Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Πότε μὲ τὸ ἕνα, πότε μὲ τὸ ἄλλο ψευδοεπιχείρημα μία-μία οἱ πύλες τῆς ἠλεκτρονικῆς φυλακῆς τοῦ τόπου κλείνουν, ὁδηγώντας τον στὴν ἀπόλυτη ἐξουσία παγκόσμιας οἰκονομικῆς δικτατορίας. Ἡ παρούσα δικομματικὴ κυβέρνηση, ἀφοῦ ἀσεβῶς ἀποφάσισε τὴν κατάργηση τῆς Κυριακῆς ἀργίας, ἔρχεται τώρα νὰ προσθέσει μιὰ ἀκόμη κλειδαριὰ στὴν ἠλεκτρονικὴ φυλακὴ τοῦ λαοῦ: «Μὲ κάρτα ἢ μὲ ἐπιταγὴ θὰ πρέπει νὰ πηγαίνουν οἱ πολίτες στὶς Ἐφορίες προκειμένου νὰ πληρώσουν τὶς ὀφειλές τους, ἀφοῦ μετὰ ἀπὸ ἀπόφαση τῆς Γενικῆς Γραμματείας Ἐσόδων καταργοῦνται οἱ πληρωμὲς μὲ μετρητά. Στόχος εἶναι νὰ μειωθοῦν οἱ ἀτελείωτες οὐρὲς στὰ ταμεῖα τῶν Ἐφοριῶν. Πλέον, ὅσο μικρὴ καὶ ἂν εἶναι ἡ πληρωμὴ στὴν Ἐφορία, θὰ πρέπει νὰ γίνεται εἴτε μὲ ἐπιταγή, εἴτε μὲ πιστωτικὴ κάρτα... Ἀκόμα καὶ γιὰ 10 εὐρώ, οἱ φορολογούμενοι θὰ πρέπει εἴτε νὰ πληρώνουν μὲ πιστωτικὴ ἢ χρεωστικὴ κάρτα, εἴτε νὰ ἔχουν ἐπιταγή». Αὐτὰ καθιερώνει ἡ σχετικὴ Ἐγκύκλιος τῆς Γενικῆς Γραμματείας Ἐσόδων, μὲ τίτλο «Ἐξυπηρέτηση τῶν φορολογουμένων γιὰ τὴν πληρωμὴ τῶν ὑποχρεώσεών τους...». Νά λοιπόν! Γιὰ τὴν ἐξυπηρέτηση τῶν φορολογουμένων καὶ τὴ μείωση τῶν οὐρῶν στὰ ταμεῖα γίνεται ὅλο αὐτό! Ἔτσι, γιὰ τὴν ἐξυπηρέτησή μας καὶ τὸ καλό μας, μὲ τέτοια πρόφαση, ἐπιβάλλουν τὰ νέα ἠλεκτρονικὰ δεσμά. Δεσμὰ ποὺ συμπληρώνουν ἐκεῖνα ποὺ προανήγγειλε καὶ σχεδιάζει νὰ ἐπιβάλει ὁ Γενικὸς Γραμματέας Δημοσίων Ἐσόδων κ. Χάρης Θεοχάρης μὲ τὴν ἀπαγόρευση χρήσεως μετρητῶν καὶ τὴν ὑποχρεωτικὴ χρήση καρτῶν πληρωμῶν στὶς συναλλαγὲς γιὰ ποσὰ ἄνω τῶν 500 εὐρώ. Καὶ ὁ λαὸς ἐλάχιστα εὐαισθητοποιεῖται, συχνὰ οὔτε κὰν ἐνημερώνεται, καὶ γι᾿ αὐτὸ δὲν ἀντιδρᾶ... Τὰ δέχεται ὅλα ὑπνωτισμένος ἀπὸ τὸ δημοσιογραφικὸ χλωροφόρμιο, μὲ τὸ ὁποῖο τὸν κρατοῦν καθημερινὰ σὲ καταστολὴ τὰ κάθε λογῆς πειθήνια ὄργανα τῶν ἀόρατων κέντρων τῆς προωθούμενης οἰ κονομικῆς κυριαρχίας. Γιὰ ὅσους δὲν θέλουν νὰ κρατοῦν πεισματικὰ τὰ μάτια τους κλειστά, ἡ μεθοδευμένη σταδιακὴ εἰσαγωγὴ μὲ ὕπουλο καὶ ἀνεπαίσθητο τρόπο τοῦ ἠλεκτρονικοῦ χρήματος δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ προπαρασκευὴ γιὰ ἀθόρυβη ἐπιβολὴ παγκόσμιας δικτατορικῆς ἐξουσίας. Διότι πράγματι σχεδιάζεται νὰ ἐπιβληθεῖ τέτοιου εἴδους ὁλοκληρωτικὴ ἐξουσία καὶ μάλιστα χωρὶς βία, χωρὶς στρατοὺς καὶ πολέμους. Ὁ σχεδιασμὸς ποὺ ἀκολουθεῖται εἶναι νὰ γίνει αὐτὸ μὲ τὸν πλήρη ἔλεγχο τῆς οἰκονομίας (total control). Παλαιότερα κάτι τέτοιο ἦταν ἀκατόρθωτο, στὴν ἐποχή μας ὅμως εἶναι ἐφικτὸ μὲ τὴν ἠλεκτρονικὴ τεχνολογία. Σχεδιάσθηκε, λοιπὸν καὶ σταδιακὰ προωθεῖται κατάργηση τοῦ χρήματος καὶ ἐξαναγκασμὸς τῶν πολιτῶν νὰ κάνουν ὅλες τὶς συναλλαγές τους μὲ ἠλεκτρονικὰ μέσα. Μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ τὸ κεντρικὸ σύστημα θὰ ἔχει ἀπόλυτο ἔλεγχο στὴν οἰκονομικὴ δραστηριότητα ὅλου τοῦ πλανήτη. Εἶναι ἀκριβῶς τὸ σύστημα πού, ὅπως περιγράφει τὸ ἱερὸ βιβλίο τῆς Ἀποκαλύψεως, θὰ ἐπικρατεῖ κατὰ τὴν περίοδο τῆς κυριαρχίας τοῦ Ἀντιχρίστου. Τὸ μόνο ποὺ δὲν ἔχουν ὑπολογίσει οἱ κρυφοὶ ἐπίδοξοι κυβερνῆτες τοῦ κόσμου καὶ τὰ τυφλὰ ὄργανά τους εἶναι τὸ μυστηριῶδες σχέδιο τοῦ κυβερνήτου τῶν πάντων Χριστοῦ, ὁ Ὁποῖος θὰ χρησιμοποιήσει καὶ τὰ δικά τους καταχθόνια σχέδια γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ κόσμου!
ΠΗΓΗ: http://osotir.org
Στα πλαίσια του τρίμηνου προγράμματος«Ενορία εν δράσει..» και συνεχίζοντας τις εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται φέτος (2013) και είναι αφιερωμένες στη Θράκη, προβλήθηκε και σχολιάστηκε την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013, το ντοκιμαντέρ με τίτλο «Πομάκοι: Στα ίχνη της ιστορίας της Θράκης». Ο σχολιασμός έγινε από την Σκηνοθέτη και Πανεπιστημιακό Δρ. Έλενα Χόρτη και τον Πολιτικό Επιστήμονα κ. Κωνσταντίνο Χολέβα.
Ξεκινώντας, ο κ. Χολέβας, ως συντονιστής της συζήτησης, ανέφερε πως η Θράκη είναι ένα πολύ δυναμικό κομμάτι του ελληνισμού και εκεί ζουν και κάποιοι συμπολίτες μας, έλληνες υπήκοοι, που έχουν θρήσκευμα μουσουλμανικό, που είναι απολύτως σεβαστό, και ένα τμήμα από αυτή την ομάδα των συμπολιτών μας είναι οι Πομάκοι.
Μετά την μικρή εισαγωγή του κ. Χολέβα, προβλήθηκε το ντοκιμαντέρ, το οποίο αποτελεί ένα κομμάτι από ένα μεγαλύτερο. Το ντοκιμαντέρ αυτό πραγματεύεται το «τι είναι οι Πομάκοι», καθώς και το «τι πιστεύουν οι ίδιοι για την ταυτότητά τους». Το συγκεκριμένο βίντεο κατατέθηκε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης στη Γαλλία, ως μέρος διατριβής και την επιμέλεια για τη σκηνοθεσία, όπως και για τη γενική οργάνωση, έχει η Δρ. Έλενα Χόρτη.
Η κ. Χόρτη, σχολιάζοντας το ντοκιμαντέρ, μας πληροφόρησε πως η ταινία αυτή δημιουργήθηκε σε διάστημα εφτά χρόνων, μετά από μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Σορβόνης. Το συγκεκριμένο κομμάτι που προβλήθηκε, εστιάζει στη θρησκεία και την πολιτική της προέκταση.
«Τελικά βλέπουμε μια ομάδα που είναι μουσουλμάνοι, που προσπαθεί το τουρκικό προξενείο να τους πείσει ότι είναι Τούρκοι, αλλά εκείνοι θέλουν να λέγονται Έλληνες Πομάκοι. Σταυρώνουν το ψωμί και γιορτάζουν δύο μεγάλες χριστιανικές εορτές, τις γιορτές του Αγίου Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου», σημείωσε σε ένα σημείο της συζήτησης ο κ. Χολέβας, απευθύνοντας ως ερώτηση στην κ. Χόρτη, εάν οι Πομάκοι έχουν συνείδηση ότι πιθανόν να είναι Χριστιανοί που εξισλαμίστηκαν. Η κ. Χόρτη, στην απάντησή της, τόνισε πως υπάρχουν έθιμα που έχουν διασωθεί και δεν ξέρουν από πού προήλθαν, καθώς στο πέρασμα της ιστορίας, οι Πομάκοι εκβουλγαρίστηκαν και στη συνέχεια, στη διάρκεια του ρωσοτουρκικού πολέμου τάχθηκαν με τους Τούρκους, ενώ μετέπειτα προέκυψε το θέμα της τουρκοποίησης, με το οθωμανικό δόγμα.
Κληθείς να πάρει μέρος στη συζήτηση, ο Υφυπουργός Εξωτερικών σε θέματα Απόδημου Ελληνισμού, κ. Άκης Γεροντόπουλος, σημείωσε, μεταξύ άλλων, πως οι περισσότεροι από τους Πομάκους έχουν ελληνική συνείδηση ενώ χρειάζεται προσοχή όταν μιλάμε για αυτούς. Μάλιστα, ανέφερε χαρακτηριστικά πως «ο Χριστιανικός με τον Μουσουλμανικό πληθυσμό στη Θράκη, όταν δεν υπάρχουν εξωτερικές παρεμβάσεις, ζει πάρα πολύ αρμονικά».
Με τη σειρά του και με την πρόσκληση του συντονιστή της συζήτησης κ. Χολέβα, αναφέρθηκε στο θέμα, μετά από πρόσκληση του Συντονιστή της συζήτησης κ. Χολέβα ο Στρατηγός ε.α. και Πρόεδρος της Ενώσεως Σμυρναίων, κ. Ευάγγελος Τσίρκας. «Το πρόβλημα το οποίο σήμερα παρουσιάζεται, το οποίο για πολλούς είναι άγνωστο, είναι ένα πολύ ζωντανό θέμα για την περιοχή της Θράκης, η οποία ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο έχει τεθεί υπό αμφισβήτηση και διεκδίκηση», τόνισε οκ. Τσίρκας, συμπληρώνοντας πως ο ελληνικός στρατός προσέφερε αγαλλίαση κάποια στιγμή στους ανθρώπους της μειονότητας της Θράκης, ωστόσο, έγιναν σφάλματα τα οποία τους απομάκρυναν από τους Έλληνες και τους έκαναν να στραφούν προς τους Τούρκους. Συνέχισε κάνοντας τη διαπίστωση πως ο Πομακικός πληθυσμός προβληματίζεται για το αν είναι Έλληνες ή Τούρκοι. «Η πολιτική ηγεσία που έχει την ευθύνη αυτού του θέματος οφείλει να βρει τρόπους να κάνει τους ανθρώπους αυτούς να νιώσουν έλληνες», συμπλήρωσε.
Συμφωνώντας με τους υπόλοιπους ομιλητές, ο Ναύαρχος Λ.Σ. ε.α. και Πρόεδρος Συλλόγου Αλεξανδροπουλιτών Αθηνών, κ. Τάκης Παρασκευόπουλοςεπικεντρώθηκε, επίσης, στο γεγονός ότι έχουν γίνει σφάλματα της Ελληνικής Πολιτείας στο παρελθόν, των οποίων ζούμε τον αντίκτυπο.
«Η πολιτική της Τουρκίας έχει διεισδύσει πάρα πολύ στον απλό Πομακικό πληθυσμό», σημείωσε η κ. Χόρτη, λαμβάνοντας πάλι το λόγο. Συνέχισε, μάλιστα, αναφέροντας πως τον τελευταίο καιρό έχουν γίνει πράγματα από την ελληνική κυβέρνηση όπως είναι η δημιουργία αμιγώς ελληνόφωνων νηπιαγωγείων και δημοτικών σχολείων, παρά τη έντονη αντίδραση του σκληρού πυρήνα της μειονότητας. Τόνισε πως οι ίδιοι οι κάτοικοι ζητούν τα παιδιά τους να ενσωματωθούν στην ελληνική παιδεία, για να γίνουν αυτόνομοι Έλληνες πολίτες στο μέλλον.
Συνοψίζοντας η κ. Χόρτη έκανε τη διαπίστωση πως καλό θα ήταν οι προσπάθειες της ελληνικής πολιτείας να ενταθούν και σε άλλες παραμέτρους όπως είναι ο πολιτισμός. Σε έθιμα και σε γιορτές των Πομάκων. Καταληκτική πρόταση του σχολιασμού της ήταν η παρότρυνση «να τολμήσει η Ελλάδα το αυτονόητο ιστορικό καθήκον της, να εξασφαλίσει την ελληνική κυριαρχία».
Τη συζήτηση μπορείτε να παρακολουθήσετε εδώ
Δὲν εἶναι ἁπλῶς ἀπαράδεκτο. Εἶναι ἐξοργιστικό. Καὶ ὅμως τὸ Κοινοβούλιό μας «μεριμνᾶ καὶ τυρβάζεται περὶ πολλὰ» ἄλλα. Ἀδιαφορεῖ ἂν κάποιοι ἀποδομοῦν τὴν Ἑλλάδα, τὴν Ὀρθόδοξη πίστη καὶ τὴν οἰκογένεια. Καὶ μάλιστα μὲ χρήματα τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας καὶ Ἀθηναϊκῶν Δήμων. Ἀντιγράφουμε ἀπὸ τὸν ἱστοχῶρο aktines.gr τῆς 13-7-2013: «Συμφώνως μὲ δημοσιεύματα τοῦ Τύπου, ἀναρτήσεις ἱστοχώρων τοῦ διαδικτύου, ἀλλὰ καὶ καταγγελίες γονέων, κατὰ τὸ 3ήμερο 5, 6 καὶ 7 Ἰουλίου 2013 ἔλαβαν χώρα στὸ Θέατρο Βράχων ‘‘ἐκδηλώσεις’’ μὲ ἀνείπωτες προσβολὲς κατὰ τῆς Πατρίδος μας, τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεώς μας καὶ τῆς οἰκογενείας, τὶς ὁποῖες διωργάνωσε μιὰ ὁμάδα ὀνόματι ‘‘Schoolwave’’ (=σχολικὸ κύμα) μὲ τὴν ὑποστήριξη τῆς Γενικῆς Γραμματείας Νέας Γενιᾶς καὶ τῶν Δήμων Βύρωνος, Ὑμηττοῦ καὶ Δάφνης. Οἱ ‘‘ἐκδηλώσεις’’ αὐτές, οἱ ὁποῖες ἐπαναλαμβάνονται τὰ τελευταῖα χρόνια, ἐνισχύθηκαν καὶ ἀπὸ ἰδιωτικοὺς φορεῖς, ὅπως μεγάλο τηλεοπτικὸ σταθμό, ἑταιρεία γαλακτοκομικῶν προϊόντων καὶ ὅμιλο κινητῆς τηλεφωνίας. Στὸ διαφημιστικὸ ἔντυπο ἀναφέρεται μιὰ σειρὰ μουσικῶν (;) συγκροτημάτων διαφόρων εἰδῶν ἀκραίας μορφῆς ρόκ, ὅπως ‘‘Rotting Christ’’ (Χριστὸς πού... σαπίζει!!!) καὶ ‘‘Suicidal angels’’ (Ἄγγελοι ποὺ αὐτοκτονοῦν!!!). Καὶ μόνο οἱ τρομακτικὲς εἰκόνες καὶ οἱ ἀνατριχιαστικὲς ζωγραφικὲς παραστάσεις τῶν ἐξωφύλλων τῶν κυκλοφορούντων δίσκων τῶν συγκροτημάτων αὐτῶν προκαλοῦν τὸν ἀποτροπιασμὸ καὶ τὴν ἀπέχθεια κάθε ἀνθρωπίνου ὄν τος ποὺ σέβεται στοιχειωδῶς τὴν ὕπαρξή του!». Θέλετε νὰ μάθετε καὶ τὸ τραγούδι - σύμβολο τῶν ἐκδηλώσεων, τὸ ὁποῖο ἀποκαλοῦν ἐθνικό (;) τους ὕμνο; Αὐτὸ εἶναι: «Ἡ γιαγιὰ πρεζόνι»! Σ’ αὐτὸ «προσβάλλεται ἡ πίστη ἑκατομμυρίων Ἁγίων, μαρτύρων, ἡρώων, ἀλλὰ καὶ τῆς συντριπτικῆς πλειοψηφίας τοῦ ὀρθοδόξου ἑλληνικοῦ λαοῦ, μὲ τὸν χυδαῖο χλευασμὸ τῆς Κυριακῆς προ σ ευχῆς καὶ ἐμπαίζεται ἡ σοφὴ ἀπὸ τὶς ἐμπειρίες τῆς ζωῆς γιαγιά»! Τὰ Ὑπουργεῖα ποὺ ἐπιχορηγοῦν αὐτὲς τὶς λεγόμενες «μουσικὲς ἐκδηλώσεις» (;) ἀποδέχονται τὸ περιεχόμενό τους; Ἀπὸ πότε ἄρχισε τὸ κράτος νὰ χρηματοδοτεῖ «ἐκδηλώσεις» ποὺ γελοιοποιοῦν, ὑβρίζουν, βλασφημοῦν τὴν Πατρίδα, τὴν ὀρθόδοξη πίστη καὶ τὴν οἰκογένεια; Τὰ Ὑπουργεῖα Παιδείας καὶ Ἐσωτερικῶν καὶ οἱ Δῆμοι ποὺ χρηματοδοτοῦν τὴν μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο ἀποδόμηση θεσμῶν καὶ ἀξιῶν καὶ ταυτόχρονα ἐξαχρειώνουν καὶ ἐξαγριώνουν τὴ νέα γενιὰ μὲ τέτοια προγράμματα, πότε θὰ λογοδοτήσουν;
ΠΗΓΗ: http://osotir.org
Πραγματικό "χαστούκι" στις πολιτικές ηγεσίες της Ελλάδας που οδήγησαν την χώρα υπό ξένη κυριαρχία αποτελούν τα λόγα ενός Έλληνα ήρωα πιλότου βετεράνου του Β'ΠΠ, (Μάχη της Κρήτης, πόλεμος στη Μ.Ανατολή κλπ).
Ενός ανθρώπου ο οποίος πετώντας Hurricanes και Spitfires με την 336 Μοίρα πραγματοποίησε εκατοντάδες αποστολές στη Βόρειο Αφρική τη Μεσόγειο, την Κρήτη, τη Β. Ιταλία προσβάλλοντας τα γερμανικά κατοχικά στρατεύματα, ενός Έλληνα που δε δίστασε να πάρει μέρος στις πιο επικίνδυνες και δύσκολες πολεμικές αποστολές.
Το “D” συνάντησε τον Έλληνα πιλότο κατά τη διάρκεια των εορταστικών εκδηλώσεων για τα 70 χρόνια της 336Μοίρας που πραγματοποιήθηκαν την Παρασκευή στην 116ΠΜ στον Άραξο.
Πρόκειται για τον Ταξίαρχο ε.α. Βύρων Νοτη Σαχαριδη απόφοιτος της 7ης σειράς της σχολής Ικάρων ο οποίος είχε επιχειρήσει αρχικά με μαχητικά Hurricane MK-IIC και αργότερα τον Μάρτιο του 44 με μαχητικά Spitfire. με την τότε 336 ΒΕΜΔ (Βασιλική Ελληνική Μοίρα Διώξεως) η όποια υπαγόταν διοικητικά στην 219 Πτέρυγα Μάχης της RAF.
Τα Hurricane όπως μας είπε ο βετεράνος πιλότος Σαχαριδης είχαν πολλά τεχνικά προβλήματα ,πάθαιναν διαρροές σε καύσιμα και λιπαντικά καθώς δεν ήταν κατασκευασμένα να επιχειρούν από τέτοια θερμά κλίματα αλλά για ποιο ψυχρά ,με αποτέλεσμα να χάσουμε αρκετούς συναδέλφους χείριστες μέχρι την παραλαβή των νεότερων Spitfire που ήταν ποιο κατάλληλα για το κλίμα και με καλύτερη κατασκευή και επιδόσεις.
Στην ερώτηση όμως για το πώς νιώθει ένας ήρωας εκείνης της εποχής σήμερα με όλες αυτές τις καταστάσεις που βιώνει η πατρίδα τα λόγια του Βύρωνα Σαχαρίδη μας προκάλεσαν ένα σφίξιμο στο στομάχι:
Ιδού τι απάντησε ο Έλληνας ήρωας πιλότος του Β'΄ΠΠ στο defencenet.gr:
«Αν σκεφτούμε ότι εκείνα τα δύσκολα χρόνια γεμάτα από ένταση και ενθουσιασμό χάθηκε το 70% των Ελλήνων ιπταμένων της Αεροπορίας μας τότε ναι νιώθω ευτυχισμένος που κατάφερα έως σήμερα να είμαι εδώ στην 116ΠΜ και ιδιαίτερα στην παλιά μου Μοίρα την 336 και να γιορτάζουμε μαζί τα 70στα γενέθλιά της.
Ταυτόχρονα όμως νιώθω άσχημα λόγω της οικονομικής αλλά και γενικότερα της καταστάσεως που περνά η χώρα και είναι κάτι που με λυπεί παρά πολύ» είπε ο Β. Σαχαρίσης για να συμπληρώσει με τη συγκίνηση να αποτυπώνεται στο πρόσωπό του: .
«Δεν περίμενα όμως ποτέ ότι η πατρίδα μου...η Ελλάδα μας θα βρισκόταν υπό γερμανική επιτήρηση μετά τη νίκη μας στο Β'ΠΠ! Όταν είχα πάει το 1955 στην Σμύρνη τότε που μπήκαμε στο ΝΑΤΟ τότε που έβαλαν και τους Γερμανούς σε αυτή τη συμμαχία εγώ ήμουν ο μοναδικός που δεν τους έδωσα το χέρι μου ποτέ. Δεν σηκώθηκα καν να τους χαιρετήσω όταν η αντιπροσωπεία τους μπήκε μέσα στην αίθουσα. Και τώρα δεν πιστεύω όλα αυτά που συμβαίνουν στην χώρα μας»!
Αυτά είπε ένα Έλληνας αγωνιστής που είδε το 70% των συντρόφων του να χάνονται κάπου στα νερά της Μεσογείου, πάνω από την Κρήτη και στην Ιταλία πολεμώντας με πάθος το κατακτητή και για όλα έκανε στη χώρα μας. Και τώρα ο ίδιος αυτός άνθρωπος εκφράζει την αγανάχτησή του ουσιαστικά βλέποντας μια ολόκληρη ελληνική κυβέρνηση να στέκεται προσοχή στους απογόνους εκείνων που πολέμησε τότε.
Στην εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στην 116 Π.Μ. ακλούθησε δοξολογία, προσκλητήριο πεσόντων, περιήγηση στους χώρους και στο μουσείο της Μοίρας, βιντεοπροβολη καθώς και φωτογραφική έκθεση.
Έξω από τον χώρο του υποστέγου οπού έγινε η τελετή υπήρχε στατική έκθεση 4 αεροσκαφών, 2 οπλισμένων Α-7 Corsair καθώς και του επετειακού κουρσάρου το οποίο πηρέ θέση αμέσως μετά την πτήση του σχηματισμού.
Στην στατική έκθεση υπήρχε επίσης ενα F-104G STARFIGHTER με την παλαιά ασημί/λευκη βαφή, όπως τα είχε παραλάβει αρχικά η Μοίρα τη δεκαετία του 60, το οποίο τράβηξε το βλέμμα των προσκεκλημένων.
Ρεπορτάζ: Γιάννης Ρηγόπουλος
defencenet.gr
«Ἐδείξατε ... ὅτι ἡ ἀγάπη πρός τήν Πατρίδα καί ἡ περιφρόνησις πρός τόν θάνατον εἶναι τά κυριώτερα ὅπλα, ἐναντίον τῶν ὁποίων οὐδείς ἐχθρός δύναται νά ἀντιταχθῆ», ἔγραφε ὁ συνταγματάρχης Δ. Παπαδόπουλος μετά τήν κατάληψη τοῦ ὑψώματος 1378 στήν ἡμερήσια διαταγή του. Ξεφυλλίζοντας τίς ἔνδοξες σελίδες τῶν Βαλκανικῶν Πολέμων, πού διπλασίασαν τήν Ἑλλάδα, ὑποκλινόμαστε μπροστά στά μοναδικά παραδείγματα ἀπαράμιλλης καί συγκλονιστικῆς αὐτοθυσίας. Ἐνδεικτικά παραθέτουμε μερικά.
Γόνος ἱστορικῆς ναυτικῆς οἰκογένειας τῶν Ψαρῶν ὁ Κωνσταντῖνος Καλλάρης (1858-1940). Ὡς διοικητής τῆς ΙΙ Μεραρχίας, ὅταν ξεκίνησε ὁ Α΄ Βαλκανικός Πόλεμος, μετεῖχε ἀρχικά στίς ἐπιχειρήσεις στή Μακεδονία καί στή συνέχεια στό Μπιζάνι. Στίς ἀρχές Ἰανουαρίου τοῦ 1913 διεξάγονταν οἱ ἐπιχειρήσεις στή Μανωλιάσα, μία περιοχή κοντά στή Δωδώνη. Στήν ἴδια Μεραρχία ὑπηρετοῦσε ὡς ἀνθυπολοχαγός καί ὁ γυιός του Σπυρίδων Καλλάρης. Ἀρκετές ἡμέρες ὁ γυιός Καλλάρης βασανιζόταν ἀπό ὑψηλό πυρετό καί ὁ γιατρός δέν τοῦ ἐπέτρεπε νά συμμετέχει στίς μάχες. Ὁ πατέρας του ὅμως, ἀγνοώντας τίς συμβουλές τοῦ γιατροῦ, συγκατατέθηκε -μάθημα πρός ἀστράτευτους πολιτικούς κ.ἄ.- νά λάβει μέρος στόν ἀγώνα.
Ὁ ἀνθυπολοχαγός Καλλάρης μπῆκε ἀκράτητος στή μάχη. Ἀντικατέστησε μάλιστα τόν φονευθέντα λοχαγό του ἀναλαμβάνοντας ὁ ἴδιος τή διοίκηση τοῦ λόχου του. Ὅταν ξεκίνησε ἡ ἐπίθεση, οἱ ἄνδρες του βρέθηκαν σέ δεινή θέση. Καί τότε ὁ ἀνθυπολοχαγός ἐπιχείρησε μία τολμηρή καί ριψοκίνδυνη πράξη. Σηκώθηκε ὄρθιος, ἔσυρε τό σπαθί του, ὅρμησε μπροστά, παρακινώντας τόν λόχο του· οἱ ἄνδρες του μέ ἐνθουσιασμό ἐξόρμησαν σέ ἡρωική ἀντεπίθεση. Μία ὅμως σφαίρα στόχευσε τόν ἀνθυπολοχαγό στό μέτωπο καί τόν ἄφησε ξέπνοο.
Ὁ στρατηγός πατέρας πληροφορήθηκε τήν ἱστορία τοῦ παιδιοῦ του καί μέ δωρικότητα ρώτησε: «Τόν ἔχετε ἐδῶ;». Χωρίς νά ἀπαντήσει ὁ ἐπιτελάρχης, ὁδήγησε τόν στρατηγό στή σορό τοῦ παιδιοῦ του. Ὁ Καλλάρης ἔβγαλε τό πηλίκιό του… ἔσκυψε, ἀσπάσθηκε τό ματωμένο μέτωπο τοῦ γιοῦ του καί τό ἀποχαιρέτησε μέ τοῦτα τά ὑπέροχα λόγια: «Ἡ ἡμέρα αὐτή, παιδί μου, εἶναι ἡμέρα εὐτυχίας διά τόν στρατηγόν καί δυστυχίας διά τόν πατέρα. Ἀνθυπολοχαγέ Καλλάρη, ἐξετέλεσες λαμπρά τό καθῆκον σου. Εὖ- γε! Αἰωνία σου ἡ μνήμη, παιδί μου!». Μέ δάκρυα στά μάτια ἐπανέλαβαν οἱ παρευρισκόμενοι: «Αἰωνία σου ἡ μνήμη». Ὁ στρατηγός στράφηκε τότε πρός τόν ὑπολοχαγό Τσακμάκη λέγοντας: «Φροντίσατε, παρακαλῶ, διά τήν κηδείαν τοῦ παιδιοῦ μου». Ἔπειτα πρόσταξε τόν δεκανέα πού τόν ἀκολουθοῦ- σε: «Φέρε μου τή φοράδα μου. Οἱ κύριοι ἀξιωματικοί ἐπί τῶν ἵππων τους»! Καλπάζοντας ἔφυγαν ὅλοι. Σέ λίγο ξεκίνησε ἡ μάχη, τήν ὁποία ὁ στρατηγός ὁλημερίς διηύθυνε· ἦταν ἀπό τίς πιό πεισματώδεις ὅλου τοῦ πολέμου. Ἀργά τό βράδυ ἐπέστρεψε στή σκηνή στήν ὁποία βρισκόταν ὁ νεκρός, γιά νά κλάψει ὡς πατέρας καί ἄνθρωπος, ἀφοῦ προηγουμένως ὡς στρατηγός εἶχε ἐκτελέσει σπαρτιατικότατα τό καθῆκον του. (Βλ. περισσότερα στό «Ἀρχεῖο Καλλάρη»). Στά γηρατειά του δοκιμάσθηκε καί πάλι ὁ Καλλάρης. Τό 1922, κατά τή Μικρασιατική ἐκστρατεία, ὁ δεύτερος γυιός του, Ἄγγελος, λοχαγός τοῦ πυροβολικοῦ ἔπεσε ἡρωικά μαχόμενος.
Ἀπό τό βιβλίο «Ἀπό τό στρατόπεδον- Ἡ ἐποποιία τοῦ ἑλληνοβουλγαρικοῦ πολέμου», τοῦ π. Δ. Καλλίμαχου, ἐθελοντῆ ἱεροκήρυκα καί αὐτόπτη μάρτυρα τῶν μαχῶν, μεταφέρω μερικά στιγμιότυπα. Γιά τόν ἡρωικό θάνατο τοῦ συνταγματάρχου Καμάρα, τοῦ πρωτομάρτυρα τῆς γιγαντομαχίας στό Κιλκίς, μετά τόν θανάσιμο τραυματισμό του μαρτυρεῖ: «Γονατίζει ὁ εὐγενικός συνταγματάρχης καί μέ τό λάμπον ξίφος του ἀκόμη εἰς τά χέρια ἀπευθύνει τόν τελευταῖον πρός τούς ἄνδρας του χαιρετισμόν: “Θάρρος, παιδιά· θάρρος, γενναῖοι μου!”». Καθώς τόν μετέφεραν στό χειρουργεῖο μέ δάκρυα ἔλεγε στούς ἄνδρες του: «Ἄχ, ποῦ σ’ ἀφήνω, σύνταγμά μου. Σᾶς χαιρετῶ, καλά μου παλληκάρια, καί μέ τήν εὐχήν μου ὅλοι ἐμπρός νά δοξάσετε τήν τιμημένη μας πατρίδα!»
Γιά τό ἦθος του ὁ π. Καλλίμαχος προσθέτει: «Εὐσεβής, φιλεύσπλαχνος, ἀγαθώτατος, εὐθύς καί εἰλικρινής καί πρᾶος, ἠδύνατο νά εἶναι καί ἰδεώδης τύπος λειτουργοῦ τοῦ Ὑψίστου... Ἔγινεν ἱεροφάντης τῆς ἑλληνικῆς Ἰδέας, προσηλυτίζων τά ἑτερογενῆ στοιχεῖα διά τῶν ἀνθρωπιστικῶν κατ’ ἐξοχήν μέσων... Ὁ μειλίχιος στρατιώτης, πάντοτε ἕν εἶχε ἰδεῶδες, πῶς νά ἐμπεδώση τήν πεποίθησιν εἰς τήν ἐκπολιτιστικήν ἀποστολήν τῆς ἑλληνικῆς διοικήσεως».
Ἕνα ἄλλο μάθημα μᾶς τό προσφέρει ὁ ἀνθυπολοχαγός Πλαστήρας (ὄχι ὁ γνωστός «Μαῦρος Καβαλάρης»). Τραυματισμένος βρισκόταν στό νοσοκομεῖο. Στήν κορύφωση τῆς μάχης στό Κιλκίς (Ἰούλιος 1913) ζήτησε ἐξιτήριο. Οἱ γιατροί σημείωσαν: «Παρέχεται τῇ αἰτήσει του, ἄνευ ἀποθεραπείας». Ὁ π. Δ. Καλλίμαχος διασώζει γι’ αὐτόν ὅτι ἀπειθώντας στούς γιατρούς καί στόν διοικητή του ὅρμησε στή φωτιά καί τραυματίσθηκε θανάσιμα. Ἐνῶ οἱ στρατιῶτες τόν ἀποχαιρετοῦσαν μέ συγκίνηση, ἐκεῖνος ἀδυνατώντας νά μιλήσει, τούς ἔδειχνε μέ τό χέρι τήν κατεύθυνση πρός τά ἐμπρός...!
Ὁ ἀτρόμητος καί ὁρμητικός λοχαγός τῶν εὐζώνων Μανωλίδης, ὅταν ἡ θύελλα τῶν σφαιρῶν μαινόταν ἐπάνω στό ματωμένο ὕψωμα 1378, κάποιος στρατιώτης τόλμησε νά συγκρατήσει τόν ριψοκίνδυνο ἥρωα: «Λοχαγέ μου, δέν κάνεις καλά νά ἐκτίθεσαι τόσον· ἔχεις γυναῖκα καί παιδιά».
Καί ὁ Μανωλίδης ἄγριος καί τρομερός τόν κατακεραύνωσε· «Δειλέ, οἰκογένεια μοῦ λές αὐτή τή στιγμή; Δέν ἔχουμε φαμίλιες ἐμεῖς, εἴμαστε γεννήματα τῆς φωτιᾶς καί ἐκδικούμεθα τούς Βουλγάρους. Ἐμπρός, στή Σόφια!». Σέ λίγο, πάνω ἀπό ἑκατό σφαῖρες παρασημοφοροῦσαν τό σῶμα τοῦ τιμημένου φρουροῦ τῆς Πατρίδας.
Ἀπό τόν συγκινητικότατο ἔπαινο πού ἀπένειμε πρός ὅλους τούς ἥρωες ὁ βασιλιάς Κωνσταντῖνος (26/7/1913) μέ τό διάγγελμα πρός τόν στρατό καί τόν στόλο, ἀποσπῶ τά ἑξῆς: «Τό αἷμα σας, οἱ κόποι σας, οἱ ἀγῶνες σας, οἱ στερήσεις σας καί ἡ καρτερία σας ἔκαμαν τήν Πατρίδα μας μεγάλην... τιμημένην καί σεβαστήν καί ἔνδοξον... Αἰωνία ἡ μνήμη τῶν πεσόντων ἡρώων!».
ΠΗΓΗ: Περιοδικό “Απολύτρωσις” Οκτώβριος 2013, http://aktines.blogspot.gr/2013/10/blog-post_321.html
Είναι γνωστό σε όλους πως το κράτος μας κάνει εδώ και χρόνια τα πάντα για να σώσει την αγαπημένη μας πατρίδα. Για να το επιτύχει αυτό έχει επιλέξει την οδό της οικονομικής μας εξαθλίωσης και παράλληλα της ψυχολογικής και ηθικής. Κάνει δηλαδή τα πάντα, για να μην κάνει τίποτα.
Την ίδια ώρα λοιπόν ,που στην ίδια χώρα οι περισσότεροι απογυμνώνονται οικονομικά (χάνοντας όλο και περισσότερα στηρίγματα), σε κάποιους άλλους χαρίζονται απλόχερα (με σχετική αμοιβαιότητα πάντα) χρηματικά πακέτα διόλου ευκαταφρόνητα τη σήμερον ημέρα.
Τώρα πολύ εύλογα θα αναρωτιέστε, ποιοι μπορεί να είναι αυτοί που καρπώνονται αυτά τα απλόχερα χαρισμένα δώρα. Κοιτάζοντας όμως κανείς για λίγο πια το δέντρο και όχι το δάκτυλο, τότε χωρίς μεγάλη δυσκολία ξεκινά να αναζητά τον χρηματοδότη και όχι τον παραλήπτη.
Συνάδελφοι! Μπορεί για κάποιους από εσάς να είναι πολύ σημαντικό, το ποιά παράταξη θα κερδίσει τις εκλογές ή το ποιος συνάδελφος θα μας αντιπροσωπεύσει στα εκπαιδευτικά συμβούλια. Για μένα όμως σημαντικότερο όλων αυτών είναι το κάτω από ποια σημαία θα ξυπνήσει αύριο η οικογένειά μου και κάτω από ποια σημαία θα αναπαύονται οι παππούδες μου.
Κύριοι και κυρίες, κατάγομαι από την Θράκη, από την πόλη της Κομοτηνής. Εκεί από την 14 Μαΐου του 1920 τιμούμε και γιορτάζουμε κάθε χρόνο την απελευθέρωσή μας από τον τουρκικό ζυγό. Ξέρετε, μετά από τα παρακάτω , δεν θα 'ναι υπερβολή να δηλώσω πως ακόμη και μέχρι σήμερα ,το έτος 2012, ο τόπος μου διέπεται από κάποιας μορφής τουρκοκρατία.
Η Θράκη κατοικείται σήμερα από περίπου 350.000 ανθρώπους, Έλληνες, πολίτες. Γύρω στους 120.000 από αυτούς είναι μουσουλμάνοι στο θρήσκευμα. Αυτοί λοιπόν αποτελούν και τη γνωστή ελληνική μουσουλμανική μειονότητα. Οι 60.000 από τους 120.000 είναι οι τουρκοφανείς (κοινωνική ομάδα που διασπάται σε αρκετές μικτότερες υποομάδες). Γύρω στους 20.000 είναι οι Ρομά και 40.000 οι Πομάκοι.
Εδώ και πολλές δεκαετίες η τουρκική αλυτρωτική πολιτική, με την κρατική ανοχή-προδοσία, στα πλαίσια μιας ανύπαρκτης (κυρίως από την απέναντι πλευρά) ελληνοτουρκικής φιλίας, θέτει τις βάσεις και σπέρνει τους σπόρους της πολύ μεθοδικά, έτσι ώστε την στιγμή του θέρους να μαζέψει ευκολότερα πολύ περισσότερους καρπούς.
Έτσι λοιπόν ακόμα και η πιο καλόβουλη προσπάθεια ερμηνείας των κινήσεων της Τουρκίας στη Θράκη, είναι αδύνατον και ουτοπικό να μην καταλήξει στις προ πολλών ετών μελετημένες και σταδιακά υλοποιημένες και υλοποιούμενες βλέπεις των γειτόνων.
Το σχέδιο έχει ως εξής. Τουρκοποίηση του συνόλου του μουσουλμανικού πληθυσμού, δημιουργία θρακικού ζητήματος (καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων όπως του αυτοπροσδιορισμού), αίτημα για συνδιοίκηση, ανεξαρτητοποίηση και τελικά προσάρτηση. Και όλα αυτά, χωρίς να ανοίξει ρουθούνι, μόνο με την χρήση δημοψηφισμάτων.
Ποιο είναι λοιπόν το μέσο για να επιτευχτεί το σχέδιο; Η μη τουρκοφανής μουσουλμανική μειονότητα, η οποία ανέκαθεν και συστηματικά κακοποιείται από σύσσωμο το ελληνικό κράτος και αντιμετωπίζεται σαν κάτι ξένο, προβληματικό και εχθρικό.
Η λυσσαλέα και απρόσκοπτη γειτονική προπαγάνδα για την εμφύτευση τουρκικής συνείδησης στη μειονότητα και η παράλληλη και συστηματική αδιαφορία-κακοποίηση- προδοσία από μέρους της ελληνικής πολιτείας, σπρώχνουν όλο και πιο επικίνδυνα κοντά τη μειονότητα στην αγκαλιά της «μητέρας» Τουρκίας.
Επειδή είμαι λοιπόν και του επαγγέλματος γνωρίζω πως τα παραδείγματα είναι αυτά που μένουν. Παραπάνω μίλησα για χαρισμένα πακέτα χρημάτων από κάποιους σε κάποιους άλλους και μάλιστα σας προκάλεσα να αναζητήσετε τον πομπό και όχι τον δέκτη.
