερους ιερείς, θεωρώντας τους εμψυχωτές της επανάστασης.

Πρώτος εξάλλου ύψωσε τη σημαία της Επαναστάσεως ο Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός. Διακριθέντες στον αγώνα κληρικοί υπήρξαν οι Βρεσθένης Θεοδώρητος, Άνθιμος Γαζής, Νεόφυτος Βάμβας, Κύπρου Κυπριανός, Γρηγόριος ο Ε΄. «Η θηλιά του πατριάρχη» ήταν και είναι εξοχότατο παράδειγμα αυτοθυσίας υπέρ του έθνους του. Διότι αν και του δόθηκε η δυνατότητα, ο πατριάρχης Γρηγόριος δεν εγκατέλειψε το ποίμνιό του, αλλά όπως διέσωσε ο Τερτσέτης, απάντησε στους προκρίτους: «Μη με προτρέπετε να φύγω… Ο θάνατός μου θα ωφελήση περισσότερον παρά η ζωή μου… Μετά τινας ημέρας, ίσως τα ψάρια θα φάνε εμάς» (ήτο τότε Κυριακή των Βαΐων) (βλ. Ν. Νευράκη, ‘25 Πανηγυρικοί Λόγοι’, Αθ. 1975, σελ. 68-72). Ο Κολοκοτρώνης, σε ένα του λόγο στην Πνύκα, αναφέρει: «Πρέπει να φυλάξετε την πίστη σας και να τη στερεώσετε, διότι, όταν επιάσαμε τα άρματα, είπαμε πρώτα υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος» (Τερτσέτης, Άπαντα, τόμ. Γ΄, Αθ. 1953, σελ. 255-256). Ο Έλληνας άλλωστε ποτέ δεν ξεχώρισε ιστορικά τη θρησκεία του από τη ζωή του, αρχής γενομένης από τον αθάνατο Όμηρο. Γι’ αυτό και η Ελληνική Επανάσταση έγινε «στο όνομα του Χριστού και της Ελλάδας». Μάλιστα ο γενναίος Κανάρης και ο ατρόμητος Μιαούλης έπαιρναν δύναμη για τους ηρωικούς αγώνες τους από την εικόνα της Θεοτόκου και τον Τίμιον Σταυρόν, όπως εκείνοι δήλωσαν και έδειχναν στη ζωή τους. Ο δε Ρήγας βροντοφώνησε: «Ελάτε μ’ ένα ζήλο σε τούτο τον καιρό, να κάμωμεν τον όρκο επάνω στο Σταυρό».

Ο ακαδημαϊκός Σπ. Μελάς, αλλά και ο πολύς Σπ. Ζαμπέλιος και ο μεγάλος Κ. Παπαρρηγόπουλος, προσυπέγραψαν στα έργα τους ότι μοναδική υπήρξε πάντοτε η σύνδεση  Ελληνισμού-Χριστιανισμού και η σωτηρία δια της Εκκλησίας (βλ. Ε. Πρωτοψάλτη, όπου ανωτέρω, σ. 102). Η Εκκλησία παρέλαβε από τον Ελληνισμό τα πλουσιότερα στοιχεία, τα επεξέτεινε, τα μεταστοιχείωσε, τα εκχριστιάνισε, τα έκανε τρόπο ζωής και φαίνονται πράγματι έντονα στη ζωή και το θάνατο των μαρτύρων, των αγίων, των Ομολογητών της πίστεως, στη διδασκαλία των Πατέρων, αλλά και των πιστών χριστιανών επί Τουρκοκρατίας, που δεν τα πρόδωσαν παρά προτίμησαν να πεθάνουν, προβάλλοντας δια της ζωής και της θυσίας τους ότι τα αθάνατα ιδανικά της χριστιανικής πίστης και του πατριωτισμού, αν ενωθούν συνειδησιακά -όπως άλλωστε βιώθηκαν και απ’ τους αγωνιστές του 1821- κάνουν θαύματα και αλλάζουν ουσιαστικά τον κόσμο και την ιστορία.

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Με συντομία και συνδυαστικά, θα εστιάσω την προσοχή σε τρία ζητήματα.

ΠΡΩΤΟΝ, στο γεγονός ότι επειδή το σύγχρονο διεθνές σύστημα αποτελείται από δύο εκατοντάδες κράτη άνισης ισχύος, άνισου μεγέθους και άνισης ανάπτυξης θέτει ζωτικά επί τάπητος το ζήτημα των μεταξύ ισόρροπων ή ανισόρροπων σχέσεων κάθε είδους.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ, το γεγονός ότι η τύχη της Ελλάδας προσδιορίστηκε σε μια εποχή μια μόλις δεκαετία μετά το Κογκρέσο της Βιέννης του 1815 όταν οι ηγεμονικές δυνάμεις αποφάσισαν μια ηγεμονική τάξη πραγμάτων εντός της οποίας θα καταστέλλονται α) οι επαναστάσεις και β) οι δημοκρατικές αξιώσεις 2.

ΤΡΙΤΟΝ, συντομογραφικά, θα προσπαθήσουμε να φωτίσουμε μερικές περιπτώσεις που αναδεικνύουν τις διπλωματικές δεξιότητες του Καποδίστρια στην προσπάθειά του να δημιουργήσει, βασικά εκ του μηδενός, ένα σύγχρονο κράτος που θα είναι δημοκρατικό και θεσμικά, ισχυρό και ταυτόχρονα θα ενσωμάτωνε τον απέραντο κόσμο των Ελληνικών κοινοτήτων. Ο Καποδίστριας, προσωπικότητα και Υπουργός εξωτερικών μιας από τις μεγάλες δυνάμεις της εποχής, βρέθηκε να κυβερνά ένα μόνο κατ’ όνομα κράτος που δεν είχε ακόμη γεννηθεί, διαμορφωθεί και στερεωθεί 3.

Ως προς το τρίτο σημείο επισημαίνεται συμπληρωματικά ότι η κρατική κυριαρχία ως καθεστώς θεμελιώθηκε στην Βεστφαλία το 1648 κωδικοποιήθηκε στην Βιέννη το 1815 και επικυρώθηκε από όλους στον ΟΗΕ το 1945 4.

Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα νεφελωδών μετακρατικών/διεθνιστικών παραδοχών, διόλου αμελητέων, το εθνικά ανεξάρτητο κράτος πριν και μετά την Ελληνική Επανάσταση αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί αναγκαία και μη εξαιρετέα προϋπόθεση συλλογικής ελευθερίας μιας κοινωνίας5.

Το στοίχημα για τους νεοέλληνες ήταν και συνεχίζει να είναι το κατά πόσο μέσα σε ένα ανελέητα ανταγωνιστικό κρατοκεντρικό κόσμο θα διαθέτει ισχυρούς θεσμούς, σιδερένια πολιτική και στρατιωτική οργάνωση και ρητά προσδιορισμένα και ιεραρχημένα εθνικά συμφέροντα στην βάση των οποίων θα αναπτύσσει μια εθνική στρατηγική εκπλήρωσής τους.

Υπέρτατο και έσχατο συμφέρον είναι η εθνική ασφάλεια και η εθνική επιβίωση του κράτους και των ομοεθνών εκτός του νεοελληνικού κράτους.

Η ουσία των πάντων και η κοσμοθεωρία που προσφέρει κοινό στρατηγικό προσανατολισμό στα μέλη μιας κοινωνίας είναι η εθνική ανεξαρτησία.

Στο σημείο αυτό χρήζει να υπογραμμιστεί ότι η εθνική ανεξαρτησία είναι η μόνη κοινή κοσμοθεωρία όλων των εθνών.

Κατοχυρώθηκε πανηγυρικά στον ΟΗΕ στο κεφάλαιο Ι και εμπράγματα αποτελεί αξίωση η οποία καθημερινά εκδηλώνεται από όλες τις συνεκτικές και βιώσιμες κοινωνίες οι οποίες θέλουν να είναι αυτεξούσιες και πολιτικά κυρίαρχες.

Αυτό σημαίνει εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία με τρόπο που επιτρέπει  απρόσκοπτη πολιτική αυτοδιάθεση στην βάση της ιστορικής κοινωνικοανθρωπολογικής και πολιτικοανθρωπολογικής ετερότητας κάθε έθνους.

Καλό είναι να τονιστεί εξαρχής πως η Ευρώπη τον 18ο και 19ο αιώνα όταν συγκροτούνταν τα Ευρωπαϊκά κράτη –κατά την διάρκεια των οποίων μπήκε στην πλάστιγγα το Ελληνικό ζήτημα– αμφιταλαντεύθηκε σε πεδία εξόχως αντιφατικά όπως η civita maxima6 που θα εξομοίωνε την εσωτερική και διεθνή ζωή πλην –πέραν του ιδεολογικού φαινομένου που περιέπλεξε τις πολιτικές συζητήσεις και τον πολιτικό στοχασμό, ιδιαίτερα τους τρεις τελευταίους αιώνες–, οδήγησε σε πολλές εκδοχές ιδεών για την έννοια Ευρώπη7:

Κατά πρώτον, η Γαλλική εξέγερση δημιούργησε στους μετά-Μεσαιωνικούς ηγεμόνες ισχυρά αντί-επαναστατικά και αντί-δημοκρατικά σύνδρομα. Ήδη, οι ευρωπαϊκές μετά-Μεσαιωνικές δυνάμεις εξελίχθηκαν σε αποικιοκρατικές αυτοκρατορίες.

Υπό αυτές τις ιστορικές προϋποθέσεις, στην Βιέννη το 1815 θεμελιώθηκε όχι ένα Ευρωπαϊκό ή παγκόσμιο πολιτικό σύστημα αλλά ένα αυστηρά κρατοκεντρικό σύστημα το οποίο επιπλέον ήταν και ηγεμονικό, με σκοπό στον μακροχρόνιο ορίζοντα την δημιουργία ενός ηγεμονικού κονσέρτου. Σωστά ο Μπίσμαρκ λίγες δεκαετίες μετά προειδοποίησε ότι ένα ηγεμονικό κονσέρτο είναι επισφαλές εάν όχι ανέφικτο 8.

Ενώ γύρω από την ιδέα μας ευρωπαϊκής πολιτικής κοινωνίας συμπλέκονταν ετερόκλητες απόψεις και συμφέροντα, για να καταστεί εφικτή απαιτείτο να υπάρξει κάποιου είδους ανασύσταση του κοσμοσυστήματος της Βυζαντινής Οικουμένης9.

Το γεγονός της ύπαρξης πολλών κοινωνιών και κοινοτήτων στην Ευρώπη διαφορετικών πολιτισμών, πολιτικών παραδόσεων και καταγωγικών διαμορφώσεων σήμαινε ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί κοινός πολιτικός τόπος μόνο εντός ενός ανθρωπολογικά και πολιτικά μη εξομοιωτικού και μη εξισωτικού μετακρατοκεντρικού κοσμουστήματος που αφενός θα άφηνε την πολιτική αυτοδιάθεση και την πολιτική συγκρότηση στις κοινωνίες και αφετέρου τα νήματά τους θα ενώνονταν με μη δεσποτικό τρόπο στο επίπεδο της αυτοκρατορίας.

Παρενθετικά εκτιμώ ότι αυτό ακριβώς ήταν και συνεχίζει να είναι το ζήτημα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, μεταξύ δηλαδή μιας εξισωτικής και εξομοιωτικής δομής ωφελιμιστικά προσανατολισμένοι ως και οι άνθρωποι να μην έχουν πνεύμα και πολιτισμούς και μιας Ευρώπης των πατρίδων όπως υποστήριζε ο πρόεδρος ντε Γκολ που σημαίνει, βασικά κοσμοσύστημα 10.

Όμως, για λόγους που δεν είναι του παρόντος να αναπτυχθούν, το Βυζαντινό πρότυπο ήταν ο μεγάλος αντίπαλος τόσο της Ρωμαιοκαθολικής Αυτοκρατορίας όσο και των Αυτοκρατοριών που την διαδέχθηκαν, και που όπως γνωρίζουμε αφενός εξελίχθηκαν σε ανταγωνιστικά κινούμενες δυναστικές αποικιοκρατικές δυνάμεις και αφετέρου στο ευρωπαϊκό επίπεδο τα κράτη πέτυχαν εσωτερική κοινωνική συνοχή με αβάστακτες εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες11.

Ακριβώς, το μεγάλο στοίχημα του Καποδίστρια ως Έλληνα ηγέτη και κυβερνήτη, και όχι μόνο αυτού, ήταν κατά πόσο παρά τις αντιξοότητες τις δεκαετίες του 1820 και 1830, αφενός, θα δημιουργούσε ένα κράτος θεσμικά ισχυρό παρόμοια με τα άλλα κράτη της Δύσης, και αφετέρου, θα επέτρεπε τόσο την συνέχιση της δημοκρατικής αυτοκυβέρνησης των Κοινοτήτων όσο και την αντιπροσώπευσή τους στο κρατικό επίπεδο με τρόπο που θα συμψηφιζόταν δημοκρατικά οι πολιτικές τους βουλήσεις και τα πολιτικά τους συμφέροντα 12.

Αναμφίβολα, ένας εξαιρετικά δύσκολος σκοπός, ιδιαίτερα τόσο λόγω των αντί-δημοκρατικών τάσεων στις ηγεμονικές δυνάμεις όσο και λόγω κατάστασης των νεοελλήνων μετά την κατά βάση αποτυχία της Επανάστασης.

