Τράπεζα Ἰδεῶν
Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
info@tideon.org
Η Παναγία σε σχέση με τη σωτηρία της ψυχής μας,την Ορθή Πίστη και τις Αιρέσεις
Διδακτικές και ωφέλιμες διηγήσεις
Επιμέλεια: πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου
Η τιμή της Θεοτόκου έχει ουσιαστική σχέση με την υπόθεση της σωτηρίας μας; Στο ερώτημα αυτό ο μακαριστός π.Αντώνιος Αλεβιζόπουλος γράφει:
«Ναι, βεβαίως έχει. Όποιος αρνείται την προσωπική συμμετοχή της παρθένου Μαρίας στο έργο της σωτηρίας μας, όποιος δεν αποδίδει την ανάλογη τιμή στη Θεοτόκο, αυτός δεν κινείται στο χώρο της νέας ρίζας του Χριστού και της νέας δημιουργίας, αλλά μένει στην εποχή της πτώσης και της φθοράς και συνδέεται μόνο με τη ρίζα του παλαιού Αδάμ, που είναι η ρίζα της αμαρτίας. Γι’ αυτόν τον άνθρωπο ο Χριστός είναι σαν να μην εγεννήθη.
Με άλλα λόγια όποιος δεν αναγνωρίζει την παρθένο Μαρία ως Θεοτόκο, αυτός αρνείται την Θεανθρωπότητα του Χριστού, αυτός δεν μπορεί να ωφεληθεί από την ανάγνωση της αγίας Γραφής και από την εφαρμογή των εντολών του Χριστού. Τούτο γιατί δεν μας σώζει η αγία Γραφή, αλλά ο ίδιος ο Χριστός, τον οποίον αναγγέλλει η αγία Γραφή (πρβλ. Ιω. ε’ 39). Στον χαρακτηρισμό της Μαρίας ως Θεοτόκου συνίσταται «όλον το μυστήριον της θείας οικονομίας διότι εάν η γεννήσασα είναι Θεοτόκος, θα είναι Θεός και ο γεννηθείς εξ αυτής, όπως επίσης και άνθρωπος» (Ιω. Δαμασκ.).
Εκείνος όμως που θα αναγνωρίσει την παρθένο Μαρία Θεοτόκο και θα πιστεύσει στην Θεανθρωπότητα του Χριστού, πρέπει να αποδώσει στη Μαρία την ανάλογη τιμή και να την αναγνωρίσει μητέρα Του κατά την επιθυμία του Κυρίου (πρβλ. Ιω. ιθ’ 27). Γι’ αυτό λέμε πως η τιμή της Θεοτόκου έχει άμεση σχέση με την υπόθεση της σωτηρίας μας .
Συμπερασματικά νομίζουμε πως στο πρόσωπο της παρθένου Μαρίας ολόκληρη η ανθρωπότητα συγκατατέθηκε για τη σωτήρια επέμβαση του Θεού, προκειμένου ο άνθρωπος να επιστρέψει στην κοινωνία με τον Θεό. Έτσι η παρθένος Μαρία έγινε «όργανο» και «συνεργός» του Θεού στη σωτηρία του άνθρωπου. Με τη συγκατάθεση της την επεσκίασε το Άγιο Πνεύμα, την εξάγνισε και την κατέστησε κατάλληλο δοχείο, μέσα στο οποίο δημιουργήθηκε με τη σάρκα της η ανθρώπινη φύση του Υιού και Λόγου του Θεού. Με αυτόν τον τρόπο γεννήθηκε όχι θεοφόρος άνθρωπος, αλλά αληθινά Θεός με σάρκα.
Η παρθένος Μαρία δεν γέννησε βέβαια τη Θεότητα, αλλά την ανθρώπινη φύση, που όμως ανήκε στο ένα πρόσωπο του Ιησού Χριστού και γι’ αυτό το λόγο είναι «μητέρα του Κυρίου», δηλαδή αληθινή Θεοτόκος. Σ’ αυτή τη μοναδική αλήθεια στηρίζεται άλλωστε η σωτηρία του ανθρώπου και όποιος απορρίπτει την πίστη ότι η Μαρία είναι αληθινή Θεοτόκος, αρνείται την εν Χριστώ σωτηρία .
Ο Χριστός είναι η «νέα ρίζα», επειδή δεν κατάγεται από τη ρίζα του Αδάμ, εγεννήθη «άνευ σποράς», εκ παρθένου. Όμως αυτό που ο Χριστός χρησιμοποιεί, το θέλει σε αποκλειστική χρήση. Με τη γέννηση του δεν παραβιάζεται η παρθενία της μητέρας Του και εκείνη μένει παρθένος και μετά τη γέννηση, έχοντας τον Ιησού υιό μονογενή. Ο Ιωσήφ ήταν «πατέρας» του Ιησού «σύμφωνα με τον νόμο» και οι λεγόμενοι «αδελφοί» ήσαν «κατά τον νόμον» αδελφοί.
Η Εκκλησία τιμά την Μαρία ως Θεοτόκο και αειπάρθενο και διακηρύττει πως στα σπλάγχνα της Παρθένου ανακαινίσθηκε η φύση του άνθρωπου και γίναμε μέτοχοι της Θείας ζωής. Έτσι η Μαρία είναι η «γέφυρα» που ένωσε τη γη με τον ουρανό και τιμάται ανάλογα από τους πιστούς. Εκείνος που πρώτος ετίμησε την παρθένο Μαρία είναι ο ίδιος ο Θεός . Η Μαρία έγινε η «κεχαριτωμένη» και η «ευλογημένη», η «μητέρα του Κυρίου», την οποία οφείλουν να μακαρίζουν «πάσαι αι γενεαί».
Αλλά οι ορθόδοξοι χριστιανοί δεν τοποθετούν τη Θεοτόκο πάνω από την Εκκλησία αλλά μέσα σ’ αυτήν . Και η ίδια κληρονόμησε την άρρωστη φύση και ήταν γνήσιο παιδί του κόσμου, τον οποίο με τη συγκατάθεση της στο σχέδιο του Θεού εκπροσώπησε. Στα σπλάγχνα της εβλάστησε η νέα ρίζα, στην οποία και η ίδια οφείλει τη σωτηρία. Γι’ αυτό και θεωρείται «παναγία» σε σχέση με τα άλλα δημιουργήματα του Θεού και κορυφαία της Εκκλησίας.
Η αγία σάρκα του Κυρίου ήταν και σάρκα της Θεοτόκου και όλοι οι χριστιανοί που εντασσόμαστε στο σώμα του Χριστού γινόμαστε αδελφοί του Κυρίου και η παρθένος Μαρία γίνεται Μητέρα ολόκληρης της ανθρωπότητας. Βλέπουμε την παρθένο Μαρία όχι ανεξάρτητα από τον Χριστό, αλλά πάντοτε σε σχέση με το πρόσωπο του Θεανθρώπου, ως «μητέρα του Κυρίου» και η τιμή που της αποδίδουμε, βρίσκεται πάντοτε σε σχέση με την υπόθεση της σωτηρίας μας «εν Χριστώ Ιησού».
Έτσι εκείνος που αρνείται αυτή την τιμή, όχι μόνο δεν ακολουθεί την προφητεία της Γραφής («μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί»), αλλά και ζει στην εποχή της πτώσης, πριν από τη γέννηση του Σωτήρα. Γιατί το μυστήριο της σωτηρίας μας εκφράζεται με τον όρο «Θεοτόκος», συμπλέκεται δηλαδή με την τιμή που απορρέει άπ’ αυτόν τον όρο και η οποία αποδίδεται στο πρόσωπο της παρθένου Μαρίας.» (ΕΦΟΔΙΟ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ)
Διδακτικές και ωφέλιμες διηγήσεις
Η Υπεραγία Θεοτόκος ως Μητέρα και προστάτης μας, μας βοηθάει σε όλα τα προβλήματα και δυσκολίες της ζωής μας και φυσικά ενδιαφέρεται και πρεσβεύει για την σωτηρία της ψυχής μας, για το οποίο είναι απαραίτητη η ορθή πίστη και η βιοτή με υπακοή στις εντολές του Θεού.
Οι Αιρέσεις είναι μια μάστιγα που αντιστρατεύεται τη σωτηρία μας και κατευθύνονται από τον Διάβολο και οι περισσότερες εχθρεύονται και πολεμούν την Θεοτόκο.
Η Παναγία έχει δείξει με πολλά σημεία και θαύματα, ότι αποστρέφεται τις αιρέσεις, αλλά ενδιαφέρεται για την μετάνοια και επιστροφή των αιρετικών στην Ορθή πίστη.
1) Περιστατικό σχετικά με την αίρεση του Μονοφυσιτισμού
Ένα περιστατικό στο Γεροντικό, την εποχή που ταλαιπωρούσε και αναστάτωνε την εκκλησία η αίρεση του Μονοφυσιτισμού, λέει για έναν Ασκητή που είχε πολλή αρετή και άσκηση. Του είχαν δώσει ένα βιβλίο των αιρετικών (Μονοφυσιτών), το οποίο είχε στο κελί του. Μία μέρα, καθώς προσευχόταν βλέπει την Κυρία Θεοτόκο μέσα σε ουράνια δόξα, έξω από το κελί του. Έπεσε αμέσως στα πόδια Της και την προσκύνησε και της ζήτησε να μπει στο κελί του να το ευλογήσει. Η Παναγία αποκρίθηκε: «Δεν μπορώ να μπω, διότι μέσα έχεις τον εχθρό του Υιού μου», και αμέσως χάθηκε. Τότε ο γέροντας κατάλαβε ότι το βιβλίο αυτό των αιρετικών, ήταν εχθρός του Κυρίου μας και εμπόδιζε την χάρη του Θεού και της Παναγίας να τον επισκεφτεί και αμέσως το κατέστρεψε.
2) Διηγήσεις σχετικά με τον Άγιο Γρηγόριο Νεοκαισαρείας
Προσευχόμενος ο Άγιος μία νύχτα, του παρουσιάστηκε μέσα σε θεία λάμψη η Παναγία με τον Αγ. Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και πήγαν να του διδάξουν την Ορθόδοξη ομολογία της πίστης, διότι τον καιρό εκείνο υπήρχαν πολλοί αιρετικοί και πλανούσαν πολλούς. Και τότε έγραψε ο μέγας αυτός Άγιος, την Ομολογία της Ορθοδόξου πίστεώς μας, όπως τον φώτισε η Παναγία και τον δίδαξε ο Απόστολος Ιωάννης και παρέδωσε αυτή στην Αγία του Χριστού και Καθολική Εκκλησία, όπως γράφει στο βίο του ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. Και, έλαβε όχι μόνο αυτή την χάρη από την Θεομήτορα ο πιστός και ευγνώμων δούλος της (Αγ. Γρηγόριος), αλλά και την θαυματουργική δύναμη και εκτέλεσε πολλά θαύματα με την βοήθεια της Παντοδυνάμου Δέσποινας.
3) Θαύμα της Θεοτόκου που αναφέρεται στην «Αμαρτωλών Σωτηρία»
Ένα άλλο σπουδαίο θαύμα της Θεοτόκου που αναφέρεται στην «Αμαρτωλών Σωτηρία» είναι το εξής. Στα μέρη της Συρίας ζούσε ένας ενάρετος και Άγιος ερημίτης (ονόματι Παρθένιος), ο οποίος πήγαινε συχνά στο Όρος Σινά και προσκυνούσε την Αγία Βάτο, ενθυμούμενος το θαύμα που είχε γίνει εκεί, εις τύπον της Αειπαρθένου Μαρίας. Μία φορά λοιπόν, περνώντας από την Ερυθρά Θάλασσα, είδε στον αιγιαλό νεκρόν άγνωστο και λυπούμενος στο θέαμα αυτό, έκανε δέηση θερμοτάτη προς τον Κύριο δια πρεσβειών της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, υπέρ των νεκρών. Και, καθώς προσήυχετο, βλέπει τον νεκρό να ανίσταται και τον προσκύνησε και του είπε:
«Σε ευχαριστώ άγιε του Θεού, διότι η πολλή ευλάβεια και αγάπη που έχεις στο Θεό και την Αειπάρθενο Μητέρα του, δεν ωφελεί μόνο εσένα, αλλά και πολλοί ελυτρώθηκαν από ψυχικό θάνατο και εξόχως εγώ, ο ανάξιος.
Εγώ ήμουν στην αίρεση του ασεβεστάτου Νεστορίου (δηλ.Νεστοριανός) και όταν άκουγα να λέγεται το όνομα της Κυρίας Θεοτόκου θύμωνα και θεωρούσα μεγάλο ανόμημα να λέγεται μία γυναίκα Θεοτόκος. Κάποτε που πήγαινα στα Ιεροσόλυμα, δια θαλάσσης, στο πλοίο που ταξίδευα έτυχε ένας ευλαβής χριστιανός και όταν έμαθε ότι ήμουν Νεστοριανός, με νουθετούσε να αφήσω την αίρεση. Εγώ φιλονικούσα μαζί του και αντιδρούσα και ήρθαμε σε σύγκρουση. Παλεύοντας, πέσαμε και οι δύο στη θάλασσα και πήγαμε στο βυθό. Τότε παρουσιάστηκε μία ένδοξος και φωτοφόρος γυναίκα και πήρε τον άλλο από το χέρι και είπε:
› Επειδή είσαι φίλος μου και θυσιάστηκες για μένα, δεν σε αφήνω να πνιγείς, αλλά θα σε πάω να προσκυνήσεις τον Πανάγιο Τάφο του Υιού μου, όπως επιθυμείς και μετά τρία χρόνια θα σε πάρω στην Ουράνια Βασιλεία.
Τότε, στράφηκε και σε μένα η Δέσποινα και μου είπε:
› Πήγαινε εσύ ανόητε στην αιώνια κόλαση μαζί με τον αιρεσιάρχη Νεστόριο και όλους τους άλλους που δεν με ομολογούν σαν Θεοτόκο και αρνούνται τη Θεία σάρκωση του Υιού μου.
Μόλις έφυγε η Παναγία με τον πιστό χριστιανό, πήραν την άθλια ψυχή μου σκοτεινοί δαίμονες και την πήγαν στην κόλαση. Εκεί είδα πλήθος ψυχών που βασανιζόταν και αναθεμάτιζαν τον Νεστόριο που ήταν η αιτία της καταδίκης τους. Ξαφνικά, παρουσιάστηκε η Υπερένδοξος εκείνη Γυναίκα και μου είπε:
› Σε βγάζω από την κόλαση αυτή που είσαι, χάρις στην δέηση του δούλου μου Παρθενίου και πες του να μην κάνει πλέον δέηση για τους εχθρούς μου. Και, εσύ να κηρύξεις παντού την κόλαση που έχουν οι Νεστοριανοί.
Μόλις άκουσα αυτά τα λόγια, επέστρεψε στο σώμα το πνεύμα μου και αναστήθηκα. Σε ευχαριστώ λοιπόν, Άγιε του Θεού και σε παρακαλώ να με μυρώσεις (με το Άγιο Μύρο), διότι αρνούμαι την αίρεση του Νεστορίου και ομολογώ την Αειπάρθενο Μαρία αληθή Θεοτόκο.»
Ο Όσιος όταν άκουσε αυτά χάρηκε πολύ και με πήρε μαζί του στα Ιεροσόλυμα, όπου βρήκαμε τον άλλο διασωθέντα και πήγαμε οι τρείς μαζί στην έρημο, όπου ζήσαμε με αγώνες και άσκηση μέχρι το τέλος της ζωής μας.
4) Η Θεοτόκος βλασφημείται στα Αραβικά από γυναίκα της αίρεσης των Πεντηκοστιανών
Μία από τις πολλές αιρέσεις που πλανούν σήμερα τους ανθρώπους είναι η αίρεση των Πεντηκοστιανών, που απορρίπτουν τα μυστήρια της Εκκλησίας, την Παναγία και τους Αγίους. Ισχυρίζονται ότι έχουν το χάρισμα της γλωσσολαλιάς. Δηλαδή, ότι λαμβάνουν το Άγιο Πνεύμα και ομιλούν σε διάφορες γλώσσες.
Κάποτε πήγε σε μία σύναξη Πεντηκοστιανών ένας ευσεβής χριστιανός, να γνωρίσει από κοντά τους αιρετικούς αυτούς. Είδε λοιπόν στη σύναξη αυτή μια γυναίκα να μιλάει σε άλλη γλώσσα, που δεν καταλάβαινε. Υποτίθεται, ότι με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος έλαβε χάρισμα της γλωσσολαλιάς. Ο πιστός αυτός, με ένα κασσετοφωνάκι έγραψε αυτά που έλεγε η γυναίκα αυτή και διαπίστωσε με μεγάλη έκπληξη, ότι η γυναίκα αυτή μιλούσε στα Αραβικά και έλεγε βλασφημίες στην Παναγία. Έτσι, αποδείχτηκε ότι αντί για το Άγιο Πνεύμα που ισχυρίζονται οι Πεντηκοστιανοί ότι λαμβάνουν, τους κυριεύουν πονηρά πνεύματα. Εξάλλου, όλες οι αιρέσεις έχουν αρχηγό και εμπνευστή τον Διάβολο.
5) Η Θαυματουργική εικόνα «ΧΑΙΡΟΒΟ»
Η Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας του Ακαθίστου («Χαίροβο»), που βρίσκεται στην Ιερά Μονή Ζωγράφου σχετίζεται με τα γεγονότα που συνέβησαν στο Αγιο Όρος με την άφιξη σ’ αυτό των απεσταλμένων του αυτοκράτορος Μιχαήλ Παλαιολόγου και του Πάπα, για να φροντίσουν για την εφαρμογή της «Ένωσης των δύο Εκκλησιών» (Ορθοδόξων και Παπικών), που αποφασίστηκε και υπογράφτηκε στην Σύνοδο του Λουγδούνου (Λυών) το 1274. Τότε Πατριάρχης ήταν ο Ιωάννης Βέκκος, ο οποίος ενώ στην αρχή ορθοδοξούσε, όσο λίγοι, στην συνέχεια άλλαξε γνώμη και έγινε υποστηρικτής της ενώσεως, πολέμιος των ανθενωτικών και ιδιαίτερα σκληρός και αμείλικτος κατά των Αγιορειτών.
Ο Μιχαήλ Παλαιόλογος, ανθρωπος φιλόδοξος και πανουργος, όταν στις 25 Ιουλιου 1261 ο στρατηγός Αλέξιος Στρατηγόπουλος κατέλαβε την Πόλη, εποφελούμενος την Απουσία των Λατίνων σε εκστρατεία στον Πόντο, ενήργησε ως εξής. Χωρίς χρονοτριβή, στέφθηκε αυτοκράτορας στην Αγία Σοφία, αφου προηγουμένως φρόντισε να τυφλώσει τον νόμιμο κληρονόμο του θρόνου Ιωάννη Λάσκαρη. Για να μπορέσει να εξευμενίσει τους Λατίνους και κυρίως τον Πάπα, που ποτέ δεν θα συγχωρούσε την τόσο εξευτελιστική απώλεια της Κων/πολης, προχώρησε σε φιλοφρονήσεις, αναγνωρίσεις πρωτείων και προνομίων, που ουσιαστικά ισοδυναμούσε με την υποταγή της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας στην Παπική δικαιοδοσία. Στην δικαιοδοσία του Μιχαήλ Παλαιολόγου θα έμενε η διοικητική αρμοδιότητα και η πολιτειακή κυριαρχία της αυτοκρατορίας. Έτσι ενήργησε όλα εκείνα τα λυπηρά και επώδυνα για ένωση που εκτεταμένα είναι γραμμένα στην Βυζαντινή και Εκκλησιαστική Ιστορία. Έτσι βρέθηκαν άνθρωποι του Μιχαήλ Η΄ του Παλαιολόγου στο Άγιο Όρος και μετά από το Πρωτάτο κατευθύνθηκαν προς «επίσκεψη» της Ιεράς Μονής Ζωγράφου.
Σε μια τοποθεσία, που απέχει αρκετή απόσταση από το μοναστήρι του Ζωγράφου και κοντά σε ένα δρόμο, που οδηγεί σ’ αυτό ασκήτευε ένας πολύ ενάρετος γέροντας, που επειδή αισθανόταν μεγάλη ψυχική ευφροσύνη από το περιεχόμενο των τροπαρίων και των Χαιρετισμών του Ακαθίστου Ύμνου, απόκτησε την συνήθεια να τον διαβάζει όρθιος μπροστά από την εικόνα της Θεοτόκου (στην οποία αναφερόμαστε) πολλές φορές το εικοσιτετράωρο. Εκείνη την μέρα και ενώ αυτός βίωνε υπερκόσμιες καταστάσεις και τα χείλη του πρόφεραν δυνατά το «Χαίρε, Νύμφη Ανύμφευτε», άκουσε την Παναγία να του αντιφωνή από την ιερή εικόνα της.
«Χαίρε και σύ, Γέρων του Θεού. Μη φοβού, αλλά απελθών ταχέως εις την Μονήν, ανάγγειλον τοις αδελφοίς και τω Καθηγουμένω, ότι οι εχθροί εμού τε και του Υιού μου επλησίασαν. Όστις ούν υπάρχει ασθενής τω πνεύματι εν υπομονή κρυβήτω, έως του παρελθείν τον πειρασμόν. Οι δε στεφάνων μαρτυρικών εφιέμενοι παραμενέτωσαν εν τη Μονή. Άπελθε ούν ταχέως…»
Μόλις συνήλθε ο Γέροντας από το θαυμαστό γεγονός, αφήκε το ησυχαστήριό του και έτρεξε προς το μοναστήρι για να εξαγγείλει τα δεινά που πλησιάζουν και τις οδηγίες της Θεομήτορος. Αλλά στα προπύλαια της Μονής γνώρισε και βίωσε και δεύτερο θαυμαστό γεγονός. Στην πύλη της Μονής στεκόταν και τον περίμενε η εικόνα της Παναγίας του κελλιού του, μπροστά στην οποία εδώ και χρόνια απήγγειλε τους Αρχαγγελικούς Χαιρετισμούς και από την οποία άκουσε την ίδια φωνή και εντολή. Με βαθύτατη συγκίνηση έπεσε και την προσκύνησε και αφού την πήρε στα χέρια του παρουσιάσθηκε στον ηγούμενο και στους αδελφούς, εξιστόρησε το θαύμα και γνωστοποίησε την προειδοποίηση της Θεοτόκου.
Με έντονη ανησυχία αλλά και βαθειά ευγνωμοσύνη οι Ζωγραφίτες πατέρες προσκύνησαν την ιερή και θαυματουργή εικόνα και έπραξαν ό,τι τους υπέδειξε η Παναγία. Οι ασθενέστεροι και πιο δειλοί κρύφθηκαν στα γειτονικά δύσβατα και δασώδη μέρη, είκοσιέξι όμως θαραλλέοι, με πρώτο τον ηγούμενο κλείστηκαν στον Πύργο της Μονής και ετοιμάστηκαν για μαρτυρικό θάνατο σύμφωνα με την πρόρρηση της Παναγίας.
Σε λίγο κατέφθασαν και οι ενωτικοί του αυτοκράτορα Μιχαήλ και οι παπικοί συνοδοί τους και άρχισε μεταξύ αυτών και των εγκλείστων διάλογος. Κολακευτικοί και με πολλές υποσχέσεις οι πρώτοι, για «καλά και ωφέλιμα» για την Μονή και το Όρος. Απόλυτα αρνητικοί οι έγκλειστοι και αυστηρότατοι επικριτικοί των ενωτικών προσπαθειών, απορρίπτοντας πλήρως την αποδοχή του Πάπα σαν Κεφαλή της Εκκλησίας και σαν αντιπρόσωπο του Χριστού στην γη. Η τελευταία δήλωσή των ήταν ότι προτιμούσαν να πεθάνουν παρά να ανοίξουν τις Πύλες και παραδώσουν την Μονή τους στην υποταγή του Πάπα και στην αιρετική βεβήλωση. Όταν τα άκουσαν αυτά οι Λατίνοι, έφρυξαν από θυμό και οργή και αφού περικύκλωσαν τον Πύργο με μεγάλες ποσότητες φρυγάνων και ξύλων τον επυρπόλησαν. Οι πατέρες προσευχόμενοι κάηκαν, πεθαίνοντας με φρικτό τρόπο. Το γεγονός αυτό συνέβη την 10η Οκτωβρίου του 1274, ημερομηνία κατά την οποία η Εκκλησία εορτάζει την μνήμη τους σαν ιερομάρτυρες. Σε κώδικα της Μονής υπάρχει κατάλογος που είναι γραμμένα τα ονόματα των ιερομαρτύρων.
Όταν μετά την συμφορά και την απομάκρυνση των κακούργων επέστρεψαν οι πατέρες που είχαν κρυφθεί, απομακρύνοντας τα αποκαΐδια από τον Πύργο και τα άγια λείψανα των μαρτύρων, βρήκαν ακέραια και άβλαπτη την Θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που είχαν πάρει μαζί τους όταν κλείστηκαν στον Πύργο για βοήθεια και ενθάρρυνση στο μαρτύριό τους. Με πολλή ευλάβεια την μετέφεραν και την τοποθέτησαν στο τέμπλο του ιερού ναού της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπου υπάρχει μέχρι σήμερα. Οι Ζωγραφίτες πατέρες φροντίζουν ώστε το κανδήλι της να καίει «ακοιμήτως». Την αποκαλούν «Χαίροβο», που είναι το Αρχαγγελικό Χαίρε, στα βουλγαρικά. Χαίροβο επίσης αποκαλούν και την τοποθεσία που ησύχαζε ο άγιος εκείνος Γέροντας, που καταξιώθηκε του Θεομητορικού χαιρετισμού. Προς τιμήν της Αειπαρθένου και σε ανάμνηση του θαύματος και της εύνοιας προς την Μονή, καθιερώθηκε στις θείες λειτουργίες αντί του Κοινωνικού να διαβάζεται μπροστά από την θαυματουργή εικόνα ο Ακάθιστος Ύμνος.
6) Ἡ Παναγία σῴζει τὴν Μαίρη Σαββίδου από την Αίρεση των Μαρτύρων του Ιεχωβά
[Διήγησις Ἰωάννου Δελήμπαση, Διδασκάλου]
Ο σύζυγος της Ελληνοαμερικανίδος Μαίρης, Νικόλαος Σαββίδης εδώρισε αρκετάς χιλιάδας δολλάρια εις τα Σήμαντρα Χαλκιδικής, δι᾿ ανέγερσιν Ιερού Ναού και την επέκτασιν του Δημοτικού Σχολείου. Το 1956 γίναμε φίλοι. Διετύπωσε δε, ο σύζυγος, την επιθυμίαν να επισκεφθή το Άγιον Όρος, διότι είχε έντονον και βαθύ το θρησκευτικόν συναίσθημα.
Ήλθαμε μέχρι τα Ν. Ρόδα οικογενειακώς. Ενταύθα θα έμεναν αι οίκογενειαί μας και ημείς θα συνεχίζαμε διά το Άγιον Όρος. Μόλις φθάσαμε εις το χωριό μου τα Νέα Ρόδα, αμέσως επήγαμε εις την Εκκλησίαν διά να προσκυνήσω την Παναγίαν. Τούτο πράττω πάντοτε κατά την άφιξίν μου. Όταν ήλθε η σειρά της κ. Μαίρης να προσκυνήση και μόλις έκαμε τον σταυρόν της, έπιασε την εικόνα με τα δυό της χέρια, γονάτισε και με αναφιλητά και σε μια κάποια κατάστασιν εκστάσεως άρχισε να φωνάζη:
› Νίκο μου (τον σύζυγόν της) αυτή είναι, είναι αυτή, την γνώρισα.
Με πολύ κόπο την πήραμε μακράν του εικονίσματος και αφού ηρέμησε, μας διηγήθηκε το εξής καταπληκτικό:
Το 1935 προσεπάθησαν ειδικοί διαφωτιστές της αιρέσεως των μαρτύρων του Ιεχωβά, να την προσηλυτίσουν και κατά κάποιον τρόπο άρχισαν να την πείθουν. Το βράδυ της ημέρας που συνειδητά είχε αποφασίσει να προσχωρήσει, είδε στον ύπνο της μια φτωχική μαυροφορεμένη γυναίκα, η οποία της απέτρεψε να γίνει μάρτυς του Ιεχωβά, διότι θα έχανε την ψυχή της και με πολλά επιχειρήματα της κατέδειξε το αβάσιμο της αιρέσεως.
Τότε η κ. Μαίρη την ευχαρίστησε και ζήτησε να κάμει και αυτή κάτι για τη φτωχιά αυτή γυναίκα. Δεν θέλω τίποτε της είπε, αλλά όταν με συναντήσεις άλλη φορά, θέλω να με ντύσεις. Καί στραφείσα προς τον σύζυγό της του είπε με παράπονο:
› Νίκο μου συνήντησα την γυναίκα που με έσωσε την ψυχή μου, αλλά πως θα την ντύσω;
Τότε παρενέβη ο αείμνηστος ιερεύς του Ιερού Ναού Παπά Ζηνόδης και της είπε, ότι οι εικόνες ντύνονται με επαργύρωση η με επιχρύσωση. Αμέσως ο σύζυγός της ζήτησε λεπτομερώς πληροφορίας και εκείνην την στιγμήν κατέβαλε ολόκληρο το ποσό γιά την επενδυτική εργασία. Το επίχρυσο ένδυμα της εικόνος είναι αυτή η δωρεά της οικονενείας Νικολάου και Μαίρης Σαββίδου. Έκτοτε η κ. Μαίρη έγινε περισσότερο φιλόπτωχη και γενναιόδωρη. Ήτο ένα από τα πολλά πραγματικά θαύματα της Παναγίας μας.
(Απο το βιβλίο «Η ΠΑΝΤΩΝ ΑΝΑΣΣΑ - Φανερώσεις και θαύματα της Θεοτόκου», Εκδόσεις Άθως, Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας )
Η αιρετική πατρικία
Κάποια πατρικία, πού λεγόταν Κοσμιανή (6ος αι.), ήρθε μια νύχτα να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο στην Ιερουσαλήμ. Καθώς πλησίαζε, της παρουσιάσθηκε η Κυρία Θεοτόκος μαζί με άλλες γυναίκες και της είπε:
› Δεν επιτρέπεται να μπεις εδώ, γιατί δεν είσαι δική μας.
Το είπε αυτό, γιατί η Κοσμιανή άνηκε στην αίρεση του Σεβήρου. Εκείνη όμως επέμενε και παρακαλούσε να της επιτρέψει την είσοδο. Τότε η Θεοτόκος αποκρίθηκε:
› Είναι αδύνατο να μπεις εδώ μέσα, αν προηγουμένως δεν έρθεις σε μυστηριακή κοινωνία μ’ εμάς.
Κατάλαβε τότε η πατρικία ότι η είσοδός της εμποδίζεται επειδή είναι αιρετική, και ότι αν δεν προσέλθει στην Ορθόδοξη Εκκλησία, δεν πρόκειται να προσκυνήσει τον Πανάγιο Τάφο.
Έτσι κι έκανε. Πρώτα-πρώτα εγκατέλειψε την αίρεση του Σεβήρου, κι ύστερα μετανοημένη κάλεσε τον διάκονο και μετέλαβε τα άχραντα μυστήρια. Τότε προχώρησε ανεμπόδιστα και προσκύνησε το ζωοποιό μνήμα του Σωτήρος Χριστού.
(Από το βιβλίο «Εμφανίσεις και θαύματα της Παναγίας», Ιερά Μονή Παρακλήτου, σελ. 132-134, Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος )
Η Παναγία στη ζωή της εκκλησίας και του λαού
Σεβασμιώτατε Άγιε Δέσποτα,
Σεβαστοί Πατέρες και Αγαπητοί αδελφοί,
Δοξάζω και ευχαριστώ τον Κύριόν μας και την Κυρία Θεοτόκο, που με αξίωσαν να βρίσκομαι κοντά σας, στην πνευματική αυτή εκδήλωση προς τιμήν της Παναγίας. Ευχαριστώ θερμά τον Σεβασμιώτατον Μητροπολίτη μας κ.κ Αμφιλόχιο και τους οργανωτές και συντελεστές της πνευματικής αυτής πανδαισίας, για την εξαιρετική τιμή που μου έκαναν, να με δεχτούν, να μιλήσω σχετικά με το Θείο και Ιερό πρόσωπο της Παναγίας μας. Νιώθω πολύ αδύναμος και ανάξιος για το έργο αυτό. Γι’ αυτό νομίζω ότι αρμόζει σε μένα, αυτό που λέγει ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης στο λόγο του, στην Κοίμηση της Υπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου:
«Σε παρακαλώ να είσαι σπλαχνική σε εμάς Παρθένε, που δέχτηκες μέσα σου τον Θεό και γέννησες την ζωή, που ασχολούμαστε τολμηρά με πράγματα που ξεπερνούν τις δυνάμεις μας και διερευνούμε το βάθος των σχετικών με σένα απόκρυφων μυστηρίων και επιχειρούμε να κατανοήσουμε τα Θεία έργα που σε συνοδεύουν σύμφωνα με τον ακατανόητο βυθό των κριμάτων του Θεού...»
Οι Πατέρες και οι Υμνωδοί της Εκκλησίας μας, έχουν γράψει αμέτρητους ύμνους και εγκωμιαστικούς λόγους για την Παναγία μας, την μητέρα του Θεού, την πηγή της σωτηρίας μας, την αιτία της των πάντων Θεώσεως. Όμως, όπως λέγει ο Άγιος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, Φιλόθεος Κόκκινος, στην ομιλία του, εις την Κοίμηση της Παναγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου:
«Όλες οι ευχαριστίες και οι υμνολογίες μας στη βασίλισσα, δεν μπορούν να προσφέρουν τίποτα το άξιο προς την Θεοτόκο, ούτε στο ελάχιστο να αγγίξουν την δόξα της, διότι κάτι τέτοιο με πολύ δυσκολία κατορθώνουν μόνο οι Άγιοι Άγγελοι, οι λειτουργοί και αυτόπται και κοινωνοί της Θείας δόξης και λαμπρότητος. Ωστόσο, κατορθώνει να αποδώσει κατά τη δύναμή του (ο κάθε εγκωμιαστής), προς την Θεοτόκο, μόνο το κοινό χρέος του μακαρισμού, κατά την αψευδή πρόρρηση της:
› Ιδού γάρ από του νύν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί, ότι εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός…»
Με την συναίσθηση αυτή, θα προσπαθήσω να πω λίγα λόγια, για την μεγάλη γιορτή της Παναγίας μας, της Κοίμησης και της εις ουρανούς μετάστασής της:
Ο Δεκαπενταύγουστος, είναι μία από τις λαμπρότερες περιόδους για τους Ορθόδοξους Χριστιανούς. Είναι το δεύτερο Πάσχα, το Πάσχα του καλοκαιριού, όπως έχει καθιερωθεί δίκαια στη καρδιά του Ορθόδοξου γένους μας.
Σε ολόκληρη την Πατρίδα μας, στα νησιά, τις πόλεις, τα χωριά, στα Μοναστήρια και στα εξωκλήσια, συρρέει ο πιστός λαός να ψάλλει παρακλήσεις και ύμνους στην Παναγία, την Μεγάλη Μητέρα μας, να την ευχαριστήσει για τις πολλές ευεργεσίες της, να αποθέσει το βάρος των πολλών δυσχερειών και αμαρτιών και να ζητήσει την ίαση των νοσούντων και παρηγοριά των θλιβομένων.
Η Κοίμησης της Θεοτόκου, δεν είναι πένθιμη μέρα, αλλά χαρμόσυνος και λαμπροτάτη εορτή, διότι η Κοίμησή Της δεν ήταν θάνατος, αλλά μετάστασις στον Ουρανό κοντά στον Υιό Της. Όπως ο Κύριός μας, μετά την τριήμερο ταφή του, ανέστη και ανελήφθη στους Ουρανούς, έτσι και η Παναγία Μητέρα Του, έμεινε τρεις μέρες στον Τάφο και μετά ανέστη και ανελήφθη και κάθισε στα δεξιά Του, όπως είχε προφητεύσει ο Προφητάναξ Δαβίδ:
«Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών σου.»