500 ευρώ μηνιαίος είναι το ποσό που παρέχει ο ζάμπλουτος Τούρκος επιχειρηματίας Ομάρ Μπαμπά για κάθε παιδί που εγκαταλείπει το ελληνικό σχολείο για να φοιτήσει σε ιδιωτικό μουσουλμανικό ιεροσπουδαστήριο, χάριν της ορθότερης εκμάθησης του Ισλάμ κατω από τη σκέπη βέβαια της τουρκικής κυβέρνησης.
1000 ευρώ ετησίως για κάθε κεφάλι ανήλικου κοριτσιού που θα φορά την παραδοσιακή τούρκικη μαντίλα (η οποία θεωρείται χρόνια τώρα παρωχημένη στην γείτονα) παρέχει άτυπα το τουρκικό προξενείο.
Το πομακόπουλο που ουδεμία σχέση έχει με την τούρκικη κουλτούρα και γλώσσα καλείται να μάθει δίχως άλλη επιλογή τρείς άγνωστες προς αυτό γλώσσες, από την πρώτη κιόλας δημοτικού. Και αυτό γιατί η ελληνική πολιτεία δείχνει να μην αναγνωρίζει το πομάκικο κομμάτι της μουσουλμανικής μειονότητας και με τη βία σπρώχνει το μικρό παιδί στην σύγχυση, στην αμάθεια και έπειτα στην τουρκοποίηση καθώς μέσα στα μειονοτικά σχολεία οι γλώσσες που διδάσκονται είναι τα τούρκικα, τα αραβικά και τα ελληνικά( καμία αναφορά στα πομάκικα).
Εδώ και χρόνια προσφέρονται δωρεάν δορυφορικά πιάτα (συνδεδεμένα άμεσα με τα τούρκικα ραδιοτηλεοπτικά μέσα) κυρίως στα ορεινά χωριά της Θράκης (πομακοχώρια) όπου μέχρι σήμερα το σήμα των ελληνικών δικτύων δεν έχει φτάσει ή είναι ανεπαρκές.
Στο κέντρο της Κομοτηνής εδώ και κάποια χρόνια δεσπόζει ,κάτω από τη σκέπη ενός νεόκτιστου και πολυτελούς κτηρίου, η μεγαλοπρεπής τούρκικη τράπεζα Ζιράατ Μπανκ η οποία δανείζει, επιλεκτικά σε μουσουλμάνους αλλά και συλλόγους που φωνάζουν ότι είναι τούρκικοι, με χαμηλά επιτόκια 3% ενώ οι ελληνικές με 14%. Αποτέλεσμα αυτών είναι ο χριστιανός να πουλά και ο μουσουλμάνος (η τράπεζα στην ουσία) να αγοράζει γη.
Ο εγκληματικός (όχι μόνο για τη Θράκη) Καλλικράτης μετέτρεψε τους δήμους της Κομοτηνής σε τέσσερεις, με αποτέλεσμα να μην ισχύει πλέον η κοινωνική ισορροπία στους πληθυσμούς των νέων δήμων και έτσι δυο από τους τέσσερεις δήμους να έχουν για άρχοντα μουσουλμάνο, εκλεκτό εννοείται του τουρκικού προξενείου και έτοιμο να λειτουργήσει προς όφελος του.
Η επίσης εγκληματική κομματική λίστα έφερε επικίνδυνα αποτελέσματα στην περιοχή. Τα κόμματα που είχαν αξιώσεις στην περιοχή είχαν ως πρώτο όνομα στη λίστα μουσουλμάνο ( εκλεκτό του προξενείου) με αποτέλεσμα δύο από τους τρείς βο«υ»λευτές του νομού Ροδόπης να είναι τελικά από τους παραπάνω «εκλεκτούς».
Όπως φαίνεται τα παραδείγματα είναι πολλά και τα συναντά κανείς καθημερινά και σε όλα τα κομμάτια της κοινωνίας της Θράκης. Το ζήτημα είναι ότι εφόσον το επίσημο κράτος εδώ και δεκαετίες κάνει τα πάντα για να μην κάνει τίποτα, ο κλήρος πέφτει μόνο σε εμάς τους πολίτες. Εύλογα θα διερωτάται κανείς τι μπορεί να κάνει για να βοηθήσει. Το λιγότερο αλλά συνάμα σημαντικότατο που μπορεί να κάνει κάποιος από εδώ είναι αρχικά να ενημερωθεί για το ζήτημα και έπειτα να μεταλαμπαδεύσει το ζήτημα ως «ιεραπόστολος» και να το γνωστοποιήσει σε όσο το δυνατό περισσότερους συμπολίτες μας.
Στόχος δεν είναι η ελληνοποίηση των Πομάκων. Στόχος είναι η συνειδησιακή τους αφύπνιση. Όταν ο Πομάκος νιώσει Πομάκος τότε αυτόματα θα νιώσει και θα είναι Έλληνας!
Για περισσότερες πληροφορίες για το ζήτημα επισκεφθείτε την σελίδα των Πομάκων
ΠΗΓΗ: http://zagalisa.gr/
Το συντομότερο αστείο : "ασφάλεια ηλεκτρονικών προσωπικών δεδομένων" !
Διαβάστε την απόφαση, και ιδιαίτερα τις διαπιστώσεις που θα σας αφήσουν εμβρόντητους :
ΑΡΧΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
ΑΠΟΦΑΣΗ 98/2013
Η Αρχή έλαβε υπόψη τα παρακάτω:
Κατά την πραγματοποίηση διοικητικών ελέγχων της Αρχής σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται
στον τομέα της εμπορίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, διαπιστώθηκε ότι ορισμένες εξ
αυτών είχαν στην κατοχή τους μεγάλο όγκο φορολογικών δεδομένων φυσικών και νομικών
προσώπων. Συγκεκριμένα, κατόπιν εξέτασης των ληφθέντων ψηφιακών πειστηρίων από έλεγχο
που πραγματοποιήθηκε στις συστεγαζόμενες εταιρείες «Τ» και «Υ» στις .. και .. Οκτωβρίου 2012,
διαπιστώθηκε ότι σε αυτά περιλαμβάνονται αναλυτικά στοιχεία των δηλώσεων φορολογίας
εισοδήματος των οικονομικών ετών 2006 και 2009. Ειδικότερα:
α) Για το οικονομικό έτος 2009 βρέθηκε συμπιεσμένο αρχείο κειμένου με 21.283.143 εγγραφές, οι
οποίες περιέχουν προσωπικά δεδομένα περίπου 1,5 εκατομμυρίου φορολογούμενων φυσικών
προσώπων. Τα δεδομένα, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν Α.Φ.Μ., ονοματεπώνυμο, διεύθυνση,
επάγγελμα, τηλέφωνα, στοιχεία δελτίου αστυνομικής ταυτότητας, στοιχεία συζύγου, καθώς και
συγκεκριμένους κωδικούς (με επεξήγηση) του εντύπου ΕΙ της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος
που αντιστοιχούν στο δηλωθέν από το φορολογούμενο εισόδημα και σε άλλα φορολογικά
δεδομένα. Επισημαίνεται ότι ορισμένοι εκ των παραπάνω κωδικών συνδέονται με ευαίσθητα, κατά
την έννοια του ν. 2472/1997, δεδομένα (για παράδειγμα οι κωδικοί 001 και 002 «ΕΧΕΤΕ ΔΙΚΑΙΩΜΑ
ΕΚΠΤΩΣΗΣ ΠΟΣΟΥ 2.400 ΕΥΡΩ ΛΟΓΩ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ 67% ΚΑΙ ΠΑΝΩ ΚΤΛ»).
β) Για το οικονομικό έτος 2006 βρέθηκαν αρχεία βάσεων δεδομένων μορφής MDB και DBF, τα
οποία περιέχουν δεδομένα φυσικών και νομικών προσώπων και περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων
Α.Φ.Μ., στοιχεία Δ.Ο.Υ., ονοματεπώνυμο, διεύθυνση, επάγγελμα, στοιχεία δελτίου αστυνομικής
ταυτότητας, ημερομηνία γέννησης, τηλέφωνα, αριθμό κυκλοφορίας οχήματος, μάρκα/τύπο
οχήματος, στοιχεία συζύγου και διάφορα πεδία με τίτλο της μορφής (C001...C998). Από
αντιπαραβολή με γνωστά στοιχεία προκύπτει ότι τα παραπάνωδεδομένα αναφέρονται στα στοιχεία
του εντύπου ΕΙ της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του οικονομικού έτους 2006 και έχουν
υποστεί περαιτέρω επεξεργασία με προσθήκη επιπλέον δεδομένων (π.χ. επιπλέον τηλεφωνικοί
αριθμοί, μάρκα και μοντέλο οχήματος). Το γεγονός ότι πρόκειται για το συγκεκριμένο οικονομικό
έτος προκύπτει και από επιμέρους πεδία (για παράδειγμα η αντιστοίχιση "011";''ΜΙΣΘΩΤΟΣ ΚΑΙ
ΠΗΡΑΤΕ ΣΤΕΓΑΣΤΙΚΟ ΕΠΙΔΟΜΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2005").
Αξιοποιώντας ψηφιακά ίχνη από την ανάλυση των πειστηρίων των ανωτέρω ελέγχων, η Αρχή
πραγματοποίησε στις ..-..-2012 νέους ελέγχους στις εταιρείες «Φ» και «Χ», από τους οποίους, σε
συνδυασμό με τα αρχικά ευρήματα, προέκυψαν ενδείξεις ότι φυσικό πρόσωπο, εξωτερικός
συνεργάτης των δύο εταιρειών σε θέματα πληροφορικής, είχε, ενδεχομένως παρανόμως,
επεξεργαστεί προσωπικά (φορολογικά) δεδομένα. Η Αρχή διαβίβασε τα στοιχεία αυτά, με το υπ'
αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/..../19-11-2012 έγγραφο της, στην Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού
Εγκλήματος (εφεξής ΔΗΕ). Κατά τον έλεγχο στην οικία του ανωτέρω φυσικού προσώπου, που
πραγματοποίησε η ΔΗΕ με τη συνδρομή ελεγκτή της Αρχής, βρέθηκαν νέα ψηφιακά πειστήρια, τα
οποία χορηγήθηκαν στην Αρχή σύμφωνα με την υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/..../27-11-2012 έγγραφη
εξουσιοδότηση του Πρόεδρου της Αρχής για την παραλαβή των πειστηρίων. Από την εξέταση
αυτών των πειστηρίων προέκυψε ότι επρόκειτο για μεγάλο όγκο φορολογικών δεδομένων του
οικονομικού έτους 2011. Αναλυτικότερα, βρέθηκαν:
α) Προσωπικά δεδομένα 3.165.546 φυσικών προσώπων που αφορούν σε όλα τα στοιχεία του
εκκαθαριστικού σημειώματος της έκτακτης εισφοράς του ν. 3986/2011. Τα δεδομένα περιέχονται
σε 130 αρχεία ascii χαρακτήρων, συμπιεσμένα σε 4 αρχεία τύπου ran Κάθε ένα από τα αρχεία ascii
χαρακτήρων έχει όνομα της μορφής "eisfXXY" (και σε δύο περιπτώσεις "eisfXX", όσον αφορά στα
τελευταία ημερολογιακά αρχεία), όπου XX διψήφιος αριθμός από 00 έως 12 και Υ πεζό γράμμα του
λατινικού αλφαβήτου. Τα αρχεία έχουν αύξουσα ημερομηνία δημιουργίας που ξεκινά από την 03-
09-2011 (eisfOla) και καταλήγει την 01-03-2012 (eisfl2). Τα αρχεία έχουν 68 διαφορετικά πεδία, η
γραμμογράφηση των οποίων περιέχεται σε ξεχωριστό αρχείο με τίτλο rec_eisf.txt.
β) Δεδομένα που αφορούν στην πληρωμή των τελών κυκλοφορίας 6.800.715 οχημάτων φυσικών
και νομικών προσώπων για το έτος 2011. Τα δεδομένα αυτά περιέχονται σε 25 αρχεία ascii
χαρακτήρων, με ονόματα της μορφής "SHMAXX.Y", όπου το XX έχει τιμές 13, 24, 57, 68, 90 ή ΜΕ,
ενώ το Υ είναι αριθμός από 1 έως το 5. Η ημερομηνία δημιουργίας των αρχείων είναι από την 09-
11-2011 έως την 23-11-2011, ενώ δεν ευρέθησαν τα πεδία της γραμμογράφησης.
Λαμβάνοντας υπόψη τον όγκο και τη μορφή των στοιχείων, που ιδίως για το έτος 2011
παρέπεμπε ευθέως στα τηρούμενα από τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (στο
εξής Γ.Γ.Π.Σ.) δεδομένα, η Αρχή επεκτείνοντας τον έλεγχο, κάλεσε με το υπ' αριθμ. πρωτ.
Γ/ΕΞ/..../23-11-2012 έγγραφο τη Γ.Γ.Π.Σ. σε συνάντηση και απέστειλε δείγματα των πειστηρίων και
δομημένο ερωτηματολόγιο. Στη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 3-12-2012 συμμετείχαν
εκ μέρους της Αρχής ο Πρόεδρος και οι βοηθοί εισηγητές και εκ μέρους της Γ.Γ.Π.Σ ο τέως Γενικός
Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, Ι, οι σύμβουλοι του και υπηρεσιακοί παράγοντες. Οι
απαντήσεις των παραγόντων της Γ.Γ.Π.Σ. επί του δομημένου ερωτηματολογίου αποτυπώθηκαν σε
πρακτικό (εφεξής πρακτικό) που της απεστάλη προς σχολιασμό με το υπ' αριθμ. πρωτ.
Γ/ΕΞ/..../21-12-2012 έγγραφο της Αρχής. Με το ίδιο έγγραφο ζητήθηκαν εντός δεκαπέντε ημερών
περαιτέρω διευκρινίσεις σχετικά με: α) την περιγραφή των συστημάτων της Γ.Γ.Π.Σ. και των
μέτρων ασφάλειας που έχουν ληφθεί για κάθε ένα από αυτά, β) τα μέτρα που ελήφθησαν από τη
Γ.Γ.Π.Σ για την αντιμετώπιση του περιστατικού παραβίασης προσωπικών δεδομένων, γ) τις
απαντήσεις που δόθηκαν κατά τη συνάντηση. Παράλληλα, με το ίδιο έγγραφο, απεστάλησαν και
κρυπτογραφημένα πλήρη αντίγραφα των διαθέσιμων πειστηρίων ενώ ο κωδικός για την
αποκρυπτογράφηση τους απεστάλη με το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/..../27-12-2012 έγγραφο της
Αρχής. Παρά τις υπενθυμίσεις εκ μέρους της Αρχής με τα υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/.../06-02-2013 και
Γ/ΕΞ/..../01-03-2013 έγγραφα, η Γ.Γ.Π.Σ. απάντησε εγγράφως μόλις στις 10-7-2013 (βλ.
παρακάτω), μετά την κλήση της σε ακρόαση ενώπιον της Αρχής.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως ενημερώθηκε η Αρχή με το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/.../24-01-2013
έγγραφο της Γ.Γ.Π.Σ., ο Υπουργός Οικονομικών, αφού περιήλθε σε γνώση του το περιστατικό
παραβίασης προσωπικών δεδομένων και οι ενέργειες της Αρχής, διέταξε στις 14-1-2013 τη
διενέργεια Έρευνας και Προκαταρκτικής Εξέτασης, και εφόσον προκύψουν σαφείς ενδείξεις για τη
διάπραξη πειθαρχικών παραπτωμάτων από συγκεκριμένους υπαλλήλους, τη διενέργεια ενορκης
Διοικητικής Εξέτασης (Ε.Δ.Ε.). Η Αρχή, μάλιστα, παρέσχε τα απαραίτητα στοιχεία στους
διενεργούντες την Ερευνα και την Προκαταρκτική Εξέταση. Σύμφωνα με το υπ' αριθμ. πρωτ.
Γ/ΕΙΣ/..../21-05-2013 έγγραφο της Γ.Γ.Π.Σ., η προθεσμία για τη διενέργεια της Ε.Δ.Ε. παρατάθηκε
για ένα επιπλέον μήνα. Αξίζει δε να προστεθεί ότι η εκ των διενεργούντων την έρευνα, οικονομική
επιθεωρήτρια Κ απέστειλε υπόμνηση στις υπηρεσίες της Γ.Γ.Π.Σ., ερωτώντας για τις ενέργειες της
Γ.Γ.Π.Σ. σε σχέση με τα ερωτήματα που είχε θέσει η Αρχή, ενημερώνοντας σχετικά την Αρχή με το
υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/... V20-05-2013 έγγραφο της.
Παράλληλα, η Αρχή, αξιοποιώντας τα στοιχεία που προέκυψαν από τους ελέγχους της, διαβίβασε
στη ΔΗΕ, με το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ7ΕΞ/..../21-12-2012 έγγραφο της, στοιχεία σχετικά με εμπορία
προσωπικών δεδομένων, ενδεχομένως κατά παράβαση του ν. 2472/1997, από την εταιρεία «Ψ».
Έρευνα στην εταιρεία αυτή διενεργήθηκε στις ..-.-2013 από τη ΔΗΕ με τη συνδρομή ελεγκτή της
Αρχής. Επίσης, η ΔΗΕ ζήτησε, με το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/../07-01-2013 έγγραφο της, τη
συνδρομή της Αρχής σε έρευνα της στην εταιρεία «Ω.». Τα συλλεχθέντα στους ελέγχους αυτούς
ψηφιακά πειστήρια ζητήθηκαν από την ΔΗΕ με τα υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/.../11-02-2013 και
Γ/ΕΞ/..../08-03-2013 έγγραφα του Προέδρου της Αρχής και χορηγήθηκαν τελικά στην Αρχή με τα
υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/..../17-04-2013 και Γ/ΕΙΣ/..../22-04-2013 έγγραφα της Διεύθυνσης Εγκ/κων
Ερευνών της Ελληνικής Αστυνομίας, κατόπιν έγκρισης των αρμόδιων εισαγγελικών και
ανακριτικών αρχών. Κατά την εξέταση των πειστηρίων που αφορούν στην εταιρεία Ψ, δεν
κατέστη τεχνικώς δυνατό να ανακτηθούν τα αρχεία που, εκ πρώτης όψεως, περιελάμβαναν
φορολογικά δεδομένα. Αντίθετα, τα ψηφιακά πειστήρια που βρέθηκαν κατά τον έλεγχο στην
εταιρεία Ω περιλαμβάνουν ιδιαίτερα μεγάλο όγκο φορολογικών δεδομένων φυσικών προσώπων.
Συγκεκριμένα, κατά την εκτίμηση της Αρχής, προκύπτει ότι η συγκεκριμένη εταιρεία είχε στην
κατοχή της προσωπικά δεδομένα, τα οποία περιλαμβάνουν:
α) Τα δηλωθέντα στοιχεία του εντύπου ΕΙ της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για τα
οικονομικά έτη από το 2003 έως και το 2009 καθώς και εν μέρει για το 2012. Ενδεικτικά
παρατίθεται ο αριθμός ευρεθέντων εγγραφών στο βασικό πίνακα του εντύπου ΕΙ για κάθε
οικονομικό έτος: 2003 - 9.534.230, 2004 - 9.978.141, 2005 - 10.552.945, 2006 - 11.305.339,
2007 - 11.548.998, 2008 - 11.750.664, 2009 - 12.043.921, 2012 - 5.770.280.
β) Δηλωθέντα στοιχεία του εντύπου Ε2 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για το οικονομικό
έτος 2006.
γ) Στοιχεία ακινήτων του εντύπου Ε9 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για απροσδιόριστο
έτος.
δ) Στοιχεία υπολογισμού του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων (ΕΤΑΚ), όπου αναφέρονται τα έτη 2008,
2009 και 2012.
ε) Στοιχεία υπολογισμού της έκτακτης εισφοράς του ν. 3986/2011 για το οικονομικό έτος 2011.
στ) Διάφορους πίνακες με στοιχεία του μητρώου φορολογουμένων καθώς και νεώτερα στοιχεία
για την επικαιροποίησή του, χωρίς να μπορεί να διαπιστωθεί με βεβαιότητα το έτος αναφοράς.
ζ) Στοιχεία των σημειωμάτων περαίωσης που εστάλησαν το έτος 2010.
η) Στοιχεία πληρωμής τελών κυκλοφορίας οχημάτων για τα έτη από το 2006 έως και το 2012.
Τα παραπάνω στοιχεία βρέθηκαν καταχωρημένα σε βάση δεδομένων τύπου MySQL,
καταλάμβαναν αποθηκευτικό χώρο περί τα 70 Gb, ενώ εκτιμάται ότι κάποια από αυτά είχαν
υποστεί από την εταιρεία περαιτέρω επεξεργασία (π. χ. διασταύρωση ως προς την ακρίβεια τους).
Κατόπιν της ανάλυσης και των νεώτερων πειστηρίων, η Αρχή κάλεσε με το υπ' αριθμ. πρωτ.
Γ/ΕΞ/..../05-06-2013 έγγραφο της τη Γ.Γ.Π.Σ. να παρασταθεί στη συνεδρίαση της ολομέλειας την
27-6-2013, δηλαδή σε διάστημα τριών εβδομάδων από την ημερομηνία της κλήσης, ώστε να είναι
σε θέση η κλητευθείσα υπηρεσία να μελετήσει τα πειστήρια, δεδομένου του μεγάλου όγκου αυτών.
Ενημέρωσε δε σχετικά τη Γ.Γ.Π.Σ., αναφέροντας ότι θα έπρεπε η ίδια να διαθέσει τα μέσα για την
αντιγραφή των πειστηρίων. Ο Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων, Α, ζήτησε
αναβολή με το υπ' αριθμ. πρωτ.ΓρΓΓΠ ΕΞ2013ΕΜΠ/25-6-2013 έγγραφο του και κατόπιν αυτού, η
Αρχή προχώρησε, με το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/..../27-06-2013 έγγραφο της, σε νέα κλήση για τη
συνεδρίαση της 17-7-2013. Η Γ.Γ.Π.Σ. παρέλαβε τα νεώτερα πειστήρια, κατόπιν αιτήματος της, με
το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΞ/..../01-07-2013 έγγραφο της Αρχής και κατέθεσε το υπ' αριθμ. πρωτ.
ΓρΓΓΠ... ΕΞ2013ΕΜΠ/10-7-2013 υπόμνημα (εφεξής πρώτο υπόμνημα), σε απάντηση του υπ' αριθμ.
πρωτ. Γ/ΕΞ/..../21-12-2012 εγγράφου της Αρχής. Κατά τη συνεδρίαση της 17-7-2013 έλαβε
προθεσμία και κατέθεσε εμπροθέσμως το υπ' αριθμ. πρωτ. Γ/ΕΙΣ/... 724-07- 2013 υπόμνημα
(εφεξής δεύτερο υπόμνημα).
Διαπιστώσεις
Από την εξέταση του πρακτικού της συνάντησης της 3-12-2012, των υπομνημάτων της Γ.Γ.Π.Σ.
και των ψηφιακών πειστηρίων, προκύπτουν τα εξής:
α) Τα ευρεθέντα κατά τον ανωτέρω τρόπο προσωπικά (φορολογικά) δεδομένα προέρχονται
πράγματι από τα τηρούμενα στη Γ.Γ.Π.Σ. στοιχεία και συνοπτικά περιλαμβάνουν: i) στοιχεία του
εντύπου ΕΙ για τα οικονομικά έτη από το 2003 έως και το 2009 και εν μέρει για το 2012, ii)
στοιχεία του εντύπου Ε2 για το οικονομικό έτος 2006, iii) στοιχεία του εντύπου Ε9 τα οποία
σύμφωνα με τη Γ.Γ.Π.Σ. αφορούν σε παλαιότερα, προ του 2000, έτη, iν) στοιχεία του ΕΤΑΚ, ν)
στοιχεία της έκτακτης εισφοράς του ν. 3986/2011 για το οικονομικό έτος 2011, νΐ) στοιχεία του
μητρώου φορολογουμένων, χωρίς να μπορεί να διαπιστωθεί με βεβαιότητα το έτος αναφοράς, vii)
στοιχεία των σημειωμάτων περαίωσης του έτους 2010, viii) στοιχεία τελών κυκλοφορίας
οχημάτων για τα έτη από το 2006 έως και το 2012. Διαπιστώνονται ωστόσο ορισμένες διαφορές
με τα στοιχεία που τηρεί η Γ.Γ.Π.Σ., οι οποίες αφορούν στους πίνακες του μητρώου, όπου
εμφανίζονται Α.Φ.Μ. και δεδομένα θανόντων, καθώς και ορισμένες διαφορές στην ημερομηνία
γέννησης φυσικών προσώπων. Διαφορές εμφανίζονται, επίσης, στο πλήθος των εγγραφών που
αφορούν στις δηλώσεις του εντύπου ΕΙ για τα προ του 2009 έτη (βλ. σελ. 18 του δεύτερου
υπομνήματος της Γ.Γ.Π.Σ.). Οι ανωτέρω διαφορές δεν ανατρέπουν ωστόσο το συμπέρασμα ότι η
βασική πηγή προέλευσης των στοιχείων είναι η Γ.Γ.Π.Σ., αλλά απλά καταδεικνύουν ότι τα
συγκεκριμένα δεδομένα έχουν υποστεί περαιτέρω επεξεργασία από τις εταιρείες στην κατοχή των
οποίων βρέθηκαν.
β) Τα δεδομένα που αφορούν έτη από το 2010 και μετά προέρχονται από το σύστημα που
χρησιμοποιείται, μεταξύ άλλων, για την εκτύπωση εκκαθαριστικών σημειωμάτων και λοιπών
ειδοποιητηρίων (π.χ. πληρωμής τελών κυκλοφορίας, ΕΤΑΚ, κ.λπ.), με σκοπό την αποστολή τους
στους φορολογουμένους, όπως συνομολογεί η Γ.Γ.Π.Σ. (πβλ. σημείο ΕΡ2 του πρακτικού, καθώς
και σελ. 60 - 64 του πρώτου υπομνήματος). Δεν κατέστη δυνατό να διαπιστωθεί από ποια
συστήματα προέρχονται τα δεδομένα προηγούμενων ετών. Επιπλέον, ανεξαρτήτως έτους
αναφοράς, τα δεδομένα των εντύπων Ε9 και Ε2, καθώς και τα στοιχεία μητρώου, δεν μπορεί να
προέρχονται από το σύστημα εκτυπώσεων, καθώς δεν αποστέλλονται σε σχέση με αυτά σχετικά
σημειώματα ή ειδοποιητήρια στους φορολογούμενους.
γ) Κατά το έτος 2010 είχε αναφερθεί περιστατικό παραβίασης προσωπικών δεδομένων που
αφορούσε στοιχεία εισοδήματος του έτους 2008 και του μητρώου και είχε υποβληθεί σχετική
μηνυτήρια αναφορά, χωρίς όμως να πραγματοποιηθεί Ε.Δ.Ε. (πβλ. και σημείο ΕΡ5 του πρακτικού).
Αντίγραφο της αναφοράς δεν υπάρχει στα αρχεία της Γ.Γ.Π.Σ., όπως δηλώθηκε κατά τη
συνεδρίαση. Με αφορμή το παραπάνω περιστατικό, τα μέτρα ασφάλειας της Γ.Γ.Π.Σ. ενισχύθηκαν,
όπως προκύπτει από την πρόβλεψη και έναρξη λειτουργίας από 1-11-2011 του Γραφείου
Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων και Προστασίας Δεδομένων και Υποδομών (άρθ. 89 του ν.
3842/2010, Υ.Α. Δ6Α1159770ΕΞ2011 - ΦΕΚ Β 2841 2011), την ενεργοποίηση της καταγραφής
ενεργειών ανάγνωσης (SELECT) των πινάκων στους οποίους τηρούνται τα δεδομένα του εντύπου
ΕΙ της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος και της ηλεκτρονικής κάρτας αποδείξεων (φοροκάρτας),
την επικαιροποίηση της Πολιτικής Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων (στο εξής ΠΑΠΣ-ΓΓΠΣ -
έκδοση 2.4 - Ιανουάριος 2011) και την κατάρτιση οριζόντιου σχεδίου ασφάλειας των
Πληροφοριακών Συστημάτων (Φεβρουάριος 2011).
δ) Δεν έχει πραγματοποιηθεί ολοκληρωμένη αποτίμηση των ευπαθειών ως προς τα υφιστάμενα
συστήματα, ενώ ως προς τη νέα πληροφοριακή υποδομή της Γ.Γ.Π.Σ., στην οποία μεταφέρονται
σταδιακώς τα υφιστάμενα συστήματα, αυτή έχει προβλεφθεί αλλά δεν έχει ακόμη παραληφθεί (πβλ.
σημείο Ε9 του Πρακτικού). Επιπλέον, αν και στην πολιτική και το οριζόντιο σχέδιο ασφάλειας
προβλέπονται επαρκή μέτρα, αυτά δεν εφαρμόζονται πλήρως. Ειδικότερα (πβλ. και σημεία ΕΡ7,
ΕΡ10, ΕΡ14, ΕΡ15, ΕΡ16, ΕΡ17, ΕΡ18, ΕΡ19, ΕΡ20 του πρακτικού): i) Δεν έχουν καταρτισθεί τα
προβλεπόμενα στην ενότητα 1.4 της ΠΑΠΣ-ΓΓΠΣ σχέδια υλοποίησης ασφάλειας των επιμέρους
πληροφοριακών συστημάτων (ΣΥΑ-ΠΣ). ii) Δεν ελέγχεται η εφαρμογή των προβλεπόμενων στις
υπάρχουσες πολιτικές μέτρων, τα οποία επιπλέον αναφέρονται περισσότερο στις υποδομές και
λιγότερο στις διαδικασίες. Για παράδειγμα, η διαδικασία εκτυπώσεων δεν προβλέπεται και κατά
συνέπεια δεν ελέγχεται' ο μόνος έλεγχος πραγματοποιήθηκε μετά την ενημέρωση της Γ.Γ.Π.Σ. από
την Αρχή για το περιστατικό, iii) Δεν έχει εφαρμοστεί διαδικασία εσωτερικών ή εξωτερικών ελέγχων
ασφάλειας, ιν) Δεν έχει ολοκληρωθεί το κεντρικό σύστημα ελέγχου πρόσβασης στα πληροφοριακά
συστήματα της Γ.Γ.Π.Σ. με αποτέλεσμα η πρόσβαση να πραγματοποιείται ανά εφαρμογή. Η
απομακρυσμένη πρόσβαση των διαχειριστών στο πληροφοριακό σύστημα δεν ελέγχεται, ν) Τα
συνθηματικά που χρησιμοποιούνται για την πρόσβαση δεν είναι πάντα ισχυρά, νΐ) Δεν εφαρμόζεται
πολιτική ελέγχου των αποσπώμενων μέσων ή λήψης αντιγράφων από τους υπολογιστές που
χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία των προσωπικών δεδομένων. Παρά τη ρητή πρόβλεψη
στην πολιτική ασφάλειας για χρήση μόνο καθορισμένου και καταγεγραμμένου λογισμικού, έλεγχο
της σύνδεσης του εσωτερικού τοπικού δικτύου με εξωτερικά δίκτυα και χρήση του διαδικτύου
μόνο υπό αυστηρές προϋποθέσεις (ενότητες 7.1, 7.7 και 7.9 της ΠΑΠΣ-ΓΓΠΣ), τα τερματικά από τα
οποία πραγματοποιείται η επεξεργασία είναι όλα συνδεδεμένα με το διαδίκτυο, ενώ οι χρήστες
μπορούν ανεξέλεγκτα να χρησιμοποιούν αποσπώμενα μέσα (π.χ. οπτικούς δίσκους CD-DVD και
USB) και να εγκαθιστούν λογισμικό. Η απενεργοποίηση των αποσπώμενων μέσων και η
απαγόρευση πρόσβασης στο διαδίκτυο από τους υπολογιστές εφαρμόσθηκαν ως αντίμετρο για την
αντιμετώπιση του περιστατικού παραβίασης αλλά και τότε μόνον για το σύστημα εκτυπώσεων
(πβλ. σελ 64 του πρώτου υπομνήματος), vii) Η ενεργοποίηση καταγραφής ενεργειών χρηστών
στην βάση δεδομένων του πληροφοριακού συστήματος αφορά μόνον στις ενέργειες σύνδεσης και
αποσύνδεσης, καθώς επίσης και στις ενέργειες ανάγνωσης των πινάκων εισοδήματος και κάρτας
αποδείξεων. Οι διαχειριστές έχουν τη δυνατότητα να απενεργοποιήσουν την καταγραφή και να
διαγράψουν τα σχετικά αρχεία καταγραφής, ενώ δεν υπάρχει διαδικασία εξασφάλισης της
ακεραιότητας των αρχείων καταγραφής. Ο έλεγχος των αρχείων αυτών δεν πραγματοποιείται με
αυτοματοποιημένο τρόπο, συνεπώς είναι εξαιρετικά δυσχερής αν ληφθεί υπόψη το μέγεθος τους. Η
Γ.Γ.Π.Σ. ισχυρίζεται ότι η επιλεκτική καταγραφή των ενεργειών σε συγκεκριμένους πίνακες ήταν
αποτέλεσμα σωρείας πειραματισμών, όπου συνεκτιμήθηκαν οι επιπτώσεις στην απόδοση των
συστημάτων και οι απαιτήσεις χωρητικότητας σε αποθηκευτικά μέσα (πβλ. και σελ 10 του
δεύτερου υπομνήματος).
ε) Αναφορικά με την αντιμετώπιση του περιστατικού παραβίασης προσωπικών δεδομένων, η
Γ.Γ.Π.Σ. ανέστειλε (πβλ. σελ 60-64 του πρώτου υπομνήματος) τη λειτουργία του συστήματος
εκτυπώσεων (από όπου θεωρεί ότι προέκυψε η διαρροή). Η εκτύπωση των σημειωμάτων,
ειδοποιητηρίων, κ.λπ., για τους δύο τελευταίους μήνες του έτους 2012 πραγματοποιήθηκε από
την ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΑ Α.Ε. (ΕΛΤΑ), χωρίς το γεγονός αυτό να μπορεί να θεωρηθεί ως
αντίμετρο, καθώς η εν λόγω ανάθεση έλαβε χώρα δυνάμει προϋφιστάμενης του περιστατικού
συμφωνίας (συγκεκριμένα δυνάμει του από 21-02-2007 συμφωνητικού μεταξύ της εταιρείας και
του ελληνικού Δημοσίου, όπως αυτό τροποποιήθηκε στις 15-11-2012 -πρβλ. δεύτερο υπόμνημα,
σελ. 15 - 17) και επιπλέον η συγκεκριμένη σύμβαση περιορίζεται σε εργασίες που πρέπει να
πραγματοποιηθούν μέχρι το τέλος του 2012. Επιπλέον, στη σύμβαση της 15-11- 2012 και
ειδικότερα στο άρθρο 6 αυτής περιέχονται όροι σχετικά με την εμπιστευτικότητα και την ασφαλή
επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Παρότι προβλέπεται δικαίωμα επιθεώρησης
και ελέγχου των εφαρμοζόμενων από τα ΕΛΤΑ μέτρων ασφαλείας, δεν αναφέρθηκε ότι κάτι τέτοιο
έχει λάβει χώρα. Περαιτέρω, για τη διερεύνηση και αντιμετώπιση του περιστατικού, συγκλήθηκε η
αρμόδια επιτροπή ασφάλειας πολλές φορές (πβλ. σελ 14-15 του δεύτερου υπομνήματος), αλλά
άτυπα και χωρίς πρακτικά, οπότε δεν είναι δυνατόν να εκτιμηθεί πώς και για ποιο λόγο
αποφασίστηκαν σταδιακά μέτρα και αντίμετρα. Επισημαίνεται επίσης ότι από την 10-12- 2012 έχει
ληφθεί ακριβές ηλεκτρονικό αντίγραφο (κλώνος) του υπολογιστή εκτυπώσεων, χωρίς να έχει
πραγματοποιηθεί εξέταση του από την ίδια ή από άλλη αρμόδια υπηρεσία. Αξίζει να σημειωθεί ότι
το Γραφείο Ασφάλειας της Γ.Γ.Π.Σ. έχει αρμοδιότητα και για τον έλεγχο και τη διερεύνηση
επεισοδίων ασφάλειας, σύμφωνα με το άρθρο 89 στοιχ. δ) του ν. 3842/2010, ενώ στην ΠΑΠΣ-ΓΓΠΣ
προβλέπεται, μεταξύ άλλων, ότι, σε περίπτωση σοβαρής παραβίασης της ασφάλειας, το Γραφείο
συντάσσει έκθεση περιστατικού μετά από αναφορά του υπευθύνου του εκάστοτε πληροφοριακού
συστήματος, όπου περιγράφεται λεπτομερώς η παραβίαση και αναφέρονται τα εμπλεκόμενα μέρη.
Τέλος, η Γ.Γ.Π.Σ. ανέφερε κατά την ακρόαση ότι μελετά την πιστοποίηση της σε θέματα
διαδικασιών ασφάλειας.
Η Αρχή, μετά από εξέταση των προαναφερομένων στοιχείων, αφού άκουσε τους εισηγητές και
τους βοηθούς εισηγητές, οι οποίοι στη συνέχεια αποχώρησαν, και κατόπιν διεξοδικής συζήτησης
ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ
1. Κατά τη γενική διάταξη του άρθρου 4 παρ. 2 ν. 2472/1997 οι υποχρεώσεις του νόμου
βαρύνουν τον υπεύθυνο επεξεργασίας, προς τον οποίον κατά συνέπεια απευθύνονται συστάσεις
κατά το άρθρο 19 παρ. 1 γ) και επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 21. Ο γενικός αυτός
κανόνας ακολουθείται και ως προς την υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας να λαμβάνει κατά
το άρθρο 10 παρ. 3 τα κατάλληλα μέτρα ασφάλειας. Η ύπαρξη εκτελούντος την επεξεργασία κατά
την παρ. 4 του ιδίου άρθρου δεν απαλλάσσει τον υπεύθυνο από τη δική του υποχρέωση'
αντιθέτως η υποχρέωση βαρύνει αναλόγως και τον εκτελούντα έτσι ώστε η ανάθεση της
επεξεργασίας να μην οδηγεί στην απομείωση της προστασίας των υποκειμένων των δεδομένων, εν
τέλει της αποτελεσματικότητας του νόμου.
Ως υπεύθυνος επεξεργασίας ορίζεται στο νόμο (άρθρο 2 στοιχ. ζ) ν. 2472/1997) όποιος
«...καθορίζει το σκοπό και τον τρόπο της επεξεργασίας, όπως φυσικό ή νομικό πρόσωπο, δημόσια
αρχή ή υπηρεσία ή οποιοσδήποτε άλλος οργανισμός. Όταν ο σκοπός και τρόπος καθορίζονται με
διατάξεις νόμου ή κανονιστικές διατάξεις εθνικού ή κοινοτικού δικαίου, ο υπεύθυνος επεξεργασίας
ή τα ειδικά κριτήρια βάσει των οποίων γίνεται η επιλογή του καθορίζονται αντίστοιχα από το
εθνικό ή το κοινοτικό δίκαιο». Η Οδηγία 95/46/ΕΚ περιέχει αντίστοιχο ορισμό στο άρθρο 2 στοιχ.
δ) με μόνη διευκρινιστική προσθήκη -την οποία δεν αποκλείει το γράμμα και το πνεύμα του
ελληνικού νόμου1- ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας καθορίζει από μόνος του ή από κοινού με άλλους
το σκοπό και τον τρόπο της επεξεργασίας, προβλέποντας έτσι ότι η πολυπλοκότητα των εννόμων
σχέσεων, των συναλλακτικών και τεχνολογικών αναγκών μπορεί να οδηγεί σε περισσότερους
υπευθύνους επεξεργασίας για την ίδια ή διαφορετική, επιμέρους εργασία στο ευρύτερο πλαίσιο της
επεξεργασίας των προσωπικών δεδομένων κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχ. δ) ν. 2472/1997.
Η έννοια του υπευθύνου επεξεργασίας, η οποία αποτελεί αυτόνομη έννοια του ενωσιακού δικαίου,
ως προς το υποκειμενικό πεδίο εφαρμογής της αναφέρεται σε σχέση με το δημόσιο τομέα σε αρχή,
δημόσια υπηρεσία, νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή άλλο οργανισμό. Στο βαθμό που ο
ορισμός του άρθρου 2 στοιχ. δ) της Οδηγίας 95/46/ΕΚ αναφέρει παρατακτικά τις έννοιες δημόσια
υπηρεσία, αρχή, οργανισμό κλπ. δεν αποκλείει τη διαφορετική διοικητική οργάνωση των εθνικών
εννόμων τάξεων. Βαρύτητα δίδεται στο λειτουργικό κριτήριο, δηλαδή υπεύθυνος επεξεργασίας
είναι αυτός που καθορίζει το σκοπό ή/και τα ουσιώδη, τουλάχιστον, στοιχεία του τρόπου της
επεξεργασίας. Στη δημόσια διοίκηση το λειτουργικό κριτήριο συνάπτεται κατ' αρχήν με τις
αρμοδιότητες που απονέμει ο νόμος σε συγκεκριμένη αρχή, υπηρεσία ή νομικό πρόσωπο δημοσίου
δικαίου, οι οποίες θα πρέπει και στην πράξη να ασκούνται από τους φορείς τους. Η Γενική
Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων συστάθηκε με το π.δ. 61/1997 και αποτελεί αυτοτελή
υπηρεσία κατά τις διατάξεις των άρθρων 26 και 27 ν. 1558/1985 για την Κυβέρνηση και τα
Κυβερνητικά όργανα, όπως ισχύουν (βλ. και άρθρα 51 και 52 του κωδικοποιητικού π.δ. 63/2005,
όπως ισχύουν). Εκτός της διοικητικής έχει και δημοσιονομική αυτοτέλεια με ιδιαίτερη λογιστική
απεικόνιση του προϋπολογισμού της στον κρατικό προϋπολογισμό (Κωδικός Φορέα 150, βλ. ν.
