«'Aγγελον εστιν ουσία αεικίνητος, αυτεξούσιος, ασώματος, θεω λειτουργουσα, κατά χάριν εν τη φύσει το αθάνατον ειληφυία...» μας περιγράφει ο Ιερός Δαμασκηνός για την παρουσία των Αγγέλων οι οποίοι έκθαμβοι προ του Θείου Μεγαλείου υμνούν τον Θεόν «διά του τρισαγίου ύμνου» (Ησ. στ΄ 3, Λουκ β΄ 13). Οι 'Aγγελοι αποτελούν μια ιδιαίτερη τάξη πνευματικών και άυλων όντων (Ψαλμ. Πβ΄ 4, Εβρ. α΄ 14) τα οποία προσλαμβάνουν ενίοτε μορφή ανθρώπινη ανδρός (Β΄ Βασιλ. Στ΄ 17, Γενεσ. λβ΄ 25), ομιλούν με ανθρώπινη φωνή (Λουκ. κδ΄ 4, Ματθ. κη΄ 3) φέροντες ενίοτε πτέρυγες (Αποκ. Ιδ΄ 6, Ησ. Στ΄ 2).

Επίσης οι 'Aγγελοι σύμφωνα με την Ορθόδοξη παράδοσή μας είναι «αποστελλόμενα Λειτουργικά πνεύματα» που διακονούν, δηλαδή υπηρετούν τον Θεό και τους ανθρώπους (ψαλμ. ρβ΄ 20,21). «'Yπηρετουν εις τό έργον της σωτηρίας» (Εβρ. α΄ 14), και συνεργάζονται για την πνευματική βοήθεια και σωτηρία του ανθρώπου. Καθώς είναι πνευματικά όντα εύκολα μεταβαίνουν από τόπο σε τόπο. Η δύναμη αυτών είναι μεγάλη (ψαλμ. ρβ΄ 20, β΄ Πετρ. β- 11) η θέληση δε αυτών η οποία δοκιμάσθηκε κατά την πτώση του Εωσφόρου κατέστη με την Θεία Χάρη δυνατή και ανίκητη από το κακό για τον λόγο αυτό και καλούνται άγιοι.

Οι 'Aγγελοι ως δημιουργήματα του Θεού μας (Κολοσ. α΄ 16 ) αποστέλλονται από Εκείνον για να υπηρετήσουν όλους εκείνους που μέλλουν να κληρονομήσουν την αιώνια ζωή «ουχί πάντες εισί λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα διά τούς μέλλοντας κληρονομειν σωτηρίαν» (Εβρ. α΄ 14). Επίσης ο Θεός στέλνει τους Αγγέλους για να καθοδηγήσουν και να ενισχύσουν την πίστη που πρέπει να έχει ο θνητός άνθρωπος απέναντι στον δημιουργό του ώστε να αποφεύγει επάξια κάθε διαβολική πρόκληση και σατανική απειλή.

Το αληθινό ενδιαφέρον των Αγγέλων προς τον άνθρωπο φανερώνεται με το ότι «χαρά γίνεται ενώπιον των αγγέλων του Θεου επί ενί αμαρτωλω μετανοούντι» (Λουκ ιε' 10) και επίσης ότι «εις τά έργα της σωτηρίας επιθυμούσιν άγγελοι παρακύψαι» ( Πετρ. α΄ 12). Επομένως ο κόσμος των αγγέλων επικοινωνεί με τον άνθρωπο « διά της ευνοίας του Θεου καί διά το καλόν του ανθρώπου» γεγονός που φαίνεται σε πολλά χωρία της Αγίας Γραφής. Στην Παλαιά διαθήκη για παράδειγμα αναφέρεται στο ιστ΄ κεφάλαιο της Γέννεσης, στίχος 78, για πρώτη φορά το τάγμα των αγγέλων «ώφθη άγγελος τη 'Aγαρ», όπως επίσης και στο κεφάλαιο λβ΄ των Δευτερονομιών, στίχοι 8,9, όπου αναφέρονται από τον Μωυσή τα εξής «ότε διεμέριζεν ο 'Yψιστος έθνη ως διέσπειρεν υιούς Αδάμ έστησεν όρια εθνών κατ' αριθμόν αγγέλων Θεου». Επίσης στο βιβλίο του Ιώβ διαβάζουμε «ιδού ήλθον οι άγγελοι του Θεου παραστήναι ενώπιον του Κυρίου, και ο διάβολος ήλθε μετ' αυτών» (Ιώβ α 6 λη΄ 7) και «'Oτε εγενήθη άστρα, ήνεσάν με εν φωνή μεγάλη πάντες άγγελοί μου» (Ιώβ μ΄ 14) γεγονός που επιβεβαιώνει την ύπαρξη των Αγγέλων πρίν την δημιουργία του υλικού κόσμου.

Στην Καινή Διαθήκη ο ίδιος ο Χριστός λέει ότι «οράτε μή καταφρονήσητε, ενός των μικρών τούτων, λέγω γάρ υμίν οτι οι άγγελοι αυτών εν ουρανοίς βλέπουσι τό πρόσωπον του πατρός μου τόν εν ουρανοίς» (Ματθ. ιη΄ 10). Σε κομμάτια της Καινής Διαθήκης συναντάμε τους Αγγέλους να αποστέλλονται από τον Θεό για να εκτελέσουν και να ανακοινώσουν την Θεία Βουλή. Για παράδειγμα άγγελοι ανήγγειλαν στους ποιμένες την γέννηση του Χριστού και απεκάλυψαν επανειλημμένως στον δίκαιο Ιωσήφ τις βουλές του Θεού (Λουκ. β΄9 Ματθ. α΄20 β΄ 19). 'Aγγελοι ανήγγειλαν στις Μυροφόρες γυναίκες την Ανάσταση του Χριστού (Μαρκ. ιστ΄ 4).

Ο κόσμος των αγγέλων σύμφωνα με την εκκλησιαστική μας παράδοση διαιρείται σε τρεις ιεραρχίες και εννέα τάγματα. Τα Σεραφείμ, τα Χερουβείμ και οι Θρόνοι είναι τα τρία ανώτατα αγγελικά τάγματα τα οποία αποτελούν την πρώτη και ανώτατη Αγγελική Ιεραρχία η οποία λατρεύει και υμνολογεί τον Θεό ακατάπαυστα. Τα τρία αυτά τάγματα εκφράζουν την αγιότητα, την σοφία και την μεγαλοπρέπεια του Θεού. Την δεύτερη και μέση Αγγελική Ιεραρχία αποτελούν οι Κυριότητες οι Εξουσίες και οι Δυνάμεις. Τα τρία τάγματα της Δευτέρας Αγγελικής Ιεραρχίας παρουσιάζονται συνδεδεμένα και αχώριστα κατανοώντας την απόλυτη κυριότητα του Θεού και παρουσιάζοντας αυτή σε όλο τον Αγγελικό κόσμο εκτελώντας αμέσως και με ακρίβεια κάθε θέλημα του Αγίου Θεού. Την Τρίτη και τελευταία Αγγελική Ιεραρχία, αποτελούν οι Αρχές, οι Αρχάγγελοι και οι 'Αγγελοι . Οι Αρχές το πρώτο τάγμα της τρίτης και τελευταίας Αγγελικής Ιεραρχίας κατανοεί το αρχικόν της βουλήσεως του Θεού και ακριβώς απομιμείται αυτό. Οι Αρχάγγελοι άρχονται των Αγγέλων και κατευθύνουν αυτούς σύμφωνα με τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις των Αρχών. Οι 'Aγγελοι το τελευταίο τάγμα της τρίτης Αγγελικής Ιεραρχίας κατανοεί και απομιμείται το πειθαρχικό της βουλήσεως του Θεού. 'Oλα τα Αγγελικά τάγματα και των τριων Αγγελικών Ιεραρχιών είναι συσχετισμένα αλληλένδετα και αχώριστα, υπηρετώντας την βουλή του Θεού με ακρίβεια, αρμονία και τάξη καθώς οι 'Αγγελοι πειθαρχούν στους Αρχαγγέλους οι Αρχάγγελοι στις Αρχές και οι Αρχές στους νόμους του Θεού. Όλη δε η Ιεραρχία κατανοεί και εκφράζει το αρχικό, ηγεμονικό και πειθαρχικό της βουλήσεως του Θεού με αποτέλεσμα να γίνεται ταγμένη στην εποπτεία και την διοίκηση του κόσμου τούτου.

Και φυσικά εν τη ημέρα της κρίσεως «αυτός ο Κύριος εν κελεύσματι εν φωνή αρχαγγέλου καί εν σάλπιγγι Θεού καταβήσεται εξ ουρανού και οι νεκροί εν Χριστώ αναστήσονται πρώτον» (Α΄Θεσσαλ. Δ΄16). Οι 'Αγγελοι θα συγκεντρώσουν τους εκλεκτούς και θα συλλέξουν «πάντα τά σκάνδαλα» και «βαλούσιν αυτούς εις τήν κάμινον» (Ματθ. ιγ΄24 κδ΄ 31).

Οι Αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ αντιστάθηκαν στον Εωσφόρο, ο οποίος μετά την αποστασία του ονομάστηκε Διάβολος ή Σατανάς, και έπεισαν και τους άλλους Αγγέλους να παραμείνουν στην πειθαρχία και την υπακοή του Θεού λέγοντες: «Στώμεν καλώς στώμεν μετά φόβου εις τήν θέσιν καί τήν αξίαν τήν οποίαν έδωκεν εις εμάς ο Θεός και ας μή μιμηθώμεν τον αχάριστον τούτον ασεβή αποστάτην».

'Eτσι ξεχώρισαν οι καλοί από τους κακούς Αγγέλους. Και τούτο διότι οι καλοί 'Αγγελοι βοηθούν και ενισχύουν τον άνθρωπο να προσεγγίζει και να αντιλαμβάνεται τον Δημιουργό του μεταφέροντάς του το κύριο χαρακτηριστικό αυτών των ταγμένων και αφοσιωμένων προς τον Θεό Αγγέλων, την αγάπη.

Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ παρουσιάζεται ως ο 'Αγγελος του Ευαγγελισμού ο οποίος στον μεν Ζαχαρία ανήγγειλε το χαρμόσυνο μήνυμα της συλλήψεως του Ιωάννου του Βαπτιστού από την στείρα και ηλικιωμένη σύζυγό του την Ελισσάβετ ( Λουκ α΄11), στην δε Θεοτόκο Μαρία την σύλληψη του Υιού και Λόγου του Θεού (Λουκ α' 26). Ο ίδιος 'Αγγελος παρουσιάστηκε στον Ιωσήφ και του είπε ότι μπορεί να υρίσει με το «παιδίον» στην Αίγυπτο κατόπιν του θανάτου του Ηρώδου.

Από την άλλη πλευρά οι ιστορικές παρεμβάσεις και αποστολές του Αρχαγγέλου Μιχαήλ αναφέρονται σε γεγονόντα προ της Χριστιανικής χρονολογίας. Για παράδειγμα βλέπουμε τον Αρχάγγελο Μιχαήλ να εμφανίζεται στον Αβραάμ λίγο πρίν εκείνος θυσιάσει τον γιό του τον Ισαάκ. Ο ίδιος Αρχάγγελος παρουσιάζεται με το σπαθί του στον Ιησού του Ναυή παρέχοντας τις κατάλληλες οδηγίες για την πτώση της Ιεριχούς. Επίσης τον συναντάμε και σε άλλα σημεία της παλαιάς Διαθήκης όπωςστην ιστορία του Μανουέ, του Δαυίδ και του Ηλιού.

Πανηγυρίζοντας και εορτάζοντας τις παραπάνω Θείες Αποστολές και σε ανάμνηση του έργου που επιτέλεσαν, επιτελούν και θα επιτελούν μέχρι το τέλος του κόσμου τούτου για την πνευματική βοήθεια και σωτηρία του ανθρώπου η εκκλησία μας όρισε ως ημέρα μνήμης και τιμής την 8ην Νοεμβρίου κατά την οποίαν εορτάζουμε την σύναξη των Αγίων Αρχαγγέλων.

Γιατί οι άγγελοι γιορτάζουν 8 Νοεμβρίου;

Κατά τον άγιο Δημήριο του Ρωστώφ, η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει τοποθετήσει τη "σύναξη" των αγίων αρχαγγέλων Μιχαήλ και Γαβριήλ και όλων των "επουράνιων δυνάμεων" στις 8 Νοεμβρίου, για τον εξής λόγο:

Κατά το αρχαίο ρωμαϊκό ημερολόγιο, πρώτος μήνας του χρόνου ήταν ο Μάρτιος και ο Νοέμβριος ήταν ένατος (το λέει και τ' όνομά του, "ένατος" στα λατινικά). Επειδή οι άγγελοι διακρίνονται σε εννέα "τάγματα", η γιορτή τους τοποθετήθηκε τον ένατο μήνα. Επειδή εξάλλου οι άγγελοι (όπως φαίνεται π.χ. στο Ματθ. 25, 31, και σε όλη την έκταση της Αποκάλυψης) θα συνοδεύσουν τον Ιησού Χριστό κατά τη δευτέρα παρουσία Του και θα συνεργαστούν ποικιλότροπα στην υπόθεση της σωτηρίας των ανθρώπων κατά την ανατολή της αιώνιας ημέρας, της "Όγδοης Ημέρας της Δημιουργίας", η γιορτή τους τοποθετήθηκε την όγδοη ημέρα του ένατου μήνα. Τέλος, την ίδια μέρα, 8 Νοεμβρίου, γιορτάζεται και το όνομα Σταμάτης (αν και υπάρχει άγιος Σταμάτιος), σε ανάμνηση της παρέμβασης του αρχαγγέλου Μιχαήλ, που "σταμάτησε" την αποστασία των αγγέλων προς τον Εωσφόρο φωνάζοντας "στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου Θεού" (ας σταθούμε σωστά, με συστολή απέναντι στο Θεό), ερχόμενος "εν τω μέσω του ουρανού".

Η γιορτή των αγγέλων δεν είναι "μνήμη", αφού δεν υπάρχει ημέρα κοίμησης στους αγγέλους, αλλά μόνο "σύναξη", δηλ. συγκέντρωση των χριστιανών για να τους τιμήσουν. Άλλες γιορτές των αγγέλων είναι η Σύναξη του Αρχαγγέλου Γαβριήλ στις 26 Μαρτίου (μια μέρα μετά τον Ευαγγελισμό, δηλ. την επίσκεψή του στην Παναγία), και το θαύμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ στις Κολοσσές της Φρυγίας (6 Σεπτεμβρίου). Επίσης η Δευτέρα κάθε εβδομάδας είναι αφιερωμένη στους αγγέλους μάλλον λόγω της δευτέρας παρουσίας. Κάθε μέρα της εβδομάδας είναι αφιερωμένη σε συγκεκριμένα πρόσωπα ή γεγονότα: η Δευτέρα στους αγγέλους, η Τρίτη στον άγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο, η Τετάρτη στην Παναγία, η Πέμπτη στους Αποστόλους & στον άγ. Νικόλαο, η Παρασκευή στο Σταυρό του Χριστού, το Σάββατο στους νεκρούς και η Κυριακή, φυσικά, στην Ανάσταση του Χριστού.

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ

Η Εκκλησία μας, αιώνες τώρα, ζει την παρουσία των αγίων αγγέλων του Θεού σ' όλο της το μεγαλείο μέσα από τη λατρευτική -προσευχητική της εμπειρία. Ιδιαίτερα στη Θεία Λειτουργία, οι πιστοί, εικονίζοντας τα Χερουβείμ, υποδέχονται «τον Βασιλέα των όλων ...ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον τάξεσιν».
Στο σύμβολο της Πίστεως ομολογούμε: «Πιστεύω εις ένα Θεόν, Πατέρα, παντοκράτορα, ποιητή ουρανού και γης, ορατών τε πάντων και α ο ρ ά τ ω ν...».

Πιστεύουμε δηλαδή πως ότι υπάρχει στο σύμπαν, από τον ήλιο, τα δισεκατομμύρια των γαλαξιών, τη γη ακόμα και ο αόρατος κόσμος των πνευμάτων, είναι δημιούργημα του Θεού «εκ του μηδενός».
Όπως γράφει και ο Απόστ. Παύλος: «Δι αυτού εκτίσθηκαν τα πάντα, τα υπάρχοντα εις τον ουρανόν, τα υπάρχοντα στη γη, τα ορατά και τα αόρατα, είτε θρόνοι είτε κυριότητες είτε αρχές είτε εξουσίες, τα πάντα δι' αυτού θα τελειοποιηθούν και αυτός υπάρχει προ πάντων, και όλα δι' αυτού διατηρούνται στην ύπαρξη και κυβερνώνται» (Κολ. 1:16-17).

ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

Στο υπέροχο βιβλίο του Ιώβ, μιλώντας ο Θεός, δηλώνει: «Όταν γεννήθηκαν τα άστρα, με ύμνησαν με αίνους και με μεγάλη φωνή, όλοι οι άγγελοί μου». (38:7)
Έτσι πρώτα δημιουργήθηκε ο πνευματικός κόσμος και ύστερα ο υλικός και τέλος ο άνθρωπος.
Από την υμνολογία: «Έθεσες των κτισμάτων σου αρχή, των αγγέλων την ασώματον ουσία, ποιητά».

ΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ

Δεν μας έχει αποκαλυφθεί ο τρόπος της δημιουργίας των αγγέλων. Κατά τον άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο, δημιουργήθηκαν όπως και η υπόλοιπη κτίση: Ο Θεός, λέει, «εννοεί τας αγγελικάς δυνάμεις και ουρανίους και το εννόημα έργο ην». Δηλαδή δημιουργούνται με το που συλλαμβάνει ο Θεός την ιδέα της δημιουργίας τους.

ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Γνωρίζουμε πως είναι πλασμένοι «κατ' εικόνα Θεού» και ασώματοι. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, συνοψίζοντας τη πατερική διδασκαλία γράφει: «Ο άγγελος είναι φύση νοερή, αεικίνητη, αυτεξούσια, ασώματη. Υπηρετεί το Θεό και είναι κατά χάρη αθάνατος, αλλά τα ουσιώδη γνωρίσματα και τη σύσταση της φύσεώς του μόνο ο Κτίστης τα γνωρίζει.

ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Ο άγιος Ιωάνης ο Χρυσόστομος λέει πως ο Θεός: «ανενδεής ων αεί, εποίησεν αγγέλους, αρχαγγέλους και τας άλλας των ασωμάτων ουσίας δι' αγαθότητα μόνην». Ο Θεός δεν έχει ανάγκη από τίποτα, όλη η δημιουργία δεν προσθέτει το παραμικρό στη μακαριότητά του, ούτε θα του αφαιρούσε τίποτε, αν δεν υπήρχε. Δημιουργήθηκαν και οι άγγελοι με κίνητρο την «εκστατική» Του αγάπη και αγαθότητα και με σκοπό να συμμερισθούν και αυτοί, ως λογικά όντα, τη μακαριότητά Του. Η μετοχή τους αυτή στη θεία μακαριότητα εκφράζεται με την αδιάκοπη θεωρία του προσώπου του Θεού. Αυτή η θέα είναι η κατεξοχή ζωή τους, αυτή και η τροφή τους.

Πρέπει να τονισθεί, πως η συμμετοχή των αγγέλων στη θεία μακαριότητα δεν είναι στατική κατάσταση, αλλά μια συνεχής ανοδική πορεία χωρίς τέλος και χωρίς ολοκληρωτική κατανόηση της δόξας του Θεού. Γιατί δεν είναι τέλειες φύσεις, αλλά οδεύουν προς την τελειότητα, μετέχοντας στις άκτιστες ενέργειες και όχι βέβαια στην άκτιστη ουσία του Θεού.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Οι άγγελοι δεν δημιουργήθηκαν σε νηπιώδη κατάσταση, αλλά μένουν όπως κτίσθηκαν από την αρχή. Το αναλλοίωτο αυτό χαρακτηριστικό των αγγέλων αναφέρεται στη σύσταση και κατασκευή τους και όχι στη προαίρεσή τους. Γιατί ως υπάρξεις κτιστές και λογικές είναι ελεύθερες και μεταβλητές. Έτσι οι άγγελοι έχουν τη δυνατότητα να τελειοποιούνται ολοένα και περισσότερο με τη μετοχή τους στη χάρη του Αγίου Πνεύματος. Από τη μετοχή αυτή απορρέει και ο αγιασμός τους. Είναι δηλαδή άγιοι όχι από τη φύση τους, αλλά από τη κοινωνία τους με το φύσει 'Aγιο Πνεύμα.

Ο αγιασμός τους αυτός είναι δώρο, και διατηρείται με προσοχή και επιμέλεια. Όσοι άγγελοι δεν ακολούθησαν τον Εωσφόρο στη πτώση του, έλαβαν το χάρισμα της τελείας ατρεψίας και ακινησίας προς το κακό. Και πότε το έλαβαν; Όταν έγινε η ενανθρώπηση του Θεού και έμαθαν έμπρακτα το δρόμο που οδηγεί στην ομοίωση του Θεού που δεν είναι η έπαρση, αλλά η ταπείνωση. Και κυρίως μετά το πάθος και την ανάσταση του Χριστού, έγιναν από «δυσκίνητοι στο κακό», «ακίνητοι όχι στη φύση, αλλά χάριτι του μόνου αγαθού». (Αγ.Ιω.Δαμασκηνός)

Η ακινησία τους αυτή στο κακό και η στερέωσή τους στην αρετή, δεν σημαίνει ότι εξαφανίζεται το αυτεξούσιό τους, αλλά ότι με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος εξαγιάζεται. Τώρα δηλαδή διαφέρουν από τους δαίμονες μόνο στην αγαθή προαίρεση, στην αγαθή βούληση και στην υπακοή τους προς το Θεό. Η γνωστική τους ικανότητα και η δύναμη των αγγέλων είναι μεγάλες και πολύ ανώτερες από όλους μαζί τους ανθρώπους, χωρίς βέβαια να αγγίζουν την παντοδυναμία του Θεού, όπου μπροστά στην παγγνωσία του Θεού, είναι μηδαμινή. Δεν προγνωρίζουν τα μέλλοντα, αν δεν τους τα αποκαλύψει ο Θεός, ούτε πότε θα γίνει η Δευτέρα Παρουσία του Χριστού, «ουδείς οίδεν, ουδέ οι άγγελοι των ουρανών» (Ματθ.24:36). Η περιορισμένη γνωστική δύναμη των αγγέλων, επίσης φαίνεται που δεν ήξεραν: «το αποκεκρυμμένον από των αιώνων εν τω Θεώ» σχέδιο της οικονομίας Του για την απολύτρωση του ανθρώπου (Εφ.3:9 Α' Τιμ.3:16) καθώς και «η έκπληξή» των αγγελικών ταγμάτων μπροστά στο θάνατο του Ιησού, τη μετάσταση της Θεοτόκου κ.λ.π.

Οι άγγελοι δεν έχουν φύλο, γιατί η φύση τους είναι πνευματική. Δεν έχουν ανάγκη από υλική τροφή ή ανάπαυση και δεν πεθαίνουν. Είναι αθάνατοι «κατά χάριν». (Αγ.Ιω.Δαμ.) Είναι ταχύτατοι στις κινήσεις τους αλλά όχι και «πανταχού παρόντες». Δεν περιορίζονται από τοίχους, πόρτες κλπ τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς. Όταν είναι στον ουρανό δεν είναι στη γη και όταν είναι στη γη δεν είναι στον ουρανό.

ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Η τελειότητα της αγγελικής φύσεως είναι, όπως είδαμε, σχετική. Κάθε φορά που συγκρίνεται με την ανθρώπινη, τονίζεται η υπεροχή της. 'Οταν όμως αντιπαραβάλλεται με την τελειότητα του Θεού, θεωρείται μηδαμινή. Οι πατέρες χαρακτηρίζουν τους αγγέλους ομόδουλους, σύνοικους και γείτονες του ανθρώπου. Είναι και αυτοί, όπως και εμείς, μέλη της Εκκλησίας του Χριστού, αλλά λόγω της διαφορετικής φύσεως και θέσεώς τους, είναι ανώτεροί μας.

Ωστόσο, η υπεροχή τους αυτή δεν είναι απόλυτη, γιατί ο άνθρωπος με την εν Χριστώ θέωσή του μπορεί να φτάσει στη μακαριότητά τους, να γίνει ομότιμος με αυτούς, ακόμα και να τους ξεπεράσει. 'Οπως η Παναγία μας που έχει ήδη ξεπεράσει σε δόξα και τιμή όλες τις ασώματες δυνάμεις. «Τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξοτέρα ασυγκρίτως των Σεραφείμ» και «ανωτέρα πάντων των ποιημάτων» και ως «έχουσα τα δευτερεία της Τριάδος» (Υμνολογία της Εκκλησίας).

Στον μέλλοντα αιώνα, οι μεγάλες διαφορές μεταξύ αγγέλων και ανθρώπων θα πάψουν να υπάρχουν. Θα υπάρχουν μόνο διαφορές μεταξύ λιγότερο και περισσότερο δοξασμένων λογικών όντων, χωρίς να έχουν σημασία οι επί μέρους διακρίσεις μεταξύ αγγελικής και ανθρωπίνης φύσεως.

ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Ο αριθμός των αγγέλων είναι απροσμέτρητος και ανυπολόγιστος. «Χίλιαι χιλιάδες ελειτούργουν αυτώ και μύριαι μυριάδες παρειστήκεισαν αυτώ» (Δανιήλ 7:10). Στη γέννηση του Χριστού «εγένετο... πλήθος στρατιάς ουρανίου αινούντων τον Θεόν» (Λουκ. 2:13). Στη Γεσθημανή, όταν ο απόστολος Πέτρος τράβηξε το μαχαίρι του και έκοψε το αυτί του Μάλχου, ο Κύριος τον μάλωσε και είπε ότι αν δεν ήθελε να συλληφθεί θα αντιπαρέτατε: «πλείους ή δώδεκα λεγεώνας αγγέλων» (Ματθ.26:53). Στην Αποκάλυψη ο Ευαγγελιστής Ιωάννης (5:11) είδε και άκουσε αγγελική χορωδία γύρω από το θρόνο του Θεού, που ο αριθμός των μελών της ήταν: «μυριάδες μυριάδων και χιλιάδες χιλιάδων».

ΤΑΞΕΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Το πλήθος των αγγέλων που αναφέραμε είναι θα λέγαμε, οργανωμένο και διακρίνεται σε διάφορα τάγματα. Κάθε τάγμα είναι επιφορτισμένο με ιδιαίτερη λειτουργική διακονία και έχει το δικό του όνομα. Τα ονόματά τους είναι κατάσπαρτα μέσα στην Αγία Γραφή. Με βάση τις αγιογραφικές μαρτυρίες, αριθμούνται σε εννέα. Ο θεολογικότατος συγγραφέας στα αρεοπαγιτικά του συγγράμματα τα ταξινομεί σε τρείς τρίχορδες ιεραρχίες: Σεραφείμ, Χερουβείμ, Θρόνοι - Κυριότητες, Δυνάμεις, Εξουσίες - Αρχές, Αρχάγγελοι, 'Αγγελοι.

Ο όσιος Νικήτας ο Στηθάτος επιβεβαιώνει και μιλά για τη πρώτη στη σειρά τριάδα που βρίσκεται πλησιέστερα στο Θεό και ιδίωμά τους είναι η πύρινη σοφία και η γνώση των ουρανίων και κύριο έργο τους ο θεοπρεπής ύμνος του «γελ». Η δεύτερη στη σειρά τριάδα, έχει ιδίωμα τη διευθέτηση των μεγάλων πραγμάτων και τις διενέργειες των θαυμάτων και κύριο έργο τους είναι ο τρισάγιος ύμνος, το «'Αγιος, άγιος, άγιος». Η τρίτη στη σειρά ιεραρχία βρίσκεται πάνω από μας και κάτω από τη δεύτερη και έχει ιδίωμα να εκτελεί θείες υπηρεσίες και κύριο έργο τους είναι ο ιερός ύμνος «Αλληλούια».

Κατά τον 'Αγιο Ιωάννη Δαμασκηνό μεταδίδουν ιεραρχικά το φωτισμό και τη γνώση το ένα στο άλλο από το ανώτερο στο κατώτερο και μετά σε μας τους ανθρώπους. Δηλαδή τις αποκαλύψεις και τα μυστήρια του Θεού τα διδάσκουν οι ανώτερες τάξεις στις κατώτερες, αλλά και πάλι σε μια ορισμένη τάξη φυλάγονται «εν σιωπή». Και μόλις επιτρέψει ο Θεός να αποκαλυφθεί κάποιο μυστήριο σε νου αγίου ανθρώπου, θα ακολουθήσει τη πορεία από τάξη σε τάξη και τέλος θα μεταδοθεί στον άνθρωπο από τη κατώτερη. Στη μέλλουσα ζωή όμως, όπως βεβαιώνει ο αββάς Ισαάκ Σύρος, θα καταργηθεί αυτή η μετάδοση, γιατί ο καθένας θα δέχεται τη χάρη και τον αγιασμό από τον ίδιο το Χριστό, σύμφωνα πάντα με τη προσωπική του αξία και το βάθος δεκτικότητος που θα έχει.

ΟΝΟΜΑΤΑ ΑΓΓΕΛΩΝ

Εκτός από την αρίθμηση και ονομασία των εννέα ταγμάτων, η αγία Γραφή μας αναφέρει και τα ονόματα μερικών αγγέλων. Ο Θεός που έδωσε ονόματα σε όλα τα άστρα, ασφαλώς έδωσε και σε όλους του αγγέλους Του. Εμείς όμως μόνο τρείς αγγέλους γνωρίζουμε ονομαστικά.

Ο πρώτος είναι ο Γαβριήλ. Το όνομά του στα εβραϊκά σημαίνει «ήρωας του Θεού». Για πρώτη φορά παρουσιάστηκε στο προφήτη Δανιήλ και του εξήγησε μερικά συμβολικά οράματα. (Δαν.8:16) και επίσης στον ίδιο προφήτη που του φανέρωσε πόσα χρόνια θα περνούσαν μέχρι τον ερχομό του Χριστού (Δαν.9:21-28). Ο Γαβριήλ παρουσιάστηκε στό Ζαχαρία και πολλές φορές στη Θεοτόκο (Λουκ.1:19,28).

Δεύτερος άγγελος γνωστός με το όνομά του είναι ο Μιχαήλ. Το όνομά του σημαίνει «τις ως ο Θεός ημών;». Αναφέρεται πολλές φορές στη Παλαιά Διαθήκη και μάλιστα σαν άρχοντας: «Μιχαήλ ο άρχων ο μέγας» (Δαν.12:1). Γι' αυτόν επίσης κάνει λόγο και ο Ιησούς του Ναυή, που τον είδε σαν «αρχιστράτηγον δυνάμεως Κυρίου» (Ι.Ναυή 5:14).

Ο τρίτος άγγελος, που αναφέρεται με το όνομά του στη γνωστή ιστορία του Τωβίτ, είναι ο Ραφαήλ. Το όνομά του σημαίνει: «ο Κύριος ιάται» και είναι ένας από τους επτά αρχαγγέλους, που μεταφέρουν από τη γη στον ουρανό τις προσευχές των αγίων (Τωβίτ 12:15), (Αποκ. 8, 3-5).

Η εβραϊκή παράδοση αναφέρει και τέταρτον άγγελο με το όνομα Ουριήλ, ο οποίος εμφανίζεται και σε ένα όραμα του αγίου Νήφωνα για τη δευτέρα παρουσία. Η ονομασία του σημαίνει πως ο Θεός είναι φως! Γεγονός είναι πως γι' αυτόν δεν έχουμε καμία αγιογραφική τεκμηρίωση, όμως αντλούμε αρκετές σχετικές πληροφορίες από την Ιουδαϊκή και τη Χριστιανή παράδοση. Προβάλλεται ως ο Αρχάγγελος του Άδη, με ειδική μάλιστα αποστολή και λειτούργημα την επιμέλεια των ψυχών. Σε όραμα που είδε ο Άγιος Νήφων, επίσκοπος Κωνσταντιανής «της κατ' Αλεξάνδρειαν» (4ος αιώνας μ.Χ.), ο Ουριήλ ήταν «αρχηγός αγγελικής παράταξης, λευκός σαν το χιόνι, ολοφώτεινος και σαγηνευτικός» (βλ.: «Ένας ασκητής επίσκοπος», Έκδοση Ιεράς Μονής Παρακλήτου Ωρωπού, 2004). Είναι ο Αρχάγγελος που ζει τη δυστυχία των κολασμένων και με βαθιά συμπόνια σ' αυτούς, ψάλλει τον όγδοο στίχο του 81ου ψαλμού: «Ανάστα, ο Θεός, κρίνον την γην». Προσεύχεται να έλθει γρήγορα η ημέρα της Κρίσεως. Μαζί με τον Ουριήλ προσδοκούμε κι εμείς τη Δεύτερη του Χριστού Παρουσία και ικετεύουμε τον Αρχάγγελο Ραφαήλ να σταθεί ως τότε βοηθός πλάι μας, φύλακας του σώματος και της ψυχής μας, όπως κάποτε στον Τωβίτ. Το ελπίζουμε!

Στη Ρωσική Ορθοδοξία αναγνωρίζονται κι άλλοι αρχάγγελοι, που τα ονόματά τους είναι παρμένα από εξωβιβλικές πηγές, απόκρυφα της Παλαιάς Διαθήκης και άλλα αρχαία έργα. Συγκεκριμένα αναφέρονται:

Σελαφιήλ (Sealtiel) σημαίνει "μεσίτης του Θεού" (Γ΄ Εσδράς 5:16) και θεωρείται ο αρμόδιος για την άνοδο των ανθρώπινων προσευχών στον ουρανό. Απεικονίζεται με το πρόσωπο και τα μάτια του συνεσταλμένα, κρατώντας τα χέρια του στο στήθος σε στάση προσευχής.

Ιελουδιήλ (Jegudiel) σημαίνει "δοξάζοντας το Θεό". Θεωρείται ο άγγελος που σχετίζεται με την εντιμότητα και το ήθος των επίγειων βασιλέων και αρχόντων. Απεικονίζεται να φέρει ένα χρυσό στέμμα στο δεξί του χέρι και ένα τριπλό μαστίγιο στο αριστερό.

Βαραχιήλ (Barachiel) σημαίνει «Ευλογία του Θεού». Απεικονίζεται να κρατάει ένα λευκό τριαντάφυλλο στο χέρι, μπροστά στο στήθος του.

Ιερεμιήλ (Jeremiel) σημαίνει "ανάταση του Θεού". Θεωρείται ο εμπνευστής και αφυπνιστής της έγερσης ενός ανθρώπου προς τον Θεό (Γ΄ Έσδρας 4:36). [Είναι ο αρχάγγελος με τη ζυγαριά στην εικόνα].

ΕΡΓΟ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Κύριο έργο των αγγέλων είναι η ακατάπαυστη δοξολογία του Θεού.
Επίσης έργο τους είναι και η διακονία στα μεγάλα γεγονότα της θείας οικονομίας, καθώς και η φροντίδα για τη σωτηρία των ανθρώπων.

Το δοξολογικό έργο των αγγέλων είναι κάτι το εντελώς αυθόρμητο, που ξεπηγάζει όταν ατενίζουν εκστατικοί το άπειρο κάλλος του προσώπου του Θεού και τα μεγαλεία της δημιουργίας Του. Ο προφήτης Ησαϊας σε ένα εκπληκτικό του όραμα, είδε τον Κύριο να κάθεται πάνω σε μεγαλοπρεπή θρόνο και μέσα σε ανείπωτη δόξα, ενώ δίπλα του έστεκαν με θαυμασμό και δέος τα Σεραφείμ με τα έξι φτερά τους. Με τα δύο σκέπαζαν το πρόσωπό τους, μην αντέχοντας να αντικρύσουν κατάματα τη θεία δόξα. Με τα άλλα δύο σκέπαζαν με συστολή και σεμνότητα τα πόδια τους και τέλος με τα άλλα δύο πετούσαν ψάλλοντας όλα μαζί σε μια θεϊκή αρμονία το: «'Aγιος, άγιος, άγιος Κύριος Σαβαώθ, πλήρης πάσα η γη της δόξης αυτού» (Ησ.6:1-3).

Αλλά και στη νύκτα των Χριστουγέννων «εξαίφνης εγένετο... πλήθος στρατιάς ουρανίου αινούντων τον Θεόν και λεγόντων, δόξα εν υψίστοις Θεώ και επι γης ειρήνη, εν ενθρώποις ευδοκία» (Λουκά 2:13-14).
Ο απόστολος Παύλος ονομάζει τους αγγέλους «λειτουργικά πνεύματα εις διακονία αποστελλόμενα δια τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν» (Εβρ. 1:14).

Η φροντίδα των αγγέλων για τη σωτηρία μας είναι η πιό γνωστή και ευεργετική για μας αγγελική διακονία, που αποτελεί καρπό τόσο της αγάπης και της ευγνωμοσύνης προς τον Πλάστη μας, όσο και της σφοδρής τους επιθυμίας για τη δική τους πρόοδο πρός την «ατέλεστη τελειότητα».

Γνωρίζουμε μάλιστα πως την εκτελούν με πολλή προθυμία και χαρά, από το γεγονός ότι πανηγυρίζουν στον ουρανό «επί ενί αμαρτωλώ μετανοούντι» (Λουκά 15;7,10).

Παντού βλέπουμε τους αγγέλους, είτε στις Γραφές, είτε στους βίους των αγίων μας, να επιμελούνται, να φυλάνε, να παρηγορούν, να διδάσκουν, να ενισχύουν και να αποκαλύπτουν στους δικαίους και προφήτες τα μέλλοντα.

Επίσης τους βλέπουμε να φρουρούν την Εδέμ, να τιμωρούν παιδαγωγικά τους αμαρτωλούς, να αντιμετωπίζουν τα πονηρά πνεύματα, να διαχωρίζουν τους εκλεκτούς από τους ασεβείς κατά την ημέρα της Κρίσεως και τόσα άλλα.

Ὅσιος Ἰωάννης Δαμασκηνός - Περὶ ἀγγέλων

Ο ίδιος είναι κτίστης και δημιουργός των αγγέλων, τους οποίους έφερε στην ύπαρξη από το μηδέν, και τους έκαμε σύμφωνα με τη δική του εικόνα να είναι ασώματη φύση, σαν κάποιος άνεμο ή άϋλη φωτιά, όπως το λέει ο θείος Δαβίδ: «Αυτός που κάνει τους αγγέλους ασώματα πνεύματα και τους λειτουργούς του σαν φλόγα φωτιάς» έτσι περιγράφει την ευκινησία, τη φλογερότητα, τη θερμότητα, τη διεισδυτικότητα και την ταχύτητά τους στον πόθο και τη διακονία του Θεού, καθώς και την προσήλωσή τους προς τα άνω και την απομάκρυνση από κάθε υλική φροντίδα.

Ο άγγελος, λοιπόν, είναι νοερή ουσία, αεικίνητη, αυτεξούσια, ασώματη, που διακονεί το Θεό και έλαβε κατά χάριν στη φύση της την αθανασία τη μορφή και την κατάσταση αυτής της υπάρξεως μόνον ο δημιουργός της γνωρίζει. Σε σχέση με μας είναι ασώματη και άϋλη αλλά, κάθε τι που συγκρίνεται με τον μόνο ασύγκριτο Θεό είναι παχύ και υλικό διότι, μόνο το θείο είναι όντως άϋλο και ασώματο.

Ο άγγελος, λοιπόν, είναι φύση λογική, νοερή και αυτεξούσια, μεταβλητή στην προαίρεση, δηλαδή στη θέληση διότι κάθε κτιστό είναι και μεταβλητό, ενώ μόνο το άκτιστο είναι αμετάβλητο. Κάθε λογικό επίσης είναι και αυτεξούσιο. (Ο άγγελος), λοιπόν, σαν λογική και νοερή φύση είναι αυτεξούσιος σαν κτιστή φύση είναι μεταβλητή, έχοντας τη δυνατότητα και να διατηρείται και να προοδεύει στο αγαθό αλλά και να πηγαίνει προς το χειρότερο.

(Ο άγγελος) δεν έχει τη δυνατότητα να μετανοήσει, διότι είναι και ασώματος. Αντίθετα ο άνθρωπος, εξαιτίας της αδυναμίας του σώματός του, μπορεί να μετανοήσει. Είναι αθάνατος κατά χάριν και όχι από τη φύση του διότι ό,τι έχει αρχή έχει και τέλος, σύμφωνα με τους νόμους της φύσεως. Και μόνον ο Θεός είναι αιώνιος και μάλιστα πέρα από τους αιώνες διότι ο δημιουργός του χρόνου δεν εξαρτάται από το χρόνο, αλλά τον υπερβαίνει.

(Οι άγγελοι) είναι δεύτερα νοερά φώτα, τα οποία δέχονται το φωτισμό από το πρώτο και άναρχο φως δεν έχουν γλώσσα και ακοή, αλλά μεταδίδουν μεταξύ τους τις σκέψεις και τις αποφάσεις τους χωρίς προφορικό λόγο. Ο Λόγος δημιούργησε όλους τους αγγέλους και το Άγιο Πνεύμα με τον αγιασμό του τους τελειοποίησε μετέχουν στο φωτισμό και τη χάρη αναλογικά με την αξία και το τάγμα τους.

Ο χώρος τους περιορίζει διότι όταν είναι στον ουρανό, δεν βρίσκονται στη γη κι όταν ο Θεός τους αποστέλλει στη γη, δεν παραμένουν στον ουρανό. Βέβαια, τα τείχη, οι πόρτες, οι κλειδαριές και τα λουκέτα δεν τους περιορίζουν διότι είναι ακαθόριστοι. Και λέγοντας «ακαθόριστοι», εννοώ, ότι φανερώνονται στους αξίους, στους οποίους θέλει ο Θεός να εμφανισθούν, όχι όπως πραγματικά είναι, αλλά με άλλη μορφή, ανάλογα με τη δυνατότητα που έχουν να τους δουν. Διότι, στην κυριολεξία, μόνο το άκτιστο είναι ακαθόριστο ενώ κάθε δημιούργημα έχει τα όριά του, όπως τα όρισε ο Θεός.

Έχουν τον αγιασμό από το Άγιο Πνεύμα, έξω από την ουσία τους προφητεύουν με τη θεία χάρη και δεν έχουν ανάγκη από γάμο, επειδή δεν είναι θνητοί. Επειδή είναι πνευματικά όντα, ζουν σε τόπους πνευματικούς, χωρίς να περιορίζονται όπως τα σώματα διότι δεν παίρνουν το σχήμα του σώματος σύμφωνα με τους φυσικούς νόμους, ούτε έχουν τρεις διαστάσεις, αλλά παρουσιάζονται και ενεργούν πνευματικά, όπου διαταχθούν δεν μπορούν βέβαια στο ίδιο χρονικό διάστημα να βρίσκονται και να ενεργούν εδώ κι εκεί.

Δεν γνωρίζουμε εάν οι άγγελοι είναι μεταξύ τους ίσοι στην ουσία ή διαφέρουν. Το γνωρίζει μόνον ο παντογνώστης Θεός, ο οποίος τους έπλασε. Διαφέρουν, βέβαια, μεταξύ τους στο φωτισμό και τη θέση δηλαδή, ή βρίσκονται σε θέση δεκτική φωτισμού ή μετέχουν στο φωτισμό ανάλογα με τη θέση τους και φωτίζονται μεταξύ τους εξαιτίας της υπεροχής του τάγματος ή της φύσεως. Είναι φανερό ότι οι άγγελοι που υπερέχουν μεταδίδουν το φωτισμό και τη γνώση στους κατώτερους.

Είναι ικανοί και πρόθυμοι στην εκτέλεση του θελήματος του Θεού και, λόγω της ταχύτητος της φύσεώς τους, βρίσκονται αμέσως παντού, όπου τους δώσει εντολή ο Θεός. Φυλάγουν τα μέρη της γης, διοικούν έθνη και τόπους, όπου ο Δημιουργός τους έταξε, και φροντίζουν για τα ανθρώπινα και μας βοηθούν. Πάντως, είναι ανώτεροι από μας, σύμφωνα με το θέλημα και την εντολή του Θεού, και βρίσκονται πάντοτε στην υπηρεσία του Θεού.

Είναι δυσκίνητοι προς το κακό, όχι όμως ακίνητοι τώρα όμως έχουν γίνει και ακίνητοι (στο κακό), όχι εξαιτίας της φύσεώς τους, αλλά κατά χάριν και με την προσήλωσή τους στο μόνο αγαθό. Βλέπουν το Θεό όσο τους επιτρέπεται και έχουν τη θέα του σαν τροφή.

Ως ασώματοι είναι ανώτεροι από μας έχουν απαλλαγεί από κάθε πάθος του σώματος, αλλά δεν είναι απαθείς διότι μόνον ο Θεός είναι απαθής. Αλλάζουν τη μορφή τους, σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου και Θεού, και έτσι φανερώνονται στους ανθρώπους και τους αποκαλύπτουν τα θεία μυστήρια. Ζουν στον ουρανό και έχουν ένα έργο, να υμνούν το Θεό και να διακονούν το θείο του θέλημα. Έτσι το λέει και ο αγιώτατος, ιερώτατος και θεολογικώτατος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης: «Όλη η θεολογία, δηλαδή η Αγία Γραφή, έχει ξεχωρίσει τις ουράνιες δυνάμεις σε εννέα τάγματα» ο θείος διδάσκαλος τις κατατάσσει αυτές σε τρία τριαδικά συστήματα.

«Πρώτη τριάδα», λέει, «είναι αυτή που είναι πάντοτε γύρω από το Θεό και είναι έτοιμη να ενωθεί μαζί του αμέσως, δηλαδή η τάξη των εξαπτέρυγων Σεραφίμ, των πολυόμματων Χερουβίμ και των αγιώτατων Θρόνων δεύτερη τριάδα είναι των Κυριοτήτων, των Δυνάμεων και των Εξουσιών και τρίτη και τελευταία τριάδα είναι των Αρχών, των Αρχαγγέλων και των Αγγέλων».

Μερικοί λένε ότι δημιουργήθηκαν πριν απ’ όλη τη δημιουργία, όπως ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, που λέει: «(Ο Θεός) πρώτα συλλαμβάνει στο νου τις ουράνιες δυνάμεις των αγγέλων, και η σκέψη του έγινε πράξη». Άλλοι λένε ότι δημιουργήθηκαν μετά τη δημιουργία του πρώτου ουρανού. Όλοι βέβαια συμφωνούν ότι έγιναν πριν την πλάση του ανθρώπου. Εγώ συμφωνώ με το Θεολόγο Γρηγόριο. Διότι έπρεπε πρώτα να δημιουργηθούν οι νοερές ουσίες, έπειτα τα αισθητά, και στο τέλος και από τα δύο ο άνθρωπος.

Όσοι τέλος ισχυρίζονται ότι οι άγγελοι είναι οι δημιουργοί των διαφόρων υπάρξεων, αυτοί αποτελούν το στόμα του πατέρα τους, του Διαβόλου διότι οι άγγελοι είναι κτίσματα και όχι δημιουργοί. Δημιουργός, προνοητής και συντηρητής όλων είναι μόνον ο άκτιστος Θεός, ο οποίος υμνείται και δοξάζεται στο πρόσωπο του Πατέρα, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.

Οι "άγγελοι" ΔΕΝ είναι πάντα άγγελοι!

Το αυξημένο ενδιαφέρον για τους αγγέλους, που παρατηρείται στις μέρες μας, δεν είναι πάντα υγιές και κρύβει κινδύνους. Ας δούμε ένα παράδειγμα:

Ένας νεαρός Ρουμάνος διάκονος, που ήρθε να μονάσει στο Άγιο Όρος το 19ο αιώνα, εξομολογούνταν στο μεγάλο όσιο Αγιορείτη γέροντα Σάββα τον Πνευματικό (1821-1908). Κάποια μέρα του λέει: «Γέροντα, σε παρακαλώ, αύριο μνημόνευσε στη λειτουργία τη μητέρα μου, που κοιμήθηκε και της κάνουν τα τριήμερα». Ο γέροντας θορυβήθηκε από αυτή την ξαφνική πληροφορία και τον ρώτησε πώς έμαθε τόσο σύντομα ότι η μητέρα του είχε κοιμηθεί στη Ρουμανία (σημειωτέον ότι δεν υπήρχαν τηλέφωνα).

«Μου το είπε ο φύλακας άγγελός μου» είπε ντροπαλά ο διάκονος. Ο γέροντας ξαφνιάστηκε. «Βλέπεις το φύλακα άγγελό σου;» ρώτησε. Ο διάκονος το παραδέχτηκε. «Πόσο καιρό;» «Κάπου δύο χρόνια. Μου παρουσιάστηκε και με συντροφεύει στην προσευχή. Λέμε μαζί τους Χαιρετισμούς, κάνουμε μετάνοιες και ανοίγουμε πνευματικές συζητήσεις». «Και γιατί, παιδί μου, τόσο καιρό, δε μου ανέφερες τίποτε;». «Μου είπε ο άγγελός μου ότι… δεν είναι απαραίτητο».

Ο γέροντας επέστησε την προσοχή στο νεαρό μαθητή του ότι ένα τέτοιο όραμα δεν είναι καθόλου ξεκάθαρο πνευματικά και τον κάλεσε να υποβάλει τον επισκέπτη του σε δοκιμασία. Να του ζητήσει να πει το «Θεοτόκε Παρθένε» και να κάνει το σημείο του σταυρού. Ο νεαρός δέχτηκε. Η δοκιμασία έγινε με επιτυχία –ο επισκέπτης έκανε ό,τι του ζητήθηκε– αλλά ο γέροντας δεν πείστηκε. Μετά από δύο χρόνια επιρροή, ένας αρχάριος είναι εύκολο να υποβληθεί στην απατηλή ιδέα ότι ακούει ένα τροπάριο ή ότι βλέπει το σημείο του σταυρού. Και ζήτησε μια τελευταία δοκιμασία:

«Ο διάβολος δε μπορεί να διαβάσει μια σκέψη, αν μείνει μέσα σου κρυπτή και αψηλάφητη. Θα κάνω λοιπόν τώρα μια τέτοια σκέψη κι εσύ θα ζητήσεις από τον άγγελό σου να σου αποκαλύψει τι σκέφτηκα».