Στο σημείο αυτό, καλό είναι να τονιστεί ότι η δημιουργία του νεοελληνικού κράτους απαιτούσε τόσο συσσωμάτωση των Ελληνικών κοινοτήτων όσο και ορθή εκτίμηση για την κρατοκεντρική θεμελίωση του σύγχρονου διεθνούς συστήματος πριν και μετά το Κογκρέσο της Βιέννης το 1815.

Κατά την διάρκεια της ιστορικής φάσης μετά την Βιέννη οι εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες και οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι μεταξύ των ηγεμονικών δυνάμεων οδήγησαν στην ύπαρξη σήμερα δύο εκατοντάδων κρατών και διεθνών θεσμών. Η κατανόηση της θέσης ενός κράτους στην διεθνή πολιτική, εν τούτοις, είναι ελλειμματική εάν δεν είναι πλήρως κατανοητό πως σε ένα οποιοδήποτε κρατοκεντρικό διεθνές σύστημα (συμπεριλαμβανομένου του κλασικού των Πόλεων) η διεθνής τάξη και σταθερότητα ήταν και συνεχίζει να είναι συνάρτηση της ισορροπίας δυνάμεων. Οι ηγεμονικοί ανταγωνισμοί, προστίθεται, συμπεριλαμβανομένων των ανταγωνισμών στο Συμβούλιο Ασφαλείας μετά το 1945, ακυρώνουν τόσο μια παγκόσμια ηγεμονική τάξη όσο και κάθε έννοια συλλογικής ασφάλειας 13.

Μελετώντας τον Καποδίστρια γίνεται σαφές ότι ως πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος μιας μεγάλης δύναμης γνώριζε επαρκώς την δομή, τις λειτουργίες και την εξέλιξη το διεθνούς συστήματος. Ίσως και να ήταν και ο μόνος που το γνώριζε τόσο καλά στην Ελλάδα.

Η κατάρρευση των δύο μεγάλων αυτοκρατοριών της πριν τον 16ο αιώνα και στην συνέχεια των αυτοκρατορικών δομών της περιόδου μετά την Συνθήκη της Βεστφαλίας, συνάμα και οι εθνικοαπελευθερωτικοί αγώνες, οδήγησαν στην δημιουργία ενός διεθνούς συστήματος δύο εκατοντάδων κυρίαρχων κρατών, διαφορετικού μεγέθους, διαφορετικής ισχύος, διαφορετικής ανάπτυξης και διαφορετικών δυνατοτήτων.

Επειδή επί δύο αιώνες διαρκείς αποτυχίες και εθνικές καταστροφές έχουν ως αίτιο την ελλειμματική γνώση της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής, καλό είναι να επιμείνουμε στα φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου διεθνούς συστήματος, τις εγγενείς λειτουργίες του, στον αθέσπιστο χαρακτήρα των διανεμητικών λειτουργιών της ισχύος και την μηδενική πολιτική ηθική. Ως προς το τελευταίο, ουκ ολίγοι, και όχι μόνο στην Ελλάδα, αγνοούν την  εξαιρετικά ορθολογική και λογική παρατήρηση του Μακιαβέλλι ότι «η ηθική είναι προϊόν πολιτικής» και ότι είναι ένα πράγμα η προσωπική, άγνωστη και κυμαινόμενη ατομική ηθική του καθενός και άλλο η πολιτική ηθική η οποία εκπορεύεται από μια κοινωνία και το κοινωνικοπολιτικό της σύστημα.

Το γεγονός ότι το διεθνές σύστημα είναι εξ ορισμού άναρχο είναι, κατά τα άλλα, ορατό με γυμνό οφθαλμό και καταμαρτυρείται τόσο από τα γραφόμενα στους καταστατικούς χάρτες των διεθνών θεσμών όσο και από την καθημερινή και ορατή διεθνή πολιτική. Πώς να συμβαίνει αλλιώς όταν όλοι γνωρίζουμε ότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία, μια παγκόσμια εξουσία οποιουδήποτε είδους ή μια παγκόσμια κυβέρνηση των κυβερνήσεων.

Εξ ορισμού, λοιπόν, οι διεθνείς θεσμοί είναι θεσμοί διεθνούς τάξης και η τήρησή της όπως όλοι ξέρουμε αφορά την διεθνή ασφάλεια και όχι κάποιο κριτήριο παγκόσμιας πολιτικής ηθικής επειδή όπως μόλις υπογραμμίσαμε απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και ένα παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα που θα μπορούσε αν υπήρχε να ορίσει μια παγκόσμια πολιτική ηθική. Η επίκληση, κατά συνέπεια, κάποιων κριτηρίων πολιτικής ηθικής πέραν αυτών που ορίζονται εντός κάθε κράτους και που είναι διαφορετικά για κάθε κοινωνία, δεν είναι μόνο ανορθολογική και παράλογη, αλλά και πολιτικά επικίνδυνη για το κράτος του οποίου η πλειονότητα των μελών νεφελοβατεί. Βασικά, αυτό είναι κάθε είδους διεθνισμός/οικουμενισμός και τα συναρτημένα ιδεολογικά δόγματα τα οποία ιστορικά πάντα ήταν μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος14.

Η μετά-Επαναστατική εποχή η ηγεμονική τάξη όπως ορίστηκε στην Βιέννη δεν σχετιζόταν με κάποια διεθνή ηθική αλλά με συμφέροντα και ο Ιωάννης Καποδίστριας ως Υπουργός Εξωτερικών μιας μεγάλης δύναμης το γνώριζε πολύ καλά. Τα ίδια βέβαια ισχύουν και στις μέρες μας. Όσον αφορά την κατ’ όνομα συλλογική ασφάλεια στο πλαίσιο του ΟΗΕ ακυρώνεται από τους ηγεμονικούς ανταγωνισμούς, ενεργοποιείται εάν και όταν συμφωνούν οι μεγάλες δυνάμεις του ΣΑ και η εμπειρία δείχνει πως αυτό συμβαίνει πολύ σπάνια και δεν αφορά κάποια ανιδιοτελή στάση αλλά συναλλαγές αυτών των μεγάλων δυνάμεων 15.

Συνοψίζουμε λοιπόν το πολύ σημαντικό ζήτημα της ηθικής στην διεθνή πολιτική μετά την Ελληνική Επανάσταση αλλά και στις μέρες μας υπογραμμίζοντας ότι η πολιτική ηθική ορίζεται μόνο στο εσωτερικό κάθε κράτους όπου υπάρχει κοινωνία και κοινωνικοπολιτικό σύστημα που διαρκώς ορίζει την ανά πάσα στιγμή διανεμητική δικαιοσύνη και τις συναρτημένες με αυτή κανονιστικές δομές 16. Ασφαλώς, πολιτικές ομάδες διεθνικές και άλλες εμφανίζονται να έχουν κοινές παραδοχές πολιτικής ηθικής. Αυτό όμως δεν είναι πολιτικά άξιο λόγου γιατί για να αποκτήσουν πολιτική σημασία απαιτείται να διαθέτουν κράτος (και όταν δεν διαθέτουν το πιο λογικό είναι να συνειδητά ή ανεπίγνωστα να μετατρέπονται σε εξαρτημένες μεταβλητές του ενός ή άλλου κρατικού συμφέροντος 17). Στην κρατοκεντρική διεθνή πολιτική η θέσπιση των διανεμητικών λειτουργιών της ισχύος είναι ανέφικτη, εξ ου και στην διεθνή πολιτική κανείς μπορεί να μιλά μόνο για διεθνή τάξη, σχέσεις ισχύος και ισορροπία δυνάμεων και «όταν αυτό δεν ισχύει ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται» ή και εξοντώνεται 18.

Δεδομένου ότι υπήρξε υψηλόβαθμος διπλωμάτης μιας μεγάλης δύναμης της εποχής, η εμβληματική παρουσία του Ιωάννη Καποδίστρια στην νεοελληνική ιστορία χαρακτηρίζεται, ακριβώς, από το γεγονός ότι γνώριζε πως θα πρέπει όχι να επιδίδεται σε ηθικολογίες αλλά να ελίσσεται στα περιθώρια των ανταγωνισμών των μεγάλων δυνάμεων. Αυτό στην στρατηγική ανάλυση ονομάζεται πελατειακές σχέσεις (patron-client relations).
Η στρατηγική θεωρία διαχειρίζεται τα πιο πάνω ζητήματα υπό το πρίσμα δύο αλληλένδετων προσεγγίσεων.

Αφενός, υπό ένα ευρύτερο πρίσμα, των δυνατοτήτων εσωτερικής και εξωτερικής εξισορρόπησης, δηλαδή αύξησης των εσωτερικών συντελεστών ισχύος και συγκρότησης συμμαχιών, και αφετέρου, των πελατειακών σχέσεων (patron-client relations) για τις οποίες θα πούμε δύο λόγια εδώ 19.

Η θεωρία πελατειακών σχέσεων ως κλάδος της στρατηγικής θεωρίας διαχειρίζεται την ασυμμετρία ισχύος μεταξύ ισχυρών και συγκριτικά λιγότερο ισχυρών κρατών. Τα λιγότερο ισχυρά κράτη επιχειρούν, λογικά, να επιτύχουν ισόρροπες σχέσεις, ισόρροπες συναλλαγές και παραστάσεις πάνω στην πλάστιγγα κόστους-οφέλους που θα οδηγήσουν το ισχυρό κράτος σε ευνοϊκές για αυτό αποφάσεις.

Η εμπειρική μελέτη των ζητημάτων αυτών προκαλεί εντύπωση για το πόσο μπορούν να ωφεληθούν καλά οργανωμένα λιγότερο ισχυρά κράτη όταν κινούνται με δεξιότητα και εξεζητημένα στα περιθώρια των ηγεμονικών ανταγωνισμών και του κόστους-οφέλους του ισχυρού κράτους, ανάλογα με την συμμαχία, ουδετερότητα ή αμφίσημες κινήσεις του λιγότερο ισχυρού κράτους 20.

Τονίζεται και υπογραμμίζεται, και αυτό ενέχει μεγάλη σημασία όταν μελετάμε τον ρόλο του Ιωάννη Καποδίστρια. Τότε, αμέσως μετά την Ελληνική Επανάσταση όπως και δύο αιώνες μετά, ότι η επιτυχία των λιγότερο ισχυρών κρατών εξαρτάται από την κυρίαρχη πολιτική και στρατηγική κουλτούρα και από την κατανόηση της διεθνούς πολιτικής σε όλο το πολιτικό φάσμα.

Επιτυχείς συναλλαγές στην διεθνή πολιτική, βέβαια, απαιτούν καλά οργανωμένο κράτος, ομοφωνία για ζητήματα έσχατων λογικών που αφορούν την επιβίωση της κοινωνίας και στρατηγικά σχέδια που στηρίζουν όλοι ή η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών και της πολιτικής ηγεσίας.

Μετά την Επανάσταση και όταν ανάλαβε ο Καποδίστριας ενώ υπήρξε πρωτοπόρος αυτού που σήμερα στην στρατηγική θεωρία ονομάζουμε πελατειακές διαπραγματεύσεις οι αποφάσεις του και οι κινήσεις του δυσχεραίνονταν αφάνταστα για αντικειμενικούς λόγους:

1^ον Βασικά κράτος δεν υπήρχε,

2^ον Η επί αιώνες αυτοτελής κίνηση των Κοινοτήτων εδραζόταν μεν πάνω σε μια μεγάλη κοσμοθεωρία επανασύστασης ενός ευρύτερου κοσμοσυστήματος πλην ως πολιτικά οργανωμένες κοινότητες με μακραίωνες σχέσεις με υπέρτερες εξουσίες ανάπτυξαν δικά τους ένστικτα αυτοσυντήρησης που δεν συνέκλιναν πάντα, κατ’ ανάγκη,

3^ον  Στις Εθνοσυνελεύσεις μετά την Επανάστασσ ναι μεν βάραινε η Ελληνικότητα και οδηγούσε σε συλλογικές αξιώσεις λίγο πολύ προσανατολισμένες προς την Ιθάκη της δημοκρατικής συγκρότησης στην βάση των Ελληνικών –πολιτικών παραδόσεων, πλην απουσίαζε μια ενοποιός δομή που χάρασσε στρατηγική εκπλήρωσης αυτών των μεγάλων για την εποχή εκείνη σκοπών.

4^ον Ο Καποδίστριας έπρεπε να περνά ταυτόχρονα μέσα από τις ηγεμονικές Συμπληγάδες και τις Συμπληγάδες των συχνά ανταγωνιστικών Κοινοτήτων. Επειδή απουσίαζε ένας κεντρικός πολιτικός και θεσμικός άξονας όταν ο Καποδίστριας ανέλαβε την εξουσία γρήγορα συνειδητοποίησε ότι καθόταν πάνω σε ένα ανύπαρκτο κράτος, πάνω στις κινούμενες σεισμικές πλάκες των Ελληνικών κοινοτήτων ή και των άτοπων προσωπικών φιλοδοξιών οι οποίες όπως συχνά συμβαίνει στην ιστορία υπερφαλάγγιζαν το κοινό συμφέρον.

5^ον Παρά την νίκη του στο πεδίο των διπλωματικών ελιγμών η επιβλητική του παρουσία ακυρώθηκε, εκτιμώ, για αντικειμενικούς λόγους: Οι μεγάλες δυνάμεις και πιο συγκεκριμένα η Μεγάλη Βρετανία εκμεταλλεύτηκε την ροπή ανεξάρτητων συναλλαγών των κοινοτήτων με υπέρτερες δυνάμεις και το αποτέλεσμα είναι η δολοφονία του. Ναι μεν τελικά το νεοελληνικό κράτος ιδρύθηκε πλην εξαρχής τέθηκε σε τροχιά εξάρτησης και ακύρωσης των αφετηριακών μετά-Επαναστατικών αξιώσεων για δημοκρατική πολιτική συγκρότηση βασισμένη στις ιστορικά μιλώντας δημοκρατικά συγκροτημένες Κοινότητες 21.