4095/2012 για την Κύρωση του Κρατικού Προϋπολογισμού οικονομικού έτους 2013 σε
συνδυασμό με το Παράρτημα, σελ. 104, 108, διαθέσιμο σε:................... .......... ). Ως εκ του
νόμου αυτοτελής υπηρεσία, κατά μείζονα λόγο αποτελεί ιδιαίτερη οργανωτική ενότητα με δική της
γραφειοκρατική οργάνωση που αλληλογραφεί απευθείας με τις δημόσιες υπηρεσίες και τους
διοικούμενους και η οποία μάλιστα εκδίδει εκκαθαριστικά σημειώματα προσδιορισμού
φορολογικών και δημοσιονομικών υποχρεώσεων απευθυνόμενα στους υπόχρεους . Στο βαθμό
που η έννοια του υπευθύνου επεξεργασίας στη δημόσια διοίκηση προϋποθέτει κάποια αυτοτελή
οργανωτική δομή, η Γ.Γ.Π.Σ. πληροί, οπωσδήποτε, το κριτήριο αυτό4 και εξετάζεται στη συνέχεια
η συνδρομή του λειτουργικού κριτηρίου.
Ως προς το λειτουργικό κριτήριο: Σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 και 4 του π.δ. 61/1997 σε
συνδυασμό με το άρθρο 1 παρ. 1 του π.δ. 43/1997 για τη σύσταση Γενικής Διεύθυνσης Κέντρου
Πληροφορικής Υπουργείου Οικονομικών (ΚΕ.Π.Υ.Ο.) και τα άρθρα 32 - 34 του π.δ. 284/1988 για
τον Οργανισμό του Υπουργείου Οικονομικών στη Γ.Γ.Π.Σ. ανήκουν οι αρμοδιότητες των
Διευθύνσεων 30 - 32 του Υπουργείου Οικονομικών, όπως ενδεικτικώς: α) δημιουργία
μηχανογραφικών εφαρμογών σε θέματα ΐ) εκκαθάρισης, βεβαίωσης και είσπραξης φόρων
εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, ii) φορολογίας κεφαλαίου (μεταβιβάσεις ακινήτων,
κληρονομιές, δωρεές, ακίνητη περιουσία, γονικές παροχές) και αντικειμενικού προσδιορισμού αξίας
ακινήτων, iii) βεβαίωσης και είσπραξης τελών κυκλοφορίας αυτοκινήτων, ΐν) εκκαθάρισης,
βεβαίωσης και είσπραξης Φ.Π.Α. και άλλων ειδικών και έμμεσων φόρων, ν) τελωνείων και
ειδικότερα για τον υπολογισμό δασμών και φόρων, β) διασταύρωση στοιχείων των ανωτέρω
εφαρμογών, γ) καθορισμός και σύνταξη προτύπων ανάπτυξης και συντήρησης των εφαρμογών, δ)
παρακολούθηση της αποδοτικής λειτουργίας των συστημάτων Η/Υ, ε) συντήρηση (προληπτικής
και κατασταλτικής) του υλικού και λογισμικού στ) επεξεργασία των χρονοδιαγραμμάτων ροής των
εφαρμογών και συντονισμό των εργασιών, ζ) τήρηση των διαδικασιών για την αποκατάσταση της
λειτουργίας του συστήματος, μετά από οποιαδήποτε διακοπή ή βλάβη, η) μέριμνα για την ασφάλεια
των αρχείων, θ) καθορισμός και σύνταξη προτύπων για την ασφάλεια και την ακεραιότητα των
πληροφοριών, ι) καθορισμός των διαδικασιών για την αποκατάσταση της λειτουργίας των
συστημάτων μετά από διακοπή ή βλάβη, ια) μελέτη των στοιχείων για την αποτελεσματικότητα
των εγκατεστημένων εφαρμογών εισαγωγής πληροφοριών και η εισήγηση για οργανωτικές
βελτιώσεις. Ορισμένες δε από τις προηγούμενες αρμοδιότητες καθώς και άλλες ανατέθηκαν με το
άρθρο 89 ν. 3842/2010 σε αυτοτελές Γραφείο Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων και
Προστασίας Δεδομένων και Υποδομών, το οποίο υπάγεται απευθείας στο Γενικό Γραμματέα
Πληροφοριακών Συστημάτων, όπως: α) η μέριμνα για την ασφάλεια των πληροφοριακών
συστημάτων με την καθιέρωση και εφαρμογή αρχών, διαδικασιών, τεχνικών και μέτρων
προστασίας των δεδομένων και του πληροφοριακού συστήματος από κάθε τυχαία ή σκόπιμη
απειλή, β) η σύνταξη προτύπων σχεδιασμού, ανάπτυξης και λειτουργίας πληροφοριακού
συστήματος, ασφάλειας και ποιοτικού ελέγχου, γ) η ανάπτυξη του σχεδίου και η παρακολούθηση
της υλοποίησης των αναγκαίων μέτρων προστασίας, καθώς και η αποτίμηση του βαθμού
αποτελεσματικότητας των μέτρων προστασίας, δ) ο έλεγχος και η διερεύνηση των επεισοδίων
ασφάλειας, ε) ο προσδιορισμός των απαιτούμενων ανθρώπινων, οικονομικών, γνωστικών και
λοιπών πόρων για την ασφάλεια των πληροφοριακών συστημάτων, στ) η ανάπτυξη σχεδίου
ανάκαμψης σε περίπτωση καταστροφής τους. Συμπληρωματικώς, η Απόφαση Δ6Α
1083438ΕΞ2010/22.6.2010 (ΦΕΚ Β 920) του Υπουργού Οικονομικών για τη μεταβίβαση
αρμοδιοτήτων και εξουσιοδότηση υπογραφής με εντολή υπουργού στο Γενικό Γραμματέα
Πληροφοριακών Συστημάτων, όπως ισχύει, ορίζει ότι ο Γενικός Γραμματέας α) έχει την ευθύνη
λειτουργίας της ΓΓΠΣ ως κέντρο δεδομένων του Υπουργείου Οικονομικών και την αρμοδιότητα να
εγκαθιστά στους χώρους της ΓΓΠΣ, να λειτουργεί και να υποστηρίζει τεχνικά το σύνολο των
κεντρικών υπολογιστών των πληροφοριακών συστημάτων των υπηρεσιών του Υπουργείου και β)
καθορίζει την τεχνολογική στρατηγική του Υπουργείου Οικονομικών. Επίσης, η Γ.Γ.Π.Σ. σύμφωνα
με τη διάταξη του άρθρου 28 παρ. 4 ν. 3528/2007 (Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων), μεριμνά για
τη μηχανογραφική επεξεργασία των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης και την κατοχύρωση
του απόρρητου χαρακτήρα των στοιχείων που περιέχονται σε αυτές.
Από τις εκ του νόμου αρμοδιότητες της Γ.Γ.Π.Σ. συνάγεται ότι η δημόσια αυτή υπηρεσία καθορίζει
πρωτοτύπως ουσιώδη στοιχεία του τρόπου της επεξεργασίας που συνάπτονται με την ασφάλεια
της επεξεργασίας, δηλαδή θέτει τους στόχους της ασφάλειας των δεδομένων, σχεδιάζει, υλοποιεί
και ελέγχει τα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα ασφάλειας, προσδιορίζει τους απαιτούμενους
οικονομικούς, ανθρώπινους κλπ. πόρους, χωρίς επιπλέον να προβλέπεται ως προς τούτα ο έλεγχος
της από άλλη υπηρεσία.
Συνεπώς, η Γ.Γ.Π.Σ. είναι κατά τα προεκτεθέντα υπεύθυνος επεξεργασίας κατά την έννοια του
άρθρου 2 στοιχ. ζ) ν. 2472/1997, ανεξαρτήτως αν τα προσωπικά δεδομένα τυγχάνουν
επεξεργασίας και από άλλες δημόσιες υπηρεσίες, που καθίστανται υπεύθυνοι επεξεργασίας. Τούτο
δεν ανατρέπεται από τη διάταξη του άρθρου μόνον περ. Α. της Απόφασης Δ6Α 1000443ΕΞ2012
(ΦΕΚ Β 33/19-1-2012) του Υπουργού Οικονομικών, η οποία σημειωτέον αντικατέστησε αντιθέτου
περιεχομένου διάταξη τριών προηγούμενων υπουργικών αποφάσεων6, και προβλέπει ότι ο Γενικός
Γραμματέας της Γ.Γ.Π.Σ. ορίζεται ως εκτελών την επεξεργασία, εφόσον, όπως αναλυτικώς
προεξετέθη, οι αρμοδιότητες μιας υπηρεσίας σχετικά με τον καθορισμό του σκοπού ή/και των
ουσιωδών στοιχείων του τρόπου της επεξεργασίας είναι το κρίσιμο στοιχείο για το νομικό
χαρακτηρισμό της ως υπευθύνου της επεξεργασίας.
2. Κατά το άρθρο 19 παρ. 1 στοιχ. η) του ν. 2472/1997 «Η Αρχή έχει τις εξής ιδίως αρμοδιότητες
:... η) Ενεργεί αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν καταγγελίας διοικητικούς ελέγχους στο πλαίσιο των
οποίων ελέγχονται η τεχνολογική υποδομή και άλλα, αυτοματοποιημένα ή μη, μέσα που
υποστηρίζουν την επεξεργασία των δεδομένων. Έχει προς τούτο δικαίωμα προσβάσεως στα
δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα και συλλογής κάθε πληροφορίας για τους σκοπούς του ελέγχου,
χωρίς να μπορεί να της αντιταχθεί κανενός είδους απόρρητο...». Στην ανωτέρω έννοια των
διοικητικών ελέγχων δεν περιλαμβάνονται μόνον οι επιτόπιοι έλεγχοι αλλά και οι έλεγχοι που
διεξάγονται μέσω συλλογής στοιχείων με άλλους τρόπους, όπως για παράδειγμα μέσω
αλληλογραφίας ή μέσω συναντήσεων με τους ελεγχόμενους φορείς, όπως εν προκειμένω. Επιπλέον,
λαμβάνοντας υπόψη στην υπό κρίση περίπτωση την πληθώρα των Πληροφοριακών Συστημάτων
που διαχειρίζεται η Γ.Γ.Π.Σ, τον όγκο των δεδομένων που επεξεργάζεται καθώς και την
κρισιμότητα αυτών καθίσταται σαφές ότι ο έλεγχος της Αρχής δύναται να είναι συνεχής ώστε η
τελευταία να ενημερώνεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα για την πρόοδο της Γ.Γ.Π.Σ. ως προς τη
λήψη των κατά τα κατωτέρω κατάλληλων μέτρων ασφάλειας.
3. Κατά το άρθρο 10 παρ. 3 του ν. 2472/1997 «Ο υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να λαμβάνει τα
κατάλληλα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα για την ασφάλεια των δεδομένων και την προστασία
τους από τυχαία ή αθέμιτη καταστροφή, τυχαία απώλεια, αλλοίωση, απαγορευμένη διάδοση ή
πρόσβαση και κάθε άλλη μορφή αθέμιτης επεξεργασίας. Αυτά τα μέτρα πρέπει να εξασφαλίζουν
επίπεδο ασφαλείας ανάλογο προς τους κινδύνους που συνεπάγεται η επεξεργασία και η φύση των
δεδομένων που είναι αντικείμενο της επεξεργασίας...». Ο φορέας της υποχρέωσης, δηλαδή ο
υπεύθυνος επεξεργασίας, οφείλει ο ίδιος, όπως προαναφέρθηκε στη σκέψη 1 της παρούσας, να
προσδιορίζει την καταλληλότητα των μέτρων με κριτήρια α) τη φύση των δεδομένων, όπως
καταρχήν απλά ή ευαίσθητα, χωρίς να αποκλείονται υποπεριπτώσεις αυτών, για παράδειγμα τα
προστατευόμενα από ειδικά απόρρητα δεδομένα, και β) την επικινδυνότητα της επεξεργασίας,
δηλαδή ιδίως τις επιπτώσεις που ενδέχεται να επιφέρουν στα φυσικά πρόσωπα περιστατικά
παραβίασης των δεδομένων.
Καταρχάς η ασφάλεια εξειδικεύεται σε τρεις βασικούς στόχους, ήτοι την εμπιστευτικότητα,
ακεραιότητα και διαθεσιμότητα των δεδομένων, ενώ συμπληρωματικοί στόχοι, ιδίως από τη
σκοπιά της προστασίας των προσωπικών δεδομένων, αποτελούν ιδίως η μη αποποίηση της
ευθύνης (ή λογοδοσία) καθώς και ο διαχωρισμός των δεδομένων ανάλογα με το σκοπό της
επεξεργασίας. Κατά τα διεθνώς αποδεκτά πρότυπα ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων (π.χ.
βλ. σειρά ISO/IEC 27000) τα κατάλληλα μέτρα κατά το άρθρο 10 παρ. 3 ν. 2472/1997
εντάσσονται σε ένα Σύστημα Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων (ISMS). To εν λόγω Σύστημα
προϋποθέτει την εκπόνηση μελέτης επικινδυνότητας με βάση τους κινδύνους και τη φύση των
δεδομένων, και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την κατάρτιση πολιτικής και σχεδίων ασφάλειας, όπου
προσδιορίζονται συγκεκριμένα τεχνικά και οργανωτικά μέτρα. Τα μέτρα αυτά, εκτός του ότι πρέπει
να εφαρμόζονται, επιπλέον παρακολουθούνται και αξιολογούνται με σκοπό τη διαρκή προσαρμογή
τους στις επιχειρησιακές ανάγκες του υπευθύνου επεξεργασίας και στις τεχνολογικές εξελίξεις, τις
οποίες οφείλει να λαμβάνει υπ' όψιν ο υπεύθυνος επεξεργασίας (βλ. άρθρο 17 παρ. 1 Οδηγία
95/46/ΕΚ).
Από το γράμμα και το σκοπό της διάταξης είναι σαφές ότι η υποχρέωση αυτή του υπευθύνου
επεξεργασίας έχει προληπτικό και κατασταλτικό χαρακτήρα. Προληπτικό ώστε τα εφαρμοστέα
μέτρα να αποτρέψουν περιστατικά παραβίασης προσωπικών δεδομένων, κατασταλτικό ώστε
τυχόν περιστατικό να μπορεί να ανιχνευθεί και να διερευνηθεί. Όπως ήδη έκρινε το Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου σχετικά με τα μέτρα της ελεγχόμενης πρόσβασης και
καταγραφής των ενεργειών σε ένα πληροφοριακό σύστημα, η έλλειψη τους στοιχειοθετεί
παραβίαση της εκπορευόμενης από το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ θετικής υποχρέωσης του κράτους να
διασφαλίσει το σεβασμό της ιδιωτικής ζωής μέσω της λήψης κατάλληλων μέτρων ασφαλείας,
καθώς η ανωτέρω έλλειψη καθιστά αδύνατο τον κατασταλτικό έλεγχο και ως εκ τούτου την
ικανοποίηση των δικαιωμάτων του υποκειμένου των δεδομένων, όπως αυτά προβλέπονται κάθε
φορά στο εθνικό δίκαιο (βλ. Ι v. Finland, απόφαση της 17ης Ιουλίου 2008).
4. Η Γ.Γ.Π.Σ. επεξεργάζεται εν γένει δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα τόσο απλά όσο και
ευαίσθητα κατά την έννοια του άρθρου 2 στοιχ. α) και β) του ν. 2472/1997, για παράδειγμα στο
βαθμό που οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος περιέχουν πεδία για τη φορολόγηση με ειδικό
τρόπο (π.χ. ΑΜΕΑ). Ένα σημαντικό μέρος αυτών υπόκειται παράλληλα και στο φορολογικό
απόρρητο κατά τη διάταξη του άρθρου 85 παρ. 2 του ν. 2238/1994 (Κώδικας Φορολογίας
Εισοδήματος), όπως και η ίδια η Γενική Γραμματεία συνομολογεί (πβλ. σελ. 7, 10, 11, 12, 21 , 22,
23, 25 του πρώτου υπομνήματος). Για παράδειγμα, στο μέτρο που οι δηλώσεις περιουσιακής
κατάστασης των δημοσίων υπαλλήλων περιέχουν στοιχεία των φορολογικών δηλώσεων, τα
δεδομένα αυτά υπόκεινται επίσης στο φορολογικό απόρρητο. Άλλες κατηγορίες δεδομένων
αφορούν τη μισθοδοσία διάφορων υπουργείων, την Ενιαία Αρχή Πληρωμών, το επίδομα
πετρελαίου θέρμανσης κ.α. (πβλ. σελ. 26 - 50 του πρώτου υπομνήματος). Από το σύνολο των
δεδομένων που τηρεί η Γ.Γ.Π.Σ. είναι δυνατό να εξαχθεί το οικονομικό και περιουσιακό προφίλ
κάθε φορολογουμένου στην Ελλάδα. Η χρήση των στοιχείων αυτών από μη εξουσιοδοτημένα
πρόσωπα, όπως οι εταιρείες στις οποίες διενεργήθηκαν οι διοικητικοί έλεγχοι καθώς και όσοι τρίτοι
προμηθεύθηκαν από τις εταιρείες τα δεδομένα, συνιστά ιδιαίτερα έντονη προσβολή του
δικαιώματος στην προστασία των προσωπικών δεδομένων. Συνεπώς, η Γ.Γ.Π.Σ. οφείλει, κατ'
εφαρμογή των οριζομένων στο άρθρο 10 παρ. 3 του ν. 2472/1997 να εξασφαλίζει ιδιαίτερα υψηλό
επίπεδο ασφάλειας, χωρίς να αποκλείονται διαβαθμίσεις ανάλογα με κάθε κατηγορία δεδομένων,
εφόσον αυτά διαχωρίζονται, όπως άλλωστε οφείλει ο υπεύθυνος επεξεργασίας σύμφωνα με τους
προεκτεθέντες στόχους της ασφάλειας των δεδομένων (βλ. σκ. 3 της παρούσας). Επιπλέον, στο
μέτρο που σε ένα σύστημα τηρούνται προσωπικά καθώς και άλλα δεδομένα, τα οποία δεν
μπορούν να τύχουν ή δεν τυγχάνουν ξεχωριστής επεξεργασίας, τα μέτρα ασφάλειας πρέπει να
διαμορφωθούν με γνώμονα τους κανόνες προστασίας των προσωπικών δεδομένων (βλ. Γνώμη
4/2007 της ομάδας εργασίας του άρθρου 29 σχετικά με την έννοια του όρου «δεδομένα
προσωπικού χαρακτήρα», σελ. 29).
5. Ειδικότερα τα δεδομένα, τα οποία κατέστησαν αντικείμενο μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης
και περαιτέρω επεξεργασίας συνιστούν προσωπικά δεδομένα, τόσο απλά όσο και ευαίσθητα, και
επιπλέον υπόκεινται στο σύνολο τους στο φορολογικό απόρρητο. Το πλήθος και ο χρόνος
αναφοράς των δεδομένων υποδεικνύουν ουσιαστικά σειρά αλλεπάλληλων επιμέρους περιστατικών
παραβίασης προσωπικών δεδομένων, τουλάχιστον από το 2000 (στοιχεία Ε9) έως και το 2012, τα
οποία και μεμονωμένα έχουν ιδιαίτερη έκταση και σοβαρότητα. Τα υφιστάμενα μέτρα ασφάλειας
δεν κατέστησαν δυνατή την ανίχνευση και εξιχνίαση τους. Και τούτο, όπως αποδεικνύουν τα πιο
πρόσφατα περιστατικά, παρά το γεγονός ότι, μετά το προηγούμενο περιστατικό παραβίασης
προσωπικών δεδομένων του έτους 2010, τα μέτρα ασφάλειας, είχαν ενισχυθεί και ειδικώς
καταγραφεί σε εγκεκριμένη πολιτική ασφαλείας (ΠΑΠΣ-ΓΓΠΣ), ενώ παράλληλα είχε θεσμοθετηθεί
από την 01-11-2011 η λειτουργία αυτοτελούς Γραφείου Ασφάλειας με συναφείς αρμοδιότητες για
τον προσδιορισμό των κατάλληλων μέτρων και την εξιχνίαση περιστατικών παραβίασης
δεδομένων. Επιπλέον, όπως αναλυτικώς αναφέρεται στο ιστορικό της παρούσας, διαπιστώθηκε ότι
μέχρι και σήμερα η πολιτική ασφάλειας δεν εφαρμόζεται πλήρως (βλ. σημείο δ) των διαπιστώσεων
στο ιστορικό της παρούσας), και σε αρκετές περιπτώσεις τα εφαρμοζόμενα μέτρα είναι ιδιαιτέρως
ελλιπή, συμπεριλαμβανομένων των αντίμετρων ασφάλειας που λήφθηκαν κατόπιν του
περιστατικού αφού αυτά αφορούν μόνον στο σύστημα εκτυπώσεων και δεν αποτρέπουν τον
κίνδυνο νέου περιστατικού από τα λοιπά συστήματα.
6. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η Γ.Γ.Π.Σ. πρέπει καταρχήν να εφαρμόζει πλήρως, δηλαδή
σε όλα τα πληροφοριακά συστήματα που βρίσκονται υπό την ευθύνη της, την εγκεκριμένη
πολιτική ασφαλείας ΠΑΠΣ-ΓΓΠΣ. Επίσης, μετά από ολοκληρωμένη μελέτη ανάλυσης
επικινδυνότητας και ευπαθειών, πρέπει να προβεί σε αναθεώρηση της υφιστάμενης πολιτικής
ασφάλειας, κατάρτιση, εφαρμογή και αξιολόγηση των επιμέρους σχεδίων ασφάλειας.
Στο πλαίσιο των ανωτέρω ενεργειών πρέπει να προβλεφθούν και τα ακόλουθα: α) Η σταδιακή
διερεύνηση του ενδεχομένου λήψης πιστοποίησης σε θέματα διαδικασιών ασφάλειας, β) Ο έλεγχος
από ανεξάρτητο οργανισμό, σε τακτική βάση τουλάχιστον ετησίως, της ασφάλειας των
συστημάτων και διαδικασιών, συμπεριλαμβανομένης της αποτίμησης των εφαρμοζόμενων μέτρων
ασφάλειας. Τα αποτελέσματα του να κοινοποιούνται στην Αρχή. γ) Ο περιοδικός έλεγχος από τη
Γ.Γ.Π.Σ., τουλάχιστον ετησίως, των τυχόν εκτελούντων την επεξεργασία ως προς τη λήψη των
κατάλληλων μέτρων ασφάλειας.
Η Γ.Γ.Π.Σ. πρέπει εντός δύο μηνών από την κοινοποίηση της παρούσας, να συντάξει σχετικό
χρονοδιάγραμμα, στο οποίο θα προσδιορίζονται οι διαδικασίες για την κατάρτιση, την υλοποίηση,
την επίβλεψη και την επικαιροποίηση των ανωτέρω και ο χρόνος εκτέλεσης τους. Πρέπει, επίσης,
σύμφωνα με την σκέψη 2 της παρούσας, να γνωστοποιήσει αμελλητί στην Αρχή το
χρονοδιάγραμμα, και να την ενημερώνει ανά τρίμηνο για την εφαρμογή του.
Επιπλέον, ως μέτρα για την αποφυγή, ανίχνευση και διερεύνηση περιστατικών παραβίασης
προσωπικών δεδομένων θα πρέπει να προβλεφθούν και εφαρμοστούν αμελλητί τα εξής: α)
Ελεγχόμενη, μέσω κατάλληλων εξουσιοδοτήσεων, διαδικασία εξαγωγής ή/και λήψης δεδομένων
από τα τερματικά που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία προσωπικών δεδομένων ή/και να
αποκλειστεί η χρήση αποσπώμενων μέσων και η σύνδεση στο διαδίκτυο από συγκεκριμένα
τερματικά, β) Μέτρα για την προστασία της ακεραιότητας των αρχείων καταγραφής, τον έλεγχο
της απομακρυσμένης πρόσβασης και την ενεργοποίηση συστηματικής διαδικασίας χρήσης και
ελέγχου συνθηματικών σε κάθε σύστημα, γ) Αναθεώρηση της διαδικασίας καταγραφής ενεργειών
τύπου ερωτημάτων (SELECT) σε πίνακες της βάσης δεδομένων ή συστήματα που επεξεργάζονται
προσωπικά δεδομένα και λήψη μέτρων για τον αυτοματοποιημένο, προληπτικό, έλεγχο των
αρχείων καταγραφής.
7. Η μη λήψη των κατάλληλων μέτρων ασφάλειας κατά το άρθρο 10 παρ. 3 του ν. 2472/1997,
που ήδη οδήγησε σε ιδιαιτέρως εκτεταμένο σε πλήθος και διάρκεια περιστατικό παραβίασης
προσωπικών δεδομένων δικαιολογεί την επιβολή στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών
Συστημάτων, ως υπευθύνου επεξεργασίας, προστίμου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 21
του νόμου αυτού. Για το ύψος της παραπάνω διοικητικής κύρωσης συνεκτιμώνται, ιδίως, η φύση
και ο όγκος των δεδομένων, οι ενδεχόμενες και πραγματικές συνέπειες για τα υποκείμενα των
δεδομένων από τη μη λήψη των κατάλληλων μέτρων ασφάλειας καθώς και τα τυχόν αντίμετρα
(δηλαδή, διορθωτικά μέτρα) που λαμβάνει ο υπεύθυνος επεξεργασίας μετά τη διαπίστωση
περιστατικού παραβίασης προσωπικών δεδομένων. Εν προκειμένω, όπως αναλυτικώς αναφέρεται
στις σκέψεις 5 και 6 της παρούσας πλήθος προσωπικών δεδομένων φορολογικού χαρακτήρα που
αφορούν στο σύνολο των φορολογουμένων στην Ελλάδα για τα έτη τουλάχιστον από το 2000
έως και το 2012 κατέστησαν ήδη αντικείμενο παράνομης επεξεργασίας από τρίτους, γεγονός που
οφείλεται στην μη ύπαρξη μέχρι και σήμερα κατάλληλων μέτρων ασφάλειας για την αποτροπή,
ανίχνευση και διερεύνηση περιστατικών παραβίασης προσωπικών δεδομένων. Δικαιολογείται,
συνεπώς, η επιβολή του ανώτερου προβλεπόμενου προστίμου των εκατόν πενήντα χιλιάδων
(150.000) Ευρώ.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ
Η Αρχή :
Επιβάλλει στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, ως
υπευθύνου επεξεργασίας, πρόστιμο εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) Ευρώ για την ως άνω
διαπιστωθείσα παραβίαση της διάταξης του άρθρου 10 παρ. 3 του ν. 2472/1997.
Καλεί τη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών να
εφαρμόζει κατάλληλα μέτρα ασφάλειας, όπως αυτά περιγράφονται στο σημείο 6 του σκεπτικού της
παρούσας, και να ενημερώνει την Αρχή κατά τα προβλεπόμενα στο ίδιο σημείο χρονικά
διαστήματα.
Ο Πρόεδρος Η Γραμματέας
Πέτρος Χριστόφορος Μελπομένη Γιαννάκη
Μετά την διάλυση του στρατεύματος, την επίθεση κατά της δημοτικής αστυνομίας, τις εκδιώξεις δασκάλων, ήλθε -φαίνεται- τώρα και η σειρά των θρησκευτικών διωγμών ώστε να συμβεί το κατά τας γραφάς προβλεφθέν ότι δηλαδήόση αποδόμηση του κράτους έχει ήδη γίνει δεν αρκεί αλλά πρέπει να διαλυθούν όλοι οι παραδοσιακοί πυλώνες του πολιτισμού μας γιατί το ζητεί ο κ. Τόμσεν και, ως συνήθως, δεν βλέπει κανένα πρόβλημα ο Υπουργός μας Οικονομικών!
Γιατί όλα αυτά; Μα γιατί λεφτά δεν υπάρχουν ή έτσι τουλάχιστο μας λένε. Πιο ακριβές θα ήταν να λεχθεί ότι δεν υπάρχουν λεφτά για μερικούς αλλά υπάρχουν για άλλους πιο… χρήσιμους στην χώρα μας.
Π.χ. δανεικά λεφτά για τους τραπεζίτες πάντα βρίσκονται. Λεφτά για του απειράριθμους συμβούλους που με αναμφισβήτητα προσόντα διορίζονται ως σύμβουλοί Υπουργών, του Εθνικού Θεάτρου, της Επιτροπής Iδιωτικοποιήσεων υπάρχουν. Για τον κ. Παπουτσή θέση κατάλληλη στις ικανότητες του βρέθηκε αμέσως. Προσθέσατε τα γκόλντεν μπόυς και γκερλς (μερικές όχι και τόσο νέες αλλά έμπειρες διπλό ή και τριτοθεσίτες), που κυβερνήσεις όλων των χρωμάτωνδιορίζουν σε καλοπληρωμένες θέσεις συμβούλων, και σχηματίζετε μια εικόνα της επικρατούσας διαφάνειας και αξιοκρατίας.
Φαίνεται ότι σʼ ένα ευνομούμενο κράτος όλοι οι ανωτέρω σαφώς προηγούνται ενός πτωχού ιερέως, ενός υποτιμημένου δάσκαλου, ή του υποβιβασμένου κοινωνικά στρατηγού. Αλλά ο τελών με τόσο κέφι αυτές της τελευταίες ανθρωποθυσίες Υπουργός των Οικονομικών προφανώς - και εν αντιθέσει με τον νέο και εξυπνότερο (ή πονηρότερο) συνάδελφο του εδικό στα περί Αναπτύξεως - δεν χάνει ύπνο για πενταροδεκάρες χάριν μερικών παπάδων.
Αντιθέτως, ως γνήσιος ανανεωτής δημόσιος υπάλληλος, ο Υπουργός των Οικονομικών βρίσκει χρήματα και για μουσεία, ιδίως αν κατά σύμπτωση έχουν συγγενείς, ιδεατά διανεμημένους μεταξύ των κομμάτων που έχουν το αποκλειστικό δικαίωμα να μας κυβερνούν. Πρόσφατα εκατομμύρια επίσης βρέθηκαν για να σωθεί το Μέγαρο Μουσικήςστο οποίο ήδη του έχουν χαρισθεί τα ουκ ολίγα που χρωστούσε στο κράτος. Εξαίρετο το έργο του Μεγάρου, αλλά όταν πεινάνε άνθρωποι και τα νοσοκομεία δεν έχουν φάρμακα, δικαιούται ένας χώρος μουσικής τέτοια προτεραιότητα;
Λεφτά για να κτισθεί τζαμί το κράτος επίσης δίδει άφθονα μια και η Σαουδική Αραβία ό,τι λίγα είχε να δώσει -2 δισ. δολάρια- τα έδωσε πρόσφατα στον ʽδημοκρατικό στρατόʼ της Αιγύπτου και δεν μπορούσε και αυτή να τσοντάρει. Και τον ραγιαδισμό του ο Θεσσαλονικιός πολίτης σύντομα θα τον δείξει χάρη στην γενναιοδωρία του Δημάρχου του προς τον «Αχμέτ τον Πορθητή της Θράκης» μια και τα άφθονα χρήματα του δήμου του σύντομα θα διατεθούν ώστε οΜωαμεθανός γείτονας να προσευχηθεί στην πόλη που προ μόλις προ εκατό ετών απελευθέρωσε του Αετού ο Γιός και πραγματικός Εθνάρχης της χώρας -ο Ελευθέριος Βενιζέλος- σε μια συμμαχία του ʽπαλιούʼ και του ʽνέουʼ κόσμου που δυστυχώς δεν άντεξε για πολύ στην χώρα μας.
Με τέτοια απλοχεριά λοιπόν γιατί να ασχολείται κανείς με τους παπάδες; Την ζάπλουτη – όπως μας την παρουσιάζουν - εκκλησία που όχι μόνο σώζει ψυχές, συμπαρίσταται ποικιλοτρόπως σε αδύνατους, και καθημερινά τρέφει χιλιάδες που πεινάνε. Την εκκλησία που κράτησε τον Ελληνισμό ζωντανό επί τουρκοκρατίας ώστε οι σημερινοί κυβερνώντες την χώρα μας να δώσουν τον θαλάσσιο πλούτο μας στους γείτονες ξεπλύνοντας έτσι το θράσος των προγόνων μας να κατατροπώσουν το υπέρτερο Οθωμανικό Ναυτικό στους Βαλκανικούς Πολέμους.
Αυτός δεν είναι ό τρόπος να μιλάς για την κυβέρνηση που νοιάζεται για τους ανέργους και συνέχεια επαινείται από την προστάτιδα Άγγελό της χώρας που, όχι τυχαία, η μοίρα μας την ονόμασε Άγγελα. Διαφωνώ.
Αλλά γιατί χάνω το χρόνο μου να είμαι τόσο αγνώμων για τις προσπάθειες που επί χρόνια κατέβαλαν οι κκ. Σημίτης, Καραμανλής, Γιώργος Παπανδρέου (με την αμέριστο και αφοσιωμένη βοήθεια του κυρίου Βενιζέλου και, παρασκηνιακά, και αργότερα και ωs Πρωθυπουργός, του κυρίου Παπαδήμου) τώρα, ενισχυμένες ακόμη περισσότερο από το ομοιογενές υπουργικό επιτελείο το Κυρίου Σαμαρά. Θα ακούσουν όλοι αυτοί άραγε την φωνή της λογικής που συμπίπτει με αυτή των πρώην ψηφοφόρων της προδομένης κεντροδεξιάς;
Σε τέτοιους κυβερνήτες η μόνη γλώσσα που αρμόζει είναι είτε της υποταγής είτε του μαχητή του πεζοδρομίου. Η φωνή του απλού προφήτη που τους ειδοποιεί καθημερινά ότι ο λαός στρίβει προς ακραίες πολιτικές θέσεις γιατί οι κυβερνώντες τους έχουν ʽφλομώσειʼ με το Γκρεκοσακσές δεν φτάνει στις βίλες του Πόρτο Χέλι, ή στις θαλαμηγούς που αρμενίζουν στο Ελληνικότατο Αιγαίο.
Αλλά και να έφτανε ο απόηχος της πτώχειας και ψυχικής μαυρίλας του Έλληνα στα αυτιά των κυβερνώντων κανέναν δεν θα συγκινούσε. Γιατί οι κυβερνώντες δεν νοιάζονται για την πείνα, την ανεργία, τις αυξανόμενες αυτοκτονίες, γιατί πιστεύουν πως με το κουμουνιστικό ταλέντο που διαθέτουν στα γραφεία τους θα χειρισθούν μια μέρα επικοινωνιακά, με δυσφημήσεις και παραπληροφόρηση, τον ανόητο λαό για να τον ξαναφέρουν στο μαντρί της ΝΔ και του φίλου ΠΑΣΟΚπου κατέστρεψε – άκουσον άκουσον - ο χαρισματικός και μορφωμένος ιδρυτής του αλλά ʽξανάνιωσεʼ ο τρίτος στη σειρά αρχηγός του.
Λοιπόν, εδώ που φτάσαμε η επαναστατική μόνο γλώσσα μετράει.
Αλλά οι επαναστάσεις κοστίζουν αίμα και καταστρέφουν οικονομίες.
Ιστορικά αυτός που πληρώνει το λογαριασμό είναι συνήθως ο ʽμικρόςʼ για αυτό κανείς εχέφρων δεν τις συνιστά. Αλλά πως μπορεί ο πεινασμένος, ο εγκαταλελειμμένος, ο άπελπις να αντιδράσει με αγχίνοια όταν ξέρει ότι οι φίλοι του, ξένοι και εγχώριοι, τον οδήγησαν ήδη στην οικονομική δουλοπαροικία και όπου να είναι ακολουθεί και η παράδοση του πλούτου μας και της εθνικής κυριαρχίας στον γείτονα που του ανοίγουμε τις πύλες της Θεσσαλονίκης στις αρχές Αυγούστου.
Αν στα ανωτέρω προσθέσουν όσοι τα καταλαβαίνουν τα τραγικά δημογραφικά δεδομένα του πληθυσμού μας θα καταλάβουν ότι ο ξεσχισμένος κοινωνικός ιστός δεν θα αντέξει ακόμη για πολύ. Ποιος θα προλάβει να τον μπαλώσει; Σε μένα τουλάχιστον κανένα από τα παλιά πολιτικά ονόματα δεν είναι προφανές. Ελπίζω όμως ότι αυτοί που συνεχώς συνωμοτούν - Έλληνες και ξένοι – για διάδοχη κατάσταση θα βρούνε τον Έλληνα που οραματίζεται μια Ελλάδα όπου ΟΛΟΙ οι Έλληνες έχουν θέσει υπό τον ήλιο και ΚΑΝΕΝΑΣ δεν περισσεύει.
[Άρθρο του ακαδημαϊκού Βασίλειου Μαρκεζίνη στο Βήμα]
Ὁ ἑορτασμός τῶν 100 χρόνων ἀπό τούς νικηφόρους Βαλκανικούς Πολέμους τοῦ 1912-13 καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἠπείρου, τῆς Μακεδονίας, τῆς Κρήτης καί τῶν νησιῶν τοῦ Βορείου Αἰγαίου, μᾶς φέρνει στόν νοῦ τό ἐρώτημα: Ποιές ἦσαν οἱ πνευματικές ρίζες αὐτῆς τῆς μεγάλης ἐθνικῆς ἐξορμήσεως; Ποιός ἦταν ὁ ρόλος τῶν πνευματικῶν ἀνθρώπων πού βοήθησαν νά ξεπερασθεῖ ἡ ἐθνική κατάθλιψη μετά τήν πτώχευση τῆς χώρας ἐπί Χαρ. Τρικούπη τό 1893 καί τήν ἧττα ἀπό τούς Τούρκους τό 1897; Κορυφαία θέση μεταξύ τῶν πνευματικῶν πατέρων τῆς νίκης κατέχει ὁ ἐθνικός μας ποιητής Κωστῆς Παλαμᾶς.
Προετοίμασε τήν ἀνάσταση τοῦ Γένους ἐπαναφέροντας στό προσκήνιο τό Βυζάντιο-Ρωμανία καί προβάλλοντας τήν ἀδιάσπαστη ἱστορική συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Μία συνέχεια, ἡ ὁποία γιά ἐμᾶς τούς Ὀρθοδόξους Χριστιανούς δέν ἀντιμετωπίζεται μέ βιολογικά,-φυλετικά κριτήρια, ἀλλ΄ ὡς ἐνότητα πνεύματος, ὡς πολιτιστική συνέχεια, ὡς ἄρρηκτος ψυχικός δεσμός μεταξύ Ἀρχαίας, Βυζαντινῆς, Τουρκοκρατούμενης, Φραγκοκρατούμενης και Νεώτερης Ἑλλάδος.
Τό κορυφαῖο ποίημα τοῦ Παλαμᾶ, τό ὁποῖο χαρακτηρίσθηκε ὡς τό Ἔπος τῆς Ἑλληνικῆς Διάρκειας, εἶναι Ἡ «Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ». Ἐγράφετο ἐπί 25 χρόνια καί ἐξεδόθη σέ βιβλίο τό 1910. Ἀποτελεῖταοι ἀπό 4225 στίχους καί διαιρεῖται σέ 12 Λόγους (κεφάλαια). Ὁ ἴδιος ὁ ποιητής παραδέχεται ὅτι ἔγραψε αὐτό τό ἐπικό ποίημα γιά νά βοηθήσει στήν ἐθνική ἀναγέννηση, στήν προετοιμασία τῆς ἐθνικῆς ἐξορμήσεως γιά τήν ἀπελευθέρωση πανάρχαιων ἑλληνικῶν πατρίδων. Ἔγραψε σχετικά: «Χωρίς ψεύτικη μετριοφροσύνη σημειώνω ὅτι ὁ πρόλογος τοῦ δευτέρου μας πολέμου μας μέ τόν Βούλγαρο εἶναι ἕνα βιβλίο στίχων, ἡ Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ» (1).
