Μαρτυρίες αγωνιστών

Οι αρχιερείς και το '21 (αντίδραση ή προσφορά;)

Πρώτα ο λόγος στους πρωτομάστορες του αγώνα, στους καπεταναίους και λοιπούς αγωνιστές που σήκωσαν τα άρματα, πολέμησαν και θυσιάσθηκαν.

Έλεγε λοιπόν ο περίφημος γέρος του Μωριά, ο Θ. Κολοκοτρώνης:
Η επανάσταση η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμίαν απ' όσες γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης οι επαναστάσεις είναι εναντίον των διοικήσεών των, είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήταν ο πλέον δίκαιος, ήταν έθνος με άλλο έθνος.

Άλλοτε πάλι έλεγε:

Ημείς όλοι οι Έλληνες, μη ανεχόμενοι πλέον τον βαρύτατον ζυγόν της τυραννίας, με μίαν γνώμην και ορμήν, επικαλεσθέντες την θείαν βοήθειαν, εδράξαμε τα όπλα, επί σκοπώ να τον αποτινάξωμεν πλέον και να ζήσωμεν ελεύθεροι και απεφασίσαμεν ή ν' αποθάνωμεν το έθνος ολόκληρον ή δούλοι τινός να μην είμεθα στο εξής ή ο πόλεμος γίνεται δια την πατρίδα μας, είναι ιερός.

Τέλος είναι πασίγνωστος και κλασικός ο λόγος που απηύθυνε ο Κολοκοτρώνης στην Πνύκα προς τη σπουδάζουσα τότε νεότητα, όπου μεταξύ άλλων είπε: Όταν αποφασίσαμε να κάμωμε την Επανάσταση, δεν εσυλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα ούτε πως δεν έχομε άρματα...αλλ' ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μας και όλοι, και οι κληρικοί, και οι προεστοί, και οι καπεταναίοι και οι πεπαιδευμένοι και οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτόν τον σκοπό, και εκάμαμε την Επανάσταση.

Ο δε στρατηγός Ι. Μακρυγιάννης έγραψε στα απομνημονεύματά του:

Πήγα στοχάσθηκα και τόβαλα όλα ομπρός και σκοτωμόν και κινδύνους και αγώνες θα τα πάθω δια την ελευθερίαν της πατρίδος μου και της θρησκείας μου.

Αλλού πάλι:

Τότε οι Έλληνες ορκίσθηκαν να δουλέψουν για θρησκεία και πατρίδα και δεν τους κόλλαγε μολύβι ούτε σπαθί ή Ορκισθήκαμε εις αυτό ο Καρατάσιος, ο Γάτζος και εγώ να είμαστε σύμφωνοι κι αχώριστοι δια την πατρίδα και θρησκεία και τον όρκον οπού κάμαμε όταν πρωτοσηκωθήκαμεν δια την λευτεριάν μας ως και Κι αν πεθάνωμεν πεθαίνομεν δια την πατρίδα μας, δια την θρησκείαν μας, και πολεμούμεν όσο μπορούμεν εναντίον της τυραγνίας.

Κι όλοι οι απλοί Έλληνες αγωνίσθηκαν με μεγάλον πατριωτισμόν και γενναιότητα δια την πατρίδα και θρησκεία. Κι αυτό ότ είναι ντουφέκι και σπαθί Ελληνικόν, θρησκευτικόν και πατριωτικόν και Σάβανον έχω την σημαία οπούφκιασα και σ' αυτείνη απάνου θέλω να πεθάνω υπέρ της πατρίδος μου και θρησκείας μου... (και η απάντηση των στρατιωτών του) . . .ήρθαμε να πεθάνωμεν εκεί οπού θα πεθάνης εσύ με την σημαία της πατρίδος μας και θρησκείας μας.

Προς τον Θ. Κολοκοτρώνη έλεγε ο Μακρυγιάννης:

Εγώ, αδελφέ, γνωρίζω τους μεγαλυτέρους μου, όσοι δουλεύουν δια πατρίδα και θρησκεία, δι αυτά οπού εσηκώσαμε τα' άρματα.

Τέλος στον επίλογο των απομνημονευμάτων του σημείωνε:
Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν' αγωνίζωνται δια την πατρίδα τους, δια την θρησκείαν τους, να ιδούνε τα παιδιά μου...και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και να εργάζωνται εις το καλόν της πατρίδας τους, της θρησκείας τους και της Κοινωνίας.

Ο άλλος δε στρατηγός και αετός της Ρούμελης, ο Γ. Καραϊσκάκης, απευθυνόμενος στους Στερεοελλαδίτες (Δωριείς, Φωκείς, Θηβαίους και Λοκρούς) έγραψε: Είναι φανερόν, αδελφοί, ότι όλοι μαζί εδράξαμεν τα όπλα εξ αρχής της Επαναστάσεως και συμφώνως τα εμεταχειρισθήκαμεν κατά του κοινού εχθρού της πατρίδος και της θρησκείας μας... (και κατέληγε) ενωθήτε μαζί μας δια να εξολοθρεύσωμεν ομοθυμαδόν τον εχθρόν και να ελευθερώσωμεν δια πάντα την πατρίδα και θρησκείαν. . .όσοι δεν βοηθήσουν στη σωτηρία της πατρίδας και της θρησκείας θα δώσουν λόγο στο Έθνος και στο Θεό.

Άλλοτε πάλι έκανε έκκληση στους συμπατριώτες του λέγοντας:
Ενωθήτε δια την πατρίδα, αδελφωθήτε δια την πίστιν και ορκισθήτε δια τον εξολοθρευμόν του τυράννου, του μόνου εχθρού της πίστεως και της πατρίδος.
Την παραμονή δε της μάχης της Αράχωβας παράγγελνε στον ηγούμενο της μονής Ιερουσαλήμ της Δαύλειας να κάνουν ευκές και παρακλήσεις για μας οπού πολεμάμε για πίστη και πατρίδα.

Τέλος ο ίδιος ο Καραϊσκάκης μαζί με τον Κ. Τζαβέλα, Ι. Μακρυγιάννη, Γεωργ. Δυοβουνιώτη, Δ. Σκαλτζά, Ν. Πανουργιά, Ν. Κριεζώτη και άλλους 17 Ρουμελιώτες καπεταναίους (συνολικά 24) σε κοινό έγγραφό τους προς την Σεβαστήν Διοίκησιν των Ελλήνων, εις Ναύπλιον στις 5-2-1825 μεταξύ των άλλων έγραψαν και υποστήριζαν:

Αφού ο Θεός αποφάσισε να ελευθερωθώμεν από τας χείρας τοιούτων αντιθέων διδασκάλων, των Τούρκων.. .είχομεν ειρήνην αναμεταξύ μας... Τα έργα των χειρών μας ήτον ευτυχισμένα. Ο υπέρ πίστεως και πατρίδος αγώνας μας επροχώρει θαυμασίως.

Αλλά και ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, σε γράμμα του προς τους Γαλαξειδιώτες στις 22 Μαρτίου 1821, με το οποίο τους παρακινούσε να συνεγερθούν, μεταξύ των άλλων τους έγραψε:
Ας ρωτήσουμεν την καρδιά μας και ό,τι μας απανταχαίνει ας το βάλωμε γρήγορα σε πράξιν, και ας είμεθα αδέλφια, βέβαιοι το πως ο Χριστός μας ο πολυαγαπημένος θα βάλει το χέρι απάνω μας.

Και ο Βαρνακιώτης, άλλος Ρουμελιώτης οπλαρχηγός, σε προκήρυξη του, στις 25 Μαίου 1821, για να ξεσηκωθούν οι Έλληνες του Ξηρομερίου, έγραψε:
Σας ειδοποιώ λοιπόν ότι έφθασεν η στιγμή να αποτινάξωμεν τον τόσο βαρύ ζυγόν, να λείψετε όλοι σας από τα δυσβάστακτα δοσίματα, από τις ανυπόφορες αγγαρίες, από την καταφρόνισιν της τιμής και θρησκείας μας και από αυτόν τον επικείμενον κίνδυνον της ζωής μας.

Τέλος ο Αλέξανδρος Υψηλάντης στην προκήρυξη που απηύθυνε στις 23 Φεβρουαρίου 1821, ως επικεφαλίδα είχε το σύνθημα: Μάχου υπέρ πίστεως και πατρίδος
Στο κύριο δε σώμα της προκηρύξεως έγραψε:
Είναι καιρός να αποτινάξωμεν τον αφόρητον τουτον ζυγόν, να ελευθερώσωμεν την πατρίδα, να κρημνίσωμεν από τα νέφη την ημισέληνον δια να υψώσωμεν τον σημείον, δι ου πάντοτε νικώμεν: λέγω τον Σταυρόν, και ούτω να εκδικήσωμεν την Πατρίδα και την Ορθόδοξον ημών πίστιν, από την ασεβή των ασεβών καταφρόνησιν.

Αλλά και ο Γεωργάκης Ολύμπιος στη προκήρυξη του κατέληγε:
Εμπρός αδέλφια! Ας πεθάνουμε κοιτάζοντας άφοβα το θάνατο στα μάτια. Ζήτω η θρησκεία και η ελευθερία της Ελλάδος

Διακηρύξεις Εθνοσυνελεύσεων

Μετά τις παραπάνω ενδεικτικές θέσεις των διαφόρων πρωταγωνιστών της Ελληνικής Επαναστάσεως, καιρός είναι να διερευνηθούν και οι θέσεις τις οποίες έλαβαν οι αντιπρόσωποι του Έθνους, οι λεγόμενοι τότε παραστάτες, στις κατά καιρούς Εθνοσυνελεύσεις.

Στην πρώτη λοιπόν Εθνοσυνέλευση στην Επίδαυρο οι Έλληνες διακήρυξαν: Ο κατά των Τούρκων πόλεμος ημών, μακράν του να στηρίζεται εις αρχάς τινάς δημαγωγικάς και στασιώσεις η ιδιοτελείς μέρους τινός του σύμπαντος Ελληνικού Έθνους σκοπούς, είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, πόλεμος του οποίου μόνη αιτία είναι η ανάκτησις του δικαίου της προσωπικής ημών ελευθερίας, της ιδιοκτησίας και της τιμής, τα οποία . . .από ημάς μόνον η σκληρά και απαραδειγμάτιστος των Οθωμανών τυραννία επροσπάθησε με βίαν να αφαιρέση και εντός του στήθους ημών να πνίξη.