Η δοκιμασία αυτή αποκάλυψε το αληθινό πρόσωπο του «αγγέλου»: στην αρχή αρνήθηκε, κατόπιν απείλησε το θύμα του ότι με την ασέβειά του θα χάσει τη θεϊκή εύνοια και τέλος εμφανίστηκε με σκοτεινή και τρομερή μορφή και τον διαβεβαίωσε ότι «αύριο τέτοια ώρα», ενισχυμένος από μια ομάδα δαιμόνων, θα τον πάρει στην κόλαση.

Ο διάκονος έμεινε μόνος, σωστό ερείπιο. Τράπηκε σε φυγή και έτρεξε στο καλύβι του πνευματικού του. Άρπαξε το ράσο του και δεν το άφηνε, τρέμοντας όλο και περισσότερο καθώς πλησίασε η ώρα να πραγματοποιηθεί η δαιμονική απειλή. Ο γέροντας Σάββας γονάτισε και προσευχήθηκε έντονα, καλώντας τη βοήθεια του Θεού, και με τη δύναμη της προσευχής του, η επόμενη νύχτα πέρασε χωρίς συνέπειες.

Ο νεαρός Ρουμάνος παρέμεινε στον Άθωνα και σιγά σιγά ωρίμασε πνευματικά και χειροτονήθηκε και ιερέας. Όμως σε όλη του τη ζωή ενοχλούνταν από πειρασμούς, καθώς έμειναν στην ψυχή του αμυχές από τα τραύματα εκείνης της νύχτας και την επήρεια της διετούς σχέσης με τον άγγελο, που δεν ήταν άγγελος.

Ἀπολυτίκιον  (Κατέβασμα). Ἦχος δ’.
Τῶν οὐρανίωv στρατιῶν Ἀρχιστράτηγοι, δυσωποῦμεv ὑμᾶς ἡμεῖς οἱ ἀνάξιοι, ἵvα ταῖς ὑμῶv δεήσεσι, τειχίσητε ἡμᾶς, σκέπῃ τῶν πτερύγωv, τῆς ἀΰλου ὑμῶν δόξης, φρουροῦvτες ἡμᾶς προσπίπτοντας, ἐκτεvῶς καὶ βοῶντας· Ἐκ τῶν κινδύνων λυτρώσασθε ἡμᾶς, ὡς Ταξιάρχαι τῶν ἄνω Δυνάμεων.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Τῆς ἀνάρχου Τριάδος λειτουργοὶ οἱ ἀσώματοι, τῶν ἀκαταλύπτων οἱ πρῶτοι, μυστηρίων ἐκφάντορες, σὺν Θρόνοις Χερουβεὶμ καὶ Σεραφείμ, Δυνάμεις Ἐξουσίαι καὶ Ἀρχαί, Κυριότητες Ἀρχάγγελοι οἱ λαμπροί, καὶ Ἄγγελοι ὑμνείσθωσαν. Δόξα τῷ ὑποστήσαντι ὑμᾶς, δόξα τῷ καταλάμποντι, δόξα τῷ ὑμνουμένῳ δι’ ὑμῶν, τρισαγίοις ᾄσμασι.

Κοντάκιον. Ἦχος β’.
Ἀρχιστράτηγοι Θεοῦ, λειτουργοῖ θείας δόξῃς, τῶν ἀνθρώπων ὁδηγοί, καὶ ἀρχηγοὶ Ἀσωμάτωv, τὸ συμφέροv ἡμῖv αἰτήσασθε, καὶ τὸ μέγα ἔλεος, ὡς τῶν Ἀσωμάτων Ἀρχιστράτηγοι.

Κάθισμα. Ἦχος πλ. δ'. Τὸ προσταχθὲν.
Τῶν ἀσωμάτων τοὺς χοροὺς ἐφιέμενοι, ἀνευφημεῖν οἱ ἐπὶ γῆς μιμησώμεθα, ὡς ἐφικτὸν τούτων τὴν ἁγιότητα, νεκροῦντες πάντα τὰ μέλη τὰ τῆς σαρκός, αἰτοῦντες, ὡς ὑπερμάχους τε καὶ φρουρούς, πάσης πλάνης λυτρώσασθαι, τοῦ ἀοράτου ἐχθροῦ, ἡμᾶς τοὺς ἀνυμνοῦντας αὐτούς, ὅπως εὕρωμεν ἔλεος.

Ὁ Οἶκος
Ἔφης φιλάνθρωπε ἐν Γραφαῖς σου, πλήθη χαίρειν Ἀγγέλων ἐν οὐρανῷ, ἐπ' ἀνθρώπῳ ἑνὶ μετανοοῦντι, Ἀθάνατε· ὅθεν ἡμεῖς οἱ ἐν ἀνομίαις, ἀναμάρτητε, μόνε καρδιογνῶστα, σὲ δυσωπεῖν καθ' ἑκάστην τολμῶμεν ὡς εὔσπλαγχνον, οἰκτεῖραι καὶ καταπέμψαι ἀναξίοις κατάνυξιν, Δέσποτα, παρέχων ἡμῖν συγχώρησιν· ὑπὲρ πάντων γὰρ ἡμῶν πρεσβεύουσιν, οἱ τῶν Ἀσωμάτων Ἀρχιστράτηγοι.

Μεγαλυνάριον
Πρόκριτοι Δυνάμεων νοερῶν, Μιχαὴλ πρωτάρχα, καὶ λαμπρόμορφε Γαβριήλ, σὺν ταῖς οὐρανίαις, αἰτεῖτε στρατηγίαις, ἡμῖν καταπεμφθῆναι τὸ μέγα ἔλεος.

Πηγή: Ιερά Μονή Ασωμάτων – Πετράκη, Νεκρός για τον Κόσμο

Ο Απόστολος και ευαγγελιστής Ιωάννης ή Ιωάννης ο θεολόγος, ήταν ένας από τους μαθητές του Ιησού Χριστού. Είναι ο συγγραφέας του τετάρτου και εκτενούς ευαγγελίου καθώς και ο συγγραφέας του βιβλίου της Αποκαλύψεως και τριών καθολικών επιστολών. Πήρε την ονομασία θεολόγος εξ αιτίας των υψηλών θεολογικών νοημάτων του ευαγγελίου που συνέγραψε και συγκεκριμένα της σημαντικής χριστολογίας που ανέπτυξε. Ο Ιωάννης υπήρξε από τους πλέον αγαπημένους μαθητές του Κυρίου και είναι ο Ευαγγελιστής της αγάπης. Όχι μόνο γιατί αναφέρεται συνεχώς στην αγάπη, αλλά κυρίως γιατί την βίωνε και την εξέφραζε. Αγαπούσε πολύ τον Διδάσκαλό του και τον ακολούθησε και στις πιο δύσκολες ώρες της επίγειας ζωής Του. Η λέξη Ιωάννης είναι εβραϊκή λέξη και σημαίνει  «η χάρις και η εύνοια του Θεού».

Ο Ιωάννης καταγόταν από κάποιο φτωχό χωριό της Γαλιλαίας που ονομαζόταν Βηθσαϊδά. Ήταν γιος του ψαρά Ζεβεδαίου και της Σαλώμης. Η Σαλώμη ήταν συγγενής, ίσως εξαδέλφη της Θεοτόκου, που σημαίνει ότι ο Ιωάννης και ο Ιάκωβος ήταν κατά σάρκα ξαδέλφια του Κυρίου και σ’ αυτό ίσως έγκειται η οικειότητά τους με Αυτόν, ιδιαίτερα του Ιωάννη. Ήταν αδερφός του αποστόλου Ιακώβου. Ο Ιωάννης, αφού πήρε κάποια μόρφωση, μαζί με τον αδερφό του Ιάκωβο ακολούθησαν το επάγγελμα του πατέρα τους. Έγιναν ψαράδες στη λίμνη Γεννησαρέτ. Ο πατέρας του διατηρούσε επικερδή και εύρωστη αλιευτική επιχείρηση, έχοντας δικό τους πλοίο και εργάτες (Μαρκ.1,20). Από τους γονείς τους τα δυο αδέρφια έμαθαν να σέβονται το Θεό.

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΩΣ ΜΑΘΗΤΗΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Ο Ιωάννης από μικρός υπήρξε πιστός μαθητής του Ιωάννου του Προδρόμου. Με μεγάλη προσοχή άκουε από τον μεγάλο ερημίτη και προφήτη τις περί του Μεσσία προαγγελίες του. Επιθυμούσε με λαχτάρα να έρθει Εκείνος στις μέρες του και να τον γνωρίσει. Κάποια μέρα ο Βαπτιστής, έχοντας μαζί του τους δυο μαθητές του Ιωάννη και Ανδρέα, είδε τον Ιησού να βαδίζει κοντά. Τότε μαρτύρησε γι’ Αυτόν λέγοντας: «ίδε ο Αμνός του Θεού» (Ιωάν. 1,35-40). Αμέσως οι δυο μαθητές ακολούθησαν τον Ιησού και τον ρώτησαν που μένει. Αυτός τους είπε: «έρχεσθε και ίδετε» (Ιωάν. 1,40). Αυτοί είδαν που μένει και έμειναν μαζί Του όλη την ημέρα. Ο Ιωάννης συγκινήθηκε αφάνταστα από αυτή τη συνάντηση γι’ αυτό μαζί με τον αδελφό του Ιάκωβο, πήραν τη μεγάλη απόφαση χωρίς κανένα δισταγμό , άφησαν την αλιευτική επιχείρηση και ακολούθησαν τον Κύριο με αφοσίωση και αγάπη (Ματθαίος 4, 21-22. Μάρκος 1, 19-20. Λουκάς 5, 1-11). Τον ακολούθησαν σε όλη τη διάρκεια της δημόσιας ζωής του επί τρία χρόνια.

Μέσα από τα κείμενα της Καινής Διαθήκης λαμβάνουμε, σε σχέση με τους περισσότερους Αποστόλους, αρκετές πληροφορίες για τον Ιωάννη. Συμπεραίνεται ότι ήταν ο μικρότερος στην ηλικία μαθητής του Κυρίου, σχεδόν έφηβος. Ο υπέροχος χαρακτήρας του, η υπακοή του, η πίστη και η αφοσίωσή του στον Κύριο, είχαν ως συνέπεια να είναι λίαν αγαπητός από τον Ιησού και τους άλλους αποστόλους. Εξ’ αιτίας του σπάνιου αυθορμητισμού του επονομάστηκε από τον Κύριο Βοαναργές (= υιός βροντής), όπως και ο αδελφός του Ιάκωβος.

Ο Ιωάννης υπήρξε ο κατ’ εξοχήν αγαπημένος μαθητής του Κυρίου, ενώ μαζί με τον Πέτρο και τον Ιάκωβο αποτέλεσε το στενό κύκλο των μαθητών του Κυρίου. Ως στενός μαθητής του Κυρίου ευτύχησε να δει το θαύμα της Μεταμορφώσεως του Κυρίου στο όρος Θαβώρ, όπου μαζί με τον Πέτρο και τον Ιάκωβο άκουσαν την φωνή του Θεού Πατρός που έλεγε: «ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός εν ώ ηυδόκησα αυτού ακούετε» (Ματθ. 17,1, Μάρκ. 9,2).

Βέβαια τα λόγια του Κυρίου πολλές φορές παρανόησαν οι μαθητές του. Χαρακτηριστική είναι η περιγραφή του Μάρκου (10, 35-45) όπου τα δύο αδέλφια, ο Ιωάννης με τον Ιάκωβο, παρακάλεσαν τον Ιησού να τους δώσει εξέχουσα θέση στην επίγεια βασιλεία που θα ίδρυε, παρανοώντας το πραγματικό νόημα της βασιλείας που εννοούσε. Λίγο αργότερα και πριν μπει στα Ιεροσόλυμα ο Ιησούς, οι μαθητές οδηγήθηκαν σε ένα χωριό Σαμαρειτών, οι οποίοι όμως δεν τους δέχτηκαν. Τότε οι Ιωάννης και Ιάκωβος ζήτησαν από τον Κύριο να ρίξει φωτιά στην πόλη, όπως είχε κάνει ο προφήτης Ηλίας, για να τους εξολοθρεύσει (Λουκάς 9, 51-56).

Ο Κύριος μάλιστα έδειχνε να τον εμπιστεύεται απερίφραστα, αφού σε αυτόν και τον Πέτρο έδωσε εντολή να ετοιμάσουν το Μυστικό Δείπνο (Λουκάς 22, 8), ενώ του εμπιστεύτηκε τη φροντίδα της μητέρας Του (Ιω. 20,4). Σημαντικό επίσης επεισόδιο που δείχνει τη μεγάλη οικειότητα και αγάπη που του είχε ο Κύριος είναι το περιστατικό του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Πέτρος απευθύνθηκε σε αυτόν να μεσολαβήσει, ώστε να μάθουν ποιος θα τον προδώσει. Ο Ιωάννης είχε το θάρρος να πέσει στο στήθος του Διδασκάλου του και με αγωνία να τον ρωτήσει,  ποιος είναι ο προδότης.

Ύστερα από τη σύλληψη του Ιησού ο Ιωάννης τον ακολούθησε και μπήκε στην αυλή του αρχιερέα Καϊάφα σαν γνωστός του, όπου μάλιστα μεσολάβησε να περάσει και ο Πέτρος (Ιω. 18, 16).

Κατά τη Σταύρωση του Κυρίου αυτός μαζί με λίγες ευσεβείς γυναίκες παραβρέθηκαν κάτω από το Σταυρό, ενώ όλοι τον είχαν εγκαταλείψει. Γι' αυτό και ο Κύριος αναθέτει στον αγαπημένο του μαθητή την φροντίδα της Μητέρας του, λέγοντάς της «Γύναι, ιδού ο υιός σου», και στον Ιωάννη «Ιδού η μήτηρ σου». Από την ώρα εκείνη, πήρε στο σπίτι του την Μητέρα του Κυρίου. Και όταν ανεστήθη ο Κύριος, ο Ιωάννης μαζί με τον Πέτρο πήγαν πρώτοι στον τάφο.

Ο Ιωάννης ήταν επίσης παρών στην Ανάληψη του Κυρίου και κατά την ημέρα της Πεντηκοστής, μαζί με τους άλλους μαθητές, δέχτηκε την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Μέχρι την Κοίμηση της Θεοτόκου έμεινε στα Ιεροσόλυμα, υπηρετώντας την σ’ όλες τις ανάγκες. Έτσι ο Ιωάννης αναδείχτηκε ο αγαπημένος μαθητής του Ιησού και ο μαθητής της αγάπης.

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΩΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ

Ύστερα από την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος ο Ιωάννης άρχισε να κηρύττει με θάρρος το Χριστό. Μαζί με τον Πέτρο δίδαξαν το Ευαγγέλιο στη Σαμάρεια (Πράξ. 8,14). Στις Πράξεις επίσης βλέπουμε πως ο Πέτρος και ο Ιωάννης συνεργάζονταν στο ιεραποστολικό έργο αρκετές φορές. Έτσι μαζί συνελήφθησαν και οδηγήθηκαν ενώπιον του συνεδρίου διακηρύσσοντας την πίστη τους (Πράξεις 4, 1-23). Τόσος ήταν ο ζήλος και η φροντίδα του για την πρώτη Εκκλησία, ώστε ο Παύλος τον ονόμασε τιμητικά μαζί με τους Πέτρο και Ιάκωβο τον αδελφόθεο «στύλους της Εκκλησίας» (Γαλάτας 2, 9).

Ύστερα από την καταστροφή της Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. από τον Τίτο, έπεσε ο κλήρος στον Ιωάννη να έλθει στην Μικρά Ασία, που ήταν γεμάτη από είδωλα και αφημένη στην ειδωλολατρική πλάνη. Γι' αυτό λυπήθηκε ο Απόστολος και επειδή σαν άνθρωπος τον έπιασε αγωνία για την αποστολή του αυτή δίχως να υπολογίσει στην δύναμη του Θεού, έπεσε κατά παραχώρηση Θεού σε πειρασμό, ώστε να συγχωρεθεί για το ανθρώπινο σφάλμα του. Προλέγει λοιπόν ο Ιωάννης στον μαθητή του Πρόχορο την τρικυμία και το ναυάγιο που πρόκειται να υποστούν για σαράντα ημέρες.

Αφού λοιπόν έγινε η τρικυμία, όπως το προείπε ο Απόστολος, τα κύματα της θάλασσας έβγαλαν τον Πρόχορο στην Σελεύκεια. Εκεί κατασυκοφαντήθηκε ότι είναι μάγος και ότι πήρε χρήματα από το πλοίο που ναυάγησε και τα ξοδεύει. Από την Σελεύκεια πήγε σ’ ένα τόπο της Ασίας που λέγεται Μαρμαρεώτης σε διάστημα σαράντα ημερών. Όταν πήγε βρήκε τον δάσκαλο του Ιωάννη που τον είχε βγάλει εκεί η θάλασσα. Δόξασαν λοιπόν και οι δύο τον Θεό που τους γλύτωσε και τον ευχαρίστησαν.

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΣΤΗΝ ΕΦΕΣΟ

Κατόπιν πήγαν και οι δύο στην Έφεσο, όπου συνάντησαν μια γυναίκα με το όνομα Ρωμάνα, που ήταν ξακουστή για την κακία της ως την Ρώμη. Αυτή λοιπόν αφού πήρε τον μέγα Ιωάννη και τον μαθητή του Πρόχορο τούς ανάγκασε να δουλεύουν σ’ ένα δικό της λουτρό. Επειδή ο Ιωάννης, καθώς ήταν άπειρος από τέτοια δουλειά συνέβαινε να κάνει μερικά σφάλματα σε μερικές εργασίες, τούς μεταχειριζόταν εκείνη η κακή γυναίκα με τόση μεγάλη ωμότητα και απανθρωπιά, σαν να τους είχε εξαγορασμένους δούλους. Τον Ιωάννη τον είχε υπηρέτη για να χύνει νερό σ’ όσους έκαναν λουτρό.

Μέσα σ’ εκείνο το λουτρό κατοικούσε και ένας άγριος Δαίμονας που συνήθιζε τρεις φορές κάθε χρόνο να πνίγη ένα νέο ή μια νέα. Αυτό συνέβαινε διότι όταν θεμελιωνόταν εκείνο το λουτρό έπεισε ο διάβολος εκείνους που έκτιζαν να χώσουν μέσα στα θεμέλια ένα νέο και μια νέα, με σκοπό τάχα να αντιλαλεί και να βγάζει μεγάλο ήχο το λουτρό. Απ’ αυτό λοιπόν αφού πήρε αφορμή ο ανθρωποκτόνος διάβολος, έπνιγε εκεί συχνά τους ανθρώπους.

Ύστερα από τρεις μήνες λοιπόν, αφ’ ότου πήγαν στο λουτρό ο Ιωάννης και ο Πρόχορος, καθώς έμπαινε στο λουτρό για να λουσθεί κάποιος Δόμνος, παιδί του Διοσκορίδου του συζύγου της Ρωμάνας, πνίγηκε από τον Δαίμονα. Θρηνούσε λοιπόν η Ρωμάνα απαρηγόρητα για τον θάνατο του Δόμνου. Ο πατέρας του ο Διοσκουρίδης όταν έμαθε την ξαφνική είδηση του θανάτου του πέθανε από την υπερβολική λύπη. Παρακαλούσε λοιπόν η Ρωμάνα την ψευτοθεά Άρτεμη για να αναστήσει τον Δόμνο και έκοβε τις σάρκες της. Όμως μάταια τα έκανε όλα αυτά.

Ο Ιωάννης λοιπόν ρώτησε τον Πρόχορο για ποια αιτία θρηνεί η Ρωμάνα. Εκείνη όταν τους είδε να συνομιλούν έπιασε και άρχισε να τον συκοφαντεί ότι είναι μάγος και τέλος να τον φοβερίζει ότι πρόκειται να τον θανατώσει, εάν δεν μεταχειριστεί κάθε μέσο για να αναστήσει τον Δόμνο. Αφού λοιπόν αναγκάσθηκε έτσι ο Απόστολος έκανε προσευχή. Και, ώ του θαύματος! Αμέσως ανεστήθη ο Δόμνος. Αυτό το θαύμα όταν είδε η Ρωμάνα έμεινε εκστατική και άρχισε να αποκαλεί τον Ιωάννη Θεό και υιόν Θεού.

Ύστερα αφού εξομολογήθηκε ειλικρινά τις αμαρτίες της και αφού ζήτησε συγχώρηση για τις κακοπάθειες που προξένησε στον Απόστολο και τον μαθητή του, επέστρεψε στον Χριστό και βαπτίσθηκε. Ύστερα από τον Δόμνο ο Ιωάννης ανέστησε και τον πατέρα του τον Διοσκουρίδη και τον βάπτισε. Επίσης βάπτισε και τον αναστηθέντα υιόν του και όλους τους άλλους που έτρεξαν εκεί. Έδιωξε δε και τον πονηρό Δαίμονα που κατοικούσε μέσα στο λουτρό.

Επειδή οι Εφέσιοι τελούσαν μεγάλη γιορτή στην ψευτοθεά Άρτεμη, γι’ αυτό ο Απόστολος πήγε κατά τον καιρό της γιορτής και ανέβηκε επάνω σ’ εκείνο το μέρος, όπου στεκόταν το είδωλο της Αρτέμιδος. Οι όχλοι όμως βλέποντας τον θύμωσαν πολύ και άρχισαν να τον λιθοβολούν. Όμως οι πέτρες δεν χτύπησαν καθόλου τον Άγιο, αλλά το είδωλο μέχρι που το συνέτριψαν.

Εκείνοι όμως οι ανόητοι δεν θέλησαν να έλθουν σε συναίσθηση, αλλά βλέποντας τον Απόστολο να τους μιλάει για πίστη, πάλι τον λιθοβολούσαν. Οι πέτρες όμως παράδοξα επέστρεφαν και χτυπούσαν τους ίδιους και τους πλήγωναν. Τότε ο θείος Απόστολος έκανε προσευχή στον Θεό και αμέσως έγινε σεισμός και μεγάλος βρασμός της γης και χάθηκαν απ’ αυτόν διακόσιοι άνθρωποι. Βλέποντας αυτό οι υπόλοιποι άνθρωποι μόλις και μετά βίας απαλλάχτηκαν από την μέθη και τον σκοτισμό της πλάνης και παρακαλούσαν θερμά τον Απόστολο να ελεηθούν και οι ίδιοι και να αναστηθούν όσοι πέθαναν. Πάλι λοιπόν, αφού προσευχήθηκε ο Απόστολος, αμέσως όλοι αναστήθηκαν. Και επειδή έγινε πάλι βρασμός της γης, γι’ αυτό έπεσαν όλοι στα πόδια του Αποστόλου και, αφού πίστεψαν στον Χριστό, βαπτίστηκαν.

Έπειτα πήγε ο Απόστολος σ’ ένα τόπο που ονομαζόταν Τύχη και εκεί θεράπευσε ένα παράλυτο που ήταν κατάκοιτος δώδεκα ολόκληρα χρόνια. Επειδή λοιπόν έκανε ο Απόστολος και άλλα πολλά θαύματα και η φήμη τους έτρεχε παντού, βλέποντας αυτά ο Δαίμονας, που έμενε και κατοικούσε στον ναό της Αρτέμιδος, και γνωρίζοντας ότι και ο ίδιος θα διωχτεί από τον Ιωάννη μεταμορφώθηκε σε στρατιώτη, κρατώντας στα χέρια χαρτιά και κλαίγοντας ότι δήθεν έφυγαν από τα χέρια του δυο μάγοι άριστοι και εξαιρετικοί που του δόθηκαν από την εξουσία να τους φυλάει. Έδειχνε στους ανθρώπους εκεί και ένα δέμα με φλουριά και υποσχόταν να το δώσει σ’ αυτούς εάν βρουν τους μάγους και τους θανατώσουν.

Ακούγοντας λοιπόν αυτά πολλοί κινήθηκαν εναντίον του σπιτιού του Διοσκουρίδου φοβερίζοντας ότι θα το κατακαύσουν μαζί μ’ αυτόν, αν δεν παραδώσει στα χέρια τους, τους μάγους. Ο ευλαβής όμως και ευγνώμων Διοσκουρίδης προτιμούσε καλύτερα να καεί παρά να παραδώσει τους Αποστόλους, που του φανήκαν ευεργέτες του. Ο Ιωάννης προγνωρίζοντας με την προορατική χάρη του Αγίου Πνεύματος, ότι αν παραδοθεί σ’ αυτούς πρόκειται πάλι να κάνει θαύματα και απ’ αυτό να επιστρέψει πολλούς στον ορθό δρόμο παρέδωσε τον εαυτό του ο ίδιος μαζί με τον Πρόχορο στους απίστους.