Τό ποίημα ἀντλεῖ τήν ἀρχική του ἰδέα ἀπό δύο γεγονότα, τά ὁποῖα καταγράφονται ἀπό βυζαντινούς ἱστορικούς. Ὁ Παχυμέρης περιγράφει ὅτι ὅταν ο’ἱ στρατιῶτες τοῦ Μιχαήλ Παλaιολόγου, Ἕλληνος αὐτοκράτορος τῆς Νικαίας, ἀπελευθέρωσαν τό 1261 τήν Κωνσταντινούποολη ἀπό τούς Φράγκους εἶδαν ὅτι οἱ Σταυροφόροι εἶχαν συλήσει τόν τάφο τοῦ Βασιλείου Β΄τοῦ Μακεδόνος, τοῦ αὐτοκράτορος πού ἔσωσε τό κράτος του ἀπό τήν βουλγαρική ἀπειλή. Ἡ τελική μάχη, σημειώνω, ἔγινε στό Κλειδί κοντά στό σημερινό Σιδηρόκαστρο, τόν Ἱούλιο τοῦ 1014, και τοῦ χρόνου συμπληρώνονται ἀκριβῶς 1000 χρόνια. Τό σκέλεθρο τοῦ φημισμένου βασιλέως τοῦ Βουλγαροκτόνου, εἶχε στό στόμα μία φλογέρα, τήν ὁποία εἶχαν τοποθετήσει περιπαικτικά οἱ Φράγκοι εἰσβολεῖς. Ὁ Κ. Παλαμᾶς φαντάζεται ὅτι ἡ φλογέρα αὐτή διηγεῖται μελωδικά τό νικητήριο προσκύνημα τοῦ Βασιλείου Β΄ στήν Ἀθήνα. Πρόκρειται γιά γεγονός, τό ὁποῖο ἀναφέρει ὁ χρονογράφος Κεδρηνός, ἡ δεύτερη πηγή ἐμπνεύσεως τοῦ ποιητῆ μας. Ὁ Βασίλειος ἦλθε μέ ὅλον τόν στρατό του τό 1018 γιά νά προσκυνήσει τήν Παναγία τήν Ἀθηνιώτισσα, δηλαδή τόν Παρθενῶνα. Σήμερα ἐλάχιστα τονίζεται τό γεγονός ὅτι ἐπί 1000 περίπου ἔτη ὁ Παρθενών ἦταν Ὀρθόδοξος Χριστιανικός ναός ἀφιερωμένος στήν Θεοτόκο καί μάλιστα προσήλκυε χιλιάδες προσκυνητές ἀπό ὅλη τήν Ὀρθόδοξη Οἰκουμένη. Ὁ σύγχρονός μας βυζαντινολόγος Ἀντώνης Καλδέλλης, ὁ ὁποῖος διδάσκει στό Πανεπιστήμιο τοῦ Ὀχάϊο τῶν ΗΠΑ, τεκμηριώνει τή μεγάλη ἀπήχηση τοῦ Χριστιανικοῦ Παρθενῶνος καί πιστεύει ὅτι περισσότερη αἴγλη εἶχε ὁ ναός ἐπί Βυζαντίου (Ρωμανίας ἐπί το ὀρθότερον) παρά στήν κλασσική καί ἑλληνιστική ἀρχαιότητα. (2).
Ὁ νεοελληνιστής Πανεπιστημιακός καθηγητής Κώστας Κασίνης ἔχει ἐπισταμένως μελετήσει τίς πηγές ἐμπνεύσεως τοῦ Κ. Παλαμᾶ καί καταγράφει ὅλες αὐτές στή διατριβή του. Μεταξύ ἀλλων ἐντοπίζει ὅτι ἡ ἐπική Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ ἔχει στοιχεῖα ἀπό τόν Ὅμηρο, τούς ἀρχαίους τραγικούς και φιλοσόφους -τούς ὁποίους ὁ Παλαμᾶς διάβαζε ἀπό τό πρωτότυπο- ἀπό τήν Βίβλο, τόν Ἀκάθιστο Ὕμνο, τά Συναξάρια τῶν Ἁγίων, τά ἀκριτικά τραγούδια, τή δημοτική ποίηση, τήν κρητική ποίηση, τίς «Διηγήσεις Ἀλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος».
Ἐπισημαίνει χαρακτηριστικά:
«Ἡ ἰδέα εἶναι ἡ συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ὑποβάλλεται μέ ποικίλους τρόπους στόν ἀναγνώστη καί ἔχει ἀναγνωριστεῖ ἀπό τούς λίγους ἑρμηνευτές τοῦ ποιήματος. Ἀλλά καί ὁ ἴδιος ὁ ποιητής μᾶς ἀποκαλύπτει τίς προθέσεις του γιά τό στόχο αὐτό, λέγοντας πώς «πρωτοκύτταρο» τοῦ ἔργου ὑπῆρξε ἕνας καί μοναδικός στίχος, πού κράτησε στή μνήμη του ἀπό λιγόστιχο τραγοῦδι:
Προσκύνησε τήν Παναγιά μέσα στόν Παρθενῶνα.
..... Εἶναι ἀνάγκη νά σημειωθεῖ πώς ἡ ἰδέα αὐτή, πού ἀποτέλεσε κατευθυντήριο γραμμή γιά τό στόχο του, ἀποκρυσταλλώθηκε (ἔπειτα ἀπό τή γνωστή θεωρία τοπυ Φαλμεράγιερ) ἀπό τά ἱστορικά συμπεράσματα τοῦ Παπαρρηγόπολου καί τίς τεκμηριωμένες ἀποδείξεις τοῦ Πολίτη γιά τήν ἀδιάσπαστη ὁμοτροπία τοῦ ἑλληνικοῦ λαοῦ» (3).
Ὁ χαρακτηριστικός στίχος πού συνοψίζει τήν πίστη του ποιητῆ γιά τήν Ἑλληνιή Διάρκεια, εἶναι ὁ ἀκόλουθος:
Κοπρίσματα, ἀνεμορριπές, κλαδέματα, πλημμύρες
Σταλώσανε (σ.σ.περιόρισαν) ἤ λυγίσανε τό δέντρο, δέν τ’ἀλλάξαν (Λόγος Δ΄, 61).
Δέντρο εἶναι ὁ Ἑλληνισμός. Περνᾶ ἀπό περιπέτειες, δοκιμασίες καί κατακτήσεις, ἀλλά ἁπλῶς περιορίζεται ἐδαφικῶς ἤ ἀριθμητικῶς. Ὅμως ἡ ψυχή του δέν ἀλλάζει, ἡ συνέχεια διατηρεῖται. Ἡ μαγιά πάντα μένει, ὅπως θά ἔλεγε καί ὁ Μακρυγιάννης.
Τό ποίημα ξεκινᾶ μέ τήν κατάθλιψη τοῦ ἔθνους ἀπό τήν πτώχευση καί τήν ἧττα. Γράφει στόν Πρόλογο:
Σβησμένες ὅλες οἱ φωτιές οἱ πλάστρες μές τήν χώρα.
Ἀλλά ξεδιπλώνοντας τήν θριαμβευτική πορεία τοῦ Βασιλείου πρός τήν Ἀθήνα καί ὑμνῶντας μέ λαμπρούς στίχους τήν Παναγία καταλήγει σέ ξέσπασμα χαρᾶς καί ἐνθουσιασμοῦ. Ἡ Μεγάλη Ἱδέα εἶναι ζωντανή καί θά ἀπελευθερώσουμε τά ἐδάφη μας:
Μαρμαρωμένος βασιλιᾶς καί θά ξυπνῶ ἀπ’ τό μνῆμα
Τό μυστικό καί τό ἄβρετο πού θά με κλιῆ θά βγαίνω,
Καί τή χτιστή Χρυσόπορτα ξεχτίζοντας θά τρέχω
Καί καλιφάδων νικητής καί τσάρων κυνηγάρης
Πέρα στήν Κόκκινη Μηλιά θά παίρνω τήν ἀνάσα. (Λόγος ΙΑ, 144-145)
Καλιφάδες εἶναι οἱ χαλίφηδες, οἱ ἡγέτες τοῦ Ἱσλάμ, τσάροι οἱ ἡγεμονες τῶν σλαβικῶν λαῶν καί συγκεκριμένα τῶν Βουλγάρων που μᾶς εἶχαν ταλαιπωρήσει στόν Μακεδονικό Ἀγῶνα (1903-1908). Ἀκριβῶς τότε πού ἔγραφε τό ἐπικό ποίημά του ὁ Κ. Παλαμᾶς.
Σήμερα ὡς Ὀρθόδοξοι Ἕληνες ἐπιδιώκουμε τήν εἰρηνική συνύπαρξη μέ ὅλους τούς λαούς. Ὅμως χρειαζόμαστε τή συνείδηση τῆς συνέχειας τοῦ Ἑλληνισμοῦ γιά νά ξεπεράσουμε κάθε ἐμπόδιο, κάθε κρίση. Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπό μία νέα Μεγάλη Ἱδέα, ἡ ὁποία δέν θά εἶναι ἐδαφική οὔτε, ὅμως, ἀνεδαφική, οὐτοπική. Ἐνθυμούμενοι πόσο βοήθησε ὁ Κωστῆς Παλαμᾶς στήν ἐθνική ἀφύπνιση τοῦ 1912-13 κατανοοῦμε πόση ζημιά κάνουν σήμερα ὅσοι θέλον νά μᾶς ἀποκόψουν ἀπό τό ἱστορικό παρελθόν μας, ἀπό τήν Ὁρθόδοξη παράδοσή μας, ἀπό τή διαχρονία τῆς γλώσσας μας.
Ἡ Συνέχεια τοῦ Ἑλληνισμοῦ, ὅπως ἀποκρυσταλλώνεται στή Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ, θά εἶναι ὁδηγός μας γιά ἕνα μέλλον εἰρηνικό, δημιουργικό καί ἐλπιδοφόρο. Ἡ ἑλληνορθόδοξη πορεία μας, ὅπως τεκμηριώνεται ἀπό ἱστορικούς, ποιητές καί λογίους, εἶναι ἡ δύναμή μας καί ἡ ἐλπίδα μας στούς δύσκολους καιρούς πού ζοῦμε. Ἄς προσευχηθοῦμε στήν Παναγία μας μαζί μέ τόν Κωστῆ Παλαμᾶ:
«Ὦ Στρατηλάτισσα Κυρά, σ’ ἐσέ τά νικητήρια!
......................................................................................
Μακεδονίτισσα, Ἀθηναία, Πολίτισσα! Ἠ Βλαχέρνα γεμάτη ἀπό τό θάμα Σου!
(Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ, Δ΄ Λόγος, 420-435).
ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ
1. Κώστα Κασίνη, Ἡ Ἑλληνική λογοτεχνική παράδοση στή Φλογέρα τοῦ Βασιλιᾶ -Συμβολή στήν ἔρευνα τῶν πηγῶν, Ἀθήνα 1980, σελ. 515.
2. Ἀντώνη Καλδέλλη, Ὁ Βυζαντινός Παρθενώνας- Ἡ Ἀκρόπολη ὡς σημεῖο συνάντησης χριστιανισμοῦ καί ἑλληνισμοῦ, Ψυχογιός, Ἀθήνα 2013, σελ. 189-190 κ.ἀ.
3. Κώστα Κασίνη, ὅπως ἀνωτέρω, σελ. 515-516.
Πηγή, Περιοδικό «Πειραϊκή Εκκλησία» , http://www.imp.gr
α. Αὐτὸ ποὺ ἔλεγα προηγούμενα ὅτι, ὅταν λείπη ἡ ἀρετὴ εἶναι ὅλα περιττά, ἀποδεικνύεται τώρα πλουσιώτατα. Ἐγὼ ἔλεγα ὅτι καὶ ἡ ἡλικία καὶ ἡ ἰδιοσυγκρασία, καὶ ἡ κατοικία στὴν ἔρημο καὶ τὰ παρόμοια δὲν ὠφελοῦν, ὅταν λείπη ἡ ἀγαθὴ προαίρεση. Αὐτὸ γίνεται ὁλοφάνερο ἀπὸ δῶ. Ἐνῶ μιλοῦσε στὸν κόσμο, τοῦ εἶπε κάποιος ὅτι ἡ μητέρα σου καὶ τ’ ἀδέλφια σου σ’ ἀναζητοῦν. Κι αὐτὸς εἶπε· Ποιά εἶναι ἡ μητέρα μου καὶ ποιὰ τ’ ἀδέλφια μου; Αὐτὰ τὰ ἔλεγε ὄχι ἐπειδὴ ντρεπόταν τὴ μητέρα, οὔτε γιατὶ ἀρνιόταν ἐκείνην, ποὺ τὸν εἶχε γεννήσει -ἄν ντρεπόταν δὲ θὰ γεννιόταν ἀπ’ αὐτήν. Ἤθελε νὰ φανερώση, ὅτι σὲ τίποτα δὲν τὴν ὠφελοῦσε αὐτό, ἄν δὲν κάνη ὅλα ὅσα πρέπει. Κι αὐτὸ ποὺ ἔκαμε ἦταν περιττὴ φιλοδοξία· ἤθελε νὰ δείξη στὸν κόσμο ὅτι ἔχει στὸ χέρι τὸ παιδί καὶ τὸ διατάζει· δὲν ὑποψιαζόταν ἀκόμα τίποτα γι’ αὐτὸν σπουδαῖο· γιὰ τοῦτο καὶ ἦρθε κοντά του ἄκαιρα. Προσέξετε λοιπὸν κι ἐκείνης τὴν ἀπερισκεψία κι αὐτῶν. Ἔπρεπε νὰ μποῦν μαζὶ μὲ τὸν κόσμο καὶ ν’ ἀκούσουν κι ἄν δὲν τοὺς ἄρεσε αὐτό, νὰ περιμένουν νὰ τελειώση τὸ λόγο του καὶ τότε νὰ πλησιάσουν.
Αὐτοὶ ὅμως τὸν καλοῦν ἔξω καὶ μάλιστα μπροστὰ σ’ ὅλους, δείχνοντας περιττὴ φιλοδοξία καὶ θέλοντας ν’ ἀποδείξουν ὅτι τοῦ ἐπιβάλλονται μὲ πολλὴν ἐξουσία. Αὐτὸ τὸ δείχνει κι ὁ Εὐαγγελιστὴς κατηγορῶντας τους. Αὐτὸ ἀκριβῶς ὑπονοεῖ ὅταν λέη· Ἐνῶ μιλοῦσε αὐτὸς ἀκόμα στὸν κόσμο. Σὰ νὰ λέη· Δὲν ἦταν ἄλλη ὥρα; Δὲν μποροῦσαν νὰ μιλήσουν ἰδιαιτέρως; Μὰ καὶ γιὰ ποιό λόγο ἤθελαν νὰ μιλήσουν; Ἄν ἦταν γιὰ τὴν ὑπεράσπιση τῆς ἀλήθειας, ἔπρεπε νὰ μιλήσουν φανερὰ καὶ μπροστὰ σὲ ὅλους, ὥστε νὰ ὠφεληθοῦν καὶ οἱ ἄλλοι· ἄν ὅμως γιὰ πράγματα μὲ ἀτομικὸ ἐνδιαφέρον δὲν ἔπρεπε νὰ βιάζωνται τόσο. Ἀφοῦ δὲν ἐπέτρεψε τὴν ταφὴ τοῦ πατέρα, γιὰ νὰ μὴν ἐμποδιστοῦν νὰ τὸν ἀκολουθήσουν, πολὺ περισσότερο δὲν ἔπρεπε νὰ διακόψη τὴν ὁμιλία του γιὰ χάρη ἀνθρώπων χωρὶς συγγενικὴ σχέση. Φανερὸ λοιπὸν πὼς ἀπὸ κενοδοξία μόνο ἐνεργοῦσαν ἔτσι. Αὐτὸ τὸ ἔλεγε καὶ ὁ Ἰωάννης ὅτι οὔτε οἱ ἀδελφοί του δὲν πίστευαν σ’ αὐτόν. Κι ἐπαναλαμβάνει τὰ λόγια τους, ποὺ εἶναι γεμᾶτα ἀπὸ ἀστοχασιά· ὅτι τὸν τραβοῦσαν πρὸς τὰ Ἱεροσόλυμα, ὄχι γι’ ἄλλο λόγο ἀλλὰ νὰ κερδίσουν δόξα ἀπὸ τὰ θαύματά του. Ἅν κάμης αὐτὰ τὰ θαύματα, λέει, παρουσιάσου στὸν κόσμο. Κανένας δὲν κάμει κάτι στὰ κρυφὰ καὶ θέλει ἔπειτα νὰ εἶναι γνωστός. Τότε κι αὐτὸς τοὺς ἐπιτίμησε, κατηγορῶντας τὸ σαρκικὸ φρόνημά τους. Οἱ Ἰουδαῖοι τὸν περιγελοῦσαν, ὅτι δὲν εἶναι αὐτὸς ὁ γιὸς τοῦ μαραγκοῦ, ποὺ ξαίρομε τὸν πατέρα καὶ τὴ μητέρα του κι οἱ ἀδελφοί του δὲν εἶναι τῆς σειρᾶς μας; Γι’ αὐτὸ κι ἐκεῖνοι ἀποκρούοντας τὴν ἀσημότητα τῆς γενιᾶς τους, τὸν ἔσπρωχναν στὴν ἐπίδειξη τῶν θαυμάτων του. Γι’ αὐτὸ τοὺς ἀντιφέρεται, θέλοντας νὰ θεραπεύση τὸ νόσημά τους. Ἄν ἤθελε ν’ ἀρνηθῆ τὴ μητέρα του, θὰ τὸ ἔκαμε, ὅταν ἐκεῖνοι τὸν περιγελοῦσαν. Τότε ὅμως φαίνεται ὅτι τόσο φροντίζει γι’ αὐτήν, ὥστε καὶ στὸν ἴδιο τὸν σταυρό ὅταν ἦταν, τὴν ἐμπιστεύεται στὸν πιὸ ἀγαπητὸ ἀπ’ ὅλους μαθητή του κ αὶ πολλὰ τοῦ παραγγέλλει γι’ αὐτήν. Τώρα ὅμως δὲν ἐνεργεῖ ἔτσι, ἐπειδὴ φροντίζει γι’ αὐτὴν καὶ τοὺς ἀδελφούς. Ἐπειδὴ τὸν ἔβλεπαν σὰν ἁπλὸ ἄνθρωπο καὶ ἔνιωθαν κενοδοξία, ἀπομακρύνει τὸ πάθος τους, ὄχι ἐπιπλήττοντας τους ἀλλὰ διορθώνοντάς τους. Ἐμεῖς ἄς προσέξωμε ὄχι μόνο τοὺς λόγους, ποὺ ἐκφράζουν τὴ ζυγισμένη ἐκτίμηση, ἀλλὰ καὶ τὴν οἴηση καὶ τὴν τόλμη ποὺ ἔδειξαν οἱ ἀδελφοί του καὶ ποιὸς ἦταν αὐτὸς ποὺ ἐπιτιμοῦσε. Δὲν ἦταν ἁπλὸς ἄνθρωπος, ἀλλὰ ὁ Μονογενὴς τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμα τί ἐπιδίωκε μὲ τὴν ἐκτίμηση; Δὲν ἤθελε νὰ τοὺς ὁδηγήση σ’ ἀδιέξοδο ἀλλὰ νὰ τοὺς ἀπαλλάξη ἀπὸ ἕνα πολὺ τυραννικὸ πάθος καὶ λίγο λίγο νὰ τοὺς ἀνεβάση στὴ σωστή ἀντίληψη γιὰ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ τοὺς πείση ὅτι δὲν ἦταν μόνο γιός της ἀλλὰ καὶ Κύριος. Θὰ δοῦμε τότε ὅτι ἦταν σ’ αὐτὸν πολὺ ταιριαστὸ νὰ ἐπιτιμᾶ καὶ ἐκείνη κέρδιζε ὠφέλεια. Κι ἀκόμα ὅτι ἦταν μιὰ ἐπιτίμηση πολὺ ἤπια. Δὲν εἶπε στὴ μητέρα του· Φύγε, γιατὶ δὲν εἶσαι ἡ μητέρα μου. Ἀλλὰ ἀπευθύνεται σ’ ἐκεῖνο ποὺ τοῦ μίλησε· εἶπε· Ποιά εἶναι ἡ μητέρα μου; Πετυχαίνει καὶ τοῦτο μὲ τὸ λόγο του· νὰ μὴν ἀμελοῦν τὴν ἀρετὴ μήτε αὐτοὶ μήτε ἄλλοι μὲ τὸ θάρρος τῆς συγγένειας. Γιατὶ ἄν δὲν ὠφελοῦσε ἐκεῖνην τὸ ὅτι ἦταν μητέρα του ἄν δὲν εἶχε ἀρετή, μὲ δυσκολία κάποιον ἄλλον θὰ ἔσωζε ἡ συγγένεια. Μιὰ καλὴ καταγωγὴ μόνο ὑπάρχει, νὰ κάμης τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Αὐτὸ τὸ εἶδος τῆς καταγωγῆς εἶναι καλύτερο ἀπὸ κεῖνο καὶ πιὸ βασικὸ.
β. Ἄς ἔχουμε στὸ νοῦ μας αὐτὰ κι ἄς μὴν καυχιώμαστε μήτε γιὰ τὰ ἐξαίρεται παιδιά μας, ἄν δὲν ἔχωμε οἱ ἴδιοι τὴν ἀρετή τους, μήτε γιὰ τοὺς γενναίους πατέρες μας, ἄν δὲν ἔχωμε τὴν ἴδια γενναιότητα. Γίνεται νὰ μὴν εἶναι πατέρας σου κι αὐτὸς ποὺ σὲ γέννησε, κι αὐτὸς ποὺ δὲ σὲ γέννησε νὰ εἶναι. Γι’ αὐτὸ ὄταν ἄλλοτε τοῦ εἶπε κάποια γυναῖκα· Μακαρισμένη ἡ γυναῖκα ποὺ σὲ γέννησε καὶ σὲ θήλασε, δὲν εἶπε, δὲ μὲ γέννησε γυναῖκα οὔτε θήλασα. Εἶπε τοῦτο· Καλά, ἀλλὰ μακαρισμένοι ὅσοι κάνουν τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα μου. Βλέπετε ὅτι ποτὲ δὲν ἀρνεῖται τὴ φυσικὴ συγγένεια, προσθέτει ὅμως τὴ συγγένεια τῆς ἀρετῆς. Κι ὁ Πρόδρομος λέγοντας· Γεννήματα ἐχιδνῶν, μὴ πῆτε πατέρα ἔχομε τὸν Ἀβραάμ, δὲ θέλει νὰ δείξη ὅτι δὲν προέρχονται ἀπὸ τὸν Ἀβραάμ, ἀλλὰ ὅτι ἡ καταγωγή τους αὐτὴ σὲ τίποτε δὲν τοὺς ὠφελεῖ, ἄν δὲν ἔχουν τὴ συγγένεια τῆς διαγωγῆς. Τὸ ἴδιο δηλώνει κι ὁ Χριστός, ὅταν ἔλεγε· Ἄν ἤσαστε παιδιὰ τοῦ Ἀβραάμ, θὰ ἐκάματε τὰ ἔργα τοῦ Ἀβραάμ. Δὲ θέλει νὰ τοὺς ἀποξενώσει ἀπὸ τὴ φυσικὴ συγγένεια ἀλλὰ τοὺς ὑποδεικνύει νὰ ἐπιδιώξουν τὴν ἀνώτερη ἀπὸ αὐτὴν καὶ βασικώτερη. Αὐτὸ ἀποδεικνύει κι ἀλλοῦ, ἀλλὰ μὲ τρόπο λιγώτερο πειραχτικὸ καὶ λεπτότερο, γιατὶ βέβαια μιλοῦσε στὴν μητέρα του. Δὲν εἶπε ὅτι «δὲν εἶναι μητέρα μου, ἐπειδὴ δὲν κάμουν τὸ θέλημά μου»· οὔτε τοὺς ἀποκήρυξε οὔτε τοὺς καταδίκασε· τοὺς ἀναγνωρίζει ἀκόμα τὸ δικαίωμα τῆς βουλήσέως τους, μιλῶντας τους μὲ τὴ μετριοπάθεια ποὺ τοῦ ταιριάζει. Αὐτοὶ ποὺ κάνουν τὸ θέλημα, λέει, τοῦ Πατέρα μου, αὐτοὶ εἶναι ἀδελφός μου καὶ μητέρα μου. Ὥστε ἄν θέλουν νὰ εἶναι, ἄς βαδίσουν τὸ δρόμο αὐτό. Κι ὅταν φώναξε ἡ γυναῖκα «μακαρισμένη ἡ γυναῖκα ποὺ σὲ γέννησε, δὲ εἶπε «δὲν εἶναι μητέρα μου, ἀλλὰ ἄν θέλη νὰ εἶναι μακαρισμένη, ἄς κάνη τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα μου. Αὐτὸς ὁ ἄνθρωπος μοῦ εἶναι ἀδελφὸς καὶ ἀ δελφὴ καὶ μητέρα». Ὕψος τιμῆς, ἀξία τῆς ἀρετῆς. Σὲ τὶ κορυφὲς ἀνεβάζει ὅποιον τὴ διαθέτει! Πόσες γυναῖκες ἐμακάρισαν τὴν ἁγία Παρθένο κι εὐχήθηκαν νὰ γίνουν οἱ ἴδιες τέτοιες μητέρες κι ἄς ἔχασαν τὰ πάντα. Τί λοιπὸν τοὺς ἐμποδίζει; Μᾶς ἄνοιξαν πλατὺ δρόμο, καὶ μποροῦν ὄχι μόνο γυναῖκες ἀλλὰ καὶ ἄνδρες νὰ βρεθοῦν σ’ αὐτὸ τὸ ἐπίπεδο καὶ σὲ ἀκόμα ψηλότερο. Αὐτὸ ἔχει πολὺ περισσότερη δύναμη νὰ φτιάξη τὴ μητέρα παρὰ ἐκεῖνοι οἱ πόνοι τοῦ τοκετοῦ. Ὥστε ἄν ἀξίζη ἐκεῖνο νὰ μακαρίζεται, πολὺ περισσότερο ἀξίζει αὐτό, ὅσο βασικώτερο εἶναι. Μὴν ἔχης λοιπὸν τὴν ἐπιθυμία μόνο ἀλλὰ μὲ πολλὴ προθυμία βάδιζε καὶ τὸ δρόμο, ποὺ θὰ σὲ φέρη στὴν ἐκπληρωση τῆς ἐπιθυμίας σου. Αὐτὸ εἶπε καὶ βγῆκε ἀπὸ τὸ σπίτι. Παρατηρήσατε πῶς καὶ τοὺς ἐπιτίμησε καὶ αὐτὸ ἔκαμε ποὺ ποθοῦσαν. Τὸ ἴδιο κάμει καὶ στοὺς γάμους. Κι ἐκεῖ ἐπιτίμησε τὴ μητέρα του, ὅταν ζητοῦσε πρὶν ἀπὸ τὴν ὥρα καὶ συνάμα δὲν ἐναντιώθηκε· μὲ τὸ πρῶτο ἤθελε νὰ διορθώση τὴν ἀνθρώπινη ἀδυναμία τους, μὲ τὸ δεύτερο ἔδειξε τὴν ἀγάπη πρὸς τὴ μητέρα του. Ἔτσι κι ἐδῶ· καὶ τὴ νόσο τῆς κενοδοξίας ἐθεράπευσε καὶ ὅπως ἔπρεπε ἐτίμησε τὴν μητέρα του, μολονότι ἦταν ἄκαιρη ἡ αἴτησή της. Τὴν ἡμέρα ἐκείνη, γράφει ὁ Εὐαγγελιστής, βγῆκε ὁ Ἰησοῦς ἀπὸ τὸ σπίτι καὶ καθόταν κοντὰ στὴ θάλασσα. Ἄν θέλετε, τοὺς λέει, νὰ ἰδῆτε καὶ ν’ ἀκούσετε, ἰδοὺ βγαίνω ἔξω καὶ σᾶς μιλῶ. Ἀφοῦ ἔκαμε πολλὰ θαύματα, παρέχει πάλι τὴν ὠφέλεια τῆς διδασκαλίας του. Καὶ κάθεται κοντὰ στὴ θάλασσα, ψαρὰς ποὺ προσπαθεῖ νὰ πιάση στὰ δίχτυα του τοὺς κατοίκους τῆς γῆς. Καὶ δὲν κάθισε τυχαῖα κοντὰ στὴ θάλασσα· ὁ Εὐαγγελιστὴς κάνει ὑπαινιγμό. Τὸ ἔκαμε γιὰ νὰ δείξη ὅτι ἤθελε μὲ προσοχὴ νὰ φτιάξη τὸ θέατρο, νὰ τοὺς ἔχη ὅλους ἐμπρὸς καὶ κανένα στὰ νῶτα. Καὶ μαζεύτηκε, συνεχίζει, κοντά του κόσμος πολύς, ὥστε ἀναγκάστηκε νὰ μπρῆ καὶ νὰ καθίση στὸ πλοῖο. Κι ὅλος ὁ κόσμος στεκόταν στὴν ἀκρογιαλιά. Κι ἀφοῦ κάθισε ἐκεῖ τοὺς μιλᾶ μὲ παραβολές. «Καὶ τοὺς μίλησε, γράφει, πολλὴ ὥρα μὲ παραβολές». –Στὸ βουνὸ δὲν εἶχε κάμε ἔτσι, οὔτε ἔπλεξε τὸ λόγο του μὲ τὸσες παραβολές.- Τότε ἦσαν πλήθη μονάχα, κόσμος ἀκαλιέργητος· ἐδῶ ὅμως δὲν ἔλειπαν καὶ οἱ γραμματεῖς καὶ οἱ Φαρισαῖοι - Προσέξετε τώρα ποιά παραβολὴ τοὺς ἀπευθύνει πρῶτα καὶ πῶς τὴν ἐκθέτει μὲ τὴ σειρὰ ὁ Ματθαῖος. Ποιά λοιπὸν λέγει πρώτη; Αὐτὴν ποὺ ἔπρεπε νὰ πῆ πρώτη, ποὺ κάνει προσεκτικώτερο τὸν ἀκροατή. Ἐπειδὴ ἦταν νὰ μιλήση μεταφορικά, ξυπνᾶ πρῶτα τὸ μυαλὸ τῶν ἀκροατῶν του μὲ τὴν παραβολή. Γι’ αὐτὸ κι ἄλλος εὐαγγελιστὴς τοὺς ἐπιτίμησε γιατὶ δὲν ἐννοοῦσαν· Πῶς δὲν ἀντιληφθήκατε τὴν παραβολή; Καὶ δὲ μιλᾶ γι’ αὐτὸ μονάχα μὲ παραβολὲς ἀλλὰ γιὰ νὰ κάνη τὸ λόγο πιὸ παραστατικό καὶ νὰ τὸν ἐντυπώση βαθύτερα καὶ νὰ φέρη τὰ πράγματα μπροστὰ στὰ μάτια τους. Τὸ ἴδιο κάνουν καὶ οἱ προφῆτες.
γ. Ποιὰ εἶναι λοιπὸν ἡ παραβολὴ; Ἰδοὺ βγῆκε λέει, αὐτὸς ποὺ σπέρνει γιὰ νὰ σπείρη. Ἀπὸ ποῦ βγῆκε αὐτὸς ποὺ εἶναι παρὼν σ’ ὅλα τὰ μέρη, αὐτὸς ποὺ τὰ γεμίζει ὅλα; Καὶ πῶς βγῆκε; Ὄχι τοπικὰ ἀλλὰ κατὰ τὴ σχετικὴ μὲ ἐμᾶς οἰκονομία του, ἔγινε πλησιέστερός μας μὲ τὴν ἔνδυση τῆς σάρκας. Ἐπειδὴ δὲν μπορούσαμε νὰ μποῦμε ἐμεῖς, καθὼς μᾶς ἔκλειναν τὴν εἴσοδο τὰ ἁμαρτήματά μας, βγαίνει ἐκεῖνος σ’ ἐμᾶς. Καὶ μὲ ποιὸ σκοπὸ βγῆκε; Γιὰ νὰ καταστρέψη τὴ γεμάτη ἀπὸ ἀγκάθια γῆ καὶ νὰ τιμωρήση τοὺς γεωργούς; καθόλου· ἀλλὰ νὰ καλλιεργήση καὶ νὰ φροντίση καὶ νὰ σπείρη τὸ λόγο τῆς εὐσέβειας. Σπόρο ἐδῶ ἐννοεῖ τὴ διδασκαλία· χωράφι τὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων· σπορέα τὸν ἑαυτό του. Καὶ ποιὰ ἡ τύχη τοῦ σπόρου τούτου; Τὰ τρία μέρη χάνονται, μένει τὸ ἕνα. Κι ὅπως ἔσπερνε, μέρος τοῦ σπόρου ἔπεσε κοντὰ στὸ δρόμο. Κι ἦρθαν τὰ πουλιὰ καὶ τὸν ἔφαγαν. Δὲν εἶπε ὅτι αὐτὸς ἔριξε τὸ σπόρο ἀλλὰ ἔπεσε. Μέρος τοῦ σπόρου ἔπεσε στὴν πέτρα, ὅπου δὲν εἶχε χῶμα πολύ· φύτρωσε ἀμέσως ἐπειδὴ δὲν εἶχε βάθος ἡ γῆ· τὸ χτύπησε ὁ ἥλιος ποὺ βγῆκε καὶ ἐπειδὴ δὲν εἶχε ρίζα ξεράθηκε. Ἄλλο μέρος ἔπεσε στ’ ἀγκάθια ἀλλὰ τ’ ἀγκάθια ψήλωσαν καὶ ἔπνιξαν τὰ φυτά. Ἄλλο μέρος ἔπεσε στὴ καλὴ γῆ κι ἔδωσε καρπὸ στὰ ἑκατὸ, καὶ στὰ ἑξῆντα καὶ στὰ τριάντα. Ὅποιος ἔχει αὐτιὰ ἄς ἀκούη. Τὸ τέταρτο ἔμεινε μόνο κι ὄχι ἴσο μὲ τ’ ἄλλα ἀλλὰ κι ἐδῶ μὲ μεγάλη διαφορά. Τὰ ἔλεγε αὐτὰ δείχνοντας ὅτι πλούσια μιλοῦσε σ’ ὅλους. Κι ὅπως αὐτὸς ποὺ σπέρνει δὲ χωρίζει τὸ χωράφι ποὺ ἁπλώνεται μπροστά του ἀλλὰ ἁπλᾶ καὶ χωρὶς νὰ κάνη διάκριση ρίχνει τὸ σπόρο, ἔτσι κι αὐτὸς δὲν ξεχωρίζει πλούσιο καὶ φτωχό, σοφὸ καὶ ἄσοφο, ὀκνηρὸ καὶ ἐνεργητικό, γενναῖο καὶ δειλό· μιλοῦσε σ’ ὅλους, ἐκπληρώνοντας τὴν ἀποστολή του, ἄν καὶ γνωρίζη τί θὰ συμβῆ. Θέλει νὰ ἔχει τὸ δικαίωμα νὰ πῆ· «τί ἔπρεπε νὰ κάνω ποὺ δὲν τὸ ἔκαμα;». Καὶ οἱ προφῆτες παρομοιάζουν τὸ λαὸ μὲ ἀμπέλι. «Ἀπόχτησε ἀμπέλι ὁ ἀγαπητός», γράφει. Καὶ «μεταφύτεψε ἀμπέλι ἀπὸ τὴν Αἰγυπτο». Ὁ Χριστὸς μιλάει γιὰ σπόρο, γιὰ νὰ φανερῶση τί πρᾶγμα; Ὅτι τώρα θὰ εἶναι γρήγορη ἡ ὑπακοὴ κι εὐκολώτερη καὶ θὰ δώση ἀμέσως τὸν καρπό της. Κι ὅταν ἀκούσετε ὅτι βγῆκε αὐτὸς ποῦ σπέρνει γιὰ νὰ σπείρη, μὴ τὸ θεωρήσετε τοῦτο ταυτολογία. Γιατὶ αὐτὸς ποὺ σπέρνει βγαίνει πολλὲς φορὲς καὶ γιὰ ἄλλη ἐργασία, νὰ συμπληρώση, νὰ κάψη τὰ ἄχρηστα χόρτα, νὰ βγάλη τ’ ἀγκάθια, νὰ φροντίζη γιὰ κάτι ἄλλο. Αὐτὸς ὅμως βγῆκε γιὰ νὰ σπείρη.
Πέστε μου τώρα, πῶς χάθηκε ὁ περισσότερος σπόρος. Ὄχι ἀπὸ ἀφορμὴ αὐτὸν ποὺ ἔσπειρε, ἀλλὰ ἀπὸ ἀφορμὴ τὴ γῆ ποὺ δέχτηκε τὴ σπορά, δηλαδὴ τὴν ψυχὴ ποὺ δὲν ἄκουσε. Καὶ γιατί δὲ λέει, ὅτι ἄλλο σπόρο δέχτηκαν οἱ ὀκνηροὶ καὶ τὸν χάλασαν, ἄλλον οἱ πλούσιοι καὶ τὸν ἔπνιξαν κι ἄλλον οἱ ἀδιάφοροι καὶ τὸν πρόδωσαν; Δὲ θέλει νὰ τοὺς χτυπήση δυνατά, γιὰ νὰ μὴν τοὺς ὁδηγήση στὴν ἀπόγνωση ἀλλὰ ἀφήνει τὸν ἔλεγχο στὴν συνείδηση τῶν ἀκροατῶν. Καὶ δὲν τὸ ἔπαθε αὐτὸ ὁ σπόρος μονάχα ἀλλὰ καὶ τὸ δίχτυ. Γιατὶ πολλὰ ἄχρηστα ἔφερε κι αὐτό. Καὶ τοὺς λέει αὐτὴ τὴν παραβολὴ προαλείφοντας καὶ προετοιμάζοντας τοὺς μαθητὰς νὰ μὴν ἀπογοητεύωνται, ἀκόμα κι ἄν χάνωνται περισσότεροι ἀπ’ ὅσους ποὺ δέχονται τὸ λόγο. Αὐτὸ ἔγινε καὶ στὸ Δεσπότη· κι αὐτὸς ποὺ ἐγνώριζε ἀπὸ πρῶτα ὅτι αὐτὰ θὰ γίνουν δὲν ἀρνήθηκε τὴ σπορά. Καὶ πῶς δικαιολογεῖται ἡ σπορὰ πάνω στ’ ἀγκάθια καὶ στὴν πέτρα καὶ στὸν δρόμο; Βέβαια εἶναι ἀδικαιολόγητη στὴν περίπτωση τοῦ πραγματικοῦ σπόρου καὶ τῆς γῆς. Στὶς ψυχὲς ὅμως καὶ τὴ διδασκαλία, γίνεται αὐτὸ ἀφορμὴ γιὰ πολὺν ἔπαινο. Σωστὰ μπορεῖς νὰ κατηγορήσης τὸ γεωργὸ ποὺ σπέρνει ἔτσι. Γιατὶ δὲν πρόκειται ἡ πέτρα νὰ γίνη γῆ, καὶ ὁ δρόμος νὰ μὴν εἶναι δρόμος καὶ τὰ ἀγκάθια ἀγκάθια. Στὶς λογικὲς ὅμως ὑπάρξεις δὲ γίνεται ἔτσι. Εἶναι δυνατὸ ἡ πέτρα ν’ ἀλλάξη καὶ νὰ γίνη εὔφορη γῆ, κι ὁ δρόμος νὰ μὴν πατιέται πιά, μήτε νὰ εἶναι ἀνοιχτὸς σ’ ὅλους τοὺς περαστικοὺς ἀλλὰ νὰ γίνη χωράφι γόνιμο καὶ τ’ ἀγκάθια νὰ ἐξαφανιστοῦν καὶ οἱ σπόροι νὰ ἔχουν μεγάλη ἄνεση -Ἄν δὲν ἦταν αὐτὸ σωστό, δὲ θὰ ἔσπερνε ἐκεῖνος. Κι ἄν δὲν ἔγινε σ’ ὅλους μεταβολή, δὲν ἐξαρτᾶται ἀπ’ αὐτὸν ποὺ ἔσπειρε ἀλλ’ ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ δὲ θέλησαν ν’ ἀλλάξουν. Ἐκεῖνος ἔκαμε τὸ δικό του ἔργο. Ἄν αὐτοὶ τὸ πρόδωσαν, δὲν ἔχει εὐθύνη αὐτὸς ποὺ ἔδειξε τόση φιλανθρωπία. Προσέξτε σεῖς ὅτι δὲν εἶναι ἕνας ὁ δρόμος τῆς καταστροφῆς ἀλλὰ πολλοὶ καὶ διάφοροι μεταξύ τους. –Οἱ ἄνθρωποι ποὺ παρομοιάζονται μὲ δρόμο εἶναι οἱ βάναυσοι καὶ οἱ ὀκνηροὶ καὶ οἱ ἀδιάφοροι· μὲ τὴν πέτρα οἱ πιὸ ἀσθενικοί μόνο. Τὰ πετρώδη μέρη ποὺ δέχτηκαν τὸ σπόρο εἶναι αὐτοὶ ποὺ ἀκοῦν τὸ λόγο καὶ τὸν δέχονται ἀμέσως μὲ χαρά, δὲ ριζώνει ὅμως μέσα τους βαθιὰ ἀλλὰ εἶναι προσωρινός. Κι ὅταν ἔρθη θλίψη ἤ διωγμὸς ἐξ αἰτίας τοῦ λόγου, σκανδαλίζονται ἀμέσως. Σὲ καθέναν ποὺ ἀκούει τὸ λόγο τῆς ἀλήθειας καὶ δὲν τὸν κατανοεῖ ἔρχεται ὁ πονηρὸς κι ἁρπάζει τὸ σπόρο ἀπὸ τὴν καρδιά του. Αὐτὸς εἶναι ὁ σπόρος ποὺ ἔπεσε στὸ δρόμο. Οὔτε εἶναι ἴσο νὰ ἀπομαραθῆ ἡ διδασκαλία χωρὶς νὰ τὴν πειράζη εἴτε νὰ τὴν κλονίζει κανένας καὶ νὰ τὸ πάθη αὐτὸ ἐπειδὴ ἀπειλοῦνται δοκιμασίες. Αὐτοὶ πάλι ποὺ μοιάζουν μὲ τ’ ἀγκάθια εἶναι πολὺ πιὸ ἀσυγχώρητοι ἀπ’ τοὺς ἄλλους.
