Ὁ π. Ἰωάννης (Ἰβὰν) Ἴλιτς Σέργιεφ γεννήθηκε τὴν 18 Ὀκτωβρίου 1829, μέρα γιορτῆς τοῦ μεγάλου Σλαύου Ὁσίου Ἰωάννη τῆς Ρίλας (Βουλγαρίας), τοῦ ὁποίου πῆρε τὸ ὄνομα. Τὸ χωριὸ του λέγεται Σούρα στὸ νομὸ Ἀρχάγγελκ στὴ βορεινὴ Λευκὴ θάλασσα τῆς Ρωσίας. Ὁ πατέρας του Ἠλίας (Ἴλιτς) Μιχαήλοβιτς Σέργιεφ ἦταν ὀλιγογράμματος ἱεροψάλτης τῆς ἐνοριακῆς ἐκκλησίας τοῦ χωριοῦ. Ἡ μητέρα του Θεοδώρα Βλάσιεβνα ἦταν λίγο μορφωμένη. Ὁ παππούς του ἦταν ἱερέας ἀπὸ γένος ἱερατικό.

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Α. Γέννηση - ἀνατροφή

Ὁ π. Ἰωάννης (Ἰβὰν) Ἴλιτς Σέργιεφ γεννήθηκε τὴν 18 Ὀκτωβρίου 1829, μέρα γιορτῆς τοῦ μεγάλου Σλαύου Ὁσίου Ἰωάννη τῆς Ρίλας (Βουλγαρίας), τοῦ ὁποίου πῆρε τὸ ὄνομα. Τὸ χωριὸ του λέγεται Σούρα στὸ νομὸ Ἀρχάγγελκ στὴ βορεινὴ Λευκὴ θάλασσα τῆς Ρωσίας.

Ὁ πατέρας του Ἠλίας (Ἴλιτς) Μιχαήλοβιτς Σέργιεφ ἦταν ὀλιγογράμματος ἱεροψάλτης τῆς ἐνοριακῆς ἐκκλησίας τοῦ χωριοῦ. Ἡ μητέρα του Θεοδώρα Βλάσιεβνα ἦταν λίγο μορφωμένη. Ὁ παππούς του ἦταν ἱερέας ἀπὸ γένος ἱερατικό.

Ἡ θεία λατρεία καὶ ἡ αὐστηρὴ νηστεία ἦταν οἱ βάσεις τῆς παιδικῆς του κατήχησης, παρότι γεννήθηκε καχεκτικὸς καὶ βαφτίστηκε τὴ νύχτα τῆς γέννησής του.

Β. Σπουδές

Ὅταν ἔγινε ἕξι ἐτῶν ἄρχισε ἡ μητέρα του νὰ τοῦ παραδίδει μαθήματα. Σὲ ἡλικία 10 ἐτῶν στάλθηκε στὴν ἐνοριακὴ σχολὴ τοῦ Ἀρχάγγελκ. Τέλειωσε 22 ἐτῶν, σὰν πρῶτος μαθητής, τὸ θεολογικὸ Σεμινάριο καὶ μὲ κρατικὴ ὑποτροφία στάλθηκε στὴ θεολογικὴ Ἀκαδημία τῆς Πετρούπολης. Τότε πεθαίνει ὁ πατέρας του σὲ ἡλικία 48 ἐτῶν.

Μὲ ὅπλο τὸν καλλιγραφικὸ γραπτό του χαρακτήρα, γίνεται γραμματέας τῆς Ἀκαδημίας καὶ μὲ πενιχρὸ μισθὸ ἐννέα ρούβλια τὸ μήνα ζεῖ αὐτὸς καὶ ἡ μητέρα του. Ἐνῷ εἶχε τὴν ἐπιθυμία νὰ γίνει ἱεραπόστολος στὴ μακρινὴ Κίνα, στὸ τέταρτο ἔτος τῶν σπουδῶν περνάει βαθειὰ κατάθλιψη, ποὺ ὅμως τὴν ξεπερνάει σιγὰ-σιγά. Μελέτησε τὰ γραπτὰ πολλῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, στάθηκε ὅμως ἰδιαίτερα στὸν Ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο καὶ τὸν Φιλάρετο Μόσχας. Στὴν Ἀκαδημία ἐπιπλέον διδάχθηκε ὅλες τὶς τότε γνωστὲς ἐπιστῆμες.

Εἶναι ὅμως ἀναγκαῖο νὰ σημειώσουμε ὅτι π. Ἰωάννης εἶναι καρπὸς τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἀναγέννησης ποὺ σημειώθηκε στὰ τέλη τοῦ 18ου καὶ ἀρχὲς τοῦ 20ου αἰώνα, παρότι αὐτὴ δὲν σημάδεψε καίρια καὶ πλήρως τὴν Ρωσικὴ θεσμικὴ Ἐκκλησία. Νὰ θυμίσουμε ὅτι ἡ ἀρχὴ ἔγινε μὲ τὸν στάρετς Παΐσιο Βελιτσκόφσκυ (1722-1794) ποὺ ἀναγνωρίστηκε ὡς ἅγιος τὸ 1988 ἀπὸ τὴ Ρωσικὴ Ἐκκλησία.

Πνευματικοὶ ἀπόγονοι καὶ καρποὶ ἦσαν πολλοὶ ἀκόμα. Ἀνάμεσά τους ὁ ὅσιος Σεραφεὶμ τοῦ Σάρωφ (1759 -1833, μνήμη 2 Ἰανουαρίου, ἀναγνώριση τὸ 1903), ἡ ὁσία Ξένη Γκριγκόριεβνα, ἡ διὰ Χριστὸ σαλή, (1732 – 1806/1814, ἀναγν. τὸ 1988), ὁ ὅσιος Ἀμβρόσιος τῆς Ὄπτινα (1812-1891, ἀναγν. τὸ 1988) ὁ μητροπολίτης Μόσχας Πλάτων, μητροπολίτης Πετρουπόλεως Γαβριήλ, ὁ ἐπίσκοπος Ἰγνάτιος Μπραντσανίνωφ (1807-1867, ἀναγν. τὸ 1988), ὁ ὅσιος Θεοφάνης ὁ ἔγκλειστος (1815-1894, ἀναγν. τὸ 1988, ὁ ἅγιος Σιλουανὸς ὁ Ἀθωνίτης, ὁ γέροντας Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ, κλπ.

Γ. Ἱερατικὴ πορεία

Στὸ τέλος τῶν σπουδῶν του ἐγκαταλείπει ὁριστικὰ τὴ σκέψη τῆς ἐξωτερικῆς ἱεραποστολῆς, διότι ἔνοιωσε τὴν ἀνάγκη τοῦ ὀρθόδοξου φωτισμοῦ τοῦ δικοῦ του λαοῦ. Ἔτσι τοῦ προτείνεται ἡ θέση ἱερέα στὸν καθεδρικὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέα τοῦ Πρωτοκλήτου στὴν Κρονστάνδη ἡ ὁποία, στὸ νησὶ Κότλινε τοῦ Φιννικοῦ κόλπου, ἦταν τόπος ἐξορίας κάθε «παραστρατημένου» μικροαστοῦ. Ὁ γέροντας ἱερέας Κωνσταντῖνος Νετβίτσκυ τοῦ ζήτησε ἐπιπλέον, καὶ αὐτὸς δέχτηκε, νὰ νυμφευτεῖ καὶ τὴν κόρη του Ἐλισσάβετ Κωνσταντίνοβνα.

Στὶς 11 Νοεμβρίου 1855 (26 ἐτῶν) ἔγινε διάκονος καὶ τὴν ἑπόμενη πρεσβύτερος, ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπο Χριστόφορο Βιννίτσκυ, στὸ ναὸ τῶν Ἁγίων Πέτρου καὶ Παύλου. Ὁ ἱερέας πιὰ Ἰωάννης, γιὰ νὰ βρίσκεται σὲ ἱερατικὴ ἐγρήγορση, βάζει αὐστηροὺς κανόνες στὸν ἑαυτό του. Τοὺς τηρεῖ ὅλους μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του, ἐκτὸς ἀπὸ αὐτὸν ποὺ τὸν ἤθελε νὰ ἡσυχάζει πολὺ στὸ σπίτι, γιατὶ οἱ ἀνάγκες τῶν πονεμένων ἀδελφῶν του ἦταν περισσότερες ἀπὸ ὅ,τι ὑπολόγιζε. Ἡ σύζυγός του γίνεται μὲ αὐταπάρνηση βοηθὸς στὸ ἔργο του καὶ μετὰ ἀπὸ ἕνα χρονικὸ διάστημα συναποφασίζουν τελικὰ νὰ ζήσουν χωρὶς παιδιά, σὰν ἀδέλφια.

Δ. Ὁ λαός του

Στὸν τόπο ἐξορίας, στὴν Κρονστάνδη, ἀκόμη καὶ τὰ παιδιὰ ἀπὸ 7 ἐτῶν ἦταν παραστρατημένα καὶ ἐπικίνδυνα. Γρήγορα ὁ π. Ἰωάννης κατάλαβε πὼς ὅλοι ἀνήκουν στὸ ποίμνιό του. Ἡ προσέγγιση ἄρχισε ἀπὸ τὰ παιδιά, γιατὶ ὅπως ἔλεγε κρατοῦν ἕνα μέρος ἀπὸ τὸ ἀρχικὸ μεγαλεῖο της εἰκόνας τοῦ Θεοῦ. Ἀκολούθησαν σιγὰ-σιγὰ καὶ οἱ μεγάλοι. Ἡ μέριμνά του ἁπλώθηκε καὶ ἀγκάλιασε καὶ ψυχὲς ἔξω ἀπὸ τὴν ἐνορία του.

Ἐνθάρρυνε κάθε ἄνδρα καὶ γυναίκα, ἀρκεῖ νὰ ἔβλεπε καὶ τὸν παραμικρὸ σπινθῆρα στὶς ψυχές τους. Μοίραζε τόσα ἀπὸ τὰ πενιχρά του ἔσοδα, ποὺ γιὰ τὸ σπίτι του δὲν εἶχε οὔτε τὰ ἀπαραίτητα. Ἔφτανε σ᾿ αὐτὸ πολλὲς φορὲς χωρὶς τὰ παπούτσια του. Οἱ φτωχοὶ καὶ παραμελημένοι ἦταν στὴν καρδιά του. Τοὺς ἀγόραζε πολλὲς φορὲς τρόφιμα ὁ ἴδιος, τοὺς ἔφερνε γιατρό, τοὺς πήγαινε στὸ φαρμακεῖο. Πάντα πίσω του ἀκολουθοῦσε πλῆθος ζητιάνων.

Ἔτσι ἄρχισε νὰ προκαλεῖ δυσφορία στὴν «ὑψηλὴ κοινωνία» τῆς Κρονστάνδης. Ὅμως αὐτὸς ἐπιτίθετο καὶ ἐνοχλοῦσε πλούσιους καὶ πολιτικοὺς παράγοντες πρὸς τὴν κατεύθυνση λύσης τῶν προβλημάτων τῶν φτωχῶν καὶ ἐξόριστων, παρ᾿ ὅλη τὴν χλεύη ποὺ δεχόταν.

Ε. Τὸ μεγάλο κοινωνικὸ ἔργο του

Ἡ βάση τῆς φιλανθρωπικῆς του δράσης στηριζόταν στὸ νὰ ὀργανώσει αὐτοὺς ποὺ μποροῦσαν νὰ βοηθοῦν. Μὲ συχνὰ κηρύγματα ἀνέλυε τὶς πολύπλευρες αἰτίες τῆς Κρονστανδικῆς πενίας καὶ ἐπαιτείας. Κατάφερε σύντομα λοιπὸν νὰ ἱδρυθοῦν πτωχοκομεῖα, ἐργατικὲς πολυκατοικίες, ἐπαγγελματικὲς σχολὲς καὶ ἔτσι νὰ δοθεῖ ἀνάλογα στὸν καθένα κατοικία καὶ ἐργασία. Ἔμβλημά του ἡ κοινωνικὴ ἀλληλεγγύη.

Ἂς ἀναφέρουμε μέρος τοῦ ἔργου του:

• Τὸ 1874 συγκροτεῖ ἐνοριακὴ πρόνοια γιὰ τοὺς φτωχούς.
• Στὶς 12 Ὀκτωβρίου 1882, ἐγκαινιάζει ἐργατικὴ ἑστία. Ἡ ἑστία κάηκε, ἀλλὰ πάλι τὴν ἔκτισε, ἀφοῦ εἶχε ἤδη δημιουργήσει ἀσφαλιστικὸ ταμεῖο. Τὸ ἵδρυμα αὐτὸ μεγάλωσε καὶ ἔγινε πολυδύναμο, ὅπου ἔβρισκαν γνώσεις καὶ ἐργασία παιδιὰ καὶ ἀπόκληροι. Τὸ 1902 δούλευαν σὲ αὐτὸ 7281 ἐργαζόμενοι.
• Τὸ 1903 ἡ στοιχειώδης σχολὴ τοῦ ἱδρύματος εἶχε 259 παιδιά, τὸ τμῆμα ζωγραφικῆς 30 ἄτομα, τὸ ἐργαστήρι ξυλουργικῶν εἰδικοτήτων 61 ἄτομα, τὸ γυναικεῖο τμῆμα 50 ἄτομα. Διέθετε ἐπιπλέον ἐργαστήρι ὑποδηματοποιίας, ζωολογικὴ συλλογὴ καὶ τμῆμα γυμναστικής.
• Ἡ παιδικὴ βιβλιοθήκη τὸ 1896, διέθετε 2687 τόμους, ἐνῷ παράλληλα μὲ αὐτὴν λειτουργοῦσαν δυὸ βιβλιοπωλεῖα.
• Ἐκτὸς ἀπὸ τὰ ἱδρύματα λειτουργοῦσαν ἀκόμη τὸ σχολεῖο τῆς Κυριακῆς, τὸ κέντρο λαϊκῶν διαλέξεων, τὸ λαϊκὸ ἀναγνωστήριο καὶ ἡ δανειστικὴ βιβλιοθήκη.
• Ἡ ἐνοριακὴ πρόνοια συντηροῦσε ὀρφανοτροφεῖο - νηπιαγωγεῖο καὶ ἐξοχικὸ οἴκημα γιὰ παιδιά, πτωχοκομεῖο, ξενώνα γιὰ ἀστέγους καὶ κέντρο ἰατρικῆς βοήθειας. Τὸ 1596 πέρασαν δωρεὰν ἀπὸ τὸ ἰατρεῖο αὐτὸ 2721 ἀσθενεῖς, ἐνῷ ἡ λαϊκὴ τραπεζαρία ἑτοίμαζε σὲ καθημερινὴ βάση 400 ἕως 800 μερίδες φαγητοῦ.
• Πρέπει βεβαίως νὰ τονιστεῖ ὅτι ἡ ποικίλη βοήθεια δινόταν σὲ ὅλους, ἀνεξάρτητα ἀπὸ καταγωγὴ ἢ θρησκευτικὴ ὁμολογία. Ἔτσι ἡ δημοτικότητα τοῦ π. Ἰωάννη πῆρε πανρωσικὲς διαστάσεις, σὲ μία ἐποχὴ μάλιστα ποὺ οἱ ἅγιοι ἦταν ἐλάχιστοι (καὶ κυρίως στὰ μοναστήρια, ἐνῷ λιγότεροι ἦταν στὶς ἐνορίες).
• Ἐπιστέγασμα αὐτῆς του τῆς πορείας εἶναι ἡ ἵδρυση στὴν Πετρούπολη γυναικείας μονῆς ἀφιερωμένης στὸν Ἅγιο Ἰωάννη τῆς Ρίλας, ἡ ἵδρυση τῆς μονῆς Βοροντσόφσκυ στὸ Ριμπίνσκυ τῆς ἐπαρχίας Πσκὸφ καὶ τῆς μονῆς Πιουχτίτσκυ στὴ Ρωσικὴ Πολωνία.
  
  

Στ. Ἔργα καὶ στὸ χωριὸ του Σούρα

Ἰδιαίτερη μέριμνα δείχνει γιὰ τὸ χωριό του. Χτίζει ἐκεῖ τρισυπόστατο πέτρινο ναὸ ἀφιερωμένο στὸν Ἅγ. Νικόλαο, τὸν Ἅγ. Ἰωάννη τῆς Ρίλας καὶ τὴν Ἁγ. Παρασκευή. Ἱδρύει ἀκόμη ὀρθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ ἀδελφότητα, σχολεῖο, παιδικὴ στέγη, πριονιστήριο καὶ συνεταιρισμό. Κατόπιν δημιουργεῖ ἱερὰ γυναικεία μονὴ ἀφιερωμένη στὸν Ἅγ. Ἰωάννη τῆς Ρίλας.

Τὸ 1912 ἡ μονὴ εἶχε 120 μοναχές, ἐνῷ διέθετε ξεχωριστὴ σκήτη κοντὰ στὸ χωριὸ καὶ μετόχι στὸ Ἀρχάγγελκ.

Ζ. Ὁ π. Ἰωάννης σὰν παιδαγωγός

Ἐπὶ 32 χρόνια ὁ π. Ἰωάννης ἐργάστηκε σὰν παιδαγωγὸς (1857-1862 στὴν περιφερειακὴ σχολὴ Κρονστάνδης καὶ 1862-1889 στὸ Γυμνάσιό της). Βασική του ἀρχὴ ἦταν ἡ ἁπλότητα στὴ διδασκαλία. Θεωροῦσε πῶς ἡ γνώση εἶναι ἀπέραντη, γι᾿ αὐτὸ καὶ εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐκλεγεῖ γιὰ τὰ παιδιὰ μόνο τὸ πιὸ ἀπαραίτητο τμῆμα της. Γιὰ νὰ δημιουργηθεῖ ἕνα ἁρμονικὸ σύστημα, θεωροῦσε πὼς ἡ μόρφωση εἶναι ἀχώριστη ἀπὸ τὴν ἀγωγὴ τῆς καρδιᾶς, ἡ ὁποία καὶ προηγεῖται.

Σὰν δάσκαλος ἀπέφευγε νὰ τιμωρεῖ, δίδασκε μὲ συζήτηση, ἐπαναλάμβανε τὶς ἐκλεκτὲς περικοπὲς ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, προκαλοῦσε ἐρωτήματα, ἐνθάρρυνε τὴν παιδικὴ ἐλευθερία καὶ πρωτοβουλία. Τὰ παιδιὰ ἐνθουσιασμένα μαζί του ἐλεύθερα τὸν ἔκαναν συχνὰ ἐξομολόγο τους.

Προσωπικές του παιδαγωγικὲς ἀρχές:

• Ἡ ἀρχὴ τῆς ἁπλότητας τῆς διδασκαλίας.
• Ἡ μόρφωση ὀφείλει νὰ εἶναι ἀχώριστη ἀπὸ τὴν ἀγωγὴ τῆς καρδιᾶς.
• Νὰ μὴ τιμωρεῖ.
• Νὰ διδάσκει μὲ διαλογικὴ συζήτηση.
• Νὰ ἐπαναλαμβάνει μὲ τρόπο ζωντανὸ ἀναλύσεις τῆς Ἁγίας Γραφῆς συνοδεύοντας τὴν ἐπανάληψη μὲ ἀναγνώσεις ἐκλεκτῶν περικοπῶν.
• Νὰ ἐπιτρέπει τὶς ἐρωτήσεις τῶν μαθητῶν καὶ νὰ προκαλεῖ συζητήσεις, στὶς ὁποῖες ἔπαιρναν μέρος πολλοὶ ἀπ᾿ αὐτούς.
• Ἡ ἐνθάρρυνση τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς πρωτοβουλίας τῶν μαθητῶν.
• Ἡ ἐκκλησιαστικὴ ἀκολουθία μπορεῖ καὶ πρέπει νὰ εἶναι τὸ καλύτερο μέσον ἀγωγῆς γιὰ τὴν μόρφωση τῆς χριστιανικῆς ψυχῆς.

Η. Ὁ π. Ἰωάννης σὰν πνευματικὸς

Ἦλθε σύντομα ἀντίθετος μὲ τὴ Ρωσικὴ συνήθεια τῆς «μιᾶς φορᾶς τὸ χρόνο» Θείας Κοινωνίας. Γι᾿ αὐτὸ τὸν λόγο πρότεινε συχνὴ συμμετοχὴ στὶς ἀκολουθίες, ἀγωνιστικὴ διάθεση φιλανθρωπίας καὶ ἐξομολόγηση μετὰ ἀπὸ μετάνοια. Ἡ προσωπικὴ ἐξομολόγηση ποὺ ἔκανε, ἦταν συχνὰ πολύωρη, ἔτσι τὸ μεγάλο πλῆθος τῶν πιστῶν τὸν ὁδήγησε σὲ ἀναβίωση τῆς κοινῆς ἐξομολόγησης.

Καταδίκαζε μὲ αὐστηρότητα τὴν χλιαρότητα καὶ τὸν τυπικὸ εὐσεβισμὸ τῆς Ρωσικῆς κοινωνίας, ποὺ εἶχε ὑποβαθμίσει τὴ μετοχὴ στὴ θεία Κοινωνία σὲ μία «ἅπαξ τοῦ ἔτους ὑποχρέωση» καὶ τὴν Θεανδρικὴ ζωὴ τῆς ἐκκλησίας στὸ ἐπίπεδο τῶν «ἐθίμων».

Δὲν εἶναι ἑπομένως τυχαῖο ὅτι τὸ 1890 καθημερινὰ τὸν ζητοῦσαν γιὰ ἐξομολόγηση 150-300 πιστοί. Στὴ Θεία Λειτουργία ἡ Θεία Κοινωνία διαρκοῦσε πάνω ἀπὸ δύο ὦρες. Ἔγινε λοιπὸν ἕνας «στάρετς» ποὺ ἔκαναν σ᾿ αὐτὸν ἐλεύθερη ὑπακοὴ χιλιάδες πιστοί, γιατὶ ἄνοιξε καινούργιους δρόμους μένοντας πιστὸς στὴν ὀρθόδοξη πίστη. Ἐμπόδιζε ἀπὸ τὴ Θεία Κοινωνία μόνο τοὺς φανατικοὺς ὀπαδούς του (Ἰωαννίτες), μὲ τοὺς ὁποίους εἶχε ἀνοικτοὺς λογαριασμοὺς ἀπὸ τὸ 1880.

Οἱ θρησκόληπτοι αὐτοί, ὅπου ὑπερίσχυαν οἱ γυναῖκες, τὸν θεωροῦσαν ὡς νέα ἐνσάρκωση τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸς ἦταν ἕνας ἀκόμη λόγος νὰ πηγαίνει στὰ μέρη ποὺ ... δροῦσαν γιὰ νὰ τοὺς πολεμήσει. Ἔτσι τὸ πρῶτο ταξίδι γι᾿ αὐτὸ τὸ σκοπὸ τὸ ἔκανε τὸ 1892 στὴ περιοχὴ Γντόφσκυ, κοντὰ στὴ Πετρούπολη.

Θ. Οἱ περιοδεῖες του

Ὅσο παράδοξο καὶ ἂν φαίνεται ὁ π. Ἰωάννης ἔκανε μεγάλες, πολλὲς καὶ ποικίλες περιοδεῖες. Τὶς ἐπαναλάμβανε σὲ τακτὰ διαστήματα. Αὐτὸ ὀφείλεται στὴν ἀνάγκη ποὺ δημιούργησε ἡ ἀπήχηση τῆς ζωῆς του πέρα ἀπὸ τὴν Κρονστάνδη καὶ ἡ τεράστια ἀλληλογραφία ποὺ εἶχε.

Τὰ ταξίδια αὐτὰ ἄρχισαν τὸ 1988 πηγαίνοντας κάθε χρόνο στὸ χωριό του Σούρα. Τὰ ὑπόλοιπα ταξίδια - περιοδεῖες ἔγιναν στὸ Βορονέζ, Χάρκοβο, Κίεβο, Κούρκ, Ὀδησσό, Βαρσοβία καὶ ... Βερολίνο. Στὸ ἐνδιάμεσο ἐννοεῖται ὅτι σταματοῦσε συχνά. Σὲ μιὰ ἐνδιάμεση στάση στὸ Ρίζοβο πέρασαν ἀπὸ ἐκεῖ 100.000 ὀνόματα. Ὑπῆρχαν μέρες ποὺ περνοῦσαν 7.000 ἕως 8.000.

Συχνὰ ταξίδευε μὲ τραῖνο. Ἔτσι ἀναγκάζονταν νὰ συνδέσουν 10-12 βαγόνια συμπληρωματικὰ γιὰ νὰ ἐξυπηρετήσουν τοὺς ἀνθρώπους ποὺ προσπαθοῦσαν νὰ τὸν συναντήσουν! Ὀφείλουμε νὰ τονίσουμε πὼς δὲν ἦταν μόνο ὁ λόγος τῆς ἐξομολόγησης ἢ τοῦ κηρύγματος γιὰ τὴ μεγάλη κοσμοσυρροή. Ἦταν συχνὰ καὶ τὸ ξετύλιγμα τῆς ἰαματικῆς χάρης ποὺ τοῦ δινόταν καὶ καρποφοροῦσε στοὺς ἀληθινὰ πιστοὺς καὶ ὄχι στοὺς θρησκόληπτους.

Ι. Σημεῖα Ἁγιότητας

Ὁ π. Ἰωάννης μὲ τὴν προσευχὴ ἦταν αἴτιος πολλῶν θαυμάτων, ἐνῷ ἀπαντοῦσε ἀκόμη σὲ γραπτὲς παρακλήσεις ἢ καὶ σὲ τηλεγραφήματα πιστῶν καὶ μή. Πολλὲς θεραπεῖες ἀναφέρονται στὶς βιογραφίες του ἐν ζωῇ, ἀλλὰ καὶ μετὰ θάνατον.

* Ἀναφέρει ὁ ἴδιος γιὰ σημεῖο θεραπείας ποὺ σχετιζόταν μὲ τὴ θεία μετάληψη: «Ἕνας ἄρρωστος ἔπασχε ἀπὸ θανάσιμο ἕλκος στομάχου. Ὑπέφερε ἐπὶ ἐννέα ἡμέρες χωρὶς παραμικρὴ ἀνακούφιση ἀπὸ τοὺς γιατρούς... Κοινώνησε μὲ σταθερὴ πίστη. Προηγουμένως προσευχήθηκα θερμὰ γι᾿ αὐτόν... Τὸ ἀπόγευμα τῆς ἴδιας μέρας θεραπεύτηκε καὶ τὸ βράδυ σηκώθηκε ἀπὸ τὸ κρεβάτι!»

* Ὅταν οἱ ἀσθενεῖς ἦταν πάρα πολλοί, ἔκανε καὶ σύντομη ἀκολουθία τοῦ ἁγιασμοῦ καὶ δέηση συγχωρητικὴ τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ ἀρρώστου. Μιὰ τέτοια περίπτωση θεραπείας ἦταν τῆς πριγκίπισσας Εἰρήνης Βλαδιμήροβνα Μπαριατίνσκαγια, ποὺ δημοσιεύτηκε τὸ 1892 στὴν ἐφημερίδα «Γραζντανίν», ὅπου ἀναφέρεται: « ...Ἡ καταδικασμένη ἀπὸ διετίας νὰ κάθεται διαρκῶς στὴ καρέκλα λόγω παραλύσεως τῶν κάτω ἄκρων 13ετὴς κόρη, μετὰ προσευχὴ τοῦ π. Ἰωάννου, πρὸς ἀνέκφραστη χαρὰ ὅλων, σηκώθηκε καὶ περπάτησε». Τὴν ἄρρωστη πριγκίπισσα νοσήλευαν χωρὶς ἀποτέλεσμα μέχρι τότε οἱ καλύτεροι γιατροὶ Ράουχφοους, Ριμπάλκιν καὶ Μερζεέφσκυ.

* Ὁ συγγραφέας Σούρσκυ ἀναφέρει τὴν κάπως κωμικὴ περίπτωση τοῦ ἱερορράπτη Π. Γ. Θεοδώροβιτς, ποὺ πίστευε ὅτι θὰ θεραπευόταν ὁ τραυλισμός του. Πράγματι: «Τὸ καλοκαίρι τοῦ 1893 ὁ βραδύγλωσσος περίμενε στὴ Μόσχα ἀνάμεσα στὸ πλῆθος γιὰ τὸ ...θαῦμα. Ἄρχισε νὰ φωνάζει τραυλίζοντας φοβερά: Μπάτιουσκα, προσευχηθεῖτε γιὰ μένα. Ὁ π. Ἰωάννης τὸν χτύπησε μὲ τὸ δεξὶ χέρι στὸ ἀριστερὸ μάγουλο καὶ τὸν διέταξε: Μίλα καθαρά, μίλα καθαρά. Τὸ θαῦμα ἔγινε. Ἡ τόσο ἐνοχλητικὴ πάθηση ἔπαυσε νὰ τὸν ταλαιπωρεῖ...»

* Οἱ περιπτώσεις θεραπείας τυφλῶν ξεχωρίζουν ἀπὸ τὶς ἄλλες, ἐπειδὴ χρησιμοποιοῦσε σχεδὸν πάντα ἁγιασμό. Ὁ ἀρχιεπίσκοπος Μπογουτσάρσκυ Σεραφεὶμ διηγεῖται ὅτι «ἕνας τυφλὸς ὁδηγήθηκε στὸ σταθμὸ Γολοὺτ τὴν ὥρα ποὺ στάθμευε τὸ τραῖνο μὲ τὸ ὁποῖο ταξίδευε ὁ π. Ἰωάννης. Τότε ἐκεῖνος ἔδωσε ἐντολὴ νὰ βγάλει ὁ ἄρρωστος τὸ μαντήλι ἀπὸ τὰ μάτια του. Ἔψαλε τὴν ἀκολουθία τοῦ ἁγιασμοῦ, ἔβρεξε τὸ μαντήλι στὸ ἁγιασμένο νερὸ καὶ ἔνιψε τρεῖς φορὲς τὰ μάτια τοῦ τυφλοῦ. Ξαφνικὰ ὁ τυφλὸς φώναξε: Βλέπω! Βλέπω! ... Ἔπεσε αὐτὸς καὶ οἱ συγγενεῖς στὰ πόδια τοῦ π. Ἰωάννη... Ἀναγκάστηκαν νὰ τὸν ἀπομακρύνουν μὲ τὴν βοήθεια τῆς χωροφυλακῆς».