Ο Ηλίας Μηνιάτης, γράφει σχετικά στο βιβλίο του «Διδαχές», τα εξής αξιομνημόνευτα:
«Εις την Αγιωτάτην Παρθένον όλα εστάθησαν υπέρ άνθρωπον. Εις τούτο μόνον έδειξε πως ήταν φύσεως ανθρωπίνης, διότι σήμερον φαίνεται πως είναι φύσεως θνητής. Αλλά και εις τούτο εφάνησαν τα προνόμια της Θείας Χάριτος. Διότι καθώς όταν η Πανάμωμος Μαρία συνέλαβεν, η σύλληψις εστάθη άσπορος και όταν εγέννησεν, η κύησις εστάθη αδιάφθορος, έτσι όταν απέθανεν, η νέκρωσις εστάθη αθάνατος. Δεν είναι θάνατος, όχι ετούτος, ωσάν εκείνος ο τύραννος του γένους μας, ο υιός της κατάρας και πατήρ της φθοράς, όπου εις το σκοτεινό του βασίλειον κρατεί αιχμάλωτον του Αδάμ την κληρονομίαν. Αυτός είναι ή ένας γλυκύς ύπνος, με τον οποίον ηθέλησεν η Πάναγνος Δέσποινα, ωσάν να αναπαυθή ολίγον εις το πέρας της επικήρου ταύτης ζωής, δια να αρχίσει την οδόν εκείνης της ακηράτου, ή μία θαυμαστή έκστασις θείου έρωτος, εις την οποίαν, η μεν μακαριωτάτη εκείνη ψυχή, σπεύδουσα το ογληγορώτερον να φθάσει προς τον ηγαπημένον θείον Υιόν, άφησε δι΄ολίγον το ομοδίαιτον σώμα. Και τούτο ομοίως, αιρόμενον υπό χερουβικού άρματος, ηκολούθησε τον αυτόν δρόμον και ανέβη δεδοξασμένον εις τους ουρανούς. Ιδέτε τον τάφον εις το χωρίον Γεσθημανή και θέλετε τον εύρει κενόν. Διατί τάφος δεν δύναται να χωρήση την Μητέρα της ζωής, το δοχείον της σεσαρκωμένης θεότητος, του οποίου τόπος αντάξιος είναι ο θρόνος της θείας δόξης. Και επάνω εις τοιούτον θρόνον εκ δεξιών του Βασιλέως Θεού, μεταστάσα η Μήτηρ του Θεού, κάθεται ως Βασίλισσα των ουρανίων και επιγείων, υπερτέρα πάσης κτίσεως. «Παρέστη η Βασίλισσα εκ δεξιών Σου.»
Βασίλισσα των επιγείων. Εις αυτήν αποδίδει τας δευτέρας μετά Θεόν λατρείας των πιστών η Εκκλησία, εις τους αχράντους αυτής πόδας ρίπτουσι τα σκήπτρα και διαδήματα, οι ευσεβείς βασιλείς. Αυτής τον υψηλόν θρόνον περικυκλώνουσι των Ορθοδόξων τα συστήματα. Και ποίος παρακαλεί υγείαν εις τας νόσους, ποίος απαλλαγήν εις τους κινδύνους, τούτος παρηγορίαν εις τας θλίψεις, εκείνος βοήθειαν εις τας συμφοράς, όλοι ζητούσιν έλεος από την πηγήν του ελέους. Και ο παρακαλών λαμβάνει και ο ζητών ευρίσκει. Διατί ανεξάντλητον είναι το πέλαγος των χαρίτων, ακένωτος είναι η πηγή των αγαθών.»
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, στο λόγο του εις την Κοίμησιν Της Θεοτόκου λέγει:
«Η Θεομήτωρ είναι ο τόπος όλων των χαρίτων και πλήρωμα κάθε καλοκαγαθίας και εικόνα κάθε αγαθού και κάθε χρηστότητος, αφού είναι η μόνη που αξιώθηκε όλα τα χαρίσματα του Πνεύματος και μάλιστα η μόνη που έλαβε παράδοξα στα σπλάχνα της εκείνον στον οποίο βρίσκονται οι θησαυροί όλων των χαρισμάτων. Τώρα δε, με το θάνατό της, προχώρησε από εδώ προς την αθανασία και δικαία μετέστη και είναι συγκάτοικος με τον Υιόν στα υπερουράνια σκηνώματα και από εκεί επιστατεί με τις ακοίμητες προς αυτόν πρεσβείες, εξιλεώνοντας αυτόν προς όλους μας.»
Είναι τόσο πολύ πλησιέστερη από τους πλησιάζοντας το Θεό, όχι μόνο από τους ανθρώπους, αλλά και από αυτές τις αγγελικές ιεραρχίες. «Τα Σεραφείμ στέκονταν γύρω του» (Ησαϊας 6,2) και ο Δαβίδ λέγει: «παρέστη η βασίλισσα στα δεξιά σου».
Βλέπετε τη διαφορά της στάσεως; Από αυτή μπορείτε να καταλάβετε και τη διαφορά της, κατά την αξία της τάξεως. Διότι τα Σεραφείμ ήταν γύρω από το Θεό, πλησίον δε στον ίδιο μόνο η βασίλισσα και μάλιστα δεξιά του.
Ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης, στο λόγο του, εις την Κοίμησιν της Υπεραγίας Θεοτόκου λέγει:
«... Αρχή ζωής λοιπόν, είναι το σώμα της Θεοτόκου, καθώς δέχτηκε εντός του, όλο το πλήρωμα της Θεότητος, που είναι αρχή και αιτία της ζωής, το μεγάλης αξίας κειμήλιο της Παρθενίας, ο ανώτερος ουρανός, η γη που καλλιέργησε ο Θεός, η απαρχή της ανθρώπινης φύσης που θεώθηκε με τον Χριστό, το πανομοιότυπο εικόνισμα της πρώτης ωραιότητος, το κατοικητήριο των αρετών, ο θησαυρός που πάνω από κάθε λογική είναι άφθαρτος, το επίγειο παλάτιο του ουρανίου βασιλιά…»
Να δούμε τώρα πώς μας περιγράφει τα γεγονότα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, ο Άγιος Νικόδημος, ο Αγιορείτης, στο Μέγα Συναξαριστή:
«Όταν ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός θέλησε να παραλάβει μαζί του την Μητέρα του, τότε φανέρωσε σε αυτήν, πριν τρεις ημέρες, με τον αρχάγγελο Γαβριήλ την μετάστασή Της στους Ουρανούς. Όταν το έμαθε η Παναγία, χάρηκε, διότι φλεγόταν από τον πόθο να πάει κοντά στον Υιό της. Το πρώτο πράγμα που έκανε, ήταν να πάει στο Όρος των Ελαιών, όπως συνήθιζε, να προσευχηθεί. Κατά την ανάβασή της, έγινε θαύμα παράδοξο, διότι τα δέντρα έκλιναν την κορυφή τους και σαν έμψυχα και λογικά προσκύνησαν και απέδωσαν σεβασμό και τιμή στην Κυρία και Δέσποινα του κόσμου. Αφού η Πανάχραντος προσευχήθηκε αρκετά, επέστρεψε στο σπίτι Της και αφού ετοίμασε την νεκρική κλίνη Της, κάλεσε τους συγγενείς και τους γείτονές Της και τους ανήγγειλε την πληροφορία που Της έδωσε ο αρχάγγελος, περί της μετάστασής Της.
Μόλις το έμαθαν όλοι, θρηνούσαν και με φωνές σπαραχτικές, παρακαλούσαν την Δέσποινα, να μην τους αφήσει ορφανούς. Η Θεοτόκος τους βεβαίωσε ότι και μετά την μετάστασή Της εις τους Ουρανούς, θα φυλάσσει όχι μόνο αυτούς αλλά και όλο τον κόσμο. Τότε, ακούστηκε ήχος δυνατής βροντής και συγκεντρώθηκαν πολλά νέφη, τα οποία μετέφεραν από τα πέρατα της οικουμένης, τους αποστόλους και τους έφεραν στην οικία της Παναγίας.
Μαζί με αυτούς ήρθε και ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και ο Άγιος Ιερόθεος, επίσκοπος Αθηνών και άλλοι πολλοί ιεράρχες, μεταφερόμενοι «επί των νεφελών».
Όταν έμαθαν την αιτία της συνάξεώς τους, δηλαδή την μετάσταση της Θεοτόκου, όλοι θρηνούσαν και έβρεχαν με δάκρυα τα πρόσωπά τους, λέγοντας:
«Σε, Δέσποινα βλέποντες εμείς ζώσα και διαμένουσα στον κόσμο, παρηγορούμεθα σαν να βλέπαμε τον Υιόν σου και Δεσπότη μας και Δάσκαλο. Επειδή τώρα μεταβαίνεις στα ουράνια, κοντά στον Υιόν σου και σε αποχωριζόμαστε, θρηνούμε και δακρύομεν, όπως βλέπεις.»
Τότε, η Θεοτόκος αποκρίθηκε προς αυτούς:
«Ω φίλοι και μαθηταί του Υιού μου και Θεού, μη μεταβάλλετε εις πένθος και λύπην την χαράν μου, αλλά ενταφιάσατε το σώμα μου, καθώς εγώ θέλω το προετοιμάσει επί του νεκροκρέβατου.»
Όταν δε τελείωσε τα λόγια αυτά, έφτασε και ο θεσπέσιος Απόστολος Παύλος, το σκεύος της εκλογής, ο οποίος έπεσε στα πόδια της Θεοτόκου και την προσκύνησε και την εγκωμίασε με πολλά ουράνια εγκώμια, λέγοντας:
«Χαίρε, ω Μήτερ της ζωής και του κηρύγματός μου η υπόθεσις, διότι εγώ παρόλο που δεν είδα σωματικά τον Υιόν Σου επί της γης, όμως βλέποντάς Σε, νόμιζα ότι βλέπω Εκείνον τον ίδιο».
Μετά, αφού τους αποχαιρέτησε όλους η Παναγία, σχημάτισε το Πανάχραντο σώμα Της στο νεκροκρέβατο, προσέφερε δεήσεις και ικεσίες στον Υιόν Της για την ειρήνη και σωτηρία όλου του κόσμου και παρέδωσε την ολόφωτο και πανάγια ψυχή της στα χέρια του Υιού και Θεού της.
Τότε, ο κορυφαίος των Αποστόλων Πέτρος, άρχισε να εκφωνεί στην Θεοτόκο επιτάφια εγκώμια και οι λοιποί Απόστολοι πήραν το νεκροκρέβατο, ψάλλοντας ύμνους και κρατώντας λαμπάδες, οδήγησαν το θεοδόχο σώμα της Θεομήτορος στον τάφο, στην Γεσθημανή. Ταυτόχρονα, θαύμα παράδοξο συνέβη. Ακούγονταν οι υμνωδίες των αγγέλων που γέμιζαν την ατμόσφαιρα συνοδεύοντας την νεκρική πομπή. Οι φθονεροί άρχοντες των Ιουδαίων, βλέποντας και ακούγοντας αυτά, μη υποφέροντας από τον φθόνο τους, παρακίνησαν μερικούς από τον λαό, να γκρεμίσουν στη γη το ιερό νεκροκρέβατο, με το Ιερό Σώμα της Θεοτόκου. Η Θεία Δίκη όμως πρόφτασε και τους τιμώρησε και τύφλωσε όλους αυτούς, εκ των οποίων ένας που τόλμησε να απλώσει τα χέρια του πάνω στο Σώμα της Παναγίας, του έκοψε τα χέρια η «σπάθη του αρχαγγέλου», που το συνόδευε.
Πίστεψαν τότε, με όλη την ψυχή τους και ζήτησαν συγχώρεση από την Θεοτόκο και αφού πήραν μικρό τεμάχιο από το ένδυμά Της το έβαλαν στους τυφλούς οφθαλμούς τους και θεραπεύτηκαν όλοι. Συγχρόνως θεραπεύτηκαν και από το πάθος της απιστίας.
Αφού έφτασαν στην Γεσθημανή οι Απόστολοι, ενταφίασαν το Σώμα της Θεοτόκου και παρέμειναν τρεις μέρες στον Πανάγιο Τάφο της ακούγοντας τις μελωδίες των Αγίων Αγγέλων.
Επειδή κατά Θεία οικονομία ένας από τους Αποστόλους, ο Θωμάς κατά την παράδοση, δεν παραβρέθηκε στην κηδεία της Παναγίας, μεταφέρθηκε την τρίτη μέρα με σύννεφα στην Γεσθημανή. Στους ουρανούς, ενώ μεταφερόταν στα σύννεφα, συνάντησε την Παναγία να ανεβαίνει μέσα σε Ουράνιο φως και την ρώτησε:
«Πού πηγαίνεις Παναγία;»
Και Εκείνη του απάντησε:
«Πηγαίνω στον Υιό μου» και του έδωσε την Άγια Ζώνη της.
Όταν έφτασε στη Γεσθημανή, βρήκε τους Αγίους Αποστόλους κοντά στον τάφο της Παναγίας και πληροφορήθηκε την Κοίμησή Της. Οι Άγιοι Απόστολοι αποφάσισαν λοιπόν, να ανοίξουν τον Πανάγιο Τάφο και να προσκυνήσει το Σώμα της Θεοτόκου και ο Απόστολος Θωμάς. Τότε εξεπλάγησαν όλοι, γιατί βρήκαν κενό τον τάφο. Υπήρχε μόνο η «Αγία Σινδόνη» της Παναγίας, αψευδής μαρτυρία και απόδειξη της Αναστάσεως και της εις τους ουρανούς μεταστάσεως της Θεοτόκου.
Μέχρι σήμερα, έχει μείνει ο κενός τάφος της Παναγίας Ιερό Προσκύνημα για τους πιστούς μαζί με τον Πανάγιο Τάφο του Κυρίου και Υιού της.»
Για τα γεγονότα της Κοιμήσεως Της Θεοτόκου, μας γράφει και ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης στο βιβλίο του: «Περί Θείων ονομάτων». Στο τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου αυτού, λέγει γράφοντας προς τον Τιμόθεο:
«Κοντά σε αυτούς τους θεόληπτους ιεράρχες μας, όταν και εμείς όπως γνωρίζεις και εσύ ο ίδιος και πολλοί από τους αγίους αδελφούς μας, είχαμε συγκεντρωθεί ατενίζοντας το ζωαρχικό και θεοδόχο σώμα της Θεοτόκου. Ήταν μάλιστα παρών και ο Πέτρος, η υψηλότερη και σεβασμιότερη μορφή των θεολόγων. Έπειτα φάνηκε καλό, μετά το αντίκρισμα του θείου σώματος της Θεοτόκου, να υμνήσουν όλοι ανεξαιρέτως οι ιεράρχες, όσο μπορούσε ο καθένας, την παντοδύναμη καλοσύνη της φαινομενικής αδυναμίας της ύψιστης Θεότητας.
Όλους όμως τους θεολόγους τους ξεπερνούσε ο Ιερόθεος, ο οποίος την υμνούσε βγαίνοντας από τον εαυτό του, ολόκληρος όντας σε έκσταση με ολόψυχη συμμετοχή, προς αυτά που έψαλλε. Και από όλους που τον άκουγαν και τον έβλεπαν και είτε τον ήξεραν είτε όχι, θεωρούνταν ότι είναι θεόληπτος και θείος υμνολόγος.»
Στα θαυμαστά και υπερφυή γεγονότα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έχουν γράψει και άλλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, όπως ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός, ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης, ο Άγιος Θεόδωρος Στουδίτης, ο Άγιος Φιλόθεος Κόκκινος, ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, ο Άγιος Γερμανός, ο Δαμασκηνός ο Στουδίτης, ο Ηλίας Μηνιάτης, ο Μακάριος Σκορδίλης και πολλοί άλλοι οι οποίοι με λόγους, εγκώμια και ύμνους αποδίδουν τιμή και δόξα στη Βασίλισσα του Ουρανού και της γης.
Η Παναγία στις διάφορες πτυχές της κοινωνικής-εκκλησιαστικής και προσωπικής ζωής μας
Α) Η Παναγία, ως πρέσβης και μεσίτης προς τον Θεό
Η Θεοτόκος στα δεξιά του Υιού της, πρεσβεύει ακατάπαυστα για όλο το ανθρώπινο γένος. Ακόμη και από την επίγεια ζωή της, πλάι στις πολλές αρετές της, είχε την διαρκή προσευχή. Συχνά αρεσκόταν να πηγαίνει και να προσεύχεται στον Κήπο των Ελαιών, όπου προσευχόταν και ο Υιός Της. Αλλά και στην οικία της, την Αγία Σιών, προσευχόταν πολλές ώρες με γονυκλισίες και δεήσεις για όλο τον κόσμο. Ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης, γράφει σχετικά:
«Αψευδέστατοι μάρτυρες των γονυκλησιών της Παναγίας είναι τα κοιλώματα στις πέτρες του πατώματος της οικίας της, όπου ολίγο ύπνο έδιδε στο σώμα της και τον περισσότερο χρόνο επιδιδόταν σε σωματικές ασκήσεις, γονυκλισίες και προσευχές...»
Ο Άγιος Φιλόθεος Κόκκινος, γράφει:
«... Είναι ανάγκη όμως, να ομιλήσομε και να θαυμάσουμε και σε καμία περίπτωση να μην αφήσουμε ανεξέταστα το έντονο και εύτονο και την υπερβολική μέριμνά Της, όσον αφορά την προσευχή· εννοώ βέβαια, τόσο το πρακτικό και σωματικό μέρος των προσευχών Της, όσο και το θεωρητικό μέρος τους, το νοερό και μεταρσιωμένο, το οποίο από την φύσιν του ενώνει κατά τρόπο υπερφυή τον νού με τον Θεόν, δια της θείας ελλάμψεως, όσων βέβαια προσεύχονται καθαρά. Αλλά τα κατορθώματα της σωματικής προσευχής Της, ή καλύτερα την ασυναγώνιστη επιμέλειά Της για τις προσευχές και τους σωματικούς αγώνες Της κατά την διάρκειά τους, το μαρτυρούν από το ένα μέρος οι σκληροί κόμποι που σχηματίστηκαν στα γόνατά Της, από την συνεχή κλήση και στάση στο έδαφος της ιεράς και παρθενικής σαρκός Της· από το άλλο δε, φωνάζουν κραυγαλέα αυτά τα υπερφυή και μέγιστα αθλήματά Της, οι πλάκες που ήταν στρωμένες στο σπίτι Της στην Σιών, επάνω στις οποίες συχνά έκανε τις προσευχές και γονυκλισίες Της.»
Εφόσον στην επίγεια ζωή της, έκανε τόσο αγώνα και δεήσεις, μετά την Κοίμησή Της, που βρίσκεται στα δεξιά του Υιού Της, διαρκώς πρεσβεύει για όλους τους ανθρώπους, για την συγχώρεση των αμαρτιών μας, την λύση των ποικίλων προβλημάτων μας, για την θεραπεία της ψυχής και του σώματός μας και κυρίως εξευμενίζει την δικαία οργή του Θεού για τα πολλά ανομήματα του κόσμου.
Στο ψυχωφελές βιβλίο «Αμαρτωλών Σωτηρία», του Αγαπίου μοναχού του Κρητός, αναφέρεται μια θαυμαστή οπτασία που είδε ένας πνευματικός αγιώτατος στα τέλη της ζωής του, που ο Κύριός μας ευμενίζεται επικαμπτόμενος στις ικεσίες της Μητρός Του.
Λέει λοιπόν, ότι ο ιερέας αυτός, είδε σε όραμα τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, καθεζόμενον επί Θρόνου μεγαλειότητος και εκ δεξιών αυτού η πανύμνητος Δέσποινα και πλήθος Αγγέλων. Διέταξε ο Κύριος ένα ισχυρό Άγγελο, να ηχήσει την φοβερή σάλπιγγα που κρατούσε, η οποία ήταν τόσον μεγάλη και εβγήκε από αυτής βροντώδης φωνή, οπού του φάνηκε πως έτρεμε όλος ο Κόσμος σαν φύλλο δένδρου. Σε λίγη ώρα έκανε νεύμα πάλι ο Κύριος προς τον Άγγελο, να σαλπίσει εκ δευτέρου την σάλπιγγα και υπάκουσε. Η δε πανάμωμος Μήτηρ του Ιησού γνωρίζουσα, ότι μετά τον τρίτον ήχο θα καταστρεφόταν όλος ο Κόσμος, σηκώθηκε από τον Θρόνο της, μαζί με όλους του Αγίους και προσέπεσε στους αχράντους πόδας του δικαίου Κριτού, ζητώντας Του να δώσει έλεος και διωρία καιρού στους αμαρτωλούς, να μετανοήσουν και να κλαύσουν για τις αμαρτίες τους. Ο δε Κύριος αποκρίθηκε:
«Γνωρίζεις φιλτάτη μου Μητέρα, πόσας αισχρουργίας επιτέλεσε ο αχάριστος Κόσμος, και καθεκάστην εργάζεται. Λοιπόν δεν είναι πρέπον πλέον, ούτε δίκαιον να τους ελεήσω διότι όχι μόνον οι κοσμικοί άνδρες και γυναίκες, αλλά και οι Κληρικοί, και Μοναχοί μου κεντούν τα σπλάχνα, και με ξανασταυρώνουν, διότι εμίαναν το άγιον σχήμα και την Αγγελικήν διαγωγή με τας ασελγείας τους.»
Τότε πάλιν η Δέσποινα εδέετο εκτενέστερον, λέγουσα:
«Τέκνον μου γλυκύτατον, επάκουσόν μου δια τα σπλάγχνα των οικτιρμών σου και δια τα άχραντα πάθη σου, οπού υπέμεινας δια τους αμαρτωλούς.»
Ο δε είπε:
«Γινώσκεις, ω Μήτερ μου, ότι και άλλες πολλές φορές με τας δεήσεις και ικεσίας σου ιλάρυνες την δικαίαν μου αγανάκτηση και δεν με άφησες να κάμω την πρέπουσα κρίσιν, όμως οι άνθρωποι δεν εκαλλιτέρευσαν από την προτέραν κακία και πονηρία τους, αλλά μάλλον χειρότεροι έγιναν, καταφρονούντες τον Σταυρόν και το Πάθος μου. Οι ηγεμόνες και προεστοί τυραννούν με αναισχυντίαν το λαό και μιαίνουν τους ιερούς νόμους με την ασελγή ζωή τους. Ο κοινός λαός πάλι αθετεί δια παντός, και καταφρονεί τας εντολάς μου, επιτελών τα σαρκικά του θελήματα, πορνείας, φονικά, αδικίας, και άλλα αισχρά και θανάσιμα ανομήματα.»
Τότε λέγει η Δέσποινα:
«Όλα ταύτα είναι αλήθεια γλυκύτατον Τέκνον μου, αλλά δέομαί σου, με την άπειρον ευσπλαχνίαν σου, να τους στείλης το φώς της Χάρης Σου, να γνωρίσουν την ζημία τους και να μετανοήσουν για να τύχουν αφέσεως. Ναι πολυέλλε Κύριε, επάκουσόν μου και πλήρωσον την αίτησιν ταύτην όχι γιατί τους αξίζει (είναι ανάξιοι ελέους και συγχωρήσεως ) αλλά δια την αγάπη εμού και πάντων σου των Αγίων τούτων, όπου έχυσαν δια όνομά σου το αίμα τους, και παρέδωσαν εις διαφόρους θανάτους τας σάρκας τους, και καταφρόνησαν πάσας του Κόσμου τας ηδονάς, δια να έχουν την αγάπη σου. Λοιπόν επάκουσον ελεήμων της ημετέρας δεήσεως.»
Τότε όλοι οι Άγιοι προσκύνησαν με την Παναγία, δεόμενοι του Κυρίου να κάνει έλεος. Τότε ο πανοικτίρμων Κριτής, απεκρίθη με γαληνόν πρόσωπον:
«Με νίκησες , Μήτερ μου, με την ικεσία σου και εσείς άγιοι φίλοι μου με τις πρεσβείες σας μετατρέψατε τον θυμό μου σε έλεος. Θα στείλω λοιπόν πάλι στον κόσμο δασκάλους και κήρυκες, να διδάξουν και να διορθώσουν τους αμαρτάνοντες.»
Αφού είπε αυτά ο Δεσπότης, τελείωσε το όραμα, το οποίο διηγήθηκε ο Άγιος αυτός πνευματικός σε όλους τους αδερφούς του κοινοβίου και για να επιβεβαιωθεί ότι ήταν αληθινή η οπτασία, είπε σε πολλούς από τους παριστάμενους, τα απόκρυφα αμαρτήματά τους, κατ’ ιδίαν, που τα φανέρωσε και τα αποκάλυψε ο Κύριος, να τους τα πει για να διορθωθούν. Αμέσως μετά, ο όσιος, παρέδωσε την ψυχή του στα χέρια του Θεού.
Από τις συγκλονιστικές αυτές αποκαλύψεις βλέπουμε το μέγεθος της φιλανθρωπίας και μακροθυμίας του Θεού, χάρις στις πρεσβείες και ικεσίες της Παναγίας και των Αγίων μας.
Β) Η Παναγία σε σχέση με τη σωτηρία της ψυχής μας, Ορθή Πίστη, Αιρέσεις
Η Υπεραγία Θεοτόκος ως Μητέρα και προστάτης μας, μας βοηθάει σε όλα τα προβλήματα και δυσκολίες της ζωής μας και φυσικά ενδιαφέρεται και πρεσβεύει για την σωτηρία της ψυχής μας, για το οποίο είναι απαραίτητη η ορθή πίστη και η βιοτή με υπακοή στις εντολές του Θεού.
Οι Αιρέσεις είναι μια μάστιγα που αντιστρατεύεται τη σωτηρία μας και κατευθύνονται από τον Διάβολο και οι περισσότερες εχθρεύονται και πολεμούν την Θεοτόκο.
Η Παναγία έχει δείξει με πολλά σημεία και θαύματα, ότι αποστρέφεται τις αιρέσεις, αλλά ενδιαφέρεται για την μετάνοια και επιστροφή των αιρετικών στην Ορθή πίστη. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω τα ακόλουθα:
(Σχόλιο Τ.Ι.: Τα σημεία 1-4 είναι παράθεση των ιδίων σημείων που περιλαμβάνει το βιβλίο που επιμελήθηκε ο π. Δημήτριος Αθανασίου και εμφανίζονται πιο πάνω -έχουν συμπεριληφθεί αυτούσια στην ομίλια του γέροντα. Ο αναγνώστης που έχει ακολουθήσει πιστά την ανάρτηση μέχρι εδώ, μπορεί να συνεχίσει την ανάγνωση από το σημείο 5 και μετά. Τα σημεία 5 και 6 δίνουν περισσότερα παραδείγματα και περαιτέρω λεπτομέρειες για τη βοήθεια που παράσχει η Υπεραγία Θεοτόκος σε σχέση με τη σωτηρία της ψυχής μας, την Ορθή Πίστη, και τις Αιρέσεις.)
1. Διηγήσεις σχετικά με τον Άγιο Γρηγόριο Νεοκαισαρείας.
Προσευχόμενος ο Άγιος μία νύχτα, του παρουσιάστηκε μέσα σε θεία λάμψη η Παναγία με τον Αγ. Ιωάννη τον Ευαγγελιστή και πήγαν να του διδάξουν την Ορθόδοξη ομολογία της πίστης, διότι τον καιρό εκείνο υπήρχαν πολλοί αιρετικοί και πλανούσαν πολλούς. Και τότε έγραψε ο μέγας αυτός Άγιος, την Ομολογία της Ορθοδόξου πίστεώς μας, όπως τον φώτισε η Παναγία και τον δίδαξε ο Απόστολος Ιωάννης και παρέδωσε αυτή στην Αγία του Χριστού και Καθολική Εκκλησία, όπως γράφει στο βίο του ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης. Και, έλαβε όχι μόνο αυτή την χάρη από την Θεομήτορα ο πιστός και ευγνώμων δούλος της (Αγ. Γρηγόριος), αλλά και την θαυματουργική δύναμη και εκτέλεσε πολλά θαύματα με την βοήθεια της Παντοδυνάμου Δέσποινας.
2 Ερημίτης Παρθένιος.
Ένα άλλο σπουδαίο θαύμα της Θεοτόκου που αναφέρεται στην «Αμαρτωλών Σωτηρία» είναι το εξής. Στα μέρη της Συρίας ζούσε ένας ενάρετος και Άγιος ερημίτης (ονόματι Παρθένιος), ο οποίος πήγαινε συχνά στο Όρος Σινά και προσκυνούσε την Αγία Βάτο, ενθυμούμενος το θαύμα που είχε γίνει εκεί, εις τύπον της Αειπαρθένου Μαρίας. Μία φορά λοιπόν, περνώντας από την Ερυθρά Θάλασσα, είδε στον αιγιαλό νεκρόν άγνωστο και λυπούμενος στο θέαμα αυτό, έκανε δέηση θερμοτάτη προς τον Κύριο δια πρεσβειών της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, υπέρ των νεκρών. Και, καθώς προσήυχετο, βλέπει τον νεκρό να ανίσταται και τον προσκύνησε και του είπε:
«Σε ευχαριστώ άγιε του Θεού, διότι η πολλή ευλάβεια και αγάπη που έχεις στο Θεό και την Αειπάρθενο Μητέρα του, δεν ωφελεί μόνο εσένα, αλλά και πολλοί ελυτρώθηκαν από ψυχικό θάνατο και εξόχως εγώ, ο ανάξιος. Εγώ ήμουν στην αίρεση του ασεβεστάτου Νεστορίου (δηλ.Νεστοριανός) και όταν άκουγα να λέγεται το όνομα της Κυρίας Θεοτόκου θύμωνα και θεωρούσα μεγάλο ανόμημα να λέγεται μία γυναίκα Θεοτόκος. Κάποτε που πήγαινα στα Ιεροσόλυμα, δια θαλάσσης, στο πλοίο που ταξίδευα έτυχε ένας ευλαβής χριστιανός και όταν έμαθε ότι ήμουν Νεστοριανός, με νουθετούσε να αφήσω την αίρεση. Εγώ φιλονικούσα μαζί του και αντιδρούσα και ήρθαμε σε σύγκρουση. Παλεύοντας, πέσαμε και οι δύο στη θάλασσα και πήγαμε στο βυθό. Τότε παρουσιάστηκε μία ένδοξος και φωτοφόρος γυναίκα και πήρε τον άλλο από το χέρι και είπε: «Επειδή είσαι φίλος μου και θυσιάστηκες για μένα, δεν σε αφήνω να πνιγείς, αλλά θα σε πάω να προσκυνήσεις τον Πανάγιο Τάφο του Υιού μου, όπως επιθυμείς και μετά τρία χρόνια θα σε πάρω στην Ουράνια Βασιλεία». Τότε, στράφηκε και σε μένα η Δέσποινα και μου είπε: «Πήγαινε εσύ ανόητε στην αιώνια κόλαση μαζί με τον αιρεσιάρχη Νεστόριο και όλους τους άλλους που δεν με ομολογούν σαν Θεοτόκο και αρνούνται τη Θεία σάρκωση του Υιού μου».
Μόλις έφυγε η Παναγία με τον πιστό χριστιανό, πήραν την άθλια ψυχή μου σκοτεινοί δαίμονες και την πήγαν στην κόλαση. Εκεί είδα πλήθος ψυχών που βασανιζόταν και αναθεμάτιζαν τον Νεστόριο που ήταν η αιτία της καταδίκης τους. Ξαφνικά, παρουσιάστηκε η Υπερένδοξος εκείνη Γυναίκα και μου είπε: «Σε βγάζω από την κόλαση αυτή που είσαι, χάρις στην δέηση του δούλου μου Παρθενίου και πες του να μην κάνει πλέον δέηση για τους εχθρούς μου. Και, εσύ να κηρύξεις παντού την κόλαση που έχουν οι Νεστοριανοί». Μόλις άκουσα αυτά τα λόγια, επέστρεψε στο σώμα το πνεύμα μου και αναστήθηκα. Σε ευχαριστώ λοιπόν, Άγιε του Θεού και σε παρακαλώ να με μυρώσεις (με το Άγιο Μύρο), διότι αρνούμαι την αίρεση του Νεστορίου και ομολογώ την Αειπάρθενο Μαρία αληθή Θεοτόκο. Ο Όσιος όταν άκουσε αυτά χάρηκε πολύ και με πήρε μαζί του στα Ιεροσόλυμα, όπου βρήκαμε τον άλλο διασωθέντα και πήγαμε οι τρείς μαζί στην έρημο, όπου ζήσαμε με αγώνες και άσκηση μέχρι το τέλος της ζωής μας.
3. Αίρεση του Μονοφυσιτισμού
Ένα περιστατικό στο Γεροντικό, την εποχή που ταλαιπωρούσε και αναστάτωνε την εκκλησία η αίρεση του Μονοφυσιτισμού, λέει για έναν Ασκητή που είχε πολλή αρετή και άσκηση. Του είχαν δώσει ένα βιβλίο των αιρετικών (Μονοφυσιτών), το οποίο είχε στο κελί του. Μία μέρα, καθώς προσευχόταν βλέπει την Κυρία Θεοτόκο μέσα σε ουράνια δόξα, έξω από το κελί του. Έπεσε αμέσως στα πόδια Της και την προσκύνησε και της ζήτησε να μπει στο κελί του να το ευλογήσει. Η Παναγία αποκρίθηκε: «Δεν μπορώ να μπω, διότι μέσα έχεις τον εχθρό του Υιού μου», και αμέσως χάθηκε. Τότε ο γέροντας κατάλαβε ότι το βιβλίο αυτό των αιρετικών, ήταν εχθρός του Κυρίου μας και εμπόδιζε την χάρη του Θεού και της Παναγίας να τον επισκεφτεί και αμέσως το κατέστρεψε.
4. Αίρεση των Πεντηκοστιανών
Μία από τις πολλές αιρέσεις που πλανούν σήμερα τους ανθρώπους είναι η αίρεση των Πεντηκοστιανών, που απορρίπτουν τα μυστήρια της Εκκλησίας, την Παναγία και τους Αγίους. Ισχυρίζονται ότι έχουν το χάρισμα της γλωσσολαλιάς. Δηλαδή, ότι λαμβάνουν το Άγιο Πνεύμα και ομιλούν σε διάφορες γλώσσες.
Κάποτε πήγε σε μία σύναξη Πεντηκοστιανών ένας ευσεβής χριστιανός, να γνωρίσει από κοντά τους αιρετικούς αυτούς. Είδε λοιπόν στη σύναξη αυτή μια γυναίκα να μιλάει σε άλλη γλώσσα, που δεν καταλάβαινε. Υποτίθεται, ότι με τη χάρη του Αγίου Πνεύματος έλαβε χάρισμα της γλωσσολαλιάς. Ο πιστός αυτός, με ένα κασσετοφωνάκι έγραψε αυτά που έλεγε η γυναίκα αυτή και διαπίστωσε με μεγάλη έκπληξη, ότι η γυναίκα αυτή μιλούσε στα Αραβικά και έλεγε βλασφημίες στην Παναγία. Έτσι, αποδείχτηκε ότι αντί για το Άγιο Πνεύμα που ισχυρίζονται οι Πεντηκοστιανοί ότι λαμβάνουν, τους κυριεύουν πονηρά πνεύματα. Εξάλλου, όλες οι αιρέσεις έχουν αρχηγό και εμπνευστή τον Διάβολο.
5. Νεκραναστάσεις προς Μετάνοια
Ήταν μία γυναίκα παντρεμένη, ενάρετη και θεοσεβής. Δεν έλειπε από την εκκλησία, έκανε πολλές ελεημοσύνες, νήστευε και κατόρθωνε πολλές άλλες αρετές. Μόνο ένα σοβαρό αμάρτημα έπραξε και δεν εξομολογήθηκε από ντροπή. Πολλές φορές πήγαινε στον πνευματικό και έλεγε τα άλλα αμαρτήματα, αλλά αυτό ντρεπόταν να το πει. Ευλαβούταν πολύ την Παναγία και προσευχόταν πολλές φορές μπροστά στην εικόνα της και παρακαλούσε να της συγχωρήσει αυτό το ανόμημα. Τέλος, πέθανε χωρίς να εξομολογηθεί αυτή την αμαρτία. Καθώς όμως την έψαλαν στην Εκκλησία αναστήθηκε, ανακάθισε στο φέρετρο και είπε: «Μεγάλη η δύναμή Σου Αειμακάριστε Δέσποινα» και ζήτησε να της φέρουν τον Πνευματικό και εξομολογήθηκε το κρυφό αμάρτημά της.