δ. Γιὰ νὰ μὴν πάθωμε κάτι ἀπ’ αὐτὰ ἄς σκεπάσωμε μὲ τὴν προθυμία μας τοὺς λόγους καὶ μὲ τὴν ἀδιάκοπη μνήμη. Κι ἄν τοὺς ἁρπάζη ὁ διάβολος, στὸ χέρι μας εἶναι μὰ μὴν τοὺς ἁρπάζη· κι ἄν ξηραίνωνται οἱ σπόροι,δὲ γίνεται αὐτὸ ἀπὸ τὴ ζέστη –γιατὶ δὲν εἶπε ὅτι ξεράθηκαν ἀπὸ τὴ ζέστη, ἀλλὰ ἐπειδὴ δὲν εἶχαν ρίζα· κι ἄν πνίγεται ὁ λόγος, δὲ γίνεται ἀπὸ τ’ ἀγκάθια ἀλλὰ ἀπ’ αὐτοὺς ποὺ ἀφήνουν τ’ ἀγκάθια νὰ μεγαλώσουν. Εἶναι δυνατό, ἄν θέλης, νὰ ἐμποδίσης τὴ βλαβερὴ αὐτὴ βλάστηση καὶ νὰ χρησιμοποιήσης τὸν πλοῦτο σου ὅπως πρέπει. Γι’ αὐτὸ δὲν εἶπε, ἡ ζωὴ αὐτὴ ἀλλὰ ἡ φροντίδα τῆς ζωῆς αὐτῆς. Οὔτε ὁ πλοῦτος ἀλλὰ ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου. Ἄς μὴ κατηγοροῦμε λοιπὸν τὰ πράγματα ἀλλὰ τὸ χαλασμένο φρόνημα. Εἶναι δυνατὸ νὰ εἶναι κανένας πλούσιος καὶ νὰ μὴν ξεγελιέται· καὶ στὴ ζωὴ αὐτὴ νὰ ζῆ καὶ νὰ μὴν πνίγεται μὲ τὶς φροντίδες. Ἔχει ὁ πλοῦτος δυὸ μειονεκτήματα ἀντίθετα· τὸ ἕνα βασανίζει καὶ σκοτίζει, ἡ μέριμνα· τὸ ἄλλο προκαλεῖ τὴ μαλθακότητα, ἡ τρυφή. Καὶ καλὰ εἶπε «ἡ ἀπάτη τοῦ πλούτου». Ὅλα ποὺ μᾶς δίνει ὁ πλοῦτος εἶναι ἀπάτη. Εἶναι ἁπλὲς λέξεις ποὺ δὲν ἀντιπροσωπεύουν πράγματα. Ἡ ἀπόλαυση, ἡ δόξα, ὁ καλλωπισμός, ὅλα αὐτὰ εἶναι μιὰ φαντασία ξεκομμένη ἀπὸ τὰ πράγματα. Ἀφοῦ ἀνάφερε τοὺς τρόπους τῆς ἀπώλειας, θέτει ὕστερα τὴν καλὴ γῆ· δὲ μᾶς ἀφήνει ἔτσι στὴν ἀπόγνωση ἀλλὰ μᾶς δίνει τὴν ἐλπίδα τῆς μετανοίας καὶ δείχνει ὅτι εἶναι δυνατὸ ἀπὸ ὅσα εἶπε νὰ γυρίσωμε σ’ αὐτήν. Ἀλλὰ πάλι μόλο ποὺ ἡ γῆ εἶναι καλή, ἕνας ὁ σπορέας καὶ ὁ σπόρος ὁ ἴδιος, γιατὶ ἄλλος ἀποδίδει στὰ ἑκατό, ἄλλος στὰ ἑξῆντα κι ἄλλος στὰ τριάντα; Ἐδῶ πάλι ἡ διαφορά βρίσκεται στὴ φύση τῆς γῆς. Ὅπου ὑπάρχει καλὴ γῆ, εἶναι σ’ αὐτὴ κι ἡ διαφορὰ πολλή. Βλέπετε ὅτι δὲν εἶναι αἴτιος ὁ γεωργός, οὔτε ὁ σπόρος ἀλλὰ ἡ γῆ, ποὺ δέχεται τὸ σπόρο· ὄχι ἀνάλογα μὲ τὴ φύση ἀλλὰ μὲ τὴ γνώμη. Κι ἐδῶ ὑπάρχει πολλὴ φιλανθρωπία, γιατὶ δὲν ἀπαιτεῖ ἀπ’ ὅλους τὸ ἴδιο μέτρο τῆς ἀρετῆς ἀλλὰ καὶ τοὺς πρώτους δέχεται, καὶ τοὺς δεύτερους δὲ διώχνει καὶ δίνει θέση καὶ στοὺς τρίτους. Αὐτὰ τὰ λέει, γιὰ νὰ μὴ νομίσουν αὐτοὶ ποὺ τὸν ἀκολουθοῦν ὅτι φτάνει ἡ ἀκρόαση μόνο γιὰ τὴ σωτηρία. Καὶ γιὰ ποιὸ λόγο δὲν ἀναφέρει καὶ τὶς ἄλλες κακίες, ὅπως εἶναι ἡ ἐπιθυμία τῶν σωμάτων, ἡ κενοδοξία... Μὲ τὶς ἐκφράσεις «μέριμνα τῆς ζωῆς αὐτῆς», καὶ «ἀπάτη τοῦ πλούτου» τ’ ἀνάφερε ὅλα. Γιατὶ ἡ κενοδοξία κι ὅλα τ’ ἄλλα περιλαμβάνονται «στὴ ζωὴ αὐτή» καὶ «στὴ ἀπάτη τοῦ πλούτου»· κι ἄν πῆς τὴν ἀπόλαυση, τὴ λαιμαργία, τὴ ζήλεια, τὴν κενοδοξία καὶ τὰ ὅμοια. Πρόσθεσε συνάμα τὸ δρόμο τὴν πέτρα, γιὰ νὰ δείξη ὅτι δὲ φτάνει νἄχης ἀπλλαγῆ ἀπὸ τὴν περιουσία μονάχα ἀλλὰ πρέπει νὰ πραγματοποιήσης καὶ τὴν ἄλλη ἀρετή. Τί σημαίνει, νὰ εἶσαι ἐλεύθερος ἀπὸ χρήματα, νὰ εἶσαι ἄνανδρος ἤ μαλθακός; Καὶ πάλι, ἄν δὲν εἶσαι ἄνανδρος, εἶσαι ὅμως ὀκνηρὸς κι ἀδιάφορος στὴν ἀκρόαση τοῦ λόγου; Δὲ μᾶς φτάνει ἕνα μέρος τῆς ἀρετῆς γιὰ νὰ σωθοῦμε. Ἀλλὰ χρειαζόμαστε πρῶτα ἀκριβῆ ἀκρόαση καὶ παντοτινὴ θύμηση κι ἔπειτα ἀνδρεία, ἔπειτα περιφρόνηση τῶν χρημάτων κι ἀπελευθέρωση ἀπ’ ὅλα τὰ βιωτικά. Γι’ αὐτὸ ἀκριβῶς θέτει αὐτὴν πρωτύτερα ἀπὸ ἐκείνη, γιατὶ αὐτὴ πρῶτα μᾶς χρειάζεται. (Πῶς θὰ πιστέψουν, ἄν δὲν ἀκούσουν; Ὅπως κι ἐμεῖς, ἄν δὲν προσέχωμε στὰ λεγόμενα, οὔτε νὰ πληροφορηθοῦμε δὲ θὰ μπορέσωμε τί πρέπει νὰ κάνωμε). Ἔπειτα ἀναφέρει τὴν ἀνδρεία καὶ τὴν περιφρόνηση τῶν παρόντων. Ἄς ἀκοῦμε αὐτὰ κι ἄς περιτειχίζωμε γύρω γύρω τὸν ἑαυτό μας, δίνοντας προσοχὴ στὴ διδασκαλία κι ἀφήνοντας τὶς ρίζες νὰ πᾶνε βαθιὰ καὶ καθαρίζοντας τὸν ἑαυτό μας ἀπ’ ὅλα τὰ βιοτικά. Ἄν ὅμως ἄλλα κάνωμε κι ἄλλα παραμελοῦμε, δὲν κερδίζομε τίποτα· κι ἄν δὲν χανώμαστε ἔτσι, χανόμαστε ἀλλιώτικα. Τί διαφορὰ ὑπάρχει ἄν χαθοῦμε ὄχι ἐξ αἰτίας τοῦ πλούτου ἀλλὰ ἀπὸ ὀκνηρία, κι ἄν καταστραφοῦμε ὄχι ἀπὸ ὀκνηρία ἀλλὰ ἀπὸ ἀνανδρία; Κι ὁ γεωργὸς εἴτε ἔτσι εἴτε ἀλλιῶς χάση τὸ σπόρο του, ἴδια λυπᾶται. Ἄς μὴν παρηγορούμαστε λοιπὸν, ἐπειδὴ δὲν χανόμαστε μὲ ὅλους μαζὶ τοὺς τρόπους· ἄς λυπούμαστε μ’ ὅποιον τρόπο κι ἄν χανώμαστε κι ἄς κάψωμε τὰ ἀγκάθια, γιατὶ πνίγουν τὸ λόγο. Τὸ γνωρίζουν αὐτὸ ὅσοι πλουτοῦν, ποὺ δὲν εἶναι χρήσιμοι μήτε γι’ αὐτὰ μήτε καὶ γι’ ἄλλα. Ἔτσι ὅπως ἔγιναν δοῦλοι κι αἰχμάλωτοι τῶν ἀπολαύσεων εἶναι ἄχρηστοι καὶ γιὰ τὰ κοσμικὰ ζητήματα· κι ἄν εἶναι γι’ αὐτά, εἶναι πολὺ περισσότερο γιὰ τὰ οὐράνια. Διπλὴ βλάβη τοῦ νοῦ μας προέρχεται ἀπ’ αὐτά, κι ἀπὸ τὴν τρυφὴ κι ἀπὸ τὴ φροντίδα. Ἀπ’ αὐτὰ τὸ καθένα χωριστὰ εἶναι ἱκανὸ νὰ βουλιάξη τὸ σκάφος μας· ὅταν συνεργαστοῦν καὶ τὰ δύο σκεφτῆτε πόσο μεγάλη γίνεται ἡ τρικυμία.
ε. Μὴ θαυμάσετε ποὺ ὠνόμασε τὴν τρυφὴ ἀγκάθια. Δὲν τὸ γνωρίζει ὅποιος παραφέρεται ἀπὸ τὸ πάθος. Οἱ φρόνιμοι γνωρίζουν ὅτι προξενεῖ περισσότερο πόνο ἀπὸ τ’ ἀγκάθια, κι ὅτι ἡ τρυφὴ πιὸ πολὺ ἀπ’ ὅ,τι ἡ μέριμνα καταδαπανᾶ τὴν ψυχή. Οὔτε τόσο βασανίζεται κάποιος ἀπὸ τὴ φροντίδα, ὅσο ἀπὸ τὴν ἀφθονία. Ὅταν πολιορκοῦν τὸν τρυφηλὸ ἀγρυπνίες, καὶ ἡμικρανίες καὶ πονοκέφαλοι καὶ πόνοι τῶν σπλάχνων, σκεφθῆτε ἀπὸ πόσα ἀγκάθια εἶναι ὅλ’ αὐτὰ χειρότερα. Κι ὅπως τ’ ἀγκάθια ἀπ’ ὅπου κι ἄν τὰ κρατήσης ματώνουν τὰ χέρια, ὅμοια καὶ ἡ τρυφὴ καὶ τὰ πόδια καὶ τὰ χέρια καὶ τὸ κεφάλι καὶ τὰ μάτια κι ὅλα τὰ μέλη γενικὰ τὰ καταστρέφει. Καὶ εἶναι ξηρὴ καὶ ἄγονη, ὅπως τ’ ἀγκάθια καὶ περισσότερη ἀπὸ κεῖνα λύπη προξενεῖ καὶ μάλιστα στὰ καίρια. Φέρνει πρόωρα γηρατειά, ἀμβλύνει τὶς αἰσθήσεις, σκοτίζει τὸ λογισμό, τραυματίζει τὴν ὀξύτητα τοῦ νοῦ, κάνει τὸ σῶμα πλαδαρό. Πιὸ πλούσια κάνοντας τὴν ἀποθήκη τῆς κοπριᾶς καὶ μαζεύοντας μεγάλο σωρὸ κακῶν παραμεγαλώνει τὸ φορτίο καὶ γεμίζει τὸ σῶμα παραπάνω ἀπὸ τὸ μέτρο. Γι’ αὐτὸ κι οἱ πτώσεις εἶναι ἀδιάκοπες καὶ πυκνὰ τὰ ναυάγια. Γιατὶ παχαίνεις τὸ σῶμα σου; πές μου –Μήπως σὲ προορίζομε γιὰ τὴ θυσία καὶ θὰ σὲ παραθέσωμε σὲ τραπέζι; Εἶναι ὀρθὸ νὰ παχαίνωμε τὰ πουλερικὰ μόνο· καὶ μήτε ἐκεῖνα Γιατὶ ὅταν παχύνουν εἶναι ἀκατάλληλα γιὰ τὴν ὑγιεινὴ ζωή. Τόσο κακὴ εἶναι ἡ τρυφή, ὥστε καὶ στ’ ἄλογα ζῶα παρουσιάζει τὴ βλάβη της. Γιατὶ καὶ τὰ πουλερικὰ ποὺ τρυφοῦν τὰ κάνομε ἄχρηστα καὶ γιὰ τὸν ἑαυτὸ τους καὶ γιὰ μᾶς. Γιατὶ τὸ πάχος εἶναι ποὺ δημιουργεῖ τὶς ἀνωμαλίες στὴ χώνευση. Ἐκεῖνα ὅμως ποὺ δὲν τρέφονται ἔτσι ἀλλὰ περνοῦν, θὰ ἔλεγα μὲ νηστεία καὶ κανονικὴ δίαιτα, μὲ στέρηση καὶ ταλαιπωρία, αὐτὰ εἶναι χρήσιμα καὶ στὸν ἑαυτό τους καὶ στοὺς ἄλλους, καὶ ὡς τροφὴ καὶ γιὰ ὅλα τὰ ἄλλα. Αὐτοὶ ποὺ τρῶνε τὰ τελευταῖα εἶναι πιὸ ὑγιεῖς· ἐκεῖνοι ποὺ τρῶνε τὰ πρῶτα μοιάζουν μ’ αὐτὰ τὰ ἴδια, γίνονται δυσκίνητοι καὶ φιλάσθενοι, χειροτερεύουν τὰ δεσμὰ τοῦ σώματός τους. Τίποτα δὲν εἶναι τόσο ἐχθρικὸ καὶ βλαβερὸ στὸ σῶμα, ὅσο ἡ τρυφή. Τίποτα δὲν ὁδηγεῖ στὴ διάρρηξη καὶ τὴ διάλυση τὸ σῶμα, ὅσο ἡ ἀσωτία. Γι’ αὐτὸ κι ἀπὸ δῶ μεγάλη ἔκπληξη θὰ δοκιμάση κανεὶς μὲ τὴν ἀνοησία τους, ποὺ μήτε ὅση προσοχὴ ἔχουν ἄλλοι γιὰ τὰ ἀσκιὰ τους δὲ θέλουν αὐτοὶ νὰ δείξουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους. Τὰ ἀσκιὰ οἱ ἐμποριοι τοῦ κρασιοῦ δὲν ἀφήνουν νὰ γεμίσουν περισσότερο ἀπὸ ὅσο πρέπει, γιὰ νὰ μὴ σκάσουν· αὐτοὶ ὅμως δὲν ἀξίωνουν μήτε γιὰ τόση πρὸνοια τὴν ταλαίπωρη κοιλιά τους. Ἀλλὰ ὅταν τὴ γεμίσουν καὶ τὴ σκάσουν ὡς τ’ αὐτιὰ καὶ τὴ μύτη, ὡς ἐπάνω στὸν οἰσοφάγο φέρνουν τὶς τροφὲς καὶ προκαλοῦν διπλῆ στενοχώρια καὶ στὴν ψυχὴ καὶ στὴ δύναμη ποὺ συντηρεῖ τὸ σῶμα. Μήπως γι’ αὐτὸ ἔχεις τὸ λαιμό; Γιὰ νὰ τὸν ἀπογεμίσης ὡς ἐπάνω, στὸ στόμα, ἀπὸ σαπισμένο, κρασὶ καὶ τὴν ἄλλη φθορά; Ὄχι γι’ αὐτὸ βέβαια, ἄνθρωπέ μου. Ἀλλὰ γιὰ νὰ ὑμνῆς πρῶτα τὸ Θεὸ καὶ νὰ τοῦ ἀναπέμπης τὶς ἱερὲς προσευχὲς καὶ νὰ μελετᾶς τὸ θεῖο του νόμο καὶ στὶς δίνης ὠφέλιμες συμβουλὲς στοὺς ἀδελφούς σου. Σὺ ὅμως σὰ νὰ τὸν ἔχης λάβει γι’ αὐτό, δὲν ἀφήνεις οὔτε μιὰ στιγμὴ νὰ σταματήση ἀπὸ τὴ λειτουργία αὐτὴ καὶ σ’ ὅλη τὴ ζωή σου τὸν ὑποτάσσεις σ’ αὐτὴν τὴν κακὴ δουλεία. Κι ὅπως ἄν προμηθευτῆ κάποιος κιθάρα μὲ χρυσὲς χορδές, τονισμένη ἁρμονικὰ κι ἀντὶ νὰ παίζη σ’ αὐτὴ παναρμόνιο μέλος, τὴ σκεπάση μὲ πολλὴ κοπριὰ καὶ λάσπη, ἔτσι κάνουν κι αὐτοί. Κοπριὰ ὠνόμασα ὄχι τὴν τροφὴ ἀλλὰ τὴν τρυφὴ καὶ τὴν πολλὴ ἐκείνη ἀκολασία. Γιατὶ τὸ παραπάνω ἀπὸ τὸ χρειαζούμενο δὲν εἶναι τροφὴ ἀλλὰ βλάβη μονάχα. Ἡ κοιλιὰ ἔγινε μόνο γιὰ νὰ δέχεται τὶς τροφές· τὸ σῶμα ὅμως κι ὁ φάρυγγας κι ἡ γλῶσσα καὶ γιὰ ἄλλες λειτουργίες πιὸ ἀπαραίτητες. Ἀλλὰ καὶ ἡ κοιλιὰ δὲν ἔγινε ἁπλᾶ γιὰ νὰ δέχεται τροφὴ ἀλλὰ τὴν κανονικὴ τροφή. Κι αὐτὸ τὸ φανερώνει μὲ ἄπειρες φωνές, ὅταν τὴν ἐπηρεάσωμε μ’ αὐτοῦ τοῦ εἴδους τὴν πλεονεξία. Καὶ δὲ φωνάζει μόνο ἀλλὰ ἀμύνεται καὶ μᾶς ζητᾶ γιὰ τὴν ἀδικία τὴν πιὸ μεγάλη τιμωρία. Πρῶτα τιμωρεῖ τὰ πόδια ποὺ μᾶς σηκώνουν καὶ μᾶς μεταφέρουν στὰ πονηρὰ ἐκεῖνα συμπόσια, ἔπειτα ἀχρηστεύει τὰ χέρια ποὺ τὴ διακονοῦν, ἐπειδὴ τόσα καὶ τέτοια φαγητὰ τῆς πρόσφεραν· πολλοὶ βοηθήσανε νὰ παραμορφωθῆ καὶ τὸ ἴδιο τὸ στόμα τους καὶ τὰ μάτια καὶ τὸ κεφάλι. Κι ὅπως ὁ ὑπηρέτης, ὅταν τοῦ ἐπιβάλλουν κάτι πάνω ἀπὸ τὴ δύναμή του, φτάνει σ’ ἀπόγνωση καὶ δὲν ὑπακούει πολλὲς φορὲς σ’ αὐτὸν ποὺ τὸν διέταξε, ἔτσι κι αὐτή· μαζὶ μὲ τὰ μέλη ποὺ ἀνέφερα, ὅταν τὴν παραπιέσωμε, διαφθείρει καὶ καταστρέφει πολλὲς φορὲς καὶ τὸν ἴδιο τὸν ἐγκέφαλο. Κι αὐτὸ καλὰ τὸ οἰκονόμησε ὁ Θεός, καὶ προξενῆται τόση βλάβη ἀπὸ τὴν παράβαση τοῦ μέτρου. Ἔτσι ὅταν θὰ ζῇς θεληματικὰ τὴν πνευματικὴ ζωή, νὰ μάθης ἀπὸ τὸ φόβο τόσης καταστροφῆς νὰ ἀκολουθῆς τὸ μέτρο καὶ χωρὶς νὰ θέλης. Ἔχοντας αὐτὸ στὸ νοῦ μας, ἄς ἀποφύγωμε τὴν τρυφή, ἄς ἀσκήσωμε τὸ μέτρο μ’ ἐπιμέλεια, γιὰ νὰ ἀπολαύσωμε καὶ τὴ σωματικὴ ὑγεία καὶ νὰ ἐπιτύχωμε τὰ μελλοντικὰ ἀγαθά, ἀφοῦ ἀπαλλάξωμε τὴν ψυχή μας ἀπὸ κάθε ἀδυναμία μὲ τὴ χάρη καὶ τὴ φιλαθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Σ’ αὐτὸν ἀνήκει ἡ δόξα κι ἡ δύναμη στοὺς αἰῶνες. Ἀμήν.
Πηγή: http://anavaseis.blogspot.gr/2012/10/blog-post_854.html
Γυρίζουμε σε εποχές απείρου κάλλους. Πάμε σε μια ποινικοποίηση της πολιτικής έκφρασης και γνώμης. Από το ένα άκρο στο άλλο. Θέσεις ουδέτερες και επιστημονικές απόψεις ενοχοποιούνται πλέον. Αυτά που είδαμε μέχρι τώρα δεν είναι τίποτε. Αυτά που έρχονται είναι τα χειρότερα. Θα ξεπερνούν και το χειρότερο εφιάλτη μας. Η εποχή της γερμανικής κατοχής και της πρώην σοβιετικής κοινωνίας θα είναι απλά κινηματογραφικά έργα σε σχέση με τον φόβο που θα βιώσουμε σα κοινωνία ελεύθερων πολιτών. "Γύρω από την καρδιά μας το συρματόπλεγμα". Γι΄ αυτό λέμε, ότι μπορεί μέν το γεγονός στο Κερατσίνι να αποτέλεσε την αφορμή, κοιτάξτε όμως πόσο επιθετικό έγινε το κράτος - και το παρακράτος - όχι απλά να πατάξει ένα εκτρεπόμενο κόμμα, αλλά να φοβίσει τον κόσμο, έτσι ώστε πρώτα να κρύψει κάτω από το χαλί τα υπαρκτά προβλήματα και ύστερα να δεχθεί το φοβισμένο και ζαλισμένο κοπάδι τη δέσμευση και φαλκίδευση των ελευθεριών του. Η αναστάτωση και η γενική ταραχή ακόμη και του πνευματικού κόσμου αυτή τη συγκυρία εκπλήσσει. Η ετοιμότητα του κράτους και η αποφασιστικότητα του πολιτικού συστήματος, να ενεργήσει τόσο δυναμικά, ξεπερνούν το όποιο ενδεχομένως κομματικό όφελος, ίσως και τα όρια της πατρώας γης. Φαίνεται ότι κατ΄ εντολήν κλειδώνουν πλέον οι κοινωνίες χωρίς πλουραλισμό και ανεκτικότητα, χωρίς ελευθερία και αντίρρηση, με αποτέλεσμα να επισείεται πάνω από την ελευθερία της γνώμης, ανά πάσα στιγμή κάποιο ποινικό αδίκημα, να ποινικοποιείται η άδηλη και ανεξερεύνητη πρόθεση, ώστε να βασιλεύσει η σιωπή των προς σφαγήν φοβισμένων αμνών. Αυτό θυμίζει ασφυκτική αστυνόμευση δυτικού τύπου κατά των παραδοσιακών κοινωνιών, ελευθεριότητα στις μειονότητες και άλλου είδους ειδικές ομάδες, Νέα Τάξη, σιωνιστικό δάκτυλο για μια κοινωνία στο γύψο και τελικά μηδενική αντίδραση στα επιβαλλόμενα μέτρα καταδικάζοντας ένα λαό στη φτώχεια και την αφωνία. Αυτό προοιωνίζεται την εποχή Αντιχρίστου. Θάναι τρομερό, αν καταπιούμε μια τέτοια "ιερή συμμαχία" εμείς , ένας ελεύθερος λαός, και ζήσουμε στο εξής μέσα στο φόβο! Το ζητούμενο για μας είναι να μη φοβηθούμε τον φόβο που πάνε να μας επιβάλλουν ξένα κέντρα και ντόπια συμφέροντα.
Ζοῦμε σὲ ἕναν πανέμορφο κόσμο ποὺ τὸ μυστικό τῆς ζωῆς τὸ σηκώνουν μικροσκοπικὲς ὀντότητες ποὺ λέγονται γονίδια. Εἶναι δυσδιάκριτα, δὲν φαίνονται. Ὅμως αὐτὰ προσδιορίζουν τὴ ζωὴ καὶ τὰ ἰδιώματά της. Αὐτὰ χαρακτηρίζουν τὸ κάθε πρόσωπο, καθορίζουν τὴν ταυτότητα. Μὲ ἀκρίβεια καὶ λεπτομέρειες.
Κολυμπᾶμε μέσα σὲ ἕναν ὠκεανὸ ἄπειρων σωματιδίων, ποὺ ταυτοποιοῦνται μὲ ποικίλα καὶ παράξενα ὀνόματα: Quarks, γκλουόνια, μποζόνια, λεπτόνια, βαρυόνια, νετρίνα, φωτόνια καὶ πλῆθος ἄλλων. Καὶ ποὺ δὲν φαίνονται. Ὅμως αὐτὰ τὰ μικρὰ στηρίζουν τὸ μεγαλεῖο αὐτοῦ τοῦ κόσμου. Αὐτὰ κρύβουν τὸ μυστήριό του. Ὅλα ἔχουν τὴν ἀποστολὴ καὶ τὴ σημασία τους. Ὅσο μικρὰ κι ἂν εἶναι. Κάποια εἶναι ὑπεύθυνα γιὰ τὴ μᾶζα. Λέγονται μποζόνια. Οὔτε καταλαβαίνουμε γιατί. Χωρὶς ὅμως αὐτὰ δὲν θὰ ψηλαφούσαμε τὸν κόσμο μας. Ἄλλα πάλι βοηθοῦν στὴ διάδοση τῶν δυνάμεων. Κάποια εἶναι γνωστὰ ὡς γκλουόνια. Κι αὐτὸ κακόηχο. Καὶ ἄλλα συγκροτοῦν τὸ φῶς. Αὐτὰ λέγονται φωτόνια. Πιὸ εὔηχο ὄνομα.
Μᾶζα, δυνάμεις, φῶς.
Εἶναι σημαντικὸ νὰ ἑρμηνεύεται ἡ μᾶζα ἢ νὰ δικαιολογεῖται ἡ διάδοση τῶν δυνάμεων. Ἡ ὕλη ψηλαφεῖται, οἱ δυνάμεις συντηροῦν τὴν κίνηση καὶ διατηροῦν τὶς ἰσορροπίες. Ἔτσι κατανοοῦμε τὴν ὕλη καὶ τὴ βαρύτητα.
Γιὰ κάποιον ὅμως λόγο, τὸ φωτόνιο ἔχει ἕνα μοναδικὸ μεγαλεῖο. Εἶναι πολὺ εὐγενές, δὲν ἔχει μᾶζα, ἀλλὰ ὅμως ὑπάρχει. Καὶ μάλιστα μπορεῖ νὰ γεννήσει μᾶζα. Κουβαλάει ἐνέργεια. Κυρίως ὅμως δείχνει καὶ φανερώνει. Χάρις στὰ φωτόνια ἀπολαμβάνουμε τὸ αἴσθημα τῆς ὅρασης. Ὁ κόσμος φαίνεται. Καὶ εἶναι τόσο ὄμορφος. Πλῆθος χρωμάτων, ἐντυπωσιακὲς συμμετρίες, ἐκπληκτικὲς ἀσυμμετρίες, ἀντιθέσεις, ἀνακλάσεις, ἁρμονία, βάθος, ἐναλλαγές. Χωρὶς τὰ φωτόνια δὲν θὰ ξέραμε τὶ θὰ πεῖ κάλλος, ὀμορφιά, αἰσθητική, ποικιλία, ὀπτικὴ ἁρμονία. Δὲν θὰ μπορούσαμε νὰ συγκρίνουμε. Σὰν αὐτὰ νὰ δίνουν ζωὴ στὴν ὕλη.
Τὰ φωτόνια ἐπιβεβαιώνουν τὴν ὕπαρξη τοῦ κόσμου, κυρίως ὅμως ἀποκαλύπτουν τὴν ὀμορφιά του. Ἀλλὰ γιὰ νὰ τὴν δεῖς, πρέπει νὰ τὰ ἀνακαλύψεις.
Σ’ αὐτὸ βοηθοῦν τὰ μάτια μας. Ὅταν αὐτὰ χάνουν τὴν ἀκρίβεια ἢ τὴν εὐαισθησία τους, τότε χρησιμοποιοῦμε διορθωτικοὺς φακούς. Γιὰ νὰ ἀντικρύσουμε τὰ μικρὰ ἀντικείμενα ποὺ δὲν διακρίνονται, ἔχουμε τὰ μικροσκόπια. Γιὰ τὰ μακρινὰ ποὺ ἐπίσης εἶναι ἀθέατα, κατασκευάσαμε τὰ τηλεσκόπια. Κι ἔτσι βλέπουμε καὶ αὐτὰ ποὺ ...δὲν φαίνονται. Εἶναι πολὺ ὄμορφος ὁ κόσμος μας. Καὶ περικλείει πολλὴ σοφία. Ἡ ὀμορφιὰ κρύβεται πίσω ἀπὸ αὐτὸ ποὺ αὐτὸς δείχνει. Καὶ ἡ σοφία μέσα σὲ αὐτὸ ποὺ κρύβει. Τὸ πρῶτο τὸ ἀπολαμβάνει τὸ μάτι. Τὸ δεύτερο μαγεύει τὴ σκέψη. Χωρὶς τὸ ἐρέθισμα τῆς θεατῆς ὀμορφιᾶς, ἡ σκέψη δὲν θὰ μποροῦσε νὰ κάνει τὰ διεισδυτικὰ ταξείδια της. Γι’ αὐτὸ εἶναι τόσο πολύτιμα τὰ φωτόνια.
Ἄλλοτε πάλι μὲ τὰ τηλεσκόπια φωτογραφίζουμε ἢ ἀνιχνεύουμε. Δὲν βλέπουμε. Δὲν εἶναι τὸ ἴδιο. Ἡ ἀνίχνευση προκαλεῖ τὸν ἐνθουσιασμὸ τῆς διαπίστωσης. Ἡ σκέψη τὴ μαγεία τῆς ἀνακάλυψης. Ἡ θέα ὅμως εἶναι αὐτὴ ποὺ γεννᾶ τὴ συγκίνηση τῆς ἀμεσότητας. Εἶναι ὑπέροχο πράγμα οἱ αἰσθήσεις μας. Καὶ κυρίως ἡ ὅραση.
Λέγει ὁ Ἐλύτης: Θεέ μου, πόσο μπλὲ ξοδεύεις γιὰ νὰ μὴ σὲ βλέπουμε! Κι ἐμεῖς συμπληρώνουμε: Θεέ μου, πόσα φωτόνια ἔφτιαξες γιὰ νὰ σὲ ὑποψιαζόμαστε!
«Εἶπεν ὁ Θεός: γενηθήτω φῶς∙ καὶ ἐγένετο φῶς». Μάλιστα «ἐν ἀρχῇ», τὸ πρῶτο πράγμα. Τελικά, τὸ σωμάτιο τοῦ Θεοῦ δὲν εἶναι τὸ μποζόνιο οὔτε λέγεται higgs∙ αὐτὸ δὲν θὰ πεῖ τίποτα. Τὸ σωμάτιο τοῦ Θεοῦ εἶναι τὸ φωτόνιο. Καὶ ἡ πύλη πρὸς τὸν κόσμο τὸ τηλεσκόπιο. Βάζεις τὸ μάτι σου στὸν φακὸ καὶ ξεχύνεσαι στὸ ἄπειρο. Ἐκεῖ ποὺ συναντᾶται ἡ ὀμορφιὰ μὲ τὴν ἀλήθεια. Τὸ μάτι βλέπει. Ἡ καρδιὰ χτυπάει. Ἡ σκέψη καλπάζει. Διαλέγεται μὲ τὰ φωτόνια.
Εἶναι ἐκπληκτικὴ ἡ θέα, ἡ ζωντανὴ εἰκόνα. Ἰδίως στὴν πατρίδα μας. Θάλασσες, νησάκια, οὐρανός. Κόλποι, παραλίες, λόφοι, ὅλα μαζί. Ἡ φυσική της ὀμορφιὰ σὲ ταξειδεύει. Σὲ κάνει νὰ θέλεις ἢ νὰ μείνεις γιὰ πάντα στὴ γῆ ἢ νὰ φύγεις. Θέλεις νὰ ζεῖς γιὰ πάντα. Καὶ ἂν αὐτὸ δὲν γίνεται στὴ γῆ, θέλεις νὰ πᾶς ἀλλοῦ. Ἡ ὀμορφιὰ ἐνδυμανώνει τὴν αἰωνιότητά σου. Βάζεις τὸ μάτι στὸ τηλεσκόπιο καὶ φεύγεις. Φεύγεις στὸ ἄπειρο. Χάνεσαι στὸν χῶρο. Ἐλευθερώνεσαι ἀπὸ τὸν χρόνο. Τί ὡραία ἡ αἴσθηση τοῦ σύμπαντος!
Ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ λίγο καὶ τὸ ἄπειρο σοῦ εἶναι πεπερασμένο. Καὶ ὁ χρόνος λίγος. Θέλεις νὰ φύγεις κι ἄλλο. Θέλεις ἀπὸ τὴν ὀμορφιὰ τῶν ὁρωμένων νὰ περάσεις στὴ ἐμπειρία τῶν ἀθεάτων. Καὶ ὅλα αὐτὰ τὰ χρωστᾶς στὰ φωτόνια. Τὰ φωτόνια σοῦ δείχνουν τὴν ὀμορφιὰ τοῦ κτιστοῦ καὶ σὲ ὑποψιάζουν γιὰ τὴν ἀλήθεια τοῦ ἀκτίστου. Τὰ φωτόνια δείχνουν Αὐτὸν ποὺ δὲν φαίνεται. Δείχνουν τὸν Θεό.
Θέλω νὰ ἐκφράσω τὴ χαρά μου γιὰ τὴν εὐκαιρία τῆς ἀποψινῆς βραδιᾶς καὶ τὶς πολλὲς εὐχαριστίες μου στὸν κ. Τσίγκανο καὶ γιὰ τὴν πρόσκληση καὶ γιὰ τὴ δυνατότητα νὰ ἀνοίξω γιὰ λίγο μπροστά σας τὴν καρδιά μου. Εἶναι πολὺ ὡραῖο πράγμα ἡ ζωή σου νὰ φιλοξενεῖ καὶ αἴσθηση Ἀστροφυσικῆς καὶ ἐμπειρία ἱερωσύνης.
Καὶ εἶναι θαυμάσιο νὰ περνᾶς μιὰ ὄμορφη βραδιὰ στὴν Πεντέλη μὲ ἀνοιχτὸ τὸν θόλο κυνηγώντας φωτόνια. Ἴσως καλύτερο ἀπὸ τὸ νὰ ψάχνεις χρόνια ὁλόκληρα ἕνα μποζόνιο στὴ Γενεύη!
Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ.
*Δυὸ λόγια στὴν ἐκδήλωση τοῦ Ἐθνικοῦ Ἀστεροσκοπείου Ἀθηνῶν, μὲ ἀφορμὴ τὴν πλήρη ἀποκατάσταση τοῦ ἱστορικοῦ τηλεσκοπίου Newall, Παλ. Πεντέλη, 21.9.2013.
Με την υπακοή του ο Γέροντα Εφραίμ, στον Θεό, και έχοντας βιώσει και εκπληρώσει τις αρετές της πνευματικής ζωής, η Θεία Χάρη αναπαύεται στην έρημο της Αριζόνας, στην Ιερά Μονή του Αγίου Αντωνίου. Με αυτό το τελευταίο επιχειρώ να παρουσιάσω με μεγάλη συντομία στις καρδιές των μελετητών αυτού του ταπεινού πονήματός μου. Κατά το δυνατό και μέσα από την ταπεινή πνευματική μου πτωχεία προσπάθησα να καταθέσω τις συμβουλές, τα μηνύματα και την προσφορά του Γέροντα στους ανθρώπους. Η ανάπτυξη των θεμάτων είναι παρμένει από την εξαιρετική τιμή και ευλογία από τον Θεό που με αξίωσε να συναντήσω, να γνωρίζω και να συζητήσω με αυτή την ασκητική μορφή του Γέροντα Εφραίμ, που μου αποκάλυψε το βάθος της Ορθόδοξίας, και μέσα από τις πηγές της πίστεώς μας, την Ιερή Παράδοση, τους Πατέρες της Εκκλησίας και τους σύγχρονους Πατέρες και Εκκλησιαστικούς συγγραφείς.
Εύχομαι όπως το πόνημά μου αυτό καταστεί ωφέλιμο ψυχικά για κάθε αναγνώστη.
H Χάρη του Χριστού μας, του Πατρός, και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος να είναι πάντα κοντά μας.
Εισαγωγή
Το πνεύμα και τη χάρη του μακαριστού Γέροντος Ιωσήφ, του ησυχαστού, που ο νούς και η καρδιά του πέρασαν από την κάθαρση στην φώτιση, και γνώρισε εμπειρικώς τον Θεό, τα μεταβίβασε, ο ίδιος, στο πνευματικό του παιδί, Γέροντα Εφραίμ. ‘Εχοντας ως πρότυπά του, ο Γέροντας, τον ‘Αγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, τον ‘Αγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη, τον Ισαάκ τον Σύρου και άλλους Πατέρες της Εκκλησίας, και βρισκώμενος στα βιώματα του Γέροντά του Ιωσήφ του Σπηλαιώτου και ησυχαστού, του Μεγάλου Αντωνίου, του μεγάλου Παχομίου, των ασκητών της ερήμου, της Παλαιστίνης, της Αιγύπτου και του Αγίου Όρους, τους έχει μελετήσει και ανάλογα πράτει.
Ο Γέροντας Εφραίμ, ως πνευματικός, διορατικός και χαριτωμένος από τον Θεό, που είναι δωρεές του Αγίου πνεύματος, με την υπακοή του στον Θεό και την ταπείνωσή του, μετέφερε αυτήν την χάρη στην έρημο της Αριζόνας, δημιουργόντας εκεί την «Νεα Ιερουσαλήμ». Αυτή η θεολογική ύπαρξη με το χάρισμα και την ικανότητα να διακρίνει μεταξύ κτιστού και ακτίστου, εκλεγμένος από τον Θεό, τον είχε προορισμένο γι’αυτό το πνευματικό έργο. Η δημιουργία της Ιεράς Μονής Του Αγίου Αντωνίου, στην Αριζόνα, και των Ορθοδόξων Μοναστηριών στην υπόλοιπη Αμερική είναι θαύμα θαυμάτων.
Αυτά τα Ιερά Προσκηνήματα του Ελληνικού Ορθόδοξου Μοναχισμού είναι Θαύμα Θεού. Έχει ετοιμάσει τις εκκλησίες που θα γίνουν τόπος μετανοίας, εξομολογήσεως και ασκητισμού, που θα σώζονται ψυχές. Ο Θεός του έδωσε έκτακτα χαρίσματα να οργανώση και να συντονήσει την εκκλησία των εσχάτων, εδώ στην Αμερική.
Στο πνευματικό επίπεδο που βρίσκεται, τις αποκαλύψεις που έχει, τις εμπειρίες σε αυτά που βλέπει, το διορατικό του χάρισμα, τις πληροφορίες που πέρνει για αυτά που έρχονται, δεν μπορεί να τα εκφραστεί, ή να τα μοιραστεί με ανθρώπους που δεν έχουν φθάσει σε ύψος θεοπτίας, που βρίσκεται ο ίδιος. Γι’αυτό, και στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου επισκέπτονται, καθημερινά, αυτόν τον θεόπτη Γέροντα, που τον διακρίνει το χάρισμα της διακρίσεως, και του ζητούν να τους μεταδώσει «ρήματα ζωής αιωνίου» για την σωτηρία των ψυχών τους, επιστήμονες από όλον τον κόσμο. Ιδιαιτέρως, καθηγητές Θεολογίας, Δογματικής, Φιλοσοφίας, Επίσκοποι, Ιερείς, Μοναχοί, πνευματικά του παιδιά και Αμερικανοί πνευματικοί διαφόρων θρησκιών. Επίσης, καθηγητές σχολαστικής θεολογίας, απνευμάτιστοι άνθρωποι και άλλοι πλανεμένου διαλογισμού. Όλοι αυτοί, αν εξαιρέσουμε τη θέση που κατέχουν και την επιστήμη που διδάσκουν, κατά τα άλλα βρίσκονται σε μεγάλη δοκιμασία. ‘Οταν ακούν τον Γέροντα, ανακαλύπτουν ότι κάτι τους λείπει και θέλουν να πάρουν κάτι από αυτόν. Τους μιλάει για τη κάθαρση, για την νήψι, για την προσευχή, περί συνειδήσεως και για τον θάνατου. Όταν βλέπουν έναν Γέροντα που μιλάει με γλώσσα Πατερική, Ευαγγελική και προπάντος, με γλώσσα Ορθόδοξη και εσχατολογική, τότε συνειδητοποιούν ότι τα πάντα αλλάζουν. Ανακαλύπτουν τα κενά τους, αισθάνονται ότι αφήνουν τη Γη και πηγαίνουνε προς τον Ουρανό. Ακούν λόγια τα οποία δεν τα υπερβαίνουν ποτέ, σκέψεις πνευματικές, ρίσεις πνευματικές και παραινέσεις. Και γι’αυτό δένονται με τα Μοναστήρια, που τους δίνουν απαντήσεις στα υπαρξιακά τους ερωτήματα.
