Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
19 Δεκεμβρίου 2024

agios ioystinos popovic 01


«οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωμεν τὸν ἀληθινόν· καί ἐσμεν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστῷ. οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος. Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων· ἀμήν.» (Α’ Ἰωάν. 5,20-21)

Σὲ αὐτὸ τὸ στίχο (στ. 20) συνοψίζεται ὁλόκληρο τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Ιωάννου του Θεολόγου καὶ ὁλόκληρη ἡ θεολογία του. «ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν», ὥστε σ’ Αὐτὸν νὰ γνωρίζουμε τὸν ἀληθινὸ Θεό. Καὶ μᾶς ἔδωσε καὶ τὴν δύναμη, μὲ τὴν ὁποία γίναμε δικοί Του, καὶ κατοικήσαμε ἐν Αὐτῷ. Ὥστε εἴμαστε μ’ ὅλο μας τὸ «εἶναι» μέσα σ’ Αὐτόν, στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ δι’ Αὐτοῦ στὴν αἰώνια ζωή, ἐπειδὴ Αὐτὸς εἶναι καὶ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνια.

«Ἠμεῖς ἐσμεν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ», εἶναι ἡ ὀρθὴ ἀπάντηση τῶν πραγματικῶν χριστιανῶν στὴν ἐρώτηση: ποῦ εἶστε, ποῦ βρίσκεστε; Ἂν καὶ ζοῦμε στὸν κόσμο ποὺ «ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται», «ἡμεῖς ἐσμὲν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ»: στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ στὴν αἰώνια ζωή. Ἐὰν δὲν μᾶς ἔδινε ὁ ἀληθινὸς Θεὸς «διάνοια», ἐμεῖς δὲν θὰ ἀναγνωρίζαμε τὸν πραγματικὸ Θεὸ καὶ γιὰ πάντα θὰ παραμέναμε ἀσεβεῖς.

Ἐπειδὴ μόνο ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός. Ὅποιος δὲν τὸ βλέπει καὶ δὲν τὸ ὁμολογεῖ εἶναι ἀσεβής, ἐπειδὴ δὲν γνωρίζει τὸν ἀληθινὸ Θεό. Παρόμοια ἐὰν ἀναγνωρίζει κάποιον ἄλλον ἢ ὅ,τι ἄλλο γιὰ Θεό, πάλι εἶναι ἀσεβής, ἐπειδὴ δὲν ἀναγνωρίζει τὸν μόνο ἀληθινὸ Θεὸ καὶ Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Καὶ ὅτι Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεὸς μᾶς τὸ ἔδειξε καὶ τὸ ἀπέδειξε μὲ τὸ ὅτι ὄχι μόνο ἔχει τὴν αἰώνια ζωὴ ἀλλὰ εἶναι καὶ Αὐτὸς ὁ ἴδιος ζωὴ αἰώνια καὶ τὴ χαρίζει σ’ ὅλους ὅσους πιστεύσουν σ’ Αὐτόν. Ἐξ αὐτοῦ ἀναγνωρίζεται ὁ ἀληθινὸς Θεός, ποὺ εἶναι ὁ Ἴδιος ζωὴ αἰώνια καὶ τὴν παρέχει σ’ ὅλους τοὺς ἀκολούθους του. Τοῦτο εἶναι τὸ πιὸ σίγουρο μέτρο γιὰ τὴν διάκριση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἀπὸ τοὺς ψεύτικους θεούς. Ψεύτικος εἶναι κάθε Θεὸς ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ δώσει στοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν αἰώνια ζωή. Κι αὐτὸ δὲν τὸ μπορεῖ κανεὶς ποὺ δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ νικήσει τὸν θάνατο.

Ὁ Θεάνθρωπος εἶναι ὁ μόνος ποὺ νίκησε τὸ θάνατο μὲ τὴν Ἀνάστασή Του. Γι’ αὐτὸ εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ἡ αἰώνια ζωή. Ὅλα τ’ ἄλλα εἶναι ψεύτικοι θεοί. Ἡ ἀναγνώριση, ἡ ὁμολογία, τὸ κήρυγμα ὁποιουδήποτε ἄλλου θεοῦ, ἐκτός τοῦ Χριστοῦ, δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἀσέβεια καὶ εἰδωλολατρία. Κάθε εἰδωλολατρία στὴν πραγματικότητα εἶναι ἀσέβεια, ἐφόσον τὸ προσκύνημα σ’ ὁποιοδήποτε εἴδωλο εἶναι ἀσέβεια.

Στὴν εἰδωλολατρία ἀνήκουν ὅλα: ἀπὸ τὸν πιὸ χονδροειδῆ φετιχισμὸ μέχρι τὸ πιὸ λεπτὸ συμβολισμό. Ἡ εἰδωλολατρία εἶναι ὄχι μόνο προσκύνημα σὲ ψεύτικους Θεούς, ἀλλὰ καὶ στὶς πέτρες, στὰ δέντρα, στὰ ζῶα, στοὺς πλανῆτες, στὰ ἀγάλματα, ἀλλὰ καὶ στοὺς ἀνθρώπους καὶ στοὺς ἥρωες καὶ στοὺς ἰδιοφυεῖς καὶ στὶς ἐφευρέσεις καὶ στὶς ἰδέες καὶ στὰ πάθη καὶ στὴν κουλτούρα καὶ στὸν πολιτισμὸ καὶ στὴν ἐπιστήμη καὶ στὴ φιλοσοφία, καὶ στὴν τέχνη, ἢ σὲ ὀ,τιδήποτε ἄλλο ποὺ θέλει νὰ ἀντικαταστήσει μὲ τὸν ἑαυτὸ του τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.

Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἅγιος Θεολόγος τελειώνει τὴν ἐπιστολή του μὲ τὰ λόγια: «Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων»: νὰ φυλάγεστε ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία, νὰ φυλάγεστε ἀπὸ τὴν ἀσέβεια. «Ἀμήν».

 

Πηγή: («Ἑρμηνεία τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου», π. Ιουστίνος Πόποβιτς, Ἐκδόσεις “Ἐν Πλῷ”) Η Άλλη Όψις

provatosximos lykos 01


Ἡ κακία μιμεῖται τήν ἀρετή καί τό βλαβερό ἀγριόχορτο κάνει ἀπόπειρα νά νομισθῆ ὡς σιτάρι, διότι ἀποκτᾶ μέν κατά τό σχῆμα ὁμοιότητα πρός αὐτό, ἄλλ΄ἐκ τῆς γεύσεως ἐξακριβώνεται ἀπό ἐκείνους, πού μποροῦν νά διακρίνουν τά πράγματα. Καί ὁ διάβολος μετασχηματίζεται σέ ἄγγελο φωτός, ὄχι γιά νά ἐπανέλθει ἐκεῖ ὅπου ἦταν (διότι ὅπως ἀκριβῶς τό ἀμόνι, πού ἔχει ἀποκτήσει ἄκαμπτη καρδιά, ἔτσι ἔχει ἀμετανόητη τήν ἐλευθέρα θέληση), ἀλλά γιά νά περιβάλλει αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ζοῦν ζωή ἀγγελική, μέ τό σκότος τῆς τυφλότητας καί μέ τή μολυσματική κατάσταση τῆς ἀπιστίας. Πολλοί λύκοι τριγυρνοῦν, μέσα σέ ἐνδύματα προβάτων, διότι ἔχουν μέν ἐνδύματα προβάτων, ἄλλ΄ὅμως καί δόντια καί νύχια. Ἄλλ΄ἐνῶ περιβάλλονται τό ἥμερο δέρμα καί μέ τό σχῆμα τούς ἐξαπατοῦν τούς ἀθώους, ξεχύνουν ἀπό τά δόντια τούς τό καταστρεπτικό δηλητήριο τῆς ἀσεβείας. Ἔχουμε λοιπόν ἀνάγκη ἀπό Θεία Χάρη καί ἀπό φρόνιμη διάνοια καί ἀπό μάτια, πού βλέπουν. Γιά νά μήν ὑποστοῦμε βλάβη ἀπό ἄγνοια, ἀφοῦ φᾶμε τό βλαβερό ἀγριόχορτο ὡς σιτάρι. Μήτε νά συλληφθοῦμε ὡς λεία, ἀφοῦ νομίσουμε τόν λύκο ὡς πρόβατο. Οὔτε νά ἀφήσουμε τόν ἄγγελο, πού φέρνει τόν ὄλεθρο νά μᾶς καταπιεῖ, ἀφοῦ τόν φανταστοῦμε ὡς ἀγαθό ἄγγελο. Διότι τριγυρνᾶ «σάν λιοντάρι, πού οὐρλιάζει καί ζητεῖ ποιόν νά καταπιεῖ», κατά τήν Γραφή. Γιά αὐτό ἡ Ἐκκλησία παρέχει νουθεσίες. Γιά αὐτό λειτουργοῦν τά διδασκαλία αὐτά. Γιά αὐτό γίνονται οἱ ἀναγνώσεις (τῆς Ἁγίας Γραφῆς).

 mhtropolh glyfadas logo 01


Η συγχώρεση αποτελεί Μυστήριο της Εκκλησίας και είναι δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Στην Ορθοδοξία, η συγχώρεση δεν είναι μια αφηρημένη, θεωρητική έννοια, αλλά ένα Μυστήριο με σωτηριολογική διάσταση. Ο Ορθόδοξος Χριστιανός γνωρίζει όχι απλώς θεωρητικά, αλλά κυρίως βιωματικά, ότι η συγχώρεση από τον Θεό πραγματοποιείται διαμέσου του Μυστηρίου της Εξομολογήσεως, όπου ο άνθρωπος ο οποίος προσέρχεται με μετάνοια, ταπεινώνεται, ελκύει τη Χάρη του Θεού, ελευθερώνεται από τα πάθη του και μεταμορφώνεται εν Χριστῴ. Έτσι ανακαινισμένος ο άνθρωπος, είναι σε θέση, χωρίς ανθρώπινη βοήθεια, αλλά με μόνη τη βοήθεια του Θεού, να συγχωρέσει όσους τον αδίκησαν ή τον έβλαψαν καθ᾿ οιονδήποτε τρόπο.

Σήμερα, ο όρος «συγχώρεση» χρησιμοποιείται ευρέως σε διάφορα περιβάλλοντα. Να τονιστεί εξαρχής ότι η συγχώρεση της Εκκλησίας δεν έχει καμμία απολύτως σχέση με αυτό που νοείται ως συγχώρεση στην ψυχοθεραπεία, στα νέα προγράμματα εκπαίδευσης και στον αποκρυφισμό. Η χρήση του Χριστιανικού όρου «συγχώρεση», όπως και πολλών άλλων Ορθόδοξων Χριστιανικών όρων και εννοιών, με διαφορετική νοηματοδότηση, συνιστά τακτική της «Νέας Εποχής», η οποία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση, ακόμα και μεταξύ του Ορθοδόξου πληρώματος.

Αυτή η νέα συγχώρεση, η θεραπευτική λεγόμενη συγχώρεση, η συγχώρεση ως μορφή θεραπείας, διαδόθηκε μέσω Κέντρων Νεοποχίτικου προσανατολισμού, όπως το Ίδρυμα Templeton, το Ινστιτούτο Fetzer και το Διεθνές Ινστιτούτο Συγχώρεσης. Το Ίδρυμα Templeton, το οποίο χρηματοδοτεί από τη δεκαετία του 1990 «επιστημονικές μελέτες» σχετικά με «τη δύναμη της συγχώρεσης», προωθεί, μεταξύ άλλων, Βουδιστικές διδασκαλίες, ενώ το 2012 χρηματοδότησε την έκδοση βιβλίου για τη διδασκαλία του Βουδισμού σε Δυτικούς αναγνώστες[1]. Το Ινστιτούτο Fetzer εργάζεται για τη δημιουργία «της πνευματικής βάσης ενός κόσμου γεμάτου αγάπης»[2], και εκπονεί προγράμματα για τη συγχώρεση, δηλώνοντας ότι έχει ως αποστολή «να προάγει την επίγνωση της δύναμης της αγάπης και της συγχώρεσης στην αναδυόμενη παγκόσμια κοινότητα». Για τον σκοπό αυτό παραπέμπει σε διδασκαλίες Ινδουιστών και Βουδιστών μοναχών[3], του Δαλάι Λάμα[4], Σιχ, ραββίνων κ.ά., σε συνεργασία με Διαθρησκειακό Ινστιτούτο. Το Διεθνές Ινστιτούτο Συγχώρεσης ιδρύθηκε το 1994 στην Αμερική από τον Robert Enright, καθηγητή Ψυχολογίας, ο οποίος θεωρεί την εκπαίδευση στη συγχώρεση ως «ένα μονοπάτι προς την ειρήνη»[5]. O κύριος Enright έλαβε χρηματοδότηση και από το Ίδρυμα Templeton προκειμένου να διεξάγει έρευνες πάνω στη συγχώρεση. Το 1994 εισήγαγε στην ψυχοθεραπεία την έννοια της «τριάδας της συγχώρεσης», η οποία αποτελείται από: «τη συγχώρεση, τη λήψη συγχώρεσης από τους άλλους και την αυτοσυγχώρεση»[6].