* Ὁ ἐπίσκοπος Πετσὲρκ Ἰωάννης ἀφηγήθηκε στὸ Βελιγράδι γιὰ τὸν καθηγητὴ Ἀ. Ι. Ἀλεξάντρωφ πῶς «ἄργησε νὰ ἔλθει στὴν παράκληση σὲ ἕνα σπίτι τῆς πόλης Καζάν. Θέλοντας νὰ μείνει ἀπαρατήρητος στάθηκε στὸ διπλανὸ δωμάτιο. Ὅλοι ἀσπάζονταν τὸ Σταυρὸ τοῦ π. Ἰωάννη καὶ αὐτὸς στράφηκε στὸ πίσω μέρος τῆς πόρτας, ποὺ κρυβόταν ὁ Ἀλεξάντρωφ, καὶ φώναξε: Γιατί ὁ καθηγητὴς δὲν ἔρχεται;

Ὅταν αὐτὸς παρουσιάστηκε τὸν ρώτησε: Φοβάστε τὸ Σταυρό; Γιατί αὐτό; Ἀφοῦ μάλιστα πολὺ γρήγορα θὰ τὸν δίνετε καὶ σὲ ἄλλους νὰ τὸν ἀσπαστοῦν... Μετὰ ἀπὸ λίγο καιρὸ τὸν ἄφησε ἡ γυναίκα του, πῆρε διαζύγιο καὶ κάρηκε μοναχός. Ἀργότερα ἔγινε πρύτανης τῆς Θεολογικῆς Ἀκαδημίας καὶ Ἀρχιερέας...»

ΙΑ. Ἡ κοίμησή του

Καὶ ἐνῷ κατὰ τὸ 1907 ἤδη ἦταν ἐπίλεκτο μέλος πολλῶν κοινωφελῶν ὀργανώσεων, διορίστηκε καὶ μέλος τῆς Ἱ. Συνόδου. Ὅμως ποτὲ δὲν ἔκανε χρήση τοῦ δικαιώματος νὰ συμμετάσχει. Τὰ παράσημα ποὺ τοῦ ἔδωσαν, ὅπως καὶ τὰ βαρύτιμα ράσα ἢ οἱ δωρεὲς τῶν πλουσίων, ἔδιναν ἀφορμὲς γιὰ ἐπικρίσεις. Ἦταν ἕνα συμπλήρωμα τῶν δοκιμασιῶν του.

Διότι δὲν ξεχώρισε τὴν καλὴ ἀγγελία καὶ ὡς ἀνάγκη καὶ τῶν πλουσίων καὶ τῶν ἐπιφανῶν. Σὲ μιὰ ταραγμένη ἐποχὴ δὲν ἤθελαν νὰ τὸν ξεχωρίσουν, αὐτὸν ποὺ ἔδωσε τὰ πάντα καὶ χάρισε ὅλη τη ζωή του γιὰ τοὺς βασανισμένους, ἀπ᾿ αὐτοὺς ποὺ ἐκμεταλλεύονταν τὰ ἀξιώματα γιὰ ἴδιο ὄφελος...

Βαριὰ ἄρρωστος τὸν Δεκέμβρη τοῦ 1908, χωρὶς νὰ καταλύει τὴν νηστεία τῶν Χριστουγέννων, τέλεσε γιὰ τελευταία φορὰ τὴ θεία Λειτουργία στὶς 10-12-1908. Εἶχε μία ἐντελῶς ἀδύνατη φωνὴ μὲ βασανιστικοὺς πόνους καὶ στὸ τέλος ἐν μέσῳ λυγμῶν τῶν πιστῶν δίδαξε πάνω σὲ κάθισμα γιὰ τελευταῖα φορά.

Στὶς 18 τοῦ μηνὸς εἶπε «δόξα τῷ Θεῷ, ὅτι ἔχουμε δυὸ μέρες ἀκόμα γιὰ νὰ τὰ κάνουμε ὅλα». Στὶς 19 ἔχασε τὶς αἰσθήσεις του, τὸ βράδυ συνῆλθε ἀλλὰ μὲ πυρετό. Λειτούργησαν μεσάνυκτα γιὰ νὰ προλάβουν νὰ τὸν κοινωνήσουν μὲ πολὺ κόπο. Στὶς 6.00 τοῦ διάβασαν τὴν εὐχὴ «εἰς ψυχορραγοῦντα».

Ἀπεβίωσε, στὴν Κρονστάνδη, στὶς 07:40 τῆς 20 Δεκεμβρίου 1908, σὲ ἡλικία 80 ἐτῶν. Ἡ κηδεία του ἦταν ἐπιβλητική. Τὴν ἀκολούθησαν πάνω ἀπὸ 20.000 πιστοί. Συμμετεῖχε ὁ πρωθιεράρχης τῆς ρωσικῆς ἐκκλησίας μὲ πολλοὺς ἐπισκόπους, 60 ἱερεῖς καὶ 20 διακόνους.

Ἡ Ἱερὰ Σύνοδος διέταξε ὁ βίος του νὰ διδάσκεται στὰ ἱερατικὰ σεμινάρια. Ὁ τάφος του βρίσκεται στὸν ὑπόγειο ναὸ τῆς γυναικείας μονῆς Ἰωάννοφσκυ τῆς Πετρούπολης, ὡς μεγάλο προσκύνημα. Ἡ ζωή του χαρακτηρίζεται προφητικὴ γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τοῦ 20οῦ καὶ 21ου αἰῶνα.

Στὶς 8 Ἰουνίου 1990, ἡ Ἱ. Σ. τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας, στὴν πράξη ἀναγνώρισης τῆς ἁγιότητάς του ἀναφέρει ὅτι ἔγινε «... γιὰ τὴν ἐνάρετη ζωή του μὲ τὴν ὁποία ἦταν τύπος τῶν πιστῶν καὶ γιὰ τὴν πλήρη ζήλου καὶ θυσιῶν ὑπηρεσία του στὸν Θεὸ καὶ τὴν Ἐκκλησία. Γιὰ τὴν ἀγάπη του στὸν πλησίον μὲ τὴν ὁποία σὰν τὸν καλὸ Σαμαρείτη δίδασκε στὸ ποίμνιό του τὴν εὐσπλαχνία πρὸς τοὺς πτωχοὺς καὶ τοὺς δυστυχισμένους. Γιὰ τὰ θαύματα ποὺ ἔκανε, τόσο στὴ ζωή, ὅσο καὶ μετὰ θάνατον, μέχρι σήμερα...»

ΙΒ. Τὸ συγγραφικό του ἔργο

Παρότι ὁ στάρετς Ἰωάννης ἦταν πνευματικὸ τέκνο τοῦ ὀρθοδόξου ἡσυχασμοῦ, στὰ συγγράμματα καὶ τοὺς λόγους του ἡ δραστηριότητά του ἐξωτερικὰ εἶχε λατρευτικὸ (Θ. Λειτουργία – ἀκολουθίες – μυστηριακὴ ζωή) καὶ κοινωνικὸ χαρακτήρα (κοινωνικὴ ἀλληλεγγύη καὶ ἰάσεις). Ἔτσι τὰ ἔργα του ποὺ τυπώθηκαν ἦταν:

α) Συζητήσεις καὶ κηρύγματα

β) Ἀντιρρητικὴ συγγραφή, ἀναμνήσεις καὶ ἐπιστολές. Τὰ γράμματα καὶ τὰ τηλεγραφήματα ποὺ δέχονταν, ἔφθαναν - καὶ ἑπομένως ἀπαντοῦσε σχεδὸν σὲ ὅλα – καθημερινὰ γύρω στὰ 6.000 ἀπὸ τὰ πιὸ ἀπίθανα σημεῖα τῆς Ρωσίας.

γ) Ἀποσπάσματα ἀπὸ τὸ ἡμερολόγιό του μὲ τὸ τὸν τίτλο «ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου».

Τὸ βιβλίο αὐτὸ γνώρισε πολλὲς «ἐπαυξημένες» ἐκδόσεις, ἐκδόσεις σὲ πολλὲς γλῶσσες καὶ ἐκδόσεις σὲ ἄλλες ὁμολογίες. Ἡ ἀγγλικὴ μετάφραση τοῦ Γουλιάεφ, 1987, προκάλεσε μάλιστα μεγάλη αἴσθηση στοὺς διανοούμενους. Κρίσεις γράφηκαν στὸν ἀγγλικό, ἀμερικανικὸ καὶ αὐστραλέζικο τύπο.

Ὁ δομινικανὸς Στὰρκ ἐξέδωσε μικρὸ τόμο ἀπὸ ἀποσπάσματα στὴ γαλλικὴ γλώσσα. Ἀργότερα μεταφράστηκαν ἔργα του καὶ μελέτες στὶς διάφορες σλαβικὲς γλῶσσες. Ξεχωρίζει τὸ ἔργο τοῦ Βούλγαρου ἱερομονάχου Μεθοδίου.

Ἡ ἑλληνικὴ μετάφραση τοῦ βιβλίου «Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή μου» ἔγινε ἀπὸ τὸν μακαριστὸ Ἀρχιεπίσκοπο Ἀμερικῆς Μιχαήλ. Τὸ 1974 ὁ Β. Μουστάκης κυκλοφόρησε τόμο μὲ ἀποσπάσματα μὲ τὸν ἴδιο τίτλο (ἐκδ. «Ἀστήρ»).

ΙΓ. Ἀποσπάσματα λόγων του

1.Γιὰ τὴν καρδιά: «Ἡ καρδιὰ εἶναι ὁ πρῶτος παράγοντας στὴ ζωή μας. Ἡ καρδιακὴ γνώση προηγεῖται τῆς νοησιαρχικῆς. Ἡ καρδιὰ βλέπει ἄμεσα, ἀστραπιαία, ἑνιαία. Αὐτὴ ἡ γνώση τῆς καρδιᾶς μεταδίδεται στὸ νοῦ, καὶ μέσα στὸ νοῦ χωρίζεται σὲ μέρη, ἀναλύεται σὲ συστατικά. Ἡ ἀλήθεια ἀνήκει στὴ καρδιὰ καὶ ὄχι στὸ νοῦ. Στὸν ἐσωτερικὸ ἄνθρωπο καὶ ὄχι στὸν ἐξωτερικό...

Στὴ κατάσταση τῆς ἀπιστίας γιὰ κάτι ἀληθινὸ καὶ ἅγιο, ἡ καρδιὰ συνήθως γεμίζει ἀπὸ στενοχώρια καὶ φόβο. Ἀντίθετα στὴν εἰλικρινὴ πίστη νοιώθει χαρά, ἠρεμία, ἄνεση καὶ ἐλευθερία. Ἡ ἀλήθεια φανερώνεται καὶ θριαμβεύει στὶς καταστάσεις τῆς καρδιᾶς...

Ἐμεῖς ἔχουμε ἕνα βαρόμετρο ἀκριβείας, τὸ ὁποῖο δείχνει τὴν ἄνοδο ἢ τὴν πτώση τῆς πνευματικῆς μας ζωῆς. Καὶ αὐτὸ εἶναι ἡ καρδιά. Μποροῦμε νὰ τὴν ὀνομάσουμε καὶ πυξίδα».

2. Γιὰ τὴ θεία λατρεία: «Κατὰ τὴ θεία λατρεία, κατὰ τὴν τέλεση ὅλων τῶν Μυστηρίων καὶ τῶν Ἀκολουθιῶν, ἔχε ἐμπιστοσύνη στὴ δύναμη τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως τὸ μικρὸ παιδὶ ἔχει ἐμπιστοσύνη στοὺς γονεῖς του. Θυμήσου, ὅτι οἱ μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, σὰν θεόπνευστοι φωστῆρες, κινούμενοι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, σὲ ὁδηγοῦν στὶς τρίβους τῆς σωτηρίας.

Νὰ μετέχεις λοιπὸν στὴ θεία λατρεία μὲ ἁπλὴ καρδιά, μὲ ἐμπιστοσύνη μικροῦ παιδιοῦ. Νὰ ἐναποθέτεις ὅλη σου τὴ φροντίδα στὸν Κύριο καὶ νὰ εἶσαι ἐντελῶς ἐλεύθερος ἀπὸ τὴ λύπη καὶ τὴν ἀγωνία. «Μὴ μεριμνήσητε πῶς ἢ τί λαλήσετε. Δοθήσεται γὰρ ὑμῖν ἐν ἐκείνῃ τὴ ὥρα τί λαλήσετε» (Ματθ. Ι´ 19). Πῶς συμβαίνει τώρα αὐτό; «Οὐ γὰρ ὑμεῖς ἐστὲ οἱ λαλοῦντες, ἀλλὰ τὸ Πνεῦμα τοῦ Πατρὸς ὑμῶν τὸ λαλοῦν ἐν ὑμῖν» (στίχ. 20).»

3.Γιὰ τὴν παιδαγωγική: «Προσπαθῆστε νὰ προοδεύετε στὴν ἐσωτερικὴ καρδιακὴ ἐπιστήμη, στὴν ἐπιστήμη δηλαδὴ τῆς ἀγάπης, τῆς πίστης, τῆς προσευχῆς, τῆς πραότητας, τῆς ταπεινοφροσύνης, τῆς εὐγένειας, τῆς ὑπακοῆς, τῆς σωφροσύνης, τῆς συγκαταβατικότητας, τῆς συμπάθειας, τῆς αὐτοθυσίας, τῆς κάθαρσης ἀπὸ πονηροὺς καὶ κακοὺς λογισμούς...

«Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν» (Ματθ. στ´ 33).»

Περισσότερο ἀπ᾿ ὅλα νὰ μαθαίνετε τὴν γλώσσα τῆς ἀγάπης, τὴν πιὸ ζωντανὴ καὶ ἐκφραστικὴ γλώσσα. Χωρὶς αὐτή, ἡ γνώση τῶν ξένων γλωσσῶν δὲν φέρνει καμμιὰ οὐσιαστικὴ ὠφέλεια.»

4.Γιὰ τὴν προσευχή:

Ι.«Ἡ σωτηρία καὶ ἡ προσευχὴ δὲν βρίσκονται στὰ πολλὰ λόγια, ἀλλὰ στὴν κατανόηση καὶ στὴν θέρμη τῆς καρδιᾶς. Τὸ σπουδαιότερο πράγμα, ποὺ πρέπει νὰ θυμᾶσαι κατὰ τὴν διάρκεια τῆς ἡμέρας εἶναι ὅτι πρέπει νὰ ἔχεις συνεχῆ μνήμη Θεοῦ, νὰ κάνεις δηλαδὴ μυστικὴ νοερὰ προσευχή.

Κι ἐγὼ ὁ ἴδιος δὲν ἔχω καιρὸ νὰ παρευρίσκομαι σὲ μακρὲς μοναστηριακὲς ἀκολουθίες, ἀλλὰ ὅπου κι ἂν πάω, εἴτε μὲ τὰ πόδια εἴτε μὲ τὸ πλοῖο, εἴτε μὲ τὴν ἅμαξα καθιστὸς ἢ ξαπλωμένος, δὲν μ᾿ ἐγκαταλείπει ποτὲ ἡ σκέψη τοῦ Θεοῦ. «Προωρώμην τὸν Κύριον ἐνώπιόν μου διὰ παντός... ἵνα μὴ σαλευθῶ.» (Ψαλμ. 15:8). Ἡ σκέψη ὅτι Ἐκεῖνος εἶναι κοντά μου δὲν μ᾿ ἐγκαταλείπει ποτέ. Πρέπει καὶ σὺ νὰ προσπαθήσεις νὰ κάνης τὸ ἴδιο.»

ΙΙ. «... Ὅταν, προσευχόμενοι μὲ ζέση ἱστάμενοι, καθήμενοι, ἐξηπλωμένοι ἢ περιπατοῦντες, αἴφνης μᾶς ἐπισκέπτεται τὸ πνεῦμα τοῦ Θεοῦ καὶ ἀκούοντες τὴν Φωνήν Του αἰσθανόμεθα ὅτι εἰσέρχεται εἰς τὴν ψυχήν μας ὄχι διὰ τοῦ στόματος, οὔτε διὰ τῆς ρινός μας, οὔτε διὰ τῶν ὤτων - μολονότι ὁ Σωτὴρ μετέδωκε τὸ Πνεῦμα διὰ τοῦ λόγου καὶ τῆς πνοῆς καὶ μολονότι «ἡ πίστις ἔρχεται δι᾿ ἀκοῆς» (Ῥωμ. 10, 17) – ἀλλ᾿ ἀπ᾿ εὐθείας διὰ τοῦ σώματος εἰς τὴν καρδίαν, ὅπως ἀκριβῶς ὁ Κύριος ἐπέρασε διὰ τῶν τοίχων τῆς οἰκίας ὅταν ἐπεσκέφθη τοὺς Ἀποστόλους μετὰ τὴν Ἀνάστασιν, καὶ ἐνεργεῖ ταχέως ὅπως ὁ ἠλεκτρισμὸς καὶ μάλιστα ταχύτερον ἀπὸ κάθε ἠλεκτρικὸν ρεῦμα.

Τότε αἰσθανόμεθα τὴν ὕπαρξίν μας ἐλαφράν, διότι αἰφνιδίως ἐλευθερωνόμεθα ἀπὸ τὸ βάρος τῶν ἁμαρτιῶν μας, τὸ αἴσθημα τῆς συντριβῆς διὰ τῆς ἁμαρτίας, τὸ πνεῦμα τῆς εὐλαβείας, τῆς εἰρήνης καὶ τῆς χαρᾶς μᾶς ἐπισκέπτεται ...»

ΙΙΙ. «...Μάθε νὰ προσεύχεσαι. Βίαζε τὸν ἑαυτόν σου εἰς τὴν προσευχήν. Κατ᾿ ἀρχὰς θὰ εὕρῃς δυσκολίαν, ὕστερον ὅμως ὅσον περισσότερον βιάζῃς τὸν ἑαυτόν σου, τόσον εὐκολώτερον θὰ προσεύχεσαι. Εἰς τὴν ἀρχὴν ὅμως εἶναι πάντοτε ἀναγκαῖον νὰ βιάζῃ κανεὶς τὸν ἑαυτό του...»

5. Γιὰ τὴν συμμετοχή μας στὶς ἀκολουθίες: «Νὰ ἔρχεσαι ὅσο μπορεῖς συχνότερα στὸν ναὸ τοῦ Θεοῦ, νὰ συμμετέχεις στὶς ἀκολουθίες γιὰ νὰ δοξάζεις τὸν Κύριο ἢ νὰ ζητᾶς τὸ ἔλεός Του γιὰ τὴν πνευματική σου ἀδυναμία, γιὰ τὴν ψυχική σου φτώχεια καὶ ἁμαρτωλότητα. Κανεὶς τόσο δυνατὰ καὶ τόσο εἰλικρινὰ δὲν θὰ πονέσει μαζί σου γιὰ τὴν ἀδυναμία σου ὅσο ἡ Ἐκκλησία. Ὅλα ὅσα δοκιμάζεις ἐσὺ τὰ δοκίμασαν ἀκόμη καὶ τὰ ἐκλεκτότερα τέκνα Της, ἔπασχαν πνευματικὰ ὅπως κι ἐσύ, ἁμάρταναν καὶ ἔπεφταν ὅπως ἀκριβῶς κι ἐσύ...

Πουθενὰ τόσο βαθειὰ καὶ ὁλοκληρωτικὰ δὲν ἐρχόμαστε σὲ συναίσθηση καὶ αὐτογνωσία ὅσο μέσα στὸν ναό, γιατὶ ἐδῶ εἶναι ἰδιαίτερα αἰσθητὴ ἡ παρουσία τοῦ σῴζοντος Θεοῦ καὶ ἐνεργεῖ μὲ ἀνερμήνευτο τρόπο ἡ χάρη Του. «Ὁ Θεὸς γὰρ ἐστιν ὁ ἐνεργῶν ἐν ὑμῖν καὶ τὸ θέλειν καὶ τὸ ἐνεργεῖν ὑπὲρ τῆς εὐδοκίας» (Φιλιπ. 2, 13).

Μὲ τὴ βοήθεια τῶν εὐχῶν, τῶν ὕμνων καὶ τῶν ἀναγνωσμάτων, ὁ ἄνθρωπος γνωρίζει τὸν ἑαυτό του σ᾿ ὅλη του τὴ γυμνότητα, διαπιστώνει τὴν ἀδυναμία του, τὴ πνευματική του φτώχεια, τὴν ἀθλιότητα καὶ ἄκρα ἁμαρτωλότητά του. Ἀπὸ τὴν ἄλλη πλευρά, συναντᾶται μὲ τὴν ἄπειρη εὐσπλαχνία τοῦ Θεοῦ, τὴν ἄκρα ἀγαθότητά Του, τὴν πανσοφία καὶ τὴ παντοδυναμία Του.»

6. Γιὰ τὴν ἐντολὴ τῶν «καλῶν ἔργων»: «Ἐγὼ τὴν ἐννοῶ ὡς ἑξῆς: «Οὕτω λαμψάτω τὸ φῶς ὑμῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, ὅπως ἴδωσιν ὑμῶν τὰ καλὰ ἔργα καὶ δοξάσωσι τὸν πατέρα ὑμῶν τὸν ἐν τοῖς οὐρανοῖς.» (Ματθ. 5:16). Ἀφῆστε λοιπόν, τὸν κόσμο νὰ ἰδῇ τὰ καλὰ σὰς ἔργα, γιὰ νὰ δοξάσει γι᾿ αὐτὰ τὸν Κύριο. Θὰ πάρουν ἔτσι οἱ ἄνθρωποι ἕνα ζωντανὸ παράδειγμα καὶ θὰ πεισθοῦν γι᾿ αὐτὰ τὰ ἔργα.

Ἀπ᾿ αὐτὴν ὅμως πρέπει νὰ τὰ κρύβετε (κι ἔδειξε μὲ τὸ δάχτυλό του τὴν καρδιά). Ἀπ᾿ αὐτήν, ὅλα πρέπει νὰ μένουν κρυφὰ «Μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου» (Ματθ. 6:3). Μὲ τὸ «ἀριστερὰ» ἐννοεῖ στὴν πραγματικότητα τὴν γνώμη, ποὺ ἔχομε γιὰ τὸν ἑαυτό μας καὶ τὴν ματαιοδοξία.»

7. Γιὰ τὸ φόβο τοῦ μέλλοντος: «Γιατί νὰ κοιτάζουμε τὸ μέλλον; «Ἀρκετόν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς» (Ματθ. 6:34). Ἂς παραδοθοῦμε σὰν παιδιὰ στὸν Οὐράνιο Πατέρα μας. «Ὁ Θεὸς οὐκ ἐάσει ὑμᾶς πειρασθῆναι ὑπὲρ ὃ δύνασθε» (Α´ Κορ. 10:13). Μὲ τὶς ὑποψίες βασανίζεις μόνο τὸν ἑαυτό σου καὶ δὲν ἐξυπηρετεῖς τὸν σκοπό, ποὺ ἔταξες. Βλάπτεις ἀκόμη καὶ τὸν ἑαυτό σου μὲ τὸ νὰ φαντάζεσαι ἐκ τῶν προτέρων ὅτι ὑπάρχει κακὸ ἐκεῖ, ὅπου πιθανὸν δὲν ὑπάρχει τίποτε. Ἐφόσον ἐμεῖς δὲν κάνομε κακὸ σὲ κανένα, ἂς μᾶς κάνουν οἱ ἄλλοι, ἂν τὸ ἐπιτρέπει αὐτὸ ὁ Θεός.»

8. Γιὰ τὸν πειρασμὸ τῆς ἀπελπισίας στὴν ἡγουμένη Ταϊσία: «Ὁ Θεὸς ἐπιτρέπει σ᾿ αὐτὸν τὸν πειρασμὸ νὰ προσβάλλει τὶς δυνατότερες φύσεις, αὐτοὺς δηλαδή, ποὺ εἶναι πιὸ πεπειραμένοι στὸν πνευματικὸ πόλεμο. Ὁ ἐχθρός σου τὸν παρουσιάζει, ἐπειδὴ βλέπει ὅτι οἱ ἀγῶνες σου φθάνουν σ᾿ ἕνα τέλος, ὅτι ἑτοιμάζεται γιὰ σένα στὸν οὐρανὸ μία ἀνταμοιβὴ καὶ θέλει νὰ σὲ χτυπήσει καὶ νὰ σὲ ρίξει κάτω μ᾿ ἕνα δυνατὸ τίναγμα καὶ νὰ σοῦ στερήσει ἔτσι τὸν στέφανο.

Ἔχει καταστρέψει πολλοὺς με τὴν ἀπόγνωση. Νὰ εἶσαι δυνατὴ καὶ ἀνδρεία, νὰ πολεμᾶς τὶς μηχανορραφίες τοῦ ἐχθροῦ. Μὴν παραδίδεσαι. Νὰ σηκώνεις αὐτὸν τὸν σταυρὸ μὲ ταπείνωση καὶ ἀντοχή. Νὰ θεωρεῖς ὅτι αὐτὸς ὁ πειρασμὸς σοῦ παρουσιάζεται, γιὰ νὰ μεγαλώσει τὴν ταπεινοφροσύνη σου καὶ ὁ Κύριος θὰ σὲ βοηθήσει. Αὐτὸς ποὺ ἔχει θεμελιωμένη τὴν ψυχή του πάνω σὲ βράχο, δὲν θὰ κλονισθεῖ ἀπὸ τοὺς ἀνέμους τῶν πειρασμῶν τοῦ ἐχθροῦ, καμιὰ καταιγίδα δὲν εἶναι ἀρκετὰ δυνατὴ νὰ συγκλονίσει τὰ θεμέλια. Ἐκεῖνος ὅμως, ποὺ τὸ σπίτι τῆς ψυχῆς του εἶναι χτισμένο στὴν ἄμμο, ἡ ψυχή, ποὺ δὲν ἔχει σὰν θεμέλιό της τὴν Πέτρα Χριστό, εὔκολα καταστρέφεται ἀκόμη καὶ μὲ μία μικρὴ μπόρα.

Τὴν πνευματικὴ κλίμακα νὰ τὴν ἀνεβαίνεις, ὄχι νὰ τὴν κατεβαίνεις. Νὰ ἀνυψώνεσαι στὸ πνεῦμα καὶ στὸν νοῦ. Κλήθηκες, γιὰ νὰ ὁδηγήσεις τὸ μικρό σου ποίμνιο τῶν παρθένων, ποὺ τὶς ἔχει διαλέξει ὁ Θεός, γιὰ ν᾿ ἀκολουθήσουν τὴν μοναχικὴ ζωή. Αὐτὸ τὸ ἔργο νὰ μὴν τὸ θεωρεῖς κατώτερο ἢ μικρότερο ἀπὸ τὶς ἀρετὲς ἐκεῖνες καὶ τὰ ἀσκητικὰ ἐπιτεύγματα, ποὺ θὰ μποροῦσες νὰ ἐπιτύχεις μὲ τὴν ἡσυχία προσπαθώντας νὰ σώσεις μόνο τὴν ψυχή σου.

Τώρα δὲν ἔχεις εἰρήνη, ἐπειδὴ ὑπηρετεῖς τὸν πλησίον σου. Οἱ ἀγῶνες σου τώρα εἶναι οἱ φροντίδες καὶ οἱ θλίψεις. Εἶναι φροντίδες καὶ θλίψεις μαρτύρων, γιατὶ ἐσὺ σταυρώνεσαι γιὰ ὅλους, γιὰ χάρη τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ πλησίον σου. Τί θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ὑψηλότερο;»

9. Τί θὰ πεῖ νὰ εἶσαι ἄνθρωπος τῆς Ἐκκλησίας; «Νὰ τί θὰ πεῖ, μὲ ἁπλὰ λόγια: Βλέπεις ἕνα φτωχὸ ποῦ ζητᾶ ἐλεημοσύνη; Ἀναγνώρισε σ᾿ αὐτὸν τὸν ἀδελφό σου, καὶ ἐλέησέ τον μὲ τὴν πεποίθηση ὅτι στὸ πρόσωπό του βλέπεις τὸν ἴδιο τὸν Χριστό.

Σὲ ἐπισκέπτεται ἕνας ἄνθρωπος, γνωστὸς ἢ καὶ ἄγνωστος; Δέξου τον πάλι ὅπως θὰ δεχόσουν τὸν Κύριο, ἂν σοῦ χτυποῦσε τὴν πόρτα. Ἀγκάλιασέ τον μὲ τὴν ἀγάπη σου, φιλοξένησέ τον μὲ χαρὰ καὶ συζήτησε μαζί του πνευματικὰ θέματα.»

10. Γιὰ τὴν σχέση μὲ τοὺς ἀγνώστους: «Τὸν κάθε ἄνθρωπο ποὺ σὲ πλησιάζει, νὰ τὸν δέχεσαι μὲ καλοσύνη καὶ μὲ χαρούμενη διάθεση, ἀκόμη κι ἂν εἶναι ἕνας ἐπαίτης ἢ μία πτωχὴ γυναίκα. Ἐσωτερικὰ νὰ ταπεινώνεσαι μπροστὰ σὲ ὅλους, θεωρώντας τὸν ἑαυτό σου κατώτερο ἀπὸ ὅλους, διότι ἐσὺ τοποθετήθηκες ἀπὸ τὸν ἴδιο τὸν Χριστὸ νὰ εἶσαι ὑπηρέτης ὅλων. Οἱ ἀδελφοί σου εἶναι μέλη Του, ἀκόμη κι ἄν, ὅπως ἐσύ, φέρουν ἐπάνω τους τὰ τραύματα τῶν παραπτωμάτων».