Αφού λοιπόν σύρθηκαν από τους απίστους οι Απόστολοι του Κυρίου, όταν πήγαν στον ναό της Αρτέμιδος, προσευχήθηκαν στον Θεό να γκρεμιστεί ο ναός, αλλά κανένας άνθρωπος να μη πάθει κακό. Και, ώ του θαύματος! Αμέσως έγινε αυτό. Τότε ο μέγας Απόστολος διατάζει τον Δαίμονα που κατοικούσε εκεί με αυτά τα λόγια:

› Σε σένα ομιλώ τον ακάθαρτο Δαίμονα.

› Τι θέλεις; Αποκρίθηκε η φωνή.

› Θέλω να ομολογήσεις φανερά πόσα χρόνια κατοικείς εδώ και αν είσαι συ που ξεσήκωσες τόσον λαό εναντίον μας, ξανάπε ο Απόστολος.

Πιεζόμενος ο Δαίμονας από την θέληση του Αγίου αποκρίθηκε.

› Διακόσια σαράντα εννιά χρόνια κατοικώ σ’ αυτόν τον ναό. Πράγματι, εγώ είμαι αυτός που εκίνησα όλους αυτούς εναντίον σας.

› Σου παραγγέλλω εν τω ονόματι του Ιησού Χριστού του Ναζωραίου να μη κατοικήσεις πια σ’ αυτόν τον τόπο, είπε πάλι ο Απόστολος.

Αμέσως λοιπόν έφυγε ο Δαίμονας από την πόλη της Εφέσου. Οι Έλληνες βλέποντας αυτά φοβήθηκαν και οι περισσότεροι απ’ αυτούς τρόμαξαν. Απ’ το γεγονός αυτό πίστεψαν πολλοί στον Κύριο Ιησού και βαπτίστηκαν στο Όνομά Του.

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΞΟΡΙΑ ΣΤΗΝ ΠΑΤΜΟ

Επειδή λοιπόν έκανε και άλλα πολλά θαύματα ο Ιωάννης, και γύρισε πολύ πλήθος Ελλήνων στην πίστη του Χριστού και έπειτα επειδή η φήμη τους έφθασε στ’ αυτιά του τότε αυτοκράτορα Δομιτιανού που βασίλευε κατά το 82, ο Δομιτιανός έστειλε και έφερε μπροστά του τον μέγα Ιωάννη μαζί με τον Πρόχορο.

Αφού λοιπόν τους έκανε ερωτήσεις και είδε την σταθερότητα που έδειξαν για την πίστη τους τούς υπέβαλε σε βασανιστήρια. Τους έβαλε να πιούν δηλητήριο και αφού δεν έπαθαν τίποτε τους έριξε σ’ ένα πιθάρι μεγάλο με βραστό λάδι. Αφού και από εκεί βγήκαν χωρίς να πάθουν το παραμικρό με διαταγή του Δομιτιανού εξορίζονται στην νήσο Πάτμο. Ο Κύριος όμως είχε προλάβει και φανέρωσε με όραμα στον Ιωάννη για την υπόθεση αυτή. Δηλαδή ότι πρόκειται να πάθει πολλούς πειρασμούς και ότι θα εξοριστεί σ’ ένα νησί που έχει μάλιστα πολύ μεγάλη ανάγκη της δικής του παρουσίας.

Πλέοντας λοιπόν στην θάλασσα ο Απόστολος μαζί με τους σωματοφύλακες του αυτοκράτορα ανέστησε ένα στρατιώτη που πέθανε στον δρόμο. Αλλά και την τρικυμία που έγινε ύστερα απ’ αυτά την μετέβαλε σε γαλήνη. Κατά παράκληση του στρατιώτη θεράπευσε και ένα από τους σωματοφύλακες που έπασχε από δυσεντερία και κινδύνευε να πεθάνει ύστερα από λίγο. Βλέποντας λοιπόν αυτά οι σωματοφύλακες πίστεψαν όλοι στον Χριστό και βαπτίστηκαν.

Αφού λοιπόν έφτασε ο Ιωάννης στην Πάτμο το 95 μ.Χ., ελευθέρωσε τον Απολλωνίδη, το παιδί του Μύρωνος από το μαντικό πνεύμα που κατοικούσε σ’ αυτόν και το εξόρισε μακριά απ’ το νησί. Απ’ το θαύμα αυτό πίστεψαν στον Χριστό και βαπτίσθηκαν όλοι οι άνθρωποι που βρίσκονταν στο σπίτι του Μύρωνος. Το ίδιο και ο Απολλωνίδης που ελευθερώθηκε και η θυγατέρα του Χρυσίππη με τους ανθρώπους της. Ύστερα βαπτίσθηκε και ο ίδιος ο Ανθύπατος, δηλαδή ο άρχοντας της χώρας της Πάτμου.

Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΚΥΝΩΠΑ ΤΟΥ ΜΑΓΟΥ

Βρισκόταν στην Πάτμο κάποιος μάγος που ονομαζόταν Κύνωψ, που κατοικούσε σ’ έρημο τόπο αρκετά χρόνια μαζί με τα ακάθαρτα Δαιμόνια. Αυτόν τον μάγο όλοι όσοι κατοικούσαν στο νησί τον θεωρούσαν σαν θεό, για τις φαντασίες και ενέργειες των Δαιμόνων που γίνονταν απ’ αυτόν. Οι ιερείς του ψεύτικου θεού Απόλλωνα καθώς είδαν τον Ιωάννη που δίδασκε με πολλή παρρησία την πίστη στον Χριστό, έτρεξαν στον Κύνωπα και τον παρακάλεσαν γονατιστοί να κινηθεί κατά του Ιωάννου, επειδή αυτός ερήμωσε σχεδόν τον ναό του Απόλλωνα και απομάκρυνε όλους από την λατρεία των θεών.

Ο Κύνωψ λοιπόν όταν άκουσε αυτά περηφανεύθηκε και έκρινε ανάξιο της υπολήψεως του το να πάει μόνος στη χώρα. Αφ’ ενός διότι για διάστημα πολλών χρόνων βρισκόταν στην έρημο κλεισμένος. Αφ’ ετέρου επειδή αυτοί που βρίσκονταν στην χώρα της Πάτμου πήγαιναν αυτοί σ’ αυτόν και όχι αυτός προς εκείνους. Γι’ αυτό υποσχέθηκε στους ιερείς ότι θα στείλει έναν πονηρό δαίμονα στο σπίτι του Μύρωνος που πίστεψε, για να πάρει την ψυχή του Ιωάννου που έμενε εκεί και να την παραδώσει σε καταδίκη αιώνια.

Έστειλε λοιπόν ο Κύνωψ ένα άρχοντα των πονηρών δαιμόνων προς τον Ιωάννη, όπως υποσχέθηκε. Ο δαίμονας αφού πήγε στο σπίτι του Μύρωνος, στάθηκε στο μέρος εκείνο όπου ήταν ο Ιωάννης. Μόλις όμως τον γνώρισε ο Απόστολος του λέει:

› Σου παραγγέλλω στο όνομα του Ιησού Χριστού να μη βγεις από τον τόπο που στέκεσαι έως ότου μου φανερώσεις για ποια αιτία ήλθες σε μένα.

Και αμέσως με τον λόγο του Αποστόλου στάθηκε το δαιμόνιο δεμένο και απάντησε ως εξής πιεζόμενο από την θεία δύναμη:

› Οι ιερείς το Απόλλωνα ήλθαν στον Κύνωπα και είπαν πολλά εναντίον σου και τον παρακάλεσαν να έλθει εδώ στην χώρα και να σε θανατώσει. Ο Κύνωψ όμως δεν καταδέχθηκε λέγοντας: Είναι πολλά χρόνια που δεν βγήκα από τον τόπο αυτό και τώρα για ένα άνθρωπο μικρόν και ασήμαντο να αφήσω την αγαπητή μου ερημιά και ζωή; Γυρίστε όμως πίσω και αύριο θα στείλω Άγγελο πονηρό για να πάρει την ψυχή του Ιωάννου και να την φέρει σ’ εμένα για να την παραδώσω σε κρίση.

Και ο Ιωάννης του είπε:

› Εστάλης ποτέ από τον Κύνωπα για να πάρεις ψυχή ανθρώπου και την πήγες σ’ αυτόν;

› Με έστειλε και θανάτωσα μεν άνθρωπο, αλλά ψυχή ανθρώπου ποτέ δεν παρέδωσα σε κόλαση, αποκρίθηκε ο δαίμονας.

› Για ποιόν λόγο υπακούετε στον Κύνωπα; Ρώτησε ο Ιωάννης.

› Όλη η δύναμη του Σατανά κατοικεί μέσα σ’ αυτόν. Και έχει συμφωνία αυτός να είναι πάντα μαζί μας και εμείς πάντα μαζί του. Και ο Κύνωψ ακούει εμάς τους δαίμονες και εμείς οι Δαίμονες ακούμε τον Κύνωπα.

› Άκουσε, πνεύμα πονηρό. Σε διατάζει ο Ιωάννης, ο Απόστολος του Υιού του Θεού, άλλη φορά να μην ενοχλήσεις άνθρωπο, ούτε να γυρίσεις στον τόπο σου. Αλλά να φύγεις έξω απ’ αυτό το νησί και να περιπλανάσαι εδώ και εκεί.

Και αμέσως το πνεύμα έφυγε μακριά απ’ το νησί.

Βλέποντας λοιπόν ο Κύνωψ ότι δεν επέστρεψε σ’ αυτόν το πρώτο δαιμόνιο έστειλε και δεύτερο. Αλλά επειδή και αυτό έπαθε τα ίδια, έστειλε ακόμη και άλλα δύο δαιμόνια από τα αρχοντικά, για να μπει το ένα στο σπίτι όπου έμενε ο Ιωάννης και το άλλο να σταθεί έξω και να δει αυτά που γίνονται και να γυρίσει να τα φανερώσει στον Κύνωπα. Επειδή λοιπόν πήγε το ένα δαιμόνιο και διώχθηκε έξω απ’ το νησί όπως διώχθηκαν και τα δύο πρώτα, εκείνο το δαιμόνιο που στεκόταν έξω γύρισε και φανέρωσε στον Κύνωπα αυτά που έγιναν. Οργίστηκε λοιπόν ο Κύνωψ και πήρε μαζί του όλα τα πλήθη των δαιμόνων και πήγε στην Χώρα. Ηχολόγησε όλη η Χώρα και ταράχθηκε μόλις είδε τον Κύνωπα και όλοι τον προσκυνούσαν. Πρόφτασε τον Ιωάννη ο Κύνωψ, την ώρα που δίδασκε τον λαό, και κυριεύτηκε από θυμό πολύ και είπε στον λαό.

› Άνθρωποι ανόητοι και τυφλοί, ακούστε. Αν είναι δίκαιος ο Ιωάννης και όσα λέγει αν είναι αλήθεια θα θεραπεύσει και σας και μένα. Αν μπορέσει να κάνει εκείνο που θα πω σ’ αυτόν τότε και εγώ πιστεύω σ’ όλα όσα λέγει.

Αφού κράτησε λοιπόν ο Κύνωψ ένα νέον που ήταν εκεί του λέει:

› Νέε, ζει ο πατέρας σου;

› Ναυάγησε και πνίγηκε στον βυθό της θαλάσσης, αποκρίθηκε ο νέος.

Τότε λέει ο Κύνωψ στον Ιωάννη:

› Να, δείξε πράγματι αν είναι αληθινά τα λόγια σου, και αφού ανεβάσεις από το βάθος της θαλάσσης τον πατέρα του νέου αυτού φέρε τον μπροστά σ’ όλους μας ζωντανό και υγιή.

› Δεν με έστειλε ο Χριστός για να ανασταίνω νεκρούς, αλλά για να διδάσκω πλανεμένους ανθρώπους.

Είπε λοιπόν ο Κύνωψ προς όλο τον λαό.

› Τώρα λοιπόν να καταλάβετε και να πειστείτε ότι αυτός είναι πλάνος και σας ξεγελά με μαγικές τέχνες. Κρατήστε τον λοιπόν μέχρι που να φέρω εγώ από την θάλασσα τον πατέρα του νέου και να τον παρουσιάσω ζωντανό.

Αφού κρατήθηκε ο Ιωάννης, άπλωσε τα χέρια του ο Κύνωψ και τα κτύπησε. Έγινε λοιπόν στην παραλία μεγάλος κρότος, ώστε όλοι φοβήθηκαν. Τότε ο Κύνωψ εξαφανίστηκε από τα μάτια όλων των ανθρώπων. Αμέσως φώναξαν δυνατά και είπαν: «Μεγάλος είσαι Κύνωψ και εκτός από σένα δεν υπάρχει άλλος». Ξαφνικά λοιπόν βγήκε από την θάλασσα ο Κύνωψ έχοντας μαζί του ένα δαίμονα που φαινόταν να μοιάζει στο πρόσωπο του πνιγμένου πατέρα του νέου, και όλοι θαύμασαν. Έπειτα λέει προς τον νέο:

› Αυτός είναι ο πατέρας σου;

› Ναι, κύριε, απήντησε ο νέος.

Και έτσι όλοι προσκύνησαν τον Κύνωπα και ήθελαν να θανατώσουν τον Ιωάννη. Ο Κύνωψ όμως δεν άφησε να τον θανατώσουν λέγοντας:

› Όταν δείτε μεγαλύτερα θαύματα απ’ αυτά τότε να τιμωρηθεί όπως του αξίζει.

Αφού κάλεσε λοιπόν πάλι άλλον άνθρωπο του είπε:

› Είχες υιό;

› Ναι, κύριε, είχα και κάποιος τον φθόνησε και τον θανάτωσε, απάντησε εκείνος.

› Θα αναστηθεί ο υιός σου, του είπε ο Κύνωψ.

Και αμέσως κάλεσε με το όνομα και τον φονιά και τον φονευθέντα. Πράγματι και οι δυο μαζί παρουσιάστηκαν μπροστά. Είπε λοιπόν ο Κύνωψ στον άνθρωπο:

› Αυτός είναι ο υιός σου; Και αυτός είναι εκείνος που τον φόνευσε;

› Ναι, Κύριε, απάντησε ο άνθρωπος.

Τότε καυχόμενος ο Κύνωψ είπε στον Ιωάννη.

› Τι θαυμάζεις, Ιωάννη;

› Εγώ δεν θαυμάζω καθόλου γι’ αυτά.

› Όταν δεις μεγαλύτερα θαύματα απ’ αυτά τότε θα θαυμάσεις, είπε ο Κύνωψ.

› Τα θαύματά σου γρήγορα θα διαλυθούν, απάντησε ο Ιωάννης.

Όταν άκουσε αυτόν τον λόγο ο όχλος αμέσως όρμησε και άρχισε να χτυπά άγρια τον Ιωάννη και λίγο έλειψε να τον αφήσει νεκρό. Επειδή νόμισε ο Κύνωψ ότι πέθανε ο Ιωάννης είπε προς τον λαό. Αφήστε τον άταφο για να τον φάνε τα όρνια. Μόλις πληροφορήθηκαν λοιπόν όλοι ότι πέθανε ο Ιωάννης, έφυγαν απ’ εκεί με χαρά και επαίνους για τον Κύνωπα. Ύστερα απ’ αυτά, όταν άκουσε ο Κύνωψ ότι ο Ιωάννης ζει και διδάσκει τον λαό σ’ ένα τόπο που ονομάζεται Λίθου Βολή, κάλεσε τον δαίμονα εκείνο που χρησιμοποίησε για τις νεκρομαντείες. Αφού πήγε λοιπόν στον Ιωάννη του είπε:

› Εγώ επειδή ήθελα να σου προξενήσω περισσότερη ντροπή και καταδίκη γι’ αυτό ως τώρα σε άφησα να ζεις. Αλλά έλα τώρα να πάμε στον γιαλό κι εκεί θα δεις την δύναμή μου και θα ντροπιαστείς.

Τον ακολουθούσαν και οι τρεις δαίμονες εκείνοι που νομίστηκαν ότι αναστήθηκαν εκ νεκρών. Αφού λοιπόν κτύπησε τα χέρια του κι έκανε κρότο, έγινε άφαντος από τα μάτια των ανθρώπων αφού βυθίστηκε ξαφνικά στον βυθό της θαλάσσης. Οι όχλοι πάλι φώναζαν:

«Είσαι μεγάλος, Κύνωψ, και δεν υπάρχει άλλος όπως εσύ.»

Ο Ιωάννης λοιπόν διέταξε τους δαίμονες, που στέκονταν μαζί με τον Κύνωπα σε σχήμα ανθρώπων, να μην κινηθούν απ’ την θέση τους. Και αμέσως προσευχήθηκε στον Θεό να μην φανεί πλέον ζωντανός ο Κύνωψ. Όταν λοιπόν βυθίστηκε ο Κύνωψ έγινε μεγάλος θόρυβος στη θάλασσα. Το νερό της θαλάσσης στράφηκε στο μέρος που βυθίστηκε ο Κύνωψ και δεν μπόρεσε πλέον ο άθλιος να βγει από την θάλασσα. Οι δαίμονες που ήσαν με το σχήμα των ανθρώπων που αναστήθηκαν διώχθηκαν απ’ τον Ιωάννη εν τω ονόματι του Ιησού Χριστού μακριά από την Πάτμο και έγιναν άφαντοι.

Επειδή λοιπόν ο λαός στάθηκε τρία μερόνυχτα περιμένοντας να βγει ο Κύνωψ απ’ την θάλασσα, από την νηστεία και τις φωνές που έβγαζαν και από τη ζέστη του ηλίου ξαπλώθηκαν στη γη άφωνοι οι περισσότεροι απ’ αυτούς ώστε και τρία παιδιά πέθαναν. Εξ’ αιτίας αυτού τους λυπήθηκε ο Ιωάννης όλους αυτούς και τα μεν παιδιά που πέθαναν τα ανέστησε, τους δε παραλυμένους ανθρώπους τους δυνάμωσε. Και αφού είπε σ’ αυτούς πολλά για την πίστη τους έπεισε όλους να πιστέψουν στον Χριστό και να βαπτιστούν, αφού ο άθλιος Κύνωψ καταποντίσθηκε πια στην θάλασσα.

Η ΠΡΟΚΛΙΑΝΗ ΚΑΙ Ο ΣΩΣΙΠΑΤΡΟΣ

Κάποια γυναίκα που λεγόταν Προκλιανή κατελήφθη από έρωτα πονηρό για τον υιό της που λεγόταν Σωσίπατρος. Επειδή δεν πέτυχε την βρωμερή της επιθυμία κατηγόρησε τον γιο της στον Άρχοντα του νησιού ότι την βίασε. Ενώ λοιπόν επρόκειτο να τιμωρηθεί ο Σωσίπατρος άδικα από τον Άρχοντα, τον βοήθησε ο Ιωάννης, επειδή δεν ήταν ένοχος, ως εξής: Ξεράθηκε αμέσως το δεξί χέρι τόσο του Άρχοντα όσο και της αισχρής Προκλιανής, αφού προηγουμένως σείστηκε η γη μ’ ένα μεγάλο ήχο και τρίξιμο. Όταν λοιπόν έπαθαν αυτήν την τόσο μεγάλη θεϊκή τιμωρία, πίστεψαν και οι δυο στον Χριστό και βαπτίστηκαν. Και έτσι τα χέρια τους γιατρεύτηκαν και η γη σταμάτησε να κλονίζεται.

Η ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗΣ

Το 14ο έτος της βασιλείας του Ρωμαίου Αυτοκράτορα Δομητιανού το 94 ή 95 μ.χ ο Ευαγγελιστής Ιωάννης εξορίστηκε από την Έφεσο στη Πάτμο. Εκεί σύμφωνα με τη παράδοση σε μια σπηλιά που υπάρχει και σήμερα και ονομάζεται «Ιερόν σπήλαιον της Αποκαλύψεως» ο Ιωάννης συνομίλησε με τον Θεό και εκείνος του αποκάλυψε το προφητικό βιβλίο της Αποκάλυψης που ο Ιωάννης κατέγραψε με τη βοήθεια του μαθητή του Πρόχορου.

Η παράδοση επίσης υποστηρίζει ότι μέσα στη σπηλιά σχίστηκε ο βράχος και από εκεί, από τρεις μικρότερες σχισμές που συμβολίζουν την Αγία τριάδα, ακούγονταν η φωνή του Θεού όταν υπαγόρευε στον Ιωάννη το κείμενο της Αποκάλυψης.

Η ΣΥΓΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Όταν βασίλευε ο αυτοκράτορας Τραϊανός ύστερα από τον Νερουάν κατά το έτος 98, στάλθηκαν βασιλικά γράμματα στην Πάτμο που καλούσαν τον Ιωάννη από την εξορία. Ήθελε λοιπόν ο Ιωάννης ν’ αναχωρήσει από την Πάτμο και να πάει στην Έφεσο. Οι Χριστιανοί όμως της Πάτμου θρηνούσαν και έκλαιγαν για τον αποχωρισμό του. Και τι δεν έκαναν για να μη χάσουν τέτοιον καλό Ποιμένα. Επειδή όμως δεν μπορούσαν να τον εμποδίσουν γι’ αυτό πρόβαλαν ένα διπλό ζήτημα στον μέγα Απόστολο. Δηλαδή να αφήσει σ’ αυτούς αντί για τον εαυτό του τους λόγους του και να γράψει σε βιβλίο το Μυστήριο όλης της Οικονομίας του Χριστού.

Ο Ιωάννης λοιπόν, επειδή υπάκουσε στην δίκαιη επιθυμία τους αφ’ ενός, αφ’ ετέρου δε παρακινήθηκε από την θεία Πρόνοια, νήστεψε τρεις μέρες έχοντας και τους άλλους Χριστιανούς να νηστεύουν και να τον βοηθούν με την προσευχή. Ανέβηκε έπειτα στο βουνό που ήταν εκεί με τον μαθητή του Πρόχορο και ανέβασε όλη του τη σκέψη στον Θεό. Και αμέσως ακούστηκαν βροντές και αστραπές φοβερές και να σαλεύεται όλο το βουνό, ώστε ο μαθητής του Πρόχορος πέφτει από τον φόβο του με το πρόσωπο στην γη και γίνεται σαν νεκρός.

Ο Ιωάννης όμως δεν φοβήθηκε, αλλά στάθηκε όρθιος. Επειδή η τέλεια αγάπη που είχε στον Θεό έδιωχνε τον φόβο απ’ την καρδιά του όπως ο ίδιος είπε «η τέλεια αγάπη έξω βάλλει τον φόβον» (Α΄ Ιωάν. 4,18). Άκουσε λοιπόν μια βροντερή φωνή που έλεγε αυτά «εν αρχή ήν ο Λόγος, και ο Λόγος ήν προς τον Θεόν και Θεός ήν ο Λόγος» (Ιωάν. 1,1).

Αυτή την φωνή την φανέρωσε ο Ιωάννης στον μαθητή του Πρόχορο, αφού προηγουμένως τον σήκωσε απ’ το χέρι και έδιωξε απ’ αυτόν λίγο τον φόβο. Αφού τέλειωσε λοιπόν όλο το θείο Ευαγγέλιο και το έγραψε με το χέρι του Προχόρου, το παρέδωσε στους Χριστιανούς που το ζήτησαν. Από κει διαδόθηκε σ’ όλα τα πέρατα του κόσμου.

Ο ΝΕΟΣ ΛΗΣΤΗΣ

Αφού έφυγε από το νησί Πάτμο ο Απόστολος πήγε σ’ ένα τόπο που λεγόταν Αγροικία. Και εκεί αφού γιάτρεψε ένα τυφλό πήγε σε μια γειτονική πόλη. Εκεί βρήκε ένα νέον ευγενικό στην ψυχή και ωραίο στο πρόσωπο και τον οδήγησε στον Χριστό. Έπειτα αφού τον παρακίνησε να είναι ενάρετος και αφού τον παρέδωσε στα χέρια του Επισκόπου της πόλεως, σαν σε μάρτυρα του Χριστού, για να φροντίζει γι’ αυτόν, έφυγε για την Έφεσο. Αφού λοιπόν τακτοποίησε καλά τα εκκλησιαστικά πράγματα εκεί και κατήχησε όλο το ποίμνιο του Χριστού με την διδασκαλία του, και αφού επισκέφθηκε τις άλλες πόλεις που ήσαν κοντά και χειροτόνησε σ’ αυτούς Επισκόπους, τότε πάλι επανήλθε στην πόλη που είπαμε προηγουμένως.

Όταν ζήτησε τον νέο εκείνο που παρέδωσε στον Επίσκοπο, έμαθε ότι έγινε αρχηγός των κλεφτών, διότι πήρε άσχημο δρόμο από τις διασκεδάσεις και τις κακές συναναστροφές των συνομηλίκων του νέων. Λυπήθηκε, λοιπόν πολύ ο Απόστολος για το κατάντημα του νέου εκείνου.