Η έννοια της αυτοσυγχώρεσης είναι κατεξοχήν ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη πίστη και ζωή , αφού επικεντρώνεται στον εαυτό. Είναι η συγχώρηση για χάρη του εαυτού μου, για να αισθανθώ εγώ καλύτερα, για να αποκτήσω εγώ ειρήνη και αυτο-εκτίμηση. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στον χώρο της συμβουλευτικής/ψυχοθεραπείας γίνονται παρεμβάσεις σε άτομα που έχουν υποπέσει σε διαπροσωπικά παραπτώματα, με επιδιωκόμενο στόχο «την αύξηση της αυτοσυγχώρεσης και τη μείωση της αυτοκαταδίκης»[7]. Ενώ στην Ορθοδοξία ομιλούμε για το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή για τη συνειδητοποίηση και παραδοχή των σφαλμάτων μας, την οποία ονομάζουμε αυτομεμψία. Να τονιστεί εδώ ότι η προώθηση αυτής της διαστρεβλωμένης έννοιας της συγχώρεσης είναι επικίνδυνη για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, διότι οδηγεί, άμεσα ή έμμεσα, στην κατάργηση του θεόσδοτου Μυστηρίου της Μετανοίας και Εξομολογήσεως.

Στην ιστοσελίδα του Διεθνούς Ινστιτούτου Συγχώρεσης βρίσκουμε παραπομπές στο υλικό του Ινστιτούτου Fetzer (που περιλαμβάνει και συμβουλές από τον Δαλάι Λάμα) και σε αυτά που ονομάζουν «υψηλής ποιότητας άρθρα για την αυτοσυγχώρεση»[8], όπως άρθρα ραββίνου και γνωστού γκουρού της Αττικής.

Τα προγράμματα εκπαίδευσης του Διεθνούς Ινστιτούτου Συγχώρεσης έχουν έλθει και στην Ελλάδα και εφαρμόζονται, σύμφωνα με τον κ. Enright, σε 31 χώρες. Σε κάποιες πόλεις, όπως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπως διαβάζουμε, «τα επιβλέπουν οι ίδιοι προσωπικά». Το πρόγραμμα «Αγωγής στη Συγχώρηση» έχει εισέλθει στα σχολεία μας, με την έγκριση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και του Υπουργείου Παιδείας. Υλοποιήθηκε για πρώτη φορά πιλοτικά στην Ελλάδα κατά το σχολικό έτος 2014-2015 σε κάποια σχολεία Δευτεροβάθμιας της Αττικής, με τον τίτλο «Ελαττώνω τον Θυμό και Αυξάνω τη Συνεργασία μέσα από την Αγωγή στη Συγχώρηση». Το 2015-2016 εφαρμόστηκε σε Σχολικές Μονάδες της Θεσσαλονίκης, ενώ το 2016 ανανεώθηκε η έγκριση διεξαγωγής του προγράμματος με τίτλο «Ελαττώνω τον Θυμό και Αυξάνω τη Συνεργασία μέσα από την Πρακτική της Συγχώρησης». Σύμφωνα με πληροφορίες μας, γίνονται προσπάθειες να εισαχθεί το προαναφερθέν πρόγραμμα και σε σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης από τη νέα σχολική χρονιά.

Ανεξάρτητα από την πρόθεση που μπορεί να έχουν οι εκπονούντες και προωθούντες τα προγράμματα στη συγχώρεση, εμείς αντιτιθέμεθα με την εφαρμογή τους στους Ορθόδοξους μαθητές μας, για τους εξής λόγους:

Οι Ορθόδοξοι μαθητές δεν χρειάζονται τέτοιου είδους προγράμματα, τα οποία ενδέχεται να αποβούν και επικίνδυνα, διότι μπορεί εύκολα να δημιουργηθεί σύγχυση στα παιδιά όσον αφορά σε θέματα όπως η συγχώρεση, η μετάνοια, η εξομολόγηση κ.τ.λ.

Πώς μπορεί να ζητηθεί από παιδιά, τα οποία ενδεχομένως να μην έχουν ακόμα κατάλληλη πνευματική καθοδήγηση, να συγχωρέσουν; Μελετητές τονίζουν ότι η συγχώρεση δεν είναι για όλους και για όλα[9]. Επικριτές της αγωγής στη συγχώρεση ή της θεραπείας συγχώρεσης κάνουν λόγο για το διπλό βάρος με το οποίο επιφορτίζονται οι άνθρωποι, όταν τους ζητείται να φέρουν, μαζί με το βάρος της αρχικής αδικίας που υπέστησαν, και το βάρος της πάλης για τη συγχώρεση. Εμείς θεωρούμε ότι αυτό είναι σωστό, καθότι γνωρίζουμε ότι μόνο με τον Χριστό, ο οποίος σηκώνει τα βάρη του πεπτωκότος ανθρώπου, μπορεί κανείς να συγχωρέσει. «Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς». (Ματθ. 11, 28) Και, βέβαια, «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. 15, 5).

Επιπλέον, υπάρχουν ψυχολόγοι οι οποίοι υποστηρίζουν ότι «η συγχώρεση έχει γίνει αποδεκτή ως θεραπευτική στρατηγική χωρίς σοβαρή, κριτική εξέταση»[10] και ότι μπορεί να αποβεί επικίνδυνη. Οι κίνδυνοι από την εφαρμογή της τεχνικής της συγχώρεσης επισημαίνονται και σε μελέτη του καθηγητή Ψυχολογίας Mark Mc Minn και των συνεργατών του. Στη μελέτη αυτή, τονίζεται ότι «η αποσύνδεση της συγχώρεσης από τη θρησκεία... μπορεί να στερήσει τη συγχώρεση από τη θεραπευτική της δύναμη... Αν υποβαθμίσουμε τη συγχώρεση σε μια κλινική τεχνική... μπορεί να την υποβαθμίζουμε σε μια ρηχή ή αναποτελεσματική θεραπευτική διαδικασία, η οποία πιθανόν δεν θα φέρει μόνιμα αποτελέσματα»[11]. Παρατίθενται, μάλιστα, και οι αντίθετες απόψεις ψυχολόγων που απορρίπτουν εντελώς ή βάζουν αυστηρούς περιορισμούς στη χρήση της συγχώρεσης ως θεραπευτικής τεχνικής. Αναφέρεται, ενδεικτικά, το παράδειγμα ανδρός, ο οποίος καθοδηγήθηκε να συγχωρέσει τον βίαιο πατέρα του και δύο χρόνια αργότερα σκότωσε έναν αθώο άνδρα. Υπάρχουν ψυχολόγοι που πιστεύουν ότι «η συγχώρεση είναι πραγματικά επιζήμια για τον ασθενή»[12]. Κάποιοι φοβούνται ότι «ενθαρρύνοντας τη συγχώρεση θα προκαλέσουν ενοχές στους πελάτες εκείνους που αδυνατούν ή είναι απρόθυμοι να συγχωρέσουν, αλλά πιέζονται από τους θεραπευτές τους να το κάνουν. ΄Αλλοι θεωρούν τη συγχώρεση εντελώς γελοία ή ανέφικτη, δεδομένης της βλάβης που υπέστησαν οι πελάτες τους». Τέλος, επισημαίνεται ότι κάποιοι κλινικοί ψυχολόγοι «χρησιμοποιούν τεχνικές συγχώρεσης χωρίς να κατανοούν τον ενδεχόμενο κίνδυνο, ο οποίος μπορεί να επέλθει από την εισαγωγή της συγχώρεσης ως θεραπευτικού στόχου». Η μελέτη καταλήγει ότι η τάση στον χώρο της ψυχολογίας σήμερα είναι «να εγκαταλειφθεί η θρησκευτική [Χριστιανική] σημασία της συγχώρεσης»[13].

Στην πρακτική της συγχώρεσης χρησιμοποιούνται συχνά τεχνικές διαφόρων ειδών, όπως «ασκήσεις συγχώρεσης», τεχνικές αναπνοής, καθοδηγούμενη νοερή απεικόνιση, ασκήσεις χαλάρωσης και διαλογισμοί, ενώ υπάρχουν φορές που η θεραπεία συγχώρεσης συνδυάζεται με γιόγκα και εναλλακτικές «θεραπείες».

Κάποιοι θεωρούν τη συγχώρεση ως τη νέα ενσυνειδητότητα (mindfulness). Η ενσυνειδητότητα (mindfulness), η οποία χρησιμοποιείται και στη Θετική Ψυχολογία (Positive Psychology), έχει βαθειές Βουδιστικές ρίζες. Για τον Βουδισμό η συγχώρεση είναι μια πρακτική που εμποδίζει βλαβερές σκέψεις και αρνητικά συναισθήματα να καταστρέψουν την ευημερία του ανθρώπου. «Συγχωρείς τον εχθρό σου... απλά για να ωφελήσεις τον εαυτό σου»[14]. Η συγχώρεση προβάλλεται ιδιαίτερα σε βιβλία, ιστοσελίδες και σεμινάρια ανατολικοθρησκευτικού και αποκρυφιστικού περιεχομένου. Παραθέτουμε κάποιες ενδεικτικές διδασκαλίες τους: «Συγχώρεση σημαίνει να μπορώ να ελευθερώσω την μπλοκαρισμένη ενέργεια που κρατώ μέσα μου με κτητικότητα... Να αποφασίσω να αποχωρήσω από την εμπειρία φόβου και κάρματος»[15]. Αλλού διαβάζουμε ότι η συγχώρεση «ξεμπλοκάρει τα ενεργειακά πεδία μας». «Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να καθαρίσουμε τα ενεργειακά μας πεδία και να αυξήσουμε τις δονήσεις μας έτσι ώστε να ενεργοποιήσουμε τη Χριστική μας συνειδητότητα»! Τέτοιες Νεοεποχίτικες, αποκρυφιστικές δοξασίες διδάσκονται σήμερα και στην Ελλάδα, στα εργαστήρια και σεμινάρια συγχώρεσης που διοργανώνουν ποικίλες εξωχριστιανικές και παραθρησκευτικές ομάδες στον τόπο μας. Προωθούνται ως σεμινάρια/εργαστήρια για «τη Δύναμη της Συγχώρεσης, τα Στάδια της Συγχώρεσης, το Δώρο της Συγχώρεσης, τη Θεραπεία της Καρδιάς». Επίσης, διαφημίζονται ως: «σεμινάρια συγχώρεσης-αθώωσης», σεμινάρια για τη «Συγχώρεση της Καρδιάς ως Θεμέλιο για τη Θεραπεία στη Νεο-Κρανιοϊερή Θεραπεία», «Συγχώρεση με τεχνικές συγχώρεσης της Πρανικής Ψυχοθεραπείας, με το Διαλογισμό στις Δίδυμες Καρδιές κ.ά.» Οι διαλογισμοί στη συγχώρεση χρησιμοποιούνται ευρέως, ενώ δεν λείπουν και τελετουργικά σαμανιστικού τύπου και επικλήσεις στη «Θεία Μητέρα». Με όλα αυτά, οι συχνά ανυποψίαστοι άνθρωποι που θέλησαν να μάθουν να συγχωρούν, βιώνουν πολλές φορές τις τραγικές συνέπειες του ανοίγματος στον αποκρυφισμό.

Στην Αμερική το 2015, η Θεοσοφική Εταιρεία φιλοξένησε, στα πλαίσια Συνεδρίου, εργαστήριο συγχώρεσης με τίτλο «Η Τέχνη και η Επιστήμη της Συγχώρεσης», με εισηγητή τον ψυχολόγο και ιδρυτή κέντρου Συγχώρεσης στο Στάνφορντ, ο οποίος καθοδήγησε διαλογισμό. Στην Αμερική το 1997 ξεκίνησε το κίνημα της «Δραστικής Συγχώρεσης», με την έκδοση σχετικού βιβλίου από τον Colin Tipping, o οποίος δήλωνε το 1999: «Η αποστολή μου είναι να ανυψώσω τη συνειδητότητα του πλανήτη μέσω της Δραστικής Συγχώρεσης και μέχρι το 2012 να έχω συνεισφέρει στη δημιουργία ενός κόσμου που θα χαρακτηρίζεται από συγχώρεση»[16]. Η Δραστική Συγχώρεση αποτελεί συγκερασμό των αρχών του αποκρυφιστικού εγχειριδίου «Μαθήματα Θαυμάτων (A Course in Miracles)» και μεθόδων του Colin Tipping και διδάσκεται σε 18 χώρες. Στην Ελλάδα η Δραστική Συγχώρεση διδάσκεται τα τελευταία χρόνια σε σεμινάρια, αποκρυφιστικά φεστιβάλ και σε ομάδες μελέτης.