Με κάθε αντικειμενικό κριτήριο ήταν εξαιρετικά δυσχερές να ανατραπεί η πρόνοια του Πρωτοκόλλου της Αγίας Πετρούπολης των Μεγάλων δυνάμεων για μια ημι-αυτόνομη και φόρου υποτελή στον Σουλτάνο περιοχή, βασικά στην Πελοπόννησο. Αυτή βασικά ήταν η θέση των μεγάλων δυνάμεων και ιδιαίτερα της Μεγάλης Βρετανίας 22. Της μεγάλης δηλαδή ναυτικής δύναμης από τον 16 μέχρι τον 20 αιώνα η οποία ασκούσε ασφυκτικό έλεγχο πάνω στην Περίμετρο της Ευρασίας. Την γεωπολιτική δηλαδή ζώνη που αρχίζει από την Ευρώπη και καταλήγει στην Κίνα 23. Η Βρετανία, και η μελέτη της στρατηγικής της απέναντι στην αξίωση των Ελλήνων μετά την Επανάσταση, καταμαρτυρεί ότι δεν ήθελε να διαδεχθεί την Οθωμανική Αυτοκρατορία κάποιο ισχυρό κράτος σε κεντρικό σημείο που θα μπορούσε μελλοντικά να αμφισβητήσει την κυριαρχία της ή να συμμαχήσει με την Ρωσία.

Οι Έλληνες όμως ήθελαν ανεξαρτησία εξ ου και οι κύριοι σκοποί της στρατηγικής του Καποδίστρια ήταν, ΠΡΩΤΟΝ, πλήρως ανεξάρτητο κράτος, ΔΕΥΤΕΡΟΝ, εκτεταμένη Επικράτεια 24 και ΤΡΙΤΟΝ, δημοκρατική συγκρότηση σε όλα τα επίπεδα σύμφωνα με τις μακραίωνες Ελληνικές παραδόσεις.

Το πέρασμα μέσα από πολλές συμπληγάδες που δημιουργούσαν αρνητικές για τους Έλληνες αντιπαραθέσεις ή συγκλίσεις των ηγεμονικών δυνάμεων, ιδιαίτερα όταν η ισχυρότερη δύναμη ήταν η ΜΒ η οποία ήταν αρνητική στην ανάδειξη ενός ισχυρού Ελληνικού κράτους πάνω στο κρίσιμο αυτό σημείο της Ευρασίας, ήταν για τον Καποδίστρια ένα στοίχημα και μια επικίνδυνη σχοινοβασία.

Μπορεί η διπλωματική δεξιότητα του Καποδίστρια να ενόχλησε και να έφερε τον θάνατό του, αλλά σχοινοβάτησε επιτυχώς και κέρδισε το στοίχημα με μεθοδικές κινήσεις που έγινε αποδεκτή αντί ένα υποτελές κρατίδιο μόνο στην Πελοπόννησο η διεύρυνση από τον Θερμαϊκό μέχρι τον Αμβρακικό με συμπερίληψη της Εύβοιας και των Κυκλάδων.

ΚΑΤ’ ΑΡΧΑΣ αυτό τον σκοπό τον κατάθεσε εξαρχής με τρόπο αριστουργηματικό: Στερημένος ρητορικών δημαγωγικών συνθημάτων γνώριζε ότι με μέριμνα να μην θίγεις ευαίσθητες χορδές και ζωτικά συμφέροντα καταθέτεις εξαρχής και αποφασιστικά αυτή την αξίωση και ταυτόχρονα θολώνεις επιδέξια τα νερά για να κατευνάσεις ανησυχίες των μεγάλων δυνάμεων.

Για παράδειγμα, χωρίς να το θέσει επιτακτικά επί τάπητος μίλησε για το λογικό, το ιστορικά δίκαιο και στρατηγικά ορθολογιστικό να βρεθούν όλοι οι Έλληνες κάτω από το Ελληνικό κράτος.

Γενικεύοντας μίλησε και για την ανάγκη συμπερίληψης της Κύπρου, της Κρήτης και περιοχών της Μικράς Ασίας όπου κατοικούσαν Έλληνες 25.

Ο Καποδίστριας γνώριζε ότι μια σημαντική διπλωματική μεθόδευση είναι να καταθέτεις στην διεθνή αρένα αξιώσεις στις οποίες βοηθούντος και του ενδιαφερόμενου οι μεταλλαγές συμφερόντων, στάσεων και συμπεριφορών δημιουργούν ευκαιρίες εκπλήρωσής τους.

Το αντίθετο συμβαίνει εάν και αυτό που οι άλλοι έστω και αν δεν το θέλουν το θεωρούν αυτονόητο εσύ καταθέτεις αξιώσεις που κάνουν τους άλλους να σε θεωρούν αναλώσιμο οδηγώντας σε με την πρώτη ευκαιρία στην Κλίνη του Προκρούστη των στρατηγικών παιγνίων.

Όντας σε εξαιρετικά αδύναμη θέση η Ελλάδα ο Καποδίστριας κατόρθωσε να σχοινοβατήσει επιτυχώς επί χρόνια. Χαρακτηριστικά, μεταξύ άλλων.

• «Δια βαθμών προχωρείν» σύμφωνα με τα ισχύοντα κάθε πολιτικής συγκυρίας χωρίς εν τούτοις να εγκαταλείπει τον τελικό σκοπό 26.
• Κατεύναζε τις Βρετανικές ανησυχίες λόγω της παρελθούσας θέσης του στην Ρωσική διπλωματία αλλά ταυτόχρονα μεριμνούσε με χωριστούς παράλληλους διαλόγους να διασπάσει το μέτωπο Λονδίνου – Παρισιού που η ΜΒ κατόρθωσε να δημιουργήσει όσον αφορά τα εδαφικά όρια.
• Χαρακτηριστικά, κινούμενος ευέλικτα και επιδέξια και για να ανατρέψει τα σχέδια της Βρετανίας που δεν ήθελε ανεξάρτητο κράτος ή ραγδαία αποδυνάμωση των Οθωμανών λόγω Ρωσικών κινήσεων, ο Καποδίστριας έπεισε την Γαλλία με αποτέλεσμα να αποφασιστεί η αποστολή Γαλλικών στρατευμάτων στην Πελοπόννησο 27.
• Ακόμη πιο σημαντικό επιτυγχάνει το ακατόρθωτο: Σε μια εποχή που Λονδίνο και Παρίσι συνομιλούσαν για μείωση της Ρωσικής επιρροής προωθεί την ειρηνική αποχώρηση των Αιγυπτίων με παράλληλες επαφές με τις δύο μεγάλες δυνάμεις, για παράδειγμα μεταβαίνοντας στην Ζάκυνθο και πείθοντας τον Κόδριγκτον να πάει στην Αίγυπτο τον Αύγουστο του 1828 και να υπογράψει συνθήκη αποχώρησης των στρατευμάτων από την Πελοπόννησο.
• Λίγο μετά στην συνάντηση των τριών Πρέσβεων των μεγάλων δυνάμεων στον Πόρο ενώ οι οδηγίες προς τους Πρέσβεις προνοούσαν αποφάσεις κοντά στις Αγγλικές θέσεις με μοναδική διπλωματική δεξιότητα και με πλήρη γνώση των συμφερόντων και των στρατηγικών επιλογών των τριών ηγεμονικών δυνάμεων προτάσσει ήπια επιχειρήματα περί σταθερότητας επικαλούμενος τα Τουρκικά σχέδια με αποτέλεσμα οι πρέσβεις να προτείνουν σύνορα από τον κόλπο του Βόλου μέχρι την Άρτα, απόδοση της Εύβοιας, της Σάμου και της Κρήτης.
  • Ο Καποδίστριας ήταν εκεί παρών στον Πόρο και εκμεταλλεύτηκε την παλιά στενή φιλία του όταν ήταν διπλωμάτης με τον Βρετανό πρέσβη Κάνιγκ
• Οι προτάσεις των Πρέσβεων στον Πόρο, βέβαια, προσέκρουσαν στον Ουέλλιγκτων πλην η βήμα-βήμα επιδέξια και μεθοδική προώθηση της Ελληνικής υπόθεσης κέρδιζε έδαφος με τον Καποδίστρια να ελίσσεται διαρκώς με επιχειρήματα και επαφές που ενθάρρυναν φιλικές τάσεις και αποδυνάμωναν εχθρικές για την υπόθεση των Ελλήνων στάσεις.
• Τέλος του 1829 αρχές του 1830 η διπλωματική δεινότητα και οι επιτυχίες του Καποδίστρια προκαλεί ταλαντεύσεις της Βρετανικής στάσης που τάσσεται μεν υπέρ της πλήρους ανεξαρτησίας αλλά πείθει τις άλλες δυνάμεις να περιορίσουν τα όρια.
  • Ο Καποδίστριας και πάλι σχοινοβατεί επιτυχώς: όταν οι δυνάμεις αξιώνουν αποχώρηση των στρατευμάτων από μερικές περιοχές η στάση του ήταν ένα επιτυχές μίγμα επίκλησης των συμφωνιών, επίκλησης της κατάστασης στο έδαφος και όρους απόσυρσης των Τούρκων που επειδή ήταν δύσκολοι κατοχύρωναν τις δικές του προτάσεις για τα σύνορα.

Ενώ βήμα-βήμα ο Καποδίστριας προωθούσε τους Ελληνικούς σκοπούς η Βρετανία μετά την αλλαγή στην Γαλλία τον Ιούλιο που έφερε το Παρίσι πιο κοντά στο Λονδίνο παρά στην Μοσχα ο νέος Υπέξ της Βρετανίας Πάλμερστον ναι μεν δέχεται την συμπερίληψη της Στερεάς Ελλάδας στο νέο κράτος αλλά αποφασίζουν ταυτόχρονα την απαλλαγή από τον Καποδίστρια.

Στην Ελλάδα βρήκαν εύκολο έδαφος: Ακριβώς, επειδή το σχέδιο του Καποδίστρια ήταν ένα ισχυρό κράτος πολλοί προύχοντες και προεστοί των κοινοτήτων τόσο λόγω φόβων ότι θα χάσουν εξουσίες όσο και επειδή τους καλλιέργησαν οι μεγάλες δυνάμεις, αλλάζουν ένα κλίμα σχετικής συναίνεσης τριών περίπου χρόνων γύρω από κεντρικά ζητήματα και αποδυναμώνουν τον Έλληνα κυβερνήτη στις διαπραγματεύσεις του.

Οι κινήσεις του Καποδίστρια βέβαια πέτυχαν γιατί στο Πρωτόκολλο του Λονδίνου στις 24 Σεπτεμβρίου 1831 τα σύνορα προσεγγίζουν τις προτάσεις του Έλληνα κυβερνήτη πλην δεκατρείς μέρες μετά δολοφονείται. Οι μεγάλες δυνάμεις και ιδιαίτερα η Βρετανία ναι μεν οδηγήθηκαν σε αλλαγή θέσης πλην ο Καποδίστριας ήταν πολύ μεγάλος ηγέτης που ενδεχομένως θα οδηγούσε σε ακόμη μεγαλύτερες επιτυχίες ανατρέποντας τις στρατηγικές επιλογές για το πώς θα εξελισσόταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία και η περιφέρειά μας. Η δολοφονία του οδηγεί ευθέως στην ξένη εξάρτηση και στην ξενοκρατία. Δεν μιλώ μόνο για τότε αλλά από τότε μέχρι σήμερα.

Οφείλεται πρωτίστως στην ταυτόχρονη κατάργηση αφενός της αυτοδιοίκησης των κοινοτήτων που στέρησε τους Έλληνες της δυνατότητα πολιτικής αυτοδιάθεσης την οποία εν μέρει διέθεταν ακόμη και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και αφετέρου της αποτυχίας δημιουργίας ενός πραγματικά ανεξάρτητου κράτους με πλήρη εσωτερική και εξωτερική κυριαρχία εντός του οποίου οι πολίτες θα επιδίδονταν στο άθλημα του Κοινωνικού και Πολιτικού γεγονότος. Εξάρτηση και απουσία πολιτικής σημαίνει εξώθηση των πολιτών προς την ιδιωτεία.

1 Ομιλία σε ημερίδα της Σχολής Εθνικής ‘Αμυνας και του Κέντρου Ευρωπαϊκών Μελετών & Σπουδών «Ιωάννης Καποδίστριας»,

2 Για το Κογκρέσο της Βιέννης βλ. την εισήγηση «Το Κογκρέσο της Βιέννης και σύγχρονη διεθνής πολιτική», http://www.ifestosedu.gr/130concert_of_powers.htm.

