Θησαύρισμα ἰδεῶν καί ἀναφορῶν γιά τήν Ὀρθοδοξία καί τόν Ἑλληνισμό
21 Νοεμβρίου 2024

agio pneyma 01


1.
Μιλώντας, ἀγαπητοί μου, γιά τήν Ἁγία Τριάδα, τόν Θεό μας, σήμερα θά πῶ γιά μιά μεγάλη διαφορά μεταξύ ἡμῶν τῶν Ὀρθοδόξων καί τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν. Θά σᾶς μιλήσω γιά τό Φιλιόκβε. Εἶναι μεγάλη καί σημαντική ἡ διαφορά αὐτή, ἄν καί μερικοί τήν λέγουν μικρή καί ἀσήμαντη. Ξέρουμε ὅτι τά τρία Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὁ Πατέρας, ὁ Υἱός καί τό Ἅγιο Πνεῦμα, εἶναι ὁμοούσια.

Ἀλλά ξέρουμε πάλι ὅτι τό καθένα Πρόσωπο ἔχει καί ἕνα ἰδικό του, ἕνα προσωπικό ἰδίωμα, πού τό διακρίνει ἀπό τό ἄλλα Πρόσωπα. Δηλαδή, ἡ Ἁγία Τριάδα εἶναι καί ἀμέριστη, ἀλλά εἶναι καί μερισμένη. Ὅπως τό λέγει ἀκριβῶς ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, «ἀμέριστος ἐν μεμερισμένοις ἡ θεότης»!1 Τά προσωπικά ἰδιώματα τῶν Προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος, ὅπως λέγαμε στό προηγούμενο κήρυγμά μας, εἶναι τά ἑξῆς: Ὁ Πατέρας εἶναι ἀγέννητος, εἶναι «αὐτογενής», καί εἶναι καί ἡ πηγή γιά τήν ὕπαρξη τῶν δύο ἄλλων Προσώπων.
Ὁ Υἱός γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα καί τό ῞Αγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα. Δηλαδή, ὁ Υἱός ἔχει διαφορετική σχέση μέ τόν Πατέρα ἀπό αὐτή τήν σχέση πού ἔχει τό Ἅγιο Πνεῦμα μέ τόν Πατέρα. Ὁ μέν Υἱός γεννᾶται ἀπό τόν Πατέρα, τό δέ Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα. Ἄλλο τό «γεννᾶται» καί ἄλλο τό «ἐκπορεύεται».2

2. Σ᾽ αὐτό τό σημεῖο, ἀδελφοί μου, συγκρουόμαστε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι μέ τούς Ρωμαιοκαθολικούς· γιατί αὐτοί πιστεύουν καί ὁμολογοῦν ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ὄχι μόνο ἀπό τόν Πατέρα, ἀλλά «καί ἀπό τόν Υἱόν». «Φιλιόκβε» (Filioque) λέγεται στήν λατινική γλώσσα ἡ ἔκφραση αὐτή.
Τήν πίστη αὐτή, ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἀπό τόν Υἱό, τήν ἐξέφρασε στά γραπτά του ὁ ἅγιος Αὐγουστῖνος καί τήν χρησιμοποίησε ἡ Σύνοδος πού ἔγινε στήν Φλωρεντία τό 1438 γιά τήν ἕνωσή μας μέ τούς Δυτικούς.
Δηλαδή, ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος, καί μαζί του οἱ Δυτικοί, πιστεύουν δύο προαιώνιες ἐκπορεύσεις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος: Μία ἀπό τόν Πατέρα καί μία ἀπό τόν Υἱό.

3. Θά μιλήσω ἀμέσως γιά τήν πλάνη καί τήν αἵρεση αὐτή τῶν Δυτικῶν. Γιά νά τήν νοήσουμε ὅμως καλύτερα τήν πλάνη αὐτή, θέλω νά ξεκαθαρίσω πρῶτα τήν δική μας πίστη γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα καί νά πῶ ὅτι: Καί ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι πιστεύουμε γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα ὅτι, ὅπως ἐκπορεύεται προαιώνια μόνο ἀπό τόν Πατέρα (βλ. Ἰωάν. 15,26), ἔτσι ἀποστέλλεται καί φανερώνεται ἐν χρόνῳ στον κόσμο ἀπό τόν Υἱό (βλ. πάλι Ἰωάν. 15,26).
Ναί, ἀδελφοί μου. Ἀκοῦστε: Γιά τόν Ἰησοῦ Χριστό πιστεύουμε δύο γεννήσεις. Ἡ μία εἶναι ἀπό τόν Θεό Πατέρα προαιώνια, «πρό πάντων τῶν αἰώνων». Ἡ δεύτερη ὅμως γέννηση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔγινε ἐν χρόνῳ ἀπό τήν Παναγία Μητέρα Του, στίς ἡμέρες τοῦ βασιλιᾶ Ἡρώδη.
Ἔτσι, λοιπόν, καί γιά τό Ἅγιο Πνεῦμα: Πιστεύουμε ὅτι ἐκπορεύεται προαιώνια ἀπό τόν Θεό Πατέρα, ἀλλά στόν κόσμο στέλνεται ἐν χρόνῳ ἀπό τόν Υἱό.
Τό λάθος τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν εἶναι ὅτι αὐτή τήν ἀποστολή τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στόν κόσμο ἀπό τόν Υἱό πού γίνεται ἐν χρόνῳ, αὐτοί τήν νομίζουν ὡς αἰώνια ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπό τόν Υἱό καί μιλᾶνε ἔτσι γιά Φιλιόκβε.

4. Θά ποῦμε λίγα λόγια γιά τήν πλάνη τοῦ Φιλιόκβε, γιά νά φανεῖ πόσο σοβαρή εἶναι. Εἶναι αἵρεση.