Συμπερασματικά, σε εποχές σύγχυσης και ύπουλου πνευματικού πολέμου, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην πλανώνται από τις συνεχείς προσπάθειες αλλοίωσης του Ορθοδόξου φρονήματος, μέσα από ποικίλες αναφυόμενες μεθόδους, «θεραπείες», σεμινάρια και πρακτικές. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καλούνται να γνωρίζουν τη μοναδική αλήθεια της πίστεώς μας, να μετέχουν βιωματικά στη ζωή της Εκκλησίας και να αναζητούν υπεύθυνη πληροφόρηση για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας. Να επαναλάβουμε ότι η αληθινή συγχώρεση δε βρίσκεται σε ψυχοθεραπευτικές πρακτικές, σεμινάρια, προγράμματα και τεχνικές. Η αληθινή συγχώρηση παρέχεται από τον ίδιο τον Χριστό, με το σωτηριώδες Μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως, όπου με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος ο άνθρωπος συγχωρείται και συγχωρεί, απαλλάσσεται από το βάρος των ενοχών του και ζει αληθινά.

 

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης, Βάρης και Βαρκίζης

dikaiwsynh 02


...Από το ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικά στοιχεία για την ζωή του Βούδα και για την βαθύτερη διδασκαλία του μέχρι την εποχή του Χριστού, παρά μόνο κάτι κανόνες ήσυχης ζωής εν όψει του θανάτου, και δη με δυνατότητες μετενσαρκώσες του αποθνήσκοντος ζωντανού-νεκρού, επιβεβαιώνεται η υποψία ότι η ζωή των Αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ αποτέλεσε το πρότυπο της συγγραφής της ζωής του Βούδα- και όχι το αντίστροφο όπως υποστηρίζεται από άγγλους ερευνητές, αγνοούντες την Ορθοδοξία και τις προϋποθέσεις ακριβείας που διέπουν ως προς τα ουσιώδη, τους συγγραφείς βίων αγίων. Η ιστορία αυτή προβλήθηκε εκ των υστέρων στο παρελθόν αφού ο Βούδας φέρεται να έζησε κατ' άλλους μεν περί το 530 π.Χ. κατ΄άλλους δε πολύ ενωρίτερα, το 1.500 π.Χ. ή το 2.000 π.Χ.

Ο Βουδισμός στην πραγματικότητα σήμερα, είναι μία παραφθορά της αναμνήσεως του χριστιανισμού που διαδόθηκε από τους αγίους Βαρλαάμ και Ιωάσαφ σε σημαντικές περιοχές της Ινδίας, και που διώχθηκε όμως εν συνεχεία με ανελέητο τρόπο, αφού σκοτώθηκαν και όλοι οι μοναχοί. Ο λαός όμως εξακολούθησε να θυμάται με προφορική παράδοση την ζωή των αγίων αυτών, και τότε επινοήθηκε ο Βούδδας και η ζωή του. Όλα αυτά έγιναν μετά Χριστόν.

Προ Χριστού, υπήρχε όπως φαίνεται, απλώς ένα συνονθύλευμα διδασκαλιών για τον προ του θανάτου θάνατο των αισθήσεων με ένα είδος (δαιμονικού) "φωτισμού" στον νου, προκειμένου να αντιμετωπισθή ο πόνος και η προσδοκία του αληθινού θανάτου. Το συνονθύλευμα αυτό των διδασκαλιών δεν αποδιδόταν σε συγκεκριμένο πρόσωπο ακόμα, και αναφερόταν στην δυνατότητα του καθενός να φτάσει στην απαλλαγή από τον πόνο και την δυστυχία, με προσφυγή στον εικονικό θάνατο μέσω του διαλογισμού-και όχι στον "φωτισμό" ή την "θέωση", με όρους φιλοσοφικής μετοχής στην Ιδέα του Θεού-Δημιουργού, διότι ναι μεν η ιδέα του Θεού-Δημιουργού υπήρχε στις αρχαίες Βέδδες, αλλά από την πολύ ειδωλολατρία ο Θεός αυτός ελάχιστα πλέον επιστεύετο.

Μία πιο φιλοσοφική θεώρηση, του διαλογισμού του ινδουϊσμού και του βουδισμού, προφανώς αποτέλεσε αποτέλεσμα της πολιτισμικής επιρροής του Ελληνισμού μετά τον Μέγα Αλέξανδρο. Ο διαλογισμός, από απλή μελέτη θανάτου προσέλαβε ήπια και το φιλοσοφικό νόημα της αναζητήσεως του αληθινού νοήματος της ζωής. Αυτό δηλαδή που στην σημερινή ινδουιστική ορολογία λέγεται αυτοπραγμάτωση και στον σημερινό βουδισμό νιρβάνα.

Από την άλλη πλευρά, το ρεύμα ιδεών, ότι καθένας είναι ικανός για την πραγμάτωση του επί της γης προορισμού του, εδιώκετο στην Ινδία των καστών επί αιώνες, ως ατομική ανεξάρτητη κίνηση - ως "βουδισμός" λένε σήμερα αναχρονιστικώς όσοι δέχονται την ύπαρξη του ιστορικού Βούδα, πράγμα λίαν αμφίβολο, και του βουδισμού που υπάρχει σήμερα ως υπάρχοντος και προ Χριστού, πράγμα ανακριβές.

Τώρα, τι έγινε; Μετά τήν εξολόθρευση των ορθοδόξων χριστιανών μοναχών που διαδέχθηκαν τους Βαρλαάμ και Ιωάσαφ στην Ινδία, καθώς και των λοιπών ορθοδόξων χριστιανών - εξόντωση που έλαβε χώρα για τον ίδιο πολιτικό λόγο που εδιώκοντο οι ιδέες περί δυνατότητος του καθενός ανθρώπου να φθάσει στην πραγματοποίηση του προορισμού του χωρίς να ανελιχθεί προηγουμένως μέχρι τις κάστες των Χίντις και των Βραχμάνων - απλοποιήθηκε η ιστορία, και ταυτίσθηκαν οι άγιοι και η ανάμνησή τους με τα προηγηθέντα ιδεολογικά ρεύματα αυτής της απαγορευμένης στην Ινδία γνώσεως (του ότι κάθε άνθρωπος έχει κληθεί από τον Θεό να πραγματώσει τον επί της γης προορισμό του πεθαίνοντας ήσυχα, χωρίς να περάσει υποχρεωτικά προηγουμένως από μετενσάρκωση στην ανώτερη κάστα των Χίντις και των Βραχμάνων). Έτσι, προέκυψε η προσωποποίηση του Βούδδα, με την ιστορία "του" να είναι στην πραγματικότητα παραποιημένη η ιστορία των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ.

Εξηγείται έτσι και το ότι προσωπικές εικονικές αναπαραστάσεις του Βούδδα εμφανίζονται μόνο μετά Χριστόν. Δεν αποκλείεται μάλιστα, οι πρώτες εξ αυτών να είναι στην πραγματικότητα ορθόδοξες εικόνες είτε ορθοδόξων αγίων της αμέσως μετά τον απόστολο Θωμά εποχής, είτε των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ (όπως σε κάτι σπηλιές ασκητών, τις οποίες έδειχνε ένα ντοκυμαντέρ και που έμοιαζαν περισσότερο με ορθόδοξες εικόνες με φωτοστέφανο παρά με απεικονίσεις του Βούδδα). Παλαιότερα, υπήρχαν αγάλματα ειδωλολατρικών θυσιών σε μία χοντρή θεότητα καθισμένη σταυροπόδι και που μπορούμε να πούμε ότι αποτελούσε προσωποποίηση της "τέχνης του θανάτου σε ησυχία και χωρίς πόνο", προσιτής σε κάθε άνθρωπο. Επρόκειτο για ειδωλολατρικές θεότητες με διάφορα ονόματα. Αργότερα, και πολύ μετά Χριστόν ονομάσθηκαν τα αγάλματα αυτά αγάλματα του Βούδα.

Μετά λοιπόν από την ζωή των αγίων Βαρλάμ και Ιωάσαφ, και την εξόντωση των ορθοδόξων χριστιανών, και των ασκητών ακόμη, από τους φανατικούς Ινδουϊστές Χίντις και Βραχμάνους (ιστορία διωγμών των ορθοδόξων χριστιανών που σίγουρα πέρασε στους Πέρσες ως κίνηση "προστασίας" των προνομίων της καθεστηκυίας τάξεως από τα "ανατρεπτικά" δόγματα και τις απελευθερωτικές των κατωτέρων-δούλων πρακτικές του χριστιανισμού, και έτυχε δυστυχώς μιμήσεως εκεί) , στην Ινδία συναντάται πλέον, στην περιοχή του Μαντράς, η πολιτικά αποδυναμωμένη και αγνοημένη μικρή ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα που είχε ιδρύσει ο Απόστολος Θωμάς, αλλά τούτο, με τίμημα, να μην έχουν ούτε ιεραποστολική δράση ούτε μοναχούς και βαθεία πνευματική ζωή, διότι αυτά φυσικά θα προσέβαλαν πολιτικώς τους Βραχμάνους και την δεύτερη ανώτερη κάστα, τους Χίντις, αφού θα έθεταν το θέμα του ότι ο κάθε άνθρωπος δύναται να αναλάβει την μοίρα του και να θεωθεί.

Με άλλα λόγια: Βούδας ως πρόσωπο ιστορικό είτε δεν υπήρξε καθόλου είτε δεν γνωρίζουμε τίποτα για την ιστορία του, αλλά η φερομένη ως ιστορία του είναι στην πραγματικότητα η ιστορία των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ. Πιο πιθανό είναι να υπήρξαν διάφορα πρόσωπα που ζητούσαν κάποια μορφή λυτρώσεως από τα βάσανα της ζωής και που τιμήθηκαν ως σοφοί από τους ασιάτες. Διότι υπάρχουν αγάλματα "βούδδα" με ονόματα άλλα όπως Σιντάρτα, ή Ασόκα κ.λ.π. προ Χριστού, αλλά δεν είχαν την ιστορία ζωής που αποδίδεται στον Βούδδα, ούτε την όλη διδασκαλία που σήμερα διδάσκεται ως βουδισμός, ακόμη και στην Δύση, και η οποία διδασκαλία είναι παρμένη στα ουσιαστικά της σημεία από την ασκητική ζωή των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ και των διαδόχων τους ασκητών. Αυτούς, οι ινδουϊστές τους ταύτισαν αφού τους εξαφάνισαν φυσικώς, με "βουδιστές" –τούτο, φυσικά, μετά Χριστόν - και αλλοίωσαν την όποια διδασκαλία τους ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ τα σημεία που τους φάνηκαν συμβιβάσιμα με τον διαλογισμό πού γνώριζαν, τόσο οι ινδουϊστές όσο και οι βουδιστές.

Έτσι, διαμορφώθηκε ένα κράμα από

α) ιδέες μετενσαρκώσεως και τρόπου απαλλαγής από τα βάσανα για να πεθαίνει χωρίς πολύ στενοχώρια και με λιγώτερους πόνους ο όποιος "σοφός" της ανατολής, και

β) ιδέες περί πραγματώσεως του νοήματος της ζωής, είτε μέσα σε φωτισμό (ινδουϊσμός) είτε μέσα σε σκότος και "τίποτα" (νιρβάνα-βουδισμός).

Το δεύτερο (β), είναι από την ασκητική εμπειρία της Ορθοδοξίας αφού αφαιρέθηκε κάθε αναφορά στο πρόσπωπο του Χριστού και του Τριαδικού Θεού, για να διατηρηθεί η πολιτική θρησκεία του ινδουϊσμού με τις κάστες, τις μετενσαρκώσεις και την υποδούλωση των κατωτέρων καστών. Οι βουδιστές, διασπούσαν αυτήν την δομή ήδη από παλαιά, αφού όλοι όσοι ανήκαν στις κατώτερες κάστες, ώφειλαν να υπηρετούν μέχρι θανάτου τους ανωτέρους τους Βραχμάνους και Χίντις, και όχι να διαλογίζονται εν όψει του θανάτου και προς απόκτηση της σοφίας του αποθνήσκειν, που ήταν και το αληθινό νόημα και περιεχόμενο τότε του προχριστιανικού διαλογισμού στην Ινδία.

Δηλαδή, υπήρχε προ Χριστού στην Ινδία ο Ινδουϊσμός των καστών και των Βραχμάνων, στα σπλάχνα του οποίου, υπό την επιρροή του Ελληνισμού και της φιλοσοφίας, είχε αναπτυχθεί το κίνημα της ίσης δυνατότητος κάθε ανθρώπου να είναι κύριος της μοίρας του ιδίως εν όψει του θανάτου και της κοινής αυτής μοίρας των ΒΡΟΤΩΝ. Αυτό το κίνημα όμως, στο βαθμό που ήταν ατομοκεντρικό και προσωπικό, διωκόταν στα πλαίσια του Ινδουἱσμού πάλι και πάλι, και εξέπεσε μετά Χριστόν και μετά τον βίο των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ σε αυτό πού είναι σήμερα γνωστό ως Βουδδισμός.