3 Ο Διονύσης Τσιριγώτης παραθέτει το εξής πολύ σημαντικό απόσπασμα συνομιλίας του Καποδίστρια με τον πρόεδρο της αντικυβερνητικής επιτροπής Γ. Μαυρομιχάλη τον Ιανουάριο του 1828. Αυτή ήταν η κατάσταση των Επαναστατημένων Ελλήνων μια δεκαετία μετά την έναρξη της Επανάστασης όπως εδώ την καταγράφει ο Καποδίστριας: «[…] … Ως ψάρι εις το δίχτυ σπαράζει εις πολλούς κινδύνους ακόμη η ελληνική ελευθερία. Μου δώσατε τους χαλινούς του κράτους. Τίνος κράτους; Μετρούμε εις τα δάκτυλα την επικράτειάν μας. Τ’ Ανάπλι, την Αίγιναν, Πόρο, Ύδρα, Κόρινθο, Μέγαρα, Σαλαμίνα. Ο Ιμπραϊμης κρατεί τα κάστρα και το μεσόγειο της Πελοποννήσου, ο Κιουτάγιας τη Ρούμελη, πολλά νησιά βασανίζονται από αυτεξούσιο στρατιώτη και από πειρατείαν, τα δύο μεγάλα καράβια μας είναι αραγμένα ξαρμάτωτα εις τον Πόρο, η Αθήνα έφαγε πέρυσι τους ανδρειωτέρους των Ελλήνων. Που το θησαυροφυλάκιον του έθνους; Ακούω επουλήσατε και την δεκατία του φετεινού έτους, πρίν σπαρθεί ακόμα το γέννημα× ο τόπος είναι χέρσος, σπάνιοι οι κάτοικοι, σκόρπιοι εις τα βουνά και εις τα σπήλαια× το δημόσιο είναι πλακωμένο από δύο εκατομμύρια λίρες στερλίνες χρέος, αλλά τόσα ζητούν οι στρατιωτικοί, η γη είναι υποθηκευμένη εις τους Άγγλους δανειστάς× ανάγκη να την ελευθερώσουμε με την ίδια απόφαση ως την ελευθερώσαμε και από τα άρματα του Κιουταγιά και του Αιγυπτίου.[…]» «Ένα μόνο φοβούμαι πολύ και με δέρνει υποψία, τρέμω την απειρία σας. Αν η νέα κυβέρνηση τύχει να συγκρουσθεί με συμφέροντα ξένων δυνάμεων-επειδή κάθε τόπος έχει χωριστά το μυστήριο της ζωής του, το νόμο της ευτυχίας του- αν πλανεθεί ο ελληνισμός και σηκώσει σκοτάδι μεταξύ μας ώστε εσείς να μη διαβάζετε εις την καρδίαν μου, θολωθούν και εμένα οι οφθαλμοί, ποιος ηεξύρει;… που θα πάμε, τι θα γένουμε; ετινάξατε το καβούκι των αλλοφύλων, αλλ’ οι πλεκτάνες της διπλωματίας έχουν κλωστές πλανήτριες, φαρμακερές, κλωστές θανάτου, άφαντες και εσείς δεν τις εννοείτε. Κατεβαίνω πολεμιστής εις το στάδιον, θα πολεμήσω ως κυβέρνησις, δεν λαθεύομαι τον έρωτα των προνομίων που είναι φυτευμένος εις ψυχάς πολλών, τα ονειροπολήματα των λογιωτάτων, ξένων πρακτικής ζωής, το φιλύποπτο, κυριαρχικό και ανήμερο αλλοεθνών ανδρών. Η νίκη θα είναι δική μας αν βασιλεύση εις την καρδίαν μας μόνο το αίσθημα το ελληνικό× φιλήκοος των ξένων είναι προδότης». Βλ. Διονύσης Τσιριγώτης, «Ο Ιωάννης Καποδίστριας κα η Μεγάλη ιδέα» (δοκίμιο υπό έκδοση σε συλλογικό τόμο το 2018). Το κείμενο που παραθέτει ο Δ. Τσιριγώτης αντλείται από το Τάσος Βουρνάς, Ιστορία της Νεώτερης Ελλάδας, Αθήνα: εκδόσεις αδελφών Τολίδη, 1974, σ. 212-214.

4 Για την διαδρομή και την συγκρότηση το σύγχρονου διακρατικού συστήματος βλ. την εισήγηση «ο μεταβατικό σύστημα της Βεστφαλίας και του ΟΗΕ», αναρτημένο στην διεύθυνση http://www.ifestosedu.gr/105Ethnokratos.htm. Επίσης την εισήγηση Tο εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα και η διαδρομή της ανθρωποκεντρικής πολιτικής θεμελίωσης http://wp.me/p3OlPy-1id.

5 Το γεγονός ότι το κράτος είναι ο θεσμός συλλογικής ελευθερίας μιας κοινωνίας αποτελεί βασική θέση του βιβλίου Κοσμοθεωρία των Εθνών (Εκδόσεις Ποιότητα) αλλά και άλλων μονογραφιών του υπογράφοντος. Βλ. επίσης

6 Αυτά τα ρεύματα σκέψης εξετάζονται με εξαίρετο τρόπο στο εμβληματικό βιβλίο Martin Wight, Διεθνής Θεωρία, Τα Τρία Ρεύματα Σκέψης  (Εκδόσεις Ποιότητα, Αθήνα, 1998), σελ. 41.

7 Εκτιμώντας την επιβλητική ιστορική παρουσία του Ιωάννη Καποδίστρια απαιτείται να λαμβάνονται υπόψη κάποιες ειδοποιοί διαφορές. Πιο συγκεκριμένα, ενώ ήταν εμποτισμένος με τις Ελληνικές πολιτικές παραδόσεις ήταν ταυτόχρονα και διπλωμάτης μιας εκ των μεγάλων δυνάμεων που σύναψαν το ηγεμονικό κονσέρτο της Βιέννης. Κατά βάση, λογικό είναι ο σκοπός του για συνένωση των Ελλήνων κάτω από ένα θεσμικά ισχυρό και δημοκρατικά συγκροτημένο κράτος να τον υποχρέωνε να κάνει ελιγμούς και αναβολές για να μην βηματίζει ενάντια στο κλίμα της εποχής. Λογικό είναι να ειπωθεί ότι αφού αυτός ήταν ο σκοπός η επιτυχία του εγχειρήματός του και των νεοελλήνων στο σύνολό τους εξαρτώνταν από αυτούς τους ελιγμούς.

8 Το άτοπο μιας τέτοιας προσδοκίας προσδιορίστηκε από τον Μπίσμαρκ και οι δύο τελευταίοι αιώνες τον επιβεβαίωσαν. Όταν ένας Ρώσος διπλωμάτης χρησιμοποίησε την λέξη «χριστιανοσύνη» ο Βίσμαρκ τον ρώτησε: «Τι εννοείς με την λέξη χριστιανοσύνη;». Ο διπλωμάτης απάντησε: «Ορισμένες Μεγάλες Δυνάμεις». Ο Βίσμαρκ απάντησε: «Και τι συμβαίνει αν δεν συμφωνούν μεταξύ τους;». Παρατίθεται στο Martin Wight, Διεθνής Θεωρία, Τα Τρία Ρεύματα Σκέψης ό.π

9 Για το κοσμοσύστημα υπό γνωσιολογικό πλαίσιο βλ. τα έργα του Γιώργου Κοντογιώργη, ιδι. το Ελληνικό Κοσμοσύστημα, τ. Α και Β (Εκδόσεις Σιδέρη) και το Η δημοκρατία ως ελευθερία (Εκδόσεις Πατάκη).

10 Τα ζητήματα αυτά εξετάστηκαν σε πολλές μονογραφίες και δοκίμια του γράφοντος. Βλ., ιδ. το κεφ. 6 του Κοσμοθεωρία των Εθνών, ό.π. όπου και αποκρυσταλλώνονται κάποια πράγματα. Επίσης, το κεφ. 3 του Διπλωματία και στρατηγική των μεγάλων Ευρωπαϊκών δυνάμεων (Εκδόσεις Ποιότητα) όπου αναπτύσσονται οι θέσεις του προέδρου Ντε Γκολ γύρω από το ζήτημα αυτό. Επίσης βλ. το δοκίμιο Π. Ήφαιστος, «εθνοκράτος versus ωφελιμιστικός διεθνισμός και το θολό ιδεολογικό Βασίλειο της Ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης», http://wp.me/p3OlPy-1kW. Επίσης του ιδίου «EE: Το «ιδεαλιστικό» παρελθόν προσδιορίζει το παρόν, το μέλλον και την νεκρανάσταση του Δαρβίνου» http://wp.me/p3OlPy-1gC , «Ευρωπαϊκή ένωση: Πρότυπο ενός εθνοκρατοκεντρικού κόσμου ή μιας υπερκρατικής δεσποτείας; http://wp.me/p3OlPy-Nl, «Περισσότερη ή λιγότερη Ευρώπη; Απάντηση: Όση πρέπει σύμφωνα με την εθνοκρατοκεντρική της φύση» http://wp.me/p3OlPy-PI. 

11 Βλ. το Adam Watson, Η εξέλιξη της διεθνούς κοινωνίας (Εκδόσεις Ποιότητα). Στο κεφ. 6 περιγράφει το πώς συντελέστηκε η «εσωτερική συνοχή».

12 Για τα ζητήματα αυτά βλ. την εμπεριστατωμένη ανάλυση του Γιώργου Κοντογιώργη στο δοκίμιο «Το “κράτος” του Καποδίστρια. Μια συγκριτική αποτίμηση σε σχέση με την απολυταρχία της εποχής και το κράτος-έθνος», Πάπυροι, Τόμος 3, 2014.

13 Όσο προχωράμε στον 21ο αιώνα, επιπλέον, και το διεθνές σύστημα, καθίσταται πολυπολικο και η ηγεμονική διαπάλη για την πλανητική κατανομή ισχύος οξύτερη και βαθύτερη. Βλ. Π. Ήφαιστος, «Στρατηγική αντιπαράθεση στην μεταψυχροπολεμική εποχή και αστάθμητοι ανθρωπολογικοί παράγοντες της μετά-αποικιακής εποχής»* στο Μάζης Ι. (επιμ.) Εξεγέρσεις στον Αραβομουσουλμανικό Κόσμο: Ζητήματα Ειρήνης και Σταθερότητας στη Μεσόγειο (Εκδόσεις ΛΕΙΜΩΝ 2013).

14 Βλ. ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων ­– http://wp.me/p3OlPy-1bH – http://wp.me/p3OqMa-13c. Επίσης «ΕE: ΤΟ «ΙΔΕΑΛΙΣΤΙΚΟ» ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΡΟΝ, ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΝΕΚΡΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΔΑΡΒΙΝΟΥ» http://wp.me/p3OlPy-1gC – http://wp.me/p3OqMa-19E, όπου και σχετικά παραθέματα από τον Edward H. Carr κ.α.

15 Βλ. το δοκίμιο, «Διεθνές δίκαιο και θανατηφόρες (για το διεθνές δίκαιο) αιτιολογήσεις Συλλογική ασφάλεια υπό το πρίσμα των θεμελιωδών αρχών του διεθνούς δικαίου και τα αίτια πολέμου»,   http://www.ifestosedu.gr/36IRIL.htm

16 Μια ειδοποιός διαφορά που αξίζει να επισημανθεί είναι ότι μια κοινωνία ή Κοινότητα θα μπορούσε εντός ενός κράτους να διαθέτει επαρκή περιθώρια να αυτοθεσπίζεται αυτεξούσια για τις δικές της υποθέσεις. Αυτό ίσχυε για τις Πόλεις και τα Κοινά της Βυζαντινής Οικουμένης και εν μέρει των ίδιων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Το ίδιο και στις μέρες μας ενίοτε δίνεται μια τέτοια δυνατότητα σε μερικές μειονότητες, πχ στην Καταλονία, στην Κορσική, στους Βάσκους και στους Γαλλόφωνους του Καναδά, πλην το κεντρικό κράτος καταμαρτυρούμενα καιροφυλαχτεί αυτό να μην οδηγήσει σε απόσχιση.

17 Βλ. δοκίμια στο «στρατηγική μαλακής ισχύος – soft power και διεθνικοί δρώντες». http://www.ifestosedu.gr/47SoftPower.htm

18 Θουκυδίδης στον Πελοποννησιακό Πόλεμο στον διάλογο Μήλιων – Αθηναίων.

19 Για δοκίμιο όπου αναφέρονται τα βασικά ζητήματα της θεωρίας πελατειακών σχέσεων βλ, το δοκίμιο «Πελατειακές σχέσεις» (patron-clientrelations) μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο … http://wp.me/p3OlPy-wB . Το δοκίμιο αυτό αντλεί από το κεφάλαιο 6 του βιβλίου Διπλωματία και Στρατηγική των Μεγάλων Ευρωπαϊκών Δυνάμεων ό.π. και το αγγλικό άρθρο «Patron-Client Relations in the Emerging Security Environment” που παρατίθεται αυτούσιο (στο εν λόγω δοκίμιο).

20 Για την παραδειγματική περίπτωση του κράτους του Ισραήλ βλ. το «Patron-Client Relations in the Emerging Security Environment”, ό.π.

21 Για το ζήτημα αυτό βλ. Κοντογιώργης ό.π. αλλά και πολλά άλλα κείμενα του ίδιου συγγραφέα. Για ένα σχετικά σύντομο κείμενο όπου αναλύονται αυτές οι τάσεις βλ. του ιδίου, ΕΘΝΟΣ και εκσυγχρονιστική νεοτερικότητα (Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2006)

22 Για μια σύντομη και περιεκτική αφήγηση της διαδρομής μέχρι και την δολοφονία του ΙΚ βλ. Κ. Χατζηαντωνίου, «οι διπλωματικοί αγώνες του Καποδίστρια και χάραξη των συνόρων του νεοελληνικού κράτους», εισήγηση συνεδρίου, αναρτημένο στο www.academia.edu.