11. Οἱ δυὸ ὄψεις τῆς ἐγκόσμιας ζωῆς: «Ὑπάρχει μία ἀληθινή, πραγματικὴ ζωὴ καὶ μία φαινομενική, ψεύτικη ζωή. Τὸ νὰ ζεῖς γιὰ νὰ τρῶς, νὰ πίνεις, νὰ ντύνεσαι, γιὰ νὰ ἀπολαμβάνεις καὶ νὰ γίνεσαι πλούσιος, τὸ νὰ ζεῖς γενικὰ γιὰ ἐγκόσμιες χαρὲς καὶ φροντίδες, αὐτὸ εἶναι μιὰ φαντασία.

Τὸ νὰ ζεῖς ὅμως γιὰ νὰ εὐχαριστεῖς τὸν Θεὸ καὶ τοὺς ἄλλους, γιὰ νὰ προσεύχεσαι καὶ νὰ ἐργάζεσαι μὲ κάθε τρόπο γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ψυχῶν τους, αὐτὴ εἶναι πραγματικὴ ζωή. Ὁ πρῶτος τρόπος ζωῆς εἶναι ἀκατάπαυτος πνευματικὸς θάνατος. Ὁ δεύτερος εἶναι ἀκατάπαυτη ζωὴ τοῦ πνεύματος.»

12. Γιὰ τὶς ἁμαρτίες - πάθη τῶν παιδιῶν: «Μὴν παραμελεῖτε νὰ ξεριζώνετε ἀπὸ τὶς καρδιὲς τῶν παιδιῶν τὰ ζιζάνια τῆς ἁμαρτίας, τοὺς ἀκαθάρτους, κακοὺς καὶ βλάσφημους λογισμούς, τὶς ἁμαρτωλὲς συνήθειες, κλίσεις καὶ πάθη. Ὁ ἐχθρὸς καὶ ἡ ἁμαρτωλὴ σάρκα δὲ λείπουν οὔτε ἀπὸ τὰ παιδιά. Τὰ σπέρματα ὅλων τῶν ἁμαρτιῶν ὑπάρχουν καὶ σὲ αὐτά.

Δεῖξτε τους ὅλους τοὺς κινδύνους τῆς ἁμαρτίας στὸ δρόμο τῆς ζωῆς. Μὴν κρύβετε τὶς ἁμαρτίες ἀπ᾿ αὐτά, μήπως ἀπὸ ἄγνοια ἢ ἔλλειψη εὐφυΐας ἀποκτήσουν κακὲς συνήθειες καὶ ἐμπαθεῖς ροπές, οἱ ὁποῖες γίνονται ὅλο καὶ πιὸ ἰσχυρὲς καὶ δίνουν τοὺς καρπούς τους ὅταν τὰ παιδιὰ φθάσουν σὲ ὥριμη ἡλικία.»

13. Ὑλικὸς κόσμος: «Στὸν ὑλικὸ κόσμο ὑπάρχουν πολλὰ ποὺ ἀντιστοιχοῦν στὸ πνευματικὸ κόσμο. Διότι ὁ ὑλικὸς κόσμος εἶναι δημιούργημα τοῦ Πνεύματος καὶ ὁ Δημιουργὸς δὲν μποροῦσε παρὰ νὰ σφραγίσει μὲ τὴν εἰκόνα Του τὸ δημιούργημα...

Ὁ κόσμος σὰν δημιούργημα τοῦ ζῶντος καὶ πανσόφου Θεοῦ εἶναι γεμάτος ζωή. Παντοῦ καὶ σὲ κάθε τι ὑπάρχει ζωὴ καὶ σοφία. Σὲ ὅλα τὰ ὁρατὰ διακρίνουμε τὴν ἔκφραση τῆς σκέψεως. Ὄχι μόνο στὸ σύνολο, ἀλλὰ καὶ σὲ κάθε μέρος. Ὁ ὑλικὸς κόσμος εἶναι ἕνα συναρπαστικὸ βιβλίο, ἀπὸ τὸ ὁποῖο μποροῦμε νὰ διδαχθοῦμε τὴ γνώση τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφή, ὄχι ὅμως τόσο καθαρὰ ὅπως ἀπ᾿ αὐτή.»

ΙΔ. Ἀπὸ τὶς διδαχὲς τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου

* «Ἐγώ εἰμι ἡ ἄμπελος» λέγει ὁ Κύριος «ὑμεῖς τὰ κλήματα» (Ἰωάν. 15, 5), δηλαδὴ ἡ Μία, Ἁγία, Καθολικὴ καὶ Ἀποστολικὴ Ἐκκλησία. Καὶ ὅπως ὁ Κύριος εἶναι Ἅγιος, ἔτσι καὶ ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἁγία· ὅπως ὁ Κύριος εἶναι «ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ζωή», ἔτσι καὶ ἡ Ἐκκλησία, διότι ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία καὶ ἡ αὐτὴ μὲ τὸν Κύριον «ἐκ τῆς σαρκὸς αὐτοῦ καὶ ἐκ τῶν ὀστέων αὐτοῦ» (Ἐφ. 5, 30) ἢ τὰ κλήματα Αὐτοῦ, ῥιζωμένη εἰς Αὐτόν - ὁ Ὁποῖος εἶναι ἡ ζῶσα ἄμπελος καὶ τρεφομένη ἀπ᾿ Αὐτὸν καὶ αὐξάνουσα μὲ Αὐτόν. Ποτὲ μὴ φαντάζεσαι τὴν Ἐκκλησίαν χωριστὴν ἀπὸ τὸν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, ἀπὸ τὸν Πατέρα καὶ τὸ Ἅγιον Πνεῦμα.

...Κάθε ἱερεὺς εἶναι ἀπόστολος στὸ χωριὸ ἢ τὴν ἐνορία του καὶ ὀφείλει νὰ περιέρχεται τὰς οἰκίας τῶν πιστῶν κηρύττων τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ, διδάσκων τοὺς ἀμαθεῖς, ἐξυπνῶν τοὺς ἀμελεῖς, τοὺς ζῶντας εἰς τὰ πάθη των καὶ τὰς σαρκικὰς ἀπολαύσεις, εἰς ζωὴν χριστιανικήν· ἐνθαρρύνων καὶ τονώνων, μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς μελλούσης ἀμοιβῆς, τοὺς εὐσεβεῖς καὶ νηφαλίους· ἐνισχύων καὶ παρηγορῶν τοὺς δυσαρεστημένους. Αὐτὸ πρέπει νὰ εἶναι τὸ ἀντικείμενον τῶν λιτανειῶν μὲ τὸν σταυρὸν κατὰ τὰς μεγάλας ἑορτάς... Πρέπει νὰ κηρύσσωμεν μὲ τὸν σταυρὸν εἰς τὰς χεῖράς μας ὅτι «ὁ Χριστὸς ἦλθεν εἰς τὴν γῆν διὰ νὰ μᾶς ὑψώσῃ εἰς τοὺς οὐρανούς»· ὅτι δὲν εἶναι ὀρθὸν νὰ προσκολλώμεθα εἰς τὰ γήϊνα· καὶ ὅτι ὀφείλομεν νὰ ἐκτιμοῦμε τὸν χρόνον, διὰ νὰ κερδίσωμεν τὴν αἰωνιότητα, νὰ καθαρίσωμεν τὰς καρδίας μας ἀπὸ κάθε ἀκαθαρσίαν καὶ νὰ κάμωμεν ὅσον τὸ δυνατὸν περισσότερα ἔργα ἀγαθά:

«Ἐμὸν βρῶμά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον» (Ἰωάν, 4, 34).

* Ἡ προσευχὴ τοῦ ἱερέως ἔχει μεγάλην δύναμιν ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, ἀρκεῖ μόνον ὁ ἱερεὺς νὰ ἐπικαλῆται τὸν Κύριον μὲ ὅλην τὴν καρδίαν του, μὲ πίστιν καὶ ἀγάπην. Θεέ, δὸς ὥστε νὰ ὑπάρξουν περισσότεροι ἱερεῖς οἱ ὁποῖοι θὰ προσεύχωνται εἰς Σὲ μὲ πνεῦμα ζέον· διότι ποῖος πρέπει νὰ προσεύχεται πρὸς τὸν Κύριον διὰ τὰ πρόβατά Του μὲ τόσην δύναμιν, παρὰ ὁ ἱερεύς, ὁ ὁποῖος ἔλαβε χάριν καὶ ἐξουσίαν παρ᾿ Αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ νὰ κάμνῃ αὐτό;

* Ὅπως τὸ φῶς καὶ ἡ θερμότης εἶναι ἀχώριστα ἀπὸ τὸν ἥλιον, ἔτσι καὶ ἡ ἁγιότης, ἡ διδαχή, ἡ ἀγάπη καὶ ἡ εὐσπλαγχνία πρὸς ὅλους πρέπει νὰ εἶναι ἀχώριστα ἀπὸ τὸ πρόσωπον τοῦ ἱερέως· διότι τίνος τὸ ὑπούργημα φέρει; τοῦ Χριστοῦ. Τίνος κοινωνεῖ τόσον συχνά; τοῦ Χριστοῦ - Αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, τοῦ Σώματος καὶ Αἵματος Αὐτοῦ. Διὰ αὐτὸ ὁ ἱερεὺς πρέπει νὰ εἶναι εἰς τὸν πνευματικὸν κόσμον, εἰς τὸ μέσον τοῦ ποιμνίου του, ὅ,τι εἶναι ὁ ἥλιος εἰς τὴν φύσιν! Φῶς δι᾿ ὅλους, ζωοποιὸς θερμότης, ἡ ψυχὴ ὅλων.

Ὁ ἱερεύς, ὡς ἰατρὸς ψυχῶν, ὀφείλει νὰ εἶναι ἐλεύθερος ἀπὸ πνευματικὲς ἀδυναμίες (δηλαδὴ ἀπὸ πάθη) διὰ νὰ εἶναι ἱκανὸς νὰ θεραπεύῃ καὶ τοὺς ἄλλους· ὡς ποιμήν, ὀφείλει νὰ τρέφεται εἰς τὰς χλοώδεις νομὰς τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τῶν συγγραμμάτων τῶν Ἁγίων Πατέρων, διὰ νὰ γνωρίζῃ ποῦ νὰ βοσκήσῃ τὰ πνευματικά του πρόβατα· ὀφείλει νὰ εἶναι ἱκανὸς νὰ παλαίῃ ἐναντίον τῶν νοητῶν λύκων, διὰ νὰ γνωρίζῃ πῶς θὰ ἠμπορῇ νὰ τοὺς ἐκβάλῃ καὶ νὰ τοὺς ἀπομακρύνῃ ἀπὸ τὴν ποίμνην τοῦ Χριστοῦ· ὀφείλει νὰ εἶναι ἔμπειρος καὶ ἰσχυρὸς εἰς τὴν προσευχὴν καὶ τὴν ἐγκράτειαν· νὰ μὴ δεσμεύεται ἀπὸ κοσμικὲς ἐπιθυμίες καὶ θέλγητρα, ἰδιαίτερα ἀπὸ τὴν ἀπληστίαν, τὴν φιλαυτίαν, τὸν ἐγωϊσμόν, τὴν φιλοδοξίαν. Γενικὰ δὲ ὀφείλει νὰ εἶναι φῶς, διὰ νὰ φωτίζῃ ἄλλους· πνευματικὸν ἅλας, διὰ νὰ προφυλάσσῃ τοὺς ἄλλους ἀπὸ τὴν πνευματικὴν φθορὰν καὶ νὰ εἶναι καὶ ὁ ἴδιος ἀπηλλαγμένος ἀπὸ τὴν φθοροποιὸν ἐπίδρασιν τῶν παθῶν. Ἂν ὅμως τὸ ἀντίθετον συμβαίνῃ, κάθε πρόσωπον ἀσθενὲς πνευματικῶς θὰ μπορῇ νὰ πῇ: «ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτὸν» (Λουκ. 4, 23) πρῶτον καὶ ἔπειτα θὰ σοὶ ἐπιτρέψω καὶ ἐμὲ νὰ θεραπεύσῃς. «Ὑποκριτά, ἔκβαλε πρῶτον τὴν δοκὸν ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ σου, καὶ τότε διαβλέψεις ἐκβαλεῖν τὸ κάρφος ἐκ τοῦ ὀφθαλμοῦ τοῦ ἀδελφοῦ σου» (Ματ. 7, 5).

Ὁ ἱερεὺς πρέπει νὰ εἶναι ἀδιάφορος πρὸς τὰ γήϊνα, διὰ νὰ μὴ παγιδεύεται ἀπὸ τὸν ἐχθρόν, ὅταν τελῇ τὶς ἱερὲς ἀκολουθίες καὶ τὰ ἁγιώτατα μυστήρια, ἀλλὰ νὰ φλέγεται πάντοτε ἀπὸ ἀγάπην ἁγνὴν πρὸς τὸν Θεὸν καὶ τοὺς πλησίον...

* Τί σὲ ἐμποδίζει ἀπὸ τὴν ἐκπλήρωσιν τῶν ἐντολῶν τοῦ Χριστοῦ; Ἡ σὰρξ καὶ ὁ κόσμος! δηλαδή, ἡ εὐχάριστος τροφὴ καὶ τὸ ποτόν, τὰ ὁποῖα κάμνουν τὴν καρδίαν ὀκνηρὰν καὶ παχυλήν - καὶ ἡ ἐπιθυμία κομψοῦ ἐνδύματος καὶ καλλωπισμῶν ἢ διακρίσεων καὶ ἀμοιβῶν· ἂν τὸ ἔνδυμα καὶ ὁ ἄλλος στολισμὸς εἶναι καμωμένα ἀπὸ πολὺ ὡραῖα, χρωματιστὰ καὶ μεταξοΰφαντα ὑφάσματα, φροντίζομεν καὶ μεριμνῶμεν ὅπως μὴ τὰ λερώσωμεν καὶ τὰ σπιλώσωμεν ἢ τὰ σκονίσωμεν καὶ τὰ βρέξωμεν, ἐνῷ ἡ μέριμνα καὶ ἡ φροντὶς πῶς νὰ εὐαρεστήσωμεν εἰς τὸν Θεὸν μὲ τὰς σκέψεις, τοὺς λόγους καὶ τὰ ἔργα ἐξαφανίζονται; ἡ δὲ καρδία τότε ζῇ διὰ τὰ ἐνδύματα καὶ τοὺς καλλωπισμοὺς καὶ καθ᾿ ὁλοκληρίαν καταπιέζεται ἀπὸ αὐτὰ καὶ παύει νὰ μεριμνᾷ περὶ τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἑνώσεώς της μετ᾿ Αὐτοῦ... Ἀγωνίζου ἐναντίον κάθε κοσμικοῦ δελεάσματος... καὶ φρόντιζε μὲ ὅλην τὴν δύναμιν διὰ τὴν σωτηρίαν τῆς ψυχῆς σου καὶ τῶν ψυχῶν τῶν ἄλλων...

* Κατὰ τὴν ὑπούργησιν τοῦ μυστηρίου τῆς μετανοίας αἰσθάνεται κανεὶς τὴν οἰκτροτάτην ἁμαρτωλότητα τοῦ ἀνθρώπου ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, καὶ ὅλην τὴν ἀθλιότητα, τὴν ἀμάθειαν καὶ τὸ ἐφάμαρτον τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως.

Ἡ Ἐξομολόγησις εἶναι σταυρός, ἀληθῶς σταυρός! Τόσον ὁ πνευματικὸς βλέπει καὶ αἰσθάνεται τῶν ἀνθρώπων τὴν βαθεῖαν ἀμάθειαν, τὴν ἄγνοιάν των διὰ τὰς ἀληθείας τῆς θρησκείας καὶ τὰς ἁμαρτίας των, τὴν λιθίνην των ἀναισθησίαν, ὥστε ὀφείλει νὰ προσεύχεται δι᾿ αὐτοὺς μὲ θέρμην μεγίστην καὶ νὰ τοὺς διδάσκῃ ἡμέραν καὶ νύκτα, εὐκαίρως καὶ ἀκαίρως. Ὤ, ὁποία ἄγνοια! Μερικοὶ δὲν γνωρίζουν καὶ Αὐτὴν ἀκόμη τὴν Παναγίαν Τριάδα· δὲν γνωρίζουν ποῖος εἶναι ὁ Χριστός· δὲν γνωρίζουν διατί ζοῦν ἐπὶ τῆς γῆς. Καὶ ὁποῖον πλῆθος ἁμαρτιῶν! Καὶ ὅμως ζητοῦμεν πλουτισμόν, ἀνάπαυσιν· δὲν ἀγαπῶμεν τὴν ἐργασίαν, ἐξερεθιζόμεθα ὅταν ὑπάρχῃ ἐργασία περισσοτέρα τοῦ συνήθους! Ζητοῦμεν εὐρυχώρους κατοικίας, πλουσίαν ἐνδυμασίαν! Ἂς μὴ ἀγαπῶμεν τὴν ἀνάπαυσιν τῆς γῆς, ἂς μὴ γινώμεθα ῥάθυμοι, ἂς μὴ γινώμεθα ἀμελεῖς εἰς τὴν ἐκτέλεσιν τῶν πνευματικῶν μας καθηκόντων καὶ ἂς μὴ στεροῦμεν τοὺς ἑαυτούς μας τῶν ἐπουρανίων εὐλογιῶν καὶ τῆς ἐκεῖσε ἀναπαύσεως, διότι ἀφοῦ ἐδοκιμάσαμεν ὑπερβαλλόντως τὴν ἀνάπαυσιν τοῦ κόσμου ἐδῶ, ὁποίαν ἀνάπαυσιν ἠμποροῦμεν νὰ περιμένωμεν ἐκεῖ;

Τότε μόνον θὰ ἐκτελέσῃς ἀξίως τὸ μυστήριον τῆς μετανοίας ὅταν ἀγαπᾷς τὴν ψυχὴν καὶ ὄχι τὸ κέρδος, ὅταν εἶσαι ὑπομονητικὸς καὶ ὄχι εὐερέθιστος. Ὤ, πόσον μεγάλη ἀγάπη χρειάζεται διὰ τὰς ψυχὰς τῶν ἄλλων, διὰ νὰ ἐξομολογήσῃ κανεὶς αὐτοὺς ἀξίως, ὑπομονητικῶς, ὄχι ἐσπευσμένως καὶ χωρὶς ἀγανάκτησιν! Ὁ πνευματικὸς ἱερεὺς ὀφείλει νὰ ἐνθυμῆται ὅτι «χαρὰ γίνεται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι» (Λουκ. 15, 7 καὶ 10). Μὲ πόσον ζῆλον, λοιπόν, ὀφείλει νὰ προσπαθῇ νὰ ἀφυπνίσῃ τὸ συναίσθημα τῆς μετανοίας εἰς τοὺς ἐξομολογουμένους εἰς αὐτόν, οἱ ὁποῖοι ἐνίοτε δὲν γνωρίζουν διὰ ποῖον πρᾶγμα νὰ μετανοήσουν! Ὁ ἱερεύς, ἐπίσης, ὀφείλει νὰ ἐνθυμῆται πῶς ὁ Ἀπόστολος νύκτα καὶ ἡμέραν, μετὰ δακρύων ἐνουθέτει ἕκαστον ἐκ τῶν νεοφωτίστων χριστιανῶν...

ΙΕ. Βιβλιογραφία

1. Ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης, Ἄρθρο στὸ περιοδικὸ Ἐνοριακὸς Παλμὸς Ἱ. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Ὀβρυᾶς, ἔτος 3ο, φ. 36, σελ. 5, 10-12, ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1998.
2. Ἰωάννης τῆς Κρονστάνδης, τοῦ Ἐπισκόπου Ἀλέξανδρου Σεμενὼφ-Τιὰν-Σάνσκυ, μετάφραση ἀρχιμ. Τιμόθεου, ἔκδοση Ἱ. Μ. Παρακλήτου Ὠρωπὸς Ἀττικῆς 1980.
3. Σύγχρονες ὁσιακὲς μορφές, Β. Γ. Σκιαδᾶ, Ἀθήνα 1996.
4. Ἱστοσελίδα http://rel.gr/photo/displayimage.php?album=lastup&cat=-19&pos=2
5. Ἱστοσελίδα http://photo.rel.gr/thumbnails.php?album=26&page=9&sort=ta
6. Ἱστοσελίδα http://www.geocities.com/lelefty/johncrostand.htm
7. Ἰωάννου τῆς Κρονστάνδης, «Ὁ οὐρανὸς στὴ γῆ», Ἔκδ. Ἱ. Μ. Παρακλήτου
8. Ἐξομολόγηση καὶ Θεία Κοινωνία, τοῦ πρωτοπρ. Ἀλεξάνδρου Σμέμαν, περιοδικὸ Ἐπίγνωση, τ. 86, Φθινόπωρο 2003, βλ. http://www.zephyr.gr/STJOHN/epi86.htm
9. Ἡ ὁσία Ξένη Γκριγκόριεβνα, ἡ διὰ Χριστὸν σαλή, περιοδικὸ «Ὀρθόδοξη Ζωή», Μάρτιος 1981, βλ. http://www.parembasis.gr/2005/05_06_17.htm
10. Ἁγίου Ἰωάννου Πρωθιερέως τῆς Κρονστάνδης, «Ἡ ἐν Χριστῷ ζωή», ἐκδ. «Τὸ Περιβόλι τῆς Παναγίας», βλ. http://img.pathfinder.gr//clubs/files/68120/3.html
11. «Σκέψεις γιὰ τὰ παιδιὰ στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία σήμερα», Ἱ. Πατριαρχικὴ καὶ Σταυροπηγιακὴ Μ. Τιμίου Προδρόμου, Ἔσσεξ Ἀγγλίας, 1994.
12. Εἰρήνη Κασάπη, προβληματισμοὶ ἐπὶ τῶν προσφάτων ἀνακηρύξεων ἁγίων της Ρωσικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, περιοδικὸ Σύναξη, Ἁγιότητα & ἁγιοποιήσεις, Ἀπρίλιος-Ἰούνιος 2007, σελ. 34-44.
    

O άγιος Σιλουανός για τον άγιο Ιωάννη της Κρονστάνδης

Αξίζει να θυμηθούμε τι έγραψε για τον πνευματοφόρο άγιο , ο αγιορείτης όσιος Σιλουανός που είχε την ευλογία να τον γνωρίσει.

Toν πάτερ Ιωάννη εγώ τον είδα στην Κροστάνδη. Τελούσε την θεία λειτουργία.Έμεινα έκπληκτος για την δύναμη της προσευχής του, κι από τότε — παρότι πέρασαν γύρω στα σαράντα χρόνια — δεν είδα κανένα να λειτουργή όπως εκείνος. O λαός τον αγαπούσε κι όλοι παρευρίσκονταν με φόβο Θεού.

Και αυτό δεν είναι παράδοξο γιατί το Άγιο Πνεύμα ελκύει κοντά του τις καρδιές των ανθρώπων.Βλέπουμε στο Ευαγγέλιο τι πλήθη λαού ακολουθούσαν τον Κύριο.

Ο λόγος του Κυρίου προσείλκυε τον λαό γιατί προσφερόταν με το Άγιο Πνεύμα, και γι αυτό είναι γλυκύς και ευάρεστος στην ψυχή.

Όταν ο Λουκάς και ο Κλεόπας πορεύονταν στους Εμμαούς και τους πλησίασε καθ΄οδον ο Κύριος και μιλούσε μαζί τους, τότε έκαιγαν οι καρδιές τους από αγάπη Θεού. Και ο πάτερ Ιωάννης είχε μέσα του άφθονη την χάρη του Αγίου Πνεύματος , που θέρμαινε την καρδιά του με την αγάπη τού Θεού και το ίδιο Άγιο Πνεύμα, μέσω αυτού, επενεργούσε στους ανθρώπους.Είδα πώς έτρεχε ξοπίσω του ο λαός, σαν σε πυρκαγιά, για να πάρουν ευλογία, κι όταν την έπαιρναν χαίρονταν, γιατί το Άγιο Πνεύμα είναι ευχάριστο και δίνει στην ψυχή ειρήνη και γλυκύτητα.

Μερικοί σκέφτονται στραβά για τον πάτερ Ιωάννη και θλίβουν έτσι το Άγιο Πνεύμα, το Οποίο ζούσε μέσα του και ζεί και μετά θάνατον.Λένε πως ήταν πλούσιος και ντυνόταν κομψά.Δεν ξέρουν όμως αυτοί πώς ο πλούτος δεν μπορεί να βλάψη αυτόν που μέσα του ζεί το Άγιο Πνεύμα, γιατί όλη του η ψυχή είναι στον Θεό και ο Θεός τον άλλαξε και έτσι λησμονεί τον πλούτο και τις στολές. Καλότυχοι οι άνθρωποι που αγαπούν τον Πάτερ Ιωάννη γιατί θα προσεύχεται για εμάς. Η αγάπη του για τον Θεό ήταν φλογερή και αυτός βρισκόταν ολοκληρωτικά μέσα στη φλόγα της αγάπης.

Ώ πάτερ Ιωάννη, εσύ είσαι ο μεγάλος πρέσβυς μας! Ευχαριστώ τον Θεό γιατί σε είδα , ευχαριστώ και σένα, τον καλό και άγιο ποιμένα, γιατί χάρη στις προσευχές σου κατάφερα να αποχωριστώ τον κόσμο και να έλθω στο Άγιο Όρος του Άθω, όπου είδα το μέγα έλεος τού Θεού. Και τώρα γράφω και χαίρομαι , γιατί ο Κύριος μού έδωσε να καταλάβω την πολιτεία και τον αγώνα του καλού ποιμένα.

Είναι μέγας άθλος να συγκατοική κανείς με νεαρή γυναίκα και να μη την αγγίζη.Αυτό το μπορούν μόνον όσοι έχουν μέσα τους αισθητή την χάρη τού Αγίου Πνεύματος. Η θεϊκή γλυκύτητα νικά τον σαρκικό έρωτα για την αγαπημένη σύζυγο. Πολλοί άγιοι φοβούνταν το πλησίασμα των γυναικών , αλλά ο Πάτερ Ιωάννης είχε ανάμεσα και στις γυναίκες το Άγιο Πνεύμα.

Θα προσθέσω ακόμα πως ήταν τόσο ταπεινός , ώστε διατηρούσε την χάρη του Ααγίου Πνεύματος και με την δύναμη της αγαπούσε πολύ τον λαό κι ανέβαζε τον νού των ανθρώπων στον Θεό.

Καταλαβαίνεις τι δύναμη Αγίου Πνεύματος είχε; Όταν διαβάζης το βιβλίο του «η Εν Χριστώ Ζωή μου» η ψυχή αισθανεται στα λόγια του τη δύναμη της Χάρης του Θεού .Εσύ λες :«Εγώ όμως το διαβάζω χωρίς καμιά γεύση». Θα σε ρωτήσω :μήσως γιατί είσα υπερήφανος; Η χάρη δεν προσεγγίζει υπερήφανη καρδιά.

Πάτερ Ιωάννη, που τώρα ζεις στους ουρανούς και βλέπεις τον Κύριο, τον Οποίο αγάπησε ήδη στη γη η ψυχή σου, σε παρακαλούμε πρέσβευε για μας, να αγαπήσωμε κι εμείς τον Κύριο και να φέρωμε τον καρπό της μετανοίας.

Ποιμένα καλέ και άγιε, ανυψώθηκε σαν υψιπετής αετός πάνω από την γή κι από το ύψος που σε ανέβασε το Άγιο Πνεύμα έβλεπες τις ανάγκες του λαού.

Με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος έφερες τον λαό κοντά στον Θεό κι οι άνθρωποι, σαν ακουγαν από το στόμα σου τον λόγο τού Θεού, οδύρονταν κι ήταν φλογερή η μετάνοια τους.

Ποιμένα καλέ και μεγάλε ! Πέθανες σωματικά αλλά πνευματικά είσαι μαζί μας και τώρα που παρίστασαι ενώπιον τού Θεού μάς βλέπεις με το Άγιο Πνεύμα από τους ουρανούς.

Ἀπολυτίκιον. Ήχος πλ. α’.
Φερωνύμως δοχείον της θείας χάριτος, από νεότητας ώφθης τη καθαρά σου ζωή, Ιωάννη θαυμαστέ, Κρονστάνδης καύχημα. Συ γαρ αγάπης θησαυρός και θαυμάτων αυτουργός, εδείχθης Πνεύματι Θείω. Ευαγγελίου τον Λόγον, ως φως εκλάμπων πάσιν Άγιε.

Πηγή: users.uoa.gr/~nektar/, (από τα κείμενα του οσίου Σιλουανού στο βιβλίο «Ο γέροντας Σιλουανός», του αρχιμανδρίτου Σωφρονίου, εκδ. Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου Έσσεξ, Μετάφραση από τα ρωσικά, Δεύτερη Έκδοση 1978, σελ. 514-516) Ελλάδα και Ορθοδοξία, Ορθόδοξος Συναξαριστής

Οἱ χριστιανές γυναῖκες μάρτυρες ὑφίσταντο ἐπί πλέον περισσότερους ἐκβιασμούς καί μαρτύρια, γιά τό ὅτι ἦσαν γυναῖκες.

Πέρα ἀπό τά βασανιστήρια εἶχαν νά ἀντιμετωπίσουν τίς προτάσεις γιά γάμο ἀπό ἀλλόπιστους ἄνδρες, ἀλλά καί τίς ἀνήθικες ἐπιθέσεις.

Αὐτό ἦταν ἕνα φρικτό μαρτύριο τῆς ψυχῆς, καθώς οἱ χριστιανοί μποροῦσαν νά ἀντιμετωπίσουν αὐτούς πού τούς βασάνιζαν στό σῶμα.

Ἐκεῖνο πού δέν μποροῦσαν νά δεχθοῦν ἦταν ἡ προσβολή τῆς ἁγνότητας καί τῆς παρθενίας τῆς ψυχῆς τους καί ο γάμος μέ ἀλλόπιστο ἄνδρα.

Κατά τόν λόγο τοῦ Κυρίου «μή φοβηθῆτε ἀπό τῶν ἀποκτενόντων τό σῶμα, τήν δέ ψυχήν μή δυναμένων ἀποκτεῖναι. Φοβήθητε δέ μᾶλλον τόν δυνάμενον καί ψυχήν καί σῶμα ἀπολέσαι» ( Ματθ. 10,28).