Ενώ η τρίτη Εθνοσυνέλευση που συνήλθε πάλι στην Επίδαυρο (Απρίλιος 1826) διακήρυξε: Ο λαός της Ελλάδος έλαβε τα όπλα και δεν ζητεί δια των όπλων παρά την δόξαν και την λαμπρότητα της του Χριστού Εκκλησίας, η οποία μετά του ιερού αυτής κλήρου κατεδιώκετο και καταφρονείτο.

Στην Εθνοσυνέλευση δε που συνήλθε στην Τροιζίνα (Μάρτιος - Μάιος 1827) διακηρύχθηκε:
Ως Χριστιανοί ούτε ήτον ούτε είναι δυνατον να πειθαρχήσωμεν δεσποζόμενοι από τους θρησκομανείς Μωαμεθανούς, οι οποίοι κατέσχιζον και κατεπάτουν τας αγίας εικόνας, κατεδάφιζον τους ιερούς ναούς, κατεφρόνουν το ιερατείον, υβρίζοντες το θείον όνομα του Ιησού, του τιμίου Σταυρού και μας εβίαζον ή να γίνωμεν θύματα της μαχαίρας των αποθνήσκοντες Χριστιανοί ή να ζήσωμεν Τούρκοι, αρνηταί του Χριστού και οπαδοί του Μωάμεθ. Πολεμούμεν προς τους εχθρούς του Κυρίου μας ..ο πόλεμος μας δεν είναι επιθετικός, είναι αμυντικός, είναι πόλεμος της δικαιοσύνης κατά της αδικίας, της Χριστιανικής θρησκείας κατά του κορανίου, του λογικού όντος κατά του αλόγου και θηριώδους τυράννου.

Τέλος οι παραστάτες των επαρχιών στη Β' Εθνοσυνέλευση στο Άστρος (Απρίλιος 1823) έδιναν τον παρακάτω όρκο:
Ορκίζομαι εις το άγιον όνομα της τρισυποστάτου Θεότητος και εις την γλυκυτάτην Πατρίδα, πρώτον μεν ίνα ελευθερωθή το Ελληνικόν Έθνος ή με τα όπλα εις τας χείρας να αποθάνω χριστιανός και ελεύθερος.

Κρίσεις συγχρόνων με την Επανάσταση ιστορικών

Επιχειρώντας κάποια εκδίπλωση των κρίσεων και απόψεων των διαφόρων ιστορικών της τότε εποχής θα περιορισθούμε μόνο στους κυριώτερους και, κατά το δυνατόν, πιο ειδήμονες των πραγμάτων.

Και πρώτα στον επίσημο ιστορικό του 1821, τον Σπ. Τρικούπη, που έγραψε:

Η Ελληνική Επανάστασις. . . διακρίνεται των λοιπών δια τινά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά πολλού άξια λόγου.....Επιχείρησε επιχείρημα δεινότερον και ενδοξότερον, να εξώση δια των όπλων εκ της Ελλάδος ξένην και αλλόθρησκον φυλήν. . . (τα άλλα έθνη) εκινήθησαν μόνον προς υπεράσπισιν των πολυμόχθως άλλοτε αποκτηθέντων και ασυστόλως τότε καταπατουμένων πολιτικών δικαίων... Αλλ' η Ελλάς και προέθετο και εκήρυξε ενώπιον Θεού και ανθρώπων εξ αρχής του αγώνος, ότι ωπλίσθη προς συντριβήν του ξένου ζυγού και προς ανέγερσιν του εθνισμού και της ανεξαρτησίας της.

Αλλού δε ο ίδιος ιστορικός σημείωνε: (Οι Έλληνες είχαν αναδεχθεί) μετά σταθεράς αποφάσεως τον ιερόν αγώνα της πίστεως και της πατρίδος, της ελευθερίας και της δικαιοσύνης, της εθνικής τιμής και της ευδαιμονίας εναντίον της πνευματικής καταθλίψεως και της αρπαγής της πατρώας γης, της δουλείας και της αδικίας του εθνικού εξουδενισμού και της κοινωνικής αθλιότητος...

Ο δε Φιλήμων έγραψε: Ο Έλλην απεφασίσθη και εσχάτως εν ονόματι της πίστεως και της πατρίδος του να ριφθή νεκρός από τα ύψη.

Και ο Φ. Χρυσανθόπουλος ή Φωτάκος σημείωνε: Αλλ' ούτε από άλλον τινά επαρακινήθησαν παρά μόνον από το αίσθημα της ελευθερίας και από το θρησκευτικόν πνεύμα.

Και ο Γ. Τερτσέτης έλεγε: θέλω, κύριοι, σήμερον να εξετάσω τι έκαμε, τι εβουλήθη να κάμη ο βοσκός, ο ναύτης, ο έμπορος, ο γραμματισμένος, ο ιερωμένος της Ελλάδος κατά το 1821, δια να εύρω τι πιστεύει ο Ελληνικός λαός....Το κηρύττω με συντομία, Ηθέλησε να θεμελιώση βασιλεία Ελληνική.

Κατά τον Ν. Μακρή δε ο πόλεμος ήταν αμείλικτος και άσπονδος για την πίστη και την πατρίδα και ότι έγινε απ όλους μαζί τον κλήρο, τους πλουσίους προύχοντες, τους γενναίους κλέφτες και αρματωλούς.
Ο ίδιος δε σ' άλλο σημείο έγραψε ότι ο ναύαρχος των Σπετσών Γεώργ. Ανδρούτσος έλεγε ότι οι πολιορκούμενοι του Μεσολογγίου έχουν αποφασίσει να πεθάνουν δια την πίστιν και την πατρίδα. Αλλά και ο αυτός ο Ελβετός Μάγιερ παρουσίαζε τον αγώνα του Μεσολογγίου ως αγώνα για την θρησκεία.

Μα και οι ξένοι ιστορικοί που έζησαν από κοντά και καταπιάστηκαν να γράψουν για την Ελληνική Επανάσταση σημειώνουν:

Ο Γεώργιος Φίνλευ: Οι κάτοικοι της Ελλάδος, Έλληνες ή Αρβανίτες, μάχονταν για να κερδίσουν την θρησκευτική τους ελευθερία και για να εξασφαλίσουν την ανεξαρτησία της χώρας τους... (Έλληνες και Τούρκοι) εμπνέονταν από δυνατά αισθήματα εθνικής αποστροφής καθώς και θρησκευτικής.

Ο δε Pouqueville ονομάζει την Ελληνική επανάσταση ως ανάλαμψιν Ορθοδοξίας και μνημονεύει κάποιον αρχιμανδρίτη Θεοδόσιο, ο οποίος με εντολή του ναυάρχου Τομπάζη, έστειλε προκήρυξη προς τον ορθόδοξο κλήρο, όπου μεταξύ των άλλων έγραψε:
Εγέρθητε και ο Θεός των ισχυρών θα προηγηθή. Ελευθερία πίστεως, ανεξαρτησία, πατρίς, ιδού η πολεμική ημών κραυγή. Προσεύχεσθε, ευλογείτε, μάχεσθε. Ουδείς δε εξ υμών μενέτω αμέτοχος εν τω ιερώ πολέμω.

Σε άλλο δε σημείο της ιστορίας του ο ίδιος ιστορικός σημειώνει ότι στην Αίγινα, όπου ευλογήθηκε η σημαία της εξεγέρσεως από τον επίσκοπο Γεράσιμο εκφωνήθηκε η εξής προκήρυξη:
Εν ονόματι τον παντοκράτορος Θεού:
Το Ελληνικόν έθνος...τρέχει με γενικήν και ομόφωνον ορμήν εις τα όπλα δια να κατασυντρίψη τας βαρείας αλύσσους τας υπό των βαρβάρων Μωαμεθανών περιτεθείσας εις αυτό.

Και ο Μάγιερ έγραψε στα Ελληνικά χρονικά του: Εις όλας αυτάς τας δυνάμεις (του Ιμπραήμ και του Κιουταχή) έχομεν να αντιπαραταχθώμεν, αι δε ημέτεραι δεν είναι άλλαι, ει μη ο Θεός, η Πατρίς και οι βραχίονές μας.

Θρησκευτικοεθνικοαπελευθερωτικός ο χαρακτήρας τις Ελληνικής Επαναστάσεως

Από αυτά τα λίγα ερανίσματα κειμένων των αγωνιστών και αυτοπτών ιστορικών θέλω να πιστεύω ότι κάθε αντικειμενικός και ανεπηρέαστος ερευνητής-μελετητής μπορεί αβίαστα και αυθόρμητα να συμπεράνει ότι ο αγώνας των Ελλήνων του 1821 όχι μόνο δεν είχε ταξικό ή κοινωνικό χαρακτήρα αλλ' ούτε απλώς εθνικοαπελευθερωτικό. Πρώτιστα και βασικά ο αγώνας ήταν ιερός, θρησκευτικός. Γινόταν μεταξύ Ορθοδόξων Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Ίσως δεν θέλουμε να το παραδεχθούμε και να το ομολογήσουμε. Πάντως ο ίδιος ο σουλτάνος Μαχμούτ Β αναγνώρισε και χαρακτήρισε τον ξεσηκωμό των απίστων ραγιάδων ως θρησκευτικό. Με προκηρύξεις δε και διαγγέλματά του που διαβάστηκαν μέσα στα τζαμιά προσπάθησε να υποδαυλίσει και εξάψει και αυτός το θρησκευτικό φανατισμό, το μένος και αντεκδικητικότητα και των Μωαμεθανών κατά των απίστων χριστιανών.

Μέσα σ' αυτό το πνεύμα, σαν προσπάθεια θρησκευτικής αντιπαραθέσεως και αντεκδικήσεως των Τούρκων θα πρέπει να δούμε και τις πολλαπλές φυλακίσεις και τις θανατώσεις Πατριαρχών και λοιπών αρχιερέων στην Κων/πολη, και στις επαρχίες.