Με αυτό το επικίνδυνο γι' αυτούς φιλοσοφικό και πολιτικό κίνημα, οι ιθύνοντες την Ινδία ταύτισαν τον χριστιανισμό και δη τον μοναχισμό των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ, γι' αυτό και προέβησαν σε απηνείς διωγμούς των ορθοδόξων χριστιανών και των ασκητών. Πράγμα πού δεν είχαν κάνει σε βάρος της ορθόδοξης χριστιανικής κοινότητας του Μαντράς προηγουμένως, αφού σε αυτήν δεν υπήρχε το στοιχείο της ασκητικής ζωής και του μοναχισμού.

Αρκεί να διαβάσει κανείς τον Άγιο Ησύχιο και τα σχόλια στο φιλοκαλικό αυτό κείμενο που κάνει ο π. Αιμιλιανός, πρώην ηγούμενος της Ι. Μονής Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους, και θα καταλάβει γιατί λέμε ότι ο ινδουϊστικός και ο βουδιστικός διαλογισμός είναι, ιστορικώς και εμπειρικώς, πλήρως αλλοιωμένη η ασκητική εμπειρία της νοεράς προσευχής, με την κάθαρση του νού από τους λογισμούς, ακλούς ή κακούς, προκειμένου να αφιερωθή η ψυχή αγαπητικώς στον Κύριο Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού, και συγχρόνως στην Παναγία μητέρα Του μετά πάντων των Αγίων.

Η αλλοίωση βέβαια είναι φρικτή, έχει γίνει με κάθαρση από την ίδια την αίσθηση της διακρίσεως μεταξύ καλού και κακού, και με όρους και προϋποθέσεις της διαφυλάξεως της πολιτικής θρησκείας του Ινδουϊσμού, δηλαδή με ελπίδα μετενσάρκωσης αντί για ελπίδα αναστάσεως, χωρίς προσωπικό Τριαδικό Θεό, χωρίς Ιησού Χριστό. Πρόκειται για αλλοίωση στην οποία εμφωλεύουν πλείστες όσες διαβολικές πλάνες και δαιμονικές εμπειρίες, είτε επηρμένου "φωτισμού" είτε σκότους δαιμονιώδους "σοφίας". Πάντως δε, συναντάται δαιμονική έπαρση όταν πρόκειται για γκουρούδες εμφορούμενους από το πνεύμα της διαδόσεως του "φωτισμού" τους στην Δύση.

Όπως αναφέρεται σε κείμενο της Ι. Μονής Μελισσοχωρίου, δημοσιευμένο στην Θεοδρομία κάθε αίρεση στη αρχή έχει ως βάση την πίστη σε κάτι πολύ χονδροειδές, ένα προφανές σφάλμα, και αυτό το χονδροειδές σφάλμα περιβάλλεται στην συνέχεια ολονένα περισσότερο από φιλοσοφικά ενδύματα και ιδίως από στοιχεία παρμένα από την Ορθοδοξία.

Έτσι όμως, εμείς νομίζουμε ότι ίσως υπάρχει ευσέβεια και ευλάβεια στην τάδε ή την δείνα θρησκεία-ή-αίρεση παρασυρόμενοι από την επιφανειακή ταπείνωση ή το τυχόν φρόνημα ελεημοσύνης που χαρακτηρίζει και κάποιους οπαδούς της, η ασέβεια όμως υπάρχει στην ρίζα της και πλήττει κάθε θρησκευτική εκδήλωσή τους, είτε λατρευτική είτε πρακτική..
 

Πηγή: Ι.Μ. ΚΗΦΙΣIΑΣ, Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου

agios iwannhs o xrysostomos 07

 

Εισαγωγικά

Σε παλαιότερη αναφορά μας σχετικά με τις έννοιες της Αίρεσης και του Σχίσματος, τις είχαμε οριοθετήσει ως εξής: Ως αίρεση χαρακτηρίζεται τόσο στη Χριστιανική Δογματική, όσο και στο Κανονικό Δίκαιο, κάθε απόκλιση από βασική και θεμελιώδη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας από πιστό ή ομάδα πιστών, παρά την αναμφισβήτητη ασάφεια της εκκλησιαστικής παραδόσεως, ως προς τα όρια της αιρέσεως και του σχίσματος

Έτσι, αίρεση χαρακτηρίζεται κάθε διδασκαλία, που αποδεδειγμένα νοθεύει τη γνήσια αποστολική παράδοση και πίστη της Εκκλησίας με παρεκκλίσεις, προσθήκες, αφαιρέσεις, υπερτονισμούς ή μονομέρειες ως προς την γενικά παραδεκτή, συγχρονικά και διαχρονικά, εκκλησιαστική παράδοση.

Ο όρος σχίσμα δηλώνει τη διάσπαση της ενότητας της Χριστιανικής Εκκλησίας από ομάδες πιστών, οι οποίες διαφωνούν σε δευτερεύοντα ζητήματα και πάντως όχι στην ουσία της ορθής πίστης. Επομένως το Σχίσμα δεν αντιμετωπίζεται ως Αίρεση.

Στην παρούσα παρουσίαση εκτίθενται, όσα ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος παρουσιάζει και όσα συμβουλεύει, τόσο για την αντιμετώπιση των αιρετικών, όσο και την αντιμετώπιση των σχισματικών.

Ως προς τους αιρετικούς, συνιστά την αποφυγή συναναστροφών με αυτούς, όπως αποφεύγει κανείς να πιεί δηλητήριο. Τόσο αποτρόπαια φαίνεται λοιπόν η συναναστροφή με αιρετικούς.

Ως προς τους σχισματικούς όμως, η περίπτωσή των είναι διαφορετική, γιατί εδώ δεν έχουμε νοθεία ή παρέκκλιση από την γνήσια αποστολική πίστη και παράδοση. Για την περίπτωση των σχισματικών, που είναι ελαφρότερη περίπτωση, συνιστά να δέχονται τους σχισματικούς και να μην διακόπτουν την κοινωνία με αυτούς και ειδικά με τους Επισκόπους, γιατί η Εκκλησία δεν μπορεί να φέρεται ως ανεπίσκοπη.

Διακοπή της κοινωνίας με τους Επισκόπους μπορεί να γίνει μόνον, όταν διδάσκουν αίρεση κατεγνωσμένη και καταδικασμένη από την Εκκλησία ή όταν προσβάλλονται οι θεσμοί, η αποστολική πίστη και η ζωή της Εκκλησίας.

«…Μετά την ελπιδοφόρο νεοπατερική άνθηση των τελευταίων δεκαετιών…, η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά, ώστε να μη δικαιολογούνται πλέον οι αισιόδοξες προβλέψεις και προοπτικές για την πορεία της Ορθοδοξίας τον 21ο αιώνα, αν η εκκλησιαστική ηγεσία δεν αντιληφθεί τούς κινδύνους και δεν διαμορφώσει ποιμαντικά τις συνθήκες, ώστε να τηρούνται στον εκκλησιαστικό βίο τα δύο απαραίτητα στοιχεία, χωρίς τα οποία ούτε Ορθοδοξία υπάρχει, ούτε συνεπώς και δυνατότης σωτηρίας.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, όπως και οι άλλοι Άγιοι Πατέρες, με επιμονή αναφέρεται στις δύο αυτές ουσιώδεις πλευρές της χριστιανικής ζωής… Η αχώριστη αυτή δυάδα είναι «η δογμάτων ακρίβεια και η ορθότης του βίου», η ενότητα δόγματος και ήθους, η οποία σήμερα πλήττεται από τον δογματικό μινιμαλισμό του Οικουμενισμού, …ως και από την εκκοσμίκευση, από την είσοδο του κοσμικού, του γήϊνου φρονήματος μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας, κλήρου και λαού, ακόμη και μέσα στους κόλπους του κατ’ εξοχήν φυγόκοσμου και εν ξενιτεία και αποταγή ζώντος Μοναχισμού…

Επί πολλές δεκαετίες, …απασχολεί πολλούς πιστούς με ένταση και σωτηριολογική αγωνία το θέμα του ποια επί τέλους είναι η αληθινή Εκκλησία, πού βρίσκεται η Εκκλησία; Είναι δυνατόν να θεωρούνται ως εκκλησίες οι αιρέσεις και τα σχίσματα; Είναι επιτρεπτόν θεολογικά η Εκκλησία, η αδιακόπως υφισταμένη μέχρι σήμερα διά της διπλής αποστολικής διαδοχής, διαδοχής εν πρώτοις στο σύνολο των αληθειών της πίστεως, και χρονικής διαδοχής κατόπιν στους επισκοπικούς θρόνους, να υποβιβάζεται και να συμφύρεται ως ένα πολλοστημόριο μεταξύ εκατοντάδων άλλων δήθεν εκκλησιών, όπου η διαδοχή της αλήθειας έχει διακοπή από νεωτερικές ανθρώπινες διδασκαλίες, και η χρονική διαδοχή των επισκόπων, όπου υπάρχει, έχει ακυρωθεί λόγω της διακοπής της αλήθειας; Υπήρξε ποτέ περίοδος στη ζωή της Μίας Εκκλησίας, κατά την οποία οι αιρέσεις και οι αιρετικοί εθεωρούντο μέλη της Εκκλησίας; …Πώς συμπεριφέρθηκε ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος απέναντι στις θρησκείες και στις αιρέσεις της εποχής του;

Συναφή εκκλησιολογικά θέματα πού έχουν ανάγκη διασαφήσεως είναι και ο υπερβαλλόντως προβαλλόμενος από μερίδα ορθοδόξων θεολόγων επισκοποκεντρισμός, ο οποίος ουσιαστικά ταυτίζει επίσκοπο και εκκλησία, κατ’ απομίμησιν της ταυτίσεως πάπα και εκκλησίας, ώστε εν πολλοίς ορθώς να επιρρίπτεται η μομφή εναντίον της Ορθοδόξου Εκκλησίας ότι ο μεν Ρωμαιοκαθολικισμός έχει ένα πάπα οι δε Ορθόδοξοι τόσους πάπες όσοι είναι και οι επίσκοποι. Προκύπτει μέσα από τη διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου αυτός ο επισκοποκεντρισμός; Σε περιόδους συγχύσεως και ακαταστασίας, κατά τις οποίες οι ποιμένες μεταβάλλονται σε προβατόσχημους λύκους και διαφθείρουν την ευαγγελική αλήθεια και ζωή, δεν μπορούν να εκφράσουν την εκκλησιαστική συνείδηση οι πρεσβύτεροι και οι μοναχοί αλλά ακόμη και οι λαϊκοί; Έχουμε στην περίπτωση αυτή σχίσμα; Ποιοι προκαλούν το σχίσμα και τις ταραχές μέσα στη ζωή της Εκκλησίας;

Ήταν σχισματικός ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, όπως τον κατηγόρησαν οι τότε κρατούντες στην Εκκλησία, ή αυτοί πού αθέτησαν τούς θεσμούς και τις παραδόσεις της Εκκλησίας, υπέρ των οποίων αγωνιζόταν εκείνος;…

Η γνώμη του για τις αιρέσεις

Με την ίδια ποιμαντική εγρήγορση και ανυποχώρητη αγωνιστικότητα αντιμετώπισε ο Χρυσόστομος και τις αιρέσεις της εποχής του… Σε εγκωμιαστική του ομιλία στον Άγιο Μελέτιο Αντιοχείας, ο οποίος προήδρευσε της Β’ Οικουμενικής Συνόδου στην Κωνσταντινούπολη, πού έθεσε τέρμα στην δράση των αντιτριαδικών αιρέσεων και ολοκλήρωσε το σύμβολο της πίστεως, αναφέρεται στην επιτυχή αναιρετική του δράση, η οποία του εστοίχισε διωγμούς και εξορίες. Μόλις ανέλαβε, λέγει, την θέση του επισκόπου, απήλλαξε την Αντιόχεια από την αιρετική πλάνη …«και τα σεσηπότα μέλη και ανιάτως έχοντα του λοιπού σώματος αποκόψας, ακέραιον την υγείαν επανήγαγε τω πλήθει της Εκκλησίας». Και μόνον αυτή του η θέση είναι αρκετή, για να δείξει πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η αίρεση, ως διαστροφή της αλήθειας και ως αρρώστια στο σώμα της Εκκλησίας, σε όλες τις εποχές και στην δική μας. …Ο Ιωάννης, μετά την εκ του Μοναχισμού επιστροφή του, έγινε, ως κληρικός πλέον, στενός συνεργάτης αμφοτέρων και βοηθός διά του φλογερού του κηρύγματος στην εκρίζωση του Αρειανισμού, τούς κινδύνους εκ του οποίου δεν αντελαμβάνοντο πολλοί Αντιοχείς και επεσκέπτοντο ακόμη και ναούς Αρειανών…

Συνιστά να αποφεύγουμε τις συναναστροφές με τούς αιρετικούς, όπως αποφεύγουμε τα δηλητήρια των φαρμάκων, γιατί είναι χειρότεροι από αυτά. Εκείνα βλάπτουν το σώμα, αυτοί καταστρέφουν την σωτηρία της ψυχής. Αν η συναναστροφή με τούς αιρετικούς και η φιλία οδηγεί και σε κοινωνία της ασεβείας, πρέπει να την αποφεύγουμε, ακόμη και αν πρόκειται για τούς γονείς μας. Ήταν πολύ αυστηρός και στον εαυτό του ο Χρυσόστομος στο θέμα της κοινωνίας με τούς αιρετικούς. Επειδή οι γνωστοί Μακροί Αδελφοί είχαν κατηγορηθεί από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο ως Ωριγενιστές, ενώ τούς προστάτευσε, δεν είχε λειτουργική κοινωνία μαζί τους. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο Άγιος Επιφάνιoς Κύπρου, εξαπατηθείς από τον Θεόφιλο ότι και ο Χρυσόστομος ήταν Ωριγενιστής, ήλθε στην Κωνσταντινούπολη να βοηθήσει τον Θεόφιλο και δεν είχε καμμία κοινωνία με τον Άγιο Χρυσόστομο, ως αιρετικό. Αρνήθηκε να παραχωρήσει ως πατριάρχης ο Χρυσόστομος ναό στον πανίσχυρο Γότθο ηγεμόνα Γαϊνά, επειδή ήταν Αρειανός, παρά την πίεση του αυτοκράτορος Αρκαδίου, ο οποίος είχε ανάγκη των στρατιωτικών υπηρεσιών του. Επαινεί τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Φλαβιανό, διότι διεχώρισε τα λείψανα μαρτύρων που ήσαν θαμμένα μαζί με λείψανα αιρετικών έτσι, λέγει, απαλλάχτηκαν τα πρόβατα από τούς λύκους, οι ζώντες από τούς νεκρούς. Έμειναν οι μαργαρίτες της πίστεως μόνοι, ανέπαφοι από την δυσωδία των αιρετικών λειψάνων.