Οἱ μάρτυρες γυναῖκες ἦσαν ἕρμαια στά χέρια τῶν ἀπίστων διωκτῶν τους, οἱ ὁποῖοι ὑπέβλεπαν τήν ἁγνότητα, τήν τιμή καί τή ζωή τῶν θυμάτων τους. Μέσα στά συναξάρια βρίσκουμε ἀρκετές περιπτώσεις.

Α. Πρόταση γάμου

1. Χριστιανές μάρτυρες γυναῖκες πρώτων αἰώνων

Ἡ Μάρτυς Ριψιμία ἀπό τήν Ἀρμενία, ἀπέρριψε τήν πρόταση γάμου μέ ἀποτέλεσμα νά μαρτυρήσει στίς 30 Σεπτεμβρίου 292.

Ἡ Μάρτυς Ἰουστίνα ἀπό τήν Καρχηδόνα. Ὁ ἄνδρας πού ἤθελε νά τήν παντρευθεῖ κατέφυγε στό μάγο Κυπριανό. Τό ἀποτέλεσμα εἶναι γνωστό, δέν πέτυχε τοῦ σκοποῦ. Ὁ Κυπριανός ἔγινε χριστιανός καί Ἐπίσκοπος καί μαρτύρησε μαζί μέ τήν Ἰουστίνα στίς 2 Ὀκτωβρίου 250.

Ἡ Παρθενομάρτυς Εὐθαλία ἀπό τή Σικελία μαρτύρησε ἀπό τόν μιαρό ἐραστή της στίς 2 Μαρτίου 252.

Ἡ Μάρτυς Ξενία ἀπό τήν Καλαμάτα μαρτύρησε τό 291 ἐπί Δομιτιανοῦ, ἐπειδή ἀρνήθηκε νά γίνει γυναῖκα του.

Ἡ μάρτυς Ἱερουσαλήμ ἀπό τό Βυζάντιο ἀποκεφαλίσθηκε τόν 1^ο αἰῶνα, γιατί ἀρνήθηκε τήν πρόταση τοῦ κριτῆ νά παντρευτεῖ μέ ὡραιότατο εἰδωλολάτρη ἀξιωματικό.

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Ἰουλιανή ἀπό τήν Νικομήδεια μαρτύρησε μετά ἀπό πολλά βασανιστήρια στίς 21 Δεκεμβρίου 299, γιατί ἀρνήθηκε νά δεχτεῖ ἀρραβῶνα μέ τόν συγκλητικό Ἐλεύσιο.

2. Νεομάρτυρες γυναῖκες

Ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Ἀκυλίνα ἀπό τό Ζαγκλιβέρι.

Πρώτη αἰτία τοῦ μαρτυρίου της ἦταν ἡ ἄρνηση νά ἀλλαξοπιστήσει. Σ’ αὐτό τήν πίεζε ὁ ἀρνητής πατέρας της. Στή συνέχεια εἶχε πρόταση γάμου, ὅταν προσπαθοῦσαν μέ δελεάσματα νά κάμψουν τήν ἀντίστασή της.

Πρόταση ἔγινε ἀπό τόν Πασᾶ τῆς Θεσσαλονίκης πού τῆς πρότεινε νά τήν κάνει νύφη του, γυναίκα τοῦ γιοῦ του, μιά ἀπό τίς πιό ζηλευτές χανούμισσες τῆς ἀνωτέρας τάξεως τῆς Θεσσαλονίκης.

- Τούρκεψε Ἀκυλίνα καί ἐγώ θά σέ πάρω νύμφη στόν υἱό μου.

Μάρτυς τοῦ Χριστοῦ μέ τόλμη ἀνέκφραστη τοῦ ἀποκρίθηκε:

- Ὁ διάβολος, νά πάρει καί ἐσένα καί τόν υἱό σου.

Ἀλλ’ ἡ χριστιανή κόρη, μένει ἀλύγιστη. Δέν τήν θαμπώνουν οἱ τιμές καί τά μεγαλεῖα. Ὁ νοῦς της τρέχει στά ἄφθαρτα θεῖα δῶρα τοῦ Οὐρανοῦ.

Τήν εἶχε συμβουλεύσει ἡ ἀτίμητη μάνα της, πού τήν εἶχε ἀκολουθήσει μἐχρι τόν Πασᾶ:

Παιδί μου, ἔλεγε, πρόσεχε, ὁ Χριστός κρατεῖ τό στεφάνι στό χέρι του, πάνω ἀπ' τό κεφάλι σου, ἕτοιμος νά σέ στεφάνωσει νύφη δική του. Μήν τόν ἀρνηθεῖς. Τίποτα δέν εἶναι ἡ πρόσκαιρη αὐτή ζωή, ἀπέναντι τοῦ Παρα-δείσου. Πρόσεχε, παιδί μου, νά μήν δειλιάσεις.

Τά θερμά λόγια τῆς μητέρας της γεμίζουν τήν καρδιά της μέ θάρρος, δύναμη καί ἀποφασιστικότητα. Τά γλυκόλογα καί οἱ ὑποσχέσεις τοῦ ἀνα-κριτῆ ὅτι θά γίνει γυναίκα τοῦ γιοῦ τοῦ Πάσα, τήν ἀφήνουν ἀσυγκίνητη.

Οἱ τρομερές κατόπιν ἀπειλές τους, δέν τήν φοβίζουν. Τότε πιά τά βασανιστήρια μπαίνουν σέ ἐνέργεια.

Τήν γυμνώνουν καί τήν χτυποῦν μέ βέργες ἀπό ἰτιά καί λυγαριά καί ὕστερα μέ συρματένια σχοινιά. Τό σῶμα της γίνεται ὅλο μιά πληγή. Τό αἷμα της χύνεται καί βάφει τήν Μακεδονική γῆ. Ἡ Ἀκυλίνα μέσα στά φριχτά αὐτά βασανιστήρια, ἔχει τά μάτια σηκωμένα στόν Οὐρανό καί συνεχῶς ἐπαναλαμβάνει:

- Χριστιανή εἶμαι καί Χριστιανή πεθαίνω, δέν ἀρνοῦμαι τόν Σωτήρα μου. Ὅσο περισσότερο μέ βασανίζετε, τόσο λαμπρότερο γίνεται τό στεφάνι πού θά μοῦ δώσει ὁ Κύριος μου.

 Μαρτύρησε στίς 27 Σεπτεμβρίου 1764. Στίς 8/2/1012 εἴχαμε τήν εὐλογία τῆς ἀποκάλυψης τῶν ἱερῶν λειψάνων της ἐδῶ στήν Ὅσσα καί στίς 26/9/2013 τήν Μετακομιδή στό Ζαγκλιβέρι τήν πατρίδα της

Ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Κυράννα

Ἁγία Νεομάρτυς Κυράννα ζοῦσε στήν Βυσσῶκα, τήν σημερινή Ὅσσα, μαζί μέ τούς χριστιανούς γονεῖς της. Ἤταν πολύ ὅμορφη καί ζοῦσε ζωή σεμνή καί συνετή. Ἕνας γενίτσαρος φοροεισπράκτορας πού ἦλθε στήν Ὅσσα νά εἰσπράξει τά κρατικά ἔσοδα, συνάντησε τήν Κυράννα καί χτυπήθηκε ἀπό σανατικό ἔρωτα. Τῆς ἔκανε πρόταση γάμου, ἀλλά ἡ Ἁγία δέν δέχθηκε τήν πρότασή του. Πότε τήν καλόπιανε καί πότε τήν ἀπειλοῦσε γιά νά πετύχει τόν ἀνόσιο σκοπό του.

Τελικά τήν ἔφερε στόν Κατή τῆς Θεσσαλονίκης μέ την κατηγορία, ὅτι ὑποσχέθηκε νά τόν παντρευτεῖ ἀλλά τώρα δέν τό κάνει. Ἡ Ἁγία ἀπάντησε «ἐγώ εἶμαι χριστιανή καί ἔχω νυμφίο τόν Κύριό μου Ἰησοῦ Χριστό, στόν ὁποῖο προσφέρω ὡς προίκα καί τήν παρθενία μου καί αὐτόν πόθησα καί ποθῶ ἀπό τά νειάτα μου καί γιά τήν ἀγάπη του εἶμαι ἕτοιμη νά χύσω καί τό αἶμα μου γιά νά ἀξιωθῶ νά τόν ἀπόλαύσω. Ἀκοῦστε λοιπόν τήν ἀπάντησή μου καί ἄλλο λόγο πλέον μή περιμένετε νά σᾶς πῶ.» Ἡ συνέχεια εἶναι γν ωστή. Φυλακίσθηκε, βασανίσθηκε ἀνηλεῶς καί μαρτύρησε στίς 28 Φεβρουαρίου τοῦ 1751. Παρόμοιες περιπτώσεις πρότασης γάμου πού κατέληξε σέ μαρτύριο εἴχαμε σέ γυναίκες μάρτυρες τῶν πρώτων αἰώνων τῶν διωγμῶν τῆς Ἐκκλησίας μας καθώς καί σέ ὅλες τίς Νεομάρτυρες.

Ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Χάϊδω ἀπό τόν Στανό Χαλκιδικῆς.

Ἁγία Χάϊδω εἶχε παρόμοια πρόταση ἀπό τόν γιό τοῦ Μαντέμ Ἁγά τῶν Μαντεμοχωρίων. Ἡ Ἁγία ἀρνήθηκε μέ ἀποτέλεσμα τή σύλληψη καί τά βασανιστήρια. Βέβαια εἴχαμε ἄλλη ἐξέλιξη ἀπό τίς ἄλλες Νέο-μάρτυρες. Ἡ Ἁγία εἶχε συναγωνιστές της τό χωριό της. Ὁ Πασάς τοῦ Χωριοῦ μέ τήν βοήθεια παλικαριῶν τήν ἀπελευθέρωσαν καί μαζί μέ τήν μητέρα της τήν φυγάδευσαν στό μετόχι τῆς Μονῆς Παντοκράτορος στήν Θάσο. Ἐκεῖ μετά ἀπό ἄσκηση ἐκοιμήθη ἐν Κυρίῳ. Ἀξιώθηκε ἁρπαγῆς στόν Παράδεισο καί βρέθηκε χειρόγραφο στήν Μονή Βατοπεδίου πού περιγράφει αὐτά πού εἶδε στήν ἄλλη ζωή. Ἠ Ἁγία τιμᾶται τήν 1 ^η Σεπτεμβρίου.

Ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Χρυσή ἀπό τά Μολγενά, σημερινή Χρυσή τῆς Ἀριδαίας.

Πάλι ἐδῶ ἕνας Τοῦρκος βλέποντάς την τόσο ὡραία καί πανέμορφη χτυπήθηκε στήν καρδιά ἀπό σατανικό ἔρωτα καί παραφυλοῦσε νά βρεῖ τήν κατάλληλη εὐκαιρία, γιά νά ἐπιτελέσει τόν κακό σκοπό πού μελετοῦσε. Στήν πρότασή του ἡ Ἁγία ἀπάντησε: «Ἐγώ τόν Χριστό μου πιστεύω καί προσκυνῶ καί αὐτόν μόνο γνωρίζω γιά νυμφίο μου.» Ἡ Ἁγία εἶχε συμμάχους τοῦ ἐχθροῦ της τούς γονείς καί τίς αδελφές της, οἱ ὁποῖοι τήν συμβούλευαν νά ἀρνηθεῖ τόν Χριστό φαινομενικά καί νά γλιτώσει τόν θάνατο. Ἡ Ἁγία τούς ἀπάντησε: «Ἐσεῖς πού μέ παρακινεῖτε νά ἀρνηθῶ τόν ἀληθινό Θεό, δέν εἶσθε πλέον γονεῖς μου καί ἀδελφές μου. Οὔτε ἐγώ θέλω νά σᾶς ξέρω σάν τέτοιους στό ἑξῆς. Ἀλλά ἀντί γιά ἐσᾶς Πατέρα μέν ἔχω τόν Κύριό μου Ἰησοῦ Χριστό μητέρα μου τήν Κυρία Θεοτόκο, ἀδελφούς καί ἀδελφές ἔχω τούς Ἁγίους καί τίς Ἁγίες. Μαρτύρησε στίς 13 Ὀκτωβρίου τοῦ 1795. Παρόμοια αἰτία γιά μαρτύριο εἴχαμε καί στίς Ἁγίες μάρτυρες γυναῖκες τῶν πρώτων αἰώνων.

Ἡ Νεομάρτυς Παρθένα ἡ Ἐδεσσαία ἀρνήθηκε νά εἶναι Παλλακίδα τοῦ Τούρκου Πασᾶ τῆς Ἐδεσσης. Μαστιγώθηκε καί θάφτηκε ζωντανή, 9 Ἰανουαρίου 1375.

Ἡ Ἁγία Νεομάρτυς Ἀργυρή ἀπό τήν Προῦσσα. Ὁ μανιακός Τούρκος ἐραστής της τήν ἔκλεψε μέσα ἀπό τόν Ναό τήν ὥρα τοῦ γάμου της. Ὑπέμεινε μακροχρόνια βάσανα καί φυλάκιση. Μαρτύρησε στίς 30 Ἀπριλίου 1725.

Ἡ Νεομάρτυς Ἑλένη ἀπό τήν Σινώπη τοῦ Πόντου ἀντιμετώπισε ἀκόλαστες προτάσεις τοῦ Οὐκούζογλου Παςᾶ, διοικητῆ τῆς Σινώπης. Τήν εἶδε ἀπό τό παράθυρο καί τήν ἐρωτεύτηκε. Ὅταν τήν ἔφεραν μπροστά του προσπάθησε νά τήν μιάνει 2-3 φορές, ἀλλά δέν μπόρεσε γιατί ἕνα ἀόρατο τοῖχος τήν προστάτευε. Ἐκείνη τήν ὥρα ἔλεγε νοερά τόν ἑξάψαλμο. Κατάφερε νά δραπετεύσει. Ἡ Δημογεροντία τῆς Συνώπης συμβούλευσε τους γονεῖς της νά τήν δώσουν στόν Τοῦρκο, πράγμα πού ἔκαναν. Τήν ἔβαλε σέ σακί καί τήν ἔπνιξε στήν θάλασσα, 1 Νοεμβρίου 1800.

Ἡ Νεομάρτυς Μαρία Μεθυμοπούλα ἀπό Κάτω Φουρνῆ Μεραμπέλλου Κρήτης . Τήν ἀγάπησε ἕνας Τουρκαλβανός Χωροφύ-λακας. Ἐπειδή ἡ Ἁγία τόν ἀπόφευγε, ἐκεῖνος τήν θανάτωσε τήν 1 Μαΐου 1826.

Β. Ἀπειλή τῆς ἁγνότητος

Ἡ Μάρτυς Ἁγνή ἀπειλήθηκε μέ ἀτίμωση, δέν δέχθηκε καί θανατώθηκε. Ἑορτάζει στίς 21 Ἰανουαρίου

Οἱ Μάρτυρες Δομνίνη καί οἱ κόρες της Βερίνη καί Προσδόκη, γιά νά ἀποφύγουν τήν ἀτίμωση μπῆκαν μέσα στό ποτάμι καί πνίγηκαν. Ἐγκώμιο στίς 3 αὐτές γυναῖκες ἀφιέρωσε ὁ Ἱερός Χρυσόστομος. Ἐπαινεῖ τήν μητέρα πού ἔδειξε μεγάλη ἀνδρεία νικῶντας τόν πόθο τῆς φύσεως, θανατώνοντας τούς καρπούς τῆς κοιλίας της καί τίς θυγατέρες γιά τήν μεγάλη ὑπακοή καί εὐπείθεια πού ἔδειξαν, στό νά δεχθοῦν νά πνιγοῦν ἀπό τήν μητέρα τους. Ἑορτάζουν στίς 4 Ὀκτωβρίου.

Ἡ Εἰρήνη ἀπό τήν Θεσσαλονίκη μαρτύρησε ἐπί Διοκλητιανοῦ ἐπειδή ἀντιστάθηκε στήν ἁμαρτία, ὅταν ρίχθηκε σέ πορνεῖο. Κάηκε στή φωτιά στίς 16 Ἀπριλίου 304.

Ἡ Ἁγία μάρτυς Θεοδώρα, ρίχθηκε σέ πορνεῖο καί τήν ἔβγαλε ἀπό ἐκεῖνο τό κολαστήριο ὁ Δίδυμος, πού τελικά μαρτύρησε.

Ἡ Ἁγία Μάρτυς Ποταμιαίνη ἀπό τήν Ἀλεξάνδρεια δέν ὑπέκυψε στίς ἀνήθικες προτάσεις τοῦ ἄρχοντα καί βυθίστηκε μέσα σέ καυτή πίσσα. Ἐορτάζει 7 Ἰουνίου.

Ἡ Ἁγία Παρθενομάρτυς Εὐφρασία ἀπό τήν Νικομήδεια τῆς Μικρᾶς Ἀσίας παραδόθηκε σέ ἕναν ἄξεστο ἄνδρα γιά νά τήν ἀτιμάσει.

Ἁγία τοῦ ὑποσχέθηκε ὅτι, ἐάν τήν σεβαστεῖ, θά τοῦ δώσει ἕνα φάρμακο γιά νά μήν πληγώνεται στίς μάχες. Διά νά τόν πείσει τοῦ εἶπε νά τήν χτυπήσει μέ ξίφος καί δέν θά πάθει τίποτε. Ἐκεῖνος μέ βεβαιότητα τήν χτύπησε στό λαιμό καί τῆς ἔκοψε τό κεφάλι. Ἔχασε τό κεφάλι καί κέρδισε τήν ἁγνότητά της. Ἦταν 19 Ἰανουαρίου.

Ἡ Ἁγία Λουκία ἀπό τήν Σικελία ρίχθηκε σέ πορνοστάσιο. Ἡ θεία χάρις ὅμως τήν διεφύλαξε. Τήν ἀποκεφάλισαν, στίς 13 Δεκεμβρίου 250.

Τήν μάρτυρα Ἀγριπίννα ἤθελαν νά τήν διαπομπεύσουν γυμνή. Μαρτύρησε στή Ρώμη τό 260.

Τήν Ἁγία Ὡραιοζήλη τήν ἔγδυσαν γιά νά γίνει θέαμα στά ἀκόλαστα μάτια τῶν εἰδωλολατρῶν. Ὁ βασιλιᾶς τυφλώθηκε γιά τήν ἀνομία του καί ἡ Ἁγία τελικά μαρτύρησε.

Ἡ Ἁγία μάρτυς Θωμαΐδα θανατώθηκε ἀπό τόν πεθερό της πού ζητοῦσε νά ἱκανοποιήσει μαζί της τίς ἁμαρτωλές ὀρέξεις του. Ἐορτάζει 14 Ἀπριλίου.

Ἡ Ἁγία μάρτυς Μαρκέλλα ἡ Χιοπολίτιδα θανατώθηκε ἀπό τόν ἴδιο τόν πατέρα της, ἐπειδή δέν ἤθελε νά ἱκανοποιήσει τήν ἀκόλαστη ἐπιθυμία του. Ἑορτάζει 22 Ἰουλίου.

Ἡ Ἰουλιανή ἀπό τήν Πτολεμαῒδα ρίχτηκε σέ πορνοστάσιο γιά νά τήν διαφθείρουν ἀσελγεῖς καί ἀκόλαστοι ἄνδρες. Ἄγγελος Κυρίου τούς τύφλωσε καί δέν πέτυχαν τοῦ σκοποῦ τους. Ἡ Ἁγία τούς θεράπευσε, ἀλλά τελικά ἀποκεφαλίσθηκε τό 272.

Ἀπόπειρα πορνείας σέ ἄνδρα εἴχαμε στόν μεγαλομάρτυρα Χριστοφόρο , ὅταν ἔριξαν μέσα στή φυλακή δύο πόρνες τήν Καλλινίκη καί τήν Ἀκυλίνα, οἱ ὁποῖες προσπάθησαν νά τόν ρίξουν στήν ἁμαρτία. Ὁ Ἅγιος ὄχι μόνο δέν παρασύρθηκε, ἀλλά κατάφερε μέ τήν σώφρονα στάση του νά τίς κάνει χριστιανές, πού τελικά μαρτύρησαν μαζί του.

Σέ πολλές μάρτυρες ἔκαναν πρόταση γάμου. Ἡ δέ ἄρνηση τῶν μαρτύρων γυναικῶν τίς ὁδηγοῦσε στό μαρτύριο. Μιά πρόταση γάμου, πού τελικά ἦταν αἰτία μαρτυρίου. Καί μᾶς κάνει ἐντύπωση. Ἡ πρόταση γάμου προϋποθέτει ἀγάπη καί ἔρωτα. Πῶς αὐτή ἡ ὑποτιθέμενη ἀγάπη διεστρέφετο σέ τέτοιο μίσος καί κακότητα μέχρι θανατώσεως.

Τήν ἴδια αἰτία μαρτυρίου εἴχαμε καί σέ ἄλλες Νεομάρτυρες.

Γ. Οἱ μικτοί γάμοι

Οἱ Ἁγίες ἀρνοῦνται νά συνάψουν γάμο μέ Τοῦρκο Μουσουλμάνο ἀλλογενή καί ἀλλόθρησκο. Αὐτός ὁ γάμος εἶναι μικτός ὁ ὁποῖος ἀπαγορεύεται ἀπό τήν Ἐκκλησία καί δέν ἱερολογεῖται. Μικτός γάμος θεωρεῖται ὁ γάμος μέ ἀλλόδοξο καί ἀλλοεθνή.

Κατά τόν Ἀμίλκα Ἀλιβιζάτο « ὁ μικτός γάμος εἶναι σημαντικοτάτη ἀνωμαλία εἰς τόν κοινωνικό βίον». Τό πρόβλημα αὐτό ἀντιμετωπίσθηκε στούς Ἐβραίους ὅταν ἐξορίσθηκαν στήν Βαβυλώνα κατά τήν σαραντάχρονη αἰχμαλωσία. Ἐκεῖ συνῆψαν γάμο μέ εἰδωλολάτρες.

Ἕσδρας ἀποκαλεῖ τούς μικτούς γάμους «πηγές ἁμαρτιῶν», γιά τό γένος τοῦ Ἰσραήλ. Ὁ Νεεμίας τούς καταριέται καί ὁ Προφήτης Μαλαχίας τούς ὀνομάζει βδέλυγμα.

• 14 ^ος Κανόνας τῆς 4 ^ης Οἰκουμενικῆς Συνόδου ἀπαγορεύει τό γάμο μέ ἑτερόδοξο καί πολύ περισσότερο σέ κατώτερους κληρικούς, ἀναγνῶστες καί ψάλτες.

• 10 ^ος κανόνας τῆς ἐν Λαοδικεία Συνόδου ἀπαγορεύει νά παντρεύονται τά παιδιά τῶν κληρικῶν μέ αἱρετικούς. Το ἴδιο γιά τούς χριστιανούς λέει ὁ 31 ^ος κανόνας τῆς Λαοδικείας. Μόνον ἐάν ὑποσχεθοῦν ὅτι θά γίνουν Ὀρθόδοξοι. Ὁπότε πρῶτα νά γίνονται Ὀρθόδοξοι καί μετά νά παντρεύονται. Τό ἴδιο καί ὁ 79 ^ος κανόνας τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Γάμος θεωρεῖται ἡ εὐλόγηση τῆς ἑνώσεως Ὀρθοδόξων χριστιανῶν, ἄνδρα καί γυναίκας.

Τό πρόβλημα τῶν μικτῶν γάμων τό ἀντιμετώπισε ἡ Ἐκκλησία ἀπό τήν πρώτη στιγμή. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος λέει στόν χριστιανό ἄνδρα καί γυναίκα, ἐάν ἔχουν οἰκογένεια μέ ἄπιστον, νά μήν τόν χωρίσουν, διότι ὑπάρχει ἡ ἐλπίδα νά γίνει καί αὐτός πιστός. Οἱ γάμοι πού γίνονταν δέν ἀκυρώνοντο, ἔμπαιναν ὅμως σέ ἐπιτίμιο. Σέ διάταξη τοῦ Ἰουστινιανοῦ τό 530 ὁρίζεται ἄν ἕνα μέλος εἶναι αἱρετικό, τά παιδιά νά βαπτίζονται Ὀρθόδοξα.

Στή συνέχεια βλέπουμε νά εἶναι ἀνεκτοί οἱ γάμοι μέ ἑτερόδοξους, νά ἀπαγορεύονται ὅμως μέ ἀλλόθρησκους.

Ἡ Ἐκκλησία βασισμένη στόν 72 ^ο κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκ. Συνόδου , δέν ἐπιδοκιμάζει τούς μικτούς γάμους, εἶναι ὅμως ὑποχρεω-μένη νά ἀνέχεται ἐφαρμόζοντας τήν οἰκονομία καί τήν ἐπιείκια, γιά νά μήν τούς χάσει τελείως.

Κάποια στιγμή ἐπί Πατριάρχου Κυρίλλου τοῦ Ε΄ τό 1756 , ἀπαγορεύ-ονταν οἱ γάμοι μέ Λατίνους καί Ἀρμενίους. Παρόμοια ἀπόφαση ἔλαβε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος τό 1869 καί τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο το 1878.

Σήμερα οἱ μικτοί γάμοι ἀποτελοῦν ἕνα μεγάλο ποιμαντικό πρόβλημα, ταυτόχρονα καί ἐθνικό.

Οἱ Ὀρθόδοξοι στήν Ἀμερική, Αὐστραλία καί Εὐρώπη ἔχουν πολλούς μικτούς γάμους μέ ἀλλόξοξους καί ἀλλοεθνεῖς.

Γάμοι μέ ἀλλοεθνεῖς ἦταν σπάνιοι, τώρα ὅμως εἶναι συχνοί.

Τό πρόβλημα εἶναι ὅτι σήμερα οἱ νέοι δέν θεωροῦν τή διαφορά δόγματος, θρησκεύματος καί ἔθνους σάν ἐμπόδιο γιά τήν ἀγάπη καί τήν εὐτυχία τοῦ γάμου.

Σκοπός τοῦ γάμου εἶναι ἡ ἁρμονική συμβίωση καί αὐτό ἐπιτυχάνεται μέ τήν ἑνότητα τοῦ ζευγαριοῦ σέ ὅλα τά ἐπίπεδα. Σέ σωματικό, ψυχικό καί πνευματικό ἐπίπεδο.

Ἡ σωματική σχέση εἶναι ἡ πρώτη χρονικά, ὄχι ὅμως καί ἱεραρχικά. Ἡ ψυχική ἁρμονία εἶναι ἡ ταύτιση τῶν χαρακτήρων, τῶν σκέψεων,

τῶν ἐπιθυμιῶν τῶν ἐνδιαφερόντων, τῶν ἀποφάσεων.

Ἡ πνευματική σχέση εἶναι ἡ κοινή πορεία πρός τήν σωτηρία. Ὁ κοινός πνευματικός ἀγῶνας, ἡ ἴδια πνευματική προσπάθεια μέσα στήν Ἐκκλησία μέ τήν μυστηριακή ζωή, τήν κοινή καθοδήγηση ἀπό πνευμα-τικό πατέρα.

Ἡ Ἁγία Κυράννα καί οἱ ἄλλες μάρτυρες καί νεομάρτυρες ἠρνοῦντο γάμο μέ ἀλλοεθνή. Αὐτή δέ ἡ ἄρνηση τους κατέληγε σέ μαρτύριο.

Οἱ ποιμένες ἔχουμε μεγάλη εὐθύνη νά καθοδηγοῦμε τά νεαρά μέλη τῆς Ἐκκλησίας. Νά τονίζουμε τήν ἀνάγκη κοινῆς πνευματικῆς πορείας καί τήν σπουδαιότητα πού ἔχει στήν εὐτυχία καί τήν ἁρμονία τοῦ γάμου σχέση μέ τήν μεγάλη οἰκογένεια τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Ιερισσού

Δημοσιεύουμε την συνέντευξη του πολιού Επισκόπου Πενταπόλεως κ.κ. Ιγνατίου που έδωσε στην Τράπεζα Ιδεών:

• Σεβασμιώτατε, θα μπορούσατε να μας κάνετε μια αναφορά στην καταγωγή σας και στα πρώτα βήματα της πίστεως μας;

Καταρχήν ευχαριστώ για την ευκαιρία που μου δίνετε, αυτής της συνεντεύξεως. Όμως πρέπει να εξομολογηθώ δηλαδή;

Είμαι Μακεδόνας, από την Έδεσσα, εκεί γεννήθηκα, μεγάλωσα και τελείωσα το Γυμνάσιο. Οι γονείς μου ήταν μικρασιάτες και εξορίστηκαν επί Κεμάλ. Ο πατέρας μου έκανε τρία χρόνια εξόριστος, σε καταναγκαστικά έργα και δύο χρόνια δευτέρας κατηγορίας στρατιώτης, μουλαράδες όπως ήτανε παλαιά. Τρεις χιλιάδες (3.000) εξορίστηκαν μαζί του, από τη Μικρά Ασία. Κάπου τριακόσιοι (300) έφθασαν ζωντανοί στην Ελλάδα, μεταξύ αυτών και ο πατέρας μου.

Ο πατέρας του πατέρα μου εργάστηκε στα Ακ Ταγματέν, στα μεταλλεία στα Λευκά Όρη, στον Πόντο και λέγανε τον πατέρα μου μαντενλόγλου, ο γιος του μεταλλουργού και εξελληνίστηκε το όνομα σε Μανδελίδης.

Έβγαλα το Γυμνάσιο στην Έδεσσα και ήρθα στην Θεολογική Σχολή στην Αθήνα. Είχα την ευλογία να καταταγώ στην Αδελφότητα Θεολόγων της Ζωής και στη συνέχεια στην Αδελφότητα Θεολόγων «Ο Σωτήρ» (Ορθόδοξη Χριστιανική Ιεραποστολική Αδελφότητα), όπου είμαι τακτικό και ιδρυτικό μέλος.