23 Βλ. Για ανάλυση αυτού του θέματος βλ. τα σχετικά κεφάλαια περί γεωπολιτικής στο P. Ifestos, NuclearStrategy and European Security Dilemmas (Gower, UK). Επίσης το πρώτο κεφάλαιο του υπογράφοντος στο Αρβανιτόπουλος Κ. / Π. Ήφαιστος, Ευρωατλαντικές σχέσεις (Εκδόσεις Ποιότητα). Επίσης τις εισηγήσεις σε συνέδριο Π. Ήφαιστος, «ΠΕΡΙΜΕΤΡΟΣ ΤΗΣ ΕΥΡΑΣΙΑΣ: ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗΣ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ». (Σημειώσεις διάλεξης σε ημερίδα με θέμα την θαλάσσια στρατηγική. ΙΔΙΣ / Σχολή Εθνικής Άμυνας – παράρτημα ορισμών, βασικών πτυχών και σύνδεση με Ελλάδα) http://wp.me/p3OlPy-1iU και Π. Ήφαιστος, «Το αναδυόμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα και ο ανταγωνισμός των μεγάλων δυνάμεων στις περιφέρειες: Ανατολική Μεσόγειος, Μέση και Μείζονα Ανατολή». http://wp.me/p3OlPy-1CO

24 Μια ιστορική εκτίμηση για τις τάσεις και τους προσανατολισμούς μετά την Επανάσταση είναι η εξής: Α) Οι μεγάλες δυνάμεις όπως και ευρύτερα έβλεπαν με επιφύλαξη τις αξιώσεις των εθνών για κυρίαρχη ύπαρξη. Β) Οι μεγάλες δυνάμεις δεν μπορεί παρά να γνώριζαν την παρουσία των Ελληνικών κοινοτήτων, την πολύ πιθανή διαδοχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας από ένα νέο Κοσμοσύστημα παρόμοιο με την Βυζαντινή Οικουμένη που θα άλλαζε τους συσχετισμούς όχι μόνο πάνω στην Περίμετρο της Ευρασίας αλλά και ευρύτερα. Αυτό γιατί οι αξιώσεις των Ελλήνων ρητά και καταμαρτυρούμενα δεν ήταν μια νέα δεσποτεία αλλά πολιτική συγκρότηση στην βάση των κυρίαρχων παραδοχών της διαχρονικής Ελληνικότητας, δηλαδή του πολιτισμού και των πολιτικών παραδόσεων για Δημοκρατία και Ελευθερία. Γ) Ο μόνος όπως γίνεται φανερό από την μελέτη αυτής της εποχής που γνώριζε το αρνητικό σκεπτικό των μεγάλων δυνάμεων ήταν ο Καποδίστριας ο οποίος ταυτόχρονα ήταν και ο μόνος που θα μπορούσε να τις διαχειριστεί. Όμως, δολοφονήθηκε. Δ) Η αφετηρία που δημιούργησε και παρά το τι ακολούθησε (ξένη βασικά επικυριαρχία μέχρι και τις μέρες μας) δρομολόγησε δυνατότητες για να εκπληρωθεί το σύνολο των σκοπών, δηλαδή της συμπερίληψης εντός ενός εκτεταμένου δημοκρατικά συγκροτημένου νεολληνικού κράτους το πλείστο των Ελληνικών κοινοτήτων. Ε) Εάν το τελευταίο ήταν, κατά κάποιο τρόπο, η ιδέα του Καποδίστρια για το μέλλον, ναι μεν επεκτάθηκαν τα σύνορα στα σημερινά όρια της νεοελληνικής Επικράτειας πλην η καταστροφή του 1922, η εγκατάλειψη των Ελλήνων των Βαλκανίων και των Ελλήνων της Κύπρου, πλην οι Έλληνες από μεσαία ως μεγάλη περιφερειακή δύναμη που θα μπορούσαν να γίνουν, καθηλώθηκαν εντός ενός εξαρτημένου και θεσμικά, πολιτικά και πνευματικά αδύναμου κράτους, με κατάληξη τους εμφύλιους, τις υποκινούμενες από ξένους δικτατορίες, την καταστροφή των Ελλήνων της Κύπρου και τις συμφορές της δεκαετίας του 2010.

25 Βλ. Χατζηαντωνίου, ό.π., Κοντογιώργης, «το κράτος του Καποδίστρια», ό.π. Τσιριγώτης ό.π.

26 Βλ. Χατζηαντωνίου, ό.π.

27 Βλ. Κοντογιώργης, ό.π.

Πηγή: Θέματα Ελληνικής Ιστορίας

Εἰς τὰ 1828 εἰς τὴν Αἴγινα ἐπῆγεν ὁ Γεώργιος Μαυρομιχάλης νὰ ἐπισκεφθῆ τὸν Κυβερνήτη. Ἐφόρεσε τὴν λαμπρότερη ἐνδυμασία του, βουτημένη εἰς τὸ μάλαμα· ἐγελοῦσαν τὰ φορέματά του, ἐγελοῦσε ἡ καρδιά του, διατὶ ὁ νέος εἶχε κλίσιν πρὸς τὸν Κυβερνήτην· τὸν ἔδεχθη αὐτὸς ἀλλὰ τοῦ εἶπε: Δὲν σ’ ἐπαινῶ διὰ τὰ φορέματά σου· καὶ πρὶν πατήσω τὰ χώματα τὰ Ἑλληνικά,καὶ ἀφοῦ ἦλθα καὶ εἶδα τὸ ἐβεβαιώθηκα, εἶναι καιροὶ ποὺ πρέπει νὰ φοροῦμε ὃλοι ζώνη δερματένια, καὶ νὰ τρῶμεν ἀκρίδαις μὲ ἂγριο μέλι·

Εἶδα πολλὰ εἰς τὴν ζωήν μου, ἀλλά σὰν τὸ θέαμα ὅταν ἔφθασα ἐδῶ εἰς τὴν Αἴγινα, δὲν εἶδα τί παρόμοιο ποτέ, καὶ ἄλλος νὰ μὴν τὸ ἰδῆ· προεῖδα μεγάλα δυστυχήματα διὰ τὴν πατρίδα, ἂν ἐσεῖς δὲν θὰ εἶσθε σύμφωνοι μαζί μου καὶ ἐγὼ μὲ ἐσᾶς. Ζήτω ὁ Κυβερνήτης ὁ σωτήρας μας, ὁ ἐλευθερωτής μας, ἐφώναζαν γυναῖκες ἀναμαλιάραις, ἄνδρες μὲ λαβωματιαῖς πολέμου, ὀρφανὰ γδυτά, κατεβασμένα ἀπὸ ταῖς σπηλιαῖς· δὲν ἦτον τὸ συναπάντημά μου φωνὴ χαρᾶς, ἀλλὰ θρῆνος· ἡ γῆ ἐβρέχετο ἀπὸ δάκρυα, ἐβρέχετο ἡ μερτιὰ καὶ ἡ δάφνη τοῦ στολισμένου δρόμου ἀπὸ τὸν γιαλὸν εἰς τὴν Ἐκκλησίαν· ἀνατρίχιαζα, μοῦ ἔτρεμαν τὰ γόνατα, ἡ φωνὴ τοῦ λαοῦ ἔσχιζε τὴν καρδίαν μου· μαυροφορεμέναις, γέροντες μοῦ ἐζητοῦσαν νὰ ἀναστήσω τοὺς ἀποθαμένους τους, μανάδες μοῦ ἔδειχναν εἰς τὸ βυζὶ τὰ παιδιά τους, καὶ μοῦ ἔλεγαν νὰ τὰ ζήσω, καὶ ὅτι δὲν τοὺς ἀπέμειναν παρὰ ἐκεῖνα καὶ ἐγώ…

Υἱὲ τοῦ Μαυρομιχάλη, διὰ νὰ μὲ τιμήσης ἦλθες εὐμορφοστολισμένος· τὸ ἐννοῶ καὶ σὲ ἀγαπῶ, ὅθεν καὶ σοῦ ἀνοίγω τὴν καρδίαν μου.

Ἦλθεν εἰς τὴν πατρίδα σας ἕνας ὁμογενὴς περισσότερος, δὲν ἤφερα ξένους ὁπλοφόρους, συνοδίαν μου ἔχω μόνον τὴν πειθώ, τὸ φίλεργον, καὶ τίμια γηρατεῖα· ὄχι ἐσύ, ποῦ εἶσαι νέος, ἀλλὰ οἱ πλέον, πλέον γέροντες δὲν ἔχετε γνῶσιν λευκαμένην ἀπὸ παλαιότητα καιροῦ.

Ὡς ψάρι εἰς τὸ δίκτυ σπαράζει εἰς πολλοὺς κινδύνους ἀκόμη ἡ Ἑλληνικὴ ἐλευθερία. Μοῦ ἐδόσατε τοὺς χαλινοὺς τοῦ κράτους· τίνος κράτους; μετροῦμε εἰς τὰ δάκτυλα τὴν ἐπικράτειάν μας, τ’ Ἀνάπλι, τὴν Αἴγινα, Πόρον, Ὕδραν, Κόρινθον, Μέγαρα, Σαλαμίνα.

Ὁ Ἰβραΐμης κρατεῖ τὰ κάστρα καὶ τὸ μεσόγειον τῆς Πελοπόννησου, ὁ Κιουτάγιας τὴν Ρούμελη, πολλὰ νησιὰ βασανίζονται ἀπὸ αὐτεξούσιον στρατιώτην καὶ ἀπὸ πειρατείαν, τὰ δύο μεγάλα καράβια σας, εἶναι ἁραμμένα ’ξαρμάτωτα εἰς τὸν Πόρο, ἡ Ἀθήνα ἒφαγε πέρυσι τοὺς ἀνδρειοτέρους τῶν Ἑλλήνων.

Ποῦ τὸ θησαυροφυλάκιον τοῦ ἔθνους; Ἀκούω, ἐπουλήσατε καὶ τὴν δεκατιὰ τοῦ φετεινοῦ ἔτους πρὶν ἀκόμη σπαρθῆ τὸ γέννημα· ὁ τόπος εἶναι χέρσος, σπάνιοι οἱ κάτοικοι, σκόρπιοι εἰς τὰ βουνὰ καὶ εἰς τὰ σπήλαια· τὸ δημόσιον εἶναι πλακωμένο ἀπὸ δύο ἑκατομμύρια λίραις στερλίναις χρέος, ἄλλα τόσα ζητεῖτε οἱ στρατιωτικοί, ἡ γῆ εἶναι ὑποθηκευμένη εἰς τοὺς Ἄγγλους δανειστάς· ἀνάγκη νὰ τὴν ἐλευθερώσωμεν μὲ τὴν ἰδίαν ἀπόφασιν, ὡς θὰ τὴν ἐλευθερώσωμεν καὶ ἀπὸ τὰ ἂρματα τοῦ Κιουτάγια καὶ τοῦ Αἰγυπτίου.

Δὲν λυποῦμαι, δὲν ἀπελπίζομαι· προτιμῶ αὐτὸ τὸ σκῆπτρο τοῦ πόνου καὶ τῶν δακρύων παρὰ ἄλλο· ὁ θεὸς μοῦ τὸ ’δωσε, τὸ πέρνω, θέλει νὰ μὲ δοκιμάση· εἶμαι ἀπὸ τὴν φυλήν σας, εἰς ἕνα μνῆμα μαζὺ μὲ ’σᾶς θὰ θαφτῶ· ὅ,τι ἔχω ζωήν, περιουσίαν, φιλίαις εἰς τὴν Εὐρώπην, κεφάλαια γνώσεων ἀποκτημένα ἀπὸ τόσα θεάματα καὶ ἀκροάματα συμβάντων τοῦ κόσμου τῆς ἡμέρας μου, τὰ ἀφιερόνω εἰς τὴν κοινὴν πατρίδα, ἂς ὑψώσωμεν τὸ μεγαλεῖον της, ὥστε ὃποιος θελήσει, δυσκόλως νὰ τὸ ταπεινώση, στερεωμένο εἰς ρίζαις ἀρετῆς εἶναι ἀκαταμάχητον.

Ἐκάματε ἔργα πολεμικὰ ἀθάνατα· Βασιλεῖς καὶ ’Ἔθνη σᾶς ἐπαίνεσαν, ἀλλὰ πίστευσέ μου, διὰ πολυετίαν ἀκόμη ἡ ζώνη τοῦ Προδρόμου πρέπει νὰ ἦναι στολισμός σας, ὂχι χρυσοΰφαντη χλαμύδα.

Ὡς οἱ παλαιοὶ ἥρωες ἢ Βασιλεῖς τῆς Ἑλλάδος πρέπει νὰ φυτεύωμεν δένδρα, νὰ ἀνοίγωμεν δρόμους, νὰ παλεύωμεν μὲ τὰ θηρία τοῦ δάσους, νὰ δέσωμεν τὴν κοινωνίαν μας μὲ νόμους σύμφωνους μὲ τὸ ἔθνος μας· οὔτε ὀπίσω οὔτε ἐμπρός τοῦ καιροῦ μας· μὴ μοῦ ζητεῖτε ζωγραφίαις πολύτιμαις εἰς οἰκοδόμημα ἀκόμη ἀτελείωτον.