Είναι δε γνωστό ότι στις συγκρούσεις, που είχαν οι Τούρκοι με τους Έλληνες, προσπαθούσαν να συλλάβουν ζωντανούς για να τους βασανίσουν, τους χριστιανούς κληρικούς, ώστε επάνω τους να εκτονώσουν την οργή και το μίσος τους κατά των γκιαούρηδων.

Ας μη ξεχνούμε ακόμα ότι αυτή τη θρησκευτική πίστη οι Έλληνες τη ζούσαν με πάθος σε κάθε στιγμή του αγώνα, που έφθανε κάποτε μέχρι δεισιδαιμονίας και θρησκοληψίας. Η ευλάβεια τους δεν ήταν τυπική ή επιφανειακή και επίπλαστη αλλά ουσιαστική και βαθειά, που έδειχνε πόσο έντονα τους διακατείχε και πόσο είχαν ταυτίσει θρησκεία πατρίδα ζωή.

Ήταν λοιπόν ο αγώνας εκείνος, το επαναλαμβάνω για να το κάμουμε συνείδηση και να το ομολογούμε ευθαρσώς όλοι μας, πρώτιστα και πάνω απ όλα πόλεμος θρησκευτικός, πόλεμος ιερός. Έπειτα εθνικοαπελευθερωτικός. Πρώτα υπέρ βωμών και έπειτα υπέρ εστιών. Υπέρ πίστεως πρώτον και έπειτα υπέρ πατρίδος. Κατά κύριο λόγο σύγκρουση δυό θρησκειών. Μια προσπάθεια ρεβάνς για τα όσα μέχρι τότε υπέφεραν ταπεινοί και καταφρονημένοι οι Χριστιανοί από τους Μουσουλμάνους. Βέβαια η Φιλική εταιρεία προετοίμασε το γένος για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, αλλ' από την πρώτη στιγμή της εκρήξεώς του αυτός μεταμορφώνεται σε θρησκευτικό. Χαρακτηριστικά ο Φωτάκος γράφει ότι η Επανάσταση έγινε για να ταπεινώσει ο Έλληνας τον υβριστήν της θρησκείας του και των ιερών τον. Ο Υψηλάντης από το Ιάσιο παρακινεί τους Έλληνες να ορμήσουν στις μάχες πρώτα υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος. Ίσως και οι Τούρκοι, (τυφλωμένοι από το Θεό;) με ορισμένες ενέργειές τους (φυλακίσεις και θανατώσεις αρχιερέων, πυρπολήσεις ναών, βεβηλώσεις ιερών και οσίων‚ έξαψη θρησκευτικού φανατισμού Μουσουλμάνων) άθελά τους συμβάλλουν ώστε πολύ γρήγορα ο απελευθερωτικός αγώνας να μετατραπεί σε θρησκευτική αντιπαράθεση.

Το σχοινί του Πατριάρχη είναι μπροστά σε κάθε Έλληνα αγωνιστή και γίνεται κόκκινο πανί που τον μεθά και μαγνητίζει αλλά και βουκέντρα που τον ωθεί να ρίχνεται στις μάχες με άμετρη τόλμη και θάρρος, που μόνο η θρησκευτική πίστη μπορεί να εμπνεύσει και οιστρηλατήσει.

Πρωταρχικό κίνητρο λοιπόν του αγώνα δεν ήταν τίποτα άλλο παρά το θρησκευτικό πάθος, που εξάφθηκε τότε ακόμα περισσότερο, ώστε να διαμορφωθεί ο αγώνας σε θρησκευτικό ιερό πόλεμο του τώρα η ποτέ και του όλα ή τίποτε.

Μέσα σε μια τέτοια μεγαλοβδομαδιάτικη θρησκευτική ατμόσφαιρα κατάνυξης και ανάτασης ψυχής έζησαν και βίωσαν όλοι οι Έλληνες εκείνη την τιτάνια σύγκρουση, βέβαιοι όντας ότι εγγύς το Πάσχα. Γρήγορη η λύτρωση. Γι' αυτό αντί άλλου χαιρετισμού είχαν το Χριστός Ανέστη και η Ελλάς ανέστη και σα φλάμπουρο νίκης ανέμιζε (και από τότε εξακολουθεί μέχρι σήμερα) ο Σταυρός του Χριστού, της πίστης τους.

Όλα τα υπόλοιπα είναι φληναφήματα και επινοήσεις των μεταγενεστέρων, ίσως από κάποιο πνεύμα εγωιστικής αντίδρασης αν μη αντιχριστιανικής πολεμικής σκοπιμότητας και δεοντολογίας..

Πηγή: e-istoria, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Στις ημέρες αυτές, που έχουν συσσωρευτεί βαριά τα σύννεφα πάνω από τη χώρα μας, είναι αναγκαία η προβολή σημαντικών, από κάθε άποψη, εθνικών προσωπικοτήτων. Μια τέτοια είναι του Κυβερνήτη της ΕλλάδοςΙωάννη Καποδίστρια. Φέτος είναι η 190ή επέτειος της εκλογής του από την 3^η Εθνική Συνέλευση της Τροιζήνας. 

Από τις 19 Μαρτίου έως τις 5 Μαΐου 1827 συνεδρίασαν 173 πληρεξούσιοι στην κωμόπολη αυτή της Αργολίδας και στις 14 Απριλίου 1827 εξέλεξαν Κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Καποδίστρια. Επίσης εψήφισαν το Σύνταγμα της ελεύθερης Ελλάδος. Είναι αξιοσημείωτο πως παρά το ότι ελεύθερο ήταν τότε μόνο μικρό μέρος της Πελοποννήσου και λίγα νησιά εκπροσωπήθηκε στην Εθνοσυνέλευση σχεδόν το σύνολο του Ελληνισμού.

Σημαντική 190ή επέτειος για την Ιστορία μας είναι επίσης η υπογραφή της Συνθήκης του Λονδίνου από τις τότε Μεγάλες Δυνάμεις Ρωσίας, Γαλλίας και Αγγλίας, στις 6 Ιουλίου 1827. Με αυτή ζητείτο από τον Σουλτάνο να δεχθεί την ανεξαρτησία της Ελλάδος. Η Συνθήκη δεν έγινε δεκτή και ο Ιμπραήμ συνέχισε τις πολεμικές επιχειρήσεις του στην Πελοπόννησο. Αυτό έως την άλλη σημαντική 190ή επέτειο, αυτήν της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου, στις 8 Οκτωβρίου 1827. Τότε ο ενωμένος στόλος των τριών Μεγάλων Δυνάμεων της Ευρώπης κατανίκησε τον Αιγυπτιακό στόλο του Ιμπραήμ, ο οποίος νικημένος αποχώρησε της Πελοποννήσου το 1828.

Η Συνθήκη του Λονδίνου επιβλήθηκε δυόμισι χρόνια μετά, στις 3 Φεβρουαρίου του 1830, με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου, το οποίο υπέγραψαν οι ίδιες τρεις Μεγάλες Δυνάμεις. Με αυτό δέχθηκαν να παραμείνειΚυβερνήτης της ελεύθερης Ελλάδος ο Ιωάννης Καποδίστριας, που ήδη κυβερνούσε τη χώρα από τις 18 Ιανουαρίου του 1828, αλλά επέβαλαν ως πολίτευμα αυτό της Βασιλείας. Η διχόνοια των Ελλήνων και η δολοφονία του Κυβερνήτη διευκόλυναν τα σχέδιά τους...

Ο Καποδίστριας θυσίασε τα πλούσια προσόντα του και την ίδια του τη ζωή στην Πατρίδα του, που υπεραγαπούσε. Δεν ήταν τυχαία προσωπικότητα. Ήταν εκ των σημαντικότερων διπλωματών και πολιτικών της Ευρώπης των αρχών του 19^ου αιώνα. Είναι και ευεργέτης της Ελβετικής Συνομοσπονδίας, αφού, με το Σύνταγμα που πρότεινε και έγινε δεκτό,συνετέλεσε αποφασιστικά στην ενότητά και στην ανεξαρτησία των Καντονίων, που την αποτελούν.

Πέραν των έμφυτων ικανοτήτωντου ο Καποδίστριας είχε ήθος, θέληση και γνώση της ιστορίας και της ιδιοπροσωπίας του Ελληνισμού. Με αυτά τα εφόδια έβαλε τις βάσεις για ένα εκσυγχρονισμένο και προοδευτικό κράτος, στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο να παίζει η Παιδεία. Ο Καποδίστριας είναι ένα παράδειγμα ανιδιοτελούς, εντίμου και λιτού στη ζωή πολιτικού. Δεν ήταν δημαγωγός, δεν χάιδεψε αυτιά. Ο Κων. Παπαρρηγόπουλος, στα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Κυβερνήτη στην Κέρκυρα, είπε ότι ήταν εξ εκείνων των πολιτικών, που σε κρίσιμεςπεριστάσειςήσώζουν την Πατρίδα ή πεθαίνουν... Ο Καποδίστριας και έσωσε την Πατρίδα του και δολοφονήθηκε...-