• Στην Ιεραποστολή στην Αφρική πως βρεθήκατε;

Ο πατήρ Χαρίτων Πνευματικάκης είχε προηγηθεί για να διαδεχθεί τον πατέρα Χρυσόστομο Παπασαραντόπουλο, το 1973, τον Ιούλιο.

Ήταν συνταξιούχος, η δουλειά πολλή, παγοθραυστική θα την έλεγα και η Αδελφότητα έκρινε ότι έπρεπε να στείλει βοηθό του. Μου έκανε ο προϊστάμενος της Αδελφότητας ένα τηλεφώνημα, γιατί ήμουν ιεροκήρυκας στη Λάρισα: «μπορείτε να πάτε να βοηθήσετε τον πατέρα Χαρίτωνα;». Εγώ δεν μιλούσα γιατί η είδηση έπεσε ως κεραυνός εν αιθρία. «Ακούς; Ακούς;». «Ακούω, πρώτα-πρώτα, δεν θέλω ερώτηση, εφόσον το λέει το Συμβούλιο της Αδελφότητος, ευχαρίστως όπου με στείλετε, φεύγω και σήμερα, αλλά δεν ξέρω την γλώσσα. Εκεί μιλάνε γαλλικά.». «Πάρε μία άνευ διδασκάλου, και τα υπόλοιπα τα βρίσκουμε καθ’ οδόν». «Όχι, πιο μπροστά από τις 15 Μαΐου, γιατί πρέπει να είμαι στην τοπική εορτή του Πολιούχου μας, του Αγίου Αχιλλείου».

Αλλά την επόμενη ημέρα μετά την εορτή πήρα το αεροπλάνο, μπήκα μέσα και με σύστησαν στον κύριο Ντούνη, τον πρόεδρο της Ελληνικής Κοινότητας. Αυτός ήταν στην πρώτη θέση, εγώ ήμουν στην οικονομική βέβαια. Φθάνοντας, με ρώτησε: «θέλετε να πάτε αυθημερόν στην Κανάγκα ή την επόμενη ημέρα;». Του απαντώ ότι αν ήταν δυνατόν αυθημερόν, αυτό θα ήταν το καλύτερο, αλλά απορούσα αν θα μας έπαιρνε ο χρόνος; «Μη σε νοιάζει, εγώ θα τηλεφωνήσω και θα το κρατήσω το αεροπλάνο!».

Έτσι έγινε. Με περίμενε ένας αδελφός στην Κινσάσα. Βγήκα από το ένα αεροπλάνο, μπήκα στο άλλο και κατευθείαν στην Κανάγκα. Κανένας δε με ήξερε, κανέναν δεν ήξερα. Μόνον το αεροδρόμιο έβλεπα. Αλλά οι μαύροι με κατάλαβαν. Έρχεται ένας μαύρος και μου λέει στα γαλλικά «είσαι ορθόδοξος;» και το «ορθόδοξος» το κατάλαβα. «Θέλετε να πάτε στη μισσιόν;» και αυτό το κατάλαβα. Του απαντώ θετικά. «Να σας βοηθήσω; Θέλετε να σας πάρω τη βαλίτσα;». Έρχεται από πίσω του ένας άλλος: «πάτερ καλώς ήλθατε, θέλετε να σας βρω ένα ταξί να σας πάω στην ορθόδοξη μισσιόνα;», «Θέλω». Ο ένας πήγε για τη βαλίτσα, ο άλλος πήγε για το ταξί και πριν από μένα, μπήκε μια κογκολέζα που η μισή ήταν έξω από το πορτ-μπαγκάζ, οπότε βάλαμε τη βαλίτσα μου, μέσα στο όχημα. Ήταν βροχερός καιρός, οι λάκκοι ήταν γεμάτοι νερό και ο οδηγός να τρέχει… Δεν ξέρω πόσες φορές είπα το Πιστεύω και το Πάτερ Ημών, μην πάθουμε καμιά ζημιά.

Με βάζει στην αυλή της ιεραποστολής. Όταν με είδε ο πατήρ Χαρίτων, σταυροκοπιόταν, «πώς ήλθες;», δεν είχαμε μέσα τηλεπικοινωνίας, να τον ενημερώσω. Τελικά όταν έφυγε ο ταξιτζής μου λέει: «καλά ποιος σου βρήκε αυτόν τον οδηγό να σε φέρει εδώ;», «μου τον βρήκαν, δεν τον βρήκα εγώ», «ο ένας είναι μπριγκάντ – ληστής». Έμενε σε μια κατοικία που την αγοράσαμε εμείς κατόπιν για να την κάνουμε σχολείο, και το είχε σκάσει δυο – τρεις φορές από τη φυλακή, τους είχε ξεφύγει. Τον παρακαλούσαμε να φύγει από το σπίτι και δεν έφευγε, ενώ το είχαμε αγοράσει το σπίτι. Τελικώς φυσάει ένας άνεμος και ξεσκεπάζει όλο το σπίτι και φέρνει τη οροφή στην αυλή της ιεραποστολής μας. Εε, αυτός με έφερε!

Την πρώτη νύχτα κοίταζα τον ουρανό και έλεγα: «κάτω από τον ίδιο ουρανό είμαστε και στη Λάρισα και στην Κανάγκα». Από τότε πέρασε μια ζωή. Τριάντα τέσσερα (34) χρόνια, είναι η τρίτη μου «καριέρα». Τώρα είμαι 86 χρονών, λιγότερα δεν γίνονται, μόνο προχωρούν. Κάναμε μια συμφωνία με τον Θεό: «Ό,τι θα μου δώσεις θα στο δώσω πίσω, δεν κρατάω τίποτε για μένα. Και πάμε καλά μέχρι τώρα, θα δούμε τι θα γίνει μετά».

• Διακονείτε επί πολλά χρόνια στην Αφρική, συγκεκριμένα στην ορθόδοξη ιεραποστολή στην Κανάγκα του Κογκό. Αρχικώς ως υπεύθυνος του ιεραποστολικού κλιμακίου, ακολούθως ως Μητροπολίτης Κεντρώας Αφρικής και προσφάτως μετά την παραίτησή σας, λάβατε τιμητικώς τον τίτλο του Αγίου Νεκταρίου, του Γέροντος Επισκόπου Πενταπόλεως. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια για το πώς ξεκίνησε η σύγχρονη ιεραποστολή στην Αφρική και συγκεκριμένα στο Κογκό;

Η ιστορία της ιεραποστολής στην Κανάγκα, αρχίζει με την επίσκεψη του πατρός Χρυσοστόμου Παπασαραντοπούλου, η οποία έγινε το 1972, τον Οκτώβριο. Δεν άντεξε παραπάνω από 2,5 μήνες και στις 29 Δεκεμβρίου τον κατέλαβε μία ρινορραγία στη μέση του δρόμου, καθώς πήγαινε στον προορισμό του, ενενήντα χιλιόμετρα περίπου (σ.σ. στο Μπουζιμάι). Η καλυτέρα λύσις ήταν να επιστρέψει στην Κανάγκα. Επέστρεψε, δεν έβρισκε γιατρό, βρήκε μια νοσοκόμα, άλλωστε η ανεψιά του ήταν νοσοκόμος στο Αντικαρκινικό (σ.σ. Αθηνών), αλλά δεν μπορούσε να βρεθεί φάρμακο και έκαναν διάφορα, που νόμισαν, πρακτικά, αλλά η μύτη έτρεχε αίμα. Ώσπου τελικά μετά δύο μέρες απέθανε.

Το γεγονός αυτό συνεκίνησε το Πανελλήνιο και έβαλε ο Θεός στο μυαλό του πατρός Χαρίτωνος Πνευματικάκη να πάει να τον αντικαταστήσει εκεί. Ήταν άλλωστε φίλοι και συνεργάτες εδώ στην Αθήνα. Τον Ιούλιο του 1973, μόνος του, σα παγοθραυστικό, άνοιξε δρόμο. Είχε βρει περίπου 25 (χριστιανούς), τους άφησε εκεί ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος. Έδωσε την καρδιά του ο π. Χαρίτων, με το ζήλο που τον διέκρινε όλα του τα χρόνια και δημιούργησε ένα πυρήνα αξιόλογο.

• Ο πατήρ Χαρίτων εκοιμήθη το 1998 στην Κανάγκα, μετά από 25 χρόνια καρποφόρας ιεραποστολικής δράσης αποκλειστικά στην Κανάγκα, όπου έθεσε γερά θεμέλια στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Εκτός από εσάς ποιοι άλλοι υπήρξαν συνεργάτες του;

Ο πατήρ Ανδρέας Καγάγια, ελληνομαθής, έμαθε τη γλώσσα και τον εξυπηρετούσε. Ο π. Χαρίτων γνώριζε τα γαλλικά, αλλά όχι επαρκώς, όπως και ο π. Χρυσόστομος Παπασαραντόπουλος (ο οποίος γνώριζε βέβαια περισσότερα). Ο π. Χρυσόστομος και ένας ακόμη ιερεύς ο οποίος όμως απέθανε νωρίς. Με αυτούς άρχισε να εργάζεται.

• Παράλληλα με την κατήχηση και εξάπλωση του ευαγγελίου στην περιοχή υπήρξαν άλλες δραστηριότητες; Δημιουργήθηκε κάποιο σχολείο, ιατρείο κτλ;

Ο π. Χαρίτων βρήκε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο το οποίο έκανε σαπούνια. Το διαμόρφωσε και το έκανε Εκκλησία. Αργότερα έκανε ένα ντισπανσιέρ (σ.σ. ιατρείο). Μικρό όσο να χωρούν ο γιατρός, η νοσοκόμα και οι ασθενείς. Αυτό το ντισπανσιέρ, μεγάλωσε κατόπιν και έγινε κλινική τέλεια, τόσο που διαπραγματευόμεθα από τον Ιανουάριο, να αρχίσει ως μια εν ενεργεία κλινική, να δέχεται τους ασθενείς και για χειρουργείο και για άλλες ασθένειες. Με ιατρούς που ήταν του Σχολείου της Ορθοδόξου Ιεραποστολής και σπούδασαν στη Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα.

Βέβαια μετά, φέτα φέτα κόβεται το σαλάμι, αγοράστηκαν μερικά οικόπεδα. Τώρα είναι μια περιοχή τριακοσίων πενήντα περίπου μέτρων επί (τριγωνικό είναι) από μηδέν μέχρι σαράντα πέντε μέτρα, όπου στεγάζονται τώρα τα Σχολεία μας.

• Μπορείτε να μας μιλήσετε για τα Σχολεία της Ορθόδοξης Ιεραποστολής;

Τα σχολεία έχουν την ονομασία «ΦΩΣ ΕΘΝΩΝ». Άρχισαν το 1980. Πρώτα πήγα εγώ και διαδέχθηκα τον π. Χαρίτων (ο οποίος εγήρασε) και στη διεύθυνση και στην όλη δραστηριότητα. Όταν πήγα το 1981 είχε θεμελιωθεί το 1^ο δημοτικό σχολείο αρρένων και είχε φθάσει το κτήριο περίπου στο ύψος του ενός μέτρου. Από ΄κει και πέρα τα πήρα όλα σβάρνα. Σήμερα η αυλή της ιεραποστολής έχει ένα δημοτικό αρρένων, ένα δημοτικό θηλέων με τριακόσια περίπου παιδιά, χωριστά το θηλέων και το αρρένων, ένα γυμνάσιο αρρένων και λύκειο μαζί και ένα θηλέων γυμνάσιο. Με χίλια πεντακόσια περίπου παιδιά. Εχτίστηκαν και άλλα δύο σχολεία, στο Μικαλάι και στην Τσιλούμπα, λίγο απέχουν έξω από την Κανάγκα αυτά. Και άλλα σχολεία έγιναν στην Τσικάπα και στο Μπουζιμάι, εξατάξια. Είναι περιοχή όπου έχω μια ιδιαίτερη ευθύνη.

• Τα σχολεία πώς λειτουργούν σήμερα; Με τι προσωπικό; Πώς καλύπτονται οι ανάγκες;

Στα δύο σχολεία οι Διευθύντριες είναι Ελληνίδες. Ανέκαθεν είχαν την ευθύνη Ελληνίδες καθηγήτριες. Το έμψυχο εκπαιδευτικό υλικό είναι πολύ αξιόλογο, υπάρχουν δάσκαλοι και καθηγηταί που έχουν δύο πτυχία. Έχουμε στείλει αρκετά παιδιά να σπουδάσουν έξω από το Κογκό, στην Ελλάδα. Γίνεται πολύ συστηματική εκπαίδευσις και η απόδοσις είναι πολύς υψηλής τάξεως, υψηλού επιπέδου.

Ένα παράδειγμα να σας πω. Εκεί τα παιδιά για να πάνε από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο δίνουν εξετάσεις, πέρασαν όλα τα παιδιά της 6^ης τάξεως. Από δε το Λύκειο, δέκα εννέα (19) κοπέλες και είκοσι δύο (22) αγόρια, πέρασαν τις αντίστοιχες των Πανελληνίων Εξετάσεων που έχουμε εδώ και μπορούν από ‘κει και πέρα, αν επιτύχουν, να επιλέξουν όποια σχολή θέλουν (δεν είναι όπως εδώ). Σαράντα ένας (41) απόφοιτοι και πέρασαν όλοι και με σημαντικούς βαθμούς.

Προπάντων δίνουμε σημασία στο ήθος, το οποίο γίνεται φανερό. Δεν διαφημίζεται αλλά γίνεται φανερό. Οι κοπέλες σεμνές, σοβαρές. Εγώ δεν είχα δει μέχρι τώρα σ’ αυτή την ηλικία, διότι το γυμνάσιο των θηλέων έγινε τελευταία, πριν από τρία χρόνια. Πρώτα είχαμε το δημοτικό θηλέων, και άμα τελείωναν το δημοτικό σχολείο παντριολογούνταν ή πηγαίναν και έπιαναν κάποια εργασία. Δεν τα βλέπαμε τα παιδιά πια. Δεν μπορούσαμε να δώσουμε και περισσότερη αγωγή.

Τώρα τα βλέπεις στο σχολείο, στη συμπεριφορά και έχουν ήθος και έρχονται από άλλα σχολεία, άλλοι καθηγηταί και το λένε. Έχουνε κάποτε κοινές εξετάσεις, στον αύλειο χώρο το δικό μας, στις αίθουσές μας, γιατί είναι ευήλια, ευάερα, άνετα και έρχονται και δίνουν εκεί εξετάσεις. Βλέπουνε μια διαφορά στο ήθος, στους τρόπους, στην εμφάνιση.

• Αυτοί είναι και οι λόγοι που θέλουνε πολλοί να στείλουν τα παιδιά τους στα σχολεία σας;

Πιεστικοί. Έχουμε κυβέρνηση στην Κανάγκα, δεν είναι μόνο η κεντρική της πρωτεύουσας στην Κινσάσα, έχουμε και στο ύπαιθρο πέντε διαμερίσματα, με υπουργούς, υπουργό Παιδείας κτλ. Ακόμα και Σχολή Ευελπίδων στην Κανάγκα. Είναι ενημερωμένοι πριν έρθουν στην Κανάγκα, για τα σχολεία μας και ζητούν να γράψουν τα παιδιά τους. Είμαστε και υποχρεωμένοι κάπως.

Κάθε τάξη έχει 50 – 60 παιδιά. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο κορυφαίος των στρατιωτικών ήρθε από την Κινσάσα και έγραψε τα παιδιά του στο δημοτικό αρρένων. Κάθε μια και δυο μέρες είχαμε επισκέψεις και της κυρίας Στρατηγού (της γυναίκας του). Μετά από δύο – τρία χρόνια ήρθε μετάθεσις του κορυφαίου στρατιωτικού και ρωτάει την διευθύντρια: «Ποια είναι η διεύθυνσις των Σχολείων Lumiere des Nations, των παραλλήλων προς το δικό σας εδώ, στην πρωτεύουσα, να πάω να τα εγγράψω τα παιδιά μου εκεί;» «Δεν έχουμε Σχολείο εκεί.» «Δεν έχετε στην Κινσάσα και έχετε στην Κανάγκα;» «Εδώ πρωτοδημιουργήθηκαν». «Εε τότε θα πάω μόνος μου, θα αφήσω τα παιδιά μου εδώ». Και πήγε μόνος του στην Κινσάσα, όπου μετετέθη και άφησε πίσω τη γυναίκα του, με τα παιδιά του για να συνεχίσουν να τελειώσουν το δημοτικό σχολείο και το γυμνάσιο.

• Εντυπωσιακό! Η όλη προσπάθεια πώς συντηρείται; Δίδονται δίδακτρα από τους γονείς για τη συμμετοχή των μαθητών στα σχολεία;

Απαρχής ήταν δωρεάν η εκπαίδευση, αλλά τα δύο τελευταία χρόνια, επειδή οι χορηγοί μας, εδώ, έχουν την ταλαιπωρία τους την οικονομική, έχουν βάλει ένα ελάχιστο ποσό για να πληρώνουν τους δασκάλους. Πάντως η ιεραποστολή μας δεν έχει κανένα όφελος από αυτά τα δίδακτρα, είναι μόνο για να βελτιώνεται ο μισθός των εκπαιδευτικών. Είναι 10 δολάρια το μήνα για το γυμνάσιο. Είναι 4 δολάρια για τις τελευταίες τάξεις του δημοτικού το μήνα και στις μικρότερες τάξεις πιο χαμηλά, 2 δολάρια.

• Τα σχολικά βιβλία;

Σχολικά βιβλία εάν μεν υπάρχουν εκεί, τα αγοράζουμε και τα δίνουμε. Αυτά τα προσφέρουμε δωρεάν. Αλλιώς στη Λάρισα έχουμε ένα γκρουπ που κάνει το τυπογραφείο και τυπώνει βιβλία και τα στέλνει δωρεάν.

• Τα προβλήματα φτώχειας που αντιμετωπίζει ο λαός στην Αφρική, και ειδικώς στην Κανάγκα, δημιουργούν πρόβλημα ώστε να ανταποκριθούν στις μαθητικές ανάγκες;

Βεβαίως, παρακολουθούν αυτήν την κατάσταση εδώ στην Ελλάδα από τα ραδιόφωνα και συμπάσχουν. Αλλά λένε, εμείς σε μια τέτοια κατάσταση γεννιόμαστε, μεγαλώνουμε, ζούμε και πεθαίνουμε. Μόνιμη κατάσταση σ’ εμάς, στους περισσοτέρους.

• Αν δεν κάνουμε λάθος ο π. Χαρίτων είχε καθιερώσει να δίδεται πρωινό στους μαθητές, αυτό γίνεται ακόμη;

Ναι, έτσι ήταν, αλλά πλέον δεν είναι δυνατόν. Όχι σε όλους. Προσφέρεται στα πιο αδύναμα παιδιά, στα πιο πτωχά. Στους άλλους δεν προσφέρεται γιατί δεν υπάρχουν χρήματα. Στην αρχή σε όλα τα παιδιά εδίδετο γάλα, πρωινό, σε όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως, κάθε μέρα εκτός της Παρασκευής λόγω της νηστείας.

• Εκτός από τα Σχολεία «Φως Εθνών», προβήκατε στην ίδρυση του πρώτου ορθόδοξου πανεπιστημίου, της πρώτης θεολογικής σχολής στην πρωτεύουσα Κινσάσα. Μπορείτε να μας μιλήσετε για αυτή την ενέργειά σας; Πώς καταφέρατε και υλοποιήσατε ένα τόσο μεγαλεπίβολο έργο και αν θέλετε να μας πείτε ποιες είναι οι προοπτικές του εγχειρήματος σήμερα;

Ήθελα να δώσουμε ορθόδοξη θεολογική γνώση, ώστε τουλάχιστον όσοι μπορούν και θέλουν να την έχουνε. Καταρχήν ήθελα να είναι ένα είδος Τ.Ε.Ι., μεταξύ δηλαδή Λυκείου και Πανεπιστημίου, δεν είχα μεγάλη ιδέα και μάλιστα έχω τυπώσει και υπάρχουν μετάλλια που αναγράφουν «Ορθόδοξη Ακαδημία». Τελευταία μέρα που ήρθε ο Υπουργός Παιδείας εκεί, μας είπε: «δεν μπορείτε να το ονομάσετε Ακαδημία, διότι ο όρος Ακαδημία είναι ανώτερος από τον όρο Πανεπιστήμιο εδώ στο Κογκό και έχουμε δύο Ακαδημίες. Να το ονομάσετε Πανεπιστήμιο». Δεν μπορούσαμε να κάνουμε και αλλιώς και το ονομάσαμε Πανεπιστήμιο. «Αλλά θα πρέπει να αναλάβετε και την υποχρέωση να κάνετε άλλες δύο σχολές τουλάχιστον, για να έχετε το Πανεπιστήμιο». Πρώτα ο Θεός να κάνουμε τη μία και βλέπουμε.

Ένας Έλληνας, ο οποίος μας υποστήριξε έδωσε ένα οικόπεδο δέκα στρεμμάτων, το οποίον είχαν καταπατήσει κάποιοι. Υπήρξε ένας αγώνας και δικαστικός από εκείνον, προκειμένου να απελευθερώσει το οικόπεδό του για να μας το δώσει. Είχαμε δυσκολίες, φθάσαμε στο σημείο να μας φυλάνε στρατιώται μέχρι να το κλοτιρώσουμε (περιφράξουμε), με έναν κλοτήρα (φράκτη) δυόμιση μέτρων περίπου από τσιμεντόλιθους. Να βάλουμε τη σιδερένια πόρτα και από ‘κει και πέρα ανενόχλητα, να χτίσουμε πολλά δωμάτια, ώστε να στεγάζουνε και τα γραφεία και τη γραμματεία, τη διεύθυνση, το σαλόνι επισκέψεων, μια μεγάλη αίθουσα που χωράει διακόσιους ακροατές περίπου, κουζίνα, τραπεζαρία να χωρούν εκατό περίπου φοιτητές, και τα κελιά τους, τα δωμάτιά τους, όπου ανά δύο να μένουν, μια μεγάλη αυλή ευρύχωρη και στο μέσον ένας ναός, μεγάλος βυζαντινός.

Αυτό όλο μας εκόστισε περίπου δυόμιση εκατομμύρια δολάρια (2.500.000 $). Ούτε που ξέρω πως βρέθηκαν, πώς δαπανήθηκαν, εγώ ήμουν εκεί πέρα, ολημερίς να συναγωνίζομαι τους κτίστες και λοιπούς.

Το ναό τον έκτισε με δαπάνες του, το μοναστήρι της Αγίας Μεγίστης Λαύρας του Αγίου Όρους.

Αυτό το ποσό που είπα δεν περιλαμβάνει αλουμινοκατασκευές πορτοπαραθύρων, εξοπλισμό κτλ., μόνο τοίχους. Επειδή, όλο 100 επί 100 μέτρα, το οικόπεδο ήταν δικό μας, μπορούσαμε να το βάλουμε σε ένα πρόγραμμα καλό, βολικό, με κήπο, με δέντρα, λουλούδια και λοιπά, ένα καταρράκτη τεχνικό, με πρασινάδες, δηλαδή ένα πολύ ωραίο κατασκεύασμα. Δηλαδή, ο Υπουργός Παιδείας λέει «όσοι θα κάνουν Πανεπιστήμιο, να περάσουν να δούνε το Πανεπιστήμιο των Ορθοδόξων».

Στην πορεία έμαθα ότι υπάρχει ένα σύστημα τηλεδιδασκαλίας, επειδή για τα μαθήματα θα χρειάζονταν κάποιοι καθηγητές από την Ελλάδα, την Αυστραλία, την Αμερική, αυτό το σύστημα επιτρέπει σε μία οθόνη 2,5 επί 2,5 μέτρων να παρουσιάζει τον διδάσκοντα και το περιβάλλον του και να βλέπει σε αντίστοιχη οθόνη όπου και αν βρίσκεται το περιβάλλον της τάξεως όπου διδάσκονται οι φοιτηταί. Σε μία άμεση επαφή, ώστε να ερωτούν οι φοιτηταί και να παίρνουν την απάντηση από τον καθηγητή τους, και αντιστρόφως. Αυτό μας βοήθησε να έχουμε καλούς καθηγητάς από μέσα και από έξω από το Κογκό.

Σήμερα έχει περίπου πενήντα (50) φοιτητές, προσπαθούμε να μη βάζουμε παραπάνω από 10 στο κάθε έτος. Οι φοιτηταί έχουν πολύ ενδιαφέρον, ωραία ερωτήματα, πληροφορούνται καλά και σχεδόν κάθε χρόνο έχουμε πτυχιούχους καθηγητές. Εφέτος, είχαμε τους τέταρτους πτυχιούχους, μετά από πενταετή φοίτηση. Διορίζονται αμέσως, είτε γίνονται κληρικοί, όσοι μπορούν και θέλουν, είτε εκπαιδευτικοί στο δημόσιο, είτε άλλη τακτοποίηση.

Έχουμε και ένα άλλο Πανεπιστήμιο, μια άλλη Σχολή Πληροφορικής. Επρόκειτο να κάνουμε και μια Γεωργική Σχολή κοντά σε μία μεγάλη φάρμα που έχουμε, αλλά τεχνικοί λόγοι μας εμπόδισαν, γιατί βρέθηκαν μερικοί δήθεν δικαιούχοι, του αγορασθέντος αυτού οικοπέδου και μας παρενέβαλαν εμπόδια πολλά. Τώρα, λειτουργεί εκεί δημοτικό σχολείο πλήρες και υποψήφιο είναι και το Πανεπιστήμιο της Γεωπονίας.

• Από ότι καταλάβαμε οι φοιτητές κατά τη διάρκεια της φοίτησης είναι εσώκλειστοι. Ακολουθούν ένα πρόγραμμα εντός της Σχολής.

Ναι είναι υπότροφοι, τρώνε, πίνουν, διδάσκονται δωρεάν.

Ακόμη και τα εισιτήριά τους για να πάνε μακριά μέσα στο Κογκό τα βάζουμε εμείς, όταν έρχονται και όταν φεύγουν. Για να κινηθείς μέσα στο Κογκό, θέλεις κατά τα 90% να χρησιμοποιήσεις αεροπλάνο, δεν μπορείς αλλιώς, είναι μια χώρα όση η βαλκανική χερσόνησος σε έκταση.

• Η λειτουργική ζωή κατά τη διάρκεια της φοίτησης τι περιλαμβάνει;

Όλο το τυπικό, όρθρο, εσπερινό, απόδειπνο και Θεία Λειτουργία όταν έχουμε. Τώρα έχουμε έναν δευτερεύοντα ναό, την Αγία Βαρβάρα, όπου γίνονται και άλλες ακολουθίες, χωρίς να παρεμβαίνουν στο πρόγραμμα ή να παρεμποδίζουν στο πρόγραμμα του Πανεπιστημίου. Και η διατροφή είναι δωρεάν πρωί, μεσημέρι, βράδυ.

Αυτά μας γονατίζουν.

• Τα λειτουργικά έξοδα.

Μας γονατίζουν, μας έχουν φέρει… το κρατούμε με νύχια και με δόντια.

• Είχατε γράψει παλαιότερα σε άρθρο σας, πως ακόμη και αν άλλες δραστηριότητες χρειαστεί να περιοριστούν ή να διακοπούν, πρέπει το Πανεπιστήμιο να μείνει ανοικτό.

Βεβαίως, ιερή υποχρέωσις.

• Ποιος είναι ο κυρίαρχος ρόλος που διαδραματίζει το Πανεπιστήμιο; Ως φυτώριο δημιουργίας στελεχών που θα αξιοποιηθούν ως κατηχητές, ως ιερείς;

Όλοι ιερείς δεν μπορούν να γίνουν, δεν μπορούν αλλά ίσως και να μην θέλουν. Πολλοί θέλουν, αλλά συγκυρίες αποτελούν εμπόδιο για αυτό. Εμείς θέλουμε να μάθουν πρώτα από όλα, την ορθόδοξη θεολογία, να μάθουν....

Να την ξέρουν για τον εαυτό τους και για τους διπλανούς τους, το περιβάλλον τους. Να διαδοθεί η ορθόδοξη θεολογία, αυτό θέλουμε. Πρέπει να πούμε ότι φοιτηταί μονάχα παρακολουθούν την Θεολογική Σχολή, όχι και δεσποινίδες, γιατί είναι εσωτερικό μέρος.

• Αναφέρατε ότι σας βοήθησε με την προσφορά του οικοπέδου ένας ομογενής της περιοχής. Η ελληνική κοινότητα έχει βοηθήσει την ορθόδοξη εκκλησία στην Κανάγκα και στη χώρα γενικότερα;

Καταρχήν δεν είναι πολλοί Έλληνες και δεν έχουνε χρήματα οι πολλοί Έλληνες, ή όλοι οι Έλληνες. Εκείνοι που έχουνε τη δυνατότητα βοηθούν, παραδείγματος χάριν ο κ. Ντούνης έχει αρτοποιείο, μεγάλο αρτοποιείο. Ήταν ο πρώτος στην Κινσάσα. Τώρα ήρθανε Λιβανέζοι (λέγεται ότι ξεπλένουν βρώμικα χρήματα) και έχουν κάνει τώρα το μεγαλύτερο αρτοποιείο. Αυτός προσφέρει το ψωμί δωρεάν, σε όλους τους φοιτητάς. Είναι μια βοήθεια δυνατή.

Έπειτα βοήθησε η κοινότητα στη γεώτρηση, για να βγάλουμε δικό μας νερό και έφθασε στα 290 μέτρα βάθος, για να βγάλει καλό νερό, καθαρό και αρκετό νερό. Να πίνουν, να πλένονται και να ποτίζουν.

Το οικόπεδο ήδη είπαμε ότι το έδωσε δωρεάν ο Έλληνας, ο κ. Σοφιάδης Κωνσταντίνος, και όταν χρειαστεί μια τεχνική βοήθεια συμπαρίστανται, όπου μπορούν συμπαρίστανται.

• Σήμερα είναι πολύ λίγοι οι Έλληνες που έχουν απομείνει στη χώρα. Παλαιότερα αν δεν κάνουμε λάθος υπήρχε και απευθείας πτήση της Ολυμπιακής Αθήνα – Κινσάσα. Ήταν πολύ περισσότεροι οι Έλληνες.