Ξεκίνησε λοιπόν και πήγε μόνος στον τόπο των κλεφτών και παραδόθηκε σ’ αυτούς θεληματικά και μέσω αυτών οδηγήθηκε και βρήκε τον νέο. Όταν τον συνάντησε, επειδή προσπάθησε εκείνος να φύγει (διότι κατάλαβε ότι είναι ο ευεργέτης του Ιωάννης) τον προσείλκυσε ο Απόστολος κοντά του με τα γλυκά και θελκτικά του λόγια.

Κατόρθωσε να τον πάρει μαζί του με τη Χάρη του Κυρίου και επέστρεψε στην πόλη. Και τόσο τον έκανε να προκόψει στην αρετή με τις συμβουλές του που έσταζαν μέλι και τις ιερές νουθεσίες, ώστε έγινε παράδειγμα αρετής και μετανοίας πολύ λαμπρό και στους άλλους ανθρώπους.

ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΕΦΕΣΟ ΚΑΙ ΜΕΤΑΣΤΑΣΙΣ

Αφού επανήλθε πάλι στην Έφεσο ο Ιωάννης, πέρασε εκεί την υπόλοιπη ζωή του. Ήταν πενήντα έξι ετών όταν έφυγε από τα Ιεροσόλυμα για το κήρυγμα. Πέρασε  εννέα χρόνια κηρύττοντας έως ότου εξορίστηκε. Στην εξορία στην Πάτμο πέρασε δεκαπέντε χρόνια. Ύστερα από την εξορία έζησε άλλα είκοσι έξι χρόνια. Ώστε όλα τα έτη της ζωής του που πέρασε ήσαν εκατόν πέντε και επτά μήνες.

Έτσι έζησε ο Ιωάννης και αγωνίστηκε για την διάδοση του θελήματος του Κυρίου μέχρις αίματος. Έκανε πάρα πολλά θαύματα και επέστρεψε αμέτρητα πλήθη απίστων από διάφορα έθνη στην πίστη του Χριστού. Πέρασε αρκετό χρόνο της ζωής του στο σπίτι του Δόμνου, που ο ίδιος τον ανέστησε μαζί με τους επτά μαθητές του, και τέλος έφυγε μαζί μ’ αυτούς από το σπίτι.

Ο Άγιος Ιερώνυμος μας αναφέρει ότι στην Έφεσο οι Χριστιανοί για να φέρουν στις συναθροίσεις τους το γέροντα πια Ιωάννη, τον κράταγαν στα χέρια τους. Κι επειδή δεν μπορούσε πια να τους διδάσκει με πολλά λόγια, επαναλάμβανε τη φράση: «Τεκνία μου αγαπάτε αλλήλους», δηλαδή παιδιά μου ν' αγαπιόσαστε μεταξύ σας. Και συμπλήρωνε: «Αυτή είναι ή εντολή του Κυρίου μας και όταν κάνετε τούτο, είναι αρκετό».

Κάποια μέρα αφού έφτασε σ’ ένα τόπο παρήγγειλε στους μαθητές του να καθίσουν εκεί, και αυτός αφού προχώρησε μπροστά σε μικρή απόσταση, προσευχήθηκε. Ήταν ώρα πρωϊνή. Έπειτα, αφού επέστρεψε, πρόσταξε τους μαθητές του να σκάψουν τη γη σε σχήμα σταυρού, τόσο μόνον, όσο ήταν το μέτρο του σώματός του. Αφού ξαπλώθηκε λοιπόν μέσα σ’ εκείνον τον σκαμμένο τόπο, αποχαιρέτησε τους μαθητές του που έκλαιγαν πικρά και είπε: «Σύρετε το χώμα της γης που είναι μητέρα μου και με αυτό σκεπάστε με». Εκείνοι αφού τον ασπάστηκαν και τον αποχαιρέτησαν, σκέπασαν το σώμα του μέχρι τα γόνατα. Έπειτα πάλι αφού τον ασπάστηκαν τον σκέπασαν μέχρι τον λαιμό. Και πάλι αφού για τρίτη φορά τον ασπάστηκαν έβαλαν πάνω στο ιερό του πρόσωπο ένα μαντήλι. Και έτσι κλαίγοντας πικρά σκέπασαν όλο το σώμα του. Τότε ανέτειλε και ο ήλιος.

Αφού έκλαψαν οι μαθητές, γιατί έμειναν ορφανοί από τον δάσκαλό τους, γύρισαν στην πόλη διηγούμενοι τα σχετικά με τον Απόστολο. Οι άλλοι αδελφοί όταν τα άκουσαν αυτά πήγαν στον τάφο και αφού έσκαψαν δεν βρήκαν τίποτε. Τότε λοιπόν επέστρεψαν κλαίγοντας θερμά για τη στέρηση τέτοιου ποιμένος.

Από το γεγονός αυτό δημιουργήθηκε η άποψη ότι τελικά δεν πέθανε αλλά ότι αναλήφθηκε, όπως ο Ηλίας και ο Ενώχ. Η Εκκλησία μας, λοιπόν, δέχεται ότι στον αγαπημένο μαθητή του Κυρίου συνέβη ότι και με την Παναγία μητέρα Του. Δηλαδή, ο Ιωάννης ναι μεν πέθανε και ετάφη, αλλά μετά τρεις ημέρες αναστήθηκε και μετέστη στην αιώνια ζωή, για την οποία ο ίδιος λέει σχετικά:

«Ὁ ἔχων τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν, ὁ μὴ ἔχων τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει.» (Α' επιστολή Ιωάννου, ε' 12)

Εκείνος, δηλαδή, που είναι ενωμένος μέσω της πίστης με το Χριστό και τον έχει δικό του, έχει την αληθινή και αιώνια ζωή. Εκείνος, όμως, που δεν έχει τον Υιό του Θεού, να έχει υπ’ όψιν του πως δεν έχει και την αληθινή και αιώνια ζωή.

Ο Ιωάννης πέθανε σε βαθιά γεράματα το 105 με 106 μ.Χ. Μας διδάσκει όμως και σήμερα με το παράδειγμά του και με τα πέντε θεόπνευστα βιβλία του. Ο Ιωάννης επειδή αποκάλεσε τον Υίό του Θεού «Λόγο», πρώτος αυτός ονομάστηκε από την Εκκλησία μας «Θεολόγος». Στην αγιογραφία εικονίζεται με έναν αετό κοντά στο κεφάλι του. Η μνήμη του Αποστόλου Ιωάννου εορτάζεται στις 26 Σεπτεμβρίου. Η εορτή της 8ης Μαϊου, συνδέεται με την ανάδυση θαυματουργικής κόνεως (σκόνης) από τον τάφο του Ευαγγελιστού, μέσω της θαυματουργικής επενέργειας του Αγίου Πνεύματος, που οι ντόπιοι την αποκαλούσαν «επίγειο μάνα».

Η Σύναξη του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Ιωάννου, ετελείτο στον περιφανή ναό του, ο οποίος βρισκόταν στον τόπο που ονομάζεται Έβδομον, στο σημερινό Μακροχώρι της Κωνσταντινουπόλεως. Για το ναό αυτό στον Έβδομον, που υπήρχε κατά τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ., γνωρίζουμε σχετικά από τον Σωκράτη τον Σχολαστικό. Κατά τον 9ο αιώνα μ.Χ. ο ναός του Θεολόγου ήταν κατεστραμμένος, ίσως εξαιτίας σεισμών ή καιρικών επηρειών, και γι αυτό τον ανήγειρε εκ βάθρων ο αυτοκράτορας Βασίλειος ο Μακεδών.

Η ΣΥΝΑΞΙΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΟΝΕΩΣ ΤΗΣ ΕΚΠΟΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΕΚ ΤΟΥ ΤΑΦΟΥ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ ΤΟΥ ΘΕΟΛΟΓΟΥ

Στις 8 Μαΐου εορτάζεται η ανάδυση θαυματουργικής κόνεως (σκόνης) από τον τάφο του Ευαγγελιστού, μέσω της θαυματουργικής επενέργειας του Αγίου Πνεύματος, που οι ντόπιοι την αποκαλούσαν «επίγειο μάνα».

Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης, αφού, ύστερα από θείο φωτισμό, προέβλεψε ότι επρόκειτο να μεταστεί από την παρούσα ζωή στην αιώνια και ατελεύτητη, παρέλαβε τους μαθητές του και βγήκε έξω από την Έφεσο. Εκεί σε ένα σημείο υπέδειξε να ανοιχτεί τάφος. Μόλις έγινε αυτό, μπήκε μέσα ζωντανός και κοιμήθηκε με ειρήνη. Ο τάφος αυτός εφεξής έγινε πηγή ιαμάτων.

Η ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ

ΘΕΟΛΟΓΙΑ

Το Ευαγγέλιο και οι επιστολές του Ιωάννη απαρτίζουν μία θεολογική συλλογή, την οποία τη χαρακτηρίζει η κυριαρχία του Λόγου. Η βασική αρχή που διέπει τη χριστολογία του Ιωάννη είναι πως ο Χριστός μόνος φανερώνει το Θεό και εξηγεί τα περί Θεού (Ιω. 1, 18). Απώτερος σκοπός των «σημείων» Του, είναι να πιστέψει ο κόσμος ότι είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού (Ιω. 20, 31). Ο Χριστός μπορεί και αποκαλύπτει το Θεό, διότι είναι ο Λόγος του.

Η έννοια του Λόγου εδώ λαμβάνεται τόσο από την ελληνική φιλοσοφία, όσο και από τη ιουδαϊκή παράδοση αφού ήδη την είχε χρησιμοποιήσει ο Φίλων ο Ιουδαίος. Η έννοια όμως λαμβάνει μία τελείως διαφορετική διάσταση καθώς στην περίπτωσή του δεν είναι απλώς μία ανυπόστατη δύναμη του Θεού, όπου χρησιμοποιείται για να δηλωθεί η συστατική και θεραπευτική θεία δύναμη των όντων, όπως στην περίπτωση του Φίλωνα. Διαφοροποίηση μάλιστα υπάρχει και από την έννοια της αρχαίας ελληνικής φιλοσοφίας, όπου εκεί κατανοείται ως συνεκτική δύναμη του κόσμου και του ανθρώπου με το θεό. Την έννοια του λόγου τη βλέπουμε επίσης στον Πλάτωνα, που την θεωρεί ως θεμελιακό στοιχείο της κοινωνικής και πολιτικής ζωής, στον Αριστοτέλη, που υπογραμμίζεται πως η κατάκτηση του λόγου είναι ανθρώπινο ίδιον και συνάμα θεμέλιο της αρετής και της ευδαιμονίας και τη Στοά που είχε ανθρωπολογικό και κοσμολογικό περιεχόμενο.

Έτσι λοιπόν η θεολογία της έννοιας του Λόγου λαμβάνει μία νέα διάσταση που έχει ένα νέο σαφές θεολογικό περιεχόμενο. Ο Λόγος είναι ο Ιησούς Χριστός, ο δημιουργός του σύμπαντος, το φως και η ζωή της ανθρωπότητας, ο οποίος ενανθρωπίστηκε για τη σωτηρία του κόσμου. Ο τίτλος Λόγος βέβαια έχει περιορισμένη χρήση στη γραμματεία του Ιωάννη αφού περιορίζεται στον πρόλογο του ευαγγελίου του, μία φορά στην πρώτη επιστολή του (1,1) και μία φορά στην Αποκάλυψη (19,13):

«ΕΝ ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος. Οὗτος ἦν ἐν ἀρχῇ πρὸς τὸν Θεόν. πάντα δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ χωρὶς αὐτοῦ ἐγένετο οὐδὲ ἓν ὃ γέγονεν. ἐν αὐτῷ ζωὴ ἦν, καὶ ἡ ζωὴ ἦν τὸ φῶς τῶν ἀνθρώπων. καὶ τὸ φῶς ἐν τῇ σκοτίᾳ φαίνει, καὶ ἡ σκοτία αὐτὸ οὐ κατέλαβεν. Ην τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον. ἐν τῷ κόσμῳ ἦν, καὶ ὁ κόσμος δι' αὐτοῦ ἐγένετο, καὶ ὁ κόσμος αὐτὸν οὐκ ἔγνω. εἰς τὰ ἴδια ἦλθε, καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον. ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, οἳ οὐκ ἐξ αἱμάτων, οὐδὲ ἐκ θελήματος σαρκός, οὐδὲ ἐκ θελήματος ἀνδρός, ἀλλ' ἐκ Θεοῦ ἐγεννήθησαν. Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ πατρός, πλήρης χάριτος καὶ ἀληθείας. ᾿Ιωάννης μαρτυρεῖ περὶ αὐτοῦ καὶ κέκραγε λέγων· οὗτος ἦν ὃν εἶπον, ὁ ὀπίσω μου ἐρχόμενος ἔμπροσθέν μου γέγονεν, ὅτι πρῶτός μου ἦν. Καὶ ἐκ τοῦ πληρώματος αὐτοῦ ἡμεῖς πάντες ἐλάβομεν, καὶ χάριν ἀντὶ χάριτος· ὅτι ὁ νόμος διὰ Μωϋσέως ἐδόθη, ἡ χάρις καὶ ἡ ἀλήθεια διὰ ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ ἐγένετο. Θεὸν οὐδεὶς ἑώρακε πώποτε· ὁ μονογενὴς υἱὸς ὁ ὢν εἰς τὸν κόλπον τοῦ πατρός, ἐκεῖνος ἐξηγήσατο.» (Ιω. 1, 1-18).

Ο Ιωάννης σε αυτό το ομολογιακό κείμενο αναφέρει πως ο Λόγος είναι προαιώνιος και θείος, ότι είναι ο δημιουργός του σύμπαντος κόσμου. Ο Ιησούς Χριστός είναι η ζωή και το φως και είναι σαφώς Θεός. Ο κόσμος λοιπόν ήλθε σε ύπαρξη δια μέσω του Λόγου. Ο κόσμος όμως αν και ήλθε σε ύπαρξη δια του Λόγου δεν είχε συνείδηση του γεγονότος αυτού και της δυνάμεως αυτού (ο κόσμος αυτόν ουκ έγνω) και μάλιστα ο ίδιος ο λαός του τον αρνήθηκε (ίδιοι αυτόν ου παρέλαβον).

Ο Λόγος αυτός ενσαρκώθηκε, σε μία συγκλονιστική ενοίκηση, απτή και ορατή (εθεασάμεθα τη δόξα αυτού). Σαφής είναι ο στόχος του Ιωάννη εδώ, να αποκρούσει κάθε τάση δοκητισμού. Η έλευση μάλιστα του Ιησού συνιστά πλήρωση του αποκαλυπτικού έργου του Θεού όπως δόθηκε στο Μωϋσή. Τελειώνει μάλιστα με μία εκπληκτική δήλωση. Το Θεό κανείς δεν είδε ποτέ αναφέρει ο Ιωάννης. Είναι ακατάληπτος και αόρατος, αλλά γίνεται γνωστός με τη θεία ενανθρώπηση του Λόγου. Ο Λόγος ως μονογενής υιός, που είναι θεός και υπάρχει στους κόλπους του Πατρός, είναι ο μόνος ικανός να Τον φανερώνει και να Τον εξηγεί.

Εδώ λοιπόν φανερώνεται η θεία υπόσταση του Λόγου, προκειμένου να αναφερθεί η υπόσταση του προαιώνιου Υιού του Θεού. Στόχος τελικά του Ιωάννη, στη χρήση αυτού του όρου είναι να κατασταθεί σαφές ότι ο εναθρωπήσας Λόγος και ο προαιώνιος Λόγος και Υιός του Θεού, ο οποίος ενήργησε ποικιλοτρόπως κατά την Παλαιά Διαθήκη για το σχέδιο της θείας οικονομίας, είναι ο ίδιος. Ο Λόγος αυτός ο οποίος έχει άναρχη ύπαρξη προς τον Πατέρα, είναι ο Μεσσίας, τον οποίον είδαν και άκουσαν οι μαθητές Του. Είναι αυτός που θα έρθει με δόξα για να δώσει τέλος στην ανθρώπινη τραγωδία (Αποκ. 19, 11-16).

Ο Ιησούς κατά τον Ιωάννη είναι Θεός (Ιω. 1, 1) και αυτή η θεότητα σφραγίζεται από την ιδιάζουσα σχέση με τον πατέρα του (Ιω. 5, 19-23). Μάλιστα το γεγονός ότι ο υιός έχει επιφορτιστεί με την ευθύνη να επιτελέσει το έργο του Πατρός είναι δείγμα της ισότητάς του με τον Πατέρα, ενώ επιβεβαιώνεται και από το ότι όποιος πιστέψει σε αυτόν θα βρει ζωή αιώνιο, ενώ όποιος απειθεί «ουκ όψεται ζωήν» (Ιω. 3, 35). Ο Υιός μάλιστα είναι ανενδεής και παντογνώστης (Ιω. 16, 30), στον οποίο ο Πατέρας έδωσε κάθε δύναμη (3, 35). Ο ίδιος είναι παντοδύναμος καθώς δεν είναι απλώς δημιουργός του παντός, αλλά γνωρίζει τα παρελθόντα (4, 17), την εσωτερική κατάσταση ων ανθρώπων (2, 24-25) να διακρίνει καταστάσεις από μακριά (1, 42. 47-50).

Ο Ιησούς δεν κάνει απλή διδασκαλία, αλλά ανοίγει το δρόμο για την ένωση και την κοινωνία με το Θεό. Αυτή λοιπόν η σχέση πραγματώνεται με τα μυστήρια, όπως ακριβώς μυστηριακή ήταν και η θεία ενσάρκωση. Το βάπτισμα έχει θεμέλιο την ενσάρκωση (3, 1-15) που ανοίγει τη θύρα της βασιλείας του ουρανού (3, 5), ενώ η Θεία Ευχαριστία είναι το νέο μάννα που θρέφει το νέο Ισραήλ. Ο άρτος αυτός είναι ο ίδιος ο Ιησούς, άρτο τον οποίο αν δε φάει ο κόσμος δε θα βρει αιώνια ζωή (6, 30-58), ενώ όποιος δε φάει από τη σάρκα Του δε θα έχει μέσα του τον Κύριο (6, 56) και άρα δεν επιτυγχάνεται αυτή η μυστική ένωση. Εδώ ο ευαγγελιστής μιλά για τα μυστήρια ως μία κατάσταση που πραγματώνει τη σχέση ανθρώπου και Θεού.

Στη θεολογία του Ιωάννη  το ευαγγέλιο ταυτίζεται με τον Ιησού και η υποστατικότητα αυτού τονίζεται με την έννοια του «εγώ ειμί». Η φράση είναι σαφώς βιβλική καθότι ο Θεός διαβεβαίωσε τον Μωυσή στη βάτο ότι «εγώ ειμί ο ων» (Έξοδος 3, 14). Επίσης δηλώνει και στον ισραηλιτικό λαό πως «Εγώ ειμί ο θεός, και ουκ εστίν άλλος» (Ησαΐας 45,22). Εδώ λοιπόν ο Θεός ομιλεί με υποστατικό τρόπο. Και ο Θεός που ομιλεί δεν είναι άλλος από τον άσαρκο Λόγο, που φανερώνει και τον Πατέρα. Ο Ιωάννης μας αναφέρει με σαφήνεια περισσότερες από δέκα ομολογίες του Κυρίου ο οποίος αναφέρει επίσης το «εγώ ειμί» (Ιω. 4, 25-26. 6, 35. 8, 12. 8, 24. 8, 28. 10, 7-9 κ.α.). Από τις δηλώσεις αυτές είναι φανερό ότι ο Ιησούς είναι ο Θεός Λόγος ο οποίος «Ὁ ἦν ἀπ᾿ ἀρχῆς, ὃ ἀκηκόαμεν, ὃ ἑωράκαμεν τοῖς ὀφθαλμοῖς ἡμῶν, ὃ ἐθεασάμεθα καὶ αἱ χεῖρες ἡμῶν ἐψηλάφησαν, περὶ τοῦ λόγου τῆς ζωῆς· καὶ ἡ ζωὴ ἐφανερώθη, καὶ ἑωράκαμεν καὶ μαρτυροῦμεν καὶ ἀπαγγέλλομεν ὑμῖν τὴν ζωὴν τὴν αἰώνιον, ἥτις ἦν πρὸς τὸν πατέρα καὶ ἐφανερώθη ἡμῖν·» (Α΄ Ιωάννου 1, 1-2).

Ο Πατήρ έστειλε τον Λόγο και δεν τον άφησε μόνο (8, 29). Τον απέστειλε ως μονογενή του υιό για να πιστέψει ο κόσμος και να σωθεί (3, 16-17). Ο Υιός είναι συνδημιουργός του κόσμου αφού ο Υιός ποιεί όσα ο πατήρ ποιεί (5, 19). Ο Πατέρας μάλιστα «πάντα έδωκεν τη χειρί αυτού» (3, 35) και είναι συναΐδιοι (1, 1-2). Ο Πατήρ τελικά δοξάζεται εν τω Υιώ (14, 13) και το αντίθετο (17, 22) και γι αυτό και στο πρόσωπο του Ιησού οι άνθρωποι βλέπουν τον Πατέρα που είναι και οι δύο αχώριστοι.

Αναφέρει χαρακτηριστικά ο ευαγγελιστής στο στόμα του Κυρίου:

«ο εωρακώς εμέ εώρακε τον Πατέρα» (14, 9)

«πιστεύετέ μοι οτι εγώ εν τω Πατρί και ο Πατήρ εν εμοί» (14, 11)

«εγώ και ο Πατήρ εν εσμέν» (10, 30)

Γι αυτο και:

«ὁ πιστεύων εἰς τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ ἔχει τὴν μαρτυρίαν ἐν αὐτῷ· ὁ μὴ πιστεύων τῷ Θεῷ ψεύστην πεποίηκεν αὐτόν, ὅτι οὐ πεπίστευκεν εἰς τὴν μαρτυρίαν ἣν μεμαρτύρηκεν ὁ Θεὸς περὶ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ μαρτυρία, ὅτι ζωὴν αἰώνιον ἔδωκεν ἡμῖν ὁ Θεός, καὶ αὕτη ἡ ζωὴ ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ ἐστιν. ὁ ἔχων τὸν υἱὸν ἔχει τὴν ζωήν· ὁ μὴ ἔχων τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ τὴν ζωὴν οὐκ ἔχει.» (Α΄ Ιωάννη 5, 10-12)

Η κοινωνία Πατρός και Υιού έχει πολύ σπουδαία σημασία διότι η αιώνια ζωή συντελείται στους κόλπους της θείας ενότητας κατά τον Ιωάννη (Α΄ Ιωάννου 2, 24-25). Η βάση λοιπόν όλης της Ιωάννειας θεολογίας στηρίζεται στο ότι ο Πατέρας και ο Υιός κατά την ουσία και το έργο είναι ένα. Γι αυτό και ο Ευαγγελιστής μας επισημαίνει πως:

«Καὶ ἡμεῖς τεθεάμεθα καὶ μαρτυροῦμεν ὅτι ὁ πατὴρ ἀπέσταλκε τὸν υἱὸν σωτῆρα τοῦ κόσμου. ὃς ἂν ὁμολογήσῃ ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Θεὸς ἐν αὐτῷ μένει καὶ αὐτὸς ἐν τῷ Θεῷ.»

Σύμφωνα με τον Ιωάννη ο Ιησούς έχει αποσταλεί από τον Πατέρα στον κόσμο όχι για να επιτελέσει το ίδιο έργο, αλλά για να τελειώσει το κοινό τους έργο (10, 36). Είναι λοιπόν απεσταλμένος του Πατρός και τίποτα δεν επιτελεί αφ εαυτού, καθώς ποιεί όσα διδάχτηκε από τον πατέρα (2, 28). Ο Υιός είναι αυτός ο οποίος επιτελεί τα έργα το Πατρός ανταποκρινόμενος σε μια μοναδική αποστολή, κάτι το οποίο αποδεικνύει την ιδιαίτερη σχέση μεταξύ τους. Εν συνεχεία, μετά τη δική του αποστολή, ο ίδιος θα ζητήσει από τον Πατέρα να στείλει το παράκλητο Πνεύμα (14, 16-17) για να ολοκληρώσει το έργο, όπου θα μείνει με την ανθρωπότητα στον αιώνα.

ΠΝΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Όταν ο Κύριος θα απέλθει, θα αποσταλεί ο παράκλητος, για να μείνει ανάμεσά τους «καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ' ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα» (14, 16-17). Το Πνεύμα κατά τον Ιωάννη είναι πρόσωπο, το οποίο διακρίνεται από τον Υιό και τον πατέρα «ἀλλ' ἐγὼ τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑμῖν· συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω. ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς·», (16, 7).

Όπως ο Υιός εστάλη από τον πατέρα έτσι και ο παράκλητος θα εκπορευθεί από τον Πατέρα (15, 26). Το Πνεύμα αυτό έχει υπόσταση και είναι το πνεύμα της αληθείας (14, 17) γιατί κατά την ουσία του είναι αλήθεια. Όπως ο Υιός είναι αλήθεια και το Πνεύμα είναι αλήθεια, αλλά συγχρόνως ο Υιός και το Πνεύμα διδάσκουν (7, 14. 14, 26), μαρτυρούν (8, 14. 15, 26), κρίνουν και ελέγχουν τον κόσμο για να τον οδηγήσουν στη σωτηρία (3, 17-20. 16, 7-11). Ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα εκφράζουν και επιτελούν τα έργα του Πατρός (14, 10. 16, 13).

Ακριβώς λοιπόν μέσα από αυτές τις περικοπές διακρίνεται πως ενώ υπάρχει υποστατική διάκριση, υπάρχει ταυτότητα ενεργειών. Η ενέργεια τελικά των τριών προσώπων είναι μία. Γι αυτό και με την έλευση του Αγίου Πνεύματος έρχεται ο ίδιος ο Χριστός, όπως ακριβώς με την παρουσία του Χριστού είναι συγχρόνως δεδομένη και η παρουσία του Πατρός (14, 10-11).

Το Πνεύμα αυτό δοξάζει τον Υιό και χαριτώνει τους Αποστόλους για να συνεχίσουν το αγιαστικό έργο του Σωτήρα (20, 22-23). Η είσοδος μάλιστα στη βασιλεία των ουρανών είναι έργο του Πνεύματος, αφού όποιος δε γεννηθεί άνωθεν, δηλαδή εν Πνεύματι Αγίω δεν θα εισέλθει στη βασιλεία (3, 5), γι αυτό και το πνεύμα είναι ζωή (6, 63).

ΕΚΚΛΗΣΙΟΛΟΓΙΑ

Παρότι ο Ιωάννης στο ευαγγέλιο του δε χρησιμοποιεί τον όρο εκκλησία, αλλά περισσότερο από όλους τους ευαγγελιστές ενήμερος για την ύπαρξη και τη θέση της εκκλησίας, ως σώμα που λειτουργεί σε αντιδιαστολή με την κοινωνία των Ιουδαίων. Ο Χριστός για τον Ιωάννη είναι η απαρχή μια νέας κατάστασης, την οποία οι Ιουδαίοι απέρριψαν με αποτέλεσμα να μείνουν εκτός αυτής. Αντιθέτως όσοι πίστεψαν «τέκνα Θεού γενέσθαι» (1, 11-12). Η απιστία μεταλλάσσει τα τέκνα του Αβραάμ (8, 41-42) σε τέκνα διαβόλου (8, 44), ενώ αντίθετα όσοι πιστεύουν στον Κύριο γίνονται μαθητές του και μέτοχοι της αλήθειας (8, 31-32).

Στη νέα πραγματικότητα τα μυστήρια συνδέονται με ένα σαφή εκκλησιολογικό χαρακτήρα. Το βάπτισμα και η Θεία Ευχαριστία ενσωματώνουν το μέλος στην εκκλησία και την νέα ζωή. Αυτή η νέα ζωή νοείται μόνο με ενσωμάτωση στο ίδιο το σώμα της εκκλησίας, που είναι και το σώμα του ζώντος Χριστού. Γι αυτό και μόνο η βρώση «σώματος και αίματος» οδηγούν τον άνθρωπο στην αιώνια ζωή, αφού όποιος φάει από τη σάρκα του Κυρίου θα ενωθεί με τον Κύριο, κατά τον τρόπο που κοινωνεί αυτός με τον πατέρα (6, 57). Στα ίδια πλαίσια πρέπει να κατανοούνται και οι παραβολές του Κυρίου. Οι παραβολές του καλού ποιμένα (10, 1-16) και της αμπέλου (15, 1-10) φανερώνουν τον τύπο της σχέσης του ιδρυτού της εκκλησίας και του ποιμνίου. Ο Κύριος είναι ο ποιμήν ο καλός που θα δώσει τη ζωή του υπέρ των προβάτων, ενώ ο Κύριος είναι και η άμπελος. Όποιος λοιπόν είναι εκτός της αμπέλου και άρα από το Χριστό, που συνεπάγεται την εκκλησία, αδυνατεί να βρει ζωή και να καρποφορήσει.

ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑ

Κατά τον Ιωάννη ο άνθρωπος βρίσκεται πάντα κάτω από τη θεία επίβλεψη. Ο σαρκωθείς Υιός άλλωστε έχει «εξουσία πάσης σαρκός» (17, 2). Η έλευσή Του στον κόσμο απέβλεπε στον επαναπροσανατολισμό του ανθρώπου, στην πνευματική αναγέννησή του. Έτσι ο Χριστός, ενώνοντας την θεϊκή φύση με την ανθρώπινη, την εμβολιάζει με τα στοιχεία της θείας φύσης, τα οποία υψώνουν τον άνθρωπο σε άλλο επίπεδο ύπαρξης.

Σύμφωνα με τον Ιωάννη, όσοι λαμβάνουν Αυτόν, τους δίδεται η εξουσία να κληθούν τέκνα του (1, 12). Αυτή η υιοθεσία όμως δεν εννοείται ως μία γέννηση εξ αίματος, αλλ εκ Θεού (1, 13) η οποία θέτει ως θεμέλιο την πίστη στον Χριστό (1, 12). Ο άνθρωπος λοιπόν μέσα από τη νέα γέννηση, το βάπτισμα, οδηγείται στη γνώση της αλήθειας που τον ελευθερώνει από την αμαρτία (8, 44). Εκτός λοιπόν της χριστιανικής ζωής ο άνθρωπος είναι δέσμιος της αμαρτίας. Η γέννηση κατά τον Ιωάννη προϋποθέτει την πίστη, τη γνώση της αλήθειας, αλλά και την αγάπη (Α΄ Ιωάννη 3, 14-18), τη δικαιοσύνη (Α΄ Ιωάννη 2, 29) και τα αγαθά έργα (Α΄ Ιωάννη 5, 2-3). Έτσι τελικά ο άνθρωπος στη θεολογία του Ιωάννη δεν είναι μία αυτοτελής οντότητα, αλλά μια οντότητα που προσδιορίζει τη ύπαρξη της σε σχέση με το πρόσωπο του Χριστού, γι αυτό και είναι βαθύτατα θεοκεντρική.

ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ

Η εσχατολογία του Ιωάννη, όπως και κάθε τι στη θεολογία του, προσδιορίζεται από την εμφάνιση του Λόγου. Το έσχατο της ιστορίας για τον Ιωάννη είναι εδώ και τώρα, αλλά συγχρόνως το αναμενόμενο και προσδοκώμενο. Υπάρχει λοιπόν σύγκλιση του παρόντος και του εσχάτου. Έτσι αναφέρει χαρακτηριστικά ο Κύριος: «ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ νεκροὶ ἀκούσονται τῆς φωνῆς τοῦ υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, καὶ οἱ ἀκούσαντες ζήσονται» (5, 25).

Ο Χριστός για τον Ιωάννη είναι η πηγή της ζωής, γι αυτό και όποιος ακούει τον Υιό μεταβαίνει από το θάνατο στη ζωή (5, 24-29) καθώς ο λόγος του είναι λόγος ζωής αιωνίου (6, 68). Η ζωή αυτή η αιώνιος όμως είναι συνέπεια της κρίσεως, αφού κρίση είναι το φως που ήλθε στον κόσμο (3, 19). Στην προσωπική ιστορία του κάθε πιστού, η υπέρβαση της κρίσεως πραγματώνεται με την μετάβαση στην εν Χριστώ ύπαρξη (5, 24). Θα υπάρξει όμως και η τελική κρίση του κόσμου. Αυτή θα είναι μία καθολική κρίση που θα οδηγήσει στη μέλλουσα και αιώνιο ζωή. Στο τέλος ο θρίαμβος της θεϊκής δύναμης είναι αναπόφευκτος. Οι περιγραφές είναι συγκλονιστικές, καθώς προηγείται της αιωνίου βασιλείας παγκόσμια κρίση. Η ανθρωπότητα στέκεται ενώπιον του θρόνου του Θεού, που τώρα εν δόξη εμφανίζεται στην ιστορία. Οι εγγραμμένοι στη βίβλο τη ζωής εισέρχονται στη βασιλεία των ουρανών, ενώ αντίθετα όσοι εκλείπουν, θα βρεθούν εκτός χάριτος. Οι δούλοι του αρνίου θα κοινωνούν μαζί Του και θα βλέπουν το πρόσωπό του: «καὶ ὄψονται τὸ πρόσωπον αὐτοῦ, καὶ τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἐπὶ τῶν μετώπων αὐτῶν. καὶ νὺξ οὐκ ἔσται ἔτι, καὶ οὐ χρεία λύχνου καὶ φωτὸς ἡλίου, ὅτι Κύριος ὁ Θεὸς φωτιεῖ αὐτούς, καὶ βασιλεύσουσιν εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων» (Αποκ. 22, 1-5).

(Πηγή: «ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ», Ορθόδοξοι Ορίζοντες)

Μαρτυρίες Αγίων Πατέρων σχετικές με το ότι ο Ευαγγελιστής Ιωάννης δεν έχει κοιμηθεί

1. Ανθίμου Πατριάρχου Ιεροσολύμων

«Το δε ειπείν τον άγγελον προς αυτόν, δει σε πάλιν προφητεύσαι επί λαοίς και έθνεσι και λοιπά, βεβαιοί το παρ ἡμῖν τοις Γραικοίς δόγμα περί τούτου του αγίου και ενδόξου Ευγγελιστού Ιωάννου, ότι ουκ απέθανε θάνατον κατά διάζευξιν ψυχής εκ του σώματος, αλλά μετέστη εν χώρω, ον είδε μόνος ο Κύριος, και ζη ως και ο Ηλίας, ίνα πάλιν έλθη επί του αντιχρίστου μετά του Ηλιού και Ενώχ, και διδάξη τους ανθρώπους α εκελεύσθη σφραγίσαι μέχρι του τηνικαύτα καιρού· τω γαρ γένει των ανθρώπων τρεις νόμους δέδωκεν ο Θεός, τον φυσικόν λέγω, ον ενομοθέτησεν ο Θεός τω Αδάμ εν τω παραδείσω, και αυτοδίδακτον τη ημών εκάστου ενεκόλαψε φύσει, και τον γραπτόν, ον δια του Μωϋσέως δέδωκε τοις Ισραηλίταις εν τω Σινά, και τον ευγγελικόν, ον δια των αγίων Αποστόλων παρέδωκεν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός εν Ιερουσαλήμ. Δει ουν εν εσχάτοις καιροίς παραγενέσθαι και μάρτυρας τούτων· όθεν του μεν φυσικού, ελεύσεται ο Ενώχ, του δε Μωσαϊκού, ο Ηλίας, του δε ευαγγελικού, ο παρών Ευαγγελιστής, όστις και συναποκτανθήσεται τω Ενώχ και τω Ηλία επί αντιχρίστου· είρηται γαρ αυτώ και τω ομαίμονι αυτού Ιακώβω παρά του Κυρίου· «Το ποτήριον ο εγώ πίνω πίεσθε, και το βάπτισμα, ο εγώ βαπτίζομαι, βαπτισθήσεσθε» (Μαρκ. ι’, 39)· δηλούντος τον δια μαρτυρίου θάνατον· και ομεν Ιάκωβος υπό Ηρώδου ανηρέθη, και έπιε το ποτήριον του Χριστού, και εβαπτίσθη κατά τον θάνατον αυτού· ο δε Ιωάννης ούπω του τοιούτου τετύχηκε τέλος. Εικότως ουν λέγομεν, ότι αποκτανθήσεται επί αντιχρίστου, και αμφοτέροις πληρωθήσεται το του Κυρίου λόγιον.[1]»

2. Αγίου Θεοφυλάκτου Βουλγαρίας

«Έστοντας να ακούση ο Πέτρος, λέγουσιν, ότι μέλλει να αποθάνη δια τον Χριστόν, είπεν, αλλά ο Ιωάννης τι; δεν θέλει αποθάνει και αυτός; ο δε Χριστός δεν το απηγόρευσε τούτο, δηλαδή δεν το εβεβαίωσε να ειπή, ότι δεν αποθαίνει· διότι κάθε άνθρωπος που θα γεννηθή, είναι βέβαιο ότι και θα αποθάνη. Είπε δε το, εάν θέλω αυτόν μένειν, δηλαδή να ζη, έως της συντελείας του κόσμου, και τότε να μαρτυρήση δι' ἐμέ. Δια τούτο και λέγουσιν, ότι ζη αυτός, πρόκειται δε να φονευθή υπό του Αντιχρίστου μαζί με τον Ηλίαν, κηρύττοντες τον Χριστόν. Εάν δε και το μνήμα αυτού φαίνεται, τι προς αυτό; διότι ζωντανός μεν εισήλθεν εις αυτό, και έπειτα μετεστάθη. Καθώς και ο Ενώχ και ο Ηλίας. Ανατρέπει λοιπόν ο Ευαγγελιστής την ψευδή δόξαν, δηλαδή εμποδίζει τον ψεύτικον λογισμόν εκείνων οπού νομίζουν, ότι δεν αποθαίνει ο μαθητής αυτός, αλλά θέλει είναι αθάνατος· διότι κατά αλήθειαν ψευδές είναι, το να είναι άνθρωπος αθάνατος. Διότι αν και ο Ενώχ, και ο Ηλίας δεν απέθαναν, αλλ' ὅμως πρόκειται στο μέλλον να αποθάνουν· έτσι λοιπόν και αυτός, εάν και δεν απέθανεν, αλλά θέλει αποθάνει. Το δε λεγόμενον και λογιζόμενον ότι δεν θα αποθάνει ποτέ, δηλαδή, το ότι θα είναι αθάνατος, είναι ψεύδος...[2]»

3. Αγίου Ιππολύτου

«Η μεν πρώτη Παρουσία του Κυρίου μας είχε Πρόδρομον τον Βαπτιστή Ιωάννη, η δε Δευτέρα Παρουσία, εις την οποία πρόκειται να έλθει με μεγάλη δόξα, θα έχει Προδρόμους τον Ενώχ, τον Ηλίαν και Ιωάννην τον Θεολόγον.[3]»

4. Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου

«Επειδή θα είναι ολίγοι αυτοί που θα μπορέσουν να αντέξουν και να γλυτώσουν από τις παγίδες του Αντιχρίστου, ο Θεός θα στείλει τον Ηλία και τον Ενώχ, ίσως και τον Ευαγγελιστή Ιωάννη, δεν το γνωρίζουμε αυτό, προκειμένου να βοηθήσουν την αδύνατη και ασθενή ανθρώπινη φύση μας, ως πρωτοστάτες και αθλοφόροι στον αγώνα και ομολογία τους υπέρ της νίκης του Χριστού και κατά του Αντιχρίστου.[4]»

5. Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού

«...Το συγκεκριμένο «εάν αυτός θέλω να μείνει μέχρι να ξανάρθω, εσένα τι σε νοιάζει;» έχει λεχθεί για τον Ιωάννη τον Θεολόγον, ο οποίος δεν έχει γευθεί θάνατον και διαμένει ζωντανός μέχρι την Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας. Αυτή είναι η σωστή ερμηνεία που έχουν δώσει πολλοί από τους σοφούς αγίους μας στο ανωτέρω χωρίον.[5]»

6. Μεγάλου Φωτίου

«...Μάρτυρες αδιάψευστοι ότι οι άνθρωποι, εάν δεν αμάρτανε ο Αδάμ, δεν θα πέθαιναν και θα είχαν τα σώματά τους αιώνια, είναι οι τρεις άνθρωποι Ενώχ,Ηλίας και Ιωάννης ο Θεολόγος, που ο Θεός κράτησε ζωντανούς. Έναν από κάθε εποχή. Ο Ενώχ, ως ζήσας προ του Νόμου· ο Ηλίας μετά τον Νόμον· και ο Ιωάννης μετά την Χάριν.

Απόδειξη δε ότι είναι ζωντανός και ο Ευαγγελιστής Ιωάννης είναι ο λόγος του Κυρίου μας στο Ευαγγέλιο που λέγει «Εάν αυτόν θέλω μένειν έως έρχομαι, τι προς σε;». Όχι ότι δεν θα αποθάνει όπως όλοι οι υπόλοιποι άνθρωποι, αλλά ότι ο Θεός τον έχει φυλάξει ζωντανό για να ξαναέλθει ως Πρόδρομος στην Δευτέρα Παρουσία Του μαζί με τον Ηλία και τον Ενώχ...[6]»

ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ

[1] Ανθίμου Ιεροσολύμων, Ερμηνείαν εις την Ιεράν Αποκάλυψιν, σελ. 104-105, Εκδόσεις Ρηγόπουλου.

[2] «Ακούσας, φασίν, ο Πέτρος, ότι θανείται υπέρ Χριστού, είπεν, ότι και Ιωάννης τι; ου θανείται και αυτός; Ο δε Χριστός ουκ απηγόρευσε μεν τούτο (πας γαρ ο γεννηθείς, και θανείται), είπε δε το, «Εάν θέλω αυτόν μένειν·» τουτέστι, Ζην άχρι της του κόσμου συντελείας, και τότε μαρτυρήσαι περί εμού. Όθεν και φασι ζην αυτόν, υπό δε του Αντιχρίστου μέλλειν αναιρεθήναι, συν τω Ηλία κηρύττοντα τον Χριστόν. Ει δε και μνήμα αυτού δείκνυνται, τι τούτο; Ζων μεν γαρ εισήλθεν εν αυτώ, είτα μετέστη, ώσπερ και Ενώχ και Ηλίας. Ανατρέπει τοίνυν ο ευαγγελιστής την ψευδή δόξαν των οιομένων, ότι ουκ αποθνήσκει ο μαθητής ούτος, αλλ  ἀθάνατος έσται. Ψευδές γαρ όντως, το αθάνατον είναι άνθρωπον. Καν γαρ Ενώχ και Ηλίας ουκ απέθανεν, αλλ  ὅμως θνητοί. Ούτως ουν και ούτος, καν ουκ απέθανεν, αλλ  ἀποθανεῖται. Το ουν, «Ουκ αποθνήσκει,» τουτέστιν, αθάνατος έσται, ψευδές.» (Θεοφύλακτου Βουλγαρίας, Ρ.υ. 124, 316, Ερμηνεία εις τα τέσσαρα Ιερά Ευαγγέλια, Τόμος Β’, σελ. 417-418).

[3] «Η μεν πρώτη αυτού παρουσία Ιωάννην τον βαπτιστήν είχε πρόδρομον, η δε δευτέρα αυτού, εν η μέλλει έρχεσθαι εν δόξη, Ενώχ και Ηλίαν και Ιωάννην τον θεολόγον αναδείξει.» (Αγίου Ιππολύτου, ΒΕΠΕΣ 6, 283).

[4] «Και ίδε εισήλθεν εν τω λόγω αυτών πάντως ο Αντίχριστος. Βασιλεύς γαρ ων κακείνος, τούτο μόνον επιζητήσοι, ο θέλει και λέγει γίνεσθαι·..., και οπόσοι δυνάμει Θεού ανταγωνιζόμενοι στώσιν, είεν αν και ταις ημέραις εκείναις νικώντες τον Αντίχριστον εν θανάτω μετά Χριστού... Δια τούτο ολίγοι οι μέλλοντες στήναι. Δια τούτο Ηλίας και Ενώχ· ουκ οίδαμεν ει και ο Θεολόγος και ευαγγελιστής, αρωγοί της ανθρωπίνης ασθενείας, και πρωτοστάται, και αθλοφόροι της υπέρ ομολογίας Χριστού νίκης.» (Αγίου Θεοδώρου Στουδίτου, Ρ.G. 99, 1033).

[5] «Εισί τινες, έλεγε, των ώδε εστώτων, οι ου μη γεύσωνται θανάτου, έως αν ίδωσι τον Υιόν του ανθρώπου ερχόμενον εν τη βασιλεία αυτού. Ει μεν ουν, ως εφ  ἑνός έφησεν, Έστι τις των ώδε εστώτων, ταυτό μηνύειν υπετοπήσαμεν, τω, Εάν αυτόν θέλω μένειν έως έρχομαι τι προς σε; περί Ιωάννου του Θεολόγου ειρημένω, ως θανάτου άγευστον διαμένειν, μέχρι της Χριστού παρουσίας· ούτω γαρ ήδη τινές εκείνο των λίαν σοφών εξελάβοντο.» (Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού, Ρ.G. 96, 556-557).

[6] «Μαρτυρεί δε τοις ειρημένοις Ενώχ και Ηλίας και ο της βροντής υιός Ιωάννης, έτι περιόντες εν τω σώματι· και γαρ τούτους ως απαρχήν του όλου φυράματος ημών ο Δημιουργός λαβών έδειξε πάσι ως ει μη ήμαρτεν ο Αδάμ, έτι αν περιήν μετά του σώματος. Πλην και ούτοι πολυχρόνιον βίον ανύοντες γεύσονταί ποτε θανάτου, καν εν ριπή οφθαλμού. Όρα δε την δι  αὐτῶν πίστιν, ως εκ των τριών προάγεται γενεών, εκ μεν των προ νόμου ληφθέντος του Ενώχ, εκ δε των μετά νόμον του Ηλία, εκ δε των μετά την χάριν του επιστηθίου των μαθητών. Ουκούν και ο Αδάμ, ει την εντολήν εφύλαττε, τούτοις αν αδιστάκτως συμπεριήν. Ότι δε περίεστιν ο παρθένος Ιωάννης, όπερ εζήτησας, ώσπερ τον Ενώχ και τον Ηλίαν παράδοσις μαρτυρεί, ούτω και τούτον. Και το εν τοις Ευαγγελίοις δε ειρημένον εις τον αυτόν ημάς νουν έλκει. Είπε μεν γαρ ο Χριστός τον τρόπον του θανάτου, ον έμελλεν υπέρ αυτού αποθνήσκειν ο Πέτρος· ο δε Πέτρος τον οικείον θάνατον ακούσας ευθύς επερωτά περί του ευαγγελιστού Ιωάννου, δήλον κακείνου ουκ άλλο τι αλλ  ἤ τον τρόπον του θανάτου αυτού μαθείν επιζητών, Ούτος δε τι; ου γαρ άλλο μεν ήκουε παρά του Σωτήρος περί αυτού, εις άλλο δε τι ανακόλουθον την ερώτησιν μετήγεν, ώσπερ παρορών και παρά φαύλον ποιούμενος την του διδασκάλου περί αυτού προφητείαν. Της δε του Πέτρου ερωτήσεως περί του θανάτου, ον έμελλεν αποθνήσκειν ο Ιωάννης, επερω-τώντος, και του Σωτήρος ειπόντος, Εάν αυτόν θέλω μένειν έως έρχομαι, τι προς σε; Πως ουχί την μέχρι της παρουσίας αυτού διαμονήν η αλήθεια προλέγει; διο και ο εν αγίοις Κύριλλος το Ακολούθει μοι περί του θανάτου του αγίου Πέτρου ειρήσθαι τω Σωτήρι εκδέχεται. Το δε, ότι Εξήλθεν ο λόγος ούτος εις τους μαθητάς, ότι ο μαθητής εκείνος ουκ αποθνήσκει και τα εξής ου μόνον ουδέν μάχεται, αλλά και συνάδει. Ου γαρ τις αυτόν αθάνατον είναί φησιν, αλλά διαμένειν μετά Ενώχ και Ηλία μέχρι της δευτέρας του Δεσπότου παρουσίας· ο και μαθητής αυτός βεβαιών φησιν, ότι ουκ είπε δε αυτώ ο Ιησούς ότι ουκ αποθνήσκει, αλλ, εάν αυτόν θέλω μένειν έως έρχομαι, τι προς σε; Και φανερόν ότι το μεν αθάνατον είναι ανέτρεψε, το δε μένειν έως της παρουσίας εβεβαίωσεν. Ει δε ο Παμφίλου Ευσέβιος, την εκκλησιαστικήν γράφων Ιστορίαν και τους χρόνους αυτού, καθ  οὕς εβίωσεν, αριθμητούς έθετο, και ως μέχρι των Τραϊανού χρόνων διήρκεσεν, ουδέν μαχόμενον, καν δοκή, λέγει. Εκείνο γαρ έκαστος κατά νουν λαμβανέτω, ως οι του Ενώχ κατάδηλοι χρόνοι, και όσα έτη εν τω κόσμω εβίω, σαφώς· η θεία Γραφή παραδίδωσιν· αλλ  οὐ δια τούτο την μετά σώματος αρνήσεταί τις του δικαίου μετάθεσιν. Ταύτη τη δόξη συνάδουσι και αι πράξεις του ηγαπημένου Ιωάννου και ο βίος, ας ουκ ολίγοι προφέρουσι. Κατατεθείς γαρ, φασί, κατά την αυτού εκείνου προτροπήν εν τινι τόπω, ζητηθείς αιφνίδιον ουχ ευρίσκετο, αλλά μόνον το αγίασμα βρύον εξ αυτού του τόπου εν ω προς βραχείαν ροπήν ετέθη· αφ  οὗ πάντες, ως πηγήν αγιασμού, το άγιον εκείνο μύρον αρυόμεθα.» (Μεγάλου Φωτίου, Ρ.G. 103, 985-988).