Πηγή: Ακτίνες

Ο ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ. 2953

Πρὸς τὸ Πανελλήνιον

Πρὸς τοὺς κατὰ τὸ Αἰγαῖον Πέλαγος καὶ τὴν Πελοπόννησον Ἐκτάκτους Ἐπιτρόπους καὶ τοὺς Ἀρχηγοὺς τῶν κατὰ ξηρὰν καὶ θάλασσαν Δυνάμεων.
Γνωρίζει ἡ Κυβέρνησις, ὅτι Πολίται τινὲς ἐπιμένουν πιστεύοντες καὶ τοὺς ἄλλους πείθοντες, ὅτι αἱ μυστικαὶ Ἐταιρεῖαι χορηγούσι μέσα σωτήρια εἰς τὴν Πατρίδα, ἢ τουλάχιστον Αἰγίδα ὑπὸ τὴν ὁποία συνδεόμενοι μεταξύ των ἄνθρωποι διὰ μυστικῶν δεσμῶν δύνανται νὰ ἀπολαύσωσιν ἐντὸς Πατρίδος των καὶ διὰ τῆς ξένης ἐπιρροῆς ἀξιώματα, τιμᾶς, καὶ τὸ πλέον τύχην, ὃ ἐστὶ χρήματα.
Ὅσον καὶ ἂν ἐλεεινολογῆ ἡ Κυβέρνησις τὴν ἀπειρίαν τῶν Ἑλλήνων τῶν ἀπὸ τοιαύτας εἰσηγήσεις παρασυρομένων δὲν ἤθελε δώσει τὴν προσοχήν της, ἂν δὲν ἦτο καταπεπεισμένη πόσον ὄλεθρια ἄποτελεσματα δύναται νὰ φέρη εἰς τὴν κρίσιμον ταύτην στιγμὴν ἢ περὶ τούτων γνώμη, τὴν ὅποιαν οἱ ἔχθροί τῆς Ἑλλάδος ἤθελον συστήσει καὶ τὸν Κόσμον, καὶ εἰς τὰς Εὐρωπαϊκᾶς Κυβερνήσεις.
Ἂν ἡ Ἑλλὰς ἔγκατελειφθη ἀπό τό 1821 ἕως τὸν Ἰούλιον μήνα τοῦ τελευταίου ἔτους, τοῦτο προῆλθε διότι....
οἱ ἐχθροί της τὴν παρέσταιναν ἀδιακόπως πρὸς τοὺς Βασιλεῖς, ὡς λαὸν ἐπαναστατωθέντα καὶ ἀγωνιζόμενον ὕπο τὴν διεύθυνσιν καὶ ὕπό τους σκοποὺς Μυστικῶν Ἑταιρειῶν, ὅθεν ἐπήγασαν αἱ Καταστροφαὶ τῆς Ἱσπανίας καὶ Ἰταλίας.
Εὔκολον ἦτο ἀναμφιβόλως νὰ ἀναιρεθῆ ἡ σφαλερὰ αὐτὴ δόξα. μ' ὅλον τοῦτο ἐχρειάσθησαν ὁλόκληρα ἑπτὰ ἔτη βασάνων καὶ δυστυχιῶν εἰς ἀναίρεσίν της. Μόλις ἀνηρέθη, καὶ ἐνῶ ἡ Ἑλλὰς ἄρχιζει νὰ λαμβάνη δείγματα εὔνοιας καὶ καλοκαγαθίας ἐκ μέρους τῶν Συμμαχικῶν Δυνάμεων, οἱ ἔχθροί της θέλουν πάλιν τὴν παραστήσει ὡς ὑπεξούσιον τῶν Μυστικῶν Ἑταιρειῶν, καὶ εἰς ἀπόδειξιν τούτου θέλουν φανερώσει, ὅτι ὑπὸ διαφόρους ὀνόμασιν αἱ Ἐταιρεῖαι αὑταὶ ὑπάρχουν καὶ πολλαπλασιάζονται μεταξύ των ἐν τοῖς πράγμασι καὶ τῆς πολιτικῆς τάξεως, καὶ τῆς στρατιωτικῆς δυνάμεως, ἴσως καὶ αὐτοῦ τοῦ στόλου.
Τόσον οὐσιῶδες θεωρεῖ τοῦτο ἡ Κυβέρνησις ὥστε μὴ ἐγκρίνουσα νὰ δείξη διὰ τινὸς δημοσίου καὶ ἐπισήμου πράξεως τὴν ὕπαρξιν αὐτοῦ τοῦ κακοῦ, ἐκπληροὶ διὰ τοῦ τύπου τῆς παρούσης ἐγκυκλίου τὸ χρέος, τὸ ὁποῖον δὲν ἠμπορεῖ νὰ παραμελήση χωρὶς νὰ καθυποβληθῆ εἰς βαρυτάτην εὔθυνην. Τῷ ὄντι τοιοῦτον δημόσιον ἔγγραφον μεταξύ τῶν Πολιτικῶν, οἱ ὁποῖοι ἐπιμένουσι νὰ μὴν παραχωρῶσιν εἰς τὴν Ἑλλάδα ἔντιμον μέλλον, ἤθελε χρησιμεύσει ὡς μέσον τοῦ νὰ ἀποδείξωσιν ὅτι οἱ Βασιλεῖς διὰ τῶν εὐεργεσιῶν των ὑποθάλπουσιν εἰς τὴν Ἑλλάδα τὸν ἐχθρόν, τὸν ὁποῖον καὶ ἀλλαχοῦ, καὶ εἰς τὰς ἰδίας των Ἐπικρατείας πολεμῶσι.
Ἡ παρατήρησις αὕτη, Κύριοι, σᾶς διδάσκει μὲ πόσην φρόνησιν καὶ ὀξυδέρκειαν ἀπαιτεῖται ἡ ἐκπλήρωσις τῆς ἀκολούθου παραγγελίας τῆς Κυβερνήσεως.
Θέλετε κοινοποιήσει διὰ ζώσης φωνῆς εἰς τούς ὑπαλλήλους σας ἢ τοὺς ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν σας ἀξιωματικούς, τὸ περιεχόμενον τῆς παρούσης, καὶ θέλετέ τους κάμει νὰ σᾶς φανερώσουν ἂν ἀνήκουν εἰς καμμίαν τῶν Μυστικῶν Ἑταιρειῶν, ἢ ὄχι.
Ἂν εἶναι τὸ πρώτον θέλετέ τους παρατηρήσει, ὅτι ἐὰν εἰς τὴν παρελθοῦσαν κατάστασιν τῆς ἀναρχίας, καὶ τῆς ἀταξίας ἦταν ἴσως ἀναγκαῖον εἰς τούς πολίτας νὰ ζητήσωσι προσωπικὴν  ἀσφάλειαν διὰ τοῦ δεσμοῦ μυστικῆς τινὸς Ἑταιρείας, ὁ δεσμὸς οὗτος διαλύεται καθ' ἣν στιγμὴν ὁ τοῦ νομίμου ὅρκου καὶ πρὸς τὴν Κυβέρνησιν, καὶ πρὸς τοὺς Νόμους, χορηγεῖ εἰς ἕνα ἕκαστον καὶ εἰς ὅλους, ὄλας τὰς ἀπαραιτήτους ἀσφαλείας.
Ἀπὸ τοιαύτην ἀρχὴν ὁρμώμενοι εὐκόλως, θέλετε ἀποδείξει τὸ ἀσυμβίβαστον τῶν δύο ὅρκων, ἤγουν τοῦ ὑπηρετεῖν τὸ Κράτος, καὶ ὑπηρετεῖν μυστικὴν Ἑταιρείαν, τῆς ὁποίας ὁ σκοπὸς εἶναι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἄγνωστος εἰς τούς Ἑταίρους.
Ἂν λοιπὸν οἱ ὑπάλληλοί σας ἢ οἱ ὑπὸ τὴν ὁδηγίαν σας ἀξιωματικοὶ ἀνήκουσιν εἰς τινά Ἑταιρείαν, ἀνάγκη νὰ παραιτηθῶσι, καὶ περὶ τούτου ὀφείλεις νὰ μᾶς βεβαιώσης. Ἐξ ἐναντίας θέλετέ τους ἐξηγήσει τοὺς κινδύνους εἰς τούς ὁποίους ἐκτίθενται πλανώμενοι ἀπὸ ὀλίγους τινὰς ὅλως διόλου εἰς τὰ τοιαῦτα ἐνασχολούμενους. Ἀπὸ τὴν κατηγορίαν τῶν Ἑταιρειῶν τῶν μὴ συμβιβαζομένων μὲ τὰ κατὰ Νόμους καθεστῶτα δὲν ἀποκλείομεν καὶ τὴν πρὸ αἰώνων γνωριζομένην ὑπὸ τῷ ὀνόματι τῆς Ἀδελφοποιείας, ἢ Ἀγάπης.
Παραγγέλεσθε, Κύριοι, κατ' ἐπανάληψιν νὰ κάμετε χρῆσιν τῆς κοινοποιήσεως ταύτης κατὰ τὸν συνετώτερον καὶ ὠφελιμώτερον τρόπον.
Προθύμως ἡ Κυβέρνησις θέλει δεχθῆ τὰς εἰδοποιήσεις, ὄσας ἐν καιρῶ καὶ τόπῳ θέλετε δυνηθῆ νὰ τὴν χορηγήσετε.

Ἐν Πόρῳ τῇ 8 Ἰουνίου 1828
Ὁ Κυβερνήτης
Ι. Α. Καποδίστριας

Κατόπιν ἀκολούθησε ἠ Εγκύκλιος ἀρ. 4286 ὅπου γίνεται νόμος τοῦ κράτους μὲ τύπο ὅρκου τῶν Δημοσίων ὑπαλλήλων στὶς 26 Αὐγούστου 1831, λίγους μῆνες πρὶν τὴν δολοφονία του.

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

Η Ευρώπη ως μέτοχος της Ελληνικής ιδέας #3

ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΝΟΜΙΣΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΤΟΥ

Την 1η Οκτωβρίου 1829, μετά το σχετικό ψήφισμα της Δ΄ Εθνικής Συνέλευσης, ο Ι. Καποδίστριας δίνει στην κυκλοφορία το νόμισμα του υπό ίδρυση ελληνικού κράτους, τον Φοίνικα. Το σχετικό γεγονός έχει υποβαθμιστεί ή εξαφανιστεί από την νεότερη ιστορία (όπως πολλά, αντίστοιχα, της Επανάστασης). Ας δούμε γιατί.

Ας γνωρίσουμε πρώτα τα τεχνικά στοιχεία του νομίσματος και τις ισοδυναμίες σε σχέση με τα πιο γνωστά νομίσματα που τότε κυκλοφορούσαν (το ισπανικό και το τουρκικό):

«… ο Κυβερνήτης … διατάττει να έμβουν εις κυκλοφορίαν τα μέχρι τούδε κοπέντα εθνικά νομίσματα. Ταύτα δε σύγκεινται εις Φοίνικας και Λεπτά. Ο μεν Φοίνιξ (όνομα προσδιορισμένον δια την μονάδα και βάσιν του Ελληνικού νομίσματος) είναι αργυρούς, … 6 δε Φοίνικες συνιστούν εν δίστηλον της Ισπανίας και κατά βάρος και κατά την αξίαν. Το δε Λεπτόν (όνομα προσδιορισμένον δια το μικρότατον κλάσμα του Ελληνικού νομίσματος) είναι από καθαρόν χαλκόν, ζυγίζει ήμισυ δράμι, και έχει την αυτήν ονομαστικήν αξίαν του παρά».