Μέτρον μας καὶ ἄστρο: εἰς δεινὰ Ἑλληνικὰ θεραπεία Ἑλληνική. Μὲ τὸ στόμα μας, ὂχι ὡς οἱ χειρουργοί τῆς Εὐρώπης κόφτοντας, ἀλλὰ μὲ τὸ στόμα μας νὰ βυζαίνομεν τὸ ἔμπυο της πατρίδος, διὰ νὰ τὴν γιάνωμεν… ἐπειδὴ κάθε τόπος ἔχει χωριστὰ τὸ μυστήριον τῆς ζωῆς του, τὸν νόμον τῆς εὐτυχίας του, ἂν πλανεθῆ ὁ ἑλληνισμός μας καὶ σηκωθῆ σκοτάδι μεταξὺ μας ὥστε ἐσεῖς νὰ μὴ διαβάζετε εἰς τὴν καρδίαν μου, θολοθοῦν καὶ ’μὲ οἱ ὀφθαλμοί, ποῖος ἠξεύρει… ποῦ θὰ ’πᾶμε, τί θὰ γινοῦμε; …

Κατεβαίνω πολεμιστὴς εἰς τὸ στάδιον, θὰ πολεμήσω ὡς Κυβέρνησις, δὲν λαθεύομαι, τὸν ἔρωτα τῶν προνομίων ποῦ εἶναι φυτευμένος εἰς ψυχαῖς πολλῶν, τὰ ὀνειροπολήματα τῶν λογιωτάτων, ξένων πρακτικῆς ζωῆς, τὸ φιλύποπτο, κυριαρχικὸ καὶ ἀνήμερον ἀλλοεθνῶν ἄνδρων. Ἡ νίκη θὰ εἶναι δική μας ἂν βασιλεύη τὴν καρδίαν μας, Θεὸς ζηλότυπος, μόνον τὸ αἴσθημα τὸ Ἑλληνικὸ- ὁ φιλὴκοος τῶν ξένων εἶναι προδότης».

Εἴθε οἱ νέοι τῆς Ἑλλάδος νὰ ἦναι βοηθοί μου καὶ πρῶτος ἐσύ· μφορὴς πολυτελῆ φορέματα ἀτέριαστα μὲ τὴν ἔνδειαν τῶν πολλῶν καὶ κεφάλαιο θαμένο, ἀχρησίμευτο· ἢ ἄφορμη, ἡ ἀπόκτησίς του, κακῶν ὀρέξεων καὶ πράξεων· μὴ θέλεις ἄλλο στολίδι καὶ καύχημα εἰμὴ ὅτι εἶσαι ἀπὸ οἰκογένεια δοξασμένη, ποῦ τόσο ἔχυσε αἷμα ἀνδρειωμένο διὰ τὴν ἀναγέννησιν καὶ τὴν ἐλευθερίαν τῆς Πατρίδος».

Πηγή: (Ἀπὸ τὰ Ἀπομνημονεύματα τοῦ Θεόδωρου Κολολοτρώνη), Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Αρχίζω τις βιογραφίες ηρώων με αρβανίτικη καταγωγή, από τη μεγάλη, την τεράστια αγωνίστρια του Γένους του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ, ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑ, για πολλούς λόγους και κυρίως:

— Ήταν γυναίκα με μυαλό ξυράφι και έκανε για 1.000 άντρες.
— Λάτρεψε την μάνα Ελλάδα και κάποια ρεμάλια εξουσίας, σαν τα σημερινά, της φέρθηκαν βρόμικα, μη πω χειρότερα λόγια. Η οικογένειά της πρόσφερα πολύ αίμα, θυσία στον αγώνα για ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ.
— Ξόδεψε τεράστια προσωπική και οικογενειακή περιουσία για την επανάσταση του 1821, και θυσιάστηκε χωρίς ανταλλάγματα. Οι απολαβές περίσσεψαν για τους απόλεμους καλαμαράδες.
— Η αποδεδειγμένη μύησή της στην Επαναστατική Οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας, αποτελεί χαστούκι στους μασόνους (τέκτονες). Οι τελευταίοι, έχει αποδειχθεί ιστορικά, ότι εμφανίστηκαν στον Ελλαδικό χώρο, μετά το 1828, σαν παρατραπεζικά τρωκτικά, για να ροκανίζουν τα τοκογλυφικά δάνεια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους. Επίσης είναι αποδεδειγμένο ιστορικά, ότι ακόμα και μέχρι σήμερα, οι μασονικές οργανώσεις, ΔΕΝ ΔΕΧΟΝΤΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΩΣ ΜΕΛΗ ΤΟΥΣ. Επομένως, αν η Επαναστατική Οργάνωση «Φιλική Εταιρεία», ήταν μασονική οργάνωση, σε καμία περίπτωση δεν θα δεχόταν στις τάξεις της μια γυναίκα. Για να γλυτώσουν δε τις κραβατομουρμούρες και τα ενδοοικογενειακά καρφώματα, οι μασόνοι έφτιαξαν τα εδώ και 40-50 τελευταία χρόνια περίπου, ξέχωρες γυναικείες οργανώσεις «Λάϊονς» και «Ρόταρι», να έχουν οι κυρίες τους να παίζουν κουμκάν και να πίνουν τέϊα, ενώ θα παρακολουθούν τους φτωχούς καθώς θα πεθαίνουν από τη πείνα, για να έχουν αυτές να τρώνε με χρυσά κουτάλια.
— Ήταν Αρβανίτικης καταγωγής. Στα περί «Αρβανίτικης καταγωγής» θα μιλήσουμε σε άλλη ανάρτηση.

Η ΖΩΗ ΤΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΝΑΣ ΜΠΟΥΜΠΟΥΛΙΝΑΣ, ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΗ «ΕΝΑΡΞΗ» ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Η Μπουμπουλίνα, καταγόταν από Αρβανίτικη οικογένεια της Ύδρας, ενώ γεννήθηκε μέσα στις …φυλακές της Κωνσταντινούπολης στις 11 Μαΐου του 1771, όταν η μητέρα της, Σκεύω, επισκέφθηκε τον τότε φυλακισμένο από τους Τούρκους και ετοιμοθάνατο άντρα της, Σταυριανό Πινότση. Η σύλληψη και φυλάκιση του Πινότση ήταν αποτέλεσμα της ενεργούς συμμετοχής του στην επανάσταση της Πελοποννήσου το 1769-70, γνωστή στην ιστορία μας ως Ορλωφικά. Ήταν τότε που οι Σπέτσες καταστράφηκαν σχεδόν ολοκληρωτικά από την εκδικητική μανία των Τούρκων λόγω της συμμετοχής του νησιού στην επανάσταση.

Το μικρό της όνομα ήταν Λασκαρίνα και το κανονικό πλήρες ονοματεπώνυμο, Λασκαρίνα Πινότση. Μετά τον θάνατο του πατέρα της Πινότση στην Κωνσταντινούπολη, μητέρα και κόρη επιστρέφουν στην Ύδρα. Τέσσερα χρόνια αργότερα η μητέρα της Σκεύω έρχεται σε δεύτερο γάμο με τον Σπετσιώτη καπετάνιο Δημήτριο Λαζάρου ή Ορλώφ (το Ορλώφ παρατσούκλι της εποχής λόγω της συμμετοχής του στα Ορλωφικά) και έτσι η Μπουμπουλίνα εγκαταστάθηκε πλέον στις Σπέτσες.

Από μικρή λατρεύει τη θάλασσα και τα καράβια και συναρπάζεται από τις ιστορίες των ναυτικών αλλά και από τους Θούριους του Ρήγα για την πατρίδα και τη λευτεριά. Είναι η αναμφισβήτητη αρχηγός ανάμεσα στα οκτώ ετεροθαλή αδέλφια της, δείχνοντας έτσι από νεαρή ηλικία τον ισχυρό μέχρι πείσματος χαρακτήρα της, το θάρρος και την αποφασιστικότητά της. Μελαχρινή με αρχοντική κορμοστασιά, ατίθαση και επιβλητική, κάνει δύο γάμους, τον πρώτο στα 17της χρόνια με τον Δημήτριο Γιάννουζα και τον δεύτερο στα 30 της με τον Δημήτριο Μπούμπουλη. Από τον δεύτερο τον Μπούμπουλη, της έμεινα το επίθετο «Μπουμπουλίνα». Και οι δύο όμως σύζυγοί της, Σπετσιώτες καπεταναίοι, σκοτώνονται σε ναυμαχίες με Μπαρμπερινούς πειρατές, που ήταν ο φόβος και ο τρόμος εκείνης της περιόδο.

Ο Μπούμπουλης, πραγματική μάστιγα των πειρατών, σκοτώθηκε σε ένα από τα ηρωικότερα θαλάσσια κατορθώματα της εποχής. Κατατρόπωσε συγχρόνως σε ναυμαχία δύο Αλγερίνικα πειρατικά πλοία και όπως αναφέρει ο ιστορικός Ανάργυρος Χατζή-Αναργύρου.

«….έπεσε δε κατά την εσχάτην στιγμήν των νικητηρίων, ότε ανυψώσαντος αυτού άνωθεν του καταφράγματος την κεφαλήν, όπως εποπτεύση το έσχατον τον καταβεβλημένον εχθρόν, βολή πυροβόλου τον κατέλαβεν εν τω μέσω του μετώπου και τον άφηκεν άπνουν. Τον ήρωα πέσοντα, διαδέχεται αμέσως εις την διοίκησην του πλοίου μάχιμος συγγενής, όστις του κυβερνήτου τον θάνατον αποκρύψας επανέλαβεν εντονώτερον το πυρ, και εν ακαρεί καταθραύσας πάντα τα έμβολα των καταδρομέων, διέσπειρε τον θάνατον περί αυτούς.«

Το έτος 1811 βρίσκει την Μπουμπουλίνα δύο φορές χήρα, μητέρα επτά παιδιών και κληρονόμο μιας πολύ μεγάλης περιουσίας σε πλοία, μετρητά και ακίνητα. Τα μετρητά και μόνο που της άφησε ο Μπούμπουλης ήταν πάνω από 300.000 τάλαρα – χρυσά Ισπανικά νομίσματα της εποχής. Την περιουσία αυτή όχι μόνο διατηρεί αλλά και αυξάνει με τη σωστή διαχείριση και το εμπόριο. Γίνεται μέτοχος σε διάφορα Σπετσιώτικα πλοία και αργότερα ναυπηγεί και τρία δικά της.

Μεταξύ αυτών ο περίφημος και ονομαστός «Αγαμέμνων», το πρώτο ελληνικό πολεμικό πλοίο του 1821, του οποίου η ναυπήγηση εκόστισε 75.000 τάλαρα.

Ο δεύτερος σύζυγός της, ο Μπούμπουλης, έλαβε μέρος στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο στο πλευρό των Ρώσων και πήρε μέρος με δικά του πλοία στη ναυμαχία κατά των Τούρκων στην Ίμβρο και την Τένεδο το 1807. Για τις υπηρεσίες του αυτές είχε μάλιστα παρασημοφορηθεί από τους Ρώσους οι οποίοι του απένειμαν τον τίτλο του πλοιάρχου του Ρωσικού Αυτοκρατορικού στόλου αλλά και τον τίτλο του επίτιμου Ρώσου πολίτη. Με αφορμή τις πράξεις αυτές του Μπούμπουλη, η Τουρκία προσπαθεί το 1816 να δημεύσει την περιουσία της Μπουμπουλίνας, η οποία για να την σώσει, μεταβαίνει με το πλοίο της, «Κοριέζος», στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί συμβαίνουν τα ακόλουθα γεγονότα.

Πρώτα συναντά τον Ρώσο πρέσβη, κόμη Στρογγανώφ, από τον οποίο ζητά προστασία λόγω των υπηρεσιών του άντρα της προς τη Ρωσία επιδεικνύοντας μάλιστα προς αυτόν, επιστολή του Ρώσου ναυάρχου Σενιάρ, ο οποίος πιστοποιούσε τις υπηρεσίες του Μπούμπουλη. Επιπλέον τα πλοία της έφεραν τότε την Ρωσική σημαία, βάση της συνθήκης του Κιουτσούκ Καϊναρτζί, μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας, το 1774. Ο Στρογγανώφ, γνωστός φιλέλληνας της εποχής, στην προσπάθεια του να τη βοηθήσει και για να αποφύγει την επικείμενη σύλληψή της από τους Τούρκους, τη φυγαδεύει στην Κριμαία, σε ένα αγρόκτημα που της παραχωρεί ο Τσάρος Αλέξανδρος Α’ και όπου η Μπουμπουλίνα ζει περίπου 3 μήνες.

Πριν φύγει για την Κριμαία, καταφέρνει και συναντά στην Κωνσταντινούπολη και τη Βαλιδέ Σουλτάνα, τη μητέρα δηλαδή του Τούρκου Σουλτάνου. Η Σουλτάνα πρέπει να εντυπωσιάστηκε πολύ από τον χαρακτήρα και την προσωπικότητα της Μπουμπουλίνας, ώστε λίγο αργότερα πείθει το γιό της, Μαχμούτ Β’, να υπογράψει ειδικό φιρμάνι με το οποίο εξασφαλίζεται η περιουσία της Μπουμπουλίνας και παύει πλέον ο φόβος συλλήψεώς της από τους Τούρκους. Μόλις η Μπουμπουλίνα μαθαίνει αυτό το νέο, φεύγει από την Κριμαία και επιστρέφει αμέσως στις Σπέτσες.

Κατά την παραμονή της στην Κωνσταντινούπολη αλλά ίσως και σε επόμενο ταξίδι της εκεί το 1818, έρχεται σε επαφή με τους Φιλικούς και μυείται στην Φιλική Εταιρία. Η Μπουμπουλίνα είναι η μόνη γυναίκα που μυήθηκε στην Φιλική Εταιρία, στο χαμηλότερο βαθμό μύησης, καθότι οι γυναίκες δεν εγίνονταν δεκτές από τους Φιλικούς.