(Πηγή: «Ο Άγιος Ιωάννης o θεολογος και ευαγγελιστής δεν έχει γευθεί θάνατο… (σωματικό)», Απόστολος Φίλλιπος)

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος β’.
Ἀπόστολε Χριστῷ τῷ Θεῷ ἠγαπημένε, ἐπιτάχυνον ῥῦσαι λαὸν ἀναπολόγητον· δέχεταί σε προσπίπτοντα, ὁ ἐπιπεσόντα τῷ στήθει καταδεξάμενος· ὃν ἱκέτευε Θεολόγε, καὶ ἐπίμονον νέφος ἐθνῶν διασκεδάσαι, αἰτούμενος ἡμῖν εἰρήνην καὶ τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ἀγάπης ὡς ἔμπλεως, τοῦ διδασκάλου Χριστοῦ, τῷ στήθει ἀνέπεσας, καὶ ἐμυήθης σαφῶς, τὴν γνῶσιν τὴν ἄρρητον. Ὅθεν θεολογίας, θεῖον ὄργανον ὤφθης, Ἀπόστολε Ἰωάννη, καὶ φωστὴρ εὐσεβείας· διὸ Εὐαγγελιστά σε, πόθῳ γεραίρομεν.

Κοντάκιον. Ἦχος β’.
Τὰ μεγαλεῖά σου Παρθένε τὶς διηγήσεται; βρύεις γὰρ θαύματα, καὶ πηγάζεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν, ὡς Θεολόγος καὶ φίλος Χριστοῦ.

Ἕτερον Κοντάκιον. Ἦχος γ’. Ἡ Παρθένος σήμερον.
Προσελθὼν Ἀπόστολε, τοῦ Διδασκάλου τῷ στήθει, ἐξ αὐτοῦ ἀντλήσας δέ, θεολογίας τὰ ῥεῖθρα, ἅπασαν, τὴν οἰκουμένην τερπνῶς ἀρδεύεις, νάμασι, τοῖς ζωηφόροις καὶ ἀθανάτοις· διὸ χαῖρέ σοι βοῶμεν, ὦ Ἰωάννη, θεολογίας πηγή.

Μεγαλυνάριον
Ὡς ἠγαπημένος τῷ Ἰησοῦ, τῆς θεολογίας, ἐμυήθης τὸν θησαυρόν· ὅθεν Ἰωάννη, Ἀπόστολον θεόπτην, καὶ μύστην τῶν ἀρρήτων, σὲ μεγαλύνομεν.

Ὁ Οἶκος
Ὕψη οὐράνια ἐκμανθάνειν, καὶ θαλάσσης τὰ βάθη ἔρευναν, τολμηρὸν ὑπάρχει καὶ ἀκατάληπτον, ὥσπερ οὖν ἄστρα ἑξαριθμῆσαι, καὶ παράλιον ψάμμον οὐκ ἔστιν ὅλως, οὕτως οὔτε τὰ τοῦ Θεολόγου εἰπεῖν ἱκανόν, τοσούτοις αὐτὸν στεφάνοις ὁ Χριστός, ὃν ἠγάπησεν ἔστεψεν! οὗ τῷ στήθει ἀνέπεσε, καὶ ἐν τῷ μυστικῷ δείπνῳ συνειστιάθη, ὡς Θεολόγος καὶ φίλος Χριστοῦ.

Πηγή: Ορθόδοξοι Ορίζοντες, Απόστολος Φίλλιπος, Μέγας Συναξαριστής, Ορθόδοξος Συναξαριστής

Η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η οποία συνεδριάζει στο Φανάρι, υπό την προεδρία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου, αποφάσισε σήμερα, Τετάρτη 29 Αυγούστου 2018, την αγιοκατάταξη του Γέροντος της Πάτμου Αμφιλοχίου Μακρή (1889-1970).

Ο νέος άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αμφιλόχιος Μακρής, ήταν φίλος και πνευματικό παιδί του Αγίου Νεκταρίου. Υπήρξε πνευματικός πατέρας πολλών μεγάλων μορφών της Εκκλησίας, Ελλήνων και ξένων.

Διετέλεσε και ηγούμενος της Βασιλικής, Πατριαρχικής και Σταυροπηγιακής Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και Πατριαρχικός Έξαρχος Πάτμου. Επίσης ίδρυσε τη Γυναικεία Μονή του Ευαγγελισμού Μητρός Ηγαπημένου το 1937.

Ο Γέρων Αμφιλόχιος Μακρής σημάδεψε την Πάτμο με τη μεγάλη πνευματική, εθνική και οικολογική προσφορά του.

Υπήρξε εμπνευστής του ιεραποστολικού έργου στην Αφρική και αλλού, αφού μορφές, όπως ο αείμνηστος π. Χρυσόσοστομος Παπασαραντόπουλος και ο ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου, Μητροπολίτης Γάνου και Χώρας κ. Αμφιλόχιος (Τσούκος), υπήρξαν πνευματικά του παιδιά.

Ο παγκοσμίως γνωστός ιεράρχης του Οικουμενικού Θρόνου, Μητροπολίτης Διοκλείας Κάλλιστος Γουέαρ, ομολογεί ότι προσήλθε στην Ορθοδοξία εξαιτίας της γνωριμίας του με τον Γέροντα Αμφιλόχιο.

Μάλιστα, στο βιβλίο του «Αρχή Ημέρας. Η ορθόδοξη προσέγγιση της Δημιουργίας» (Γουέαρ Κ., 2007, «Αρχή Ημέρας. Η ορθόδοξη προσέγγιση της Δημιουργίας», Ιερόν Προσκύνημα Αγίου Γεωργίου του Εν Ιωαννίνοις, Ιωάννινα), αναφέρεται σε ένα περιστατικό που αποδεικνύει ότι η οικολογική κρίση «δεν μπορεί να λυθεί χωρίς αγάπη»: «Θυμάμαι τώρα, πώς στη δεκαετία του 1960, όταν ήμουν διάκονος στη Μονή Αγίου Ιωάννου Θεολόγου στην Πάτμο, ο γέροντάς μας, ο πατήρ Αμφιλόχιος, συνήθιζε να μας λέει: Γνωρίζετε πως ο Θεός μας έδωσε μία ακόμη εντολή, που δεν αναφέρεται στην Αγία Γραφή; Είναι η εντολή να αγαπάτε τα δέντρα».

Η αγιοκατάταξη του Γέροντος Αμφιλοχίου έρχεται να επιβεβαιώσει την καθολική φήμη που είχε στη συνείδηση του λαού ως άνδρας ενάρετος και όσιος.

(Πηγή: Εκκλησία Online)

Ανακοινωθέν Αγίας και Ιεράς Συνόδου (29/8/2018)

Συνῆλθε σήμερον, 29ην τ.μ. Αὐγούστου (2018), ἡ Ἁγία καί Ἱερά Σύνοδος εἰς τήν πρώτην συνεδρίαν αὐτῆς τοῦ μηνός Αὐγούστου, ὑπό τήν προεδρίαν τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, καθ᾿ ἥν:

α) Εἰσηγήσει τῆς Κανονικῆς Ἐπιτροπῆς συμπεριελήφθη εἰς τό Ἁγιολόγιον τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὁ ἐν Πάτμῳ ἀσκήσας καί ἀναπτύξας μέγα πνευματικόν καί κοινωφελές ἔργον ἐν Δωδεκανήσῳ, Κρήτῃ καί ἀλλαχοῦ Ἀρχιμανδρίτης Ἀμφιλόχιος Μακρῆς, διατελέσας Ἡγούμενος τῆς ἱστορικῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου καί Πατριαρχικός Ἔξαρχος Πάτμου, ὅστις καί ἵδρυσε τήν ἐν τῇ Νήσῳ γυναικείαν Ἱεράν Μονήν Εὐαγγελισμοῦ Μητρός Ἠγαπημένου.

β) Εἰσηγήσει τῆς Α. Θ. Παναγιότητος, προήχθη ὁμοφώνως εἰς Μητροπολίτην Λαοδικείας ὁ μεχρι τοῦδε Θεοφ. Ἐπίσκοπος Ναζιανζοῦ κ. Θεοδώρητος, καί

γ) εἰς ἀνταπόκρισιν πρός σχετικήν παράκλησιν τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Αὐστρίας καί Ἐξάρχου Οὑγγαρίας κ. Ἀρσενίου, ἐξελέγη ὁμοίως παμψηφεί βοηθός παρ᾿ αὐτῷ Ἐπίσκοπος ὑπό τόν τίτλον Ἀπαμείας ὁ Πρωτοσύγκελλος αὐτοῦ Πανοσιολ. Ἀρχιμ. κ. Παΐσιος Λαρεντζάκης, ἑδρεύων ἐν Βουδαπέστῃ.

Ἐκ τῆς Ἀρχιγραμματείας

τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου

(Πηγή: Ακτίνες)

Ο λαός του Θεού είναι έτοιμος να εισέλθει στη γη της Επαγγελίας. Αρχηγός του τώρα, μετά τον πρόσφατο θάνατο του Μωυσή, είναι ο Ιησούς του Ναυή. Μπροστά τους κυλάει ο Ιορδάνης ποταμός. Την εποχή εκείνη ήταν αδιάβατος. «Επληρούτο καθ’ όλην την κρηπίδα αυτού». Η κοίτη του ήταν πλημμυρισμένη από άκρη σε άκρη. Με εντολή του Θεού ο Ιησούς του Ναυή έδωσε οδηγίες στον λαό για τη διάβαση. Μπροστά βάδισαν οι ιερείς σηκώνοντας στους ώμους τους την Κιβωτό της Διαθήκης, τη δόξα του Ισραήλ, όπου φυλάσσονταν οι πλάκες του Νόμου και άλλα ιερά αφιερώματα.

Όταν οι ιερείς μπήκαν στον Ιορδάνη και βράχηκαν λίγο τα πόδια τους στο νερό, στάθηκαν, κρατώντας πάντα υψωμένη την Κιβωτό. Επαναλήφθηκε τότε το θαύμα της θαυμαστής διάβασης της Ερυθράς θάλασσας. Τα ορμητικά νερά του Ιορδάνη κόπηκαν απότομα στη μέση. Αυτά που κατέβαιναν από το πάνω μέρος του ποταμού, σταμάτησαν. Ένα υδάτινο τείχος σαν ένας μακρύς εκτεταμένος πάγος απλώθηκε σε τεράστια απόσταση, όσο έβλεπε το μάτι. Έφτανε ως την πόλη Καριαθιαρίμ. Αντιθέτως, στο κάτω μέρος του ποταμού, τα κατερχόμενα νερά συνέχισαν να τρέχουν ορμητικά, ώσπου άδειασαν όλα στην αλμυρή Νεκρά θάλασσα. Ο Ιορδάνης έγινε στεριά. Ο λαός γεμάτος δέος και κατάπληξη παρακολουθούσε απέναντι ακριβώς από την Ιεριχώ.

Αφού στέγνωσε ο Ιορδάνης, οι ιερείς με την Κιβωτό προχώρησαν και στάθηκαν στο μέσον. Ο λαός πήρε τότε εντολή να διαβεί τον ποταμό. Κανένας δεν έπρεπε να πλησιάσει την Κιβωτό. Την έβλεπαν μόνο ευλαβικά από απόσταση δύο χιλιάδων πήχεων (χιλίων περίπου μέτρων). Μαζί τους έλαβαν δώδεκα μεγάλους λίθους από την κοίτη του Ιορδάνη, ένα για κάθε φυλή του Ισραήλ, και τους έστησαν στον τόπο όπου στρατοπέδευσαν, σε ανάμνηση του μεγάλου θαύματος. Αφού πέρασε όλος ο λαός, προχώρησαν τελευταίοι και οι ιερείς, εισάγοντας την Κιβωτό στη γη της Επαγγελίας. Με την έξοδό τους από τον Ιορδάνη, τα σταματημένα νερά του άρχισαν και πάλι να κυλούν κανονικά (Ιησ. Ν., κεφ. 3-4).

Την εικόνα αυτή αντιστοιχίζει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός με την Κοίμηση της Θεοτόκου. Οι Απόστολοι τότε συνάχθηκαν με θεία δύναμη, «θεαρχίω νεύματι», από τα πέρατα της οικουμένης, για να προπέμψουν στον τάφο το «πανάχραντον και ζωαρχικόν σκήνος» της, δηλαδή «το ζωοδόχον σώμα» της.

Με πρώτο τον Απόστολο Πέτρο σήκωσαν όλοι στους ώμους τους την αληθινή Κιβωτό του Θεού, όπως τότε οι ιερείς στον Ιορδάνη ύψωσαν την Κιβωτό της Διαθήκης, τον τύπο της έμψυχης Κιβωτού του Θεού (της Παναγίας). Και όπως δια μέσου του Ιορδάνη οι ιερείς εισήγαγαν την Κιβωτό στη γη της Επαγγελίας, έτσι και τώρα οι Απόστολοι, χρησιμοποιώντας τον τάφο σαν άλλον Ιορδάνη, παραπέμπουν στην αληθινή γη της Επαγγελίας, δηλαδή στην Άνω Ιερουσαλήμ, «την πάντων των πιστών Μητέρα». Και Άνω Ιερουσαλήμ βέβαια λέγεται η πόλη με τα ασάλευτα θεμέλια, της οποίας τεχνίτης και δημιουργός είναι ο Θεός. Η Βασιλεία των Ουρανών (Εβρ. 11, 10).

Ο Θεός μάς τίμησε ιδιαιτέρως κάνοντας και δική μας μητέρα την έμψυχη Κιβωτό του, τη μητέρα του. Ας ατενίζουμε ευλαβικά και εμείς την πανάχραντη μορφή της, για να διαπεράσουμε υπό τη μητρική της προστασία τον πολυκύμαντο Ιορδάνη της ζωής μας και να φτάσουμε όλοι ασφαλείς στην ακύμαντη γαλήνη της Βασιλείας του Θεού.

(ΛΥΧΝΙΑ ΝΙΚΟΠΟΛΕΩΣ, αρ. φ. 421, Αύγ. 2018)

Α ν τ ι ύ λ η

Ι. Ναός Αγ. Βασιλείου, 481 00 Πρέβεζα

Τηλ. 26820-25861/23075/6980.898.504

e–mail: antiyli.gr@gmail.com

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Θαυμαστές παρεμβάσεις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου σέ περιπτώσεις ἀπόπειρας αἱρετικῶν νά μολύνουν τήν Πίστη τῶν Ὀρθοδόξων.

Στίς ἡμέρες μας, ὁ ἀντίχριστος κάνει τήν δουλειά του μέ πρωτοφανή δόλο καί μάλιστα ἐντελῶς ἀνεπαίσθητα. Μᾶς ξεγελάει πανεύκολα μέ διάφορες προφάσεις καί ψευτοδικαιολογίες καί χωρίς νά τό καταλάβουμε, μᾶς ὁδηγεῖ στήν ἄρνηση καί τήν  περιφρόνηση τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας. 

Μᾶς λένε, ὅτι ὅλες οἱ θρησκεῖες εἶναι ὁδοί σωτηρίας. Μᾶς λένε, ὅτι οἱ αἱρετικοί εἶναι ''ἐκκλησίες''. Μᾶς λένε, ὅτι οἱ παπικοί καί οἱ προτεστάντες ἔχουν ἱερωσύνη καί μυστήρια ἔγκυρα. Μᾶς λένε, νά κρατήσουμε καθαρή μονάχα τήν ἀγάπη καί τήν Ἀλήθεια νά τήν στρογγυλέψουμε. Μᾶς λένε, ὅτι μποροῦμε νά συμπροσευχόμαστε δημοσίως μέ τόν ὁποιοδήποτε αἱρετικό, ἀκόμη καί μέ ἀλλόθρησκο. 

Δέν μᾶς λένε, ὅμως, γιά ὅλα τά παραπάνω, πρῶτον, τί λέει τό Εἀγγέλιο. Δεύτερον, τί μᾶς διδάσκουν οἱ Ἅγιοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Τρίτον, τί προβλέπεται, γιά ὅλες τίς παραπάνω δογματικές καί ἐκκλησιολογικές παρεκτροπές, τόσον ἀπό τούς Ἱερούς Κανόνες, ὅσον καί ἀπό τίς Ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν μας Συνόδων.

Ὁ ἐχθρός, γιά ὅσους προσέχουν καί ἐνδιαφέρονται γιά τήν σωτηρία τους, εἶναι ὁλοφάνερο ὅτι δέν βρίσκεται ἁπλά ἐντός τῶν τειχῶν, ἀλλά ἔχει πλέον θρονιαστεῖ στό κέντρο τῆς Ἐκκλησίας: στίς καρδιές τῶν περισσοτέρων ἀξιωματούχων της. Γι' αὐτό καί δέν τόν ὑποψιαζόμαστε, γι' αὐτό καί παρασυρόμαστε χωρίς τήν παραμικρή ἀντίσταση. Ἔλεγε ὁ ἀγαπημένος μας Ἅγιος Γέροντας Παΐσιος: Ζοῦμε στά χρόνια τοῦ ἀντιχρίστου καί κοιμόμαστε μέ τά τσαρούχια. 

Ἡ ἀνθρωποκτόνος παναίρεση τοῦ οἰκουμενισμοῦ (Ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς) ἔχει διεισδύσει γιά τά καλά στίς περισσότερες ἐνορίες μας καί ἐμεῖς συνεχίζουμε νά ζοῦμε, σάν νά μή συμβαίνει ἁπολύτως τίποτε!

Κλῆρος καί λαός ἔχουμε πέσει σέ ὕπνο βαθύ, ὕπνο θανατηφόρο. Τό δηλητήριο τῆς παναιρέσεως τοῦ οἰκουμενισμοῦ ἔχει δηλητηριάσει καί νοῦν καί καρδίαν. Μᾶς ἔχει ὑπνωτίσει καί μᾶς σπρώχνει κατευθεῖαν πρός τήν ὀλέθρια ἀθεΐα, τοὐτέστιν πρός τήν ἀπώλεια.

Ἐμεῖς, σήμερα, ἐν ὀνόματι μιᾶς νοθευμένης καί ψεύτικης ἀγάπης, ὀνομάζουμε τούς αἱρετικούς ''ἀδελφές ἐκκλησίες''. Τούς προκαθημένους τους, τούς προσφωνοῦμε ''ἁγιώτατους'' καί τούς πολυχρονίζουμε ψαλμωδικῶς ἐντός τῶν Ἱερῶν μας Ναῶν. Τούς καλοῦμε καί συμπροσευχόμαστε μαζί τους μέσα στίς ἐκκλησιές μας, λειτουργούμαστε παρέα μαζί τους κ.α.π.

Ρωτήσαμε τήν Παναγιά μας, πού λέμε ὅτι θά τήν τιμήσουμε στίς δεκαπέντε τοῦ μηνός, ἐάν συμφωνεῖ μέ ὅλα αὐτά τά ὑβριστικά καί ἐπαίσχυντα ’’κατορθώματά μας’’; Διότι ἡ Παναγιά μας ἔχει φανερώσει τήν στάση Της ἀπέναντι στούς αἱρετικούς καί ἡ στάση Της εἶναι ἐντελῶς διαφορετική ἀπό τήν δική μας: Ὑπάρχουν θαυμαστές ἱστορικές μαρτυρίες, πού βεβαιώνουν, ὅτι ἡ Δέσποινά μας, ἡ Κυρία Θεοτόκος, ὅλους τούς αἱρετικούς, ἀλλά καί τούς ’’ἡμέτερους’’ λατινόφρονες, τούς ἀποκαλεῖ ''ἐχθρούς δικούς Της καί τοῦ Κυρίου, ὑποκριτές καί ἀσεβέστατους’’.

Στίς 15 Αὐγούστου ἑορτάζομε τήν πάνσεπτο Κοίμησή Της.

Πόσοι ἀπό ἐμᾶς, τούς βαπτισμένους στήν κολυμβήθρα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, θά βροντοφωνάξουμε τήν ἡμέρα αὐτή ὁμολογιακῶς, ὅπως καί Ἐκείνη τό ἔπραξε, τό ὄχι στήν παρουσία αἱρετικῶν καί λατινοφρόνων μέσα στούς ἱερούς μας ναούς; (Γερμανία, Σμύρνη, Φανάρι κ.α.)

Πόσοι ἀπό ἐμᾶς, τούς βαπτισμένους στό ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τήν ἡμέρα τῆς Παναγίας, θά μιμηθοῦμε τήν Κυρία μας Θεοτόκο καί, ἀγαπῶντες ἐν ἀληθείᾳ, θά διαμηνύσουμε φωναχτά στούς σύγχρονους Χριστομάχους καί Πνευματομάχους (ὀπαδούς τοῦ Κολυμπαρίου), ὅτι εἶναι ἐχθροί τοῦ Κυρίου Ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῆς Παναγιᾶς μας, ἀσεβέστατοι καί ὑποκριτές;

Γιά τοῦ λόγου τό ἀληθές καί γιά ὅσους ἔχουν λίγο παραπάνω ὑπομονή στό διάβασμα, παρατίθενται στήν συνέχεια καί οἱ προαναφερθεῖσες σχετικές μαρτυρίες.

Ἡ θαυματουργή εἰκόνα τοῦ ’’ΧΑΙΡΟΒΟ’’

Βρισκόμαστε στά 1274. Αὐτοκράτορας στήν Πόλη εἶναι ὁ Μιχαήλ Παλαιολόγος καί πατριάρχης ὁ ἀμείλικτος διώκτης τῶν Ὀρθοδόξων Ἁγιορειτῶν πατέρων, ὁ λατινόφρων Ἰωάννης Βέκκος. Μόλις ἔχει ὑπογραφεῖ στήν Λυών ἡ ψευδοένωση Ὀρθοδόξων καί παπικῶν, καί ἀπεσταλμένοι τοῦ πάπα μαζί μέ ’’δικούς μας’’ ἑνωτικούς καταφθάνουν στό Ἅγιον Ὄρος, γιά νά ἐπιβάλλουν τήν ἐφαρμογή τῆς προδοτικῆς συμφωνίας.

Σέ ἔνα κελλί, πού βρίσκεται σέ ἀπόσταση ἀπό τήν Ἱερά Μονή Ζωγράφου, ἀσκήτευε τότε ἕνας γέροντας πολύ μεγάλης ἀρετῆς. Ὁ ἐνάρετος αὐτός γέροντας εὐλαβεῖτο βαθύτατα τήν Κυρία Θεοτόκο καί εἶχε καθημερινό κανόνα τήν ἐπαναλαμβανόμενη ἀνάγνωση τῶν Χαιρετισμῶν τῆς Παναγίας, σέ ὄρθια μάλιστα στάση μπροστά στήν Εἰκόνα της.

Κάποια ἡμέρα καί ἐνῷ βίωνε ὑψηλές πνευματικές καταστάσεις λέγοντας μέ λαχτάρα τό ’’Χαῖρε Νύμφη ἀνύμφευτε’’, ἄκουσε τήν Παναγία ἀπό τήν ἱερή Της εἰκόνα νά τοῦ λέει: ’’Χαῖρε καί σύ, Γέρων τοῦ Θεοῦ. Μή φοβοῦ, ἀλλά ἀπελθών ταχέως εἰς τήν Μονήν, ἀνάγγειλον τοῖς ἀδελφοῖς καί τῷ Καθηγουμένῳ, ὅτι οἱ ἐχθροί ἐμοῦ τε καί τοῦ Υἱοῦ μου ἐπλησίασαν. Ὅστις οὖν ὑπάρχει ἀσθενής τῷ πνεύματι, ἐν ὑπομονῇ κρυβήτω, ἕως παρελθεῖν τόν πειρασμόν. Οἱ δέ στεφάνων μαρτυρικῶν ἐφιέμενοι, παραμενέτωσαν ἐν τῇ Μονῇ. Ἄπελθε οὖν ταχέως...’’.

Ὁ γέροντας, μετά ἀπό αὐτό, δέν στάθηκε οὔτε λεπτό. Ἀμέσως ξεκίνησε γιά τό μοναστήρι, τήν ἱερά Μονή Ζωγράφου, γιά νά ἐνημερώσει τούς πατέρες καί νά τούς μεταφέρει τίς ὁδηγίες τῆς Παναγίας. Φτάνοντας στήν Ἱερά Μονή, ὁ εὐλαβής καί ἐνάρετος γέροντας ζεῖ τό θαῦμα γιά δεύτερη φορά: Μπροστά στήν πύλη τοῦ Μοναστηριοῦ βλέπει ὄρθια τήν εἰκόνα τῆς Παναγίας τοῦ κελλιοῦ του, ἀπό τήν ὁποία καί ἄκουσε τήν φωνή τῆς Θεοτόκου!