Και τώρα τα ουσιαστικά στοιχεία. Ο Κυβερνήτης «περιγράφει» το νόμισμα του φοίνικα:

«Το Ελληνικόν νόμισμα αφ’ ενός μεν μέρους φέρει τον Φοίνικα αναζωογονούμενον εις την θέαν των ακτίνων του Αγίου Πνεύματος, και έχοντα τον Σταυρόν επί της κεφαλής αυτού, εις την περιφέρειαν του οποίου είναι χαραγμένον, ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ αωκα [1821], αφ’ ετέρου δε φέρει δυο κλάδους εις είδος κύκλου τον μεν ελαίας, τον δε δάφνης· εν τω μέσω του κύκλου τούτου είναι χαραγμένη η αξία του νομίσματος, και τριγύρω ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ Ι. Α. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ 1828».

ΠΟΣΟ ΑΓΝΩΣΤΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ;

Πριν από λίγες μέρες είχαμε την θλιβερή επέτειο της δολοφονίας του Καποδίστρια. Τα αφιερώματα στο διαδίκτυο ήταν αρκετά. Κανένα δεν περιείχε νέες πληροφορίες ή λιγότερες ανακρίβειες από όσες έχουν δει το φως της ευρείας δημοσιότητας τα τελευταία 185 χρόνια. Ο Καποδίστριας παραμένει μισούμενος ή λατρευόμενος, απορριπτόμενος ή εκτιμώμενος, σχεδόν πάντα, από ψυχολογικούς λόγους που οφείλονται σε αποσπασματικές πληροφορίες, είτε σωστές, είτε λαθεμένες. Ταυτόχρονα, σε γενικές γραμμές, παραμένει άγνωστος. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η επίσημη περιγραφή του νομίσματος και η σύνδεση του Φοίνικα με την Φιλική Εταιρεία απουσιάζει και στο ψηφιακό Αρχείο του Καποδίστρια, ενώ σε αφιέρωμα για την επέτειο θανάτου του κυβερνήτη αναφέρεται ότι το Πανεπιστήμιο Αθηνών ονομάστηκε «Εθνικό και Καποδιστριακό» επειδή η Ελληνική Πολιτεία θέλησε να τον τιμήσει. Ας γνωρίσουμε τουλάχιστον τον Καποδίστρια ως «νόμισμα». Πριν γίνει «ευρώ» και «δραχμή» ο Καποδίστριας υπήρξε «φοίνικας». Αυτό είναι σχετικά γνωστό. Ανεξήγητο παραμένει το από πού άντλησε το δικαίωμα ο Καποδίστριας να διακηρύξει και να πράξει το 1829 κάτι που ισοδυναμεί με ανασκόπηση της Επανάστασης, με περιγραφή του επαναστατικού στόχου.

Μερικές απορίες λύνονται, όταν έρθουν στο φως και οι λοιπές προκηρύξεις του Αλέξανδρου Υψηλάντη, που δεν είναι τόσο διφορούμενες όσο η «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος». Εκεί διαλύεται η αμφισημία μεταξύ νεωτερικότητας και παράδοσης. Εκεί φαίνεται ότι Πίστη και Πατρίδα δεν συμπλέκονται προκειμένου να δημιουργηθεί η δεύτερη, αλλά αποτελούν ήδη ένα αδιάσπαστο σύνολο. Εκεί φαίνεται ότι η πρώτη ορίζει την δεύτερη. Έλληνας σημαίνει Χριστιανός και όχι ελληνόφωνος που ενδεχομένως πιστεύει στον Χριστό. Έτσι ξεκινάει, έτσι ολοκληρώνεται η πρώτη πολεμική φάση της Επανάστασης (1821-1829).

Η μοίρα φαίνεται κάποιες φορές να παίζει περίεργα παιχνίδια. Την στιγμή που ο Αλέξ. Υψηλάντης έχανε τη μάχη στο Δραγατσάνι, στην Πελοπόννησο έφτανε ο Δημ. Υψηλάντης. Δεν έγινε αποδεκτός ως αρχηγός από καμία πλευρά και, για διάφορους λόγους, η Επανάσταση πορευόταν χωρίς αρχηγό ως την Γ΄ Εθνοσυνέλευση. Την στιγμή που ο Αλέξανδρος Υψηλάντης έσβηνε στην Βιέννη, στο Ναύπλιο έφτανε ο Ιωάννης Καποδίστριας. «Η θέσις ην κατέχω, ανήκεν εις τον Υψηλάντην» είπε ο Καποδίστριας, όταν το 1828 διόριζε στρατάρχη τον Δ. Υψηλάντη (πληροφορία του Ι. Φιλήμονα).

Να, τι είπε -μεταξύ άλλων- ο ίδιος ο Καποδίστριας για το σύμβολο του Φοίνικα στην Δ΄ Εθνοσυνέλευση: «Το νόμισμα φέρει τον μυθολογικόν Φοίνικα, τον οποίον εγκρίνομεν και ημείς, μ’ όλο ότι από την Κυβέρνησιν της πρώτης περιόδου απεφασίσθη να τροποποιηθή η Ελληνική Σημαία, και να φέρη το σημερινόν σημείον αντί του Φοίνικος». Το σημείο που εννοεί ο Καποδίστριας δεν είναι άλλο από την Αθηνά, η οποία εκπροσωπεί την αντίπαλη τάση στην Επανάσταση (Κοραής, Μαυροκορδάτος, Τρικούπης, Φαρμακίδης, London Greek Committee, οι περισσότεροι «φιλέλληνες» κλπ). Ο Καποδίστριας κλείνει, υπενθυμίζοντας στην Συνέλευση την σχέση νομίσματος – έθνους: «ουδέ διαφεύγει την γνώσιν σας, ότι εν από τα συστατικά και χαρακτηριστικά των Εθνών είναι και το Νομισματοκοπείον». Εφόσον το εννοούμενο Έθνος είναι το Χριστιανικό, τότε τι είδους Έθνος είναι το των Ελλήνων; «Εθνικό» με την έννοια της Γαλλικής Επανάστασης ή Εθνικό με την ομηρική έννοια (αυτό που φέρει έναν προϋπάρχοντα πολιτισμό);

Το πόσο χρόνο διατηρήθηκε η θεμελίωση της ελληνικής κυριαρχίας πάνω στον Φοίνικα είναι γνωστό. Δεν πρόλαβε ν’ αναλάβει η αντιβασιλεία το 1833 και κυκλοφόρησε η δραχμή με αναγραφόμενο έτος το 1832. Πόσο επηρέασε ο Φοίνικας την «αντιπολίτευση» κατά του Καποδίστρια; Θα δούμε επί τροχάδην τρεις περιπτώσεις. Να πούμε όμως ότι η οικονομική ασφυξία που προκάλεσε στο κράτος η παράταξη της «Αθηνάς» από το 1830, βασίστηκε στην ταύτιση της Γαλλίας με την Βρετανική πολιτική και στις εγχώριες δυνάμεις που υπονόμευσαν την Τράπεζα, το νόμισμα και κήρυξαν ένοπλες ανταρσίες, αρνούμενες να καταβάλουν φόρους (Ύδρα, Σύρος, Μάνη). Η κατάσταση αυτή ανάγκασε τον Καποδίστρια να τυπώσει χάρτινο φοίνικα. Τρεις μήνες μετά δολοφονήθηκε.

Η ΛΥΣΣΑΛΕΑ ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ με την κουκουβάγια ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΦΟΙΝΙΚΑ

1. Ο Κοραής αφήνει κατά μέρος το ύφος του λογίου και ταυτιζόμενος με την «θεία οργή» του Καϊάφα διαρρηγνύει τα «χριστιανικά» του ιμάτια, χαρακτηρίζοντας τον Καποδίστρια «τουρκίζοντα χριστιανό», δηλαδή, χριστιανικό υποκατάστατο του μουσουλμάνου δυνάστη (αντίστοιχη προέλευση είχε και η παρόμοια συκοφαντία κατά των κοτζαμπάσηδων). Η υποκρισία για τον «Έλληνα» που τάχα υπερασπίζεται, ξεχειλίζει ήδη από τον τίτλο του βιβλίου και την πάγια θέση του Κοραή υπέρ του «Γραικού». Το έργο είναι γραμμένο σε μορφή διαλόγου με τον «μετριοπαθή» Χαρίλαο να διαφωτίζεται από τον «διαβασμένο» Λαοσθένη.

Αδαμάντιος Κοραής (1830): «Χαρίλαος: Μη πιστεύης, φίλε, όσ’ ακούεις κατά του Κυβερνήτου της Ελλάδος· έχει πολλούς εχθρούς. Έν μόνον έργον του δεν μ’ άρεσε, τ’ όνομά του, λέγω, χαραγμένον εις το εθνικόν νόμισμα. Αλλά και τούτο… Λαοσθένης: Αλλά και τούτο το κρίνεις τάχα ολίγον; Εγώ τ’ ονομάζω Έγκλημα καθοσιώσεως. Τον Ιανουάριον μήνα, έτος 1828, ευωδώθη [έφτασε] εις την Ελλάδα, και πριν σχεδόν της τελευτής του έτους στίζει [στιγματίζει] το λουσμένον και ωραϊσμένον από αίματα ελληνικά της Ελλάδος πρόσωπον με ξένον της ελληνικής γλώσσης όνομα, και με τον κάκιστον οιωνόν, τον Φοίνικα… Χαρ: Ο μυθώδης ΦΟΙΝΙΞ, αναζωογονούμενος από τας ακτίνας του ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, δεν φανερόνει βέβαια μέγαν σεβασμόν εις του Χριστού την θρησκείαν· αλλά δεν βλέπω τι κακόν οιωνίζεται εις την Ελλάδα. Λαοσθ: Σημαίνει, ότι καθώς η παλιγγενεσία του Φοίνικος είναι μυθώδης, παρόμοια και της Ελλάδος η αναγέννησις είναι μυθολόγημα ψευδέστατον· ότι η ταλαίπωρος Ελλάς δεν ανεστάθη αληθώς, αλλά τάφου μόνον ήλλαξε, και επέρασεν από νεκροθαπτών Τούρκων χείρας εις χριστιανούς νεκροθάπτας».