Έτσι λοιπόν, επιστρέφοντας στις Σπέτσες αρχίζει τις προετοιμασίες της για την επανάσταση που πρόκειται να ξεσπάσει. Αγοράζει όπλα και πολεμοφόδια από τα λιμάνια του εξωτερικού, τα φέρνει κρυφά με τα καράβια της και τα αποθηκεύει σε διάφορες κρύπτες στο σπίτι της και στο νησί. Το 1820 τελειώνει στις Σπέτσες η ναυπήγηση του Αγαμέμνονα, της ναυαρχίδας της, ένα καράβι εξ’αρχής φτιαγμένο για πόλεμο, μία κορβέτα μήκους 48 πήχεων και οπλισμένη με 18, μεγάλου βεληνεκούς, κανόνια. Η ναυπήγηση του «Αγαμέμνονα» είχε σαν αποτέλεσμα να καταγγελθεί η Μπουμπουλίνα στην Πύλη, ότι ναυπήγησε κρυφά πολεμικό πλοίο.

Η πολυμήχανη όμως Μπουμπουλίνα όχι μόνο κατόρθωσε να τελειώσει την κατασκευή του Αγαμέμνονα, δωροδοκώντας με μεγάλο χρηματικό ποσό τον απεσταλμένο στις Σπέτσες Τούρκο επιθεωρητή, αλλά συγχρόνως κατάφερε να εξοριστούν από το νησί και οι άνθρωποι που την είχαν καταγγείλει.

Δυστυχώς η ναυαρχίδα της Μπουμπουλίνας είχε και αυτή τραγικό τέλος όπως και η ίδια η καπετάνισσα. Το πλοίο, μετά το θάνατο της Μπουμπουλίνας, δόθηκε από τους απογόνους της, στο Ελληνικό κράτος. Μετονομάστηκε σε Σπέτσες και έγινε η ναυαρχίδα του νεοσυσταθέντος τότε από τον Καποδίστρια, κρατικού στόλου. Κάηκε το 1831 στο ναύσταθμο του Πόρου από τον Μιαούλη, όταν αυτός έβαλε μπουρλότο και έκαψε σχεδόν όλο το κρατικό στόλο σε μια προσπάθειά του να μην πέσουν τα πλοία στα χέρια των αντιπάλων του, που στην προκείμενη περίπτωση ήταν οι κυβερνητικές δυνάμεις του Καποδίστρια.

Τα αίτια της πράξης του Μιαούλη, που τόσα πρόσφερε στον Αγώνα, τα αναζητούμε στην τρίτη κατά σειρά εμφύλια διαμάχη (τότε ήταν μεταξύ του φιλοαγγλικού και του φιλορωσικού κόμματος) που συγκλόνιζε για άλλη μια φορά το Ελληνικό κράτος από την έναρξη της επανάστασης. Οι εμφύλιοι αυτοί σπαραγμοί, μία κατάρα θα λέγαμε της φυλής μας, είχαν κατά τα λεγόμενα του στρατηγού Μακρυγιάννη, περισσότερους νεκρούς μέχρι την εποχή της βασιλείας του Όθωνα, από αυτούς που θυσιάστηκαν στον αγώνα κατά των Τούρκων.

Το 1819 η Μπουμπουλίνα επισκέπτεται και πάλι την Κωνσταντινούπολη, πιθανότατα για το θέμα της ναυπήγησης του Αγαμέμνονα. Εκεί έρχεται σε συνεννόηση με τον Πατριάρχη Γρηγόριο Ε’ για την εποχή της έναρξης της Επανάστασης. Αργότερα συγκροτεί δικό της εκστρατευτικό σώμα από Σπετσιώτες, τα παλικάρια της, όπως τους φώναζε, τους οποίους συντηρεί η ίδια επί σειρά ετών, όπως και τα πληρώματά της. Όταν οι Έλληνες πολιορκούν το Ναύπλιο και κατόπιν την Τρίπολη, τους εφοδιάζει με τρόφιμα και πολεμοφόδια και έτσι ξοδεύει στα δύο μόλις πρώτα χρόνια της Επανάστασης, όλη την περιουσία της.

Και μόνο η συμμετοχή της στη Φιλική Εταιρεία, η ισότιμη συμμετοχή της στα Συμβούλια των Οπλαρχηγών και η απόδοση τιμών σε γυναίκα εκείνης της εποχής, αποδεικνύουν τη συνωμοσία των μασόνων, για χαρακτηρισμό της Φιλικής Εταιρείας ως μασονικής οργάνωσης, όταν ΟΥΔΕΠΟΤΕ έχουν δεχθεί γυναίκα σε τεκτονικές οργανώσεις και επιλέγουν για προβολή ότι τους συμφέρει. Και το σπουδαιότερο: Δεν είναι η μόνη γυναίκα που υπήρξε μέλος της επαναστατικής (και όχι μασονικής) οργάνωσης «Φιλική Εταιρεία».

Στις 13 Μαρτίου του 1821, η Μπουμπουλίνα υψώνει τη δική της σημαία– τον αετό με την άγκυρα και τον Φοίνικα – στο κατάρτι του «Αγαμέμνονα» και την χαιρετίζει με κανονιοβολισμούς μπροστά στο λιμάνι των Σπετσών. Ο αετός με τα φτερά προς τα κάτω συμβολίζει το σκλαβωμένο Έθνος, που θα αναγεννηθεί όπως ο Φοίνικας, με τη βοήθεια του Nαυτικού που συμβολίζει η άγκυρα. Η Μπουμπουλίνα, το λάβαρό της, το είχε εμπνευσθεί από το λάβαρο των βυζαντινών αυτοκρατόρων Κομνηνών, που ήταν παρόμοιο. Στις 3 Απριλίου, ανήμερα των Βαΐων, επαναστατούν οι Σπέτσες, πρώτες από τα υπόλοιπα νησιά.

Η Μπουμπουλίνα επικεφαλής μοίρας πλοίων πλέει προς το Ναύπλιο και αρχίζει το ναυτικό αποκλεισμό του. Η αποβίβασή της στους Μύλους του Άργους μαζί με τους φλογερούς λόγους της και τον ενθουσιασμό της, ξεσήκωσαν τους Αργείους, κάνοντας τους να επιμείνουν στην πολιορκία του Ναυπλίου, ενός κάστρου απόρθητου, αποτελούμενου από τρία φρούρια – το Μπούρτζι, την Ακροναυπλία και το περίφημο Παλαμίδι – οπλισμένα συνολικά με τριακόσια κανόνια.

Οι επιθέσεις της εναντίον του Ναυπλίου, ήταν μία σελίδα απαράμιλλου ηρωισμού. Αυτό φαίνεται και από την αφήγηση του ιστορικού αλλά και αυτόπτη μάρτυρα Ανάργυρου Χατζή-Αναργύρου, ο οποίος γράφει για αυτήν τα εξής:

«…μάλιστα δε το σπάνιο γεγονός εις τα χρονικά των εθνών, μία γυνή να επιστρατεύση, γυνή πλουσία, αποφασίσασα και πλοία και χρήματα και υιούς ολοκαύτωμα εις τον βωμόν της πατρίδος να προσφέρη. Αυτή δε η γυνή είναι η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, την οποίαν τα έθνη ανευφήμησαν και εχαιρέτισαν ως ηρωίδα. Ήτο δε πράγματι λεοντόθυμος. Το 1821, Δεκεμβρίου 4, εις την πολιορκίαν του Ναυπλίου, το ενθυμούμεθα, επιβαίνουσα σε ίδιον πλοίο της, μόνη διέταξε την έφοδο εις τας λέμβους κατά του φρουρίου.

Αύται δε επιτίθενται, αλλ’ αι σφαίραι και οι μύδροι από των επιθαλασσίων προμαχώνων τας κανονοστοιχίας χαλαζηδόν επιπίπτοντες, υποχρεούν τους ανδρείους της να υποχωρήσωσι προς ολίγον. Εξανίσταται τότε η Αμαζών, επισκοπούσα από των εδωλίων της νήος, και τους βοά …Είσθε λοιπόν γυναίκες και όχι άντρες; Εμπρός! Οι αξιωματικοί την υπακούουν, μάχονται, θνήσκουν, επανελθόντες εις την τάξιν, αλλ’ εις μάτην, το φρούριο διά θαλάσσης ήτο απόρθητον. Διό μετέβη εις την ξηράν και εκεί εστρατήγει μέχρι της παραδόσεως του Ναυπλίου, τη 30 Νοεμβρίου 1822, συμμετέχουσα των έργων της πολιορκίας, οδηγούσα τα παλικάρια της, χορηγούσα τους θησαυρούς της.»

Ο ιστορικός Ορλάνδος αναφέρει για την προσφορά της προς την πατρίδα: «…ούτε πανταχού, ούτε και καθ’ όλας τας εποχάς αναφαίνονται εν ταις επαναστάσεσι γυναίκες τοιαύται, έκτακτον έχουσαι τον χαρακτήρα και άξιαι να κινήσωσι τον θαυμασμό του κόσμου».

Ένας άλλος δε ιστορικός, ο Ι. Φιλήμων, περιγράφοντας την τόλμη και γενναιότητα της Μπουμπουλίνας γράφει την ανεπανάληπτη φράση ότι «…ενώπιον αυτής ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρη».

Εκτός της πολιορκίας του Ναυπλίου, η Μπουμπουλίνα παίρνει μέρος στο ναυτικό αποκλεισμό της Μονεμβασιάς και την παράδοση του κάστρου της. Τα πλοία της, πολιορκούν το Νεόκαστρο στην Πύλο και ανεφοδιάζουν το Γαλαξείδι, με κυβερνήτες τα παιδιά της και τα αδέλφια της. Τα παλικάρια της πολεμούν στο Άργος, στην Τρίπολη, στα Δερβενάκια.

Στην μάχη του Άργους παρά τον Χάραδρο ποταμό (Ξεριά), σώμα ολίγων Σπετσιωτών πολεμιστών με αρχηγό τον γιό της Μπουμπουλίνας, Γιάννο Γιάννουζα, αντιστάθηκε στις δύο και πλέον χιλιάδες Τουρκοαλβανών με επικεφαλήν τον διαβόητο για τη βαρβαρότητα του, Βελή-μπέη, απεσταλμένο τότε του Χουρσίτ πασά της Τρίπολης, με εντολή την εκκαθάριση της Πελοποννήσου από τους επαναστατημένους Έλληνες.

Η μάχη ήταν άνιση. Εκεί έπεσε ως πραγματικός ήρωας ο γιός της Μπουμπουλίνας. Ως άλλος Λεωνίδας, όρμησε πεζός πάνω στον έφιππο Βελή-μπέη τον έριξε κάτω από το άλογό του και τον τραυμάτισε με την σπάθα του θανάσιμα. Εχθρικό όμως βόλι εκείνη τη στιγμή, τον κτύπησε και τον άφησε νεκρό. Η θυσία αυτή των Σπετσιωτών έδωσε το χρόνο στον άοπλο πληθυσμό του Άργους να τρέξει προς τους γύρω λόφους και να σωθεί.

Λίγες μέρες πριν από την πτώση της Τρίπολης η Μπουμπουλίνα καταφτάνει έφιππη μαζί με τους Σπετσιώτες της, στο ελληνικό στρατόπεδο έξω από την πόλη. Όλοι την υποδέχονται με ενθουσιασμό. Εκεί συναντά τον Κολοκοτρώνη.

Αισθήματα αλληλοσεβασμού και φιλίας αναπτύσσονται μεταξύ τους και σε τέτοιο ισχυρό βαθμό, ώστε αργότερα συγγενεύουν παντρεύοντας τα δύο παιδιά τους, Πάνο Κολοκοτρώνη και Ελένη Μπούμπουλη. Παίρνει μέρος ως ισάξια με τους άλλους οπλαρχηγούς στα πολεμικά συμβούλια και τις αποφάσεις. Της απονέμεται ο τίτλος της Καπετάνισσας και της Μεγάλης Κυράς. Μετά το θάνατό της, οι Ρώσοι της απονέμουν και τον τίτλο της Ναυάρχου, έναν τίτλο με παγκόσμια μέχρι σήμερα μοναδικότητα για γυναικεία μορφή.

Στις 11 Σεπτεμβρίου του 1821 γίνεται μετά από πολιορκία η Άλωση της Τριπολιτσάς. Την πτώση της πόλης ακολουθεί μεγάλη σφαγή που κράτησε τρεις μέρες και τρεις νύχτες, η οποία για πολλούς ξένους ιστορικούς ήταν αδικαιολόγητη και που είχε αργότερα σαν αντίποινα τη σφαγή του πληθυσμού της Χίου από τους Τούρκους. Σφαγή που τα αίτιά της, πρέπει να αναζητήσουμε στην επί σχεδόν 400 χρόνια τυραννία, θηριωδία και βαρβαρότητα του κατακτητή. Τριάντα χιλιάδες κατά τους ιστορικούς οι νεκροί, γεμίζουν τους δρόμους και τα στενά. Το αίμα ρέει ποτάμι. Εν μέσω της φοβερής σφαγής και αντάρας, η Μπουμπουλίνα καταφέρνει και σώζει μόνη της το χαρέμι του Χουρσίτ. Αυτό έγινε μετά από παράκληση της συζύγου του Χουρσίτ, προς την Μπουμπουλίνα, λίγο πριν την πτώση της πόλης, για τις ζωές των γυναικών και παιδιών του χαρεμιού.

Λέγεται μάλιστα ότι με την πράξη της αυτή, η Μπουμπουλίνα κράτησε την υπόσχεση που έδωσε το 1816 στη Βαλιδέ Σουλτάνα στην Κωνσταντινούπολη, όταν εκείνη κατάφερε να σώσει την περιουσία της Λασκαρίνας από τη δήμευση. Η Μπουμπουλίνα της είχε τότε υποσχεθεί ότι εάν ποτέ κάποια Τουρκάλα ζητούσε τη βοήθειά της, θα έκανε και αυτή ότι καλύτερο μπορούσε.