…Δίδει μεγάλη σημασία ο Άγιος Ιωάννης στον εναντίον των ετεροθρήσκων και αιρετικών αγώνα. Ολόκληρος ο τέταρτος «Περί Ιερωσύνης» λόγος του είναι αφιερωμένος στο να δείξει, ότι ο ιερεύς πρέπει να έχει υψηλή θεολογική συγκρότηση, να γνωρίζει τις θέσεις και τα επιχειρήματά τους, να διαθέτει τα απαραίτητα όπλα για να τους αποκρούει.

…Σχεδόν ταυτίζει την Ιερωσύνη ο Άγιος Χρυσόστομος με το κήρυγμα, με τη διδασκαλία του λόγου, χωρίς βέβαια να υποτιμά την τελετουργία των μυστηρίων. …Δεν ωφελούν οι ασκητικοί κόποι και ιδρώτες, όταν, λόγω αγνοίας και απειρίας των δογμάτων, πέσει κανείς σε αίρεση και αποσχισθεί από το σώμα της Εκκλησίας. Διαβεβαιώνει ο Άγιος Ιωάννης, ότι γνωρίζει πολλούς που το έπαθαν αυτό. Δεν ωφελεί λοιπόν μόνον ο ενάρετος βίος, χωρίς τα υγιή δόγματα, ούτε βέβαια η υγιής πίστη, όταν ο βίος είναι διεφθαρμένος.

Αν εφαρμόσουμε όσα για τις αιρέσεις αναφέραμε, ολίγα εκ πολλών, στην σημερινή κατάσταση της Εκκλησίας, η εικόνα είναι ζοφερή. Ό,τι είπαμε για την Απολογητική, πού αντιμετώπιζε παλαιότερα τους εξωτερικούς εχθρούς της Εκκλησίας, τους αλλοθρήσκους, ισχύει και για το αντιαιρετικό κήρυγμα. Έπαυσε να ακούγεται στους ναούς λόγος εναντίον των αιρέσεων, ωσάν ή Εκκλησία να έχει περιλάβει στους κόλπους της όλους όσοι ονομάζονται Χριστιανοί, ωσάν να ανήκουν όλοι οι Χριστιανοί στο σώμα του Χριστού, να μνημονεύονται όλοι στο δισκάριο της Προσκομιδής, να κοινωνούν όλοι εκ του αυτού ποτηρίου. Και μολονότι αυτό δεν έχει γίνει, και υπάρχουν Χριστιανοί πολυπληθείς ανά τον κόσμο πού δεν είναι υγιείς, νοσούν στην πίστη, στα δόγματα, και είναι αποκομμένοι από το σώμα της Εκκλησίας, όχι μόνο δεν παρουσιάζουμε τα νόθα δόγματα και τις πλάνες τους, για να γιατρέψουμε και τούς ίδιους και να προφυλάξουμε και τα μέλη της ‘Εκκλησίας από την λύμη των αιρέσεων, αλλά τους καθησυχάζουμε πως δεν είναι αιρετικοί, είναι και αυτοί εκκλησίες, όπως εμείς, και μάλιστα αδελφές εκκλησίες, συγκροτούμε μαζί τους συμβούλια εκκλησιών, αναγνωρίζουμε το βάπτισμά τους ως έγκυρο, συμπροσευχόμαστε, μας δίδουν και τούς δίδουμε ναούς και πολλά άλλα, όσα η οικουμενιστική σύγχυση των ημερών μας έχει προκαλέσει. Τα πάντα «άνω και κάτω γέγονε» θα έλεγε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Γκρεμίσαμε τούς φράκτες, τα όρια πού έθεσαν οι Άγιοι Απόστολοι και οι Άγιοι Πατέρες…

Δεν θα φθάσετε στην ενότητα, λέγει [ο διάβολος] σε όσους τον ακούουν, αγωνιζόμενοι για την αλήθεια· κάνουν λάθος ο Χριστός, οι Απόστολοι, οι Πατέρες· θα φθάσετε στην ενότητα με την αγάπη. Αφήστε τα δόγματα στους θεολόγους, κλείστε τους σε ένα νησί και ας συζητούν όσο θέλουν. Ούτε δογμάτων ακρίβεια, ούτε βίου ορθότης είναι απαραίτητα για την σωτηρία, όπως διδάσκει το Ευαγγέλιο και σύμπας των Πατέρων ο χορός, με έμφαση δε ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Θα σας σώσει τώρα ο Οικουμενισμός, πού καταλύει την αποκλειστικότητα, τον ναρκισσισμό, το δόγμα της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, και καταργεί την αυστηρότητα της Ευαγγελικής ζωής, διευκολύνοντας την εκκοσμίκευση. Μπορούμε έτσι τώρα στις τρεις πτώσεις πού προκάλεσε ο Διάβολος, κατά τον αείμνηστο και όσιο Γέροντα Ιουστίνο Πόποβιτς, τις πτώσεις του Αδάμ, του Ιούδα και του Πάπα, να προσθέσουμε και τέταρτη πτώση, την πτώση του Οικουμενισμού. Ίσως βέβαια σκεφθεί κάποιος και πει ότι ορθώς ο Άγιος Χρυσόστομος ομιλεί για τούς αιρετικούς και τούς ελέγχει. Τότε έτσι πίστευαν. Σήμερα έχουν αλλάξει αυτά. Δεν πρέπει να ασχολούμαστε πλέον και να αγωνιζόμαστε εναντίον των άλλων θρησκειών και των αιρέσεων. Έτσι μου απήντησε γραπτώς μεγαλόσχημος και γνωστός επίσκοπος, κεκοιμημένος τώρα, όταν του έστειλα το βιβλίο μου για την Ουνία, στο οποίο παρουσίαζα την εξέλιξη της εξετάσεως του θέματος, στον διάλογο Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, από τον οποίο με απεμάκρυναν για την όποια συμβολή μου στην καταδίκη της Ουνίας.

Επειδή λοιπόν κυριαρχούν στην εκκλησιαστική επικαιρότητα οι θεολογικές συζητήσεις για τα όρια της Εκκλησίας, …ας επιτραπεί να ακουσθεί εδώ στο συνέδριο μας ένας σαφής χρυσοστομικός-πατερικός λόγος.

Οι Ορθόδοξοι τίποτε δεν αλλάσσουμε από όσα παραλάβαμε· ούτε προσθέτουμε, ούτε αφαιρούμε, ούτε αλλοιώνουμε. Όσους προσθέτουν και αφαιρούν και αλλοιώνουν τούς αποκηρύσσουμε, τους αναθεματίζουμε ως αιρετικούς, όπως έκαναν οι άγιες σύνοδοι και οι Άγιοι Πατέρες…

Η διά των αιώνων ομόφωνη, σταθερή και αταλάντευτη αυτή αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας εκφραζόταν από το σύνολο των ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος μέχρι και του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Από του αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου (1998) η πρώην παραδοσιακή και αυστηρή σε θέματα πίστεως τοπική αυτή εκκλησία, άλλαξε στάση και προσδέθηκε στο άρμα του Οικουμενισμού…

Σύμφωνα λοιπόν με τα λεχθέντα υπάρχουν και σήμερα αιρέσεις και μάλιστα πιο επικίνδυνες, γιατί καλύπτουν το αληθινό τους πρόσωπο ο κυριαρχών Οικουμενισμός και η απατηλή σύντροφος του, η αγαπολογία. Γι’ αυτό όσα είπε και έπραξε για τις αιρέσεις της εποχής του ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ελάχιστα των οποίων παρουσιάσαμε, ισχύουν πολύ περισσότερο και σήμερα. Μπορεί κανείς να έχει σ’ αυτά αντίρρηση, αν επιθυμεί να είναι ενσωματωμένος στην διά των αιώνων από τούς Άγιους Πατέρες εκφραζόμενη αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας; Όπως σε παρόμοια περίπτωση κατά την διάρκεια των εργασιών της Z’ Οικουμενικής Συνόδου για το θέμα των άγιων εικόνων είπε ο μητροπολίτης Νικομηδείας Πέτρος, «Ιωάννης ο Χρυσόστομος τοιαύτα λέγει· τις έτι τολμά ειπείν κατ’ αυτών;». Ετολμήθη, παρά ταύτα, να χρησιμοποιηθεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, με εσφαλμένη κατανόηση μερικών θέσεών του, υπέρ του Οικουμενισμού από τον καθηγητή Ευάγγελο Θεοδώρου, αποκαταστάθηκε όμως ή αλήθεια από τον εμβριθή μελετητή τής διδασκαλίας του αείμνηστο καθηγητή Κωνσταντίνο Μουρατίδη.

Το Σχίσμα. Παρανόηση της χρυσοστομικής διδασκαλίας.

Ενδιαφέρουσα είναι η διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και για το σχίσμα, το οποίο θεωρεί ότι είναι εξ ίσου μεγάλο κακό, όσο και η αίρεση: «Του εις αίρεσιν εμπεσείν το την Εκκλησίαν σχίσαι ουκ έλαττόν εστι κακόν». Η γνώμη του αυτή χρησιμοποιείται συχνά και στις ημέρες μας, ιδιαίτερα όταν γίνεται λόγος για τούς Παλαιοημερολογίτες και όταν επίσης πολλοί κληρικοί και πιστοί, προβληματισμένοι για την εκκλησιολογική αίρεση του Οικουμενισμού, φθάνουν μέχρι του σημείου να σκέπτονται διακοπή τής κοινωνίας με τούς οικουμενιστάς επισκόπους. Τότε τούς επισημαίνεται ο κίνδυνος του σχίσματος με την επίκληση και αυτής της γνώμης του Αγίου Χρυσοστόμου, όχι πάντως ορθώς, διότι η συνάφεια στην οποία διετύπωσε ο Άγιος Ιωάννης αυτήν την θέση είναι τελείως διαφορετική, ο ίδιος δε δεν δίστασε να διακόψει την κοινωνία με άλλους επισκόπους και να επαινέσει στα κείμενά του, ιδιαίτερα στις επιστολές που στέλνει από την εξορία, όσους κληρικούς και λαϊκούς ηρνούντο να δεχθούν ως νόμιμη εκκλησιαστική κατάσταση τούς διώκτες και διαδόχους του.

Η συνολική έρευνα των κειμένων του δίδει διαφορετική εικόνα της στάσεως του Χρυσοστόμου προς τούς διαδόχους του, διαφορετική από εκείνη πού συνήθως προβάλλεται με βάση σύσταση και συμβουλή του Χρυσοστόμου προς τούς οργισμένους για την εξορία του κληρικούς και λαϊκούς να κάνουν υπακοή στον διάδοχο του και να τον αναγνωρίσουν, διότι δεν μπορεί η Εκκλησία να μείνει χωρίς επίσκοπο, να είναι «ανεπίσκοπος». Αντίθετα, από την διδασκαλία και την ζωή του προκύπτει ότι διακοπή της κοινωνίας προς τον επίσκοπο δικαιολογείται όχι μόνο σε περίπτωση που κηρύσσει αίρεση, όπως τελικώς καθόρισε η Εκκλησία με τον 15ο κανόνα της Πρωτοδευτέρας συνόδου, γιατί αυτό είναι αυτονόητο και προφανές, αλλά ακόμη και σε περίπτωση κατά την οποία προσβάλλονται οι θεσμοί της Εκκλησίας, προσβάλλονται γενικώς οι αρχές της αποστολικής πίστεως και ζωής. Η διδασκαλία του Ευαγγελίου για την πίστη και την ζωή είναι ενιαία, ο δε απόστολος Παύλος απέκοψε από την εκκλησιαστική κοινωνία τον αιμομίκτη της Κορίνθου για ηθικό παράπτωμα και όχι για αιρετική διδασκαλία. Αυτήν την χρυσοστομική γραμμή ακολούθησε μετά από τέσσερες αιώνες άλλη μεγάλη πατερική μορφή, ο Άγιος Θεόδωρος Στουδίτης (759-826), ο οποίος διέκοψε την κοινωνία για το ηθικό θέμα της «μοιχοζευξίας», για το ότι δηλαδή ο ιερομόναχος Ιωσήφ, τη ανοχή του πατριάρχου, ευλόγησε τον δεύτερο γάμο του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Στ’ (780-797), ενώ ζούσε ακόμη η προηγουμένη του σύζυγος.