2. Ο «καθηγητής» Θείρσιος προκειμένου να εκθειάσει την δραχμή, καταφεύγει στις ψευδείς τεχνικές πληροφορίες. Και μόνον απ’ αυτές, συνάγεται, ότι η διαφορά μεταξύ φοίνικα και δραχμής έχει ουσία, η οποία δεν κατονομάζεται. Ταυτόχρονα, τα συκοφαντικά ψεύδη του ξεπερνούν τα όρια του τραγέλαφου. Καταλογίζει στον Καποδίστρια συγγνωστή κιβδηλεία. Καθώς όμως δυσκολεύεται να κρύψει το μένος του εναντίον του συμβόλου, επιβεβαιώνει και μια ουσιώδη πληροφορία. Ο φοίνικας συνδέεται με το Τάγμα των Ιπποτών του Αγ. Ιωάννη της Ιερουσαλήμ (και όχι με την Γραικική Επιτροπή του Λονδίνου που θα μπορούσε, αν ήθελε, να στείλει μια «άριστη» μηχανή κοπής νομισμάτων).

Friedrich Thiersch (1833): «Αναφορικά με το νομισματικό σύστημα, το γραικικό εμπόριο διεξάγεται ακόμα με το τουρκικό νόμισμα … Είναι αλήθεια ότι η τελευταία κυβέρνηση είχε εισάγει ένα διαφορετικό σύστημα· αλλά δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να καταργήσει το τουρκικό. Ο Κυβερνήτης είχε καθιερώσει ως μονάδα το 1/6 του συμβατικού εσκούδου [«ecu» στα γαλλικά] και το είχε ονομάσει «φοίνικα». … Αλλά οι φοίνικες που είχαν κοπεί στην Αίγινα από μια παλιά και ελαττωματική μηχανή, αγορασμένη στην Μάλτα από τους κληρονόμους των εκεί Ιπποτών, ήταν τόσο απαρχαιωμένοι, που ούτε ένα από αυτά τα πουλιά δεν περιείχε την νόμιμη αξία. Τα περισσότερα νομίσματα δεν άξιζαν πάνω από τα 2/3 κι έτσι η κυβέρνηση, για να προλάβει την πλημμύρα του κίβδηλου νομίσματος, αναγκάστηκε να το θέσει εκτός κυκλοφορίας, δηλαδή να καταδικάσει την ανοησία ή την έλλειψη αξιοπιστίας της. Ο Φοίνικας δεν υπήρξε λοιπόν, παρά μόνον στα χαρτιά και στους λογαριασμούς της κυβέρνησης … Η αντιβασιλεία επανέφερε ως βάση του νομισματικού συστήματος την αρχαία δραχμή, δίνοντάς της την ακριβή αξία του 1/6 του ισπανικού εσκούδου που λέγεται «κολονάτο» [ή «δίστηλο»]…»

3. Ο Τρικούπης γράφει σε μεταγενέστερο χρόνο. Γι αυτό, μάλλον, αποφεύγει το χυδαίο ύφος του Κοραή και τις τερατώδεις συκοφαντίες του Thiersch (το έργο του τελευταίου είναι προφανώς γραμμένο από τρίτο χέρι σ’ ένα μεγάλο ποσοστό). Ωστόσο αυτογελειοποιείται περισσότερο, επειδή επιλέγει να επιχειρηματολογήσει σοβαρά. Πρώτα παπαγαλίζει το -κατά Κοραή- «έγκλημα καθοσιώσεως» και τα όσα προ εικοσαετίας έγραψε ο Thiersch για την «άχρηστη» μηχανή κοπής νομισμάτων, παραλείποντας όμως την μομφή της κιβδηλείας. Στη συνέχεια δίνει μια κωμική εξήγηση του Φοίνικα, λέγοντας ότι συμβολίζει την καποδιστριακή ανάσταση της Ελλάδος από την πτώση που προκάλεσε ο Ιμπραήμ. Παραδέχεται ότι ο Φοίνικας ήταν το σύμβολο της Φιλικής Εταιρείας και ισχυρίζεται ότι η άκρατη αλαζονεία του Καποδίστρια τον οδηγούσε στην ασυναρτησία της χρήσης εθνικών συμβόλων από μια Εταιρεία την οποία «περιφρονούσε». Πράγματι! ο Καποδίστριας είχε παραφρονήσει από την οίηση. Έκανε δώρα σε φίλους του με το σύμβολο του Φοίνικα που τόσο «απεχθανόταν», έβαζε τον Φοίνικα ως σύμβολο των κρατικών εγγράφων, τον φορούσε ακόμα και στα ρούχα του (όπως αναφέρει ο Ανδρέας Παπαδόπουλος Βρετός). Αυτά ξέχασε να τα σημειώσει ο Σπυρίδων Τρικούπης. Τουλάχιστον, ομολόγησε ότι ήταν η δική του πλευρά, (η παράταξη της Αθηνάς), που κατήργησε τον Φοίνικα στην Α΄ Εθνοσυνέλευση, ισχυριζόμενος -γιατί άραγε;- ότι ο Καποδίστριας δεν είχε δικαίωμα να τον επαναφέρει.

Σπυρίδων Τρικούπης (~1857): «Εκείναις ταις ημέραις εκόπη το πρώτον εν Ελλάδι εθνικόν νόμισμα, καθ’ ην περίστασιν εφανερώθη η οίησις του κυβερνήτου και η προς τα εθνικά ψηφίσματα αδικαιολόγητος ολιγώρησις. Ηγόρασεν εν Μάλτα και μετέφερεν εις Αίγιναν νομισματοκόπον μηχανήν κειμένην άχρηστον εκεί από του καιρού των Ιπποτών· έκοψε δε δι’ αυτής νόμισμα αργυρούν και χαλκούν, αμφότερα φέροντα φοίνικα ως σύμβολον, το δε αργυρούν φέρον και αυτό το όνομα του φοίνικος· δεν ανέστησε δε τον φοίνικα εις μνήμην της εταιρίας, διότι είδαμεν ότι την κατεφρόνει και την απεστρέφετο, αλλ’ ήθελε δι’ αυτού να υποδείξη, ότι, πεσούσα η Ελλάς επί της επαναστάσεως, εξανίστατο επί των ζωοποιών ημερών του. Το αυτό σύμβολον έβαλε και επί των σημαιών, ας επρόσφερεν, ως είπαμεν, εν Τροιζήνι τω στρατώ, αν και κατηργήθη επισήμως επί της πρώτης εθνικής συνελεύσεως ως σύμβολον της φιλικής εταιρίας, αντικατασταθέν υπό του της Αθηνάς του έκτοτε και μέχρις ου ήλθεν ο Καποδίστριας εν χρήσει».

Τα πρόσωπα χαρακτηρίζονται από τις ενέργειές τους και οι τελευταίες φανερώνουν την μάχη γύρω από τον επαναστατικό στόχο και το μέγιστο διακύβευμα. Νομίζουμε ότι ο επίλογος ανήκει δικαιωματικά στον Θείρσιο, ο οποίο χλευάζει μεν, παραδέχεται όμως την πραγματικότητα:

Ρωτήστε και τον τελευταίο πολίτη «ποια είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας»; Θα σας απαντήσει «η Κωνσταντινούπολη». Προσθέστε «και η Επανάστασή σας πότε θα τελειώσει;» Η απάντησή του θα είναι «όταν ο Ελληνικός Σταυρός στηθεί πάνω στην Αγία Σοφία».

Πηγή: Αβέρωφ

Γιατί ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας ἀποτελεῖ τὸ πρότυπο ἡγέτη ποὺ ζητοῦσε ὁ Ἅγιος Παϊσιος γιὰ τοὺς Ἕλληνες.

Άγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης: «Εἶναι ἐπιτακτικὴ ἀνάγκη προβολῆς ἑνὸς ἰδανικοῦ προτύπου πρὸς μίμηση γιὰ τοὺς πολιτικοὺς ἡγέτες, ἀλλὰ καὶ γιὰ ὑποβοήθηση τοῦ λαοῦ νὰ ἀποκτήση ὀρθὰ πολιτικὰ κριτήρια στὴν ἐπιλογὴ τῶν κυβερνητῶν τοῦ Ἔθνους μας». 

Ὁ πρῶτος Κυβερνήτης τοῦ ἀνεξαρτήτου ἑλληνικοῦ κράτους, Ἰωάννης Καποδίστριας, παραμένει μέχρι σήμερα, μεταξὺ ὅλων ὅσοι κυβέρνησαν, μοναδικός, διότι:

- Εἶχε βαθειὰ καὶ συνειδητὴ πίστη στὸν Θεὸ καὶ ἐκπλήρωνε ἀνελλιπῶς τὰ θρησκευτικά του καθήκοντα.

- Ὑπῆρξε ἀκατάκριτος καὶ ἄμεμπτος στὴν προσωπική του ζωή, γι’ αὐτὸ ἀποκαλεῖται «ὁ Ἅγιος τῆς πολιτικῆς».

- Εἶχε σπάνιες ἡγετικὲς καὶ ὀργανωτικὲς ἱκανότητες καὶ ὑπῆρξε διπλωματικὴ ἰδιοφυΐα.

- Δὲν ὑπερηφανεύθηκε, δὲν ἀλαζονεύθηκε, δὲν ἀλλοιώθηκε ἀπὸ τὶς δόξες, τὶς τιμές καὶ τὰ πλούτη, ὅταν μεσουρανοῦσε τὸ «ἄστρο» του στὸ εὐρωπαϊκὸ στερέωμα τῆς διπλωματίας καὶ ὡς ὑπουργὸς τῶν Ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσίας ρύθμιζε τὶς τύχες τῶν εὐρωπαϊκῶν λαῶν.

- Θυσίασε ὅλα αὐτὰ γιὰ τὴν ἀγάπη του πρὸς τὴν Ἑλλάδα, ἀκόμη καὶ τὴν οἰκογενειακή του ζωή. Δὲν νυμφεύθηκε, γιὰ νὰ βοηθήσει καλύτερα τὴ δοκιμαζόμενη πατρίδα.

- Δὲν ἀπολάμβανε τὶς ἀνέσεις καὶ τὶς ἀπολαβές τοῦ ἀξιώματός του· ἔζησε ὡς ἀκτήμων ἀσκητής, διαθέτοντας τὰ χρήματά του γιὰ τὸν ἀγῶνα τῆς ἀνεξαρτησίας.

