Τράπεζα Ἰδεῶν - Εκκλησιαστική επικαιρότητα

: Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 31 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 883

Μητροπολίτης Κυθήρων κ.κ. Σεραφείμ: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

mhtropoliths kythhrwn serafeim 01

Εἰσήγησις Μητροπολίτου Κυθήρων Σεραφείμ

Θέμα: «Ἐκκλησιολογικά καί ποιμαντικά προβλήματα ἀπό τήν μή συμμετοχή ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων εἰς τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο»

Ἐν πρώτοις αἰσθάνομαι τήν ἀνάγκη νά εὐχαριστήσω τήν Ἐπιτροπή τῆς παρούσης Ἐπιστημονικῆς Θεολογικῆς Ἡμερίδος διά τήν συναρίθμησί μου εἰς τούς εἰσηγητάς της, τήν κατάρτισι τοῦ καταλόγου τῶν περισπουδάστων θεμάτων της: θεολογικῶν, ἐκκλησιολογικῶν καί κανονικῶν, ἀφορώντων εἰς τήν θεματολογία τῆς συγκληθησομένης «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου», καί τήν ἀρτία διοργάνωσί της.

Πρίν προβῶ μέ τήν Χάριν καί τήν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ εἰς τήν παρουσίασι καί ἀνάπτυξι τοῦ ἀνατεθέντος μοι περισπουδάστου ἐκκλησιολογικοῦ θέματος ὑπό τόν τίτλον: «Ἐκκλησιολογικά καί ποιμαντικά προβλήματα ἀπό τήν μή συμμετοχή ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων εἰς τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο», προτίθεμαι νά προσδιορίσω τόν λόγο τῆς παρουσίας μου καί τήν θέσι μου εἰς τήν Σύναξι καί Ἡμερίδα αὐτή.

Ὡς Ἐπίσκοπος τῆς Ἑλλαδικῆς μας Ἐκκλησίας ἀνήκω φυσικά εἰς τό Σῶμα τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἔχω τήν ἀναφορά μου καί τήν ἐξάρτησι ἀπό Αὐτήν, εἰς τήν ὁποία καί καταθέτω ἑκάστοτε ταπεινό λόγο σέ θεολογικά, ἐκκλησιολογικά καί ποιμαντικά θέματα. Εἰς τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας μας, σέ τακτική Συνεδρία τοῦ παρελθόντος Ὀκτωβρίου, ἀλλά καί στήν πρό 15νθημέρου συγκληθεῖσα ἐκτάκτως τοιαύτη κατέθεσα προφορικά τίς θέσεις καί προτάσεις μου καί σχετικό ὑπόμνημα μέ τόν προβληματισμό μου διά θέματα πού ἀφοροῦν εἰς τήν σύγκλησι τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, τά ὁποῖα καί θά ἀναπτυχθοῦν εἰς τήν συνέχεια.

Θεωρῶ ὅτι αὐτή τήν στιγμή εὑρίσκομαι ἐν μέσῳ τοῦ ζῶντος Ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος, Ἀδελφῶν Ἀρχιερέων, Ἱερέων, Ἱερομονάχων, Μοναχῶν, Μοναζουσῶν καί εὐσεβῶν καί Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν. Τέσσερις (4) Ἱερές Μητροπόλεις: Πειραιῶς, Γλυφάδας. Γόρτυνος καί Κυθήρων συνδιοργανώνουν τήν μεγάλη μας αὐτή Κληρικολαϊκή Σύναξι ἀπό ὅλη τήν Ἑλλάδα. Κινητήριος μοχλός τῆς Θεολογικῆς αὐτῆς Ἡμερίδος εἶναι ἡ λειτουργοῦσα ὑπό τήν εὐθύνη σεβασμίων Ἱερωμένων Πανεπιστημιακῶν Διδασκάλων, καί ὄχι μόνο, «Σύναξις Ὀρθοδόξων Κληρικῶν καί Μοναχῶν». Δέν πρόκειται γιά κάποια παρασυναγωγή ἤ παρεκκλησιαστική ὀργάνωσι, ὅπως ἴσως τήν θεωροῦν καί την χαρακτηρίζουν μερικοί, ἀλλά γιά μία Συνάθροισι συνειδητῶν καί ὀργανικῶν μελῶν τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, πού ἔχουν ἰδιαίτερη παιδεία, μόρφωσι καί εὐαισθησία σέ θέματα Ὀρθοδόξου Πίστεως καί Ὁμολογίας, Ὀρθοδόξου Παραδόσεως καί Κληρονομίας.

Θά ἦτο εὐχῆς ἔργον μία τέτοια Ἡμερίδα νά εἶχε ὀργανωθῆ μέ Συνοδική Πρωτοβουλία διά νά πληροφορηθῆ ἐπαρκῶς καί ὑπευθύνως ὁ Ἱερός Κλῆρος καί ὁ Χριστώνυμος Λαός σχετικά μέ τίς προτάσεις καί συζητήσεις ἐπί τῶν θεμάτων τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου». Ἐφ΄ὅσον, ὅμως, δέν ἔχει προγραμματισθῆ μία τέτοια Σύναξις διά τήν σαφῆ καί ἐμπεριστατωμένη πληροφόρησι τοῦ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησιαστικοῦ Πληρώματος, ὅπως ἔγινε στήν Ἐκκλησία τῆς Κύπρου, πέραν τῆς γενομένης ἐκτάκτου συγκλήσεως τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας μας κατά τό πρῶτο δεκαήμερο τοῦ Μαρτίου, συμμετέχουμε ὅλοι εἰς τήν παροῦσα Ἡμερίδα μέ ἐπιτεταμένη τήν προσοχή καί ζωηρό τό ἐνδιαφέρον δι΄ὅσα μέ νηφαλιότητα, πληρότητα καί ἀντικειμενικότητα, χωρίς φόβο καί χωρίς πάθος, ἀλλά ἐν φόβῳ Θεοῦ, μέ αἴσθημα εὐθύνης καί φιλαληθείας θά ἀκουσθοῦν.

Καί τώρα, μετά τήν ὡς ἄνω σαφῆ ἐξήγησι καί τοποθέτησί μου, προχωρῶ εἰς τήν παρουσίασι τοῦ θέματός μου.

Ποιός εἶναι ὁ χαρακτηρισμός τῆς συγκληθησομένης Συνόδου; Θά εἶναι Οἰκουμενική ἤ Πανορθόδοξος; Ποιά ἡ ἔννοια τοῦ προσδιορισμοῦ τῆς Συνόδου ὡς Ἁγίας καί Μεγάλης; Ποιά Σύνοδος χαρακτηρίζεται ἀπό τό Κανονικό

Δίκαιο καί τούς Ἱερούς Κανόνας τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς Ἁγία καί Μεγάλη; Ἄν δέν εἶναι Οἰκουμενική ἤ Πανορθόδοξος, ποιό θά εἶναι τό κῦρος καί ἡ αὐθεντία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου;

Ἡ ὀρθή ἀπάντησις εἰς τά ὡς ἄνω καίρια ἐκκλησιολογικά ἐρωτήματα θά προσημάνη καί θά προδικάση τό ἀποτέλεσμα˙ τό ἄν δηλαδή θά ὑπάρξουν ἤ ὄχι ἐκκλησιολογικά καί ποιμαντικά προβλήματα ἀπό τήν μή συμμετοχή ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων εἰς τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο.

Εἶναι εἰς ὅλους γνωστόν ὅτι, τόσον οἱ Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις, ὅσο καί οἱ Εἰδικές Διορθόδοξες Ἐπιτροπές, ἀλλά καί ἡ ἐν γένει «Οἰκουμενική κίνησις» χαρακτηρίζουν ὄχι ὡς Οἰκουμενική, ἀλλ’ ὡς Ἁγία καί Μεγάλη τήν μελετωμένη νά συνέλθη τόν προσεχῆ Ἰούνιο Σύνοδο. Κατά τόν ἐκπρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς τόν Θεολογικό διάλογο μετά τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ.Χρυσόστομο: «ἡ ἰδία ἡ θεματολογία, ὡς αὕτη καθωρίσθη πανορθοδόξως καί ὁμοφώνως, καί ὁ σκοπός συγκλήσεως τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, προσδιορίζει καί τόν χαρακτῆρα Αὐτῆς τῆς Συνόδου οὐχί ὡς Οἰκουμενικῆς, ἀλλ’ ὡς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας»[1] .

Ποιά, ὅμως, Σύνοδος χαρακτηρίζεται ἀπό τό Κανονικό Δίκαιο καί τούς Ἱερούς Κανόνας τῆς Ἐκκλησίας μας ὡς Ἁγία καί Μεγάλη;

Μία ἔρευνα εἰς τούς Ἱερούς Κανόνας μόνο τῶν Ἁγίων ἑπτά (7) Οἰκουμενικῶν Συνόδων, καταδεικνύει ὅτι ἡ ἁγία Οἰκουμενική Σύνοδος ἀποκαλεῖται πότε «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος», πότε «Μεγάλη Σύνοδος», ἐνίοτε «Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδος» καί ἄλλοτε «Ἁγία Σύνοδος» καί παρέχει τά ἑξῆς στοιχεῖα : Πέντε (5) Ἱεροί Κανόνες τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ἕνας (1) τῆς Δ’ (Η’, ΙΔ’, ΙΕ’, ΙΖ’, καί ΙΗ’ τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς καί ὁ Γ’ τῆς Δ’) χρησιμοποιοῦν τόν χαρακτηρισμό Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος. Τρεῖς (3) Ἱεροί Κανόνες (Β’, Γ’, καί ΣΤ’) τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς κάμνουν χρῆσιν τῆς ὀνομασίας Μεγάλη Σύνοδος. τρεῖς (3) κανόνες τῆς Γ’Οἰκουμενικῆς Συνόδου (Α’, Γ’ καί Η’), ἕνας τῆς Δ’ (Ι’) καί δύο (2) τῆς Πενθέκτης (Γ’ καί ΝΑ’) καταγράφουν τήν ὀνομασία Ἁγία καί Οἰκουμενική Σύνοδος. Καί ἕνας (1) Κανόνας τῆς Α’ Οἰκουμενικῆς (ὁ Κ’), ἕνας (1) τῆς Β’ (ὁ ΣΤ’), ἑπτά (7) τῆς Γ’ (Α’, Β’, Δ’, Ε’, ΣΤ’, Ζ’καί Η’), ἐννέα (9) τῆς Δ’ (Γ’,ΣΤ’,Ι’,ΙΒ’,ΙΔ’,ΙΘ’,ΚΓ’,ΚΕ’καί ΚΖ’), δύο (2) τῆς Πενθέκτης (Β’καί ΝΕ’) καί ἕνας (1) τῆς Ζ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου (ὁ ΙΘ’) μεταχειρίζονται τόν ὅρο Ἁγία Σύνοδος.

Ἡ ἐναλλαγή τῆς ὀνομασίας καί τοῦ ὅρου τῶν Συνόδων, κατά τά ὡς ἄνω, δέν σημαίνει τήν ἀναφορά σέ διαφορετικές Συνόδους (λ.χ. Τοπικές καί Ἐπαρχιακές) , ἀλλά στίς ἅγιες Οἰκουμενικές Συνόδους τῆς Ἐκκλησίας μας καί μόνο, συμφώνως καί πρός τήν ἑρμηνεία τῶν ἐν θέματι Ἱερῶν Κανόνων ὑπό τοῦ ἁγίου Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου, πού καταχωρεῖται στό Ἱερό Πηδάλιο τῶν Θείων καί Ἱερῶν Κανόνων τῆς Ἐκκλησίας μας.[2]

Καί ἐδῶ προβάλλεται τό ἐρώτημα:Γιατί, ἐφ΄ὅσον οἱ Θεῖοι καί Ἱεροί Κανόνες τῆς Ἁγίας ἡμῶν Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τήν χρῆσι τοῦ ὅρου Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος ἐννοοῦν σαφέστατα καί παραπέμπουν ἐναργέστατα σέ Οἰκουμενική Σύνοδο, ἡ συγκληθησομένη «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος» ἀποποιεῖται ἐξ ἀρχῆς τόν χαρακτηρισμό της ὡς Οἰκουμενικῆς, ἐνῷ προφανῶς ἔχει τήν ἀξίωσι τό κῦρος της νά εἶναι ἰσάξιο καί ἰσοδύναμο τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων; Βεβαίως, προβάλλεται ὁ ἰσχυρισμός ὅτι δέν συγκαλεῖται ὡς Οἰκουμενική, διότι δέν θά συμμετάσχουν οἱ ἀπεσχισμένοι Δυτικοί Χριστιανοί. Ὅμως ἡ πρᾶξις καί ἡ Παράδοσις τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας δέν παραθεωρεῖ τό γεγονός ὅτι ἀπό τοῦ πρώτου αἰῶνος μ.Χ. καί μέχρι σήμερα ὑπῆρχαν καί ὑπάρχουν οἱ διαχρονικά ἀπεσχισμένοι αἱρετικοί καί σχισματικοί (π.χ. Νικολαΐτες, Ἀρειανοί, Νεστοριανοί, Μονοφυσίτες κλπ), ἀλλ΄αὐτό ποτέ δέν παρημπόδισε τήν Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία νά συνέλθη σέ Οἰκουμενικές Συνόδους.

Καί Πανορθόδοξος Σύνοδος δέν ὀνομάζεται ἡ ὑπό σύγκλησιν «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος», διότι, προφανῶς, ἀποκλείεται ἐκ τῶν προτέρων ἡ συμμετοχή ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων. Ὅμως, εἰς τό σημεῖο αὐτό ἑστιάζεται τό σπουδαιότερο, προδήλως, ἐκκλησιολογικό πρόβλημα τῆς μελλούσης νά συναχθῆ Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου καί τό ἐρώτημα:

1.Εἶναι δυνατόν νά συνέλθη μία, κατά τά ὡς ἄνω, Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος χωρίς τήν παρουσία καί τήν συμμετοχή ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων;

Ταπεινῶς φρονῶ ὅτι ἡ ἀπάντησις εἰς τό ἐρώτημα αὐτό μέ κανονικά κριτήρια εἶναι ἀρνητική, ἐφ΄ὅσον, ὡς ἐλέχθη, Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, κατά τούς Ἱερούς Κανόνας, εἶναι μόνον ἡ Οἰκουμενική. Καί μία Οἰκουμενική Σύνοδος, κατά τόν Ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη^{^[3]}, τέσσερα χαρακτηριστικά ἰδιώματα πρέπει νά ἔχη: α) Νά συναθροίζεται διά προσταγῶν Βασιλικῶν (αὐτό, βεβαίως, ἴσχυε ὅταν ὑπῆρχε ἡ ἑνιαία Βυζαντινή Αὐτοκρατορία, ὑπό τήν ὁποίαν ὑπήγοντο διοικητικῶς ὅλες οἱ Ἐπαρχίες τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχείων, Ἀρχιεπισκοπῶν καί Ἐπισκοπῶν, ἐνῷ τοῦτο τώρα εἶναι ἀδύνατο νά πραγματοποιηθῆ, διότι ἡ κοσμική ἐξουσία δέν ἀσκεῖται ἀπό μία ἐγκόσμιο βασιλεία, ἀλλ’ἀπό πολλές˙ γι’αὐτό καί ἡ πρωτοβουλία συγκλήσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου δύναται νά προέλθη ἀπό τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, τόν Πρῶτο μεταξύ ἴσων εἰς τήν Ἐκκλησιαστική Ὀρθόδοξο Ἱεραρχία. β)Νά γίνεται «ζήτησις περί πίστεως» καί ἀκολούθως νά ἐκτίθεται ἀπόφασις καί ὅρος δογματικός εἰς κάθε μίαν ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους[4].γ) Νά εἶναι πάντα τά ἐκτιθέμενα παρ’αὐτῆς δόγματα καί οἱ Κανόνες Ὀρθόδοξα, εὐσεβῆ καί σύμφωνα μέ τίς Θεῖες Γραφές καί τίς προηγηθεῖσες Οἰκουμενικές Συνόδους. (Καί παραθέτει ἐδῶ τό πολυθρύλητο ἀξίωμα τοῦ ἁγίου Μαξίμου τοῦ ὁμολογητοῦ «τό εἰς τοιαύτην ὑπόθεσιν ῥηθέν»˙ «Τάς γενομένας Συνόδους ἡ εὐσεβής πίστις κυροῖ, καί πάλιν ἡ τῶν δογμάτων ὀρθότης κρίνει τάς Συνόδους» καί δ) Τό νά συμφωνήσουν καί νά ἀποδεχθοῦν τά παρά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων διορισθέντα καί κανονισθέντα ἅπαντες οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχαι καί Ἀρχιερεῖς τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας, εἴτε διά τῆς αὐτοπροσώπου παρουσίας αὑτῶν, εἴτε διά τῶν ἰδίων Τοποτηρητῶν ἤ καί τούτων ἁπόντων, διά γραμμάτων αὑτῶν. Καί τονίζει ἐπιπροσθέτως ὅτι «αὕτη ἡ τῶν τῆς Οἰκουμένης Πατριαρχῶν καί Ἀρχιερέων συμφωνία εἶναι ὁ τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων συστατικός καί διακριτικός χαρακτήρ».

Ἀναφορικά πρός τό β΄χαρακτηριστικό ἰδίωμα προβάλλεται ἡ ἔνστασις ὅτι ἡ ἐν θέματι Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος δέν θά συζητήση θέματα πίστεως, οὔτε θά ἐκθέση ἀπόφασι καί ὅρο δογματικό, διό καί δέν δικαιοῦται νά χαρακτηρισθῆ ὡς Οἰκουμενική. Καί ὅμως, ἄν καί εἰς τό ὑπό τῆς Ε’ Προσυνοδικῆς Πανορθοδόξου Διασκέψεως ἐγκριθέν σχέδιο κειμένου τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας αὐτή ἀποδέχεται καί ὁμολογεῖ τήν πίστιν εἰς τήν Μίαν Ἁγίαν Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν (ἄρθρον 1), παρά ταῦτα δηλώνει ὅτι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἀναγνωρίζει τήν ἱστορικήν ὕπαρξιν ἄλλων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν μή εὑρισκομένων ἐν κοινωνίᾳ μετ΄αὐτῆς» (ἄρθρον 6). Ἐδῶ πλέον τίθεται μέγα ἐκκλησιολογικό καί δογματικό θέμα, ἀφοῦ κραυγαλέως γίνεται ὑπέρβασις τοῦ ἐκκλησιολογικοῦ δόγματος τῆς Μιᾶς (καί Μόνης) Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, διό καί ἡ σύγκλησις τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου μέ ὅλα τά γνωρίσματα καί τίς προδιαγραφές μιᾶς νέας Οἰκουμενικῆς Συνόδου καθίσταται λίαν ἀπαραίτητη καί ἐπιτακτική. Τό διακυβευόμενο ἐνταῦθα εἶναι μέγα καί σοβαρό ζήτημα πίστεως, ἀφοῦ κλονίζεται μέ τόν τρόπο αὐτό ἡ δογματική διδασκαλία τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως περί τῆς Μιᾶς (καί Μόνης) Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ δέ προσθήκη εἰς τό ἐν λόγῳ ἕκτο(6) ἄρθρο «ἀλλά καί πιστεύει (ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία) ὅτι αἱ πρός ταύτας (ἐνν.τάς ἄλλας «Χριστιανικάς Ἐκκλησίας καί Ὁμολογίας») σχέσεις αὐτῆς πρέπει νά στηρίζωνται ἐπί τῆς ὑπ΄αὐτῶν ὅσον ἔνεστι ταχυτέρας καί ἀντικειμενικωτέρας ἀποσαφηνίσεως τοῦ ὅλου ἐκκλησιολογικοῦ θέματος καί ἰδιαιτέρως τῆς γενικωτέρας παρ’αὐταῖς διδασκαλίας περί μυστηρίων, χάριτος, ἱερωσύνης καί ἀποστολικῆς διαδοχῆς» οὐδόλως ἐπιλύει, παρά μόνον περιπλέκει τό μέγα ἐκκλησιολογικό θέμα. Δέν ἔχουν καμμία θεολογική ἀξία καί σημασία οἱ ἀποσαφηνίσεις καί ἐξηγήσεις «τῶν ἄλλων Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν» διά τήν ἐκκλησιολογία καί τήν διδασκαλία τους περί μυστηρίων, χάριτος, ἱερωσύνης καί ἀποστολικῆς διαδοχῆς, ἐάν προηγουμένως δέν ἀσπασθοῦν τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία τῆς Μιᾶς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καί τήν ἁγία καί ἀμώμητο Πίστι καί Παράδοσι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία πηγάζει ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Θεία Διδασκαλία τοῦ Θείου Δομήτορος τῆς Ἁγιωτάτης ἡμῶν Ἐκκλησίας Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων καί τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν. Διότι, ἐάν ἐμμένουν στίς αἱρέσεις καί τίς κακοδοξίες των καί συνεπῶς δέν ἔχουν κοινωνία ἐν τῇ Πίστει καί τῇ Ἀγάπῃ μέ τήν Μία καί Μόνη Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησία, τότε οὔτε Μυστήρια, οὔτε Ἱερωσύνη, ἀλλ΄οὔτε καί Ἀποστολική διαδοχή ἔχουν. Ὅλα αὐτά θραύονται καί καταλύονται, ὅταν ὑφίσταται ὁ μολυσμός καί ἡ πνευματική νόσος τῆς αἱρέσεωςκαί τοῦ σχίσματος, τῆς κακοδοξίας καί τῆς πλάνης. Χριστιανικές Ἐκκλησίες ἐκτός τῆς Μιᾶς καί Μόνης Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας δέν λογίζονται, οὔτε εἶναι δυνατόν μέ θεολογικά καί Ἁγιοπνευματικά κριτήρια νά ὑφίστανται. Ἀσφαλῶς δέ εἶναι ἀδιανόητο καί βλάσφημο νά θεωρηθοῦν ποτέ αὐτές ὡς...«παραρτήματα» τῆς Μιᾶς καί Μόνης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ.

Καί τό τρίτο (γ’) χαρακτηριστικό ἰδίωμα, τό ὁποῖο παραθέτει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, εἶναι λίαν σημαντικό καί ἀξιοπρόσεκτο. Ὅλα τά ἐκτιθέμενα παρά τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου δόγματα καί οἱ Κανόνες νά εἶναι ὀρθόδοξα καί εὐσεβῆ καί σύμφωνα μέ τίς Θεῖες Γραφές καί τίς προηγηθεῖσες Οἰκουμενικές Συνόδους. Αὐτό σημαίνει ὅτι καί ἡ συγκληθησομένη Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, ἀφοῦ τῷ ὄντι φέρει τήν κανονική ὀνομασία μιᾶς Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καλεῖται νά στοιχηθῆ κατά πάντα πρός τήν δογματική καί κανονική παράδοσι τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί τίς Θεῖες ἐπιταγές τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τῶν Ἱερῶν Κανόνων τῶν προγενεστέρων Οἰκουμενικῶν Συνόδων.

2. Ἐφ΄ὅσον, κατά τό Ἱερό Πηδάλιο τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ ὅρος Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος ταυτίζεται μέ τόν ὅρο Οἰκουμενική Σύνοδος, συνεπάγονται καί οἱ ἀνάλογες ὑποχρεώσεις της, διά νά ἔχη καί αὐτή τό ἀπαιτούμενο κῦρος καί τίς προϋποθέσεις ἀναγνωρίσεως της ἐκ τῶν ὑστέρων ὡς Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ἐκτός καί ἐάν πρέπει, ἀκούοντες τήν ὀνομασία: Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, νά ἐννοήσωμε ἁπλῶς τήν σύγκλησι διευρημένης Συνόδου Ὀρθοδόξων Προκαθημένων καί οὐδέν πλέον.

Πρωτίστως προέχει ἡ ἀναγνώρισις τῶν δύο(2) ἀποδεχομένων καί ἀνεγνωρισμένων ὑπό τῆς γρηγορούσης δογματικῆς συνειδήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας Οἰκουμενικῶν Συνόδων˙ τῆς ἐπί Μεγάλου Φωτίου τοῦ ἔτους 879-880μ.Χ. καί τῆς ἐπί Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ τοῦ ἔτους 1351μ.Χ. Καί ἐν συνεχείᾳ, στοιχοῦσα εἰς τήν παράδοσιν τῶν ἁγίων ἑπτά (7) Οἰκουμενικῶν Συνόδων, θά πρέπει νά θέση σέ ἐφαρμογή τά ὁριζόμενα καί διακελευόμενα ὑπ’αὐτῶν, ἤτοι˙

α)Τήν τοποθέτησι τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου στήν κεντρική θέσι τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ὅπως ἔκπαλαι ἐγίνετο τοῦτο στίς Οἰκουμενικές Συνόδους καί τήν ἔνθεν καί ἔνθεν αὐτοῦ, κατά τά πρεσβεῖα τιμῆς καί τήν ἰσχύουσα τάξι πλαισίωσι τῶν Προκαθημένων καί λοιπῶν ἁγίων Συνέδρων.

β)Τήν συμμετοχή ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων , πλήν ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι λόγῳ γήρατος ἤ ἀσθενείας θά ζητήσουν ἁρμοδίως τήν ἐξαίρεσίν των. Διότι ἄλλως ἀποκλείεται καί ἀφαιρεῖται τό κανονικόν δικαίωμα ὅλων τῶν ἐν ἐνεργείᾳ Ὀρθοδόξων Ἐπαρχιούχων Ἐπισκόπων, (ἐκτός τοῦ περιωρισμένου ἀριθμοῦ τῶν 24 ἐκπροσώπων Ἐπισκόπων ἐξ ἑκάστης Τοπικῆς Ἐκκλησίας) νά συμμετάσχουν μετά ψήφου εἰς τήν Ἀγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον, ὡς συνέβαινε τοῦτο εἰς ἑκάστην τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, αἱ ὁποῖαι καί εἶχον τήν κανονικήν προσωνυμίαν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Οὐδείς Ἐπίσκοπος διαποιμαίνων Ὀρθόδοξον Ποίμνιον (μή ὤν βεβαίως καταδεδικασμένος) ἀπεκλείσθη ποτέ ἔκ τινος Ἁγίας Οἰκουμενικῆς Συνόδου, εἰμή οἱ διά διαφόρους λόγους κωλυθέντες ἵνα προσέλθωσι, παρά τό σημειούμενον ἐν τῷ ὑπ’΄ἀριθ. 755/351/16-2-2016 Σεπτῷ Συνοδικῷ ἐγγράφῳ, τό ὁποῖον ἀναφέρεται εἰς τήν σύγκλησιν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Ἡ παράδοσις εἶναι σαφεστάτη, ὁ Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης κατηγορηματικός ἐν τῷ Ἱερῷ Πηδαλίῳ, καθ΄ἅ εἴπομεν, καί ὁ ἀείμνηστος Καθηγητής τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου Ἁμίλκας Ἀλιβιζᾶτος σαφῶς παρατηρεῖ ὅτι: «Ἐν τῇ Ἀνατολικῇ Ἐκκλησίᾳ ἐνῷ τό κυρίως διοικοῦν σῶμα εἶναι τό σῶμα Κληρικῶν καί δή τό τῶν Ἐπισκόπων, δέν ἀποκλείεται τό λαϊκόν σῶμα ἐκ τῆς διοικήσεως, διά τῆς ἐκ μέρους του δι΄ ἐκλογῆς ἀναδείξεως τῶν Κληρικῶν, καί διά τῆς ἀπαραιτήτου του συνεργασίας εἰς τόν σχηματισμόν τῆς «συνειδήσεως τῆς Ἐκκλησίας», τῆς ὑπερτάτης ταύτης ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ αὐθεντίας. Ἐπί τῇ βάσει τῆς ἀρχῆς ταύτης, ἡ ἀνωτάτη διοικητική βαθμίς ἐκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας καί διοικήσεως εἶναι ἡ Οἰκουμενική Σύνοδος,ἡ συγκροτουμένη κυρίως ἐκ τῆς ὁλότητος τῶν ἐν ἐνεργείᾳ Ἐπισκόπων καί τῆς ὁποίας αἱ ἀποφάσεις ὁριστικῶς γινόμεναι ὑπό τῆς συνειδήσεως τῆς Ἑκκλησίας ἀποδεκταί,ἀποτελοῦν τήν ὑψίστην ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ αὐθεντίαν.[5]

γ) Τήν συζήτησι καί συνεξέτασι ὅλων τῶν θεμάτων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Νά ἐκφρασθοῦν ἐπ΄αὐτῶν ἐλευθέρως, ἀβιάστως καί ἐπαρκῶς οἱ ἅγιοι Σύνεδροι καί νά τεθοῦν σέ ψηφοφορία τά πρός συνδιάσκεψιν θέματα, ὁπότε θά ἰσχύση τό ἱεροκανονικό «ἡ ψῆφος τῶν πλειόνων κρατείτω». Ἡ ἰσχύουσα ἀρχή ὅτι ἑκάστη Τοπική Ἐκκλησία θά ἔχη μία ψῆφο καί θά ἔχη προεξασφαλισθῆ ἡ ὁμοφωνία τῶν μελῶν της δι’ὅλα τά θέματα δέν ἐρείδεται εἰς τούς Θείους καί Ἱερούς Κανόνας. Τό νά προετοιμάζωνται καί νά προαποφασίζωνται τά θέματα ἀπό τίς Προσυνοδικές Ἐπιτροπές, χωρίς νά ἔχουν εἰδικῶς ἐξουσιοδοτηθῆ οἱ ἐκπρόσωποι κάθε Τοπικῆς Ἐκκλησίας (ὁμιλῶ εἰδικότερα γιά τήν Ἑλλαδική μας Ἐκκλησία) ἀπό τό Κυρίαρχο Σῶμα τῆς Σεπτῆς Ἱεραρχίας διά τό κάθε θέμα: τί θά ὑποστηρίξουν ὡς θέσιν καί Ἀπόφασιν τῆς Ἱεραρχίας μας, ποῦ θά συμφωνήσουν ἤ ποῦ θά διαφωνήσουν, καί χωρίς νά γνωρίζη ἡ Σεπτή Ἱεραρχία καί δι΄αὐτῆς ὁ κάθε Ἐπίσκοπος τήν ἄλλη πλευρά (altera pars) καί τήν πρόοδο καί ἐξέλιξι τῶν ἐργασιῶν τῶν Προσυνοδικῶν Διασκέψεων, αὐτό ἀφίσταται κατά μυρίας παρασάγγας ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Παράδοσι. Παραπέμπει στό μοναρχικό ἤ καί ὀλιγαρχικό πολίτευμα τοῦ Δυτικοῦ θρησκευτικοῦ κόσμου, σέ Δυτικά πρότυπα καί ὄχι στό Συνοδικό πολίτευμα τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς. Ἡ Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία δέν δέχεται, οὔτε θά δεχθῆ ποτέ μοναρχία ἤ ὀλιγαρχία, καί πολύ περισσότερο δέν θά ἀποδεχθῆ Πάπα στήν Ἀνατολή. Στήν Ὀρθόδοξη μας Παράδοσι καταρτίζονται ἐκ τῶν προτέρων τά θέματα τῆς ἡμερησίας διατάξεως, ἀλλά δέν προαποφασίζονται. Οἱ ἀποφάσεις λαμβάνονται ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι («ἔδοξε τῷ Ἁγίῳ Πνεύματι καί ἡμῖν»[6] ἐλέχθη κατά τήν Ἀποστολική Σύνοδο τῶν Ἱεροσολύμων) ἐν τῇ ὥρᾳ τῶν ἱερῶν συνεδριῶν. Ἐλεύθεροι καί ἀδέσμευτοι, χωρίς πιέσεις καί ἀπειλές, ἐκφράζονται οἱ ἅγιοι Σύνεδροι μέ τόν φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διαλέγονται ἤ διαφωνοῦν κινούμενοι ὑπό τῆς φωτιστικῆς Χάριτος τοῦ Παρακλήτου καί ἀποφασίζουν ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι. «Οὗ δέ τό Πνεῦμα Κυρίου ἐκεῖ καί ἐλευθερία»[7], καί

δ) Τήν Ἁγιοπατερική καί ἱεροκανονική στάσι τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου ἔναντι ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι διά λόγους συνειδήσεως καί προσηλώσεως εἰς τούς δογματικούς Ὅρους καί τούς Ἱερούς Κανόνας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας δέν θά συμμορφωθοῦν σέ τυχόν ἀποφάσεις ἀσύμβατες καί ἀντικρουόμενες πρός τήν Ὀρθόδοξη Παράδοσι (τήν δογματική καί ἱεροκανονική). Ἡ συνοχή καί ἡ πλήρης ἀποδοχή τῶν ἀποφάσεων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου θά ἐξαρτηθῆ ἀπό τόν ἀπόλυτο της σεβασμό, χωρίς καινοτομίες καί προσθαφαιρέσεις στό περιεχόμενο τῆς Ἁγίας ἡμῶν καί ἀμωμήτου Πίστεως, διδασκαλίας καί Παραδόσεως. Ἀπό τήν πλήρη συμμόρφωσι πρός τήν ἀρχήν τοῦ «μή μεταίρειν ὅρια αἰώνια, ἅ οἱ Πατέρες ἔθεντο».

Τό ὁρμητικό ρεῦμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί ἡ ἀκάθεκτη ὁρμή τῆς Παγκοσμιοποίησης καί Πανθρησκείας δέν πρέπει ἐπ’ οὐδενί λόγῳ νά ἐπιδράση ἤ νά ἐπηρεάση τίς ἀποφάσεις τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Ἀπαιτεῖται μεγάλη προσοχή καί ἐπαγρύπνησις διά νά μή ἐπαληθευθοῦν ὁ φόβος καί ἡ ἀνησυχία τοῦ ἐν ἁγίοις ἀναπαυομένου ἀειμνήστου Ἀρχιμανδρίτου π.Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, σπουδαίου Κανονολόγου τῆς Ἐκκλησίας μας, πού ἐξέφρασε κατά τήν δεκαετία τοῦ 60 εἰς τόν τότε Οἰκουμενικό Πατριάρχη Ἀθηναγόρα μέ τά ἑξῆς λόγια: «Μυριάκις προτιμώτερον, Παναγιώτατε, νά ἐκριζωθῇ ὁ ἱστορικός τῆς Κων/πόλεως θρόνος καί νά μεταφυτευθῇ εἴς τινα ἔρημον νησῖδα τοῦ Πελάγους, ἀκόμη δέ καί νά καταποντισθῇ εἰς τά βάθη τοῦ Βοσπόρου, ἤ νά ἐπιχειρηθῇ ἔστω καί ἡ ἐλαχίστη παρέκκλισις ἀπό τῆς χρυσῆς τῶν Πατέρων γραμμῆς, ὁμοφώνως βοώντων:΄Οὐ χωρεῖ συγκατάβασις εἰς τά τῆς Πίστεως… Μή θέλετε νά δημιουργήσητε ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ σχίσματα καί διαιρέσεις. Πειρᾶσθε νά ἑνώσητε τά διεστῶτα καί τό μόνον ὅπερ θά κατορθώσητε, θά εἶναι νά διασπάσητε τά ἡνωμένα καί νά δημιουργήσητε ῥήγματα εἰς ἐδάφη ἕως σήμερον στερεά καί συμπαγῆ. Σύνετε καί συνέλθετε!...»

Oἱ Θεῖοι καί Ἱεροί Κανόνες τῶν Ἁγίων Οἰκουμενικῶν καί τῶν (ἀνεγνωρισμένων) Τοπικῶν Συνόδων «ἐκδικοῦνται», κατά τήν συνήθη ἔκφρασι τοῦ ἀειμνήστου π.Ἐπιφανίου, ὅταν γίνεται παράβασις καί καταπάτησις των. Καθορίζεται σαφῶς τό ἐπιτίμιο διά τούς καταφρονητές των (καθαίρεσις, ἀφορισμός, ἀκοινωνησία, ἀργία κλπ.).Οἱ παραβάτες τῶν Ἱερῶν Κανόνων τίθενται πρό τῶν βαρέων εὐθυνῶν των καί ἐνώπιον τῆς κρίσεως τῆς συνειδήσεως των. Ἡ Τοπική Ἐκκλησία, εἰς τήν ὁποίαν ἀνήκει ὁ καταφρονητής τοῦ συγκεκριμένου ἤ τῶν συγκεκριμένων Ἱερῶν Κανόνων, ἔχει τήν εὐθύνη καί τήν ὑποχρέωσι νά ἐπιβάλη, μετά τήν νόμιμη καί κανονική διαδικασία, τίς προβλεπόμενες κυρώσεις.

Εἶναι θλιβερό δέ καί ἀνησυχητικό ὅτι, ἐνῶ παρατηροῦνται κατάφωρες παραβιάσεις Ἱερῶν Κανόνων Ἁγίων Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί λοιπῶν ἄλλων, καί μάλιστα στά κρίσιμα θέματα συμπροσευχῶν μέ ἑτερόδοξους, αἱρετικούς καί ἀκοινώνητους, καί τό ἀκόμη χειρότερο μέ ἀλλόθρησκους, χωρίς νά ἐπιδεικνύεται ἡ ἐπιβαλόμενη εὐαισθησία ἀπό τούς ἐκκλησιαστικῶς ἁρμοδίους καί ὑπευθύνους, ἐν τούτοις ὑπάρχει μεγάλη σπουδή καί πρόθεσις ἐπιβολῆς βαρέων ἐπιτιμίων ὑπό τῆς συγκληθησομένης Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου μέ τό αἰτιολογικό νά ἀποφευχθοῦν διασπάσεις καί διαιρέσεις, ἄν καί αὐτές δέν εἶναι δυνατόν νά ἀποτραποῦν μέ τό «μαστίγιο», ἀλλά μέ τόν θρίαμβο καί τήν ἐπικράτησι τῆς σῳζούσης Θείας Ἀληθείας. Γιατί ἄν συμβῆ τό ἀντίθετο, ἐνῷ δέν θέλει νά ὀνομάζεται Οἰκουμενική καί δέν διαθέτει προδήλως τό κῦρος καί τήν αὐθεντία της, ἀναμφιβόλως θά ἐκφύγη τῶν ἁρμοδιοτήτων της καί τῶν ὁρίων τῆς ἀρχῆς τῆς Συνοδικότητος καί τῆς ἐν Χριστῷ ἐλευθερίας, καθώς ἐπίσης καί τῆς ἐλεύθερης ἐκφράσεως τῶν ἁγίων Συνέδρων, γεγονός τό ὁποῖο θά παραπέμψη σέ δυσάρεστες ἐποχές βίας καί καταναγκασμοῦ.

Καί διά νά ὁλοκληρώσω καί συγκλείσω τό ὅλον θέμα θά ἐπανέλθω εἰς τό βασικό θέμα τῆς εἰσηγήσεως μου, δηλ. τό τῆς μή συμμετοχῆς ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων εἰς τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τόν προσεχῆ Ἰούνιο στήν Κρήτη, παραθέτοντας τίς ἐπ’αὐτοῦ διαπιστώσεις-ἐπισημάνσεις δύο Πανεπιστημιακῶν Διδασκάλων,ἑνός ἐκ τῶν ἀρχαιοτέρων, τοῦ κ. Χρήστου Γιανναρᾶ, Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τοῦ Παντείου Πανεπιστημίου καί ἑνός ἐκ τῶν νεωτέρων, τοῦ Καθηγητοῦ τοῦ Τμήματος Θεολογίας τοῦ ΑΠΘ κ.Χρυσοστόμου Σταμούλη.

Δέν ἐπικαλοῦμαι τίς θέσεις τῶν παρισταμένων σεβαστῶν μου Καθηγητῶν, τοῦ π. Θεοδώρου Ζήση, τοῦ π. Γεωργίου Μεταλληνοῦ καί τοῦ κ.Δημ. Τσελεγγίδη, διότι θά ἕχωμε τήν εὐκαιρία νά τούς ἀκούσωμε κατά τήν εἰσήγησιν των. Γράφει ὁ πρῶτος, ὁ ἐλλογιμώτατος κ. Γιανναρᾶς μεταξύ ἄλλων καί τά ἑξῆς σχετικά μέ τό θέμα μας: «Ἡ Σύνοδος πού ἔχουν ἐξαγγείλει οἱ ἀνά τόν κόσμο Ὀρθόδοξες Χριστιανικές Ἐκκλησίες γιά τόν προσεχῆ Ἰούνιο (2016) στήν Κρήτη, χαρακτηρίζεται «Μεγάλη». Ὄχι σέ ἀριθμό συμμετεχόντων, ἀφοῦ δέν πρόκειται νά μετάσχουν (ὅπως ἦταν αὐτονόητο στίς Οἰκουμενικές Συνόδους) ὅλοι οἱ προεστῶτες τοπικῶν ἐκκλησιῶν ἐπίσκοποι. Γιά πρώτη μᾶλλον φορά σύνοδος ἐκκλησιαστική θά βασιστεῖ στήν ὀρθολογική (ἀποτελεσματικότητας) ἀρχή τῆς «ἀντιπροσώπευσης» – θά συγκροτηθεῖ ἀπό «ἀντιπροσώπους» τῶν ἐθνικῶν ἐκκλησιαστικῶν διοικήσεων ὄχι ἀπό τό σύνολο τῶν λειτουργῶν τῆς ἐπισκοπικῆς «πατρότητας» .

Στήν Ἑκκλησία εἶναι ἀδιανόητο τό «ἀντιπροσωπευτικό σύστημα» (ὅπως καί στήν ἀρχαιοελληνική «πόλιν» ἦταν ἀδιανόητη ἡ «ἀντιπροσωπευτική δημοκρατία»). Γιά τόν ἁπλούστατο λόγο ὅτι δέν ἀντιπροσωπεύονται, σέ καμιά μορφή συνοδικότητας, γνῶμες, ἀπόψεις, ἰδέες, προτάσεις. Κατατίθεται μόνο μαρτυρία ἐμπειρίας καί ἡ ἀλήθεια τῆς κατάθεσης κρίνεται ἀπό τό ἄν καί κατά πόσο ἡ κατατιθεμένη μαρτυρία «κοινωνεῖται» (πιστοποιεῖται,ἐπιμαρτυρεῖται) ἀπό τήν ἐμπειρία ὅλων. Ἔχει συμβεῖ στήν ἱστορία τῶν Συνόδων ἡ κατάθεση ἑνός δίχως τίτλους λογιότητας ἐπισκόπου ἀσήμαντης πληθυσμιακά ἐπισκοπῆς (λ.χ. τῆς Τριμυθοῦντος, στήν Κύπρο) νά καθορίσει τόν «ὅρο» - ἀπόφαση τῆς Συνόδου – νά ἀγνοηθοῦν στιλπνά ἴσως ρητορεύματα περιώνυμων πατριαρχῶν καί ἀρχιεπισκόπων».[8] Καί ὁ Καθηγητής κ. Σταμούλης παρατηρεῖ τά ἀκόλουθα:

«…Ἔχω τήν αἴσθηση ὅτι ἡ μεγάλη καί εὐλογημένη εὐκαιρία ἔχει νά κάνει κυρίως μέ τή βάση τῆς Ἐκκλησίας. Μία βάση ξεκομμένη ἀπό τήν πληροφόρησι καί συνεπῶς τή συμμετοχή σέ ὅλα ὅσα τήν ἀφοροῦν ἄμεσα καί ἀποτελοῦν ὡς μή ὄφειλε ἀντικείμενο χειρισμῶν ἀποκλειστικά τῆς κορυφῆς... Ἐάν διαπιστώνεται, λοιπόν, ἕνα ἔλλειμμα αὐτό βρίσκεται στήν ἐνημέρωση τῆς βάσης, στήν ἐνημέρωση τῶν λαϊκῶν, ἀλλά καί τῶν κληρικῶν τόσο τῶν δύο πρώτων βαθμίδων, ὅσο καί τῶν Ἐπισκόπων τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Φαίνεται ἔτσι νά λησμονεῖται ἤ νά παραθεωρεῖται, πώς «ἡ Σύνοδος δέν συνέρχεται γιά τόν ἑαυτό της, συνέρχεται γιά ὅλο τό λαό τοῦ Θεοῦ, γιά ὅλο τόν κόσμο», καθώς «εἶναι ἐκ τοῦ σώματος», «ἐν τῷ σώματι», «διά τό σῶμα».

Ὡς ἐκ τούτου, συνεχίζει ὁ κ.Καθηγητής, οἱ ἐνστάσεις οἱ ὁποίες καί ἐδῶ διατυπώθηκαν ἀπό μέλη τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας δέν εἶναι χωρίς ἔρεισμα. Ὄντως, ἡ συγκεκριμένη διαδικασία εἶναι ἀμάρτυρη ἐντός τῆς ἱστορίας τῆς Ἐκκλησίας. Ὄντως φαίνεται νά ἀγνοεῖται τό ἱστορικό κεκτημένο πού θέλει τόν κάθε Ἐπίσκοπο νά ἔχει μία ψῆφο. Ὄντως φαίνεται νά ἀντικαθίσταται ὁ Ἐπίσκοπος ἀπό τόν πρῶτο καί νά ὑποχωρεῖ ἡ ἰδιαιτερότητα τοῦ προσώπου γιά χάρη τοῦ καθόλου τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας... Καί δέν χωρά καμία ἀμφιβολία πώς σέ ὅλα τά παραπάνω θά μπορούσαμε νά προσθέσωμε καί ἄλλα. Νά ποῦμε γιά παράδειγμα ὅτι μέ τήν ἀποδοχή τῆς ὁμοφωνίας, ἀλλά καί τῆς μίας ψήφου ἡττᾶται ἡ Ἐκκλησιολογία τῆς συνοδικότητας, βιάζεται ἡ παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καί περιθωριοποιεῖται ἡ ἴδια ἡ ζωή…».[9]

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Θεωρῶ ὅτι μέ τήν παροῦσα εἰσήγησι ἀναδείχθηκε ἐπαρκῶς τό θέμα τῆς μή συμμετοχῆς ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐπισκόπων εἰς τήν προσεχῆ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο καί κατεδείχθησαν ἀριδήλως τά ἐκκλησιολογικά προβλήματα, τά ὁποῖα προφανῶς θά προκύψουν ἐκ τούτου. Ὅσον ἀφορᾶ δέ εἰς τά ποιμαντικά προβλήματα, δύναται πᾶς τις νά τά προοιωνίση. Τοῦτο μόνο νά τονισθῆ:Ὑπάρχει φόβος Ὀρθόδοξοι πιστοί, βλέποντες νά περιθωριοποιεῖται ἤ νά ἀναιρεῖται ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοσις εἰς ὡρισμένα καίρια σημεῖα καί νά παραβιάζωνται κανονικά θέσμια καί ἡ δογματική περί Ἐκκλησίας διδασκαλία νά σκανδαλίζωνται καί νά μή πειθαρχοῦν εἰς τούς Ἐκκλησιαστικούς Ποιμένες καί Διδασκάλους καί νά διάγουν μέ ταραχή καί ὄχι μἐ ἐκκλησιαστική εἰρήνη καί εὐταξία, τοῦθ’ὅπερ θά εἶναι ὀλέθριο πνευματικά καί ἀλυσιτελές. «Στῶμεν καλῶς, στῶμεν μετά φόβου. Πρόσχωμεν!»

Νά κατακλείσω τήν παροῦσα εἰσήγησι, ἀφοῦ ζητήσω συγγνώμη γιά τήν ὑπέρβασι τοῦ χρονικοῦ ὁρίου, μέ τήν εὐχή τῶν Ἱερῶν Διπτύχων τῆς Ἁγίας Προθέσεως, τά ὁποῖα ἀνεγίνωσκε σέ κάθε Θεία Λειτουργία ὁ ἀείμνηστος Γέροντας μου καί καταξιωμένος ΜητροπολίτηςὝδρας, Σπετσῶν καί Αἰγίνης κυρός Ἱερόθεος (πού τά εἶχε παραλάβη ἀπό τόν ἀοίδιμο Γέροντα του Ἀρχιμανδρίτη π.Γερβάσιο Παρασκευόπουλο). Ἔλεγε αὐτή ἡ εὐχή: «Μνήσθητι Κύριε τῆς Ἁγίας Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας τῆς ἀπό περάτων ἕως περάτων τῆς Οἰκουμένης. Τῆς λύσεως τῶν σχισμάτων καί τῶν αἱρέσεων καί τῆς ἀναδείξεως ἀσπίλου καί ἀμώμου τῆς Ὀρθοδοξίας, τῆς ἐκλεκτῆς Σου Νύμφης». Ἀμήν.

[1] Χρυσοστόμου Σαββάτου, Μητροπολίτου Μεσσηνίας, Εἰσήγησις ἐνώπιον τῆς Ι.Σ.Ι. μέ θέμα : «Ἐνημέρωσις περί τῆς μελλούσης Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου», σελ. 8, παρ. 2.

[2] Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί Ἀγαπίου Ἱερομονάχου, Πηδάλιον τῆς Νοητῆς Νηός τῆς Μιᾶς,Ἁγίας,Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἔκδ.Β, ἐν Ἀθήναις,1841.

[3] Νικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου καί Ἀγαπίου Ἱερομονάχου, Πηδάλιον..., ἔκδ.Β’
Ἐν Ἀθήναις 1841, Περί τῆς Ἁγίας καί Οἰκουμενικῆς Πρώτης Συνόδου, Προλεγόμενα, ὑποσημ.1, σ.66.

[4] Ἔνθ΄ἀνωτ.ὑποσημ.1,σ.66, Δοσιθέου σελ. 633 τῆς Δωδεκαβίβλου.

[5] Ἁμίλκα Σ. Ἀλιβιζάτου(†), Καθηγητοῦ τοῦ Κανονικοῦ Δικαίου ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ Ἀθηνῶν, Οἱ Ἱεροί Κανόνες, ἔκδ.Τρίτη 1997, Ἀποστολική Διακονία, Ἀθῆναι, σελ. 20.

[6] Πραξ.ιε΄28.

[7] Β΄Κορ.γ΄17.

[8] Χρήστου Γιανναρᾶ,Ὁμοτίμου Καθηγητοῦ τοῦ ΕΚΠΑ. ἐπιφυλλίδα «Καθημερινῆς» 13 -03 -2016 ὑπό τόν τίτλον «Μέτρο παρακμῆς ἡ «Μεγάλη Σύνοδος».

[9] Χρυσοστόμου Σταμούλη,Καθηγητοῦ τοῦ ΑΠΘ, «Ἡ λειτουργία τῆς ὁμοφωνίας καί ἡ ποιητική τῆς ἑνότητας», Εἰσήγησις «Πρός τήν Ἁγία κάι Μεγάλη Σύνοδο». (3-5 Δεκεμβ. 2015)

Πηγή: Ακτίνες

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 30 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 814

π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

p anastasios gotsopoylos 1

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ

"ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ"
Μεγάλη προετοιμασία χωρίς προσδοκίες.

Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας-Πειραιάς - Τετάρτη 23.3.2016

«Ιεροί κανόνες και το κείμενο της Ε΄ ΠΠΔ με τίτλο

«Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον»

πρωτοπρεσβύτερος Αναστάσιος Γκοτσόπουλος

Εφημέριος Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Πατρών

Το κείμενο της Ε΄ Πανορθοδόξου Προσυνοδικής Διασκέψεως (Σαμπεζύ 2015) με τίτλο «Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον» είναι το πλέον σημαντικό κείμενο της μελλούσης Αγίας και Μεγάλης Συνόδου και είναι σίγουρο ότι θα αναδειχθεί ο πλέον καθοριστικός παράγοντας για την εκκλησιαστική αξιολόγηση της ίδιας της Συνόδου. Δεν θα ήταν υπερβολή να λέγαμε ότι το κείμενο αν και δεν έχει την τυπική μορφή και δομή δογματικού όρου, ουσιαστικά επέχει θέση δογματικής αποφάσεως της Συνόδου, και, συνεπώς, η Εκκλησία – δηλ. όλοι εμείς, κλήρος και λαός – οφείλουμε να το αντιμετωπίζουμε με τη δέουσα σοβαρότητα ως τη δογματική απόφαση της Πανορθοδόξου Συνόδου. [Σε παλαιότερη δημοσίευσή μας έχουμε προβεί σε εκτενή σχολιασμό του κειμένου αυτού στον οποίο και παραπέμπουμε για την πληρότητα και αναγκαία τεκμηρίωση της παρούσης εισηγήσεως

(βλ. http://www.romfea.gr/pneumatika/6640-sxoliasmos-sto-keimeno-tis-e-panorthodojou-prosunodikis-diaskepseos )].

Η παρούσα εισήγηση με τίτλο «Ιεροί κανόνες και το κείμενο της Ε΄ ΠΠΔ με τίτλο «Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον» περιορίζεται αναγκαστικά μόνο στο ζήτημα αν η κανονική παράδοση της Εκκλησίας μας αναγνωρίζει τα μυστήρια των αιρετικών. Και αυτό, διότι αν εξαιρέσουμε την § 20, στην οποία θα επικεντρώσουμε την εισήγησή μας, σε ολόκληρο το κείμενο της Ε΄ΠΠΔ δεν υπάρχει καμία αναφορά σε Ιερούς Κανόνες και στην εν γένει κανονική παράδοση της Εκκλησίας μας.

Είναι άξιο επισήμανσης ότι Ε΄ ΠΠΔ (Σαμπεζύ 2015) όταν διαπραγματεύθηκε το μείζον και κρίσιμο αυτό θέμα των σχέσεων της Εκκλησίας με την ετεροδοξία δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να προσφύγει στην πλούσια κανονική παράδοση της Εκκλησίας μας! Δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να θεμελιώσει τους ισχυρισμούς της στην μέχρι τώρα εκκλησιαστική πρακτική!

Ωσάν η Εκκλησία για πρώτη φορά να έρχεται σε επαφή και διάλογο και επικοινωνία με άλλες αιρετικές ή σχισματικές κοινότητες! Ωσάν μέχρι σήμερα η Ορθοδοξία να μην είχε παρόμοια εμπειρία και πρακτική. Ωσάν η εμπειρία της παράδοσης να μην είναι δημιουργικά δεσμευτική στη ζωή και τη δράση μας ως μελών της Εκκλησίας!

Όμως ἡ Ἐκκλησία πάντοτε πονούσε και ενδιαφερόταν ιδιαίτερα γιά τήν μετάνοια καί τήν ἐπιστροφή των αιρετικών και σχισματικών στην Αλήθεια και ενότητά της. Και είναι γνωστό ότι το ενδιαφέρον της αυτό και οι βασικές εκκλησιολογικές και κανονικές αρχές στην πραγμάτωσή του έχουν αποτυπωθεί στους ιερούς Κανόνες της. Για να γίνει αντιληπτός ο όγκος της κανονικής παραδόσεως που έχει ως αντικείμενο τις σχέσεις της Εκκλησίας με τους ετεροδόξους αξίζει να σημειώσουμε ότι μόνο στο επικυρωμένο από Οικουμενικές Συνόδους corpus των Ι. Κανόνων των Συνόδων της Καρθαγένης έχουν ενσωματωθεί 18 Κανόνες που αναφέρονται στο θέμα «Σχέσεις Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν Χριστιανικόν Κόσμον » και ιδιαιτέρως προς το σχίσμα των Δονατιστών, που ταλαιπωρούσε τη βορειοαφρικανική λατινική Εκκλησία της Καρθαγένης. Στούς Κανόνες των Συνόδων της Καρθαγένης περιγράφεται διά πολλῶν το πλαίσιο στο οποίο οφείλουν να κινηθούν οι ὀρθόδοξοι ποιμένες στό διάλογο με τους σχισματικούς με σκοπό την ένταξή τους και πάλι στην εκκλησιαστική κοινωνία. Δυστυχώς, αυτή η πλούσια κανονική παράδοση δεν έχει αξιοποιηθεί ουδέ στο ελάχιστο στο κείμενο της Ε΄ ΠΠΔ.

Όπως ήδη ανέφερα, μοναδική αναφορά σε ιερούς κανόνες στο προσυνοδικό κείμενο γίνεται στην περίφημη § 20 η οποία αναφέρει επί λέξει: «Αι προοπτικαί των θεολογικών διαλόγων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μετά των άλλων χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών προσδιορίζονται πάντοτε επί τη βάσει των κανονικών κριτηρίων της ήδη διαμορφωμένης εκκλησιαστικής παραδόσεως (κανόνες 7 της Β΄ και 95 της Πενθέκτης Οικουμενικής συνόδου)».

Η § 20 εντάσσεται στην ενότητα του Κειμένου περί του ΠΣΕ. Συνεπώς, όταν αναφέρεται σε «άλλες χριστιανικές Εκκλησίες και Ομολογίες» περιλαμβάνει τις περισσότερες από 345 Κοινότητες-μέλη του ΠΣΕ. Μην ξεχνάμε ότι στο ΠΣΕ υπάγονται εκτός από τις Ορθόδοξες Εκκλησίες (εκτός των Πατριαρχείων Γεωργίας και Βουλγαρίας) και αιρετικές ομάδες απολύτως ετερόκλητες από θεολογικής απόψεως (από Νεστοριανούς και Μονοφυσίτες μέχρι και Κουάκερους, Στρατό της Σωτηρίας, νεοπροτεστάντες, πεντηκοστιανούς, free Churches κοκ). Ορισμένα από τα μέλη του ΠΣΕ αρνούνται όλες ή τις περισσότερες Οικουμενικές Συνόδους, αρνούνται όλα τα μυστήρια, αρνούνται το αειπάρθενο της Θεοτόκου, αρνούνται την τιμή προς τη Θεοτόκο, τους Αγίους και τον Τίμιο Σταυρό, αρνούνται την αποστολική διαδοχή, αρνούνται σύνολη την ιερή παράδοση και αυτόν τον Κανόνα της Αγ. Γραφής! Και όμως στο κείμενο χαρακτηρίζονται «Εκκλησίες»

Στην § 20 λοιπόν, μνημονεύονται μόνο οι Κανόνες Β-7, Στ-95 οι οποίοι δεν αναφέρονται στους θεολογικούς διαλόγους, αλλά αποκλειστικά και μόνο στον τρόπο και τη διαδικασία εισδοχής στην Ορθοδοξία των πρώην αιρετικών. Όπως ήδη ακούσαμε, μέσω των κανόνων αυτών, ορθότερα, διαστρεβλώνοντας το πνεύμα και το γράμμα των Ι. Κανόνων, γίνεται προσπάθεια αναγνώρισης των μυστηρίων των αιρετικών με άμεση στόχευση την αμνήστευση των αιρέσεων και την “εκκλησιαστικοποίησή” τους, την αναγνώριση της “εκκλησιαστικότητάς” τους.

Το ζήτημα της αναγνώριση, ορθότερα της μη αναγνώρισης των μυστηρίων των αιρετικών, είχε λήξει από πολύ νωρίς στη ζωή της Εκκλησίας και όποτε ερχόταν στο προσκήνιο η Εκκλησία επαναλάμβανε πάντοτε τις βασικές θεολογικές της θέσεις, τις διατυπωμένες με εξαιρετική σαφήνεια ήδη από τον γ΄ και δ΄ αιώνα. Η δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας μας έλαβε και κανονική επικύρωση μέσω πολλών κανονικών αποφάσεων Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων.

Ας δούμε όμως πολύ συνοπτικά τη σχετική κανονική παράδοση της Εκκλησίας μας αναφορικά με τους κανόνες Β-7 και Στ-95:

1. Γένεση του προβληματισμού

Όπως ήδη αναφέραμε, πάγια διδασκαλία της Εκκλησίας μας που συναρτάται άμεσα με την ίδια την αυτοσυνειδησία της και, συνεπώς, με τις πλέον θεμελιώδεις εκκλησιολογικές αρχές της, είναι ότι μόνο μέσα στη «γνήσια και αληθινή Εκκλησία τελεσιουργούνται τα μυστήρια και μόνο διά μέσου αυτής λειτουργούν σωστά και σωστικά για τον άνθρωπο». Για το λόγο αυτό είναι εντελώς αδιανόητο για την Εκκλησία να υφίστανται έγκυρα και χαριτόβρυτα μυστήρια που να προσφέρουν σωτηρία εκτός Αυτής, στους σκοτεινούς χώρους των αιρέσεων και των σχισμάτων. Αυτή η βασική δογματική-εκκλησιολογική διδασκαλία εντάχθηκε πολύ νωρίς στο Κανονικό Δίκαιο της Εκκλησίας μας με τους Αποστολικούς Κανόνες,

Αποστ-46: «Ἐπίσκοπον, ἢ πρεσβύτερον, αἱρετικῶν δεξαμένους βάπτισμα, ἢ θυσίαν, καθαιρεῖσθαι προστάττομεν. Τίς γὰρ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαρ; ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου ;».

Αποστ-47: «Ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος, τὸν κατὰ ἀλήθειαν ἔχοντα βάπτισμα ἐὰν ἄνωθεν βαπτίσῃ ἢ τὸν μεμολυσμένον παρὰ τῶν ἀσεβῶν ἐὰν μὴ βαπτίσῃ , καθαιρείσθω, ὡς γελῶν τὸν σταυρόν καὶ τὸν τοῦ Κυρίου θάνατον, καὶ μὴ διακρίνων ἱερέας ψευδοϊερέων ».

Αποστ-50: «Εἴ τις ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος, μὴ τρία βαπτίσματα μιᾶς μυήσεως ἐπιτελέσῃ, ἀλλ᾿ ἓν βάπτισμα, τὸ εἰς τὸν θάνατον τοῦ Κυρίου διδόμενον, καθαιρείσθω. Οὐ γὰρ εἶπεν ὁ Κύριος, εἰς τὸν θάνατόν μου βαπτίσατε· ἀλλά, Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντες αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος».

Αποστ-68: «Εἴ τις ἐπίσκοπος, ἢ πρεσβύτερος, ἢ διάκονος, δευτέραν χειροτονίαν δέξηται παρά τινος, καθαιρείσθω καὶ αὐτός, καὶ ὁ χειροτονήσας· εἰ μή γε ἄρα συσταίη, ὅτι παρὰ αἱρετικῶν ἔχει τὴν χειροτονίαν. Τοὺς γὰρ παρὰ τῶν τοιούτων βαπτισθέντας ἢ χειροτονηθέντας, οὔτε πιστούς, οὔτε κληρικοὺς εἶναι δυνατόν».

Οι ανωτέρω Αποστολικοί Κανόνες κατηγορηματικά αρνούνται την ύπαρξη μυστηρίων εκτός της Εκκλησίας, παρέχοντας μάλιστα με σύντομες φράσεις και την απαραίτητη θεολογική αιτιολόγηση. Άμεση πρακτική συνέπεια της εκκλησιολογικής αυτής θέσης ήταν ότι, όταν κάποιος αιρετικός μετανοούσε και επιθυμούσε να ενταχθεί στην Εκκλησία, η Εκκλησία τον βάπτιζε ανεξάρτητα από το αν αυτός είχε “βαπτιστεί”, στην αίρεση στην οποία μέχρι τότε ανήκε.

2. Διένεξη πάπα Στεφάνου - Αγ. Κυπριανού

Σοβαρότατο όμως πρόβλημα προέκυψε στην Εκκλησία τον 3^ο αι. με τον πάπα Ρώμης Στέφανο, ο οποίος δεν (ανα)βάπτιζε τους προσερχομένους από το σχίσμα των Νοβατιανών. Ριζικὰ ἀντίθετος ἦταν ὁ Ἅγ. Κυπριανός, ἐπίσκοπος Καρχηδόνος, ὁ πρῶτος μεγάλος Δυτικὸς Πατέρας καὶ Θεολόγος τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος ἀκολουθώντας τοὺς Ἀποστ-46, -47, -50 καὶ -68, τὶς ἀποφάσεις προγενεστέρων Αφρικανικών Συνόδων και ταυτιζόμενος θεολογικὰ μὲ τὶς μικρασιατικὲς Ἐκκλησίες, θεωροῦσε ἐντελῶς ἀνυπόστατα ὅλα τὰ «μυστήρια» τῶν αἱρετικῶν . Η άποψη αυτή του Αγ. Κυπριανού ἔγινε ἀποδεκτὴ ἀπὸ τὶς τρεῖς Τοπικὲς Συνόδους τῆς Β. Ἀφρικῆς ὑπὸ τὴν προεδρία τοῦ ιδίου. Η απόφαση της Συνόδου της Καρχηδόνος έχει επικρατήσει να ονομάζεται Κανόνας του Αγ. Κυπριανού[i].

Σύμφωνα με τὸν Κυπρ-1 στην αίρεση και το σχίσμα δεν υφίσταται:

· τὸ μυστήριο τοῦ χρίσματος («οὐ δύναται χρίσμα τὸ παράπαν παρὰ τοῖς αἱρετικοῖς εἶναι »),

· τῆς Θ. Εὐχαριστίας («ὁ μήτε θυσιαστήριον ἔχων »),

· τῆς ἀφέσεως («ἀδύνατον ἁμαρτημάτων ἄφεσιν λαβεῖν »)

· της Ιερωσύνης «Πῶς δὲ εὔξεται ὑπὲρ τοῦ βαπτισθέντος οὐχὶ ἱερεύς, ἀλλ' ἱερόσυλος καὶ ἁμαρτωλός »

· τοῦ Βαπτίσματος. «μηδένα βαπτίζεσθαι δύνασθαι ἔξω τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας, ἑνὸς ὄντος βαπτίσματος καὶ ἐν μόνῃ τῇ καθολικῇ ἐκκλησίᾳ ὑπάρχοντος».

Δεν υπάρχουν, λοιπόν στην αίρεση μυστήρια, διότι στην αίρεση δεν υπάρχει ούτε Εκκλησία: «Παρὰ δὲ τοῖς αἱρετικοῖς, ἐκκλησία οὐκ ἔστιν», « ἁγιάσαι δὲ ἔλαιον οὐ δύναται ὁ αἱρετικός, ὁ μήτε θυσιαστήριον ἔχων, μήτε ἐκκλησίαν· ὅθεν οὐ δύναται χρίσμα τὸ παράπαν παρὰ τοῖς αἱρετικοῖς εἶναι».

Τέλος, η Εκκλησία έχει αποφανθεί συνοδικά: Τα κανονικά και χαρισματικά όρια της Εκκλησίας ταυτίζονται: «ἑνὸς ὄντος τοῦ βαπτίσματος καὶ ἑνὸς ὄντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ μιᾶς ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ἐπάνω Πέτρου τοῦ Ἀποστόλου, ἀρχῆθεν λέγοντος, τῆς ἑνότητος τεθεμελιωμένης· καὶ διὰ τοῦτο τὰ ὑπ' αὐτῶν γινόμενα, ψευδῆ καὶ κενὰ ὑπάρχοντα, πάντα ἐστὶν ἀδόκιμα».

Τὴ θεολογικὴ θέση τοῦ Ἁγ. Κυπριανοῦ συμμερίστηκε και ο Μ. Βασίλειος, ο οποίος τὴν μνημονεύει στὴν κανονικὴ ἐπιστολή του πρὸς τὸν Ἅγ. Ἀμφιλόχιο Ἰκονίου (κανόνες Βασιλ-1, -47), προσφέροντας μάλιστα καὶ πρόσθετη θεολογικὴ αἰτιολογία, ότι το βάπτισμα των αιρετικών είναι ανυπόστατο.

Στὸν ἐπικυρωθέντα ἀπὸ Οἰκουμενικές Συνόδους (Στ-2 καὶ Ζ-1) κανόνα του ἀναφέρει μεταξὺ ἄλλων ὁ Μ. Βασίλειος (Βασιλ-1): «Ἐκεῖνο γὰρ ἔκριναν οἱ παλαιοὶ δέχεσθαι βάπτισμα, τὸ μηδὲν τῆς πίστεως παρεκβαῖνον…Ἔδοξε τοίνυν τοῖς ἐξ ἀρχῆς, τὸ μὲν τῶν αἱρετικῶν παντελῶς ἀθετῆσαι … Οὐ γὰρ ἐβαπτίσθησαν οἱ μὴ εἰς τὰ παραδεδομένα ἡμῖν βαπτισθέντες.… ἡ μὲν ἀρχὴ τοῦ χωρισμοῦ διὰ σχίσματος γέγονεν, οἱ δὲ τῆς Ἐκκλησίας ἀποστάντες οὐκ ἔτι ἔσχον τὴν χάριν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ἑαυτούς· ἐπέλιπε γὰρ ἡ μετάδοσις τῷ διακοπῆναι τὴν ἀκολουθίαν. Οἱ μὲν γὰρ πρῶτοι ἀναχωρήσαντες, παρὰ τῶν Πατέρων ἔσχον τὰς χειροτονίας καὶ διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν αὐτῶν εἶχον τὸ χάρισμα τὸ πνευματικόν. Οἱ δέ, ἀποῤῥαγέντες, λαϊκοὶ γενόμενοι, οὔτε τοῦ βαπτίζειν, οὔτε τοῦ χειροτονεῖν εἶχον ἐξουσίαν, οὔτε ἠδύναντο χάριν Πνεύματος ἁγίου ἑτέροις παρέχειν, ἧς αὐτοὶ ἐκπεπτώκασι· διὸ ὡς παρὰ λαϊκῶν βαπτιζομένους τοὺς παρ’ αὐτῶν, ἐκέλευσαν ἐρχομένους ἐπὶ τὴν Ἐκκλησίαν, τῷ ἀληθινῷ βαπτίσματι, τῷ τῆς Ἐκκλησίας, ἀνακαθαίρεσθαι».

Ο Οικουμενικός Διδάσκαλος Μ. Βασίλειος είναι απολύτως σαφής: δεν υπάρχει κανένα περιθώριο ύπαρξης βαπτίσματος και ιερών μυστηρίων, που να παρέχουν σώζουσα Θ. Χάρη εκτός της Εκκλησίας.

3. Η κατ’ ακρίβεια και η κατ’ οικονομία πράξη.

Παράλληλα, ὅμως, με τις τόσο κρυστάλλινες απόψεις του, που είναι ταυτόχρονα και θεολογία της Εκκλησίας αφού έχουν επικυρωθεί από Οικουμενικές Συνόδους, ὁ Μ. Βασίλειος ἀποδέχεται την διά μόνο λιβέλου και μυστηρίου τού Χρίσματος αποδοχή των «προστιθεμένων τῇ ὀρθοδοξίᾳ» ἀπὸ συγκεκριμένες αἱρέσεις τὶς ὁποῖες καὶ μνημονεύει. Ἀκολούθως, ἡ Β΄ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος μὲ τὸν Β-7 καὶ ἀργότερα ἡ Στ΄ μὲ τὸν Στ-95[ii] ὁρίζει τρεῖς κατηγορίες-τρόπους εἰσδοχῆς στὴν Ἐκκλησία: μὲ τὸ μυστήριο τοῦ βαπτίσματος, μὲ χρήση Ἁγ. Μύρου καὶ διὰ λιβέλου.

Έτσι, στην εκκλησιαστική πράξη παρουσιάζεται μία διαφοροποίηση στὸν τρόπο εἰσδοχῆς τῶν «προστιθεμένων τῇ ὀρθοδοξίᾳ»:α) Ἀπὸ τὴ μία πλευρὰ ἔχουμε τοὺς οικουμενικού κύρους Ἀποστ-46, -47, -50 καὶ -68, τὸν Κυπρ-1 καὶ τοὺς δύο κανόνες τοῦ Μ. Βασιλείου (1^ο καὶ 47^ο), οι οποίοι, εκθέτοντας τις βασικές εκκλησιολογικές θεολογικές αρχές της Εκκλησίας, αρνούμενοι κατηγορηματικά το βάπτισμα και τα λοιπά μυστήρια των αιρετικών, επιτάσσουν τον (ανα)βαπτισμό των προσερχομένων στην Ορθοδοξία, και β)τους Β-7, Στ-95 και μερικώς οι Βασιλ-1, -47, οι οποίοι σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό ορισμένες προϋποθέσεις δίνουν τη δυνατότητα εισδοχής των πρώην αιρετικών στην Εκκλησία μόνο με λίβελλο και χρίσμα.

Πῶς συνδυάζονται ὅμως οἱ δύο ἀντικρουόμενες, φαινομενικά, πρακτικές; Καὶ γιατί ἡ Στ΄ ἐν Τρούλλῳ ἐπικύρωσε τοὺς «ἀντιφατικοὺς» αὐτοὺς κανόνες;

Ὁ κανόνας τοῦ Ἁγ. Κυπριανοῦ, οἱ Ἀποστολικοὶ καὶ οἱ τοῦ Μ. Βασιλείου εἶναι σαφὲς ὅτικαθορίζουν τὰ θεολογικὰ κριτήριαπροσέγγισης τοῦ ζητήματος αὐτοῦ. Σύμφωνα λοιπὸν μὲ τοὺς ἐπικυρωμένους ἀπὸ τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους κανόνες, ἡ Ἐκκλησία οὐδέποτε ἀναγνώρισε ὡς ἔγκυρο τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν, ὡς παρέχον σῴζουσα Θ. Χάρη ποὺ συγχωρεῖ ἁμαρτίες, ἀναγεννᾷ τὸν βαπτιζόμενο καὶ τὸν ἐντάσσει στὸ Σῶμα τοῦ Χριστοῦ, διότι ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἐνεργεῖ ἡ τελετουργικὴ τῶν μυστηρίων Χάρις τοῦ Ἁγ. Πνεύματος. Ὅλοι οἱ μεγάλοι Πατέρες καὶ ἐκκλησιαστικοὶ συγγραφεῖς καὶ οἱ Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι ὁμογνωμοῦν ἀπολύτως στὸ σημεῖο αὐτό. Ἡ ἔντονη διένεξη Καρχηδόνος–Ρώμης (Ἁγ. Κυπριανοῦ – Ἁγ. Στεφάνου) διεσάφησε πλήρως τὸ θέμα! Καὶ γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ ἡ Πενθέκτη Οικουμενική δεν επικύρωσε τις απόψεις τού πάπα Αγ. Στεφάνου, αλλά προσέδωσε οἰκουμενικὸ κῦρος στὸν Κυπρ-1 καὶ τοὺς συναφεῖς μὲ αὐτόν κανόνες (Ἀποστ-46, -47, -50 καὶ -68, τὸν Κυπρ-1 καὶ τοὺς δύο κανόνες τοῦ Μ. Βασιλείου (1^ο καὶ 47^ο)), ἐντάσσοντάς τους στοὺς ἐπικυρωμένους κανόνες Τοπικῶν Συνόδων καὶ Ἁγ. Πατέρων: ουσιαστικά θέλησε νὰ περιβάλει μὲ οἰκουμενικὸ κῦρος τὴ θεολογία-εκκλησιολογία τοῦ κανόνος.

Ὁ Μ. Βασίλειος, ποὺ συμφωνεῖ καὶ ἐπαυξάνει τὴ θεολογική προσέγγιση τῆς Συνόδου του Αγ. Κυπριανού, ἐξηγεῖ καὶ τὸ γιατί ἡ Ἐκκλησία δέχεται τοὺς προσερχομένους ἀπὸ ὁρισμένες αἱρέσεις χωρὶς νὰ τοὺς βαπτίζει. Δὲν πρόκειται περὶ θεολογικῶν, ἀλλὰ καθαρὰ περί ποιμαντικῶν λόγων: «οἰκονομίας ἕνεκα τῶν πολλῶν» (Βασιλ-1), ή «οικονομίας τινός ένεκα» (Βασιλ-47), ὅπως χαρακτηριστικὰ σημειώνει. Ἐπίσης, ὁ ἴδιος, ενώ υπεραμύνεται της θεολογικής ακρίβειας, προτείνει και τὴν κατ’ οἰκονομία πράξη «ἐὰν μέντοι μέλλῃ τῇ καθόλου οἰκονομίᾳ ἐμπόδιον ἔσεσθαι τοῦτο, πάλιν τῷ ἔθει χρηστέον καὶ τοῖς οἰκονομήσασι τὰ καθ’ ἡμᾶς Πατράσιν ἀκολουθητέον. Ὑφορῶμαι γὰρ μήποτε, ὡς βουλόμεθα ὀκνηροὺς αὐτοὺς περὶ τὸ βαπτίζειν ποιῆσαι, ἐμποδίσωμεν τοῖς σῳζομένοις διὰ τὸ τῆς προτάσεως αὐστηρόν».

Ἀντιδιαστέλλεται, λοιπὸν, ἡ θεολογική ἀκρίβεια («τὸ τῆς προτάσεως αὐστηρόν»), ἀπὸ τὴν ποιμαντικὴ οἰκονομία («τὸ ἔθος τῶν πατέρων»). Μὲ ἄλλα λόγια, ἡ Ἐκκλησία, χρησιμοποιώντας τὴ θεολογικὴ ἀκρίβεια σὲ ὅλους τοὺς τόνους, ἀποφαίνεται ὅτι δὲν ὑφίσταται ἔγκυρο βάπτισμα στὴν αἵρεση. Ἀξιοποιώντας ὅμως τὴν ποιμαντικὴ οἰκονομία, ὑποδέχεται ὅσους μετανοημένοι ἀρνοῦνται τὴν αἵρεση καὶ προσέρχονται στὴν Ἐκκλησία μόνο μὲ τὴν τέλεση τοῦ ἱεροῦ Χρίσματος καὶ τὴ Θ. Μετάληψη καὶ ὄχι διὰ τοῦ τριπλοῦ μυστηρίου τῆς Χριστιανικῆς μυήσεως (Βάπτισμα-Χρῖσμα-Θ. Εὐχαριστία), όπως προβλέπει η κατ’ ακρίβεια πράξη. Σε όλες τις περιπτώσεις, όμως, απαιτείται ρητή άρνηση και αναθεματισμός των αιρέσεων, των αιρετικών διδασκαλιών, ακόμα και των «εξάρχων των αιρέσεων».