…Απαντώντας δε και σε ένσταση πού στρεφόταν εναντίον του, ότι δεν έπρεπε να προβεί σε καθαιρέσεις και να προκαλέσει αναστάτωση και σχίσμα, αφού δεν υπήρχε θέμα αιρέσεως, αλλά ήσαν ορθόδοξοι οι καθαιρεθέντες, είχαν την ίδια πίστη, απαντά ότι δεν αρκεί το ότι ήσαν ορθόδοξοι· είχαν προσβάλει με την σιμωνία την χειροτονία, την ιερωσύνη. Όπως πρέπει να αγωνιζόμαστε για την πίστη, έτσι πρέπει να αγωνιζόμαστε και για την κανονική, την σωστή εκλογή των επισκόπων. Γιατί, αν μπορεί ο καθένας να γεμίζει τα χέρια του με χρήματα και να εξαγοράζει την ιεροσύνη, ας προσέλθουν τότε όλοι, άξιοι και ανάξιοι. Δεν χρειάζεται πλέον το άγιο θυσιαστήριο, δεν χρειάζεται η γνώμη του πληρώματος της Εκκλησίας, ούτε ο σύλλογος των ιερέων. Ας τα καταργήσουμε όλα αυτά και ας τα καταστρέψουμε. …Μπροστά στο προσήκον, στο σωστό, δεν κάνει καμμία παραχώρηση ο Χρυσόστομος, ακόμη και αν πρόκειται να αποσχισθούν μερικοί από την Εκκλησία. Αυτό ας το σημειώσουμε όσοι στους καιρούς μας διστάζουμε να πράξουμε αυτό που πρέπει, επικαλούμενοι τον κίνδυνο σχίσματος. Και το προσήκον στην περίπτωση αυτή ήταν η κανονική, η μη σιμωνιακή ιερωσύνη, η κάθαρση της Εκκλησίας από τούς αναξίους επισκόπους.

…Καθ’ όλην την διάρκεια της πατριαρχίας του, εξασθενημένος σωματικά αλλά άκαμπτος και ανυποχώρητος μπροστά στο προσήκον μέχρι το τέλος τής ζωής του, πού επισυνέβη από τις ταλαιπωρίες της εξορίας, εισέπραξε, και εξόριστος ων, αφάνταστο μίσος εκ μέρους αναξίων επισκόπων, ελεγχομένων από την ζωή και την διδασκαλία του, πράγμα που τον οδήγησε να γράψει προς την διακόνισσα Ολυμπιάδα, ότι δεν φοβάμαι κανένα άλλο όσο τούς επισκόπους, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις: «Ουδένα γάρ λοιπόν δέδοικα ως τους επισκόπους, πλην ολίγων».

Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς ότι ή συνάφεια, μέσα στην οποία ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είπε ότι το σχίσμα είναι εξ ίσου κακό με την αίρεση και ότι ούτε το αίμα του μαρτυρίου δεν μπορεί να εξαλείψει την αμαρτία του σχίσματος, έχει σχέση με τις διαιρέσεις που προκαλούνται εξ αιτίας της φιλαρχίας και της κενοδοξίας όσων εκλέγονται αναξίως επίσκοποι και όσων εισπηδούν σε ξένες δικαιοδοσίες για να στηρίξουν τους αναξίους, και όχι με όσους αντιδρούν για την καταπάτηση των θεσμών της Εκκλησίας. Οι πρώτοι σχίζουν και διαιρούν την Εκκλησία και όχι οι δεύτεροι, έστω και αν, από την κυριαρχούσα στην ηγεσία της Εκκλησίας σχισματική ομάδα, χαρακτηρίζονται ως σχισματικοί, όπως χαρακτηρίσθηκαν ο Άγιος Ιωάννης και οι έχοντες κοινωνία μαζί του κληρικοί και λαϊκοί, ως «σχίσμα των Ιωαννιτών», από τούς πράγματι σχισματικούς διαδόχους του. Σ’ αυτούς επιρρίπτει ευθέως την κατηγορία του σχίσματος και τούς στολίζει με βαρείς χαρακτηρισμούς, όπως θα δούμε. Πολύ περισσότερο δεν έχουν καμμία σχέση ούτε με τους Παλαιοημερολογίτες, ούτε με όσους νεοημερολογίτες ανησυχούν και αγωνιούν για την κυριαρχία της παναιρέσεως του Οικουμενισμού, με τους εκπροσώπους του οποίου, ετεροδόξους και Ορθοδόξους, έπρεπε αυτονοήτως και προφανώς να διακόψουμε κάθε κοινωνία. Αυτό προκύπτει σαφώς από όσα περί αιρέσεων παρουσιάσαμε του Αγίου Ιωάννου, αλλά και από την θέση του Αποστόλου Παύλου στην προς Εφεσίους επιστολή, ότι η ενότητα στην Εκκλησία διασφαλίζεται, όταν οι πιστοί είναι «εν σώμα και εν πνεύμα», όταν υπάρχει «εις Κύριος, μία πίστις, εν βάπτισμα». Πιστεύει ο Άγιος Χρυσόστομος, ότι καλώς ο Απόστολος μετά το «εν σώμα» έθεσε και το «εν πνεύμα», για να δείξει ότι από το ένα σώμα θα υπάρχει ασφαλώς και ένα πνεύμα, η ιδία πίστη, ή ακόμη ότι δεν αρκεί να είναι κανείς ενσωματωμένος στην Εκκλησία, στο «εν σώμα», χρειάζεται να έχει και το πνεύμα της Εκκλησίας, και αυτό ισχύει όχι με τούς αίρετικούς που είναι εκτός του σώματος της Εκκλησίας, αλλά με όσους Ορθοδόξους ανήκουν στο σώμα της Εκκλησίας, δεν έχουν όμως το πνεύμα της Εκκλησίας, και είναι φίλοι των αιρετικών.

Θα συμπληρώσουμε τις περί σχίσματος θέσεις του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου παρουσιάζοντας πιο ολοκληρωμένη εικόνα από την αποσπασματική και επιλεκτική που προβάλλεται με την επίκληση της συμβουλής του προς τούς κληρικούς και λαϊκούς μετά την καθαίρεση και εξορία του να αποδεχθούν και να υπακούσουν στους διαδόχους του, γιατί η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι χωρίς επίσκοπο. Προηγουμένως πρέπει να πούμε, ότι ο Χρυσόστομος στην εκκλησιολογία του δεν είναι επισκοποκεντρικός, όπως υπάρχει τάση σε αρκετούς κληρικούς και θεολόγους σήμερα να παρουσιάζουν την Ορθόδοξη Εκκλησία, ως δήθεν επισκοποκεντρική .

Δεν βλέπει μεγάλη απόσταση μεταξύ του επισκόπου και του πρεσβυτέρου, αντίθετα προς το χάσμα που έχει δημιουργηθεί σήμερα, κατά το οποίο ο επίσκοπος είναι το παν, οι πρεσβύτεροι και ο λαός τίποτε, υμνητές και προσκυνητές του επισκόπου. Η Ιερωσύνη είναι ενιαία, ασκούμενη αυθεντικώς και από τον επίσκοπο και από τούς πρεσβυτέρους… «Διαλεγόμενος περί επισκόπων και χαρακτηρίσας αυτούς και ειπών τίνα μεν έχειν, τίνων δε απέχεσθαι χρη, και το των πρεσβυτέρων τάγμα αφείς εις τούς διακόνους μετεπήδησε. Τι δήποτε; Ότι ου πολύ το μέσον αυτών και των επισκόπων. Και γάρ και αυτοί διδασκαλίαν εισίν αναδεδεγμένοι και προστασίαν της Εκκλησίας. Και α περί επισκόπων είπεν, ταύτα και πρεσβυτέροις αρμόττει. Τη γάρ χειροτονία μόνη υπερβεβήκασι και τούτω μόνο δοκούσι πλεονεκτείν τους πρεσβυτέρους».

Μετά την αναγκαία αυτή για τούς σημερινούς εκκλησιολογικούς προβληματισμούς επισήμανση επανερχόμαστε στα περί σχίσματος. Πράγματι η καθαίρεση καί εν συνεχεία η εξορία του Χρυσοστόμου εδημιούργησαν εκκλησιολογικό δίλημμα στους κληρικούς και στους λαϊκούς για το αν έπρεπε να αποδεχθούν τις αποφάσεις της συνόδου… Δεχόμαστε λοιπόν τις αποφάσεις όλων των συνόδων, και των ληστρικών; Δεν υπάρχουν «ψευδείς» και «αληθείς» σύνοδοι; Ήταν φοβερός ο λαϊκός ξεσηκωμός υπέρ του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου… Αποφασισμένος όμως και ο αυτοκράτωρ Αρκάδιος να πραγματοποιήσει την απομάκρυνση, ιδιαίτερα όταν οι εχθροί του Χρυσοστόμου επίσκοποι της ψευδοσυνόδου τον προέτρεψαν νά χρησιμοποιήσει βία

Ο Χρυσόστομος δεν είχε αναγνωρίσει ποτέ ως κανονική την καθαίρεσή του και θεωρούσε ότι το σχίσμα το προκαλούσαν οι αντίπαλοι του. Ήδη οι περί αυτόν σαράντα επίσκοποι, έχοντες μάλιστα την πλειοψηφία σε σχέση με τούς τριανταέξη πού συγκέντρωσε ο Θεόφιλος παρά την Δρυν, εκ των οποίων είκοσι επτά είχε φέρει από την Αίγυπτο, είχαν απευθυνθεί προς τον Θεόφιλο καθιστώντας τον υπεύθυνο για το σχίσμα: «Μη κατάλυε τα πράγματα της Εκκλησίας και μη σχίζε την Εκκλησίαν, δι’ ην ο Θεός εις σάρκα κατήλθε»…

Επειδή λοιπόν επίστευε ότι το σχίσμα το προκαλούν οι αντίπαλοί του, ουδέποτε διενοήθη να αποδεχθεί τις αποφάσεις των δύο ψευδοσυνόδων, της «επί Δρυν» και της δεύτερης πού ανανέωσε τις αποφάσεις εκείνης, και να αποχωρήσει του θρόνου οικειοθελώς· αυτό θα εσήμαινε αναγνώριση της κανονικότητος των αποφάσεων. Από την αρχή των περιπετειών του μέχρι του θανάτου του επίστευε ότι αυτός είναι ο νόμιμος και κανονικός επίσκοπος στον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Γι’ αυτό και όταν ο Αρκάδιος του εζήτησε να αποχωρήσει από τον ναό οικειοθελώς για να αποφευχθούν και οι ταραχές, έδωσε την γνωστή γενναία απάντηση: «Εγώ παρά του Σωτήρος Θεού αποδέδεγμαι την Εκκλησίαν ταύτην εις επιμέλειαν της του λαού σωτηρίας, και ου δύναμαι αύτην καταλείψαι· ει δε τούτο βούλει (η γαρ πόλις σοι διαφέρει), βία με εξέωσον, ίνα έχω απολογίαν της λιποταξίας την σην αυθεντίαν». Ήταν εκ του Θεού χειροτονημένος και τοποθετημένος, και η εθελουσία εγκατάλειψη του ποιμνίου που του ενεπιστεύθη ο Θεός θα ήταν λιποταξία. Πιστεύει ότι η εκλογή του ήταν θεόθεν, όχι με ψήφους ανθρώπων, γι’ αυτό και δεν μπορούν να τον καταργήσουν άνθρωποι· και εξ αυτού προκύπτει βεβαίως ότι οι αποφάσεις των συνόδων δεν είναι πάντοτε θεοκίνητες, δεν τις επικυρώνει πάντοτε ο Θεός· «Μη γάρ ανθρωπίναις ψήφοις ενταύθα ήλθομεν; Μη γάρ άνθρωπος ήγαγεν, ίνα άνθρωπος καταλύση».

…Συγκλονίζει πράγματι το μεγαλείο του Χρυσοστόμου και η ετοιμότητά του να φθάσει μέχρι και τον θάνατο, προκειμένου να υπερασπισθεί τους θεσμούς της Εκκλησίας. …

«Επειδή έστη η πόλις, Εκκλησίαν ο διάβολος ηθέλησε σαλεύσαι. Μιαρέ και παμμίαρε διάβολε, τοίχων ου περιεγένον και Εκκλησίαν προσδοκάς σαλεύσαι; Μη γαρ εν τοίχοις η Εκκλησία; Εν τω πλήθει των πιστών η Εκκλησία. Ιδού πόσοι στύλοι εδραίοι, ου σιδήρω δεδεμένοι, αλλά πίστει εσφιγμένοι».