Υπήρχε και η Air Zair, και η Sabena που έκανε δρομολόγια. Το πρώτο μου ταξίδι το έκανα με Sabena, από Αθήνα κατευθείαν στην Κινσάσα.

• Προφανώς αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Πατρίδα ή να αναζητήσουν άλλους προορισμούς, λόγω των προβλημάτων της χώρας.

Ναι εκείνοι που άφησαν τις περιουσίες τους, έχασαν τα πάντα, ήταν ευχαριστημένοι που έσωσαν τον εαυτό τους.

• Μετά την αποχώρηση των Βέλγων το 1960, η χώρα επανειλημμένως γνώρισε περιόδους αστάθειας, πολεμικών συγκρούσεων. Προβλήματα που δεν έχουν εκλείψει ακόμη και σήμερα, στα ανατολικά του Κογκό, υπάρχουν, ένοπλες ομάδες που δημιουργούν μεγάλα προβλήματα. Υπάρχει ειρηνευτική δύναμη του Ο.Η.Ε., ο οποίος υποστηρίζει ότι από το 1999 έως το 2001, στον εμφύλιο πόλεμο που έλαβε χώρα, οι νεκροί ανήλθαν σε περίπου τρία εκατομμύρια ανθρώπους. Πώς αναπτύσσεται μια ιεραποστολική προσπάθεια σε ένα περιβάλλον γεμάτο κινδύνους και θα θέλαμε να μας πείτε πώς αντιμετωπίζουν οι γηγενείς, οι αφρικανοί την Ορθόδοξη Εκκλησία;

Είναι αλήθεια ότι τηλεκηδεμόνες, απ’ έξω δηλαδή τέσσερις, πέντε, Αμερικανοί, Γάλλοι, τα μπερδεύουν τόσο και ενισχύουν τους εμφυλίους πολέμους, τους δίνουν όπλα απ’ εδώ, όπλα απ’ εκεί, για να σκοτώνονται και αυτοί να αντλούν πλούτο. Το Κογκό είναι το πλουσιότερο μέρος της Αφρικής. Όπου να σκάψεις κάτι θα βρεις, από διαμάντια, μέχρι χρυσό, μέχρι χαλκό, μέχρι… ξέρετε την πρώτη ύλη για την ατομική ενέργεια την έβγαλαν από το Λουμπουμπάσι. Τώρα τελευταία δε την πρώτη ύλη για τα κινητά τηλέφωνα βρέθηκε στο Ανατολικό Κογκό. Ενώ υπήρχε μια τακτική συγκοινωνία, αεροπορική με την Τσικάπα, σχεδόν σταμάτησε και αυτή η επικοινωνία και τα αεροπλάνα πηγαινοέρχονται στο ανατολικό Κογκό, είτε τα πολιτικά της συνήθους γραμμής, είτε τα ελικόπτερα, και ανεβοκατεβαίνουν και παίρνουν το υλικό, το οποίο είναι πανάκριβο. Αν τους πλησιάσει κανείς να τους απαγορεύσει, του δίνουν μερικά δολάρια και τελειώνει η υπόθεση. Παίρνουν όλο αυτό το αγαθό, το φορτώνουν και το εκμεταλλεύονται ξένοι.

Είναι αλήθεια ότι είναι πολύ μεγάλη η χώρα, βαλκανική όπως σας είπα. Αλλά υπάρχουν και πάρα πολλές φυλές, με χούγια από πυγμαίους μέχρι υψηλούς. Διάφορες φυλές που υπερασπίζονται την παρουσία τους, τα δικαιώματά τους και βγάζουν μαχαίρι, ματσέτα, αν έχουν και πυροβόλα τα χρησιμοποιούν. Δεν τους σκοτώνουν τρίτοι απ’ έξω, μεταξύ τους. Δυστυχώς δεν έχουν και πολιτικούς ώριμους να προλαμβάνουν κάποια κακά, αλλά δεν υπάρχουν και πολιτικοί ιδεολόγοι, για αυτό είναι μάλλον δυσκολότερο να απαλλαχθούν τέτοιων κινδύνων. Δεν έχει δε και πολύ αξία η ζωή των μαύρων. Άμα σκοτώσουν διακόσιους δεν είναι και τίποτε, το βράδυ τους τρώει το ποτάμι, το Κογκό και τους κατεβάζει στον ωκεανό. Δυστυχώς υπάρχουν τέτοια πράγματα. Γίνεται εκ μέρους των υψηλά ισταμένων μια προσπάθεια, επικαλούνται και τη βοήθεια των θρησκευτικών χώρων, για να παρεμβαίνουν για την ενότητα, αλλά δεν είναι αρκετά αυτά.

Εμάς, δεν ξέρω τι γίνεται με τα άλλα θρησκεύματα, αλλά εμάς μπορώ να πω ότι μας σέβονται. Μάλιστα, κάποτε που είχε γίνει μια αναστάτωσις στην Κανάγκα, με δηώσεις, διαρπαγές, με συμμορίες και φόνους, εμάς δε μας πείραξε κανένας, ενώ απ’ έξω και σκότωσαν και βίασαν. Και μάθαμε, μας είπε δηλαδή ο κυβερνήτης ότι είχε στείλει στρατιωτικούς, αξιωματικούς να μας περιφρουρεί. Μας έκανε εντύπωση.

Αλλά προπάντων μας περιφρουρεί η κυρία Θεοτόκος. Να σας πω, ήτανε το ’91, Οκτώβριος, που έγινε μια τέτοια αναστάτωσις και ακούστηκε πυροβολισμός στην εξώπορτα, στη σιδερένια εξώπορτα της αυλής μας. Οι αδελφές στο κοινόβιό τους, κάνανε παράκληση. Ο π. Χαρίτων έκανε την προσευχή του: «Παναγία μας Πορταΐτισσα, φύλαξέ μας, τώρα, τώρα σε θέλω». Έφυγαν οι υποψήφιοι εισβολείς. Πώς έφυγαν; Αυτή η σιδερένια πόρτα ήταν δευτερεύουσα, δεν ήρθαν από την πρωτεύουσα πόρτα και όταν είδανε το νυχτοφύλακα και είδανε το ενιαίο του χώρου, είπανε «μας συγχωρείτε δεν ξέραμε ότι αυτό είναι της ορθοδόξου ιεραποστολής». Υπεχώρησαν και έφυγαν. Άφησαν την καδένα σπασμένη και τον κάλυκα του φυσιγγίου που την είχανε σπάσει. Τα κρατούμε σα φυλακτό αυτά κάτω από την εικόνα της Παναγίας της Πορταΐτισσας.

Είναι περίπτωση που είπανε από την Ελληνική Πρεσβεία: «έρχεται στην Κανάγκα, ένα αεροπλάνο για να πάρει τους Ευρωπαίους, για να τους απομακρύνει, ετοιμαστείτε να επιβιβαστείτε». Ο δε Μητροπολίτης ο Τιμόθεος Κοντομέρκος, είχε κάνει και την ανάθεση των διαφόρων χώρων σε μαύρους κληρικούς. Αλλά ο πατήρ Χαρίτων είπε «ευχαριστούμε κύριε Πρέσβη, αλλά δεν προτιθέμεθα, να εγκαταλείψουμε το χώρο μας», «Προσέξτε διότι τα πράγματα είναι πάρα πολύ σοβαρά, εμείς τουλάχιστον δεν μπορούμε να φέρουμε την ευθύνη σας», «Όχι δεν έχετε καμία ευθύνη», «Σκεφθείτε το και απαντήστε μας καλύτερα».

Ο π. Χαρίτων είπε στις εννιά – δέκα περίπου συνεργάτιδές του, καθηγήτριες, δασκάλες, νοσοκόμες: «ακούστε παιδιά εγώ δεν θα φύγω, εσείς γράψτε σε ένα χαρτί ποια θέλει να φύγει, να ετοιμαστεί να φύγει» και απήντησαν όλες «δεν εγκαταλείπουμε τη μισσιόν». Δεν εγκατέλειψαν, ήρθε το αεροπλάνο, πήρε κάποιες ευρωπαίες άλλες, γιατί υπάρχουν και άλλες ιεραποστολές εκεί και έφυγε.

Αυτό έκανε αίσθηση στους Κογκολέζους ότι οι Έλληνες ιεραπόστολοι δεν εγκατέλειψαν τη βάση τους, γίναμε πιο συμπαθείς από αυτό και γενικώς έχουν πάρει το μήνυμα ότι εμείς δεν ανακατευόμαστε με την πολιτική, με θέματα οικονομικά της χώρας.

Εμείς λέμε «Τάδε λέγει Κύριος» και τα κλασικά μαθήματα στους μαθητές μας. Το Ευαγγέλιο καθαρό, ανόθευτο, ορθόδοξο προς το λαό. Το σέβονται, το έχουν πάρει είδηση, έχουνε αντανακλαστικά, θα απευθυνθούν σε άλλα θρησκεύματα για να στελεχώσουν κάποια προπαγάνδα κρατική, σε ‘μας όχι, δεν έχουμε αυτό το πρόβλημα. Έτσι οι σχέσεις μας με τους κρατικούς είναι διακριτές, όποιος και αν είναι ο ηγέτης της χώρας… ο Μουμπούτου… οι διάδοχοί του… οποιοσδήποτε άλλος… δεν παρεμβαίνουμε στην πολιτική εμείς. Η πολιτεία έχει άποψη είτε κατόπιν ψηφοφορίας είτε κατόπιν κινήματος, όποιος είναι ο κοινά αποδεκτός, αυτός είναι ο ηγέτης. Άλλωστε δεν έχουμε και πάρε – δώσε.

• Με καθολικούς ή προτεστάντες έχετε κάποιου είδους σχέσεις;

Μια καλημέρα. Δεν έχουμε συμπροσευχές και τέτοια. Δεν το επιτρέπουν οι κανόνες μας. Κάποτε ήρθε ένας εκπρόσωπος του καρδιναλίου που ήταν στην Κανάγκα και με βρήκε και μου είπε «έχουμε κηρύξει μια εβδομάδα προσευχής για την ειρήνη εδώ του τόπου και σας παρακαλούμε να λάβετε μέρος». Εγώ του λέω: «είστε Θεολόγος;», «ναι», «να σας απαντήσω ότι υπάρχουν λόγοι κανονικοί, που αυτό δεν το κάνουμε, ξεχάστε μας». Έκτοτε δεν είχαμε καμία σχέση.

• Απ’ ότι καταλαβαίνουμε η παρουσία της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι το φως στο λύχνο που φέγγει το Φως του Ευαγγελίου, και προσελκύει όποιον καλοδιάθετο που επιθυμεί και θέλει να γνωρίσει την αλήθεια. Επομένως, προσπάθειες ή ενέργειες που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν προσηλυτιστικές δεν υφίστανται.

Έχουμε ένα ιατρείο. Δεν ρωτάμε τι είσαι, μωαμεθανός είσαι, προτεστάντης είσαι, καθολικός είσαι. Είσαι άρρωστος; Να δούμε την πίεσή σου, να δούμε τι φάρμακα χρειάζεσαι, πάρτα, φύγε. Δεν πληρώνει τίποτε, αυτά έχουμε και τα δίνουμε.

Έρχεται κάποιος να γράψει το παιδί του στο σχολείο, δε ρωτάμε τι θρήσκευμα έχει. Μόνον όταν μάθουμε ότι είναι μάρτυρες του ιεχωβά, δεν δεχόμαστε. Το είδος αυτό δεν το δεχόμαστε στα σχολεία μας.

• Το έργο που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα, δεν πραγματοποιήθηκε ούτε με τυμπανοκρουσίες ούτε με προβολή στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, τουλάχιστον στην Ελλάδα, ούτε κρατική υποστήριξη. Κάτω από αντίξοες συνθήκες – η αφρικανική ήπειρος έχει κλίμα δύσκολο, ασθένειες πολλές, κινδύνους, πολέμους. Παρόλα αυτά φαίνεται να εξαπλώνεται ραγδαία, όλο και περισσότερο η Ορθοδοξία, το Ευαγγέλιο στην Αφρική. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι όντως θέλημα Θεού να σπαρεί εν τέλει ο ευαγγελικός λόγος έως εσχάτου της γης; Να χτυπήσουν οι καμπάνες της Ορθοδοξίας παντού;

Όταν πρωτοπήγα το 1981, χωρίς να αλλάξω σχήμα, ούτε ράσα, ούτε γένια, ούτε μαλλιά, μας έβλεπαν, με έβλεπαν με απορία. Έλεγαν τι είναι αυτός; Μάγος είναι; Τι είναι; Αυτό το είδος δεν το βλέπουμε. Όπου περπατούσαμε μας βλέπανε με μία περιέργεια, απορία. Τώρα δεν υπάρχει αυτό. Μας έχουν μάθει τόσο καλά. Ύστερα μάλιστα από δύο επισκέψεις που έκαναν οι Πατριάρχες Πέτρος ο Έβδομος (που έπεσε με το ελικόπτερο εδώ στην Ελλάδα, στο Άγιο Όρος, το 2004) και ο νυν Θεόδωρος ο Δεύτερος, όπου με την επίσκεψή τους εγένοντο πρόσωπα τιμής και πολλής προβολής από τα τοπικά μέσα ενημερώσεως. Και άλλες περιπτώσεις που γίναμε τόσο γνωστοί, ώστε δεν χρειάζεται να μας ρωτάνε. Είναι σύνηθες το φαινόμενο, να ταξιδεύω με κάποιον δίπλα μου στο αεροπλάνο και να αρχίζει η συζήτηση: «είστε ορθόδοξος, έτσι δεν είναι; Έχετε την καλοσύνη να μου πείτε ποιες είναι οι διαφορές σας με τους καθολικούς;» και ανοίγουν την πόρτα μιας συζητήσεως. Απαντούμε, δεν έχουμε άλλες δυσκολίες. Δεν κάνουμε προσηλυτισμό, όταν ερωτώμεθα απαντώμεν, όταν δεν ερωτώμεθα διδάσκουμε το «Τάδε λέγει Κύριος», το Πιστεύω μας.

• Υπήρξε κάποιο σημείο καμπής που μπορούμε να οριοθετήσουμε ως χρονική αφετηρία μιας πιο γρήγορης, ραγδαίας εξάπλωσης…

Ναι, ναι, ναι σημαδιακά. Εγώ τουλάχιστον το πρόσεξα πάρα πολύ. Ξέρετε ότι ο Άγιος Νεκτάριος, μέχρι τελευταία δεν ήταν γραμμένος στα δίπτυχα του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας. Δεν θεωρείτο ως ιεράρχης που πέρασε από εκεί, σβήστηκε το όνομά του και δεν ξαναγράφτηκε. Οπότε ο Πέτρος ο Πατριάρχης ο Έβδομος, σε συνεργασία με τον Ιερόθεο τον Μητροπολίτη Ύδρας, έκαμαν τελετή επίσημη, επανόδου του Αγίου Νεκταρίου, στα δίπτυχα τα λεγόμενα που είναι γραμμένα όλα τα ονόματα των Μητροπολιτών του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και επίσημη επάνοδο στην Εκκλησία, στο Πατριαρχείο. Εε από το τότε μπορώ να σας πω ότι η ιεραποστολή στην Αφρική, επήρε μία άνοδο απρόσμενη. Φούντωσε θα λέγαμε.

«Πώς πάει η ιεραποστολή στην Αφρική;» με ρωτούσαν και απαντούσα «σα το νερό κάτω από τα χόρτα». Έκτοτε λέω «σαν τη φωτιά στην καλαμιά την ξερή που τη σπρώχνει βίαιος άνεμος». Τώρα τελευταία είδα στο ιντερνέτ ότι ο νυν Πατριάρχης Θεόδωρος ο Δεύτερος, έχει κάνει κάποιες διαρρυθμίσεις, στην κατάταξη των Μητροπόλεων, προσέθεσε και άλλες, χειροτόνησε και τρεις νέους.

Δηλαδή έχουμε μία αύξηση των ορθοδόξων, εκτός από τους χώρους όπου επικρατεί ο μουσουλμανισμός. Οι μουσουλμάνοι έχουν απαιτήσεις να χτίσουν μιναρέδες στην Ευρώπη, αλλά καμία διάθεση ούτε το Ευαγγέλιο να μην λειτουργήσει, ούτε το σταυρό του να μην κάνει κανείς και να μην θεαθεί. Απορώ πως μένουν οι Μητροπολίτες με ελαχίστους χριστιανούς ορθοδόξους και σαν κυνηγημένους. Αλλού όμως σε άλλα κράτη της Αφρικής, που είναι ελεύθερη η κάθε θρησκεία να δρα έχουμε προόδους αριθμητικούς και ποιοτικούς, γιατί έχουμε και καλούς Μητροπολίτες, ευσεβείς, μορφωμένους.

• Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα για τον αριθμό των πιστών σήμερα στην Κανάγκα και στη χώρα γενικότερα;

Δυστυχώς δεν είναι εύκολο να μετρούνται οι πιστοί. Κρατούμε βέβαια στοιχεία των βαπτιζομένων αλλά δεν υπάρχει ο τεχνικός εξοπλισμός, για την τήρηση ενός αρχείου με ακρίβεια. Εκτιμώ ότι διακόσιες χιλιάδες (200.000) θα έχουμε στο Κογκό.

• Σε όλο το Κογκό, μαζί με το ιεραποστολικό κλιμάκιο στο Κολουέζι που συντηρεί η Ιερά Μονή Γρηγορίου Αγίου Όρους;

Ναι στην Κατάγκα όπως λέγεται η περιοχή και στο Μπραζαβίλ μαζί.

• Τι είναι αυτό που θέλγει τους Αφρικανούς στην Ορθοδοξία; Με ποιο τρόπο τους προετοιμάζετε για να γίνουν δεκτοί στους κόλπους της Εκκλησίας;

Το θέλουν και το ζητούν αυτό. Φέτος στην Κανάγκα δεχθήκαμε χιλίους παρά έναν, ο αριθμός είναι σημαντικός, χίλιοι παρά ένας εβαπτίστηκαν φέτος το Πάσχα. Κουράστηκαν οι παπάδες να βαπτίζουν. «Φτάνει την άλλη φορά οι άλλοι. Όχι! Δεν φεύγουμε απ’ εδώ αν δεν μας βαπτίσετε!».

Μένουν πιστοί στο βάπτισμά τους. Κάθε Χριστούγεννα και Πάσχα έρχονται προσκυνηταί από την ύπαιθρο. Με τα πόδια παρακαλώ, μέχρι και τετρακόσια χιλιόμετρα περπατάνε, δέκα μέρες. Έχουμε περιπτώσεις που μερικοί φέρνουν και τα παιδιά τους να τα βαπτίσουνε, ή διότι τα παιδιά γίνονται μπελάς: «θέλουμε να ‘ρθούμε να δούμε το κέντρο της Ορθοδοξίας» και έρχονται με πληγιασμένα πόδια.

Οι αδελφές που είναι εκεί πέρα, οι νοσοκόμες, καταγίνονται με τα πληγιασμένα πόδια, να ξεπρηστούνε, να τα ξεσπυριάσουνε κτλ. Δηλαδή, εκτός Κανάγκας υπάρχουν χωριά πολλά που έχουν ορθοδόξους, κάνουν τη χορτοκαλύβα τους, βάζουν τις εικόνες τους και κάποια καθίσματα κορμούς δέντρων και συγκεντρώνονται πρωί και απόγευμα, κάνουν όρθρο, κάνουν δικές τους προσευχές, ακούν το λόγο του Θεού. Είναι κάποιοι που ξέρουν να διαβάζουν περισσότερο το ευαγγέλιο και έχουν στόχο Χριστούγεννα και Πάσχα, μια εβδομάδα να έρθουν στο Κέντρο. Έρχονται από εξακόσιοι μέχρι χίλιοι. Τώρα λίγοι αραίωσαν γιατί κάναμε κέντρα έξω από την Κανάγκα και στέλνουμε ιερείς να βαπτιστούν εκεί.

Ήταν ένας ιερεύς που πήγε πριν μερικά χρόνια σε ένα τέτοιο κέντρο έξω.. «Δόξα τω Θεώ» λένε, «μα επτά χρόνια αδελφοί μου δεν ήρθε κανένας από εσάς»… (Μα είναι μακριά, είναι πολλά τέτοια γκρουπ)… «να ξέρετε ότι περάσαν από εδώ αιρετικοί να μας προσηλυτίσουν, και εμείς τους είπαμε ότι είμαστε Ορθόδοξοι, τελείωσε». Τόσα χρόνια δεν άλλαξαν την πίστη τους. Είναι σταθεροί.

Κάθε χρόνο κάνουμε σεμινάρια των υπευθύνων αυτών, μέχρι 200 μαζεύονται και όταν λείπει κάποιος έρχεται ο αντικαταστάτης του, ο βοηθός του. Μια φορά τους δώσαμε το ημερολόγιο και μου λέει ένας «Πάτερ, αυτό το παιδί το βλέπετε στην αγκαλιά του τάδε, πέθανε επιστρέφοντας στο δρόμο, από την κακουχία. Είναι και το αδελφάκι του αλλά δεν είναι στη φωτογραφία αυτή»

Άλλο περιστατικό. Είχε τρία – τέσσερα παιδιά, που να τα αφήσουν. Τα μεγαλύτερα, ήταν μεγαλύτερα και μπορούσαν να περπατήσουν. Το ένα ήταν μωρό και μάλιστα ήθελαν να το βαπτίσουν. Η γυναίκα λέει: «μα δεν μπορεί να έρθει το παιδί». Ο άνδρας λέει «γυναίκα, εγώ θα πάρω τα άλλα τα παιδιά και θα πάω, εσύ κάτσε με το άλλο το παιδί, θα έχεις και την ευθύνη εσύ, αν πεθάνει αβάπτιστο το παιδί». Μερικά χιλιόμετρα παρακάτω ακούει φωνές «εεεε, εε στάσου» φώναζε η γυναίκα, σκέφθηκε «άκου να έχω εγώ την ευθύνη, γιατί να μην την έχει και εκείνος; Θα πάω μαζί του». Ήρθαν κατατσακισμένη, αλλά ήρθαν.

Βλέπετε είναι ορισμένοι που έχουν αχρηστεμένα τα πόδια τους, όχι παράλυτοι, έτσι γεννήθηκαν. Έχουν ένα δίκυκλο και έρχονται σέρνοντάς το. Όταν φθάνουν εμείς τους αλλάζουμε τα λάστιχα, τους κάνουμε μερικές διορθώσεις για να πάνε καλύτερα στο σπίτι τους και το χαίρονται και αυτοί, συγκινητικά πράγματα.

• Από ότι καταλαβαίνουμε κατηχούνται όσοι είναι στην Κανάγκα και στα κέντρα όπου υπάρχουν γκρουπ με κατηχητή έμπειρο και κατηρτισμένο επαρκώς.

Ό,τι ξέρουν το μεταδίδουν, και εγγυώνται για αυτούς που είναι να βαπτιστούν, ότι θα έχουν το νου τους για τη συνέχεια της κατηχήσεώς τους.

• Μας είπατε ότι αντέχουν οι πιστοί στις προσβολές που δέχονται από προσηλυτιστικές προσπάθειες από προτεστάντες ή από καθολικούς. Το πρόβλημα της μαγείας πώς το αντιμετωπίζετε; Πώς το αντιμετωπίζουν οι πιστοί;

Οι μάγοι παίρνουν το μάθημά τους μόνοι τους.

Θα σας πω ένα παράδειγμα να καταλάβετε. Στο γυμνάσιό μας ήρθε ένας για πρώτη φορά στην 1^η γυμνασίου. Ένας μαθητής, έξυπνο παιδί, από μακρυά, μιάμιση ώρα έξω από την Κανάγκα και ερχόταν και πήγαινε με τα πόδια. Από τη στιγμή που ήρθε έβλεπε τα περισσότερα παιδιά να κάνουν το σταυρό τους, άκουγε την προσευχή. Ως επισκέπτης έμπαινε μέσα στην εκκλησία και έβλεπε. Έχουμε ένα μεγάλο ναό ξέρετε. Ο Πατριάρχης ο Θεόδωρος ο Β΄ τον χαρακτήρισε ως τον μεγαλύτερο ορθόδοξο ναό στην Αφρική. Αυτό εγώ δυσκολεύομαι να το πιστέψω, αλλά ως δεύτερο δεν το συζητώ, διότι η Ευαγγελίστρια στην Αλεξάνδρεια, είναι κατά τι μεγαλύτερη από τον Άγιο Ανδρέα που σήμερα εορτάζει (σ.σ. η συνέντευξη ελήφθη την 30-10-2015) και έχουμε πανηγύρι.

Εντυπωσιάστηκε το παιδί, ρώτησε, έμαθε, λέει στην Διευθύντρια του γυμνασίου: «θέλω να βαπτιστώ και εγώ», «καλά θα δούμε, μη βιάζεσαι», «κυρία θέλω να βαπτιστώ και εγώ», «περίμενε πρέπει πρώτα να ακούσεις, να κατηχηθείς». Τέλος πάντων μετά από λίγο καιρό γίνονταν βαπτίσεις, βαπτίστηκε και αυτός.

Ενθουσιασμένο το παιδί, χαριτωμένο το ‘λεγε δεξιά αριστερά, το ‘πε και στον πατέρα του. Ο πατέρας του έγινε Τούρκος, που λέμε. Να το σφάξει, να το σχίσει το παιδί. Πώς το ‘κανε αυτό. Αλλά να μην πούνε ότι ο πατέρας σκότωσε το παιδί του. Πάει σε ένα μάγο και του λέει «για να το σκοτώσεις το παιδί μου, τι θέλεις», «το παιδί σου;», «ναι δεν μπορώ να το κάνω εγώ, να το κάνεις εσύ». Έκαναν το παζάρι και βάλθηκε ο μάγος να το σκοτώσει το παιδί.

Ανεβοκατέβαινε το παιδί για το γυμνάσιο. Κάποια μέρα πήγε από κοντινότερο δρόμο, αλλά περνούσε μέσα από δασάκι και παρουσιάζονται δύο μαύρα φίδια, ένα ενάμιση μέτρο, ένα από εδώ και ένα από εκεί. Φοβήθηκε το παιδί και κάνει το σταυρό του, όπως κατηχήθηκε. Αμέσως τα φίδια να κάνουν μεταβολή και φεύγουν. Το παιδί γνώρισε τη δύναμη του σταυρού και ενθουσιασμένο όταν έφθασε στο γυμνάσιο, άρχισε να το λέει και στους συμμαθητάς του, στη Διευθύντρια και το πανηγύριζε. Τον απασχολούσε όλη την ημέρα. Επέστρεψε στο σπίτι, το λέει στον πατέρα. Ο πατέρας λέει «αχ, ματαιώθηκε». Πάει στον μάγο και τον ρωτάει τι έγινε, πες μου τι έκανες, «μου είπε το παιδί μου ότι είδε δυο μαύρα φίδια», «ναι, ναι, ναι», «αλλά έκανε το σταυρό του και αυτά έφυγαν». Του λέει τότε ο μάγος «φίλε αυτοί έχουν πιο δυνατούς μάγους από εμάς». Αυτή την εξήγηση έδωσε, δεν είπε ότι έγινε θαύμα.

Και άλλες τέτοιες περιπτώσεις έχουμε.

Πήγε μια μάγισσα στη φιλενάδα της, που είχανε κοινά παιχνίδια, φλυαρίες κτλ. Αλλά η μία ήταν ορθόδοξη και παντρεύτηκε, έκανε οικογένεια, έφτιαξε το σπίτι της με τον άνδρα της, καλό νοικοκυριό και ύστερα από χρόνια που δεν είχαν συναντηθεί, αποφάσισε η μάγισσα να πάει να δει τη φιλενάδα της για να τη συγχαρεί. Πάει στο σπίτι, χτυπάει την πόρτα, μπαίνει μέσα. «Κάτσε να σε κεράσω ένα γλυκό», της απαντάει η φίλη της: «μήπως ήρθες να μου κάνεις μάγια;», «α μπα πώς σου ήρθε αυτό, εμείς οι μάγοι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτε σε σας, ούτε που το επιχειρώ». Έφαγε το γλυκό, ευχήθηκε και έφυγε.

Δηλαδή, έχουμε περιστατικά… μάλιστα τώρα τελευταία πριν να έρθω μου είπαν πήγε ένας σε ένα μάγο και φορούσε μέσα από το πουκάμισό του ένα σταυρό, το σταυρό της βαπτίσεώς του. Όταν ήρθε η σειρά του, να πει το πρόβλημά του στο μάγο, πριν προλάβει να πει, του λέει ο μάγος: «καλά εσύ είσαι ορθόδοξος και ήρθες σε μάγο; Πώς το ‘κανες αυτό; Τι μπορεί να κάνω εγώ περισσότερο απ’ ότι η Εκκλησία σου, πήγαινε δεν έχω να πω τίποτε άλλο για σένα». Ο μάγος του είπε «φοράς και σταυρό» που δεν φαινόταν «και ήρθες να σε βοηθήσω εγώ, πήγαινε στη δουλειά σου». Φοβερό.

• Να προχωρήσουμε σε ένα άλλο θέμα, το οποίο είναι και αυτό εντυπωσιακό. Από πολλά χρόνια έχετε εγκαταστήσει στην περιοχή της Κανάγκα, έναν ραδιοφωνικό σταθμό, και στη συνέχεια άλλους τρεις στην πρωτεύουσα Κινσάσα, το Κολουέζι και το Pointe-Noire. Θέλετε να μας μιλήσετε για το έργο αυτό;

Ο πρώτος έγινε στην Κανάγκα, ο δεύτερος στην Κατάγκα, στο Κολουέζι και ο τρίτος στο Pointe – Noire. Όταν πήγε εκεί ο πατήρ Θεολόγος Χρυσανθακόπουλος, ήμουν Δεσπότης Κεντρώας Αφρικής και εκείνος έκανε εκεί ιεραποστολή, τον βοήθησα με αρχείο, εκπομπές αλλά αυτός το έστησε. Ο τελευταίος στην πρωτεύουσα στην Κινσάσα. Υπάρχουν αυτοί και λειτουργούν.

Τι άλλο; Ο ραδιοφωνικός σταθμός είναι ένα κήρυγμα που μιλάει και ακούγεται χιλιόμετρα στα FM. Ο πρώτος μάλιστα ήταν σε μια κεραία, σε ένα πύργο 80 μέτρα υψηλό. Όταν θέλαμε να βάλουμε τις κεραίες αυτές, πήρα μαζί μου 4-5 μαύρους από τους πιο δυνατούς, που να ξέρουν να βιδώνουν. Αλλά την τελική ευθύνη θα την είχα εγώ. Αν δεν βιδώνανε καλά… από κάτω περνούσε κόσμος και θα σκοτωνόταν.... ποιος θα είχε την ευθύνη; Ανέβηκα επάνω. Ανέβηκα 250 σκαλιά, ύψους το κάθε ένα 30 πόντους. Ήταν πολύ ενδιαφέρουσα αυτή η ανάβασις και επικίνδυνη. Οι κάντιες που είχαν εκεί τις φωλιές άρχισαν να πετούν λυσσασμένες, λέω «έχε γούστο να μου βγάλουν τα μάτια». Νόμιζαν ότι θα χαλάσουμε τις φωλιές και τα παιδιά τους. Έπειτα, ήρθε μια καταιγίδα, καταιγίδα... εκεί υπάρχουν κεραυνοί, που άμα αρχίσουν και πέφτουν, νομίζεις ότι είναι η Δευτέρα Παρουσία. Ήμαστε στόχος στην κεραία, να πέσει κανένας κεραυνός. Όσες προσευχές και να έκανα, δεν απομακρύνθηκαν και γίναμε παπί, γέμισαν νερό μέχρι και τα παπούτσια μας.

Από τις επτά το πρωί μέχρι τις επτά το βράδυ ασχοληθήκαμε και μετά έρχεται ένας αέρας και είδα τα δόντια των μαύρων, που κινούνταν και χτυπούσαν σα να βρισκόμαστε στον Όλυμπο, στα χιόνια. Εε άρχισα να τρέμω και εγώ, αλλά ευτυχώς είμαστε κοντά. Τελειώσαμε, δοκιμάσαμε, κατεβήκαμε κάτω. Μας περιμένανε 30 μαύροι κάτω. Πέρασε ο Διοικητής του εκεί Ο.Τ.Ε., ο πύργος ήταν γαλλικής κατασκευής, πολύ υψηλός, ρώτησε λοιπόν αυτός «ποιος είναι αυτός που ανέβηκε εκεί πάνω;», του είπαν ότι είναι ο πατήρ Ιγνάτιος, «τι λέτε εγώ δεν μπορώ να ανεβώ εκεί πάνω». Λοιπόν, πριν κατεβούμε είπαμε να ψάλλουμε το απολυτίκιο του Αγίου Ανδρέου του Αποστόλου και το «Τις Θεός Μέγας ως ο Θεός ημών». Είχαν έρθει και από εδώ δύο φίλοι συνεργάτες για την εγκατάσταση. Ήταν μία πολύ συγκινητική ημέρα αυτή.

Η εμβέλεια ήταν μέχρι 400 χιλιόμετρα, όπου ταίριαζε γεωφυσικώς. Παίρνουμε επιστολές. Μάλιστα ήρθε την επομένη το πρωί, ένας πιστός μας, ο οποίος από μακριά κουνώντας χέρια και πόδια έλεγε «felicitations, felicitations mon pere», «συγχαρητήρια, άκουσα “Εδώ Ραδιοφωνικός Σταθμός της Ορθοδόξου Εκκλησίας”, άκουσα και είπα να βγω στο δρόμο να ‘ρθώ να σε συναντήσω, να σε συγχαρώ».

Άλλαξε το κλίμα, πήραμε επιστολές με διάφορες ερωτήσεις, τις οποίες απαντούσαμε από το ραδιόφωνο, είναι ένα κατηχητικό σε μεγάλη εμβέλεια, μεγάλη διαφορά. Από ένα χωριό μάλιστα, μας ζήτησαν να πάμε να τους βαπτίσουμε: «δεν θέλουμε κατήχηση, γιατί κάθε μέρα το πρωί και το απόγευμα ακούμε το ραδιοφωνικό μας σταθμό». Ήταν μια ευχάριστη πληροφόρηση.

• Οι εκπομπές σας οι ραδιοφωνικές εκτός από τους ντόπιους που θέλουν να βαπτιστούν, γίνονται δεκτές, ακούγονται, παρακολουθούνται και από προτεστάντες ή καθολικούς;

Πώς! Έχω σημάδια. Ένας καθηγητής και ιεροκήρυξ κρατούσε και σημειώσεις. Γιατί εγώ είχα εκπομπές, απαντήσεις σε ποικίλες ερωτήσεις, αλλά είχα και σχολιασμούς στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, στις Πράξεις των Αποστόλων, αυτά ακούγονται πολύ.

• Άρα βοήθησε πολύ και επεκτάθηκε η Ορθόδοξη Εκκλησία σε περιοχές απρόσιτες.

Μου είπε κάποιος κληρικός δικός μας, ο οποίος τελείωσε τη Θεολογική σχολή εδώ και ξέρει τα ελληνικά πολύ καλά, και τα γαλλικά και τη ντόπια γλώσσα πολύ καλά, «πάτερ Ιγνάτιε, όπου ακούγεται κήρυγμα εδώ στην Κανάγκα είναι επηρεασμένο από το Ραδιόφωνό μας, εμείς μπορούμε να κρίνουμε». Αυτός ήταν και θεολόγος και αριστούχος μάλιστα. Είχε απήχηση ήταν το κάτι άλλο, δεν είχαν ακούσει ξανά μια φωνή όπως η δική μας. Βάλαμε και παιδική εκπομπή με μια ιστορία και διδάγματα, εκπομπή για τους γονείς πώς να διδάσκουν τα παιδιά και άλλα.

• Με την αύξηση των πιστών, αυξήθηκαν και οι λειτουργικές ανάγκες, χτίστηκαν αρκετοί ιεροί ναοί και τελευταία ολοκληρώθηκε και ο νέος, μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Ανδρέα του Πρωτοκλήτου. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για αυτόν και τη λειτουργική ζωή εν γένει;

Σήμερα έχουν πανηγύρι, στο μεγάλο Ναό, πανηγύρια. Έχουμε πέντε χορωδίες, από πιτσιρίκια του δημοτικού (βγάζουν όρθρο και θεία λειτουργία), γυμνασίου, φοιτητών, κοριτσιών, πέντε χορωδίες έχουμε.

Είναι αλήθεια ότι τελευταία χτίστηκαν πάνω από είκοσι (20) ναοί. Όλοι με τέσσερις τείχους. Ναοί καλοί, με αγιογράφηση βυζαντινή. Σε διάφορα μέρη (περιοχές) που σημαδεύουν το χώρο τους, αλλά ο καλύτερος ναός είναι ο νέος του Αγίου Ανδρέου στην Κανάγκα.

Αυτό είναι κατόρθωμα του Συλλόγου Ορθοδόξου Ιεραποστολής στο Εξωτερικό «Ο Απόστολος Ανδρέας ο Πρωτόκλητος», στην Πάτρα. Πρόεδρος είναι ο κύριος Σίμος Νικόλαος. Αντιπρόεδρος ήταν μια κυρία, της οποίας το όνομα δεν το θυμάμαι αυτή τη στιγμή (είμαι πλέον 86 ετών), η οποία έκανε μεγάλη θυσία, πούλησε το σπίτι της και έχτισε αυτό το ναό, το νέο ναό του Πρωτοκλήτου, ο οποίος σημάδεψε και την πόλη. Ως μηχανικός εργάστηκε ένας Έλληνας από την Αφρική, τα σχέδια έγιναν στην Ελλάδα.

Όταν ο Δήμαρχος ήθελε να βάλει τα αξιοθέατα της πόλεως σε ένα διαφημιστικό, έβαλε και το ναό μας. Ήρθε κάποιος Ρουμάνος Αξιωματικός των Ηνωμένων Εθνών, είδε από το αεροπλάνο την εκκλησία και είπε «αυτή η εκκλησία πρέπει να είναι Ορθόδοξη». Μόλις κατέβηκε στο αεροδρόμιο, ρώτησε «έχετε εδώ Ορθοδοξία;», «ναι, έχουμε»… «έχετε εκκλησία μεγάλη», «ναι έχουμε»… «μπορείς να με πάς;». Τον πήρε λοιπόν ένας κογκολέζος, και τον έφερε στην εκκλησία. Τον περιποιηθήκαμε και συγκινήθηκε πάρα πολύ, «νομίζω ότι βρίσκομαι στην πατρίδα μου, κοντά στις πιο μεγάλες εκκλησίες της». Ήταν ευσεβής Αξιωματικός. Πέρασαν και Ρώσοι και Σέρβοι, και άλλοι Ορθόδοξοι, που τύχαινε λόγω υπηρεσίας, εμπορίου ή άλλου λόγου να βρεθούν στην Κανάγκα.

Είναι ένας πολύ εντυπωσιακός ναός, και αγιογραφημένος, όχι τελείως βέβαια, δεν μας έφθασαν τα χρήματα. Να πάρουμε μία ανάσα και θα γίνει ακόμη ωραιότερος.

• Θυμάστε ακριβώς τις διαστάσεις;

Νομίζω ότι είναι περίπου είκοσι έξι (26) μέτρα πλάτος και κάπου σαράντα (40) μέτρα μήκος, με τρούλους (τον κεντρικό και άλλους μικροτέρους). Πάντως χωράνε πάνω από χίλιοι καθισμένοι.

Το εξαιρετικό είναι να βλέπετε κάπου πεντακόσια (500) παιδιά, με άσπρο και μπλε, να μπαίνουν μέσα, τόσο αθορύβως όσο να μην καταλαβαίνετε ότι μπήκε γυμνάσιο μέσα. Ακίνητα, αμίλητα, να λένε όλα μαζί το Πιστεύω, το Πάτερ Ημών, να γονατίζουν όλα μαζί, να παίρνουν το αντίδωρό τους με τη σειρά χωρίς να σπρώχνονται, χωρίς να μιλάνε. Είναι πολύ συγκινητικό.

Θα μπορούσε να πει κανείς ότι έκανε για μοντέλο στην Ορθόδοξη Ελλάδα. Από το πρωί έρχονται από τον Όρθρο, εξομολογούνται, κοινωνούν. Κάθε Κυριακή για τη μετάδοση της Θείας Κοινωνίας στο λαό έχουμε τρία κάποτε και τέσσερα Άγια Ποτήρια, να κοινωνούν επί είκοσι λεπτά με μισή ώρα.

• Ευχαριστούμε πολύ για τη συνέντευξη που μας παραχωρήσατε, κλείνοντας τι θα θέλετε να μας πείτε από την καρδιά σας;

Μια σύσταση πρώτα – πρώτα για όσους μας ακούν. Καλόν είναι να διευρύνουν τον ορίζοντα της προσευχής τους και να καλύπτουν και τους χριστιανούς τους πέραν της Ελλάδος, διότι υπάρχουν και πολλοί και καλοί. Και θαύματα γίνονται να αρχίσω και να μην τελειώνω να σας διηγούμαι, με πολύ ενδιαφέρον μάλιστα.

Το δεύτερον να μην τους ξεχνάμε, τώρα είναι κρίση βέβαια, οικονομική και τα λοιπά, αλλά έχω την πεποίθηση ότι αν δώσει κανείς ένα ευρώ, αυτό θα γίνει δύο, θα γίνει δέκα. Θα τα ευλογήσει ο Θεός. Με πολλά «ένα ευρώ», γίνονται πολλά… τουλάχιστον να μην υπάρχουν παιδιά που δεν μπορούν να πάνε σχολείο, ένεκεν ελλείψεως ελαχίστων χρημάτων.

Εμείς κοιτάμε πρώτα στον Ουρανό και έπειτα βλέπουμε στον ορίζοντα που βρίσκεται η Ελλαδίτσα μας; Η Ελλαδίτσα κάνει θαύματα, με οποιαδήποτε συνθήκη, διάβαζα κάποτε ότι παγκοσμίως και κατά αναλογίαν είμεθα οι πρώτοι ευεργέται. Το ξέρετε αυτό; Γιατί έχουμε μεγάλες καρδιές. Άλλες συγκινήσεις που δοκιμάζουμε από δωρεές… το καμιόνι που έχουμε δεκαοκτώ – είκοσι χρόνια τώρα, είναι από το εφάπαξ που πήρε μία νοσοκόμα, παρακαλώ. Μία νοσοκόμα! Βγήκε στη σύνταξη και το εφάπαξ το έδωσε και πήραμε το καμιόνι, με ανατρεπόμενη καρότσα. Τι εκκλησίες και σχολεία κουβάλησε στην πλάτη του αυτό το καμιόνι, αν είχε φωνή να μιλήσει θα μας έλεγε: «γέρασα μωρέ παιδιάάά». Έχει ο Θεός. Ο Θεός να σας ευλογεί όλους. Αμήν.

Τράπεζα Ιδεών, με τη συνεργασία του Pontos-News.gr

Αγιοκατατάχθηκε σήμερα, Δευτέρα 27 Νοεμβρίου ο Γέροντας Ιάκωβος Τσαλίκης. Στην αγιοκατάταξη του Γέροντος Ιακώβου προχώρησε η Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Να σημειωθεί ότι η μνήμη του Αγίου Ιακώβου  θα εορτάζεται στις 22 Νοεμβρίου.

Ο γέροντας γεννήθηκε σης 5 Νοεμβρίου 1920 από ευσεβείς γονείς. Την Θεοδώρα από το Λιβίσι της Μικράς Ασίας και τον Σταύρο από την Ρόδο. Η οικογένεια της μητέρας του ήταν γνωστοί στο Πατριαρχείο, ευεργέτες των σχολείων της Μάκρης και με σπουδαία εκκλησιαστική παράδοση.

Στις αρχές του 1922 «Τούρκοι πιάσανε τον πατέρα του ο οποίος οδηγήθηκε στα βάθη της Ασίας. Μετά την καταστροφή η οικογένεια του ακολούθησε τον σκληρό δρόμο της προσφυγιάς.

Το καράβι τους μετέφερε στην Ιτέα και από εκεί πήγαν στην Άμφισσα Εκεί για καλή τους τύχη το 1925 βρήκαν τον πατέρα του μικρού Ιακώβου και μαζί πλέον η οικογένεια μετακινήθηκε στο χωριό Φαράκλα της Εύβοιας.

Ο μικρός Ιάκωβος ήταν επτά χρονών και είχε μάθει απέξω την θεία Λειτουργία χωρίς να γνωρίζει γράμματα. Το 1927 πήγε σχολείο και διακρίθηκε για τις επιδόσεις του. Η αγάπη του για την εκκλησία ήταν έκδηλη.

Την ίδια χρονιά εμφανίσθηκε μπροστά του η Αγία Παρασκευή και του φανέρωσε το λαμπρό εκκλησιαστικό του μέλλον ενώ συχνά διάβαζε ευχές, προσευχόταν και θεράπευε συγχωριανούς του.

Το 1933 τελείωσε το δημοτικό αλλά οι οικονομικές δυσκολίες της οικογένειας του δεν του επέτρεψαν να συνεχίσει στο γυμνάσιο. Ακολούθησε τον πατέρα του στην δουλειά του.

Ο μητροπολίτης Χαλκίδος εντυπωσιασμένος από το ψάλσιμο του τον χειροθέτησε αναγνώστη. Από το 1938 και μετά η ζωή του ήταν καθαρά ασκητική. Έτρωγε λίγο, κοιμόταν ελάχιστα, προσευχόταν συνεχώς και δούλευε σκληρά.

Τα βάσανα και οι κακουχίες της κατοχής ταλαιπώρησαν τους άτυχους πρόσφυγες. Τον Ιούλιο του 1942 πέθανε η μητέρα του προλέγοντας του ότι θα γίνει ιερέας.

Το 1947 ο Ιάκωβος πήγε στρατιώτης. Τα πειράγματα των συναδέλφων του που του είχαν βγάλει το παρατσούκλι ο «πάτερ Ιάκωβος» αλλά και ο χλευασμός τους δεν τον πτοούσαν.

Ο διοικητής του τον εκτιμούσε ιδιαίτερα και ήταν από τους λίγους που κατάλαβε το λαμπρό μέλλον που θα είχε το νεαρό προσφυγόπουλο. Μετά την απόλυση του από το στρατό (1949) ο Ιάκωβος σε ηλικία 29 χρονών χάνει και τον πατέρα του.

Ο αγώνας του τώρα για να αποκαταστήσει την αδελφή γίνεται εντονότερος, χωρίς όμως να παραμελεί αυτό το οποίο ποθεί από τα παιδικά του χρόνια. Να γίνει μοναχός.

Η ΝΕΑ ΤΟΥ ΖΩΗ ΣΑΝ ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΣ

Έχοντας εκπληρώσει την επιθυμία της μητέρας του, να παντρέψει την αδελφή του το Νοέμβριο του 1952 προσέρχεται στο μοναστήρι του Οσίου Δαβίδ στις Ροβιές, για να εκπληρώσει και την δική του επιθυμία σε ηλικία 32 ετών πλέον ο Ιάκωβος γίνεται δόκιμος μοναχός και στις 19 Δεκεμβρίου 1952 στην Χαλκίδα ο Μητροπολίτης Γρηγόριος τον χειροτόνησε ιερέα.

Έτσι συνέχισε η ζωή του ασκητή Ιάκωβου, εργασία στο μοναστήρι, προσευχή στο ασκητήριο του Οσίου Δαβίδ, οι θεοπτίες και θαύματα τα οποία με τον καιρό πλήθαιναν.

Ο βαθμός άσκησης του ήλθε σε υψηλά πνευματικά επίπεδα και πολλές φορές οι δαίμονες τον έδειραν βάναυσα Ο ίδιος έβλεπε και συνομιλούσε συχνά με τους οσίους Δαβίδ και Ιωάννη Ρώσο, ενώ το προορατικό του χάρισμα ήταν σπουδαίο.

Τον Αύγουστο του 1963 με θαυμαστό τρόπο τάισε με δυόμισι οκάδες μανέστρα, 75 εργάτες με πλουσιοπάροχες μερίδες και περίσσεψε και μισή κατσαρόλα.! Στις 25 Ιουνίου 1975 ο γέροντας Ιάκωβος ανέλαβε το πηδάλιο της μονής της μετανοίας του.

Από την λιτοδίαιτη και ασκητική ζωή η υγεία Του άρχισε να κλονίζεται. Οι φλέβες του ποδιών του ήταν σάπιες, έκανε εγχείριση Βουβωνοκήλης, σκωληκοειδίτιδας, προστάτη, καρδιάς και σύμφωνα με τις μαρτυρίες του καθηγητή Κρεμαστινού που του έβαλε τον βηματοδότη «..η θεία δύναμη κρατούσε τον παππού..».

Από το 1990 και μετά ο γέροντας δεν είχε πλέον δυνάμεις και οι κρίσεις στην υγεία του αυξήθηκαν. Τον Σεπτέμβριο του 1991 μετά από μικρο-εμφράγματα νοσηλεύθηκε στο Γενικό Κρατικό.

Επιστρέφοντας στην μονή έπαθε φλεγμονή η οποία εξελίχτηκε σε πνευμονία Ο ίδιος είχε διαισθανθεί το τέλος του. Το πρωί της 21ης Νοεμβρίου 1991 πήγε στην ακολουθία, έψαλε και κοινώνησε.

Μετά εξομολόγησε μερικούς πιστούς και έκανε τον γύρο της μονής εσωτερικά και εξωτερικά. Το μεσημέρι εξομολόγησε μία πνευματική του κόρη, ενώ τον υποτακτικό του Ιλαρίωνα, τον οποίον εκείνη την μέρα θα χειροτονούσε σε ιεροδιάκονο ο μητροπολίτης Χαλκίδος.

Μόλις ήλθαν οι πατέρες ο γέροντας προσπάθησε να σηκωθεί, αλλά ζαλίστηκε. Η αναπνοή του βάρυνε, ο σφυγμός του εξασθένησε και από τα χείλη του βγήκε ένα μικρό φύσημα Ο γέροντας είχε πάρει πλέον τον δρόμο για την μακαρία ζωή.

Οι λαϊκοί που ειδοποιήθηκαν γη την κηδεία του ήταν ελάχιστοι. Τα τηλέφωνα πήραν φωτιά ο ένας στον άλλο μετέδιδαν το θλιβερό γεγονός.

Την επόμενη μέρα χιλιάδες κόσμου κατέκλυσαν το μοναστήρι, κληρικοί όλων των βαθμίδων, πνευματικοπαίδια του γέροντα από όλη την Ελλάδα, ήλθαν να δώσουν τον τελευταίο ασπασμό. Η αυλή της μονής ήταν κατάμεστη.

Η νεκρώσιμος ακολουθία εψάλη στο ύπαιθρο και μετά από τους επικήδειους λόγους, ο πρώην Κεφαλληνίας Προκόπιος είπε να υψώσουν το φέρετρο ψηλά να δουν α πιστοί τον Όσιο γέροντα.

Μόλις εφάνη το ιερό λείψανο με μία φωνή οι χιλιάδες των πιστών κραύγασαν « Άγιος, Άγιος».

Σήμερα 10 χρόνια ακριβώς μετά από εκείνη την ημέρα που γράφονται οι γραμμές αυτές, έχει γίνει πλέον πεποίθηση σε όλη την Ελλάδα ότι ο γέροντας Ιάκωβος με τα δεκάδες μετά θάνατον του θαύματα, έχει καταταγεί στην χορεία των Αγίων.

Μένει να το αντιληφθούν και οι εκκλησιαστικοί μας ταγοί και να του δώσουν και αυτοί την θέση που του αρμόζει και επίσημα στην ιεραρχία της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Εμείς αιτούμεθα από τον γέροντα Όσιο Ιάκωβο να μας προστατεύει και να πρεσβεύει υπέρ ημών στον Κύριο και Θεό μας.

 
Το δεύτερο μέρος άρθρου του Αρχιμανδρίτη π. Κυρίλλου, Καθηγουμένου Ιεράς Μονής Οσίου Δαυίδ Ευβοίας, αφιερωμένο στον Γέροντα Ιάκωβο.

Αρχική επιθυμία του π. Ιακώβου ήταν να πάει στους Αγίους Τόπους κι εκεί να ζήσει στην Έρημο ως Ασκητής. Θεώρησε όμως καλό πριν ξεκινήσει για τους Αγίους Τόπους να επισκεφθεί το μοναστήρι του Όσιου Δαυίδ, για να ζητήσει τη βοήθεια και τη μεσιτεία του οσίου.

Ή ολοζώντανη όμως εμφάνιση ενώπιον του με την άφιξη του εκεί του ίδιου του οσίου Δαυίδ πού τον υποδέχθηκε και η ουράνια και παραδείσια πολιτεία των ασκητών πού είδε μπροστά του σε δράμα, αντί του παλαιού και ερειπωμένου Μοναστηριού πού υπήρχε στην πραγματικότητα, τον έκαναν να υποσχεθεί στον Άγιο, ότι θα παραμείνει στη Μονή, όπως και παρέμεινε.

Την εποχή εκείνη ζούσαν στη Μονή τρία γεροντάκια με το ιδιόρρυθμο σύστημα. Ηγούμενος ήταν ο μακαριστός αρχιμανδρίτης Νικόδημος Θωμάς, άνθρωπος ενάρετος, ηθικός και πολύ ελεήμων, εργασθείς με πολύ ζήλο για την αναστήλωση της Μονής.

Ή μοναχική ζωή του Γέροντα Ιακώβου

Ό πατήρ Ιάκωβος ξεκινώντας τη μοναχική ζωή έβαλε αρχή απαράβατη την υπακοή και δεν έκανε τίποτα χωρίς ευλογία του ηγουμένου, την οποία για να λάβει απαιτείτο πολλές φορές να κάνει κοπιαστικές πορείες τεσσάρων και πέντε ωρών, αφού ο Γέροντας του ασκώντας και εφημεριακά καθήκοντα ευρίσκετο συχνά στην κωμόπολη της Λίμνης.

Ή αγόγγυστη υπακοή αυτή του π. Ιακώβου και ο πύρινος ζήλος με τον όποιο εργαζόταν στην πνευματική και σωματική εργασία μέσα στη Μονή εκίνησαν το φθόνο του μισόκαλου διαβόλου, ο όποιος αρχικά ξεσήκωσε τους παλαιούς ιδιόρρυθμους πατέρες εναντίον του.

Θλίψεις, πικρίες και δοκιμασίες πολλές επέτρεψε ο Θεός και τον βρήκαν εξ αίτιας της συμπεριφοράς των πατέρων αυτών. Όμως δεν κάμφθηκε, συνέχισε τον αγώνα του.

Δοκιμασίες και πειρασμοί

Από την άλλη είχε να αντιμετωπίσει τη δοκιμασία της απίστευτης φτώχειας της Μονής, εκείνης της εποχής και του ερειπωμένου παγωμένου κελιού του με τα χαλασμένα παντζούρια πού από τις χαραμάδες τους στους βαρείς χειμώνες ό αέρας περνούσε το χιόνι μέσα, και με τα τρύπια πατώματα, πού από κάτω τους βάζανε τα γίδια της Μονής.

Ακόμη ή στέρηση απολύτως αναγκαίων αγαθών και των χειμερινών ακόμη ρούχων και παπουτσιών τον έκαναν με τις βροχές, τους πάγους και το πολύ χιόνι να τρέμει σύγκορμος και να αρρωσταίνει συχνά.

Όλες αυτές οι ταλαιπωρίες στιγμάτιζαν το σώμα του, καμμιά όμως δεν βρήκε την ψυχή του, καμμιά δεν πείραξε το πνεύμα του. Άλλα κι ο σατανάς δεν έπαυε να τον πολεμά βάζοντας όλη την τέχνη του και χρησιμοποιώντας όλα τα τεχνάσματα του.

Δεν αρκούνταν στον πνευματικό, τον αόρατο πόλεμο όπου τσακιζόταν πάνω στην υπακοή, την προσευχή, την πραότητα και την ταπείνωση του Γέροντα, αλλά τον πολέμησε και αισθητά, ορατά.

Δεκαοκτώ κάποια φορά με διάφορες μορφές σαν άνθρωποι, σαν πίθηκοι κ.ά., όρμησαν επάνω του την ώρα πού εργαζόταν: από τα χτυπήματα τους και τα βασανηστήρια τους τον άφησαν μισοπεθαμένο όταν μπόρεσε πια και απελευθέρωση χέρι του κι έκανε το Σταυρό του.

Το ίδιο επανέλαβαν κι άλλη φορά λιγότεροι στον αριθμό δαίμονες. Άλλοτε πάλι οι δαίμονες για να τρομοκρατήσουν εμφανίσθηκαν μορφή χιλιάδων, αναρίθμητων σκορπιών μέσα στη σπηλιά στο Ασκητή του οσίου Δαυΐδ, όπου ο Γέροντας μιμούμενος τον όσιο Δαυΐδ πήγα συχνά τις νύχτες να προσευχηθεί, βοηθούμενος στη νυχτερινή μετάβαση εκεί από ένα φωτεινό αστέρι πού φώτιζε το μονοπάτι, πού δεν ήταν τίποτα άλλο παρά Άγγελος Κυρίου σταλμένος για τη διακονία αυτή, ως απάντηση του Θεού στο σχετικό αίτημα της προσευχής του.

Ό π. Ιάκωβος δεν πτοήθηκε. Μόλις αντιλήφθηκε ότι επρόκειτο για δαιμονίκη ενέργεια, έθεσε όριο στους σκορπιούς κι αυτοί δεμένοι από την εντολή του δεν πέρασαν τον κύκλο πού χάραξε γύρω του ο Γέροντας.

Σημάδι αυτό ο Θεός είχε δώσει στον πιστό του δούλο την εξουσία να χρησιμοποιεί κάτι τη θεία δύναμη Του, από τις θείες ενέργειές Του.

Ό πατήρ Ιάκωβος σε όλες αυτές τις δοκιμασίες και τους πειρασμούς ό και σε πολλούς άλλους αντέταξε ακλόνητη πίστη του στο Θεό και θεία αγάπη του προς τον όσιο Δαυίδ την πραγματικά ιώβειο υπομονή και την άκαμπτη καρτερία και πραότητά του, την απόλυτη υπακοή και ταπείνωσή του, την αδιάλειπτη προσευχή και την άπειρη αγάπη του προς όλους.

Το Γραφικό: «Ή Βασιλεία του Θεού βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» εφαρμόσθηκε πλήρως από τον Γέροντα.

Ή βία πού ασκούσε στον εαυτό του στο καθετί ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του. Δεν συγκατάβαινε εύκολα στον εαυτό του. Άλλα και η ευθύτητα του ήταν μοναδική, ήταν άνθρωπος του «ναι, ναι» και του «ου, ου», και η νηστεία του επίσης υπεράνθρωπη.

Ή ιερατική ζωή του

Ό Θεός αξίωσε τον π. Ιάκωβο και του μεγάλου χαρίσματος της ιεροσύνης. Ό ίδιος ο μακαριστός Γέροντας έλεγε χαρακτηριστικά: «Εγώ ποτέ στη ζωή μου δεν επεθύμησα θέσεις και αξιώματα, ούτε και φαντάστηκα κατά διάνοιαν ότι ήταν δυνατόν να αξιωθώ τέτοιας τιμής. Δέχτηκα μόνον από υπακοή προς το Γέροντά μου και από σεβασμό προς τον άγιο εκείνον επίσκοπο Χαλκίδος, το μακαριστό Γρηγόριο».

Ή χειροτονία του σε διάκονο έγινε τις 18 Δεκεμβρίου του 1952 στο εκκλησάκι της Άγιας Βαρβάρας στη Χαλκίδα και σε ιερέα την επομένη 19 ,Δεκεμβρίου στο παρεκκλήσι του Έπισκοπείου.