Η μονή της «Νέας Γης»
Αυτά τα ιερά προσκυνήματα, το Θαύμα του Θεού, του Γέροντα Εφραίμ, και της μοναχικής συνοδείας του είναι αυτό που είπαι ο Χριστός: «καγώ εάν υψωθώ εκ της γής, πάντας ελκύσω προς εαυτόν» (Ιωάννην ΙΒ’32). Οταν υψωθεί, θα μας ελκύει συνεχώς κοντά Του... Πολλοί είναι οι άνθρωποι εκείνοι που άκουσαν τη φωνή Του να λέγει: «Δεύτε προς με πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς» (Ματθ. ΙΑ’ 28) Τον ακολούθησαν, και Τον μιμήθηκαν. Γι’αυτούς, ο Ιησούς είπε: «Και πάς ός αφήκεν οικίας ή αδελφούς ή αδελφάς ή πατέρα ή μητέρα ή γυναίκα ή τέκνα ή αγρούς ένεκεν του ονόματός μου, εκατονταπλασίονα λήψεται και ζωήν αιώνιον κληρονομήσει» (Ματθ.ΙΘ’29). «Αυτό δημιούργησε, μέσα στην προσωπική σχέση του ανθρώπου με το Χριστό, την ευαγγελική ζωή του ησυχαστικού μοναχισμού».
Η Παναγία σαν πρότυπο των μοναχών, ζούσε μοναχική, ησυχαστική εσωτερική ζωή, προσευχόμενη επί δώδεκα χρόνια. Κατά τον άγιο Γρηγόριο Παλαμά, η Παναγία, ακολούθησε την ησυχαστική μέθοδο, «ήτοι νέκροσε την αίσθηση και την λογική, την δόξα και την φαντασία που προέρχονται από αυτήν και επιπλέον ενεργοποίησε τον νου –την νοερά ενέργεια» (Ιερόθεος). Και οι Μαθητές του Χριστού εγκατέλειψαν τα πάντα για να ακολουθήσουν τον Χριστό.
Η ζωή τους ήταν μοναχική-κοινοβιακή. Αλλά, και η ζωή του Γέροντα Εφραίμ, ακολουθόντας τον Χριστό, ζει την ζωή των Αποστόλων, των Προφητών, των Πατέρων της Εκκλησίας, των ασκητών και των οσίων. Ολοι αυτοί οι μοναχοί που ακολούθησαν τον Γέροντα Εφραίμ, αγαπήσανε το Χριστό, Τον εμπιστευθήκανε και δώσανε για Εκείνον τα νειάτα τους, τα πτυχία τους, τις θέσεις τους, την επιστήμη τους, εγκαταλείψανε τα πάντα, φορώντας το ράσο, και δείχνοντας με το σχήσμα αυτό, ότι Του ανήκουνε. Το ράσο, στο Μοναστήρι της Αριζόνας, και στις άλλες Μονές του Γέροντα, στην Αμερική, ανήκει σε έναν άλλο κόσμο. Αυτόν συμβολίζει κι αυτού γίνεται μάρτυρας. Μαρτυρεί το πένθος του παλαιού ανθρώπου και γίνεται κυριολεκτικά οδοδείκτης προς τη Βασιλεία των ουρανών. Το τίμιο ράσο της μοναχικής πολιτείας δεν αφήνει περιθώρια για κοσμικό πνεύμα. Του εκτίσανε το επίγειο σπίτι Του, τα μοναστήρια, γιατί αποφασίσανε να ζήσουνε για πάντα μαζί Του.
Αυτός ο ησυχαστικός τόπος της ερήμου, με την πνευματική σιωπή, την ησυχία των αισθήσεων, των λογισμών και της καρδιάς, είναι ένα εργαστήρι, για τον μοναχό, που γεννάει μέσα του ένα χαροποιό πένθος που ταπεινώνει την σκέψη του που η νοερά, καρδιακή προσευχή του φέρνει έναν πνευματικό καρπό, που είναι προυπόθεση για την ένωσή του με τον Χριστό. Σε αυτή την ιερή ησυχία μιμούνται την ζωή της Παναγίας.
Ο τόπος αυτός δεν είναι μια αναχώρηση από τον κόσμο, είναι τόπος ησυχαστικός, η βίωση της Ιεράς ησυχίας είναι Χριστοκεντρική, συνδέεται με το πρόσωπο του Χριστού. Ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, χαρακτηρίζει τον Ησυχασμό ως «ασκητική θεραπευτική αγωγή και προσπαθεί να αποκαταστήσει τη νοερά λειτουργία» στην καρδιά του πιστού. Και ο π. Γεώργιος Μεταλληνός έχει γράψει ότι, «ο Ησυχασμός είναι ίσον Ορθοδοξία, Ορθοδοξία χωρίς την ησυχαστική παράδοση είναι ανύπαρκτη.
Η ησυχαστική πρακτική είναι αυθεντική Χριστιανικότητα». Και συνεχίζει , «ο σκοπός του Ησυχασμού είναι η κάθαρση της καρδιάς και του νου, αντίστοιχα, από τα πάθη (μεταβολή των διαβλητών παθών σε αδιάβλητα) και από τους λογισμούς (όλους, καλούς και κακούς). Η διαδικασία αυτή ονομάζεται πατερική θεραπεία, διότι μέσω αυτής θεραπεύεται ο νους και ανακτά τη φυσική λειτουργία του». Η αφιέρωση του Γέροντα Εφραίμ στον Θεό, οι έντονες προσευχές του, οι ευχαριστιακές συνάξεις του, είναι βιώματα που εκφράζουν τις πνευματικές και ψυχικές του ανατάσεις που περνούν στην αιωνιότητα. Αφιερώνοντας τέτοιες στιγμές στον Θεό, στον Ιερό Ναό του, αλλά και στην ήσυχη ατμόσφαιρα του κελλιού του, έχει προετοιμάσει τον σκοπό της ψυχής του, έχει ολοκληρώσει την κάθαρση διαμέσου της νηστείας, της προσευχής, της νήψις, της ταπείνωσης, της διάκρισης και της ελεημοσύνης. Γι’ αυτό, και η καρδιά του είναι εύσπλαχνη προς τους ανθρώπους. Ο πόνος των άλλων γίνεται και δικός του πόνος. Κατανοεί την δοκιμασία μας και αφήνει την δική του διάθεση και σκέψη να έλθει πλησίον μας τις ώρες που μας ταλαιπορούν τα προβλήματά μας. Αυτό που βιώνουμε στο μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου είναι ότι ο χαμένος παράδεισος βρίσκεται εκεί, όπου ο Γέροντας δημιούργησε μιά «Νέα Ιερουσαλήμ», την Βασιλεία του Θεού, στην έρημο της Αριζόνας. Ο ίδιος βιώνει τα αισθήματα του Θεικού Ερωτα και γι’αυτό Τον ακολούθησε, Τον εμπιστεύθηκε γιατί τον γνώρισε. Μιμείτε την συμπεριφορά Του, τον τρόπο ζωής Του, και βιώνει καθημερινά αυτή τη σχέση του μαζί Του, μιά σχέση καρδιακή. Και σε αυτήν την περίπτωση ισχύει ο λόγος του Αγίου Ιωάννου της Κλίμακος: «Το μοναστήρι είναι ένας γήινος Ουρανός». Τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μοναχών του είναι η μετάνοια, που ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός ονομάζει, «η εκ του παρά φύσιν εις το κατά φύσιν» επάνοδος της ψυχής. Μετάνοια είναι η αλλαγή του νου, μεταβολή των σκέψεων, διαθέσεων, επιθυμιών, αλλαγή τρόπου ζωής. Είναι το μέσο με το οποίο εξαλείφεται η αμαρτία. «Η πόρτα της Χάριτος» (Ισαάκ ο Σύρος). Με την προσοχή εστραμμένει στην μετάνοια, η πνευματική ζωή ξεκινά από την ταπείνωση. Έτσι, η μετάνοια του φέρνει την ταπεινωφροσύνη και την αυτομεμψία. Η εγκράτεια, η αγρυπνία, η προσευχή, η ταπεινοφροσύνη του αρχίζει ως συστολή γεμάτη αιδημοσύνη και συντριβή μπροστά στο Θεό. Η δόξα του Χριστού αποκτάται με τη ταπείνωση, διατηρείται με την πίστη και ολοκληρώνεται με την αγάπη. Η δόξα των Χριστιανών είναι η αφοσίωση στο Θέλημα του Θεού.
Διαβλητά (ένοχα) και αδιάβλητα (ανένοχα) πάθη
Εδώ πρέπει να πούμε ότι για να μπορέσουμε να καταλάβουμε κάτι που διαβάζουμε στους Πατέρες της Εκκλησίας μας, διαπιστώνουμε ότι οι μελέτες τους κωδικοποιούν τις εμπειρίες της ευαγγελικής ζωής. «Άρρητα ρήματα που είναι πάνω από την ανθρώπινη σκέψη και κατανόηση όταν δεν είναι κανείς θεόπτη» (Συμεών ο Νέος Θεολόγος). Κάτι σχετικό συναντάμε και στη μοναχική ζωή του Γέροντα Εφραίμ. Βλέπουμε, σε αυτόν, την έκφραση του Ευαγγελίου στην πράξη. Η ευαγγελική του ζωή είναι η αυθεντική που μας παρέδωσε ο Χριστός. Οπως αναφέραμε πιο πάνω, ο τρόπος ζωής του Γέροντα, ως προς την χαρισματική ζωή που διάγει, είναι η συνέχεια του βίου των Προφητών, των Αποστόλων, των Πατέρων της Εκκλησίας, των οσίων και των ασκητών. Ο Γέροντας Εφραίμ μας μιλάει για αμαρτήματα της καρδιάς και του νου, για τα σωματικά πάθη της ηδονής που μετέχουν η καρδιά και ο νους, διότι υπάρχει απόλυτη συνάφεια ψυχής και σώματος. Μας λέει ότι η υποκίνηση γίνεται από την έλξη της σαρκικής επιθυμίας. Γι’ αυτό, εξηγεί, ότι όταν ο νους του ανθρώπου απομακρυνθεί από τον Θεό δια της αμέλειας και από τα χριστιανικά μας καθήκοντα, καταλήγει στη «σαρκολατρεία». Συχνά αναφέρεται στην διάκριση μεταξύ του νου και της λογικής, και πως ενεργεί ο νους. Επίσης, ποιά είναι τα διαβλητά και αδιάβλητα πάθη του ανθρώπου. Αλλά, και για την μέθοδο ασκήσεως και θεώσεως του ανθρώπου. Επιπλέον, αναφέρεται στην διαφορά μεταξύ νοεράς ενεργείας και λογικής ενεργείας. Σύμφωνα με την πείρα του Γέροντα, και μελετώντας τα κείμενα των Πατέρων, διαπιστώνει κανείς ότι: «άλλη είναι η νοερά ενέργεια και άλλη είναι η εγκεφαλική ενέργεια». Η νοερά ενέργεια (νους) «συγκροτεί τον εσωτερικό άνθρωπο, ρυθμίζει τα φυσικά πάθη ώστε να παραμένουν αδιάληπτα, επειδή ο νους βρίσκεται στην καρδιά και προσεύχεται: που εκεί είναι και η φυσική της λειτουργία. Αυτή η εύρεση του νούς είναι προσφορά του μοναχισμού». Στην βιβλιογραφία του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, του π.Ι. Βλάχου και του π. Γεωργίου Μεταλληνού, θα βρεί κανείς εκτενείς αναλύσεις για το θέμα αυτό. Κατά τον Γέροντα και τους Πατέρες της Ορθοδοξίας, φαίνεται, λοιπόν, καθαρά ότι ο άνθρωπος έχει μέσα του τα φυσικά, αδιάβλητα πάθη (ανένοχο πάθος) που είναι η πείνα, η δίψα, η κόπωση, ο πόνος, το δάκρυ, η φθορά, η αποφυγή του θανάτου, η δειλία, η αγωνία κ.λ.π. «Αυτά που δεν εξαρτώνται από την θέλησίν μας» (Αγ.Ι. Δαμασκηνός). Και τα διαβλητά πάθη (ένοχο) (το θυμικό, το επιθυμικό, το λογιστικό) που σχετίζονται με το παθητικό μέρος της ψυχής, όπως ο εγωισμός, ο θυμός,η φιλιδονία, η φιλαργυρία, η φιλοδοξία, και η φιλαυτία που είναι και η βάση αυτών των παθών. Αυτές είναι «η παρά φύσιν κινήσεις και ενέργειες της ψυχής και του σώματος». «Ο Χριστός, με την Θεία ενανθρώπησή του προσέλαβε τα ανθρώπινα αδιάβλητα πάθη. Όμως ως Θεάνθρωπος δεν είχε τα διαβλητά πάθη, διότι δεν προσέλαβε το σπερματικό. Το σπερματικό, που συνδέεται με το γενετήσιο ένστικτο έχει σχέση με λογισμούς, επιθυμίες, σαρκικές επαναστάσεις κλπ. Ο Χριστός δεν είχε τέτοια προβλήματα γιατί ήταν αναμάρτητος» (Ιερόθεος). Επομένως, πρέπει να αγωνιζόμαστε ώστε, « τα αδιάβλητα πάθη να μην γίνονται διαβλητά αφού από την φυσική ικανοποίηση της πείνας μπορεί να οδηγηθεί στο διαβλητό πάθος της πολυφαγίας, από το αδιάβλητο πάθος της δίψας, μπορεί να φθάσει στην φιλοποσία και την μέθη. Το ίδιο μπορεί να γίνει και με τα διαβλητά πάθη της ψυχής, τα οποία πρέπει να μετατραπούν σε αδιάβλητα πάθη, ήτοι η φιλοδοξία να κινείται σε φυσικά πλαίσια» (π. Μεταλληνός).
Δηλαδή, ο άνθρωπος θέλει να αποκτήση μια ισορροπία. «Να σταματήσει η κίνηση των αδιαβλήτων παθών προκειμένου αυτά να γίνουν διαβλητά, καθώς επίσης και η παραφύση ενέργεια των διαβλητών παθών να μετατραπεί σε κατά φύση» (π.Ι.Ρωμανίδης).
Αυτό το έργο το κάνει ο νούς του ανθρώπου. Αυτό είναι το κατάλληλο όργανο για την ισορροπία αυτή, ώστε ο άνθρωπος να είναι κατά πάντα φυσιολογικός. Κατά τον π. Ιερόθεο, «οταν ο νους βρίσκεται στην κατάσταση του φωτισμού και εξασκεί την νοερά προσευχή, τότε οι ενέργειες της ψυχής (λογιστικό-επιθυμητικό-θυμικό) πορεύονται κατά φύσιν και υπέρ φύσιν και το σώμα προσαρμόζεται στην θεοπτική πορεία».
Ο Γέροντας Εφραίμ μας λέει, «όταν ο μηδαμινός νους του ανθρώπου σχετίζεται με τον υπέρτατο νου του Θεού, τότε οι αισθήσεις της ψυχής και του σώματος κυβερνούνται υγιώς. Οι άγιοι πατέρες, με τη φώτηση του Αγίου Πνεύματος, μας έχουν αφήσει μια εργασία πολυτελή που επεξεργάζεται τον μηδαμινό νου του ανθρώπου για να τον κάνει υγιεί, και με άμεση λειτουργία του υπέρτατου νου του θεού. Και αυτή η εργασία λέγεται Νήψις: προσέχω, αγρυπνώ, επισκοπώ, επιτηρώ, παρακολουθώ. Δηλαδή, δεν αφήνω τίποτα να εισέλθει στην ψυχή, όπως οι κακές σκέψεις».
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι όταν ο νους είναι στην φυσική του λειτουργία, εδρεύει στην καρδιά, και προσεύχεται αδιάλειπτα. Έχει δηλαδή, όπως ο ίδιος εξηγεί, την «αέναη μνήμη» του Θεού (νοερά ευχή) και ετοιμάζει τον άνθρωπο για την ένωσή του με το Θεό (θέωση). Τότε ρυθμίζει, ή διαφυλάσσει τα φυσικά αδιάβλητα πάθη να μην γίνουν διαβλητά πάθη, δηλαδή παρά φύσιν. Και επίσης, ο νους, βοηθά τα διαβλητά πάθη να μετατραπούν και να γίνουν αδιάβλητα πάθη».
Αντιθέτως, όπως μας αναλύει ο Γέροντας Εφραίμ, αλλά και κατά τους Πατέρες, «όταν ο νους του ανθρώπου νοσεί, αδρανοποιείται η λειτουργία του (πτώση), συγχέεται με τη διάνοια και τους λογισμούς της. Σε πολλούς από εμάς τους ανθρώπους, ο νους μας νοσεί γιατί ταυτίζεται η νοερά ενέργεια με την ενέργεια του εγκεφάλου, την λογική ενέργεια, που έχει συνέπεια όλα τα νοήματα του εγκεφάλου, που προέρχονται από το περιβάλλον, να γίνονται νοήματα της νοεράς ενέργειας». Δηλαδή, κατά τον π. Εφραίμ, όλες οι εικόνες, οι ιδέες, οι αντιλήψεις, τα νοήματα, οι λογισμοί, τα θεωρήματα, οι εντυπώσεις που έρχονται στον εγκέφαλο από το περιβάλλον του υλικού κόσμου, τα δέχεται ο νους διά μέσου των αισθήσεων, και εισέρχονται και μέσα στην καρδιά. Τότε η νοερά ενέργεια δεν προσεύχεται, αλλά διακατέχεται από τα νοήματα και τις εικόνες του περιβάλλοντος, με αποτέλεσμα ο άνθρωπος να μην μπορεί να ρυθμίσει τα πάθη, τα οποία γίνονται διαβλητά.
Ο Γέροντας Εφραίμ, έχει θεραπεύσει αυτή την νόσο «ενεργοποιόντας την νοερά ενέργεια, η οποία έχει αποκολληθεί από τον εγκέφαλο και από τα νοήματα που φέρνουν οι αισθήσεις από τον περιβάλλοντα κόσμο σ’αυτόν, και στην αένναη προσευχή που γίνεται μέσα στην καρδιά του.
Σε αυτήν την κατάσταση, ο π. Εφραίμ κάνει δύο παράλληλες ενέργειες, αυτές που αναφέρει και ο Μάξομος ομολογητής, « Και προσεύχεται με την νοερά ενέργεια στη καρδιά και έχει συνείδηση του κόσμου και του περιβάλλοντος με την λογική ενέργεια». Ο Γέροντας, διά μέσου της Θείας λειτουργίας βιώνει τα γεγονότα της Θείας Οικονομίας, αποκτάει γνώση πνευματική δια της επιστροφής του νου μέσα στην καρδιά, έχει θεραπεύσει αυτήν την νοερά ενέργεια.
Μας λέει ότι αυτή η θεραπεία επιτυγχάνεται μέσα στην Εκκλησία με την πείρα και την καθοδήγηση Θεουμένων Πατέρων. ‘Ολα όσα αναφέρθηκαν προυποθέτουν, κατά τον Γέροντα, ότι ο αγώνας απαιτεί μια τακτική και μιά μέθοδο, που μπορούμε να τη μάθουμε αν μαθητεύσουμε κοντά σε πνευματικούς και έμπειρους οδηγούς και στην πείρα των αγίων της Εκκλησίας μας. Ο π. Εφραίμ μας λέει ότι «η Ορθοδοξία μπορεί να κάνει αυτό το έργο γιατί κατέχει αυτήν την μέθοδο που μας παρέδωσε ο Χριστός, με την οποία θεραπεύεται ο νούς του ανθρώπου και αυτά τα διαβλητά πάθη μετατρέπονται σε φυσικά, ενώ τα αδιάβλητα τα ενισχύει για να παραμένουν στην φυσική κατάστασή τους». Και αυτό γίνεται γιατί μέσα στην εκκλησιαστική ζωή υπάρχουν θεμελιώδεις γνωρίσματα των σωστών Ορθόδοξων μοναχών, που τα βλέπουμε στην πράξη της ασκητικής τους ζωής.
Βίωση μνήμης θανάτου και αντιμετωπίσεώς του
‘Ενα επίσης, βασικό, για όλους μας, θέμα που συχνά μιλάει και ασχολείται ο Γέροντας είναι η μνήμη του θανάτου. Ο ίδιος, έχει δεχτεί μέσα του την μνήμη του θανάτου σαν πνευματικό κεφάλαιο για αιώνια ζωή. Σε όλη του την ζωή είναι μελετητής του θανάτου, ασχοτείται με την αντιμετώπισή του και μας διδάσκει την μέθοδο αντιμετώπισής του και βιώσεως, όχι σαν κεφάλαιο του κόσμου τούτου. Αναφέρεται, συνεχώς, για την μνήμη του θανάτου. Αυτή η μνήμη της εξόδου της ψυχής τον κρατάει σε πνευματική διαύγεια, σε μελέτη της συνειδήσεώς του, σε πένθος, σε δάκρια, σε κάθαρση και του δημιουργεί μνήμη ελπίδας. Το χάρισμα του π. Εφραίμ είναι ότι είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει τον θάνατο και να πάει κοντά στον Χριστό. Η σκέψης του συγκεντρώνεται στην έξοδο της ψυχής, στην ώρα της αναχωρίσεως, που είναι και η στιγμή της «αιώνιας αποκατάστασης», όπως λέει και ο ίδιος. Ως πεπειραμένος μελετητής της μνήμης του θανάτου, συμβουλεύει τους μοναχούς του και τους πιστούς να μελετάνε συνεχώς τον θάνατο, και να μεριμνάνε για την προετοιμασία της καθαρότητας της συνειδήσεως κατά την ώρα της εξόδου της ψυχής. Λέγει ότι, με τον αγώνα σε αυτήν εδώ την ζωή για την καθαρότητα της ψυχής και του σώματος, και με την ιερή εξομολόγηση, η συνείδηση θα είναι έτοιμη να απολογηθεί στον Θεό. Γ’αυτό, η συμβουλή του είναι ότι με τον φόβο του θανάτου δεν θα πέσουμε «στην κόλαση της συνειδήσεως, την αλήθεια της ζωής μας την κατέχει η φωνή της συνειδήσεως». Μάλιστα στο σημείο αυτό ο Γέροντα μας λέει: “Να μην παίζουμε με την σωτηρία μας, γιατί όταν η σάρκα μας λυγίσει, τότε η ψυχή θα αντιμετωπίσει την αλήθεια”. Ο ίδιος μας εξηγεί: “την προετοιμασία της καθαρής συνείδησης την κάνει η βυθομέτρηση του εαυτού μας που θα καθαριστούμε από τον έλεγχο με την καθαρά εξομολόγηση”. Αλλ’ όμως, πως συμβαίνει ο θάνατος, που αποτελεί το πλέον επαναλαμβανόμενο και κοινό γεγονός στη ζωή του ανθρώπου, να συνεχίζει να είναι εκείνο για το οποίο ο άνθρωπος αδιαφορεί; Γιατί δεν υπάρχει περιέργεια σχετικά με το θάνατο όταν ο ίδιος βρίσκεται διαρκώς παρών, δίπλα μας;
Το θέαμα 60.000.000. ανθρώπων που κινούνται στωικά, σχεδόν αδιάφορα, προς τη μοίρα τους κάθε χρόνο, οι οποίοι σπάνια προβληματίζονται για τη μοίρα που τους αναμένει στη άλλη όχθη της φυσικής τους ζωής, είναι χαρακτηριστικό μιας σχεδόν καθολικής αδιαφορίας για το θάνατο.
Ο Γέροντας Εφραίμ, μας λέει ότι, «παρά την αδιασάλευτη αυτή αλήθεια, εμμένουμε εις το να εθελοτυφλούμε, θεληματικά, ενώ βλέπουμε να φεύγουν οι άνθρωποι. Μροστά στα μάτια μας γίνεται και μετά αδιαφορούμε για την σωτηρία μας». Ο πνευματικός άνθρωπος μένει κατάπληκτος με αυτή την παντελή αδιαφορία απέναντι σ’αυτό το μυστήριο και την πρόκληση του φυσικού θανάτου. Σίγουρα, η ζωή ενός πνευματικού ατόμου είναι μια περισυλλογή γύρω στο θάνατο. Είτε τον αντιμετωπίζουμε θαρραλέα, είτε τον αποφύγουμε, ο θάνατος αποτελεί το ύψιστο συμβάν της Ζωής. Η έννοια του θανάτου συνδέεται άμεσα με την έννοια της ζωής. Οι εμπειρίες μας, ως όντα του ζωικού βασιλείου, αντιστοιχούν μόνο στο σήμερα, όμως ως έλλογα όντα λαμβάνουμε επίσης υπόψη το αύριο, και ως εκ τούτου, στο μέτρο που η ζωή μας έχει και πνευματικό χαρακτήρα, και όχι μόνο αισθησιακό, αναπόφευκτα ενδιαφερόμαστε να απαντήσουμε στο ερώτημα, για το τί θα «μας» συμβεί όταν πεθάνουμε. Μια ερώτηση δηλαδή που προφανώς μπορεί να απαντηθεί μόνο στο πλαίσιο του τί ή ποιοί «είμαστε» τώρα, θνητοί ή αθάνατοι: μια ερώτηση που στηρίζεται στο ειδικό βάρος που δίνουμε στην αντίληψη περί του συγκεκριμένου και του αφηρημένου ανθρώπινου όντος. Κι αλλοίμονο εάν δεν έχουμε ακόμη βρει την απάντηση στο πρόβλημα του θανάτου, ή μας βρεί απροετοίμαστους, διότι θα έλθει κάποτε αμείλικτος. Και την απάντηση την δίνει μόνο η χριστιανική πίστη, που είναι η γέφυρα ανάμεσα στο πρόσκαιρο και το αιώνιο.
Πότε ο άνθρωπος σταματάει να απωθεί την μνήμη του θάνατου
Αλλά, πότε ο άνθρωπος σταματάει να απωθεί την ιδέα του θανάτου. Αυτή η αδιαφορία για το θάνατο αλλάζει όταν ο άνθρωπος αντιμετωπίζει μια αναπάντεχη δοκιμασία σοβαρού προβλήματος υγείας. Αυτό το βίωμα της ασθένειας είναι το κίνητρο που δημιουργεί μέσα του μια διάθεση να δει την προέλευσή του, το νόημα της ζωής, τον προορισμό του, τον θεό και τους ανθρώπους, και το υπαρξιακό ερώτημα το πως μπορεί ο άνθρωπος να υπερβεί τα όρια της μικρής και σύντομης ζωής, διαφορετικά. Τα όρια αυτών των πολλαπλών προσεγγίσεων εξαρτώνται από το μέτρο της πίστης του κάθε ανθρώπου, και της προετοιμασίας του.
Η ασθένεια και γενικά ο πόνος στη ζωή αποτελεί ένα μυστήριο που δύσκολα ο άνθρωπος μπορεί να εισχωρήσει στο νόημά του. Όταν ο άνθρωπος πονάει, επιστρέφει στον εαυτό του. Αυτό το υπαρξιακό θέμα της ασθένειας τον κάνει να φιλοσοφεί πάνω στη ζωή και στον θάνατο, στο νόημα της ύπαρξης, μόνον τότε ωριμάζει πνευματικά. Μέσα από τον πόνο βρίσκει συνήθως ο άνθρωπος το δρόμο της επιστροφής στο Θεό. Σηκώνει το δικό του σταυρό και βαδίζει στα ίχνοι του Ιησού. Σχετικά με τον πόνο, ο Γέροντας Εφραίμ μας λέει ότι, «ο πόνος οργώνει την καρδιά του ανθρώπου και την κάνει επιδεκτική να δεχθεί τον σπόρο του Ευαγγελίου και εν συνεχεία ο σπόρος να καρπίσει την μετάνοια».
Και σύμφωνα με τον Άγιο Ισαάκ τον Σύρο, «κάθε στενοχώρια και θλίψη είναι αιτία των αρετών και κάθε αρετή είναι σταυρός, άσκηση πνευματική.» ‘Ομως, όλοι μας πρέπει να γνωρίζουμε ότι είμαστε ταξιδιώτες μέσα στο πέλαγος της ζωής μας και όταν δοκιμαστούμε από μιά επώδυνη ασθένεια τα άγρια κύματα της ασθενείας μας κτυπούν. Και τότε αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε πόσο μεγάλο μυστήριο είναι ο πόνος. Τότε τα ακατανόητα και δυσερμήνευτα πνευματικά λόγια και το θέμα της πίστης γίνονται περισσότερο κατανοητά. Ο πόνος της ασθενείας είναι το κίνητρο που αποκαλύπτει την άλλη πλευρά της ζωής μας, τον αφανή εαυτό μας. Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε ότι δεν μπορούμε να δαμάσουμε, στη ζωή μας, την αέναη κίνηση του χρόνου.
Μέσα στο χρόνο η σύντομη γήινη περιπέτειά μας περνά όπως η σκιά ενός ονείρου. Τότε καταλαβαίνουμε ότι απωθούσαμε την ιδέα του θανάτου γιατί ζούσαμε σε μιά ψευδαίσθηση. Η αρρώστια πριν τον θάνατο έχει πολύ μεγάλη σημασία. Πολλές χιλιάδες αμαρτωλοί έμαθαν για τον Θεό και την ψυχή τους μόλις έφθασαν στην επιθανάτεια ασθένεια. Και εδώ ο π. Εφραίμ μας εξηγεί ότι: «η ασθένεια είναι ενεργητική, και μάλιστα όταν προηγείται του θανάτου, διότι μέσα στο χρόνο της ασθένειας η χάρις του Θεού εργάζεται, γιατί ο Θεός γνωρίζει ότι πρόκειται να τον πάρει τον άνθρωπο και αρχίζει να τον φωτίζει». Γνωρίζοντας εκείνη τη στιγμή ο άνθρωπος τις πραγματικότητες που σ’ολόκληρη την ζωή του αγνοούσε, μετανιώνει πικρά, κλέγοντας, όλα του φαίνονται μάταια, τότε σκέφτετε για την έξοδο από αυτά τα στενά όρια του χρόνου και του χώρου. Εκεί βλέπουμε τον αυθεντικό μας εαυτό, που θα φανεί η πίστη στον Θεό, η προσευχή, και η υπομονή. Η ελπίδα είναι η αισιοδοξία της πίστεως.
‘Ετσι, από την στιγμή που θα βρεθούμε στην ησυχία ενώς δωματίου νοσηλείας αισθανόμαστε μια πνευματική μεταστροφή μέσα μας. Αμέσως, γεννιέται η αίσθηση της φθαρτότητας και της θνητότητας του ανθρώπου. Αλλάζει η συμπεριφορά μας, ζητάμε μετάνοια προ του τέλους μας, ζητάμε να κοινωνήσουμε τα Άχραντα Μυστήρια. Και όταν βρίσκεται ο άνθρωπος στην επιθανάτια κλίνη, οι στιγμές που κυλούν είναι συγκλονιστικές. « Κατά την ώρα που η ψυχή του βρίσκεται σε πάλη μεταξύ ζωής και θανάτου, η ψυχή βλέπει πράγματα που προηγουμένως δεν είδε, όντας σε υγιές σώμα». Το βλέμα κάπου αλλού προσηλώνεται και απορροφάται. Μπορεί να ατενίζει τον κόσμο, αλλά προσηλόνει τον νού του στα μη παρερχόμενα, σ’εκείνα που βρίσκονται πιο ψηλά και πιο μακριά. «Με τα μάτια ανοικτά, παρατηρεί δεξιά και αριστερά σαν κάποιος να ανακρίνει, πρόκειται για φοβερή κατάσταση». Ζεί σε δύο επίπεδα: το πνευματκό και το ψυχικό. Φαίνεται παράδοξα διχασμένος. Με το πνεύμα του ατενίζει την απύθμενη άββυσο και παραμένει στην μυστηριώδη και απερίγραπτη εκείνη σφαίρα, ενώ η λογική και ο ψυχισμός του ζουν τη συνήθη καθημερινή ζωή. Είναι αυτό που λέει ο Γέροντας Εφραίμ, ότι «δεν περνούν λόγια, ούτε το εγώ, ούτε οι δικαιολογίες. Θα πεθάνουμε μόνοι μας, θα βλέπουμε την ώρα του θανάτου και θα λέμε: Τι θα γίνω»;
Αν δεν έλθει ο άνθρωπος στο σημείο της πορείας της θανατηφόρου ασθένειας, της παρακμής, δεν μπορεί να αντιληφθεί το νόημα ότι η ζωή αρχίζει μετά από τον θάνατο. Εκείνη τη στιγμή, που πρόκειται ν’αποδημήσουμε από την πρόσκαιρη ζωή, θα μας δωθεί η δυνατότητα να καταλάβουμε, ότι δεν βιώσαμε, και δεν μπορέσαμε να κάνουμε τρόπο ζωής, όσα μας δίδασκαν οι Πατέρες της Εκκλησίας. Αλλά και την «μοναχική εμπειρία περί μνήμης θανάτου» θα την περάσουμε όλοι σε κάποια στιγμή της ζωής μας. «Οι προσεγγίσεις προς τον θάνατο είναι οδυνηρές, αλλά, ο θάνατος ο ίδιος είναι εντελώς άλλο πράγμα. Η ίδια στιγμή του θανάτου, δηλαδή η τελευταία αγωνία στο μεθόριο των δύο κόσμων τόσο διαφορετικών κατά τις διαστάσεις τους, πρωτίστως είναι γεγονός για το ίδιο εκείνο πρόσωπο που το ζεί ότι αποκαλύπτονται νέοι ορίζοντες, δίνεται καινούργια εμπειρία του πνευματικού κόσμου » (Γ. Σωφρόνιος).
Όταν η μνήμη του θανάτου ενταθεί, ο άνθρωπος καταφρονεί όλο τον ορατό κόσμο και όλα τα γεγονότα της ζωής, ακόμη και τη διανόηση ως μη δυνάμενη να δώσει απάντηση στην αναζήτησή του. Όλο το εμπειρικό χάνει το νόημα και την αξία του. Στο τέλος της πορείας μας ποιός μας παραλαμβάνει; Ομως, στο καράβι του ταξιδιού μας, κυβερνήτης είναι ο Χριστός, που μας χαρίζει υπομονή, ολιγόστευση του πόνου, παρηγοριά και ελπίδα. «Υπομένει ο χριστιανός, γιατί με την υπομονή του μετάχει στα παθήματα του Χριστού και ελπίζει ότι θα γίνει μέτοχος και της Ανάστασής Του» (Μέγα Βασίλειος). Ποιός είναι ο άνθρωπος κατά την προέλευση και τον προορισμό του; Χωρίς την επίγνωση του προορισμού της αιωνιότητος τα πάντα αποβαίνουν κενά. Αν η ζωή τερματίζεται οριστικά με το θάνατο, δεν έχει κανένα απολύτος νόημα. Η μνήμη του θανάτου θέτει το πρόβλημα της αιωνιότητος, χωρίς να δέχεται συμβιβασμό με οτιδήποτε εκτός του Θεού. Αλλά, ο φόβος του θανάτου που ανακαλύπτει ο άνθρωπος στη φύση του γίνεται πηγή δυνάμεως για ολοκληρωτική μετάνοια. Η αίσθηση του θανάτου, που παρέχεται από το φωτισμό της πίστεως στο λόγο του Χριστού, οδηγεί σε μετάνοια. Κατά τον Γέροντα Εφραίμ, μνήμη θανάτου, όχι σαν κεφάλαιο του κόσμου τούτου, αλλά σαν κεφάλαιο πνευματικό για αιώνια ζωή, ευλογημένο.
Έτσι, λοιπόν, η αιωνιότητα δεν είναι ζωή πέρα από τον χρόνο αλλά είναι κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό μέσα στο χρόνο, τον λεγόμενο λειτουργικό χρόνο. Η Θεία Λειτουργία είναι η βίωση της αιωνίου ζωής. Ο χρόνος της ζωής είναι σωτηριώδης, είναι χρόνος που μπορεί να μας εξασφαλίσει την αιωνιότητα. ‘Οσο ζει ο άνθρωπος βιολογικά αποκτά εμπειρία της αιωνίου ζωής. «Πεθαίνει πρώτα ως προς την αμαρτία και ανασταίνεται με την εν Χριστό ζωή. Μετά τον θάνατο βλέπουμε την αφθαρσία και τη δόξα του σώματος με την ύπαρξη των αγίων λειψάνων. Επειδή έχουν μέσα τους τη Χάρη του Θεού, γι’αυτό ευωδιάζουν, κάνουν θαύματα. Τα λείψανα των Αγίων είναι τρανή απόδειξη της αξίας του ανθρωπίνου σώματος». Ο χριστιανός ζει την ανάστασή του από την παρούσα ζωή. «Αυτή εστίν η αιώνιος ζωή, ίνα γινώσκω σου σε, τον μόνον αληθινόν Θεόν και ον απέστειλες Ιησούν Χριστόν». Η γνώση του Θεού και η γνώση του Χριστού είναι αιώνια ζωή. Η ζωή μας μέσα στην Εκκλησία είναι η πρώτη Ανάσταση. Τον πλησίον δεν τον αντιμετωπίζουμε σαν θνητό άνθρωπο αλλά ως αιώνιο.
Η κατήχησις του Γέροντα Εφραίμ στον κόσμο
Από όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως φαίνεται ότι ο τρόπος ζωής του Γέροντα και των μοναχών στην ιερά Μονή του Αγίου Αντωνίου είναι η έκφραση που βιώνουμε μέσα στην Εκκλησία. Μερικά (συνοπτικά) από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του π. Εφραίμ είναι κάθαρση, η νήψις, η προσευχή, και η αντιμετώπιση του θανάτου. Κατ’αρχάς, λέγοντας ο Γέροντας: «‘Ηρθαμε εδώ να πετύχουμε την αλλαγή του εσωτερικού μας ανθρώπου», μας διδάσκει πως να προετοιμαζόμαστε για την κάθαρση. Πως κανείς προετοιμάζεται; Πότε είναι καθαρός; Πότε ξεκινάμε για την κάθαρση; Η κάθαρση, μας λέει, ξεκινάει από το εξομολογητήριο που είναι το δεύτερο βάπτισμα. Μόλις η συνείδηση των μοναχών τους λέει την αμαρτία τους, μπαίνουν στο εξομολογητήρη του Γέροντα, αμαρτημένει καταθέτουν το αμάρτημά τους, και βγαίνουν με συνείδηση ελεημένη. Μας λέει ότι, όταν ενδιαφερθούμε για την σωτηρία μας τότε πρέπει να ετοιμάσουμε τον εαυτό μας έναντι της Θείας δικαιοσύνης. ‘Οτι με την μελέτη, την νηστεία, την προσευχή και τη νήψι, την εξομολόγηση (που είναι το δεύτερο βάπτισμα), ταπείνωση και ελεημοσύνη, τότε προετοιμάζεται η ψυχή και ζει την κάθαρση.
Ο Γέροντάς μας, μας διδάσκει πως προετοιμαζόμαστε για την κάθαρση, λέγοντας ότι, ο άνθρωπος αρχίζει να καθαρίζεται με την άσκηση. Το μέσον της άσκησης, μας λέει, είναι η νηστεία, που σκοπό έχει την ταπείωση και την διάκριση για να ρυθμήζουμε τον εαυτόν μας, κατόπιν, η προσευχή, που να έχει ταπείνωση, και η νήψις, που θα μας δώσει τον δρόμο προς τον Θεό με την προσευχή του Ιησού. Αυτά ταπεινώνουν την καρδιά και την κάνουν πιο εύσπλαχνη προς τους άλλους. Και η ολοκλήρωση της προετοιμασίας της ψυχής γίνεται με την μετάνεια, εξομολόγηση, για να επανασυνδεθούμε με τον Θεό, με την θεία μετάληψη και με την ελεημοσύνη. ‘Επειτα, ο Γέροντας, μας εξηγεί πως η νήψις μας δείχνει τον δρόμο προς τον Θεό. Πως όταν ο νους εντωπίζεται στην καρδιά, δια της προσευχής, γεννάει πνευματικούς νεοσσούς και δέχεται την χάρη του Θεού. Η νήψις, μας λέει, μας δίνει τον δρόμο προς τον θεό, που είναι η προσευχή του Ιησού. Νήψις, την ερμηνεύει: νήφω, προσέχω, αγρυπνώ, επισκοπώ.