(α) Ἐνῶ, εἴπαμε, μία εἶναι ἡ ἀρχή θεότητας, ὁ Πατέρας («Μοναρχία» θεότητας, τό λέμε αὐτό), πιστεύοντες οἱ Καθολικοί τό Φιλιόκβε δέχονται δύο ἀρχές στήν θεότητα: καί τόν Πατέρα καί τόν Υἱό, ἀπό τούς ὁποίους ἐκπορεύεται τό Ἅγιο Πνεῦμα. «Διαρχία», λέγεται αὐτό, «διθεϊσμός». Δύο Θεοί!

(β) Ἐπειδή ὅμως δέν εἶναι δυνατόν νά δεχθοῦν οἱ Καθολικοί τόν «διθεϊσμό», λέγουν ὅτι ὁ Πατέρας καί ὁ Υἱός, ἀπό τούς ὁποίους, κατ᾽ αὐτούς, ἐκπορεύεται τό Πνεῦμα, ἀποτελοῦν μία ἀρχή καί ἑπομένως δέν εἶναι διθεϊστές. Δηλαδή, τώρα μέ αὐτό πού λένε σύγχυσαν καί συγχώνευσαν τά δύο θεῖα Πρόσωπα, πού εἶναι ἀσύγχυτα· αὐτό πάλι ἀποτελεῖ ἄλλη αἵρεση τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν, τόν ἡμισαβελλιανισμό, γιά τόν ὁποῖο θά μιλήσουμε ἄλλη φορά.3

(γ) Πῶς κατάφεραν οἱ Καθολικοί νά συγχύσουν τά δύο θεῖα Πρόσωπα, τόν Πατέρα καί τόν Υἱό (πού εἶναι διαφορετικά Πρόσωπα), γιά νά ποῦν ὅτι αὐτά ἀποτελοῦν μία ἀρχή, καί ἑπομένως τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται καί ἀπό τόν Υἱό; Ἁπλούστατα: Τόνισαν τήν κοινή θεία Οὐσία, γιατί εἶναι ἀλήθεια ὅτι τά Πρόσωπα τῆς Ἁγίας Τριάδος εἶναι ὁμοούσια. Αὐτό πάλι ἀποτελεῖ φοβερό λάθος, πού ἔκανε λανθασμένο τόν θεό τῶν Καθολικῶν. Οἱ Καθολικοί πραγματικά τονίζοντες τήν θεία Οὐσία σέ βάρος τῶν Προσώπων, ὅπως τό εἴπαμε παραπάνω, μετέτρεψαν τόν Θεό σέ μιά ἀφηρημένη οὐσία.
Ὁ Θεός γιά τούς Καθολικούς εἶναι ἕνα ἀπόμακρο καί ἀπρόσωπο ὄν καί πρέπει νά ὑπάρξουν ἔξυπνοι στό μυαλό ἄνθρωποι, γιά νά μᾶς πείσουν μέ μεταφυσικά ἐπιχειρήματα ὅτι ὑπάρχει.
Ὁ Θεός γιά τούς Καθολικούς εἶναι ὁ θεός τῶν φιλοσόφων καί ὄχι ὁ προσωπικός Θεός, ὁ Θεός τοῦ Ἀβραάμ, τοῦ Ἰσαάκ καί τοῦ Ἰακώβ.
Ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι γευόμαστε τόν Θεό μέ τήν καρδιά, νοιώθουμε αὐτό πού λέει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τόν Θεό μας, ὅτι δηλαδή εἶναι αὐτά τά δύο: ΠΡΟΣΩΠΟ καί ΑΓΑΠΗ..

(δ) Οἱ Καθολικοί μέ τό Φιλιόκβε ὑποτάσσουν τό Ἅγιο Πνεῦμα στόν Υἱό καί γι᾽ αὐτό ἡ Δύση δέν δίνει μεγάλη σημασία στό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, στήν ᾽Εκκλησία καί στήν καθημερινή ζωή τοῦ κάθε πιστοῦ.
Γι᾽ αὐτό ἡ Ἐκκλησία γι᾽ αὐτούς εἶναι ἕνας κοσμικός θεσμός καί κυβερνᾶται σάν ἕνας ἀνθρώπινος ὀργανισμός. Γι᾽ αὐτό καί τονίζεται ἡ παπική ἐξουσία καί αὐθεντία.

5. Γιά τόν ἱερό Αὐγουστῖνο, πού ἀνέφερα, εἴπαμε καί ἄλλοτε ὅτι ἡ μεγάλη ἔλλειψή του ἦταν τό ὅτι δέν γνώριζε τήν ἑλληνική γλώσσα καί δέν ἐμελέτησε λοιπόν τούς Ἕλληνες Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ σωστή ἑρμηνεία τῶν ἁγίων Γραφῶν, λέγουμε οἱ Ὀρθόδοξοι, γίνεται διά τῶν ἁγίων Πατέρων. Στό θέμα ὅμως πού ἀναφερθήκαμε σήμερα ἔχω νά πῶ ὅτι ναί μέν ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος δέχεται ἐσφαλμένα τήν ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος προαιωνίως καί ἐκ τοῦ Υἱοῦ, ἀλλά λέγει ὅτι ἡ ἐκπόρευση αὐτή γίνεται «μέσῳ τῆς δωρεᾶς τοῦ Πατρός».
Ἀκόμη δέχεται ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα «πρωταρχικά» καί «κύρια» ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα.4 Ἡ δοξασία αὐτή τοῦ Ἁγίου Αὐγουστίνου, ἔρχεται πιό κοντά στήν Ὀρθόδοξη πίστη μας.

 

Σημειώσεις:

1. Γρηγ. Ναζιανζηνοῦ, Λόγοι, 31,14.
2. Γιά τήν διαφορά τῶν δύο ὅρων «γέννησις» καί «ἐκπόρευσις» βλ. Χ. Ἀνδρούτσου, Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, σ. 79.
3. Ὁ Σαβέλλιος ἦταν ἕνας αἱρετικός τοῦ 2ου αἰ., ὁ ὁποῖος ὑποστήριζε ὅτι ὁ Πατήρ, ὁ Υἱός καί το Ἅγιο Πνεῦμα δέν εἶναι τρία διακεκριμένα πρόσωπα, ἀλλ᾽ ἁπλῶς διάφοροι «τρόποι» τῆς Θεότητας.
4. Ὁ ἱερός Αὐγουστῖνος δέχεται ὅτι τό Ἅγιο Πνεῦμα, ἐνῶ ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα principaliter, «πρωταρχικά» καί «κύρια», ἀπό τόν Υἱό ἐκπορεύεται μόνο per donum Patris, «μέσω τῆς δωρεᾶς τοῦ Πατρός». Ἡ ἐκπόρευση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἀπό τόν Υἱό, δηλαδή, εἶναι κάτι πού ὁ ἴδιος ὁ Πατήρ ἔχει κατά ἰδιαίτερο τρόπο μεταδώσει στόν Υἱό. Ὅπως ἀκριβῶς ὁ Υἱός λαμβάνει τά πάντα ὡς δῶρο ἀπό τόν Πατέρα Του, ἔτσι λαμβάνει καί τήν δύναμη νά «πνευματώνει» καί νά «ἐμφυσᾶ» τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Κατ᾽ αὐτόν τόν τρόπο γιά τόν Αὐγουστῖνο, ὅπως καί γιά τούς Καππαδόκες, ὁ Πατήρ παραμένει ἡ «πηγή τῆς θεότητος», ἡ μοναδική ἀρχή καί ἡ ἐσχάτη ἀφετηρία τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ἔτσι ἡ διδασκαλία τοῦ Αὐγουστίνου πώς τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα καί τόν Υἱό, ἀλλά μέ τήν ἐπιφύλαξη πώς δέν ἐκπορεύεται ἀπό τόν Υἱό «πρωταρχικά», ἀλλά «μέσω τοῦ δώρου πού ἔλαβε ἀπό τόν Πατέρα», δέν διαφέρει καί τόσο ἀπό τήν ἄποψη τοῦ Γρηγορίου Νύσσης πώς τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐκπορεύεται ἀπό τόν Πατέρα μέσω τοῦ Υἱοῦ. Βλ. Ἐπισκόπου Καλλίστου Γουέαρ, Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, Ἔκδ. Ἀκρίτας, σελ. 342-343.

 

Πηγή: (Ὁμιλία Μητροπολίτου Γόρτυνος Ιερεμία στήν Δημητσάνα – Μεγαλόπολη, Κυριακή 5 Ἰουνίου 2011, Τεύχος Μάϊος -Ἰούνιος Ἀριθμός 51), Αναβάσεις, Αβέρωφ

vatikano 01


Το Βατικανόν είναι ένα παγκόσμιον κέντρον εισροής χρημάτων, όπου τα ανθρώπινα πάθη κυριαρχούν. Θεωρούν τιμήν τους οι Οικουμενισταί να συγχρωτίζωνται και να επιθυμούν επαφάς με μίαν κοσμικήν εξουσίαν, εις την οποίαν υπάρχει διαφθορά με προκάλυμμα την πίστιν; Αποκαλυπτικόν δια την κατάστασιν είναι το άρθρον της εφημερίδος theguardian.com της 21ης Απριλίου 2016:

«Το Βατικανό έχει αναστείλει τον πρώτο έλεγχό του από μία μεγάλη λογιστική εταιρεία σε μία κίνηση που εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με τη δέσμευση της Καθολικής Εκκλησίας για το ξεκαθάρισμα των οικονομικών της. Ο επικεφαλής εκπρόσωπος του Βατικανού, Φεντερίκο Λομπάρντι, δήλωσε ότι ο έλεγχος από την PricewaterhouseCoopers έχει διακοπεί εν αναμονή της ανάλυσης «ορισμένων πτυ­χων» σχετικά με τη συμφωνία του ελέγχου.

Η απόφαση-έκπληξη έχει εκθέσει ένα βαθύ ρήγμα μεταξύ της παλιάς φρουράς της Εκκλησίας – μία ισχυρή ανθεκτική έναντι μιας μεγαλύτερης διαφάνειας ιταλική γραφειοκρατία – και υποστηρικτές της δημοσιονομικής μεταρρύθμισης, με επικεφαλής τον αυστραλιανό καρδινάλιο George Pell. Pell, μία αμφιλεγόμενη προσωπικότητα, που διάλεξε ο Πάπας, για να οδηγήσει στη μεταρρύθμιση.

Τα οικονομικά της Αγίας Έδρας έχουν εδώ και καιρό θεωρηθεί ως ένα μυστήριο, με τον ίδιο τον Pell να αναγνωρίζει το 2014 ότι «εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ» ανακαλύφθηκαν «κρυμμένα» και εκτός των ισολογισμών της πόλης-κράτους του Βατικανού.

Το 2014, όταν ο Pell επιλέχθηκε να γίνει γραμματέας των οικονομικών, σ’ ένα νέο ρόλο, ο κ. Φραγκίσκος ενέκρινε ένα σχέδιο για το Βατικανό: να υιοθετήσει διεθνώς αποδεκτά λογιστικά πρότυπα και καλύτερους εσωτερικούς ελέγχους, διαφάνεια και διακυβέρνηση των τεράστιων οικονομικών ποσών της Εκκλησίας. Αυτό περιελάμβανε μία απόφαση να επιτρέψει «ανωτέρους και έμπειρους ειδικούς» στην οικονομική διοίκηση, για να βοηθήσουν στη διαχείριση και στην επίβλεψη των οικονομικών.

Αποκαλύψεις

Αλλά αυτό που τότε θεωρείτο ως η πρώτη μεγάλη διαρθρωτική μεταρρύθμιση της παποσύνης του Φραγκίσκου αντιμετωπίζει μεγάλες αντιξοότητες, παρά την πρόσφατη έξαρση των ενοχλητικών αποκαλύψεων για την υποτιθέμενη κακοδιαχείριση κεφαλαίων της εκκλησίας από ανώτερους αξιωματούχους, συμπεριλαμβανομένων των ισχυρισμών σε δύο πρόσφατα βιβλία που περιγράφουν πολυτελείς ρυθμίσεις διαβίωσης για τον ανώτατο κλήρο στη Ρώμη.

Την Πέμπτη το Βατικανό αναγκάστηκε να επιβεβαιώσει ότι ο έλεγχος είχε ανασταλεί μετά την διαρροή της είδησης ότι ένας αρχιεπίσκοπος που ονομάζεται Angelo Becciu είχε γράψει ένα γράμμα σε κάθε φορέα του Βατικανού στις 12 Απριλίου, όπου ανακοίνωνε την παύση της διαδικασίας. Η επιστολή Becciu ενημέρωνε τους φορείς του Βατικανού ότι στην PwC είχε δοθεί εξουσιοδότηση για τη συλλογή οικονομικών πληροφοριών από τις αρμόδιες ομάδες, αλλά ότι η εξουσιοδότηση, που είχε εκδοθεί από Pell, είχε έκτοτε ανακληθεί.

Το γραφείο Pell δήλωσε ότι ο Αυστραλός καρδινάλιος ήταν «λίγο έκπληκτος» από την επιστολή Becciu και ότι αναμένει πλήρως ότι ο έλεγχος θα αρχίσει πάλι, όταν αποσαφηνιστούν ορισμένα θέματα.

Ένα πρόσωπο εξοικειωμένο με το θέμα στο εσωτερικό του Βατικανού, ο οποίος ζήτησε ανωνυμία, δήλωσε ότι ο αγώνας κατά του ελέγχου της PwC φανερώνει ένα ευρύτερο αγώνα για την εξουσία μεταξύ ανωτέρων αξιωματούχων του Βατικανού που θέλουν να εξασφαλίσουν ότι οι λεπτομέρειες των οικονομικών της Εκκλησίας δεν θα εκτεθούν σε εξωτερικό έλεγχο και εκείνων που επιδιώκουν τη μεταρρύθμιση. Η επιστολή εστάλη κατόπιν εντολής του ιταλού καρδινάλιου Pietro Parolin, του γραμματέα του κράτους.

Εκείνοι που αντιτίθενται στον έλεγχο ισχυρίζονται ότι ανησυχούν ότι το Βατικανό θα μπορού­σε να εκτεθεί σε μεγάλο εξωτερικό έλεγχο, και αν μπορούσαν όντως να εμπιστευθούν την PwC ότι θα διατηρήσει το απόρρητο των πληροφοριών.

Ο αμφιλεγόμενος καρδινάλιος

Ο αγώνας αντανακλά επίσης τις αμφιβολίες και τις εικασίες για το μέλλον του Pell εντός της εκκλησιαστικής ιεραρχίας. Ο αυστραλιανός καρδινάλιος διορίστηκε ως κορυφαίος οικονομικός αξιωματούχος της εκκλησίας από τον Πάπα Φραγκίσκο μετά την εκλογή του τελευταίου το 2013. Στη Ρώμη, ο Pell θεωρείται από την ιταλική γραφειοκρατία ως απότομος και ερχόμενος απέξω, λένε παρατηρητές του Βατικανού.

Αλλά μία ξεχωριστή διαμάχη που σχετίζεται με την ιστορία Pell στην Αυστραλία, και ισχυρισμούς ότι αγνόησε την ευρύτατη σεξουαλική κακοποίηση των ανηλίκων στην πατρίδα του το Ballarat στη δεκαετία του 1970 και του 1980, άνοιξαν την πόρτα για τους επικριτές του στην Ιταλία, να αμφισβητήσουν την παραμονή του Pell στη θέση του.

Στις 8 Ιουνίου ο Pell θα γίνει 75, ηλικία, κατά την οποία, σύμφωνα με τους κανόνες του Βατικανού, θα πρέπει να υποβάλει την παραίτησή του. Δεν είναι σαφές αν η παραίτηση θα γίνει δεκτή από τον Φραγκίσκο η όχι. Η θητεία στη γραμματεία είναι για πέντε χρόνια, και έτσι θα κρατήσει τον Pell σε αυτή τη θέση μέχρι το 2019, αλλά ένα άρθρο στην Italia Oggi αυτή την εβδομάδα πρότεινε ότι ο Pell θα φύγει, και ότι η αποχώρησή του θα προκαλέσει επίσης την αποπομπή του Jean Baptiste de Franssu, ενός Γάλλου επιχειρηματία που έφερε ο Pell, για να διευθύνει την τράπεζα του Βατικανού.

Ο Edward Pentin, ένας δημοσιογράφος του Βατικανού της συντηρητικής National Catholic Register, η οποία είναι υποστηρικτική των μεταρρυθμιστικών προσπαθειών του Pell, δήλωσε: «Είναι ολοένα σαφέστερο ότι η αυστηρότητα του ελέγχου, σε μία προσπάθεια να αυξηθεί η οικονομική διαφάνεια σύμφωνα προς τα διεθνή πρότυπα, εκνευρίζει κάποιους στο Βατικανό».

 

Πηγή: Ορθόδοξος Τύπος

mhtropolh peiraiws logo 01

Ένα από τα μεγαλύτερα εκκλησιολογικά και εορτολογικά προβλήματα που δημιουργήθηκε στην αρχαία Εκκλησία κατά την διάρκεια των τριών πρώτων αιώνων της ιστορίας της, ήταν το πρόβλημα του κοινού εορτασμού του Πάσχα.Κατά την χρονική αυτή περίοδο δεν υπήρχε σ’ όλες τις τοπικές εκκλησίες γενική ομοιομορφία εορτασμού του Πάσχα ως προς την ακριβή ημερομηνία. Μάλιστα κατά τον 2ο αιώνα η ασυμφωνία αυτή έλαβε σοβαρές διαστάσεις, που οδήγησε σε έριδα - διαμάχη μεταξύ των εκκλησιών της Μικράς Ασίας και της Ρώμης επί των ημερών του επισκόπου Σμύρνης αγίου Πολυκάρπου, (168 μ.Χ. περίπου) και του Πάπα Ρώμης Ανικήτου, (155-166μ.Χ.).

mhtropolh peiraiws logo 01

 

Εν Πειραιεί τη 12η Μαΐου 2016
 
ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ
ΓΡΑΦΕΙΟ ΕΠΙ ΤΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
 
ΙΔΟΥ ΓΙΑΤΙ ΥΠΗΡΞΕ ΦΕΤΟΣ ΤΟΣΗ ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΠΑΠΙΚΟΥΣ!
 
(Απάντηση σε ανακοίνωση των εν Ελλάδι παπικών)
 
Ένα από τα μεγαλύτερα εκκλησιολογικά και εορτολογικά προβλήματα που δημιουργήθηκε στην αρχαία Εκκλησία κατά την διάρκεια των τριών πρώτων αιώνων της ιστορίας της, ήταν το πρόβλημα του κοινού εορτασμού του Πάσχα.Κατά την χρονική αυτή περίοδο δεν υπήρχε σ’ όλες τις τοπικές εκκλησίες γενική ομοιομορφία εορτασμού του Πάσχα ως προς την ακριβή ημερομηνία. Μάλιστα κατά τον 2ο αιώνα η ασυμφωνία αυτή έλαβε σοβαρές διαστάσεις, που οδήγησε σε έριδα - διαμάχη μεταξύ των εκκλησιών της Μικράς Ασίας και της Ρώμης επί των ημερών του επισκόπου Σμύρνης αγίου Πολυκάρπου, (168 μ.Χ. περίπου) και του Πάπα Ρώμης Ανικήτου, (155-166μ.Χ.). Οι Μικρασιάτες εόρταζαν το Πάσχα μαζί με το εβραϊκό Πάσχα στις 14 του εβραϊκού μήνα Νισάν, (ο μήνας Νισάν είχε διάρκεια 29, ή 30 ημέρες και συμπίπτει την περίοδο μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου), και γι’ αυτό ονομάζονταν «Τεσσαρεσκαιδεκατήτες». Αντίθετα οι Ρωμαίοι εόρταζαν το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την εαρινή ισημερία. Επειδή λοιπόν υπήρχε κίνδυνος να δημιουργηθεί σχίσμα, μετέβη στη Ρώμη ο άγιος Πολύκαρπος περί το 154, για να συζητήσει το θέμα με τον Πάπα, ωστόσο δεν υπήρξε λύσις. Τη λύση έδωσε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος, (325), η οποία καθόρισε συνοδικά και απόλυτα δεσμευτικάγια όλες τις Εκκλησίες τον χρόνο κοινού εορτασμού της κορυφαίας αυτής εορτής. Όπως είναι γνωστό, ορίστηκε ως χρόνος εορτασμού, η πρώτη Κυριακή, μετά την πρώτη πανσέληνο, μετά την εαρινή ισημερία, με την απαραίτητη προϋπόθεσηνα έχει προηγηθεί ο εορτασμός του εβραϊκού Πάσχα. Ο 1ος Κανόνας της εν Αντιοχεία Συνόδου, (341), ο οποίος διασώζει το γράμμα και το πνεύμα του απολεσθέντος σχετικού Ιερού Κανόνος της Α΄ Οικουμενικής τονίζει ρητά την παραπάνω προϋπόθεση: το «(μη) μετά Ιουδαίων επιτελείν το Πάσχα».
Αφορμή για την παρούσα ανακοίνωσή μας πήραμε από ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της «Ι. Συνόδου Καθολικής Ιεραρχίας Ελλάδος», η οποία δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καθολική» (30-3-2016), με τίτλο: «Γιατί τόση διαφορά εφέτος στον εορτασμό του Πάσχα;». Στην ανακοίνωση γίνεται προσπάθεια να φανεί, ότι η Ορθόδοξος Εκκλησία μας ακολουθεί λανθασμένο πασχάλιο και πως «η Ανατολή γιορτάζει σωστά το Πάσχα, σύμφωνα με το γράμμα και το πνεύμα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου της Νικαίας, μόνον όταν συνεορτάζει με τη Δύση». Μόνο που δεν λέει όλη την αλήθεια η ανακοίνωση, διότι όπως θα εξηγήσουμε στη συνέχεια, συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Όταν συμπίπτει το Πάσχα της Εκκλησίας μας με το Πάσχα των παπικών, τότε εκείνοι εορτάζουν στο σωστό χρόνο, σύμφωνα με το γράμμα, αλλά και το πνεύμα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου!
Η Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία μας εορτάζει το Άγιο Πάσχα με ακρίβεια, σύμφωνα με την απόφαση της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου, προσαρμοσμένο στο Ιουλιανό ημερολόγιο, μετά την απαράδεκτη ημερολογιακή αλλαγή του 1924. Το πασχάλιο έμεινε ανέγγιχτο, διότι εάν εθίγετο, όχι απλά θα δημιουργούσε εορτολογική διάσπαση και στις κινητές εορτές, αλλά και θα παρέβαινε την απόφαση της Α΄ Οικουμενικής. Αντίθετα η Δύση κατά τον 16ον αιώνα, (1582), επί Πάπα Γρηγορίου του ΙΓ΄ υιοθέτησε το νέο ημερολόγιο, (το Γρηγοριανό), το οποίο αντικατέστησε το λανθασμένο Ιουλιανό, ως προς την εαρινή ισημερία. Σύμφωνα με το Ιουλιανό, η εαρινή ισημερία μετατοπιζόταν κατά μία μέρα κάθε 128 χρόνια, γεγονός μη επιθυμητό, ενώ σύμφωνα με το Γρηγοριανό, η εαρινή ισημερία μετατοπίζεται μόλις μία ημέρα κάθε 3.300 χρόνια. Οι Ρωμαιοκαθολικοί όμως μαζί με την αλλαγή του ημερολογίου συμμετέβαλαν και τον Πασχάλιο Κανόνα, κατά τρόπον, που αντιβαίνει προς τον σχετικό Κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Και τούτο διότι έκτοτε έπαυσαν να παρακολουθούν το εβραϊκό Πάσχα. Εορτάζουν μεν το Πάσχα κάθε χρόνο την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, χωρίς όμως να λαμβάνουν υπ’ όψιν, αν έχει προηγηθεί ο εορτασμός του εβραϊκού Πάσχα. Επειδή δε οι μεταγενέστεροι Ραβίνοι έχουν αλλάξει επίσης το παλαιό εβραϊκό πασχάλιο, το αποτέλεσμα είναι ότι συχνά το Πάσχα των Λατίνων προηγείται του εβραϊκού, πράγμα το οποίο έρχεται σε αντίθεση με τον όρο της Α΄ Οικουμενικής, ο οποίος προβλέπει να εορτάζεται το Πάσχατων χριστιανών πάντοτε μετά το εβραϊκό. Στην ανακοίνωση του Γραφείου Τύπου της «Ι. Συνόδου Καθολικής Ιεραρχίας Ελλάδος» δεν αναφέρεται τίποτε για την σημαντική αυτή πτυχή. Αποσιωπάται επίσης το γεγονός ότι ο φετινός εορτασμός του εβραϊκού Πάσχα έγινε στις 23 Απριλίου και επομένως η μεν Ορθόδοξη Εκκλησία σωστά εόρτασε το Πάσχα μετά το εβραϊκό την 1η Μαΐου, ενώ οι Λατίνοι λανθασμένα και κατά παράβαση του όρου της Α΄ Οικουμενικής πριν  από το εβραϊκό Πάσχα.
Βεβαίως γνωρίζουμε, ότι υπάρχει πρόβλημα με το λανθασμένο Ιουλιανό, ημερολόγιο. Αλλά για μας τους Ορθοδόξους προέχει, σε σχέση με την ημερολογιακή ακρίβεια, η εορτολογική ενότητα όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, έστω στις κινητές εορτές και βέβαια στο Πάσχα. Ο άγος Ιωάννης ο Χρυσόστομος προτιμά χάριν της ενότητος και της πιστής τηρήσεως των ιερών συνοδικών θεσπισμάτων να εορτάζομε το Πάσχα έστω και με εσφαλμένη χρονολογία: «Πανταχού τη Εκκλησία μετ’ ακριβείας επόμεθα, την αγάπην και την ειρήνηνπροτιμώντες απάντων. Ει γαρ και εσφάλετο η Εκκλησία, ου τοσούτον κατόρθωμα από της των χρόνων ακριβείας ήν, όσον έγκλημα από της διαιρέσεως και του σχίσματος τούτου …Ουδέ γαρ η Εκκλησία χρόνων ακρίβειαν οίδεν. Αλλ’ επειδή παρά την αρχήν πάσιν έδοξε τοις πατράσι διηρημένοις ομού συνελθείν και ταύτην ορίσαι την ημέραν, την συμφωνίαν πανταχού τιμώσα και την ομόνοιαν αγαπώσα, κατεδείξατο το επιταχθέν» (Εις τους τα πρώτα Πάσχα νηστεύοντας, PG 48,870-872).
Η αλλαγή του ημερολογίου από τους παπικούς και η συνεπακόλουθη αλλαγή του Πασχαλίου έφερε, κατά θεία οικονομία, και ένα θετικό αποτέλεσμα: Το να μην συνεορτάζουμε οι Ορθόδοξοι το Πάσχα τις περισσότερες φορές με τους Παπικούς την ίδια ήμερα. Αυτός ο μη κοινός συνεορτασμός έρχεται σε απόλυτη συμφωνία με τους Ιερούς Κανόνες και τους αγίους Πατέρες, οι οποίοι καθώς απαγόρευαν τις συμπροσευχές με αιρετικούς, κατά μείζονα λόγον απαγόρευαν κάθε εορτολογική (επι)κοινωνία με τους αιρετικούς και επομένως κοινό συνεορτασμό του Πάσχα. Ο απαράβατος δηλαδή όρος της Α΄ Οικουμενικής: το «(μη) μετά Ιουδαίων επιτελείν το Πάσχα», ισοδυναμεί με το ιεροκανονικό και αγιοπατερικό παράγγελμα: «μη μετά αιρετικών-ετεροδόξων επιτελείν το Πάσχα».
Περαίνοντας, διαπιστώνουμε για μια ακόμα φορά την προσπάθεια των παπικών να μας παρουσιάσουν ως αδαείς, ως δήθεν οπισθοδρομικούς και αντίθετους με την επιστήμη. Λησμονούν όμως ότι η Ορθοδοξία μας, δεν ευθύνεται ούτε για μια δίωξη επιστήμονος μέχρι σήμερα, σε αντίθεση με τους παπικούς, που έκαιγαν στην πυρά, επί σειρά αιώνων, τους επιστήμονες και  απανθράκωναν τα επιστημονικά τους έργα! Την ίδια περίπου εποχή που ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ΄ υιοθετούσε το πληρέστερο επιστημονικά «Γρηγοριανό Ημερολόγιο», δίκαζε τον μεγάλο αστρονόμο Γαλιλαίο και τον απειλούσε να τον παραδώσει στην πυρά, αν συνέχιζε να υποστηρίζει ότι η γη κινείται! Το κατ’ εξοχήν θλιβερό, ωστόσο με τους παπικούς, δεν είναι απλώς το γεγονός ότι καταπάτησαν τον σχετικό Ιερό Κανόνα της Α΄ Οικουμενικής, που προβλέπει τον χρόνο εορτασμού του Πάσχα, ή το γεγονός ότι έστειλαν αδίκως στην πυρά κάποιους επιστήμονες. Το κατ’ εξοχήν θλιβερό είναι, ότι αφού εξέπεσαν στην κατάσταση της αιρέσεως, αδυνατούν πλέον να βιώσουν το περιεχόμενο της «εορτής των εορτών», του Αγίου Πάσχα. Όπως είναι γνωστό, για την σχολαστική θεολογία και την πίστη του παπισμού και γενικά του δυτικού αιρετικού Χριστιανισμού, δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία το γεγονός της Αναστάσεως του Κυρίου, αλλά το σταυρικό Του Πάθος, το οποίο κατ’ αυτούς, σύμφωνα με την αιρετική θεωρία του ψευδοαγίου Άνσελμου Καντερβουρίας, «ικανοποίησε την τρωθείσα θεία δικαιοσύνη», «καταλάγιασε την οργή του Θεού Πατέρα»  και έτσι «επήλθε η σωτηρία του κόσμου»! Άρα είναι δευτερευούσης σημασίας ο εορτασμός της Αναστάσεως του Χριστού! Αντίθετα για μας τους Ορθοδόξους, ο εορτασμός του Πάσχα είναι η κατάργηση της φθοράς και του θανάτου, δια του φυσίζωου θανάτου και της Αναστάσεως  του Λυτρωτή μας Χριστού. «Θανάτου εορτάζομεν νέκρωσιν Άδου την καθαίρεσιν» την αγία και μεγάλη αυτή Ημέρα! Είναι για μας η υπέρβαση του κοσμικού χρόνου και η είσοδός μας στην αιωνιότητα. Είναι η είσοδος στην «Ογδόη Ημέρα», στην ατέρμονη και «ανέσπερη ημέρα» της Βασιλείας των Ουρανών, όπως ψάλλουμε στην θεσπέσια υμνολογία του Όρθρου της Αναστάσεως.
 
Εκ του Γραφείου επί των Αιρέσεων και των Παραθρησκειών
 

ieros naos agias eirhnhs patmoy 01


(Ναό Ορθοδόξων δώρισε ο κτήτορας, Παπικοί θα τον παραλάβουν)

Δεν είναι πρέπον  και προς τον κτήτορα του Ιερού Ναού στην Πάτμο, να δοθεί σε Παπικούς ο Ναός αυτός.  Όταν ο κτήτορας έκτισε το Ναό και ‘’ορθώς προσέφερε’’* αυτόν, Ναό Ορθοδόξων πρόσφερε και είναι απαράδεκτο, αλλά  και ασέβεια στον κτήτορα του Ιερού Ναού να δοθεί σε Παπικούς.  Ποιος να το έλεγε στον κτήτορα του Ναού αυτού, ότι θα έλθει μέρα που θα δοθεί ο Ναός σε Παπικούς.

Ούτε φυσικά είναι εμπόδιο το γεγονός, ότι η πράξη αυτή (αν τελικά δοθεί ο Ναός), αποτελεί  παραβίαση του περί Ιερότητας Νόμου 1155/1981.  Η νήσος Πάτμος συγκαταλέγεται ανάμεσα τους τρεις Ιερούς τόπους (Άγιον Όρος, Μετέωρα και νήσος Πάτμος), όπου δεν επιτρέπονται άλλοι λατρευτικοί χώροι πλην των Ορθοδόξων και ως εκ τούτου ρητώς απαγορεύεται η ύπαρξη λατρευτικών χώρων αιρετικών και αλλοθρήσκων (Νόμος της Ιερότητας 1155/1981).  Αποτελεί παραβίαση τόσο της Εκκλησιαστικής Ιερότητας όσο και του Συνταγματικού Νόμου. 
Ούτε φυσικά αποτελεί εμπόδιο για την απαράδεκτη αυτή ενέργεια (αν τελικά δοθεί ο Ναός), το γεγονός  ότι κατά το έτος 1088 μ. Χ. ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Αλέξιος ο Α΄ ο Κομνηνός, είχε δωρίσει ολόκληρη τη νήσο Πάτμο με σωζόμενο  Χρυσόβουλο στον Όσιο Χριστόδουλο.   Απαιτούμε από την πολιτεία να δεχθεί τα βυζαντινά αυτοκρατορικά χρυσόβουλα και η Ποιμαίνουσα Εκκλησία θα παραβιάσει αυτά;
Ούτε φυσικά αποτελεί εμπόδιο στην ασυνέπεια τούτη (αν τελικά δοθεί ο Ναός), το γεγονός  ότι εις το «Πατριαρχικό Έγγραφο Εννεακοσιετερίδος Ιδρύσεως της Ιεράς Μονής» (Πατριαρχικόν σιγιλλιώδες γράμμα  εκδοθέν παρά του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Δημητρίου Α΄ υπέρ της εν Πάτμω Ιεράς Μονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου επ’ ευκαιρία της εννεακοσιετηρίδος ιδρύσεως αυτής υπό του Οσίου και Θεοφόρου Χριστοδούλου του Λατρηνού) (Αρ. Πρωτ. 845), αναφέρει ότι η «η Μήτηρ Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία ανύστακτον την μέριμναν έχουσα περί των εαυτής Καθιδρυμάτων, όπου γης και τον επιστηριγμόν τούτων διώκουσα, καταλλήλαις ευκαιρίαις χρωμένη, μεγάλως ποιείται πρόνοιαν του επιρρώσαι την ταύτα περιέπουσαν δίαιταν και ασφάλειαν, μάλιστα δε την του χρόνου διαδρομή δοκιμασθείσαν και ευρεθείσαν σωτήριον». 
Στην Αγία Τράπεζα όπου κατά τον εγκαινισμό του Ιερού Ναού αυτού έχουν τοποθετηθεί Άγια Λείψανα, θα ‘’λειτουργεί’’ Παπικός; Πως θα πανηγυρίσομε τα εγκαίνια του Ναού τούτου;  Πως θα τελέσομε την μνήμη των εγκαινίων του Ναού αυτού; 


*Κατά τη φράση ‘’τοις ορθώς προσφέρουσι’’, από την Ακολουθία ‘’Εις Εγκαίνια Ναού’’

 

Πηγή: Ακτίνες

vaticano 01

 

Όταν ο Κωνσταντίνος* ήταν στην Βενετία, μαζεύτηκαν οι Λατίνοι επίσκοποι, ιερείς και μοναχοί και στράφηκαν εναντίον του, όπως οι κουρούνες ενάντια στο γεράκι και διατύπωσαν την αίρεση των τριών γλωσσών, λέγοντας:

ώς συμβαίνει να έχεις επινοήσει για τους Σλάβους μια γραφή και να τους διδάσκεις κείμενα γραμμένα σ' αυτή, μια γραφή που δεν την βρήκε ποτέ κανένας ως σήμερα ούτε απόστολος ούτε πάπας ούτε ο Γρηγόριος ο Θεολόγος ούτε κι ο Ιερώνυμος; Εμείς ξέρουμε μόνο τρεις γλώσσες, στις οποίες επιτρέπεται να δοξολογείται γραπτώς ο Θεός: την Εβραϊκή, την λατινική και την ελληνική.

Ο Φιλόσοφος απάντησε:

"-Μήπως η βροχή δεν έρχεται από τον Θεό και δεν πέφτει για όλους τους ανθρώπους; μήπως ο ήλιος δεν λάμπει για όλους τους ανθρώπους και μήπως δεν αναπνέουμε όλοι τον ίδιο αέρα; [...] Πολλοί λαοί έχουν την δική τους γραφή και ο κάθε λαός τιμά τον Θεό στην δική του γλώσσα [...] ".

(Βιος Κωνσταντίνου, γερμ. μετάφραση jo Bujinoch (slavische geschichtschreiber 1) Γρατς-Βιέννη-Κολονία 1958 71-72)

 
*Κωνσταντίνος ήταν το αρχικό όνομα του Κύριλλου, του φωτιστή των Σλάβων
 

Δεν ξεχνώ

ΦΑΚΕΛΟΣ ΕΚΤΡΩΣΕΙΣ [1986 - 2016]: 30 Χρόνια από τήν ψήφιση…

Ιωάννης Θαλασσινός, Διευθυντής Π.Ε.ΦΙ.Π. 04-10-2017

Ποιός ἄραγε θυμᾶται τή θλιβερή ἐπέτειο τῆς ψήφισης, ἀπό τή Βουλή τῶν Ἑλλήνων, τοῦ ἐπαίσχυντου...

ΕΛΛΗΝΕΣ και ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ μποϊκοτάρετε τα προϊόντα εταιρειών που αφαιρούν…

Χριστιανική Εστία Λαμίας 03-10-2017

Οἱ μάσκες ἔπεσαν γιά ἀκόμα μιά φορά. Ἑταιρεῖες γνωστές στούς Ἕλληνες καταναλωτές ἀφαίρεσαν ἀπό τά...

Σύμφωνο Διαστροφικής Συμβίωσης

TIDEON 21-12-2015

Επιμένει να προκαλεί Θεό και ανθρώπους η ελληνική Κυβέρνηση, ψηφίζοντας στις 22 Δεκεμβρίου 2015 ως...

ΚΑΡΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ: Δεν θα γίνω ευκολόπιστο θύμα!

Tideon 14-12-2015

Η Κυβέρνηση μας μίλησε για την «αναγκαιότητα» και για τα πλεονεκτήματα της «Κάρτας του Πολίτη»...

Η καταιγίδα των αντιδράσεων για το «αντιρατσιστικό»

TIDEON 27-08-2014

  Λαμβάνουν διαστάσεις καταιγισμού οι αντιδράσεις πλήθους φορέων και πολιτών για το λεγόμενο «αντιρατσιστικό» νομοσχέδιο το...

Δεν θα γίνω «δωρητής» οργάνων χωρίς να το θέλω! …

tideon.org 02-05-2013

  Kαταθέτουμε την αρνητική δήλωση μας προς τον Εθνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ). Ο νόμος αφήνει πολλά...

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές...

Tideon 31-12-2012

Ποια είναι η λύση αν πλήρωσες «τσουχτερές» τιμές στο Κυλικείο του Νοσοκομείου, του Αεροδρομίου, του...

Όχι, δεν θα φύγω

Νικόλαος Ἀνδρεαδάκης, ὁδηγός 03-04-2012

Εἶμαι νέος μὲ οἰκογένεια, ἔχω ὅλη τὴ ζωὴ μπροστά μου… Λόγῳ ἐπαγγέλματος ἔχω τὴ δυνατότητα...

ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων…

tideon 07-11-2011

  ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Δεν ξεχνώ αυτούς που παρέδωσαν αμετάκλητα και άνευ όρων την ΕΘΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ και έκαναν...

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ...;

ΚΑΤΑΛΑΒΕΣ ΤΩΡΑ ... 15-02-2011

   Κατάλαβες τώρα ... γιατί σε λέγανε «εθνικιστή» όταν έλεγες πως αγαπάς την Πατρίδα σου;    Για να...

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου…

ΤΡΑΠΕΖΑ ΙΔΕΩΝ 25-12-2010

Τώρα πια γνωρίζω τους 10 τρόπους που τα ΜΜΕ μου κάνουν πλύση εγκεφάλου και πώς...