Στη συνέχεια, είπε:
«Εγώ, η ταλαίπωρη από ντροπή δεν εξομολογήθηκα μία αμαρτία που έκανα, για την οποία έκανα κάθε μέρα δέηση στην Κυρία Θεοτόκο να μου κάμει έλεος και να μην με κολάσει για την αμαρτία αυτή. Όταν όμως πέθανα και χωρίστηκε η άθλιά μου ψυχή από το σώμα, με άρπαξαν οι δαίμονες, σαν άγριοι λύκοι και χαίροντες, με κορόιδευαν για την ανεξομολόγητη αμαρτία μου και με οδήγησαν στην κόλαση.
Ξαφνικά, παρουσιάστηκε η Βασίλισσα των Αγγέλων, που έλαμπε περισσότερο από τον Ήλιο και με πήρε από τα χέρια των μιαρών δαιμόνων και μου είπε:
«Θα σε πάω στο δίκαιο Κριτή, να σε κρίνει η ευσπλαχνία του. Μη φοβάσαι κόρη μου, εγώ θα είμαι βοηθός σου.»
Πήγαμε στον Δεσπότη Χριστό, που καθόταν στο θρόνο της μεγαλειότητος. Με αντίκρισε όμως με θυμό και οργή και αποφάσισε για την αιώνιο κόλαση. Τότε, η Πανύμνητος Δέσποινα με πολλή ταπείνωση είπε στον Υιό της:
«Δέομαι και ικετεύω την αγαθότητά Σου, πολυεύσπλαχνε Υιέ και Θεέ μου, διά τους οικτιρμούς σου και το Πανάγιο Αίμα που έχυσες για τους αμαρτωλούς, συγχώρησε την ψυχή αυτή, διότι γνωρίζεις πόση ευλάβεια είχε σε μένα και πόσα δάκρυα έχυσε μπροστά στην εικόνα μου, πενθούσα την αμαρτία της.»
Ο δε Κύριος, αποκρίθηκε:
«Ξέρεις αγαπημένη μου Μητέρα ότι κανένας δεν μπορεί να σωθεί, χωρίς το μυστήριο της Εξομολόγησης, το οποίο αυτή καταφρόνησε και δεν είπε την αμαρτία της και τώρα δεν είναι δυνατόν να την συγχωρέσω, διότι στον Άδη, δεν υπάρχει μετάνοια.»
Η δε Δέσποινα είπε:
«Αλήθεια, Υιέ μου γλυκύτατε, κανένας δεν μπορεί να σωθεί χωρίς την εξομολόγηση, αλλά εσύ που δεσπόζεις τα πάντα, σου δέομαι, να ενθυμηθείς τις πολλές αγαθοεργίες που έκανε και την υπερβάλλουσα αγάπη και πίστη που είχε σε μένα. Και, δείξε την άπειρη ευσπλαχνία σου, να μην την κολάσεις.»
Ο δε Κύριος είπε:
«Για να μην σε λυπήσω Μητέρα μου, θα την επιστρέψω στην ζωή, να ομολογήσει την αμαρτία της και με το μυστήριο της εξομολόγησης να πάρει την συγχώρεση.»
Μόλις είπε αυτά ο Δεσπότης, αμέσως ο Άγγελος φύλακάς μου με επανέφερε στη ζωή, όπως βλέπετε, και σε λίγο θα αποθάνω πάλι. Σας παρακαλώ όλους, συγγενείς και φίλους, αφήστε τα δάκρυα και τους θρήνους, διότι με αυτά δεν μου δίνεται καμιά ωφέλεια. Μόνο λειτουργίες, όσες περισσότερες μπορείτε να μου κάνετε και ελεημοσύνες. Και εσείς να προσέχετε να μην αμαρτάνετε και όταν κάπου σφάλετε, να εξομολογήστε με ειλικρίνεια για όλα τα αμαρτήματά σας. Όταν τέλειωσε τα λόγια της αυτά, παρέδωσε το πνεύμα της στο Θεό.»
Ένα παρόμοιο περιστατικό συνέβη σε ένα ιερέα, που είχε πολύ ευλάβεια και αγάπη στην Θεοτόκο και διαρκώς όπου βρισκόταν έλεγε τους χαιρετισμούς της Παναγίας. Κάποτε όμως, από συνεργεία του διαβόλου και αμέλεια δική του, έπεσε στη μοιχεία. Γυρνώντας στο σπίτι του από τον τόπο της αμαρτίας, έλεγε κατά την συνήθειά του, τους χαιρετισμούς της Παναγίας. Περνώντας από ένα ποτάμι, παρασύρθηκε από το ρεύμα και πνίγηκε. Αμέσως οι δαίμονες πήραν την ψυχή του να την οδηγήσουν στην Κόλαση. Ξαφνικά, παρουσιάστηκε η Κυρία Θεοτόκος και πήρε την ψυχή από τα χέρια τους, οι οποίοι διαμαρτύρονταν και έλεγαν ότι είναι αδικία μεγάλη να μας πάρεις αυτή την ψυχή, που έπεσε στο βαρύτατο αμάρτημα της μοιχείας και τώρα είναι δική μας. Η Θεοτόκος τους είπε:
«Την ώρα που απέθανε, έλεγε τους χαιρετισμούς μου και για την αγάπη και ευλάβεια που είχε σε μένα θα επιστρέψει στη ζωή, να μετανοήσει και να αποφύγει την Κόλαση», όπως πράγματι και έγινε.
6. Σατανισμός - μαγεία
Ο Σατανισμός, είναι ίσως η μεγαλύτερη πτώση και πλάνη του ανθρώπου και ιδιαίτερα του χριστιανού . Δυστυχώς στις μέρες μας, υπάρχει έξαρση του Σατανισμού-Μαγείας. Χιλιάδες μάγοι, μέντιουμ, αστρολόγοι, πνευματιστές κλπ, παραπλανούν και εξαπατούν αφελείς και ολιγόπιστους και τους οδηγούν σε οικονομική και πνευματική εξαθλίωση. Με τα σατανικά έργα και βιβλία, ιδιαίτερα τα παιδικά (Χάρυ Πόττερ, θρίλερ, ροκ μουσική κλπ.) παρασύρουν στα δίκτυα της μαγείας και σατανισμού πολλούς νέους
Οι χριστιανοί δεν πρέπει να φοβούνται τις μαγείες και τους σατανιστές, που όπως θα φανεί από το παρακάτω παράδειγμα, είναι οικτρά θύματα του διαβόλου και υποφέρουν τα πάνδεινα ψυχικά και σωματικά, διότι υπογράφουν συμφωνία με το Σατανά, να τους εξουσιάζει και να τους έχει συνεργάτες του στο καταστροφικό έργο του. Και, αν δεν μετανοήσουν και ξεφύγουν από τα δίχτυα του στην παρούσα ζωή, οδηγούνται στην αιώνια κόλαση.
Αναφέρεται στην «ΑΜΑΡΤΩΛΩΝ ΣΩΤΗΡΙΑ», το εξής περιστατικό. Στα μέρη της Ιταλίας, ζούσε ένας πλούσιος άρχοντας, με το όνομα Κάρολος, που έκανε ζωή άσωτη με σαρκικές απολαύσεις και ηδονές και έτσι κατασπατάλησε τον πλούτο του και πτώχευσε. Μέσα στην λύπη του, σκέφτηκε να πάει σε ένα μάγο να τον βοηθήσει να πλουτίσει, με την δύναμη του διαβόλου. Πηγαίνοντας, τον συνάντησε ο σατανάς, με την μορφή στρατιώτη και του είπε:
«Εγώ είμαι αυτός που ψάχνεις και αν θέλεις να μου κάνεις ομολογία γραμμένη με το αίμα σου, ότι συντάσσεσαι με μένα και αρνείσαι την πίστη σου, θα σου δώσω όλες τις απολαύσεις του κόσμου και όσα αγαθά θέλεις.»
Εκείνος ο ταλαίπωρος μεθυσμένος από τον έρωτα της φιληδονίας, δέχτηκε και έγραψε με το αίμα του (όπως κάνουν και οι σατανιστές), τα αντίθετα του βαπτίσματος. Δηλαδή, ότι αποτάσσεται τον Χριστό και συντάσσεται με τον διάβολο. Τότε του έδωσε, όπως υποσχέθηκε πολλά υλικά αγαθά και ηδονές και τον ακολουθούσε πάντα με την μορφή του στρατιώτη και τον υπηρετούσε στα θελήματα και τις επιθυμίες του.
Μία μέρα που περνούσαν από μία εκκλησία, έστρεψε ο ταλαίπωρος τα μάτια του και είδε την εικόνα της Θεοτόκου, αισθανόμενος τα ανομήματά του και την άρνηση της πίστης του, και αναστέναξε βαριά και πόνεσε η καρδιά του. Τότε, ο δαίμονας εξαγριώθηκε και τον χτύπησε πολύ με την ράβδο και είπε:
«Πρόσεξε, μην τολμήσεις να κοιτάξεις ξανά την εικόνα της Παρθένου Μαρίας, διότι μου έχει κάνει πολλές ζημιές και πολλούς έχει πάρει από τα χέρια μου. Γι’ αυτό, αν σε ξαναδώ να στρέψεις τα μάτια σου σ’ αυτή, θα σου δώσω σκληρότατο θάνατο και θα χάσεις τις απολαύσεις που έχεις και θα πάρω την ψυχή σου στην αιώνια Κόλαση.»
Όταν άκουσε αυτά ο άθλιος, έγινε περίλυπος και πόνεσε η ψυχή του, όχι τόσο από τις πληγές του σώματος που του έκανε με τα χτυπήματα ο δαίμονας, όσο για το θάνατο της ψυχής του, που προκάλεσε με την άρνηση του Χριστού. Σκέφτηκε όμως ότι, όπως ομολόγησε ο ίδιος ο εχθρός, η Παναγία πήρε πολλούς αμαρτωλούς από τα χέρια του, έτσι ίσως και εμένα να σπλαχνισθεί η χάρης Της, σαν Μητέρα του Θεού του Παντελεήμονος.
Έτσι, μία μέρα που περνούσαν έξω από μία άλλη εκκλησία και είδε την πόρτα ανοικτή, έτρεξε και μπήκε μέσα και έπεσε στα γόνατα μπροστά στην εικόνα της Θεοτόκου. Χτυπούσε το στήθος του και με αναστεναγμούς και δάκρυα παρακαλούσε την Παναγία να τον δεχτεί και να του δώσει συγχώρηση. Ο εχθρός έξω από το Ναό έκανε πολλή ταραχή και σύγχυση και μετά από αρκετή ώρα φώναξε με κραυγές:
«Εγώ φεύγω, γιατί με διώχνει η δύναμη της Παρθένου Μαρίας, όμως κρατώ το χειρόγραφο που μου υπόγραψες και θα ζητήσω την ψυχή σου από το δίκαιο κριτή.»
Τότε, ο Κάρολος συνέχισε να προσεύχεται με περισσότερα δάκρυα και στεναγμούς και ζητούσε από την Μητέρα του Θεού ελεημοσύνη και άφεση. Έμεινε τρία μερόνυχτα στο ναό, προσευχόμενος με πόνο και εξομολογήθηκε όλες τις αμαρτίες του. Την Τρίτη μέρα, του παρουσιάστηκε η Υπεραγία Θεοτόκος, η οποία τον ήλεγξε για την άρνηση και προδοσία την πίστης του. Ο δε Κάρολος, με ταπείνωση και δάκρυα, παρακαλούσε:
«Ω, υπερένδοξη Μητέρα του Θεού, συγχώρεσε με τον αμαρτωλό, όπως ο Υιός Σου συγχώρεσε το ληστή, την πόρνη και τον άσωτο. Ο Υιός Σου για μας τους αμαρτωλούς σταυρώθηκε και με τις πρεσβείες σου έχει σώσει αμέτρητο πλήθος αμαρτωλών. Σου δέομαι, σπλαχνίσου με Δέσποινα και μεσίτευσε στον Υιό Σου να με συγχωρέσει.»
Τότε του λέει η Παναγία:
«Επειδή μίσησες την ανομία σου και μετανόησες με όλη την καρδιά σου, σε δέχομαι και σε συγχωρώ, αλλά πρόσεξε μη φανείς αχάριστος στη μεγάλη αυτή δωρεά, αλλά να δείξεις έργα άξια μετανοίας.»
Αυτός δε, αφού ευχαρίστησε με δάκρυα ευγνωμοσύνης την Θεοτόκο, της ζήτησε να αποσπάσει από τον εχθρό το πονηρό εκείνο χειρόγραφο, με το οποίο τον φοβέριζε διαρκώς, ότι θα πάρει την ψυχή του. Πράγματι, σε λίγο βρέθηκε το χειρόγραφο στα χέρια του και άκουσε κραυγές και διαμαρτυρίες από το δαίμονα στην Παναγία, ότι τους αδίκησε και τους πήρε το χειρόγραφο αυτό.
Από τα λίγα παραδείγματα αυτά, φαίνεται η δύναμη της πρεσβείας και μεσιτείας της Θεοτόκου, στον Υιό της, για όλο τον κόσμο και ιδιαίτερα για τους μετανοημένους αμαρτωλούς. Αλλά και η μεγάλη αγάπη και στοργική φροντίδα της, για όλα τα προβλήματα της ζωής μας και για την σωτηρία της ψυχής μας.
Επίλογος
Να μου επιτρέψετε αφού σας ευχαριστήσω θερμά, να κλείσω την πενιχρή ομιλία μου με την δέηση του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά, από το λόγο του στην Κοίμηση της Θεοτόκου:
«Ω Παρθένε θεία και τώρα ουράνια, πώς να περιγράψω όλα σου τα προσόντα; Πώς να σε δοξάσω, το θησαυρό της δόξας; Εσένα και η μνήμη μόνο, αγιάζει αυτόν που την χρησιμοποιεί.
Μετάδωσε πλούσια λοιπόν τα χαρίσματά σου, Δέσποινα, δώσε τη λύση των δεινών μας, μετάτρεψε όλα προς το καλύτερο με τη δύναμή σου, δίδοντας τη χάρη σου για να δοξάζουμε το προαιώνιο Λόγο που σαρκώθηκε από σένα για μας, μαζί με τον άναρχο Πατέρα και το ζωοποιό Πνεύμα, τώρα και πάντοτε και στους ατελεύτητους αιώνες. Γένοιτο.»
Αμήν.
(Ομιλία που έγινε σε εκδήλωση στην Ιερά Μητρόπολη Κισσάμου και Σελίνου στη Κίσσαμο Χανίων στις 9 Αυγούστου, 2009, Ιερά Μονή Οδηγήτριας )
Πηγή: Θησαυρός Γνώσεων και Ευσεβείας , Ιερός Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος , Ιερά Μονή Οδηγήτριας
Τόν 3ο καί 4ο αἰώνα ἡ Ἐκκλησία ἀντιμετώπισε ἕνα μεγάλο πρόβλημα μέ τήν συνάντηση τοῦ Χριστιανισμοῦ μέ τόν Ἑλληνισμό, δηλαδή τῆς ἀποκαλυπτικῆς θεολογίας μέ τίς θεωρίες τῶν Φιλοσόφων, τῶν Προσωκρατικῶν, τῆς Κλασσικῆς μεταφυσικῆς (Πλάτωνας, Ἀριστοτέλης) καί τοῦ Νεοπλατωνισμοῦ.
Οἱ θεολόγοι πού ζοῦσαν στά μέρη τῆς Ἀνατολῆς συζητοῦσαν μέ τούς φιλοσόφους γιά θεολογικά-ὀντολογικά καί κοσμολογικά προβλήματα καί προσπαθοῦσαν νά ἀπαντήσουν σέ αὐτά μέσα ἀπό τήν ἀποκαλυπτική θεολογία. Ἐπειδή δέν εἶχαν ἐμπειρική γνώση τοῦ Θεοῦ, γι’ αὐτό κατέληξαν σέ διάφορες αἱρέσεις, ὅπως εἶναι οἱ Ἀρειανοί καί οἱ μετέπειτα αἱρετικοί.
Οἱ φιλοσοφοῦντες θεολόγοι προσπαθοῦσαν νά ἀπαντήσουν στούς Ἀριστοτελικούς φιλοσόφους γιά τό εἶναι τοῦ Θεοῦ σέ σχέση μέ τόν κόσμο, εἰσήγαγαν τά περί τῆς οὐσίας καί τῆς ἐνεργείας στόν Θεό, γιά νά ἀπαντήσουν στό ὅτι ὁ κόσμος δέν εἶναι ἀΐδιος καί ἀπό ἐκεῖ κατέληξαν σέ αἱρετικές ἀπόψεις στήν Τριαδολογία καί τήν Χριστολογία. Ἔτσι, δημιούργησαν καινούργιες ἀπόψεις πού σαφέστατα ἀπόκλιναν ἀπό τήν θεολογία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων, οἱ ὁποῖοι παρέλαβαν τήν ἀλήθεια ἀπό τόν Ἄσαρκο Λόγο στήν Παλαιά Διαθήκη καί τόν Σεσαρκωμένο Λόγο στήν Καινή Διαθήκη.
Ἡ Ἐκκλησία ἀντιμετώπισε μεγάλο πρόβλημα ἀπό τούς φιλοσοφοῦντες θεολόγους, οἱ ὁποῖοι θεολογοῦσαν μέ τόν στοχασμό καί τήν λογική, καί γι’ αὐτό συγκλήθηκαν οἱ Οἰκουμενικές Σύνοδοι γιά νά ἀντιμετωπίσουν τίς αἱρετικές κακοδοξίες. Ὅσοι ὑποστήριξαν τέτοιες ἀπόψεις εἰλημμένες ἀπό τήν φιλοσοφία καταδικάστηκαν ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους.
Ἡ Πενθέκτη Οἰκουμενική Σύνοδος (692 μ.Χ.) στόν πρῶτο κανόνα της μέ τίτλο «περί τηρήσεως τῶν ἱερῶν κανόνων τῶν προτέρων συνόδων» ὁρίζει «ἀκαινοτόμητόν τε καί ἀπαράτρωτον φυλάττειν τήν παραδοθεῖσαν ἡμῖν πίστιν ὑπό τε τῶν αὐτοπτῶν καί ὑπηρετῶν τοῦ Λόγου, τῶν θεοκρίτων Ἀποστόλων» καί στήν συνέχεια μνημονεύει καί τῶν Πατέρων τῶν ἕως τότε Συνόδων.
Ἀναφερόμενος ὁ κανόνας αὐτός στούς Πατέρας τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, συγχρόνως καταγράφει καί τίς κακοδοξίες τῶν αἱρετικῶν. Δηλαδή, δέν καταδικάζονται ἁπλῶς καί γενικῶς οἱ αἱρέσεις ὡς πρός τόν Χριστό καί τό Ἅγιον Πνεῦμα, ἀλλά οἱ ἐκφραστές αὐτῶν τῶν κακοδοξιῶν. Ἔτσι, μνημονεύει τόν «Ἄρειον τόν δυσσεβῆ», «τόν βέβηλον Μακεδόνιον», τόν «Ἀπολλινάριον, τόν τῆς κακίας μύστην», «τήν ληρώδη τοῦ Νεστορίου διαίρεσιν», τόν «Εὐτυχέα τόν ματαιόφρονα», καί ἄλλους αἱρετικούς καί κακοδόξους. Κάνουν ἐντύπωση τά ἐπίθετα πού χρησιμοποιοῦνται γιά νά προσδιορίσουν τόν φιλοσοφικό καί κακόδοξο τρόπο θεολογήσεώς τους.
Τά ἴδια διαβάζουμε στό περίφημο ἔργο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ μέ τίτλο: «Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς ὀρθοδόξου πίστεως». Ἀναφερόμενος ὁ κορυφαῖος αὐτός Δογματικός Πατέρας τοῦ 8ου αἰῶνος στά θέματα τῆς Χριστολογίας, ὅτι ἡ ἕνωση στόν Χριστό ἔγινε ἀπό δύο τέλειες φύσεις, τήν θεία καί τήν ἀνθρωπίνη, μνημονεύει τόν Διόσκορο καί τόν Σεβῆρο πού ὑποστήριζαν ὅτι ἔγινε φυρμός ἤ σύγχυση ἤ ἀνάκραση τῶν δύο φύσεων στόν Χριστό.
Γράφει ὅτι δέν ἑνώθηκαν οἱ δύο φύσεις στόν Χριστό «κατά φυρμόν ἤ σύγχυσιν ἤ ἀνάκρασιν, ὡς ὁ θεήλατος (κυνηγημένος ἀπό τόν Θεό) ἔφη Διόσκορος, Σεβῆρος τε καί ἡ τούτων ἐναγής (μιασμένη) συμμορία». Ἐπίσης, γράφει ὅτι ἡ ἕνωση τῶν δύο φύσεων στόν Χριστό δέν εἶναι προσωπική ἤ σχετική ἤ κατ’ ἀξία ἤ κατά τήν ταυτότητα τῆς βουλήσεως ἤ τήν ὁμοτιμία ἤ τήν ἀνωνυμία ἤ τήν εὐδοκία, «ὡς ὁ θεοστυγής (βλάσφημος) ἔφη Νεστόριος, Διόδωρός τε καί ὁ Μομψουεστίας Θεόδωρος καί ἡ τούτων δαιμονιώδης (δαιμονισμένη) ὁμήγυρις».
Παρατηροῦμε ὅτι οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας χρησιμοποιοῦσαν δυνατά ἐπίθετα γιά νά χαρακτηρίσουν τούς αἱρετικούς, οἱ ὁποῖοι μετέδιδαν κακοδοξίες καί αἱρέσεις πού στρέφονταν ἐναντίον τῆς ἀληθινῆς πίστεως, ἐνῶ ἦταν ἅγιοι καί μετεῖχαν τῆς Θεοποιοῦ ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ. Στά θέματα τῆς πίστεως δέν ἐπιτρέπονται εὐγενεῖς λόγοι, διπλωματικές ἐνέργειες καί συμβιβασμοί
.
Παρατηρώντας τήν ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων διαπιστώνουμε ὅτι αὐτός ὁ στοχαστικός καί φιλοσοφικός τρόπος θεολογήσεως, πού καταδικάστηκε ἀπό τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, πέρασε μέ διαφόρους τρόπους στήν Δύση καί ἐκφράσθηκε ἀπό τήν λεγομένη Σχολαστική θεολογία, ἡ ὁποία θεωρήθηκε ὅτι εἶναι ἀνώτερη ἀπό τήν πατερική θεολογία
. Μετά τήν Σχολαστική θεολογία, κυρίως τόν 13ο αἰώνα, ἀναπτύχθηκαν ἄλλα φιλοσοφικά καί θεολογικά ρεύματα πού ἀπομακρύνθηκαν τόσο ἀπό τήν Σχολαστική θεολογία ὅσο καί ἀπό τήν Πατερική θεολογία, καί ὡς κέντρο τῆς θεολογήσεως τέθηκαν οἱ φιλόσοφοι καί οἱ φιλοσοφοῦντες. Εἶναι φανερό, ὅταν μελετᾶ κανείς τά θεολογικά ρεύματα στόν δυτικό χῶρο, παρατηρεῖ ὅτι, ἐνῶ ἡ Σχολαστική θεολογία ἐπηρεάσθηκε κυρίως ἀπό τόν Πλάτωνα, ἀλλά καί τόν Ἀριστοτέλη, ἡ μετέπειτα ἐξέλιξη στήν Εὐρώπη ἐπηρεάσθηκε ἀπό τήν προσωκρατική φιλοσοφία.
Μέσα σέ αὐτήν τήν προοπτική οἱ δυτικοί θεολόγοι μέ διαφόρους τρόπους μελετοῦν τά ἔργα καί τήν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων αἱρετικῶν καί κατά κάποιον τρόπο τούς συμπαθοῦν. Ἔτσι καλλιεργοῦνται θεολογικές ἀπόψεις πού προσεγγίζουν περισσότερο στήν διδασκαλία τῶν ἀρχαίων αἱρετικῶν. Γιά παράδειγμα, ὅλη ἡ σύγχρονη φιλοσοφία καί θεολογία εἶναι βολονταριστική, κάνει λόγο γιά ὑποστατική θέληση, ἡ ὁποία καταδικάστηκε ἀπό τήν ΣΤ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο
.
Ἔτσι, σύγχρονοι θεολόγοι μελετοῦν τά ἔργα τους, ἐκτιμοῦν τόν τρόπο θεολογήσεώς τους, τούς συμπαθοῦν καί φθάνουν μέχρι τό σημεῖο νά γράφουν ὅτι οἱ μεγάλοι Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας πού συμμετεῖχαν στίς Οἰκουμενικές Συνόδους δέν κατάλαβαν τούς αἱρετικούς, ἀλλά τούς παρερμήνευσαν καί τούς ἀδίκησαν μέ τό νά τούς καταδικάσουν. Ἔτσι, ἔγιναν διατριβές γιά τόν αἱρετικό Διόσκορο, Εὐτυχῆ, Ἀπολλινάριο κλπ., μέ τίς ὁποῖες οἱ συντάκτες τους κατέλαβαν Πανεπιστημιακές θέσεις καί μέ αὐτόν τόν τρόπο διδάσκουν αὐτές τίς ἀπόψεις στούς φοιτητές τους, ἀντίθετα ἀπό ὅ,τι διδάσκει, ἑορτάζει καί ψάλλει ἡ Ἐκκλησία.
Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ αἵρεση καί οἱ αἱρετικοί περνοῦν στίς Ὀρθόδοξες Θεολογικές Σχολές μέσα ἀπό τήν λεγόμενη ἐπιστήμη. Ὁπότε σήμερα, μερικές φορές ἡ αἵρεση κυκλοφορεῖ μέ τόν μανδύα τῆς ἐπιστήμης καί οἱ αἱρετικοί μέ τό ἔνδυμα τῶν ἐπιστημόνων
. Φυσικά, ἄλλο εἶναι νά μελετῶνται οἱ ἀπόψεις καί τῶν αἱρετικῶν σέ ἀντιπαραβολή μέ τήν διδασκαλία τῶν Πατέρων, πού εἶναι ἐπιστήμη, καί ἄλλο νά παρουσιάζωνται μέσα ἀπό τήν διαδικασία τῆς ἐπιστήμης οἱ αἱρετικοί «θεήλατοι», «θεοστυγεῖς», «δαιμονιώδης ὁμήγυρις», ὡς ἀδικηθέντες ἀπό τούς Πατέρες καί τίς Οἰκουμενικές Συνόδους.
Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία στήν λατρεία της ψάλλει θριαμβευτικά γιά τήν νίκη τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ἐναντίον τῶν αἱρέσεων καί τῶν αἱρετικῶν, καί ὁμολογεῖ τήν ἀλήθεια καί τιμᾶ τούς Πατέρας ἔναντι τῶν αἱρετικῶν, καί μερικοί Ὀρθόδοξοι θεολόγοι στίς Θεολογικές Σχολές κάνουν ἐπιστήμη πάνω στήν αἵρεση καί τούς αἱρετικούς, μέ τό νά τούς παρουσιάζουν ὡς ἀδικηθέντας ἀπό τήν ἴδια τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Εἶναι πράγματι τραγελαφικό αὐτό.
Ὅσο ἐξετάζει κανείς τά σύγχρονα θεολογικά πράγματα μέσα ἀπό τήν διδασκαλία τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας τόσο καί ἀπογοητεύεται.
Κατά τήν διάρκεια τῆς Τουρκοκρατίας ὑπῆρχε μεγάλη ἄγνοια καί ἀμάθεια, ἀλλά ὑπῆρχε ἡ λατρεία πού βασίζεται στήν θεολογία τῆς Ἐκκλησίας. Σήμερα, σέ μερικά σημεῖα, μεταφέρθηκε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἡ αἵρεση ὡς ἐπιστήμη, τήν ὁποία καλλιεργοῦν ὅσοι θέλουν νά καταλάβουν πανεπιστημιακές θέσεις, καί συγχρόνως παραθεωρεῖται ὁ πλοῦτος τῆς λατρείας.
Ἀλλά ὑπάρχει Θεός. «Μεγάλη ἡ ἀλήθεια καί ὑπερισχύει» (Α΄ Ἔσδρ. δ΄, 41).
Πηγή: Ἐκκλησιαστική Παρέμβαση
«οἴδαμεν δὲ ὅτι ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν ἵνα γινώσκωμεν τὸν ἀληθινόν· καί ἐσμεν ἐν τῷ ἀληθινῷ, ἐν τῷ υἱῷ αὐτοῦ Ἰησοῦ Χριστῷ. οὗτός ἐστιν ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνιος. Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων· ἀμήν.» (Α’ Ἰωάν. 5,20-21)
Σὲ αὐτὸ τὸ στίχο (στ. 20) συνοψίζεται ὁλόκληρο τὸ Εὐαγγέλιο τοῦ ἁγίου Ιωάννου του Θεολόγου καὶ ὁλόκληρη ἡ θεολογία του. «ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ ἥκει καὶ δέδωκεν ἡμῖν διάνοιαν», ὥστε σ’ Αὐτὸν νὰ γνωρίζουμε τὸν ἀληθινὸ Θεό. Καὶ μᾶς ἔδωσε καὶ τὴν δύναμη, μὲ τὴν ὁποία γίναμε δικοί Του, καὶ κατοικήσαμε ἐν Αὐτῷ. Ὥστε εἴμαστε μ’ ὅλο μας τὸ «εἶναι» μέσα σ’ Αὐτόν, στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ δι’ Αὐτοῦ στὴν αἰώνια ζωή, ἐπειδὴ Αὐτὸς εἶναι καὶ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ζωὴ αἰώνια.
«Ἠμεῖς ἐσμεν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ», εἶναι ἡ ὀρθὴ ἀπάντηση τῶν πραγματικῶν χριστιανῶν στὴν ἐρώτηση: ποῦ εἶστε, ποῦ βρίσκεστε; Ἂν καὶ ζοῦμε στὸν κόσμο ποὺ «ὅλος ἐν τῷ πονηρῷ κεῖται», «ἡμεῖς ἐσμὲν ἐν Ἰησοῦ Χριστῷ»: στὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ στὴν αἰώνια ζωή. Ἐὰν δὲν μᾶς ἔδινε ὁ ἀληθινὸς Θεὸς «διάνοια», ἐμεῖς δὲν θὰ ἀναγνωρίζαμε τὸν πραγματικὸ Θεὸ καὶ γιὰ πάντα θὰ παραμέναμε ἀσεβεῖς.
Ἐπειδὴ μόνο ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεός. Ὅποιος δὲν τὸ βλέπει καὶ δὲν τὸ ὁμολογεῖ εἶναι ἀσεβής, ἐπειδὴ δὲν γνωρίζει τὸν ἀληθινὸ Θεό. Παρόμοια ἐὰν ἀναγνωρίζει κάποιον ἄλλον ἢ ὅ,τι ἄλλο γιὰ Θεό, πάλι εἶναι ἀσεβής, ἐπειδὴ δὲν ἀναγνωρίζει τὸν μόνο ἀληθινὸ Θεὸ καὶ Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Καὶ ὅτι Αὐτὸς εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεὸς μᾶς τὸ ἔδειξε καὶ τὸ ἀπέδειξε μὲ τὸ ὅτι ὄχι μόνο ἔχει τὴν αἰώνια ζωὴ ἀλλὰ εἶναι καὶ Αὐτὸς ὁ ἴδιος ζωὴ αἰώνια καὶ τὴ χαρίζει σ’ ὅλους ὅσους πιστεύσουν σ’ Αὐτόν. Ἐξ αὐτοῦ ἀναγνωρίζεται ὁ ἀληθινὸς Θεός, ποὺ εἶναι ὁ Ἴδιος ζωὴ αἰώνια καὶ τὴν παρέχει σ’ ὅλους τοὺς ἀκολούθους του. Τοῦτο εἶναι τὸ πιὸ σίγουρο μέτρο γιὰ τὴν διάκριση τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ ἀπὸ τοὺς ψεύτικους θεούς. Ψεύτικος εἶναι κάθε Θεὸς ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ δώσει στοὺς ἀνθρώπους καὶ νὰ ἐξασφαλίσει τὴν αἰώνια ζωή. Κι αὐτὸ δὲν τὸ μπορεῖ κανεὶς ποὺ δὲν εἶναι σὲ θέση νὰ νικήσει τὸν θάνατο.
Ὁ Θεάνθρωπος εἶναι ὁ μόνος ποὺ νίκησε τὸ θάνατο μὲ τὴν Ἀνάστασή Του. Γι’ αὐτὸ εἶναι ὁ ἀληθινὸς Θεὸς καὶ ἡ αἰώνια ζωή. Ὅλα τ’ ἄλλα εἶναι ψεύτικοι θεοί. Ἡ ἀναγνώριση, ἡ ὁμολογία, τὸ κήρυγμα ὁποιουδήποτε ἄλλου θεοῦ, ἐκτός τοῦ Χριστοῦ, δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο παρὰ ἀσέβεια καὶ εἰδωλολατρία. Κάθε εἰδωλολατρία στὴν πραγματικότητα εἶναι ἀσέβεια, ἐφόσον τὸ προσκύνημα σ’ ὁποιοδήποτε εἴδωλο εἶναι ἀσέβεια.
Στὴν εἰδωλολατρία ἀνήκουν ὅλα: ἀπὸ τὸν πιὸ χονδροειδῆ φετιχισμὸ μέχρι τὸ πιὸ λεπτὸ συμβολισμό. Ἡ εἰδωλολατρία εἶναι ὄχι μόνο προσκύνημα σὲ ψεύτικους Θεούς, ἀλλὰ καὶ στὶς πέτρες, στὰ δέντρα, στὰ ζῶα, στοὺς πλανῆτες, στὰ ἀγάλματα, ἀλλὰ καὶ στοὺς ἀνθρώπους καὶ στοὺς ἥρωες καὶ στοὺς ἰδιοφυεῖς καὶ στὶς ἐφευρέσεις καὶ στὶς ἰδέες καὶ στὰ πάθη καὶ στὴν κουλτούρα καὶ στὸν πολιτισμὸ καὶ στὴν ἐπιστήμη καὶ στὴ φιλοσοφία, καὶ στὴν τέχνη, ἢ σὲ ὀ,τιδήποτε ἄλλο ποὺ θέλει νὰ ἀντικαταστήσει μὲ τὸν ἑαυτὸ του τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.
Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ ἅγιος Θεολόγος τελειώνει τὴν ἐπιστολή του μὲ τὰ λόγια: «Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτοὺς ἀπὸ τῶν εἰδώλων»: νὰ φυλάγεστε ἀπὸ τὴν εἰδωλολατρία, νὰ φυλάγεστε ἀπὸ τὴν ἀσέβεια. «Ἀμήν».
Πηγή: («Ἑρμηνεία τῶν ἐπιστολῶν τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου», π. Ιουστίνος Πόποβιτς, Ἐκδόσεις “Ἐν Πλῷ”) Η Άλλη Όψις
Επιστολή του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου
Η επιστολή αυτή δημοσιεύεται στο βιβλίο «Απάνθισμα επιστολών» τον Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, έκδοση της Ιεράς Μονής Παρακλήτου. Το περιοδικό «Διάλογος» με τις ευλογίες της Ιεράς Μονής, αναδημοσιεύει σε συνέχειες την επιστολή τον Οσίου που έχει θέμα της την αντιμετώπιση ενός αιρετικού, διότι την θεωρεί χρήσιμη για τους φίλους της στην Ελλάδα και στο εξωτερικό που παίρνουν το περιοδικό μας και είναι οι πολλαπλασιαστές του εξαιρετικά αναγκαίου έργου της ενημέρωσης των πιστών της Εκκλησίας μας, ώστε να αποφεύγουν τις παγίδες της πλάνης του εχθρού του ανθρώπου.
Με πολλή ευχαρίστησι αναλαμβάνω να σας απαντήσω, ή σωστότερα, να συζητήσω μαζί σας τα όσα αναφέρετε στην αξιόλογη επιστολή σας. Κι εγώ, πριν μου γράψετε, κάτι είχα ακούσει, αλλά δεν είχα δώσει ανάλογη προσοχή. Τώρα όμως βλέπω ότι στη περιοχή σας αρχίζει ν' ανάβη μια πυρκαγιά και γι' αυτό σπεύδω να σας απαντήσω ό,τι ο Θεός με φωτίσει.
Α'. Γράφετε: «Μας εμφανίσθηκε κάποιος κήρυκας της πίστεως που φαίνεται ευγενής και περιέρχεται τα σπίτια όχι μόνο των πλουσίων, αλλά και των φτωχών, διαβάζει το Ευαγγέλιο, το ερμηνεύει, διδάσκει την πίστι στον Χριστό και παρακινεί στην μετάνοια. Κοντά μου κατοικεί ένας φτωχός βιβλιοδέτης. Στο σπίτι του έρχεται αυτός ο κήρυκας και συγκεντρώνει αρκετό κόσμο. Πήγα κι εγώ δύο φορές εκεί. Ακούγεται μάλιστα ότι και σε άλλα μέρη κηρύττει και συγκεντρώνει πολύ κόσμο».
Ας σταματήσουμε το γράμμα σας στο σημείο αυτό. Καθαρά φαίνεται εδώ ότι ο νέος αυτός κήρυκας της πίστεως, δεν είναι κήρυκας της Εκκλησίας. Πώς διδάσκει την πίστι στον Χριστό χωρίς να έχη αναγνωρισθή σαν ιεροκήρυκας από την Εκκλησία; Αυτό είναι γεγονός πρωτάκουστο! Έπρεπε να συλλογισθήτε ότι κάτι ύποπτο συμβαίνει εδώ και να τηρήσετε τον εαυτό σας σε επιφυλακή. Συμπεριφερθήκατε έτσι; Δούλεψε καθόλου η κρίσις σας ερευνώντας, εάν είναι σωστά αυτά που ακούτε, ή εάν οδηγούν σε καλό; Να τι έπρεπε εξ αρχής να κάνετε.
Λέτε στην συνέχεια ότι διδάσκει πίστι στον Χριστό και ομιλεί διαρκώς από τα Ευαγγέλια. Αυτό ακριβώς θα έπρεπε να σας κάνη πιο προσεκτικό. Γιατί σας διδάσκει πίστι στον Χριστό; Μήπως είσθε τάταρος ή μογγόλος; Εσείς από παιδί πιστεύετε στον Χριστό και ζήτε μέσα στους κόλπους της αγίας Ορθοδόξου Εκκλησίας κατά το παράδειγμα όλων των αγίων, που δοξάσθηκαν από τον Θεό. Όταν λοιπόν άρχισε να διδάσκη περί πίστεως στον Χριστό σε σας που ήδη πιστεύετε, θα έπρεπε να σκεφθητε ότι η δική του πίστις πιθανόν να είναι διαφορετική από την δική σας, την πίστι δηλαδή της Εκκλησίας μας.
Όταν άρχισε να σας προτρέπη να πιστεύετε στον Χριστό, έπρεπε να τον ρωτούσατε:
› Γιατί μας το λες αυτό; Μήπως είμαστε αβάπτιστοι;
Και όμως κανένας σας δεν διαμαρτυρήθηκε. Λέγοντάς σας να πιστεύετε στον Χριστό, σας θεώρησε απίστους. Και σεις το ακούσατε με απάθεια, σαν να ήσασταν πραγματικά άπιστοι.
Εάν κηρύττη διαφορετική πίστι και σεις συνεχίζετε να τον ακούτε, τότε μαζί μ' αυτόν μειώνετε την προηγούμενη πίστι σας, κατακρίνετε την αγία μας Εκκλησία και όλους όσους σώθηκαν και σώζονται στους κόλπους της. Αυτό είναι το δεύτερο λάθος σας, μεγαλύτερο από το πρώτο!
Ενώ ζούσατε ήσυχα και ειρηνικά και φροντίζατε για την σωτηρία σας, έρχεται κάποιος και αρχίζει να σας κηρύττη:
› Γνωρίζετε κάτι; Ο Χριστός πέθανε για την σωτηρία μας. Να πιστεύετε σ' Αυτόν, να μετανοήτε και έτσι θα σωθήτε.
Και σεις σαν ν' ακούτε κάτι το πρωτάκουστο και ασυνήθιστο, προσκολλάσθε σ' αυτόν, έτοιμος ν' αφήσετε την Εκκλησία σας, τους ποιμένες σας και όλα όσα προηγουμένως τιμούσατε σαν μέσα αγιασμού.
Πολύ περίεργο αυτό! Μήπως δεν κοινωνούσατε το άχραντο Σώμα και το τίμιο Αίμα του Κυρίου; Μήπως στον Χριστό δεν καταφεύγατε με τις προσευχές σας και σ' Αυτόν και μόνο δεν στηρίζατε την ελπίδα της σωτηρίας σας; Λοιπόν τι το ιδιαίτερο, τι το νέο, που να μην το έχετε στον νου και στην καρδιά σας, σας αναγγέλλει αυτός ο άγνωστος ξένος;
Σας λέει: «Ο Χριστός σταυρώθηκε για σας. Πρέπει να πιστεύετε σ' Αυτόν για να σωθήτε». Μήπως αυτό δεν ομολογήτε κάθε μέρα στο σύμβολο της πίστεως; «Πιστεύω ... και εις ένα Κύριον, Ιησούν Χριστόν ... τον δι' ημάς τους ανθρώπους και διά την ημετέραν σωτηρίαν κατελθόντα εκ των ουρανών και σαρκωθέντα εκ Πνεύματος Αγίου και Μαρίας της παρθένου και ενανθρωπήσαντα. Σταυρωθέντα τε υπέρ ημών ... ». Το ίδιο ομολογείτε ψάλλοντας στην εκκλησία: «Ο μονογενής Υιός... σταυρωθείς τε, Χριστέ ο Θεός... σώσον ημάς», ή: «Φως ιλαρόν αγίας δόξης... Υιέ Θεού, ζωήν ο διδούς...», ή: «Νυν απολύοις... ότι είδον οι οφθαλμοί μου το σωτήριόν σου...».
Η Θ. Λειτουργία ολόκληρη, τι άλλο είναι παρά μια ανάμνησις ή επανάληψις με την αναίμακτη θυσία, της αιματηρής θυσίας που έγινε στον Γολγοθά για την σωτηρία μας;
Εάν συμφωνήτε μ' αυτά, τότε τι νέο ακούτε από τα χείλη του ξένου και είσθε έτοιμος ν' αφήσετε όλα τα προηγούμενα και ν' ακολουθήσετε τα ίχνη του, χωρίς καλά - καλά να ξέρετε πού θα σας οδηγήση, γνωρίζοντας ωστόσο ασφαλώς ότι ο δρόμος που ακολουθήσατε ως τώρα είναι ο πραγματικός;
Αυτό είναι ακατανόητο! Μοιάζετε σαν να ψάλλετε έναν ύμνο σε μια αρμονική χορωδία και ξαφνικά να σταματάτε, προσέχοντας την ξεχωριστή φωνή ενός αγνώστου που μπήκε απρόσκλητος στην χορωδία σας. Καθόλου δεν σας απασχολεί, εάν έκανε καλά αυτός ο ξένος που άρχισε να ψάλλη, ούτε εάν κάνατε καλά εσείς που σιωπήσατε.
Οι δόκιμοι ψάλτες λένε ότι το να ξεχωρίζη μια φωνή σε μια χορωδία είναι κάτι το αντικανονικό. Και όσοι θαυμάζουν την φωνή αυτή καταδικάζουν τον εαυτό τους αποδεικνύοντας ότι δεν έχουν καλλιτεχνική ευαισθησία. Μ' αυτούς μοιάζετε τώρα και σεις όσον αφορά το θέμα της σωτηρίας σας.
Μέχρι τώρα φροντίζατε με επιμέλεια την σωτηρία σας, ειρηνικά και ήσυχα, μαζί με τους άλλους αδελφούς. Ξαφνικά εμφανίσθηκε αυτός ο ξένος και άρχισε να τονίζη και να επαναλαμβάνη μία από τις τόσες διδασκαλίες της Εκκλησίας μας. Και σεις, στρέψατε την προσοχή σας σ' αυτόν. Εντυπωσιασθήκατε και φαίνεσθε έτοιμος να τα εγκαταλείψετε όλα και να τον ακολουθήσετε. Καθόλου δεν σκεφθήκατε εάν φέρεται σωστά αυτός και εάν φέρεσθε σωστά και σεις. Όσοι έκτιμούν το εργο της σωτηρίας θα σας χαρακτηρίσουν σαν άγευστο της πνευματικής ζωής.
Θα έπρεπε ακούγοντας τα πρώτα του λόγια ν' απομακρυνθήτε αμέσως από κοντά του, ενώ σεις συνδεθήκατε μαζί του και συνδέεστε ολοένα και περισσότερο.
Β'. Γράφετε: «Ομιλεί διαρκώς για τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό και για την σωτηρία θυσία Του. Ομιλεί μ' ενθουσιασμό. Τον ακούμε ευχάριστα και ολοένα μας ελκύει».
Άραγε ξεχωρίσατε αν είναι Ορθόδοξος ή ετερόδοξος; Ή σκεφθήκατε ότι αφού ομιλεί ρωσικά, ρώσος θα είναι. Αφού ομιλεί για τον Σωτήρα Χριστό, και μάλιστα μ' ενθουσιασμό, ασφαλώς δικός μας θα είναι, στην αλήθεια θα βρίσκεται και την αλήθεια θα κηρύττη. Ελκυσθήκατε με όλα αυτά και πέσατε στην απάτη.
Μπορεί να είναι ρώσος, αλλά δεν έχει την ρωσική πίστι. Ήταν Ορθόδοξος, αλλά ξέπεσε από την Ορθοδοξία. Είναι αιρετικός! Μπορεί να κηρύττη την εν Χριστώ σωτηρία, αλλά όχι όπως μας την δίδαξε ο ίδιος ο Χριστός και οι άγιοι απόστολοι. Μπορεί να ομιλή μ' ενθουσιασμό, αλλά αυτό δεν μαρτυρεί να την άλήθεια των λόγων του. Μάλλον αποδεικνύει ότι είναι ολόψυχα δοσμένος στην κακοδοξία του και αγωνίζεται γι' αυτή, σαν να είναι η μόνη αλήθεια ένα συνονθύλευμα από αιρέσεις και πλάνες.
Άραγε όλα αυτά είναι άγνωστα σε σας; Και μήπως σεις δεν γνωρίζετε τίνος μαθητής είναι; Σύμφωνα με τον δάσκαλο, κρίνετε και τον μαθητή. Ασφαλώς θα γνωρίζετε ότι ήλθε κάποτε ένας αγγλικανός και άρχισε να περιοδεύη από σπίτι σε σπίτι και να εξαπατά με τα κηρύγματά του μερικούς δικούς μας, κυρίους και κυρίες, που δεν βάδιζαν σταθερά στον δρόμο της αληθείας.
Απ' αυτούς τους απατημένους ξεπρόβαλε και ο σημερινός κήρυκάς σας, που τώρα συνεχίζει το έργο της απάτης του αγγλικανού. Πηγαίνει παντού και προσπαθεί να οδηγήση στην πλάνη και άλλους. Ό,τι λοιπόν πιστεύει κι αυτός. Έχουν κι οι δύο ξεκόψει από την κρυστάλλινη αλήθεια του Θεού και βρίσκονται στον τέταρτο βαθμό της πτώσεως στο ψέμα και στο σκοτάδι, στην κακοδοξία και στην αίρεσι.
Δεν θα σας εξηγήσω αναλυτικά αυτή την πτώσι, αλλά συνοπτικά θα εκθέσω την ιστορική πορεία της.
Ήταν στην αρχή μια Εκκλησία με μια, αληθινή, πίστι. Ήλθε όμως ο πειρασμός. Ο πάπας με τις σοφιστίες του ξέπεσε από την Εκκλησία και την πίστι. Αυτός είναι ο πρώτος βαθμός της πτώσεως στο ψέμα και στο σκοτάδι.
Από τους ρωμαιοκαθολικούς ή παπικούς γεννήθηκαν οι διαματρυρόμενοι ή προτεστάντες, οι οποίοι με άλλες σοφιστείες πλανήθηκαν και ξέπεσαν από τον παπισμό. Αυτός είναι ο δεύτερος βαθμός της πτώσεως στο ψέμα και στο σκοτάδι.
Από τους προτεστάντες γεννήθηκε η αγγλικανική σοφιστεία. Είναι ο τρίτος βαθμός της πτώσεως στο ψέμα και στο σκοτάδι.
Από την αγγλικανική σοφιστεία γεννήθηκε επί τέλους και αυτός που παρέσυρε τον κήρυκά σας μαζί με άλλους και κατάφερε να τους οδηγήση στην πλάνη. Όλοι αυτοί βρίσκονται στον τέταρτο βαθμό της πτώσεως στο ψέμα και στο σκοτάδι.
Στον βαθμό αυτό βρίσκεται λοιπόν ο αιρετικός κήρυκάς σας και γυρίζει από σπίτι σε σπίτι και αποπλανά τους Ορθοδόξους. Είναι γνήσιος μαθητής του αγγλικανικού που μας ήλθε προηγουμένως, εάν φυσικά δεν πρόσθεσε και νέες σοφιστείες δικές του, οπότε θα βρίσκεται σε κάποιον πέμπτο βαθμό πτώσεως στο ψέμα και στο σκοτάδι. Αυτός είναι ο κήρυκας που τόσο εκτιμάτε! Να τον χαίρεσθε!
Η αλήθεια του Θεού, η ακέραιη και καθαρή και σωτήρια αλήθεια, δεν βρίσκεται ούτε στους παπικούς ούτε στους προτεστάντες ούτε στους αγγλικανούς ούτε στον κήρυκά σας. Βρίσκεται μονο στην μία, αληθινή Εκκλησία, την Ορθόδοξη. Είναι γεγονός ότι όλοι οι άλλοι, ενώ βρίσκονται στην πλάνη, πιστεύουν ότι αυτοί κατέχουν την αλήθεια. Η αλήθεια όμως βρίσκεται μακρυά απ’ αυτούς.
Οι παπικοί που πρώτοι αποσχίσθηκαν από την Εκκλησία, θεωρούν ότι αποκλειστικά με το μέρος τους είναι η αλήθεια.
Οι προτεστάντες που κατηγόρησαν την χρεωκοπία των παπικών σε πολλά σημεία, αντί να επιστρέψουν στην αλήθεια, απομακρύνθηκαν περισσότερο από τους παπικούς. Δεν θεμελίωσαν την καινούργια τους πίστι πάνω στην αλήθεια του Θεού, αλλά πάνω στις αιρετικές σοφιστείες τους. Όσο κι αν ισχυρίζονται ότι κατέχουν την αλήθεια, βρίσκονται πολύ μακρυά απ’ αυτή.
Στους Άγγλους δεν άρεσε ο γερμανικός προτεσταντισμός και οικοδόμησαν δικό τους, στα μέτρα τους, σύμφωνα με τις δικές τους απόψεις και όχι σύμφωνα με τις αιώνιες αλήθειες που αποκάλυψε ο Θεός. Απομακρύνθηκαν ακόμη πιο πολύ από την σωστή πίστι, προσπαθώντας να την προσεγγίσουν με ανθρώπινα μέσα.
Και στον αγγλικανισμό και στον προτεσταντισμό ξεφύτρωσαν αργότερα πολλές παραφυάδες. Τα σχίσματα και οι αιρέσεις πολλαπλασιάσθηκαν. Κάθε νέα παραφυάδα καυχιόταν ότι επιτέλους βρήκε την αλήθεια. Στην πραγματικότητα όμως βυθιζόταν περισσότερο στο ψέμα και στο σκοτάδι. Αναζητούσαν όλοι την αλήθεια όχι εκεί που ο αληθινός Θεός την τοποθέτησε, αλλά στις δικές τους σοφιστείες. Γι' αυτό δεν ανακάλυψαν την αλήθεια, αλλά εγκολπώθηκαν διάφορες σκιές της αλήθειας. Στις σκιές θεμελίωσαν την ομολογία πίστεώς τους, το πιστεύω τους. Ανάμεσα σ' αυτές τις σκιές βρίσκεται και το περιεχόμενο του κηρύγματος που τώρα σας ελκύει, όπως μου γράφετε.
Ενώ λοιπόν στην Δύσι πολλαπλασιαζόταν η αίρεσις και διαρκώς ξεφύτρωναν ποικίλες κακοδοξίες, περισσότερο ή λιγώτερο πλανεμένες, στην Ανατολή παρέμενε αμετάβλητη στην πίστι της η Ορθοδοξία, η αληθινή Εκκλησία που σαν θησαυροφυλάκιο περιέχει την θεία αλήθεια.
Η Ορθοδοξία πιστεύει και περιφρουρεί την αλήθεια που ανήγγειλε ο ίδιος ο Θεός και φύτεψαν οι άγιοι απόστολοί Του. Εμείς οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, τα τέκνα της αληθινής Εκκλησίας, διατηρούμε την θεόσδοτη και μόνη Αλήθεια και μένουμε ασάλευτοι στην πίστι μας. Ενώ πέρασαν τόσοι αιώνες, διατηρήθηκε αλώβητη και αναλλοίωτη η αλήθεια στους κόλπους της Ορθοδοξίας και έφθασε μέχρι σε μας, όπως κηρύχθηκε από τον Θεό και τους αγίους αποστόλους Του.
Στέκεται η αγία μας Εκκλησία στην αλήθεια, γι' αυτό στεκόμαστε και μείς σ' αυτή. Χρεωστούμε ευγνωμοσύνη στον Κύριο που ευδόκησε να γεννηθούμε στους κόλπους της αληθινής, Ορθοδόξου Εκκλησίας.
Ενώ σεις από μικρός γαλουχηθήκατε με την αιωνόβια αλήθεια, ο ψευδοκήρυκάς σας μόλις χθές διδάχθηκε την πλάνη. Ωστόσο αυτός δεν διστάζει παντού να διακηρύττη την κακοδοξία του, ενώ σεις χωρίς καμία διάκρισι στραφήκατε προς αυτόν και κινδυνεύετε ν' αποκοπήτε από την αγία Εκκλησία και από την αλήθεια του Θεού. Η αλήθεια αυτή ζούσε στην πίστι των πατέρων μας, των πάππων και προπάππων μας, όλων γενικά των ρώσων από την ημέρα που φωτίσθηκαν, την εποχή του ισαποστόλου Αγίου Βλαδιμήρου, εδώ και χίλια περίπου χρόνια.
Πόσους και πόσους αγίους δεν ανέδειξε η αγία Εκκλησία μας, που δέονται υπέρ ημών ενώπιον του Κυρίου! Πόσοι και πόσοι δεν ευαρέστησαν στον Θεό και δεν πλημμύρισαν με την Θ. Χάρι, όπως φανερώνουν τα άφθαρτα λείψανά τους που είναι σκορπισμένα σε όλη την ρωσική γη! Και ξαφνικά έρχεται αυτός ο ψευδοκήρυκάς σας, που μόλις χθες πλανήθηκε στο ψέμα και βυθίστηκε στο σκοτάδι, και προσπαθεί να σας αποσπάση από την αγία αυτή χορεία...
Αλλά ας πάμε ακόμη πιο πέρα. Η ίδια ομολογία πίστεως και ο ίδιος δρόμος σωτηρίας ακολουθείται και από τους Έλληνες, από τους οποίους λάβαμε το φως της Ορθοδοξίας. Μελετήστε την ιστορία τους και διά μέσου πολλών αιώνων θα φθάσετε μέχρι των Οικουμενικών Συνόδων που υποστήριξαν και επιβεβαίωσαν τα δόγματα της πίστεώς μας, την οικουμενική αλήθεια.
Μελετηστε την ιστορία των Συνόδων που συγκροτήθηκαν μέχρι τον Μ. Κωνσταντίνο και παντού θ' αντιληφθήτε την ίδια αλήθεια να εγκολπώνεται από αναρίθμητα πλήθη πιστών και να βασιλεύη στα πέρατα της οικουμένης.
Ας προχωρήσουμε ακόμη πιο πέρα. Μελετήστε τους αιώνες των διωγμών μέχρι την εποχή των αγίων αποστόλων. Θα διαπιστώσετε και εκεί την ίδια ομολογία πίστεως και τον ίδιο δρόμο της σωτηρίας, που και μεις τώρα ακολουθούμε. Και αυτό που δίδασκαν οι άγιοι απόστολοι, το παρέλαβαν από τον Κύριο. Και ό,τι έλεγε και έκανε ο Υιός, το έλεγε και το έκανε σύμφωνα με την εντολή του Πατρός μέσα στο μυστήριο της Αγ. Τριάδος.
Να από που ξεκινά η πίστις μας! Να που είναι η πηγή της! Να πώς ανέβλυσε από τα βάθη της θεότητος! Να πώς έρρεε διά μέσου των αιώνων και έφθασε μέχρι σε μας! Και αυτή την θεία και αιωνόβια πίστι ήσασταν έτοιμος να την πετάξετε και να την αντικαταστήσετε με το ψέμα, το οποίο διαλαλεί ο ψευδοκήρυκάς σας, που μόλις χθές εξαπατήθηκε! Υπάρχει σ' αυτό καμιά λογική;
Γ'. Αντιλαμβάνομαι τις αντιδράσεις τόσο τις δικές σας, όσο και των συνακροατών σας: «Μα τι ψέμα κηρύττει; Αυτός την αλήθεια αναγγέλλει, την εν Χριστώ σωτηρία διδάσκει, το Ευαγγέλιο ευαγγελίζεται».
Σταθήτε λίγο. Μη βιάζεστε στις αντιδράσεις σας. Ας βάλουμε τα πράγματα στην θέσι τους: Επιτρέπεται να μιλάμε για τον Ιησού Χριστό θολά και ύπουλα; Επιτρέπεται να διδάσκουμε τον σωτήριο δρόμο και να οδηγούμε τους ακροατές στην καταστροφή; Αυτό δεν έκαναν πάντα οι αιρετικοί; Πόσες και πόσες διδασκαλίες δεν υπήρχαν που διέστρεφαν την αλήθεια και πριν από τον αιρεσιάρχη Άρειο, αλλά πολύ περισσότερο και μετά από αυτόν... Όλες αυτές αποδοκιμάσθηκαν από την Εκκλησία και αναθεματίσθηκαν. Αναρίθμητες αιρέοεις εμφανίσθηκαν στην Δύσι. Όλες όμως απορρίφθηκαν από την Ορθοδοξία, παρ' όλο που κηρύττουν τον Σωτήρα Χριστό! Επομένως δεν πρέπει να συμπεραίνουμε ότι εφ’ όσον κάποιος κηρύττει τον Χριστό, οπωσδήποτε είναι αξιόπιοτος, αλλά πρέπει να εξετάζουμε, εάν σωστά κηρύττη την αλήθεια για τον Χριστό.
Μεταξύ σας όμως κανείς δεν κοπίασε να κάνη αυτή την έρευνα, αλλά μόλις ακούσατε από τα χείλη του το γλυκύτατο όνομα του Κυρίου, αμέσως απερίσκεπτα σταθήκατε στο πλευρό του. Κανείς σας δεν υποψιάσθηκε ότι αυτό το προσκυνητό όνομα είναι στα χείλη του πλανεμένου σαν δόλωμα, για να παραπλανήση και να οδηγήση στην καταστροφή τις απλοϊκές ψυχές σας.
Δεν διαβάσατε στο Ευαγγέλιο τα προειδοποιητικά λόγια του Κυρίου: «Προσέχετε δε από των ψευδοπροφητών, οίτινες έρχονται προς υμάς εν ενδύμασι προβάτων, έσωθεν δε είσι λύκοι άρπαγες»; (Ματ-θ. 7, 15).
Μη φαντασθήτε ότι ο Κύριος εννοεί εδώ εκείνους που δεν γνωρίζουν το όνομά Του. Όχι. Εννοεί ακριβώς αυτούς που καλύπτονται με το όνομά Του, οδηγώντας στην πλάνη. Αυτό φαίνεται από τα αμέσως επόμενα λόγια Του: «Πολλοί ερούσί μοι εν εκείνη τη ημέρα, Κύριε, Κύριε, ου τω σω ονόματι προεφητεύσαμεν;» (Ματθ. 7, 22). Βλέπετε; Κηρύττουν τον Χριστό και ο ίδιος ο Χριστός μας προτρέπει να φυλαγώμαστε απ’ αυτούς. Και κατά την ημέρα της κρίσεως θα τους πη: «Ουδέποτε έγνων υμάς, αποχωρείτε απ’ εμού οι εργαζόμενοι την ανομίαν» (Ματθ. 7, 23).
Ο Κύριος με αυτά τα λόγια θέλει να μας φανερώση ότι ουδέποτε τους αναγνωρίζει σαν γνήσιους κήρυκές Του, όσο κι αν οι ίδιοι πιστεύουν ότι είναι. Στο κήρυγμά τους ο Κύριος δεν βλέπει τον εαυτό Του, αλλά κάποιον άλλο Χριστό, όχι εκείνον τον αληθινό που θυσιάστηκε για την σωτηρία μας εδώ στην γη.
Βλέπετε ότι είναι δυνατόν κάτω από το όνομα του Κυρίου να μην κηρύσσεται ο Κύριος. Πώς λοιπόν εσείς χωρίς διάκρισι προσκολληθήκατε στον ψευδοδιδάσκαλό σας, επειδή κάλυπτε με το όνομα του Χριστού την πλάνη του; Νομίζετε ότι δεν αναφέρονται και σ’ αυτόν τα λόγια: «Πολλοί γαρ ελεύσονται επί τω ονόματί μου... και πολλούς πλανήσουσι»; (Ματθ. 24, 5).
Μου δίνετε το δικαίωμα με την στάσι σας αυτή να στρέψω προς σας τον ελεγκτικό λόγο του αποστόλου Παύλου, που απηύθυνε στους Κορινθίους: «Ηρμοσάμην γαρ υμάς ενί ανδρί, παρθένον αγνήν παραστήσαι τω Χριστώ, φοβούμαι δε μήπως, ως ο όφις Εύαν εξηπάτησεν εν τη πανουργία αυτού, ούτω φθαρή τα νοήματα υμών από της απλότητος της εις τον Χριστόν, ει μεν γαρ ο ερχόμενος άλλον Ιησούν κηρύσσει ον ουκ εκηρύξαμεν... καλώς ανείχεσθε» (Β' Κορινθ. 11, 2-4).
Και τώρα ό,τι φοβόταν ο απόστολος για τους Κορινθίους συνέβη σε σας. Ήλθε ο ψευδοδιδασκάλος, άρχισε να κηρύττη άλλον Ιησού και σεις προσκολληθήκατε σ’ αυτόν!
Θα μου πήτε: «Όχι δεν κηρύττει άλλον Ιησού. Ό,τι λέει το παίρνει από το Ευαγγέλιο και διδάσκει με τα λόγια του Ευαγγελίου. Διαρκώς επαναλαμβάνει ότι ο Χριστός πέθανε για μας και εάν πιστεύουμε θα σωθούμε. Πώς είναι δυνατόν να υπάρχη ψέμα και απάτη σ’ αυτό;».
Είναι άλήθεια ότι αυτά τα λόγια αποτελούν έναν ευχάριστο ευαγγελισμό. Ποιος θερμός χριστιανός είναι δυνατόν να μη τα προσέξη; Είναι όμως εξ ίσου αλήθεια ότι στα ευαγγελικά αυτά λόγια είναι δυνατόν να εγκεντρισθή το ψέμα και η απάτη.
Ας προσέξουμε τον Απόστολο Παύλο που έγραφε προς τους Γαλάτες: «Θαυμάζω ότι ούτω ταχέως μετατίθεσθε από του καλέσαντος υμάς εν χάριτι Χριστού εις έτερον ευαγγέλιον» (Γαλάτ. 1, 6).
Οι Γαλάτες ειλικρινά πίστεψαν στον σωτήρα Χριστόν και ολόψυχα δέχθηκαν την ευχάριστη αγγελία της σωτηρίας. Ήσαν τόσο ευγνώμονες στον απόστολο Παύλο, ο οποίος τους ωδηγούσε στην αλήθεια, που ήσαν έτοιμοι και τα μάτια τους να βγάλουν για χάρι του. Όταν όμως απομακρύνθηκε από κοντά τους, ήλθαν κάποιοι δοκησίσοφοι και άρχισαν να τους κηρύττουν και αυτοί το Ευαγγέλιο, την χαρμόσυνη είδησι της εν Χριστώ σωτηρίας, όχι καθαρή, αλλά αναμεμειγμένη με το ψέμα. Οι Γαλάτες δεν πήραν στα σοβαρά το θέμα, ελκύσθηκαν από το κήρυγμα του Ευαγγελίου τους, τους θεώρησαν ευαγγελιστές και έπεσαν στα δίχτυα της πλάνης. Τα λόγια τους ήσαν ελκυστικά, εφ’ όσον το Ευαγγέλιο κήρυτταν, το αποτέλεσμά τους όμως ήταν καταστρεπτικό. Τόσο ύπουλο είναι το ψέμα, που καλύπτεται κάτω από τα ιερά και γλυκύτατα ονόματα!
Ο Απόστολος Παύλος, όταν πληροφορήθηκε την κατάστασί τους, έγραψε σαν νόμο αμετάθετο για όλες τις εποχές την εξής φράσι: Έάν ημείς ή άγγελος εξ ουρανού ευαγγελίζηται υμίν παρ' ο ευηγγελισάμεθα υμίν, Ανάθεμα έστω» (Γαλάτ. 1, 8). Και για να το τυπώσουν καλύτερα μέσα τους επανέλαβε: «Και άρτι πάλιν λέγω· ει τις υμάς ευαγγελίζεται παρ' ο παρελάβετε, ανάθεμα έστω» (Γαλάτ. 1,9).
Βλέπετε λοιπόν, ότι υπάρχει Ευαγγέλιο και υπάρχει και ευαγγελισμός, του οποίου οι κήρυκες αναθεματίζονται, και μάλιστα από τον απόστολο Παύλο!
Εσείς όμως λησμονήσατε την περίπτωσι αυτή και μόλις εμφανίσθηκε κάποιος διδάσκαλος με το Ευαγγέλιο στο χέρι, εμπιστευθήκατε σ’ αυτόν, χωρίς να σκεφθήτε ότι έχετε ορθόδοξη πίστι και σωστά αγωνίζεσθε για την σωτηρία σας. Μοιάσατε ακριβώς με τους τότε Γαλάτες. Είναι δίκαιο λοιπόν ν' αποδώση κανείς και σε σας τον ελεγκτικό αποστολικό λόγο: «Ω ανόητοι Γαλάται, τις υμάς εβάσκανε τη αληθεία μη πείθεσθε;» (Γαλ. 3, 1).
Δ'. Μου γράφετε ότι διαβάζει και διδάσκει μέσα από το Ευαγγέλιο. Ασφαλώς το άγιο Ευαγγέλιο και όλη η Καινή Διαθήκη είναι η πλέον πιστή πηγή, ο πραγματικός οδηγός της χριστιανικής ζωής, ο ασφαλής φάρος της σωστής πορείας προς την σωτηρία. Όσοι σώζονται, από την Καινή Διαθήκη αντλούν την γνώσι για το πώς θ' αγωνισθούν για την σωτηρία τους.
Αλλά δεν είναι εύκολο για τον καθένα που διαβάζει το Ευαγγέλιο να το κατανοή πλήρως και να βαδίζη έτσι ασφαλώς στον δρόμο της σωτηρίας. Μπορεί κάποιος να διαβάζη το Ευαγγέλιο, αλλά να το ερμηνεύη λανθασμένα. Γι' αυτόν το Ευαγγέλιο αποτελεί όργανο καταστροφής! Και δεν τον απαλλάσσει από τον έλεγχο και την καταδίκη του για την άγνοια της αληθείας το γεγονός ότι κρατά στο χέρι το Ευαγγέλιο, καθώς και το ότι το μελετά.
Θα σας αναφέρω ένα παράδειγμα:
Έχουμε ένα κομμάτι πολύτιμο ύφασμα. Έρχεται ένας έμπειρος και εκλεκτός ράπτης, το κόβει και ράβει ένα ωραίο φόρεμα. Μπορεί όμως να έρθει ένας ανίδεος και κακόγουστος ράπτης, να το κόψη και να ράψη ένα τερατούργημα που ούτε το σώμα θα καλύπτη ούτε από τους καιρούς θα προοτατεύη, δηλαδή θα καταστρέψη το πολύτιμο ύφασμα.
Το ίδιο συμβαίνει και με τους διαφόρους κήρυκες του Ευαγγελίου. Μπορεί κάποιος να το διαβάζη και να το ερμηνεύη με τέτοιο τρόπο που ν' ατιμάζη τον ατίμητο θησαυρό. Να το κηρύττη με τέτοιο τρόπο που να οδηγή στην πλάνη ο οδηγός αυτός της σωτηρίας.
Και αυτό γιατί; Γιατί δεν γνωρίζει καλά το δρόμο της σωτηρίας. Δεν γνωρίζει ορισμένες προϋποθέσεις της σωτηρίας ή μάλλον μερικά σημεία της πνευματικής πορείας, όπως π.χ. την πίστι, την τήρηση των εντολών, την απόκτησι της θ. Χάριτος κ.τ.λ. Στο Ευαγγέλιο τα σημεία αυτά δεν αναφέρονται συγκεντρωμένα, αλλά έχουν καταγραφή σε διάφορα χωρία. Για να βαδίση όμως κανείς ασφαλώς τον δρόμο της σωτηρίας πρέπει να γνωρίζη όλα αυτά τα σημεία.
Σ' αυτό πολλοί σκοντάφτουν. Αρχίζει κάποιος να συγκεντρώνη διάφορα αγιογραφικά χωρία, που σχετίζονται άμεσα με την σωτηρία και αποτελούν βασικές προϋποθέσεις της, στρέφει μετά την προσοχή του σ’ ένα ή σε δύο απ' αυτά, τ' απομονώνει απ' όλη την Αγ. Γραφή και φωνάζει: «Βρήκα, βρήκα τον δρόμο της σωτηρίας!».
Με τον τρόπο αυτό ο ένας διακηρύττει: «Πίστευε και θα σωθής». Ο δεύτερος αποφαίνεται: «Απόκτησε την θ. Χάρι και τίποτε άλλο δεν χρειάζεσαι». Ο τρίτος συμβουλεύει: «Αγάπα και θα φθάσης στον ουρανό». Και οι άλλοι ομοίως.
Όλες αυτές οι υποδείξεις, είναι βεβαίως πραγματικές και στην Αγ. Γραφή βασισμένες. Αλλά καμμιά ξεχωριστά δεν καλύπτει ολόκληρη την υπόθεσι της σωτηρίας. Πρέπει κανείς όλα αυτά να τα συνενώση και τότε θα αποκτήση μια πλήρη γνώσι της πραγματικής μορφής της σωτηρίας.
Να λοιπόν και ο ψευδοδιδάσκαλός σας ανάμεσα σ’ αυτούς που πλανήθηκαν. Ασφαλώς κι αυτός το Ευαγγέλιο διαβάζει, καθώς μου γράφετε, και διδάσκει το πώς θα σωθούμε. Παρουσιάζει όμως όλο το πλάτος του αγώνος που απαιτείται ή μόνον ένα μέρος των προσπαθειών; Προσέξτε στα λόγια του και θα διαπιστώσετε την έλλειψι: Στο κήρυγμα του ακούγεται μόνο το «Μετανοείτε και πιστεύετε». Αυτό όμως περιλαμβάνει όλες τις σωτηριώδεις προσπάθειες; Ασφαλώς όχι.
Αλλά και αυτά ακόμη τα στοιχεία, μετάνοια και πίστις, διδάσκονται με πληρότητα; Λέει π.χ. «Μετανοείτε». Ρωτήστε τον: «Δηλαδή πρέπει και να εξομολογηθούμε; Κι αν δεν εξομολογηθούμε, πώς θα λάβουμε την συγχώρησι των αμαρτιών μας;». Σ' αυτό τίποτε δεν θα τολμήση να πη. Θα ξεφύγη με την πολυλογία του. Σύμφωνα με την κακοδοξία του η εξομολόγησις δεν χρειάζεται, έστω κι αν αναφέρεται στην Αγ. Γραφή.
Ασφαλώς κανείς δεν θα επιχειρήση να του αποδείξη ότι λέει ψέματα, όταν διδάσκη: «Μετανοείτε και πιστεύετε», διότι αυτά είναι απαραίτητα για την σωτηρία και αποτελούν εντολές του Κυρίου. Μπορεί όμως κανείς να του αποδείξη από την Αγ. Γραφή ότι πλανιέται, όταν διακηρύττη ότι μόνον αυτά, η μετάνοια και η πίστις, εξασφαλίζουν τη σωτηρία. Διότι για την σωτηρία χρειάζονται και πολλά άλλα.
Φαντασθήτε για μια στιγμή ένα γιατρό να δίνη μια συνταγή με πολλά φάρμακα και ο φαρμακοποιός να διαλέγη απ' αυτά δυό ή τρία μόνο και να τα παραδίδη στον ασθενή λέγοντας: «Να, πάρε τα φάρμακα, που σου έγραψε ο γιατρός». Ο φαρμακοποιός αυτός δεν είναι ψεύτης και απατεώνας;
Το ίδιο όμως συμβαίνει και στην περίπτωσί σας. Ο Κύριός μας, που ήλθε για να μας θεραπεύση από τα πάθη, έγραψε στα Ευαγγέλιά Του μια πλήρη θεραπευτική αγωγή για τη σωτηρία των ψυχών μας, που διατυπώνεται σε διάφορα χωρία. Ο νέος διδάσκαλός σας λοιπόν, άρπαξε δύο ή τρία απ' αυτά και άρχισε να φωνάζη: «Ιδού για σας το σωτήριο φάρμακο! Πάρτε το και θα σωθήτε!». Κατά συνέπεια είναι ψεύτης και απατεώνας, όπως ακριβώς και ο φαρμακοποιός, που αναφέραμε.
Και σεις ακούγοντάς τον αποστομωθήκατε και του δώσατε θάρρος να δακηρύττη ανεμπόδιστα:
«Πιστέψτε στον Σωτήρα Χριστό και θα σωθήτε».
Ε'. Πραγματικά έτσι είναι! «Ουδέ γάρ όνομά εστιν έτερον υπό τον ουρανόν το δεδομένον εν ανθρώποις εν ω δει σωθήναι ημάς» (Πράξ. 4, 12). «Μέγα εστί το της ευσεβείας μυστήριον· Θεός εφανερώθη εν σαρκί» (Α' Τιμοθ. 3, 16). Ο Χριστός «έκλινεν ουρανούς» και κατήλθε, για να οδηγήση τους ανθρώπους στους ουρανούς. Να χαίρεσθε και να ευγνωμονήτε τον Κύριο γι' αυτό. Να ευχαριστήτε τον Σωτήρα που ανέβηκε στους ουρανούς και τοποθέτησε και την ανθρώπινη φύσι στα δεξιά του Πατρός.
Οπωσδήποτε λοιπόν πρέπει να πιστεύουμε στον Χριστό για να σωθούμε. Αλλά δεν αρκεί αυτό το στοιχείο μόνο για το έργο της σωτηρίας. Από τον ίδιο τον Χριστό προστέθηκαν κι άλλα στοιχεία, τα οποία ομοίως είναι απαραίτητα για το έργο αυτό. Περί αυτών θα μιλήσουμε αργότερα. Εδώ θα σας επισημάνω ότι και αυτή την πίστι μας στον Χριστό, πρέπει με τέτοιο τρόπο να τη δεχώμαστε, ώστε να είναι συνυφασμένη με την πίστι μας στην Αγία Τριάδα. Διότι ακούγοντας κανείς διαρκώς «σωτηρία εν Χριστώ» είναι δυνατόν τόσο πολύ αποκλειστικά να τυπωθή αυτή η αλήθεια μέσα του, που ν' ατονίση η σημασία της Αγίας Τριάδος στο έργο της σωτηρίας και έτσι να καλυφθή η Αγία Τριάς από το πρόσωπο του Σωτήρος Χριστού. Αυτό όμως σημαίνει παρέκκλισι από την καθιερωμένη πορεία της σωτηρίας. Και δεν είναι τίμιο να εγκολπώνεται κανείς την χριστιανική πίστι και μετά να την διαστρέφη.
Να, τι θέλω να υπογραμμίσω με όλα αυτά: Όπως η ένσάρκωσις και η σταυρική θυσία του Υιού δεν έλαβε χώρα χωρίς τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα, έτσι και η σωτηρία του καθενός μας δεν επιτυγχάνεται χωρίς την συνεργασία του Πατρός, του Υιού και του Αγ. Πνεύματος, ολοκλήρου δηλαδή της Αγ. Τριάδος. Η «ένσαρκος οικονομία» και η σωτηρία κάθε ψυχής οικοδομήθηκαν από τον εν Τριάδι Ένα Θεό, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα. Αυτό πρέπει να το βάλη κανείς βαθειά στον νου και την καρδιά του. Όλοι οι άγιοι είχαν συνειδητοποιήσει αυτή την αλήθεια για την σωτηρία μας.
Προσέξτε πώς επιτελείται το βάπτισμα του Σωτήρος Χριστού! Έχουμε φανερή συμμετοχή ολοκλήρου της Αγίας Τριάδος. Η φωνή του Πατρός, η βάπτισις του Υιού, η «εν είδει περιστεράς» εμφάνισις του Αγ. Πνεύματος. Γι' αυτό εξ άλλου και η εορτή του γεγονότος αυτού ονομάζεται Επιφάνεια ή Θεοφάνεια. Βαπτίζεται ο «ενανθρωπήσας» Υιός του Θεού, αλλά επαναπαύεται «επ' αυτού και εντός αυτού» με την ευδοκία Του ο Θεός Πατήρ και συμμετέχει το Άγιο Πνεύμα.
Αυτό φανερώνει ότι η σωτηρία μας συντελείται από τον Κύριό μας Ιησού Χριστό με την ευδοκία του Πατρός και την ενέργεια του Αγ. Πνεύματος. Ο Υιός τίποτε δεν έκανε χωρισμένος από τον Πατέρα και το Άγ. Πνεύμα. Ενώ έγινε και τέλειος άνθρωπος ουδέποτε απομακρύνθηκε από τους κόλπους του Πατρός.
Είδατε πώς η σωτηρία του Ανθρωπίνου γένους οικοδομήθηκε με την συνεργασία της Αγ. Τριάδος;
Προσέξτε τώρα πώς και η σωτηρία κάθε ψυχής οικοδομείται με την ίδια συνεργασία:
Η ζωή μας βρίσκεται σε μια ζωντανή σχέσι και κοινωνία με τον Θεό. Με την πτώσι των πρωτοπλάστων χάσαμε αυτή την κοινωνία. Γι' αυτό σαρκώθηκε ο μονογενής Υιός του Θεού και ένωσε την μέχρι τότε αποχωρισμένη και πεσμένη ανθρώπινη φύσι με τον Θεό. Οι πιστοί ενώνονται με τον Υιό και μέσω του Υιού με τον Πατέρα. Ο ίδιος ο Κύριος φανέρωσε αυτό λέγοντας στους αποστόλους: «Εγώ εν τω Πατρί μου και υμείς εν εμοί καγώ εν υμίν» (Ιωάν. 14, 20).
Ό,τι αναφέρεται εδώ στους αποστόλους, αναφέρεται και προς όλους τους πιστούς. Είναι η χρυσή αλυσίδα της επανασυνδέσεώς μας με τον Θεό. Αυτό υπογράμμισε ο Κύριος και σε άλλο μέρος: Εγώ ειμι η οδός και η αλήθεια και η ζωή, ουδείς έρχεται προς τον Πατέρα ει μη δι' εμού» (Ιωάν. 14, 6).
Έτσι οι πιστοί έρχονται προς τον Πατέρα διά του Υιού. Πώς όμως έρχονται προς τον Υιό; Έρχονται διά του Πατρός, όπως ο ίδιος ο Κύριος αποκαλύπτει: «Ουδείς δύναται ελθείν προς με, εάν μη ο Πατήρ ο πέμψας με ελκύση αυτόν» (Ιωάν. 6, 44).
Εάν χωρίς αυτή την έλξι προς τον Υιό δεν είναι δυνατόν ν' αρχίση το έργο της σωτηρίας, κι αν η έλξις αυτή επιτελήται υπό του Πατρός, τότε είναι ολοφάνερο ότι η πρώτη αρχή της σωτηρίας κάθε ψυχής είναι ο Θεός Πατήρ.
Να ενθυμήσθε την αγιογραφική αυτή αλήθεια και να την ομολογήτε. Ελκυσθήκατε προς τον Κύριο, που παντοτεινά βρίσκεται στα δεξιά του Πατρός, απ' αυτόν τον ίδιο τον Πατέρα. Αλλά και ο Πατήρ πώς ελκύει προς τον Υιό; Ελκύει διά του Αγ. Πνεύματος. Το Άγιο Πνεύμα επιτελεί όλα τα απαραίτητα για τη σωτηρία στον νου και στην καρδιά των σωζομένων. Ο Κύριος που έπαθε, πέθανε πάνω στο Σταυρό, αναστήθηκε, αναλήφθηκε στους ουρανούς και κάθησε στα δεξιά του Πατρός, έστειλε από τον Πατέρα το Άγ. Πνεύμα, το οποίο διαμένει στην αληθινή Εκκλησία και επιτελεί την σωτηρία κάθε μέλους της.
Το Άγιο Πνεύμα κατήλθε στους αποστόλους. Τους ωδηγούσε στα πέρατα της οικουμένης, τους χαρίτωνε με λόγο ζωογονικό, τους ενδυνάμωνε στην πίστι. Εξαγίαζε και ενίσχυε σε κάθε έργο αγαθό τους χριστιανούς. Θεμελίωσε την Εκκλησία και οικοδομεί την σωτηρία όλων των τέκνων της. Χωρίς το Άγ. Πνεύμα κανείς δεν σώζεται. Ούτε είναι δυνατόν να σωθή. Γι' αυτό είπε ο Κύριος: «Συμφέρει υμίν ίνα εγώ απέλθω, εάν γαρ μη απέλθω, ο παράκλητος ουκ ελεύσεται προς υμάς» (Ιωάν. 16, 7). Είναι σαν να έλεγε: Εάν δεν έλθη ο Παράκλητος, το Πνεύμα το Άγιο, ματαία η ενσάρκωσίς Μου, μάταιος ο θάνατος, ματαία και η ανάστασις. Θα μείνετε μακρυά από την σωτηρία, διότι χωρίς το Άγιο Πνεύμα δεν μπορείτε να μεταμορφωθήτε, να λάβετε τα χαρακτηριστικά του σεσωσμένου».
Πιστεύοντας λοιπόν ότι είσθε σεσωσμένος, να ενθυμήσθε ότι αυτό το οφείλετε και στο Πνεύμα το Άγιο, που μέσω των θείων μυστηρίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας σας προσφέρεται και που αδιάλειπτα σας χειραγωγεί και σας ενισχύει στον δρόμο της σωτηρίας.
Βλέπετε λοιπόν πώς σωζόμαστε; Σωζόμαστε εν Χριστώ Ιησού με την ευδοκία του Πατρός και την χάρι του Αγίου Πνεύματος. Αυτό να ομολογήτε και να το συγκρατήτε πάντοτε στον νου και στην καρδιά. Όποιος επιμένει λέγοντας μόνο: «Πίστευε στον Κύριο, πίστευε στον Κύριο», και δεν επεκτείνεται στην διδασκαλία της συμμετοχής στο έργο της σωτηρίας του Πατρός και του Αγίου Πνεύματος, αυτός φαίνεται ότι δεν κατέχει όλη την αλήθεια. Συγχύζει την χριστιανική συνείδησι και αμαυρώνει το φως του Χριστού.
Κατανόησαν βαθειά αυτό οι άγιοι απόστολοι και με τον εξής τρόπο εκφράζουν στους πιστούς την ευχή για την σωτηρία: «Κατά πρόγνωσιν Θεού Πατρός, εν Αγιασμώ Πνεύματος, εις υπακοήν και ραντισμόν αίματος Ιησού Χριστού χάρις υμίν» (Α' Πετρ. 1, 2). «Η χάρις του Κυρίου Ιησού Χριστού και η αγάπη του Θεού και η κοινωνία του Αγίου Πνεύματος μετά πάντων υμών» (Β' Κοριν. 13, 13).
Τα τελευταία αυτά λόγια του αποστόλου Παύλου επαναλαμβάνονται στην θ. Λειτουργία μετά την απαγγελία του «Πιστεύω» και πριν από την τέλεσι του μυστηρίου της θ. Ευχαριστίας.
Επίσης και όλοι οι άγιοι Πατέρες μας διδάσκοντας για την σωτηρία, την ανέφεραν όχι σαν έργο του Χριστού μόνον, αλλά ολοκλήρου της Αγίας Τριάδος. Την ανέφεραν σαν έργο του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, σαν ν' αποτελούν και τα τρία πρόσωπα της θεότητος την μια πηγή της σωτηρίας.
Με τον ίδιο τρόπο να κατανοήτε και σεις την υπόθεσι της σωτηρίας σας και μ' αυτό το κριτήριο να ελέγχετε την αλήθεια της ομολογίας τόσο του σημερινού, όσο και κάθε άλλου νέου διδασκάλου.
ΣΤ'. Θα σας υποδείξω τώρα τι είναι περισσότε¬ρο σπουδαίο για την σωτηρία του καθενός. Μπορεί κανείς σύντομα να εκφρασθεί ως εξής: «Να πιστεύ¬ετε και να δέχεσθε την θ. Χάρι , που μας οδηγεί στην χριστιανική ζωή διά μέσου των μυστηρίων. Να ζήτε σύμφωνα με τις εντολές του Θεού κάτω από την καθοδήγησι των θεοπέμπτων ποιμένων. Να βρί¬σκεσθε σε μια ζωντανή σχέσι με την Εκκλησία».
Για να κατανοήσετε καλύτερα πόσο απαραίτητα είναι όλα αυτά, συγκρίνετε την πορεία της σωτηρίας με την συνηθισμένη οδοιπορεία. Για να βαδίση ένας οδοιπόρος εύκολα και ακίνδυνα πρέπει να υπάρχη φως, να είναι καθωρισμένος ο δρόμος, να είναι ο ίδιος υγιής και δυνατός. Ακόμη στην περίπτωσι μιας δυσκολίας, όπως π.χ. μπροστά σε μια διακλάδωσι ή ένα σταυροδρόμι, να υπάρχη κάποιος να τον βοηθήση δείχνοντάς του την σωστή κατεύθυνσι.
Κατά παρόμοιο τρόπο και για την πορεία στην οδό της σωτηρίας είναι απαραίτητο να υπάρχη φως, δηλαδή η ορθή πίστις, είναι απαραίτητο να είναι καθωρισμένος ο δρόμος, δηλαδή οι θείες εντολές, είναι απαραίτητες η ψυχική υγεία και η ισχύς, δηλαδή οι δυνάμεις της θ. Χάριτος διά μέσου των μυστηρίων, είναι απαραίτητοι οι γνώστες του δρόμου και οι χειραγωγοί, δηλαδή οι ποιμένες της Εκκλησίας.
Όλα αυτά συντελούνται στους κόλπους της αγίας μας Εκκλησίας. Μ' αυτή είναι ενωμένος καθένας που κατεργάζεται σωστά το έργο της σωτηρίας. Όλοι οι σεσωσμένοι αυτόν τον δρόμο ακολούθησαν και όλοι οι σωζόμενοι αυτόν τον δρόμο βαδίζουν. Άλλος δρόμος σωτηρίας δεν υπάρχει.
Δεν νομίζω ότι έπρεπε να σας αναφέρω όλα αυτά. Ωστόσο θα προσθέσω και κάτι ακόμα.
Είναι περιττό να συζητήται ότι η πίστις είναι απαραίτητη για την σωτηρία. Ο άπιστος δεν θέλει ούτε καν να σκέπτεται την σωτηρία. Ο απόστολος Παύλος γράφει: «Χωρίς δε πίστεως αδύνατον ευαρεστήσαι (Θεώ), πιστεύσαι γαρ δει τον προσερχόμενον τω Θεώ ότι εστί και τοις εκζητούσιν αυτόν μισθαποδότης γίνεται» (Εβρ. 11, 6).
Οφείλουμε να πιστεύουμε σε όλα όσα ευδόκησε να μας αποκαλύψη ο Θεός χωρίς προσθήκες ή αφαιρέσεις, έτσι όπως φυλάγονται στην Αγία Ορθοδοξία. Συγκεκριμένα:
Ο Θεός είναι ένας κατά την ουσία, αλλά με τρία χωριστά πρόσωπα. Ο Πατήρ διά του Υιού έπλασε τον κόσμο και προνοεί γι' αυτόν. Έπλασε κατ' εικόνα Του τον άνθρωπο για να ζη μέσα στον παράδεισο. Με την παρακοή των πρωτοπλάστων χάσαμε την παραδείσια ζωή και μας ήταν αδύνατον να σωθούμε.
Ο Υιός του Θεού μας λυπήθηκε, ανέλαβε το έργο της εξαγοράς και της αποκαταστάσεως, ήλθε στην γη, έλαβε σάρκα, έπαθε, πέθανε πάνω στον Σταυρό, αναστήθηκε, αναλήφθηκε στους ουρανούς και κάθησε ως Θεάνθρωπος στα δεξιά του Πατρός, ο οποίος με τον τρόπο αυτό έδειξε ότι αποδέχεται την θυσία του Υιού και την μεσιτική Του δύναμι για την σωτηρία των πιστών.
Ο ίδιος ο Υιός έστειλε το εκπορευόμενο από τον Πατέρα Άγ. Πνεύμα, το οποίο κατήλθε στους αποστόλους, τους γέμισε με θεία σοφία και δύναμι. Εκείνοι, πλήρεις Πνεύματος Αγίου, φύτεψαν την χριστιανική πίστι και συγκρότησαν από το σύνολο των πιστών την Εκκληοία, που έχει κεφαλή τον Χριστό. Οι ίδιοι, κατά την εντολή του Θεού, τελούσαν τα μυστήρια, που προσφέρουν την θ. Χάρι στους πιστούς, και άφησαν τους επισκόπους και τους ιερείς διαδόχους τους στο αποστολικό έργο και διαχειριστές, οικονόμους των ουρανίων πνευματικών θησαυρών, που το Άγιο Πνεύμα εμπιστεύθηκε στην Εκκλησία.
Συνέχισαν το έργο της σωτηρίας διά μέσου των αιώνων οι διάδοχοι των αποστόλων με την ιδιαίτερη χάρι της χειροτονίας, και έτσι το έργο αυτό εξακολουθεί αδιάσπαστα να συνεχίζεται και στις ημέρες μας. Οι πιστοί που δέχονται την θ. Χάρι με τα μυστήρια, σώζονται μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας όχι μεμονωμένοι, αλλά ενωμένοι όλοι μαζί στην πραγματική βιωματική πίστι και κάτω από την χειραγώγησι των ποιμένων. Η σωτηρία κάθε ψυχής τελείται μυστικά και ο κάθε πιστός προσδοκά μια άλλη φωτεινή ζωή, χάριν της οποίας υπομένει εκούσιες και ακούσιες στερήσεις. Πιστεύει ακόμη ότι οι κεκοιμημένοι δεν παύουν να παραμένουν στο σώμα της Εκκλησίας και να επικοινωνούν μαζί μας όχι βέβαια με ορατό τρόπο, αλλά αόρατα.
Σε όλα αυτά πρέπει να πιστεύετε ολόψυχα. Κι εμείς ομολογούμε αυτή την πίστι μελετώντας συχνά το σύμβολο της πίστεως. Αυτές είναι οι αλήθειες της πίστεώς μας και δεν είναι δυνατόν να είναι άλλες.
Ζ'. Μόνη της η πίστις δεν είναι επαρκής για την σωτηρία. Πρέπει να συνοδεύεται και από τα καλά έργα και μια ζωή Αγία, σύμφωνα με τις εντολές του Κυρίου. «Ου πας ο λέγων μοι, Κύριε, Κύριε, εισελεύσεται εις την βασιλείαν των ουρανών, αλλ' ο ποιών το θέλημα του Πατρός μου του εν ουρανοίς» (Ματθ. 7, 21). Το θέλημα δε του ουρανίου Πατρός δια¬τυπώνεται στις εντολές Του.
Διαβάζετε συχνά το Ευαγγέλιο και θα διδαχθήτε τους όρους της σωτηρίας. Θα λάβετε μαθήματα για την αγία και θεοφιλή ζωή, πώς δηλαδή να εκτελήτε με ειλικρίνεια και με ακρίβεια πάντοτε τις εντολές του Κυρίου και έτσι να σωθήτε. Θα ευαρεστήτε τον Θεό: «Ο έχων τας εντολάς μου και τηρών αυτάς, εκείνός εστιν ο αγαπών με ο δε αγαπών με αγαπηθήσεται υπό του Πατρός μου, και εγώ αγαπήσω αυτόν... Εάν τις αγαπά με, τον λόγον μου τηρήσει, και ο Πατήρ μου αγαπήσει αυτόν, και προς αυτόν ελευσόμεθα και μονήν παρ' αυτώ ποιήσομεν» (Ιωάν. 14, 21-23).
Επίσης και οι αποστολικές επιστολές γράφουν πολλά για την αναγκαιότητα της πίστεως, περισσότερα όμως για την αναγκαιότητα της αγίας ζωής προκειμένου να σωθούμε. Ο απόστολος Παύλος τα συνώψισε και τα συνδύασε ως εξής: «Πίστις δι' αγάπης ενεργουμένη» (Γαλάτ. 5, 6). Με την «Αγάπη» εννοεί την εκπλήρωσι όλων των εντολών και την αποξένωσι απ' όλα τα πάθη.
Σ' όλες του τις επιστολές στρέφει την φροντίδα των χριστιανών προς την αγία και θεοφιλή ζωή: «Όσα εστίν αληθή, όσα σεμνά, όσα δίκαια, όσα αγνά, όσα προσφιλή, όσα εύφημα, ει τις αρετή και ει τις έπαινος, ταύτα λογίζεσθε... και ο Θεός της ειρήνης έσται μεθ' υμών» (Φιλιπ. 4, 89). «Επεφάνη γαρ η χάρις του Θεού η σωτήριος πάσιν ανθρώποις, παιδεύουσα ημάς, ίνα αρνησάμενοι την ασέβειαν και τας κοσμικάς επιθυμίας σωφρόνως και δικαίως και ευσεβώς ζήσωμεν εν τω νυν αιώνι, προσδεχόμενοι την μακαρίαν ελπίδα και επιφάνειαν της δόξης του μεγάλου Θεού και σωτήρος ημών Ιησού Χριστού» (Τίτον 2, 11-12).
Επίσης και ο Ιάκωβος ο Αδελφόθεος γράφει: «Τι το όφελος, αδελφοί μου, εάν πίστιν λέγη τις έχειν, έργα δεν μη έχη;» (Ιακώβ. 2, 14). «Οράτε τοίνυν ότι εξ έργων δικαιούται άνθρωπος και ουκ εκ πίστεως μόνον» (Ιακώβ. 2, 24).
Βλέπετε πόσον απαραίτητη είναι για την σωτηρία η εκπλήρωσις των εντολών; Γι' αυτό κι εγώ επεκτάθηκα στο σημείο αυτό. Εκείνοι που παρέσυραν στην πλάνη τον νέο σας διδάσκαλο δεν σκέπτονται σωστά. Αποδίδουν όλο το έργο της σωτηρίας στην πίστι. Τα έργα σχεδόν τα απορρίπτουν. Καθόλου απίθανο και αυτός να σκέπτεται παρόμοια. Σύμφωνα όμως με τον λόγο του Θεού έχουν ίση σημασία και η πίστις και τα έργα. Σε κανένα από τα δύο δεν δίνεται προβάδισμα. Η πίστις χωρίς έργα και τα έργα χωρίς πίστι καθόλου δεν ωφελούν. Μόνον ενωμένα οικοδομούν την σωτηρία μας. Με την άρρηκτη ενότητά τους αποκτούν πραγματική αξία, δύναμι και σημασία.
Η'. Είναι απαραίτητη η θ. Χάρις για να είναι η πίστις σωστή και τα έργα άγια. Χωρίς την θ. Χάρι όχι μόνο δεν μπορούμε να πιστεύουμε, αλλά ούτε και να σκεπτώμαστε το καλό. Αλλά κι αν θα μπορούσαμε να σκεφθούμε το καλό, δεν θα μπορούσαμε να το πράξουμε, όπως αναφέρει ο απόστολος Παύλος: «Το γαρ θέλειν παράκειταί μοι, το δε κατεργάζεσθαι το καλόν ουχ ευρίσκω» (Ρωμ. 7, 18).
Εάν ο Κύριος μόνο μας δίδασκε τι πρέπει να πιστεύουμε και πώς πρέπει να ζούμε, και μας άφηνε μόνο μ' αυτή την γνώσι, θα μοιάζαμε μ' εκείνον που φωτίζεται με το φως του ηλίου, βλέπει τον δρόμο που πρέπει να διασχίση, αλλά δεν έχει την δύναμι να βαδίση, διότι είναι παράλυτος και ασθενής. Στην περίπτωσι αυτή θα ήταν καλύτερα τίποτε να μη γνώριζε και τίποτε να μην έβλεπε.
Ο φιλάνθρωπος Κύριος δεν μας άφησε μόνο στην γνώσι του δρόμου της σωτηρίας, αλλά ευδόκησε να ενεργήση και την κάθοδο του Αγ. Πνεύματος, για να μας βοηθήση να επιτύχουμε την σωτηρία.
Το Άγ. Πνεύμα κατήλθε στους αποστόλους και κατόπιν διά μέσου αυτών σε όλους τους πιστούς. Αυτό διήγειρε την πίστι σ’ όσους ήθελαν να πιστέψουν. Αυτό ενίοχυε στην εκπλήρωσι των εντολών όσους με την βοήθεια της πίστεως έφθαναν στην απόφασι να ζήσουν άγια. Ό,τι συνέβαινε με τους αποστόλους, το ίδιο συνέβαινε και μετέπειτα, το ίδιο συμβαίνει και σήμερα διά μέσου των διαδόχων τους, σύμφωνα με την τάξι που το Άγ. Πνεύμα θέσπισε. Έτσι η θ. Χάρις παραμένει διαρκώς μέοα στην Αγία μας Εκκληοία, μέσα στο πλήθος των πιστών. Όλους τους φωτίζει, όλους τους ενισχύει, όλους τους αγιάζει.
Με την θ. Χάρι σώθηκαν και σώζονται οι πιστοί: «Χάριτι έστε σεσωσμένοι» (Εφεσ. 2, 8), γράφει ο απόστολος Παύλος. Η θ. Χάρις εγκαταβιώνει στους πιστούς: «Ουκ οίδατε ότι ναός Θεού έστε και το Πνεύμα του Θεού οικεί εν υμίν;» (Α' Κορινθ. 3, 16), συνεχίζει με αναμφισβήτητη βεβαιότητα γι' αυτή την ενοίκησι του Αγ. Πνεύματος. Ο ίδιος ωμολογούσε για τον εαυτό του: «Χάριτι δε Θεού ειμί ο ειμί» (Α' Κορινθ. 15, 10). Και ο απόστολος Πέτρος μαρτυρεί για τον εαυτό του και για όλους: «Πάντα ημίν της θείας δυνάμεως αυτού τα προς ζωήν και ευσέβειαν δεδωρημένης» (Β' Πέτρου 1, 3).
Γι' αυτό πολύ συχνά στις αποστολικές επιστολές, ιδιαίτερα στην αρχή και στο τέλος, διατυπώνεται η ευχή να παραμένη και ν' αυξάνη σε κάθε πιστό η θ. Χάρις. Ως προς το ότι είναι απαραίτητη για το έργο της σωτηρίας μας, δεν υπάρχει αμφιβολία. Αλλά ως προς τον τρόπο που λαμβάνεται και ενεργεί υπάρχουν διαφωνίες.
Επίτηδες σας θίγω αυτό το θέμα, γιατί έχω την υποψία ότι ο πλανεμένος διδάσκαλός σας ανήκει στην κατηγορία εκείνων που δεν κατανοούν σωστά το έργο της. Υπάρχουν επίσης κακόδοξοι που διακηρύττουν ότι αρκεί να πιστέψη κανείς και αυτόματα η θεία Χάρις θα εγκατασταθή μέσα του.
Μάθετε λοιπόν και πιστέψτε βαθειά ότι η θ. Χάρις δεν παρέχεται και δεν λαμβάνεται διαφορετικά, παρά με τα άγια μυστήρια που τελούνται από τους αποστόλους ή τους διαδόχους τους, όπως θέσπισε στην Εκκλησία ο ίδιος ο Κύριος. Και για να βεβαιωθήτε περισσότερο σ’ αυτό, θα σας αναφέρω μερικά παραδείγματα από την Αγία Γραφή:
1) Ο ίδιος ο Κύριός μας συζητώντας με τον Νικόδημο είπε: «Δει υμάς γεννηθήναι άνωθεν» (Ιωάν. 3, 7), εννοώντας την διά της θ. Χάριτος πνευματική αναγέννησι. Και με τι μέσον θα ερχόταν και θα ενεργούσε; Μήπως είπε: «Πίστεψε, άνοιξε το στόμα και η θ. Χάρις θα εισχωρήοη μέσα σου και θα σε αναγεννήση»; Ασφαλώς όχι. Δεν είπε κάτι τέτοιο. Τι είπε; «Εάν μη τις γεννηθή εξ ύδατος και Πνεύματος, ου δύναται εισελθείν εις την βαοιλείαν του Θεού» (Ιωάν. 3, 5-7). Αυτή η γέννηοις «δι' ύδατος και Πνεύματος» τι άλλο είναι παρά το Αγ. βάπτισμα, το πρώτο χριοτιανικό μυστήριο;
Η αναγέννηοις κάνει την φύσι μας ικανή να δέχεται και να συγκρατή την θ. Χάρι. Η προοφορά της όμως γίνεται με τα μυστήρια και πιο συγκεκριμένα με την «επίθεσιν των χειρών», δηλαδή την τοποθέτησι των χειρών των αποστόλων ή των διαδόχων τους πάνω στους πιστούς.
2) Ένα περιστατικό που συνέβη στην Έφεσο κατά την περίοδο μιας περιδείας του Αποστόλου Παύλου θ' αποδείξη αυτή την αλήθεια. Φθάνοντας στην Έφεσο ο απόστολος συνάντησε δώδεκα πιστούς και τους ρώτησε:
› Όταν πιστέψατε, λάβατε το Πνεύμα το Άγιο; Κι εκείνοι απάντηοαν:
› Δεν ακούσαμε τίποτα για το Πνεύμα το Άγιο.
› Πώς τότε βαπτισθήκατε; ρώτησε ο απόστολος.
› Στο βάπτισμα του Ιωάννου, απάντησαν.
Τότε ο απόστολος τους εξήγηοε ότι το βάπτισμα του Ιωάννου του Προδρόμου ήταν μόνο προετοιμασία για την πίστι στον Χριστό. Και αφού τους ωλοκλήρωσε την ευαγγελική διδασκαλία, τους βάπτισε με το χριστιανικό βάπτισμα. Μετά την βάπτισι τοποθέτησε πάνω τους τα χέρια του και έλαβαν το Άγ. Πνεύμα.
Βλέπετε ότι άλλο είναι το βάπτισμα και άλλο η «επίθεσις των χειρών». Με την «επίθεσι των χειρών» μόνο, δίνεται η θ. Χάρις. Αυτή την αισθητή ενέργεια την αντικατέστησαν αργότερα οι απόστολοι με το χρίσμα και έτσι καθιερώθηκε το χρίσμα σαν μυστήριο της Εκκλησίας μας.
Τα δύο αυτά περιστατικά, του Αγίου Νικοδήμου και των πιστών της Εφέσου, είναι αρκετά για να βεβαιωθήτε ότι η θ. Χάρις μεταδίδεται με αισθητή οδό, διά μέσου των Αγίων μυστηρίων και όχι με την νοερή μόνον οδό της θεωρητικής απλώς πίστεως.
Έτσι θέσπισε ο ίδιος ο Χριστός. Θ' απαριθμήσω εδώ και τα άλλα μυστήρια:
Η συγχώρησις των αμαρτιών, στις οποίες πέφτει κανείς μετά το βάπτισμα, δεν επιτελείται με μια απλή νοερή εξομολόγησι στον Θεό, αλλά με εξομολόγησι που γίνεται ενώπιον πνευματικού πατρός, με βαθειά συντριβή και απόφασι να μην επαναληφθούν οι ίδιες αμαρτίες.
Το μυστήριο της θ. Κοινωνίας δημιουργεί μια ζωντανή ενότητα του πιστού με τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό.
Η δύναμις της θ. Χάριτος για την συνέχισι του εξαγιαστικού έργου της Εκκλησίας παρέχεται με το μυστήριο της χειροτονίας.
Δύο πρόσωπα ενώνονται σε ένα και δημιουργούν ευλογημένη χριστιανική οικογένεια με το μυστήριο του γάμου.
Οι Ασθενείς θεραπεύονται με το μυστήριο του ευχελαίου.
Τα μυστήρια είναι ρυάκια της θ. Χάριτος που αρδεύουν ζωογόνα τους πιστούς. Δέν υπάρχει άλλη οδός, άλλο μέσο για να λάβη κανείς την θ. Χάρι. Και οποίος διακηρύττει άλλο δρόμο, είναι κακόδοξος και πλανεμένος.
Θ'. Τα τρία σημεία που μέχρι τώρα εκθέσαμε σαν αναγκαία για το έργο της σωτηρίας, δηλαδή η πίστις, η ζωή η σύμφωνη με τις θείες εντολές και η θ. Χάρις που προσφέρεται με τα άγια μυστήρια, απαιτούν και ένα τέταρτο: Το ιερατείο, που θέσπιοε ο Κύριος.
Πρέπει να πιστέψουν οι άνθρωποι. «Πώς δε πιστεύουσιν ου ουκ ήκουσαν; πώς δε ακούσουσι χωρίς κηρύσσοντος; πώς δε κηρύξουσιν εάν μη αποσταλώσι;» (Ρωμ. 10, 14-15). Είναι απαραίτητο να λάβουμε με τα μυστήρια την θ. Χάρι. Αλλά πώς θα γίνη αυτό χωρίς τους «υπηρέτας Χριστού και οικονό¬μους μυστηρίων Θεού»; (Α' Κορινθ. 4, 1). Είναι αναγκαίο να ζούμε σύμφωνα με τις θείες εντολές, αλλά αυτό είναι αδύνατον να γίνη χωρίς την χειραγώγησι από τα κατάλληλα όργανα του Θεού που θα μας συμβουλεύουν, θα μας εφιστούν την προσοχή, θα μας διορθώνουν τα λάθη, θ' ανορθώνουν όσους πέφτουν, θα επαναφέρουν στον ίσιο δρόμο όσους λοξοδρομούν...
Για την οικοδομή της σωτηρίας είναι λοιπόν απαραίτητα τα πρόσωπα, που θα ενεργούν σύμφωνα με το θείο θέλημα, που θα διδάσκουν την πίστι, θ' αγιάζουν με την θ. Χάρι διά μέσου των μυστηρίων και θα χειραγωγούν στον δρόμο της σωτηρίας. Είναι απαραίτητοι οι ποιμένες, οι χαρισματούχοι και θεόκλητοι.
Αυτούς ακριβώς αποστέλλει ο Κύριος. Και ιδού η αποστολική διαβεβαίωσις: «Έδωκε τους μεν αποστόλους, τους δε προφήτας, τους δε ευαγγελιστάς, τους δε ποιμένας και διδασκάλους, προς καταρτισμόν των αγίων εις έργον διακονίας, εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού» (Εφεσ. 4, 11-13).
Αλλά και η ίδια η πράξις αυτό αποδεικνύει. Ο Κύριος εξαπέστειλε τους αποστόλους λέγοντάς τους: «Πορευθέντες ουν μαθητεύσατε πάντα τα έθνη, βαπτίζοντες αυτούς εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγ. Πνεύματος, διδάσκοντες αυτούς τηρείν πάντα όσα ενετειλάμην υμίν» (Ματθ. 28, 19-20).
Και οι απόστολοι υπάκουσαν σ’ αυτό. Αλλά επειδή δεν ήσαν αιώνιοι, το δε έργο τους έπρεπε να συνεχισθή σε όλους τους αιώνες, άφηναν παντού κατ' εντολήν του Θεού διαδόχους τους ποιμένες και διδασκάλους, που θα ιερουργούσαν τα άγια μυστήρια και θα υπηρετούσαν στο έργο της σωτηρίας.
Έτσι διαβάζουμε στις Πράξεις των αποστόλων: Οι απόστολοι Παύλος και Βαρνάβας κήρυξαν την πίστι στα Λύστρα, στην Δέρβη, στο Ικόνιο, στην Αντιόχεια, στην Πισιδία. Ήλθε πλέον καιρός να επσιτρέψουν εκεί, από όπου ξεκίνησαν, στην Αντιόχεια της Συρίας. Τι λοιπόν; Εγκατέλειψαν τους νεοφωτίστους στην τύχη, να ζουν μόνο με την πίστι; Όχι. Ξαναπέρασαν απ’ όλες τις πόλεις και θέσπισαν πώς να ζουν χριστιανικά. Και για την παρακολούθησι και την εκπλήρωσι των θρησκευτικών υποχρεώσεων των πιστών, χειροτόνησαν και τοποθέτησαν πρεσβυτέρους (Πράξ. 14, 22-23).
Το ίδιο έκανε ο απόστολος Παύλος και στην Έφεσο και σε όλες τις πόλεις της Ασίας. Παντού χειροτόνησε και τοποθέτησε ποιμένες και διδασκάλους. Αργότερα δε κάλεσε όλους τους ποιμένες της Εφέσου στην Μίλητο, μην έχοντας χρόνο να τους επισκεφθή ο ίδιος, και τους αποχαιρέτησε συμβουλεύοντάς τους για την διαποίμανσι του ποιμνίου τους: «Προσέχετε ουν εαυτοίς και παντί τω ποιμνίω, εν ω υμάς το Πνεύμα το Άγιον έθετο επισκόπους, ποιμαίνειν την εκκλησίαν του Θεού, ην περιεποιήσατο διά του ιδίου αίματος» (Πράξ. 20, 28).
Αλλά και αργότερα, επιστρέφοντας από την Ρώμη, μετά την απελευθέρωσι από τα πρώτα δεσμά, έφθασε στην Κρήτη και διέδωσε την πίστι στον Χριστό. Επειδή όμως δεν είχε τον χρόνο να τοποθετήση ο ίδιος ποιμένες, άφησε τον απόστολο Τίτο «ίνα τα λείποντα επιδιορθώση και καταστήση κατά πόλιν πρεσβυτέρους» (Τίτον 1, 5).
Ασφαλώς παντού το ίδιο έκανε. Και όπως χειροτονούσε ποιμένες ο ίδιος, έτσι χειροτονούσαν και οι άλλοι απόστολοι. Διότι δεν ενεργούσαν μόνοι τους, αλλά κατ' εντολήν του Κυρίου. Καμιά χριστιανική κοινότητα δεν εγκαταλείφθηκε χωρίς χειροτονημένους ιερείς.
Το ίδιο ακριβώς γίνεται και σήμερα. Και οι πιστοί έχουν λάβει την εντολή: «Πείθεσθε τοις ηγουμένοις υμών και υπείκετε· αυτοί γαρ αγρυπνούσιν υπέρ των ψυχών υμών» (Εβρ. 13, 17). Ενώ για τους ιερείς ισχύει ό,τι είπε ο Κύριος στους αποστόλους: «Ο ακούων υμών εμού ακούει, και ο αθετών υμάς εμέ αθετεί ο δε εμέ αθετών αθετεί τον αποστείλαντά με» (Λουκ. 10, 16).
Ι’. Σας ανέφερα τα τέσσαρα απαραίτητα για την σωτηρία μας στοιχεία. Αλλά υπάρχει ακόμη ένα: Ν' ανήκουμε στο σώμα της Εκκλησίας ζωντανά ενωμένοι με όλο το πλήθος των πιστών.
Ο Κύριος ωνόμασε την Εκκλησία Του «άμπελον», κληματαριά. Αυτός είναι ο κορμός και οι πιστοί τα κλαδιά της. Η συνάθροισις όλων των πιστών αποτελεί ένα αδιαίτερο σύνολο, ζωντανά ενωμένο με τον Κύριο. Όπως ένα κλαδί που κόβεται, ξεραίνεται και παύει να ζη, έτσι και κάθε πιστός που με οποιοδήποτε τρόπο αποκόπτεται από την Εκκλησία και συνεπώς και από τον Κύριο, νεκρώνεται πνευματικά (Ιωάν. 15, 1-6).
Ο απόστολος Παύλος αναφέρει το ίδιο πιο καταληπτά ονομάζοντας την Εκκλησία, σώμα Χριστού. Ο Χριστός είναι κεφαλή και οι πιστοί το υπόλοιπο σώμα. Και όπως στο σώμα κάθε μέλος ζη εφ’ όσον είναι ενωμένο με τα υπόλοιπα μέλη, ενώ εάν αποκοπή, πεθαίνει και σαπίζει, έτσι, και κάθε πιστός δεν ζη μόνος του, αλλά συμμετέχοντας στην κοινή ζωή όλων των μελών, όλων των πιστών της Εκκλησίας και εάν αποκοπή, νεκρώνεται πνευματικά και χάνεται (Α' Κορινθ. 12, 12-27).
Γι' αυτό σε όλους τους αιώνες μέχρι σήμερα, πάντοτε οι πραγματικά πιστοί χριστιανοί ένοιωθαν ότι ζουν, όταν ήσαν ενωμένοι με τους άλλους πιστούς, ενωμένοι με την Εκκλησία. θεωρούμε την Εκκλησία σαν μητέρα μας. Και αληθεύει ο λόγος ότι για όποιον η Εκκλησία δεν είναι μητέρα, γι' αυτόν δεν είναι και ο Θεός πατέρας. Και εάν δεν είναι γι' αυτόν ο Θεός πατέρας, τότε ποιος είναι;
Ο Κύριος θεμελίωσε διά των αποστόλων την Εκκλησία και της εμπιστεύθηκε όλα τα σωστικά μέσα για φύλαξι και επέκτασι πάνω στην γη.
Αυτή διαφυλάττει όλα τα μυστικά της πίστεως και όλη την αλήθεια. Μέσα της βρίσκεται η θ. Χάρις, τα άγια μυστήρια, το ιερατείο που χειραγωγεί στον δρόμο της σωτηρίας. Σ' αυτήν επαναπαύεται η ευδοκία του Θεού, που ακούει την προσευχή τόσον την δική της, όσον και των τέκνων της.
Η συμμετοχή στην ζωή της Εκκλησίας και η έντός των κόλπων της κατεργασία της σωτηρίας, επιβάλλει στον κάθε πιστό τις εξής υποχρεώσεις:
1) Να πιστεύη, όπως πιστεύει ολόκληρη η Εκκλησία από την αρχή της μέχρι σήμερα. Να ελέγχη κάθε σκέψι, είτε δική του είτε ξένη, σύμφωνα με τα δικά της κριτήρια και σε καμιά περίπτωσι να μην επιτρέπη στον εαυτό του την παραμικρή διαφωνία με την διδασκαλία της Εκκλησίας, αφού αυτή είναι «στύλος και εδραίωμα της αληθείας» (Α' Τιμόθ. 3, 15). Όποιος δεν τηρεί αυτά, είναι σαν «τον εθνικό και τον τελώνη», σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου (Ματθ. 18, 17).
2) Σε τίποτε δεν πρέπει να ξεχωρίζη από τους άλλους στην τάξι της εκκλησιαστικής ζωής. Να νηστεύη, όταν όλοι νηστεύουν. Να προετοιμάζεται για την θ. Κοινωνία του Σώματος και του Αίματος του Κυρίου, όπως είναι καθωρισμένο μέσα στην Εκκλησία. Να συμμετέχη σε όλες τις λατρευτικές και εξαγιαστικές εκδηλώσεις της Εκκλησίας, σύμφωνα με την εντολή του αποστόλου Παύλου να μην εγκαταλείπη κανείς την «επισυναγωγή» (Εβρ. 10, 25).
3) Να έχη βαθειά πεποίθησι ότι τα μέλη της Εκκλησίας που βρίσκονται στον ουρανό, έχουν ζωντανή και άμεση επικοινωνία με τα μέλη που βρίσκονται στην γη. Όι προσευχές των μεν για τους δε εισακούονται και εκπληρώνονται σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Εμείς εδώ στην γη είμαστε οικείοι με τους αγγέλους και με όλους τους αγίους κάθε εποχής, διότι έχουμε προσέλθει «πόλει Θεού ζώντος, Ιερουσαλήμ επουρανίω, και μυριάσιν αγγέλων, πανηγύρει και εκκλησία πρωτοτόκων εν ουρανοίς απογεγραμμένων» (Εβρ. 12, 22-23).
Ας ανακεφαλαιώσουμε λοιπόν εδώ όλα τα απαραίτητα για την επίτευξι της σωτηρίας και ας τονίσουμε: Θέλετε να σωθήτε; Να πιστεύετε σε όλη την αλήθεια, όπως την αποκάλυψε ο Θεός. Να δέχεσθε την ενίσχυση της θ. Χάριτος που προσφέρεται με τα μυστήρια. Να εφαρμόζετε πάντοτε στην ζωή σας τις εντολές του Θεού κάτω από την καθοδήγησι των θεοπροβλήτων ποιμένων της Εκκλησίας. Και όλα αυτά μέσα στο πνεύμα της Εκκλησίας, μέσα στους νόμους της και στις διατάξεις της, ενωμένος ζωντανά και άρρηκτα μαζί της. Έτσι θα σωθήτε.
Στην περιγραφή αυτή της οδού της σωτηρίας μπορούμε με πεποίθησι να προσθέσουμε την επόμενη νουθεσία του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου: «Πας ο παραβαίνων και μη μένων εν τη διδαχή του Χριστού Θεόν ουκ έχει· ο μένων εν τη διδαχή του Χριστού, ούτος και τον Πατέρα και τον Υιόν έχει· ει τις έρχεται προς υμάς και ταύτην την διδαχήν ου φέρει, μη λαμβάνεται αυτόν εις οικίαν, και χαίρειν αυτώ μη λέγετε· ο γαρ λέγων αυτώ χαίρειν κοινωνεί τοις έργοις αυτού τοις πονηροίς» (Β' Ιωάν. 9-11).
Πηγή: (Περιοδικό ΔΙΑΛΟΓΟΣ, τεύχη 31-34) Ιερά Μονή Παντοκράτορος Μελισσοχωρίου
Ἡ κακία μιμεῖται τήν ἀρετή καί τό βλαβερό ἀγριόχορτο κάνει ἀπόπειρα νά νομισθῆ ὡς σιτάρι, διότι ἀποκτᾶ μέν κατά τό σχῆμα ὁμοιότητα πρός αὐτό, ἄλλ΄ἐκ τῆς γεύσεως ἐξακριβώνεται ἀπό ἐκείνους, πού μποροῦν νά διακρίνουν τά πράγματα. Καί ὁ διάβολος μετασχηματίζεται σέ ἄγγελο φωτός, ὄχι γιά νά ἐπανέλθει ἐκεῖ ὅπου ἦταν (διότι ὅπως ἀκριβῶς τό ἀμόνι, πού ἔχει ἀποκτήσει ἄκαμπτη καρδιά, ἔτσι ἔχει ἀμετανόητη τήν ἐλευθέρα θέληση), ἀλλά γιά νά περιβάλλει αὐτούς, οἱ ὁποῖοι ζοῦν ζωή ἀγγελική, μέ τό σκότος τῆς τυφλότητας καί μέ τή μολυσματική κατάσταση τῆς ἀπιστίας. Πολλοί λύκοι τριγυρνοῦν, μέσα σέ ἐνδύματα προβάτων, διότι ἔχουν μέν ἐνδύματα προβάτων, ἄλλ΄ὅμως καί δόντια καί νύχια. Ἄλλ΄ἐνῶ περιβάλλονται τό ἥμερο δέρμα καί μέ τό σχῆμα τούς ἐξαπατοῦν τούς ἀθώους, ξεχύνουν ἀπό τά δόντια τούς τό καταστρεπτικό δηλητήριο τῆς ἀσεβείας. Ἔχουμε λοιπόν ἀνάγκη ἀπό Θεία Χάρη καί ἀπό φρόνιμη διάνοια καί ἀπό μάτια, πού βλέπουν. Γιά νά μήν ὑποστοῦμε βλάβη ἀπό ἄγνοια, ἀφοῦ φᾶμε τό βλαβερό ἀγριόχορτο ὡς σιτάρι. Μήτε νά συλληφθοῦμε ὡς λεία, ἀφοῦ νομίσουμε τόν λύκο ὡς πρόβατο. Οὔτε νά ἀφήσουμε τόν ἄγγελο, πού φέρνει τόν ὄλεθρο νά μᾶς καταπιεῖ, ἀφοῦ τόν φανταστοῦμε ὡς ἀγαθό ἄγγελο. Διότι τριγυρνᾶ «σάν λιοντάρι, πού οὐρλιάζει καί ζητεῖ ποιόν νά καταπιεῖ», κατά τήν Γραφή. Γιά αὐτό ἡ Ἐκκλησία παρέχει νουθεσίες. Γιά αὐτό λειτουργοῦν τά διδασκαλία αὐτά. Γιά αὐτό γίνονται οἱ ἀναγνώσεις (τῆς Ἁγίας Γραφῆς).
Η συγχώρεση αποτελεί Μυστήριο της Εκκλησίας και είναι δωρεά του Αγίου Πνεύματος. Στην Ορθοδοξία, η συγχώρεση δεν είναι μια αφηρημένη, θεωρητική έννοια, αλλά ένα Μυστήριο με σωτηριολογική διάσταση. Ο Ορθόδοξος Χριστιανός γνωρίζει όχι απλώς θεωρητικά, αλλά κυρίως βιωματικά, ότι η συγχώρεση από τον Θεό πραγματοποιείται διαμέσου του Μυστηρίου της Εξομολογήσεως, όπου ο άνθρωπος ο οποίος προσέρχεται με μετάνοια, ταπεινώνεται, ελκύει τη Χάρη του Θεού, ελευθερώνεται από τα πάθη του και μεταμορφώνεται εν Χριστῴ. Έτσι ανακαινισμένος ο άνθρωπος, είναι σε θέση, χωρίς ανθρώπινη βοήθεια, αλλά με μόνη τη βοήθεια του Θεού, να συγχωρέσει όσους τον αδίκησαν ή τον έβλαψαν καθ᾿ οιονδήποτε τρόπο.
Σήμερα, ο όρος «συγχώρεση» χρησιμοποιείται ευρέως σε διάφορα περιβάλλοντα. Να τονιστεί εξαρχής ότι η συγχώρεση της Εκκλησίας δεν έχει καμμία απολύτως σχέση με αυτό που νοείται ως συγχώρεση στην ψυχοθεραπεία, στα νέα προγράμματα εκπαίδευσης και στον αποκρυφισμό. Η χρήση του Χριστιανικού όρου «συγχώρεση», όπως και πολλών άλλων Ορθόδοξων Χριστιανικών όρων και εννοιών, με διαφορετική νοηματοδότηση, συνιστά τακτική της «Νέας Εποχής», η οποία μπορεί να δημιουργήσει σύγχυση, ακόμα και μεταξύ του Ορθοδόξου πληρώματος.
Αυτή η νέα συγχώρεση, η θεραπευτική λεγόμενη συγχώρεση, η συγχώρεση ως μορφή θεραπείας, διαδόθηκε μέσω Κέντρων Νεοποχίτικου προσανατολισμού, όπως το Ίδρυμα Templeton, το Ινστιτούτο Fetzer και το Διεθνές Ινστιτούτο Συγχώρεσης. Το Ίδρυμα Templeton, το οποίο χρηματοδοτεί από τη δεκαετία του 1990 «επιστημονικές μελέτες» σχετικά με «τη δύναμη της συγχώρεσης», προωθεί, μεταξύ άλλων, Βουδιστικές διδασκαλίες, ενώ το 2012 χρηματοδότησε την έκδοση βιβλίου για τη διδασκαλία του Βουδισμού σε Δυτικούς αναγνώστες[1]. Το Ινστιτούτο Fetzer εργάζεται για τη δημιουργία «της πνευματικής βάσης ενός κόσμου γεμάτου αγάπης»[2], και εκπονεί προγράμματα για τη συγχώρεση, δηλώνοντας ότι έχει ως αποστολή «να προάγει την επίγνωση της δύναμης της αγάπης και της συγχώρεσης στην αναδυόμενη παγκόσμια κοινότητα». Για τον σκοπό αυτό παραπέμπει σε διδασκαλίες Ινδουιστών και Βουδιστών μοναχών[3], του Δαλάι Λάμα[4], Σιχ, ραββίνων κ.ά., σε συνεργασία με Διαθρησκειακό Ινστιτούτο. Το Διεθνές Ινστιτούτο Συγχώρεσης ιδρύθηκε το 1994 στην Αμερική από τον Robert Enright, καθηγητή Ψυχολογίας, ο οποίος θεωρεί την εκπαίδευση στη συγχώρεση ως «ένα μονοπάτι προς την ειρήνη»[5]. O κύριος Enright έλαβε χρηματοδότηση και από το Ίδρυμα Templeton προκειμένου να διεξάγει έρευνες πάνω στη συγχώρεση. Το 1994 εισήγαγε στην ψυχοθεραπεία την έννοια της «τριάδας της συγχώρεσης», η οποία αποτελείται από: «τη συγχώρεση, τη λήψη συγχώρεσης από τους άλλους και την αυτοσυγχώρεση»[6].
Η έννοια της αυτοσυγχώρεσης είναι κατεξοχήν ασυμβίβαστη με την Ορθόδοξη πίστη και ζωή , αφού επικεντρώνεται στον εαυτό. Είναι η συγχώρηση για χάρη του εαυτού μου, για να αισθανθώ εγώ καλύτερα, για να αποκτήσω εγώ ειρήνη και αυτο-εκτίμηση. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στον χώρο της συμβουλευτικής/ψυχοθεραπείας γίνονται παρεμβάσεις σε άτομα που έχουν υποπέσει σε διαπροσωπικά παραπτώματα, με επιδιωκόμενο στόχο «την αύξηση της αυτοσυγχώρεσης και τη μείωση της αυτοκαταδίκης»[7]. Ενώ στην Ορθοδοξία ομιλούμε για το ακριβώς αντίθετο, δηλαδή για τη συνειδητοποίηση και παραδοχή των σφαλμάτων μας, την οποία ονομάζουμε αυτομεμψία. Να τονιστεί εδώ ότι η προώθηση αυτής της διαστρεβλωμένης έννοιας της συγχώρεσης είναι επικίνδυνη για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς, διότι οδηγεί, άμεσα ή έμμεσα, στην κατάργηση του θεόσδοτου Μυστηρίου της Μετανοίας και Εξομολογήσεως.
Στην ιστοσελίδα του Διεθνούς Ινστιτούτου Συγχώρεσης βρίσκουμε παραπομπές στο υλικό του Ινστιτούτου Fetzer (που περιλαμβάνει και συμβουλές από τον Δαλάι Λάμα) και σε αυτά που ονομάζουν «υψηλής ποιότητας άρθρα για την αυτοσυγχώρεση»[8], όπως άρθρα ραββίνου και γνωστού γκουρού της Αττικής.
Τα προγράμματα εκπαίδευσης του Διεθνούς Ινστιτούτου Συγχώρεσης έχουν έλθει και στην Ελλάδα και εφαρμόζονται, σύμφωνα με τον κ. Enright, σε 31 χώρες. Σε κάποιες πόλεις, όπως στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, όπως διαβάζουμε, «τα επιβλέπουν οι ίδιοι προσωπικά». Το πρόγραμμα «Αγωγής στη Συγχώρηση» έχει εισέλθει στα σχολεία μας, με την έγκριση του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής και του Υπουργείου Παιδείας. Υλοποιήθηκε για πρώτη φορά πιλοτικά στην Ελλάδα κατά το σχολικό έτος 2014-2015 σε κάποια σχολεία Δευτεροβάθμιας της Αττικής, με τον τίτλο «Ελαττώνω τον Θυμό και Αυξάνω τη Συνεργασία μέσα από την Αγωγή στη Συγχώρηση». Το 2015-2016 εφαρμόστηκε σε Σχολικές Μονάδες της Θεσσαλονίκης, ενώ το 2016 ανανεώθηκε η έγκριση διεξαγωγής του προγράμματος με τίτλο «Ελαττώνω τον Θυμό και Αυξάνω τη Συνεργασία μέσα από την Πρακτική της Συγχώρησης». Σύμφωνα με πληροφορίες μας, γίνονται προσπάθειες να εισαχθεί το προαναφερθέν πρόγραμμα και σε σχολεία Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης από τη νέα σχολική χρονιά.
Ανεξάρτητα από την πρόθεση που μπορεί να έχουν οι εκπονούντες και προωθούντες τα προγράμματα στη συγχώρεση, εμείς αντιτιθέμεθα με την εφαρμογή τους στους Ορθόδοξους μαθητές μας, για τους εξής λόγους:
Οι Ορθόδοξοι μαθητές δεν χρειάζονται τέτοιου είδους προγράμματα, τα οποία ενδέχεται να αποβούν και επικίνδυνα, διότι μπορεί εύκολα να δημιουργηθεί σύγχυση στα παιδιά όσον αφορά σε θέματα όπως η συγχώρεση, η μετάνοια, η εξομολόγηση κ.τ.λ.
Πώς μπορεί να ζητηθεί από παιδιά, τα οποία ενδεχομένως να μην έχουν ακόμα κατάλληλη πνευματική καθοδήγηση, να συγχωρέσουν; Μελετητές τονίζουν ότι η συγχώρεση δεν είναι για όλους και για όλα[9]. Επικριτές της αγωγής στη συγχώρεση ή της θεραπείας συγχώρεσης κάνουν λόγο για το διπλό βάρος με το οποίο επιφορτίζονται οι άνθρωποι, όταν τους ζητείται να φέρουν, μαζί με το βάρος της αρχικής αδικίας που υπέστησαν, και το βάρος της πάλης για τη συγχώρεση. Εμείς θεωρούμε ότι αυτό είναι σωστό, καθότι γνωρίζουμε ότι μόνο με τον Χριστό, ο οποίος σηκώνει τα βάρη του πεπτωκότος ανθρώπου, μπορεί κανείς να συγχωρέσει. «Δεύτε προς με, πάντες οι κοπιώντες και πεφορτισμένοι καγώ αναπαύσω υμάς». (Ματθ. 11, 28) Και, βέβαια, «χωρίς εμού ου δύνασθε ποιείν ουδέν» (Ιω. 15, 5).
Επιπλέον, υπάρχουν ψυχολόγοι οι οποίοι υποστηρίζουν ότι «η συγχώρεση έχει γίνει αποδεκτή ως θεραπευτική στρατηγική χωρίς σοβαρή, κριτική εξέταση»[10] και ότι μπορεί να αποβεί επικίνδυνη. Οι κίνδυνοι από την εφαρμογή της τεχνικής της συγχώρεσης επισημαίνονται και σε μελέτη του καθηγητή Ψυχολογίας Mark Mc Minn και των συνεργατών του. Στη μελέτη αυτή, τονίζεται ότι «η αποσύνδεση της συγχώρεσης από τη θρησκεία... μπορεί να στερήσει τη συγχώρεση από τη θεραπευτική της δύναμη... Αν υποβαθμίσουμε τη συγχώρεση σε μια κλινική τεχνική... μπορεί να την υποβαθμίζουμε σε μια ρηχή ή αναποτελεσματική θεραπευτική διαδικασία, η οποία πιθανόν δεν θα φέρει μόνιμα αποτελέσματα»[11]. Παρατίθενται, μάλιστα, και οι αντίθετες απόψεις ψυχολόγων που απορρίπτουν εντελώς ή βάζουν αυστηρούς περιορισμούς στη χρήση της συγχώρεσης ως θεραπευτικής τεχνικής. Αναφέρεται, ενδεικτικά, το παράδειγμα ανδρός, ο οποίος καθοδηγήθηκε να συγχωρέσει τον βίαιο πατέρα του και δύο χρόνια αργότερα σκότωσε έναν αθώο άνδρα. Υπάρχουν ψυχολόγοι που πιστεύουν ότι «η συγχώρεση είναι πραγματικά επιζήμια για τον ασθενή»[12]. Κάποιοι φοβούνται ότι «ενθαρρύνοντας τη συγχώρεση θα προκαλέσουν ενοχές στους πελάτες εκείνους που αδυνατούν ή είναι απρόθυμοι να συγχωρέσουν, αλλά πιέζονται από τους θεραπευτές τους να το κάνουν. ΄Αλλοι θεωρούν τη συγχώρεση εντελώς γελοία ή ανέφικτη, δεδομένης της βλάβης που υπέστησαν οι πελάτες τους». Τέλος, επισημαίνεται ότι κάποιοι κλινικοί ψυχολόγοι «χρησιμοποιούν τεχνικές συγχώρεσης χωρίς να κατανοούν τον ενδεχόμενο κίνδυνο, ο οποίος μπορεί να επέλθει από την εισαγωγή της συγχώρεσης ως θεραπευτικού στόχου». Η μελέτη καταλήγει ότι η τάση στον χώρο της ψυχολογίας σήμερα είναι «να εγκαταλειφθεί η θρησκευτική [Χριστιανική] σημασία της συγχώρεσης»[13].
Στην πρακτική της συγχώρεσης χρησιμοποιούνται συχνά τεχνικές διαφόρων ειδών, όπως «ασκήσεις συγχώρεσης», τεχνικές αναπνοής, καθοδηγούμενη νοερή απεικόνιση, ασκήσεις χαλάρωσης και διαλογισμοί, ενώ υπάρχουν φορές που η θεραπεία συγχώρεσης συνδυάζεται με γιόγκα και εναλλακτικές «θεραπείες».
Κάποιοι θεωρούν τη συγχώρεση ως τη νέα ενσυνειδητότητα (mindfulness). Η ενσυνειδητότητα (mindfulness), η οποία χρησιμοποιείται και στη Θετική Ψυχολογία (Positive Psychology), έχει βαθειές Βουδιστικές ρίζες. Για τον Βουδισμό η συγχώρεση είναι μια πρακτική που εμποδίζει βλαβερές σκέψεις και αρνητικά συναισθήματα να καταστρέψουν την ευημερία του ανθρώπου. «Συγχωρείς τον εχθρό σου... απλά για να ωφελήσεις τον εαυτό σου»[14]. Η συγχώρεση προβάλλεται ιδιαίτερα σε βιβλία, ιστοσελίδες και σεμινάρια ανατολικοθρησκευτικού και αποκρυφιστικού περιεχομένου. Παραθέτουμε κάποιες ενδεικτικές διδασκαλίες τους: «Συγχώρεση σημαίνει να μπορώ να ελευθερώσω την μπλοκαρισμένη ενέργεια που κρατώ μέσα μου με κτητικότητα... Να αποφασίσω να αποχωρήσω από την εμπειρία φόβου και κάρματος»[15]. Αλλού διαβάζουμε ότι η συγχώρεση «ξεμπλοκάρει τα ενεργειακά πεδία μας». «Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι να καθαρίσουμε τα ενεργειακά μας πεδία και να αυξήσουμε τις δονήσεις μας έτσι ώστε να ενεργοποιήσουμε τη Χριστική μας συνειδητότητα»! Τέτοιες Νεοεποχίτικες, αποκρυφιστικές δοξασίες διδάσκονται σήμερα και στην Ελλάδα, στα εργαστήρια και σεμινάρια συγχώρεσης που διοργανώνουν ποικίλες εξωχριστιανικές και παραθρησκευτικές ομάδες στον τόπο μας. Προωθούνται ως σεμινάρια/εργαστήρια για «τη Δύναμη της Συγχώρεσης, τα Στάδια της Συγχώρεσης, το Δώρο της Συγχώρεσης, τη Θεραπεία της Καρδιάς». Επίσης, διαφημίζονται ως: «σεμινάρια συγχώρεσης-αθώωσης», σεμινάρια για τη «Συγχώρεση της Καρδιάς ως Θεμέλιο για τη Θεραπεία στη Νεο-Κρανιοϊερή Θεραπεία», «Συγχώρεση με τεχνικές συγχώρεσης της Πρανικής Ψυχοθεραπείας, με το Διαλογισμό στις Δίδυμες Καρδιές κ.ά.» Οι διαλογισμοί στη συγχώρεση χρησιμοποιούνται ευρέως, ενώ δεν λείπουν και τελετουργικά σαμανιστικού τύπου και επικλήσεις στη «Θεία Μητέρα». Με όλα αυτά, οι συχνά ανυποψίαστοι άνθρωποι που θέλησαν να μάθουν να συγχωρούν, βιώνουν πολλές φορές τις τραγικές συνέπειες του ανοίγματος στον αποκρυφισμό.
Στην Αμερική το 2015, η Θεοσοφική Εταιρεία φιλοξένησε, στα πλαίσια Συνεδρίου, εργαστήριο συγχώρεσης με τίτλο «Η Τέχνη και η Επιστήμη της Συγχώρεσης», με εισηγητή τον ψυχολόγο και ιδρυτή κέντρου Συγχώρεσης στο Στάνφορντ, ο οποίος καθοδήγησε διαλογισμό. Στην Αμερική το 1997 ξεκίνησε το κίνημα της «Δραστικής Συγχώρεσης», με την έκδοση σχετικού βιβλίου από τον Colin Tipping, o οποίος δήλωνε το 1999: «Η αποστολή μου είναι να ανυψώσω τη συνειδητότητα του πλανήτη μέσω της Δραστικής Συγχώρεσης και μέχρι το 2012 να έχω συνεισφέρει στη δημιουργία ενός κόσμου που θα χαρακτηρίζεται από συγχώρεση»[16]. Η Δραστική Συγχώρεση αποτελεί συγκερασμό των αρχών του αποκρυφιστικού εγχειριδίου «Μαθήματα Θαυμάτων (A Course in Miracles)» και μεθόδων του Colin Tipping και διδάσκεται σε 18 χώρες. Στην Ελλάδα η Δραστική Συγχώρεση διδάσκεται τα τελευταία χρόνια σε σεμινάρια, αποκρυφιστικά φεστιβάλ και σε ομάδες μελέτης.
Συμπερασματικά, σε εποχές σύγχυσης και ύπουλου πνευματικού πολέμου, οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να μην πλανώνται από τις συνεχείς προσπάθειες αλλοίωσης του Ορθοδόξου φρονήματος, μέσα από ποικίλες αναφυόμενες μεθόδους, «θεραπείες», σεμινάρια και πρακτικές. Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί καλούνται να γνωρίζουν τη μοναδική αλήθεια της πίστεώς μας, να μετέχουν βιωματικά στη ζωή της Εκκλησίας και να αναζητούν υπεύθυνη πληροφόρηση για θέματα αιρέσεων και παραθρησκείας. Να επαναλάβουμε ότι η αληθινή συγχώρεση δε βρίσκεται σε ψυχοθεραπευτικές πρακτικές, σεμινάρια, προγράμματα και τεχνικές. Η αληθινή συγχώρηση παρέχεται από τον ίδιο τον Χριστό, με το σωτηριώδες Μυστήριο της Μετανοίας και Εξομολογήσεως, όπου με την επενέργεια του Αγίου Πνεύματος ο άνθρωπος συγχωρείται και συγχωρεί, απαλλάσσεται από το βάρος των ενοχών του και ζει αληθινά.
Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Γλυφάδας, Ελληνικού, Βούλας, Βουλιαγμένης, Βάρης και Βαρκίζης
...Από το ότι δεν υπάρχουν ουσιαστικά στοιχεία για την ζωή του Βούδα και για την βαθύτερη διδασκαλία του μέχρι την εποχή του Χριστού, παρά μόνο κάτι κανόνες ήσυχης ζωής εν όψει του θανάτου, και δη με δυνατότητες μετενσαρκώσες του αποθνήσκοντος ζωντανού-νεκρού, επιβεβαιώνεται η υποψία ότι η ζωή των Αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ αποτέλεσε το πρότυπο της συγγραφής της ζωής του Βούδα- και όχι το αντίστροφο όπως υποστηρίζεται από άγγλους ερευνητές, αγνοούντες την Ορθοδοξία και τις προϋποθέσεις ακριβείας που διέπουν ως προς τα ουσιώδη, τους συγγραφείς βίων αγίων. Η ιστορία αυτή προβλήθηκε εκ των υστέρων στο παρελθόν αφού ο Βούδας φέρεται να έζησε κατ' άλλους μεν περί το 530 π.Χ. κατ΄άλλους δε πολύ ενωρίτερα, το 1.500 π.Χ. ή το 2.000 π.Χ.
Ο Βουδισμός στην πραγματικότητα σήμερα, είναι μία παραφθορά της αναμνήσεως του χριστιανισμού που διαδόθηκε από τους αγίους Βαρλαάμ και Ιωάσαφ σε σημαντικές περιοχές της Ινδίας, και που διώχθηκε όμως εν συνεχεία με ανελέητο τρόπο, αφού σκοτώθηκαν και όλοι οι μοναχοί. Ο λαός όμως εξακολούθησε να θυμάται με προφορική παράδοση την ζωή των αγίων αυτών, και τότε επινοήθηκε ο Βούδδας και η ζωή του. Όλα αυτά έγιναν μετά Χριστόν.
Προ Χριστού, υπήρχε όπως φαίνεται, απλώς ένα συνονθύλευμα διδασκαλιών για τον προ του θανάτου θάνατο των αισθήσεων με ένα είδος (δαιμονικού) "φωτισμού" στον νου, προκειμένου να αντιμετωπισθή ο πόνος και η προσδοκία του αληθινού θανάτου. Το συνονθύλευμα αυτό των διδασκαλιών δεν αποδιδόταν σε συγκεκριμένο πρόσωπο ακόμα, και αναφερόταν στην δυνατότητα του καθενός να φτάσει στην απαλλαγή από τον πόνο και την δυστυχία, με προσφυγή στον εικονικό θάνατο μέσω του διαλογισμού-και όχι στον "φωτισμό" ή την "θέωση", με όρους φιλοσοφικής μετοχής στην Ιδέα του Θεού-Δημιουργού, διότι ναι μεν η ιδέα του Θεού-Δημιουργού υπήρχε στις αρχαίες Βέδδες, αλλά από την πολύ ειδωλολατρία ο Θεός αυτός ελάχιστα πλέον επιστεύετο.
Μία πιο φιλοσοφική θεώρηση, του διαλογισμού του ινδουϊσμού και του βουδισμού, προφανώς αποτέλεσε αποτέλεσμα της πολιτισμικής επιρροής του Ελληνισμού μετά τον Μέγα Αλέξανδρο. Ο διαλογισμός, από απλή μελέτη θανάτου προσέλαβε ήπια και το φιλοσοφικό νόημα της αναζητήσεως του αληθινού νοήματος της ζωής. Αυτό δηλαδή που στην σημερινή ινδουιστική ορολογία λέγεται αυτοπραγμάτωση και στον σημερινό βουδισμό νιρβάνα.
Από την άλλη πλευρά, το ρεύμα ιδεών, ότι καθένας είναι ικανός για την πραγμάτωση του επί της γης προορισμού του, εδιώκετο στην Ινδία των καστών επί αιώνες, ως ατομική ανεξάρτητη κίνηση - ως "βουδισμός" λένε σήμερα αναχρονιστικώς όσοι δέχονται την ύπαρξη του ιστορικού Βούδα, πράγμα λίαν αμφίβολο, και του βουδισμού που υπάρχει σήμερα ως υπάρχοντος και προ Χριστού, πράγμα ανακριβές.
Τώρα, τι έγινε; Μετά τήν εξολόθρευση των ορθοδόξων χριστιανών μοναχών που διαδέχθηκαν τους Βαρλαάμ και Ιωάσαφ στην Ινδία, καθώς και των λοιπών ορθοδόξων χριστιανών - εξόντωση που έλαβε χώρα για τον ίδιο πολιτικό λόγο που εδιώκοντο οι ιδέες περί δυνατότητος του καθενός ανθρώπου να φθάσει στην πραγματοποίηση του προορισμού του χωρίς να ανελιχθεί προηγουμένως μέχρι τις κάστες των Χίντις και των Βραχμάνων - απλοποιήθηκε η ιστορία, και ταυτίσθηκαν οι άγιοι και η ανάμνησή τους με τα προηγηθέντα ιδεολογικά ρεύματα αυτής της απαγορευμένης στην Ινδία γνώσεως (του ότι κάθε άνθρωπος έχει κληθεί από τον Θεό να πραγματώσει τον επί της γης προορισμό του πεθαίνοντας ήσυχα, χωρίς να περάσει υποχρεωτικά προηγουμένως από μετενσάρκωση στην ανώτερη κάστα των Χίντις και των Βραχμάνων). Έτσι, προέκυψε η προσωποποίηση του Βούδδα, με την ιστορία "του" να είναι στην πραγματικότητα παραποιημένη η ιστορία των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ.
Εξηγείται έτσι και το ότι προσωπικές εικονικές αναπαραστάσεις του Βούδδα εμφανίζονται μόνο μετά Χριστόν. Δεν αποκλείεται μάλιστα, οι πρώτες εξ αυτών να είναι στην πραγματικότητα ορθόδοξες εικόνες είτε ορθοδόξων αγίων της αμέσως μετά τον απόστολο Θωμά εποχής, είτε των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ (όπως σε κάτι σπηλιές ασκητών, τις οποίες έδειχνε ένα ντοκυμαντέρ και που έμοιαζαν περισσότερο με ορθόδοξες εικόνες με φωτοστέφανο παρά με απεικονίσεις του Βούδδα). Παλαιότερα, υπήρχαν αγάλματα ειδωλολατρικών θυσιών σε μία χοντρή θεότητα καθισμένη σταυροπόδι και που μπορούμε να πούμε ότι αποτελούσε προσωποποίηση της "τέχνης του θανάτου σε ησυχία και χωρίς πόνο", προσιτής σε κάθε άνθρωπο. Επρόκειτο για ειδωλολατρικές θεότητες με διάφορα ονόματα. Αργότερα, και πολύ μετά Χριστόν ονομάσθηκαν τα αγάλματα αυτά αγάλματα του Βούδα.
Μετά λοιπόν από την ζωή των αγίων Βαρλάμ και Ιωάσαφ, και την εξόντωση των ορθοδόξων χριστιανών, και των ασκητών ακόμη, από τους φανατικούς Ινδουϊστές Χίντις και Βραχμάνους (ιστορία διωγμών των ορθοδόξων χριστιανών που σίγουρα πέρασε στους Πέρσες ως κίνηση "προστασίας" των προνομίων της καθεστηκυίας τάξεως από τα "ανατρεπτικά" δόγματα και τις απελευθερωτικές των κατωτέρων-δούλων πρακτικές του χριστιανισμού, και έτυχε δυστυχώς μιμήσεως εκεί) , στην Ινδία συναντάται πλέον, στην περιοχή του Μαντράς, η πολιτικά αποδυναμωμένη και αγνοημένη μικρή ορθόδοξη χριστιανική κοινότητα που είχε ιδρύσει ο Απόστολος Θωμάς, αλλά τούτο, με τίμημα, να μην έχουν ούτε ιεραποστολική δράση ούτε μοναχούς και βαθεία πνευματική ζωή, διότι αυτά φυσικά θα προσέβαλαν πολιτικώς τους Βραχμάνους και την δεύτερη ανώτερη κάστα, τους Χίντις, αφού θα έθεταν το θέμα του ότι ο κάθε άνθρωπος δύναται να αναλάβει την μοίρα του και να θεωθεί.
Με άλλα λόγια: Βούδας ως πρόσωπο ιστορικό είτε δεν υπήρξε καθόλου είτε δεν γνωρίζουμε τίποτα για την ιστορία του, αλλά η φερομένη ως ιστορία του είναι στην πραγματικότητα η ιστορία των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ. Πιο πιθανό είναι να υπήρξαν διάφορα πρόσωπα που ζητούσαν κάποια μορφή λυτρώσεως από τα βάσανα της ζωής και που τιμήθηκαν ως σοφοί από τους ασιάτες. Διότι υπάρχουν αγάλματα "βούδδα" με ονόματα άλλα όπως Σιντάρτα, ή Ασόκα κ.λ.π. προ Χριστού, αλλά δεν είχαν την ιστορία ζωής που αποδίδεται στον Βούδδα, ούτε την όλη διδασκαλία που σήμερα διδάσκεται ως βουδισμός, ακόμη και στην Δύση, και η οποία διδασκαλία είναι παρμένη στα ουσιαστικά της σημεία από την ασκητική ζωή των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ και των διαδόχων τους ασκητών. Αυτούς, οι ινδουϊστές τους ταύτισαν αφού τους εξαφάνισαν φυσικώς, με "βουδιστές" –τούτο, φυσικά, μετά Χριστόν - και αλλοίωσαν την όποια διδασκαλία τους ΠΑΙΡΝΟΝΤΑΣ τα σημεία που τους φάνηκαν συμβιβάσιμα με τον διαλογισμό πού γνώριζαν, τόσο οι ινδουϊστές όσο και οι βουδιστές.
Έτσι, διαμορφώθηκε ένα κράμα από
α) ιδέες μετενσαρκώσεως και τρόπου απαλλαγής από τα βάσανα για να πεθαίνει χωρίς πολύ στενοχώρια και με λιγώτερους πόνους ο όποιος "σοφός" της ανατολής, και
β) ιδέες περί πραγματώσεως του νοήματος της ζωής, είτε μέσα σε φωτισμό (ινδουϊσμός) είτε μέσα σε σκότος και "τίποτα" (νιρβάνα-βουδισμός).
Το δεύτερο (β), είναι από την ασκητική εμπειρία της Ορθοδοξίας αφού αφαιρέθηκε κάθε αναφορά στο πρόσπωπο του Χριστού και του Τριαδικού Θεού, για να διατηρηθεί η πολιτική θρησκεία του ινδουϊσμού με τις κάστες, τις μετενσαρκώσεις και την υποδούλωση των κατωτέρων καστών. Οι βουδιστές, διασπούσαν αυτήν την δομή ήδη από παλαιά, αφού όλοι όσοι ανήκαν στις κατώτερες κάστες, ώφειλαν να υπηρετούν μέχρι θανάτου τους ανωτέρους τους Βραχμάνους και Χίντις, και όχι να διαλογίζονται εν όψει του θανάτου και προς απόκτηση της σοφίας του αποθνήσκειν, που ήταν και το αληθινό νόημα και περιεχόμενο τότε του προχριστιανικού διαλογισμού στην Ινδία.
Δηλαδή, υπήρχε προ Χριστού στην Ινδία ο Ινδουϊσμός των καστών και των Βραχμάνων, στα σπλάχνα του οποίου, υπό την επιρροή του Ελληνισμού και της φιλοσοφίας, είχε αναπτυχθεί το κίνημα της ίσης δυνατότητος κάθε ανθρώπου να είναι κύριος της μοίρας του ιδίως εν όψει του θανάτου και της κοινής αυτής μοίρας των ΒΡΟΤΩΝ. Αυτό το κίνημα όμως, στο βαθμό που ήταν ατομοκεντρικό και προσωπικό, διωκόταν στα πλαίσια του Ινδουἱσμού πάλι και πάλι, και εξέπεσε μετά Χριστόν και μετά τον βίο των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ σε αυτό πού είναι σήμερα γνωστό ως Βουδδισμός.
Με αυτό το επικίνδυνο γι' αυτούς φιλοσοφικό και πολιτικό κίνημα, οι ιθύνοντες την Ινδία ταύτισαν τον χριστιανισμό και δη τον μοναχισμό των αγίων Βαρλαάμ και Ιωάσαφ, γι' αυτό και προέβησαν σε απηνείς διωγμούς των ορθοδόξων χριστιανών και των ασκητών. Πράγμα πού δεν είχαν κάνει σε βάρος της ορθόδοξης χριστιανικής κοινότητας του Μαντράς προηγουμένως, αφού σε αυτήν δεν υπήρχε το στοιχείο της ασκητικής ζωής και του μοναχισμού.
Αρκεί να διαβάσει κανείς τον Άγιο Ησύχιο και τα σχόλια στο φιλοκαλικό αυτό κείμενο που κάνει ο π. Αιμιλιανός, πρώην ηγούμενος της Ι. Μονής Σίμωνος Πέτρας του Αγίου Όρους, και θα καταλάβει γιατί λέμε ότι ο ινδουϊστικός και ο βουδιστικός διαλογισμός είναι, ιστορικώς και εμπειρικώς, πλήρως αλλοιωμένη η ασκητική εμπειρία της νοεράς προσευχής, με την κάθαρση του νού από τους λογισμούς, ακλούς ή κακούς, προκειμένου να αφιερωθή η ψυχή αγαπητικώς στον Κύριο Ιησού Χριστό, τον Υιό του Θεού, και συγχρόνως στην Παναγία μητέρα Του μετά πάντων των Αγίων.
Η αλλοίωση βέβαια είναι φρικτή, έχει γίνει με κάθαρση από την ίδια την αίσθηση της διακρίσεως μεταξύ καλού και κακού, και με όρους και προϋποθέσεις της διαφυλάξεως της πολιτικής θρησκείας του Ινδουϊσμού, δηλαδή με ελπίδα μετενσάρκωσης αντί για ελπίδα αναστάσεως, χωρίς προσωπικό Τριαδικό Θεό, χωρίς Ιησού Χριστό. Πρόκειται για αλλοίωση στην οποία εμφωλεύουν πλείστες όσες διαβολικές πλάνες και δαιμονικές εμπειρίες, είτε επηρμένου "φωτισμού" είτε σκότους δαιμονιώδους "σοφίας". Πάντως δε, συναντάται δαιμονική έπαρση όταν πρόκειται για γκουρούδες εμφορούμενους από το πνεύμα της διαδόσεως του "φωτισμού" τους στην Δύση.
Όπως αναφέρεται σε κείμενο της Ι. Μονής Μελισσοχωρίου, δημοσιευμένο στην Θεοδρομία κάθε αίρεση στη αρχή έχει ως βάση την πίστη σε κάτι πολύ χονδροειδές, ένα προφανές σφάλμα, και αυτό το χονδροειδές σφάλμα περιβάλλεται στην συνέχεια ολονένα περισσότερο από φιλοσοφικά ενδύματα και ιδίως από στοιχεία παρμένα από την Ορθοδοξία.
Έτσι όμως, εμείς νομίζουμε ότι ίσως υπάρχει ευσέβεια και ευλάβεια στην τάδε ή την δείνα θρησκεία-ή-αίρεση παρασυρόμενοι από την επιφανειακή ταπείνωση ή το τυχόν φρόνημα ελεημοσύνης που χαρακτηρίζει και κάποιους οπαδούς της, η ασέβεια όμως υπάρχει στην ρίζα της και πλήττει κάθε θρησκευτική εκδήλωσή τους, είτε λατρευτική είτε πρακτική..
Εισαγωγικά
Σε παλαιότερη αναφορά μας σχετικά με τις έννοιες της Αίρεσης και του Σχίσματος, τις είχαμε οριοθετήσει ως εξής: Ως αίρεση χαρακτηρίζεται τόσο στη Χριστιανική Δογματική, όσο και στο Κανονικό Δίκαιο, κάθε απόκλιση από βασική και θεμελιώδη δογματική διδασκαλία της Εκκλησίας από πιστό ή ομάδα πιστών, παρά την αναμφισβήτητη ασάφεια της εκκλησιαστικής παραδόσεως, ως προς τα όρια της αιρέσεως και του σχίσματος
Έτσι, αίρεση χαρακτηρίζεται κάθε διδασκαλία, που αποδεδειγμένα νοθεύει τη γνήσια αποστολική παράδοση και πίστη της Εκκλησίας με παρεκκλίσεις, προσθήκες, αφαιρέσεις, υπερτονισμούς ή μονομέρειες ως προς την γενικά παραδεκτή, συγχρονικά και διαχρονικά, εκκλησιαστική παράδοση.
Ο όρος σχίσμα δηλώνει τη διάσπαση της ενότητας της Χριστιανικής Εκκλησίας από ομάδες πιστών, οι οποίες διαφωνούν σε δευτερεύοντα ζητήματα και πάντως όχι στην ουσία της ορθής πίστης. Επομένως το Σχίσμα δεν αντιμετωπίζεται ως Αίρεση.
Στην παρούσα παρουσίαση εκτίθενται, όσα ο άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος παρουσιάζει και όσα συμβουλεύει, τόσο για την αντιμετώπιση των αιρετικών, όσο και την αντιμετώπιση των σχισματικών.
Ως προς τους αιρετικούς, συνιστά την αποφυγή συναναστροφών με αυτούς, όπως αποφεύγει κανείς να πιεί δηλητήριο. Τόσο αποτρόπαια φαίνεται λοιπόν η συναναστροφή με αιρετικούς.
Ως προς τους σχισματικούς όμως, η περίπτωσή των είναι διαφορετική, γιατί εδώ δεν έχουμε νοθεία ή παρέκκλιση από την γνήσια αποστολική πίστη και παράδοση. Για την περίπτωση των σχισματικών, που είναι ελαφρότερη περίπτωση, συνιστά να δέχονται τους σχισματικούς και να μην διακόπτουν την κοινωνία με αυτούς και ειδικά με τους Επισκόπους, γιατί η Εκκλησία δεν μπορεί να φέρεται ως ανεπίσκοπη.
Διακοπή της κοινωνίας με τους Επισκόπους μπορεί να γίνει μόνον, όταν διδάσκουν αίρεση κατεγνωσμένη και καταδικασμένη από την Εκκλησία ή όταν προσβάλλονται οι θεσμοί, η αποστολική πίστη και η ζωή της Εκκλησίας.
«…Μετά την ελπιδοφόρο νεοπατερική άνθηση των τελευταίων δεκαετιών…, η κατάσταση έχει αλλάξει δραματικά, ώστε να μη δικαιολογούνται πλέον οι αισιόδοξες προβλέψεις και προοπτικές για την πορεία της Ορθοδοξίας τον 21ο αιώνα, αν η εκκλησιαστική ηγεσία δεν αντιληφθεί τούς κινδύνους και δεν διαμορφώσει ποιμαντικά τις συνθήκες, ώστε να τηρούνται στον εκκλησιαστικό βίο τα δύο απαραίτητα στοιχεία, χωρίς τα οποία ούτε Ορθοδοξία υπάρχει, ούτε συνεπώς και δυνατότης σωτηρίας.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, όπως και οι άλλοι Άγιοι Πατέρες, με επιμονή αναφέρεται στις δύο αυτές ουσιώδεις πλευρές της χριστιανικής ζωής… Η αχώριστη αυτή δυάδα είναι «η δογμάτων ακρίβεια και η ορθότης του βίου», η ενότητα δόγματος και ήθους, η οποία σήμερα πλήττεται από τον δογματικό μινιμαλισμό του Οικουμενισμού, …ως και από την εκκοσμίκευση, από την είσοδο του κοσμικού, του γήϊνου φρονήματος μέσα στους κόλπους της Εκκλησίας, κλήρου και λαού, ακόμη και μέσα στους κόλπους του κατ’ εξοχήν φυγόκοσμου και εν ξενιτεία και αποταγή ζώντος Μοναχισμού…
Επί πολλές δεκαετίες, …απασχολεί πολλούς πιστούς με ένταση και σωτηριολογική αγωνία το θέμα του ποια επί τέλους είναι η αληθινή Εκκλησία, πού βρίσκεται η Εκκλησία; Είναι δυνατόν να θεωρούνται ως εκκλησίες οι αιρέσεις και τα σχίσματα; Είναι επιτρεπτόν θεολογικά η Εκκλησία, η αδιακόπως υφισταμένη μέχρι σήμερα διά της διπλής αποστολικής διαδοχής, διαδοχής εν πρώτοις στο σύνολο των αληθειών της πίστεως, και χρονικής διαδοχής κατόπιν στους επισκοπικούς θρόνους, να υποβιβάζεται και να συμφύρεται ως ένα πολλοστημόριο μεταξύ εκατοντάδων άλλων δήθεν εκκλησιών, όπου η διαδοχή της αλήθειας έχει διακοπή από νεωτερικές ανθρώπινες διδασκαλίες, και η χρονική διαδοχή των επισκόπων, όπου υπάρχει, έχει ακυρωθεί λόγω της διακοπής της αλήθειας; Υπήρξε ποτέ περίοδος στη ζωή της Μίας Εκκλησίας, κατά την οποία οι αιρέσεις και οι αιρετικοί εθεωρούντο μέλη της Εκκλησίας; …Πώς συμπεριφέρθηκε ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος απέναντι στις θρησκείες και στις αιρέσεις της εποχής του;
Συναφή εκκλησιολογικά θέματα πού έχουν ανάγκη διασαφήσεως είναι και ο υπερβαλλόντως προβαλλόμενος από μερίδα ορθοδόξων θεολόγων επισκοποκεντρισμός, ο οποίος ουσιαστικά ταυτίζει επίσκοπο και εκκλησία, κατ’ απομίμησιν της ταυτίσεως πάπα και εκκλησίας, ώστε εν πολλοίς ορθώς να επιρρίπτεται η μομφή εναντίον της Ορθοδόξου Εκκλησίας ότι ο μεν Ρωμαιοκαθολικισμός έχει ένα πάπα οι δε Ορθόδοξοι τόσους πάπες όσοι είναι και οι επίσκοποι. Προκύπτει μέσα από τη διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου αυτός ο επισκοποκεντρισμός; Σε περιόδους συγχύσεως και ακαταστασίας, κατά τις οποίες οι ποιμένες μεταβάλλονται σε προβατόσχημους λύκους και διαφθείρουν την ευαγγελική αλήθεια και ζωή, δεν μπορούν να εκφράσουν την εκκλησιαστική συνείδηση οι πρεσβύτεροι και οι μοναχοί αλλά ακόμη και οι λαϊκοί; Έχουμε στην περίπτωση αυτή σχίσμα; Ποιοι προκαλούν το σχίσμα και τις ταραχές μέσα στη ζωή της Εκκλησίας;
Ήταν σχισματικός ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, όπως τον κατηγόρησαν οι τότε κρατούντες στην Εκκλησία, ή αυτοί πού αθέτησαν τούς θεσμούς και τις παραδόσεις της Εκκλησίας, υπέρ των οποίων αγωνιζόταν εκείνος;…
Η γνώμη του για τις αιρέσεις
Με την ίδια ποιμαντική εγρήγορση και ανυποχώρητη αγωνιστικότητα αντιμετώπισε ο Χρυσόστομος και τις αιρέσεις της εποχής του… Σε εγκωμιαστική του ομιλία στον Άγιο Μελέτιο Αντιοχείας, ο οποίος προήδρευσε της Β’ Οικουμενικής Συνόδου στην Κωνσταντινούπολη, πού έθεσε τέρμα στην δράση των αντιτριαδικών αιρέσεων και ολοκλήρωσε το σύμβολο της πίστεως, αναφέρεται στην επιτυχή αναιρετική του δράση, η οποία του εστοίχισε διωγμούς και εξορίες. Μόλις ανέλαβε, λέγει, την θέση του επισκόπου, απήλλαξε την Αντιόχεια από την αιρετική πλάνη …«και τα σεσηπότα μέλη και ανιάτως έχοντα του λοιπού σώματος αποκόψας, ακέραιον την υγείαν επανήγαγε τω πλήθει της Εκκλησίας». Και μόνον αυτή του η θέση είναι αρκετή, για να δείξει πώς πρέπει να αντιμετωπίζεται η αίρεση, ως διαστροφή της αλήθειας και ως αρρώστια στο σώμα της Εκκλησίας, σε όλες τις εποχές και στην δική μας. …Ο Ιωάννης, μετά την εκ του Μοναχισμού επιστροφή του, έγινε, ως κληρικός πλέον, στενός συνεργάτης αμφοτέρων και βοηθός διά του φλογερού του κηρύγματος στην εκρίζωση του Αρειανισμού, τούς κινδύνους εκ του οποίου δεν αντελαμβάνοντο πολλοί Αντιοχείς και επεσκέπτοντο ακόμη και ναούς Αρειανών…
Συνιστά να αποφεύγουμε τις συναναστροφές με τούς αιρετικούς, όπως αποφεύγουμε τα δηλητήρια των φαρμάκων, γιατί είναι χειρότεροι από αυτά. Εκείνα βλάπτουν το σώμα, αυτοί καταστρέφουν την σωτηρία της ψυχής. Αν η συναναστροφή με τούς αιρετικούς και η φιλία οδηγεί και σε κοινωνία της ασεβείας, πρέπει να την αποφεύγουμε, ακόμη και αν πρόκειται για τούς γονείς μας. Ήταν πολύ αυστηρός και στον εαυτό του ο Χρυσόστομος στο θέμα της κοινωνίας με τούς αιρετικούς. Επειδή οι γνωστοί Μακροί Αδελφοί είχαν κατηγορηθεί από τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόφιλο ως Ωριγενιστές, ενώ τούς προστάτευσε, δεν είχε λειτουργική κοινωνία μαζί τους. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος για τον οποίο ο Άγιος Επιφάνιoς Κύπρου, εξαπατηθείς από τον Θεόφιλο ότι και ο Χρυσόστομος ήταν Ωριγενιστής, ήλθε στην Κωνσταντινούπολη να βοηθήσει τον Θεόφιλο και δεν είχε καμμία κοινωνία με τον Άγιο Χρυσόστομο, ως αιρετικό. Αρνήθηκε να παραχωρήσει ως πατριάρχης ο Χρυσόστομος ναό στον πανίσχυρο Γότθο ηγεμόνα Γαϊνά, επειδή ήταν Αρειανός, παρά την πίεση του αυτοκράτορος Αρκαδίου, ο οποίος είχε ανάγκη των στρατιωτικών υπηρεσιών του. Επαινεί τον πατριάρχη Αλεξανδρείας Φλαβιανό, διότι διεχώρισε τα λείψανα μαρτύρων που ήσαν θαμμένα μαζί με λείψανα αιρετικών έτσι, λέγει, απαλλάχτηκαν τα πρόβατα από τούς λύκους, οι ζώντες από τούς νεκρούς. Έμειναν οι μαργαρίτες της πίστεως μόνοι, ανέπαφοι από την δυσωδία των αιρετικών λειψάνων.
…Δίδει μεγάλη σημασία ο Άγιος Ιωάννης στον εναντίον των ετεροθρήσκων και αιρετικών αγώνα. Ολόκληρος ο τέταρτος «Περί Ιερωσύνης» λόγος του είναι αφιερωμένος στο να δείξει, ότι ο ιερεύς πρέπει να έχει υψηλή θεολογική συγκρότηση, να γνωρίζει τις θέσεις και τα επιχειρήματά τους, να διαθέτει τα απαραίτητα όπλα για να τους αποκρούει.
…Σχεδόν ταυτίζει την Ιερωσύνη ο Άγιος Χρυσόστομος με το κήρυγμα, με τη διδασκαλία του λόγου, χωρίς βέβαια να υποτιμά την τελετουργία των μυστηρίων. …Δεν ωφελούν οι ασκητικοί κόποι και ιδρώτες, όταν, λόγω αγνοίας και απειρίας των δογμάτων, πέσει κανείς σε αίρεση και αποσχισθεί από το σώμα της Εκκλησίας. Διαβεβαιώνει ο Άγιος Ιωάννης, ότι γνωρίζει πολλούς που το έπαθαν αυτό. Δεν ωφελεί λοιπόν μόνον ο ενάρετος βίος, χωρίς τα υγιή δόγματα, ούτε βέβαια η υγιής πίστη, όταν ο βίος είναι διεφθαρμένος.
Αν εφαρμόσουμε όσα για τις αιρέσεις αναφέραμε, ολίγα εκ πολλών, στην σημερινή κατάσταση της Εκκλησίας, η εικόνα είναι ζοφερή. Ό,τι είπαμε για την Απολογητική, πού αντιμετώπιζε παλαιότερα τους εξωτερικούς εχθρούς της Εκκλησίας, τους αλλοθρήσκους, ισχύει και για το αντιαιρετικό κήρυγμα. Έπαυσε να ακούγεται στους ναούς λόγος εναντίον των αιρέσεων, ωσάν ή Εκκλησία να έχει περιλάβει στους κόλπους της όλους όσοι ονομάζονται Χριστιανοί, ωσάν να ανήκουν όλοι οι Χριστιανοί στο σώμα του Χριστού, να μνημονεύονται όλοι στο δισκάριο της Προσκομιδής, να κοινωνούν όλοι εκ του αυτού ποτηρίου. Και μολονότι αυτό δεν έχει γίνει, και υπάρχουν Χριστιανοί πολυπληθείς ανά τον κόσμο πού δεν είναι υγιείς, νοσούν στην πίστη, στα δόγματα, και είναι αποκομμένοι από το σώμα της Εκκλησίας, όχι μόνο δεν παρουσιάζουμε τα νόθα δόγματα και τις πλάνες τους, για να γιατρέψουμε και τούς ίδιους και να προφυλάξουμε και τα μέλη της ‘Εκκλησίας από την λύμη των αιρέσεων, αλλά τους καθησυχάζουμε πως δεν είναι αιρετικοί, είναι και αυτοί εκκλησίες, όπως εμείς, και μάλιστα αδελφές εκκλησίες, συγκροτούμε μαζί τους συμβούλια εκκλησιών, αναγνωρίζουμε το βάπτισμά τους ως έγκυρο, συμπροσευχόμαστε, μας δίδουν και τούς δίδουμε ναούς και πολλά άλλα, όσα η οικουμενιστική σύγχυση των ημερών μας έχει προκαλέσει. Τα πάντα «άνω και κάτω γέγονε» θα έλεγε ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος. Γκρεμίσαμε τούς φράκτες, τα όρια πού έθεσαν οι Άγιοι Απόστολοι και οι Άγιοι Πατέρες…
Δεν θα φθάσετε στην ενότητα, λέγει [ο διάβολος] σε όσους τον ακούουν, αγωνιζόμενοι για την αλήθεια· κάνουν λάθος ο Χριστός, οι Απόστολοι, οι Πατέρες· θα φθάσετε στην ενότητα με την αγάπη. Αφήστε τα δόγματα στους θεολόγους, κλείστε τους σε ένα νησί και ας συζητούν όσο θέλουν. Ούτε δογμάτων ακρίβεια, ούτε βίου ορθότης είναι απαραίτητα για την σωτηρία, όπως διδάσκει το Ευαγγέλιο και σύμπας των Πατέρων ο χορός, με έμφαση δε ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος. Θα σας σώσει τώρα ο Οικουμενισμός, πού καταλύει την αποκλειστικότητα, τον ναρκισσισμό, το δόγμα της Μιάς, Αγίας, Καθολικής και Αποστολικής Εκκλησίας, και καταργεί την αυστηρότητα της Ευαγγελικής ζωής, διευκολύνοντας την εκκοσμίκευση. Μπορούμε έτσι τώρα στις τρεις πτώσεις πού προκάλεσε ο Διάβολος, κατά τον αείμνηστο και όσιο Γέροντα Ιουστίνο Πόποβιτς, τις πτώσεις του Αδάμ, του Ιούδα και του Πάπα, να προσθέσουμε και τέταρτη πτώση, την πτώση του Οικουμενισμού. Ίσως βέβαια σκεφθεί κάποιος και πει ότι ορθώς ο Άγιος Χρυσόστομος ομιλεί για τούς αιρετικούς και τούς ελέγχει. Τότε έτσι πίστευαν. Σήμερα έχουν αλλάξει αυτά. Δεν πρέπει να ασχολούμαστε πλέον και να αγωνιζόμαστε εναντίον των άλλων θρησκειών και των αιρέσεων. Έτσι μου απήντησε γραπτώς μεγαλόσχημος και γνωστός επίσκοπος, κεκοιμημένος τώρα, όταν του έστειλα το βιβλίο μου για την Ουνία, στο οποίο παρουσίαζα την εξέλιξη της εξετάσεως του θέματος, στον διάλογο Ορθοδόξων και Ρωμαιοκαθολικών, από τον οποίο με απεμάκρυναν για την όποια συμβολή μου στην καταδίκη της Ουνίας.
Επειδή λοιπόν κυριαρχούν στην εκκλησιαστική επικαιρότητα οι θεολογικές συζητήσεις για τα όρια της Εκκλησίας, …ας επιτραπεί να ακουσθεί εδώ στο συνέδριο μας ένας σαφής χρυσοστομικός-πατερικός λόγος.
Οι Ορθόδοξοι τίποτε δεν αλλάσσουμε από όσα παραλάβαμε· ούτε προσθέτουμε, ούτε αφαιρούμε, ούτε αλλοιώνουμε. Όσους προσθέτουν και αφαιρούν και αλλοιώνουν τούς αποκηρύσσουμε, τους αναθεματίζουμε ως αιρετικούς, όπως έκαναν οι άγιες σύνοδοι και οι Άγιοι Πατέρες…
Η διά των αιώνων ομόφωνη, σταθερή και αταλάντευτη αυτή αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας εκφραζόταν από το σύνολο των ιεραρχών της Εκκλησίας της Ελλάδος μέχρι και του αρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Από του αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου (1998) η πρώην παραδοσιακή και αυστηρή σε θέματα πίστεως τοπική αυτή εκκλησία, άλλαξε στάση και προσδέθηκε στο άρμα του Οικουμενισμού…
Σύμφωνα λοιπόν με τα λεχθέντα υπάρχουν και σήμερα αιρέσεις και μάλιστα πιο επικίνδυνες, γιατί καλύπτουν το αληθινό τους πρόσωπο ο κυριαρχών Οικουμενισμός και η απατηλή σύντροφος του, η αγαπολογία. Γι’ αυτό όσα είπε και έπραξε για τις αιρέσεις της εποχής του ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ελάχιστα των οποίων παρουσιάσαμε, ισχύουν πολύ περισσότερο και σήμερα. Μπορεί κανείς να έχει σ’ αυτά αντίρρηση, αν επιθυμεί να είναι ενσωματωμένος στην διά των αιώνων από τούς Άγιους Πατέρες εκφραζόμενη αυτοσυνειδησία της Εκκλησίας; Όπως σε παρόμοια περίπτωση κατά την διάρκεια των εργασιών της Z’ Οικουμενικής Συνόδου για το θέμα των άγιων εικόνων είπε ο μητροπολίτης Νικομηδείας Πέτρος, «Ιωάννης ο Χρυσόστομος τοιαύτα λέγει· τις έτι τολμά ειπείν κατ’ αυτών;». Ετολμήθη, παρά ταύτα, να χρησιμοποιηθεί ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, με εσφαλμένη κατανόηση μερικών θέσεών του, υπέρ του Οικουμενισμού από τον καθηγητή Ευάγγελο Θεοδώρου, αποκαταστάθηκε όμως ή αλήθεια από τον εμβριθή μελετητή τής διδασκαλίας του αείμνηστο καθηγητή Κωνσταντίνο Μουρατίδη.
Το Σχίσμα. Παρανόηση της χρυσοστομικής διδασκαλίας.
Ενδιαφέρουσα είναι η διδασκαλία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και για το σχίσμα, το οποίο θεωρεί ότι είναι εξ ίσου μεγάλο κακό, όσο και η αίρεση: «Του εις αίρεσιν εμπεσείν το την Εκκλησίαν σχίσαι ουκ έλαττόν εστι κακόν». Η γνώμη του αυτή χρησιμοποιείται συχνά και στις ημέρες μας, ιδιαίτερα όταν γίνεται λόγος για τούς Παλαιοημερολογίτες και όταν επίσης πολλοί κληρικοί και πιστοί, προβληματισμένοι για την εκκλησιολογική αίρεση του Οικουμενισμού, φθάνουν μέχρι του σημείου να σκέπτονται διακοπή τής κοινωνίας με τούς οικουμενιστάς επισκόπους. Τότε τούς επισημαίνεται ο κίνδυνος του σχίσματος με την επίκληση και αυτής της γνώμης του Αγίου Χρυσοστόμου, όχι πάντως ορθώς, διότι η συνάφεια στην οποία διετύπωσε ο Άγιος Ιωάννης αυτήν την θέση είναι τελείως διαφορετική, ο ίδιος δε δεν δίστασε να διακόψει την κοινωνία με άλλους επισκόπους και να επαινέσει στα κείμενά του, ιδιαίτερα στις επιστολές που στέλνει από την εξορία, όσους κληρικούς και λαϊκούς ηρνούντο να δεχθούν ως νόμιμη εκκλησιαστική κατάσταση τούς διώκτες και διαδόχους του.
Η συνολική έρευνα των κειμένων του δίδει διαφορετική εικόνα της στάσεως του Χρυσοστόμου προς τούς διαδόχους του, διαφορετική από εκείνη πού συνήθως προβάλλεται με βάση σύσταση και συμβουλή του Χρυσοστόμου προς τούς οργισμένους για την εξορία του κληρικούς και λαϊκούς να κάνουν υπακοή στον διάδοχο του και να τον αναγνωρίσουν, διότι δεν μπορεί η Εκκλησία να μείνει χωρίς επίσκοπο, να είναι «ανεπίσκοπος». Αντίθετα, από την διδασκαλία και την ζωή του προκύπτει ότι διακοπή της κοινωνίας προς τον επίσκοπο δικαιολογείται όχι μόνο σε περίπτωση που κηρύσσει αίρεση, όπως τελικώς καθόρισε η Εκκλησία με τον 15ο κανόνα της Πρωτοδευτέρας συνόδου, γιατί αυτό είναι αυτονόητο και προφανές, αλλά ακόμη και σε περίπτωση κατά την οποία προσβάλλονται οι θεσμοί της Εκκλησίας, προσβάλλονται γενικώς οι αρχές της αποστολικής πίστεως και ζωής. Η διδασκαλία του Ευαγγελίου για την πίστη και την ζωή είναι ενιαία, ο δε απόστολος Παύλος απέκοψε από την εκκλησιαστική κοινωνία τον αιμομίκτη της Κορίνθου για ηθικό παράπτωμα και όχι για αιρετική διδασκαλία. Αυτήν την χρυσοστομική γραμμή ακολούθησε μετά από τέσσερες αιώνες άλλη μεγάλη πατερική μορφή, ο Άγιος Θεόδωρος Στουδίτης (759-826), ο οποίος διέκοψε την κοινωνία για το ηθικό θέμα της «μοιχοζευξίας», για το ότι δηλαδή ο ιερομόναχος Ιωσήφ, τη ανοχή του πατριάρχου, ευλόγησε τον δεύτερο γάμο του αυτοκράτορος Κωνσταντίνου Στ’ (780-797), ενώ ζούσε ακόμη η προηγουμένη του σύζυγος.
…Απαντώντας δε και σε ένσταση πού στρεφόταν εναντίον του, ότι δεν έπρεπε να προβεί σε καθαιρέσεις και να προκαλέσει αναστάτωση και σχίσμα, αφού δεν υπήρχε θέμα αιρέσεως, αλλά ήσαν ορθόδοξοι οι καθαιρεθέντες, είχαν την ίδια πίστη, απαντά ότι δεν αρκεί το ότι ήσαν ορθόδοξοι· είχαν προσβάλει με την σιμωνία την χειροτονία, την ιερωσύνη. Όπως πρέπει να αγωνιζόμαστε για την πίστη, έτσι πρέπει να αγωνιζόμαστε και για την κανονική, την σωστή εκλογή των επισκόπων. Γιατί, αν μπορεί ο καθένας να γεμίζει τα χέρια του με χρήματα και να εξαγοράζει την ιεροσύνη, ας προσέλθουν τότε όλοι, άξιοι και ανάξιοι. Δεν χρειάζεται πλέον το άγιο θυσιαστήριο, δεν χρειάζεται η γνώμη του πληρώματος της Εκκλησίας, ούτε ο σύλλογος των ιερέων. Ας τα καταργήσουμε όλα αυτά και ας τα καταστρέψουμε. …Μπροστά στο προσήκον, στο σωστό, δεν κάνει καμμία παραχώρηση ο Χρυσόστομος, ακόμη και αν πρόκειται να αποσχισθούν μερικοί από την Εκκλησία. Αυτό ας το σημειώσουμε όσοι στους καιρούς μας διστάζουμε να πράξουμε αυτό που πρέπει, επικαλούμενοι τον κίνδυνο σχίσματος. Και το προσήκον στην περίπτωση αυτή ήταν η κανονική, η μη σιμωνιακή ιερωσύνη, η κάθαρση της Εκκλησίας από τούς αναξίους επισκόπους.
…Καθ’ όλην την διάρκεια της πατριαρχίας του, εξασθενημένος σωματικά αλλά άκαμπτος και ανυποχώρητος μπροστά στο προσήκον μέχρι το τέλος τής ζωής του, πού επισυνέβη από τις ταλαιπωρίες της εξορίας, εισέπραξε, και εξόριστος ων, αφάνταστο μίσος εκ μέρους αναξίων επισκόπων, ελεγχομένων από την ζωή και την διδασκαλία του, πράγμα που τον οδήγησε να γράψει προς την διακόνισσα Ολυμπιάδα, ότι δεν φοβάμαι κανένα άλλο όσο τούς επισκόπους, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις: «Ουδένα γάρ λοιπόν δέδοικα ως τους επισκόπους, πλην ολίγων».
Αντιλαμβάνεται λοιπόν κανείς ότι ή συνάφεια, μέσα στην οποία ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είπε ότι το σχίσμα είναι εξ ίσου κακό με την αίρεση και ότι ούτε το αίμα του μαρτυρίου δεν μπορεί να εξαλείψει την αμαρτία του σχίσματος, έχει σχέση με τις διαιρέσεις που προκαλούνται εξ αιτίας της φιλαρχίας και της κενοδοξίας όσων εκλέγονται αναξίως επίσκοποι και όσων εισπηδούν σε ξένες δικαιοδοσίες για να στηρίξουν τους αναξίους, και όχι με όσους αντιδρούν για την καταπάτηση των θεσμών της Εκκλησίας. Οι πρώτοι σχίζουν και διαιρούν την Εκκλησία και όχι οι δεύτεροι, έστω και αν, από την κυριαρχούσα στην ηγεσία της Εκκλησίας σχισματική ομάδα, χαρακτηρίζονται ως σχισματικοί, όπως χαρακτηρίσθηκαν ο Άγιος Ιωάννης και οι έχοντες κοινωνία μαζί του κληρικοί και λαϊκοί, ως «σχίσμα των Ιωαννιτών», από τούς πράγματι σχισματικούς διαδόχους του. Σ’ αυτούς επιρρίπτει ευθέως την κατηγορία του σχίσματος και τούς στολίζει με βαρείς χαρακτηρισμούς, όπως θα δούμε. Πολύ περισσότερο δεν έχουν καμμία σχέση ούτε με τους Παλαιοημερολογίτες, ούτε με όσους νεοημερολογίτες ανησυχούν και αγωνιούν για την κυριαρχία της παναιρέσεως του Οικουμενισμού, με τους εκπροσώπους του οποίου, ετεροδόξους και Ορθοδόξους, έπρεπε αυτονοήτως και προφανώς να διακόψουμε κάθε κοινωνία. Αυτό προκύπτει σαφώς από όσα περί αιρέσεων παρουσιάσαμε του Αγίου Ιωάννου, αλλά και από την θέση του Αποστόλου Παύλου στην προς Εφεσίους επιστολή, ότι η ενότητα στην Εκκλησία διασφαλίζεται, όταν οι πιστοί είναι «εν σώμα και εν πνεύμα», όταν υπάρχει «εις Κύριος, μία πίστις, εν βάπτισμα». Πιστεύει ο Άγιος Χρυσόστομος, ότι καλώς ο Απόστολος μετά το «εν σώμα» έθεσε και το «εν πνεύμα», για να δείξει ότι από το ένα σώμα θα υπάρχει ασφαλώς και ένα πνεύμα, η ιδία πίστη, ή ακόμη ότι δεν αρκεί να είναι κανείς ενσωματωμένος στην Εκκλησία, στο «εν σώμα», χρειάζεται να έχει και το πνεύμα της Εκκλησίας, και αυτό ισχύει όχι με τούς αίρετικούς που είναι εκτός του σώματος της Εκκλησίας, αλλά με όσους Ορθοδόξους ανήκουν στο σώμα της Εκκλησίας, δεν έχουν όμως το πνεύμα της Εκκλησίας, και είναι φίλοι των αιρετικών.
Θα συμπληρώσουμε τις περί σχίσματος θέσεις του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου παρουσιάζοντας πιο ολοκληρωμένη εικόνα από την αποσπασματική και επιλεκτική που προβάλλεται με την επίκληση της συμβουλής του προς τούς κληρικούς και λαϊκούς μετά την καθαίρεση και εξορία του να αποδεχθούν και να υπακούσουν στους διαδόχους του, γιατί η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι χωρίς επίσκοπο. Προηγουμένως πρέπει να πούμε, ότι ο Χρυσόστομος στην εκκλησιολογία του δεν είναι επισκοποκεντρικός, όπως υπάρχει τάση σε αρκετούς κληρικούς και θεολόγους σήμερα να παρουσιάζουν την Ορθόδοξη Εκκλησία, ως δήθεν επισκοποκεντρική .
Δεν βλέπει μεγάλη απόσταση μεταξύ του επισκόπου και του πρεσβυτέρου, αντίθετα προς το χάσμα που έχει δημιουργηθεί σήμερα, κατά το οποίο ο επίσκοπος είναι το παν, οι πρεσβύτεροι και ο λαός τίποτε, υμνητές και προσκυνητές του επισκόπου. Η Ιερωσύνη είναι ενιαία, ασκούμενη αυθεντικώς και από τον επίσκοπο και από τούς πρεσβυτέρους… «Διαλεγόμενος περί επισκόπων και χαρακτηρίσας αυτούς και ειπών τίνα μεν έχειν, τίνων δε απέχεσθαι χρη, και το των πρεσβυτέρων τάγμα αφείς εις τούς διακόνους μετεπήδησε. Τι δήποτε; Ότι ου πολύ το μέσον αυτών και των επισκόπων. Και γάρ και αυτοί διδασκαλίαν εισίν αναδεδεγμένοι και προστασίαν της Εκκλησίας. Και α περί επισκόπων είπεν, ταύτα και πρεσβυτέροις αρμόττει. Τη γάρ χειροτονία μόνη υπερβεβήκασι και τούτω μόνο δοκούσι πλεονεκτείν τους πρεσβυτέρους».
Μετά την αναγκαία αυτή για τούς σημερινούς εκκλησιολογικούς προβληματισμούς επισήμανση επανερχόμαστε στα περί σχίσματος. Πράγματι η καθαίρεση καί εν συνεχεία η εξορία του Χρυσοστόμου εδημιούργησαν εκκλησιολογικό δίλημμα στους κληρικούς και στους λαϊκούς για το αν έπρεπε να αποδεχθούν τις αποφάσεις της συνόδου… Δεχόμαστε λοιπόν τις αποφάσεις όλων των συνόδων, και των ληστρικών; Δεν υπάρχουν «ψευδείς» και «αληθείς» σύνοδοι; Ήταν φοβερός ο λαϊκός ξεσηκωμός υπέρ του Αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου… Αποφασισμένος όμως και ο αυτοκράτωρ Αρκάδιος να πραγματοποιήσει την απομάκρυνση, ιδιαίτερα όταν οι εχθροί του Χρυσοστόμου επίσκοποι της ψευδοσυνόδου τον προέτρεψαν νά χρησιμοποιήσει βία…
Ο Χρυσόστομος δεν είχε αναγνωρίσει ποτέ ως κανονική την καθαίρεσή του και θεωρούσε ότι το σχίσμα το προκαλούσαν οι αντίπαλοι του. Ήδη οι περί αυτόν σαράντα επίσκοποι, έχοντες μάλιστα την πλειοψηφία σε σχέση με τούς τριανταέξη πού συγκέντρωσε ο Θεόφιλος παρά την Δρυν, εκ των οποίων είκοσι επτά είχε φέρει από την Αίγυπτο, είχαν απευθυνθεί προς τον Θεόφιλο καθιστώντας τον υπεύθυνο για το σχίσμα: «Μη κατάλυε τα πράγματα της Εκκλησίας και μη σχίζε την Εκκλησίαν, δι’ ην ο Θεός εις σάρκα κατήλθε»…
Επειδή λοιπόν επίστευε ότι το σχίσμα το προκαλούν οι αντίπαλοί του, ουδέποτε διενοήθη να αποδεχθεί τις αποφάσεις των δύο ψευδοσυνόδων, της «επί Δρυν» και της δεύτερης πού ανανέωσε τις αποφάσεις εκείνης, και να αποχωρήσει του θρόνου οικειοθελώς· αυτό θα εσήμαινε αναγνώριση της κανονικότητος των αποφάσεων. Από την αρχή των περιπετειών του μέχρι του θανάτου του επίστευε ότι αυτός είναι ο νόμιμος και κανονικός επίσκοπος στον θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως. Γι’ αυτό και όταν ο Αρκάδιος του εζήτησε να αποχωρήσει από τον ναό οικειοθελώς για να αποφευχθούν και οι ταραχές, έδωσε την γνωστή γενναία απάντηση: «Εγώ παρά του Σωτήρος Θεού αποδέδεγμαι την Εκκλησίαν ταύτην εις επιμέλειαν της του λαού σωτηρίας, και ου δύναμαι αύτην καταλείψαι· ει δε τούτο βούλει (η γαρ πόλις σοι διαφέρει), βία με εξέωσον, ίνα έχω απολογίαν της λιποταξίας την σην αυθεντίαν». Ήταν εκ του Θεού χειροτονημένος και τοποθετημένος, και η εθελουσία εγκατάλειψη του ποιμνίου που του ενεπιστεύθη ο Θεός θα ήταν λιποταξία. Πιστεύει ότι η εκλογή του ήταν θεόθεν, όχι με ψήφους ανθρώπων, γι’ αυτό και δεν μπορούν να τον καταργήσουν άνθρωποι· και εξ αυτού προκύπτει βεβαίως ότι οι αποφάσεις των συνόδων δεν είναι πάντοτε θεοκίνητες, δεν τις επικυρώνει πάντοτε ο Θεός· «Μη γάρ ανθρωπίναις ψήφοις ενταύθα ήλθομεν; Μη γάρ άνθρωπος ήγαγεν, ίνα άνθρωπος καταλύση».
…Συγκλονίζει πράγματι το μεγαλείο του Χρυσοστόμου και η ετοιμότητά του να φθάσει μέχρι και τον θάνατο, προκειμένου να υπερασπισθεί τους θεσμούς της Εκκλησίας. …
«Επειδή έστη η πόλις, Εκκλησίαν ο διάβολος ηθέλησε σαλεύσαι. Μιαρέ και παμμίαρε διάβολε, τοίχων ου περιεγένον και Εκκλησίαν προσδοκάς σαλεύσαι; Μη γαρ εν τοίχοις η Εκκλησία; Εν τω πλήθει των πιστών η Εκκλησία. Ιδού πόσοι στύλοι εδραίοι, ου σιδήρω δεδεμένοι, αλλά πίστει εσφιγμένοι».
…Εκτιμώντας ότι αυτοί οι έπαινοι του προς τούς αντιδρώντας πιστούς θα εθεωρούντο από μερικούς, όπως συμβαίνει και σήμερα, ως υποκίνηση των πιστών σε στάση, κάνει διάκριση ανάμεσα στη στάση και στο ζήλο. Αυτά πού κάνουν εκείνοι είναι στάση, γιατί φθάνουν και μέχρι τη διάπραξη φόνων, ενώ σεις θέλετε να αποτρέψετε αυτά τα δεινά και αγωνίζεσθε για την διάσωση της Εκκλησίας. Αυτό είναι ζήλος, όχι στάση. Αυτοί προκάλεσαν την τρικυμία, αλλά η δική σας ανδρεία απέτρεψε την θαλασσοταραχή.
…Θα δώσει διέξοδο ο Θεός· θα αμείψει με στεφάνους και βραβεία όσους υπομείνουν τούς πειρασμούς και θα τιμωρήσει αξίως όσους σκανδάλισαν την οικουμένη, ανέτρεψαν τόσες εκκλησίες, …έσχισαν το σώμα του Χριστού και διέσπειραν παντού τα μέλη του. …Επαινεί πολλούς επισκόπους που είχαν διακόψει κάθε κοινωνία με την κρατούσα εκκλησιαστική κατάσταση, τους προτρέπει δε να συνεχίσουν αυτήν την στάση, έστω και αν οι περισσότεροι υπέκυψαν στους ισχυρούς. Είναι η μόνη ελπίδα για να διορθωθούν τα κακά. «Τούτο γάρ αρχή της λύσεως του χειμώνος, τούτο ασφάλεια της Εκκλησίας, τούτο των κακών διόρθωσις, όταν τους τα τοιαύτα πονηρευσαμένους υμείς οι υγιαίνοντες αποστρέφησθε και μηδέν κοινόν έχητε προς αυτούς». Και δεν αρκείται μόνον στην δική τους διακοπή κάθε κοινωνίας, αλλά τούς συνιστά να προτρέπουν και όλους να πράξουν το ίδιο. Θεωρεί μάλιστα ότι συγκαταλέγονται μεταξύ των μαρτύρων αυτοί οι οποίοι αγωνίζονται ώστε να μη φθαρούν και καταστραφούν οι πατερικές παραδόσεις και οι θεσμοί της Εκκλησίας…
Μέσα λοιπόν στα πλαίσια αυτά και με αυτήν την εικόνα που προκύπτει από το σύνολο των μετά τις δύο εξορίες κειμένων του ιδίου του Χρυσοστόμου, μπορούμε να ερμηνεύουμε όσα παραδίδει ο Παλλάδιος Ελενουπόλεως για στις συστάσεις του Χρυσοστόμου προς αποφυγήν του σχίσματος, τα οποία δεν δίδουν πλήρη την εικόνα, γιατί συμπληρώνονται στην συνέχεια και από τον ίδιο τον Παλλάδιο, ο οποίος συνέπαθε μετά του Χρυσοστόμου και δεν εκοινώνησε με τούς αληθινούς σχισματικούς, συμφωνών απολύτως προς την στάση και τις συστάσεις του Χρυσοστόμου. Πράγματι τον παρουσιάζει ο Παλλάδιος αρχικά μετά την ανακοίνωση της πρώτης του καθαίρεσης από την «επί Δρυν» σύνοδο να στηρίζει τους περί αυτόν επισκόπους, οι οποίοι είχαν καταληφθεί από αθυμία, εδάκρυζαν και έκλαιγαν. Αφού τους υπενθύμισε ότι «οδός εστιν ο παρών βίος, και τα χρηστά και τα λυπηρά παροδεύεται», τους συνέστησε να μην εγκαταλείψουν τις επισκοπές τους· «τας εκκλησίας υμών μη αφήτε». Όταν του επεσήμαναν ότι, αν κρατήσουν τις επισκοπές, είναι αναγκασμένοι να κοινωνήσουν προς τούς κρατούντες, απήντησε· «κοινωνήσατε μεν, ίνα μη σχίσητε την Εκκλησίαν, μη υπογράψητε δε· ουδέν γαρ εμαυτώ σύνοιδα άξιον καθαιρέσεως». Τα ίδια είπε και προς την Ολυμπιάδα και τις άλλες διακόνισσες, τα οποία, ερμηνευόμενα μετά προσοχής, δεν αφήνουν καμμία αντίφαση και αντίθεση μεταξύ των όσων συνιστούσε προς αποφυγήν του σχίσματος στη φάση αυτή και των όσων στη συνέχεια έπραττε και συνιστούσε για αποφυγή της κοινωνίας και αποστροφή των κρατούντων.
Είπε λοιπόν προς τις πνευματικές του κόρες:
«Τούτο εστιν ο παρακαλώ· μη τις υμών ανακοπή της συνήθους εύνοιας της περί την Εκκλησίαν·
και ος αν άκων αχθή επί την χειροτονίαν,
μη αμφιβατεύσας το πράγμα,
κατά συναίνεσιν των πάντων,
κλίνατε αυτώ την κεφαλήν υμών ως Ιωάννη· ου δύναται γάρ η Εκκλησία άνευ επισκόπου είναι».
Για να μη μείνει λοιπόν η ‘Εκκλησία άνευ επισκόπων καλών, συνιστά στους επισκόπους που τον ακολουθούσαν να παραμείνουν στις επισκοπές τους εν κοινωνία προσωρινή προς τούς παρανομούντες. Ήθελε να μη παραδοθεί σε κακούς επισκόπους καθ’ ολοκληρίαν το σκάφος της Εκκλησίας· οικονομεί προς καιρόν τα πράγματα. Αυτό φαίνεται και εκ του ότι την ίδια στιγμή που λέγει αυτά προς τούς συνεπισκόπους του, ο ίδιος σε δικά του κείμενα ομιλεί περί λύκων και μοιχών, όπως είδαμε· αυτή είναι η κατά ακρίβειαν γνώμη του. Η σύσταση προς τις διακόνισσες βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση, προετοιμάζει όμως το έδαφος για την μετέπειτα τελείως απορριπτική των διαδόχων του στάση, διότι θέτει όρους και προϋποθέσεις για την αναγνώριση και αποδοχή τους, για την κοινωνία προς αυτούς· και οι όροι πού θέτει είναι να εκλεγεί άκων, χωρίς τη θέληση του, χωρίς να το επιδιώκει αυτός που θα τον διαδεχθεί, και να είναι πρόσωπο επίσης κοινής αποδοχής, «κατά συναίνεσιν πάντων».
Αυτοί οι όροι όχι μόνον δεν ετηρήθησαν, και οι δύο διάδοχοι του, ο Αρσάκιος και ο Αττικός στη συνέχεια ήσαν πρόσωπα της μερίδος των εχθρών του, ανελθόντες όχι άκοντες αλλά μετά χαράς εις τον θρόνον, αλλά πολύ περισσότερο εκίνησαν φοβερούς διωγμούς εναντίον όσων παρέμειναν πιστοί στον Ιωάννη, ακόμη και εναντίον της Ολυμπιάδος και των άλλων διακονισσών. Δεν κατέβαλαν καμμία προσπάθεια ειρηνεύσεως της Εκκλησίας· καθαιρούσαν και εξόριζαν επισκόπους, δεν άφηναν δε τον εξόριστο ιεράρχη ούτε στην εξορία του ήσυχο, αλλά τον ταλαιπωρούσαν διαρκώς μέχρι που τον οδήγησαν στον θάνατο. Έδειξαν λοιπόν τα ίδια τα πράγματα ότι αυτοί ήσαν προβατόσχημοι λύκοι, πειρατές και δήμιοι, χειρότεροι από τούς πιο σκληρούς διώκτες της Εκκλησίας, γι’ αυτό και επαινεί όσους δεν έχουν κοινωνία μαζί τους, θεωρώντας τους κατά πρόθεση μάρτυρες.
Δεν πρέπει λοιπόν να γίνεται επιλεκτική επίκληση μόνον των πρώτων συστάσεων του Χρυσοστόμου προς τούς σαράντα συνεπισκόπους του και στις διακόνισες και ιδιαίτερα της φράσεως, ότι δεν μπορεί η εκκλησία να είναι χωρίς επίσκοπο, «ου δύναται γάρ η Εκκλησία άνευ επισκόπου είναι», αλλά και της τελικής του στάσεως, της διακοπής κάθε κοινωνίας και συναναστροφής ως μόνης οδού για τη διόρθωση των πραγμάτων της Εκκλησίας. Σε δύσκολες περιόδους την διαποίμανση αναλαμβάνει ο ίδιος ο Χριστός· καθιστά τα πρόβατα ποιμένες, και δι’ αυτών εκδιώκει τους προβατόσχημους λύκους. Όντως η Εκκλησία δεν μπορεί να είναι χωρίς επίσκοπο, εννοείται βέβαια χωρίς καλόν επίσκοπο.
Επίλογος
… Η μεγάλη του προσφορά, ανάμεσα στις πολλές άλλες, είναι το ανύστακτο και αμετάπτωτο μαρτυρικό φρόνημα που μετέδωσε στους πιστούς όλων των εποχών, για να κρατηθεί άγρυπνη και αγωνιζόμενη η Εκκλησία μετά τους διωγμούς, να μη παρασυρθεί από την άνεση, την ειρήνη, την καλοπέραση, από την ειρηνική και ισοπεδωτική συνύπαρξη με τις άλλες θρησκείες και τις αιρέσεις. Διέγνωσε ότι μετά την ήττα του Διαβόλου από τον φανερό πόλεμο εναντίον της Εκκλησίας, θα επιχειρούσε να την πλήξει εσωτερικά με τις αιρέσεις και τα σχίσματα . Γι’ αυτό και εκράτησε τούς πιστούς στην Αντιόχεια και στην Κωνσταντινούπολη ετοιμοπόλεμους μέχρι θανάτου, έτοιμους να μαρτυρήσουν για να σώσουν την ευσέβεια και την αρετή. Τούς εδίδασκε ότι μάρτυρας δεν είναι μόνον αυτός πού αποθνήσκει για την πίστη κατά τούς διωγμούς, αλλά και αυτός που έχει την προαίρεση, την πρόθεση να μαρτυρήσει, αντιδρώντας προς όσους διαστρέφουν τα δόγματα και τούς θεσμούς της Εκκλησίας, προς τούς ψευδοποιμένες και προβατόσχημους λύκους.
…Είναι καθοδηγητικά όσα λέγει για την υπεροχή, για την προτίμηση της αλήθειας μπροστά στην αγάπη, ή οποία, χωρίς την αλήθεια, είναι ψευτοαγάπη, πρόσχημα και υποκρισία:
«Ει που την ευσέβειαν παραβλαπτομένην ίδοις, μη προτίμα την ομόνοιαν της αληθείας, αλλ’ ίστασο γενναίως έως θανάτου…την αλήθειαν μηδαμού προδιδούς».
Και, αλλού συνιστά μέ έμφαση:
«Μηδέν νόθον δόγμα τω της αγάπης προσχήματι παραδέχησθε».
ΠΗΓΗ: Πρωτοπρεσβύτερος π. Θεόδωρος Ζήσης
15.11.15
Ι. ΚΑΡΔΑΣΗΣ
Ὁμιλία τοῦ Θεολόγου Καθηγητοῦ κ. Λάμπρου Σκόντζου στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου καὶ Ἁγίας Φωτεινῆς Ὑμηττοῦ ἡ ὁποία πραγματοποιήθηκε τὴν Δευτέρα 24/10/2016 στὰ πλαίσια τῆς Λειτουργίας τοῦ Ἀντιαιρετικοῦ Σεμιναρίου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καισαριανῆς Βύρωνος καὶ Ὑμηττοῦ.
Πηγή: Ῥωμαίϊκο Ὁδοιπορικό
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ
Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 18 Σεπτεμβρίου 2016
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
ΔΟΓΜΑΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ
ΤΑ ΔΟΓΜΑΤΑ
1. Τό ἔχουμε πεῖ πολλές φορές, ἀδελφοί μου χριστιανοί, ὅτι τό πιό μεγάλο καί τό πιό σημαντικό ἀπό ὅλα εἶναι ἡ ΠΙΣΤΗ μας, ἡ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ μας. Γι᾽ αὐτό καί στήν προσευχή μας καθημερινά πρέπει νά λέμε: «Χριστέ μου, στερέωσέ μου τήν πίστη καί τήν ἀγάπη μου σέ Σένα»! Μόνο ἄν ἔχουμε πίστη ὀρθή καί ζοῦμε αὐτή τήν πίστη στήν καθημερινή μας ζωή θά πετύχουμε τήν σωτηρία μας καί θά ἁγιάσουμε.
Ἡ πίστη μας, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι ἀνθρώπινο κατασκεύασμα, ἀλλά εἶναι ΘΕΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ. Καί τήν Ἀποκάλυψη αὐτή μᾶς τήν ἔφερε ὁ σαρκωθείς Υἱός τοῦ Θεοῦ, ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός.
2. Τήν πίστη μας αὐτή τήν διατυπώνουν οἱ ἅγιοι Πατέρες σέ σύντομες προτάσεις πού καλοῦνται ΔΟΓΜΑΤΑ. Καί τά ΔΟΓΜΑΤΑ εἶναι θεόπνευστα, ὅπως θεόπνευστη εἶναι καί ἡ Ἁγία Γραφή. Γιατί οἱ ἅγιοι Πατέρες διετύπωσαν τά Δόγματα σέ Οἰκουμενικές Συνόδους, ὅπου ἐνεργεῖ τό Ἅγιο Πνεῦμα. Τό Ἅγιο Πνεῦμα «ἀρχιτεκτονεῖ» τήν Ἐκκλησία καί Αὐτό, τό Ἅγιο Πνεῦμα, συνεργεῖ στήν ἔκθεση τῶν «ὀρθῶν τῆς πίστεως Δογμάτων» διά τήν σωτηρία μας.
Ναί! Τά Δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι γιά τήν σωτηρία μας. Μᾶς δίνουν τήν σωστή μέθοδο γιά νά θεραπεύσουμε τήν ψυχή μας ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη καί μᾶς δείχνουν τόν σωστό δρόμο γιά νά βροῦμε καί νά ζήσουμε τόν Θεό. Ἡ αἵρεση δείχνει λανθασμένο δρόμο γιά τόν Θεό, σέ πάει σέ ἄλλο θεό, γι᾽ αὐτό καί τήν ἀποκρούουμε καί τήν πολεμοῦμε. Τό «Φιλιόκβε» γιά παράδειγμα τῶν Καθολικῶν μᾶς μπερδεύει τόν δρόμο μας γιά τόν Θεό. Μᾶς πάει σέ ψευδο-θεό καί ὄχι στόν ἀληθινό Θεό τῆς Ἁγίας Γραφῆς, σ᾽ Αὐτόν πού μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Ἰησοῦς Χριστός.
3. Τά Δόγματα, λοιπόν, τῆς πίστης μας, ἀδελφοί χριστιανοί, δέν εἶναι μερικές θεωρητικές ἀλήθειες, πού πρέπει νά τίς μάθουμε γιά νά «μορφωθοῦμε», ἀλλά εἶναι ἀλήθειες πού ρυθμίζουν τήν ζωή μας μέσα στήν Ἐκκλησία καί τήν πολιτεία μας ὡς χριστιανῶν μέσα στόν κόσμο.
Εἶπα ὅτι τά Δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι γιά νά τά ζοῦμε, γιατί ἡ ἐφαρμογή τους στήν ζωή, αὐτό μᾶς φέρει τήν σωτηρία μας. Οἱ Πατέρες ἔζησαν τά Δόγματα, ὅλη ἡ ζωή τους ἦταν μιά ΟΡΘΟΠΡΑΞΙΑ καί γι᾽ αὐτό μιλοῦσαν σωστά γιά τήν ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ. Πρῶτα οἱ ἅγιοι Πατέρες «ἔπαθαν τά θεῖα» καί ἀπό τήν ἐμπειρία τους αὐτή «ἔμαθον τά θεῖα». Γι αὐτό καί ἔγιναν ὄργανα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στήν διατύπωση τῶν Δογμάτων τῆς πίστης μας. Καί γι᾽ αὐτό καί ἡμεῖς τούς δίνουμε ἀπόλυτο ἐμπιστοσύνη, ἐπειδή ὅλη τους ἡ ζωή ἦταν μία ζωντανή ἐφαρμογή τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστης μας, δηλαδή τῶν Ὀρθοδόξων Δογμάτων. ῞Οπως λέει ὁ ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος, «οὐδέν οἱ φωστῆρες ἐκεῖνοι (οἱ ἅγιοι Πατέρες) ἔγραψαν, ὅπερ πρότερον οὐκ ἐποίησαν καί ποιήσαντες οὐ κατώρθωσαν»!
4. Ἀφοῦ ὅμως τά ἱερά Δόγματα τῆς πίστης μας εἶναι ἡ ζωή μας καί τό βίωμά μας σάν χριστιανῶν, αὐτό σημαίνει ὅτι καί προτοῦ ἀκόμη νά διατυπωθοῦν τά Δόγματα ἀπό Οἰκουμενικές Συνόδους τά πίστευαν καί τά ζοῦσαν οἱ χριστιανοί. Τό ὅτι δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι Θεός ὅμοιος μέ τόν Θεό Πατέρα τό γνώριζαν οἱ χριστιανοί ἀπό τήν ἀρχή καί δέν τό ἔμαθαν τό 325 μ.Χ., τότε πού ἔγινε ἡ Α´ Οἰκουμενική Σύνοδος καί διετύπωσε μέ σαφήνεια τό δόγμα τῆς θεότητας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Αὐτό ἔγινε τότε διότι ἐμφανίστηκε ὁ αἱρετικός Ἄρειος, πού ἔλεγε τό ἀντίθετο, καί ἔπρεπε λοιπόν νά πολεμηθεῖ ἡ πλάνη του, γιατί ἔκανε ζημιά. Ἀλλά καί πρίν νά διατυπωθεῖ σέ Δόγμα ἡ ἀλήθεια τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ ἦταν πιστευτή ἀπό τούς χριστιανούς, ἦταν ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας. Ἔτσι, ὅταν ἡ Ἐκκλησία διατυπώνει σέ Οἰκουμενική Σύνοδο ἕνα Δόγμα, δέν δημιουργεῖ καινούργια πίστη, ἀλλά, ἐπειδή τό ἔφεραν ἔτσι τά πράγματα καί οἱ ἀνάγκες, γι᾽ αὐτό διατυπώνει μέ σαφήνεια μία ἀλήθεια τῆς δοθείσης ἤδη θείας Ἀποκαλύψεως. Προσοχή, σ᾽ αὐτό πού λέγω, Χριστιανοί μου: Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας δέν δημιουργεῖ καινούργια Δόγματα! Αὐτό τό κάνουν οἱ Καθολικοί, οἱ ὁποῖοι ὅλο καί παράγουν καινούργια δόγματα, ὅπως τό δόγμα τους γιά τό «πρωτεῖο» τοῦ Πάπα καί τό «ἀλάθητο» τοῦ Πάπα.
5. Ὅλη ἡ πίστη μας, ἀδελφοί, ὅλα, δηλαδή, τά Δόγματα τῆς Ὀρθόδοξης πίστης μας, βρίσκονται στά λειτουργικά βιβλία τῆς Ἐκκλησίας, σ᾽ αὐτά πού ἀκοῦτε ἐδῶ στήν Ἐκκλησία μας ἀπό τόν παπᾶ καί τόν ψάλτη. Ὅταν, δηλαδή, συναζόμαστε ἐδῶ στήν Ἐκκλησία γιά νά λατρεύσουμε τόν Θεό, μέ αὐτά πού λέμε ἀπό τά λειτουργικά βιβλία, ὁμολογοῦμε τήν πίστη μας. Καί βέβαια ἔτσι πρέπει νά γίνεται. Γιατί, γιά νά γίνει εἰσακουστή ἡ προσευχή μας στόν Θεό, πρέπει νά ἀπευθυνθεῖ στόν πραγματικό, τόν ἀληθινό Θεό. Γιά νά μάθετε, λοιπόν, χριστιανοί μου, τήν ὀρθόδοξη πίστη, σᾶς συνιστῶ νά ἔρχεστε στήν Ἐκκλησία καί νά προσέχετε τά λόγια καί τά ψαλσίματα τοῦ ἱερέα καί τοῦ ψάλτου, ξαναλέγω, γιατί αὐτά ἔχουν τό «Πιστεύω» μας. Ἀλλά καί στά σπίτια σας νά ἔχετε λειτουργικά βιβλία καί νά τά διαβάζετε. Ὁπωσδήποτε ὅλα τά σπίτια πρέπει νά ἔχουν τήν Σύνοψη, ἤ, καλύτερα, τόν Συνέκδημο. Καί ἀπό ἐκεῖ νά διαβάζετε πρωινές καί βραδυνές Προσευχές, νά διαβάζετε τήν Παράκληση τῆς Παναγίας καί τούς Χαιρετισμούς πάλι στήν Παναγία μας. Αὐτά τά ἱερά ὑμνολογικά δημιουργήματα εἶναι τῶν ἁγίων Πατέρων ἔργα καί τά «πιπίλισαν» στά εὐλαβικά τους στόματα ἀναρίθμητες ἁγιασμένες ψυχές. Συντάσσουν καί σήμερα ἱερές Ἀκολουθίες. Ἀλλά, ὅπως φαίνεται, σέ πολλές ἀπ᾽ αὐτές ἀπουσιάζει παντελῶς ἡ Δογματική διδασκαλία τῆς πίστης μας, πού τήν βρίσκουμε ἄφθονη στά παλαιά Λειτουργικά μας βιβλία. Ἀκόμη περισσότερο γιά τά Δόγματα τῆς πίστης μας συνιστῶ τήν Παρακλητική ἤ Ὀκτάηχο, γιατί ἔχει ὕμνους τοῦ μεγάλου Δογματολόγου τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ.
7. Τέλος, τό νά κατανοήσετε τά Δόγματα τῆς πίστης μας, ἀδελφοί μου, δέν εἶναι εὔκολο. Γιατί δέν κατανοοῦνται μέ τήν λογική. Ὄχι ὅτι εἶναι «ἄλογα», ἀλλά εἶναι «ὑπέρλογα». Εἶναι πάνω ἀπό τήν λογική. Ἡ πίστη μας δέν νοεῖται μέ τό μυαλό, ἀλλά γεύεται μέ τήν καρδιά· γι᾽ αὐτό καί λέγεται «πίστη», ἀπό τό ῥῆμα «ἐμπιστεύομαι». Δηλαδή, ἀγαπῶ τόν Θεό καί παραδίδομαι σ᾽ Αὐτόν. Ἔτσι, κατά ἕνα μυστικό θεϊκό τρόπο, ὅταν ἀκοῦμε μέ ἀγάπη στόν Θεό καί μέ εὐλάβεια τά λόγια τῆς θείας λατρείας, ἡ καρδιά μας ἀρχίζει σιγά-σιγά νά ἀποκτᾶ μία γεύση τοῦ Θεοῦ, γλυκαίνεται ἀπ᾽ αὐτόν καί ἔρχεται ἔτσι ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ. Ἔρχεται μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ. Καί ὅταν τά Δόγματα τῆς πίστης μας τά ἐφαρμόζουμε στήν ζωή μας, ὅταν, δηλαδή, ζοῦμε καθαρά, τότε μᾶς ἔρχεται μεγαλύτερη Χάρη τοῦ Θεοῦ ἐπάνω μας καί γευόμαστε καί γνωρίζουμε καλύτερα τήν πίστη μας. Ὁ Ἅγιος Συμεών ὁ Νέος Θεολόγος μᾶς λέγει πάλι: «Εἰ μή πείρᾳ καταλάβοις, γνῶναι ταῦτα οὐκ ἰσχύεις»! Καί ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός μιλώντας γιά τό Δόγμα τῆς Ἁγίας Τριάδος καί θέλοντας νά τό νοήσουν οἱ ἀκροατές του ἔλεγε σ᾽ αὐτούς στό κήρυγμά του: «Εἶναι καί ἄλλος τρόπος νά καταλάβετε διά τήν παναγίαν Τριάδα. Πῶς; Νά ἐξομολογηθῆτε παστρικά καί καλά, νά μεταλάβετε τά Ἄχραντα Μυστήρια μέ φόβον, μέ τρόμον καί μέ εὐλάβειαν καί τότες θά σᾶς φωτίσῃ ἡ Χάρις τοῦ παναγίου Πνεύματος νά καταλάβετε, διατί μέ διδασκαλίαν δέν ἠμπορεῖτε νά καταλάβετε»!
Ἄς δεχόμαστε, ἀγαπητοί μου, τά Δόγματα τῆς πίστης μας μέ καθαρότητα καί ἁπλότητα καρδιᾶς καί ὄχι λογιοκρατικά, ὅπως τό κάνουν οἱ Δυτικοί, πού νομίζουν καί πιστεύουν ὅτι μέ τό ἰσχυρό τους νοῦ μποροῦν νά κατανοήσουν τά Δόγματα, ὄχι μόνον, ἀλλά καί νά ἀνακαλύψουν καί νά κατασκευάσουν καί καινούργια!... ῾Ο δογματολόγος πατέρας τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, μᾶς λέει: «Δεξώμεθα οὗν τήν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας ἐν εὐθύτητι καρδίας καί μή ἐν πολλοῖς λογισμοῖς»!
Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
Πηγή: Ακτίνες
Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017
Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...
Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017
Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...
TIDEON 21-12-2015
Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...
Tideon 14-12-2015
Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...
TIDEON 27-08-2014
Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...
tideon.org 02-05-2013
Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...
Tideon 31-12-2012
Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...
Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012
Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...
tideon 07-11-2011
ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...
ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011
Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου; Για να...
ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010
Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...