Ακόμη, ένα μεγάλο θέμα που ο Γέροντας έχει μεγάλη πείρα και ωριμότητα είναι στην προσευχή. Μας δίνει την πρακτική μέθοδο της προσευχής. Μας εξηγεί πως η προετοιμασία της προσευχής γίνεται με την πνευματική διάθεση. Λέει ότι, για να φτάσουμε στην σωστή προετοιμασία της προσευχής, χρειαζόμαστε αυτοσυγκέντρωση στην αμαρτία, αυτογνωσία, μνήμη θανάτου, στη μνήμη της κρίσεως, μελέτη, περισυλλογή, ταπείνωση και να έχουμε τον κατάλληλο οδηγό. Μας λέει ότι ο δρόμος προς τον θεό είναι η προσευχή των πέντε λέξεων: «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με». «Έχει μέσα της» λέει «αυτουπάρχουσα δύναμη, αγιαστική που υμνολογείται μέσα στην καρδιά του ανθρώπου όπου και αν είναι». ‘Οταν προσεύχεται κανείς στη σιωπή, δημιουργείται μέσα του ένα χαροποιό πένθος που ταπεινώνει την σκέψη του. Ο Γέροντας ως πεπειραμένος διδάσκαλος της νοεράς προσευχής, μας βοηθάει πως να προπαρασκεύασουμα την ψυχή, να την φέρουμε σε πνευματική διάθεση πριν την προσευχή. Λέει, όταν η προσευχή έχει ταπείνωση τότε φέρνει πνευματικό καρπό. Γι’αυτό, όταν προσεύχεται στη σιωπή, δημιουργείται μέσα του ένα χαροποιό πένθος που ταπεινώνει την σκέψη του. Η παρρησία των προσευχών του π. Εφραίμ, βοηθάει τις ψυχές των ανθρώπων. Προσεύχεται για τις ψυχές των νεκρών που έχουν ωφέλεια από την δική μας ελεημοσύνη. Εξηγεί ότι, δια μέσου της προσευχής, ο Θεός με την ευσπλαχνία της δικαιοσύνης Του στέλνει το έλεός Του στους ξεχασμένους νεκρούς που εμείς δεν μεριμνάμε γι’αυτούς. ‘Ετσι, πολλοί άνθρωποι, με την διάκριση του Γέροντα ως πνευματικού, ρυθμίζουν την ζωή τους για την πνευματική του ωφέλεια.
Επιπλέον, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε την προσφορά του Γέροντα στο θέμα, περί μνήμης θανάτου. Μας μιλάει για την ταχτοποιημένη συνείδηση κατά την ώρα του θανάτου. Πως θα προετοιμαστούμε για να περάσουμε επιτυχώς το γεφύρι του θανάτου. Αυτό που πρέπει να δούμε από την άποψη ότι το χάρισμα των μοναχών, στην Μονή του Αγίου Αντωνίου, είναι οι ασκήσεις αντιμετωπίσεως του θάνατου. Σκέπτονται την κρίση με την ανταπόδωση των έργων, τα έσχατα της ζωής. Τους αφυπνίζει η έξοδος της ψυχής, η ώρα της αναχωρίσεως, η στιγμή της «αιώνιας αποκατάστασης». Αυτή την σκέψη την μελετάνε και μεριμνάνε για την προετοιμασία της συνείδησής τους κατά την ώρα της εξόδου της ψυχής. Με την ιερά εξομολόγηση, τον αγώνα σε αυτήν εδώ την ζωή για την καθαρότητα της ψυχής και του σώματος περιμένουν ελπιδοφόρα την στιγμή που θα απολογιθούν στον Θεό. Κατά τον Γέροντα, όταν ο άνθρωπος έχει την μνήμη του θανάτου, δεν έχει αμαρτωλή διάθεση. ‘Ετσι, λέει, ο φόβος του θανάτου γεννά την προσπάθεια για να αντιμετωπίσουμε την ειρηνική συνείδηση κατά την έξοδο από αυτή την ζωή. Θυμούνται τις τελευταίες στιγμές της ζωής τους και την έξοδό τους για να μην αμαρτήσουν. Αυτή η μνήμη της εξόδου τους κρατάει σε νηφαλιότητα, σε επαγρύπνηση, σε μελέτη της συνειδήσεως, συγκράτηση των αισθήσεων, γεννιέται το πένθος, τα δάκρυα, η κάθαρση. Και μέσα από αυτή τη μνήμη, που λέγεται θάνατος, πηγάζει μια μνήμη χαράς και ελπίδας για την ψυχή. ‘Ετσι, ο Γέροντας και οι μοναχοί μας διδάσκουν, μας προσφέρουν και μας μεταβιβάζουν αυτό που πράτουν, «και ούτε δίδαξα κανέναν κάτι όπου πριν δεν το έκανα» (Αββάς Κασσιανός).
Συμπεράσματα
Ολοκληρώνοντας, αυτήν την σύντομη εισήγηση, θα ήθελα να σημειώσω ότι όσα αναφέρθηκαν μέχρι τώρα δείχνουν ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία, και ο Ελληνικός Ορθόδοξος μοναχισμός της στην πνευματική όαση της Αριζόνας, με την ησυχαστική- νηπτική μέθοδο, τα διδάγματά του, τα μηνύματά του , οι εμπειρίες του περί μεθόδου της κάθαρσης, περί νήψις, περί προσευχής, περί αρετή της υπακοής και αντιμετωπίσεως του θανάτου, συνεχίζει το θεόπνευστο και σωτήριο έργο της, ανά τους αιώνας των αιώνων, αμόλυντο και όπως ακριβώς το παράλαβε από τους Αποστόλους, τους Αγίους, τους Θεοφόρους Πατέρες, τους Μάρτυρες, τους Ομολογητές της Πίστεως και της μακραίωνος λαμπράς παραδόσεως. Σε αυτόν τον τόπο, που σαν ουράνιο τόξο ενώνει τον Ουρανό με τη Γη, ο Γέροντας Εφραίμ, με τον Καθηγούμενο της ιεράς Μονής του Αγίου Αντωνίου, και την υπόλοιπη μοναχική συνοδεία, κτίζουν μιά «Νέα Ιερουσαλήμ».
Αυτή η Ορθόδοξη μοναστική αποστολή αποτελεί οικονομία και έλεος Κυρίου για τον ορθόδοξο λαό της Αμερικής, που βιώνει την αυθεντική ζωή και διδασκαλία της Ορθοδόξου θεολογίας, με τα νέα Ορθόδοξα Μοναστήρια, γιατί έφερε το αληθινό και το της Θεογνωσίας ακήρατον Φως από την πηγή του ανεσπέρου Φωτός, το ‘Αγιον Ορος, το στήριγμα της Ορθοδοξίας.
Με αγαλλίαση ψυχής ευχαριστούμε και δοξάζουμε τον Πανάγαθο Θεό, που μας καταξιώνει μιας τέτοιας μεγάλης ευλογίας και χάρης. Η Θεία Πρόνοια εύστοργα μερίμνησε για την Ορθοδοξία στην Αμερική, επιλέξασα πανάξιους εκκλησιαστικούς πατέρες, ταπεινούς, περίσεμνους, Χριστοβίωτους και αποστολικούς, που αποτελούν το βάθρο της Εκκλησίας μας. Αποτελεί για όλους Χάρις Κυρίου, συγκατάβαση και έλεος. Ας είναι δοξασμένο τ’όνομά Του.
Τα Μοναστήρια ίσταντε ανάμεσά μας και μαζί Τους οι χιλιάδες των Αρχαγγέλων, οι μυριάδες των Αγγέλων, τα χερουβίμ και τα Σεραφίμ, τα εξαπτέρυγα, τα πολυόμματα, τα μετάρσια και τα πτερωτά. Γι’αυτό και αγαλλόμεθα και δοξάζουμε τον Πανάγαθο Θεό, επινίκιους ύμνους άδοντες. Αν και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί βρίσκοντε μακρυά ο ένας από τον άλλο, κατά τόπο και χρόνο, όμως, εν τη αγία δομή της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, όλοι είναι ο ένας πλησίον του άλλου πάντοτε εν Πνεύματι Αγίω.
Πατέρες και Γερόντησες των Ιερών Μονών, με την ακατανίκιτη σαγήνη Του πράου βλέμματός Σας, συνεχίζετε αποστολικά και Ελληνικά, το κλέος των ιερών μας παρακαταθηκών και παραδόσεων και τις μεταλαμπαδεύετε επάξια στις γεννιές που έρχονται, δι’ευχών των αγίων Πατέρων ημών.
Επιτελείτε αποστολή περίφανη, περίδοξη, λαμπρά, και ιστορική, σε στιγμές πολύ κρίσιμες για την δοκιμασμένη εκκλησία και σε ένα κόσμο, ο οποίος μαστίζεται από μαρασμό, διαφθορά, κατάπτωση και ηθική και πνευματική κρίση. Σ’ένα κόσμο συγκρούσεων και ανακατατάξεων. ‘Εχουν κλονιστεί τα θεμέλια της ηθικής, δεν υπάρχουν πρότυπα ζωής και πίστεως για να στηριχθούν, οι άνθρωποι, στις δύσκολες καταστάσεις που περνούν σήμερα. Βαρύ το φορτίο που αίρετε, με τόση υπομονή, καρτερία, πίστη, αγάπη και αφοσίωση, εμπνεόμενοι από το αποστολικό βίωμα και γεμάτοι δέος για την από Θεού τεταγμένη αποστολή Σας.
Η βαθύτατη περίνοια, η ευαγγελική μεγαλοψυχία, το ψυχικό σθένος, το τεράστιο ηθικό ανάστημα, η αθωνική ταπείνωση και η ριζωμένη πίστη και αφοσίωση προς την Εκκλησία και τα πεπρωμένα της Ελληνικής Φυλής, αποτελούν στοιχεία και γνωρίσματα, τα οποία μας συγκινούν βαθύτατα, γι’αυτό και Χαίρε της Εκκλησίας ο Ασάλευτος Πύργος!
Σεπτέμβριος 2013
Νικόλαος Λ. Μωραίτης. Ph.D.
Καλιφόρνια 2013
Ὁ Καποδίστριας, καί ὅταν ἦταν ὑπουργός τῶν Ἐξωτερικῶν της Ρωσίας καί μεσουρανοῦσε στήν εὐρωπαϊκή διπλωματία ἀλλά καί στή διεθνῆ -ἐφόσον εἶχε ἐπί χρόνια ἀσχοληθεῖ καί μέ τίς πολιτεῖες τῆς Ἀμερικῆς καί μέ τήν Περσία καί μέ ἄλλες ἀσιατικές χῶρες-, ἔστελνε συνεχῶς στήν ἀγωνιζομένη Ἑλλάδα πολεμοφόδια καί τρόφιμα καί σπούδαζε μέ δικές του δαπάνες πολλούς Ἑλληνόπαιδες στά εὐρωπαϊκά πανεπιστήμια, γιά νά προετοιμάζει τούς μορφωμένους ἐπιστήμονες σέ ὅλους τους κλάδους ποῦ θά ἐπάνδρωναν τίς διάφορες ὑπηρεσίες τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους μόλις θά ἐλευθερωνόταν ἀπό τήν τουρκική καταδυνάστευση...
Ὅταν τό 1822 ὑπέβαλε τήν παραίτησή του ἀπό τό ὑπουργεῖο, ὁ τσάρος Ἀλέξανδρος δέν τή δέχθηκε καί τοῦ ἔδωσε ἄδεια ἔπ΄ ἀόριστον μέ ὅλα ὅμως τά προνόμια τοῦ ἀξιώματός του, ἐφόσον τυπικά τό διατηροῦσε. Στή Γενεύη ποῦ ἐγκαταστάθηκε ἔπρεπε νά κατοικήσει σέ «ἕνα μέγαρο, νά ἔχει τέσσερις ἅμαξες καί ἱκανόν ὑπηρετικόν προσωπικόν». Ὁ Καποδίστριας κατοικοῦσε σέ «δύο πτωχικά δωμάτια, εἶχε μόνο μία ἅμαξα καί ἕναν ὑπηρέτη». Ὅταν οἱ πάντες, διπλωμάτες, ἀριστοκράτες καί ἁπλοί ἄνθρωποι τόν ρωτοῦσαν κατάπληκτοι, ἐκεῖνος ἀπαντοῦσε: «Ὅταν ἀφοῦ ἐκτύπησα πρῶτον τάς θύρας τῶν μεγάρων τῶν πλουσίων ἠναγκάσθην κατόπιν νά κτυπήσω καί τάς θύρας τῶν πτωχῶν ζητώντας τόν ὀβολόν τούς προκειμένου νά στείλω τρόφιμα καί πολεμοφόδια εἰς τόν ἀγωνιζόμενον ἑλληνικόν λαόν ἔπρεπε νά ἠμπορῶ νά τούς λέγω: Ἔδωσα πρῶτος ἐγώ τά πάντα. Κανόνισα νά μή ἐξοδεύσω διά τόν ἑαυτό μου καί διά τόν ὑπηρέτην μου περισσότερα, ἀπό 60 φράγκα τόν μήνα.
Ὅλα τά ἐπίσημα ἐνδύματα δέν τά φόρεσε ποτέ. Ὁ γραμματέας του, Νικόλαος Δραγούμης, διηγεῖται τό περιστατικό ποῦ συνέβη κατά τήν πρώτη περιοδεία ποῦ ἔκανε στήν Κόρινθο, ἀμέσως μετά τήν ἄφιξή του.
Τῆς ὅλης κυβερνητικῆς πομπῆς προηγοῦνταν ὁ ταχυδρομικός διανομέας Καρδάρας, ποῦ ἦταν ἐνδεδυμένος μέ βελούδινο χρυσοκέντητο σεγκούνι. Ἀκολουθοῦσε ἔφιππος ὁ Κυβερνήτης, ντυμένος ἁπλούστατα καί κάτισχνος ἀπό τήν ταλαιπωρία καί τήν κακήν διατροφή. Ὁ λαός ποῦ εἶχε παραταχθεῖ αὐθόρμητα, νομίζοντας ὅτι ὁ Κυβερνήτης τοῦ ἦταν ὁ λαμπροφορεμένος διανομέας, τόν χειροκροτοῦσε μέ ἀμέτρητες ἐκδηλώσεις ἀγάπης. Στήν ἀρχή ὅλοι διασκέδασαν. Ὁ Κολοκοτρώνης, ὅμως, δέν τό ἄντεξε. Πλησίασε τόν Καποδίστρια καί τοῦ εἶπε ὅτι ὁ λαός ἔπρεπε νά γνωρίσει τόν Κυβερνήτη του.
- Καί τί θέλεις νά κάμνω, Θεοδωράκη; ἀπήντησε ὁ Καποδίστριας.
- Ἡ ὑπερεξοχότης σου νά ἐνδυθεῖ τήν κυβερνητική της στολή.
Καί ὁ Δραγούμης προσθέτει: «Ὁδήγησαν τόν Κυβερνήτη εἰς τί παρακείμενον χάνιον καί τόν ἠνάγκασαν νά ἐνδυθεῖ τήν στολή ἤτις οὐδαμῶς διέφερεν τῆς τῶν δασονόμων τῆς ἀντιβασιλείας!…».
Ὁ γιατρός του, βλέποντας τόν τόσον καταβεβλημένο ἀπό τούς ἀδιάκοπους μόχθους καί ἀγῶνες, τοῦ συνέστησε αὐστηρά ὅτι ἔπρεπε νά βελτιώσει τήν τροφή του. Καί ὁ Καποδίστριας ἀπάντησε: «Οὐδέποτε θά ἐπιτρέψω στόν ἑαυτό μου βελτίωση τῆς τροφῆς, παρά μόνον τότε ὅταν θά εἶμαι βέβαιος ὅτι δέν ὑπάρχει οὔτε ἕνα Ἑλληνόπουλο ποῦ νά πεινάει…».
Τό Πανελλήνιο καί ἡ Γερουσία δύο φορές ψήφισαν τόν μισθό ποῦ ἔπρεπε νά δίνεται στόν Κυβερνήτη. Καί τίς δύο φορές ὁ Καποδίστριας ἀρνήθηκε νά δεχθεῖ μισθό.
«…Εἶμαι εὐτυχής διότι ἠδυνήθην νά προσφέρω… διά τήν ἐθνικήν ἀνεξαρτησίαν καί ἐλευθερίαν, δί΄ αὐτό τό τόσον θεάρεστον ἔργον, τά λείψανα τῆς μετρίας καταστάσεώς μου εἰς τό θυσιαστήριον τῆς πατρίδας… Διά τόν αὐτόν τοῦτον λόγον θέλη ἀποφεύγει καί ἤδη νά δεχθῆ τήν προσδιοριζόμενην ποσότητα διά τά ἔξοδα τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς Ἐπικρατείας, ἀπεχόμενος, ἐν ὄσω τά ἰδιαίτερά μου χρηματικά μέσα μου ἐπαρκοῦν ἀπό τό νά ἐγγίσω μέχρι ὀβολοῦ τά δημόσια χρήματα πρός τήν ἰδίαν μου χρῆσιν… Ἀποστρέφομαι τό νά προμηθεύω εἰς τόν ἑαυτόν μου τάς ἀναπαύσεις τοῦ βίου, αἵ ὁποῖαι προϋποθέτουν τήν εὐπορίαν, ἐνῶ εὐρισκόμεθα εἰς τό μέσον ἐρειπίων περικυκλωμένοι ἀπό πλῆθος ὁλόκληρον ἀνθρώπων βυθισμένων εἰς τήν ἐσχάτην ἀμηχανίαν… Ἐλπίζω ὅτι ὅσοι ἐξ΄ ὑμῶν συμμετάσχουν εἰς τήν κυβέρνησιν θέλουν γνωρίσει μέτ΄ ἐμοῦ ὅτι εἰς τάς παρούσας περιπτώσεις ὅσοι εὑρίσκονται εἰς δημόσια ὑπουργήματα δέν εἶναι δυνατό νά λαμβάνουν μισθούς ἀνάλογους μέ τόν βαθμό τοῦ ὑψηλοῦ ὑπουργήματος τῶν καί μέ τάς ἐκδουλεύσεις τῶν, ἄλλ΄ ὅτι οἱ μισθοί οὗτοι πρέπει νά ἀναλογοῦν ἀκριβῶς μέ τά χρηματικά μέσα, τά ὁποία ἔχει ἡ κυβέρνησις εἰς τήν ἐξουσίαν της». (Ὁ Καποδίστριας πρός τήν Δ’ Ἐθνικήν Συνέλευση, Ἄργος 4 Αὐγούστου 1829).
Αὐτό τό συγκλονιστικό μήνυμα τοῦ Μεγάλου Ἠγέτου καί Ἀνθρώπου δέν ἔπρεπε ἄραγε νά ἀναρτηθεῖ μέσα στό Ἑλληνικό Κοινοβούλιο;…
ΠΗΓΗ: Ἑλένης Κούκκου, Καθηγήτριας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, Ἰωάννης Καποδίστριας –Τό ὑψηλό του ἦθος, Νεανικό & Μαθητικό Περιοδικό «Ὁ Πυρσός» τῶν Ἐκπαιδευτηρίων «Ἀπόστολος Παῦλος», σέλ. 188-189, τεῦχος 30, περίοδος β΄, Ἰσθμός Κορίνθου, Νοέμβριος 2009, http://ioannis-kapodistrias.blogspot.com/2013/10/blog-post_4.html#ixzz2hFGNyqnL
Απόφαση "βόμβα" από το ΣτΕ
Αντισυνταγματική κρίθηκε, με την υπ’ αριθμ. 3354/2013 απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η πρώτη εφεδρεία στον δημόσιο τομέα που προβλέφθηκε το 2011 με το Μνημόνιο Ι (Ν. 4024/2011) και την υπουργική απόφαση ΔΙΔΑΔ/Φ.26.14/56/ ΟΙΚ.1872/8.11.2011.
Οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματικό το μέτρο της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας (εφεδρεία) για τους υπαλλήλους του αμιγούς δημόσιου τομέα που απασχολούνται καθαρά με σχέση Δημοσίου Δικαίου.
Ειδικότερα, οι δικαστές του ανώτατου ακυρωτικού δικαστηρίου, έκριναν ότι η εφεδρεία αντίκειται στο άρθρο 103 του Συντάγματος και στη συνταγματική αρχή της ισότητας, ενώ μια δικαστής επιπρόσθετα έκρινε ότι αντίκειται και στην συνταγματική αρχή της αξιοκρατίας.
Αναλυτικότερα, σημειώνουν οι σύμβουλοι Επικρατείας ότι «δεν είναι συνταγματικά ανεκτή η πρόβλεψη στον νόμο της υποχρεωτικής, και χωρίς προηγούμενη κρίση του υπαλλήλου από υπηρεσιακό συμβούλιο, αποχωρήσεώς του» με μόνο κριτήριο τη συμπλήρωση ορισμένου χρόνου πραγματικής υπηρεσίας, έστω και αν αυτός είναι μεγάλος, όπως είναι η 35ετής υπηρεσία.
Σε άλλο σημείο της δικαστικής απόφασης, αναφέρεται ότι «δεν είναι συνταγματικά επιτρεπτό, προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο θεμιτός σκοπός της αναδιοργανώσεως των δημοσίων υπηρεσιών και της ορθολογικής διαχειρίσεως της αντίστοιχης δημόσιας δαπάνης, να καθορίζονται όροι υποχρεωτικής απομακρύνσεως υπαλλήλων από την υπηρεσία με βάση κριτήρια μη συνδεόμενα με τις λειτουργικές και οργανωτικές ανάγκες της διοικήσεως, αλλά και με τα προσόντα, τις ικανότητες και την εν γένει υπηρεσιακή τους απόδοση και η κατάργηση των οργανικών θέσεων, τις οποίες κατείχαν οι αποκρινόμενοι, να επέρχεται ως αυτόθροη συνέπεια της απομακρύνσεως».
Όπως επισημαίνεται στην απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ, η απομάκρυνση δημοσίου υπαλλήλου από την υπηρεσία χωρίς τις εγγυήσεις του άρθρου 103 του Συντάγματος, δηλαδή χωρίς προηγούμενη κρίση υπηρεσιακού συμβουλίου, είναι επιτρεπτή μόνο σε δύο περιπτώσεις: Η πρώτη είναι η παύση έπειτα από δικαστική απόφαση και η δεύτερη είναι η αποχώρηση λόγω συμπλήρωσης του ορίου ηλικίας.
Κατόπιν αυτών, οι σύμβουλοι Επικρατείας έκριναν αντισυνταγματική την εφεδρεία του άρθρου 33 του Ν. 4024/2011, καθώς «η μεταβολή στο υπηρεσιακό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων που έχει ως συνέπειες στην οργάνωση και λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών, αφενός δεν βασίζεται σε προηγούμενο ανακαθορισμό των λειτουργιών του κράτους και τη διοικητική αναδιοργάνωσή του κατ’ εκτίμηση των υπηρεσιακών αναγκών με κριτήριο την αποτελεσματικότητα των δημοσίων υπηρεσιών, η δε κατάργηση των νομοθετημένων οργανικών θέσεων δεν επέρχεται ως συνέπεια της αναδιαρθώσεως και αφετέρου δεν ανάγεται σε πάγια αλλαγή του γενικού καθεστώτος που διέπει τους όρους λύσεως της υπαλληλικής σχέσεως με απόλυση λόγω ορίου ηλικίας και 35ετίας».
Στο ανώτατο ακυρωτικό δικαστήριο έχουν προσφύγει η ΑΔΕΔΥ και άλλες συνδικαλιστικές οργανώσεις υποστηρίζοντας ότι ο Ν. 4024/2011 (ενιαίο μισθολόγιο, εργασιακή εφεδρεία, κ.λπ.) όπως και η επίμαχη υπουργική απόφαση, είναι αντίθετη σε ένα πλέγμα διατάξεων του Συντάγματος, της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας (ευρωπαϊκών οδηγιών).
Σημειώνεται, ότι ακολούθησε και δεύτερο σχέδιο εφεδρείας με το Μνημόνιο ΙΙ (Ν. 4038/2012).
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΦΟΡΟΣ ΤΙΜΗΣ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΗΣ
Καυτές ἱστορικές μνῆμες κουβαλᾶ τοῦτος ὁ μήνας. Ζωντανεύει μπροστά μας καί τούς νικηφόρους βαλκανικούς πολέμους τοῦ 1912-13. Πολλές πόλεις τῆς Μακεδονίας γιορτάζουν τοῦτες τίς μέρες τά ἐλευθέριά τους ἀπό τή μακρόχρονη τουρκική σκλαβιά καί παιανίζουν τή νίκη τους κατά τῶν βουλγάρων κομιτατζήδων. ᾿Αλλά, μέχρι νά φουντώσει καί νά θεριέψει ὁ Μακεδονικός ᾿Αγώνας, πόσοι καί πόσες δέν ἐργάστηκαν ἀνύσταχτα πολλές δεκαετίες πρίν, δέν ριψοκινδύνευσαν καί δέν ἔγιναν ὁλοκαυτώματα, σπέρνοντας ἀπό τό δικό του μετερίζι ὁ καθένας τό σπόρο τῆς λευτεριᾶς!
Νεαρή δασκάλα Μακεδονομάχος εἶναι ἡ Βελίκα Τράικου ἀπό τό Γραδεμπόρι, σημερινό Πεντάλοφο Θεσσαλονίκης. Δέν εἶναι τυχαία ἐκπαιδευτικός. ῎Εχει ἀποφοιτήσει ἀπό τό ξακουστό ἐκπαιδευτήριο, τό ᾿Ανώτερο Παρθεναγωγεῖο Θεσσαλονίκης. Σ᾿ ἐκεῖνο τό πνευματικό φυτώριο πυροδοτήθηκε ἡ καρδιά της κι ἄναψαν οἱ μεγάλοι πόθοι νά ὑπηρετήσει τή χειμαζόμενη μακεδονική γῆ, ὅπου καί νά τή στείλουν. Καί νά την, ἕτοιμη δασκαλίτσα, διορίζεται, στά 1900, σ᾿ ἕνα χωριό κυκλωμένο ἀπό κομιτατζῆδες, στήν Καρατζόβα, στά βόρεια τῆς ῎Εδεσσας. ῎Εχει ὑπεράνθρωπο ἔργο νά ἐπιτελέσει. Πόσο στενοχωριέται πού βλέπει τά μικρά ῾Ελληνόπουλα, τά μαθητούδια της, νά μή γνωρίζουν τήν ἑλληνική γλώσσα, τήν ἱστορία τῶν προγόνων τους! Συνειδητοποιεῖ γιά ἄλλη μιά φορά πώς ἡ ἀγαπημένη της Μακεδονία ψυχορραγεῖ, πώς ἡ βουλγαρική ἐξαρχία ἔχει βάλει στόχο νά τήν ἀποκόψει ἀπό τίς θαλερές της ρίζες, τόν ῾Ελληνισμό καί τήν ᾿Ορθοδοξία. ῾Η Βελίκα ἀνασκουμπώνεται. Τό σκοτάδι τῆς ἀμάθειας πρέπει νά διαλυθεῖ. Στίς παιδικές ὑπάρξεις μέ τά σπινθηροβόλα ματάκια ἐμφυσᾶ τά ἰδανικά τῆς φυλῆς μας.
Σέ ἀπόσταση ἀναπνοῆς ἀπό τή φωλιά τῶν κομιτατζήδων ἡ ἀτρόμητη δασκάλα ἐπιτελεῖ ἄλλου εἴδους μάχες, ἀφυπνίζοντας πνευματικά τά Μακεδονόπουλα. Χαρακτηριστικά εἶναι τά λόγια πού εἶχε ξεστομίσει σ᾿ ἐκεῖνο τό συνέδριο τῶν Μακεδονομάχων, πού ἔγινε στή Μητρόπολη Θεσσαλονίκης τόν Αὔγουστο τοῦ 1901·
«῾Οπλίστε τούς χωρικούς!.. Κι ὅταν ἐμεῖς προετοιμάσουμε τό ἔδαφος, ἀπό παντοῦ θ᾿ ἀνάψει ὁ ἀγώνας!…».
᾿Αλλ᾿ ὁ ἡρωισμός μιᾶς τέτοιας ψυχωμένης δασκάλας παίρνει καταπληκτικές διαστάσεις, πού μᾶς ἀφήνει ἔκθαμβους.
Εἶναι φθινόπωρο τοῦ 1901. ῾Ο διπλωμάτης στό ἑλληνικό Προξενεῖο τοῦ Μοναστηρίου, ὁ ῎Ιων Δραγούμης, ἔχει κάνει ἔκκληση στό «Κέντρο» τῆς Θεσσαλονίκης νά τοῦ στείλουν ἕνα ταλαντοῦχο πρόσωπο γιά μιά πολύ σοβαρή, ἐχέμυθη καί ἐπικίνδυνη ἀποστολή. Θά ἀποτελοῦσε τό σύνδεσμο τοῦ ἑλληνικοῦ κομιτάτου ἀνάμεσα στό Μοναστήρι – Καστοριά – Θεσσαλονίκη. ᾿Αναρωτιέται ποιόν ἄραγε θά τοῦ στείλουν. Μένει βουβός, σάν ἀντικρύζει μπροστά του τή δεκαοκτάχρονη Βελίκα ἕτοιμη ν᾿ ἀναλάβει καθήκοντα. Κι ὅμως, ἡ γυναικεία καρδιά της κρύβει σπάνιους θησαυρούς.
Ποιά εἶναι ἐκείνη ἡ ἀξιολύπητη μές στά κουρέλια, δίχως παπούτσια, πού μιλᾶ τούρκικα κι ἀφήνει τό Μοναστήρι, διασχίζει δυσκολοδιάβατα μέρη, βουνά, ρεματιές, φαράγγια, λαγκάδια μέ προορισμό τήν ῎Εδεσσα ἤ τήν Καστοριά, τά Γιαννιτσά ἤ τή Θεσσαλονίκη; Κανείς δέν τῆς δίνει σημασία. ῞Ολοι τήν ἀποστρέφονται καί τήν οἰκτείρουν. Μέ μιά τρελή Τουρκάλα θά ἀσχοληθοῦν;
῾Ο φακός τῆς ἱστορίας φωτογραφίζει καί μία ἄλλη.
Εἶναι μιά φτωχή Βουλγάρα, πού ρίχνεται καθημερινά στόν ἀγώνα τῆς βιοπάλης. Τριγυρνάει στή φύση καί συνεχῶς σκυμμένη μαζεύει ραδίκια. ῎Επειτα πάει στά παζάρια τῶν Τούρκων ἤ τῶν Βουλγάρων νά πουλήσει τίς λιγοστές της πραμάτειες, χόρτα ἤ γάλα, γιά νά βγάλει «τόν ἐπιούσιον».
Στ᾿ ἀλήθεια, τί παράξενο! Εἶναι πολλές φορές πού ὁ φακός συλλαμβάνει τήν τρελή Τουρκάλα ἤ τή βουλγάρα ραδικοῦ ἤ γαλατοῦ ἔξω ἀπό Προξενεῖα, Μητροπόλεις, Διοικητήρια, ᾿Αστυνομίες, στρατόπεδα. Τί γυρεύει ἐκεῖ; Κι ὅμως, ποιός θά τό ὑποπτευόταν; ῾Η τραγική αὐτή φιγούρα γίνεται ὁ σύνδεσμος ἀνάμεσα στόν ῎Ιωνα Δραγούμη, στόν Δεσπότη Καστοριᾶς Γερμανό Καραβαγγέλη καί στόν Πρόξενο τῆς Θεσσαλονίκης. Τί κι ἄν οἱ περαστικοί κουνοῦν τό κεφάλι τους καί τήν ἐλεεινολογοῦν; ῾Η Βελίκα ἔχει πλήρη συναίσθηση τῶν πράξεών της. ῾Υπηρετεῖ τό χειμαζόμενο ἔθνος της. Χαλάλι γιά τήν πατρίδα της νά κάνει τρομερές ὑπερβάσεις, νά χάσει καί τήν ὑπόληψή της.
Παριστάνοντας τήν Τουρκάλα ἤ τή Βουλγάρα, μέσα στίς πυκνές πλεξοῦδες της ἤ κάτω ἀπό τόν ξεφτισμένο ποδόγυρό της κρύβει καλοβαλμένα πολύτιμα ἔγγραφα τοῦ ᾿Αγώνα.Σκιαγμένη συνεχῶς μήπως τ᾿ ἁρπάξει ὁ ἐχθρός, τά μεταφέρει στούς κατά τόπους ὑπευθύνους τοῦ ἑλληνικοῦ κομιτάτου. Τούς ἐνημερώνει γιά ὅ,τι ἅρπαξε τό αὐτί της ἀπό τούς Βουλγάρους καί τούς Τούρκους, ἀφοῦ γνωρίζει καλά καί τίς δύο γλῶσσες. Κι ὅταν καταφθάνει στή μακεδονική γῆ ὁ σταυραετός τοῦ ᾿Αγώνα, ὁ Παῦλος Μελᾶς, κι οἱ μάχες πιότερο ἀνάβουν, ἡ λεπτεπίλεπτη δασκάλα συνεχίζει, παρ᾿ ὅλους τούς κινδύνους, νά «μεταμορφώνεται» καί νά ἀποτελεῖ «τό μάτι καί τό αὐτί τοῦ ᾿Αγώνα».
Ξαφνικά, στίς 28 Αὐγούστου τοῦ 1904, τό ἐθνικό ἔργο τῆς ἡρωίδας ἀνακόπτεται. ῞Ενας βούλγαρος κομιτατζής τήν ἀνταμώνει στά Γιαννιτσά καί μπήγει τό μαχαίρι του στό στῆθος της. Τή βασανίζει ἄγρια. Θέλει ν᾿ ἁρπάξει τά μυστικά της. Μά ἡ τρελή Τουρκάλα τά παίρνει μαζί της στήν αἰωνιότητα. Θρηνεῖ γοερά στήν κηδεία της ἡ Θεσσαλονίκη τό ἄξιο βλαστάρι της καί καταγράφει τό ὄνομά της στό πάνθεο τῶν ἡρώων.
Στή μνήμη σου, μαρτυρική ἡρωίδα δασκάλα, καταθέτουμε εὐγνωμοσύνης στεφάνι καί ὑποκλινόμαστε μπρός στό μεγαλεῖο σου. ῾Υπερέβης τά ὅρια τῆς γυναικείας ἀντοχῆς. Παραμέρισες ἀξιοπρέπειες καί κοσμιότητες. Προτίμησες νά ξευτελιστεῖ ἡ ἴδια σου ἡ προσωπικότητα γιά χάρη μιᾶς ἐλεύθερης ἑλληνικῆς Μακεδονίας.
(προσέξτε την επιγραφή του σχολείου!)
Πηγή: (῾Ελληνίς – Περιοδικό «Απολύτρωσις»), Ακτίνες
«ΣΤΩΜΕΝ ΚΑΛΩΣ»
ΑΝΑΓΚΗ ΕΞΟΔΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΤΕΛΜΑ
ΠΟΥ ΜΑΣ ΩΔΗΓΗΣΕ Η ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΟΣ ΚΑΙ ΑΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΟΣ
ΑΔΙΑΦΟΡΙΑ ΤΩΝ ΙΘΥΝΟΝΤΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΝΑ ΚΙΝΗΘΩΜΕ ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕ ΚΑΘΕ ΣΥΝΕΣΙ ΚΑΙ ΔΙΑΚΡΙΣΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΠΡΑΓΡΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΠΗΒΟΛΟΥ ΚΑΙ ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
1. Πρὸς τοῦτο ἔρχεται ὁ ταπεινὸς καὶ εὐλαβὴς ἐργάτης τοῦ Εὐαγγελίου, Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμ. Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Καρακάλλου, πατὴρ Φιλόθεος, γιὰ νὰ συμπροσευχηθῶμε τὴν 19ην Ὀκτωβρίου 2013 κατὰ τὴν Θεία Λειτουργία στὴν Ἱερὰ Μονὴ Παντοκράτορος ΤΑΩ Νταοὺ Πεντέλης καὶ νὰ μᾶς εὐλογήσῃ.
2. Θὰ ὀργανώσωμε προσκυνηματικὴ ἐκδρομὴ τὸ Σάββατο 19 Ὀκτωβρίου 2013.
3. Ὅσοι δὲν διαθέτουν δικά τους μεταφορικὰ μέσα, μποροῦν νὰ δηλωθοῦν στὰ τηλέφωνα 210-3254321, γιὰ νὰ ἐνοικιάσωμε λεωφορεῖα καὶ νὰ μεταβῶμε ὁμαδικῶς.
4. Ἀναχώρησις τὴν 7.00 π.μ. ἀπὸ Πλατεία Κλαθμῶνος (Δραγατσανίου καὶ Σταδίου γωνία), γιὰ νὰ προλάβωμε τὴν Θεία Λειτουργία.
5. Ὅσοι προτίθενται νὰ ἔρθουν μὲ δικά τους μεταφορικὰ μέσα, διευκρινίζομε:
Στὸν Σταυρὸ, συνεχίζουμε κατ’εὐθείαν πρὸς Ραφήνα – Μαραθῶνα.
Λίγο πρὶν τὴν διασταύρωσι Ραφήνα – Νέα Μάκρη/Μαραθῶνα, στρίβουμε ἀριστερὰ πρὸς τὴν Ἱερὰ Μονή.
6. Μετὰ τὴν Θεία Λειτουργία θὰ φιλοξενηθῶμε στὸ Ἀρχονταρίκι, ὅπου θὰ μᾶς παρηγορήσῃ καὶ εὐλογήσῃ ἰδιαιτέρως ὁ Ἅγιος Ἡγούμενος τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Καρακάλλου.
7. Γιὰ ,,πρωινό,, θὰ φροντίσουμε νὰ σᾶς προσφέρουμε ἄρτον, κατσικίσιο καλαβρυτινὸ τυρί, μπισκότα, παστέλια, λουκούμια κ.λπ.
8. Τὸ κόστος τοῦ πούλμαν θὰ διαιρεθῇ διὰ τοῦ ἀριθμοῦ τῶν προσκυνητῶν καὶ ἀναλόγως τὴν πληρότητα θὰ κοστίσῃ γύρω στὰ 6€ τὸ ἄτομο.
9. Ἡ ἐπιστροφὴ θὰ λάβῃ χώρα μετὰ τὴν 13.00 μ.μ.
10. Καὶ ὅσοι πρόκειται νὰ προσέλθουν μὲ δικά τους μέσα, παρακαλοῦμε νὰ μᾶς τὸ γνωστοποιήσουν τηλεφωνικῶς, γιὰ νὰ φροντίσωμε ἀναλόγως τὰ τῆς φιλοξενίας τους στὸ Ἀρχονταρίκι…
11. Ὡς γνωστὸ τὴν 8.6.2012 ἡ Διαρκὴς Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπεφάσισε ὅτι τὰ ἐγκαίνια τοῦ Τάματος τοῦ Ἔθνους πρέπει νὰ πραγματοποιηθοῦν τὴν 25.3.2021, καὶ αὐτὸ ἦταν ἀρίστη διατύπωσι…
12. Ὅμως ποῦ, πῶς, ἀκόμη καὶ μετὰ παρέλευσιν 16 μηνῶν, δὲν καταδέχθηκαν οἱ Ἅγιοι Πατέρες νὰ μᾶς ποῦν τελεσιδίκως.
13. Βέβαια μᾶς ἔχουν ἀναφέρει ἄλλοτε μὲν στὴν ἔκτασι τοῦ Γουδῆ, ἄλλοτε ὄπισθεν τῆς Σωτηρίας χωρὶς νὰ μᾶς δώσουν ἀπὸ πέρυσι τὰ αἰτηθέντα τοπογραφικὰ καὶ λοιπὲς λεπτομέρειες.
14. Ἀπηυδήσαμε ἀπὸ τὶς καθημερινὲς δοκιμασίες, ποὺ μᾶς καθυποβάλουν οἱ ἰθύνοντες καὶ ὁμοιάζωμε σὰν τοὺς «τρελλούς», ποὺ τρέχουν νὰ εὕρουν ἕνα λίθο στὸν ὠκεανό, ποὺ πετάει κάποιος σαδιστής …
15. Ἀνάγκη λοιπὸν νὰ ἀνανήψωμε καὶ νὰ δώσωμε στοὺς ἰθύνοντες νὰ ἐννοήσουν ὅτι δὲν εἴμεθα διατεθειμένοι νὰ μᾶς ἐμπαίζουν περαιτέρω.
16. Ἐπανειλημμένως ἔχομε τονίσει στοὺς καθ᾿ ὕλην ὑποχρέους Πολιτείας καὶ Ἐκκλησίας ὅτι δὲν θὰ δώσουν οὔτε μία «τρύπια δεκάρα» καὶ θὰ ἀναλάβωμε ἐμεῖς τὸν βαρύτατο τοῦτο σταυρό, τὴν δι’ ἰδίων δαπανῶν θεμελίωσιν καὶ ἀποπεράτωσιν τοῦ Τάματος τοῦ Ἔθνους.
Ὅμως ἀπαιτοῦμε
ἡ μὲν Ἐκκλησία νὰ πρωτοστατῇ εὐλογούσα,
ἡ δὲ Πολιτεία νὰ νομοθετῇ διευκολύνουσα…
17. Μὲ τὴν πραγματόποιησι τοῦ Τάματος τοῦ Ἔθνους θὰ τρώγουν τὸν ἄρτο τὸν ἐπιούσιο πολλὲς χιλιάδες ἑλληνικὲς οἰκογένειες διὰ τοῦ ἱδρῶτος τοῦ προσώπου των.
Πρῶτα δικαιοσύνη καὶ μετὰ ἐλεημοσύνη-συσσίτια.
18. Τὰ ἀσφαλιστικὰ ταμεῖα θὰ ἔχουν εἰσφορές, γιὰ νὰ δύνανται νὰ δίδουν συντάξεις ἐπιβιώσεως καὶ ὄχι φιλοδωρήματα.
19. Ἐπιβάλλεται ἡ ὕφεσι νὰ καταπολεμηθῇ μὲ ἐπενδύσεις καὶ ἡ ἀνεργία μὲ θέσεις ἀπασχολήσεως…
Ἄς μετατρέψουμε τὸ πρόβλημα σὲ εὐκαιρία.
20. Μὲ τὶς θερμὲς προσευχὲς ὅλων μας ὁ Θεὸς θὰ φωτίσῃ καὶ τὸν Μακαριώτατο Ἀρχιεπίσκοπο κ.κ. Ἱερώνυμο τὸν Β΄ καὶ τοὺς κοσμικοὺς ἰθύνοντες νὰ μὴ μᾶς ἐμποδίζουν περαιτέρω, ἀλλὰ νὰ μᾶς παραχωρηθῆ μεγάλη περίοπτος καὶ δεσπόζουσα θέσι εἰς τὸν χῶρον τοῦ Ἀττικοῦ Ἄλσυς καὶ νὰ νομοθετηθοῦν οἱ ἀπαιτούμενες διατάξεις-προϋποθέσεις γιὰ τὴν ἀπρόσκοπτο ἄμεση πραγματοποίησι τοῦ Τάματος τοῦ Ἔθνους.
Ὅσοι πιστοί, προσέλθετε.
21. Ἐὰν θέλουμε νὰ ξανακτίσωμε ἕνα καλλίτερο Ἔθνος σύμφωνα μὲ τὸ ὅραμα τῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ΄21:
«Γιὰ τοῦ Χριστοῦ τὴν πίστι τὴν Ἁγία καὶ τῆς Πατρίδος τὴν Ἐλευθερία»
τώρα ἦλθε ἡ εὐκαιρία.
ΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ
ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ ΤΑΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ
Γιατί η Τρόικα ενδιαφέρεται για τη γη και τα ακίνητα;
Η υφαρπαγή γης και ακινήτων στην Ελλάδα των Μνημονίων του Κωστή Χατζημιχάλη*
Τα Mνημόνια και η κατάσταση έκτακτης ανάγκης που μας έχουν επιβληθεί κρατούν ψηλά στην επικαιρότητα το ξεπούλημα της δημόσιας γης και των ακινήτων, ως λύση στο δημόσιο χρέος.
Σύμφωνα με τους αναλυτές της Τρόικας, στην Ελλάδα υπάρχει «καθυστερημένη κινητικότητα» των αξιών γης σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη και απαιτείται «ομαλοποίηση» της «ελληνικής εξαίρεσης». Να ακολουθήσει δηλαδή η γη και τα ακίνητα αυτό που έχει γίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη: συγκεντροποίηση της γης και περιορισμός της μικροϊδιοκτησίας, ένας «αναγκαστικός καπιταλιστικός εκσυγχρονισμός», κατά τους μνημονιακούς.
Είμαστε λοιπόν μάρτυρες μιας πρωτοφανούς επίθεσης σε πολλά επίπεδα, επίδικο της οποίας είναι μια από τις κατεξοχήν εκφάνσεις των κοινών, η γη και, σε ένα άλλο επίπεδο, το κτιριακό απόθεμα, κυρίως δημόσια κτίρια, εμπορικά ακίνητα και κατοικίες.
Κατακτήσεις γενεών, υλικές, θεσμικές αλλά και συμβολικές, χάνονται σε λίγο χρόνο, μέσω της υφαρπαγής της γης, της δημόσιας περιουσίας και της μικροϊδιοκτησίας.
Η κούρσα επενδύσεων σε γη στον παγκόσμιο Νότο
Οι πόλεις, ως γη, ακίνητα και υποδομές, ήταν πάντα υποδοχείς επενδύσεων πλεονάζοντος κεφαλαίου και μέσω της αστικοποίησης βασικός πυλώνας στις διαδικασίες συσσώρευσης κεφαλαίου. Η πτώση του μέσου ποσοστού κέρδους στις βιομηχανικές επενδύσεις στον παγκόσμιο Βορρά και η δημιουργία νέων χρηματιστηριακών προϊόντων οδήγησε, μετά τη δεκαετία του 1990 και κυρίως μετά το 2000, σε μια κούρσα επενδύσεων σε γη στον παγκόσμιο Νότο μέσω υφαρπαγής και σε εκτεταμένο real estate παντού. Τα νέα άυλα προϊόντα που δημιουργήθηκαν επιτρέπουν από τη μια ενυπόθηκο δανεισμό και από την άλλη δανεισμό και πωλήσεις με βάση μελλοντικά έσοδα μέσω τιτλοποιήσεων. Τη δημιουργία, με άλλα λόγια, πλασματικών αξιών και πλασματικού κεφαλαίου. Αυτές οι χρηματικές καινοτομίες εφαρμόστηκαν πρώτα στις ΗΠΑ από τη δεκαετία του 1980 και δεν περιορίστηκαν μόνο στους «μεγάλους» παίκτες, αλλά διαχύθηκαν στα μεσοαστικά και στα εργατικά στρώματα με επισφαλή εισοδήματα. Αποτέλεσμα, η αδυναμία αποπληρωμής των δανείων, η απότομη κάμψη της ζήτησης, η υπερχρέωση των νοικοκυριών και των εργολάβων. Η αλληλεξάρτηση των περιφερειακών με τις κεντρικές τράπεζες, αλλά και πιστωτικών ιδρυμάτων και επενδυτικών χαρτοφυλακίων εντός και εκτός των ΗΠΑ, δεν άργησε να μεταφέρει την κρίση και στην Ευρώπη, με τα γνωστά αποτελέσματα.
Για πολύ καιρό η διαδικασία αυτή δεν προσέλκυε το αναλυτικό ενδιαφέρον και κυρίως δεν προβλημάτιζε πολιτικά την Αριστερά στον παγκόσμιο Βορρά. Η φούσκα των ακινήτων στις ΗΠΑ το 2007-8, η χρηματοπιστωτική κρίση που ενεργοποίησε με τα εκατομμύρια αστέγων και άνεργων και στη συνέχεια η διασπορά της παγκοσμίως, φώτισε ξανά τη σημασία της γης, των ακινήτων και της γαιοπροσόδου. Η κρίση των ενυπόθηκων δανείων στις ΗΠΑ και η μεταφορά της μέσω των νέων χρηματιστικών προϊόντων σε όλο τον κόσμο αποτελεί μια ενδιαφέρουσα εφαρμογή της έννοιας του «τοπικο-παγκόσμιου» (glocalisation): άμεση σύνδεση τοπικών χαρακτηριστικών, στην περίπτωσή μας η ίδια η γη, με τις παγκόσμιες τάσεις-ροές και αντίστροφα. Και για την Αριστερά υπογράμμισε τη σημασία της κατανόησης των διαδικασιών αστικοποίησης με τις διαδικασίες συσσώρευσης κεφαλαίου και με τους καθημερινούς αγώνες στη πόλη. Η γη, ο χώρος και ειδικά οι πόλεις δεν αποτελούν κάποιο εξωτερικό περιβάλλον», μια δευτερεύουσα αντίθεση στην υπόθεση της ριζικής κοινωνικής αλλαγής. Αποτελούν κρίσιμες κοινωνικές σχέσεις και οι αντιφάσεις που παράγουν οδηγούν σε κοινωνικές συγκρούσεις με απρόβλεπτες συνέπειες.
Αλλά γιατί έχουν σήμερα τόση σημασία η γη και τα ακίνητα για την Τρόικα; Πέρα από την προφανή απάντηση κάλυψης του δημόσιου χρέους υπάρχουν, κατά τη γνώμη μου, δυο ακόμη γενικότερες συνθήκες. Η πρώτη αφορά τις διεθνείς τάσεις και η δεύτερη τις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Ας τις δούμε σύντομα.
Η παγκόσμια σκηνή: κερδοσκοπικές επενδύσεις σε γη και ακίνητα
Στην Ελλάδα, η συγκυρία της κρίσης και το ειδικό καθεστώς των Μνημονίων συμπίπτει, δυστυχώς, με τη νέα παγκόσμια τάση επενδύσεων κερδοσκοπικών κεφαλαίων στη γη και σε ακίνητα. Από στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας αλλά και προοδευτικών πρωτοβουλιών όπως το Land Deal Politics Initiative (www.iss.nl/Ldpi), προκύπτει ότι μετά το 2007 κεφάλαια κάθε είδους (ιδιωτικά, κρατικά, hedge funds, venture capital) εισέρχονται μαζικά στην αγορά γης και στο real estate, αναζητώντας εκτάσεις, εμπορικά ακίνητα και προνομιακές θέσεις για υψηλών προδιαγραφών κατοικίες που μελλοντικά θα είναι σπάνιες, δηλαδή αναζητώντας μονοπωλιακή γαιοπρόσοδο. Ενώ παλαιότερα οι σίγουρες επενδύσεις ήταν σε μετοχές κερδοφόρων μεγάλων βιομηχανιών, σήμερα αναζητούν καταφύγιο στη γη και στα ακίνητα. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, στο διάστημα 2007-2012 (δεν υπάρχουν πιο πρόσφατα στοιχεία) από το σύνολο των παγκόσμιων επενδύσεων κεφαλαίων λίγο πάνω από τις μισές κατευθύνονται στη γη και σε ακίνητα. Στη γη κατευθύνονται σε περιοχές όπως η Αφρική, η Λατινική Αμερική αλλά και η Ευρώπη, κυρίως στις πρώην χώρες του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Στον τομέα των ακίνητων οι επενδύσεις κατευθύνονται σε ώριμες αγορές, π.χ. Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη και στις λεγόμενες αναδυόμενες, όπως οι πόλεις των Εμιράτων του Περσικού Κόλπου, οι παράκτιες πόλεις της Κίνας, οι μεγαλουπόλεις της Ινδίας και της Λατινικής Αμερικής. Οι περισσότερες χώρες-στόχοι είναι διψασμένες για επενδύσεις κάθε είδους, και η γη τους ήταν ένας αναξιοποίητος πόρος εδώ και δεκαετίες. Σε αυτό συμβάλλουν πέντε σύγχρονες παγκόσμιες τάσεις.
Πρώτον, η εκτιμωμένη παγκόσμια διατροφική ανασφάλεια και η άνοδος των τιμών των τροφίμων που έχει προκαλέσει εκτεταμένες επενδύσεις σε μεγάλες εκτάσεις για μελλοντική παραγωγή τροφής.
Δεύτερον, η παγκόσμια ενεργειακή ανασφάλεια και η αναζήτηση σπάνιων μεταλλευμάτων που έχει οδηγήσει από τη μια πλευρά σε εξορυκτική φρενίτιδα σε στεριά και θάλασσα, και από την άλλη στην αναζήτηση μεγάλων εκτάσεων για εγκατάσταση ΑΠΕ (ανεμογεννητριών και ηλιακών συλλεκτών) κοντά σε μεγάλους καταναλωτές, καθώς και εκτάσεων για καλλιέργεια βιοκαύσιμων, διαδικασίες γνωστές και ως «πράσινη υφαρπαγή» (green grabbing).
Τρίτον, η αναζήτηση μεγάλων εκτάσεων για ειδικού τύπου mega-projects, όπως αναπτυξιακοί διάδρομοι κάθε είδους, από τρένα μεγάλης ταχύτητας μέχρι αγωγούς πετρελαίου, νέα μεγάλα λιμάνια για κοντέινερ, εκτάσεις για ειδικές οικονομικές ζώνες και φυσικά μεγάλης κλίμακας real estate στις πόλεις. Στην κατηγορία αυτή μπορεί να ενταχθεί και η δημιουργία μεγάλων, ολοκληρωμένων τουριστικών μονάδων με παραθεριστικό real estate, γκολφ.
Η τέταρτη εξέλιξη, που αποτελεί την προϋπόθεση για να κινητοποιηθούν οι προηγούμενες τάσεις, είναι η δημιουργία νέων χρηματοπιστωτικών εργαλείων από τις επενδυτικές τράπεζες, ικανών να περιορίζουν το ρίσκο των επενδύσεων.
Τέλος, οι αναδυόμενες παγκόσμιες ρυθμίσεις, κανόνες και κίνητρα που παρέχονται από τη διεθνή κοινότητα (κυρίως την Παγκόσμια Τράπεζα και το ΔΝΤ), για να προβαίνουν οι κερδοσκόποι σε παρόμοιες επενδύσεις μεγάλης κλίμακας σε γη, δεδομένων των μεγάλων διαφορών στα καθεστώτα ιδιοκτησίας και φορολογίας της γης.
Ελληνικές ιδιαιτερότητες: ποιοτικά χαρακτηριστικά, ένταξη στην ΕΕ, μεγάλη κρατική ιδιοκτησία και Μνημόνια
Αν τα παραπάνω σας φαίνονται οικεία, είναι γιατί τα έχουμε δει να συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας – κι αυτό μας οδηγεί στις ελληνικές ιδιαιτερότητες. Από τις Σκουριές της Χαλκιδικής, την ΑΟΖ σε Ιόνιο και Αιγαίο και το αεροδρόμιο του Ελληνικού μέχρι τη Στοά Μοδιάνο στη Θεσσαλονίκη, τη Μονή Τοπλού στη Σητεία, τους αγωγούς φυσικού αερίου, τα εκατοντάδες φωτοβολταϊκά πάρκα σε όλη την Ελλάδα και τις ανεμογεννήτριες στα νησιά – όλα αυτά είναι μερικές ενδείξεις της εφαρμογής των παγκόσμιων τάσεων, οι οποίες διευκολύνονται, αν όχι επιβάλλονται, από το ειδικό καθεστώς των Μνημονίων. Στην Ελλάδα δεν υπάρχουν οι τεράστιες εκτάσεις που διαθέτουν άλλες περιοχές και το ενδιαφέρον για την υφαρπαγή της γης και των ακινήτων οφείλεται σε δύο κυρίως λόγους.
Πρώτον, στα ποιοτικά χαρακτηριστικά της γης και των ακινήτων. Το σύνολο της ελληνικής επικράτειας αποτελεί μια οιονεί μονοπωλιακή θέση ως προς τα γεωπολιτικά δεδομένα και τη φυσική εγγύτητα στις ευρωπαϊκές αγορές· άρα, ο κάτοχος ή εκείνος που την ελέγχει απολαμβάνει ένα είδος μονοπωλιακής γαιοπροσόδου. Οι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης και ακινήτων στην Ελλάδα είναι το κράτος, οι δήμοι, η Εκκλησία και τα μοναστήρια: αυτοί θα αποτελέσουν τους πρώτους στόχους της υφαρπαγής. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο στρατός με μεγάλες ιδιοκτησίες, οι οργανισμοί κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΟΣΕ κλπ) και τα ΝΠΔΔ (πανεπιστήμια, νοσοκομεία). Μια απλή ανάγνωση του εφαρμοστικού νόμου και η διεθνής εμπειρία τιτλοποίησης γης και ακινήτων που θα εφαρμόσει το ΤΑΙΠΕΔ, φτάνει για να καταλάβουμε τι μας περιμένει.
Αυτοί είναι οι λόγοι που θέλουν οι Κινέζοι τα λιμάνια και τα αεροδρόμια· Ρώσοι και Τσετσένοι τους αναπτυξιακούς διαδρόμους για να περάσουν οι αγωγοί πετρελαίου και υγραερίου· Ισπανοί, Δανοί και Γερμανοί μεγάλες εκτάσεις για την εγκατάσταση πάρκων με ΑΠΕ για παραγωγή ηλεκτρισμού και μεταφορά του στη Μεσευρώπη· Γάλλοι, Ολλανδοί και Γερμανοί παραγωγική γη για ειδικές βιολογικές καλλιέργειες· Καναδοί, Ρώσοι και άλλα διεθνή κονσόρτια διεκδικούν το υπέδαφος, κυρίως για χρυσό και φυσικό αέριο· και, τέλος, επενδυτές κάθε είδους και εθνικότητας (ανάμεσα τους και ελληνικές τράπεζες και ιδιώτες) ενδιαφέρονται για εμπορικά και «ειδικού σκοπού» ακίνητα.
Μια ειδική ομάδα χαρακτηριστικών γης στην Ελλάδα αφορά τα ιστορικά μνημεία, το τοπίο, το μεγάλο μήκος ακτών και νησιών, τον σχετικά υψηλό δείκτη φυσικής αξίας και τέλος τη φήμη της ως μεσογειακού προορισμού που διατηρεί αυθεντικότητα και δεν έχει υποστεί τις μη αναστρέψιμες καταστροφές αντίστοιχων προορισμών στην Ισπανία και Ιταλία. Αυτά τα ποιοτικά χαρακτηριστικά έχουν προσελκύσει μεγάλες τουριστικές επενδύσεις και real estate παραθεριστικών κατοικιών, οι οποίες αναζητούν άθικτες παραθαλάσσιες εκτάσεις κοντά στις πλούσιες χώρες της Ε.Ε. και τη Ρωσία.
Ο δεύτερος λόγος είναι πολιτικός και κοινωνικός, με τρεις αιχμές: το ότι τα ελληνικά εδάφη βρίσκονται εντός Ε.Ε./ευρωζώνης, το μέγεθος της κρατικής περιουσίας και το ειδικό καθεστώς των Μνημονίων που έχει επιβληθεί από το 2010. Αυτό δίνει στα ελληνικά εδάφη μια θεσμική ιδιαιτερότητα, θεωρητικά ελκυστική σε επενδύσεις, η οποία συνίσταται στη συστηματική εξασθένιση της πολιτικής ανεξαρτησίας, στην υποβάθμιση της δημοκρατίας και στην κατάργηση της συνταγματικής τάξης. Επειδή οι μεγάλοι ιδιοκτήτες γης και ακινήτων στην Ελλάδα είναι το κράτος και οργανισμοί που εποπτεύονται από αυτό, οι θεσμικές και αντισυνταγματικές εκτροπές είναι απαραίτητες για την είσοδο αυτών των ακινήτων στη αγορά, κάτι που δεν μπορεί να συμβεί το ίδιο εύκολα με τις ιδιωτικές περιουσίες. Εδώ, νομίζω, έχει σημασία η πιθανή έναρξη των πλειστηριασμών κατοικιών: εκτός από την κοινωνική αναταραχή που θα προκαλέσει και τις έντονες αντιδράσεις των ελληνικών τραπεζών (για τα οποία η Τρόικα αδιαφορεί), θα προκαλέσει άμεση κατάρρευση των τιμών στην αγορά ακινήτων, άρα και των δημόσιων ή των ΝΠΔΔ, δημιουργώντας μεγάλες ευκαιρίες σε εκείνους που περιμένουν να τα υφαρπάξουν. Γιατί οι μελλοντικοί επενδυτές δεν ενδιαφέρονται για τις χιλιάδες μικροϊδιοκτησίες που θα χαθούν, αλλά: α) για τις μεγάλες δημόσιες εκτάσεις και τα μεγάλα ακίνητα του δημοσίου, των ΝΠΠΔ και των οργανισμών κοινής ωφέλειας, τα οποία θα χάσουν σημαντικό τμήμα της αξίας τους και β) για την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων επειδή οι περισσότεροι στόχοι περιλαμβάνουν σημαντικά τμήματα ακίνητης περιουσίας (ΟΣΕ, λιμάνια, αεροδρόμια κ.ά.).
Στην ίδια κατεύθυνση βρίσκονται και οι αλλαγές που προτείνονται στη φορολογία των ακινήτων, της αγροτικής γης και των εκτός σχεδίου ιδιοκτησιών. Αν υλοποιηθούν οι εξαγγελίες, είναι πιθανό να έχουμε στο μέλλον μαζικές πωλήσεις από μικροϊδιοκτήτες που θα αδυνατούν να πληρώσουν τους φόρους ακινήτων και των αγροτικών εκτάσεων που προέρχονται από κληρονομιές, με αποτέλεσμα την συγκεντροποίηση της ιδιοκτησίας της γης, και ως εκ τούτου και της γαιοπροσόδου σε όφελος εκείνων που έχουν σήμερα και αύριο ρευστό. Σε αυτό αποβλέπει ο ενιαίος φόρος ακινήτων και η σχεδιαζόμενη σημαντική μείωση του φόρου μεταβιβάσεων.
Τα παραπάνω έχουν μετατρέψει την Ελλάδα σε περιοχή που ισχύει ένα ιδιάζων «καθεστώς μόνιμης εξαίρεσης», όπως θα έλεγε ο Αγκάμπεν, ή μια «κατάτμηση σε ζώνες (zonage)», όπως γράφει ο Μπαντιού, αλλά αυτό δεν συμβαίνει χωρίς κοινωνικές αντιστάσεις. Αποτελούν πολιτικές συνθήκες οι οποίες, αλλάζοντας ή περιορίζοντας το θεσμικό πλαίσιο, δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την υφαρπαγή της γης. Οι παραπάνω θεσμικές εκτροπές, που αλλού θα απαιτούσαν στρατιωτική βία, στην Ελλάδα εφαρμόζονται με τη βία τις συστηματικής εξασθένισης των ρυθμιστικών μηχανισμών της δημοκρατίας. Οι πολίτες δεν βρίσκονται πλέον αντιμέτωποι με πολιτικούς εκπροσώπους κλασικού δημοκρατικού τύπου, αλλά, όπως γράφει ο Μπαντιού με ένα είδος τοπικής ψευτο-κρατικής κάλυψης των κυρίαρχων διαδικασιών καταλήστευσης» (Η Εποχή, 12.5.2013).
Θα τελειώσω παραφράζοντας τον Σ. Ζίζεκ. Παλιά η Αριστερά ήξερε τι να κάνει με τη γη και τα ακίνητα: περίμενε πότε θα έλθει στην εξουσία για να καταργήσει την ατομική ιδιοκτησία. Σήμερα δεν ξέρει ακόμη τι να κάνει, αλλά δεν μπορεί να περιμένει. Τουλάχιστον ας προσπαθήσει, ας προσπαθήσουμε, να σταματήσουμε με κάθε μέσο την υφαρπαγή που βιώνουμε, και κυρίως αυτή που επέρχεται.
Ο *Κωστής Χατζημιχάλης είναι ομότιμος καθηγητής (Τμήμα Γεωγραφίας, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, hadjimichalis@hua.gr)
Το άρθρο αποτελεί περιληπτική απόδοση της παρέμβαση στην εκδήλωση «Ανοικτής Πόλης» με θέμα «Κόκκινα δάνεια και υφαρπαγή της μικροϊδιοκτησίας» (ομιλητές: Τόνια Κατερίνη, Κερασίνα Ραυτοπούλου, Κωστής Χατζημιχάλης, Γιώργος Μ. Χατζηστεργίου· συντονίστρια Ελένη Πορτάλιου), 16.9.2013
Πηγή: http://infognomonpolitics.blogspot.gr/2013/09/blog-post_7562.html#.UlJ6iBDJaDb
Θά συμμετεῖχενεἰς τάς ἐκδηλώσεις διά τό Διάταγμα τῶν Μεδιολάνων, κατά τάς ὁποίας θά ἐγίνετο ἡ ἀνακήρυξις τῆς ψευδοενώσεως, ὡς ἔλεγε
Ὁ Οἰκουμενιστής καί φιλοπαπικός Πατριάρχης τῆς Σερβίας κ. Εἰρηναῖος αἰτιολογῶν τήν ματαίωσιν τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Πάπα εἶπεν ὅτι τό Κράτος τῆς Σερβίας δέν εἶχε τήν δυνατότητα νά λάβη ἐπαρκῆ μέτρα ἀσφαλείας διά τήν προστασίαν τοῦ Πάπα, ὁ ὁποῖος ἐκινδύνευεν ἀπό ἐπιθέσεις ἐκ μέρους τῶν διακοσίων χιλιάδων ὀρθοδόξων προσφύγων τῆς Κροατίας, οἱ ὁποῖοι ἐγνώρισαν τήν βίαν καί τήν σκληρότητα τοῦ Παπισμοῦ.
Ζῇ Κύριος ὁ Θεός ἡμῶν καί προβάλλει διαρκῶς ἐμπόδια εἰς τά ἑνωτικά σχέδια τοῦ Φαναρίου μετά τῶν Παπικῶν.
Εἰς τάς ἐκδηλώσεις διά τήν συμπλήρωσιν 1700 ἐτῶν ἀπό τό Διάταγμα τῶνΜεδιολάνων περί Ἀνεξιθρησκίας θά συμμετάσχουν μόνον Ὀρθόδοξοι Πατριάρχαι καί Ἀρχιεπίσκοποι ὑπό τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην κ. Βαρθολομαῖον. Δέν θά συμμετάσχη ὁ Πατριάρχης Ρουμανίας, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐπεκτατικάς βλέψεις εἰς βάρος τῆς Σερβίας καί αἱ σχέσεις του μετά τοῦ Πατριάρχου τῆς Σερβίας εἶναι ψυχραί.
Ὄπισθεν ὁλοταχῶς ἔκαμνεν ὁ φιλοπαπικός καί φιλοοικουμενιστής Πατριάρχης Σερβίας κ. Εἰρηναῖος εἰς τό θέμα τῆς συμμετοχῆς τοῦ Πάπα εἰς τάς πανηγυρικάς ἑορταστικάς ἐκδηλώσεις διά τήν συμπλήρωσιν 1700 ἐτῶν ἀπό τήν ὑπογραφήν τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων, ὑπό τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου, διά τήν ἀνεξιθρησκίαν.
Εἰς τάς ἐκδηλώσεις αὐτάς ἐπρόκειτο νά ληφθοῦν ἀποφάσεις κορυφῆς διά τήν ψευδοένωσιν Ὀρθοδόξων καί Παπικῶν, ἀφοῦ εἰς τήν Σερβίαν δέν θά ἦτο μόνον ὁ Πάπας καί οἱ συνεργάται του εἰς τό Βατικανόν, ἀλλά καί οἱ ἐκπρόσωποι ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ὑπό τόν Οἰκουμενικόν Πατριάρχην κ. Βαρθολομαῖον.
Αἱ σχετικαί συζητήσεις διά τήν λῆψιν ἀποφάσεων κορυφῆς εἶχον πραγματοποιηθῆ πρό δύο ἐτῶν περίπου. Τάς ἀποφάσεις εἶχεν ἀναδείξει κατ᾽ ἐπανάληψιν ἀπό τήν πρώτην σελίδα του ὁ «Ο.Τ.». Αὗται προεκάλεσαν μεγάλην ἀντίδρασιν εἰς τό ἐσωτερικόν τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Σερβίας, εἰς τούς Καθηγουμένους Ἱερῶν Μονῶν, εἰς τόν Ἱερόν Κλῆρον καί εἰς τόν πιστόν λαόν.
Ὅλοι ὅσοι ἀντέδρασαν ἐνεθυμήθησαν τά ἐγκλήματα τοῦ Παπισμοῦ εἰς βάρος τῶν Ὀρθοδόξων Σέρβων κατά τήν διάρκειαν τοῦ Β´ Παγκοσμίου πολέμου, ἀλλά καί τά δημοσιεύματα ἐφημερίδων καί περιοδικῶν ὅτι τό Βατικανόν συμμετεῖχε, εἴτε εὐθέως εἴτε ἐμμέσως, εἰς τάς πολεμικάς ἐπιχειρήσεις (1990-1992 καί 1998) ἐναντίον τῆς διαλύσεως τῆς Γιουγκοσλαβίας καί τῆς Σερβίας.
Αἱ ἀντιδράσεις ἦσαν πολύ δυναμικαί. Καί εἰς αὐτάς ὀφείλεται ἡ ματαίωσις τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Πάπα εἰς τήν Σερβίαν, ἀλλά καί ἡ ματαίωσις τῶν ὅποιων σχεδίων διά τήν ψευδοένωσιν Παπικῶν καί Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας.
Ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης τῆς Σερβίας κ. Εἰρηναῖος, χρησιμοποιῶν τήν γλῶσσαν τῆς πλαγίας ὁδοῦ, ὑπεστήριξεν ὅτι τό Κράτος τῆς Σερβίας δέν εἶχε τά μέσα καί τήν ὀργάνωσιν νά διασφαλίση τήν ἀσφάλειαν τοῦ Πάπα ἀπό τάς ἀντιδράσεις χιλιάδων Ὀρθοδόξων Σέρβων. Αἱ ἐξελίξεις ἀποτελοῦν μίαν ἀκόμη ἧτταν τοῦ Φαναρίου, τό ὁποῖον ἀνέμενεν εἰς τάς ἐκδηλώσεις διά τήν συμπλήρωσιν 1700 ἐτῶν ἀπό τήν ὑπογραφήν τοῦ Διατάγματος διά τήν Ἀνεξιθρησκίαν νά κηρύξη οὐσιαστικῶς τήν ψευδοένωσιν.
Αἱ ἀντιδράσεις Ἱεραρχῶν, Καθηγουμένων Ἱ. Μονῶν, τοῦ ἐντίμου κλήρου καί τοῦ πιστοῦ λαοῦ ἀνέτρεψαν τά σχέδια τοῦ Φαναρίου καί ὅλων τῶν Οἰκουμενιστῶν Ἀρχιερέων, οἱ ὁποῖοι προδίδουν τήν Ὀρθόδοξον πίστιν, καταφρονοῦντες τούς ἱερούς Κανόνας καί περιφρονοῦντες τόν Ὀρθόδοξον πιστόν λαόν.
Εἰς τάς ἐκδηλώσεις θά παραστοῦν Ὀρθόδοξοι Πατριάρχαι καί Ἀρχιεπίσκοποι Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, ὡς καί ἐκπρόσωποι τοῦ Βατικανοῦ καί τοῦ Προτεσταντισμοῦ. Εἰς τάς ἐκδηλώσεις ὅμως δέν θά παραστῆ ὁ Πατριάρχης Ρουμανίας (ἔχει ἐντόνους οἰκουμενιστικάς τάσεις), διότι ἔχει ψυχράς σχέσεις μέ τόν ἐπίσης οἰκουμενιστήν Πατριάρχην Σερβίας διά «ἐδαφικά ζητήματα».
Πρόσχημα ἡ ἀσφάλεια τοῦ Πάπα κ. Φραγκίσκου
Σχετικῶς μέ τήν ματαίωσιν τῆς ἐπισκέψεως τοῦ Πάπα εἰς τήν Σερβίαν ὁ φιλοπαπικός Πατριάρχης τῆς χώρας κ. Εἰρηναῖος, τήν ἀπέδωσεν εἰς τήν ἀδυναμίαν τῆς χώρας νά λάβη ἐπαρκῆ μέτρα ἀσφαλείας διά τήν προστασίαν του ἀπό ἐπιθέσεις προερχομένας ἀπό ἐκείνους, οἱ ὁποῖοι ἐκδιώχθησαν ἀπό τά «τάγματα ἐφόδου» ἐκ τῆς Κροατίας.
Συμφώνως πρός τό Ἐκκλησιαστικόν Πρακτορεῖον Εἰδήσεων «Ρομφαία» ὑπό ἡμερομηνίαν 28ην Σεπτεμβρίου: «Νὰ συμμετάσχει στοὺς ἑορτασμοὺς γιὰ τὰ 1.700 χρόνια ἀπὸ τὸ Διάταγμα τοῦ Μεδιολάνου στὸ Νίς, ἐξέφρασε ὁ Πατριάρχης Σερβίας κ. Εἰρηναῖος.
Τὴν ἴδια στιγμὴ ὅμως, μέσα ἀπὸ τὸν Γερμανικὸ τύπο, προειδοποίησε ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ γνωρίζει ἐὰν θὰ μποροῦσε ἡ χώρα νὰ παρέχει τὴν ἀσφάλεια ποὺ πρέπει, ἐνάντια στὸν κίνδυνο μίας ἐπίθεσης κατὰ τῆς Σερβίας ἀπὸ πρόσφυγες, ποὺ ἐκδιώχθηκαν ἀπὸ τὴν Κροατία. Ὡς ἐκ τούτου ὁ Προκαθήμενος τῆς Σερβικῆς Ἐκκλησίας ἀνέφερε ὅτι δὲν εἶναι ἀκόμη ἡ ὥρα γιὰ μία ἐπικείμενη ἐπίσκεψη τοῦ Πάπα στὴ Σερβία.
Ὁ Πατριάρχης Εἰρηναῖος ἐξήγησε ὅτι "περίπου 200.000 Σέρβοι ἀπὸ τὴν Κροατία ἐκδιώχθηκαν καὶ ἀναγκάστηκαν νὰ ἐγκαταλείψουν τὰ σπίτια τους καὶ τὶς ἐκκλησίες, καὶ τώρα ζοῦν κάτω ἀπὸ ἄθλιες συνθῆκες". "Ἀνάμεσά τους ὑπάρχουν πολλοὶ ποὺ δὲν θὰ ἤθελαν νὰ δοῦν ὅτι ὁ Πάπας ἦρθε στὴ Σερβία, διότι ἡ Σερβία εἶναι ἀπὸ τὶς Εὐρωπαϊκὲς χῶρες, ποὺ δὲν ἔχει ἀκόμα ἐπισκεφθεῖ Πάπας στὴ σύγχρονη ἐποχή", πρόσθεσε ὁ Πατριάρχης Εἰρηναῖος.
Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι ὁ Πατριάρχης Σερβίας ἀνέφερε ὅτι τὸ Νίς, θὰ ἦταν ἰδανικὸ μέρος γιὰ μία συνάντηση μεταξὺ Ρ/Καθολικῆς καὶ Σερβικῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ εἶναι ἡ γενέτειρα τοῦ Μεγάλου Κωνσταντίνου».
Ἡ σύγκρουσις Πατριαρχῶν
Διά τό ἴδιον θέμα ὁ δημοσιογράφος κ. Βασίλειος Σπυρόπουλος ἔγραψεν εἰς τόν ἔνθετον διά τήν Ὀρθοδοξίαν τῆς ἐφημερίδος «Δημοκρατία» καί τήν σύγκρουσιν τῶν Πατριαρχῶν Σερβίας-Ρουμανίας τά ἀκόλουθα: «Κέντρο τῆς Ὀρθοδοξίας θὰ καταστεῖ τὸν Ὀκτώβριο ἡ Σερβία, καθὼς ἐκεῖ θὰ βρεθοῦν πολλοὶ ἀπὸ τοὺς προκαθημένους τῶν Ὀρθόδοξων Πατριαρχείων καὶ Ἐκκλησιῶν (μὲ προεξάρχοντα τὸν Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη κ. Βαρθολομαῖο), ὕστερα ἀπὸ πρόσκληση τοῦ Πατριάρχη Σερβίας κ. Εἰρηναίου, μὲ ἀφορμὴ τὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις γιὰ τὴ συμπλήρωση 1.700 ἐτῶν ἀπὸ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων.
Ἕως τὴν ὥρα ποὺ γράφονταν αὐτὲς οἱ γραμμὲς εἶχε γίνει γνωστὸ ὅτι στὴν πρόσκληση τοῦ κ. Εἰρηναίου ἀπάντησαν θετικὰ καὶ θὰ παραστοῦν ὁ Πατριάρχης Ἱεροσολύμων κ. Θεόφιλος, ὁ Πατριάρχης Μόσχας καὶ Πάσης Ρωσίας κ. Κύριλλος, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος καὶ ὁ μητροπολίτης Βαρσοβίας καὶ Πάσης Πολωνίας κ. Σάββας.
Ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος θὰ παραστοῦν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν καὶ Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμος καὶ ὁ μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος συνοδευόμενοι πιθανότατα ἀπὸ τὸν ἀρχιμανδρίτη Ἱερώνυμο Κάρμα, ἡγούμενο τῆς Ἱ. Μονῆς Μεγάλου Σπηλαίου στὰ Καλάβρυτα. Ὡστόσο, σύμφωνα μὲ ἐκκλησιαστικὲς πηγές, στὶς ἑορταστικὲς ἐκδηλώσεις στὴ Σερβία ἕνας ἀπὸ τοὺς ἐκκλησιαστικοὺς ἡγέτες, ποὺ δὲν θὰ δώσουν τὸ “παρὼν” θὰ εἶναι ὁ Πατριάρχης Ρουμανίας κ. Δανιήλ, ὁ ὁποῖος φέρεται ὅτι ἔχει ψυχρὲς σχέσεις μὲ τὸν οἰκοδεσπότη Πατριάρχη Σερβίας κ. Εἰρηναῖο.
Οἱ ἴδιες πηγὲς ὑποστηρίζουν ὅτι τὸ κακὸ κλῖμα μεταξὺ τῶν δύο προκαθημένων προκλήθηκε ἀπὸ τὴν τοποθέτηση ἐπισκόπου, ἐκ μέρους τοῦ Πατριαρχείου Ρουμανίας, σὲ περιοχὴ, ἡ ὁποία ἀνήκει στὴ δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Σερβίας. Τὸ γεγονὸς αὐτό, ἂν τελικῶς ἀληθεύει, ἐνδεχομένως νὰ ἐπιβεβαιώνει, ἕως ἕνα βαθμό, αὐτὸ ποὺ δὲν ἀμφισβητεῖται στοὺς ἐκκλησιαστικοὺς κύκλους, ὅτι δηλαδὴ τὸ Πατριαρχεῖο Ρουμανίας ἔχει ἐμφανίσει, ἰδιαίτερα τὰ τελευταῖα χρόνια, ἡγεμονικὲς τάσεις ποὺ ἀρκετὲς φορὲς ἔχουν ὡς ἀποτέλεσμα τὴ δημιουργία μεγάλων ἐντάσεων καὶ τριβῶν μὲ τὰ ὑπόλοιπα μέλη τῆς ὀρθόδοξης οἰκογένειας. Οἱ κακὲς γλῶσσες προχωροῦν τὸ θέμα ἀκόμη πιὸ πέρα, λέγοντας ὅτι τὸ Πατριαρχεῖο Ρουμανίας ἐπιχειρεῖ νὰ στρέψει τὸ ἐνδιαφέρον του πρὸς τὴ Δύση, μὲ ὅ,τι μπορεῖ νὰ σημαίνει κάτι τέτοιο.
Οἱ ἑορτασμοὶ γιὰ τὴν ὑπογραφὴ τοῦ Διατάγματος τῶν Μεδιολάνων θὰ πραγματοποιηθοῦν στὴ Σερβία ἀπὸ τὶς 4 ἕως τὶς 9 Ὀκτωβρίου. Οἱ πόλεις ποὺ θὰ ὑποδεχθοῦν τοὺς ἐξέχοντες καλεσμένους εἶναι τὸ Βελιγράδι, ἡ Νὶς καὶ ἡ Ποντγκόριτσα. Στὸ πρόγραμμα ξεχωρίζει ἡ 6η Ὀκτωβρίου, κατὰ τὴν ὁποία ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης κ. Βαρθολομαῖος θὰ προστεῖ τῆς Θείας Λειτουργίας, ποὺ θὰ τελεσθεῖ στὸν νεόδμητο Ἱ. Ναὸ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καὶ Ἑλένης στὴ Νίς.
Σύμφωνα μὲ τὴν ἀνακοίνωση ποὺ ἔχει ἀναρτηθεῖ στὴ σελίδα τοῦ Πατριαρχείου Σερβίας στὸ διαδίκτυο, αὐτὴ εἶναι “ἡ κεντρικὴ ἐκδήλωση τοῦ Πανορθοδόξου Ἰωβηλαίου τῆς χρονιᾶς”, στὴν ὁποία θὰ λάβουν μέρος, ἐκτὸς ἀπὸ ὑψηλόβαθμους ἀξιωματούχους τῆς Σερβίας, καὶ πολλοὶ ἐκπρόσωποι γειτονικῶν κρατῶν, πρέσβεις ξένων χωρῶν, ἀλλὰ καὶ σημαίνοντα πρόσωπα τῆς σερβικῆς δημόσιας ζωῆς καὶ τοῦ πολιτισμοῦ.
Στὶς 7 Ὀκτωβρίου στὴν Ποντγκόριτσα θὰ τελεσθοῦν τὰ ἐγκαίνια τοῦ Ἱ. Ναοῦ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ, παρουσίᾳ τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν τῆς Ὀρθοδοξίας. Νὰ σημειωθεῖ ὅτι ἡ σερβικὴ πλευρὰ ἀποδίδει ἰδιαίτερο συμβολισμὸ σὲ αὐτὲς τὶς ἐκδηλώσεις, τὶς ὁποῖες χαρακτηρίζει “τὴ μεγαλύτερη συνάθροιση στὴν Ἱστορία τῆς Σερβικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας”.
Ἐκτὸς ἀπὸ τοὺς προκαθημένους Ὀρθόδοξων Πατριαρχείων καὶ Ἐκκλησιῶν, θὰ παραστοῦν ἐκπρόσωποι τῶν καθολικῶν καὶ τῶν προτεσταντῶν καὶ ἄλλων χριστιανικῶν ὁμολογιῶν, ἐκπρόσωποι χριστιανικῶν ὀργανώσεων καὶ συνδέσμων, ἀλλὰ καὶ πολιτικοὶ ἀξιωματοῦχοι τόσο ἀπὸ τὴ Σερβία ὅσο καὶ ἀπὸ ἄλλες χῶρες τῆς εὐρύτερης περιοχῆς».
Ὀρθόδοξος Τύπος ἀρ. φυλ. 1992, 4 Ὀκτωβρίου 2013
Πηγή: http://anavaseis.blogspot.gr/2013/10/blog-post_805.html
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...