Η κατ’ οἰκονομία ἐκκλησιαστικὴ πράξη ἔλαβε καὶ συνοδικὴ ἐπικύρωση μὲ τοὺς Β-7 καὶ Στ-95. Εἶναι χαρακτηριστικὸ, όμως, ὅτι ενώ οι κανόνες που απορρίπτουν το αιρετικό «βάπτισμα» παρέχουν σύντομη ή πολύ αναλυτική θεολογική αιτιολόγηση, οι κανόνες που προτείνουν την οικονομία στην εισδοχή των πρώην αιρετικών δεν προβάλουν καμία θεολογική αιτιολόγηση. Είναι κατ’ οικονομία ^.αυτό και μόνο αρκεί. Η μόνη αιτιολόγηση προέρχεται από τον Μ. Βασίλειο: « οἰκονομίας ἕνεκα τῶν πολλῶν… Ἐὰν μέντοι μέλλῃ τῇ καθόλου οἰκονομίᾳ ἐμπόδιον ἔσεσθαι τοῦτο. Ὑφόρομαι γὰρ μήποτε, ὡς βουλόμεθα ὀκνηροὺς αὐτοὺς περὶ τὸ βαπτίζειν ποιῆσαι, ἐμποδίσωμεν τοῖς σῳζομένοις διὰ τὸ τῆς προτάσεως αὐστηρόν» (Βασιλ-1). Κ ανένας θεολογικός-εκκλησιολογικός λόγος, μόνο η ποιμαντική ανάγκη της σωτηρίας δια της μετοχής στη ζωή της Εκκλησίας, εφ’ όσον ο άνθρωπος έχει μετανοήσει και φύγει από την αίρεση. Ο Άγ. Κύριλλος είναι επιγραμματικός επ’ αυτού: «καν είδης συντρέχοντας νυν τη ορθή πίστει αμνησικάκει περί των παρελθόντων… οικονομίας ένεκα, μη ακριβολογούμενος σφόδρα περί τους μεταγιγνώσκοντας… ταύτα γράφω ου τισι χαριζόμενος, αλλ’ ειδώς, ότι καλή μάλλον εν τούτοις η οικονομία».

Επίσης, ούτε ο Μ. Βασίλειος ούτε οι ιεροί Κανόνες ούτε οι Οικουμενικές Σύνοδοι προσπαθούν στην κατ’ οικονομία πράξη να θεμελιώσουν επιχειρήματα για να ακυρώσουν βασικές εκκλησιολογικές αρχές (ανυπαρξία τελεσιουργικής των μυστηρίων Θ. Χάριτος στην αίρεση, ανυπαρξία ιερών Μυστηρίων εκτός Εκκλησίας, διάκριση Εκκλησίας-αίρεσης, αλήθειας-πλάνης κοκ). Ποτέ! Όπως στη σημερινή εκκλησιαστική πράξη η κατ’ οικονομία δυνατότητα τελέσεως αεροβαπτίσματος από Ορθόδοξη νοσηλεύτρια δεν υπονοεί ότι η νοσηλεύτρια έχει την ειδική ιερωσύνη ή ότι μπορεί να τελέσει κατ’ οικονομία και άλλα μυστήρια, έτσι για την εκκλησιαστική μας παράδοση με την κατ’ οικονομία εισδοχή των αιρετικών, με κανένα τρόπο δεν αναγνωρίζονται τα μυστήρια των αιρετικών! Είναι, άλλωστε, αδιανόητο η οικονομία τού αεροβαπτίσματος να χρησιμοποιηθεί ως θεολογικός λόγος για τη διεκδίκηση της ιερωσύνης των γυναικών ^. κατά τον ίδιο τρόπο ήταναδιανόητο για τους Πατέρες οι αιρετικοί να διεκδικήσουν εγκυρότητα των «μυστηρίων» τους, όπως γίνεται σήμερα στην Οικουμενική Κίνηση!

Είναι σαφής επ’ αυτού η απόφαση της Διορθοδόξου Προπαρασκευαστικής Επιτροπής (1971), η οποία στο κείμενο «Η οικονομία εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία» εύστοχα σημειώνει: «Η Ορθόδοξος ημών Εκκλησία αποβλέπει…α) εις την διατήρησιν κατά πρώτον και κύριον λόγον της εαυτής πίστεως και διδασκαλίας τελείως ανοθεύτου και ανεπηρεάστου εκ της κατ’ οικονομίαν τοιουτοτρόπου συγκαταβάσεως αυτής προς τους έξω. “Διότι ου συγχωρεί συγκατάβασις εις τα της ορθοδόξου πίστεως, και τότε τας οικονομίας ο ορθός λόγος μεταχειρίζεται, ότε το δόγμα της ευσεβελιας ουδέν παραβλάπτεται” (Ευλόγιος Αλεξ. PG 103, 953)». Δηλαδή η κατ΄ οικονομία πράξη για την εισδοχή πρώην αιρετικών δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως θεολογικό προηγούμενο για την τροποποίηση, ουδέ στο ελάχιστο, της πίστης και της διδασκαλίας της Εκκλησίας, αναφορικά με την αυτοσυνειδησία της και την “εκκλησιαστικότητα” των ετεροδόξων!

Τέλος, ας προσέξουμε ότι ουδέποτε η Εκκλησία χρησιμοποίησε την οικονομία για να αφήσει τον άνθρωπο στην πλάνη και την αίρεση, αποκοιμίζοντάς τον ότι δήθεν δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα να παραμένει στην πλάνη… Αυτό δεν είναι ποιμαντική οικονομία, αλλά απάνθρωπη συμπεριφορά και ασυγχώρητη κατά του Αγίου Πνεύματος βλασφημία!

Διαβάζοντας το Κείμενο της Ε΄ ΠΠΔ δε μπορούμε, δυστυχώς, να συναντήσουμε όλη αυτή την πλούσια προβληματική τής Εκκλησίας μας: την φιλάνθρωπη διπλή πρακτική και αλληλοσυμπλήρωση μεταξύ ακρίβειας και οικονομίας με μοναδικό σκοπό τη σωτηρία τού ανθρώπου! Αντίθετα, έχουμε μία πρόχειρη και γενικόλογη προσέγγιση, η οποία αφήνει πολλά ερωτηματικά και προπαντός οδηγεί σε σκοτεινές θεολογικές ατραπούς.

4. Τα κριτήρια για την άσκηση ακρίβειας ή οικονομίας.

Η § 20 του Κειμένου αναφέρεται σε « κανονικά κριτήρια της ήδη διαμορφωμένης εκκλησιαστικής παραδόσεως» και παραπέμπει στους Β-7 και Στ-95. Προσεκτική όμως μελέτη των Κανόνων δεν ευνοεί την οικουμενιστική προσέγγιση!

1. Δεν αποτελεί κριτήριο για τη χρήση της οικονομίας η εχθρότητα ή η φιλική διάθεση της αιρέσεως, της αιρετικής Κοινότητας προς την Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία. Δυστυχώς, ορισμένοι στον οικουμενικό χώρο, προτάσσουν ως επιχείρημα ότι παλαιότερα η Εκκλησία τηρούσε την ακρίβεια στην εισδοχή των αιρετικών (βάπτισμα) διότι υπήρχε πολλή εχθρότητα από τους αιρετικούς, ενώ στην εποχή μας [με τις «νέες ιστορικές συνθήκες» (§4), «νέες μορφές», «νέες συνθήκες», «νέες προκλήσεις» (§ 24)] οι σχέσεις με τις ετερόδοξες Κοινότητες είναι πλέον φιλικές και, συνεπώς, επιβάλλεται η χρήση της οικονομία! Είναι προφανές ότι η επιχειρηματολογία αυτή αποδεικνύεται εντελώς αυθαίρετη και επιπόλαιη χωρίς ιστορική ή κανονική βάση! Θα έλεγα ότι ακριβώς το αντίθετο έχουμε, ειδικά μάλιστα με τον Β-7: Οι Αρειανοί και οι Πνευματομάχοι, στην εποχή της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου, ήταν άσπονδοι εχθροί των Ορθοδόξων και δημιουργούσαν πάρα πολλά και σοβαρότατα προβλήματα στην Εκκλησία. Κι όμως η Εκκλησία με τον Β-7 προτείνει την κατ’ οικονομία πράξη (λίβελο και χρίσμα), και όχι την αυστηρότητα της ακρίβειας (βάπτισμα)! Από τους κανόνες και την εν γένει πράξη της Εκκλησίας προκύπτει ότι, ανεξάρτητα από τη φιλική ή εχθρική διάθεση της αιρετικής Κοινότητας, αυτό που προσέχει και απαιτεί η Εκκλησία για να χορηγήσει την οικονομία είναι η μετάνοια του συγκεκριμένου ανθρώπου, του πρώην αιρετικού!

Δεν ενδιαφέρει την Εκκλησία η αιρετική Κοινότητα, αλλά ο άνθρωπος. Αποδέκτης της φιλάνθρωπης οικονομικής ενέργειας της Εκκλησίας δεν είναι η εμμένουσα στην αίρεση και πλάνη Κοινότητα, αλλά ο μετανοημένος αιρετικός που έφυγε από την πλάνη και αναζητά την Ορθοδοξία, αυτός που επιθυμεί να μπει στον «οίκο του Πατρός» του.

2. Δεν αποτελεί καθοριστικό κριτήριο ο βαθμός αποκλίσεως από την πίστη της Εκκλησίας . Βέβαια οι κανόνες αναφέρονται και συνεκτιμούν και την πίστη των αιρετικών (μιλούν για «τοὺς υἱοπατορίαν δοξάζοντας, καὶ ἕτερά τινα χαλεπὰ ποιοῦντας»). Εν τούτοις, η πίστη των αιρετικών και η εγγύτητά της προς την πίστη της Εκκλησίας δεν είχε για τις Συνόδους πρωταρχική σημασία στην εφαρμογή της οικονομίας. Η Εκκλησία εφαρμόζει την οικονομία (με λίβελο και χρίσμα) στις σοβαρές αντιτριαδικές αιρέσεις των Αρειανών (ειδωλολάτρες χαρακτηρίζονται στην Ζ΄ Οικουμενική) και των Πνευματομάχων με τις αυστηρές καταδίκες και αναθεματισμούς από όλες τις Οικουμενικές Συνόδους. Την ίδια οικονομία εφαρμόζει και στους «Καθαροὺς καὶ Ἀριστερούς, καὶ τοὺς Τεσσαρακαδεκατίτας» με τους οποίους δεν υπήρχαν θεολογικές διαφορές στα βασικά δόγματα της πίστεως, αλλά μόνο σε θέματα εκκλησιαστικής τάξεως και λατρείας (πχ. οι Τεσσαρακαιδεκατίτες εόρταζαν το Πάσχα στις 14 του Νισσάν, οι Καθαροί δεν αποδέχονταν το β΄ γάμο και τη μετάνοια στους πεπτωκότες). Αντίθετα, ενώ στους Αρειανούς εφαρμοζόταν η οικονομία (λίβελο, χρίσμα), στους ομοπίστους με αυτούς Ευνομιανούς ετηρείτο η ακρίβεια (βάπτισμα) διότι αυτοί βάπτιζαν με μία μόνο κατάδυση! Όπως είπαμε, τους Καθαρούς, οι οποίοι, κατά τον Ζωναρά, «ου περί την πίστιν εσφάλλοντο, αλλ’ εις μισαδελφίαν, και άρνησιν μετανοίας τοις παραπεπτωκόσι και επιστρέφουσι», τους δέχονταν με λίβελο και χρίσμα ενώ τους καταδικασμένους από Οικουμενικές Συνόδους Νεστοριανοὺς, Εὐτυχιανιστάς καὶ Σεβηριανούς καὶ τοὺς ἐκ τῶν ὁμοίων αἱρέσεων μόνο με λίβελο, χωρίς χρίσμα .

3. Κριτήριο ασφαλώς δεν ήταν για τους Πατέρες η αναγνώριση του δικού μας βαπτίσματος εκ μέρους των αιρετικών. Ο Μ. Βασίλειος, που σέβεται και τηρεί την ακρίβεια αλλά, παράλληλα, προτείνει και την οικονομία, είναι κατηγορηματικός: «Εἰ δὲ ἐκεῖνοι φυλάσσουσι τὸ ἡμέτερον βάπτισμα, τοῦτο ἡμᾶς μὴ δυσωπείτω· οὐ γὰρ ἀντιδιδόναι αὐτοῖς ὑπεύθυνοι χάριν ἐσμέν, ἀλλὰ δουλεύειν ἀκριβείᾳ κανόνων» (Βασιλ-1).

4. Από τους Κανόνες δεν προκύπτει πουθενά ότι για την άσκηση οικονομίας στην εισδοχή των αιρετικών αποτελούσε κριτήριο η ύπαρξη αποστολικής διαδοχής στις αιρετικές Κοινότητες. Για την Ορθόδοξη εκκλησιολογία, όπως αυτή ρητά έχει εκφραστεί δια των Οικουμενικών Συνόδων με την επικύρωση των Ι. Κανόνων, στην αίρεση και το σχίσμα δεν διατηρείται η Αποστολική διαδοχή, δεν έχουν οι αιρετικοί αποστολική διαδοχή. Οι επικυρωμένοι από Οικουμενικές Συνόδους Κανόνες, ο Αποστ-68 και της Συνόδου Καρχηδόνος (258 μΧ, του Αγ. Κυπριανού), δεν αναγνωρίζουν την ιερωσύνη στην αίρεση και, συνεπώς, δεν μπορεί να υφίσταται Αποστολική Διαδοχή. Μάλιστα ο Λαοδ-8 προτείνει την εφαρμογή της ακρίβειας του βαπτίσματος στους εκ των της αιρέσεως των Φρυγών προσερχομένους, διότι οι κληρικοί που τους “βάπτισαν” δεν άνηκαν στον πραγματικό αλλά «ἐν κλήρῳ νομιζομένῳ» και, συνεπώς, δε μπορούσαν να βαπτίσουν πραγματικά. Κατηγορηματικός, όμως, προς την διακοπή της Αποστολικής Διαδοχής στην αίρεση και το σχίσμα είναι ο Μ. Βασίλειος στον επικυρωμένο από Οικουμενικές Συνόδους 1^ο Κανόνα του: «οἱ δὲ τῆς Ἐκκλησίας ἀποστάντες οὐκ ἔτι ἔσχον τὴν χάριν τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐφ᾿ ἑαυτούς, ἐπέλιπε γὰρ ἡ μετάδοσις τῷ διακοπῆναι τὴν ἀκολουθίαν . Οἱ μὲν γὰρ πρῶτοι ἀναχωρήσαντες, παρὰ τῶν Πατέρων ἔσχον τὰς χειροτονίας καὶ διὰ τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν αὐτῶν εἶχον τὸ χάρισμα τὸ πνευματικόν. Οἱ δέ, ἀποῤῥαγέντες, λαϊκοὶ γενόμενοι, οὔτε τοῦ βαπτίζειν, οὔτε τοῦ χειροτονεῖν εἶχον ἐξουσίαν, οὔτε ἠδύνατο χάριν Πνεύματος ἁγίου ἑτέροις παρέχειν, ἧς αὐτοὶ ἐκπεπτώκασι· διὸ ὡς παρὰ λαϊκῶν βαπτιζομένους τοὺς, παρ᾿ αὐτῶν ἐκέλευσαν, ἐρχομένους ἐπὶ τὴν Ἐκκλησίαν, τῶ ἀληθινῷ βαπτίσματι τῷ τῆς Ἐκκλησίας ἀνακαθαίρεσθαι». Και συνεχίζει ακριβώς αμέσως: «Ἐπειδὴ δὲ ὅλως ἔδοξέ τισι τῶν κατὰ τὴν Ἀσίαν, οἰκονομίας ἕνεκα τῶν πολλῶν, δεχθῆναι αὐτῶν τὸ βάπτισμα, ἔστω δεκτόν»! Δηλαδή, παρά την κατηγορηματική του θέση ότι δεν υπάρχει αποστολική διαδοχή διότι αυτή έχει διακοπή με το σχίσμα και τη διάσταση με την Εκκλησία, ο Μέγας Πατήρ και Οικουμενικός Διδάσκαλος δε δυσκολεύεται να προτείνει, αν υπάρχει ανάγκη, τη χρήση οικονομίας. Και μην ξεχνάμε ότι η θεολογία και η πρακτική αυτή του Μ. Βασιλείου, με την επικύρωσή της από Οικουμ. Συνόδους, είναι πλέον η θεολογία και η πράξη της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας!

Ποια, λοιπόν, είναι τα κριτήρια για τη χορήγηση της οικονομίας σύμφωνα με τους ιερούς κανόνες;

1. Ο προσερχόμενος στην Ορθοδοξία να προβεί :

α) σε ρητή και κατηγορηματική άρνηση διά λιβέλου των αιρετικών διδασκαλιών και της ίδιας της αιρετικής κοινότητας,

β) σε πλήρη αποδοχή της πίστεως «ως φρονεῖ ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ ἐκκλησία»,

γ) σε αναθεματισμό των αιρεσιαρχών των αιρετικών Κοινοτήτων στις οποίες μέχρι τώρα υπάγονταν, των «εξάρχων των τοιούτων αιρέσεων» και

δ) σε αναθεματισμό όλων όσοι αποδέχονται τις αιρετικές διδασκαλίες αυτών.

2. Η βαπτισματική τελετή που δέχθηκε στην αίρεση

α) να έγινε με τριαδική επίκληση «εἰς Πατέρα καὶ Υἱόν καὶ ἅγιον Πνεῦμα» (Βασιλ-47) και

β) να έχει τηρηθεί ο ακριβής βαπτιστικός τύπος των τριών καταδύσεων και αναδύσεων. Είναι σαφείς οι κανόνες Β-7 και Στ-95: στους Ευνομιανούς, μία από τις αρειανικές παρατάξεις, δε χορηγείται ο κατ’ οικονομίαν τρόπος εισδοχής στην Εκκλησία (λίβελος, χρίσμα) που παρέχεται στους λοιπούς Αρειανούς, διότι, όπως εξηγούν οι κανόνες Β-7 και Στ-95, οι Ευνομιανοί είναι «οι εἰς μίαν κατάδυσιν βαπτιζόμενοι». Οι ανωτέρω κανόνες Β-7 και Στ-95 προβάλλουν ως αιτιολόγηση μόνο την έλλειψη του ορθού βαπτισματικού τύπου και όχι άλλο θεολογικό λόγο για την άρνηση χορήγησης της κατ΄ οικονομία πράξεως στους Ευνομιανούς. Αντίθετα για τους Σαβελλιανούς προβάλλεται θεολογική αιτιολόγηση : «τοὺς υἱοπατορίαν δοξάζοντας, καὶ ἕτερά τινα χαλεπὰ ποιοῦντας».

Είναι λοιπόν σαφές ότι η Εκκλησία των Οικουμενικών Συνόδων έδινε και δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ακριβή τήρηση των τριών καταδύσεων. Το καθοριστικό ερώτημα για τη σημερινή πράξη είναι: Για τους Λατίνους, οι οποίοι μετά την εν Τριδέντω Σύνοδό τους (1545-1563) δεν τηρούν όχι μόνο την τριπλή αλλά ούτε καν τη μία κατάδυση των Ευνομιανών, και απλώς βρέχουν το τριχωτό μέρος της κεφαλής με λίγες σταγόνες νερό, μπορούμε να επικαλούμαστε τους Β-7 και Στ-95 για να δικαιολογήσουμε σήμερα ως γενικό κανόνα εφαρμοζόμενο σε όλους την κατ’ οικονομία πράξη για την εισδοχή τους στην Ορθοδοξία; Όταν η Εκκλησία, στους ίδιους τους κανόνες που θεσμοθετούν την κατ’ οικονομία εισδοχή των αιρετικών, ορίζει ρητά ότι δεν μπορεί αυτή την οικονομία να την εφαρμόσει στους «εἰς μίαν κατάδυσιν βαπτιζομένους», μπορούμε εμείς να την εφαρμόσουμε στους Λατίνους οι οποίοι δεν τηρούν ούτε τη μία κατάδυση; Οι Κολλυβάδες Άγιοι Πατέρες και Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς (Αγ. Νικόδημος Αγιορείτης, Άγ. Αθαν. Πάριος, Κων. Οικονόμου, Νεόφυτος Καυσοκαλυβίτης, Ευστρ. Αργέντης, Ευγ. Βούλγαρης, Χριστόφορος Αιτωλός, ο Ιεροσολύμων Δοσίθεος, οι Κωνσταντινουπόλεως Κύριλλος Ε΄, Σωφρόνιος Β΄, και Προκόπιος) είναι κατηγορηματικά αντίθετοι! και προτείνουν την κατ’ ακρίβεια πράξη της βαπτίσεως των Λατίνων και, συνεκδοχικά, και των λοιπών Δυτικών. Στο αυτό πνεύμα οι τρεις Πατριάρχες της Ανατολής, Κωνσταντινουπόλεως Ε΄, Αλεξανδρείας Ματθαίος και Ιερουσαλήμ Παρθένιος, στον περίφημο όρο του 1755 αποφαίνονται: «τη τε δευτέρα και πενθέκτη αγίαις οικουμενικαίς συνόδοις, διαταττομέναις τους μη βαπτιζομένους εις τρεις αναδύσεις, και καταδύσεις, και εν εκάστη των καταδύσεων μίαν επίκλησιν των θείων υποστάσεων επιβοώντας, αλλ’ άλλως πως βαπτιζομένους, ως αβαπτίστους προσδέχεσθαι, τη ορθοδοξία προσιόντας».

Συμπερασματικά:

1. Ποτέ η Ορθόδοξη πατερική θεολογία δε χρησιμοποίησε την κατ’ οικονομία πράξη για να αλλοιώσει την Ορθόδοξη δογματική διδασκαλία περί Εκκλησίας, αναγνωρίζοντας τα μυστήρια των αιρετικών και την εκκλησιαστικότητά τους.

Πάντοτε η Εκκλησία χρησιμοποιούσε την οικονομία για να ελευθερώσει τον άνθρωπο από την αίρεση και όχι για να τον δεσμεύσει σ’ αυτή.

2. Αποδέκτης της φιλάνθρωπης πρακτικής της Εκκλησίας μας είναι ο μετανοημένος άνθρωπος και όχι η δαιμονική κατάσταση (αμαρτία ή αίρεση). Συνεπώς δεν υφίσταται καν θέμα αναγνώρισης καθ΄ εαυτών των μυστηρίων της αιρέσεως ούτε κατ’ οικονομία.

3. Για την εκκλησιαστική μας παράδοση Εκκλησία και αίρεση είναι έννοιες απολύτως ασυμβίβαστες: Η Εκκλησία εκφράζει την καθολικότητα ^. η αίρεση είναι η άρνησή της. Εκκλησία είναι το φως ^. η αίρεση το σκοτάδι. Η Εκκλησία είναι η σωτηρία ^.η αίρεση η απώλεια. Η Εκκλησία είναι η θεοσέβεια ^.η αίρεση είναι αθεΐα. Η Εκκλησία είναι η ευθεία οδός ^.η αίρεση η «στρεβλότης». Η Εκκλησία είναι ο ίδιος ο Χριστός ^.η αίρεση ο αντίχριστος. Η Εκκλησία είναι η Αλήθεια του Χριστού ^.η αίρεση η δαιμονική πλάνη.

Παράλληλα όμως, η Εκκλησία ενεργώντας φιλανθρώπως για τη σωτηρία των ανθρώπων τηρεί σε κάθε εποχή, ανάλογα με τις συνθήκες, και την ακρίβεια και την οικονομία. Πάντοτε, όταν επικαλείται την ακρίβεια, η αιτιολογία είναι ουσιαστικά θεολογική-εκκλησιολογική. Αντίθετα, όταν εφαρμόζει την κατ΄ οικονομία πράξη, δεν πολυπραγμονεί ούτε αναλύει το ζήτημα αυτό. Χωρίς καμμία αιτιολόγηση αποφαίνεται έχουσα κυριαρχικό δικαίωμα στην εφαρμογή της. Η Εκκλησία την ακρίβεια αιτιολογεί πλήρως, διότι εκεί θεολογεί.

4. Προϋπόθεση για την παροχή της οικονομίας κατά την ένταξη στην Εκκλησία των πρώην αιρετικών ήταν ή απόταξη των αιρέσεων και η αποδοχή της πίστεως της Εκκλησίας καθώς και η βαπτισματική τελετή να έχει επιτελεσθεί στο όνομα της Αγ. Τριάδος και να έχει τηρηθεί ο βαπτισματικός τύπος των τριών καταδύσεων και αναδύσεων.

Δυστυχώς όμως, όλη αυτή η κανονική και εκκλησιολογική παράδοση της Εκκλησίας μας, δεν μνημονεύεται ούτε καν ενυπάρχει ως γόνιμος θεολογικός προβληματισμός στο κείμενο της Ε΄ ΠΠΔ.

Συνεπώς είναι αναγκαία η απόρριψη ή τουλάχιστον η ριζική αναθεώρησή του!

[i] «Ἐν κοινοβουλίῳ ὄντες, ἀγαπητοὶ ἀδελφοί, ἀνέγνωμεν γράμματα ἀφ’ ὑμῶν σταλέντα περὶ τῶν παρὰ τοῖς αἱρετικοῖς, ἢ σχισματικοῖς δοκούντων βεβαπτίσθαι, ἐρχομένων πρὸς τὴν καθολικὴν Ἐκκλησίαν, ἥτις ἐστὶ μία, ἐν ᾗ βαπτιζόμεθα καὶ ἀναγεννώμεθα. Περὶ ὧν καὶ πεποίθαμεν, καὶ ὑμᾶς αὐτοὺς ἐκεῖνα πράττοντας, τὴν στερρότητα τοῦ τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας κανόνος κρατεῖν. Ὅμως ἐπεὶ συγκοινωνοὶ ἡμῶν ἐστὲ καὶ ζητῆσαι περὶ τούτου διὰ τὴν κοινὴν ἀγάπην ἠθελήσατε, οὐ πρόσφατον γνώμην, οὐδὲ νῦν ἡδρασμένην προσφέρομεν, ἀλλὰ τὴν πάλαι ὑπὸ τῶν προγενεστέρων ἡμῶν μετὰ πάσης ἀκριβείας καὶ ἐπιμελείας δεδοκιμασμένην, καὶ ὑφ’ ἡμῶν παρατηρηθεῖσαν, κοινούμεθα ὑμῖν καὶ συζεύγνυμεν, τοῦτο καὶ νῦν χειροτονοῦντες, ὅπερ διὰ παντὸς ἰσχυρῶς καὶ ἀσφαλῶς κρατοῦμεν, μηδένα βαπτίζεσθαι δύνασθαι ἔξω τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας, ἑνὸς ὄντος βαπτίσματος καὶ ἐν μόνῃ τῇ καθολικῇ ἐκκλησίᾳ ὑπάρχοντος. Γέγραπται γάρ· Ἐμὲ ἐγκατέλιπον, πηγὴν ὕδατος ζῶντος, καὶ ὤρυξαν ἑαυτοῖς λάκκους συντετριμμένους, τοὺς μὴ δυναμένους ὕδωρ συσχεῖν. Καὶ πάλιν, ἡ ἁγία Γραφὴ προμηνύουσα λέγει· Ἀπὸ ὕδατος ἀλλοτρίου ἀπέχεσθε καὶ ἀπὸ πηγῆς ἀλλοτρίας μὴ πίητε. Δεῖ δὲ καθαρίζεσθαι καὶ ἁγιάζεσθαι τὸ ὕδωρ πρῶτον ὑπὸ τοῦ ἱερέως, ἵνα δυνηθῇ τῷ ἰδίῳ βαπτίσματι τὰς ἁμαρτίας τοῦ βαπτιζομένου ἀνθρώπου ἀποσμῆξαι. Διά τε Ἰεζεκιήλ τοῦ προφήτου λέγει Κύριος· Καί ῥαντίσω ὑμᾶς καθαρῷ ὕδατι καὶ καθαριῶ ὑμᾶς, καὶ δώσω ὑμῖν καρδίαν καινὴν, καὶ πνεῦμα καινὸν δώσω ὑμῖν. Πῶς δὲ δύναται καθαρίσαι καὶ ἁγιάσαι ὕδωρ ὁ ἀκάθαρτος ὢν αὐτὸς, καὶ παρ' ᾧ Πνεῦμα ἅγιον οὐκ ἔστι, λέγοντος τοῦ Κυρίου ἐν τοῖς Ἀριθμοῖς· Καὶ πάντων ὧν ἅψεται ὁ ἀκάθαρτος, ἀκάθαρτα ἔσται; Πῶς βαπτίζων δύναται ἄλλῳ δοῦναι ἄφεσιν ἁμαρτιῶν ὁ μὴ δυνηθεὶς τὰ ἴδια ἁμαρτήματα ἔξω τῆς ἐκκλησίας ἀποθέσθαι;

Ἀλλὰ καὶ αὐτὴ ἡ ἐρώτησις, ἡ ἐν τῷ βαπτίσματι γενομένη, μάρτυς ἐστὶ τῆς ἀληθείας · λέγοντες γὰρ τῷ ἐξεταζομένῳ · Πιστεύεις αἰώνιον ζωὴν καὶ ἄφεσιν ἁμαρτιῶν λαμβάνειν; οὐκ ἄλλο τι λέγομεν, εἰ μὴ ὅ,τι ἐν τῇ καθολικῇ ἐκκλησίᾳ δοθῆναι δύναται. Παρὰ δὲ τοῖς αἱρετικοῖς, ὅπου ἐκκλησία οὐκ ἔστιν, ἀδύνατον ἁμαρτημάτων ἄφεσιν λαβεῖν. Καὶ διὰ τοῦτο οἱ τῶν αἱρετικῶν συνήγοροι ἢ τὴν ἐπερώτησιν ἐναλλάξαι ὀφείλουσιν ἢ τὴν ἀλήθειαν ἐκδικῆσαι, εἰμή τι αὐτοῖς καὶ τὴν ἐκκλησίαν προσνέμουσιν, οὓς βάπτισμα ἔχειν διαβεβαιοῦνται. Ἀνάγκη δέ ἐστι καὶ χρίεσθαι τὸν βεβαπτισμένον, ἵνα, λαβὼν χρῖσμα, μέτοχος γένηται Χριστοῦ · ἁγιάσαι δὲ ἔλαιον οὐ δύναται ὁ αἱρετικός, ὁ μήτε θυσιαστήριον ἔχων, μήτε ἐκκλησίαν· ὅθεν οὐ δύναται χρίσμα τὸ παράπαν παρὰ τοῖς αἱρετικοῖς εἶναι. Πρόδηλον γάρ ἐστιν ἡμῖν, μηδαμῶς δύνασθαι παρ' ἐκείνοις ἁγιάζεσθαι ἔλαιον εἰς εὐχαριστίαν. Εἰδέναι γὰρ καὶ μὴ ἀγνοεῖν ὀφείλομεν, ὅτι γέγραπται· Ἔλαιον ἁμαρτωλοῦ μὴ λιπανάτω τὴν κεφαλήν μου · ὃ δὴ καὶ πάλαι ἐμήνυσε τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον ἐν ψαλμοῖς. Μήπως, ἐξιχνιασθείς τις καὶ ἀπὸ τῆς εὐθείας ὁδοῦ πλανηθείς, παρὰ τοῖς αἱρετικοῖς, τοῖς τοῦ Χριστοῦ ἀντιπάλοις, χρισθῇ. Πῶς δὲ εὔξεται ὑπὲρ τοῦ βαπτισθέντος οὐχὶ ἱερεύς, ἀλλ' ἱερόσυλος καὶ ἁμαρτωλός, λεγούσης τῆς Γραφῆς, ὅτι Ὁ Θεὸς ἁμαρτωλῶν οὐκ ἀκούει, ἀλλ' ἐάν τις θεοσεβὴς ᾖ καὶ τὸ θέλημα αὐτοῦ ποιῇ, τούτου ἀκούει; Διὰ τῆς ἁγίας ἐκκλησίας νοοῦμεν ἄφεσιν ἁμαρτιῶν· τίς δὲ δύναται δοῦναι, ὅπερ αὐτὸς οὐκ ἔχει; ἢ πῶς δύναται πνευματικὰ ἐργάζεσθαι ὁ ἀποβαλὼν Πνεῦμα ἅγιον; Διὰ τοῦτο καὶ ἀνανεοῦσθαι ὀφείλει ὁ πρὸς τὴν ἐκκλησίαν ἐρχόμενος, ἵνα ἔσω διὰ τῶν ἁγίων ἁγιασθῇ, γέγραπται γὰρ ὅτι· Ἅγιοι ἔσεσθε, καθὼς ἐγὼ ἅγιός εἰμι, λέγει Κύριος· ἵνα καὶ ὁ πλάνῃ βουκοληθεὶς ἐν τῷ ἀληθεῖ καὶ ἐκκλησιαστικῷ βαπτίσματι καὶ αὐτὸς τοῦτο ἀποδύσηται, ὅστις πρὸς Θεὸν ἐρχόμενος ἄνθρωπος καὶ ἱερέα ἐπιζητῶν, ἐν πλάνῃ εὑρεθείς, ἱεροσύλῳ προσέπεσε

Δοκιμάζειν γάρ ἐστι τὸ τῶν αἱρετικῶν καὶ σχισματικῶν βάπτισμα, τὸ συνευδοκεῖν τοῖς ὑπ' ἐκείνων βεβαπτισμένοις. Οὐ γὰρ δύναται ἐν μέρει ὑπερισχύειν· εἰ ἠδυνήθη βαπτίσαι, ἴσχυε καὶ ἅγιον Πνεῦμα δοῦναι· εἰ οὐκ ἠδυνήθη, ὅτι, ἔξω ὤν, Πνεῦμα ἅγιον οὐκ ἔχει, οὐ δύναται τὸν ἐρχόμενον βαπτίσαι, ἑνὸς ὄντος τοῦ βαπτίσματος καὶ ἑνὸς ὄντος τοῦ ἁγίου Πνεύματος καὶ μιᾶς ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡμῶν, ἐπάνω Πέτρου τοῦ Ἀποστόλου, ἀρχῆθεν λέγοντος, τῆς ἑνότητος τεθεμελιωμένης· καὶ διὰ τοῦτο τὰ ὑπ' αὐτῶν γινόμενα, ψευδῆ καὶ κενὰ ὑπάρχοντα, πάντα ἐστὶν ἀδόκιμα.

Οὐ γὰρ δύναταί τι δεκτὸν καὶ αἱρετὸν εἶναι παρὰ τῷ Θεῷ τῶν ὑπ' ἐκείνων γινομένων, οὓς ὁ Κύριος πολεμίους καὶ ἀντιπάλους αὐτοῦ λέγει ἐν τοῖς Εὐαγγελίοις · Ὁ μὴ ὢν μετ' ἐμοῦ κατ' ἐμοῦ ἐστι, καὶ ὁ μὴ συνάγων μετ' ἐμοῦ σκορπίζει. Καὶ ὁ μακάριος Ἀπόστολος Ἰωάννης, ἐντολὰς Κυρίου τηρῶν, ἐν τῇ ἐπιστολῆ προέγραψεν· Ἠκούσατε, ὅτι ὁ ἀντίχριστος ἔρχεται, καὶ νῦν δὲ ἀντίχριστοι πολλοὶ γεγόνασιν· ὅθεν γινώσκομεν, ὅτι ἐσχάτη ὥρα ἐστίν. Ἐξ ἡμῶν ἐξῆλθον, ἀλλ' οὐκ ἦσαν ἐξ ἡμῶν. Ὅθεν καὶ ἡμεῖς συνιέναι ὀφείλομεν καὶ νοεῖν, ὡς οἱ ἐχθροὶ Κυρίου καὶ οἱ ἀντίχριστοι ὠνομασμένοι, δυνατοὶ οὐκ εἶεν χάριν δοῦναι τῷ Κυρίῳ. Καὶ διὰ τοῦτο ἡμεῖς οἱ σὺν Κυρίῳ ὄντες καὶ ἑνότητα Κυρίου κρατοῦντες καὶ κατὰ τὴν ἀξίαν αὐτοῦ χορηγούμενοι, τὴν ἱερατείαν αὐτοῦ ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ λειτουργοῦντες, ὅσα οἱ ἀντικείμενοι αὐτῷ, τουτέστι πολέμιοι καὶ ἀντίχριστοι, ποιοῦσιν ἀποδοκιμάσαι καὶ ἀποποιῆσαι καὶ ἀπορρίψαι καὶ ὡς βέβηλα ἔχειν ὀφείλομεν. Καὶ τοῖς ἀπὸ πλάνης καὶ στρεβλότητος ἐρχομένοις, ἐπὶ γνώσει τῆς ἀληθινῆς καὶ ἐκκλησιαστικῆς πίστεως, δοῦναι καθόλου θείας δυνάμεως μυστήριον, ἑνότητός τε, καὶ πίστεως, καὶ ἀληθείας».

^[ii] «Τοὺς προστιθεμένους τῇ ὀρθοδοξίᾳ, καὶ τῇ μερίδι τῶν σῳζομένων ἀπὸ αἱρετικῶν, δεχόμεθα κατὰ τὴν ὑποτεταγμένην ἀκολουθίαν τε καὶ συνήθειαν. Ἀρειανοὺς μὲν καὶ Μακεδονιανούς, καὶ Ναυατιανούς, τοὺς λέγοντας ἑαυτοὺς Καθαροὺς καὶ Ἀριστερούς, καὶ τοὺς Τεσσαρακαιδεκατίτας, ἤγουν Τετραδίτας, καὶ Ἀπολλιναριστάς, δεχόμεθα, διδόντας λιβέλλους, καὶ ἀναθεματίζοντας πᾶσαν αἵρεσιν μὴ φρονοῦσαν, ὡς φρονεῖ ἡ ἁγία τοῦ Θεοῦ καθολικὴ καὶ ἀποστολικὴ ἐκκλησία, σφραγιζομένους, ἤτοι χρισμένους πρῶτον τῷ ἁγίῳ μύρῳ, τὸ μέτωπον, καὶ τοὺς ὀφθαλμούς, καὶ τὰς ῥίνας, καὶ τὸ στόμα, καὶ τὰ ὦτα, καί, σφραγίζοντες αὐτούς, λέγομεν· Σφραγὶς δωρεᾶς Πνεύματος ἁγίου. Περὶ δὲ τῶν Παυλιανισάντων, εἶτα προσφυγόντων τῇ καθολικῇ ἐκκλησίᾳ, ὅρος ἐκτέθειται, ἀναβαπτίζεσθαι αὐτοὺς ἐξάπαντος. Εὐνομιανοὺς μέντοι, τοὺς εἰς μίαν κατάδυσιν βαπτιζομένους, καὶ Μοντανιστάς, τοὺς ἐνταῦθα λεγομένους Φρύγας, καὶ Σαβελλιανούς, τοὺς υἱοπατορίαν δοξάζοντας, καὶ ἕτερά τινα χαλεπὰ ποιοῦντας, καὶ πάσας τὰς ἄλλας αἱρέσεις, ἐπεὶ πολλοί εἰσιν ἐνταῦθα, μάλιστα οἱ ἀπὸ τῶν Γαλατῶν χώρας ἐρχόμενοι, πάντας τοὺς ἀπ᾿ αὐτῶν θέλοντας προστίθεσθαι τῇ ὀρθοδοξίᾳ, ὡς Ἕλληνας δεχόμεθα· καὶ τὴν πρώτην ἡμέραν ποιοῦμεν αὐτοὺς Χριστιανούς· τὴν δὲ δευτέραν, κατηχουμένους· εἶτα τὴν τρίτην, ἐξορκίζομεν μετὰ τοῦ ἐμφυσᾷν τρίτον εἰς τὸ πρόσωπον, καὶ εἰς τὰ ὦτα, καὶ οὕτω κατηχοῦμεν αὐτούς, καὶ ποιοῦμεν χρονίζειν ἐν τῇ ἐκκλησίᾳ, καὶ ἀκροᾶσθαι τῶν Γραφῶν, καὶ τότε αὐτοὺς βαπτίζομεν. Καὶ τοὺς Μανιχαίους δέ, καὶ τοὺς Οὐαλεντινιανούς, καὶ Μαρκιωνιστάς, καὶ τοὺς ἐκ τῶν ὁμοίων αἱρέσεων προσερχομένους, ὡς Ἕλληνας δεχόμενοι, ἀναβαπτίζομεν· Νεστοριανοὺς δέ, καὶ Εὐτυχιανιστάς, καὶ Σεβηριανούς, καὶ τοὺς ἐκ τῶν ὁμοίων αἱρέσεων χρὴ ποιεῖν λιβέλλους, καὶ ἀναθεματίζειν τὴν αἵρεσιν αὐτῶν, καὶ Νεστόριον, καὶ Εὐτυχέα, καὶ Διόσκορον, καὶ Σεβῆρον· καὶ τοὺς λοιποὺς ἐξάρχους τῶν τοιούτων αἱρέσεων, καὶ τοὺς φρονοῦντας τὰ αὐτῶν, καὶ πάσας τὰς προαναφερομένας αἱρέσεις, καὶ οὕτω μεταλαμβάνειν τῆς ἁγίας κοινωνίας».

Πηγή: Ακτίνες

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Ἀρχιμανδρίτης Σαράντης Σαράντος, ἐφημέριος τοῦ Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ἀμαρουσίου; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 29 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 785

Αρχιμανδρίτης Σαράντης Σαράντου: Τα ηθικά και κοινωνικά θέματα του καταλόγου και ο θεσμός της νηστείας- Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

p saranths sarantoy 04

Σεβασμιώτατοι,

Σεβαστοί Πατέρες,

Ἀγαπητοί ἀδελφοί.

Εἷς ἐκ τῶν ἐλαχιστοτάτων πρεσβυτέρων τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, ἐγώ ὁ λίαν ἰσχνόφωνος καί βραδύγλωσσος, καλοῦμαι νά μιλήσω γιά θέματα, τά ὁποῖα πλειάδες θεοφωτίστων ἁγίων Πατέρων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί ὄχι μόνο, θεοπνεύστως καί μέ ἀσύλληπτη ἁγιοπνευματική, καί οἱ πλεῖστοι ἐξ αὐτῶν καί μέ ἀφθονοῦσαν τήν θύραθεν σοφία ὅρισαν, ὑπεραφθονούσης μάλιστα καί τῆς μακροτάτης καί φιλοστοργοτάτης αὐτῶν ποιμαντικῆς ἐμπειρίας.

Σᾶς παρακαλῶ νά δεχθεῖτε τήν εὐτελέστατη αὐτή προσωπική μου κατάθεση, πού ἐπιτείνει ἡ ὑπόμνηση τοῦ προλόγου τοῦ πρώτου θεολογικοῦ λόγου τοῦ ὁσίου Πατρός ἡμῶν Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου λέγοντος:

«Τό περί Θεοῦ λέγειν ἤ φθέγγεσθαι καί τά κατ’ αὐτόν ἐρευνᾶν καί τά ἀνέκφορα ποιεῖν ἔκφορα καί τά πᾶσιν ἀκατάληπτα ὡς καταληπτά ὑπεμφαίνειν τολμηρᾶς ἄν εἴη καί αὐθάδους ψυχῆς ἔνδειγμα. Καί τοῦτο πάσχουσιν οὐχ ὅσοι ἀφ’ ἑαυτῶν τι λέγειν τολμῶσι μόνον περί Θεοῦ, ἀλλά καί ὅσοι τά πρός αἱρετικούς πάλαι λαληθέντα παρά τῶν θεσπεσίων θεολόγων καί γραφῇ παραδοθέντα ἀποστηθίζουσί τε καί πολυπραγμονοῦσιν, οὐχ ἵνα πνευματικήν τινα ὠφέλειαν καρπώσωνται, ἀλλ’ ἵνα θαυμάζωνται παρά τῶν ἀκουόντων ἐν πότοις καί συνεδρίοις καί θεολόγοι ἐπιφημίζωνται· ὅ καί μᾶλλον λυπεῖ με καί ἐν ἀδημονίᾳ ποιεῖ, ἐννοοῦντα τό φρικτόν τοῦ ἐγχειρήματος καί τό τοῖς τολμητίαις ἀποκείμενον κρῖμα. Οἷα δέ φασι τῶν θείων κατατολμῶντες!» (Θεολογικός Α΄ καί κατά τῶν τιθεμένων τό πρῶτον ἐπί τοῦ Πατρός). Μά πῶς τό τολμοῦν λέγει ὁ Ἅγιος Συμεων!

Ἄς ἀναλογισθοῦμε τί θαῦμα ἦταν αὐτό, τό νά καταφθάνουν γιά τήν πρώτη Οἰκουμενική Σύνοδο, στή Νίκαια ἀπ’ ὅλα τά μέρη τοῦ κόσμου τριακόσιοι δέκα ὀκτώ ἅγιοι πατέρες, σακάτηδες ἀπό τούς τελευταίους διωγμούς κατά τῶν χριστιανῶν καί νά γίνονται καλοδεχούμενοι ἀπό τόν ἀνώτατο ἄρχοντα τῆς τότε οἰκουμένης, μή βαπτισμένο ἀκόμα, αὐτοκράτορα τῆς Ρωμαϊκῆς αὐτοκρατορίας, μετέπειτα ἅγιο Μέγα Κωνσταντῖνο, ὁ ὁποῖος ἔσκυβε καί ἀσπαζόταν τίς οὐλές καί τά τραύματατῶν Ἁγίων Ἱεραρχῶν. Μέ τί καρδιά καί μέ τί ψυχή θά ἀνοίξουμε τά πήλινα χείλη μας γιά νά ἐπαναδιαπραγματευτοῦμε τά ὅσα αὐτοί καλῶς ἐδογμάτισαν! Ἀφ’ ἑτέρου πῶς μποροῦμε νά διαχωρίσουμε τούς ἀνθρώπους σέ ἀρχαίους, σέ συγχρόνους, σέ νεωτερικούς καί μετανεωτερικούς; Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας πιστεύει στήν ἑνότητα τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ἀπό τοῦ πρώτου ζεύγους τοῦ Ἀδάμ καί τῆς Εὔας μέχρι τῶν ἡμερῶν μας καί μέχρι τῶν ἐσχάτων. Ὁ Χριστός μας θυσιάστηκε μόνο γιά κάποιους ἀνθρώπους καί ὄχι γιά πάντας τούς κατοικούντας ἐπί τῆς γῆς;

Ἀπό τήν πρώτη ἤδη Προσυνοδική Πανορθόδοξο Διάσκεψη (21-28 Νοεμβρίου 1976) διαφαίνονται οἱ προθέσεις καί προοπτικές τῆς συγκληθησομένης «Ἁγίας» καί Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου, διεκδικούσης τό κῦρος καί τήν ἁγιοπνευστία Οἰκουμενικῆς.

Ἀμέσως μετά, στίς 7 Μαΐου 1977, ὁ πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμ. π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς, ὁ σήμερον Ἅγιος τῆς Ἐκκλησίας μας, ἀπέστειλε ἱκετευτικόν ὑπόμνημα πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ σοβαρές παρατηρήσεις, πού δήλωναν τίς προϋποθέσεις συγκλήσεως μιᾶς τοιαύτης Συνόδου. Δέν φαίνεται νά ἔχουν ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν ἀπό κανένα ἐκ τῶν ἐμπλεκομένων θεολόγων κατά τίς μεταγενέστερες προσυνοδικές διασκέψεις μέχρι σήμερα. Τό λυπηρότερο ὅμως εἶναι ὅτι δέν ἔχουν ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν οἱ θεοφώτιστες ἁγιοπνευματικές ἐμπειρίες ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων τῶν Μεγάλων καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων τῆς Ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας. «Συνοδικῶς», ἑπομένως, πλέον ἑδραιώνεται καί νομιμοποιεῖται ἡ μεταπατερική θεολογία.

Ὁ κατάλογος τῶν θεμάτων καί ἡ μεθοδολογία τῆς προπαρασκευῆς της φανερώνουν ἀντισυνοδικό φρόνημα καί μιά νεοπαπιστική ἐπιβολή μιᾶς οἰκουμενιστικῆς Συνόδου. Μετά μάλιστα ἀπό τή συνολική εἰκόνα τῆς Β΄ Βατικάνειας Συνόδου πού ἔχουμε ἀποκρυσταλλώσει, ἡ προετοιμαζόμενη «Ἁγία» καί Μεγάλη Σύνοδος διαθέτει ὅλα τά χαρακτηριστικά δεινῆς ὁλοκληρωτικῆς παπικῆς Συνόδου, σάν τῆς Β΄ Βατικανῆς, ἡ ὁποία ἰσχυροποίησε καί ἐπξύξησε τό παπικό πρωτεῖο καί τό παπικό ἀλάθητο. Ἁπλῆ ἀπομίμηση οὐμανιστικῶν νεοεποχίτικων συνεδρίων ἑτοιμάζεται.

Τό ὅτι ἡ πρώτη ἀλλά καί οἱ πέντε λοιπές προπαρασκευαστικές Προσυνοδικές Διασκέψεις, μέχρι καί τήν τελευταία τῶν Προκαθημένων, ἔχουν σαφέστατα τό χαρακτήρα κοσμικοῦ συνεδρίου καί ὄχι Ὀρθοδόξου Συνόδου, φαίνεται καί ἀπό τόν τεράστιο ἀρχικά ἀριθμό θεμάτων – σαράντα ἀρχικά – τά ὁποῖα κατέληξαν στόν ἀριθμό τῶν δέκα περίπου, ἀσύμβατος ἀριθμός θεμάτων μέ τόν ἀριθμό θεμάτων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἐκτός καί ἄν οἱ προεδρεύοντες στίς ἐπί μέρους συνεδρίες ἔχουν ἀποφασίσει προσυνοδικῶς τά πολλά ἐπί μέρους θέματα νά τά διεξέλθουν συνοπτικῶς καί ἕνα ἤ δύο ἐξ αὐτῶν νά τά ἀναδείξουν ὡς μείζονος σημασίας, ὅπως εἶναι ἡ σχέση τῆς ἁγίας Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας μέ τόν παπισμό καί τόν προτεσταντισμό τοῦ ΠΣΕ. Ἤδη ἔχουν προηγηθεῖ κείμενα διαφόρων «Πατριαρχικῶν» πού θεωροῦν ὡς μία καί ἑνιαία Ἐκκλησία τήν Ὀρθόδοξη, μαζί μέ τόν παπισμό καί τόν προτεσταντισμό. Δεδομένου μάλιστα τοῦ γεγονότος ὅτι ἤδη εἶναι προσκεκλημένοι στήν «Ἁγία» καί Μεγάλη Σύνοδο παρατηρητές ἑτερόδοξοι, αὐτό σημαίνει, ὅτι ἀνετότατα μπορεῖ νά προσφωνηθοῦν μέ τούς «ἐκκλησιαστικούς» βαθμούς τους καί Συνοδικῶς νά νομιμοποιηθοῦν ὡς μέλη καί ὡς βαθμοφόροι τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Μέ μία εἰκόνα τῆς τηλεοράσεως μέσα ἀπό τόν Ἱερό Ναό τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ Ἠρακλείου, ὅπου κατά τή μεγαλώνυμο ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς θά παρίστανται ἅπαντες οἱ προσκεκλημένοι αἱρετικοί στήν περίλαμπρη ὀρθόδοξη Θεία Λειτουργία, θά σαρωθεῖ ὁλόκληρη ἡ δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας καί θά ἰσοπεδωθοῦν συλλήβδην ἅπαντα τά πιστεύματά μας. Ἡ μέλλουσα «Ἅγία» καί Μεγάλη Σύνοδος εἶναι ἀδιανόητο νά ἀναμείξει τά ἄμεικτα, δηλαδή τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησία μας μέ τήν αἱρετική ἐπίδραση τῶν παπικῶν παρατηρητῶν.

Ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας δέν ἐπινοοῦσε τεχνητῶς, δέν ἐξεύρισκε θέματα, γιά νά συνέλθει καί νά συνεδριάσει σέ συνεδριάσεις Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Μόνο γιά ἕνα ἤ δύο ἤ τό πολύ τρία δογματικά θέματα συνήρχετο. Θεωροῦσαν μάλιστα ἀπαραίτητο οἱ Ἅγιοι πατέρες νά εὑρίσκονται παρόντες ἅπαντες οἱ ἐπίσκοποι τῆς Οἰκουμένης, μέ ἴση μάλιστα ψῆφο γιά τόσο σοβαρά θέματα. Ἡ νοοτροπία αὐτή προῆλθε ἤδη ἀπό τίς Ἀποστολικές Συνόδους ὅπου παρευρίσκονταν ἅπαντες οἱ δώδεκα καί, εἰ δυνατόν, καί οἱ ἑβδομήκοντα καί ἄλλοι ἐκ τοῦ πληρώματος τῶν πιστῶν. Ἀριστίνδην Οἰκουμενικές Συνόδους δέν εἴχαμε ποτέ. Τό σημερινό ἐπιχείρημα τῆς πληθώρας τῶν ἐπισκόπων καί τῶν τεραστίων ἀποστάσεων πού πρέπει νά διανύσουν γιά νά συναχθοῦν ἐπί τό αὐτό δέν ἀξίζει νά προσπαθήσουμε νά τό ἀναιρέσουμε λόγῳ τῶν πολλῶν καί συγχρόνων μέσων μεταφορᾶς καί ἐπικοινωνίας.

Κατά τόν ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς καί κατά τούς ἁγίους Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὁ κατάλογος τῶν θεμάτων δέν προετοιμάζεται σέ τόσες συνεδρίες προσυνοδικές ἐπί τόσα πολλά χρόνια, ἀλλά προκύπτει ἄμεσα μέ μόνο σκοπό τή σωτηρία καί τήν ἐν Χριστῷ θέωση τοῦ πληρώματος τῶν Ὀρθοδόξων. Οἱ Ἅγιες καί Οἰκουμενικές Σύνοδοι εἶχαν πάντοτε Χριστολογικό, Σωτηριολογικό καί Ἐκκλησιολογικό χαρακτήρα. Τό παμπεριεκτικόν πρόσωπο τοῦ Σωτῆρος μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καί ἡ σωτηρία τῆς εἰκόνος Του, δηλαδή τοῦ ἀνθρώπου, λέγει ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος, προκαλοῦσαν τή σύγκληση τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων διά τῶν ἁγίων ἐνεργειῶν τῆς Ἐκκλησίας Του καί διά διαταγμάτων τῶν Βυζαντινῶν αὐτοκρατόρων. Φόβος καί τρόμος κατελάμβανε τούς ὑπεύθυνους ἄρχοντες μπροστά στό διασπαστικό μίασμα τῶν αἱρέσεων, τῶν σχισμάτων καί τῶν πολλαπλῶν ἀλλοτριωτικῶν ρηγμάτων.

Ἡ «Ἁγία» καί Μεγάλη Σύνοδος πού ἀπό χρόνια προετοιμάζεται δέν ἔχει αὐτό τό χαρακτήρα, γιατί τά ἐνδιαφέροντά της εἶναι κατακερματισμένα σέ ἐπί μέρους ἠθικῆς φύσεως θέματα, μέ στόχο τή διείσδυση καί ἐπικράτηση τῆς κοσμικῆς νεωτερικῆς ἤ μετανεωτερικῆς ἤ καλύτερα μεταπατερικῆς συγχρόνου νοοτροπίας στή Θεολογία, στήν Παράδοση, στούς Ἱερούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας. Ἐπιχειρεῖται μάλιστα ὅπως θά δείξουμε κατωτέρω συγκεκριμενοποίηση καί ρύθμιση τῆς «Οἰκονομίας» τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας καί προσομοίωση τοῦ κανονικοῦ δικαίου τῆς ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας πρός τό παπικό, τό ὁποῖο αὐστηρά ὁρίζει καί τήν ἀκρίβεια καί τήν Οἰκονομία. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας διά τῶν ὀρθοδόξων ποιμένων της τόνιζε πάντοτε τή θεόπνευστη ἀκρίβεια τῶν Κανόνων της, ἐφάρμοζε ὅμως ἀπέραντη καί ἀσύλληπτη Οἰκονομία στά μέλη της πού, ὄντας ἀσθενῆ, τά οἰκονομοῦσε καί τά χριστοοικονομεῖ στό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας μέ μακαρία Θεία Κεφαλή τόν θεάνθρωπο Κύριο Ἰησοῦ Χριστό καί μέλη ὅλους μας, δικαίους καί ἐν μετανοίᾳ ἁμαρτωλούς. Καμία δημαγωγία μετανεωτερική ἤ μεταπατερική δέν μπορεῖ νά φιμώσει τούς ποιμένες τῆς Ἐκκλησίας μας στόν εὐαγγελισμό πάντων τῶν ἐθνῶν στή μία, ἁγία, καθολική καί ἀποστολική Ἀλήθεια τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας μας. «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τά ἔθνη βαπτίζοντες αὐτούς εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος

Σκηνοθετημένη Σύνοδος δέν μπορεῖ νά στηθεῖ φωνάζει ἀπό τό 1977 ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς. Οὔτε εὐαγγελικό, οὔτε ὀρθόδοξο, οὔτε κανονικό, θά ἦταν να ἐπιτραπεῖ σέ ἕνα ἐκ τῶν Πατριαρχείων νά ὁδηγήσει τήν ὀρθοδοξία στό χεῖλος τῆς ἀβύσσου.

Ἐφ’ ὅσον τά μείζονα θέματα α) τῆς ἐκπροσωπήσεως καί β) τῆς θεματολογίας εἶναι ἀντίθετα πρός τήν παράδοση τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, τί νά ποῦμε γιά τά ἐπί μέρους;

Ἄς ἔλθουμε πιό συγκεκριμένα στό βασικό θέμα μας. Στό θέμα τῆς νηστείας. Μέσα στόν Παράδεισο ὁ Ἴδιος ὁ Κύριος, ὁ ἄσαρκος Λόγος, ὁ συνδημιουργός μέ τόν Θεό Πατέρα καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, τελευταῖο δημιουργεῖ ἐκ τοῦ χοός τόν ἄνθρωπο, τόν Ἀδάμ καί ἐκ τῆς πλευρᾶς αὐτοῦ τήν Εὔα, κατ’ εἰκόνα Αὐτοῦ. Μέσα στόν Παράδεισο ζοῦν τόν παρθενικό τρόπο ζωῆς, ἐνῷ παραλλήλως ὁ Θεός τούς εὐλογεῖ ὡς ζεῦγος καί τούς εὔχεται τό «αὐξάνεσθε καί πληθύνεσθε καί πληρώσατε τήν γῆν καί κατακυριεύσατε αὐτῆς». Συνδέει δέ τήν ἄκρως ἀρχοντική αὐτή εὐλογία Του μέ τήν ἀπαγόρευση τῆς γεύσεως ἐκ τοῦ καρποῦ τοῦ δένδρου τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ πονηροῦ. Εὐλογία συνυφασμένη μέ τή νηστεία καί μέ τήν προοπτική τῆς κατά χάριν θεώσεώς τους. Χαρισματική καί μακαρία ἡ διαμονή τους μέσα στόν πλούσιο σέ χάρη καί ὡραιότητα Παράδεισο τῆς τρυφῆς, ἀενάως τροφοδοτούμενοι ἀπό τήν πληρότητα τῆς κοινωνίας τους μέ τό Θεό.

Ὁ ἱερός Χρυσόστομος λέγει ὅτι «πλάσας τόν ἄνθρωπον ὁ Θεός εὐθέως καί ἐκ προοιμίων τῷ πρωτοπλάστῳ ταύτην δέδωκεν τήν ἐντολήν. Καί ἡ ἐντολή ἦταν ἀπαγόρευση ὄχι ἀπό κάτι κακό, ἀφοῦ τό δένδρο τῆς γνώσεως ἦταν ἕνα ἀπό τά καλά λίαν δημιουργήματα τοῦ Θεοῦ».

Ὁ Μέγας Βασίλειος στόν Α΄ περί νηστείας λόγο του λέγει: «Ἀρχαῖον δῶρον ἡ νηστεία… καί νόμου πρεσβυτέρα. Συνηλικιώτης ἐστί τῆς ἀνθρωπότητος… ἐν τῷ Παραδείσῳ ἐνομοθετήθη». Πρῶτο χαρακτηριστικό τοῦ θεοπρεποῦς τρόπου ζωῆς μέσα στόν Παράδεισο ὑπῆρξε ἡ νηστεία πού προσείλκυε τήν ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ κοντά στούς πρωτοπλάστους καί τούς ἀνέπτυσσε τή μακαριότητα καί τήν ὄρεξη νά βρίσκονται ἑκούσια κοντά καί ἄρρηκτα συνδεδεμένοι στήν ὑπακοή τοῦ Θεοῦ. Μακάριοι, μακαριώτατοι ἦταν οἱ πρωτόπλαστοι γιατί εἶχαν ἐμπειρία τοῦ καλοῦ καί μόνο, χωρίς παράλληλα τή γνώση τοῦ κακοῦ, πού ὡς μεταπτωτικοί ἐμεῖς πιστεύουμε ὅτι ὁπωσδήποτε χρειάζεται ἡ ἐμπειρία ἤ τουλάχιστον ἡ γνώση τοῦ κακοῦ γιά νά μή παραπλανηθοῦμε περισσότερο. Ἡ Κυρία Θεοτόκος λέγει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς οὐδέποτε ἡμάρτησε, οὔτε σκιά κακοῦ λογισμοῦ δέν ἐμόλυνε τό νοῦ της.

Στήν Παλαιά Διαθήκη μνημονεύονται δύο περιπτώσεις σαρανταήμερης νηστείας: Ἡ νηστεία τοῦ προφήτη Μωυσῆ πρίν παραλάβει τόν Νόμο (Ἔξοδ. 34,28) καί ἡ νηστεία τοῦ προφήτη Ἠλία στό ὄρος Χωρήβ (Γ΄ Βασιλ. 19,8)

Στή Καινή Διαθήκη ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός νηστεύει σαράντα ἡμέρες πρίν ἀρχίσει τή δημόσια δράση Του (Ματθ. 4,1-2). Ἡ πράξη αὐτή τόν συνδέει μέ τόν Νόμο πού ἐπροσωπεῖ ὁ Μωυσῆς καί μέ τούς Προφῆτες, πού ἐκπροσωπεῖ ὁ Ἠλίας.

Οἱ Πράξεις τῶν Ἀποστόλων μνημονεύουν λατρευτικές τελετές, πού περιλαμβάνουν νηστεία καί προσευχή. «Λειτουργούντων δέ αὐτῶν τῷ Κυρίῳ καί νηστευόντων εἶπε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον· Ἀφορίσατε δή μοι τόν Βαρνάβαν καί τόν Σαῦλον εἰς τό ἔργον ὅ προσκέκλημαι αὐτούς. Τότε νηστεύσαντες καί προσευξάμενοι καί ἐπιθέντες αὐτοῖς τάς χεῖρας ἀπέλυσαν(Πραξ. 13,1-3). Ἐπίσης «…χειροτονήσαντες δέ αὐτοῖς πρεσβυτέρους κατ’ ἐκκλησίαν καί προσευξάμενοι μετά νηστειῶν παρέθεντο αὐτούς τῷ Κυρίῳ» (Πραξ. 14,23).

Ἤδη ἀπό τούς Ἀποστολικούς χρόνους ἡ νηστεία ὡς βασική πνευματική καί σωματική ἄσκηση συνδυαζόμενη μέ τήν ἀνάμνηση τῆς Προδοσίας καί τῆς Σταύρωσης τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, καθιερώνει τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή. Πολύ σύντομα ἀναδύεται ἀπό τά σπλάχνα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητος ἡ τεσσαρακονθήμερη νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, ὡς χαρισματική μίμηση τῆς τεσσαρακονθήμερης νηστείας τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μεταγενέστερα ἀπό τήν παθοκτόνο ὠφέλεια τοῦ σαρανταημέρου θεσπίστηκε τό τριήμερο ἀπόλυτης ἀποχῆς ἀπό κάθε τροφή. Τό ἱερό τριήμερο γενικεύεται ὡς ἐνθουσιαστική σωματοπνευματική θεραπεία ἐφόδου, ἀκόμα καί στίς πολυπληθεῖς ἐνορίες τῶν μεγάλων πόλεων τῆς ἑλληνικῆς ὀρθοδόξου πατρίδος μας. Κληρικοί μέ τίς οἰκογένειές τους συναμιλλῶνται μετά τῶν τιμίων ἀγωνιστῶν μοναχῶν καί μοναζουσῶν, προσφέροντας αὐτό τό ἰδιάζον εὐλογημένο μικρό μαρτύριο στήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Τό ἀλάδωτο ὅλης τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς κατορθώνεται ἀφοῦ τοποθετήθηκαν οἱ γερές βάσεις νηστείας καί συμμετοχῆς στίς θεόπνευστες ἱερές Ἀκολουθίες.

Ἀναλογικῶς καί λίαν ποθητῶς ἀναμένουν οἱ ἀγωνιζόμενοι χριστιανοί ἐν τῷ κόσμῳ τίς ἐξαιρετικές εὐκαιρίες νηστείας τῶν Χριστουγέννων, τῆς Μητροπόλεως τῶν ἑορτῶν, τοῦ θερινοῦ Δεκαπενταυγούστου καί τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Ζηλεύουμε ὄντως ἐμεῖς, ἱερωμένοι ἐν τῷ κόσμῳ, τόν ἱερό ζῆλο οἰκογενειαρχῶν, μητέρων, ἐφήβων καί κοριτσιῶν, ἀκόμα καί μικρῶν παιδιῶν καί ὑπερηλίκων, πού φιλοτιμοῦνται σ’ αὐτές τίς ἅγιες περιόδους καί συναγωνίζονται στόν ἄριστο ἀγώνα τῆς ἁγιωτάτης μητρός Ἐκκλησία μας. Οἱ πιστοί μας δέν περιμένουν τεκμηριωμένες ὁμιλίες, ἐπιστημονικοῦ ἐπιπέδου γιά νά πεισθοῦν καί νά προετοιμασθοῦν γιά τό ἄθλημα τῆς νηστείας, ἀλλά εἰσέρχονται στήν ἀρένα μέ τή δύναμη τοῦ τιμίου Σταυροῦ καί τό ὑπέρ πᾶν παράδειγμα θυσίας τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Μέγας Βασίλειος ἀρκεῖται στή βεβαιότητα πού ἐκφράζεται μέ τή φράση «Παρελάβομεν ἐκ τῶν Πατέρων».

Εἶναι τόσα πολλά τά κείμενα περί νηστείας ὅλων τῶν ἁγίων Πατέρων, πού ἀναλύουν τίς παθοκτόνες καί σωτήριες παραμέτρους της, ὥστε δέν ἁρμόζει ὁ εὐτελισμός πού ὑφίσταται ἀπό τήν μινιμαλιστική νοοτροπία τῶν μεταπατερικῶν ἀνανεωτῶν, οἱ ὁποῖοι κόπτονται γιά τόν σύγχρονο κόσμο.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης μᾶς λέει:

«Νηστεία ἐστί, βία φύσεως καί περιτομή ἡδύτητος λάρυγγος· Πυρώσεως ἐκτομή· πονηρῶν ἐννοιῶν ἐκκοπή· ἐνυπνιασμῶν ἐλευθερία· προσευχῆς καθαρότης· ψυχῆς φωστήρ· νοός φυλακή· πωρώσεως λύσις· κατανύξεως θύρα· στεναγμός ταπεινός· συντριμμός ἱλαρός· πολυλογίας ἀργία· ἡσυχίας ἀφορμή· ὑπακοῆς φύλαξ· ὕπνου κουφισμός· ὑγεία σώματος· ἀπαθείας πρόξενος· ἁμαρτημάτων ἄφεσις· παραδείσου θύρα καί τρυφή·» (Λόγος ΙΔ΄ Περί γαστριμαργίας λα΄ σελ. 191 ἔκδοση Ἱ.Μ. Παρακλήτου, Ὠρωπός Ἀττικῆς 1978).

Ὁ Μέγας Βασίλειος μᾶς λέει:

«Ἤ ἀγνοεῖς ὅτι ὥσπερ ἐπί παρατάξεως ἡ τοῦ ἑτέρου συμμαχία ἧτταν ποιεῖ τοῦ ἑτέρου, οὕτως ὁ τῇ σαρκί μεταταξάμενος καταδουλοῦται τήν σάρκα; «Ταῦτα γάρ ἀλλήλλοις ἀντίκειται». Ὥστε εἰ βούλει ἰσχυρόν ποιῆσαι τόν νοῦν, δάμασον τήν σάρκα διά νηστείας. Τοῦτο γάρ ἐστιν ὅ φησίν ὁ ἀπόστολος· ὅτι «ὅσον ὁ ἔξωθεν ἄνθρωπος διαφθείρεται, τοσοῦτον ὁ ἔσωθεν ἀνακαινοῦται». Καί τό «Ὅταν ἀσθενῶ τότε δυνατός εἰμί»…

Τίς γάρ ἐν τροφῇ δαψιλεῖ καί τρυφῇ διηνεκεῖ ἐδέξατό τινα κοινωνίαν χαρίσματος πνευματικοῦ;…» (Περί νηστείας Α΄,9 ΕΠΕ τ. 6 σελ. 44-45).

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης πάλι:

«Θλῖβε κοιλίαν καί πάντως κλείσεις καί στόμα, νευροῦται γάρ γλῶσσα ὑπό πλήθους ἐδεσμάτων. Πυκτεύων, πύκτευε αὐτῇ καί νήφων νῆφε δι’ αὐτήν· ἐάν γάρ μικρόν πονήσῃς, εὐθέως καί ὁ Κύριος συνεργεῖ σοι». (Λόγος ΙΔ΄ Περί γαστριμαργίας ιθ΄ σελ. 189)

Ὁ Μέγας Βασίλειος πάλι:

«Καί ἄλλως δέ ἀφορμή εἰς εὐφροσύνην ἐστί τό νηστεύειν. Ὡς γάρ ἡ δίψα ἡδύ τό ποτόν εὐτρεπίζει, καί λιμός ἡγησάμενος ἡδεῖαν παρασκευάζει τήν τράπεζαν, οὕτω καί τήν τῶν βρωμάτων ἀπόλαυσιν νηστεία φαιδρύνει. Μέσην γάρ ἑαυτήν παρενθεῖσα καί τό συνεχές τῆς τρυφῆς διακόψασα, ποθεινήν σοι τήν μετάληψιν φανῆναι ποιήσει ὥσπερ ἀπόδημον. Ὥστε εἰ βούλει σεαυτῷ ἐπιθυμητήν κατασκευάσαι τήν τράπεζαν, δέξαι τήν ἐκ τῆς νηστείας μεταβολήν» (Περί νηστείας Α΄, 8, ΕΠΕ τ. 6, σελ. 40).

Καί πάλι στόν ἴδιο λόγο του:

«Ἐκακώθημεν διά τῆς ἁμαρτίας· ἰαθῶμεν διά τῆς μετανοίας· μετάνοια δέ χωρίς νηστείας ἀργή. «Ἐπικατάρατος ἡ γῆ, ἀκάνθας καί τριβόλους ἀνατελεῖ σοι» (Γεν. 3,17-18). Στυγνάζειν προσετάχθης, μή γάρ τρυφᾶν. Διά νηστείας ἀπολόγησαι τῷ Θεῷ. Ἀλλά καί ἡ ἐν παραδείσῳ διαγωγή, νηστείας ἐστίν εἰκών, οὐ μόνον καθότι τοῖς ἀγγέλοις ὁμοδίαιτος ὤν ὁ ἄνθρωπος, διά τῆς ὀλιγαρκείας τήν πρός αὐτούς ὁμοίωσιν κατώρθου, ἀλλ’ ὅτι καί ὅσα ὕστερον ἡ ἐπίνοια τῶν ἀνθρώπων ἐξεῦρεν, οὔπω τοῖς ἐν τῷ παραδείσω διαιτωμένοις ἐπενενόητο· οὔπω οἰνοποσίαι, οὔπω ζωοθυσίαι· οὐχ ὅσα τόν νοῦν ἐπιθολοῖ τόν ἀνθρώπινον». (Περί νηστείας Α΄ 3, ΕΠΕ τ. 6, σελ. 28).

Ἐπίσης :

«Νηστεύοντος σεμνόν τό χρῶμα, οὐκ εἰς ἐρύθημα ἀναιδές ἐξανθοῦν, ἀλλ’ ὠχρότητι σώφρονι, κεκοσμημένον· ὀφθαλμός πραΰς, κατεσταλμένον βάδισμα, πρόσωπον σύννουν, ἀκολάστω γέλωτι μή καθυβριζόμενον, συμμετρία λόγου, καθαρότης καρδίας» (Περί νηστείας Α΄ 9, ΕΠΕ τ.6 σελ. 42).

Ἡ πρόταση τῆς Μεγάλης Συνόδου περί νηστείας στίς προσυνοδικές φυσικά δέν θά ἦταν ἀκύρωσή της. Πλέκεται τό ἐγκώμιό της καί ἡ μεγάλη σημασία της στή ζωή τοῦ ἀνθρώπου. Ὅμως τό δηλητήριο τῆς ἀλλοτριώσεως βρίσκεται στήν πρόταση γιά ἐξουσιοδότηση στίς κατά τόπους Ἐκκλησίες νά διευθετήσουν τήν οἰκονομία περί νηστείας οἱ ἴδιες, ἀνάλογα μέ τίς ἀνάγκες τῶν συγχρόνων ἀνθρώπων. «Ἐπαφίεται εἰς τήν πνευματικήν διάκρισιν τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν νά καθορίσουν τό μέτρον τῆς φιλανθρώπου οἰκονομίας». Ὡστόσο οὐδέποτε ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ὑπῆρξε ἀφιλάνθρωπος. Ἐφαρμόζει χριστοφιλανθρωπότατα σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς οἰκουμένης τήν Οἰκονομία σέ ὅλο τό μεγαλεῖο της. Ἄν ἡ «Ἁγία» καί Μεγάλη Σύνοδος ἐπιβάλει νέες μεταρρυθμίσεις ἡμερῶν τῆς νηστείας καί τροφῶν, θά προσομοιάσει πρός τόν παπικό ὁλοκληρωτισμό τοῦ κανονικοῦ δικαίου πού καθορίζει θεσμικά καί ἀσφυκτικά ἀκόμα καί τήν Οἰκονομία. Ἐκ τῆς ἐμπειρίας μας φρονοῦμε ὅτι δέν χρειάζεται νά γίνει ἐπίσημη σύντμηση τῆς περιόδου τῆς Νηστείας τῶν Χριστουγέννων. Οὔτε ἄλλες προσθῆκες τροφῶν σέ λάδι καί σέ ψάρι. Ἡ ἄφθονη παπική περιπτωσιολογία μειώνει τό κῦρος τῆς Συνόδου. Ἐξ ἄλλου, τί νόημα ἔχει ἡ καινούργια θεσμοθέτηση τοῦ «συγκεκριμένου» ἐνῷ ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες πού διαθέτουν ποίμνιο ἔχουν τήν ἐμπειρία καί τή ἐν Χριστῷ βούληση νά τό οἰκονομοῦν παντοιοτρόπως;

Ἡ ὀρθόδοξη νηστεία εἶναι τόσο ἑδραιωμένη στή συνείδηση τῶν ὀρθοδόξων ποιμένων καί τοῦ ὀρθοδόξου λαοῦ μας, ὥστε δέν χρειάζεται καμία σύντμηση ἤ προσαρμογή. Γιαυτό παρακαλοῦμε ἰῶτα ἕν καί μία κεραία νά μή πειραχθεῖ ἀπ’ ὅσα θεοπνεύστως ἔχουν θεσμοθετηθεῖ ἀπό τούς θεοφόρους Ἁγίους Πατέρες μας. Ἐμεῖς, οἱ χάριτι Θεοῦ χειροτονηθέντες ποιμένες, χρειάζεται νά ἀποκτήσουμε περισσότερο ὀρθόδοξη παιδεία καί ἀσκητικό φρόνημα, γιά νά καταφέρουμε καί μέ τό παράδειγμά μας καί μέ τόν ἀσύλληπτο πλοῦτο τῆς ἁγιοπατερικῆς γραμματείας νά διδάξουμε διακριτικά τούς ἐν Χριστῷ ἀδελφούς μας. Ἀλλιῶς θά ἀποδειχθοῦμε κομπλεξικά μειράκια, παρασαλευόμενα ἀπό ὅλους τούς μεταπατερικούς ἀπαξιωτικούς ἀνέμους, τῶν ἀμύθητων θησαυρῶν τῆς Ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας, πού ὡς μή μονοφυσιτική φροντίζει γιά ὅλον τόν ἄνθρωπο. Καί ἡ νηστεία ὅπως εἶναι θεσμοθετημένη θεοπανσόφως βοηθεῖ ἀμεσότατα στήν ἐν Χριστῷ τελείωση ὅλων μας, κλήρου καί λαοῦ, μοναχῶν καί κοσμικῶν.

Μετά ἀπό τό σοβαρό θέμα τῆς νηστείας ἕπονται καί ἐπί μέρους ἠθικά θέματα, ὅπως:

2. Θέματα Βιοηθικῆς

3. Ἡ Κοινωνία ὡς θεολογικό θέμα ἐντός τῆς Ὀρθοδοξίας.

4. Μοντερνισμός - ἐκκοσμίκευση.

5. Οἰκολογία.