Εκτιμώντας ότι αυτοί οι έπαινοι του προς τούς αντιδρώντας πιστούς θα εθεωρούντο από μερικούς, όπως συμβαίνει και σήμερα, ως υποκίνηση των πιστών σε στάση, κάνει διάκριση ανάμεσα στη στάση και στο ζήλο. Αυτά πού κάνουν εκείνοι είναι στάση, γιατί φθάνουν και μέχρι τη διάπραξη φόνων, ενώ σεις θέλετε να αποτρέψετε αυτά τα δεινά και αγωνίζεσθε για την διάσωση της Εκκλησίας. Αυτό είναι ζήλος, όχι στάση. Αυτοί προκάλεσαν την τρικυμία, αλλά η δική σας ανδρεία απέτρεψε την θαλασσοταραχή.

…Θα δώσει διέξοδο ο Θεός· θα αμείψει με στεφάνους και βραβεία όσους υπομείνουν τούς πειρασμούς και θα τιμωρήσει αξίως όσους σκανδάλισαν την οικουμένη, ανέτρεψαν τόσες εκκλησίες, …έσχισαν το σώμα του Χριστού και διέσπειραν παντού τα μέλη του. …Επαινεί πολλούς επισκόπους που είχαν διακόψει κάθε κοινωνία με την κρατούσα εκκλησιαστική κατάσταση, τους προτρέπει δε να συνεχίσουν αυτήν την στάση, έστω και αν οι περισσότεροι υπέκυψαν στους ισχυρούς. Είναι η μόνη ελπίδα για να διορθωθούν τα κακά. «Τούτο γάρ αρχή της λύσεως του χειμώνος, τούτο ασφάλεια της Εκκλησίας, τούτο των κακών διόρθωσις, όταν τους τα τοιαύτα πονηρευσαμένους υμείς οι υγιαίνοντες αποστρέφησθε και μηδέν κοινόν έχητε προς αυτούς». Και δεν αρκείται μόνον στην δική τους διακοπή κάθε κοινωνίας, αλλά τούς συνιστά να προτρέπουν και όλους να πράξουν το ίδιο. Θεωρεί μάλιστα ότι συγκαταλέγονται μεταξύ των μαρτύρων αυτοί οι οποίοι αγωνίζονται ώστε να μη φθαρούν και καταστραφούν οι πατερικές παραδόσεις και οι θεσμοί της Εκκλησίας

Μέσα λοιπόν στα πλαίσια αυτά και με αυτήν την εικόνα που προκύπτει από το σύνολο των μετά τις δύο εξορίες κειμένων του ιδίου του Χρυσοστόμου, μπορούμε να ερμηνεύουμε όσα παραδίδει ο Παλλάδιος Ελενουπόλεως για στις συστάσεις του Χρυσοστόμου προς αποφυγήν του σχίσματος, τα οποία δεν δίδουν πλήρη την εικόνα, γιατί συμπληρώνονται στην συνέχεια και από τον ίδιο τον Παλλάδιο, ο οποίος συνέπαθε μετά του Χρυσοστόμου και δεν εκοινώνησε με τούς αληθινούς σχισματικούς, συμφωνών απολύτως προς την στάση και τις συστάσεις του Χρυσοστόμου. Πράγματι τον παρουσιάζει ο Παλλάδιος αρχικά μετά την ανακοίνωση της πρώτης του καθαίρεσης από την «επί Δρυν» σύνοδο να στηρίζει τους περί αυτόν επισκόπους, οι οποίοι είχαν καταληφθεί από αθυμία, εδάκρυζαν και έκλαιγαν. Αφού τους υπενθύμισε ότι «οδός εστιν ο παρών βίος, και τα χρηστά και τα λυπηρά παροδεύεται», τους συνέστησε να μην εγκαταλείψουν τις επισκοπές τους· «τας εκκλησίας υμών μη αφήτε». Όταν του επεσήμαναν ότι, αν κρατήσουν τις επισκοπές, είναι αναγκασμένοι να κοινωνήσουν προς τούς κρατούντες, απήντησε· «κοινωνήσατε μεν, ίνα μη σχίσητε την Εκκλησίαν, μη υπογράψητε δε· ουδέν γαρ εμαυτώ σύνοιδα άξιον καθαιρέσεως». Τα ίδια είπε και προς την Ολυμπιάδα και τις άλλες διακόνισσες, τα οποία, ερμηνευόμενα μετά προσοχής, δεν αφήνουν καμμία αντίφαση και αντίθεση μεταξύ των όσων συνιστούσε προς αποφυγήν του σχίσματος στη φάση αυτή και των όσων στη συνέχεια έπραττε και συνιστούσε για αποφυγή της κοινωνίας και αποστροφή των κρατούντων.

Είπε λοιπόν προς τις πνευματικές του κόρες:

«Τούτο εστιν ο παρακαλώ· μη τις υμών ανακοπή της συνήθους εύνοιας της περί την Εκκλησίαν·

και ος αν άκων αχθή επί την χειροτονίαν,

μη αμφιβατεύσας το πράγμα,

κατά συναίνεσιν των πάντων,

κλίνατε αυτώ την κεφαλήν υμών ως Ιωάννη· ου δύναται γάρ η Εκκλησία άνευ επισκόπου είναι».

Για να μη μείνει λοιπόν η ‘Εκκλησία άνευ επισκόπων καλών, συνιστά στους επισκόπους που τον ακολουθούσαν να παραμείνουν στις επισκοπές τους εν κοινωνία προσωρινή προς τούς παρανομούντες. Ήθελε να μη παραδοθεί σε κακούς επισκόπους καθ’ ολοκληρίαν το σκάφος της Εκκλησίας· οικονομεί προς καιρόν τα πράγματα. Αυτό φαίνεται και εκ του ότι την ίδια στιγμή που λέγει αυτά προς τούς συνεπισκόπους του, ο ίδιος σε δικά του κείμενα ομιλεί περί λύκων και μοιχών, όπως είδαμε· αυτή είναι η κατά ακρίβειαν γνώμη του. Η σύσταση προς τις διακόνισσες βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση, προετοιμάζει όμως το έδαφος για την μετέπειτα τελείως απορριπτική των διαδόχων του στάση, διότι θέτει όρους και προϋποθέσεις για την αναγνώριση και αποδοχή τους, για την κοινωνία προς αυτούς· και οι όροι πού θέτει είναι να εκλεγεί άκων, χωρίς τη θέληση του, χωρίς να το επιδιώκει αυτός που θα τον διαδεχθεί, και να είναι πρόσωπο επίσης κοινής αποδοχής, «κατά συναίνεσιν πάντων».

Αυτοί οι όροι όχι μόνον δεν ετηρήθησαν, και οι δύο διάδοχοι του, ο Αρσάκιος και ο Αττικός στη συνέχεια ήσαν πρόσωπα της μερίδος των εχθρών του, ανελθόντες όχι άκοντες αλλά μετά χαράς εις τον θρόνον, αλλά πολύ περισσότερο εκίνησαν φοβερούς διωγμούς εναντίον όσων παρέμειναν πιστοί στον Ιωάννη, ακόμη και εναντίον της Ολυμπιάδος και των άλλων διακονισσών. Δεν κατέβαλαν καμμία προσπάθεια ειρηνεύσεως της Εκκλησίας· καθαιρούσαν και εξόριζαν επισκόπους, δεν άφηναν δε τον εξόριστο ιεράρχη ούτε στην εξορία του ήσυχο, αλλά τον ταλαιπωρούσαν διαρκώς μέχρι που τον οδήγησαν στον θάνατο. Έδειξαν λοιπόν τα ίδια τα πράγματα ότι αυτοί ήσαν προβατόσχημοι λύκοι, πειρατές και δήμιοι, χειρότεροι από τούς πιο σκληρούς διώκτες της Εκκλησίας, γι’ αυτό και επαινεί όσους δεν έχουν κοινωνία μαζί τους, θεωρώντας τους κατά πρόθεση μάρτυρες.

Δεν πρέπει λοιπόν να γίνεται επιλεκτική επίκληση μόνον των πρώτων συστάσεων του Χρυσοστόμου προς τούς σαράντα συνεπισκόπους του και στις διακόνισες και ιδιαίτερα της φράσεως, ότι δεν μπορεί η εκκλησία να είναι χωρίς επίσκοπο, «ου δύναται γάρ η Εκκλησία άνευ επισκόπου είναι», αλλά και της τελικής του στάσεως, της διακοπής κάθε κοινωνίας και συναναστροφής ως μόνης οδού για τη διόρθωση των πραγμάτων της Εκκλησίας. Σε δύσκολες περιόδους την διαποίμανση αναλαμβάνει ο ίδιος ο Χριστός· καθιστά τα πρόβατα ποιμένες, και δι’ αυτών εκδιώκει τους προβατόσχημους λύκους. Όντως η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι χωρίς επίσκοπο, εννοείται βέβαια χωρίς καλόν επίσκοπο.

Επίλογος

… Η μεγάλη του προσφορά, ανάμεσα στις πολλές άλλες, είναι το ανύστακτο και αμετάπτωτο μαρτυρικό φρόνημα που μετέδωσε στους πιστούς όλων των εποχών, για να κρατηθεί άγρυπνη και αγωνιζόμενη η Εκκλησία μετά τους διωγμούς, να μη παρασυρθεί από την άνεση, την ειρήνη, την καλοπέραση, από την ειρηνική και ισοπεδωτική συνύπαρξη με τις άλλες θρησκείες και τις αιρέσεις. Διέγνωσε ότι μετά την ήττα του Διαβόλου από τον φανερό πόλεμο εναντίον της Εκκλησίας, θα επιχειρούσε να την πλήξει εσωτερικά με τις αιρέσεις και τα σχίσματα . Γι’ αυτό και εκράτησε τούς πιστούς στην Αντιόχεια και στην Κωνσταντινούπολη ετοιμοπόλεμους μέχρι θανάτου, έτοιμους να μαρτυρήσουν για να σώσουν την ευσέβεια και την αρετή. Τούς εδίδασκε ότι μάρτυρας δεν είναι μόνον αυτός πού αποθνήσκει για την πίστη κατά τούς διωγμούς, αλλά και αυτός που έχει την προαίρεση, την πρόθεση να μαρτυρήσει, αντιδρώντας προς όσους διαστρέφουν τα δόγματα και τούς θεσμούς της Εκκλησίας, προς τούς ψευδοποιμένες και προβατόσχημους λύκους.

…Είναι καθοδηγητικά όσα λέγει για την υπεροχή, για την προτίμηση της αλήθειας μπροστά στην αγάπη, ή οποία, χωρίς την αλήθεια, είναι ψευτοαγάπη, πρόσχημα και υποκρισία:

«Ει που την ευσέβειαν παραβλαπτομένην ίδοις, μη προτίμα την ομόνοιαν της αληθείας, αλλ’ ίστασο γενναίως έως θανάτου…την αλήθειαν μηδαμού προδιδούς».

Και, αλλού συνιστά μέ έμφαση:

«Μηδέν νόθον δόγμα τω της αγάπης προσχήματι παραδέχησθε».

ΠΗΓΗ: Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης

15.11.15

Ι. ΚΑΡΔΑΣΗΣ

 

Πηγή: Θησαυρός Γνώσεων και Ευσέβειας, Αβέρωφ

lampros skotzos omilia 01


Ὁμιλία τοῦ Θεολόγου Καθηγητοῦ κ. Λάμπρου Σκόντζου στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καὶ Ἁγίας Φωτεινῆς Ὑμηττοῦ ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε τὴν Δευτέρα 24/10/2016 στὰ πλαίσια τῆς Λειτουργίας τοῦ Ἀντιαιρετικοῦ Σεμιναρίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καισαριανῆς Βύρωνος καὶ Ὑμηττοῦ.

 

Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό

mhtropoliths gortynos ieremias 01


ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016

 ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ

 ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

 ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ

1. Τό ἔχουμε πεῖ πολλές φορές, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ὅτι τό πιό μεγάλο καί τό πιό σημαντικό ἀπό ὅλα εἶναι ἡ ΠΙΣΤΗ μας, ἡ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ μας. Γι᾽ αὐτό καί στήν προσ­ευχή μας καθημερινά πρέπει νά λέμε: «Χριστέ μου, στερέωσέ μου τήν πίστη καί τήν ἀγάπη μου σέ Σένα»! Μόνο ἄν ἔχουμε πίστη ὀρθή καί ζοῦμε αὐτή τήν πίστη στήν καθημερινή μας ζωή θά πετύχουμε τήν σωτηρία μας καί θά ἁγιάσουμε.

Ἡ πίστη μας, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, ἀλλά εἶναι ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ. Καί τήν Ἀποκάλυψη αὐτή μᾶς τήν ἔφερε ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.