- Δὲν δέχθηκε τὸν μισθὸ τοῦ κυβερνήτου· ἀντιθέτως, προσέφερε καὶ ἀπὸ τὴν πατρική του περιουσία.

- Δὲν ἦλθε ὡς κυβερνήτης γιὰ νὰ τιμηθεῖ καὶ νὰ διακονηθεῖ, ἀλλὰ νὰ διακονήσει καὶ νὰ ἀνορθώσει τὴν ἐρειπωμένη πατρίδα.

- Εἶναι ὁ μόνος ποὺ σεβάσθηκε καὶ προσπάθησε νὰ προστατεύσει τὴν Ἐκκλησία νὰ παραμείνει ἐλεύθερη χωρὶς πολιτικὲς παρεμβάσεις, διότι ὡς πιστὸ τέκνο της τὴν πονοῦσε καὶ τὴν ἀγαποῦσε.

- Ὁ μόνος ποὺ πολέμησε τὴ μασονία ἐπισήμως.

- Ὁ μόνος ποὺ προσπάθησε νὰ συνδέσει τὸ νεοπαγὲς ἐλεύθερο κρατίδιο μὲ τὴ ρωμαίικη παράδοση καὶ νὰ τὸ προφυλάξει ἀπὸ τὶς ἐπεμβάσεις τῶν ξένων δυνάμεων.

- Ὁ μόνος ποὺ προσπάθησε τὴν παιδεία, τὸν στρατό, τὴν οἰκογενειακὴ ζωὴ νὰ τὰ στηρίξει σὲ χριστιανικὰ θεμέλια.

- Ὁ μόνος ποὺ προσπάθησε νὰ ἑνώσει καὶ νὰ ἀξιοποιήσει γιὰ τὸ καλὸ τῆς πατρίδος ὅλες τὶς ἀντιμαχόμενες παρατάξεις.

- Ὁ μοναδικὸς ποὺ εἶχε συνείδηση τοῦ καθήκοντός του ὡς θυσίας. Ἑκουσίως ἀνέλαβε τὸν Σταυρὸ καὶ θυσιάστηκε γιὰ τὴν πατρίδα. Ἔδωσε καὶ τὴ ζωή του, ἀφοῦ πρῶτα θυσίασε γι’ αὐτὴν τὰ πάντα.

Ἄραγε, ἂν σήμερα ὁ Θεὸς μᾶς ἔστελνε ἕναν νέο Καποδίστρια γιὰ νὰ μᾶς βγάλει ἀπὸ τὴ δυσκολία, οἱ Ἕλληνες θὰ τὸν ἀναγνώριζαν; Θὰ τὸν δέχονταν; Θὰ τὸν ἄκουγαν;

Ἢ μήπως θὰ συνεχίσουν νὰ ἀναζητοῦν ψευτοσωτῆρες, λαοπλάνους, διεφθαρμένους πολιτικοὺς καὶ φθορεῖς τῆς πατρίδος;

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Μετά τις μάχες της Αλαμάνας και της Γραβιάς και την αποτυχία του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ να περάσουν στην Πελοπόννησο, η τουρκική κεντρική διοίκηση αναγκάστηκε να κινητοποιήσει και νέες δυνάμεις προς νότο. Αυτή τη φορά επτά χιλιάδες Τούρκοι ξεκίνησαν από Μακεδονία με επικεφαλής το Μπεϊράν Πασά, ο οποίος είχε εντολή να ενωθεί με τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη και του Κιοσέ Μεχμέτ Πασά κι όλοι μαζί να περάσουν στην Πελοπόννησο με σκοπό να καταπνίξουν την Επανάσταση και να ενισχύσουν τους Τούρκους της πολιορκημένης Τριπολιτσάς.

Όταν οι οπλαρχηγοί της ανατολικής Στερεάς έμαθαν για τη νέα εκστρατεία των Τούρκων, συγκεντρώθηκαν στο χωριό Εργίνι και αποφάσισαν να αντιμετωπίσουν τους Τούρκους στη θέση της Φοντάνας. Ο Δυοβουνιώτης όμως είχε αντίθετη γνώμη. Πίστευε, ότι οι Τούρκοι πασάδες δεν θα καταδεχόντουσαν ν’ αφήσουν την πλατύτερη θέση των Βασιλικών για να περάσουν από τη στενότερη της Φοντάνας. Οι υπόλοιποι οπλαρχηγοί, οι οποίοι τιμούσαν το Δυοβουνιώτη, επειδή και εμπειροπόλεμος ήταν και δεν είχε αναμιχθεί σε πολιτι­κές ίντριγκες, δέχθηκαν το σχέδιο του. Έτσι τον Αύγουστο του 1821 οι Έλληνες οπλαρχηγοί περίμεναν τους Τούρκους στα στενά των Βα­σιλικών.

Γράφει ο Μακρυγιάννης :

«…και τους καρτέρεσαν οι αθάνατοι Έλληνες ως εφτακόσιοι άνθρωποι, κεφα­λές αυτείνων ο γενναίος Γκούρας, Γεροδυοβουνιώτης, Παπα Αντριάς λαμπρύνεται αυτός σ’ εκείνη την μάχη χωρίς να κατηγορηθεί κανένας. Ότι όλοι πολέμησαν αντρείως, ο Νάκος Πανουργίας, ο Γεράντωνος, ο Μποΰσγος, Ροΰκης, Λάππας, θιοχάρης, Καλύβας, Κονταίγοι, Ρουμάνης, Κοντός, Παπακώστας, Τρακοκομνάς, Καραπούλης, Κουτρουμπαίγοι κι άλλοι. Αυτείνοι όλοι οι γενναίοι άντρες, οι σωτήρες της πατρίδος, αφάνισαν όλως διόλου αυτό το πλήθος των Τούρκων…».

Στις 24 Αυγούστου οι Τούρκοι πα­σάδες, εκτός του Χατζημπεκήρ, ο οποίος πέθανε ξαφνικά στη Λαμία, έφθασαν με περίπου επτά χιλιάδες ιππικό και πεζικό, στην Πλατανιά, όπου και διανυχτέρευσαν.

Στις 25 Αυγούστου έγινε μια μικρή συμπλοκή και την επομένη οι Τούρκοι, μετά την ευχή και τους κανιοβολισμούς, που συνήθιζαν να κά­νουν πριν από κάθε μάχη όρμησαν εναντίον των Ελλήνων. Οι Δυοβουνιώτης, Πανουργίας και οι άλλοι οπλαρχηγοί με τα ψυχωμένα παλικάρια τους, αντιμετώπισαν και σύντριψαν τους Τούρκους. Μέχρι τη δύση του ηλίου τους κατεδίωκε ο Παπανδρέας από την Κουκουβίστα, γράφει ο Σπυρ. Τρικούπης.

Μετά τη μάχη καταμετρήθηκαν πολλοί τραυματίες, αλλά και πολλοί νεκροί, μεταξύ αυτών και η Μεμής Πασάς, τον οποίο λέγεται, ότι σκότωσε ο ίδιος ο Γκοΰρας. Όσοι Τούρκοι σώθηκαν εγκατέλειψαν πανικόβλητοι το πεδίο της μάχης. Υπολογί­ζεται, ότι το 1/3 της δύναμης του Μπεϊράν Πασά τέθηκε εκτός μάχης, πολλά δε ήταν και τα λάφυρα, που έπεσαν στα χέρια των Ελλήνων, 800 άλογα, 2 κανόνια και 18 σημαίες. Ο Μπεϊράν Πασάς αναγκάστηκε να γυρίσει στη βάση της Λαμίας. Ενώ οι Έλληνες οπλαρχηγοί, των οποίων οι απώλειες ήταν μηδαμινές στρατοπέ­δευσαν στη Δαμάστα.

Η νίκη των Ελλήνων στα Βασιλικά εμπόδισε την προέλαση των Τούρκων ως το Μοριά. Απελπισμέ­νοι οι Τούρκοι της Τριπολιτσάς για τη βοήθεια που περίμεναν και που ποτέ δεν έφτασε, αναγκάστηκαν να παραδοθούν.

Ο Γκοΰρας, ο οποίος έδειξε στη μάχη αυτή τη μεγάλη του παληκαριά κι αντρειοσύνη τιμήθηκε από τη διοίκηση με το «Δίπλωμα Χιλιαρχίας». Στο Δυοβουνιώτη απονεμήθηκε τιμητικά ο βαθμός του στρατηγού.

Και ο Μακρυγιάννης συνεχίζει στα απομνημονεύματα του:

«….Ξαγόρασαν όλοι αυτείνοι οι γενναίοι άντρες το αίμα του συναγωνιστού τους περίφημου Διάκου… πατρίς, να μακαρίζης όλους τους Έλληνες, ότι θυσιάστηκαν δια σένα να σ’ αναστηθούνε, να ξαναειπωθής άλλη μίαν φορά ελεύθερη πατρίδα, όπου ήσουνε χαμένη και σβυσμένη από τον κατάλογον των εθνών…..να θυμάσαι και να λαμπρύνης εκείνους οπού λυωσανε τόση Τουρκιά και πασσάδες εις τα Βασιλικά….»

Ιωάννης Δυοβουνιώτης

(1757-1897)

Ο Ιωάννης Δυοβουνιώτης γεννήθηκε το 1757 στο χωριό Δυο Βουνά της Φθιώτιδος, από το όνομα του οποίου πήρε το επώνυμο Δυοβουνιώτης. Το πραγματικό του επίθετο ήταν Ξίκης και το όνομα του πατέρα του Κωνσταντίνος. Σε ηλικία 13 ετών έχασε τους γονείς του.Το επάγγελμα του ήταν βοσκός.

Υπηρέτησε υπό τον Ανδρούτσο, ήταν μάλιστα πρωτοπαλλήκαρό του. Αφού αποχωρίσθηκε απ’ αυτόν, σχημάτισε δική του ομάδα και κατόρθωσε να αναγνωρισθεί αρματωλός Βουνίτσας (Μενδενίτσας), Ζητουνίου, Σαλώνων και Αταλάντης. Με το κλεφταρματολικό του σώμα παρενοχλούσε τους Τούρκους της περιοχής και αυτό ενόχλησε τον Αλή Πασά, ο οποίος πήρε το γιο του Γιώργο αιχμάλωτο στα Γιάννενα. Ο ίδιος ο Δυοβουνιώτης διέφυγε στα Επτάνησα, αλλά γρήγορα επανήλθε εις το αρματολίκι της Βουδονίτσας.