Κρατῶντας, τώρα, στήν ἀγκαλιά του τήν θαυματουργή εἰκόνα τῆς Παναγίας, παρουσιάζεται ἐνώπιον τοῦ Ἡγουμένου καί τῶν πατέρων καί τούς λέει: Σεβαστοί μου πατέρες, ἡ Κυρία Θεοτόκος μοῦ ἀποκάλυψε, ὅτι οἱ ἐχθροί Της καί ἐχθροί τοῦ Υἱοῦ Της σέ λίγο καταφθάνουν στό Μοναστήρι. Ὅποιοι ἀπό τούς πατέρες καταλαβαίνουν, ὅτι δέν θά ἀντέξουν στό μαρτύριο, μέχρι νά ἡσυχάσουν τά πράγματα, ἄς κρυφτοῦν κάπου μακριά. Ὅσοι, ὅμως, πατέρες εἶναι ἕτοιμοι νά μιμηθοῦν τούς Μάρτυρες καί νά στεφανωθοῦν, ἄς παραμείνουν στό Μοναστήρι.

Οἱ πατέρες ἔπραξαν, ὅπως άκριβῶς ὥρισε ἡ Παναγία. Οἱ ἀσθενέστεροι κρύφθηκαν μέσα στό δάσος. Οἱ πιό δυνατοί, ὁ ἡγούμενος καί ἄλλοι 25 μοναχοί, παίρνοντας μαζί τους τήν θαυματουργό εἰκόνα τῆς Παναγίας κλείστηκαν στόν πύργο τῆς Μονῆς, περιμένοντας τούς ἐχθρούς Της.

Πράγματι, σέ λίγο κατέφθασαν οἱ ἀπεσταλμένοι τοῦ ἑνωτικοῦ αὐτοκράτορα καί τοῦ λατινόφρονα πατριάρχη Βέκκου, συνοδευόμενοι καί ἀπό ὁμάδα ἀπεσταλμένων τοῦ πάπα. Οἱ 26 ὁμολογητές τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως πατέρες δέν κάμφθηκαν οὔτε στιγμή ἀπό τίς ὑποσχέσεις καί τά καλοπιάσματα τῶν αἱρετικῶν. Ἀρνήθηκαν ἐξ ἀρχῆς νά συλλειτουργήσουν μέ τούς παπικούς καί τούς λατινόφρονες ’’δικούς μας’’. Ἐπέκριναν ἐντονώτατα τίς ἑνωτικές ἀπόπειρες καί κατεδίκασαν εὐθέως τίς πλάνες τῶν παπικῶν.

Σέ λίγο, ὁ πύργος τῆς Μονῆς παραδόθηκε στήν πυρά. Ἡ ὀργή τῶν ἑνωτικῶν καί τῶν παπικῶν ἀπεσταλμένων, διά τῆς πυρᾶς, ὁδήγησε τούς Ὁμολογητές πατέρες κατευθεῖαν στήν ἀγκαλιά τοῦ Τριαδικοῦ μας Θεοῦ. Ἀπό τόν πύργο τόν κατακαμένο σώθηκε μονάχα ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας, πού ἀπό τότε τήν ἀποκαλοῦν ’’Χαίροβο’’ (στά Βουλγαρικά σημαίνει τό Χαῖρε τό Ἀρχαγγελικό). Αυτά συνέβησαν στίς 10 Ὀκτωβρίου 1274.

Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τούς Ὁμολογητές Ἱερομάρτυρες κάθε χρόνο στίς 10 Ὀκτωβρίου, τήν ἡμέρα, δηλαδή, τοῦ μαρτυρίου τους.

Ἡ θαυματουργός εἰκόνα τῆς Παναγίας μας, ἡ Παναγία τοῦ Χαίροβο, φυλάσσεται στήν Ι.Μ. Ζωγράφου, γιά νά μᾶς θυμίζει τήν στάση Της ἀπέναντι στούς αἱρετικούς καί τούς ’’δικούς μας’’ λατινόφρονες.

***

Θαυμαστή διήγηση

γιά τόν μοναχό, πού εἶχε στό κελλί του

αἱρετικά κείμενα τοῦ Νεστορίου

Στήν Λαύρα τοῦ Καλαμῶνος κοντά στόν Ἰορδάνη, ὁ ἀβᾶς Κυριακός ὁ πρεσβύτερος διηγήθηκε στούς προσκυνητές τό παρακάτω συμβάν: ’’Ἕνα βράδυ εἶδα σάν ζωντανό ὄραμα στόν ὕπνο μου μιά γυναῖκα πολύ σεμνή, ντυμένη στά πορφυρά, ἔχοντας κοντά Της δύο τίμιους καί ἱεροπρεπεῖς ἄνδρες. Στέκονταν καί οἱ τρεῖς ἔξω ἀπό τό κελλί μου. Καθώς ἔβλεπα τήν σεμνοπρεπή γυναῖκα, τήν πῆρα γιά τήν Δέσποινά μας, τήν Κυρία Θεοτόκο. Καί τούς δυό ἄνδρες πού ἦταν μαζί της, γιά τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Πρόδρομο καί τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Θεολόγο.

Βγῆκα ἔξω καί παρακαλοῦσα τήν Παναγία νά μπεῖ στό κελλί μου καί νά μοῦ δώσει τήν εὐχή καί τήν εὐλογία Της, μά Ἐκείνη δέν ἤθελε νά περάσει μέσα. Ἐγώ ἐπέμενα καί κάποια στιγμή ἀκούω τήν Θεοτόκο νά μοῦ λέει:

Μέσα στό κελλί σου ἔχεις τόν ἐχθρό μου καί ἔρχεσαι νά μέ καλέσεις νά μπῶ καί ἐγώ ἐκεῖ; Καί λέγοντας αὐτά στράφηκε ἀλλοῦ καί ἔφυγε.

Ξύπνησα τρομαγμένος καί προβληματισμένος, προσπαθῶντας νά βρῶ τί ἔδιωξε τήν Παναγία ἀπό τό κελλί μου. Πέρασε πολλή ὥρα ἐρευνῶντας τόν ἑαυτό μου, τίς πράξεις, τίς σκέψεις μου, ἀλλά, δέν ἔβρισκα νά ἔχω κάνει κάτι, νά ἔχω πεῖ κάτι βλάσφημο γιά τήν Παναγία ἤ πού νά εἶναι φταίξιμο καί προσβολή γιά Ἐκείνην.

Προκειμένου νά διώξω τήν λύπη καί τούς στενάχωρους λογισμούς, πού μέ κατέλαβαν, πῆρα στά χέρια μου ἕνα βιβλίο τοῦ μακαρίου Ἡσυχίου τοῦ πρεσβυτέρου νά διαβάσω. Ἀνοίγοντας, ὅμως, τό βιβλίο ἐκεῖνο, βρίσκω, μέ πολλή μεγάλη μου ἔκπληξη, στίς τελευταῖες σελίδες, δύο λόγους τοῦ ὑβριστοῦ τῆς Θεοτόκου, τοῦ αἱρετικοῦ πατριάρχη Νεστορίου. Τότε κατάλαβα, ὅτι ὁ ἐχθρός τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου ἦταν αὐτοί οἱ λόγοι.

Σηκώθηκα καί τό ἐπέστρεψα τό βιβλίο σέ ἐκεῖνον, πού μοῦ τό εἶχε δανείσει. Τοῦ ἐξήγησα τό τί συνέβη καί ἐκεῖνος ὁ εὐλογημένος ἀδελφός, χωρίς νά χάσει καιρό, ἔκοψε ἀπό τό βιβλίο τά φύλλα μέ τούς λόγους τοῦ αἱρετικοῦ Νεστορίου, τά ἔριξε στήν φωτιά καί εἶπε: Δέν θά ἀφήσω νά παραμείνει οὔτε μιά στιγμή μέσα στό κελλί μου ὁ ἑχθρός τῆς Ὑπεραγίας ἡμῶν Θεοτόκου.

***

Παναγία τοῦ Πόπσκαγια

(Παναγία παπαδική -Ἱερά Μονή Χιλανδαρίου)

Στό Ἅγιον Ὄρος, στήν Ἱερά Μονή Χιλανδαρίου, ὑπάρχει ἡ εἰκόνα τῆς Παναγίας μέ τήν ὀνομασία ’’Πόπσκαγια’’, πού σημαίνει ’’Παναγία τῶν παπάδων’’.

Κάποτε, παρουσιάστηκε στήν Μονή ἕνας ἄγνωστος παπάς, ὁ ὁποῖος αὐτοσυστήθηκε μέ τό ὄνομα Ἱερώνυμος. Ἦταν, ὅμως, αἰρετικός καί στόχος του ἦταν νά παρασύρει τούς πατέρες τοῦ μοναστηριοῦ στήν κακοδοξία του.

Σέ μιά λιτανεία, ἐνῷ κρατοῦσε ὁ ἴδιος στά χέρια του τήν εἰκόνα τῆς Θεοτόκου, ἀκούστηκε φωνή ἀπό τό Θεῖο Βρέφος νά τόν ἀποκαλεῖ ὑποκριτή, ἀσεβέστατο καί αἱρετικό. Ἀμέσως ὁ αἱρετικός ἱερέας ἔπεσε κάτω νεκρός. Ἔτσι ἡ εἰκόνα ἔλαβε τήν ὀνομασία ’’Παναγία τῶν παπάδων’’ καί οἱ πατέρες τῆς Μονῆς τήν τιμοῦν ἀπό τότε μέχρι καί σήμερα, διότι τούς προστάτεψε ἀπό τόν παπά τόν αἱρετικό.

ΠΗΓΕΣ:

Τά κείμενα μέ τά θαυμαστά γεγονότα ἁλιεύθηκαν ἀπό τήν ἠλ. δ/νση:

http://alavastron.blogspot.com/2016/08/Panagia-Theotokos-1.html

Ἔγινε μετατροπή τῶν κειμένων στό πολυτονικό καί παρουσιάστηκαν τό μέν πρῶτο διασκευασμένο, ἐνῷ τά ἄλλα δύο αὐτούσια.

Η μεγάλη γιορτή της Μεταμορφώσεως του Κυρίου μας δίνει την αφορμή να θυμηθούμε τα λόγια του Κυρίου μας Ιησού Χριστού:

«Ου πιστεύεις ότι εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί εστι; τα ρήματα α εγώ λαλώ υμίν, απ' εμαυτού ου λαλώ. ο δε πατήρ ο εν εμοί μένων αυτός ποιεί τα έργα. Πιστεύετέ μοι ότι εγώ εν τω πατρί και ο πατήρ εν εμοί. ει δε μη, διά τα έργα αυτά πιστεύετέ μοι» (Ιωάν. 14, 10-11).

Μεγάλα και αμέτρητα ήταν τα θαύματα του Κυρίου μας Ιησού Χριστού: με ένα μόνο λόγο του ανέστησε την κόρη του Ιαείρου, του αρχισυναγώγου, τον γιο της χήρας της Ναΐν, ακόμα και τον Λάζαρο, ο οποίος ήταν στον τάφο τέσσερεις ολόκληρες ημέρες. Με ένα λόγο του μόνο επιτίμησε τους ανέμους και τα κύματα της λίμνης Γεννησαρέτ και έγινε απόλυτη γαλήνη. Με πέντε ψωμιά και δύο ψάρια χόρτασε πέντε χιλιάδες ανθρώπους, χωρίς γυναίκες και παιδιά, και με τέσσερα ψωμιά τέσσερεις χιλιάδες.

Ας θυμηθούμε πως κάθε μέρα θεράπευε τους ασθενείς, γιατρεύοντας κάθε είδους ασθένεια, έδιωχνε τα πονηρά πνεύματα από τους δαιμονιζομένους. Πως ξαναέδινε την όραση στους τυφλούς και την ακοή στους κουφούς με ένα μόνο άγγιγμά του. Δεν φτάνουν αυτά;

Όλα αυτά όμως δεν ήταν αρκετά για τους ανθρώπους οι οποίοι τον ζήλευαν, για τους ανθρώπους

για τους οποίους ο μέγας προφήτης Ησαΐας είπε:

«Ακοή ακούσετε και ου συνήτε, και βλέποντες βλέψετε και ου μη ίδητε. επαχύνθη γαρ η καρδία του λαού τούτου, και τοις ωσί βαρέως ήκουσαν, και τους οφθαλμούς αυτών εκάμμυσαν, μήποτε ίδωσι τοις οφθαλμοίς και τοις ωσίν ακούσωσι και τη καρδία συνώσι και επιστρέψωσι, και ιάσομαι αυτούς» (Ματθ. 13, 14-15).

Σε όλα αυτά, τα οποία όμως δεν ήταν αρκετά για τους βαρήκοους ανθρώπους και με τα συσκοτισμένα μάτια, πρόσθεσε ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός το μέγα θαύμα της Μεταμορφώσεώς Του στο όρος Θαβώρ. Σ' αυτόν, που έλαμψε με ένα εκθαμβωτικό θείο φως, εμφανίστηκαν οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, ο Μωυσής και ο Ηλίας και προσκύνησαν τον δημιουργό του νόμου. Με φόβο και τρόμο έβλεπαν το θαυμαστό αυτό θέαμα οι εκλεκτοί απόστολοι Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης. Και μετά από τη νεφέλη, που τους σκέπασε, ακούστηκε η φωνή του Θεού:

«Ούτος εστιν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα. αυτού ακούετε» (Ματθ. 17, 5).

Οι άγιοι απόστολοι κήρυξαν σ' όλο τον κόσμο, ότι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είναι «αληθώς, του Πατρός το απαύγασμα».

Ο κόσμος ολόκληρος, όταν το άκουσε, θα έπρεπε να γονατίσει μπροστά στον Κύριο Ιησού Χριστό και να προσκυνήσει τον Αληθινό Υιό του Θεού.

Θα έπρεπε η εμφάνιση στο Θαβώρ των δύο πιο μεγάλων προφητών της Παλαιάς Διαθήκης και η προσκύνηση του Κυρίου Ιησού Χριστού κατά την μεταμόρφωσή του, να κλείσει για πάντα τα βδελυρά χείλη των γραμματέων και των φαρισαίων, οι οποίοι μισούσαν τον Κύριο Ιησού και τον θεωρούσαν παραβάτη του νόμου του Μωυσή. Αλλά και μέχρι σήμερα δεν πιστεύουν οι Εβραίοι ότι Αυτός είναι ο Μεσσίας.

Όχι μόνο οι Εβραίοι δεν τον πιστεύουν, αλλά και για πολλούς χριστιανούς όλο και περισσότερο θαμπώνει το θείο φως του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ακόμα μικρότερο γίνεται το μικρό ποίμνιο του Χριστού για το οποίο το θείο φως του Χριστού λάμπει με την ίδια δύναμη με την οποίαν έλαμψε στους αποστόλους Πέτρο, Ιάκωβο και Ιωάννη τότε στο όρος Θαβώρ.

Όμως να μην απελπιζόμαστε, επειδή ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός είπε:

«Μη φοβού το μικρόν ποίμνιον. ότι ευδόκησεν ο πατήρ υμών δούναι υμίν την βασιλείαν» (Λκ. 12, 32).

Η απιστία μεταξύ των λαών έλαβε ανησυχητικές διαστάσεις και το φως του Χριστού επισκιάστηκε από το σκοτεινό νέφος της αθεΐας. Σήμερα πιο συχνά από ποτέ ενθυμούμαστε το φοβερό λόγο του Χριστού:

«Πλην ο Υιός του ανθρώπου ελθών άρα ευρήσει την πίστιν επί της γης;» (Λκ. 18, 8).

Να μην απελπιζόμαστε όμως, επειδή Εκείνος, λέγοντας για τα σημεία της δευτέρας παρουσίας του, είπε:

«Αρχομένων δε τούτων γίνεσθαι ανακύψατε και επάρατε τας κεφάλας υμών, διότι εγγίζει η απολύτρωσις υμών» (Λκ. 21, 28).

Να είναι, λοιπόν, η ζωή σας τέτοια ώστε την φοβερή ημέρα της Κρίσεως να μπορέσουμε να σηκώσουμε το κεφάλι μας και όχι να το σκύψουμε βαθειά απελπισμένοι. Αμήν.

1956

Απολυτίκιον.

Μετεμορφώθης εν τω Όρει, Χριστέ ο Θεός, δείξας τοις Μαθηταίς σου την δόξαν σου, καθώς ηδύναντο. Λάμψον και ημίν τοις αμαρτωλοίς, το φως σου το αΐδιον, πρεσβείαις της Θεοτόκου. Φωτοδότα, δόξα σοι.

Πηγή: («Ο ΟΣΙΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ, Ο ΑΣΚΗΤΗΣ ΚΑΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ (1884-1980)», Τεύχος 2. ΜΑΪΟΣ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2001. Θεσ/νίκη, Έκδοσις: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ»), Αναβάσεις

Όταν συμπληρωνόταν η πεντηκοστή ημέρα μετά την Ανάσταση, της οποίας έφθασε τώρα η μνήμη, ενώ όλοι οι μαθητές ήσαν συγκεντρωμένοι μαζί και ευρίσκονταν ομόψυχοι στο υπερώο (οίκος) εκείνου του ιερού, αλλά και στο προσωπικό του υπερώο, στο νου του, συναγμένος ο καθένας τους (διότι ήσαν σε ησυχία και αφιερωμένοι στη δέηση και στους ύμνους προς το Θεό), ξαφνικά, λέγει ο ευαγγελιστής Λουκάς, «ακούσθηκε ήχος από τον ουρανό, σαν από ορμή βιαίου ανέμου και εγέμισε τον οίκο όπου κάθονταν».(Πραξ.2, 1-11). Είναι βίαιος γιατί νικά τα πάντα και ξεπερνά τα τείχη του πονηρού, γκρεμίζει κάθε οχύρωμα του εχθρού, ταπεινώνει τους υπερήφανους, ανυψώνει τους ταπεινούς στη καρδιά και διασπά τους συνδέσμους των αμαρτημάτων. Γέμισε δε ο οίκος εκείνος στον οποίο κάθονταν, καθιστώντας τον, κολυμβήθρα πνευματική και εκπληρώνοντας την επαγγελία του Σωτήρα, που τους έλεγε, πριν αναληφθεί: «Ο μεν Ιωάννης βάπτισε με νερό, εσείς δε θα βαπτισθήτε με άγιο Πνεύμα, όχι έπειτα από πολλές μέρες».

Αλλά και το όνομα που έδωσε σ' αυτούς το έδειξε να αληθεύει. Διότι δια του ήχου αυτού από τους ουρανούς οι Απόστολοι έγιναν πραγματικά υιοί βροντής. «Και φάνηκαν σ' αυτούς γλώσσες διαμεριζόμενες ωσάν πυρός και στον καθένα τους κάθισε από μια κι' εγέμισαν όλοι άγιο Πνεύμα και μιλούσαν άλλες γλώσσες, όπως τους έδιδε το Πνεύμα να μιλούν».

Αλλά για ποιό λόγο φάνηκε το Πνεύμα σε σχήμα γλωσσών;

Αφ' ενός για να επιδείξει τη συμφυϊα του, τη σχέση του με το Λόγο του Θεού, γιατί τίποτε δεν είναι συγγενέστερο από τη γλώσσα προς το λόγο. Συγχρόνως δε και για τη χάρη της διδασκαλίας, γιατί ο κατά Χριστό διδάσκαλος χρειάζεται χαριτωμένη γλώσσα.

Γιατί δε φανερώθηκε το άγιο Πνεύμα με πύρινες γλώσσες;

Όχι μόνο για το ομοούσιο του Πνεύματος προς το Πατέρα και τον Υιό (γιατί πυρ είναι ο Θεός μας), αλλά και για τη διπλή ενέργεια του κηρύγματος των Αποστόλων. Γιατί μπορεί συγχρόνως να ευεργετεί και να τιμωρεί. Όπως το πυρ έχει διπλή ιδιότητα και να φωτίζει και να φλογίζει, έτσι και ο λόγος της διδασκαλίας, αυτούς που υπακούουν φωτίζει και αυτούς που απειθούν παραδίδει τελικά σε πυρ και κόλαση. Είπε δε γλώσσες, όχι πυρός, αλλά σαν πυρός, για να μη νομίσει κανείς ότι το πυρ εκείνο είναι αισθητό και υλικό, αλλά να αντιληφθούμε την επιφάνεια του Πνεύματος σαν με παράδειγμα.

Για ποιό λόγο δε οι γλώσσες φάνηκαν να διαμερίζονται σ' αυτούς

Γιατί μόνο στο Χριστό που ήλθε και αυτός από πάνω δεν δίδεται με μέτρο το Πνεύμα από το Πατέρα. Εκείνος και κατά σάρκα ακόμη είχε ολόκληρη τη θεία δύναμη και την ενέργεια, ενώ σε κανέναν άλλο δεν έγινε χωρητή όλη η χάρη του Πνεύματος, αλλά ατομικά ο καθένας αποκτά άλλος το ένα και άλλος το άλλο από τα χαρίσματα, για να μη νομίσει κανείς ότι η από το Πνεύμα διδόμενη στους αγίους χάρη είναι φύση.

Το δε εκάθισε δεν υποδηλώνει μόνο το δεσποτικό αξίωμα, αλλά και το ενιαίο του θείου Πνεύματος. Κάθισε πάνω στό καθένα τους και πληρώθηκαν όλοι άγιο Πνεύμα, γιατί και όταν μερίζεται κατά τις διάφορες δυνάμεις και ενέργειές του, δια της καθεμιάς ενέργειας παρευρίσκεται και ενεργεί ολόκληρο το άγιο Πνεύμα, αμερίστως μεριζόμενο και ολοκληρωτικά μετεχόμενο, κατά την εικόνα της ηλιακής ακτίνας. Λαλούσαν δε άλλες γλώσσες, δηλαδή διαλέκτους, διότι έγιναν όργανα του θείου Πνεύματος, ενεργούντα και κινούμενα κατά τη θέληση και δύναμη εκείνου.

Αυτά προαναγγέλθηκαν και μέσω των προφητών του, όπως δια του Ιεζεκιήλ: «θα σας δώσω καρδιά νέα και Πνεύμα νέο θα βάλω μέσα σας, το Πνεύμα μου». (Ιεζ. 36,26). Δια του Ιωήλ: «και κατά τις έσχατες μέρες θα εκχύσω από το Πνεύμα μου επάνω σε κάθε σάρκα». (Ιωήλ 2,28). Δια του Μωυσή: «ποιός θα καταστήσει προφήτες όλο το λαό του Κυρίου, όταν δώσει ο Κύριος σ' αυτούς το Πνεύμα του;».

Ο ίδιος δε ο Κύριος έλεγε: «όποιος πιστεύει σε μένα, θα ρεύσουν ποτάμια ζωντανού ύδατος από την κοιλιά του» το οποίο ερμηνεύοντας ο ευαγγελιστής: «τούτο το έλεγε περί του Πνεύματος που επρόκειτο να λαμβάνουν οι πιστεύοντες σ' αυτόν». (Ιω. 17,39). Έλεγε επίσης στους μαθητές του: «εάν με αγαπάτε, θα τηρήσετε τις εντολές μου, κι' εγώ θα ζητήσω από τον Πατέρα να σας στείλει άλλο Παράκλητο, για να μείνει μαζί σας αιωνίως, το Πνεύμα της αληθείας» και «ο δε Παράκλητος, το άγιο Πνεύμα, που θα στείλει ο Πατέρας στο όνομά μου, εκείνος θα σας διδάξει τα πάντα» και «θα σας οδηγήσει σε όλη την αλήθεια». (Ιω.14,15 - 14,26 - 15,26 - 17,39).

Τώρα λοιπόν εκπληρώθηκε η επαγγελία και κατήλθε το άγιο Πνεύμα, σταλμένο και δοσμένο από το Πατέρα και τον Υιό και αφού περιέλαμψε τους αγίους μαθητές και τους άναψε θείως ως πραγματικές λαμπάδες και τους ανέδειξε σε φωστήρες υπερκοσμίους και παγκοσμίους. Όπως δε, αν κανείς ανάψει από τη φωσφόρο λαμπάδα άλλη και από 'κείνη άλλη και ούτω καθεξής, κρατώντας το με τη διαδοχή, έχει πάντοτε το φως μόνιμα, έτσι δια της χειροτονίας των Αποστόλων επί τους διαδόχους των διαδίδεται η χάρη του θείου Πνεύματος δι' όλων των γενεών και φωτίζει όλους τους υπακούοντας στους ποιμένες και διδασκάλους.

Το άγιο Πνεύμα που δεν αποστέλλεται μόνο, αλλά και αποστέλλει τον από τον Πατέρα Υιό πάνω στη γη και μας δίδαξε τα θαυμαστά και μεγάλα. Διότι το άγιο Πνεύμα ήταν πάντοτε και συνυπήρχε με τον Υιό στον Πατέρα, συνδημιουργώντας στο καιρό τους τα δημιουργηθέντα και συνανακαινίζοντας τα φθαρέντα και συγκρατώντας τα διαμένοντα, πανταχού παρόν και τα πάντα πληρούν και διέπον και εφορών. Όχι μόνο παντού, αλλά και πάνω από το παν, ούτε σε όλο τον αιώνα και το χρόνο μόνο, αλλά και πριν από κάθε αιώνα και χρόνο».

Πηγή: (απόσπασμα από τις Πατερικές εκδόσεις «Γρηγόριος ο Παλαμάς», τόμος 10ος), Ή άλλη όψη