2. Τήν πίστη μας αὐτή τήν διατυπώνουν οἱ ἅγιοι Πατέρες σέ σύντομες προτάσεις πού καλοῦνται ΔΟΓΜΑΤΑ. Καί τά ΔΟΓΜΑΤΑ εἶναι θεόπνευστα, ὅπως θεόπνευστη εἶναι καί ἡ Ἁγία Γραφή. Γιατί οἱ ἅγιοι Πατέρες διετύπωσαν τά Δόγματα σέ Οἰκουμενικές Συνόδους, ὅπου ἐνεργεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τό Ἅγιο Πνεῦμα «ἀρχιτεκτονεῖ» τήν Ἐκκλησία καί Αὐτό, τό Ἅγιο Πνεῦμα, συνεργεῖ στήν ἔκθεση τῶν «ὀρθῶν τῆς πίστεως Δογμάτων» διά τήν σωτηρία μας.

Ναί! Τά Δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι γιά τήν σωτηρία μας. Μᾶς δίνουν τήν σωστή μέθοδο γιά νά θεραπεύσουμε τήν ψυχή μας ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη καί μᾶς δείχνουν τόν σωστό δρόμο γιά νά βροῦμε καί νά ζήσουμε τόν Θεό. Ἡ αἵρεση δείχνει λανθασμένο δρόμο γιά τόν Θεό, σέ πάει σέ ἄλλο θεό, γι᾽ αὐτό καί τήν ἀποκρούουμε καί τήν πολεμοῦμε. Τό «Φιλιόκβε» γιά παράδειγμα τῶν Καθολικῶν μᾶς μπερδεύει τόν δρόμο μας γιά τόν Θεό. Μᾶς πάει σέ ψευδο-θεό καί ὄχι στόν ἀληθινό Θεό τῆς Ἁγίας Γραφῆς, σ᾽ Αὐτόν πού μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστός.

3. Τά Δόγματα, λοιπόν, τῆς πίστης μας, ἀδελφοί χριστιανοί, δέν εἶναι μερικές θεωρητικές ἀλήθειες, πού πρέπει νά τίς μάθουμε γιά νά «μορφωθοῦμε», ἀλλά εἶναι ἀλήθειες πού ρυθμίζουν τήν ζωή μας μέσα στήν Ἐκκλησία καί τήν πολιτεία μας ὡς χριστιανῶν μέσα στόν κόσμο.

Εἶπα ὅτι τά Δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι γιά νά τά ζοῦμε, γιατί ἡ ἐφαρμογή τους στήν ζωή, αὐτό μᾶς φέρει τήν σωτηρία μας. Οἱ Πατέρες ἔζησαν τά Δόγματα, ὅλη ἡ ζωή τους ἦταν μιά ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ καί γι᾽ αὐτό μιλοῦσαν σωστά γιά τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ. Πρῶτα οἱ ἅγιοι Πατέρες «ἔπαθαν τά θεῖα» καί ἀπό τήν ἐμπειρία τους αὐτή «ἔμαθον τά θεῖα». Γι αὐτό καί ἔγιναν ὄργανα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν διατύπωση τῶν Δογμάτων τῆς πίστης μας. Καί γι᾽ αὐτό καί ἡμεῖς τούς δίνουμε ἀπόλυτο ἐμπιστοσύνη, ἐπειδή ὅλη τους ἡ ζωή ἦταν μία ζωντανή ἐφαρμογή τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστης μας, δηλαδή τῶν Ὀρθοδόξων Δογμάτων. ῞Οπως λέει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, «οὐδέν οἱ φωστῆρες ἐκεῖνοι (οἱ ἅγιοι Πατέρες) ἔγραψαν, ὅπερ πρότερον οὐκ ἐποίησαν καί ποιήσαντες οὐ κατώρθωσαν»!

4. Ἀφοῦ ὅμως τά ἱερά Δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι ἡ ζωή μας καί τό βίωμά μας σάν χριστιανῶν, αὐτό σημαίνει ὅτι καί προτοῦ ἀκόμη νά διατυπωθοῦν τά Δόγματα ἀπό Οἰκουμενικές Συνόδους τά πίστευαν καί τά ζοῦσαν οἱ χριστιανοί. Τό ὅτι δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι Θεός ὅμοιος μέ τόν Θεό Πατέρα τό γνώριζαν οἱ χριστιανοί ἀπό τήν ἀρχή καί δέν τό ἔμαθαν τό 325 μ.Χ., τότε πού ἔγινε ἡ Α´ Οἰκουμενική Σύνοδος καί διετύπωσε μέ σαφήνεια τό δόγμα τῆς θεότητας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτό ἔγινε τότε διότι ἐμφανίστηκε ὁ αἱρετικός Ἄρειος, πού ἔλεγε τό ἀντίθετο, καί ἔπρεπε λοιπόν νά πολεμηθεῖ ἡ πλάνη του, γιατί ἔκανε ζημιά. Ἀλλά καί πρίν νά διατυπωθεῖ σέ Δόγμα ἡ ἀλήθεια τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ ἦταν πιστευτή ἀπό τούς χριστιανούς, ἦταν ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι, ὅταν ἡ Ἐκκλησία διατυπώνει σέ Οἰκουμενική Σύνοδο ἕνα Δόγμα, δέν δημιουργεῖ καινούργια πίστη, ἀλλά, ἐπειδή τό ἔφεραν ἔτσι τά πράγματα καί οἱ ἀνάγκες, γι᾽ αὐτό διατυπώνει μέ σαφήνεια μία ἀλήθεια τῆς δοθείσης ἤδη θείας Ἀποκαλύψεως. Προσοχή, σ᾽ αὐτό πού λέγω, Χριστιανοί μου: Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας δέν δημιουργεῖ καινούργια Δόγματα! Αὐτό τό κάνουν οἱ Καθολικοί, οἱ ὁποῖοι ὅλο καί παράγουν καινούργια δόγματα, ὅπως τό δόγμα τους γιά τό «πρωτεῖο» τοῦ Πάπα καί τό «ἀλάθητο» τοῦ Πάπα.

5. Ὅλη ἡ πίστη μας, ἀδελφοί, ὅλα, δηλαδή, τά Δόγματα τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας, βρίσκονται στά λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας, σ᾽ αὐτά πού ἀκοῦτε ἐδῶ στήν Ἐκκλησία μας ἀπό τόν παπᾶ καί τόν ψάλτη. Ὅταν, δηλαδή, συναζόμαστε ἐδῶ στήν Ἐκκλησία γιά νά λατρεύσουμε τόν Θεό, μέ αὐτά πού λέμε ἀπό τά λειτουργικά βιβλία, ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας. Καί βέβαια ἔτσι πρέπει νά γίνεται. Γιατί, γιά νά γίνει εἰσακουστή ἡ προσ­ευχή μας στόν Θεό, πρέπει νά ἀπευθυνθεῖ στόν πραγματικό, τόν ἀληθινό Θεό. Γιά νά μάθετε, λοιπόν, χριστιανοί μου, τήν ὀρθόδοξη πίστη, σᾶς συνιστῶ νά ἔρχεστε στήν Ἐκκλησία καί νά προσέχετε τά λόγια καί τά ψαλσίματα τοῦ ἱερέα καί τοῦ ψάλτου, ξαναλέγω, γιατί αὐτά ἔχουν τό «Πιστεύω» μας. Ἀλλά καί στά σπίτια σας νά ἔχετε λειτουργικά βιβλία καί νά τά διαβάζετε. Ὁπωσδήποτε ὅλα τά σπίτια πρέπει νά ἔχουν τήν Σύνοψη, ἤ, καλύτερα, τόν Συνέκδημο. Καί ἀπό ἐκεῖ νά διαβάζετε πρωινές καί βραδυνές Προσευχές, νά διαβάζετε τήν Παράκληση τῆς Παναγίας καί τούς Χαιρετισμούς πάλι στήν Παναγία μας. Αὐτά τά ἱερά ὑμνολογικά δημιουργήματα εἶναι τῶν ἁγίων Πατέρων ἔργα καί τά «πιπίλισαν» στά εὐλαβικά τους στόματα ἀναρίθμητες ἁγιασμένες ψυχές. Συντάσσουν καί σήμερα ἱερές Ἀκολουθίες. Ἀλλά, ὅπως φαίνεται, σέ πολλές ἀπ᾽ αὐτές ἀπουσιάζει παντελῶς ἡ Δογματική διδασκαλία τῆς πίστης μας, πού τήν βρίσκουμε ἄφθονη στά παλαιά Λειτουργικά μας βιβλία. Ἀκόμη περισσότερο γιά τά Δόγματα τῆς πίστης μας συνιστῶ τήν ΠαρακλητικήὈκτάηχο, γιατί ἔχει ὕμνους τοῦ μεγάλου Δογματολόγου τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.

7. Τέλος, τό νά κατανοήσετε τά Δόγματα τῆς πίστης μας, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι εὔκολο. Γιατί δέν κατανοοῦνται μέ τήν λογική. Ὄχι ὅτι εἶναι «ἄλογα», ἀλλά εἶναι «ὑπέρλογα». Εἶναι πάνω ἀπό τήν λογική. Ἡ πίστη μας δέν νοεῖται μέ τό μυαλό, ἀλλά γεύεται μέ τήν καρδιά· γι᾽ αὐτό καί λέγεται «πίστη», ἀπό τό ῥῆμα «ἐμπιστεύομαι». Δηλαδή, ἀγαπῶ τόν Θεό καί παραδίδομαι σ᾽ Αὐτόν. Ἔτσι, κατά ἕνα μυστικό θεϊκό τρόπο, ὅταν ἀκοῦμε μέ ἀγάπη στόν Θεό καί μέ εὐλάβεια τά λόγια τῆς θείας λατρείας, ἡ καρδιά μας ἀρχίζει σιγά-σιγά νά ἀποκτᾶ μία γεύση τοῦ Θεοῦ, γλυκαίνεται ἀπ᾽ αὐτόν καί ἔρχεται ἔτσι ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ. Ἔρχεται μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Καί ὅταν τά Δόγματα τῆς πίστης μας τά ἐφαρμόζουμε στήν ζωή μας, ὅταν, δηλαδή, ζοῦμε καθαρά, τότε μᾶς ἔρχεται μεγαλύτερη Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐπάνω μας καί γευόμαστε καί γνωρίζουμε καλύτερα τήν πίστη μας. Ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος μᾶς λέγει πάλι: «Εἰ μή πείρᾳ καταλάβοις, γνῶναι ταῦτα οὐκ ἰσχύεις»! Καί ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός μιλώντας γιά τό Δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί θέλοντας νά τό νοήσουν οἱ ἀκροατές του ἔλεγε σ᾽ αὐτούς στό κήρυγμά του: «Εἶναι καί ἄλλος τρόπος νά καταλάβετε διά τήν παναγίαν Τριάδα. Πῶς; Νά ἐξομολογηθῆτε παστρικά καί καλά, νά μεταλάβετε τά Ἄχραντα Μυστήρια μέ φόβον, μέ τρόμον καί μέ εὐλάβειαν καί τότες θά σᾶς φωτίσῃ ἡ Χάρις τοῦ παναγίου Πνεύματος νά καταλάβετε, διατί μέ διδασκαλίαν δέν ἠμπορεῖτε νά καταλάβετε»!

Ἄς δεχόμαστε, ἀγαπητοί μου, τά Δόγματα τῆς πίστης μας μέ καθαρότητα καί ἁπλότητα καρδιᾶς καί ὄχι λογιοκρατικά, ὅπως τό κάνουν οἱ Δυτικοί, πού νομίζουν καί πιστεύουν ὅτι μέ τό ἰσχυρό τους νοῦ μποροῦν νά κατανοήσουν τά Δόγματα, ὄχι μόνον, ἀλλά καί νά ἀνακαλύψουν καί νά κατασκευάσουν καί καινούργια!... ῾Ο δογματολόγος πατέρας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, μᾶς λέει: «Δεξώμεθα οὗν τήν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας ἐν εὐθύτητι καρδίας καί μή ἐν πολλοῖς λογισμοῖς»!

 

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας


Πηγή: Ακτίνες

Δεν ξεχνώ

ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ [1986 - 2016]: 30 Χρόνια από τήν ψήφιση…

Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017

Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...

ΕΛΛΗΝΕΣ και ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ μποϊκοτάρετε τα προϊόντα εταιρειών που αφαιρούν…

Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017

Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...

Σύμφωνο Διαστροφικής Συμβίωσης

TIDEON 21-12-2015

Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...

ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: Δεν θα γίνω ευκολόπιστο θύμα!

Tideon 14-12-2015

Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...

Η καταιγίδα των αντιδράσεων για το «αντιρατσιστικό»

TIDEON 27-08-2014

  Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...

Δεν θα γίνω «δωρητής» οργάνων χωρίς να το θέλω! …

tideon.org 02-05-2013

  Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές...

Tideon 31-12-2012

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...

Όχι, δεν θα φύγω

Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012

Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...

ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων…

tideon 07-11-2011

  ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ...;

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011

   Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου;    Για να...

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου…

ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...