Τά τέσσερα παραπάνω θέματα δέν ἔχουν περιληφθεῖ σέ κάποιες Μεγάλες Συνόδους. Τά θέματα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων ἦταν ἤ ἕνα, τό Χριστολογικό, ἤ δύο, τό Σωτηριολογικό, ἤ τρία, τό Ἐκκλησιολογικό. Ποιμαντικά βέβαια ὅλοι οἱ ἅγιοι μεγάλοι Πατέρες ἀσχολήθηκαν μέ τά κοινωνικά θέματα, ἡ ρίζα καί ἡ βάση τῶν ὁποίων εἶναι κοινή στούς ἀνθρώπους ὅλων τῶν ἐποχῶν ἀνά τήν Οἰκουμένη.

Ὅσον ἀφορᾷ τό ἠθικό θέμα: Ἡ Κοινωνία ὡς θεολογικό θέμα ἐντός τῆς Ὀρθοδοξίας, ἐννοοῦμε ἄν ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐπιτρέπεται νά ἐπεμβαίνει δυναμικά στήν πολιτική ἐξουσία καί στό γενικότερο κοσμικό γίγνεσθαι, καί κατά πόσον ἡ πολιτική ἐξουσία μπορεῖ νά ἐμπλέκεται ζωηρά καί ἀποφασιστικά στή ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ἅγιοι Πατέρες πάντοτε ἐνδιαφέρονταν γιά τήν ἐν Χριστῷ πνευματική προκοπή ὅλων τῶν ἀνθρώπων καί ὕψωναν συχνά τούς τόνους τῆς φωνῆς τους γιά νά ἀφυπνίζονται οἱ ράθυμοι καί γιά νά μετανοοῦν οἱ βουλόμενοι καί καλοπροαίρετοι. Δέν ἀπουσίαζε καί ὁ δριμύς ἔλεγχος τῶν ἀρχόντων ὅταν κακοποιοῦσαν ὑλικῶς καί ἠθικῶς τό λαό. Ὑπερβάσεις ἔγιναν κατά καιρούς ἑκατέρωθεν μέσα στό ἱστορικό γίγνεσθαι. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ὡς ἐπί τό πλεῖστον προσέφερε προσωπική διακονία στόν ἄνθρωπο χωρίς νά κηρύσσει ἱερούς πολέμους ἤ ἱερές ἐξετάσεις. Τά κόμματα, ἡ διαφθορά, ἡ ἀνηθικότητα, ἡ ἐκκοσμίκευση δέν βρίσκονταν στήν ἡμερήσια διάταξη τῶν ἐνδιαφερόντων της, μολονότι προσπαθοῦσε ἐπηρεάζοντας προσωπικά ἕκαστον ἄνθρωπο, νά διευρύνει τό ἁγιαστικό της ἔργο σέ ὅλο τόν κόσμο. Γιαυτό καί ποτέ ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δέν πάσχισε νά ἐγκαταστήσει ἐγκόσμιο κρατικό μηχανισμό ἐπί γῆς. Ἡ κοσμική ἐξουσία ὅμως ὄχι σπανίως ἤγειρε διωγμούς κατά τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτή ὅμως ἐξακολουθεῖ νά βροντοφωνάζει ἀγαπᾶτε καί τούς ἐχθρούς ὑμῶν.

Ὅσον ἀφορᾶ στά θέματα βιοηθικῆς καί οἰκολογίας αὐτό πού ἔκανε ἡ ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἦταν νά θυμίζει στή κοινωνία τίς δικές της ρίζες, τίς δικές της ἀξίες καί τή δική της θεανθρώπινη πνευματικότητα. Σ’ αὐτά τά πλαίσια μποροῦν νά διαλέγονται καλοπροαίρετα ἡ Ἐκκλησία μέ τόν κόσμο πρός ὄφελος τοῦ ἀνθρώπου ὡς εἰκόνος Θεοῦ.

Εὐτυχήσαμε ἐμεῖς οἱ «μετανεωτερικοί», λαϊκοί καί κληρικοί νά ἔχουμε κοντά μας τούς τρεῖς μεγάλους καί θεοφώτιστους πατέρες, Πορφύριο καί Παΐσιο, ἤδη ἁγιοκαταταχθέντας καί τόν πατέρα Ἰάκωβο, τοῦ ὁποίου ἐπίκειται ἡ ἁγιοκατάταξη. Μέ τόν πλούσιο φωτισμό τῆς ἀκτίστου ἐν Τριάδι Θείας Χάριτος στήριζαν χιλιάδες ἀνθρώπους σέ προσωπικό ἐπίπεδο καί μέ τή χαρισματική ἐν Χριστῷ παιδεία τους ἐξυγίαιναν καί τράνωναν κάθε μέλος τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ καί κατ’ ἐπέκταση ὅλη τήν πάσχουσα μεταπτωτική κοινωνία. Ἡ ἀσύλληπτη ἐν Χριστῷ διάκρισή τους ἀπέφευγε τίς θεαματικές συγκρούσεις ἐναντίων τῶν μή πιστῶν, ἀφοῦ προτεραιότητά τους ἦταν ἡ μόρφωση τοῦ Χριστοῦ στίς ψυχές τῶν «νεωτερικῶν» καί «μετανεωτερικῶν» ἀνθρώπων καί δι’ αὐτῶν μεταμορφουμένων καί θεανθρωποποιουμένων, ἁπλωνόταν ὁ ἁγιασμός καί ἡ χριστοποιητική ἐπίδραση σέ σύμπασα τήν κοινωνία. Ἡ ἐπίδραση ἐκ τῶν κάτω, τῶν λαϊκῶν στρωμάτων, ἡ ἐν σιωπῇ δράση, ἡ χριστοταπεινή ποιμαντική τῶν ὡς ἄνω ἁγίων, ἀλλά καί ὅλων τῶν ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας μας μυστικῶς, διαγιγνώσκεται καί στίς ἡμέρες μας. Ὁ ἑλληνορθόδοξος λαός μας παρά τήν ἀνελέητη πολεμική τῶν ξένων καί ντόπιων κυβερνητῶν μας ἀντιστέκεται καί ὑπομένει καρτερικά μέ τίς εὐχές τῶν ἁγίων καί ἀναμένει τήν ἐπαλήθευση τῶν λόγων τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, ὅτι ἡ χριστιανική Ἑλλάδα εἶναι προορισμένη νά εἶναι φάρος καί διδάσκαλος τῆς Οἰκουμένης.

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί. Θά ἔπρεπε νά ἀρχίζαμε τήν εἰσήγησή μας ἀπό τό θέμα τῶν ἑτεροδόξων παρατηρητῶν πού εἶναι προσκεκλημένοι στήν Ἁγία καί Μεγάλη Πανορθόδοξη Σύνοδο. Ἡ παρουσία αἱρετικῶν παρατηρητῶν ἤ ἑτεροδοξων παπικῶν ἤ τοῦ ΠΣΕ, αὐτομάτως ἀκυρώνει τήν ἁγιότητά της, γιατί οὐδέποτε στήν ἱστορία τῶν ἁγίων καί Μεγάλων Συνόδων δέν ὑπῆρχαν παρατηρητές. Ἀλλά καί ἄν ὑπῆρχαν, ἡ παρουσία τους ἦταν a priori ὁριοθετημένη ὡς αἱρετικῶν, κατά τῆς πλάνης τῶν ὁποίων ἐπιχειρηματολογοῦσαν οἱ ἅγιοι Πατέρες, μέ σκοπό νά ἐπιστρέψουν οἱ πλανηθέντες αἱρετικοί ἐκ τῆς πλάνης πρός τό φῶς τῆς Ὀρθοδόξου ἀληθείας τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Σήμερα πρυτανεύει ἡ νέα ἐκκλησιολογία τοῦ παναγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου. Οἱ προσκεκλημένοι παρατηρητές δέν θά παρίστανται ὡς αἱρετικοί ἀλλά ὡς ἰσότιμα μέλη, τά ὁποῖα ἀνήκουν σέ ἄλλο κλάδο τοῦ ἑνιαίου κορμοῦ τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖτες μας, τῆς Ἁγίας Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος θά πρέπει νά προσέξουν πολύ καλά πῶς θά προσφωνηθοῦν οἱ αἱρετικοί ἑτερόδοξοι παρατηρητές. Μέ ποιό τρόπο καί μέ ποιό χαιρετισμό; Μέ ποιό κείμενο; Μέ ποιό τρόπο θά ἀπαντήσουν οἱ παρατηρητές; Μέ εἰσήγηση ἤ μέ παπική ἄνωθεν φιλόφρονα ἐπιστολή τοῦ «Ἁγίου Πατέρα»; Ὅπως πάντως καί ἄν φραστικά προσφωνηθοῦν, ὅπως πάντως καί ἄν ἀπαντήσουν οἱ παρατηρητές, τό Ὀρθόδοξο κείμενο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος δέν θά πρέπει νά ἐπιτρέψει νά ἐπικυρωθεῖ ἡ νέα Ἐκκλησιολογία τῶν κλάδων τοῦ κ. Βαρθολομαίου, ἀλλά μέ ἁγιοπνευματική νοοτροπία καί σαφέστατη Ὀρθόδοξη φρασεολογία ἤ ὁρολογία νά μή ἀναμιχθοῦν τά ἄμικτα, ὥστε νά μή διατυμπανισθεῖ ἀπό τά ΜΜΕ ὅτι ἐπί τέλους φθάσαμε νά εἶναι ὅλοι οἱ χριστιανοί ἑνωμένοι καί νά συναποτελοῦν τό ἑνιαῖο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Μή ξεχνᾶμε τόν ἔνθεο Τιτάνα τῆς Ἐκκλησίας, τόν Ἱερό Φώτιο, πού ἔλεγε καλύτερα χωρισμένοι ἀπ’ αὐτούς καί μαζί μέ τό ἄκτιστο Φῶς τοῦ Χριστοῦ, παρά ἑνωμένοι μέ τό πηχτό σκότος τῆς Δυτικῆς αἱρέσεως.

Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς στό ἱκετευτικό ὑπόμνημά του τό 1977 πρός τήν Ἱ.Σύνοδο τῆς Ἐκκλησία τῆς Σερβίας ἐκφράζει τό φόβο, μήπως ἡ μέλλουσα Πανορθόδοξος Σύνοδος ὁδηγήσει τήν ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας σέ μιά νέα Φλωρεντιανή περιπέτεια. Μή γένοιτο, μή γένοιτο, τοῦ Κυρίου συνεργοῦντος!

Οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖτες μας ἄς μή μᾶς προδώσουν καί ἄς μή μᾶς ἀφήσουν, κληρικούς καί λαϊκούς, στά στόματα τῶν λύκων τῆς ἀρειανικῆς παναιρέσεως τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ νεοταξικοῦ παπισμοῦ καί τοῦ πανθρησκειακοῦ χαώδους προτεσταντισμοῦ τοῦ ΠΣΕ. Εὐλαβῶς καί ἱκετευτικῶς ἀσπαζόμαστε τούς τιμίους πόδας τῶν Σεβασμιωτάτων ἀρχιερέων μας καί τούς παρακαλοῦμε νά ἵστανται ἄγρυπνοι φρουροί τῆς μοναδικῆς ἁγιωτάτης ὀρθοδόξου ἀληθείας καί πίστεως γιά νά μποροῦμε ὅλοι μας, ὅλο τό ἱερό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, νά χριστοκαταξιώνουμε τήν καθημερινότητά μας καί νά βηματίζουμε σταθερά πρός τήν θριαμβεύουσα Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Οἱ πολιτικοί μας μᾶς ὁδηγοῦν στήν ἄβυσσο τῆς καταστροφῆς, οἱ πνευματικοί Πατέρες μας, οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολῖτες τῆς Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἄς μᾶς κρατήσουν στήν θειότατη ἄβυσσο τοῦ ἐν Τριάδι ἐλέους.

Κλείνοντας ταπεινῶς φρονοῦμε τά κάτωθι.

Μακάρι νά δώσει ὁ ἐν Τριάδι Θεός νά μή συρθοῦμε σέ τετελεσμένα γεγονότα, σέ συγχρωτισμούς καί ἐναγκαλισμούς μέ ὅλα τά εἴδη τῶν αἱρετικῶν.

Οἱ Σεπτοί Μητροπολῖτες μας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἔχουν, δόξα τῷ Θεῷ, τό χρόνο νά ζητήσουν νά εἶναι ἅπαντες παρόντες ὡς ἔχοντες τό ἀρχαιότερο Ὀρθόδοξο ποίμνιο.

Ἀκούστηκε ὅτι, ὅταν ὁ Μακαριώτατος πληροφορήθηκε τήν παρουσία τῶν παρατηρητῶν, δυσανασχέτησε. Δέν μπορεῖ νά ὁριοθετηθεῖ διαφορετικά ἡ συμπεριφορά μας ἔναντι αὐτῶν καί ἡ δική τους ἔναντι ἡμῶν; Τό βέβαιο εἶναι ὅτι, ὅπως ἔχουν προγραμματισθεῖ τά τῆς Συνόδου, οἱ ἐναγκαλισμοί, τά χαμόγελα καί οἱ ἀγαπολογίες θά ἐντυπωσιάσουν πάντας ἀνά τήν οἰκουμένη.

Ἄν οἱ Σεβασμιώτατοί μας ὑποκύψουν καί ὑπογράψουν μέ τήν τιμία χείρα τους προσφορά ἐκκλησιαστικότητας στούς παναιρετικούς, πῶς θά ἀσπαζόμαστε τό χέρι τους; Πῶς θά μνημονεύουμε τό ὄνομά τους;

Μακάρι ποτέ νά μήν πραγματοποιηθεῖ μιά τέτοια Σύνοδος.

Πηγή: Ἑστία Πατερικῶν Μελετῶν

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: π. Θεόδωρος Ζήσης, Ὁμότιμος Καθηγητής Α.Π.Θ.; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 28 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 910

π. Θεοδώρος Ζήσης: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

p theodoros zhshs 01

ΠΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΝΕΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

ΚΑΙ Ο ΚΟΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

Γιατί ἀπέσυρε τὸ φλέγον θέμα ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος;

Πρωτοπρεσβύτερος Θεόδωρος Ζήσης, Ὁμότιμος Καθηγητὴς Α.Π.Θ.

1. Ἡ ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ τοῦ 1924 διέσπασε τὴν λειτουργικὴ ἑνότητα καὶ προκάλεσε διαιρέσεις

Ἕνα ἀπὸ τὰ φλέγοντα καὶ ἐπείγοντα θέματα ποὺ ἐκαλεῖτο νὰ ἀντιμετωπίσει ἡ μέλλουσα νὰ συνέλθει Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος ἦτο καὶ τὸ θέμα τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης, τῆς ἀλλαγῆς τοῦ Ἡμερολογίου, τὴν ὁποία, χωρὶς πανορθόδοξη ἀπόφαση, μονομερῶς καὶ πραξικοπηματικῶς, ἐπέβαλαν ἀπὸ τὸ 1924 τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Τὴν μεταρρύθμιση δέχθηκε καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου, ἐνῶ ὅλες οἱ ἄλλες Ὀρθόδοξες ᾽Εκκλησίες ἀντέδρασαν καὶ τὴν ἀπέρριψαν, ὅπως τὰ τρία πρεσβυγενῆ πατριαρχεῖα Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων, οἱ λοιπὲς Ἐκκλησίες καὶ τὸ Ἅγιον Ὄρος.

Ἡ ἀντισυνοδική, ἀντικανονικὴ καὶ ἀναμφιβόλως λανθασμένη αὐτὴ ἐνέργεια, ποὺ δὲν ἀνταποκρινόταν σὲ καμμία ποιμαντικὴ ἀναγκαιότητα, ἐτραυμάτισε τὴν ἑνότητα τῆς ᾽Εκκλησίας ἑορτολογικὰ καὶ λειτουργικά, ἡ ὁποία ἑνότητα ἐπὶ δεκαέξι αἰῶνες, ἀπὸ τὴν Α´ δηλαδὴ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο (325), ποὺ καθόρισε τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα, παρέμενε ἀδιατάρακτη.

Ἡ ἑνότητα τραυματίσθηκε σὲ δύο ἐπίπεδα. Στὸ ἐπίπεδο ἐν πρώτοις τῶν τοπικῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, πολλὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες δὲν ἀποδέχθηκαν τὴν μεταρρύθμιση καὶ ἐξακολουθοῦν μέχρι σήμερα νὰ ἑορτάζουν τὶς ἑορτὲς καὶ τὶς μνῆμες τῶν Ἁγίων κατὰ τὸ παραδεδομένο Πάτριο Ἰουλιανὸ Ἡμερολόγιο, ποὺ χαρακτηρίζεται τώρα ὡς Παλαιό. Ἄλλες ἐκκλησίες προσχώρησαν σταδιακὰ στὴν μεταρρύθμιση καὶ ἀποδέχθηκαν τὸ ἀποκληθὲν Νέο Ἡμερολόγιο, τὸ ὁποῖο μερικοὶ ἀποκαλοῦν «διορθωμένο» Ἰουλιανό, ἐνῶ οὐσιαστικὰ πρόκειται γιὰ τὸ παπικὸ Γρηγοριανὸ Ἡμερολόγιο, ποὺ πῆρε τὸ ὄνομά του ἀπὸ τὸν πάπα Γρηγόριο ΙΓ, ὁ ὁποῖος τὸ 1582 ἔκανε τὴν ἀλλαγὴ Ἡμερολογίου-Πασχαλίου στὴν Δύση, ὅπου καὶ ἐκεῖ στὴν ἀρχὴ ὑπῆρξαν ἀντιδράσεις, σιγά-σιγὰ ὅμως υἱοθετήθηκε ἀπὸ ὅλους καὶ ἰσχύει μέχρι σήμερα ὡς κοινὸ Εὐρωπαϊκὸ Ἡμερολόγιο.

Ἡ μεταξὺ τῶν δύο ἡμερολογίων χρονικὴ διαφορὰ τῶν 13 ἡμερῶν, γιὰ τὴν διόρθωση τῆς ὁποίας ἔγινε καὶ ἡ ἀλλαγή, συντελεῖ τώρα, ὥστε σὲ μεγαλύτερη ἔκταση νὰ ἔχουμε διάσπαση τῆς ἑορτολογικῆς ἑνότητας ἀπὸ τὴν πρὸ τῆς Α´ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικῆς Συνόδου περίοδο, διότι τότε ὑπῆρχε ἡ διαφορὰ στὸν ἑορτασμὸ μόνον τοῦ Πάσχα, ἐνῶ τώρα ἡ διαφορὰ περιλαμβάνει ὅλες τὶς ἑορτές, Δεσποτικὲς, Θεομητορικὲς καὶ μνῆμες Ἁγίων. Ἕνας ἀπὸ τοὺς δύο βασικοὺς λόγους ποὺ συνεκλήθη ἡ Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν καταδίκη τῆς αἱρέσεως τοῦ Ἀρείου, ἦταν νὰ ἀποκαταστήσει τὴν ἑνότητα στὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα καὶ νὰ προσδιορίσει καὶ τὸν χρόνο ἑορτασμοῦ του μὲ ἀστρονομικὰ δεδομένα (ἐαρινὴ ἰσημερία, πανσέληνος), ὥστε νὰ μὴ συμπίπτει ὁ ἑορτασμός του μὲ τὸ ἑβραϊκὸ Πάσχα. Ἡ ἀπόφαση αὐτὴ δυσκόλεψε τοὺς μεταρρυθμιστὰς νὰ προχωρήσουν καὶ στὴν ἀλλαγὴ τοῦ Πασχαλίου, διότι θὰ ἀνέτρεπαν ἐμφανῶς κανόνες καὶ ἀποφάσεις Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Γι᾽ αὐτὸ ἄφησαν ἄθικτο τὸ Πάσχα, νὰ ἑορτάζεται κατὰ τὸ Παλαιὸ Ἡμερολόγιο, καὶ αὐτὸς εἶναι ὁ λόγος ποὺ ἑορτάζουμε τὸ Πάσχα ἀπὸ κοινοῦ ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι, γιατὶ δὲν ἐθίγη ὁ ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα. Ἔτσι ὅμως ἔχουμε πολλὲς παραδοξότητες· υἱοθετήσαμε τὸ Νέο Ἡμερολόγιο, ἀλλὰ ἔχουμε καὶ τὸ Παλαιὸ στὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Γιορτάζουμε ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀπὸ κοινοῦ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ χωριστά, μὲ διαφορὰ δεκατριῶν ἡμερῶν τὰ Χριστούγεννα, τὰ Θεοφάνεια, τὴν Κοίμηση τῆς Παναγίας καὶ ὅλες τὶς μνῆμες Ἁγίων, ὅλες δηλαδὴ τὶς ἀκίνητες ἑορτὲς τῶν δώδεκα μηνῶν τοῦ ἔτους. Καὶ αὐτὸ γίνεται γιὰ πρώτη φορὰ στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας, ἕνα ἀπὸ τὰ βασικὰ γνωρίσματα τῆς ὁποίας εἶναι ἡ ἑνότητα στὴ λατρεία, μαζὶ μὲ τὴν ἑνότητα στὴν πίστη καὶ στὴν διοίκηση.

Περισσότερο ἐπώδυνη εἶναι ἡ διάσπαση τῆς ἑνότητας σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο. Ἐπειδὴ ἡ ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ δὲν ἀνταποκρινόταν σὲ ποιμαντικὴ ἀνάγκη, δὲν προῆλθε δηλαδὴ ἀπὸ τὸ ποίμνιο, ἀλλὰ ἐπεβλήθη ἐκ τῶν ἄνω, γιὰ νὰ ὑπηρετήσει ἐξωεκκλησιαστικὲς σκοπιμότητες, ὑπῆρξε σφοδρὴ καὶ δικαιολογημένη ἡ ἀντίδραση τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος, πολλῶν ἀρχιερέων, ἱερέων, μοναχῶν καὶ λαϊκῶν μὲ συνέπεια νὰ δημιουργηθοῦν διαιρέσεις καὶ διαστάσεις μεταξὺ ἐπισκόπων καὶ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου, μεταξὺ ἱερέων καὶ ἐπισκόπων, μοναστηριῶν καὶ ἐπισκόπων, μεταξὺ ἱερέων καὶ λαϊκῶν σὲ ἐπίπεδο ἐνορίας, ἀκόμη καὶ μεταξὺ τῶν μελῶν τῆς ἰδίας τῆς οἰκογενείας. Ποιός βάσκανος νοῦς σοφίσθηκε αὐτὴν τὴν ἀλλαγὴ καὶ κατέστρεψε σὲ μεγάλη ἔκταση τὴν ἑορτολογικὴ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ σὲ τοπικὸ καὶ σὲ ὑπερτοπικὸ ἐπίπεδο; Ἡ Α´ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος ἀποκατέστησε τὴν ἑνότητα μὲ τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα, καὶ τώρα γιατί κάποιοι κατέστρεψαν ἀντισυνοδικὰ καὶ ἀντικανονικὰ σὲ μεγαλύτερη ἔκταση αὐτὴ τὴν ἑνότητα; Δὲν θὰ ὑπάρξει κάποια ἄλλη Σύνοδος ποὺ θὰ ἐπαναφέρει τὴν ἑνότητα καὶ τὴν εἰρήνη, θὰ θεραπεύσει τὰ τραύματα ποὺ προκάλεσε ἡ μονομερής, ἀντισυνοδική, χωρὶς πανορθόδοξη ἀπόφαση, ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση τοῦ 1924; Κοντεύει νὰ συμπληρωθεῖ ἕνας αἰώνας καὶ τὸ τραῦμα στὴν ἑνότητα παραμένει. Φροντίζουμε νὰ ἑνωθοῦμε μὲ τοὺς αἱρετικοὺς Παπικούς, Προτεστάντες, Μονοφυσίτες, χωρὶς νὰ ἀποκηρύξουν τὶς αἱρέσεις τους, καὶ μένουμε χωρισμένοι ἀπὸ τοὺς ἀδελφούς μας τοῦ Πατρίου Ἡμερολογίου, μὲ τοὺς ὁποίους δὲν ἔχουμε καμμία διαφορὰ σὲ θέματα πίστεως.

2. Ἡ πανορθόδοξη ἀπόφαση τοῦ 1904: Εἶναι ἀδύνατο νὰ ἀλλάξει τὸ Ἡμερολόγιο. «Οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι»

Εἶναι πολὺ πικρὴ ἡ ἱστορία τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης καὶ ἔ-χουν γραφῆ γι᾽ αὐτὴν πλῆθος πολὺ ἄρθρων καὶ βιβλίων, μὲ ἀλληλοσυγ-κρουόμενη καὶ ἀλληλοαναιρούμενη ἐπιχειρηματολογία, ὥστε νὰ φαίνεται δύσκολο κατ᾽ ἀρχὴν νὰ βγάλει κανεὶς ἄκρη γιὰ τὸ ποῦ βρίσκεται τὸ δίκαιο. Πολὺ ἁπλᾶ καὶ σύντομα ἡ πορεία τοῦ πράγματος κατὰ τὸν 20ὸ αἰώνα ἔχει ὡς ἑξῆς:

Σὲ ἐπιστημονικοὺς κύκλους στὴν Ὀρθόδοξη Ἀνατολή, ἀλλὰ καὶ σὲ δυτικίζοντες καὶ ἐκκοσμικευμένους κύκλους ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν, ἄρχισε νὰ συζητεῖται τὸ θέμα περὶ τὸ τέλος τοῦ 19ου αἰῶνος, χωρὶς καμμία εὐρύτερη ἀπήχηση στὸ σύνολο τοῦ κλήρου καὶ στοὺς λαϊκούς. Γιὰ πρώτη φορὰ ἔθεσε ἐπισήμως τὸ θέμα ὁ πατριάρχης Ἰωακεὶμ Γ´ στὴν γνωστὴ πατριαρχικὴ καὶ συνοδικὴ ἐγκύκλιο τοῦ 1902, πρὸς τοὺς προκαθημένους τῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Πρόκειται γιὰ ἐγκύκλιο ποὺ ἐπιχειρεῖ νὰ ἀλλάξει τὴν αὐστηρὴ παραδοσιακὴ θέση τῶν Ὀρθοδόξων ἀπέναντι στοὺς ἀπεσχισμένους Χριστιανοὺς τῆς Δύσεως, ἡ ὁποία πάντως δὲν πέρασε πανορθοδόξως μέχρι σήμερα· ἐπιχειρεῖται τώρα μὲ τὴν ἐγγίζουσα Σύνοδο τῆς Κρήτης καὶ μὲ ἀνατροπὴ βέβαια τῆς προηγουμένης συνοδικῆς καὶ πατερικῆς παραδόσεως. Ἡ ἐγκύκλιος φαίνεται νὰ τηρεῖ ἴσες ἀποστάσεις ἀπέναντι τῶν δύο πλευρῶν, αὐτῶν δηλαδὴ ποὺ ἐπιθυμοῦν τὴν ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου καὶ αὐτῶν ποὺ ἀντιτίθενται σ᾽ αὐτή, καταλήγει ὅμως μὲ τὴν σωστὴ ἐπισήμανση ὅτι ὁποιαδήποτε ἀπόφαση πρέπει νὰ εἶναι κοινὴ ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων· «διαμείψασθαι πρὸς ἀλλήλας τὰς ἁγίας ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας σχετικὰς ἀνακοινώσεις, ἵνα καὶ περὶ τούτου διαμορφωθῆ κοινὸν ἐν αὐταῖς φρόνημα, μία δὲ γνώμη καὶ ἀπόφασις τῆς καθόλου ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας»[1] . Ἡ οὐδέτερη στάση τῆς ἐγκυκλίου δὲν ἀπαλλάσει τῆς εὐθύνης οὔτε τὸν πατριάρχη, οὔτε τοὺς συνοδικούς, διότι προέβαλαν πρὸς συζήτηση καὶ ἐπίλυση ἕνα θέμα, γιὰ τὸ ὁποῖο δὲν ὑπῆρχε καμμία ποιμαντικὴ καὶ ἐκκλησιαστικὴ ἀνάγκη, ἀλλὰ ἄλλες σκοπιμότητες, πολιτικές, οἰκονομικές, διαχριστιανικές, ἄνωθεν ἐπιβαλλόμενες. Αὐτὸ προκύπτει ὁλοφάνερα ἀπὸ τὶς ἀπαντήσεις τῶν αὐτοκεφάλων ἐκκλησιῶν, ποὺ εἶναι στὸ σύνολό τους αὐστηρὰ ἀρνητικές. Μνημονεύουμε τὴν κατακλεῖδα τῆς ἐπὶ τοῦ σχετικοῦ θέματος ἀπαντήσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, ἡ ὁποία ἐπισημαίνει τὶς διαιρέσεις καὶ τὴν ἀταξία ποὺ ἐπρόκειτο νὰ προκληθοῦν, χωρὶς νὰ ὑπάρχει κάποια ἐκκλησιαστικὴ ἀνάγκη: «Ἡ τοιαύτη γὰρ μεταβολή, ὡς διασαλεύουσα τὴν ἀνέκαθεν καὶ πολλάκις καθαγιασθεῖσαν ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας τάξιν, συνεπήγετο ἂν ἀναμφιβόλως διασαλεύσεις τινὰς καὶ ἐν τῷ ἐκκλησιαστικῷ βίῳ, ἐνῷ ἐν τῇ προκειμένῃ περιπτώσει τοιαῦται διασαλεύσεις οὐδεμίαν ἑαυταῖς εὑρίσκουσιν ἐπαρκῆ δικαιολογίαν οὔτε ἐν τῇ ἀποκλειστικῇ ὀρθότητι τῆς προτεινομένης μεταρρυθμίσεως οὔτε ἐν ὡριμασάσῃ τινι ἐκκλησιαστικῇ ἀνάγκῃ»[2]. Στὸ ἴδιο πνεῦμα καὶ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρουμανίας: «Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς ἁγίας Αὐτοκεφάλου Ὀρθοδόξου Ρουμανικῆς Ἐκκλησίας φρονεῖ καὶ ἐξαιτεῖται ἵνα μένωμεν εἰς ἅπερ εὑρισκόμεθα σήμερον· ἐπειδὴ εἶναι ἀδύνατον νὰ μὴ θίξωμεν τὰς κανονικὰς διατάξεις, ἐὰν ἠθέλομεν σκεφθῇ περὶ μεταβολῆς τινος ἢ μεταρρυθμίσεως τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου, μεθ᾽ οὗ ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ζῆ ἀπὸ τοσούτου χρόνου ἢ καὶ νὰ μὴ αἰσθανθῇ στενοχωρίαν. Ἐκτὸς τούτου οὔτε διὰ τοῦ δακτύλου δὲν ἐπιτρέπεται ἡμῖν νὰ θίξωμεν τὰς ἀπηρχαιωμένας ἀποφάσεις, αἵτινες ἀποτελοῦσι τὴν ἡμετέραν ἐκκλησιαστικὴν δόξαν»[3].

Εἶναι πάντως πρὸς τιμὴν καὶ τοῦ πατριάρχου Ἰωακεὶμ καὶ τῶν συνοδικῶν ἀρχιερέων τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως ὅτι, μετὰ τὶς ἀρνητικὲς ἀπαντήσεις τῶν τοπικῶν ἐκκλησιῶν, ὄχι μόνον ἔκλεισαν τὸ θέμα, ἀλλὰ καὶ ἐκτιμοῦν ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ γίνει ὁποιαδήποτε ἀλλαγὴ στὸ θέμα τοῦ Ἡμερολογίου καὶ Πασχαλίου: «Οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι». Πόσο θὰ εὐχόμασταν ἡ ἴδια στάση νὰ ἐτηρεῖτο ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο σήμερα καὶ στὸ θέμα τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς συμμετοχῆς μας στὸ λεγόμενο «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν», γιὰ τὰ ὁποῖα ὑπάρχει συνεχὴς καὶ μεγάλη ἀντίδραση πολλῶν ἐκκλησιῶν, μερικὲς ἀπὸ τὶς ὁποῖες καλῶς ἔπραξαν καὶ ἀποχώρησαν, ἄλλες δὲ τὸ εἶχαν ἀποφασίσει καὶ ἀνέστειλαν τὴν ἀποχώρηση μετὰ ἀπὸ πιέσεις καὶ ἀπειλές! Καμμία ἀπειλὴ οὔτε πίεση τότε, ἀλλὰ γιὰ νὰ μὴ διασπασθεῖ ἡ ἑνότητα σύμπλευση πρὸς τοὺς διαφωνοῦντες. Γράφει ὡς ἀνταπάντηση πρὸς τὶς αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες τὸ 1904 διὰ τοῦ πατριάρχου Ἰωακεὶμ Γ´ καὶ τῶν συνοδικῶν ἀρχιερέων ἡ Ἐκκλησία Κωνσταντινουπόλεως: «Περὶ δὲ τοῦ καθ᾽ ἡμᾶς ἡμερολογίου τοιαύτην ἔχομεν γνώμην· αἰδέσιμον εἶναι καὶ ἔμπεδον τὸ ἀπὸ αἰώνων μὲν ἤδη καθωρισμένον, κεκυρωμένον δὲ τῇ διηνεκεῖ τῆς Ἐκκλησίας πράξει Πασχάλιον... ὡς οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι»[4] .

Εἶναι λοιπό, σεβαστὸ καὶ ἑδραῖο, δηλαδὴ ἀμετακίνητο, (αἰδέσιμον καὶ ἔμπεδον) τὸ Πάτριο παραδεδομένο Ἡμερολόγιο καὶ εἶναι ἀδύνατη ὁποιαδήποτε ἡμερολογιακὴ ἀλλαγὴ καὶ καινοτομία: «Ὡς οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι». Οὐσιαστικῶς πρόκειται γιὰ πανορθόδοξη ἀπόφαση, ἀφοῦ συμφωνοῦν ὅλες οἱ ἐκκλησίες, εἶναι σύμψηφες, ὡς πρὸς τὸ ὅτι εἶναι ἀδύνατη ἡ ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση. Δὲν ἐχρειάζετο τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὸ νὰ τηρηθεῖ αὐτὴ ἡ πανορθόδοξη ἀπόφαση, καὶ νὰ κλείσει τὸ θέμα, ὁπότε θὰ ἀποφεύγονταν ὅλες οἱ διαιρέσεις καὶ τὰ τραύματα στὴν ἑνότητα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Στὶς ἀρχὲς τοῦ 20οῦ αἰῶνος ἡ Ἐκκλησία ἔβγαινε ἀλώβητη ἀπὸ τὴν ἐπίθεση τοῦ Πονηροῦ.

3. Μονομερής, ἀντισυνοδικὴ καὶ πραξικοπηματικὴ ἐνέργεια τοῦ πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη καὶ τοῦ ἀρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου

Δυστυχῶς αὐτὸ δὲν κράτησε γιὰ πολύ, διότι τὰ ἐκκλησιαστικὰ πράγματα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀναστάτωσε καὶ ἀνατάραξε μία πολυτάλαντη, ἰσχυρή, ἀλλὰ καὶ γι᾽ αὐτὸ πολὺ ἐπικίνδυνη προσωπικότητα, ὁ Μελέτιος Μεταξάκης, ἀναλαβὼν ὑψηλὰ ἐκκλησιαστικὰ ἀξιώματα σὲ τέσσερις αὐτοκέφαλες ἐκκλησίες, σπάνιο καὶ μοναδικὸ φαινόμενο στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως σπάνια καὶ μοναδικὴ εἶναι καὶ ἡ ζημία ποὺ προκάλεσε στὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας καὶ ὁ ἴδιος καὶ διὰ τῶν διαδόχων του πατριαρχῶν στὴν Κωνσταντινούπολη Ἀθηναγόρα καὶ Βαρθολομαίου, ποὺ βαδίζουν στὰ ἴχνη του. Μητροπολίτης Κιτίου στὴν Κύπρο (1910-1918), μητροπολίτης (=ἀρχιεπίσκοπος) Ἀθηνῶν (1918-1920), οἰκουμενικὸς πατριάρχης ὡς Μελέτιος Δ´ (1921-1923) καὶ πατριάρχης Ἀλεξανδρείας ὡς Μελέτιος Β´ (1926-1935). Τὴν εὔκολη καὶ πολλὲς φορὲς παράνομη καὶ ἀντικανονικὴ ἀναρρίχησή του σὲ ὕπατα ἐκκλησιαστικὰ ἀξιώματα καὶ δι᾽ αὐτῶν τὴν ἐκθεμελίωση τῶν παραδόσεων τῆς Ἐκκλησίας, πολλοὶ ἀποδίδουν εἰς τὸ ὅτι ἦτο μεγαλομασόνος 33ου βαθμοῦ. Δὲν ἀγνοοῦμε τὶς προσπάθειες τῶν Οἰκουμενιστῶν σὲ ἐκκλησιαστικοὺς καὶ πανεπιστημιακοὺς κύκλους νὰ τὸν προβάλουν ὡς μεγάλη καὶ σημαντικὴ ἐκκλησιαστικὴ προσωπικότητα μὲ ἄρθρα, μελέτες καὶ συνέδρια, ὀργανούμενα μέχρι καὶ τῶν προσφάτων ἡμερῶν μας. Ὅσα ὅμως ἐπαινετικὰ καὶ ἂν εἰπωθοῦν, καὶ ὅσες ἐνέργειές του, μερικὲς πράγματι σημαντικές, καὶ ἂν ἐξαρθοῦν, συνολικὰ ἡ προσφορά του εἶναι ἀρνητική, διότι προκάλεσε σχίσματα, διαιρέσεις, ἀντιγνωμίες, συγκρούσεις μέσα στὴν Ἐκκλησία, ἰδιαίτερα μὲ τὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση, καὶ ὡς γνωστὸν εἶναι ἀναντίρρητο τὸ ἀπόφθεγμα «ἐκ τοῦ καρποῦ τὸ δένδρον γινώσκεται». Ὡς ἀντίβαρο στοὺς ἐπαίνους γιὰ τὸν Μεταξάκη προτείνουμε νὰ διαβάσουν οἱ ὑποστηρικτές του ὅσα λέγει περὶ αὐτοῦ μία μεγάλη ὁσιακὴ μορφὴ τῆς Ἐκκλησίας μας, ὁ Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος, τὰ ὁποῖα παρουσιάσαμε σὲ πρόσφατο ἔργο μας[5] , καὶ ἐλάχιστα ἀπὸ τὰ πάμπολα ποὺ ἔχουν γράψει ἐναντίον του ἐπιφανεῖς ἄλλες ἐκκλησιαστικὲς μορφές, στὶς ὁποῖες θὰ ἀναφερθοῦμε.

Δὲν θὰ μποῦμε σὲ λεπτομέρειες γιὰ τὸ πῶς ἐπανῆλθε ἡ συζήτηση γιὰ τὸ Ἡμερολόγιο καὶ τὸ Πασχάλιο. Τὴν ἐπανέφερε ὁ Μεταξάκης ὡς πανίσχυρος μητροπολίτης Ἀθηνῶν, ὅπου τὸν ἀναβίβασε ὁ μεσουρανῶν τότε στὸ πολιτικὸ στερέωμα τῆς Ἑλλάδος συντοπίτης καὶ φίλος του Ἐλευθέριος Βενιζέλος· παρὰ ταῦτα δὲν μπόρεσε νὰ τὴν ἐπιβάλει τότε παρὰ ἀργότερα, ὡς πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, συνεργασθεὶς μὲ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ πανεπιστημιακὸ καθηγητὴ Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, ὁ ὁποῖος, σημειωτέον, πρὶν γίνει ἀρχιεπίσκοπος εἶχε γνωματεύσει ὡς μέλος εἰδικῆς ἐπιτροπῆς τὸ 1919 ὅτι «ἡ μεταβολὴ τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου, μὴ προσκρούουσα εἰς δογματικοὺς καὶ κανονικοὺς λόγους, δύναται νὰ γίνῃ μετὰ συνεννόησιν μετὰ πασῶν τῶν λοιπῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, ἰδίως μετὰ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, εἰς ὃ καὶ θὰ ἦτο ἀνάγκη ν᾽ ἀνατεθῇ, ἡ πρωτοβουλία πάσης σχετικῆς ἐνεργείας»[6] .

Ἡ συνεννόηση αὐτή «μετὰ πασῶν τῶν λοιπῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν» οὐδέποτε ἔγινε, διότι ἦσαν ὅλες σχεδὸν ἀντίθετες. Ἡ μεταρρύθμιση τοῦ Ἡμερολογίου ἔγινε μονομερῶς καὶ πραξικοπηματικῶς ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τὴν Ἀθήνα, τὶς ὁποῖες ἀκολούθησε καὶ ἡ Κύπρος. Ὡς πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως συνεκάλεσε ὁ Μελέτιος τὸ γνωστό «Πανορθόδοξο Συνέδριο» τῆς Κωνσταντινούπολης τὸ 1923 (10 Μαΐου - 8 Ἰουνίου), στὸ ὁποῖο πάντως δὲν ἔλαβαν μέρος ὅλες οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, καὶ κυρίως οἱ περισσότερες ἀπέρριψαν τὶς ἀποφάσεις του γιὰ τὴν ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου. Στὴν «Πατριαρχικὴ Ἐπιστολή» ποὺ ἔστειλε «Πρὸς τοὺς Μακαριωτάτους καὶ Σεβασμιωτάτους Προέδρους τῶν Ἁγίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων, Σερβίας, Κύπρου, Ἑλλάδος καὶ Ρουμανίας» (3 Φεβρουαρίου 1923), μὲ τὴν ὁποία παρακαλοῦσε νὰ ἀποστείλουν ἕνα ἢ δύο ἀντιπροσώπους στὸ Συνέδριο, ποὺ ἀρχικῶς ὀνόμαζε «Ἐπιτροπή», συνδέει τὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση μὲ τὸ αἴτημα τῆς παγχριστιανικῆς ἑνότητος, ἐξομοιώνοντας Ὀρθοδόξους καὶ αἱρετικοὺς καὶ ἐνισχύοντας ἔτσι τὰ οἰκουμενιστικὰ ἀνοίγματα τῶν δύο προηγουμένων πατριαρχικῶν ἐγκυκλίων τοῦ 1902 καὶ τοῦ 1920. Γράφει: «Διὰ τοι τοῦτο καὶ πανταχόθεν ἐκφέρεται εὐχὴ καὶ παράκλησις πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν, ὅπως ἐξευρεθῇ τρόπος ἐπικρατήσεως ἑνὸς καὶ μόνον ἡμερολογίου ἔν τε τοῖς κοσμικοῖς καὶ τοῖς θρησκευτικοῖς, οὐ μόνον πρὸς ἁρμονίαν αὐτοῦ τούτου τοῦ ὀρθοδόξου πρὸς ἑαυτὸν ὥς τε πολίτην καὶ χριστιανόν, ἀλλὰ καὶ πρὸς ἐξυπηρέτησιν ἔν γε τούτῳ τῷ μέρει τῆς παγχριστιανικῆς ἑνότητος πάντων τῶν ἐπικαλουμένων τῷ ὀνόματι Κυρίου, ἑορταζόντων τὴν αὐτὴν ἡμέραν τὴν Γέννησιν αὐτοῦ καὶ τὴν Ἀνάστασιν»[7] . Τὰ ἴδια ἐπανέλαβε καὶ κατὰ τὸν ἐναρκτήριο λόγο του κατὰ τὴν πρώτη ἡμέρα τῶν ἐργασιῶν τοῦ «Πανορθοδόξου Συνεδρίου» (10 Μαΐου 1923). Προσπαθώντας νὰ ἀνατρέψει τὴν προηγούμενη πανορθόδοξη ἀπόφαση, ὅτι δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξει ὁποιαδήποτε ἀλλαγὴ στὸ Ἡμερολόγιο, ὅπως τὴν ἐξέφρασε ὁ πατριάρχης Ἰωακεὶμ Γ´ στὴν ἀνταπάντησή του πρὸς τὶς τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, «ὡς οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι», ἐπικαλεῖται τὸ γεγονὸς ὅτι «τὰ ὀρθόδοξα κράτη ὡς ἀπὸ συνθήματος ἑνὸς ἐχώρησαν εἰς τὴν διὰ νόμου ἀντικατάστασιν τοῦ παλαιοῦ ἡμερολογίου διὰ τοῦ νέου», ἑπομένως πρέπει καὶ οἱ ἐκκλησιαστικὲς ἀρχὲς νὰ πράξουν τὸ ἴδιο, ὥστε οἱ πιστοὶ νὰ ἀκολουθοῦν τὸ ἴδιο ἡμερολόγιο καὶ στὸν κοσμικὸ καὶ στὸν θρησκευτικὸ βίο. Συσκοτίζοντας δὲ περισσότερο τὰ πράγματα ἐμφανίζεται καὶ ὡς ἀντιπαπικός, ἐνῷ προσπαθεῖ νὰ εἰσαγάγει τὸ παπικὸ Γρηγοριανὸ ἡμερολόγιο, λέγοντας ὅτι τὴν ἑνότητα στὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα, ποὺ διατηρήθηκε ἐπὶ δεκατρεῖς αἰῶνες, μετὰ τὴν Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο, τήν «διέσπασεν πρὸ τριῶν καὶ ἡμίσεως αἰώνων ἡ μονομερὴς ἀπόφασις τοῦ Ἀρχηγοῦ μιᾶς Μεγάλης Χριστιανικῆς Ἐκκλησίας», ἐννοώντας τὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση τοῦ 1582 ἀπὸ τὸν πάπα Γρηγόριο ΙΓ´, καὶ ὅτι τώρα ἦλθε ἡ ὥρα «τῆς ἐκ νέου ἀποκαταστάσεως τῆς ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν τουλάχιστον ἐν τῷ σημείῳ τούτῳ»[8]. Ἀσύγγνωστη ἐπιπολαιότητα καὶ ἀδιακρισία, ἡ ὁποία οὔτε τὴν ἑνότητα στὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα ἐπέτυχε μὲ τοὺς ἄλλους Χριστιανούς, ἀφοῦ τὸ Πασχάλιο ρυθμίζεται ἐπὶ τῇ βάσει τοῦ Πατρίου Ἰουλιανοῦ Ἡμερολογίου, ἀλλὰ προκάλεσε νέες διαιρέσεις μέσα στὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, στὸ σῶμα τῶν Ὀρθοδόξων, μὲ τὴν ἐκκλησιαστικὴ ἀποδοχὴ τοῦ Νέου Ἡμερολογίου, ἡ ὁποία εἶχε καὶ ἔχει ὡς συνέπεια μεταξὺ τῶν τοπικῶν αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν νὰ ἑορτάζονται τὰ Χριστούγεννα, οἱ Θεομητορικὲς ἑορτὲς καὶ οἱ μνῆμες τῶν Ἁγίων μὲ διαφορὰ δεκατριῶν (13) ἡμερῶν, νὰ ἐπέλθει δὲ μεγάλη ἀναταραχὴ μεταξὺ τῶν πιστῶν, ἀκόμη καὶ στὰ πλαίσια τῆς ἴδιας τῆς οἰκογενείας, καὶ νὰ δημιουργηθοῦν εὐνοϊκὲς καταστάσεις γιὰ τὴν δημιουργία στὴ συνέχεια σχισμάτων ποὺ διατηροῦνται μέχρι σήμερα. Ἔτσι ὁ στόχος τοῦ Μεταξάκη γιὰ παγχριστιανικὸ ἑορτασμὸ τὴν ἴδια ἡμέρα τῆς Γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου ὄχι μόνον δὲν ἐπέτυχε, ἀλλὰ τραυμάτισε τὴν λειτουργικὴ ἑνότητα τῶν Ὀρθοδόξων κατὰ τὴν ἑορτὴ τῶν Χριστουγέννων, τῶν Θεομητορικῶν ἑορτῶν καὶ τῶν ἑορτῶν τῶν Ἁγίων.

Τό «Πανορθόδοξο Συνέδριο» τοῦ Μεταξάκη τελικῶς ἀποφάσισε νὰ «διορθωθεῖ» τὸ Ἰουλιανὸ Ἡμερολόγιο μὲ τὴν ἀφαίρεση 13 ἡμερῶν, οὐσιαστικῶς δηλαδὴ νὰ γίνει δεκτὸ τὸ Γρηγοριανό, ἐκτὸς τῆς ἑορτῆς τοῦ Πάσχα ποὺ μένει ἀμετακίνητη. Γιὰ τὴν ἀφαίρεση τῶν 13 ἡμερῶν ὁρίσθηκε κατ᾽ ἀρχὴν νὰ ἀριθμηθεῖ ἡ 1η Ὀκτωβρίου τοῦ 1923 ὡς 14 Ὀκτωβρίου, οἱ δὲ ἑορτὲς τῶν παραλειπομένων ἑορτῶν νὰ ἑορτασθοῦν ἐφ᾽ ἅπαξ τὴν 14η Ὀκτωβρίου καὶ ἐφεξῆς ἢ ὅπως ὁρίσει ὁ ἀρχιερεὺς τῆς ἐπαρχίας[9] .

Παρὰ ταῦτα οὐδεμία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία προχώρησε στὴν ἐφαρμογὴ αὐτῆς τῆς ἀποφάσεως, οὔτε ἡ ἴδια ἡ Κωνσταντινούπολη, μέχρις ὅτου ἐνεργοποιήθηκε δυναμικὰ καὶ ἀποφασιστικὰ ὁ «συνεταῖρος» τοῦ Μεταξάκη, ὅπως τὸν ἀποκαλεῖ ἐπιφανὴς καὶ διακεκριμένος ἱεράρχης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὁ μητροπολίτης Κασσανδρείας Εἰρηναῖος, δηλαδὴ ὁ τότε ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Χρυσόστομος Παπαδόπουλος. Σὲ συνεννόηση μὲ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο ἀποφασίσθηκε καὶ ἀνακοινώθηκε πρὸς τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τῶν δύο δικαιοδοσιῶν, ὅτι ἡ 10η Μαρτίου τοῦ 1924 θὰ λογισθεῖ καὶ θὰ ὀνομασθεῖ 23η, χωρὶς μεταβολὴ τοῦ Πασχαλίου.

4. Ἡ ἀντίδραση κατὰ τοῦ ἡμερολογιακοῦ πραξικοπήματος

α) Ὁ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Φώτιος: Μόνον Πανορθόδοξη Σύνοδος εἶναι ἁρμόδια νὰ ἀποφασίσει.

Οἱ ἀντιδράσεις ὑπῆρξαν σεισμικὲς ἀλλὰ καὶ ἀναμενόμενες. Πολλὲς ἐκκλησίες ἀντέδρασαν, ὅπως καὶ πολλοὶ ἱεράρχες, ἱερεῖς, μοναχοὶ καὶ λαϊκοὶ καὶ ἰδιαίτερα τὸ Ἅγιον Ὄρος. Ὁ πατριάρχης Ἀλεξανδρείας Φώτιος σὲ ἀπαντητική του ἐπιστολὴ πρὸς τὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καὶ μετὰ ἀπὸ συνοδικὴ ἀπόφαση τοῦ γράφει ὅτι δὲν ὑπῆρχε καμμία ἀνάγκη γιὰ τὴν διόρθωση τοῦ Ἡμερολογίου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, καὶ εἰς αὐτὸ συμφωνοῦν καὶ οἱ λοιποὶ προκαθήμενοι τῶν ἀποστολικῶν καὶ ἀρχεγόνων Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολῆς, δηλαδὴ οἱ πατριάρχες Ἀντιοχείας Γρηγόριος, Ἱεροσολύμων Δαμιανὸς καὶ Κύπρου Κύριλλος, οἱ ὁποῖοι ἐπρότειναν «συγκρότησιν συνόδου πασῶν τῶν Ἁγιωτάτων Ἐκκλησιῶν τοῦ Θεοῦ, μόνης δυναμένης ἁρμοδίως καὶ ὁριστικῶς ἀποφήνασθαι». Δὲν ἀποκρύπτει τὴν λύπην του, διότι ἀποκρούσθηκε ἡ ἀδελφικὴ σύσταση τεσσάρων Ἀποστολικῶν θρόνων νὰ μὴ προχωρήσει ἡ «διόρθωσις» τοῦ Ἡμερολογίου, τὸ ὁποῖο εἶναι ἐν χρήσει ὄχι μόνο στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀλλὰ σὲ ὅλη τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Θεωρεῖ ὡς πρόφαση καὶ δικαιολογία τὴν συναίνεση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, διότι ὅλοι γνωρίζουν «ἐν οἵᾳ νῦν τελεῖ καταστάσει ὁ ἁγιώτατος Ἀποστολικὸς καὶ Πατριαρχικὸς θρόνος, ἀπωρφανισμένος μὲν τὰ πολλά, κρίμασιν οἷς οἶδε Κύριος, ἀπωρφανισμένος δὲ τοῦ πλείστου, ἵνα μὴ λέγωμεν παντὸς τοῦ ποιμνίου, γυμνὸς δὲ καὶ πάσης τῆς προτέρας δυνάμεως καὶ χρήζων αὐτὸς συγκροτήσεως ἐν τῇ νέα καταστάσει καὶ πανθομολογουμένως ὑπὸ περιπετείας διατελῶν θλιβερωτάτας»[10] .

Ἐνωρίτερα μετὰ τὴν λήξη καὶ τὶς ἀποφάσεις τοῦ «Πανορθοδόξου Συνεδρίου» ὁ αὐτὸς πατριάρχης Φώτιος γράφοντας πρὸς τὸν Ἀθηνῶν Χρυσόστομο (ἀριθ. Σ. Πρωτ. 2664/1/14.8.1923) λέγει ὅτι ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη μὲ ζῆλο «οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν» ἐκσφενδονίσθηκαν ἀποφάσεις ἐπὶ ζημίᾳ ὅλης τῆς Ἐκκλησίας, καὶ μὲ ἁρπακτικὴ ὁρμὴ αἰώνιοι ἐχθροὶ βυσσοδομοῦν ἐναντίον τῆς ἁγιωτάτης μητρὸς τῶν Ἐκκλησιῶν, ἐννοώντας τὶς δυσμενεῖς ἐπιπτώσεις τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης στὸ προσκυνηματικὸ καθεστὼς τῶν Ἁγίων Τόπων»[11]

β) Ὁ μητροπολίτης Κασσανδρείας Εἰρηναῖος: Ἀλλόδοξες ἐκκλησίες καὶ μυστικὲς ἑταιρεῖες πίσω ἀπὸ τὸν Μελέτιο Μεταξάκη.

Ὁ σοβαρός, συνετὸς καὶ ἐπιφανὴς μητροπολίτης Κασανδρείας Εἰρηναῖος, ἐνῶ εὑρίσκετο ἀκόμη ὑπὸ τὴν δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, πρὸ τῆς παραχωρήσεως δηλαδὴ τὸ 1928 τῶν λεγομένων «Νέων Χωρῶν» ἐπιτροπικῶς στὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, γράφει ἐπιστολὴ σὲ φίλο του ἱερομόναχο στὶς Καρυὲς τοῦ Ἁγίου Ὄρους τὴν 1/14 Μαΐου 1924, στὴν ὁποία ἐκθέτει πῶς ἀντέδρασε στὴν μεταρρύθμιση τῆς Κωνσταντινούπολης καὶ τῆς Ἀθήνας. Τοῦ λέγει ὅτι στὸν Γενικὸ Διοικητὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρος ποὺ ἔδωσε ἐντολὴ ἐκ μέρους τῆς Κυβερνήσεως δι᾽ ἐγγράφου νὰ ἐφαρμοσθεῖ ἡ ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου ἀπήντησε ὅτι «ἐν τοσούτῳ σοβαροῖς ζητήμασιν, ἐν οἷς διακυβεύεται τὸ κῦρος Ἀποστολικῶν καὶ Συνοδικῶν κανόνων ἀδυνατοῦμεν νὰ συμμορφωθῶμεν πρὸς συστάσεις κοσμικῶν». Στὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο, ἐπίσης, τὸ ὁποῖο μὲ ἐγκύκλιό του τῆς 27ης Φεβρουαρίου 1924 διέτασσε νὰ ἐφαρμοσθεῖ ἡ ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου καὶ χαρακτήριζε «τὸ κατὰ τὸ θέρος τοῦ 1923 συνελθὸν ἐν Κωνσταντινουπόλει ὑπὸ τὴν προεδρίαν τοῦ Μεταξάκη καταφανῶς ἀντορθόδοξον Συνέδριον ὡς Πανορθόδοξον, γνωστοῦ ὄντος ὅτι οὐδεὶς τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς ἀπεδέξατο νὰ συμμετάσχη αὐτοῦ», ἔστειλε ἐκτενέστατη ἐπιστολὴ γιὰ νὰ ὑποδείξει τοὺς κινδύνους ποὺ διατρέχει ἡ γαλήνη τῆς Ἐκκλησίας, λόγῳ τῆς ἐφαρμογῆς τοῦ νέου ἡμερολογίου σὲ τόσο δύσκολους καιρούς. Προσέθετε δὲ καὶ τὰ ἑξῆς γιὰ τὸν Μεταξάκη: «Ἐχαρακτηρίσαμεν δὲ πρεπόντως τὰ ἀντορθόδοξα σχέδια καὶ ἐνεργείας τοῦ κακῇ τῇ μοίρᾳ διὰ μέσου τοσούτων παρανομιῶν ἀνελθόντος τὸν Οἰκουμενικὸν θρόνον Μεταξάκη, ὅστις νυχθημερὸν εἰργάζετο, ἵνα κλονίση τὰ ἀσάλευτα θεμέλια τῆς Ὀρθοδοξίας, ἤτοι τὰς Ἀποστολικὰς καὶ Συνοδικὰς παραδόσεις καὶ διατάξεις· ἐπιπροσθέτως ὅτι δὲν πρέπει νὰ παρασύρηται τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ὑπὸ τῶν εἰσηγήσεων τοῦ Ἀθηνῶν, ὁ ὁποῖος ἔχει καὶ ἀποστολὴν νὰ ἐφαρμόσῃ τὸ ἀντορθόδοξον πρόγραμμα τοῦ συνεταίρου του Μεταξάκη πρὸς ἐπικράτησιν τῆς ἀπιστίας»[12] .

Ὁ αὐτὸς μητροπολίτης Εἰρηναῖος, ὡς μέλος πλέον τῆς ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ὑπέβαλε βαρυσήμαντο «Ὑπόμνημα πρὸς τὴν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας» ποὺ συνεκλήθη στὶς 14.6.1929, στὸ ὁποῖο καταφέρεται μὲ πολλὴ αὐστηρότητα ἐναντίον τοῦ Μελετίου Μεταξάκη. Γράφει εἰς αὐτὸ ὅτι τὸ πνεῦμα τῶν νεωτερισμῶν καὶ τῆς ἀνταρσίας ἐναντίον τῶν καλῶς ἐχόντων στὴν Ἀνατολικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἐνσαρκώθηκε στὸ πρόσωπο τοῦ μοιραίου Πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη, ὁ ὁποῖος υἱοθετώντας ὅσα σποραδικῶς γράφονται σὲ περιοδικὰ καὶ ἐφημερίδες, ἀνάλογα μὲ τὸ τὶ ἀρέσει σὲ κάθε δημοσιογράφο, «καὶ ἱκανοποιῶν ἁμαρτωλὰς θελήσεις καὶ ἰδιοτελεῖς ἐπιθυμίας ἀλλοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ μυστικῶν ἑταιρειῶν», οἱ ὁποῖες ἱκανοποίησαν τὴν τυφλὴ φιλοδοξία του καὶ τὸν ἐβοήθησαν νὰ ἀνέλθει στὰ ὕπατα ἀξώματα τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, συνεκάλεσε τὸ τιτλοφορούμενο Πανορθόδοξο Συνέδριο, στὴν ἀλήθεια ὅμως ἀντορθόδοξο, στὴν Κωνσταντινούπολη τὸν Μάϊο τοῦ 1923, ὅπου ἀνάμεσα σὲ ἄλλες ἀποφάσεις ἀντικατέστησε τὸ Ἐκκλησιαστικὸ Ἰουλιανὸ Ἡμερολόγιο μὲ τὸ Γρηγοριανό, ἀγνοώντας ὅλες τὶς σχετικὲς ἀπαγορεύσεις. Ἀναφέρεται καὶ στὶς ἄλλες ἀντορθόδοξες ἀποφάσεις τοῦ Συνεδρίου ποὺ τὶς χαρακτηρίζει καινοτομίες καὶ διερωτᾶται: «Ποῖον δικαίωμα εἶχεν ὁ ἔπηλυς οὗτος, ἄνευ τῆς γνώμης τῶν ἐπὶ μέρους μητροπολιτῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, νὰ συγκαλέσῃ Πανορθόδοξον Συνέδριον; Καὶ κατὰ ποῖον νόμον ἢ κανόνα ὁ ἀρχηγὸς μιᾶς ἐπὶ μέρους Ἐκκλησίας ἀπεφάσισε τὴν ἀκύρωσιν ἀποφάσεως ὅλων τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς, γενομένης ἐν τῇ ὑπὸ τῶν ἐξεχόντων μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς Κων/πόλεως, ᾽Εκκλησιαστικῇ Ἱστορίᾳ Πατριαρχῶν Ἱερεμίου τοῦ Β´ Κων/πόλεως, τοῦ Ἀλεξανδρείας Μελετίου Πηγᾶ, τοῦ Ἀντιοχείας Ἰωακεὶμ καὶ Ἱεροσολύμων Σωφρονίου, ἐπὶ τοῦ ζητήματος τοῦ Ἡμερολογίου καὶ Πασχαλίου; Ἐπιτρέπεται ἡ ἀκύρωσις ἀποφάσεως μείζονος δικαστηρίου ὑπὸ ἐλάσσονος; Δικαιοῦται τὸ Πρωτοδικεῖον, λόγου χάριν, νὰ ἀνατρέψῃ ἀπόφασιν Ἐφετείου;». Οἱ καινοτομίες τοῦ Μεταξάκη ἀπομάκρυναν τοὺς ἁπλοϊκοὺς πιστοὺς ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἐρήμωσαν τοὺς ναοὺς τῆς ὑπαίθρου, ἀλλὰ καὶ διήρεσαν καὶ ἐχώρισαν μεταξύ τους τὶς τοπικὲς αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες ποὺ ἦσαν μὲ ζηλευτὸ τρόπο ἑνωμένες στὴν λατρεία καὶ ἐξύμνηση τοῦ Θεοῦ. Γιὰ πρώτη φορά, λέγει, ἐγίναμε ὅλοι μάρτυρες τοῦ θλιβεροῦ γεγονότος νὰ γιορτάζει ἡ Ὀρθόδοξη Ρουμανικὴ Ἐκκλησία τὸ Πάσχα πέντε Κυριακὲς ἐνωρίτερα ἀπὸ τὶς ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες κατὰ τὸ παρὸν ἔτος (1929). Καὶ αὐτὴν τὴν καταπάτηση τῆς ἑνότητας στὸν ἑορτασμό τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου τὴν ἐπλήρωσε πολὺ ἀκριβά, γιατὶ ἀποσχίσθηκαν περὶ τὰ 8 ἐν ὅλῳ ἑκατομμύρια Ρουμᾶνοι, κυρίως στὴν Βεσσαραβία, ποὺ γιόρτασαν τὸ Πάσχα κατὰ τὸ ἀρχαῖο καθεστὼς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.[13]

Σημαντικώτερη εἶναι ἡ ἐνέργεια στὴν ὁποία προέβη ὁ μητροπολίτης Κασσανδρείας μαζὶ μὲ τοὺς μητροπολίτες Δρυϊνουπόλεως καὶ Δημητριάδος. Στὴν συνεδριάζουσα Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στὶς 4 Ἰουλίου τοῦ 1929 ὑπέβαλε ἱστορικὴ ὄντως καταγγελία καὶ πρόταση γιὰ τὴν προσωρινὴ διευθέτηση τοῦ ἡμερολογιακοῦ ζητήματος. Εἰς αὐτὴν ἔθετε κάποιους ὅρους, οἱ ὁποῖοι, πράγματι, ἂν ἐγίνοντο δεκτοί, θὰ ἀποφεύγονταν οἱ διαιρέσεις καὶ τὰ σχίσματα. Σὲ ἀντίθεση περίπτωση ἐξέφραζαν τὴν διαμαρτυρία τους γιὰ τὴν ἀντικανονικότητα τῶν τελεσθέντων καὶ ἐπεφυλάσσοντο νὰ τὰ καταγγείλουν «ἐνώπιον τῆς θᾶσσον ἡ βράδιον συγκληθησομένης μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου». Τὸ σπουδαῖο αὐτὸ κείμενο τὸ παραθέτουμε ὁλόκληρο σὲ ὑποσημείωση [14] .

γ) Ὁ ὅσιος Γέροντας Γαβριὴλ Διονυσιάτης καὶ τὸ Ἅγιον Όρος

Ὁ ἀείμνηστος Γέροντας Γαβριὴλ Διονυσιάτης ἀναφέρεται ἐπαινετικὰ στὸν τρόπο μὲ τὸν ὁποῖο ὁ Κασσανδρείας Εἰρηναῖος ἀντιμετώπισε τὴν ἡμερολογιακὴ μεταρρύθμιση καὶ στὴν ἐπαρχία του, στὴν Χαλκιδική, καὶ ἔναντι τῶν Ἁγιορειτῶν ποὺ ζητοῦσαν τὴν γνώμη του. Γράφει ὅτι τὰ «θρησκευτικὰ ζητήματα λύονται καὶ ρυθμίζονται διὰ τῆς πειθοῦς καὶ καλωσύνης καὶ οὐχὶ διὰ τῆς βίας καὶ δυναστείας». Καὶ συνεχίζει: «Τρανὴ ἀπόδειξις τούτου εἶναι ἡ στάσις τῆς Χαλκιδικῆς εἰς τὸ ζήτημα τοῦ ἡμερολογίου, παρ᾽ ὅλον ὅτι εἶναι συνδεδεμένη γεωγραφικῶς μὲ τὸ Ἅγιον Ὄρος, ἐν τούτοις δὲν ὑπάρχει Παλαιοημερολογιτισμὸς ἐν αὐτῇ καθ᾽ ὅλην τὴν ἔκτασίν της, μόνον 15 οἰκογένειαι εἶναι μὲ τὸ παλαιὸν εἰς τὸ χωρίον Νικήτη, καὶ αὗται ἐξυπηρετοῦντο ὑπὸ ἱερέως τῆς Μητροπόλεως καὶ μόνο ἀπὸ διετίας ἀπέκτησαν ἴδιον ἐφημέριον. Τοῦτο δὲ ὀφείλεται εἰς τὸν τότε Μητροπολίτην Κασσανδρείας ἀείμνηστον Εἰρηναῖον, ἀπολαμβάνοντα μεγάλης τιμῆς καὶ ὑπολήψεως παρὰ τῷ κλήρῳ καὶ λαῷ αὐτῆς ὡς καὶ παρὰ τοῖς Ἁγιορείταις μοναχοῖς. Ὅτε ἐγένετο ἡ ἀλλαγή, ἔτρεξαν καὶ τὸν συνεβουλεύθησαν οἱ ὡς ἄνω καὶ τῶν δύο Μητροπόλεων τοῦ Νομοῦ, ὡς καὶ οἱ μοναχοὶ τῶν Μετοχίων καὶ τὸν ἠρώτων τὶ νὰ κάμωμεν Σεβασμιώτατε; Τοῖς ἀπήντα μὲ τὴν γλῶσσαν τοῦ Παύλου. Ἐντολὴν Θεοῦ δὲν ἔχω ἐπ᾽ αὐτοῦ, καθότι δὲν ἐγένετο ὡς ἔπρεπε δι᾽ αὐτὸ καὶ εἶμαι διχασμένος. Θεωρητικῶς εἶμαι μὲ τὸ παλαιόν, πρακτικῶς δὲ μὲ τὸ νέον, τὸ παλαιὸν σέβομαι ὡς ἡνωμένον μὲ τὴ ζωὴν τῆς Ἐκκλησίας ἐπὶ αἰῶνας, ἀλλὰ δὲ μοὶ ἐπιτρέπεται νὰ παρακούσω τῆς Ἐκκλησίας καὶ θὰ ἀκολουθήσω τὸ νέον. Σεῖς κάμετε, ὅπως σᾶς φωτίση ὁ Θεός, δὲν σᾶς λέγω τίποτε ἄλλο, εἰμὴ ὅτι δὲν θὰ ἀνεχθῶ χωρισμόν σας ἀπὸ τὴν Μητρόπολίν σας καὶ τὸν Μητροπολίτην σας. Τοῦ ἔλεγον ὅτι τὸ Ἅγιον Ὄρος ἐδήλωσεν ὅτι δὲν θὰ δεχθῆ τὸ νέον. Ὀρθῶς, τοῖς εἶπεν· τὴν στάσιν τῶν Πατέρων ἐγκρίνω καλὴν καὶ πιστεύω ὅτι καὶ ἡ Ἐκκλησία θὰ τὴν δεχθῆ, διότι οἱ μοναχοὶ πρέπει νὰ ἀκολουθοῦν τὴν ἀκρίβειαν εἰς τὰ ἐκκλησιαστικὰ καὶ τὴν ἀρχαίαν τάξιν. Τὸ ἡμερολόγιον τοῖς ἔλεγε δὲν εἶναι δόγμα οὔτε κανὼν τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ζήτημα τάξεως, καὶ δι᾽ αὐτὸ θὰ ἀκολουθήσω τὴν ἀπόφασιν τῆς Ἐκκλησίας. Μετὰ μετέπεισεν ὅλους καὶ τὸν ἠκολούθησαν ὡς ἀνωτέρω εἴπομεν. Ὅταν ὅμως συνῆλθεν ἡ Ἱεραρχία τὸ 1931 διὰ τὸ ἡμερολογιακὸν ζήτημα, ἐτέθη ἐπὶ κεφαλῆς τῶν θελόντων ἐπαναφορὰν τοῦ Παλαιοῦ. Ἐψήφισαν καὶ παρ᾽ ὀλίγον νὰ τὸ ἐπιτύχη· ἐπὶ 61 Ἀρχιερέων, οἱ 28 ἐψήφισαν ὑπὲρ τῆς ἐπαναφορᾶς τοῦ Παλαιοῦ καὶ 33 ὑπὲρ τῆς διατηρήσεως τοῦ νέου»[15] .

Ὁ Γέροντας Γαβριὴλ Διονυσιάτης δὲν παραλείπει νὰ μᾶς ἐξηγήσει καὶ τὴν στάση τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἀπέναντι στὴν ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου, γιὰ τὴν ὁποία γράφει τὰ ἑξῆς: «Κατὰ ταῦτα ἡ Ἐκκλησία ἔσφαλε κατὰ τὴν γνώμην ἐγκύρων κύκλων, ἀποφασίσασα μονομερῶς τὴν ἀλλαγὴν τοῦ ἡμερολογίου καὶ ἑορτολογίου, ἐξ οὗ παρουσιαζόμεθα σήμερον διηρημένοι Ἐκκλησιαστικῶς οἱ Ὀρθόδοξοι πρὸς σκανδαλισμὸν τῶν εὐλαβεστέρων πιστῶν, καὶ χλεύην παρὰ τῶν ἀλλοπίστων. Τὸ Ἅγιον Ὄρος, πιστὸν εἰς τὴν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας, ἀπεδοκίμασε τὴν μονομερῆ ταύτην ἀπόφασιν καὶ ἀλλαγὴν ὡς πρωτοφανῆ εἰς τὴν μακραίωνα τάξιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας καὶ μετὰ τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ ἐδήλωσε πρὸς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον, ὅτι δὲν θὰ ἐφαρμόσῃ τὸ νέον ἡμερολόγιον καὶ ἑορτολόγιον καὶ θὰ ἐμμείνῃ ἀκραδάντως εἰς τὴν ἀνέκαθεν τάξιν καὶ τὸ Ἰουλιανὸν ἡμερολόγιον, χωρὶς νὰ ἀποστῇ ἐκκλησιαστικῶς ἀπὸ τῆς Μητρὸς Ἐκκλησίας καὶ διετύπωσε πρὸς αὐτὴν εὐσεβάστως τὴν γνώμην του καὶ τὴν εὐχὴν ὅπως ἀγαθυνομένη συγκαλέσῃ Πανορθόδοξον Σύνοδον πρὸς ρύθμισιν τοῦ ζητήματος. Τὴν ἀπόφασιν ταύτην ὑπέγραψαν καὶ ἀπεδέχθησαν αἱ δεκαεννέα Ἱεραὶ Μοναί, καὶ μόνον ἡ τοῦ Βατοπαιδίου ἐδήλωσεν ὅτι πειθαρχοῦσα εἰς τὴν ἀπόφασιν τῆς Ἐκκλησίας, ἐφήρμοσε καὶ θὰ ἀκολουθήσῃ τὸ νέον ἡμερολόγιον. Ἐπ᾽ αὐτοῦ ἡ Ἱερὰ Κοινότης, ἐπιεικῶς κρίνουσα τὴν στάσιν της, καὶ ἵνα μὴ προσκρούσῃ εἰς τὴν Μητέρα Μεγάλην τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν, ἠνέχθη τὸν χωρισμὸν ὡς ἠνέχθη καὶ ἐκείνη τὴν στάσιν της ἐν προκειμένῳ, ἀφήσασα τὰ περαιτέρω εἰς τὴν ὀρθοφροσύνην καὶ τὴν φιλαδελφίαν τῶν Πατέρων τῆς Μονῆς ταύτης, ἡ ὁποία καὶ ἐπεκράτησε μετὰ πεντήκοντα ἔτη καὶ ἐπανῆλθε καὶ ἡ γεραρὰ αὕτη Μονὴ εἰς τὸ παλαιὸν ἡμερολόγιον, καὶ οὕτως τὸ Ἅγιον Ὄρος σύσσωμον ἐμμένει εἰς τὴν παλαιὰν τάξιν τῆς Ἐκκλησίας, χωρὶς ὅμως καὶ νὰ ἀποσχισθῇ ἐξ Αὐτῆς, εὐχόμενον τῷ δομήτορι Θεῷ, ὅπως ἄρῃ ἐν καιρῷ τὸν διχασμὸν καὶ ἐπανέλθῃ ἡ παλαιὰ τάξις, ἵνα ἐν ἑνὶ στόματι καὶ μιᾷ καρδίᾳ δοξάζεται τὸ πανάγιον Αὐτοῦ ὄνομα ὑφ᾽ ἁπάντων τῶν Ὀρθοδόξων»[16] .

δ) Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: Ἡ Κωνσταντινούπολη μοντέρνα καὶ ἀντιπατερική. Δὲν θὰ ἀκολουθήσουμε.

Ὁ ἴδιος ὅσιος Γέροντας Γαβριὴλ Διονυσιάτης, ἐκ τῶν μεγάλων ἁγιορειτικῶν μορφῶν τοῦ 20οῦ αἰῶνος, μᾶς παραδίδει, ὡς αὐτήκοος μάρτυς, ὅσα σοφὰ καὶ ἀξιοπρόσεκτα εἶπε γιὰ τὸ θέμα τοῦ Ἡμερολογίου καὶ τὶς ἄλλες καινοτομίες τῆς Κωνσταντινούπολης στὴν «Προκαταρκτικὴ Ἐπιτροπὴ τῶν Ἁγίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν» ποὺ συνῆλθε στὸ Ἅγιον Ὄρος τὸ 1930, ὁ μεγάλος Σέρβος λογιώτατος ἱεράρχης, τώρα δὲ καὶ Ἅγιος τῆς ᾽Εκκλησίας, ἀρχιεπίσκοπος Ἀχρίδος Νικόλαος Βελιμίροβιτς: «Ἤμην τότε ἀντιπρόσωπος παρὰ τῇ Ἱερᾷ Κοινότητι καὶ εἶχε συνέλθει εἰς τὴν Ἱερὰν Μονὴν Βατοπαιδίου τὸ Διορθόδοξον Συνέδριον πρὸς λύσιν διαφόρων ζητημάτων, ἐν οἷς καὶ περὶ τοῦ Ἡμερολογίου καὶ τούτου συζητουμένου ἔλαβε τὸν λόγον καὶ ὁ ἐκπρόσωπος τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας Ἀχριδῶν Νικόλαος, ἐξέχουσα μορφὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, ὁ ὁποῖος εἶπεν: “Ἅγιοι Ἀρχιερεῖς κατὰ φυσικὸν λόγον αἱ μητέρες εἶναι συντηρητικώτεραι τῶν θυγατέρων, ἐπὶ τοῦ κρινομένου ὅμως θέματος ἡμεῖς βλέπομεν τὴν μητέρα μας Ἑλληνικὴν Ἐκκλησίαν νὰ προχωρῇ εἰς ἀποφάσεις μοντερνιστικὰς καὶ ἐν ἀγνοίᾳ τῶν ἐπὶ μέρους ἀδελφῶν Ἐκκλησιῶν καὶ ὡς ἐκ τούτου μετὰ λύπης δηλοῦμεν ὅτι δὲν θὰ ἀκολουθήσωμεν τὸν χαραχθέντα ὑπὸ τῆς μητρὸς Ἐκκλησίας δρόμον καὶ θὰ ἐμμείνωμεν, ἐν οἷς ἐδιδάχθημεν καὶ ἐμάθομεν παρὰ τῶν Ἁγίων Πατέρων”. Εἰς ταῦτα κάτι ἠθέλησε νὰ ἀπαντήσῃ ὁ τότε Κερκύρας καὶ μετέπειτα Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Ἀθηναγόρας, ἀλλὰ τὸν ἐσταμάτησε ὁ Προεδρεύων Γέρων Ἡρακλείας Φιλάρετος, δηλώσας ὅτι τὸ θέμα ἀναβάλλεται δι᾽ εὐθετώτερον χρόνον, λόγῳ ποὺ ἐλλείπει ἐκ τοῦ Συνεδρίου μας ἡ Ρωσικὴ Ἐκκλησία. Καὶ οὕτως ἔκτοτε, καίτοι κατὰ κανόνα ἀναγράφεται τὸ ζήτημα πρὸς λύσιν εἰς τὰ συνερχόμενα Πανορθόδοξα προσυνέδρια οὐδέποτε συζητεῖται, καθότι ἐν τῇ προεργασίᾳ δὲν διαβλέπεται θετικὴ λύσις καὶ ὅλοι ἀναμένουν τοιαύτην ἐκ τοῦ πανδαμάτορος χρόνου»[17] .