Μετά την πτώση του Ναυπλίου στις 30 Νοεμβρίου του 1822, η Μπουμπουλίνα εγκαθίσταται εκεί για περίπου δύο χρόνια, σε κλήρο γης που της παραχωρείται από το κράτος σαν αντάλλαγμα των υπηρεσιών της προς το έθνος. Προς τα τέλη του 1824 η χώρα σπαράζεται από τα δεινά του δεύτερου και καταστροφικότερου εμφυλίου. Η κυβέρνηση των Καπεταναίων των νησιών (κυβέρνηση Κουντουριώτη) υπερισχύει του Συνασπισμού των Κοτζαμπάσηδων και των Στρατιωτικών της Πελοποννήσου. Ο Πάνος Κολοκοτρώνης, τότε φρούραρχος του Ναυπλίου δολοφονείται και ο ίδιος ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης συλλαμβάνεται και κατόπιν φυλακίζεται με άλλους οπλαρχηγούς στον Προφήτη Ηλία, μοναστήρι της Ύδρας.

Η Μπουμπουλίνα αντιδρά στη σύλληψη του Κολοκοτρώνη και ζητά την αποφυλάκισή του. Κρίνεται επικίνδυνη από το κυβερνόν κόμμα και συλλαμβάνεται δύο φορές από το Υπουργείο Αστυνομίας με εντολή να φυλακιστεί. Έγγραφη διαμαρτυρία της, υπάρχει στα Γενικά Αρχεία του κράτους προς το τότε Βουλευτικό Σώμα. Τελικά η Μπουμπουλίνα σχεδόν εξορίζεται στις Σπέτσες, αφού χάνει και τον κλήρο γης που της είχε παραχωρήσει το κράτος στο Ναύπλιο.

Ο Φεβρουάριος του 1825 βρίσκει τη Μπουμπουλίνα να ζει στο σπίτι της στις Σπέτσες, άνευ σχεδόν περιουσίας, πικραμένη με τις έριδες των πολιτικών και την έκβαση του αγώνα. Στις 12 Φεβρουαρίου αποβιβάζεται σχεδόν ανενόχλητος στην Πελοπόννησο ο Ιμπραήμ με 4.400 άντρες, δύναμη που οι Έλληνες ευκολότατα μπορούσαν να κατατροπώσουν εάν δεν σπαράσσονταν τότε μεταξύ τους από τον δεύτερο εμφύλιο πόλεμο. Η δύναμη αυτή του Ιμπραήμ, ήταν το προγεφύρωμα της κύριας εισβολής που ακολούθησε και είχε σαν αποτέλεσμα την ανακατάληψη από τους Τούρκους του μεγαλύτερου και πάλι μέρους της Πελοποννήσου και τη σφαγή και τυραννία του πληθυσμού της για σχεδόν ακόμη τρία χρόνια. Μετά την αποβίβαση του Ιμπραήμ, οι πολιτικοί τρομοκρατημένοι βγάζουν τον Κολοκοτρώνη από την φυλακή και του αναθέτουν την αρχιστρατηγία.

Η φιλοπατρία της Μπουμπουλίνας υπερισχύει όλων των άλλων συναισθημάτων της, της πικρίας της δηλαδή, και ενώ κάνει πάλι προετοιμασίες για να λάβει μέρος στον καινούργιο αγώνα εναντίον του Ιμπραήμ, έρχεται το αναπάντεχο τέλος της. Η ηλιοκαμένη κόρη της θάλασσας πέφτει νεκρή από Σπετσιώτικο βόλι, στις 22 Μαΐου 1825 στο σπίτι του πρώτου άντρα της, του Γιάννουζα. Αιτία; Μια λογομαχία της με άτομα από την οικογένεια Κούτση, λόγω της απαγωγής της κόρης του Χριστόδουλου Κούτση, Ευγενίας, από τον γιο της Μπουμπουλίνας Γεώργιο Γιάννουζα. Τα σκληρά και αμείλικτα λόγια της Καπετάνισσας είναι αρκετά για να οπλίσουν τελικά το χέρι, του αγνώστου λόγω σκότους, δολοφόνου.

Ήταν λοιπόν τραγικό και άδοξο το τέλος αυτής της γυναίκας που μέσα της ξεχείλιζε, πιο ισχυρή από όλα τα άλλα, η αγάπη για την πατρίδα. Το όνομά της του οποίου η φήμη απλώθηκε σε όλο τον κόσμο και συνδέθηκε τόσο με την πολιορκία του Ναυπλίου, αντηχεί ακόμα επάνω από τον κρότο των τηλεβόλων.

‘Ορθια επάνω στο καράβι της, άφοβη και ατρόμητη με αστραποβόλο βλέμμα, δείχνει στους ναύτες της τα οχυρώματα του Ναυπλίου, τους παρορμά σε έφοδο και με τη θερμή βαριά φωνή της διατάσει το πυρ κατά των φρουρίων.

ΚΥΡΙΑ ΠΗΓΗ: Μουσείο Μπουμπουλίνας

Τα κείμενα του Μουσείου Μπουμπουλίνας επιβεβαιώνονται από πολλές πηγές και θέλω να εκφράσω τις ευχαριστίες μου και τα συγχαρητήριά μου. Αν εν καιρώ προκύπτουν στοιχεία που δεν έχουν αναφερθεί, θα ελέγχονται και όπου πρέπει θα συμπληρώνονται. Πηγές σαν το Μουσείο Μπουμπουλίνας αξίζουν της προσοχής και τον θαυμασμό όλων των Ελλήνων. Οι νέοι να μαθαίνουν, για να ορίζουν άξια τις τύχες τους. Οι καιροί είναι πολλοί πονηροί και μας κυβερνούν ξένοι και ξενόδουλοι.

Πηγή: Αρβανίτες - Arvanites - Hellines, Αβέρωφ

Τὸν τελευταῖο καιρὸ ἀναθεωρητὲς τῆς ἑλληνικῆς ἱστορίας προσπαθοῦν νὰ ἀλλάξουν τὰ ἱστορικὰ δεδομένα, παρουσιάζοντας καινοφανεῖς ἀπόψεις γιὰ νὰ ἀνατρέψουν τὴν ἱστορική ἀλήθεια. Στόχος τους, νὰ ξαναγράψουν τὴν Ἱστορία ὑπὸ τὸ πρίσμα μίας κατευθυνόμενης, δῆθεν «προοδευτικῆς» ἰδεολογίας, μὲ ἐπικάλυμμα τὴν «ἐπιστημονικὴ τεκμηρίωση» ἀπὸ θολὲς πηγές. Μειώνουν τὸν ρόλο τῆς Ἐκκλησίας στὴν Ἐπανάσταση τοῦ ’21, σπιλώνουν ἀγωνιστὲς (Κολοκοτρώνης) καὶ τονίζουν ὅτι «ἡ ἐπίσημη Ἐκκλησία ἦταν ἀντίθετη στὴν Ἐπανάσταση καὶ τοὺς ἐλάχιστους ἀνώτερους κληρικοὺς ποὺ ἐλάμβαναν μέρος ὁ Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ ἀπειλοῦσε ὅτι θὰ ἀφορίσει».

Ἀποτελοῦν ὅμως αὐτὰ πραγματικὴ ἀντίθεση τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὴν Ἐπανάσταση τοῦ ’21; Τὴν ἀπάντηση στοὺς κατευθυνόμενους ἱστορικοὺς δίνει, μέσα ἀπ’ τὰ γραπτά του, ὁ πιὸ ἁρμόδιος ἀπ’ ἱστορία ὅλους, ὁ ἀκαδημαϊκὸς – ἱστορικὸς Κωνσταντῖνος Δεσποτόπουλος: «Εἶναι, φρονῶ, ἱστορικὰ ἐπιπόλαιη μία τέτοια γνώμη. Ἀγνοεῖται ἀπὸ τοὺς φορεῖς της ὅτι ἀποστολὴ τῆς Ἐκκλησίας ἦταν νὰ σώσει ζωὲς Ἑλλήνων καὶ ὅτι μὲ τὴν ἔναρξη τῆς Ἐπανάστασης τὸ μέγα πλῆθος τῶν Ἑλλήνων, κατοίκων ἐκτεταμένων περιοχῶν τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας, βρέθηκαν αὐτομάτως σὲ κατάσταση ὁμηρείας.

Καὶ συνεχίζει ὁ Κ. Δεσποτόπουλος, ἀποστομώνοντας τοὺς διαστρεβλωτές τῆς Ἱστορίας:

«Ἐκινδύνευσε τότε νὰ ἐξολοθρευθεῖ μέγα πλῆθος Ἑλλήνων καὶ οἱ ἄντρες τῆς Φιλικῆς Ἐταιρείας νὰ καταστοῦν ὀλετῆρες τοῦ Γένους. Ὁ Σουλτάνος, ἔξαλλος, ὅταν ἔμαθε τὴν Ἐπανάσταση, ὑπέγραψε διάταγμα ἐξοντωτικὸ τῶν Ἑλλήνων τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας. Χρειαζόταν, ὅμως, νὰ τὸ προσυπογράψει καὶ ὁ θρησκευτικὸς τῶν Τούρκων ἡγέτης. Καὶ ὁ τότε κάτοχος τοῦ ἀξιώματος αὐτοῦ Χατζὴ Χαλὶλ ἐφέντης, ἀνὴρ φιλάνθρωπος, ἀρνήθηκε νὰ τὸ προσυπογράψει μὲ τὸ ἐπιχείρημα ὅτι δὲν ἐπιτρέπει τὸ Κοράνι σφαγὴ ἀθώων καὶ μυστικὰ διαμήνυσε πρὸς τὸν Πατριάρχη νὰ τὸν ἐνισχύσει πρὸς τὴ σωστικὴ ἄρνησή του.

Τιμὴ καὶ δόξα

«Γιὰ νὰ σωθοῦν οἱ Ἕλληνες, ὁ μόνος τρόπος ἦταν ὁ θρησκευτικός τους ἡγέτης, ὁ Πατριάρχης, νὰ ἀποκηρύξει τὴν Ἐπανάσταση. Καὶ ἀνήκει τιμὴ καὶ δόξα στὸν Πατριάρχη Γρηγόριο τὸν Ε΄ γιὰ τὴ σωστικὴ τοῦ ὑπόδουλου Γένους ἀπόφασή του νὰ προβεῖ σὲ ἀποκήρυξη τῆς Ἐπαναστάσεως τοῦ 1821. Καὶ ἀλίμονο γιὰ τὸ γένος τῶν Ἑλλήνων, ἂν δὲν τὸ ἔκανε.

Ἐξάλλου, ἐπισημαίνουμε ὅτι ὁ ἀρχηγὸς τῆς Ἐπαναστάσεως, Ἀλέξανδρος Ὑψηλάντης, εἶχε διαμηνύσει ἀπὸ τὸν Ἰανουάριο τοῦ 1821 πρὸς τὸν Θεόδωρο Κολοκοτρώνη ὅτι ἐνδέχεται ὁ Πατριάρχης νὰ προβεῖ σὲ ἀποκήρυξη τῆς Ἐπαναστάσεως, γιὰ νὰ προστατεύσει τοὺς Ἕλληνες τῶν μὴ ἐπαναστατημένων περιοχῶν, καὶ ἡ ἀποκήρυξη αὐτὴ δὲν θὰ ἐκφράζει τὸ πραγματικὸ φρόνημά του (σ.σ.: αὐτὸ τὸ στοιχεῖο, οἱ… προοδευτικοὶ κατευθυνόμενοι ἱστορικοὶ σκοπίμως τὸ ἀποσιωποῦν!).

Δυὸ ἄντρες ὑπῆρξαν τότε σωτῆρες τοῦ ἔθνους. Ὁ Ἐθνομάρτυρας Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄καὶ ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας, ὁ ὁποῖος ἔσωσε τὴν Ἐπανάσταση μὲ τὴ διπλωματικὴ δεξιοτεχνία του, καθὼς ἐπέτυχε στὸ Λάιμπαχ νὰ ματαιώσει ἀπόφαση τῶν ἐκεῖ συγκεντρωμένων ἀρχηγῶν τῶν Μεγάλων τότε Δυνάμεων γιὰ ἐπέμβαση τοῦ ἀντεπαναστατικοῦ συνασπισμοῦ τῶν ἐναντίον τοῦ ἐθνικοαπελευθερωτικοῦ ἀγώνα τῶν Ἑλλήνων καί, μάλιστα, γιὰ νὰ ἐπιτύχει τὴ ματαίωση αὐτή, ἐδέησε νὰ συντάξει ὁ ἴδιος ἀποκήρυξη τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντη ὡς Ἀρχηγοῦ τῆς Ἐπαναστάσεως τῶν Ἑλλήνων…

Δυὸ «ἀποκηρύξεις», λοιπόν, συνέβαλαν κρίσιμα γιὰ τὴν περίσωση τὸ 1821 τοῦ Γένους τῶν Ἑλλήνων καὶ γιὰ τὴ μὴ καταστολὴ μὲ διεθνῆ σύμπραξη τῆς ἀπελευθερωτικῆς του Ἐπαναστάσεως. Καὶ ἀποτελεῖ σφάλμα οἰκτρὸ τῶν ἱστορικῶν ἡ γνώμη γιὰ τὶς σωτήριες αὐτὲς «ἀποκηρύξεις» ὅτι ἐνέχουν ἀντίθεση τῶν αὐτουργῶν τους πρὸς τὴν Ἑλληνικὴ Ἐπανάσταση.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη