Ὁ τρόπος µέ τόν ὁποῖον δέχεται ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τούς προσερχοµένους σέ αὐτήν ἀπό ἄλλες Χριστιανικές παραδόσεις (Λατίνους- Προτεστάντες) τήν ἀπασχόλησε πολλές φορές, καί αὐτό τό ἔκανε ἤ κατ’ ἀκρίβεια µέ ἀναβαπτισµό ἤ κατ’ οἰκονοµία µέ Χρίσµα καί λίβελλο. Αὐτό ἐξαρτᾶται πάντοτε ἀπό τόν «παπικό προσηλυτισµό» καί ἀπό τήν ἀντίδραση τῶν Ὀρθοδόξων στίς προκλήσεις τῶν δυτικῶν Χριστιανῶν. Μέσα στό πλαίσιο αὐτό πρέπει νά δοῦµε τήν Σύνοδο τῶν Τριῶν Πατριαρχῶν (Κωνσταντινουπόλεως, Ἀλεξανδρείας, Ἱεροσολύµων) τοῦ ἔτους 1756. Ἡ ἀπόφαση τῆς Συνόδου αὐτῆς ἔχει δηµοσιευθῆ ἐπισήµως σέ βιβλίο πού τυπώθηκε στό Τυπογραφεῖο τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, ἀπό τόν Μανουήλ Γεδεών µέ τίτλο «Κανονικαί ∆ιατάξεις»1 . Θά ἀναλύσω τό θέµα αὐτό µέσα ἀπό τίς ἀπόψεις δύο συγχρόνων σηµαντικῶν Ἱεραρχῶν τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου. 1. Ἡ ἀκρίβεια καί ἡ οἰκονοµία, κατά τόν Μητροπολίτη Ἐφέσου Χρυσόστοµο Κωνσταντινίδη

Ὁ Μητροπολίτης Ἐφέσου Χρυσόστοµος, ὁ ὁποῖος ἔπαιξε σηµαντικό ρόλο στήν προετοιµασία γιά τήν Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο, σέ ἕνα βιβλίο του µέ τίτλο: «Ἡ ἀναγνώριση τῶν Μυστηρίων τῶν Ἑτεροδόξων στίς διαχρονικές σχέσεις Ὀρθοδοξίας καί Ρωµαιοκαθολικισµοῦ»2 ἀναπτύσσει δύο µεγάλα θέµατα, ἤτοι «Μυστηριολογικές συγκλίσεις καί διαφορές» καί «Ἀκρίβεια, οἰκονοµία καί ἀναγνώριση τῶν µυστηρίων». Στό βιβλίο αὐτό διαβάζει κανείς διάφορες ἀπόψεις πού ἔχουν διατυπωθῆ διαχρονικῶς γιά τό θέµα τῶν Μυστηρίων, τῶν Ὀρθοδόξων καί «Ρωµαιοκα- 1 βλ. Μανουήλ Γεδεών, Κανονικαί ∆ιατάξεις, Ἐπιστολαί, Λύσεις, Θεσπίσµατα τῶν Ἁγιωτάτων Πατριαρχῶν Κωνσταντινουπόλεως, ἀπό Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου µέχρι ∆ιονυσίου τοῦ ἀπό Ἀδριανουπόλεως, τόµος πρῶτος, ἐν Κωνσταντινουπόλει 1888, ἐκ τοῦ Πατριαρχικοῦ Τυπογραφείου, σελ. 252-254. 2 Χρυσοστόµου Κωνσταντινίδου, Μητροπολίτου Ἐφέσου, Καθηγητοῦ τῆς Ὀρθοδόξου ∆ογµατικῆς Θεολογίας,

Ἡ ἀναγνώριση τῶν Μυστηρίων τῶν Ἑτεροδόξων στίς διαχρονικές σχέσεις Ὀρθοδοξίας καί Ρωµαιοκαθολικισµοῦ, ἐκδ. Ἐπέκταση 1995. 2 θολικῶν», ἀλλά στό κείµενο αὐτό µέ ἐνδιαφέρει κυρίως ἡ ἀκρίβεια καί ἡ οἰκονοµία στόν τρόπο εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Κατ’ ἀρχήν ὁρίζεται τί εἶναι ἀκρίβεια στά θέµατα τῆς πίστεως καί τῶν Μυστηρίων. Γράφεται: «Ἀκρίβεια εἶναι ἡ αὐστηρή τήρηση, τόσο τῆς οὐσίας, ὅσο καί τοῦ γράµµατος, µιᾶς σαφῶς ἐκφρασµένης, µιᾶς ἐπίσηµα διατυπωµένης καί κανονικά καί ἔγκυρα ἀπό τήν ἐκκλησία θεσµοθετηµένης ἀλήθειας ἤ διδασκαλίας ἤ ἔννοιας ἤ διάταξης, πού ἀνάγεται εἴτε στήν ὀρθή πίστη, εἴτε στήν ὀρθή πράξη τῆς ἐκκλησίας, δηλ. µέ ἄλλα λόγια, στήν ἐκκλησιαστική «ὀρθο-δοξία» καί στήν ἀντίστοιχη «ὀρθοπραξία». Αὐτό σηµαίνει, ὅτι ἡ ἀκρίβεια γιά τήν ἐκκλησία καί, φυσικά, καί γι’ αὐτούς πού ζοῦν συνειδητά µέσα στήν ἐκκλησία, εἶναι ἡ αὐστηρά ὁριοθετηµένη γραµµή, ἡ ὁποία προσδιορίζει τό βαθµό τῆς πιστότητας, τήν ὁποία κάθε µέλος τῆς ἐκκλησίας πρέπει νά ἔχει καί νά ὁµολογεῖ γιά ὅ,τι εἶναι αὐστηρά καί καθοριστικά θεσπισµένο ἀπ’ αὐτήν καί πού ἡ κάθε ἀπόκλιση ἀπ’ αὐτό συνεπάγεται διάφορες βαθµίδες καί κατηγορίες ἀπόκλισης ἀπό τό ἴδιο τό σῶµα τῆς ἐκκλησίας.

Ἡ ἀπόκλιση αὐτή δηµιουργεῖ εὐθῦνες καί ἑποµένως καί κυρώσεις-ποινές σέ ὅποιον τολµᾷ τήν ἀπόκλιση αὐτή, µέ τό φυσικό καί ἀναπότρεπτο σκεπτικό, ὅτι ὁ τοιοῦτος παραβιάζει αὐτό πού εἶναι καί πρέπει νά µένει «ἐξ ἑαυτοῦ» ἀπαραβίαστο καί ἀπαράβατο µέσα στό σῶµα τῆς ἐκκλησίας καί στό εὐρύτερο σύστηµα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς»3. Ἡ ἀκρίβεια ἐπεκτείνεται κατά συνέπεια καί στά Μυστήρια. «Εὐθύς ἐξ ἀρχῆς πρέπει νά τονισθεῖ, ὅτι καί στό χῶρο τῶν µυστηρίων, αὐτῶν πού τελοῦνται καί ἁγιάζονται στήν ὀρθόδοξη ἐκκλησία καί αὐτῶν πού «θεωροῦνται ὅτι τελοῦνται» στίς µή ὀρθόδοξες ἐκκλησίες, ἡ ἀκρίβεια εἶναι µιά σωστή ἀρχή, πού πρέπει νά εἶναι σεβαστή ἀπόλυτα καί ὁλοκληρω- τικά»4. Ἀναφέρεται ὡς πρός τό θέµα τῆς ἀκρίβειας στόν Α΄ κανόνα τῆς Καρθαγένης, ὁ ὁποῖος περιεβλήθηκε µέ οἰκουµενικό κύρος ἀπό τόν Β΄ κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουµενικῆς Συνόδου, σύµφωνα µέ τόν ὁποῖον «µηδένα βαπτίζεσθαι δύνασθαι ἔξω τῆς καθολικῆς ἐκκλησίας· ἑνός ὄντος βαπτίσµατος, καί ἐν µόνῃ τῇ καθολικῇ ἐκκλησία ὑπάρχοντος… ∆οκιµάζειν γάρ ἐστι τό τῶν αἱρετικῶν καί σχισµατικῶν βάπτισµα, τό συνευδοκεῖν τοῖς ὑπ’ ἐκείνων 3 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 85-86. 4 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 94. 3 βεβαπτισµένοις. Οὐ γάρ δύναται ἐν µέρει ὑπερισχύειν· εἰ ἠδυνήθη βαπτίσαι, ἴσχυσε καί ἅγιον Πνεῦµα δοῦναι· εἰ οὐκ ἠδυνήθη, ὅτι ἔξω ὤν, Πνεῦµα ἅγιον οὐκ ἔχει, οὐ δύναται τόν ἐρχόµενον βαπτίσαι, ἑνός ὄντος βαπτίσµατος, καί ἑνός ὄντος ἁγίου Πνεύµατος, καί µιᾶς ἐκκλησίας ὑπό τοῦ Χριστοῦ τοῦ Κυρίου ἡµῶν… Τά ὑπ’ αὐτῶν γινόµενα, ψευδῆ καί κενά ὑπάρχοντα, πάντα ἐστίν ἀδόκιµα. Οὐ γάρ δύναταί τι δεκτόν καί αἱρετόν εἶναι παρά τῷ Θεῷ, τῶν ὑπ’ ἐκείνων γινοµένων»5. Αὐτό σηµαίνει ὅτι ὅπως ὑπάρχει ἀκρίβεια στά θέµατα τῆς πίστεως, ἔτσι ἀκρίβεια ὑπάρχει καί στό θέµα τῶν Μυστηρίων τῆς Ἐκκλησίας, γιατί ὑπάρχει σαφέστατη σχέση µεταξύ πίστεως καί Μυστηρίων. Γράφει ὁ Σεβασµιώτατος: «Ἑποµένως, ὅση καί ὅποια ἀκρίβεια ἰσχύει καί ἀπαιτεῖται στήν τήρηση καί στόν σεβασµό τῶν πιστευτέων τῆς ἐκκλησίας, ἡ αὐτή κατά βάσιν ἀκρίβεια, ποιοτικά καί ποσοτικά, ἀπαιτεῖται καί γιά τά µυστήρια. Καί ὅπως δέν νοεῖται καί δέν ἐπιτρέπεται ἀλλοτρίωση ἀπό τήν πίστη καί τά δόγµατα τῆς ἀληθοῦς ἐκκλησίας, ἐφ’ ὅσον ἡ ἀλλοτρίωση αὐτή ὁδηγεῖ εὐθέως στήν αἵρεση ἤ στό σχίσµα, ἔτσι δέν νοεῖται καί δέν ἐπιτρέπεται ἀποδοχή καί ταύτιση µέ «µυστήρια» πού δέν φέρνουν καθ’ ἑαυτά τήν φερεγγυότητα καί γνησιότητα τῆς ἀληθοῦς ἐκκλησίας.

Κατά ταῦτα, ὁ,τιδήποτε φέρεται σάν «µυστήριο» ἔξω ἀπό τά παραπάνω περιγραφόµενα «ἐκκλησιαστικά» ὅρια, δέν εἶναι µυστήριο, δέν ἀναγνω- ρίζεται σάν µυστήριο σωστό καί σωστικό»6. Ἐκτός ἀπό τήν ἀκρίβεια στήν Ἐκκλησία ἰσχύει καί ἡ οἰκονοµία. Ἀναλύοντας τό θέµα αὐτό ὁ Σεβασµιώτατος προσδιορίζει: «α. Ποιά εἶναι ἡ ἔννοια τῆς οἰκονοµίας σέ ἀντιπαραβολή πρός τήν ἀκρίβεια, β. ποῦ καί πῶς ἐφαρµόζεται αὐτή, καί γ. πῶς καί κατά πόσο µπορεῖ νά ἐπεκταθεῖ αὐτή καί στό χῶρο τῶν µυστηρίων»7. Ἀναφέρει τήν διδασκαλία διαφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καί εἰδικῶν κανονολόγων. Ἐνδιαφέρουσες εἶναι οἱ θέσεις τοῦ ἁγίου Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας πού προσδιορίζει χρονικά τήν οἰκονοµία, µέ τήν διατύπωση «ἔργον ὄντως οἰκονοµίας ἐστι τό δοκεῖν ἔσθ’ ὅτε βραχύ τι τοῦ πρέποντος ἐξίστασθαι λόγου…»· τοῦ Εὐλογίου Ἀλεξανδρείας πού κάνει λόγο γιά τόν πρόσκαιρο µόνο χαρακτήρα τῆς οἰκονοµίας· τοῦ ἱεροῦ Φωτίου πού ὁµιλεῖ γιά τήν «ἐπί τινα χρόνον» ἄσκηση τῆς οἰκονοµίας· καί τοῦ Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου πού κάνει λόγο γιά τήν «διπλῆ οἰκονοµία», τήν «πρός καιρόν» καί 5 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 95. 6 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 96. 7 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 99. 4 στό «διηνεκές» γιά τίς εἰδικές συνθῆκες πού ἀντιµετώπισε στήν ζωή του8. Γενικά, οἱ Πατέρες ἀποφεύγουν «τήν µονιµότητα τῆς οἰκονοµίας»9. Πάντοτε, ὅπως παρατηρεῖ ὁ Σεβασµιώτατος, ἡ ἀκρίβεια καί ἡ οἰκονοµία εἶναι «δύο συνάλληλες δοµικές ἀρχές στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας» µέχρι τήν Πενθέκτη Οἰκουµενική Σύνοδο καί µετά ἀπό αὐτήν µέχρι σήµερα10. Πάντως, ἡ ἀρχή τῆς οἰκονοµίας δέν καταργεῖ τήν ἀρχή τῆς ἀκρίβειας, ἀλλά τήν προϋποθέτει, ἀφοῦ κατά τόν Μέγα Φώτιο εἶναι «τῶν ἀκριβεστέρων νόµων ἡ ἐπί τινα χρόνον ὑποστολή»11. Αὐτό σηµαίνει ὅτι ἡ Ἐκκλησία πρέπει «νά ἔχει προσδιορίσει τό περιεχόµενο καί τά πλαίσια τῶν «ἀκριβεστέρων νόµων» πού ἰσχύουν στούς κόλπους της», καί στήν συνέχεια «πρέπει καί αὐτοί πρός τούς ὁποίους µέλλει νά ἐφαρµοσθεῖ ἡ οἰκονοµία νά ἔχουν γνώση καί συνείδηση τοῦ πῶς καί σέ ποιά ἔκταση λειτουργεῖ γι’ αὐτούς ἡ οἰκονοµία ἀπό τήν ὀρθόδοξη πλευρά µέσα στήν ὅλη διδασκαλία της περί ἀκριβείας»12.

Ἔτσι, ἡ οἰκονοµία εἶναι «µιά παρέκκλιση ἀπό τήν ἀκρίβεια»13· ἡ οἰκονοµία στίς περισσότερες φορές «εἶναι κατάσταση στήν ὁποία προσέφευγε αὐτή (ἡ Ἐκκλησία) ἀκούσια καί «ἐξ ἀνάγκης»»14· ὁ παράγων τῆς οἰκονοµίας εἶναι ἡ ἀγάπη· ἡ Ἐκκλησία πρέπει νά κάνη «χρήση τῆς οἰκονοµίας, ὅπως πρέπει, ὅσο πρέπει καί ὅπου πρέπει»15· καί γενικά γιά τήν Ἐκκλησία «οὔτε ἄλογη, οὔτε ἀπεριόριστη χρήση καί ἐφαρµογή τῆς οἰκονοµίας ἐπιτρέπεται νά γίνεται»16. Καί ὅλα αὐτά ἐννοοῦνται ὅτι «γιά νά εἶναι ἀποτελεσµατική καί καθολικά καθιερωµένη καί ἀποδεκτή ἡ ὁποιαδήποτε οἰκονοµία µέσα στήν ἐκκλησία, χρειάζεται νά ὑπάρχει ἐξασφαλισµένη ἡ καθολική συναίνεση καί ἀποδοχή τοῦ συνόλου τῆς Ἐκκλησίας, αὐτοῦ πού καλοῦµε «ἐπιµαρτυρία τοῦ πληρώµατος», «consensus fidelium»»17. Καί, βέβαια, µέ τήν προϋπόθεση ὅτι, ἐφ’ ὅσον ἡ οἰκονοµία εἶναι πρόσκαιρη, οἱ ἐνδιαφερόµενοι «πρέπει νά ἀναγνωρίζουν καί τό ὅτι θά πρέπει, τό ταχύτερο δυνατόν, νά ἀποκατασταθῆ τό καθεστώς τῆς θεολογικῆς ἀκρίβειας καί τῆς κανονικῆς τάξεως»18. 8 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 125-126. 9 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 129. 10 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 146-178. 11 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 212. 12 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 212. 13 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 212. 14 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 213. 15 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 216. 16 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 217. 17 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 218. 18 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 213. 5 Ἀφοῦ ὁ Μητροπολίτης Ἐφέσου Χρυσόστοµος ἀναλύει διεξοδικά ἀπό τήν ἐκκλησιαστική παράδοση τό θέµα τῆς ἀκρίβειας καί τῆς οἰκονοµίας, ἀναπτύσσει, µέσα ἀπό αὐτήν τήν προοπτική, τό θέµα τῆς εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων καί µάλιστα τῶν «Ρωµαιοκαθολικῶν» στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Σέ ἕνα κεφάλαιο µέ τίτλο «ἡ διττή θεώρηση τῶν ἔξω τῆς ὀρθοδοξίας µυστηρίων: ἐξεταζοµένων καθ’ ἑαυτά ἤ κρινοµένων στίς περιπτώσεις ἐπιστροφῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν ὀρθοδοξία», ἀπό τήν ἀρχή κάνει τήν σαφέστατη διάκριση, ὅτι ἄλλο εἶναι τό θέµα «πῶς δεῖ εἰσδέχεσθαι τούς προσιόντας τῇ ὀρθοδοξίᾳ ἑτεροδόξους» καί ἄλλο εἶναι «τό παράλληλο πρός αὐτό θέµα» «πῶς δεῖ ἀποδέχεσθαι (καί ἀναγνωρίζειν) τά αὐτῶν µυστήρια». Αὐτά τά δύο θέµατα εἶναι «ξέχωρα, ὑπαρκτά µέσα στήν ὀρθόδοξη ἐκκλησία ἤδη ἀπό τούς πρώτους αἰώνας τῆς ἀρχέγονης ἐκκλησίας». Καί ὅπως γράφει ὁ Σεβασµιώτατος, συζητοῦνται αὐτά τά θέµατα «µέ εὐαισθησία καί ὑπευθυνότητα», ἀλλά «ὄχι πάντοτε ὁµοιόµορφα καί µέ ἀπολυτότητα ὡς πρός τήν ἐφαρµογή τῆς ἀκρίβειας ἤ τῆς οἰκονοµίας». «Καί φυσικά, τά θέµατα αὐτά ἔχουν ἄλλη διάσταση ἀπό τό κατ’ ἀρχήν θέµα τῆς ἀναγνώρισης τῶν «µυστηρίων» πού τελοῦνται ἐκτός τῆς Ὀρθοδοξίας καί µένουν ἐκεῖ, στό χῶρο δηλ. τῆς αἱρέσεως ἤ τοῦ σχίσµατος, καί τά ὁποῖα, κατά τρόπο αὐτονόητο, µπαίνουν στήν κατηγορία τῶν περιπτώσεων ἐκείνων, πού ἀντιµετωπίζονται µέ µεγαλύτερη καί πιό ἀπόλυτη ἀκρίβεια, ἡ δέ ἐφαρµογή τῆς οἰκονοµίας στίς περιπτώσεις αὐτές ἀπαιτεῖ µεγαλύτερη ἀκριβολογία καί ὁπωσδήποτε προσεκτικότερη ἀξιολόγηση τῶν λόγων καί τῶν προϋποθέσεων πού θά συνέτρεχαν γιά τή χρήση της»19. Σέ ἕνα σηµεῖο τῆς µελέτης του γράφει ὁ Σεβασµιώτατος: «Τά µυστήρια τῶν ἑτεροδόξων, ἐκλαµβανόµενα ὁριστικῶς καθ’ ἑαυτά καί µέσα στήν ἀποσχισµένη ἑτερόδοξη ἐκκλησία, στήν ὁποία τελεσιουρ- γοῦνται καί παραµένουν σ’ αὐτήν, δέν εἶναι δυνατόν νά γίνουν ἀποδεκτά κατ’ ἀκρίβειαν.

Αὐτό εἶναι καί µένει ἔξω ἀπό κάθε ἀµφισβήτηση»20. Βεβαίως, σέ ἄλλο σηµεῖο φαίνεται ὅτι ἀποδέχεται τά µυστήρια τῶν ἑτεροδόξων καί µάλιστα τῶν «Ρωµαιοκαθολικῶν» κατ’ οἰκονοµίαν καί γράφει ὅτι «µόνο σέ εἰδικές περιπτώσεις, στίς ὁποῖες διαπιστοῦνται οἱ ἀπαραίτητες µυστηριολογικές συγκλίσεις τῶν ἑτεροδόξων πρός τήν ὀρθόδοξη διδασκαλία, παράδοση καί πράξη»21, «µποροῦν τά µυστήριά τους νά ἀναγνωρισθοῦν, κατ’ 19 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 185. 20 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 190. 21 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 190. 6 οἰκονοµίαν, βεβαίως, καί οὐδέποτε κατ’ ἀκρίβειαν»22. Προσδιορίζοντας δέ αὐτό τό θέµα γράφει: «Μέ τήν οἰκονοµία δέν καθίσταται ἁπλά καί µόνο ἔγκυρο τό «θέσει» ἄκυρο στό χῶρο τῶν µυστηρίων, ἀλλά παρέχεται καί ἡ δυνατότης µιᾶς πιό στενῆς καί οἰκοδοµητικῆς ἐπαφῆς µεταξύ τῶν ἀναφεροµένων ἤ καί ἀντιµαχοµένων πλευρῶν καί παρατάξεων µέσα στήν ἐκκλησία -κάτι πού συµβαίνει συνήθως ἀναπόφευκτα στίς σχέσεις τῆς ἀληθοῦς ἐκκλησίας µέ τίς αἱρέσεις καί τά σχίσµατα»23. Ἀπό ὅλη τήν ἀνάλυση φαίνεται καθαρά ὅτι στά θέµατα τῆς πίστεως καί τῶν µυστηρίων ὑπάρχει ἡ ἀκρίβεια, ἐνῶ µερικές φορές στό θέµα τοῦ τρόπου εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία µπορεῖ νά ἐφαρµοσθῆ ἡ οἰκονοµία, µέ ὁρισµένες προϋποθέσεις «κατά περίπτωση καί κατά χώρους καί πρόσωπα καί καταστάσεις, ἔτσι ὥστε τό «κατ’ οἰκονοµίαν» νά µή εἶναι κάτι τό ρευστό ἤ ἀπροσδιόριστο καί ἐλαστικό, πού προσδιορίζεται ἤ καί πού καλύπτει τίς πάσης φύσεως καταστάσεις ἤ ἀνωµαλίες µέσα στήν ἐκκλησία»24. Ἡ χρήση τῆς οἰκονοµίας δέν καταργεῖ, οὔτε ὑποτιµᾶ τήν ἀκρίβειαν, ἀλλά τήν ἐξαίρει ἀκόµη περισσότερο. Ἀπό αὐτά συνεπάγεται ὅτι δέν µπορεῖ νά γίνη λόγος γιά τό βάπτισµα τῶν ἑτεροδόξων ὡς «ἔγκυρο» καί «ὑποστατό». Αὐτές οἱ ἀπόψεις θά φανοῦν πολύ χρήσιµες γιά τά ἑπόµενα. 2. Ἡ Σύνοδος τῶν Τριῶν Πατριαρχῶν τοῦ ἔτους 1756, κατά τόν Μητροπολίτη Γέροντα ∆έρκων Ἀπόστολο ∆ανιηλίδη Κατά τόν Καθηγητή Ἰωάννη Καρµίρη, µετά τό Σχίσµα τῶν «Ρωµαιοκα- θολικῶν» ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Καθολική Ἐκκλησία ἐπικράτησε νά δέχωνται στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τούς Λατίνους καί αὐτούς πού ἀργότερα ὀνοµάσθηκαν «Λατινόφρονες καί Οὐνῖτες» µέ ἁπλῆ ἀποκήρυξη καί ἀπόπτυση τῶν λατινικῶν ἑτεροδιδασκαλιῶν καί µέ ὁµολογία τῆς Ὀρθοδόξου πίστεως, συνηθέστερα µέ τήν χρίση τοῦ ἁγίου Μύρου, σύµφωνα µέ τόν 7ο κανόνα τῆς Β΄ Οἰκουµενικῆς Συνόδου καί τόν 95ο τῆς Πενθέκτης Οἰκουµενικῆς Συνόδου. Ἀπό τήν ἐποχή τῶν Σταυροφοριῶν καί ἀπό τίς ἑνωτικές λατινικές Συνόδους στήν Λυών τό 1274 καί στήν Φλωρεντία τό 1439, κατά τίς ὁποῖες οἱ Πάπες προσπαθοῦσαν νά ἐπιβάλουν στούς Ὀρθοδόξους τίς πληθυνόµενες λατινικές κακοδοξίες καί νά τούς καθυποτάξουν, ἄρχισε νά µεταβάλλεται ὁ 22 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 191. 23 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 204. 24 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 205. 7 τρόπος εἰσδοχῆς τῶν Λατίνων ἐπί τό αὐστηρότερον, δηλαδή ἐνῶ πρῶτα γινόταν µέ ὁµολογία ὀρθοδόξου πίστεως, µετά γινόταν µέ τήν χρίση τοῦ ἁγίου Μύρου. Μέσα σέ αὐτήν τήν προοπτική ἡ Τοπική Σύνοδος τοῦ 1484, στήν ὁποία συµµετεῖχαν οἱ Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως Συµεών, Ἀλεξαν- δρείας Γρηγόριος, Ἀντιοχείας ∆ωρόθεος καί Ἱεροσολύµων Ἰωακείµ, ἐψήφισε τό νά δέχωνται «µύρῳ µόνῳ χρίειν τούς προσιόντας τῇ Ὀρθοδοξίᾳ Λατίνους, ἐπιδόντας τόν λίβελλον τῆς πίστεως καί ἀποταξαµένους τῶν ἀλλοτρίων τῆς πίστεως δογµάτων καί ἐθῶν τῶν λατινικῶν».

Ἡ Σύνοδος αὐτή, ἡ ὁποία ἀνεκήρυξε τόν ἑαυτό της ὡς οἰκουµενική, ἀκύρωσε καί τήν ἑνωτική Σύνοδο στήν Φλωρεντία, πού ἔγινε τό 1439. Ὅµως, τό ἔτος 1756 Σύνοδος τῶν Τριῶν Πατριαρχῶν, ἤτοι Κωνσταντι- νουπόλεως Κυρίλλου τοῦ Ε΄, Ἀλεξανδρείας Ματθαίου καί Ἱεροσολύµων Παρθενίου, ἀπέρριψε τό βάπτισµα τῶν «Ρωµαιοκαθολικῶν» καί τῶν ∆ιαµαρτυροµένων πού ἐτελεῖτο διά τοῦ ραντισµοῦ καί ἐπέβαλε τόν ἀναβαπτισµό. Μάλιστα, γιά τήν ἀπόφαση αὐτή στηρίχθηκε στόν 7ο κανόνα τῆς Β΄ Οἰκουµενικῆς Συνόδου καί στόν 95ο κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουµενικῆς Συνόδου, τούς ὁποίους ἑρµήνευσε κατά γράµµα. Ἡ ἀπόφαση γιά τόν ἀναβαπτισµό ἔγινε ἀπό περιστατικούς λόγους καί µέ τήν πίεση τοῦ λαοῦ, καί δέν ἐπικράτησε πολύ, ὁπότε ἡ Ἐκκλησία ἐπανῆλθε στήν ἀπόφαση τοῦ 1484 25. Ὁ Μητροπολίτης Γέρων ∆έρκων Ἀπόστολος ∆ανιηλίδης σέ ἕνα πρόσφατο ἐνδιαφέρον κείµενό του µέ τίτλο: «Τό ζήτηµα τῆς εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν Ἐκκλησία καί ὁ ἀναβαπτισµός»26 παρουσιάζει ἐνδιαφέ- ρουσες πλευρές τόσο γιά τήν Σύνοδο τῶν Τριῶν Πατριαρχῶν τοῦ 1756 ὅσο καί γενικότερα γιά τόν τρόπο τῆς εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων πού ἐπικρατεῖ σήµερα στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Τό κείµενο διαιρεῖται σέ τρία µέρη. Στό πρῶτο µέρος γίνεται λόγος γιά τό «ζήτηµα τῆς εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν Ἐκκλησία καί ὁ ἀναβαπτισµός: Ἱστορική ἐπισκόπηση», ὅπου ἀναπτύσσονται τά θέµατα: ἡ «ἑνότητα καί καθολικότητα τῆς Ἐκκλησίας»· ἡ «διαφύλαξη τῆς ἑνότητας καί εἰρήνης στήν Ἐκκλησία»· καί ἡ «διαίρεση τῆς Ἐκκλησίας καί «λόγοι ἐκκλησιαστικῆς σκοπιµότητας»». Στό δεύτερο µέρος ἀναπτύσσεται τό θέµα «»Ἀβεβαιότης καί 25 βλ. Ἰωάννου Καρµίρη, Τά ∆ογµατικά καί Συµβολικά µνηµεῖα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, τόµος ΙΙ, Ἐν Ἀθήναις, 1953, σελ. 979-987. 26 βλ. Ἀποστόλου ∆ανιηλίδη, Μητροπολίτου ∆έρκων, Τό ζήτηµα τῆς εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν Ἐκκλησία καί ὁ ἀναβαπτισµός, εἰς Σκεῦος εἰς τιµήν, ἀφιερωµατικός τόµος ἐπί τῇ συµπληρώσει 25ετίας ἀπό τῆς εἰς Ἐπίσκοπον χειροτονίας καί 10ετίας ἀπό τῆς ἐνθρονίσεως τοῦ Μητροπολίτου Αὐστρίας καί ἐξάρχου Οὐγγαρίας καί Μεσευρώπης κ. Μιχαήλ, Ἀθῆναι 2011, σελ. 25-41. 8 ἀστάθεια ἐν τῆ πράξει»:

Συνοπτική εἰκόνα τῆς σηµερινῆς καταστάσεως», στό ὁποῖο παρουσιάζεται ἡ κατάσταση πού ἐπικρατεῖ στήν Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας, στό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο καί στό Ἅγιον Ὄρος. Στό τρίτο µέρος κατατίθενται «δύο προτάσεις γιά τήν ἀντιµετώπιση τοῦ ζητήµατος», γιά τήν «ἀποσαφήνιση τοῦ ἐκκλησιολογικοῦ θέµατος» καί τήν «ἀκρίβεια καί οἰκονοµία». ∆ιαβάζοντας κανείς τήν µελέτη αὐτή διαπιστώνει καί τήν ἱστορική διαδροµή τοῦ θέµατος τῆς εἰσδοχῆς τῶν ἑτεροδόξων στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, ἀλλά καί τήν διαφορετική ἀντιµετώπιση τοῦ θέµατος ἀπό διάφορες Ἐκκλησίες, πού σηµαίνει ὅτι στήν πράξη ἰσχύει καί ἡ ἀπόφαση τῆς Συνόδου τοῦ 1484 καί ἡ ἀπόφαση τῆς Συνόδου τοῦ 1756. Γιά τήν ἀπόφαση τῆς Συνόδου τοῦ 1756 γράφεται ὅτι ἦταν «συνέπεια τῆς µεγάλης ἀγανακτήσεως τοῦ λαοῦ ἐναντίον τῆς παπικῆς προπαγάνδας καί τῆς ἱεραποστολικῆς δράσεως τῶν προτεσταντῶν µισσιοναρίων», «εἶναι µιά ἀπόφαση πού δικαιολογεῖται ἀπόλυτα ἄν ληφθοῦν ὑπ’ ὄψη τά ἐκκλησιαστικά καί ποιµαντικά συµφέροντα, ἤ µᾶλλον αὐτή ταύτη ἡ ἱστορική ὑπόσταση καί συνέχιση τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς». Συγχρόνως, εἶναι µιά ἀπόφαση πού «ἀνατρέπει ὅλη τήν µακραίωνη κατ’ οἰκονοµία παράδοση καί πράξη τῆς Ἐκκλησίας καί ὁδηγεῖ στό γράµµα τῆς ἀκρίβειας κατ’ αὐτό», ἀλλά καί «δηµιουργεῖ ἕνα προηγούµενο, τό ὁποῖο οἱ κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες δέν µπόρεσαν ἀκόµη νά ἀναιρέσουν συνοδικά, ἔστω καί ἄν πολλές ἀπό τίς ἱστορικές συνθῆκες ἄλλαξαν ἐν τῷ µεταξύ»27. Στήν µελέτη αὐτή, µέ γνώση τοῦ ἀντικειµένου, καταγράφεται ὅτι ὑπάρχει στό θέµα αὐτό διαφορετική πράξη καί στούς κόλπους τῆς εὐρύτερης δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου.

Ἐπισηµαίνεται χαρακτη- ριστικά ὅτι στό Οἰκουµενικό Πατριαρχεῖο ὡς πρός τό θέµα αὐτό «ἐκ πρώτης ὄψεως δέν ὑπάρχει οὔτε ἀστάθεια, οὔτε ἀσάφεια». Συγχρόνως ἐπισηµαίνεται: «∆υστυχῶς, ὅµως, τά πράγµατα δέν εἶναι τόσο ἁπλᾶ. Παρατηρεῖται, δηλαδή, µία σοβαρή ἀσυνέπεια ὅσον ἀφορᾶ τίς ἀποφάσεις τῆς ἴδιας τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως, ἡ ὁποία, µέ τήν πάροδο τοῦ χρόνου καί λαµβάνοντας προφανῶς ὑπ’ ὄψη νεώτερες ἐξελίξεις στίς διαχριστιανικές σχέσεις, δέν ἐφαρµόζει πλέον τόν Ὅρο τῆς συνόδου τοῦ 1756. Ἐπιστρέφει ἀµέσως µέν στό γράµµα τῶν ἀποφάσεων τῆς συνόδου τοῦ 1484, ἐµµέσως δέ στό πνεῦµα τοῦ 95ου κανόνος τῆς Πενθέκτης Οἰκουµενικῆς Συνόδου. Τοῦτο, βέβαια, δέν θά δηµιουργοῦσε µεγάλες δυσκολίες καί ἀντιθέσεις, ἄν 27 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 33. 9 εἶχε προηγουµένως ἀναιρεθεῖ ἡ ἀπόφαση τῆς συνόδου τοῦ 1756. Πολλοί εἶναι σήµερα ἐκεῖνοι πού ἐπικαλοῦνται τήν ἀπόφαση τῆς συνόδου αὐτῆς καί, κατά συνέπεια, δηµιουργοῦνται νέες ἔριδες καί ἐντάσεις µέσα στούς κόλπους τοῦ ἴδιου τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, κατ’ ἐπέκταση δέ καί στόν εὐρύτερο χῶρο τῆς ἑλληνικῆς Ὀρθοδοξίας ἤ ἐκεῖνον τῶν πρεσβυγενῶν Πατριαρχείων»28. Στήν συνέχεια τῆς µελέτης γράφεται: «Τέλος, θά µπορούσαµε νά ἀντιληφθοῦµε καί νά δικαιολογήσουµε εὐκολώτερα τήν πράξη τῆς Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως ἐάν δέν ὑπῆρχε ἤδη ἡ διαφορά πράξεως µέ µία ἄλλη ἀδελφή Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία, ἀλλά καί διαφορά πράξεως µέσα στούς ἴδιους τούς κόλπους τῆς εὐρύτερης κανονικῆς καί πνευµατικῆς δικαιοδοσίας τοῦ Πατριαρχείου. Ἄς ληφθεῖ ὑπ’ ὄψιν, ὅτι ἡ πνευµατική καί κανονική αὐτή δικαιοδοσία τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως ἐπεκτείνεται ὄχι µόνο στήν παλαιότερη καί νεώτερη διασπορά, ἀλλά καί σέ νέες ἱεραποστολικές περιοχές ὅπως ἡ Κορέα ἤ ἡ Ἰνδονησία, ὅπου µοιραῖα ἀναφύεται τό ζήτηµα»29. Αὐτό σηµαίνει ὅτι ὑφίσταται ἀκόµη σέ µερικούς κύκλους ἡ ἰσχύς τῆς ἀποφάσεως τῆς Συνόδου τοῦ 1756, τό σηµαντικό δέ εἶναι ὅτι δέν ἀναιρέθηκε ποτέ συνοδικά µέ τόν ἴδιο τρόπο πού ἀποφασίσθηκε. Γι’ αὐτό στήν µελέτη γράφεται ὅτι αὐτήν τήν ἀπόφαση «οἱ κατά τόπους Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες δέν µπόρεσαν ἀκόµη νά τήν ἀναιρέσουν συνοδικά»30 καί ἀλλοῦ ὅτι δέν ἔχει ἀκόµη «ἀναιρεθεῖ ἡ ἀπόφαση τοῦ 1756»31. Γι’ αὐτό στόν ἐπίλογο συµπεραίνει: «Συµπερασµατικῶς, θεωρῶ ὅτι µία πανορθόδοξος µελέτη καί ἀπόφαση περί τοῦ ζητήµατος εἶναι ἀπαραίτητη. Τό θέµα εἶναι ὄχι µόνον πολύπλοκο ἀλλά καί σοβαρό. ∆έν µπορεῖ νά ἐκτεθεῖ καί νά ἐπιλυθεῖ µέ ἀτοµικές ἐπιστηµονικές προσπάθειες ἤ περιορισµένου χαρακτῆρος ποιµαντικές πρωτοβουλίες»32.

Τό σηµαντικό τῆς ὑποθέσεως αὐτῆς εἶναι ὅτι ὅταν συνῆλθε τό 1971 στήν Γενεύη ἡ Προπαρασκευαστική Ἐπιτροπή τῆς Ἁγίας καί µεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας «ἕνα ἀπό τά ἕξη κείµενά της ἦταν ἀφιερωµένο στό θέµα «Ἡ Οἰκονοµία ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ»», τοῦ ὁποίου ἕνα µεγάλο 28 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 35-36. 29 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 36-37. 30 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 33. 31 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 36. 32 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 41. 10 µέρος ἐκάλυπτε τό θέµα τῶν «µυστηρίων» πού τελοῦνται ἐκτός τῆς Ἐκκλησίας, καί τῆς ἀποδοχῆς τῶν αἱρετικῶν καί σχισµατικῶν 33. Ὅπως ἐπισηµαίνεται, ὁ Μητροπολίτης Γέρων Ἐφέσου (τότε ὡς Μύρων) Χρυσόστοµος σέ ὁµιλία του ἀπό τοῦ ἄµβωνος στό ἐκκλησίασµα, κατά τήν διάρκεια τῆς ∆ιορθοδόξου Ἐπιτροπῆς (1971), τῆς ὁποίας προήδρευε, εἶπε ὅτι «δέν εἶναι σχολαῖον τό θέµα τῆς οἰκονοµίας καί ἀκριβείας ἐν τῇ Ὀρθοδόξῳ Ἐκκλησίᾳ». Καί τόνισε ὅτι πρέπει νά ἐξετασθοῦν συναφῆ καί σοβαρά ζητήµατα, ὅπως: «Τί εἶναι ἐν τῇ οὐσίᾳ τό κατ’ οἰκονοµίαν αὐτό; Μέχρι ποίου σηµείου ἐκτείνεται; Πότε γίνεται χρῆσις καί πότε κατάχρησις τούτου; Καί διά τούς ἔξω; Ἐπικρατεῖ ἡ ἰδέα, ὅτι ἡ Ὀρθοδοξία εἶναι ἡ Ἐκκλησία τοῦ «κατ’ οἰκονοµίαν», ὅπερ διά τούς πολλούς ἰσοδυναµεῖ πρός ἐκκλησιαστικόν compomis. Εἶναι ὅµως τοῦτο ἀκριβές;»34. Τελικά, ὅµως, ὅπως σηµειώνει ὁ Μητροπολίτης ∆έρκων Ἀπόστολος, «οἱ ἐξελίξεις στήν πορεία πρός τή Σύνοδο ἐπέφεραν ἀλλαγές στήν θεµατολογία.

Ἔτσι τό ζήτηµα τῆς οἰκονοµίας ἐξέπεσε ἀπό τόν κατάλογο τῶν θεµάτων, παρά τήν πρόοδο πού εἶχε σηµειωθεῖ»35. Ὁ ἴδιος δέ ὁ Μητροπολίτης Γέρων Ἐφέσου Χρυσόστοµος συνοψίζει τό θέµα αὐτό: «Ὅταν εἰς τήν πρώτην φάσιν τῆς ἐξετάσεως τῶν πρώτων τεθέντων θεµάτων τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου ἐξῃτάζετο εἰς τήν ∆ιορθόδοξον Προπαρασκευαστικήν Ἐπιτροπήν ἐν Γενεύῃ τό θέµα τῆς οἰκονοµίας, ἐκ τῶν πρώτων καί περισσότερον θεµελιωδῶν προβληµάτων τά ὁποῖα ἐτέθησαν καί εἰς τά ὁποῖα ἐκλήθηµεν νά δώσωµεν µίαν πανορθόδοξον ἀπάντησιν, ἦτο ἡ χρῆσις τῆς οἰκονοµίας εἰς τό θέµα τῆς ἀναγνωρίσεως τοῦ βαπτίσµατος τῶν µή ὀρθοδόξων. Τῆς δυναµένης νά χρησιµοποιηθῇ ἐν προκειµένῳ οἰκονοµίας ἀπό Ὀρθοδόξου πλευρᾶς, τῶν ὁρίων τῆς οἰκονοµίας ταύτης καί, ἀκόµη, µέχρι ποίου σηµείου ἡ οἰκονοµία αὕτη χρησιµο- ποιουµένη ὑπό τῆς Ἐκκλησίας δέν ἀναστέλλει τήν ἀκρίβειαν, δεδοµένου ὅτι ἡ θεολογία τοῦ βαπτίσµατος, ὡς κατ’ ἐξοχήν µυστηρίου τῆς χριστιανικῆς µυήσεως, πρέπει νά ἑδράζεται καί νά θεµελιοῦται ἐπί τῆς ἀκριβοῦς ἐκκλησιολογίας. Ἦτο τότε µία καλή προσπάθεια καθο- ρισµοῦ τῶν γενικῶν κριτηρίων διά τήν θεολογίαν τοῦ βαπτίσµατος. Ἀλλ’ ὡς 33 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 38. 34 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 40. 35 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 40. 11 γνωστόν, τό θέµα ἐκεῖνο ἐξέπεσεν ἀπό τήν ἡµερησίαν διάταξιν τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου καί οὕτω ἐχάθη µία καλή εὐκαιρία»36. Ἔµεινε, ὅµως, τό βιβλίο του πού ἀναφέρθηκε στήν ἀρχή τοῦ ἄρθρου αὐτοῦ.

Ὁ Μητροπολίτης Γέρων ∆έρκων Ἀπόστολος στό τέλος τῆς µελέτης του παρατηρεῖ ὅτι ἡ ἐπίλυση τοῦ ζητήµατος τῶν µυστηρίων τῶν ἑτεροδόξων «εἶναι ἄµεσα συνδεδεµένη µέ τήν ἐκκλησιολογία καί τήν θεολογία τοῦ βαπτίσµατος. Ἡ ἀντιµετώπιση αὐτή δέν µπορεῖ παρά νά ἐπιτευχθεῖ µέ ἀναφορά στά δεδοµένα τῆς ἐποχῆς ἀφ’ ἑνός, αὐτό ἄλλωστε ἔπραξαν καί οἱ συνοδικοί Πατέρες, καί, ἀφ’ ἑτέρου, σέ πανορθόδοξο ἐπίπεδο, πού δέν εἶναι τίποτε ἄλλο παρά ἔκφραση συνοδικότητος»37. Τό συµπέρασµα εἶναι ὅτι οἱ Σύνοδοι τοῦ 1484 καί τοῦ 1756 ἔχουν ἰσχύ, καί ἐκφράζουν τό πνεῦµα τῆς οἰκονοµίας καί τῆς ἀκρίβειας στήν Ἐκκλησία, ἀντίστοιχα. Ἄλλωστε, ἡ οἰκονοµία εἶναι πρόσκαιρη, καί δέν µπορεῖ νά καταργήση τήν ἀκρίβεια πού ἔχει µονιµότητα. Ἐδῶ πρέπει νά ὑπενθυµίσω ὅτι ἡ ἀπόφαση µιᾶς µεταγενέστερης Συνόδου, δηλαδή ἡ ἀπόφαση τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς τοῦ ἔτους 1848 κάνει λόγο γιά τήν ὁρολογία καί τήν ταυτότητα τόσο «τῆς Καθολικῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ὅσο καί τῶν αἱρέσεων καί τοῦ «Παπισµοῦ»». Ἐπίσης, κάνει λόγο γιά τήν ἀντιµετώπιση τῶν αἱρετικῶν καί τήν ἐπιστροφή τους στήν Ἐκκλησία. Μεταξύ τῶν ἄλλων γράφεται ὅτι ἡ ἐπιστροφή τῶν αἱρετικῶν «πρός τήν ἀναλλοίωτον καθολικήν ὀρθόδοξον πίστιν τῶν κοινῶν Πατέρων ἡµῶν» θά πρέπει νά γίνη µέ τό νά ἀπορριφθοῦν «τά σηµερινά παπικά δόγµατά τε καί µυστήρια», διότι εἶναι «ἐντάλµατα ἀνθρώπων»38. Αὐτό σηµαίνει ὅτι διατηρήθηκε ἡ παράδοση τῆς ἀκρίβειας στήν πίστη καί στά Μυστήρια, ἀφοῦ µάλιστα ποτέ δέν καταργήθηκε συνοδικά ὄχι µόνον ἡ ἀπόφαση τῶν Τριῶν Πατριαρχῶν τοῦ 1756, ἀλλά καί ἡ ἀπόφαση τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς τοῦ ἔτους 1848.

Ἑποµένως, ἡ ἀπόφαση τῶν Τριῶν Πατριαρχῶν τοῦ 1756 καί τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς τοῦ 1848 µόνον συνοδικά µπορεῖ νά καταργηθῆ καί µάλιστα µέ σαφέστατες θεολογικές καί ἐκκλησιο- λογικές προϋποθέσεις. Ὅµως, δέν τέθηκε στήν θεµατολογία τῆς 36 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 40-41. 37 Ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 41. 38 βλ. Ἰωάννου Καρµίρη, Τά ∆ογµατικά καί Συµβολικά µνηµεῖα…, ἔνθ. ἀνωτ. σελ. 902 κ.ἑξ. 12 Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καί φυσικά δέν πρέπει νά παραθεωρηθῆ ἐµµέσως καί µυστικῶς. Στό κείµενό µου αὐτό προτίµησα νά ἀναφερθῶ σέ δύο σηµαίνοντας Ἀρχιερεῖς τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου, οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν τό θέµα αὐτό καί ὡς πρός τήν θεωρία καί ὡς πρός τήν πρακτική του ἐφαρµογή. Καί αὐτό δείχνει τήν σοβαρότητα τοῦ θέµατος, τό ὁποῖο δέν λύνεται µέ ἀκαδηµαϊκές µελέτες ἐπιστηµόνων καί ἐπιλεκτικές ἀναφορές, ἀλλά µέ συνοδικές πράξεις καί ἀποφάσεις τῆς Ἐκκλησίας.

Ἀπρίλιος 2016

Πηγή: NafpaktiaNews

Τρεῖς σταυροὺς ἐπήξατο ἐν Γολγοθᾶ ὁ Πιλᾶτος, δύο τοῖς λῃστεύσασι, καὶ ἕνα τοῦ Ζωοδότου, ὃν εἶδεν ὁ ᾍδης, καὶ εἶπε τοῖς κάτω· Ὦ λειτουργοί μου καὶ δυνάμεις μου τίς ὁ ἐμπήξας ἧλον τῇ καρδίᾳ μου; ξυλίνῃ με λόγχῃ ἐκέντησεν ἄφνω καὶ διαρρήσομαι, τὰ ἔνδον μου πονῶ, τὴν κοιλίαν μου ἀλγῶ, τὰ αἰσθητήριά μου, μαιμάσσει τὸ πνεῦμά μου, καὶ ἀναγκάζομαι ἐξερεύξασθαι τὸν Ἀδὰμ καὶ τοὺς ἐξ Ἀδάμ, ξύλῳ δοθέντας μοι· ξύλον γὰρ τούτους εἰσάγει πάλιν εἰς τὸν Παράδεισον.

Μετά σου λέει δεν είμαστε «πολεμική» πίστη.

Υπάρχει μεγαλύτερος πόλεμος και δυναμισμός, από την αναμέτρηση του Θεανθρώπου με τον Άδη-θάνατο, συνεκδοχή του σατανά; Ένας πόλεμος πού μεταφέρεται στον καθημερινό πνευματικό αγώνα του πιστού.

Όχι απλά υπέρβαση και εκμηδένιση του θανάτου, όπως το βρίσκουμε στις ηρωϊκές ιδεολογίες. Όχι απλώς συμφιλίωση με τον θάνατο, όπως επιχειρούσαν οι των ελευσινίων μυστηρίων. Μάχη σώμα με σώμα, σκληρή, επίπονη, με επιμονή, θάρσος, καθημερινές πτώσεις και καθημερινές μικρές νίκες.

Όπλο είναι ο σταυρός. Όπλον ειρήνης αήττητον τρόπαιον.

Όλα τα τροπάρια του Σταυρού είναι πολεμικά. Μια χριστιανική οικουμένη σε διαρκή πόλεμο με τον βαρβαρισμό,την ειδωλολατρία, τον μυστικισμό, αργότερα με τον στυγνό ορθολογισμό.

Ένας πόλεμος πού ανάγει στον εσωτερικό πνευματικό και αόρατο πόλεμο, αλλά και εμπνέεται από αυτόν μέσα στην ιστορία.

Σώσον Κύριε τον λαόν Σου και ευλόγησον την κληρονομίαν σου, νίκας τοις βασιλεύσι κατά βαρβάρων δωρούμενος και το σον φυλάττων διά του Σταυρού σου πολίτευμα.

Εδώ αναιρείται και σταματά κάθε πασιφισμός και δεν υπάρχει περιθώριο για το «σφάξε με αγά μου να αγιάσω».

Ο χριστιανός είναι μαχητής. Είτε αυτό αφορά την ιστορική του πορεία ως γένος ή την εσωτερική και πνευματική πορεία ως μονάδα θεούμενη.

Όλα τα άλλα είναι στάσιμα, επικίνδυνα και ελώδη ύδατα. Υπεύθυνα για την παράδοση μας στους μεγάλους και μικρούς θανάτους αυτής της ζωής.

Πηγή: Ιερέας της Ανατολικής Εκκλησίας, Αβέρωφ

Από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ.) μας εζητήθη η επιστημονική άποψή μας επί των παρακάτω ερωτημάτων και ειδικότερα εάν με βάση το ισχύον στην Ελλάδα νομικό καθεστώς: 1) Το μάθημα των Θρησκευτικών επιβάλλεται να είναι αμιγώς Ορθόδοξο Χριστιανικό ή Πολυθρησκειακό; 2) Τα νέα Προγράμματα Σπουδών (στο εξής Π.Σ.) Δημοτικού και Γυμνασίου, που εγκρίθηκαν προς πιλοτική εφαρμογή τους με την Αποφ. Υπ. Παιδείας 113/714/Γ2/3-10-2011, ΦΕΚ τ. Β΄2335/2011, ως και η Αναθεωρημένη εφαρμογή τους, η οποία δεν έχει υποβληθεί, μέχρι τώρα, προς έγκριση, ούτε έχει δημοσιευθεί στον ιστότοπο του Υπ. Παιδείας (Ψηφιακό Σχολείο), πλην όμως υπάρχει έντονο και λίαν ενεργό ενδιαφέρον συντακτών της προς εφαρμογή της, είναι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ένεκα του πολυθρησκειακού περιεχομένου τους και όχι αμιγούς Ορθοδόξου Χριστιανικού;

ΓΝΩΜΟΔΟΤΗΣΗ

ΕΓΚΡΙΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΤΙΜΩΝ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ,

ΕΠΙ ΕΡΩΤΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΜΕ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ.) μας εζητήθη η επιστημονική άποψή μας επί των παρακάτω ερωτημάτων και ειδικότερα εάν με βάση το ισχύον στην Ελλάδα νομικό καθεστώς:

1) Το μάθημα των Θρησκευτικών επιβάλλεται να είναι αμιγώς Ορθόδοξο Χριστιανικό ή Πολυθρησκειακό;

2) Τα νέα Προγράμματα Σπουδών (στο εξής Π.Σ.) Δημοτικού και Γυμνασίου, που εγκρίθηκαν προς πιλοτική εφαρμογή τους με την Αποφ. Υπ. Παιδείας 113/714/Γ2/3-10-2011, ΦΕΚ τ. Β΄2335/2011, ως και η Αναθεωρημένη εφαρμογή τους, η οποία δεν έχει υποβληθεί, μέχρι τώρα, προς έγκριση, ούτε έχει δημοσιευθεί στον ιστότοπο του Υπ. Παιδείας (Ψηφιακό Σχολείο), πλην όμως υπάρχει έντονο και λίαν ενεργό ενδιαφέρον συντακτών της προς εφαρμογή της, είναι σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, ένεκα του πολυθρησκειακού περιεχομένου τους και όχι αμιγούς Ορθοδόξου Χριστιανικού;

3) Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει λόγο και δικαίωμα για τον καθορισμό της ύλης του μαθήματος των Θρησκευτικών;

Επί των παραπάνω ερωτημάτων η επιστημονική μας άποψη είναι η ακόλουθη:

Ειδικότερα επί του πρώτου ερωτήματος:

1) Κατά τη διάταξη του άρθρου 16 § 2 του ισχύοντος Ελληνικού Συντάγματος Η παιδεία αποτελεί βασική αποστολή του Κράτους και έχει σκοπό την ηθική, πνευματική, επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων, την ανάπτυξη της εθνικής και θρησκευτικής συνείδησης και τη διάπλαση τους σε ελεύθερους και υπεύθυνους πολίτες. Εξάλλου κατά το τρίτο άρθρο του Συντάγματος, παράγραφός 1η, εδάφιο α΄και β΄ αυτής: «Επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα είναι η θρησκεία της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησία του Χριστού. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, που γνωρίζει κεφαλή της τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, υπάρχει αναπόσπαστα ενωμένη δογματικά με τη Μεγάλη Εκκλησία της Κωνσταντινούπολης και με κάθε άλλη ομόδοξη Εκκλησία του Χριστού τηρεί απαρασάλευτα, όπως εκείνες, τους ιερούς αποστολικούς και συνοδικούς κανόνες και τις ιερές παραδόσεις». Οι διατάξεις αυτές συνιστούν εκδηλώσεις της νομικής ενέργειας του Προοιμίου του Ελληνικού Συντάγματος, έχοντος του Προοιμίου τούτου, ως ακολούθως:

«Εις το όνομα της Αγίας και Ομοουσίου και Αδιαιρέτου Τριάδος».

Αποτελεί δε το Προοίμιο αυτό αναπόσπαστο τμήμα του Συντάγματος και δημοσιεύεται με τις λοιπές διατάξεις τούτου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, ως ενιαίο όλο, αφού αμέσως πριν από το Προοίμιο προτάσσονται οι λέξεις ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ και ο χρονικός προσδιορισμός του Συντάγματος (1975-2001) και αμέσως μετά ακολουθεί το κείμενο του Προοιμίου (βλ. σχετ. Βασ. Νικολόπουλου, Επιτ. Προέδρου Αρείου Πάγου, Δ/ρος Νομικής, Το προοίμιο του Συντάγματος και η νομική του αξιολόγηση, σελ. 17-18).

Παράλληλα  με τη διάταξη του άρθρου 1 εδάφ. α΄, του νόμου 1566/1985, με τον οποίο ρυθμίζεται - κυρίως και πρωτίστως - η λειτουργία της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ορίζεται ότι ο σκοπός της εκπαίδευσης αυτής είναι να υποβοηθεί τους μαθητάς, όπως εκτός των άλλων «... διακατέχονται από πίστη στην πατρίδα και τα γνήσια στοιχεία της Ορθόδοξης Χριστιανικής παράδοσης. Στον ίδιο νόμο και ειδικότερα στο άρθρο αυτού 6 § 2, εκ. β΄, ορίζεται ότι το Λύκειο επιδιώκει την ολοκλήρωση των σκοπών της εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα βοηθά τους μαθητάς... να συνειδητοποιήσουν την σημασία του Ορθόδοξου Χριστιανικού ήθους...».

Εξ άλλου, η διάταξη του άρθρου 1518 § 1 του Αστ. Κώδικος ορίζει ότι η επιμέλεια του προσώπου του τέκνου από τους γονείς του περιλαμβάνει, μεταξύ των άλλων και την εκπαίδευση του τέκνου, στην έννοια της οποίας - εκπαίδευσης - περιέχεται και η θρησκευτική τοιαύτη (βλ. εις Απ. Γεωργιάδη - Οικ. Δικ., σελ. 882, αρ. 16 εις Σύντομη Ερμ. Αστ. Κώδικος (Σ. Ε. Α. Κ.), τόμος 2ος, εκδ. 2013 και στις σε αμφότερα τα έργα αυτά σχετικές παραπομπές).

Ακολούθως, με το άρθρο 2 του Πρώτου Πρωτοκόλλου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα δικαιώματα του ανθρώπου υποχρεώνεται κάθε συμβαλλόμενο Κράτος (σε εφαρμογή του 9ου άρθρου αυτής της Συμβάσεως περί ελευθερίας της σκέψεως, συνειδήσεως και θρησκείας) να σέβεται το δικαίωμα των γονέων όπως εξασφαλίζουν την μόρφωση και την εκπαίδευση των τέκνων τους σύμφωνα με τις ίδιες αυτών, των γονέων, θρησκευτικές και φιλοσοφικές πεποιθήσεις (βλ. Οικ. Δικ. Απ. Γεωργιάδη - Μιχ. Σταθοπούλου και εις Σ.Ε.Α.Κ. Απ. Γεωργιάδη ό.π.). Τόσον η ως προαναφερθείσα Διεθνής Σύμβαση, όσο και το παραπάνω Πρώτο Πρωτόκολλο αυτής έχουν επικυρωθεί κατ’ άρθρο 28 § 1 του Συντάγματος της Ελλάδος με το ν. δ. 53/1974 και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του εσωτερικού ελληνικού δικαίου, και υπερισχύουν από κάθε άλλη αντίθετη διάταξη νόμου, απαγορευομένης ούτως πάσης προσβολής του εν λόγω ατομικού δικαιώματος των γονέων, μη δυναμένης συνεπώς της Πολιτείας να επιβάλει, νομοθετικώς ή άλλως πως, θρησκευτική αγωγή στα τέκνα τους διάφορον της θρησκευτικής πεποιθήσεως των γονέων τους.

Τα ανωτέρω, κατά συνέπεια, έχουν πλήρη εφαρμογή και ως προς το ως άνω δικαίωμα των ορθοδόξων γονέων, όπως τα ανήλικα τέκνα τους διδάσκονται το αμιγώς Ορθόδοξο Χριστιανικό μάθημα των θρησκευτικών στις σχολικές μονάδες της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαιδεύσεως, όπου αυτά φοιτούν.

Εν όψει όλων των προαναφερομένων διατάξεων, προκύπτει ότι το μάθημα των θρησκευτικών, κατά το ισχύον ελληνικό δίκαιο, επιβάλλεται να είναι αμιγώς το Ορθόδοξο Χριστιανικό, μη επιτρεπομένης οιασδήποτε μετατροπής του σε πολυθρησκευτικό και πάντως οποιασδήποτε νοθεύσεώς του με ξένο προς το αμιγές Ορθόδοξο Χριστιανικό περιεχόμενο του.

Τα ανωτέρω γίνονται δεκτά και από την σταθερή επί του θέματος τούτου νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας ( βλ. σχετ. τις σύμφωνες αποφάσεις του Σ.τ.Ε. 2176/1998, 3358/1995, 3353/1986, καθώς επίσης και στην 115/2012 πρόσφατη ακυρωτική ομόφωνη απόφαση του Τριμελούς Διοικητικού Εφετείου Χανίων, η οποία, ως αφορώσα σε θέματα εκπαιδευτικής διαδικασίας, όπως είναι και το παρόν, έχει ίση νομική ισχύ και ίσο κύρος με τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με τον νόμο 702/1997, όπως αυτός τροποποιήθηκε μεταγενεστέρως (βλ. σχετ. στην από 11/2/2013 Γνωμοδότηση του Δ/ρος Γ. Κρίππα).

Πέραν δε όλων αυτών, η εισαγωγή στην Ελληνική Εκπαίδευση μαθήματος Θρησκευτικών πολυθρησκευτικού συνιστά το ποινικό αδίκημα του προσηλυτισμού, κατ' άρθρο 4 του διατηρημένου σε ισχύ νόμου 1383/1938, καθόσον ένα τέτοιο μάθημα προσανατολίζεται δια του περιεχομένου του, ως εν προκειμένω, να οδηγήσει το μαθητή σε αμφισβήτηση περί του εάν η θρησκεία, την οπαία πρεσβεύει, είναι σωστή ή όχι ή πρέπει να την αμφισβητεί, έστω και απλώς προβληματιζόμενος. Συντρέχει δε ενταύθα και η επιβαρυντική περίπτωση της τρίτης παραγράφου του άρθρου 4 του εν λόγω αναγκ. νόμου και αυτό επειδή η διδασκαλία ενός τέτοιου μαθήματος θα γίνεται σε σχολικές μονάδες. Πρέπει δε να αναφερθεί ότι το αδίκημα τούτο τιμωρείται και στο στάδιο της απόπειράς του ως τετελεσμένο, τιμωρουμένου και του ηθικού αυτουργού(Α.Π. 103/1997), (βλ.  Δ/ρος  Γ.  Κρίππα, Μελέτη,  ad  hoc,  εις  Eπιθ.  Δημ.   &  Διοικ. Δικαίου,  έτ. 2014 σελ. 679-697 και ιδίου, Το έγκλημα του προσηλυτισμού ιδία από απόψεως ηθικής αυτουργίας, εις Ποινικά Χρονικά, τ΄λ, έτ. 1980, σελ. 313-321).

Τέλος, αναφορικά με το απαντώμενο πρώτο ερώτημα, παρίσταται αναγκαίο, να λεχθεί ως συνδεόμενο με τα παραπάνω, ότι σύμφωνα με το άρθρο 95 § 5 του Συντάγματος, «Η Διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται προς τις δικαστικές αποφάσεις. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής γεννά ευθύνη για κάθε αρμόδιο όργανο όπως ο νόμος ορίζει…». Σε εκτέλεση της διατάξεως αυτής, ως και της αντιστοίχου εκείνης του άρθρου 13 της ως προαναφέρεται Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, εξεδόθη ο νόμος 3068/2002 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 274 και το Π.Δ/μα 61/2004 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 54) και με τον οποίο, νόμο, προβλέπονται για τους παραβάτες χρηματική κύρωση  υπέρ του ενδιαφερομένου,  εισπραττόμενη και δι΄ αναγκαστικής εκτελέσεως κατά του κράτους. Παράλληλα με το άρθρο 5 του νόμου αυτού, ορίζεται ότι η μη συμπλήρωση των υποχρεώσεων που προβλέπονται στο κεφάλαιο Α΄ του νόμου τούτου ή η προτροπή σε μη εκπλήρωση, συνιστά ιδιαίτερο πειθαρχικό παράπτωμα για κάθε αρμόδιο υπάλληλο…».

Εξάλλου κατά το άρθρο 50 του Π.Δ/τος 18/1989 (Φ.Ε.Κ. Α΄ 8) περί κωδικοποίησης της νομοθεσίας για το Συμβούλιο Επικρατείας, οι Διοικητικές Αρχές, σε εκπλήρωση της ως άνω υποχρεώσεως τους από το άρθρο 95 § 5 του Συντάγματος, πρέπει να συμμορφώνονται με θετική ενέργεια προς το περιεχόμενο της αποφάσεως του Συμβουλίου ή να απέχουν από κάθε ενέργεια που είναι αντίθετη προς όσα κρίθηκαν από αυτό. Οποιαδήποτε πράξη της Διοίκησης που δε συμμορφώνεται προς την ακυρωτική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως είναι οι προαναφερθείσες αποφάσεις του, 2761/1998, 3356/1995 και 3353/1986 που ορίζουν το μάθημα των Θρησκευτικών να είναι υποχρεωτικά Ορθόδοξο Χριστιανικό, είναι α κ υ ρ ω τ έ α. Ο παραβάτης εκτός από την ενδεχόμενη ποινική δίωξη κατά το άρθρο 259 του ποινικού Κώδικα για παράβαση καθήκοντος, υπέχει και προσωπική ευθύνη για αποζημίωση.

2) Επί του δεύτερου ερωτήματος που αφορά στο Αναθεωρημένο Πρόγραμμα σπουδών 2014  :

 Tο  αναθεωρημένο  Πρόγραμμα  Σπουδών  (ΠΣ) του 2014, όπως και το Π.Σ    του   2011  (Υπουργική   Απόφαση   113714/Γ2       3-10-2011,  ΦΕΚ β΄ 2335/2011), συνεξετάζει από την Γ΄ Δημοτικού, το Χριστιανισμό ταυτόχρονα και  ισότιμα  με  τον  Ιουδαϊσμό,  το Ισλάμ, τον  Ινδουισμό, το  Βουδισμό,  τον Ταοϊσμό - στη δε Α΄ Γυμνασίου προστίθεται και ο Κομφουκιανισμός (ΠΣ, σ, 113) - ως ένα  σύνολο,  που  το  αναφέρει  με  διάφορα  ονόματα:  «θρησκεία» (ΠΣ σ. 19,  25),   «ο  κόσμος   της   θρησκείας»    ( ΠΣ σ. 23 ),   «θρησκευτικές παραδόσεις» ( ΠΣ  σ, 23 ), « θρησκευτικό  φαινόμενο στην  πολυμορφία  του» (ΠΣ σ.25 ), «οι θρησκείες του Κόσμου»  (ΟΔ. ΕΚΠ 97-99).

Πρόκειται για ένα πολυθρησκευτικό μόρφωμα, το οποίο στηρίζεται στην τεχνητή - επιφανειακή σύγκλιση του Χριστιανισμού με τις θρησκείες, με βάση τα τυπικά ετερόκλητα χαρακτηριστικά τους, οδηγεί σε εσφαλμένα επιστημονικά συμπεράσματα, δημιουργεί σύγχυση στους μαθητές, τους οδηγεί στον συγκρητισμό, είναι ασύμβατο με την πίστη της Ορθόδοξης Εκκλησίας, η δε διδασκαλία του καταργεί τον χριστοκεντρικό προσανατολισμό του  ΜτΘ  και τον κάνει ανθρωποκεντρικό – συγκρητιστικό.

Οι συντάκτες του ΠΣ 2014 αυθαίρετα συνέταξαν το ΠΣ, χωρίς να ερωτηθούν  ούτε   η  Ορθόδοξη   Εκκλησία,  ούτε   τα  αρμόδια  Θεολογικά Τμήματα των Θεολογικών Σχολών Αθηνών και Θεσσαλονίκης με όλους τους ειδικούς επιστήμονές τους ούτε βεβαίως η Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (ΠΕΘ).

Ισχυρίζονται ότι το μεγαλύτερο μέρος των προσφερόμενων γνώσεων και πληροφοριών, αφορά στον Χριστιανισμό, ενώ το πρόβλημα έγκειται στην ομογενοποιημένη - ταυτόχρονη μείξη και διδασκαλία, σχεδόν σε κάθε ενότητα και σε κάθε διδακτική ώρα, πέντε - έξι διαφορετικών θρησκευμάτων με ετερόκλητα χαρακτηριστικά. Ισχυρίζονται, πως υπάρχουν «τρεις κύκλοι» στο ΠΣ που αφορούν στην παράδοση της Ορθόδοξης Χριστιανικής  Εκκλησίας  τη γνωριμία με τις μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις και τέλος τα μεγάλα θρησκεύματα (ΠΣ, σ. 17), ενώ δεν υπάρχουν τρία χωριστά σύνολα πληροφοριών, αλλά κυρίως συνυπάρχουν από κοινού σε ένα συνονθύλευμα, ετερόκλητες πληροφορίες  και από τους «τρείς κύκλους».

Ισχυρίζονται ότι με το ΠΣ δεν επιδιώκουν την «τυπική θρησκειολογική ενημέρωση», ούτε τον «σχετικισμό ή ακόμη χειρότερα τον συγκρητισμό» (ΠΣ σ. 13), ενώ για την αποφυγή τους δεν λαμβάνουν στοιχειώδη «μέτρα ασφάλειας», αλλά και ούτε μπορούν να λάβουν, εξαιτίας της πολυθρησκειακής  δομής  του.  Να   σημειωθεί  ότι   απευθύνονται   σε   μικρά παιδιά που δεν έχουν ακόμη αναπτύξει τις απαιτούμενες πνευματικές ικανότητες για να επεξεργαστούν τα σχετικά ζητήματα, τα οποίο παρουσιάζονται ισότιμα, ως «ποικιλία θρησκευτικών προσανατολισμών» (ΟΔ. ΕΚΠ. Σ. 86),

Αντιθέτως, με το ισχύον Αναλυτικό Πρόγραμμα (ΦΕΚ 406/5-5-1998 Υπουργική απόφαση Γ2/2289/26-3-1998) και όλα τα παλαιότερα Αναλυτικά Προγράμματα, η διδασκαλία των θρησκειών γίνεται στη Β΄ Λυκείου, σε χωριστές από τον Χριστιανισμό ενότητες. Επειδή, μάλιστα, το πρόβλημα του συμφυρμού των στοιχείων των θρησκειών είναι ορατό, γι’ αυτό λαμβάνονται μέτρα, ώστε να αποφευχθεί. Τα μέτρα αφορούν στην διακριτή διδασκαλία κάθε θρησκείας καθώς και στο πνευματικό και αντιληπτικό επίπεδο των μαθητών.

Το νέο ΠΣ, προκειμένου να καθιερωθεί η εφαρμογή του, χρησιμοποιεί δύο όπλα: α) την παραπλάνηση και β) τις σύγχρονες μορφές και μεθόδους διδασκαλίας. Αναφορικά με την παραπλάνηση, οι συντάκτες, ενώ διαβεβαιώνουν τη «θεμελίωση της ορθόδοξης χριστιανικής μαρτυρίας στη σχολική εκπαίδευση σε ένα υψηλότερο πνευματικό και θεολογικό επίπεδο» (ΠΣ σ. 17). εντέχνως την αλλοιώνουν, δηλ, ουσιαστικά την καταργούν. Αναφορικά με το δεύτερο όπλο, οι σύγχρονες μέθοδοι διδασκαλίας είναι δυνατόν να εφαρμοστούν στο ισχύον ΜτΘ, χωρίς αυτό να απολέσει την ορθόδοξη ταυτότητά του.

Με το ΠΣ στηρίζουν δήθεν, ως διατείνονται, «το δικαίωμα όλων των παιδιών για Θρησκευτική εκπαίδευση» (ΠΣ σ. 11), ενώ η  ελληνική  Πολιτεία  παρέχει ήδη σε όλα ανεξαιρέτως τα παιδιά τη δυνατότητα να μορφωθούν και να παρακολουθήσουν όλα τα μαθήματα που προβλέπονται στις βαθμίδες της εκπαίδευσης,  μεταξύ αυτών και τα θρησκευτικά.

Με το νέο Πρόγραμμα επίσης, ενώ οι ίδιοι συνέταξαν το ισχύον ΑΠΣ (ΦΕΚ τ.Β΄ αρ. 303/13-03-03) και ήταν υπεύθυνοι για τη συγγραφή των βιβλίων και αναγνωρίζουν τη λειτουργικότητά τους (ΠΣ, (σ. 10-11), έρχονται και τα καταργούν.

Το νέο ΠΣ συσκοτίζει την αντίληψη των μικρών μαθητών για το ποιος είναι ο Θεός που σώζει τον άνθρωπο, καθώς και ποια είναι η αληθινή κοινωνία μαζί Του επειδή η ξεκάθαρη απάντηση θεωρείται «ομολογιακή εμμονή,  κατηχητισμός, φανατισμός ή μισαλλοδοξία» (ΠΣ σ. 11,13).

Σ’ αυτή     τη   λογική    κινούνται    όλες  οι  Θ.Ε.  Για  παράδειγμα,  στη  Γ΄ Δημοτικού, τα παιδιά διδάσκονται ότι η Σαρία είναι «Νόμος του Θεού στην ανθρωπότητα» (ΠΣ σ. 111-112), εξετάζουν την απεικόνιση του Θεού στο Χριστιανισμό, στον Ιουδαϊσμό, το Ισλάμ και τις Ανατολικές θρησκείες, που είναι οι «άλλες θρησκευτικές παραδόσεις»  (ΠΣ σ. 120-121). Το ΠΣ, με βάση την ιδεολογία του, (πολυθρησκευτικότητα), αποκρύπτει έντεχνα την θεμελιώδη αλήθεια της χριστιανικής Πίστεως, πως ο Χριστός είναι ο μόνος Θεάνθρωπος και Σωτήρας του κόσμου. Κατά περίπτωση, είτε την αποσιωπά (ΠΣ σ. 40), είτε αν χρειάζεται, αναφέρεται μεν στη Θεϊκή Του φύση, αποσιωπά δε την μοναδικότητά της, ενώ επιστρατεύει άσχετες μ’ αυτήν πληροφορίες, είτε αντί της θεϊκής, τονίζει την ανθρώπινη φύση Του (Π.Σ. σ. 45), είτε μειώνει την εικόνα που αποκομίζουν οι μαθητές για τη Θεότητά Του, εμφανίζοντάς Τον ως δάσκαλό μεταξύ των φιλοσόφων δασκάλων των Θρησκειών (ΠΣ σ. 63-69). είτε τονίζει δευτερεύουσες έννοιες του θέματος, για να αποσιωπήσει εκείνες που παραπέμπουν στην μοναδικότητα της εν Χριστώ    σωτηρίας    (ΠΣ σ. 46-47,  78-79),  είτε  αφήνει vα  εννοηθεί    το ενδεχόμενο, να ανέδειξαν τον Χριστό οι μεσσιανικές προσδοκίες (ΠΣ σ. 123-124), σύμφωνα με γνωστή θεωρία. Στο ΠΣ έχει χαθεί ο προσανατολισμός οπότε βασιλεύει η απόλυτη σύγχυση.

Λόγω της συνεξέτασης του Χριστιανισμού με τις Θρησκείες, στρεβλώνονται θέματα προκειμένου να συνδυαστούν: π.χ. το Ορθόδοξο Βάπτισμα ως αντίστοιχο των τελετών ενηλικίωσης των Εβραίων και των Μουσουλμάνων (ΠΣ σ. 57). Οι Χριστιανοί άγιοι με τα ιερά πρόσωπα θρησκειών, ως να μην είναι η αγιότητα καρπός του Αγίου Πνεύματος, αλλά ανθρώπινη κατάκτηση (ΠΣ σ. 61). Η Αγία Γραφή με τα ιερά βιβλία των θρησκειών, δηλ. η αλήθεια του Θεού μαζί με τις μαγείες, τους μύθους, τις δεισιδαιμονίες (ΠΣ σ. 62, 70-71). Η  μετάνοια, η νηστεία, η άσκηση της Σαρακοστής, συνδυάζονται με τη νηστεία, το διαλογισμό, τη γιόγκα στις Θρησκείες (ΠΣ σ. 72-73). Σε άλλη Θ.Ε., το ΠΣ αναφέρεται στους αγίους Πατέρες της Εκκλησίας, οι οποίοι αντιμετώπισαν τα προβλήματα των αιρέσεων (ΠΣ σ. 109-110), και ως γνωστόν, καταδίκασαν τις ειδωλολατρικές αντιλήψεις και λατρείες, ενώ σε άλλες το ΠΣ τις συνδυάζει με τις ορθόδοξες.

Στο ΠΣ έχει εγκαταλειφθεί, σε ικανό βαθμό, η ιστορική σειρά των γεγονότων, έτσι ώστε να μην γνωρίζουν οι μαθητές λ.χ. αν προηγήθηκε χρονολογικά ο προφήτης Μωυσής ή ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Σοβαρά δε θεολογικά σφάλματα το καθιστούν ακατάλληλο για Ορθοδόξους μαθητές, ως ότι η μουσουλμανική σαρία είναι ο νόμος του Θεού. Υπάρχουν σ’ αυτό σημαντικά σφάλματα ως και παιδαγωγικά τοιαύτα (Ευαγ. Πονηρός Δ/ρ Θ.Μ.Φ., Σχολικός Σύμβουλος Πειραιώς Α’ Αθηνών - Κυκλάδων).

Εν όψει όλων των προεκτιθεμένων, καθίσταται πλέον ή σαφές ότι και το αναθεωρημένο Πρόγραμμα Σπουδών έτους 2014 για το μάθημα των Θρησκευτικών στην Α/Βάθμια και Β/Βάθμια Εκπαίδευση, ως πολυθρησκευτικό που είναι, ευρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με το ισχύον στην Ελλάδα, ως άνω, νομικό καθεστώς. Τούτο δε διότι, ενώ το άρθρ. 16 παρ. 2 του Συντάγματος απαιτεί την ανάπτυξη της Ορθόδοξης ως άνω συνείδησης των μαθητών, με το εν λόγω Πρόγραμμα Σπουδών, σε συνδυασμό με τον αναθεωρημένο Οδηγό Εκπαιδευτικού (2014), οδηγεί στην πλήρη αποδόμηση και εκθεμελίωση τελικά της Ορθόδοξης θρησκευτικής συνείδησής τους.

Η μετατροπή του υφιστάμενου αμιγώς Ορθοδόξου Χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών σε ένα συγκρητιστικό και πολτοποιημένο θρησκευτικό μόρφωμα, έχει καταδικασθεί από ολόκληρο το πλήρωμα της Ορθόδοξης Ελληνικής Εκκλησίας, με επικεφαλής τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, τον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο, ως και από σύμπασα την Ιερά Κοινότητα του Αγίου Όρους -που χαρακτήρισε το μη ορθόδοξο μάθημα των Θρησκευτικών ως «φυλακή»- από την Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων (Π.Ε.Θ), την ΚΔ’ Συνδιάσκεψη των Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Μητροπόλεων, από λίαν υψηλού επιπέδου διεθνή και πανελλήνια Επιστημονικά Συνέδρια και Ημερίδες, από υψηλής Πνευματικότητας ηγουμένους του Αγίου Όρους, ως ο μ. ηγούμενος της Ι. Μονής Γρηγορίου του Αγίου Όρους Γεώργιος Καψάνης, ο οποίος σε κείμενο του χαρακτήρισε το τεθέν υπόψην του, πολυθρησκειακό πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος των Θρησκευτικών, οδηγό προς την πολυθρησκεία, «ευαγγέλιο» πλάνης και πλήγμα δαιμονικό κατά του Ορθόδοξου Ελληνικού λαού (Περιοδικό «Ο Σωτήρ» τευχ. Σεπτεμβρίου 2013, σελ. 373-374). Επίσης ο προηγούμενος της Ιεράς Μονής Ιβήρων Βασίλειος Γοντικάκης, κατά τον οποίο η Ορθόδοξη Πίστη μας προδίδεται από ένα πολυθρησκευτικό κατασκεύασμα (Περιοδικό «ΚΟΙΝΩΝΙΑ» της Π.Ε.Θ. τεύχος 2, Απριλίου – Ιουνίου 2012). Ωσαύτως, από έγκριτους και ειδήμονες Επιστήμονες, από πλήθος εγκύρων δημοσιευμάτων και ραδιοφωνικών εκπομπών, έχει σαφώς αποδοκιμασθεί η μετατροπή του ορθοδόξου  μαθήματος των Θρησκευτικών σε πολυθρησκευτικό.

Να προστεθεί τέλος ότι την επιχειρηθείσαν και στην Κύπρο μετατροπή του εκεί διδασκομένου Ορθοδόξου Χριστιανικού μαθήματος των Θρησκευτικών σε πολυθρησκευτικό αποδοκίμασε ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου κ. Χρυσόστομος και γενικώς, ο κλήρος και ο Ορθόδοξος λαός της Κύπρου.

Τέλος, η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος με την πρόσφατη απόφασή της, της 9ης Μαρτίου 2016 ετάχθη υπέρ της διδασκαλίας του τρέχοντος Ορθοδόξου μαθήματος των Θρησκευτικών με τη δική του μεθοδολογία, χωρίς την από κοινού σύγχρονη διδασκαλία του με άλλα θρησκεύματα, δεχθείσα παράλληλα όπως μερικά θρησκειολογικά κεφάλαια εισαχθούν σε κάθε βιβλίο των Θρησκευτικών και όχι σε κάθε μάθημα, επικυρώνοντας έτσι  την προηγηθείσα επί του θέματος απόφαση της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος της 13ης Ιανουαρίου 2016.

3) Αναφορικά με το τρίτο των υποβληθέντων αιτημάτων, εάν δηλαδή, με βάση το ισχύον στην Ελλάδα νομικό καθεστώς, η Ορθόδοξη Εκκλησία έχει λόγο και δικαίωμα ως προς τον καθορισμό της ύλης του μαθήματος των Θρησκευτικών, πρέπει να λεχθούν τα εξής:

Σύμφωνα με το δεύτερο άρθρο του νόμου 590/1977, Περί του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος, «Η Εκκλησία της Ελλάδος συνεργάζεται μετά της Πολιτείας, προκειμένου περί θεμάτων γενικού ενδιαφέροντος, ως τα της Χριστιανικής αγωγής της νεότητος» κ.ά. Περαιτέρω κατά το άρθρο 9 του ιδίου νόμου «Η Δ.Ι.Σ.  (Διαρκής Ιερά Σύνοδος), ως διαρκές διοικητικόν όργανον της Εκκλησίας, ασκεί τας κάτωθι αρμοδιότητας... ε) Παρακολουθεί το δογματικόν περιεχόμενον των δια τα σχολεία της Στοιχειώδους και Μέσης Εκπαιδεύσεως προοριζομένων διδακτικών βιβλίων του μαθήματος των Θρησκευτικών». Στο ίδιο δε άρθρο, υπό το στοιχείο ζ΄, ορίζεται ότι η Δ.Ι.Σ. μεριμνά περί του κατά Χριστόν βίου του Ορθοδόξου πληρώματος δια των ενδεικτικώς εκεί αναφερομένων μέσων, ως και «δια παντός άλλου προσφόρου, κατά την κρίσιν Αυτής, μέσου», ενώ ορίζεται στο τελευταίο εδάφιο του ιδίου άρθρου ότι «Εις περίπτωσιν διαταράξεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας δι’ ετεροδιδασκαλίας ή άλλης επεμβάσεως εις βάρος αυτής, η Δ.Ι.Σ. ζητεί την επέμβασιν των Αρμοδίων Αρχών...». Αποτελεί δε ετεροδιδασκαλία η νόθευση της Ορθοδόξου Πίστεως κατά το μάλλον και ήττον και με οποιονδήποτε τρόπο (βλ. Γ. Κρίππα όπ.π. κάτω σελ. 146).

Πρέπει δε να λεχθεί ενταύθα ότι οι προπαρατεθείσες διατάξεις του Καταστατικού Χάρτου της Εκκλησίας της Ελλάδος (ν. 590/1977) – ως και ο ως άνω ν. 1566/1985 – δεν είναι δυνατόν να καταργηθούν, διότι αποτελούν στην πράξη εφαρμογή του άρθρου 16 § 2 του Συντάγματος. Αυτό έχει δεχθεί και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, σύμφωνα με την οποία, δεν είναι δυνατή η κατάργηση νόμου, εκδοθέντος προς εφαρμογήν συνταγματικής διατάξεως και συνεπώς θα εξακολουθεί να ισχύει ο αντισυνταγματικώς καταργηθείς νόμος (ΣτΕ 2056/2001 Διοικ. Δίκη, σελ. 87 επ., Γ. Κρίππα «Το Ατομικό Δικαίωμα της Θρησκευτικής Ελευθερίας της Εκκλησίας να καθορίζει η ίδια την ύλη του μαθήματος των Θρησκευτικών» στο περιοδικό ΚΟΙΝΩΝΙΑ της Πανελληνίου Ενώσεως Θεολόγων, έτος 2013, τεύχος 3, σ. 145 εξ. και ειδικότερα στις σελ. 146 και 156, υποσημ. 4, ως και ιδίου Νομοθετικό κενό συνταγματικώς ανεπίτρεπτο και εντεύθεν υποχρεώσεις της κρατικής διοικήσεως, ως και εις Καλλιαντέρη-Τουτζιαράκη, Η αρχή της νομιμότητος εις Επιθ. Δημ. Δικ. 2001, σελ. 28).

Εν όψει όλων αυτών, προκύπτει σαφώς ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος, είναι, με βάση την ελληνική νομοθεσία (άρθρο 3 § 1 του Συντάγματος), φορέας του ατομικού δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας και ότι το δικαίωμά της αυτό παραβιάζεται στην περίπτωση που η Πολιτεία αποφασίσει να διδάσκονται ως ύλη του μαθήματος των Θρησκευτικών στις σχολικές μονάδες κείμενα, που η Εκκλησία τα θεωρεί ασυμβίβαστα, κατά το μάλλον και ήττον, προς τις αρχές της διδασκαλίας της, όπως η διδασκαλία της ειδικότερα καθορίζεται και κατοχυρώνεται στις και με τις προπαρατιθέμενες διατάξεις του άρθρου 3 του Συντάγματος, της Εκκλησίας της Ελλάδος δικαιουμένης να ζητήσει την ικανοποίηση του δικαιώματός της τούτου από την Ελληνική Δικαιοσύνη και αν χρειασθεί και από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, (βλ. σχετ. ειδικότερα και αναλυτικώς εις Γ. Κρίππα, ενθ. ανωτ., σελ. 145 επομ. 148, 149, ως και πλούσια αυτόθι διεθνή βιβλιογραφία και ad hoc απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Γερμανίας, μετά σχετικών επίσης υποσημειώσεων εις σελ. 149-156. Βλ., ωσαύτως, εις Χρ. Σγουρίτσα Συνταγματικό Δικ., τόμος Β΄, τεύχος Α΄, σελ. 12, ως και εις το άρθρο «Περί τα Θρησκευτικά» του Αρχιμ. Κων. Ραμιώτη πτυχ. Θεολογίας – τ. Δικαστού, εις Ορθόδοξο Τύπο της 9.10.2015).

Μετά από αυτά προκύπτει ότι, με βάση την Ελληνική Νομοθεσία, η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ελλάδος έχει τον κύριο και αποφασιστικό λόγο και δικαίωμα άμα για τον καθορισμό της ύλης του μαθήματος των Θρησκευτικών.

Οι γνωμοδοτούντες

1.  Βασίλειος Ευτ. Νικόπουλος, Επίτ. Πρόεδρος Αρείου Πάγου, Διδάκτωρ Νομικής

2.  Ιωάννης Β. Σακελλαρίου, Επίτ. Πρόεδρος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους

3.  Δημήτριος Λινός, Επίτ. Εισαγγελέας Αρείου Πάγου

4.  Αθανάσιος Γ. Κρητικός, Επίτ. Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου

5.  Ανδρέας Γ. Τσόλιας, Επίτ. Αρεοπαγίτης

6.  Γεώργιος Η. Κρίππας, Διδάκτωρ Πολ. Επιστημών – Συνταγματολόγος

7.  Κωνσταντίνος Β. Χιώλος, Διδάκτωρ Νομικής, Επίτ. Δικηγόρος

8.  Αθανάσιος Θ. Νικολαΐδης, Επίτ. Πρόεδρος Εφετών

9.  Παντελής Ν. Μαραγκούλας,  Επίτ. Πρόεδρος Εφετών

10. Απόστολος Φ. Βλάχος, Επίτ. Πρόεδρος Εφετών

Πηγή: Πανελλήνια Ένωση Θεολόγων

Παρακαλῶ, ἀδελφοί χριστιανοί, νά προσέξετε ἰδιαίτερα αὐτά πού θά σᾶς πῶ στό σημερινό μου κήρυγμα, γιατί εἶναι πολύ σοβαρά! Θά ἔχετε ἀκούσει ὅτι τώρα τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς πρόκειται νά γίνει μία Οἰκουμενική Σύνοδος, τήν ὁποία ἔχουν ὀνομάσει «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος». Σάν βαπτισμένοι καί μυρωμένοι χριστιανοί πού εἶστε, ἀνήκετε στήν Οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ, πού λέγεται «Ἐκκλησία», εἶστε ὁ λαός τοῦ Θεοῦ, καί πρέπει λοιπόν νά γνωρίζετε γιά τό θέμα πού θά σᾶς μιλήσω σήμερα, γιά τήν μέλλουσα νά συγκληθεῖ Οἰκουμενική Σύνοδο. Γιά τήν ἐγκυρότητα τῶν Ἱερῶν Συνόδων ἀπαιτεῖται ἡ ἀναγνώρισή τους ἀπό τόν λαό, ἀπό Σᾶς, δηλαδή! Ἄν ὁ εὐσεβής λαός ἀπορρίψει μία Σύνοδο δέν ἰσχύει πιά αὐτή, γιατί, ὅπως τό εἶπαν παλαιά οἱ Πατριάρχες τῆς Ἀνατολῆς μέ ἐγκύκλιό τους, «ὁ Φύλακας τῆς Ὀρθόδοξης πίστης εἶναι ὁ λαός».

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ

Τὶς δώσει κεφαλή μου ὕδωρ καὶ ὀφθαλμοῖς μου πηγὴν δακρύων, καὶ κλαύσομαι τὸν λαὸν τοῦτον ἡμέρας καὶ νυκτὸς;…». Ποιός θὰ δώσει εἰς τὴν κεφαλήν μου νερό, ποιός θὰ καταστήσει τὰ μάτια μου πηγὴν δακρύων, ὥστε νὰ κλαύσω τὸν λαόν μου αὐτὸν ἡμέραν καὶ νύκτα; Ἱερ. 9, 1. Εἶναι ὁ ἀβάσταχτος πόνος, ἡ κραυγὴ ἀπόγνωσης καὶ τὸ ξέσπασμα τοῦ πολύπαθου προφήτη Ἱερεμίου γιὰ τοὺς πολὺ ἀγαπητούς του συμπατριῶτες, τοῦ ἐκλεκτοῦ καὶ χιλιοευεργετουμένου κατὰ τὰ ἄλλα λαοῦ τοῦ Θεοῦ, ποὺ τοὺς ἔβλεπε καθημερινὰ καὶ ἀμετανόητα νὰ προκαλοῦν μὲ τὶς ἁμαρτίες τὴν ὀργὴ τοῦ Θεοῦ. Σήμερα, ποὺ ζοῦμε σ᾿ ἕναν ἀνελέητο κατακλυσμὸ εὐλογιῶν τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Ἐκκλησίας Του, στὴν κατὰ τὰ ἄλλα Ὀρθόδοξη Ἑλληνικὴ Πατρίδα, θὰ χρειαζόμασταν πολλοὺς ἱερεμιακοὺς θρήνους γιὰ τὴν κατάντια μίας πατρίδας ποὺ μαστίζεται ὄχι ἁπλὰ ἀπὸ μία οἰκονομικὴ κρίση, ἀλλὰ ἀπὸ μέγιστη ἠθικὴ χρεωκοπία, συστηματικὰ δὲ ἀπὸ μία προσπάθεια ἐκθεμελιώσεως καὶ εὐτελισμοῦ ἀμετακίνητων παραδοσιακῶν διαχρονικῶν θεσμῶν, ὅπως αὐτὴ τῆς ἑλληνορθόδοξης οἰκογένειας… Θὰ προσπαθήσουμε νὰ δώσουμε μία συνοπτικὴ εἰκόνα μὲ ὅλα τὰ νομικὰ καὶ κοινωνικὰ προβλήματα τῆς σύγχρονης οἰκογένειας χωρὶς κουραστικὲς λεπτομέρειες. hgyt45Μία σύντομη ἀρνητικὴ φωτογράφηση θὰ μᾶς δώσει νὰ καταλάβουμε τὴν τόση θλιβερὴ εἰκόνα ποὺ παρουσιάζεται στὰ μάτια μας. Ὅμως δὲν θὰ μείνουμε ἁπλὰ καὶ μόνο σὲ καταθλιπτικὲς καὶ ἀγχωτικὲς διαπιστώσεις. Θὰ προχωρήσουμε, θὰ βγοῦμε στὸ ξέφωτο, θὰ δοῦμε μὲ ἐλπίδα τὶς προοπτικὲς γιὰ τὴν ἀνόρθωση καὶ τὴν ἡγεμονική της θέση καὶ τὴν καταλυτική της ἀποστολὴ στὴν ἐν πολλοῖς ἀντίχριστη κοινωνία μας. πα­ρα­δο­σι­α­κη Ελ­λη­νι­κη Οι­κο­γέ­νει­α Χωρὶς νὰ εἴμαστε ἀθεράπευτα νοσταλγοὶ τοῦ παρελθόντος, χωρὶς τάσεις ὡραιοποιήσεως ἢ καὶ ἡρωποιήσεως, οἱ μεγαλύτεροι ἀπὸ μᾶς γεννηθήκαμε μεγαλώσαμε καὶ ζήσαμε σὲ κείνην τὴν εὐλογημένη καὶ συνήθως ὑπερπολύτεκνη οἰκογένεια μὲ δεσπόζουσες τὶς πατριαρχικὲς μορφὲς τοῦ Παπποῦ καὶ τῆς Γιαγιᾶς! Δεμένοι καὶ δοσμένοι ὁ ἕνας γιὰ τὸν ἄλλον σὲ ἀπερίγραπτες φτώχειες μὲ κακὴ δίαιτα, μὲ χιλιομπαλωμένα ροῦχα καὶ συνήθως ξυπόλητοι, μὲ παραδοσιακὴ εὐσέβεια ἀλλὰ καὶ τὴν ἀπόλυτη βεβαιότητα πὼς ὁ Θεὸς ἔχει γιὰ τὸ κάθε παιδὶ τὴν ἔγνοια Του, τὴν ἀγάπη Του καὶ ἔτσι λοιπὸν μὲ μία τέτοια ἀγωγὴ πορευτήκαμε. Ὄχι ὅτι καὶ τότε δὲν ὑπῆρχαν προβλήματα, δυσκολίες, δυσαρμονίες, οἱ σκληροὶ καὶ ἀκατέργαστοι χαρακτῆρες καὶ οἱ ἀναπόφευκτοι καυγάδες, καὶ ἀκόμα περισσότερο γιὰ νὰ εἴμαστε ρεαλιστὲς καὶ τὸ ξύλο ὑπῆρχε, ὅμως ὅλα αὐτὰ δὲν ἔβγαιναν πρὸς τὰ ἔξω. Τὸν γάμο τὸν ἐξασφάλιζε καὶ ἡ γνωστὴ ρήση: «Παντρευτήκαμε, τελειώσαμε, τὸν δέσαμε τὸν γάιδαρό μας». Ἡ θυσιαστικὴ πάντως ἀγάπη καὶ ἡ ἀνεξάντλητη ὑπομονὴ συνήθως τῆς μάννας προλάβαινε τὰ χειρότερα καὶ κρατοῦσε τὸν γάμο. Στὴν παραδοσιακὴ ἐκείνη κοινωνία ποὺ κατὰ τὸ πλεῖστον ἦταν ἀγροτικὴ ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἦταν ἀρκετὸ γιὰ ἕναν ἐπιτυχημένο γάμο ἦταν ὁ ἄντρας νὰ εἶναι ἐργατικός, νὰ μὴν εἶναι τεμπέλης, νὰ μὴν πίνει καὶ νὰ μὴ χτυπάει τὴν γυναῖκα του. Αὐτὰ ζητοῦσε κάθε γυναῖκα τότε. Τὸ μεγαλύτερο ποσοστὸ τῶν ἀνδρῶν ἀντίστοιχα ζητοῦσε ἡ γυναῖκα νὰ εἶναι νοικοκυρά, βεβαίως νὰ μὴν εἶναι γλωσσοῦ. Ἦταν πολὺ σημαντικὸ αὐτό. Αὐτὰ ἦταν ἀρκετὰ γιὰ νὰ χαρακτηριστεῖ ἕνας γάμος ἐπιτυχημένος τότε καὶ νὰ εἶναι καὶ οἱ ἄνθρωποι εὐχαριστημένοι» (Πατὴρ Βασίλειος Θερμός). Τὸ διαζύγιο σχεδὸν καὶ σὰν λέξη ἦταν ἄγνωστο καὶ στὴ χειρότερη περίπτωση ἡ ἔκδοσή του ἦταν «εἴδηση». Ποιοί παράγοντες προετοίμασαν τὴν ἐπιχειρούμενη σήμερα διάλυση τῆς οἰκογένειας.

1. Εὐμάρεια, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν χαλάρωση τῶν ἠθῶν. Τὸ γνωστὸ ρεφρὲν «ἔχουν χαλάσει οἱ ἄνθρωποι», ἀπότοκος ἴσως τῆς οἰκονομικῆς εὐμάρειας, καὶ ἰδιαίτερα τῆς ἐργαζόμενης ἔξω ἀπὸ τὸ σπίτι γυναίκας μὲ τὸ ἀνεξάρτητο οἰκονομικὸ πορτοφόλι, διευκόλυναν ἀφάνταστα καὶ μάλιστα στὴν χωρὶς πολλὲς ἐνοχὲς εὔκολη ἐπιλογὴ τοῦ χωρισμοῦ.

2. Φταίει ἡ τηλεόραση! Τὴ μερίδα τοῦ λέοντος κατέχει ἀδιαμφισβήτητα ἡ ἔξαρση τῆς ἰδιωτικῆς τηλεόρασης μέσῳ τῶν ξενικῶν κυρίως «σίριαλς», ἡ ὁποία καὶ ἔχει διαμορφώσει ἢ τοὐλάχιστον προπαγανδιστικὰ θέλει νὰ παρουσιάσει ὡς πρότυπα οἰκογένειες μὲ τὸ εὐρωπαϊκὸ ἐλεύθερο καὶ συνήθως ἀνήθικο ἦθος τοῦ εὔκολου χωρισμοῦ, τὴν ἐμπορικοποίηση τοῦ ἔρωτα καὶ τοῦ σώματος καὶ τὴ σύναψη ἄλλων ἁμαρτωλῶν σχέσεων.

3. Ἄγνοια τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. Πόσοι ἄραγε ἄνθρωποι ποὺ ἔρχονται «εἰς γάμου κοινωνίαν» ἔχουν ἔστω στοιχειώδη γνώση τῆς ἱερολογίας ἀλλὰ καὶ τῆς θεολογίας τοῦ γάμου; Πόσοι ἐν ἐπιγνώσει γνωρίζουν ὅτι «τὸ μυστήριον τοῦτο μέγα ἐστί» καὶ ὅτι ἡ νέα ζωὴ ποὺ ἀρχίζει εἶναι «συγκλήρωσις τοῦ βίου διαπαντός»;

4. Ὁ πολιτικὸς γάμος. Εἰσαγόμενο αὐτὸ τὸ φροῦτο ἀπὸ τὰ προτεσταντικὰ κράτη τὰ ὁποῖα δὲν ἀναγνωρίζουν τὰ Μυστήρια. Ἀλλὰ τί ἀκριβῶς εἶναι τέλος πάντων; Ὅσο διακοσμημένη καὶ ἂν εἶναι ἡ αἴθουσα τοῦ δημαρχείου, ὅσο στολισμένοι καὶ ἂν προσέρχονται ”γαμπρὸς’’ καὶ ”νύφη’’, ὅσοι ”ἐπίσημοι’’ καὶ ἂν παρίστανται στὴν τελετή, τὸ περιβάλλον εἶναι ψυχρὸ καὶ οἱ ”σύζυγοι’’ θεωροῦνται καὶ αἰσθάνονται ἀστεφάνωτοι». (Ἀρχιμ. Θεόδωρος Μπεράτης). Αὐτὸς εἶναι ὁ «πολιτικὸς γάμος» σὲ λίγες γραμμές.

5. Διαζύγιο κανονικὸ καὶ τὸ συναινετικὸ. Ἐάν, ὅπως σημειώσαμε στὴν ἀρχή, τὰ παλιὰ τὰ χρόνια τὸ διαζύγιο ἦταν κυριολεκτικὰ εἴδηση, σήμερα ἔχουμε μία ἐκρηκτικὴ ἄνοδο, οἱ στατιστικὲς κάνουν λόγο γιὰ διάλυση οἰκογενείας καὶ ἔκδοση διαζυγίου τοῦ ἑνὸς στοὺς τρεῖς γάμους! Μὲ ἁπλὰ λόγια τὸ διαζύγιο ἔγινε ρουτίνα ἢ μᾶλλον ὅπως ἡ ἔκδοση ἑνὸς εἰσιτηρίου.

6. Ἡ μονογονεϊκὴ οἰκογένεια. Μορφὴ σύγχρονης ἐπιδημίας, ἡ ὁποία καὶ ἀποσαθρώνει καὶ ἀπειλεῖ νὰ ἀντικαταστήσει τὴν παραδοσιακὴ μορφὴ τῆς ἑλληνικῆς οἰκογένειας εἶναι καὶ ἡ λεγόμενη μονογονεϊκή, ἡ ὁποία ἐκτὸς ἐλαχίστων ἀναπόδραστων περιστάσεων, δημιουργεῖ σοβαρὰ τραύματα τόσο στὰ ἴδια παθόντα πρόσωπα, ὅσο καὶ στὴν μὲ πολὺ εὐκολία ἀπόσειση εὐθυνῶν τῶν γονέων μὲ θύματα σὲ τελικὴ ἀνάλυση τῶν ἴδιων τῶν παιδιῶν τους. Εἶναι μία πολὺ βολικὴ κατάσταση ἡ ὁποία ναὶ μὲν προστατεύεται νομικὰ ὅμως ἀδικεῖται κατάφορα ἡ πολύτεκνη οἰκογένεια ποὺ μὲ θυσιαστικὴ διάθεση κρατάει ὄρθια τὴν πραγματικὴ οἰκογένεια καὶ δυστυχῶς ἀπολαμβάνει λιγότερα προνόμια στὶς διάφορες κοινωνικὲς παροχὲς. Ὁπωσδήποτε βλέπουμε μὲ πολὺ συμπάθεια τὸ ἐξαπατηθὲν μὲ ὁποιοδήποτε τρόπο μέλος, ὅμως στὶς περισσότερες τῶν περιπτώσεων ἔχουν καὶ τὴν προσωπική τους εὐθύνη. Νὰ δώσουμε ὅμως τὶς ἀναγκαῖες ἐξηγήσεις. Ἡ μονογονεϊκὴ οἰκογένεια ἀποτελεῖται ἀπὸ ἕνα γονιὸ (πατέρας ἢ μητέρα) καὶ τὰ παιδιὰ ἢ συνήθως τὸ παιδί. Ἂν θελήσουμε νὰ ἐντοπίσουμε τὰ αἴτια αὐτὰ περίπου εἶναι:

α) Θάνατος τοῦ ἑνὸς γονιοῦ.

β) Διαζύγιο.

γ) Γέννηση παιδιοῦ ἐκτὸς γάμου καὶ ἕνας ἀπ᾿ τοὺς δύο δὲν ἀναλαμβάνει τὴν εὐθύνη σὰν γονιός.

δ) Υἱοθεσία παιδιοῦ ἀπὸ ἀνύπανδρο γονέα. Συνήθως ὁ ὅρος μονογονεϊκὸς ἀναφέρεται σὲ ἀνύπανδρες μητέρες καὶ πολὺ σπάνια σὲ ἀνύπανδρους πατέρες μὲ παιδί. Ἐπίσης σὲ χωρισμένο γονιὸ μὲ παιδί. Σὲ περιπτώσεις θανάτου ἀπαλείφεται ὁ ὅρος καὶ τὰ παιδιὰ δικαιοῦνται ἀναλόγως τὴν σύνταξη καὶ τὴν κληρονομιά. Σὲ προκηρύξεις ὅμως δικαιοῦνται ἐπιπλέον μόρια σὰν μέλη μονογονεϊκῆς οἰκογένειας (μᾶλλον σὲ ἀντικατάσταση τοῦ ὅρου χῆρος, χήρα, ὀρφανός, ὀρφανή).

7. Γάμος ὁμοφυλοφίλων. Tό μόνο ποὺ ἔλειπε ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα τῶν 350.000 ἐκτρώσεων ἐτησίως καὶ τῆς οἰκονομικῆς ἐξαθλίωσης, εἶναι ὁ νόμος ποὺ θὰ ἐπιτρέπει νὰ παντρεύονται ἄτομα τοῦ ἴδιου φύλου, κοινῶς ὁμοφυλόφιλοι, ἀλλὰ φαίνεται ὅτι ὁ ὑπουργὸς Δικαιοσύ­νης φροντίζει καὶ γιὰ τὴν ὑλοποίηση καὶ αὐτῆς τῆς μεταρρύθμισης!

8. Ἐλεύθερη συμβίωση. Ὅπως σημειώσαμε καὶ γιὰ τὸν πολιτικὸ γάμο τέλειο ἄνθρωπο νὰ βροῦμε καὶ νὰ παντρευτοῦμε εἶναι ἀδύνατο. Ὁ χαριτωμένος γέροντας Παΐσιος εἶπε ἕναν πολὺ ὄμορφο λόγο «δὲν συμφέρει νὰ παντρεύονται δύο καλοὶ «πνευματικοὶ» ἄνθρωποι γιατί… θὰ κοιμοῦνται ὄρθιοι!». Ὅλοι ἔχουν τὰ κουσούρια τους, τελικὰ «μόνο ἡ ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ μπορεῖ νὰ ἐμπνεύσει στὶς ψυχὲς τῶν ἀνθρώπων τὴν ἀληθινὴ ἀγάπη καὶ μεταξύ τους». Καὶ τὴν σκέψη αὐτὴ μποροῦμε νὰ τὴν ἰσχυροποιήσουμε μὲ τὸν λόγο τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «Ἀπὸ γὰρ σωφροσύνης ἀγάπη τίκτεται, ἀπὸ δὲ ἀγάπης τὰ μυρία ἀγαθὰ». Ἀπὸ τὴ σωφροσύνη γεννιέται ἡ ἀγάπη καὶ ἀπὸ τὴν ἀγάπη τὰ ἄπειρα ἀγαθά. Συμπερασματικά Ἡ πικρὴ ἀναφορὰ σὲ ὅλους τούς σύγχρονους ἀντίχριστους συντελεστὲς τῆς διαλύσεως τῆς παραδοσιακῆς ἑλληνορθόδοξης οἰκογένειας, μᾶς γεμίζουν μὲ μελαγχολία, πολὺ ἄγχος, καὶ ἔντονους προβληματισμοὺς γιὰ τὸ σήμερα γιὰ τὸ αὔριο. Καὶ φυσικὰ κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ μείνει ἀπαθὴς στὸ σύγχρονο αὐτὸ δρᾶμα. Ἰδιαίτερα σκεπτικοὶ οἱ σημερινοὶ γονεῖς μὲ τὰ διαφαινόμενα ἀδιέξοδα καὶ τὰ σκεπτικὰ βλέμματα τῶν παιδιῶν τους ποὺ συνθέτουν ἕνα ἐξόχως ἀπελπιστικὸ πὰζλ χωρὶς νὰ διαφαίνεται κάποια ἀκτῖνα φωτός, κάποια ἔστω καὶ δειλὰ-δειλὰ χαμόγελα γιὰ ἀναστροφὴ καὶ ἀνάκαμψη! Μήπως αὐτὴ ἡ ζόφωση καὶ μελαγχολικὴ κατάσταση τῆς σημερινῆς κλονιζόμενης καὶ μᾶλλον χειμαζόμενης ἑλληνορθόδοξης οἰκογένειας δὲν ἔχει μέλλον ἀλλὰ βαίνει ὁλοταχῶς πρὸς διάλυση σύμφωνα μὲ τὰ μοντέρνα εὐρωπαϊκὰ πρότυπα καὶ δυστυχῶς πολλὲς φορές… πρόστυχα; Δὲν εἶναι ὅμως ἔτσι ἀκριβῶς τὰ πράγματα, γι᾿ αὐτὸ καὶ σὲ πολὺ λίγο χρόνο μπαίνουμε στὸ ξέφωτο, στὴν ἐλπίδα καὶ τὴν χαρὰ τῆς δημιουργίας τῆς νέας «κα- τ᾿ οἶκον ἐκκλησίας» τῆς ἑλληνορθόδοξης οἰκογένειας. Γι᾿ αὐτὸ καὶ πάρετε θάρρος …ἀρχίζουμε ἀνεπίστροφα τὴν δυναμική μας πορεία… ἡ οἰκογένεια θὰ ζήσει καὶ κοντὰ της σὺν Θεῷ καὶ ὅλοι ἐμεῖς… Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ Σὲ πανελλαδικὴ ἔρευνα τῆς ΑLCO γιὰ τὴν ΕΡΤ τὸ Δεκέμβριο τοῦ 2012 οἱ Ἕλληνες ρωτήθηκαν γιὰ τὸ ποιοὺς θεσμοὺς ἐμπιστεύονται περισσότερο. Ὑπάρχει καθολικὴ ἐμπιστοσύνη στὸν θεσμὸ τῆς οἰκογένειας 98% τῶν Ἑλλήνων. Τὸ σημαντικὸ εἶναι ὅτι τὸ 63% τῶν Ἑλλήνων ἐμπιστεύεται σταθερὰ τὴν Ἐκκλησία, τὴ Δικαιοσύνη τὸ 41%, τοὺς Πολιτικοὺς τὸ 17%, τὰ ΜΜΕ τὸ 14% καὶ τὰ Κόμματα τὸ 7%. Εἶναι αὐτονόητη ἀλήθεια ὅτι ὁ ἑλληνικὸς καὶ συνήθως θρησκευτικὸς θεσμὸς τοῦ γάμου, πέραν ἀπὸ τριγμοὺς καὶ διακυμάνσεις, δὲν παύει νὰ ἀποτελεῖ τὴν σπονδυλικὴ στήλη τῆς πιὸ ὄμορφης ἀνθρωπίνως ζωῆς τοῦ ἔστω καὶ ἐπιφανειακὰ θρησκευόμενου Ἕλληνα. Εἶναι ζυμωμένος μὲ τὴν παραδοσιακὴ εὐσέβεια καὶ τὴν ἱερή του Παράδοση. Εἶναι συνυφασμένη ἡ ζωή του ἔστω καὶ μερικῶς ἀποχρωματισμένη μὲ τὴν Ἐκκλησία, γι᾿ αὐτὸ καὶ προτιμᾶ τὸν θρησκευτικὸ γάμο «μὲ παππᾶ καὶ μὲ κουμπάρο!». Ἡ μυστηριακὴ θεμελίωση τοῦ γάμου μὲ τὴν ὁλόκαρδη, εἰλικρινῆ καὶ ἀνιδιοτελῆ ἀγάπη τῶν «νῦν προσερχομένων», κατὰ κανόνα εἶναι καὶ ἡ ἀδαμαντίνη βάση γιὰ τὴν δημιουργία, ἀνάπτυξη καὶ κατὰ τὸ δυνατὸν ἐπιτυχία τῆς νέας οἰκογενείας – κατ᾿ οἶκον ἐκκλησίας. Ὅπως πολὺ σοφὰ ἐπισημαίνει ὁ μακαριστὸς πατὴρ Γεώργιος Δημόπουλος, αὐθεντικὸς μελετητὴς τοῦ οἰκογενειακοῦ βίου, «…κανεὶς δὲν γνωρίζει τί θὰ συναντήσει στὸν δρόμο της ἡ νέα οἰκογένεια, γνωρίζουμε ὅμως κάτι, ποὺ εἶναι πολὺ περισσότερο σημαντικό. Ὅτι δηλαδὴ στὸ χέρι ἐκείνων ποὺ τὴν ἀπετέλεσαν εἶναι κατὰ μεγάλο μέρος τὸ νὰ εἶναι ἡ πορεία της σταθερή. Ὅτι γιά νὰ εἶναι ἡ συζυγία ἀσφαλής, ἡ ἑνότητα ἀδιάρρηκτη καὶ ἡ εὐτυχία ἐξασφαλισμένη, εἶναι ἀνάγκη κάθε ἕνας ἀπὸ τοὺς νεονύμφους, καὶ ὁ σύζυγος καὶ ἡ σύζυγος, νὰ ἐφαρμόσουν στὴν οἰκογενειακή τους ζωὴ ὅ,τι ὁ νόμος τοῦ Θεοῦ ὁρίζει…». Γνωρίζοντας λοιπὸν πόσο μεγάλο Μυστήριο εἶναι ὁ γάμος καὶ ποιοῦ μεγάλου πράγματος εἶναι τύπος, μὴ σκέπτεσαι γι᾿ αὐτὸν ἐπιπόλαια καὶ ὅπως τύχει, οὔτε νὰ ζητᾶς πολλὰ χρήματα, ὅταν πρόκειται νὰ νυμφευθεῖς. Γιατί τὸ γάμο δὲν πρέπει νὰ τὸν θεωρεῖς ἐμπορικὴ συναλλαγή, ἀλλὰ κοινωνία βίου. Ἔλεγε ἕνας Πνευματικός: «ἀγαπᾶς τὴ γυναῖκα σου; Πῶς τὸ δείχνεις; ξέρεις ποιό φαγητὸ τῆς ἀρέσει; Φροντίστε νὰ ἐπικοινωνεῖτε, νὰ μιλᾶτε καὶ νὰ κοιτιόσαστε, νὰ τσακώνεστε δὲν πειράζει, μέσα ἀπὸ τὸν καυγὰ νὰ ἀγαπᾶς τὸν ἄνθρωπό σου… νὰ νοιώσει ὅτι παίρνει, ὅτι χορταίνει, φεύγει ἀπὸ τὸ σπίτι γεμᾶτος – τη, καὶ δὲν κοιτάζει ἀλλοῦ… ὁ γάμος (συνεχίζει ὁ Πνευματικὸς) κρατιέται μ᾿ ἕνα δωράκι, ἕνα φαγητό, ἕνα λουλούδι, ἕναν καλὸ λόγο, μὲ λίγες γλυκειὲς κουβέντες ποὺ δὲν χρειάζονται καὶ ἰδιαίτερα ἔξοδα». Ἡ συζυγικὴ ἀγάπη εἶναι πάντοτε ἡ βάση τῆς οἰκογενειακῆς εὐτυχίας, ἡ ὁποία καὶ πρέπει νὰ συνδαυλίζεται ἀπὸ μικροχαρὲς ποὺ νοστιμίζουν, συντηροῦν καὶ ὀμορφαίνουν τὸν οἰκογενεικὸ δεσμό. «Ἔχεις γυναῖκα, ἔχεις παιδιὰ μπορεῖ ἄλλη ἡδονὴ νὰ ἐξισωθεῖ μ᾿ αὐτή; Ἔχεις οἰκογένεια, ἔχεις φίλους, ὅλα δηλαδὴ αὐτὰ τὰ εὐχάριστα, τὰ ὁποῖα μαζὶ μὲ τὴ σωφροσύνη, σοῦ παρέχουν καὶ μεγάλη ὠφέλεια…» (Ἱερὸς Χρυσόστομος). Καιρὸς νὰ συμμαζέψουμε τὶς ἀρνητικὲς σκέψεις ποὺ σίγουρα ὑπάρχουν μύριες ὅσες – ἐδῶ νὰ ὑπογραμμίσουμε ἰδιαίτερα τὸ πόσο κακὸ εἶναι ἡ εἰρωνεία μέσα στὸ σπίτι, τὸ νὰ σκαλίζουμε πληγὲς τοῦ ἄλλου, καὶ ἡ ἐνοχλητικὴ καὶ στὶς περισσότερες φορὲς σπαστικὴ τελειομανία τῆς νοικοκυρᾶς, γιατί πρέπει νὰ φύγουμε μὲ χαρούμενη τὴ διάθεση καὶ πάντα μὲ τὴν σκέψη πὼς ἡ ἑλληνορθόδοξη οἰκογένεια πρέπει νὰ ζήσει πέρα ἀπὸ τὶς πολυποίκιλες δυσκολίες καὶ θὰ ζήσει εἰς πεῖσμα ὅλων τῶν ἀντιχρίστων δυνάμεων ποὺ τὴν ἐπιβουλεύονται…

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Συν Αθηνά και χείρα κίνει, έλεγαν οι αρχαίοι ημών πρόγονοι, θέλοντας να τονίσουν την αξία και της προσωπικής ενέργειας μαζί με την απαραίτητη βοήθεια του Θεού. Την ίδια αντίληψη έχουμε και οι νέοι Έλληνες και μετά την πνευματική μας ολοκλήρωση, αποτέλεσμα της συνύπαρξης εντός μας των δύο κορυφαίων αξιακών συστημάτων: του αρχαίου ελληνικού ιδεώδους που εξαίρει τη σημασία της ελευθερίας, της δημοκρατίας και της αριστείας, και του χριστιανισμού που διδάσκει την ταπεινοφροσύνη, την υπομονή, την αλληλεγγύη, τη μετάνοια, αλλά επίσης και την απόλυτη ελευθερία, κοινό παρονομαστή ελληνισμού και χριστιανισμού.

Στους δύσκολους καιρούς που βιώνουμε σχεδόν όλοι οι Έλληνες και βέβαια η πατρίδα μας, η αρχική ρήση του παρόντος άρθρου κρίνεται άκρως επίκαιρη και η εφαρμογή της αναγκαία.

Επιτέλους, όμως, ακόμη και αυτά τα δύο (προσευχή στο Θεό και προσωπική δράση) ας τα κάνουμε με τον σωστό τρόπο και τη σωστή σειρά: Πρώτα ο Θεός και μετά ο άνθρωπος. Πρώτα να ζητήσουμε τη βοήθειά Του και μετά να πιάσουμε δουλειά. Εμείς, οι παντογνώστες, οι μεγάλοι στρατηγικοί αναλυτές, οι προφητάνακτες, τον Θεό τον έχουμε για μετά· αφού δοκιμάσουμε ό,τι είχαμε στο νου μας και αποτύχει, αφού προσπαθήσουμε και δε βγάλουμε άκρη, Τον ψάχνουμε να συμβάλει, να διορθώσει. Αφού τονίσουμε έως παρεξηγήσεως και καυγαδίσματος το εγώ μας, τις «υπερδυνάμεις» μας, τα πτυχία μας και φτάσουμε στα όρια διάλυσης τις σχέσεις και τα σχέδια, τότε Τον θυμούμαστε. Μάλιστα πολλοί από μας Τον μαλώνουμε κιόλας, γιατί δεν επενέβη έγκαιρα, πριν γίνει το κακό, ώστε να μη χρειαστεί να Τον παρακαλέσουμε. Η υπεροψία και η εξ αυτής σύγχυσή μας έχει τόσο προχωρήσει, ώστε για οποιοδήποτε κακό συμβαίνει στον κόσμο να κατηγορούμε τον Θεό. Τα ίδια συμβαίνουν και σε εθνικό επίπεδο. Παρακολουθούμε ενεοί τις ανόητες αποφάσεις και πράξεις των κυβερνώντων μας, που δεν έχουν τον Θεό τους αλλά δείχνουν πρόθυμοι να Τον κατηγορούν.

Τέλος πάντων. Οι πτώσεις είναι για τους ανθρώπους, το ίδιο και οι ανορθώσεις. Ας προσευχηθούμε πρώτα στο Θεό να μας φωτίσει να αντιληφθούμε τα λάθη μας κι ας επικαλεστούμε εν συνεχεία τη βοήθεια και τις μεσιτείες της Παναγίας να φωτίζει τα έργα και τις αποφάσεις μας, για να αντέξουμε έως τέλους. Η Παναγία ξέρει από θαύματα και στον προσωπικό και στον εθνικό μας αγώνα. Εξάλλου πρώτα η ίδια βίωσε το απόλυτο θαύμα: να γίνει η χώρα του αχωρήτου Θεού, να βαστάζει τὸν βαστάζοντα πάντα. 

Φωτοδόχον λαμπάδα, τοῖς ἐν σκότει φανεῖσαν, ὁρῶμεν τὴν ἁγίαν Παρθένον· τὸ γὰρ ἄϋλον ἅπτουσα φῶς, ὁδηγεῖ πρὸς γνῶσιν θεϊκὴν ἅπαντας, αὐγῇ τὸν νοῦν φωτίζουσα, κραυγῇ δὲ τιμωμένη ταῦτα· 

Χαῖρε, ἀστραπὴ τὰς ψυχὰς καταλάμπουσα· χαῖρε, ὡς βροντὴ τοὺς ἐχθροὺς καταπλήττουσα.

Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐγείρονται τρόπαια· χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐχθροὶ καταπίπτουσι.

Χαῖρε Νύμφη Ἀνύμφευτε.

Κρατάτε γερά

Κιηγμάς Ν. Δημήτριος

Στις 15 Μαρτίου 2016, η εκπομπή του ΣΚΑΪ «Ιστορίες», ασχολήθηκε με την ίδρυση του Τμήματος Ισλαμικών Σπουδών στη Θεολογική Σχολή του Α.Π.Θ. Σε αυτή μίλησαν ο Πρόεδρος του τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ Χρυσόστομος Σταμούλης, ο Γενικός Γραμματεύς Θρησκευμάτων Γεώργιος Καλατζής, η Αναπληρώτρια Υπουργός Παιδείας κ. Σία Αναγνωστοπούλου, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος, οι πρώην Υπουργοί Παιδείας και Θρησκευμάτων Ανδρέας Λοβέρδος και Μαριέττα Γιαννάκου και ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης Γιάννης Μπουτάρης.

Στα πλαίσια του πογκρόμ* ενάντια στην Ορθοδοξία συμμετέχουν σιωπηρά, αλλά ενσυνείδητα, οι περισσότερες πολιτικές δυνάμεις του ψευτορωμαίικου. Οι σημερινοί ιθύνοντες θέλουν να βάλουν την σφραγίδα και την υπογραφή τους στην εγκαθίδρυση του Ισλάμ στην Χώρα μας και στην μαρτυρική πόλη του Αγίου Δημητρίου. Όλοι αυτοί πάντοτε βρίσκουν πρόσφορο βήμα για να αναπτύξουν όλες τις νοσηρές και αρρωστημένες ιδεολογικές αγκυλώσεις τους, στους μεγαλύτερους τηλεοπτικούς διαύλους της χώρας και σε ώρες μεγάλης ακροαματικότητας.  
 
Πιστεύουν πως, ό,τι δεν κατάφεραν ο Νέρωνας και όλοι οι διώκτες του Χριστιανισμού διαχρονικά, θα το καταφέρουν αυτοί. Νομίζουν, σαν άλλος Αννίβας, ότι έχουν εκπορθήσει ήδη την Ρώμη.
 
Είναι λοιπόν βαθιά νυχτωμένοι, αν νομίζουν ότι θα επιτρέψουμε στους Ισλαμιστές, που θανάτωσαν τον μέγα Παπαφλέσσα, τον ήρωα Αθανάσιο Διάκο και εκατομμύρια άλλους ήρωες, γνήσιους Έλληνες, να αμαυρώσουν τα άγια χώματα της Πατρίδας μας.  
 
* Η επίθεση κάποιων, που με την έγκριση της ιθύνουσας τάξης στρέφεται εναντίον εθνικών ή θρησκευτικών ομάδων.

«Ἀπὸ καιρὸ ἀρχίσανε κάποιοι δικοί μας κληρικοὶ νὰ θέλουν καὶ νὰ ἐπιδιώκουν νά δέσουν στενὲς σχέσεις μὲ τοὺς παπικούς, ποὺ ἐπὶ τόσους αἰῶνες μᾶς ρημάξανε. Γιατί στ' ἀληθινά, δὲν ὑπάρχει πιὸ μεγάλος ἀντίμαχος τῆς φυλῆς μας, κι ἐπίμονος... πού, σώνει καὶ καλὰ θέλει νὰ σβήσει τὴν Ὀρθοδοξία... Καὶ θὰ ἐξαφανισθεῖ (ἡ ῾Ελλάδα) ὄχι τόσο εὔκολα μὲ τὸν ἀμερικανισμὸ ποὺ πάθαμε, ὅσο ἂν γίνουμε στὴ θρησκεία παπικοί. Γιατί γι' αὐτοῦ πᾶμε. Παπική Ἑλλάδα θὰ πεῖ ἀξαφάνιση τῆς Ἑλλάδας», ἔγραφε πρίν ἀπό χρόνια ὁ ἀϊβαλιώτης Φώτης Κόντογλου^[1]. 

Ο Στρατηγός και πρώην Α/ΓΕΣ Κωνσταντίνος Ζιαζιάς με κείμενό του και με το χάρτη αυτό καταρρίπτει τους “γκρίζους” τουρκικούς ισχυρισμούς στο Αιγαίο!

Διαβάστε το κείμενο του Στρατηγού Ζιαζιά:

Ο χάρτης αυτός αποτελεί αποδεικτικό στοιχείο που ακυρώνει οποιαδήποτε προκλητικη και αισχρή αμφισβήτηση των Τουρκων,οι οποίοι ,μετα το 74 κυρίως,επιθυμούν να μεταβάλλουν το “status quo”του Αιγαίο.Συμφωνα με τον χάρτη αυτόν οριοθετούνται με κάθε λεπτομέρεια τα θαλάσσια σύνορα μεταξύ των δυο πλευρών και φέρει μάλιστα την υπογραφή της Ιταλοτουρκικης Συμφωνίας,η οποία έλαβε χωρα στις 28/12/1932.Προκειται για τον επίσημο χάρτη της Χαρτογραφικης Υπηρεσίας του τέως Υπουργείου Αποικειων.Ειναι ενα ιστορικό δείγμα.

Μαλιστα πριν παραχωρηθούν τα Δωδεκανησα στην ΕΛΛΑΔΑ απο την Ιταλία ,με το αρθρο 14 του Παραρτήματος της Συνθήκης της Λωζανης ,23/7/1923,η Τουρκία είχε παραιτηθεί απο ολα τα δικαιώματα που έφερε μέχρι τοτε για το σύνολο των Δωδεκανησων,τα οποία πέρασαν υπό Ιταλική κατοχή.

Εν συνεχεια ενσωματώθηκαν στην ΕΛΛΑΔΑ,λιγο μετα την Διασκεψη Ειρήνης του Παρισιού 10/2/1947

Τοτε ,η συμφωνία εθεσε ως διάδοχο των νησιών την ΕΛΛΑΔΑ,η οποία θα συνέχιζε να εχει διεθνώς αναγνωρισμένα κυριαρχικά ,νομικα και πολιτικά δικαιώματα για αυτα.

Στην Τουρκία παραχωρήθηκαν μονο δυο νησίδες,Καρα Άντα,και Ορακ.

Τουρκία δίνοντας ομως τις δικές της ερμηνείες αμφισβητεί γενικής αποδοχής κανόνες του διεθνούς δικαίου η τους εφαρμόζει οπου και οπως τη συμφέρει.

Μετα τα Ιμια στο τουρκικό κυβερνητικό προγράμμα συναντάμε τη φράση:” Turkey will abide by all international agreements it has signed.However the implementation of these against the national security and interest will not be allowed”,δηλαδη ” Η Τουρκία θα τηρήσει όλες τις διεθνείς συμφωνίες που εχει υπογράψει.Εντουτοις δεν θα επιτρέψει η εφαρμογή τους να ειναι αντίθετη στην εθνική της ασφαλείας και τα ΣΥΜΦΡΟΤΑ ΤΗΣ”. Επισημαίνουμε την χαρακτηριστική λέξη “συμφέροντα της” που αντικατοπτριζει τη θέση της απέναντι στην εφαρμογή του διεθνούς δικαίου και των διεθνών συνθηκών που εχει υπογράψει.

Πρεπει να τονισθεί οτι η έκφραση “Γκρίζες Ζώνες” ειναι μονομερής όρος που χρησιμοποιεί η τουρκική εξωτερική πολιτική για εξυπηρετήση των παράλογων και παράνομων επιδιώξεων της στο Αιγαίο.

Επομενως τα Θαλάσσια Συνορα μας ειναι επακριβώς οριοθετημένα, με βάση το διεθνές δίκαιο αλλά και τις ισχυουσες συνθήκες και τα γνωρίζουν οι Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας.

Πηγή: Militaire

Ἡ ἀπόφασις τῆς Δ.Ι.Σ. τῆς 5ης Ἀπριλίου 2016 διά τῆς ὁποίας συγκατατίθεται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος εἰς τήν ἐπίσκεψιν τοῦ ἀντικανονικῶς διακατέχοντος τόν πάλαι ποτέ περίπυστον Πρεσβυγενή Πατριαρχικόν Θρόνον τῆς Παλαιᾶς Ρώμης καί τῆς Δύσεως κ. Φραγκίσκου Μπεργκόλιο, στήν μαρτυρική μας Πατρίδα, ἐξεδόθη κατά πρόδηλον ὑπέρβασιν τῶν ὁρίων τῆς διακριτικῆς της εὐχέρειας καί κατά παράβασιν τῶν διατάξεων τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (Ν 590/1977)

 Ἐν Πειραιεῖ τῇ 6ῃ Ἀπριλίου 2016

Α Ν Α Κ Ο Ι Ν Ω Θ Ε Ν
ΑΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΕΣΦΑΛΜΕΝΗ Η ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΤΗΣ Δ.Ι.Σ.

Ἡ ἀπόφασις τῆς Δ.Ι.Σ. τῆς 5ης Ἀπριλίου 2016 διά τῆς ὁποίας συγκατατίθεται ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος εἰς τήν ἐπίσκεψιν τοῦ ἀντικανονικῶς διακατέχοντος τόν πάλαι ποτέ περίπυστον Πρεσβυγενή Πατριαρχικόν Θρόνον τῆς Παλαιᾶς Ρώμης καί τῆς Δύσεως κ. Φραγκίσκου Μπεργκόλιο, στήν μαρτυρική μας Πατρίδα, ἐξεδόθη κατά πρόδηλον ὑπέρβασιν τῶν ὁρίων τῆς διακριτικῆς της εὐχέρειας καί κατά παράβασιν τῶν διατάξεων τοῦ Καταστατικοῦ Χάρτου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος (Ν 590/1977), καί εἰδικώτερα τοῦ ἄρθρ. 9 παράγραφος 1, πού καθορίζει τίς ἁρμοδιότητες τῆς Δ.Ι.Σ. στό ἐδάφιο δ, καί πού προβλέπει ὅτι ἐπιλαμβάνεται τῶν «τρεχούσης φύσεως Ἐκκλησιαστικῶν θεμάτων», διότι ἡ ἐπίσκεψις εἰς τήν Ὀρθόδοξον Ἑλλάδα τοῦ Αἱρεσιάρχου «Πάπα» κ. Φραγκίσκου, τυγχάνει ἐκ τῆς φύσεως τοῦ θέματος ὑψίστης ποιμαντικῆς καί Ἐκκλησιαστικῆς σημασίας καί ἀνήκει εἰς τάς ἁρμοδιότητας τῆς Ι.Σ.Ι. ὅπως προβλέπεται στό ἄρθ. 4 ἐδάφιον α πού ἀναφέρεται ὅτι μόνον ἡ Ι.Σ.Ι. «ρυθμίζει τάς σχέσεις τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος μετά τῶν Ἑτεροδόξων». Καί ναί μέν στό ἄρθρ. 9 παράγραφος 2 προβλέπεται ὅτι μέχρι συγκλήσεως τῆς Ι.Σ.Ι., ἡ Δ.Ι.Σ. ἀσκεῖ πᾶσαν Ἐκκλησιαστικήν - διοικητικήν ἐξουσίαν, ὡστόσο ἡ ἀποδοχή τῆς ἐπισκέψεως ἑνός τοσοῦτον προβληματικοῦ καί κακοδόξου προσώπου διά τήν Ὀρθόδοξον Καθολικήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος, ἀπαιτεῖ τήν διαγνώμην ὅλου τοῦ Ἱεροῦ Σώματος τῆς Ἱεραρχίας.
Διά τήν ἄκριτον καί ἄστοχον ἀπόφασιν τῆς Δ.Ι.Σ. ὑπῆρξε ἄμεσος «νέμεσις» ἀπό τό ταυτόχρονο ἀνακοινωθέν (5-4-2016) τῆς Ἀρχιγραμματείας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Κων/πόλεως, πού ἐμφανίζει τόν Οίκουμενικόν Πατριάρχην κ. Βαρθολομαῖον ὡς αὐτουργόν τῆς ὅλης ὑποθέσεως καί τήν Ἐκκλησίαν τῆς Ἑλλάδος συρομένην οὐσίᾳ ὡς οὐραγόν στά κελεύσματά του, ἐντός μάλιστα τῆς κανονικῆς της δικαιοδοσίας ! ! !.

Παρέλκει νά άναφέρωμεν τό κωμικόν τῆς συγκεκριμένης πρωτοβουλίας ἡ ὁποία βεβαίως ἀντιστρατεύεται τήν συμφωνίαν Ε.Ε. καί Τουρκίας γιά τήν ἐπανεισδοχή τῶν μεταναστευτικῶν καί προσφυγικῶν μουσουλμανικῶν ροῶν πρός τήν Εὐρωπαϊκή Ἤπειρον καί ἐμφανίζει τούς θρησκευτικούς Ἡγέτας τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς παρασυναγωγῆς νά γίνωνται παρακολουθήματα τοῦ Open Society Foundation τοῦ κ. Τζώρτζ Σόρος καί τῶν κρυπτομένων ἐντολέων του, στήν ἀγωνιώδη προσπάθειά τους νά άνατρέψουν τήν ἀνωτέρῳ συμφωνίαν καί νά ὑλοποιήσουν τόν σχεδιασμόν τους, γιά τόν ὁποῖον ὅπως δήλωσε ὁ κ. Σόρος πρόσφατα στήν Τουρκία, ἔχουν ἐκταμιεύσει 11 δισ. δολάρια σέ ΜΚΟ γιά νά ἐπικοίσουν τήν Εὐρωπαϊκή Ἤπειρο μέ μουσουλμανικούς πληθυσμούς. Οἱ μετανάστες καί πρόσφυγες πού θά ἐπισκεφθοῦν οἱ ἀνωτέρω, στήν νῆσο Λέσβο, πρέπει νά ἐπανα προωθηθοῦν στήν Τουρκία καί ἑπομένως ἡ παρουσία τῶν θρησκευτικῶν Ἡγετῶν στή Λέσβο ἐπιχειρεῖ νά ἀκυρώσει τήν ἐπαναπροώθηση καί ἐπιδιώκει τό ἄνοιγμα τῶν συνόρων τῆς Εὐρώπης στά πολυεκατομμύρια τῶν μουσουλμάνων τῆς Μ. Ἀνατολῆς, τοῦ Μαγκρέμπ, τῆς Ὑποσαχάριας Ἀφρικῆς, τοῦ Πακιστάν καί τοῦ Μπαγκλαντές. Ἀσφαλῶς κανείς νοήμων δέν πιστεύει ὅτι ἡ συγκεκριμένη ἐπίσκεψις θά σταματήσει τίς πολεμικές συγκρούσεις στή Συρία καί τό Ἰράκ τοῦ χρηματοδοτουμένου ἀπό τό σουνιτικό μπλόκ (Σ. Ἀραβία - Κατάρ - ‘Ομάν καί λοιπά Ἐμιράτα τοῦ Ἀραβικοῦ Κόλπου) ISIS κατά τῶν νομίμων κυβερνήσεων τῆς Βαγδάτης καί τῆς Δαμασκοῦ, οὔτε θά μεταβάλλει τό δολοφονικό Ἰσλάμ καί τίς κορανικές ἐντολές τοῦ ψευδοθεοῦ στόν ψευδοπροφήτη Μωάμεθ γιά τήν σφαγή τῶν ἀπίστων (σοῦρες : τά λάφυρα στίχ. 12 καί 17, τό στρωμένο τραπέζι στίχ. 33, Μωάμεθ στίχ. 4, ὁ σίδηρος στιχ. 21).

Ἡ παρουσία ὅμως τοῦ αἱρεσιάρχου κ. Φραγκίσκου Μπεργκόλιο στή μαρτυρική μας Πατρίδα προσβάλλει πρῶτον τόν Μακ. Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερώνυμον διότι προσφάτως ὁ συγκεκριμένος «προσέλαβε» ἕναν Ἰσπανό Βενεδικτῖνο καλόγηρο, τόν κ. Μανουέλ Νίν, τόν ἔντυσε μέ Ὀρθόδοξα Ἀρχιερατικά Ἄμφια καί τόν ἐνθρόνισε στήν ὁδό Ἀχαρνῶν, μέσα στά κανονικά ὅρια τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν ὡς Οὐνίτη Ἑλληνόρυθμο Ἐπίσκοπο, ἀνύπαρκτης Ἑλληνικῆς Οὐνιτικῆς κοινότητας.

Προσβάλλει ἀκόμη τοῦ Ἁγίους καί Ὁσιάθλους Πατέρας τῆς ἀμωμήτου ἡμῶν Πίστεως πού δολοφονήθησαν φρικωδῶς ἀπό τούς προκατόχους καί ὁμοπίστους τοῦ κ.Φραγκίσκου Μπεργκόλιο ἀνά τούς αἰώνας.

Τούς 13 Ὁσιάθλους Πατέρας τούς ἐν τῇ Ἱ. Μονῇ Καντάρας τῆς Κύπρου καέντας (19-5-1231) διότι ἠρνήθησαν τά ἄζυμα, τούς ὑπό τοῦ λατινόφρονος Ἰωάννου Βέκκου Πατριάρχου Κων/λεως καί Μιχαήλ Παλαιολόγου ἀναιρεθέντας Ἁγιορείτας Πατέρας τῶν Καρυῶν (5-12-1279) καί τῶν Ἱερῶν Μονῶν Ζωγράφου, Βατοπαιδίου, Ἰβήρων, Κουτλουμουσίου καί Ξενοφώντος (4-1-1280), διότι δέν ἐδέχθησαν τήν κακόδοξον ἕνωσιν τῆς Λυών, τίς ὀκτακοσίες χιλιάδες Σέρβους Νεομάρτυρας (1941-1945) πού μέ πολυώδυνα βάσανα ἐτελειώθησαν μέ ἠθικόν αὐτουργόν τόν καταδικασθέντα ἀπό τό Διεθνές Δικαστήριον Ἐγκληματιῶν πολέμου Παπικό Ἀρχιεπίσκοπο τοῦ Ζάγκρεμπ τῆς Κροατίας καί μέντορα τῶν φασιστῶν Οὐστάσι, Ἀλουίσιο Στέπινατς τόν ὁποίον «Ἁγιοποίησε» ὁ ἀνακηρυχθείς «Ὅσιος» τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς παρασυναγωγῆς Ἰωάννης Παῦλος ὁ Β΄ (Βοϊτύλα), τοῦ ὁποίου προσφάτως ἔγιναν τά ἀποκαλυπτήρια μέ τήν δημοσίευσιν ἐρωτικῶν ἐπιστολῶν πρός τήν συμπατριώτισσά του ἔγγαμον Ἀκαδημαϊκόν. Προσβάλλει καί τόν Ἱερόν Σπυρίδωνα, πολιοῦχον καί ἔφορον τῆς Μητροπόλεώς μας, ὁ ὁποῖος στίς 12 Νοεμβρίου 1716, ἀνετίναξε τήν Ἀκρόπολιν τῆς Κερκύρας καί τόν Ἐνετό ἡγεμόνα Ἀντρέα Πιζάνι, γιά νά μήν κατασκευάσει θυσιασθήριον (ἀλτάριον) τῆς Ρωμαιοκαθολικῆς παρασυναγωγῆς στόν ἐν Κερκύρᾳ Ἱερόν Ναόν του (Ἁγίου Ἀθανασίου Παρίου, Οὐρανοῦ Κρίσις ἐν Λειψίᾳ Σαξωνίας 1805). Προσβάλλει ἀκόμη τούς Ἁγίους ἐνδόξους Ἱερομάρτυρας Μάξιμον τόν Καρπαθορῶσσον πού ἐτυφεκίσθη μετά τῆς Πρεσβυτέρας καί τῶν τέκνων του ἀπό τοῦς Οὐνίτας καί Ἀθανάσιον τόν Ἡγούμενον τῆς Μικρορωσσίας πού δολοφόνησαν ἀγρίως οἱ Οὐνίτες τῆς Πολωνίας, πέταξαν τό μαρτυρικό του σῶμα σ’ ἕνα βόθρο, ὅπου ἔμεινε ἐπί 17 χρόνια καί ἀνασύρθηκε ἄφθαρτο, ἀδιαλώβητο καί εὐωδιάζον. Προσβάλλει κατά ταῦτα ἡ ἀνωτέρω ἐπίσκεψις τόν ἐν Τριάδι Πανάγιον Θεόν, πού ἁγίασε τούς ὑπέρ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως μαρτυρικῶς τελειωθέντας ἀπό τούς προκατόχους καί ὁμοπίστους τοῦ κ. Φραγκίσκου, ἐφόσον αὐτός ἐμμένει σατανικῶς στήν αἵρεσιν καί τήν κακοδοξίαν τοῦ Παπισμοῦ.

Ἡ παρουσία ἑπομένως τοῦ κ. Φραγκίσκου καί τῆς συνοδείας του, ἐπαυξάνει τά προβλήματα καί προκαλεῖ τήν Ὀρθόδοξη συνείδησή μας καί πρέπει ἡ Δ.Ι.Σ. ἄμεσα νά ἀνακαλέσῃ τήν ἀπαράδεκτον ἀπόφασί Της.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

+ ὁ Πειραιῶς ΣΕΡΑΦΕΙΜ

Πηγή: Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς

Θά ᾿ναι κοντὰ σαράντα χρόνια τώρα ποὺ ἡ ἑλληνικὴ οἰκογένεια παραδέρνει σὲ σαράντα κύματα. Σὰν τὸν φοβερὸ ἄνεμο Εὐροκλύδονα ποὺ χτύπησε τὸ πλοῖο μὲ τὸ ὁποῖο ταξίδευε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴ Ρώμη (Πράξ. κζ΄ 14), οἱ μανιασμένοι Εὐρωκλύδωνες τοῦ βίαιου ἐξευρωπαϊσμοῦ τοῦ τόπου κλυδωνίζουν καὶ ἀπειλοῦν νὰ πνίξουν τὸν ἱερὸ θεσμό. Μὲ ἀντίθεους νόμους οἱ κατὰ καιροὺς ποσειδωνίσκοι τῆς Βουλῆς διέλυσαν τὸ ἀτσάλινο θωρηκτὸ ποὺ εἶχε ναυπηγήσει ἀριστουργηματικὰ ἡ τρισχιλιόχρονη παράδοσή μας καὶ τὸ κατάντησαν μισοδιαλυμένη σχεδία, σὰν τὴ σχεδία τοῦ Ὀδυσσέα

Ἡ φυγὴ στὴν Αἰγυπτο, τοιχογραφία Ἱ.Μ. Ἁγίου Νεοφύτου, Κύπρος

Θά ᾿ναι κοντὰ σαράντα χρόνια τώρα ποὺ ἡ ἑλληνικὴ οἰκογένεια παραδέρνει σὲ σαράντα κύματα. Σὰν τὸν φοβερὸ ἄνεμο Εὐροκλύδονα ποὺ χτύπησε τὸ πλοῖο μὲ τὸ ὁποῖο ταξίδευε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στὴ Ρώμη (Πράξ. κζ΄ 14), οἱ μανιασμένοι Εὐρωκλύδωνες τοῦ βίαιου ἐξευρωπαϊσμοῦ τοῦ τόπου κλυδωνίζουν καὶ ἀπειλοῦν νὰ πνίξουν τὸν ἱερὸ θεσμό. Μὲ ἀντίθεους νόμους οἱ κατὰ καιροὺς ποσειδωνίσκοι τῆς Βουλῆς διέλυσαν τὸ ἀτσάλινο θωρηκτὸ ποὺ εἶχε ναυπηγήσει ἀριστουργηματικὰ ἡ τρισχιλιόχρονη παράδοσή μας καὶ τὸ κατάντησαν μισοδιαλυμένη σχεδία, σὰν τὴ σχεδία τοῦ Ὀδυσσέα στὴν τελευταία φάση τῶν περιπλανήσεών του, λίγο πρὶν τὴν καταστρέψει καὶ αὐτὴ μὲ τὴ φοβερή του τρίαινα ὁ θυμωμένος Ποσειδώνας. Κι ἴσως, σὰν ἀπὸ μιὰ κακόηχη σύμπτωση, σήμερα ἄλλη τρίαινα (ἡ λεγόμενη τρόικα) μὲ ποσειδώνια μανία ἀπειλεῖ νὰ ἀφανίσει ἐντελῶς τὴν οἰκογένεια. Φορολογεῖ τὴν κατοικία της, τιμωρεῖ τὴν πολυτεκνία, τὴν λιμοκτονεῖ μὲ τὴν ἀνεργία, ἐξορίζει τὰ παιδιά της, χαρατσώνει τὴν ἀναπνοή της. Θὰ ζήσει;

Ζεῖ! Πέρασε… κι ἀπὸ ποῦ δὲν πέρασε ὅλα αὐτὰ τὰ χρόνια! Καὶ τί περνάει ἀκόμα! Ξέφυγε ἀπὸ τὴ χώρα τῶν Λωτοφάγων τῆς ἄβουλης Βουλῆς, πολέμησε μὲ τοὺς Λαιστρυγόνες τῶν κομματικῶν μηχανισμῶν, ἀναμετρήθηκε μὲ τὸν Πολύφημο Κύκλωπα τῆς παγκοσμιοποίησης, πέρασε ἀνάμεσα ἀπὸ τὴ Σκύλλα τοῦ πολιτικοῦ γάμου καὶ τὴ Χάρυβδη τῆς «ἐλεύθερης συμβίωσης», ἔμπλεξε στὰ μάγια τῆς εὐρωλιγούρας Κίρκης, δελεάστηκε ἀπὸ τὴ σαρκικότητα ποὺ τῆς πρόσφερε ἡ ἀμερικάνικη Καλυψὼ τοῦ χυδαίου τηλεοπτικοῦ ἐκμαυλισμοῦ, μαγεύτηκε ἀπὸ τὶς Σειρῆνες τοῦ δανεικοῦ πλουτισμοῦ… Οἱ ἀπώλειες; Τρομερές! Ξέμεινε ἀπὸ συντρόφους. Μόνη της τώρα, σὰν τὸν Ὀδυσσέα στὴ σχεδία, παλεύει μὲ τὰ κύματα ποὺ σωρεύει ἐναντίον της ἡ βάναυση τροϊκανὴ ἐπιθετικότητα. Κι ἀκόμα τὰ πάθια της δὲν τέλειωσαν.

Σὰν φτάσει κάποτε στὴν Ἰθάκη τῶν πατρογονικῶν παραδόσεων θά ᾿χει νὰ ἀντιμετωπίσει τοὺς μνηστῆρες τῶν ὕποπτων Στοῶν, τῶν καταχθόνιων Λεσχῶν, τῶν μυστικῶν Ὑπηρεσιῶν, ὅλους αὐτοὺς ποὺ ἐπιβουλεύονται τὴν τιμή της καὶ ἐκμεταλλεύονται ἀσύστολα τὸ πατρικό της βιός. Ναί, ἀλλὰ ζεῖ! Αὐτὸ ἔχει σημασία. Δὲν πέρασε ὁλόκληρος χρόνος ἀπὸ τὴ μεγάλη πανελλαδικὴ δημοσκόπηση τῆς ἑταιρείας ALCO ποὺ διενεργήθηκε γιὰ λογαριασμὸ τῆς τότε ΕΡΤ καὶ δόθηκε στὴ δημοσιότητα στὰ τέλη Δεκεμβρίου τοῦ 2012, κατὰ τὴν ὁποία στὸ ἐρώτημα: «Ποιὸν θεσμὸ ἐμπιστεύεστε περισσότερο;», ἡ ἀπάντηση σὲ ποσοστὸ 98% ἦταν: «τὴν οἰκογένεια»! Δεύτερη εἶχαν τὴν Ἐκκλησία, ἐνῷ τὰ κόμματα ἦταν στὴν τελευταία θέση μὲ ποσοστὸ 7%! Μάλιστα! Σὲ τέτοιους καιρούς, μὲ τόση πολεμική, μετὰ ἀπὸ τὴ συστηματικὴ ὕπουλη ὑπονόμευση τοῦ θεσμοῦ, οἱ πολῖτες δείχνουν ποιὰ εἶναι ἡ δύναμη ποὺ τοὺς κρατάει ὄρθιους μέσα σὲ τούτη τὴ σαρωτικὴ θύελλα. Ἡ οἰκογένεια! Ἐνενηνταοκτὼ τοῖς ἑκατό! Μπορεῖ οἱ νέοι νὰ ἀποτυγχάνουν στὴ δημιουργία σωστῆς οἰκογένειας, μπορεῖ νὰ ὑπάρχει μεγάλη διαφθορὰ καὶ νὰ αὐξάνονται ραγδαῖα τὰ διαζύγια, ὅμως παρόλα αὐτὰ ἡ οἰκογένεια ζεῖ! Ζεῖ καὶ κρατάει τὸν τόπο. Τραυματισμένη μὲν καὶ γυμνὴ ἀπὸ τὴν παλιά της δόξα, ἀλλὰ ζεῖ… εἶναι ἀκόμα δυνατή!

Ὅμως, ἂν σὲ τούτη τὴν ὥρα θελήσουμε νὰ κάνουμε ἐξέταση βαθύτερη γιὰ τὴν αἰτία τοῦ βαρύτατου τραυματισμοῦ τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας, θὰ συμφωνήσουμε, θαρροῦμε, στὸ ὅτι ὑπάρχει οὐσιαστικότερη αἰτία γιὰ τὸν τραυματισμό της. Ἀναφέραμε τοὺς ἐξωτερικούς, ἐντὸς καὶ ἐκτὸς συνόρων, ἐχθροὺς καὶ ἐπιβούλους της. Ὅμως εἶναι καιρὸς νὰ βάλουμε τὸ δάχτυλο στὴ μεγάλη πληγή. «Τὰ κάστρα πέφτουν πάντα ἀπὸ μέσα»· ὅταν ὁ προδότης ἀνοίξει τὶς πύλες ἢ ἡ ἀμέλεια τῶν ὑπευθύνων ἀφήσει ἀνοιχτὴ τὴν κερκόπορτα. Λοιπὸν καὶ τὸ κάστρο τῆς οἰκογένειας τὶς τελευταῖες δεκαετίες εἶχε προδοθεῖ ἔσωθεν. Πρωτίστως στὸ ἴδιο τὸ θεμέλιό του, τὸ μυστήριο τοῦ Γάμου, ποὺ ἔχει καταντήσει ἐμπαιγμὸς καὶ ἀσέβεια. Ἔχει μεταβληθεῖ σὲ προκλητικὴ ἐπίδειξη σαρκικότητας, ἄθλιο φωτογραφικὸ θέατρο, βεβήλωση τῆς ἱερότητας τοῦ ναοῦ καὶ τοῦ Μυστηρίου. Δικαίως ὁ Θεὸς μᾶς ἐγκατέλειψε καὶ παρέδωσε τὸν ἱερὸ θεσμὸ νὰ τὸν κατασπαράξουν τὰ ὀμηρικὰ τέρατα.

Τί θὰ πρέπει νὰ γίνει γιὰ νὰ ζήσει καὶ στὸ μέλλον ἡ ἑλληνικὴ οἰκογένεια; Τὸ πρῶτο ποὺ ἀπαιτεῖται εἶναι τὸ νὰ κλείσει ἐπειγόντως ἡ κερκόπορτα τοῦ ἐμπαιγμοῦ τοῦ μυστηρίου τοῦ Γάμου. Σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο τὸ ἄριστο θὰ ἦταν νὰ ὑπάρξει αὐστηρὴ καὶ ἀνυποχώρητη ἀπόφαση τοῦ συνόλου τῆς Ἱεραρχίας. Ἕως ὅτου ὅμως γίνει αὐτό, ἡ διόρθωση ἂς ἐπιχειρεῖται σὲ προσωπικὸ ἐπίπεδο. Ὅλοι μας νὰ ἐνημερώνουμε συγγενεῖς, γνωστοὺς καὶ φίλους γιὰ τὴ σοβαρότητα τοῦ ζητήματος. Δεύτερο, πολὺ σημαντικὸ ἐπίσης, εἶναι ὁ πνευματικὸς στηριγμὸς τῶν νέων παιδιῶν ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ δημιουργήσουν οἰκογένεια. Νὰ βοηθηθοῦν νὰ βροῦν τὸν δρόμο πρὸς τὸ πατρικὸ κελλάρι ποὺ κρύβει τοὺς ἀμύθητους θησαυροὺς τῆς Παραδόσεώς μας. Εἶναι ἀνάγκη νὰ κατανοήσουν τὰ νέα παιδιὰ ὅτι οὔτε ὁ πολιτικὸς γάμος οὔτε ἡ ἐλεύθερη συμβίωση ἀποτελοῦν λύση. Μάλιστα ἐπιδεινώνουν ἀφάνταστα τὸ πρόβλημα. Λύση εἶναι ὁ σωστὸς ἐκκλησιαστικὸς γάμος! Νὰ ἐνισχύονται λοιπὸν τὰ νέα παιδιὰ νὰ κάνουν ἁπλὸ καὶ ὀλιγοέξοδο ἐκκλησιαστικὸ γάμο, γιὰ νὰ ἔχουν τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ στὴ νέα τους ζωή. Τρίτον νὰ στηριχθεῖ τὸ νέο ζευγάρι καὶ οἰκονομικῶς. Ὁ παπποὺς καὶ ἡ γιαγιὰ μὲ τὴ συνταξούλα τους. Ὁ πατέρας καὶ ἡ μάνα μὲ τὴ ζεστασιὰ τῆς ἀγάπης καὶ τῆς φροντίδας τους, ὥστε νὰ τολμήσουν οἱ ἄνεργοι, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, νέοι νὰ προχωρήσουν στὴ δημιουργία τοῦ νέου σπιτικοῦ.

Βρισκόμαστε σὲ κρισιμότατη καμπή! Ἴσως εἶναι ὑπερβολικὸ νὰ περιμένουμε σύντομα θεαματικότατη ἀλλαγή. Ὅμως δὲν ἀποκλείεται μέσα ἀπὸ τὸ χάος κάποια στιγμὴ νὰ ξεπεταχτεῖ μιὰ μορφὴ μεγάλη, ποὺ θὰ μᾶς ἐμπνεύσει καὶ θὰ ἀλλάξει ὅλο τὸν κόσμο, ὁδηγῶντας τον στὴν πηγὴ τῆς χαρᾶς, τὸν Χριστό. Νὰ στηρίξουμε λοιπὸν μὲ κάθε μέσο τὴν οἰκογένεια. Ἀρκετὰ περιπλανήθηκε ἀνάμεσα στὰ σύγχρονα τέρατα. Καιρὸς νὰ βρεθεῖ στὴν Ἰθάκη! Νὰ ἀρχίσει ἐπιτέλους ἡ ἐξόντωση τῶν μνηστήρων ποὺ σπαταλοῦν ἀσύστολα τὸ βιὸς τοῦ Θεοῦ.

Πηγή: Ενωμένη Ρωμηοσύνη

Ὁμοφυλοφιλία. Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι καθόλου ἂν εἶναι φυσικὴ ἤ ἀφύσικη, ἀφοῦ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα εἶναι ἀνεφάρμοστο στὴν πεπτωκυία φύση, στὴν ὁποία - καὶ ἐδῶ βρίσκεται τὸ κρίσιμο σημεῖο -τὰ πάντα ἔχουν διαστραφεῖ, τὸ καθετί, κατὰ κάποιο τρόπο, ἔχει γίνει ἀφύσικο. Μήπως τὸ ν' ἀφιερώνεσαι στὰ χρήματα ἤ στὴ Ρωσία ἤ σὲ κάτι ἄλλο εἶναι κάτι τὸ φυσικὸ στὸν ἄνθρωπο;

Τετάρτη, 19 Ὀκτωβρίου, 1977

Ὁμοφυλοφιλία. Τὸ ζήτημα δὲν εἶναι καθόλου ἂν εἶναι φυσικὴ ἤ ἀφύσικη, ἀφοῦ αὐτὸ τὸ ἐρώτημα εἶναι ἀνεφάρμοστο στὴν πεπτωκυία φύση, στὴν ὁποία - καὶ ἐδῶ βρίσκεται τὸ κρίσιμο σημεῖο -τὰ πάντα ἔχουν διαστραφεῖ, τὸ καθετί, κατὰ κάποιο τρόπο, ἔχει γίνει ἀφύσικο. Μήπως τὸ ν' ἀφιερώνεσαι στὰ χρήματα ἤ στὴ Ρωσία ἤ σὲ κάτι ἄλλο εἶναι κάτι τὸ φυσικὸ στὸν ἄνθρωπο;
Ὁ ἄνθρωπος, δημιουργημένος γιὰ νὰ δίνεται στὸν Θεό, διαστρέφει τὴ φύση του, τὴν οὐσία του, ὅταν προσφέρει τὸν ἑαυτό του σὲ κάτι ἄλλο, ὅταν μεταμορφώνει αὐτὸ τὸ «ἄλλο» σὲ εἴδωλο. Συνεπῶς, τὸ ζήτημα δὲν εἶναι νὰ κάνουμε τοὺς ὁμοφυλόφιλους «κανονικούς» ἤ νὰ τοὺς ἀπελευθερώσουμε συμφωνώντας πὼς διαθέτουν ἕνα διαφορετικὸ «στὺλ ζωῆς».
Τὸ θέμα εἶναι, πρέπει νὰ εἶναι, ἡ ἀποδοχὴ ἀπὸ τὸν ὁμοφυλόφιλο, ὅπως καὶ ἀπὸ κάθε ἄλλο ἄνθρωπο, μιᾶς ὁλοκληρωμένης κλήσης, μιᾶς κλήσης γιὰ ἀκεραιότητα, ποὺ ἀπευθύνει ὁ Θεὸς σὲ κάθε ἄνθρωπο. Ἡ ὁμοφυλοφιλία ἀποτελεῖ ἐκδήλωση τοῦ «σκόλοπος τῆς σαρκός» ποὺ βασανίζει κατὰ διαφόρους τρόπους, ἀλλὰ βασανίζει τὸν καθένα. Στὸν πεσμένο κόσμο τίποτε δὲν μπορεῖ νὰ «ὁμαλοποιηθεῖ», ἀλλὰ τὰ πάντα μποροῦν νὰ σωθοῦν.

Πέμπτη, 3 Νοεμβρίου, 1977

Σκεφτόμουν τὸ τρομακτικὸ φορτίο τῆς ὁμοφυλοφιλίας: Προύστ, Ζίντ, Τζούλιεν Γκρίν, κ.λπ. Τόσοι ἄνθρωποι γύρω μας λέγουν: αὐτὸ τὸ φορτίο, αὐτὸ τὸ τραῦμα, αὐτὴ ἡ νεύρωση προέρχεται ἀπὸ τὴν ἀπόρριψή τους ἀπὸ τὴν κοινωνία, ἀπὸ τὴν ἀναγκαιότητα νὰ κρύβονται, νὰ λένε ψέματα, κ.λπ.
Ἴσως ὅλα αὐτὰ νὰ εἶναι ἐν μέρει ἀληθινά. Ἀλλὰ μόνο ἐν μέρει - πράγμα ποὺ δὲν ἐνδιαφέρει στὴν πραγματικότητα. Ὁ Ζίντ, παραδείγματος χάριν, ξεπέρασε αὐτὴ τὴν ἄρνηση καὶ ὑποχρέωσε τοὺς ἀνθρώπους νὰ τὸν δεχθοῦν. Νομίζω πὼς αὐτὸ ποὺ πιὸ πολὺ ἐνδιαφέρει εἶναι ἡ αἴσθηση ἑνὸς ἀδιεξόδου, μιᾶς ἀκόρεστης δίψας ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ μεταμορφωθεῖ σὲ ζωή. Στὸ τέλος, ὅπως πάντα, δὲν ὑπάρχει μόνο ἕνας τοῖχος ἀλλὰ καὶ ἕνας καθρέφτης.
Στὸν πεπτωκότα κόσμο, ὅ,τι εἶναι αὐστηρὰ σεξουαλικὸ εἶναι ἄσχημο, διεστραμμένο, χυδαῖο. Σ' ἕναν «κανονικό» ἄνθρωπο, ὑπάρχει τουλάχιστον ἡ δυνατότητα νὰ μεταμορφώσει τὴν ἀσχήμια καὶ ἔτσι νὰ τὴν ἐξαλείψει. Γιὰ τοὺς ὁμοφυλόφιλους, αὐτὴ ἡ δυνατότητα, αὐτὴ ἡ ἐπαγγελία, αὐτὴ ἡ ἔκκληση, αὐτὴ ἡ πόρτα - δὲν ὑπάρχει!
Ἀλλά, ἂν ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι μιά ἐκτροπή, μιά διαστροφή, ἀπὸ ποῦ ἄραγε προέρχεται, πῶς συμβαίνει, καὶ γιατί δὲν μπορεῖ νὰ μεταβληθεῖ; Δὲν γνωρίζω καμιὰ ἐπιστημονικὴ θεωρία, ἀλλὰ ὑποθέτω πὼς ὅλες τους ἀνάγουν τὸ πρόβλημα στὴ βιολογία ἤ στὴν κοινωνία, δηλαδὴ σ' ἐξωτερικὰ αἴτια.
Μοῦ φαίνεται ὅμως πώς ἡ ρίζα της εἶναι πνευματική: εἶναι ἡ οὐσιαστικὴ ἀμφισημία τῶν πάντων στὸν πεπτωκότα κόσμο. Σ' αὐτὸν τὸν κόσμο τῶν παραμορφωτικῶν κατόπτρων, ἡ μία ἀνωμαλία γεννᾶ μιά ἄλλη -στὴν περίπτωσή μας, ἡ πτώση τῆς οἰκογένειας, ἡ πτώση τῆς ἴδιας τῆς εἰκόνας τοῦ σέξ, δηλαδὴ τῶν σχέσεων ἀνάμεσα στὸν ἄνδρα καὶ στὴ γυναίκα. Ἡ πτώση ἐπίσης τῆς μητρότητας, ἡ πτώση, τελικά, τῆς ἴδιας τῆς ἀγάπης στὴ σωματικὴ καὶ συνεπῶς στὴ σεξουαλικὴ ἔκφρασή της.
Σ' ἕνα ἐπίπεδο, ἡ ὁμοφυλοφιλία εἶναι ἕνα μεῖγμα φόβου καὶ ὑπερηφάνειας· σ' ἕνα ἄλλο εἶναι ἔρωτας καὶ αὐτοερωτισμός. Δὲν εἶναι τυχαῖο τὸ ὅτι ἕνα κοινὸ γνώρισμα τῶν ὁμοφυλοφίλων εἶναι ὁ ἐγωκεντρισμὸς τους (ὄχι κατ' ἀνάγκην ἐγωισμός), ἕνα ὑπερβολικὸ ἐνδιαφέρον γιὰ τὸν ἑαυτό τους, ἀκόμη κι ὅταν αὐτὸς ὁ ἐγωκεντρισμὸς συνδυάζεται μὲ μιά ἀπεριόριστη περιέργεια καὶ ἕνα ἄνοιγμα στὴ ζωὴ (ὅπως συνέβαινε μὲ τὸν Ζίντ).

• Αφού δουλέμποροι – διακινητές, για πολλά χρόνια έκαναν ετήσιο τζίρο δισεκατομμυρίων ευρώ, που το 2015 ξεπέρασε τα 6 δις. Αφού έστησαν τρία «στρατηγεία», σε Άγκυρα, Κωνσταντινούπολη Σμύρνη και 24 «υπο- στρατηγεία» σε λιμάνια των Μικρασιατικών ακτών.

• Αφού πέρασαν στην Ευρώπη, μέσω Ελλάδας, εκατομμύρια πρόσφυγες και μετανάστες εγκλωβίζοντας εδώ περισσότερους από 50.000.

• Αφού, με την προστασία του ΝΑΤΟ, κατάφεραν να περιπολούν από κοινού, στο Ελληνικό Αιγαίο, τουρκικά με ελληνικά πολεμικά πλοία.

• Αφού, αθετήθηκαν ή αγνοήθηκαν «Συμφωνίες», «Πρωτόκολλα» και «Μνημόνια» της Τουρκίας, τόσο με την Ελλάδα (2001, 2002 και 2010 που είχαν γίνει και νόμοι του κράτους Ν. 2926/2001, 3030/2002), όσο και την Ε.Ε (2014).

• Αφού το 2015 έσπασε κάθε ρεκόρ με την «εισβολή», μέσω Τουρκίας, περισσότερων από 900.000 παράτυπα εισερχομένων πρόσωπων, όταν τα προηγούμενα χρόνια, ετησίως, δεν ξεπερνούσαν τα 90.000.

• Αφού γέμισε η Ελλάδα από δεκάδες Κέντρα Υποδοχής και Διαχείρισης Προσφύγων και Μεταναστών (Hot spots ).

• Αφού σχεδόν το 90% των Ελληνικών Κρατικών Υπηρεσιών (Υπουργεία, Περιφέρειες, Δήμοι, Στρατός, ΕΛ.ΑΣ, Λ.Σ-ΕΛ.ΑΚΤ, Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας κλπ), ασχολείται με την αντιμετώπιση του φαινομένου.

• Αφού διακόπηκε η εύρυθμη λειτουργία του μεγαλυτέρου λιμανιού της χώρας, του Πειραιά και αυτών της Χίου και Μυτιλήνης.

• Αφού διακόπηκε η σιδηροδρομική σύνδεση με την Ευρώπη εξαιτίας της Ειδομένης.

• Αφού το 2015 συρρικνώθηκε η τουριστική περίοδος στα περισσότερα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου με ακυρώσεις συνεδρίων, διανυκτερεύσεων και προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων.

• Αφού η παραπαίουσα ελληνική οικονομία συνεχίζει να υφίσταται πλήγματα με τις ανάγκες που προκύπτουν καθημερινά για τη μεταφορά, σίτιση, ιματισμό, παροχή υποδομών διαμονής, ειδών υγιεινής κ.ο.κ, των προσφύγων – μεταναστών.

• Αφού με τους χειρισμούς τους, και στο μεταναστευτικό - προσφυγικό, εξαθλίωσαν μια χώρα …

Τώρα θυμήθηκαν να ενημερώσουν (1604/557978/21-3-2016 Έγγραφο Υπουργείου Εσωτερικών) τους εμπλεκομένους φορείς ότι, πρόσφυγες και μετανάστες, δεν μπορούν να κυκλοφορούν ελευθέρα, έξω από τα Hot spots , ανά την επικράτεια, φεύγοντας όποτε θέλουν, αλλά μόνο όταν διαθέτουν Βεβαίωση αναβολής απομάκρυνσης ή Υπηρεσιακό σημείωμα οικειοθελούς αναχώρησης, τα οποία εκδίδονται από τις υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ

Τώρα θυμήθηκαν να ενημερώσουν (1604/604387/29-3-2016 Έγγραφο Υπουργείου Εσωτερικών / Αρχηγείο ΕΛ.ΑΣ) τους εμπλεκομένους φορείς ότι πρόσφυγες και μετανάστες τελούν υπό καθεστώς περιορισμού της ελευθερίας τους μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαδικασίες που προβλέπονται από το Νόμο 3907/2011 «Ίδρυση Υπηρεσίας Ασύλου και Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής κ.α » (ΦΕΚ 7^Α/26-01-2011) ο οποίος ισχύει εδώ και πέντε χρόνια.

Τώρα θυμήθηκαν ότι η ποινική διαδικασία δεν προβλέπεται μόνο για τους διακινητές- δουλεμπόρους, αλλά και για αυτούς που εισέρχονται παράνομα στη χώρα μας (Ν.1975/1991 «Είσοδος- έξοδος, παραμονή, εργασία, απέλαση αλλοδαπών, διαδικασία αναγνώρισης αλλοδαπών προσφύγων κλπ» όπως ισχύει σήμερα με τις τροποποιήσεις των Ν. 2542/1996, 2713/1999 και 2910/2001).

Τώρα ευελπιστούν και περιμένουν να αρχίσει, από τη Δευτέρα 4 Απριλίου 2016, η υλοποίηση, της Συμφωνίας Επανεισδοχής Ε.Ε – Τουρκίας, της 18^ης Μαρτίου 2016, με τη συμμετοχή της Frontex , για την επαναπροώθηση στην Τουρκία των πρώτων παράνομων μεταναστών, αρχής γινομένης από το λιμάνι της Μυτιλήνης για το Δικελί.

Τώρα;

Το αποτέλεσμα του εγχειρήματος, που ξεκινά τη Δευτέρα 4 Απριλίου 2016, θα δείξει, αν θα πούμε «στερνή μου γνώση να σε είχα πρώτα» ή «ποτέ δεν είναι αργά»…

Αλεξανδρούπολη Απρίλιος 2016

ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Υποναύαρχος Λ.Σ (ε.α)

Με την προώθηση, για πανορθόδοξη αποδοχή, του προσυνοδικού κειμένου «Σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας προς τον λοιπό χριστιανικό κόσμο», ολοκληρώνεται μια εκατονταετής διεργασία διαστρεβλώσεως της Ορθοδόξου εκκλησιολογίας. Στον βαθμό που η πανορθόδοξη Σύνοδος αποδεχθεί την εσφαλμένη διδαχή, ότι οι αιρετικές τελετουργίες είναι Μυστήρια της Μίας Εκκλησίας, θα φέρει αναλόγως και την ευθύνη της συναινέσεως στην υιοθέτηση μιας νέας εκκλησιολογίας. 

 ΘΕΟΛΟΓΙΚΗ - ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ  ΗΜΕΡΙΔΑ
«ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ»

ΛΟΓΟΣ ΔΩΔΕΚΑΤΟΣ

^1. Από τον σίδηρο και την πέτρα _{(διά της προσκρούσεως)} γεννάται η φωτιά, και από την πολυλογία και τα ευτράπελα το ψεύδος. Το ψεύδος είναι εξαφάνισις της αγάπης∙ και η επιορκία άρνησις του Θεού.

^2. Κανείς συνετός άνθρωπος άς μη θεωρή μικρό το αμάρτημα του ψεύδους, διότι το Πανάγιον Πνεύμα εξέδωσε εναντίον του την πιο φοβερή απόφασι: «Απολείς πάντας τους λαλούντας το ψεύδος» ^{(Ψαλμ. ε΄ 7)}, όπως λέγει ο Δαβίδ προς τον Θεόν. Και εάν συμβή αυτό, τι πρόκειται να πάθουν εκείνοι πού συρράπτουν επί πλέον το ψεύδος με τους όρκους;

^3. Εγνώρισα μερικούς που εκαυχώντο για τα ψεύδη τους. Αυτοί κατώρθωναν και έκαναν τους άλλους να γελούν με τις αστειότητες και τις αργολογίες τους, και έτσι εξαφάνιζαν ελεεινά το πένθος των μοναχών πού τους ακροάζονταν.

^4. Όταν ιδούν οι δαίμονες ότι, μόλις αρχίση ο άθλιος ομιλητής να διηγήται τα ευτράπελα, προσπαθούμε να φύγωμε σαν από λοιμώδη ασθένεια, επιχειρούν να μας παρασύρουν με δύο απατηλούς λογισμούς: «Μη λυπήσης τον ομιλητή», μας συμβουλεύουν, ή «μη θέλεις να φανής πιο ευλαβής από όλους τους άλλους»! Φεύγε αμέσως, μην αργοπορήσης∙ ειδεμή στην ώρα της προσευχής θα σου έρχωνται στον νου αστεία. Και όχι μόνο να φεύγης, αλλά και να διαλύης με ευσεβή τρόπο το «πονηρόν συνέδριον», φέροντας στο μέσον την μνήμη του θανάτου και της Κρίσεως. Είναι καλύτερο ίσως να σε βρέξουν μερικές σταγόνες κενοδοξίας, προκειμένου να γίνης πρόξενος ωφελείας σε τόσους.

^5. Η υποκρισία είναι πολλές φορές μητέρα και αιτία του ψεύδους. Τίποτε άλλο, λέγουν μερικοί, δεν είναι η υποκρισία, παρά μελέτη και δημιουργός του ψεύδους πού έχει μαζί της συμπεπλεγμένο τον ένοχο και άξιο τιμωρίας όρκο. Αυτός πού απέκτησε τον φόβο του Κυρίου, αποξενώθηκε από το ψεύδος, διότι έχει μέσα του ως αδέκαστο δικαστή την συνείδησί του.

^6. Όπως σε όλα τα πάθη, έτσι και στο ψεύδος παρατηρούμε διαφορά ως προς την πνευματική βλάβη πού προξενεί. Επί παραδείγματι: Διαφορετική είναι η ενοχή ενός πού ψεύδεται από τον φόβο της τιμωρίας, και διαφορετική όταν δεν υπάρχη κίνδυνος. Άλλος πάλι είπε ψεύδος χάριν της τρυφής, άλλος χάριν της φιληδονίας, κάποιος για να κάνη τους άλλους να γελάσουν και άλλος για να επιβουλευθή και κακοποιήση τον αδελφό του.

^7. Με τις τιμωρίες των κοσμικών αρχόντων το ψεύδος μειώνεται πολύ. Με το πλήθος όμως των δακρύων της κατανύξεως, εξαφανίζεται ολοσχερώς. Ο δαίμων πού μας προτρέπει στο ψεύδος προφασίζεται διαφόρους «οικονομικούς» λόγους και έτσι παρουσιάζει σαν μεγάλη αρετή αυτό πού αποτελεί απώλεια της ψυχής. Εκείνος πού πλάθει ψεύδη παρουσιάζεται ότι μιμείται την Ραάβ, _{(η οποία εχρησιμοποίησε το ψεύδος, για να σώση τους κατασκόπους του Ισραήλ)}, και νομίζει ότι με την ιδική του απώλεια προξενεί σωτηρία στους άλλους.

^8. Όταν καθαρισθούμε τελείως από το πάθος του ψεύδους, τότε, σε μία εξαιρετική περίστασι, άς το χρησιμοποιήσωμε, αλλά και πάλι με φόβο. Το νήπιο δεν γνωρίζει το ψεύδος. Ομοίως και η ψυχή πού δεν έχει πονηρία. Εκείνος πού ευφράνθηκε από τον οίνο _{(και εμέθυσε)}, θα ομολογήση ακουσίως κάθε αλήθεια. Και εκείνος πού εμέθυσε από την κατάνυξι, δεν θα μπορέση να ψευσθή.

Βαθμίς δωδεκάτη! Όποιος την ανέβηκε απέκτησε την ρίζα των καλών.

Ι.Μ.Παρακλήτου

Πηγή: Ορθόδοξοι Πατέρες

Πηγή: Καθημερινή

Η Γ´ Κυριακή των Νηστειών της Μεγάλης Τεσσαρακοστής σήμερα, η Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, όπως μας είναι γνωστή, και η Αγία μας Εκκλησία τιμά την Ιερά μνήμη του Μάρτυρος Ελπιδοφόρου, Ιωσήφ του Υμνογράφου και Νικήτα του Ομολογητού. Στο σημερινό ιερό Ανάγνωσμα του κατά Μάρκον Αγίου Ευαγγελίου γίνεται λόγος για την εθελοντική άρσι του προσωπικού σταυρού του κάθε πιστού, αφού πρώτα αποφασίσει ελεύθερα, με την θέλησί του, να ακολουθήση τον Χριστό και να απαρνηθή τον αμαρτωλό εαυτό του, τον παλαιό άνθρωπο της αμαρτίας, που κουβαλάει επάνω του. Ακόμη, η ευαγγελική αυτή περικοπή ομιλεί για την υπέρτατη αξία της ψυχής του ανθρώπου. Το χειρότερο απ᾽όλα είναι η πνευματική ζημιά της ψυχής. Όταν αυτή υπάρχη, τότε ο άνθρωπος δεν ωφελείται κι᾽όταν ακόμη κερδήση όλο τον κόσμο. Γιατί κανείς δεν μπορεί να δώση κάποιο αντάλλαγμα για την ψυχή του. Ο θησαυρός της είναι ανεκτίμητος και μοναδικός για τον κάθε άνθρωπο.

Στη συνέχεια για τις δυό αυτές μεγάλες και υψηλές έννοιες: Σταυρός και ψυχή και η αξία τους θα παραθέσωμε ερμηνευτικά σχόλια του εκκλησιαστικού διδασκάλου των χρόνων της Τουρκοκρατίας Νικηφόρου Θεοτόκη:

Ακούς θεϊκή σοφία και πολύ θαυμαστή μεγαλοπρέπεια; Ούτε αναγκάζει, αν και έχει την δύναμι, ούτε προστάζει, αν και έχει την εξουσία. Αλλά αφήνοντας στον καθένα το αυτεξούσιό του ελεύθερο, προσκαλεί μόνο όλους, επειδή ως φιλάνθρωπος θέλει τη σωτηρία όλων. Όποιος λέγει, με τη δική του γνώμη και προαίρεσι, θέλει να με ακολουθή, δηλαδή να έρχεται κοντά μου ως μαθητής μου και να μιμηθή τα έργα μου, είναι ανάγκη να κάνη τρία πράγματα: Να αρνηθή τον εαυτό του, να σηκώση τον προσωπικό του σταυρό και να είναι πιστός ακόλουθός μου.

Αλλά ποιός είναι αυτός ο εαυτός μας; διερωτάται. Και ποιός είναι ο σταυρός του κάθε ανθρώπου; Ο εαυτός μας είναι εκείνος, που από τον Απόστολο Παύλο ονομάζεται “παλαιός άνθρωπος”. Και σώμα της αμαρτίας τον ονομάζει ο θείος Παύλος, γιατί μετά την παράβασι των Πρωτοπλάστων «έγκειται η διάνοια του ανθρώπου επιμελώς επί τα πονηρά εκ νεότητος αυτού» (Γεν. 8,21). Αυτόν, λοιπόν, τον παλαιό άνθρωπο της αμαρτίας, λέγει ότι πρέπει να αρνηθούμε.

Τότε αρνούμεθα τους εαυτούς μας, όταν φεύγουμε την φιλία της σάρκας και αποστρεφόμαστε τις πονηρές της πράξεις.

Σταυρός δε προσωπικός του καθένα είναι η νέκρωσις των παθών και των πονηρών του επιθυμιών. Τότε λοιπόν σηκώνουμε τον σταυρόν μας, όταν νεκρώσωμε τα πάθη και τις κακές μας επιθυμίες. Οι δούλοι του Ιησού την σάρκα με τα πάθη και τις επιθυμίες της, όπως γράφει στους Γαλάτες ο Απόστολος Παύλος (Γαλ. ε´24). Και επειδή κατά το παρελθόν μερικοί με πολλή στενοχώρια και βάσανα καταδάμαζαν τα πάθη της σάρκας, και μέχρι σήμερα πολλοί ασκητές από το γένος των Ινδών τυραννικά με διάφορους τρόπους καταβασανίζουν την σάρκα, όπως και μεις είδαμε με τα μάτια μας, (παρατηρεί ο εκκλ. συγγραφεύς Νικηφόρος Θεοτόκης), κάνουν δε αυτά όχι γιατί ακολουθούν στον Χριστό, αλλά γιατί δουλεύουν στα πάθη της κενοδοξίας τους και της πλανεμένης φαντασίας τους, θέλοντας να θαυμάζωνται και να επαινούνται από τους ανθρώπους, γι᾽αυτό ο Κύριος είπε, όχι μόνο το “απαρνησάσθω εαυτόν και αράτω τον σταυρόν αυτού”, αλλά προσέθεσε και το “ακολουθείτω μοι”.

Σε συντομία όλη η σημασία των ευαγγελικών αυτών λόγων είναι η ακόλουθη. Όποιος θέλει να γίνη μαθητής του Ιησού Χριστού, εκείνος πρέπει να αποστραφή και να μισήση κάθε αμαρτία, να νεκρώση όλα τα πάθη του και όλες τις πονηρές επιθυμίες του και να ακολουθήση, δηλ. να μιμηθή τα έργα του Χριστού.

Σχολιάζοντας στη συνέχεια ο Θεοτόκης το θέμα της σωτηρίας η της απώλειας της ψυχής παρατηρεί τα εξής:

Η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη. Πως λοιπόν ημπορεί ο άνθρωπος να την χάση για την αγάπη του Ιησού Χριστού “και του Ευαγγελίου”. Πως δε με την τοιαύτη απώλεια θα την σώση; Ψυχή εδώ λέγει όχι την ουσία της ψυχής, αλλά τις πονηρές της επιθυμίες, την υπερηφάνεια, τον φθόνο, το μίσος, την ασπλαγχνία και τα λοιπά πάθη της, όχι για υποκρισία η φιλοδοξία, αλλά για την αγάπη του Ιησού Χριστού και για την τήρησι των εντολών του Ευαγγελίου, εκείνος σώζει την ψυχή του στην αιώνια ζωή, δηλ. κληρονομεί την αιώνια σωτηρία. Όποιος δε περιποιείται τις κακές επιθυμίες της ψυχής, εκείνος θα χάση την ψυχή του, δηλ. την παραδίδει στην αιώνια κόλασι… Και προσθέτει πιο κάτω: Όποιος θέλει να σώση την ψυχή του, δηλ. όποιος θέλει να σώση τον εαυτό του, εκείνος θα τον χάση. Όποιος όμως θα χάση τον εαυτό του όχι για την ισχυρογνωμία του, ούτε για την πλάνη της φαντασίας του, αλλά για την αγάπη του Ιησού Χριστού και για τα ευαγγελικά δόγματα, εκείνος θα σώση τον εαυτό του για την αιώνια ζωή.

Βλέπουμε αυτό να πραγματοποιήται στον καιρό των διωγμών της Χριστιανικής Πίστεως. Όποιος τότε έχασε τον εαυτό του, δηλ. παρέδωσε την ζωή του σε θάνατο, για να μη αρνηθή τον Ιησού Χριστό και την ευαγγελική αλήθεια, εκείνος τον έσωσε, αφού έγινε Άγιος και συν­αντήθηκε με τον χορό των πανενδόξων Μαρτύρων. Όποιος, όμως, έσωσε τον εαυτό του, δηλ. εφύλαξε τη ζωή του από τον θάνατο με το να γίνη αρνητής του Ιησού Χριστού και του Ευαγγελίου, εκείνος έχασε τον εαυτό του, διότι φάνηκε ανάξιος της Ουρανίου Βασιλείας και συγκαταλέγεται με τους αποστάτες καταδίκους.

Τέλος, για τη ζημιά της ψυχής, που είναι το πιο μεγάλο και ανυπολόγιστο κακό λέγει τα ακόλουθα:

»Εκέρδισες το χρυσάφι του Κροίσου και του Αλεξάνδρου τα κτήματα, απόλαυσες του Σαρδανάπαλου τις τρυφές, εκέρδισες όλο τον κόσμο, ποιά θα είναι η ωφέλειά σου, εάν, αφού αρνηθής τον Ιησού Χριστό η καταφρονήσεις τις εντολές του βλάψης την ψυχή σου; Κάθε πράγμα του κόσμου έχει το ισότιμό του, δηλ. αυτό που έχει την ίδια αξία με αυτό. Με αυτόν τον τρόπο το καθετί έχει το αντάλλαγμά του. Δίνεις χρυσάφι και παίρνεις ισότιμο αργύριο. Δίνεις πολύτιμους λίθους, μαργαρίτες, αγρούς, αμπελώνες, πόλεις, χώρες και κάθε άλλο πράγμα του κόσμου και παίρνεις το ισοστάσιόν του. Θα χάσης το ένα, αλλά κερδίζεις άλλο ισόρροπο.

Για κάθε κοσμικό πράγμα γίνεται ισοδύναμη η ανταλλαγή. Η ψυχή όμως δεν έχει ισότιμο αντάλλαγμα. Δεν βρίσκεις στον κόσμο ισότιμο πράγμα και άξιο της ψυχής.

Το μήνυμα της σημερινής Κυριακής είναι η αποφασιστική αγωνιστική μας πορεία με τον σταυρό των θλίψεων, πειρασμών και δοκιμασιών της ζωής μας, η αναγνώρισις της υπέρτατης πνευματικής αξίας και υπεροχής της ψυχής μας στον κόσμο αυτό και η ευθυγράμμισις της ζωής μας στον αγώνα για την επιμέλεια και φροντίδα της ψυχής μας και την χαρίτωσί της με τις χριστιανικές αρετές επ᾽ αγαθώ της κατά Θεόν πνευματικής μας ζωής.

† Ο Κυθήρων Σεραφείμ

Πηγή: (Ορθόδοξος Τύπος, 25/03/2016), Θρησκευτικά

Πρέπει να ξέρομε ότι ο άνθρωπος είναι διπλός, δηλαδή από σώμα και ψυχή, και έχει διπλές τις αισθήσεις και διπλές τις αρετές τους. Πέντε αισθήσεις έχει η ψυχή και πέντε το σώμα. Οι ψυχικές αισθήσεις είναι, νους, διάνοια, γνώμη, φαντασία και αίσθηση· οι σοφοί τις ονομάζουν και δυνάμεις. Οι σωματικές αισθήσεις είναι τούτες: όραση, όσφρηση, ακοή, γεύση και αφή. Γι΄ αυτό και διπλές είναι οι αρετές, διπλές και οι κακίες. Ώστε είναι αναγκαίο να γνωρίζει καθαρά ο κάθε άνθρωπος, πόσες είναι οι ψυχικές αρετές και πόσες οι σωματικές. Και ποια είναι τα ψυχικά πάθη και ποια τα σωματικά. Ψυχικές αρετές είναι εν πρώτοις οι τέσσερις γενικότατες αρετές, οι οποίες είναι, ανδρεία, φρόνηση, σωφροσύνη και δικαιοσύνη. Από αυτές γεννιούνται οι ψυχικές αρετές πίστη, ελπίδα, αγάπη, προσευχή, ταπείνωση, πραότητα, μακροθυμία, ανεξικακία, χρηστότητα, αοργησία, θεία γνώση, ευφροσύνη, απλότητα, αταραξία, ειλικρίνεια, η χωρίς έπαρση διάθεση, η χωρίς υπερηφάνεια, φθόνο, δόλο, η αφιλαργυρία, συμπάθεια, ελεημοσύνη, μεταδοτικότητα, αφοβία, αλυπία, κατάνυξη, σεμνότητα, ευλάβεια, επιθυμία των μελλόντων αγαθών, πόθος της βασιλείας του Θεού και επιθυμία της θείας υιοθεσίας.

Σωματικές αρετές, ή μάλλον εργαλεία των αρετών, που όταν γίνονται με γνώση κατά το θέλημα του Θεού και μακριά από κάθε υποκρισία και ανθρωπαρέσκεια, κάνουν τον άνθρωπο να προκόβει στην ταπείνωση και την απάθεια, είναι οι εξής: εγκράτεια, νηστεία, πείνα, δίψα, αγρυπνία, ολονύκτια στάση στην προσευχή, συνεχής γονυκλισία, αλουσία, χρήση ενός μόνο ενδύματος, ξηροφαγία, το να τρώει κανείς αραιά, να πίνει μόνο νερό, χαμαικοιτία, φτώχεια, ακτημοσύνη, αποφυγή περιποιήσεως, καλλωπισμού, αφιλαυτία, μόνωση, ησυχία, το να μη βγαίνει κανείς έξω, στέρηση, αυτάρκεια, σιωπή, το να κάνει κανείς εργόχειρο με τα χέρια του, και κάθε κακοπάθεια και σωματική άσκηση, και άλλα τέτοια, τα οποία, όταν είναι το σώμα εύρωστο και ενοχλείται από τα σαρκικά πάθη, είναι αναγκαιότατα και ωφελιμότατα. Όταν όμως το σώμα είναι εξασθενημένο και έχει, με τη βοήθεια του Θεού, νικήσει τα πάθη, δεν είναι τόσο αναγκαία, γιατί η αγία ταπείνωση και η ευχαριστία τα αναπληρώνουν όλα.

Τώρα πρέπει να κάνομε λόγο και για τις ψυχικές και σωματικές κακίες, δηλαδή τα πάθη. Ψυχικά πάθη είναι η λήθη, η ραθυμία και η άγνοια. Από τα τρία αυτά σκοτίζεται το μάτι της ψυχής, δηλαδή ο νους, και κυριεύεται από όλα τα πάθη, τα οποία είναι: ασέβεια, κακοδοξία, δηλαδή η κάθε αίρεση, βλασφημία, θυμός, οργή, πικρία, οξυθυμία, μισανθρωπία, μνησικακία, καταλαλιά, κατάκριση, λύπη χωρίς λόγο, φόβος, δειλία, φιλονικία, ζήλια, φθόνος, κενοδοξία, υπερηφάνεια, υποκρισία, ψεύδος, απιστία, πλεονεξία, φιλοϋλία, εμπαθής προσκόλληση σε κάτι, σχέση με γήινα πράγματα, ακηδία, μικροψυχία, αχαριστία, γογγυσμός, οίηση, έπαρση, σπουδαιοφάνεια, αλαζονεία, φιλαρχία, ανθρωπαρέσκεια, δολιότητα, αναίδεια, αναισθησία, κολακεία, υπουλότητα, ειρωνεία, διβουλία, συγκατάθεση σε αμαρτήματα του παθητικού μέρους της ψυχής και συνεχής μελέτη αυτών, περιπλάνηση των λογισμών, η μητέρα των κακών φιλαυτία και η ρίζα όλων των κακών φιλαργυρία, κακοήθεια και πονηρία.

Σωματικά πάθη είναι: γαστριμαργία, λαιμαργία, απόλαυση, μέθη, λαθροφαγία, ποικιλότροπη φιληδονία, πορνεία, μοιχεία, ασέλγεια, ακαθαρσία, αιμομιξία, παιδεραστία, κτηνοβασία, κακές επιθυμίες και όλα τα παρά φύση αισχρά πάθη· κλοπή, ιεροσυλία, ληστεία, φόνος, η κάθε σωματική άνεση και απόλαυση των θελημάτων της σάρκας, και μάλιστα όταν έχει υγεία το σώμα· μαντείες, μαγείες, οιωνισμοί, κλυδωνισμοί, αγάπη για στολίδια, κομπασμοί, νωθρότητες, καλλωπισμοί, φτιασιδώματα του προσώπου, η αξιοκατάκριτη αργία, φαντασιώσεις, τυχερά παιχνίδια, η εμπαθής παράχρηση των τερπνών του κόσμου, η φιλοσώματη ζωή που παχαίνει το νου και τον κάνει γήινο και κτηνώδη, και δεν τον αφήνει να σηκωθεί προς το Θεό και προς την εργασία των αρετών.

Ρίζες όλων αυτών των παθών και πρωταίτιες είναι η φιληδονία, η φιλοδοξία και η φιλαργυρία, από τις οποίες γεννιέται κάθε κακό. Δεν αμαρτάνει ποτέ ο άνθρωπος, αν πρωτύτερα δεν υπερισχύσουν και δεν τον κατακυριεύσουν οι δυνατοί γίγαντες που αναφέρει ο σοφότατος ασκητής Μάρκος, δηλαδή η λήθη, η ραθυμία και η άγνοια. Αυτές τις γεννά η ηδονή, η καλοπέραση και η αγάπη της δόξας των ανθρώπων και του περισπασμού. Πρωταίτια όλων αυτών και κακή μητέρα είναι, όπως προείπαμε, η φιλαυτία, δηλαδή η παράλογη αγάπη του σώματος και εμπαθής προσκόλληση σ΄ αυτό. Η διάχυση και η χαύνωση του νου με ευτραπελίες και αισχρολογίες προξενούν πολλά κακά και πολλές πτώσεις, όπως επίσης και η θρασύτητα και το γέλιο.

Πρέπει επίσης να γνωρίζομε ότι η εμπαθής φιληδονία είναι πολύμορφη και πολύτροπη, και είναι πολλές οι ηδονές που εξαπατούν την ψυχή, όταν δεν είναι στερεωμένη στο Θεό με νήψη και θείο φόβο, και δεν φροντίζει για την εργασία των αρετών με αγάπη προς το Χριστό. Γιατί είναι πάρα πολλές οι ηδονές που τραβούν προς τον εαυτό τους τα μάτια της ψυχής· είναι οι ηδονές των σωμάτων, των χρημάτων, της απολαύσεως, της δόξας, της ραθυμίας, της οργής, της εξουσίας, της φιλαργυρίας, της πλεονεξίας. Και φαίνονται όλες αυτές ότι έχουν λαμπερά πρόσωπα και αξιαγάπητα, ικανά να προσελκύσουν εκείνους που παθαίνονται για όλα αυτά και δεν έχουν σφοδρό έρωτα προς την αρετή και δεν υπομένουν τη σκληρότητά της. Κάθε σχέση με τα γήινα και η κάθε προσκόλληση σ΄ αυτά προξενεί ηδονή και ευχαρίστηση σ΄ αυτόν που την έχει, και αποδεικνύει ότι είναι ανώφελο και βλαβερό το επιθυμητικό μέρος της ψυχής όταν είναι εμπαθές, επειδή εξαιτίας του, εκείνος που αποστερείται κάτι που ποθεί, υποτάσσεται στο θυμό, στην οργή, στη λύπη και στη μνησικακία. Αν τώρα, μαζί με την εμπαθή προσκόλληση, επικρατήσει και κάποια έστω μικρή συνήθεια, αλίμονο! κάνει τότε εκείνον που κυριεύτηκε από αυτήν να ακολουθεί διαρκώς την παράλογη αυτή εμπαθή προσκόλληση αναίσθητα και χωρίς θεραπεία, με την ηδονή που είναι κρυμμένη μέσα σ΄ αυτήν.

Είναι πολυσχιδής η ηδονή της επιθυμίας, όπως προείπαμε· δεν αρκείται μόνο στην πορνεία και τις άλλες σωματικές απολαύσεις, αλλά ζητεί και τα λοιπά πάθη. Αφού, σωφροσύνη είναι όχι μόνον η αποχή από την πορνεία και τις σαρκικές ηδονές, αλλά να απέχει κανείς και από τις άλλες ηδονές. Γι΄ αυτό εκείνος που αγαπά τη φιλοχρηματία, τη φιλαργυρία και την πλεονεξία είναι ακόλαστος. Γιατί όπως ο ακόλαστος έχει έρωτα προς τα σώματα, έτσι και αυτός έχει έρωτα προς τα χρήματα. Ή μάλλον, αυτός είναι πιο ακόλαστος, αφού δεν έχει τόση βία από τη φύση να τον σπρώχνει σ΄ αυτά. Γιατί αμαθής ηνίοχος δεν είναι εκείνος πού δεν μπορεί να δαμάσει το άγριο και δυσάγωγο άλογο, αλλά εκείνος που δεν μπορεί να κρατήσει το ήμερο και ήσυχο άλογο. Και από παντού φαίνεται ότι είναι περιττή και όχι φυσική η επιθυμία των χρημάτων, γιατί δεν βιάζεται σ΄ αυτήν ο άνθρωπος από τη φύση, αλλά από την κακή του προαίρεση. Γι΄ αυτό και αμαρτάνει ασυγχώρητα εκείνος που νικιέται εκούσια από τη φιλοχρηματία. Ώστε πρέπει να γνωρίζομε καλά ότι η φιληδονία δεν έγκειται μόνον στην τρυφή και στην απόλαυση των σωμάτων, αλλά σε κάθε τρόπο και πράγμα που το αγαπά κανείς με πάθος και με την προαίρεση της ψυχής του. Και για να γνωρίζονται καθαρότερα τα πάθη που αφορούν στα τρία μέρη της ψυχής, προσθέτομε και τα παρακάτω με συντομία.

Η ψυχή διαιρείται σε τρία μέρη, το λογιστικό, το θυμικό και το επιθυμητικό.

Του λογιστικού αμαρτήματα είναι αυτά: απιστία, αίρεση, αφροσύνη, βλασφημία, αχαριστία, και οι συγκαταθέσεις των αμαρτημάτων, οι οποίες γίνονται από το παθητικό μέρος. Η ίαση και η θεραπεία αυτών των κακών είναι η αδίστακτη πίστη στο Θεό και τα αληθινά και χωρίς πλάνη ορθόδοξα δόγματα της ευσέβειας, η αδιάκοπη μελέτη των λόγων του Πνεύματος, η καθαρή και αδιάλειπτη προσευχή, και η ευχαριστία προς το Θεό.

Τα αμαρτήματα του θυμικού είναι τα εξής: η ασπλαχνία, το μίσος, η ασυμπάθεια, η μνησικακία, ο φθόνος, ο φόνος και η συνεχής αυτών και των παρομοίων μελέτη. Η ίαση και η θεραπεία τους είναι η φιλανθρωπία, η αγάπη, η πραότητα, η φιλαδελφία, η συμπάθεια, η ανεξικακία και η καλοσύνη.

Του επιθυμητικού τα αμαρτήματα είναι τα εξής: η γαστριμαργία, η λαιμαργία, η οινοποσία, η πορνεία, η μοιχεία, η ακαθαρσία, η ασέλγεια, η φιλοχρηματία, η επιθυμία της κενής δόξας και η επιθυμία χρυσού και πλούτου και σαρκικών ηδονών. Η ίαση και η θεραπεία αυτών είναι η νηστεία, η εγκράτεια, η κακοπάθεια, η ακτημοσύνη, το σκόρπισμα των χρημάτων στους φτωχούς, η επιθυμία των μελλόντων εκείνων αθάνατων αγαθών, ο πόθος της βασιλείας του Θεού και η επιθυμία της θείας υιοθεσίας.

Τώρα πρέπει να κάνομε λόγο για τη διάγνωση των εμπαθών λογισμών, από τους οποίους γίνεται η κάθε αμαρτία. Οκτώ είναι οι βασικοί λογισμοί της κακίας: της γαστριμαργίας, της πορνείας, της φιλαργυρίας, της οργής, της λύπης, της ακηδίας, της κενοδοξίας και της υπερηφάνειας. Το να μας παρενοχλούν ή να μη μας παρενοχλούν οι οκτώ αυτοί λογισμοί, αυτό δεν είναι στην εξουσία μας. Το να επιμένομε όμως σ΄ αυτούς ή να μην επιμένομε, να κινούμε τα πάθη ή να μην τα κινούμε, αυτό είναι στην εξουσία μας.

Στους λογισμούς αυτούς διακρίνομε τα εξής: προσβολή, συνδυασμό, πάλη, πάθος, συγκατάθεση (που πλησιάζει και μοιάζει με την πράξη), ενέργεια και αιχμαλωσία. Προσβολή είναι η απλή υπόμνηση του διαβόλου: «Κάνε τούτο ή εκείνο», όπως συνέβη στον Κύριο και Θεό μας: «Πες να γίνουν οι πέτρες αυτές ψωμιά». Αυτό, όπως είπαμε, δεν είναι στην εξουσία μας. Συνδυασμός είναι η παραδοχή του λογισμού που μας υποβάλλει ο εχθρός, και μ΄ ένα τρόπο, η μελέτη του πονηρού λογισμού και ηδονική συνομιλία με την προαίρεσή μας. Πάθος είναι η έξη που δημιουργείται από το συνδυασμό του λογισμού που υποβάλλει ο εχθρός, και η κατά κάποιο τρόπο συνεχής σχετική μελέτη και φαντασία. Πάλη είναι η αντίσταση στο λογισμό που γίνεται ή προς κατάργηση του πάθους που αυτός περιέχει – δηλαδή του εμπαθούς λογισμού – ή προς συγκατάθεση, καθώς λέει ο Απόστολος: «Η σάρκα επιθυμεί κατά του πνεύματος και το πνεύμα κατά της σάρκας, κι αυτά είναι αντίθετα μεταξύ τους». Αιχμαλωσία είναι η βίαιη και αθέλητη απαγωγή της καρδιάς που τυραννιέται από προηγούμενο εθισμό στην αμαρτία και μακρά συνήθεια. Συγκατάθεση είναι η συγκατάνευση στο πάθος που περιέχει ο λογισμός. Ενέργεια είναι η ίδια η πράξη του εμπαθούς λογισμού, στον οποίο συγκατατεθήκαμε. Εκείνος λοιπόν που αντιμετωπίζει απαθώς το πρώτο, δηλαδή την προσβολή, ή το διώχνει αμέσως με αντίρρηση και σταθερότητα, έκοψε με μια και όλα τα επόμενα.

Η κατάργηση των οκτώ παθών ας γίνεται με τον εξής τρόπο. Με την εγκράτεια καταργείται η γαστριμαργία· με τον θείο πόθο και την επιθυμία των μελλόντων αγαθών καταργείται η πορνεία· με τη συμπάθεια προς τους φτωχούς καταργείται η φιλαργυρία· με την αγάπη προς όλους και την καλοσύνη καταργείται η οργή· με την πνευματική χαρά καταργείται η κοσμική λύπη· με την υπομονή, την καρτερία και την ευχαριστία προς το Θεό καταργείται η ακηδία· με την κρυφή εργασία των αρετών και τη συνεχή προσευχή με συντριβή καρδιάς, καταργείται η κενοδοξία· με το να μην κρίνει κανείς τον άλλο ή να τον εξευτελίζει, όπως έκανε ο αλαζόνας Φαρισαίος, αλλά να νομίζει τον εαυτό του τελευταίο απ΄ όλους, καταργείται η υπερηφάνεια. Έτσι λοιπόν, αφού ελευθερωθεί ο νους από τα παραπάνω πάθη και ανυψωθεί στο Θεό, ζει από εδώ τη μακάρια ζωή και δέχεται τον αρραβώνα του Αγίου Πνεύματος. Και όταν φύγει από εδώ, έχοντας απάθεια και αληθινή γνώση, στέκεται μπροστά στο φως της Αγίας Τριάδας, και καταφωτίζεται μαζί με τους αγίους αγγέλους στους απέραντους αιώνες.

Η ψυχή λοιπόν, όπως προαναφέρθηκε, έχει τρία μέρη· αυτά είναι: λογισμός, θυμός και επιθυμία. Όταν στο θυμικό μέρος υπάρχει αγάπη και φιλανθρωπία, και στην επιθυμία καθαρότητα και σωφροσύνη, τότε ο λογισμός είναι φωτισμένος· όταν όμως στο θυμικό μέρος υπάρχει μισανθρωπία και στο επιθυμητικό υπάρχει ακολασία, τότε ο λογισμός είναι σκοτισμένος. Ο λογισμός λοιπόν τότε υγιαίνει και σωφρονεί και φωτίζεται, όταν έχει τα πάθη υποταγμένα και θεωρεί πνευματικά τους λόγους των κτισμάτων του Θεού και ανυψώνεται προς την μακάρια και Αγία Τριάδα. Ο θυμός τότε κινείται κατά φύση, όταν αγαπά όλους τους ανθρώπους και δεν έχει εναντίον κανενός λύπη ή μνησικακία. Η δε επιθυμία, όταν με την ταπεινοφροσύνη, την εγκράτεια και την ακτημοσύνη νεκρώσει τα πάθη, δηλαδή την ηδονή της σάρκας και τον πόθο των χρημάτων και της πρόσκαιρης δόξας, και στραφεί προς το θείο και αθάνατο έρωτα. Γιατί η επιθυμία κινείται προς τρία πράγματα: είτε προς τη σαρκική ηδονή, είτε προς τη μάταιη δόξα, ή προς απόκτηση χρημάτων. Και για την παράλογη αυτή έφεση καταφρονεί το Θεό και τις άγιες εντολές Του, λησμονεί τη θεϊκή ευγένεια, γίνεται θηρίο εναντίον του πλησίον, σκοτίζει το λογισμό και δεν αφήνει να στραφεί και να δει την αλήθεια. Ενώ εκείνος που απόκτησε ανώτερο φρόνημα, όπως προείπαμε, απολαμβάνει από εδώ τη βασιλεία των ουρανών και ζει μακάρια ζωή αναμένοντας τη μακαριότητα που προορίζεται για όσους αγαπούν το Θεό. Αυτής είθε ν΄ αξιωθούμε κι εμείς με τη χάρη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Αμήν.

Πρέπει να γνωρίζομε και αυτό· ότι δεν μπορούμε να φτάσομε στο μέτρο κάποιας αρετής, παρά με κοπιαστική φιλοπονία για την απόκτησή της και προσπαθώντας με όση δύναμη έχουμε σ΄ όλη μας τη ζωή, όπως λόγου χάρη για την ελεημοσύνη, την εγκράτεια, την προσευχή, την αγάπη, ή κάποια από τις γενικές αρετές. Από αυτές μερικώς ο καθένας ασκεί κάποια αρετή· λ.χ. ασκεί κανείς πότε-πότε την ελεημοσύνη, αλλά επειδή την ασκεί λίγο, δεν μπορούμε να τον χαρακτηρίσομε ελεήμονα, κι ακόμη περισσότερο όταν δεν το κάνει αυτό καλά και θεάρεστα. Γιατί το καλό δεν είναι καλό όταν δε γίνεται καλά. Αλλά καλό είναι πράγματι όταν δεν απολαμβάνει εδώ το μισθό του από οποιαδήποτε αιτία, π.χ. από ανθρωπαρέσκεια λόγω καλής φήμης, ή επιδίωξη δόξας, ή από πλεονεξία και αδικία. Επειδή ο Θεός δε ζητεί εκείνα που γίνονται και νομίζονται καλά, αλλά εξετάζει το σκοπό για τον οποίο γίνονται. Όπως λένε και οι θεοφόροι Πατέρες, όταν ο νους λησμονήσει το σκοπό της ευσέβειας, τότε και το έργο που είναι φανερά ενάρετο, γίνεται ανώφελο· και εκείνα που γίνονται χωρίς διάκριση και σκοπό, όχι μόνο δεν ωφελούν και αν ακόμη είναι καλά, αλλά βλάπτουν. Το αντίθετο συμβαίνει μ΄ εκείνα που νομίζονται κακά, γίνονται όμως με θεοσεβή σκοπό· όπως εκείνος που μπήκε στο πορνείο και τράβηξε από εκεί την πόρνη. Από αυτό γίνεται φανερό ότι δεν είναι ελεήμων εκείνος που έκανε λίγες φορές την ελεημοσύνη, ούτε είναι εγκρατής εκείνος που εγκρατεύθηκε λίγο, αλλά εκείνος που πάρα πολλές φορές και σε όλη του τη ζωή εργάστηκε ολικά την αρετή με ασφαλή διάκριση. Γιατί η διάκριση είναι μεγαλύτερη απ΄ όλες τις αρετές, επειδή είναι βασίλισσα και αρετή των αρετών. Όπως πάλι και για τ΄ αντίθετα· δε λέμε πόρνο ή μέθυσο ή ψεύτη εκείνον που μια φορά γλίστρησε σ΄ ένα από αυτά, αλλά εκείνον που πέφτει συχνά σ΄ αυτά και μένει αδιόρθωτος. Κοντά σ΄ όσα είπαμε, πρέπει να γνωρίζομε και τούτο, που είναι και αναγκαιότατο σ΄ όλους εκείνους που έχουν ζήλο να κατορθώσουν την αρετή και επιμελούνται να αποφύγουν την κακία· ότι δηλαδή, όσο η ψυχή είναι ασυγκρίτως καλύτερη από το σώμα και σε πολλά και μέγιστα σημεία είναι σπουδαιότερη και πιο πολύτιμη, τόσο και οι ψυχικές αρετές – και μάλιστα εκείνες που μιμούνται το Θεό και έχουν το όνομά Του – είναι ανώτερες από τις σωματικές αρετές. Αντίθετα πρέπει να νοούμε για τις ψυχικές κακίες, ότι διαφέρουν από τα σωματικά πάθη και ως προς τις ενέργειές τους και ως προς την έκτιση των τιμωριών που επιβάλλονται σ΄ αυτές, αν και στους πολλούς, δεν ξέρω πως, αυτό τους διαφεύγει. Γιατί τη μέθη, την πορνεία, τη μοιχεία, την κλοπή και τα παραπλήσια μ΄ αυτά, τα προσέχουν και τα αποφεύγουν, ή τα τιμωρούν, επειδή φαίνονται στους πολλούς βδελυρά. Απέναντι όμως στα ψυχικά πάθη, που είναι πολύ χειρότερα και βαρύτερα από αυτά και που οδηγούν στην κατάσταση των δαιμόνων και στην αιώνια κόλαση που τους περιμένει όσους τ΄ ακολουθούν χωρίς διόρθωση, μένουν αδιάφοροι. Εννοώ δηλαδή το φθόνο, τη μνησικακία, την πονηρία, την αναισθησία, τη φιλαργυρία, που ο Απόστολος την θεωρεί ρίζα όλων των κακών, και τα όμοιά τους.

Μιλήσαμε γι΄ αυτά με όλη την αμάθεια και την αφέλειά μας, κάνοντας μία ευσύνοπτη και σαφή έκθεση του λόγου περί αρετών και παθών, για να μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει και να εξακριβώνει τη διαίρεση και τη διαφορά τους με ακρίβεια και σαφήνεια. Γι΄ αυτό και μιλήσαμε για το καθένα με πολλούς τρόπους και από πολλές απόψεις, ώστε, αν είναι δυνατόν, καμιά πλευρά της αρετής ή της κακίας να μην αγνοείται· ακόμη για να επιδιώξομε με χαρά τις αρετές – και μάλιστα τις ψυχικές, με τις οποίες προσεγγίζομε στο Θεό – και για ν΄ αποφεύγομε τις κακίες με όλη μας τη δύναμη. Γιατί είναι αληθινά μακάριος εκείνος που ζητά την αρετή και την ασκεί και εξετάζει με επιμέλεια τι είναι αρετή, επειδή με αυτήν πλησιάζει το Θεό και ενώνεται νοερά μ΄ Αυτόν. Φρόνηση, ανδρεία, σοφία, αληθινή γνώση και πλούτος αναφαίρετος είναι κυρίως το ν΄ ανυψώνεται ο άνθρωπος με την πρακτική αρετή στη θεωρία του Δημιουργού.

Η αρετή λέγεται έτσι από το ρήμα «αιρείσθαι»· γιατί είναι αιρετή και θελητή, επειδή κάνομε αυτοπροαίρετα και θεληματικά το αγαθό, κι όχι χωρίς να θέλομε και αναγκαστικά. Η φρόνηση πάλι λέγεται έτσι, γιατί φέρνει στο νου τα ωφέλιμα.

Αν θέλεις, ας προσθέσομε στον αφελή αυτό λόγο, σαν χρυσή σφραγίδα, και λίγα περί του «κατ΄ εικόνα και ομοίωσιν» του πιο τιμημένου από όλα τα κτίσματα του Θεού, δηλαδή του ανθρώπου. Το νοερό και λογικό ζώο, ο άνθρωπος, μόνο απ΄ όλα τα κτίσματα είναι «κατ΄ εικόνα και ομοίωσιν» του Θεού. Κάθε άνθρωπος λέγεται «κατ΄ εικόνα Θεού» για το αξίωμα του νου και της ψυχής, δηλαδή το ακατάληπτο, το αόρατο, το αθάνατο, το αυτεξούσιο. Και ακόμη για την ικανότητα να άρχει, να τεκνοποιεί και να οικοδομεί. «Καθ΄ ομοίωσιν» λέγεται για την αρετή και τις πράξεις με τις οποίες μιμείται το Θεό και έχουν το όνομα του Θεού. Δηλαδή το να δείχνει φιλανθρωπία προς τους συνανθρώπους, να οικτείρει, να ελεεί και να αγαπά τους συνδούλους του, και να δείχνει στους άλλους κάθε ευσπλαχνία και συμπάθεια. «Να γίνεστε, λέει ο Χριστός και Θεός, σπλαχνικοί, όπως είναι σπλαχνικός και ο ουράνιος Πατέρας σας». Το «κατ΄ εικόνα» το έχει κάθε άνθρωπος, γιατί ο Θεός δεν ανακαλεί τα χαρίσματά Του. Το «καθ΄ ομοίωσιν» όμως το έχουν σπάνιοι και μόνον οι ενάρετοι και άγιοι, οι οποίοι μιμούνται – κατά το δυνατόν σε ανθρώπους – την αγαθότητα του Θεού. Είθε κι εμείς ν΄ αξιωθούμε την υπεράγαθη φιλανθρωπία του Θεού, αφού Του φανούμε ευάρεστοι με την αγαθοεργία και γίνομε μιμητές εκείνων που έχουν ευαρεστήσει από αιώνων το Χριστό. Γιατί σ΄ Αυτόν ανήκει το έλεος και σ΄ Αυτόν πρέπει κάθε δόξα, τιμή και προσκύνηση, μαζί με τον άναρχο Πατέρα Του, και το πανάγιο και αγαθό και ζωοποιό Πνεύμα Του, τώρα και πάντοτε και στους αιώνες των αιώνων.

Πηγή: Η άλλη όψη

Σεβασμιώτατε Ποιμενάρχα τῆς Τοπικῆς Ἐκκλησίας Μητροπολίτα Πειραιῶς καί Φαλήρου κ. Σεραφείμ, Αἰδεσιμολογιώτατε καί πολυσέβαστε Πρόεδρε τῆς πρώτης Συνεδρίας πατέρα Γεώργιε, Εὐλαβέστατοι Πατέρες καί συλλειτουργοί, Ὁσιώτατοι Μοναχοί καί Μοναχές, Εὐσεβεῖς χριστιανοί καί ἀγαπητοί ἀκροατές τοῦ Ραδιοφωνικοῦ Σταθμοῦ τῆς Πειραϊκῆς Ἐκκλησίας,

 
Τετάρτη 23 Μαρτίου 2016, αἴθουσα «Μελίνα Μερκούρη» τοῦ Σταδίου Εἰρήνης καί Φιλίας