Ό μητροπολίτης είπε στον π. Ιάκωβο μετά τη χειροτονία του ένα λόγο προφητικό: «Και συ παιδί μου, θ΄ αγιάσεις. Να συνεχίσεις με τη δύναμη του Θεού και θα σε ανακηρύξει η Εκκλησία».

Πνευματικά γεγονότα της ζωής του

Ό π. Ιάκωβος μέσα στο ναό κατά τη διάρκεια της θείας Λατρείας ζούσε ως ιερεύς πολλά πνευματικά γεγονότα. Γινόταν επίγειος άγγελος «συλλειτουργών», όπως ο ίδιος έλεγε σε ορισμένα πρόσωπα, με Χερουβείμ και Σεραφείμ και με Άγιους.

Στην αγία προσκομιδή είδε και άγγιξε το ίδιο το πανάγιο Αίμα του Κυρίου, την ώρα πού ετοιμαζόταν να καλύψει τα Τίμια Δώρα.

Εκεί, άλλοτε, είδε Αγγέλους Κυρίου να παραλαμβάνουν τις μερίδες των μνημονευομένων και να πηγαίνουν να τις εναποθέτουν σαν προσευχές στο θρόνο του Δεσπότου Χριστού.

Άλλοτε είδε «πνευματικώ τω τρόπω», όπως ο ίδιος έλεγε, κεκοιμημένους να του εμφανίζονται κατά κάποιο τρόπο με τη χούφτα ανοιχτή και να του ζητούν να βγάλει μερίδα υπέρ αυτών, υπέρ αναπαύσεως των ψυχών τους, κι όταν το έκανε τους έβλεπε να πηγαίνουν στον τόπο τους αναπαυμένοι.

Ένα φωτοειδή αστέρα είδε άλλοτε να στέκεται επάνω από το κεφάλι ευλαβούς Ιερέως πού είχε επισκεφθεί τη Μονή και λειτουργούσε, την ώρα πού έθετε τον αστερίσκο επάνω του Αμνού κατά την κάλυψη των Τιμίων Δώρων.

Πνευματικά γεγονότα τέτοια ανάλογα υπάρχουν πολλά, όλα αυτά, μεγάλες δωρεές του Θεού προς τον εκλεκτό του δούλο Ιάκωβο. Ως πνευματικός πατέρας διέπρεψε.

Κανένας δεν έφευγε από το πετραχήλι του χωρίς να είναι αναπαυμένος και ευχαριστημένος. Με την πολλή του αγάπη θυσιαζόταν για όλους και παρόλο πού, ιδίως τα τελευταία χρόνια, υπέφερε από πολλές αρρώστιες σε κανέναν δεν είπε: «δεν μπορώ να σε δω, να ακούσω το πρόβλημα σου».

«Ό κόσμος», έλεγε στη συνοδία του, «ούτε να φάει ζητάει, ούτε να πιει, ζητάει την αγάπη μας. Αν μπορούμε αυτό να το κάνουμε θα επιτύχουμε στη ζωή μας ως μοναχοί».

Από το 1975, οπότε με θεοφώτιστη απόφαση του σεβασμιωτάτου μητροπολίτου Χαλκίδος κ. Χρυσοστόμου ανέλαβε την ηγουμενία και «ο λύχνος ετέθη επί την λυχνίαν», αποκαλύφθηκαν εξ ανάγκης τα πολλά του χαρίσματα πού αγωνιζόταν επιμελώς να κρύβει.

Ή φήμη της Μονής για τα θαύματα του οσίου Δαυΐδ, τον αγιασμένο ηγούμενο της π. Ιάκωβο, τον ανύστακτο κόπο και την αβραμιαία φιλοξενία των πατέρων της διαδόθηκε σιγά-σιγά παντού και πλήθη πιστών από την Ελλάδα και το εξωτερικό κατέφθαναν στη Μονή, η οποία έτσι αναδείχθηκε, όπως γράφτηκε, «κυψέλη πνευματικής ζωής και φάρος Όρθοδοξίας, πανελλήνιο προσκύνημα, πανορθόδοξη αναφορά του αιώνα μας».

Από τα πενήντα πέντε χρόνια του και μετά παρεχώρησε ο θεός κι ο πατήρ Ιάκωβος πέρασε εκτός των άλλων δοκιμασιών και πολλές και επώδυνες ασθένειες.

Έλεγε χαρακτηριστικά ο μακαριστός Γέροντας «πήρε ο εωσφόρος την άδεια να πειράξει το σώμα μου». Αυτό είπε αποκαλυπτικά και το δαιμόνιο μέσω μιας δαιμονισμένης φανερώνοντας και τις παθήσεις πού είχε ο Γέροντας, τις όποιες μόνο ο ίδιος ήξερε.

Κι ο Γέροντας συνέχιζε λέγοντας: «Έμενα πού ποτέ άνθρωπος δεν με είδε γυμνό, εκτός από τη μητέρα μου όταν ήμουν παιδάκι, παραχώρησε ο θεός να με δουν οι γιατροί και οι νοσοκόμοι και να με χειρουργήσουν επανειλημμένως. Έγινα θέατρο αγγέλοις και ανθρώποις».

Δεν ήταν λίγες οι φορές βέβαια πού οι Άγιοι, όπως ο όσιος Δαυίδ, ο όσιος Ιωάννης ο Ρώσος, οι άγιοι Ανάργυροι, ή αγία Παρασκευή, επενέβησαν μετά από παρακλήσεις του και τον βοήθησαν στις ασθένειες του χαρίζοντας του την ίαση και την υγεία.

Ή τελευταία δοκιμασία με την υγεία του πού τελικά οδήγησε το Γέροντα στην άλλη ζωή ήταν ή πάθηση της καρδιάς του, ή οποία προέκυψε εξ αίτιας κάποιου πειρασμού πού πέρασε.

Τα πνευματικά χαρίσματα του Γέροντα

Ο μακαριστός Γέροντας Ιάκωβος έζησε οσίως σαράντα περίπου χρόνια στη Μονή του Όσιου Δαυΐδ, έχοντας προηγουμένως ζήσει «ευαγγελικώς» στον κόσμο τριάντα δύο χρόνια.

Δούλεψε στον Κύριο τηρώντας από τη νεότητα έως το γήρας την προθυμία της ασκήσεως. Μιμήθηκε τον όσιο Δαυΐδ, και βάδισε στα ίχνη του.

Οι ασκητικοί του αγώνες ήταν εφάμιλλοι των παλαιών οσίων πού αναφέρονται στα Γεροντικά, αλλά και οι εναντίον του επιθέσεις, πνευματικές και αισθητές, του Σατανά, οι ποικίλοι πειρασμοί, δοκιμασίες και κακοπάθειές του ήταν ανάλογες με αυτές πού αντιμετώπισαν πολλοί θεοφόροι Πατέρες.

Όσο όμως μεγάλωναν οι δοκιμασίες, οι ασθένειες και τα βάσανα του, τόσο ο θεός τον χαρίτωνε με σπάνια πνευματικά χαρίσματα, όπως της διοράσεως και προοράσεως, της διακρίσεως και της παραμυθίας, και τόσο περισσότερες ήταν οι θεοπτείες πού είχε και οι θεοσημείες πού επιτελούσε με την προσευχή του, αλλά και τόσο μεγαλύτερη γινόταν η ακτινοβολία του.

Στη Μονή προσέρχονταν για να τον δουν εκατοντάδες απλοί άνθρωποι του λαού, αλλά και πατριάρχες και αρχιερείς, κληρικοί κάθε βαθμού και μοναχοί, άρχοντες και ανώτατοι δικαστές, καθηγητές Πανεπιστημίου και επιστήμονες. Όλοι φεύγοντας από τη Μονή κι έχοντας δει το Γέροντα Ιάκωβο αισθάνονταν ότι έφευγαν από ένα είδος Παραδείσου.

Ό καθένας εύρισκε κοντά στο Γέροντα τη βοήθεια πού χρειαζόταν. Οι πονεμένοι εύρισκαν με τους παραμυθητικούς του λόγους την παρηγοριά και την ανακούφιση, οι δαιμονισμένοι εύρισκαν με τις ευχές του την απελευθέρωση από τα δαιμόνια και τη θεραπεία τους, οι ασθενείς εύρισκαν με την παρρησία της προσευχής του την ίαση και την υγεία, οι ταλαιπωρημένοι από τα διάφορα βιοτικά προβλήματα τους εύρισκαν με την ευλογία του την αναψυχή, την ψυχική τους Ισορροπία, την ενδυνάμωση, τη λύση των προβλημάτων τους.

Οι φτωχοί εύρισκαν με τη συνεχή και αγόγγυστη ελεημοσύνη του τη λύτρωση από τη θλίψη της φτώχειας και την απελευθέρωση από τα βάρη των χρεών τους.

Πολλά άτεκνα ζευγάρια μετά την προσευχή, τις ευχές και την ευλογία του αποκτούσαν τέκνα χαριτωμένα. ‘Αλλά και για όσους είχαν τα κατάλληλα μάτια να δουν, ή παρουσία και μόνο του Γέροντα, ή θεωρία του, αποτελούσε ευλογία θεού, φανέρωση των θείων ενεργειών, παρουσία του θεού στη γη.

Ιδού τι αναφέρει σχετικώς στην από 14.2.1994 επιστολή του προς την Ιερά Μονή του Όσιου Δαυΐδ ο οικουμενικός πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος: «…Δια τον μακαριστόν Γέροντα με την φωτεινήν μορφήν ισχύει εκείνο το οποίον έγραφεν ο ιερός Χρυσόστομος δια τον άγιον Μελέτιον Αντιοχείας: «Ου γαρ διδάσκων μόνον, ουδέ φθεγγόμενος, αλλά και δρώμενος απλώς, ικανός ή άπασαν αρετής διδασκαλίαν εις την των ορώντων ψυχήν εισαγαγείν».

Ή οσιακή κοίμηση του

Αντάξια της θαυμαστής ζωής του ήταν και η οσιακή κοίμηση του Γέροντα, την οποία προγνώριζε, γι’ αυτό και παρακάλεσε αγιορείτη ιεροδιάκονο πού εξομολόγησε το πρωί της 21ης Νοεμβρίου 1991, εκείνης της τελευταίας ημέρας της επιγείου ζωής του να μείνει στο Μοναστήρι ως το απόγευμα για να τον «ντύσει».

Και πράγματι στις 4.17 το απόγευμα σαν πουλάκι παρέδωσε το πνεύμα. Ό μακαριστός Γέροντας άφησε το φθαρτό αυτό κόσμο του πόνου κι έφυγε για την αιώνια ανάπαυση, στο Θεό.

Το λείψανο του ήταν λαμπερό, εύκαμπτο, ζεστό, οσιακό και η ιαχή πού έβγαινε από τα χείλη χιλιάδων ανθρώπων «άγιος άγιος… είσαι άγιος» αποτελούσε μία ομόφωνη μαρτυρία της συνείδησης των πιστών για το μακαριστό πλέον Γέροντα Ίάκωβο.

Αλλα ο άγιος Γέροντας συνεχίζει και μετά την οσιακή κοίμηση του, όπως το ομολογούν εκατοντάδες πιστοί να τους ευεργετεί με την παρρησία πού έχει στο Θεό.

Στη Μονή του Όσιου Δαυΐδ υπάρχουν τουλάχιστον τριακόσιες μαρτυρίες πιστών, πού ο Γέροντας Ιάκωβος τους βοήθησε.

Οι μαρτυρίες αυτές, πού περιέχονται σε επιστολές των ίδιων των ευεργετηθέντων ή κατεγράφθηκαν μετά από προφορικές διηγήσεις τους, έχουν σχέση με θεραπείες, ευεργετικές επεμβάσεις, ή μεταθανάτιες εμφανίσεις του Γέροντα.

Ή παρρησία του π. Ιακώβου στο Θεό - Σύγχρονες μαρτυρίες

1. Ό ιερεύς π. Ιωάννης Βερνέζος, εφημέριος του Προσκυνηματικού Ιερού Ναού του Άγιου Ιωάννου του Ρώσου στο Προκόπι της Ευβοίας ανέφερε τα εξής: «Είχα ένα ογκίδιο στο δεξί μου χέρι.

Έκτος των κινδύνων πού έκρυβε, ήταν και αντιαισθητικό. Γι’ αυτό, όταν οι χριστιανοί μου φιλούσαν το χέρι, το κάλυπτα με το ράσο μου.

Την ημέρα της κηδείας του Γέροντος Ιακώβου (22.11.1991) παρεκάλεσα το Γέροντα για το θέμα αυτό. Και καθώς ασπαζόμουν το ιερό σκήνωμα του, ακούμπησα το χέρι μου πάνω στο λείψανο του.

Από εκείνη τη στιγμή το ογκίδιο άρχισε να υποχωρεί, ώσπου εξαφανίστηκε. Μεγάλη ή χάρη του οσίου Γέροντα. «Ας έχουμε την ευχή του!».

2. Ή κ. Ανδρομάχη Πασχάλη, κάτοικος Λίμνης Ευβοίας, σε επιστολή πού έστειλε στη Μονή γράφει τα έξης:«Στις 18 Νοεμβρίου 1993 παρουσιάστηκε στην άκρη της γλώσσας μου ένα μικρό κεράτινο ογκίδιο.

Περνώντας οι μέρες αυτό μεγάλωσε, κρεμόταν μπροστά στη γλώσσα μου και με ενοχλούσε στην ομιλία, την ώρα πού έτρωγα και όταν έπινα νερό. Πέρασαν δυο μήνες από την ημέρα πού το πρωτοείδα, το ογκίδιο εξακολουθούσε να υπάρχει και ή ψυχολογική μου κατάσταση ήταν πολύ άσχημη.

Μέσα στη μεγάλη ψυχολογική ένταση πού βρισκόμουν, κι ενώ σκεπτόμουν ότι από Δευτέρα έπρεπε να πάω στην Αθήνα για γιατρό, άρχισα να λέω το πρόβλημα μου στον παππού Ίάκωβο κοιτάζοντας μία μικρή φωτογραφία του πού είχα απέναντι στο τραπέζι μου.

Τον παρακάλεσα να με βοηθήσει, να μην αρχίσω τις ατέλειωτες εξετάσεις στους γιατρούς πού χρειάζονται για τέτοιου είδους περιστατικά και κατά τις δυο τα μεσάνυκτα ανέβηκα για ύπνο στο δωμάτιο μου.

Το πρωί πού σηκώθηκα, την ώρα πού έπινα καφέ, διαπίστωσα ότι δεν με ενοχλούσε τίποτα στη γλώσσα μου. Όλο αγωνία πήγα στον καθρέφτη και είδα ότι το ογκίδιο πού είχα εξαφανίστηκε χωρίς να αφήσει ούτε σημάδι. Έτσι απλά παρακάλεσα τον άγιο Ιάκωβο να με βοηθήσει, κι αυτός έτσι απλά με βοήθησε.»

3. Ό πανιερώτατος μητροπολίτης Μόρφου κ. Νεόφυτος σε μία από τις επισκέψεις του στη Μονή, ως αρχιμανδρίτης τότε, ανέφερε μεταξύ άλλων θαυμάτων πού επιτελεί ο άγιος Γέροντας Ιάκωβος σε Κυπρίους αδελφούς μας, τους οποίους αγαπούσε πολύ, και το εξής θαυμαστό:«Είχα φέρει στην Κύπρο λάδι από το καντήλι του τάφου του Γέροντα.

Το 1993 με πήρε στο τηλέφωνο ο εφημέριος του Ιερού Ναού του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου Λάρνακος, ο π. Παναγιώτης Ζάρος, και μου είπε: «Πάτερ Νεόφυτε, δεν είμαι καλά.

Έχω ένα χρόνιο πρόβλημα υγείας, αλλά δεν το λέω. Έχω ραγάδες στο έντερο και έχω μεγάλη αιμορραγία. Και αυτές τις ημέρες έχω έντονους πόνους και μεγάλη ροή αίματος, και σε παρακαλώ κάνε μια παράκληση στον άγιο Γεώργιο, πού ζεις στο μοναστήρι του, και στον πατέρα Ιάκωβο να μου δίνουν υπομονή, γιατί όταν πονώ υποφέρω πολύ και φωνάζω και στενοχωρούνται και ή παπαδιά και τα παιδιά μου».

Λυπήθηκα πολύ και του είπα ότι θα κάμω παράκληση και θα του πήγαινα λαδάκι από το καντήλι του πατρός Ιακώβου, για να σταυρωθεί. Αυτά είπα και έκλεισα το τηλέφωνο.

Μετά από δέκα πέντε λεπτά ο π. Παναγιώτης ήρθε στο μοναστήρι και μου είπε: «Ήρθα να πάρω το λαδάκι του Γέροντα μόνος μου, γιατί πιστεύω πολύ σε αυτόν τον άνθρωπο, ότι ο Θεός τον χαρίτωσε και θα με βοηθήσει».

Του έδωσα λάδι και σταυρώθηκε στο μέτωπο και έφυγε. Το βράδυ με πήρε στο τηλέφωνο και μου είπε χαίροντας και κλαίοντας ότι ή ροή του αίματος σταμάτησε. Από τότε έγινε τελείως καλά.

Ό π. Παναγιώτης υπέφερε από αυτό από τα εφηβικά του χρόνια και τώρα ήταν περίπου 40 ετών. Όταν έγινε καλά υποσχέθηκε να τελεί θεία Λειτουργία και μνημόσυνο στο Γέροντα Ιάκωβο κάθε χρόνο σαν αυτή την ήμερα της θεραπείας του. Όταν όμως πέρασε ένας χρόνος από το θαύμα αυτό ο π. Παναγιώτης ξέχασε την υπόσχεση του.

Τη θυμήθηκε όταν εκείνη την ημέρα (στο χρόνο επάνω) του παρουσιάσθηκε ελάχιστο αίμα. Εκπλήρωσε την υπόσχεση του και η ροή του αίματος σταμάτησε. Από τότε το θυμάται κάθε χρόνο και επιτελεί θεία Λειτουργία και μνημονεύει το Γέροντα ανάμεσα στους Άγιους.

4. Ό κ. Γιώργος Ίωαννίδης, γιατρός παθολόγος από το Βόλο, (προσωπικός τότε γιατρός του τότε Μητροπολίτου Δημητριάδος και τώρα Αρχιεπισκόπου κ. Χριστοδούλου) ανέφερε μεταξύ άλλων και τα έξης: «Φεύγοντας από τη Μονή του Όσιου Δαυΐδ, οπού είχα έλθει με την οικογένεια μου για προσκύνημα το Σεπτέμβριο του 1997, κι ενώ βρισκόμουν στην πύλη της αισθάνθηκα μέσα μου μια δυνατή επιθυμία να πάω να ξαναπροσκυνήσω τον τάφο του Γέροντα Ιακώβου. Αισθανόμουν όπως αισθάνεται κάποιος πού ξέχασε πίσω του κάτι πολύτιμο και θέλει να γυρίσει να το πάρει.

Πραγματικά γύρισα με το γιο μου και στο ένα μέτρο πριν από τον τάφο του Γέροντα βλέπω κάτω στη γη ένα κομποσχοίνι. Παίρνω το κομποσχοίνι στο χέρι μου, το υψώνω και το κρατώ επιδεικτικά, ώστε αν κάποιος από τους γύρω προσκυνητές το έχασε, να το δει και να ‘ρθει να το πάρει.

Εκείνη όμως ακριβώς τη στιγμή ακούω φωνή πίσω μου πού μου έλεγε: «Τι ψάχνεις; Για σένα είναι το κομποσχοίνι».

Γυρίζω και σε απόσταση ενός μέτρου βλέπω ολοζώντανο το Γέροντα Ιάκωβο να μου χαμογελά. Τον είδα ολοκάθαρα. Διέκρινα την υγρασία των ματιών του, τις φλεβίτσες στο πρόσωπο του, τη γενειάδα του, όπως την είχε.

Ένοιωσα κάτι το ξεχωριστό, συγκλονίστηκα. Ή κυριολεκτικά αυτή ζωντανή παρουσία του Γέροντα Ιακώβου μπροστά μου ήταν καθοριστική κι έβαλε μέσα μου τη σφραγίδα περί της βεβαιότητας της θείας παρουσίας».

5. Τις ημέρες πού γραφόταν αυτό το κείμενο και συγκεκριμένα στις 10 Όκτωβρίου 2001 ήρθε στη Μονή ο κ. Γιαννούλης, ναυτικός, από την Άνδρο και βουρκωμένος χωρίς καν να μπορεί να μιλήσει καλά-καλά από τη συγκίνηση και τα κλάματα ανέφερε τα έξης: «Ταξίδευα προ καιρού και ευρισκόμουν στην Ινδία. Κάποια μέρα αντιμετώπισα σοβαρό πρόβλημα με την καρδιά μου. Στο Νοσοκομείο εκεί πού με πήγαν οι γιατροί είπαν στους συναδέλφους μου ότι τελειώνω.

Εγώ, παρ’ όλο πού ήμουν σε κωματώδη κατάσταση, ένιωθα ότι κάποια αόρατη θεία δύναμη με βοηθάει. Όταν αργότερα άνοιξα κάποια στιγμή τα μάτια μου τον πρώτο πού είδα μπροστά μου ήταν ο Γέροντας Ιάκωβος πού είχα διαβάσει αρκετές φορές το βιβλίο του.

Μου είπε: «Μη φοβάσαι, κύριε Γιαννούλη, θα σε βοηθήσω, θα γίνεις τελείως καλά και θα ξαναγυρίσεις στην πατρίδα». Και από εκείνης της ώρας πράγματι έγινα τελείως καλά».

Από τις υπάρχουσες προφορικές και γραπτές μαρτυρίες των πιστών διαπιστώνεται ότι ο Γέροντας Ιάκωβος έχει μεγάλη παρρησία στο θεό και γι’ αυτό ευχόμεθα να πρεσβεύει υπέρ υγείας όλων μας στο δωρεοδότη Θεό.

Την ευχή του ναχουμε

Πηγή: Τρελογιάννης

Ω γλυκυτάτη, και πράγμα και όνομα, Μαριάμ, τι πάθος είναι τούτο, όπου αισθάνομαι εις τον εαυτόν μου; 

Εγώ δεν ημπορώ να χορτάσω τους επαίνους των μεγαλείων σου! 

Όσον γαρ περισσότερον τα επαινώ, τόσον περισσότερον τα ορέγομαι, και ο πόθος μου επ' άπειρον προβαίνει, και η επιθυμία μου ακόρεστος γίνεται· διό και πάλιν επιθυμώ να τα επαινέσω.

Τοσούτον είναι θαυμαστά τα μεγαλεία σου Θεοτόκε, ώστε όπου όλοι, οι περί τας λογικάς τέχνας και επιστήμας καταγινόμενοι, θεωρούντες νοερώς ταύτα εφιλοτιμήθησαν, ο καθ' ένας εξ' αυτών να σε επαινέση με τα της τέχνης και επιστήμης του ίδια.

Και οι μεν Γραμματικοί σε ονομάζουν, μετά του Υιού σου, Άλφα και Ωμέγα· αρχήν των του Θεού θαυμάτων και τέλος των αυτού διδαγμάτων· οι δε λογικευόμενοι σε καλούν μέσον όρον των ιδικών τους συλλογισμών. Διότι, καθώς εν εκάστω συλλογισμώ αποδεικνύεται εν καθ' ετέρου δι ετέρου, τοιουτοτρόπως και δια μέσου σού απεδείχθη το εν, ήτοι ο υπερούσιος Λόγος και Θεός, καθ' ετέρου, ήτοι μετά της ανθρωπίνης φύσεως, και εν πρόσωπον και μία υπόστασις μετ' αυτής εχρημάτισεν. 

Οι ρήτορες εσένα ονομάζουν πολυσύνδετον ζωντανόν και έμψυχον επίλογον και ανακεφαλαίωσιν όλων των αρετών και χαρισμάτων, όσα εμοιράσθησαν εις όλα τα κατά μέρος κτίσματα, ουράνια και επίγεια.

Οι Αριθμητικοί εσένα λέγουν ότι πλουτείς την κατ' αυτούς αναλογίαν· διότι, ον λόγον και σχέσιν έχει ο ουράνιος Πατήρ προς τον Χριστόν, τον αυτόν έχεις και συ, η επίγειος Μήτηρ, προς τον αυτόν Χριστόν. 

Εσένα οι Γεωμέτραι νοούν κύκλον ευρυχωρότατον· επειδή εχώρησας εν τη αγιωτάτη κοιλία σου όλον το τρίγωνον, ήγουν αυτήν την υπερούσιον και αχώρητον Τριάδα, με το να έγινες Μήτηρ μιας των αυτής Αγίων Υποστάσεων· αλλά και κέντρον οι αυτοί σε ονομάζουν, εν ω στήσας τον διαβήτην του ο νοητός ευκλείδης και αριστοτέχνης Λόγος, εγύρισε παγκάλλιστα όλην την περιφέρειαν της ενσάρκου Οικονομίας του. 

Εσένα καλούν οι Μουσικοί και Ιεροψάλται, τώρα άκρον και μέγα Μαθηματάριον και Οικηματάριον, τώρα δις δια πασών συμφωνίαν και πάγχορδον αρμονίαν τε και επταφωνίαν, και τώρα σε παρομοιάζουν με την εναρμόνιον λύραν· επειδή με το μέσον της μιας εκ των τριών θεϋπόστατων χορδών, την οποίαν εβάστασας εν τη κοιλία και ταις αχράντοις χερσί σου,
εμελώδησας ένα μέλος, όπου εγλύκανεν όλα τα ουράνια, άμα και τα επίγεια.

Εσένα οι Αστρονόμοι, τώρα μεν, σφαίραν πολύαστρον ονομάζουν· καθώς γαρ εκείνη είναι πεπυκνωμένη με τα αμέτρητα άστρα, έτσι και συ είσαι πεπυκνωμένη με τα αναρίθμητα φωταυγή χαρίσματα του αγίου Πνεύματος· τώρα δε, Σελήνην αργυροειδή και ολόφωτον· καθώς γαρ η Σελήνη, πανσέληνος ούσα, γεμίζει και πλουτίζει τα δεκτικά σώματα των εκείνης απορροιών, έτσι και συ γεμίζεις και πλουτίζεις τους Ορθοδόξους με τας ποικιλλοτρόπους απορροίας των θεομητορικών σου χαρίτων. Και τώρα, Πλειάδα σε ονομάζουν, ήτοι Πούλιαν, διότι, καθώς η Πούλια φυλάττει αχώριστον τον σύνδεσμον και την ένωσιν, είτε των επτά αστέρων της, κατά τους παλαιούς, είτε των τεσσαράκοντα κατά τους νεώτερους Αστρονόμους, και μάλιστα τον Γαλιλαίον, δια του τηλεσκοπίου θεωρήσαντα τούτους, έτσι και συ φυλάττεις συνδεδεμένους εν τη αγάπη πάντας τους προς σε ευλαβείς Ορθοδόξους και φαίνεσαι ωσάν μια φιλόστοργος όρνις, συναγμένα έχουσα τα νοσσία σου. 

Και οι μεν Ηθικοί, εσένα φημίζουν άριστον μετά Θεόν αγαθόν και πληρεστάτην ευδαιμονίαν· 

οι δε Οπτικοί, εσένα γνωματεύουν θαυμάσιον τηλεσκόπιον, δια μέσου του οποίου απεκαλύφθη η προαιώνιος και κεκρυμένη βουλή του Θεού και ημείς οι χριστιανοί, ακριβέστερον ορώμεν, δι' αυτού, τα πόρρω όντα και απόκρυφα του Θεού μυστήρια. 

Εσένα οι Μηχανικοί υποθέτουν υπομόχλιον ενεργητικώτατον, επάνω εις το οποίον ο μηχανικώτατος Αρχιμήδης και μέγας αρχιτέκτων Θεός, επιστηρίξας τον ιδικόν του μοχλόν, εκίνησεν όχι μόνον όλην την γήν, αλλά και όλον τον ουρανόν και, ούτω, μετέστησεν αυτά από την φθορά εις την αφθαρσίαν και από την τροπήν εις την ατερψίαν.

Οι δε Φυσικοί θαύμα θαυμάτων υπερφυές σε ονομάζουν· ακολουθούντες γαρ εις τους φυσικούς των κανόνας και νόμους, δεν δύνανται να νοήσουν το ιδικόν σου Μυστήριον· πώς δηλαδή διέμεινας Παρθένος εν τω τόκω και μετά τόκον! 

Πώς σώμα δια σώματος χωρεί, χωρίς καμμίαν διαφθοράν! 

Πώς ο Θεός σαρξ γίνεται και πώς περατούται το άπειρον! Άπερ κατά φυσικόν λόγον πάντη υπάρχει αδύνατα.

Οι Μεταφυσικοί, εσένα νοούν αφηρημένην και θεωρητικήν αλήθειαν, θείον σκοπόν και τελειότητα τελειοτήτων. 

Εσένα οι των θείων Γραφών έμπειροι αποκαλούν ακροστιχίδα πάντων των Προφητών· πίνακα των δύο διαθηκών· υπόθεσιν των Αποστόλων· ύλην των πατέρων και Διδασκάλων· στερέωμα των Μαρτύρων· παρηγορίαν των Οσίων· της νοεράς προσευχής διδάσκαλον, της ταπεινώσεως εισηγήτριαν, της αγάπης της διπλής παράδειγμα έμψυχον, ίνδαλμα παρόμοιον της αρχικής ωραιότητος· θαύμα των Αγγέλων, άγαλμα της φύσεως, ανδριάντα θεόγλυπτον· Θεού αμίμητον μίμημα, ύλην παναρμόνιον του λόγου της σωματώσεως, φανέρωσιν των της θείας ακαταληψίας βυθών· εργαστήριον της ενώσεως των συνελθουσών επί Χριστού φύσεων· και, δια να είπω το τελευταίον και έσχατον, εσένα Θεοτόκε οι θεολόγοι ονομάζουν Μεθόριον Κτίστου και κτίσεως, τιμιωτέρα των Χερουβείμ, ενδοξοτέραν ασυγκρίτως των Σεραφείμ, Θεόν μετά Θεόν και της Αγίας Τριάδος τα δευτερεία έχουσαν.

Πηγή: Προσκυνητής