Ἀπὸ τὰ ἴδια τὰ Πρακτικὰ τῆς «Προκαταρκτικῆς Ἐπιτροπῆς τοῦ Ἁγίου Ὄρους» προκύπτει ἡ ἀρνητικὴ γνώμη τοῦ Ἁγίου Νικολάου Ἀχρίδος γιὰ τὸ «Πανορθόδοξο Συνέδριο» τοῦ Μεταξάκη τοῦ 1923, τὸ ὁποῖο, ὅπως εἶπε, προκάλεσε «εἶδός τι σχίσματος» καὶ ἐκ τοῦ ὁποίου προῆλθον πλῆθος γνωστῶν ἀνωμαλιῶν[18] .

ε) Ὅσιος Φιλόθεος Ζερβάκος: Ὁ μασόνος πατριάρχης Μελέτιος Μεταξάκης παρέσυρε τὸν ἀρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο. Νὰ ἐπανέλθουμε στὸ Παλαιὸ Ἡμερολόγιο.

Τὴν ἀναφορὰ αὐτὴ στὶς ὑγιεῖς ἀντιδράσεις γιὰ τὴν μὴ ἀναγκαία, μονομερῆ, ἀντισυνοδικὴ πραξικοπηματικὴ ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου, ποὺ εἶναι πάμπολλες, θὰ τὴν κλείσουμε μὲ ἐλάχιστα ἀπὸ ὅσα λέγει γιὰ τὸ Ἡμερολόγιο ὁ ὅσιος Φιλόθεος Ζερβάκος, ὁ ὁποῖος, παρὰ τὸ ὅτι ἀκολούθησε « κατ᾽ οἰκονομίαν» τὸ Νέο Ἡμερολόγιο, δὲν ἔπαυσε μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του νὰ ἀγωνίζεται, νὰ συμβουλεύει ἀρχιερεῖς, ὅπως τὸν ἀγωνιστὴ καὶ ὁμολογητὴ ἐπίσκοπο Αὐγουστῖνο Καντιώτη, ἀκόμη καὶ τὸν ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν Χρυσόστομο Β´ Χατζησταύρου, νὰ ἐπαναφέρουν τὸ παλαιὸ ἑορτολόγιο, διότι αὐτὸ τοῦ εἶχε ἀποκαλυφθῆ ὡς ὀρθὴ λύση ἐξ οὐρανοῦ μετὰ ἀπὸ θερμὴ προσευχή. Ὁ τελευταῖος τοῦ εἶχε ὑποσχεθῆ πὼς θὰ τὸ πράξει, δὲν ἐπρόλαβε ὅμως λόγῳ τῆς ἐκδιώξεώς του ἀπὸ τὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο τὸν Μάϊο τοῦ 1967. Διαβάζοντας τὰ κείμενα τοῦ ὁσίου Φιλοθέου γιὰ τὸ ἡμερολογιακὸ ζήτημα μποροῦμε νὰ κάνουμε τὶς ἑξῆς γενικὲς διαπιστώσεις. Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τῆς ξενοκίνητης δημιουργίας τοῦ προβλήματος μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του ὁ Γέροντας Φιλόθεος κράτησε ἑνιαία καὶ σταθερὴ θέση μὲ βάση τὴν ἀκριβῆ τήρηση τῶν κανόνων καὶ τῶν παραδόσεων τῆς Ἐκκλησίας. Ἦταν, γράφει, λανθασμένη ἀπόφαση ἡ ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου, ποὺ δὲν ἐξέφραζε συνολικὰ καὶ ὁμόφωνα τὴν γνώμη τῆς Ἐκκλησίας, ὅλων δηλαδὴ τῶν αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐν συνόδῳ, ἀλλὰ μονομερῶς καὶ πραξικοπηματικῶς δύο μόνον ἐκκλησιῶν, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καὶ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ἀπόφαση αὐτὴ ὡς ἀντικανονική, λανθασμένη, ἀντισυνοδικὴ καὶ ἐπιζήμια γιὰ τὴν ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας, πρέπει ὁπωσδήποτε νὰ διορθωθεῖ μὲ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ παραδοσιακοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου. Ὁ Γέροντας Φιλόθεος ἐπὶ πολλὰ ἔτη καὶ παρὰ τὶς πιέσεις ποὺ τοῦ ἀσκοῦσε ὁ ἐπιχώριος μητροπολίτης ἐξακολουθοῦσε στὴν Μονὴ τῆς Λογγοβάρδας νὰ τηρεῖ τὸ Παλαιὸ Ἡμερολόγιο, ὅπως ἔπρατταν καὶ πράττουν μέχρι σήμερα τὸ Ἅγιον Ὄρος καὶ πολλὲς Αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Ἀγωνιζόταν καὶ ἔγραφε νὰ ἀντιμετωπισθεῖ γρήγορα τὸ θέμα, γιὰ νὰ ἀποφευχθεῖ τὸ σχίσμα. Ὅταν διεπίστωσε ὅτι δὲν ὑπῆρχε πλέον προοπτικὴ διορθώσεως, ἀλλὰ παγιωνόταν ἡ χρήση τοῦ Νέου Ἡμερολογίου, ὑπερσυντηρητικοὶ δὲ καὶ φανατικοὶ Ἁγιορεῖτες Ζηλωτὲς ἐξῆλθαν στὸν κόσμο καὶ ἀλλοίωναν τὸν χαρακτήρα τοῦ ζητήματος, ἀνάγοντάς το σὲ θέμα πίστεως καὶ δόγματος, μὲ ταυτόχρονη ἀποκήρυξη καὶ ἀναθεματισμὸ τῆς ἐπίσημης Ἐκκλησίας, γιατὶ δῆθεν ἐστερήθη τὴν Θεία Χάρη καὶ δὲν εἶχε πλέον ἔγκυρα μυστήρια, ἄλλαξε στάση, δέχθηκε κατ᾽ οἰκονομίαν τὸ Νέο Ἡμερολόγιο, τὸ ὁποῖο δὲν θίγει τὰ δόγματα οὔτε στερεῖ τὴν Θ. Χάρη, ἐξακολούθησε ὅμως νὰ πιστεύει καὶ νὰ γράφει ὅτι αὐτὴ ἡ κατ᾽ οἰκονομίαν ἀποδοχὴ τοῦ Νέου Ἡμερολογίου δὲν πρέπει νὰ παρατείνεται, ἀλλὰ ὀφείλει ἡ Ἐκκλησία νὰ ἐπανέλθει στὴν ἀκρίβεια μὲ τὴν ἐπαναφορὰ τοῦ παραδοσιακοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Παλαιοῦ Ἡμερολογίου. Ἤλπιζε ὅτι αὐτὸ θὰ γίνει σύντομα καὶ πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτὴ ἐργαζόταν ἐπίμονα, συνιστώντας καὶ στοὺς παλαιοημερολογίτας νὰ μὴ ὀξύνουν τὰ πράγματα μὲ ἀκραῖες τοποθετήσεις ἐναντίον τῶν νεοημερολογιτῶν.

Ἀναφέρεται ἐπανειλημμένως στὸν μασόνο πατριάρχη Μελέτιο Μεταξάκη, τὸν ὁποῖο θεωρεῖ ὡς κύριο ὑπεύθυνο τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης, χωρὶς βέβαια νὰ ἀπαλλάσσει τῆς εὐθύνης τὸν ἀρχιεπίσκοπο Χρυσόστομο Παπαδόπουλο, ὁ ὁποῖος ἐνώπιον τοῦ Γέροντος Φιλοθέου ἐμφανίσθηκε νὰ μετανοεῖ καὶ νὰ ἐπιρρίπτει τὴν εὐθύνη στὸν Μεταξάκη, εἰπών ἐπὶ λέξει: «Νὰ μὴ τὸ ἔσωνα, νὰ μὴ τὸ ἔσωνα. Αὐτὸς ὁ διεστραμμένος ὁ Μεταξάκης μὲ πῆρε στὸ λαιμό του». Σὲ ἐπιστολή του πρὸς τὸν πατριάρχη Ἀθηναγόρα γράφει ὁ ὅσιος Φιλόθεος: «Τὴν διαίρεσιν καὶ τὸ σχίσμα ἐπέφερεν ἡ ἀπρομελέτητος, ἄσκοπος, ἄκαιρος καὶ διαβολικὴ καινοτομία, ἤτοι ἡ εἰσαγωγὴ τοῦ Γρηγοριανοῦ (Παπικοῦ) ἡμερολογίου ὑπὸ τοῦ μασόνου προκατόχου σας Μελετίου Μεταξάκη παρασύραντος τὸν τότε Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν Χρυσόστομον Παπαδόπουλον»[19] .

5. Ὅλοι περίμεναν νὰ λύσει τὸ Ἡμερολογιακὸ ἡ μέλλουσα Σύνοδος

Ἀπὸ τὴν σύντομη ἀναφορὰ στὴν πικρὴ ἱστορία τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης προκύπτει ὅτι μετὰ τὸ μεγάλο τραῦμα στὴν λειτουργικὴ ἑνότητα μεταξὺ τῶν αὐτοκεφάλων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καὶ στὶς διαιρέσεις καὶ τὰ σχίσματα μεταξὺ τῶν πιστῶν, ὅλοι ἐκτιμοῦσαν ὅτι ἡ τραυματικὴ καὶ νοσηρὴ αὐτὴ κατάσταση ἔπρεπε νὰ θεραπευθεῖ ἐπειγόντως μὲ τὴν σύγκληση Πανορθόδοξης ἢ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Καὶ μόνο γιὰ τὸ θέμα αὐτό, γι᾽ αὐτὴν τήν «κατεπείγουσα χρεία», ἦταν ἀναγκαία καὶ ἀπαραίτητη ἡ σύγκληση Μεγάλης Πανορθόδοξης Συνόδου. Τὸ ἐπρότειναν πολλὲς τοπικὲς ἐκκλησίες καὶ τὸ συνιστοῦσαν Ἅγιοι Γέροντες, συμβουλεύοντας νὰ κάνουν οἱ πιστοὶ ὑπομονή, γιατὶ ἐπρόκειτο περὶ προσωρινῆς ἀταξίας καὶ ἀνωμαλίας, τὴν ὁποία θὰ ἐθεράπευε ἡ Ἐκκλησία.

Εἶναι χαρακτηριστικὸ καὶ ἀξιοσημείωτο ὅτι ἐπὶ ἑβδομήντα πέντε χρόνια τώρα ποὺ διαρκεῖ ἡ προσυνοδικὴ διαδικασία, δηλαδὴ ἀπὸ τὴν «Προκαταρκτικὴ Ἐπιτροπὴ τοῦ Ἁγίου Ὄρους» ποὺ συνεδρίασε στὴ Μονὴ Βατοπαιδίου τὸ 1930, ἡ ὁποία καὶ κατήρτισε ἕνα πρῶτο κατάλογο θεμάτων, μέχρι πρὶν ἀπὸ δύο μῆνες, μέχρι τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2016, τὸ Ἡμερολογιακὸ καὶ τὸ συνημμένο μὲ αὐτὸ θέμα τοῦ Πασχαλίου παρέμενε σταθερὰ καὶ ἀμετακίνητα ὡς κύριο καὶ βασικὸ θέμα πρὸς ἐπίλυση. Στὸν πρῶτο εὐρύτατο κατάλογο τῆς Α´ Πανορθόδοξης Διάσκεψης τῆς Ρόδου τὸ 1961 τὸ θέμα ἀναγραφόταν στὸ κεφάλαιο ΙΙΙ τῶν θεμάτων ὡς ἑξῆς: «Ἡμερολογιακὸν ζήτημα. Μελέτη τοῦ ζητήματος ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὴν περὶ Πασχαλίου ἀπόφασιν τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ ἐξεύρεσις τρόπου πρὸς ἀποκατάστασιν συμπράξεως μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῷ ζητήματι τούτῳ». Ἡ Δ´ Πανορθόδοξη Διάσκεψη ποὺ συνῆλθε στὸ Σαμπεζὺ τῆς Γενεύης τὸ 1968 περιόρισε τὸν ἀριθμὸ τῶν θεμάτων, ἀλλὰ ἄφησε ἀμετακίνητο τὸ Ἡμερολογιακὸ μὲ τὸν ἴδιο τίτλο ποὺ μνημονεύσαμε. Ἡ πρώτη προσυνοδικὴ Διορθόδοξη Προπαρασκευαστικὴ Ἐπιτροπὴ τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου στὸ Σαμπεζὺ τῆς Γενεύης τὸ 1971 ἔπραξε τὸ ἴδιο. Τελικῶς στὸν ὁριστικὸ κατάλογο τῶν δέκα (10) θεμάτων ποὺ ἐπρότεινε ἡ Α´ Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξη Διάσκεψη τῆς Γενεύης τὸ 1976 περιλαμβανόταν καὶ τὸ θέμα τοῦ Ἡμερολογίου ὑπὸ τὸν τίτλο «Τὸ ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου».

6. Μὲ παρέμβαση τοῦ Παπισμοῦ καὶ τῶν Προτεσταντῶν ἐγκαταλείπεται τὸ Ἡμερολογιακό. Νέο θέμα: Ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα.

Ἐν τῷ μεταξὺ ἡ συμμετοχή μας στὸ «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν» καὶ τὰ «ἑνωτικά» ἀνοίγματα πρὸς τὸν Παπισμὸ ἐνεθάρρυναν αὐτοὺς τοὺς χώρους νὰ ζητήσουν ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους τὴν συμφωνία γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα σὲ μία σταθερὴ Κυριακὴ τοῦ Ἀπριλίου. Κρατήσαμε τὴν ἑνότητά μας οἱ Ὀρθόδοξοι, τουλάχιστον στὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα, καὶ μετὰ τὴν ἡμερολογιακὴ καινοτομία τοῦ Μεταξάκη· τώρα ὁ ἔξωθεν πειραστής, ἀφοῦ μας διήρεσε ὡς πρὸς ὅλες τὶς μεγάλες ἀκίνητες ἑορτὲς καὶ συντηρεῖ πολὺ καλὰ αὐτὸν τὸν χωρισμό, ἐπιδιώκει καὶ ἄλλα σχίσματα μὲ τὸν προτεινόμενο κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Στὶς συζητήσεις μὲ τοὺς Παπικοὺς καὶ τοὺς Προτεστάντες δὲν ἀπορρίψαμε αὐτὴν τὴν νέα σχισματικὴ ἀντορθόδοξη πρόταση, ἀλλὰ ἁπλῶς σὲ συνέδρια οἰκουμενιστικὰ καὶ παρεμφερεῖς συναντήσεις ἐπιφυλαχθήκαμε νὰ συμφωνήσουμε, φοβούμενοι νέα σχίσματα καὶ ἀταξίες, χωρὶς νὰ παύσουν κάποιοι ἀνώτατοι ἀξιωματοῦχοι μας, ὅπως ὁ πατριάρχης Βαρθολομαῖος, νὰ δηλώνουν τὴν συμφωνία καὶ ἐπιθυμία τους γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα.

Ἡ νέα αὐτὴ ἀπαίτηση καὶ ἐξέλιξη περὶ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα, κατὰ τὴν πάνσοφη πονηρία τῶν ὑποκινητῶν, ποὺ στηρίζεται στὸ ἐπιχείρημα «ζήτα περισσότερα γιὰ νὰ κρατήσεις αὐτὰ ποὺ ἔχεις», συνετέλεσε ὥστε τὸ μεγάλο ζήτημα τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης τοῦ 1924 νὰ περάσει ὄχι μόνο σὲ δεύτερη μοίρα, ἀλλὰ σχεδὸν νὰ ξεχασθεῖ καὶ νὰ μὴν ὑπάρχει πλέον κάποια προοπτικὴ καὶ ἐλπίδα νὰ ἐπανέλθουν οἱ τοπικὲς αὐτοκέφαλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες σὲ λειτουργικὴ ἑνότητα, καὶ ἡ διαίρεση τῶν πιστῶν σὲ παλαιοημερολογίτες καὶ νεοημερολογίτες νὰ τραυματίζει τὴν ἑνότητα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Α´ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀποκατέστησαν τὴν ἑνότητα στὸν ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα· οἱ σύγχρονοι «Πατέρες» διέσπασαν τὴν ἑνότητα σὲ ὅλες τὶς ἄλλες ἑορτές, καὶ ὄχι μόνον δὲν κάνουν τίποτε γιὰ νὰ τὴν ἀποκαταστήσουν, ἀλλὰ αὐθαιρέτως οἱ προκαθήμενοι τὸν περασμένο Ἰανουάριο, πραξικοπηματικῶς, χωρὶς συνοδικὲς ἀποφάσεις τῶν ἱεραρχιῶν τους, ἔβγαλαν τὸ θέμα τοῦ Ἡμερολογίου καὶ τοῦ Πασχαλίου ἀπὸ τὸν κατάλογο τῶν θεμάτων, τὸ μόνο ἐπεῖγον καὶ ἀναγκαῖο πρὸς ἐπίλυσιν θέμα.

Πρὸς τὴν κατεύθυνση αὐτὴ ἄλλωστε ἦταν προσανατολισμένο καὶ τὸ προσυνοδικὸ κείμενο ποὺ ἑτοίμασε ἡ Β´ Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξη Διάσκεψη τῆς Γενεύης τοῦ 1982, τὸ ὁποῖο δέχθηκε ἀμετάβλητο ἡ «Εἰδικὴ Διορθόδοξη Ἐπιτροπή», ποὺ συνέστησαν οἱ Προκαθήμενοι τὸν Μάρτιο τοῦ 2014, καὶ τὸ παρέπεμψε ὡς εἶχε στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο, ὅπου ὅμως δὲν θὰ φθάσει ποτέ, ἀφοῦ τὸ ἀπέσυραν οἱ Προκαθήμενοι.

Στὸ κείμενο αὐτό, τὸ ὁποῖο ἐπιβεβαιώνει τὶς ἐκτιμήσεις μας, καὶ τὸ παραθέτουμε ὁλόκληρο σὲ ὑποσημείωση, τὸ βάρος ρίπτεται στὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Δὲν ὑπάρχει καμμία σκέψη, πρόταση, ἐκτίμηση γιὰ τὸ ἡμερολογιακὸ τραῦμα τοῦ 1924 καὶ τὴν ἀνάγκη θεραπείας του. Οὐσιαστικῶς δικαιώνεται τὸ πραξικόπημα τοῦ Μελετίου Μεταξάκη καὶ τοῦ Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, καὶ καλοῦνται σὲ ὑπακοή «οἱ τυχὸν ἀντιφρονοῦντες πρὸς τὴν κανονικὴν αὐτῶν ἐκκλησίαν»[20]

7. Γιατί ἀποσύρθηκε τὸ Ἡμερολογιακὸ ἀπὸ τὸν κατάλογο τῶν θεμάτων; Κωνσταντινούπολη καὶ Μόσχα κατώτερες τῶν περιστάσεων. Δὲν σήκωσαν τό «βάρος τῆς ἡμέρας».

Γιατί τότε ἀποσύρθηκε τὸ κείμενο ἀπὸ τὰ θέματα τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου; Οἱ ἐξηγήσεις τῶν ὑπευθύνων προσώπων δὲν συμφωνοῦν ἀπολύτως, δίδουν πάντως τὴν δυνατότητα κάποιων ἐκτιμήσεων. Ὁ μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης, πρόεδρος τῆς Εἰδικῆς Διορθοδόξου Ἐπιτροπῆς καὶ τῶν δύο τελευταίων Προσυνοδικῶν Διασκέψεων, ἐνημερώνοντας τοὺς ἱεράρχες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τὸ περασμένο καλοκαίρι (29.8.2015) εἶπε γιὰ τὸ θέμα: «Τὸ θέμα τοῦτο ἀπησχόλησε τὴν Β´ Προσυνοδικὴν Διάσκεψιν κατόπιν μακρᾶς προετοιμασίας, ἡ ὁποία περιελάμβανε γνωμοδοτήσεις καὶ συσκέψεις εἰδικῶν ἀστρονόμων, διὰ τῶν ὁποίων κατεδεικνύετο ἡ ἀνάγκη προσαρμογῆς τοῦ τρόπου ὑπολογισμοῦ τοῦ χρόνου ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα καὶ διετυποῦτο ἡ πρότασις περὶ διερευνήσεως τῆς δυνατότητος κοινοῦ χρόνου ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ὑφ᾽ ὅλων τῶν χριστιανῶν. Κατὰ τὰς ἐργασίας τῆς εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς, εἰς τὴν ὁποίαν τὸ κείμενον παρεπέμφθη ὑπὸ τῶν Προκαθημένων δι᾽ ἐπιμέλειαν διετυπώθη ὑπὸ τῶν ἐκπροσώπων τῶν Ἐκκλησιῶν Ρωσσίας, Σερβίας καὶ Γεωργίας ἡ πρότασις ὅπως τὸ ὅλον θέμα ἐκπέσῃ τοῦ καταλόγου τῶν θεμάτων τῆς Συνόδου ὡς μὴ ἀπασχολοῦν πλέον τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ἀλλὰ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον καὶ αἱ λοιπαὶ ἀντιπροσωπεῖαι ἔκριναν ὅτι τὸ ζήτημα τοῦτο δὲον νὰ παραμείνῃ ἀνοικτὸν δοθέντος ὅτι, ἰδίᾳ ἐν τῇ Διασπορᾷ, τὸ θέμα κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ἀποτελεῖ ποιμαντικὸν πρόβλημα, ἰδίᾳ εἰς περιπτώσεις μικτῶν γάμων καὶ γενικῶς λόγῳ τῆς ἀνάγκης τῆς ἁρμονικῆς συμβιώσεως μετὰ τῶν μὴ Ὀρθοδόξων. Οὕτω, τὸ Κείμενον τῆς Β´ Προσυνοδικῆς Διασκέψεως μὴ ὑποστὰν οἱανδήποτε μεταβολὴν ὑπὸ τῆς Ἐπιτροπῆς παραπέμπεται ὡς ἔχει εἰς τὴν Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον».

Ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης Βαρθολομαῖος στὴν τελευταία καὶ ἀποφασιστικὴ συνάντηση τῶν Προκαθημένων στὴν Γενεύη τὸν προηγούμενο Ἰανουάριο (2016) στὴν ἐναρκτήρια εἰσήγησή του (22 Ἰανουαρίου 2016) εἶπε γιὰ τὸ θέμα τὰ ἑξῆς: «Ἐν τῷ μεταξὺ χρόνῳ καὶ παρὰ τὰ ὁμοφώνως ἀποφασισθέντα Ἐκκλησίαι τινὲς ἐξέφρασαν τὴν ἐπιθυμίαν ἢ καὶ ἀξίωσιν ὅπως ἡ Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος ἀναβληθῇ, μέχρις ὅτου συζητηθοῦν καὶ τύχουν ὁμοφώνου ἀποδοχῆς τόσον τὰ θέματα τοῦ Αὐτοκεφάλου καὶ τῶν Διπτύχων, ὅσον καὶ τὰ μὴ τυχόντα ὁμοφώνου τροποποιήσεως ὑπὸ τῆς ἀνωτέρω μνημονευθείσης Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς Κείμενα τῆς Β´ Προσυνοδικῆς Πανορθοδόξου Διασκέψεως (1982) περὶ Κωλυμάτων γάμου καὶ Κοινοῦ ἡμερολογίου. ῾Ως πρὸς τὰ τελευταῖα δύο θέματα δὲν δυνάμεθα εἰμὴ νὰ ἐκφράσωμεν τὴν ἔκπληξιν ἡμῶν ἐκ τῆς ὡς ἄνω ἀξιώσεως, δοθέντος ὅτι ἡ ἀπόφασις τῆς Συνάξεως ἡμῶν τοῦ ἔτους 2014 οὐδόλως προέβλεπε ριζικὴν ἀναθεώρησιν (revision) τῶν κειμένων τούτων, ἀλλ᾽ ἁπλῆν «ἐπιμέλειαν» (editing) αὐτῶν ὑπὸ τῆς Εἰδικῆς Ἐπιτροπῆς, διὸ καὶ ὀρθῶς ὁ προεδρεύων αὐτῆς δὲν ἐπέτρεψεν ριζικήν τινα ἀναθεώρησιν αὐτῶν, διότι τοῦτο θὰ ἀπετέλει παράβασιν ἢ ὑπέρβασιν τῆς δοθείσης τῇ Ἐπιτροπῇ ὑπὸ τῆς Συνάξεως ἡμῶν ἐντολῆς. Ἡ περὶ ἀναθεωρήσεως τῶν ἐν λόγῳ κειμένων ἀξίωσις ὡρισμένων Ἐκκλησιῶν θὰ ἀπῄτει σαφῶς νέαν ὁμόφωνον ἀπόφασιν τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων, διάφορον τῆς ληφθείσης ἐν ἔτει 2014 τοιαύτης περὶ ἁπλῆς ἐπιμελείας τῶν ἐν λόγῳ κειμένων, ἥτις ἐπιμέλεια, ὡς ἐκ τῆς φύσεως αὐτῆς, δὲν θὰ ἠδύνατο νὰ θίξῃ τὸν πυρῆνα τοῦ περιεχομένου τῶν κειμένων τούτων».

Ἀπὸ Ἀνακοίνωση τοῦ Τμήματος Ἐξωτερικῶν Ἐκκλησιαστικῶν Σχέσεων τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας (23 Ἰανουαρίου 2016) πληροφορούμαστε τὰ ἑξῆς: «Ὁ Προκαθήμενος τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας εἶναι βέβαιος ὅτι ἀναθεωρήσεως χρήζει τὸ σχέδιο κειμένου “Tὸ ζήτημα τοῦ Ἡμερολογίου” καὶ τόνισε ὅτι τὸ θέμα τοῦ “ἀκριβοῦς προσδιορισμοῦ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα” γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δὲν εἶναι ἐπίκαιρο καὶ μόνο σύγχυση μπορεῖ νὰ προκαλέσει στοὺς πολλοὺς πιστούς».

Ἀπὸ τὶς τοποθετήσεις τῶν τριῶν αὐτῶν κατ᾽ ἐξοχὴν ὑπευθύνων προσώπων προκύπτουν τὰ ἑξῆς. Ὁ μητροπολίτης Περγάμου ὑπεραμυνόμενος σταθερὰ τὴν γραμμὴ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἐμμένει νὰ κρατήσει ζωντανὴ τὴν πρόταση περί «κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ὑφ᾽ ὅλων τῶν Χριστιανῶν», δεδομένου μάλιστα ὅτι στὶς χῶρες τῆς Διασπορᾶς αὐτὸ ἀποτελεῖ ποιμαντικὸ πρόβλημα, καὶ παρὰ τὶς ἀντιδράσεις τῶν ἀντιπροσώπων τῶν Ἐκκλησιῶν Ρωσίας, Σερβίας καὶ Γεωργίας, ποὺ πρότειναν νὰ ἐκπέσει τὸ θέμα καὶ νὰ μὴ συζητηθεῖ, κατόρθωσε νὰ τὸ περάσει χωρὶς ἀλλαγὲς καὶ νὰ τὸ στείλει στὴ Σύνοδο. Ἂν αὐτὸ τελικὰ γινόταν καὶ τὸ κείμενο ἐγκρινόταν ἀπὸ τὴ Σύνοδο, ὅπως ἤδη εἴπαμε, αὐτὸ θὰ ἀποτελοῦσε δικαίωση τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης τοῦ Μεταξάκη καὶ διαιώνιση τοῦ ἡμερολογιακοῦ σχίσματος, ἀλλὰ καὶ θὰ ἄνοιγε εὐέλπιδες προοπτικὲς γιὰ τὸν καθορισμὸ τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα. Ὁ πατριάρχης τῆς Ρωσίας Κύριλλος, διπλωματικώτερα, δὲν ἐζήτησε νὰ ἀποσυρθεῖ τὸ κείμενο, ἀλλὰ νὰ γίνουν τροποποιήσεις. Φαίνεται ὅμως ὅτι οἱ τροποποιήσεις ποὺ ζητοῦσε ἀνέτρεπαν τὰ δύο σημαντικὰ στοιχεῖα τῆς γραμμῆς τοῦ Φαναρίου ποὺ μνημονεύσαμε, δηλαδὴ τὴν διατήρηση τοῦ Νέου Ἡμερολογίου καὶ τὸν κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα, ὁπότε προτίμησε καὶ ὁ Οἰκουμενικὸς νὰ μὴ συζητηθεῖ τὸ θέμα ἀπὸ τὸ νὰ ἡττηθεῖ καὶ νὰ ἀνατρέψει τὴν οἰκουμενιστικὴ πολιτικὴ τῆς Κωνσταντινούπολης. Κερδισμένη πάντως περισσότερο εἶναι ἡ Μόσχα, ποὺ καυχᾶται ἤδη στοὺς δικούς της πιστοὺς ὅτι δὲν ἄφησε νὰ προχωρήσουν καὶ νὰ δικαιωθοῦν οἱ μεταρρυθμίσεις στὸ Ἡμερολόγιο καὶ στὸ Πασχάλιο. Εἶναι χαμένη ὅμως ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, γιατὶ στερεῖται πλέον οἰκουμενικῶν διδασκάλων καὶ ἡγετῶν, οἱ ὁποῖοι δὲν βλέπουν μόνον στενὰ καὶ τοπικὰ τὸ δικό τους ποίμνιο καὶ δὲν ἀλλοιθωρίζουν πρὸς τὴν ἰσχυρὴ καὶ αἱρετικὴ Δύση, ἀλλὰ καθολικὰ καὶ φιλάδελφα βέπουν ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους, στὴν ἀντιμετώπιση τῶν αἱρέσεων καὶ τῶν σχισμάτων. Ποιός θὰ ἐπαναφέρει καὶ πότε τὴν λειτουργικὴ ἑνότητα μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὸν ἑορτασμὸ τῶν Χριστουγέννων, τῶν Θεοφανείων, τῶν Θεομητορικῶν ἑορτῶν καὶ τῶν ἑορτῶν τῶν Ἁγίων; Δὲν ἐνδιαφέρεται γι᾽ αὐτὸ ἡ Μόσχα; Μὲ τὴν τοπικιστική, μὴ καθολικὴ αὐτὴ νοοτροπία, οὔτε τὸ θέμα τοῦ Ἀρείου, οὔτε τὸ θέμα τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα θὰ ἔλυε ἡ Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδος.

Τὸ πιὸ πικρὸ ὅμως καὶ ὀδυνηρὸ εἶναι ὅτι Κωνσταντινούπολη καὶ Μόσχα, παρὰ τὶς διαφορές τους σὲ ἐπὶ μέρους ζητήματα, προχωροῦν ὁμόφρονες καὶ ἀγαλλομένῳ ποδὶ στὴν ἀποδοχὴ ἀπὸ τὴν Σύνοδο τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ μὲ τὴν ὑποστήριξη τῶν Θεολογικῶν Διαλόγων καὶ τῶν αἱρετικῶν κειμένων ποὺ αὐτοὶ ἔχουν ἐκπονήσει καὶ μὲ τὴν συνέχιση τῆς συμμετοχῆς τῶν Ὀρθοδόξων στὸ «Παγκόσμιο Συμβούλιο Ἐκκλησιῶν», ὑποβιβάζοντας καὶ εὐτελίζοντας τὴν Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία, τὸ Θεανθρώπινο σῶμα τοῦ Χριστοῦ, σὲ μικρὸ κομμάτι καὶ συμπλήρωμα αὐτῆς τῆς αἱρετικῆς πανσπερμίας. Ὑπάρχει κάτι ἀνάλογο στὴν ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας; Ἐκ τῶν προτέρων διαπιστώνεται ὅτι μὲ αὐτὲς τὶς προδιαγραφὲς καὶ κατευθύνσεις ἡ Σύνοδος δὲν ἀποτελεῖ συνέχεια τῶν προηγουμένων συνόδων καὶ θὰ ἀπορριφθεῖ ἀπὸ τὴν συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας ὡς ψευδοσύνοδος.

Ἐπίλογος

Ἡ ἀλλαγὴ τοῦ Ἡμερολογίου τὸ 1924 ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἦταν μονομερὴς καὶ πραξικοπηματικὴ ἐνέργεια, γιατὶ δὲν ἔγινε μὲ πανορθόδοξη ἀπόφαση. Διέσπασε τὴν λειτουργικὴ ἑνότητα μεταξὺ τῶν Ὀρθοδόξων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν καὶ προκάλεσε σχίσματα καὶ διαιρέσεις μεταξὺ τῶν πιστῶν.

Πολλοὶ δέχθηκαν τὴν ἀλλαγὴ ὡς προσωρινὴ «κατ᾽ οἰκονομίαν» λύση, μέχρις ὅτου μία Πανορθόδοξη Σύνοδος ἐπιληφθεῖ τοῦ θέματος καὶ ἐπαναφέρει τὴν ἑορτολογικὴ ἑνότητα, ποὺ ἦταν ἀδιατάρακτη στὴν Ἐκκλησία ἐπὶ 1600 χρόνια, ἀπὸ τὴν Α´ Οἰκουμενικὴ Σύνοδο μέχρι τὸ 1924. Στὴν ἀλλαγὴ συνήργησαν καὶ ὤθησαν ἀλλόδοξες «ἐκκλησίες» καὶ μυστικὲς ἑταιρεῖες, μέσῳ τοῦ μασόνου πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη.

Ἦταν προσμονὴ ὅλων καὶ δέσμευση τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν ἡ μέλλουσα νὰ συνέλθει «Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδος» νὰ συζητήσει καὶ νὰ ἐπιλύσει τὸ θέμα. Δυστυχῶς κατὰ τὴν μακρὰ προσυνοδικὴ διαδικασία Παπικοὶ καὶ Προτεστάντες ἔθεσαν στοὺς Ὀρθοδόξους νέο θέμα, τὸν «κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα», μὲ συνέπεια νὰ στραφεῖ πρὸς τὰ ἐκεῖ τὸ ἐνδιαφέρον καὶ νὰ ἀτονήσει ἡ συζήτηση γιὰ τὴν θεραπεία τοῦ τραύματος τῆς λειτουργικῆς ἑνότητος στὸν ἑορτασμὸ τῶν ἀκινήτων ἑορτῶν, ποὺ προκλήθηκε χωρὶς λόγο καὶ ποιμαντικὴ ἀνάγκη.

Στὴν τελικὴ φάση τῆς Συνόδου καὶ χωρὶς συνοδικὲς ἀποφάσεις τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν τὸ θέμα τοῦ Ἡμερολογίου ἀποσύρθηκε ἀπὸ τὸν κατάλογο τῶν θεμάτων, ἐνῶ ἦταν τὸ κατ᾽ ἐξοχὴν ἐπεῖγον καὶ φλέγον θέμα. Καὶ ἀποσύρθηκε, διότι ἡ μὲν Μόσχα, ἀκολουθοῦσα πάντοτε τὸ Πάτριο Ἰουλιανὸ Ἡμερολόγιο, δὲν ἤθελε νομιμοποίηση τῆς ἡμερολογιακῆς μεταρρύθμισης τοῦ Μεταξάκη καὶ μεταφορὰ τῶν διαιρέσεων καὶ στὸ δικό της ποίμνιο, ἡ δὲ Κωνσταντινούπολη, ἀδιαφοροῦσα γιὰ τὸ τραῦμα τῆς ἑνότητος ποὺ ἡ ἴδια προκάλεσε, ἐξακολουθεῖ νὰ ὑποστηρίζει τὸ Νέο Ἡμερολόγιο καὶ νὰ συμφωνεῖ μὲ τὴν πρόταση γιὰ κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα. Καὶ ἐπειδὴ ἀμφότερες οἱ ἡγεσίες συμφωνοῦν στὴν νομιμοποίηση τῆς παναιρέσεως τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, ποὺ εἶναι πολὺ βαρύτερο θέμα ἀπὸ τὸ Ἡμερολόγιο καὶ τὸ Πασχάλιο, ἔβγαλαν ἀπὸ τὴ μέση τὰ «χωρίζοντα» γιὰ νὰ προχωρήσουν μὲ τά «ἑνοῦντα», ὅπως θέλουν πάλι ἐξωεκκλησιαστικὰ κέντρα καὶ μυστικὲς ἑταιρεῖες, γιὰ νὰ προκαλέσουν καὶ νέα σχίσματα.

[1] Ιωαννου Καρμιρη, Τὰ Δογματικὰ καὶ Συμβολικὰ Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τόμος 2, Graz–Austria 1968², σελ. 1039 καὶ Αντωνιου Παπαδοπουλου, Κείμενα Διορθοδόξων καὶ Διαχριστιανικῶν Σχέσεων, Ἐκδ. Οἶκος Ἀδελφῶν Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 15.

[2] Αντωνιου Παπαδοπουλου, Αὐτόθι, σελ. 38.

[3] Αὐτόθι, σελ. 53.

[4] Ιωαννου Καρμιρη, Αὐτόθι, σελ. 1043. Αντωνιου Παπαδοπουλου, Αὐτόθι σελ. 81. Ὁ ἀείμνηστος Ἁγιορείτης μοναχὸς Νικοδημος Μπιλαλησ, ἀπὸ τοὺς καλυτέρους γνῶστες καὶ μελετητὲς τοῦ θέματος τοῦ Ἡμερολογίου καὶ Πασχαλίου κρίνει διαφορετικὰ τὴν ἀπόφαση τοῦ πατριάρχου Ἰωακεὶμ Γ´, σὲ μελέτη του μὲ τίτλο «Οἰκουμενισμὸς καὶ ἀλλαγὴ Πασχαλίου», εἰς Οἰκουμενισμός. Γένεση-Προσδοκίες-Διαψεύσεις, Πρακτικὰ Διορθοδόξου Ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου. Αἴθουσα Τελετῶν Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης 23-25 Σεπτεμβρίου 2004, Ἐκδ. «Θεοδρομία», Θεσσαλονίκη 2008, τόμ. 2, σελ. 937. Γράφει:

«Ἔτσι ὁ Ἰωακείμ, “ἱματισμένος καὶ σωφρονῶν” (Λουκ. 8, 35), ὡς μύστης τῆς φαναριωτικῆς διπλωματίας, ἀναδιπλώθηκε καὶ ἀπέστειλε νέο Ἐγκύκλιο Γράμμα τὸ 1904, ὅπου ὑπερθεματίζει γιὰ τὴ μὴ ἀλλαγὴ Ἡμερολογίου καὶ Πασχαλίου! Πλὴν ὅμως, ὡς ἔμπειρος διπλωμάτης, μετέθετε τὸ θέμα τοῦ Ἡμερολογίου-Πασχαλίου στὸ μέλλον. Ἰδοὺ χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα τοῦ Γράμματός του τοῦ 1904: “...Περὶ δὲ τοῦ καθ᾽ ἡμᾶς Ἡμερολογίου τοιαύτην ἔχομεν γνώμην· αἰδέσιμον (=σεβαστό) εἶναι καὶ ἔμπεδον (=ἑδραῖο καὶ ἀμετακίνητο) τὸ ἀπὸ αἰώνων μὲν ἤδη καθωρισμένον, κεκυρωμένον δὲ τῇ διηνεκεῖ τῆς Ἐκκλησίας πράξει Πασχάλιον, ὡς (=ὥστε) οὐκ ἐξόν (=νὰ μὴν εἶναι δυνατό) περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι... Πρόωρον, τό γε νῦν, καὶ ὅλως περιττὸν ἡγούμεθα· ἡμεῖς τε γὰρ οὐδαμῶς ἀπὸ ἐκκλησιαστικῆς ἀπόψεως ὑποχρεούμεθα μεταλλάττειν Ἡμερολόγιον”. Πῶς νὰ χαρκατηρίσουμε τὴν ἀνωτέρω παράγραφο; Θαυμάσιο ἐγκώμιο ὑπὲρ τοῦ “αἰδεσίμου καὶ ἐμπέδου... ” Ἡμερολογίου-Πασχαλίου; Δυστυχῶς ΟΧΙ, ἐφόσον περιέχει τὴν ἀκροτελεύτια περίοδο καὶ φράση καὶ μάλιστα τὶς λέξεις “πρόωρον...τό γε νῦν...”. Προφανῶς οἱ λέξεις αὐτὲς εἶναι μιὰ χαραμάδα ἢ ρωγμὴ στὸ ἀρραγὲς ὀρθόδοξο τεῖχος ἢ μιὰ σταγόνα δηλητηρίου σ᾽ ἕνα ὡραῖο ποτὸ ἢ φαγητό!...Ἐνῶ ρητὰ προαναφέρει “ὡς οὐκ ἐξὸν περὶ τοῦτο καινοτομῆσαι...οὐδαμῶς...”, κατακλείει τὸ διπλωματικό του λόγο μὲ τὶς λέξεις “πρόωρον ..τὸ γε νῦν” ἢ ἄλλως “οὔπω καιρός”. Ὡσὰν δηλαδὴ νὰ λέγει: Περιμένετε λίγο, ὣς τὰ θλιβερὰ ἔτη 1920 καὶ 1923-24, ὁπότε ὁ δικός μου σπόρος θὰ ἔχει φυτρώσει καὶ θὰἔχει γίνει δένδρο μέ “μεγάλας ἀναδενδράδας...», ποὺ θὰ “ἑνωθοῦν” μὲ ἐκεῖνες τοῦ Παπισμοῦ καὶ τοῦ Προτεσταντισμοῦ».

[5] Πρωτοπρεσβύτερος Θεοδωρος Ζησης, Ὁ Ὅσιος Φιλόθεος Ζερβάκος ὡς ἀγωνιστὴς καὶ ὁμολογητὴς τῆς Ὀρθοδοξίας. Μὲ ἀναφορὲς στὴν ἐπικαιρότητα, Ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 80-101.

[6] Βλ. Χριστοδουλου Παρασκευαϊδη, μητροπολίτου Δημητριάδος (μετέπειτα ἀρχιεπι-σκόπου Ἀθηνῶν), Ἱστορικὴ καὶ κανονικὴ θεώρηση τοῦ Παλαιοημερολογιτικοῦ Ζητήματος κατά τε τὴν γένεσιν καὶ τὴν ἐξέλιξιν αὐτοῦ ἐν Ἑλλάδι, Ἀθῆναι 1982, σελ. 41.

[7] Πρακτικὰ καὶ Ἀποφάσεις τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει Πανορθοδόξου Συνεδρίου (10 Μαΐου-8 Ἰουνίου 1923), ἐν Κωνσταντινουπόλει, Ἐκ τοῦ Πατριαρχικοῦ Τυπογραφείου 1923, σελ. 6.

[8] Αὐτόθι, σελ. 13-14.

[9] Αὐτόθι, σελ. 67.

[10] Ὁλόκληρη ἡ ἐπιστολὴ εἰς Γρηγ. Ευστρατιαδη, Ἡ πραγματικὴ ἀλήθεια περὶ τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Ἡμερολογίου, Ἀθῆναι 1924, ἐπανέκδοση ἀπὸ Ἱερὰ Ἀρχιεπισκοπὴ Γ.Ο.Χ. Ἑλλάδος, Ἀθῆναι 1977, σελ. 29-33.

[11] Βλ. ᾽Αρχιμ. Θεοκλητου Α. Στραγκα, Ἐκκλησίας Ἑλλάδος Ἱστορία, τόμ. 2, Ἀθῆναι 1970, σελ. 1161-1162: «...καὶ περὶ ἄλλων μέντοι θεμάτων ὅσα τε ζήλῳ οὐ κατ᾽ ἐπίγνωσιν ἐξεσφενδόνισται ἀπὸ Κωνσταντινουπόλεως, ἐπὶ ζημίᾳ τῆς ὅλης Ἐκκλησίας καὶ ὅσα ἅρπαγι ὁρμῇ ἐχθρῶν αἰωνίων βυσσοδομεῖται καὶ ἐπισείεται κατὰ τῆς ἁγιωτάτης μητρὸς τῶν Ἐκκλησιῶν...».

[12] Γρηγ. Ευστρατιαδη, Αὐτόθι, σελ. 185-186.

[13] Μητροπολίτου Κασσανδρείας Ειρηναιου, Ὑπόμνημα εἰς τὴν Ἱερὰν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἑλλάδος, συγκληθεῖσαν τῇ 14 Ἰουνίου 1929, Ἐν Ἀθήναις, Τύποις «Αὐγῆς», Ἀθαν. Παπασπύρου 1929.

[14] Βλ. Εἰς Γρηγ. Ευστρατιαδη, Αὐτόθι, σελ. 201-203: «Τῶν ἁγιωτάτων Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς ἐπὶ Ἱερεμίου τοῦ Β´ τοῦ Τρανοῦ, ἐν Μεγάλῃ Συνόδῳ ἀποκηρυξάντων τὸ Γρηγοριανὸν ἡμερολόγιον καὶ δεινοῖς ἐπιτιμίοις ἀποκλεισάντων οἱανδήποτε ἀλλαγὴν τοῦ Ἰουλιανοῦ ἡμερολογίου καὶ Πασχαλίου, μόνον Μείζονι Συνόδῳ Τοπικῇ ἢ Οἰκουμενικῇ νόμοις καὶ Ἱεροῖς Κανόνιν ἐπιτέτραπται πᾶσα περαιτέρω ἀνακίνησις τῶν ζητημάτων τούτων.

Κατὰ ταῦτα

Οὐδεμία τῶν ἐπὶ μέρους Ἁγίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, εἴτε Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον ὀνομάζεται αὕτη εἴτε Αὐτοκέφαλος Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, ἢ ἄλλη τις ἐπὶ μέρους Ἐκκλησία, ἐδικαιοῦτο μονομερῶς, ἐφ᾽ ὕβρει τῶν οὕτω ὁμοφώνως θεσπισάντων Ἱερωτάτων Πατριαρχῶν καὶ ἀσεβεῖ καταπατήσει τῶν ὑπὲρ τῆς εἰρήνης, εὐσταθείας, ἑνότητος καὶ ὁμοφωνίας τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν ἐν τῷ συνεορτασμῷ τῶν Μεγάλων τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν πίστεως ἑορτῶν καὶ ἰδίᾳ τοῦ Ἁγίου Πάσχα ὑπὸ τῶν Μ. καὶ Ἁγίων 7 Οἰκουμενικῶν Συνόδων καθορισθέντων, ἵνα διὰ τοῦτον ἢ ἐκεῖνον τὸν λόγον εἰσαγάγῃ εἰς τὴν Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν μετηρρυθμισμένα ἡμερολόγια καὶ Πασχάλια, διασπῶσα οὕτω τὴν ζηλευτῶς ἐπὶ αἰῶνας βασιλεύουσαν ἐν τῇ Μιᾷ, Ἁγίᾳ Καθολικῇ καὶ Ἀποστολικῇ κατὰ Ἀνατολὰς τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίᾳ, Ἑνότητα, Ὁμόνοιαν καὶ Ἀγάπην, καὶ σκανδαλίζουσα τὰ μετ᾽ ἀφοσιώσεως καὶ ἐν ἀφελότητι καρδίας προσκεκολλημένα εἰς τὸ ἀποπνέον ἀποστολικότητα, πατερικότητα καὶ οἰκουμενικότητα ἀρχαῖον Ἐκκλησιαστικὸν καθεστὼς πιστὰ τῆς Ἐκκλησίας τέκνα.

Οἱ ὑποφαινόμενοι Μητροπολῖται τῶν ἐν ταῖς Νέαις Χώραις διοικητικῶς ἡνωμένων Μητροπόλεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου μετὰ τῶν τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, εὑρισκόμενοι ἀπέναντι τετελεσμένων γεγονότων, τὴν ἀνάγκην ποιούμενοι φιλοτιμίαν καὶ τὰ Μητρικὰ σφάλματα υἱϊκῇ στοργῇ καὶ σεβασμῷ συγκαλύπτοντες, ἀνεχόμεθα τὰ συναρπαγῇ τελεσθέντα καὶ ἑτοίμως ἔχομεν ἀποδέξασθαι ταῦτα, ἕως οὗ μείζων Σύνοδος ἐπιληφθῇ καὶ διευθετήσῃ αὐτά, ὑπὸ τοὺς ἑξῆς τρεῖς ὅρους:

1) Ἂν διὰ τοῦ ὑπὸ ὑπογραφὴν σήμερον περὶ ἡμερολογίου τῆς προχθὲς Τρίτης 2 Ἰουλίου Πρακτικοῦ ὁλόκληρος ἡ συνεδριάζουσα Ἑλληνικὴ Ἱεραρχία συνυποσχεθῇ, ὅτι ἀπὸ σήμερον κλείει ὁριστικῶς τὴν θύραν τῶν καινοτομιῶν ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἑλληνικῇ Ἐκκλησίᾳ.

2) Ἂν ἀξιοχρέῳ ποιμαντικῇ προνοίᾳ θελήσῃ νὰ παύσῃ πᾶσαν καταδίωξιν ἢ πίεσιν κατὰ τῶν στερρῶς ἐχομένων καὶ ἀνενδότως ἀφωσιωμένων εἰς τὸ ἀπὸ τῆς πρώτης συστάσεως μέχρι σήμερον ἐν τῇ Ἀγίᾳ ἡμῶν Ἐκκλησίᾳ ἐν χρήσει ὑπάρχον Ἰουλιανὸν Ἡμερολόγιον ἀγαπητῶν Ὁμογενῶν καὶ ἐν Χριστῷ ἀδελφῶν καὶ τέκνων ἡμῶν καὶ

3) Ἂν ἀποφασίσῃ ἡ συνεδριάζουσα Ἱεραρχία, ἵνα ἀναθέσῃ εἰς τὴν σύνεσιν τῶν κατὰ τόπους Ἁγίων ἀδελφῶν τὴν διὰ τῶν κανονικῶν Ἱερέων ἐξοικονόμησιν καὶ θεραπείαν τῶν θρησκευτικῶν ἀναγκῶν τῶν τυπτομένων τὴν συνείδησιν εὐσεβῶν τῆς Ἐκκλησίας τέκνων “ὑπὲρ ὧν Χριστὸς ἀπέθανεν”.

Ἄλλως διαμαρτυρόμενοι διὰ τὴν ἀντικανονικότητα τῶν τελεσθέντων, ἐπιφυλασσόμεθα ἵνα καταγγείλωμεν αὐτὰ ἐνώπιον τῆς θᾶσσον ἢ βράδιον συγκληθησομένης μεγάλης Πανορθoδόξου Συνόδου».

[15] Ἀρχιμ. Γαβριηλ Διονυσιατης, «Τὸ Ἡμερολογιακὸν Ζήτημα ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ τῆς Ἑλλάδος», εἰς Τὸ Ἡμερολογιακὸν Ζήτημα (Μικρὰ συμβολὴ εἰς τὴν ἐπίλυσίν του), Ἐκδ. «Ὀρθοδόξου Τύπου», Ἀθῆναι 2004, σελ. 18-19.

[16] Αὐτόθι, σελ. 20-21.

[17] Αὐτόθι, σελ. 19-20.

[18] Συνεδρία Γ´ (10 Ἰουνίου 1930), Πρακτικὰ τῆς Προκαταρκτικῆς Ἐπιτροπῆς τῶν Ἁγίων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν τῆς συνελθούσης ἐν τῇ ἐν Ἁγίῳ Ὄρει Ἱερᾷ Μεγίστῃ Μονῇ τοῦ Βατοπεδίου (8-23 Ἰουνίου 1930), ἐν Κωνσταντινουπόλει 1930, σελ. 69: «Ἔχοντες πικρὰν τὴν πεῖραν ἐξ ἄλλης Συσκέψεως, ἐν ᾗ καὶ ἡ ἡμετέρα Ἐκκλησία εἶχεν Ἀντιπροσώπους, ἀναγκαζόμεθα νὰ εἴμεθα ὠμῶς εἰλικρινεῖς. Εἶνε γνωστὸν ὅτι αἱ ἀποφάσεις τῆς Συνελεύσεως ἐκείνης, καίπερ μὴ γενόμεναι ἀποδεκταί, ἐθεωρήθησαν ὡς Ἀποφάσεις Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καὶ τοῦτο ἐδημιούργησεν εἶδός τι σχίσματος. Διό καὶ ἐζητήσαμεν διασαφήσεις, διότι ἀπεστάλημεν ἐνταῦθα μὲ πνεῦμα συντηρητικότητος». Στὴ δευτερολογία του: «Ὁ Σεβασμιώτατος Ἐπίσκοπος Ἀχρίδος, εὐχαριστῶν, ἐρωτᾷ μήπως ἡ παροῦσα Συνέλευσις ἔχῃ σχέσιν τινὰ πρὸς τὸ Πανορθόδοξον Συνέδριον Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἐπὶ τῇ ἀρνητικῇ ἀπαντήσει τοῦ Σεβασμιωτάτου Ἁγίου Προέδρου εὐχαριστεῖ καὶ αὖθις θερμῶς, δικαιολογῶν ἅμα τὴν ἐρώτησιν ἐκ τῶν τοῖς πᾶσι γνωστῶν ἀνωμαλιῶν, αἵτινες προῆλθον ἀπὸ τοῦ Συνεδρίου τούτου». Βλ. σχετικῶς Μοναχοῦ Σεραφειμ, «Ἡ Μασονία καὶ οἱ Πατριάρχες», Θεοδρομία 16 (2014) 524-525.

[19] Περὶ ὅλων αὐτῶν καὶ ἄλλων βλ. εἰς Πρωτοπρεσβύτερος Θεοδωροσ Ζησησ, Ὁ Ὅσιος Φιλόθεος Ζερβάκος…, ἔνθ᾽ ἀνωτ., σελ. 80-101.

[20] «Ἐπὶ τοῦ θέματος: Ἡμερολογιακὸν Ζήτημα. Μελέτη τοῦ ζητήματος ἐν ἀναφορᾷ πρὸς τὴν περὶ Πασχαλίου ἀπόφασιν τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ ἐξεύρεσις τρόπου συμπράξεως μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν ἐν τῷ ζητήματι τούτῳ, ὡς ἐπίσης καὶ τὸ θέμα τοῦ κοινοῦ ὑφ᾽ ἁπάντων τῶν Χριστιανῶν ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα ἐν ὡρισμένῃ Κυριακῇ.

Ἡ Β´ Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξος Διάσκεψις:

1. Ἤκουσε τὰς ἐπιστημονικὰς ἐπεξηγήσεις ἀστρονόμων καθηγητῶν ἐπὶ τοῦ θέματος καὶ ἀνεγνώρισεν ὅτι εἷς ἀκριβέστερος προσδιορισμὸς τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα -πάντοτε τὴν πρώτη Κυριακὴν μετὰ τὴν πανσέληνον μετὰ τὴν ἐαρινὴν ἰσημερίαν, κατὰ τὴν ἀπόφασιν τῆς Α´ ἐν Νικαίᾳ Οἰκουμενικῆς Συνόδου- ἐπὶ τῇ βάσει τῶν ἐπιστημονικῶν τούτων δεδομένων, θὰ ἠδύνατο νὰ συμβάλῃ εἰς τὴν λύσιν τοῦ ζητήματος.

2. Εὑρέθη σύμφωνος, ἐν τῇ περαιτέρῳ ἐξετάσει τοῦ ζητήματος, ἐπὶ τῶν ἑξῆς κεφαλαιώδους σημασίας σημείων:

α) ὅτι τὸ ὅλον θέμα, πολὺ πέραν τῆς ἐπιστημονικῆς ἀκριβείας, εἶναι θέμα ἐκκλησιολογικῆς αὐτοσυνειδησίας τῆς μιᾶς καὶ ἀδιαιρέτου Ὀρθοδοξίας, τῆς ὁποίας ἡ ἑνότης κατ᾽ οὐδένα λόγον ἢ τρόπον πρέπει νὰ διασαλευθῆ·

β) ὅτι εἶναι θέμα ὑπευθύνου ἐκτιμήσεως ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας τῶν ποιμαντικῶν εὐθυνῶν αὐτῆς καὶ τῶν ἀντιστοίχων ποιμαντικῶν ἀναγκῶν τοῦ ποιμνίου αὐτῆς· καὶ

γ) ὅτι εἰς τὴν σημερινὴν διάρθρωσιν τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων ὁ πιστὸς λαὸς τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀνέτοιμος ἢ τουλάχιστον ἀπροπαράσκευος καὶ ἀπληροφόρητος διὰ νὰ ἀντιμετωπίσῃ καὶ δεχθῇ μίαν ἀλλαγὴν εἰς τὸ θέμα τοῦ προσδιορισμοῦ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα.

3. Ἔκρινε, διὰ πάντα ταῦτα, ὅτι πᾶσα ἀναθεώρησις ἐπὶ τὸ ἀκριβέστερον τῆς πράξεως ἐν τῷ καθορισμῷ τῆς ἡμερομηνίας τοῦ Πάσχα, ἐν τῇ ὁποίᾳ πράξει καὶ ἔχομεν ἄλλωστε τὸν ἀπὸ αἰώνων κοινὸν ἑορτασμὸν τοῦ Πάσχα ἡμῶν, ἀφεθῇ δι᾽ εὐθετώτερον καιρόν, τοῦ Θεοῦ εὐδοκοῦντος.

4. Θεωρεῖ ἀπαραίτητον καὶ τὴν ἐφ᾽ ἑξῆς συστηματικωτέραν κατὰ τὸ δυνατὸν πληροφόρησιν τοῦ ποιμνίου εἰς ἑκάστην ἐπὶ μέρους Ὀρθόδοξον Ἐκκλησίαν, ἵνα ἡ Ὀρθοδοξία, ἐν εὐρύτητι νοῦ καὶ καρδίας, προχωρήσῃ ἐπὶ τῆς ὁδοῦ τῆς ἀπὸ κοινοῦ ἐν ἀκριβείᾳ ἀλλὰ καὶ ἐν πιστότητι πρὸς τὸ πνεῦμα καὶ τὸ γράμμα τῆς ἀποφάσεως τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἐπιτεύξεως ἑνιαίου ἑορτασμοῦ τῆς μεγίστης τῶν ἑορτῶν τοῦ Χριστιανισμοῦ, τοῦθ᾽ ὅπερ ἦτο καὶ ἡ σαφὴς πρόθεσις τῆς ἁγίας ἐκείνης Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

5. Διακηρύττει, ὅτι τὸ ἡμερολόγιον καὶ αἱ ἐπὶ τούτου δημιουργηθεῖσαι ἀνώμαλοι καταστάσεις δὲν πρέπει νὰ ὁδηγῶσιν εἰς διχασμούς, διαστάσεις ἢ καὶ σχίσματα ἀκόμη, καὶ ὅτι τυχὸν ἀντιφρονοῦντες πρὸς τὴν κανονικὴν αὐτῶν Ἐκκλησίαν πρέπει νὰ υἱοθετήσωσι τὴν ἐκ παραδόσεως καθιερωμένην τιμίαν ἀρχὴν τῆς ὑπακοῆς πρὸς τὴν κανονικὴν Ἐκκλησίαν καὶ τῆς ἐπανασυνδέσεως αὐτῶν ἐντὸς τῶν κόλπων αὐτῆς ἐν εὐχαριστιακῇ κοινωνίᾳ, καὶ ἐν τῇ πεποιθήσει ὅτι «τὸ σάββατον διὰ τὸν ἄνθρωπον ἐγένετο καὶ οὐχ ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸ σάββατον» (Μάρκ. 2, 27).

Ἀναγνωρίζει τὴν λυσιτέλειαν τῶν καταβαλλομένων ὑπὸ τῆς Γραμματείας ἐπὶ τῆς προπαρασκευῆς τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου προσπαθειῶν ἐν προκειμένῳ καὶ τὴν χρησιμότητα τυχὸν μελλοντικῆς συνεχίσεως τούτων». Tὸ κείμενον ἐλήφθη ἀπὸ Μητροπολίτου Ἑλβετίας Δαμασκηνου, Πρὸς τὴν Ἁγίαν καὶ Μεγάλην Σύνοδον. Προβλήματα καὶ Προοπτικαί, ἐκδ. Ἀποστολικῆς Διακονίας, Σειρὰ Διαλέξεις, Ἀθῆναι 1990, σελ. 38-41.

Πηγή: Ακτίνες

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Οἱ Ἱερές Μητροπόλεις Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως, Γλυφάδας, Κυθήρων, Πειραιῶς καί ἡ σύναξις Κληρικῶν καί Μοναχῶν; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 28 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 1303

Θεολογική-Επιστημονική Ημερίδα: «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ» Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες (ΒΙΝΤΕΟ- ΚΕΙΜΕΝΑ- ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ)

afisa axrimati koinonia 02

Οἱ Ἱερές Μητροπόλεις Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως, Γλυφάδας, Κυθήρων, Πειραιῶς καί ἡ σύναξις Κληρικῶν καί Μοναχῶν διοργάνωσαν μέ επιτυχία τήν ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ-ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ μέ θέμα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες» στήν Αἴθουσα «Μελίνα Μερκούρη» τοῦ Σταδίου Εἰρήνης καί Φιλίας, Πειραιῶς τήν Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016 καί ὥρα 9:00 π.μ.

«ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ» Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες

Α' ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρωτοπρεσβύτερος π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ, Ἔναρξη Ημερίδος (Βίντεο, Κείμενο)

Γέροντας ΣΑΒΒΑΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ (Βίντεο, Κείμενο)

Εἰσαγωγική Ὁμιλία και κήρυξη τῆς ἐνάρξεως τῆς Ἡμερίδος ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς κ. κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ. (Βίντεο, Κείμενο)

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Θέμα: Θεολογία καί Πολιτική. (Βίντεο, Κείμενο)

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γλυφάδας κ. κ. ΠΑΥΛΟΣ

Θέμα: Ἐρωτήματα περί τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο. (Βίντεο Α, Βίντεο Β, Κείμενο)

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυθήρων κ. κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Θέμα: Ἐκκλησιολογικά καί ποιμαντικά προβλήματα ἀπό τήν μή συμμετοχή ὅλων τῶν ἐπισκόπων. (Βίντεο, Κείμενο)

Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. κ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ, Ὁμότιμος καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Θέμα: Οἱ ἀγῶνες τῶν προφητῶν τῆς Π. Διαθήκης διά τήν καθαρότητα τῆς πίστεως εἰς τόν ἀληθινόν Θεόν. (Βίντεο, Κείμενο)

Πρωτοπρεσβύτερος π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Θέμα: Οἱ Θεολογικοί Διάλογοι καί ἡ ἀποτυχία τους. (Βίντεο, Κείμενο)

Πρωτοπρεσβύτερος π. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Θέμα: Παλαιό καί Νέο Ἡμερολόγιο καί ὁ κοινός ἑορτασμός τοῦ Πάσχα. (Βίντεο, Κείμενο)

κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗΣ Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Θέμα: Μπορεῖ μία σύνοδος Ὀρθοδόξων νά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξους καί νά ὁριοθετήσει διαφορετικά τήν ἕως τώρα ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας;

(Ἡ πρόκληση τῆς μέλλουσας νά συνέλθει Μεγάλης Συνόδου) (Βίντεο, Κείμενο)

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Ἀρχιμανδρίτης π. ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ, Διδάκτωρ Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.

Θέμα: Τά ἠθικά καί κοινωνικά θέματα τοῦ καταλόγου καί ὁ θεσμός τῆς νηστείας. (Βίντεο, Κείμενο)

Ἀρχιμανδρίτης π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Μεγάλου Μετεώρου

Θέμα: Ἡ συμμετοχή τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ ἀνύπαρκτη. Μία Πανορθόδοξη Σύνοδος χωρίς τό πλήρωμα τῶν Ὀρθοδόξων. (Βίντεο, Κείμενο)

Πρωτοπρεσβύτερος π. ΠΕΤΡΟΣ HEERS, Διδάκτωρ Θεολογικῆς Σχολῆς ΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκης.

Θέμα: Ἡ ἀναγνώριση τοῦ βαπτίσματος τῶν ἑτεροδόξων ὡς βάση νέας ἐκκλησιολογίας. (Κοινή κατεύθυνση μέ τήν Β΄ Βατικάνειο Σύνοδο.) (Βίντεο, Κείμενο)

Δ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρωτοπρεσβύτερος π. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Θεολόγος, (Μr. Θεολογίας), Ἐφημέριος Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου Πατρῶν.

Θέμα: Οἱ Ἱεροί Κανόνες καί τό ἑτοιμαζόμενο συνοδικό κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον». (Βίντεο, Κείμενο)

Ἀρχιμανδρίτης π. ΠΑΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Θεολόγος, (Μr. Θεολογίας), Διευθυντής τοῦ Γραφείου Αἰρέσεων καί Παραθρησκειῶν τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς.

Θέμα: Τό διαθρησκειακό ἄνοιγμα τῆς Ὀρθοδοξίας στήν θεματολογία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. (Βίντεο, Κείμενο)

κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΖΟΒΙΤΗΣ, Θεολόγος- Συγγραφέας, μέλος τῆς Ἀδελφότητος Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ».

Θέμα: Ἡ Ὀρθοδοξία μπροστά στήν πρόκληση τῆς Πανθρησκείας. (Βίντεο, Κείμενο)

Πρωτοπρεσβύτερος π. ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Θεολόγος, Κληρικός Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς

Θέμα: Η΄ καί Θ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος-Θέματα πού ὄφειλε νά προσεγγίσει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος. (Βίντεο, Κείμενο)

Μητροπολίτης Πειραιώς και Φαλήρου κ.κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ: Ἐπίλογος. (Βίντεο, Κείμενο)

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ - ΨΗΦΙΣΜΑ

Με τη Χάρη και την ευλογία του Αγίου Τριαδικού Θεού, σήμερα Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016, πραγματοποιήθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας, αίθουσα «Μελίνα Μερκούρη», στο Νέο Φάληρο Πειραιώς, Θεολογική - Επιστημονική Ημερίδα, με θέμα: «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ: Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες».

Την διοργάνωση, την οποία πραγματοποίησαν οι Ιερές Μητροπόλεις Γλυφάδας, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, Κυθήρων και Πειραιώς, καθώς και η Σύναξις Κληρικών και Μοναχών, ετίμησαν με την παρουσία τους σεβασμιώτατοι Αρχιερείς, Καθηγούμενοι και Γερόντισσες Ιερών Μονών, αγιορείτες Πατέρες, κληρικοί, πρόεδροι χριστιανικών Σωματείων και Οργανώσεων, Καθηγητές Θεολογικών Σχολών και Θεολόγοι και γύρω στους χίλιους πιστούς. Την Ημερίδα διοργάνωσε πενταμελής Επιστημονική Επιτροπή: α) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, β) ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, γ) ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης, Ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. δ) ο Αρχιμανδρίτης π. Αθανάσιος Αναστασίου, Προηγούμενος της Ι. Μονής του Μεγάλου Μετεώρου, και ε) ο κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης, Καθηγητής της Δογματικής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Στην Ημερίδα παρέστη και απηύθυνε χαιρετισμό ο Επίσκοπος Μπαντσέν κ. Λογγίνος της Ουκρανικής Εκκλησίας και ο προϊστάμενος της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας αγίου Όρους π. Σάββας. Επίσης ο Μητροπολίτης Λόσετς της Βουλγαρικής Εκκλησίας κ. Γαβριήλ εκπροσωπήθηκε από τον π. Ματθαίο Βουλκανέσκου, κληρικό της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, ο οποίος και ανέγνωσε τον χαιρετισμό του.

Το γενικό θέμα της Ημερίδος αναπτύχθηκε σε τέσσερις Συνεδρίες από τους εισηγητές: τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Πειραιώς κ. Σεραφείμ, Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεον, Γλυφάδας κ. Παύλον, Κυθήρων κ. Σεραφείμ, και Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμίαν, τους πανεπιστημιακούς καθηγητές, τον πρωτ. π. Γεώργιο Μεταλληνόν, τον πρωτ. π. Θεόδωρο Ζήση, τον κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη, τον πανοσ. αρχιμ. π. Σαράντη Σαράντο, Διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τον πανοσ. αρχιμ. π. Αθανάσιο Αναστασίου, τον πρωτ. π. Πέτρο Heers, διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., τον πρωτ. π. Αναστάσιο Γκοτσόπουλο, Θεολόγο, (Μr. Θεολογίας), εφημέριο Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Πατρών, τον πανοσ. αρχιμ. π. Παύλο Δημητρακόπουλο, Θεολόγο, (Μr. Θεολογίας), Διευθυντή του Γραφείου Αιρέσεων της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς, τον κ. Σταύρο Μποζοβίτη, Θεολόγο –Συγγραφέα, μέλος της Αδελφότητος Θεολόγων ο «Σωτήρ» και τον πρωτ. π. Άγγελο Αγγελακόπουλο, Θεολόγο, κληρικό της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς.

Από τις εισηγήσεις και τον επακολουθήσαντα διάλογο προέκυψε και εγκρίθηκε ομοφώνως το παρά κάτω Ψήφισμα- Πόρισμα:

1) Η Θεολογία της Εκκλησίας μας είναι καρπός της Θείας Αποκαλύψεως, εμπειρία της Πεντηκοστής. Δεν νοείται Εκκλησία χωρίς Θεολογία και δεν νοείται Θεολογία έξω από την Εκκλησία, την οποία εξέφρασαν οι Προφήτες, οι Απόστολοι, οι Πατέρες και οι άγιες Σύνοδοι. Όταν μια Σύνοδος δεν θεολογεί ορθοδόξως, δεν μπορεί να είναι γνήσια Ορθόδοξη Σύνοδος, αποδεκτή από το Ορθόδοξο πλήρωμα. Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο δεν έχουν την πείρα των θεουμένων Πατέρων, η τουλάχιστον δεν ακολουθούν αυτούς, χωρίς να τους παρερμηνεύουν. Στην περίπτωση αυτή τα συνοδικά μέλη διατυπώνουν κακόδοξες διδασκαλίες, η επηρεάζονται από πολιτικές, η άλλες σκοπιμότητες. Η σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα απέδειξε, ότι σήμερα πολλά υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της εκκλησιαστικής ιεραρχίας επηρεάζονται, ως μη όφειλε, από πολιτικούς παράγοντες. Σε πολλές επίσης περιπτώσεις δημιουργούνται στις ενδοεκκλησιαστικές σχέσεις αντιπαλότητες, η κυριαρχούν εθνικιστικές και πολιτικές σκοπιμότητες.

2) Μετά από μια μακρά ιστορία προετοιμασίας της συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ενενήντα τριών ετών, διαπιστώνουμε από την θεματολογία, τα προσυνοδικά κείμενα και τις δηλώσεις των διοργανωτών, ότι υπάρχει μεγάλο έλλειμμα Συνοδικότητος, έλλειμμα θεολογικής πληρότητος, σαφήνειας και ακρίβειας των προς συζήτησιν κειμένων και ακόμη μεγαλύτερο έλλειμμα ως προς την θεολογική ορθότητα, με την οποία αυτά είναι διατυπωμένα. Πιο συγκεκριμένα:

3) Η μη συμμετοχή όλων των επισκόπων στην μέλλουσα να συγκληθεί Σύνοδο, αλλά μόνον εικοσιτεσσέρων από κάθε Τοπική Αυτοκέφαλη Εκκλησία, είναι ξένη προς την Κανονική και Συνοδική μας Παράδοση. Τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία μαρτυρούν όχι αντιπροσώπευση, αλλά την μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή επισκόπων από όλες τις επαρχίες της ανά την Οικουμένην Εκκλησίας. Επίσης ο μη χαρακτηρισμός της ως Οικουμενικής, με τον απαράδεκτο ισχυρισμό, ότι δεν μπορούν να συμμετάσχουν σ’ αυτήν οι «χριστιανοί της Δύσεως», έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους αγίους Πατέρες, οι οποίοι συγκροτούσαν τις Άγιες Συνόδους ερήμην των αιρετικών. Κατ’ ακολουθίαν είναι απαράδεκτο οι διοργανωτές της να έχουν την αξίωση το κύρος της να είναι ισοδύναμο και ισάξιο με τις Οικουμενικές Συνόδους. Αλλά ούτε και Πανορθόδοξος, μπορεί να αποκληθεί η εν λόγω Σύνοδος, διότι προφανώς αποκλείεται η συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Επισκόπων.

Εξ’ ίσου αμάρτυρο στην Εκκλησιαστική και Κανονική μας Παράδοση, και γι’ αυτό απαράδεκτο, είναι το σχήμα: μία ψήφος-μία Εκκλησία, με απαραίτητη την ομοφωνία όλων των Τοπικών Εκκλησιών. Ο κάθε επίσκοπος δικαιούται να έχει ιδική του ψήφο, και στις αποφάσεις των μη δογματικών θεμάτων, να ισχύσει η αρχή: «η ψήφος των πλειόνων κρατείτω». Απαράδεκτο θεωρούμε επίσης να προαποφασίζονται τα θέματα και ο τρόπος οργανώσεως της Συνόδου χωρίς το κυρίαρχο σώμα των κατά τόπους Ιεραρχιών των Τοπικών Εκκλησιών να έχει εκφράσει συνοδικώς την επί των θεμάτων αυτών τοποθέτησή των.

4) Οι μέχρι τώρα γενόμενοι Διαχριστιανικοί Διάλογοι της Ορθοδοξίας με την Ετεροδοξία κατέληξαν σε τραγική αποτυχία, την οποία ομολογούν σήμερα και αυτοί οι ίδιοι οι πρωτεργάτες των. Η δήθεν προσφερόμενη βοήθεια μέσω των Διαλόγων για την επιστροφή των Ετεροδόξων στην εν Χριστώ αλήθεια και την Ορθοδοξία διαψεύδεται και αποδεικνύεται ανύπαρκτη. Τελικά οι Διάλογοι εξυπηρέτησαν και προώθησαν τους στόχους της Νέας Εποχής και της Παγκοσμιοποιήσεως. Ένα σημαντικό κενό που παρουσιάζουν τα προς συζήτησιν εν τη μελλούση Συνόδω προσυνοδικά κείμενα, είναι το γεγονός, ότι παραδόξως απουσιάζει σ’ αυτά η κριτική αξιολόγηση της μέχρι σήμερα πορείας τόσο των διμερών Θεολογικών Διαλόγων μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των λοιπών χριστιανικών κοινοτήτων, όσο και της συμμετοχής της στην Οικουμενική Κίνηση και το Π.Σ.Ε., η οποία υπήρχε στα κείμενα της Γ΄ Προσυνοδικής.

5) Το προσυνοδικό κείμενο με τίτλο «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» παρουσιάζει κατά συρροή την θεολογική ασυνέπεια, η και αντίφαση. Έτσι, το άρθρο 1 διακηρύσσει την εκκλησιαστική αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξου Εκκλησίας, θεωρώντας αυτήν –πολύ σωστά– ως την «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία». Όμως, στο άρθρο 6 παρουσιάζει μία αντιφατική προς το παραπάνω άρθρο (1) διατύπωση. Σημειώνεται χαρακτηριστικά, ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής». Εδώ γεννάται το εύλογο θεολογικό ερώτημα: Αν η Εκκλησία είναι «ΜΙΑ», κατά το Σύμβολο της Πίστεως και την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Άρθρ. 1), τότε, πως γίνεται λόγος για άλλες Χριστιανικές Εκκλησίες; Είναι προφανές, ότι αυτές οι άλλες Εκκλησίες είναι ετερόδοξες. Οι ετερόδοξες όμως «Εκκλησίες» δεν μπορούν να κατονομάζονται καθόλου ως «Εκκλησίες» από τους Ορθοδόξους, επειδή δογματικώς θεωρούμενα τα πράγματα δεν μπορεί να γίνεται λόγος για πολλότητα «Εκκλησιών», με διαφορετικά δόγματα και μάλιστα σε πολλά θεολογικά θέματα. Κατά συνέπεια, ενόσω οι «Εκκλησίες» αυτές παραμένουν αμετακίνητες στις κακοδοξίες της πίστεώς τους, δεν είναι θεολογικά ορθό να τους αναγνωρίζουμε –και μάλιστα θεσμικά– εκκλησιαστικότητα, εκτός της «Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας».

Στο ίδιο άρθρο (6) υπάρχει και δεύτερη σοβαρή θεολογική αντίφαση. Στην αρχή του άρθρου αυτού σημειώνεται το εξής: «Κατά την οντολογικήν φύσιν της Εκκλησίας η ενότης αυτής είναι αδύνατον να διαταραχθή». Στο τέλος, όμως, του ίδιου άρθρου γράφεται, ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία με την συμμετοχή της στην Οικουμενική Κίνηση έχει ως «αντικειμενικόν σκοπόν την προλείανσιν της οδού της οδηγούσης προς την ενότητα». Εδώ τίθεται το ερώτημα: Εφόσον η ενότητα της Εκκλησίας είναι δεδομένη, τότε τι είδους ενότητα Εκκλησιών αναζητείται στο πλαίσιο της Οικουμενικής Κινήσεως; Μήπως υπονοείται η επιστροφή των δυτικών χριστιανών στη ΜΙΑ και μόνη Εκκλησία; Κάτι τέτοιο όμως δεν διαφαίνεται από το γράμμα και το πνεύμα σύνολου του Κειμένου. Αντίθετα, μάλιστα, δίνεται η εντύπωση, ότι υπάρχει δεδομένη διαίρεση στην Εκκλησία και οι προοπτικές των διαλεγομένων αποβλέπουν στην διασπασθείσα ενότητα της Εκκλησίας.

6) Το ως άνω κείμενο κινείται στα πλαίσια της νέας οικουμενιστικής Εκκλησιολογίας, η οποία έχει εκφραστεί ήδη κατά την Β΄ Βατικανή Σύνοδο. Αυτή η νέα Εκκλησιολογία έχει ως βάση την αναγνώριση του βαπτίσματος όλων των χριστιανικών ομολογιών, (βαπτισματική θεολογία). Οι συντάκτες του κειμένου, προκειμένου να προσδώσουν κανονική εγκυρότητα και συνοδική νομιμότητα στην κακόδοξη αυτή Εκκλησιολογία, επικαλούνται τον 7ο Κανόνα της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου και τον 95ο της ΣΤ΄ Οικουμενικής. Ωστόσο οι εν λόγω Ιεροί Κανόνες ρυθμίζουν μόνο τον τρόπο εισδοχής στην Εκκλησία των μετανοημένων αιρετικών, και δεν αναφέρονται καθόλου στο «εκκλησιαστικό status» των αιρέσεων, ούτε στη διαδικασία διαλόγου της Εκκλησίας με την αίρεση. Ούτε, ασφαλώς, υπονοούν το «υποστατόν» των μυστηρίων των ετεροδόξων, ούτε ότι οι αιρέσεις παρέχουν σώζουσα Θεία Χάρη. Ουδέποτε η Εκκλησία αναγνώρισε και διεκήρυξε εκκλησιαστικότητα στην πλάνη και στην αίρεση. Η «μερίς των σωζομένων» για την οποία ομιλούν οι εν λόγω Ιεροί Κανόνες βρίσκεται μόνο στην Ορθοδοξία και όχι στην αίρεση. Η οικονομία, που εισηγούνται οι παραπάνω Κανόνες, δεν μπορεί να εφαρμοστεί στους Δυτικούς (Ρωμαιοκαθολικούς και Προτεστάντες), γιατί στερούνται τις θεολογικές προϋποθέσεις και τα κριτήρια που θέτουν οι συγκεκριμένοι Κανόνες. Και, επειδή δεν μπορεί να γίνει οικονομία στην δογματική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας μας, οι Δυτικοί καλούνται να αρνηθούν τις αιρέσεις τους, να τις αναθεματίσουν, να εγκαταλείψουν τις Θρησκευτικές Κοινότητές τους, να κατηχηθούν και να ζητήσουν εν μετανοία την δια του Βαπτίσματος ένταξή τους στην Εκκλησία.

7) Το ίδιο, ως άνω, κείμενο πουθενά δεν αναφέρεται σε κακοδοξίες, η πλάνες, τις οποίες να προσδιορίζει συγκεκριμένα, ωσάν το πνεύμα της πλάνης να μην δραστηριοποιείται πλέον σήμερα. Το κείμενο δεν επισημαίνει καμία αίρεση, και καμία διαστροφή της εκκλησιαστικής διδασκαλίας και ζωής στον εκτός της Ορθοδοξίας ευρισκόμενο χριστιανικό κόσμο. Αντίθετα οι κακόδοξες και αιρετικές παρεκκλίσεις από τη διδασκαλία των Πατέρων και των Οικουμενικών Συνόδων χαρακτηρίζονται «παραδεδομένες θεολογικές διαφορές, η τυχόν νέες διαφοροποιήσεις» (§ 11), τις οποίες καλούνται η Ορθόδοξη Εκκλησία και η ετεροδοξία να «υπερβούν» (§ 11). Το ζητούμενο για τους συντάκτες είναι η ενότητα των «Εκκλησιών» και όχι η ενότητα στην Εκκλησία του Χριστού. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει πουθενά πρόσκληση σε μετάνοια και σε άρνηση και καταδίκη των πλανών και ετεροδιδασκαλιών που παρεισέφρησαν στη ζωή των αιρετικών αυτών Κοινοτήτων.

8) Το ως άνω κείμενο κάνει εκτεταμένη αναφορά στο Π.Σ.Ε. (§§ 16-21) και αποτιμά θετικά την συμβολή του στην Οικουμενική Κίνηση, επισημαίνοντας την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των Ορθοδόξων Εκκλησιών σ’ αυτήν και την συμβολή τους «εις την μαρτυρίαν της αληθείας και την προαγωγήν της ενότητος των Χριστιανών» (§ 17). Ωστόσο η εικόνα που μας δίδει το κείμενο σχετικά με το Π.Σ.Ε. είναι ψευδής και επίπλαστη. Κατ’ αρχήν αυτή καθ’ εαυτήν η ένταξη της Ορθοδόξου Εκκλησίας σ’ έναν οργανισμό που εμφανίζεται ως υπερεκκλησία και η συνύπαρξη και συνεργασία της με την αίρεση συνιστά παραβίαση της κανονικής τάξεώς της και αθέτηση της εκκλησιολογικής αυτοσυνειδησίας της. Η θεολογική ταυτότης του Π.Σ.Ε. είναι σαφώς προτεσταντική. Η μαρτυρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν έγινε μέχρι σήμερα δεκτή στο σύνολό της από τις προτεσταντικές ομολογίες του Π.Σ.Ε, όπως φαίνεται από την 70ετη ιστορία του. Όλα δείχνουν, ότι το επιδιωκόμενο στο Π.Σ.Ε. είναι η ομογενοποίηση των ομολογιών -μελών του μέσω ενός μακροχρονίου συμφυρμού. Το κείμενο αποκρύπτει την πραγματική εικόνα των μέχρι σήμερα γενομένων Διαλόγων με τις προτεσταντικές ομολογίες-μέλη του Π.Σ.Ε. και το αδιέξοδο στο οποίο αυτοί έχουν φθάσει σήμερα. Πέραν τούτου δεν καταδικάζονται, τα απαράδεκτα από Ορθοδόξου απόψεως κοινά κείμενα των Γενικών Συνελεύσεων του Π.Σ.Ε, (Πόρτο Αλέγκρε, Πουσάν κλπ.) και επί πλέον αποσιωπώνται πλείστα όσα εκφυλιστικά φαινόμενα, τα οποία συναντούμε σ’ αυτό, όπως «Λειτουργία της Λίμα», intercommunion, διαθρησκειακές συμπροσευχές, χειροτονία γυναικών, περιεκτική γλώσσα, αποδοχή του σοδομισμού από πολλές ομολογίες κλπ.

9) Η αλλαγή του Ημερολογίου το 1924 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος ήταν μονομερής και πραξικοπηματική ενέργεια, γιατί δεν έγινε με πανορθόδοξη απόφαση. Διέσπασε την λειτουργική ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων Τοπικών Εκκλησιών και προκάλεσε σχίσματα και διαιρέσεις μεταξύ των πιστών. Στην αλλαγή συνήργησαν και ώθησαν ετερόδοξες ομολογίες και μυστικές εταιρείες, μέσω του πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη. Ήταν προσμονή όλων και δέσμευση των εκκλησιαστικών ηγετών η μέλλουσα να συνέλθει Σύνοδος να συζητήσει και να επιλύσει το θέμα. Δυστυχώς κατά την μακρά προσυνοδική διαδικασία Παπικοί και Προτεστάντες έθεσαν στους Ορθοδόξους νέο θέμα, τον «κοινό εορτασμό του Πάσχα», με συνέπεια να στραφεί προς τα εκεί το ενδιαφέρον και να ατονήσει η συζήτηση για την θεραπεία του τραύματος της λειτουργικής ενότητος στον εορτασμό των ακινήτων εορτών, που προκλήθηκε χωρίς λόγο και ποιμαντική ανάγκη. Στην τελική φάση της Συνόδου και χωρίς συνοδικές αποφάσεις των τοπικών Εκκλησιών το θέμα του Ημερολογίου αποσύρθηκε από τον κατάλογο των θεμάτων, ενώ ήταν το κατ’ εξοχήν επείγον και φλέγον θέμα.

10) Η ιστορία των Οικουμενικών Συνόδων, μας βεβαιώνει ότι αυτές συνεκαλούντο κάθε φορά που κάποια αίρεση απειλούσε την αγιοπνευματική εμπειρία της εκκλησιαστικής αλήθειας και την έκφρασή της από το εκκλησιαστικό σώμα. Αντίθετα, η μέλλουσα να συνέλθει Σύνοδος συγκαλείται όχι για να οριοθετήσει την πίστη έναντι της αιρέσεως, αλλά για να παράσχει θεσμική αναγνώριση και νομιμοποίηση της παναιρέσεως του Οικουμενισμού. Γι’ αυτό και δεν στηρίζεται στην εμπειρία του εκκλησιαστικού σώματος, αλλά αντίθετα την υποβαθμίζει και την υποτιμά, την περιθωριοποιεί και την παραβλέπει. Η συνολική διαδικασία, η προπαρασκευή και η θεματολογία της Συνόδου είναι αποτέλεσμα επιβολής μιας εκκλησιαστικής ολιγαρχίας, που εκφράζει μια ακαδημαϊκή, αποστεωμένη, άνευρη και αποπνευμάτιστη θεολογία, αποκεκομμένη από το εκκλησιαστικό σώμα. Έσχατος κριτής, της ορθότητας και της εγκυρότητας των αποφάσεων των Συνόδων είναι το πλήρωμα της Εκκλησίας μας, οι κληρικοί, οι μοναχοί και ο πιστός λαός του Θεού, ο οποίος, με την γρηγορούσα εκκλησιαστική και δογματική του συνείδηση επικυρώνει, η απορρίπτει τις αποφάσεις των. Όμως στην μέλλουσα Σύνοδο απουσιάζει παντελώς αυτή η σημαντική παράμετρος, καθ’ ότι, εκφράστηκε επισήμως, ότι φορέας της εγκυρότητας των αποφάσεών της θα είναι η Συνοδικότητα και όχι το Ορθόδοξο Πλήρωμα.

11) Μια άλλη βασική προϋπόθεση γνησιότητας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου είναι η αναγνώριση υπ’ αυτής ως Οικουμενικών των θεωρούμενων ως τοιούτων στη συνείδηση του Ορθοδόξου πληρώματος της Η΄ (879-880) επί ιερού Φωτίου και της Θ΄ (1351), επί αγίου Γρηγορίου Παλαμά, συγκληθεισών, οι οποίες είχαν όλα τα στοιχεία των Οικουμενικών Συνόδων και είχαν καταδικάσει τις αιρετικές κακοδοξίες του Παπισμού. Αλλά τέτοιο ενδεχόμενο δεν προκύπτει από την θεματολογία και τα προσυνοδικά κείμενα.

12) Η ορθόδοξη νηστεία είναι τόσο εδραιωμένη στη συνείδηση των ορθοδόξων ποιμένων και του ορθοδόξου λαού, ώστε δεν χρειάζεται καμία σύντμηση, η προσαρμογή. Οι ποιμένες της Εκκλησίας είναι εκείνοι, οι οποίοι έχουν ανάγκη να αποκτήσουν περισσότερο ορθόδοξη παιδεία και ασκητικό φρόνημα, για να μπορέσουν με το παράδειγμά τους και τον ασύλληπτο πλούτο της αγιοπατερικής γραμματείας να διδάξουν διακριτικά το ποίμνιό τους. Η ορθόδοξη Εκκλησία μας εφαρμόζει χριστοφιλανθρωπότατα σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης την οικονομία σε όλο το μεγαλείο της. Είναι τόσα πολλά τα κείμενα περί νηστείας όλων των αγίων Πατέρων, που αναλύουν τις παθοκτόνες και σωτήριες παραμέτρους της, ώστε δεν αξίζει ο ευτελισμός που υφίσταται από την μινιμαλιστική νοοτροπία των μεταπατερικών ανανεωτών, οι οποίοι κόπτονται για τον σύγχρονο κόσμο. Αν η μέλλουσα Σύνοδος επιβάλει νέες μεταρρυθμίσεις ημερών της νηστείας και τροφών, θα μιμηθεί τον ολοκληρωτισμό, που χαρακτηρίζει το Κανονικό Δίκαιοτου Παπισμού, το οποίο καθορίζει θεσμικά και ασφυκτικά ακόμα και την οικονομία.

13) Κατά την διάρκεια του 20 αιώνος ο Οικουμενισμός εκφυλλίζεται και μεταλλάσσεται σε πανθρησκειακό όραμα. Οι ατέλειωτες διαθρησκειακές συναντήσεις και συμπροσευχές Ορθοδόξων με ηγέτες θρησκειών του κόσμου (π.χ. Ασίζη), μαρτυρούν ότι απώτερος στόχος του Οικουμενισμού είναι η συνένωση των θρησκειών σε ένα τερατώδες σχήμα, την εφιαλτική Πανθρησκεία, η οποία επιδιώκει να εκμηδενίσει τη σώζουσα αλήθεια της Ορθοδοξίας. Η διαθρησκειακή συνεργασία με τις άλλες θρησκείες είναι αδύνατον να δικαιωθεί, ούτε να θεμελιωθεί στην αγία Γραφή και στην Ορθόδοξη Πατερική Θεολογία. Ο θεόπνευστος λόγος του αποστόλου είναι ξεκάθαρος: «Μη γίνεσθε ετεροζυγούντες απίστοις. Τις γαρ μετοχή δικαιοσύνη και ανομία; Τις δε κοινωνία φωτί προς σκότος;» (Β΄Κορ.6,14).Επίσης το ιδανικό της ειρηνικής συνυπάρξεως, το οποίο κατά κόρον προβλήθηκε στους Διαθρησκειακούς Διαλόγους, καθίσταται αδύνατο, διότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον λόγον του Κυρίου, «ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν», (Ιω.15,20), και με τον λόγον του αποστόλου «πάντες δε οι θέλοντες ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται», (Β΄Τιμ.3,14). Οι μετέχοντες στους μέχρι τώρα γενομένους Διαλόγους, δεν μπόρεσαν δυστυχώς να μεταφέρουν ανόθευτη την Ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία, αλλά ούτε και να προσελκύσουν έστω και ένα αλλόθρησκο στην Ορθοδοξία. Αντίθετα μάλιστα έφθασαν στο αξιοθρήνητο κατάντημα να παρασυρθούν σε πλάνες και αιρέσεις και να διατυπώνουν βλάσφημες δηλώσεις, σκανδαλίζοντες τον πιστό λαό του Θεού, παρασύροντες στην πλάνη τους ασθενείς στην πίστη και προκαλούντες έτσι μεγίστη πνευματική φθορά και διάβρωση του Ορθοδόξου φρονήματος. Παρά την πληθώρα των μέχρι τώρα γενομένων Διαλόγων, ο ισλαμικός φανατισμός, όχι μόνον δεν καταστέλλεται, αλλά γιγαντώνεται όλο και περισσότερο,

14) Οι αγώνες των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, μαζί με τους αγώνες των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, θα πρέπει να μας εμπνέουν και να μας οδηγούν για την διαφύλαξη της πολύτιμης παρακαταθήκης μας. Απόπειρα νοθεύσεως της μωσαϊκής θρησκείας, παρατηρούμε και στην Παλαιά Διαθήκη, όπου, στην αρχή, χαναανϊτικά και αργότερα βαβυλωνιακά και αιγυπτιακά στοιχεία απειλούσαν να νοθεύσουν την πίστη στον Ένα Θεό. Μεγάλοι άνδρες (Προφήτες, βασιλείς, πολιτικοί άρχοντες, κλπ.) αγωνίστηκαν με σθένος για την διαφύλαξη της καθαρής μωσαϊκής θρησκείας. Ιδιαιτέρως αγωνίστηκαν κατά των διαφόρων ψευδοπροφητών, οι οποίοι αναφαίνονταν κατά καιρούς.

Συνοψίζοντας τα παρά πάνω, συμπεραίνουμε ότι η μέλλουσα να συγκληθεί Αγία και Μεγάλη Σύνοδος δεν θα είναι ούτε Μεγάλη, ούτε Αγία, διότι με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, δεν προκύπτει ότι αυτή θα είναι σύμφωνη με την Συνοδική και Κανονική Παράδοση της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας και ότι θα λειτουργήσει όντως ως γνήσια συνέχεια των αρχαίων μεγάλων Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων. Ο τρόπος με τον οποίο είναι διατυπωμένα τα δογματικού χαρακτήρος προσυνοδικά κείμενα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας, ότι η εν λόγω Σύνοδος αποσκοπεί να προσδώσει εκκλησιαστικότητα στους ετεροδόξους και να διευρύνει τα κανονικά και χαρισματικά όρια της Εκκλησίας. Ωστόσο, καμία Πανορθόδοξη Σύνοδος δεν μπορεί να οριοθετήσει διαφορετικά την μέχρι σήμερα ταυτότητα της Εκκλησίας. Δεν υπάρχουν επίσης ενδείξεις, ότι η εν λόγω Σύνοδος θα προχωρήσει σε καταδίκη των συγχρόνων αιρέσεων και πρωτίστως της παναιρέσεως του Οικουμενισμού. Αντίθετα μάλιστα όλα δείχνουν ότι η μέλλουσα να συγκληθεί Αγία και Μεγάλη Σύνοδος επιχειρεί να την νομιμοποιήσει και να την εδραιώσει. Ωστόσο, οι όποιες αποφάσεις της με οικουμενιστικό πνεύμα είμαστε απολύτως βέβαιοι, ότι δεν θα γίνουν δεκτές από τον κλήρο και τον πιστό λαό του Θεού, ενώ η ίδια θα καταγραφεί στην εκκλησιαστική ιστορία ως ψευδοσύνοδος.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

Α' ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Πρωτοπρεσβ. π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής της Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

9:00-9:05 Σύντομη Προσευχή

9:05-9:40 Ἔναρξη Ημερίδος- Χαιρετισμοί

9:40-10:00 Εἰσαγωγική Ὁμιλία και κήρυξη τῆς ἐνάρξεως τῆς Ἡμερίδος ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πειραιῶς κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ

10:00-10:20 Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ

Θέμα: Θεολογία καί Πολιτική.

10:20-10:40 Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γλυφάδας κ. ΠΑΥΛΟΣ

Θέμα: Ἐρωτήματα περί τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο.

10:40-11:00 Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κυθήρων κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Θέμα: Ἐκκλησιολογικά καί ποιμαντικά προβλήματα ἀπό τήν μή συμμετοχή ὅλων τῶν ἐπισκόπων.

11:00-11:15 Ὑποβολή ἐρωτήσεων.

11:15-11:35 Διάλειμμα

Β΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. ΙΕΡΟΘΕΟΣ

11:35- 11:55 Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. ΙΕΡΕΜΙΑΣ, Ὁμότιμος καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Θέμα: Οἱ ἀγῶνες τῶν προφητῶν τῆς Π. Διαθήκης διά τήν καθαρότητα τῆς πίστεως εἰς τόν ἀληθινόν Θεόν.

11:55-12:15 Πρωτοπρεσβύτερος π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν

Θέμα: Οἱ Θεολογικοί Διάλογοι καί ἡ ἀποτυχία τους.

12:15-12:35 Πρωτοπρεσβ. π. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Θέμα: Παλαιό καί Νέο Ἡμερολόγιο καί ὁ κοινός ἑορτασμός τοῦ Πάσχα.

12:35-12:55 κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗΣ Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Θέμα: Μπορεῖ μία σύνοδος Ὀρθοδόξων νά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξους καί νά ὁριοθετήσει διαφορετικά τήν ἕως τώρα ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας; ( Ἡ πρόκληση τῆς μέλλουσας νά συνέλθει Μεγάλης Συνόδου)

12:55-13:10 Ὑποβολή ἐρωτήσεων.

Γ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: Πρωτοπρεσβύτερος π. ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΖΗΣΗΣ, Ὁμότιμος Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

17:30-17:50 Ἀρχιμανδρίτης π. ΣΑΡΑΝΤΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ, Διδάκτωρ Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν.

Θέμα: Τά ἠθικά καί κοινωνικά θέματα τοῦ καταλόγου καί ὁ θεσμός τῆς νηστείας

17:50-18:10 Ἀρχιμ. π. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Μεγάλου Μετεώρου

Θέμα: Ἡ συμμετοχή τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ ἀνύπαρκτη. Μία Πανορθόδοξη Σύνοδος χωρίς τό πλήρωμα τῶν Ὀρθοδόξων.

18:10-18:30 Πρωτοπρεσβύτερος π. ΠΕΤΡΟΣ HEERS, Διδάκτωρ Θεολογικῆς Σχολῆς ΠανεπιστημίουΘεσσαλονίκης.

Θέμα: Ἡ ἀναγνώριση τοῦ βαπτίσματος τῶν ἑτεροδόξων ὡς βάση νέας ἐκκλησιολογίας. (Κοινή κατεύθυνση μέ τήν Β΄ Βατικάνειο Σύνοδο.)

18:30-18:45 Ὑποβολή ἐρωτήσεων.

18:45-19:05 Διάλειμμα

Δ΄ ΣΥΝΕΔΡΙΑ

Πρόεδρος: κ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗΣ, Καθηγητής Θεολογικῆς Σχολῆς Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

19:05-19:25 Πρωτοπρεσβύτερος π. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΓΚΟΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, Θεολόγος, (Μr. Θεολογίας), Ἐφημέριος Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου Πατρῶν.

Θέμα: Οἱ Ἱεροί Κανόνες καί τό ἑτοιμαζόμενο συνοδικό κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον»

19:25-19:45 Ἀρχιμανδρ. ΠΑΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Θεολόγος, (Μr. Θεολογίας), Διευθυντής τοῦ Γραφείου Αἰρέσεων καί Παραθρησκειῶν τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς.

Θέμα: Τό διαθρησκειακό ἄνοιγμα τῆς Ὀρθοδοξίας στήν θεματολογία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου

19:45-20:05 κ. ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΠΟΖΟΒΙΤΗΣ, Θεολόγος- Συγγραφέας, μέλος τῆς Ἀδελφότητος Θεολόγων «Ὁ Σωτήρ».

Θέμα: Ἡ Ὀρθοδοξία μπροστά στήν πρόκληση τῆς Πανθρησκείας

20:05-20:25 Πρωτοπρεσβύτερος ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ, Θεολόγος, Κληρικός Ἱ. Μητροπόλεως Πειραιῶς

Θέμα: Η΄ καί Θ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος-Θέματα πού ὄφειλε νά προσεγγίσει ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος

20:25-20:40 Ὑποβολή ἐρωτήσεων.

20:40-21:00 Πορίσματα- Ψήφισμα.

ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ ΗΜΕΡΙΔΟΣ

Ἱερές Μητροπόλεις:

Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως

Γλυφάδας

Κυθήρων

Πειραιῶς

καί ἡ Σύναξις Κληρικῶν καί Μοναχῶν

ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΗΜΕΡΙΔΟΣ

Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφείμ

Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός

Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης

Ἀρχιμανδρίτης π. Ἀθανάσιος Ἀναστασίου

Καθηγητής κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης

ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΗΜΕΡΙΔΟΣ

Ἀρχιμανδρίτης π. Παύλος Δημητρακόπουλος
κ. Λάμπρος Σκόντζος, θεολόγος

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

Την διοργάνωση, την οποία πραγματοποίησαν οι Ιερές Μητροπόλεις Γλυφάδας, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως, Κυθήρων και Πειραιώς, καθώς και η Σύναξις Κληρικών και Μοναχών, ετίμησαν με την παρουσία τους σεβασμιώτατοι Αρχιερείς, Καθηγούμενοι και Γερόντισσες Ιερών Μονών, αγιορείτες Πατέρες, κληρικοί, πρόεδροι χριστιανικών Σωματείων και Οργανώσεων, Καθηγητές Θεολογικών Σχολών και Θεολόγοι και γύρω στους χίλιους πιστούς. Την Ημερίδα διοργάνωσε πενταμελής Επιστημονική Επιτροπή: α) ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιώς κ. Σεραφείμ, β) ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μεταλληνός, Ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, γ) ο Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης, Ομ. Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. δ) ο Αρχιμανδρίτης π. Αθανάσιος Αναστασίου, Προηγούμενος της Ι. Μονής του Μεγάλου Μετεώρου, και ε) ο κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης, Καθηγητής της Δογματικής της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Στην Ημερίδα παρέστη και απηύθυνε χαιρετισμό ο Επίσκοπος Μπαντσέν κ. Λογγίνος της Ουκρανικής Εκκλησίας και ο προϊστάμενος της Ιεράς Μονής Μεγίστης Λαύρας αγίου Όρους π. Σάββας. Επίσης ο Μητροπολίτης Λόσετς της Βουλγαρικής Εκκλησίας κ. Γαβριήλ εκπροσωπήθηκε από τον π. Ματθαίο Βουλκανέσκου, κληρικό της Ιεράς Μητροπόλεως Πειραιώς, ο οποίος και ανέγνωσε τον χαιρετισμό του.

Το γενικό θέμα της Ημερίδος αναπτύχθηκε σε τέσσερις Συνεδρίες από τους εισηγητές: τους Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτες Πειραιώς κ. Σεραφείμ, Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ. Ιερόθεον, Γλυφάδας κ. Παύλον, Κυθήρων κ. Σεραφείμ, και Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Ιερεμίαν, τους πανεπιστημιακούς καθηγητές, τον πρωτ. π. Γεώργιο Μεταλληνόν, τον πρωτ. π. Θεόδωρο Ζήση, τον κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη, τον πανοσ. αρχιμ. π. Σαράντη Σαράντο, Διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, τον πανοσ. αρχιμ. π. Αθανάσιο Αναστασίου, τον πρωτ. π. Πέτρο Heers, διδάκτορα της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., τον πρωτ. π. Αναστάσιο Γκοτσόπουλο, Θεολόγο, (Μr. Θεολογίας), εφημέριο Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου Πατρών, τον πανοσ. αρχιμ. π. Παύλο Δημητρακόπουλο, Θεολόγο, (Μr. Θεολογίας), Διευθυντή του Γραφείου Αιρέσεων της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς, τον κ. Σταύρο Μποζοβίτη, Θεολόγο –Συγγραφέα, μέλος της Αδελφότητος Θεολόγων ο «Σωτήρ» και τον πρωτ. π. Άγγελο Αγγελακόπουλο, Θεολόγο, κληρικό της Ι. Μητροπόλεως Πειραιώς.

Από τις εισηγήσεις και τον επακολουθήσαντα διάλογο προέκυψε και εγκρίθηκε ομοφώνως το παρά κάτω Ψήφισμα- Πόρισμα:

1) Η Θεολογία της Εκκλησίας μας είναι καρπός της Θείας Αποκαλύψεως, εμπειρία της Πεντηκοστής. Δεν νοείται Εκκλησία χωρίς Θεολογία και δεν νοείται Θεολογία έξω από την Εκκλησία, την οποία εξέφρασαν οι Προφήτες, οι Απόστολοι, οι Πατέρες και οι άγιες Σύνοδοι. Όταν μια Σύνοδος δεν θεολογεί ορθοδόξως, δεν μπορεί να είναι γνήσια Ορθόδοξη Σύνοδος, αποδεκτή από το Ορθόδοξο πλήρωμα. Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο δεν έχουν την πείρα των θεουμένων Πατέρων, η τουλάχιστον δεν ακολουθούν αυτούς, χωρίς να τους παρερμηνεύουν. Στην περίπτωση αυτή τα συνοδικά μέλη διατυπώνουν κακόδοξες διδασκαλίες, η επηρεάζονται από πολιτικές, η άλλες σκοπιμότητες. Η σύγχρονη εκκλησιαστική πραγματικότητα απέδειξε, ότι σήμερα πολλά υψηλά ιστάμενα πρόσωπα της εκκλησιαστικής ιεραρχίας επηρεάζονται, ως μη όφειλε, από πολιτικούς παράγοντες. Σε πολλές επίσης περιπτώσεις δημιουργούνται στις ενδοεκκλησιαστικές σχέσεις αντιπαλότητες, η κυριαρχούν εθνικιστικές και πολιτικές σκοπιμότητες.

2) Μετά από μια μακρά ιστορία προετοιμασίας της συγκλήσεως της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, ενενήντα τριών ετών, διαπιστώνουμε από την θεματολογία, τα προσυνοδικά κείμενα και τις δηλώσεις των διοργανωτών, ότι υπάρχει μεγάλο έλλειμμα Συνοδικότητος, έλλειμμα θεολογικής πληρότητος, σαφήνειας και ακρίβειας των προς συζήτησιν κειμένων και ακόμη μεγαλύτερο έλλειμμα ως προς την θεολογική ορθότητα, με την οποία αυτά είναι διατυπωμένα. Πιο συγκεκριμένα:

3) Η μη συμμετοχή όλων των επισκόπων στην μέλλουσα να συγκληθεί Σύνοδο, αλλά μόνον εικοσιτεσσέρων από κάθε Τοπική Αυτοκέφαλη Εκκλησία, είναι ξένη προς την Κανονική και Συνοδική μας Παράδοση. Τα υπάρχοντα ιστορικά στοιχεία μαρτυρούν όχι αντιπροσώπευση, αλλά την μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή επισκόπων από όλες τις επαρχίες της ανά την Οικουμένην Εκκλησίας. Επίσης ο μη χαρακτηρισμός της ως Οικουμενικής, με τον απαράδεκτο ισχυρισμό, ότι δεν μπορούν να συμμετάσχουν σ’ αυτήν οι «χριστιανοί της Δύσεως», έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους αγίους Πατέρες, οι οποίοι συγκροτούσαν τις Άγιες Συνόδους ερήμην των αιρετικών. Κατ’ ακολουθίαν είναι απαράδεκτο οι διοργανωτές της να έχουν την αξίωση το κύρος της να είναι ισοδύναμο και ισάξιο με τις Οικουμενικές Συνόδους. Αλλά ούτε και Πανορθόδοξος, μπορεί να αποκληθεί η εν λόγω Σύνοδος, διότι προφανώς αποκλείεται η συμμετοχή όλων των Ορθοδόξων Επισκόπων.

Εξ’ ίσου αμάρτυρο στην Εκκλησιαστική και Κανονική μας Παράδοση, και γι’ αυτό απαράδεκτο, είναι το σχήμα: μία ψήφος-μία Εκκλησία, με απαραίτητη την ομοφωνία όλων των Τοπικών Εκκλησιών. Ο κάθε επίσκοπος δικαιούται να έχει ιδική του ψήφο, και στις αποφάσεις των μη δογματικών θεμάτων, να ισχύσει η αρχή: «η ψήφος των πλειόνων κρατείτω». Απαράδεκτο θεωρούμε επίσης να προαποφασίζονται τα θέματα και ο τρόπος οργανώσεως της Συνόδου χωρίς το κυρίαρχο σώμα των κατά τόπους Ιεραρχιών των Τοπικών Εκκλησιών να έχει εκφράσει συνοδικώς την επί των θεμάτων αυτών τοποθέτησή των.

4) Οι μέχρι τώρα γενόμενοι Διαχριστιανικοί Διάλογοι της Ορθοδοξίας με την Ετεροδοξία κατέληξαν σε τραγική αποτυχία, την οποία ομολογούν σήμερα και αυτοί οι ίδιοι οι πρωτεργάτες των. Η δήθεν προσφερόμενη βοήθεια μέσω των Διαλόγων για την επιστροφή των Ετεροδόξων στην εν Χριστώ αλήθεια και την Ορθοδοξία διαψεύδεται και αποδεικνύεται ανύπαρκτη. Τελικά οι Διάλογοι εξυπηρέτησαν και προώθησαν τους στόχους της Νέας Εποχής και της Παγκοσμιοποιήσεως. Ένα σημαντικό κενό που παρουσιάζουν τα προς συζήτησιν εν τη μελλούση Συνόδω προσυνοδικά κείμενα, είναι το γεγονός, ότι παραδόξως απουσιάζει σ’ αυτά η κριτική αξιολόγηση της μέχρι σήμερα πορείας τόσο των διμερών Θεολογικών Διαλόγων μεταξύ της Ορθοδόξου Εκκλησίας και των λοιπών χριστιανικών κοινοτήτων, όσο και της συμμετοχής της στην Οικουμενική Κίνηση και το Π.Σ.Ε., η οποία υπήρχε στα κείμενα της Γ΄ Προσυνοδικής.

5) Το προσυνοδικό κείμενο με τίτλο «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» παρουσιάζει κατά συρροή την θεολογική ασυνέπεια, η και αντίφαση. Έτσι, το άρθρο 1 διακηρύσσει την εκκλησιαστική αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξου Εκκλησίας, θεωρώντας αυτήν –πολύ σωστά– ως την «Μία, Αγία, Καθολική και Αποστολική Εκκλησία». Όμως, στο άρθρο 6 παρουσιάζει μία αντιφατική προς το παραπάνω άρθρο (1) διατύπωση. Σημειώνεται χαρακτηριστικά, ότι «η Ορθόδοξη Εκκλησία αναγνωρίζει την ιστορικήν ύπαρξιν άλλων Χριστιανικών Εκκλησιών και Ομολογιών μη ευρισκομένων εν κοινωνία μετ’ αυτής». Εδώ γεννάται το εύλογο θεολογικό ερώτημα: Αν η Εκκλησία είναι «ΜΙΑ», κατά το Σύμβολο της Πίστεως και την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Άρθρ. 1), τότε, πως γίνεται λόγος για άλλες Χριστιανικές Εκκλησίες; Είναι προφανές, ότι αυτές οι άλλες Εκκλησίες είναι ετερόδοξες. Οι ετερόδοξες όμως «Εκκλησίες» δεν μπορούν να κατονομάζονται καθόλου ως «Εκκλησίες» από τους Ορθοδόξους, επειδή δογματικώς θεωρούμενα τα πράγματα δεν μπορεί να γίνεται λόγος για πολλότητα «Εκκλησιών», με διαφορετικά δόγματα και μάλιστα σε πολλά θεολογικά θέματα. Κατά συνέπεια, ενόσω οι «Εκκλησίες» αυτές παραμένουν αμετακίνητες στις κακοδοξίες της πίστεώς τους, δεν είναι θεολογικά ορθό να τους αναγνωρίζουμε –και μάλιστα θεσμικά– εκκλησιαστικότητα, εκτός της «Μίας, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας».

Στο ίδιο άρθρο (6) υπάρχει και δεύτερη σοβαρή θεολογική αντίφαση. Στην αρχή του άρθρου αυτού σημειώνεται το εξής: «Κατά την οντολογικήν φύσιν της Εκκλησίας η ενότης αυτής είναι αδύνατον να διαταραχθή». Στο τέλος, όμως, του ίδιου άρθρου γράφεται, ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία με την συμμετοχή της στην Οικουμενική Κίνηση έχει ως «αντικειμενικόν σκοπόν την προλείανσιν της οδού της οδηγούσης προς την ενότητα». Εδώ τίθεται το ερώτημα: Εφόσον η ενότητα της Εκκλησίας είναι δεδομένη, τότε τι είδους ενότητα Εκκλησιών αναζητείται στο πλαίσιο της Οικουμενικής Κινήσεως; Μήπως υπονοείται η επιστροφή των δυτικών χριστιανών στη ΜΙΑ και μόνη Εκκλησία; Κάτι τέτοιο όμως δεν διαφαίνεται από το γράμμα και το πνεύμα σύνολου του Κειμένου. Αντίθετα, μάλιστα, δίνεται η εντύπωση, ότι υπάρχει δεδομένη διαίρεση στην Εκκλησία και οι προοπτικές των διαλεγομένων αποβλέπουν στην διασπασθείσα ενότητα της Εκκλησίας.

6) Το ως άνω κείμενο κινείται στα πλαίσια της νέας οικουμενιστικής Εκκλησιολογίας, η οποία έχει εκφραστεί ήδη κατά την Β΄ Βατικανή Σύνοδο. Αυτή η νέα Εκκλησιολογία έχει ως βάση την αναγνώριση του βαπτίσματος όλων των χριστιανικών ομολογιών, (βαπτισματική θεολογία). Οι συντάκτες του κειμένου, προκειμένου να προσδώσουν κανονική εγκυρότητα και συνοδική νομιμότητα στην κακόδοξη αυτή Εκκλησιολογία, επικαλούνται τον 7ο Κανόνα της Β΄ Οικουμενικής Συνόδου και τον 95ο της ΣΤ΄ Οικουμενικής. Ωστόσο οι εν λόγω Ιεροί Κανόνες ρυθμίζουν μόνο τον τρόπο εισδοχής στην Εκκλησία των μετανοημένων αιρετικών, και δεν αναφέρονται καθόλου στο «εκκλησιαστικό status» των αιρέσεων, ούτε στη διαδικασία διαλόγου της Εκκλησίας με την αίρεση. Ούτε, ασφαλώς, υπονοούν το «υποστατόν» των μυστηρίων των ετεροδόξων, ούτε ότι οι αιρέσεις παρέχουν σώζουσα Θεία Χάρη. Ουδέποτε η Εκκλησία αναγνώρισε και διεκήρυξε εκκλησιαστικότητα στην πλάνη και στην αίρεση. Η «μερίς των σωζομένων» για την οποία ομιλούν οι εν λόγω Ιεροί Κανόνες βρίσκεται μόνο στην Ορθοδοξία και όχι στην αίρεση. Η οικονομία, που εισηγούνται οι παραπάνω Κανόνες, δεν μπορεί να εφαρμοστεί στους Δυτικούς (Ρωμαιοκαθολικούς και Προτεστάντες), γιατί στερούνται τις θεολογικές προϋποθέσεις και τα κριτήρια που θέτουν οι συγκεκριμένοι Κανόνες. Και, επειδή δεν μπορεί να γίνει οικονομία στην δογματική αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας μας, οι Δυτικοί καλούνται να αρνηθούν τις αιρέσεις τους, να τις αναθεματίσουν, να εγκαταλείψουν τις Θρησκευτικές Κοινότητές τους, να κατηχηθούν και να ζητήσουν εν μετανοία την δια του Βαπτίσματος ένταξή τους στην Εκκλησία.

7) Το ίδιο, ως άνω, κείμενο πουθενά δεν αναφέρεται σε κακοδοξίες, η πλάνες, τις οποίες να προσδιορίζει συγκεκριμένα, ωσάν το πνεύμα της πλάνης να μην δραστηριοποιείται πλέον σήμερα. Το κείμενο δεν επισημαίνει καμία αίρεση, και καμία διαστροφή της εκκλησιαστικής διδασκαλίας και ζωής στον εκτός της Ορθοδοξίας ευρισκόμενο χριστιανικό κόσμο. Αντίθετα οι κακόδοξες και αιρετικές παρεκκλίσεις από τη διδασκαλία των Πατέρων και των Οικουμενικών Συνόδων χαρακτηρίζονται «παραδεδομένες θεολογικές διαφορές, η τυχόν νέες διαφοροποιήσεις» (§ 11), τις οποίες καλούνται η Ορθόδοξη Εκκλησία και η ετεροδοξία να «υπερβούν» (§ 11). Το ζητούμενο για τους συντάκτες είναι η ενότητα των «Εκκλησιών» και όχι η ενότητα στην Εκκλησία του Χριστού. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει πουθενά πρόσκληση σε μετάνοια και σε άρνηση και καταδίκη των πλανών και ετεροδιδασκαλιών που παρεισέφρησαν στη ζωή των αιρετικών αυτών Κοινοτήτων.

8) Το ως άνω κείμενο κάνει εκτεταμένη αναφορά στο Π.Σ.Ε. (§§ 16-21) και αποτιμά θετικά την συμβολή του στην Οικουμενική Κίνηση, επισημαίνοντας την πλήρη και ισότιμη συμμετοχή των Ορθοδόξων Εκκλησιών σ’ αυτήν και την συμβολή τους «εις την μαρτυρίαν της αληθείας και την προαγωγήν της ενότητος των Χριστιανών» (§ 17). Ωστόσο η εικόνα που μας δίδει το κείμενο σχετικά με το Π.Σ.Ε. είναι ψευδής και επίπλαστη. Κατ’ αρχήν αυτή καθ’ εαυτήν η ένταξη της Ορθοδόξου Εκκλησίας σ’ έναν οργανισμό που εμφανίζεται ως υπερεκκλησία και η συνύπαρξη και συνεργασία της με την αίρεση συνιστά παραβίαση της κανονικής τάξεώς της και αθέτηση της εκκλησιολογικής αυτοσυνειδησίας της. Η θεολογική ταυτότης του Π.Σ.Ε. είναι σαφώς προτεσταντική. Η μαρτυρία της Ορθοδόξου Εκκλησίας δεν έγινε μέχρι σήμερα δεκτή στο σύνολό της από τις προτεσταντικές ομολογίες του Π.Σ.Ε, όπως φαίνεται από την 70ετη ιστορία του. Όλα δείχνουν, ότι το επιδιωκόμενο στο Π.Σ.Ε. είναι η ομογενοποίηση των ομολογιών -μελών του μέσω ενός μακροχρονίου συμφυρμού. Το κείμενο αποκρύπτει την πραγματική εικόνα των μέχρι σήμερα γενομένων Διαλόγων με τις προτεσταντικές ομολογίες-μέλη του Π.Σ.Ε. και το αδιέξοδο στο οποίο αυτοί έχουν φθάσει σήμερα. Πέραν τούτου δεν καταδικάζονται, τα απαράδεκτα από Ορθοδόξου απόψεως κοινά κείμενα των Γενικών Συνελεύσεων του Π.Σ.Ε, (Πόρτο Αλέγκρε, Πουσάν κλπ.) και επί πλέον αποσιωπώνται πλείστα όσα εκφυλιστικά φαινόμενα, τα οποία συναντούμε σ’ αυτό, όπως «Λειτουργία της Λίμα», intercommunion, διαθρησκειακές συμπροσευχές, χειροτονία γυναικών, περιεκτική γλώσσα, αποδοχή του σοδομισμού από πολλές ομολογίες κλπ.

9) Η αλλαγή του Ημερολογίου το 1924 από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την Εκκλησία της Ελλάδος ήταν μονομερής και πραξικοπηματική ενέργεια, γιατί δεν έγινε με πανορθόδοξη απόφαση. Διέσπασε την λειτουργική ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων Τοπικών Εκκλησιών και προκάλεσε σχίσματα και διαιρέσεις μεταξύ των πιστών. Στην αλλαγή συνήργησαν και ώθησαν ετερόδοξες ομολογίες και μυστικές εταιρείες, μέσω του πατριάρχου Μελετίου Μεταξάκη. Ήταν προσμονή όλων και δέσμευση των εκκλησιαστικών ηγετών η μέλλουσα να συνέλθει Σύνοδος να συζητήσει και να επιλύσει το θέμα. Δυστυχώς κατά την μακρά προσυνοδική διαδικασία Παπικοί και Προτεστάντες έθεσαν στους Ορθοδόξους νέο θέμα, τον «κοινό εορτασμό του Πάσχα», με συνέπεια να στραφεί προς τα εκεί το ενδιαφέρον και να ατονήσει η συζήτηση για την θεραπεία του τραύματος της λειτουργικής ενότητος στον εορτασμό των ακινήτων εορτών, που προκλήθηκε χωρίς λόγο και ποιμαντική ανάγκη. Στην τελική φάση της Συνόδου και χωρίς συνοδικές αποφάσεις των τοπικών Εκκλησιών το θέμα του Ημερολογίου αποσύρθηκε από τον κατάλογο των θεμάτων, ενώ ήταν το κατ’ εξοχήν επείγον και φλέγον θέμα.

10) Η ιστορία των Οικουμενικών Συνόδων, μας βεβαιώνει ότι αυτές συνεκαλούντο κάθε φορά που κάποια αίρεση απειλούσε την αγιοπνευματική εμπειρία της εκκλησιαστικής αλήθειας και την έκφρασή της από το εκκλησιαστικό σώμα. Αντίθετα, η μέλλουσα να συνέλθει Σύνοδος συγκαλείται όχι για να οριοθετήσει την πίστη έναντι της αιρέσεως, αλλά για να παράσχει θεσμική αναγνώριση και νομιμοποίηση της παναιρέσεως του Οικουμενισμού. Γι’ αυτό και δεν στηρίζεται στην εμπειρία του εκκλησιαστικού σώματος, αλλά αντίθετα την υποβαθμίζει και την υποτιμά, την περιθωριοποιεί και την παραβλέπει. Η συνολική διαδικασία, η προπαρασκευή και η θεματολογία της Συνόδου είναι αποτέλεσμα επιβολής μιας εκκλησιαστικής ολιγαρχίας, που εκφράζει μια ακαδημαϊκή, αποστεωμένη, άνευρη και αποπνευμάτιστη θεολογία, αποκεκομμένη από το εκκλησιαστικό σώμα. Έσχατος κριτής, της ορθότητας και της εγκυρότητας των αποφάσεων των Συνόδων είναι το πλήρωμα της Εκκλησίας μας, οι κληρικοί, οι μοναχοί και ο πιστός λαός του Θεού, ο οποίος, με την γρηγορούσα εκκλησιαστική και δογματική του συνείδηση επικυρώνει, η απορρίπτει τις αποφάσεις των. Όμως στην μέλλουσα Σύνοδο απουσιάζει παντελώς αυτή η σημαντική παράμετρος, καθ’ ότι, εκφράστηκε επισήμως, ότι φορέας της εγκυρότητας των αποφάσεών της θα είναι η Συνοδικότητα και όχι το Ορθόδοξο Πλήρωμα.

11) Μια άλλη βασική προϋπόθεση γνησιότητας της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου είναι η αναγνώριση υπ’ αυτής ως Οικουμενικών των θεωρούμενων ως τοιούτων στη συνείδηση του Ορθοδόξου πληρώματος της Η΄ (879-880) επί ιερού Φωτίου και της Θ΄ (1351), επί αγίου Γρηγορίου Παλαμά, συγκληθεισών, οι οποίες είχαν όλα τα στοιχεία των Οικουμενικών Συνόδων και είχαν καταδικάσει τις αιρετικές κακοδοξίες του Παπισμού. Αλλά τέτοιο ενδεχόμενο δεν προκύπτει από την θεματολογία και τα προσυνοδικά κείμενα.

12) Η ορθόδοξη νηστεία είναι τόσο εδραιωμένη στη συνείδηση των ορθοδόξων ποιμένων και του ορθοδόξου λαού, ώστε δεν χρειάζεται καμία σύντμηση, η προσαρμογή. Οι ποιμένες της Εκκλησίας είναι εκείνοι, οι οποίοι έχουν ανάγκη να αποκτήσουν περισσότερο ορθόδοξη παιδεία και ασκητικό φρόνημα, για να μπορέσουν με το παράδειγμά τους και τον ασύλληπτο πλούτο της αγιοπατερικής γραμματείας να διδάξουν διακριτικά το ποίμνιό τους. Η ορθόδοξη Εκκλησία μας εφαρμόζει χριστοφιλανθρωπότατα σε όλα τα μήκη και πλάτη της οικουμένης την οικονομία σε όλο το μεγαλείο της. Είναι τόσα πολλά τα κείμενα περί νηστείας όλων των αγίων Πατέρων, που αναλύουν τις παθοκτόνες και σωτήριες παραμέτρους της, ώστε δεν αξίζει ο ευτελισμός που υφίσταται από την μινιμαλιστική νοοτροπία των μεταπατερικών ανανεωτών, οι οποίοι κόπτονται για τον σύγχρονο κόσμο. Αν η μέλλουσα Σύνοδος επιβάλει νέες μεταρρυθμίσεις ημερών της νηστείας και τροφών, θα μιμηθεί τον ολοκληρωτισμό, που χαρακτηρίζει το Κανονικό Δίκαιοτου Παπισμού, το οποίο καθορίζει θεσμικά και ασφυκτικά ακόμα και την οικονομία.

13) Κατά την διάρκεια του 20 αιώνος ο Οικουμενισμός εκφυλλίζεται και μεταλλάσσεται σε πανθρησκειακό όραμα. Οι ατέλειωτες διαθρησκειακές συναντήσεις και συμπροσευχές Ορθοδόξων με ηγέτες θρησκειών του κόσμου (π.χ. Ασίζη), μαρτυρούν ότι απώτερος στόχος του Οικουμενισμού είναι η συνένωση των θρησκειών σε ένα τερατώδες σχήμα, την εφιαλτική Πανθρησκεία, η οποία επιδιώκει να εκμηδενίσει τη σώζουσα αλήθεια της Ορθοδοξίας. Η διαθρησκειακή συνεργασία με τις άλλες θρησκείες είναι αδύνατον να δικαιωθεί, ούτε να θεμελιωθεί στην αγία Γραφή και στην Ορθόδοξη Πατερική Θεολογία. Ο θεόπνευστος λόγος του αποστόλου είναι ξεκάθαρος: «Μη γίνεσθε ετεροζυγούντες απίστοις. Τις γαρ μετοχή δικαιοσύνη και ανομία; Τις δε κοινωνία φωτί προς σκότος;» (Β΄Κορ.6,14).Επίσης το ιδανικό της ειρηνικής συνυπάρξεως, το οποίο κατά κόρον προβλήθηκε στους Διαθρησκειακούς Διαλόγους, καθίσταται αδύνατο, διότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τον λόγον του Κυρίου, «ει εμέ εδίωξαν και υμάς διώξουσιν», (Ιω.15,20), και με τον λόγον του αποστόλου «πάντες δε οι θέλοντες ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται», (Β΄Τιμ.3,14). Οι μετέχοντες στους μέχρι τώρα γενομένους Διαλόγους, δεν μπόρεσαν δυστυχώς να μεταφέρουν ανόθευτη την Ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία, αλλά ούτε και να προσελκύσουν έστω και ένα αλλόθρησκο στην Ορθοδοξία. Αντίθετα μάλιστα έφθασαν στο αξιοθρήνητο κατάντημα να παρασυρθούν σε πλάνες και αιρέσεις και να διατυπώνουν βλάσφημες δηλώσεις, σκανδαλίζοντες τον πιστό λαό του Θεού, παρασύροντες στην πλάνη τους ασθενείς στην πίστη και προκαλούντες έτσι μεγίστη πνευματική φθορά και διάβρωση του Ορθοδόξου φρονήματος. Παρά την πληθώρα των μέχρι τώρα γενομένων Διαλόγων, ο ισλαμικός φανατισμός, όχι μόνον δεν καταστέλλεται, αλλά γιγαντώνεται όλο και περισσότερο,

14) Οι αγώνες των Προφητών της Παλαιάς Διαθήκης, μαζί με τους αγώνες των Αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας, θα πρέπει να μας εμπνέουν και να μας οδηγούν για την διαφύλαξη της πολύτιμης παρακαταθήκης μας. Απόπειρα νοθεύσεως της μωσαϊκής θρησκείας, παρατηρούμε και στην Παλαιά Διαθήκη, όπου, στην αρχή, χαναανϊτικά και αργότερα βαβυλωνιακά και αιγυπτιακά στοιχεία απειλούσαν να νοθεύσουν την πίστη στον Ένα Θεό. Μεγάλοι άνδρες (Προφήτες, βασιλείς, πολιτικοί άρχοντες, κλπ.) αγωνίστηκαν με σθένος για την διαφύλαξη της καθαρής μωσαϊκής θρησκείας. Ιδιαιτέρως αγωνίστηκαν κατά των διαφόρων ψευδοπροφητών, οι οποίοι αναφαίνονταν κατά καιρούς.

Συνοψίζοντας τα παρά πάνω, συμπεραίνουμε ότι η μέλλουσα να συγκληθεί Αγία και Μεγάλη Σύνοδος δεν θα είναι ούτε Μεγάλη, ούτε Αγία, διότι με βάση τα μέχρι σήμερα δεδομένα, δεν προκύπτει ότι αυτή θα είναι σύμφωνη με την Συνοδική και Κανονική Παράδοση της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας και ότι θα λειτουργήσει όντως ως γνήσια συνέχεια των αρχαίων μεγάλων Οικουμενικών και Τοπικών Συνόδων. Ο τρόπος με τον οποίο είναι διατυπωμένα τα δογματικού χαρακτήρος προσυνοδικά κείμενα δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας, ότι η εν λόγω Σύνοδος αποσκοπεί να προσδώσει εκκλησιαστικότητα στους ετεροδόξους και να διευρύνει τα κανονικά και χαρισματικά όρια της Εκκλησίας. Ωστόσο, καμία Πανορθόδοξη Σύνοδος δεν μπορεί να οριοθετήσει διαφορετικά την μέχρι σήμερα ταυτότητα της Εκκλησίας. Δεν υπάρχουν επίσης ενδείξεις, ότι η εν λόγω Σύνοδος θα προχωρήσει σε καταδίκη των συγχρόνων αιρέσεων και πρωτίστως της παναιρέσεως του Οικουμενισμού. Αντίθετα μάλιστα όλα δείχνουν ότι η μέλλουσα να συγκληθεί Αγία και Μεγάλη Σύνοδος επιχειρεί να την νομιμοποιήσει και να την εδραιώσει. Ωστόσο, οι όποιες αποφάσεις της με οικουμενιστικό πνεύμα είμαστε απολύτως βέβαιοι, ότι δεν θα γίνουν δεκτές από τον κλήρο και τον πιστό λαό του Θεού, ενώ η ίδια θα καταγραφεί στην εκκλησιαστική ιστορία ως ψευδοσύνοδος.

afisa axrimati koinonia 02

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ιερεμίας; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 27 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 807

Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ιερεμίας: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

mhtropoliths gortynos ieremias 05

Σεβασμιώτατοι Πατέρες, Συλλειτουργοί Ἱερεῖς,

Ὁσιώτατοι Μοναχοί καί Μοναχές, Ἐλλογιμώτατοι Καθηγητέςκαί ἐκλεκτέ λαέ τοῦ Θεοῦ,

Εὐχαριστῶ γιά τήν τιμή νά ὁμιλήσει καί ἡ ταπεινότητά μουστήν Ἡμερίδα αὐτή, τήν ὁποία διοργάνωσε ἡ ἀγωνία ΠατέρωνἹεραρχῶν, Ἱερέων καί Μοναχῶν καί Θεολόγων Καθηγητῶνγιά τόν στηριγμό τοῦ Ὀρθοδόξου φρονήματος τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.
Τό θέμα μου εἶναι «Οἱ ἀγῶνες τῶν Προφητῶν γιά τήν καθαρότητα τῆς πίστης στόν Γιαχβέ». Τό θέμα αὐτό εἶναι πολύ σοβαρό, εἶναι ὅλη ἡ Παλαιά Διαθήκη, καί, ὅπως τό ἐννοοῦμε, δέν εἶναι δυνατόν νά ἐξαντληθεῖ στά στενά καί περιορισμένα ὅρια μιᾶς 20 λέπτου ὁμιλίας, ὅπως καθορίζει τό πρόγραμμα γιά τούς ὁμιλητές. Ὀλίγα μόνο γενικά θά πῶ γιά τό θέμα καί παρακαλῶ νά τά δεχθεῖτε.

1. Ὅπως μᾶς εἶναι γνωστόν, ὁ Μωυσῆς, στήν θεοφάνειά του ἐκείνη στό ὄρος Σινᾶ, ἔλαβε τόν Νόμο τοῦ Θεοῦ, τόνὁποῖον καί παρέδωσε στούς ᾽Ισραηλῖτες. Αὐτή τήν «Μωσαϊκή θρησκεία», ἄς τήν ποῦμε ἔτσι, τήν κράτησαν οἱ Ἰσραηλῖτες κατά τήν πορεία τους στήν ἔρημο καθαρή, ἀλλά ὅταν εἰσῆλθαν στήν Χαναάν, βρῆκαν τόν ἀνθηρό πολιτισμό τῶν Χαναναίων μέ τήν πολυθεϊστική τους θρησκεία. Ἡ Χαναανιτική αὐτή θρησκεία εἶχε τοπικούς θεούς, ἀλλά ἐλάτρευε καί πλῆθος ἄλλων Βαβυλωνιακῶν καί Αἰγυπτιακῶν θεῶν. Ἐπειδή κύριος θεός τῶν Χαναναίων ἦταν ὁ Βάαλ καί ἡ Ἀστάρτη, θεοί τῆς βλαστήσεως, γι᾽ αὐτό ἡ λατρεία τῶν Χαναναίων ἦταν ὀργιαστική. Οἱ Ἰσραηλῖτες λοιπόν τώρα, ἐγκατασταθέντες στήν Χαναάν, ὅπως παρέλαβαν ἀπό τούς Χαναναίους τόν πολιτισμό τους, ἔτσι παρέλαβαν ἀπ᾽ αὐτούς καί στοιχεῖα ἀπό τήν θρησκεία τους καί τήν λατρεία τους. Στήν ἀρχή μέν ἡ ἐπίδραση αὐτή ἦταν ἐξωτερική. Οἱ Ἰσραηλῖτες, δηλαδή, τελοῦντες τήν λατρεία τους, ἐμιμοῦντο τόν τρόπο λατρείας τῶν Χαναναίων, χρησιμοποιοῦντες καί αὐτοί ξυλόγλυπτες παραστάσεις τοῦ Θεοῦ καί ἐτέλουν αὐτήν σέ ὑψώματα, σέ λόφους καί ὄρη, ὅπως τό ἔκαναν οἱ Χαναναῖοι (βλ. Κριτ. 8,2. 9,6. 17,1 ἑξ. 18,30 κ.λπ. Α´ Βασ. 9,12 ἑξ.). Ἀργότερα ὅμως ὁ κίνδυνος γιά τήν θρησκεία ἔγινε σοβαρότερος, γιατί οἱ Ἰσραηλῖτες δέν εἶχαν μόνο ἐξωτερική ἐπίδραση ἀπό τήν Χαναανιτική θρησκεία, ἀλλά καί ἐσωτερική. Ἀνέμειξαν, δηλαδή, καί τόν Θεό τους Γιαχβέ μέ τούς θεούς τῶν Χαναναίων. Ἔτσι στόν λαό τοῦ Ἰσραήλ δημιουργήθηκε μιά ἄλλου εἴδους θρησκεία πού εἶχε μέν κατά βάσιν μωσαϊκά στοιχεῖα, ἀνάμεικτα ὅμως μέ στοιχεῖα καί ἄλλων θρησκειῶν, καί ἄλλων θεῶν καί θεοτήτων, αὐτῶν πού ἐλατρεύοντο σήν Χαναάν. Συγκρητισμός! Οἰκουμενισμός! Τόν τύπον αὐτόν τῆς θρησκείας οἱ εἰδικοί τόν ὀνομάζουν «λαϊκή θρησκεία». Παράλληλα λοιπόν πρός τήν καθαρή Μωσαϊκή θρησκεία ἔχουμε καί τήν δημιουργηθεῖσα στόν λαό «λαϊκή θρησκεία», δηλαδή τήν Μωσαϊκή θρησκεία νοθευμένη μέ ξένα θρησκεύματα.

2. Ὅπως τό καταλαβαίνουμε, γι᾽ αὐτήν τήν δημιουργηθεῖσα κατάσταση προῆλθε ἀντίδραση. Ἠ ἀντίδραση αὐτή ἦταν ἀπό κύκλους καί ὁμάδες ὀπαδῶν τῆς καθαρᾶς Μωσαϊκῆς θρησκείας. Ἐδῶ ἔχουμε τήν ἐμφάνιση τῶν προφητῶν. Οἱ προφῆτες ἐμφανίζονται ρητά κατά τήν ἐποχή τοῦ Σαμουήλ (11ος αἰών). Τήν ἐποχή αὐτή οἱ προφῆτες μᾶς ἐμφανίζονται καθ᾽ ὁμάδες. Ἀλλά, ἄν τήν ἐποχή τοῦ Σαμουήλ οἱ προφῆτες μᾶς παρουσιάζονται ὁμαδικά, θά πρέπει τήν ἐμφάνιση ἀπομεμονωμένων προφητῶν νά τήν ἀποδώσουμε πολύ ἀρχαιότερα, ὥστε νά ὑπάρξει χρόνος κατά τόν ὁποῖον οἱ μεμονωμένοι προφῆτες συνενώθησαν καί συνεκρότησαν ὁμάδες. Ἕνας μικρός κύκλος γνησίων ὀπαδῶν τῆς Μωσαϊκῆς θρησκείας μᾶς παρουσιάζεται γύρω ἀπό τήν Δεββώρα, ἡ ὁποία καλεῖται ρητῶς «προφῆτις» (Κριτ. 4,4) καί δρᾶ ἐν ὀνόματι τοῦ Γιαχβέ! Πολύ ὅμως σπουδαιότερος εἶναι ὁ κύκλος τῶν ἱερέων στό προσκύνημα στή Σηλώ. Τά χρόνια γιά τά ὁποῖα μιλᾶμε τό ἱερό τῆς Σηλώ ἀποτελεῖ τό κέντρον, γύρω ἀπό τό ὁποῖον συσπειροῦνται οἱ συνεχιστές τῆς Μωσαϊκῆς παραδόσεως ἱερεῖς καί προφῆτες. Καί ἀπό τόν κύκλο αὐτόν προῆλθε ὁ μεγάλος κριτής καί προφήτης Σαμουήλ.
Ὁ Σαμουήλ διέγνωσε ὅτι ὅλος ὁ Ἰσραήλ εἶχε ἀπομακρυνθεῖ ἀπό τήν καθαρή Μωσαϊκή θρησκεία καί γι᾽ αὐτό γίνεται ἱεραπόστολος καί αὐλακώνει ὅλη τήν χώρα, ἀπό τήν Μασσηφάθ στήν Βαιθήλ καί ἀπό αὐτήν στήν Γιλγάλ καί ἀπό τήν Γιλγάλ στήν Ραμά καί πάλι στήν Μασσηφάθ (Α´ Βασ. 7,6. 7,16), κηρύττοντας τήν ἐπιστροφή στήν πατρώα θρησκεία. Τά χρόνια ὅμως παρέρχονται, ὁ Σαμουήλ γηράσκει καί βλέπει ὅτι τό πνεῦμα τοῦ συγκρητισμοῦ εἶναι μεγάλο, γι᾽ αὐτό, ἀπό τήν ἀγωνία του γιά τήν πίστη τοῦ λαοῦ, προβαίνει σέ μία σπουδαία καί σημαντική πράξη γιά τό Ἰσραήλ, τήν ἵδρυση τῆς βασιλείας σ᾽ αὐτό. Ἡ ἵδρυση τοῦ θεσμοῦ τῆς βασιλείας δέν προῆλθε μόνο γιά τόν ἀγώνα κατά τῶν περιοίκων ἐχθρῶν τοῦ Ἰσραήλ, ἀλλά ἀπό θρησκευτικούς λόγους. Ὁ Σαμουήλ σκέφθηκε ὅτι ἡ φυσική ἀντίθεση τοῦ νέου βασιλείου πρός τούς γειτονικούς λαούς θά συνέβαλε καί πρός τήν ἀντίθεση τῆς θρησκείας τοῦ βασιλείου αὐτοῦ πρός τήν θρησκεία τῶν ἄλλων λαῶν καί ἡ ἀντίθεση αὐτή θά συγκρατοῦσε τό ρεῦμα τοῦ συγκρητισμοῦ καί θά βοηθοῦσε πρός τήν ἐπάνοδο τῆς καθαρᾶς Μωσαϊκῆς θρησκείας. Ἔτσι λοιπόν ὁ Σαμουήλ ἔχρισε τόν Σαούλ ὡς πρῶτον βασιλέα τοῦ Ἰσραήλ, φίλα προσκείμενον πρός τούς προφητικούς κύκλους. Ὡς πολιτικός ὅμως τώρα ὁ Σαούλ εἶδε ὅτι γιά νά σταθεῖ ὡς βασιλεύς δέν μπορεῖ νά ἔλθει σέ ἀντίθεση μέ τό θρησκευτικό κατασκεύασμα τοῦ λαοῦ, γι᾽ αὐτό καί φαίνεται νά συμπορεύεται μέ αὐτό. Δέν μποροῦσε ὅμως νά ἐναντιωθεῖ καί στόν ἰσχυρό Σαμουήλ, γι᾽ αὐτό καί κινεῖται μεταξύ τῶν δύο αὐτῶν πόλων (βλ. ἀντιθέτους ἐνεργείας του εἰς Α´ Βασ. 14,35. 14,41. 13,12. 28,3. 9. 14,3. 18. 19,13. 29,9 ἑξ. 14,3. 18. 22,9 ἑξ.). Ἔτσι δημιουργήθηκε ἕνας τρίτος τύπος θρησκείας, ἡ «θρησκεία τῶν ἐπισήμων», ἡ ὁποία κλίνει καί πρός τήν παραδοσιακή Μωσαϊκή θρησκεία, ἀλλά καί δέν ἐναντιοῦται πρός τήν «λαϊκή θρησκεία». Ὁ Σαούλ λοιπόν εἶδε τήν θρησκεία μέ πολιτικό φακό καί θέλησε νά τήν ὑποτάξει στήν πολιτική! Γι᾽ αὐτό καί τελικά ὁ Σαμουήλ ἀπεκήρυξε τόν Σαούλ καί προέβη σέ ἄλλη ἐκλογή, τοῦ Δαβίδ· ὁ Δαβίδ, προερχόμενος ἀπό ποιμενικούς κύκλους, ἦταν σαφῶς ὀπαδός τῆς Μωσαϊκῆς θρησκείας, γι᾽ αὐτό καί φαίνεται νά ἔχει στενή ἐπαφή καί συνεργασία μέ τούς προφῆτες Γάδ καί Νάθαν.

3. Γιά τό θέμα μας μᾶς ἐνδιαφέρει ἡ ἐποχή τοῦ προφήτου Ἠλία (9ος αἰών). Τήν ἐποχή αὐτή ἡ «θρησκεία τῶν ἐπισήμων», ὅπως τήν ὀνόμασαν, ὄχι μόνον ἔχει κλίνει πρός τήν «λαϊκή θρησκεία», ἀλλά καί ἔχει ταυτιστεῖ πρός αὐτήν καί ἦλθε λοιπόν καί αὐτή ἄκρως ἀντιμέτωπη πρόςτήν Μωσαϊκή θρησκεία. Αὐτό συνέβηκε γιατί τώρα προστέθηκε καί νέος λόγος πρός τόν συγκρητισμό, οἱ ἐπιγαμίες τῶν βασιλέων. Ὁ βασιλεύς τοῦ Ἰσραηλιτικοῦ κράτους Ἀχάβ νυμφεύθηκε τήν θυγατέρα τοῦ βασιλέως τῶν Φοινίκων, τήν Ἰεζάβελ, καί ἵδρυσε ὑπέρ αὐτῆς ναό τοῦ Βάαλ τῆς Τύρου, μεγάλων διαστάσεων ναό, μαζί βέβαια μέ τό ἀναγκαῖο θυσιαστήριο (Δ´ Βασ. 10,19 ἑξ. 16,32). Ἀλλά καί ὁ πατέρας αὐτοῦ Ὀμρί, ἐπιδιώκοντας τήν φιλία μέ τούς Ἀραμαίους, ἐπέτρεψε στήν πρωτεύουσα Σαμάρεια τήν δημιουργία συνοικίας τῶν Σύρων, οἱ ὁποῖοι ἔκτισαν σ᾽ αὐτήν ἱερά ξένων θεῶν (Γ´ Βασ. 21,34). Καί τώρα ἔχουμε ἐδῶ τούς σκληρούς ἀγῶνες τοῦ προφήτου Ἠλία κατά τοῦ βασιλέως Ἀχάβ. Ὁ προφήτης συναντήθηκε μέ τόν βασιλέα, ὁ ὁποῖος ταράχθηκε μέ τήν παρουσία του καί τοῦ ἐπιτέθηκε ἀποκαλώντας τον «καταστροφέα τοῦ Ἰσραήλ»!... Ἀπεκάλεσε ἔτσι ὁ Ἀχάβ τόν Ἠλία, γιατί μέ τόν λόγο του καί τήν ὅλη του δράση ὁ προφήτης τόν ἐμπόδιζε γιά νά κάνει τό φθοροποιό του ἔργο. Ἀλλά καί ὁ προφήτης, ἀνταποδίδων τά ἴσα, ἀπεκάλεσε τόν Ἀχάβ «διαφθορέα τοῦ Ἰσραήλ» (βλ. Γ´ Βασ. κεφ. 17-18. Β. Βέλλα, Θρησκευτικαί Προσωπικότητες, Α´ τόμος, σελ. 138)!
Στήν σύγχυση πού ὑπῆρχε στό Ἰσραήλ τοῦ Γιαχβέ μέ τόν Βάαλ, ὁ προφήτης Ἠλίας ἔθεσε ὀρθά τό πρόβλημα: Ἤ ὁ Γιαχβέ ἤ ὁ Βάαλ εἶναι Θεός. Τρίτον τι δέν χωρεῖ! Εἶναι ὡς νά λέγουμε σήμερα: Ἤ ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ἤ οἱ Παπικοί εἶναι Ἐκκλησία. ΜΙΑ εἶναι ἡ Ἐκκλησία. – Ὁ Ἠλίας μέ ὑπέρμετρο ζῆλο, μέ ἄφθαστο ἐνθουσιασμό, πού τόν ἐμπνέει ἡ ἰδεώδη ἐκείνη Μωσαϊκή ἐποχή, ἀγωνίζεται νά ἀποδείξει ὅτι ὁ Γιαχβέ εἶναι ὁ πραγματικός Θεός καί ἀναλαμβάνει γι᾽ αὐτό σκληρό ἀγώνα κατά τοῦ Βάαλ. Ἀπαράδεκτο γιά τόν προφήτη Ἠλία νά λατρεύεται ὁ Γιαχβέ μαζί μέ τόν Βάαλ. Εἶναι σάν νά κουτσαίνει κανείς καί μέ τά δύο τά πόδια. «Ὑμεῖς χωλανεῖτε ἐπ᾽ ἀμφοτέραις ταῖς ἰγνύαις» (Γ´ Βασ. 18,21), ἔλεγε ὁ προφήτης στούς Ἰσραηλῖτες, γιατί μαζί μέ τόν Γιαχβέ λάτρευαν καί ἄλλους θεούς, γιατί δηλαδή ἦσαν 0ἰκουμενιστές!

4. Γιά ἕναν ἄλλο μετέπειτα προφήτη, τόν προφήτη Ὠσηέ, τό νά προσεταιρίζονται οἱ Ἰσραηλῖτες καί ἄλλον ἤ καίἄλλους θεούς καί νά λατρεύουν καί αὐτούς συγχρόνως (οἰκουμενισμός) αὐτό καλεῖται καθαρά «πορνεία»! Εἶναι πολύ ἐνδιαφέρουσα ἡ διδασκαλία τοῦ προφήτη Ὠσηέ, γιά τό θέμα μας, ἀλλά κατανοεῖται μόνο ἀπό τό προσωπικό του οἰκογενειακό ἐπεισόδιο. Τό λέγω σύντομα μέ ὀλίγα λόγια, γιατί ἀποτελεῖ κλειδί ἑρμηνείας τοῦ ὅλου βιβλίου του, ἀναφερομένου ἀκριβῶς στό θέμα μου. Ὁ προφήτης νυμφεύθηκε μέ μία γυναίκα, τήν Γῶμερ. Καλή αὐτή ἡ γυναίκα στήν ἀρχή, ἀλλά ἔπειτα ἔγινε ἐρωμένη ἑτέρου ἀνδρός. Ὁ προφήτης τό διεπίστωσε αὐτό, ἐπειδή ὅμως ἀγαποῦσε τήν Γῶμερ, τήν ἀνεχόταν, ἐλπίζοντας στήν μετάνοιά της. Ὅταν ὅμως τελικά εἶδε τό ἀδιόρθωτο τῆς γυναίκας του, τήν ἀπεδίωξε ἀπό τόν οἴκο του. Ἀλλά τότε ἡ Γῶμερ, μακράν τοῦ συζυγικοῦ οἴκου εὑρισκόμενη, μετενόησε καί ἐπεθύμησε τόν Ὠσηέ, ὡς τόν νόμιμο ἄνδρα της, καί ἐπέστρεψε ἐν μετανοίᾳ σ᾽ αὐτόν. Καί ὁ προφήτης ἐδέχθη τήν μετάνοιά της καί τήν προσέλαβε ὡς σύζυγό του. Ἁπλό καί καταληπτό εἶναι τό ἐπεισόδιο αὐτό, ἀλλά ὁ προφήτης τήν οἰκογενειακή του αὐτή περιπέτεια τήν εἶδε μέ θρησκευτκό ὄμμα ὡς εἰκονίζουσα τά συμβαίνοντα στόν Ἰσραήλ. Σ᾽ αὐτό πού θά πῶ τώρα πλέκεται τό ὅλο βιβλίο τοῦ προφήτου Ὠσηέ. Ἀκοῦστε: Ὅπως ὁ προφήτης ἀπό ὅλες τίς γυναῖκες ἐξέλεξε μιά καί συνῆψε μαζί της διαθήκη γάμου, ἔτσι καί ὁ Θεός ἀπό ὅλα τά ἔθνη ἐξέλεξε ἕνα ἔθνος, τό Ἰσραήλ, μέ τό ὁποῖο συνῆψε διαθήκη στό ὄρος Σινᾶ. Ὅπως ἡ Γῶμερ ἦταν πιστή ἀρχικά στόν ἄνδρα της, ἔτσι καί ὁ Ἰσραήλ ἦταν πιστός στήν ἀρχή στόν Θεό του. Τότε κατά τήν πορεία του στήν ἔρημο, ἰδανική ἐποχή, κατά τόν προφήτη Ὠσηέ ἀπό θρησκευτική ἄποψη· γι᾽ αὐτό καί στο βιβλίο τοῦ προφήτου τονίζεται πολύ ἡ ἔρημος. Ἀλλά ὅπως ἔπειτα ἡ γυναίκα τοῦ προφήτου ἀρνήθηκε τόν νόμιμο ἄνδρα της καί ἀγάπησε ἄλλον, ἔτσι καί ὁ Ἰσραήλ ἀρνήθηκε τόν Γιαχβέ, μέ τόν ὁποῖον συνῆψε στενή διαθήκη στό ὄρος Σινᾶ καί στράφηκε στά εἴδωλα. Καί ὅπως ὁ προφήτης ἀνεχόταν τήν πορνεία τῆς γυναίκας του, γιατί τήν ἀγαποῦσε, ἔτσι καί ὁ Θεός ἀνέχεται τώρα τόν ἀποστάτη λαό του, γιατί ἀναμένει τήν μετάνοιά του. Ἀλλά, ὅπως ὁ προφήτης ἀπεδίωξε τήν γυναίκα του, γιατί δέν ἔβλεπε τήν μετάνοιά της, ἔτσι καί ὁ Θεός θά ἀποδιώξει τόν Ἰσραήλ ἀπό τόν οἶκό του, θά τόν ὁδηγήσει αἰχμάλωτο στήν Ἀσσυρία. Ἐδῶ ἔχουμε προφητεία τοῦ προφήτου Ὠσηέ περί καταστροφῆς τοῦ λαοῦ ἀπό τούς ἰσχυρούς Ἀσσυρίους καί τόν ἐκπατρισμό του, πράγμα πού συνέβηκε τό 722 π.Χ. Ἀλλά ὁ προφήτης, ὁρμώμενος ἀπό τό προσωπικό του χαροποιό συμβάν, τῆς μετάνοιας τῆς γυναικός του, δέν σταματᾶ τήν ἱστορία τοῦ Ἰσραήλ στήν αἰχμαλωσία του, ἀλλά, ἐλπίζοντας καί αὐτοῦ τήν μετάνοια, προφητεύει τήν ἐπάνοδό του ἀπό τήν ἐξορία στήν πάτριο γῆ.

5. Τήν ἰδία ἐποχή, τόν 8ο δηλαδή αἰῶνα, ἔχουμε καί ἄλλο πρόσθετο λόγο, πιό δυναμικό μάλιστα, γιά τήν αὔξηση τοῦ συγκρητισμοῦ στό Ἰσραήλ, τήν λεγομένη «πολιτική τῶν συμμαχιῶν». Αὐτό σημαίνει ὅτι τό ἀδύναμο Ἰσραηλιτικό κράτος, γιά νά μπορέσει νά ἀποκρούσει τούς ἀπειλοῦντας ἐχθρούς του, συνῆπτε συμμαχία μέ τά διάφορα ἰσχυρά κράτη. Συμμαχία ὅμως ἐκείνη τήν ἐποχή μέ ἕνα ἔθνος ἐσήμαινε ὅτι πρέπει νά δεχθοῦν καί τούς θεούς τοῦ ἔθνους αὐτοῦ. Γι᾽ αὐτό καί οἱ προφῆτες ἦταν σφόδρα ἐνάντιοι πρός τήν πολιτική τῶν συμμαχιῶν καί ἀπέτρεπαν τούς βασιλεῖς τοῦ Ἰσραήλ ἀπό τό ἐγχείρημα αὐτό, γιατί κινδύνευε ἡ πίστη. Γιά τούς προφῆτες προτιμώτερο θά ἦταν νά καταστραφεῖ τό ἔθνος, παρά νά χαθεῖ ἤ νά φθαρεῖ ἡ πίστη τοῦ λαοῦ. Εἶναι αὐτό, δηλαδή, πού ἔγραφε ὁ μακαριστός ἅγιος πατήρ Ἐπιφάνιος Θεοδωρόπουλος πρός τόν Πατριάρχην Ἀθηναγόραν: «Μυριάκις προτιμώτερον – τοῦ ἔγραφε – νά ἐκριζωθῇ ὁ ἱστορικός τῆς Κωνσταντινουπόλεως Θρόνος καί νά μεταφυτευθῇ εἴς τινα ἔρημον νησίδα τοῦ Πελάγους, ἀκόμη δέ καί νά καταποντισθῇ εἰς τά βάθη τοῦ Βοσπόρου, ἤ νά ἐπιχειρηθῇ ἔστω καί ἡ ἐλαχίστη παρέκκλισις ἀπό τῆς χρυσῆς τῶν Πατέρων γραμμῆς, ὁμοφώνως βοώντων: “Οὐ χωρεῖ συγκατάβασις εἰς τά τῆς Πίστεως”». Γι᾽ αὐτό λοιπόν καί οἱ προφῆτες ἦταν ἐνάντιοι μέ τίς δημιουργούμενες στό Ἰσραήλ φιλο-ἀσσυριακές ἤ φιλο-αἰγυπτιακές μερίδες, οἱ ὁποῖες μέ ἀντιπροσώπους τους κατέφευγαν στά ἔθνη αὐτά, γιά νά πετύχουν τήν συμμαχία τους. Ἡ ἐνέργεια αὐτή ἐξάλλου πρόδιδε καί ἀπιστία στόν παντοδύναμο Θεό Γιαχβέ, καί κατ᾽ οὐσίαν ἄρνησή του, ἀφοῦ ἐδέχοντο τόν ὅρο τῆς συμμαχίας νά δεχθοῦν τούς θεούς τοῦ συμμάχου κράτους. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Ἡσαΐας λέγει μέ ἀγανάκτηση καί πόνο:

«Οὐαί στούς καταβαίνοντας
στήν Αἴγυπτο γιά βοήθεια!
........................................
Δέν προσβλέπουν στόν Ἅγιο τοῦ Ἰσραήλ
καί τόν Γιαχβέ δέν ἐκζητοῦν
........................................
Οἱ Αἰγύπτιοι εἶναι ἄνθρωποι
καί ὄχι Θεός
οἱ ἵπποι τους εἶναι σάρκα
καί ὄχι πνεῦμα» (Ἡσ. 31,1-3)!

Κατά ταῦτα καί ὁ Ἡσαΐας ἀποκαλεῖ «πόρνη» τήν Ἱερουσαλήμ, γιατί μαζί μέ τόν Γιαχβέ λατρεύει καί ἄλλους θεούς. Σέ ἕνα θρηνώδη του στίχο ὁ προφήτης παρουσιάζει τόν Θεό νά λέγει περίλυπος: «Πῶς ἐγένετο πόρνη πόλις πιστή Σιών, ἐν ᾗ δικαιοσύνη ἐκοιμήθη ἐν αὐτῇ νῦν δέ φονευταί» (1,21). Καί γιά τόν ἴδιο λόγο πάλι, τῆς ἀναμείξεως τῆς λατρείας τοῦ Γιαχβέ μέ τήν λατρεία τῶν ξένων θεῶν (γιά τόν Οἰκουμενισμό, δηλαδή), ὁ προφήτης λέγει: «Οἱ κάπηλοί μίσγουσι τόν οἶνον ὕδατι» (1,22).

6. Τό χειρότερο ὅμως ὅλων εἶναι ὅτι τήν θρησκευτική αὐτή πτώση τῶν πολιτικῶν ἀρχόντων καί τοῦ λαοῦἀκολουθοῦσαν καί ἱερεῖς καί ψευδοπροφῆτες. Τό κακό αὐτό ἔγινε ὅταν τά ἱερά ἔγιναν «βασιλικά» καί περιῆλθαν στήν κυριότητα τοῦ βασιλέως. Ἔτσι, πλεῖστοι ἱερεῖς τῆς Ἰσραηλιτικῆς θρησκείας γιά νά εἶναι εὐάρεστοι στόν βασιλέα καί γιά ὑλικό τους συμφέρον δέν εἶχαν τήν δύναμη νά ἀντιδράσουν κατά τοῦ βασιλέως καί ὑπεστήριζαν τήν τακτική του. «Οἱ ποιμένες ἠφρονεύσαντο», ὅπως λέγει ὁ προφήτης Ἱερεμίας (10,21). Οἱ ἀληθινοί προφῆτες τοῦ Γιαχβέ, οἱ ἀκολουθοῦντες τήν καθαρά Μωσαϊκή θρησκεία, διεξάγουν τώρα πολυμέτωπο ἀγῶνα ὄχι μόνον κατά τῶν πολιτικῶν, ἀλλά καί κατά τῶν θρησκευτικῶν ἀρχόντων, τῶν ἱερέων καί αὐτοῦ τοῦ μεγάλου ἀρχιερέως. Οἱ πηγές μας μᾶς παρέχουν ἄφθονο ὑλικό, πολλά χωρία, στά ὁποῖα μαρτυρεῖται ἡ προδοτική στάση τῶν ἱερέων καί τῶν ψευδοπροφητῶν, οἱ ὁποῖοι συμμαχοῦσαν μέ τούς ἄρχοντες ἐπιτιθέμενοι κατά τοῦ κηρύγματος τῶν πιστῶν προφητῶν τοῦ Γιαχβέ. Ἐλλείψει χρόνου ἀναφέρω μόνο μία περικοπή, ἡ ὁποία διασώζεται στό βιβλίο τοῦ προφήτου Ἡσαΐου. Ἡ σκηνή διεξάγεται μᾶλλον στήν αὐλή τοῦ Σολομῶντος ἤ σέ κάποιο ἄλλο ἱερό, ὅπου μετά ἀπό μία προσφερθεῖσα θυσία εἶχε παρατεθεῖ πολυτελέστατο δεῖπνο μέ ἄφθονα σφάγια καί κρασί, στό ὁποῖο δεῖπνο συνέτρωγαν καί συνέπιναν οἱ ἱερεῖς καί ψευδοπροφῆτες μέ τούς ἄρχοντες. Στό εὔθυμο αὐτό δεῖπνο ἐμφανίστηκε Ἡσαΐας, ὁ ὁποῖος τούς ἤλεγξε λέγοντάς τους ὅτι «σκοτίζονται ἀπό τά ποτά καί παρακρούουν ἀπό τό κρασί. Σκοτισμένοι εἶναι κατά τάς ὁράσεις καί ζαλισμένοι ὅταν πρόκειται νά κρίνουν». Ἀκόμη τούς εἶπε ὅτι οἱ τράπεζές τους εἶναι γεμάτες ἀπό «ἀκάθαρτες τροφές». Ὑποθέτω ὅτι αὐτή ἡ τελευταία ἔκφραση, «ἀκάθαρτες τροφές», ὑποδηλώνει ὅτι ἡ θρησκευτική πτώση εἶχε προχωρήσει τόσο πολύ, ὥστε κατά τίς θυσίες στόν Γιαχβέ προσεφέροντο θυσίες καί σέ ἄλλους θεούς καί γι᾽ αὐτό τά σφάγια αὐτά τῶν ξένων θυσιῶν λέγονται ἀκάθαρτα. Αὐτό δέ εἶναι πού ταράσσει περισσότερο τόν προφήτη μας, τό ὅτι δηλαδή ἡ λατρεία τοῦ Γιαχβέ ἐνεπλέκετο μέ τήν λατρεία καί θυσία τῶν ἄλλων θεῶν. Στόν ἔλεγχο αὐτό τοῦ προφήτου ἔχουμε ἀνταπάντηση τῶν πολιτικῶν ἀρχόντων καί τῶν ψευδοπροφητῶν πρός τόν προφήτη μας, τόν ὁποῖο ἀπεκάλεσαν ὁμοῦ ὡς «ἀποκεκομμένο πρό ὀλίγου ἀπό τό γάλα», ὡς «ἀποσπασμένο πρό μικροῦ ἀπό τόν μαστόν» (Ἠσ. 28,7-9). Μέ τίς ἐκφράσεις αὐτές ἤθελαν οἱ προδότες καί ἐμπαῖκτες ἡγέτες τοῦ Ἰσραήλ νά ταπεινώσουν τόν προφήτη χαρακτηρίζοντάς τον ὡς νήπιο, πού δέν ξέρει νά ὁμιλεῖ, ὅτι δηλαδή στά κηρύγματά του λέγει παιδαριώδη πράγματα. Αὐτή εἶναι ἡ ἔννοια τῆς ἀπαντήσεως τῶν ἐμπαικτῶν αὐτῶν, ὅπως φαίνεται καθαρά ἀπό τήν ἑπομένη δυσνόητη φράση τους, «διότι στάβ λατσάβ τσάβ λατσάβ κάβ λακάβ ὀλίγον ἐδῶ ὀλίγον ἐκεῖ» (στίχ. 10). Στό χωρίο αὐτό παρατηροῦμε ὅτι ὅλος ὁ στίχος αὐτός πλέκεται περί τάς συλλαβάς «τσάβ» καί «κάβ». Στίς σειρά δέ τοῦ ἑβραϊκοῦ ἀλφαβήτου γνωρίζουμε ὅτι τό τσᾶδαι προηγεῖται ἀμέσως τοῦ κώφ. Ἄρα μέ τόν λόγο τους αὐτό οἱ ψευδοπροφῆτες σάν νά θέλουν νά ποῦν στόν Ἡσαΐα ὅτι εἶναι ἀγράμματος, ὅτι τώρα μαθαίνει τήν ἀλφαβήτα, καί πῶς λοιπόν τολμάει αὐτός, τό ἀγράμματο νήπιο, νά ἐλέγξει αὐτούς τούς ἐπισήμους καί ἄρχοντες τοῦ Ἰσραήλ; Ἄς σημειώσουμε δέ μέ τήν εὐκαιρία τοῦ λόγου ὅτι ὁ προφήτης Ἡσαΐας, ὅπως τό δεικνύει τό βιβλίο του μέ τά ὑψηλά του νοήματα καί τήν καλλιέπεια τῆς γλώσσης, ἦταν πολύ μορφωμένος, ἦταν μᾶλλον, ὅπως ὑποθέτουν οἱ ἑρμηνευτές, ἰατρός στήν ἰδιότητα.
Ἡ ἰδία πολεμική καί ὁ ἐμπαιγμός καί ἡ ὑβρεολογία ἔγινε καί σέ προηγούμενα χρόνια ἐναντίον τοῦ προφήτου Ὠσηέ. Ὁ λαός, παρασυρόμενος βεβαίως ἀπό τούς ἄρχοντές του, ἀποκαλοῦσε τόν προφήτη Ὠσηέ «ἀνόητο» καί «τρελλό». Καί ἀκόμη περισσότερο διοργάνωναν συνωμοσίες γιά νά τόν θανατώσουν. Ὁ ἴδιος ὁ προφήτης, περιγράφοντας τήν δίωξη καί τά δεινά, τά ὁποῖα ὑφίστατο λόγω τοῦ κηρύγματός του, λέγει σέ μία περικοπή:

«Ὁ Ἰσραήλ (μοῦ) φωνάζει:
Ἀνόητος εἶναι ὁ προφήτης,
τρελλός εἶναι ὁ ἄνθρωπος τοῦ πνεύματος.
....................
Ὁ Ἐφραίμ παραμονεύει
παρά τήν σκηνήν τοῦ προφήτου
παγίδες στήνει σέ ὅλους τούς δρόμους του» (Ὠσ. 9,7-8).

7. Ἀγαπητοί μου ἀκροατές, τελείωσα τόν ταπεινό μου λόγο, ἔχοντας πλήρη τήν συναίσθηση ὅτι δέν ἀνέπτυξα ἐπαρκῶς τό θέμα μου, ἀλλά ἁπλά τό ἔθιξα καί μάλιστα ἀκροθιγῶς. Ὁ μελετητής τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γνωρίζει ἀπό τά ἱερά της βιβλία τούς δυνατούς ἀγῶνες τῶν προφητῶν γιά τήν διατήρηση τῆς θρησκείας τοῦ Γιαχβέ, ὅπως ὁ Ἴδιος τήν παρέδωσε στό ὄρος Σινᾶ· ὅπως καί πάλι ἀπό τά κείμενά μας φαίνεται ἡ σκληρή πολεμική κατά τῶν προφητῶν, πολεμική ἐκ μέρους τῶν θρησκευτικῶν καί πολιτικῶν ἀρχόντων, γιά τό κήρυγμά τους, τό ὁποῖο ἐσάλπιζε στήν ἀποστάτιδα κοινωνία τοῦ Ἰσραήλ τήν ἐπιστροφή στήν πατρῶα θρησκεία.
Ἡ ἱερά ἱστορία ἐπαναλαμβάνεται, ἀναδιπλοῦται καί ἀνακυκλοῦται. Ἔτσι τό διαβάζουμε στήν Ἐκκλησιαστική μας Ἱστορία. Πάντοτε ἡ Ὀρθόδοξη πίστη μας ἀντιμετώπιζε τόν κίνδυνο αὐτό τῆς ἀλλοιώσεως καί τῆς νοθεύσεως τῆς ἀληθείας της ἀπό τίς ψευδοδιδασκαλίες τῶν αἱρετικῶν. Ἀλλά, ὅπως τό γνωρίζουμε, ὁ Θεός πάντοτε ἀνεδείκνυε προφῆτες, οἱ ὁποῖοι μέ τήν διδασκαλία τους, γραπτή καί προφορική, καί μέ τόν ἅγιο βίο τους, κράτησαν τήν πίστη καθαρή, χωρίς τό παραμικρό ξένο στοιχεῖο, ἀκολουθοῦντες τήν γραμμή, ὅτι δέν χωρεῖ οὐδεμία παραχώρηση, οὐδέ ἡ παραμικρή, στά θέματα τῆς πίστεως. Καί βέβαια δέν ἦταν δυνατόν νά νοθευθεῖ ἡ πίστη μας, διότι αὐτή δέν εἶναι ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, ὥστε νά μεταβάλλεται, ἀλλά ἔχει ἀπό τόν Θεό τήν προέλευσή της καί γι᾽ αὐτό εἶναι αἰωνία, διότι εἶναι ἀληθής. Καί σήμερα βεβαίως βλέπουμε πολλά προδοτικά κινήματα, περισσότερα ἴσως ἀπό κάθε ἄλλη φορά. Καί σήμερα «κάπηλοι μίσγουσι τόν οἶνον ὕδατι», ὅπως ἔλεγε ὁ προφήτης Ἡσαΐας γιά τούς ψευδοπροφῆτες τῆς ἐποχῆς του. Ἀλλά ὑπενθυμίζουμε στούς ἥρωες τῶν κινημάτων αὐτῶν ὅτι εἶναι «σκληρό πράγμα νά χτυπάει κανείς τά καρφιά μέ γυμνά τά πόδια»! Εὐχαριστοῦμε τόν Θεό, γιατί ὅπως πάντοτε ἔτσι καί σήμερα ἔχει ἀναδείξει προφῆτες, κληρικούς καί λαϊκούς, ἱεράρχες καί μοναχούς, ἐναρέτους καί ἰσχυρούς στό φρόνημα θεολόγους, οἱ ὁποῖοι δίδουν ἰσχυρή μαρτυρία γιά τήν Ὀρθόδοξη πίστη μας ἐνάντια πρός τόν ἐκχαναανιτισμό, γιά τόν ὁποῖο μίλησα, δηλαδή, γιά τόν Οἰκουμενισμό. Οἱ σημερινοί αὐτοί ἀγωνιστές τῆς ὀρθόδοξης πίστης μας μᾶς ὑπενθυμίζουν μέ τήν ἰσχύ τους τόν προφήτη Μιχαία, ὁ ὁποῖος, παρά τήν πολεμική τῶν συγχρόνων του νά σιγάσει, αὐτός ἔλεγε: «Τοὐναντίον ἐγώ εἶμαι πλήρης δυνάμεως καί ἰσχύος, γιά νά ἐξαγγέλλω τοῦ Ἰακώβ τήν ἀσέβεια καί τοῦ Ἰσραήλ τήν ἁμαρτία» (Μιχ. 3,8).
Εὐχαριστῶ πού μέ ἀκούσατε

Πηγή: Ακτίνες

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Αναστασίου, Προηγούμενος Μεγάλου Μετεώρου; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 26 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 857

Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Αναστασίου Προηγούμενος Μεγάλου Μετεώρου: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

p athanasios anastasioy 01

«ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ»

Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες

Ἐπιστημονική Θεολογική Ἡμερίδα. Πειραιᾶς, Τετάρτη, 9 Μαρτίου 2016,

Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας, Αἴθουσα «Μελίνα Μερκούρη»

Ἀρχιμ. Αθανάσιος Αναστασίου, Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου

Ἡ συμμετοχή τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ.

Μία Πανορθόδοξη Σύνοδος χωρίς τό ὀρθόδοξο πλήρωμα

Σεβασμιώτατοι,

Ἅγιοι Καθηγούμενοι,

Ἁγιορείτικο λῆμμα τῆς καλῆς ἁγιοπατερικῆς ὁμολογίας,

Σεβαστοί Πατέρες,

Ὁσιώτατοι Μοναχοί,

Ὁσιώτατες Γερόντισσες καί μοναχές

Ἐλλογιμώτατοι κύριοι Καθηγητές,

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί,

Μελετώντας κανείς τήν ἱστορία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, διαπιστώνει ὅτι αὐτές συγκαλοῦνταν κάθε φορά πού κάποια αἵρεση ἀπειλοῦσε τήν ἁγιοπνευματική ἐμπειρία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀλήθειας καί τήν ἔκφρασή της ἀπό τό Ἐκκλησιαστικό σῶμα.

Στούς ἀντίποδες αὐτῆς τῆς ἁγιοπατερικῆς παραδόσεως, ἡ μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, δέν ὁριοθετεῖ τήν πίστη ἔναντι τῆς αἱρέσεως. Ἀντίθετα, μάλιστα, ἀμφισβητεῖ τήν αὐτοσυνειδησία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὡς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, καθώς ἀναγνωρίζει ὡς «Ἐκκλησίες» καί τούς αἱρετικούς, παπικούς καί προτεστάντες. Νομιμοποιεῖ, δηλαδή, καί ἀναγνωρίζει θεσμικά τήν αἵρεση.

Ἀκριβῶς γιά τόν λόγο αὐτό, ὄχι μόνον δέν στηρίζεται στήν ἐμπειρία τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος, ἀλλά ἀντίθετα τήν ὑποβαθμίζει, τήν ὑποτιμᾶ, τήν περιθωριοποιεῖ καί τήν παραβλέπει. Ὑποβαθμίζει, ὑποτιμᾶ καί παραβιάζει τήν δογματική καί ἐκκλησιολογική συνείδηση τοῦ πιστοῦ λαοῦ, τόν ὁποῖο καί ἀποκλείει παντελῶς. Ὅπως πολύ εὔστοχα παρατηρεῖ ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιῶς κ. Σεραφείμ: «Δέν θά ἦταν καθόλου ὑπερβολή νά λεχθεῖ ὅτι ἡ ἐπικείμενη Σύνοδος θά εἶναι μιά Πανορθόδοξη Σύνοδος χωρίς Ὀρθοδόξους»^[1] .

Ὑποβαθμίζει, δηλαδή, αὐτή ἡ Σύνοδος καί παραβλέπει ὅλη τήν ἐκκλησιαστική μας ἱστορία^[2], ἡ ὁποία μᾶς διδάσκει ὅτι στά θέματα τῆς πίστεως ἦταν πάντοτε ἐνεργός ἡ συμμετοχή τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ^[3]. Ἦταν, δηλαδή, πάντοτε ἐνεργός ἡ συμμετοχή τῶν κληρικῶν, τῶν μοναχῶν καί τῶν λαϊκῶν. Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος Στουδίτης τονίζει κατηγορηματικά ὅτι: «Εἶναι ἐντολή τοῦ Κυρίου νά μή σιωπᾶμε ὅταν κινδυνεύει ἡ Πίστη... ὅταν πρόκειται γιά τήν πίστη, δέν μποροῦμε νά ποῦμε· Ἐγώ ποιός εἶμαι; Εἶμαι ἱερέας; Ὄχι. Ἄρχοντας; Οὔτε. Στρατιώτης; Ἀπό ποῦ; Γεωργός; Οὔτε καί αὐτό. Εἶμαι φτωχός, ἐξασφαλίζοντας μόνο τήν καθημερινή μου τροφή. Δέν ἔχω λόγο, οὔτε ἐνδιαφέρον γιά τό θέμα αὐτό. Ἀλλοίμονο! Οἱ πέτρες θά κράξουν, καί σύ μένεις σιωπηλός καί ἀδιάφορος;... Ὥστε ἀκόμα καί ὁ φτωχός τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως δέν θά ἔχει καμμιά δικαιολογία, ἄν τώρα δέν μιλᾶ, γιατί θά κριθεῖ καί μόνο γι’ αὐτό»^[4].

Ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ ἔσχατος κριτής τῆς ὀρθότητος καί τῆς ἐγκυρότητος τῶν ἀποφάσεων ὁποιασδήποτε Συνόδου· εἶναι αὐτός, πού μέ τήν γρηγοροῦσα ἐκκλησιαστική καί δογματική του συνείδηση ἐπικυρώνει ἤ ἀπορρίπτει αὐτά πού ἀποφαίνονται οἱ Σύνοδοι. Ὅπως τονίζει ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος: «...καί οἱ λαϊκοί εἶναι μάρτυρες τῆς ἀληθείας, εἶναι ποιμένες (ἐμμέσως) τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, εἶναι συνεργοί τῶν Ποιμένων, ἀκόμα συμμετέχουν ὡς σύμβουλοι στίς Οἰκουμενικές Συνόδους καί ἐπί πλέον δέχονται ἤ ἀπορρίπτουν τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ὁ λαός (κλῆρος καί λαϊκοί) δέν δέχθηκαν τήν ἕνωση τῶν «Ἐκκλησιῶν» πού ἔγινε στή Φερράρα-Φλωρεντία»^[5] .

Ὁ πιστός λαός τοῦ Θεοῦ εἶναι ὁ θεματοφύλακας καί ὑπερασπιστής τῆς ἀληθείας τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας· εἶναι αὐτός πού στέκεται πάντοτε τό ἀνάχωμα ἐνάντια σέ κάθε ἀπόπειρα καινοτομίας· εἶναι αὐτός πού ἀνθίσταται σέ κάθε ἐπιχείρηση ἀλλοίωσης καί παραποίησης τῆς δογματικῆς ἀλήθειας· εἶναι αὐτός πού μένει ἀνύστακτος φρουρός τῆς παραδόσεώς μας.

Ὁ π. Γεώργιος Καψάνης σημειώνει σχετικά: «Ὅσον ἀφορᾷ δέ εἰς τήν διοίκησιν καί τήν διδασκαλίαν, ἡ συμμετοχή τοῦ λαοῦ εἶναι θεμελιώδης, ἐφ’ ὅσον οὗτος, χαρισματοῦχος ὤν καί διδακτός Θεοῦ, ἀποτελεῖ μετά τοῦ κλήρου τήν ἀγρυπνοῦσαν συνείδησιν τῆς Ἐκκλησίας, ἥτις μαρτυρεῖ (κρίνει, διακρίνει, ἐγκρίνει καί ἀποδέχεται, ἤ κατακρίνει καί ἀπορρίπτει) τήν διδασκαλίαν καί τάς πράξεις τῆς ἱεραρχίας, ὡς ἀπεφάνθησαν καί οἱ Πατριάρχαι τῆς Ἀνατολῆς ἐν τῇ Ἐγκυκλίῳ αὐτῶν τῆς 6^ης Μαΐου 1848».^[6]

Ἡ Ἐγκύκλιος αὐτή τοῦ 1848 καταλήγει μέ τήν διακήρυξη ὅτι: «Παρ᾿ ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτε εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας ἐστὶν αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῷ τῶν Πατέρων αὐτοῦ».^[7]

Ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ, σχολιάζοντας τήν ἐγκύκλιο αὐτή, ἐξηγεῖ πώς: «Τὸ ὅλο σῶμα τῆς Ἐκκλησίας ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ ἐπαληθεύη, ἤ, γιὰ νὰ εἴμαστε περισσότερο ἀκριβεῖς, τὸ δικαίωμα, καὶ ὄχι μόνο τό δικαίωμα, ἀλλὰ τὸ καθῆκον τῆς «ἐπιβεβαιώσεως». Μ' αὐτὴν τὴν ἔννοια οἱ Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς ἔγραφαν στὴ γνωστὴ Ἐγκύκλιο ἐπιστολὴ τοῦ 1848 ὅτι «ὁ λαὸς ὁ ἴδιος ἀπὸ μόνος του ὑπῆρξεν ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας»^[8].

Αὐτή τήν παρακαταθήκη μᾶς παρέδωσε ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καί αὐτή ὀφείλουμε καί ἀγωνιζόμαστε νά διαφυλάξουμε^[9] . Αὐτή τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστική μας παράδοση ἐπιδιώκει νά ἀλλοιώσει ἡ μέλλουσα νά συνέλθει Σύνοδος. Ταυτόχρονα δέ, ἐπιδιώκει νά ἐπιβάλει ἕνα συγκεντρωτικοῦ τύπου ἐπισκοποκεντρικό σύστημα λήψεως ἀποφάσεων, στηριζόμενο στή χρήση τῆς ἐπισκοπικῆς αὐθεντίας, ὄχι ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἁγιοπνευματικῆς ἐμπειρίας καί χάριτος, ἀλλ’ ὡς ἀπότοκο τοῦ ἀξιώματος (ex officio). Διαμορφώνεται, ἔτσι, ἕνα ἐκκοσμικευμένο ἐπισκοπικό κατεστημένο, πού ὄχι μόνον δέν μετέχει στήν ἁγιοπατερική ποιμαντική φροντίδα καί τήν διαμόρφωση ὀρθόδοξης καί ἁγιοπνευματικῆς δογματικῆς συνειδήσεως τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τήν τορπιλίζει μέ ἀλλότριες καί αἱρετίζουσες ἀπόψεις, ὥστε σιγά-σιγά, κατά τρόπο νεοεποχίτικο, νά ἀλλοιώσει τήν σώζουσα ἀλήθεια ἀπό δεδομένη σέ ζητούμενο καί ἐν τέλει σέ ἀμφισβητούμενο. Ἕνα κατεστημένο, φορέα καί ἐκφραστή μιᾶς ἐγκεφαλικῆς ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας, στοχαστικῆς καί ἀπνευμάτιστης, μιᾶς θεολογίας τῶν συνεδρίων, τῶν κλειστῶν ὁμάδων καί τῶν «ἡμετέρων», ἀποκομμένη ἀπό τό ἐκκλησιαστικό σῶμα. Γι’ αὐτό καί ἐπί χρόνια τοποθετοῦνται ὡς ἐκπρόσωποι τῶν Ἐκκλησιῶν τά ἴδια πάντοτε ἐπισκοπικά πρόσωπα. Λέτε ἀπό σύμπτωση; Φυσικά ὄχι.

Τό κατεστημένο αὐτό συμπληρώνεται καί συνεπικουρεῖται ἀπό ἕναν ὁμόκεντρο καί περιφερειακό κύκλο Πανεπιστημιακῶν Καθηγητῶν καί θεολόγων, καί ὄχι μόνον, πού ἐκφράζουν ἐπίμονα, ζηλωτικά καί ἀποκλειστικά τίς οἰκουμενιστικές ἀντιλήψεις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί προάγουν τό διαβρωτικό οἰκουμενιστικό του ἔργο, λειτουργώντας ὡς προπομποί καί προοδοποιοί του στήν ἐκπαίδευση, στά ΜΜΕ καί στήν πληθώρα τῶν ἐπιστημονικῶν συνεδρίων, πού οἱ ἴδιοι διοργανώνουν.

Τό ἀντίθετο, ὅμως, μᾶς διασώζει ἡ ἐκκλησιαστική μας παράδοση, τήν ὁποία μᾶς περιγράφει ἀνάγλυφα ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ: «... Ὁ ἐπίσκοπος πρέπει ν΄ ἀγκαλιάση μέσα του ὅλη του τήν Ἐκκλησία· πρέπει νά ἐκδηλώση, νά φανερώση τήν ἐμπειρία καί τήν πίστι της. Δέν πρέπει νά ὁμιλῆ ἀφ’ ἑαυτοῦ ἀλλά ἐν ὀνόματι τῆς Ἐκκλησίας, «ex consensu ecclesiae».[...] Τήν πλήρη ἱκανότητα νά διδάσκη δέν τήν ἔχει λάβει ὁ ἐπίσκοπος ἀπό τό ποίμνιό του, ἀλλά ἀπό τό Χριστό, μέσω τῆς Ἀποστολικῆς διαδοχῆς. Ἀλλ’ ἡ πλήρης αὐτή ἱκανότης, πού ἔχει δοθῆ σ' αὐτόν, εἶναι ἱκανότης τοῦ νά φέρη τή μαρτυρία τῆς καθολικῆς ἐμπειρίας τῆς Ἐκκλησίας. Περιορίζεται ἀπό τήν ἐμπειρία αὐτήν. Ἑπομένως, σέ ἐρωτήματα περί πίστεως, ὁ λαός πρέπει νά κρίνη ἀνάλογα μέ τή διδασκαλία του. Τό καθῆκον τῆς ὑπακοῆς παύει νά ἰσχύη, ὅταν ὁ ἐπίσκοπος ξεφεύγη ἀπό τό καθολικό πρότυπο, ὁπότε ὁ λαός ἔχει τό δικαίωμα νά τόν κατηγορήση ἀκόμη καί νά τόν καθαιρέση»^[10] .

Καί σέ ἄλλο σημεῖο συμπληρώνει: «Οἱ ἐπίσκοποι λοιπόν ἐνεργοῦν ὡς οἱ ἀντιπρόσωποι συγκεκριμένων τοπικῶν ἐκκλησιῶν καί αὐτές οἱ ἴδιες οἱ ἐκκλησίες, ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία ἐνεργεῖ ἐν τῷ προσώπῳ τους. Γι’ αὐτό οἱ «ἀπολελυμένες» χειροτονίες (δηλαδή οἱ χειροτονίες χωρίς τίτλο, χωρίς ἀνάθεση ἕδρας, χωρίς ἕνα ἰδιαίτερο ποίμνιο) ἀπαγορεύονται αὐστηρά (6^ος κανόνας τῆς Συνόδου τῆς Χαλκηδόνος)».^[11] Δέν εἶναι τυχαῖο, ἄλλωστε, ὅτι ἡ ὅλη προπαρασκευή τῆς Μεγάλης Συνόδου στηρίχτηκε σέ μιά τεχνητή πλειοψηφία ἀποτελούμενη, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, ἀπό Ἱεράρχες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, πού ὄχι ἁπλά δέν ἐκπροσωποῦν τό ποίμνιό τους, ἀλλά οὔτε κἄν διαθέτουν ποίμνιο.

Τό γεγονός αὐτό εἶχε ἀπό πολύ νωρίς στιγματίσει μέ τόν πιό ζωηρό τρόπο ὁ Μεγάλος Ἅγιος τῆς ἐποχῆς μας, ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς, διακεκριμένος Δογματολόγος καί Καθηγητής τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς τοῦ Βελιγραδίου. Ἔγραφε συγκεκριμένα ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος: «...ποῖον ἀκριβῶς «ἀντιπροσωπεύουν» αἱ «ἀντιπροσωπεῖαι» αὗται εἰς τήν Γενεύην καί ἀλλαχοῦ; Ποίας Ἐκκλησίας καί ποῖον λαόν τοῦ Θεοῦ ἐκπροσωποῦν; Ἡ ἐμφανιζομένη εἰς τό ἐξωτερικόν πλειονότης σχεδόν τῆς ἱεραρχίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἡ τόσον ἐπιμόνως ἐπιβάλλουσα ἑαυτήν εἰς ὅλας σχεδόν τάς πανορθοδόξους συνελεύσεις, ἀποτελεῖται κυρίως ἐκ τιτουλαρίων μητροπολιτῶν καί βοηθῶν ἐπισκόπων, ἄρα ἐκ ποιμένων ἄνευ ποιμνίου καί συνεπῶς ἄνευ τῆς συγκεκριμένης ποιμαντικῆς εὐθύνης ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ καί τοῦ θεόθεν ἐμπιστευθέντος εἰς αὐτούς ποιμνίου. Ὅθεν διερωτᾶται τις: ποῖον ἀντιπροσωπεύει, καί ποῖον θά ἀντιπροσωπεύῃ εἰς τήν μέλλουσαν νά συγκληθῆ Σύνοδον;»^[12]

Διατρέχοντας, κανείς, τήν πορεία τῆς προπαρασκευῆς τῆς Μεγάλης Συνόδου, ἀνακαλύπτει πραγματικά ὅτι αὐτή στηρίχθηκε σέ μιά σειρά ἀποκλεισμῶν, ἀποκρύψεων, ἄνωθεν ἐπιβολῶν καί συγκεντρωτικῶν τακτικῶν, κυρίως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, πού ἐξωτερικά μόνον παρουσιαζόταν ὡς πανορθόδοξη ἀπόφαση^[13] . Αὐτή ἡ συγκεντρωτική τακτική ἐκφράζεται καί στό Κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», ὅπου προβάλλεται ἡ ἄποψη ὅτι: «ἡ διατήρησις τῆς γνησίας ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διά τοῦ συνοδικοῦ συστήματος, τό ὁποῖον ἀνέκαθεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀπετέλει τόν ἁρμόδιον καί ἔσχατον κριτήν περί τῶν θεμάτων τῆς πίστεως».

Σύμφωνα μέ τόν Καθηγητή κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη, μέ τόν τρόπο αὐτό: «... ἡ Μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος προδικάζει τό ἀλάθητο τῶν ἀποφάσεών της...»^[14] . Καί ὅπως ὀρθά παρατηρεῖ ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος, ἡ ἄποψη αὐτή «ἐκφεύγει τῆς ἀληθείας, καθότι στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία πολλές σύνοδοι ἐδίδαξαν καί ἐνομοθέτησαν λανθασμένα καί αἱρετικά δόγματα καί ὁ πιστός λαός τίς ἀπέρριψε καί διεφύλαξε τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ἐθριάμβευσε τήν Ὀρθόδοξη Ὁμολογία. Οὔτε σύνοδος ἄνευ τοῦ πιστοῦ λαοῦ, τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, οὔτε λαός ἄνευ συνόδου Ἐπισκόπων μποροῦν νά θεωρήσουν ἑαυτούς σῶμα Χριστοῦ καί Ἐκκλησίαν Χριστοῦ καί νά ἐκφράσουν σωστά τό βίωμα καί τό δόγμα τῆς Ἐκκλησίας»^[15].

Παρά τήν ἐξαιρετικά χρονοβόρα διαδικασία προπαρασκευῆς της, ἡ μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος δέν διεκδίκησε καί δέν ἀπέκτησε ποτέ τό παραμικρό ἔρεισμα στόν πιστό λαό, στό ὀρθόδοξο πλήρωμα. Ἀντίθετα κράτησε σέ πλήρη ἀπομόνωση καί ἀπόλυτα ἀπληροφόρητους τούς ὀρθοδόξους πιστούς, τούς κληρικούς, τούς μοναχούς, ἀκόμη καί αὐτούς τούς Ἐπισκόπους. Τά Κείμενα μάλιστα πού θά περιλαμβάνει δέν ἐγκρίθηκαν ποτέ ἀπό τίς Συνόδους τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Εἶναι, ἄλλωστε, χαρακτηριστικό ὅτι στηρίχτηκε σέ καινοφανεῖς μεθόδους καί πρακτικές, ὅπως ἡ γιά πρώτη φορά στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία, καθιέρωση τῆς Συνάξεως τῶν Προκαθημένων.

Εὐθύνη, ὅμως, γιά ὅλα αὐτά δέν ἔχουν μόνον αὐτοί πού ἐπιχειροῦν νά τά ἐπιβάλουν, ἀλλά καί αὐτοί πού τά ἀνέχονται καί τά νομιμοποιοῦν εἴτε μέ τήν ἀδιαφορία τους εἴτε μέ τήν ἔνοχη σιωπή τους εἴτε μέ τήν χλιαρή καί γιά τούς τύπους μόνον ἀντίδρασή τους. Τό γεγονός αὐτό εἶχε τονισθεῖ μέ τόν πλέον ἐμφατικό τρόπο καί ἀπό τόν Ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς (τό κείμενο θά συμπεριληφθεῖ στά πρακτικά)^[16].

Ἡ ἴδια ἀκριβῶς παθογένεια παρουσιάζεται καί μέ ἀρκετούς ἀπό τούς ἀντιπροσώπους τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, οἱ ὁποῖοι διαπνέονται ἀπό οἰκουμενιστικές ἀντιλήψεις. Τίς ἀντιλήψεις αὐτές ἐκφράζουν στούς διαχριστιανικούς διαλόγους, στό ΠΣΕ, ἀλλά τίς μεταφέρουν καί στίς Προσυνοδικές Ἐπιτροπές, πού μᾶς ἀφορᾶ ἐν προκειμένῳ, χωρίς αὐτές νά ἔχουν ἐγκριθεῖ ποτέ ἀπό τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας. Θά πρέπει ἐδῶ νά σημειώσουμε ὅτι ἐπί δεκαετίες τώρα τηρεῖται ἀπό τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μία παράξενη ὅσο καί παράδοξη τακτική ἀναφορικά μέ τούς οἰκουμενικούς διαλόγους καί τήν Πανορθόδοξη Σύνοδο.

Ὅπως τονίζει ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος: «Σήμερα γίνονται πολλοὶ Διάλογοι τῆς Ἐκκλησίας μας μὲ ἄλλες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, μὲ ἄλλες Ὁμολογίες καὶ ἄλλες Θρησκεῖες. Εἶναι δυνατὸν ἡ Ἱεραρχία νὰ μὴν ἐνημερώνεται, οἱ Ἱεράρχες νὰ μὴν ἐκφράζουν τὶς ἀπόψεις τους καὶ νὰ μὴ καθορίζουν τὴν στάση τους ἀπέναντί σέ αὐτές; Καθὼς ἐπίσης εἶναι δυνατὸν ὁ λαὸς νὰ παραμένη στὴν ἄγνοια, νὰ μὴν ἐνημερώνεται ἐπαρκῶς;»^[17]

Τό ἴδιο διερωτώμεθα καί μεῖς: εἶναι δυνατόν; Εἶναι δυνατόν, ἐνῶ βρίσκονται σέ ἐξέλιξη καί παραμένουν ἀνοικτά τόσα οὐσιαστικά ζητήματα, ἡ Ἱεραρχία νά μήν ἀσχολεῖται κἄν μέ αὐτά; Ὁ Καθηγητής κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης, σέ πρόσφατη ἐπιστολή του πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ἀναφέρει ὅτι γιά διάστημα πενήντα περίπου ἐτῶν ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας μας δέν ἔχει ἀσχοληθεῖ μέ δογματικά ζητήματα!

Εὔλογα, λοιπόν, ἀνακύπτουν μία σειρά ἀπό ἐρωτήματα. Γιατί τελικά δέν ἀσχολεῖται μέ δογματικά θέματα ἡ Ἱεραρχία; Γιατί δέν ἐνημερώνονται οἱ Ἐπίσκοποί μας γιά τήν πορεία τῶν οἰκουμενικῶν διαλόγων; Γιατί δέν τοποθετοῦνται πάνω στά ζητήματα αὐτά; Γιατί κρατοῦν σέ ἄγνοια τόν λαό τοῦ Θεοῦ; Τί κρύβεται πίσω ἀπό αυτή τήν συστηματική ἐπιχείρηση συσκότισης καί ἀποπροσανατολισμοῦ; Ποιός καί γιατί τήν ἐπιβάλλει; Ποιοί καί γιατί τήν ἀνέχονται καί γιατί τήν νομιμοποιοῦν μέ τήν ἀνοχή καί τήν σιωπή τους;

Τό Ἀνακοινωθέν τῆς Ἱεραρχίας τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 2009 ἀναφέρεται στό Κείμενο τῆς Ραβέννας καί στούς διμερεῖς διαλόγους μέ τούς παπικούς καί σημειώνει χαρακτηριστικά: «Τό κείμενο τῆς Ραβέννας καί τό κείμενο πού πρόκειται νά συζητηθεῖ στήν Κύπρο τελοῦν ὑπό τόν ὅρον τῆς ἀναφορᾶς καί ἐγκρίσεώς τους ἀπό τίς κατά τόπους Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες, ἑπομένως καί ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, Συνοδικῶς διασκεπτομένης. Αὐτό πρακτικῶς σημαίνει ὅτι δέν θά ὑπάρξουν τετελεσμένα γεγονότα, χωρίς Συνοδική Ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας. Οἱ Ἱεράρχες εἶναι φύλακες τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως, ὅπως ὁμολόγησαν κατά τήν εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονία τους»^[18] .

Ὅπως, ὅμως, ἀποδεικνύεται, οἱ φύλακες παραμένουν συστηματικά ἀπληροφόρητοι σχετικά μέ ὅλα αὐτά. Καί ἀναρωτιώμαστε, ἄν οἱ Ἐπίσκοποι, πού εἶναι οἱ φύλακες τῆς πίστεως, ἔχουν ἄγνοια γιά τόσο σοβαρά ζητήματα, τότε ποιόν θά ἐμπιστευτεῖ ὁ λαός, ποιόν θά ἀκολουθήσει; Καί διερωτώμεθα ἐπίσης, αὐτή ἡ ἄγνοια εἶναι ἑκούσια ἤ τεχνητή καί ἐπιβαλλομένη ἀπό ἐξωσυνοδικά καί ξένα κέντρα; Μήπως μέ τόν τρόπο αὐτό ὁδηγοῦν τελικά τόν πιστό λαό στό νά μήν ἐμπιστεύεται τήν Διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας;

Τελικά, ποιά εἶναι ἡ διαδικασία ἐγκρίσεως τῶν Κειμένων τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου μέ τούς Παπικούς; Ἔχουν συζητηθεῖ ἤ ὄχι τά κείμενα αὐτά στήν Ἱεραρχία; Τό Κείμενο τῆς Ραβέννας ἐκδόθηκε τό 2007. Δύο χρόνια μετά, τό 2009, στό Ἀνακοινωθέν τῆς Ἱεραρχίας ἀναφέρεται ὅτι θά ὑπάρξει ἀπόφαση «ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος, Συνοδικῶς διασκεπτομένης» κι ὅτι «Αὐτό πρακτικῶς σημαίνει ὅτι δέν θά ὑπάρξουν τετελεσμένα γεγονότα, χωρίς Συνοδική Ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας». Ἔκτοτε παρῆλθαν ἄλλα ἑπτά ἔτη (συμπληρώνεται δηλαδή μιά δεκαετία ἀπό τήν ἔκδοση τοῦ Κειμένου) καί ἡ ἀναμενόμενη ἀπόφαση ἀκόμη δέν ἐλήφθη. Μήπως ἡ ἀποφυγή Συνοδικῆς Ἀπόφασης ἐξυπηρετεῖ τά γνωστά κέντρα πού ἀναφέραμε, ὥστε νά ἰσχυρίζονται ἤ καί νά θεωροῦν ὅτι τά κείμενα αὐτά ἔγιναν δεκτά σιωπηρῶς ἀπό τήν Ἐκκλησία μας;

Σέ ἀνάλογα τετελεσμένα γεγονότα στηρίζεται, ἄλλωστε, ὅλη ἡ ἐξέλιξη τοῦ διαλόγου μέ τούς παπικούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ἡ Συνέλευση τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς Διαλόγου στό Balamand τό 1993, στήν ὁποία ἀρνήθηκαν νά λάβουν μέρος ἕξι Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες (τῶν Ἱεροσολύμων, τῆς Σερβίας, τῆς Βουλγαρίας, τῆς Γεωργίας, τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Τσεχίας καί Σλοβακίας) διαμαρτυρόμενες γιά τίς προκλήσεις τῶν Οὐνιτῶν. Μέ τό ἀπαράδεκτο καί προδοτικό Κείμενο πού ἐκδόθηκε στό Balamand ἀναγνωρίζονται ἡ ἱερωσύνη καί τά μυστήρια τῶν παπικῶν, ἀμνηστεύεται ἡ Οὐνία καί τῆς προσδίδεται ἐκκλησιαστικότητα μέ τό νά συμμετέχει μάλιστα ἰσότιμα στούς διεξαγομένους διαλόγους Παπικῶν-Ὀρθοδόξων. Τό κείμενο, ὅμως, αὐτό συνεχίζει νά γίνεται ἀποδεκτό στό πλαίσιο τοῦ διαλόγου, παρά τίς τεράστιες ἀντιδράσεις πού προκάλεσε καί συνεχίζει νά προκαλεῖ. Κάθε νέα Συνέλευση τῆς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς θεωρεῖ ὡς δεδομένα ὅσα ἀποφασίστηκαν καί συμπεριλήφθηκαν στά κείμενα πού ἐκδόθηκαν ἀπό τίς προηγούμενες Συνελεύσεις, ἀνεξάρτητα ἀπό τό ἄν ἔχουν τήν ἀπαιτούμενη συνοδική ἔγκριση τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Ὅλη ἡ πορεία, ἄλλωστε, τῶν οἰκουμενικῶν διαλόγων χαρακτηρίζεται ἀπό μία ἔντονη ἀδιαφάνεια καί ἀπό μία ἐνορχηστρωμένη προσπάθεια δημιουργίας καί ἐπιβολῆς ἀνάλογων τετελεσμένων. Τό γεγονός αὐτό προδίδει τήν τήρηση καί ἐφαρμογή συγκεκριμένων σχεδιασμῶν καί προειλημμένων ἀποφάσεων.

Κάτι ἀνάλογο ἰσχύει καί μέ τίς ἀποφάσεις τῶν Γενικῶν Συνελεύσεων τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν καί μέ τά τελευταῖα ἀπαράδεκτα καί ἀντορθόδοξα Κείμενα τοῦ Πόρτο Ἀλέγκρε (2006) καί τοῦ Πουσάν (2013). Τά κείμενα αὐτά ἀνατρέπουν ὅλη τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, ἀφοῦ ἀναφέρουν ὅτι: «Κάθε ἐκκλησία (σημ. πού συμμετέχει στό Π.Σ.Ε.) εἶναι ἡ Ἐκκλησία καθολικὴ καὶ ὄχι ἁπλὰ ἕνα μέρος της. Κάθε ἐκκλησία εἶναι ἡ Ἐκκλησία καθολική, ἀλλὰ ὄχι στὴν ὁλότητά της. Κάθε ἐκκλησία ἐκπληρώνει τὴν καθολικότητά της ὅταν εἶναι σὲ κοινωνία μὲ τὶς ἄλλες ἐκκλησίες»^[19]. Ὦ τῆς παραφροσύνης!

Εἶναι δυνατόν νά γίνονται ἀποδεκτά τέτοια κείμενα; Πότε ἐγκρίθηκαν ἀπό τήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας; Πότε τά ἐπικύρωσε καί τά ἐπιβεβαίωσε μέ τήν ἔγκρισή του τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας; Ποιόν ἐκπροσωποῦσαν αὐτοί πού τά συνυπέγραψαν ὡς ἀντιπρόσωποι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος; Ποιόν ἐνημερώνουν καί σέ ποιόν λογοδοτοῦν; Καί αὐτό συνιστᾶ ἕνα γενικώτερο ἐρώτημα γιά τά κριτήρια μέ τά ὁποῖα ἐπιλέγονται καί ὁρίζονται οἱ Ἐπίσκοποι καί καθηγητές - ἀντιπρόσωποι στό ΠΣΕ καί στούς διμερεῖς διαλόγους. Ὑπάρχει ἀξιολόγηση τοῦ ἔργου τους καί πῶς ἀποτιμᾶται αὐτό;

Δημιουργεῖ ἀρνητική ἐντύπωση καί προκαλεῖ τό ὀρθόδοξο αἴσθημα τοῦ πιστοῦ λαοῦ ἡ πάγια τακτική τῆς Συνόδου νά ἐπιλέγει, ὡς ἀντιπροσώπους της στούς διαλόγους, Ἐπισκόπους καί Καθηγητές μέ δεδομένες καί ἐκπεφρασμένες οἰκουμενιστικές ἀντιλήψεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα ἀποτελοῦν οἱ Μητροπολίτες Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος καί Δημητριάδος κ. Ἰγνάτιος. Παρακαλοῦμε καί ἔν τινι μέτρῳ ἀπαιτοῦμε ἡ Ἱερά Σύνοδος νά ὁρίσει νέους ἀντιπροσώπους, ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες μέ γενναῖο καί ὀρθόδοξο ὁμολογιακό φρόνημα, πού δέν θά προέρχονται ἀπό τούς γνωστούς οἰκουμενιστικούς καί φιλοπατριαρχικούς κύκλους. Νά ὁρίσει νέους ἐκπροσώπους, πού θά ἐνημερώνουν τήν Ἱερά Σύνοδο καί τό ὀρθόδοξο πλήρωμα καί δέν θά μεταφέρουν τίς προσωπικές τους ἀπόψεις, ἀλλά αὐτές πού θά λαμβάνονται ἐπίσημα ἀπό τά ἁρμόδια ὄργανα τῆς Ἐκκλησίας μας.

Αὐτό, ὅμως, πού συνιστᾶ τόν μεγαλύτερο κίνδυνο εἶναι ὅτι οἱ οἰκουμενιστικές αὐτές ἀντιλήψεις καί ἀποφάσεις ἐπιχειρεῖται τώρα νά ἐπιβληθοῦν μέσῳ τῆς Μεγάλης Συνόδου καί νά λάβουν παναρθόδοξο κῦρος καί ἰσχύ. Πρόκειται ὁλοκάθαρα γιά μιά ἀπροκάλυπτη ἐπιχείρηση θεσμικῆς νομιμοποίησης τῶν αἱρέσεων ἐρήμην τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ τελευταία ἔκτακτη Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας (8-10 Μαρτίου 2016) ἀσχολήθηκε περισσότερο μέ τά διαδικαστικά ζητήματα τῆς Μεγάλης Συνόδου παρά μέ τήν οὐσία τῶν θεμάτων καί τοῦ περιεχομένου της. Ἐνῶ ἀπομένουν ἐλάχιστοι μῆνες γιά τήν σύγκληση τῆς Συνόδου, δέν παρέχεται καμμία ἐνημέρωση γιά τό ποιά στάση θά τηρήσει ἡ Ἐκκλησία μας σ’ αὐτή, δέν ἔχει ἐκδοθεῖ καμμία ἐνημερωτική συνοδική ἐγκύκλιος, δέν ἔχει κανείς Μητροπολίτης ἀπευθυνθεῖ στό ποίμνιό του γιά νά τό ἐνημερώσει καί νά λάβει τήν γνώμη του. Φωτεινή ἐξαίρεση, βεβαίως, οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίτες, πού βρίσκονται σήμερα ἐδῶ καί μερικοί ἀκόμη πού ἔχουν ἀναλάβει αὐτή τήν τόσο σημαντική πρωτοβουλία ἐνημέρωσης τοῦ λαοῦ, γιά τήν ὁποία τούς εὐχαριστοῦμε θερμά. Προσβλέπουμε δέ καί στήν ἁγιοπατερική συμβολή τους, τόσο στή Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας, πού πρόκειται νά συγκληθεῖ γιά τό θέμα αὐτό, ὅσο καί στήν ἀμετακίνητη ὁμολογιακή τους στάση στήν μέλλουσα Σύνοδο, ἐφ’ ὅσον θέλει καί ἐπιτρέψει τελικά ὁ Θεός νά γίνει.

Ἔχοντας φτάσει πλέον στήν τελική εὐθεία πρός τήν Μεγάλη Σύνοδο, οἱ πρωτεργάτες καί ὑποστηρικτές της ἐπιχειροῦν, μέ ὁποιοδήποτε τίμημα, νά ὁλοκληρώσουν καί νά ἐπιβάλουν ὅσα σχεδίαζαν ἐπί 100 ὁλόκληρα χρόνια, πού διήρκεσε ἡ προπαρασκευή της. Κι αὐτό, γιατί θεωροῦν τήν σύγκλησή της, ἔστω καί ἀποψιλωμένη στή θεματολογία της, ὡς μοναδική εὐκαιρία γιά τό ἕνα καί τό μεῖζον γι’ αὐτούς, καί γιά τήν συγκεκριμένη αὐτή χρονική στιγμή, νά προσδώσουν, δηλαδή, ἐκκλησιαστικότητα στίς αἱρέσεις.

Ὁ συνολικός, ὅμως, σχεδιασμός τῶν γνωστῶν κέντρων, στά ὁποῖα προαναφερθήκαμε, περιλάμβανει καί ἄλλους τομεῖς καί πραγματοποιεῖται, ὅπως ἀποδεικνύουν τά γεγονότα, σταδιακά καί μέ στοχευμένες ἐπιλογές.

Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἐξέδωσε πρόσφατα ἐγκύκλιο (314/20-3-2016), μέ τήν ὁποία ἐπισημαίνει ὅτι ἡ Σύνοδος αὐτή ἀποτελεῖ τό πρῶτο βῆμα καί ὅτι «μετ’ οὐ πολύ» θά ἀκολουθήσουν καί ἄλλες ἀνάλογες. Εἶναι μάλιστα χαρακτηριστική ἡ ἀναφορά τῆς πατριαρχικῆς ἐγκυκλίου ὅτι τά κείμενα δημοσιοποιοῦνται πρός τό ποίμνιο «καί πρός ἔκφρασιν τῆς γνώμης του καί τῶν προσδοκιῶν του ἀπό τήν Ἁγίαν καί Μεγάλην Σύνοδον» κι αὐτό προφανῶς μετά τίς ἔντονες ἀντιδράσεις πού διατυπώθηκαν ἀπό Ἐπισκόπους, κληρικούς, μοναχούς καί λαϊκούς γιά τίς ἀντορθόδοξες θέσεις τῶν κειμένων, τήν κατάλυση τῆς συνοδικότητας καί τόν ἀποκλεισμό τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος.

Γιά αὐτές, λοιπόν, τίς Συνόδους, πού προγραμματίζεται νά ἀκολουθήσουν, ὑπάρχουν μία σειρά ἀπό θέματα, τά ὁποῖα προετοιμάζονται μεθοδευμένα. Ὅπως μᾶς διδάσκει ἡ ἱστορία, οἱ θρησκευτικές ἐξελίξεις ἀκολουθοῦν, πολλές φορές, ἤ καί ὑπαγορεύονται, ἀπό πολιτικές καί ποικίλες ἄλλες σκοπιμότητες καί ὑπακούουν σέ διεθνεῖς συσχετισμούς καί ἰσορροπίες. Εἶναι, ἄλλωστε, γνωστό ὅτι ἀπό τήν ἐποχή ἀκόμη τοῦ Ψυχροῦ Πολέμου οἱ δυτικές δυνάμεις, ὑπό τήν ἡγεμονία τῶν ΗΠΑ, παρέχουν τήν ὑποστήριξή τους στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί τήν πάγια ἀξίωσή του γιά τήν ἐγκαθίδρυση τοῦ πρωτείου του στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Μέ τόν τρόπο αὐτό ἐπιδιώκουν τήν ἐξουδετέρωση τοῦ ρωσικοῦ παράγοντα ἐπιρροῆς στήν Ὀρθόδοξη Ἀνατολή.

Σέ θεολογικό ἐπίπεδο ἡ ἐπιδίωξη αὐτή ἐκδηλώνεται μέ τήν προσπάθεια γιά τήν ἐπιβολή ἑνός «Πρώτου» καί στήν Ὀρθοδοξία, ὁ ὁποῖος θά ἐγγυᾶται καί θά ἐξασφαλίζει τήν διατήρηση τῶν ἀπαιτούμενων ἰσορροπιῶν. Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο τό ὅλο ζήτημα προβάλλεται συστηματικά ἀπό κορυφαίους ἐκπροσώπους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου.

Στό πλαίσιο αὐτό ἐντάσσεται καί ἡ προσπάθεια γιά τήν ἀποδυνάμωση καί τήν ὑπονόμευση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος καί οἱ πιέσεις πού φαίνεται νά ἀσκοῦνται -ἀπό τά γνωστά πάντοτε κέντρα- γιά τήν αὐτονόμηση τῶν Νέων Χωρῶν καί τήν ὑπαγωγή τους στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Αὐτό εἶναι πιθανόν νά ἐπιτευχθεῖ μέ τόν προωθούμενο χωρισμό Κράτους-Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος φημολογεῖται, ἤ μέ κάποιον ἄλλο τρόπο, πού θά ἐπιλεγεῖ.

Ἡ ἐπιβολή τῆς κυριαρχίας ἑνός «Πρώτου» καί στήν Ὀρθοδοξία γίνεται μέ βάση τά παπικά πρότυπα, δηλαδή ὄχι ὡς πρωτεῖο τιμῆς μεταξύ ἴσων, ἀλλά ὡς πρωτεῖο ἐξουσίας, ὡς Πάπα τῆς Ἀνατολῆς. Προετοιμάζεται δέ ἤδη καί προβάλλεται μέσῳ τῆς ἀντορθόδοξης διδασκαλίας «περί προσώπου» τοῦ Μητροπολίτη Περγάμου Ἰωάννη, ἀπό τήν ὁποία ἐμφορεῖται τό Κείμενο «Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐν τῷ συγχρόνῳ κόσμῳ» (Κείμενο 1), καθώς καί ἀπό ἄλλα ἐπιφανῆ στελέχη τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου (π.χ. ὁ Μητροπολίτης Προύσσης Ἐλπιδοφόρος)

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος στίς «Παρατηρήσεις γιά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο κατά τήν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος» σημειώνει γιά τό συγκεκριμένο ζήτημα: «Ἡ ὅλη προβληματική περί τοῦ προσώπου ἀποτελεῖ, χωρίς νά κινδυνολογῶ, μιά αἵρεση, συνέχεια τοῦ ἀρειανισμοῦ, τοῦ μονοθελητισμοῦ καί εἶναι ἐπηρεασμός ἀπό τήν ὑπαρξιστική φιλοσοφία τοῦ Κίρκεγκαρντ, τοῦ Μαρσέλ, τοῦ Σάρτρ καί τόν γερμανικό ἰδεαλισμό τοῦ Χάϊντεγκερ»^[20] . Πρόσφατα μάλιστα δημοσίευσε πολυσέλιδη, ἐμβριθῆ καί ἀπόλυτα τεκμηριωμένη θεολογική μελέτη, στήν ὁποία καταδεικνύει ὅτι ἡ θεολογία «περί προσώπου» τοῦ Μητροπολίτη Περγάμου εἶναι ἀνορθόδοξη καί ἀπορριπτέα.

Ἀπό τήν μέλλουσα Σύνοδο ἐπαπειλεῖται, ἐπίσης, ἡ ἐπιβολή κυρώσεων εἰς βάρος ὅσων ὀρθοδόξων θά ἀντιδράσουν, ὅπως ὀφείλουν, σέ πιθανές ἀντορθόδοξες ἀποφάσεις τῆς Συνόδου. Τό ἴδιο τό Κείμενο, ἄλλωστε, «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» καί στό ἄρθρο 22, ἀσκεῖ προληπτική λογοκρισία καί ἐπιχειρεῖ νά φιμώσει ἐκ τῶν προτέρων κάθε ὀρθόδοξη ἀντίρρηση σέ ἀντορθόδοξες ἀποφάσεις τῆς Συνόδου: «Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖ καταδικαστέαν πᾶσαν διάσπασιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ὑπό ἀτόμων ἤ ὁμάδων, ἐπί προφάσει τηρήσεως ἤ δῆθεν προασπίσεως τῆς γνησίας Ὀρθοδοξίας».

Δίκαια, λοιπόν, διερωτᾶται ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος: «Δηλαδή, ἄν τελικῶς ληφθοῦν ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀποφάσεις, τίς ὁποῖες οἱ Ἀρχιερεῖς, οἱ μοναχοί καί θεολόγοι τίς ἀγνοοῦν, καί οἱ ὁποῖες ἀντιβαίνουν σέ πατερικές θέσεις, θά ἔχουν εὐθύνη καί θά ὑπόκεινται σέ κρίσεις καί κατακρίσεις, ἄν ἀρνηθοῦν νά τίς ἐφαρμόσουν;»^[21] . Κινδυνεύουν, δηλαδή, νά χαρακτηρισθοῦν ὡς αἱρετικοί ὅσοι ὀρθοδοξοῦν καί παραμένουν «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι».

Ἐνώπιον αὐτοῦ τοῦ κινδύνου βρισκόμαστε σήμερα. Αὐτή εἶναι ἡ ἀλήθεια. Αὐτή εἶναι ἡ πραγματικότητα. Χρέος μας ἦταν νά σᾶς τήν παρουσιάσουμε χωρίς ὑπεκφυγές, χωρίς περιστολές, χωρίς φόβο καί χωρίς ἀναστολές. Καταδικάζουμε ἀπερίφραστα καινοφανεῖς θεωρίες καί ἐνέργειες πού στρέφονται κατά τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας. Καταδικάζουμε τούς ἐμπνευστές καί ὑποκινητές τῶν ἐνεργειῶν αὐτῶν, καθώς καί ὅλους αὐτούς, πού μέ τήν ἀδράνεια καί τήν ὀλιγωρία τους τούς ἀνέχονται καί τούς νομιμοποιοῦν εἴτε εἶναι Πατριάρχες εἴτε Ἀρχιεπίσκοποι εἴτε Ἐπίσκοποι εἴτε Πανεπιστημιακοί Καθηγητές εἴτε ὅποιοιδήποτε ἄλλοι. Ἕως πότε θά γινόμαστε συνένοχοι μέ τήν σιωπή μας; Ἕως πότε θά παραμένουμε θεατές τῆς ἀλλοτρίωσης τῆς ἴδιας τῆς ὀρθόδοξης αὐτοσυνειδησίας μας; Ἕως πότε θά παραμένουμε χειροκροτητές ὅσων ἐκχωροῦν τά ἅγια καί ἱερά τῆς πίστεώς μας στούς αἱρετικούς; Ὁ κλοιός ἔχει στενέψει πλέον ἐπικίνδυνα καί οἱ ἐξελίξεις εἶναι ραγδαῖες καί μποροῦν νά ἀποβοῦν τραγικές γιά τό ὀρθόδοξο πλήρωμα. Εἶναι ὁλοφάνερη πλέον ἡ συστηματική καί στοχευμένη προσπάθεια θεσμικῆς νομιμοποιήσεως τοῦ παναιρετικοῦ, κατά τόν Ἅγιο Ἰουστῖνο Πόποβιτς, οἰκουμενισμοῦ καί ἡ δημιουργία μιᾶς ἀλλοιωμένης ὀρθοδόξου αὐτοσυνειδησίας.

Ἀδελφοί, ἐσήμανε ἡ ὥρα. Ὄχι πιά ἄλλη ὀλιγωρία. Ὄχι πιά ἄλλη ἀδράνεια. Ὄχι πιά ἄλλη ἔνοχη σιωπή. Ἀπαιτεῖται ἐγρήγορση καί ἐνεργοποίηση. Ἀπαιτεῖται ἀντίσταση καί ἀντίδραση. Ἄς μελετήσουμε, ἄς ἐνημερωθοῦμε, ἄς ἐνημερώσουμε καί τούς ἀδελφούς μας, ἄς ἐκφράσουμε τίς ἀνησυχίες καί τίς ἐνστάσεις μας στούς ὑπευθύνους. Ἄς εἴμαστε ἕτοιμοι γιά ὁποιαδήποτε θυσία χρειασθεῖ -ἀκόμη κι αὐτῆς τῆς ζωῆς μας- γιά τήν ὀρθόδοξη πίστη μας. Ἄς προσευχηθοῦμε νά φωτίσει ὁ Θεός ὅσους λαμβάνουν τίς ἀποφάσεις, ὅλο τόν ὀρθόδοξο λαό καί ἐμᾶς, ὥστε νά πράξουμε τά θεάρεστα καί τά πρέποντα.

Ἀκόμη καί ἄν δέν ἀποφευχθεῖ ἡ σύγκληση τῆς Συνόδου αὐτῆς (πού τό εὐχόμαστε), θά πρέπει νά προσευχόμαστε καί νά εὐχόμαστε μέ πόνο καρδιᾶς καί μέ πνεῦμα μετάνοιας καί ταπείνωσης νά κυριαρχήσει ἡ χαρισματική παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν Ἐκκλησία μας. Ὅπως τονίζει ὁ Καθηγητής κ. Τσελεγγίδης: «Στά δογματικά θέματα, ὡς γνωστόν, ἡ ἀλήθεια δέν βρίσκεται στήν πλειονοψηφία τῶν Συνοδικῶν Ἀρχιερέων. Ἡ ἀλήθεια καθεαυτήν εἶναι πλειοψηφική, γιατί στήν Ἐκκλησία ἡ ἀλήθεια εἶναι Ὑποστατική πραγματικότητα»^[22] .

Ἡ Ἀλήθεια εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός. Γι’ αὐτό καί ἕνας ἀκόμη, ὅταν τήν ἐκφράζει, αὐτή πλειοψηφεῖ ἔναντι ὅλων τῶν ἄλλων, ὅσοι κι ἄν εἶναι αὐτοί.

Ἀδελφοί,

Ἡ νίκη τῆς Ὀρθοδοξίας μας, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ, τῆς Κυρίας μας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων μας, θά εἶναι βεβαία.

Ὁ Χριστός μας θά νικήσει.

Ὁ Χριστός μας θά ἀναδείξει τήν Ἀλήθεια.

Ὁ Χριστός μας θά φυλάξει καί τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία καί τήν φιλτάτη πατρίδα μας. Ἀμήν.

[1] Μητροπολίτη Πειραιῶς Σεραφείμ, Ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Σύνοδο, 2-3-2016

[2] Ἀναφέρουμε, μόνο, ἀντιπροσωπευτικά τό γνωστό καί χαρακτηριστικό περιστατικό κατά τήν περίοδο τῆς πατριαρχείας τοῦ μονοφυσίτη Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Τιμοθέου Α΄ (511-518) καί τοῦ ὀρθόδοξου Πατριάρχη Ἰωάννη, πού τόν διαδέχτηκε, γιά τήν διαγραφή ἀπό τά Δίπτυχα τοῦ θρόνου τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ὀνόματος τοῦ μονοφυσίτη Πατριάρχη Ἀντιοχείας Σεβήρου. Οἱ πιστοί, παρά τίς συμβιβαστικές καί καθησυχαστικές προτάσεις τοῦ Πατριάρχη ἐπέμεναν καί ἀπαιτοῦσαν: «Σεβῆρον τόν Ἰούδα ἐξω βάλε... Εὐφήμιον καί Μακεδόνιον τῇ Ἐκκλησίᾳ. Τά συνοδικά εἰς Ρώμην ἄρτι ἀπέλθωσιν... Εὐφημίου καί Μακεδονίου τά ὀνόματα ἄρτι ταγῇ... τάς τέσσαρας συνόδους τοῖς διπτύχοις. Λέοντα τόν ἐπίσκοπον Ρώμης τοῖς διπτύχοις... τά δίπτυχα τῷ ἄμβωνι... τά δίπτυχα ἄρτι φέρε...». [Μετάφραση: «Σεβῆρον τόν Ἰούδα διάγραψέ τον (ἀπό τά Δίπτυχα)….Εὐφήμιον καί Μακεδόνιον Β΄ (δηλ. τόν ὀρθόδοξο Πατριάρχη καί ὄχι τόν ὁμώνυμον αἱρεσιάρχη) κατάταξε (στά Δίπτυχα τῆς Ἐκκλησίας)…Τά συνοδικά γράμματα τώρα νά σταλοῦν στή Ρώμη…τοῦ Εὐφημίου καί τοῦ Μακεδονίου Β΄τά ὀνόματα τώρα νά καταγραφοῦν στά Δίπτυχα….(ἐπίσης) οἱ τέσσερεις (Οίκουμενικές) Σύνοδοι νά καταγραφοῦν στά Δίπτυχα. Ὁ Λέων ὁ ἐπίσκοπος Ρώμης νά καταφραφεῖ στά Δίπτυχα… τά Δίπτυχα νά ἀναγνωσθοῦν στόν Ἄμβωνα…τά Δίπτυχα φέρε τώρα)].

Μετά τήν ἐπιμονή αὐτή τῶν πιστῶν ὁ Πατριάρχης «λαβών τά δίπτυχα... ἐκέλευσε ταγῆναι τάς ἁγίας τέσσαρας συνόδους... καί τά ὀνόματα τῶν τελευτησάντων ἐν ὁσίᾳ τῇ μνήμῃ γενομένων ἀρχιεπισκόπων ταύτης τῆς βασιλίδος πόλεως Εὐφημίου καί Μακεδονίου καί μέντοι καί Λέοντος τοῦ γενομένου ἀρχιεπισκόπου Ρώμης».

Τέτοια δέ ἦταν ἡ ἀμφιβολία τοῦ λαοῦ, ὥστε «καί μετά τήν ἀνάγνωσιν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου ἐξ ἔθους τῆς θείας λειτουργίας ἐπιτελουμένης καί τῶν θυρῶν κλεισθεισῶν καί τοῦ ἁγίου μαθήματος κατά τό σύνηθες λεχθέντος τῷ καιρῷ τῶν διπτύχων μετά πολλῆς ἡσυχίας συνέδραμον ἅπαν τό πλῆθος κύκλῳ τοῦ θυσιαστηρίου καί ἠκροῶντο καί μόνον ἐλέχθησαν αἱ προσηγορίαι τῶν εἰρημένων ἁγίων τεσσάρων συνόδων παρά τοῦ διακόνου καί τῶν ἐν ὁσίᾳ μνήμῃ ἀρχιεπισκόπων Εὐφημίου καί Μακεδονίου καί Λέοντος, φωνῇ μεγάλη ἔκραξαν ἅπαντες· δόξα σοι Κύριε. καί μετά τοῦτο μετά πάσης εὐταξίας ἐπληρώθη σύν Θεῷ ἡ θεία λειτουργία».

Βλ. σχ. SCHWARTZEDUARDUS, ActaConciliorumOecumenicorum, Tomustertius, BeroliniMDCCCCXXXX (= 1940), σελ. 71-76 καί ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗ ΣΠΥΡΙΔΩΝΟΣ ΔΗΜ. Τά ἐπί τῇ ἐκλογῇ τοῦ Πατριάρχου Ἱεροσολύμων Διοδώρου τοῦ Α΄ ἐπίσημα Ἔγγραφα. Κανονικόν καί Ἐκκλησιαστικόν περιεχόμενον, Ἀθῆναι 1982, σελ. 17.

[3] Οἱ λαϊκοί καί οἱ κληρικοί ἀποτελοῦν τόν Ὀρθόδοξο λαό! Ὁ λαός τοῦ Θεοῦ μέ ἄλλα λόγια δέν εἶναι μόνον οἱ κληρικοί οὔτε ἁπλῶς οἱ λαϊκοί, ἀλλά ἡ ἑνότητα καί ἡ κοινωνία ἐν Χριστῷ τῶν λαϊκῶν, μοναχῶν καί κληρικῶν (Μητροπολίτου Ναυπάκτου, Ἀνατολικά, Τόμος Α΄, σελ. 88)

[4] Φιλοκαλία 18Γ, Ἁγ. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, Ἐπιστολή πα΄, σελ. 77

[5] Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ἀνατολικά, Τόμος Α΄, σελ. 94

[6] Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, Ἡ ποιμαντική διακονία κατά τούς ἱερούς Κανόνας, Πειραιεύς 1976, σ. 110-112

[7] Ἰω. Καρμίρη, Τὰ Δογματικὰ καὶ Συμβολικὰ Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τ. ΙΙ, Graz-Austria 1968, σελ. 920[1000]

[8] π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, Θέματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας, ἐκδ. Ἄρτος Ζωῆς, Ἀθήνα 1989, σελ. 207

[9] Ἀναφέρουμε, μόνο, ἀντιπροσωπευτικά τό γνωστό καί χαρακτηριστικό περιστατικό κατά τήν περίοδο τῆς πατριαρχείας τοῦ μονοφυσίτη Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Τιμοθέου Α΄ (511-518) καί τοῦ ὀρθοδόξου Πατριάρχη Ἰωάννη, πού τόν διαδέχτηκε, γιά τήν διαγραφή ἀπό τά Δίπτυχα τοῦ θρόνου τῆς Κωνσταντινουπόλεως τοῦ ὀνόματος τοῦ μονοφυσίτη Πατριάρχη Ἀντιοχείας Σεβήρου.

[10] π. Γ. Φλωρόφσκυ, Τό σῶμα τοῦ ζῶντος Θεοῦ, Μιά ὀρθόδοξη ἑρμηνεία τῆς Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθήνα 1999, σελ. 80-83

[11] π. Γ. Φλωρόφσκυ, Τό σῶμα τοῦ ζῶντος Θεοῦ, Μιά ὀρθόδοξη ἑρμηνεία τῆς Ἐκκλησίας, ἐκδ. Ἁρμός, Ἀθήνα 1999, σελ. 80-83

[12] Ἀρχιμανδρίτου Ἰουστίνου Πόποβιτς, Περί τήν μελετωμένην «Μεγάλην Σύνοδον» τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Ὑπόμνημα πρός τήν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Ἀθῆναι 1977, σελ. 12

[13] Ὁ Μητροπολίτης πρώην Ἐρζεγοβίνης κ. Ἀθανάσιος, τό 1976, κατήγγειλε ὅτι: «Ποιμένες ἐρήμην ποιμνίου (ἤ καί στερουμένοι αὐτοῦ ἐντελῶς), θεολόγοι ἄνευ ποιμαντικῆς εὐθύνης, διάφοροι δοκησίσοφοι καί καισαρόδουλοι οὐδέποτε ἠδυνήθησαν εἰς τήν ἱστορίαν τῶν Συνόδων τῆς Ἐκκλησίας νά ἀναγνωρισθοῦν οὔτε ὡς ἀντιπρόσωποι τῶν Ἐκκλησιῶν οὔτε ὡς συνεχίζοντες καί ἀνανεώνοντες τήν ζῶσαν καί σωτήριον παράδοσιν, παρά μόνον ὡς μία «σύνοδος ἀθετούντων». Ἄς ἐνθυμηθῶμεν μόνον τάς «ἀντιπροσωπείας» ἐκείνας εἰς τάς ψευδοσυνόδους τῆς Λυῶνος καί τῆς Φλωρεντίας, καί τήν ἐν συνεχείᾳ ἔναντι αὐτῶν στάσιν τῶν γνησίων ὀρθοδόξων ποιμένων καί τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας»

[14] Καθηγητῆ Δογματικῆς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ. κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, Ἐπιστολή (2^η) 10-2-2016 πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

[15] Ἐπιστολή τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, ἀναφορικά μέ τή σύγκληση τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (http://www.imlemesou.org/images/20016/keimeno-g-sinodo.pdf)

[16] «... Τήν ἐν λόγῳ ἀρχήν ἔχουν, δυστυχῶς, ἀσπασθῆ καί ὅλαι αἱ ἄλλαι ὀρθόδοξοι ἀντιπροσωπεῖαι, ἀφοῦ σιωπηρῶς ἤ κατόπιν ἁπλῶν, γυμναῖς ταῖς λέξεσι, διαμαρτυριῶν ἀπεδέχθησαν τοιούτου εἴδους «ἀντιπροσώπευσιν» ζωντανῶν καί πολυπληθῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν, ἐκ τῶν ὁποίων ὅμως εἰς τάς περισσοτέρας περιπτώσεις δέν ἔρχονται ὡς ἀντιπρόσωποι οἱ πραγματικοί ποιμένες καί Ἐπίσκοποι, καί τοιουτοτρόπως ἡ φωνή καί ἡ συνείδησίς των, ἡ μαρτυρία τῆς πίστεώς των καί ἡ ἐμπειρία τοῦ μαρτυρίου των, δέν δύνανται νά ἀκουσθοῦν καί νά εἰσακουσθοῦν, λόγῳ ἀκριβῶς τοῦ τοιούτου εἴδους τῆς «ἀντιπροσωπεύσεως» καί τῆς τοιαύτης συνθέσεως τῶν «ἀντιπροσωπειῶν», Ἀρχιμανδρίτου Ἰουστίνου Πόποβιτς, Περί τήν μελετωμένην «Μεγάλην Σύνοδον», τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Ὑπόμνημα πρός τήν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, Ἀθῆναι 1977, σελ. 11-12

[17] Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ἐνιαύσιον 1998

[18] Κείμενο 10^ης Συνόδου Διεθνοῦς Μικτῆς Ἐπιτροπῆς Θεολογικοῦ Διαλόγου Ὀρθοδόξων καί Ρωμαιοκαθολικῶν, Ραβέννα, Φεβρουάριος 2007

[19] Κείμενο 9^ης Γενικῆς Συνέλευσης ΠΣΕ, Porto Alegre, Φεβρουάριος 2006

[20] Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ἱεροθέου, Παρατηρήσεις γιά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο κατά τήν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 8 Μαρτίου 2016

[21] Ἐπιστολή Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 20-1-2016

[22] Καθηγητῆ Δογματικῆς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ. κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, Ἐπιστολή (2^η) 10-2-2016 πρός τήν Ἱεράν Σύνοδον τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Πηγή: Επόμενοι τοις Αγίοις Πατράσι

«ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ»

Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες

Ἐπιστημονική Θεολογική Ἡμερίδα. Πειραιᾶς, Τετάρτη, 9 Μαρτίου 2016,

Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας, Αἴθουσα «Μελίνα Μερκούρη»

Ἀρχιμ. Αθανάσιος Αναστασίου, Προηγούμενος Ἱ. Μ. Μεγάλου Μετεώρου

Ἡ συμμετοχή τοῦ κλήρου καί τοῦ λαοῦ.