Στις αρχές του 1820, ο Στερεοελλαδίτης πολιτικός κατά την επανάσταση Κ. Σακκελίων τον μύησε στη Φιλική Εταιρεία. Όταν εξερράγη η επανάσταση έλαβε μέρος στις μάχες των Σαλώνων και της Βουδονίτσας.

Διακρίθηκε στην μάχη του Δέματος και ιδιαίτερα στη μάχη των Βασιλικών (στο δρόμο από τη Λαμία για την Αταλάντη).

Η λαμπρή αυτή μάχη στα Βασιλικά ήταν και η τελευταία για το Δυοβουνιώτη. Πέ­θανε τον Ιανουάριο του 1831 στην Αμφισσα.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

«Πατρίς.

Η γενική ευταξία τών υποθέσεων τής πατρίδος μας Πελοποννήσου, καί η αίσια έκβασις τού προκειμένου ιερού αγώνος περί της σεβαστής ελευθερίας τού γένους μας, επειδή καί αναγκαίως απήτουν τήν γενικήν συνέλευσιν καί σκέψιν, συναθροίσθημεν επί τούτου οι υπογεγραμμένοι από μέρος τών επαρχιών μας, έχοντες καί τήν γνώμην καί όλων τών λοιπών απόντων μελών κατά τήν σεβαστήν μονήν τών Καλτεζών, κατ’ εύλογον κοινήν ημών γνώμην καί απόφασιν καί όλων τών απόντων, εκλέξαντες τούς φιλογενεστάτους κυρίους τόν τε Άγιον Βρεσθένης Θεοδώρητον, Σωτήριον Χαραλάμπην, Αθανάσιον Κανακάρην, Αναγνώστην Παπαγιαννόπουλον, Θεοχαράκην Ρέντην καί Νικόλαον Πονηρόπουλον, καθ’ υπακοήν καί συγκατένευσιν καί αυτών εις τήν κοινήν ημών ταύτην πρότασιν, τούς διορίζομεν διά νά παρευρίσκωνται μετά τού ενδοξοτάτου κοινού αρχιστρατήγου μας Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, καί πάντες οι άνωθεν επέχοντες τήν γερουσίαν όλου τού δήμου τών επαρχιών τής Πελοποννήσου, προηγουμένου τής ενδοξότητός του, νά συσκέπτωνται, προβλέπωσι καί διοικώσι καί κατά τό μερικόν καί κατά τό γενικόν απάσας τάς υποθέσεις, διαφοράς, καί πάν ό,τι συντείνει εις τήν κοινήν ευταξίαν, αρμονίαν, εξοικονομίαν τέ καί ευκολίαν τού ιερού αγώνος μας καθ’ όποιον τρόπον η Θεία Πρόνοια τούς φωτίσει καί γνωρίσωσιν ωφέλιμον, έχοντες κατά τούτο κάθε πληρεξουσιότητα, χωρίς νά ειμπορή τινας νά αντιτείνη ή νά παρακούση εις τά νεύματα καί διαταγάς των.»

Αφ’ ού δέ υπεγράφη η ανωτέρω συστατική τής Πελοποννησιακής Γερουσίας πράξις, εψάλη πάνδημος δοξολογία επ’ εκκλησίας· καί, απολύσεως γενομένης, ο ενάρετος, ο ταπεινόφρων, ο φιλόπατρις επίσκοπος Έλους Ανθιμος, επήρεν εκ τής ζώνης τού Χαραλάμπη τάς δύο πιστόλας του, έκαμε δι’ αυτών τό σημείον τού Σταυρού επί τής εικόνος τού Χριστού, καί προτείνας αυτάς προς τούς παρεστώτας είπεν ένθους καί μεγαλοφώνως.

«Έλληνες, ο Κύριος ευλόγησε καί αγίασε τά όπλα σας».

Οι φιλοπόλεμοι λόγοι τού αγίου ανδρός ηλέκτρισαν όλον τό ακροατήριον. Μετά ταύτα η συνέλευσις διελύθη, η δέ Γερουσία μετετόπισεν εις Στεμνίτσαν, όπου συνεδρίασε καί εξέδωκε τήν 30ην εις όλας τας επαρχίας τής Πελοποννήσου εγκύκλιον, δι’ ης διέταττε τήν σύστασιν γενικών εφοριών εν τή πρωτευούση πάσης επαρχίας καί υπεφοριών εν τοίς χωρίοις, προσδιώριζε τά διοικητικά καθήκοντα τών δημοτικών τούτων αρχών, καί είλκυε κυρίως τήν προσοχήν των εις τήν προμήθειαν τών αναγκαίων τού στρατεύματος εκάστης επαρχίας. Η τουρκική αρχή πρό τής επαναστάσεως απεδεκάτονεν όλα τά προϊόντα τής γης, οι δέ Τούρκοι, οι μισθούντες τά κτήματά των απελάμβαναν τό πέμπτον τών προϊόντων. Τά κανονικά δέ ταύτα δέκατα καί γαιόμορα καί τά παντός είδους ζώα τών Τούρκων διέταξεν η Γερουσία νά λαμβάνωνται εις χρήσιν τού κοινού καθώς καί οι καρποί όλων τών τουρκικών χωραφίων είτε ως παρασπορίων, είτε παρ’ αυτών τών Τούρκων εσπαρμένων, αφ’ ού εξεπίπτοντο τά έξοδα τής συγκομιδής.

Όλα δε τά τρόφιμα ταύτα εχρησίμευαν πρός διατήρησιν τού στρατεύματος τής επαρχίας, διότι πάσα επαρχία έτρεφε εκ τών ιδίων προσόδων τό στράτευμά της, αλλά δεν τό εμισθοδότει. Μόνοι οι Μανιάται ετρέφοντο υπό τών άλλων επαρχιών καί εμισθοφόρουν. Η Γερουσία απηγόρευσε καί τήν εξαγωγήν όλων τών τροφίμων καί λοιπών προϊόντων τής Ελλάδος, καί διέταξε νά τρέφωνται παρά τού κοινού αι γυναίκες καί τά τέκνα τών αποθνησκόντων εν πολέμω, καί νά καταγράφωνται τά ονόματα αυτών εν τώ κώδηκι τής επαρχίας· παρήγγειλε καί επαγρύπνησιν αστυνομικήν, καί τήν μή επέμβασιν τής Αρχής μίας επαρχίας εις τά τής άλλης, καί έδωκεν εξουσίαν ταίς εφορίαις νά τιμωρώσι τούς πταίστας κατά τά πταίσματά των, απαγορεύσασα μόνον τόν φόνον καί τήν δήμευσιν.»

Ιστορία τής Ελληνικής Επαναστάσεως – Σπυρίδων Τρικούπης

Πηγή: Αγία Σοφία, Αβέρωφ

Εις δόξα του δίκιου και μεγάλου Θεού ΚΥΡΙΕ ΠΑΝΤΟΔΥΝΑΜΕ.

Εσύ, Κύριε, θα σώσεις αυτό το έθνος. Είμαστε …αμαρτωλοί, είσαι Θεός!

Ελέησέ μας, φώτισέ μας, ένωσέ μας και κίνησέ μας εναντίον του δόλου και της απάτης, της συστηματικής τυραγνίας της πατρίδος και θρησκείας.

Εις δόξαν σου, Κύριε, σηκώνεται απόψε η σημαία της λευτεριάς εναντίον της τυραγνίας! Πατριώτες! Πεθαίνω διά την πατρίδα, Στέκω εις τον όρκον μου τον πρώτον.

Δεν μπορώ, πατρίδα, να σε βλέπω τοιούτως και των σκοτωμένων τα παιδιά και οι γριγές να διακονεύουν και να τις βιάζουν διά κομμάτι ψωμί εις την τιμή τους οι απατεώνες της πατρίδος.

Γιομάτες οι φυλακές από αγωνιστές και στα σοκάκια σου διακονεύουν αυτοίνοι οι αγωνισταί, οπού χύσανε το αίμα τους διά να ξαναειπωθή «πατρίδα Ελλάς». Είτε ελευτερία κατά τους αγώνες μας και θυσίες μας, είτε θάνατος σ’ εμάς.

Πεθαίνω εγώ πρώτος απόψε. Έχετε γειά, πατριώτες, και εις την άλλη ζωή σμίγομε, εκεί οπούναι και οι άλλοι οι συναγωνισταί μας, εις τον κόρφον του αληθινού βασιλέως, του μεγάλου Θεού, του αληθινού. Πατρίδα, σ’ αφήνω ανήλικα παιδιά και γυναίκα αν τ’ αφήσουνε ζωντανά, τ’ αφήνω εις την προστασίαν σου.

Κοίταξε οτ’ είναι παιδιά του τίμιου αγωνιστή Μακρυγιάννη. Ποτέ αυτός δεν σε ψύχρανε εις τα δεινά σου και τώρα πρόθυμος να πεθάνη διά σένα για να σε ιδούνε τα παιδιά σου ελεύτερη Ελλάδα και όχι παλιόψαθα της τυραγνίας και των κολάκωνέ της.

Δια τα παιδιά μου αφήνω κηδεμόνες τον κύριο Μιχαήλ Σκινά, Μελά, Δόσιον, Καλλεφουρνά, γυναικάδελφόν μου Σκουζέ και την γυναίκα μου. Και ν’ ακολουθήσετε κατά την παλιά μου διαθήκη ό,τι διαλαβάνει κι αν αμελήσετε εις την άλλη ζωή θα μου δώσετε λόγον.

Βιαστικός γράφω και με την σημαία μου εις το χέρι, Έχετε γειά όλοι και τυραννίαν να μην αφήσετε να φωλιάση εις την πατρίδα, να μην ντροπιάσετε τόσα αίματα που χύθηκαν.

1843 Σεπτεμβρίου 2 μεσάνυχτα ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ».

Πηγή: Ελληνισμός- Ορθοδοξία, Αβέρωφ