Μία Πανορθόδοξη Σύνοδος χωρίς τό ὀρθόδοξο πλήρωμα

Σεβασμιώτατοι,

Ἅγιοι Καθηγούμενοι,

Ἁγιορείτικο λῆμμα τῆς καλῆς ἁγιοπατερικῆς ὁμολογίας,

Σεβαστοί Πατέρες,

Ὁσιώτατοι Μοναχοί,

Ὁσιώτατες Γερόντισσες καί μοναχές

Ἐλλογιμώτατοι κύριοι Καθηγητές,

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί,

Ὑποβαθμίζει, δηλαδή, αὐτή ἡ Σύνοδος καί παραβλέπει ὅλη τήν ἐκκλησιαστική μας ἱστορία[2] , ἡ ὁποία μᾶς διδάσκει ὅτι στά θέματα τῆς πίστεως ἦταν πάντοτε ἐνεργός ἡ συμμετοχή τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ[3]. Ἦταν, δηλαδή, πάντοτε ἐνεργός ἡ συμμετοχή τῶν κληρικῶν, τῶν μοναχῶν καί τῶν λαϊκῶν. Ὁ Ἅγιος Θεόδωρος Στουδίτης τονίζει κατηγορηματικά ὅτι: «Εἶναι ἐντολή τοῦ Κυρίου νά μή σιωπᾶμε ὅταν κινδυνεύει ἡ Πίστη... ὅταν πρόκειται γιά τήν πίστη, δέν μποροῦμε νά ποῦμε· Ἐγώ ποιός εἶμαι; Εἶμαι ἱερέας; Ὄχι. Ἄρχοντας; Οὔτε. Στρατιώτης; Ἀπό ποῦ; Γεωργός; Οὔτε καί αὐτό. Εἶμαι φτωχός, ἐξασφαλίζοντας μόνο τήν καθημερινή μου τροφή. Δέν ἔχω λόγο, οὔτε ἐνδιαφέρον γιά τό θέμα αὐτό. Ἀλλοίμονο! Οἱ πέτρες θά κράξουν, καί σύ μένεις σιωπηλός καί ἀδιάφορος;... Ὥστε ἀκόμα καί ὁ φτωχός τήν ἡμέρα τῆς κρίσεως δέν θά ἔχει καμμιά δικαιολογία, ἄν τώρα δέν μιλᾶ, γιατί θά κριθεῖ καί μόνο γι’ αὐτό»[4].

Αὐτή τήν παρακαταθήκη μᾶς παρέδωσε ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία καί αὐτή ὀφείλουμε καί ἀγωνιζόμαστε νά διαφυλάξουμε[9] . Αὐτή τήν ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστική μας παράδοση ἐπιδιώκει νά ἀλλοιώσει ἡ μέλλουσα νά συνέλθει Σύνοδος. Ταυτόχρονα δέ, ἐπιδιώκει νά ἐπιβάλει ἕνα συγκεντρωτικοῦ τύπου ἐπισκοποκεντρικό σύστημα λήψεως ἀποφάσεων, στηριζόμενο στή χρήση τῆς ἐπισκοπικῆς αὐθεντίας, ὄχι ὡς ἀποτέλεσμα τῆς ἁγιοπνευματικῆς ἐμπειρίας καί χάριτος, ἀλλ’ ὡς ἀπότοκο τοῦ ἀξιώματος (ex officio). Διαμορφώνεται, ἔτσι, ἕνα ἐκκοσμικευμένο ἐπισκοπικό κατεστημένο, πού ὄχι μόνον δέν μετέχει στήν ἁγιοπατερική ποιμαντική φροντίδα καί τήν διαμόρφωση ὀρθόδοξης καί ἁγιοπνευματικῆς δογματικῆς συνειδήσεως τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ἀλλά τήν τορπιλίζει μέ ἀλλότριες καί αἱρετίζουσες ἀπόψεις, ὥστε σιγά-σιγά, κατά τρόπο νεοεποχίτικο, νά ἀλλοιώσει τήν σώζουσα ἀλήθεια ἀπό δεδομένη σέ ζητούμενο καί ἐν τέλει σέ ἀμφισβητούμενο. Ἕνα κατεστημένο, φορέα καί ἐκφραστή μιᾶς ἐγκεφαλικῆς ἀκαδημαϊκῆς θεολογίας, στοχαστικῆς καί ἀπνευμάτιστης, μιᾶς θεολογίας τῶν συνεδρίων, τῶν κλειστῶν ὁμάδων καί τῶν «ἡμετέρων», ἀποκομμένη ἀπό τό ἐκκλησιαστικό σῶμα. Γι’ αὐτό καί ἐπί χρόνια τοποθετοῦνται ὡς ἐκπρόσωποι τῶν Ἐκκλησιῶν τά ἴδια πάντοτε ἐπισκοπικά πρόσωπα. Λέτε ἀπό σύμπτωση; Φυσικά ὄχι.

Καί σέ ἄλλο σημεῖο συμπληρώνει: «Οἱ ἐπίσκοποι λοιπόν ἐνεργοῦν ὡς οἱ ἀντιπρόσωποι συγκεκριμένων τοπικῶν ἐκκλησιῶν καί αὐτές οἱ ἴδιες οἱ ἐκκλησίες, ὁλόκληρη ἡ Ἐκκλησία ἐνεργεῖ ἐν τῷ προσώπῳ τους. Γι’ αὐτό οἱ «ἀπολελυμένες» χειροτονίες (δηλαδή οἱ χειροτονίες χωρίς τίτλο, χωρίς ἀνάθεση ἕδρας, χωρίς ἕνα ἰδιαίτερο ποίμνιο) ἀπαγορεύονται αὐστηρά (6^ος κανόνας τῆς Συνόδου τῆς Χαλκηδόνος)».[11] Δέν εἶναι τυχαῖο, ἄλλωστε, ὅτι ἡ ὅλη προπαρασκευή τῆς Μεγάλης Συνόδου στηρίχτηκε σέ μιά τεχνητή πλειοψηφία ἀποτελούμενη, ὡς ἐπί τό πλεῖστον, ἀπό Ἱεράρχες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, πού ὄχι ἁπλά δέν ἐκπροσωποῦν τό ποίμνιό τους, ἀλλά οὔτε κἄν διαθέτουν ποίμνιο.

Διατρέχοντας, κανείς, τήν πορεία τῆς προπαρασκευῆς τῆς Μεγάλης Συνόδου, ἀνακαλύπτει πραγματικά ὅτι αὐτή στηρίχθηκε σέ μιά σειρά ἀποκλεισμῶν, ἀποκρύψεων, ἄνωθεν ἐπιβολῶν καί συγκεντρωτικῶν τακτικῶν, κυρίως τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, πού ἐξωτερικά μόνον παρουσιαζόταν ὡς πανορθόδοξη ἀπόφαση[13] . Αὐτή ἡ συγκεντρωτική τακτική ἐκφράζεται καί στό Κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», ὅπου προβάλλεται ἡ ἄποψη ὅτι: «ἡ διατήρησις τῆς γνησίας ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διά τοῦ συνοδικοῦ συστήματος, τό ὁποῖον ἀνέκαθεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀπετέλει τόν ἁρμόδιον καί ἔσχατον κριτήν περί τῶν θεμάτων τῆς πίστεως».

Σύμφωνα μέ τόν Καθηγητή κ. Δημήτριο Τσελεγγίδη, μέ τόν τρόπο αὐτό: «... ἡ Μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος προδικάζει τό ἀλάθητο τῶν ἀποφάσεών της...»[14] . Καί ὅπως ὀρθά παρατηρεῖ ὁ Μητροπολίτης Λεμεσοῦ κ. Ἀθανάσιος, ἡ ἄποψη αὐτή «ἐκφεύγει τῆς ἀληθείας, καθότι στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία πολλές σύνοδοι ἐδίδαξαν καί ἐνομοθέτησαν λανθασμένα καί αἱρετικά δόγματα καί ὁ πιστός λαός τίς ἀπέρριψε καί διεφύλαξε τήν ὀρθόδοξη πίστη καί ἐθριάμβευσε τήν Ὀρθόδοξη Ὁμολογία. Οὔτε σύνοδος ἄνευ τοῦ πιστοῦ λαοῦ, τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, οὔτε λαός ἄνευ συνόδου Ἐπισκόπων μποροῦν νά θεωρήσουν ἑαυτούς σῶμα Χριστοῦ καί Ἐκκλησίαν Χριστοῦ καί νά ἐκφράσουν σωστά τό βίωμα καί τό δόγμα τῆς Ἐκκλησίας»[15] .

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος στίς «Παρατηρήσεις γιά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο κατά τήν Σύνοδο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος» σημειώνει γιά τό συγκεκριμένο ζήτημα: «Ἡ ὅλη προβληματική περί τοῦ προσώπου ἀποτελεῖ, χωρίς νά κινδυνολογῶ, μιά αἵρεση, συνέχεια τοῦ ἀρειανισμοῦ, τοῦ μονοθελητισμοῦ καί εἶναι ἐπηρεασμός ἀπό τήν ὑπαρξιστική φιλοσοφία τοῦ Κίρκεγκαρντ, τοῦ Μαρσέλ, τοῦ Σάρτρ καί τόν γερμανικό ἰδεαλισμό τοῦ Χάϊντεγκερ»[20] . Πρόσφατα μάλιστα δημοσίευσε πολυσέλιδη, ἐμβριθῆ καί ἀπόλυτα τεκμηριωμένη θεολογική μελέτη, στήν ὁποία καταδεικνύει ὅτι ἡ θεολογία «περί προσώπου» τοῦ Μητροπολίτη Περγάμου εἶναι ἀνορθόδοξη καί ἀπορριπτέα.

Δίκαια, λοιπόν, διερωτᾶται ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος: «Δηλαδή, ἄν τελικῶς ληφθοῦν ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀποφάσεις, τίς ὁποῖες οἱ Ἀρχιερεῖς, οἱ μοναχοί καί θεολόγοι τίς ἀγνοοῦν, καί οἱ ὁποῖες ἀντιβαίνουν σέ πατερικές θέσεις, θά ἔχουν εὐθύνη καί θά ὑπόκεινται σέ κρίσεις καί κατακρίσεις, ἄν ἀρνηθοῦν νά τίς ἐφαρμόσουν;»[21] . Κινδυνεύουν, δηλαδή, νά χαρακτηρισθοῦν ὡς αἱρετικοί ὅσοι ὀρθοδοξοῦν καί παραμένουν «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι ».

Ἀδελφοί,

Ὁ Χριστός μας θά νικήσει.

Ὁ Χριστός μας θά ἀναδείξει τήν Ἀλήθεια.

Ὁ Χριστός μας θά φυλάξει καί τήν Ἁγία μας Ἐκκλησία καί τήν φιλτάτη πατρίδα μας. Ἀμήν.

[1] Μητροπολίτη Πειραιῶς Σεραφείμ, Ἐπιστολή πρός τήν Ἱερά Σύνοδο, 2-3-2016

[4] Φιλοκαλία 18Γ, Ἁγ. Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου, Ἐπιστολή πα΄, σελ. 77

[5] Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ἀνατολικά, Τόμος Α΄, σελ. 94

[6] Ἀρχιμ. Γεωργίου Καψάνη, Ἡ ποιμαντική διακονία κατά τούς ἱερούς Κανόνας, Πειραιεύς 1976, σ. 110-112

^{^[8]} π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, Θέματα Ὀρθοδόξου Θεολογίας, ἐκδ. Ἄρτος Ζωῆς, Ἀθήνα 1989, σελ. 207

[15] Ἐπιστολή τοῦ Πανιερωτάτου Μητροπολίτου Λεμεσοῦ κ. Ἀθανασίου πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, ἀναφορικά μέ τή σύγκληση τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (http://www.imlemesou.org/images/20016/keimeno-g-sinodo.pdf)

[17] Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου, Ἐνιαύσιον 1998

[19] Κείμενο 9^ης Γενικῆς Συνέλευσης ΠΣΕ, Porto Alegre, Φεβρουάριος 2006

[21] Ἐπιστολή Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἱεροθέου στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 20-1-2016

Tags: Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Δημήτριος Τσελεγγίδης, καθηγητὴς τῆς Θεολογικῆς Σχολῆς ΑΠΘ; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 25 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 871

Δημήτριος Τσελεγγίδης: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

tseleggidhs dhmhtrios 04

ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΗΜΕΡΙΔΑ

«ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ»

Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες

Τετάρτη, 23 Μαρτίου 2016, 09.00-21.00

Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας

Αἴθουσα: «Μελίνα Μερκούρη», Πειραιᾶς

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΤΣΕΛΕΓΓΙΔΗΣ

Θέμα: «Μπορεῖ μία Σύνοδος Ὀρθοδόξωννά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξουςκαί νά ὁριοθετήσει διαφορετικά τήν ἕως τώρα ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας;»

(Ἡ πρόκληση τῆς μέλλουσας νά συνέλθει Μεγάλης Συνόδου)

Σεβασμιώτατοι, Σεβαστοί Πατέρες, Ἀγαπητοί καί ἀγαπητές Σύνεδροι καί ἐν Χριστῷ ἀδελφοί!

Ἀπό τή θέση αὐτή αἰσθάνομαι τό χρέος, νά εὐχαριστήσω -ἐκ καρδίας καί δημοσίως- τόν φιλόξενο καί φλογερό ἀγωνιστή Οἰκοδεσπότη, τόν Ποιμένα τον καλό, τόν τιμηθέντα κατ’ ἐπανάληψη καί ἐξαιρέτως μέ τόν ὀνειδισμό τοῦ Χριστοῦ, τόν Μητροπολίτη Πειραιῶς κ. Σεραφείμ, γιά τήν μεγαλειώδη πανελλαδική διοργάνωση τοῦ παρόντος θεολογικοῦ-ἐπιστημονικοῦ Συνεδρίου, καί μάλιστα τήν κρίσιμη αὐτή χρονική στιγμή, γιά τήν ὑπεύθυνη ἐνημέρωση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Καί τοῦτο, ἐπειδή τό πραγματευόμενο ἐδῶ θέμα ὑπερβαίνει τά ὅρια τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας μας καί ἀφορᾶ τήν ἀνά τήν Οἰκουμένη Ὀρθόδοξη καί μόνη, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία.

Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος φαίνεται, ἀπό τήν ἕως τώρα διαδικασία καί θεματολογία της, νά διαψεύδει τό ἐπίδοξο ὄνομά της.

Μάλιστα, θά μπορούσαμε βάσιμα νά ὑποστηρίξουμε, ὅτι κατ’ ἐπίφαση εἶναι Ἁγία. Καί αὐτό τό λέμε, ἐξαιτίας τοῦ ἐλλείμματος συνοδικότητας, πού ἔχει. Κυρίως, ὅμως, ἐξαιτίας τοῦ σοβαροῦ ἐλλείμματος Ὀρθοδόξου αὐτοσυνειδησίας, πού τήν διέπει. Τό μεγάλο ἔλλειμμα Ὀρθοδόξου αὐτοσυνειδησίας πιστοποιεῖται, ἀναμφιβόλως καί κατεξοχήν, ἀπό τήν ἐσφαλμένη Ἐκκλησιολογία, πού εἰσηγεῖται στό πρός ψήφιση Κείμενο: «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον». Ἀπό τά παραπάνω εἶναι σαφές, ὅτι ἡ ἐν λόγω Σύνοδος δέν εἶναι «ἑπομένη τοῖς ἁγίοις Πατράσι». Κατά συνέπεια, δέν μπορεῖ νά εἶναι Ἁγία. Ἀλλά, κατ’ ἐπίφαση, εἶναι καί Μεγάλη. Μᾶλλον, θά ἔπρεπε νά αὐτοχαρακτηρισθεῖ ὡς μικρή, ἀφοῦ σ’ αὐτήν θά παρευρεθοῦν λίγοι, καί μάλιστα κατ’ ἐπιλογήν Ἐπίσκοποι. Στήν πραγματικότητα, εἶναι μιά διηυρημένη Σύνοδος Προκαθημένων. Ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν Ἐπισκόπων τῶν Ὀρθοδόξων Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν θά εἶναι ἀπόντες καί χωρίς δυνατότητα ψήφου ἀπό ἐκεῖ, ὅπου ἀναγκαστικά βρίσκονται, ἀδυνατώντας ἔτσι νά ἐκφράσουν τήν δογματική συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας τους.

Εἰδικότερα, ἀπό τήν Ἑλλαδική Ἐκκλησία θά παρευρεθοῦν σ’ αὐτήν λιγότεροι τοῦ ἑνός τρίτου τῶν Ἐπισκόπων της, ἐνῶ ἀπό τήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας οὔτε τό ἕνα δέκατο τῶν Ἐπισκόπων της. Στήν πραγματικότητα, οὔτε οἱ παρόντες Ἐπίσκοποι ἔχουν ἄμεση ψῆφο, στήν ἐν λόγω Σύνοδο, ἀφοῦ καί αὐτή ἡ ψῆφος τους θά ἐκφραστεῖ μόνον διά τοῦ Πρώτου, καί μόνον ἐάν εἶναι πλειοψηφοῦσα ψῆφος, στό πλαίσιο τῆς ἀντιπροσωπείας τῆς Τοπικῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας. Πρᾶγμα, σαφῶς ἀντι-Κανονικό καί ἀμάρτυρο στήν Ἱστορία τῆς Ἐκκλησίας. Πρόκειται μᾶλλον γιά μιά παρωδία Πανορθοδόξου Συνόδου, στήν ὁποία δέν θά εἶναι παρόντες ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Ἐπίσκοποι. Ἔτσι, ἄθελά μας, μᾶς παραπέμπει καί στήν ἐπί δικτατορίας «ἀριστίνδην» Σύνοδο! Ἀλλά καί τήν «ἀριστίνδην» τήν ξεπερνᾶ κατά πολύ σέ ἀντικανονικότητα.

Στό ἐρώτημα τοῦ θέματός μας, ἄν μπορεῖ δηλαδή μιά Σύνοδος Ὀρθοδόξων νά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξους, ἡ εὐθεία καί εἰλικρινής ἀπάντηση, ἀπερίφραστα, εἶναι ἀρνητική. Καμία Πανορθόδοξη Σύνοδος δέν μπορεῖ νά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξους, ἐάν βέβαια θέλει νά ἐκφράσει ἀλαθήτως τή διαχρονική ταυτότητα τῆς Ὀρθοδοξίας, ὡς τῆς μόνης Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, σύμφωνα πάντα μέ τόν Ὅρο, τόν γνωστό καί ὡς Σύμβολο τῆς Πίστεως, τῆς Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Τά δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, ὡς πιστευόμενα καί βιούμενα ἀπό τούς πιστούς, εἶναι σωτήρια. Ἔχουν δηλαδή σωτηριολογικό χαρακτῆρα, γιατί συμπυκνώνουν τό ἁγιοπνευματικό περιεχόμενο τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας. Καί ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας εἶναι θεανθρώπινη, πού διοχετεύεται μυστηριακῶς στό σῶμα της ἀπό τήν ζωοποιό καί θεοποιό Κεφαλή της, τόν Υἱό τοῦ Θεοῦ, τόν Ἕνα τῆς Τριάδος.

Οἱ Ἐπίσκοποί μας δέν πηγαίνουν στίς Συνόδους, γιά νά ψηφίσουν ὅσα ἄλλοι Ἐπίσκοποι καί Θεολόγοι ἑτοίμασαν πρίν ἀπ’ αὐτούς καί χωρίς αὐτούς, ἀλλά γι’ αὐτούς. Πολύ δέ περισσότερο, δέν πηγαίνουν, γιά νά ὑπογράψουν ἐκ τῶν προτέρων τό Ἀνακοινωθέν τῆς μέλλουσας Συνόδου. Ἡ πράξη αὐτή ἀποτελεῖ ἀπαξίωση τῆς συνοδικότητας τῆς Ἐκκλησίας καί ἐμπαιγμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Οἱ Ἐπίσκοποι πηγαίνουν στήν Ἐκκλησία, ὡς ἀνώτατοι ἐκκλησιαστικοί ἡγέτες τῶν Τοπικῶν τους Ἐκκλησιῶν, προκειμένου νά ὁριοθετήσουν -«ἐπί ἴσοις ὅροις» μέ τούς συνεπισκόπους τους- τήν ὀρθή διδασκαλία τῆς πίστεως καί νά ἐκφράσουν τήν ἁγιοπνευματική ζωή τῆς Ἐκκλησίας, ἔναντι τῶν νέων ἀμφισβητήσεων καί προκλήσεων ἐντός τῶν νέων δεδομένων, πάντοτε ταπεινά, ὡς «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις πατράσι». Μέ τόν τρόπο αὐτό, ἐνεργοῦν σύμφωνα μέ τήν Ἁγιοπατερική Παράδοση τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐδῶ, ἀπερίφραστα καί μέ κάθε σαφήνεια, πρέπει νά ποῦμε, ὅτι δέν ὑπῆρξε ποτέ στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία κάποιος Ἐπίσκοπος «ἄνευ ἴσων». Γι’ αὐτό καί ὅσοι Ἐπίσκοποι τό προβάλλουν γιά τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη, συγχέουν ἀνεπίτρεπτα τά «πρεσβεῖα τιμῆς» μέ τήν παπική ἀντίληψη τοῦ Πρωτείου καί σφάλλουν δογματικῶς, εὑρισκόμενοι «εἰς πλάνην οἰκτράν». Ἡ θεώρηση αὐτή εἶναι ἐντελῶς ἀμάρτυρη ἀπό τήν Ἐκκλησιαστική μας Ἱστορία.Ὅταν ὅμως συμβαίνει, ὅπως τελευταῖα, νά λέγεται, παραπέμπει στήν αἱρετική δοξασία τοῦ παπικοῦ πρωτείου, ὅπως εἴπαμε. Καί τό ἀκόμη τραγικότερο εἶναι, ὅταν τό Πρωτεῖο αὐτό ἐπιχειρεῖται ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο νά θεμελιωθεῖ στό Τριαδικό δόγμα. Αὐτή ἡ δοξασία σαφῶς αἱρετίζει, ἀφοῦ εἰσάγει κατά Δυτική ἀπομίμηση, τήν ἱεραρχική τάξη στήν Ἁγία Τριάδα, ἡ ὁποία βέβαια εἶναι «ὑπέρ πᾶσαν τάξιν», κατά τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ.

Σέ πρόσφατη Ἐπιστολή μας πρός ὅλους τούς Ἐπισκόπους τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἀνά τόν κόσμον, στίς 3-2-2016, ὑποστηρίξαμε ὅτι «οἱ ἐμπνευστές καί συντάκτες» τοῦ συγκεκριμένου Κειμένου, «ἐπιχειροῦν μιά θεσμική νομιμοποίηση τοῦ Χριστιανικοῦ Συγκρητιστικοῦ - Οἰκουμενισμοῦ μέ μιά ἀπόφαση Πανορθοδόξου Συνόδου». Ἐάν ψηφιστεῖ τό Κείμενο αὐτό: «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», δημιουργεῖται μέγιστο πρόβλημα ἐκκλησιολογικῆς ὑπάρξεως, τόσο γιά ὅσους Ἐπισκόπους τό ψηφίσουν, ὅσο καί γιά ὅσους ἀπό τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας θά τό ἀποδεχτοῦν στήν πράξη. Καί τοῦτο, γιατί τό δογματικό αὐτό ἀτόπημα ἔχει τήν ἀναφορά του σέ Ὅρο Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Μέ τό παραπάνω Κείμενο, δηλαδή, δίνεται ἐκκλησιαστικότητα στούς αἱρετικούς ἤ ἑτεροδόξους τῆς Δύσεως (Ρωμαιοκαθολικους καί Προτεστάντες), διευρυνομένων ἔτσι, αὐθαιρέτως, τῶν Κανονικῶν ὁρίων τῆς Ἐκκλησίας.

Εἰδικότερα, τό ἀτόπημα τοῦ παραπάνω Κειμένου σημαίνει, πρακτικῶς, ἄρνηση συγκεκριμένου ἄρθρου τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως τῆς Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, τό ὁποῖο ὁρίζει σαφῶς, ὅτι ὡς Ὀρθόδοξοι πιστεύουμε εἰς Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν. Στά Πρακτικά τῆς Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου διαβάζουμε καί τίς ἐκκλησιολογικές συνέπειες ἀπό τή μή ἀκριβῆ ἀποδοχή τοῦ Συμβόλου της. «Ὅποιος προσθέσει ἤ ἀφαιρέσει καί μία λέξη ἀπό τό Σύμβολο-Ὅρο αὐτό, νά ἀναθεματίζεται, νά καθαιρεῖται καί νά ἀφορίζεται». Δηλαδή, πρακτικῶς, νά ἀποκόπτεται ἀπό τήν Ἐκκλησία, ὡς αἱρετικός. Τά σχετικά ἀναθέματα ἐπαναλαμβάνουν καί οἱ ἑπόμενες Οἰκουμενικές Σύνοδοι.

Ὅταν λοιπόν ὑποστηρίζουμε τά παραπάνω, δέν ἀπειλοῦμε αὐθαίρετα κανέναν. Ἁπλῶς, «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι», καταθέτουμε -ἐμπόνως καί ταπεινῶς- τίς σαφεῖς ἐκκλησιολογικές συνέπειες, πού ὁρίζονται ἀμετακλήτως ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους γιά ὅσους ἀθετοῦν τήν δογματική διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας. Τό ἄρθρο 6 τοῦ συγκεκριμένου Κειμένου εἰσηγεῖται πνευματικό ἔγκλημα σέ βάρος τῆς ἴδιας τῆς Ἐκκλησίας, ἐπειδή ἐπιχειρεῖ νά διαφθείρει τό σωτήριο δόγμα τῆς Ἐκκλησιολογίας μας. Μέ ἄλλη ἀφορμή, κατά τό παρελθόν, σέ Ἐπιστολή μας πρός Ἑλλαδίτη Ἐπίσκοπο, ἀντιπρόσωπο τῆς Ἐκκλησίας μας, στούς Διμερεῖς Θεολογικούς Διαλόγους, ἀναφερθήκαμε ἐκτενῶς στό ἐκκλησιολογικοῦ χαρακτῆρα αὐτό θέμα. Θά ὑπενθυμίσω κάποια σημεῖα τῆς Ἐπιστολῆς αὐτῆς, ἐπειδή διατηροῦν πλήρως τήν ἐπικαιρότητά τους καί ἑρμηνεύουν τή στοχευμένη μεθοδολογία τῶν ἀντιπροσώπων τῆς Ἐκκλησίας μας.

Ρωτούσαμε τότε: «Μέ ποιά αἴσθηση αὐτοσυνειδησίας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας προσέρχονται οἱ ἐκπρόσωποί της στόν Διμερῆ Θεολογικό Διάλογο; Ἀκόμα πιό συγκεκριμένα, προσέρχεται ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας διά τῶν ἐκπροσώπων της ὡς ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία; Ἤ ὡς διηρημένη Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἀναζητᾶ τήν ὀντολογική ἑνότητά της στήν ἕνωσή της μέ τούς κατά καιρούς ἀποκομμένους ἀπό αὐτήν ἑτεροδόξους; Στό Σύμβολο τῆς Πίστεως ὁμολογοῦμε, ὅτι πιστεύουμε εἰς Μίαν Ἐκκλησίαν. Ἀπό τήν διατύπωση αὐτή τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως προκύπτει, ὅτι ἡ ἑνότητα, ὡς θεμελιώδης ἰδιότητα τοῦ ἑνός –στήν προκειμένη περίπτωση ὡς ἰδιότητα τῆς Μίας Ἐκκλησίας-, εἶναι τό ἀσφαλές δεδομένο τῆς πίστεώς μας. Στή συνείδηση τοῦ σώματος τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ἑνότητά της εἶναι δεδομένο ὀντολογικό, ἀπολύτως καί ἀμετακλήτως διασφαλισμένο ἀπό τήν Κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας, ἀπό τόν Χριστό, διά τῆς συνεχοῦς παρουσίας τοῦ Παρακλήτου Πνεύματος σ’ αὐτήν, ἤδη ἀπό τήν Πεντηκοστή. Ἡ ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας -ὡς δογματική ἀλήθεια- ἐκφράζει τόσο τήν αὐτοσυνειδησία της, ὅσο καί τήν πνευματική ἐμπειρία της. Ἄν ὅμως ἡ Ἐκκλησία εἶναι Μία –κατά τό Σύμβολο τῆς Πίστεως- τότε, μέ τήν συνεπῆ ἐκκλησιολογική ἔννοια καί κατά κυριολεξία, δέν μποροῦν νά ὑπάρχουν ἑτερόδοξες ἐκκλησίες, οὔτε μητέρες, ἀδελφές, θυγατέρες καί ἐγγονές ἐκκλησίες, οὔτε φυσικά τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο εἶναι Μητέρα Ἐκκλησία μέ τήν συνεπῆ θεολογική ἐκκλησιολογική ἔννοια τοῦ ὅρου. Ἡ Μία καί μόνη –ἀδιαίρετη πάντα- Ἐκκλησία γεννᾶ ὡς πνευματική μητέρα, μυστηριακῶς, «δι’ ὕδατος καί πνεύματος» τά μέλη της. Δέν γεννᾶ ἄλλες ἐκκλησίες. Οἱ κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀποτελοῦν φανέρωση «ἐν τόπῳ καί χρόνῳ» τῆς Μίας καί μόνης Ἐκκλησίας. Οὔτε βέβαια μπορεῖ ἡ Ἐκκλησία νά εἶναι ταυτόχρονα μία καί διηρημένη, γιατί διαίρεση σημαίνει κατάτμηση ἑνός ὅλου σέ δύο ἤ περισσότερα μέρη. Κατά συνέπεια, ἡ θεώρηση τῆς Ἐκκλησίας ὡς διηρημένης, σήμερα, ἀντίκειται σαφῶς στήν ρητή διατύπωση τοῦ Συμβόλου τῆς Πίστεως, πρᾶγμα πού συνεπάγεται –κατά τά Πρακτικά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων- καθαίρεση καί ἀφορισμό, κατά περίπτωση, σέ ὅποιον ἐμμένει στη θεώρηση αὐτή».

Τά λέμε καί τώρα αὐτά ἀκριβῶς, ἐπειδή τό συγκεκριμένο Ἄρθρο 6 -τοῦ ὑποβαλλομένου Κειμένου πρός ἔγκριση ἀπό τήν μέλλουσα καί Μεγάλη Σύνοδο- ἐμφανίζει κατά ἀντιφατικό καί ἐντελῶς ἀθεολόγητο τρόπο τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀφ’ ἑνός ὡς τήν Μίαν Ἐκκλησίαν, καί ἀφ’ ἑτέρου τήν ἐκπεφρασμένη διά τῶν ἀντιπροσώπων της –καί ὄχι μόνο- ἄποψη, ὅτι ὑπάρχουν καί ἄλλες Ἐκκλησίες –σαφῶς ἑτερόδοξες-, τήν ἱστορική παρουσία τῶν ὁποίων ἀναγνωρίζει καί στοχεύει στήν ἑνότητα μέ αὐτές. Οἱ Ὀρθόδοξοι Οἰκουμενιστές, δηλαδή, θεωροῦν τίς ἑτερόδοξες Θρησκευτικές Κοινότητες ὡς τμήματα τῆς δῆθεν διηρημένης Ἐκκλησίας καί ἐπιδιώκουν τήν δῆθεν ἐπανένωση τῆς Ἐκκλησίας, ἀντί νά ἐργάζονται γιά τήν ἐπιστροφή τους. Ἐπιδιώκουν τήν ἑνότητα μέ αὐτές, παρά τό γεγονός, ὅτι αὐτές δέν δηλώνουν ἕως καί σήμερα καμία διάθεση ἀρνήσεως τῶν δογματικῶν ἀποκλίσεών τους ἀπό τήν Μία καί μόνη Ἐκκλησία. Αὐτό ὅμως εἶναι στήν πράξη ὁ παναιρετικός -πνευματικῶς δυσώδης- καί πονηρότατος Συγκρητιστικός Οἰκουμενισμός. Γι’ αὐτό καί ἀκριβολογοῦμε θεολογικά, ὅταν μιλοῦμε γιά Οἰκουμενιστική κακοδοξία, ἡ ὁποία πρέπει καί συνοδικά νά καταδικαστεῖ.

Τό ἐξαιρετικά θλιβερό εἶναι ἀκόμη, ὅτι ὅλα σχεδόν τά Κείμενα τῆς Ε΄ Προσυνοδικῆς Διασκέψεως, πού ἦρθαν ὡς θέματα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου -ὅταν συμβαίνει νά γνωρίζει κανείς καί τήν προϊστορία τους-, διαπνέονται λίγο ἤ πολύ ἀπό τό πνεῦμα τῆς πονηρίας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Γι’ αὐτό καί κυριαρχοῦνται ἀπό ἀντιφάσεις καί σκόπιμες ἀσάφειες, πού ἐπιδέχονται πολλές ἑρμηνεῖες. Καί τοῦτο σέ σαφῆ ἀντίθεση πρός τά σωτήρια δόγματα τῆς Ἐκκλησίας, πού διακρίνονται γιά τήν σαφήνεια, τήν ἀκρίβεια καί τήν πληρότητα τῶν θεολογικῶν νοημάτων.

Ἐπειδή τά δόγματα τῶν ἑτεροδόξων χριστιανῶν ἀποτελοῦν τήν συμπύκνωση τῆς δυσσεβοῦς ζωῆς, ὅπως ἀντιστοίχως τά σωτήρια καί εὐσεβῆ δόγματα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας συνιστοῦν τήν συμπύκνωση καί ὁριοθέτηση τῆς πίστεως καί τῆς ἁγιοπνευματικῆς ζωῆς της,

Καί ἐπειδή τό πρός ψήφιση ἐκκλησιολογικοῦ, δηλαδή δογματικοῦ χαρακτῆρα, Κείμενο: «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», εἶναι σαφῶς Οἰκουμενιστικό καί ὡς τέτοιο διαφθείρει καί καταλύει ὑπαρξιακῶς τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, καθεαυτήν, καί τήν συνεπαγόμενη ἁγιοπνευματική ζωή της,

Γι’ αὐτό,

Ἀπευθυνόμενοι ἀπό τό Θεολογικό αὐτό Συνέδριο, Σεβαστοί μας Συνοδικοί Ἱεράρχες τῆς μέλλουσας, Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου –παρά τόν σεβασμό στόν θεσμό πού ἐκπροσωπεῖτε καί παρά τόν σεβασμό στό σεπτό πρόσωπό Σας, καθεαυτό-, ἐμεῖς παραμένοντας «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι», Σᾶς δηλώνουμε μέ παρρησία, μέ κάθε σαφήνεια καί μετά λόγου γνώσεως, ὅτι δέν θά ἀποδεχθοῦμε τήν ἐνδεχόμενη κακή ἐπιλογή Σας νά ὑπερψηφίσετε τό παραπάνω Οἰκουμενιστικό Κείμενο, ἀλλά καί κάθε ἄλλη διάταξη τῶν Κειμένων, ἐφ’ ὅσον συμβαίνει αὐτά νά ἀντίκεινται στό διαχρονικά εὐσεβές φρόνημα τῆς Ἁγιωτάτης Ἐκκλησίας μας. Καί τοῦτο, γιατί ἡ εὐσέβεια ἀπορρέει καί προκύπτει ἀπό τήν καθαρότητα καί ἀκρίβεια τῆς δογματικά ὁριοθετημένης πίστεώς μας.

Ἀκόμη εἰδικότερα, τό Ἄρθρο 6 τοῦ Κειμένου: «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον», πού κατατέθηκε πρός ψήφιση ἀπό τούς Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι θά λάβουν μέρος ὡς συνοδικοί στήν μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, οὐσιαστικά εἰσηγεῖται ἕνα εἶδος «πολιτικοῦ γάμου» μέ ἑτερογενῆ συμβαλλόμενα μέρη. Πρόκειται, δηλαδή, γιά ἕνα μή φυσιολογικό γάμο. Γι’ αὐτό καί τά συμβαλλόμενα μέρη δέν μποροῦν νά γίνουν ἕνα ὀργανικό σῶμα, καί κυρίως ἕνα πνεῦμα, στό ὁποῖο στοχεύει ὁ χριστιανικός ἐκκλησιαστικός γάμος. Ἐδῶ, τό συγκεκριμένο Ἄρθρο 6 εἰσηγεῖται ἕνα εἶδος πνευματικῆς συμβιώσεως -ἑνώσεως- τοῦ Πνεύματος τῆς Ἀληθείας τῆς Ἐκκλησίας μέ τά ἀκάθαρτα πνεύματα τῆς πονηρίας, τά ὁποῖα διέπουν τίς ἑτερόδοξες λεγόμενες ἐκκλησίες, ἐξαιτίας τῆς θεσμικῆς ἀποστασίας τους ἀπό τά εὐσεβῆ δόγματα τῆς Ὀρθοδοξίας. Ἕνας τέτοιος ὅμως «ἐκκλησιολογικός γάμος» εἶναι τελείως ἀπαράδεκτος, ὡς ἀσυμβίβαστος μέ τήν ὥς τώρα καί εἰς τούς αἰῶνες διαχρονική ταυτότητα τῆς Ἐκκλησίας.

Κανείς ἀπολύτως, προσωπικῶς ἤ θεσμικῶς, δέν δικαιοῦται νά ὁριοθετήσει διαφορετικά τά ὥς τώρα ὅρια τῆς Ἐκκλησίας, πού ὁρίστηκαν ἀπαρεγκλίτως ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους. Εἶναι θεολογικά ἀδιανόητο νά ὀνομαστοῦν καί νά ἀναγνωριστοῦν, ὡς ἐκκλησίες, ἐκεῖνες οἱ Θρησκευτικές Κοινότητες, πού ἐξακολουθοῦν νά φρονοῦν ὅ,τι καί ἐκεῖνοι πού καταδικάστηκαν, καθαιρέθηκαν καί ἀφορίστηκαν τελεσιδίκως καί ἀποκόπηκαν ἀπό τήν Μία καί μόνη Ἐκκλησία, ὡς αἱρετικοί. Ἄν οἱ αἱρεσιάρχες ὀνομάστηκαν ἀπεριφράστως ἀπό τούς θεοφόρους Πατέρες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὡς πνευματικῶς «φρενοβλαβεῖς», καί ἀπό τήν ὑμνολογία τῆς Ἐκκλησίας «ὡς ἀνιάτως νοσήσαντες», πῶς πρέπει νά θεωρηθοῦν ἤ νά ὀνομαστοῦν ἐκεῖνοι ἀπό τούς Ὀρθοδόξους, πού ὑποστηρίζουν τήν θεσμική ἀναγνώριση τῶν ἑτεροδόξων λεγομένων ἐκκλησιῶν, Ψευδοεκκλησιῶν, ἰσοτίμως πρός τίς Τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες;

Κατά συνέπεια, εἶναι ἐντελῶς παράλογο Θεολογικά -Ἐκκλησιολογικά καί πνευματικά- μιά Πανορθόδοξη Σύνοδος νά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξους. Κάτι τέτοιο θεωρητικά καί πρακτικά εἶναι αὐτοκαταστροφικό γιά τήν Ἐκκλησία, πού ὁμολογοῦμε στό Σύμβολο τῆς Πίστεως. Ἡ Ἐκκλησία, ὅμως, δέν μπορεῖ νά αὐτοκτονήσει -ὄχι μόνο γιατί αὐτό εἶναι παράλογο, ἀλλά καί γιατί αὐτό ἀντίκειται στήν ταυτότητά της, ὡς Θεανθρωπίνου, Ζωοποιοῦ, Μυστηριακοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος νίκησε τόν θάνατο καί οἰκοδόμησε τήν Ἐκκλησία Του, ἔτσι ὥστε, κατά τήν ἀψευδῆ διαβεβαίωσή Του, «πῦλαι Ἄδου οὐ κατισχύσουσιν αὐτῆς» (Ματθ. 16,18). Ἑπομένως, ὁ παρών ἀγώνας ἀφορᾶ ἐμᾶς τούς ἴδιους, ὡς Ὀρθοδόξους πιστούς, γιά τό χρέος τῆς ὁμολογίας μας ἐν Χριστῷ καί ὄχι τήν Ἐκκλησία, καθεαυτήν.

Ἡ « Ὀρθόδοξος Ἐκκλησίας μας» -ἔγραφε ὁ ὅσιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης σέ ἐπιστολή του πρός τόν Πατριάρχη Ἀθηναγόρα στίς 23/1/1969- «δέν ἔχει καμμίαν ἔλλειψιν. Ἡ μόνη ἔλλειψις πού παρουσιάζεται, εἶναι ἡ ἔλλειψις σοβαρῶν Ἱεραρχῶν καί Ποιμένων μέ πατερικές ἀρχές. Εἶναι ὀλίγοι οἱ ἐκλεκτοί, ὅμως δέν εἶναι ἀνησυχητικό. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι τοῦ Χριστοῦ καί Αὐτός τήν κυβερνάει».

Οἱ ἑτερόδοξοι βρίσκονται θεσμικά «εἰς χώραν μακράν» τῆς πατρικῆς οἰκίας. Ὁ μόνος τρόπος νά βρεθοῦν στήν πατρική «χώρα τῶν ζώντων» εἶναι νά ἐπιστρέψουν ἐν μετανοίᾳ ἀπό ἐκεῖ πού ἔφυγαν. Νά ἀρνηθοῦν τήν ἑτεροδοξία τους, γιά νά μπορέσουν νά ἐνταχθοῦν στό Ζωοποιό, Μυστηριακό Σῶμα τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ μέλλουσα νά συνέλθει Σύνοδος, ἄν δέν καταδικάσει ἀπερίφραστα τόν Οἰκουμενισμό καί ἄν δεχτεῖ τά Κείμενα, πού συνιστοῦν τήν θεματολογία της ὡς ἔχουν, ἤ ἄν προβεῖ σέ τροποποιήσεις, πού δέν ἀφαιροῦν τό ἐκκοσμικευμένο Οἰκουμενιστικό πνεῦμα πού τά διαπνέει, δέν πρόκειται νά τήν ἀποδεχτεῖ τό χριστεπώμυμο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, πού θέλει πάντοτε νά εἶναι «ἑπόμενο τοῖς ἁγίοις Πατράσι». Οἱ ὅποιες ἀποφάσεις της μέ Οἰκουμενιστικό πνεῦμα, θά παραμείνουν κενό γράμμα γιά τόν πιστό λαό, τόν φύλακα τῆς πίστεως τῆς Ἐκκλησίας, κατά τήν Συνοδική Ἀπόφαση τῶν Πατριαρχῶν τοῦ 1848.

Ἡ ἴδια ἡ μέλλουσα Σύνοδος, στήν περίπτωση αὐτή, θά παραμείνει στήν Ἐκκλησιαστική Ἱστορία ὡς Ψευδοσύνοδος, ὅπως ἐκείνη τοῦ 449 στήν Ἔφεσο, ὅπως ἐκείνη τῆς Λυών καί ὅπως ἐκείνη τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας.

Ἐμεῖς θά προσευχόμαστε, ἐμπόνως, νά δοθεῖ ἡ σύγχρονη μαρτυρία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως ἀπό τούς συν-οδικούς Ἐπισκόπους, πρός δόξαν τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ καί πρός εὐαρέστηση τοῦ πιστοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ.

Ἄμεση καί ὀργανική σχέση μέ τό πρός Εἰσήγηση θέμα μας, ἄν μπορεῖ δηλαδή μία Σύνοδος Ὀρθοδόξων νά προσδώσει ἐκκλησιαστικότητα στούς ἑτεροδόξους, ἔχει καί τό Ἄρθρο 20 τοῦ ἴδιου Κειμένου: «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον». Τό Ἄρθρο αὐτό εἶναι, πονηρῶς, ἀσαφές καί δημιουργεῖ θεολογική σύγχυση, ἐξαιτίας τῆς ὑπονοούμενης παρερμηνείας τῶν Κανόνων στούς ὁποίους ἀναφέρεται. Τί λέει, ἀκριβῶς, τό Ἄρθρο αὐτό; «Αἱ προοπτικαί τῶν Θεολογικῶν Διαλόγων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μετά τῶν ἄλλων χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν προσδιορίζονται πάντοτε ἐπί τῇ βάσει τῶν κανονικῶν κριτηρίων τῆς ἤδη διαμορφωμένης Ἐκκλησιαστικῆς Παραδόσεως (Κανόνες 7 τῆς Β΄ καί 95 τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῶν Συνόδων)».

Θά ἀναφερθοῦμε στούς Κανόνες αὐτούς δι’ ὀλίγων καί σέ σχέση μέ τό θέμα μας. Μέ ἄλλα λόγια, στό Ἄρθρο αὐτό γίνεται λόγος γιά τήν Ἐκκλησιαστική Παράδοση, ὅπως αὐτή διαμορφώθηκε μέ τά κριτήρια τῶν Κανόνων 7 τῆς Β΄ Οἰκουμενικῆς καί 95 τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς. Ἀλλά, οἱ ἐν λόγῳ Κανόνες ἀναφέρονται, πολύ συγκεκριμένα, στόν τρόπο ἐντάξεως στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῶν αἱρετικῶν ἐκείνων, πού ἀρνοῦνται τήν αἵρεσή τους, πού ἐκφράζουν τήν ἐπιθυμία νά ἐνταχθοῦν στήν «μερίδα τῶν σωζομένων», δηλαδή στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ὅπου καί μόνον σώζεται ὁ ἄνθρωπος.

Ὡς ἐκ τούτου, εἶναι προφανές, ὅτι τό ὑπονοούμενο τῆς διατυπώσεως τοῦ Ἄρθρου 20: «Αἱ προοπτικαί τῶν Θεολογικῶν Διαλόγων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μετά τῶν ἄλλων χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν καί Ὁμολογιῶν», συνδέεται ὀργανικῶς μέ τό Ἄρθρο 6, ὅπου γίνεται ἐπίσης λόγος γιά τούς Θεολογικούς Διαλόγους «μέ ἀντικειμενικόν σκοπόν», ὅπως χαρακτηριστικά σημειώνεται, «πρός προλείανσιν τῆς ὁδοῦ τῆς ὁδηγούσης πρός τήν ἑνότητα». Τό «περίεργο» εἶναι, ὅτι σέ κανένα Ἄρθρο τοῦ εἰσαγόμενου πρός συζήτηση καί ψήφιση Κειμένου δέν γίνεται λόγος γιά κάποιες προϋποθέσεις ἤ κριτήρια ἀποδοχῆς καί ἐντάξεως τῶν διαλεγομένων στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Καί ἐπειδή οἱ προαναφερθέντες Κανόνες τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, μέ κάθε σαφήνεια, θέτουν τίς προϋποθέσεις αὐτές καί τά κριτήρια, τόσο στίς περιπτώσεις πού θά πρέπει νά τηρηθεῖ ἡ ἀκρίβεια ὅσο καί στίς περιπτώσεις πού μπορεῖ νά ἰσχύει ἡ οἰκονομία -ὡς προσεκτικοί ἀναγνῶστες- ἀντιλαμβανόμαστε, ὅτι οἱ Εἰσηγητές τοῦ ἐπίμαχου Κειμένου μᾶς παραπέμπουν ἀνομολόγητα στή λεγόμενη «Βαπτισματική Θεολογία». Θεωροῦν, δηλαδή, ὅτι οἱ διαλεγόμενοι Ρωμαιοκαθολικοί καί Προτεστάντες εἶναι βαπτισμένοι χριστιανοί. Ἀλλά ἀναγνώριση μυστηρίων ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας δέν ὑφίσταται. Ἁπλῶς ὑπάρχουν διαβαθμισμένοι τρόποι ἀποδοχῆς τῶν αἱρετικῶν.

Οἱ Κανόνες ὅμως 7 καί 95 εἰσηγοῦνται τήν ἀποδοχή τῶν αἱρετικῶν, ὅταν πρόκειται γιά Οἰκονομία, μέ τή θεμελιώδη προϋπόθεση-κριτήριο ὅτι ἔχει τηρηθεῖ ἡ ἀκρίβεια τοῦ τύπου τοῦ Βαπτίσματος, δηλαδή ἡ τριπλή κατάδυση καί ἀνάδυση. Αὐτή ἀκριβῶς ἡ προϋπόθεση δέν τηρεῖται ἀπό τούς Δυτικούς διαλεγομένους χριστιανούς μέ μᾶς. Οἱ Δυτικοί μέ ἀπόφαση Οἰκουμενικῆς κατ’ αὐτούς Συνόδου, τῆς ἐν Τριδέντῳ τῆς Ἰταλίας (1545-1563), καθιέρωσαν -ἀντί τῆς τριπλῆς καταδύσεως- τήν διά ραντισμοῦ ἤ ἐπιχύσεως νεροῦ ἐπί τῆς κεφαλῆς, τήν ὑποκατάσταση, δηλαδή, τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος.

Κατά συνέπεια, ἡ ἀρχή τῆς Οἰκονομίας δέν μπορεῖ νά ἐφαρμοστεῖ γιά τούς Δυτικούς, ἐπειδή οἱ Δυτικοί δέν ἔχουν τίς ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιά τήν ἐφαρμογή τῆς Οἰκονομίας, πού εἶναι ἡ τήρηση τοῦ βαπτισματικοῦ τύπου, ἡ τριπλή δηλαδή κατάδυση καί ἀνάδυση στό νερό τοῦ Μυστηρίου τοῦ Βαπτίσματος. Ἐπιπροσθέτως, ὅμως, δέν μπορεῖ νά ἐφαρμοστεῖ σέ ὅλους τούς Δυτικούς χριστιανούς (Ρωμαιοκαθολικούς καί Προτεστάντες) ἡ ἀρχή τῆς Οἰκονομίας καί ἐξαιτίας τοῦ filioque, τό ὁποῖο, εἰσάγοντας τήν ἰδιότυπη «υἱοπατορία» στήν ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, παραπέμπει στήν «θεομάχον τοῦ Σαβελλίου συστολήν», κατά τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, ἤ στό «δόγμα τοῦ Σαβελλίου», κατά τόν Ἅγιο Μᾶρκο τόν Εὐγενικό (βλέπε Mansi 31A 8, 32C), ἤ «εἰς ἕτερόν τι τέρας ἡμισαβέλλιον», κατά τόν Μέγα Φώτιο (PG 102, 289ΑΒ). Καί τά λέμε αὐτά πάντοτε, σύμφωνα μέ τόν Κανόνα 95 τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ὁ ὁποῖος ἀναφερόμενος στούς Σαβελλιανούς, πού προσέρχονται στήν Ὀρθοδοξία, συνιστᾶ τήν βάπτισή τους, ὅπως καί τήν βάπτιση τῶν Ἐθνικῶν. Συγκεκριμένα ὁ Κανόνας αὐτός ὁρίζει: «Εὐνομιανούς μέντοι τούς εἰς μίαν κατάδυσιν βαπτιζομένους, καί Μοντανιστάς... καί Σαβελλιανούς τούς υἱοπατορίαν δοξάζοντας... πάντας τούς ἀπ’ αὐτῶν θέλοντας προστίθενται τῇ Ὀρθοδοξίᾳ, ὡς Ἕλληνας δεχόμεθα... ἐξορκίζομεν μετά τοῦ ἐμφυσᾶν τρίτον εἰς τό πρόσωπον... καί τότε βαπτίζομεν».

Ἔχουμε τήν γνώμη, ὅτι οἱ λόγοι τῆς Οἰκονομίας γιά τήν εἰσδοχή τῶν Δυτικῶν Χριστιανῶν ἔχουν ἐκλείψει. Ἀπεναντίας, ὑφίστανται διττῶς, ὅπως προείπαμε, οἱ λόγοι τῆς ἀκριβείας τῶν μνημονευθέντων Ἱερῶν Κανόνων. Οἱ Δυτικοί ὀφείλουν νά κατηχηθοῦν, νά ἀναθεματίσουν τίς αἱρετικές πλάνες τους, νά ἐξορκιστοῦν καί νά βαπτιστοῦν, προκειμένου νά ἐνταχθοῦν τῇ μερίδι τῶν σωζομένων. Ἀπό τήν μελέτη τῶν Πρακτικῶν τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων προκύπτει, ὅτι ἡ Ἐκκλησία οὐδέποτε προσέδωσε ἐκκλησιαστικότητα στούς αἱρετικούς καί οὐδέποτε ἔδωσε ἐγκυρότητα στά μυστήρια τῶν ἑτεροδόξων καί οὐδέποτε ἔκανε Οἰκονομία στά δόγματα.

Σέ κάθε ἐποχή, ὅπως καί στή δική μας, μόνο μία Σύνοδος ὄντως Πανορθόδοξη – Οἰκουμενική, ἡ ὁποία σαφῶς εἶναι «ἑπομένη τοῖς ἁγίοις Πατράσι», μπορεῖ νά ἀποφασίσει Ἁγιοπνευματικά, ἄν στήν προκειμένη περίπτωση – μέσα στά νέα δεδομένα – μπορεῖ καί πρέπει νά ἐφαρμοστεῖ ἡ ἀρχή τῆς Οἰκονομίας. Ἡ παροῦσα ὅμως Σύνοδος δέν ἔχει τίς παραπάνω ἁγιοπνευματικές προϋποθέσεις, ὅπως πολλαπλῶς καταδείξαμε. Ἐμεῖς, «ἑπόμενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι» τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί ἐμφορούμενοι ἀπό τό φρόνημά τους, μένουμε ἑδραῖοι στήν Ὀρθόδοξη πίστη καί ἀμετακίνητοι στήν Ἐκκλησία. Καί ὅπως δέν ἔκαναν Σχῖσμα στήν Ἐκκλησία ὅσοι δέν ἀποδέχθηκαν τίς ἀποφάσεις τῆς Ληστρικῆς Συνόδου τοῦ 449 στήν Ἔφεσο, ὅπως δέν ἀποσχίστηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, μή ἀποδεχόμενος τίς δογματικῶς ἐσφαλμένες μονοθελητικές διδασκαλίες ὅλων τῶν Ἐπισκόπων τῆς Ὀρθόδοξης Ἀνατολῆς, καί ὅπως ὁ Ἅγιος Μᾶρκος ὁ Εὐγενικός δέν ἔκανε Σχῖσμα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀντιτασσόμενος μόνος αὐτός στήν Ψευδοσύνοδο τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας καί μή ὑπογράφοντας τά Πρακτικά τῆς ψευδοένωσης, ἔτσι καί ἐμεῖς θά μείνουμε πιστοί στήν Ἐκκλησία τῶν Ἁγίων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί θά ἀπορρίψουμε, μετά βδελυγμίας, κάθε ἐνδεχόμενη συγκριτιστική-οἰκουμενιστική θεσμική διδασκαλία τῆς μέλλουσας προβληματικῆς Συνόδου.

Καί τοῦτο, ἐπειδή φρονοῦμε ταπεινῶς, ὅπως ὁ τῆς ὄντως θεολογίας φερώνυμος Γρηγόριος, ὅτι «κρεῖσσον ἐμπαθοῦς ὁμονοίας ἡ ὑπέρ τῆς εὐσεβείας διάστασις». Θά προσευχώμαστε καθημερινά, ἐμπόνως, νά μήν ἐπιτρέψει ὁ Τριαδικός Θεός νά γίνει ἡ ἐπικείμενη Σύνοδος, γιατί εἶναι ἀπό τήν σύνθεσή της καί ἀπό τήν θεματολογία της φανερώτατο, ὅτι θά δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα ἀπ’ ὅσα φιλοδοξεῖ νά λύσει. Μή προκαλοῦμε καί μή λυποῦμε θεσμικά τό Ἅγιο Πνεῦμα. Ἡ Πεντηκοστή εἶναι γενέθλια ἡμέρα τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Πεντηκοστή ἀφορᾶ τό Πνεῦμα τῆς Ἀληθείας καί τήν ἄκτιστη ἑνοποιό καί θεοποιό ἐνέργειά Του καί ὄχι τό πνεῦμα τῆς ἀκαταστασίας καί πονηρίας τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τό ὁποῖο ἦλθε νά καταλύσει ἡ Ὑποστατική Ἀλήθεια, ἡ θεανθρώπινη Κεφαλή, μέ τό ἔργο τῆς θείας Οἰκονομίας καί τήν ἀποστολή τοῦ Πνεύματός της. Ὁ τρόπος συγκροτήσεως τῆς Συνόδου καί ἡ θεματολογία της δέν ἐκφράζουν στήν πράξη τό Πνεῦμα τῆς Πεντηκοστῆς.

Αὐτή τήν Ἁγία καί συμβολική ἡμέρα βλέπουμε νά σχεδιάζεται ἡ ἐπιβολή τοῦ πνεύματος τοῦ Οἰκουμενισμοῦ, τό ὁποῖο ἀντίθετα πρός τό ἑνοποιό Πνεῦμα τῆς Πεντηκοστῆς, ὡς πνεῦμα τῆς πονηρίας, θά ἐνεργήσει διασπαστικά στήν ἁγιοπνευματική ἑνότητα τῆς Ἐκκλησίας. Ἐμεῖς, ὅμως, προσευχόμαστε νά ἀναδείξει ὁ Θεός ἕνα νέο Ἅγιο Μᾶρκο Εὐγενικό, γιά νά περισώσει τό ἐκκλησιαστικό κῦρος καί τήν ἀξιοπρέπεια τοῦ Ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματος, ὡς φορέα τῆς θεωτικῆς ἐνεργείας, κατά τόν Ἅγιο Διονύσιο τόν Ἀρεοπαγίτη. Ἡ εὐθύνη τῶν Ἱεραρχῶν κάθε Αὐτοκεφάλου Τοπικῆς Ἐκκλησίας εἶναι τεράστια ἔναντι τῆς δογματικῆς συνειδήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Κυρίως, ὅμως, ἔναντι τοῦ Χριστοῦ, γιά τό ἔλλειμμα τῆς Κανονικότητας καί τῆς Συνοδικότητας τῆς Πανορθοδόξου Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας μας. Καί τοῦτο ἐπειδή, τόσο στό προπαρασκευαστικό στάδιο, ὅσο καί στό τελικό, δέν ἐνημερώθηκε, σκοπίμως, τό σῶμα τῆς Ἱεραρχίας τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Εἰδικότερα, δέν συνῆλθαν οἱ Τοπικές Σύνοδοι, γιά νά ἀποφασίσουν καί νά ἐγχειρήσουν στόν ἀντιπρόσωπο τῆς Τοπικῆς τους Ἐκκλησίας τήν ἀπόφασή τους γιά τά προτεινόμενα Κείμενα, πού θά ἀπασχολοῦσαν τήν Πανορθόδοξη Σύνοδο. Οὔτε συνῆλθαν μετά, γιά νά ἀποφασίσουν, ἄν συμφωνοῦν ἤ διαφωνοῦν μέ αὐτά, στό προπαρασκευαστικό στάδιο.

Καί τό χειρότερο εἶναι, ὅτι στό τελικό στάδιο δέν κλήθηκαν νά συμμετάσχουν ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι στήν Πανορθόδοξη Σύνοδο. Πόσο Πανορθόδοξη Σύνοδος εἶναι αὐτή, πού ἐγκαινιάζεται μέ τόν ἀποκλεισμό πολλῶν Ἱεραρχῶν, ὡς ἐκφραστῶν τῶν Τοπικῶν Ἐκκλησιῶν; Ἐάν δέν καλοῦνται ὅλοι οἱ Ἐπίσκοποι, τότε τί νά ποῦμε γιά τήν οὐσιαστική ἀντιπροσώπευση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας; Ὅταν δηλαδή δέν καλοῦνται καί ἄλλοι Κληρικοί, Ἡγούμενοι καί Μοναχοί, ὅπως διαβάζουμε στά Πρακτικά τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὅπου τούς δίδεται καί λόγος (λ.χ. Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδος);

Συνήθως, στίς Πανορθοδόξους Συνόδους, ἡ σύνολη Ἐκκλησία, ἀντιπροσωπευομένη διά τῶν Ἐπισκόπων της, ὁριοθετοῦσε καί ὑπερασπίζετο τήν πίστη, ἔναντι τῆς ἀμφισβητήσεώς της ἀπό τούς αἱρετικούς.

Σήμερα, ἰσχύει τό διαμετρικά ἀντίθετο. Συμβαίνει ὅ,τι καί στίς Ψευδοσυνόδους. Ἡ ὀρθόδοξα ὁριοθετημένη πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας κινδυνεύει τώρα ἀπό τούς ἀντιπροσώπους της –τούς θεσμικούς φύλακές της-, οἱ ὁποῖοι ἐπιχειροῦν νά εἰσάγουν τήν αἵρεση ἤ ἀκριβέστατα τήν παναίρεση τοῦ δυσσεβοῦς καί δυσώδους Οἰκουμενισμοῦ στήν Ἐκκλησία μέ τόν ἀνώτατο θεσμικό τρόπο, δηλαδή μέ μιά Πανορθόδοξη Σύνοδο. Ὀρθοδοξία ὅμως καί Οἰκουμενισμός εἶναι «μείξις ἄμεικτος καί τέρας ἀλλόκοτον» (Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου Πηδάλιον, σελ. 109).

Διερωτώμεθα, τί γίνεται;

Δέν ἀπομένει τίποτε ἄλλο, παρά ἡ καταδίκη μιᾶς τέτοιας Συνόδου ἀπό τόν εὐσεβῆ λαό τοῦ Θεοῦ, γιατί ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὀφείλει νά παραμείνει στό νοητό ὕψος της, ὡς ἄσπιλος «νύμφη τοῦ Χριστοῦ» (Ἐφ. 5,27). Εἴμαστε, ἀπολύτως βέβαιοι, ὅτι, ἄν ἡ μέλλουσα Σύνοδος κινηθεῖ μέ συνέπεια στίς προδιαγραφές της, θά ἀκυρωθεῖ, ὡς Ψευδοσύνοδος, ἀπό ἑπόμενη Ὀρθόδοξη Σύνοδο, ὅπως ἀκυρώθηκαν οἱ ἀποφάσεις τῶν Ψευδοσυνόδων τῆς Ἐφέσου, τῆς Λυών καί τῆς Φερράρας-Φλωρεντίας ἀπό τίς Ὀρθόδοξες Συνόδους πού ἀκολούθησαν.

Σεβασμιώτατοι,

Ἐπειδή, δέν συνῆλθε ἡ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, γιά νά πάρει θέση ἔναντι τῶν πρός συζήτηση καί ψήφιση Κειμένων, θά ἤθελα νά θέσω ὑπόψη Σας καί ἕνα ἀκόμη πολύ σοβαρό θέμα. Ἐδῶ καί ἕναν αἰῶνα, ὁ Οἰκουμενισμός τῶν Ὀρθοδόξων ἔχει ἀφετηρία, τροφοδότη καί ἡγέτη τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, δηλαδή τόν Οἰκουμενικό Πατριάρχη καί τήν περί αὐτόν Σύνοδο. Ἀπό ἐκεῖ ἐκπορεύεται τό ἀκάθαρτο πνεῦμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ. Ἀναπαύεται ὅμως –δυστυχῶς- καί σέ ὅλες σχεδόν τίς ἡγεσίες τῶν Τοπικῶν Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Ἔτσι, ἐξακολουθεῖ μέχρι σήμερα, ἀκάθεκτα, ὡς ὄφις, μέσα στά σπλάχνα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, νά δηλητηριάζει τό σῶμα τῆς ἀνά τήν Οἰκουμένη Ἐκκλησίας. Ὁ Οἰκουμενισμός, κατά τήν ἄνωθεν ἀποκάλυψη τοῦ Χριστοῦ στόν ἅγιο Γέροντα Ἐφραίμ τόν Κατουνακιώτη, διακατέχεται ἀπό τά πονηρά καί ἀκάθαρτα πνεύματα. Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο ἔχει -ἱστορικά βεβαιωμένο- τίς κακές ἐκκλησιολογικῶς καί πνευματικῶς «πρωτιές» στίς οἰκουμενιστικές διακηρύξεις καί πράξεις του (τίς συμπροσευχές δηλαδή μέ τούς ἑτεροδόξους, ἀλλά καί τούς ἑτεροθρήσκους, τίς οἰκουμενιστικές φιλοφρονήσεις κ.τ.λ.).

Ὑπό τίς παροῦσες ἱστορικές συνθῆκες τῆς κυριαρχίας τοῦ Οἰκουμενιστικοῦ πνεύματος στό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, οἱ Ἐπίσκοποι τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἑλλάδος θά πρέπει –κατά τήν ταπεινή μας γνώμη- νά προβληματιστοῦν πολύ σοβαρά, ἄν θά πρέπει νά ὑπερψηφίσουν τό Κείμενο: «Τό Αὐτόνομο καί ὁ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ». Καί τοῦτο, γιά τόν σοβαρότατο λόγο τῆς ἰδιομόρφου σχέσεως τῶν Νέων λεγομένων Χωρῶν μέ τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο. Εἶναι πολύ ὑπαρκτός ὁ κίνδυνος νά ὑπαχθοῦν διά τῆς Αὐτονόμου Ἐκκλησίας οἱ Νέες Χῶρες στήν ἀμεσότερη δικαιοδοσία τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Ἐμεῖς, ὡς Βορειοελλαδίτες, ἐξαιτίας τῆς Οἰκουμενιστικῆς ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, θέλουμε νά παραμείνουνε ἐκκλησιαστικῶς στήν δικαιοδοσία τῆς Αὐτοκεφάλου Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Δέν θέλουμε νά κυριαρχούμαστε ἀπό τό ἀλλοτριωμένο Οἰκουμενιστικό πνεῦμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Οἱ ἐκκλησιαστικές – πνευματικές εὐθῦνες τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος στό παραπάνω θέμα εἶναι ἱστορικῶς τεράστιες. Γι’ αὐτό καί ταπεινῶς, Σᾶς παρακαλοῦμε, θερμῶς, ὡς πνευματικούς μας Πατέρες, νά ἀκούσετε τήν ἔμπονη φωνή μας.

Εὐχαριστῶ γιά τήν ὑπομονή σας.

Πηγή: Επόμενοι τοις Αγίοις Πατράσι

Tags: Οικουμενισμός, Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Μητροπολίτης Πειραιώς και Φαλήρου κ.κ. Σεραφείμ; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 24 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 801

Μητροπολίτης Πειραιώς και Φαλήρου κ.κ. Σεραφείμ: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

mhtropoliths peirews serafeim 01

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

Ἀκτὴ Θεμιστοκλέους 190, 185 39 ΠΕΙΡΑΙΕΥΣ, Τηλ. +30 210 4514833, Fax +30 210 4518476 e-mail: impireos@hotmail.com

Ἐν Πειραιεῖ τῇ23ῃ Μαρτίου 2016

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν
Ἀκολουθεῖ ὁ χαιρετισμός τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Πειραιῶς Σεραφείμ στήν ἡμερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ˙Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες» πού διοργανώνεταιὑπό τήν αἰγίδα τῶν Ἱερῶν Μητροπόλεων i) Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως, ii)Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων, iii) Γλυφάδας, Ἑλληνικοῦ, Βούλας, Βουλιαγμένης καί Βάρης καί iv) Πειραιῶς στό Στάδιο Εἰρήνης καί Φιλίας στόν Πειραιᾶ τήν 23η Μαρτίου 2016.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΣΤΗΝ ΗΜΕΡΙΔΑ ΜΕ ΘΕΜΑ : «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ˙Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

Σεβασμιώτατοι, Σεβαστοί Πατέρες, Ἐλλογιμώτατοι κ. Καθηγητές, Σεβαστό Προεδρεῖο, Ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί,

Χαιρετίζω τήν πολύ νευραλγική σημερινή ἡμερίδα, πού διοργανώνουν οἱ Ἱερές Μητροπόλεις Γλυφάδας, Ἑλληνικοῦ, Βούλας, Βάρης καί Βουλιαγμένης, Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως, Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων καί ἡ καθ’ ἡμᾶς Πειραιῶς καί Φαλήρου, καθώς καί ἡ Σύναξις Ὀρθοδόξων Κληρικῶν καί Μοναχῶν, μέ θέμα: «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος˙ Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες».

Ἡ ἰδέα τῆς συγκλήσεως Οἰκουμενικῆς Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἶχε διατυπωθεῖ γιὰ πρώτη φορὰ ἐπισήμως μὲ ἔνα πρῶτο κατάλογο θεμάτων, στὸ «Πανορθόδοξο Συνέδριο» τῆς Κωνσταντινούπολης τὸ 1923 ἀπὸ τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κυρό Μελέτιο Δ´ Μεταξάκη. Τὸ 1930 προωθήθηκε ἀπὸ τὴν ὀνομασθεῖσα «Προκαταρκτικὴ Ἐπιτροπή», ποὺ συνῆλθε στὸ Ἅγιον Ὄρος στὴν Ἱερὰ Μονὴ Βατοπαιδίου, ἡ ὁποία ἑτοίμασε ἕνα πρῶτο κατάλογο θεμάτων τῆς Συνόδου. Ὅμως, δυσμενεῖς ἱστορικὲς συνθῆκες δὲν ἐπέτρεψαν τὴν σύγκληση τῆς Συνόδου πρὶν καὶ μετὰ τὸν δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ἰδιαίτερα μάλιστα, ἐπειδὴ στὶς περισσότερες ὀρθόδοξες χῶρες ἐπεκράτησαν ἀθεϊστικὰ κομμουνιστικὰ καθεστῶτα, τὰ ὁποῖα δυσκόλεψαν τὸ ἔργο καὶ τὶς ἀποφάσεις τῶν ἐκεῖ Ἐκκλησιῶν.

Τὸ θέμα ἐπανέφερε ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχηςκυρός Ἀθηναγόρας, ὁ ὁποῖος συνεκάλεσε στὴ Ρόδο τὴν Α´ Πανορθόδοξη Διάσκεψη τὸ 1961, ἡ ὁποία ἔλαβε ὁριστικὲς ἀποφάσεις γιὰ τὴν προπαρασκευὴ τῆς Συνόδου καὶ κατήρτισε ἕναν εὐρύτατο κατάλογο δέκα θεμάτων, τὰ ὁποῖα μὲ τὶς ὑποδιαιρέσεις τους ξεπερνοῦσαν τὰ ἑκατό. Ὁ κατάλογος αὐτὸς ἐπικρίθηκε ἔντονα, ἐπειδή καταρτίσθηκε κατὰ τὰ πρότυπα τοῦ καταλόγου θεμάτων τῆς Β´ Βατικανῆς ψευδοσυνόδου, ἡ ὁποία συνερχόταν τὴν ἴδια ἐποχὴ, καὶ ἡ ὁποία ἐπηρέασε τήν Ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία. Λόγῳ ἀντιδράσεων καὶ ἐπικρίσεων ὁ εὐρὺς αὐτὸς καὶ ἀντισυνοδικὸς κατάλογος ἀποσύρθηκε καὶ ἀναθεωρήθηκε ἀπὸ τὴν Α´ Προσυνοδικὴ Πανορθόδοξη Διάσκεψη (1976) τῆς Γενεύης, ἡ ὁποία κατέληξε σὲ δέκα θέματα, ποὺ θεωρήθηκαν ὡς τὰ πιὸ σημαντικὰ πρὸς διαβούλευση καὶ αὐθεντικὴ ἀπόφαση, καί τά ὁποία ἦταν τὰ ἑξῆς: α) Ὀρθόδοξη Διασπορά· β) Τὸ Αὐτοκέφαλο καὶ ὁ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ· γ) Τὸ Αὐτόνομο καὶ ὁ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ· δ) Δίπτυχα· ε) Τὸ ζήτημα τοῦ κοινοῦ ἡμερολογίου καὶ τοῦ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα· στ) Κωλύματα γάμου· ζ) Ἀναπροσαρμογὴ τῶν περὶ νηστείας ἐκκλησιαστικῶν διατάξεων· η) Σχέσεις Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν πρὸς τὸν λοιπὸν χριστιανικὸν κόσμον· θ) Ὀρθοδοξία καὶ Οἰκουμενικὴ Κίνησις ι) Συμβολὴ τῶν κατὰ τόπους Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στὴν ἐπικράτηση τῶν χριστιανικῶν ἰδεωδῶν τῆς εἰρήνης, τῆς ἐλευθερίας, τῆς ἀδελφοσύνης καὶ τῆς ἀγάπης μεταξὺ τῶν λαῶν καὶ ἄρσιν τῶν φυλετικῶν διακρίσεων.

Ἔπειτα συνῆλθαν οἱ Β´ καί Γ΄ Προσυνοδικές Πανορθόδοξες Διασκέψεις τό 1982καί τό 1986 στὴ Γενεύη. Ἡ Δ´ Προσυνοδικὴ Διάσκεψη, πάλι λόγῳ δυσκολιῶν καὶ ἀνακατατάξεων, ποὺ ὀφείλονταν κυρίως στὴν πτώση τῶν κομμουνιστικῶν καθεστώτων στὶς Ὀρθόδοξες χῶρες, συνῆλθε τὸν Ἰούνιο τοῦ 2009, δηλ. εἰκοσιτρία ὁλόκληρα ἔτη μετὰ τὴν προηγούμενη! Τὸν Δεκέμβριο τοῦ 2009 καὶ τὸν Φεβρουάριο τοῦ 2011 συνῆλθε δύο φορὲς στὴ Γενεύη ἡ Διορθόδοξη Προπαρασκευαστικὴ Ἐπιτροπὴ. Τὸν Μάρτιο τοῦ 2014 πραγματοποιήθηκε στὴν Κωνσταντινούπολη ἡ πρώτη Σύναξη τῶν Προκαθημένων τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν1, ἡ ὁποία ἀποφάσισε νά ἐπισπευσθοῦν οἱ προετοιμασίες γιά τήν σύγκληση τῆς «Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου», ὥστε αὐτὴ νὰ συνέλθει, ἐκτὸς ἀπροόπτου, κατὰ τὸν Ἰούνιο τοῦ 2016, τὴν ἑορτὴ τῆς Πεντηκοστῆς στὸν παλαιὸ ἱστορικὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Εἰρήνης στὴν Κωνσταντινούπολη, ὅπου συνῆλθε καὶ ἡ Β´ Ἁγία καί Οἰκουμενικὴ Σύνοδος (381). Συνέστησε δὲ καὶ Εἰδικὴ Διορθόδοξη Ἐπιτροπή, ἡ ὁποία ἀνέλαβε νὰ ἀναθεωρήσει ἤ νὰ ἐπικαιροποιήσει ὅσα κείμενα εἶχαν ἑτοιμασθεῖ καὶ νὰ ἑτοιμάσει τὰ ἐναπομείναντα. Ἡ τελευταία Ε´ Προσυνοδικὴ Διάσκεψη συνῆλθε τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 2015.

Τέλος, ἀπό 21 ἕως 28 Ἰανουαρίου 2016, συνεκλήθη ἡ δεύτερη Σύναξη τῶν Προκαθημένων στό Ὀρθόδοξο Κέντρο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στό Σαμπεζύ τῆς Γενεύης, ἡ ὁποία ἀσχολήθηκε μέ θέματα σχετικά μέ τήν προετοιμασία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου2 καί ἀποφάσισε ὅτι ἡ «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος» θά πραγματοποιηθεῖ, ἐκτός ἀπροόπτου, στήν Ὀρθόδοξη Ἀκαδημία τῆς Κρήτης ἀπό 16 ἕως 27 Ἰουνίου 2016. Τά θέματα, πού τελικῶς ἐγκρίθηκαν ἐπισήμως πρός ὑποβολή καί υἱοθέτηση στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο εἶναι τά ἑξῆς ἕξι : α) Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς τόν σύγχρονον κόσμον, β) Ἡ Ὀρθόδοξος Διασπορά, γ) Τό Αὐτόνομον καί ὁ τρόπος ἀνακηρύξεως αὐτοῦ, δ) Τό μυστήριον τοῦ γάμου καί τά κωλύματα αὐτοῦ, ε) Ἡ σπουδαιότης τῆς νηστείας καί ἡ τήρησις αὐτῆς σήμερον, καί στ) Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον.

Μετὰ ἀπὸ τὴν σύντομη αὐτή ἀναφορὰ στὴν μακρὰ ἱστορία ἐνενήντα τριῶν χρόνων καὶ στὴν θεματολογία τῆς Συνόδου, διαπιστώνουμε μετά θλίψεως ὅτι, ὅπως προκύπτει ἀπό τήν διαδικασία, τήν θεματολογία, τό περιεχόμενο τῶν κειμένων καί ἀπό πολλές δηλώσεις προσώπων, πού κατευθύνουν τή Σύνοδο, ὑπάρχει μεγάλο ἔλλειμα καί μεγαλύτερο κενό ὡς πρός τήν ὀρθότητα τῶν ἀποφάσεων τῆς Συνόδου καί τὴν Ὀρθοδοξία τῆς Συνόδου.

Ἡ ἀναγνώριση τῶν ἀποφάσεων μιᾶς Συνόδου ἐξαρτᾶται ἀποκλειστικά ἀπὸ τὸ ἂν αὐτή ἀποτελεῖ αὐθεντικὴ καὶ γνήσια συνέχεια τῶν προηγουμένων συνόδων, τῶν ὁποίων πρέπει νὰ ἀκολουθεῖ πιστὰ τὶς ἀποφάσεις, καὶ πρὸ παντὸς ἀπὸ τὴν ὀρθότητα τῶν δογμάτων καὶ τῶν κανόνων, ποὺ θεσπίζει. Ὁ Ὅσιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής τονίζει χαρακτηριστικά: «Ἐκείνας οἶδεν ἁγίας καὶ ἐγκρίτους συνόδους ὁ εὐσεβὴς τῆς Ἐκκλησίας κανών, ἃς ὀρθότης δογμάτων ἔκρινεν»3.

Οἱ οἰκουμενιστές ἀνερυθριάστως καί ἀσυστόλως πάνω στό Ἱερό Σῶμα τῆς Ἁγίας Ὀρθοδοξίας μας, προβάλλουν καί στηρίζουν ὡς δῆθεν ἀληθῆ διδασκαλία της τόν σατανοκίνητο, μασονοκίνητο καί σιωνιστικό Οἰκουμενισμό. Τό σχέδιό τους, ὅμως, αὐτό ἔχει πρό πολλοῦ ἀποτύχει παταγωδῶς, ὅπως ἀποδεικνύεται ἐν τοῖς πράγμασι. Ἡ δεινή καί τραγική πραγματικότητα ἀποδεικνύει ὅτι ἡ Οἰκουμενιστική Κίνηση, μέ ἀποκλειστική εὐθύνη τῶν ἰδίων τῶν αἱρετικῶν καί ἑτεροδόξων ἀπό τή μιά, καί τῶν οἰκουμενιστῶν ἀπό τήν ἄλλη, εἶναι ἀλυσιτελής. Τό μόνο, πού ἐπιτυγχάνεται, εἶναι ἡ σύγχυση καί ὁ συγκρητισμός. Οἱ αἱρετικοί καί ἑτερόδοξοι διακρίνονται για τήν ἔλλειψη εἰλικρίνειας καί μετανοίας, ἐμμένοντες σατανικῶς στήν κακοδοξία.

Ἡ μέν αἵρεση τοῦ Παπισμοῦ συνεχίζει νά ἐμμένει στό παγκόσμιο πρωτεῖο ἐξουσίας τοῦ «Πάπα» τῆς Ρώμης, στή διασάλευση τοῦ μυστηρίου τῆς Ἁγίας Τριάδος καί στήν ἄρνηση τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου μέ τήν κτιστή χάρη.

Ἡ δέ αἵρεση τοῦ Προτεσταντισμοῦ ἐμμένει κι αὐτή στήν εἰκονομαχία, στήν ἄρνηση τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ μυστηρίου τῆς Ἀειπαρθένου Θεοτόκου. Οἱ «χειροτονίες» γυναικῶν στόν ἱερατικό καί ἐπισκοπικό βαθμό καί ἡ θεσμοθέτηση τῆς ὁμοφυλοφιλίας στόν Προτεσταντικό κόσμο, πού ἀποτελεῖ ἀνατροπή τῆς ἀνθρωπίνης ὀντολογίας καί φυσιολογίας καί καθιερώνει μιά κίβδηλη ἀνθρωπολογία τήν κορωνίδα τῶν ἁμαρτιῶν, καθώς και ἡ ἀναγνώριση τῶν «γάμων» μεταξύ τῶν ὁμοφυλοφίλων, ἀποδεικνύουν ὅτι καθόλου δέν ἐπηρρεάστηκε ἀπό θεολογικούς διαλόγους, οὔτε πλησίασε ἡ αἵρεση καί ἡ ἑτεροδοξία πρός τήν ὀρθόδοξη κατεύθυνση, θεολογία καί ζωή.

Παραλλήλως, ἡ αἵρεση τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, παρά τίς ψευδολογίες τῆς ἐπαίσχυντης συμφωνίας τοῦ Σαμπεζύ τῆς Γενεύης τό 19914, μνημονεύει τούς αἱρεσιάρχες Σεβήρο καί Διόσκορο καί ἀρνεῖται τήν ἐν δυσί φύσεσι Ὀρθόδοξη Χριστολογία, προσθέτουσα καί τίς κακοδοξίες τοῦ Μονοθελητισμοῦ καί τοῦ Μονοενεργητισμοῦ, καθώς καί τίς αἱρέσεις τοῦ Θεοπασχητισμοῦ καί τῆς ἰκανοποιήσεως τῆς Θείας Δικαιοσύνης.

Ἀπόδειξη τῶν τραγικῶν συνεπειῶν τῶν αἱρέσεων καί τοῦ ναυαγίου-ἀδιεξόδου τῶν συγχρόνων οἰκουμενιστικῶν διαθρησκειακῶν διαλόγων εἶναι ἡ ἐνδυνάμωση τοῦ δαιμονιώδους Ἰσλάμ, μέ τό φρικιαστικό ἰδεολόγημά του περί ὑποταγῆς τῶν πάντων, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ ἕνα συμπίλημα τῶν χριστολογικῶν αἱρέσεων τοῦ Ἀρειανισμοῦ, τοῦ Ἀπολλυναρισμοῦ, τοῦ Νεστοριανισμοῦ καί τοῦ Μονοφυσιτισμοῦ, πού ἀρνήθηκαν τήν κατ’οὐσίαν ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ Λόγου καί ἀνεκήρυξαν πανηγυρικά τόν Θεό ἀπρόσιτο καί ἀμέθεκτο ἀπό τό ἀνθρώπινο πρόσωπο καί ἑπομένως ἡ ὑποταγή (Ἰσλάμ) πρέπει νά εἶναι ἡ μόνη πνευματική σχέση Θεοῦ καί ἀνθρώπου.

Οἱ χριστιανικοί πληθυσμοί τῶν Κοπτῶν τῆς Αἰγύπτου, τῶν Ἀβυσσηνῶν τῆς Αἰθιοπίας, τῶν Νεστοριανῶν Ἀσσυρίων καί τῶν Ἰακωβιτῶν Μονοφυσιτῶν τῆς Συρίας σφαγιάζονται ἀπό τό πνευματικό τους ἔκγονο, τό Ἰσλάμ, πού οἱ πατέρες τους ἀφρόνως δημιούργησαν μέ τήν σατανική στρέβλωση τῆς Ὀρθοδόξου Χριστολογίας.

Ἡ ἔκφραση τῆς μεγάλης μας ἀνησυχίας γιά τήν ἔκβαση τῆς Συνόδου δικαιολογεῖται καί ἀπό τά παρακάτω γεγονότα.

Ἐν πρώτοις, εἶναι ἡ πρώτη φορὰ στὴν ἱστορία τῶν συνόδων, κατὰ τὴν ὁποία ἡ προετοιμασία διήρκεσε τόσο πολύ, ἐνενήντα τρία χρόνια! Αὐτὸ δείχνει ὅτι δὲν ὑπάρχει οὔτε «εὔλογος αἰτία», οὔτε «ἐπείγουσα ἀνάγκη» γιὰ σύγκληση τῆς Συνόδου, ἀλλὰ ἐξυπηρετοῦνται ἄλλες ἐκκλησιαστικοπολιτικὲς σκοπιμότητες. Διότι, ἂν ὑπῆρχε «ἐπείγουσα ἀνάγκη», ὅπως πάντοτε συνέβαινε στὴν συνοδικὴ παράδοση μὲ τὴν ἐμφάνιση κάποιας αἱρέσεως, σχίσματος ἢ ἄλλης ἐκτροπῆς, αὐτή ἔπρεπε νὰ ἀντιμετωπισθεῖ ἀμέσως ἐντὸς ὀλίγων μηνῶν ἢ ὀλίγων ἐτῶν.

Τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιά τήν θεματολογία τῆς Συνόδου. Ἀπό τά ἔξι τελικά θέματα, δύο μόνο ἔχουν τὸν χαρακτήρα τοῦ ἐπείγοντος, τὸ θέμα τῆς Διασπορᾶς καί τό θέμα τῶν σχέσεων τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τόν λοιπό χριστιανικό κόσμο. Τὰ ὑπόλοιπα θέματα, ὅπως τῆς ἀποστολῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στόν σύγχρονο κόσμο, τῆς Νηστείας καί τῶν Κωλυμάτων τοῦ Γάμου, εἶναι αὐτονοήτως λελυμένα καὶ ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ ἀπὸ τὴν Πατερικὴ καὶ Συνοδικὴ Παράδοση. Τό θέμα τῆς Διασπορᾶς θά ἔπρεπε νά διευθετηθεῖ μέ τήν δημιουργία Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν. Σέ καμία περίπτωση δέν πρέπει νά συνεχιστεῖ τό ἀντικανονικό καί ἀντιεκκλησιαστικό φαινόμενο τῶν πολλῶν Ἐπισκόπων σέ μία ἐπαρχία, οὔτε πρέπει νά παραταθεῖ τό ἡμίμετρο τῶν ἐπισκοπικῶν συνελεύσεων. Τό θέμα τοῦ Αὐτονόμου δείχνει τὶς τάσεις πρωτοκαθεδρίας τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Ἡγετῶν καὶ θὰ μποροῦσε βέβαια γιὰ λόγους εὐταξίας νὰ διευθετηθεῖ μετὰ ἀπὸ συνεννοήσεις, χωρὶς τὴν αἴσθηση τοῦ κατεπείγοντος.

Ἄλλο προβληματικό σημεῖο τῆς Συνόδου εἶναι ἡ ἄρνηση ἐνεργοῦς συμμετοχῆς ὅλων τῶν Ἐπισκόπων ὅλων τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν πού δέν ὑπερβαίνουν παγκοσμίως τούς 700, ὅπως γινόταν σὲ ὅλες τὶς Οἰκουμενικὲς Συνόδους. Μέ τόν ἀντιπαραδοσιακό αὐτό τρόπο ἀποφεύγεται ἡ πιθανότητα κάποιοι ἐπίσκοποι νὰ ἀντιδράσουν σὲ ἀποφάσεις τῆς Συνόδου, πού θά εἶναι ἀνατρεπτικὲς τῆς Παραδόσεως, ἢ κάποια Τοπικὴ Ἐκκλησία νὰ ἔχει μεγαλύτερη δύναμη στὴν λήψη τῶν ἀποφάσεων, λόγῳ τοῦ μεγαλυτέρου ἀριθμοῦ ἐπισκόπων. Αὐτὰ, ὅμως, ἀποτελοῦν ἀνθρώπινες ἰδιοτελεῖς σκοπιμότητες, ξένες πρὸς τά ἁγιοπνευματικὰ κριτήρια, ἀλλὰ καὶ πρὸς τὴν ὀρθόδοξη ἐκκλησιολογία, ἡ ὁποία θεωρεῖ ὅτι ὁ ἐπίσκοπος κάθε ἐπαρχίας, καὶ τῆς μικρότερης ἀκόμη, ἐκπροσωπεῖ μὲ τὸ ποίμνιό του ἕνα ζωντανὸ μέρος τῆς Καθολικῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἀπουσία του ὄχι μόνο τραυματίζει τὴν ὁλοκληρία τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ, ἀλλὰ καὶ στερεῖ τὴν δυνατότητα νὰ ἐκφρασθεῖ ἀπὸ ὅλους ἡ συνείδηση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, τὴν ὁποία φαίνεται ὅτι φοβοῦνται οἱ ὑπεύθυνοι γιὰ τὴν προετοιμασία καὶ σύγκληση τῆς Συνόδου. Δὲν δικαιολογεῖται ἀπό κανένα κριτήριο, οὔτε ποιμαντικὸ οὔτε ἐκκλησιολογικό, ἡ συμμετοχὴ μόνο εἰκοσιτεσσάρων ἐπισκόπων ἀπὸ κάθε Ἐκκλησία, πρᾶγμα ποὺ προσβάλλει καὶ τὴν ἰσότητα τῶν ἐπισκόπων, ἀλλὰ καὶ δημιουργεῖ ἐρωτηματικὰ γιὰ τὰ κριτήρια ἐπιλογῆς τῶν ἐπισκόπων, ποὺ θὰ μετάσχουν. Μήπως εἶναι μειωμένης ἐπισκοπικῆς εὐθύνης καὶ ἀξίας οἱ ἐπίσκοποι, ποὺ δὲν θὰ μετάσχουν στή Σύνοδο καὶ ποὺ ἀποτελοῦν τὴν μεγάλη πλειονότητα στὶς περισσότερες Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες; Ποιός γνωρίζει καὶ ποιός θὰ μεταφέρει στὴν Σύνοδο τὶς σκέψεις, τὶς ἐκτιμήσεις καὶ τὶς ἀντιδράσεις τῶν ποιμνίων τους; Παρέλκει βεβαίως νά τονισθεῖ τό γεγονός ὅτι στίς Ὀρθόδοξες Συνόδους, ἐκτός τῶν Ἐπισκόπων, συμμετεῖχαν καί κληρικοί κατωτέρων βαθμῶν, ὅπως Καθηγούμενοι, Ἀρχιμανδρῖτες, Ἱερεῖς, Μοναχοί, καθώς ἐπίσης καί ὁ πιστός λαός. Δέν θά ἦταν καθόλου ὑπερβολή νά λεχθεῖ ὅτι ἡ ἐπικείμενη Σύνοδος θά εἶναι μία Πανορθόδοξη Σύνοδος χωρίς Ὀρθοδόξους.

Παντελῶς ἀμάρτυρη στήν Ὀρθόδοξη παράδοση καί γι’αὐτό ἀπαράδεκτη εἶναι καί ἡ θέση ὅτι κάθε Ἐκκλησία διαθέτει μία ψῆφο. Τό ὀρθόν εἶναι ὅτι κάθε Ἐπίσκοπος διαθέτει μία ψῆφο καί ὅχι κάθε Τοπική Ἐκκλησία. Παραλλήλως, ἡ ἀρχή τῆς ὁμοφωνίας κινεῖται κι αὐτή μέσα σέ ἀντιπαραδοσιακά πλαίσια. Ἡ παραδοσιακή τακτική λήψεως ἀποφάσεων σέ μιά Σύνοδο εἶναι ἡ κανονική ἀρχή, πού ὁρίζει ὅτι «ἡ τῶν πλειόνων ψῆφος κρατείτω» (ΣΤ κανών Α΄ Ἁγίας Οἰκουμενικῆς Συνόδου).

Τό πιό ἀνησυχητικό καί σοβαρό εἶναι ὅτι, ὅπως προκύπτει ἀπό τήν ἐνδελεχῆ μελέτη τοῦ κειμένου «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον»5,οἱ ἰθύνοντες ἀποσκοποῦν στήν, μέ πανορθόδοξη συνοδική ἀπόφαση, νομιμοποίηση καί θεσμοθέτηση, ἐπισημοποίηση καί ἐδραίωση τῆς παναιρέσεως τοῦ συγκρητιστικοῦ διαχριστανικοῦ καί διαθρησκειακοῦ Οἰκουμενισμοῦ ὡς ἐπισήμου γραμμῆς τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Βαίνουμε, δηλ. πρός πανορθόδοξη ἀναγνώριση τοῦ βαπτίσματος («βαπτισματική θεολογία») καὶ τῆς ἐκκλησιαστικότητας τῶν αἱρετικῶν Παπικῶν καὶ Προτεσταντῶν μέ τήν δολία ἐπίκληση τῶν Ἱερῶν Κανόνων Ζ΄ (7ου) τῆς Ἁγίας Β΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί ΡΕ΄ (95ου) τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου πού ἀναφέρονται στήν κατ’ οἰκονομίαν εἰσδοχή τῶν μετανοούντων αἱρετικῶν στήν Ἐκκλησία μετά τήν ἀπόπτυση τῆς κακοδοξίας τους, καί πρός ἀποδοχὴ τῆς προτεσταντικῆς «θεωρίας τῶν κλάδων», τῆς διευρυμένης ἐκκλησιολογίας τῆς Β´ Βατικανῆς ψευδοσυνόδου περὶ πλήρους καὶ ἐλλιποῦς ἐκκλησιαστικότητος καί τοῦ οἰκουμενιστικοῦ ἐκκλησιολογικοῦ μοντέλου τῶν «ἀδελφῶν ἐκκλησιῶν», ποὺ οἰκοδομήθηκε τὶς τελευταῖες δεκαετίες καὶ ἐπισημοποιήθηκε στὸν Θεολογικὸ Διάλογο μὲ τοὺς Παπικοὺς στὸ Balamand τοῦ Λιβάνου (1993), ὅπου οἱ ὑπογράψαντες Ὀρθόδοξοι οἰκουμενιστές ἀνεγνώρισαν τὸν Παπισμὸ ὡς Ἐκκλησία μὲ Χάρη, μυστήρια καὶ ἀποστολικὴ διαδοχή. Ἔτσι, ἡ μέλλουσα Σύνοδος ἔρχεται σέ σφοδρή σύγκρουση καί ἀντιπαράθεση μέ τήν Ὀρθόδοξη παράδοση δεκαεννέα αἰώνων, κατά τούς ὁποίους ὅλοι οἱ Ὀρθόδοξοι Πατριάρχες καί ὅλες οἱ διευρυμένες ἐνδημούσες Σύνοδοι τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὀνόμαζαν τόν Παπισμό καί τόν Προτεσταντισμό καθαρά καί ξάστερα αἱρέσεις καὶ αἱρετικούς. Καί ἐνῶ αὐτά τά θέματα ἔπρεπε νὰ ἐγγραφοῦν εὐθέως πρὸς συζήτηση καί καταδικαστική ἀπόφαση στὴ Σύνοδο, οἱ Προκαθήμενοι θεσμοθετοῦν τήν κακοδοξία. Ἡ υἱοθέτηση τῶν παραπάνω αἱρετικῶν οἰκουμενιστικῶν κακοδοξιῶν καί πλανῶν ἀπό τούς οἰκουμενιστές διευκολύνεται, ἐπίσης, καί ἀπό το γεγονός ὅτι τὰ τελευταῖα χρόνια οἱ ἴδιοι οἱ οἰκουμενιστὲς ἀπεμπόλισαν, ἀποχαρακτήρισαν καὶ διέγραψαν τὸν Οἰκουμενικὸ χαρακτῆρα τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου», ἡ ὁποία κατ’ ἀρχήν εἶχε προγραμματιστεῖ νά συνέλθει μέ ἀξιώσεις Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἔστω κι ἂν ὀνομάστηκε Πανορθόδοξη ἤ Ἁγία καί Μεγάλη.

Ἡ μέλλουσα, λοιπόν, «Ἁγία και Μεγάλη Σύνοδος», ἄν πραγματικά ἤθελε νά εἶναι Ὀρθόδοξη Σύνοδος, θά ἔπρεπε νά λάβει τίς ἑξῆς καίριες ἀποφάσεις:

α) Νά ἀναγνωρίσει τίς θεωρούμενες ἀπὸ ὅλους τοὺς Ὀρθοδόξους δύο Συνόδους τοῦ ἐνάτου καὶ δεκάτου τετάρτου αἰῶνος ὡς Οἰκουμενικές, δηλ. τήν Η´ ἐπὶ Μ. Φωτίου, τοῦ 879-880, καὶ τήν Θ´ ἐπὶ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, τοῦ 1351, οἱ ὁποῖες, κατεδίκασαν ἡ μὲν πρώτη τὸ Filioque καί τό πρωτεῖο τοῦ Πάπα ὡς αἱρέσεις, ἡ δὲ δεύτερη τὴν περὶ κτιστῆς Χάριτος αἵρεση, ἑπομένως καὶ τὸν Παπισμό ὡς αἵρεση. Νά ἐπικαιροποιήσει καί ἐπικυρώσει τίς ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς Κωνσταντινουπόλεως (1282-1284) διά τῶν ὁποίων ἠκυρώθη ἡ ψευδοένωσις τῆς Λυῶνος καί τῆς Μεγάλης Συνόδου (1484) διά τῆς ὁποίας ἠκυρώθησαν οἱ ἀποφάσεις τῆς ληστρικῆς Συνόδου Φεράρας-Φλωρεντίας

β) Νά ἐκλέξει, νά χειροτονήσει καί νά ἐνθρονίσει στό πάλαι ποτέ περίπυστο Πατριαρχεῖο τῆς Ρώμης καί τῆς Δύσεως νέο Ὀρθόδοξο Πάπα Ρώμης, καί Ὀρθόδοξη Ἱεραρχία μή ἀναγνωρίζουσα τόν σημερινό καταληψία τοῦ Πατριαρχείου τῆς Δύσεως καί αἱρεσιάρχη κ. Φραγκῖσκο. Ἔτσι, θά λύνονταν τά θέματα τοῦ Παπισμοῦ, τῆς Οὐνίας καί τοῦ Προτεσταντισμοῦ, ὁρίζουσα ἐπί τέλους τή θέσι τῆς Ἐκκλησίας ἐπί τοῦ ψευδοπετρείου πρωτείου καί τῶν «διδαχῶν» τῶν ψευδοσυνόδων Λυῶνος, Φλωρεντίας, Βατικανῆς Ι καί ΙΙ καθώς καί τή θέσι τοῦ πρώτου στήν Ἐκκλησία.

γ) Νά δημιουργήσει Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες στήν Εὐρώπη, Ἀμερική, Καναδᾶ καί Αὐστραλία, λύουσα τό θέμα τῆς Διασπορᾶς, καί

δ) Νά ἀκολουθήσει τήν Πατερική ὁδό μαχίμου ἐπανευαγγελισμοῦ τῆς Οἰκουμένης, μέ τήν δημιουργία δορυφορικῆς πλατφόρμας γιά τήν Ὀρθόδοξη μαρτυρία σέ 100 γλῶσσες. Μέ τόν τρόπο αὐτό, θά κονιορτοποιοῦσε τίς διαμονικές ψευδοθρησκεῖες καί αἱρέσεις μέ παγκόσμιο λόγο καί πατερική παρρησία, θά ἐδόξαζε τόν Θεό καί θά διεσφάλιζε τόν ἄνθρωπον.

ε) Νά λύση τό ἡμερολογιακό πού διασπᾶ ἀναποδράστως τή λειτουργική ἑνότητα τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν.

Πρὸς τὸ παρὸν, μέ τά δεδομένα, πού ἔχουμε, δὲν βλέπουμε πὼς ἡ μέλλουσα Σύνοδος θὰ ἀποτελέσει αὐθεντικὴ καὶ γνήσια συνέχεια τῶν προηγουμένων Συνόδων καὶ πὼς θὰ ἀποφασίσει πατερικὰ καὶ ἁγιοπνευματικά, ἀλλὰ μᾶλλον οἰκουμενιστικὰ καὶ ἐκκοσμικευμένα. Γι᾽ αὐτὸ καὶ ἐκτιμοῦμε ὅτι θά ἦτο καλύτερον τελικά νὰ μὴ συνέλθει, ὅπως πίστευαν μεγάλοι Ἅγιοι καὶ Γέροντες τῶν καιρῶν μας, ὅπως ὁ Ἅγιος Ἰουστῖνος ὁ Πόποβιτς μὲ εἰδικὰ ὑπομνήματα πρὸς τὴν ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας6, ὁ Ἅγιος Παΐσιος ὁ Ἁγιορείτης, μέ ὅσα γιὰ ἐνέργειες τοῦ πατριάρχου Ἀθηναγόρα ἔγραψε7, καὶ ὁ ὁσιακῆς βιοτῆς Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος, μὲ εἰδικὰ κείμενα περὶ τῆς Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου8.

Σέ περίπτωση, ὅμως, πού, ἐξαιτίας τῆς ἀποστασίας, τῆς ἀπιστίας καί τῶν ἁμαρτιῶν μας, ὁ Τρισάγιος Θεός ἐπιτρέψει τήν σύγκληση τῆς Συνόδου, ἡ ὁποία θά ἀποφασίσει ἀντικανονικῶς, ἀντιπαραδοσιακῶς καί ἀντορθοδόξως, αὐτή δέν πρόκειται νά γίνει ἀποδεκτή ἀπό τόν Ὀρθόδοξο κλῆρο καί τόν λαό τοῦ Θεοῦ, θά καταγραφεῖ στήν ἐκκλησιαστική ἱστορία ὡς οἰκουμενιστική, ληστρική καί ψευδοσύνοδος, ὅπως ἡ ἐν Ἐφέσω (430), ἡ τῆς Δρυός (403), ἡ τῆς Ἱερείας, ἡ Φερράρας-Φλωρεντίας (1438-9), ἡ ἐν Λυών (1274), καί οἱ ἀποφάσεις της θά καταστοῦν ἀνίσχυρες ἔστω καί ἄν γράφεται ὅτι θά ἀπολαμβάνουν «πανορθοδόξου κύρους».

Ἐπειδή διατυπώθηκε ἡ ἀθεολόγητος θέση ὅτι «ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία θεωρεῖ καταδικαστέαν πᾶσαν διάσπασιν τῆς ἑνότητος τῆς Ἐκκλησίας, ὑπό ἀτόμων ἤ ὁμάδων, ἐπί προφάσει τηρήσεως ἤ δῆθεν προασπίσεως τῆς γνησίας Ὀρθοδοξίας», καί ὅτι «ἡ διατήρησις τῆς γνησίας ὀρθοδόξου πίστεως διασφαλίζεται μόνον διά τοῦ συνοδικοῦ συστήματος, τό ὁποῖον ἀνέκαθεν ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ ἀπετέλει τόν ἁρμόδιον καί ἔσχατον κριτήν περί τῶν θεμάτων πίστεως»9, θα πρέπει νά τονισθεῖ ἐμφαντικά ὅτι ἡ Ἀλήθεια δέν εἶναι ἰδεοληψία ἤ ὑποκειμενική προσέγγιση ἤ ζήτημα ἀριθμητικῆς ὑπεροχῆς, ἀλλά ἔνσαρκος πραγματικότητα, πού ὀντοποιεῖται στό πρόσωπο τοῦ τελείου Θεοῦ καί τελείου ἀνθρώπου Ἰησοῦ Χριστοῦ, καί ἑπομένως καθίσταται αὐταπόδεικτο τό γεγονός ὅτι ἡ Ἀλήθεια-πρόσωπο Ἰησοῦς Χριστός καί εἷς ἀποτελοῦν τήν πλειοψηφία, ἔστω καί ἄν ἀπέναντι βρίσκονται πολυεκατομμύρια ἄλλων. Ἐπίσης, ἐν Συνόδῳ βρισκόμαστε μόνο ἐντός τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, κοινωνώντας μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ, διότι «ἡ ζωή καί ὁδός Χριστός»10, ὅπως ψάλλει ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, και, ὅπως ὁ ἴδιος διεσάλπισε,«ἐγώ εἰμί ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή»11. Ἑπομένως, ἐν τῇ Ὁδῷ καί ἐν Συν-όδῳ βρισκόμαστε μόνο, κοινωνώντας μέ τήν Ἀλήθεια, πού εἶναι ὁ Χριστός, καί ὄχι μέ τήν αἵρεση, πού εἶναι ὁ διάβολος. Σύμφωνα, τέλος, μέ τή διακήρυξη τῶν τεσσάρων Πατριαρχῶν τό 1848, «παρ’ ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἐδυνήθησάν ποτέ εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστής τῆς θρησκείας ἐστίν αὐτό τό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτός ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τό θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καί ὁμοειδές τῶ τῶν Πατέρων αὐτοῦ»12.

Σεβασμιώτατοι, Σεβαστοί Πατέρες, Ἐλλογιμώτατοι κ. Καθηγητές, Σεβαστό Προεδρεῖο,

Ἀγαπητοί ἐν Χριστῶ ἀδελφοί,

Ἡ σημερινή ἡμερίδα εἶναι ὄντως μία ὀρθόδοξη μαρτυρία καί μία ἀποφασιστική ἀπάντηση στά διλήμματα τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου. Ἡ ἡμερίδα, ἐμπεριστατωμένα, μέ ἐπιστημονικά καί θεολογικά ἐπιχειρήματα, θά καταδείξει τήν Ἀλήθεια τοῦ Χριστοῦ καί τῶν Ἁγίων Του, μέσῳ τῶν ἐξαιρέτων εἰσηγήσεων τῶν ἐκλεκτῶν εἰσηγητῶν.

Κλείνοντας, θά ἤθελα νά ἐκφράσω τά θερμά, ἐγκάρδια καί εἰλικρινή συγχαρητήριά μου καί τίς ὁλόψυχες εὐχαριστίες μου πρός τούς Σεβασμιωτάτους ἀδελφούς, ἅγιο Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεο, ἅγιο Γλυφάδας κ. Παῦλο, ἅγιο Γόρτυνος κ. Ἱερεμία, ἅγιο Κυθήρων κ. Σεραφείμ, τήν «Σύναξη Ὀρθοδόξων Κληρικῶν καί Μοναχῶν», τούς ἐλλογιμωτάτους κ. Καθηγητές καί τήν Ἐπιστημονική καί Ὀργανωτική Ἐπιτροπή, γιά τήν ἐμπνευσμένη πρωτοβουλία νά διοργανώσουν τήν πολύ νευραλγική αὐτή ἡμερίδα μέ τή συμμετοχή τόσων ἐκλεκτῶν, σεβαστῶν καί λίαν ἀγαπητῶν εἰσηγητῶν.

Εὐχαριστίες θερμές ὑποβάλλομεν ὡσαύτως καί σέ ὅλους ἐσᾶς πού παρίστασθε θυσιαστικῶς στήν ὁμολογιακή αὐτή μαρτυρία. Ὁ Κύριος ἐγγράφη τήν παρουσία Σας ἐν βίβλῳ Ζωῆς.

Μέ τίς ταπεινές αὐτές σκέψεις εἰς τό ὄνομα τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ διά τῶν εὐχῶν τῆς Κυρίας Θεοτόκου καί τῶν Ἁγίων καί Θεοφόρων Πατέρων καί πάντων τῶν Ἁγίων κηρύσσω ὡς ἐπιχώριος Ἐπίσκοπος τήν ἔναρξη τῶν ἐργασιῶν τῆς σημερινῆς ἡμερίδος καί εὔχομαι εὐόδωση καί ἐπιτυχία τῶν ἐργασιῶν της.

1. Τό μήνυμα τῆς Σύναξης τῶν Ὀρθοδόξων Προκαθημένων (Φανάρι, 6-9 Μαρτίου 2014), 9-3-2014, http://fanarion.blogspot.gr/2014/03/6-9-2014.html

2. http://fanarion.blogspot.gr/2016/01/21-28.html

3. ΟΣΙΟΣ ΜΑΞΙΜΟΣ ΟΜΟΛΟΓΗΤΗΣ, Περὶ τῶν πραχθέντων ἐν τῇ πρώτῃ αὐτοῦ ἐξορίᾳ 12, PG 90, 148.

4. http://entoytwnika1.blogspot.gr/2013/11/blog-post_5337.html

5. http://www.romfea.gr/diafora/6177-apofasis-sxeseis-tis-orthodojou-ekklisias-pros-ton-xristianiko-kosmo

6. ΟΣΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ ΠΟΠΟΒΙΤΣ, Περί τήν μελετωμένην “Μεγάλην Συνοδον” τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ὑπόμνημα πρός τήν Σύνοδον τῆς Ἱεραρχίας τῆς Σερβικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας».

7. Ὀρθόδοξος Τύπος (1-3-1969) 4, ΑΓΙΟΣ ΠΑΪΣΙΟΣ, «Ἄγνωστη ἐπιστολή πόνου κατά οἰκουμενιστῶν καί φιλενωτικῶν», ἐν Ὀρθόδοξος Τύπος (9/16-3-2007) 1,5, Ὀρθόδοξος Τύπος (30-3-2007) 1,5 καί Θεοδρομία ΙΖ2 (Ἀπρίλιος-Ἰούνιος 2015).

8. Ὁ Γέρων Φιλόθεος Ζερβάκος (ὁ οὐρανοδρόμος ὀδοιπόρος, 1884-1980), τ. Β΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1988, σσ. 43-49.

9. Σχ. βλ. κείμενο «Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπόν χριστιανικόν κόσμον» § 22, http://www.romfea.gr/diafora/6177-apofasis-sxeseis-tis-orthodojou-ekklisias-pros-ton-xristianiko-kosmo

10. Ε΄ Ἀναστάσιμο Ἑωθινό Ἐξαποστειλάριο

11. Ἰω. 14, 6.

12. ΙΩ. ΚΑΡΜΙΡΗΣ, Τά δογματικά καί Συμβολικά Μνημεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας, τ. ΙΙ, Graz-Austria 1968, σ. 920 [1000].

Πηγή: Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

Tags: Σύνοδος της Κρήτης [2016]

: Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος; Εκκλησιαστική επικαιρότητα; Σύνοδος της Κρήτης [2016]; 24 Μαρτίου 2016; Εμφανίσεις: 854

Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος: Θεολογία καί πολιτική. Ἠμερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρὶς προσδοκίες»

mhtropoliths naypaktoy ierotheos 04

Ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα χαρίσματα τῶν Χριστιανῶν (Κληρικῶν, Μοναχῶν καί λαϊκῶν) πού εἶναι μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ὅτι ἀποτελοῦν τήν ἐγρηγοροῦσαν συνείδησιν, ἡ δέ μεγαλύτερη προσφορά τῶν Ποιμένων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως γράφει ὁ μακαριστός Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τοῦ Ὁσίου Γρηγορίου τοῦ Ἁγίου Ὄρους Ἀρχιμανδρίτης Γεώργιος (Καψάνης), εἶναι νά ἐνεργοποιῆ τήν ἐγρήγορση τῆς συνειδήσεως τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Αὐτό ἔχει μεγάλη σημασία, ὅταν μάλιστα ὁ λαός τοῦ Θεοῦ σήμερα ἀφήνη ἐν πολλοῖς «ἀδρανές καί ἀνενέργητον τό χάρισμα τοῦτο». Ἡ ἐγρήγορση τῆς Ὀρθοδόξου συνειδήσεως ἀποτελεῖ τήν μεγαλύτερη ἀπόδειξη ὅτι τά μέλη τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ζωντανά.

Ἐμεῖς δέ οἱ Κληρικοί, παντός βαθμοῦ, καί οἱ λαϊκοί θεολόγοι ἔχουμε μεγάλη εὐθύνη ὅταν δέν καλλιεργοῦμε στό ποίμνιό μας τήν «ἐγρήγορσιν τῆς συνειδήσεώς» του, ἀλλά ἀρκούμαστε σέ μιά κοινωνική διακονία καί σέ μιά πολιτιστική προσφορά, καί δέν προσφέρουμε τόν ὀρθόδοξο λόγο, πού εἶναι ἡ προϋπόθεση τῆς σωτηρίας. Ἡ θεολογία, ὅπως ἐκφράσθηκε ἀπό τούς ζωντανούς ὀργανισμούς, ἤτοι τούς Προφήτας, τούς Ἀποστόλους καί τούς Πατέρας, εἶναι μεγάλο χάρισμα, καί ἡ χάρη τῆς θεολογίας σώζει τόν ἄνθρωπο.

Αὐτή εἶναι μιά μικρή εἰσαγωγή γιά νά προχωρήσω στό θέμα μου, πού εἶναι: «θεολογία καί πολιτική» καί ὁπωσδήποτε ἔχει ἀναφορά στήν «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο», ἡ ὁποία πρόκειται νά συνέλθη, ὅπως ἔχει προγραμματισθῆ, κατά τήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς τοῦ ἔτους πού διανύουμε. Πρόκειται ὄντως γιά μεγάλο ἐκκλησιαστικό γεγονός, τό ὁποῖο πρέπει νά κινηθῆ στήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας, νά εἶναι προϊόν «τῆς ἐγρηγορούσης συνειδήσεως» τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας καί φυσικά θά πρέπει νά ἀποδεσμεύεται ἀπό τήν κοσμική πολιτική.

Θά διαιρέσω τό θέμα μου σέ τρεῖς ἑνότητες: πρῶτον ἡ θεολογία τῆς Πεντηκοστῆς, δεύτερον τά σύγχρονα θεολογικά ρεύματα, καί τρίτον ἡ εἴσδυση τῆς πολιτικῆς στίς ἐνδοορθόδοξες σχέσεις. Θά προσπαθήσω νά ἐπεξεργασθῶ τό θέμα μου μέ ψυχραιμία καί νηφαλιότητα.

1. Ἡ θεολογία τῆς Πεντηκοστῆς

Ἡ μέλλουσα νά συγκληθῆ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος θά πραγματοποιηθῆ τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, καί ἀσφαλῶς ἔχει ἐπιλεγεῖ συμβολικά γιά νά ἐκφράση τήν ἑνότητα τοῦ Χριστιανικοῦ κόσμου.

Ὅμως, ἡ Πεντηκοστή εἶναι μιά ἡμέρα πού δείχνει ποιά εἶναι ἡ ἀληθινή θεολογία τῆς Ἐκκλησίας καί ἡ λειτουργική ἑνότητά της. Πρόκειται γιά τήν θεολογία τῆς Ἀποκαλύψεως τοῦ Ἁγίου Τριαδικοῦ Θεοῦ μέσα στό Φῶς. Οἱ Ἀπόστολοι διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἑνώθηκαν μέ τόν Χριστό καί ἔγιναν μέλη τοῦ Σώματός Του.

Ὁ Χριστός στήν ἀρχιερατική Του προσευχή εὐχήθηκε στόν Πατέρα Του, ὥστε οἱ Μαθητές Του νά ἔχουν ἑνότητα μεταξύ τους: «τήρησον αὐτοὺς ἐν τῷ ὀνόματί σου ᾧ δέδωκάς μοι, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς» (Ἰω. ιζ΄, 11). Αὐτό τό ἐπανάλαβε, «ἵνα πάντες ἓν ὦσι», «ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ἓν ὦσιν» (Ἰω. ιζ΄, 21).

Αὐτή ἡ ἑνότητα τῶν Μαθητῶν ἐν Χριστῷ πραγματοποιήθηκε τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. Δέν πρόκειται γιά μιά ἐξωτερική ἑνότητα οὔτε γιά μιά διανοητική ἑνότητα, ἀκόμη καί μέ τήν ἴδια πίστη, ἀλλά ἑνότητα μέσα στήν δόξα τοῦ Θεοῦ. Αὐτό φαίνεται ἀπό τούς ἴδιους λόγους τοῦ Χριστοῦ στήν Ἀρχιερατική προσευχή, ὅταν λέγη: «καὶ ἐγὼ τὴν δόξαν ἣν δέδωκάς μοι δέδωκα αὐτοῖς, ἵνα ὦσιν ἓν καθὼς ἡμεῖς ἕν ἐσμεν, ἐγὼ ἐν αὐτοῖς καὶ σὺ ἐν ἐμοί, ἵνα ὦσι τετελειωμένοι εἰς ἕν» (Ἰω. ιζ΄, 22-23), «θέλω ἵνα ὅπου εἰμὶ ἐγὼ κἀκεῖνοι ὦσι μετ᾿ ἐμοῦ, ἵνα θεωρῶσι τὴν δόξαν τὴν ἐμὴν ἣν δέδωκάς μοι» (Ἰω. ιζ΄, 24).

Εἶναι φανερόν ὅτι τό «ἵνα ὦσιν ἕν» συνδέεται μέ τήν δόξα τοῦ Θεοῦ, μέ τό «τετελειωμένοι εἰς ἕν», μέ τό «θεωρῶσιν τήν δόξαν» τοῦ Θεοῦ. Πρόκειται γιά τήν ἑνότητα τῶν Μαθητῶν στήν δόξα τοῦ Θεοῦ, τήν ἀνάβαση στό ὕψος τῆς Πεντηκοστῆς, στήν θέωση.

Ἡ ἐμπειρία τῆς Πεντηκοστῆς προξένησε τόση χαρά στούς Ἀποστόλους, ὥστε φάνηκαν ὡς μεθυσμένοι. Πρόκειται γιά τήν μέθη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Μιά καταπληκτική ἑρμηνεία τί εἶναι αὐτή ἡ μέθη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος δίνει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν προτρέπη τούς Χριστιανούς τῆς Ἐφέσου: «καί μή μεθύσκεσθε οἴνῳ, ἐν ᾧ ἐστιν ἀσωτία, ἀλλά πληροῦσθε ἐν Πνεύματι, λαλοῦντες ἑαυτοῖς ψαλμοῖς καί ὕμνοις καί ᾠδαῖς πνευματικαῖς, ᾄδοντες καί ψάλλοντες ἐν τῇ καρδίᾳ ὑμῶν τῷ Κυρίῳ,» (Ἐφ. ε΄, 18-19). Οἱ ψαλμοί καί οἱ ὕμνοι καί οἱ ὠδές οἱ πνευματικές πού ἄδονται καί ψάλλονται στήν καρδιά εἶναι ἡ ἐσωτερική λειτουργία, εἶναι ἡ νοερά καρδιακή προσευχή, πού εἶναι ὁ πρῶτος βαθμός τῆς θεωρίας. Δέν μπορεῖ νά δοθῆ καμμιά ἄλλη ἐξήγηση αὐτοῦ τοῦ θεοπνεύστου χωρίου καί δείχνει ποιά ἦταν ἡ κατάσταση τῶν Χριστιανῶν μετά τό ἅγιο Βάπτισμα, καί ποιά εἶναι ἡ κατάλληλη πορεία πρός τήν αὐθεντική θεολογία, ὡς θεοπτία.

Ὁ Ἀπόστολος Πέτρος πού βρέθηκε στήν Πεντηκοστή, καί προηγουμένως στό Ὄρος Θαβώρ, εἶναι ἀποκαλυπτικός ὅταν γράφη: «οὐ γάρ σεσοφισμένοις μύθοις ἐξακολουθήσαντες ἐγνωρίσαμεν ὑμῖν τήν τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ δύναμιν καί παρουσίαν, ἀλλ᾿ ἐπόπται γενηθέντες τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος» (Β΄ Πέτρ. α΄, 16). Οἱ «σεσοφισμένοι μύθοι» εἶναι ἡ φιλοσοφία τῆς κλασσικῆς μεταφυσικῆς, τοῦ Πλάτωνος, τοῦ Ἀριστοτέλη, τῶν Νεοπλατωνικῶν, οἱ ὁποῖοι ἔκαναν φιλοσοφία τήν εἰδωλολατρική θρησκεία, ὅταν ὁμιλοῦσαν γιά τόν κόσμο τῶν ἰδεῶν, τόν λεγόμενον ἐξεμπλαρισμό τοῦ Πλάτωνα καί τό πρῶτον ἀκίνητον κινοῦν, τόν λεγόμενον ὑλικομορφισμό τοῦ Ἀριστοτέλη. Ὅλοι αὐτοί «οἱ σεσοφισμένοι μύθοι» ἐξαφανίσθηκαν ἐπάνω στό Ὄρος Θαβώρ, ὅταν οἱ Ἀπόστολοι ἔγιναν «ἐπόπται τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος», εἶδαν τό ἄκτιστο Φῶς τοῦ Θεοῦ, καί μετεῖχαν αὐτοῦ, καί ὅταν στήν συνέχεια κατά τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἔγιναν μέλη τοῦ σώματος τοῦ σεσαρκωμένου Λόγου.

Πρό τῆς Πεντηκοστῆς ἡ ἄκτιστη Χάρη τοῦ Θεοῦ μετεχόταν «ἀμερίστως ἐν μεριστοῖς», ὅπως γινόταν στούς Προφήτας, ἀλλά μετά τήν Πεντηκοστή καί τό τεθεωμένο Σῶμα τοῦ Χριστοῦ «μετέχεται ἀμερίστως ἐν μεριστοῖς» καί οἱ Ἀπόστολοι βλέπουν τόν Χριστόν ἐν τῷ Φωτί καί μετέχουν τοῦ Φωτός ὡς μέλη τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ.

Στήν συνέχεια, ὁ Ἀπόστολος Πέτρος συνιστᾶ στούς Χριστιανούς νά προσέχουν τόν προφητικό λόγο, ὁ ὁποῖος ὁμοιάζει μέ λύχνο πού φέγγει στό σκοτάδι, ὥστε νά φθάσουν στήν θεωρία τοῦ Φωτός πού θά ἀνατείλη στίς καρδιές τους. Γράφει: «Καί ἔχομεν βεβαιότερον τόν προφητικόν λόγον, ᾧ καλῶς ποιεῖτε προσέχοντες ὡς λύχνῳ φαίνοντι ἐν αὐχμηρῷ τόπῳ, ἕως οὗ ἡμέρα διαυγάσῃ καί φωσφόρος ἀνατείλῃ ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν» (Β΄ Πέτρ. α΄, 19).

Αὐτή εἶναι ἡ πραγματική θεολογία τῶν ἁγίων, ὅπως καί πάλιν διδάσκει ὁ Πρωτοκορυφαῖος Ἀπόστολος Πέτρος: «οὐ γάρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτέ προφητεία, ἀλλ᾿ ὑπό Πνεύματος Ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι» (Β΄ Πέτρ. α΄, 21).

Ἡ ἀναφορά αὐτή τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου δείχνει τήν ἰσχυρότατη σχέση μεταξύ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Ἁγίων, διά μέσου τῶν αἰώνων, οἱ ὁποῖοι ἐμπνέονται ἀπό τό Ἅγιον Πνεῦμα, μετέχουν τοῦ θείου Φωτός τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, καί εἶναι πράγματι οἱ θεόπνευστοι καί οἱ πραγματικοί ἡγέτες τοῦ λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Δέν ὁμιλοῦν μέ «σεσοφισμένους μύθους», πράγμα πού κάνουν οἱ αἱρετικοί, ἀλλά εἶναι «ἐπόπται τῆς ἐκείνου μεγαλειότητος», ἀκοῦν τήν φωνή τοῦ Πατρός «ὑπό τῆς μεγαλοπρεποῦς δόξης», καί γίνονται πραγματικοί θεολόγοι στήν Ἐκκλησία καί φορεῖς τῆς Πεντηκοστῆς.

Ὅλη αὐτή ἡ θεολογία τῶν θεοπτῶν ἁγίων πέρασε μέσα στίς ἀποφάσεις τῶν Τοπικῶν καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων, στήν γλώσσα τῆς λατρείας καί στίς εὐχές τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας. Εἶναι αὐτό πού ὁ μακαριστός π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ εἶχε πῆ ὅτι ὑπάρχει σταθερή σχέση μεταξύ τοῦ lex credendi καί τοῦ lex orandi. Αὐτή εἶναι ἡ κοινή θεολογική γλώσσα τῶν Ἁγίων. Κάθε φορά πού μιά θεολογία ἀποδεσμεύεται ἀπό τήν θεολογία τῶν ἀποφάσεων τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τήν θεολογία τῆς λατρείας καί τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἐκκοσμικευμένη θεολογία καί δέν ἐκφράζει τό μυστήριο τῆς Πεντηκοστῆς, ἀλλά τούς «σεσοφισμένους μύθους».

Βέβαια, οἱ ἅγιοι Πατέρες διά μέσου τῶν αἰώνων, κυρίως οἱ Πατέρες τοῦ 4ου αἰῶνος, χρησιμοποίησαν μιά ἄλλη ὁρολογία γιά νά ἀπαντήσουν στούς αἱρετικούς θεολόγους τῆς ἐποχῆς τους, ἀλλά ὅμως ἡ ἐμπειρική θεωρία ἦταν ἑνιαία. Δέν ὑφίσταται καμμιά διαφορά μεταξύ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων ὡς πρός τό «ἄκτιστον ρῆμα», ἀλλά ἡ διαφορά ἦταν ὡς πρός τό «κτιστόν ρῆμα καί νόημα». Ἄν κάποιος δέν μπορεῖ νά καταλάβη αὐτήν τήν οὐσιαστική διαφορά, δέν μπορεῖ νά καταλάβη τί εἶναι ὀρθόδοξη θεολογία.

Αὐτή εἶναι ἡ Πεντηκοστή μέσα στήν ἱστορία καί αὐτοί οἱ θεολόγοι εἶναι οἱ ἄνθρωποι τῆς Πεντηκοστῆς. Κι ἄν δέν διαθέτουμε ἀποκαλυπτική ἐμπειρία, ὅμως τό λιγότερο πού μποροῦμε νά κάνουμε εἶναι νά ἀκολουθοῦμε πιστά τήν ἐμπειρία καί τήν διδασκαλία τῶν θεοπτῶν ἁγίων καί νά πορευόμαστε «κατά τάς τῶν ἁγίων θεοπνεύστους θεολογίας καί τό τῆς Ἐκκκλησίας εὐσεβές φρόνημα».

Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος θά πραγματοποιηθῆ σύμφωνα μέ τόν προγραμματισμό τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς, καί ἐμεῖς εὐχόμαστε στήν Σύνοδο αὐτή νά παρευρίσκωνται Ἐπίσκοποι, οἱ ὁποῖοι τουλάχιστον νά ἀκολουθοῦν τήν διδασκαλία τῶν θεουμένων ἁγίων.

2. Τά σύγχρονα θεολογικά ρεύματα

Δυστυχῶς, ἐκτός ἀπό τό ὀρθόδοξο θεολογικό ρεῦμα τῶν θεοπτῶν ἁγίων, οἱ ὁποῖοι εἶναι συνέχεια τῆς Πεντηκοστῆς, διά μέσου τῶν αἰώνων, ἐμφανίσθηκαν καί ἄλλα θεολογικά ρεύματα, καί ἄς ἐλπίσουμε νά μή ἐπικρατήσουν στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, πού θά γίνη τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς.

Στήν εἰσήγησή μου στήν Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μέ τίτλο «Ἡ θεολογική κρίση καί οἱ ἐπιπτώσεις της στήν καθημερινότητα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς», ἀφοῦ ἐξέθεσα ποιά εἶναι ἡ θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στήν αὐθεντική ἔκφρασή της, στήν συνέχεια παρουσίασα τό πῶς ἀλλοιώθηκε ἡ θεολογία, μέ τήν σχολαστική θεολογία, τήν βιβλική κριτική θεολογία καί τήν παλαιότερη ρωσική θεολογία, καί ἔδωσα συγκεκριμένα παραδείγματα τῆς θεολογικῆς ἐκτροπῆς.

Ἐπίσης, στό Συνέδριο πού ἔγινε στόν χῶρο αὐτό ἀπό τήν Ἱερά Μητρόπολη Πειραιῶς τό 2012 εἰσηγήθηκα ἕνα θέμα μέ τίτλο: «Ἡ μεταπατερική θεολογία ἀπό ἐκκλησιαστικῆς προοπτικῆς», καί παρουσίασα τόν πυρῆνα τῆς μεταπατερικῆς θεολογίας καί πῶς ἐφαρμόζεται στήν σύγχρονη ἐκκλησιαστική σκέψη.

Δέν ἐπιθυμῶ νά ἐπαναλάβω τά ἴδια θέματα, ἀλλά παραπέμπω κάθε ἐνδιαφερόμενο στίς εἰσηγήσεις αὐτές. Ἐδῶ θέλω νά ἐπισημάνω ὅτι ἡ στοχαστική θεολογία τῶν ἀρχαίων αἱρετικῶν τοῦ 3ου καί 4ου αἰῶνος πέρασε στόν δυτικό χῶρο τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας καί μέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου διαμόρφωσε μιά ἰδιαίτερη θεολογία, πού ἀποκλήθηκε φραγκολατινική ἤ σχολαστική θεολογία. Αὐτή ἡ θεολογία στηρίχθηκε κυρίως στίς ἀπόψεις τοῦ Πλάτωνος καί τοῦ Ἀριστοτέλους, ὅπως φαίνεται στό ἔργο τοῦ Θωμᾶ τοῦ Ἀκινάτη Summa Theologica. Ἔπειτα, οἱ Μεταρρυθμιστές ἀπέβαλαν τήν σχολαστική θεολογία καί ἑρμήνευσαν καί ἑρμηνεύουν τά βιβλικά κείμενα μέ μιά ἰδιαίτερη μέθοδο, δηλαδή οὐσιαστικά ἀπέρριψαν τήν Θεοπτική ἑρμηνευτική μέθοδο τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί ἐφαρμόζουν μεθόδους πού χρησιμοποιοῦνται στό πεδίο τῆς ἱστορίας, τῆς συγκρητικῆς θρησκειολογίας καί τῆς φιλοσοφίας. Κατά βάση ἐξετάζουν τό περιβάλλον στό ὁποῖο ἔζησε κάθε Προφήτης, χωρίς νά διακρίνουν μεταξύ ἀκτίστων ρημάτων καί κτιστῶν ρημάτων, νοημάτων καί εἰκονισμάτων. Στήν συνέχεια τά ρεύματα αὐτά, μαζί μέ τόν γερμανικό ἰδεαλισμό εἰσέρρευσαν στήν Ρωσία καί ἐκεῖ τόν 19ο αἰώνα διαμορφώθηκε μιά ἰδιαίτερη θεολογία πού ὀνομάσθηκε Ρωσική, ἡ ὁποία προσέλαβε ἐν πολλοῖς τά ὑπαρξιακά στοιχεῖα καί τῆς ὁποίας κέντρο σήμερα εἶναι τό Ρωσικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου στό Παρίσι.

Πρατηρώντας τά θεολογικά ρεύματα καί τήν σκέψη πού ἐπικρατεῖ σήμερα στόν θεολογικό κόσμο συμπεραίνουμε ὅτι εἶναι ἐπηρεασμένα ἀπό τόν νεοσχολαστικισμό, τόν προτεσταντικό βιβλισμό, τόν γερμανικό ἰδεαλισμό, τήν σλαβοφιλία καί τόν ὑπαρξισμό, τά ὁποῖα ἔχουν διαφοροποιηθῆ ἐν πολλοῖς ἀπό τήν ὀρθόδοξη βιβλικοπατερική παράδοση.

Εἶναι σημαντικό νά τονισθῆ ὅτι ὁ π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ ἀγωνίσθηκε ἐναντίον αὐτῆς τῆς παραχαράξεως τῆς πατερικῆς παραδόσεως. Ὁ π. Γεώργιος Δράγας, μαθητής του, ἔχει ἐπισημάνει ὅτι ὁ μεγάλος αὐτός θεολόγος σέ ὅλες τίς διαλέξεις του τόνιζε δύο σημεῖα: Πρῶτον ὅτι ἡ ἐμπειρική πατερική θεολογία τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς διαφοροποιεῖται ἀπό τήν σχολαστική ἤ ὀρθολογική θεολογία τῆς Δύσεως. Δεύτερον ὅτι εἶναι λανθασμένη ἡ ἀντιπαράθεση τῆς βιβλικῆς θεολογίας πρός τήν δογματική ἤ πατερική θεολογία, ἡ ὁποία ἀντιπαράθεση, δυστυχῶς, ἑδραιώθηκε στήν Δύση. Αὐτήν τήν θεολογία μέ τά δύο αὐτά σημεῖα πού διαμορφώθηκε στούς ἀκαδημαϊκούς κύκλους τήν χαρακτήριζε ὡς «ψευδομόρφωση», ἐπέμενε δέ ὅτι στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ὑπάρχει μιά ἀρραγής συνέχεια ἀπό τούς Προφήτας στούς Ἀποστόλους καί τούς Πατέρας τοῦ 4ου αἰῶνος, καί στούς Πατέρας τῶν ἑπομένων αἰώνων μέχρι τόν ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ καί τούς Φιλοκαλικούς Πατέρας. Σέ ὅλη αὐτήν τήν ὀρθόδοξη περίοδο ὑπάρχει ταυτότητα στήν θεολογία καί τήν μεθοδολογία.

Αὐτήν τήν θεολογική γραμμή συνέχισε καί ὁ καλύτερος μαθητής τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης, ὁ ὁποῖος τόνιζε ὅτι ἡ θεοπτική ἐμπειρία εἶναι ἡ βάση τῆς ὀρθοδόξου θεολογίας καί ὅτι ὅταν ἡ ἀκαδημαϊκή θεολογία ἀποκόπτεται ἀπό τήν κάθαρση, τόν φωτισμό καί τήν θέωση εἶναι ἀντιεκκλησιαστική καί αἱρετικίζουσα. Ἐπίσης, στό θέμα τῆς ψευτοδιάκρισης τῆς βιβλικῆς ἑρμηνείας ἀπό τήν ἁγιοπατερική ἐμπειρία καί τήν δογματική, τόνιζε τήν ἑνότητα καί συμφωνία μεταξύ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων.

Εἶναι χαρακτηριστική ἡ περίπτωση τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη καί γι’ αὐτό θά ἀναφερθῶ λίγο σέ αὐτόν. Μεγάλωσε καί σπούδασε στά μεγάλα κέντρα γνώσης τῆς Δύσης. Ἔμαθε ἀπό μαθητής στό Γυμνάσιο, καί στήν συνέχεια ὡς φοιτητής, τήν σχολαστική θεολογία τοῦ Θωμᾶ τοῦ Ἀκινάτη. Ἔπειτα, σπούδασε σέ μεγάλους βιβλικούς θεολόγους τήν βιβλική κριτική μέθοδο ἐρεύνης τῶν βιβλικῶν κειμένων. Ἀκόμη, γνώριζε ἐκ τοῦ σύνεγγυς τήν Ρωσική θεολογία στό Ρωσικό Ἰνστιτοῦτο τοῦ Ἁγίου Σεργίου. Ὅμως, ὅταν κατέληξε στήν μελέτη καί γνώση τῆς διδασκαλίας τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί γνώρισε τήν διδασκαλία τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, κυρίως τῶν Φιλοκαλικῶν Πατέρων καί τήν νηπτική παράδοση τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τότε ἄσκησε βαθύτατη κριτική στήν δυτική θεολογία. Γνώριζε καλύτερα ἀπό κάθε ἄλλον τήν δυτική θεολογική σκέψη, ἀλλά καί τήν οὐσία τοῦ ὀρθοδόξου ἡσυχασμοῦ, γι’ αὐτό καί καταλάβαινε πολύ καλά τίς ἐπιρροές πού δέχθηκε ἡ ὀρθόδοξη θεολογία ἀπό τά δυτικά θεολογικά ρεύματα.

Ὁ ἴδιος δέν ἦταν κλεισμένος σέ ἕνα γραφεῖο καί σέ κάποιο δωμάτιο, ἀλλά συμμετεῖχε σχεδόν σέ ὅλους τούς σύγχρονους θεολογικούς διαλόγους ὡς ἐκπρόσωπος τῆς Ἐκκλησίας, προσφέροντας εὔστοχο θεολογικό λόγο, ὅπως φαίνεται στίς ἐκθέσεις καί τά κείμενά του, καθώς ἐπίσης ὑπῆρξε μέλος τῆς ἀντιπροσωπείας τῶν παρατηρητῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου στήν Β΄ Βατικανή Σύνοδο. Γνώριζε, λοιπόν, ἀσφαλέστατα τήν σκέψη τῆς δυτικῆς θεολογίας καί τίς ἐπιρροές πού ἄσκησε αὐτή ἡ θεολογία, κυρίως ἡ Ρωσική θεολογία στούς σύγχρονους ὀρθοδόξους ἀκαδημαϊκούς θεολόγους. Γι’ αὐτό καί ἦταν δεινός ἐπικριτής ὅλων αὐτῶν τῶν θεολογικῶν ρευμάτων. Ἔχω ὑπ’ ὄψη μου τέτοια ἀνέκδοτα ἀκόμη κριτικά κείμενα, τά ὁποῖα θά δημοσιεύσω ἀργότερα καί θά προξενήσουν μεγάλη ἐντύπωση.

Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖον ὅσοι διακρίνονται ἀπό ξένες θεολογικές παραδόσεις τόν εἰρωνεύονται, τόν ὑποσκάπτουν, τόν πολεμοῦν, ὅπως κάνουν καί μέ καθένα πού ἀκολουθεῖ τήν πατερική παράδοση. Ἀλλά ὅ,τι καί νά κάνουν, ἡ θεολογία τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, πού εἶναι θεολογία τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, θά μείνη στήν Ἐκκλησία, γιατί ἐκφράζει τήν ζωή της.

Ὁ π. Ἰωάννης Ρωμανίδης εἶχε τήν εὐκαιρία νά σπουδάση στά μεγαλύτερα θεολογικά κέντρα τῆς ἐποχῆς του καί κατά συνέπεια εἶχε τήν εὐκαιρία νά γίνη μέγας κατά κόσμον, ἀλλά αὐτός ὡς ἄλλος Μωϋσῆς –ὁ ὁποῖος «μέγας γενόμενος ἠρνήσατο λέγεσθαι υἱός θυγατρός Φαραώ, μᾶλλον ἑλόμενος συγκακουχεῖσθαι τῷ λαῷ τοῦ Θεοῦ ἤ πρόσκαιρον ἔχειν ἁμαρτίας ἀπόλαυσιν, μείζονα πλοῦτον ἡγησάμενος τῶν Αἰγύπτου θησαυρῶν τόν ὀνειδισμόν τοῦ Χριστοῦ· ἀπέβλεπε γάρ εἰς τήν μισθαποδοσίαν» (Ἑβρ. ια΄, 24-26)– ἀρνήθηκε καί αὐτός τούς ἰσχυρούς κατά τήν δύναμη τήν κοσμική καί ὑποστήριζε τούς ταπεινούς ἡσυχαστές μοναχούς καί τήν θεολογία τους.

Καππαδόκης αὐτός συγγένευε πνευματικά μέ τόν Καππαδόκη Μέγα Βασίλειο, ὁ ὁποῖος, κατά δική του ὁμολογία, δαπάνησε πολύ χρόνο στήν ματαιότητα, ἡ ὁποία ἀφάνησε τήν νεότητά του στήν ματαιοπονία, καί ὅταν σηκώθηκε «ὥσπερ ἐξ ὕπνου βαθέος» ἀπέβλεψε «πρός τό θαυμαστόν φῶς τῆς ἀληθείας τοῦ Εὐαγγελίου». Καί ἀφοῦ εἶδε τό ἄχρηστον τῆς σοφίας τῶν ἀρχόντων τοῦ αἰῶνος αὐτοῦ πού θά καταργηθῆ, θρήνησε τήν ἐλεεινή του ζωή καί εὐχήθηκε νά τοῦ προσφερθῆ χειραγωγία γιά νά εἰσαχθῆ στά δόγματα τῆς εὐσεβείας. Ἔτσι, πορεύθηκε στούς μοναχούς πού ζοῦσαν στήν Ἀλεξάνδρεια, τήν ὑπόλοιπη Αἴγυπτο, τήν Παλαιστίνη, τήν Κοίλη Συρία καί τήν Μεσοποταμία, γιά νά μάθη στήν ἀσκητική ἡσυχαστική παράδοση.

Γιατί ἔκανα αὐτήν τήν ἀναφορά στόν Μέγα Βασίλειο καί τόν π. Ἰωάννη Ρωμανίδη; Διότι πολλοί σύγχρονοι σπουδαῖοι καί τρανοί θεολόγοι καί Κληρικοί χαίρονται νά μελετοῦν τά ἔργα μεγάλων κατά κόσμον θεολόγων, ἱκανοποιοῦνται νά τούς ἐπαινοῦν οἱ δυτικοί θεολόγοι καί παρουσιάζονται ὡς μεγάλοι θεολόγοι καί στήν Ἐκκλησία, ἐνῶ ταυτόχρονα ὑπονομεύουν τήν ἀσφαλῆ μέθοδο τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας, πού εἶναι ἡ ἡσυχαστική παράδοση καί κατά συνέπεια περιφρονοῦν τούς συγχρόνους ἐμπειρικούς θεολόγους πού εἶναι συνεχιστές τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων.

Καί αὐτό εἶναι ἀξιοσημείωτο, γιατί τά κείμενα πού κατεργάζονται σύγχρονοι θεολόγοι γιά νά ἐγκριθοῦν ἀπό τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο ἔχουν δεχθῆ ἐπιρροές ἀπό τήν δυτική σκέψη. Αὐτό φαίνεται καί στήν θεολογία καί στήν ὁρολογία. Ἐμένα μέ ἐνδιαφέρει καί ἡ ὁρολογία, ὅταν ἀποστασιοποιῆται ἀπό τήν γλώσσα τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί τήν γλώσσα τῆς λατρείας τῆς Ἐκκλησίας.

Γιά παράδειγμα, ἡ φράση πού ἔχει εἰσχωρήσει σέ θεολογικά καί ἐκκλησιαστικά κείμενα «ἀξιοπρέπεια καί ἱερότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου», εἶναι ἀρκετά προβληματική καί ἐπικίνδυνη ἀπό πλευρᾶς θεολογικῆς. Αὐτή ἡ ἐπικινδυνότητα φαίνεται ἀπό τό ὅτι, ἐκτός τοῦ ὅτι δέν κάνουν τήν διάκριση μεταξύ ἀκτίστου καί κτιστοῦ, καί συνδέουν τήν φύση μέ τήν ἀνάγκη, ὅπως καί τήν θέληση-βούληση μέ τό πρόσωπο, συγχρόνως ὑποσκελίζουν τόν ἁγιογραφικό ὅρο γιά τόν ἄνθρωπο ὡς κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωση Θεοῦ, μέ ἀποτέλεσμα νά περιορίζουν τόν λόγο στά ἀνθρώπινα δικαιώματα, τά ὁποῖα ἑρμηνεύονται πάντοτε κατά τό δοκοῦν.

Δέν εἶμαι ἐναντίον τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἐάν αὐτή συντονίζεται στήν θεολογία καί τήν μεθοδολογία τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων. Ἄν μιά Σύνοδος ἔχει τήν δυνατότητα νά ἀρθῆ στό ὕψος τῶν Συνόδων ἀπό τίς ὁποῖες ἀπετελέσθη τό «Συνοδικόν τῆς Ὀρθοδοξίας», πού διαβάζεται κατά τήν Κυριακή τῆς Ὀρθοδοξίας, τότε αὐτή ἡ Σύνοδος εἶναι ὄντως Ἁγία καί Μεγάλη.

3. Ἡ εἴσδυση τῆς πολιτικῆς στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις

Ἡ λέξη πολιτική ἔχει πολλές ἔννοιες καί σημασίες. Σημαίνει «τό σύνολο τῶν θεμάτων πού ἔχουν σχέση μέ τά κοινά καί τήν ἄσκηση τῆς ἐξουσίας»· «τόν τρόπο ἄσκησης τῆς κρατικῆς ἐξουσίας»· «τόν τρόπο δράσεως (προσώπου, ὀργανισμοῦ κλπ.) σύμφωνα μέ συγκεκριμένο σχέδιο» (Γεώργιος Μπαμπινιώτης).

Στήν προκειμένη περίπτωση ἰσχύουν ὅλα αὐτά μέ μιά εἰδικότερη σημασία. Δυστυχῶς, ἡ γεωπολιτική καί οἱ διάφορες ἐθνικές πολιτικές σκοπιμότητες εἰσέρχονται καί στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις καί πολλές φορές καθορίζουν τούς διαλόγους καί τίς ἀποφάσεις τῶν Συνελεύσεων. Εἶναι γνωστόν σέ ὅλους μας ὅτι οἱ ἐθνικισμοί, παρ’ ὅτι ὁ ἐθνοφυλετισμός καταδικάστηκε ὡς αἵρεση στήν Σύνοδο τοῦ 1872, στήν Κωνσταντινούπολη, ἐν τούτοις ἐπηρεάζει τίς σχέσεις μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν. Αὐτό τό βλέπουμε σέ ὅσα ἔρχονται στό φῶς τῆς δημοσιότητος. Καί τό ὅτι ἀπό τά δέκα θέματα πού κατέληξαν νά συζητηθοῦν στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, τελικά θά συζητηθοῦν τά ἕξι ἀπό αὐτά, καί μάλιστα τά κείμενα πού καταρτίζονται καί οἱ ἀποφάσεις θά εἶναι προϊόντα συμβιβασμῶν γιά νά ψηφισθοῦν, δείχνει τό μεγάλο πρόβλημα πού ὑφίσταται.

Θά ἤθελα νά ἀναφέρω ἕνα χαρακτηριστικό παράδειγμα γιά νά γίνη κατανοητό αὐτό πού ὑποστηρίζω. Πρόκειται γιά τήν συζήτηση πού ἔγινε στήν Διορθόδοξη Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή πού συνῆλθε στό Chambesy ἀπό 9 ἕως 16 Δεκεμβρίου τοῦ ἔτους 2009, στήν ὁποία μεταξύ ἄλλων συζητήθηκε τό θέμα τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Τόμου τοῦ Αὐτοκεφάλου. Βεβαίως, τελικά αὐτό τό θέμα δέν πρόκειται νά συζητηθῆ στήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, ἀφοῦ δέν βρέθηκε συμφωνία, ἀλλά εἶναι χαρακτηριστικά τά ὅσα διαδραματίσθηκαν στήν Ἐπιτροπή αὐτή, πού δείχνει τήν ὅλη νοοτροπία πού ἐπικρατεῖ στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις, οἱ ὁποῖες ἐπηρεάζονται ἀπό τήν σύγχρονη πολιτική τῶν Κρατῶν, πιθανόν καί τήν γεωπολιτική στρατηγική τῶν Μεγάλων Δυνάμεων.

Κατά τήν Συνεδρίαση ἐκείνη ὁ Πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς, Μητροπολίτης Περγάμου Ἰωάννης, ὡς ἐκπρόσωπος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου τόνισε ὀρθῶς «ὅτι τό θέμα τῆς ὑπογραφῆς τοῦ Τόμου τοῦ Αὐτοκεφάλου ὑπό τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου εἶναι βασικόν ἐκκλησιολογικόν θέμα ἐπί τοῦ ὁποίου δέν δύναται νά γίνη καμμιά ὑποχώρησις ἐκ μέρους τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου».

Μέ τήν θέση αὐτή, πού εἶναι κατά τήν ἄποψή μου ὀρθή, συνετάγησαν ἕξι (6) Ἐκκλησίες, ἤτοι τά Πατριαρχεῖα Κωνσταντινουπόλεως, Ἀλεξανδρείας, Ἀντιοχείας, Ἱεροσολύμων καί οἱ Ἐκκλησίες Ἑλλάδος καί Ἀλβανίας.

Μέ τήν θέση τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας νά ὑπογράφεται ὁ Τόμος ἀπό ὅλους τούς Προκαθημένους τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν ἤ τουλάχιστον νά τό ὑπογράφη «καί» ἡ Ἐκκλησία-Μήτηρ συνετάγησαν ἑπτά (7) Ἐκκλησίες, ἤτοι Ρωσίας, Σερβίας, Ρουμανίας (γιά δικούς τους λόγους), Βουλγαρίας, Γεωργίας, Πολωνίας, καί Τσεχίας καί Σλοβακίας.

Καί ὑπέρ τοῦ νά ὑπογραφῆ ὁ Τόμος ἀπό ὅλες τίς Ἐκκλησίες ἐτάχθη ἡ Ἐκκλησία τῆς Κύπρου.

Δηλαδή ἡ ψηφοφορία ἀνέδειξε ἕξι (6) ψήφους ὑπέρ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί ὀκτώ (8) ψήφους ἐναντίον τῆς θέσεως του. Τελικά τό θέμα αὐτό δέν τέθηκε στήν θεματολογία τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου.

Ἐκεῖνο πού ἔχει ἰδιαίτερη σημασία ἀπό αὐτήν τήν Διορθόδοξη Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή εἶναι οἱ παρατηρήσεις καί τά Συμπεράσματα τοῦ τότε Γραμματέως τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Διορθοδόξων καί Διαχριστιανικῶν Σχέσεων τῆς Ἐκκλησίας μας ἀειμνήστου Πρωτοπρεσβυτέρου π. Στεφάνου Ἀβραμίδη, πού παρευρισκόταν στίς Συνεδριάσεις, σέ ἔκθεσή του πρός τήν Ἱερά Σύνοδο.

Θά σᾶς ἀναγνώσω μερικά τμήματα τῆς ἐκθέσεως αὐτῆς, πολύ χαρακτηριστικά, γιά νά ἀντιληφθῆτε τό κλῖμα πού ἐπικρατεῖ σέ τέτοιες Ἐπιτροπές, ὄχι βέβαια σέ ὅλες.

Γράφει ὁ ἀείμνηστος π. Στέφανος Ἀβραμίδης:
«Ἄν κανείς θελήσει νά ἐκτιμήσει καί ἀξιολογήσει τά ἐν Γενεύῃ εἰς τήν Προπαρασκευαστικήν Διάσκεψιν ἀπό 9-17 Δεκεμβρίου 2009 διά τήν προετοιμασίαν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, θά πρέπει νά ὁμολογήςῃ ὅτι ξεκίνησε, συνεχίσθηκε καί ἔκλεισε μέσα σέ ἕνα πνεῦμα ὄχι ἁπλῶς ψυχρότητος, ἀλλά κατά κυριολεξία παγερότητος καί παγωνιᾶς. Τό 1993, δηλαδή πρό 16 ἐτῶν εἶχε διακοπῆ ὑπό θλιβεράς συνθήκας ἡ τότε Συνδιάσκεψις χωρίς ἐλπίδα. Κατά ἄκρα μακροθυμία ἡ Α.Θ.Π. ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης ἐδέχθη νά συνεχισθοῦν κατά τό ἤδη παρελθόν ἔτος 2009».

Ἀλλοῦ γράφει:
«Τίποτε στήν Συνδιάσκεψη αὐτή δέν ἐνθύμιζε πνεῦμα Χριστοῦ, ἀγάπη, Ἐκκλησία, Πεντηκοστή. Οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν Ἐκκλησιῶν σεβάσμιοι ἱεράρχες ἀγωνίζονταν, ἤ παραταξιακά χωρισμένοι σέ δύο μπλόκ (τῶν ὑπερμάχων τῶν προνομίων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῶν πολεμίων του) ἤ μέ ἀγωνία νά ξεπερασθῇ αὐτό τό ψυχοφθόρον καί καταλυτικόν τῆς ἔννοιας τῆς Ἐκκλησίας πνεῦμα, πού ἔχει εἰσέλθει εἰς τά ἀνώτερα κλιμάκιά της καί σιγά-σιγά μεταβάλλεται σέ ἰδεολογική ταυτότητα τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Μάτην ἠκούσθησαν κραυγαί ἀγωνίας».

Καί καταλήγει:
«Ὅπως ἀναφέραμε ἀνωτέρω, διεφάνη ὁλοκάθαρα ὅτι ὑπάρχουν δύο "μπλόκ" μέσα στίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες: Τό "μπλόκ" ὑπέρ τῶν δικαίων καί προνομιῶν τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τό "μπλόκ", τό ὁποῖον θέλει νά μειώση, καί εἰ δυνατόν, νά καταργήςῃ τά προνόμια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου, παρά τό γεγονός, ὅτι ἰσχυρίζεται τό ἀντίθετον».

«Ἡ πώλωσις αὐτή δυσκολεύει καί θά δυσκολεύςῃ ὄχι μόνον τήν πορείαν πρός τήν σύγκλησιν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, ἀλλά καί κάθε ἄλλην πανορθόδοξον συνεργασίαν καί προσπάθειαν».

«Τό γεγονός, ὅτι μεταξύ τῶν ἐκπροσώπων τῶν Ὀρθοδόξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν ὑπῆρξαν ἀρκετοί πρώην ὑπότροφοι τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ... εἰς οὐδέν ὠφέλησε τάς διεκδικήσεις τοῦ Οἰκ. Πατριαρχείου. Οὗτοι οὐδεμίαν φιλελληνικήν στάσιν ἐτήρησαν. Τό μόνον πού κατάφεραν, ἦτο νά ὁμιλήσουν ἐναντίον τῶν θέσεων τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἰς ἄπτεστα ἑλληνικά».

Τό συμπέρασμα εἶναι ὅτι κάθε Ὀρθόδοξη Σύνοδος γιά νά εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη πρέπει νά ἀσχολῆται μέ θέματα δογματικά καί νά συμμετέχουν στήν Σύνοδο αὐτή θεούμενοι Πατέρες, τοὐλάχιστον πρέπει νά συμμετέχουν ὅσοι ἀποδέχονται τήν θεολογία καί τήν μεθοδολογία τῶν δογμάτων καί τῶν εὐσεβῶν παραδόσεων καί ἀκολουθοῦν τούς ἁγίους Πατέρας, χωρίς νά τούς παρερμηνεύουν. Διαφορετικά δέν εἶναι Ὀρθόδοξη Σύνοδος.

Μάρτιος 2016

Πηγή: Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση

Tags: Σύνοδος της Κρήτης [2016]

Σύνοδος της Κρήτης [2016]

Σελίδα 35 από 45

Μητροπολίτης Κυθήρων κ.κ. Σεραφείμ: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

π. Αναστάσιος Γκοτσόπουλος: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

π. Θεοδώρος Ζήσης: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

Θεολογική-Επιστημονική Ημερίδα: «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ» Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες (ΒΙΝΤΕΟ- ΚΕΙΜΕΝΑ- ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ)

Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ.κ. Ιερεμίας: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

Αρχιμανδρίτης Αθανάσιος Αναστασίου Προηγούμενος Μεγάλου Μετεώρου: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

Δημήτριος Τσελεγγίδης: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

Μητροπολίτης Πειραιώς και Φαλήρου κ.κ. Σεραφείμ: Εισήγηση στην ημερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρίς προσδοκίες»

Μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ. Ιερόθεος: Θεολογία καί πολιτική. Ἠμερίδα «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ- Μεγάλη προετοιμασία, χωρὶς προσδοκίες»

1. Ἡ θεολογία τῆς Πεντηκοστῆς

2. Τά σύγχρονα θεολογικά ρεύματα

3. Ἡ εἴσδυση τῆς πολιτικῆς στίς ἐνδοορθόδοξες ἐκκλησιαστικές σχέσεις

Σύνοδος της Κρήτης [2016]

Δεν ξεχνώ

ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ [1986 - 2016]: 30 Χρόνια από τήν ψήφιση…

ΕΛΛΗΝΕΣ και ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ μποϊκοτάρετε τα προϊόντα εταιρειών που αφαιρούν…

1974: Η προδοσία της Κύπρου!

Σύμφωνο Διαστροφικής Συμβίωσης

ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: Δεν θα γίνω ευκολόπιστο θύμα!

Η καταιγίδα των αντιδράσεων για το «αντιρατσιστικό»

Δεν θα γίνω «δωρητής» οργάνων χωρίς να το θέλω! …

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές...

Όχι, δεν θα φύγω

ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων…

Ποιοι πολεμούν την Πολύτεκνη Οικογένεια και τη Δημογραφική ανάπτυξη της…

Η γενοκτονία των Ελλήνων ΑΠΑΡΑΓΡΑΠΤΟ ΣΤΙΓΜΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΑΝΕΡΧΟΜΕΝΟΥ…

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ...;

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου…